z 946 stránek
Titul
I
II
Předmluva
III
IV
V
VI
Úvod
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
XV
XVI
XVII
XVIII
XIX
XX
XXI
XXII
XXIII
XXIV
XXV
XXVI
XXVII
XXVIII
XXIX
XXX
XXXI
XXXII
XXXIII
XXXIV
XXXV
XXXVI
XXXVII
XXXVIII
XXXIX
XL
XLI
XLII
XLIII
XLIV
XLV
XLVI
XLVII
XLVIII
XLIX
L
LI
LII
LIII
LIV
LV
LVI
LVII
LVIII
LIX
LX
LXI
LXII
LXIII
LXIV
LXV
LXVI
LXVII
LXVIII
LXIX
LXX
LXXI
LXXII
LXXIII
LXXIV
LXXV
LXXVI
LXXVII
LXXVIII
LXXIX
LXXX
Edice
LXXXI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
Opravy a doplňky
865
- s. LXVI: ...A 126a): i potracují milost boží, nebo teď Jozef a Panna Maria, plníce vuoli boží; atd. Jinde zase A přidává slova, na...
- s. 46: ...čích proseb přijme; né, by to mohlo býti, že by Panna Maria klekla plačíc krvavými slzami, proséc za tě se všemi svatými,...
- s. 103: ...k tomuto svatému, ona k ii této svaté, ješto Kani)- Panna Maria ani svatý Petr ani Pavel sám z sebe té moci...
- s. 170: ...vuoli božie, i potracují milost boží nebo teď Jozef a Panna Maria, plniece vuoli božie, i potratili 75 drahého Ježíše. Nebo to...
- s. 174: ...radosti T, — vešli C 154 Aj Ale T — Panna Maria C — li sau jeho] vyn. B - ho medle...
- s. 175: ...T — Teď Maria] Ale Maria Panna ted I — Panna Maria C 159 Ale] A N, vyn. O - die] sme...
- s. 175: ...sme (+ o tom O) slyšeli SO — svatého CSO Panna Maria O — 160 Ježíšova] Jozefova(!) B, Pána Ježíše R, Páně...
- s. 181: ...ženy mladé, ano na trh. Nenie dobře pohřiechu! I mněla Panna Maria, by on byl s Jozefem s mužmi, a Jozef mněl,...
- s. 181: ...vdovci, vdovy, mládenci, panny, a to jest zlé! Ale drahá Panna Maria domnívala se, že T — 235 trh] jarmarky a na...
- s. 181: ...ženami] Ano tuto domníval se, že jest mezi ženami, a Panna Maria opět, že jest mezi mužmi O — 236 I] A...
- s. 182: ...pláčí, lkají a rauče zase hledie najíti milost boží; jako Panna Maria hledala, též oni pracují o to, usilují, mútie se. 139...
- s. 182: ...ta naděje O — 249 Ale ... Panna, Alevšak že Panna Maria O — byla] v A teprve dodatečně in margine —...
- s. 342: ...slova božie, aby je každého času přemietala, jakožto činila drahá Panna Maria, o niež 7b 275 die evangelista svatý l Lukáš: »Maria...
- s. 451: ...skutcích, v pokoře, v trpělivosti. Za takové se světí přimlúvají, Panna Maria i Pán Ježíš, jenž jest najmilostivěší, jakož dí svatý Jan:...
- s. 451: ...nenaděj tese, by ť se za ně svatí) přimlauvali, nebo Panna Maria za ty, ješto jejího Syna znovu křižují, jeho přikázaní přestupují,...
- s. 503: ...boží i ostříhají ho)«. Neb 620 z toho, že jest Panna Maria nosila tělesně Pána Ježíše, nebyla by tak blahoslavena, by byla...
- s. 587: ...když jest anděl vzdal po- 5 selství a ona, drahá Panna Maria, svolila řkúci: »Staniž mi se vedlé slova tvého!«, — ihned...
- s. 622: ...87 o blahoslavené Panně K — o Panně... hledala] drahá Panna Maria, (+ ona ť O) nehledala ho mrtvého TNSOC — toho...
- s. 779: ...Pán Buoh na zemi: žena obklíčí muže«. Žena, to jest Panna Maria, obklíčila muže, měvši zavřena 65 v svém životě) našeho milého...
- s. 806: ...— nestačila 806 230 by ť nepřišlo zaslúžení drahého Ježíše. Panna Maria, ona ť jest byla zaslúžení velikého, nad jiné svaté, avšak...
- s. 806: ...nepřispělo PNT, nebylo U — dra- hého] Pána K — Panna Maria] Ačkoliv O — Ačkoliv Panna S — ona ť jest...
- s. 839: ...Skutcích apoštolských, že sau byli všichni jedno- stajně na modlitbě Panna Maria a první církev apoštolská; když jest jim [on], milý Pán,...
- s. 848: ...ku přijetí Ducha svatého skrze puost a modlitbu. Také i Panna Maria, ačkoli byla plna milosti, však se pro to s apoštoly...
Název:
Postilla Jana Rokycany. Díl 1
Autor:
Šimek, František
Rok vydání:
1928
Místo vydání:
Praha
Česká národní bibliografie:
Počet stran celkem:
946
Obsah:
- I: Titul
- III: Předmluva
- VII: Úvod
- LXXXI: Edice
- 865: Opravy a doplňky
upravit
Strana I
POSTILLA JANA ROKYCANY. VYDAL. FRANTIŠEK ŠIMEK. DII. 1. SBÍRKY PRAMENU ČESKÉHO HNUTÍ NÁBOŽENSKÉHO VE STOL XIV. A XV. SV. 16. V PRAZE. NÁKLADEM KOMISE PRO VYDÁVÁNÍ PRAMENŮ ČESKÉHO HNUTÍ NÁBOŽENSKÉHO VE STOL. XIV. A XV., ZŘÍZENÉ PŘI ČESKÉ AKADEMII VĚD A UMĚNÍ V PRAZE. 1928.
POSTILLA JANA ROKYCANY. VYDAL. FRANTIŠEK ŠIMEK. DII. 1. SBÍRKY PRAMENU ČESKÉHO HNUTÍ NÁBOŽENSKÉHO VE STOL XIV. A XV. SV. 16. V PRAZE. NÁKLADEM KOMISE PRO VYDÁVÁNÍ PRAMENŮ ČESKÉHO HNUTÍ NÁBOŽENSKÉHO VE STOL. XIV. A XV., ZŘÍZENÉ PŘI ČESKÉ AKADEMII VĚD A UMĚNÍ V PRAZE. 1928.
Strana II
Strana III
PREDMLUVA. Je jistě zvláštní hrou osudu, že se Rokycanova Postilla dostává do rukou čtenářstva právě pul století po průkopnickém článku Gollově v ČČM. 1879, jímž byl Rokycana spisovatel téměř z rumu vyhrabán. Rozsah knihy přinutil bohužel vydavatele, aby omezil úvod jen na nejstručnější poznámky, nezbytné při edici; vlastní rozbor slavného díla Rokycanova, jak po stránce theologické, tak zejména po stránce historické, filologické a lexikální bylo nutno pominouti. Hodlaje vydati i druhé veliké české dílo Rokycanovo, Výklad na evangelium sv. Jana, mám aspoň tu útěchu, že mi bude lze potom podati obraz slavného husitského arcibiskupa i jeho díla literárního ještě úplněji, než by bylo možno dnes. Za hlavní svůj úkol pokládal jsem podati věrně text díla, což se mi doufám — po dlouholeté pilné práci podařilo. Že to ne- byla práce lehká, pozná snadno každý odborník. Nebylo to jen dochovaných jedenáct rukopisů, počet to jistě značný, jenž sám už odstrašoval od práce tak úmorné; horší bylo, že se rukopisy — jak ukázal už Goll — od sebe hodně liší, takže se pronášely i obavy, že sotva bude lze všecky rukopisy svésti pod jediný text základní. Není to chlouba, tvrdím-li, že by byl každý začátečník, nemající praxe vydavatelské, špatně pochodil, kdyby byl chtěl věnovati své síly tomuto úkolu. Jinou — stejně důležitou — otázkou kromě podání přesného textu bylo zjistiti, co v dochovaných rukopisech Rokycanovo opravdu je a co se mu neprávem od písařů přičítá. Odborník zase uvidí, že jsem tu plně vyhověl úkolu, jejž edice po této stránce vy- davateli ukládá; kolik námahy s tím zase bylo spojeno, kolik knih bylo nutno pročísti, o tom netřeba se šířiti. A sotva kdo jiný byl by zase mohl vzíti v ochranu jako dílo Rokycanovo na př. kázání na den Božího těla, dochované jen v jediném, a to pozdním rukopise, kde jsou pozdější vložky (o Kalvínovi!), než vydavatel, který ovládá veškeren slovní materiál i stil a ducha Postilly. Totéž
PREDMLUVA. Je jistě zvláštní hrou osudu, že se Rokycanova Postilla dostává do rukou čtenářstva právě pul století po průkopnickém článku Gollově v ČČM. 1879, jímž byl Rokycana spisovatel téměř z rumu vyhrabán. Rozsah knihy přinutil bohužel vydavatele, aby omezil úvod jen na nejstručnější poznámky, nezbytné při edici; vlastní rozbor slavného díla Rokycanova, jak po stránce theologické, tak zejména po stránce historické, filologické a lexikální bylo nutno pominouti. Hodlaje vydati i druhé veliké české dílo Rokycanovo, Výklad na evangelium sv. Jana, mám aspoň tu útěchu, že mi bude lze potom podati obraz slavného husitského arcibiskupa i jeho díla literárního ještě úplněji, než by bylo možno dnes. Za hlavní svůj úkol pokládal jsem podati věrně text díla, což se mi doufám — po dlouholeté pilné práci podařilo. Že to ne- byla práce lehká, pozná snadno každý odborník. Nebylo to jen dochovaných jedenáct rukopisů, počet to jistě značný, jenž sám už odstrašoval od práce tak úmorné; horší bylo, že se rukopisy — jak ukázal už Goll — od sebe hodně liší, takže se pronášely i obavy, že sotva bude lze všecky rukopisy svésti pod jediný text základní. Není to chlouba, tvrdím-li, že by byl každý začátečník, nemající praxe vydavatelské, špatně pochodil, kdyby byl chtěl věnovati své síly tomuto úkolu. Jinou — stejně důležitou — otázkou kromě podání přesného textu bylo zjistiti, co v dochovaných rukopisech Rokycanovo opravdu je a co se mu neprávem od písařů přičítá. Odborník zase uvidí, že jsem tu plně vyhověl úkolu, jejž edice po této stránce vy- davateli ukládá; kolik námahy s tím zase bylo spojeno, kolik knih bylo nutno pročísti, o tom netřeba se šířiti. A sotva kdo jiný byl by zase mohl vzíti v ochranu jako dílo Rokycanovo na př. kázání na den Božího těla, dochované jen v jediném, a to pozdním rukopise, kde jsou pozdější vložky (o Kalvínovi!), než vydavatel, který ovládá veškeren slovní materiál i stil a ducha Postilly. Totéž
Strana IV
IV platí i o traktátu o očistci, jenž se Rokycanovi neprávem i v do- bách nedávných upíral. Odevzdávaje klasické dílo Rokycanovo do rukou veřejnosti, pokládám za svou povinnost poděkovati všem, kdož se jakkoli o ně zasloužili. Jest to na prvním místě ušlechtilý president republiky Česko- slovenské T. G. Masaryk, jenž svým velkomyslným darem umožnil vydání této knihy. Kromě něho sl. městská rada města Rokycan, která před nějakým časem věnovala vydavateli 600 Kč na přípravné práce k edici. Vroucně děkuji p. ministru Kamilu Kroftovi, jenž se s ob- zvláštní horlivostí ujal této práce, a upozorniv na ni pana presi- denta, přispěl tak k jejímu brzkému vydání. Značné zásluhy si získali po této stránce kromě předsedy komise p. univ. profesora Jaroslava Vlčka i její členové p. univ. profesor Václav Novotný a p. ředitel knihovny Národního musea v Praze Josef Volf; oba, nelitujíce námahy ani času, odklízeli četné překážky, jež se stavěly v cestu brzkému vydání spisu. Děkuji dále upřímně zejména p. universitnímu profesoru Emilu Smetánkovi, jenž nejenže mě podnítil k této práci, ale i celé dílo od začátku až do konce v tisku trpělivě četl a se mnou kori- goval. Kromě něho uchyloval jsem se mnohdy o radu i k presidentu České akademie, p. univ. profesoru Josefu Zubatému, a k p. univ. profesoru Oldřichu Hujerovi; i jim děkuji upřímně za vlídnou jejich pomoc. Při čtení rukopisů, zejména latinských citátů, pomohl mi nejednou p. profesor Václav Flajšhans. Kolegové F. M. Bartoš a V. Sokol mě podporovali v práci jak zapůjčováním publikací, tak i radou při shledávání citátů. Za úlevu, jíž se mi dostalo v mém povolání školním pro tuto práci, budiž vzdán srdečný dík p. ministerskému radovi Jindřichu Rackovi a pp. zemským školním inspektorům, ministerskému radovi Josefu Kollmannovi, vrchnímu školnímu radovi Františku Holečkovi a vrchnímu školnímu radovi Františku Křenkovi. Za ochotu, s níž jsem se setkal v pražských i mimopražských knihovnách při vypůjčování rukopisů i jiných děl, děkuji co nej- srdečněji svému vzácnému příteli Dr. Josefu Volfovi, řediteli knihovny Národního musea, jenž celou mou práci od začátku až do konce s účastí sledoval a na mnohé zajímavé zprávy, Postilly
IV platí i o traktátu o očistci, jenž se Rokycanovi neprávem i v do- bách nedávných upíral. Odevzdávaje klasické dílo Rokycanovo do rukou veřejnosti, pokládám za svou povinnost poděkovati všem, kdož se jakkoli o ně zasloužili. Jest to na prvním místě ušlechtilý president republiky Česko- slovenské T. G. Masaryk, jenž svým velkomyslným darem umožnil vydání této knihy. Kromě něho sl. městská rada města Rokycan, která před nějakým časem věnovala vydavateli 600 Kč na přípravné práce k edici. Vroucně děkuji p. ministru Kamilu Kroftovi, jenž se s ob- zvláštní horlivostí ujal této práce, a upozorniv na ni pana presi- denta, přispěl tak k jejímu brzkému vydání. Značné zásluhy si získali po této stránce kromě předsedy komise p. univ. profesora Jaroslava Vlčka i její členové p. univ. profesor Václav Novotný a p. ředitel knihovny Národního musea v Praze Josef Volf; oba, nelitujíce námahy ani času, odklízeli četné překážky, jež se stavěly v cestu brzkému vydání spisu. Děkuji dále upřímně zejména p. universitnímu profesoru Emilu Smetánkovi, jenž nejenže mě podnítil k této práci, ale i celé dílo od začátku až do konce v tisku trpělivě četl a se mnou kori- goval. Kromě něho uchyloval jsem se mnohdy o radu i k presidentu České akademie, p. univ. profesoru Josefu Zubatému, a k p. univ. profesoru Oldřichu Hujerovi; i jim děkuji upřímně za vlídnou jejich pomoc. Při čtení rukopisů, zejména latinských citátů, pomohl mi nejednou p. profesor Václav Flajšhans. Kolegové F. M. Bartoš a V. Sokol mě podporovali v práci jak zapůjčováním publikací, tak i radou při shledávání citátů. Za úlevu, jíž se mi dostalo v mém povolání školním pro tuto práci, budiž vzdán srdečný dík p. ministerskému radovi Jindřichu Rackovi a pp. zemským školním inspektorům, ministerskému radovi Josefu Kollmannovi, vrchnímu školnímu radovi Františku Holečkovi a vrchnímu školnímu radovi Františku Křenkovi. Za ochotu, s níž jsem se setkal v pražských i mimopražských knihovnách při vypůjčování rukopisů i jiných děl, děkuji co nej- srdečněji svému vzácnému příteli Dr. Josefu Volfovi, řediteli knihovny Národního musea, jenž celou mou práci od začátku až do konce s účastí sledoval a na mnohé zajímavé zprávy, Postilly
Strana V
se týkající, mě upozornil; dále pp. vládnímu radovi Dr. J. B. Novákovi, řediteli Zemského archivu, a p. archivnímu radovi Dr. Josefu Borovičkovi v témž ústavu, Dr. Janu Emlerovi, řediteli uni- versitní knihovny v Bratislavě, P. Václavu Bělohlávkovi, knihov- níku kláštera křižovnického, sl. Dr. Floře Kleinschnitzové a sl. Dr. Mileně Linhartové z pražské knihovny universitní, správě ředitelství Zemského archivu moravského a správě knihovny německé evangelické církve augšp. vyzn. v Bratislavě. Pokládám dále za svou milou povinnost poděkovati i tiskárně Wiesnerově za péči, jakou věnovala této knize; zásluhy o to mají zvláště páni faktoři Karel Žďárský a Ludvík Pobuda, jakož i pan metteur Karel Trnka, kteří vždy ochotně vyhovovali mým přáním při tisku a v době na rozsah knihy poměrně krátké dokončili dílo, na něž po stránce typografické mohou býti jistě hrdi. Konečně vzdávám díky i pp. recensentům, kteří po vyjití I. dílu projevili vesměs pochopení pro toto dílo a dovedli oceniti jeho význam. P. profesor Jos. Pekař v svém referátu v ČČH. 35 (1929), str. 204 pronesl mínění, že snad některé varianty mohly býti vypuštěny. Dovoluji si proto uvésti, že jsem se radil před tiskem i mezi ním s pp. universitními profesory Hujerem, Novotným, Sme- tánkou a Zubatým stran této věci a teprve potom jsem se rozhodl ponechati kritický aparát v tom rozsahu, v jakém jej předkládám čtenáři. A že jsem nechybil, to, doufám, vysvětlí prostý náhled do indexu, zejména do té části, kde jej bylo lze kontrolovati s Ge- baurovým (a Smetánkovým) Slovníkem staročeským. Kolik tu nalezne po prvé doložených slov filolog a lexikograf! A mám za to, že i historik mi bude mnohdy povděčen za to, zjistí-li, kdy se po prvé to neb ono slovo v našich památkách objevuje. Při neúpl- nosti našeho dosavadního lexikografického badání nelze jistě klásti na naše odice stejné měřítko jako na edice na př. klasiků řeckých a latinských. V Praze v září 1929. František Šimek.
se týkající, mě upozornil; dále pp. vládnímu radovi Dr. J. B. Novákovi, řediteli Zemského archivu, a p. archivnímu radovi Dr. Josefu Borovičkovi v témž ústavu, Dr. Janu Emlerovi, řediteli uni- versitní knihovny v Bratislavě, P. Václavu Bělohlávkovi, knihov- níku kláštera křižovnického, sl. Dr. Floře Kleinschnitzové a sl. Dr. Mileně Linhartové z pražské knihovny universitní, správě ředitelství Zemského archivu moravského a správě knihovny německé evangelické církve augšp. vyzn. v Bratislavě. Pokládám dále za svou milou povinnost poděkovati i tiskárně Wiesnerově za péči, jakou věnovala této knize; zásluhy o to mají zvláště páni faktoři Karel Žďárský a Ludvík Pobuda, jakož i pan metteur Karel Trnka, kteří vždy ochotně vyhovovali mým přáním při tisku a v době na rozsah knihy poměrně krátké dokončili dílo, na něž po stránce typografické mohou býti jistě hrdi. Konečně vzdávám díky i pp. recensentům, kteří po vyjití I. dílu projevili vesměs pochopení pro toto dílo a dovedli oceniti jeho význam. P. profesor Jos. Pekař v svém referátu v ČČH. 35 (1929), str. 204 pronesl mínění, že snad některé varianty mohly býti vypuštěny. Dovoluji si proto uvésti, že jsem se radil před tiskem i mezi ním s pp. universitními profesory Hujerem, Novotným, Sme- tánkou a Zubatým stran této věci a teprve potom jsem se rozhodl ponechati kritický aparát v tom rozsahu, v jakém jej předkládám čtenáři. A že jsem nechybil, to, doufám, vysvětlí prostý náhled do indexu, zejména do té části, kde jej bylo lze kontrolovati s Ge- baurovým (a Smetánkovým) Slovníkem staročeským. Kolik tu nalezne po prvé doložených slov filolog a lexikograf! A mám za to, že i historik mi bude mnohdy povděčen za to, zjistí-li, kdy se po prvé to neb ono slovo v našich památkách objevuje. Při neúpl- nosti našeho dosavadního lexikografického badání nelze jistě klásti na naše odice stejné měřítko jako na edice na př. klasiků řeckých a latinských. V Praze v září 1929. František Šimek.
Strana VI
Strana VII
ÚVOD I. Titul díla. Rokycanovou Postillou jmenuje se dnes všeobecně sbírka nedělních a svátečních kázání dochovaná pod Rokycanovým jménem v značném počtu rukopisů. Názvu Postilla užil po prvé při tomto díle písař rkpisu N r. 1612 v explicitu (viz níže při popisu rkpisu) podle podobných spisů jiných. V rukopisech ostat- ních nazývá se spis buď latinsky Conciones (rkpis B) nebo česky prostě Kázaní (ib.), Knichy výkladóv K, Čtení s vejkladem (vejklady NT) přes celý rok (incipit P, rkpisy NT). Vejkladové čtení svatých (explicit P), Vejkladové přes celý rok (R); názvu Postilla česká, to jest jinak Výklady při slavno- stech výročních i také na každau neděli, kteréž se v shromáždění církevním na týž neděle i slavnosti a i tolikéž na svátky čísti mohau, užívá i písař rkpisu U v incipitu a v explicitu I. dílu; rovněž písaři rkpisů S0 dali dílu název Postilla neb Vejkladové na evangelia. Název Postilla pro spis Rokycanův zobecněl od časů Dobrovského, který jej r. 18181) na- zývá Die Postille oder Predigten des M. Johann von Rokyczan. II. Obsah. Postilla zahrnuje celkem 92 kázání (viz níže Přehled obsahu); z nich 81 je na neděle (počítáme-li sem kázání O posvícení, jež se v některých rkpisech čítá k svá- tečním), ostatní jsou kázání na svátky. V kázáních nedělních však jsou zahrnuta i kázání na jiné dni než na neděle, na př. na třetí den před Božím narozením, na Štědrý den, na druhý pátek v postě, ve většině rkpisů i na Boží narození atd. Rkpisy SO nemají kázání svátečních (kromě na Nové léto, jež tu — jest zařazeno v pořadu chronologickém mezi kázání nedělní). Kromě toho ve všech rkpisech (kromě S0 a nedokončeného T) 1) Geschichte der böhm. Sprache und ältern Litteratur p. 230.
ÚVOD I. Titul díla. Rokycanovou Postillou jmenuje se dnes všeobecně sbírka nedělních a svátečních kázání dochovaná pod Rokycanovým jménem v značném počtu rukopisů. Názvu Postilla užil po prvé při tomto díle písař rkpisu N r. 1612 v explicitu (viz níže při popisu rkpisu) podle podobných spisů jiných. V rukopisech ostat- ních nazývá se spis buď latinsky Conciones (rkpis B) nebo česky prostě Kázaní (ib.), Knichy výkladóv K, Čtení s vejkladem (vejklady NT) přes celý rok (incipit P, rkpisy NT). Vejkladové čtení svatých (explicit P), Vejkladové přes celý rok (R); názvu Postilla česká, to jest jinak Výklady při slavno- stech výročních i také na každau neděli, kteréž se v shromáždění církevním na týž neděle i slavnosti a i tolikéž na svátky čísti mohau, užívá i písař rkpisu U v incipitu a v explicitu I. dílu; rovněž písaři rkpisů S0 dali dílu název Postilla neb Vejkladové na evangelia. Název Postilla pro spis Rokycanův zobecněl od časů Dobrovského, který jej r. 18181) na- zývá Die Postille oder Predigten des M. Johann von Rokyczan. II. Obsah. Postilla zahrnuje celkem 92 kázání (viz níže Přehled obsahu); z nich 81 je na neděle (počítáme-li sem kázání O posvícení, jež se v některých rkpisech čítá k svá- tečním), ostatní jsou kázání na svátky. V kázáních nedělních však jsou zahrnuta i kázání na jiné dni než na neděle, na př. na třetí den před Božím narozením, na Štědrý den, na druhý pátek v postě, ve většině rkpisů i na Boží narození atd. Rkpisy SO nemají kázání svátečních (kromě na Nové léto, jež tu — jest zařazeno v pořadu chronologickém mezi kázání nedělní). Kromě toho ve všech rkpisech (kromě S0 a nedokončeného T) 1) Geschichte der böhm. Sprache und ältern Litteratur p. 230.
Strana VIII
VIII jest přídavek pod názvem Povahy spasencuov a za- tracencuov (v C jen závěr!); v rkpisích BKNU je dále trak- tátec Oočistcia konečně v KCNU jsou přidány rozmanité výklady, jež nazýváme (podle rkpisu N) Naučení spasi- tedlná. (O obsahu těchto přídavků viz níže sub V.) III. Rozdělena bývá Postilla (nehledíme-li k přídavkům) na dva díly: na kázání nedělní a sváteční (ovšem kromě SO, jež ob- sahují jen výklady nedělní); výjimkou je rkpis U, který se dělí na tři části: I. od první neděle v advent po neděli po Božím vstoupení, II. od Seslání Ducha svatého po XXIV. neděli po svaté Trojici, III. na svátky vejroční. IV. Incipit a explicit viz níže v popise jednotlivých rkpisů; u ABK jsou zahrnuty v text a ve varianty. V. Původcem Postilly je Rokycana. Svědčí o tom implicit (dílem i explicit) všech rkpisů (krom A, jemuž utržen začátek a jenž jde jen po třetí neděli v devítník). Z obsahu Postilly dokázal jeho autorství i Goll.2) Důležitým dokladem pro autorství Roky- canovo jsou i (dosti četné) shody s rkpisem Rokycanova Výkladu na evangelium sv. Jana3) a výňatky ze spisů Českých bratří, kteří se nejednou dovolávají Rokycanových kázání.4) Je-li nepochybné Rokycanovo autorství Postilly, lze plným právem mluviti o Rokycanovi jako původci ostatních přídavků, třeba někteří badatelé o tom pronesli pochybnosti: 1. Povahy spasencuov a zatracencuov. Tento spisek je obsahově, jazykově i lexikálně bez odporu Rokycanův; pokud mi známo, nikdo také proti autorství Rokycanovu nečinil námitek.5) Je ostatně obsažen ve všech úplných rukopisech (kromě C, kde je z něho jen závěr). 2. V pochybnost byl brán však traktát O očistci. Goll (1. c. při popisu rkpisu, jejž my níže označujeme písmenem U) 2) ČČM. 1879, p. 64. 3) Tak z ukázek, jež otiskl Haškovec (Výroční zpráva reálky v Par- dubicích 1903), téměř doslovně se vyskytují v Postille citáty, jež uvádí na str. 4, pozn. 6 (I. str. 679), na str. 9, pozn. 4 (I. 732) a j. 4) Tak na př. je v Postille (str. II. 548 nn.) partie o lodi na bouřlivém moři, již uvádí z Rokycanova kázání Spis o dobrých a zlých kněžiech f. 43a (Bidlo, Akty Jednoty bratrské I, p. 119) a Blahoslav, O puovodu Jednoty etc. kap. III. 5) Goll 1. c. 63: »traktátec, snad též Rokycanův«.
VIII jest přídavek pod názvem Povahy spasencuov a za- tracencuov (v C jen závěr!); v rkpisích BKNU je dále trak- tátec Oočistcia konečně v KCNU jsou přidány rozmanité výklady, jež nazýváme (podle rkpisu N) Naučení spasi- tedlná. (O obsahu těchto přídavků viz níže sub V.) III. Rozdělena bývá Postilla (nehledíme-li k přídavkům) na dva díly: na kázání nedělní a sváteční (ovšem kromě SO, jež ob- sahují jen výklady nedělní); výjimkou je rkpis U, který se dělí na tři části: I. od první neděle v advent po neděli po Božím vstoupení, II. od Seslání Ducha svatého po XXIV. neděli po svaté Trojici, III. na svátky vejroční. IV. Incipit a explicit viz níže v popise jednotlivých rkpisů; u ABK jsou zahrnuty v text a ve varianty. V. Původcem Postilly je Rokycana. Svědčí o tom implicit (dílem i explicit) všech rkpisů (krom A, jemuž utržen začátek a jenž jde jen po třetí neděli v devítník). Z obsahu Postilly dokázal jeho autorství i Goll.2) Důležitým dokladem pro autorství Roky- canovo jsou i (dosti četné) shody s rkpisem Rokycanova Výkladu na evangelium sv. Jana3) a výňatky ze spisů Českých bratří, kteří se nejednou dovolávají Rokycanových kázání.4) Je-li nepochybné Rokycanovo autorství Postilly, lze plným právem mluviti o Rokycanovi jako původci ostatních přídavků, třeba někteří badatelé o tom pronesli pochybnosti: 1. Povahy spasencuov a zatracencuov. Tento spisek je obsahově, jazykově i lexikálně bez odporu Rokycanův; pokud mi známo, nikdo také proti autorství Rokycanovu nečinil námitek.5) Je ostatně obsažen ve všech úplných rukopisech (kromě C, kde je z něho jen závěr). 2. V pochybnost byl brán však traktát O očistci. Goll (1. c. při popisu rkpisu, jejž my níže označujeme písmenem U) 2) ČČM. 1879, p. 64. 3) Tak z ukázek, jež otiskl Haškovec (Výroční zpráva reálky v Par- dubicích 1903), téměř doslovně se vyskytují v Postille citáty, jež uvádí na str. 4, pozn. 6 (I. str. 679), na str. 9, pozn. 4 (I. 732) a j. 4) Tak na př. je v Postille (str. II. 548 nn.) partie o lodi na bouřlivém moři, již uvádí z Rokycanova kázání Spis o dobrých a zlých kněžiech f. 43a (Bidlo, Akty Jednoty bratrské I, p. 119) a Blahoslav, O puovodu Jednoty etc. kap. III. 5) Goll 1. c. 63: »traktátec, snad též Rokycanův«.
Strana IX
IX na označení nejistoty původce tohoto dílka udělal za jménem Rokycanovým otazník. F. M. Bartoš6) nemluví sice o tomto dílku, ale vykládá, že Rokycana bezpochyby jen dočasně — z taktických důvodů, pro utišení vášnivých sporů — zastává se víry v očistec »ještě r. 1434 či 1435. Nemáme při nejmenším pražádného dokladu pro to, že by byl později při tomto mínění setrval, naopak jeho postilla nemluví již vůbec o očistci a modlitby k svatým kárá podobně jako Petr«. — Proti tomu lze však uvésti přesvědčivé doklady pro to, že autorem i tohoto traktátu je Rokycana: a) Celý tón spisu ukazuje na Rokycanu. Jako kárá ty, kteří zavrhují víru v očistec, tak vystupuje i proti těm, kteří pro víru v očistec hřeší; chválí, jako často jinde, zlaté středocestí. b) Dokládá se autoritou týchž svatých a církevních Otců jako v Postille (sv. Pavla, Dionysia, Rehoře .. .). c) Jsou zde téměř doslovné shody s Postillou (tak na str. 225 ř. 469 = II. 910, 89; 745 ř. 216 = II. 910 ř. 102; II. 617 ř. 355 nn. = II. 911 ř. 110 nn. a j.). d) Jazyk i slovník je Rokycanův. e) Traktát jest obsažen ve čtyřech rkpisech Postilly, z nichž tři jsou povzneseny nade vše podezření (BKU), obsahujíce jen kázání opravdu Rokycanova. Spíše je pravděpodobné, že písaři ostatních rukopisů, nevěříce v očistec, tuto stať úmyslně vypustili. 3. Naučení spasitedlná7) nebyla brána nikým v pochybnost a jsou bez odporu Rokycanova. Svědčí pro to jejich jazyk (obraty čistě Rokycanovy), slovník i duch. Jsou to patrně Rokycanovy výpisky z Písma a z církevních spisovatelů, k nimž připíná své úvahy, rozjímání, výklady a poznámky, zkrátka jsou to nejspíše přípravy ke kázáním. Proto shledáváme většinu z nich také na rozličných místech Postilly. Tak na př. z Naučení spasi- tedlných (str. II. 926 ř. 280 nn.) celý delší passus jest v Postille ne na jednom, nýbrž hned na několika místech (srov. I. 655 k ř. 138—172; 689, 219 nn.; 696, 40 nn. a jinde). V některých ruko- pisích dokonce na příslušném místě v Spasitedlných naučeních celá partie schází, ale že v předloze byla, dosvědčuje buď titul nebo 6) Chelčický a Rokycana (Listy fil. 1921, p. 126). 7) Užívám zde i dále tohoto názvu, který v rkpisích není (jen v N je uváděn nad stranami jako obsah těchto poznámek).
IX na označení nejistoty původce tohoto dílka udělal za jménem Rokycanovým otazník. F. M. Bartoš6) nemluví sice o tomto dílku, ale vykládá, že Rokycana bezpochyby jen dočasně — z taktických důvodů, pro utišení vášnivých sporů — zastává se víry v očistec »ještě r. 1434 či 1435. Nemáme při nejmenším pražádného dokladu pro to, že by byl později při tomto mínění setrval, naopak jeho postilla nemluví již vůbec o očistci a modlitby k svatým kárá podobně jako Petr«. — Proti tomu lze však uvésti přesvědčivé doklady pro to, že autorem i tohoto traktátu je Rokycana: a) Celý tón spisu ukazuje na Rokycanu. Jako kárá ty, kteří zavrhují víru v očistec, tak vystupuje i proti těm, kteří pro víru v očistec hřeší; chválí, jako často jinde, zlaté středocestí. b) Dokládá se autoritou týchž svatých a církevních Otců jako v Postille (sv. Pavla, Dionysia, Rehoře .. .). c) Jsou zde téměř doslovné shody s Postillou (tak na str. 225 ř. 469 = II. 910, 89; 745 ř. 216 = II. 910 ř. 102; II. 617 ř. 355 nn. = II. 911 ř. 110 nn. a j.). d) Jazyk i slovník je Rokycanův. e) Traktát jest obsažen ve čtyřech rkpisech Postilly, z nichž tři jsou povzneseny nade vše podezření (BKU), obsahujíce jen kázání opravdu Rokycanova. Spíše je pravděpodobné, že písaři ostatních rukopisů, nevěříce v očistec, tuto stať úmyslně vypustili. 3. Naučení spasitedlná7) nebyla brána nikým v pochybnost a jsou bez odporu Rokycanova. Svědčí pro to jejich jazyk (obraty čistě Rokycanovy), slovník i duch. Jsou to patrně Rokycanovy výpisky z Písma a z církevních spisovatelů, k nimž připíná své úvahy, rozjímání, výklady a poznámky, zkrátka jsou to nejspíše přípravy ke kázáním. Proto shledáváme většinu z nich také na rozličných místech Postilly. Tak na př. z Naučení spasi- tedlných (str. II. 926 ř. 280 nn.) celý delší passus jest v Postille ne na jednom, nýbrž hned na několika místech (srov. I. 655 k ř. 138—172; 689, 219 nn.; 696, 40 nn. a jinde). V některých ruko- pisích dokonce na příslušném místě v Spasitedlných naučeních celá partie schází, ale že v předloze byla, dosvědčuje buď titul nebo 6) Chelčický a Rokycana (Listy fil. 1921, p. 126). 7) Užívám zde i dále tohoto názvu, který v rkpisích není (jen v N je uváděn nad stranami jako obsah těchto poznámek).
Strana X
X dokonce odkaz ke kázání, v němž Rokycana uvedeného místa užil; tak na př. na str. II. 920 ř. 109 čteme o rozjímání při pašijích, jež v rkpise K je sice vynecháno, ale je tu aspoň titul: Když pašije poslúcháš; co je u nás ve Spasitedlných naučeních na str. II. 921 ř. 150 nn., je v K vynecháno, ale čte se tu odkaz: etc. na Květnú neděli — a skutečně v kázání na Květnou neděli (str. I. 597 ř. 191 nn.) v rkpise K toto místo najdeme. Srovnej příslušné odkazy v poznámkách při jednotlivých kázáních i při Naučeních spasi- tedlných. Není pochybnosti o tom, že i tyto úvahy atd. jsou od Rokycany. VI. Datování Postilly. Už Goll (1. c.) ukázal na to, že v závěru kázání na osmou neděli po sv. Trojici mluví Rokycana o Kapistranovi již jako o mrtvém. Místo to (v našem vydání II. str. 303—304) zní: »Jako, pomníte-li onoho Kapistrana, nepřítele bo- žího a jeho pravdy a této země (české), ješto jezdilpo okolních zemích — v Uhřích, v Polště, v Slezéch, v Rakúséch, v Moravě i jinde — búře proti této zemi, tupě a haněje tu pravdu, v zákoně božiem založenú, samým Bohem vydanú, učiněnú a přikázanúz, přijímaní těla a krve Pána Ježíše pod obojí způsobú, tomu se protivě a od toho glid» veda? I o divy se po- kúšel. Ale že jest od pravdy těmi divy vedl, ti divové byli jsú falešní a lživí a dábel jest je jednal, aby tudy lidi svodil.... Zvědíť, kteříž jsúodstupovali, is gním, žeťseknim milý Buoh nepřizná. Nedímť, by onypeklebyl, alenekál-li ť se jest toho, nikoli ť bez pomsty nebude, že jest divy činil.« Protože Kapistran zemřel8) r. 1456 (23. října), třeba vznik Postilly posunouti za tento rok. Kromě uvedeného místa připo- mínám i slova Rokycanova »Jako se to dálo v Čechách i v Moravě za toho Kapistrana zlé paměti« (str. II. 943).9) 8) Srovnej Frant. Walouch, Životopis svatého Jana Kapistrána (Brno 1858); Zd. Nejedlý, Česká missie Jana Kapistrána (ČČM. 1900). 2) Tento passus jest sice v Naučeních spasitedlných, ne v Postille; ale tato Naučení — jak jsme uvedli výše — byla přípravou ke kázáním.
X dokonce odkaz ke kázání, v němž Rokycana uvedeného místa užil; tak na př. na str. II. 920 ř. 109 čteme o rozjímání při pašijích, jež v rkpise K je sice vynecháno, ale je tu aspoň titul: Když pašije poslúcháš; co je u nás ve Spasitedlných naučeních na str. II. 921 ř. 150 nn., je v K vynecháno, ale čte se tu odkaz: etc. na Květnú neděli — a skutečně v kázání na Květnou neděli (str. I. 597 ř. 191 nn.) v rkpise K toto místo najdeme. Srovnej příslušné odkazy v poznámkách při jednotlivých kázáních i při Naučeních spasi- tedlných. Není pochybnosti o tom, že i tyto úvahy atd. jsou od Rokycany. VI. Datování Postilly. Už Goll (1. c.) ukázal na to, že v závěru kázání na osmou neděli po sv. Trojici mluví Rokycana o Kapistranovi již jako o mrtvém. Místo to (v našem vydání II. str. 303—304) zní: »Jako, pomníte-li onoho Kapistrana, nepřítele bo- žího a jeho pravdy a této země (české), ješto jezdilpo okolních zemích — v Uhřích, v Polště, v Slezéch, v Rakúséch, v Moravě i jinde — búře proti této zemi, tupě a haněje tu pravdu, v zákoně božiem založenú, samým Bohem vydanú, učiněnú a přikázanúz, přijímaní těla a krve Pána Ježíše pod obojí způsobú, tomu se protivě a od toho glid» veda? I o divy se po- kúšel. Ale že jest od pravdy těmi divy vedl, ti divové byli jsú falešní a lživí a dábel jest je jednal, aby tudy lidi svodil.... Zvědíť, kteříž jsúodstupovali, is gním, žeťseknim milý Buoh nepřizná. Nedímť, by onypeklebyl, alenekál-li ť se jest toho, nikoli ť bez pomsty nebude, že jest divy činil.« Protože Kapistran zemřel8) r. 1456 (23. října), třeba vznik Postilly posunouti za tento rok. Kromě uvedeného místa připo- mínám i slova Rokycanova »Jako se to dálo v Čechách i v Moravě za toho Kapistrana zlé paměti« (str. II. 943).9) 8) Srovnej Frant. Walouch, Životopis svatého Jana Kapistrána (Brno 1858); Zd. Nejedlý, Česká missie Jana Kapistrána (ČČM. 1900). 2) Tento passus jest sice v Naučeních spasitedlných, ne v Postille; ale tato Naučení — jak jsme uvedli výše — byla přípravou ke kázáním.
Strana XI
XI Ještě přesněji pokusil se datovati Postillu F r. M. Bartoš.10) První jeho důvod, zmínku ošmetrlincích (viz str. II. 312), třeba však škrtnouti, protože jest to jen přídavek rkpisu P nebo jeho předlohy — v ostatních rkpisích je toto slovo vynecháno. — Za rok 1459 posouvá Bartoš Postillu pro narážku na polo- úroční berni, kterou král Jiří vybíral po prvé r. 1459 (viz str. II. 175, v kázání na II. neděli po sv. Trojici: »Dajte králi berni po půl úroku a pánu po celém!« A, á, zlí páni, nevěrní, běda bude duši, nastojte!»). »Pravděpodobně« lze dále podle Bartoše posunouti vznik Postilly až za rok 1462, kdy (»nejspíše«, praví sám Bartoš) v rozmluvě s poselstvím krále Jiřího zkroutil kardinál Karvajal někdejší výrok Rokycanův (z r. 1448), jako by byl přiznal rovnocennost přijímání pod jednou s přijímáním pod obojí. (Viz o tom v Archivu českém VIII, 345.) Místo, jehož se Bartoš dovolává, zní (str. II. 703, v kázání O po- svícení): »A také jedna znamenitá osoba na mě sobě smyslila, že bych já řekl, že muož též spasen býti «člověk, přijímaje pod jednú zpuosobú jako pod oběma. Není ť toho, bych já to kdy mluvil, křivdu ť §mi na tom činí před milým Bohem!« Ke Gollovým a Bartošovým dokladům, podle nichž by vznik Postilly bylo třeba klásti mezi r. 1456—1462, lze uvésti i narážku na Křižanovského (II. str. 809). Rokycana tu praví: »... ne- smírně jest to pravější pastýř , ješto věrně pracuje, svého Kpóžitku nehledí, ač ť i listuov (t. j. »od papeže, od biskupa, curam animarum«, jak praví dříve) nemá, než onenno s listy. A tomu ť nyní nechtí, než, když ť sobě již zjedná listy od nějakých mnichuov, ani ť dadí moc: »Damus auctoritatem diffiniendi«, aby řídil a rozumy dával, an tělesný, hovadný, an na lidech vytan- tovav peníze, praviv, že chce pravdy hájiti svaté, a šed tam, i zpro- tivil se té drahé pravdě, přijímaní krve jeho?, a prvé pravil, že chce proto tam jíti, aby mohl tomu prospěti. Hádaj, věrně-li ť jest [to] učinil, ano to «jest k veliké hanbě všem Čechóm! A Kmy proto se se všemi pěstujeme, milkujeme, ctíme »Pane doktoře, pane mistře!«, ješto by takoví jinými jmény měli býti menováni, totiž, aby jim říkali apostoty, poběhlci«. Marginálie, psaná původní rukou písaře rkpisu B (z r. 1503): 10) Srov. ČČM. 1919, p. 16, pozn. 32, a Müllera—Bartoše, Dějiny Jednoty bratrské I. p. 17, pozn. 16; dále Bartošovu Literární činnost M. Jana Rokycany atd. str. 48 a 49.
XI Ještě přesněji pokusil se datovati Postillu F r. M. Bartoš.10) První jeho důvod, zmínku ošmetrlincích (viz str. II. 312), třeba však škrtnouti, protože jest to jen přídavek rkpisu P nebo jeho předlohy — v ostatních rkpisích je toto slovo vynecháno. — Za rok 1459 posouvá Bartoš Postillu pro narážku na polo- úroční berni, kterou král Jiří vybíral po prvé r. 1459 (viz str. II. 175, v kázání na II. neděli po sv. Trojici: »Dajte králi berni po půl úroku a pánu po celém!« A, á, zlí páni, nevěrní, běda bude duši, nastojte!»). »Pravděpodobně« lze dále podle Bartoše posunouti vznik Postilly až za rok 1462, kdy (»nejspíše«, praví sám Bartoš) v rozmluvě s poselstvím krále Jiřího zkroutil kardinál Karvajal někdejší výrok Rokycanův (z r. 1448), jako by byl přiznal rovnocennost přijímání pod jednou s přijímáním pod obojí. (Viz o tom v Archivu českém VIII, 345.) Místo, jehož se Bartoš dovolává, zní (str. II. 703, v kázání O po- svícení): »A také jedna znamenitá osoba na mě sobě smyslila, že bych já řekl, že muož též spasen býti «člověk, přijímaje pod jednú zpuosobú jako pod oběma. Není ť toho, bych já to kdy mluvil, křivdu ť §mi na tom činí před milým Bohem!« Ke Gollovým a Bartošovým dokladům, podle nichž by vznik Postilly bylo třeba klásti mezi r. 1456—1462, lze uvésti i narážku na Křižanovského (II. str. 809). Rokycana tu praví: »... ne- smírně jest to pravější pastýř , ješto věrně pracuje, svého Kpóžitku nehledí, ač ť i listuov (t. j. »od papeže, od biskupa, curam animarum«, jak praví dříve) nemá, než onenno s listy. A tomu ť nyní nechtí, než, když ť sobě již zjedná listy od nějakých mnichuov, ani ť dadí moc: »Damus auctoritatem diffiniendi«, aby řídil a rozumy dával, an tělesný, hovadný, an na lidech vytan- tovav peníze, praviv, že chce pravdy hájiti svaté, a šed tam, i zpro- tivil se té drahé pravdě, přijímaní krve jeho?, a prvé pravil, že chce proto tam jíti, aby mohl tomu prospěti. Hádaj, věrně-li ť jest [to] učinil, ano to «jest k veliké hanbě všem Čechóm! A Kmy proto se se všemi pěstujeme, milkujeme, ctíme »Pane doktoře, pane mistře!«, ješto by takoví jinými jmény měli býti menováni, totiž, aby jim říkali apostoty, poběhlci«. Marginálie, psaná původní rukou písaře rkpisu B (z r. 1503): 10) Srov. ČČM. 1919, p. 16, pozn. 32, a Müllera—Bartoše, Dějiny Jednoty bratrské I. p. 17, pozn. 16; dále Bartošovu Literární činnost M. Jana Rokycany atd. str. 48 a 49.
Strana XII
XII »Křižanovský apostota, lhář«, zřejmě ukazuje, na koho tu Rokycana míří. Je to Václav Křižanovský11) Toho pro jeho vý- mluvnost a nadání vypravil Rokycana na své útraty do Italie doufaje, že po návratu bude mocnou oporou pro stranu podobojí. Ale zklamal se; Křižanovský navrátiv se odpadl ke straně kato- lické. Protože pak pobyt Křižanovského v cizině spadá mezi květen 1457 a prosinec 1459, byl by se mohl o něm Rokycana jako o odpadlíku zmiňovati teprve roku 1460 nebo později.12) Jen do r. 1459 nebo 1460 se hodí také zmínka (na str. II. 942, v Spasitedlných naučeních), o níž historikové, pokud mi známo, mlčí, o Jeronymovi Landusovi, arcibiskupu z Kandie, legátu papežském: »Když arcibiskup z Kandie, legát, biřmoval v domě Celném pražském na Starém městě, tehdy ten kněz volal: Žádný nepřistúpaj k biřmování, ktož krev boží přijímá z kalicha!« Vezmeme-li konečně na pomoc Emlerovu Rukověť chronologie křesťanské, shledáme v jeho tabulkách, že 24 neděl po svaté Trojici — a na tolik neděl jest v Postille Rokycanově výkladů — bylo za činnosti Rokycanovy jen v letech 1460, 1463, 1465. Do těchto let tedy bezpochyby třeba klásti konečnou redakci jeho kázání. Mohlo by se namítnouti, že na tolikéž neděl po sv. Trojici je výkladů i u Husa a Chelčického; ale Husova Postilla, psaná r. 1413, je více méně úprava literární, knižní, a Chelčický prostě následoval Husa i v počtu kázání; naproti tomu Rokycanova kázání byla psána tak, jak byla mluvena, a kazatel je tedy upra- voval podle potřeby roku, v němž kázal. Vidíme tedy celkem, že terminus ad quem se pohybuje okolo roku 1460. Nutno však hned poukázati k tomu, že Postilla Roky- canova není dílem jediného roku — toho neb onoho roku snad mohla jím býti provedena konečná úprava —, nýbrž je dílem let několika. Není pochyby o tom, že Rokycana, kazatel zanícený, výmluvný a zbožný, neopakoval rok od roku stejná kázání, nýbrž že je měnil. Máme pro toto tvrzení i doklady přímé: 1. Na některé velké svátky máme dochováno v rkpisích ne jedno, nýbrž až tré, ba dokonce (na Květnou neděli) čtvero kázání 11) O něm Tomáš Kalina ČČH. V (1899), str. 333—359. 12) Podle Tomka (Děj. města Prahy IX, str. 334) byl však Křižanov- ský už r. 1458 oltářníkem sv. Kateřiny a Kunhuty v chrámě sv. Víta, tedy už na straně katolické. Je-li Tomkovo tvrzení správné, bylo by nutno datování Postilly posunouti snad na r. 1459 nebo 1460.
XII »Křižanovský apostota, lhář«, zřejmě ukazuje, na koho tu Rokycana míří. Je to Václav Křižanovský11) Toho pro jeho vý- mluvnost a nadání vypravil Rokycana na své útraty do Italie doufaje, že po návratu bude mocnou oporou pro stranu podobojí. Ale zklamal se; Křižanovský navrátiv se odpadl ke straně kato- lické. Protože pak pobyt Křižanovského v cizině spadá mezi květen 1457 a prosinec 1459, byl by se mohl o něm Rokycana jako o odpadlíku zmiňovati teprve roku 1460 nebo později.12) Jen do r. 1459 nebo 1460 se hodí také zmínka (na str. II. 942, v Spasitedlných naučeních), o níž historikové, pokud mi známo, mlčí, o Jeronymovi Landusovi, arcibiskupu z Kandie, legátu papežském: »Když arcibiskup z Kandie, legát, biřmoval v domě Celném pražském na Starém městě, tehdy ten kněz volal: Žádný nepřistúpaj k biřmování, ktož krev boží přijímá z kalicha!« Vezmeme-li konečně na pomoc Emlerovu Rukověť chronologie křesťanské, shledáme v jeho tabulkách, že 24 neděl po svaté Trojici — a na tolik neděl jest v Postille Rokycanově výkladů — bylo za činnosti Rokycanovy jen v letech 1460, 1463, 1465. Do těchto let tedy bezpochyby třeba klásti konečnou redakci jeho kázání. Mohlo by se namítnouti, že na tolikéž neděl po sv. Trojici je výkladů i u Husa a Chelčického; ale Husova Postilla, psaná r. 1413, je více méně úprava literární, knižní, a Chelčický prostě následoval Husa i v počtu kázání; naproti tomu Rokycanova kázání byla psána tak, jak byla mluvena, a kazatel je tedy upra- voval podle potřeby roku, v němž kázal. Vidíme tedy celkem, že terminus ad quem se pohybuje okolo roku 1460. Nutno však hned poukázati k tomu, že Postilla Roky- canova není dílem jediného roku — toho neb onoho roku snad mohla jím býti provedena konečná úprava —, nýbrž je dílem let několika. Není pochyby o tom, že Rokycana, kazatel zanícený, výmluvný a zbožný, neopakoval rok od roku stejná kázání, nýbrž že je měnil. Máme pro toto tvrzení i doklady přímé: 1. Na některé velké svátky máme dochováno v rkpisích ne jedno, nýbrž až tré, ba dokonce (na Květnou neděli) čtvero kázání 11) O něm Tomáš Kalina ČČH. V (1899), str. 333—359. 12) Podle Tomka (Děj. města Prahy IX, str. 334) byl však Křižanov- ský už r. 1458 oltářníkem sv. Kateřiny a Kunhuty v chrámě sv. Víta, tedy už na straně katolické. Je-li Tomkovo tvrzení správné, bylo by nutno datování Postilly posunouti snad na r. 1459 nebo 1460.
Strana XIII
XIII (viz níže Přehled obsahu!). Tím jest určeno časové rozpětí mezi nimi aspoň na dobu čtyř let. 2. U Krasonického13) na str. 7a-b čteme: »A mistr Jan z Ro- kycan, kněz a volený arcibiskup byl, od české strany pod kalichem, ten psal i kázal v Tejně u Matky boží za mladého krále a na jeho kázaní bývalo množství lidí učených, kolleátův, žákův i neučených, popisujíce jeho kázaní, a on opětoval Písma, aby postihnauti mohli«. Z citátů kázání Rokycanových, jež Krasonický uvádí, některé skutečně jsou v Postille (zejména o korábu na bouřlivém moři, viz výše str. VIII. pozn. 4.)14) 3. Narážky na nemravný život dvorské chasy, jež Rokycana nejednou (na př. str. I. 749) činí, nemohou se vztahovati už na léta kralování Jiřího, nýbrž na poslední dvě léta vlády Ladisla- vovy (1453/4), kamž je klade i Golli5); Jar. Vlček16) pak praví: »Podstatu pak těchto kázání, jež míval v Týně za posledních dvou let vlády Ladislavovy, pojal anebo jinými napsati dal do své hlavní práce literární: Postilly«. Srovn. i Bidlo, 1. c., p. 2, pozn. 1. Nelze se prostě domnívati, že by se byla tato kázání, psaná posluchači Rokycanovými, jak výslovně Krasonický uvádí, úplně ztratila; také narážky na nemravný život dvořanů, s nimiž se v Postille setkáváme, jsou současného původu. Jisto je, že základ Postilly jest opravdu už z doby Ladislavovy; a některá kázání jsou z doby jistě ještě starší.17) 13) V rkpise Nár. musea sign. V F 41 (Bartoš č. 1592). 14) O jeho kázáních z doby, »když král mladý kraloval«, viz první list k mistru Rokycanovi (Bidlo, Akty I. str. 2) a jinde ib. a Blahoslava, O puovodu Jednoty etc., začátek III. kap. 15) Chelčický a Jednota str. 67. 16) Děj. čes. liter. I. 1, 189. 17) K nejstarším kázáním patří nejspíše III. kázání v úterý svato- dušní, dochované v rkpise C, proslovené nejspíše ještě za válek husit- ských. Čteme ť tu (II. str. 92 n.): Pomyslmež o naší straně, ješto ť se pravdy boží přídrží, ješto ť se jim zdá, že sau mnohem osvícenější než oni protiv- níci kalichu Kristova v kterak oni mnohem větší poslušenství zachovávají (ač jich ne ve všem chválím, ale proto druhdy i na zlejch může dán bejti příklad, aby mohl prospěšen bejti dobrejm, právě jako včela na bodlavém trnu medu požívá aneb med z něho béře), kterak ti protivníci skrze své poslušenství pekla sobě dobejvají, nebo v mordích, v křížích, berauce je na Čechy, aby je hubili, jich v tom poslauchají — a vy pak pro své spasení nechcete uposlechnauti a povolni bejti raddám a naučením kněžskejm, abyšte se často připravovali a spůsobovali k hodnému přijímaní těla a krve Kristovy, ke zpovědi, ku pokání, k zůstaní všech hříchův. I jest divná věc: kněží sobě zjednajíce, a pak jich nechtí poslauchati!
XIII (viz níže Přehled obsahu!). Tím jest určeno časové rozpětí mezi nimi aspoň na dobu čtyř let. 2. U Krasonického13) na str. 7a-b čteme: »A mistr Jan z Ro- kycan, kněz a volený arcibiskup byl, od české strany pod kalichem, ten psal i kázal v Tejně u Matky boží za mladého krále a na jeho kázaní bývalo množství lidí učených, kolleátův, žákův i neučených, popisujíce jeho kázaní, a on opětoval Písma, aby postihnauti mohli«. Z citátů kázání Rokycanových, jež Krasonický uvádí, některé skutečně jsou v Postille (zejména o korábu na bouřlivém moři, viz výše str. VIII. pozn. 4.)14) 3. Narážky na nemravný život dvorské chasy, jež Rokycana nejednou (na př. str. I. 749) činí, nemohou se vztahovati už na léta kralování Jiřího, nýbrž na poslední dvě léta vlády Ladisla- vovy (1453/4), kamž je klade i Golli5); Jar. Vlček16) pak praví: »Podstatu pak těchto kázání, jež míval v Týně za posledních dvou let vlády Ladislavovy, pojal anebo jinými napsati dal do své hlavní práce literární: Postilly«. Srovn. i Bidlo, 1. c., p. 2, pozn. 1. Nelze se prostě domnívati, že by se byla tato kázání, psaná posluchači Rokycanovými, jak výslovně Krasonický uvádí, úplně ztratila; také narážky na nemravný život dvořanů, s nimiž se v Postille setkáváme, jsou současného původu. Jisto je, že základ Postilly jest opravdu už z doby Ladislavovy; a některá kázání jsou z doby jistě ještě starší.17) 13) V rkpise Nár. musea sign. V F 41 (Bartoš č. 1592). 14) O jeho kázáních z doby, »když král mladý kraloval«, viz první list k mistru Rokycanovi (Bidlo, Akty I. str. 2) a jinde ib. a Blahoslava, O puovodu Jednoty etc., začátek III. kap. 15) Chelčický a Jednota str. 67. 16) Děj. čes. liter. I. 1, 189. 17) K nejstarším kázáním patří nejspíše III. kázání v úterý svato- dušní, dochované v rkpise C, proslovené nejspíše ještě za válek husit- ských. Čteme ť tu (II. str. 92 n.): Pomyslmež o naší straně, ješto ť se pravdy boží přídrží, ješto ť se jim zdá, že sau mnohem osvícenější než oni protiv- níci kalichu Kristova v kterak oni mnohem větší poslušenství zachovávají (ač jich ne ve všem chválím, ale proto druhdy i na zlejch může dán bejti příklad, aby mohl prospěšen bejti dobrejm, právě jako včela na bodlavém trnu medu požívá aneb med z něho béře), kterak ti protivníci skrze své poslušenství pekla sobě dobejvají, nebo v mordích, v křížích, berauce je na Čechy, aby je hubili, jich v tom poslauchají — a vy pak pro své spasení nechcete uposlechnauti a povolni bejti raddám a naučením kněžskejm, abyšte se často připravovali a spůsobovali k hodnému přijímaní těla a krve Kristovy, ke zpovědi, ku pokání, k zůstaní všech hříchův. I jest divná věc: kněží sobě zjednajíce, a pak jich nechtí poslauchati!
Strana XIV
XIV Podle narážky na mrtvého Kapistrana, na niž upozornil Goll (viz výše), klade se dnes ovšem vznik Postilly až na rok 1456/7 téměř všeobecně; tak to činí na př. Zdeněk Nejedlý (Světozor XXXII, 1898, str. 469 nn.; v Ottově Slovníku naučném sub voce Rokycana (1904) píše však: »Postilla... sebraná snad od některého z žáků Rokycanových z kázání konaných v Týně za krále Ladi- slava«),18) Hynek Hrubý (České postilly str. 72), Jan Jakubec (Dějiny literatury české, 2. vyd., str. 501) a j. Není však, myslím, pochyby o tom, že některákázání aneboaspoňčásti z nich jsou původu staršího. Je velmi pravděpodobno, že Rokycana sám svá kázání ne- psal; nasvědčuje tomu jejich stránka formální: zachycují přímo slova kazatele, rozhorleného zlořády své doby, i se všemi interjekcemi a hrubými (mnohdy) srovnáními, se všemi poly- syndety i asyndety, anakoluty, s vazbami mnohde spíše podle smyslu než gramatickými. Soudím, že autor sám, kdyby je byl psal, byl by se snažil po vzoru literních památek tuto stránku zjemniti. Představuji si tedy vznik Postilly takto: Posluchači Rokyca- novi (pravděpodobně několik najednou) hned při kázání slova kazatelova zaznamenávali na papír (jak máme zjištěno); potom si své elaboráty vzájemným srovnáním doplňovali a upravovali. Není vyloučena možnost, že Rokycana sám některý text svého posluchače takto upravený zrevidoval (mám na mysli předlohu rukopisu B, jenž se hodně liší od ostatních, místy zkracuje text, místy však i přidávaje; srovnej na př. dosti obšírný výpad proti papeži a církvi římské ve IV. neděli po sv. Trojici, II. str. 226/7). Tuto hypothesu podporuje i to, že Naučení spasitedlná — přípravy Rokycanovy ke kázáním — byla jistě Rokycanou samým napsána. VII. Rukopisy. Kázání Rokycanova kolovala v opisech už za jeho života; dosvědčuje to sám Rokycana, že se jeho kázání píší (viz str. II. 408 a 506); o tom, že psali jeho kázání posluchači v chrámě týnském, mluví i Krasonický (viz výše stranu XIII.), jeho kázání dovolávají se často Bratří v rozmluvách i polemikách s Roky- canou.19) Krasonický v uvedeném díle (str. 12a) se zmiňuje též 18) Nejedlý i v Pramenech k synodám atd., 1900, str. 101 klade Postillu do doby krále Ladislava. 19) O tom zmínky viz v Bidlových Aktech I., na př. str. 2 a j. často.
XIV Podle narážky na mrtvého Kapistrana, na niž upozornil Goll (viz výše), klade se dnes ovšem vznik Postilly až na rok 1456/7 téměř všeobecně; tak to činí na př. Zdeněk Nejedlý (Světozor XXXII, 1898, str. 469 nn.; v Ottově Slovníku naučném sub voce Rokycana (1904) píše však: »Postilla... sebraná snad od některého z žáků Rokycanových z kázání konaných v Týně za krále Ladi- slava«),18) Hynek Hrubý (České postilly str. 72), Jan Jakubec (Dějiny literatury české, 2. vyd., str. 501) a j. Není však, myslím, pochyby o tom, že některákázání aneboaspoňčásti z nich jsou původu staršího. Je velmi pravděpodobno, že Rokycana sám svá kázání ne- psal; nasvědčuje tomu jejich stránka formální: zachycují přímo slova kazatele, rozhorleného zlořády své doby, i se všemi interjekcemi a hrubými (mnohdy) srovnáními, se všemi poly- syndety i asyndety, anakoluty, s vazbami mnohde spíše podle smyslu než gramatickými. Soudím, že autor sám, kdyby je byl psal, byl by se snažil po vzoru literních památek tuto stránku zjemniti. Představuji si tedy vznik Postilly takto: Posluchači Rokyca- novi (pravděpodobně několik najednou) hned při kázání slova kazatelova zaznamenávali na papír (jak máme zjištěno); potom si své elaboráty vzájemným srovnáním doplňovali a upravovali. Není vyloučena možnost, že Rokycana sám některý text svého posluchače takto upravený zrevidoval (mám na mysli předlohu rukopisu B, jenž se hodně liší od ostatních, místy zkracuje text, místy však i přidávaje; srovnej na př. dosti obšírný výpad proti papeži a církvi římské ve IV. neděli po sv. Trojici, II. str. 226/7). Tuto hypothesu podporuje i to, že Naučení spasitedlná — přípravy Rokycanovy ke kázáním — byla jistě Rokycanou samým napsána. VII. Rukopisy. Kázání Rokycanova kolovala v opisech už za jeho života; dosvědčuje to sám Rokycana, že se jeho kázání píší (viz str. II. 408 a 506); o tom, že psali jeho kázání posluchači v chrámě týnském, mluví i Krasonický (viz výše stranu XIII.), jeho kázání dovolávají se často Bratří v rozmluvách i polemikách s Roky- canou.19) Krasonický v uvedeném díle (str. 12a) se zmiňuje též 18) Nejedlý i v Pramenech k synodám atd., 1900, str. 101 klade Postillu do doby krále Ladislava. 19) O tom zmínky viz v Bidlových Aktech I., na př. str. 2 a j. často.
Strana XV
XV o tom, že bratr Ambrož, jeho vrstevník, měl exemplář kázání Rokycanových.20) K značnému rozšíření Postilly přispělo asi hodně i to, že na sněmu podobojích 29. ledna 1524 kromě kázání Huso- vých se dopouštějí i kázání Rokycanova.21) O značné oblibě díla ve století XVI. a XVII. svědčí četné dochované rukopisy. V pozdější době mluví o kázáních Rokycanových Balbí n.22 R. 1764 uvádí Dobner23) rkpis Postilly Rokycanovy z knihovny zesnulého Fr. Ant. von Nell. V Dobrovského korespondenci24) se nejednou setkáváme s Rokycanovou Postillou. Kdežto v I. vyd. své Gesch. der böhm. Sprache und Litteratur (1792, p. 135) se zmiňuje jen stručně o Rokycanových kázáních, jež jsou tu a tam zachována v rkpisech, ve vydání II. (1818, p. 230—231) uvádí už kromě rkpisu Dobnerovi známého i rukopis, jenž byl ma- jetkem Ribayovým (z r. 1581, z něho citáty viz v uvedené kore- spondenci), dále rkpis z r. 1612, svůj majetek,25) a tři rkpisy z knihovny universitní.26) Jungmann (Historie lit. čes.2 1849) zná rkpis z doby okolo r. 1500 u p. F. Saukupa ve 4.27), jiný z r. 1584,28) pak jeden rkpis v opisu ze XVII. věku u p. Bočka29) a univ. knihovny rukopis XVII B 2 (náš rkpis R), krom rkpisů uváděných Dobrovským. Jungmann už také mezi rkpisy Rokycanovy Postilly zařadil chybně i musejní rkpis 219 (dnešní sign. IV. B 11), jenž vinou Hankovou 20) Podle Bidla (1. c. str. 2, pozn.) Krasonický asi z tohoto exempláře čerpal. 21) Bartoš Písař, Kronika pražská (ed. Šimák), str. 22. 22) Srov. Šimák, Neznámé inkunabule atd. Lfil. 1912, zvl. str. 40. 23) Dobner, Monum. I. 185. 21) Vzájemné listy Dobrovského a Ribaye (Koresp. IV), str. 174, 178, 210, 215, 218, 220. Pozorujeme tu, že Dobrovského zajímá především jazyková stránka Rokycanova díla; že však i historických zpráv Rokyca- nových si bedlivě všímal, vidíme na př. z jeho delšího výpisku z Rokycanova kázaní na úterý velikonoční, kde se mluví o Husovi, Jakoubkovi, knězi Havlovi atd. (této edice I. str. 692—694). Za upozornění na tento výpis, jenž se chová v knihovně Nár. musea v Praze, děkuji p. řediteli Dru Volfovi. 25) Dnes v Nár. museu (rkpis N). 26) Jsou to rkpisy z r. 1586 (P), 1659 (T) a 1671 (U, opis z exempláře později Ribayova) — dodnes v knihovně universitní. 27) Je to nejspíše náš rkpis A, na který později upozornil Goll 1879, 1. c. p. 62. 28) Náš rkpis C; časem zapadl a teprve prof. Souček naň upozornil popis rkpisu C). 25) Dnes neznámý, není-li to snad S nebo O. (viz
XV o tom, že bratr Ambrož, jeho vrstevník, měl exemplář kázání Rokycanových.20) K značnému rozšíření Postilly přispělo asi hodně i to, že na sněmu podobojích 29. ledna 1524 kromě kázání Huso- vých se dopouštějí i kázání Rokycanova.21) O značné oblibě díla ve století XVI. a XVII. svědčí četné dochované rukopisy. V pozdější době mluví o kázáních Rokycanových Balbí n.22 R. 1764 uvádí Dobner23) rkpis Postilly Rokycanovy z knihovny zesnulého Fr. Ant. von Nell. V Dobrovského korespondenci24) se nejednou setkáváme s Rokycanovou Postillou. Kdežto v I. vyd. své Gesch. der böhm. Sprache und Litteratur (1792, p. 135) se zmiňuje jen stručně o Rokycanových kázáních, jež jsou tu a tam zachována v rkpisech, ve vydání II. (1818, p. 230—231) uvádí už kromě rkpisu Dobnerovi známého i rukopis, jenž byl ma- jetkem Ribayovým (z r. 1581, z něho citáty viz v uvedené kore- spondenci), dále rkpis z r. 1612, svůj majetek,25) a tři rkpisy z knihovny universitní.26) Jungmann (Historie lit. čes.2 1849) zná rkpis z doby okolo r. 1500 u p. F. Saukupa ve 4.27), jiný z r. 1584,28) pak jeden rkpis v opisu ze XVII. věku u p. Bočka29) a univ. knihovny rukopis XVII B 2 (náš rkpis R), krom rkpisů uváděných Dobrovským. Jungmann už také mezi rkpisy Rokycanovy Postilly zařadil chybně i musejní rkpis 219 (dnešní sign. IV. B 11), jenž vinou Hankovou 20) Podle Bidla (1. c. str. 2, pozn.) Krasonický asi z tohoto exempláře čerpal. 21) Bartoš Písař, Kronika pražská (ed. Šimák), str. 22. 22) Srov. Šimák, Neznámé inkunabule atd. Lfil. 1912, zvl. str. 40. 23) Dobner, Monum. I. 185. 21) Vzájemné listy Dobrovského a Ribaye (Koresp. IV), str. 174, 178, 210, 215, 218, 220. Pozorujeme tu, že Dobrovského zajímá především jazyková stránka Rokycanova díla; že však i historických zpráv Rokyca- nových si bedlivě všímal, vidíme na př. z jeho delšího výpisku z Rokycanova kázaní na úterý velikonoční, kde se mluví o Husovi, Jakoubkovi, knězi Havlovi atd. (této edice I. str. 692—694). Za upozornění na tento výpis, jenž se chová v knihovně Nár. musea v Praze, děkuji p. řediteli Dru Volfovi. 25) Dnes v Nár. museu (rkpis N). 26) Jsou to rkpisy z r. 1586 (P), 1659 (T) a 1671 (U, opis z exempláře později Ribayova) — dodnes v knihovně universitní. 27) Je to nejspíše náš rkpis A, na který později upozornil Goll 1879, 1. c. p. 62. 28) Náš rkpis C; časem zapadl a teprve prof. Souček naň upozornil popis rkpisu C). 25) Dnes neznámý, není-li to snad S nebo O. (viz
Strana XVI
XVI byl označen za Postillu Rokycanovu, ačkoliv jest to spis cizí. (Teprve Goll 1. c. p. 62 zjistil tento Hankův omyl.) Nový rukopis byl objeven ve Švédsku v Štokholmě3o; psán byl r. 1503 Stanislavem Křižanovským (o něm Pečírka, ČČM. 1851, III. 39; Dudík, Forschungen in Schweden, Brno 1852; Jireček I, 422); dnes je v Zemském archivu mor. Palacký, dav se zmýliti Hankou, patrně podle tohoto — nikoli Rokycanova — rkpisu pronesl nepříznivý soud o Roky- canovi jako spisovateli.31) Gollovi32) náleží zásluha, že ukázal na Hankův omyl, četnými citáty z Postilly dal podklad histo- rikům k badání o Rokycanovi a vykázal mu čestné místo v české literatuře. Z rkpisů Goll kromě známých dosud rkpisů BPRNTU obšírněji se zabývá i rkpisem A (viz výše pozn. 27). Důležitý byl objev rkpisu křižovnického (K), o němž podal zprávu Fr. Černý 1894,33) upozorňuje zejména i na význam Rokycanovy Postilly po stránce kulturně historické. Konečně r. 1906 dostaly se darem soukromníků Národnímu museu dva rkpisy Rokycanovy Postilly (S a O), původem ze XVII. století, jež ob- sahují čtení značně změněné a zkrácené. Rukopisy dosud dochované jsou tyto: Rukopis A, dnes v Národním museu34) sign. V E 2, byl kdysi majetkem Hankovým, jak dosvědčuje červené razítko na str. 13a: Z Hankových. Jest papírový, formátu 4° (jeho rozměry jsou 22x16 cm). Vazba je původní, desky jsou potaženy koží barvy bleděžluté (snad kdysi bílé), do níž vtlačeny rozmanité ozdoby i slova dnes málo čitelná. Tak na zadní straně, zachovalejší než přední, jest uprostřed ženské poprsí (podle Bartoše Justitia; na přední desce uprostřed je obdobná figura mužská) a pod ním slovo LVGRECIA, po stranách na okraji lze čísti SALVATO a j. Ve všech rozích bylo kování, jak viděti z otvorů po něm zbylých; někdo je buď vyloupal nebo vypadlo. Dvě kovové spony pevně uzavírají rukopis. Na hřbetě jest přilepen lístek se slovy: Postilla 30) Náš rkpis B. 31) » .. . spisové hojní, po něm pozůstalí, nevynikají nikde ani obsahem, ani slohem svým« (Dějiny“ IV, str. 224). 32) ČČM. 1879. 33) Listy fil. XXI, p. 112—113. 34) Bartoš, Soupis č. 1435.
XVI byl označen za Postillu Rokycanovu, ačkoliv jest to spis cizí. (Teprve Goll 1. c. p. 62 zjistil tento Hankův omyl.) Nový rukopis byl objeven ve Švédsku v Štokholmě3o; psán byl r. 1503 Stanislavem Křižanovským (o něm Pečírka, ČČM. 1851, III. 39; Dudík, Forschungen in Schweden, Brno 1852; Jireček I, 422); dnes je v Zemském archivu mor. Palacký, dav se zmýliti Hankou, patrně podle tohoto — nikoli Rokycanova — rkpisu pronesl nepříznivý soud o Roky- canovi jako spisovateli.31) Gollovi32) náleží zásluha, že ukázal na Hankův omyl, četnými citáty z Postilly dal podklad histo- rikům k badání o Rokycanovi a vykázal mu čestné místo v české literatuře. Z rkpisů Goll kromě známých dosud rkpisů BPRNTU obšírněji se zabývá i rkpisem A (viz výše pozn. 27). Důležitý byl objev rkpisu křižovnického (K), o němž podal zprávu Fr. Černý 1894,33) upozorňuje zejména i na význam Rokycanovy Postilly po stránce kulturně historické. Konečně r. 1906 dostaly se darem soukromníků Národnímu museu dva rkpisy Rokycanovy Postilly (S a O), původem ze XVII. století, jež ob- sahují čtení značně změněné a zkrácené. Rukopisy dosud dochované jsou tyto: Rukopis A, dnes v Národním museu34) sign. V E 2, byl kdysi majetkem Hankovým, jak dosvědčuje červené razítko na str. 13a: Z Hankových. Jest papírový, formátu 4° (jeho rozměry jsou 22x16 cm). Vazba je původní, desky jsou potaženy koží barvy bleděžluté (snad kdysi bílé), do níž vtlačeny rozmanité ozdoby i slova dnes málo čitelná. Tak na zadní straně, zachovalejší než přední, jest uprostřed ženské poprsí (podle Bartoše Justitia; na přední desce uprostřed je obdobná figura mužská) a pod ním slovo LVGRECIA, po stranách na okraji lze čísti SALVATO a j. Ve všech rozích bylo kování, jak viděti z otvorů po něm zbylých; někdo je buď vyloupal nebo vypadlo. Dvě kovové spony pevně uzavírají rukopis. Na hřbetě jest přilepen lístek se slovy: Postilla 30) Náš rkpis B. 31) » .. . spisové hojní, po něm pozůstalí, nevynikají nikde ani obsahem, ani slohem svým« (Dějiny“ IV, str. 224). 32) ČČM. 1879. 33) Listy fil. XXI, p. 112—113. 34) Bartoš, Soupis č. 1435.
Strana XVII
XVII Cžefka pſana. — Na předním přídeštném listě je přilepen obrázek Nanebevstoupení Páně, za zadní přídeštný list bylo užito koloro- vaného obrázku Krista uprostřed dítek (»Nechte maličkých při- jíti ke mně«). Rukopis obsahuje 750 listů (každý desátý je označen arab- skou cifrou, tužkou). Z nich některé jsou poškozeny; tak z prvního je utržen hořejšek, rovněž z posledního. Mnohé listy jsou prožrány a tím písmo dosti těžko čitelné. Postilla Rokycanova je na začátku, list 1—310“, bohužel neúplná; jsou tu obsažena jen kázání od první neděle adventní až k masopustu. Listy 310'—314' jsou prázdné (nepřihlížíme-li k bezcenným pozdním škrábaninám, na př. na str. 314a). — Potom následují kázání na každý den v postě, »pochybno, zda Rokycanova«, napsal o nich Goll35); Bartoš v Soupise nazývá je »českolatinskou postillou po obojí«. Ve skutečnosti jsou to dvě české postilly s výklady n každý den v postě. První je na str. 315a.—386' (Convertimini X věčně ztracena etc.); v ní bývají na začátku latinsky perikopy (ale mnohdy i ty jen česky), což svedlo patrně Bartoše k domněnce, že jest to českolatinská postilla. — Druhá postilla postní je na str. 387a—478 (V první středu v puostě X v království nebeském. Amen). Písaři obou těchto postill byly osoby různé, jak viděti z písma, ale původcem obou byl auktor jediný, kněz, přivrženec směru Jakoubkova a Rokycanova. Ba, snad přece jsou i to kázání Rokycanova, možná z jeho let mlad- ších. Ukazuje k tomu aspoň nejedna shoda s naší Postillou, ba dokonce skoro polovina Rokycanova kázání III. na Květnou neděli (I. str. 603—605 tohoto vydání) je téměř úplně shodná s kázáním na týž den v druhé postní postille (str. 457a—4585) Ovšem je možný i výklad jiný, čemuž by zase nasvědčoval klidný, nebojovný tón obou těchto postill.36) Na str. 477a, 478“, 480“ jsou přípisky čtenářů (na př. na str. 479“ nějaké recepty lékařské, na 480“ je píseň »Bože Otče, králi všemohúcí, vzhlédni na tento lid přístojící« atd., na listě 481 je jiná píseň); listy 482—499 obsahují kázání na den Narození Krista Pána (In matutino natalis Christi). Ostatek, listy 500—750a, jsou 35) V ČČM. 1. c. 36) Zprávu o obou těchto postillách přednesl jsem v slavnostní schůzi Královské české společnosti nauk dne 26. ledna 1929; bude otištěna v Časo- pise pro moderní filologii r. 1930. Rokycanova Postilla. II
XVII Cžefka pſana. — Na předním přídeštném listě je přilepen obrázek Nanebevstoupení Páně, za zadní přídeštný list bylo užito koloro- vaného obrázku Krista uprostřed dítek (»Nechte maličkých při- jíti ke mně«). Rukopis obsahuje 750 listů (každý desátý je označen arab- skou cifrou, tužkou). Z nich některé jsou poškozeny; tak z prvního je utržen hořejšek, rovněž z posledního. Mnohé listy jsou prožrány a tím písmo dosti těžko čitelné. Postilla Rokycanova je na začátku, list 1—310“, bohužel neúplná; jsou tu obsažena jen kázání od první neděle adventní až k masopustu. Listy 310'—314' jsou prázdné (nepřihlížíme-li k bezcenným pozdním škrábaninám, na př. na str. 314a). — Potom následují kázání na každý den v postě, »pochybno, zda Rokycanova«, napsal o nich Goll35); Bartoš v Soupise nazývá je »českolatinskou postillou po obojí«. Ve skutečnosti jsou to dvě české postilly s výklady n každý den v postě. První je na str. 315a.—386' (Convertimini X věčně ztracena etc.); v ní bývají na začátku latinsky perikopy (ale mnohdy i ty jen česky), což svedlo patrně Bartoše k domněnce, že jest to českolatinská postilla. — Druhá postilla postní je na str. 387a—478 (V první středu v puostě X v království nebeském. Amen). Písaři obou těchto postill byly osoby různé, jak viděti z písma, ale původcem obou byl auktor jediný, kněz, přivrženec směru Jakoubkova a Rokycanova. Ba, snad přece jsou i to kázání Rokycanova, možná z jeho let mlad- ších. Ukazuje k tomu aspoň nejedna shoda s naší Postillou, ba dokonce skoro polovina Rokycanova kázání III. na Květnou neděli (I. str. 603—605 tohoto vydání) je téměř úplně shodná s kázáním na týž den v druhé postní postille (str. 457a—4585) Ovšem je možný i výklad jiný, čemuž by zase nasvědčoval klidný, nebojovný tón obou těchto postill.36) Na str. 477a, 478“, 480“ jsou přípisky čtenářů (na př. na str. 479“ nějaké recepty lékařské, na 480“ je píseň »Bože Otče, králi všemohúcí, vzhlédni na tento lid přístojící« atd., na listě 481 je jiná píseň); listy 482—499 obsahují kázání na den Narození Krista Pána (In matutino natalis Christi). Ostatek, listy 500—750a, jsou 35) V ČČM. 1. c. 36) Zprávu o obou těchto postillách přednesl jsem v slavnostní schůzi Královské české společnosti nauk dne 26. ledna 1929; bude otištěna v Časo- pise pro moderní filologii r. 1930. Rokycanova Postilla. II
Strana XVIII
XVIII kázání nedělní od nejsv. Trojice až do 24. neděle po sv. Trojici; Goll o nich zprvu37) soudil, že jsou Rokycanova, později však toto mínění odvolal a kladl je do doby pozdější38) (ukázky z nich v ČČM. 1879, p. 209—211). Písmem se tato část liší jak od Postilly Rokycanovy, tak od obou postill postních. Písmo rukopisu Rokycanovy Postilly je černé, jen některé nad- pisy a iniciálky jsou červené; též jednotlivá písmena bývají červeně přizdobena. Někde rubrikátor opominul iniciálku vepsati, ač pro ni bylo ponecháno místo (na př. na str. 37a, kde byla neuměle doplněna některým pozdějším čtenářem). Listy 1—310, jež ob- sahují kázání Rokycanova, prozrazují nejméně dvojí ruku: první, méně umělý písař, napsal drobněji list 1—12 (tato část pochází z doby novější, snad od Hanky, který se rád zabýval podobnými doplňky; když Hanka dostal rukopis do ruky, nejspíše tam těchto dvanáct listů nebylo, jinak by byl asi Hanka osignoval svým jménem hned list první, ne třináctý). Listy 13—310 jsou psány velkým kaligrafickým písmem. Listy 1—12 nejsou linkovány, ostatní všecky mají linkování mezi dvěma kolmými čarami. Řádků bývá na straně 16—20, popsaná plocha měří 10—11x131/2 — 15 cm. Některý čtenář škrtal v rukopise slova i celé věty; v tisku jsou ovšem tyto přeškrtané části uvedeny, jen pod čarou je vždy přičiněna poznámka o těchto škrtech. Pozdější přípisky nad textem nebo pod ním a in margine pocházejí dílem asi od nějakého kněze (latinské, na př. pod str. 13' a 14. Hec est dies, quam fecit Dominus ; in marg. 14a: Habitantibus in regione umbre mortis lux orta est eis ; nad 14': Nox processit, dies autem appro- pinquavit; nad 17a: Dies Domini veniet quasi fur atd.; ostatní přípisky jsou uvedeny na svých místech v poznámkách; jak viděti, jest to vesměs latinský text českých citátů z Písma sv., uváděných v Postille), dílem od nějaké zbožné ženy (srovnej na př. str. 298a, v tisku I. str. 372 ad 352); jiné zase přípisky (zpravidla nad stranou) označují obsah kázání; jiné jsou od Hanky (od něho zejména na str. 8 k rukopisnému veď-li, jež Hanka tužkou podtrhl a in margine připsal: num; na str. 22a k slovu hřane se vztahuje Hankova poznámka tužkou in margine: 37) ČČM. 1879, 1. c. 38) Čes. čas. hist. II. 1896, str. 246. Otázku tuto bude nutno podrobiti novému zkoumání; není nemožné, že narážky v těchto kázáních, pro něž se rozhodl Goll položiti tato kázání až do doby po smrti Rokycanově, jsou vložky původu pozdějšího, ale kázání sama mohou býti staršího data.
XVIII kázání nedělní od nejsv. Trojice až do 24. neděle po sv. Trojici; Goll o nich zprvu37) soudil, že jsou Rokycanova, později však toto mínění odvolal a kladl je do doby pozdější38) (ukázky z nich v ČČM. 1879, p. 209—211). Písmem se tato část liší jak od Postilly Rokycanovy, tak od obou postill postních. Písmo rukopisu Rokycanovy Postilly je černé, jen některé nad- pisy a iniciálky jsou červené; též jednotlivá písmena bývají červeně přizdobena. Někde rubrikátor opominul iniciálku vepsati, ač pro ni bylo ponecháno místo (na př. na str. 37a, kde byla neuměle doplněna některým pozdějším čtenářem). Listy 1—310, jež ob- sahují kázání Rokycanova, prozrazují nejméně dvojí ruku: první, méně umělý písař, napsal drobněji list 1—12 (tato část pochází z doby novější, snad od Hanky, který se rád zabýval podobnými doplňky; když Hanka dostal rukopis do ruky, nejspíše tam těchto dvanáct listů nebylo, jinak by byl asi Hanka osignoval svým jménem hned list první, ne třináctý). Listy 13—310 jsou psány velkým kaligrafickým písmem. Listy 1—12 nejsou linkovány, ostatní všecky mají linkování mezi dvěma kolmými čarami. Řádků bývá na straně 16—20, popsaná plocha měří 10—11x131/2 — 15 cm. Některý čtenář škrtal v rukopise slova i celé věty; v tisku jsou ovšem tyto přeškrtané části uvedeny, jen pod čarou je vždy přičiněna poznámka o těchto škrtech. Pozdější přípisky nad textem nebo pod ním a in margine pocházejí dílem asi od nějakého kněze (latinské, na př. pod str. 13' a 14. Hec est dies, quam fecit Dominus ; in marg. 14a: Habitantibus in regione umbre mortis lux orta est eis ; nad 14': Nox processit, dies autem appro- pinquavit; nad 17a: Dies Domini veniet quasi fur atd.; ostatní přípisky jsou uvedeny na svých místech v poznámkách; jak viděti, jest to vesměs latinský text českých citátů z Písma sv., uváděných v Postille), dílem od nějaké zbožné ženy (srovnej na př. str. 298a, v tisku I. str. 372 ad 352); jiné zase přípisky (zpravidla nad stranou) označují obsah kázání; jiné jsou od Hanky (od něho zejména na str. 8 k rukopisnému veď-li, jež Hanka tužkou podtrhl a in margine připsal: num; na str. 22a k slovu hřane se vztahuje Hankova poznámka tužkou in margine: 37) ČČM. 1879, 1. c. 38) Čes. čas. hist. II. 1896, str. 246. Otázku tuto bude nutno podrobiti novému zkoumání; není nemožné, že narážky v těchto kázáních, pro něž se rozhodl Goll položiti tato kázání až do doby po smrti Rokycanově, jsou vložky původu pozdějšího, ale kázání sama mohou býti staršího data.
Strana XIX
XIX TPAHETB). Při vazbě rukopisu byly omylem vevázány listy 112—123 na nenáležité místo, měly býti až po listu 207; nějaký čtenář rukopisu poznal tento omyl vazačův a napsal nad str. 123 drobným písmem: Vo lodičce čtení svaté mělo záze bejti, a na str. 207' dole: Konec toho vejkladu jest napřed, nebozvomylu, když vázali tyto knihy, změnili (pořad?, slovo nečitelné!); hledej povejkladu o Anně prorokyni napřed. V tisku jsme přesunuli ovšem celou tuto partii na místo náležité. Rukopis A patří k nejstarším dochovaným rukopisum Roky- canovy Postilly, jak svědčí písmo, pravopis i jazyk; nejspíše je z druhé poloviny nebo z konce XV. století. (Bartoš 1. c.: XV. až XVI.) Do Národního musea se dostal asi r. 1849 koupí. Pravopiš s— systém spřežkový je tu mnohde pro- míšen i literami pravopisu diakritického — je pozoruhodný tím, že zachovává přísně rozdíl mezi i—v (í—ý) kromě spojky i a slabik ci, zi, si, jež se píší vesměs s tvrdým v. Tak na listě 80—85 jsou proti novočeskému úsu jen tyto odchylky: y 80b (vždy tak) moczy 80a (a j.) (moci), moczy 80b (a j.) (mocí), rzieczy 81b, 83a, 85b (řieci), odrzezanczy 81b (odřezanci), zakonnicy 81b (zákon- níci), ſtudnicy 82a (studnici), czyzoložnik 83a (cizoložník), czyzo- ložnicze ib. (cizoložnice); Wiezyž 83a (věziž), kniezy 84a (knězi) mnozy 85b (mnozí); fy 80a, 83a (—Sjsi), neyſy 80a, wfy 81b (vsi), mufyti 83a (musiti), mufyš 83a (musíš). Naopak slabika ry bývá psána pravidlem ri, na př. fkrito 292a (skryto), riby 296a (ryby) (na str. 80 85 není pro ry dokladu); jen v cizích slovech je psáno ry. na př. Zacharyafs 2b, Kryftus 80a. Zkratky v tomto rukopise jsou řídké, obyčejně na konci řádků. Přehled jich jest tento: fa 19b (sám), wá 135b (vám), maželftwie 187a (manželstvic), rzečzě 220a (řečem), pogie 230a (pojiem); čzlowíecženstwi 13a (člověčenstvím), f ni 293a (s ním) hrzieffny 30a (hřiešným), weliký 247a (velikým); toto 72b (tomto) abycho 42a (abychom), dablo 26b (dáblóm); ka' 19b (kapitole). čte“ 27b (čtenie), Kaza“ 124a (kázanie), nieko 23b (někoho). božie° 218b (božicho). S° 231a (svatého), pgde 17a (přijde), Kte ž 258b (kteréž), Am 231b (Amen), krift 9 244a (Kristus), prok 28a (prorok), gt 13a (jest). Jednou psáno: ktéž 156a (— kteréž). Rukopis B se chová dnes v Zemském archivu moravském v Brně pod sign. 115; má 327 listů papírových, formátu foliového I1*
XIX TPAHETB). Při vazbě rukopisu byly omylem vevázány listy 112—123 na nenáležité místo, měly býti až po listu 207; nějaký čtenář rukopisu poznal tento omyl vazačův a napsal nad str. 123 drobným písmem: Vo lodičce čtení svaté mělo záze bejti, a na str. 207' dole: Konec toho vejkladu jest napřed, nebozvomylu, když vázali tyto knihy, změnili (pořad?, slovo nečitelné!); hledej povejkladu o Anně prorokyni napřed. V tisku jsme přesunuli ovšem celou tuto partii na místo náležité. Rukopis A patří k nejstarším dochovaným rukopisum Roky- canovy Postilly, jak svědčí písmo, pravopis i jazyk; nejspíše je z druhé poloviny nebo z konce XV. století. (Bartoš 1. c.: XV. až XVI.) Do Národního musea se dostal asi r. 1849 koupí. Pravopiš s— systém spřežkový je tu mnohde pro- míšen i literami pravopisu diakritického — je pozoruhodný tím, že zachovává přísně rozdíl mezi i—v (í—ý) kromě spojky i a slabik ci, zi, si, jež se píší vesměs s tvrdým v. Tak na listě 80—85 jsou proti novočeskému úsu jen tyto odchylky: y 80b (vždy tak) moczy 80a (a j.) (moci), moczy 80b (a j.) (mocí), rzieczy 81b, 83a, 85b (řieci), odrzezanczy 81b (odřezanci), zakonnicy 81b (zákon- níci), ſtudnicy 82a (studnici), czyzoložnik 83a (cizoložník), czyzo- ložnicze ib. (cizoložnice); Wiezyž 83a (věziž), kniezy 84a (knězi) mnozy 85b (mnozí); fy 80a, 83a (—Sjsi), neyſy 80a, wfy 81b (vsi), mufyti 83a (musiti), mufyš 83a (musíš). Naopak slabika ry bývá psána pravidlem ri, na př. fkrito 292a (skryto), riby 296a (ryby) (na str. 80 85 není pro ry dokladu); jen v cizích slovech je psáno ry. na př. Zacharyafs 2b, Kryftus 80a. Zkratky v tomto rukopise jsou řídké, obyčejně na konci řádků. Přehled jich jest tento: fa 19b (sám), wá 135b (vám), maželftwie 187a (manželstvic), rzečzě 220a (řečem), pogie 230a (pojiem); čzlowíecženstwi 13a (člověčenstvím), f ni 293a (s ním) hrzieffny 30a (hřiešným), weliký 247a (velikým); toto 72b (tomto) abycho 42a (abychom), dablo 26b (dáblóm); ka' 19b (kapitole). čte“ 27b (čtenie), Kaza“ 124a (kázanie), nieko 23b (někoho). božie° 218b (božicho). S° 231a (svatého), pgde 17a (přijde), Kte ž 258b (kteréž), Am 231b (Amen), krift 9 244a (Kristus), prok 28a (prorok), gt 13a (jest). Jednou psáno: ktéž 156a (— kteréž). Rukopis B se chová dnes v Zemském archivu moravském v Brně pod sign. 115; má 327 listů papírových, formátu foliového I1*
Strana XX
XX (301/2x21 cm), z nichž na 1“ je napsáno (z doby nové): Con- ciones Rokycanee, archiepiscopi Pragensis, celebrataeinbasilica Teynensi, Pragae, prius- quam archiepiscopus factus est. Descriptae a Stanislav Křižanovsky 1503; tento první a druhý list však (podobně i poslední, 327) jsou teprve z novější doby, dostaly se sem asi při opravě vazby. Na listě 3a je starší rukou psáno: Domi- nicalia Euangelia & Epistola (!) Bohemice. Teprve na listě 4“ se počíná Postilla Rokycanova a jde nepřetržitě až na list 324a. Strana 324b a list 325 jsou sice linkovány, ale prázdny, list 326 je úplně čist. Na předním přídeštném listu je psáno: Arch. Z. 27 ai 1878, 627. R. IV. 18. — Kromě tohoto číslo- vání listů (v pravém rohu dole) jsou paginovány (v pravém rohu nahoře) stránky (jen liché); v našem otisku užíváme této paginace, ač jest na třech místech pochybená: po listě 337 je list následující zase označen cifrou 337 (místo 339); to je korigováno tím, že strany jsou paginovány 337a, 337b, 337c, 338; po listě označeném 425 je list následující paginován 429 (místo 427); a konečně po listu 495 označen je list následující cifrou 477 (místo 497), takže bylo nutno napraviti toto chybné stránkování připojením liter a, b, c . . . u k cifře 477. Tím se vysvětluje, že poslední po- psaná stránka (podle hořejšího označení list 3244) má označení 621 místo 641 (první tři prázdné listy při této druhé paginaci nejsou vůbec číslovány). — Řádků na straně je 32—33, popsaná plocha stránky měří 23x 15 cm. Psán jest rukopis černě, velmi zřetelně, téměř kaligraficky. Rasur v něm není, omyly jsou opravovány přeškrtnutím (buď červeně neb černě), někdy jsou pod chybným slovem nebo nad ním i tečky. Iniciálky (vždy na počátku evan- gelia, epištoly i výkladu) jsou provedeny červeně a zasahují mezeru 2—3 řádků, jen první iniciálka B, ozdobnější než ostatní, je přes 9 řádků. Nadpisy evangelií a epištol i označení neděl (svátků) jsou červeně, význačnější slova i celé věty ve výkladu bývají často červeně podtrženy, velká písmena i tečky interpunkční bývají také často červeně ozdobeny. Rovněž přípisky in margine jsou provedeny barvou červenou. Text evangelií a epištol je psán tučněji než výklad na ně. Písmem se hlásí rukopis do doby okolo r. 1500. Pravopis jest směs spřežkového a diakritického. Rukopis šetří rozdílu mezi i (í) a y (ý) jako pravopis novočeský vyjímajíc spojku i (psané důsledně y) a slabiky ci, zi, si (rovněž vždy s -y-);
XX (301/2x21 cm), z nichž na 1“ je napsáno (z doby nové): Con- ciones Rokycanee, archiepiscopi Pragensis, celebrataeinbasilica Teynensi, Pragae, prius- quam archiepiscopus factus est. Descriptae a Stanislav Křižanovsky 1503; tento první a druhý list však (podobně i poslední, 327) jsou teprve z novější doby, dostaly se sem asi při opravě vazby. Na listě 3a je starší rukou psáno: Domi- nicalia Euangelia & Epistola (!) Bohemice. Teprve na listě 4“ se počíná Postilla Rokycanova a jde nepřetržitě až na list 324a. Strana 324b a list 325 jsou sice linkovány, ale prázdny, list 326 je úplně čist. Na předním přídeštném listu je psáno: Arch. Z. 27 ai 1878, 627. R. IV. 18. — Kromě tohoto číslo- vání listů (v pravém rohu dole) jsou paginovány (v pravém rohu nahoře) stránky (jen liché); v našem otisku užíváme této paginace, ač jest na třech místech pochybená: po listě 337 je list následující zase označen cifrou 337 (místo 339); to je korigováno tím, že strany jsou paginovány 337a, 337b, 337c, 338; po listě označeném 425 je list následující paginován 429 (místo 427); a konečně po listu 495 označen je list následující cifrou 477 (místo 497), takže bylo nutno napraviti toto chybné stránkování připojením liter a, b, c . . . u k cifře 477. Tím se vysvětluje, že poslední po- psaná stránka (podle hořejšího označení list 3244) má označení 621 místo 641 (první tři prázdné listy při této druhé paginaci nejsou vůbec číslovány). — Řádků na straně je 32—33, popsaná plocha stránky měří 23x 15 cm. Psán jest rukopis černě, velmi zřetelně, téměř kaligraficky. Rasur v něm není, omyly jsou opravovány přeškrtnutím (buď červeně neb černě), někdy jsou pod chybným slovem nebo nad ním i tečky. Iniciálky (vždy na počátku evan- gelia, epištoly i výkladu) jsou provedeny červeně a zasahují mezeru 2—3 řádků, jen první iniciálka B, ozdobnější než ostatní, je přes 9 řádků. Nadpisy evangelií a epištol i označení neděl (svátků) jsou červeně, význačnější slova i celé věty ve výkladu bývají často červeně podtrženy, velká písmena i tečky interpunkční bývají také často červeně ozdobeny. Rovněž přípisky in margine jsou provedeny barvou červenou. Text evangelií a epištol je psán tučněji než výklad na ně. Písmem se hlásí rukopis do doby okolo r. 1500. Pravopis jest směs spřežkového a diakritického. Rukopis šetří rozdílu mezi i (í) a y (ý) jako pravopis novočeský vyjímajíc spojku i (psané důsledně y) a slabiky ci, zi, si (rovněž vždy s -y-);
Strana XXI
XXI slabika ši bývá psána někdy s měkkým i, jindy s tvrdým v. Tak na pěti stránkách rkpisu (451—455) jsou jen tyto odchylky od novočeského pravopisu stran i—y: i:y 455 (vždy tak); ci (cí): rziczy 451 (říci) (třikrát ib.), mocy (inf.) ib., horuczyho ib., zprawczy 452, w noczy 454, Tro- giczy 455; zi (zí): porazyl 452, kniezy ib. (knězi), przichazy 453; si (sí): proſyſs 451, proſyti 452, poprofyfs (dvakrát) 454, oſydlan 455, rozſywa ib.; ši (ší): Gezíffy 451, wſſyczku 453 (ale i: hrzi- ffich 451, polepffili ib.). Kromě toho ovšem i: Centuryo 452, Samarytan 453, kryftuow 455. Zkratky v rkpe jsou dosti hojné, nejčastěji se vyskytují na konci řádků, méně jindy: zemá 39 (zeman), odrzezaczy 440 (odřezanci), na 243 (nám), ponechá 566 (ponechám), chrâ 521 (chrám), náffy 262 (na mši); z bohě 6 (s Bohem), této 7, kmêt 317 (kment), gez 285 (jenž); gi 10 (jim), naffi 12 (naším), ſwa- tební 495t (svatebním); Jeroný 230 (Jeronym), milý 9 (milým); poto 315 (potom), rzimanô 11 (Římanóm), hrzichô 286 (hříchóm), poftie 18 (pomstě); flůcy 14 (slunci); — pwie 5 (právě), pwim 266 (pravím), w pwdic 251 (v pravdě), rado 250 (radoval), prziprawou 284 (připravovali), vzdwowati 476 (uzdravovati), znameu 312 (zna- menati), neoklal 343 (neoklamal), hnie 443 (hněval), nehniel 365 (nehněval), przimlu 524 (přimluvil), pet 300 (Petra), Ste 335 (svaté), netpil 534 (netrápil), vítanowě 395 (ustanovena); gt 6 (jest); — p 248 (pro), pti 304 (proti), nephledali 300 (neprohlé- dali); korinth 354 (Korinthským); — niekterak 261 (některak), kterz 307 (kteréž), niekter 413 (některé), B'nart 378 (Bernart), Cyp an 404 (Cyprian), Xa 484 (Krista); — do° 386 (dobré), Ne" 29 (nebo), nebeſke° 4 (nebeského), wzacza 150 (vzácna), bu 151 (bude), Epiffto“ s° pawa 11 (Epištola svatého Pavla), zako 302 (zákoně), fame 323 (samému), fy“ 243 (syna), bo 24 (Boha), bozſt° 315 (božstvie), wez° 351 (vezme), ſpale 15 (spáleni), czte" 40 (čtení), nerozdily 308 (nerozdílný), fta 16 (stanú), Czyrw 353 (církev), Abraha“ 549 (Abrahamův, -uov), mrtch 24 (mrtvých), mnohotwarch 301 (mnohotvárných), pol 461 (polní), fuch 185 (suchých), Appoc 295 (apoštolských), fwch 544 (svých), mnoch 332 (mnohých), falefích 455 (falešných), naky 341 (na věky), odpowie 154 (odpověděl), przifezk 349 (přísežník), nechl 516 (nechtěl), nevzdral 534 (neuzdravil), mit 251 (milost), dial 563 (dábel), huzewt 420 (húževnost), rozlicz" 402 (rozličnost), ſprawedlſti 375
XXI slabika ši bývá psána někdy s měkkým i, jindy s tvrdým v. Tak na pěti stránkách rkpisu (451—455) jsou jen tyto odchylky od novočeského pravopisu stran i—y: i:y 455 (vždy tak); ci (cí): rziczy 451 (říci) (třikrát ib.), mocy (inf.) ib., horuczyho ib., zprawczy 452, w noczy 454, Tro- giczy 455; zi (zí): porazyl 452, kniezy ib. (knězi), przichazy 453; si (sí): proſyſs 451, proſyti 452, poprofyfs (dvakrát) 454, oſydlan 455, rozſywa ib.; ši (ší): Gezíffy 451, wſſyczku 453 (ale i: hrzi- ffich 451, polepffili ib.). Kromě toho ovšem i: Centuryo 452, Samarytan 453, kryftuow 455. Zkratky v rkpe jsou dosti hojné, nejčastěji se vyskytují na konci řádků, méně jindy: zemá 39 (zeman), odrzezaczy 440 (odřezanci), na 243 (nám), ponechá 566 (ponechám), chrâ 521 (chrám), náffy 262 (na mši); z bohě 6 (s Bohem), této 7, kmêt 317 (kment), gez 285 (jenž); gi 10 (jim), naffi 12 (naším), ſwa- tební 495t (svatebním); Jeroný 230 (Jeronym), milý 9 (milým); poto 315 (potom), rzimanô 11 (Římanóm), hrzichô 286 (hříchóm), poftie 18 (pomstě); flůcy 14 (slunci); — pwie 5 (právě), pwim 266 (pravím), w pwdic 251 (v pravdě), rado 250 (radoval), prziprawou 284 (připravovali), vzdwowati 476 (uzdravovati), znameu 312 (zna- menati), neoklal 343 (neoklamal), hnie 443 (hněval), nehniel 365 (nehněval), przimlu 524 (přimluvil), pet 300 (Petra), Ste 335 (svaté), netpil 534 (netrápil), vítanowě 395 (ustanovena); gt 6 (jest); — p 248 (pro), pti 304 (proti), nephledali 300 (neprohlé- dali); korinth 354 (Korinthským); — niekterak 261 (některak), kterz 307 (kteréž), niekter 413 (některé), B'nart 378 (Bernart), Cyp an 404 (Cyprian), Xa 484 (Krista); — do° 386 (dobré), Ne" 29 (nebo), nebeſke° 4 (nebeského), wzacza 150 (vzácna), bu 151 (bude), Epiffto“ s° pawa 11 (Epištola svatého Pavla), zako 302 (zákoně), fame 323 (samému), fy“ 243 (syna), bo 24 (Boha), bozſt° 315 (božstvie), wez° 351 (vezme), ſpale 15 (spáleni), czte" 40 (čtení), nerozdily 308 (nerozdílný), fta 16 (stanú), Czyrw 353 (církev), Abraha“ 549 (Abrahamův, -uov), mrtch 24 (mrtvých), mnohotwarch 301 (mnohotvárných), pol 461 (polní), fuch 185 (suchých), Appoc 295 (apoštolských), fwch 544 (svých), mnoch 332 (mnohých), falefích 455 (falešných), naky 341 (na věky), odpowie 154 (odpověděl), przifezk 349 (přísežník), nechl 516 (nechtěl), nevzdral 534 (neuzdravil), mit 251 (milost), dial 563 (dábel), huzewt 420 (húževnost), rozlicz" 402 (rozličnost), ſprawedlſti 375
Strana XXII
XXII (spravedlnosti), Sty Pal 253 (svatý Pavel), ſpaſy 261 (spasitel), czlok 349 (člověk), policzk 567 (poliček), Skutch 289 (skutcích), zapeczel 354 (zapečetil), wch 480 (všech), Epia 316 (epištola), — k. 241 zpeť 354 (z peněz), cali 272 (kapituli), řa 378 (řka); (kapitole), an 266 (amen), s. 296 (svým), G. 328 (Ježíš). Leckde in margine více méně ozdobné »ručky« upozorňují na některou zajímavou stránku obsahu rkpisu; týž účel mají také přípisky in margine, vesměs červené, jak se zdá, od původního písaře pocházející. Z těchto přípisků pozoruhodný jest zvláště na str. 581: Křižanovský apostota, lhář.39) Rukopis je vázán v hnědé kůži (vazba je stará, původní, jen tu a tam nově vyspravovaná), rohy (všech 8 je zachováno) mosazné jsou podobny mosazným rohům rukopisu K, jenže jsou o něco menší; sponky jsou utrženy, jen z jedné z nich zbývá na přední straně kování. Na hřbetě je přilepen lístek: N° 11 Dominicalia evangelia et epi- stolae . Bohemice. Jiné dva lístky označují signaturu: první 115, druhý e . 30. 2. 11. Nejdoleji je červený štítek, na němž je natištěno: Riks-Bibliotheket Stockholm a dále napsáno (dnes se to těžko čte) švédsky, co rkpis obsahuje. První zprávu o tomto rkpise podává Dr. Josef Pečírka (Zpráva o českých rukopisech v královské bibliotéce v Stockholmě se nachá- zejících ČČM. 1851, III. 39) a B. Dudík (Forschungen in Schweden für Mährens Geschichte, Brünn 1852, p. 145—6). Kdysi náležel tento rkpis knihovně mikulovské (Dudík 1. c. 69), odtud se dostal do královské bibliotéky ve Štokholmě; dnes se chová v morav- ském zemském archivu v Brně. Jest to jeden z 21 starých ruko- pisů českých, jež byly odvezeny za třicetileté války do Švédska a r. 1878 na zakročení samého císaře Františka Josefa I. vrá- ceny do vlasti.40) Rukopis K se chová v knihovně řádu křižovníků s červenou hvězdou v Praze (sign. XVII F 3). Je papírový, formátu folio- —— 39) Dudík 1. c. uvádí tento přípisek a diví se mu, protože písařem tohoto rukopisu (jak z explicitu viděti, jest sám Křižanovský a přípisek je psán stejným písmem jako celý rukopis. Ale zde se naráží patrně na Václava Křižanovského, kterého Rokycana hmotně podporoval; po studiích v Itatii však se vrátil V. Křižanovský jako rozhodný katolík a od- půrce utrakvismu. (Více o něm výše.) Písař našeho rukopisu však se jmeno- val Stanislav z Křižanova (o něm viz Jirečkovu Rukověť I. 422). 40) Královská česká společnost nauk za to poděkovala císaři 3. července 1878 zvláštní adresou. (Viz Kalouskovy Děje Král. čes. spol. n., str. 224.)
XXII (spravedlnosti), Sty Pal 253 (svatý Pavel), ſpaſy 261 (spasitel), czlok 349 (člověk), policzk 567 (poliček), Skutch 289 (skutcích), zapeczel 354 (zapečetil), wch 480 (všech), Epia 316 (epištola), — k. 241 zpeť 354 (z peněz), cali 272 (kapituli), řa 378 (řka); (kapitole), an 266 (amen), s. 296 (svým), G. 328 (Ježíš). Leckde in margine více méně ozdobné »ručky« upozorňují na některou zajímavou stránku obsahu rkpisu; týž účel mají také přípisky in margine, vesměs červené, jak se zdá, od původního písaře pocházející. Z těchto přípisků pozoruhodný jest zvláště na str. 581: Křižanovský apostota, lhář.39) Rukopis je vázán v hnědé kůži (vazba je stará, původní, jen tu a tam nově vyspravovaná), rohy (všech 8 je zachováno) mosazné jsou podobny mosazným rohům rukopisu K, jenže jsou o něco menší; sponky jsou utrženy, jen z jedné z nich zbývá na přední straně kování. Na hřbetě je přilepen lístek: N° 11 Dominicalia evangelia et epi- stolae . Bohemice. Jiné dva lístky označují signaturu: první 115, druhý e . 30. 2. 11. Nejdoleji je červený štítek, na němž je natištěno: Riks-Bibliotheket Stockholm a dále napsáno (dnes se to těžko čte) švédsky, co rkpis obsahuje. První zprávu o tomto rkpise podává Dr. Josef Pečírka (Zpráva o českých rukopisech v královské bibliotéce v Stockholmě se nachá- zejících ČČM. 1851, III. 39) a B. Dudík (Forschungen in Schweden für Mährens Geschichte, Brünn 1852, p. 145—6). Kdysi náležel tento rkpis knihovně mikulovské (Dudík 1. c. 69), odtud se dostal do královské bibliotéky ve Štokholmě; dnes se chová v morav- ském zemském archivu v Brně. Jest to jeden z 21 starých ruko- pisů českých, jež byly odvezeny za třicetileté války do Švédska a r. 1878 na zakročení samého císaře Františka Josefa I. vrá- ceny do vlasti.40) Rukopis K se chová v knihovně řádu křižovníků s červenou hvězdou v Praze (sign. XVII F 3). Je papírový, formátu folio- —— 39) Dudík 1. c. uvádí tento přípisek a diví se mu, protože písařem tohoto rukopisu (jak z explicitu viděti, jest sám Křižanovský a přípisek je psán stejným písmem jako celý rukopis. Ale zde se naráží patrně na Václava Křižanovského, kterého Rokycana hmotně podporoval; po studiích v Itatii však se vrátil V. Křižanovský jako rozhodný katolík a od- půrce utrakvismu. (Více o něm výše.) Písař našeho rukopisu však se jmeno- val Stanislav z Křižanova (o něm viz Jirečkovu Rukověť I. 422). 40) Královská česká společnost nauk za to poděkovala císaři 3. července 1878 zvláštní adresou. (Viz Kalouskovy Děje Král. čes. spol. n., str. 224.)
Strana XXIII
XXIII vého (rozměrů 191/2x28 cm). Původní vazba je hodně poškozena. Desky jsou potaženy hnědou koží, do níž jsou vtlačeny rozmanité drobné ozdoby. Ve všech osmi rozích bylo kdysi vypouklé kování, ale jedno (horní v pravém rohu na zadní desce) je utrženo. Ze dvou spon zbyla jen jedna (a i ta časem odpadává, nedrží už), druhá je ztracena; jen kování na přední i zadní desce svědčí o bývalé její existenci. Na hřbetě je přilepen lístek se signaturou, pod níž drobným písmem je napsáno: Post. Rokycanova. Listů měl kdysi rukopis 446; na každé straně je psáno po dvou sloupcích (rozměr popsaného sloupce je 61/2x21—23 cm). Linkování pro řádky není, jen čtyři kolmé čáry na každé straně označují prostoru obou sloupců, do nichž psal písař. Písmo jest úhledné a stejnoměrné, jen nadpisy evangelií a epištol a jejich text jsou psány písmem hodně tučnějším než kázání vlastní; proto také počet řádků v jednotlivých sloupcích nebývá stejný: kdežto v textu evangelií a epištol jich bývá obyčejně 21, jinde je jich až 37. Nadpisy kázání, označení evangelií a epištol jsou psány barvou červenou (tak i slovo Výklad, jež se dosti často opa- kuje před vlastním kázáním po slovech epištoly a evangelia), jinak je písmo černé. Iniciálky jsou provedeny vkusně barvou červenou; nejozdobnější z nich je iniciálka B na str. la1 (repro- dukci této první strany viz ve Flajšhansovu Písemnictví); na str. 307bl zapomněl rubrikátor doplniti iniciálku B a na str. 324b1 V, jen místo pro ně ponecháno prázdné. Mezi oba sloupce strany první je vepsáno: Ord. Crucigerorum cum rubra stella Catalogo inscriptus anno 1726. — Zmýlil-li se písař v pořádku slov, označil správný pořad čárkami a ciframi (na př. na str. 45b1: geffto was k tomu ta czertowa pycha dme „waffe,); opakoval-li slovo nebo napsal-li něco, co do textu nepatří, buď to škrtl (na př. tělo 61b2), nebo i vyškrabal, nejednou pak takové chybné slovo označil tečkami nad ním. Kromě toho nějaký pozdější čtenář (v XVII.—XVIII. století) četná slova nešetrně přepisoval; zejména slovo »viera« téměř všude měnil v »láska«, »mnedle« škrtnutím n měnil v medle, staré »práv« několikrát změnil připsáním -ě atp. Od téhož čtenáře asi pocházejí četné přípisky, jež jsou uvedeny ve variantech (dílem i v textu, kde je vzat rkpis K za základ) v hranatých [] závorkách, pokud jsou ještě dnes čitelné a nejsou přelepeny; přípisky tyto jsou často bezvýznamné, mnohdy pak jsou namířeny proti »samověrcům« (t. j. luteránům), kteří prý věří, že je spasí víra sama, bez skutků
XXIII vého (rozměrů 191/2x28 cm). Původní vazba je hodně poškozena. Desky jsou potaženy hnědou koží, do níž jsou vtlačeny rozmanité drobné ozdoby. Ve všech osmi rozích bylo kdysi vypouklé kování, ale jedno (horní v pravém rohu na zadní desce) je utrženo. Ze dvou spon zbyla jen jedna (a i ta časem odpadává, nedrží už), druhá je ztracena; jen kování na přední i zadní desce svědčí o bývalé její existenci. Na hřbetě je přilepen lístek se signaturou, pod níž drobným písmem je napsáno: Post. Rokycanova. Listů měl kdysi rukopis 446; na každé straně je psáno po dvou sloupcích (rozměr popsaného sloupce je 61/2x21—23 cm). Linkování pro řádky není, jen čtyři kolmé čáry na každé straně označují prostoru obou sloupců, do nichž psal písař. Písmo jest úhledné a stejnoměrné, jen nadpisy evangelií a epištol a jejich text jsou psány písmem hodně tučnějším než kázání vlastní; proto také počet řádků v jednotlivých sloupcích nebývá stejný: kdežto v textu evangelií a epištol jich bývá obyčejně 21, jinde je jich až 37. Nadpisy kázání, označení evangelií a epištol jsou psány barvou červenou (tak i slovo Výklad, jež se dosti často opa- kuje před vlastním kázáním po slovech epištoly a evangelia), jinak je písmo černé. Iniciálky jsou provedeny vkusně barvou červenou; nejozdobnější z nich je iniciálka B na str. la1 (repro- dukci této první strany viz ve Flajšhansovu Písemnictví); na str. 307bl zapomněl rubrikátor doplniti iniciálku B a na str. 324b1 V, jen místo pro ně ponecháno prázdné. Mezi oba sloupce strany první je vepsáno: Ord. Crucigerorum cum rubra stella Catalogo inscriptus anno 1726. — Zmýlil-li se písař v pořádku slov, označil správný pořad čárkami a ciframi (na př. na str. 45b1: geffto was k tomu ta czertowa pycha dme „waffe,); opakoval-li slovo nebo napsal-li něco, co do textu nepatří, buď to škrtl (na př. tělo 61b2), nebo i vyškrabal, nejednou pak takové chybné slovo označil tečkami nad ním. Kromě toho nějaký pozdější čtenář (v XVII.—XVIII. století) četná slova nešetrně přepisoval; zejména slovo »viera« téměř všude měnil v »láska«, »mnedle« škrtnutím n měnil v medle, staré »práv« několikrát změnil připsáním -ě atp. Od téhož čtenáře asi pocházejí četné přípisky, jež jsou uvedeny ve variantech (dílem i v textu, kde je vzat rkpis K za základ) v hranatých [] závorkách, pokud jsou ještě dnes čitelné a nejsou přelepeny; přípisky tyto jsou často bezvýznamné, mnohdy pak jsou namířeny proti »samověrcům« (t. j. luteránům), kteří prý věří, že je spasí víra sama, bez skutků
Strana XXIV
XXIV (proto tento čtenář tak často původní slovo »viera« měnil v »láska«. ano i adjectivum »věrný« se mu nelíbilo a bylo jím leckde měněno). Jiné přípisky pocházejí ještě od jiného čtenáře, někdy dokonce polemisují s prvními přípisky. Tak na př. je škrtnut celý sloupec (viz I. str. 806 pod čarou) a nad ním napsáno: Tu si zablaudil do básní; rovněž nad následujícím sloupcem je přípisek: Chybuješ lávky (ostatek oříznut). S tím polemisuje nějaký jiný čtenář, který dole na téže straně napsal: Před 40 nebo 50 lety byl ňáký papeženský kněz v městečku Třtěnici v Moravě; ten tyto řeči zpře- trhoval a makuloval, za bludné a nepravdivé položil, jsauce sám temnostmi bludův zavedený. Četné přípisky jsou odříznuty, takže se dají jen částečně čísti. Mnohé listy jsou proděravělé, na jiných je rozmazáno písmo41) asi působením vody —, konečně jiné jsou vytrhány a nahra- zeny novými. Podle domněnky v Listech filol. XXI. (1894), str. 112—113 byl tento rukopis asi pokažen povodní r. 1845, která zatopila část křižovnické knihovny; ale listy, které jsou tu vlo- ženy náhradou za původní, nesou na sobě také stopy vody, byly tu tedy jistě už před uvedenou povodní, pocházejí tedy patrně už z konce XVIII. nebo s počátku XIX. století. Někde jsou přelepeny a nově přepsány jen jednotlivé sloupce nebo ještě menší části (mnohde lze přilepené lístky odchlípiti a čísti text původní). Písmo nově vložených listů je mnohem menší než písmo původního rukopisu, proto také jich není tolik, kolik bylo listů starých, jak lze snadno zjistiti podle staré paginace původních listů (nově vložené nejsou paginovány!). Aby bylo čtenáři této edice hned patrno, které varianty jsou vzaty z těchto novějších, náhradních listů anebo doplňků na částech přelepených, jsou tato různočtení pod čarou vložena v závorky G. Tak jsou vy- trženy původní listy 110—135 a nově nahrazeny 13 listy, dále listy 161 a 162, 165 a 166, 173 a 174, 217, 422; jen částečně jsou přelepeny listy 137a1, 138b2, 140b2, 141b2, 142b, 143a2, 143b1, 143b2, 146a1, 158b1 b2, 163b, 164a, 167b1 b2, 171. List 421, značně proděravělý a zvetšelý, nepatří na místo, kam je zařazen, nýbrž patří do kázání na úterý velikonoční, kde však je nahrazen no- vějším opisem.42) Opisovatel těchto novějších listů nebo jejich 41) Viděti to i na fotografickém snímku z tohoto rukopisu, připojeném k naší edici. 42) Varianty byly ovšem pořízeny vydavatelem podle tohoto starého listu, nikoli podle pozdějšího přepisu.
XXIV (proto tento čtenář tak často původní slovo »viera« měnil v »láska«. ano i adjectivum »věrný« se mu nelíbilo a bylo jím leckde měněno). Jiné přípisky pocházejí ještě od jiného čtenáře, někdy dokonce polemisují s prvními přípisky. Tak na př. je škrtnut celý sloupec (viz I. str. 806 pod čarou) a nad ním napsáno: Tu si zablaudil do básní; rovněž nad následujícím sloupcem je přípisek: Chybuješ lávky (ostatek oříznut). S tím polemisuje nějaký jiný čtenář, který dole na téže straně napsal: Před 40 nebo 50 lety byl ňáký papeženský kněz v městečku Třtěnici v Moravě; ten tyto řeči zpře- trhoval a makuloval, za bludné a nepravdivé položil, jsauce sám temnostmi bludův zavedený. Četné přípisky jsou odříznuty, takže se dají jen částečně čísti. Mnohé listy jsou proděravělé, na jiných je rozmazáno písmo41) asi působením vody —, konečně jiné jsou vytrhány a nahra- zeny novými. Podle domněnky v Listech filol. XXI. (1894), str. 112—113 byl tento rukopis asi pokažen povodní r. 1845, která zatopila část křižovnické knihovny; ale listy, které jsou tu vlo- ženy náhradou za původní, nesou na sobě také stopy vody, byly tu tedy jistě už před uvedenou povodní, pocházejí tedy patrně už z konce XVIII. nebo s počátku XIX. století. Někde jsou přelepeny a nově přepsány jen jednotlivé sloupce nebo ještě menší části (mnohde lze přilepené lístky odchlípiti a čísti text původní). Písmo nově vložených listů je mnohem menší než písmo původního rukopisu, proto také jich není tolik, kolik bylo listů starých, jak lze snadno zjistiti podle staré paginace původních listů (nově vložené nejsou paginovány!). Aby bylo čtenáři této edice hned patrno, které varianty jsou vzaty z těchto novějších, náhradních listů anebo doplňků na částech přelepených, jsou tato různočtení pod čarou vložena v závorky G. Tak jsou vy- trženy původní listy 110—135 a nově nahrazeny 13 listy, dále listy 161 a 162, 165 a 166, 173 a 174, 217, 422; jen částečně jsou přelepeny listy 137a1, 138b2, 140b2, 141b2, 142b, 143a2, 143b1, 143b2, 146a1, 158b1 b2, 163b, 164a, 167b1 b2, 171. List 421, značně proděravělý a zvetšelý, nepatří na místo, kam je zařazen, nýbrž patří do kázání na úterý velikonoční, kde však je nahrazen no- vějším opisem.42) Opisovatel těchto novějších listů nebo jejich 41) Viděti to i na fotografickém snímku z tohoto rukopisu, připojeném k naší edici. 42) Varianty byly ovšem pořízeny vydavatelem podle tohoto starého listu, nikoli podle pozdějšího přepisu.
Strana XXV
XXV částí se držel celkem své předlohy, t. j. vytrhaných listů (vidíme to z těch míst, kde lze pod přilepenými lístky čísti starý, původní text, a srovnáním listu 421, jenž byl vlepen na nepravé místo, ač na příslušném místě je nahrazen novějším, protože je hodně zvetšelý), a měnil jen poněkud jazyk a pravopis: nahrazuje aj—ej, Ó (uo)—ů, ie (é)—í, za jediné psává jakž nebo jen; neroz- uměje adjektivu lpavý (hřích), píše lípavý; ale tu a tam měnil poněkud i text. Tyto nové doplňky pocházejí nejméně od dvou písařů (srovnej na př. listy 173 a 174 — každý je od jiného písaře!). Ale ani původní rukopis nebyl asi psán jedním písařem; je velice pravdě podobno (jak upozornil už Fr. Černý na uve- deném místě v Listech filol.), že od listu 241 je psán rukopis jinou rukou, ač velmi podobnou ruce první. Pořádek kázání je tu poněkud změněn: 1. kázání na den Narození Pána Jezukrista je v K už po čtvrté neděli v advent, kdežto v B je až na prvním místě mezi kázáními svá- tečními (rkpis A — neúplný — toto kázání vůbec nemá, protože končí třetí nedělí v devítník; jeho předloha se v tom shodovala beze vší pochyby s rkpisem B, poněvadž jinak by bylo uvedené kázání v A také po čtvrté neděli adventní, ale není tam); 2. O o- čistci je v B na konci rkpisu, v K je před kázáními na svátky; 3. O sedmi povahách je v B před výkladem O očistci (a před kázáními na svátky), v K je až po něm; 4. po kázání Na den Narození Panny Marie je v K kázání na hod Obětovánie Pána Ježíše do chrámu (toto kázání chybí v B vůbec), po něm následuje v K kázání na sv. Víta (v B je hned po kázání na den Vtělení Pána Ježíše Krista); potom v K je kázání v pondělí po neděli Křížové, dále rozmanité výklady kratší a konečně kázání ve čtvrtek po velice noci — tyto partie v rkpise B scházejí. — Kázání na Květnou neděli je v K úplně jiné než v BR a jiné než v P. — (Srovnej níže Přehled obsahu.) Pravopis rukopisu K je směs pravopisu spřežkového a diakritického. Také rukopis K zachovává velmi pečlivě rozdíl mezi i—y kromě spojky i (vždy psané y) a slabik ci, zi, si, psaných vesměs s - y, na př.: wayczy 417a2 (vajci), wienczy 417b1 (věnci), zkazyl 418a2 (zkazil), okuſyli 417b2 (okusili). V první části, psané asi jiným písařem, jest odchylek poněkud více, na př. i baurzyweho 102a1 (bauřivého), myíto 206b2 (místo).
XXV částí se držel celkem své předlohy, t. j. vytrhaných listů (vidíme to z těch míst, kde lze pod přilepenými lístky čísti starý, původní text, a srovnáním listu 421, jenž byl vlepen na nepravé místo, ač na příslušném místě je nahrazen novějším, protože je hodně zvetšelý), a měnil jen poněkud jazyk a pravopis: nahrazuje aj—ej, Ó (uo)—ů, ie (é)—í, za jediné psává jakž nebo jen; neroz- uměje adjektivu lpavý (hřích), píše lípavý; ale tu a tam měnil poněkud i text. Tyto nové doplňky pocházejí nejméně od dvou písařů (srovnej na př. listy 173 a 174 — každý je od jiného písaře!). Ale ani původní rukopis nebyl asi psán jedním písařem; je velice pravdě podobno (jak upozornil už Fr. Černý na uve- deném místě v Listech filol.), že od listu 241 je psán rukopis jinou rukou, ač velmi podobnou ruce první. Pořádek kázání je tu poněkud změněn: 1. kázání na den Narození Pána Jezukrista je v K už po čtvrté neděli v advent, kdežto v B je až na prvním místě mezi kázáními svá- tečními (rkpis A — neúplný — toto kázání vůbec nemá, protože končí třetí nedělí v devítník; jeho předloha se v tom shodovala beze vší pochyby s rkpisem B, poněvadž jinak by bylo uvedené kázání v A také po čtvrté neděli adventní, ale není tam); 2. O o- čistci je v B na konci rkpisu, v K je před kázáními na svátky; 3. O sedmi povahách je v B před výkladem O očistci (a před kázáními na svátky), v K je až po něm; 4. po kázání Na den Narození Panny Marie je v K kázání na hod Obětovánie Pána Ježíše do chrámu (toto kázání chybí v B vůbec), po něm následuje v K kázání na sv. Víta (v B je hned po kázání na den Vtělení Pána Ježíše Krista); potom v K je kázání v pondělí po neděli Křížové, dále rozmanité výklady kratší a konečně kázání ve čtvrtek po velice noci — tyto partie v rkpise B scházejí. — Kázání na Květnou neděli je v K úplně jiné než v BR a jiné než v P. — (Srovnej níže Přehled obsahu.) Pravopis rukopisu K je směs pravopisu spřežkového a diakritického. Také rukopis K zachovává velmi pečlivě rozdíl mezi i—y kromě spojky i (vždy psané y) a slabik ci, zi, si, psaných vesměs s - y, na př.: wayczy 417a2 (vajci), wienczy 417b1 (věnci), zkazyl 418a2 (zkazil), okuſyli 417b2 (okusili). V první části, psané asi jiným písařem, jest odchylek poněkud více, na př. i baurzyweho 102a1 (bauřivého), myíto 206b2 (místo).
Strana XXVI
XXVI Zkratek používá písař první části řidčeji, písař druhé části (od listu 241) poněkud hojněji. Přehled jejich jest tento: wá 1b2 (vám), na 206b2 (nám), mat 264a1 (mám ť), pana 300a (panna), lide 3b1 (lidem), neprzitelez 103b1 (nepřítelem), menffi 236b1 (menším), abychô 35b2 (abychom), Rozůna 39b1 (rozumna), fwy 8a2 (svým), poſlany 189a2 (poslaným); gt 5b1 (jest), kryfto 241a1 (Kristus), Ep 264b2 (epištola), nepwili 294b2 (nepravili). prokowali 339b2 (prorokovali) (zkratka velmi vzácná v tomto rkpise!), mile 319b1 (milému), kapile 264b2 (kapitole), hrzijech" 289b2 (hřiechóv), Troczy 295a1 (Trojici), nel 426a2 (neděli). Rukopis C,43) formátu foliového, chovaný v bibliotéce evangelické augšpurské církve v Bratislavě pod sign. 508 Kt, má vazbu původní, tmavohnědou, s temnějšími skvrnami. Na hřbetě, místy zlaceném, je přilepen štítek s vyzlaceným nápisem: Joan. Rokican Postilla Bohemica, doleji pak je novější nálepka se signa- turou. Všech listů (papírových) je 373 a jsou očíslovány nahoře v pravém rohu; z nich však první tři a poslední tři jsou o něco pozdější, přidány až při vazbě. Listy mají velikost 31x20 cm (desky rukopisu jsou jen nepatrně větší). List 4 a 5, na konci pak 367—370 jsou sice původní, ale obsahují pozdější přípisky. Na str. 4a je (tužkou) psáno: Z Postilly Rokycanovy přepsáno, někdy kazatele v Starém městě praském (!) v kostele Týnským . .. (ostatek nečitelný!). Na rubu téhož listu jsou (asi ze XVII. stol.) přípisky perem: Jméno bylo Minusin bohatcovo. — Tomáš svatý, služebník boží (učitelové písem svatých tomu (!) píší), že jest pokřtil tři mudrce v Persiji. — Pán Ježíš, když šel s chrámu jeruzalemského do Betanie k Martě, našel strom planý fíku, že ovotce nesl, řekl mu: »Žádnej ovotce s tebe nejez na věky!« I usechl. Znamená židovské pokolení. — Lazar pak po vskří- šení svém živ byl přes 40 let a kázal slovo boží v Maxiliji a od nich také i desátek vzal. Zabili ho. — Maria svatá a blahoslavená, pokud nesvolila řečí andělu svatému, od Pána Boha poslanému, dotud spasení lidské se nekonalo, ale když jest řekla: »Ej, já dívka Pána mého, staň mi se podlé tvého!« Tak každý člověk, slejchaje často a dlauho slovo boží, a když ho do srdce nepřijme a jemu nepovolí a řka: »Já sem veliký hříšník«, se z hříchův svých vyznával a z nich 43) Jungmann III. 838. Na tento rkpis, který byl Jungmannovi znám, ale potom zapadl, byl jsem upozorněn prof. St. Součkem prostřednictvím prof. Jaroslava Vlčka.
XXVI Zkratek používá písař první části řidčeji, písař druhé části (od listu 241) poněkud hojněji. Přehled jejich jest tento: wá 1b2 (vám), na 206b2 (nám), mat 264a1 (mám ť), pana 300a (panna), lide 3b1 (lidem), neprzitelez 103b1 (nepřítelem), menffi 236b1 (menším), abychô 35b2 (abychom), Rozůna 39b1 (rozumna), fwy 8a2 (svým), poſlany 189a2 (poslaným); gt 5b1 (jest), kryfto 241a1 (Kristus), Ep 264b2 (epištola), nepwili 294b2 (nepravili). prokowali 339b2 (prorokovali) (zkratka velmi vzácná v tomto rkpise!), mile 319b1 (milému), kapile 264b2 (kapitole), hrzijech" 289b2 (hřiechóv), Troczy 295a1 (Trojici), nel 426a2 (neděli). Rukopis C,43) formátu foliového, chovaný v bibliotéce evangelické augšpurské církve v Bratislavě pod sign. 508 Kt, má vazbu původní, tmavohnědou, s temnějšími skvrnami. Na hřbetě, místy zlaceném, je přilepen štítek s vyzlaceným nápisem: Joan. Rokican Postilla Bohemica, doleji pak je novější nálepka se signa- turou. Všech listů (papírových) je 373 a jsou očíslovány nahoře v pravém rohu; z nich však první tři a poslední tři jsou o něco pozdější, přidány až při vazbě. Listy mají velikost 31x20 cm (desky rukopisu jsou jen nepatrně větší). List 4 a 5, na konci pak 367—370 jsou sice původní, ale obsahují pozdější přípisky. Na str. 4a je (tužkou) psáno: Z Postilly Rokycanovy přepsáno, někdy kazatele v Starém městě praském (!) v kostele Týnským . .. (ostatek nečitelný!). Na rubu téhož listu jsou (asi ze XVII. stol.) přípisky perem: Jméno bylo Minusin bohatcovo. — Tomáš svatý, služebník boží (učitelové písem svatých tomu (!) píší), že jest pokřtil tři mudrce v Persiji. — Pán Ježíš, když šel s chrámu jeruzalemského do Betanie k Martě, našel strom planý fíku, že ovotce nesl, řekl mu: »Žádnej ovotce s tebe nejez na věky!« I usechl. Znamená židovské pokolení. — Lazar pak po vskří- šení svém živ byl přes 40 let a kázal slovo boží v Maxiliji a od nich také i desátek vzal. Zabili ho. — Maria svatá a blahoslavená, pokud nesvolila řečí andělu svatému, od Pána Boha poslanému, dotud spasení lidské se nekonalo, ale když jest řekla: »Ej, já dívka Pána mého, staň mi se podlé tvého!« Tak každý člověk, slejchaje často a dlauho slovo boží, a když ho do srdce nepřijme a jemu nepovolí a řka: »Já sem veliký hříšník«, se z hříchův svých vyznával a z nich 43) Jungmann III. 838. Na tento rkpis, který byl Jungmannovi znám, ale potom zapadl, byl jsem upozorněn prof. St. Součkem prostřednictvím prof. Jaroslava Vlčka.
Strana XXVII
XXVII aby pokání činil, přijme Pán Bůh toho každého na milost a hříchy odpustí. Na str. 5a (týmž písmem jako str. 4b) čteme recept: Líkař- ství výborné. Kdyby kdo se smyslem pozbyl, tehdy vezmi bílýho kadidla, bílý mauky a medu a stluc na prach a dej do toho medu, zmíchaje dobře, učiň s toho flastr a prohole vlasy na vrch hlavy přilož. Probatum! Druhé: Vema vody pálené ambrožkový a dej do ní jádra, ob- laupě z vořechu vlaského, ať jich na noc a ráno i jiný časy začasté požívá za některý den. Probatum. Item. Slarci dva, jak pokaušeli Zuzannu, vyznamenávají tělo a svět, který austavně duši pobožnau pokauší a do hříchu vedau. Pod tím na téže straně je ozdobné razítko, v němž čteme: Ex bibliotheca b. Institoris Gymn. A. C. Posan 1803 donata. Také na zadních listech jsou přípisky: 367 a 368 obsahuje Konfekty pro spasení duše nábožné; 369a má 3 přípisky: a) Jaká hrozná a žalostivá ta věc, že ze všech králův Starého zákona toliko tří dobří byli, totiž David, Ezechiáš a Izaiáš — všickni jiní králové učiněný sau hřích. Psáno máš Ekleziastikus štyridcátý (!) devátý kapitole. b) Proti krtu, když zemi ryje. Vezmi cibuli, upec ji i slupi- nami (!), a kde najdeš kopec vyrytý od krta, tehdy, roztrhna ten kopec, a vlož tu cibuli na díru, a když vyleze ven, můžeš ho šetřiti a jeho zabiti. c) (Jinou rukou!) Vejborné lékařství, koho by zuby bolely. Vezmi ovsa ze žlabu, kde ho kůň nemůže hubau došáhnauti (!), dej do hrnce, nalí vody na něj a zamaž pokličku hlínau, ať pára z něho nejde, a zvař ho dobře. Potom odhraď a pust tu páru, do aust at jde, při- kryje hlavu plenau. Probatum est. Na I. 369b a 370a je posměšná píseň, složená na potupu císaře a persekuce r. 1547 (viz Tieftrunk, Odpor stavův českých proti Ferdinandovi I. 1. 1547, str. 99; u něho však — je to otisk z Knih památných atd. Sixta z Ottersdorfu44) — v podobě poněkud stručnější, pročež ji tuto otiskujeme): Spívá se tato píseň jako: »Ach, můj smutku, má žalosti«. 44) V rkpise Nár. musea IV B 14, str. 325 n. (první 4 verše v tomto rkpise chybějí). I jinak naše znění se liší, verše jsou přeházeny.
XXVII aby pokání činil, přijme Pán Bůh toho každého na milost a hříchy odpustí. Na str. 5a (týmž písmem jako str. 4b) čteme recept: Líkař- ství výborné. Kdyby kdo se smyslem pozbyl, tehdy vezmi bílýho kadidla, bílý mauky a medu a stluc na prach a dej do toho medu, zmíchaje dobře, učiň s toho flastr a prohole vlasy na vrch hlavy přilož. Probatum! Druhé: Vema vody pálené ambrožkový a dej do ní jádra, ob- laupě z vořechu vlaského, ať jich na noc a ráno i jiný časy začasté požívá za některý den. Probatum. Item. Slarci dva, jak pokaušeli Zuzannu, vyznamenávají tělo a svět, který austavně duši pobožnau pokauší a do hříchu vedau. Pod tím na téže straně je ozdobné razítko, v němž čteme: Ex bibliotheca b. Institoris Gymn. A. C. Posan 1803 donata. Také na zadních listech jsou přípisky: 367 a 368 obsahuje Konfekty pro spasení duše nábožné; 369a má 3 přípisky: a) Jaká hrozná a žalostivá ta věc, že ze všech králův Starého zákona toliko tří dobří byli, totiž David, Ezechiáš a Izaiáš — všickni jiní králové učiněný sau hřích. Psáno máš Ekleziastikus štyridcátý (!) devátý kapitole. b) Proti krtu, když zemi ryje. Vezmi cibuli, upec ji i slupi- nami (!), a kde najdeš kopec vyrytý od krta, tehdy, roztrhna ten kopec, a vlož tu cibuli na díru, a když vyleze ven, můžeš ho šetřiti a jeho zabiti. c) (Jinou rukou!) Vejborné lékařství, koho by zuby bolely. Vezmi ovsa ze žlabu, kde ho kůň nemůže hubau došáhnauti (!), dej do hrnce, nalí vody na něj a zamaž pokličku hlínau, ať pára z něho nejde, a zvař ho dobře. Potom odhraď a pust tu páru, do aust at jde, při- kryje hlavu plenau. Probatum est. Na I. 369b a 370a je posměšná píseň, složená na potupu císaře a persekuce r. 1547 (viz Tieftrunk, Odpor stavův českých proti Ferdinandovi I. 1. 1547, str. 99; u něho však — je to otisk z Knih památných atd. Sixta z Ottersdorfu44) — v podobě poněkud stručnější, pročež ji tuto otiskujeme): Spívá se tato píseň jako: »Ach, můj smutku, má žalosti«. 44) V rkpise Nár. musea IV B 14, str. 325 n. (první 4 verše v tomto rkpise chybějí). I jinak naše znění se liší, verše jsou přeházeny.
Strana XXVIII
XXVIII Léta v počtu běžícího l tisícého pětistého I šedesátého4) (!) sedmého dálo se jest mnoho zlého. Ach, těch smutků i žalostí, I neví se komu svěřiti, I krom na výsost k Bohu svému utekauc, žalujme jemu. Již se vrchnost pošetila, rozum pravý opustila, I neničko jest sešla s cesty, I spolčila se s nepravostí. Povinnost již opuštěna, I svornost v lidech udušena, 1 lest, oklamání panuje, lež se nad pravdu miluje; lakomství, zlá žádost, pejcha, zrada, šibalství, řeč lichá, již se nyní v Čechách množí i modlářství nad službu boží. Kvílením lva vorlík zemdlil i v hnízdě, když se znízdil (!): 1 Ó lve, kteraké oči máš, mandáty se šáliti dáš! Není-liž to zázrak divný, I že hovado nerozumný, I nedvěd, mandáty roz- trhal, [lva sauženého litoval? Byls' bílý, měls dva ocasy, i již tě Vlaši tyto časy i větrníky straší směšně, chtíc tě zahubiti věčně. Lásku vorla teprv poznáš, i když mu své tělo žráti dáš: io kůži, kosti ne- stojí, I praví, že mu se nehodí. Dals' se dětem přestrašiti, nedbals' se včas opatřiti: I nahlédni zase své hnízdo, i vočisť po orlovi místo. Všmi (!) vlaskými jest sprzněno l a mšeli46) (?) zanečistěno, [ mrzocel7) lejny orlovými I zasmrazeno příliš velmi. O lve, země sluší na tebe, 1 orel měj hnízdo na dřevě! I Lve, na zemi jest tvá vnada, 1 orel nech povětří hledá. Ty panuj, vládni v zemi své, poslechni věrně rady mé! Však líp své stargé)48) právo máš, i proč se v něm radovat nemáš? Řád poctivý, staré právo v Čechách, spravedlnosti málo, přesvaté cky privilejí nám vopak po vlasku znějí. Kanec43) ten je vertuje, i naskrz falešně formuje, I zdělal v ní veliké zmatky, I přišli sme mnozí o statky. Fluk, ctná hrabata Šlikové, I ač jim pobráni statkové. i Jochumtal, bohaté město, I u bráně téměř již spustlo. 45) Omylem m. čtyřicátého. 46) Rkpis Sixtův: příliš. 47) — z — vyn.! Ps. staro. 49) U Sixta: Pán náš. 48)
XXVIII Léta v počtu běžícího l tisícého pětistého I šedesátého4) (!) sedmého dálo se jest mnoho zlého. Ach, těch smutků i žalostí, I neví se komu svěřiti, I krom na výsost k Bohu svému utekauc, žalujme jemu. Již se vrchnost pošetila, rozum pravý opustila, I neničko jest sešla s cesty, I spolčila se s nepravostí. Povinnost již opuštěna, I svornost v lidech udušena, 1 lest, oklamání panuje, lež se nad pravdu miluje; lakomství, zlá žádost, pejcha, zrada, šibalství, řeč lichá, již se nyní v Čechách množí i modlářství nad službu boží. Kvílením lva vorlík zemdlil i v hnízdě, když se znízdil (!): 1 Ó lve, kteraké oči máš, mandáty se šáliti dáš! Není-liž to zázrak divný, I že hovado nerozumný, I nedvěd, mandáty roz- trhal, [lva sauženého litoval? Byls' bílý, měls dva ocasy, i již tě Vlaši tyto časy i větrníky straší směšně, chtíc tě zahubiti věčně. Lásku vorla teprv poznáš, i když mu své tělo žráti dáš: io kůži, kosti ne- stojí, I praví, že mu se nehodí. Dals' se dětem přestrašiti, nedbals' se včas opatřiti: I nahlédni zase své hnízdo, i vočisť po orlovi místo. Všmi (!) vlaskými jest sprzněno l a mšeli46) (?) zanečistěno, [ mrzocel7) lejny orlovými I zasmrazeno příliš velmi. O lve, země sluší na tebe, 1 orel měj hnízdo na dřevě! I Lve, na zemi jest tvá vnada, 1 orel nech povětří hledá. Ty panuj, vládni v zemi své, poslechni věrně rady mé! Však líp své stargé)48) právo máš, i proč se v něm radovat nemáš? Řád poctivý, staré právo v Čechách, spravedlnosti málo, přesvaté cky privilejí nám vopak po vlasku znějí. Kanec43) ten je vertuje, i naskrz falešně formuje, I zdělal v ní veliké zmatky, I přišli sme mnozí o statky. Fluk, ctná hrabata Šlikové, I ač jim pobráni statkové. i Jochumtal, bohaté město, I u bráně téměř již spustlo. 45) Omylem m. čtyřicátého. 46) Rkpis Sixtův: příliš. 47) — z — vyn.! Ps. staro. 49) U Sixta: Pán náš. 48)
Strana XXIX
XXIX Již vyslaužení otcovská ] i mnohá svoboda česká [ nyní se odjímá zjevně. Nám nač přišlo naše berně? Kdož pak v Čechách statky máte, l zápisy jich požíváte, l v komoře tak nás litují, i řkauc takto, nám pochlebují: »Nepřejem t, přišels' o něj sám, I vejprosau jinému dán!« Tak liška slepici šepce: »Kohoute, varuj a hleď se!« Velkej náklad jest na války. Ještě v Čechách mnohé zmatky, 1 klášterův mnohá nadání nestačí jim k bojování. Vdovy i mnozí sirot»ci50) I zlaupeni sau po svém otci, 1 Praha, Žatec, Litoměřice, i přišli mnozí i o vincice;51) Nové město, stará Praha I mnoho let posudné dává, i nechtíc na ni k válce svoliti, i ty musíme skrotiti; Horu. Tábor také znají, I po Žižkovi statky mají, I mnohé statky i vesnice, nořku na sta, na tisíce! V boleslavským kraji páni i mnozí z předních zastaveni. 1O lve, máš co vážit těžce, i z tvé země tě zahnati chce. Pravda má zavřena usta, l spravedlnost nemá místa; smrti, kata čeká na se, l ukovaná sedí v place. Jinak obsahuje tento rukopis jen Postillu Rokycanovu, jež je obsažena na listech 6 366. Psána je ve dvou kolumnách na straně (velikost sloupce 2627—71/2 cm), řádků v sloupci je 46—50. Písmo je černé, jen incipit a explicit, nadpisy kázání, epištol a evangelií, někdy i začátek kázání červeně. Iniciálky jsou skoro vesměs nevyplněny, jen místo pro ně ponecháno (také represen- tanty jsou jen někde); pokud jsou iniciálky vkresleny, jsou buď červené (na př. W na str. 6a2), nebo modré (na př. D na str. 6b1). Jednotlivé litery jsou mnohde červeně přizdobeny. Písmo je jedno- stejné, od začátku až do konce pěkné a úhledné, ale řádky jsou příliš těsně u sebe, takže písař byl často nucen slovo roztrhnouti, aby nesplynul s písmeny řádku předešlého. Incipit (str. 6a1) zní: Počínají se vejkladové a kázaní na čtení nedělní přes celý rok dobré a svaté a slavné paměti mistra Jana Ro- kycána. A nejprvé se počíná První neděle v advent. Explicit následuje po kázání na den svaté a blahoslavené Trojice; zní takto (p. 366b1): Dokonány a dopsány sau tyto knihy v pondělí po třetí neděli adventní, den Boží maudrosti, ke cti a k chvále 50) t vyn. 31) — i — vyn.
XXIX Již vyslaužení otcovská ] i mnohá svoboda česká [ nyní se odjímá zjevně. Nám nač přišlo naše berně? Kdož pak v Čechách statky máte, l zápisy jich požíváte, l v komoře tak nás litují, i řkauc takto, nám pochlebují: »Nepřejem t, přišels' o něj sám, I vejprosau jinému dán!« Tak liška slepici šepce: »Kohoute, varuj a hleď se!« Velkej náklad jest na války. Ještě v Čechách mnohé zmatky, 1 klášterův mnohá nadání nestačí jim k bojování. Vdovy i mnozí sirot»ci50) I zlaupeni sau po svém otci, 1 Praha, Žatec, Litoměřice, i přišli mnozí i o vincice;51) Nové město, stará Praha I mnoho let posudné dává, i nechtíc na ni k válce svoliti, i ty musíme skrotiti; Horu. Tábor také znají, I po Žižkovi statky mají, I mnohé statky i vesnice, nořku na sta, na tisíce! V boleslavským kraji páni i mnozí z předních zastaveni. 1O lve, máš co vážit těžce, i z tvé země tě zahnati chce. Pravda má zavřena usta, l spravedlnost nemá místa; smrti, kata čeká na se, l ukovaná sedí v place. Jinak obsahuje tento rukopis jen Postillu Rokycanovu, jež je obsažena na listech 6 366. Psána je ve dvou kolumnách na straně (velikost sloupce 2627—71/2 cm), řádků v sloupci je 46—50. Písmo je černé, jen incipit a explicit, nadpisy kázání, epištol a evangelií, někdy i začátek kázání červeně. Iniciálky jsou skoro vesměs nevyplněny, jen místo pro ně ponecháno (také represen- tanty jsou jen někde); pokud jsou iniciálky vkresleny, jsou buď červené (na př. W na str. 6a2), nebo modré (na př. D na str. 6b1). Jednotlivé litery jsou mnohde červeně přizdobeny. Písmo je jedno- stejné, od začátku až do konce pěkné a úhledné, ale řádky jsou příliš těsně u sebe, takže písař byl často nucen slovo roztrhnouti, aby nesplynul s písmeny řádku předešlého. Incipit (str. 6a1) zní: Počínají se vejkladové a kázaní na čtení nedělní přes celý rok dobré a svaté a slavné paměti mistra Jana Ro- kycána. A nejprvé se počíná První neděle v advent. Explicit následuje po kázání na den svaté a blahoslavené Trojice; zní takto (p. 366b1): Dokonány a dopsány sau tyto knihy v pondělí po třetí neděli adventní, den Boží maudrosti, ke cti a k chvále 50) t vyn. 31) — i — vyn.
Strana XXX
XXX Pána Boha všemohaucího a věrnejm, pravejm, pobožnejm křesťanům k spasitedlnému vzdělání a naučení prospěšnému ode mne, Jana Cadaverosa, jinak Kauřimského, léta 1584. MDLXXXIIII.52) Toto vročení patrně označuje dokončení opisu; práce sama trvala bezpochyby několik let, jak lze souditi ze slov na str. 299b1! Vypsáno z jedněch starejch knih téhož učitele a mistra Rokycána, jenžto sau, jakž naděje ukazuje, za živobytí jeho přepsáno (!) jakožto léta 1470 a přepsáno léta 1580. Pro filiaci rukopisu je důležitá i poznámka na str. 350a1 (po druhé recensi kázání na Květnou neděli), jež se shoduje téměř doslovně s poznámkou v rukopise T 125b2: Toto kázaní téhož učitele a mistra z jedněch starých knih jest vypsáno, kteréžto knihy a vejkladové jeho, jakž naděje ukazuje, jako by za živobytí jeho psány byly jakožto léta MCCCCLXXII (!). Tato slova dokazují, že rukopis C a T měly společnou předlohu (ovšem jen v doplňcích, jak bude níže uká- záno). Pravopis rkpisu C jest celkem pravopis bratrský; zacho- vává se tu — mimo řídké odchylky — i rozdíl mezi i—y (spojka v a slabiky cy, zy, sy ovšem vždy tak). Přehled zkratek, jichž užívá písař rkpisu C: Ra 140a1 (ran), Archädiela 12b2 (archanděla); Ja 14a2 (Jan), Ja 158b1 (Jan), wa 152b2 (vám), da 158b2 (dán), záky 138b2 (zámky); porucze 192a2 (poručen); — Czi 225b2 (čiň), Owczicze 360a1 (ovčince), g1 12b2 (jim); — Poto 12b2 (potom), koffele 142a1 (konšelé); — Slůczy 15b2 (slunci), biſkupů 139a1 (biskupům); Sy 159a2 (syn); — ži 310a1 (živ); — geč 251b2 (jemu); — ge 155a2 (jest). Omyly, jichž se písař dopustil, bývají namnoze neopraveny; někdy chybné slovo bývá slabě škrtnuto. Rukopis P, sign. XVII. D 40 veřejné a universitní knihovny v Praze53), má 457 paginovaných listů papírových, formátu folio- vého (32x19 cm); po nich následuje ještě 11 listů prázdných. Vazba je stará; desky jsou potaženy žlutou koží, do níž vtlačeny rozmanité drobné ozdoby a jméno »Pavel Troyan« (?) (bylo na něm škrábáno a proto dnes je téměř nečitelné) a rok 1586 pod lite- 52) O písaři tohoto rkpisu (Cadaverosus, jinak Kouřimský), knězi podobojí, jenž vydal r. 1594 slovník náboženský, viz Jungmannovu Historii lit. čes. 2 odd. IV. č. 1470 a 1773 (str. 212 a 227). 53) Truhlář (Katalog českých rukopisů) č. 170.
XXX Pána Boha všemohaucího a věrnejm, pravejm, pobožnejm křesťanům k spasitedlnému vzdělání a naučení prospěšnému ode mne, Jana Cadaverosa, jinak Kauřimského, léta 1584. MDLXXXIIII.52) Toto vročení patrně označuje dokončení opisu; práce sama trvala bezpochyby několik let, jak lze souditi ze slov na str. 299b1! Vypsáno z jedněch starejch knih téhož učitele a mistra Rokycána, jenžto sau, jakž naděje ukazuje, za živobytí jeho přepsáno (!) jakožto léta 1470 a přepsáno léta 1580. Pro filiaci rukopisu je důležitá i poznámka na str. 350a1 (po druhé recensi kázání na Květnou neděli), jež se shoduje téměř doslovně s poznámkou v rukopise T 125b2: Toto kázaní téhož učitele a mistra z jedněch starých knih jest vypsáno, kteréžto knihy a vejkladové jeho, jakž naděje ukazuje, jako by za živobytí jeho psány byly jakožto léta MCCCCLXXII (!). Tato slova dokazují, že rukopis C a T měly společnou předlohu (ovšem jen v doplňcích, jak bude níže uká- záno). Pravopis rkpisu C jest celkem pravopis bratrský; zacho- vává se tu — mimo řídké odchylky — i rozdíl mezi i—y (spojka v a slabiky cy, zy, sy ovšem vždy tak). Přehled zkratek, jichž užívá písař rkpisu C: Ra 140a1 (ran), Archädiela 12b2 (archanděla); Ja 14a2 (Jan), Ja 158b1 (Jan), wa 152b2 (vám), da 158b2 (dán), záky 138b2 (zámky); porucze 192a2 (poručen); — Czi 225b2 (čiň), Owczicze 360a1 (ovčince), g1 12b2 (jim); — Poto 12b2 (potom), koffele 142a1 (konšelé); — Slůczy 15b2 (slunci), biſkupů 139a1 (biskupům); Sy 159a2 (syn); — ži 310a1 (živ); — geč 251b2 (jemu); — ge 155a2 (jest). Omyly, jichž se písař dopustil, bývají namnoze neopraveny; někdy chybné slovo bývá slabě škrtnuto. Rukopis P, sign. XVII. D 40 veřejné a universitní knihovny v Praze53), má 457 paginovaných listů papírových, formátu folio- vého (32x19 cm); po nich následuje ještě 11 listů prázdných. Vazba je stará; desky jsou potaženy žlutou koží, do níž vtlačeny rozmanité drobné ozdoby a jméno »Pavel Troyan« (?) (bylo na něm škrábáno a proto dnes je téměř nečitelné) a rok 1586 pod lite- 52) O písaři tohoto rkpisu (Cadaverosus, jinak Kouřimský), knězi podobojí, jenž vydal r. 1594 slovník náboženský, viz Jungmannovu Historii lit. čes. 2 odd. IV. č. 1470 a 1773 (str. 212 a 227). 53) Truhlář (Katalog českých rukopisů) č. 170.
Strana XXXI
XXXI rami *B*W*W*B*. Kůže na zadní desce je hodně porušena. Na hřbetě rukopisu je lístek se signaturou D 40; na přední desce je přilepen červený lístek, na němž stojí: M. S. 54. Listy la—435a obsahují Rokycanovu Postillu, po listě 435 je jeden list prázdný (nepaginovaný), na listech 437a—457b je (jinou rukou než Postilla) »Výklad osvíceného muže Petra Chelčického na čtení sv. Jana«, psaný, jak čteme v explicitu, r. 1597. (Jungmann III, 830 a 851; Goll, ČČM. 1881, str. 21.) — Část prvního listu byla kdysi utržena a později přilepena náhradou za to nová. Na první straně tohoto listu je úhledně provedená stilisace lipových listů v barvě červené a modré jako rámec, v němž je ozdobně psáno: Ve jméno blaho slavené Trojíce svaté) BoSha Otce i «Sypna i Ducha s va tého, vše jednosho Pána Boha naka věky požehnankéSho. Amekna. Litery v závorkách jsou doplněny tužkou na části nově přilepené. Na druhém listě se počíná text Rokycanovy Postilly slovy: Počínají se čtení s vejkladem přes celý rok dobré paměti mistra Jana z Rokycan. Na konci Postilly (str. 435a) čteme: Dopsáni jsau tito vej- kladové čtení svatých dobré paměti mistra Jana Rokycanyetc, spomocí Pána Bohavšemo- haucího ode mne, Davida Pretoriusa, sauseda a preceptora v městě Táboře ve čtvrtek po pa- mátce svatých apoštoluv Šimona a Judy léta patnáctistého vosmdesátého šestého. Protož králi věkuov nesmrtedlnému a neviditedl- nému, samému Bohu, čest a sláva na věky vě- kuov. Amen.51) Listy 171 a 303 jsou přetrženy, ale zachovány úplně. Postilla Rokycanova je psána od začátku až do konce velmi úhledně a stejnoměrně ve dvou sloupcích na straně a nad nimi je červeně označen obsah (na př.: »Na Štědrý den kázaní«, »Na jitřni kázaní« atp.). Popsaný sloupec zaujímá prostor 25x61/2 cm a mívá 35—36 řádků. Písmo je černé, ale začátky některých vět jsou červené, rovněž nadpisy evangelií a epištol jsou psány barvou červenou. Iniciálky bývají zpravidla červené, některé jsou prove- deny i modrou barvou. Zvlášť ozdobně je nakreslena začáteční 54) O Praetoriusovi (Vojnovském), písaři tohoto rkpisu, viz Jirečkovu Rukověť II. str. 135.
XXXI rami *B*W*W*B*. Kůže na zadní desce je hodně porušena. Na hřbetě rukopisu je lístek se signaturou D 40; na přední desce je přilepen červený lístek, na němž stojí: M. S. 54. Listy la—435a obsahují Rokycanovu Postillu, po listě 435 je jeden list prázdný (nepaginovaný), na listech 437a—457b je (jinou rukou než Postilla) »Výklad osvíceného muže Petra Chelčického na čtení sv. Jana«, psaný, jak čteme v explicitu, r. 1597. (Jungmann III, 830 a 851; Goll, ČČM. 1881, str. 21.) — Část prvního listu byla kdysi utržena a později přilepena náhradou za to nová. Na první straně tohoto listu je úhledně provedená stilisace lipových listů v barvě červené a modré jako rámec, v němž je ozdobně psáno: Ve jméno blaho slavené Trojíce svaté) BoSha Otce i «Sypna i Ducha s va tého, vše jednosho Pána Boha naka věky požehnankéSho. Amekna. Litery v závorkách jsou doplněny tužkou na části nově přilepené. Na druhém listě se počíná text Rokycanovy Postilly slovy: Počínají se čtení s vejkladem přes celý rok dobré paměti mistra Jana z Rokycan. Na konci Postilly (str. 435a) čteme: Dopsáni jsau tito vej- kladové čtení svatých dobré paměti mistra Jana Rokycanyetc, spomocí Pána Bohavšemo- haucího ode mne, Davida Pretoriusa, sauseda a preceptora v městě Táboře ve čtvrtek po pa- mátce svatých apoštoluv Šimona a Judy léta patnáctistého vosmdesátého šestého. Protož králi věkuov nesmrtedlnému a neviditedl- nému, samému Bohu, čest a sláva na věky vě- kuov. Amen.51) Listy 171 a 303 jsou přetrženy, ale zachovány úplně. Postilla Rokycanova je psána od začátku až do konce velmi úhledně a stejnoměrně ve dvou sloupcích na straně a nad nimi je červeně označen obsah (na př.: »Na Štědrý den kázaní«, »Na jitřni kázaní« atp.). Popsaný sloupec zaujímá prostor 25x61/2 cm a mívá 35—36 řádků. Písmo je černé, ale začátky některých vět jsou červené, rovněž nadpisy evangelií a epištol jsou psány barvou červenou. Iniciálky bývají zpravidla červené, některé jsou prove- deny i modrou barvou. Zvlášť ozdobně je nakreslena začáteční 54) O Praetoriusovi (Vojnovském), písaři tohoto rkpisu, viz Jirečkovu Rukověť II. str. 135.
Strana XXXII
XXXII velká iniciálka P na str. 2a1 (v barvách červené, modré a černé), iniciálka N na str. 149b1 (v barvách červené a modré) a D (435a). Iniciálku N na str. 225b2 zapomněl rubrikátor vymalovati, jsou tam jen její obrysy černě vyznačeny. Nejednou najdeme tu i ku- stody (písař napsal první slovo nebo slabiku následujícího listu pod poslední řádek listu předcházejícího). Omyly (celkem řídké) opravoval písař přeškrtnutím, chybný slovosled i ciframi (na př. na str. 33a2). Pozdější přípisky jsou řídké a namnoze bezvýznamné; ze zajímavějších buď uveden tento (na str. 332a): »Jest staré přísloví: Svěť svátek, posť pátek, nebude tvůj věk krátek a ne- půjde statek na zmatek«. Několikrát se vyskytuje in margine monogram S přes T, na př. na str. 249b, 260a a jinde. Prapopis je směs spřežkového a diakritického. Přehled zkratek: zklamá 246b1 (zklamán), Pa 8b1 (Pán), na 9a1 (nám), na 322b1 (na ň), wítä 109a1 (vstaň), oſedla 147b1 (osedlán); pokrmě 6a1 (pokrmem); prawij 6b1 (pravím); diablo 70a1 (dáblóm), freyůo 10a1 (frejuom), abycho 29b2 (abychom), poto 220a2 (potom); hoſpody 427b1 (hospodyň), nebeſký 63b1 (nebeským), Chudy 10a2 (chudým); mych 152a1 (mojich); gt 73a1 (jest); Swa° 224a2 (svatého); R. G. V. (= řekl Ježíš učedlníkóm) 30la1, kae 381a2 (= kapitole). Rukopis náležel r. 1610 knězi Jiříku Tesákovi (snad monogram výše uvedený značí jeho); jak se dostal do universitní knihovny, není známo. (Jos. Truhlář I. c.) O pořadu kázání v tomto rkpise viz níže Přehled obsahu. Rukopis R je v pražské veřejné a universitní knihovně (sign. XVII. B 2).55) Má 294 listů papírových, z nichž každý desátý je označen (prázdné 3 listy, které následují po listě 286, nejsou počítány!). Formát je foliový (31x21 cm). Tento rukopis obsahuje:56) 1. list 1. sloupec 1. Konec legendy o sv. Štěpánu (patrně zlomek z Passionálu) od slov: duši svú Bohu poručil X Pána našeho. Amen ; 2. 1. 1a2—3b2 o Janu patriarchovi (text jiný než v tištěném Passionálu) (Svatej Jan X oslavuje slávau); 55) Truhlář, Katalog českých rukopisů etc. č. 46. 56) Výčet obsahu podává Truhlář chybně, pokládaje části před Postillou a za ní za kázání; zjistil jsem, že jsou to (kromě sub 3) výňatky z Pas- sionálu.
XXXII velká iniciálka P na str. 2a1 (v barvách červené, modré a černé), iniciálka N na str. 149b1 (v barvách červené a modré) a D (435a). Iniciálku N na str. 225b2 zapomněl rubrikátor vymalovati, jsou tam jen její obrysy černě vyznačeny. Nejednou najdeme tu i ku- stody (písař napsal první slovo nebo slabiku následujícího listu pod poslední řádek listu předcházejícího). Omyly (celkem řídké) opravoval písař přeškrtnutím, chybný slovosled i ciframi (na př. na str. 33a2). Pozdější přípisky jsou řídké a namnoze bezvýznamné; ze zajímavějších buď uveden tento (na str. 332a): »Jest staré přísloví: Svěť svátek, posť pátek, nebude tvůj věk krátek a ne- půjde statek na zmatek«. Několikrát se vyskytuje in margine monogram S přes T, na př. na str. 249b, 260a a jinde. Prapopis je směs spřežkového a diakritického. Přehled zkratek: zklamá 246b1 (zklamán), Pa 8b1 (Pán), na 9a1 (nám), na 322b1 (na ň), wítä 109a1 (vstaň), oſedla 147b1 (osedlán); pokrmě 6a1 (pokrmem); prawij 6b1 (pravím); diablo 70a1 (dáblóm), freyůo 10a1 (frejuom), abycho 29b2 (abychom), poto 220a2 (potom); hoſpody 427b1 (hospodyň), nebeſký 63b1 (nebeským), Chudy 10a2 (chudým); mych 152a1 (mojich); gt 73a1 (jest); Swa° 224a2 (svatého); R. G. V. (= řekl Ježíš učedlníkóm) 30la1, kae 381a2 (= kapitole). Rukopis náležel r. 1610 knězi Jiříku Tesákovi (snad monogram výše uvedený značí jeho); jak se dostal do universitní knihovny, není známo. (Jos. Truhlář I. c.) O pořadu kázání v tomto rkpise viz níže Přehled obsahu. Rukopis R je v pražské veřejné a universitní knihovně (sign. XVII. B 2).55) Má 294 listů papírových, z nichž každý desátý je označen (prázdné 3 listy, které následují po listě 286, nejsou počítány!). Formát je foliový (31x21 cm). Tento rukopis obsahuje:56) 1. list 1. sloupec 1. Konec legendy o sv. Štěpánu (patrně zlomek z Passionálu) od slov: duši svú Bohu poručil X Pána našeho. Amen ; 2. 1. 1a2—3b2 o Janu patriarchovi (text jiný než v tištěném Passionálu) (Svatej Jan X oslavuje slávau); 55) Truhlář, Katalog českých rukopisů etc. č. 46. 56) Výčet obsahu podává Truhlář chybně, pokládaje části před Postillou a za ní za kázání; zjistil jsem, že jsou to (kromě sub 3) výňatky z Pas- sionálu.
Strana XXXIII
XXXIII 3. I. 3b2—4a2 O žádaní laciného a sprostného oděvu. Kapi- tola VII. (Věziž také, bratře milej X služebník boží nebo služeb- nice skrojovati); (strana 4b je prázdná); 4. 1. 5a—6a počátek (asi polovina) kázání Na den Nového léta z Rokycanovy Postilly (Tento den slavný X děkujíce jeho milosti); text je proti kázání v ostatních rukopisech Postilly pozměněn, proto s nimi není srovnán; (strana 6b je prázdná); 5. 1. 7a—284a2 Rokycanovu Postillu (Začínají se vejkladové X Kriste ukřižovaný! Amen); 6. 1. 284b1—286a2 o sv. Michalu, úryvek z Passionálu (Slo- vutný a vzáctný hod svatého Michala, archanděla a probošta rajského X věky věkoma. Amen. Alleluja. Pod tím: J. O. v městi (!) Jílovým (podobno tištěnému Passionálu 1495 K XX. nn.); 7. 1. 286b1—b2 O vzkříšení Páně (Velmi pilně evangelistové X na to hleděli), nejspíše také z Passionálu. 8. Konečně po třech prázdných listech na 1. 287b1—294b2 je pašije svatého Jana (Vyšed Ježíš s apoštoly do jedné zahrady X dokavadž jeho z mrtvých vstání neuzřela. Amen), zase v úpravě Passionálu (viz tisk 1495 DXI. nn.); nadpis, bezpochyby s inici- álkou, je vyříznut. Části 1—3 a snad i 4 jsou psány týmž písařem, kdežto z přídavků 6, 7 a 8 každý je psán jinou rukou. Na předním přídeštném listě rukopisu si zapsal někdejší jeho majetník (v XVI. nebo XVII. století) jména těch, »kterejm sem byl kmotrem Voticích za mýho bytu«; v druhém sloupci je »Písen na čtení, jako Ježíš milý nevěřícím Židům mluvil«. Zadní přídeštný list obsahuje opis průvodního listu, vydaného od císařských regentů v Horních Rakousích desíti českým vězňům, kteří se vraceli r. 1560 z Inšpruku do vlasti. Nad tímto opisem je (dnes už sotva čitelný) nadpis: »Czeſkych Bratrzych«. Vazba (původní) rukopisu je dosti zachovalá. Desky jsou potaženy koží hnědé barvy; na přední desce je vtlačen uprostřed obraz Ukřižovaného, pod ním se čtou slova: »Kaupeni ste za velikau mzdu« a vročení (asi rok vazby) 1598. Nad obrazem Kristovým je vytlačeno: »Kazani M. Jana Rokicana«. Ostatní vtlačené ozdoby na přední i zadní desce představují Víru, Naději a Lásku, jak viděti z latinských slov pod těmito figurami (Spes, Rokycanova Postilla. III
XXXIII 3. I. 3b2—4a2 O žádaní laciného a sprostného oděvu. Kapi- tola VII. (Věziž také, bratře milej X služebník boží nebo služeb- nice skrojovati); (strana 4b je prázdná); 4. 1. 5a—6a počátek (asi polovina) kázání Na den Nového léta z Rokycanovy Postilly (Tento den slavný X děkujíce jeho milosti); text je proti kázání v ostatních rukopisech Postilly pozměněn, proto s nimi není srovnán; (strana 6b je prázdná); 5. 1. 7a—284a2 Rokycanovu Postillu (Začínají se vejkladové X Kriste ukřižovaný! Amen); 6. 1. 284b1—286a2 o sv. Michalu, úryvek z Passionálu (Slo- vutný a vzáctný hod svatého Michala, archanděla a probošta rajského X věky věkoma. Amen. Alleluja. Pod tím: J. O. v městi (!) Jílovým (podobno tištěnému Passionálu 1495 K XX. nn.); 7. 1. 286b1—b2 O vzkříšení Páně (Velmi pilně evangelistové X na to hleděli), nejspíše také z Passionálu. 8. Konečně po třech prázdných listech na 1. 287b1—294b2 je pašije svatého Jana (Vyšed Ježíš s apoštoly do jedné zahrady X dokavadž jeho z mrtvých vstání neuzřela. Amen), zase v úpravě Passionálu (viz tisk 1495 DXI. nn.); nadpis, bezpochyby s inici- álkou, je vyříznut. Části 1—3 a snad i 4 jsou psány týmž písařem, kdežto z přídavků 6, 7 a 8 každý je psán jinou rukou. Na předním přídeštném listě rukopisu si zapsal někdejší jeho majetník (v XVI. nebo XVII. století) jména těch, »kterejm sem byl kmotrem Voticích za mýho bytu«; v druhém sloupci je »Písen na čtení, jako Ježíš milý nevěřícím Židům mluvil«. Zadní přídeštný list obsahuje opis průvodního listu, vydaného od císařských regentů v Horních Rakousích desíti českým vězňům, kteří se vraceli r. 1560 z Inšpruku do vlasti. Nad tímto opisem je (dnes už sotva čitelný) nadpis: »Czeſkych Bratrzych«. Vazba (původní) rukopisu je dosti zachovalá. Desky jsou potaženy koží hnědé barvy; na přední desce je vtlačen uprostřed obraz Ukřižovaného, pod ním se čtou slova: »Kaupeni ste za velikau mzdu« a vročení (asi rok vazby) 1598. Nad obrazem Kristovým je vytlačeno: »Kazani M. Jana Rokicana«. Ostatní vtlačené ozdoby na přední i zadní desce představují Víru, Naději a Lásku, jak viděti z latinských slov pod těmito figurami (Spes, Rokycanova Postilla. III
Strana XXXIV
XXXIV Fides, Charis). Spony (byly dvě) jsou utrženy; rovněž kování ve všech osmi rozích odpadlo, jen hřebíčky nebo otvory po nich dokazují někdejší jejich existenci. Hřbet je pobílen bílou barvou. Postilla Rokycanova je psána jednou rukou. Písmo Postilly je stejnoměrné od začátku až do konce, ležaté, drobné, zběžné, nepříliš sličné. Na každé straně jsou dva sloupce; pro ně jsou narýsovány 4 kolmé čáry a 2 vodorovné; v mezerách takto vzniklých pak psal písař. Sloupce popsané mají rozměr 7/8 cmX 26/27 cm. Řádků bývá v sloupci nestejně, 37—44; kde jsou nad- pisy kázání (namnoze červeně, dílem černě psané), tam ovšem je řádků mnohem méně, protože jsou psány hodně tučněji než text vlastní. Iniciálky jsou provedeny dosti hrubě barvou červenou; ozdobnější je velká iniciálka D na str. 7a2 v barvách červené, zelené, žluté, šedivé a černé (rozměry její jsou 9x 10 cm), N na str. 99a2 v barvě modré, červené, žluté, zelené, černé, bílé — rozměry celkem stejné jako D na str. 7a2; D na str. 127a1, S 134a1 a W 241a2. Velké litery v celém rukopise jsou přiozdobeny červenou barvou. Omyly jsou velmi četné; z nich jen některé písař, dosti nedbalý, opravoval přeškrtnutím, místy i podtržením chybného slova; tu a tam jsou i rasury nebo konečně chybnou literu i celé slovo písař prstem rozmazal. Pozdější — vesměs bezvýznamné — přípisky jsou vzácné (na př. na str. 4la/b). Začátek Postilly (na str. 7a): »Začínají se vejkladové přes celý rok od slavné paměti mistra Jana Rokycána, arcibiskupa praž- ského, vydaní, na evangelia, kteráž ve dny nedělní se čítávají. A nejprve se počíná vejklad v první neděli adventní. Evangelium svatého Matauše v kap. XXI.« Z perikop uvedena jsou v tomto rukopise jen začáteční slova příslušného evangelia (obyčejně dvě řádky), po nich je zkratka etc. a slovo Vajklad, po němž násle- duje kázání. (Epištoly tu nejsou uvedeny ani začátkem.) Písmem se hlásí rukopis na sklonek století XVI. Pravopis je směs spřežkového a diakritického. Přehled zkratek: gina 9a2 (jinam), mnohë 30a1 (mnohem), uzdrawě 64a2 (uzdra- ven), Píč 76b1 (psem), tě 118b1 (těm), newi 63a1 (nevím), gi 149a2 (jim), ono 19a2 (onom), slücze 279a1 (slunce), nedoſtatků 100a" (nedostatkům), wietrů 48b2 (větrům); odne° 9a2 (od něho), Boži° 66b2 (božího), ftar 40a1 (stavu), Blahofawe° (sic!) 184a2 = blahosla-
XXXIV Fides, Charis). Spony (byly dvě) jsou utrženy; rovněž kování ve všech osmi rozích odpadlo, jen hřebíčky nebo otvory po nich dokazují někdejší jejich existenci. Hřbet je pobílen bílou barvou. Postilla Rokycanova je psána jednou rukou. Písmo Postilly je stejnoměrné od začátku až do konce, ležaté, drobné, zběžné, nepříliš sličné. Na každé straně jsou dva sloupce; pro ně jsou narýsovány 4 kolmé čáry a 2 vodorovné; v mezerách takto vzniklých pak psal písař. Sloupce popsané mají rozměr 7/8 cmX 26/27 cm. Řádků bývá v sloupci nestejně, 37—44; kde jsou nad- pisy kázání (namnoze červeně, dílem černě psané), tam ovšem je řádků mnohem méně, protože jsou psány hodně tučněji než text vlastní. Iniciálky jsou provedeny dosti hrubě barvou červenou; ozdobnější je velká iniciálka D na str. 7a2 v barvách červené, zelené, žluté, šedivé a černé (rozměry její jsou 9x 10 cm), N na str. 99a2 v barvě modré, červené, žluté, zelené, černé, bílé — rozměry celkem stejné jako D na str. 7a2; D na str. 127a1, S 134a1 a W 241a2. Velké litery v celém rukopise jsou přiozdobeny červenou barvou. Omyly jsou velmi četné; z nich jen některé písař, dosti nedbalý, opravoval přeškrtnutím, místy i podtržením chybného slova; tu a tam jsou i rasury nebo konečně chybnou literu i celé slovo písař prstem rozmazal. Pozdější — vesměs bezvýznamné — přípisky jsou vzácné (na př. na str. 4la/b). Začátek Postilly (na str. 7a): »Začínají se vejkladové přes celý rok od slavné paměti mistra Jana Rokycána, arcibiskupa praž- ského, vydaní, na evangelia, kteráž ve dny nedělní se čítávají. A nejprve se počíná vejklad v první neděli adventní. Evangelium svatého Matauše v kap. XXI.« Z perikop uvedena jsou v tomto rukopise jen začáteční slova příslušného evangelia (obyčejně dvě řádky), po nich je zkratka etc. a slovo Vajklad, po němž násle- duje kázání. (Epištoly tu nejsou uvedeny ani začátkem.) Písmem se hlásí rukopis na sklonek století XVI. Pravopis je směs spřežkového a diakritického. Přehled zkratek: gina 9a2 (jinam), mnohë 30a1 (mnohem), uzdrawě 64a2 (uzdra- ven), Píč 76b1 (psem), tě 118b1 (těm), newi 63a1 (nevím), gi 149a2 (jim), ono 19a2 (onom), slücze 279a1 (slunce), nedoſtatků 100a" (nedostatkům), wietrů 48b2 (větrům); odne° 9a2 (od něho), Boži° 66b2 (božího), ftar 40a1 (stavu), Blahofawe° (sic!) 184a2 = blahosla-
Strana XXXV
XXXV veného, Sv 62b2 (svatému); mäwowe 164a2 (mravové), misti 30b! (milostí), aple 33b2 (apoštolé), kaple 46b1 (kapitole) ; gt 61a2 (jest); przimati 214b1 = přijímati. O počtu i pořadu kázání viz níže synopsi; pozoruhodné je, že kázání Na Boží narození je tu dvakrát, po prvé mezi kázáními nedělními, po druhé mezi svátečními (hned po kázání na den posvícení); toto druhé kázání je z jiné předlohy, není totéž jako první (mylně tak tvrdí Truhlář 1. c.). Datován rukopis R není; nevíme také, kdy a odkud se dostal do universitní knihovny. Jungmann (Historie lit. čes.2 str. 108) omylem zaměnil tento rukopis s rukopisem, jejž označujeme P, a datuje jej proto k roku 1586. Rukopis N, sign. V. B 21 knihovny Národního musea,57 má 474 listů (číslován je jen každý desátý v pravém rohu dole) Formát je foliový, vazba původní, kožená; do kůže, barvy kdysi žlutohnědé, jsou vtlačeny na přední i na zadní desce rozmanité ozdoby. Kdysi býval rukopis uzavírán dvěma sponami, dnes utrženými; zbylo po nich jen kování na přední desce a zbytky kůže při desce zadní. Na přední desce je vtlačen rok 1612. Přední přídeštný list obsahuje kromě nalepeného štítku se signaturou (vedle napsáno: Neuberg) v horní polovině přípisky, z nichž jen první je dnes čitelný: »Archů 236 popsanejch; dáno vod jednohokaždýho vod psaní dva český groše«. První list ob- sahuje nějaký recept, jinak je prázdný. Na druhém listu na líci jsou jen slova: Papír z Francauz, na rubu čteme titul, krásně psaný barvou červenou a modrou; zejména iniciálka P je velmi zdobená. Titul zní: Počínají se čtení s vejklady přes celý rok dobré a svaté paměti mistra Jana z Rokycan, jenž jest lid vyučoval U Matky boží, blahoslavené Panny Marie před Tajnem, a to léta Páně tisícího čtyřistého sedmdesátého. A nejprvé se počíná neděle první v advent. Epištola, kterúž napsal s. Pavel k obci římské v třináctém rozdílu. Pod tím dole (černě): Zajisté jednoho ť jest potřebí. 1611. Třetí list se počíná slovy: Bratří! Vědauce atd., iniciálka B je modrá se zlatými ozdobami, 5 řádků je střídavě psáno vždy jeden červeně, druhý modře. (Tak i dále nadpisy a iniciálky provedeny 57) Bartoš, Soupis rukopisů Nár. musea v Praze I. č. 1333. III*
XXXV veného, Sv 62b2 (svatému); mäwowe 164a2 (mravové), misti 30b! (milostí), aple 33b2 (apoštolé), kaple 46b1 (kapitole) ; gt 61a2 (jest); przimati 214b1 = přijímati. O počtu i pořadu kázání viz níže synopsi; pozoruhodné je, že kázání Na Boží narození je tu dvakrát, po prvé mezi kázáními nedělními, po druhé mezi svátečními (hned po kázání na den posvícení); toto druhé kázání je z jiné předlohy, není totéž jako první (mylně tak tvrdí Truhlář 1. c.). Datován rukopis R není; nevíme také, kdy a odkud se dostal do universitní knihovny. Jungmann (Historie lit. čes.2 str. 108) omylem zaměnil tento rukopis s rukopisem, jejž označujeme P, a datuje jej proto k roku 1586. Rukopis N, sign. V. B 21 knihovny Národního musea,57 má 474 listů (číslován je jen každý desátý v pravém rohu dole) Formát je foliový, vazba původní, kožená; do kůže, barvy kdysi žlutohnědé, jsou vtlačeny na přední i na zadní desce rozmanité ozdoby. Kdysi býval rukopis uzavírán dvěma sponami, dnes utrženými; zbylo po nich jen kování na přední desce a zbytky kůže při desce zadní. Na přední desce je vtlačen rok 1612. Přední přídeštný list obsahuje kromě nalepeného štítku se signaturou (vedle napsáno: Neuberg) v horní polovině přípisky, z nichž jen první je dnes čitelný: »Archů 236 popsanejch; dáno vod jednohokaždýho vod psaní dva český groše«. První list ob- sahuje nějaký recept, jinak je prázdný. Na druhém listu na líci jsou jen slova: Papír z Francauz, na rubu čteme titul, krásně psaný barvou červenou a modrou; zejména iniciálka P je velmi zdobená. Titul zní: Počínají se čtení s vejklady přes celý rok dobré a svaté paměti mistra Jana z Rokycan, jenž jest lid vyučoval U Matky boží, blahoslavené Panny Marie před Tajnem, a to léta Páně tisícího čtyřistého sedmdesátého. A nejprvé se počíná neděle první v advent. Epištola, kterúž napsal s. Pavel k obci římské v třináctém rozdílu. Pod tím dole (černě): Zajisté jednoho ť jest potřebí. 1611. Třetí list se počíná slovy: Bratří! Vědauce atd., iniciálka B je modrá se zlatými ozdobami, 5 řádků je střídavě psáno vždy jeden červeně, druhý modře. (Tak i dále nadpisy a iniciálky provedeny 57) Bartoš, Soupis rukopisů Nár. musea v Praze I. č. 1333. III*
Strana XXXVI
XXXVI týmiž barvami.) Asi polovina strany 3a je popsána per extensum, druhá polovina a všechno další psáno ve dvou sloupcích na straně, nad nimiž je vždy označen obsah (na př. str. 2b: V první ne- děli, k čemuž patří dále nadpis nad str. 3a: adventní). Při pravém sloupci každé liché strany počínajíc listem 3 je číslování původního písaře, začínající se A I ... až A XX (další složky mívají 20—24 listů), potom je značeno BI atd.; poslední list (474) je označen YX. Rukopis N, který se vydává celý za přepis díla Rokycanova, jak vidíme z explicitu (viz níže!), obsahuje i práce jiné. Po Na- učeních spasitedlných (až po ně je pořad jednotlivých kázání uveden níže v synopsi) následují: 1. Na Květnau neděli (recense I., v synopsi č. 25). 2. Na Květnau neděli (recense II., v synopsi č. 26). 3. Na den slavný velikonoční (rec. I., v synopsi č. 29). 4. V pondělí velikonoční (rec. I., v synopsi č. 32). 5. V auterý velikoneční (rec. II., v synopsi č. 35). 6. Na den slavný Ducha svatého (rec. I., v synopsi č. 45). 7. V pondělí svatodušní (rec. I., v synopsi č. 48). 8. V auterý svatodušní (rec. I., v synopsi č. 51). 9. Na den svaté Trojice (rec. III., v synopsi č. 56). Sem až jest Rokycana; co následuje dále od listu 441b2, je původu cizího, jak se mi podařilo zjistiti: I. Neděle první po devítníku (str. 441b2—446a2) je kázání z Husovy Postilly (tisk z r. 1564). Dvě následující kázání, II. Čtvrtá neděle po svaté Trojici (446a2— 449b2) a III. V devatenáctau neděli po svaté Trojici (449b2 až 453b1), jsou vzaty z překladu Postilly české Jana Spangenberga,58) již do češtiny převedl Jan Straněnský. Obě tato kázání jsou výklady na čtení epištolní. (Čís. II. u Span- genberga 1557 v druhé části str. C—CII, čís. III. ib. str. CLXXXIIII—CLXXXVI.) Dále jest IV. V první neděli adventní (453b1—456b2), rovněž výklad na epištolu; autorem tohoto kázání jest Jakoubek ze 58) O Spangenbergově Postille viz Hrubý, České postilly, str. 157—159.
XXXVI týmiž barvami.) Asi polovina strany 3a je popsána per extensum, druhá polovina a všechno další psáno ve dvou sloupcích na straně, nad nimiž je vždy označen obsah (na př. str. 2b: V první ne- děli, k čemuž patří dále nadpis nad str. 3a: adventní). Při pravém sloupci každé liché strany počínajíc listem 3 je číslování původního písaře, začínající se A I ... až A XX (další složky mívají 20—24 listů), potom je značeno BI atd.; poslední list (474) je označen YX. Rukopis N, který se vydává celý za přepis díla Rokycanova, jak vidíme z explicitu (viz níže!), obsahuje i práce jiné. Po Na- učeních spasitedlných (až po ně je pořad jednotlivých kázání uveden níže v synopsi) následují: 1. Na Květnau neděli (recense I., v synopsi č. 25). 2. Na Květnau neděli (recense II., v synopsi č. 26). 3. Na den slavný velikonoční (rec. I., v synopsi č. 29). 4. V pondělí velikonoční (rec. I., v synopsi č. 32). 5. V auterý velikoneční (rec. II., v synopsi č. 35). 6. Na den slavný Ducha svatého (rec. I., v synopsi č. 45). 7. V pondělí svatodušní (rec. I., v synopsi č. 48). 8. V auterý svatodušní (rec. I., v synopsi č. 51). 9. Na den svaté Trojice (rec. III., v synopsi č. 56). Sem až jest Rokycana; co následuje dále od listu 441b2, je původu cizího, jak se mi podařilo zjistiti: I. Neděle první po devítníku (str. 441b2—446a2) je kázání z Husovy Postilly (tisk z r. 1564). Dvě následující kázání, II. Čtvrtá neděle po svaté Trojici (446a2— 449b2) a III. V devatenáctau neděli po svaté Trojici (449b2 až 453b1), jsou vzaty z překladu Postilly české Jana Spangenberga,58) již do češtiny převedl Jan Straněnský. Obě tato kázání jsou výklady na čtení epištolní. (Čís. II. u Span- genberga 1557 v druhé části str. C—CII, čís. III. ib. str. CLXXXIIII—CLXXXVI.) Dále jest IV. V první neděli adventní (453b1—456b2), rovněž výklad na epištolu; autorem tohoto kázání jest Jakoubek ze 58) O Spangenbergově Postille viz Hrubý, České postilly, str. 157—159.
Strana XXXVII
XXXVII Stříbra, v jehož tištěné Postille z r. 1564 (Epištoly nedělní též s výklady přes celý rok Mistra Jakobella59) je snadno vyhledáme. Číslo V. má tři tituly: O přijímání těla a krve boží pod obojí spůsobau (456b2—458b1), Řád posluhování večeře Páně (458b1 až 459b1), O přijímání těla božího a krve jeho pod obojí spůsobau (459b1—465b1). Tento spisek je v tištěné Husově Postille z r. 1564 (»druhá strana Postilly«, pod titulem »Druhé kázaní o přijímání těla a krve Pánč« p. 182a—189a).60) Číslo VI. O sedmi smrtedlných hříších (465b1—474b1) jest spisek Husův (Traktát o sedmi smrtedlných hříších, v tištěné Postille Husově z r. 1563 na str. 238b—243b; kdežto však pořad hříchů 4.—7. v tisku jest: 4. lenost, 5. lakomství, 6. lakota, 7. smilstvo, v našem rukopise jest 4. lakomství, 5. smilstvo, 6. lakota, 7. lenost).61) Všechny tyto spisky, jak kázání, tak traktáty, pokud nejsou Rokycanovy, převzal písař patrně ze své předlohy, jejíž původce si opsal tyto kusy do svého exempláře Rokycanovy Postilly, nej- spíše z tisků; aspoň srovnáním s tisky — kromě přehození pořadu při čísle VI. — nepostřehneme závažnějších rozdílů. Potom následuje v rkpise N explicit (str. 474b1/b2): Dobré a svaté paměti dvojí cti hodného kněze a mistra sedmerého umění Jana Rokycána, arcibiskupa pražského voleného, tato Postilla šťastně v přepisování začata dvacátého sedmého dne měsíce prasince, to jest na den svatého Jana, evangelisty Páně, léta šestnáctistého jedenáctého, a dokonána s pomocí Pána Boha všemohaucího ve středu, desátého dne měsíce října, jinak den památky Jeronea (!) ve tři hodiny na noc léta Páně šestnáctistého dvanáctého ode mne, Martina Nikolaidesa Brodského, v domě Jiříka Žiňkovského z Kleno- vého na Zderaze nákladem nemalým slovutného pana Václava Sixta, měštěnína Starého města pražského, k spasitedlnému prospěchu a na- bytí života toho, kterémuž tento svatý kněz učil v této knize všech 56) Viz F. M. Bartoš, Literární činnost M. Jakoubka ze Stříbra (1925) pod čís. 100. 60) Viz Flajšhans, Literární činnost M. Jana Husi, str. 43 pozn. Jest to spis mylně připisovaný Husovi. Bartoš (1. c. p. 38 pod. č. 43a) uvádí jej jako překlad Jakoubkova spisku »Salvator noster«. Za zjištění tohoto spisu děkuji profesoru Flajšhansovi. 61) Viz Flajšhans, 1. c. str. 32; F. M. Bartoš, Soupis etc. č. 1333.
XXXVII Stříbra, v jehož tištěné Postille z r. 1564 (Epištoly nedělní též s výklady přes celý rok Mistra Jakobella59) je snadno vyhledáme. Číslo V. má tři tituly: O přijímání těla a krve boží pod obojí spůsobau (456b2—458b1), Řád posluhování večeře Páně (458b1 až 459b1), O přijímání těla božího a krve jeho pod obojí spůsobau (459b1—465b1). Tento spisek je v tištěné Husově Postille z r. 1564 (»druhá strana Postilly«, pod titulem »Druhé kázaní o přijímání těla a krve Pánč« p. 182a—189a).60) Číslo VI. O sedmi smrtedlných hříších (465b1—474b1) jest spisek Husův (Traktát o sedmi smrtedlných hříších, v tištěné Postille Husově z r. 1563 na str. 238b—243b; kdežto však pořad hříchů 4.—7. v tisku jest: 4. lenost, 5. lakomství, 6. lakota, 7. smilstvo, v našem rukopise jest 4. lakomství, 5. smilstvo, 6. lakota, 7. lenost).61) Všechny tyto spisky, jak kázání, tak traktáty, pokud nejsou Rokycanovy, převzal písař patrně ze své předlohy, jejíž původce si opsal tyto kusy do svého exempláře Rokycanovy Postilly, nej- spíše z tisků; aspoň srovnáním s tisky — kromě přehození pořadu při čísle VI. — nepostřehneme závažnějších rozdílů. Potom následuje v rkpise N explicit (str. 474b1/b2): Dobré a svaté paměti dvojí cti hodného kněze a mistra sedmerého umění Jana Rokycána, arcibiskupa pražského voleného, tato Postilla šťastně v přepisování začata dvacátého sedmého dne měsíce prasince, to jest na den svatého Jana, evangelisty Páně, léta šestnáctistého jedenáctého, a dokonána s pomocí Pána Boha všemohaucího ve středu, desátého dne měsíce října, jinak den památky Jeronea (!) ve tři hodiny na noc léta Páně šestnáctistého dvanáctého ode mne, Martina Nikolaidesa Brodského, v domě Jiříka Žiňkovského z Kleno- vého na Zderaze nákladem nemalým slovutného pana Václava Sixta, měštěnína Starého města pražského, k spasitedlnému prospěchu a na- bytí života toho, kterémuž tento svatý kněz učil v této knize všech 56) Viz F. M. Bartoš, Literární činnost M. Jakoubka ze Stříbra (1925) pod čís. 100. 60) Viz Flajšhans, Literární činnost M. Jana Husi, str. 43 pozn. Jest to spis mylně připisovaný Husovi. Bartoš (1. c. p. 38 pod. č. 43a) uvádí jej jako překlad Jakoubkova spisku »Salvator noster«. Za zjištění tohoto spisu děkuji profesoru Flajšhansovi. 61) Viz Flajšhans, 1. c. str. 32; F. M. Bartoš, Soupis etc. č. 1333.
Strana XXXVIII
XXXVIII těch, kteříž ji čísti nebo čtenau slyšeti budau. Pane Bože všemo- haucí, račiž to dáti, aby se to mohlo v skutku státi! Amen. Amen. Amen. Alleluja! Tento rukopis byl kdysi majetkem Dobrovského, odtud se dostal do knihovny rytíře Neuberga (nejspíše jej tam zašantročil Hanka82), dnes je v Národním museu. Rozměr listů rukopisu N je 20x31 cm, jednotlivých sloupců 7x24 cm. Řádků v sloupci je 36—44. Omyly opravuje písař buď škrtáním, buď rasurou; někdy bývá chybné slovo přemazáno bílou barvou a na to psán text správný (na př. 79a2 ř. 11). Písmo je černé, stejnoměrné od začátku až do konce, úhledné a dobře čitelné. Je tu i interpunkce, ovšem ještě hodně nedokonalá (tečky, otazníky, dvojtečky). Pravopis je směs spřežkového a diakritického. Přehled zkratek v rkpisu N: na 90a1 (nám), strâcze 62b2 (stránce); mnohë 5b1 (mnohem), gež 59b1 (jenž); prawi 5b1 (pravím); hodů 18b2 (hodům); woleneý 12a" (volenejm), Kryftowý 66b2 (Kristovým); mohym 65b1 (mnohým). Rukopis T, chovaný v universitní knihovně pražské pod sign. XVII. D 12,63) má 286 listů paginovaných, papírových, formát foliový, je v původní vazbě kožené, barvy žluté, s drobnými vtlačenými ozdobami. Obsahuje jen Rokycanovu Postillu. Prvních 5 listů je prázdných, na listu 6a je větším písmem na- psáno jen: Haereticus. Strany 6b a 7a jsou čisté, na str. 7b je titul: Počínají se čtení s vejklady přes celý rok dobré a svaté paměti mistra Jana z Rokycan, jenž jest lid vyučoval U Matky boží před Tejnem časův těchto léta tisícího čtyrystého sedemdesátého (!). A nej- prvé se počíná první neděle svatého adventu. Epištola, kterauž napsal svatý Pavel k obci římské v čtrnáctém rozdílu. Scriptum est anno Domini 1659. Kolem je ozdobný ornamentální rámec, který je dole spojen s ornamentální výzdobou následující strany, ozna- čené cifrou 1 (odtud teprve se začíná paginace, každý desátý list označen v pravém rohu nahoře arabskou cifrou). Rukopis 62) Je to rkpis, na který činí narážku Bartoš (Lfil. LI, 1927, p. 22, pozn. 1). 63) Truhlář 1. c. čís. 142.
XXXVIII těch, kteříž ji čísti nebo čtenau slyšeti budau. Pane Bože všemo- haucí, račiž to dáti, aby se to mohlo v skutku státi! Amen. Amen. Amen. Alleluja! Tento rukopis byl kdysi majetkem Dobrovského, odtud se dostal do knihovny rytíře Neuberga (nejspíše jej tam zašantročil Hanka82), dnes je v Národním museu. Rozměr listů rukopisu N je 20x31 cm, jednotlivých sloupců 7x24 cm. Řádků v sloupci je 36—44. Omyly opravuje písař buď škrtáním, buď rasurou; někdy bývá chybné slovo přemazáno bílou barvou a na to psán text správný (na př. 79a2 ř. 11). Písmo je černé, stejnoměrné od začátku až do konce, úhledné a dobře čitelné. Je tu i interpunkce, ovšem ještě hodně nedokonalá (tečky, otazníky, dvojtečky). Pravopis je směs spřežkového a diakritického. Přehled zkratek v rkpisu N: na 90a1 (nám), strâcze 62b2 (stránce); mnohë 5b1 (mnohem), gež 59b1 (jenž); prawi 5b1 (pravím); hodů 18b2 (hodům); woleneý 12a" (volenejm), Kryftowý 66b2 (Kristovým); mohym 65b1 (mnohým). Rukopis T, chovaný v universitní knihovně pražské pod sign. XVII. D 12,63) má 286 listů paginovaných, papírových, formát foliový, je v původní vazbě kožené, barvy žluté, s drobnými vtlačenými ozdobami. Obsahuje jen Rokycanovu Postillu. Prvních 5 listů je prázdných, na listu 6a je větším písmem na- psáno jen: Haereticus. Strany 6b a 7a jsou čisté, na str. 7b je titul: Počínají se čtení s vejklady přes celý rok dobré a svaté paměti mistra Jana z Rokycan, jenž jest lid vyučoval U Matky boží před Tejnem časův těchto léta tisícího čtyrystého sedemdesátého (!). A nej- prvé se počíná první neděle svatého adventu. Epištola, kterauž napsal svatý Pavel k obci římské v čtrnáctém rozdílu. Scriptum est anno Domini 1659. Kolem je ozdobný ornamentální rámec, který je dole spojen s ornamentální výzdobou následující strany, ozna- čené cifrou 1 (odtud teprve se začíná paginace, každý desátý list označen v pravém rohu nahoře arabskou cifrou). Rukopis 62) Je to rkpis, na který činí narážku Bartoš (Lfil. LI, 1927, p. 22, pozn. 1). 63) Truhlář 1. c. čís. 142.
Strana XXXIX
XXXIX není dopsán; končí se na 1. 286 uprostřed kázání na den sv. Petra a Pavla. Písmo rukopisu je černé, jen nadpisy kapitol jsou červené; rovněž slova Bůh, Pán, Páně, Kristus, Ježíš, boží atp. jsou od listu 2 až do kázání o posvícení (místy i dále) červená, často pak zelenou barvou napsáno jméno Panny Marie; tu a tam bývá i modré písmeno v textu. Z iniciálek většího rozměru je B na str. la (v ní namalován kněz na kazatelnici — illuminátor měl jistě na mysli Rokycanu). Velikost rukopisu je 31x20 cm, psáno je ve dvou sloupcích na straně; sloupce popsané mají rozměr 28x71/2 cm, řádků v sloupci bývá 30—50; kolem každého sloupce počínajíc listem 2 je rámec červenou a černou barvou provedený (mnohde však tato výzdoba schází). Písmo jest nestejné, Truhlář soudí, že pochází od několika písařů; ale zdá se, že byl celý ruko- pis psán jediným písařem, který měnil písmo. Tento písař nebyl příliš zběhlý a dopouštěl se četných omylů, z nichž jen některé opravoval škrtnutím; místo i často psává ie. Jinak se drží přesně své předlohy, bezpochyby velmi staré, jak svědčí hojné aoristy, imperfekta, duály atd., jež písaři ostatních rukopisů nahrazovali namnoze tvary novějšími. Pro iniciálky na mnohých místech ponecháno jen prázdné místo, nejsou vyplněny. Obsahy (kázání na ten a ten den...) jsou nadpisovány nad stranami všude po 1. 84, dále jen někdy; první slovo následujícího listu bývá obyčejně napsáno na předcházející straně dole. Ornamentem je ozdobena i poslední strana postilly nedělní (263b, psaná — výjimkou — in continuo, ne ve sloupcích) a strana následující, 264a, jež kromě tří iniciálek (vesměs V, z nich první v základní barvě zelené, druhá v žluté, třetí v modré) a ornamentů obsahuje jen titul Postilly nedělní a začátek kázání na den posvěcení chrámu: Vejkladové na dni sváteční. A nejprvé o posvění (!) chrámu. Ze čtení svatého Lukáše v XIX. k., začátek evangelia a začátek výkladu. Rok 1659, v němž podle úvodních slov byl rukopis psán, značí jen rok jeho dokončení; písař jej psal patrně několik let, jak vidíme ze vročení na str. 140a2 dole: 1654. Písař byl jistě theolog a přísný mravokárce, jak můžeme souditi z ob- sahu četných přídavků, jimiž rozhojnil text původní. Proč ne- dokončil své práce? Snad mu vyrazila smrt pero z ruky, možná jest však i domněnka, že se o jeho práci dověděl ně- který jesuita nebo jiný fanatický pronasledovatel všeho »kacíř-
XXXIX není dopsán; končí se na 1. 286 uprostřed kázání na den sv. Petra a Pavla. Písmo rukopisu je černé, jen nadpisy kapitol jsou červené; rovněž slova Bůh, Pán, Páně, Kristus, Ježíš, boží atp. jsou od listu 2 až do kázání o posvícení (místy i dále) červená, často pak zelenou barvou napsáno jméno Panny Marie; tu a tam bývá i modré písmeno v textu. Z iniciálek většího rozměru je B na str. la (v ní namalován kněz na kazatelnici — illuminátor měl jistě na mysli Rokycanu). Velikost rukopisu je 31x20 cm, psáno je ve dvou sloupcích na straně; sloupce popsané mají rozměr 28x71/2 cm, řádků v sloupci bývá 30—50; kolem každého sloupce počínajíc listem 2 je rámec červenou a černou barvou provedený (mnohde však tato výzdoba schází). Písmo jest nestejné, Truhlář soudí, že pochází od několika písařů; ale zdá se, že byl celý ruko- pis psán jediným písařem, který měnil písmo. Tento písař nebyl příliš zběhlý a dopouštěl se četných omylů, z nichž jen některé opravoval škrtnutím; místo i často psává ie. Jinak se drží přesně své předlohy, bezpochyby velmi staré, jak svědčí hojné aoristy, imperfekta, duály atd., jež písaři ostatních rukopisů nahrazovali namnoze tvary novějšími. Pro iniciálky na mnohých místech ponecháno jen prázdné místo, nejsou vyplněny. Obsahy (kázání na ten a ten den...) jsou nadpisovány nad stranami všude po 1. 84, dále jen někdy; první slovo následujícího listu bývá obyčejně napsáno na předcházející straně dole. Ornamentem je ozdobena i poslední strana postilly nedělní (263b, psaná — výjimkou — in continuo, ne ve sloupcích) a strana následující, 264a, jež kromě tří iniciálek (vesměs V, z nich první v základní barvě zelené, druhá v žluté, třetí v modré) a ornamentů obsahuje jen titul Postilly nedělní a začátek kázání na den posvěcení chrámu: Vejkladové na dni sváteční. A nejprvé o posvění (!) chrámu. Ze čtení svatého Lukáše v XIX. k., začátek evangelia a začátek výkladu. Rok 1659, v němž podle úvodních slov byl rukopis psán, značí jen rok jeho dokončení; písař jej psal patrně několik let, jak vidíme ze vročení na str. 140a2 dole: 1654. Písař byl jistě theolog a přísný mravokárce, jak můžeme souditi z ob- sahu četných přídavků, jimiž rozhojnil text původní. Proč ne- dokončil své práce? Snad mu vyrazila smrt pero z ruky, možná jest však i domněnka, že se o jeho práci dověděl ně- který jesuita nebo jiný fanatický pronasledovatel všeho »kacíř-
Strana XL
XL ského« a nedokončené dílo mu odňal a označil je za kacířské (viz výše!). Písař tohoto rukopisu měl před sebou při opisování dvě, ba snad i tři předlohy Rokycanovy Postilly. Svědčí o tom to, že na některé neděle a svátky má dvě nebo dokonce tři různé recense kázání (podobně jest i v rkpisu N, ale tam druhá neb i třetí recense jest uvedena až vzadu, na konci Postilly; o vzájemném poměru obou těchto rukopisů viz níže). Máme o tom ostatně přímé přiznání písařovo na dvou místech. Na str. 125b2 (po druhém kázání na Květnou neděli) jest totiž napsáno (drobnějším písmem, ale pů- vodním písařem): Toto kázaní druhé téhož učitele a mistra z jedněch starých knih jest vypsáno, kterýžto knihy a výklady jeho, jakž naděje ukazuje, jako by za živobytu (!) jeho psány byly jakožto léta MCCCCLXXII. (!), a pak vypsáno jest do těchto knih léta 1581. A tak v týto knize, prosím, za zlé mi neměj, že ť všetečně v to se dávám, abychom na omylu nebyli, že jest jiný vejklad. Není: než čta rozuměj, rozuměje rozvažuj, rozvažuje rozsuzuj, rosuzuje (!) pilně važ, máš-li k tomu podobný život a jsi-li tak živ; kdež i já bídný a nehodný té částky žádám, kdežto bylo kázaní vypuštěný, a poněvadž jest úžitečné, sem sem je vypsal, neb bylo místo prázné (!). — Před druhým kázáním na den Zvěstování Panny Marie (str. 277a1) je týmž způsobem napsáno (zase touž rukou!): Toto druhé krásné a utěšené kázaní na týž den a slavnost Zvěstování Panně Marii jest vypsáno z jedněch starých kněh téhož učitele a mistra Jana Rokycána, kteréžto sau, jakž naděje ukazuje, za živobytí jeho psané jakožto léta 1470 a přepsané léta 1580 z nich. Nechybil-li tedy písař při uvádění vročení svých předloh, měl jednu z roku 1581, druhou z roku 1580, vedle toho pak i text třetí, jenž mu byl základem a o němž nepodává nic bližšího; i tato předloha byla jistě značného stáří, jak dokazuje jazyk, zvláště četné archaismy, s nimiž se v ostatních zachovaných rukopisech nesetkáváme. Obě první předlohy, jež uvádí písař, byly opisy textů starších, z nichž jeden datuje rokem 1472 (ovšem mylně připojuje, že toho roku ještě byl Rokycana živ!), druhý rokem 1470. Pravopis je zase směs spřežkového a diakritického. Vedle zkratek, jež bývají obvyklé v rukopisech, na př. ohě 88b2 = oheň, chcze 71a2 = chcem, tydě 157a1 = týden, Jerony 174a1 = Jeronym, hofpod1 174b1 = Hospodin, poto 73a2 = potom,
XL ského« a nedokončené dílo mu odňal a označil je za kacířské (viz výše!). Písař tohoto rukopisu měl před sebou při opisování dvě, ba snad i tři předlohy Rokycanovy Postilly. Svědčí o tom to, že na některé neděle a svátky má dvě nebo dokonce tři různé recense kázání (podobně jest i v rkpisu N, ale tam druhá neb i třetí recense jest uvedena až vzadu, na konci Postilly; o vzájemném poměru obou těchto rukopisů viz níže). Máme o tom ostatně přímé přiznání písařovo na dvou místech. Na str. 125b2 (po druhém kázání na Květnou neděli) jest totiž napsáno (drobnějším písmem, ale pů- vodním písařem): Toto kázaní druhé téhož učitele a mistra z jedněch starých knih jest vypsáno, kterýžto knihy a výklady jeho, jakž naděje ukazuje, jako by za živobytu (!) jeho psány byly jakožto léta MCCCCLXXII. (!), a pak vypsáno jest do těchto knih léta 1581. A tak v týto knize, prosím, za zlé mi neměj, že ť všetečně v to se dávám, abychom na omylu nebyli, že jest jiný vejklad. Není: než čta rozuměj, rozuměje rozvažuj, rozvažuje rozsuzuj, rosuzuje (!) pilně važ, máš-li k tomu podobný život a jsi-li tak živ; kdež i já bídný a nehodný té částky žádám, kdežto bylo kázaní vypuštěný, a poněvadž jest úžitečné, sem sem je vypsal, neb bylo místo prázné (!). — Před druhým kázáním na den Zvěstování Panny Marie (str. 277a1) je týmž způsobem napsáno (zase touž rukou!): Toto druhé krásné a utěšené kázaní na týž den a slavnost Zvěstování Panně Marii jest vypsáno z jedněch starých kněh téhož učitele a mistra Jana Rokycána, kteréžto sau, jakž naděje ukazuje, za živobytí jeho psané jakožto léta 1470 a přepsané léta 1580 z nich. Nechybil-li tedy písař při uvádění vročení svých předloh, měl jednu z roku 1581, druhou z roku 1580, vedle toho pak i text třetí, jenž mu byl základem a o němž nepodává nic bližšího; i tato předloha byla jistě značného stáří, jak dokazuje jazyk, zvláště četné archaismy, s nimiž se v ostatních zachovaných rukopisech nesetkáváme. Obě první předlohy, jež uvádí písař, byly opisy textů starších, z nichž jeden datuje rokem 1472 (ovšem mylně připojuje, že toho roku ještě byl Rokycana živ!), druhý rokem 1470. Pravopis je zase směs spřežkového a diakritického. Vedle zkratek, jež bývají obvyklé v rukopisech, na př. ohě 88b2 = oheň, chcze 71a2 = chcem, tydě 157a1 = týden, Jerony 174a1 = Jeronym, hofpod1 174b1 = Hospodin, poto 73a2 = potom,
Strana XLI
XLI ſwa 130a1 = svaté, Boži° 21a1 (božího), vyskytují se v rkpise T i zkratky neobvyklé, na př. po wiecžnim zatraczenim 4la1 (= pod věčným zatracením), poftatij 4la2 (podstaty), hěwabi 67a1 (hed- vábí), nůcžte 86b2 (naučte), ba některé případy by i zručný steno- graf nazval v svém oboru »silným« a smělým krácením, na př. czyruw 10b2 (císařův), we 46b2 (vece), w zarmü 49b1 (v zármutku), pa 130a1 (paměti). Přičísti to nutno nezběhlému písaři, který mnohdy ani neoznačuje nijakým znaménkem zkratku a psává také jen první slabiku místo celého slova, takže bez opory ostatních rukopisů bychom byli leckdy na rozpacích, co a jak čísti. Rukopis U, papírový, formátu foliového, je majetkem veřejné a univ. bibliotéky pražské (sign. XVIIC 33.64) Vazba je původní, desky (33x 20 cm) jsou potaženy koží barvy hnědé, dnes hodně otřené; ozdobeny jsou vtlačenými malými kosočtverci, v nichž jsou zobrazeny orlice. Hřbet je už velice potrhán. První dva listy nejsou paginovány, potom následují listy I—CCXCVII (označení je v pravém rohu nahoře); rub listu CCXCVII a násle- dující dva listy (nesignované!) jsou prázdné, další popsané listy pak jsou značeny v době novější a rabskými ciframi v pravém rohu (298—319). Strana 319b a další listy — počtem 13 — jsou prázdné, jen poslední je počmárán. Tato paginace, již uvádí i Truhlář, jest však nepřesná, poněvadž po 1. CX následuje CC (místo CXI) atd., takže ve skutečnosti rukopis obsahuje o 90 listů méně, t. j. 229 (prázdné listy nečítány!). Rukopis U obsahuje: 1. Rokycanovu Postillu s traktátem o očistci a »Naučeními spasitelnými«, kteréžto přídavky jsou i v některých jiných rkpisích Rokycanovy Postilly (1. 1a—313a; explicit: to dvé jest celá a jedna svátost). 2. M. Jana Husi Výklad na druhé přikázaní (Erbenovo vydání I. str. 93—97) na 1. 313a2—314b2 (Tuto se vy- pisuje X nutili k přísaze). 3. Druhý vejklad téhož učitele věrného, mistra Jana Husi, na týž přikázaní. A nejprvé, sluší-li při- 64) Truhlář, Katalog čes. rkpisů č. 111, Jungmann III. 838 (u Truh- láře omylem 837!).
XLI ſwa 130a1 = svaté, Boži° 21a1 (božího), vyskytují se v rkpise T i zkratky neobvyklé, na př. po wiecžnim zatraczenim 4la1 (= pod věčným zatracením), poftatij 4la2 (podstaty), hěwabi 67a1 (hed- vábí), nůcžte 86b2 (naučte), ba některé případy by i zručný steno- graf nazval v svém oboru »silným« a smělým krácením, na př. czyruw 10b2 (císařův), we 46b2 (vece), w zarmü 49b1 (v zármutku), pa 130a1 (paměti). Přičísti to nutno nezběhlému písaři, který mnohdy ani neoznačuje nijakým znaménkem zkratku a psává také jen první slabiku místo celého slova, takže bez opory ostatních rukopisů bychom byli leckdy na rozpacích, co a jak čísti. Rukopis U, papírový, formátu foliového, je majetkem veřejné a univ. bibliotéky pražské (sign. XVIIC 33.64) Vazba je původní, desky (33x 20 cm) jsou potaženy koží barvy hnědé, dnes hodně otřené; ozdobeny jsou vtlačenými malými kosočtverci, v nichž jsou zobrazeny orlice. Hřbet je už velice potrhán. První dva listy nejsou paginovány, potom následují listy I—CCXCVII (označení je v pravém rohu nahoře); rub listu CCXCVII a násle- dující dva listy (nesignované!) jsou prázdné, další popsané listy pak jsou značeny v době novější a rabskými ciframi v pravém rohu (298—319). Strana 319b a další listy — počtem 13 — jsou prázdné, jen poslední je počmárán. Tato paginace, již uvádí i Truhlář, jest však nepřesná, poněvadž po 1. CX následuje CC (místo CXI) atd., takže ve skutečnosti rukopis obsahuje o 90 listů méně, t. j. 229 (prázdné listy nečítány!). Rukopis U obsahuje: 1. Rokycanovu Postillu s traktátem o očistci a »Naučeními spasitelnými«, kteréžto přídavky jsou i v některých jiných rkpisích Rokycanovy Postilly (1. 1a—313a; explicit: to dvé jest celá a jedna svátost). 2. M. Jana Husi Výklad na druhé přikázaní (Erbenovo vydání I. str. 93—97) na 1. 313a2—314b2 (Tuto se vy- pisuje X nutili k přísaze). 3. Druhý vejklad téhož učitele věrného, mistra Jana Husi, na týž přikázaní. A nejprvé, sluší-li při- 64) Truhlář, Katalog čes. rkpisů č. 111, Jungmann III. 838 (u Truh- láře omylem 837!).
Strana XLII
XLII sahati X i marného přisahání! Amen, to jest: Staniž se tak. Léta 1671 (Erbenovo vyd. I. str. 97—110). Celý rukopis jest psán jedinou rukou. První dva listy (nepaginované) znějí takto: 65) Postilla česká, to jest jinak Výklady při slavnostech vý- ročních i také na každau neděli, kteréž se v shromáždění církevním na týž neděle i slavnosti a i tolikéž na svátky čísti mohau, a to zejména mistra Jana Rokycijana (!), dobré a svaté paměti, a spra- vená skrze usilování pana Havla Beznatického, 66) měštěnína Sta- rého města pražského, aby od pobožných za ochranu i za jiná nesmírná dobrodíní božská čest a chvála Pánu Bohu, stvořiteli všech věcí, i Synu jeho milému, Pánu Jezukristu, spasiteli a vy- kupiteli, i Duchu svatému, utěšiteli našemu, mohla vzdávána býti. Unum necessarium. Léta Páně 1581. Léta Páně tisíKcí ho 7) čtyrstého sedumdesátého a prvního v pátek na den štolování svatého Petra mistr Jan Rokycjan (!), jenž byl syn kovářů z Rokycan, muž dosti učený a arcibiskup český na ten čas volený, farář při kostele Panny Marie před Tejnem, umřel a v tem (!) kostele před oltářem Panny Marie, před sakristau poctivě pochován. Královna Johanna při tom po- chovávaní anebo pohřbu byla a jeho velmi litovala, lid mnohý při tom pohřbu Ib j nemohl se od pláče zdržeti. Potom kámen z přetvrdého mramoru na hrob jeho s poctivým ná- pisem položen. Potom po čtyřech nedělích, v pátek po neděli, jenž slove Oculi, to jest nazejtří po svatém Benediktu, v hodinu čtvrtau na noc umřel král Jiří a v pondělí na den Zvěstování Panny Marie na hradě pražském v kostele svatého Víta v kůru Panny Marie vedlé jiných králů českých, předků svých, od těch, jenž ho milo- vali, s královskau poctivostí pochován, ač páni někteří, a vzláště ti, jenž k němu chuti neměli, též i kněží tomu na odpor býti počali pravíce, poněvadž měl kostely ty, v nichž se řád církve svaté a římského kostela zachovává, v ošklivosti živ sa, mrtvý také aby 65) Goll ČČM. 1879, p. 60—61, cituje tato úvodní slova rkpisu U, ale některá slova vynechává, místy pak četl nepřesně. 66) V předloze bylo asi Bernartického (viz níže). 67) cí vyn.!
XLII sahati X i marného přisahání! Amen, to jest: Staniž se tak. Léta 1671 (Erbenovo vyd. I. str. 97—110). Celý rukopis jest psán jedinou rukou. První dva listy (nepaginované) znějí takto: 65) Postilla česká, to jest jinak Výklady při slavnostech vý- ročních i také na každau neděli, kteréž se v shromáždění církevním na týž neděle i slavnosti a i tolikéž na svátky čísti mohau, a to zejména mistra Jana Rokycijana (!), dobré a svaté paměti, a spra- vená skrze usilování pana Havla Beznatického, 66) měštěnína Sta- rého města pražského, aby od pobožných za ochranu i za jiná nesmírná dobrodíní božská čest a chvála Pánu Bohu, stvořiteli všech věcí, i Synu jeho milému, Pánu Jezukristu, spasiteli a vy- kupiteli, i Duchu svatému, utěšiteli našemu, mohla vzdávána býti. Unum necessarium. Léta Páně 1581. Léta Páně tisíKcí ho 7) čtyrstého sedumdesátého a prvního v pátek na den štolování svatého Petra mistr Jan Rokycjan (!), jenž byl syn kovářů z Rokycan, muž dosti učený a arcibiskup český na ten čas volený, farář při kostele Panny Marie před Tejnem, umřel a v tem (!) kostele před oltářem Panny Marie, před sakristau poctivě pochován. Královna Johanna při tom po- chovávaní anebo pohřbu byla a jeho velmi litovala, lid mnohý při tom pohřbu Ib j nemohl se od pláče zdržeti. Potom kámen z přetvrdého mramoru na hrob jeho s poctivým ná- pisem položen. Potom po čtyřech nedělích, v pátek po neděli, jenž slove Oculi, to jest nazejtří po svatém Benediktu, v hodinu čtvrtau na noc umřel král Jiří a v pondělí na den Zvěstování Panny Marie na hradě pražském v kostele svatého Víta v kůru Panny Marie vedlé jiných králů českých, předků svých, od těch, jenž ho milo- vali, s královskau poctivostí pochován, ač páni někteří, a vzláště ti, jenž k němu chuti neměli, též i kněží tomu na odpor býti počali pravíce, poněvadž měl kostely ty, v nichž se řád církve svaté a římského kostela zachovává, v ošklivosti živ sa, mrtvý také aby 65) Goll ČČM. 1879, p. 60—61, cituje tato úvodní slova rkpisu U, ale některá slova vynechává, místy pak četl nepřesně. 66) V předloze bylo asi Bernartického (viz níže). 67) cí vyn.!
Strana XLIII
XLIII do téhož kostela nebyl nesen, že ť jest za spravedlivé, také že jest mnoho odcizil od kostelů, a císař Karel že jest kostely nadával: »I nejni slušné, aby tu měl pohřben býti«. Jiní pravili, že to tělo nic vinno nejni, byl-li jest v něm jaký zlý úmysl. A tak po mnohých o to hádkách a rozepřích tu jest pohřbený a pláč jest veliký a úpění v lidu pražském pošlo pro smrt jeho; ale někteří sau pravili, že takového a k Čechům tak náchylného krále nikda v Čechách nebude; neb byl velmi snesitedlný a mnohé věci že sau se dály proti němu z nenávisti. Předmluva k pobožnému čtenáři takto: Milý čtenáři, za to tě žádám, že, jestli jest co na omylu a litery conrecte dostavené někdy nebyly, jakož to světle se nachází, že ty versaly veliký sau na mnoha místech v nerozumu vyplněné a postavené, i na tom se nezastavuj, neb sem ortogra«f (68) neznal aniž jí vyučen sem. A [ IIa u již také sem toho času, když psáno sauce této postilly, nákladník i náchlebník, i musel sem jeho, jakž chtěl, vůli plniti. Jiným časem rád, když vostřejšího vtipu a rozumu budu, vopraviti chci. Poněvadž mu k libosti bylo, i když budeš čísti, važ a vyčkej rozumu a rozvážíc rozsuzuj, rozsuzuje vohlédejž, již-li si k tomu životu podobný a máš-li jej; což když tak svolíš, necítíš-li se při takovém životu, a svolíce se přičiníš se k skutku zachování, dobře mně i tobě bude zde časně a potom v nebi věčně, na věky se dobře míti budem. Spomoziž nám k tomu dobrému milý, drahý Pán Bůh! Amen. Fiat tibi et mihi! Zauplna všecko prvé dokonáno v pondělí o poledni po neděli jinak Palmarum léta Páně 1581. A nyní dokonáno tu sobotu před Očišťováním drahé Panny Marije, a jinak Hromic v XI. hodin, XXI. (!) dne měsíce aunora léta Páně 1671. Léta Páně 159. (sic!)69) v pondělí po svatém Martinu stal se boží hlas v světnici ve dne na faře svatého Mikuláše v Menším městě pražském knězi Martinovi faráři takto: Bratřím, kteříž se jmenují Pecinovští, řekniž jim takto: 68) Ps. Ortograppy (!). 63) Goll p. 61 čte 1590. — Míní se tu farář Martin z Mělníka, o němž Tomek mluví na několika místech ve XII. díle Dějepisu města Frahy.
XLIII do téhož kostela nebyl nesen, že ť jest za spravedlivé, také že jest mnoho odcizil od kostelů, a císař Karel že jest kostely nadával: »I nejni slušné, aby tu měl pohřben býti«. Jiní pravili, že to tělo nic vinno nejni, byl-li jest v něm jaký zlý úmysl. A tak po mnohých o to hádkách a rozepřích tu jest pohřbený a pláč jest veliký a úpění v lidu pražském pošlo pro smrt jeho; ale někteří sau pravili, že takového a k Čechům tak náchylného krále nikda v Čechách nebude; neb byl velmi snesitedlný a mnohé věci že sau se dály proti němu z nenávisti. Předmluva k pobožnému čtenáři takto: Milý čtenáři, za to tě žádám, že, jestli jest co na omylu a litery conrecte dostavené někdy nebyly, jakož to světle se nachází, že ty versaly veliký sau na mnoha místech v nerozumu vyplněné a postavené, i na tom se nezastavuj, neb sem ortogra«f (68) neznal aniž jí vyučen sem. A [ IIa u již také sem toho času, když psáno sauce této postilly, nákladník i náchlebník, i musel sem jeho, jakž chtěl, vůli plniti. Jiným časem rád, když vostřejšího vtipu a rozumu budu, vopraviti chci. Poněvadž mu k libosti bylo, i když budeš čísti, važ a vyčkej rozumu a rozvážíc rozsuzuj, rozsuzuje vohlédejž, již-li si k tomu životu podobný a máš-li jej; což když tak svolíš, necítíš-li se při takovém životu, a svolíce se přičiníš se k skutku zachování, dobře mně i tobě bude zde časně a potom v nebi věčně, na věky se dobře míti budem. Spomoziž nám k tomu dobrému milý, drahý Pán Bůh! Amen. Fiat tibi et mihi! Zauplna všecko prvé dokonáno v pondělí o poledni po neděli jinak Palmarum léta Páně 1581. A nyní dokonáno tu sobotu před Očišťováním drahé Panny Marije, a jinak Hromic v XI. hodin, XXI. (!) dne měsíce aunora léta Páně 1671. Léta Páně 159. (sic!)69) v pondělí po svatém Martinu stal se boží hlas v světnici ve dne na faře svatého Mikuláše v Menším městě pražském knězi Martinovi faráři takto: Bratřím, kteříž se jmenují Pecinovští, řekniž jim takto: 68) Ps. Ortograppy (!). 63) Goll p. 61 čte 1590. — Míní se tu farář Martin z Mělníka, o němž Tomek mluví na několika místech ve XII. díle Dějepisu města Frahy.
Strana XLIV
XLIV 1. Buďte v dobrém ustaviční a stálí. 2. Máte milost boží. 3. A Pán Bůh jest s vámi. Neděle první adventní. Epištola svatého Pavla k Římanům v XIII. rozdílu takto: I IIb i Bratří, vědauce... Iniciálka B v slově Bratří zabírá půl strany a její okrasy jdou až pod nejdolejší řádek; představuje kazatele na kazatel- nici, jak káže ve shromáždění, a jest provedena v několika bar- vách dosti úhledně. Po slovech epištoly na str. la čteme: Začínají se výkladové přes celý rok na neděle mistra Jana Rokycána, arcibiskupa pražského, kteráž sau na svaté čtení i na veliké svátky přes celý rok. Vejklad v první neděli adventní. Evandělium svatého Matauše v dvanácté kapitole. Za onoho času... Listy mají rozměr 30.5x 19.5 cm. Prvních 7 listů je psáno per extensum (popsaná plocha 261/2 X 16 cm), ostatek ve dvou sloupcích na straně (každý z nich za- ujímá 25x7—71/2 cm). Nad stranami je nadepsán titul kázání, pod každým sloupcem bývá napsáno první slovo sloupce následujícího. Řádků v sloupci bývá 42—49. Písmo je celkem úhledné, stojaté, ale je zvláštní v této době — neumělý písař (srovnej jeho omluvu v úvodě) napodobil patrně písmo některé své předlohy (srovnej o tom i výklad Truhlářův 1. c.). Každá strana, mnohde i každý sloupec začíná iniciálkou. Tyto iniciálky jsou neumělé, ale mnohdy dosti zajímavé, tu a tam do nich vkresleny i neumělé obrázky, na př. ukřižování Kristovo v D na sloupci 260b1, jindy jsou drobné ilustrace i mimo iniciálky, na př. v sloupci XCIVb2 je zobrazeno na- nebevstoupení Páně, v sloupci XCVIIIa2 seslání Ducha svatého, totéž v sloupci Cbl atd. Nadpisy evangelií a epištol (z nichž se vždy uvádí jen začátek a konec) jsou tučnější než text ostatní, vždy s iniciálkami. Kázání jsou číslována tak, že po úryvku z evangelia a epištoly stojí slova: Vejklad (na př. XXIII.) na svaté čtení. Korektury omylů prováděny škrtáním, zřídka přelepením chybného textu (tak na př. začátek XXXIIIa1). Na několika listech je rukopis popálen neopatrným čtenářem.
XLIV 1. Buďte v dobrém ustaviční a stálí. 2. Máte milost boží. 3. A Pán Bůh jest s vámi. Neděle první adventní. Epištola svatého Pavla k Římanům v XIII. rozdílu takto: I IIb i Bratří, vědauce... Iniciálka B v slově Bratří zabírá půl strany a její okrasy jdou až pod nejdolejší řádek; představuje kazatele na kazatel- nici, jak káže ve shromáždění, a jest provedena v několika bar- vách dosti úhledně. Po slovech epištoly na str. la čteme: Začínají se výkladové přes celý rok na neděle mistra Jana Rokycána, arcibiskupa pražského, kteráž sau na svaté čtení i na veliké svátky přes celý rok. Vejklad v první neděli adventní. Evandělium svatého Matauše v dvanácté kapitole. Za onoho času... Listy mají rozměr 30.5x 19.5 cm. Prvních 7 listů je psáno per extensum (popsaná plocha 261/2 X 16 cm), ostatek ve dvou sloupcích na straně (každý z nich za- ujímá 25x7—71/2 cm). Nad stranami je nadepsán titul kázání, pod každým sloupcem bývá napsáno první slovo sloupce následujícího. Řádků v sloupci bývá 42—49. Písmo je celkem úhledné, stojaté, ale je zvláštní v této době — neumělý písař (srovnej jeho omluvu v úvodě) napodobil patrně písmo některé své předlohy (srovnej o tom i výklad Truhlářův 1. c.). Každá strana, mnohde i každý sloupec začíná iniciálkou. Tyto iniciálky jsou neumělé, ale mnohdy dosti zajímavé, tu a tam do nich vkresleny i neumělé obrázky, na př. ukřižování Kristovo v D na sloupci 260b1, jindy jsou drobné ilustrace i mimo iniciálky, na př. v sloupci XCIVb2 je zobrazeno na- nebevstoupení Páně, v sloupci XCVIIIa2 seslání Ducha svatého, totéž v sloupci Cbl atd. Nadpisy evangelií a epištol (z nichž se vždy uvádí jen začátek a konec) jsou tučnější než text ostatní, vždy s iniciálkami. Kázání jsou číslována tak, že po úryvku z evangelia a epištoly stojí slova: Vejklad (na př. XXIII.) na svaté čtení. Korektury omylů prováděny škrtáním, zřídka přelepením chybného textu (tak na př. začátek XXXIIIa1). Na několika listech je rukopis popálen neopatrným čtenářem.
Strana XLV
XLV Jak čteme v úvodu, byl psán tento rukopis r. 1671; totéž datování je na konci rukopisu, při dokončení Husova Výkladu. Předloha písařova byla z r. 1581 (viz výše!) — dnes není známa, ale měl ji v ruce Ribay 70); kromě Rokycanovy Postilly obsahovala i Epištolu Pogia Florentinského k Leonardovi Aretynskému a Jana Palečka Artykule (rukopis zhotoven »skrze usilování PKana Havla Bernartického, 71) měště- nína Starého města pražského«, jak cituje Ribay). Tento rukopis byl kdysi majetkem řádu křižovníků v Praze, jak svědčí přípisek na titulním listě nahoře: Ordinis) Crucig. cum rubra stella catalogo inscriptus a. 1726.72) Odtud se dostal neznámo jak — do universitní knihovny. Pravopis rukopisu U je zase směs diakritického a spřež- kového. Rukopis S, sign. V. F 2 Národního Musea v Praze,73) má 170 listů. Obsahuje: 1. Rokycanovu Postillu (jen výklady nedělní, nikoli svá- teční; ale vsunuto sem i kázání Na Nové léto po výkladu na neděli mezi ochtábem Božieho narozenie a kázání na Posvěcení chrámu, na konci), listy 1—155. 2. a) Na den svatého Štěpána prvomučedlníka. Kázaní Matěje Hrušky (tak čteme pod titulem; zda jsou od něho i další ká- zání, jež v tomto rukopise následují, nelze zjistiti), 1. 156, 160—161b (listy při vazbě přeházeny!); b) Kázání bez titulu (asi oříznut!), 1. 157—159; potom následuje prázdný list (nečíslovaný); c) Na den sv. Jana evangelisty, 1. 161b—163b ; 70) Patera, Josefa Dobrovského Korrespondence IV. (Sbírka pra- menův, skupina druhá, čís. 18) str. 174 a j. Tato předloha byla majetkem Ribayovým. 71) V úvodě k rkpisu U omylem asi změněno jméno Bernatický v Bez- natický. 22) Dostal se tedy ke křižovníkům téhož roku jako rukopis K (viz výše při popise tohoto rukopisu). Snad byly oba tyto rukopisy převzaty do klášterní knihovny z pozůstalosti vlasteneckého člena řádu a historika Beckovského, zesnulého r. 1725, jenž s pietou shromažďoval české rukopisy. 73) Bartoš 1. c. čís. 1553.
XLV Jak čteme v úvodu, byl psán tento rukopis r. 1671; totéž datování je na konci rukopisu, při dokončení Husova Výkladu. Předloha písařova byla z r. 1581 (viz výše!) — dnes není známa, ale měl ji v ruce Ribay 70); kromě Rokycanovy Postilly obsahovala i Epištolu Pogia Florentinského k Leonardovi Aretynskému a Jana Palečka Artykule (rukopis zhotoven »skrze usilování PKana Havla Bernartického, 71) měště- nína Starého města pražského«, jak cituje Ribay). Tento rukopis byl kdysi majetkem řádu křižovníků v Praze, jak svědčí přípisek na titulním listě nahoře: Ordinis) Crucig. cum rubra stella catalogo inscriptus a. 1726.72) Odtud se dostal neznámo jak — do universitní knihovny. Pravopis rukopisu U je zase směs diakritického a spřež- kového. Rukopis S, sign. V. F 2 Národního Musea v Praze,73) má 170 listů. Obsahuje: 1. Rokycanovu Postillu (jen výklady nedělní, nikoli svá- teční; ale vsunuto sem i kázání Na Nové léto po výkladu na neděli mezi ochtábem Božieho narozenie a kázání na Posvěcení chrámu, na konci), listy 1—155. 2. a) Na den svatého Štěpána prvomučedlníka. Kázaní Matěje Hrušky (tak čteme pod titulem; zda jsou od něho i další ká- zání, jež v tomto rukopise následují, nelze zjistiti), 1. 156, 160—161b (listy při vazbě přeházeny!); b) Kázání bez titulu (asi oříznut!), 1. 157—159; potom následuje prázdný list (nečíslovaný); c) Na den sv. Jana evangelisty, 1. 161b—163b ; 70) Patera, Josefa Dobrovského Korrespondence IV. (Sbírka pra- menův, skupina druhá, čís. 18) str. 174 a j. Tato předloha byla majetkem Ribayovým. 71) V úvodě k rkpisu U omylem asi změněno jméno Bernatický v Bez- natický. 22) Dostal se tedy ke křižovníkům téhož roku jako rukopis K (viz výše při popise tohoto rukopisu). Snad byly oba tyto rukopisy převzaty do klášterní knihovny z pozůstalosti vlasteneckého člena řádu a historika Beckovského, zesnulého r. 1725, jenž s pietou shromažďoval české rukopisy. 73) Bartoš 1. c. čís. 1553.
Strana XLVI
XLVI d) Na den Mladátek, 1. 163b—165a; e) Na den slavných Třích (!) králů, 1. 165b—168a; ƒ) Na Boží narození na velké mši, 1. 168b—170a. Vše — Rokycanova Postilla i ostatní kázání — psáno jedním písařem, ač písmo Postilly Rokycanovy není tak vybledlé jako ostatek. Listy obsahující Rokycanu jsou číslovány původním písařem v pravém rohu, ostatní listy očísloval někdo tužkou až v nové době (a to ne všechny). Na každé stránce psáno v rá- mečku, který si narýsoval písař čtyřmi liniemi; nad stranami (až po 1. 154) bývá obsah (titul kázání). Listy mají formát 16x 20 cm, rámec, do něhož psáno (plocha popsaná), je 81/2X 161/2 cm, řádek bývá na straně 34—36. Písmo je drobné — ze všech rukopisů nejmenší —, ale dobře čitelné, od začátku do konce stejnoměrné. Formát rukopisu 4°, vazba z doby nové, na hřbetě je vyzla- ceno: Postylla. Titulní list zní: Postilla neb vejkladové na evangelia, kteráž se přes celý rok na každau neděli od první neděle adventní až do po- slední neděle po svaté Trojici v církvích křesťanských od věrných křesťanův čítají. Sepsána a vydána od dobré a slavné paměti mistra Jana Rokycána, slavných měst pražských kazatele věrného, každému věrnému k bedlivému uvážení. Sepsána léta Páně 1470. Nyní po druhé přepsána ode mne St. W. na Zrůbku léta Páně 1654. Na rubu titulního listu čteme: Mistr Jan Rokycán byl rozený v Rokycanech nedaleko od Plzně z chudých rodičův. Přivandroval do Prahy, byl mendlíčkem (!) ve škole, nejprv kramatice (!) a pak diale- tice (!) se naučil. Potom, když odrostl, synu jednoho zemana za precep- tora byl zjednán, a že byl dobrého vtipu a jazyku výmluvného, do koleje mezi študenty přijat a tam mistra Jakubella bedlivě poslau- chával, až potom naposledy na kněžství (!) sv. slovo boží kázal. Pod obojí spůsobau bylo posluhováno. A pak léta 1437 za císaře Zikmunda a lekátův (!) na sněmu bazilejském schváleno, že Čechové a Mora- vané, přijímajíce pod obojí spůsobau tělo a krev Krista Pána, jsau věrní křesťané a praví synové církve svaté. A potom téhož léta mistr Petr Enkliš (!) vypovědín z království českého, Korandovi zapovědíno kázaní. Rokycán, sa osočen u krále, s svými kněžími z Prahy vyšel a pan Diviš Bořek ve stu koních čekaje mezi vinnicemi, doprovodil ho do Králova (!) Hradce; a tam zůstával až do spravování Jiřího z Poděbrad, kterýžto léta 1448 přitáhl ku Praze, sebravše se s mno-
XLVI d) Na den Mladátek, 1. 163b—165a; e) Na den slavných Třích (!) králů, 1. 165b—168a; ƒ) Na Boží narození na velké mši, 1. 168b—170a. Vše — Rokycanova Postilla i ostatní kázání — psáno jedním písařem, ač písmo Postilly Rokycanovy není tak vybledlé jako ostatek. Listy obsahující Rokycanu jsou číslovány původním písařem v pravém rohu, ostatní listy očísloval někdo tužkou až v nové době (a to ne všechny). Na každé stránce psáno v rá- mečku, který si narýsoval písař čtyřmi liniemi; nad stranami (až po 1. 154) bývá obsah (titul kázání). Listy mají formát 16x 20 cm, rámec, do něhož psáno (plocha popsaná), je 81/2X 161/2 cm, řádek bývá na straně 34—36. Písmo je drobné — ze všech rukopisů nejmenší —, ale dobře čitelné, od začátku do konce stejnoměrné. Formát rukopisu 4°, vazba z doby nové, na hřbetě je vyzla- ceno: Postylla. Titulní list zní: Postilla neb vejkladové na evangelia, kteráž se přes celý rok na každau neděli od první neděle adventní až do po- slední neděle po svaté Trojici v církvích křesťanských od věrných křesťanův čítají. Sepsána a vydána od dobré a slavné paměti mistra Jana Rokycána, slavných měst pražských kazatele věrného, každému věrnému k bedlivému uvážení. Sepsána léta Páně 1470. Nyní po druhé přepsána ode mne St. W. na Zrůbku léta Páně 1654. Na rubu titulního listu čteme: Mistr Jan Rokycán byl rozený v Rokycanech nedaleko od Plzně z chudých rodičův. Přivandroval do Prahy, byl mendlíčkem (!) ve škole, nejprv kramatice (!) a pak diale- tice (!) se naučil. Potom, když odrostl, synu jednoho zemana za precep- tora byl zjednán, a že byl dobrého vtipu a jazyku výmluvného, do koleje mezi študenty přijat a tam mistra Jakubella bedlivě poslau- chával, až potom naposledy na kněžství (!) sv. slovo boží kázal. Pod obojí spůsobau bylo posluhováno. A pak léta 1437 za císaře Zikmunda a lekátův (!) na sněmu bazilejském schváleno, že Čechové a Mora- vané, přijímajíce pod obojí spůsobau tělo a krev Krista Pána, jsau věrní křesťané a praví synové církve svaté. A potom téhož léta mistr Petr Enkliš (!) vypovědín z království českého, Korandovi zapovědíno kázaní. Rokycán, sa osočen u krále, s svými kněžími z Prahy vyšel a pan Diviš Bořek ve stu koních čekaje mezi vinnicemi, doprovodil ho do Králova (!) Hradce; a tam zůstával až do spravování Jiřího z Poděbrad, kterýžto léta 1448 přitáhl ku Praze, sebravše se s mno-
Strana XLVII
XLVII hými městy, jenž pod obojí přijímaly, dobyl jí s té strany od Vyše- hradu. Konšely nové sadiv a jim město k opatrování poručil a Ro- kycán na k (!) arcibiskupství volán. Potom léta 1462 vysláni sau poslové do Říma ku papeži, aby papež potvrdil kompakt (sic) Jana Rokycána na arcibiskupství pražské, avšak nic nezjednali. A potom léta 1469 znamenitá vojna byla skrze to, nebo papež chtěl k sobě Čechy a k své vůli přivésti, ale král Jiří ve všem prospěch měl a sta- tečně nepřátelům odpíral. — Umřel Jan Rokycán v pátek den štolo- vání svatého Petra, volený arcibiskup pražský. A král Jiří, stálý milovník kalichu Páně, v pátek před Zvěstováním Panny Marie, a v pondělí na den Matky boží pochován na hradě pražském léta 1461 (!), oba jednoho roku. A byl králem 14 let. — Mistr Jeronym upálen léta 1416, 30. dne máje. Na prvním listě počátek Postilly: Neděle první adventní. Evangelium svatého Matauše v 21. kapitole; potom hned násle- duje výklad. Z perikop v tomto rkpise epištoly se vůbec neuvá- dějí, z evangelií obyčejně jen nadpis (jako zde), nebo (dosti často) i několik prvních slov (zpravidla, co se vešlo písaři na řádek). Explicit (str. 155a): Léta Páně MCCCCLXXI. v pátek štolování svatého Petra poctivý mistr Jan Rokycán, volený arcibiskup pražský, umřel. — Též i král Jiří z Poděbrad téhož léta v pátek před Zvěsto- váním Panny Marie umřel a v pondělí den Matky boží na hradě pražském pochován. Byl králem českým XIIII let. Byli oba stálí milovníci kalicha Páně. O osudech rukopisu nevíme nic kromě toho, že byl darován Národnímu museu M. Buchtelovou, chotí fin. rady, 20. dubna 1906. Pravopis vedle dosti hojných spřežek (jen u souhlásek) užívá často již znamének diakritických, teček a háčků (dosti ne- dokonalých, mnohdy místo háčku bývá malá vodorovná čárka). Zkratky jsou vzácné, na př. krwawy 3b (= krvavým). Rukopis O, sign. V. F 45 Národního musea v Praze,74) obsahuje na 275 listech jen Rokycanovu Postillu (zase jen vý- klady nedělní, jako rukopis S, s kázáním na Nové léto a na Po- svěcení chrámu v témž pořadu). Písmo je úhledné, od počátku do konce stejné, psáno týmž písařem. Paginace listů (v pravém rohu nahoře) pochází rovněž od původního písaře. I tento písař 74) Bartoš 1. c. čís. 1596.
XLVII hými městy, jenž pod obojí přijímaly, dobyl jí s té strany od Vyše- hradu. Konšely nové sadiv a jim město k opatrování poručil a Ro- kycán na k (!) arcibiskupství volán. Potom léta 1462 vysláni sau poslové do Říma ku papeži, aby papež potvrdil kompakt (sic) Jana Rokycána na arcibiskupství pražské, avšak nic nezjednali. A potom léta 1469 znamenitá vojna byla skrze to, nebo papež chtěl k sobě Čechy a k své vůli přivésti, ale král Jiří ve všem prospěch měl a sta- tečně nepřátelům odpíral. — Umřel Jan Rokycán v pátek den štolo- vání svatého Petra, volený arcibiskup pražský. A král Jiří, stálý milovník kalichu Páně, v pátek před Zvěstováním Panny Marie, a v pondělí na den Matky boží pochován na hradě pražském léta 1461 (!), oba jednoho roku. A byl králem 14 let. — Mistr Jeronym upálen léta 1416, 30. dne máje. Na prvním listě počátek Postilly: Neděle první adventní. Evangelium svatého Matauše v 21. kapitole; potom hned násle- duje výklad. Z perikop v tomto rkpise epištoly se vůbec neuvá- dějí, z evangelií obyčejně jen nadpis (jako zde), nebo (dosti často) i několik prvních slov (zpravidla, co se vešlo písaři na řádek). Explicit (str. 155a): Léta Páně MCCCCLXXI. v pátek štolování svatého Petra poctivý mistr Jan Rokycán, volený arcibiskup pražský, umřel. — Též i král Jiří z Poděbrad téhož léta v pátek před Zvěsto- váním Panny Marie umřel a v pondělí den Matky boží na hradě pražském pochován. Byl králem českým XIIII let. Byli oba stálí milovníci kalicha Páně. O osudech rukopisu nevíme nic kromě toho, že byl darován Národnímu museu M. Buchtelovou, chotí fin. rady, 20. dubna 1906. Pravopis vedle dosti hojných spřežek (jen u souhlásek) užívá často již znamének diakritických, teček a háčků (dosti ne- dokonalých, mnohdy místo háčku bývá malá vodorovná čárka). Zkratky jsou vzácné, na př. krwawy 3b (= krvavým). Rukopis O, sign. V. F 45 Národního musea v Praze,74) obsahuje na 275 listech jen Rokycanovu Postillu (zase jen vý- klady nedělní, jako rukopis S, s kázáním na Nové léto a na Po- svěcení chrámu v témž pořadu). Písmo je úhledné, od počátku do konce stejné, psáno týmž písařem. Paginace listů (v pravém rohu nahoře) pochází rovněž od původního písaře. I tento písař 74) Bartoš 1. c. čís. 1596.
Strana XLVIII
XLVIII si pořídil rámeček (jako písař rkpisu S) ze dvou svislých a dvou vodorovných čar, do něhož psal text. Nahoře nad stránkou jest ještě jedna vodorovná čára a do mezery takto vzniklé vpisoval písař název kázání. Formát 4°, velikost listů 151/2x20 cm, popsané plochy 12x 16 cm, řádek na straně 26—27. Vazba je původní, kožená (barva kůže byla kdysi černá, dnes zhnědla); spony (byly dvě) jsou odtrženy. První list je prázdný, jen modrou tužkou na něm napsáno: Jan Sluníčko, Humpolec. Druhý list je také prázdný, na třetím, titulním, čteme: Postilla neb vejkladové na evangelia, kteráž se na každau neděli čtau od první neděli (!) adventní až do poslední neděle po svaté Trojici v církvích křesťanských od věrných křesťanů. Sepsána a vydána od dobré a slavné paměti mistra Jana Rokycána, v slavném městě pražském kazatele věrného, každému věrnému čtenáři k bedli- vému uvážení. Pod tím písmem z XIX. století: z roku 1470 (ale koncová O změněna v 1). Dle Jungmanna pouze v rukopisech roz- šířena. Z kterého století přítomný rukopis pochází, není, žel toho, udáno. V pravém rohu dole napsáno datum 189 94. Jindřich Sluníčko. Paginování začíná teprve listem následujícím. Na 1. listu začátek Postilly: Neděle první adventní. Čtení svatého Matauše v dvanácté kapitole. A když se přiblížili... po slovech evangelia následuje kázání vlastní. Z perikop se uvádějí v rkpise O slova evangelia, epištol nikoli. Explicit (str. 275b) zní: Umřel tento horlivý milovník pravdy boží, mistr Jan Rokycán, volený arcibiskup pražský, léta MCCCCLXXI. v pátek štolování svatého Petra. A král Jiří po něm v pátek před Zvěstováním Panně Mariji a v pondělí na den Matky boží na hradě pražském pochován. A byl rodem z Poděbrad. A byli oba stálí milov- níci kalichu Páně. A byl králem českým XIIII (!). Tento rukopis nemá vročení, ale písmo i jazyk ukazují na druhou polovinu století XVII. Podle Bartoše byl tento rkpis majetkem humpolecké rodiny Sluníčků; Národnímu museu jej daroval filosof Milan Janů 16./VI. r. 1906. Pravopis je podoben pravopisu rkpisu S. Chybil-li písař, vyradoval chybné slovo a napsal správné. Zkratek neužíval.
XLVIII si pořídil rámeček (jako písař rkpisu S) ze dvou svislých a dvou vodorovných čar, do něhož psal text. Nahoře nad stránkou jest ještě jedna vodorovná čára a do mezery takto vzniklé vpisoval písař název kázání. Formát 4°, velikost listů 151/2x20 cm, popsané plochy 12x 16 cm, řádek na straně 26—27. Vazba je původní, kožená (barva kůže byla kdysi černá, dnes zhnědla); spony (byly dvě) jsou odtrženy. První list je prázdný, jen modrou tužkou na něm napsáno: Jan Sluníčko, Humpolec. Druhý list je také prázdný, na třetím, titulním, čteme: Postilla neb vejkladové na evangelia, kteráž se na každau neděli čtau od první neděli (!) adventní až do poslední neděle po svaté Trojici v církvích křesťanských od věrných křesťanů. Sepsána a vydána od dobré a slavné paměti mistra Jana Rokycána, v slavném městě pražském kazatele věrného, každému věrnému čtenáři k bedli- vému uvážení. Pod tím písmem z XIX. století: z roku 1470 (ale koncová O změněna v 1). Dle Jungmanna pouze v rukopisech roz- šířena. Z kterého století přítomný rukopis pochází, není, žel toho, udáno. V pravém rohu dole napsáno datum 189 94. Jindřich Sluníčko. Paginování začíná teprve listem následujícím. Na 1. listu začátek Postilly: Neděle první adventní. Čtení svatého Matauše v dvanácté kapitole. A když se přiblížili... po slovech evangelia následuje kázání vlastní. Z perikop se uvádějí v rkpise O slova evangelia, epištol nikoli. Explicit (str. 275b) zní: Umřel tento horlivý milovník pravdy boží, mistr Jan Rokycán, volený arcibiskup pražský, léta MCCCCLXXI. v pátek štolování svatého Petra. A král Jiří po něm v pátek před Zvěstováním Panně Mariji a v pondělí na den Matky boží na hradě pražském pochován. A byl rodem z Poděbrad. A byli oba stálí milov- níci kalichu Páně. A byl králem českým XIIII (!). Tento rukopis nemá vročení, ale písmo i jazyk ukazují na druhou polovinu století XVII. Podle Bartoše byl tento rkpis majetkem humpolecké rodiny Sluníčků; Národnímu museu jej daroval filosof Milan Janů 16./VI. r. 1906. Pravopis je podoben pravopisu rkpisu S. Chybil-li písař, vyradoval chybné slovo a napsal správné. Zkratek neužíval.
Strana XLIX
*"nyesqo Z 119p1a el ‘Quavids erodz woegao IUdU JUaPEUZO 0307, (c, XLIX 911 U OSAIENYd | 7777070077007 (0777 wap pig LN FIT — DOJILNMd pot utuezoleu turzoq peid uop noir | se -61 D ue | 96 N [2284 pottttvv ttn n nn 1u9Ap* A O9[9D9U PLIAT)) 01—2 "ID HEN | 6e €—[ 'F '4ON I 2284. учэдре ^ o[opou HoIT ££--€c Ie "T 9Z £1—* 'ep oun i2284 ju9Ape A o[gpou vi[ui(d 6—T Ic MI I +T—TT 'er wy , 9982 JUdADE A PU lua] Ndoxuoq eyuruzoq yoosidoyna А 359] ASZUN nysn eueng (s. Tujgpou 1UeZEM 'I "yoesidoxn1 YJKUBAOYJOP A AJ[I)SOd AAoutoÁXoH nyesqo pa[yald 'IIIA IV 2A0pUl Op.) Rokycanova Postilla.
*"nyesqo Z 119p1a el ‘Quavids erodz woegao IUdU JUaPEUZO 0307, (c, XLIX 911 U OSAIENYd | 7777070077007 (0777 wap pig LN FIT — DOJILNMd pot utuezoleu turzoq peid uop noir | se -61 D ue | 96 N [2284 pottttvv ttn n nn 1u9Ap* A O9[9D9U PLIAT)) 01—2 "ID HEN | 6e €—[ 'F '4ON I 2284. учэдре ^ o[opou HoIT ££--€c Ie "T 9Z £1—* 'ep oun i2284 ju9Ape A o[gpou vi[ui(d 6—T Ic MI I +T—TT 'er wy , 9982 JUdADE A PU lua] Ndoxuoq eyuruzoq yoosidoyna А 359] ASZUN nysn eueng (s. Tujgpou 1UeZEM 'I "yoesidoxn1 YJKUBAOYJOP A AJ[I)SOd AAoutoÁXoH nyesqo pa[yald 'IIIA IV 2A0pUl Op.) Rokycanova Postilla.
Strana L
L ns14 euenS — — n 10 N — — — N ci n — — = — 6 9AOрe. OJSIQ I 00 o — = —
L ns14 euenS — — n 10 N — — — N ci n — — = — 6 9AOрe. OJSIQ I 00 o — = —
Strana LI
LI 86—PI ‘IT IMT 6—1 £ 79H 85—16 ‘ET ‘EN L—1 F SOL I e1—T € ve LIL 'F EIU €8€ 01—1 ‘9 10H z EF— TE ‘ST ANT FE £I—[ '£E 103 T (e1—F ^8 xm] «ас ‘ET CIC 6—T zi P ETE « ££— 60 IT JOM € | 9L—1 Oc 39 F—1 ‘01 ® [0£ | La FG '6 103 7T 0£—ta EL EK 182 11—231 € TOM 1G— 6a '8 YEN cez 018 ET URI pdx as IQUOY unurzex ojumy 1/2280 49980 INd 25а 29982 [228a asa 9982 Isa 93s0d A 13911 Japon ajsod A vynip 9J9poN 23504 A yored АНИ BR NNE NE NO NO NE NENE NE NON 9jsod A 1UAId 913 PON (jsnďosew vu org pay) MIUJTAOP A oJppou TOI], CIUDAD o[ppou BALI (че риэтлор PIŤ AB PIN) 109 43 unzoqp od 92 [9 PON OUR LLY Oyalzogr Nyvujoo od 313013 pa pax a — FL el IV*
LI 86—PI ‘IT IMT 6—1 £ 79H 85—16 ‘ET ‘EN L—1 F SOL I e1—T € ve LIL 'F EIU €8€ 01—1 ‘9 10H z EF— TE ‘ST ANT FE £I—[ '£E 103 T (e1—F ^8 xm] «ас ‘ET CIC 6—T zi P ETE « ££— 60 IT JOM € | 9L—1 Oc 39 F—1 ‘01 ® [0£ | La FG '6 103 7T 0£—ta EL EK 182 11—231 € TOM 1G— 6a '8 YEN cez 018 ET URI pdx as IQUOY unurzex ojumy 1/2280 49980 INd 25а 29982 [228a asa 9982 Isa 93s0d A 13911 Japon ajsod A vynip 9J9poN 23504 A yored АНИ BR NNE NE NO NO NE NENE NE NON 9jsod A 1UAId 913 PON (jsnďosew vu org pay) MIUJTAOP A oJppou TOI], CIUDAD o[ppou BALI (че риэтлор PIŤ AB PIN) 109 43 unzoqp od 92 [9 PON OUR LLY Oyalzogr Nyvujoo od 313013 pa pax a — FL el IV*
Strana LII
LII пиSI4 eueIaS 2 10 S 1 1 00 Z Z Z 2 9AOP I OISIQ ci
LII пиSI4 eueIaS 2 10 S 1 1 00 Z Z Z 2 9AOP I OISIQ ci
Strana LIII
LIII jwas tryed oz | 'iugu1ozodu osidsfou i'IUSOUOX![2A 3211432 | SA tuezey did , | '"pzod ef ,egzl 13s | eu ore "dar i»uow | | 660 , SI—II 'Oz uef | \ e N justdy1 c69 - — I9UOX 9X Ze N2 AN ITNT (38019991 JJ) rupouoxmoA SIN A ce LF—9& "TG MNT £LO 38-97 OT EL nuts OS.]'L'N'OMdMH | 77777 (axuooo1 '[) jupOuOx[oA ALDI A FE eu 19109) ZE M A INI Пто 1900 991734 Od 211A) 9 | 199 — | Nd (asuaoor I) rugouoxrpa Mapuod x (€ = DMI turze 94 -nap 0303 ou99euzo qoo3ueurea 34 * (*O) | DUOY EU vuguguiz ! puxguod osuaoo1zvui aqnip od '(!5 q»s1ue i -IILA 9A OUaJLUZO) ' | 91snu TUOAS TU NOU -pof ‘Jeuqeap ruezvy CE—ET "Fc GUI. | 0101015 Ar 4 ‘da i U | TRY | EF ZE OT XMAS | uoy eu zes OS DNA MJ 007777 (3su901 '[) mupouoxt[p mapuod A ce
LIII jwas tryed oz | 'iugu1ozodu osidsfou i'IUSOUOX![2A 3211432 | SA tuezey did , | '"pzod ef ,egzl 13s | eu ore "dar i»uow | | 660 , SI—II 'Oz uef | \ e N justdy1 c69 - — I9UOX 9X Ze N2 AN ITNT (38019991 JJ) rupouoxmoA SIN A ce LF—9& "TG MNT £LO 38-97 OT EL nuts OS.]'L'N'OMdMH | 77777 (axuooo1 '[) jupOuOx[oA ALDI A FE eu 19109) ZE M A INI Пто 1900 991734 Od 211A) 9 | 199 — | Nd (asuaoor I) rugouoxrpa Mapuod x (€ = DMI turze 94 -nap 0303 ou99euzo qoo3ueurea 34 * (*O) | DUOY EU vuguguiz ! puxguod osuaoo1zvui aqnip od '(!5 q»s1ue i -IILA 9A OUaJLUZO) ' | 91snu TUOAS TU NOU -pof ‘Jeuqeap ruezvy CE—ET "Fc GUI. | 0101015 Ar 4 ‘da i U | TRY | EF ZE OT XMAS | uoy eu zes OS DNA MJ 007777 (3su901 '[) mupouoxt[p mapuod A ce
Strana LIV
LIV ns14 eue11S 19 00 O0 q co — * — — 8 9Аорe 1/ OTSI ☞ * * * *
LIV ns14 eue11S 19 00 O0 q co — * — — 8 9Аорe 1/ OTSI ☞ * * * *
Strana LV
LV 961 811 96 68 c8 se 66 66 91-1 © uvf 96—66 TT UNI « or—1 '0T uef LI—FI '8 opus Ic—91I 'e uef (8F-FE OT IN ^)8*— CP FE ‘OL "pns Ig—£c '*I uef II—I '€ XS instdy1 TouOx 23 ZU NO A insidsa Duo ox Ze ND A jupeza ze NO A japeza ze AD A OS LI'N.L NOUNMA 2 Nd OST NOU MA 9 VINA OST Ма 1» UNA OSA LUNTONMH (osus0091 '1IT) 04p (389991 'II) 03p "AS 9uqe[sA POY BN (osu9091 'III) O3Pp (9su9031 'II) op I) rar 41990 A (osu9031 'IIT) ojp (9su2534 'IT) o3p (esuooei '[) esuqq "As od Napuod 4 (osuadax III) O1p * 9SU9D31 'II)) o3p (esuadar 1) (901U33] EN) "AS BUON 1SOUAB[S A AED N Y SF
LV 961 811 96 68 c8 se 66 66 91-1 © uvf 96—66 TT UNI « or—1 '0T uef LI—FI '8 opus Ic—91I 'e uef (8F-FE OT IN ^)8*— CP FE ‘OL "pns Ig—£c '*I uef II—I '€ XS instdy1 TouOx 23 ZU NO A insidsa Duo ox Ze ND A jupeza ze NO A japeza ze AD A OS LI'N.L NOUNMA 2 Nd OST NOU MA 9 VINA OST Ма 1» UNA OSA LUNTONMH (osus0091 '1IT) 04p (389991 'II) 03p "AS 9uqe[sA POY BN (osu9091 'III) O3Pp (9su9031 'II) op I) rar 41990 A (osu9031 'IIT) ojp (9su2534 'IT) o3p (esuooei '[) esuqq "As od Napuod 4 (osuadax III) O1p * 9SU9D31 'II)) o3p (esuadar 1) (901U33] EN) "AS BUON 1SOUAB[S A AED N Y SF
Strana LVI
LVI uуSi еuе14S c� & — — 8 8 8 — 9AОрe1/ O[SI * 2 S 3 8
LVI uуSi еuе14S c� & — — 8 8 8 — 9AОрe1/ O[SI * 2 S 3 8
Strana LVII
LVII * * 00 * Z — Z Ž Ž 2 S = 8 8 1-
LVII * * 00 * Z — Z Ž Ž 2 S = 8 8 1-
Strana LVIII
LVIII 889 679 619 +60 ILS X = 5 p OI—1 ‘61 'H'I g—g ‘Ta ‘aolz 98—81 ‘6 JL (8— e 'eg ol IN) YU—6 'L 'so[ox 18—91 ‘сё EW IG—LT 'e dia S6—€6 '8I JW | 11—9 ‘1 dug e&g—9y 'y uwf LI—OT ‘9 '2994 PI—1 ‘GG FEI 16—CI g zaj AdoxLIoq "ÁMYBAS eu | wnpepriĄ x Tugpz -PX 0301 virpod 9$; JY Af) a aN INOUIdMH 12280 12284 12080 12350 1/2080 exureuzoq qoesidoxua Aa 3sof eee eee eene TuoorAsod O DOSE torforr, 291e4As Od "AIXX een Dforp 93e48 Od TIIXX ......... Dot1fo1T, JJLAS od TIXX ee n .... 191017, JILAS od "IXX BH ees Di[orp 93eAS Od "XX эВ Рэм AMK PAN 9[9p9N MPAR M PON 18 08 6L 8L LL 9L opel OISI9 7 9A
LVIII 889 679 619 +60 ILS X = 5 p OI—1 ‘61 'H'I g—g ‘Ta ‘aolz 98—81 ‘6 JL (8— e 'eg ol IN) YU—6 'L 'so[ox 18—91 ‘сё EW IG—LT 'e dia S6—€6 '8I JW | 11—9 ‘1 dug e&g—9y 'y uwf LI—OT ‘9 '2994 PI—1 ‘GG FEI 16—CI g zaj AdoxLIoq "ÁMYBAS eu | wnpepriĄ x Tugpz -PX 0301 virpod 9$; JY Af) a aN INOUIdMH 12280 12284 12080 12350 1/2080 exureuzoq qoesidoxua Aa 3sof eee eee eene TuoorAsod O DOSE torforr, 291e4As Od "AIXX een Dforp 93e48 Od TIIXX ......... Dot1fo1T, JJLAS od TIXX ee n .... 191017, JILAS od "IXX BH ees Di[orp 93eAS Od "XX эВ Рэм AMK PAN 9[9p9N MPAR M PON 18 08 6L 8L LL 9L opel OISI9 7 9A
Strana LIX
LIX uиsI] BHRIJS ☞ S S S = Q ☞ = — ? — — = Ž Z 3 Z 68 Ž c0
LIX uиsI] BHRIJS ☞ S S S = Q ☞ = — ? — — = Ž Z 3 Z 68 Ž c0
Strana LX
CRE 0/8 628 FFS | ze ‘è iN |S RE "uu 8€ ‘Or qT "uu [p 'Fz oos 08—9£ Z «n $—[ 'g "uto[eg uesig 99—66 ‘1 "T "uu g Z "uroqeg uosig Z A of ogel IIX! "Ipezod uro; 4 ouozei1 | -ez urey ‘GF ‘2 ZIA IILA XI HA II IIX IX |- IT XI XI | INA TIA! X IX: — | пох — | d mum ma — — |] — IA MIA, IIA, IIA IIA l (190u 3994 od "ved o[9peN) 940211 T[9 pau od qapuod A ^ UR .......... . (oru -WOIE) NWeIyd op o§1za[ ваза OIURAO7QGO UP EN HEN Áuueg IU9Z01EN пер EN e n ‘asu9d91 ‘IT) o3p (esuooor I) Suv d H9z4eqeutN O AUSTEPSETT HEIM "AS Uap A A1eW TUSATISABN USD BN | | | c6 16 06 68 LX v(Uure-zoq
CRE 0/8 628 FFS | ze ‘è iN |S RE "uu 8€ ‘Or qT "uu [p 'Fz oos 08—9£ Z «n $—[ 'g "uto[eg uesig 99—66 ‘1 "T "uu g Z "uroqeg uosig Z A of ogel IIX! "Ipezod uro; 4 ouozei1 | -ez urey ‘GF ‘2 ZIA IILA XI HA II IIX IX |- IT XI XI | INA TIA! X IX: — | пох — | d mum ma — — |] — IA MIA, IIA, IIA IIA l (190u 3994 od "ved o[9peN) 940211 T[9 pau od qapuod A ^ UR .......... . (oru -WOIE) NWeIyd op o§1za[ ваза OIURAO7QGO UP EN HEN Áuueg IU9Z01EN пер EN e n ‘asu9d91 ‘IT) o3p (esuooor I) Suv d H9z4eqeutN O AUSTEPSETT HEIM "AS Uap A A1eW TUSATISABN USD BN | | | c6 16 06 68 LX v(Uure-zoq
Strana LXI
LXI — (spp wel 7 A) UN = "HHUN|HIN; — — AN|— UC CH vuppegrseds pugne A l IN] u4sidoy i | -nr A oyel ouszerez ol zwrey '9g 9714 — i |--o AIX —- . 0u 32H a Od 911312 BA | | | CI ATX = HINT TN | = 7 HIN) "I vuppearseds rao9n ex 1M 906 N 7 N00 NS TU 1935150 O IT QN ustdqi uro i ! -PZ S AUDOUS BRATA IN — IN ON A OX DEN °°°" "°° AONOUSIE1} 106 Laxyedou ual 7 V -eZ E Aonouoseds AueAOJ I BEEN LLL _ EN Eu m i z. u. LL l I XD 4 d M d ops = = Ndoxuaq UNüvuzoq = - ==" 340p osidoqui ^ peioq -UM . 'epusoq eAouvoAxou » eueAofod gd ÆAyaepua ‘II
LXI — (spp wel 7 A) UN = "HHUN|HIN; — — AN|— UC CH vuppegrseds pugne A l IN] u4sidoy i | -nr A oyel ouszerez ol zwrey '9g 9714 — i |--o AIX —- . 0u 32H a Od 911312 BA | | | CI ATX = HINT TN | = 7 HIN) "I vuppearseds rao9n ex 1M 906 N 7 N00 NS TU 1935150 O IT QN ustdqi uro i ! -PZ S AUDOUS BRATA IN — IN ON A OX DEN °°°" "°° AONOUSIE1} 106 Laxyedou ual 7 V -eZ E Aonouoseds AueAOJ I BEEN LLL _ EN Eu m i z. u. LL l I XD 4 d M d ops = = Ndoxuaq UNüvuzoq = - ==" 340p osidoqui ^ peioq -UM . 'epusoq eAouvoAxou » eueAofod gd ÆAyaepua ‘II
Strana LXII
LXII Nepřihlížíme-li ke kázáním v N, jež se neprávem přičítají Rokycanovi (viz o nich výše, při popisu rkpisu N) a jež v této synopsi neuvádíme, tvrdíme o všech těchto 92 kázáních na neděle a svátky i o ostatních přídavcích, že jest jejich původcem Roky- cana. Svědčí tomu sloh i slovník, jsou ostatně namnoze dochována ne-li ve všech, tedy aspoň v několika rukopisech. Jen v jednom rukopise jsou dochována sice čís. 28 (IV. recense na Květnú neděli), 31 (III. recense na hod velikonoční), 47 (III. recense na hod svatodušní), 50 (III. recense na pondělí svatodušní), 53 (III. recense na úterý svatodušní), tedy pět kázání vesměs z ruko- pisu C, jenž vedle těchto recensí obsahuje na tytéž dni i kázání jiná, shodující se s ostatními rukopisy, ale čtenář snadno pozná, že i jejich autorem byl Rokycana, podle stránky obsahové i formální. Podezřelejší se může zdáti výklad na den Božího těla, jejž najdeme jen v rkpise T (čís. 84). Čteme tu totiž dvakrát zmínku o kalvínech, jež ovšem nemůže pocházeti od Rokycany (II. str. 772, ř. 175—183): »Ano ovšem, ač tak činí věrní křesťané, že se klanějí Pánu Ježíši a i drahému jeho tělu a důstojné a velebné krvi, ale pikharti a kalvíni, ta rota, zakalená temností, nevěrau, sobě se až k zemi klanějí, ale tomu převelebnému jménu Pána Ježíše a svátosti velebné, tu oni praví, že se srdcem klaní, ješto jest nikda vídáno ani slejcháno, aby kdy srdce mělo jaké kolena. Ale přijde ten čas, že toho litovati budete, milí kalvíni! Dejž Pán Bůh, aby jen pozdě nebylo! Strach, že potom panu Lucipe- rovi musejí se na věky klaněti!« Ale podrobíme-li rozboru for- málnímu i obsahovému celé toto kázání, nebudeme se rozpakovati přičísti je také Rokycanovi. Důvody pro toto tvrzení jsou zejména: 1. rkpis T kromě tohoto zdánlivě podezřelého kázání obsahuje vesměs jen kázání jistě Rokycanova; 2. čteme tu (II. str. 770, ř. 113 nn.) vypravování o Amanovi a Mardocheovi, s nímž se setkáváme i jindy v Rokycanově Postille; 3. na II. str. 771, ř. 143 nn. brojí se proti hloubání o věcech nadpřirozených a zdůrazňuje se prostá víra v slova Kristova, což jest jen ohlasem přesvědčení Rokycanova, jak lze doložiti ne- jedním citátem z kázání nepochybně jeho; 4. dovolává se týchž autorit pro přijímání pod obojí jako jindy (II. str. 771, ř. 149 a n.); odvolává se k Sanctoralu (II. str. 777, ř. 354) jako častěji v Postille, podobně k doktoru Lyrovi (II. str. 778, ř. 373);
LXII Nepřihlížíme-li ke kázáním v N, jež se neprávem přičítají Rokycanovi (viz o nich výše, při popisu rkpisu N) a jež v této synopsi neuvádíme, tvrdíme o všech těchto 92 kázáních na neděle a svátky i o ostatních přídavcích, že jest jejich původcem Roky- cana. Svědčí tomu sloh i slovník, jsou ostatně namnoze dochována ne-li ve všech, tedy aspoň v několika rukopisech. Jen v jednom rukopise jsou dochována sice čís. 28 (IV. recense na Květnú neděli), 31 (III. recense na hod velikonoční), 47 (III. recense na hod svatodušní), 50 (III. recense na pondělí svatodušní), 53 (III. recense na úterý svatodušní), tedy pět kázání vesměs z ruko- pisu C, jenž vedle těchto recensí obsahuje na tytéž dni i kázání jiná, shodující se s ostatními rukopisy, ale čtenář snadno pozná, že i jejich autorem byl Rokycana, podle stránky obsahové i formální. Podezřelejší se může zdáti výklad na den Božího těla, jejž najdeme jen v rkpise T (čís. 84). Čteme tu totiž dvakrát zmínku o kalvínech, jež ovšem nemůže pocházeti od Rokycany (II. str. 772, ř. 175—183): »Ano ovšem, ač tak činí věrní křesťané, že se klanějí Pánu Ježíši a i drahému jeho tělu a důstojné a velebné krvi, ale pikharti a kalvíni, ta rota, zakalená temností, nevěrau, sobě se až k zemi klanějí, ale tomu převelebnému jménu Pána Ježíše a svátosti velebné, tu oni praví, že se srdcem klaní, ješto jest nikda vídáno ani slejcháno, aby kdy srdce mělo jaké kolena. Ale přijde ten čas, že toho litovati budete, milí kalvíni! Dejž Pán Bůh, aby jen pozdě nebylo! Strach, že potom panu Lucipe- rovi musejí se na věky klaněti!« Ale podrobíme-li rozboru for- málnímu i obsahovému celé toto kázání, nebudeme se rozpakovati přičísti je také Rokycanovi. Důvody pro toto tvrzení jsou zejména: 1. rkpis T kromě tohoto zdánlivě podezřelého kázání obsahuje vesměs jen kázání jistě Rokycanova; 2. čteme tu (II. str. 770, ř. 113 nn.) vypravování o Amanovi a Mardocheovi, s nímž se setkáváme i jindy v Rokycanově Postille; 3. na II. str. 771, ř. 143 nn. brojí se proti hloubání o věcech nadpřirozených a zdůrazňuje se prostá víra v slova Kristova, což jest jen ohlasem přesvědčení Rokycanova, jak lze doložiti ne- jedním citátem z kázání nepochybně jeho; 4. dovolává se týchž autorit pro přijímání pod obojí jako jindy (II. str. 771, ř. 149 a n.); odvolává se k Sanctoralu (II. str. 777, ř. 354) jako častěji v Postille, podobně k doktoru Lyrovi (II. str. 778, ř. 373);
Strana LXIII
LXIII 5. nalézáme tu podobné myšlenky jako i jinde v Postille (na př. II. str. 770, ř. 103 nn.; str. 776, ř. 315 nn.), odvolávání se na jednání na koncilu basilejském, II. str. 778, ř. 380 nn. (o schválení přijímání pod obojí papežem Eugeniem i koncilem basilejským), II. str. 779, ř. 427 nn. (o tom, že jest lépe umříti bez přijímání, než přijímati pod jednou). Konečně i celý obsah obrana přijímání pod obojí — svědčí pro Rokycanu, který na koncilu basilejském thesi tu hájil; 6. svědčí tomu i důvody jazykové, na př. (II. str. 776, ř. 337): (odpůrci přijímání pod obojí) nemají Písma stálého a jistého, v zákoně založeného — obrat, s nímž se shledáme nejednou v Postille.76) Není tedy, vyloučíme-li podezřelé místo, výše uvedené, ná- mitek proti tomu, abychom i toto kázání pokládali za Rokycanovo. Přídavek ten pochází bezpochyby od písaře rukopisu T, jenž s oblibou přidával tu a tam své vložky, jak čtenář snadno pod čarou zjistí. Bylo by snad lze i vypustiti jen zmínku o kalvínech a ostatek ponechati, ale naivní výsměch personifikaci »klaněti se srdcem« ukazuje k tomu, že Rokycana byl dalek takových slov; proto vydavatel celou partii dal do [] závorek. Snad i některé jiné drobnosti třeba odtud vyloučiti, nejspíše i slova hlině- ným (II. str. 771, ř. 143) a hliněných (II. str. 777, ř. 338). s nimiž se jinde u Rokycany nesetkáme, ale bez opory ostatních rukopisů neodvažujeme se tak učiniti. Připomínám konečně, že rkpis T proti Kalvínovi a kalvínům vystupuje i jinde, v kázáních beze vší pochyby Rokycanových (na př. I. str. 275 ad 259—263, II. str. 390 ad 245, II. str. 754 ad 126). IX. Vzájemný poměr rukopisů. Už z Přehledu obsahu je viděti, že obsah dochovaných ruko- pisu není stejný: některé rkpisy mají kázání více, jiné méně; některé mají na každou neděli (svátek) jen po jednom kázání, jiné (na touž perikopu) dvě, ba i tři různá kázání; a srovnáme-li obsah všech dochovaných rkpisů, nalezneme dokonce na týž den (na Květnou neděli) čtvero zcela od sebe odlišných kázání. Ale i ká- zání, která mají jen jedinou recensi, liší se od sebe, někdy více, 76) Že měl Rokycana kázání při oktávu Božího těla, máme zjištěno odjinud (Novitates z Prahy 1449, Třeboň Histor. 1147). Viz Urbánek, České dějiny 111.2, str. 313 (a pozn. 314).
LXIII 5. nalézáme tu podobné myšlenky jako i jinde v Postille (na př. II. str. 770, ř. 103 nn.; str. 776, ř. 315 nn.), odvolávání se na jednání na koncilu basilejském, II. str. 778, ř. 380 nn. (o schválení přijímání pod obojí papežem Eugeniem i koncilem basilejským), II. str. 779, ř. 427 nn. (o tom, že jest lépe umříti bez přijímání, než přijímati pod jednou). Konečně i celý obsah obrana přijímání pod obojí — svědčí pro Rokycanu, který na koncilu basilejském thesi tu hájil; 6. svědčí tomu i důvody jazykové, na př. (II. str. 776, ř. 337): (odpůrci přijímání pod obojí) nemají Písma stálého a jistého, v zákoně založeného — obrat, s nímž se shledáme nejednou v Postille.76) Není tedy, vyloučíme-li podezřelé místo, výše uvedené, ná- mitek proti tomu, abychom i toto kázání pokládali za Rokycanovo. Přídavek ten pochází bezpochyby od písaře rukopisu T, jenž s oblibou přidával tu a tam své vložky, jak čtenář snadno pod čarou zjistí. Bylo by snad lze i vypustiti jen zmínku o kalvínech a ostatek ponechati, ale naivní výsměch personifikaci »klaněti se srdcem« ukazuje k tomu, že Rokycana byl dalek takových slov; proto vydavatel celou partii dal do [] závorek. Snad i některé jiné drobnosti třeba odtud vyloučiti, nejspíše i slova hlině- ným (II. str. 771, ř. 143) a hliněných (II. str. 777, ř. 338). s nimiž se jinde u Rokycany nesetkáme, ale bez opory ostatních rukopisů neodvažujeme se tak učiniti. Připomínám konečně, že rkpis T proti Kalvínovi a kalvínům vystupuje i jinde, v kázáních beze vší pochyby Rokycanových (na př. I. str. 275 ad 259—263, II. str. 390 ad 245, II. str. 754 ad 126). IX. Vzájemný poměr rukopisů. Už z Přehledu obsahu je viděti, že obsah dochovaných ruko- pisu není stejný: některé rkpisy mají kázání více, jiné méně; některé mají na každou neděli (svátek) jen po jednom kázání, jiné (na touž perikopu) dvě, ba i tři různá kázání; a srovnáme-li obsah všech dochovaných rkpisů, nalezneme dokonce na týž den (na Květnou neděli) čtvero zcela od sebe odlišných kázání. Ale i ká- zání, která mají jen jedinou recensi, liší se od sebe, někdy více, 76) Že měl Rokycana kázání při oktávu Božího těla, máme zjištěno odjinud (Novitates z Prahy 1449, Třeboň Histor. 1147). Viz Urbánek, České dějiny 111.2, str. 313 (a pozn. 314).
Strana LXIV
LXIV někdy méně: i na nich jsou zřetelné stopy několikerého přepra- cování. Z Přehledu výše uvedeného můžeme vyčísti, že Rokycana sám jest původcem čtveré recense; k tomu přistupuje pátá, represento- vaná rkpisy SO, ale jejím původcem už nebyl Rokycana — k ní zatím nepřihlížíme. I. recense je dochována v rkpisu AK, II. recense je dochována v rkpisech PNTU, III. recense je dochována v rkpisech BR, IV. recense je dochována v rkpise C. Některé rukopisy měly několik předloh; praví to dílem vý- slovně písaři (tak rkpisy C a T, viz výše při jejich popisu), nepřímo to lze stanoviti o rkpise R (má dvě kázání na Boží narození, jedno mezi kázáními nedělními, jako rkpisy KPNTUC, druhé mezi svá- tečními, jako rkpis B; s rkpisem B se asi shodoval v tom i rkpis A, který je však neúplný a mezi nedělními rkpisy toto kázání nemá). Pravděpodobně měl několik rkpisů za předlohu písař N; svědčí o tom to, že má kázání na velké svátky z několika recensí; kromě toho, ač se hlásí zřejmě k recensi II., najdeme několikrát shodu s recensí III.77) Jistě i písař rkpisu U měl několik předloh, protože se v první polovině hlásí k recensi II., v druhé polovině má četné shody s recensí III. Pro stanovení příbuzenství rkpisů je velmi poučné srovnání kázání na den Zvěstování P. Marie (Přehled č. 83) v jednotlivých rkpisech: první polovina tohoto kázání není v P, druhá polovice není v K; v rkpisích NCT jsou sice obě poloviny, ale každá z nich se pokládá za kázání samostatné (v T dokonce mimo to je znovu opakováno celé kázání — písař si nevšiml, že je to (skoro) totéž; převzal patrně první polovinu z I. recense, druhou z recense II., 77) Tak se shoduje BRN (ad A 180a) ve čtení: »nějaký Štěpánek, který jest v Chrudimi byl a tu měl slehka otce i máteř a jest kněz, ten chodí jako lajk«, a málo dále: »pokládaje o jich duše; jakož jednu chvíli divnú věc spáchal tam v Moravě v tom městečku Mezříčí tam za Kroměříží; ten chodí svodě všudy«. Ostatní rkpisy mají za to: »také sau i mnozí kněže, jenž chodie jako lajci . . . pokládajíce o jich duše«. (O tomto Štěpánkovi, knězi táborském, viz Golla v ČČM. 1884, str. 160.) Možný jest dvojí výklad: buď tento přídavek v pozdějších recensích Rokycana sám vynechal jako už nečasový, nebo — naopak — vsunul jej do textu, v němž dříve nebyl, právě pro jeho časovost. Kontext ukazuje, že jest první možnost pravdě- podobnější.
LXIV někdy méně: i na nich jsou zřetelné stopy několikerého přepra- cování. Z Přehledu výše uvedeného můžeme vyčísti, že Rokycana sám jest původcem čtveré recense; k tomu přistupuje pátá, represento- vaná rkpisy SO, ale jejím původcem už nebyl Rokycana — k ní zatím nepřihlížíme. I. recense je dochována v rkpisu AK, II. recense je dochována v rkpisech PNTU, III. recense je dochována v rkpisech BR, IV. recense je dochována v rkpise C. Některé rukopisy měly několik předloh; praví to dílem vý- slovně písaři (tak rkpisy C a T, viz výše při jejich popisu), nepřímo to lze stanoviti o rkpise R (má dvě kázání na Boží narození, jedno mezi kázáními nedělními, jako rkpisy KPNTUC, druhé mezi svá- tečními, jako rkpis B; s rkpisem B se asi shodoval v tom i rkpis A, který je však neúplný a mezi nedělními rkpisy toto kázání nemá). Pravděpodobně měl několik rkpisů za předlohu písař N; svědčí o tom to, že má kázání na velké svátky z několika recensí; kromě toho, ač se hlásí zřejmě k recensi II., najdeme několikrát shodu s recensí III.77) Jistě i písař rkpisu U měl několik předloh, protože se v první polovině hlásí k recensi II., v druhé polovině má četné shody s recensí III. Pro stanovení příbuzenství rkpisů je velmi poučné srovnání kázání na den Zvěstování P. Marie (Přehled č. 83) v jednotlivých rkpisech: první polovina tohoto kázání není v P, druhá polovice není v K; v rkpisích NCT jsou sice obě poloviny, ale každá z nich se pokládá za kázání samostatné (v T dokonce mimo to je znovu opakováno celé kázání — písař si nevšiml, že je to (skoro) totéž; převzal patrně první polovinu z I. recense, druhou z recense II., 77) Tak se shoduje BRN (ad A 180a) ve čtení: »nějaký Štěpánek, který jest v Chrudimi byl a tu měl slehka otce i máteř a jest kněz, ten chodí jako lajk«, a málo dále: »pokládaje o jich duše; jakož jednu chvíli divnú věc spáchal tam v Moravě v tom městečku Mezříčí tam za Kroměříží; ten chodí svodě všudy«. Ostatní rkpisy mají za to: »také sau i mnozí kněže, jenž chodie jako lajci . . . pokládajíce o jich duše«. (O tomto Štěpánkovi, knězi táborském, viz Golla v ČČM. 1884, str. 160.) Možný jest dvojí výklad: buď tento přídavek v pozdějších recensích Rokycana sám vynechal jako už nečasový, nebo — naopak — vsunul jej do textu, v němž dříve nebyl, právě pro jeho časovost. Kontext ukazuje, že jest první možnost pravdě- podobnější.
Strana LXV
LXV obě jako kázání samostatná, celek pak z recense III. Srovnej o tom pozn. ke str. II. 754. (V A toto kázání, sváteční, ovšem vůbec chybí.) Způsob přepracování při jednotlivých recensích byl asi tento: 1. Z původního textu byla vynechána starší, původní kázání na veliké svátky a nahrazena úplně jinými. 2. Na některé dni, na něž v I. recensi kázání nebyla, přidána byla v pozdějších. 3. V ostatních kázáních ponechán text celkem původní, ale pro- vedeny tu přece větší neb menší změny, dílem škrty, dílem vložky. Zajímavé je i to, že změny v první části Postilly (asi tam, kam sahá rkpis A) jsou poměrně malé, za to hojnější a radikál- nější v části ostatní. Všechny dochované rkpisy jsou opisy. Do- kladem toho jsou chyby v rkpise A (jenž jediný pochází asi z konce století XV.) i v ostatních rkpisech (jež vesměs pocházejí až ze století XVI. a XVII.). Srovnáním rkpisů docházíme k závěru, že velmi blízké jsou si rukopisy AK (recense I.) a BR (recense III.). Vynechá- vajíť všechny tyto rkpisy slova, jež jsou v ostatních rkpisích, na př.: a křesťané nepraví (A 209b), a nesnáze (A 212a) atd.; naopak mají některá slova navíc proti všem ostatním rkpisům, na př. za ň jíti (A 157a); svým (A 209b); totižto mar- ností jeho (A/21la, v BR pozměněno: neb jsú všecko marnosti na světě); a uslyš nás, otevři oči své a viz (A 214a); a vdovské (A 215a); a mnohokrát i nepřietel (A 215b, v BR jen nepatrně obměněno) atd. I. Z těchto čtyř rukopisů nejbližší jsou si rkpisy AK. Vy- nechávají leckde to, co jest v rkpisech ostatních, na př.: lkáti (ad A 131b), otec náš málo měl, málo se nám po něm dostalo, a již nás teď milý Buoh nadělil, že se muožeme živiti. Milý synu, milá dcerko (ad A 142b); člověk hřícha panuje jim, neb lidé (ad A 193b) atd.; jinde přidávají, na př.: Třetie znamenie A 63a, a tak se má ib.; ožralci, kostkáři, lájce A 101b/102a; a nešlechetné A 143b; první člověk A 190b, křesťan pravý A 193b; neb dětem ne- bylo bráněno, než měly svobodu, aby šly, s kterými by chtěly, buď — vesměs přídavky, jež ve s mužmi neb s ženami A 139a atd., všech ostatních rkpisích chybějí; jindy oba rkpisy mění text, na př. musíme změněno v: máme (A 187b), krásně změněno v: tak ibidem; aby jí mohl změněno v: ať jie ráčí dáti (A 131b) atp. Rokycanova Postilla.
LXV obě jako kázání samostatná, celek pak z recense III. Srovnej o tom pozn. ke str. II. 754. (V A toto kázání, sváteční, ovšem vůbec chybí.) Způsob přepracování při jednotlivých recensích byl asi tento: 1. Z původního textu byla vynechána starší, původní kázání na veliké svátky a nahrazena úplně jinými. 2. Na některé dni, na něž v I. recensi kázání nebyla, přidána byla v pozdějších. 3. V ostatních kázáních ponechán text celkem původní, ale pro- vedeny tu přece větší neb menší změny, dílem škrty, dílem vložky. Zajímavé je i to, že změny v první části Postilly (asi tam, kam sahá rkpis A) jsou poměrně malé, za to hojnější a radikál- nější v části ostatní. Všechny dochované rkpisy jsou opisy. Do- kladem toho jsou chyby v rkpise A (jenž jediný pochází asi z konce století XV.) i v ostatních rkpisech (jež vesměs pocházejí až ze století XVI. a XVII.). Srovnáním rkpisů docházíme k závěru, že velmi blízké jsou si rukopisy AK (recense I.) a BR (recense III.). Vynechá- vajíť všechny tyto rkpisy slova, jež jsou v ostatních rkpisích, na př.: a křesťané nepraví (A 209b), a nesnáze (A 212a) atd.; naopak mají některá slova navíc proti všem ostatním rkpisům, na př. za ň jíti (A 157a); svým (A 209b); totižto mar- ností jeho (A/21la, v BR pozměněno: neb jsú všecko marnosti na světě); a uslyš nás, otevři oči své a viz (A 214a); a vdovské (A 215a); a mnohokrát i nepřietel (A 215b, v BR jen nepatrně obměněno) atd. I. Z těchto čtyř rukopisů nejbližší jsou si rkpisy AK. Vy- nechávají leckde to, co jest v rkpisech ostatních, na př.: lkáti (ad A 131b), otec náš málo měl, málo se nám po něm dostalo, a již nás teď milý Buoh nadělil, že se muožeme živiti. Milý synu, milá dcerko (ad A 142b); člověk hřícha panuje jim, neb lidé (ad A 193b) atd.; jinde přidávají, na př.: Třetie znamenie A 63a, a tak se má ib.; ožralci, kostkáři, lájce A 101b/102a; a nešlechetné A 143b; první člověk A 190b, křesťan pravý A 193b; neb dětem ne- bylo bráněno, než měly svobodu, aby šly, s kterými by chtěly, buď — vesměs přídavky, jež ve s mužmi neb s ženami A 139a atd., všech ostatních rkpisích chybějí; jindy oba rkpisy mění text, na př. musíme změněno v: máme (A 187b), krásně změněno v: tak ibidem; aby jí mohl změněno v: ať jie ráčí dáti (A 131b) atp. Rokycanova Postilla.
Strana LXVI
LXVI Někdy oba tyto rukopisy, B a K, mají text zcela jiný než ostatní rukopisy (viz na př. varianty na str. 274 a 275 k ř. 259 až 263, kde mnohem stručnější text rukopisů B a K je zaměněn hodně obšírnějším ve všech ostatních rukopisech). Rukopis A však není opisem rkpisu K; svědčí o tom chyby rkpisu K, jež nejsou v A. Tak na př. K vynechává: ani skrze obecnau potopu všeho světa za času Noe, ani tiem, kdyžto veškeren svět vohněm hořal, ani tiem, když byl vydal milý Buoh zákon Mojžiešovi. To přestaupenie přikázanie božieho nemohlo shlazeno býti (v A 190b/191a i ve všech ostatních ruko- pisích jest!); K vynechává dále: a zástupóm židovským (v A 57b i ve všech ostatních jest) atd. Ale ani K není opisem rkpisu A. Svědčí tomu jednak kázání, která v K jsou, nejsou však v A (viz Přehled obsahu) kromě toho A leckde vynechává, co v K (i v ostatních rkpisech) jest, na př. voleným (ad A 30a); A vynechává delší partii (viz ad 55b) od slov: anebo kterak ... zima byla; a brzo za tím zase (ad A 56a): A vy, hospodáři ... mládu býti; vynechává (ad A 126a): i potracují milost boží, nebo teď Jozef a Panna Maria, plníce vuoli boží; atd. Jinde zase A přidává slova, na př.: nastojte (20a), Ano, slibuj (20b), zlého ani (ib.) a j. často. Má chybně strasti (38a) m. strachu atd.; A píše přistúpiti (95b), kdežto všechny ostatní rkpisy jíti atd. Třeba tedy předpokládati, že A i K měly společnou předlohu, již nazveme x. II. Také rkpisy BR jsou si velice příbuzné. Dokladem pro toto tvrzení jsou slova, jež tyto dva rkpisy při- dávají, na př. Opět (ad A 178b), běží a (ad A 187b), a kterak koli mohúc (ib.); jindy vynechávají, co jest v rkpisech ostatních, na př. Ó biední lidé, drzí i všeteční (A 182b) atd.; celé kázání o Nanebevstoupení Páně tu chybí (viz Přehled obsahu); konečně mění společně text proti ostatním rkpisům, na př.: při manželství (A 188a mezi manžely); A, běda bude takovým dětem! Shledají ť, nebožátka, jakového konce pro to dojdú! A mnohým ť milý Buoh pro takovú věc zde života ukrátí, a pakli ť kterých dlúho nechá, to ť činí z svého hněvu, aby hlúbe v pekle byli (A 147b/148a: A, běda jim bude! Shledáte, jakého konce pro to dojdú!); náš milý Pán (A 179a: náš dnešní den hotov jest); BR píší: aby se jim nesvítilo čtení Kristovo (jinde všude: aby nevěřili čtení Kristovu A 258a) atd.
LXVI Někdy oba tyto rukopisy, B a K, mají text zcela jiný než ostatní rukopisy (viz na př. varianty na str. 274 a 275 k ř. 259 až 263, kde mnohem stručnější text rukopisů B a K je zaměněn hodně obšírnějším ve všech ostatních rukopisech). Rukopis A však není opisem rkpisu K; svědčí o tom chyby rkpisu K, jež nejsou v A. Tak na př. K vynechává: ani skrze obecnau potopu všeho světa za času Noe, ani tiem, kdyžto veškeren svět vohněm hořal, ani tiem, když byl vydal milý Buoh zákon Mojžiešovi. To přestaupenie přikázanie božieho nemohlo shlazeno býti (v A 190b/191a i ve všech ostatních ruko- pisích jest!); K vynechává dále: a zástupóm židovským (v A 57b i ve všech ostatních jest) atd. Ale ani K není opisem rkpisu A. Svědčí tomu jednak kázání, která v K jsou, nejsou však v A (viz Přehled obsahu) kromě toho A leckde vynechává, co v K (i v ostatních rkpisech) jest, na př. voleným (ad A 30a); A vynechává delší partii (viz ad 55b) od slov: anebo kterak ... zima byla; a brzo za tím zase (ad A 56a): A vy, hospodáři ... mládu býti; vynechává (ad A 126a): i potracují milost boží, nebo teď Jozef a Panna Maria, plníce vuoli boží; atd. Jinde zase A přidává slova, na př.: nastojte (20a), Ano, slibuj (20b), zlého ani (ib.) a j. často. Má chybně strasti (38a) m. strachu atd.; A píše přistúpiti (95b), kdežto všechny ostatní rkpisy jíti atd. Třeba tedy předpokládati, že A i K měly společnou předlohu, již nazveme x. II. Také rkpisy BR jsou si velice příbuzné. Dokladem pro toto tvrzení jsou slova, jež tyto dva rkpisy při- dávají, na př. Opět (ad A 178b), běží a (ad A 187b), a kterak koli mohúc (ib.); jindy vynechávají, co jest v rkpisech ostatních, na př. Ó biední lidé, drzí i všeteční (A 182b) atd.; celé kázání o Nanebevstoupení Páně tu chybí (viz Přehled obsahu); konečně mění společně text proti ostatním rkpisům, na př.: při manželství (A 188a mezi manžely); A, běda bude takovým dětem! Shledají ť, nebožátka, jakového konce pro to dojdú! A mnohým ť milý Buoh pro takovú věc zde života ukrátí, a pakli ť kterých dlúho nechá, to ť činí z svého hněvu, aby hlúbe v pekle byli (A 147b/148a: A, běda jim bude! Shledáte, jakého konce pro to dojdú!); náš milý Pán (A 179a: náš dnešní den hotov jest); BR píší: aby se jim nesvítilo čtení Kristovo (jinde všude: aby nevěřili čtení Kristovu A 258a) atd.
Strana LXVII
LXVII B není opisem R — jeť: a) rkpis R mnohem mladší než B, b) v rkpise R jsou omyly, jež nejsou v B, na př.: naše bývá (m. nabývá A 100a) a j.; R často vynechává, co v B jest, na př.: a známými (A 140b), die prorok, že v den postu vašeho nalézá se vuole vaše. A tak lidé, plniece vuoli božie, ale (A 127b); ne- nechá jé, a mnohý bude řieci: »Nesvolíš-li mi, ale puojdu t k jiné!« Ktož tak kolivěk die, již ť jest cizoložník; nebo, když jest žena těhotna (A 167a); pod. ad A 149b vyn. R celou delší partii (od slov: když se vína nedostalo ... nedostatek nahraditi); a popúzeti jich (A 143a) atd. Ale ani rkpis Rnení opisem B; vidíme to z míst, kde B vynechává slova nebo delší partie, jež v R (i v ostatních rkpisech) jsou; tak na př.: A mnoho-li vídáte těch bohatých, ani k tělu božiemu jdau? (A 91a); a tak své srdce celé na to napraviti, aby jie mohl dosieci (A 124b); nejsi zavázán. Ba, plač, mátě, kvěl, ruj se za vrch, bí sebau vo zemi i s uotcem i se všemi přátely — nikoli neposlauchaj! (A 145b) a j. Třeba tedy zase pro oba tyto texty předpokládati společnou předlohu, již nazveme y. III. Jaký byl vzájemný poměr předloh x a v? Předloha x nemůže býti z y (viz výše sub II. společné odchylky rkpisů BR); ale ani y není z x (viz výše sub I. společné odchylky rkpisů AK). Nutno tedy pro obě tyto předlohy, x a y, předpokládati společnou předlohu, již nazveme z. IV. Rkpisy recense II., PNTU, hlásí se k sobě tím, že vynechávají, co v ostatních rkpisech jest, na př.: a tyto věci všecky budau ť vám přidány (A 202b); a hluboké (A 158a); o svadbě, při tom obecně bývá kázáno (A 153b); v jeho službě a v jeho přikázaní, manžele, manželko (A 175b) atd.; jinde přidávají, na př. a v spravedlivosti (ad A 185b), tobě (ad A 179b), potom (ad A 171b), mezi manžely (ad A 175a); konečně mění proti ostatním rkpisům, na př. za to (A 173b) píší: ta řeč; za v Čechách a v Moravě (A 180a) čteme v nich: tohoto nynějšího času); za kdy s' (A 177b) mají: dávno li s'; za služba božie dokoná (A 109b) čteme tu: všechny věci při službě boží dokonají (vy- konají U); za tak (A 127b) píší: tím obyčejem atd. Konečně o příbuznosti PNTU mluví i obsah jejich (viz výše Přehled obsahu). Z této skupiny jsou si zase bližší rkpisy NTU tím, že dílem vynechávají slova, na př.: Nu, mnedle, kdo ste přijímali V*
LXVII B není opisem R — jeť: a) rkpis R mnohem mladší než B, b) v rkpise R jsou omyly, jež nejsou v B, na př.: naše bývá (m. nabývá A 100a) a j.; R často vynechává, co v B jest, na př.: a známými (A 140b), die prorok, že v den postu vašeho nalézá se vuole vaše. A tak lidé, plniece vuoli božie, ale (A 127b); ne- nechá jé, a mnohý bude řieci: »Nesvolíš-li mi, ale puojdu t k jiné!« Ktož tak kolivěk die, již ť jest cizoložník; nebo, když jest žena těhotna (A 167a); pod. ad A 149b vyn. R celou delší partii (od slov: když se vína nedostalo ... nedostatek nahraditi); a popúzeti jich (A 143a) atd. Ale ani rkpis Rnení opisem B; vidíme to z míst, kde B vynechává slova nebo delší partie, jež v R (i v ostatních rkpisech) jsou; tak na př.: A mnoho-li vídáte těch bohatých, ani k tělu božiemu jdau? (A 91a); a tak své srdce celé na to napraviti, aby jie mohl dosieci (A 124b); nejsi zavázán. Ba, plač, mátě, kvěl, ruj se za vrch, bí sebau vo zemi i s uotcem i se všemi přátely — nikoli neposlauchaj! (A 145b) a j. Třeba tedy zase pro oba tyto texty předpokládati společnou předlohu, již nazveme y. III. Jaký byl vzájemný poměr předloh x a v? Předloha x nemůže býti z y (viz výše sub II. společné odchylky rkpisů BR); ale ani y není z x (viz výše sub I. společné odchylky rkpisů AK). Nutno tedy pro obě tyto předlohy, x a y, předpokládati společnou předlohu, již nazveme z. IV. Rkpisy recense II., PNTU, hlásí se k sobě tím, že vynechávají, co v ostatních rkpisech jest, na př.: a tyto věci všecky budau ť vám přidány (A 202b); a hluboké (A 158a); o svadbě, při tom obecně bývá kázáno (A 153b); v jeho službě a v jeho přikázaní, manžele, manželko (A 175b) atd.; jinde přidávají, na př. a v spravedlivosti (ad A 185b), tobě (ad A 179b), potom (ad A 171b), mezi manžely (ad A 175a); konečně mění proti ostatním rkpisům, na př. za to (A 173b) píší: ta řeč; za v Čechách a v Moravě (A 180a) čteme v nich: tohoto nynějšího času); za kdy s' (A 177b) mají: dávno li s'; za služba božie dokoná (A 109b) čteme tu: všechny věci při službě boží dokonají (vy- konají U); za tak (A 127b) píší: tím obyčejem atd. Konečně o příbuznosti PNTU mluví i obsah jejich (viz výše Přehled obsahu). Z této skupiny jsou si zase bližší rkpisy NTU tím, že dílem vynechávají slova, na př.: Nu, mnedle, kdo ste přijímali V*
Strana LXVIII
LXVIII tělo božie na vánoce (A 110b), neb zákon boží není proti rozumu (A 128b) atd., dílem přidávají, na př.: jen budeme-li sami chtíti (ad A 88a); sobě učiněné (ad A 89a), drzí (ib.), slavnej (ad A 91b), nebo mění text proti všem ostatním rkpisům; tak místo: velmi ť jest divné a nové (A 89a) mají: volenejm božím jesti ť to (vyn. TU) vždycky nové a převelmi divné; m. aniž jim toho Buoh dá; jediné po lakomstvie stojie, o to biedné sbožie (A 89b) čtou: pro shromažďování (lomozy TU) toho bídného (+ života U) zboží; m. ale aby aspoň litovali toho a želeli, že nenie kto toho zlého sstavě a pomstě (A 198a) čteme v nich: a že jí není kdo pomstě; atd. Rkpisy NT jsou příbuznější a poněkud odchylné od U čteme na př. v NT společnou chybu ovcím m. ovocem (B 252); vynechávají na společných místech, na př.: neb nic, ano vše mdlé a nestatečné, co s' dobrého činil (ad B 514); vyn. delší partii od slov: Tu bóhdá . . . zatracení (ad B 515); jindy přidá- vají, na př.: kokrhelův (ad A 11b), a rohův (ib.); a u vítězném jeho vzkříšení slavném nade vším zlým (ad B 515); mají dále stejné čtení proti ostatním rkpisům, na př. místo: Jediné ... plní (B 337a/b) v NT stojí: Kdyby teď purgkrabě přikázal, aby na jeho dvoře nepřisahali, v kostky nehráli a neřádův žádných ne- působili, lání ani řečí zlých, a rychtáři též aby nařídili pod kopú, aby toho nebylo ani onoho, neb jest to proti Pánu Bohu, a aby přikázaní boží plnili, v neděli svatau hromad nechali, ale ji světili, v krčmách piva na řady nedávali (v T jen nepatrně obměněno!). V NT je jiná epištola na XXIV. neděli po svaté Trojici než v ostatních rkpisech. Ale N není opisem z T; brání tomu větší stáří rkpisu N a chyby, jež jsou v T, nikoli však v N. Tak T (ad A 76a mě chválé) čte chybně mi chvíle (!), klonau (A 98a) — k tomu (!), rauče (A 109b) — vraucně atd. Jindy v T jsou přídavky, jež v N (a ostatních rkpisech) nejsou, protože pocházejí od písaře T, na př.: Jakož sv. Augustin dí o ukrutnosti Erodesově, že by radějí prasetem jeho než synem byl. To pro jeho zlost nechtěl bejti synem jeho, ale hovadem (ad A 142b); přidává: a pokání kdes anebo polepšení života (ad A 84a) a j. často; za slova: do krčmy (A 128a) píše T: ba do těch pak pekelních krčem v svatau neděli, k užralství, ke hrám, k dáblovýmu pachtování, k těm proklatým tancům a k frýjování: to vše v svatau neděli konají, a tak taky po saudu v tu neděli počnau trpěti v horaucím pekle na věky věkův, jestliže se nepolepší a životův nenapraví. Atd.
LXVIII tělo božie na vánoce (A 110b), neb zákon boží není proti rozumu (A 128b) atd., dílem přidávají, na př.: jen budeme-li sami chtíti (ad A 88a); sobě učiněné (ad A 89a), drzí (ib.), slavnej (ad A 91b), nebo mění text proti všem ostatním rkpisům; tak místo: velmi ť jest divné a nové (A 89a) mají: volenejm božím jesti ť to (vyn. TU) vždycky nové a převelmi divné; m. aniž jim toho Buoh dá; jediné po lakomstvie stojie, o to biedné sbožie (A 89b) čtou: pro shromažďování (lomozy TU) toho bídného (+ života U) zboží; m. ale aby aspoň litovali toho a želeli, že nenie kto toho zlého sstavě a pomstě (A 198a) čteme v nich: a že jí není kdo pomstě; atd. Rkpisy NT jsou příbuznější a poněkud odchylné od U čteme na př. v NT společnou chybu ovcím m. ovocem (B 252); vynechávají na společných místech, na př.: neb nic, ano vše mdlé a nestatečné, co s' dobrého činil (ad B 514); vyn. delší partii od slov: Tu bóhdá . . . zatracení (ad B 515); jindy přidá- vají, na př.: kokrhelův (ad A 11b), a rohův (ib.); a u vítězném jeho vzkříšení slavném nade vším zlým (ad B 515); mají dále stejné čtení proti ostatním rkpisům, na př. místo: Jediné ... plní (B 337a/b) v NT stojí: Kdyby teď purgkrabě přikázal, aby na jeho dvoře nepřisahali, v kostky nehráli a neřádův žádných ne- působili, lání ani řečí zlých, a rychtáři též aby nařídili pod kopú, aby toho nebylo ani onoho, neb jest to proti Pánu Bohu, a aby přikázaní boží plnili, v neděli svatau hromad nechali, ale ji světili, v krčmách piva na řady nedávali (v T jen nepatrně obměněno!). V NT je jiná epištola na XXIV. neděli po svaté Trojici než v ostatních rkpisech. Ale N není opisem z T; brání tomu větší stáří rkpisu N a chyby, jež jsou v T, nikoli však v N. Tak T (ad A 76a mě chválé) čte chybně mi chvíle (!), klonau (A 98a) — k tomu (!), rauče (A 109b) — vraucně atd. Jindy v T jsou přídavky, jež v N (a ostatních rkpisech) nejsou, protože pocházejí od písaře T, na př.: Jakož sv. Augustin dí o ukrutnosti Erodesově, že by radějí prasetem jeho než synem byl. To pro jeho zlost nechtěl bejti synem jeho, ale hovadem (ad A 142b); přidává: a pokání kdes anebo polepšení života (ad A 84a) a j. často; za slova: do krčmy (A 128a) píše T: ba do těch pak pekelních krčem v svatau neděli, k užralství, ke hrám, k dáblovýmu pachtování, k těm proklatým tancům a k frýjování: to vše v svatau neděli konají, a tak taky po saudu v tu neděli počnau trpěti v horaucím pekle na věky věkův, jestliže se nepolepší a životův nenapraví. Atd.
Strana LXIX
LXIX Ale ani T nemůže býti opisem z N, protože N vynechává leccos, co v T jest (— nehledíme tu ani k tomu, že v Tje na víc kázání na Boží tělo, jež je ovšem z jiné předlohy! —); tak na př. vyn. N: žádnému se tomu to manželstvie (A 160a); jakož tito hřešie, tělo božie nehodně přijímajíce ibidem; i jeho hřiech (A 200b) a j. Jindy N přidává, co není v ostatních ruko- pisech, na př.: mnohý přítel pro přítele duši z těla jako sysla z díry vytopí (ad A 14la) atd. Konečně nejednou obměňuje text; tak za slovo: utěšením (A 15la) píše: radostí horlivau, až z vočí slzy prší. Přihlížíme-li k těmto shodám a zase na druhé straně k růz- nostem v rkpisích NT, musíme pro ně předpokládati společnou předlohu, již označíme a. Jak se má předloha a k rkpisu U? a nemůže býti z U, protože (— nehledíme tu ani k tomu, že rkpis U je mladší než rkpisy NT, jimž bylo a předlohou —) v U jsou četné omyly, jež nejsou v N ani v T. Tak písař U, neroz- uměje slovu rauče (A 91a, A 109b), napsal za ně na obou místech radče; nerozuměl už slovu starosty, i napsal místo: a své starosty (A 146b) v své starosti; leckde U vynechává, co je v Ni T, na př.: a o předvědění a o vyvolení. O svaté Trojici (A 183 a/b); na věky jie mieti nebude (A 124a); budete jiesti chléb tento a z kalicha píti, smrt Páně (A 129a) a často jindy. Také U však nemůže býti z předlohy a, nemáť chyb, pří- davků a změn, jež jsou společné rkpisům NT (viz výše). Mimo to písař rkpisu U v úvodě tvrdí, že opisoval z rkpisu r. 1581, po- řízeného »usilováním pana Havla Beznatického« (patrně omylem místo Bernartického, viz o tom výše, při popisu rkpisu U). (Je to rkpis, který byl kdysi majetkem Ribayovým, dnes nepovědomý.) Tento rkpis byl tedy snad i předlohou rkpisů NT, ale ne přímo, nýbrž společné omyly NT lze vysvětliti jen tím, že byly už v jejich předloze a, jež patrně vznikla z tohoto textu, kdysi Ribayova. Písař rkpisu T však čerpal — vedle jiných předloh — také přímo i z rkpisu Ribayova (odvolává se na předlohu z r. 1581). Zbývá pro tuto skupinu zjistiti tedy ještě poměr rkpisu P k předloze p (= k rkpisu kdysi Ribayovu). Rukopis P nebyl předlohou textu ? už proto, že je mladší než rkpis kdysi Ribayův. Kromě toho rkpis P vy- nechává místy slova, jež v NTU (i v ostatních rkpisech) jsou, jako na př.: nebožátka (ad A 156b); A ti všichni pýchají na kóži (ad A 49a); že poznal rytieř Pána svého (ad A 51a) a j.
LXIX Ale ani T nemůže býti opisem z N, protože N vynechává leccos, co v T jest (— nehledíme tu ani k tomu, že v Tje na víc kázání na Boží tělo, jež je ovšem z jiné předlohy! —); tak na př. vyn. N: žádnému se tomu to manželstvie (A 160a); jakož tito hřešie, tělo božie nehodně přijímajíce ibidem; i jeho hřiech (A 200b) a j. Jindy N přidává, co není v ostatních ruko- pisech, na př.: mnohý přítel pro přítele duši z těla jako sysla z díry vytopí (ad A 14la) atd. Konečně nejednou obměňuje text; tak za slovo: utěšením (A 15la) píše: radostí horlivau, až z vočí slzy prší. Přihlížíme-li k těmto shodám a zase na druhé straně k růz- nostem v rkpisích NT, musíme pro ně předpokládati společnou předlohu, již označíme a. Jak se má předloha a k rkpisu U? a nemůže býti z U, protože (— nehledíme tu ani k tomu, že rkpis U je mladší než rkpisy NT, jimž bylo a předlohou —) v U jsou četné omyly, jež nejsou v N ani v T. Tak písař U, neroz- uměje slovu rauče (A 91a, A 109b), napsal za ně na obou místech radče; nerozuměl už slovu starosty, i napsal místo: a své starosty (A 146b) v své starosti; leckde U vynechává, co je v Ni T, na př.: a o předvědění a o vyvolení. O svaté Trojici (A 183 a/b); na věky jie mieti nebude (A 124a); budete jiesti chléb tento a z kalicha píti, smrt Páně (A 129a) a často jindy. Také U však nemůže býti z předlohy a, nemáť chyb, pří- davků a změn, jež jsou společné rkpisům NT (viz výše). Mimo to písař rkpisu U v úvodě tvrdí, že opisoval z rkpisu r. 1581, po- řízeného »usilováním pana Havla Beznatického« (patrně omylem místo Bernartického, viz o tom výše, při popisu rkpisu U). (Je to rkpis, který byl kdysi majetkem Ribayovým, dnes nepovědomý.) Tento rkpis byl tedy snad i předlohou rkpisů NT, ale ne přímo, nýbrž společné omyly NT lze vysvětliti jen tím, že byly už v jejich předloze a, jež patrně vznikla z tohoto textu, kdysi Ribayova. Písař rkpisu T však čerpal — vedle jiných předloh — také přímo i z rkpisu Ribayova (odvolává se na předlohu z r. 1581). Zbývá pro tuto skupinu zjistiti tedy ještě poměr rkpisu P k předloze p (= k rkpisu kdysi Ribayovu). Rukopis P nebyl předlohou textu ? už proto, že je mladší než rkpis kdysi Ribayův. Kromě toho rkpis P vy- nechává místy slova, jež v NTU (i v ostatních rkpisech) jsou, jako na př.: nebožátka (ad A 156b); A ti všichni pýchají na kóži (ad A 49a); že poznal rytieř Pána svého (ad A 51a) a j.
Strana LXX
LXX Ale ani předloha p nemohla býti pramenem rukopisu P, protože v ní byly omyly, přídavky a změny společné rkpisům NTU (viz výše). Nezbývá tedy, než pro P a p předpokládati společný text jiný, jejž nazveme v. Byl to asi rukopis z r. 1472 (1470?), o němž mluví písař T jako o předloze své předlohy (viz výše, popis rkpisu T). Dostaneme tedy pro rkpisy PNTU schema (Ribayův) Rukopis T má ovšem (jediný) kázání na den Božího těla (Přehled č. 84). Protože však víme, že písař T měl několik předloh, lze předpokládati, že toto kázání opsal z některého jiného textu, nám dnes také neznámého. V. Poměr předlohy v k předloze z. a) v nemůže býti ze z, protože nemá omylů, přídavků atd., jež jsou společné rkpisům ABKR, vzniklým ze z; b) ani naopak z není opisem předlohy v, protože v z nebyly omyly, společné jen rkpisům PNTU a tedy i v. c) Měly tedy předlohy z a v jinou společnou předlohu, kterou označíme 8. Výsledkem dosavadního srovnávání dostaneme schema: ô AKBR N 1
LXX Ale ani předloha p nemohla býti pramenem rukopisu P, protože v ní byly omyly, přídavky a změny společné rkpisům NTU (viz výše). Nezbývá tedy, než pro P a p předpokládati společný text jiný, jejž nazveme v. Byl to asi rukopis z r. 1472 (1470?), o němž mluví písař T jako o předloze své předlohy (viz výše, popis rkpisu T). Dostaneme tedy pro rkpisy PNTU schema (Ribayův) Rukopis T má ovšem (jediný) kázání na den Božího těla (Přehled č. 84). Protože však víme, že písař T měl několik předloh, lze předpokládati, že toto kázání opsal z některého jiného textu, nám dnes také neznámého. V. Poměr předlohy v k předloze z. a) v nemůže býti ze z, protože nemá omylů, přídavků atd., jež jsou společné rkpisům ABKR, vzniklým ze z; b) ani naopak z není opisem předlohy v, protože v z nebyly omyly, společné jen rkpisům PNTU a tedy i v. c) Měly tedy předlohy z a v jinou společnou předlohu, kterou označíme 8. Výsledkem dosavadního srovnávání dostaneme schema: ô AKBR N 1
Strana LXXI
LXXI VI. Jaký jest vzájemný poměr rukopisu C k předloze 8? C je zvláštní recense, má několik kázání, jež nejsou jinde, ač jsou jistě Rokycanova (viz Přehled č. 28, 31, 47, 50, 53). Kromě toho však měl písař C ještě dvě předlohy jiné; o jedné z nich lze s velikou pravděpodobností tvrditi, že to byl rkpis Ribayův. Jeho základ shoduje se někdy se skupinou AKBR; na př. A 192a má s KBRC stejný přídavek: ale jiní živočichové nepřestupují; A 73a má s KBC odlišné čtení proti ostatním rkpisům: postaviti umějí — v ostatních postaví; pod. A 73b, KBC mají: přijde, kdežto ostatní: přijdau atd. (v posledních dvou případech shoduje se R se skupinou druhou, ale třeba uvážiti, že písař R měl dvě předlohy) Jindy však se shoduje s PN (T už tato místa nemá, není dopsán!), na př. vynechávají delší passus z kázání na den sv. Petra a Pavla (ad B 581), s PNUT shoduje se závěrem kázání na den Hromnic a jindy. Mohlo by se tedy a priori usuzovati, že rkpis C vyšel přímo z předlohy ô a že byla do něho přidána nová kázání a i jinak že byl text upraven v novou recensi. Tomuto mínění není na pře- kážku ani ta okolnost, že v C jsou četné chyby a změny proti všem ostatním rkpisům, tak na př.: C vynechává větu A tak tiem čtverem obyčejem lidé bývají poškvrněni od cizích hřiechuov (A 197b, je ve všech ostatních rkpisech!), vynechává dále: A také sau i mnozí kněžie, jenž chodie jako lajci . . . nyněj- šiem lidu (v A 180a/b i v ostatních rkpisech všude jest, ač někde trochu pozměněno); zjednala, dobré bydlo učinila, a potom (A 134b a všude jinde jest!); já křivý svědek (A 83a a všude jest); často přidává proti ostatním, na př. slova božího (ad A 6la), a svejmi svatejmi, hojnejmi dary (ad A 71a); má konečně omyly, jež v ostatních rkpisech nejsou, na př. vážností (A 52b a ostatní: snažností) atd. Ale všechny tyto omyly a přídavky mohly býti v jiné předloze, jež vyšla z ô a v níž byly provedeny rozmanité změny jiné, zejména také přidána nová kázání. VII. Rukopisy S0 representují pozdní recensi samo- statnou, o níž už nepracoval autor. Vynechána tu především kázání sváteční, provedeno radikální měnění a krácení textu. Tak v SO vynecháno: domnievajíce se jeho býti v zástupu (A 138a a ve všech ostatních rkpisech jest); vynechávají delší passus od slov: a že, když se vína nedostalo .. . lidem před oči (A 150a—15la
LXXI VI. Jaký jest vzájemný poměr rukopisu C k předloze 8? C je zvláštní recense, má několik kázání, jež nejsou jinde, ač jsou jistě Rokycanova (viz Přehled č. 28, 31, 47, 50, 53). Kromě toho však měl písař C ještě dvě předlohy jiné; o jedné z nich lze s velikou pravděpodobností tvrditi, že to byl rkpis Ribayův. Jeho základ shoduje se někdy se skupinou AKBR; na př. A 192a má s KBRC stejný přídavek: ale jiní živočichové nepřestupují; A 73a má s KBC odlišné čtení proti ostatním rkpisům: postaviti umějí — v ostatních postaví; pod. A 73b, KBC mají: přijde, kdežto ostatní: přijdau atd. (v posledních dvou případech shoduje se R se skupinou druhou, ale třeba uvážiti, že písař R měl dvě předlohy) Jindy však se shoduje s PN (T už tato místa nemá, není dopsán!), na př. vynechávají delší passus z kázání na den sv. Petra a Pavla (ad B 581), s PNUT shoduje se závěrem kázání na den Hromnic a jindy. Mohlo by se tedy a priori usuzovati, že rkpis C vyšel přímo z předlohy ô a že byla do něho přidána nová kázání a i jinak že byl text upraven v novou recensi. Tomuto mínění není na pře- kážku ani ta okolnost, že v C jsou četné chyby a změny proti všem ostatním rkpisům, tak na př.: C vynechává větu A tak tiem čtverem obyčejem lidé bývají poškvrněni od cizích hřiechuov (A 197b, je ve všech ostatních rkpisech!), vynechává dále: A také sau i mnozí kněžie, jenž chodie jako lajci . . . nyněj- šiem lidu (v A 180a/b i v ostatních rkpisech všude jest, ač někde trochu pozměněno); zjednala, dobré bydlo učinila, a potom (A 134b a všude jinde jest!); já křivý svědek (A 83a a všude jest); často přidává proti ostatním, na př. slova božího (ad A 6la), a svejmi svatejmi, hojnejmi dary (ad A 71a); má konečně omyly, jež v ostatních rkpisech nejsou, na př. vážností (A 52b a ostatní: snažností) atd. Ale všechny tyto omyly a přídavky mohly býti v jiné předloze, jež vyšla z ô a v níž byly provedeny rozmanité změny jiné, zejména také přidána nová kázání. VII. Rukopisy S0 representují pozdní recensi samo- statnou, o níž už nepracoval autor. Vynechána tu především kázání sváteční, provedeno radikální měnění a krácení textu. Tak v SO vynecháno: domnievajíce se jeho býti v zástupu (A 138a a ve všech ostatních rkpisech jest); vynechávají delší passus od slov: a že, když se vína nedostalo .. . lidem před oči (A 150a—15la
Strana LXXII
LXXII a všude jinde jest!) atd. Naopak oba rkpisy mají přídavky, neopřené ostatními rkpisy, na př.: (ad A 157a) když mládenec řekne panně: »Já tě sobě pojmu« atd. Často je text měněn proti všem ostatním rkpisům, jak patrno z každé stránky. O není opisem z S, protože S má chyby, jež nejsou v O, na př. S vyn. učinili a (A 14la, tak ve všech rkpisích); S vyn. tam, die dále svaté čtenie: »A když se dokonalo« (A 138a, i v O, ač obměněno). S rovněž nemůže býti opisem z O, protože O má chyby, jež nejsou v S; tak O vyn.: Nenie dobře pohřiechu (A 138b a ve všech ost. rkpisech); do pekla (A 140b, všude!); ba nejednau pro tu přiezen jeden druhému k vuoli i (A 14la, všude!); A také to manželstvie sleptalo malomocenstvie hřiecha (A 187a i ve všech ost. rkpisech!). Vzniklo tedy S a O ze společné předlohy, již nazveme p. Jak vidíme z Přehledu obsahu, hlásí se tato předloha dílem ke skupině rkpisů sub v (číslo 6, 7, 55), dílem však ke skupině rkpisů sub z (viz čísla 26, 29, 32). Je nasnadě souditi, že písař předlohy o měl po ruce nějaký text, který vyšel přímo z 8. VIII. Výsledkem zkoumání o vzájemném poměru rkpisů tedy jest toto schema: (II.) z (1.) (III.) C(IV.) AKBR 6 S ò N K tomuto obrazci třeba však připomenouti — jak už výše bylo řečeno —, že všechny rkpisy kromě AKBP (a S0) měly více předloh než jednu. Několik předloh mělo i U, jak poznáme už z Přehledu obsahu; pozoruhodné jest zejména, že v druhé části Postilly se tento rkpis hlásí ke skupině rkpisů BR na četných U
LXXII a všude jinde jest!) atd. Naopak oba rkpisy mají přídavky, neopřené ostatními rkpisy, na př.: (ad A 157a) když mládenec řekne panně: »Já tě sobě pojmu« atd. Často je text měněn proti všem ostatním rkpisům, jak patrno z každé stránky. O není opisem z S, protože S má chyby, jež nejsou v O, na př. S vyn. učinili a (A 14la, tak ve všech rkpisích); S vyn. tam, die dále svaté čtenie: »A když se dokonalo« (A 138a, i v O, ač obměněno). S rovněž nemůže býti opisem z O, protože O má chyby, jež nejsou v S; tak O vyn.: Nenie dobře pohřiechu (A 138b a ve všech ost. rkpisech); do pekla (A 140b, všude!); ba nejednau pro tu přiezen jeden druhému k vuoli i (A 14la, všude!); A také to manželstvie sleptalo malomocenstvie hřiecha (A 187a i ve všech ost. rkpisech!). Vzniklo tedy S a O ze společné předlohy, již nazveme p. Jak vidíme z Přehledu obsahu, hlásí se tato předloha dílem ke skupině rkpisů sub v (číslo 6, 7, 55), dílem však ke skupině rkpisů sub z (viz čísla 26, 29, 32). Je nasnadě souditi, že písař předlohy o měl po ruce nějaký text, který vyšel přímo z 8. VIII. Výsledkem zkoumání o vzájemném poměru rkpisů tedy jest toto schema: (II.) z (1.) (III.) C(IV.) AKBR 6 S ò N K tomuto obrazci třeba však připomenouti — jak už výše bylo řečeno —, že všechny rkpisy kromě AKBP (a S0) měly více předloh než jednu. Několik předloh mělo i U, jak poznáme už z Přehledu obsahu; pozoruhodné jest zejména, že v druhé části Postilly se tento rkpis hlásí ke skupině rkpisů BR na četných U
Strana LXXIII
LXXIII místech; zdá se, že se v této části vůbec od skupiny sub 8 při- chýlil čtením ke skupině rkpisů sub y, zejména k rukopisu R. * * * Řekli jsme, že recense o, již představují rkpisy S0, nepo- chází od Rokycany. Naproti tomu není pochyby, že ostatní čtyři recense, o nichž byla výše zmínka(v schematu hořejším jsou označeny římskými ciframi), jsou dílem Rokycanovým, ať už svá kázání psal sám či jen mluvil; svědčí tomu jejich formální i ob- sahová stránka. Že Rokycana sám svá kázání měnil, o tom máme i přímé doklady. Tak Goll78) cituje z Pal'mova toto místo: (Později) »M. Rokycán opravoval své řeči na kázaních, když za krále Jiřího ve cti a chvále byl, i opravoval to, což mluvil za krále mladého, jsa v očekávaní od něho smrti«. (Tato slova jsou vyňata z Apo- logic bratrské 1503.) Není divu, že pro tyto značné různosti v rukopisech Rokyca- novy Postilly dochází tak pozdě k jejímu tisku. Bylo projevováno dokonce mínění, že sotva bude lze uvésti jednotlivé rkpisy pod jediný text základní. Ale podrobné srovnání všech rukopisů uká- zalo, že jest to možné. Bylo k tomu ovšem potřeba neleknouti se kolikaleté úmorné práce, jejíž výsledek jest tuto podán. Jiná obtíž záležela v tom, pro který rukopis jako základ měl se vydavatel rozhodnouti. Rukopis A jest neúplný. Rkpisy B a K, nejstarší a nejúplnější vedle A, mají některé vady; tak rkpis K je tak pokažen, že na mnohých místech je doplňován z pozdější doby; rkpis B pak se značně odchyluje od ostatních. Ostatní rukopisy, pozdější, vzíti za základ, bylo by tolik jako setříti ráz jazyka (a mnohdy i slovníku) Rokycanova. Proto po zralé úvaze vzal vydavatel za základ rkpis A, a kde přestává, rkpis B. Pokud bylo nutno přibrati i rkpisy jiné, pozná čtenář z Přehledu obsahu. Proto všude (kromě první části, převzaté z rkpisu A) jest uveden kromě paginace i rkpis, z něhož vzat základ, kdežto ostatní varianty jsou pod čarou. Restituce textu jest při rkpise B provedena ovšem na četných místech podle znění příbuzného rkpisu R, pokud má oporu i v ostatních rkpisech. Při té části, kde vzat za základ rkpis A, jest těchto rekonstrukcí textu poměrně málo, protože — jak výše uvedeno — tento oddíl 78) Chelčický a Jednota p. 72.
LXXIII místech; zdá se, že se v této části vůbec od skupiny sub 8 při- chýlil čtením ke skupině rkpisů sub y, zejména k rukopisu R. * * * Řekli jsme, že recense o, již představují rkpisy S0, nepo- chází od Rokycany. Naproti tomu není pochyby, že ostatní čtyři recense, o nichž byla výše zmínka(v schematu hořejším jsou označeny římskými ciframi), jsou dílem Rokycanovým, ať už svá kázání psal sám či jen mluvil; svědčí tomu jejich formální i ob- sahová stránka. Že Rokycana sám svá kázání měnil, o tom máme i přímé doklady. Tak Goll78) cituje z Pal'mova toto místo: (Později) »M. Rokycán opravoval své řeči na kázaních, když za krále Jiřího ve cti a chvále byl, i opravoval to, což mluvil za krále mladého, jsa v očekávaní od něho smrti«. (Tato slova jsou vyňata z Apo- logic bratrské 1503.) Není divu, že pro tyto značné různosti v rukopisech Rokyca- novy Postilly dochází tak pozdě k jejímu tisku. Bylo projevováno dokonce mínění, že sotva bude lze uvésti jednotlivé rkpisy pod jediný text základní. Ale podrobné srovnání všech rukopisů uká- zalo, že jest to možné. Bylo k tomu ovšem potřeba neleknouti se kolikaleté úmorné práce, jejíž výsledek jest tuto podán. Jiná obtíž záležela v tom, pro který rukopis jako základ měl se vydavatel rozhodnouti. Rukopis A jest neúplný. Rkpisy B a K, nejstarší a nejúplnější vedle A, mají některé vady; tak rkpis K je tak pokažen, že na mnohých místech je doplňován z pozdější doby; rkpis B pak se značně odchyluje od ostatních. Ostatní rukopisy, pozdější, vzíti za základ, bylo by tolik jako setříti ráz jazyka (a mnohdy i slovníku) Rokycanova. Proto po zralé úvaze vzal vydavatel za základ rkpis A, a kde přestává, rkpis B. Pokud bylo nutno přibrati i rkpisy jiné, pozná čtenář z Přehledu obsahu. Proto všude (kromě první části, převzaté z rkpisu A) jest uveden kromě paginace i rkpis, z něhož vzat základ, kdežto ostatní varianty jsou pod čarou. Restituce textu jest při rkpise B provedena ovšem na četných místech podle znění příbuzného rkpisu R, pokud má oporu i v ostatních rkpisech. Při té části, kde vzat za základ rkpis A, jest těchto rekonstrukcí textu poměrně málo, protože — jak výše uvedeno — tento oddíl 78) Chelčický a Jednota p. 72.
Strana LXXIV
LXXIV Postilly byl podroben autorem jen nepatrným změnám. Třeba ovšem znovu připomenouti, že to, co jest pod čarou z ostatních recensí, jest namnoze také Rokycanovo, je-li to opřeno o všechny rkpisy téže třídy (recense). Varianty vyčerpávají všech 11 docho- vaných rkpisů, nehleděno jen k bezvýznamným změnám hlásko- vým, vynechávání neb přidávání slova Pán při Buoh atp.79) X. Tiskem vychází tuto Rokycanova Postilla po prvé. Ukázky v Erbenovu Výboru z literatury české (II. 737—742) nejsou z Rokycanovy Postilly, jak dokázal už Goll, nýbrž z ruko- pisu Hankou chybně za Rokycanovu Postillu označeného. Menší výňatky otiskl Dudík 1. c., Sabina v svém Dějepise literatury čsl. (str. 564 nn.), jenž už ukazuje na rázovitost Rokycanovy mluvy hojnější ukázky podal Goll (ČČM. 1879), z rkpisu křižovnického (K) Flajšhans v Listech filol. 1895 (str. 133—140), Hrubý (v Roz- pravách filologických, věnovaných Janu Gebauerovi 1898, str. 124 nn. a ve spise České postilly 1901, str. 73 nn. — vesměs z ruko- pisu P), Flajšhans v Písemnictví českém 1901, str. 235/6 (tamtéž i fotografický snímek začátku rkpisu K), některé nové citáty jsou i u Müllera-Bartoše, Dějiny Jednoty bratrské I. 1923 leckde v svých pracích cituje Postillu i Zdeněk Nejedlý, vedle Golla nejlepší znalec Rokycanovy Postilly. Ani z Přídavků nebylo nic tištěno. Uvádívá se po Jungman- novi (tak i Flajšhans v Písemnictví str. 236), že od F. Novotného byl r. 1807 otištěn Rokycanův traktát »O sedmi vášních a vadách, ješto hlavní hříchové slovou«; ale tento spisek nemá s Rokycanou nic společného — jeho traktát »Povahy spasencuov a zatracen- cuov«, na který patrně Jungmann (a po něm Flajšhans) myslil, jest spis jiný.80) XI. O původnosti Rokycanovy Postilly. Postilla je dílo Rokycanovo původní — rozuměj ve smyslu středověkém, kdy se nepokládalo za provinění uvésti i delší passus z díla cizího bez označení pramene. 79) Z rkpisů SO na ukázku srovnávána jen kázání po sv. Trojici; pro stanovení textu jsou sice bez významu, ale přispívají místy k lepšímu porozumění textu a jsou mnohde zajímavá po stránce lexikální. 80) Srovnej Bartošovu Literární činnost M. Jana Rokycany etc. (1928), str. 53 pod č. 8.
LXXIV Postilly byl podroben autorem jen nepatrným změnám. Třeba ovšem znovu připomenouti, že to, co jest pod čarou z ostatních recensí, jest namnoze také Rokycanovo, je-li to opřeno o všechny rkpisy téže třídy (recense). Varianty vyčerpávají všech 11 docho- vaných rkpisů, nehleděno jen k bezvýznamným změnám hlásko- vým, vynechávání neb přidávání slova Pán při Buoh atp.79) X. Tiskem vychází tuto Rokycanova Postilla po prvé. Ukázky v Erbenovu Výboru z literatury české (II. 737—742) nejsou z Rokycanovy Postilly, jak dokázal už Goll, nýbrž z ruko- pisu Hankou chybně za Rokycanovu Postillu označeného. Menší výňatky otiskl Dudík 1. c., Sabina v svém Dějepise literatury čsl. (str. 564 nn.), jenž už ukazuje na rázovitost Rokycanovy mluvy hojnější ukázky podal Goll (ČČM. 1879), z rkpisu křižovnického (K) Flajšhans v Listech filol. 1895 (str. 133—140), Hrubý (v Roz- pravách filologických, věnovaných Janu Gebauerovi 1898, str. 124 nn. a ve spise České postilly 1901, str. 73 nn. — vesměs z ruko- pisu P), Flajšhans v Písemnictví českém 1901, str. 235/6 (tamtéž i fotografický snímek začátku rkpisu K), některé nové citáty jsou i u Müllera-Bartoše, Dějiny Jednoty bratrské I. 1923 leckde v svých pracích cituje Postillu i Zdeněk Nejedlý, vedle Golla nejlepší znalec Rokycanovy Postilly. Ani z Přídavků nebylo nic tištěno. Uvádívá se po Jungman- novi (tak i Flajšhans v Písemnictví str. 236), že od F. Novotného byl r. 1807 otištěn Rokycanův traktát »O sedmi vášních a vadách, ješto hlavní hříchové slovou«; ale tento spisek nemá s Rokycanou nic společného — jeho traktát »Povahy spasencuov a zatracen- cuov«, na který patrně Jungmann (a po něm Flajšhans) myslil, jest spis jiný.80) XI. O původnosti Rokycanovy Postilly. Postilla je dílo Rokycanovo původní — rozuměj ve smyslu středověkém, kdy se nepokládalo za provinění uvésti i delší passus z díla cizího bez označení pramene. 79) Z rkpisů SO na ukázku srovnávána jen kázání po sv. Trojici; pro stanovení textu jsou sice bez významu, ale přispívají místy k lepšímu porozumění textu a jsou mnohde zajímavá po stránce lexikální. 80) Srovnej Bartošovu Literární činnost M. Jana Rokycany etc. (1928), str. 53 pod č. 8.
Strana LXXV
LXXV Rokycana většinou uvádí své citáty jmény jejich původců; tak se dovolává kromě Písma sv. i starších církevních Otců, protože v duchu své nauky uznává, že »zákon boží« je obsažen mimo Písmo také v spisech »dřevních svatých«, t. j.Otců církev- ních.81) Cituje Alberta, Ambrože, Anselma, Armakana, Augustina, Bedu, Bernarda, doktora de Cassia, Cypriana, Damascena, Dionysia, Gorru, Huga, Innocence, Jana Zlatoústého, Jeronyma, Klimenta, papeže Lva, Linconiense, Lyru, Origena, sv. Rehoře, Rejmunda »juristu«, Vilémův spis Racionale a j.; jindy mluví jen všeobecně, že tak napsal »jeden mudřec«, »jeden doktor«, »doktorové světí« a tak pod. Je pochopitelné, že se nejednou dovolává Matěje z Janova, z něhož vyšel i Hus a na jehož učení navázal zejména Rokycanův mistr a hlavní učitel, Jakoubek ze Stříbra, hledě uváděti v praxi zásady tohoto hloubavého radikálního theoretika — hodně z nich ovšem slevuje, aby byly schopny života. Najdeme nejednou i místa, která převzal z Matěje, třeba ho neuvádí výslovně. Zřídka mluví o Husovi, ale máme zřejmé doklady o tom, že některá místa v Postille jsou čerpána z Husa. Kromě drobnějších shod pozoruhodné je srovnati Husovo kázání u pondělí po světiem Dušes Rokycanovým v pondělí letniční (recensi II.): Hus (u Erbena, Postilla str. 213 nn.). Rokycana (str. II. 52, ř. 35 nn.). Svaté toto čtenie mluvil jest mi- lostivý spasitel, uče Nikodéma, jenž jest byl k němu přišel v noci, proč jest syn člověka, to jest on Kristus, měl pověšen býti na kříži, jako had byl povešen na púšti na sošě. I zna- menám tři věci v tom čtení: Prvú, veliké posílenie nasie naděje a viery; neb die syn boží: Ktož veří, neza- hyne. Druhú, božie dobroty do- jištěnie; neb die spasitel: Tak bóh miloval svět, aby syna svého jedno- rozeného dal, to věz na smrt za svět. Třetí věc znamenám, zlost lid- skú; neb die spasitel: že milovali sú lidé viece temnosti než světlo. I die najprvéspasitel: »Tak «, t. velmě »bóh miloval svět, aby syna svého jedno- rozeného dal«. t. na smrt. A tak toto svaté čtení mluvil jest milostivý Spasitel Nikodemoví, uče ho, jenž jest byl přišel k němu v noci, proč jest Syn člověka (to jest on, Kristus) měl povýšen býti na kříži, jako had byl povýšen na paušti na soše. I znamenány jsau tři věci v tomto čtení. Prvá: veliké posilnění našé naděje a víry; neb dí Syn boží: »Kdo věří, nezahyne«. Druhé: boží dobroty dojištění; neb dí Spasitel, že sau více lidé milovali temnosti nežli světlo. I dí najprvé Spasitel: »Tak jest Buoh miloval svět, že Syna svého jednorozeného dal« (totiž na smrt). 81) Viz Goll, Chelčický a Jednota str. 63.
LXXV Rokycana většinou uvádí své citáty jmény jejich původců; tak se dovolává kromě Písma sv. i starších církevních Otců, protože v duchu své nauky uznává, že »zákon boží« je obsažen mimo Písmo také v spisech »dřevních svatých«, t. j.Otců církev- ních.81) Cituje Alberta, Ambrože, Anselma, Armakana, Augustina, Bedu, Bernarda, doktora de Cassia, Cypriana, Damascena, Dionysia, Gorru, Huga, Innocence, Jana Zlatoústého, Jeronyma, Klimenta, papeže Lva, Linconiense, Lyru, Origena, sv. Rehoře, Rejmunda »juristu«, Vilémův spis Racionale a j.; jindy mluví jen všeobecně, že tak napsal »jeden mudřec«, »jeden doktor«, »doktorové světí« a tak pod. Je pochopitelné, že se nejednou dovolává Matěje z Janova, z něhož vyšel i Hus a na jehož učení navázal zejména Rokycanův mistr a hlavní učitel, Jakoubek ze Stříbra, hledě uváděti v praxi zásady tohoto hloubavého radikálního theoretika — hodně z nich ovšem slevuje, aby byly schopny života. Najdeme nejednou i místa, která převzal z Matěje, třeba ho neuvádí výslovně. Zřídka mluví o Husovi, ale máme zřejmé doklady o tom, že některá místa v Postille jsou čerpána z Husa. Kromě drobnějších shod pozoruhodné je srovnati Husovo kázání u pondělí po světiem Dušes Rokycanovým v pondělí letniční (recensi II.): Hus (u Erbena, Postilla str. 213 nn.). Rokycana (str. II. 52, ř. 35 nn.). Svaté toto čtenie mluvil jest mi- lostivý spasitel, uče Nikodéma, jenž jest byl k němu přišel v noci, proč jest syn člověka, to jest on Kristus, měl pověšen býti na kříži, jako had byl povešen na púšti na sošě. I zna- menám tři věci v tom čtení: Prvú, veliké posílenie nasie naděje a viery; neb die syn boží: Ktož veří, neza- hyne. Druhú, božie dobroty do- jištěnie; neb die spasitel: Tak bóh miloval svět, aby syna svého jedno- rozeného dal, to věz na smrt za svět. Třetí věc znamenám, zlost lid- skú; neb die spasitel: že milovali sú lidé viece temnosti než světlo. I die najprvéspasitel: »Tak «, t. velmě »bóh miloval svět, aby syna svého jedno- rozeného dal«. t. na smrt. A tak toto svaté čtení mluvil jest milostivý Spasitel Nikodemoví, uče ho, jenž jest byl přišel k němu v noci, proč jest Syn člověka (to jest on, Kristus) měl povýšen býti na kříži, jako had byl povýšen na paušti na soše. I znamenány jsau tři věci v tomto čtení. Prvá: veliké posilnění našé naděje a víry; neb dí Syn boží: »Kdo věří, nezahyne«. Druhé: boží dobroty dojištění; neb dí Spasitel, že sau více lidé milovali temnosti nežli světlo. I dí najprvé Spasitel: »Tak jest Buoh miloval svět, že Syna svého jednorozeného dal« (totiž na smrt). 81) Viz Goll, Chelčický a Jednota str. 63.
Strana LXXVI
LXXVI Tu pro lepší rozum věz, že svět v písmě jinak a jinak se béře ; jako když die písmo: bóh jest stvořil svět, tu svět znamená všecky věcí stvo- řené spolu ; a když die písmo, že syn boží přišel na svět, tu svět miení sč zemć, jenż jest v světě, na níž lidé přčbývají; a když die písmo: »a svět ho nepoznal«, tu svět sě miení zlý lid. Též když die Kristus: »Otče! za neť (t. za vyvolené) prosím, ne za svět«, tu svét miení zatracencé ; a kdyz ted die spasitel: »Tak jest bóh miloval svét«, a opét: »aby nesüdil světa, ale aby spasen byl svět«, tu třikrát svět miení vyvolený lid kspa- sení; neb ten svět velmě od věč- nosti miloval jest bóh, a za ten dal syna, a toho světa nesúdí k zatra- cení, ale brž ten svět spasí. A o tom die: Tak bóh miloval jest svět, aby dal. Tu vazme, kto, co, skrze koho, komu, proč, kterak jest učinil? atd. až na str. 215 Vézme pro lepší rozum, že svět v Písmě jinak a jinak se béře. Jako kdy di Pismo: »Buoh jest stvofil svět«, tu svět znamená všecky věci, stvořené spolu. A když dí Písmo: »Svět ho nepoznal« tu svét míní se zlý lid. Též, když dí Kristus; »Otcce, za né ť prosím, ne za světe, tu svět mini zatracence. A kdyż di Spasitel: »Tak jest Buoh miloval svět«, a opět: »aby nesaudil světa, ale aby spasen byl svět«, tu třikrát svět míní lid vyvolený k spasení. Nebo ten svět velmi miluje Buoh od věčnosti a dal Syna za ň; a toho světa nesaudí k zatracení, ale brz ten svět spasí. A o tom tuto dí ve čtení: »Tak Buoh miloval svět, aby dal Syna svého «. Tu vězme, kdo, co, skrze koho, komu, proč, kterak jest učinil. atd. Podobně téměř doslova převzal Rokycana z Husa začátek kázání na den svaté Trojice: Hus (Erben str. 228—230) Slaví dnes cierkev svatá den Trojice svaté ; a že Nikodem tiemto svatým čtením byl jest vyčištěn z nevěry a uveden u vieru svaté Trojice, protož to čtenie dnes sé na mši čte. A někteří čtů ono čtenie .... proto, že v něm jest zmienka o otci, i o synu, i o duchu svatém, kteréž tři osoby jsú Trojice svatá, jíž dnes chválu zvláště máme vzdáti A tak otieZe-li sprostny tebe... atd. (aZ po slova) ... knieZe Zidovské. Rokycana (recense II.) str. II. 118, f. 2 nn. Slaví dnes církev svatá den Trojice svaté. A že Nikodem, o němž zmínka jest v tomto svatém čtení, tímto svatým čtením byl jest ujištěn z nevěry. Protož dnes to čtení čte se na mši, a druzí čtau jiné . . . v němžto zmínka jest o Trojici svaté, totiž o Otci i Synu i Duchu svatém, kteréž tři osoby jsau jedna Trojice svatá, jíž dnes máme chválu vzdá- vati ... Otazal-li by kdo ... atd. (aż po slova) ... kníze Zidovské. O tom, Że se pfidrZoval Rokycana v kázáních Chelčického,
LXXVI Tu pro lepší rozum věz, že svět v písmě jinak a jinak se béře ; jako když die písmo: bóh jest stvořil svět, tu svět znamená všecky věcí stvo- řené spolu ; a když die písmo, že syn boží přišel na svět, tu svět miení sč zemć, jenż jest v světě, na níž lidé přčbývají; a když die písmo: »a svět ho nepoznal«, tu svět sě miení zlý lid. Též když die Kristus: »Otče! za neť (t. za vyvolené) prosím, ne za svět«, tu svét miení zatracencé ; a kdyz ted die spasitel: »Tak jest bóh miloval svét«, a opét: »aby nesüdil světa, ale aby spasen byl svět«, tu třikrát svět miení vyvolený lid kspa- sení; neb ten svět velmě od věč- nosti miloval jest bóh, a za ten dal syna, a toho světa nesúdí k zatra- cení, ale brž ten svět spasí. A o tom die: Tak bóh miloval jest svět, aby dal. Tu vazme, kto, co, skrze koho, komu, proč, kterak jest učinil? atd. až na str. 215 Vézme pro lepší rozum, že svět v Písmě jinak a jinak se béře. Jako kdy di Pismo: »Buoh jest stvofil svět«, tu svět znamená všecky věci, stvořené spolu. A když dí Písmo: »Svět ho nepoznal« tu svét míní se zlý lid. Též, když dí Kristus; »Otcce, za né ť prosím, ne za světe, tu svět mini zatracence. A kdyż di Spasitel: »Tak jest Buoh miloval svět«, a opět: »aby nesaudil světa, ale aby spasen byl svět«, tu třikrát svět míní lid vyvolený k spasení. Nebo ten svět velmi miluje Buoh od věčnosti a dal Syna za ň; a toho světa nesaudí k zatracení, ale brz ten svět spasí. A o tom tuto dí ve čtení: »Tak Buoh miloval svět, aby dal Syna svého «. Tu vězme, kdo, co, skrze koho, komu, proč, kterak jest učinil. atd. Podobně téměř doslova převzal Rokycana z Husa začátek kázání na den svaté Trojice: Hus (Erben str. 228—230) Slaví dnes cierkev svatá den Trojice svaté ; a že Nikodem tiemto svatým čtením byl jest vyčištěn z nevěry a uveden u vieru svaté Trojice, protož to čtenie dnes sé na mši čte. A někteří čtů ono čtenie .... proto, že v něm jest zmienka o otci, i o synu, i o duchu svatém, kteréž tři osoby jsú Trojice svatá, jíž dnes chválu zvláště máme vzdáti A tak otieZe-li sprostny tebe... atd. (aZ po slova) ... knieZe Zidovské. Rokycana (recense II.) str. II. 118, f. 2 nn. Slaví dnes církev svatá den Trojice svaté. A že Nikodem, o němž zmínka jest v tomto svatém čtení, tímto svatým čtením byl jest ujištěn z nevěry. Protož dnes to čtení čte se na mši, a druzí čtau jiné . . . v němžto zmínka jest o Trojici svaté, totiž o Otci i Synu i Duchu svatém, kteréž tři osoby jsau jedna Trojice svatá, jíž dnes máme chválu vzdá- vati ... Otazal-li by kdo ... atd. (aż po slova) ... kníze Zidovské. O tom, Że se pfidrZoval Rokycana v kázáních Chelčického,
Strana LXXVII
LXXVII víme na př. z Krasonického (1. c. f. 8b):82) »A mezitím (Rokycana) těm, kteříž se ho přídrželi, ukázal, aby sobě čtli knihy Petra Chel- čického, velikého mudrce, jehož on sám požíval v ká- zaních i v jiných potřebách«. Ale závislost Rokycanova na Chelčickém není značná, což lze vysvětliti nepochybně tím, že dochovaná kázání Rokycanova jsou z pozdější doby jeho působení, kdy se odvracel od radikalismu jihočeského zemana. Stopy Postilly Chelčického však přece tu a tam postřehneme; tak Chelčický kárá, že lidé spoléhají více na Pannu Marii než na Krista (str. 47 vyd. Smetánkova) — myšlenka, jež se ozývá u Rokycany ne- jednou; podobně myšlenka (u Chelčického 437), že lidé tak při- vykli hříchu, že »říkají dobrému zlé a zlému dobré«, se u Roky- cany najde na př. v neděli na Boží vstaupení; a tak i jiné shody jsou, ale celkem drobné a méně závažné. Rokycana znal patrně dobře Passionál, protože ne- jednou čteme shodná místa i v Postille (na př. o tom, že při smrtelném loži sv. Martina stál dábel a on mu pravil: »Co tu stojíš, škaredý dáble? Nic na mně zisku svého nenalezneš«; zmínka o matce sv. Klimenta, jak žebrala a sv. Petr ji káral, je v Passionále 1495 o sv. Petru FVII., v Postille II. str. 321; o Šimonu kouzelníku, o němž v Passionále je několikrát zmínka, čteme v Rokycanově Postille narážku a srovnání s Kapistranem, atd.). Aby nebyl rozsah těchto Prolegomen zbytečně zatížen, hodlám o těchto shodách promluviti jinde podrobněji. XII. Cena Rokycanovy Postilly je značná. Především po stránce j azy- kové. Postilla je obraz skutečné, nehledané řeči, s jakou se v našich literárních památkách jindy téměř nesetkáme. Postilla Rokycanova je však i bohatou pokladnicí pro lexikografa, jak ukáže index k tomuto dílu. Jungmann i Gebauer poznali sice význam Postilly po této stránce a čerpali odtud, ale namnoze jen zlomkovitě a jen z některých rukopisů. Veliká jest i cena Postilly po stránce historické vůbec a kulturně historické zvlášť.83) Tu třeba se zmíniti aspoň několika slovy o hodnověrnosti Rokycanově po této stránce. Pokud lze Rokycanu kontrolovati, lze všude zjistiti jeho pravdo- 82) Viz i u Bidla, Akty, str. 2 pozn. Upozornili na to už Goll, Hrubý a Nejedlý v uvedených spisech. 83)
LXXVII víme na př. z Krasonického (1. c. f. 8b):82) »A mezitím (Rokycana) těm, kteříž se ho přídrželi, ukázal, aby sobě čtli knihy Petra Chel- čického, velikého mudrce, jehož on sám požíval v ká- zaních i v jiných potřebách«. Ale závislost Rokycanova na Chelčickém není značná, což lze vysvětliti nepochybně tím, že dochovaná kázání Rokycanova jsou z pozdější doby jeho působení, kdy se odvracel od radikalismu jihočeského zemana. Stopy Postilly Chelčického však přece tu a tam postřehneme; tak Chelčický kárá, že lidé spoléhají více na Pannu Marii než na Krista (str. 47 vyd. Smetánkova) — myšlenka, jež se ozývá u Rokycany ne- jednou; podobně myšlenka (u Chelčického 437), že lidé tak při- vykli hříchu, že »říkají dobrému zlé a zlému dobré«, se u Roky- cany najde na př. v neděli na Boží vstaupení; a tak i jiné shody jsou, ale celkem drobné a méně závažné. Rokycana znal patrně dobře Passionál, protože ne- jednou čteme shodná místa i v Postille (na př. o tom, že při smrtelném loži sv. Martina stál dábel a on mu pravil: »Co tu stojíš, škaredý dáble? Nic na mně zisku svého nenalezneš«; zmínka o matce sv. Klimenta, jak žebrala a sv. Petr ji káral, je v Passionále 1495 o sv. Petru FVII., v Postille II. str. 321; o Šimonu kouzelníku, o němž v Passionále je několikrát zmínka, čteme v Rokycanově Postille narážku a srovnání s Kapistranem, atd.). Aby nebyl rozsah těchto Prolegomen zbytečně zatížen, hodlám o těchto shodách promluviti jinde podrobněji. XII. Cena Rokycanovy Postilly je značná. Především po stránce j azy- kové. Postilla je obraz skutečné, nehledané řeči, s jakou se v našich literárních památkách jindy téměř nesetkáme. Postilla Rokycanova je však i bohatou pokladnicí pro lexikografa, jak ukáže index k tomuto dílu. Jungmann i Gebauer poznali sice význam Postilly po této stránce a čerpali odtud, ale namnoze jen zlomkovitě a jen z některých rukopisů. Veliká jest i cena Postilly po stránce historické vůbec a kulturně historické zvlášť.83) Tu třeba se zmíniti aspoň několika slovy o hodnověrnosti Rokycanově po této stránce. Pokud lze Rokycanu kontrolovati, lze všude zjistiti jeho pravdo- 82) Viz i u Bidla, Akty, str. 2 pozn. Upozornili na to už Goll, Hrubý a Nejedlý v uvedených spisech. 83)
Strana LXXVIII
LXXVIII mluvnost. Tak se zmiňuje (str. II. 506—507) o Husovi: »Jako to bývalo za mistra Jana Husi svaté paměti, že s Malé strany posélali, aby po něm psali, hledíce, zdali by jej mohli v čem polapiti a ob- žalovati. Pomníte-li to? Já ť pomním, že ť jest on, sám mistr, říkal, když co takového kázal: »Napiš to, Sysle! Napiš to, Poláku! A hleďte, abyšte právě psali!« Tak tě se dálo i ještě se děje, že kněz dobrým úmyslem bude kázati, a oni ť hledie zle obrátiti...«. U Tomka84) najdeme skutečně oba tyto muže jako písaře konsi- stoře: Petra z Mokrska, rodilého Poláka (proto v indexu i u Tomka sub Polák!), v letech 1404—1419, Mikuláše Sysla v letech 1405 až 1416, tedy v době Husově. Z této zmínky Rokycanovy (ze slov »Já ť pomním«) vidíme zároveň, že Rokycana Husa skutečně poslouchal, o čemž ještě Zd. Nejedlý se jen dohaduje85) (rkpisy patrně mladší — jež dosud nejvíce byly známy, místo Pomníte .. . mistr píší: A mistr Jan Hus). Proto lze Rokycanovi věřiti i to, co píše o Husovi jinde: že schválil zásadně Jakoubkovi ze Stříbra přijímání pod obojí (str. 693), co psal knězi Havlovi (ibidem) i o nápise v Betlemské kapli (str. 694). Je ostatně pochopitelné, že kazatel, vydaný kri- tice všech posluchačů, nemůže si věci prostě vymýšleti. Závěr. Konečně — po tolika letech od doby, kdy slova Rokycanova hla- holila chrámem týnským — dostává se Postilla Rokycanova tištěná do rukou veřejnosti, aby soudila spravedlivě toho, o němž už Staři letopisové píší (str. 202): »Báli se ho domácí i okolní, král, králová i páni«, k němuž se obrací Chelčický slovy: »Chci tobě protivné věci črnidlem mazati na papier jako nedětinskému člověku, ale muži silnému v velikých věcech«,86) jejž na druhé straně nejedni 84) Dějepis města Prahy V. str. 109. 85) ČČM. 1899, Mládí Rok. 86) Listy fil. 1898, 261. O úctě a vážnosti, jaké se těšil Rokycana u současníků, svědčí výmluvně na př. slova neznámého kněze podobojí, který v svých makaronských kázáních někdy po r. 1471 praví: »Hodie etiam memoramus in kathedra Petri, quod magister noster et archiepiscopus electus Joh. Rokycana mortuus quasi hodie, let tomu již, fidem Christi confitebatur fideliter, predicavit, multa salutifera reliquit huic terre Bo- hemie — et da nobis adhuc talem pastorem fidelem, dočekáme-li ještě toho! Fuit fabri filius, pravé tě kladivo byl contra erroneos et adversarios, contra peccatores. Quale iam damnum in terra post cius mortem, mi Deus !
LXXVIII mluvnost. Tak se zmiňuje (str. II. 506—507) o Husovi: »Jako to bývalo za mistra Jana Husi svaté paměti, že s Malé strany posélali, aby po něm psali, hledíce, zdali by jej mohli v čem polapiti a ob- žalovati. Pomníte-li to? Já ť pomním, že ť jest on, sám mistr, říkal, když co takového kázal: »Napiš to, Sysle! Napiš to, Poláku! A hleďte, abyšte právě psali!« Tak tě se dálo i ještě se děje, že kněz dobrým úmyslem bude kázati, a oni ť hledie zle obrátiti...«. U Tomka84) najdeme skutečně oba tyto muže jako písaře konsi- stoře: Petra z Mokrska, rodilého Poláka (proto v indexu i u Tomka sub Polák!), v letech 1404—1419, Mikuláše Sysla v letech 1405 až 1416, tedy v době Husově. Z této zmínky Rokycanovy (ze slov »Já ť pomním«) vidíme zároveň, že Rokycana Husa skutečně poslouchal, o čemž ještě Zd. Nejedlý se jen dohaduje85) (rkpisy patrně mladší — jež dosud nejvíce byly známy, místo Pomníte .. . mistr píší: A mistr Jan Hus). Proto lze Rokycanovi věřiti i to, co píše o Husovi jinde: že schválil zásadně Jakoubkovi ze Stříbra přijímání pod obojí (str. 693), co psal knězi Havlovi (ibidem) i o nápise v Betlemské kapli (str. 694). Je ostatně pochopitelné, že kazatel, vydaný kri- tice všech posluchačů, nemůže si věci prostě vymýšleti. Závěr. Konečně — po tolika letech od doby, kdy slova Rokycanova hla- holila chrámem týnským — dostává se Postilla Rokycanova tištěná do rukou veřejnosti, aby soudila spravedlivě toho, o němž už Staři letopisové píší (str. 202): »Báli se ho domácí i okolní, král, králová i páni«, k němuž se obrací Chelčický slovy: »Chci tobě protivné věci črnidlem mazati na papier jako nedětinskému člověku, ale muži silnému v velikých věcech«,86) jejž na druhé straně nejedni 84) Dějepis města Prahy V. str. 109. 85) ČČM. 1899, Mládí Rok. 86) Listy fil. 1898, 261. O úctě a vážnosti, jaké se těšil Rokycana u současníků, svědčí výmluvně na př. slova neznámého kněze podobojí, který v svých makaronských kázáních někdy po r. 1471 praví: »Hodie etiam memoramus in kathedra Petri, quod magister noster et archiepiscopus electus Joh. Rokycana mortuus quasi hodie, let tomu již, fidem Christi confitebatur fideliter, predicavit, multa salutifera reliquit huic terre Bo- hemie — et da nobis adhuc talem pastorem fidelem, dočekáme-li ještě toho! Fuit fabri filius, pravé tě kladivo byl contra erroneos et adversarios, contra peccatores. Quale iam damnum in terra post cius mortem, mi Deus !
Strana LXXIX
LXXIX haněli, že »tak se vždy sem i tam vrtěl, nemaje sobě pokoje pro arcibiskupství«, ... »byl člověk neustavičný . .. pletichář . .. chtě se zalíbiti a slaužiti Bohu i mamoně«,87) o němž prý vešlo v pří- sloví, »že v naději toho důstojenství oblevil v náboženství a pro kus kožicha zapřel božího kalicha«.88) Jistě je Rokycana osobnost tragická. Jeho radikalismus a hlas svědomí byl tlačen do pozadí beze vší pochyby králem Jiřím, který z ohledů politických se ho snažil mírniti a žádal, aby nehnal boj proti kurii až na ostří nože. Není naším úkolem rozhodovati o povaze tohoto muže, s jehož jménem se setkáváme téměř na každé stránce historie hnutí husitského od prvního jeho vystoupení a o jehož charakteru i v nové době byly proneseny rozdílné soudy (Palacký — Denis — Masaryk — Goll). My cítíme z tohoto díla jen onoho ohnivého kazatele a chápeme, že dovedl strhovati a uchvacovati svou vý- mluvností nejširší vrstvy lidové. Každý čtenář uzná pravdivost slov Zd. Nejedlého,89) že »jest to literárně nejzajímavější postilla česká, bez hloubání theologického, ceny umělecké pro své realistické líčení tehdejšího života«, že z Postilly Rokycanovy »se hlásí nej- větší talent řečnický své doby«,20) že její původce »dovedl hýbati srdcem lidským. Mluvil k lidu mluvou lidu. Slova, která se dosud živě v jeho Postille ozývají, vydávají příznivé svědectví o Roky- canovi. Z nich totiž poznáváme, že mu neběželo toliko o kalich a o arcibiskupství, nýbrž také o nápravu mravů a o povznesení náboženského života v lidu českém. Mluvil prostě a srozumitelně, živě a dojímavě, mluvil mluvou lidu a nikoli učenými formulemi theologických traktátů. Slova jeho vycházela ze srdce a šla k srdci«.91) Quid nobiscum laboravit, sis eius premium, a jsi bóhdá«. (Hanuš, Malý výbor, str. 38 z rukopisu univ. knihovny 11 F 3 I. 179.) 87) Bartoš Pisař (vyd. Šimák, str. 139 a 141). 88) Br. Jafet v Hlase strážného. 83) Ottův Slovník Nančný s. v. Rokycana. 90) Jakubec, Dějiny literatury české2, str. 502. 91) Goll, Chelčický a Jednota, str. 62.
LXXIX haněli, že »tak se vždy sem i tam vrtěl, nemaje sobě pokoje pro arcibiskupství«, ... »byl člověk neustavičný . .. pletichář . .. chtě se zalíbiti a slaužiti Bohu i mamoně«,87) o němž prý vešlo v pří- sloví, »že v naději toho důstojenství oblevil v náboženství a pro kus kožicha zapřel božího kalicha«.88) Jistě je Rokycana osobnost tragická. Jeho radikalismus a hlas svědomí byl tlačen do pozadí beze vší pochyby králem Jiřím, který z ohledů politických se ho snažil mírniti a žádal, aby nehnal boj proti kurii až na ostří nože. Není naším úkolem rozhodovati o povaze tohoto muže, s jehož jménem se setkáváme téměř na každé stránce historie hnutí husitského od prvního jeho vystoupení a o jehož charakteru i v nové době byly proneseny rozdílné soudy (Palacký — Denis — Masaryk — Goll). My cítíme z tohoto díla jen onoho ohnivého kazatele a chápeme, že dovedl strhovati a uchvacovati svou vý- mluvností nejširší vrstvy lidové. Každý čtenář uzná pravdivost slov Zd. Nejedlého,89) že »jest to literárně nejzajímavější postilla česká, bez hloubání theologického, ceny umělecké pro své realistické líčení tehdejšího života«, že z Postilly Rokycanovy »se hlásí nej- větší talent řečnický své doby«,20) že její původce »dovedl hýbati srdcem lidským. Mluvil k lidu mluvou lidu. Slova, která se dosud živě v jeho Postille ozývají, vydávají příznivé svědectví o Roky- canovi. Z nich totiž poznáváme, že mu neběželo toliko o kalich a o arcibiskupství, nýbrž také o nápravu mravů a o povznesení náboženského života v lidu českém. Mluvil prostě a srozumitelně, živě a dojímavě, mluvil mluvou lidu a nikoli učenými formulemi theologických traktátů. Slova jeho vycházela ze srdce a šla k srdci«.91) Quid nobiscum laboravit, sis eius premium, a jsi bóhdá«. (Hanuš, Malý výbor, str. 38 z rukopisu univ. knihovny 11 F 3 I. 179.) 87) Bartoš Pisař (vyd. Šimák, str. 139 a 141). 88) Br. Jafet v Hlase strážného. 83) Ottův Slovník Nančný s. v. Rokycana. 90) Jakubec, Dějiny literatury české2, str. 502. 91) Goll, Chelčický a Jednota, str. 62.
Strana LXXX
VYSVETLIVKY. Závorky označují korekturu nebo doplnění základního textu; k nim se vždy pojí pozn. pod čarou. Iznačí, že slova v těchto závorkách nejsou opřena o čtení ostatních rkpisů a že tedy třeba vynechati; ve variantech do těchto závorek však pojaty četné přípisky rkpisu K, aby se nemusilo všude připojovati: přid. K; tak i v textu, je-li vzat za základ rkpis K a není-li k těmto závorkám jiných poznámek pod čarou. (3 jsou různočtení z těch částí rkpisu K, jež jsou doplněny později na místě listů vytrhaných nebo pokažených. Jinak jsou jistě poznámky ve variantech snadno srozumitelné, na př. že] nebo KR značí, že za čtení „že“ zákl. rkpisu v KaRje „nebo“; „třetie aby N“ značí, že za čtení „třetie“ v rkp. N jest: „třetie aby“; „veliký boží U“ značí, že za čtení „boží“ v rkp. U jest: „veliký boží“; David... praví] vyn. SO značí, že passus od slova „David“ až po „praví“ je vyne- chán v rkpisech SO.
VYSVETLIVKY. Závorky označují korekturu nebo doplnění základního textu; k nim se vždy pojí pozn. pod čarou. Iznačí, že slova v těchto závorkách nejsou opřena o čtení ostatních rkpisů a že tedy třeba vynechati; ve variantech do těchto závorek však pojaty četné přípisky rkpisu K, aby se nemusilo všude připojovati: přid. K; tak i v textu, je-li vzat za základ rkpis K a není-li k těmto závorkám jiných poznámek pod čarou. (3 jsou různočtení z těch částí rkpisu K, jež jsou doplněny později na místě listů vytrhaných nebo pokažených. Jinak jsou jistě poznámky ve variantech snadno srozumitelné, na př. že] nebo KR značí, že za čtení „že“ zákl. rkpisu v KaRje „nebo“; „třetie aby N“ značí, že za čtení „třetie“ v rkp. N jest: „třetie aby“; „veliký boží U“ značí, že za čtení „boží“ v rkp. U jest: „veliký boží“; David... praví] vyn. SO značí, že passus od slova „David“ až po „praví“ je vyne- chán v rkpisech SO.
Strana LXXXI
POSTILLA NEDĚLNÍ. *
POSTILLA NEDĚLNÍ. *
Strana 1
Počínají se kázaní na čtení nedělní celého (B1) roku. A najprv se epištoly předkládají. První neděle v advent. Epištola svatého Pavla k Římanóm v třinádeté kapitole etc. 5 Bratří! Vědúce, že jest nám již hodina ze sna vstáti, nebo nyní bližši jest naše spa- sení, než když sme uvěřili, noc pominula a den se jest přiblížil: protož, odvrhúce skutky temnosti, oblecme se v uodění světlosti, tak, 1a bychme ve dne poctivě chodili ne v hodo- váních a v opilstvích, ne na ložích a v nesty- datostech, v nesváru a v závisti, ale oblecte (se v Pána našeho Ježíše Krista. 1—2 Incipit jednotlivých rukopisů viz v úvodu při jejich popisu. 1—14 Počínají... kapitole) chybí v A, 1—13 Počínají... Krista] chybí v R — 1 kázaní] kniehy výkladóv dobré paměti mistra Jana Roky- cany K — kázaní ... roku] čtení s vejkladem přes celý rok dobré paměti mistra Jana z Rokycan P — celého roku] do roka K — 2 najprv ... před- kládají] to tiemto položením, že prvé epištola psána jest a potom čtení K — 2—3 epištoly ... První] počíná první P — 3 v adventě] adventní SO 4—13 vyn. SO — 4 svatého Pavla] vyn K, kterauž napsal svatý Pavel T — Rímanóm] obci římské T — třinádcté kapitole] v čtrnáctém rozdílu T, v XIII. kap. C — etc.] vyn. PR — 5 Vědúce ten čas K, Vědauce takovau příhodnost U — již] vyn. NPT — hodina] vyn. N, čas U — 6 vstáti] se probuditi U — nebo nyní] nyní zajisté U — bližši] blíže nás U — naše] vyn. U — 7 a] ale NPTU 8 jest] naklonil aneb T — protož] vyn. U — odvrzmež (+ tehdy U) KPCNTU — 9 a oblecmež KNPTU — světla PNT — tak, abychme] jakožto U — 10 choďme U — hodování KNPTU — 11 opilství PN — 11—12 ne na ložích ... v nesváru] vyn. U — 11 na ložích] v smilstvu PT, v smilství N, v ložích C — nestydatostech] chlipnostech C — 12 ne v sváru KPCNT — závisti] nenávisti K, závisti, ne v sváru a opilství U — 13 se vyn. B — našeho] vyn. U — po »Krista« v K pozdní přípisek: [S. 305] — Jezukrista. A nebuď vám péče o tělo k vyplňování žádostí jeho. Amen. Začínají se výkladové přes celý rok na neděle mistra Jana Rokycana, arcibiskupa pražského, kteráž sau na svaté čtení i na veliké svátky přes celý rok. Vejklad v první neděli adventní U — 5 nn. Řím. 13, 11—14. Rokycanova Postilla.
Počínají se kázaní na čtení nedělní celého (B1) roku. A najprv se epištoly předkládají. První neděle v advent. Epištola svatého Pavla k Římanóm v třinádeté kapitole etc. 5 Bratří! Vědúce, že jest nám již hodina ze sna vstáti, nebo nyní bližši jest naše spa- sení, než když sme uvěřili, noc pominula a den se jest přiblížil: protož, odvrhúce skutky temnosti, oblecme se v uodění světlosti, tak, 1a bychme ve dne poctivě chodili ne v hodo- váních a v opilstvích, ne na ložích a v nesty- datostech, v nesváru a v závisti, ale oblecte (se v Pána našeho Ježíše Krista. 1—2 Incipit jednotlivých rukopisů viz v úvodu při jejich popisu. 1—14 Počínají... kapitole) chybí v A, 1—13 Počínají... Krista] chybí v R — 1 kázaní] kniehy výkladóv dobré paměti mistra Jana Roky- cany K — kázaní ... roku] čtení s vejkladem přes celý rok dobré paměti mistra Jana z Rokycan P — celého roku] do roka K — 2 najprv ... před- kládají] to tiemto položením, že prvé epištola psána jest a potom čtení K — 2—3 epištoly ... První] počíná první P — 3 v adventě] adventní SO 4—13 vyn. SO — 4 svatého Pavla] vyn K, kterauž napsal svatý Pavel T — Rímanóm] obci římské T — třinádcté kapitole] v čtrnáctém rozdílu T, v XIII. kap. C — etc.] vyn. PR — 5 Vědúce ten čas K, Vědauce takovau příhodnost U — již] vyn. NPT — hodina] vyn. N, čas U — 6 vstáti] se probuditi U — nebo nyní] nyní zajisté U — bližši] blíže nás U — naše] vyn. U — 7 a] ale NPTU 8 jest] naklonil aneb T — protož] vyn. U — odvrzmež (+ tehdy U) KPCNTU — 9 a oblecmež KNPTU — světla PNT — tak, abychme] jakožto U — 10 choďme U — hodování KNPTU — 11 opilství PN — 11—12 ne na ložích ... v nesváru] vyn. U — 11 na ložích] v smilstvu PT, v smilství N, v ložích C — nestydatostech] chlipnostech C — 12 ne v sváru KPCNT — závisti] nenávisti K, závisti, ne v sváru a opilství U — 13 se vyn. B — našeho] vyn. U — po »Krista« v K pozdní přípisek: [S. 305] — Jezukrista. A nebuď vám péče o tělo k vyplňování žádostí jeho. Amen. Začínají se výkladové přes celý rok na neděle mistra Jana Rokycana, arcibiskupa pražského, kteráž sau na svaté čtení i na veliké svátky přes celý rok. Vejklad v první neděli adventní U — 5 nn. Řím. 13, 11—14. Rokycanova Postilla.
Strana 2
2 Čtení svatého Matúše v XXIé kapitole. V úten čas, když se přiblížil Ježíš k Jeruz-A1 zalemu a přišel k Betfage k huoře olivetské, poslal dva [z učedlniekuov svých řka jim: »Jděte do hrádku, jenž proti vám jest, a ihned naleznete oslici přivázanú a oslátko s ní. 20 Rozvěžte a přiveďte mi. A jestliže vám co kto die, rcete, že pán jich potřebí má, a ihned propustie je.« Ale to všecko stalo se jest, aby se naplnilo, což povědieno skrze proroka řkúcího: »Rcete dceři sionské: Aj, král tvuoj 25přišel tobě tichý, sedě na oslici a na voslátku synu poddané.« Ale šedše učedlníci, učinili jsú, jakož jim rozkázal Ježíš, a přivedli jsú jemu oslici a voslátko a vložili jsú na ně 15 14 Čtení] Evangelium RS, Evandělium U — svatého ... kapitole] svaté, napsal svatý Lukáš(!) T — Matúše] Lukáše(!) N (tužkou škrt- nuto a in margine připsáno tužkou: Mat. 21 — XXIé dvanácté(!) UO — kapitole] rozdílu N — 14—35 vyn. S. — 15V rkpise Autrženzačátek první- ho listu, takže z prvních dvou řádků první strany je zachována jen iniciálka (necelá) W a počátek dru- hého řádku blizow (zbytek slova přibližoval), z prvních řádků druhé strany zbývají jen slova rúcha svá; zde doplněno podle rkpisu B v závorkách — V ten čas] vyn. OR, Za onoho času NTU — přibližoval PC, při- blížili ROU — Ježíš] vyn. RU — Jeruzalemu etc. R — 16 přišli OU — k Betfage] do Betfage PUO, k Betfagi CR — 17 tehdy (tedy 0) poslal BKCNOTU, tehdy Ježíš poslal P — z] vyn. OU — učedlníky své UO — 17—35 řka... buožie] vyn. R — 18 hrádku] kaštelu N, kaštelau(!) T, městečka OU — kterýž N, kteréž OU — 20 Odvěžte (+ je U) PNU, Od- větež(!) T, Odvažtež je O — mi] ke mně PTNOU — jestliže by K — A dí-li“ (řek-li by U0) kdo co vám NOU — co kto die] kto co řekl K — 21 potřebí má] potřebuje BKPCNOTU — 22 Ale] vyn. NTU, A KP — to] Toto pak NPTOU — všecko] vyn. BKONTOU — 23 naplnilo to KC — což pově- dieno] povědění OU — 24 řkúcího] jenž dí PNT, řka U — Rcete] Povězte BKCNPOTU — dcerce B — 25 přišel] béře(!) B, béře se KPCNOTU — k tobě BOU — tichaj K — a sedí U — na voslátku] oslátko B, oslátku O — 26 synu] té jhu PC, té N, též jhu OU — poddané] podrobené BKCONPU — Ale] I PNTOU, A C — jdauce OU — a učinivše OU — 27 jsú] tak OU — přikázal BKPCTNU — 28 jemu] vyn. BKPCTNOU — 15 nn. Mat. 21, 1—9.
2 Čtení svatého Matúše v XXIé kapitole. V úten čas, když se přiblížil Ježíš k Jeruz-A1 zalemu a přišel k Betfage k huoře olivetské, poslal dva [z učedlniekuov svých řka jim: »Jděte do hrádku, jenž proti vám jest, a ihned naleznete oslici přivázanú a oslátko s ní. 20 Rozvěžte a přiveďte mi. A jestliže vám co kto die, rcete, že pán jich potřebí má, a ihned propustie je.« Ale to všecko stalo se jest, aby se naplnilo, což povědieno skrze proroka řkúcího: »Rcete dceři sionské: Aj, král tvuoj 25přišel tobě tichý, sedě na oslici a na voslátku synu poddané.« Ale šedše učedlníci, učinili jsú, jakož jim rozkázal Ježíš, a přivedli jsú jemu oslici a voslátko a vložili jsú na ně 15 14 Čtení] Evangelium RS, Evandělium U — svatého ... kapitole] svaté, napsal svatý Lukáš(!) T — Matúše] Lukáše(!) N (tužkou škrt- nuto a in margine připsáno tužkou: Mat. 21 — XXIé dvanácté(!) UO — kapitole] rozdílu N — 14—35 vyn. S. — 15V rkpise Autrženzačátek první- ho listu, takže z prvních dvou řádků první strany je zachována jen iniciálka (necelá) W a počátek dru- hého řádku blizow (zbytek slova přibližoval), z prvních řádků druhé strany zbývají jen slova rúcha svá; zde doplněno podle rkpisu B v závorkách — V ten čas] vyn. OR, Za onoho času NTU — přibližoval PC, při- blížili ROU — Ježíš] vyn. RU — Jeruzalemu etc. R — 16 přišli OU — k Betfage] do Betfage PUO, k Betfagi CR — 17 tehdy (tedy 0) poslal BKCNOTU, tehdy Ježíš poslal P — z] vyn. OU — učedlníky své UO — 17—35 řka... buožie] vyn. R — 18 hrádku] kaštelu N, kaštelau(!) T, městečka OU — kterýž N, kteréž OU — 20 Odvěžte (+ je U) PNU, Od- větež(!) T, Odvažtež je O — mi] ke mně PTNOU — jestliže by K — A dí-li“ (řek-li by U0) kdo co vám NOU — co kto die] kto co řekl K — 21 potřebí má] potřebuje BKPCNOTU — 22 Ale] vyn. NTU, A KP — to] Toto pak NPTOU — všecko] vyn. BKONTOU — 23 naplnilo to KC — což pově- dieno] povědění OU — 24 řkúcího] jenž dí PNT, řka U — Rcete] Povězte BKCNPOTU — dcerce B — 25 přišel] béře(!) B, béře se KPCNOTU — k tobě BOU — tichaj K — a sedí U — na voslátku] oslátko B, oslátku O — 26 synu] té jhu PC, té N, též jhu OU — poddané] podrobené BKCONPU — Ale] I PNTOU, A C — jdauce OU — a učinivše OU — 27 jsú] tak OU — přikázal BKPCTNU — 28 jemu] vyn. BKPCTNOU — 15 nn. Mat. 21, 1—9.
Strana 3
3 rúcha svá a jemu svrchu seděti kázali. SAle 30 mnohý zástup stláchu rúcha svá na cestě a jiníX řezáchu ratolesti z stromuov a stlali jsú na cestě. Ale zástupové, kteříž předchá- ziechu a kteříž po něm jdiechu, voláchu řkúce: »Spas nás, synu Daviduov! Požehnaný, 35který s' přišel ve jméno buožie!« 12 Výklad na čtení. Dnes pamatujeme čas a hod velmi slavný a znamenitý adventu svatého, jenž jest česky řečeno příští; a to příští jest Pána našeho Ježíše Krista na tento svět pro nás pro hříšné, aby 40 nás vysvobodil a pomohl z moci ďábelské. Tento čas a hod ustaven 29 jemu] jej OU — svrchu... kázali] aby svrchu sedl (seděl NT), připravili PNT, na vrchu (svrchu O) posadili UO — sednúti K, sísti C — 29—31 Část v § v rkpise A utržena (viz výše) 29 Ale] vyn. PNTU — 30 Mnohý pak NTOU — Mnozí pak zástupové P — stlali jsú BNPCOU — 31 jiní pak PNTU — řezáchu] řezali BC, lámáchu K, sekali PNTOU — stromuov] dříví BPNTU — stlali jsú] v A bylo asi stláše, jak lze souditi z nepatrného zbytku slova; stláchu K, metali PNOUT — 32 na cestě] vyn. P — cestu NOU — Ale] A BKPNOTU — předcházeli BC, napřed šli PNTOU — 33 a] i ti U — po něm jdiechu] ná- sledovali jeho C — po něm] nazad PTNOU — jdiechu] vyn. PNT, byli OU — šli BK - volali sú BKPONTOU — 34 Spas nás, synu] Aj, syn U — Spas ... Daviduov] Spasení synem Davidovým BPN, Osanna (+ to jest T) spasení synem Davidovým OT — nás na vejsostech C — 35 který s' jenž jest (si C) KC — který s' . .. buožie] jenž se béře ve jméno boží (Páně PNOT)! Spas nás na výsostech! BPNOT, jenž se béře, Spasitel, ve jménu Páně! Spasiž nás na výsostech U — boží! Spas nás na vej- — sosti! C 36 Výklad na čtení] vyn. ABSO, Vejklad PN, Počíná se výklad na svaté čtení R, Vejklad na to čtení T, Vejklad I. U, Vejklad první na to svaté čtení též v první neděli adventní C 37 Pro iniciálku D ponecháno v A místo, ale nenapsána — Dnes] Pobožní, věrní, milí křesťané, dnes (dnešní tento den 0) S0 a pamatujeme] připomínáme sobě O, pamatujeme s církví svatau T — čas vyn. TUO a] vyn. TUO — velmi] vyn. SO — slavný a] vyn. BKCNPRTU — 37—38 a znamenitý ... příští jest] památku pří- chodu O —37 velmi znamenitý S — 38 svatého . . . příští jest] příchodu S — jenž . . řečeno] a česky říkáme U — 40 nás vysvobodil a] vyn. U — a po- mohl] vyn. SO — pomohl nám KNU — Tento čas a] A tato O — čas] hod S, vyn. U — a] nebo N, vyn. U — hod] památka S, památka adventu Páně O ustanoven CNTU, ustanovena SO
3 rúcha svá a jemu svrchu seděti kázali. SAle 30 mnohý zástup stláchu rúcha svá na cestě a jiníX řezáchu ratolesti z stromuov a stlali jsú na cestě. Ale zástupové, kteříž předchá- ziechu a kteříž po něm jdiechu, voláchu řkúce: »Spas nás, synu Daviduov! Požehnaný, 35který s' přišel ve jméno buožie!« 12 Výklad na čtení. Dnes pamatujeme čas a hod velmi slavný a znamenitý adventu svatého, jenž jest česky řečeno příští; a to příští jest Pána našeho Ježíše Krista na tento svět pro nás pro hříšné, aby 40 nás vysvobodil a pomohl z moci ďábelské. Tento čas a hod ustaven 29 jemu] jej OU — svrchu... kázali] aby svrchu sedl (seděl NT), připravili PNT, na vrchu (svrchu O) posadili UO — sednúti K, sísti C — 29—31 Část v § v rkpise A utržena (viz výše) 29 Ale] vyn. PNTU — 30 Mnohý pak NTOU — Mnozí pak zástupové P — stlali jsú BNPCOU — 31 jiní pak PNTU — řezáchu] řezali BC, lámáchu K, sekali PNTOU — stromuov] dříví BPNTU — stlali jsú] v A bylo asi stláše, jak lze souditi z nepatrného zbytku slova; stláchu K, metali PNOUT — 32 na cestě] vyn. P — cestu NOU — Ale] A BKPNOTU — předcházeli BC, napřed šli PNTOU — 33 a] i ti U — po něm jdiechu] ná- sledovali jeho C — po něm] nazad PTNOU — jdiechu] vyn. PNT, byli OU — šli BK - volali sú BKPONTOU — 34 Spas nás, synu] Aj, syn U — Spas ... Daviduov] Spasení synem Davidovým BPN, Osanna (+ to jest T) spasení synem Davidovým OT — nás na vejsostech C — 35 který s' jenž jest (si C) KC — který s' . .. buožie] jenž se béře ve jméno boží (Páně PNOT)! Spas nás na výsostech! BPNOT, jenž se béře, Spasitel, ve jménu Páně! Spasiž nás na výsostech U — boží! Spas nás na vej- — sosti! C 36 Výklad na čtení] vyn. ABSO, Vejklad PN, Počíná se výklad na svaté čtení R, Vejklad na to čtení T, Vejklad I. U, Vejklad první na to svaté čtení též v první neděli adventní C 37 Pro iniciálku D ponecháno v A místo, ale nenapsána — Dnes] Pobožní, věrní, milí křesťané, dnes (dnešní tento den 0) S0 a pamatujeme] připomínáme sobě O, pamatujeme s církví svatau T — čas vyn. TUO a] vyn. TUO — velmi] vyn. SO — slavný a] vyn. BKCNPRTU — 37—38 a znamenitý ... příští jest] památku pří- chodu O —37 velmi znamenitý S — 38 svatého . . . příští jest] příchodu S — jenž . . řečeno] a česky říkáme U — 40 nás vysvobodil a] vyn. U — a po- mohl] vyn. SO — pomohl nám KNU — Tento čas a] A tato O — čas] hod S, vyn. U — a] nebo N, vyn. U — hod] památka S, památka adventu Páně O ustanoven CNTU, ustanovena SO
Strana 4
4 jest od svatého Petra; protož lidé křesťané měli by tento čas náramně sobě vážiti a ctíti a rozjímati to dobrodínství, kteréž jest nám učinil náš milý Pán; ll jakož jest sám řekl u Veliký čtvrtek: »Prý, víte-li, co sem vám učinil?« Volení buoží, ti ť to umějí 45 vážiti a rozjímati, co jest jim učinil dobrého; ale lid tělesný, ho- vadný, ba, nepomyslí ť na to. Právě se jest již “tento» lid na to dal, že jest jemu vše jedno, tento čas svatý jako jindy; nic se neumie nynější lid vážnějí a snažnějí povobieratis svým milým Buohem a s jeho dobrodínstvím. Ale die svatý Pavel: »Vyplacuj íce čas!« 50 Tak by měli lidé čas vyplacovati, že jsú dříve nemohli na službě buoží pobyti pro diela tělesná: ono na žeň šli, ono na vinnice kopat, ono na lauky dělat, ono i ono. Již to nyní nahrazovati, vyplaco- — 23 41 Petra, apoštola Páně S0 — lid S0, lidé a CNT — křesťané] vyn. U, křesťané věrní N, křesťanský S0 — měl S0 — tento čas] vyn. O — 42 náramně] velmi U, náramně velice a draze C — «a ctíti vyn. A, jej ctíti O — rozjímati sobě O — to] ta SO — dobrodiení KNSO, veliké dobrodíní U — kteráž SO — 43 ráčil učiniti SO — náš] vyn. SO — Pán] Buoh KC, Pán Ježíš TU — jakož nebo U — jest] to potom S, potom O — sám] vyn. C — 44 štvrtek U, čtvrtek apoštoluom B — Prý] řka T, vyn. BKUSO — já vám C — učinil já, Pán váš? O — ti ť] vyn. NSO, ti ť vědí a ti ť C — 45 dobře vážiti O, sobě vážiti T — a rozjímati] vyn. SO — učinil drahý Pán Ježíš T — dobrého a spasitedlného N — ale] než O — lid tento RO, lidé U — tělesní, hovadní a lehkomyslní U — hovadný, neřádný, smilný, užralý a o své spasení nedba[n]lý a Pána Boha jenž se nechce báti ani jeho přikázaní svatých plniti T — 46 ba] ba i NR, ba, ani ť C, ba ti ť ani T, ani USO — neumí pomysliti U — 46—47 se . . . jindy] tomuto lidu jest tento čas svatého adventu tak jako jiní dnové U — 46 již] vyn. NO — «tento» vyn. A — 47 dal] vydal CNSO — vše jedno] vyn. O — jedno] rovno N, za jedno, rovné S — tento] vyn. S — svatý] kající O, svatý a kající S — jako] jest rovně jako O — jindyl jiný S, jiný čas O — nic] nebo O — neumějí UO — 48 nynější] vyn. USO, tento BKC, nynější tento R — lid] vyn. USO — vážnějí ... povobierati] vážně a ná- božně obírati U — vážně O — snažně O — vyn. A — 49 a] ani O — jeho božskejm C — dobrodíním U, dobrodíními O — Ale] Jakož SO — Vyplacu- jíce] Vyplacujte A (ale mezi cuj- a-te nad řádkem napsáno i); Vykupujíce S, že máme čas vykupovati, že noc pominula a den se při- blížil O — 50 Tak] V němž S — Tak by ... dříve] Ješto sme teď prvé O — že] ješto S — dříve] prvé S — nemohli tak BK — na] při OS — službách božích O — 51 pobyti] bývati O, pobyti, a to C — pro ta C — diela tělesná] svá díla (+ hmotná 0) SO — ono] v létě onino U — 51—52 ono na žeň ...i ono] nebo sau (+ mnozí O) šli na lauky, na pole vorati, kopati a jiné (jiná díla dělati O) SO—51 ono] onino U — kopati N — 52 ono na lauky ... i ono] i na rozličná díla U — Již to nyní] Nyní na dlauhé noci máme to U — 52—53 Již ... přivstana] Ale již nyní jsau noci dlauhé, že se bude (vyn. O) moci (může O) jeden (+ každý O) dobře SO — 52 nyní] není B, by nyní měli NT 44 Jan 13, 12 — 49 Etez. 5, 16 —
4 jest od svatého Petra; protož lidé křesťané měli by tento čas náramně sobě vážiti a ctíti a rozjímati to dobrodínství, kteréž jest nám učinil náš milý Pán; ll jakož jest sám řekl u Veliký čtvrtek: »Prý, víte-li, co sem vám učinil?« Volení buoží, ti ť to umějí 45 vážiti a rozjímati, co jest jim učinil dobrého; ale lid tělesný, ho- vadný, ba, nepomyslí ť na to. Právě se jest již “tento» lid na to dal, že jest jemu vše jedno, tento čas svatý jako jindy; nic se neumie nynější lid vážnějí a snažnějí povobieratis svým milým Buohem a s jeho dobrodínstvím. Ale die svatý Pavel: »Vyplacuj íce čas!« 50 Tak by měli lidé čas vyplacovati, že jsú dříve nemohli na službě buoží pobyti pro diela tělesná: ono na žeň šli, ono na vinnice kopat, ono na lauky dělat, ono i ono. Již to nyní nahrazovati, vyplaco- — 23 41 Petra, apoštola Páně S0 — lid S0, lidé a CNT — křesťané] vyn. U, křesťané věrní N, křesťanský S0 — měl S0 — tento čas] vyn. O — 42 náramně] velmi U, náramně velice a draze C — «a ctíti vyn. A, jej ctíti O — rozjímati sobě O — to] ta SO — dobrodiení KNSO, veliké dobrodíní U — kteráž SO — 43 ráčil učiniti SO — náš] vyn. SO — Pán] Buoh KC, Pán Ježíš TU — jakož nebo U — jest] to potom S, potom O — sám] vyn. C — 44 štvrtek U, čtvrtek apoštoluom B — Prý] řka T, vyn. BKUSO — já vám C — učinil já, Pán váš? O — ti ť] vyn. NSO, ti ť vědí a ti ť C — 45 dobře vážiti O, sobě vážiti T — a rozjímati] vyn. SO — učinil drahý Pán Ježíš T — dobrého a spasitedlného N — ale] než O — lid tento RO, lidé U — tělesní, hovadní a lehkomyslní U — hovadný, neřádný, smilný, užralý a o své spasení nedba[n]lý a Pána Boha jenž se nechce báti ani jeho přikázaní svatých plniti T — 46 ba] ba i NR, ba, ani ť C, ba ti ť ani T, ani USO — neumí pomysliti U — 46—47 se . . . jindy] tomuto lidu jest tento čas svatého adventu tak jako jiní dnové U — 46 již] vyn. NO — «tento» vyn. A — 47 dal] vydal CNSO — vše jedno] vyn. O — jedno] rovno N, za jedno, rovné S — tento] vyn. S — svatý] kající O, svatý a kající S — jako] jest rovně jako O — jindyl jiný S, jiný čas O — nic] nebo O — neumějí UO — 48 nynější] vyn. USO, tento BKC, nynější tento R — lid] vyn. USO — vážnějí ... povobierati] vážně a ná- božně obírati U — vážně O — snažně O — vyn. A — 49 a] ani O — jeho božskejm C — dobrodíním U, dobrodíními O — Ale] Jakož SO — Vyplacu- jíce] Vyplacujte A (ale mezi cuj- a-te nad řádkem napsáno i); Vykupujíce S, že máme čas vykupovati, že noc pominula a den se při- blížil O — 50 Tak] V němž S — Tak by ... dříve] Ješto sme teď prvé O — že] ješto S — dříve] prvé S — nemohli tak BK — na] při OS — službách božích O — 51 pobyti] bývati O, pobyti, a to C — pro ta C — diela tělesná] svá díla (+ hmotná 0) SO — ono] v létě onino U — 51—52 ono na žeň ...i ono] nebo sau (+ mnozí O) šli na lauky, na pole vorati, kopati a jiné (jiná díla dělati O) SO—51 ono] onino U — kopati N — 52 ono na lauky ... i ono] i na rozličná díla U — Již to nyní] Nyní na dlauhé noci máme to U — 52—53 Již ... přivstana] Ale již nyní jsau noci dlauhé, že se bude (vyn. O) moci (může O) jeden (+ každý O) dobře SO — 52 nyní] není B, by nyní měli NT 44 Jan 13, 12 — 49 Etez. 5, 16 —
Strana 5
5 25 2b vati, li brž nynie na této noci dlauhé jednak [se] přivstana po- modliti se milému Buohu, prositi milého Buoha, aby dal účastnu 55 býti vtělení svého milého Syna (nebo to jistě věz, ktož kolvěk nebude účasten jeho vtělenie, že žádný nepřijde do nebe), — jednak se povobierati s jeho dobrodínstviem, že nic nás nepotřeboval, ani jemu co chvály ubylo, ani přibylo s námi, než z pauhlé dobroty božské ráčil pro nás biedné, hubené přijíti na tento biedný, hubený 60 svět: taký pán, taký král takú psotu, biedu, hanění podstúpiti Ó předivná dobroto božská! Jednak se s tím povobierati, jakož die Zachariáš prorok: »Vesel se, dcero sionská! Aj, král tvuoj béře se tobě.« Hle, prý, tobě! I poněvadž tobě, kterakž pak všech věcí z sebú nedá? Oj, veselme se, milí křesťané, v tom dobrém 52—53 vyplacovati ... přivstana] i v noci procejtna U — 53 brž] a již K, již BPCRT, zvláště N — té T — jednak [se], přivstana] tento čas svatý přivstati, jednak BKC, ano se tím prvé přivstává N, jednak se při- vstává PT — ba pomodliti T, ba modliti N (ba v N těžko čitelné, snad též jen a) — 54 se] vyn. PRSO; v rukopise A připsáno teprve dodatečně, červeně — milému Buohu] vyn. BKC — prositi] poprositi BC, a prositi K, a snažně prositi O — milého Buoha] jeho milosti božské O, vyn. S — aby nám O — dal] ráčil dáti TO, nás učinil U, dal jemu S — aučastna NU — 55 býti] vyn. U — to] o tom O — vězme S0 — kdož kolivěk R, že kdož O — 56 drahého (svatého C) vtělení OC — ni- žádný BK, ten žádný U — jednak] protož náleží nám jednak N, ale (+ my ť 0) máme S0 — jednak ... dobrodínstviem] i máme vážiti a roz- jímati jeho dobrodíní U — 57 dobrodínstvími C — nic] v ničem S0 — 58 chvály tím U — ani] nebo SO — s námi] v A napsáno, ale čer- veně škrtnuto, námi KPCNRT, s námi UOS — než toliko S0 — z pauhé [lásky a] K — pauhé CNUSO, pohle(!) T — 59 božské] jeho B, své U, vyn. SO — biedné] hříšné S0 — hubené] vyn. USO — na] v BC — biedný] vyn. PNS — hubený] hanebný BC, vyn. PNTUSO — 60 taký pán] takový pán PCNUS, jsa takový pán O — taký král] a král TNSO, a takový král UC — takovau TNU, vyn. SO — hanění] hanebnú P, hanění ráčil BKNT (ale v K ráčil je až pozdější přípisek) — 61 Ó] Jistě S0 — dobrota RUS, veliká dobrota O — boží U — Jednak... povobierati] I umějmež toho povážiti U, Máme se také povobírati s tím SO — jakož] což SO — 62 pověděl N — Izaiáš(!) O — Vesel ... sionská!] vyn. SO — Ej UC — tvuoj] vyn. U — 63 k tobě (+ tichý O) CUSO, tobě — [tichý] K — Hle, prý] I dí BKC, Hle, praví U — Hle ... tobě!] vyn. SO tobě] jde k tobě (+ k tvé milé duši O) SO — 63—65 kterakž... sionská!] také ť z sebau všecky (+ své 0) věci přinese SO — 63—64 pak... nedá?] tobě on s sebau chce věčnau radost dáti U — 64 Oj] Au NTC, Ej U — Oj .. . křesťané) Uj, veselme se B, Vyvesel se, milý K veselte se C — 62 Zach. 9, 9
5 25 2b vati, li brž nynie na této noci dlauhé jednak [se] přivstana po- modliti se milému Buohu, prositi milého Buoha, aby dal účastnu 55 býti vtělení svého milého Syna (nebo to jistě věz, ktož kolvěk nebude účasten jeho vtělenie, že žádný nepřijde do nebe), — jednak se povobierati s jeho dobrodínstviem, že nic nás nepotřeboval, ani jemu co chvály ubylo, ani přibylo s námi, než z pauhlé dobroty božské ráčil pro nás biedné, hubené přijíti na tento biedný, hubený 60 svět: taký pán, taký král takú psotu, biedu, hanění podstúpiti Ó předivná dobroto božská! Jednak se s tím povobierati, jakož die Zachariáš prorok: »Vesel se, dcero sionská! Aj, král tvuoj béře se tobě.« Hle, prý, tobě! I poněvadž tobě, kterakž pak všech věcí z sebú nedá? Oj, veselme se, milí křesťané, v tom dobrém 52—53 vyplacovati ... přivstana] i v noci procejtna U — 53 brž] a již K, již BPCRT, zvláště N — té T — jednak [se], přivstana] tento čas svatý přivstati, jednak BKC, ano se tím prvé přivstává N, jednak se při- vstává PT — ba pomodliti T, ba modliti N (ba v N těžko čitelné, snad též jen a) — 54 se] vyn. PRSO; v rukopise A připsáno teprve dodatečně, červeně — milému Buohu] vyn. BKC — prositi] poprositi BC, a prositi K, a snažně prositi O — milého Buoha] jeho milosti božské O, vyn. S — aby nám O — dal] ráčil dáti TO, nás učinil U, dal jemu S — aučastna NU — 55 býti] vyn. U — to] o tom O — vězme S0 — kdož kolivěk R, že kdož O — 56 drahého (svatého C) vtělení OC — ni- žádný BK, ten žádný U — jednak] protož náleží nám jednak N, ale (+ my ť 0) máme S0 — jednak ... dobrodínstviem] i máme vážiti a roz- jímati jeho dobrodíní U — 57 dobrodínstvími C — nic] v ničem S0 — 58 chvály tím U — ani] nebo SO — s námi] v A napsáno, ale čer- veně škrtnuto, námi KPCNRT, s námi UOS — než toliko S0 — z pauhé [lásky a] K — pauhé CNUSO, pohle(!) T — 59 božské] jeho B, své U, vyn. SO — biedné] hříšné S0 — hubené] vyn. USO — na] v BC — biedný] vyn. PNS — hubený] hanebný BC, vyn. PNTUSO — 60 taký pán] takový pán PCNUS, jsa takový pán O — taký král] a král TNSO, a takový král UC — takovau TNU, vyn. SO — hanění] hanebnú P, hanění ráčil BKNT (ale v K ráčil je až pozdější přípisek) — 61 Ó] Jistě S0 — dobrota RUS, veliká dobrota O — boží U — Jednak... povobierati] I umějmež toho povážiti U, Máme se také povobírati s tím SO — jakož] což SO — 62 pověděl N — Izaiáš(!) O — Vesel ... sionská!] vyn. SO — Ej UC — tvuoj] vyn. U — 63 k tobě (+ tichý O) CUSO, tobě — [tichý] K — Hle, prý] I dí BKC, Hle, praví U — Hle ... tobě!] vyn. SO tobě] jde k tobě (+ k tvé milé duši O) SO — 63—65 kterakž... sionská!] také ť z sebau všecky (+ své 0) věci přinese SO — 63—64 pak... nedá?] tobě on s sebau chce věčnau radost dáti U — 64 Oj] Au NTC, Ej U — Oj .. . křesťané) Uj, veselme se B, Vyvesel se, milý K veselte se C — 62 Zach. 9, 9
Strana 6
6 3" 65 tak ve li likém nám daném! Ej, vesel se a raduj se, dcero sionská! — A také se druhdy báti i lekati řkúc: »Ú, běda mně nebožčíkovi, nebudu-li já účasten toho jeho příští a vtělenie, nastojte!« A protož již nynie každý křesťan jest k tomu zavázán, aby tento čas svatý zachoval v pokání svatém a již tyto čtyry neděle počna od dneška 70 až do buožieho narození připravoval se, aby hodně to drahé tělo a svatú krev mohl přijímati a tudy účasten býti vtělenie jeho, drahého Pána; ale vy necháte, až tam bude poslednie týden; veď-li, dosti času k zpovědi?! A, běda, nestojte! Svatý Augustin die, že, ktož tohoto času netbá právě zachovati a připravovati se, 75 že nic jiné než peklo jeho čeká. A svatý Rehoř k témuž mluví a napomiená: »Manželé, il již abyšte v čistotě stáli a všech příčin se varovali, abyšte se mohli zdržeti, léhati zvláště již tento čas, 35 65 tak velikém] převelikém darmo U — Aj RN, Au C — Ej, vesel se] Uj, vesel se B, Vyvesel se K — dcerko C — také] protož O — druhdy] někdy U, jest (+ nám 0) potřeba SO — i boj C — 66 lekati máme N, a lekej C — řka BU, řkauce N, říkaje O — Ú] vyn. BKUO, Au NT, Ó C — nebožtí- kovi N, nebožtíčkovi CUSO, nebožíčkovi R — 67 já] vyn. S0 — toho] — vyn. USO — jeho] svatého C — příští a] vyn. O — nastojte] vyn. SO 68 již nynie] vyn. UO — nynie] vyn. S — věrný křesťan SO — jest] vyn. S — svatý] vyn. SO — 69 zachoval se N, zachovával O — a již... dneška] i manželé mají se v čistotě chovati, počna v tento svatý advent U, a tak od dneška SO — 70 až do buožieho] k božímu O — připravovati se U, aby se připravoval S, aby se započal připravovati O — aby na ten tak slavný hod O — hodně] důstojně O — to drahé] jeho svaté SO — 71 svatú] vyn. SO — krev s kalichu Páně T — mohli U — tudy mohl C — býti] se činiti SO — jeho] toho SO — 72 Pána] vyn. O, Pána Ježíše Krista T — necháte] říkáte U, raději ponecháte S0 — tam] vyn. USO — bude potom T — v poslední RUSO — 73 veď-li] viď-li B, veď-li, že N, že U, viďte, že bude S, a řeknete, že máte S; vA in marg. tužkou, rukou Hankovou: veď-li num — že času T — ke zpovědi BKC, k svaté spovědi SO — A] Ale T, Ó U, Och S, Ach O — běda nám O — nastojte, vy nedbalci! T — Ano svatý O — 74 praví S0 — že] vyn. O — na tento čas U, těchto časů C, toho času SO — zanedbá S0 — právě... připravovati se] a nehledí se tak chovati, jak radu boží slyší U, se právě káti a k tomu se hodně připravovati O — při- praviti se (ale pod tím touž rukou: vova) T — 75 nic... čeká] ho peklo očekává SO — jiného BKCNTU — nečeká CU — Rehoř dí C — témuž] tomu U — k témuž mluví a] nás také O — mluvě C — 76 napomíná řka N, napomíná manžely řka U — Manželé] vyn. U, aby (+ se O) man- želé S0 — již . . . stáli a] vyn. SO — všech] všelijakých SO — 77 se varovali . . tento čas] varovali, zdržujíce se jedni od druhých, aby zvláště léhali S, zlých varovali, jedni od druhých se zdržovali a každý zvláště léhali O — aby BKC — se mohli zdržeti] vyn. U — léhati] vyn. K, líhati R, máte líhati N, líhali U — již] vyn. U — v tento RU — svatý čas BKPCRNT, čas adventní a svatý U —
6 3" 65 tak ve li likém nám daném! Ej, vesel se a raduj se, dcero sionská! — A také se druhdy báti i lekati řkúc: »Ú, běda mně nebožčíkovi, nebudu-li já účasten toho jeho příští a vtělenie, nastojte!« A protož již nynie každý křesťan jest k tomu zavázán, aby tento čas svatý zachoval v pokání svatém a již tyto čtyry neděle počna od dneška 70 až do buožieho narození připravoval se, aby hodně to drahé tělo a svatú krev mohl přijímati a tudy účasten býti vtělenie jeho, drahého Pána; ale vy necháte, až tam bude poslednie týden; veď-li, dosti času k zpovědi?! A, běda, nestojte! Svatý Augustin die, že, ktož tohoto času netbá právě zachovati a připravovati se, 75 že nic jiné než peklo jeho čeká. A svatý Rehoř k témuž mluví a napomiená: »Manželé, il již abyšte v čistotě stáli a všech příčin se varovali, abyšte se mohli zdržeti, léhati zvláště již tento čas, 35 65 tak velikém] převelikém darmo U — Aj RN, Au C — Ej, vesel se] Uj, vesel se B, Vyvesel se K — dcerko C — také] protož O — druhdy] někdy U, jest (+ nám 0) potřeba SO — i boj C — 66 lekati máme N, a lekej C — řka BU, řkauce N, říkaje O — Ú] vyn. BKUO, Au NT, Ó C — nebožtí- kovi N, nebožtíčkovi CUSO, nebožíčkovi R — 67 já] vyn. S0 — toho] — vyn. USO — jeho] svatého C — příští a] vyn. O — nastojte] vyn. SO 68 již nynie] vyn. UO — nynie] vyn. S — věrný křesťan SO — jest] vyn. S — svatý] vyn. SO — 69 zachoval se N, zachovával O — a již... dneška] i manželé mají se v čistotě chovati, počna v tento svatý advent U, a tak od dneška SO — 70 až do buožieho] k božímu O — připravovati se U, aby se připravoval S, aby se započal připravovati O — aby na ten tak slavný hod O — hodně] důstojně O — to drahé] jeho svaté SO — 71 svatú] vyn. SO — krev s kalichu Páně T — mohli U — tudy mohl C — býti] se činiti SO — jeho] toho SO — 72 Pána] vyn. O, Pána Ježíše Krista T — necháte] říkáte U, raději ponecháte S0 — tam] vyn. USO — bude potom T — v poslední RUSO — 73 veď-li] viď-li B, veď-li, že N, že U, viďte, že bude S, a řeknete, že máte S; vA in marg. tužkou, rukou Hankovou: veď-li num — že času T — ke zpovědi BKC, k svaté spovědi SO — A] Ale T, Ó U, Och S, Ach O — běda nám O — nastojte, vy nedbalci! T — Ano svatý O — 74 praví S0 — že] vyn. O — na tento čas U, těchto časů C, toho času SO — zanedbá S0 — právě... připravovati se] a nehledí se tak chovati, jak radu boží slyší U, se právě káti a k tomu se hodně připravovati O — při- praviti se (ale pod tím touž rukou: vova) T — 75 nic... čeká] ho peklo očekává SO — jiného BKCNTU — nečeká CU — Rehoř dí C — témuž] tomu U — k témuž mluví a] nás také O — mluvě C — 76 napomíná řka N, napomíná manžely řka U — Manželé] vyn. U, aby (+ se O) man- želé S0 — již . . . stáli a] vyn. SO — všech] všelijakých SO — 77 se varovali . . tento čas] varovali, zdržujíce se jedni od druhých, aby zvláště léhali S, zlých varovali, jedni od druhých se zdržovali a každý zvláště léhali O — aby BKC — se mohli zdržeti] vyn. U — léhati] vyn. K, líhati R, máte líhati N, líhali U — již] vyn. U — v tento RU — svatý čas BKPCRNT, čas adventní a svatý U —
Strana 7
a tak se spíše zdržíte.« A, nastojte, biední, hanební manželé, jak vy málo toho [nejtbáte, zviete, nemějte péče! Poněvadž člověk, 80 počna se dnes připravovati, ty všecky čtyry neděle se připravuje, aby mohl tělo buoží a krev buožie hodně přijímati na vánoce, a nikoli ještě hoden nebude, leč milý Buoh svú pomoc dá: a ty pak na týden neb na několiko dní, když teď knězi pošepceš, nuž s tím k tělu buožiemu, i chceš hodně přijímati? Nenaděj se nikoli! 85 A vy pak, zjevnie přestúpce přikázaní buožieho, ješto věrujete, buohdákáte, přisaháte, lajete, nectně mluvíte, neděle nesvětíte, račtež pak i k tělu buožiemu jíti! A, vy, ješto k tancuom, k kolbám 43 78 a tak se spíše] vyn. O — se] vyn. S — spíše] píše(!) K, spíšeji zdržíte] zdržeti K, v tento čas kající se zdrželi S, a tento kající S — čas pobožně se chovali O — A] Ach BUSO, Ale T - nastojte] vyn. O — přebídní O — hanební a hovadní T — jak vy málo] málo ť vy S, což vy málo O 79 toho] na to TUO — dbáte BKPONRTUSO — ó zvíte N, zvíte to U, ale zvíte ť O — jen nemějte NT — nemějte péče] nebudete-li míti na to obvzláštní paměti a péče C, kde ť bude déle býti U, co ť vám s toho přijde SO - péče anebo smíchu T — 79—80 člověk ... připravuje] se má člověk (+ každý O) po tyto čtyry neděle připravovati SO — 81 buoží] vyn. USO — buožie] vyn. PC, boží s kalicha Páně T, Krista Pána SO na vánoce] vyn. RU — 82 a nikoli] však nikoli N — toho hoden O — leč) ač U, leč jemu S0 — svau svatau N — ráči dáti TSO — a ty pak] ale my pak jen (teprva 0) SO — 83 na týden neb] vyn. U, až v poslední tejden O — několiko dní] některý den NTUS, vyn. O — teď] vyn. U, jen SO — pošepce U, pošeptá S, pošeptáme O — nuž] muž(!) R, hned U — 84 s tím] vyn. USO, s tím hned rychle C — chce S, chcem O —- hodně tu velebnau svátost O — Aha (Oh S), nenaděj se BS, Ach nenadějte se O — nikoli, aby jste měli hodně milost boží s tau měrau přijímati! T — 85 A] Nebo jste T, vyn. N — A vy ... přestúpce] Poněvadž zjevně přestupujete S0 — pak] vyn. PU — vy mnozí T — přestaupce K, přestupníci NRU — boží SO — ješto] vyn. SO - věrujete] vyn. O, věrujete, dušujete N — 86 bohdákáte, dušakáte U přisaháte, natisíceb«i jete (ps.: na tyficzebiegete), sakramentujete! Ó ne- čistá usta, co by dobré bylo, aby do nich kámen vložil aneb smůly nalil za tu chvíli, když máš sakramenta v každým slově necně vypustiti! a k tomu jinak lajete .. . T — lajete] vyn. U — nectně] lehkomyslně U, nectně a S, nectně a nemravně O — neděle Páně T, neděle boží N, neděle svaté C nesvětíte, nu, s tím se vším NT — 87 račtež .. . jíti] vyn. SO — tělu buožie- mu] stolu Páně U — buožemu] a krvi boží T — 87—90 A, vy . . . . buožiemu] k tancům, ke hrám chodíte a na ně se díváte, ó bídní lidé, co na tom máte, (+ že tak na to O) zevlujete a dobrodíní božích sauce (nejsauce O) nevděčni (vděčni 0), čas (+tak O) vzáctný potracujete, nad Bohem se zapomínáte? SO — 87 vy pak C — k těm proklatým k tancům T — 87—89 k kolbám ... dívati] červeně v A přetrženo — 87 a k kolbám BK — k kolbám] ke hrám U, k kolbám a k těm črtovým — kartům, koztkám(!) T
a tak se spíše zdržíte.« A, nastojte, biední, hanební manželé, jak vy málo toho [nejtbáte, zviete, nemějte péče! Poněvadž člověk, 80 počna se dnes připravovati, ty všecky čtyry neděle se připravuje, aby mohl tělo buoží a krev buožie hodně přijímati na vánoce, a nikoli ještě hoden nebude, leč milý Buoh svú pomoc dá: a ty pak na týden neb na několiko dní, když teď knězi pošepceš, nuž s tím k tělu buožiemu, i chceš hodně přijímati? Nenaděj se nikoli! 85 A vy pak, zjevnie přestúpce přikázaní buožieho, ješto věrujete, buohdákáte, přisaháte, lajete, nectně mluvíte, neděle nesvětíte, račtež pak i k tělu buožiemu jíti! A, vy, ješto k tancuom, k kolbám 43 78 a tak se spíše] vyn. O — se] vyn. S — spíše] píše(!) K, spíšeji zdržíte] zdržeti K, v tento čas kající se zdrželi S, a tento kající S — čas pobožně se chovali O — A] Ach BUSO, Ale T - nastojte] vyn. O — přebídní O — hanební a hovadní T — jak vy málo] málo ť vy S, což vy málo O 79 toho] na to TUO — dbáte BKPONRTUSO — ó zvíte N, zvíte to U, ale zvíte ť O — jen nemějte NT — nemějte péče] nebudete-li míti na to obvzláštní paměti a péče C, kde ť bude déle býti U, co ť vám s toho přijde SO - péče anebo smíchu T — 79—80 člověk ... připravuje] se má člověk (+ každý O) po tyto čtyry neděle připravovati SO — 81 buoží] vyn. USO — buožie] vyn. PC, boží s kalicha Páně T, Krista Pána SO na vánoce] vyn. RU — 82 a nikoli] však nikoli N — toho hoden O — leč) ač U, leč jemu S0 — svau svatau N — ráči dáti TSO — a ty pak] ale my pak jen (teprva 0) SO — 83 na týden neb] vyn. U, až v poslední tejden O — několiko dní] některý den NTUS, vyn. O — teď] vyn. U, jen SO — pošepce U, pošeptá S, pošeptáme O — nuž] muž(!) R, hned U — 84 s tím] vyn. USO, s tím hned rychle C — chce S, chcem O —- hodně tu velebnau svátost O — Aha (Oh S), nenaděj se BS, Ach nenadějte se O — nikoli, aby jste měli hodně milost boží s tau měrau přijímati! T — 85 A] Nebo jste T, vyn. N — A vy ... přestúpce] Poněvadž zjevně přestupujete S0 — pak] vyn. PU — vy mnozí T — přestaupce K, přestupníci NRU — boží SO — ješto] vyn. SO - věrujete] vyn. O, věrujete, dušujete N — 86 bohdákáte, dušakáte U přisaháte, natisíceb«i jete (ps.: na tyficzebiegete), sakramentujete! Ó ne- čistá usta, co by dobré bylo, aby do nich kámen vložil aneb smůly nalil za tu chvíli, když máš sakramenta v každým slově necně vypustiti! a k tomu jinak lajete .. . T — lajete] vyn. U — nectně] lehkomyslně U, nectně a S, nectně a nemravně O — neděle Páně T, neděle boží N, neděle svaté C nesvětíte, nu, s tím se vším NT — 87 račtež .. . jíti] vyn. SO — tělu buožie- mu] stolu Páně U — buožemu] a krvi boží T — 87—90 A, vy . . . . buožiemu] k tancům, ke hrám chodíte a na ně se díváte, ó bídní lidé, co na tom máte, (+ že tak na to O) zevlujete a dobrodíní božích sauce (nejsauce O) nevděčni (vděčni 0), čas (+tak O) vzáctný potracujete, nad Bohem se zapomínáte? SO — 87 vy pak C — k těm proklatým k tancům T — 87—89 k kolbám ... dívati] červeně v A přetrženo — 87 a k kolbám BK — k kolbám] ke hrám U, k kolbám a k těm črtovým — kartům, koztkám(!) T
Strana 8
8 běžíte dívat se, ó biednie lidé, že tu dva vsteklá Němce k sobě poběhneta neb jiná trleky, vám se dívati — pak s tím k tělu 90 buožiemu! A, vy, ženy biedné, ješto poklesnúce se, zle řiekáte — oh, biedná usta nestydatá! —: »Ú, prý, zapomienám se!« Milá, zapomienáš se! Ú, shledáš, že ť se nad tebú Buoh zapomene v tvú najpilnější potřebu, když ť bude na smrti. A vy také, muží biední, hanební lájce, i ženy druhé, ješto nectně lajete a mluvíte: i budete 95 pak smieti ten jazyk vomočiti v té drahé krvi? A, nastojte, nastojte! Běda bude, běda, nebožátka! 88 dívati NU — se, hrát T — že] vyn. P — 88—89 že tu... pak] a C, i na kolby se díváte, a oni co steklá zvěř k sobě ženau, a U — 88 vsteklá Němce] vzteklce K, steklá Němce aneb Čechy B, vzteklí Němci TN — 89 po- běhnau T, běží N — neb ... trleky] aneb nějací trleci B — jiné PT, jiní N — trleky] trhlíci N, bláznovství T — a vám se tomu dívati K, a vám se chce na to dívati T, a vy se na ně díváte a N — tělu] stolu U — 90 buožiemu (+ a krvi boží T)! Zajisté, (+ pravím T) by ť přiklekl takový kto a já věděl, že ť bych jej pominul a nedal bych mu těla božího (+ i krve RT) BKPRNT; božímu zajisté přistupují; já zajisté, by ť přiklekl kdo takový, kdybych zvěděl, že bych mu neposlaužil U — A vy] vyn. R, Vy pak N, Ano vy O — biedné] biedné a dievky mnohé nestydaté K, nestydaté S, bídné a nesty- daté O — 90—91 ješto... Ú] říkáváte: Au SO — 90 ješto ... řiekáte) zle a nevážně mluvíte U — se] vyn. P — 91 oh] Ó N, och CU — nestydatá! A když by ji trestal, bude ť řieci K, nestydatá! A obecně takové říkají B, nestydatá! A mnohá ť bude říci C — Ú] vyn. BK, Au N, A U — prý vyn. BK — zapomněla sem se SO — Milá Putifarko nestydatá T — Milá, zapo- mienáš se] vyn. U, Inu, milá (milé ženy O), že si ty zapomněla (zapome- nula O) se SO — 92 se] v A připsáno až dodatečně ,červeně, vyn. PRN — Ú] vyn. BKC, ó T — Ú, shledáš] uhlédáš PRNT, uhlídáš, nebude-li pokání U, shledáš to C, uhlídáš (+ to 0) S0 — milý Pán Bůh zase T, Bůh také SO — svau O — 93 najpilnější] nejposlednější hodinu a R, nejposlední (!)S, poslední O — potřebu] hodinu S0 — na] při RU — vy také] vyn. B, co pak vy O — také] vyn. KC — biední] zlí U, nešlechetní SO — 94 hanební ... druhé] vyn. SO — lájce] zlolejci T, zlolejce CN, zlolaj- cové U — i] též i vy T — druhé] vyn. U — nectně lajete a] hanebně U hanebně mluvíte S0 — i] kterak SO — 94—95 i budete .. . krvi] a potom ten nešlechetný jazyk v drahé krvi omočíte U — 94 budete-liž T — 95 pak vyn. SO — ten nectný T — jazyk svůj nestydatý N, jazyk (+ svůj O) nectný SO — v tu drahú krev (+ boží T) BKPCRT — drahé] předrahé N, boží SO — Aj Ahy T, Ach UO, Och S — nastojte] v USO jen jednou — nestojte, nestojte K — 96 Běda ... nebožátka] A, běda nám nebohým S, běda nám bude, nebohým, jestliže ť se nepolepšíme O — běda] vyn. PNU bídná C, přeběda vám T — nebožátka!] nekajícím! Nebožátka, čeho čekají?! U —
8 běžíte dívat se, ó biednie lidé, že tu dva vsteklá Němce k sobě poběhneta neb jiná trleky, vám se dívati — pak s tím k tělu 90 buožiemu! A, vy, ženy biedné, ješto poklesnúce se, zle řiekáte — oh, biedná usta nestydatá! —: »Ú, prý, zapomienám se!« Milá, zapomienáš se! Ú, shledáš, že ť se nad tebú Buoh zapomene v tvú najpilnější potřebu, když ť bude na smrti. A vy také, muží biední, hanební lájce, i ženy druhé, ješto nectně lajete a mluvíte: i budete 95 pak smieti ten jazyk vomočiti v té drahé krvi? A, nastojte, nastojte! Běda bude, běda, nebožátka! 88 dívati NU — se, hrát T — že] vyn. P — 88—89 že tu... pak] a C, i na kolby se díváte, a oni co steklá zvěř k sobě ženau, a U — 88 vsteklá Němce] vzteklce K, steklá Němce aneb Čechy B, vzteklí Němci TN — 89 po- běhnau T, běží N — neb ... trleky] aneb nějací trleci B — jiné PT, jiní N — trleky] trhlíci N, bláznovství T — a vám se tomu dívati K, a vám se chce na to dívati T, a vy se na ně díváte a N — tělu] stolu U — 90 buožiemu (+ a krvi boží T)! Zajisté, (+ pravím T) by ť přiklekl takový kto a já věděl, že ť bych jej pominul a nedal bych mu těla božího (+ i krve RT) BKPRNT; božímu zajisté přistupují; já zajisté, by ť přiklekl kdo takový, kdybych zvěděl, že bych mu neposlaužil U — A vy] vyn. R, Vy pak N, Ano vy O — biedné] biedné a dievky mnohé nestydaté K, nestydaté S, bídné a nesty- daté O — 90—91 ješto... Ú] říkáváte: Au SO — 90 ješto ... řiekáte) zle a nevážně mluvíte U — se] vyn. P — 91 oh] Ó N, och CU — nestydatá! A když by ji trestal, bude ť řieci K, nestydatá! A obecně takové říkají B, nestydatá! A mnohá ť bude říci C — Ú] vyn. BK, Au N, A U — prý vyn. BK — zapomněla sem se SO — Milá Putifarko nestydatá T — Milá, zapo- mienáš se] vyn. U, Inu, milá (milé ženy O), že si ty zapomněla (zapome- nula O) se SO — 92 se] v A připsáno až dodatečně ,červeně, vyn. PRN — Ú] vyn. BKC, ó T — Ú, shledáš] uhlédáš PRNT, uhlídáš, nebude-li pokání U, shledáš to C, uhlídáš (+ to 0) S0 — milý Pán Bůh zase T, Bůh také SO — svau O — 93 najpilnější] nejposlednější hodinu a R, nejposlední (!)S, poslední O — potřebu] hodinu S0 — na] při RU — vy také] vyn. B, co pak vy O — také] vyn. KC — biední] zlí U, nešlechetní SO — 94 hanební ... druhé] vyn. SO — lájce] zlolejci T, zlolejce CN, zlolaj- cové U — i] též i vy T — druhé] vyn. U — nectně lajete a] hanebně U hanebně mluvíte S0 — i] kterak SO — 94—95 i budete .. . krvi] a potom ten nešlechetný jazyk v drahé krvi omočíte U — 94 budete-liž T — 95 pak vyn. SO — ten nectný T — jazyk svůj nestydatý N, jazyk (+ svůj O) nectný SO — v tu drahú krev (+ boží T) BKPCRT — drahé] předrahé N, boží SO — Aj Ahy T, Ach UO, Och S — nastojte] v USO jen jednou — nestojte, nestojte K — 96 Běda ... nebožátka] A, běda nám nebohým S, běda nám bude, nebohým, jestliže ť se nepolepšíme O — běda] vyn. PNU bídná C, přeběda vám T — nebožátka!] nekajícím! Nebožátka, čeho čekají?! U —
Strana 9
9 Než pak, že vždycky čtyři neděle bývají adventu před naro- zením buožím, to jest pro čtvero příští Pána Ježíše: jedno, jakož dnes pamatujeme, jenž se jest vtělil v život Panny Marie drahé 100 a přišel ll na tento svět pro nás hříšné, aby nám pomohl; druhé, jenž přijde v súdný den s mocí velikú; třetí, jenž přichází v duše věrných, jakož jest sám řekl: »Ktož mě miluje a řeč mú zachová, k němu přijdeme«; a čtvrté, když bude na smrti, budeš-li jeho volený, on sám, milý Ježíš, přijde k tobě a pojme tě do nebeského 105 království. 4% Ale již vizme, co dnešní svaté čtení die. Ačkoli toto se jest dálo na Květy tu neděli, když se jest drahý Pán Ježíš bral k Jeru- zalemu, alevšak církev svatá ustanovila jest dnes také toto svaté čtení pro toto jeho příští, jenž jest ráčil vtěliti se a přijíti na tento 110 svět, kteréžto příští dnes pamatujeme. Nebo die ve čtení evange- lista a přivodie Zachariáše proroka řka: »Povězte dceři sionské: Aj, král tvuoj béře se tobě.« I die na počátku čtení svaté: ! 53 97 Než pak] Ale U — 97—98 Než ... příští] Již (Ano O) pak (my již O) po ty (tyto O) čtyry neděle budem sobě také (vyn. O) připomínati čtverý příchod SO — 97 štyry U — adventu svatého U — 98 Pána našeho Ježíše Krista (vyn. U) TU — 98—100 jedno ... svět] dnes budeme sobě pamatovati (připomínati 0) jeho svaté vtělení v život čisté Panny Marie SO — 98 jakož kteréž jako N, vyn. U — 100 pro hříšné BPRNT — spomohl (+ z našich bídností O) RUSO — druhé, jenž druhau neděli budem sobě připomínati, kterak O — 101 jenž] že U, vyn. S —s mocí a s velebností N — s mocí velikú] vyn. RU — třetí, jenž a v třetí neděli bude, kterak O — jenž] vyn. US — duši svých O — 102 věrných [kajících] K — 102—103 jakož ... přijdeme] vyn. SO — 102 sám] vyn. BCK — že kdož U — za- chovává BKPONTU — 103 přijdeme a příbytek u něho učiníme CU — čtvrté] v čtvrtau bude připomínaní O — když již PT, když nám U — když ... smrti] na smrti, když poslední hodina přijde N — li však T — 104 volený] zvolený P, vůli plniti U, volený, kterak O — nebeského] svého S0 — 106 Ale již] Již pak SO — vizme] nyní K, víme(!) U, považme toho O— dí řka O — 106—111 Ačkoli ... řka] vyn. SO — 106 A ačkoli K — 107 Květy ... neděli] Květnau neděli CU — tu] v tu N — Ježíš] vyn. BKPCNRU — 108 alevšak také K — také] tak RU — svaté] vyn. BKPRU — 109 pro toto] pro U 110 bídný svět T — příští Páně T — ve čtení evangelista čteni svaté U — čtení svatém CNT - evangelista Páně, svatej Matauš NT 111 proroka božího N — 112 Ej U — 112—113 Aj ... Ježíš] totiž S0 — 112 k tobě CU — svatého R - 102 Podle Jana 14, 23 111 Spr. Iz. 62, 11 —
9 Než pak, že vždycky čtyři neděle bývají adventu před naro- zením buožím, to jest pro čtvero příští Pána Ježíše: jedno, jakož dnes pamatujeme, jenž se jest vtělil v život Panny Marie drahé 100 a přišel ll na tento svět pro nás hříšné, aby nám pomohl; druhé, jenž přijde v súdný den s mocí velikú; třetí, jenž přichází v duše věrných, jakož jest sám řekl: »Ktož mě miluje a řeč mú zachová, k němu přijdeme«; a čtvrté, když bude na smrti, budeš-li jeho volený, on sám, milý Ježíš, přijde k tobě a pojme tě do nebeského 105 království. 4% Ale již vizme, co dnešní svaté čtení die. Ačkoli toto se jest dálo na Květy tu neděli, když se jest drahý Pán Ježíš bral k Jeru- zalemu, alevšak církev svatá ustanovila jest dnes také toto svaté čtení pro toto jeho příští, jenž jest ráčil vtěliti se a přijíti na tento 110 svět, kteréžto příští dnes pamatujeme. Nebo die ve čtení evange- lista a přivodie Zachariáše proroka řka: »Povězte dceři sionské: Aj, král tvuoj béře se tobě.« I die na počátku čtení svaté: ! 53 97 Než pak] Ale U — 97—98 Než ... příští] Již (Ano O) pak (my již O) po ty (tyto O) čtyry neděle budem sobě také (vyn. O) připomínati čtverý příchod SO — 97 štyry U — adventu svatého U — 98 Pána našeho Ježíše Krista (vyn. U) TU — 98—100 jedno ... svět] dnes budeme sobě pamatovati (připomínati 0) jeho svaté vtělení v život čisté Panny Marie SO — 98 jakož kteréž jako N, vyn. U — 100 pro hříšné BPRNT — spomohl (+ z našich bídností O) RUSO — druhé, jenž druhau neděli budem sobě připomínati, kterak O — 101 jenž] že U, vyn. S —s mocí a s velebností N — s mocí velikú] vyn. RU — třetí, jenž a v třetí neděli bude, kterak O — jenž] vyn. US — duši svých O — 102 věrných [kajících] K — 102—103 jakož ... přijdeme] vyn. SO — 102 sám] vyn. BCK — že kdož U — za- chovává BKPONTU — 103 přijdeme a příbytek u něho učiníme CU — čtvrté] v čtvrtau bude připomínaní O — když již PT, když nám U — když ... smrti] na smrti, když poslední hodina přijde N — li však T — 104 volený] zvolený P, vůli plniti U, volený, kterak O — nebeského] svého S0 — 106 Ale již] Již pak SO — vizme] nyní K, víme(!) U, považme toho O— dí řka O — 106—111 Ačkoli ... řka] vyn. SO — 106 A ačkoli K — 107 Květy ... neděli] Květnau neděli CU — tu] v tu N — Ježíš] vyn. BKPCNRU — 108 alevšak také K — také] tak RU — svaté] vyn. BKPRU — 109 pro toto] pro U 110 bídný svět T — příští Páně T — ve čtení evangelista čteni svaté U — čtení svatém CNT - evangelista Páně, svatej Matauš NT 111 proroka božího N — 112 Ej U — 112—113 Aj ... Ježíš] totiž S0 — 112 k tobě CU — svatého R - 102 Podle Jana 14, 23 111 Spr. Iz. 62, 11 —
Strana 10
10 »Když se přiblížil Ježíš.« Když jest byl Pán Buoh stvořil Adama, na to jest jej stvořil, aby pokolením jeho a tak lidským napraven 115 byl pád andělský, aby ti kuorové byli naplněni, z kterýchžto jsú dáblové vypadli. I mezi doktory jest rozdiel o to: jedni se tak domnievají, že, kolikož jest dábluov vypadlo, že toliko lidí má do nebe přijíti; a druzí pak praví, že toliko, kolikož jest tam anděluov zuostalo. O to nám není potřebí mluviti, než Buohu 120 poručiti, sklopíc hlavy dívati se jeho» divným dieluom a sauduom tajným. Ale když jest pak Adam zhřešil, tehdy jest to potratil, že nikoli nemohlo lidské pokolení přijíti do nebe, až on, milý Pán, přišel a pomohl a napravil náš pád a zaplatil. I bylo lidské pokolení upadlo v hněv buoží a v nepřízeň s anděly. I A protož die čtení: 125 »Prý, když? « Ú, tehdáž, když toho najvětší potřeba byla a núze. 5% 113 milý Pán Ježíš T, Ježíš etc. N, Ježíš, to jest U — Nebo když C — 113—114 Když... na to] Nebo na onen čas Pán Buoh všemohaucí, stvořivši Adama, na ten konec N — 113 byl] vyn. U — stvořiti ráčil O — 114 na to] proto S, že proto O — jeho a tak] vyn. U — a tak lidským] totiž námi lidmi SO (totiž připsáno v Saž později, bledším písmem, ale nejspíše stejnou rukou) — 115 aby .. . . . naplněni] vyn. SO — naplněni zase N — kterýchžto] něhož SO — 116 jsú] byli SO — ďáblové] anjelé B — I] vyn. U, A S, Ano O — mezi mnohými SO — rozdiel] hádka S0 — o to] a to U — jedni] někteří U, nebo jedni ( — se tak domnievají] praví SO, praví a tak se domnívají C — 117 z nebe vypadlo SO — toliko] zase tolik NSO — 118 do nebe] tam SO — přijíti] vjíti (+ lidí O) pobožných SO — pak] vyn. USO — praví] vyn. S — toliko] tak mnoho jich tam půjde O — jest] jich U — 119 anjelův TO, vyn. U — O to nám] Nám pak C — O to] Ale o tom SO — to] čemž N — nyní není K — toho potřebí C, potřeba NU — mluviti] o to mnoho mluviti C, věděti S, mnoho se vyptávati O — než] ale C — Pánu Bohu milýmu T — 120 poraučeti T, to poručiti a NU — 120—121 poručiti ... tajným] toho saudu nechati SO — 120 sklopiece K, sklopě U — diviti N — jeho] jedno těm jeho C, jemu(!) A — 121 tejným NT — Ale] Než toto ť víme O — pak] potom N, vyn. US — tehdy] ihned S — tehdy jest to] že jest hned svau nevinnost O — to dobré N — 122 do nebej nadepsáno v A červeně původní rukou nad »přijíti«, KPRT vyn., k Bohu B, v ta místa N — náš milý (+ drahý 0) SO — Pán Ježíš TU — 123 přišel a pomohl a] vyn. U — pomohl a] vyn. SO — náš] ten C — náš ... zaplatil] ten (+ jeho O) pád SO — I] Neb NUSO; nad I nadepsáno av A — 124 upadlo ... buoží] hněvu(!) božím C — buoží] Pána Boha všemohau- cího T — s anděly] vyn. PNT — 124—128 A protož ... přítele] vyn. SO — 124 protož] vyn. U — svaté čtení ONT — 125 Prý ... Ú] Když?, totiž C — Prý, když? Ú] vyn. BKU. — Ú] AT — Ú, tehdáž, když] Au, tehdáž a toho času, když N, vyn. R — tehdáž] vyn. U — najpotřebnější, největší PNT byla vyn. AR —
10 »Když se přiblížil Ježíš.« Když jest byl Pán Buoh stvořil Adama, na to jest jej stvořil, aby pokolením jeho a tak lidským napraven 115 byl pád andělský, aby ti kuorové byli naplněni, z kterýchžto jsú dáblové vypadli. I mezi doktory jest rozdiel o to: jedni se tak domnievají, že, kolikož jest dábluov vypadlo, že toliko lidí má do nebe přijíti; a druzí pak praví, že toliko, kolikož jest tam anděluov zuostalo. O to nám není potřebí mluviti, než Buohu 120 poručiti, sklopíc hlavy dívati se jeho» divným dieluom a sauduom tajným. Ale když jest pak Adam zhřešil, tehdy jest to potratil, že nikoli nemohlo lidské pokolení přijíti do nebe, až on, milý Pán, přišel a pomohl a napravil náš pád a zaplatil. I bylo lidské pokolení upadlo v hněv buoží a v nepřízeň s anděly. I A protož die čtení: 125 »Prý, když? « Ú, tehdáž, když toho najvětší potřeba byla a núze. 5% 113 milý Pán Ježíš T, Ježíš etc. N, Ježíš, to jest U — Nebo když C — 113—114 Když... na to] Nebo na onen čas Pán Buoh všemohaucí, stvořivši Adama, na ten konec N — 113 byl] vyn. U — stvořiti ráčil O — 114 na to] proto S, že proto O — jeho a tak] vyn. U — a tak lidským] totiž námi lidmi SO (totiž připsáno v Saž později, bledším písmem, ale nejspíše stejnou rukou) — 115 aby .. . . . naplněni] vyn. SO — naplněni zase N — kterýchžto] něhož SO — 116 jsú] byli SO — ďáblové] anjelé B — I] vyn. U, A S, Ano O — mezi mnohými SO — rozdiel] hádka S0 — o to] a to U — jedni] někteří U, nebo jedni ( — se tak domnievají] praví SO, praví a tak se domnívají C — 117 z nebe vypadlo SO — toliko] zase tolik NSO — 118 do nebe] tam SO — přijíti] vjíti (+ lidí O) pobožných SO — pak] vyn. USO — praví] vyn. S — toliko] tak mnoho jich tam půjde O — jest] jich U — 119 anjelův TO, vyn. U — O to nám] Nám pak C — O to] Ale o tom SO — to] čemž N — nyní není K — toho potřebí C, potřeba NU — mluviti] o to mnoho mluviti C, věděti S, mnoho se vyptávati O — než] ale C — Pánu Bohu milýmu T — 120 poraučeti T, to poručiti a NU — 120—121 poručiti ... tajným] toho saudu nechati SO — 120 sklopiece K, sklopě U — diviti N — jeho] jedno těm jeho C, jemu(!) A — 121 tejným NT — Ale] Než toto ť víme O — pak] potom N, vyn. US — tehdy] ihned S — tehdy jest to] že jest hned svau nevinnost O — to dobré N — 122 do nebej nadepsáno v A červeně původní rukou nad »přijíti«, KPRT vyn., k Bohu B, v ta místa N — náš milý (+ drahý 0) SO — Pán Ježíš TU — 123 přišel a pomohl a] vyn. U — pomohl a] vyn. SO — náš] ten C — náš ... zaplatil] ten (+ jeho O) pád SO — I] Neb NUSO; nad I nadepsáno av A — 124 upadlo ... buoží] hněvu(!) božím C — buoží] Pána Boha všemohau- cího T — s anděly] vyn. PNT — 124—128 A protož ... přítele] vyn. SO — 124 protož] vyn. U — svaté čtení ONT — 125 Prý ... Ú] Když?, totiž C — Prý, když? Ú] vyn. BKU. — Ú] AT — Ú, tehdáž, když] Au, tehdáž a toho času, když N, vyn. R — tehdáž] vyn. U — najpotřebnější, největší PNT byla vyn. AR —
Strana 11
11 Ano lidé řiekají — já ť sem slýchal: — »Ú, prý, mějž mne přítele k své pomoci a potřebě; když ť bude potřeba a nauze, shledáš na mně přítele.« Moh-li jest nás prvé vykúpiti a pomoci lidskému pokolení? An mohl; nebo dříve, nežli jest milý Buoh člověka 130 stvořil, až jest bylo uloženo v raddě Trojice svaté, aby člověka vykúpil. Neb jest věděl milý Buoh od věčnosti, že člověk jeho přikázanie přestúpie, ihned jest také od věčnosti uložil, aby jemu pomohl a vykúpil jej. Ó předivná jeho dobrota, že dříve, než jsme byli, až o nás péči měl a pomohl nám a slitoval se nad námi! Ej, poděkujmež jemu s toho, milí křesťané! A jakož sem řekl: Mohl-li jest dříve pomoci? An mohl, li ale neráčil, až čas přišel; jako die svatý Pavel: »Když přišla plnost času, poslal Buoh Ducha, Syna svého « etc. Protož on ráčil přijíti, kdyžto najpilnější potřeba byla a nauze; nebo již ani andělé tehdáž lidem mluvili, prorokuov již nebylo (nebo již nebylo žádného proroka — všickni již byli přestali a umlkli). A on, milý Pán, tehdáž ráčil přijíti a vysvo- boditi lidské pokolenie. 135 140 6% 126 Ano to U — i lidé U — já... slýchal] a to jest slejchati C sem to N — Ú, prý] Milý sausede B, Au, prej U, vyn. C — mějž mne] mějmež my RU — za přietele KN — 127 pomoci a] vyn. BKC a potřebě] vyn. U — bude toho N — a nauze] vyn. N — nauze, uteče(!) se ke mně C — shledáš na mně] najdeš mne za U — 128 Moh-li] Mohl SO, Milej člověče, moh-li C — nás drahý Pán O — 128—129 a pomoci ... po- kolení] vyn. SO 128 spomoci U — 129 An] Ba jistě SO — nebo] nebo hned S, ano hned O — dříve ... Buoh] Buoh drahý, nežli jest K — milý Buoh] vyn. SO — 130 stvořiti ráčil S0 — až] vyn. N, již U — bylo jest to N — byl uložil SO — tejné (tajné U) radě NUO — v raddě ... svaté] v Trojici svaté tajné raddy(!) S — 131 Neb... věděl] Věděl zajisté N milý] drahý O — Buoh] Pán SO — od věčnosti] vyn. SO — jeho svaté N — — 132—133 ihned ... jej] vyn. SO — 132 jest sobě U — 133 jeho] boží U 134 až on O — 134 135 ažo nás ... milí] vyn.(!) U — 134 péči otcovskau N — spomohl O — nám] vyn. S — smiloval se BSO — Ej] I N, Aj S — 134— 135 Ej ... s toho] Protož snažme se jemu děkovati z takových jeho dobro- díní O — 135 děkujmež S — sem dříve N — řekl prvé C — Mohl-li jest] že jest nám mohl S0 — 136 dříve] prvé BK, nám dříve TN, nám C — spo- moci SO — An] An C vyn. SO — mohl] vyn. SO — ale že O — 136—137 čas... Pavel] vyn. SO — 137 A když U — Ducha] vyn. U — 138 etc.] vyn. BKRTO — A protož UO — ráčil tehdáž S0 — kdyžto] když toho KNSO — 139 ani] vyn. O — nemluvili CNUS, nemluvívali O — 140 již] také O — nebo] vyn. B — nebo ... proroka] vyn. RUSO — z prorokův N — již byli] vyn. B, již CSO — 141 přestali a umlkli] zhynuli a všeckno přestalo S, po- hynuli a dobré přestávalo O — a] již B — umkli(!) K — Pán Ježíš U 137 Gal. 4, 4
11 Ano lidé řiekají — já ť sem slýchal: — »Ú, prý, mějž mne přítele k své pomoci a potřebě; když ť bude potřeba a nauze, shledáš na mně přítele.« Moh-li jest nás prvé vykúpiti a pomoci lidskému pokolení? An mohl; nebo dříve, nežli jest milý Buoh člověka 130 stvořil, až jest bylo uloženo v raddě Trojice svaté, aby člověka vykúpil. Neb jest věděl milý Buoh od věčnosti, že člověk jeho přikázanie přestúpie, ihned jest také od věčnosti uložil, aby jemu pomohl a vykúpil jej. Ó předivná jeho dobrota, že dříve, než jsme byli, až o nás péči měl a pomohl nám a slitoval se nad námi! Ej, poděkujmež jemu s toho, milí křesťané! A jakož sem řekl: Mohl-li jest dříve pomoci? An mohl, li ale neráčil, až čas přišel; jako die svatý Pavel: »Když přišla plnost času, poslal Buoh Ducha, Syna svého « etc. Protož on ráčil přijíti, kdyžto najpilnější potřeba byla a nauze; nebo již ani andělé tehdáž lidem mluvili, prorokuov již nebylo (nebo již nebylo žádného proroka — všickni již byli přestali a umlkli). A on, milý Pán, tehdáž ráčil přijíti a vysvo- boditi lidské pokolenie. 135 140 6% 126 Ano to U — i lidé U — já... slýchal] a to jest slejchati C sem to N — Ú, prý] Milý sausede B, Au, prej U, vyn. C — mějž mne] mějmež my RU — za přietele KN — 127 pomoci a] vyn. BKC a potřebě] vyn. U — bude toho N — a nauze] vyn. N — nauze, uteče(!) se ke mně C — shledáš na mně] najdeš mne za U — 128 Moh-li] Mohl SO, Milej člověče, moh-li C — nás drahý Pán O — 128—129 a pomoci ... po- kolení] vyn. SO 128 spomoci U — 129 An] Ba jistě SO — nebo] nebo hned S, ano hned O — dříve ... Buoh] Buoh drahý, nežli jest K — milý Buoh] vyn. SO — 130 stvořiti ráčil S0 — až] vyn. N, již U — bylo jest to N — byl uložil SO — tejné (tajné U) radě NUO — v raddě ... svaté] v Trojici svaté tajné raddy(!) S — 131 Neb... věděl] Věděl zajisté N milý] drahý O — Buoh] Pán SO — od věčnosti] vyn. SO — jeho svaté N — — 132—133 ihned ... jej] vyn. SO — 132 jest sobě U — 133 jeho] boží U 134 až on O — 134 135 ažo nás ... milí] vyn.(!) U — 134 péči otcovskau N — spomohl O — nám] vyn. S — smiloval se BSO — Ej] I N, Aj S — 134— 135 Ej ... s toho] Protož snažme se jemu děkovati z takových jeho dobro- díní O — 135 děkujmež S — sem dříve N — řekl prvé C — Mohl-li jest] že jest nám mohl S0 — 136 dříve] prvé BK, nám dříve TN, nám C — spo- moci SO — An] An C vyn. SO — mohl] vyn. SO — ale že O — 136—137 čas... Pavel] vyn. SO — 137 A když U — Ducha] vyn. U — 138 etc.] vyn. BKRTO — A protož UO — ráčil tehdáž S0 — kdyžto] když toho KNSO — 139 ani] vyn. O — nemluvili CNUS, nemluvívali O — 140 již] také O — nebo] vyn. B — nebo ... proroka] vyn. RUSO — z prorokův N — již byli] vyn. B, již CSO — 141 přestali a umlkli] zhynuli a všeckno přestalo S, po- hynuli a dobré přestávalo O — a] již B — umkli(!) K — Pán Ježíš U 137 Gal. 4, 4
Strana 12
12 I die čtení: »Když se byl přiblížil.« Nebo tak sme my byli lidé hříšní daleko od Buoha zahavali, dále než nebe od země, 145 a již bylo lidské pokolenie raněno, nemocno, u vězenie sedělo v uokovách, voslepeno bylo, že nikoli nemohlo se přiblížiti k Buohu, až on, milý Pán, ráčil se k nám přiblížiti. A kterú cestú? Ú, láskú a milováním: to ť ta cesta; láska jeho k nám přitrhla jej ui doluov. Tak právě my nikoli nepřijdeme jinú žádnú cestú do nebes, než 150 zase túž cestú, láskú a milováním, budeme-li právě Buoha milovati a lásku k němu pravú zachováme. Nebo žádný ť jest nám nemohl lepší , upřímější a jistší cesty do nebes vokázati jako on, drahý Pán. On ť jest tu cestu ukázal a vyjiedřil, že, budeme-li se jí držeti, nikoli nezblúdíme. I slušie ť nám, milí křesťané, děkovati 155 jemu z toho; ano kdyby kto blaudil a sedlák tam ukázal jemu cestu řka: »Tudyto jděte napravo!« — pravda-li, že ť by bylo vděk? »Uj, prý, bopomozi, milý příteli!« Ó, nadto ť nám sluší děkovati 6b 143 I] Jakož O — čtení] vyn. BC, svaté čtení RNTU, ve čtení O, dále čtení S — Když se byl] že se byl S, že se již čas O — Nebo] A O — tak hříšní N —sme již O — 144 zahavali] zašli RC, zaběhli U, vyn. OS — dáleji mnohem N — dále .. . země] jako země od nebe SO — 145 již] protož O — velmi raněno OS — sedělo, sedělo R — 146 v uokovách [ďábelských] K, a v okovách a tak O — tak oslepeno N, a tak oslepeno S — nikoli] nijakž SO — 146—147 k Buohu ... cestú?] vyn.(!) U — 147 on sám S0 — Pán Ježíš T — k nám svau (vyn. S) láskau a milováním SO — 147—148 A kterú ... jeho] a ta jest OS — 147 kterau to C — Ú] vyn. BK, IRU, Ej T, Au CN — cestau lásky C, láskú nesmírnú B — 148 milostí, milováním U — 148—150 toť ta... milováním vyn.(!) R — 148 láska] to jest láska U — k nám veliká, ta ť jest jej k nám stáhla (strhla KPNTU) doluov BKPCNTU — přitrhla] strhla OS — 149 Tak ... nikoli] Také ť my OS — právě nyní NT — žádnú] vyn. NTU — do nebes] vyn. B, k němu do nebes N, do nebe CU — 149—150 než... milováním] vyn. O — 150 zase] vyn. U — zase ... milováním] vyn. S — túž] tau U — cestau, to jest U — milováním k Bohu, nebo, budeme-li... B — budeme-li právě Buoha] leda jej budem zase O — právě Buoha] ho zase S — 151 zachováme] zachovávati, to ť jest jistá cesta B, míti UO, budeme-li míti S — 151—153 Nebo ... vyjiedřil] vyn. SO — 151 žádný nejni (!) U — 152 «lepší vyn. A — jistší] v A červeně přetrženo, jistější U — nebe U — ukázati BKPRNTU — 153 Pán Ježíš T — jest nám N — «a vyjiedřil vyn. ASO, vyjádřil PCRNU — že] kteréž S0 — 154 jí] vyn. SO — držeti a následovati BKC, přídržeti S0 — nezablaudíme KSO — 154—155 I slušie ... z toho] vyn. SO — 154 nám tehdy N — 155 z toho] za to U — ano] Jakož máme příklad sami na sobě S — kto blaudil] kdo z vás někam zablaudil S, někdo zablaudil O — sedlák] někto B — sedlák . .. jemu] jiný by mu ukázal jinau (vyn. 0) S0 — tam] vyn. BU — 156 a řka B — jděte] jeď BR, jeďte KTC, jděte neb jeďte N, jdi SO — na- pravo, napravo! O — -li je O — 157 Uj, prý] a že by řekl B, a řekl by K,
12 I die čtení: »Když se byl přiblížil.« Nebo tak sme my byli lidé hříšní daleko od Buoha zahavali, dále než nebe od země, 145 a již bylo lidské pokolenie raněno, nemocno, u vězenie sedělo v uokovách, voslepeno bylo, že nikoli nemohlo se přiblížiti k Buohu, až on, milý Pán, ráčil se k nám přiblížiti. A kterú cestú? Ú, láskú a milováním: to ť ta cesta; láska jeho k nám přitrhla jej ui doluov. Tak právě my nikoli nepřijdeme jinú žádnú cestú do nebes, než 150 zase túž cestú, láskú a milováním, budeme-li právě Buoha milovati a lásku k němu pravú zachováme. Nebo žádný ť jest nám nemohl lepší , upřímější a jistší cesty do nebes vokázati jako on, drahý Pán. On ť jest tu cestu ukázal a vyjiedřil, že, budeme-li se jí držeti, nikoli nezblúdíme. I slušie ť nám, milí křesťané, děkovati 155 jemu z toho; ano kdyby kto blaudil a sedlák tam ukázal jemu cestu řka: »Tudyto jděte napravo!« — pravda-li, že ť by bylo vděk? »Uj, prý, bopomozi, milý příteli!« Ó, nadto ť nám sluší děkovati 6b 143 I] Jakož O — čtení] vyn. BC, svaté čtení RNTU, ve čtení O, dále čtení S — Když se byl] že se byl S, že se již čas O — Nebo] A O — tak hříšní N —sme již O — 144 zahavali] zašli RC, zaběhli U, vyn. OS — dáleji mnohem N — dále .. . země] jako země od nebe SO — 145 již] protož O — velmi raněno OS — sedělo, sedělo R — 146 v uokovách [ďábelských] K, a v okovách a tak O — tak oslepeno N, a tak oslepeno S — nikoli] nijakž SO — 146—147 k Buohu ... cestú?] vyn.(!) U — 147 on sám S0 — Pán Ježíš T — k nám svau (vyn. S) láskau a milováním SO — 147—148 A kterú ... jeho] a ta jest OS — 147 kterau to C — Ú] vyn. BK, IRU, Ej T, Au CN — cestau lásky C, láskú nesmírnú B — 148 milostí, milováním U — 148—150 toť ta... milováním vyn.(!) R — 148 láska] to jest láska U — k nám veliká, ta ť jest jej k nám stáhla (strhla KPNTU) doluov BKPCNTU — přitrhla] strhla OS — 149 Tak ... nikoli] Také ť my OS — právě nyní NT — žádnú] vyn. NTU — do nebes] vyn. B, k němu do nebes N, do nebe CU — 149—150 než... milováním] vyn. O — 150 zase] vyn. U — zase ... milováním] vyn. S — túž] tau U — cestau, to jest U — milováním k Bohu, nebo, budeme-li... B — budeme-li právě Buoha] leda jej budem zase O — právě Buoha] ho zase S — 151 zachováme] zachovávati, to ť jest jistá cesta B, míti UO, budeme-li míti S — 151—153 Nebo ... vyjiedřil] vyn. SO — 151 žádný nejni (!) U — 152 «lepší vyn. A — jistší] v A červeně přetrženo, jistější U — nebe U — ukázati BKPRNTU — 153 Pán Ježíš T — jest nám N — «a vyjiedřil vyn. ASO, vyjádřil PCRNU — že] kteréž S0 — 154 jí] vyn. SO — držeti a následovati BKC, přídržeti S0 — nezablaudíme KSO — 154—155 I slušie ... z toho] vyn. SO — 154 nám tehdy N — 155 z toho] za to U — ano] Jakož máme příklad sami na sobě S — kto blaudil] kdo z vás někam zablaudil S, někdo zablaudil O — sedlák] někto B — sedlák . .. jemu] jiný by mu ukázal jinau (vyn. 0) S0 — tam] vyn. BU — 156 a řka B — jděte] jeď BR, jeďte KTC, jděte neb jeďte N, jdi SO — na- pravo, napravo! O — -li je O — 157 Uj, prý] a že by řekl B, a řekl by K,
Strana 13
13 169 našemu milému Ježíšovi, jenž jest nám pravú cestu ukázal do nebeského království, a my blúdili, hříšní lidé. A die, že přiblížil se Ježíš. I die: »Ježíš«, nebo žádný jiný u nemohl jest nám pomoci. Nebo Ježíš jest jako prostředek mezi Buohem Otcem a pokolením lidským. Nebo žádný anděl nemohl toho učiniti, aby nám pomohl a smieřil z Buohem; nebo anděl nemuož trpěti, a člověk také nemohl, neb jest byl nepřítelem 165 buožím sám — a tak nikterak jinak nebylo podobnějí, než jemu, drahému Pánu, že prostředkem učiněn, neb ze dvojí podstaty, z božské a z člověčí, vzav — z božské ráčil tak, aby to mohl jako Buoh učiniti, a z člověčí, aby mohl trpěti — a tak Buohem pravým jsa, ráčil člověkem pravým býti. A tak netoliko nám tau dobrotú 170 pomohl a láskú, ale i spojil se s námi, že tudy lidské pokolenie 7a A řekl by jemu: »Au C, Viď, že by řekl O — bopomozi] děkuji ť RU, Bo- pomozi aneb děkuji ť 0 — Ó] vyn. NSO — pak mám S — 158 našemu] vyn. U — milému Bohu a U — Pánu Ježíši Kristu T, Spasiteli SO — jenž on ť U — pravú] vyn. U — ráčil ukázati SO — 158—159 nebeskému krá- lovství K — 159 a my] an (když S0) sme NSO — a my blúdili, hříšní lidé v A červeně přetrženo — byli zblaudili (zablaudili O) SO hříšní lidé] vyn. SO 160 A die ... nebo] Že se (vyn. O) pak přiblížil (přišel O) Pán Ježíš, to proto učinil, že SO - die, že] že dí, že T, že dí NU — že] vyn. BKC — I die: »Ježíš«] I dí, že Pán Ježíš U, vyn. RN — nebo] Proč die Ježíš? Proto, nebo K — 161 pomoci [než on sám] K, spomoci SO — Nebo] A tak Pán R, On zajisté, Pán N — 161—162 Nebo ... lidským] vyn. SO — 161 jako] nám jako R, vyn. NTU — 162 námi, pokolením N — 163 toho ... z Buohem) nás z Bohem smířiti SO — smířil nás CU — s Bohem Otem(!) T — anděl vyn. SO — 163—164 anjelé nemohau trpěti T — 164 nemuož] nemohl CSO - za nás trpěti O, trpěti ani můž C — a nadto člověk O — neb jest — protože U — nepřítel boží U — 165 sám] v A škrtnuto, vyn. US — některak(!) B, ni jakž PRNTUSO — jináč BSO — nebylo] nemohlo býti SO podobné U — než] jako O — než jemu] jest tomu U — 166 Pánu Ježíšovi C že on U — že . . . učiněn] nebo on jest naším prostředníkem a orodovníkem pro nás učiněn S0 — prostředníkem RU — učinil se BK (ale se v K připsáno až později!), jest učiněn U — neb] A tak 0 — 167 z božské ... vzav] vzal na sebe přirození SO — vzavši N, vyn. U — z božské božské NSO — z božské ... tak] božské jesti vzal tak, jakž ráčil, tak U — člověčské C — vzal C — tak proto vzíti SO — 168 milosrdný Pán Bůh T, Bůh samotný U, Bůh mocný O — učiní (!)T — z] vyn. NUO — člověčí člověčenství vzal U, lidské pak SO, člověčské C — mohl za nás O — 169 ráčil také i O — A tak] takže N, Protož O — tau dobrotú] vyn. SO — 169— 170 tau ... ale i] tu dobrotu okázal a lásku, aby nám spomohl (pomohl KC), ale BKC — 170 spomohl NSO — a láskú] a láskau svau N, vyn. SO — iu(!) A, vyn. C — že] a tak SO — 171—173 jakož ... andělské] vyn,
13 169 našemu milému Ježíšovi, jenž jest nám pravú cestu ukázal do nebeského království, a my blúdili, hříšní lidé. A die, že přiblížil se Ježíš. I die: »Ježíš«, nebo žádný jiný u nemohl jest nám pomoci. Nebo Ježíš jest jako prostředek mezi Buohem Otcem a pokolením lidským. Nebo žádný anděl nemohl toho učiniti, aby nám pomohl a smieřil z Buohem; nebo anděl nemuož trpěti, a člověk také nemohl, neb jest byl nepřítelem 165 buožím sám — a tak nikterak jinak nebylo podobnějí, než jemu, drahému Pánu, že prostředkem učiněn, neb ze dvojí podstaty, z božské a z člověčí, vzav — z božské ráčil tak, aby to mohl jako Buoh učiniti, a z člověčí, aby mohl trpěti — a tak Buohem pravým jsa, ráčil člověkem pravým býti. A tak netoliko nám tau dobrotú 170 pomohl a láskú, ale i spojil se s námi, že tudy lidské pokolenie 7a A řekl by jemu: »Au C, Viď, že by řekl O — bopomozi] děkuji ť RU, Bo- pomozi aneb děkuji ť 0 — Ó] vyn. NSO — pak mám S — 158 našemu] vyn. U — milému Bohu a U — Pánu Ježíši Kristu T, Spasiteli SO — jenž on ť U — pravú] vyn. U — ráčil ukázati SO — 158—159 nebeskému krá- lovství K — 159 a my] an (když S0) sme NSO — a my blúdili, hříšní lidé v A červeně přetrženo — byli zblaudili (zablaudili O) SO hříšní lidé] vyn. SO 160 A die ... nebo] Že se (vyn. O) pak přiblížil (přišel O) Pán Ježíš, to proto učinil, že SO - die, že] že dí, že T, že dí NU — že] vyn. BKC — I die: »Ježíš«] I dí, že Pán Ježíš U, vyn. RN — nebo] Proč die Ježíš? Proto, nebo K — 161 pomoci [než on sám] K, spomoci SO — Nebo] A tak Pán R, On zajisté, Pán N — 161—162 Nebo ... lidským] vyn. SO — 161 jako] nám jako R, vyn. NTU — 162 námi, pokolením N — 163 toho ... z Buohem) nás z Bohem smířiti SO — smířil nás CU — s Bohem Otem(!) T — anděl vyn. SO — 163—164 anjelé nemohau trpěti T — 164 nemuož] nemohl CSO - za nás trpěti O, trpěti ani můž C — a nadto člověk O — neb jest — protože U — nepřítel boží U — 165 sám] v A škrtnuto, vyn. US — některak(!) B, ni jakž PRNTUSO — jináč BSO — nebylo] nemohlo býti SO podobné U — než] jako O — než jemu] jest tomu U — 166 Pánu Ježíšovi C že on U — že . . . učiněn] nebo on jest naším prostředníkem a orodovníkem pro nás učiněn S0 — prostředníkem RU — učinil se BK (ale se v K připsáno až později!), jest učiněn U — neb] A tak 0 — 167 z božské ... vzav] vzal na sebe přirození SO — vzavši N, vyn. U — z božské božské NSO — z božské ... tak] božské jesti vzal tak, jakž ráčil, tak U — člověčské C — vzal C — tak proto vzíti SO — 168 milosrdný Pán Bůh T, Bůh samotný U, Bůh mocný O — učiní (!)T — z] vyn. NUO — člověčí člověčenství vzal U, lidské pak SO, člověčské C — mohl za nás O — 169 ráčil také i O — A tak] takže N, Protož O — tau dobrotú] vyn. SO — 169— 170 tau ... ale i] tu dobrotu okázal a lásku, aby nám spomohl (pomohl KC), ale BKC — 170 spomohl NSO — a láskú] a láskau svau N, vyn. SO — iu(!) A, vyn. C — že] a tak SO — 171—173 jakož ... andělské] vyn,
Strana 14
14 náramně zvelebeno jest a povýšeno nad anděly; jakož se zpievá na den vzetí Panny Marie na nebe: »Povýšena nade všecky kuory andělské!« J 7 Milí křesťané, umějme sobě vážiti to dobré a dobrodínství 175 jeho a nevažme sobě lehce těchto řečí, neb ť se nám veliké věci praví. A jakož dříve praveno, kterak jest náramně bylo vzdáleno lidské pokolení od Buoha, tak jest již blízko se k nám přiblížil náš milý Ježíš, že nám jeho nikdiež netřeba hledati, ani se kam túlati. Ale kdež jej pak máš naleznúti? V sobě samém — tu jej 180 nalezneš, budeš-li jediné sám chtieti. Nebo on sám die: »Ktož mě miluje a řeč mú bude zachovávati, Otec muoj bude jeho milo- vati a k němu přijdeme a příbytek u něho učiníme.« Hlédajž, že ť on sám chce k tobě přijíti, ba i do tvé komory, do tvé pivnice on k tobě přijde; jediné zachovaj tyto tři věci: aby měl k němu 185 vieru pravú, lásku a milování dokonalé a naději ne vomylnú, li ale pravú a silnú. 82 SO — 172 den na nebe (nebesa KC) vzetí (+ blahoslavené N) Panny Marie BKCN — Povýšena jsi (+ Panno Maria B, + drahá Panno Maria C) BKON- 174 Ó milí UO — umějte KC — sobě draze N — to vážiti, to ... U — to dobré a] tak veliká SO — dobré a] vyn. BKC — dobrodíní SO — 175 ne- važte KC — sobě tak CO — lehce] málo C — těchto řečí] jich SO — 175— 176 neb ť ... praví nebo, ač sem já nehodný, ale vězte (věřte C) to (tomu C), že ť veliké věci pravím (vám vypravuji C) KC — 175 nám tuto N, nám v této (+ svaté 0) řeči SO — věci boží SO — 176 dříve] prvé S0 — náramně] velmi daleko S, velmi O — 177 milýho Pána Boha TC — blízko] vyn. B, zase O — 178 náš milý Ježíš] Pán Ježíš milostivý U — Ježíš] Buoh KC, Spasitel O — že již CSO — jeho . . . netřeba] není žádná potřeba jeho někde SO — nikdíž B, nikde jinde C, jinde N — ani se kam] a za ním se SO — kam] k někomu anebo kam U — 179 túlati [do Říma, do Lorety] K — 179—180 Ale ... jediné sám] nebo jej můžem najíti sami v sobě, jen toliko budem-li O, nebo jej můžeš najíti v sobě samém, jen budeš-li S — 179 máš naleznúti] nalezneš U — I, v sobě U — samém] vyn. U — 180 jediné sám] jedno BK, toliko sám N, jen sám U — sám] vyn. C — on] vyn. SO — sám die] mluví N — die] tak praví, drahý Pán O — 181 a] ten U — bude zachovávati] zacho- vává O — Otec ... milovati a] vyn. SO — 182 Hlediž RONTU, Pohleď O, Hle S — že ť ]vyn. S — 183 sám] již S0 — ba i] vyn. SO — komory i S0 — pinvice O — on] vyn. K — 183—184 on k tobě přijde] vyn. SO — 184 sám přijde U — zachovávaj B — aby měl] měj O — 185 lásku a] vyn. R — nemylnú BK — 185—187 ale ... zachoval] vyn. B — ale ... nezviklal] vyn. O, ale v pravé víře aby se nezviklal S — 180 Jan 14, 23 —
14 náramně zvelebeno jest a povýšeno nad anděly; jakož se zpievá na den vzetí Panny Marie na nebe: »Povýšena nade všecky kuory andělské!« J 7 Milí křesťané, umějme sobě vážiti to dobré a dobrodínství 175 jeho a nevažme sobě lehce těchto řečí, neb ť se nám veliké věci praví. A jakož dříve praveno, kterak jest náramně bylo vzdáleno lidské pokolení od Buoha, tak jest již blízko se k nám přiblížil náš milý Ježíš, že nám jeho nikdiež netřeba hledati, ani se kam túlati. Ale kdež jej pak máš naleznúti? V sobě samém — tu jej 180 nalezneš, budeš-li jediné sám chtieti. Nebo on sám die: »Ktož mě miluje a řeč mú bude zachovávati, Otec muoj bude jeho milo- vati a k němu přijdeme a příbytek u něho učiníme.« Hlédajž, že ť on sám chce k tobě přijíti, ba i do tvé komory, do tvé pivnice on k tobě přijde; jediné zachovaj tyto tři věci: aby měl k němu 185 vieru pravú, lásku a milování dokonalé a naději ne vomylnú, li ale pravú a silnú. 82 SO — 172 den na nebe (nebesa KC) vzetí (+ blahoslavené N) Panny Marie BKCN — Povýšena jsi (+ Panno Maria B, + drahá Panno Maria C) BKON- 174 Ó milí UO — umějte KC — sobě draze N — to vážiti, to ... U — to dobré a] tak veliká SO — dobré a] vyn. BKC — dobrodíní SO — 175 ne- važte KC — sobě tak CO — lehce] málo C — těchto řečí] jich SO — 175— 176 neb ť ... praví nebo, ač sem já nehodný, ale vězte (věřte C) to (tomu C), že ť veliké věci pravím (vám vypravuji C) KC — 175 nám tuto N, nám v této (+ svaté 0) řeči SO — věci boží SO — 176 dříve] prvé S0 — náramně] velmi daleko S, velmi O — 177 milýho Pána Boha TC — blízko] vyn. B, zase O — 178 náš milý Ježíš] Pán Ježíš milostivý U — Ježíš] Buoh KC, Spasitel O — že již CSO — jeho . . . netřeba] není žádná potřeba jeho někde SO — nikdíž B, nikde jinde C, jinde N — ani se kam] a za ním se SO — kam] k někomu anebo kam U — 179 túlati [do Říma, do Lorety] K — 179—180 Ale ... jediné sám] nebo jej můžem najíti sami v sobě, jen toliko budem-li O, nebo jej můžeš najíti v sobě samém, jen budeš-li S — 179 máš naleznúti] nalezneš U — I, v sobě U — samém] vyn. U — 180 jediné sám] jedno BK, toliko sám N, jen sám U — sám] vyn. C — on] vyn. SO — sám die] mluví N — die] tak praví, drahý Pán O — 181 a] ten U — bude zachovávati] zacho- vává O — Otec ... milovati a] vyn. SO — 182 Hlediž RONTU, Pohleď O, Hle S — že ť ]vyn. S — 183 sám] již S0 — ba i] vyn. SO — komory i S0 — pinvice O — on] vyn. K — 183—184 on k tobě přijde] vyn. SO — 184 sám přijde U — zachovávaj B — aby měl] měj O — 185 lásku a] vyn. R — nemylnú BK — 185—187 ale ... zachoval] vyn. B — ale ... nezviklal] vyn. O, ale v pravé víře aby se nezviklal S — 180 Jan 14, 23 —
Strana 15
15 Vieru pravú, silnú aby jemu zachoval, aby se v ní nezviklal. Máte-li vy k němu pravú vieru? Ano, ač Buoh dá, máme, veď-li? Jestliže jsme jemu zachovali to všecko, co sme na křtu slíbili, 190 tehdy máme vieru pravú. Votěžte sebe každý, a já také sebe: »Odpoviedáš-li se pýchy?« A já: »Odpoviedám.« »Odpoviedáš-li se dábla i všech skutkuov jeho?« »Odpoviedám.« Držíte-li to? Ano, slibuj! A jestliže s' se čeho dopustil, ale že v tom neležíš, ale hned hledieš, aby to pokáním svatým shladil? Jest-li tak? Druhé, aby v něm milováním ustrnul, aby ničehuož nebylo na světě, ješto by toho pilnějí a snažnějí byl než Buoha: ani hospodářství, ani žena, ani děti, ani nic aby nebylo, ješto by tě 195 187 Vieru] Víru Pánu svému Kristu Ježíši T — Vieru pravú, silnú] Víru pravau a milování dokonalé R, Víru pravau N. Víru U, vyn. C — jemu] k němu N — zachoval takto C — nezviklal. [Samověrci a nespraved- liví, lháři a podvodníci sau se v (v vyn.!) víře zviklali] K — 188 Máme-li SO, Nu, máte-li N — vyl pak O, my pak S — víru míti O — Ano] Au KC — 188—189 Ano ... zachovali] ač ovšem máme, tedy musíme O, ač ovšem máme, jestliže S — 188 ač Buoh dá] vyn. P, v naději boží máme C — veď-li vyn. RC, viď-li U — 189 Jestliže] že U — jste BKC — zachovávali B, za- chováváme S — všecko] vyn. U, všecko zachovávati O — jste BKC — 190 tehdy ... pravů] vyn. SO — máte BKC — vieru] v K (pozdější rukou) změněno v lásku, ale po straně zase připsáno: víru — Votěž K, Nu, votěžte N — Votěžte ... každý] Votěžte se každý z vás B, Voptej se jedenkaždý sebe U, A tak tedy voptejme se jedenkaždý sám sebe O, Nu, voptej se každý sám sebe S — a já také sebe] vyn. O 191 Odpoviedáš-li... Odpoviedám] vyn. B, Odpovídali-liž ste se pejchy? A vy: Odpovídali N — A já] vyn. KC, Řci O — 191—192 Odpoviedáš-li se ďábla... Odpoviedám] vyn. NRT, řekni: Odpovídám U — Nu, od- povídáš-li se ďábla O — 192 jeho?] jeho? Řci SO, jeho? [Říkáš] K — Nu, držíte-liž TNUS, Inu tedy, držíte-li O — 193 jestliže s'] pakli ste N — 193—194 Ano ... tak?] Au, slibuji ť, že ť toho nic nečiníte, ale, dopustíte-li se čeho zlého, nehledíte toho svatým pokáním shladiti O, Au, slibuji ť, že nic! Dopustil-li se(!) čeho zlého, hledíš na to hned svatým pokáním shladiti? Au, málo ť jest takových S — 193 dopustili N, dopustil proti svému Pánu Bohu milému T — 193—194 ale že ... tak?] ihned neprodlívej, ale lituj toho, že si Boha rozhněval, a nehřeš více U — 193 neležíte N — 194 hle- díte, abyšte N — shladili N — Jest-li tak?] vyn. C. 195 v něm milováním] v milování B — v něm ... ustrnul] Boha nade všecko miloval U — své milování OS — ustrnul] složil OS — 195—198 aby ... odtáhnúti] a ničehož víceji (více S) aby nemiloval jako milosrdného (vyn. S) Pána Boha a pro něj aby všecko své (vyn. S) hospodářství opustil, ženu i děti, aby tě nic nemohlo odtrhnauti OS — 195 ničehéhož BNC, nic U — 196 všem světě C — pilnější CU — a snažnějí a snažnější C, vyn. U — byl] vyhledával N — Buoha] Pána Boha svého T, bohda(!) B — 197 hospodářství ani bohatství C — ani dětí ani ženy BKTNUC — ješto] co U
15 Vieru pravú, silnú aby jemu zachoval, aby se v ní nezviklal. Máte-li vy k němu pravú vieru? Ano, ač Buoh dá, máme, veď-li? Jestliže jsme jemu zachovali to všecko, co sme na křtu slíbili, 190 tehdy máme vieru pravú. Votěžte sebe každý, a já také sebe: »Odpoviedáš-li se pýchy?« A já: »Odpoviedám.« »Odpoviedáš-li se dábla i všech skutkuov jeho?« »Odpoviedám.« Držíte-li to? Ano, slibuj! A jestliže s' se čeho dopustil, ale že v tom neležíš, ale hned hledieš, aby to pokáním svatým shladil? Jest-li tak? Druhé, aby v něm milováním ustrnul, aby ničehuož nebylo na světě, ješto by toho pilnějí a snažnějí byl než Buoha: ani hospodářství, ani žena, ani děti, ani nic aby nebylo, ješto by tě 195 187 Vieru] Víru Pánu svému Kristu Ježíši T — Vieru pravú, silnú] Víru pravau a milování dokonalé R, Víru pravau N. Víru U, vyn. C — jemu] k němu N — zachoval takto C — nezviklal. [Samověrci a nespraved- liví, lháři a podvodníci sau se v (v vyn.!) víře zviklali] K — 188 Máme-li SO, Nu, máte-li N — vyl pak O, my pak S — víru míti O — Ano] Au KC — 188—189 Ano ... zachovali] ač ovšem máme, tedy musíme O, ač ovšem máme, jestliže S — 188 ač Buoh dá] vyn. P, v naději boží máme C — veď-li vyn. RC, viď-li U — 189 Jestliže] že U — jste BKC — zachovávali B, za- chováváme S — všecko] vyn. U, všecko zachovávati O — jste BKC — 190 tehdy ... pravů] vyn. SO — máte BKC — vieru] v K (pozdější rukou) změněno v lásku, ale po straně zase připsáno: víru — Votěž K, Nu, votěžte N — Votěžte ... každý] Votěžte se každý z vás B, Voptej se jedenkaždý sebe U, A tak tedy voptejme se jedenkaždý sám sebe O, Nu, voptej se každý sám sebe S — a já také sebe] vyn. O 191 Odpoviedáš-li... Odpoviedám] vyn. B, Odpovídali-liž ste se pejchy? A vy: Odpovídali N — A já] vyn. KC, Řci O — 191—192 Odpoviedáš-li se ďábla... Odpoviedám] vyn. NRT, řekni: Odpovídám U — Nu, od- povídáš-li se ďábla O — 192 jeho?] jeho? Řci SO, jeho? [Říkáš] K — Nu, držíte-liž TNUS, Inu tedy, držíte-li O — 193 jestliže s'] pakli ste N — 193—194 Ano ... tak?] Au, slibuji ť, že ť toho nic nečiníte, ale, dopustíte-li se čeho zlého, nehledíte toho svatým pokáním shladiti O, Au, slibuji ť, že nic! Dopustil-li se(!) čeho zlého, hledíš na to hned svatým pokáním shladiti? Au, málo ť jest takových S — 193 dopustili N, dopustil proti svému Pánu Bohu milému T — 193—194 ale že ... tak?] ihned neprodlívej, ale lituj toho, že si Boha rozhněval, a nehřeš více U — 193 neležíte N — 194 hle- díte, abyšte N — shladili N — Jest-li tak?] vyn. C. 195 v něm milováním] v milování B — v něm ... ustrnul] Boha nade všecko miloval U — své milování OS — ustrnul] složil OS — 195—198 aby ... odtáhnúti] a ničehož víceji (více S) aby nemiloval jako milosrdného (vyn. S) Pána Boha a pro něj aby všecko své (vyn. S) hospodářství opustil, ženu i děti, aby tě nic nemohlo odtrhnauti OS — 195 ničehéhož BNC, nic U — 196 všem světě C — pilnější CU — a snažnějí a snažnější C, vyn. U — byl] vyhledával N — Buoha] Pána Boha svého T, bohda(!) B — 197 hospodářství ani bohatství C — ani dětí ani ženy BKTNUC — ješto] co U
Strana 16
16 mohlo odtáhnúti od milování Buoha, ba i [s nad se samého. Jest-li to do nás? Ba, neřku, nejednú sme sviní pilnější než Buoha, 200 že pro svině jej druhdy vopustíme! Třetí, aby měl naději pravú, aby ve všech svých puotkách, nesnázích, zámutcích nikam se jinam neuchýlili než k němu, drahému Pánu, odnikadž nehleděli pomoci než od něho. Činíte-li vy, křesťané, tak, ha? Ono k hadačuom, k hadačkám, ono k žehná- 205 niem, k lekovániem, ono k uonomu i k uonomu: a když již nikdiež nic nebude moci spomoci, tož tepruv k Buohu: »Ú, prý, ale po- rúčím se milému Buohu.« Tak ť jest tento lid! Ale chceš-li, ať by se k tobě přiblížil a přišel milý Pán, učiniž takto: Připraviž jemu duom, srdce své, ať by tam žádné nečistoty 8% 198 odtrhnúti BKU — Buoha] božího RU, Pána Boha tvého T — snad] (omylem) A, více U, vyn. OS — se samého] nežli sám sebe U — samého máš opustiti OS — Jest] Nu, medle, jest O, Nu, jest S — 199—200 Ba... vopustíme] Och (Ba S), jistě že ť mnohokráte pro ty (vyn. S) špatné (vyn. S) svině Pána Boha opauštíme OS — 199 neřku, nejednú] řekni, že jsme (vyn. C) nejednú BC, rci : mnohokrát K, ne jednau, než mnohokráte N — sviní, krav a koní i žen T — více pilnější U — 200 že] neb N, že někdy U] jej] Boha KU, je(!) T — druhdy] někdy CU, druhdy i pro ženu a pro sta- tek T — opauštíme RN, opustí T 202 zármutcích S — aby nikam U — se] vyn.(!) S — neuchajleli K, neuchýlil RNC, neuchyloval O, neutíkal O, vyn.(!) S — němu] tomu OS — 203 Pánu Ježíši T — odnikudž jinde R, odjinud NU — odnikadž nehleděli ani odkud jinud bledali O, a odnikadž jinud nehledali S — nehledali N, aby nehleděl BC, abychom nehledali U — něho, milého Pána Boha T — 203—204 Činíte ... ha] Činíme-liž my to B, Činíte-liž vy to C, Nu, činí- me-liž my (vyn. O) to? Oh (Ó 0), milí křesťané, ne tak (+ vy činíte O), ne tak SO — 203 -liž to U — 204 Ono] Ano U, Ano ono C, Ano vy SO — k hadačuom] k hadačům, ono k žehnačům C, hned raději O — ono k hadač- kám B, vyn. C — ono] vyn. SO — žehnání BKCO — 205 lekování BKCOS — po ono v A tužkou in marg.: ad incantationes — ono k uonomu i k uonomu] jinam a jinam U, ten k tomu (tomuto O), jinej k jinému SO a] ale TN — 205—206 již... tepruv] pak (+ již O) odnikudž (+ žádné O) pomoci není, již (potom O) ť teprva SO — 206 nebudau N — pomoci RNT tož] tu U — teprva naposledy N — k Buohu] k Bohu řka B, k Bohu naj- posléze K, k Bohu a řekne S, vyn. O — Ú] A U — Ú, prý] vyn. BSO — 206—207 Ú ... Buohu] vyn. K — 206 ale] vyn. NTU, Ale již ť to O, Již ť ale S — 207 se] vyn. O, to S, se v tom N — Tak] Takový N — Tak ... lid] Tak, hle, ste vy zaufalí a odvážliví, že se málo Boha bojíte O, Tak, hle, jest již tento lid zaufalý a odvážlivý S — lid slepý T, lid oslepen U — 208 Ale ty S. — chceš-li] ty, kdo chceš O — k] vyn. K — přiblížil milý Buoh B — a přišel] vyn. COS — přišel k tobě BK — milý Pán] vyn. B, Pán Ježíš a přišel k tobě C — Pán Ježíš T, Pán Bůh UO — tedy učiň O — 209 Připrav ty S — dům, totiž N — srdce své] v svém srdci O — svého KCU
16 mohlo odtáhnúti od milování Buoha, ba i [s nad se samého. Jest-li to do nás? Ba, neřku, nejednú sme sviní pilnější než Buoha, 200 že pro svině jej druhdy vopustíme! Třetí, aby měl naději pravú, aby ve všech svých puotkách, nesnázích, zámutcích nikam se jinam neuchýlili než k němu, drahému Pánu, odnikadž nehleděli pomoci než od něho. Činíte-li vy, křesťané, tak, ha? Ono k hadačuom, k hadačkám, ono k žehná- 205 niem, k lekovániem, ono k uonomu i k uonomu: a když již nikdiež nic nebude moci spomoci, tož tepruv k Buohu: »Ú, prý, ale po- rúčím se milému Buohu.« Tak ť jest tento lid! Ale chceš-li, ať by se k tobě přiblížil a přišel milý Pán, učiniž takto: Připraviž jemu duom, srdce své, ať by tam žádné nečistoty 8% 198 odtrhnúti BKU — Buoha] božího RU, Pána Boha tvého T — snad] (omylem) A, více U, vyn. OS — se samého] nežli sám sebe U — samého máš opustiti OS — Jest] Nu, medle, jest O, Nu, jest S — 199—200 Ba... vopustíme] Och (Ba S), jistě že ť mnohokráte pro ty (vyn. S) špatné (vyn. S) svině Pána Boha opauštíme OS — 199 neřku, nejednú] řekni, že jsme (vyn. C) nejednú BC, rci : mnohokrát K, ne jednau, než mnohokráte N — sviní, krav a koní i žen T — více pilnější U — 200 že] neb N, že někdy U] jej] Boha KU, je(!) T — druhdy] někdy CU, druhdy i pro ženu a pro sta- tek T — opauštíme RN, opustí T 202 zármutcích S — aby nikam U — se] vyn.(!) S — neuchajleli K, neuchýlil RNC, neuchyloval O, neutíkal O, vyn.(!) S — němu] tomu OS — 203 Pánu Ježíši T — odnikudž jinde R, odjinud NU — odnikadž nehleděli ani odkud jinud bledali O, a odnikadž jinud nehledali S — nehledali N, aby nehleděl BC, abychom nehledali U — něho, milého Pána Boha T — 203—204 Činíte ... ha] Činíme-liž my to B, Činíte-liž vy to C, Nu, činí- me-liž my (vyn. O) to? Oh (Ó 0), milí křesťané, ne tak (+ vy činíte O), ne tak SO — 203 -liž to U — 204 Ono] Ano U, Ano ono C, Ano vy SO — k hadačuom] k hadačům, ono k žehnačům C, hned raději O — ono k hadač- kám B, vyn. C — ono] vyn. SO — žehnání BKCO — 205 lekování BKCOS — po ono v A tužkou in marg.: ad incantationes — ono k uonomu i k uonomu] jinam a jinam U, ten k tomu (tomuto O), jinej k jinému SO a] ale TN — 205—206 již... tepruv] pak (+ již O) odnikudž (+ žádné O) pomoci není, již (potom O) ť teprva SO — 206 nebudau N — pomoci RNT tož] tu U — teprva naposledy N — k Buohu] k Bohu řka B, k Bohu naj- posléze K, k Bohu a řekne S, vyn. O — Ú] A U — Ú, prý] vyn. BSO — 206—207 Ú ... Buohu] vyn. K — 206 ale] vyn. NTU, Ale již ť to O, Již ť ale S — 207 se] vyn. O, to S, se v tom N — Tak] Takový N — Tak ... lid] Tak, hle, ste vy zaufalí a odvážliví, že se málo Boha bojíte O, Tak, hle, jest již tento lid zaufalý a odvážlivý S — lid slepý T, lid oslepen U — 208 Ale ty S. — chceš-li] ty, kdo chceš O — k] vyn. K — přiblížil milý Buoh B — a přišel] vyn. COS — přišel k tobě BK — milý Pán] vyn. B, Pán Ježíš a přišel k tobě C — Pán Ježíš T, Pán Bůh UO — tedy učiň O — 209 Připrav ty S — dům, totiž N — srdce své] v svém srdci O — svého KCU
Strana 17
17 210 nebylo. Ano to lidé činie, když mají jaké znamenité hostě mieti, že učistí v domě, což by kolivěk v domu nečistého bylo, a vozdobí duom, ono koberci, a pakli nemají, ale i travú postelí. Takéž ty učiň: přijda k knězi, otevři srdce své — ten duom — a vymeť všecky nečistoty z něho, ozdob skutky dobrými, milosrdnými, 215 dávajž almužny rád (nebo teď Pán Ježíš přišel do Betfage, jenž se vykládá »duom úst«) — jestliže tak učiníš, přijde ť k tobě milý, drahý Buoh. Milí křesťané! Snažte se na to, abyšte tento čas svatého adventu řádně zachovali! Dajte se na skutky milosrdné a na vážné, 220 nábožné vobieraní s Buohem a s jeho dobrodínstvím, a buohdá ť k nám přijde a přiblíží se svú milostí. Beřte před oči sobě ono, jako v knihách Písniček chot řekla: »Milý muoj snopek myrry 9" — nečistoty] nečistoty [a hříchů] K, čistoty(!) R — 210 ano to] an to i U 210—213 to lidé... přijda] tak činíváte, když máte míti jaké hosti, že v domě svém (učistíte S) uklidíte, dům ozdobíte, jestli nemáte koberců, ale travau postelete. Tak i vy (ty S) také (tak S) učiňte (učiň S): Jděte (Jdi S) OS — 210 hosti BKNRU — 211 učistí] učiní(!) B, vyčistí NU — v domě] vše v domě BKC, z domu to U — byl jest U — kolivěk] vyn. BC — v domu] vyn. BKPCRNTU — bylo] vyn. U — 212 ono] vyn. K, an i U - koberci, ono čalauny N — nemají čím jinejm C — ale] vyn. U — postelau U — 213 i ty U — učiň tak T — před kněze BKC — otevřete (otevři CS) jemu COS - tvé N, své, totiž U — ten duom] na spovědi OS — vymeťte O — 214 ozdob ... milosrdnými] vyznávajíce své hříchy, a pak víru ozdob dobrými skutky O, vyznávaje své hříchy, pak ozdob skutky dobrými S — skutky [svatými] K — milosrdnejmi, dobrejmi N — milosrdnými věcmi R — 215 almužnu B0 - rád, modli se často S, rád, modli se často, a k tomu se rádi postívejte O — nebo teď] A tak (vyn. S), jakož jest OS — Pán Ježíš] drahý Pán O — 216 úst] chleba U — budeš-li tak činiti O — 216—217 jestliže ... Buoh] vyn. K — 216 tak] to U — tedy přijde OS — on k tobě BPRONTU — tobě] němu S — 217 milý vyn. SO — Buoh] Pán U, Pán — Ježíš OS 218 Ó milí U, Nejmilejší S, Inu tedy, nejmilejší O — Snažujmež O — na to] k tomu U - abychom O — v tento UO — 219 zachovávali B, se chovali USO — Dajte se na] Čiňte U — Vydejte S, vydávajíce O — dobré, milosrdné S — a na] vyn. SO — 219—220 na vážné ... dobrodínstvím vážně se mějte k milému Bohu a važte jeho veliká dobrodiní U — 220 ná- božné] vyn. K, a na nábožné BR — vobieraní] obírajíce se SO — buohdáť dá-li Buoh P, Bůh dá, že RU, milý Bůh dá ť T — 220—221 buohdá... přijde a] přijde ť k nám z milosti své a C, zvíte (zvíme O), že ť se k vám (nám 0) S0 — 221 se] vyn. SO — s svú BU, [svatau] svú K — svú milostí vyn. SO — A beřme U — ono] ono Písmo N, to U — 221—222 ono ... řekla] to (vyn. O), což Šalomaun v svých Písničkách napsal SO — 222 jako] 222 Píseň Šalom. I, 13 — Rokycanova Postilla. 2
17 210 nebylo. Ano to lidé činie, když mají jaké znamenité hostě mieti, že učistí v domě, což by kolivěk v domu nečistého bylo, a vozdobí duom, ono koberci, a pakli nemají, ale i travú postelí. Takéž ty učiň: přijda k knězi, otevři srdce své — ten duom — a vymeť všecky nečistoty z něho, ozdob skutky dobrými, milosrdnými, 215 dávajž almužny rád (nebo teď Pán Ježíš přišel do Betfage, jenž se vykládá »duom úst«) — jestliže tak učiníš, přijde ť k tobě milý, drahý Buoh. Milí křesťané! Snažte se na to, abyšte tento čas svatého adventu řádně zachovali! Dajte se na skutky milosrdné a na vážné, 220 nábožné vobieraní s Buohem a s jeho dobrodínstvím, a buohdá ť k nám přijde a přiblíží se svú milostí. Beřte před oči sobě ono, jako v knihách Písniček chot řekla: »Milý muoj snopek myrry 9" — nečistoty] nečistoty [a hříchů] K, čistoty(!) R — 210 ano to] an to i U 210—213 to lidé... přijda] tak činíváte, když máte míti jaké hosti, že v domě svém (učistíte S) uklidíte, dům ozdobíte, jestli nemáte koberců, ale travau postelete. Tak i vy (ty S) také (tak S) učiňte (učiň S): Jděte (Jdi S) OS — 210 hosti BKNRU — 211 učistí] učiní(!) B, vyčistí NU — v domě] vše v domě BKC, z domu to U — byl jest U — kolivěk] vyn. BC — v domu] vyn. BKPCRNTU — bylo] vyn. U — 212 ono] vyn. K, an i U - koberci, ono čalauny N — nemají čím jinejm C — ale] vyn. U — postelau U — 213 i ty U — učiň tak T — před kněze BKC — otevřete (otevři CS) jemu COS - tvé N, své, totiž U — ten duom] na spovědi OS — vymeťte O — 214 ozdob ... milosrdnými] vyznávajíce své hříchy, a pak víru ozdob dobrými skutky O, vyznávaje své hříchy, pak ozdob skutky dobrými S — skutky [svatými] K — milosrdnejmi, dobrejmi N — milosrdnými věcmi R — 215 almužnu B0 - rád, modli se často S, rád, modli se často, a k tomu se rádi postívejte O — nebo teď] A tak (vyn. S), jakož jest OS — Pán Ježíš] drahý Pán O — 216 úst] chleba U — budeš-li tak činiti O — 216—217 jestliže ... Buoh] vyn. K — 216 tak] to U — tedy přijde OS — on k tobě BPRONTU — tobě] němu S — 217 milý vyn. SO — Buoh] Pán U, Pán — Ježíš OS 218 Ó milí U, Nejmilejší S, Inu tedy, nejmilejší O — Snažujmež O — na to] k tomu U - abychom O — v tento UO — 219 zachovávali B, se chovali USO — Dajte se na] Čiňte U — Vydejte S, vydávajíce O — dobré, milosrdné S — a na] vyn. SO — 219—220 na vážné ... dobrodínstvím vážně se mějte k milému Bohu a važte jeho veliká dobrodiní U — 220 ná- božné] vyn. K, a na nábožné BR — vobieraní] obírajíce se SO — buohdáť dá-li Buoh P, Bůh dá, že RU, milý Bůh dá ť T — 220—221 buohdá... přijde a] přijde ť k nám z milosti své a C, zvíte (zvíme O), že ť se k vám (nám 0) S0 — 221 se] vyn. SO — s svú BU, [svatau] svú K — svú milostí vyn. SO — A beřme U — ono] ono Písmo N, to U — 221—222 ono ... řekla] to (vyn. O), což Šalomaun v svých Písničkách napsal SO — 222 jako] 222 Píseň Šalom. I, 13 — Rokycanova Postilla. 2
Strana 18
18 mně a odpočívati bude v mých prsech.« Svatý Bernart to vykládá řka: »Já ť tu myrru zbierám, ty hořkosti, kteréž jest pod- 225 stúpil pro nás náš milý Pán. To ť já podievám se, ano Buoh nesmierný zavřien v životě panny pro nás, an v uobecnici miesta neměl. Ú, prý, nazřím tam, an pláče, kvielí v jesličkách, an malým pokrmem krmen.« Nebo jako se zpievá na vánoce: »Parvo lacte pastus«, prý, »maličkým mlékem krmen; nebo ona, drahá dievka, 230 maličko toho pokrmu měla, neb chudička byla; nebylo co jísti, aby mohlo hojně pokrmu mieti, jako tyto chovačky: »Je z), neposť se, aby měla co dietěti dáti!« Hlediž pak v osmý den, ani jej vobřezují, an již krev vylévá, ano již z něho krev bryše : vše by to měla duše dobrá zbierati a tudy se k náboženstvie zbuditi. 235 Hlediž pak «dále, an ho dábel pokauší, an se postí.« — Vše to 93 kteréž jest zapsáno N, jenž napsáno U — knihách] vyn. U — Písniček Šalomaunových C, Písničkách Šalomaunových a U — muoj mně jako snopek myrry K — snopček O — 223 odpočívati mně O — 224 vykládá řka] vykládaje to dí S0 — zbírám, totiž O — kterauž S, kteréž Pán Bůh náš U — 225 nás] mne SO — náš... Pán] Pán Ježíš milý U — Pán Ježíš NT — To t] Ej U — an BC, ano jest Pán T, ano jest NU, a ej S — Buoh) Pán S — 225—226 Buoh ... an] vyn.(!) O — 226 nesmierný] nebeský S — a zavřín U, zavřín jest S — Panny Marie (+ a to U) CTNU — 226—227 an ... neměl] vyn. S — 227 nemá 0 - Ú ... tam, an] tam O — Ú, prý) Opět BKC, A, prej U — nahlídnu U — nazřím tam, an] podívám se, an v obecnici místa nemá, tam S — an pláče] kterak pláče N — an malým] a malým SO — 228 jest krmen SO — Nebo jako A jakž U — 228—229 Nebo ... krmen] vyn. SO — 228 o vánocéch B — Parvo lacte pastus) vyn. KU — 229 pastus est N — prý] vyn. B — malitkým C — krmen jest N — ona] zajisté N — dievka] Panna TSO, děvka U — 230 toho] vyn. S0 — pokrmu] mléka K — velmi chudička N — byla; a na vánoce se spívá, že maličkým (maličkem O) mlékem (mléka jest 0) krmen S0 — 230—232 nebylo ... dáti!] nebo tu nebylo co jiného a také žádný nic k jídlu neposílal O — 230 co jiného S, tu co hojně C — jísti a píti C — 231 aby] ale B — 231—232 aby ... dáti!] nebo žádný nic neposílá S — 231 pokrmův C — mieti] býti BKPCNTU (v R nejasné, lze čísti obojí) — jako] nebylo tak jako teď N — Jez jež A — 231—232 Jez ... aby] »Jez, pí, aby B, jenž: »Neposti se, aby P, jedí hojně, nepostí se, dobré pijí, aby C, prý: »Jez, neposť se, aby N, jenž se nechtí postiti, aby U — 232 aby] aby mohla a T — měly CU — co] dosti R — dáti] dosti dáti C, vyn. R — Po- hlediž O — pak] an US, ano O — v] vyn. BKCPRNTUSO — ani] an BC, již U, vyn. SO — 233 an již ... vylévá] ano z něho krev vylévají C, a ne- vinnau krev vylévají SO — krev z sebe N — vylívati počíná N — ano... bryše] vyn. KSO — již] vyn. BC — bryše] teče RU — 233—234 vše... zbuditi] a to všeckno sebera věrná duše tím se má k náboženství vzbuditi O — 234 dobrá] věrná a dobrá C, věrná US — zbierati] vážiti US — 235 Hlediž]
18 mně a odpočívati bude v mých prsech.« Svatý Bernart to vykládá řka: »Já ť tu myrru zbierám, ty hořkosti, kteréž jest pod- 225 stúpil pro nás náš milý Pán. To ť já podievám se, ano Buoh nesmierný zavřien v životě panny pro nás, an v uobecnici miesta neměl. Ú, prý, nazřím tam, an pláče, kvielí v jesličkách, an malým pokrmem krmen.« Nebo jako se zpievá na vánoce: »Parvo lacte pastus«, prý, »maličkým mlékem krmen; nebo ona, drahá dievka, 230 maličko toho pokrmu měla, neb chudička byla; nebylo co jísti, aby mohlo hojně pokrmu mieti, jako tyto chovačky: »Je z), neposť se, aby měla co dietěti dáti!« Hlediž pak v osmý den, ani jej vobřezují, an již krev vylévá, ano již z něho krev bryše : vše by to měla duše dobrá zbierati a tudy se k náboženstvie zbuditi. 235 Hlediž pak «dále, an ho dábel pokauší, an se postí.« — Vše to 93 kteréž jest zapsáno N, jenž napsáno U — knihách] vyn. U — Písniček Šalomaunových C, Písničkách Šalomaunových a U — muoj mně jako snopek myrry K — snopček O — 223 odpočívati mně O — 224 vykládá řka] vykládaje to dí S0 — zbírám, totiž O — kterauž S, kteréž Pán Bůh náš U — 225 nás] mne SO — náš... Pán] Pán Ježíš milý U — Pán Ježíš NT — To t] Ej U — an BC, ano jest Pán T, ano jest NU, a ej S — Buoh) Pán S — 225—226 Buoh ... an] vyn.(!) O — 226 nesmierný] nebeský S — a zavřín U, zavřín jest S — Panny Marie (+ a to U) CTNU — 226—227 an ... neměl] vyn. S — 227 nemá 0 - Ú ... tam, an] tam O — Ú, prý) Opět BKC, A, prej U — nahlídnu U — nazřím tam, an] podívám se, an v obecnici místa nemá, tam S — an pláče] kterak pláče N — an malým] a malým SO — 228 jest krmen SO — Nebo jako A jakž U — 228—229 Nebo ... krmen] vyn. SO — 228 o vánocéch B — Parvo lacte pastus) vyn. KU — 229 pastus est N — prý] vyn. B — malitkým C — krmen jest N — ona] zajisté N — dievka] Panna TSO, děvka U — 230 toho] vyn. S0 — pokrmu] mléka K — velmi chudička N — byla; a na vánoce se spívá, že maličkým (maličkem O) mlékem (mléka jest 0) krmen S0 — 230—232 nebylo ... dáti!] nebo tu nebylo co jiného a také žádný nic k jídlu neposílal O — 230 co jiného S, tu co hojně C — jísti a píti C — 231 aby] ale B — 231—232 aby ... dáti!] nebo žádný nic neposílá S — 231 pokrmův C — mieti] býti BKPCNTU (v R nejasné, lze čísti obojí) — jako] nebylo tak jako teď N — Jez jež A — 231—232 Jez ... aby] »Jez, pí, aby B, jenž: »Neposti se, aby P, jedí hojně, nepostí se, dobré pijí, aby C, prý: »Jez, neposť se, aby N, jenž se nechtí postiti, aby U — 232 aby] aby mohla a T — měly CU — co] dosti R — dáti] dosti dáti C, vyn. R — Po- hlediž O — pak] an US, ano O — v] vyn. BKCPRNTUSO — ani] an BC, již U, vyn. SO — 233 an již ... vylévá] ano z něho krev vylévají C, a ne- vinnau krev vylévají SO — krev z sebe N — vylívati počíná N — ano... bryše] vyn. KSO — již] vyn. BC — bryše] teče RU — 233—234 vše... zbuditi] a to všeckno sebera věrná duše tím se má k náboženství vzbuditi O — 234 dobrá] věrná a dobrá C, věrná US — zbierati] vážiti US — 235 Hlediž]
Strana 19
19 svatý Bernart. »Hlediž, an v zahradě s krvavým se potem modlí. Ba, prý, pohleď a podívaj se, an čeledín jeho zradil ho. Oh, prý, nahlédni a podievaj se těm jeho poličkuom, ani tepú, rují, vychrkujíc i plijí na něho, na drahého Pána. Pohleď l na ty hřebieky, na to 240 kopí, na rozdielenie rúcha a hrání o ně v kostky. Ba, pohleď na jeho vopuštění, ano jej všichni vopustili a prchli od něho. Ú, mníš, aby to jemu nepřidalo bolesti, an, kteréž miloval, všichni od něho utekli, jediná mátě žalostivá s ním zuostala. Ba, prý,« (svatý Bernarth), »i té myrry já nezapomenu, jenž jest jí napájen; a kříž 245 těžký nesl, an pod ním omdlévá, klesá milý, drahý Pán, an jej k zemi přiráží!« Pohleďmež, milí křesťané, co sme to na ň svalili! Babo, vieš-li, že tvuoj ani muoj najmenší hřiech jemu bez mauky nepominul, než za všecky jest musil trpěti? Podievajž se pak jeho koruně hlohové, pohleď na to rúcho posměšné, ješto jej voblékli 103 Patřiž N, I pohleď U, Pohlediž SO — pak vyn.] UO — «dále ... Vše) vyn. A — 235—236 dále ... Hlediž] vyn. SO — 236 Bernart vážil U — an] také, jak O — s] vyn. KSO — modlí] modlil R, potě modlí C, potí SO — — 237 Ba .. . podívaj se] vyn. O — prý] vyn. BKC — prý, pohled a] vyn. S ano BONTO vlastní čeledín U jeho] vyn. S — zrazuje SO — ho tam O Och C, Ach U — Oh ... nahlédni a] vyn. S, Ba O — prý] vyn. BKC — 238 k těm T — 238—239 těm... Pána] jeho (na jeho O) poličkování, (+ jeho O) bití, rvání a jak na něj (toho O) drahého Pána plvají SO — 238 ani tepú] ano bijí U — tepau, rauhají, rují R — vychrknauc BK, vychrnauc C, wichrzugicz (sic!) R — 239 na drahého] ano(!) drahého U — Ba pohled O ty] vyn. SO — na to] vyn. B — to] vyn. SO — 240 na rozdielenie . . . kostky. jak dělejí se o jeho raucho, ano ť o ně v kostky hrají O — rozdělení U, dělení S — jeho raucha C241 an S — jej] vyn. O — vopustili a] vyn. O — prchli] utekli S — Ú] I BKPCRNU, Snad SO — domníváš se CO — 242 aby] že jest U, že S0 — ano (+ ti 0) SO — kteříž od něho nejvíc byli milováni O — všickni jej opustili a U — od něho] vyn. O — 243 utekli] prchli U, zutíkali O — jediná] toliko O — matka (- jeho O) CTUSO — žalostivá] žalostivě T, jsauce žalostivá O, vyn. U — s ním] při něm N, vyn. U — Ba, prý] Dále dí BC, Ještě die dále K, A dí U — 243—244 Ba ... jest jí Hořkau žlučí byl SO — 244 Bernart dí T — nezapomínám U — jenž jest jí] kterauž byl N — jí] jím(!) P, vyn. C - napájen milý Pán náš Ježíš T — 245 nese BC, nesa K — an] až SO, vyn. K — omdléval ROS, umdléval U — klesal (+ pod ním S) RUSO — milý] vyn. K — 245—246 milý ... přiráží] pod (vyn. O) ním (vyn. 0) až k zemi SO — 245 Pán Ježíš T — 246 uvalili NU — 247 Babo] Člověče B, Ó hříšný člověče U, vyn. SO — zvíš-li P, Věztež to O, Víte S li] li to C, li o tom N, vyn. S — ani tvůj S0 — ani] a i U — hříšek B — bez veliké O — 247—248 bez mauky ... než] múky a bolesti přidal a U — 248 než] ale SO — že jest musil mnoho N — musil trpěti trpěl S, ráčil trpěti O — Ach, podívej O — pak] vyn. USO — 249 lohové (+ jak mu těžce v hlavu vtlačena O) SO — posměšné] měšné(!) O — ješto]
19 svatý Bernart. »Hlediž, an v zahradě s krvavým se potem modlí. Ba, prý, pohleď a podívaj se, an čeledín jeho zradil ho. Oh, prý, nahlédni a podievaj se těm jeho poličkuom, ani tepú, rují, vychrkujíc i plijí na něho, na drahého Pána. Pohleď l na ty hřebieky, na to 240 kopí, na rozdielenie rúcha a hrání o ně v kostky. Ba, pohleď na jeho vopuštění, ano jej všichni vopustili a prchli od něho. Ú, mníš, aby to jemu nepřidalo bolesti, an, kteréž miloval, všichni od něho utekli, jediná mátě žalostivá s ním zuostala. Ba, prý,« (svatý Bernarth), »i té myrry já nezapomenu, jenž jest jí napájen; a kříž 245 těžký nesl, an pod ním omdlévá, klesá milý, drahý Pán, an jej k zemi přiráží!« Pohleďmež, milí křesťané, co sme to na ň svalili! Babo, vieš-li, že tvuoj ani muoj najmenší hřiech jemu bez mauky nepominul, než za všecky jest musil trpěti? Podievajž se pak jeho koruně hlohové, pohleď na to rúcho posměšné, ješto jej voblékli 103 Patřiž N, I pohleď U, Pohlediž SO — pak vyn.] UO — «dále ... Vše) vyn. A — 235—236 dále ... Hlediž] vyn. SO — 236 Bernart vážil U — an] také, jak O — s] vyn. KSO — modlí] modlil R, potě modlí C, potí SO — — 237 Ba .. . podívaj se] vyn. O — prý] vyn. BKC — prý, pohled a] vyn. S ano BONTO vlastní čeledín U jeho] vyn. S — zrazuje SO — ho tam O Och C, Ach U — Oh ... nahlédni a] vyn. S, Ba O — prý] vyn. BKC — 238 k těm T — 238—239 těm... Pána] jeho (na jeho O) poličkování, (+ jeho O) bití, rvání a jak na něj (toho O) drahého Pána plvají SO — 238 ani tepú] ano bijí U — tepau, rauhají, rují R — vychrknauc BK, vychrnauc C, wichrzugicz (sic!) R — 239 na drahého] ano(!) drahého U — Ba pohled O ty] vyn. SO — na to] vyn. B — to] vyn. SO — 240 na rozdielenie . . . kostky. jak dělejí se o jeho raucho, ano ť o ně v kostky hrají O — rozdělení U, dělení S — jeho raucha C241 an S — jej] vyn. O — vopustili a] vyn. O — prchli] utekli S — Ú] I BKPCRNU, Snad SO — domníváš se CO — 242 aby] že jest U, že S0 — ano (+ ti 0) SO — kteříž od něho nejvíc byli milováni O — všickni jej opustili a U — od něho] vyn. O — 243 utekli] prchli U, zutíkali O — jediná] toliko O — matka (- jeho O) CTUSO — žalostivá] žalostivě T, jsauce žalostivá O, vyn. U — s ním] při něm N, vyn. U — Ba, prý] Dále dí BC, Ještě die dále K, A dí U — 243—244 Ba ... jest jí Hořkau žlučí byl SO — 244 Bernart dí T — nezapomínám U — jenž jest jí] kterauž byl N — jí] jím(!) P, vyn. C - napájen milý Pán náš Ježíš T — 245 nese BC, nesa K — an] až SO, vyn. K — omdléval ROS, umdléval U — klesal (+ pod ním S) RUSO — milý] vyn. K — 245—246 milý ... přiráží] pod (vyn. O) ním (vyn. 0) až k zemi SO — 245 Pán Ježíš T — 246 uvalili NU — 247 Babo] Člověče B, Ó hříšný člověče U, vyn. SO — zvíš-li P, Věztež to O, Víte S li] li to C, li o tom N, vyn. S — ani tvůj S0 — ani] a i U — hříšek B — bez veliké O — 247—248 bez mauky ... než] múky a bolesti přidal a U — 248 než] ale SO — že jest musil mnoho N — musil trpěti trpěl S, ráčil trpěti O — Ach, podívej O — pak] vyn. USO — 249 lohové (+ jak mu těžce v hlavu vtlačena O) SO — posměšné] měšné(!) O — ješto]
Strana 20
20 250 v ně, a jako z bláznem se trmácejí s ním mezi biskupy! Pohleď na ta rúhaní, na bičování, pohleď, an ji s velikým hlasem volaje vypustil 10 duši! Podievaj se, an hrobu svého nemá, ani prostěradla, več by jej vobinuli mrtvého, než Josef s Nikodemem to vopatřili. S těmi se všemi věcmi nyní tohoto času křesťané měli by se 255 poobierati vážně, zberúce se na modlitbách. A bylo by to mnohem lépe, nežli by s těmi páteři jinam mysle se lomcoval. Proto ť vám pravím, že bych velmi rád, abyšte se uměli nyní povobierati tento čas s tím milým Ježíšem, Pánem naším. Než pak vizme, co die dále čtení svaté: »Tehdy poslal dva 260 z učedlniekuov svých« — totižto Petra a Jana — »řka jim: Jděte do kaštela, kterýž jest proti vám, a ihned naleznete oslici při- vázanú a oslátko s ní; odvěžte a přiveďte mi!« Kaštel tento jest svět tento biedný. A die: »proti vám«, nebo tento kaštel, svět tento biedný, vždy jest proti posluom božiem, kteříž i jsú byli 11a 265 praví poslové buoží. A proč jest to, že jest proti nim? Ú, proto, jak sau O — jejl Jeho Milost N — 250 a] an N — potom jako SO — trmáceli KTSO — s ním] vyn. S, sem i tam O — na ta] jaká snášel O — 251 ta] to U — na] vyn. O — bičování a trýznění, až byl jako malomocný O — pohled na jeho posmívaní, Pána milostného T, na jeho posmívaní NU — an] jak S, kterak O — volaje] vyn. SO — vypustil] i pustil jest BK — 252 an] ani T, na chudobu jeho, an ani N, že ani U, ano ani O — ani] ba ani O — več] v něž C — 253 obvinuli CRS, položili a obinuli (obvinuli NU) TNU, oba- lili O — než toliko SO — a Nikodým (+ nad ním se slitovali a 0) SO — to] oni to U, jemu to SO — — 254 S těmito N, A tak s těmi O — se] vyn. BN — nyní] vyn. SO času adventního O — my ( bídní a nehodní O) křesťané SO, křesťané věrní N — bychom SO — 255 obírati U — vážně] vyn. SO, vážně svým milým Pánem Bohem T — zbera U, seberauce O — 256 lépeji S0 — by tu BPRONTS — těma U — jinam] sem i tam SO — mysle] myšlením O — lomcoval] přebíral U — Proto ť to N — 257 bych tomu SO —rád byl O — uměli nyní] vyn. SO — nyní zvláště N — povobírali SO — 258 tento čas] vyn. O — tím] vyn. PSO — milým] vyn. SO — naším] vyn. SO — 259 Než pak vizme] A vězme U — Než... Tehdy] A jakož nám praví svaté evangelium (čtení O), že SO — dále] vyn. U — 260 totižto] vyn. SO — a řekl U — jim] vyn. K — 261 kaštela] městečka SO — kteréž SO — 261- 263 a ihned ... kaštel] To (+ pak O) městečko znamená SO — 261 nalezne(!) R — 261—262 přivázanú... s ní] a oslátko s ní přivázané C — 262 od- věžtež je U — mi] ke mně U — tento jest] tento znamenává C, jest NTU — 263 die] že K, dí, že jest B — 263—264 proti vám ... jsú byli] vyn.(!) U — 263 kaštel, totižto (to jest N) CN — 264 tento] vyn. NP — biedný] vyn. RSO — dí, že jest C — 264 nebo vždycky SO — jest byl BKPCRT, byl a jest N — božiem] Pána Boha všemohaucího T — 264—265 byli ... nim?] upřímní SO — 265 to] to pak N, byla B — že] a B — Ú] vyn. BKC, I PRU,
20 250 v ně, a jako z bláznem se trmácejí s ním mezi biskupy! Pohleď na ta rúhaní, na bičování, pohleď, an ji s velikým hlasem volaje vypustil 10 duši! Podievaj se, an hrobu svého nemá, ani prostěradla, več by jej vobinuli mrtvého, než Josef s Nikodemem to vopatřili. S těmi se všemi věcmi nyní tohoto času křesťané měli by se 255 poobierati vážně, zberúce se na modlitbách. A bylo by to mnohem lépe, nežli by s těmi páteři jinam mysle se lomcoval. Proto ť vám pravím, že bych velmi rád, abyšte se uměli nyní povobierati tento čas s tím milým Ježíšem, Pánem naším. Než pak vizme, co die dále čtení svaté: »Tehdy poslal dva 260 z učedlniekuov svých« — totižto Petra a Jana — »řka jim: Jděte do kaštela, kterýž jest proti vám, a ihned naleznete oslici při- vázanú a oslátko s ní; odvěžte a přiveďte mi!« Kaštel tento jest svět tento biedný. A die: »proti vám«, nebo tento kaštel, svět tento biedný, vždy jest proti posluom božiem, kteříž i jsú byli 11a 265 praví poslové buoží. A proč jest to, že jest proti nim? Ú, proto, jak sau O — jejl Jeho Milost N — 250 a] an N — potom jako SO — trmáceli KTSO — s ním] vyn. S, sem i tam O — na ta] jaká snášel O — 251 ta] to U — na] vyn. O — bičování a trýznění, až byl jako malomocný O — pohled na jeho posmívaní, Pána milostného T, na jeho posmívaní NU — an] jak S, kterak O — volaje] vyn. SO — vypustil] i pustil jest BK — 252 an] ani T, na chudobu jeho, an ani N, že ani U, ano ani O — ani] ba ani O — več] v něž C — 253 obvinuli CRS, položili a obinuli (obvinuli NU) TNU, oba- lili O — než toliko SO — a Nikodým (+ nad ním se slitovali a 0) SO — to] oni to U, jemu to SO — — 254 S těmito N, A tak s těmi O — se] vyn. BN — nyní] vyn. SO času adventního O — my ( bídní a nehodní O) křesťané SO, křesťané věrní N — bychom SO — 255 obírati U — vážně] vyn. SO, vážně svým milým Pánem Bohem T — zbera U, seberauce O — 256 lépeji S0 — by tu BPRONTS — těma U — jinam] sem i tam SO — mysle] myšlením O — lomcoval] přebíral U — Proto ť to N — 257 bych tomu SO —rád byl O — uměli nyní] vyn. SO — nyní zvláště N — povobírali SO — 258 tento čas] vyn. O — tím] vyn. PSO — milým] vyn. SO — naším] vyn. SO — 259 Než pak vizme] A vězme U — Než... Tehdy] A jakož nám praví svaté evangelium (čtení O), že SO — dále] vyn. U — 260 totižto] vyn. SO — a řekl U — jim] vyn. K — 261 kaštela] městečka SO — kteréž SO — 261- 263 a ihned ... kaštel] To (+ pak O) městečko znamená SO — 261 nalezne(!) R — 261—262 přivázanú... s ní] a oslátko s ní přivázané C — 262 od- věžtež je U — mi] ke mně U — tento jest] tento znamenává C, jest NTU — 263 die] že K, dí, že jest B — 263—264 proti vám ... jsú byli] vyn.(!) U — 263 kaštel, totižto (to jest N) CN — 264 tento] vyn. NP — biedný] vyn. RSO — dí, že jest C — 264 nebo vždycky SO — jest byl BKPCRT, byl a jest N — božiem] Pána Boha všemohaucího T — 264—265 byli ... nim?] upřímní SO — 265 to] to pak N, byla B — že] a B — Ú] vyn. BKC, I PRU,
Strana 21
21 neb jest řekl jim: »Vy ste suol světa«; nebo práv, jako kdyby někomu suol v ránu sypal anebo v uoči, nebylo by líbo, neb by šťpělo v uoči, nebylo by vděčno, tak právě kněží Kristovi, jenž jsú jako suol, a lid raněný [v] hřiechy: když se jim pravda 270 praví, naučení zdravá se jim dávají, ano nelibo, nemílo, hněvá se, búří se duše zlá, hanebná. Bývá-li to kdy do vás? Ha! když vám kněz pravdu praví, a vy se zbauříte, zhaníte, cti na něm kusa nevostavíte. A, budete-li co za to trpěti, hádajte?! Vám ť se nezdá, ale shledáte, že ť vám to tak nezplyne! I kázal jim, aby odvázali oslici. Která jest to oslice? Lid tento tělestný, hovadný. I čímž jest přivázán? Vobyčeji a navyk- 275 A SO 266 neb] vyn. SO — jim] k nim N — světa Jzemě CKSO — práv] právě KNC, ale v K původně bylo též práv, teprve po- zději připsáno č), praví(!) T, tento svět bídný vždycky jest byl proti nim, poslům božím, kteříž sau byli právě U, vyn. SO — jako] vyn. SO — 267 někomu] někdo U, komu C — soli SO — do rány USO — vsypal S0 — do vočí USO — jako tobě nebylo U — líbo] jemu líbo BKC, mu vděk ani líbo SO — 267—268 neb by ... vděčno] vyn. SO — 268 velmi šťpělo BKC, čpělo U — v uoči ... vděčno] vyn. BKC — v éčích NU, v účích T — ne- bylo by vděčno] vyn. U — tak také O — právě] praví BRSO — kněží upřímní kněží N, služebníci SO Kristovi] v A červeně škrtnuto, Pána Krista T — 269 jenž vyn. S0 — ta sůl O — lid jest S — 269—270 a lid . .. praví) kdy lidem hříchy raněným O — 269 [v] vyn. BKPRONTUS — pak když S — pak pravda KC — 269—270 pravda praví] vyn. S — 270 — poví U — zdravé TU, zdravá a spasitedlná S0 — se] vyn. NTUSO jim] vyn. BPRCNTUSO — dává TU — ano nelibo ... hněvá se] a ty hříchy — (+ jejich O) jim předkládá (předklají(!), tedy oni 0) o to se hněvají SO hněvají se TU 271 zlé a hanebné SO — Nu, bývá-li SO — kdy] vyn. O — Ha] Ha, že B, Medle C, vyn. SO — 272 kněží C — praví] poví UO, poví a praví NT — a] jak O zbauříce B, proto bauříte S, bauříte O — haníte B, uhaníte U, hněváte SO — něm] knězi C — kusa] vyn. R — 273 nezůstavíte N, nestavíte(!) T, nenecháte USO — A] vyn. BS - A ... se nezdá] A domní- váte se, že proto nic zlého trpěti nebudete O — budete-li [v pekle] K — li vy U — co] vyn. S — Ó, vám NU — se to S — 274 shledáte to CSO — vám ... nezplyne] za to Bůh pomstí U, vás to tak nemine S, vás to ne- mine na smrti a snad ani v den saudný O — tak] vyn. B, tak lehce C — 275 I kázal jim] A jakož jest kázal (rozkázal O) učedlníkům (+ svým O) SO — jim drahej Pán C, jim Pán Ježíš milosrdný T — oslici] oslici i oslátko a přivedli k němu. Inu, medle O — Medle, která C — Lid] I lid NU, Au, jest lid C, Jest lid S, Než že ť jest lid O — 276 tělestný] vyn. U — hovadný, smilný, cizoložný, užralý, neřádný, pyšný, zlolejci T — I] Nu S — čímž] kým O — jest pak SO — přivázán? Jest přivázán S, medle přivázán než O — Obyčeji, [hříchy] K, Ó vobyčeji N, I obyčeji CU — 277 svými] vyn. R, 266 Mat. 5, 13
21 neb jest řekl jim: »Vy ste suol světa«; nebo práv, jako kdyby někomu suol v ránu sypal anebo v uoči, nebylo by líbo, neb by šťpělo v uoči, nebylo by vděčno, tak právě kněží Kristovi, jenž jsú jako suol, a lid raněný [v] hřiechy: když se jim pravda 270 praví, naučení zdravá se jim dávají, ano nelibo, nemílo, hněvá se, búří se duše zlá, hanebná. Bývá-li to kdy do vás? Ha! když vám kněz pravdu praví, a vy se zbauříte, zhaníte, cti na něm kusa nevostavíte. A, budete-li co za to trpěti, hádajte?! Vám ť se nezdá, ale shledáte, že ť vám to tak nezplyne! I kázal jim, aby odvázali oslici. Která jest to oslice? Lid tento tělestný, hovadný. I čímž jest přivázán? Vobyčeji a navyk- 275 A SO 266 neb] vyn. SO — jim] k nim N — světa Jzemě CKSO — práv] právě KNC, ale v K původně bylo též práv, teprve po- zději připsáno č), praví(!) T, tento svět bídný vždycky jest byl proti nim, poslům božím, kteříž sau byli právě U, vyn. SO — jako] vyn. SO — 267 někomu] někdo U, komu C — soli SO — do rány USO — vsypal S0 — do vočí USO — jako tobě nebylo U — líbo] jemu líbo BKC, mu vděk ani líbo SO — 267—268 neb by ... vděčno] vyn. SO — 268 velmi šťpělo BKC, čpělo U — v uoči ... vděčno] vyn. BKC — v éčích NU, v účích T — ne- bylo by vděčno] vyn. U — tak také O — právě] praví BRSO — kněží upřímní kněží N, služebníci SO Kristovi] v A červeně škrtnuto, Pána Krista T — 269 jenž vyn. S0 — ta sůl O — lid jest S — 269—270 a lid . .. praví) kdy lidem hříchy raněným O — 269 [v] vyn. BKPRONTUS — pak když S — pak pravda KC — 269—270 pravda praví] vyn. S — 270 — poví U — zdravé TU, zdravá a spasitedlná S0 — se] vyn. NTUSO jim] vyn. BPRCNTUSO — dává TU — ano nelibo ... hněvá se] a ty hříchy — (+ jejich O) jim předkládá (předklají(!), tedy oni 0) o to se hněvají SO hněvají se TU 271 zlé a hanebné SO — Nu, bývá-li SO — kdy] vyn. O — Ha] Ha, že B, Medle C, vyn. SO — 272 kněží C — praví] poví UO, poví a praví NT — a] jak O zbauříce B, proto bauříte S, bauříte O — haníte B, uhaníte U, hněváte SO — něm] knězi C — kusa] vyn. R — 273 nezůstavíte N, nestavíte(!) T, nenecháte USO — A] vyn. BS - A ... se nezdá] A domní- váte se, že proto nic zlého trpěti nebudete O — budete-li [v pekle] K — li vy U — co] vyn. S — Ó, vám NU — se to S — 274 shledáte to CSO — vám ... nezplyne] za to Bůh pomstí U, vás to tak nemine S, vás to ne- mine na smrti a snad ani v den saudný O — tak] vyn. B, tak lehce C — 275 I kázal jim] A jakož jest kázal (rozkázal O) učedlníkům (+ svým O) SO — jim drahej Pán C, jim Pán Ježíš milosrdný T — oslici] oslici i oslátko a přivedli k němu. Inu, medle O — Medle, která C — Lid] I lid NU, Au, jest lid C, Jest lid S, Než že ť jest lid O — 276 tělestný] vyn. U — hovadný, smilný, cizoložný, užralý, neřádný, pyšný, zlolejci T — I] Nu S — čímž] kým O — jest pak SO — přivázán? Jest přivázán S, medle přivázán než O — Obyčeji, [hříchy] K, Ó vobyčeji N, I obyčeji CU — 277 svými] vyn. R, 266 Mat. 5, 13
Strana 22
22 lostmi svými, právy zemskými, městskými), rathúskými. 11% Ba, by ť které právo čert z horúcího pekla zamyslil, tehdy neřiekaj nic. »A, á, co, chcete nám naše práva rušiti, á, á, tací a tací!« 280 Ano zjevně bude proti Buohu, a neřiekaj slova; uzřieš: »Á, á, ruší nám naše práva tací nešlechetní popi zrádní!« Ba, jakž oni na- vyknú, ztěžka již co učiníš. Ba, dajte se odvázati, dajte, voslové a voslice! Nu, tyto pak ženy pyšné, hrdé, kto je na to navede, aby ony své pýchy nechaly? Křič, volaj, úpěj — vše jedno —, aby 285 ony těch hlav, chomútuov velikých nechaly, ocasové aby se po nich neplížili, páteřuov korálových nenosily, však by je čert či zlými S, svými zlými O — právy... Ba] vyn. SO — městskými vyn. AT — rathúsk»ými] rathusbymi(!) A, vyn. B — 278 Ba] vyn. B, A O — které] jaké U — které právo] co S, nětco jim O — ďábel PCNTUSO — za- myslil a přines T — tehdy] ty, kněže S, tedy ty, milý kněže O — tehdy .. . nic] ihned by je držali, ale nedadí sobě nic říci U — 278—279 neřiekaj nic] neřeknau nic C, neříkej jim o to nic (+ chceš-li pokoj míti; a pakli co řekneš O), hned řeknau S0 — jim nic NT — 279 A, á] Pakli dieš, uzříš, ani f: »Ah K, Ah B, Au, prej C, Aha T, vyn. SO — co nám chcete K — Co ty, kněže O — chceš CSO — nám] vyn. U — á, á] vyn. B, aha T — 279— 282 á, á, tací ... učiníš] A tak, jakž oni navykli, stěžka co svedeš S, a nám rozkazovati? A tak stěžka co s nimi svedeš O — 279 takoví a takoví RU, tací a tací popi nešlechetní, zrádní K — 280 Ano to N, An to U — bude jest U — Buohu, a] Pánu Bohu a jeho svatému přikázaní, avšak N — 280—281 a neřiekaj ... zrádní] vyn. K — a neřiekaj ... A, á] a nedají sobě slova říci, ale říkají U — 280 neříkaj žádný B — jim slova CT — uzříš, jak ť se zbauří řkauc B, uzříš, ani ť (+ budau mluviti C, + dějí N, + die T) PCNRT — 281 právo PT — tací] takoví RC, a U — zrádní] v A červeně přeškrtnuto, a zrádní U — Ba] Ale U — navykli KU, již navyknú B — 282 ztěžka ... učiníš] málo se kdo dá napraviti U — tomu učiníš C — se již B — odvázati a přivésti ku Pánu Kristu O — dajte] vyn. BKUO, dejte pro Pána Boha T — oslové bídní R, milí oslové SO — 283—287 Nu, tyto ... voslové] vyn.(!) C — 283 Nu, tyto pak] A mnohé U — Nu... navede] Ano (Ale že O) tyto ženy budau (jsau 0) hrdé, pyšné, medle, kdo je od toho odvede SO — na to] vyn. U — navede] vede, dábel-li R, napraví U — 284 ony] ono T, vyn. SO — své] té S, té své O — pejchy přivyklé N — nechaly] vyn. O — 284—285 Křič ... nechaly] Ba pros, tresci — nic na to nedbají, aby ony na těch hlavách těch drdolův nenosily, neboť sau ďáblova hnízda, a kokrhelů a rohů velikejch a U, aby sobě těch velikých chomautův na hlavách nedělaly O — 284 úpěj] v A červeně pře- škrtnuto, žehři S — vše jedno] vše ť jim jedno BK, vše darmo S. vyn. N — 285 hlav, rohův a chomautův, velikých jako plužné kolečko R — chomautův, kokrhelův NT — velikých a rohův NT — ti dlauzí vocasové — od sukní O — 285—286 po nich jako po kravách R, za nimi NTUSO 286 neplížili] netáhli U, nevláčeli S0 — páteřuov ... nenosily] v A čer- veně škrtnuto — kolárových (+ na hrdle 0) USO — korálových
22 lostmi svými, právy zemskými, městskými), rathúskými. 11% Ba, by ť které právo čert z horúcího pekla zamyslil, tehdy neřiekaj nic. »A, á, co, chcete nám naše práva rušiti, á, á, tací a tací!« 280 Ano zjevně bude proti Buohu, a neřiekaj slova; uzřieš: »Á, á, ruší nám naše práva tací nešlechetní popi zrádní!« Ba, jakž oni na- vyknú, ztěžka již co učiníš. Ba, dajte se odvázati, dajte, voslové a voslice! Nu, tyto pak ženy pyšné, hrdé, kto je na to navede, aby ony své pýchy nechaly? Křič, volaj, úpěj — vše jedno —, aby 285 ony těch hlav, chomútuov velikých nechaly, ocasové aby se po nich neplížili, páteřuov korálových nenosily, však by je čert či zlými S, svými zlými O — právy... Ba] vyn. SO — městskými vyn. AT — rathúsk»ými] rathusbymi(!) A, vyn. B — 278 Ba] vyn. B, A O — které] jaké U — které právo] co S, nětco jim O — ďábel PCNTUSO — za- myslil a přines T — tehdy] ty, kněže S, tedy ty, milý kněže O — tehdy .. . nic] ihned by je držali, ale nedadí sobě nic říci U — 278—279 neřiekaj nic] neřeknau nic C, neříkej jim o to nic (+ chceš-li pokoj míti; a pakli co řekneš O), hned řeknau S0 — jim nic NT — 279 A, á] Pakli dieš, uzříš, ani f: »Ah K, Ah B, Au, prej C, Aha T, vyn. SO — co nám chcete K — Co ty, kněže O — chceš CSO — nám] vyn. U — á, á] vyn. B, aha T — 279— 282 á, á, tací ... učiníš] A tak, jakž oni navykli, stěžka co svedeš S, a nám rozkazovati? A tak stěžka co s nimi svedeš O — 279 takoví a takoví RU, tací a tací popi nešlechetní, zrádní K — 280 Ano to N, An to U — bude jest U — Buohu, a] Pánu Bohu a jeho svatému přikázaní, avšak N — 280—281 a neřiekaj ... zrádní] vyn. K — a neřiekaj ... A, á] a nedají sobě slova říci, ale říkají U — 280 neříkaj žádný B — jim slova CT — uzříš, jak ť se zbauří řkauc B, uzříš, ani ť (+ budau mluviti C, + dějí N, + die T) PCNRT — 281 právo PT — tací] takoví RC, a U — zrádní] v A červeně přeškrtnuto, a zrádní U — Ba] Ale U — navykli KU, již navyknú B — 282 ztěžka ... učiníš] málo se kdo dá napraviti U — tomu učiníš C — se již B — odvázati a přivésti ku Pánu Kristu O — dajte] vyn. BKUO, dejte pro Pána Boha T — oslové bídní R, milí oslové SO — 283—287 Nu, tyto ... voslové] vyn.(!) C — 283 Nu, tyto pak] A mnohé U — Nu... navede] Ano (Ale že O) tyto ženy budau (jsau 0) hrdé, pyšné, medle, kdo je od toho odvede SO — na to] vyn. U — navede] vede, dábel-li R, napraví U — 284 ony] ono T, vyn. SO — své] té S, té své O — pejchy přivyklé N — nechaly] vyn. O — 284—285 Křič ... nechaly] Ba pros, tresci — nic na to nedbají, aby ony na těch hlavách těch drdolův nenosily, neboť sau ďáblova hnízda, a kokrhelů a rohů velikejch a U, aby sobě těch velikých chomautův na hlavách nedělaly O — 284 úpěj] v A červeně pře- škrtnuto, žehři S — vše jedno] vše ť jim jedno BK, vše darmo S. vyn. N — 285 hlav, rohův a chomautův, velikých jako plužné kolečko R — chomautův, kokrhelův NT — velikých a rohův NT — ti dlauzí vocasové — od sukní O — 285—286 po nich jako po kravách R, za nimi NTUSO 286 neplížili] netáhli U, nevláčeli S0 — páteřuov ... nenosily] v A čer- veně škrtnuto — kolárových (+ na hrdle 0) USO — korálových
Strana 23
23 křeč zlámal! Ba, dajte se odvázati, dajte, voslice, voslové hrubí! Pohleďte pak na tyto lidi rytieřské, ješto netoliko aby odvázali, ale přivazují vosla, lid tento robotný, nebožátka, drauce je, laupiec, 290 bezprávné dani na ně vzkládajíce, zamýšlejíce, těžká břemena u 123 vzkládajíce jako na vosly. Nebo kto tyto rozpustilosti nese, kolby, tance, deky rozličné? Sedláci, robotný lid, kto jiný?! Kto tu pýchu těch lidí pyšných neb těch žen? Vše oni! Pán, vydra na sedlácích, i nakúpí ženě, aby krásně chodila — kto by to vypravil, 295 ješto jediný ten lid rytieřský práv jako z nich krev točie drauce je? Ú, ba, nestojte! bojíte-li vy se pekla? pa a prstenův R — aby nenosily NTU — nenosily, nic platno, vše nadarmo. Ó N, nenosily, a řci U — by [jim] K — je] jej P — dábel RNTU — čert [ruce] K — čert či křeč] křeč, mám říci čert O — či] mám říci S — či křeč. křečí U — 287 polámal S0 — Ba ... hrubí] vyn. SO — odvázati, dajte odvázati BU —- a voslové NU, a vy voslové T — hrubí] v A červeně škrtnuto 288 Ano, pohleďte O — pak] také (+ i 0) S0 — ty 0 — 288—289 ješto ... ale] ti, nežli by odvazovali, raději O — 288 aby] vyn. B — odvazovali C — 289 alebrž N — tento] vyn. U, ten SO — sedláčky nebo- žátka C - drau N, derauce O — laupíce B, laupíce dvojím aurokem, robo- tami R, a laupí U - 290 bezprávně BKPCNTUO — daně KRCNTUS, veliké daně O — na něj vyn. O — vzkládajíce] vyn. BKC, vskládají N, ukládají USO a zamýšlejíce] zamyšlujíce, dva auroky za jeden berauce C, zamyšlené T, a U 290—291 zamýšlejíce... vzkládajíce] roboty těžké (+ jako na osly O) vzkládají (vyn. 0) a (vyn. O) vymejšlejí SO — 290 na ně břemena BCU 291 vskládají NU — rovně jako C — osla U — Nebo medle O —- nese a na ně dělá U — 292 deky rozličné] hodování C — deky. hry USO s rozličné] rozkoše U, rozličné? Páni? T — než sedláci, ten SO, Sedláčci C — I, sedláci robotní U — robotnej a pracovitej C — lid] vyn. U — kto jiný?] vyn. NU — jiné K — Kto tu] vyn. SO — 292—293 Kto... vydra] A ženy jich pyšné, rozkošné, a vše to páni vydrau U — 292 tuto RC — 293 pejchau(!) ďábelskau vymyšlenau C, proklatau pejchu T — lidí pyšných ... oni] žen rozkošných než oni? Nebo SO — oni] sedláci nebo- žátka C — vydře K — 294 svý ženě S, své paní O, ženě, květu pejchy N — krásně, [šperkovně, pyšněj K, pyšně a krásně U — chodily P, chodila jako modla R — ach, kdo O, ú, kdo T, oj, kdo N — 294—296 by to vypravil... pekla?] můž všeckna ta jejich šperkování vypraviti? Běda ť jim bude, ach, nastojte! Zdaliž se již bojí pekla, derauce své poddané, jako by z nich krev točili?! O — 295 ješto ... krev] tu jejich pejchu, a ješto ti páni právě jako krev svých poddaných U — 295—296 ješto .. . nestojte] jejich šperko- vání? Och, nastojte, běda vám S — 295 jediné BKCPRT — právě CKNT (v K až pozdní korekturou z práv) — nich] svých poddaných N, nich, totižto z těch sedláků C — 296 Ú, ba] Ó K, Ach U, vyn. B — ne- stojte, milí rytíři B, nastojte, ubozí páni K — bojíte ... pekla] že se oni nebojí pekla C — ale (i U) bojíte-li NU — pekla, derauce své poddané, — jako by z nich krev točili S
23 křeč zlámal! Ba, dajte se odvázati, dajte, voslice, voslové hrubí! Pohleďte pak na tyto lidi rytieřské, ješto netoliko aby odvázali, ale přivazují vosla, lid tento robotný, nebožátka, drauce je, laupiec, 290 bezprávné dani na ně vzkládajíce, zamýšlejíce, těžká břemena u 123 vzkládajíce jako na vosly. Nebo kto tyto rozpustilosti nese, kolby, tance, deky rozličné? Sedláci, robotný lid, kto jiný?! Kto tu pýchu těch lidí pyšných neb těch žen? Vše oni! Pán, vydra na sedlácích, i nakúpí ženě, aby krásně chodila — kto by to vypravil, 295 ješto jediný ten lid rytieřský práv jako z nich krev točie drauce je? Ú, ba, nestojte! bojíte-li vy se pekla? pa a prstenův R — aby nenosily NTU — nenosily, nic platno, vše nadarmo. Ó N, nenosily, a řci U — by [jim] K — je] jej P — dábel RNTU — čert [ruce] K — čert či křeč] křeč, mám říci čert O — či] mám říci S — či křeč. křečí U — 287 polámal S0 — Ba ... hrubí] vyn. SO — odvázati, dajte odvázati BU —- a voslové NU, a vy voslové T — hrubí] v A červeně škrtnuto 288 Ano, pohleďte O — pak] také (+ i 0) S0 — ty 0 — 288—289 ješto ... ale] ti, nežli by odvazovali, raději O — 288 aby] vyn. B — odvazovali C — 289 alebrž N — tento] vyn. U, ten SO — sedláčky nebo- žátka C - drau N, derauce O — laupíce B, laupíce dvojím aurokem, robo- tami R, a laupí U - 290 bezprávně BKPCNTUO — daně KRCNTUS, veliké daně O — na něj vyn. O — vzkládajíce] vyn. BKC, vskládají N, ukládají USO a zamýšlejíce] zamyšlujíce, dva auroky za jeden berauce C, zamyšlené T, a U 290—291 zamýšlejíce... vzkládajíce] roboty těžké (+ jako na osly O) vzkládají (vyn. 0) a (vyn. O) vymejšlejí SO — 290 na ně břemena BCU 291 vskládají NU — rovně jako C — osla U — Nebo medle O —- nese a na ně dělá U — 292 deky rozličné] hodování C — deky. hry USO s rozličné] rozkoše U, rozličné? Páni? T — než sedláci, ten SO, Sedláčci C — I, sedláci robotní U — robotnej a pracovitej C — lid] vyn. U — kto jiný?] vyn. NU — jiné K — Kto tu] vyn. SO — 292—293 Kto... vydra] A ženy jich pyšné, rozkošné, a vše to páni vydrau U — 292 tuto RC — 293 pejchau(!) ďábelskau vymyšlenau C, proklatau pejchu T — lidí pyšných ... oni] žen rozkošných než oni? Nebo SO — oni] sedláci nebo- žátka C — vydře K — 294 svý ženě S, své paní O, ženě, květu pejchy N — krásně, [šperkovně, pyšněj K, pyšně a krásně U — chodily P, chodila jako modla R — ach, kdo O, ú, kdo T, oj, kdo N — 294—296 by to vypravil... pekla?] můž všeckna ta jejich šperkování vypraviti? Běda ť jim bude, ach, nastojte! Zdaliž se již bojí pekla, derauce své poddané, jako by z nich krev točili?! O — 295 ješto ... krev] tu jejich pejchu, a ješto ti páni právě jako krev svých poddaných U — 295—296 ješto .. . nestojte] jejich šperko- vání? Och, nastojte, běda vám S — 295 jediné BKCPRT — právě CKNT (v K až pozdní korekturou z práv) — nich] svých poddaných N, nich, totižto z těch sedláků C — 296 Ú, ba] Ó K, Ach U, vyn. B — ne- stojte, milí rytíři B, nastojte, ubozí páni K — bojíte ... pekla] že se oni nebojí pekla C — ale (i U) bojíte-li NU — pekla, derauce své poddané, — jako by z nich krev točili S
Strana 24
24 305 Než pak, jakož die: »Zástup, kterýž předcházíše a nazad se bráše, voláchu: Osanna, spasení synem Davidovým, požehnaný, jenž se béře ve jméno buoží!« — Tam, na východ slunce, křesťané, 300 ti Rekové, ještě ten vuobyčej mají, že, když kněz tělo buoží zdvíhá, tehdy všickni padnú na kolena a na tvář a řiekají onen verš Davida: »Požehnaný, kterýž jest přišel ve jméno buoží, Buoh Pán, a po- světil nám!« Milý Buože, kterak v těch zemiech křesťané umějí se vážnějí mieti k Buohu, nežli tento lid zdejší! Než pak, že die, že zástupové lámali ratolesti olivové a metali na cestě. Učiňtež l vy též! Oliva že jest tučná a volej dřevěnný 12 z ní bývá, a volej znamenává milosrdenstvie, i protož učiňtež takto: dajte se na skutky milosrdné, chudé krmiti tento čas svatý, 297 Než pak] vyn. U — Než... die] Ale že dí čtení S, I dopovídá svaté čtení, že ten O — die, že K ,dí (+ dále C) svaté čtení (+ že C) CRU — předcházel BN, napřed šel PSO, předcházevše(!) R, napřed jej předcházeli(!) U — a]ti, kteříž U — 297—298 se bráše, voláchu] byli, i volali U, volali SO — 298 bral BPN, bera C, bravše(!) R — volal BN, volali CPR — Hosana, totiž C — s synem RC — 298—299 požehnaný ... buoží] vyn. SO — 299 východu NO — 300 ti] a S0 — ještě] vyn. SO, ještě posavad N — mají] zachovávají SO — že] vyn. SO — těla božího S0 — boží a krev boží T — pozdvíhá USO, pozdvihuje na svaté mši N — 301 tedy TO — padají SO — na svá kolena N — na kolena a] vyn. USO — na své tváře TU — tvář] tváři C, zem S0 — a] vyn. NSO — říkajíce NSO — verš] vrš T — Davida svatého RNTUSO — 302 kterýž jest] jenž si SO — jménu SO — božím TSO — Pán a Buoh B, Buoh a Pán KSO — posvětil nám] osvětitel B, osvietil nás K, posvětitel nám T, osvítil nám C, posvětilel náš posvětil nám U, posvětil s' se nám O — 303 Můj milý Pane Bože S, Ach, můj milý Bože O — Buože] vyn. B — kterak jest to, že N — zemích pohanských SO — 304 vážnějí] vyn. B, lépe K, lépe a nábožnějí C, vážně S, tak vážně O — vážnějí míti a mají se vážnějí U — k svému milému Bohu C — nežli] ne jako B — nežli ... zdejší] víceji nežli my zde v našich zemích, nejsauce mezi (+ žád- nými 0) pohany SO — zdejší nekázanej! N — 305 Než pak, že] A U — Než ... die] A jakož dí (praví O) čtení SO — že] co R — die, že] dí: »Jiní pak N — olivové] z stromův SO — metali] stlali KC — 306 cestu TUSO — Učiňmež (+ my B) též BK, Tak i my učiňme O — i vy S — 306—308 Oliva ... takto] vyn. O — 306 že] CRUS — a volej] takže olej S — dřevěnný] vyn. S — 307 volej] vyn. B, olej pak nám S — znamená KPRTUS — protož] vyn. U, protož vy S — učiňme BK — 308 dajme se BKO — 308—309 chudé... A jiní] nakrmte lačného, napojte žíznivého, odějte nahého a jiné skutky dobré čiňte, (+ poně- va» ž oliva jest tak tučná, až z ní olej bývá, a olej znamená milosrden- ství O). A jakož sau z nich mnozí S0 (v Ops.: poněvaž) — 308 v tento U 302 Podle Ž. 118, 26 —
24 305 Než pak, jakož die: »Zástup, kterýž předcházíše a nazad se bráše, voláchu: Osanna, spasení synem Davidovým, požehnaný, jenž se béře ve jméno buoží!« — Tam, na východ slunce, křesťané, 300 ti Rekové, ještě ten vuobyčej mají, že, když kněz tělo buoží zdvíhá, tehdy všickni padnú na kolena a na tvář a řiekají onen verš Davida: »Požehnaný, kterýž jest přišel ve jméno buoží, Buoh Pán, a po- světil nám!« Milý Buože, kterak v těch zemiech křesťané umějí se vážnějí mieti k Buohu, nežli tento lid zdejší! Než pak, že die, že zástupové lámali ratolesti olivové a metali na cestě. Učiňtež l vy též! Oliva že jest tučná a volej dřevěnný 12 z ní bývá, a volej znamenává milosrdenstvie, i protož učiňtež takto: dajte se na skutky milosrdné, chudé krmiti tento čas svatý, 297 Než pak] vyn. U — Než... die] Ale že dí čtení S, I dopovídá svaté čtení, že ten O — die, že K ,dí (+ dále C) svaté čtení (+ že C) CRU — předcházel BN, napřed šel PSO, předcházevše(!) R, napřed jej předcházeli(!) U — a]ti, kteříž U — 297—298 se bráše, voláchu] byli, i volali U, volali SO — 298 bral BPN, bera C, bravše(!) R — volal BN, volali CPR — Hosana, totiž C — s synem RC — 298—299 požehnaný ... buoží] vyn. SO — 299 východu NO — 300 ti] a S0 — ještě] vyn. SO, ještě posavad N — mají] zachovávají SO — že] vyn. SO — těla božího S0 — boží a krev boží T — pozdvíhá USO, pozdvihuje na svaté mši N — 301 tedy TO — padají SO — na svá kolena N — na kolena a] vyn. USO — na své tváře TU — tvář] tváři C, zem S0 — a] vyn. NSO — říkajíce NSO — verš] vrš T — Davida svatého RNTUSO — 302 kterýž jest] jenž si SO — jménu SO — božím TSO — Pán a Buoh B, Buoh a Pán KSO — posvětil nám] osvětitel B, osvietil nás K, posvětitel nám T, osvítil nám C, posvětilel náš posvětil nám U, posvětil s' se nám O — 303 Můj milý Pane Bože S, Ach, můj milý Bože O — Buože] vyn. B — kterak jest to, že N — zemích pohanských SO — 304 vážnějí] vyn. B, lépe K, lépe a nábožnějí C, vážně S, tak vážně O — vážnějí míti a mají se vážnějí U — k svému milému Bohu C — nežli] ne jako B — nežli ... zdejší] víceji nežli my zde v našich zemích, nejsauce mezi (+ žád- nými 0) pohany SO — zdejší nekázanej! N — 305 Než pak, že] A U — Než ... die] A jakož dí (praví O) čtení SO — že] co R — die, že] dí: »Jiní pak N — olivové] z stromův SO — metali] stlali KC — 306 cestu TUSO — Učiňmež (+ my B) též BK, Tak i my učiňme O — i vy S — 306—308 Oliva ... takto] vyn. O — 306 že] CRUS — a volej] takže olej S — dřevěnný] vyn. S — 307 volej] vyn. B, olej pak nám S — znamená KPRTUS — protož] vyn. U, protož vy S — učiňme BK — 308 dajme se BKO — 308—309 chudé... A jiní] nakrmte lačného, napojte žíznivého, odějte nahého a jiné skutky dobré čiňte, (+ poně- va» ž oliva jest tak tučná, až z ní olej bývá, a olej znamená milosrden- ství O). A jakož sau z nich mnozí S0 (v Ops.: poněvaž) — 308 v tento U 302 Podle Ž. 118, 26 —
Strana 25
25 odieti a tak jiné skutky milosrdné vésti. — »A jiní rúcha svá 310 stlali na cestě.« Raucho znamenává tělo naše: to tělo stláti, roz- tahovati, nynie tvrdě poléhati, přimrskati jemu, postiti se tento čas svatý; pakli se kto nemuože postiti, ale od masa se zdržeti, ujímati tělu, aby bujno nebylo. Dajž nám, milý Buože, abychom tento čas svatý tohoto 315 adventu svatého tak k tvé svaté vuoli uměli stráviti, abychom byli účastni vtělení Syna tvého milého, Pána našeho Jezukrista, jemužto chvála na věky věkuov. Amen. * — 309 odieti] v A červeně škrtnuto, odievati BKCPU, přivodíti N tak] vyn. U — milosrdné] dobré B — vésti] činiti a vésti C, činiti. A dí tu U, vésti. A dále dí N — 310 cestě] zem S, zemi O — A ta raucha SO — znamená PRNTU, znamenají SO — těla S0 — to] Nu, to S, Inu, tedy ta O — svá těla O — máme (+ takto S0) stláti NSO, nyní stláti C — stláti, totiž U — 310—311 roztahovati... postiti] abychom (+ nyní 0) tvrdě poléhali a tělu (+ svému 0) přimrskávali (přimrštili, méněji jídali 0) a (+ často O) postili SO — roztahovati, ba již C — 311 i tvrdě U, tvrdějí C — přimrštiti BKCPRNTU — jemu] tělu U — v tento U — 311—313 tento — čas ... nebylo] a tak tělu ujímati bujnosti O — 312 svatý a kající S kdo nechce neb S — zdržeti tento svatej adventní čas zdržeti N, má zdržeti S — — 313 ujímati] ujíti N — tělu] jemu BK — aby ... nebylo] bujnosti S bujné U — 314 Ó dejž T — nám (4 to 0) všem KO, nám to TS — milý] vše- mohaucí, věčný, milý S, milosrdný O — Bože drahý K, Pán Bůh O — v tento C — tak svatý a kající O — 314—315 tohoto adventu svatého] vyn. BKCO — 315 svatého] slavného S — tak] abychom jej U, vyn. SO — k tvé ... uměli] mohli k vůli boží O — svaté] vyn. BKC — abychom tento čas U — 315—316 abychom ... milého] a tak drahého vtělení Syna božího aučastni býti skrze O — 316 byli] mohli býti KONS — účastnější K — tvého svatého vtělení C, drahého vtělení U — 316—317 Pána ... věkuov] a jeho nevinné smrti K — 316 našeho] vyn. C — Ježíše Krista CTNUSO — 317 jemužto] jemužto (kterémužto N) budiž čest a TNUO, jemužto samému, v Trojici svaté jednobytnému, bud čest S — jemužto... Amen] vyn. B, jemužto ... věkuov] vyn. C —
25 odieti a tak jiné skutky milosrdné vésti. — »A jiní rúcha svá 310 stlali na cestě.« Raucho znamenává tělo naše: to tělo stláti, roz- tahovati, nynie tvrdě poléhati, přimrskati jemu, postiti se tento čas svatý; pakli se kto nemuože postiti, ale od masa se zdržeti, ujímati tělu, aby bujno nebylo. Dajž nám, milý Buože, abychom tento čas svatý tohoto 315 adventu svatého tak k tvé svaté vuoli uměli stráviti, abychom byli účastni vtělení Syna tvého milého, Pána našeho Jezukrista, jemužto chvála na věky věkuov. Amen. * — 309 odieti] v A červeně škrtnuto, odievati BKCPU, přivodíti N tak] vyn. U — milosrdné] dobré B — vésti] činiti a vésti C, činiti. A dí tu U, vésti. A dále dí N — 310 cestě] zem S, zemi O — A ta raucha SO — znamená PRNTU, znamenají SO — těla S0 — to] Nu, to S, Inu, tedy ta O — svá těla O — máme (+ takto S0) stláti NSO, nyní stláti C — stláti, totiž U — 310—311 roztahovati... postiti] abychom (+ nyní 0) tvrdě poléhali a tělu (+ svému 0) přimrskávali (přimrštili, méněji jídali 0) a (+ často O) postili SO — roztahovati, ba již C — 311 i tvrdě U, tvrdějí C — přimrštiti BKCPRNTU — jemu] tělu U — v tento U — 311—313 tento — čas ... nebylo] a tak tělu ujímati bujnosti O — 312 svatý a kající S kdo nechce neb S — zdržeti tento svatej adventní čas zdržeti N, má zdržeti S — — 313 ujímati] ujíti N — tělu] jemu BK — aby ... nebylo] bujnosti S bujné U — 314 Ó dejž T — nám (4 to 0) všem KO, nám to TS — milý] vše- mohaucí, věčný, milý S, milosrdný O — Bože drahý K, Pán Bůh O — v tento C — tak svatý a kající O — 314—315 tohoto adventu svatého] vyn. BKCO — 315 svatého] slavného S — tak] abychom jej U, vyn. SO — k tvé ... uměli] mohli k vůli boží O — svaté] vyn. BKC — abychom tento čas U — 315—316 abychom ... milého] a tak drahého vtělení Syna božího aučastni býti skrze O — 316 byli] mohli býti KONS — účastnější K — tvého svatého vtělení C, drahého vtělení U — 316—317 Pána ... věkuov] a jeho nevinné smrti K — 316 našeho] vyn. C — Ježíše Krista CTNUSO — 317 jemužto] jemužto (kterémužto N) budiž čest a TNUO, jemužto samému, v Trojici svaté jednobytnému, bud čest S — jemužto... Amen] vyn. B, jemužto ... věkuov] vyn. C —
Strana 26
Neděle druhá v advent. (B 11) Epištola svatého Pavla k Římanóm v patnádcté kapitole. Bratří! Kteréž kolivěk věci napsány jsú, k našemu naučení napsány jsú, abychom 5skrze trpělivost a utěšení písem naději měli. A Buoh trpělivosti a utěšení daj vám totéž smysliti jeden k druhému vedlé Ježíše Krista, abyšte jednomyslně jedněmi usty ctili Boha a Otce Pána našeho Ježíše Krista. 10 Protož přijímajte se vespolek, jakož i Kristus přijal vás v čest boží. Nebo pravím Krista Ježíše býti synem božím a obřezání a služeb- níkem pro pravdu boží ku potvrzení zaslí- bení otcovských. Ale pohané pro milosrden- 15ství ctite Boha, jakož napsáno jest: »Protož chváliti tě budu v pohanech, Pane, a jménu tvému zpievati budu.« A opět dí: »Radujte se, 1—44 Neděle . .. nepominú vyn. A — 1 V druhau neděli advent(!) etc. R — v advent] adventní CUSO — 2—25 Epištola... Ducha svatého] vyn. RUSO — 2 svatého Pavla vyn. KNC — v] vyn. P — v patnádcté kapitole] vyn. B — kapitole] vyn. N — 3 psány KPNT — 4 psány KNT — 5 potěšení KPNTC — 6 A] Ale P. vyn. NT — Bůh pak TN — trpělivosti] vší trpělivosti K, pokoje a trpěli- vosti i P, pokoje NT — utěšení] naděje K, potěšení PN, potěšenení(!) T — totéž] jednostajně PC, abyste jednostejně TN — 7 myslili TN — jedni o druhých TC — podlé TN — 8 abychom T — 8—9 abyšte... Krista) vyn. N — 9 ctili] velebili C — 11 v čest boží] k věčné slávě své C — v čest ke cti TN — čest] slávu P — Nebo pravím] Pravím zajisté K, Protož ť pravím P — 11—13 Krista ... služebníkem] vám, že Kristus Ježíš byl jest služebníkem židovským TN — 12—13 synem ... služebníkem] služeb- níkem obřezování KPC — 13 ku potvrzení zaslíbení] aby potvrdil slibův TN — zaslíbení] slibův C — 14 otcovských] otcuov P — Ale pohané] Pohané pak TNC — pro] z NT — 15 ctite] ctěte K, boží mají chváliti P, mají ctíti TNC — psáno N — 16 chváliti] vyznávati KPC — mezi pohany PNT Pane] vyn. PNT — 17 jinde dí Písmo TN — Radujte] Veselte PNT 3 nn. Řím 15, 4—13.
Neděle druhá v advent. (B 11) Epištola svatého Pavla k Římanóm v patnádcté kapitole. Bratří! Kteréž kolivěk věci napsány jsú, k našemu naučení napsány jsú, abychom 5skrze trpělivost a utěšení písem naději měli. A Buoh trpělivosti a utěšení daj vám totéž smysliti jeden k druhému vedlé Ježíše Krista, abyšte jednomyslně jedněmi usty ctili Boha a Otce Pána našeho Ježíše Krista. 10 Protož přijímajte se vespolek, jakož i Kristus přijal vás v čest boží. Nebo pravím Krista Ježíše býti synem božím a obřezání a služeb- níkem pro pravdu boží ku potvrzení zaslí- bení otcovských. Ale pohané pro milosrden- 15ství ctite Boha, jakož napsáno jest: »Protož chváliti tě budu v pohanech, Pane, a jménu tvému zpievati budu.« A opět dí: »Radujte se, 1—44 Neděle . .. nepominú vyn. A — 1 V druhau neděli advent(!) etc. R — v advent] adventní CUSO — 2—25 Epištola... Ducha svatého] vyn. RUSO — 2 svatého Pavla vyn. KNC — v] vyn. P — v patnádcté kapitole] vyn. B — kapitole] vyn. N — 3 psány KPNT — 4 psány KNT — 5 potěšení KPNTC — 6 A] Ale P. vyn. NT — Bůh pak TN — trpělivosti] vší trpělivosti K, pokoje a trpěli- vosti i P, pokoje NT — utěšení] naděje K, potěšení PN, potěšenení(!) T — totéž] jednostajně PC, abyste jednostejně TN — 7 myslili TN — jedni o druhých TC — podlé TN — 8 abychom T — 8—9 abyšte... Krista) vyn. N — 9 ctili] velebili C — 11 v čest boží] k věčné slávě své C — v čest ke cti TN — čest] slávu P — Nebo pravím] Pravím zajisté K, Protož ť pravím P — 11—13 Krista ... služebníkem] vám, že Kristus Ježíš byl jest služebníkem židovským TN — 12—13 synem ... služebníkem] služeb- níkem obřezování KPC — 13 ku potvrzení zaslíbení] aby potvrdil slibův TN — zaslíbení] slibův C — 14 otcovských] otcuov P — Ale pohané] Pohané pak TNC — pro] z NT — 15 ctite] ctěte K, boží mají chváliti P, mají ctíti TNC — psáno N — 16 chváliti] vyznávati KPC — mezi pohany PNT Pane] vyn. PNT — 17 jinde dí Písmo TN — Radujte] Veselte PNT 3 nn. Řím 15, 4—13.
Strana 27
27 pohané, s lidem jeho!« A opět: »Chvalte Hospo- dina všichni lidé a velebte ho všichni po- 20hané!« A opět Izaiáš dí: »Bude kořen Jesse, a jenž povstane, spravovati bude pohany, v něm pohané doufánie míti budú.« Ale Buoh naděje naplň vás všeliké radosti a pokoje u věření, abyšte se rozmáhali v naději a 25v moci Ducha svatého. Čtení svatého Lukáše v jedenmezcítmé kapitole. V ten čas řekl Ježíš učedlníkóm svým: »Budau znamení na slunci i na měsíci i na hvězdách a na zemi dav lidu pro slévaní 30zvuku morského a vlnobití, schnúti buldú (B12) pro strach lidé a očekávaní, kteréž příde na veškeren svět. Nebo moci nebeské hýbati se budú. A tehdy ť uzří Syna člověčího, při- cházejícího v uoblacích s mocí veliků a ve- 35lebností. A když se ty věci budú počínati, 18 Hospodina] Pána (+ Boha T) KPTC, Boha N — 19 lidé] pohané KPNTC — pohané] lidé KPNTC — 21 a ten, jenž TN — bude] vyn. TN — pohanův TN 22 v něm... budů] a pohané v něj daufati budau KNT, v něhož pohané daufati budau PC — Ale] vyn. NT — Pán Bůh pak T, Bůh pak NC — 23 všeliké] vší P, dokonalau TN, vyn. C — radostí TNC — pokojem TNC — 24 u věření] věčným T — věření víře K — 25 svatého. Amen K, svatého. Pán Bůh budiž s vámi! I s duchem tvým N 26 Čteni] Evangelium RSC, Evandělium U, Reč tohoto svatého čtení N — vypsal svatý Lukáš TN — v] vyn. PN - dvadcáté první O kapitole] vyn. N, kapitole. Sláva tobě, Hospodine (+ na věky T) NT — 27—44 V ten ... nepominů vyn. S — 27 V ten ... svým] vyn. O — učedlníkům etc. R 27—44 svým... nepominů vyn. R — 28 A budau O 29—30 dav . .. vlnobití] strašlivé saužení (zsaužení 0) národů nevědaucích se kam díti, když zvuk vydá bauře mořská a vlnobití UO —30 takže schnauti PNTUOC 31 pro (v PO) očekávaní (+ těch věcí PONTUO) KPCNTUO přijíti má K. přijdau PCNTUO — 32 mocnosti P — hýbati se budau] se pohnau TNC, pohybovati se budau UO — 33 člověka KPONTUO — při- cházejícího] an se béře TN, jdaucího C, přicházejícího na tento svět O — 34 v uoblacích] vyn. P, v oblacích nebeských C, v oblace NTUO — veleb- ností] slávau UO 35 A] Ale KP — ty věci] to UO — budú počínati] počnau 27 nn. Luk. 21, 25 33.
27 pohané, s lidem jeho!« A opět: »Chvalte Hospo- dina všichni lidé a velebte ho všichni po- 20hané!« A opět Izaiáš dí: »Bude kořen Jesse, a jenž povstane, spravovati bude pohany, v něm pohané doufánie míti budú.« Ale Buoh naděje naplň vás všeliké radosti a pokoje u věření, abyšte se rozmáhali v naději a 25v moci Ducha svatého. Čtení svatého Lukáše v jedenmezcítmé kapitole. V ten čas řekl Ježíš učedlníkóm svým: »Budau znamení na slunci i na měsíci i na hvězdách a na zemi dav lidu pro slévaní 30zvuku morského a vlnobití, schnúti buldú (B12) pro strach lidé a očekávaní, kteréž příde na veškeren svět. Nebo moci nebeské hýbati se budú. A tehdy ť uzří Syna člověčího, při- cházejícího v uoblacích s mocí veliků a ve- 35lebností. A když se ty věci budú počínati, 18 Hospodina] Pána (+ Boha T) KPTC, Boha N — 19 lidé] pohané KPNTC — pohané] lidé KPNTC — 21 a ten, jenž TN — bude] vyn. TN — pohanův TN 22 v něm... budů] a pohané v něj daufati budau KNT, v něhož pohané daufati budau PC — Ale] vyn. NT — Pán Bůh pak T, Bůh pak NC — 23 všeliké] vší P, dokonalau TN, vyn. C — radostí TNC — pokojem TNC — 24 u věření] věčným T — věření víře K — 25 svatého. Amen K, svatého. Pán Bůh budiž s vámi! I s duchem tvým N 26 Čteni] Evangelium RSC, Evandělium U, Reč tohoto svatého čtení N — vypsal svatý Lukáš TN — v] vyn. PN - dvadcáté první O kapitole] vyn. N, kapitole. Sláva tobě, Hospodine (+ na věky T) NT — 27—44 V ten ... nepominů vyn. S — 27 V ten ... svým] vyn. O — učedlníkům etc. R 27—44 svým... nepominů vyn. R — 28 A budau O 29—30 dav . .. vlnobití] strašlivé saužení (zsaužení 0) národů nevědaucích se kam díti, když zvuk vydá bauře mořská a vlnobití UO —30 takže schnauti PNTUOC 31 pro (v PO) očekávaní (+ těch věcí PONTUO) KPCNTUO přijíti má K. přijdau PCNTUO — 32 mocnosti P — hýbati se budau] se pohnau TNC, pohybovati se budau UO — 33 člověka KPONTUO — při- cházejícího] an se béře TN, jdaucího C, přicházejícího na tento svět O — 34 v uoblacích] vyn. P, v oblacích nebeských C, v oblace NTUO — veleb- ností] slávau UO 35 A] Ale KP — ty věci] to UO — budú počínati] počnau 27 nn. Luk. 21, 25 33.
Strana 28
28 hledte a pozdvihněte hlav vašich, nebo se přibližuje vykúpení naše.« A pověděl jim i podobenství: »Vizte fík a vašeliké stromy! Když již vydávají z sebe ovoce, víte, že blíz- 40ko jest léto. Takéž i vy, když uzříte ty věci býti, vězte, že blízko jest království boží. Zajisté pravím vám, že nepomine pokolení toto, až se všeckny věci stanú. Nebe a země pominú, ale slova má nepominú.« Dnes týden cierkev svatá přivodila nám a kladla před oči A 13a velmi radostné věci, nebo i čtenie i epištola, vše bylo velmi utěšené. A komu utěšené? Voleným božím. Kterak? Tak, že sme pamatovali tento celý týden to přieštie našeho milého Ježíše Krista v těle, jenž jest přišel a spojil se s naším člověčenstvím; a na to jest 50 přišel, aby nám pomohl od věčné smrti a vytrhl nás z moci čertovy a dáblovy a chce nám dáti nebeské královstvie. 45 K, počnau díti PNTC, počne díti UO — 36 hledte] popatřte PC, pohleďtež TNUO — zdvihněte K — hlavy vaše K — svých CTNO — nebo] že ť O — 37 blíží KO — vaše KPCNTUO — I pravíše K — 38 podobenství řka O — Vizte] Patřte na PONTU, Pohleďte na O — fíkový strom PUO, fíkový dřevo TN — všeliké] veliké(!) B, všecky PC, všecka TNU, na všeckna O — stromy) dříví TN, stromoví UO — 39 již] vyn. K — již ... víte] se již pučí vidauce, rozumíte U, již pupence vypauští, vězte O — ovoce] pupence PON — 40—41 uzříte ... býti] byšte tyto věci uzřeli, ano se to děje O — 40 ty) tyto KC, tyto všecky P, ano se ty TNU — 41 býti] vyn. P, dějí TNU — blízko jest] se blíží O — 42 Zajisté] Věrně P, Zajistě T, Amen U, Amen, amen O — 43 všeckny ... stanú] toto všecko stane U, tyto všeckny věci stanau O — 44 nepominau. Amen. Výklad na to svaté čtení T, nepominau. — Výklad PNR, nepominau. Výklad na čtení K, Výklad II. U 45 Nejmilejší přátelé! Dnes S, Přátelé milí! Dnes O — nám ku pa- měti N — a kladla] vyn. SO — 46 i] jak N — čtení svaté TNU — i] tak N — vše] vyn. PRNTUSO — byly U — 47 A komu utěšené?] vyn. RSO — komu] k tomu(!) B — utěšené] vyn. CU — Ú, voleným PTC, I voleným RN — božím. [Tuto praví voleným božím, a ne samověřícím] K — Kterak] I kterak U, vyn. SO — Au, tak N, I takto CU, A tak SO — že] když BKPRONTU, vyn. SO — 48 celý] čistý B — to] vyn. S — přieštie] příchod O — milého Boha, (+ a U) Pána našeho (vyn. N) Ježíše BKPCNTU, milého [Spasitele] K, milého Pána Boha, Pána Ježíše Krista našeho R — Ježíše] Pána S — Krista] vyn. O — v těle] vtělení CT, vyn. S — jest přišel] se vtělil S, se ráčil vtěliti O — spojiti O — naším] námi N — a že na to O — 50 přišel a spojil se s námi U — spomohl USO — vytrhl nás] vyn. SO — čertovy a] vyn. BPRONTUSO — 51 dábelské U — a chce] chtíce S, chtějíce O — nebeské) — boží O
28 hledte a pozdvihněte hlav vašich, nebo se přibližuje vykúpení naše.« A pověděl jim i podobenství: »Vizte fík a vašeliké stromy! Když již vydávají z sebe ovoce, víte, že blíz- 40ko jest léto. Takéž i vy, když uzříte ty věci býti, vězte, že blízko jest království boží. Zajisté pravím vám, že nepomine pokolení toto, až se všeckny věci stanú. Nebe a země pominú, ale slova má nepominú.« Dnes týden cierkev svatá přivodila nám a kladla před oči A 13a velmi radostné věci, nebo i čtenie i epištola, vše bylo velmi utěšené. A komu utěšené? Voleným božím. Kterak? Tak, že sme pamatovali tento celý týden to přieštie našeho milého Ježíše Krista v těle, jenž jest přišel a spojil se s naším člověčenstvím; a na to jest 50 přišel, aby nám pomohl od věčné smrti a vytrhl nás z moci čertovy a dáblovy a chce nám dáti nebeské královstvie. 45 K, počnau díti PNTC, počne díti UO — 36 hledte] popatřte PC, pohleďtež TNUO — zdvihněte K — hlavy vaše K — svých CTNO — nebo] že ť O — 37 blíží KO — vaše KPCNTUO — I pravíše K — 38 podobenství řka O — Vizte] Patřte na PONTU, Pohleďte na O — fíkový strom PUO, fíkový dřevo TN — všeliké] veliké(!) B, všecky PC, všecka TNU, na všeckna O — stromy) dříví TN, stromoví UO — 39 již] vyn. K — již ... víte] se již pučí vidauce, rozumíte U, již pupence vypauští, vězte O — ovoce] pupence PON — 40—41 uzříte ... býti] byšte tyto věci uzřeli, ano se to děje O — 40 ty) tyto KC, tyto všecky P, ano se ty TNU — 41 býti] vyn. P, dějí TNU — blízko jest] se blíží O — 42 Zajisté] Věrně P, Zajistě T, Amen U, Amen, amen O — 43 všeckny ... stanú] toto všecko stane U, tyto všeckny věci stanau O — 44 nepominau. Amen. Výklad na to svaté čtení T, nepominau. — Výklad PNR, nepominau. Výklad na čtení K, Výklad II. U 45 Nejmilejší přátelé! Dnes S, Přátelé milí! Dnes O — nám ku pa- měti N — a kladla] vyn. SO — 46 i] jak N — čtení svaté TNU — i] tak N — vše] vyn. PRNTUSO — byly U — 47 A komu utěšené?] vyn. RSO — komu] k tomu(!) B — utěšené] vyn. CU — Ú, voleným PTC, I voleným RN — božím. [Tuto praví voleným božím, a ne samověřícím] K — Kterak] I kterak U, vyn. SO — Au, tak N, I takto CU, A tak SO — že] když BKPRONTU, vyn. SO — 48 celý] čistý B — to] vyn. S — přieštie] příchod O — milého Boha, (+ a U) Pána našeho (vyn. N) Ježíše BKPCNTU, milého [Spasitele] K, milého Pána Boha, Pána Ježíše Krista našeho R — Ježíše] Pána S — Krista] vyn. O — v těle] vtělení CT, vyn. S — jest přišel] se vtělil S, se ráčil vtěliti O — spojiti O — naším] námi N — a že na to O — 50 přišel a spojil se s námi U — spomohl USO — vytrhl nás] vyn. SO — čertovy a] vyn. BPRONTUSO — 51 dábelské U — a chce] chtíce S, chtějíce O — nebeské) — boží O
Strana 29
29 I napomínáni sau byli křesťané ke trojie věci. Jedno, aby se dívali tomu, co se jest l tu divného stalo, kterak jest tu divné dielo jednal a pósobil milý, [drahý] Buoh, že ten Buoh nesmierný 55ráčil přijíti a vtěliti se, jehož nebesa osáhnúti nemohla, an se pak ráčil složiti v životě drahé Panny Marie. I die prorok:»Divnú a novú věc učinil Pán Buoh na zemi: žena obklíčila muže.« Divná ť se jest tu věc stala, takže, což jest koli Pán Buoh činil divného od počátka světa, nikdy se jest takový div nestal jako tuto, když 60se jest ráčil vtěliti. — Druhé sau lidé napomínáni, aby se radovali, nebo se tak zpievá: »Tento jest den, ktei rýž jest učinil Pán« (totižto den narozenie božieho), »radujme se a veselme se v něm.« Z čehož se máme radovati? Z toho dobrého, co jest nám učinil, náš milý Pán Ježíš svým vtělením a narozením, že nám již den 65nastal, ješto dřieve noc byla, ješto dřieve lidské pokolenie bylo v noci a v stienu smrti, jako die Izaiáš: »Přebývajícím v stienu smrti světlo vzešlo jest jim.« Prvé lidské pokolenie oslepeno bylo 13b 143 52 I napomínáni ... křesťané] A byli jsme napomínáni SO — křesťané [i Židé] K k trojí BKCU — abyšte O — 53 dívali] divili NSO — kteraké KC, jaké BPRNTUS — 53—84 kterak ... drahý Buoh] vyn. O — 53 divné vyn. BS — 54 jednal] dělal S — [drahý] vyn. BKPRCNTU — drahý Buoh) Spasitel S — ten] vyn. SO — nesmírný a veliký U — 55 přijíti] dolův zstau- piti S — 55—56 jehož .. . Marie] v čistau Pannu a složiti se v jejím životě SO — 55 obsáhnúti PRONTU — nemohau U — a on U — 56 pak] vyn. U — život U — I] Nebo N — praví O — prorok Izaiáš B, prorok svatý, že O — 56—57 Divná a nová věc učiněna Pánem Bohem K — 57 Buoh] drahý O — Prý, žena PRNT, a (prej) žena U (závorky v rkpise!) — obklíčí B Předivná ť NT, Ó předivná U — 57—58 Divná ... takže] vyn. S — Divná ... divného] takže O — 58 takže] a U — a což tu S — učinil CUS, činil kdy co N — divného] divů velikých a mnoho U, vyn. S — 59 nikdy] vyn. SO taký BR — tuto] tehdáž S0 — 59—60 když ... vtěliti] vyn. O — 60 vtěliti Buoh věčný N — sau ... napomínáni] vyn. SO — abychom O — porado- vali SO — 61 nebo] jakož S — nebo se tak] tak, jakož se O — tak] vyn. S — Tento] Toto ť O — 61—62 kterýž ... den] vyn. NTU — 61 Pán Buoh B — 62 totižto] to PR, to jest C — totižto . . . božieho] vyn. SO — Prý, radujme PRNTU, Protož radujme SO —- 63 pak máme NTUSO — U (Au N, ISRU) z toho PNRSTU, nežli s toho O — dobrého, co] dobrodíní, kteréž O — 64 náš] vyn. C — Ježíš] vyn. KPRCNUSO, Ježíš Kristus B — 65 ješto] nebo NU — dřieve noc] prvé noc U — ješto] a U — 65—66 ješto dřieve lidské ... smrti] a tak pokolení lidské v stínu smrti sedělo SO — 65 dřieve lidské] prvé lidské PNRCTU — 66 noci] moci R, moci noci NTU — smrti trvalo a zůstávalo N Izaiáš (+ prorok CNTU) řka (vyn. C) NRCTUSO — 67 jest jim] jastně S, jastné O — jim] vyn. NTU — Nebo prvé SO — bylo] 66 Iz. 9, 2
29 I napomínáni sau byli křesťané ke trojie věci. Jedno, aby se dívali tomu, co se jest l tu divného stalo, kterak jest tu divné dielo jednal a pósobil milý, [drahý] Buoh, že ten Buoh nesmierný 55ráčil přijíti a vtěliti se, jehož nebesa osáhnúti nemohla, an se pak ráčil složiti v životě drahé Panny Marie. I die prorok:»Divnú a novú věc učinil Pán Buoh na zemi: žena obklíčila muže.« Divná ť se jest tu věc stala, takže, což jest koli Pán Buoh činil divného od počátka světa, nikdy se jest takový div nestal jako tuto, když 60se jest ráčil vtěliti. — Druhé sau lidé napomínáni, aby se radovali, nebo se tak zpievá: »Tento jest den, ktei rýž jest učinil Pán« (totižto den narozenie božieho), »radujme se a veselme se v něm.« Z čehož se máme radovati? Z toho dobrého, co jest nám učinil, náš milý Pán Ježíš svým vtělením a narozením, že nám již den 65nastal, ješto dřieve noc byla, ješto dřieve lidské pokolenie bylo v noci a v stienu smrti, jako die Izaiáš: »Přebývajícím v stienu smrti světlo vzešlo jest jim.« Prvé lidské pokolenie oslepeno bylo 13b 143 52 I napomínáni ... křesťané] A byli jsme napomínáni SO — křesťané [i Židé] K k trojí BKCU — abyšte O — 53 dívali] divili NSO — kteraké KC, jaké BPRNTUS — 53—84 kterak ... drahý Buoh] vyn. O — 53 divné vyn. BS — 54 jednal] dělal S — [drahý] vyn. BKPRCNTU — drahý Buoh) Spasitel S — ten] vyn. SO — nesmírný a veliký U — 55 přijíti] dolův zstau- piti S — 55—56 jehož .. . Marie] v čistau Pannu a složiti se v jejím životě SO — 55 obsáhnúti PRONTU — nemohau U — a on U — 56 pak] vyn. U — život U — I] Nebo N — praví O — prorok Izaiáš B, prorok svatý, že O — 56—57 Divná a nová věc učiněna Pánem Bohem K — 57 Buoh] drahý O — Prý, žena PRNT, a (prej) žena U (závorky v rkpise!) — obklíčí B Předivná ť NT, Ó předivná U — 57—58 Divná ... takže] vyn. S — Divná ... divného] takže O — 58 takže] a U — a což tu S — učinil CUS, činil kdy co N — divného] divů velikých a mnoho U, vyn. S — 59 nikdy] vyn. SO taký BR — tuto] tehdáž S0 — 59—60 když ... vtěliti] vyn. O — 60 vtěliti Buoh věčný N — sau ... napomínáni] vyn. SO — abychom O — porado- vali SO — 61 nebo] jakož S — nebo se tak] tak, jakož se O — tak] vyn. S — Tento] Toto ť O — 61—62 kterýž ... den] vyn. NTU — 61 Pán Buoh B — 62 totižto] to PR, to jest C — totižto . . . božieho] vyn. SO — Prý, radujme PRNTU, Protož radujme SO —- 63 pak máme NTUSO — U (Au N, ISRU) z toho PNRSTU, nežli s toho O — dobrého, co] dobrodíní, kteréž O — 64 náš] vyn. C — Ježíš] vyn. KPRCNUSO, Ježíš Kristus B — 65 ješto] nebo NU — dřieve noc] prvé noc U — ješto] a U — 65—66 ješto dřieve lidské ... smrti] a tak pokolení lidské v stínu smrti sedělo SO — 65 dřieve lidské] prvé lidské PNRCTU — 66 noci] moci R, moci noci NTU — smrti trvalo a zůstávalo N Izaiáš (+ prorok CNTU) řka (vyn. C) NRCTUSO — 67 jest jim] jastně S, jastné O — jim] vyn. NTU — Nebo prvé SO — bylo] 66 Iz. 9, 2
Strana 30
30 hřiechem, že nikoli nemohlo přijíti k Bohu, než šámalo jako slepý v noci: ale již den přišel, l jakož bylo v epištole dnes týden 70 (svatý Pavel die): »Noc pominula a den se přiblížil.« Die svatý Jan Zlatoustý: »Když se jest vtělil drahý Pán, tu právě jako dennice vzešla přede dnem; ale když se jest narodil, tu jako světlo jitřnie nám jest přišlo.« 14 I jakož sem řekl, že z toho se máme radovati, že již muožeme 75 přijíti k Bohu, neb jest osvietil nám, již cestu ukázal, že móžeme do nebe přijíti, budeme-li jediné sami chtieti. A ještě se máme z toho radovati, li že jest již naše přirozenie zvelebeno a pový- šeno nade všechny kuory andělské. Prvé, dokudž se jest nevtělil milý Syn boží, když andělé v Starém zákoně ukazovali se a mluvili 80 s lidmi — s Abrahamem, s Izákem, s Jakobem a s jinými —, oni sau se andělóm klaněli a andělé jim toho nebránili; ale jakž se Syn boží vtělil, tak ihned anjelé nedali sú se sobě klaněti. Jako svatý Jan: chtěl se andělu klaněti, a anděl ihned nedal řka: »Viz, 15" sauce N — 68 že] vyn. N — 68—70 než... Pavel die] ale jako slepé sem i tam se šaulalo. A dnes tejden sme slyšeli v epištole S — než... přiblížil] ale jako slepé se šaulalo O — 68 šámalo se tak N, blaudilo U — jako člověk slepej N — 69 ale] a BPRCT — bylo] vyn. N, sme měli U — 70 svatý Pavel die] vyn. U — dí, že B — a] ale PU — Die] Praví N, A dí U — 71 Zlatá usta, že B — A když U — drahý Pán] Syn boží BPRONTUSO — tu bylo O — jako by SO — 72 ale když se] a když se pak SO — tu] vyn. O — jako] právě jako by SO — 73 jitřnie] denní O — k nám S — jest přišlo] vzešlo BC, přišlo S, se osvítilo (? nejasné, rozmazáno) 0 — 74 I jakož . . . že již] A tak (+ tedy O) již snadně SO — řekl] oznámil N že] vyn. U — muožeme přijíti] máme otevřený přístup N — 75—76 — neb ... přijíti] vyn. SO — 75 se osvítil N — již i KT, již a U — okázal B, nám ukázal P — 75—76 že móžeme ... chtieti] vyn. B — 76 přijieti(!) [však s boží pomocí] K — jediné] toliko N, jen USO — ještě] také O, jistě S — 77 z toho] vyn. S — toho] čeho O — že] nebo SO — již nám NT, i nám U, vyn. PROS — vyvejšeno N — 78—79 Prvé ... zákoně] Za Starého zákona O — 78 nevtělil] nenarodil U — 79 milý] vyn. S — když... zákoně] za Sta- rého zákona S — v Starém zákoně] vyn. B — okazovali U, ukazovávali S — se anjelé OS — mluvívali OS — 80 s lidmi] s lidmi, jako NOS, s nimi, totižto s lidmi T — a s jinými] vyn. CO, i jiným mnohým S — 81 andělóm] jim OS — a andělé .. . nebránili] vyn. OS — ale] a K — 82 boží milej C — vtělil] narodil PRNTUOS — tak] vyn. U — andělé (+ boží U) KU — sú] na- psáno in marg. A — 83 Když se chtěl OS — a anděl] ale on toho OS — ihned nedal] nedopustil OS — nedal] vyn. NTU — řekl NU — 84 spolu 70 Řím. 13, 12 — 83 Zjev. 19, 10 —
30 hřiechem, že nikoli nemohlo přijíti k Bohu, než šámalo jako slepý v noci: ale již den přišel, l jakož bylo v epištole dnes týden 70 (svatý Pavel die): »Noc pominula a den se přiblížil.« Die svatý Jan Zlatoustý: »Když se jest vtělil drahý Pán, tu právě jako dennice vzešla přede dnem; ale když se jest narodil, tu jako světlo jitřnie nám jest přišlo.« 14 I jakož sem řekl, že z toho se máme radovati, že již muožeme 75 přijíti k Bohu, neb jest osvietil nám, již cestu ukázal, že móžeme do nebe přijíti, budeme-li jediné sami chtieti. A ještě se máme z toho radovati, li že jest již naše přirozenie zvelebeno a pový- šeno nade všechny kuory andělské. Prvé, dokudž se jest nevtělil milý Syn boží, když andělé v Starém zákoně ukazovali se a mluvili 80 s lidmi — s Abrahamem, s Izákem, s Jakobem a s jinými —, oni sau se andělóm klaněli a andělé jim toho nebránili; ale jakž se Syn boží vtělil, tak ihned anjelé nedali sú se sobě klaněti. Jako svatý Jan: chtěl se andělu klaněti, a anděl ihned nedal řka: »Viz, 15" sauce N — 68 že] vyn. N — 68—70 než... Pavel die] ale jako slepé sem i tam se šaulalo. A dnes tejden sme slyšeli v epištole S — než... přiblížil] ale jako slepé se šaulalo O — 68 šámalo se tak N, blaudilo U — jako člověk slepej N — 69 ale] a BPRCT — bylo] vyn. N, sme měli U — 70 svatý Pavel die] vyn. U — dí, že B — a] ale PU — Die] Praví N, A dí U — 71 Zlatá usta, že B — A když U — drahý Pán] Syn boží BPRONTUSO — tu bylo O — jako by SO — 72 ale když se] a když se pak SO — tu] vyn. O — jako] právě jako by SO — 73 jitřnie] denní O — k nám S — jest přišlo] vzešlo BC, přišlo S, se osvítilo (? nejasné, rozmazáno) 0 — 74 I jakož . . . že již] A tak (+ tedy O) již snadně SO — řekl] oznámil N že] vyn. U — muožeme přijíti] máme otevřený přístup N — 75—76 — neb ... přijíti] vyn. SO — 75 se osvítil N — již i KT, již a U — okázal B, nám ukázal P — 75—76 že móžeme ... chtieti] vyn. B — 76 přijieti(!) [však s boží pomocí] K — jediné] toliko N, jen USO — ještě] také O, jistě S — 77 z toho] vyn. S — toho] čeho O — že] nebo SO — již nám NT, i nám U, vyn. PROS — vyvejšeno N — 78—79 Prvé ... zákoně] Za Starého zákona O — 78 nevtělil] nenarodil U — 79 milý] vyn. S — když... zákoně] za Sta- rého zákona S — v Starém zákoně] vyn. B — okazovali U, ukazovávali S — se anjelé OS — mluvívali OS — 80 s lidmi] s lidmi, jako NOS, s nimi, totižto s lidmi T — a s jinými] vyn. CO, i jiným mnohým S — 81 andělóm] jim OS — a andělé .. . nebránili] vyn. OS — ale] a K — 82 boží milej C — vtělil] narodil PRNTUOS — tak] vyn. U — andělé (+ boží U) KU — sú] na- psáno in marg. A — 83 Když se chtěl OS — a anděl] ale on toho OS — ihned nedal] nedopustil OS — nedal] vyn. NTU — řekl NU — 84 spolu 70 Řím. 13, 12 — 83 Zjev. 19, 10 —
Strana 31
31 aby toho nečinil! Spoluslúha tvój li sem a tvých bratří, jenž 15% mají svědectvie Ježíšovo. Bohu se klaněj!« Třetie napomínáni lidé, aby děkovali milému Bohu z toho dobrodínie, co jest jim ráčil dobrého zpuosobiti svým vtělením, narozením a svau těžkau prací. Učinili-li ste to? ha! velmi-li ste jemu děkovali z toho jeho dobrodienstvie tento celý týden 9o na modlitbách? «Podívali-li ste se? Poradovali-li ste se? Snad v krčmách, ve jhrách a v uožralství a v jiných hřiešiech! Zviete, nebožátka netbalá! I strach, že málo pohřiechu, u aneb druzí nic, ba snad i na mysl druhému nezešlo. Vše ť jest to dáblovo jednánie a opuštěnie od milého Boha, ješto to vše bez pomsty 95 hrozné nepomine: to shledáte, když bude na smrti a v den saudný. Dnes pak již máme o jiném příští: ono bylo milostivé a ra- dostné, toto již bude hrozné a náramně mocné). I dnešnie 163 zajisté slauha N — neb sem spoluslauha (spoluslužebník 0) tvůj a věrný tovaryš bratří tvých S0 — ješto NUSO — 85 mají... Ježíšovo] slauží — Bohu živému SO — Pána Ježíše RT — klanějí R 86 jsú napomínáni BKCT (v A in marg. také červeně: sú) napomínáni byli N, bylo napomínaní O — lidé, aby] aby lidé SO — 87 dobro- dínic] dobrého BKPRT, vyn. SO — co] kteréž U — jim] nám BU —- dobrého] vyn. BRU zpuosobiti] učiniti a spůsobiti U, učiniti SO — svým svatým NC — 88 přetěžkau O — Učinili... ha?] vyn. U — 88—89 Učinili... dobrodienstvie] Také-li sme my to učinili? velmi-li ste (sme O) se poradovali z (vyn. O) jeho (vyn. O) dobrodíni (vyn. O)? SO — 88 -li] vyn. R, li vy C — ha] aha T - 89 jemu] jeho velebnosti N — poděkovali BPRNTU — toho] takového N — jeho] vyn. NTU — dobrodíní PRNTU — ten O 90 na] a na U, v O — Podívali-li ste se?] trvali-li ste? Podivili-li ste a N, poděkovali-li ste a U — «Podívali-li» radovali A — 90—92 Podívali ... netbalá!] vyn S, A my snad nic! O — 90 ste] jsme B — 90—92 Poradovali... I] vyn. B, Poradili(!)-li ste se? R — Snad ... netbalá! I] vyn. KPONTU 92 I] vyn. SO — Strach ť jest S, vyn. O — že] aneb O — aneb] a U — 92— 93 aneb ... nic] vyn. O — 92 druzí] snad S — 93 ba ... nezešlo] a mnohému snad (+ ani O) na mysli (mysl O) to nevešlo (nepřišlo 0) SO — snad i] vyn. BCNU, ani T — snad] vyn. PR — druhému] mnohým N, mnohému U, vyn. C — nevzešlo BON, nepřišlo U — Vše] Ó to U — 93 95 Vše... saudný] a to ť jest hrozné, opustiti milého Boha! Ale shledáme ť to při smrti, jak kdo jemu slauží O — 93 to] vyn. U — dáblovo jednánie a] vyn. S — 94 a opuštěnic ... Boha] vyn. B — opuštěnie] odstaupení U, hrozné opuštění S — od vyn. S — ješto to vše] to zajisté B, a to U — 94—95 ješto .. . nepomine] vyn. S — 95 hrozné] těžké N — nepomine] nebude U — shledáme B, uhlídáte U — když... saudný] při smrti S 96 již] vyn. B — 96—97 jiném .. . mocné] druhém příští, (+ velmi O) hrozném a mocném SO — 96 bylo [laskavé] K — 97 ale toto CU — Kmoc- né) vážné A — I dnešnie] vyn. USO — 98 čtení svaté RNC — Jak epištola,
31 aby toho nečinil! Spoluslúha tvój li sem a tvých bratří, jenž 15% mají svědectvie Ježíšovo. Bohu se klaněj!« Třetie napomínáni lidé, aby děkovali milému Bohu z toho dobrodínie, co jest jim ráčil dobrého zpuosobiti svým vtělením, narozením a svau těžkau prací. Učinili-li ste to? ha! velmi-li ste jemu děkovali z toho jeho dobrodienstvie tento celý týden 9o na modlitbách? «Podívali-li ste se? Poradovali-li ste se? Snad v krčmách, ve jhrách a v uožralství a v jiných hřiešiech! Zviete, nebožátka netbalá! I strach, že málo pohřiechu, u aneb druzí nic, ba snad i na mysl druhému nezešlo. Vše ť jest to dáblovo jednánie a opuštěnie od milého Boha, ješto to vše bez pomsty 95 hrozné nepomine: to shledáte, když bude na smrti a v den saudný. Dnes pak již máme o jiném příští: ono bylo milostivé a ra- dostné, toto již bude hrozné a náramně mocné). I dnešnie 163 zajisté slauha N — neb sem spoluslauha (spoluslužebník 0) tvůj a věrný tovaryš bratří tvých S0 — ješto NUSO — 85 mají... Ježíšovo] slauží — Bohu živému SO — Pána Ježíše RT — klanějí R 86 jsú napomínáni BKCT (v A in marg. také červeně: sú) napomínáni byli N, bylo napomínaní O — lidé, aby] aby lidé SO — 87 dobro- dínic] dobrého BKPRT, vyn. SO — co] kteréž U — jim] nám BU —- dobrého] vyn. BRU zpuosobiti] učiniti a spůsobiti U, učiniti SO — svým svatým NC — 88 přetěžkau O — Učinili... ha?] vyn. U — 88—89 Učinili... dobrodienstvie] Také-li sme my to učinili? velmi-li ste (sme O) se poradovali z (vyn. O) jeho (vyn. O) dobrodíni (vyn. O)? SO — 88 -li] vyn. R, li vy C — ha] aha T - 89 jemu] jeho velebnosti N — poděkovali BPRNTU — toho] takového N — jeho] vyn. NTU — dobrodíní PRNTU — ten O 90 na] a na U, v O — Podívali-li ste se?] trvali-li ste? Podivili-li ste a N, poděkovali-li ste a U — «Podívali-li» radovali A — 90—92 Podívali ... netbalá!] vyn S, A my snad nic! O — 90 ste] jsme B — 90—92 Poradovali... I] vyn. B, Poradili(!)-li ste se? R — Snad ... netbalá! I] vyn. KPONTU 92 I] vyn. SO — Strach ť jest S, vyn. O — že] aneb O — aneb] a U — 92— 93 aneb ... nic] vyn. O — 92 druzí] snad S — 93 ba ... nezešlo] a mnohému snad (+ ani O) na mysli (mysl O) to nevešlo (nepřišlo 0) SO — snad i] vyn. BCNU, ani T — snad] vyn. PR — druhému] mnohým N, mnohému U, vyn. C — nevzešlo BON, nepřišlo U — Vše] Ó to U — 93 95 Vše... saudný] a to ť jest hrozné, opustiti milého Boha! Ale shledáme ť to při smrti, jak kdo jemu slauží O — 93 to] vyn. U — dáblovo jednánie a] vyn. S — 94 a opuštěnic ... Boha] vyn. B — opuštěnie] odstaupení U, hrozné opuštění S — od vyn. S — ješto to vše] to zajisté B, a to U — 94—95 ješto .. . nepomine] vyn. S — 95 hrozné] těžké N — nepomine] nebude U — shledáme B, uhlídáte U — když... saudný] při smrti S 96 již] vyn. B — 96—97 jiném .. . mocné] druhém příští, (+ velmi O) hrozném a mocném SO — 96 bylo [laskavé] K — 97 ale toto CU — Kmoc- né) vážné A — I dnešnie] vyn. USO — 98 čtení svaté RNC — Jak epištola,
Strana 32
32 čtenie i epištola, kteréž nám klade cierkev svatá před oči, obé jest velmi hrozné! A komu hrozné? Voleným božím; nebo volení 100 boží, ti ť se strachují a lekají toho pří štie a saudu hrozného. Ale pekelníci, ti ť málo tbají, nic ť se oni «neuleknú, i drobte), již se jim to zdá staré, že sau prvé to slýchali. Ale die ť svatý Rehoř v dnešním kázaní: »Milí bratří, když ty věci hrozné slyšíte, nikoli nebuď, aby to vám s strachem a s bázní v srdce nepadlo; 105 nebo, ktož ť se nynie viece lekají a strachují toho saudu, ti ť potom bezpečnějie stanú na tom [hrozném] saudu.« Ale nynějšie křesťan- stvo?! Mnozí neradi o tom slyšie, a ještě budau říci: »Nech toho tam, prav nětco jiného!« Ó zlé znamenie! Strach, aby nebyl z počtu zatracencóv! Neb die Duch «boží: »Ó, bóhdaj smyslili 110 a bóhdaj srozuměli a na budúcie věci pamatovali, nikdy by ne- 16% 173 tak i svaté čtení O — předkládá S — jako před oči O — 98—99 obé... komu hrozné?] vyn. S, a to nejvíc O — 99 jest to C — Ú, voleným PNC, I voleným RTU, a to voleným S — 99—100 nebo volení boží] vyn. TO — volení ... ti ť] oni S — 100 ti ť) kteříž O — lekají a čekají B — příštie a] vyn. BO — božího hrozného SO — 101 peklníci(!) T — toho málo BPNTC, ho málo R, na to málo USO — nic ť se oni] o nic se oni NT, toho se U, aniž se co toho U — oni] vyn. S — «neuleknú, i drobte nelekají AUS, lekají O — toho drobte N — 102 již] brž K, a SO — jako staré O, velmi staré a vetché N — že sau .. . slýchali] ani mnozí (vyn. C) tak (vyn. C) budú říci: »Však (Bo, prej, však C) jsme to slýchali (+ již C) prvé (+ dávno C) « BC, »U, prý, však (an N) jsme to prvé slejchali« PRNT, »A (prej), jak sme to prvé slý- chali!« U (závorky v rkpise!), a říkají :»Alevšak sme to prvé slý- chali!« S, až o tom říkají: »Ano sme o tom dávno slejchali, a posavad ještě nic není!« O — Ale] A U — praví SO — 103 na dnešní kázaní takto O — Milá BKP, Ó milí U — uslyšíte O — 104 nikoliv (+ proti O) vám to SO — nebudte N, to nebud' U — v srdce vaše O — nepadlo] nevpadlo BNU, vpadlo S — 105 ktož ť] kteří N, když S — viece] vyn. USO — lekám SO — strachuji SO — saudu] vyn. U, hrozného saudu SO — ti ť] tím S, již O — potom z milosti Pána Boha milýho T — 106 stanu SO — na tom ... saudu] v den saudný SO — tom] vyn. U — [hrozném] vyn. BKPRCNTU — nynější mnohé BRNT — křesťané USO — 107 Mnozí] vyn. BRNTSO, mnoho P — nerado PNRT — a ještě ... říci] ale spíše ť dějí B, Ú (A U), prý PRNTUS, ale spíšeji řeknau O — ještě] brž spíše C — říci mnozí C — Ponech S, Ale ponech O — 108 tam] nyní O — prav] a mluv nám U, prav nám rači (vyn. S) CS — jiného] utěšenějšího C, jiného [veselého] K — Ó] vyn. BKPRCN, Ó, to ť jest U, Ach, běda bude! To jest S, Ach, to ť jest běda a O — Zlé jest to N, zlé tě to O — znamení o takových C — Strach jest S0 — aby každej takovej N, aby takoví C — nebyl potom T, nebyli CSO — 109 «boží) svatý AU — bóhdaj] by PNTUS, Bůh dej (+ aby C) RC, by aspoň O — pomyslili U, sobě usmyslili SO — 110 a bóhdaj] Ó, by P, a Bůh dej, aby RC, a NT — a bóhdaj srozuměli] vyn. UO, a strach (...? nečitelné)
32 čtenie i epištola, kteréž nám klade cierkev svatá před oči, obé jest velmi hrozné! A komu hrozné? Voleným božím; nebo volení 100 boží, ti ť se strachují a lekají toho pří štie a saudu hrozného. Ale pekelníci, ti ť málo tbají, nic ť se oni «neuleknú, i drobte), již se jim to zdá staré, že sau prvé to slýchali. Ale die ť svatý Rehoř v dnešním kázaní: »Milí bratří, když ty věci hrozné slyšíte, nikoli nebuď, aby to vám s strachem a s bázní v srdce nepadlo; 105 nebo, ktož ť se nynie viece lekají a strachují toho saudu, ti ť potom bezpečnějie stanú na tom [hrozném] saudu.« Ale nynějšie křesťan- stvo?! Mnozí neradi o tom slyšie, a ještě budau říci: »Nech toho tam, prav nětco jiného!« Ó zlé znamenie! Strach, aby nebyl z počtu zatracencóv! Neb die Duch «boží: »Ó, bóhdaj smyslili 110 a bóhdaj srozuměli a na budúcie věci pamatovali, nikdy by ne- 16% 173 tak i svaté čtení O — předkládá S — jako před oči O — 98—99 obé... komu hrozné?] vyn. S, a to nejvíc O — 99 jest to C — Ú, voleným PNC, I voleným RTU, a to voleným S — 99—100 nebo volení boží] vyn. TO — volení ... ti ť] oni S — 100 ti ť) kteříž O — lekají a čekají B — příštie a] vyn. BO — božího hrozného SO — 101 peklníci(!) T — toho málo BPNTC, ho málo R, na to málo USO — nic ť se oni] o nic se oni NT, toho se U, aniž se co toho U — oni] vyn. S — «neuleknú, i drobte nelekají AUS, lekají O — toho drobte N — 102 již] brž K, a SO — jako staré O, velmi staré a vetché N — že sau .. . slýchali] ani mnozí (vyn. C) tak (vyn. C) budú říci: »Však (Bo, prej, však C) jsme to slýchali (+ již C) prvé (+ dávno C) « BC, »U, prý, však (an N) jsme to prvé slejchali« PRNT, »A (prej), jak sme to prvé slý- chali!« U (závorky v rkpise!), a říkají :»Alevšak sme to prvé slý- chali!« S, až o tom říkají: »Ano sme o tom dávno slejchali, a posavad ještě nic není!« O — Ale] A U — praví SO — 103 na dnešní kázaní takto O — Milá BKP, Ó milí U — uslyšíte O — 104 nikoliv (+ proti O) vám to SO — nebudte N, to nebud' U — v srdce vaše O — nepadlo] nevpadlo BNU, vpadlo S — 105 ktož ť] kteří N, když S — viece] vyn. USO — lekám SO — strachuji SO — saudu] vyn. U, hrozného saudu SO — ti ť] tím S, již O — potom z milosti Pána Boha milýho T — 106 stanu SO — na tom ... saudu] v den saudný SO — tom] vyn. U — [hrozném] vyn. BKPRCNTU — nynější mnohé BRNT — křesťané USO — 107 Mnozí] vyn. BRNTSO, mnoho P — nerado PNRT — a ještě ... říci] ale spíše ť dějí B, Ú (A U), prý PRNTUS, ale spíšeji řeknau O — ještě] brž spíše C — říci mnozí C — Ponech S, Ale ponech O — 108 tam] nyní O — prav] a mluv nám U, prav nám rači (vyn. S) CS — jiného] utěšenějšího C, jiného [veselého] K — Ó] vyn. BKPRCN, Ó, to ť jest U, Ach, běda bude! To jest S, Ach, to ť jest běda a O — Zlé jest to N, zlé tě to O — znamení o takových C — Strach jest S0 — aby každej takovej N, aby takoví C — nebyl potom T, nebyli CSO — 109 «boží) svatý AU — bóhdaj] by PNTUS, Bůh dej (+ aby C) RC, by aspoň O — pomyslili U, sobě usmyslili SO — 110 a bóhdaj] Ó, by P, a Bůh dej, aby RC, a NT — a bóhdaj srozuměli] vyn. UO, a strach (...? nečitelné)
Strana 33
33 hřešili!« Ó jistě, kto by často ty věci před oči bral, že ť by snáze hřiechóm mohl odolati. Protož die na počátku čtenie svatého: »Budau znamenie na slunci, na měsieci a na hvězdách.« Kteraké znamenie? Toto, když 115 příde den saudný. Kdy příde, nevieme; vieme, že přijde, ale nevieme, kdy. Neb die svatý Pavel: »Den Páně příde jako li zloděj.« I protož, když příde aneb bude mieti přijíti ten den Páně, on sám, milý Pán, před tauto řečí mluví řka: »Vstane ť lid proti lidu, královstvie proti království a zemětřesenie budau miesty, 120 budau morové, hladové« — mnoho toho menuje — ale die, že ne ihned konec. Mám za to, že mnozí pomníte již těch nesnází, a proto málo se bojíte, i že ty nesnáze mají předjíti — pak potom teprú budau znamenie na slunci, na měsieci a na hvězdách. A proč to bude? Pro toto: Neb milý Buoh Ii dal jest a zjednal ty všechny 17 183 měli S — aby srozuměli K, porozuměli TN — neshřešili KRO — 111 Och S, A O — kto] kdy SO — by sobě U — častěji SO — věci lidé O — oči své C — brali SO — že ť by snáze] snáze (snázeji N) by PRNTU — snáze] spíšeji SO — 112 hříchův C — mohl odolati] odolal K, odolávali SO — 113 Protož] I BPRNTU, Nebo SO, vyn. C — die] nás napomíná O — na počátku] vyn. SO — svaté (4 řka O) RCTUSO — 114 Kteraké] Které sau U, Kteraké to C 114 115 Kteraké... příde] A tať znamení pře- dejdau (mají předjíti 0) S0 — 114 Toto] toho? B, U (Au C), toto TNC, I tato U — 115 Kdy pak N — Kdy příde, nevieme] vyn. S, O tom O — toho (+ my C) nevíme TNC — vieme, že přijde, ale] ale že přijde, tím ujištěni sme, než že N — ale] ale jistoty O — 116 Neb die] Než to víme, co praví O — die] píše S — Páně že SO — 117—118 když... on] vyn. O — když .. . sám] vyn. S — 117 příde aneb] vyn. U — tento U — 118 milý] vyn. O — mluví] mluviti ráčí N, praví (+ že O) S0 — řka] vyn. SO, a řka K — Vstane] Přijde aneb povstane R, Povstane CTNUSO — 119 budau] vyn. S — miesty] v A černě přeškrtnuto — 120 budau] vyn. RONTUSO — toho menuje] jiného SO — menuje oznamuje N — die. že] prý PRNTUSO — 121 také mnozí z vás O — nětco pomníte PRONTUSO — již] vyn. BO — nesnází a znamení O — a proto] avšak SO — 122 málo se bojíte, i že] sobě toho málo rozvažujete, co nám O — že již S — mají před- jíti] předcházejí SO — předjíti] přijíti U — pak] pak potom BPR, a U — 122—123 pak ... hvězdách] vyn. S, Snad by se někdo mohl optati O — 122 teprú] teprv K, již CT, vyn. BPRNU — 123 na měsicci a na hvězdách] vyn. BRTU, etc. PN — 123—124 A proč... zjednal ty] I proč pak ta znamení budau? Proto (+ neb O) milý Bůh to jednal (zjednal O) a dal SO — 123 proč] protož BR — 123—124 proč... toto] to bude proto U — 124 Proto KC, I proto N — Neb] vyn. BPRNT, že U — a] vyn. U — zjednal] spůsobil N, vyn. U — aby všecky O — 125 lidem slaužily O — i slunce 116 1 Tes. 5, 2 118 Luk. 21, 10—11. Rokycanova Postilla.
33 hřešili!« Ó jistě, kto by často ty věci před oči bral, že ť by snáze hřiechóm mohl odolati. Protož die na počátku čtenie svatého: »Budau znamenie na slunci, na měsieci a na hvězdách.« Kteraké znamenie? Toto, když 115 příde den saudný. Kdy příde, nevieme; vieme, že přijde, ale nevieme, kdy. Neb die svatý Pavel: »Den Páně příde jako li zloděj.« I protož, když příde aneb bude mieti přijíti ten den Páně, on sám, milý Pán, před tauto řečí mluví řka: »Vstane ť lid proti lidu, královstvie proti království a zemětřesenie budau miesty, 120 budau morové, hladové« — mnoho toho menuje — ale die, že ne ihned konec. Mám za to, že mnozí pomníte již těch nesnází, a proto málo se bojíte, i že ty nesnáze mají předjíti — pak potom teprú budau znamenie na slunci, na měsieci a na hvězdách. A proč to bude? Pro toto: Neb milý Buoh Ii dal jest a zjednal ty všechny 17 183 měli S — aby srozuměli K, porozuměli TN — neshřešili KRO — 111 Och S, A O — kto] kdy SO — by sobě U — častěji SO — věci lidé O — oči své C — brali SO — že ť by snáze] snáze (snázeji N) by PRNTU — snáze] spíšeji SO — 112 hříchův C — mohl odolati] odolal K, odolávali SO — 113 Protož] I BPRNTU, Nebo SO, vyn. C — die] nás napomíná O — na počátku] vyn. SO — svaté (4 řka O) RCTUSO — 114 Kteraké] Které sau U, Kteraké to C 114 115 Kteraké... příde] A tať znamení pře- dejdau (mají předjíti 0) S0 — 114 Toto] toho? B, U (Au C), toto TNC, I tato U — 115 Kdy pak N — Kdy příde, nevieme] vyn. S, O tom O — toho (+ my C) nevíme TNC — vieme, že přijde, ale] ale že přijde, tím ujištěni sme, než že N — ale] ale jistoty O — 116 Neb die] Než to víme, co praví O — die] píše S — Páně že SO — 117—118 když... on] vyn. O — když .. . sám] vyn. S — 117 příde aneb] vyn. U — tento U — 118 milý] vyn. O — mluví] mluviti ráčí N, praví (+ že O) S0 — řka] vyn. SO, a řka K — Vstane] Přijde aneb povstane R, Povstane CTNUSO — 119 budau] vyn. S — miesty] v A černě přeškrtnuto — 120 budau] vyn. RONTUSO — toho menuje] jiného SO — menuje oznamuje N — die. že] prý PRNTUSO — 121 také mnozí z vás O — nětco pomníte PRONTUSO — již] vyn. BO — nesnází a znamení O — a proto] avšak SO — 122 málo se bojíte, i že] sobě toho málo rozvažujete, co nám O — že již S — mají před- jíti] předcházejí SO — předjíti] přijíti U — pak] pak potom BPR, a U — 122—123 pak ... hvězdách] vyn. S, Snad by se někdo mohl optati O — 122 teprú] teprv K, již CT, vyn. BPRNU — 123 na měsicci a na hvězdách] vyn. BRTU, etc. PN — 123—124 A proč... zjednal ty] I proč pak ta znamení budau? Proto (+ neb O) milý Bůh to jednal (zjednal O) a dal SO — 123 proč] protož BR — 123—124 proč... toto] to bude proto U — 124 Proto KC, I proto N — Neb] vyn. BPRNT, že U — a] vyn. U — zjednal] spůsobil N, vyn. U — aby všecky O — 125 lidem slaužily O — i slunce 116 1 Tes. 5, 2 118 Luk. 21, 10—11. Rokycanova Postilla.
Strana 34
34 125 věci lidem, slunce, měsiec i hvězdy, aby jemu slúžily ty věci ne- beské k jeho potřebě i také zemské; ale také tomu chce, aby jich člověk požíval ku potřebě své a všady aby se přílišnosti varoval. Když si pak těch věcí požíval k hřiechóm a ku přílišnosti, v den saudný ty všechny věci znamenie divné okáží na sobě, žalujíce 130 na tě; požíval-li si slunce neřádně, měsiece nebo čeho koli jiného, vše ť na tě bude žalovati, a jako v uoděnie se li obleka, všecko se proti tobě postaví vedlé Stvořitele. A tu se vokáže moc veliká saudce tohoto, že ty věci nebeské — slunce, měsiec, hvězdy — divně se vokáží; zemské také, ano se moře bude divně búřiti. 135 Neb die v knihách Múdrosti v páté kapitole: »Vezme oděnie jeho horlivost a obleče v oděnie všecko stvořenie své ku pomstě ne- přátel svých; obleče se v spravedlivost miesto plátuov a vezme miesto přielbice jistý saud a přijme miesto štítu nepřemoženú pravost a zuostří miesto kopie hněv svuoj, li a bojovati bude 185 19a i měsíc RONT — aby ... nebeské] vyn. O — jemu] jim NUS — slaužily. totiž lidu (lidem NU) TNU — a ty S — 126—127 k jeho ... všady] aby jim (nám O) ku potřebě byly. Avšak tomu chce Bůh SO — 126 jeho] jejich U — i také] i N, i též U — ale také] vyn. N — chtíce N — 127 požíval toliko U — aby se člověk SO — 128 Když... požíval] A požieval-li si těch věcí K, A pakli si těch věcí požíval U, Jestliže někdo těch věcí požívá S, A pakli někdo těch věcí užívá O — pak] tak B, vyn. PRC — k hřiechóm a ku pří- lišnosti] ku přílišnosti, totiž k hříchům N, k (+ zlému 0) hříchu, tedy S0 — v] vyn. BR — 129 ty pak C — všechny] vyn. C — divné] vyn. U, divná SO — okážíc B — na sobě] vyn. SO — 130—131 požíval... obleka] jak si jich užíval; a jako by se v odění oblíkla SO — 130 čeho koli] koli čeho B — 131 vše ť to bude B — odění ohnivé N — oblekau K, vobleče N, proti tobě obleče U — všeckna O — 132 tobě] nám O — postaví, vše ť na tě bude žalo- vati stoje vedlé Stvořitele svého R — Stvořitele] Boha U — tu] také U — 133 saudce tohoto] toho Stvořitele a saudce hrozného O — toho CS — že] až O — ty ... nebeské] to SO — věci všecky U — ukáží PNO, ukáže S — 134—136 zemské... ku pomstě] moře se divně bauřiti bude a (+ tak O) všeckno (všeckna O) stvoření povstane (povstanau O) na pomstu S0 — 134 také věci K — ano] vyn. U — ano moře divně se okáže a divně se bude búřiti B — 135 Neb Šalomaun R — dí se PT, dí Duch boží CN, dí sám U — v knihách Múdrosti] Sapiencie BC — v páté kapitole] vyn. N — 136 a horli- vost U — 136—137 obleče v oděnie . . . svých] vyn.(!) C — 136 odění jeho U — své] vyn. U — 137 svých] svých a protivníků svých přikázaní U, božích a Pán, ten saudce O — plátuovi plechuov KCNTU, plátův aneb plechův R — 137—139 plátuov ... svuoj] štítu bude (+ míti 0) pravda (pravdu O) a místo kopí bude hněv boží SO — 138 přielbice] přébice(!) R, lebky N, (terče (? místo (t je prožraný papír!) U — přijme] vyn. U — štítuov B — 139 pravost] spravedlnost U — naostří U — 140 135 Moudr, 5, 18—21.
34 125 věci lidem, slunce, měsiec i hvězdy, aby jemu slúžily ty věci ne- beské k jeho potřebě i také zemské; ale také tomu chce, aby jich člověk požíval ku potřebě své a všady aby se přílišnosti varoval. Když si pak těch věcí požíval k hřiechóm a ku přílišnosti, v den saudný ty všechny věci znamenie divné okáží na sobě, žalujíce 130 na tě; požíval-li si slunce neřádně, měsiece nebo čeho koli jiného, vše ť na tě bude žalovati, a jako v uoděnie se li obleka, všecko se proti tobě postaví vedlé Stvořitele. A tu se vokáže moc veliká saudce tohoto, že ty věci nebeské — slunce, měsiec, hvězdy — divně se vokáží; zemské také, ano se moře bude divně búřiti. 135 Neb die v knihách Múdrosti v páté kapitole: »Vezme oděnie jeho horlivost a obleče v oděnie všecko stvořenie své ku pomstě ne- přátel svých; obleče se v spravedlivost miesto plátuov a vezme miesto přielbice jistý saud a přijme miesto štítu nepřemoženú pravost a zuostří miesto kopie hněv svuoj, li a bojovati bude 185 19a i měsíc RONT — aby ... nebeské] vyn. O — jemu] jim NUS — slaužily. totiž lidu (lidem NU) TNU — a ty S — 126—127 k jeho ... všady] aby jim (nám O) ku potřebě byly. Avšak tomu chce Bůh SO — 126 jeho] jejich U — i také] i N, i též U — ale také] vyn. N — chtíce N — 127 požíval toliko U — aby se člověk SO — 128 Když... požíval] A požieval-li si těch věcí K, A pakli si těch věcí požíval U, Jestliže někdo těch věcí požívá S, A pakli někdo těch věcí užívá O — pak] tak B, vyn. PRC — k hřiechóm a ku pří- lišnosti] ku přílišnosti, totiž k hříchům N, k (+ zlému 0) hříchu, tedy S0 — v] vyn. BR — 129 ty pak C — všechny] vyn. C — divné] vyn. U, divná SO — okážíc B — na sobě] vyn. SO — 130—131 požíval... obleka] jak si jich užíval; a jako by se v odění oblíkla SO — 130 čeho koli] koli čeho B — 131 vše ť to bude B — odění ohnivé N — oblekau K, vobleče N, proti tobě obleče U — všeckna O — 132 tobě] nám O — postaví, vše ť na tě bude žalo- vati stoje vedlé Stvořitele svého R — Stvořitele] Boha U — tu] také U — 133 saudce tohoto] toho Stvořitele a saudce hrozného O — toho CS — že] až O — ty ... nebeské] to SO — věci všecky U — ukáží PNO, ukáže S — 134—136 zemské... ku pomstě] moře se divně bauřiti bude a (+ tak O) všeckno (všeckna O) stvoření povstane (povstanau O) na pomstu S0 — 134 také věci K — ano] vyn. U — ano moře divně se okáže a divně se bude búřiti B — 135 Neb Šalomaun R — dí se PT, dí Duch boží CN, dí sám U — v knihách Múdrosti] Sapiencie BC — v páté kapitole] vyn. N — 136 a horli- vost U — 136—137 obleče v oděnie . . . svých] vyn.(!) C — 136 odění jeho U — své] vyn. U — 137 svých] svých a protivníků svých přikázaní U, božích a Pán, ten saudce O — plátuovi plechuov KCNTU, plátův aneb plechův R — 137—139 plátuov ... svuoj] štítu bude (+ míti 0) pravda (pravdu O) a místo kopí bude hněv boží SO — 138 přielbice] přébice(!) R, lebky N, (terče (? místo (t je prožraný papír!) U — přijme] vyn. U — štítuov B — 139 pravost] spravedlnost U — naostří U — 140 135 Moudr, 5, 18—21.
Strana 35
35 140s ním okršlek zemský proti nemúdrým.« Tu uzříš každú věc, které si zle požíval, každé prázdné slovo, kterak ť se proti tobě postaví. Die dále čtenie: »A na zemi dav lidí. « Což to? Toto: že to veliké shromážděnie, kteréž — chtěj neb nechtěj — musí se postaviti 145 před tiem [hrozným] saudcí. Co ť se zdá, když všichni lidé, co jich bylo od počátka světa, musie tu státi? Oni, ješto zpáleni na prach, ony vlcie neb nedvědie snědli, ony ptáci roznesli — avšak mocí tohoto saudce všichni l tu budau postaveni a stanau na zemi všickni hřiešníci. A proč to? Proto, neb sú byli viece pilni zem- 150 ských věcí než nebeských, i hodné jest, aby na zemi stali. A bude mezi nimi dav, neb sám Pán die, že bude kaukol svázán a uvržen v uoheň, a tak hřiešníci budau svázáni a sauzeni a připraveni k věčnému ohni. Ano to Izaiáš die ve XXIIIé kapitole: »Budau zlí svázáni v snopy a uvrženi v jezero ohnivé a v žalář věčný, 193 s ním všecko stvoření i U — ním] Bohem S0 — všeliký okršlek SO země U — proti nemúdrým] vyn. SO — Tu t také S0 — uhlídáš U — 140— 141 každů . . . které] všeho, čeho U — 141 které si zle] jak (kterak O) si jí SO — prázdné] marné O — slovce P — kterak ť se] a marné S, vyn. O — 143 I dí U, A praví O — čtenie] vyn. BPRONTU, svaté čtení SO - A] že bude O — lidu CNUSO — Co tu? P, Co tuto? R — Což... Toto] tak S, A to bude tak O — Toto] vyn. R — to] vyn. C — 144 shromážděnie množství lidu U, shromáždění lidu S0 — kteréž] vyn. USO — 145 tiem toho N — [hrozným] spravedlivého N, vyn. BKPRCTUSO — saudce N saudcem U, saudcím S0 — Co ť) Což to T — se vám 0 — když se S0 146 bylo] se urodilo N — musie tu státi] postaví, nebude-li ť tu dav veliký? SO - tu státi] se postaviti před tím saudcí a tu státi C — oni, ješto] i ti, — kteří U, ješto mnozí (1 z nich 0) S0 — 147 ony] oni, ješto C, jiné SO ony vlcie . . . rozneslij i ti, které zvěř roztrhala a snědla a ptáci roznosili U — neb] vyn. SO — nedvědi a lvi SO — ony] nětco O — 148 toho NTUSO všichnij vyn. SO — stanau] mu státi UI, tak stanau O — 149 proč to] to se stane O — to bude? S — Au (I S), proto NS — neboť U — víceji S0 vicce pilni] pilnější U pilni [veždejších] K — 150 věcí nebo časných PR než] neb B — nebeských [nadpodstatných] K- i] a protož SO — za hodné O — jest] bude S, také bude O Atuť S, A tak O — 151 mezi nimi] na zemi B v. dav veliký S0 — neb] jakož SO — Pán Bůh T — žej že prý PRNT, A U — bude .. . svázán] sváže (svíže O) kaukol v snopky k spálení S0 — svázána a uvržena PRNTU — vržen K, uvrže O — 152 do (+ věčného T) ohně BT, v úheň věčnej C, do ohnivého jezera U, bude na oheň S, na oheň k spálení O tak protož O — sauzeni a] vyn. SO — 153 k vyn. S — Ano to] Ao tom l — — Ano ... kapitolej A svatý Matauš dí (dokládá, že 0) SO — to] také R ve XXIII“ kapitole] vyn. N — kapitula(!) T — 154 zlí] vyn. PRONTU 151 Podle Mat. 13, 30. 153 Podle Zjev. 19, 20 a 20, 14— 15. 3*
35 140s ním okršlek zemský proti nemúdrým.« Tu uzříš každú věc, které si zle požíval, každé prázdné slovo, kterak ť se proti tobě postaví. Die dále čtenie: »A na zemi dav lidí. « Což to? Toto: že to veliké shromážděnie, kteréž — chtěj neb nechtěj — musí se postaviti 145 před tiem [hrozným] saudcí. Co ť se zdá, když všichni lidé, co jich bylo od počátka světa, musie tu státi? Oni, ješto zpáleni na prach, ony vlcie neb nedvědie snědli, ony ptáci roznesli — avšak mocí tohoto saudce všichni l tu budau postaveni a stanau na zemi všickni hřiešníci. A proč to? Proto, neb sú byli viece pilni zem- 150 ských věcí než nebeských, i hodné jest, aby na zemi stali. A bude mezi nimi dav, neb sám Pán die, že bude kaukol svázán a uvržen v uoheň, a tak hřiešníci budau svázáni a sauzeni a připraveni k věčnému ohni. Ano to Izaiáš die ve XXIIIé kapitole: »Budau zlí svázáni v snopy a uvrženi v jezero ohnivé a v žalář věčný, 193 s ním všecko stvoření i U — ním] Bohem S0 — všeliký okršlek SO země U — proti nemúdrým] vyn. SO — Tu t také S0 — uhlídáš U — 140— 141 každů . . . které] všeho, čeho U — 141 které si zle] jak (kterak O) si jí SO — prázdné] marné O — slovce P — kterak ť se] a marné S, vyn. O — 143 I dí U, A praví O — čtenie] vyn. BPRONTU, svaté čtení SO - A] že bude O — lidu CNUSO — Co tu? P, Co tuto? R — Což... Toto] tak S, A to bude tak O — Toto] vyn. R — to] vyn. C — 144 shromážděnie množství lidu U, shromáždění lidu S0 — kteréž] vyn. USO — 145 tiem toho N — [hrozným] spravedlivého N, vyn. BKPRCTUSO — saudce N saudcem U, saudcím S0 — Co ť) Což to T — se vám 0 — když se S0 146 bylo] se urodilo N — musie tu státi] postaví, nebude-li ť tu dav veliký? SO - tu státi] se postaviti před tím saudcí a tu státi C — oni, ješto] i ti, — kteří U, ješto mnozí (1 z nich 0) S0 — 147 ony] oni, ješto C, jiné SO ony vlcie . . . rozneslij i ti, které zvěř roztrhala a snědla a ptáci roznosili U — neb] vyn. SO — nedvědi a lvi SO — ony] nětco O — 148 toho NTUSO všichnij vyn. SO — stanau] mu státi UI, tak stanau O — 149 proč to] to se stane O — to bude? S — Au (I S), proto NS — neboť U — víceji S0 vicce pilni] pilnější U pilni [veždejších] K — 150 věcí nebo časných PR než] neb B — nebeských [nadpodstatných] K- i] a protož SO — za hodné O — jest] bude S, také bude O Atuť S, A tak O — 151 mezi nimi] na zemi B v. dav veliký S0 — neb] jakož SO — Pán Bůh T — žej že prý PRNT, A U — bude .. . svázán] sváže (svíže O) kaukol v snopky k spálení S0 — svázána a uvržena PRNTU — vržen K, uvrže O — 152 do (+ věčného T) ohně BT, v úheň věčnej C, do ohnivého jezera U, bude na oheň S, na oheň k spálení O tak protož O — sauzeni a] vyn. SO — 153 k vyn. S — Ano to] Ao tom l — — Ano ... kapitolej A svatý Matauš dí (dokládá, že 0) SO — to] také R ve XXIII“ kapitole] vyn. N — kapitula(!) T — 154 zlí] vyn. PRONTU 151 Podle Mat. 13, 30. 153 Podle Zjev. 19, 20 a 20, 14— 15. 3*
Strana 36
36 155 z něhožto nevyndau na věky.« A pročež tak hřiešníci budau svá- záni a sdáveni? I Proto,neb sau zde srdce své rozšiřovali v libostech tělesných, v myšleních zlých, audy jiné všecky, ne- sužovali jich zde: oči hleděly zde neřádně; uši zlého poslauchale usta mnoho blentovala, zlé, mrzké a marné řeči; ruce ztahovali 160 zle na chudé drauce je, laupíce je, nečistě se dotýkajíce; nohy kráčely ke zlému, k tancóm, k frejóm, k neřáduom; tělo smilnilo, cizoložilo, žralo, pilo hojně a široce: již bude vše v auzkosti, již se bude dáviti na věky. Ach, [nastojte,] milý Bože! I ulekneme-li se toho? [Ano, slibuj!] 20° 20" 165 A stanú na zemi: nad sebau uzřie saudce hrozného, ješto zlí ... v snopy a vyn. SO — do jezera ohnivého U — ohně BC 155 nevyjdau KPRNUS, nebudau moci vyjíti O — na věky] nikda C — protož B, proč CUSO — tak] pak SO — vázáni O — 156 sdáveni] zavedeni R, dáveni O — Proto prej S, I, prej proto O — «nebo že A — zde] vyn. SO — svá (+ v rozkoši rozveselovali a U) BPRONTUSO — rozšiřovali [veždejších věcech] K — 157 zlejch a marnejch C — audy ... všecky] a audův jiných S — 157—158 audy ... jich zde] a svých audů nesužovali zde na světě, k dobrému neměli chuti U, vyn. O — nesužovali] nesnižovali(!) T — 158 jich zde] zde C, ničímž zde na světě S — hleděly zde] hleděly zle PRNTSO — zde neřádně] na zlé a neřádné věci U — uši též S, uši rády O — zlé po- slúchaly B — poslauchaly KPRCNTUSO — 159 usta zlá, hanebná, nečistá, mrská T — mnoho ... řeči] zle, hanebně, oplzle mluvily S, hanebně mlu- vily O — blentovaly (+ klevetaly N) RNTU — zle CNU — mrzké] oplzlé BPT, oplzle CNU — zlé ... řeči] vyn. K — a marné řeči] marně (+ mlu- vily N) BPRONTU — řeči] vyn. C — se (+ rády O) vstahovaly SO, vzta- hovali B — 160 zle] nespravedlivě N, k zlému U — zle ... laupíce je] k mar- nostem, laupežně a S0 — drauce ... dotýkajíce] a ubližovali jim, neřádně dotejkali, smilně U — je (druhé)] vyn. RTC, a N — se] je B, neřádně C, vyn. KPR — nohy také rády O — 161 kráčívaly S, chodily U, chodívaly O ke zlému] — vyn. SO — k tancóm] k těm ďáblem vymyšleným a proklatým, zlořečeným tancům T — k neřádům kráčely U, neřádům a jinému zlému S — tělo zlé TNU — 162 žralo] jedlo SO — hojně a široce] v hojnosti SO — a široce] nažera se jako svině dměchalo(!) a u stolu jako svině u koryta leželo š roce. Achy! tu ť již bude pekelný polštář za to sviňský ležení v neděli po jídle! T — již ... vše] Všecko to T, Ahy (Achy U), tu již bude všecko to NU, již pak bude všemu S — 162—163 již bude ... dáviti] A tuto pak již tomu všemu zlému konec bude a dáviti se budau O — v auzkosti... bude] a bude se S — 163 dáviti vše C — a to až na věky bez konce N — Ah P, Ahy NT, Achy U — [nastojte] vyn. BKPRCNTUSO — můj milý Pane O — Ba, uleknem U — 163—164 také-li my se (+ co O) toho uleknem? SO — 163 li my N — 164 z toho P — [Ano, slibuj!] vyn. BKPRCNTUSO — 165 A] Hříšní S, že hříšní O — stanau, prej U — a nad U, ano ť nad O uzřie] spatřujíce N, uhlídají U — saudci BKPRCT — velmi hrozného U
36 155 z něhožto nevyndau na věky.« A pročež tak hřiešníci budau svá- záni a sdáveni? I Proto,neb sau zde srdce své rozšiřovali v libostech tělesných, v myšleních zlých, audy jiné všecky, ne- sužovali jich zde: oči hleděly zde neřádně; uši zlého poslauchale usta mnoho blentovala, zlé, mrzké a marné řeči; ruce ztahovali 160 zle na chudé drauce je, laupíce je, nečistě se dotýkajíce; nohy kráčely ke zlému, k tancóm, k frejóm, k neřáduom; tělo smilnilo, cizoložilo, žralo, pilo hojně a široce: již bude vše v auzkosti, již se bude dáviti na věky. Ach, [nastojte,] milý Bože! I ulekneme-li se toho? [Ano, slibuj!] 20° 20" 165 A stanú na zemi: nad sebau uzřie saudce hrozného, ješto zlí ... v snopy a vyn. SO — do jezera ohnivého U — ohně BC 155 nevyjdau KPRNUS, nebudau moci vyjíti O — na věky] nikda C — protož B, proč CUSO — tak] pak SO — vázáni O — 156 sdáveni] zavedeni R, dáveni O — Proto prej S, I, prej proto O — «nebo že A — zde] vyn. SO — svá (+ v rozkoši rozveselovali a U) BPRONTUSO — rozšiřovali [veždejších věcech] K — 157 zlejch a marnejch C — audy ... všecky] a audův jiných S — 157—158 audy ... jich zde] a svých audů nesužovali zde na světě, k dobrému neměli chuti U, vyn. O — nesužovali] nesnižovali(!) T — 158 jich zde] zde C, ničímž zde na světě S — hleděly zde] hleděly zle PRNTSO — zde neřádně] na zlé a neřádné věci U — uši též S, uši rády O — zlé po- slúchaly B — poslauchaly KPRCNTUSO — 159 usta zlá, hanebná, nečistá, mrská T — mnoho ... řeči] zle, hanebně, oplzle mluvily S, hanebně mlu- vily O — blentovaly (+ klevetaly N) RNTU — zle CNU — mrzké] oplzlé BPT, oplzle CNU — zlé ... řeči] vyn. K — a marné řeči] marně (+ mlu- vily N) BPRONTU — řeči] vyn. C — se (+ rády O) vstahovaly SO, vzta- hovali B — 160 zle] nespravedlivě N, k zlému U — zle ... laupíce je] k mar- nostem, laupežně a S0 — drauce ... dotýkajíce] a ubližovali jim, neřádně dotejkali, smilně U — je (druhé)] vyn. RTC, a N — se] je B, neřádně C, vyn. KPR — nohy také rády O — 161 kráčívaly S, chodily U, chodívaly O ke zlému] — vyn. SO — k tancóm] k těm ďáblem vymyšleným a proklatým, zlořečeným tancům T — k neřádům kráčely U, neřádům a jinému zlému S — tělo zlé TNU — 162 žralo] jedlo SO — hojně a široce] v hojnosti SO — a široce] nažera se jako svině dměchalo(!) a u stolu jako svině u koryta leželo š roce. Achy! tu ť již bude pekelný polštář za to sviňský ležení v neděli po jídle! T — již ... vše] Všecko to T, Ahy (Achy U), tu již bude všecko to NU, již pak bude všemu S — 162—163 již bude ... dáviti] A tuto pak již tomu všemu zlému konec bude a dáviti se budau O — v auzkosti... bude] a bude se S — 163 dáviti vše C — a to až na věky bez konce N — Ah P, Ahy NT, Achy U — [nastojte] vyn. BKPRCNTUSO — můj milý Pane O — Ba, uleknem U — 163—164 také-li my se (+ co O) toho uleknem? SO — 163 li my N — 164 z toho P — [Ano, slibuj!] vyn. BKPRCNTUSO — 165 A] Hříšní S, že hříšní O — stanau, prej U — a nad U, ano ť nad O uzřie] spatřujíce N, uhlídají U — saudci BKPRCT — velmi hrozného U
Strana 37
37 z toho náramnú múku mieti budau; uzřie pod sebú peklo hořície, ano jich čaká. A že sau zde mnoho radostí mievali, o to stáli, aby jich nic [zlého ani] protivného nepotkalo (pakli potkalo, ale hleděli chutně to odraziti preč): již pak v takém zámutku stanau, že 170 žádného potěšenie nebudau moci mieti na věky. Uchovaj nás toho, milý, drahý Bože! O blaze jemu, ktož tu bude moci státi! Ti ť sami tu budau se moci postaviti l právě, ješto jim to vždy v srdci vězí a ješto se k tomu připravují, jakož die David: »Blahoslavený ten muž, který se bojí Pána Boha a ješto všecka jeho vuole v při- 175 kázaních božích a ješto se [také] rád míle a ochotně smiluje nad svým bližním — ten ť zpuosobí řeč svú před saudcem, co ť má 219 — ješto] až jim SO — ješto z toho] a z toho ť vidění U — 166 náramnů múku] těžkost O — náramnú převelikau U, hrozná S — múka S — mieti budau] půjde (přijde O) žádajíce, aby je hory přikryly a pahrbkové (+ aby O) na ně padli S0 — a uhlídají U — pod sebau pak uzří S, a tuto pod seban uzří O — hořície] hrozné S0 167 an U — jich] na ně O — čeká NTU, očekává S0 — A] vyn. U, proto O — mnohé radosti S0 — radostí a potě- šení N — měli a T — stáli] se snažili N, vždyckny stáli O — 168 jich zde (+ na světě U) NTU — [zlého anij vyn. BKPRCNTUSO — protivného odporného S0 — pakli potkalo] vyn. R — 168—169 pakli ... preč] a hleděli odtud odstaupati (odstupovati O) SO — 168 a pakli kdy ( co C) CNTU — ale že N, ale ihned U — 169 to] vyn. PRT — ohraziti(!) B — odraziti preč] od sebe odehnati U —— pryč BKN — již pak] teď pak již C, ale již U takovém NTUSO — zármutku NTUSO, zarmaucení C — stanau] budau U — 170 žádného] žádauckého KC — potěšeníčka PRNTUS — moci] vyn. CUSO — 170—171 Uchovaj ... Bože!] vyn. SO — 170 toho [všech] K — 171 drahý] vyn. C — Ó] A BPRTU, vyn. SO — přeblaze C — jemu] jim U, bude tomu SO, bude jemu C — budau U — státi] ostáti N, obstáti. Račiž nám pomoci (dopomoci k tomu O), milý Bože (Pán Bůh 0) S0 Ti ť toliko sami S — 171—173 Ti f... k tomu] ať bychom nebyli zahanbeni. Ale volení ť boží, ti ť budau moci obstáti, nebo se k tomu nábožně O — 171 sami toliko C — 172 tu] vyn. PRNTUS — 172—173 ješto... vězí a vyn. S — 172 ješto jimj kterým U — vždy] vyn. PRNTU — 173 ješto] kteříž S — nábožně připravují S — dí o nich O — svatý David RTO — 174 ten] vyn. BPRONTUSO — muž] vyn. U — který] ješto NTSO — Pána] samého U — 174—175 a ješto ... božích a] a to jest báti se Pána Boha, kdo všecku vůli jeho a přikázaní plní. A dále dí U — 174 ješto [jest] K — ješto ... vuole] kráčí SO — 174—175 v přikázaních ... ješto] v jeho při- kázaních. A dále die: »A ješto K, v přikázaních božích (jeho SO). A dále dí: »Ješto PSO, v přikázaních jeho, totiž božích (Pána Boha NT). A dále dí (vyn. C): »Ješto RNTC — 175 [také] dále B, vyn. KPRONTUSO — míle] vyn. SO — a] vyn. C — ochotně] vyn. BCO, s ochotností S — 176 svým] vyn. BC, v K až pozdní přípisek, chudým (+ nad NTU) 173 Podle Ž. 112, 1 a 6 —
37 z toho náramnú múku mieti budau; uzřie pod sebú peklo hořície, ano jich čaká. A že sau zde mnoho radostí mievali, o to stáli, aby jich nic [zlého ani] protivného nepotkalo (pakli potkalo, ale hleděli chutně to odraziti preč): již pak v takém zámutku stanau, že 170 žádného potěšenie nebudau moci mieti na věky. Uchovaj nás toho, milý, drahý Bože! O blaze jemu, ktož tu bude moci státi! Ti ť sami tu budau se moci postaviti l právě, ješto jim to vždy v srdci vězí a ješto se k tomu připravují, jakož die David: »Blahoslavený ten muž, který se bojí Pána Boha a ješto všecka jeho vuole v při- 175 kázaních božích a ješto se [také] rád míle a ochotně smiluje nad svým bližním — ten ť zpuosobí řeč svú před saudcem, co ť má 219 — ješto] až jim SO — ješto z toho] a z toho ť vidění U — 166 náramnů múku] těžkost O — náramnú převelikau U, hrozná S — múka S — mieti budau] půjde (přijde O) žádajíce, aby je hory přikryly a pahrbkové (+ aby O) na ně padli S0 — a uhlídají U — pod sebau pak uzří S, a tuto pod seban uzří O — hořície] hrozné S0 167 an U — jich] na ně O — čeká NTU, očekává S0 — A] vyn. U, proto O — mnohé radosti S0 — radostí a potě- šení N — měli a T — stáli] se snažili N, vždyckny stáli O — 168 jich zde (+ na světě U) NTU — [zlého anij vyn. BKPRCNTUSO — protivného odporného S0 — pakli potkalo] vyn. R — 168—169 pakli ... preč] a hleděli odtud odstaupati (odstupovati O) SO — 168 a pakli kdy ( co C) CNTU — ale že N, ale ihned U — 169 to] vyn. PRT — ohraziti(!) B — odraziti preč] od sebe odehnati U —— pryč BKN — již pak] teď pak již C, ale již U takovém NTUSO — zármutku NTUSO, zarmaucení C — stanau] budau U — 170 žádného] žádauckého KC — potěšeníčka PRNTUS — moci] vyn. CUSO — 170—171 Uchovaj ... Bože!] vyn. SO — 170 toho [všech] K — 171 drahý] vyn. C — Ó] A BPRTU, vyn. SO — přeblaze C — jemu] jim U, bude tomu SO, bude jemu C — budau U — státi] ostáti N, obstáti. Račiž nám pomoci (dopomoci k tomu O), milý Bože (Pán Bůh 0) S0 Ti ť toliko sami S — 171—173 Ti f... k tomu] ať bychom nebyli zahanbeni. Ale volení ť boží, ti ť budau moci obstáti, nebo se k tomu nábožně O — 171 sami toliko C — 172 tu] vyn. PRNTUS — 172—173 ješto... vězí a vyn. S — 172 ješto jimj kterým U — vždy] vyn. PRNTU — 173 ješto] kteříž S — nábožně připravují S — dí o nich O — svatý David RTO — 174 ten] vyn. BPRONTUSO — muž] vyn. U — který] ješto NTSO — Pána] samého U — 174—175 a ješto ... božích a] a to jest báti se Pána Boha, kdo všecku vůli jeho a přikázaní plní. A dále dí U — 174 ješto [jest] K — ješto ... vuole] kráčí SO — 174—175 v přikázaních ... ješto] v jeho při- kázaních. A dále die: »A ješto K, v přikázaních božích (jeho SO). A dále dí: »Ješto PSO, v přikázaních jeho, totiž božích (Pána Boha NT). A dále dí (vyn. C): »Ješto RNTC — 175 [také] dále B, vyn. KPRONTUSO — míle] vyn. SO — a] vyn. C — ochotně] vyn. BCO, s ochotností S — 176 svým] vyn. BC, v K až pozdní přípisek, chudým (+ nad NTU) 173 Podle Ž. 112, 1 a 6 —
Strana 38
38 odpoviedati, neb se nepohne na věky.« Oh, zajisté blahoslavený ten člověk, neřku jednú blahoslavený, ale já diem, že tisícekrát blahoslavený. Oh, milý Bože, pomáhaj nám také, hřiešným l 180 lidem! I jakož sem řekl, že hřiešní stanau na zemi, protože sau čenichali zemských věcí — ty jim byly míly, ty chutny, nebeských netbali. Ale volení boží a spravedliví, ti ť stanau u povětří jedno proto, neb sau to naplnili, co svatý Pavel die — a bajvá ta epištola 185 v Bielú sobotu: »Bratří, povstali-li ste s Kristem, těch věcí, které sau nahoře, chutnajte, ne ty, které na zemi, «ale které nahoře, kdežto jest Kristus, život váš, sedě na pravici boží, ty věci vám buďte chutny a míly.« Druhé proto stanau u povětří volení boží, aby se mohli lépe podívati tomu divadlu, li kdyžto dábel, ta 190 šelma, s svým tělem kvakne do horaucieho pekla. Bude-li [tu 1h 215 a 22 PRNTU — prý zpuosobí (spůsobil T, spůsobuje S) PRNTUS — spůso- buje O — saudem BPRNTU — má] by měl O — 177 odpověděti B — neb nebo prý PRNTU, a S0 — Och TO, Ach U — blahoslavený ten člověk] vyn. SO — 178 jest ten BU — člověk] člověk, kterýž plní vůli boží a ostříhá jeho svatých přikázaní vždycky, i U — nerci-li B, neřku-li O — blaho- slavený vyn. SO — já] vyn. SO — pravím to O — že] vyn. RU — tisíckrát jest SO — 179 Ó RN, Och CT, Ach U, I S0 — Pán Bůh SO — nám všech- něm O — také] vyn. SO — hřiešným] vyn. O — 180 lidem] býti blahosla- venými S0 — 181 I] Protož B — řekl] oznámil N — stanau] budau státi O — 182 čenichali] chutnali N, činichali(!) T — zemské věci BPRONTUSO, zemské věci [veždejší] K — ty jim ... chutny] a S0 — míly, ty] vyn. B, milé U — ty chutny] příjemny, ale N, chutny (chutné U) a TU — nebeských [nad- podstatných] K, nebeské nic O — 183 Ale volení] Volení pak N — a spraved- liví] vyn. O — jedno] a to O — 184 neb] že NSO — to] tu R — die] napsal O — 184—185 a bajvá ... sobotu] vyn. SO — 184 ta] vyn. B — epištola svatá R — 185 v] vyn. K — Bratří] Prý, bratří PRNT, vyn. O — li] vyn. RSO — ste zajisté O — ty věci BPRCNTUSO — 186 nahoře] na nebi PCNTU — — ty] v A připsáno dodatečně červeně, vyn. BKP které sau CRNTSO — 186—187 ale ... boží vyn. AK — Kale... sedě] nebo zemřeli ste a život váš jest, sedí R — 186 ale ... nahoře] vyn. SO — 187 Kristus] vyn. O — váš] náš U, vyn. C — boží] Kristus Ježíš O — 187—188 ty ... míly] vyn. SO — 187 vám] nám U — 188 chutné a milé U — a míly] ty míly C — Druhé] vyn. U — volení boží] vyn. SO — 189 lépeji S, tím lépeji O — kdežto S — ta šelma] ukrutný SO — 190 svým] velikým K — kvakne] hrochne T — Bude-li] Ó bude-li ť NT, Nu, co ť se zdá O — 190— 191 [tu hróza, hádaj? ] vyn. BKPRCNTU, to S0 — hádaj] h korek- turou z prvotního z; též in marg. připsáno h A — 185 Podle Kol. 3, 1—2.
38 odpoviedati, neb se nepohne na věky.« Oh, zajisté blahoslavený ten člověk, neřku jednú blahoslavený, ale já diem, že tisícekrát blahoslavený. Oh, milý Bože, pomáhaj nám také, hřiešným l 180 lidem! I jakož sem řekl, že hřiešní stanau na zemi, protože sau čenichali zemských věcí — ty jim byly míly, ty chutny, nebeských netbali. Ale volení boží a spravedliví, ti ť stanau u povětří jedno proto, neb sau to naplnili, co svatý Pavel die — a bajvá ta epištola 185 v Bielú sobotu: »Bratří, povstali-li ste s Kristem, těch věcí, které sau nahoře, chutnajte, ne ty, které na zemi, «ale které nahoře, kdežto jest Kristus, život váš, sedě na pravici boží, ty věci vám buďte chutny a míly.« Druhé proto stanau u povětří volení boží, aby se mohli lépe podívati tomu divadlu, li kdyžto dábel, ta 190 šelma, s svým tělem kvakne do horaucieho pekla. Bude-li [tu 1h 215 a 22 PRNTU — prý zpuosobí (spůsobil T, spůsobuje S) PRNTUS — spůso- buje O — saudem BPRNTU — má] by měl O — 177 odpověděti B — neb nebo prý PRNTU, a S0 — Och TO, Ach U — blahoslavený ten člověk] vyn. SO — 178 jest ten BU — člověk] člověk, kterýž plní vůli boží a ostříhá jeho svatých přikázaní vždycky, i U — nerci-li B, neřku-li O — blaho- slavený vyn. SO — já] vyn. SO — pravím to O — že] vyn. RU — tisíckrát jest SO — 179 Ó RN, Och CT, Ach U, I S0 — Pán Bůh SO — nám všech- něm O — také] vyn. SO — hřiešným] vyn. O — 180 lidem] býti blahosla- venými S0 — 181 I] Protož B — řekl] oznámil N — stanau] budau státi O — 182 čenichali] chutnali N, činichali(!) T — zemské věci BPRONTUSO, zemské věci [veždejší] K — ty jim ... chutny] a S0 — míly, ty] vyn. B, milé U — ty chutny] příjemny, ale N, chutny (chutné U) a TU — nebeských [nad- podstatných] K, nebeské nic O — 183 Ale volení] Volení pak N — a spraved- liví] vyn. O — jedno] a to O — 184 neb] že NSO — to] tu R — die] napsal O — 184—185 a bajvá ... sobotu] vyn. SO — 184 ta] vyn. B — epištola svatá R — 185 v] vyn. K — Bratří] Prý, bratří PRNT, vyn. O — li] vyn. RSO — ste zajisté O — ty věci BPRCNTUSO — 186 nahoře] na nebi PCNTU — — ty] v A připsáno dodatečně červeně, vyn. BKP které sau CRNTSO — 186—187 ale ... boží vyn. AK — Kale... sedě] nebo zemřeli ste a život váš jest, sedí R — 186 ale ... nahoře] vyn. SO — 187 Kristus] vyn. O — váš] náš U, vyn. C — boží] Kristus Ježíš O — 187—188 ty ... míly] vyn. SO — 187 vám] nám U — 188 chutné a milé U — a míly] ty míly C — Druhé] vyn. U — volení boží] vyn. SO — 189 lépeji S, tím lépeji O — kdežto S — ta šelma] ukrutný SO — 190 svým] velikým K — kvakne] hrochne T — Bude-li] Ó bude-li ť NT, Nu, co ť se zdá O — 190— 191 [tu hróza, hádaj? ] vyn. BKPRCNTU, to S0 — hádaj] h korek- turou z prvotního z; též in marg. připsáno h A — 185 Podle Kol. 3, 1—2.
Strana 39
39 hróza, hádaj?!] a ty na to hledíš, ano tvá matka nebo votec hřane do pekla prauze, než by žernov odněkud s vysoka pustil, neucho- vá-li milý Buoh. Protož stanú u povětří volení boží, dívajíce se tomu divadlu. Neb die svatý Pavel: »Když příde Kristus v uobla- 195 ciech a s hlasem trúby archanděla božieho, a mrtví, v Kristu kteří sau, vstanau první ti, kteří sau nás předešli; potom my s nimi spolu zachváceni budem v uoblaciech l vstřiec Kristovi u povětří a tak vždycky se Pánem budeme.« Třetie proto stanau u povětří, aby jim bylo blíže k nebi, a hřiešní na zemi, aby měli 200 blíže do pekla. I naplní se řeč Daniele proroka, jenž die: »I viděl sem, že by zabita byla šelma a zahynulo tělo její a dáno bylo k spálení ohně.« Šelmú míní dábla a tělo jejie míní hřiešníky. Ba, netoliko hřiešní budau trpěti múku ohně, ale každý aud bude jinú a jinau múku trpěti živau, ješto, kdyby to mohlo býti, že by 205 všecky múky a nemoci byly i sebrány, co sau jich všichni lidé 225 23" 191 budeš hleděti O — máti U, mátě BKPRONTSO — nebo] tvůj O, anebo tvůj C — hřane] hrochne NTUR, hronau C, hrone P, hrkne S, padne O; v A připsáno (starou rukou) anebo padne, novější pak přípisek (tužkou, asi od Hanky): PPANETb; v N rovněž — Hankovou rukou připsáno: Mus. hrzane, cf. PPANET 192 horaucího pekla R — prauze] tauže aneb prudčeji N. hlaube R, pručej (!) T, a prudčeji U, taužeji S, tížeji O;v Pin marg.: prudčeji — než by] nežli B — by] aby T — mlejnský kámen U, nějaký (+ veliký) žernov S0 — odněkad BRO — spustil KRNTUSO — jestli ť neuchová O — 193 -li toho náš T — Protož] 1 BPRTU, A N — 193—194 Protož... divadlu) vyn. SO — 193 se] vyn. R — 194 hroznému divadlu U — Neb] A U — oblace USO — 195 a s hlasem] s mocí a slávau v hlasu O — 195— 196 trúby ... první] anjela (vyn. O) archanjela, ano zatraubí, aby vstali všickni mrtví, jak SO — 195 trúby] vyn. B — božího, když v trúbu zatrúbí B — prý a mrtví PNT, a prej mrtví U — 196 kteří sau zemřeli U — tak i my potom SO - s nimi] sami C — 197 spolu vyn. AT — v oblace O — 198 s Pánem U — Třetic] I U — stanau volení boží NC — 199 jim] vyn. U — bylo měli U — blížeji SO — a] ale T, ale proto O — hříšníci PRNTU — na zemi vyn. R — měli] jim bylo C — 200 blížeji S0 — ku (k CU) peklu PRONTUSO — I] A tak S, aby O — se naplnila O — jenž die] řkaucího N — dí v deváté kapitole (kapitule T) BKPRT, dí v 9. rozdílu U, dí (Daniele v IX. kapitole) C 200—201 viděl sem šelmu S0 — 201 by] vyn. N — šelma] vyn. SO - zhynulo SO — 202 ohněm O — Šelmú míní] Ta (vyn. S) šelma znamená S0 — míní (druhé)] vyn. SO — hřiešníky nekající K — Ba] A SO — 203 mauky NTU alevšak O — bude] musí S — 204 a jinau] vyn. R — mau- kau C — živau] a živú B, vyn. USO — kdyby] by B — že by] aby U — 205 múky a bolesti a U — byly] aby byly U, mohly býti O — lidé] lidé 194 1 Tes. 4, 16—17. 200 Dan. 7, 11
39 hróza, hádaj?!] a ty na to hledíš, ano tvá matka nebo votec hřane do pekla prauze, než by žernov odněkud s vysoka pustil, neucho- vá-li milý Buoh. Protož stanú u povětří volení boží, dívajíce se tomu divadlu. Neb die svatý Pavel: »Když příde Kristus v uobla- 195 ciech a s hlasem trúby archanděla božieho, a mrtví, v Kristu kteří sau, vstanau první ti, kteří sau nás předešli; potom my s nimi spolu zachváceni budem v uoblaciech l vstřiec Kristovi u povětří a tak vždycky se Pánem budeme.« Třetie proto stanau u povětří, aby jim bylo blíže k nebi, a hřiešní na zemi, aby měli 200 blíže do pekla. I naplní se řeč Daniele proroka, jenž die: »I viděl sem, že by zabita byla šelma a zahynulo tělo její a dáno bylo k spálení ohně.« Šelmú míní dábla a tělo jejie míní hřiešníky. Ba, netoliko hřiešní budau trpěti múku ohně, ale každý aud bude jinú a jinau múku trpěti živau, ješto, kdyby to mohlo býti, že by 205 všecky múky a nemoci byly i sebrány, co sau jich všichni lidé 225 23" 191 budeš hleděti O — máti U, mátě BKPRONTSO — nebo] tvůj O, anebo tvůj C — hřane] hrochne NTUR, hronau C, hrone P, hrkne S, padne O; v A připsáno (starou rukou) anebo padne, novější pak přípisek (tužkou, asi od Hanky): PPANETb; v N rovněž — Hankovou rukou připsáno: Mus. hrzane, cf. PPANET 192 horaucího pekla R — prauze] tauže aneb prudčeji N. hlaube R, pručej (!) T, a prudčeji U, taužeji S, tížeji O;v Pin marg.: prudčeji — než by] nežli B — by] aby T — mlejnský kámen U, nějaký (+ veliký) žernov S0 — odněkad BRO — spustil KRNTUSO — jestli ť neuchová O — 193 -li toho náš T — Protož] 1 BPRTU, A N — 193—194 Protož... divadlu) vyn. SO — 193 se] vyn. R — 194 hroznému divadlu U — Neb] A U — oblace USO — 195 a s hlasem] s mocí a slávau v hlasu O — 195— 196 trúby ... první] anjela (vyn. O) archanjela, ano zatraubí, aby vstali všickni mrtví, jak SO — 195 trúby] vyn. B — božího, když v trúbu zatrúbí B — prý a mrtví PNT, a prej mrtví U — 196 kteří sau zemřeli U — tak i my potom SO - s nimi] sami C — 197 spolu vyn. AT — v oblace O — 198 s Pánem U — Třetic] I U — stanau volení boží NC — 199 jim] vyn. U — bylo měli U — blížeji SO — a] ale T, ale proto O — hříšníci PRNTU — na zemi vyn. R — měli] jim bylo C — 200 blížeji S0 — ku (k CU) peklu PRONTUSO — I] A tak S, aby O — se naplnila O — jenž die] řkaucího N — dí v deváté kapitole (kapitule T) BKPRT, dí v 9. rozdílu U, dí (Daniele v IX. kapitole) C 200—201 viděl sem šelmu S0 — 201 by] vyn. N — šelma] vyn. SO - zhynulo SO — 202 ohněm O — Šelmú míní] Ta (vyn. S) šelma znamená S0 — míní (druhé)] vyn. SO — hřiešníky nekající K — Ba] A SO — 203 mauky NTU alevšak O — bude] musí S — 204 a jinau] vyn. R — mau- kau C — živau] a živú B, vyn. USO — kdyby] by B — že by] aby U — 205 múky a bolesti a U — byly] aby byly U, mohly býti O — lidé] lidé 194 1 Tes. 4, 16—17. 200 Dan. 7, 11
Strana 40
40 trpěli od počátka světa — bolenie zubuov, očí, zimnice, dnú lámanie, kamene trápenie, hlavy bolenie, ohně pálenie —, to vše spolu zbera, cokoli viec, a že by to na jednoho člověka zloženo bylo pojednau, tak by to malá byla mauka proti té mauce, kterau 210 bude jediný pekelník trpěti, jako jest jedna krůpě vody malá proti celému moři. O milý Bože, jak se toho málo lidé bojie, neb viery nenie! Jistě ty, ktož si koli a slyšíš tyto věci hrozné, a ne- ulekneš-li se, máš ve llliké znamenie, že si předvěděný ku) peklu. 215 Die dále svaté čtenie: »Pro slévaňé zvuku morského a vln.« — Proč to bude? Pro toto: Nebo, jakož vídáte, že na velikých vodách vlny bývají a jedna za druhú běžéci porážie jedna druhú: tak také mnozí lidé v tomto světě vylévají se v hřiechy, že jeden hřiech druhý postíhá, jako vlna vlnía]u na vodě, an ť nejeden 220 bude jeden den smilniti, týž den zlaje nectně, týž den zmluví 23 na všem světě U, vyn. CO — 206 očí, hlavy, rukau, nohau S0 — zimnici ABK — dna O — 207 zlámaní K, vyn. O — trápenie] lámaní(!) O — hlavy bolenie] vyn. SO — 208 spolu] vyn. B, pravím SO — sebera O — cokoli viec] vyn. KSO — více vymysliti můžeš muk C, více a více NTU — že vyn. SO — by to] vyn. O — to všeckno S — zloženo bylo] mohlo zloženo býti B, vzloženo (vloženo U) bylo KRCNTU, vložil S, všecko vlože O — 209 pojednau trpěti N — tak] že U, ještě SO — ještě malá U — 210 jeden BU — peklník(!) U — trpěti] snášeti N, trpěti, tak málo jesti to U — tak jako S — jako .. . krůpě] rovně jako by pustil jednu krůpěji O — jediná C — krůpěje CS — vody] vyn. B — malá] malé(!) U, vyn. S0 — 211 se toho ... bojie] sobě to lidé málo rozvažují a málo na to dbají O — toho] na to S — velmi málo N — bojie] lekají a bojí C, obracejí, málo se toho bojí S — neb [pravé lásky a] K, neb v nich U — 211—212 neb viery nenie] A proč? Proto, neb víry není B, neb v sobě víry boží nemají S — 212 nenie] pravé ku Pánu Bohu nemají O — Ó jistě U — ty] vyn. SO — slyš R — věci] řeči C — jestliže se neulekneš O — 213 li] vyn. BPRCNTUS — veliké] toho jisté SO — přezvěděný N, předzvěděný († k zatracení a C) UC, předzvědín S0 — Kku k horauciemu A — 215 Die dále] A protož dí O — svaté] vyn. BPRNTUS — čtenie] vyn. PRNTU — Pro] že bude strach veliký na lidech pro O — slévaní BK, slívaní N — slévaňé ... vln] zvuk a slévaní mořského vlnobití SO — vlno- bití PRCNTU — 216 Proč... toto] vyn. SO — Pro toto] Pro to NTC, A, prej, pro to U — jakož vídáte] to sami vídáme O — vídati B — že] vyn. SO — 217 vlny veliké B, jaké vlny SO — a jak S0 — běžéci] se valí a N, běží a SO — 218 mnozí] vyn. SO — lidé jsauce O — vylévají] vydávají UO — v (ve O) mnohé hříchy SO — 219 hřiech] vyn. PRN — druhého N — jako ... vodě] vyn. SO — tak jako U — vlnu BKPRCNTU — vodách N — an ť] ano ť RNTSO, a U — nejeden] mnohý N, nejeden jest, kteříž(!) U — 220
40 trpěli od počátka světa — bolenie zubuov, očí, zimnice, dnú lámanie, kamene trápenie, hlavy bolenie, ohně pálenie —, to vše spolu zbera, cokoli viec, a že by to na jednoho člověka zloženo bylo pojednau, tak by to malá byla mauka proti té mauce, kterau 210 bude jediný pekelník trpěti, jako jest jedna krůpě vody malá proti celému moři. O milý Bože, jak se toho málo lidé bojie, neb viery nenie! Jistě ty, ktož si koli a slyšíš tyto věci hrozné, a ne- ulekneš-li se, máš ve llliké znamenie, že si předvěděný ku) peklu. 215 Die dále svaté čtenie: »Pro slévaňé zvuku morského a vln.« — Proč to bude? Pro toto: Nebo, jakož vídáte, že na velikých vodách vlny bývají a jedna za druhú běžéci porážie jedna druhú: tak také mnozí lidé v tomto světě vylévají se v hřiechy, že jeden hřiech druhý postíhá, jako vlna vlnía]u na vodě, an ť nejeden 220 bude jeden den smilniti, týž den zlaje nectně, týž den zmluví 23 na všem světě U, vyn. CO — 206 očí, hlavy, rukau, nohau S0 — zimnici ABK — dna O — 207 zlámaní K, vyn. O — trápenie] lámaní(!) O — hlavy bolenie] vyn. SO — 208 spolu] vyn. B, pravím SO — sebera O — cokoli viec] vyn. KSO — více vymysliti můžeš muk C, více a více NTU — že vyn. SO — by to] vyn. O — to všeckno S — zloženo bylo] mohlo zloženo býti B, vzloženo (vloženo U) bylo KRCNTU, vložil S, všecko vlože O — 209 pojednau trpěti N — tak] že U, ještě SO — ještě malá U — 210 jeden BU — peklník(!) U — trpěti] snášeti N, trpěti, tak málo jesti to U — tak jako S — jako .. . krůpě] rovně jako by pustil jednu krůpěji O — jediná C — krůpěje CS — vody] vyn. B — malá] malé(!) U, vyn. S0 — 211 se toho ... bojie] sobě to lidé málo rozvažují a málo na to dbají O — toho] na to S — velmi málo N — bojie] lekají a bojí C, obracejí, málo se toho bojí S — neb [pravé lásky a] K, neb v nich U — 211—212 neb viery nenie] A proč? Proto, neb víry není B, neb v sobě víry boží nemají S — 212 nenie] pravé ku Pánu Bohu nemají O — Ó jistě U — ty] vyn. SO — slyš R — věci] řeči C — jestliže se neulekneš O — 213 li] vyn. BPRCNTUS — veliké] toho jisté SO — přezvěděný N, předzvěděný († k zatracení a C) UC, předzvědín S0 — Kku k horauciemu A — 215 Die dále] A protož dí O — svaté] vyn. BPRNTUS — čtenie] vyn. PRNTU — Pro] že bude strach veliký na lidech pro O — slévaní BK, slívaní N — slévaňé ... vln] zvuk a slévaní mořského vlnobití SO — vlno- bití PRCNTU — 216 Proč... toto] vyn. SO — Pro toto] Pro to NTC, A, prej, pro to U — jakož vídáte] to sami vídáme O — vídati B — že] vyn. SO — 217 vlny veliké B, jaké vlny SO — a jak S0 — běžéci] se valí a N, běží a SO — 218 mnozí] vyn. SO — lidé jsauce O — vylévají] vydávají UO — v (ve O) mnohé hříchy SO — 219 hřiech] vyn. PRN — druhého N — jako ... vodě] vyn. SO — tak jako U — vlnu BKPRCNTU — vodách N — an ť] ano ť RNTSO, a U — nejeden] mnohý N, nejeden jest, kteříž(!) U — 220
Strana 41
41 oplzle, zeklne, zhněvá, týž den pomlúvá jiných, selže, zautrhá, nuž se vožieře, týž den někoho li oklamá, přesáhne, nuž zpři- sahá, zvěruje a tak mnoho jiného zlého spáše. I to teď pak vše jemu přijde ku pomstě a bude na věky věkóm se mučiti; a ty 225 múky jako vody potekau na pekelníky. Jako die Daniel prorok: »Umenšeni sme a poníženi sme viece než všichni pohané, a psoty a biedy kapaly sú na nás.« A jakož veliké vlny na vodě bývají od malého povětřie i od velikého a nikda vlny nestojie, ale vždy se hajbí: tak také tento lid již nětco uloží dobrého činiti a teď, 230 již nynic v advent, nětco také počne, ll — a, hlédajž, jediné ť malé nějaké pokušen íčko příde, až ť jím ihned šine. Ba, jedinéť teď masopust příde, uzříš, jak ť jimi hned čert zase šine na svú 243 24 223 jeden den ... spáše] nectně láti, (+ zle a 0) oplzle mluviti, smilniti, falešně (vyn. O) bližního oklamávati a přisahati a jiné (jinak 0) zlé bude (vyn. O) činiti SO — 220 v jeden T — jeden den] vyn. U — smilniti, též N — týž] ten U — zlaje] zlořečí N, laje U — týž] a ten U — nectně... zmluví vyn. B — v týž T — mluví KPCNU — 221 klne KN, někoho klne U — zhněvá se BPR, hněvá se KNU — týž den vyn. RC — v týž T — zpo- mlauvá C — pomlúvá jiných] jiné pomluví, přesaudí N — jiného T — lže K — zutrhá BPR, utrhá KNTU, vyn. C — 222 nuž] vyn. KPRN, jinému T — nuž se vožieře] v A napsáno, ale škrtnuto, vožere se U — v týž T — někoho] mnohého i N — přídesáhne] přisáhne A, přesáhne v kaupi, v prodaji N — předesáhne, nuž] vyn. BTU — nuž vyn. K, muž(!) R — 222—223 zpřisahá, zvěruje] přisahá v každém slově, věruje se (a věrování s přísahau jedno jest) T, i přisahá, věruje, dušaká U — 223 jiného] vyn. C — spáše] zpáchá R, se dočiní N, spášete T, učiní U — teď] vyn. N, tuto O — pak] v den saudný U, vyn. SO — 224 pomstě] paměti a ku pomstě U — bude] musí N, bude se za to SO — věkuov BKPRONTU, vyn. SO — se vyn. PRCTS — mučiti] vyn.(!) O — a ty] kteréžto N — 225 hrozné múky O — jako] vyn. C —pekelníky] hříšníky S0 — 225—227 Jako ... nás] vyn. SO — 225 Daniel] David U —226 Prý (Ú, prý T) umenšeni PRNTU - poníženi sme] poníženi R — 227 kapaly] přišly U — na] vyn.(!) R — A jakož Rovně jako O — veliké] vyn. U — 227—228 veliké... ve- likého a] na velikých vodách jak od velkého větru, tak i od malého SO — 227 vlny] vody P, ale zdá se korigováno ve vlny; později škrtnuto a in margine napsáno: vlny — 228 povětří zbau- řené N — ale vyn. TU — 229 se] sebau O — hýbí BKPR, hejbí NTSO, hýbají U—lid již] lid převrácený, an ť N, lid TU — 229—231 již nětco . . . ba] teď v advent započne (počne O) nětco dobrého činiti, a jak SO — 229 uloží] umíní U — učiniti CU — a teď, již nynie] jako teď, tímto časem N. teď, nyní U — 230 nynie] vyn. C — také] vyn. U — hlídej R, hlediž NTC, vyn. U — jedne BRN, jednem T, když na tě U — 231 nějaké] vyn. BKU — pokušenie AUSO — až] an T, a U — jimi BPRTC, nimi ďábel T — hned ďábel T -- jedne BPRNT, jen U — 232 teď] teď až T, vyn. USO — masu- pust(!) T — příde] nastane O — tu uzříš O — uzříš... zase] ihned nimi
41 oplzle, zeklne, zhněvá, týž den pomlúvá jiných, selže, zautrhá, nuž se vožieře, týž den někoho li oklamá, přesáhne, nuž zpři- sahá, zvěruje a tak mnoho jiného zlého spáše. I to teď pak vše jemu přijde ku pomstě a bude na věky věkóm se mučiti; a ty 225 múky jako vody potekau na pekelníky. Jako die Daniel prorok: »Umenšeni sme a poníženi sme viece než všichni pohané, a psoty a biedy kapaly sú na nás.« A jakož veliké vlny na vodě bývají od malého povětřie i od velikého a nikda vlny nestojie, ale vždy se hajbí: tak také tento lid již nětco uloží dobrého činiti a teď, 230 již nynic v advent, nětco také počne, ll — a, hlédajž, jediné ť malé nějaké pokušen íčko příde, až ť jím ihned šine. Ba, jedinéť teď masopust příde, uzříš, jak ť jimi hned čert zase šine na svú 243 24 223 jeden den ... spáše] nectně láti, (+ zle a 0) oplzle mluviti, smilniti, falešně (vyn. O) bližního oklamávati a přisahati a jiné (jinak 0) zlé bude (vyn. O) činiti SO — 220 v jeden T — jeden den] vyn. U — smilniti, též N — týž] ten U — zlaje] zlořečí N, laje U — týž] a ten U — nectně... zmluví vyn. B — v týž T — mluví KPCNU — 221 klne KN, někoho klne U — zhněvá se BPR, hněvá se KNU — týž den vyn. RC — v týž T — zpo- mlauvá C — pomlúvá jiných] jiné pomluví, přesaudí N — jiného T — lže K — zutrhá BPR, utrhá KNTU, vyn. C — 222 nuž] vyn. KPRN, jinému T — nuž se vožieře] v A napsáno, ale škrtnuto, vožere se U — v týž T — někoho] mnohého i N — přídesáhne] přisáhne A, přesáhne v kaupi, v prodaji N — předesáhne, nuž] vyn. BTU — nuž vyn. K, muž(!) R — 222—223 zpřisahá, zvěruje] přisahá v každém slově, věruje se (a věrování s přísahau jedno jest) T, i přisahá, věruje, dušaká U — 223 jiného] vyn. C — spáše] zpáchá R, se dočiní N, spášete T, učiní U — teď] vyn. N, tuto O — pak] v den saudný U, vyn. SO — 224 pomstě] paměti a ku pomstě U — bude] musí N, bude se za to SO — věkuov BKPRONTU, vyn. SO — se vyn. PRCTS — mučiti] vyn.(!) O — a ty] kteréžto N — 225 hrozné múky O — jako] vyn. C —pekelníky] hříšníky S0 — 225—227 Jako ... nás] vyn. SO — 225 Daniel] David U —226 Prý (Ú, prý T) umenšeni PRNTU - poníženi sme] poníženi R — 227 kapaly] přišly U — na] vyn.(!) R — A jakož Rovně jako O — veliké] vyn. U — 227—228 veliké... ve- likého a] na velikých vodách jak od velkého větru, tak i od malého SO — 227 vlny] vody P, ale zdá se korigováno ve vlny; později škrtnuto a in margine napsáno: vlny — 228 povětří zbau- řené N — ale vyn. TU — 229 se] sebau O — hýbí BKPR, hejbí NTSO, hýbají U—lid již] lid převrácený, an ť N, lid TU — 229—231 již nětco . . . ba] teď v advent započne (počne O) nětco dobrého činiti, a jak SO — 229 uloží] umíní U — učiniti CU — a teď, již nynie] jako teď, tímto časem N. teď, nyní U — 230 nynie] vyn. C — také] vyn. U — hlídej R, hlediž NTC, vyn. U — jedne BRN, jednem T, když na tě U — 231 nějaké] vyn. BKU — pokušenie AUSO — až] an T, a U — jimi BPRTC, nimi ďábel T — hned ďábel T -- jedne BPRNT, jen U — 232 teď] teď až T, vyn. USO — masu- pust(!) T — příde] nastane O — tu uzříš O — uzříš... zase] ihned nimi
Strana 42
42 cestu; anebo málo ť co protivného na ně příde, ani ť se zbauřie ku pomstě, ba slova ť protivného nestrpie, ale zeklnau, zrotie: 235 »Bóhdaj zabit!« »Bóhdaj ť čert hlavu strhl!« »Bóhdaj siehož roku ve zdraví nedočekal!« »Bóhdaj tvú krev psi lokali!« Umiete-li ty modlitby, vy baby? ha!? neb vy jiní? A, běda bude, ješto sebau dáte tak od dobrého šinauti: šine ť také vámi čert, to shledáte, 25" šatan U — jak) kterak PRNT — 232—233 jak ... ani] kam ť se šine, a jak ť jako maličko protivenství přijde, již S, kam se kdo šine a v jaké rozpustilosti se vydá; pakli ť přijde jaké malé protivenství, hned uzříš, jak O — 232 ďábel PRC, šatanáš NT — zase] vyn. PRNT — 233 po slově »cestu« přid. T: Tu někteří budau jako on, ďábel, s vocasy, z rohy, chlupatí choditi; a jiní opět, proměníc spůsob (psáno: spu) stvoření božího krásnej, berau na se spůsob starého črta, vezmauc larvu, vlasní(!) jeho obličej. totiž dábla: tím dávají znáti, že sau jeho věrní služebníci. On, milý Pán Bůh, stvořil člověka ku podobenství svému, krásného, rozumného: a oni, zlí, neřádní masopustníci, sauci dáblem vedeni, chtějí a rušejí(!) ten krásnej obraz boží na sobě, berauc ty proklaté larvy a spůsob (psáno: a sob) dábla, jdauc s ním tudy v tovarystvo. Na příklad vám dám: Kdyby někdo z vás vzal císařův peníz, obraz císařův smazal a na to místo napsal obraz jeho, totiž císařova, nepřítele, viď, že by neměl chvály, ale, nerci-li, hněv — by měl, ale hroznau a ukrutnau smrt. Nu, je-li to do vás, jenž ďábel boží i váš nepřítel — vámi, masopustníci, pravím vámi, masopustníci, pohybuje, a vy smazujete obraz císařův, totiž Pána Boha, a béřete na se obraz ďáblův, totiž tu larvu šatanovi podnobnau (sic!)? Ú, co vám dí ten věčný císař? Ne do žaláře na rok, na deset, anebo na hrdle bude trestat, ale do horaucího pekla po hlavě vstrká a na duši i na těle mučiti a trápiti bude (psáno: bu) na věky, protože, začnauc dobře činiti, nestojíte v tom, ale dáte sebau dáblu hned z dobrého šinúti — co] nětco UT — ně vás T — přijdauc T, přijde-li U — ani ť] a hned U — zbúříte T — 234, k pomstě K, aby se pomstil U — pomstě, zrotí se O — ba] vyn. B, A USO — nestrpíte T, nechce strpěti U, nestrpí jeden druhému O — ale zeklnan, zrotie] vyn. O — zelknú(!) B, zeklne K, klne U, zeklnau jeden druhého S — zrotí řkauce B, rotí U — 235—237 Bóhdaj zabit... vy jiní?] vyn. S — 235 Bóhdaj] Ó by P, Aby R, A, á, Bůh dej C, A bodej NU — zabit byl C — Bóhdaj] Ó by P, Au, bóhdaj K, bodej ť NU — Bóhdaj ť čert] Au, by zabit (o pakováno!) i dábel ť R, Bůh dej, ať by C — dábel PNTUC Bóhdaj] Ó by P, a aby R, Bodejž NU, Bóh dejž TC — siehož] svého KTU, síhož CN — 236 ve zdraví vyn. U — Bóhdaj] Ó by P, a aby R, Bodej NU, Bóh dejž TC — lokali] střebali KU, lokali aneb střebali C, chlemtali!« Takové i k tomu podobné hrozné proklínaní N — 236—237 ty modlitby] vy ty páteře C — ty modlitby ... neb] baby hanebné, i N — 237 vyl vyn. U — baby hněvivé U — ha!? neb vy] i B, hanebné a vy T — ha?] i U — vy] vyn. PR — Ó N, Ah S, Ach TO — běda (+ ť T) vám SOT — bude, jestliže se nepokajete, ješto ... T — sebau] se O — 238 dadí BC — tak tak brzo PRCNTSO, vyn. U — šinauti] odtrhnauti U, ušinauti O — šine] trhne U — dábel PRONTUSO — to] vyn. PNU — to shledáte] do horau-
42 cestu; anebo málo ť co protivného na ně příde, ani ť se zbauřie ku pomstě, ba slova ť protivného nestrpie, ale zeklnau, zrotie: 235 »Bóhdaj zabit!« »Bóhdaj ť čert hlavu strhl!« »Bóhdaj siehož roku ve zdraví nedočekal!« »Bóhdaj tvú krev psi lokali!« Umiete-li ty modlitby, vy baby? ha!? neb vy jiní? A, běda bude, ješto sebau dáte tak od dobrého šinauti: šine ť také vámi čert, to shledáte, 25" šatan U — jak) kterak PRNT — 232—233 jak ... ani] kam ť se šine, a jak ť jako maličko protivenství přijde, již S, kam se kdo šine a v jaké rozpustilosti se vydá; pakli ť přijde jaké malé protivenství, hned uzříš, jak O — 232 ďábel PRC, šatanáš NT — zase] vyn. PRNT — 233 po slově »cestu« přid. T: Tu někteří budau jako on, ďábel, s vocasy, z rohy, chlupatí choditi; a jiní opět, proměníc spůsob (psáno: spu) stvoření božího krásnej, berau na se spůsob starého črta, vezmauc larvu, vlasní(!) jeho obličej. totiž dábla: tím dávají znáti, že sau jeho věrní služebníci. On, milý Pán Bůh, stvořil člověka ku podobenství svému, krásného, rozumného: a oni, zlí, neřádní masopustníci, sauci dáblem vedeni, chtějí a rušejí(!) ten krásnej obraz boží na sobě, berauc ty proklaté larvy a spůsob (psáno: a sob) dábla, jdauc s ním tudy v tovarystvo. Na příklad vám dám: Kdyby někdo z vás vzal císařův peníz, obraz císařův smazal a na to místo napsal obraz jeho, totiž císařova, nepřítele, viď, že by neměl chvály, ale, nerci-li, hněv — by měl, ale hroznau a ukrutnau smrt. Nu, je-li to do vás, jenž ďábel boží i váš nepřítel — vámi, masopustníci, pravím vámi, masopustníci, pohybuje, a vy smazujete obraz císařův, totiž Pána Boha, a béřete na se obraz ďáblův, totiž tu larvu šatanovi podnobnau (sic!)? Ú, co vám dí ten věčný císař? Ne do žaláře na rok, na deset, anebo na hrdle bude trestat, ale do horaucího pekla po hlavě vstrká a na duši i na těle mučiti a trápiti bude (psáno: bu) na věky, protože, začnauc dobře činiti, nestojíte v tom, ale dáte sebau dáblu hned z dobrého šinúti — co] nětco UT — ně vás T — přijdauc T, přijde-li U — ani ť] a hned U — zbúříte T — 234, k pomstě K, aby se pomstil U — pomstě, zrotí se O — ba] vyn. B, A USO — nestrpíte T, nechce strpěti U, nestrpí jeden druhému O — ale zeklnan, zrotie] vyn. O — zelknú(!) B, zeklne K, klne U, zeklnau jeden druhého S — zrotí řkauce B, rotí U — 235—237 Bóhdaj zabit... vy jiní?] vyn. S — 235 Bóhdaj] Ó by P, Aby R, A, á, Bůh dej C, A bodej NU — zabit byl C — Bóhdaj] Ó by P, Au, bóhdaj K, bodej ť NU — Bóhdaj ť čert] Au, by zabit (o pakováno!) i dábel ť R, Bůh dej, ať by C — dábel PNTUC Bóhdaj] Ó by P, a aby R, Bodejž NU, Bóh dejž TC — siehož] svého KTU, síhož CN — 236 ve zdraví vyn. U — Bóhdaj] Ó by P, a aby R, Bodej NU, Bóh dejž TC — lokali] střebali KU, lokali aneb střebali C, chlemtali!« Takové i k tomu podobné hrozné proklínaní N — 236—237 ty modlitby] vy ty páteře C — ty modlitby ... neb] baby hanebné, i N — 237 vyl vyn. U — baby hněvivé U — ha!? neb vy] i B, hanebné a vy T — ha?] i U — vy] vyn. PR — Ó N, Ah S, Ach TO — běda (+ ť T) vám SOT — bude, jestliže se nepokajete, ješto ... T — sebau] se O — 238 dadí BC — tak tak brzo PRCNTSO, vyn. U — šinauti] odtrhnauti U, ušinauti O — šine] trhne U — dábel PRONTUSO — to] vyn. PNU — to shledáte] do horau-
Strana 43
43 ješto ť vám líbo nebude! Oni ť světí jinak ť sau se měli: jimi ť jest 240 nic nemohlo hnúti. Pohleď, co sau oni říkali: »Co nás odlaučí od lásky Kristovy? zdali meč, zdali hlad, zdali nahota, zdali oheň, zdali smrt, zdali život bude nás moci odlúčiti?« Ba, nikoli, žádná věc jimi nemohla hnúti od dobrého. I protož oni také v saudný den stanau bezpečně, jakož die o nich Duch boží múdrosti: »Sta- 245 nú ť spravedliví u veliké sstálosti.« Die dále svaté čtenie: »A schnúti budau lidé pro bázen a očekávanie těch věcí, které přijdú na veškeren l svět.« Proč budú schnúti? Pro toto: neb sau se prvé vylévali v hřiechy, což bylo tělu líbo: smilniti, kdy líbo, žráti, píti, kdy líbo, tělu ve všem 250 povoliti, jakž tělo ráčí, a jiné hřiechy páchati, — a k božským věcem byli vlažní a studení, ano se nechce, ano teskno na službě 25" cího pekla SO shledáte] vyn. U — 239 ještoj že U — vám to NO — Oni... jest] Kterak pak oni první svatí jinak činívali, že nima O — Onino svatí N - svatí CTU, první svatí S — jináč U — se mívali B, se chovali N — 240 mohlo T — pohnauti SO — Pohleď] Pošetř N — Pohled... říkali] ale říkávali ( + takto 0) S0 — oddělí U — 241 zdali hlad] nebo hlad 0 — zdali oheň] čili oheň O — 242 zdali život] čili život O — bude ... odlúčiti] odlúčí nás od milování božího S, od milování božího O — odlaučiti od lásky boží R — nikoli] hned O — 243 nimi USO — pohnauti SO — dobrého činění SO — 244 bezpečni T — die] vyn.(!) U, mluví SO — boží svatý NTU múdrosti] Sapientiac BC, v knihách Maudrosti PRNTU, vyn. KSO — že stanau O — 245 sstálosti] ustavičnosti C — stálosti proti těm, jenž (ješto S, — kteříž O) je sužovali (+ a jich ausilí brali O) NSO 246 Die dále] Ano praví O — svaté] vyn. S — A, prej O — bude C — lidé] vyn. C — pro strach a bázen ... SO — 247 vešken B — Proč to C, Proč pak S — 247—248 Proč... Pro toto] A to se stane proto O — 248 (Ú, pro toto P, I (Ú NT) pro to RNTUS — neb] že SO — 248—249 se prvé .. . líbo] prvé činili to, co se jest tělu líbilo a mílo bylo N — 248 prvé vyn. O — vylévali] vydávali USO — 248—249 což... líbo] a co se tělu líbilo U — 249 libého O — jako smilniti K — 249—251 smilniti ... byli] žhrali, pili, smilnili, a co se tělu líbilo, to páchali; ale k službám božím bývali velmi O — 249 kdy líbo] vyn. KNS, když bylo líbo U — žráti, píti vyn. U — píti] opíjeti se S — kdy líbo] vyn. KRNUS — 249—251 tělu... věcem a jakž tělo chtělo, všecko zlé páchati; ale k službám božím S — 250 povolovati K — páchali C — 251 jim nechce SO — ano teskno] a teskno S, vyn. O — službu O — 252 teskno] vyn. K — 252 pobejti T — ted... vlažně] vyn. SO — teď jedinéj jako teď jedno BC, jaks teď jedno K, jaks teď (tehdy R) jediné PR, a někdy teď jedno N, jakož též jeden T, a mnohý 240 Řím. 8, 35 — 244 In marg. A: Stabunt. — Moudr. 5, 1.
43 ješto ť vám líbo nebude! Oni ť světí jinak ť sau se měli: jimi ť jest 240 nic nemohlo hnúti. Pohleď, co sau oni říkali: »Co nás odlaučí od lásky Kristovy? zdali meč, zdali hlad, zdali nahota, zdali oheň, zdali smrt, zdali život bude nás moci odlúčiti?« Ba, nikoli, žádná věc jimi nemohla hnúti od dobrého. I protož oni také v saudný den stanau bezpečně, jakož die o nich Duch boží múdrosti: »Sta- 245 nú ť spravedliví u veliké sstálosti.« Die dále svaté čtenie: »A schnúti budau lidé pro bázen a očekávanie těch věcí, které přijdú na veškeren l svět.« Proč budú schnúti? Pro toto: neb sau se prvé vylévali v hřiechy, což bylo tělu líbo: smilniti, kdy líbo, žráti, píti, kdy líbo, tělu ve všem 250 povoliti, jakž tělo ráčí, a jiné hřiechy páchati, — a k božským věcem byli vlažní a studení, ano se nechce, ano teskno na službě 25" cího pekla SO shledáte] vyn. U — 239 ještoj že U — vám to NO — Oni... jest] Kterak pak oni první svatí jinak činívali, že nima O — Onino svatí N - svatí CTU, první svatí S — jináč U — se mívali B, se chovali N — 240 mohlo T — pohnauti SO — Pohleď] Pošetř N — Pohled... říkali] ale říkávali ( + takto 0) S0 — oddělí U — 241 zdali hlad] nebo hlad 0 — zdali oheň] čili oheň O — 242 zdali život] čili život O — bude ... odlúčiti] odlúčí nás od milování božího S, od milování božího O — odlaučiti od lásky boží R — nikoli] hned O — 243 nimi USO — pohnauti SO — dobrého činění SO — 244 bezpečni T — die] vyn.(!) U, mluví SO — boží svatý NTU múdrosti] Sapientiac BC, v knihách Maudrosti PRNTU, vyn. KSO — že stanau O — 245 sstálosti] ustavičnosti C — stálosti proti těm, jenž (ješto S, — kteříž O) je sužovali (+ a jich ausilí brali O) NSO 246 Die dále] Ano praví O — svaté] vyn. S — A, prej O — bude C — lidé] vyn. C — pro strach a bázen ... SO — 247 vešken B — Proč to C, Proč pak S — 247—248 Proč... Pro toto] A to se stane proto O — 248 (Ú, pro toto P, I (Ú NT) pro to RNTUS — neb] že SO — 248—249 se prvé .. . líbo] prvé činili to, co se jest tělu líbilo a mílo bylo N — 248 prvé vyn. O — vylévali] vydávali USO — 248—249 což... líbo] a co se tělu líbilo U — 249 libého O — jako smilniti K — 249—251 smilniti ... byli] žhrali, pili, smilnili, a co se tělu líbilo, to páchali; ale k službám božím bývali velmi O — 249 kdy líbo] vyn. KNS, když bylo líbo U — žráti, píti vyn. U — píti] opíjeti se S — kdy líbo] vyn. KRNUS — 249—251 tělu... věcem a jakž tělo chtělo, všecko zlé páchati; ale k službám božím S — 250 povolovati K — páchali C — 251 jim nechce SO — ano teskno] a teskno S, vyn. O — službu O — 252 teskno] vyn. K — 252 pobejti T — ted... vlažně] vyn. SO — teď jedinéj jako teď jedno BC, jaks teď jedno K, jaks teď (tehdy R) jediné PR, a někdy teď jedno N, jakož též jeden T, a mnohý 240 Řím. 8, 35 — 244 In marg. A: Stabunt. — Moudr. 5, 1.
Strana 44
44 božie, teskno na kázaní pobyti, teď jediné z uobyčeje, a to vlažně: i již teď za to schnauti a vadnauti budau a prahnauti na věky. Die dále svaté čtenie: »Moci nebeské pohnau se.« Jakož po- 255 vědieno jest prvé, že svaté čtenie dvojie věci l dotýká. Jedno moci veliké tohoto saudce Pána Ježíše [Krista] — a to se v tom ta moc okáže, kdežto k jeho vuoli i moře i zemské věci i nebeské, slunce, měsiec a hvězdy, divná znamenie na sobě vokáží. Druhé dotýká jeho velebnosti veliké, a to v tom, kdež die, že moci nebeské 260 pohnau se. Které sau to moci? Svatý Rehoř v dnešním kázaní die, že tu míní anděly svaté, serafíny, cherubíny, tróny, domina- ciones, principatus, potestates, virtutes — že se ti všichni pohnau vedlé tohoto saudce a postavie se proti hřiešným. Nebo, jakož mluví l svatý Jeronym, že nad každú vlastí jest postaven zvláštní 265 anděl, nad každým lidem ku pomoci té vlasti. A svatý Bernart mluví, že každému člověku dán jest anděl k stráži, ku pomoci a k uobraně proti dáblóm a k napomínaní k dobrému, aby lidem dobrá vnu knutí dávali. Nebo — bylo-li jest tobě to kdy, 26a 26b jen U — a to] ano NTU — vlažně] teskno U — 253 i již teď za to] i to již za to B, a tuto již strachem O — budau] vyn. R, bude U — a prahnauti] vyn. SO — až na věky O — 254 Die dále] A praví také O — Nebo moci BPCNTUS — hýbati se budau SO — 254—255 Jakož ... čtenie] A tu se O — 255 jest] vyn. S — že svaté čtenie] ze (ve U) čtení, že se v něm PRNTUS — 256 toho US — Pána našeho TU — [Krista] vyn. BKPRONSO — 256—257 a to.... moc] kteráž se SO — 256] vyn. PRNTU — v tom se PRNTU — 257 jeho moc PRNTU — ukáže (+ tehdáž O) PTO, ukazuje C — kdežto] že U, kdyžto SO — i moře] vyn. SO — 258 slunce ... hvězdy] vyn. SO - divné C — ukáží RNO — A teď po druhé SO — 259 dotýká se S0 — a to] vyn. NU — 259—260 a to ... moci?] vyn. SO — 259 když U — 260 Ó, které N — Které .. . moci?] O kteréžto moci U — sau] vyn. PRNT — na dnešní kázaní SO — 261 praví O — anjely, archanjely NU (ale v N toto slovo připsáno asi až dodatečně) — svaté] vyn. U — cherubíny) vyn. U — dominaciony PCNTU — 262 principaty, potestaty, virtuty (+ archanjely i anjely SO) NCSO — se] vyn. T — 263 a vedlé S — toho USO — a postavie se] vyn. O — hříšníkům N, hříšným a tu že se s hroznými obličeji postaví O — Nebo] A U — jakož] vyn. SO — 264 mluví] dí U — 264—265 anjel zvláštie B — 264 zvláštní] jeden U — 265 nad každým lidem] vyn. SO — 265—266 té vlasti .. . ku pomoci] vyn.(!) NTU — 265 pomoci vzláštní C — 266 mluví] praví B — jeden anjel O — 267 a k uobraně] vyn. SO — a k napomínaní k dobrému] vyn. O — napomínaní] nabízení S — k dobrému] dobrému PR — 268 dobré A — vnutí(!) A — dávali a jich k dobrému nabízeli O — 268—269 bylo-li ... ano ť tam] zajisté to pravím: Bylo-li jest komu kdy O — 268 tobě na mysli U — to] vyn. PUS — 269
44 božie, teskno na kázaní pobyti, teď jediné z uobyčeje, a to vlažně: i již teď za to schnauti a vadnauti budau a prahnauti na věky. Die dále svaté čtenie: »Moci nebeské pohnau se.« Jakož po- 255 vědieno jest prvé, že svaté čtenie dvojie věci l dotýká. Jedno moci veliké tohoto saudce Pána Ježíše [Krista] — a to se v tom ta moc okáže, kdežto k jeho vuoli i moře i zemské věci i nebeské, slunce, měsiec a hvězdy, divná znamenie na sobě vokáží. Druhé dotýká jeho velebnosti veliké, a to v tom, kdež die, že moci nebeské 260 pohnau se. Které sau to moci? Svatý Rehoř v dnešním kázaní die, že tu míní anděly svaté, serafíny, cherubíny, tróny, domina- ciones, principatus, potestates, virtutes — že se ti všichni pohnau vedlé tohoto saudce a postavie se proti hřiešným. Nebo, jakož mluví l svatý Jeronym, že nad každú vlastí jest postaven zvláštní 265 anděl, nad každým lidem ku pomoci té vlasti. A svatý Bernart mluví, že každému člověku dán jest anděl k stráži, ku pomoci a k uobraně proti dáblóm a k napomínaní k dobrému, aby lidem dobrá vnu knutí dávali. Nebo — bylo-li jest tobě to kdy, 26a 26b jen U — a to] ano NTU — vlažně] teskno U — 253 i již teď za to] i to již za to B, a tuto již strachem O — budau] vyn. R, bude U — a prahnauti] vyn. SO — až na věky O — 254 Die dále] A praví také O — Nebo moci BPCNTUS — hýbati se budau SO — 254—255 Jakož ... čtenie] A tu se O — 255 jest] vyn. S — že svaté čtenie] ze (ve U) čtení, že se v něm PRNTUS — 256 toho US — Pána našeho TU — [Krista] vyn. BKPRONSO — 256—257 a to.... moc] kteráž se SO — 256] vyn. PRNTU — v tom se PRNTU — 257 jeho moc PRNTU — ukáže (+ tehdáž O) PTO, ukazuje C — kdežto] že U, kdyžto SO — i moře] vyn. SO — 258 slunce ... hvězdy] vyn. SO - divné C — ukáží RNO — A teď po druhé SO — 259 dotýká se S0 — a to] vyn. NU — 259—260 a to ... moci?] vyn. SO — 259 když U — 260 Ó, které N — Které .. . moci?] O kteréžto moci U — sau] vyn. PRNT — na dnešní kázaní SO — 261 praví O — anjely, archanjely NU (ale v N toto slovo připsáno asi až dodatečně) — svaté] vyn. U — cherubíny) vyn. U — dominaciony PCNTU — 262 principaty, potestaty, virtuty (+ archanjely i anjely SO) NCSO — se] vyn. T — 263 a vedlé S — toho USO — a postavie se] vyn. O — hříšníkům N, hříšným a tu že se s hroznými obličeji postaví O — Nebo] A U — jakož] vyn. SO — 264 mluví] dí U — 264—265 anjel zvláštie B — 264 zvláštní] jeden U — 265 nad každým lidem] vyn. SO — 265—266 té vlasti .. . ku pomoci] vyn.(!) NTU — 265 pomoci vzláštní C — 266 mluví] praví B — jeden anjel O — 267 a k uobraně] vyn. SO — a k napomínaní k dobrému] vyn. O — napomínaní] nabízení S — k dobrému] dobrému PR — 268 dobré A — vnutí(!) A — dávali a jich k dobrému nabízeli O — 268—269 bylo-li ... ano ť tam] zajisté to pravím: Bylo-li jest komu kdy O — 268 tobě na mysli U — to] vyn. PUS — 269
Strana 45
45 ano ť tam na mysli jako by někto právě mluvil, a ty chtěl nějaký 270 hřiech učiniti, ano ť tam die: »Aj, nechaj toho, milý, rozhněváš Boha, zle učiníš a snad ť toho Buoh neodpustí. Buď dobře živ a boj se Pána Boha, I varuj se hřiechóv a kaj se, a smiluje ť se Buoh nad tebau!« Jestliže si těm vnuknutím dobrým nebyl poddán, ješto je 275 tobě dobří andělé vnuknjují, ale radše dábelským zlým, an t dábel vnukne [vonu]: »Však se toho pokaješ a Buoh milosrdný odpustí ť to, budeš se postiti za to«, aneb jiné, i učiní hřiech to s' již ďáblovu vnuknutie dal miesto a je oblíbil, a anděl- ského s' vnuknutie přijíti nechtěl! Pomniž to, když bude v saudný 27 ano ť) vyn. S, na U s. tam] vyn. S — mysli bývá U — právč] k tobě NS, právě jako T, vyn. U — mluvil] radil U — a ty] když si SO — chtěl] chtíce N ňáký U, jaký O — 270 ano ... milý a mysl dí: Ó, nečiň toho U — ano ... die] vyn. SO — Aj] Uj BP, Ú KC, Úi R, Au NSO, Ej T — milý] vyn. O — 271 zle] zle to C, jestliže to zlé O — a snad ť] věz, že ti O — snad f... Buoh] Bůh ti toho S — ť] ti U — nedopustí B — Ale bud U — 272 a boj se Pána Boha] vyn. SO — Pána] vyn. BPN — varuj se] nechaj BPRCNTU, nech S, zanech O — kej NCTU — kaj se] čiň z nich pokání S, pakli s' učinil hřích, čiň pokání O — 273 Buoh] vyn. SO — 274 Jestliže ... nebyl] Nu (Inu tedy 0), taková vnukání anjel tobě dává; nejsi-li ť jim (a jestli jim nebudeš O) SO — tim T — těm takovým N — toho vnuknutí U — tomu vnuknutí dobrému K — dobrým] vyn. NU — nebyl poddán neuposlechl U — ješto je] an to U — 274—279 ješto je ... nechtěl!] zle t bude s tebou, jestliže (vyn. O) povolíš (Nepovoluj O) zlým, ďábelským myšlením, ješto tobě vnuká (+ takto: »Ale O): »nestarej se, když se budeš káti — však jest Bůh milosrdný — vím, že ti odpustí, ano jiní též (vyn. O) nebo (vyn. 0) hůř (hůřeji O) činí; a všickni-liž by (+ proto O) měli (vyn. O) v pekle býti (byli O)? Však se můžeš postiti za to!« — a ty, povolíš-li (jestliže povolíš O) té radě ďábelské a spustíš-li se anjelského vnukání (a spustíš ... vnukání] vyn. 0) S0 — 275 tobě] vyn. PNTU — vnukají BRC, vnukují KP, vnokají(!) T, vyn.(!) U, vnukají, velice s' zhřešil N — radějí KU, radči N — 276 [vonu] vyn. BKPRNTU, aby řekl C — Však ... pokaješ] Ale (+ ť prý N) pokaji se BCNU, Ú (I R), ale (+ prý T) pokaji se PRT — a] však N — jest milosrdný BPRNTU — 277 ť to, budeš mi (to T), ano (an to U, � ano, an ť N, † ano, nu T) jiní též (totéž T, vyn U) činí (+ to také N); všichni (a byli R) -li by (+ všichni R, + pak U) proto v pekle byli (vyn. R, měli býti PCNTU)? A (Ale C) budu (budau R) BPNRCTU — za to] vyn. C — aneb] vyn. U — jiné] vyn. U — ten hřích R, těch hříchů U — 278 to s'] ješto s' R, totiž U — již] vyn. PRONT — dá U — dal si K — Ka je oblíbil vyn. AR, a oblíbí je U — 279 s'] vyn. U — Pomniž to] pro něžto R, Pomniž sobě to, nepokaješ-li se N, Pomniž na to, že UO — když bude] vyn. BO — bude] přijde N — v] vyn. RN — 280
45 ano ť tam na mysli jako by někto právě mluvil, a ty chtěl nějaký 270 hřiech učiniti, ano ť tam die: »Aj, nechaj toho, milý, rozhněváš Boha, zle učiníš a snad ť toho Buoh neodpustí. Buď dobře živ a boj se Pána Boha, I varuj se hřiechóv a kaj se, a smiluje ť se Buoh nad tebau!« Jestliže si těm vnuknutím dobrým nebyl poddán, ješto je 275 tobě dobří andělé vnuknjují, ale radše dábelským zlým, an t dábel vnukne [vonu]: »Však se toho pokaješ a Buoh milosrdný odpustí ť to, budeš se postiti za to«, aneb jiné, i učiní hřiech to s' již ďáblovu vnuknutie dal miesto a je oblíbil, a anděl- ského s' vnuknutie přijíti nechtěl! Pomniž to, když bude v saudný 27 ano ť) vyn. S, na U s. tam] vyn. S — mysli bývá U — právč] k tobě NS, právě jako T, vyn. U — mluvil] radil U — a ty] když si SO — chtěl] chtíce N ňáký U, jaký O — 270 ano ... milý a mysl dí: Ó, nečiň toho U — ano ... die] vyn. SO — Aj] Uj BP, Ú KC, Úi R, Au NSO, Ej T — milý] vyn. O — 271 zle] zle to C, jestliže to zlé O — a snad ť] věz, že ti O — snad f... Buoh] Bůh ti toho S — ť] ti U — nedopustí B — Ale bud U — 272 a boj se Pána Boha] vyn. SO — Pána] vyn. BPN — varuj se] nechaj BPRCNTU, nech S, zanech O — kej NCTU — kaj se] čiň z nich pokání S, pakli s' učinil hřích, čiň pokání O — 273 Buoh] vyn. SO — 274 Jestliže ... nebyl] Nu (Inu tedy 0), taková vnukání anjel tobě dává; nejsi-li ť jim (a jestli jim nebudeš O) SO — tim T — těm takovým N — toho vnuknutí U — tomu vnuknutí dobrému K — dobrým] vyn. NU — nebyl poddán neuposlechl U — ješto je] an to U — 274—279 ješto je ... nechtěl!] zle t bude s tebou, jestliže (vyn. O) povolíš (Nepovoluj O) zlým, ďábelským myšlením, ješto tobě vnuká (+ takto: »Ale O): »nestarej se, když se budeš káti — však jest Bůh milosrdný — vím, že ti odpustí, ano jiní též (vyn. O) nebo (vyn. 0) hůř (hůřeji O) činí; a všickni-liž by (+ proto O) měli (vyn. O) v pekle býti (byli O)? Však se můžeš postiti za to!« — a ty, povolíš-li (jestliže povolíš O) té radě ďábelské a spustíš-li se anjelského vnukání (a spustíš ... vnukání] vyn. 0) S0 — 275 tobě] vyn. PNTU — vnukají BRC, vnukují KP, vnokají(!) T, vyn.(!) U, vnukají, velice s' zhřešil N — radějí KU, radči N — 276 [vonu] vyn. BKPRNTU, aby řekl C — Však ... pokaješ] Ale (+ ť prý N) pokaji se BCNU, Ú (I R), ale (+ prý T) pokaji se PRT — a] však N — jest milosrdný BPRNTU — 277 ť to, budeš mi (to T), ano (an to U, � ano, an ť N, † ano, nu T) jiní též (totéž T, vyn U) činí (+ to také N); všichni (a byli R) -li by (+ všichni R, + pak U) proto v pekle byli (vyn. R, měli býti PCNTU)? A (Ale C) budu (budau R) BPNRCTU — za to] vyn. C — aneb] vyn. U — jiné] vyn. U — ten hřích R, těch hříchů U — 278 to s'] ješto s' R, totiž U — již] vyn. PRONT — dá U — dal si K — Ka je oblíbil vyn. AR, a oblíbí je U — 279 s'] vyn. U — Pomniž to] pro něžto R, Pomniž sobě to, nepokaješ-li se N, Pomniž na to, že UO — když bude] vyn. BO — bude] přijde N — v] vyn. RN — 280
Strana 46
46 280 den, že všichni andělé proti tobě povstanau a na tě žalovati budau a musíš za to těžce trpěti v horúciem pekle l na věky. Dále die svaté čtenie: »A tehdy uzřie Syna člověka, přicházejí- cieho v oblace s mocí velikú a velebností.« I die tu znamenitě: »Tehda«. Kdy? Tehdy, když bude čas hněvu božieho, jehož ni- 285 žádný neukrotí aniž komu odpustí. Druhé: tehda, když «již času ku pokání nebude viece. Třetie: tehda, když se žádný nebude moci přimluviti aniž čích proseb přijme; né, by to mohlo býti, že by Panna Maria klekla plačíc krvavými slzami, proséc za tě se všemi svatými, nic by to platno nebylo. Čtvrté: tehda, 290 když se nebude lze žádnými dary vyplatiti; by měl tisíce tisícóv kop a chtěl je dáti li za se, nikoli to platno nebude. Neb die Proverbiorum sexto: »Horlivost a prchlivost mužova neodpustí ť v den pomsty ani se okojí k nižádným prosbám, aniž přijme za 27 28" den, [ba hned při hodině smrti] K — že] vyn. O — 281 ty musíš O — na věky] vyn. KPRNTUSO — 282 Pak dále S — Potom dí dále O — svaté] vyn. BPS — tehdy] vyn. SO — uzdří U — 283 na tento svět v uoblace B, v uoblacích KU — velebností] slávau S0 — tu] vyn. U, tuto 0 — 284 tehda . . . když] že tu U — tehda] A, prej, tehdáž uzří SO — Kdy?] vyn. PRTO, Ú, kdy C, I kdy? S, A kdy to bude? N — Ú, tehdy NT, I tehdáž S — Tehdy] vyn. O — bude] přijde NSO — rozhněvání N — znamenitého božího R — jehož a že ho U — 285 nebude moci ukrotiti O — ani tu U, aniž on SO — komu co O — druhé přijde SO — Tehda] vyn. U — «již vyn. A, již hříšníkům C — 286 Tehda] vyn. U — když již NTU — když se že se tu již O — 286—287 nebude moci] za žádného O — 287 přimluviti] vymluviti U — aniž čích] a žádného U — čích] kterých N, jejich S, on jaké O — prozb B, prozby UO — né] neb K (ale b nejasné, pozdní přípisek!), vyn. N, nerci U, nebo tehdáž SO — aby RC — mohlo býti] bylo S — 288 Panna drahá, blahoslavená N — klekla] klekala KSO, klekla a prosila i U, vyn. N — plakala USO — slzama S — prosíce RNTSO — za tě] vyn. UO — 289 se všemi svatými vyn. A — svatými (+ že by U) se přimlauvala NU — již nic O — by to] vyn. SO — to] vyn. C — nebylo] nebylo, nebudeš-li zde pokání činiti U, nebude SO — 289—290 Tehda ... dary] že tu žádnými dary nebudeš se moci U, že (+ tu O) tehdáž nebude lze žádnými dary se SO — 290 lze] moci C — by] by ť ty USO — tisícóv tisíc O — 291 za sebe KRC — nikoli to] že to nic B, nikoli to tobě PNT, nikoli tobě R, nic tobě to U, nic S, to nic O — platno] vyn. SO — nebude] není P — die] dí Duch svatej C, máme napsáno SO — 292 Proverbiorum) v knihách Přísloví P, v (vyn. U) Přísloví NTUSO, prorok Korintům R — sexto] v VI. kapitole RCTU, vyn. SO — 293 ani se okojí ... prosbám] a žádného prozby neuslyší tu U — kojí B, ukojí NSO — k nižádným prosbám] žádnými (jakými O) 292 Př. 6, 34—35.
46 280 den, že všichni andělé proti tobě povstanau a na tě žalovati budau a musíš za to těžce trpěti v horúciem pekle l na věky. Dále die svaté čtenie: »A tehdy uzřie Syna člověka, přicházejí- cieho v oblace s mocí velikú a velebností.« I die tu znamenitě: »Tehda«. Kdy? Tehdy, když bude čas hněvu božieho, jehož ni- 285 žádný neukrotí aniž komu odpustí. Druhé: tehda, když «již času ku pokání nebude viece. Třetie: tehda, když se žádný nebude moci přimluviti aniž čích proseb přijme; né, by to mohlo býti, že by Panna Maria klekla plačíc krvavými slzami, proséc za tě se všemi svatými, nic by to platno nebylo. Čtvrté: tehda, 290 když se nebude lze žádnými dary vyplatiti; by měl tisíce tisícóv kop a chtěl je dáti li za se, nikoli to platno nebude. Neb die Proverbiorum sexto: »Horlivost a prchlivost mužova neodpustí ť v den pomsty ani se okojí k nižádným prosbám, aniž přijme za 27 28" den, [ba hned při hodině smrti] K — že] vyn. O — 281 ty musíš O — na věky] vyn. KPRNTUSO — 282 Pak dále S — Potom dí dále O — svaté] vyn. BPS — tehdy] vyn. SO — uzdří U — 283 na tento svět v uoblace B, v uoblacích KU — velebností] slávau S0 — tu] vyn. U, tuto 0 — 284 tehda . . . když] že tu U — tehda] A, prej, tehdáž uzří SO — Kdy?] vyn. PRTO, Ú, kdy C, I kdy? S, A kdy to bude? N — Ú, tehdy NT, I tehdáž S — Tehdy] vyn. O — bude] přijde NSO — rozhněvání N — znamenitého božího R — jehož a že ho U — 285 nebude moci ukrotiti O — ani tu U, aniž on SO — komu co O — druhé přijde SO — Tehda] vyn. U — «již vyn. A, již hříšníkům C — 286 Tehda] vyn. U — když již NTU — když se že se tu již O — 286—287 nebude moci] za žádného O — 287 přimluviti] vymluviti U — aniž čích] a žádného U — čích] kterých N, jejich S, on jaké O — prozb B, prozby UO — né] neb K (ale b nejasné, pozdní přípisek!), vyn. N, nerci U, nebo tehdáž SO — aby RC — mohlo býti] bylo S — 288 Panna drahá, blahoslavená N — klekla] klekala KSO, klekla a prosila i U, vyn. N — plakala USO — slzama S — prosíce RNTSO — za tě] vyn. UO — 289 se všemi svatými vyn. A — svatými (+ že by U) se přimlauvala NU — již nic O — by to] vyn. SO — to] vyn. C — nebylo] nebylo, nebudeš-li zde pokání činiti U, nebude SO — 289—290 Tehda ... dary] že tu žádnými dary nebudeš se moci U, že (+ tu O) tehdáž nebude lze žádnými dary se SO — 290 lze] moci C — by] by ť ty USO — tisícóv tisíc O — 291 za sebe KRC — nikoli to] že to nic B, nikoli to tobě PNT, nikoli tobě R, nic tobě to U, nic S, to nic O — platno] vyn. SO — nebude] není P — die] dí Duch svatej C, máme napsáno SO — 292 Proverbiorum) v knihách Přísloví P, v (vyn. U) Přísloví NTUSO, prorok Korintům R — sexto] v VI. kapitole RCTU, vyn. SO — 293 ani se okojí ... prosbám] a žádného prozby neuslyší tu U — kojí B, ukojí NSO — k nižádným prosbám] žádnými (jakými O) 292 Př. 6, 34—35.
Strana 47
47 vyplacenie mnoho daruov.« Ba, milí křesťané, pomyslíte-li řkauc: 295 »Milý Bože, čeho my to čekámy, kterak tu s námi bude«? Die dále: »A uzřie Syna člověka.« Die svatý Jan Zlatoustý, že jej uzřie s těmi ranami, kteréž jest pro ně podstaupil, a že tu bude vše přineseno: kříž, kopie, hřebíci, vše, i koruna; a to vše přijde k veliké a hrozné pomstě a mauce hříšným lidem. A jako 300 die prorok li Zachariáš v XII. kapitole, mluvě v uosobě toho saudce: »Uzřie ť mě, v koho ť sau bodli«, netoliko Pilát a Kaifáš, ale ti, ktož sau křižovali jeho, ale i ti, ktož sau svými hřiechy jeho rány obnovovali. A, jak to bude hrozný saudce, když přijde! Jakož die svatý Jan Miláček: »Meč na obě straně ostrý, plápolající, 305 z jeho aust vajde«: take jej uzřie hřiešníci. 28 prozbami S0 — 293 294 přijme... daruov] žádných darů nepřijme U — 294 mnoho daruov] jaké dary O — moji milí SO — 294—295 po- myslíte ... s námi] také-li (+ my na to 0) kdy pomyslíte (pomyslíme O), čeho vy (my hříšní O) dočekáte (dočekáme O) aneb jak tu s vámi (námi O) bude SO — 294 — li co B, — li vy kdy (vyn. TU) na to NTU — 295 Milý Bože] vyn. B, Milý Pane Brže, ach, milý Bože T, Ba, milý Bože U — to bídní N — dočkáme T 296 Die dále] vyn. O — I dí PRONTU — dále] dále čtení svaté B, vyn. RONTU — A] vyn. BC, že PRNTUS, když O — uzříme O — Die] Praví N - Die... Zlatoustý] vyn. SO — Zlatá usta B — 297 jej uzřie se ukáže PRNTUSO — těma S — pro ně] prvně K, pro nás CNSO — pod- staupil trpěl U, ráčil trpěti a podstaupiti O — 297—298 a že . . . přineseno] a tu již nám bude přineseno před oči O — 298 vše] vyn. S — hřebíky CRSO vše] vyn. NU, i jiné všeckno S0 — koruny P, koruna hlohová N — 299 vše] vyn. O — přijde] bude SO — a hrozné pomstě a] vyn. SO — a maucej a mučení C, v A červeně škrtnuto — hříšným, nekajícím N — lidem] vyn. SO — 299 301 A jako ... mě] a (vyn. O) tu (když 0) ť uzří SO — 299 jako vyn. U — 300 Zachariáš] Izaiáš B — XVII.(!) BC — v XII. kapitolej vyn. PRNTU— v úosobě] o vosobě R — 300 301 toho saudce] původně v A: o tom saudci, ale původním písařem změ- něno — 301 Prý (I prý TU), uzří ť PRNTU — mě] vyn. NT — v] vyn. CU— 302 ale ti] a ti BKCS, ti PRTU, nebo ti N, s těmi O — ktož] jenž SO — křižovali tělesně N — i] vyn. R — jenž SO - sau jej(!) R, sau jemu C, jsau ho O hříchy hněvali a S0 — 303 svaté rány U, rány na oslaveném z těle N— 303 A Ó KCU, A SO — jak] kteraký N, kterak f TU, tak SO ten saudce O — když přijde] vyn. O — 303—304 přijde, že, jakož .... KPRTC — 304 Jakož] vyn. N — Jakož... Miláček] jako by (+ mu 0) SO — svatý] vyn. KPNT — miláček Páně N, Miláček, že nýbrž U — Prý, meč N — meč jest U — strany RNTUSO — ostrý vyn. U plápolající vyn. SO 305 jeho] vyn. O—aust, ten meč U — vajde] vyjde BKRONTU, vycházel SO tak f BKPRNT, a tak U — take . . . hřiešníci] vyn. SO — spatří N, uzdří U 301 Podle Zach. 12, 10 — 304 Zjev. I, 16 —
47 vyplacenie mnoho daruov.« Ba, milí křesťané, pomyslíte-li řkauc: 295 »Milý Bože, čeho my to čekámy, kterak tu s námi bude«? Die dále: »A uzřie Syna člověka.« Die svatý Jan Zlatoustý, že jej uzřie s těmi ranami, kteréž jest pro ně podstaupil, a že tu bude vše přineseno: kříž, kopie, hřebíci, vše, i koruna; a to vše přijde k veliké a hrozné pomstě a mauce hříšným lidem. A jako 300 die prorok li Zachariáš v XII. kapitole, mluvě v uosobě toho saudce: »Uzřie ť mě, v koho ť sau bodli«, netoliko Pilát a Kaifáš, ale ti, ktož sau křižovali jeho, ale i ti, ktož sau svými hřiechy jeho rány obnovovali. A, jak to bude hrozný saudce, když přijde! Jakož die svatý Jan Miláček: »Meč na obě straně ostrý, plápolající, 305 z jeho aust vajde«: take jej uzřie hřiešníci. 28 prozbami S0 — 293 294 přijme... daruov] žádných darů nepřijme U — 294 mnoho daruov] jaké dary O — moji milí SO — 294—295 po- myslíte ... s námi] také-li (+ my na to 0) kdy pomyslíte (pomyslíme O), čeho vy (my hříšní O) dočekáte (dočekáme O) aneb jak tu s vámi (námi O) bude SO — 294 — li co B, — li vy kdy (vyn. TU) na to NTU — 295 Milý Bože] vyn. B, Milý Pane Brže, ach, milý Bože T, Ba, milý Bože U — to bídní N — dočkáme T 296 Die dále] vyn. O — I dí PRONTU — dále] dále čtení svaté B, vyn. RONTU — A] vyn. BC, že PRNTUS, když O — uzříme O — Die] Praví N - Die... Zlatoustý] vyn. SO — Zlatá usta B — 297 jej uzřie se ukáže PRNTUSO — těma S — pro ně] prvně K, pro nás CNSO — pod- staupil trpěl U, ráčil trpěti a podstaupiti O — 297—298 a že . . . přineseno] a tu již nám bude přineseno před oči O — 298 vše] vyn. S — hřebíky CRSO vše] vyn. NU, i jiné všeckno S0 — koruny P, koruna hlohová N — 299 vše] vyn. O — přijde] bude SO — a hrozné pomstě a] vyn. SO — a maucej a mučení C, v A červeně škrtnuto — hříšným, nekajícím N — lidem] vyn. SO — 299 301 A jako ... mě] a (vyn. O) tu (když 0) ť uzří SO — 299 jako vyn. U — 300 Zachariáš] Izaiáš B — XVII.(!) BC — v XII. kapitolej vyn. PRNTU— v úosobě] o vosobě R — 300 301 toho saudce] původně v A: o tom saudci, ale původním písařem změ- něno — 301 Prý (I prý TU), uzří ť PRNTU — mě] vyn. NT — v] vyn. CU— 302 ale ti] a ti BKCS, ti PRTU, nebo ti N, s těmi O — ktož] jenž SO — křižovali tělesně N — i] vyn. R — jenž SO - sau jej(!) R, sau jemu C, jsau ho O hříchy hněvali a S0 — 303 svaté rány U, rány na oslaveném z těle N— 303 A Ó KCU, A SO — jak] kteraký N, kterak f TU, tak SO ten saudce O — když přijde] vyn. O — 303—304 přijde, že, jakož .... KPRTC — 304 Jakož] vyn. N — Jakož... Miláček] jako by (+ mu 0) SO — svatý] vyn. KPNT — miláček Páně N, Miláček, že nýbrž U — Prý, meč N — meč jest U — strany RNTUSO — ostrý vyn. U plápolající vyn. SO 305 jeho] vyn. O—aust, ten meč U — vajde] vyjde BKRONTU, vycházel SO tak f BKPRNT, a tak U — take . . . hřiešníci] vyn. SO — spatří N, uzdří U 301 Podle Zach. 12, 10 — 304 Zjev. I, 16 —
Strana 48
48 Die svatý Rehoř v dnešním kázaní: »Tehdy zajisté v moci a v velebnosti hřiešníci ho uzřie, toho, kteréhožto v tichosti, v po- koře a dobrotě položeného poslú ii chati sau nechtěli.« Ach, jak to bude hrozné viděnie těm, ktož ho nynie neposlúchají! Ale ktož 310 jeho poslúchají, ti ť toho všeho zbaveni budau, neb on die: »Věru, pravím vám: Ktož slyší mě a věří jemu, který mě jest poslal, smrti nevokusí na věky« — totižto věčné — »a puojde z smrti« — totižto časné — »do života« — totiž věčného. Pomáhaj nám toho, milý Bože! Ale hřiešníkóm bude tak těžek viděti, jako die 315 svatý Jan v Zevení na konci šesté kapitoly: »A tehdy řkau horám a skalí: Padněte na nás a přikrýte nás od tváři sedícieho na trónu«. li Tu ty, hřiešný člověce, dopustí-li ť milý Buoh, že na levici jako kozel smrdutý postaven budeš, budeš toho žádati a rád by, by 29" 29" 306 Die] A praví S — v dnešním kázaní] vyn. O — 306—307 Tehdy ... velebnosti] Tu ť s mocí a s velebností U — 306 že tehdáž O — zajisté] prej S, vyn. O — u veliké moci O — 307 ho] vyn. BPRCNTSO — uzdří U — toho, kteréhožto] A poněvadž sau ho U — 308 a] vyn. SO — dobrotě položeného] v dobrotivosti volajícího ku pokání U, vyn. SO — poslúchati] následovati SO — Ach] Ó B, Oh KPRT, Och CNS, Ochy U — kterak NSO — to] tu O — 309 vidění, a strašlivé N — těm] vyn. PRTS — kdož sau N, kteříž O — nynie] vyn. NT, zde U — neposlauchali NTU, nechtí poslauchati O — 309— 310 Ale ... poslúchají] vyn. R — Ale ... die] Ano sám Pán slibovati ráčí takto O — 309 kteříž S — 310 jeho] ho nyní C — on die] jim sám Pán slibuje, když praví S — Věru] v K škrtnuto a místo toho pozdní přípisek: Jistě; Jistě PRNTU, Jistě, jistě CSO — 311 uvěří B — jemu] tomu CSO — jenž CO — 312 že smrti RCNTUSO — nevokusí] ne- uhlídá SO — totižto věčné] vyn. SO — a] ale NTSO — půjdau SC — 313 totižto] vyn. BCNSO — časné] vyn. CSO — totiž] vyn. CUSO — věčného] vyn. SO — Pomoziž U, Inu, pomáhejž O — 314 toho] vyn. BO, k tomu N, k sobě i k tomu U — milej, drahej CNU — Pán Bůh (+ abychom zatraceni nebyli O) TO — Ale] Nebo O — tak těžek] těžko jej S, velmi těžko jeho tvář zůřivau O — těžkej k vidění NU — že, jako KRCNT — 315 v Zevení] vyn. O — na konci čti U — kapitole SO — A] vyn. R — A tehdy řkau] že dějí k U, Tehdáž prej řeknau k S, že řeknau hříšníci k O — řeknú BK — k horám N — 316 a skalí] vyn. SO — skalám BU — Ba, padnětež U — nás!«, a skalám SO — přikrajte K, přikrejte NUSO — nás] vyn. C — od před O — tváři] vyn. B, tváří O — toho sedícího U — 317 Tu ty] Tudy R, Tu NTU, Ach, což ty tu O — hřiešný člověče] hříšníci nekající U — do- pustí-li ť] budeš činiti, jestli dopustí O — milý] vyn. U — 318 budeš (prv ní] vyn. R, býti musíš N — budeš toho] Viď, že toho budeš O — 318—319 rád ... býti] rád, by to možné bylo U — 318 rád by tomu NS — rád by, 310 nn. Podle Jana 3, 36 a 8, 51—52. 315 Podle Zjev. 6, 16.
48 Die svatý Rehoř v dnešním kázaní: »Tehdy zajisté v moci a v velebnosti hřiešníci ho uzřie, toho, kteréhožto v tichosti, v po- koře a dobrotě položeného poslú ii chati sau nechtěli.« Ach, jak to bude hrozné viděnie těm, ktož ho nynie neposlúchají! Ale ktož 310 jeho poslúchají, ti ť toho všeho zbaveni budau, neb on die: »Věru, pravím vám: Ktož slyší mě a věří jemu, který mě jest poslal, smrti nevokusí na věky« — totižto věčné — »a puojde z smrti« — totižto časné — »do života« — totiž věčného. Pomáhaj nám toho, milý Bože! Ale hřiešníkóm bude tak těžek viděti, jako die 315 svatý Jan v Zevení na konci šesté kapitoly: »A tehdy řkau horám a skalí: Padněte na nás a přikrýte nás od tváři sedícieho na trónu«. li Tu ty, hřiešný člověce, dopustí-li ť milý Buoh, že na levici jako kozel smrdutý postaven budeš, budeš toho žádati a rád by, by 29" 29" 306 Die] A praví S — v dnešním kázaní] vyn. O — 306—307 Tehdy ... velebnosti] Tu ť s mocí a s velebností U — 306 že tehdáž O — zajisté] prej S, vyn. O — u veliké moci O — 307 ho] vyn. BPRCNTSO — uzdří U — toho, kteréhožto] A poněvadž sau ho U — 308 a] vyn. SO — dobrotě položeného] v dobrotivosti volajícího ku pokání U, vyn. SO — poslúchati] následovati SO — Ach] Ó B, Oh KPRT, Och CNS, Ochy U — kterak NSO — to] tu O — 309 vidění, a strašlivé N — těm] vyn. PRTS — kdož sau N, kteříž O — nynie] vyn. NT, zde U — neposlauchali NTU, nechtí poslauchati O — 309— 310 Ale ... poslúchají] vyn. R — Ale ... die] Ano sám Pán slibovati ráčí takto O — 309 kteříž S — 310 jeho] ho nyní C — on die] jim sám Pán slibuje, když praví S — Věru] v K škrtnuto a místo toho pozdní přípisek: Jistě; Jistě PRNTU, Jistě, jistě CSO — 311 uvěří B — jemu] tomu CSO — jenž CO — 312 že smrti RCNTUSO — nevokusí] ne- uhlídá SO — totižto věčné] vyn. SO — a] ale NTSO — půjdau SC — 313 totižto] vyn. BCNSO — časné] vyn. CSO — totiž] vyn. CUSO — věčného] vyn. SO — Pomoziž U, Inu, pomáhejž O — 314 toho] vyn. BO, k tomu N, k sobě i k tomu U — milej, drahej CNU — Pán Bůh (+ abychom zatraceni nebyli O) TO — Ale] Nebo O — tak těžek] těžko jej S, velmi těžko jeho tvář zůřivau O — těžkej k vidění NU — že, jako KRCNT — 315 v Zevení] vyn. O — na konci čti U — kapitole SO — A] vyn. R — A tehdy řkau] že dějí k U, Tehdáž prej řeknau k S, že řeknau hříšníci k O — řeknú BK — k horám N — 316 a skalí] vyn. SO — skalám BU — Ba, padnětež U — nás!«, a skalám SO — přikrajte K, přikrejte NUSO — nás] vyn. C — od před O — tváři] vyn. B, tváří O — toho sedícího U — 317 Tu ty] Tudy R, Tu NTU, Ach, což ty tu O — hřiešný člověče] hříšníci nekající U — do- pustí-li ť] budeš činiti, jestli dopustí O — milý] vyn. U — 318 budeš (prv ní] vyn. R, býti musíš N — budeš toho] Viď, že toho budeš O — 318—319 rád ... býti] rád, by to možné bylo U — 318 rád by tomu NS — rád by, 310 nn. Podle Jana 3, 36 a 8, 51—52. 315 Podle Zjev. 6, 16.
Strana 49
49 to mohlo býti, aby nějaká hora na tě se uřinula a porazila tě ihned 320 do pekla, nežli budeš musiti státi před tváří toho hrozného saudce; tu již počet vydáš, to shledáš, z každého prázdného slovce, z kaž- dého času nebo malé chvíle, kterak s' ji strávil, z poslednieho haléře, nač s' jej utratil a kam s' jej obrátil; a komuž jest viece dáno, od toho bude viece požádáno. 325 Die dále ve čtení Pán: »Ale ty věci když se počnú, vzhlédněte a pozdvihněte hlav u vaších(!), neb se přibližuje vykaupenie vaše.« Mluviv již tuto Pán Ježíš mnoho hřiešným lidem, co na ně má přijíti, chtě je tudy v bázen uvésti; ale pohřiechu, že se toho málo strachují, nebo, by se strachovali, vždy ť by nějak 330 jinak živi byli. Ale luoni slyšali a letos také — již jim to novo 30a by] byl by tomu rád, jen kdyby O — 319 nějaká] najvětčí B, nějaká veliká PRNTSO, veliká U — se uřinula] uvalena byla U — uřinula] sřietila K, uřítila R, utrhla N, obořila SO — porazila] vrazila S0 — ihned] vyn. USO — 320 nežli když C — budeš ... státi] by měl státi tu SO — budeš... saudce] by státi musel před tím hrozným saudcem U — musiti] vyn. B, museti KR — saudcí S0 — 321 tu... shledáš] a tu ť shledáš, že ť musíš počet vydati O — že tu S — již vyn. S, již poznáš R — slovce] slova PRTUSO, slova, ba i z marného myšlení N — 322 nebo ... chvíle] a chvíle nejmenší UO — malé] najmenší PRNTS — chvíle, shledáš to B — z poslednieho] ano i z nejmenšího O — poslednieho] nejmenšího S — 323 nač s'] nače s' T, jak si O — a] aneb S0 — jest] bude SO — víceji O — 324 od toho] od toho také C, také ť od něho S0 — víceji O — požádáno. [A nyní chce každý bohatý býti, na tyto věci nic nemyslí] K — 325 Die... Pán] A protož nás sám Pán napomínati ráčí v dnešním čtení řka O — dále] vyn. U — ve] vyn. S — svatém čtení R — Pán] Pán Ježíšti] T, vyn. S — Ale] A SO — počnau díti NCSO — vzhlédněte] po- hleďte U, hledte SO — 326 pozvihněte(!) R — neb] že U — 327 naše A — Mluviv] Oznámivši N, Mluvil C, A mluvil U — Mluviv... tuto] Tuto jest mluvil S, A při tom jest mnoho jiného mluvil O — 327—328 Ježíš ... na ně má] co má hrozného lidem hříšným O — 327 mnoho hrozných řečí (věcí BC) BPRCNTU ( v Rlze čísti řečí i věcí, písař kori- goval toto slovo), mnoho hrozného S — hříšným, nekajícím N — 328 chce R, chtíce NU, chtějíce SO — tudy aspoň N — k bázni U — že] vyn. SO — 329 toho] vyn. P — málo lidé RO — nebo] a U — by] kdyby USO — co strachovali C — vždy] vždycky B, vdy K, také O — nějak vyn. SO — 330 jinak] jináče BKPRNTS, jináčeji O, dobře U — Ale že sau to (o tom O) SO — vlůni U — slyšali o tom B, to slyšeli C, to slyšelo(!) N — a letos také ... novo] protož jim to letos nové SO — však již U — nové KPRCNT, nic nové U — 331 a] ale C — a budau ť řieci] vyn. PRNTUSO — »Ba, (Bo C, A U), prý, však PRONTUSO — to o tom O, to již C — prvé] pravé(!) N, také prvé O — slyšali B, slyšeli O — Ale věřte, že U — zvíte, Rokycanova Postilla.
49 to mohlo býti, aby nějaká hora na tě se uřinula a porazila tě ihned 320 do pekla, nežli budeš musiti státi před tváří toho hrozného saudce; tu již počet vydáš, to shledáš, z každého prázdného slovce, z kaž- dého času nebo malé chvíle, kterak s' ji strávil, z poslednieho haléře, nač s' jej utratil a kam s' jej obrátil; a komuž jest viece dáno, od toho bude viece požádáno. 325 Die dále ve čtení Pán: »Ale ty věci když se počnú, vzhlédněte a pozdvihněte hlav u vaších(!), neb se přibližuje vykaupenie vaše.« Mluviv již tuto Pán Ježíš mnoho hřiešným lidem, co na ně má přijíti, chtě je tudy v bázen uvésti; ale pohřiechu, že se toho málo strachují, nebo, by se strachovali, vždy ť by nějak 330 jinak živi byli. Ale luoni slyšali a letos také — již jim to novo 30a by] byl by tomu rád, jen kdyby O — 319 nějaká] najvětčí B, nějaká veliká PRNTSO, veliká U — se uřinula] uvalena byla U — uřinula] sřietila K, uřítila R, utrhla N, obořila SO — porazila] vrazila S0 — ihned] vyn. USO — 320 nežli když C — budeš ... státi] by měl státi tu SO — budeš... saudce] by státi musel před tím hrozným saudcem U — musiti] vyn. B, museti KR — saudcí S0 — 321 tu... shledáš] a tu ť shledáš, že ť musíš počet vydati O — že tu S — již vyn. S, již poznáš R — slovce] slova PRTUSO, slova, ba i z marného myšlení N — 322 nebo ... chvíle] a chvíle nejmenší UO — malé] najmenší PRNTS — chvíle, shledáš to B — z poslednieho] ano i z nejmenšího O — poslednieho] nejmenšího S — 323 nač s'] nače s' T, jak si O — a] aneb S0 — jest] bude SO — víceji O — 324 od toho] od toho také C, také ť od něho S0 — víceji O — požádáno. [A nyní chce každý bohatý býti, na tyto věci nic nemyslí] K — 325 Die... Pán] A protož nás sám Pán napomínati ráčí v dnešním čtení řka O — dále] vyn. U — ve] vyn. S — svatém čtení R — Pán] Pán Ježíšti] T, vyn. S — Ale] A SO — počnau díti NCSO — vzhlédněte] po- hleďte U, hledte SO — 326 pozvihněte(!) R — neb] že U — 327 naše A — Mluviv] Oznámivši N, Mluvil C, A mluvil U — Mluviv... tuto] Tuto jest mluvil S, A při tom jest mnoho jiného mluvil O — 327—328 Ježíš ... na ně má] co má hrozného lidem hříšným O — 327 mnoho hrozných řečí (věcí BC) BPRCNTU ( v Rlze čísti řečí i věcí, písař kori- goval toto slovo), mnoho hrozného S — hříšným, nekajícím N — 328 chce R, chtíce NU, chtějíce SO — tudy aspoň N — k bázni U — že] vyn. SO — 329 toho] vyn. P — málo lidé RO — nebo] a U — by] kdyby USO — co strachovali C — vždy] vždycky B, vdy K, také O — nějak vyn. SO — 330 jinak] jináče BKPRNTS, jináčeji O, dobře U — Ale že sau to (o tom O) SO — vlůni U — slyšali o tom B, to slyšeli C, to slyšelo(!) N — a letos také ... novo] protož jim to letos nové SO — však již U — nové KPRCNT, nic nové U — 331 a] ale C — a budau ť řieci] vyn. PRNTUSO — »Ba, (Bo C, A U), prý, však PRONTUSO — to o tom O, to již C — prvé] pravé(!) N, také prvé O — slyšali B, slyšeli O — Ale věřte, že U — zvíte, Rokycanova Postilla.
Strana 50
50 nenie — a budau ť řieci: »Však sme to prvé slýchali!« Ale zviete, nemějte péče! I již pak tuto mluvě Pán, tauto řečí dává potěšenie svým milým Kvoleným) řka: »Když ty věci počnú býti (totiž ty, 335 0 kterých mnoho napřed mluvil, před tiemto čtením, že budau morové, hladové a že se bude li svět kaziti), pozdvihněte hlav vašich!« Proč velí pozdvihnúti hlav? Nebo v hlavě jest rozum a pamět; i protož aby těm věcem hrozným rozuměli a na ně pamato- vali, zdvihnúce je od zemských věcí, k nebeským je pozdvihli, 340 rozumějíce tomu, že tento svět mine a onoho života věčného očekáváme. Neb die Duch boží: »Ó bóhdaj smyslili a bóhdaj srozuměli a na budúcie věci pamatovali, nikdy by nehřešili.« By ť veď lidé na ty věci hrozné často pamatovali a věřili, že na ně přijdú, nebyli ť by tak kvapni k hřiechuom! — I velí se tuto 345 radovati řka: »Radujte se, neb ť se li přiblíží vykaupenie naše.« 30" 31" jen NT, zvíte ť, když ty věci přijdau na vás SO — 332 nemějte péče] kde bude déle býti, vám se to nezdá U, než se nadějete O, nebožátka, nebudete-li na to míti péče C — 333 pak] vyn. NTU — tuto] vyn. PRNTUS, dále O — mluví BPRCN, mluvíce U Pán Ježíš T tau C — řeč tuto SO — dávaje N — 334 mi- lým] vyn. SO — Kvoleným) vyn. A — býti] se díti CNU — totiž ty] totiž PRT, totižto U, Které? Au N — 335 o kterých] kteréž O — mnoho] sem mnoho C. vyn. O — napřed] vyn. CUSO — tím U — svatým čtením RCNTU — 336 prý (teprv C), pozdvihněte PNTUC, velí (tu velí O) po- zdvihnauti SO — 337 vašich] svých S0 — Proč... hlav?] vyn. S0 — Nebo] Protože NO — rozom SO — 338 protož také O — hrozným] vyn. O — srozuměli U, rozoměli SO — 339 zdvihnúce je] vyn. U — je] se BO, ji (ko- rekturou z je) K, jej R — věcí] vyn. U — k nebeským věcem U — je se BPRT, ji K, aby se NU — je pozdvihli] vyn. SO — pozdvíhali PRCT, pozdvihovali NU — 340 rozomějíce SO — tomu] vyn. B — svět marný N — pomine BNUO — 340—341 onoho ... očekáváme] věčnost se k nám při- bližuje vždycky U — 340 života] světa R, vyn. SO — věčného] vyn. PN — 341 očekávaní se zjeví N, očekávaní T — 341—342 Neb ... nehřešili] vyn. SO — 341 boží] vyn. C — bóhdaj] Buoh daj, aby K, by PNTU, Bůh dej RC — smýšleli BK, smysliti R, myslili U — a] vyn. P — bóhdaj] vyn. K, ó by PNTU, Bůh dej RC — 342 srozuměti R, porozuměli NT, rozuměli CU — a na] aby na R — věci] vyn. C — neshřešili KR — Ó, by ť lidé KU — Byť veď] Kdyby S, Ach, kdyby O — 343 ved] věděli(!) C, vyn. KNU — lidé vyn. B, lidé a C — hrozné] vyn. U — často] vyn. CO — pamatovali] pomněli U — věřili] jim věřili N, věřili tomu U, tomu kdyby věřili O, věříš-li B — ně] vás B — 344 hřiechuom] hřešení 0 — 344—345 I velí... řka] A di dále S, Protož praví Pán O — 344 Pán tuto P, tuto drahej Pán C — 345 Radujte se a veselte se O — přibližuje BPCNSO, blíží U — vaše BPNCTUSO
50 nenie — a budau ť řieci: »Však sme to prvé slýchali!« Ale zviete, nemějte péče! I již pak tuto mluvě Pán, tauto řečí dává potěšenie svým milým Kvoleným) řka: »Když ty věci počnú býti (totiž ty, 335 0 kterých mnoho napřed mluvil, před tiemto čtením, že budau morové, hladové a že se bude li svět kaziti), pozdvihněte hlav vašich!« Proč velí pozdvihnúti hlav? Nebo v hlavě jest rozum a pamět; i protož aby těm věcem hrozným rozuměli a na ně pamato- vali, zdvihnúce je od zemských věcí, k nebeským je pozdvihli, 340 rozumějíce tomu, že tento svět mine a onoho života věčného očekáváme. Neb die Duch boží: »Ó bóhdaj smyslili a bóhdaj srozuměli a na budúcie věci pamatovali, nikdy by nehřešili.« By ť veď lidé na ty věci hrozné často pamatovali a věřili, že na ně přijdú, nebyli ť by tak kvapni k hřiechuom! — I velí se tuto 345 radovati řka: »Radujte se, neb ť se li přiblíží vykaupenie naše.« 30" 31" jen NT, zvíte ť, když ty věci přijdau na vás SO — 332 nemějte péče] kde bude déle býti, vám se to nezdá U, než se nadějete O, nebožátka, nebudete-li na to míti péče C — 333 pak] vyn. NTU — tuto] vyn. PRNTUS, dále O — mluví BPRCN, mluvíce U Pán Ježíš T tau C — řeč tuto SO — dávaje N — 334 mi- lým] vyn. SO — Kvoleným) vyn. A — býti] se díti CNU — totiž ty] totiž PRT, totižto U, Které? Au N — 335 o kterých] kteréž O — mnoho] sem mnoho C. vyn. O — napřed] vyn. CUSO — tím U — svatým čtením RCNTU — 336 prý (teprv C), pozdvihněte PNTUC, velí (tu velí O) po- zdvihnauti SO — 337 vašich] svých S0 — Proč... hlav?] vyn. S0 — Nebo] Protože NO — rozom SO — 338 protož také O — hrozným] vyn. O — srozuměli U, rozoměli SO — 339 zdvihnúce je] vyn. U — je] se BO, ji (ko- rekturou z je) K, jej R — věcí] vyn. U — k nebeským věcem U — je se BPRT, ji K, aby se NU — je pozdvihli] vyn. SO — pozdvíhali PRCT, pozdvihovali NU — 340 rozomějíce SO — tomu] vyn. B — svět marný N — pomine BNUO — 340—341 onoho ... očekáváme] věčnost se k nám při- bližuje vždycky U — 340 života] světa R, vyn. SO — věčného] vyn. PN — 341 očekávaní se zjeví N, očekávaní T — 341—342 Neb ... nehřešili] vyn. SO — 341 boží] vyn. C — bóhdaj] Buoh daj, aby K, by PNTU, Bůh dej RC — smýšleli BK, smysliti R, myslili U — a] vyn. P — bóhdaj] vyn. K, ó by PNTU, Bůh dej RC — 342 srozuměti R, porozuměli NT, rozuměli CU — a na] aby na R — věci] vyn. C — neshřešili KR — Ó, by ť lidé KU — Byť veď] Kdyby S, Ach, kdyby O — 343 ved] věděli(!) C, vyn. KNU — lidé vyn. B, lidé a C — hrozné] vyn. U — často] vyn. CO — pamatovali] pomněli U — věřili] jim věřili N, věřili tomu U, tomu kdyby věřili O, věříš-li B — ně] vás B — 344 hřiechuom] hřešení 0 — 344—345 I velí... řka] A di dále S, Protož praví Pán O — 344 Pán tuto P, tuto drahej Pán C — 345 Radujte se a veselte se O — přibližuje BPCNSO, blíží U — vaše BPNCTUSO
Strana 51
51 Neb ť jest rozdiel [tento] mezi volenými božími a mezi pekelníky pekelníci, když vidie, ano se svět kazí a ruší, ano na nětčem ujma oni se z toho náramně mautie a tesklé. I die svatý Rehoř v dnešním kázaní: »Ktož se neraduje z toho, že se svět kazí a že se jeho 350 skonánie blíží, ten se okazuje přietelem světa býti, a tiem dokazuje, že jest nepřietel boží.« Ale volení boží, ti vidauce, ano se svět ruší a kazí, oni se z toho radují věřiece, že bóhdá mnohem lepšieho a bezpečnějšieho života dosáhnau, a řiekají: »Již bóhdá těm všem biedám a psotám bude konec i nesná li ziem, již bóhdá bude konec 355 našemu putování, již bóhdá budem s naším Kmilým) Bohem, již bóhdá zbudeme těch těl hrubých, náchylných ke zlému, ale již bóhdá těla naše nabudau divné jasnosti a slávy, že budau při- podobněna tělu Pána Ježíše.« Pomáhajž nám toho, milý Bože! 31 — 346 Neb f] Nebo to f BKPRCTU, A v tom SO — Neb f... tento] Ten jest jistý a makavý rozdíl N - [tento vyn. BKPRCTUSO — 347 pekelníci vyn. B, Nebo pekelníci O — kazí, boří U — a ruší ... ujmaj a že se jeho skonání blíží B — ano] neb S, a O — nětčem] něm tělu U — nedostatek, ujma N, ujmu bere SO — 348 oni] vyn. O — rmautí KONTUSO (v K až pozdní korekturou z pův. mautí) — 348—349 I die . . . kazí a] vyn. SO — 349 Ktož] Když C — Kdož se, prý N — neradují C — z toho, že] z toho, Když N — 350 ten se okazuje ... býti] vyn. SO dokazují O — 351 sau nepřátelé boží O — nepřítelem božím NS — ti] vyn. SO — ano] že S — tento svět N — 352 ruší] boří U — oni] vyn. S, velmi O — věřiece] vyn. SO — bóhdá] vyn. PNTU, potom to Pán Bůh jim dá C, Bůh dá R — mnohem vyn. O 353 a bezpečnějšieho] vyn. USO — života] vyn. U — dosáhnau] dojdau U, dočekají S0 — a vyn. N — řiekají že S0, říkají takto B, říkajíce NÚ (Au N, Ó U). již PRNTU — bóhdá] vyn. PNTUSO, věříme, že ť nám to Pán Bůh, dá že ť C, Bůh dá R — všem vyn. SO — všem psotám a nesnázím a biedám KNU - 354 bude] se blíží NTU — i nesnáziem] vyn. KNU — 354—355 nesnáziem... našemu] všemu jich S, tomu jejich O — 354 již bóhdá bude] au (ú T, ó U), již ť se blíží NTU — bóhdá] vyn. P, Pán (vyn. R) Bůh dá RC, potom SO— 355 našeho U — putování a kvaltování O — již bóhdá budem] au (ú T, ó U), již. bude-li vůle boží, brzo (vyn. TU) bude tomu (vyn. U) všemu konec a věříme, že budeme NTU — bóhdáj bude všemu konec a že P, Bůh dá (+ že C) RC, potom O — 355—356 budem ... zbudeme těch) budau s milým Bohem, zbudauce těchto svých SO — 355 Kmilým) vyn. A — 356 již bóhdá] a že TU — bóhdá] vyn. PN, Bůh dá R, v naději boží C — k hříchu a ke zlému C — 356—357 ale již ... budau] a (+ tu ť 0) uzří je divnau slávau a jastností(!) oděná a SO — 357 již bóhdá] věříme, že již NTU, již nám, věříme, Pán Bůh dá C — bóhdá] vyn. P, Bůh dá R — naše že C — divné] hojné K — 358 k tělu NU — Pána našeho, milého (vyn. T) Ježíše (+ Krista T) BT — Pomáhajž... Bože] K čemuž nám rač dopo- máhati milý Pán Bůh O — toho] k tomu NS — milej, drahej NC —
51 Neb ť jest rozdiel [tento] mezi volenými božími a mezi pekelníky pekelníci, když vidie, ano se svět kazí a ruší, ano na nětčem ujma oni se z toho náramně mautie a tesklé. I die svatý Rehoř v dnešním kázaní: »Ktož se neraduje z toho, že se svět kazí a že se jeho 350 skonánie blíží, ten se okazuje přietelem světa býti, a tiem dokazuje, že jest nepřietel boží.« Ale volení boží, ti vidauce, ano se svět ruší a kazí, oni se z toho radují věřiece, že bóhdá mnohem lepšieho a bezpečnějšieho života dosáhnau, a řiekají: »Již bóhdá těm všem biedám a psotám bude konec i nesná li ziem, již bóhdá bude konec 355 našemu putování, již bóhdá budem s naším Kmilým) Bohem, již bóhdá zbudeme těch těl hrubých, náchylných ke zlému, ale již bóhdá těla naše nabudau divné jasnosti a slávy, že budau při- podobněna tělu Pána Ježíše.« Pomáhajž nám toho, milý Bože! 31 — 346 Neb f] Nebo to f BKPRCTU, A v tom SO — Neb f... tento] Ten jest jistý a makavý rozdíl N - [tento vyn. BKPRCTUSO — 347 pekelníci vyn. B, Nebo pekelníci O — kazí, boří U — a ruší ... ujmaj a že se jeho skonání blíží B — ano] neb S, a O — nětčem] něm tělu U — nedostatek, ujma N, ujmu bere SO — 348 oni] vyn. O — rmautí KONTUSO (v K až pozdní korekturou z pův. mautí) — 348—349 I die . . . kazí a] vyn. SO — 349 Ktož] Když C — Kdož se, prý N — neradují C — z toho, že] z toho, Když N — 350 ten se okazuje ... býti] vyn. SO dokazují O — 351 sau nepřátelé boží O — nepřítelem božím NS — ti] vyn. SO — ano] že S — tento svět N — 352 ruší] boří U — oni] vyn. S, velmi O — věřiece] vyn. SO — bóhdá] vyn. PNTU, potom to Pán Bůh jim dá C, Bůh dá R — mnohem vyn. O 353 a bezpečnějšieho] vyn. USO — života] vyn. U — dosáhnau] dojdau U, dočekají S0 — a vyn. N — řiekají že S0, říkají takto B, říkajíce NÚ (Au N, Ó U). již PRNTU — bóhdá] vyn. PNTUSO, věříme, že ť nám to Pán Bůh, dá že ť C, Bůh dá R — všem vyn. SO — všem psotám a nesnázím a biedám KNU - 354 bude] se blíží NTU — i nesnáziem] vyn. KNU — 354—355 nesnáziem... našemu] všemu jich S, tomu jejich O — 354 již bóhdá bude] au (ú T, ó U), již ť se blíží NTU — bóhdá] vyn. P, Pán (vyn. R) Bůh dá RC, potom SO— 355 našeho U — putování a kvaltování O — již bóhdá budem] au (ú T, ó U), již. bude-li vůle boží, brzo (vyn. TU) bude tomu (vyn. U) všemu konec a věříme, že budeme NTU — bóhdáj bude všemu konec a že P, Bůh dá (+ že C) RC, potom O — 355—356 budem ... zbudeme těch) budau s milým Bohem, zbudauce těchto svých SO — 355 Kmilým) vyn. A — 356 již bóhdá] a že TU — bóhdá] vyn. PN, Bůh dá R, v naději boží C — k hříchu a ke zlému C — 356—357 ale již ... budau] a (+ tu ť 0) uzří je divnau slávau a jastností(!) oděná a SO — 357 již bóhdá] věříme, že již NTU, již nám, věříme, Pán Bůh dá C — bóhdá] vyn. P, Bůh dá R — naše že C — divné] hojné K — 358 k tělu NU — Pána našeho, milého (vyn. T) Ježíše (+ Krista T) BT — Pomáhajž... Bože] K čemuž nám rač dopo- máhati milý Pán Bůh O — toho] k tomu NS — milej, drahej NC —
Strana 52
52 Die dále: »I pověděl jim podobenstvie řka: »Hleďte na fík 360 a na všechny stromy! Když již vydávají z sebe ovoce, viete, že blízko jest léto (nebo tam, v uoněch zemiech teplých, dvakrát v rok ovoce bývá: jedno [tam] u podletie, jako tam k svatému Duchu, a druhé, jako zde na podzim); tak i vy, když uzřiete ty věci býti, li věztež, že ť blízko jest královstvie božie.« I dává 265 příklad na létu a k létu přirovnává nebeské královstvie, nebo jako létě, když bývá čisté, jasno velmi bývá a dnové velmi světlí a jasní — ne jako nynie, ješto se mlhy vlačie lecjakés a mrákoty: tak také, když bude po saudném dni, již žádné mlhy nebude aní mrákoty, neb země bude vypálena a vyčištěna, již ch a-mradie, 370 hložie, trnie ani bodláčie nebude žádného, povětřie náramně čisté, jasné, pochotné a libé bude; moře také vyčištěno bude jako křišťál 32" 359 Die ... jim] Potom nám dává milý Syn boží O — dále (vyn. U) čtení svaté PRCNTU — řka] vyn. PRNTS — Pohleďte P, Patřte SO — fíky U — 360 a na... stromy] i jiné (na jiná O] stromoví S0 — již] vyn. So — ovoce] pupence CNSO — vězte USO — 361 jest již B — uoněch] jiných U — 362 do roka PRNTUSO — jedno] jednau C — jedno ... jako tam] jednau U — [tam] vyn. BKPRCNTSO — v podletí S0 — tam] vyn. S0 — 363 jako zde] vyn. SO — 363—364 tak ... býti] A, prej, když to uzříte SO — 363 tak] prý, tak PRNTU, protož C — uzdříte U — tyto N — 364 věce(!) A — býti] přicházeti N — blízko jest] se k vám přibližuje SO — I] Pohleďte, jak nám Pán O — 364—367 I dává ... mrákoty] Nebo v létě bývají dnové čistí, jastní(!) a světlí, ale nyní vlekau se mhy(!) a lecjakés mrákoty S — 365 příklad] podobenství N — k létu] lítu C — přirovnává] připodobňuje O — nebeské] boží UO — 366 jako .. . velmi bývá] jakož bývá v létě čisto, jasno B — jako ... světlí] v létě bývají dnové čistí O — jako] vyn. K — v létě KRCNT — když když již C, vyn. N — když ... čisté] vyn. K — bývá] jest RT — čistě N, pěkně U — velmi bývá] velmi čisté bývá K, vyn. PRONTU — veselí a světlí NU — 367 ne jako ... lecjakés a] ale nyní se vlekau mlhy a lecjakés O — vláčejí U — a lecjakés TUC — lecjakés a] a mnohé N — a] vyn. RTU — 368—369 tak také ... mrákoty] vyn(!) KC — 368 když] vyn. SO — již již když P — 368—369 již žádné ... neb] tam (že již O) nebude žádné mrákoty SO — 368 té mlhy BPRNT — 369 neb] a 0 — vy- čištěna ode všeho zlého, takže O — již] tehdáž S — chomradie(!) A, všeli- kého chamradí N — 370 hložie] vyn. O — ani] vyn. PRON, a TU — ani bodláčie] vyn. S — žádného] vyn. PRNTU — ale povětří SO — 370—371 náramně ... libé bude] bude (vyn. S) velmi libé a jastné(!) SO — 371 po- chotné] pohodlné R, hbité N — 371—374 také ... čisté?] jako křišťál (+ bude O) vyčištěné aniž jaké bláto kde bude (aniž... bude] vyn. O); a slunce bude sedumkráte jastnější(!) nežli (+ jest O) nyní, a měsíc (+ pak bude O) jako slunce. A to (+ se O) všeckno jistě (tak 0) bude (stane O) SO — 371 jako křišťál] jako křišťál (+ že C) bude čisté BRC, že jako křišťál čisto (čisté N) bude PRNT, vyn. U — 372 i všechny vody] a ve všech vodách
52 Die dále: »I pověděl jim podobenstvie řka: »Hleďte na fík 360 a na všechny stromy! Když již vydávají z sebe ovoce, viete, že blízko jest léto (nebo tam, v uoněch zemiech teplých, dvakrát v rok ovoce bývá: jedno [tam] u podletie, jako tam k svatému Duchu, a druhé, jako zde na podzim); tak i vy, když uzřiete ty věci býti, li věztež, že ť blízko jest královstvie božie.« I dává 265 příklad na létu a k létu přirovnává nebeské královstvie, nebo jako létě, když bývá čisté, jasno velmi bývá a dnové velmi světlí a jasní — ne jako nynie, ješto se mlhy vlačie lecjakés a mrákoty: tak také, když bude po saudném dni, již žádné mlhy nebude aní mrákoty, neb země bude vypálena a vyčištěna, již ch a-mradie, 370 hložie, trnie ani bodláčie nebude žádného, povětřie náramně čisté, jasné, pochotné a libé bude; moře také vyčištěno bude jako křišťál 32" 359 Die ... jim] Potom nám dává milý Syn boží O — dále (vyn. U) čtení svaté PRCNTU — řka] vyn. PRNTS — Pohleďte P, Patřte SO — fíky U — 360 a na... stromy] i jiné (na jiná O] stromoví S0 — již] vyn. So — ovoce] pupence CNSO — vězte USO — 361 jest již B — uoněch] jiných U — 362 do roka PRNTUSO — jedno] jednau C — jedno ... jako tam] jednau U — [tam] vyn. BKPRCNTSO — v podletí S0 — tam] vyn. S0 — 363 jako zde] vyn. SO — 363—364 tak ... býti] A, prej, když to uzříte SO — 363 tak] prý, tak PRNTU, protož C — uzdříte U — tyto N — 364 věce(!) A — býti] přicházeti N — blízko jest] se k vám přibližuje SO — I] Pohleďte, jak nám Pán O — 364—367 I dává ... mrákoty] Nebo v létě bývají dnové čistí, jastní(!) a světlí, ale nyní vlekau se mhy(!) a lecjakés mrákoty S — 365 příklad] podobenství N — k létu] lítu C — přirovnává] připodobňuje O — nebeské] boží UO — 366 jako .. . velmi bývá] jakož bývá v létě čisto, jasno B — jako ... světlí] v létě bývají dnové čistí O — jako] vyn. K — v létě KRCNT — když když již C, vyn. N — když ... čisté] vyn. K — bývá] jest RT — čistě N, pěkně U — velmi bývá] velmi čisté bývá K, vyn. PRONTU — veselí a světlí NU — 367 ne jako ... lecjakés a] ale nyní se vlekau mlhy a lecjakés O — vláčejí U — a lecjakés TUC — lecjakés a] a mnohé N — a] vyn. RTU — 368—369 tak také ... mrákoty] vyn(!) KC — 368 když] vyn. SO — již již když P — 368—369 již žádné ... neb] tam (že již O) nebude žádné mrákoty SO — 368 té mlhy BPRNT — 369 neb] a 0 — vy- čištěna ode všeho zlého, takže O — již] tehdáž S — chomradie(!) A, všeli- kého chamradí N — 370 hložie] vyn. O — ani] vyn. PRON, a TU — ani bodláčie] vyn. S — žádného] vyn. PRNTU — ale povětří SO — 370—371 náramně ... libé bude] bude (vyn. S) velmi libé a jastné(!) SO — 371 po- chotné] pohodlné R, hbité N — 371—374 také ... čisté?] jako křišťál (+ bude O) vyčištěné aniž jaké bláto kde bude (aniž... bude] vyn. O); a slunce bude sedumkráte jastnější(!) nežli (+ jest O) nyní, a měsíc (+ pak bude O) jako slunce. A to (+ se O) všeckno jistě (tak 0) bude (stane O) SO — 371 jako křišťál] jako křišťál (+ že C) bude čisté BRC, že jako křišťál čisto (čisté N) bude PRNT, vyn. U — 372 i všechny vody] a ve všech vodách
Strana 53
53 i všechny vody — již v nich bláta nebude; nebe velmi li čisté, 32 slunce sedmkrát krásné než nynie; měsiec krásný bude jako nynie slunce. A proč to bude vše tak čisté? Jedno proto, že již hřiechuom 375 konec bude, již všichni hřiechové konec vezmú a do pekla budau zahnáni; nebo hřiechové toto sau všecko zjednali a jednají, že země chamradie plodí. Neb Buoh pro hřiech Adamovi řekl: »Zeměť vydá hložie a trnie.« Takéž ty mlhy, kteréž bývají, a bauře a zlé povětřie — vše to lidští hřiechové jednají, i že již hřiechóv nebude, 380 také toto vše čisté bude, všichni živlové zčištěni budau; i bude již tepruv pravé léto, jasné, beze všie mrákoty. Druhé proto li ty věci tak zčištěny budau: ke cti a k chvále voleným božím. Ano to lidé činie, že, když mají jaké znamenité hostě mieti, že ozdobie a okrásie duom, umetau, koberci ostrau; pakli, ale travau posypí: 33" N — v nich] vyn. N — nebe] nebo(!) BPRTU, tehdy N — čisté bude K 373 slunce bude (+ a U) PU — krásné] kraší BKPRCTU, stkvělejší N nyní jest, bude T — krásný, jasný PRNT, krašší U — bude] vyn. KRU, jasnej C — 374 jest slunce T, slunce bude P, slunce jasný U — proč] protož B — jasné a čisté? N — Jedno] vyn. U — již] vyn. SO — všem hříchům NSO — 375 již všichni... vezmú] vyn. SO — všichni hřiechové] všecky nepra- vosti N — 376 zahnáni] uvrženi N, vehnáni S, vstrčeni O — nebo hřiechové] hříchové zajisté N — naši hříchové S0 — to CUSO — všecko] vyn. 0 — jednali RSO, spůsobili N, uvedli U — a jednají] vyn. PNTUSO, a zjednávají R — 377 země] tato země N, vyn. O — chamradie plodí] nám rodila trní a chamradí (hloží 0) S0 — plodí rodí K — Neb... řekl] A Pán Bůh ráčil říci Adamovi takto: »Pro tvůj hřích O — pro hřiech] na onen čas N, vyn. S — řekl: »Pro (+ tvůj S) hřích NS — 378 vydá] bude tobě roditi SO — Takéž Tak R, A taky U, Ale C, Ano i S0— ty] tyto C, vyn. U — mlhy a bauře C — kteréž bývají, a] vyn. O — a bauře a] aneb C — bauřky S0 — a zlé] ano i zlé N — také zlé PT, zlá RO — 379 vše] ješto B — vše to] krupo- biti O — jednají jednají všecko B, uvedli U — i] ale N — i že již] ale již těch S, a když již O — 380 to všecko S — toto vše čisté bude] vyn. O — vyčištěni NUS, očištěni O — 380—382 i bude ... zčištěny budau] vyn. U — 380—381 i bude ... mrákoty] vyn. O — 381 jasné] bude jasné K — proto také C — 382 všeckny věci S0 — tak] vyn. BC — vyčištěny N, očištěny O — k chvále předkem samému Pánu Bohu, a potom také C — voleným božím] volených božích BKPNTS, volených R, boží a volených jeho O — an U — 383 činie] dobře umějí N, činí, i bude již teprv pravé léto beze vší mrákoty. Druhé proto ty věci tak vyčištěny budau a čisté, ano lidé činí U — že vyn. CU — nějaké BU — znamenité] nové U, vyn. C — hosti KRNUC — že sobě S0 — 384 okráslí K, okrášlí PRCNTUSO — duom] vyn. N, svůj dům S0 — umetau, vykadí N — obestrau RNUSO — pakli — nemají (+ čím jinejm C, + koberců 0) CNO — pakli, ale] anebo KUS posypí posypí dům N, postelí a posypí C, postelau SO — 385 také U — 377 Podle I Mojž. 3, 18 —
53 i všechny vody — již v nich bláta nebude; nebe velmi li čisté, 32 slunce sedmkrát krásné než nynie; měsiec krásný bude jako nynie slunce. A proč to bude vše tak čisté? Jedno proto, že již hřiechuom 375 konec bude, již všichni hřiechové konec vezmú a do pekla budau zahnáni; nebo hřiechové toto sau všecko zjednali a jednají, že země chamradie plodí. Neb Buoh pro hřiech Adamovi řekl: »Zeměť vydá hložie a trnie.« Takéž ty mlhy, kteréž bývají, a bauře a zlé povětřie — vše to lidští hřiechové jednají, i že již hřiechóv nebude, 380 také toto vše čisté bude, všichni živlové zčištěni budau; i bude již tepruv pravé léto, jasné, beze všie mrákoty. Druhé proto li ty věci tak zčištěny budau: ke cti a k chvále voleným božím. Ano to lidé činie, že, když mají jaké znamenité hostě mieti, že ozdobie a okrásie duom, umetau, koberci ostrau; pakli, ale travau posypí: 33" N — v nich] vyn. N — nebe] nebo(!) BPRTU, tehdy N — čisté bude K 373 slunce bude (+ a U) PU — krásné] kraší BKPRCTU, stkvělejší N nyní jest, bude T — krásný, jasný PRNT, krašší U — bude] vyn. KRU, jasnej C — 374 jest slunce T, slunce bude P, slunce jasný U — proč] protož B — jasné a čisté? N — Jedno] vyn. U — již] vyn. SO — všem hříchům NSO — 375 již všichni... vezmú] vyn. SO — všichni hřiechové] všecky nepra- vosti N — 376 zahnáni] uvrženi N, vehnáni S, vstrčeni O — nebo hřiechové] hříchové zajisté N — naši hříchové S0 — to CUSO — všecko] vyn. 0 — jednali RSO, spůsobili N, uvedli U — a jednají] vyn. PNTUSO, a zjednávají R — 377 země] tato země N, vyn. O — chamradie plodí] nám rodila trní a chamradí (hloží 0) S0 — plodí rodí K — Neb... řekl] A Pán Bůh ráčil říci Adamovi takto: »Pro tvůj hřích O — pro hřiech] na onen čas N, vyn. S — řekl: »Pro (+ tvůj S) hřích NS — 378 vydá] bude tobě roditi SO — Takéž Tak R, A taky U, Ale C, Ano i S0— ty] tyto C, vyn. U — mlhy a bauře C — kteréž bývají, a] vyn. O — a bauře a] aneb C — bauřky S0 — a zlé] ano i zlé N — také zlé PT, zlá RO — 379 vše] ješto B — vše to] krupo- biti O — jednají jednají všecko B, uvedli U — i] ale N — i že již] ale již těch S, a když již O — 380 to všecko S — toto vše čisté bude] vyn. O — vyčištěni NUS, očištěni O — 380—382 i bude ... zčištěny budau] vyn. U — 380—381 i bude ... mrákoty] vyn. O — 381 jasné] bude jasné K — proto také C — 382 všeckny věci S0 — tak] vyn. BC — vyčištěny N, očištěny O — k chvále předkem samému Pánu Bohu, a potom také C — voleným božím] volených božích BKPNTS, volených R, boží a volených jeho O — an U — 383 činie] dobře umějí N, činí, i bude již teprv pravé léto beze vší mrákoty. Druhé proto ty věci tak vyčištěny budau a čisté, ano lidé činí U — že vyn. CU — nějaké BU — znamenité] nové U, vyn. C — hosti KRNUC — že sobě S0 — 384 okráslí K, okrášlí PRCNTUSO — duom] vyn. N, svůj dům S0 — umetau, vykadí N — obestrau RNUSO — pakli — nemají (+ čím jinejm C, + koberců 0) CNO — pakli, ale] anebo KUS posypí posypí dům N, postelí a posypí C, postelau SO — 385 také U — 377 Podle I Mojž. 3, 18 —
Strana 54
54 385 tak on, milý Pán, ty věci zčistí a okráslí ke cti svým milým voleným, svým hostem, ješto sau tam ještě nebývali s svými těly. Ale až svatý Petr a jiní, vezmauc těla oslavená, poberau se tam, a on, milý Pán, míle a ochotně je přijme a přivítá řka: »Poďtež, požehnaní, vládněte královstvím vám připraveným!«, bóhdaj bychom i my také ten 390 hlas uslyšali k sobě! Daj to, milý, drahý Bože! Dále die svaté čtenie: »Nepomine li národ tento, až se ty věci stanau. Nebe a země pominau, ale slova má nepominau«. — Tuto drahý Pán chce, aby se lidé neviklali na jeho řečech a neměli se k nim lehce, ale velmi vážně, a aby jim věřili nade všecko. 395 Nebo tak má velmi býti věřeno řečem božím, že, by všichni andělé z nebes přišli a všichni mrtví z mrtvých vstali a všichni čertie se z pekla přibrali, a odepřeli ti všichni trojí jedinému slovu bo- žiemu, i ještě všichni lidé, což jich jest na světě, a řekli, že tak 33b milej, drahej N — Pán Ježíš T — tyto SO — vyčistí U, očistí O — okrásí PRT, ozdobí NO, okrášlí a ozdobí SC — ke cti] vyn. O — milým] vyn. SO - 386 svým] vyn. BO, božím U, a S — ještě nikdy NUCO — s] vyn. RUSO — až] ač(!) KR — svatý Petr] svatí apoštolé O — 387 Petr, Pavel N — jiní svatí C — vezmauce K — tam] tam, oni také s nimi N — on] vyn. 0 — Pán Ježíš T — 388 velmi míle O — a ochotně] vyn. SO — přijme a] vyn. SO — řka k nim SO — požehnaní Otce mého BPRCNTUSO — 389 při- praveným od ustanovení světa S0 — bóhdaj] Ó, dejž to Buoh N, Ó, dejž nám to také Pán Bůh C, Ó, Pán Bůh račiž nám to dáti T, Ó, Bůh dej U, I dejž (pomáhejž O) nám to (vyn. O) milý Pán Bůh SO — ať bychom S — 389—390 i my ... Bože] my (vyn. O) mohli šťastně (+ a radostně O) ten hlas uslyšeti SO — 389 také vyn. BCU — 390 hlas potěšenej C — Daj to] vyn. BKRONTU — Daj to ... Bože] vyn. P — 391 A dí dále RNT, A dále dokládá S, A na konci dokládá O — Dále ... tento] A dí, že pominauti národ tento nemůže U — svaté čtenie] vyn. PNTC — čtení řka O — že (A O) nepomine PRCNTSO — národ tento] pokolení toto O — ty] všecky BC, tyto KU, tyto všeckny SO — 392 pomine B — 393 Tu chce Pán Buoh B, Tu chce Pán (+ Ježíš T) PRCNTU — drahý) vyn. S, hle, milý O — 393—394 neviklali ... a aby] v (+ těchto 0) řečech nemejlili a jich lehce (+ sobě O) nevážili, ale (+ aby 0) SO — 393 řeči U — 394 nim] ní U — velmi] vyn. P — vážně] vážili C — aby] vyn. BPRC — 395 velmi] tomu SO — řečem božím] což (+ nám 0) Pán praví SO — že vyn. O — 396 nebe BPRCTSO — přišli (ale nepřijdau!) N — a] by PRNT, byť i S — z mrtvých] vyn. S — a] by NTU, anebo O — ďáblové PRCNTU — 396—399 čertie ... kteréž] ďáblové z pekla vyšli (vystaupili O) a (+ kdyby O) tomu odpírali, což SO — 397 přibrali] zběhli U — a odepřeli ... trojí v T připsáno až dodatečně in margine — ti všichni trojí] řečem božím anebo N — trojí vyn. B — jednomu C — 398 i ještě 388 Mat. 25, 34 —
54 385 tak on, milý Pán, ty věci zčistí a okráslí ke cti svým milým voleným, svým hostem, ješto sau tam ještě nebývali s svými těly. Ale až svatý Petr a jiní, vezmauc těla oslavená, poberau se tam, a on, milý Pán, míle a ochotně je přijme a přivítá řka: »Poďtež, požehnaní, vládněte královstvím vám připraveným!«, bóhdaj bychom i my také ten 390 hlas uslyšali k sobě! Daj to, milý, drahý Bože! Dále die svaté čtenie: »Nepomine li národ tento, až se ty věci stanau. Nebe a země pominau, ale slova má nepominau«. — Tuto drahý Pán chce, aby se lidé neviklali na jeho řečech a neměli se k nim lehce, ale velmi vážně, a aby jim věřili nade všecko. 395 Nebo tak má velmi býti věřeno řečem božím, že, by všichni andělé z nebes přišli a všichni mrtví z mrtvých vstali a všichni čertie se z pekla přibrali, a odepřeli ti všichni trojí jedinému slovu bo- žiemu, i ještě všichni lidé, což jich jest na světě, a řekli, že tak 33b milej, drahej N — Pán Ježíš T — tyto SO — vyčistí U, očistí O — okrásí PRT, ozdobí NO, okrášlí a ozdobí SC — ke cti] vyn. O — milým] vyn. SO - 386 svým] vyn. BO, božím U, a S — ještě nikdy NUCO — s] vyn. RUSO — až] ač(!) KR — svatý Petr] svatí apoštolé O — 387 Petr, Pavel N — jiní svatí C — vezmauce K — tam] tam, oni také s nimi N — on] vyn. 0 — Pán Ježíš T — 388 velmi míle O — a ochotně] vyn. SO — přijme a] vyn. SO — řka k nim SO — požehnaní Otce mého BPRCNTUSO — 389 při- praveným od ustanovení světa S0 — bóhdaj] Ó, dejž to Buoh N, Ó, dejž nám to také Pán Bůh C, Ó, Pán Bůh račiž nám to dáti T, Ó, Bůh dej U, I dejž (pomáhejž O) nám to (vyn. O) milý Pán Bůh SO — ať bychom S — 389—390 i my ... Bože] my (vyn. O) mohli šťastně (+ a radostně O) ten hlas uslyšeti SO — 389 také vyn. BCU — 390 hlas potěšenej C — Daj to] vyn. BKRONTU — Daj to ... Bože] vyn. P — 391 A dí dále RNT, A dále dokládá S, A na konci dokládá O — Dále ... tento] A dí, že pominauti národ tento nemůže U — svaté čtenie] vyn. PNTC — čtení řka O — že (A O) nepomine PRCNTSO — národ tento] pokolení toto O — ty] všecky BC, tyto KU, tyto všeckny SO — 392 pomine B — 393 Tu chce Pán Buoh B, Tu chce Pán (+ Ježíš T) PRCNTU — drahý) vyn. S, hle, milý O — 393—394 neviklali ... a aby] v (+ těchto 0) řečech nemejlili a jich lehce (+ sobě O) nevážili, ale (+ aby 0) SO — 393 řeči U — 394 nim] ní U — velmi] vyn. P — vážně] vážili C — aby] vyn. BPRC — 395 velmi] tomu SO — řečem božím] což (+ nám 0) Pán praví SO — že vyn. O — 396 nebe BPRCTSO — přišli (ale nepřijdau!) N — a] by PRNT, byť i S — z mrtvých] vyn. S — a] by NTU, anebo O — ďáblové PRCNTU — 396—399 čertie ... kteréž] ďáblové z pekla vyšli (vystaupili O) a (+ kdyby O) tomu odpírali, což SO — 397 přibrali] zběhli U — a odepřeli ... trojí v T připsáno až dodatečně in margine — ti všichni trojí] řečem božím anebo N — trojí vyn. B — jednomu C — 398 i ještě 388 Mat. 25, 34 —
Strana 55
55 nenie o jediném slovu, kteréž jest sám Pán Kristus mluvil: nesmierně 400 ty máš viece věřiti tomu slovu Pána Ježíše nežli andělóm, ani mrtvým, by z mrtvých vstali, I ani lidem, ani dáblóm z pekla horúcieho. Tak sau to jeho slova a řeči veliké moci a mají býti veliké viery od lidí. Když pak lidé těm jeho slovuom a řečem nevěřie nebo nedbají jich slyšeti a jim poddánu býti a druhdy 405 ješto jim překazie, těm řečem, kteréž jest Syn boží mluvil sám nebo skrze své posly: kterakým hřiechem hřešie a co za to trpěti budau? Že múku věčnú v horauciem pekle, jestliže se toho nepokají. Než pak, jakož die na počátku čtenie svatého, budau znamenie na slunci, na měsíci a na hvězdách. Skrze slunce míní se náš Pán 410 Ježíš, neb on jest slunce spravedlnosti. Které ii jest na něm) znamenie? Znamenie i plnost všie svatosti. Prosmež za to milého 343 34% ještě, by i C — všem světě CU — řekli by K — 399 jednom C — kteréž . .. mluvil] Pána Ježíše N — 399—400 kteréž . . . slovuj vyn. PTU — 399 jest sám] vyn. O — Kristus] Ježíš BKRCSO — ráčil mluviti O — 399—400 nesmierně ... Ježíše] tehdy nemá věřeno ani N, víceji (tedy 0) ť ty máš jistě (víceji O) věřiti slovům těm od Pána Ježíše mluveným SO — 400 nežli] nevěř ani U — 400—402 nežli ... horúcieho] vyn. SO — 401 všem mrtvým C — všem lidem (+ býti N, + kteříž ještě na světě živi sau, ba T) PRNTU 402 Tak .. . moci] neb sau velmi mocna SO — to] vyn. R — a řeči] vyn. U — mají také S — 402—403 býti ... lidí] jim lidé velice věřiti U — 403 veliké viery] u veliké vážnosti O — Když pak] A když U, A kdož pak O — 403 —406 lidé těm ... a co] jich slyšeti a jim věřiti nechtí ani jim poddáni býti, a mnozí se jim protiví a překážejí, aby jich poslové jeho nemluvili: jaké múky S, jim věřiti ani jich slyšeti nechtí, a mnozí se jim i protiví a pře- káží(!), aby jich poslové jeho nemluvili: jaké oni múky O — 403 jeho vyn. U — řečem pravdivým N — 404 nevěří a [jeho neposlouchají] K 404—405 nebo ... kteréž] a nedbají na to, aby je slyšeli, a věřiti nechtí, slovu božímu, a mnozí překážejí řečem božím, an jest je U — 404 a jim ani jim N — poddáni BKPRONT — 405 ješto] ještě N — překážejí BPRCT, překážku činí N — 406 nebo ] i U — své] vyn. R — kterakým] kterak velikým B, ó kterakým velikým N, ó kterakým T, ó, ó, jak převelikejm C, Ó nevěrní, kolikerým U — co] mnoho BC — 407 budau] musí B, musejí, sejdou-li z světa bez pokání N — Že . . . nepokají] v horaucím pekle C, O tom povím potom (dále U), bude-li Buoh ráčiti PRNTU, čas mi nyní nepostačuje (+ vám O) oznámiti, ale (až O) potom jiným časem povím (vyn, O), bude-li († tomu 0) Bůh chtíti. Ale my prosme milého (vyn. O) Boha (vyn. 0). — ať se nad námi (+ Pán Bůh O) smiluje SO 408 Než] Ne T, A SO — Než pak, jakož A že U — pak] vyn. SO — dí se PRNT — svatého] svaté CUO, vyn. S — že budau PRONTUSO — 409 na měsíci] vyn. R — míní] rozumí N — náš] náš milý BPRCU, vyn. SO — 410 Ježíš Kristus milý N — 410—411 Které... Znamenie i] na němžto jest znamení S0 — 410 jest pak C — na něm. vyn. A — 411
55 nenie o jediném slovu, kteréž jest sám Pán Kristus mluvil: nesmierně 400 ty máš viece věřiti tomu slovu Pána Ježíše nežli andělóm, ani mrtvým, by z mrtvých vstali, I ani lidem, ani dáblóm z pekla horúcieho. Tak sau to jeho slova a řeči veliké moci a mají býti veliké viery od lidí. Když pak lidé těm jeho slovuom a řečem nevěřie nebo nedbají jich slyšeti a jim poddánu býti a druhdy 405 ješto jim překazie, těm řečem, kteréž jest Syn boží mluvil sám nebo skrze své posly: kterakým hřiechem hřešie a co za to trpěti budau? Že múku věčnú v horauciem pekle, jestliže se toho nepokají. Než pak, jakož die na počátku čtenie svatého, budau znamenie na slunci, na měsíci a na hvězdách. Skrze slunce míní se náš Pán 410 Ježíš, neb on jest slunce spravedlnosti. Které ii jest na něm) znamenie? Znamenie i plnost všie svatosti. Prosmež za to milého 343 34% ještě, by i C — všem světě CU — řekli by K — 399 jednom C — kteréž . .. mluvil] Pána Ježíše N — 399—400 kteréž . . . slovuj vyn. PTU — 399 jest sám] vyn. O — Kristus] Ježíš BKRCSO — ráčil mluviti O — 399—400 nesmierně ... Ježíše] tehdy nemá věřeno ani N, víceji (tedy 0) ť ty máš jistě (víceji O) věřiti slovům těm od Pána Ježíše mluveným SO — 400 nežli] nevěř ani U — 400—402 nežli ... horúcieho] vyn. SO — 401 všem mrtvým C — všem lidem (+ býti N, + kteříž ještě na světě živi sau, ba T) PRNTU 402 Tak .. . moci] neb sau velmi mocna SO — to] vyn. R — a řeči] vyn. U — mají také S — 402—403 býti ... lidí] jim lidé velice věřiti U — 403 veliké viery] u veliké vážnosti O — Když pak] A když U, A kdož pak O — 403 —406 lidé těm ... a co] jich slyšeti a jim věřiti nechtí ani jim poddáni býti, a mnozí se jim protiví a překážejí, aby jich poslové jeho nemluvili: jaké múky S, jim věřiti ani jich slyšeti nechtí, a mnozí se jim i protiví a pře- káží(!), aby jich poslové jeho nemluvili: jaké oni múky O — 403 jeho vyn. U — řečem pravdivým N — 404 nevěří a [jeho neposlouchají] K 404—405 nebo ... kteréž] a nedbají na to, aby je slyšeli, a věřiti nechtí, slovu božímu, a mnozí překážejí řečem božím, an jest je U — 404 a jim ani jim N — poddáni BKPRONT — 405 ješto] ještě N — překážejí BPRCT, překážku činí N — 406 nebo ] i U — své] vyn. R — kterakým] kterak velikým B, ó kterakým velikým N, ó kterakým T, ó, ó, jak převelikejm C, Ó nevěrní, kolikerým U — co] mnoho BC — 407 budau] musí B, musejí, sejdou-li z světa bez pokání N — Že . . . nepokají] v horaucím pekle C, O tom povím potom (dále U), bude-li Buoh ráčiti PRNTU, čas mi nyní nepostačuje (+ vám O) oznámiti, ale (až O) potom jiným časem povím (vyn, O), bude-li († tomu 0) Bůh chtíti. Ale my prosme milého (vyn. O) Boha (vyn. 0). — ať se nad námi (+ Pán Bůh O) smiluje SO 408 Než] Ne T, A SO — Než pak, jakož A že U — pak] vyn. SO — dí se PRNT — svatého] svaté CUO, vyn. S — že budau PRONTUSO — 409 na měsíci] vyn. R — míní] rozumí N — náš] náš milý BPRCU, vyn. SO — 410 Ježíš Kristus milý N — 410—411 Které... Znamenie i] na němžto jest znamení S0 — 410 jest pak C — na něm. vyn. A — 411
Strana 56
56 Boha, ať nám ráčí dáti účastnu býti jeho svatosti a ráčí na nás také to znamenie učiniti. Druhé prosmež milého Boha, jako tu die: »na měsieci.« Skrze měsiec znamenává se drahá Panna 415 Maria. A které znamenie na nie? Znamenie veliké a hluboké pokory. Prosmež milého Boha, ať to znamenie na nás bude, aby v nás byla hluboká pokora. Prosmež dále milého Boha, jakož die: »i na hvězdách.« Míní svaté apoštoly. Které na nich znamenie? Znamenie mnohých ctností svatých, skutkuov dobrých a pří- 420 kladuov. Prosmež milého Boha, ať to znamenie na nás bude — u ctnosti svaté, skutkové dobří a příkladný život. — A jakož tu dále die: »a na zemi dav lidí.« Prosmež milého Boha, ať nám to ráčí dáti, abychom zsužovali a zdavovali srdce naše a žádosti naše od světských žádostí, a ať nám ráčí dáti bolest a žalost srdečnú 425 na naše na těžké hřiechy. — A jakož die: »pro bázen slévanie zvuku 35" znamenie? Ú PNC, znamenie? I (+ ú T) RT — Znamenie] vyn. RU pilnost B — té vší U — svatosti a spravedlnosti S — 411—414 Prosmež na měsieci] vyn. SO — 411 za to] vyn. B — 413 to] takové N — prosmež] pro svého(!) C — Boha] Syna C — tuto PRNTU — 414 na měsieci] kterak U — znamená RONTUSO — se] vyn(!) T — drahá] vyn. O, drahá a blaho- slavená N — 415—418 které ... na hvězdách] na té máme znamení velikau její pokoru, nebo byla nade všecky nejpokornější. Hvězdy S, na té máme znamení, že jest byla nade všecky nejpokornější. Hvězdy pak O — 415 které to N — znamení bylo N — Ú, znamení (+ na ní T) PCNT, vyn. U — 416 Prosmež... Boha] vyn. N — Ať také N — 417 v nás] na nás C — jakož] u U — 418 míní] tu míní PRCTU, skrze něž míní N, míní se O — svatí apoštolé O — A které jest to N, Nu, které T, I které U — které na nich] a na těch jest (máme O) S0 — 419 Znamenie] vyn. BSO, Ú (Au N), znamení PN, I znamení T, jest U — mnoho O — ctností svatých] vyn. SO — svatých] vyn. N — a mnohejch skutkův C — skutkuov (+ svatých N) a dobrých BPRNTU — přiekladóv [a ne jen samé jalové víry] K, příkladův (+ a O) svatých i (vyn. O) ctností SO — 420 Poprosmež PR, I prosmež TU, Prosmež tedy S, I my také prosme O — Prosmež... Boha] vyn. N — 420—433 to znamenie ... majíce, i] nás ráčí těmi ctnostmi a dobrými pří- klady ozdobiti, ať bychom mohli v den saudný obstáti, a ať ráčí srdce naše zbaviti od světských žádostí a ráčí je v nás vysušiti, abychom v čisté žádosti a mysli S, nás ráčí těmi svatými ctnostmi a příklady ozdobiti, ať bychom mohli v saudný den obstáti, a srdce naše ať ráčí zbaviti od světských žádostí, abychom v čisté žádosti a mysli O — 420 toto C — znamenie] vyn. B — bude] položí, totiž N, bude, totiž U — 421 a skutky dobré N — dobří příkladové a život příkladný dobrý B — život, abychom tím svítili jako hvězdy jasné v temné noci N — jakož tu] vyn. NU — dále] vyn. U — 422 dí čtení svaté NC — lidu NTU — Poprosme PNT — 422—424 ať nám to ... žádostí, a] vyn. B — 422 to] vyn. PRCTU — 423 dáti] v A až in margine drob- nějším písmem — aby R — sužovali KPRCNT — svá C — 425 jakož
56 Boha, ať nám ráčí dáti účastnu býti jeho svatosti a ráčí na nás také to znamenie učiniti. Druhé prosmež milého Boha, jako tu die: »na měsieci.« Skrze měsiec znamenává se drahá Panna 415 Maria. A které znamenie na nie? Znamenie veliké a hluboké pokory. Prosmež milého Boha, ať to znamenie na nás bude, aby v nás byla hluboká pokora. Prosmež dále milého Boha, jakož die: »i na hvězdách.« Míní svaté apoštoly. Které na nich znamenie? Znamenie mnohých ctností svatých, skutkuov dobrých a pří- 420 kladuov. Prosmež milého Boha, ať to znamenie na nás bude — u ctnosti svaté, skutkové dobří a příkladný život. — A jakož tu dále die: »a na zemi dav lidí.« Prosmež milého Boha, ať nám to ráčí dáti, abychom zsužovali a zdavovali srdce naše a žádosti naše od světských žádostí, a ať nám ráčí dáti bolest a žalost srdečnú 425 na naše na těžké hřiechy. — A jakož die: »pro bázen slévanie zvuku 35" znamenie? Ú PNC, znamenie? I (+ ú T) RT — Znamenie] vyn. RU pilnost B — té vší U — svatosti a spravedlnosti S — 411—414 Prosmež na měsieci] vyn. SO — 411 za to] vyn. B — 413 to] takové N — prosmež] pro svého(!) C — Boha] Syna C — tuto PRNTU — 414 na měsieci] kterak U — znamená RONTUSO — se] vyn(!) T — drahá] vyn. O, drahá a blaho- slavená N — 415—418 které ... na hvězdách] na té máme znamení velikau její pokoru, nebo byla nade všecky nejpokornější. Hvězdy S, na té máme znamení, že jest byla nade všecky nejpokornější. Hvězdy pak O — 415 které to N — znamení bylo N — Ú, znamení (+ na ní T) PCNT, vyn. U — 416 Prosmež... Boha] vyn. N — Ať také N — 417 v nás] na nás C — jakož] u U — 418 míní] tu míní PRCTU, skrze něž míní N, míní se O — svatí apoštolé O — A které jest to N, Nu, které T, I které U — které na nich] a na těch jest (máme O) S0 — 419 Znamenie] vyn. BSO, Ú (Au N), znamení PN, I znamení T, jest U — mnoho O — ctností svatých] vyn. SO — svatých] vyn. N — a mnohejch skutkův C — skutkuov (+ svatých N) a dobrých BPRNTU — přiekladóv [a ne jen samé jalové víry] K, příkladův (+ a O) svatých i (vyn. O) ctností SO — 420 Poprosmež PR, I prosmež TU, Prosmež tedy S, I my také prosme O — Prosmež... Boha] vyn. N — 420—433 to znamenie ... majíce, i] nás ráčí těmi ctnostmi a dobrými pří- klady ozdobiti, ať bychom mohli v den saudný obstáti, a ať ráčí srdce naše zbaviti od světských žádostí a ráčí je v nás vysušiti, abychom v čisté žádosti a mysli S, nás ráčí těmi svatými ctnostmi a příklady ozdobiti, ať bychom mohli v saudný den obstáti, a srdce naše ať ráčí zbaviti od světských žádostí, abychom v čisté žádosti a mysli O — 420 toto C — znamenie] vyn. B — bude] položí, totiž N, bude, totiž U — 421 a skutky dobré N — dobří příkladové a život příkladný dobrý B — život, abychom tím svítili jako hvězdy jasné v temné noci N — jakož tu] vyn. NU — dále] vyn. U — 422 dí čtení svaté NC — lidu NTU — Poprosme PNT — 422—424 ať nám to ... žádostí, a] vyn. B — 422 to] vyn. PRCTU — 423 dáti] v A až in margine drob- nějším písmem — aby R — sužovali KPRCNT — svá C — 425 jakož
Strana 57
57 morského a vln«. Prosmež milého Boha, ať nám dá řádnú bázen synovskú k sobě mieti, ješto bychom tudy zbaveni byli oné bázni neřádné, bázni na smrti a v den saudný. A ať nám ráčí dáti úži- tečný pláč na naše na těžké hřiechy, a to vlnobitie ať ráčí v nás 430 sstaviti, abychom se neviklali, ale sstálí i byli ve všem dobrém. — Prosmež ještě milého Boha, jakož tu die: »Schnúti budú lidé« ať milý Buoh ráčí v nás vysušiti všechny zlé a neřádné žádosti, abychom, čisté žádosti majíce, i mohli okusiti hodně jeho drahého těla a jeho drahé krve a tak se mohli bezpečně postaviti den 435 saudný i na smrti před naším milým Bohem. Dajž nám to milý, drahý Pán Buoh! Amen. 35b vyn. U — dí, že U — bázen a PNTU — 426 vlnobití NCTU — I poprosmež T — ať on U — řádnú] radnú pomoc B — 427 ješto bychom] abychom U bázně BKCNTU — 428 bázni] vyn. BKPRT, i C, jenž na člověka přichází N, věčné U — a] i C, a přijde konečně N — 429 to] ta C — v nás] na nás AK, nás(!) R — 430 zastaviti N — 431 Boha za to U — dí svaté čtení, že C — 432 ať] a až U — všechne(!) A — 432—433 a neřádné ... čisté vyn. R — 433 žádosti] vyn. B — majíce dobré R — jeho] vyn. O — drahého vyn. C, drahého a velebného N — 434 a jeho] a PRNT — a jeho drahé vyn. SO — krve s kalicha Páně T, krve důslojně (+ Pána Ježíše O) SO — v den BKPRCTUSO, i potom v den N — 435 Ó, dejž NTU — 435—436 Dajž... Buoh] Čehož nám rač dopomáhati Pán Bůh náš (+ na věky po- žehnaný 0) SO — 435 to [všem] K — 436 Pán vyn. BPCNU — Buoh] ukřižovaný Ježíš B, Bože CN, Bože až na věky věků U — drahý ... Buoh) náš milosrdný a laskavý Otče, skrze Syna svého milého Ježíše) (ps.: Ježíši!), abychom se s tebau radovali! K tomu nám dej pomoc Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý T — Amen] vyn. C — po »Amen« v A připsáno později (jinou rukou): abychom milého Pána Boha právě znali a jemu věrně slúžili, a buďme konečně dobře) (ps.: dobři!) živi, milujíce milého Boha a bližnieho svého a hledajíce na duši zdraví svého a potom královstvie nebeského, kteréhožto nebeského královstvic mně i vám rač dopo... (sic, nedokončeno!) —
57 morského a vln«. Prosmež milého Boha, ať nám dá řádnú bázen synovskú k sobě mieti, ješto bychom tudy zbaveni byli oné bázni neřádné, bázni na smrti a v den saudný. A ať nám ráčí dáti úži- tečný pláč na naše na těžké hřiechy, a to vlnobitie ať ráčí v nás 430 sstaviti, abychom se neviklali, ale sstálí i byli ve všem dobrém. — Prosmež ještě milého Boha, jakož tu die: »Schnúti budú lidé« ať milý Buoh ráčí v nás vysušiti všechny zlé a neřádné žádosti, abychom, čisté žádosti majíce, i mohli okusiti hodně jeho drahého těla a jeho drahé krve a tak se mohli bezpečně postaviti den 435 saudný i na smrti před naším milým Bohem. Dajž nám to milý, drahý Pán Buoh! Amen. 35b vyn. U — dí, že U — bázen a PNTU — 426 vlnobití NCTU — I poprosmež T — ať on U — řádnú] radnú pomoc B — 427 ješto bychom] abychom U bázně BKCNTU — 428 bázni] vyn. BKPRT, i C, jenž na člověka přichází N, věčné U — a] i C, a přijde konečně N — 429 to] ta C — v nás] na nás AK, nás(!) R — 430 zastaviti N — 431 Boha za to U — dí svaté čtení, že C — 432 ať] a až U — všechne(!) A — 432—433 a neřádné ... čisté vyn. R — 433 žádosti] vyn. B — majíce dobré R — jeho] vyn. O — drahého vyn. C, drahého a velebného N — 434 a jeho] a PRNT — a jeho drahé vyn. SO — krve s kalicha Páně T, krve důslojně (+ Pána Ježíše O) SO — v den BKPRCTUSO, i potom v den N — 435 Ó, dejž NTU — 435—436 Dajž... Buoh] Čehož nám rač dopomáhati Pán Bůh náš (+ na věky po- žehnaný 0) SO — 435 to [všem] K — 436 Pán vyn. BPCNU — Buoh] ukřižovaný Ježíš B, Bože CN, Bože až na věky věků U — drahý ... Buoh) náš milosrdný a laskavý Otče, skrze Syna svého milého Ježíše) (ps.: Ježíši!), abychom se s tebau radovali! K tomu nám dej pomoc Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý T — Amen] vyn. C — po »Amen« v A připsáno později (jinou rukou): abychom milého Pána Boha právě znali a jemu věrně slúžili, a buďme konečně dobře) (ps.: dobři!) živi, milujíce milého Boha a bližnieho svého a hledajíce na duši zdraví svého a potom královstvie nebeského, kteréhožto nebeského královstvic mně i vám rač dopo... (sic, nedokončeno!) —
Strana 58
Neděle v advent třetí. (B 25) Epištola svatého Pavla k Korintuom v prvním listu v IIII. kapitole. Bratří! Tak se domnívaj o nás člověk, jakožto o služebnících Kristových a o vla- 5dařích služebností božích. Tuto se již na- lézá, mezi vladaři bude-li který nalezen věrný. Ale mně za najmenší jest, abych byl odsauzen od vás aneb od člověčího dne; ale ani sám sebe saudím. Neb nic sebe svědom ronejsem, avšak v tom spravedliv učiněn ne- jsem; ale ktož mě saudí, Pán ť jest. Protož nechtějtež před časem súditi, dokavadž ne- přijde Pán, kterýž i osvítie skryté věci tem- ností a zjevenjí tajné rady srdcí. A tehdy 15chvála bude jednomu každému od Boha. 1—36 Neděle ... tebú vyn. A — 1 V neděli RSO — v advent) adventní ROUSO 2—15 Epištola... Boha] vyn. RSO — 2 svatého ... listu] v první k Korintóm KC — svatého ... IIII.] k Římanům v XIII. N — v prvním listu] vyn. P — listu v IIII.] vyn. T — VIII. C — kapitole] rozdílu U — 3 Bratří] vyn. U — se domnívaj] smejšlej U — 4 15 služebnících... Boha] šafářích U — 4—5 vladařích služebností] šafářích svátostí PNT — 5 Tuto] Teď K — již] pak PNTC — nalézá] zmienka děje K, otázka děje PNTC — 6—7 mezi .. . věrný] muož-li kdo mezi šafáři věrný nalezen býti PCNT — 7 jest (+ to C) věc KPC — 8 sauzen KPCNT — člověčího dne] lidského rozumu KPCNT — 9 nic sebe] nic do sebe KNT — sebe . . . svědom nejsem] zlého do sebe nevím PC — svědom nejsem] nevím NT — 10 v tom... nejsem] proto sám sebe za spravedlivého nekladu C — nejsem] ne při- psáno v B až dodatečně, nad řádkou 11 ale] nebo PONT — 12 neroďte PNT — před časem] vyn. K — 13 i osvítie] oznámí C — 14 zjeví (spr.) KPCNT — tajné] vyn. PCNT — 15 Boha. [Samověrec každý jen svau sám jalovau víru chválí, praví, že ho(?) spasí a ospravedlní, by pak nic dobr ého) Pánu Bohu ani lidem nikdgy nečinil] K (místy přelepeno a těžko čitelné, jak upozorňují otaz- níky a 3 závorky); Boha. Pán Bůh budiž s vámi! I s duchem tvým! N; Boha. Amen T — 3 nn. 1 Kor. 4, 1—5 —
Neděle v advent třetí. (B 25) Epištola svatého Pavla k Korintuom v prvním listu v IIII. kapitole. Bratří! Tak se domnívaj o nás člověk, jakožto o služebnících Kristových a o vla- 5dařích služebností božích. Tuto se již na- lézá, mezi vladaři bude-li který nalezen věrný. Ale mně za najmenší jest, abych byl odsauzen od vás aneb od člověčího dne; ale ani sám sebe saudím. Neb nic sebe svědom ronejsem, avšak v tom spravedliv učiněn ne- jsem; ale ktož mě saudí, Pán ť jest. Protož nechtějtež před časem súditi, dokavadž ne- přijde Pán, kterýž i osvítie skryté věci tem- ností a zjevenjí tajné rady srdcí. A tehdy 15chvála bude jednomu každému od Boha. 1—36 Neděle ... tebú vyn. A — 1 V neděli RSO — v advent) adventní ROUSO 2—15 Epištola... Boha] vyn. RSO — 2 svatého ... listu] v první k Korintóm KC — svatého ... IIII.] k Římanům v XIII. N — v prvním listu] vyn. P — listu v IIII.] vyn. T — VIII. C — kapitole] rozdílu U — 3 Bratří] vyn. U — se domnívaj] smejšlej U — 4 15 služebnících... Boha] šafářích U — 4—5 vladařích služebností] šafářích svátostí PNT — 5 Tuto] Teď K — již] pak PNTC — nalézá] zmienka děje K, otázka děje PNTC — 6—7 mezi .. . věrný] muož-li kdo mezi šafáři věrný nalezen býti PCNT — 7 jest (+ to C) věc KPC — 8 sauzen KPCNT — člověčího dne] lidského rozumu KPCNT — 9 nic sebe] nic do sebe KNT — sebe . . . svědom nejsem] zlého do sebe nevím PC — svědom nejsem] nevím NT — 10 v tom... nejsem] proto sám sebe za spravedlivého nekladu C — nejsem] ne při- psáno v B až dodatečně, nad řádkou 11 ale] nebo PONT — 12 neroďte PNT — před časem] vyn. K — 13 i osvítie] oznámí C — 14 zjeví (spr.) KPCNT — tajné] vyn. PCNT — 15 Boha. [Samověrec každý jen svau sám jalovau víru chválí, praví, že ho(?) spasí a ospravedlní, by pak nic dobr ého) Pánu Bohu ani lidem nikdgy nečinil] K (místy přelepeno a těžko čitelné, jak upozorňují otaz- níky a 3 závorky); Boha. Pán Bůh budiž s vámi! I s duchem tvým! N; Boha. Amen T — 3 nn. 1 Kor. 4, 1—5 —
Strana 59
59 Čtení svatého Matúše v XI kapitole. V ten čas, když uslyšel Jan v uokovách skutky Kristovy, poslav dva z učedlníkuov svých, vetce jemu: »Ty-li jsi, jenž přijíti 20máš, čili jiného očekáváme?« A odpověděv Ježíš, vetce jim: »Jdúce pověztež Janovi ty věci, které jste viděli a slyšeli: slepí vidí, kulhaví chodí, malomocní se čistí, hluší slyší, mrtví z mrtvých vstávají, chudí se 25čtením zpravují. A blahoslavený jest, kto se nepohorší na mne.« A když oni odešli, počal Ježíš mluviti k zástupuom o Janovi: Co jste vyšli na půšť viděti? Trest větrem kláce- nau? Aneb co ste vyšli viděti? Člověka měk- 30kým rúchem oděného? Nebo zajisté, kteří se měkkým rúchem odívají, v domích krád lov-(B26) ských jsú. Ale co jste vyšli viděti? Proroka? Také, pravím vám, více nežli proroka. Nebo 16 Čtení] Evangelium SO — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení vypsal svatý Matauš N, Čtení svaté, napsal svatý Matauš U — v] vyn. N — kapitole] rozdílu U, kap. Sláva tobě, Hospodine! N — 17 Pro iniciálku V ponecháno místo v T, ale není vyplněna, místo ní napsána drobně litera v — 17—36 V ten ... tebů] vyn. S — 17 V ten čas] vyn. UO — uslyš (sic!) etc. Vejklad R (ostatek evangelia vyn.) — Jan v vězení 0 — 18 o skutcích Kristových UO, — poslal KPCNTUO — 18—19 učedlníky svá (své NO) PNTUO 19 vetce] řka KC, a řekl U, aby řekli O — si ten, kterýž UO — 20 má O čekáme? KPNTU, očekávati máme? O — odpoví- daje PNTUO, odpověděl Pán C — 21 Ježíš vyn. PNT — vetce] řekl jest KUO, a řka C — k nim NC — pověztež] zvěstujtež KOUO — tyto C — 21—22 ty věci, které] co PNTUO — 22 slyšíte a vidíte O — 24 z mrtvých] vyn. K — 24—25 chudí... zpravují] a chudí pak (vyn. O) evandělium svaté přijímají UO 25 čtením svatým KPC — jest vyn. U — který K — 26 nehorší O, nezhorší U na mne] nade mnau U — oni odešli] sta ona odešla T počav T — 27 mluviti] praviti PNTUO — zástupu U — Janovi řka CO 28 vycházeli PNT 28—29 Trest... viděti? vyn. BO — Trest-li PNT, Zdali trest U 29 Aneb] Ale C — vycházeli PNT — Zdali člověka U — 30 Nebo zajisté] Aj KPNTU, EjC, Aj, hle O — 32 Ale] Anebo CUO — vy- cházeli PNT — Proroka-li? PONTU, Zdali proroka? O — 33 Také] Ovšem KC, Jistč PNTUO — 33 34 Nebo ten jest] On ť jest ten zajisté K, Tento 17 nn Mat. 11, 2—10 —
59 Čtení svatého Matúše v XI kapitole. V ten čas, když uslyšel Jan v uokovách skutky Kristovy, poslav dva z učedlníkuov svých, vetce jemu: »Ty-li jsi, jenž přijíti 20máš, čili jiného očekáváme?« A odpověděv Ježíš, vetce jim: »Jdúce pověztež Janovi ty věci, které jste viděli a slyšeli: slepí vidí, kulhaví chodí, malomocní se čistí, hluší slyší, mrtví z mrtvých vstávají, chudí se 25čtením zpravují. A blahoslavený jest, kto se nepohorší na mne.« A když oni odešli, počal Ježíš mluviti k zástupuom o Janovi: Co jste vyšli na půšť viděti? Trest větrem kláce- nau? Aneb co ste vyšli viděti? Člověka měk- 30kým rúchem oděného? Nebo zajisté, kteří se měkkým rúchem odívají, v domích krád lov-(B26) ských jsú. Ale co jste vyšli viděti? Proroka? Také, pravím vám, více nežli proroka. Nebo 16 Čtení] Evangelium SO — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení vypsal svatý Matauš N, Čtení svaté, napsal svatý Matauš U — v] vyn. N — kapitole] rozdílu U, kap. Sláva tobě, Hospodine! N — 17 Pro iniciálku V ponecháno místo v T, ale není vyplněna, místo ní napsána drobně litera v — 17—36 V ten ... tebů] vyn. S — 17 V ten čas] vyn. UO — uslyš (sic!) etc. Vejklad R (ostatek evangelia vyn.) — Jan v vězení 0 — 18 o skutcích Kristových UO, — poslal KPCNTUO — 18—19 učedlníky svá (své NO) PNTUO 19 vetce] řka KC, a řekl U, aby řekli O — si ten, kterýž UO — 20 má O čekáme? KPNTU, očekávati máme? O — odpoví- daje PNTUO, odpověděl Pán C — 21 Ježíš vyn. PNT — vetce] řekl jest KUO, a řka C — k nim NC — pověztež] zvěstujtež KOUO — tyto C — 21—22 ty věci, které] co PNTUO — 22 slyšíte a vidíte O — 24 z mrtvých] vyn. K — 24—25 chudí... zpravují] a chudí pak (vyn. O) evandělium svaté přijímají UO 25 čtením svatým KPC — jest vyn. U — který K — 26 nehorší O, nezhorší U na mne] nade mnau U — oni odešli] sta ona odešla T počav T — 27 mluviti] praviti PNTUO — zástupu U — Janovi řka CO 28 vycházeli PNT 28—29 Trest... viděti? vyn. BO — Trest-li PNT, Zdali trest U 29 Aneb] Ale C — vycházeli PNT — Zdali člověka U — 30 Nebo zajisté] Aj KPNTU, EjC, Aj, hle O — 32 Ale] Anebo CUO — vy- cházeli PNT — Proroka-li? PONTU, Zdali proroka? O — 33 Také] Ovšem KC, Jistč PNTUO — 33 34 Nebo ten jest] On ť jest ten zajisté K, Tento 17 nn Mat. 11, 2—10 —
Strana 60
60 ten jest, o němž napsáno jest: »Aj, já posílám 35anjela mého před tváří tvú, jenž připraví cestu tvú před tebú. Dnes dvě neděli pamatovali sme advent, to příštie Pána Ježíše, A37 jenž jest se ráčil vtěliti pro nás pro hřiešné a přijíti na tento svět a takú psotu a biedu podstúpiti. Taký král a pán nebe a země 40 tak se ráčil velmi ponížiti a pokořiti, služebníkem býti, divná utrhánie, haněnie, bičovánie, uplvánie, poličky trpěti a jiné trýz- něnie a mauky, ješto kto by to vy li pravil, co jest pro nás podstúpil, taký Buoh nesmierný, jehož nebesa osáhnúti nemohú? V ten biedný a hanebný svět přišel a v úzkých jesliech ráčil se svinúti 45 a těžkým poto křížem saužen býti! Ó divná dobroto! A pro koho? Pro nás biedné, hřiešné lidi, pro své nepřátely! Ba, umieme-li jemu z toho poděkovati dobro- dienie? Ach, nastojte, běda nám, hřiešným lidem, nebudem-li 37 (Toto ť NT) jest zajisté PCNTU, Nebo on jest ten O — 34 psáno PNTUO Ej C — 35 svého PUO — před tváří tvú] vyn. O — kterýžto TU — 36 tebau. Vyklad na (+ to T) čtení svaté KT, tebau. Vejklad (+ III. U) PNU — 37 Pro iniciálku D ponecháno jen místo v A, ale vyplněna byla neuměle až v novější době — Dnes] Dnes týden i dnes B, Nejmilejší! Dnes S, Nejmilejší přátelé! Dnes O — dvě neděli] tejden C — neděle NTUSO — připomínali sme sobě N — sme sobě O — advent to] vyn. O — to jest PRNTUS, totižto C — příchod NSO — Páně S0, Pána našeho RNU — Ježíše Krista NTU, vyn. SO — 38 hřiešné [však kající] K — 39 takovau KPCNTUSO — podstaupiti ráčil T — takový CNTU, vyn. SO — a pán] vyn. SO — 40 a tak S0 — ráčil] vyn. O — snížiti SO — a služebníkem naším SO — 41 poličky trpěti] poličko- vání CNO — trpěti] vyn. O — jiná mnohá N, jiné utrhání i U — 41—42 jiné . .. ješto] jiného mnoho SO — 42 mauky těžké R — to všeckno S0 — to všecko vypraviti mohl N — může vypraviti O — co jest] vyn. O — jest on BN — podstaupiti ráčil RO — 43 takový (+ Pán a T) PNTU — taký... jehož] Ó divná dobroto boží, ješto tebe S. Jak jest předivná dobrota boží, ješto jeho velebnosti O — obsáhnúti KRONTUSO — nemohla TS, ne- mohau: však N — v ten] on na ten U — 43—44 v ten ... přišel a] a ty zde v světě S, a tuto zde na světě O — 44 jesličkách PRNTUSO — ráčil si S — 45 pot o m] potem ARUS. potom těžkým O — saužem] sužem (!) T, stižen SO — 46 Ó divná ... koho?] A to všeckno S0 — předivná N — dobroto božská N — Pro] Ú (Au C), pro NC, I pro TU, — biedné] vyn. SO — 47 Ba ... dobrodienie?] vyn. SO - umieme] umíní R — liž my NU — z toho] za to NU — po »poděkovati« připsáno v A drobnějším písmem po straně: jeho; v C přid: z takového, v U přid.: za to jeho — 47—49 dobrodienie .. . — li toho] vyn. B — 48 Ah T — ne-
60 ten jest, o němž napsáno jest: »Aj, já posílám 35anjela mého před tváří tvú, jenž připraví cestu tvú před tebú. Dnes dvě neděli pamatovali sme advent, to příštie Pána Ježíše, A37 jenž jest se ráčil vtěliti pro nás pro hřiešné a přijíti na tento svět a takú psotu a biedu podstúpiti. Taký král a pán nebe a země 40 tak se ráčil velmi ponížiti a pokořiti, služebníkem býti, divná utrhánie, haněnie, bičovánie, uplvánie, poličky trpěti a jiné trýz- něnie a mauky, ješto kto by to vy li pravil, co jest pro nás podstúpil, taký Buoh nesmierný, jehož nebesa osáhnúti nemohú? V ten biedný a hanebný svět přišel a v úzkých jesliech ráčil se svinúti 45 a těžkým poto křížem saužen býti! Ó divná dobroto! A pro koho? Pro nás biedné, hřiešné lidi, pro své nepřátely! Ba, umieme-li jemu z toho poděkovati dobro- dienie? Ach, nastojte, běda nám, hřiešným lidem, nebudem-li 37 (Toto ť NT) jest zajisté PCNTU, Nebo on jest ten O — 34 psáno PNTUO Ej C — 35 svého PUO — před tváří tvú] vyn. O — kterýžto TU — 36 tebau. Vyklad na (+ to T) čtení svaté KT, tebau. Vejklad (+ III. U) PNU — 37 Pro iniciálku D ponecháno jen místo v A, ale vyplněna byla neuměle až v novější době — Dnes] Dnes týden i dnes B, Nejmilejší! Dnes S, Nejmilejší přátelé! Dnes O — dvě neděli] tejden C — neděle NTUSO — připomínali sme sobě N — sme sobě O — advent to] vyn. O — to jest PRNTUS, totižto C — příchod NSO — Páně S0, Pána našeho RNU — Ježíše Krista NTU, vyn. SO — 38 hřiešné [však kající] K — 39 takovau KPCNTUSO — podstaupiti ráčil T — takový CNTU, vyn. SO — a pán] vyn. SO — 40 a tak S0 — ráčil] vyn. O — snížiti SO — a služebníkem naším SO — 41 poličky trpěti] poličko- vání CNO — trpěti] vyn. O — jiná mnohá N, jiné utrhání i U — 41—42 jiné . .. ješto] jiného mnoho SO — 42 mauky těžké R — to všeckno S0 — to všecko vypraviti mohl N — může vypraviti O — co jest] vyn. O — jest on BN — podstaupiti ráčil RO — 43 takový (+ Pán a T) PNTU — taký... jehož] Ó divná dobroto boží, ješto tebe S. Jak jest předivná dobrota boží, ješto jeho velebnosti O — obsáhnúti KRONTUSO — nemohla TS, ne- mohau: však N — v ten] on na ten U — 43—44 v ten ... přišel a] a ty zde v světě S, a tuto zde na světě O — 44 jesličkách PRNTUSO — ráčil si S — 45 pot o m] potem ARUS. potom těžkým O — saužem] sužem (!) T, stižen SO — 46 Ó divná ... koho?] A to všeckno S0 — předivná N — dobroto božská N — Pro] Ú (Au C), pro NC, I pro TU, — biedné] vyn. SO — 47 Ba ... dobrodienie?] vyn. SO - umieme] umíní R — liž my NU — z toho] za to NU — po »poděkovati« připsáno v A drobnějším písmem po straně: jeho; v C přid: z takového, v U přid.: za to jeho — 47—49 dobrodienie .. . — li toho] vyn. B — 48 Ah T — ne-
Strana 61
61 toho dobrodienie jeho a té práce li vděčni! Nahlédněmež v to 38a 50 jeho příštie na tento svět, a nahlédnúc uzříme to příštie jeho plné milosti, plné dobroty a všie lásky i mnohých daruov rozličných a hojných, jediné se připravme a zpuosobme je přijíti. Dnes pak týden měli sme o druhém jeho příštie: to sme pama- tovali, kteréž bude den saudný. A to bude mocné, hrozné, silné 55 a všie bázni, bolesti, hruozy a strachu plné. Ah, milí kře l sťané, čeho my to čekáme? Pomyslíme-li na to? Povážíme-li sobě toho, kterak tu s námi bude, uslyšíme-li ten hlas k sobě: »Poďte, po- žehnaní!« — čili onen: »Odstupte ode mne, zlořečení, do věčného ohně!«? A, nastojte! A toto každý věz, že, jakž budeš na smrti 60 zastižen, tak budeš postaven den saudný, jinak se nikoli nenaděj! Jestliže tě smrt v milosti boží zastihne, tehdy dobře bude tvá věc; pakli nic, tehdy nikoli se nenaděj, aby mohl i potom milosti božie dojíti. Ah, milí křesťané, pro milého Boha, připravujme se k tomu a buďme hotovi, abychom v milosti boží zemřeli; nebo — stojte K — biada(!) T — hřiešným lidem] bude O — lidem] vyn. S — 49 dobrodínství PT — 48—52 toho. .. přijíti] vděčni té jeho práce a nebudem-li jemu z jeho dobrodíní děkovati (a nebudem ... děkovati vyn. O)! Protož se připravujme jeho božských darův přijímati (+ a za jeho dobrodíní jemu děkovati 0) SO — 49 práce jeho T — vděčni býti B — 50 příští v těle, BPRCNT, příští vtělení U — to příštie jeho] je býti N — jeho v těle U — 51 plné milosti] vyn. R, na tento svět že jest plné milosti U — dobroty radosti, plné dobroty B, dobroty, [pravdy] K — všie] vyn. T — 52 jedne B, jedno PRT, toliko N — je] ji B, jej K, jeho N, vyn. PRTU — k přijetí R — 53 Potom dnes SO — pak] vyn. USO — 53—54 to sme ... kteréž bude] kdežto sme sobě připomínali SO — 54 kteréž jenž N — 54—55 den ... silné a] vyn. C — 54 v den BKPRTU — A to] To pak N, To TU, Jaké tu SO — 55 bázně CTUS, vyn. O — strachu] strasti A — Ó K, Ach CNTUSO - moji milí O — 56 čeho ... čekáme?] vyn. SO — li] li my CN — li na to] li kdy na to, čeho my tu (bídní O) dočekáme SO — Po- vážíme . . . toho] vyn. SO — sobě kdy N — toho řka NTU — 57 »Ba, kterak NO — s námi hříšnejmi N — uslyšíme ... k sobě] a (anebo O) který tu hlas uslyšíme, ten (tento 0)-li S0 — li my N — požehnaní Otce mého O — 58 onen hlas C — Odstupte] Odejděte SOP (v P ps.: Oděte(!), Jděte RNTU — ode mne] vyn. PRNTUSO — 59 A] Ach NC. Och U, vyn. SO — nastojte] vyn. SO — to USO, toto jistě C — každý z nás SO — má věděti O - že] vyn. SO — jakkoliv S, jaký koliv O — 60 postižen PSO — takový O — postavený O — v den BKPRCTSO — toho nikoli PRT — 61 Ale jestliže ť NTU — tehdy] tedy SO — bude] stane O — 61—62 tvá věc] tobě U — 62 tebdy] vyn. BPRNTUSO — k milosti B — 63 přijíti B — Ah] Ale K, Ach CNTUSO — moji milí O — 64 tomu, [totiž k hodině smrti časné] K 38b 39a 57 Mat. 25, 34 — 58 Mat. 25, 41 —
61 toho dobrodienie jeho a té práce li vděčni! Nahlédněmež v to 38a 50 jeho příštie na tento svět, a nahlédnúc uzříme to příštie jeho plné milosti, plné dobroty a všie lásky i mnohých daruov rozličných a hojných, jediné se připravme a zpuosobme je přijíti. Dnes pak týden měli sme o druhém jeho příštie: to sme pama- tovali, kteréž bude den saudný. A to bude mocné, hrozné, silné 55 a všie bázni, bolesti, hruozy a strachu plné. Ah, milí kře l sťané, čeho my to čekáme? Pomyslíme-li na to? Povážíme-li sobě toho, kterak tu s námi bude, uslyšíme-li ten hlas k sobě: »Poďte, po- žehnaní!« — čili onen: »Odstupte ode mne, zlořečení, do věčného ohně!«? A, nastojte! A toto každý věz, že, jakž budeš na smrti 60 zastižen, tak budeš postaven den saudný, jinak se nikoli nenaděj! Jestliže tě smrt v milosti boží zastihne, tehdy dobře bude tvá věc; pakli nic, tehdy nikoli se nenaděj, aby mohl i potom milosti božie dojíti. Ah, milí křesťané, pro milého Boha, připravujme se k tomu a buďme hotovi, abychom v milosti boží zemřeli; nebo — stojte K — biada(!) T — hřiešným lidem] bude O — lidem] vyn. S — 49 dobrodínství PT — 48—52 toho. .. přijíti] vděčni té jeho práce a nebudem-li jemu z jeho dobrodíní děkovati (a nebudem ... děkovati vyn. O)! Protož se připravujme jeho božských darův přijímati (+ a za jeho dobrodíní jemu děkovati 0) SO — 49 práce jeho T — vděčni býti B — 50 příští v těle, BPRCNT, příští vtělení U — to příštie jeho] je býti N — jeho v těle U — 51 plné milosti] vyn. R, na tento svět že jest plné milosti U — dobroty radosti, plné dobroty B, dobroty, [pravdy] K — všie] vyn. T — 52 jedne B, jedno PRT, toliko N — je] ji B, jej K, jeho N, vyn. PRTU — k přijetí R — 53 Potom dnes SO — pak] vyn. USO — 53—54 to sme ... kteréž bude] kdežto sme sobě připomínali SO — 54 kteréž jenž N — 54—55 den ... silné a] vyn. C — 54 v den BKPRTU — A to] To pak N, To TU, Jaké tu SO — 55 bázně CTUS, vyn. O — strachu] strasti A — Ó K, Ach CNTUSO - moji milí O — 56 čeho ... čekáme?] vyn. SO — li] li my CN — li na to] li kdy na to, čeho my tu (bídní O) dočekáme SO — Po- vážíme . . . toho] vyn. SO — sobě kdy N — toho řka NTU — 57 »Ba, kterak NO — s námi hříšnejmi N — uslyšíme ... k sobě] a (anebo O) který tu hlas uslyšíme, ten (tento 0)-li S0 — li my N — požehnaní Otce mého O — 58 onen hlas C — Odstupte] Odejděte SOP (v P ps.: Oděte(!), Jděte RNTU — ode mne] vyn. PRNTUSO — 59 A] Ach NC. Och U, vyn. SO — nastojte] vyn. SO — to USO, toto jistě C — každý z nás SO — má věděti O - že] vyn. SO — jakkoliv S, jaký koliv O — 60 postižen PSO — takový O — postavený O — v den BKPRCTSO — toho nikoli PRT — 61 Ale jestliže ť NTU — tehdy] tedy SO — bude] stane O — 61—62 tvá věc] tobě U — 62 tebdy] vyn. BPRNTUSO — k milosti B — 63 přijíti B — Ah] Ale K, Ach CNTUSO — moji milí O — 64 tomu, [totiž k hodině smrti časné] K 38b 39a 57 Mat. 25, 34 — 58 Mat. 25, 41 —
Strana 62
62 65 bude-li to jinak —, by ť všichni mniší, všichni kněžie z)e všeho světa za tě se modlili, žaltáře, vigiljí, rekviem řiekali, kláštery stavěli, vše nic platno nebude. Protož každý má toho žá- dati, aby, když si najbližší spasenie, tehdáž aby tě milý Buoh pojal; ne, jako druzí blázni řiekají, když li kto umře: »Bóhdaj nás 70 tam dlúho čekal!« Oh, blázni nemaudří! Však jest to povaha pekelníkuov. Ale dnes pak již pamatujeme třetie příštie drahého Ježíše, jenž přicházie v duše věrných křesťanóv a svých milých volených; a to příštie jeho jest plné svatosti, plné všeho dobrého, všeho blaho- 75 slavenstvie a divných daruov a milostí, že, v kterauž duši on zavítá a přijde, drahý Ježíš, toho u [dobrého jest účastnost a toho] člověka všecky věci sau svaté a požehnané; jeho duom, jeho komory, jeho pivnice, stodoly, rolé, pole, všechny věci, kteréž koli má, vše svaté a požehnané. A zase, ktož ho v sobě nemá, 80 ten má čerta v sobě; a což koli má, všecko jest proklaté a zlo- řečené — by ť všichni kněží žehnali, nic platno nenie, nezavítá-li ť 39 403 65 -li to] -li ť PRCNTO, -li US — jináč U — mniší] v A napsáno, ale škrtnuto; mníškové B — všichni v A napsáno, ale škrtnuto; vyn. SO — z e] se AC — 66 říkali, ba i NT — kláštery stavěli] vyn. SO — 67 kdyby stavěli NT — vše] tobě to SO — nebude] není S, nebude, ale komu si slaužil, tomu se dostaneš N — každý vyn. AU — toho] vyn. S, sobě toho O — 68 najblíže k spasení K, bližší svého spasení S0 — spasenie] Pána Boha a jeho milosti a spasení svého C, od svého spasení PRNTU — aby] vyn. KCO, v A menším písmem po straně — tě tehdáž R — Buoh z tohoto světa NO — 69 druzí blázni] mnozí S0 — Bóhdaj] Prý, ó, by P, Prý, aby R, Prý, Bůh dej, aby (vyn. TU) NTU, Dejž Bůh, aby CSO — 70 Och C NT, Ach USO — blázni a O — 71 pekelníkův a zatra- — cencův N, pekelníkův, tak říkati O 72 Ale] vyn. PRNTSO, A U — pak] vyn. U — pamatujme C, budem sobě připomínati SO — toho drahého PRNT — Ježíše] Pána našeho Ježíše Krista B, Pána K, Pána Ježíše PRNT — 73 duši CSO — [pravých] věrných K, věřících N — 74 jest] bude O — všeho dobrého] vyn. O — všeho (druhé)] vyn. S, všeho dobrodínství, všeho B — blahoslavenství i všeho dobrého U — 75 že] takže N, vyn. S, a O — on] vyn. C — 76 a přijde ... Ježíš] vyn. SO — [dobrého jest účastnost a toho] vyn. BKPRONTUSO — 77 požehnané, ba (jak 0) NTUO — 77—78 jeho komory] komory SO, jeho komora U — 78 jeho pivnice] pivnice CSO — tak i stodoly O — pole] plod života jeho i N, i TU, lauky SO — 78—79 všechny ... vše] i všecko (vyn. O), k čemu by (+ jen koliv 0) ruce své vstáhl, jest (bude 0) S0 — 79 a] vše BCN, a vše PUT, všeckno R — v sobě] vyn. B — 80 ten] ten ť konečně N, jistě že ť O — dábla PRONTUSO — v sobě] vyn. SO — což koli má] k čemu by koli (+ své 0) ruce přičinil SO — prokleté B — 81 a by ť pak O — kněží,
62 65 bude-li to jinak —, by ť všichni mniší, všichni kněžie z)e všeho světa za tě se modlili, žaltáře, vigiljí, rekviem řiekali, kláštery stavěli, vše nic platno nebude. Protož každý má toho žá- dati, aby, když si najbližší spasenie, tehdáž aby tě milý Buoh pojal; ne, jako druzí blázni řiekají, když li kto umře: »Bóhdaj nás 70 tam dlúho čekal!« Oh, blázni nemaudří! Však jest to povaha pekelníkuov. Ale dnes pak již pamatujeme třetie příštie drahého Ježíše, jenž přicházie v duše věrných křesťanóv a svých milých volených; a to příštie jeho jest plné svatosti, plné všeho dobrého, všeho blaho- 75 slavenstvie a divných daruov a milostí, že, v kterauž duši on zavítá a přijde, drahý Ježíš, toho u [dobrého jest účastnost a toho] člověka všecky věci sau svaté a požehnané; jeho duom, jeho komory, jeho pivnice, stodoly, rolé, pole, všechny věci, kteréž koli má, vše svaté a požehnané. A zase, ktož ho v sobě nemá, 80 ten má čerta v sobě; a což koli má, všecko jest proklaté a zlo- řečené — by ť všichni kněží žehnali, nic platno nenie, nezavítá-li ť 39 403 65 -li to] -li ť PRCNTO, -li US — jináč U — mniší] v A napsáno, ale škrtnuto; mníškové B — všichni v A napsáno, ale škrtnuto; vyn. SO — z e] se AC — 66 říkali, ba i NT — kláštery stavěli] vyn. SO — 67 kdyby stavěli NT — vše] tobě to SO — nebude] není S, nebude, ale komu si slaužil, tomu se dostaneš N — každý vyn. AU — toho] vyn. S, sobě toho O — 68 najblíže k spasení K, bližší svého spasení S0 — spasenie] Pána Boha a jeho milosti a spasení svého C, od svého spasení PRNTU — aby] vyn. KCO, v A menším písmem po straně — tě tehdáž R — Buoh z tohoto světa NO — 69 druzí blázni] mnozí S0 — Bóhdaj] Prý, ó, by P, Prý, aby R, Prý, Bůh dej, aby (vyn. TU) NTU, Dejž Bůh, aby CSO — 70 Och C NT, Ach USO — blázni a O — 71 pekelníkův a zatra- — cencův N, pekelníkův, tak říkati O 72 Ale] vyn. PRNTSO, A U — pak] vyn. U — pamatujme C, budem sobě připomínati SO — toho drahého PRNT — Ježíše] Pána našeho Ježíše Krista B, Pána K, Pána Ježíše PRNT — 73 duši CSO — [pravých] věrných K, věřících N — 74 jest] bude O — všeho dobrého] vyn. O — všeho (druhé)] vyn. S, všeho dobrodínství, všeho B — blahoslavenství i všeho dobrého U — 75 že] takže N, vyn. S, a O — on] vyn. C — 76 a přijde ... Ježíš] vyn. SO — [dobrého jest účastnost a toho] vyn. BKPRONTUSO — 77 požehnané, ba (jak 0) NTUO — 77—78 jeho komory] komory SO, jeho komora U — 78 jeho pivnice] pivnice CSO — tak i stodoly O — pole] plod života jeho i N, i TU, lauky SO — 78—79 všechny ... vše] i všecko (vyn. O), k čemu by (+ jen koliv 0) ruce své vstáhl, jest (bude 0) S0 — 79 a] vše BCN, a vše PUT, všeckno R — v sobě] vyn. B — 80 ten] ten ť konečně N, jistě že ť O — dábla PRONTUSO — v sobě] vyn. SO — což koli má] k čemu by koli (+ své 0) ruce přičinil SO — prokleté B — 81 a by ť pak O — kněží,
Strana 63
63 on sám, drahý, milý Ježíš. Nuže, ll chceme-liž, aby k nám přišel 40b a zavítal, učiňmež takto: Beřme sobě často před oči a nahlédajme k tomu jeho příští v těle dobrotivém, milostivém a vší lásky a 85 milosti plnkém), jenž, takú milostí sa nachýlen k nám, takau psotu, biedu podstúpiti ráčil, tak se velmi ponížil a ničehuož jest neměl, by nám toho nedal, i tělo, i božstvie i duši i všecko nám dal a pro nás, aby nám pomohl. Pak nahlédnúc k tomu, važmež a zamilujmež jeho v tom a snažme se, abychom se jemu zase láskau 90 a milostí oplatili, plniece jeho všecka přikázanie, a cožkoli zvieme jeho vuole, abychom ihned hotovi byli plniti, a což jest on zapo- 413 co jest jich bylo na světě, je a bude S, kněží, co jest jich bylo od počátku světa aneb ještě bude, tobě O — nenie] nebude USO — 81—82 nezavítá... Ježíš] vyn. SO — 82 sám] nám sám C, vyn. NTU — drahý] vyn. B, drahej Pán C — milý] vyn. P, Pán RNTU — Nu U — Nu, tedy, milí křesťané, jestliže chceme O — chcete C — -liž my N — vám C — 83 zavítal ( v nás O) milý (vyn. O), drahý Ježíš SO — učiníme R, učiňtež C — takto] to s vo- chotností a U — Beřte C — nahlídejte C — 84 příští a nahlídejme k jeho příští(!) R — 83—84 a nahlédajme ... milostivém] jeho svaté vtělení dob- rotivé O — 84 dobrotivému, milostivému N — milostivém] milosrdnému S — 84—85 a milosti] vyn. BPRCNTUSO — 85 pln kém) v A korigo- váno tím, že koncové nem přetrženo a po opravě dodatečné zbylo: plny, plnému N, plné O — jenž a U — jenž... sa] nebo jest takovau láskau byl O — takovau CNTSU — milostí] láskau S — sa] vyn. S — nachýlen k nám] v A pův. psáno: k nachylen; k vymazáno (ale dosud je jasně viděti), po »nachylen« -- je znaménko, k němuž po straně připsáno: »k nám« nachýlen] nakloněn NSO — k nám, až se tak ponížil, že S0 — takovú PRONTUSO — 86 podstúpiti ráčil] pro nás podstaupil (podstaupiti ráčil O) S0 — tak ... ponížil] vyn. SO — ponížil a] ponížiti, že (a TC) NTC — 87 by nám] aby SO — nedal všeho U — i božstvie] s božstvím SO — 87—88 i všecko ... pro nás] vyn. SO — 88 pro nás] to proto učinil U — jen aby SO — spomohl (+ z pekelné propasti O) SO — Pak] A U — nahlédnauce BO, nahlédna PRNTUS — tomu] němu SO — pod važmež drobnějším písmem v A napsáno: važme sobě toho — važmež a] vážně (+ úT) PRCNTSO, važme to U — 89 zamilujž PC, milujmež U — v tom] hned O — snaž PRC — 89—93 snažme se . . . plnili] jemu se srdečnau láskau a milostí odměňujme, hotovi jsauce jeho svatá přikázaní naplniti, ano i to všeckno, což kolivěk zvíš z slova božího, že jest vůle jeho, to aby ihned činil, a což jest zapovědíno v jeho svatých přikázaních toho se s pilností varuj O — 89 aby PRC — abychom se] vyn.(!) B — jemu] vyn. U — zase] vyn. B — 90 a milostí] vyn. RC — odplatil a milostivě (milostí C) RC, odplacovali NT, mohli odpláceti U — plně PC. plnil R — všecka] vyn. S — svatá přikázaní CNTU — zvíš (+ že U) PRCTUS, bychom zvěděli N — 91 vůli R, vůle býti N, z vůle jeho S — aby RCTUS — hotov byl PRCTUS — plniti] to
63 on sám, drahý, milý Ježíš. Nuže, ll chceme-liž, aby k nám přišel 40b a zavítal, učiňmež takto: Beřme sobě často před oči a nahlédajme k tomu jeho příští v těle dobrotivém, milostivém a vší lásky a 85 milosti plnkém), jenž, takú milostí sa nachýlen k nám, takau psotu, biedu podstúpiti ráčil, tak se velmi ponížil a ničehuož jest neměl, by nám toho nedal, i tělo, i božstvie i duši i všecko nám dal a pro nás, aby nám pomohl. Pak nahlédnúc k tomu, važmež a zamilujmež jeho v tom a snažme se, abychom se jemu zase láskau 90 a milostí oplatili, plniece jeho všecka přikázanie, a cožkoli zvieme jeho vuole, abychom ihned hotovi byli plniti, a což jest on zapo- 413 co jest jich bylo na světě, je a bude S, kněží, co jest jich bylo od počátku světa aneb ještě bude, tobě O — nenie] nebude USO — 81—82 nezavítá... Ježíš] vyn. SO — 82 sám] nám sám C, vyn. NTU — drahý] vyn. B, drahej Pán C — milý] vyn. P, Pán RNTU — Nu U — Nu, tedy, milí křesťané, jestliže chceme O — chcete C — -liž my N — vám C — 83 zavítal ( v nás O) milý (vyn. O), drahý Ježíš SO — učiníme R, učiňtež C — takto] to s vo- chotností a U — Beřte C — nahlídejte C — 84 příští a nahlídejme k jeho příští(!) R — 83—84 a nahlédajme ... milostivém] jeho svaté vtělení dob- rotivé O — 84 dobrotivému, milostivému N — milostivém] milosrdnému S — 84—85 a milosti] vyn. BPRCNTUSO — 85 pln kém) v A korigo- váno tím, že koncové nem přetrženo a po opravě dodatečné zbylo: plny, plnému N, plné O — jenž a U — jenž... sa] nebo jest takovau láskau byl O — takovau CNTSU — milostí] láskau S — sa] vyn. S — nachýlen k nám] v A pův. psáno: k nachylen; k vymazáno (ale dosud je jasně viděti), po »nachylen« -- je znaménko, k němuž po straně připsáno: »k nám« nachýlen] nakloněn NSO — k nám, až se tak ponížil, že S0 — takovú PRONTUSO — 86 podstúpiti ráčil] pro nás podstaupil (podstaupiti ráčil O) S0 — tak ... ponížil] vyn. SO — ponížil a] ponížiti, že (a TC) NTC — 87 by nám] aby SO — nedal všeho U — i božstvie] s božstvím SO — 87—88 i všecko ... pro nás] vyn. SO — 88 pro nás] to proto učinil U — jen aby SO — spomohl (+ z pekelné propasti O) SO — Pak] A U — nahlédnauce BO, nahlédna PRNTUS — tomu] němu SO — pod važmež drobnějším písmem v A napsáno: važme sobě toho — važmež a] vážně (+ úT) PRCNTSO, važme to U — 89 zamilujž PC, milujmež U — v tom] hned O — snaž PRC — 89—93 snažme se . . . plnili] jemu se srdečnau láskau a milostí odměňujme, hotovi jsauce jeho svatá přikázaní naplniti, ano i to všeckno, což kolivěk zvíš z slova božího, že jest vůle jeho, to aby ihned činil, a což jest zapovědíno v jeho svatých přikázaních toho se s pilností varuj O — 89 aby PRC — abychom se] vyn.(!) B — jemu] vyn. U — zase] vyn. B — 90 a milostí] vyn. RC — odplatil a milostivě (milostí C) RC, odplacovali NT, mohli odpláceti U — plně PC. plnil R — všecka] vyn. S — svatá přikázaní CNTU — zvíš (+ že U) PRCTUS, bychom zvěděli N — 91 vůli R, vůle býti N, z vůle jeho S — aby RCTUS — hotov byl PRCTUS — plniti] to
Strana 64
64 věděl, abychom se varovali, a což jest přikázal, to milovali, tomu poddáni byli a to v skutku plnili; a nahlédnúc k jeho druhému příštie, jenž bude v saudný den, hroznému, abychom se jeho báli 95 a tak li varovali se z té bázně zle činiti, a nahlédnauc k uonomu milostivému [příští], i opláceli se jemu zase milováním a z té milosti abychom činili dobré skutky. A tak konečně, bude-li to do nás, konečně bóhdá jeho třetieho příštie dosáhneme, drahého Ježíše, že ť přijde a zavítá v naše duše bóhdá! Ej, snažmež se na 100 to, milí křesťané, abychom jemu miesto připravili, aby v nás za- vítal a přišel drahý Ježíš. Dajž nám li to milý, drahý Buoh! Ano za to bude modlitba — počnúce od středy až do Božieho narozenie — na každé mši takto: »Prosíme, milý Bože Otče, rač 41 42° naplniti NU, učiniti S — zapovědíti ráčil N — 92 abychom] toho RNCTUS — varuje PK, varovati NTU, varuj CS — jest] vyn. S — rozkázal K, poručil a přikázal N, přikazuje S, on přikázal U — to máš U — miluje PRC, milovati NTU, miluj a S — 92—93 tomu skutku byli podáni a jej milovati a plnili B — 93 poddáni byli] jsa poddán PRCTU, poddánu býti N, poddán buď S — a to v skutku plnili] vyn. S — plně PRC, plniti NTU — nahlédnauce B, nahlédna PRONTUSO — jeho] tomu SO — druhému] drahému(!) O — 94 jenž a to U, kteréž O — 94—95 abychom... varovali se] i (+ aby NTO, vyn. S) bál se jeho a tak (+† aby T) varoval se PRONTSO, a aby se jeho bál a aby nesměl U — 95 z té bázně] vyn. SO, v té bázni U — bázni B — zle a převráceně N — zle činiti] hřešiti U — činiti [a hřešiti] K — nahlédna PRONTUSO — 95—97 k uonomu ... skutky] k jeho milosr- denství, aby také činil skutky milosrd né (d vyn.(!) O — 96 [příští] vyn. BKPRCNTUS — oplácel PRON, plácel(!) T, odplácel U — jemu] vyn. C — 97 abychom vyn. PRCS, aby NTU — činil PRNTUS, činiti C — dobré] milosrdné S — skutky [a svaté pokání] K — konečně] vyn. PRNTUSO, — to] to dvé BKPCNTU, to dvoje R, vyn. O — 98 nás] tebe PRONTUSO — konečně] vyn. SO — bóhdá] vyn. PSO, Bůh dá R, v naději boží C, věř, že NTU — jeho] vyn. NTUS, i O — dosáhneš (+ to jest U) PRONTUSO — drahého] Pána O — 99 že] a věř, že O — v naši duši BK, v tvú duši PRCNTUSO — bóhdá] vyn. PNTUSO, Pán Bůh C, bůhdá R — Ej] Au N, ITU, ÓO, vyn. S — snažte C, snažujmež S0 — na to] na to skutečně B, k tomu U — 100 abyšte C, a abychom U — místa v svých srdcích O — aby on N — 100—101 aby ... přišel] kde by měl přebývati O — zavítal kraloval U — 101 a přišel] vyn. S — milej, drahej NTU — Dajž nám to] Pomáhejž nám S — Dajž... Buoh] vyn. NTUO — vám C — drahý vyn. PS — 102 Ano] Ano to P, Ana to R, An N, A U — bude i N — počna U, počnauc CS — 103 narození Pána Krista T — na každé... takto] v níž takto prosíme S, v níž takto budem prositi O — svaté mši N — Prosíme] vyn. S, Ó O — Otče] vyn. O — 104 k připravovánie] ku připomínaní C — cesty UO, cest tvých C — Syna] Svatého PRNT — milého, svatého U —
64 věděl, abychom se varovali, a což jest přikázal, to milovali, tomu poddáni byli a to v skutku plnili; a nahlédnúc k jeho druhému příštie, jenž bude v saudný den, hroznému, abychom se jeho báli 95 a tak li varovali se z té bázně zle činiti, a nahlédnauc k uonomu milostivému [příští], i opláceli se jemu zase milováním a z té milosti abychom činili dobré skutky. A tak konečně, bude-li to do nás, konečně bóhdá jeho třetieho příštie dosáhneme, drahého Ježíše, že ť přijde a zavítá v naše duše bóhdá! Ej, snažmež se na 100 to, milí křesťané, abychom jemu miesto připravili, aby v nás za- vítal a přišel drahý Ježíš. Dajž nám li to milý, drahý Buoh! Ano za to bude modlitba — počnúce od středy až do Božieho narozenie — na každé mši takto: »Prosíme, milý Bože Otče, rač 41 42° naplniti NU, učiniti S — zapovědíti ráčil N — 92 abychom] toho RNCTUS — varuje PK, varovati NTU, varuj CS — jest] vyn. S — rozkázal K, poručil a přikázal N, přikazuje S, on přikázal U — to máš U — miluje PRC, milovati NTU, miluj a S — 92—93 tomu skutku byli podáni a jej milovati a plnili B — 93 poddáni byli] jsa poddán PRCTU, poddánu býti N, poddán buď S — a to v skutku plnili] vyn. S — plně PRC, plniti NTU — nahlédnauce B, nahlédna PRONTUSO — jeho] tomu SO — druhému] drahému(!) O — 94 jenž a to U, kteréž O — 94—95 abychom... varovali se] i (+ aby NTO, vyn. S) bál se jeho a tak (+† aby T) varoval se PRONTSO, a aby se jeho bál a aby nesměl U — 95 z té bázně] vyn. SO, v té bázni U — bázni B — zle a převráceně N — zle činiti] hřešiti U — činiti [a hřešiti] K — nahlédna PRONTUSO — 95—97 k uonomu ... skutky] k jeho milosr- denství, aby také činil skutky milosrd né (d vyn.(!) O — 96 [příští] vyn. BKPRCNTUS — oplácel PRON, plácel(!) T, odplácel U — jemu] vyn. C — 97 abychom vyn. PRCS, aby NTU — činil PRNTUS, činiti C — dobré] milosrdné S — skutky [a svaté pokání] K — konečně] vyn. PRNTUSO, — to] to dvé BKPCNTU, to dvoje R, vyn. O — 98 nás] tebe PRONTUSO — konečně] vyn. SO — bóhdá] vyn. PSO, Bůh dá R, v naději boží C, věř, že NTU — jeho] vyn. NTUS, i O — dosáhneš (+ to jest U) PRONTUSO — drahého] Pána O — 99 že] a věř, že O — v naši duši BK, v tvú duši PRCNTUSO — bóhdá] vyn. PNTUSO, Pán Bůh C, bůhdá R — Ej] Au N, ITU, ÓO, vyn. S — snažte C, snažujmež S0 — na to] na to skutečně B, k tomu U — 100 abyšte C, a abychom U — místa v svých srdcích O — aby on N — 100—101 aby ... přišel] kde by měl přebývati O — zavítal kraloval U — 101 a přišel] vyn. S — milej, drahej NTU — Dajž nám to] Pomáhejž nám S — Dajž... Buoh] vyn. NTUO — vám C — drahý vyn. PS — 102 Ano] Ano to P, Ana to R, An N, A U — bude i N — počna U, počnauc CS — 103 narození Pána Krista T — na každé... takto] v níž takto prosíme S, v níž takto budem prositi O — svaté mši N — Prosíme] vyn. S, Ó O — Otče] vyn. O — 104 k připravovánie] ku připomínaní C — cesty UO, cest tvých C — Syna] Svatého PRNT — milého, svatého U —
Strana 65
65 zbuditi srdce naše k připravovánie cest Syna tvého milého, abychom 105 čistými myslmi a dušemi tobě slúžili.« I zdá ť se to malý dar, v kohož ť on zavítá? Aha, zajisté velmi veliký! Což z toho dobrého bude? Toto: že, v kohož on, drahý Ježíš, zavítá, že všichni hřiechové budau jemu li shlazeni a od- puštěni; druhé, že divnými milostmi a dary ta duše bude naplněna; 110 třetie, že divné síly nabude, že všichni čertie z horúcieho pekla i se vším peklem nebudau moci proti jediné duši odolati, a tak bude silna, že všem pokušením dábelským odolá a divné chuti vokusí zde v nábožném vobieraní s svým milým Bohem. Čtvrté), setrvá-li v tom, v té milosti, že, když ii bude na smrti, divné 115 potěšenie mieti bude a žádného se strachu nebude báti. Protož to jest náramně drahá věc, Ježíš v kterauž duši zavítá. I mníte vy, by to bylo lehce komu dáno, ten drahý Ježíš? Ba, musí ť o to člověk pracovati, usilovati a žádati na milém Bohu, chce-li ť toho 425 433 ať bychom mohli(!) O — 105 s čistýma myslema U, čistau (s čistau O) myslí S0 — myslemi RN — dušemi] srdcem S, z celého srdce O — 106 I ... to) I co ť se zdá to NT, I co se tobě zdá U — I... dar] Och, zajisté veliký tě to dar boží O — zdá ť se] zdaliž jest S — to snad C Aha] Ó ba N. Aha, ba T — Aha ... velmi] A ba převelmi ť jest U, Au, ba, jistě S — 106—107 Aha ... veliký!] vyn. O — 106 zajisté] vyn. PRN velmi] velmi ť jest C, vyn. N — 107 Což z toho] Z toho pak což PRNT — Což ... Toto] A v tom přijde mnoho dobrého, a to tak U — 107—108 Což... zavítá, že] nebo S0 — 107 Toto] Au (Ú T), toto NT — 108 Pán Ježíš B — jeho hříchové U — jemu shlazeni a] vyn. U — shlazeni a] vyn. O — 109 druhé] druhé toto U, vyn. SO - že] a S0 — a dary] vyn. O — 110 třetie, že divné] a takové SO — že kdyby SO — ďáblové PRCNTUSO — pekla vyšli S, pekla přišli O — 111 vším svým S — vším peklem] všemi pekelníky B, vší svau mocí O — moci ... odolati] jí moci nic uškoditi O — proti] vyn. S — jediné] té jediné BKNT, té jedné PRS, té U — a] neb N — 112 pokušením dábelským] pekelníkuom B — odolá] odolá i pokušení ďábelskému B, bude moci odolati O — 112 —113 a divné .. . vobieraní] obírajíce se S — a divné... Bohem] vyn. O — 113 v nábožném vobieraní] v náboženství a v uobieranie B, v náboženství a obíraním R, v náboženství a v nábožném obíraní U — (Čtvrté) Třetí AKPC, A S — 113—114 Čtvrté , setrvá-li v tom] a kdož setrvá O — 114 v tom, totiž S — že] ten O — na] po R — 115—116 Protoz ... zavítá] vyn. SO — 116 Ježíš, přešťastná ta duše NU — 116—117 Ježíš... drahý] vyn. T — 116 v kterauž on B, v kteraužto on NU — duši vyn. ANU — 116—117 I mníte .. . komu] Ale vy se domní- váte, že to lehce bude někomu S, Vím ť o tom dobře, že vy se domníváte, že to lehce někomu bude O — mníte ... ten] mní-li ť kto, by ť mu tak lehce byl dán B — 117 lehké anebo lehce U, lehce tak nebo běžně N — komu] vyn. U — dán U — ten drahý Ježíš] červeně přetrženo A, vyn. SO — Ba, jistě že ť se musí O — 118 člověk násilně NTU — pracovati] velmi pracovati Rokycanova Postilla. 5
65 zbuditi srdce naše k připravovánie cest Syna tvého milého, abychom 105 čistými myslmi a dušemi tobě slúžili.« I zdá ť se to malý dar, v kohož ť on zavítá? Aha, zajisté velmi veliký! Což z toho dobrého bude? Toto: že, v kohož on, drahý Ježíš, zavítá, že všichni hřiechové budau jemu li shlazeni a od- puštěni; druhé, že divnými milostmi a dary ta duše bude naplněna; 110 třetie, že divné síly nabude, že všichni čertie z horúcieho pekla i se vším peklem nebudau moci proti jediné duši odolati, a tak bude silna, že všem pokušením dábelským odolá a divné chuti vokusí zde v nábožném vobieraní s svým milým Bohem. Čtvrté), setrvá-li v tom, v té milosti, že, když ii bude na smrti, divné 115 potěšenie mieti bude a žádného se strachu nebude báti. Protož to jest náramně drahá věc, Ježíš v kterauž duši zavítá. I mníte vy, by to bylo lehce komu dáno, ten drahý Ježíš? Ba, musí ť o to člověk pracovati, usilovati a žádati na milém Bohu, chce-li ť toho 425 433 ať bychom mohli(!) O — 105 s čistýma myslema U, čistau (s čistau O) myslí S0 — myslemi RN — dušemi] srdcem S, z celého srdce O — 106 I ... to) I co ť se zdá to NT, I co se tobě zdá U — I... dar] Och, zajisté veliký tě to dar boží O — zdá ť se] zdaliž jest S — to snad C Aha] Ó ba N. Aha, ba T — Aha ... velmi] A ba převelmi ť jest U, Au, ba, jistě S — 106—107 Aha ... veliký!] vyn. O — 106 zajisté] vyn. PRN velmi] velmi ť jest C, vyn. N — 107 Což z toho] Z toho pak což PRNT — Což ... Toto] A v tom přijde mnoho dobrého, a to tak U — 107—108 Což... zavítá, že] nebo S0 — 107 Toto] Au (Ú T), toto NT — 108 Pán Ježíš B — jeho hříchové U — jemu shlazeni a] vyn. U — shlazeni a] vyn. O — 109 druhé] druhé toto U, vyn. SO - že] a S0 — a dary] vyn. O — 110 třetie, že divné] a takové SO — že kdyby SO — ďáblové PRCNTUSO — pekla vyšli S, pekla přišli O — 111 vším svým S — vším peklem] všemi pekelníky B, vší svau mocí O — moci ... odolati] jí moci nic uškoditi O — proti] vyn. S — jediné] té jediné BKNT, té jedné PRS, té U — a] neb N — 112 pokušením dábelským] pekelníkuom B — odolá] odolá i pokušení ďábelskému B, bude moci odolati O — 112 —113 a divné .. . vobieraní] obírajíce se S — a divné... Bohem] vyn. O — 113 v nábožném vobieraní] v náboženství a v uobieranie B, v náboženství a obíraním R, v náboženství a v nábožném obíraní U — (Čtvrté) Třetí AKPC, A S — 113—114 Čtvrté , setrvá-li v tom] a kdož setrvá O — 114 v tom, totiž S — že] ten O — na] po R — 115—116 Protoz ... zavítá] vyn. SO — 116 Ježíš, přešťastná ta duše NU — 116—117 Ježíš... drahý] vyn. T — 116 v kterauž on B, v kteraužto on NU — duši vyn. ANU — 116—117 I mníte .. . komu] Ale vy se domní- váte, že to lehce bude někomu S, Vím ť o tom dobře, že vy se domníváte, že to lehce někomu bude O — mníte ... ten] mní-li ť kto, by ť mu tak lehce byl dán B — 117 lehké anebo lehce U, lehce tak nebo běžně N — komu] vyn. U — dán U — ten drahý Ježíš] červeně přetrženo A, vyn. SO — Ba, jistě že ť se musí O — 118 člověk násilně NTU — pracovati] velmi pracovati Rokycanova Postilla. 5
Strana 66
66 dosáhnúti; nebo ne každému to dáno bývá. Neb die svatý Petr: 120 »Nezjevil ť jest toho Ježíše drahého Buoh Otec všemu lidu, ale nám, svědkuom li zřízeným od Boha, nám jest jeho zjevil.« Ale tento lid tělesný a hovadný nemuož toho mieti ani právě žádati, aby v nich drahý Ježíš obýval; ač všickni žádají řečí, ale skutky odpierají. Proč to? Pro toto: že sau neokusili té chuti a té radosti, 125 kteráž bývá z přítomnosti drahého Ježíše věrným dušém; nebo die svatý Petr: »Jestliže ste vokusili, kterak jest chutný Pán.« Protož svatý Pavel i věda to, co dobrého přicházé těm dušém, v kteréž drahý Ježíš přicházie, žádal toho Korintóm řka: »Žádám ť já toho na milým Bohu, aby drahý Ježíš přebýval v vaších(!) 130 srdciech.« A potom, když sau byli naplněni tau milostí drahého Ježíše, opět mluví svatý Pavel a řka: »Dieky činím Bohu Otci v Kristu Ježíšovi za vás, Korintové, že ste ve všem bohati učiněni, a nenie ničehuož, aby se vám nedostávalo v milosti boží.« I Dajž to i nám také, milý, drahý Bože! nebo nynie, tento 135 čas, vždy cierkev svatá toho žádá, aby ráčil přijíti a zavítati milý, milý Ježíš, ano teď opět budau zpievati: »O sapiencia!«, C, starati, o to pracovati O — žádati ve dne i v noci toho N, žádati toho SO — 118—119 chce-li .. . dosáhnúti] vyn. S — chce-li ... bývá] aby ten dar jemu dán byl O — 119 dosahovati U — to dáno bývá] ten dar dán bývá, jediné komuž Bůh ráčí S — bývá] vyn. TU — Neb] Jakž R — Neb díe] Dí zajisté N — Petr, že O — 120 jest] jest jeho (ho K) KPRONTU — Ježíše drahého] vyn. SO — 121 nám] vyn. SO — 122 tělesný a] vyn. O — toho] ho SO — ani právě žádati] a nežádá toho U — 123 aby] aby jiných aby(!) B — drahý] Pán KRONTO, vyn. BPUS — přebýval USO — všickni toho O — řečí] vyn. B, slovy a řečí C, řkauce řečí U — skutkem NU, skutky toho O — 124 zapírají U — Proč... toto] a to proto S0 — Pro toto] Proto PRC, Au (ÚT, I U), proto RTU — té radosti] radosti SO — 125 drahého) toho drahého Pána C, Pána O — Ježíše [kajícímu K — věrným a upřímným N — 125—140 nebo .. . milostí] vyn. SO — 126 jak a kterak U — jest [dobrý, svatý a] K — 127 věda] znaje K, vida T — to] vyn. C — přicházé pochází U — 128 v kteréž on C — Korintským N, k Korintům RCU — 129 drahý] vyn. BKPNU, Pán RCT — přebýval skrze víru T — 130 srdciech] dušéch B — 131 mluví] praví U — a řka] vyn. BPRONTU — činím já PRONTU — 132 Ježíši, Pánu našem U — učiněni v něm NTU 133 niče- héhož B — nenedostávalo B - 134 Ó, dejž NT — to i] vyn. BN, to CU — také] vyn. B, to také N, všem C — drahý] vyn. B — Bože, toho všem dojíti B — 136 milý] v BKRN 443 44 43° 119 Skutk. 10, 11 — 126 1 Petr 2, 3 — 128 Pavel k Eſez. 3, 17 — 131 Podle 1 Pavla Kor. 1, 4—7 —
66 dosáhnúti; nebo ne každému to dáno bývá. Neb die svatý Petr: 120 »Nezjevil ť jest toho Ježíše drahého Buoh Otec všemu lidu, ale nám, svědkuom li zřízeným od Boha, nám jest jeho zjevil.« Ale tento lid tělesný a hovadný nemuož toho mieti ani právě žádati, aby v nich drahý Ježíš obýval; ač všickni žádají řečí, ale skutky odpierají. Proč to? Pro toto: že sau neokusili té chuti a té radosti, 125 kteráž bývá z přítomnosti drahého Ježíše věrným dušém; nebo die svatý Petr: »Jestliže ste vokusili, kterak jest chutný Pán.« Protož svatý Pavel i věda to, co dobrého přicházé těm dušém, v kteréž drahý Ježíš přicházie, žádal toho Korintóm řka: »Žádám ť já toho na milým Bohu, aby drahý Ježíš přebýval v vaších(!) 130 srdciech.« A potom, když sau byli naplněni tau milostí drahého Ježíše, opět mluví svatý Pavel a řka: »Dieky činím Bohu Otci v Kristu Ježíšovi za vás, Korintové, že ste ve všem bohati učiněni, a nenie ničehuož, aby se vám nedostávalo v milosti boží.« I Dajž to i nám také, milý, drahý Bože! nebo nynie, tento 135 čas, vždy cierkev svatá toho žádá, aby ráčil přijíti a zavítati milý, milý Ježíš, ano teď opět budau zpievati: »O sapiencia!«, C, starati, o to pracovati O — žádati ve dne i v noci toho N, žádati toho SO — 118—119 chce-li .. . dosáhnúti] vyn. S — chce-li ... bývá] aby ten dar jemu dán byl O — 119 dosahovati U — to dáno bývá] ten dar dán bývá, jediné komuž Bůh ráčí S — bývá] vyn. TU — Neb] Jakž R — Neb díe] Dí zajisté N — Petr, že O — 120 jest] jest jeho (ho K) KPRONTU — Ježíše drahého] vyn. SO — 121 nám] vyn. SO — 122 tělesný a] vyn. O — toho] ho SO — ani právě žádati] a nežádá toho U — 123 aby] aby jiných aby(!) B — drahý] Pán KRONTO, vyn. BPUS — přebýval USO — všickni toho O — řečí] vyn. B, slovy a řečí C, řkauce řečí U — skutkem NU, skutky toho O — 124 zapírají U — Proč... toto] a to proto S0 — Pro toto] Proto PRC, Au (ÚT, I U), proto RTU — té radosti] radosti SO — 125 drahého) toho drahého Pána C, Pána O — Ježíše [kajícímu K — věrným a upřímným N — 125—140 nebo .. . milostí] vyn. SO — 126 jak a kterak U — jest [dobrý, svatý a] K — 127 věda] znaje K, vida T — to] vyn. C — přicházé pochází U — 128 v kteréž on C — Korintským N, k Korintům RCU — 129 drahý] vyn. BKPNU, Pán RCT — přebýval skrze víru T — 130 srdciech] dušéch B — 131 mluví] praví U — a řka] vyn. BPRONTU — činím já PRONTU — 132 Ježíši, Pánu našem U — učiněni v něm NTU 133 niče- héhož B — nenedostávalo B - 134 Ó, dejž NT — to i] vyn. BN, to CU — také] vyn. B, to také N, všem C — drahý] vyn. B — Bože, toho všem dojíti B — 136 milý] v BKRN 443 44 43° 119 Skutk. 10, 11 — 126 1 Petr 2, 3 — 128 Pavel k Eſez. 3, 17 — 131 Podle 1 Pavla Kor. 1, 4—7 —
Strana 67
67 »Ó maudrosti!« — a minie milého Syna božieho —, »kteráž si pošla z aust Najvyššieho, zavítaj v nás!« Ej, milí křesťané, jak byšte vy měli nynie toho žádati na svých modlitbách, aby ráčil 140 v nás zavítati svau svatau milostí! A, pro milého Boha a pro- vaše spa senie, nevažte sobě toho lehce a nezanetbávajte! Ale co die svaté čtenie k našemu naučenie, vizme: »Když uslyšal Jan v uokovách.« Kde jest byl Jan v uokovách? U Erodesa. Ó, ti všichni sau v uokovách a u vězení Erodesa — dábla škare- 145 dého —, kteří sau přivázáni milováním a péčí ná r)amnau tohoto světa biedného, těkati, běhati, nad mieru fresovati se, 10-poto- vati, a což jest božského a spasenie svého, toho zanet bávati a jako na stranu odložiti. Ó, co jest toho lidu, milý Bože, ješto 453 45 jen jednou — milej, drahej NTU— [Pán] Ježíš K — ano se BC bude BC — O sapiencia] vyn. K se sapientia, totižto C — 137 maudrosti boží CN — mínie] nyní(!) R, to míní CNTU — milého] vyn. C — prý, kteráž TU 138 v nás] nás(!) R Aj PRN, Ó, ó C — 139 bychom my BPRNTU — nyní i vždycky NTU — 140 nás] vás K — svatau] vyn. KPRCTU — A] A proto B, Ó U, Aj (Ó 0), milí křesťané SO, vyn. C — Boha, prosme B 141 vaše] své BPRNTUSO - nevažme BPRNTUSO — toho tak TU nezanedbávajme BPRNTU, nezanedbávejme (+ toho 0) na svých modlitbách žádati, aby v nás zavítal svau milostí SO — 142 dí dále C s svaté] vyn. S k našemu spasení a B —- k našemu naučenie] vyn. O — k našemu ... vizme] obraťme to k našemu naučení N, vyn S Když, prej SO 143 po »Jan« v A in marg. červeně: svatý - v uokovách skutky Kristovy BC, v okovách o skutcích Kristo- vých S0 — Kde ... v nokovách?] vyn. BR 143 144 Kde ... všichni sau] Tak duchovně my sme všickni S, To nám duchovně znamená, že sme my všickni O — 143 Herodesa, kde jest byl R — UJi B, I, u NT — Eroda K 144 Ó] vyn. BPRONTU — uokovách] mukách B — a u vězení vyn. SO u Herodesa SO — toho ďábla S0 — zlého, škaredého N, šeredného SO 145 kteří ... přivázáni] kterémuž sme se zavázali O — sau] sme S - péčí a milováním náramným B — nanamnau(!) A — 145— 146 k tomuto světu bídnému, jakožto N 146 se] vyn. T, se o sebe S — 1 0 potovati] lepotovati A, lopotovati se BONTU, staraje se o sebe O, vyn. S — 147 to, což O jest] vyn. S — božího U 147—148 a spasenie ... Ó] odkládáme na stranu, ješto jest to velmi zlé. Ó milý Pane Bože O, a nám spasitedl- ného, toho na stranu odkládati jest velmi zlé. Ach, milý Bože S — 147 svého] vlastního N, své duše U — zanedbati BKPT, zanedbají R, zanedbávají C, nedbají U 148 na stranu] v stranu U — odloží R, odkládati N — O] A BKPRONT« nyní toho O — toho lidu] mnoho takových lidí U — lidu] vyn. N, lidu velmi (vyn. O) mnoho S0 — milý Bože] vyn. SO — Bože, 143 Sem patrně vztahuje se přípisek v A nad str. 15a: Skutky pa“ xy (= Pána Kristovy) 5*
67 »Ó maudrosti!« — a minie milého Syna božieho —, »kteráž si pošla z aust Najvyššieho, zavítaj v nás!« Ej, milí křesťané, jak byšte vy měli nynie toho žádati na svých modlitbách, aby ráčil 140 v nás zavítati svau svatau milostí! A, pro milého Boha a pro- vaše spa senie, nevažte sobě toho lehce a nezanetbávajte! Ale co die svaté čtenie k našemu naučenie, vizme: »Když uslyšal Jan v uokovách.« Kde jest byl Jan v uokovách? U Erodesa. Ó, ti všichni sau v uokovách a u vězení Erodesa — dábla škare- 145 dého —, kteří sau přivázáni milováním a péčí ná r)amnau tohoto světa biedného, těkati, běhati, nad mieru fresovati se, 10-poto- vati, a což jest božského a spasenie svého, toho zanet bávati a jako na stranu odložiti. Ó, co jest toho lidu, milý Bože, ješto 453 45 jen jednou — milej, drahej NTU— [Pán] Ježíš K — ano se BC bude BC — O sapiencia] vyn. K se sapientia, totižto C — 137 maudrosti boží CN — mínie] nyní(!) R, to míní CNTU — milého] vyn. C — prý, kteráž TU 138 v nás] nás(!) R Aj PRN, Ó, ó C — 139 bychom my BPRNTU — nyní i vždycky NTU — 140 nás] vás K — svatau] vyn. KPRCTU — A] A proto B, Ó U, Aj (Ó 0), milí křesťané SO, vyn. C — Boha, prosme B 141 vaše] své BPRNTUSO - nevažme BPRNTUSO — toho tak TU nezanedbávajme BPRNTU, nezanedbávejme (+ toho 0) na svých modlitbách žádati, aby v nás zavítal svau milostí SO — 142 dí dále C s svaté] vyn. S k našemu spasení a B —- k našemu naučenie] vyn. O — k našemu ... vizme] obraťme to k našemu naučení N, vyn S Když, prej SO 143 po »Jan« v A in marg. červeně: svatý - v uokovách skutky Kristovy BC, v okovách o skutcích Kristo- vých S0 — Kde ... v nokovách?] vyn. BR 143 144 Kde ... všichni sau] Tak duchovně my sme všickni S, To nám duchovně znamená, že sme my všickni O — 143 Herodesa, kde jest byl R — UJi B, I, u NT — Eroda K 144 Ó] vyn. BPRONTU — uokovách] mukách B — a u vězení vyn. SO u Herodesa SO — toho ďábla S0 — zlého, škaredého N, šeredného SO 145 kteří ... přivázáni] kterémuž sme se zavázali O — sau] sme S - péčí a milováním náramným B — nanamnau(!) A — 145— 146 k tomuto světu bídnému, jakožto N 146 se] vyn. T, se o sebe S — 1 0 potovati] lepotovati A, lopotovati se BONTU, staraje se o sebe O, vyn. S — 147 to, což O jest] vyn. S — božího U 147—148 a spasenie ... Ó] odkládáme na stranu, ješto jest to velmi zlé. Ó milý Pane Bože O, a nám spasitedl- ného, toho na stranu odkládati jest velmi zlé. Ach, milý Bože S — 147 svého] vlastního N, své duše U — zanedbati BKPT, zanedbají R, zanedbávají C, nedbají U 148 na stranu] v stranu U — odloží R, odkládati N — O] A BKPRONT« nyní toho O — toho lidu] mnoho takových lidí U — lidu] vyn. N, lidu velmi (vyn. O) mnoho S0 — milý Bože] vyn. SO — Bože, 143 Sem patrně vztahuje se přípisek v A nad str. 15a: Skutky pa“ xy (= Pána Kristovy) 5*
Strana 68
68 tiem přílišným pečováním zaneprázdníce se, ono o hospodářstvie, 150 ono o kupectvie těkají, běhají, ale což jest božského, to vlažně a tesklivě; páteře ť nemohau spieti, aby se mysl nikam netrhla k tělesným věcem! Ale proč jest byl Jan v uokovách a u vězení u Erodesa krále? Však die jiný evangelista, svatý Marek, že jest Erodes mi ll loval 155 Jana a rád jeho poslauchal a mnohé věci činil. Proto jest seďal, že jest Erodesa trestal z cizoložstva. Ach, nestojte! jakaj jest to hřiech, cizoložstvo a smilstvo, neb náramně mnoho z toho jiných hřiechuov pochodí, ono vraždy, [ono] nenávisti, ana ť žena hledí muže otráviti, aby s uoniemno mohla vobývati svobodně; 160 častokrát též muž ženy, ono ji bude práti, divně trápiti, aby 46" v tomto lidu N — 149 tiem] vyn. SO — zaneprázdnili sau se PRNTU, zanepražďňují se S0 — 149—150 onino (onen S, onenno 0) hospodářstvím, onino (onen s S, jiný 0) kupectvím USO — 149 o] vyn. BRNT — přílišným hospodářstvím N — 150 o] vyn. BRNT — kupectvím N — těkají, běhají] běhá, jiný jiného hledí S, a onen opět jiného hledí O — běhají, právě i ne- právěs tím zacházejí N — ale] a B — božské P, božího U — vlažně] važme(!) B, velmi vlažně S — vlažně a tesklivč] velmi tesklivě vykonáváme O — 151 tesklivě činí N — páteře .. . spieti] modlitbu (otčenáš U, takže (+ té 0) modlitby Páně S0) nemohau zříkati PUSO, páteřů ť (ba, otčenáš N) ne- mohau zříkati RN — páteře ť] modlitby ť C, Ba, otčenáš T — zpíti B, zří- kati C — nikam] jinam U, vyn. SO — neztrhla B — 153 Ale] A B, Hle K, Ale medle O — Jan] svatý Jan BRO, vyn. S — v uokovách a] vyn. O — u Erodesa] Herodesa PS, u Oredosa(!) B, vyn. O — krále] vyn. SO — 154 Však] I však T, ano O — die] píše SO — jiný evan- gelista] vyn. USO — evangelista Páně N — 155 Jana] nad tím zkrat- kou napsáno červeně v A svatého; svatého Jana U, ho O - a rád ... činil] vyn. BPRCNTUS — Proto] Ú, hle, pro tu příčinu N, I, ole (prej O), proto TUO, I, proto, prej S — seděl BKRONTUSO — 156 tresktal K — z cizoložstva mrzutého, nebo jest obýval s manželkou bratra svého O — Oh PR, Ochy N, Ohy TU, Och S — nastojte NTUSO — jaký BKNTUS, což veliký O — 157 to ]vyn. O — cizoložství C — a smilstvo] vyn. U — náramně] vyn. O — mnoho] vyn. B — toho] něho N — 158 pochází (+ a za sebau táhne N) BCNUSO — ono] jako sau O, vyn. US — [ono] i T, vyn. KPRCNUSO — nenávisti, nevážnosti U, nenávisti, vády, hně- vové SO — ano U — mnohá žena S0 — 159 bude hleděti S0 — svého muže O — s uoniemno ... vobývati] mohla s jinými hřešiti SO — 159—160 s uoniemno ... ono] jen svobodně mohla hřešiti; a mnohý také muž neb žena, an U — 160 ano častokrát O — též] tolikéž SO — ženu BPRONT, činí ženě S, ženě učiní O — ono] ano ť RN — ono ... trápiti] bude ji trápiti, s ní se bíti SO — práti, bíti bude se s ní C — aby jedno B, aby tím KPRTU, 154 Marek 6, 20 —
68 tiem přílišným pečováním zaneprázdníce se, ono o hospodářstvie, 150 ono o kupectvie těkají, běhají, ale což jest božského, to vlažně a tesklivě; páteře ť nemohau spieti, aby se mysl nikam netrhla k tělesným věcem! Ale proč jest byl Jan v uokovách a u vězení u Erodesa krále? Však die jiný evangelista, svatý Marek, že jest Erodes mi ll loval 155 Jana a rád jeho poslauchal a mnohé věci činil. Proto jest seďal, že jest Erodesa trestal z cizoložstva. Ach, nestojte! jakaj jest to hřiech, cizoložstvo a smilstvo, neb náramně mnoho z toho jiných hřiechuov pochodí, ono vraždy, [ono] nenávisti, ana ť žena hledí muže otráviti, aby s uoniemno mohla vobývati svobodně; 160 častokrát též muž ženy, ono ji bude práti, divně trápiti, aby 46" v tomto lidu N — 149 tiem] vyn. SO — zaneprázdnili sau se PRNTU, zanepražďňují se S0 — 149—150 onino (onen S, onenno 0) hospodářstvím, onino (onen s S, jiný 0) kupectvím USO — 149 o] vyn. BRNT — přílišným hospodářstvím N — 150 o] vyn. BRNT — kupectvím N — těkají, běhají] běhá, jiný jiného hledí S, a onen opět jiného hledí O — běhají, právě i ne- právěs tím zacházejí N — ale] a B — božské P, božího U — vlažně] važme(!) B, velmi vlažně S — vlažně a tesklivč] velmi tesklivě vykonáváme O — 151 tesklivě činí N — páteře .. . spieti] modlitbu (otčenáš U, takže (+ té 0) modlitby Páně S0) nemohau zříkati PUSO, páteřů ť (ba, otčenáš N) ne- mohau zříkati RN — páteře ť] modlitby ť C, Ba, otčenáš T — zpíti B, zří- kati C — nikam] jinam U, vyn. SO — neztrhla B — 153 Ale] A B, Hle K, Ale medle O — Jan] svatý Jan BRO, vyn. S — v uokovách a] vyn. O — u Erodesa] Herodesa PS, u Oredosa(!) B, vyn. O — krále] vyn. SO — 154 Však] I však T, ano O — die] píše SO — jiný evan- gelista] vyn. USO — evangelista Páně N — 155 Jana] nad tím zkrat- kou napsáno červeně v A svatého; svatého Jana U, ho O - a rád ... činil] vyn. BPRCNTUS — Proto] Ú, hle, pro tu příčinu N, I, ole (prej O), proto TUO, I, proto, prej S — seděl BKRONTUSO — 156 tresktal K — z cizoložstva mrzutého, nebo jest obýval s manželkou bratra svého O — Oh PR, Ochy N, Ohy TU, Och S — nastojte NTUSO — jaký BKNTUS, což veliký O — 157 to ]vyn. O — cizoložství C — a smilstvo] vyn. U — náramně] vyn. O — mnoho] vyn. B — toho] něho N — 158 pochází (+ a za sebau táhne N) BCNUSO — ono] jako sau O, vyn. US — [ono] i T, vyn. KPRCNUSO — nenávisti, nevážnosti U, nenávisti, vády, hně- vové SO — ano U — mnohá žena S0 — 159 bude hleděti S0 — svého muže O — s uoniemno ... vobývati] mohla s jinými hřešiti SO — 159—160 s uoniemno ... ono] jen svobodně mohla hřešiti; a mnohý také muž neb žena, an U — 160 ano častokrát O — též] tolikéž SO — ženu BPRONT, činí ženě S, ženě učiní O — ono] ano ť RN — ono ... trápiti] bude ji trápiti, s ní se bíti SO — práti, bíti bude se s ní C — aby jedno B, aby tím KPRTU, 154 Marek 6, 20 —
Strana 69
69 spieše umřela, aby li s uoněmino mohl [svobodně] vobývati. 46 A takoví cizoložníci nic sobě neváží ani hrdla svého, ani duše své, ani statku [svého], všeho ť se odváží, ani ť se Boha bojí, ani ť se lidí stydí, tak jest to náramně škodlivý hřiech a lidi 165 oslepuje! A takoví hřiešníci mají druhé miesto v pekle v mukách ihned po kacířiech. Vidíš, k čemu ť jest připravilo Erodesa cizoložstvo, že Janovi svatému, jenžto mezi syny lid skými větší nepovstal nad něj, hlavu jemu kázal srúbiti. Davidovi se žádný hřiech nezpomínal, 170 jediné cizoložstvo; co jest mnoho jiného zlého činil (vraždu učinil, z pýchy lid kázal zčísti) — ač proto mnoho trpěl, avšak žádný jiný hřiech jemu nenie počtien, jakož o tom psáno stojí v knihách Královských: »Ve všech věcech chodil jest David vedlé vuole božie krom l toho, což učinil s ženau Uriášovau.« Ten hřiech 47 475/ aby mu SO — 161 spíšeji O — mohla umříti N — suoněmino] s jinú BUSO, s uonau K, s onúno PRNC, s vononau T — [svobodně] vyn. KPRONTUSO 162 A] Nebo O — sobě] vyn. B, oni sobě U, již sobě KPRCNTSO — ani hrdla] hrdla O, ba ani hrdla U — hrdla svého] těla SO — ani duše] vyn. B, ba ani té milé duše N — 163 své] vyn. BPRONTUSO — statkuov PRT — [svého] vyn. BKPRONTUSO — ale všeho SO — se] sobě(!) O — takoví odváží N — ani ť se] aniž R — 163—164 ani ť se . . . stydí] ani (ano ani O) se lidí nestydí ani Boha nebojí NTUSO — 163 ť se] vyn. P — 164 to] vyn. S0 — ten hřích S0 — a] až O — 165 oslepující N — 165—166 v pekle . . . ihned] vyn. O — 165 v mukách] vyn. S — 166 ihned] vyn. U — 167 Vidíš] Hle, vidíš S, Pohleďtež, milí lidé O — jest je S — připravilo] přivedlo USO, připravilo činils (? ps.: czinlf) R — tohoto Herodesa N, Herodes(!) S vcizoložstvo, že] pro cizoložstvo S, že pro své cizoložstvo O — 168 jenžto] nad něhož PRNTUSO — lidskými] ženskejmi C — větší] žádný O — nad něj] vyn. PRNTUSO — 169 hlavu ... srúbiti] a on kázal jemu hlavu stíti U - jemu] vyn. KPRCNTSO — poručil N, rozkázal O — stíti (+ a sraubiti C) CRSO — Ano i Davidovi O — se žádný ... nezpomínal] Pán Bůh žádného hříchu nespomenul S0 — nezpomenul KPRNT, nepři- pomenul U — 170 než jediné C, jen U — co koliv N — 170—171 co jest... zčísti] vyn. S — 170 co jest ... činil] ačkoliv mnoho jiných hříchův učinil O — jest on U — jiného] vyn. U — nebo vraždy N — učinil] spáchal O — 171 poručil N, rozkázal O — čísti U — proto] vyn. B — přetrpěl O — 171— 172 žádný ... stojí] to vše za hřích nebylo jemu počítáno, nebo máme o tom napsáno S, za žádný hřích jemu to nebylo počítáno, jakož máme o tom napsáno O — 172 nenie počten] nepočten a tak stižen nebyl C — jako tento K — napsáno BKPNTU — stojí] vyn. KPRC, jest NTU — v knihách Královských] Regum RC, v knihách Regum (+ totiž Králov- — ských N) NT, vyn. U — 173 Královských takto B, Královských, že S0 Prý, ve všech NTU — David svatý R — 174 toho] vyn. O — Ten hřiech] 173 1 (3) Král. 15, 5 —
69 spieše umřela, aby li s uoněmino mohl [svobodně] vobývati. 46 A takoví cizoložníci nic sobě neváží ani hrdla svého, ani duše své, ani statku [svého], všeho ť se odváží, ani ť se Boha bojí, ani ť se lidí stydí, tak jest to náramně škodlivý hřiech a lidi 165 oslepuje! A takoví hřiešníci mají druhé miesto v pekle v mukách ihned po kacířiech. Vidíš, k čemu ť jest připravilo Erodesa cizoložstvo, že Janovi svatému, jenžto mezi syny lid skými větší nepovstal nad něj, hlavu jemu kázal srúbiti. Davidovi se žádný hřiech nezpomínal, 170 jediné cizoložstvo; co jest mnoho jiného zlého činil (vraždu učinil, z pýchy lid kázal zčísti) — ač proto mnoho trpěl, avšak žádný jiný hřiech jemu nenie počtien, jakož o tom psáno stojí v knihách Královských: »Ve všech věcech chodil jest David vedlé vuole božie krom l toho, což učinil s ženau Uriášovau.« Ten hřiech 47 475/ aby mu SO — 161 spíšeji O — mohla umříti N — suoněmino] s jinú BUSO, s uonau K, s onúno PRNC, s vononau T — [svobodně] vyn. KPRONTUSO 162 A] Nebo O — sobě] vyn. B, oni sobě U, již sobě KPRCNTSO — ani hrdla] hrdla O, ba ani hrdla U — hrdla svého] těla SO — ani duše] vyn. B, ba ani té milé duše N — 163 své] vyn. BPRONTUSO — statkuov PRT — [svého] vyn. BKPRONTUSO — ale všeho SO — se] sobě(!) O — takoví odváží N — ani ť se] aniž R — 163—164 ani ť se . . . stydí] ani (ano ani O) se lidí nestydí ani Boha nebojí NTUSO — 163 ť se] vyn. P — 164 to] vyn. S0 — ten hřích S0 — a] až O — 165 oslepující N — 165—166 v pekle . . . ihned] vyn. O — 165 v mukách] vyn. S — 166 ihned] vyn. U — 167 Vidíš] Hle, vidíš S, Pohleďtež, milí lidé O — jest je S — připravilo] přivedlo USO, připravilo činils (? ps.: czinlf) R — tohoto Herodesa N, Herodes(!) S vcizoložstvo, že] pro cizoložstvo S, že pro své cizoložstvo O — 168 jenžto] nad něhož PRNTUSO — lidskými] ženskejmi C — větší] žádný O — nad něj] vyn. PRNTUSO — 169 hlavu ... srúbiti] a on kázal jemu hlavu stíti U - jemu] vyn. KPRCNTSO — poručil N, rozkázal O — stíti (+ a sraubiti C) CRSO — Ano i Davidovi O — se žádný ... nezpomínal] Pán Bůh žádného hříchu nespomenul S0 — nezpomenul KPRNT, nepři- pomenul U — 170 než jediné C, jen U — co koliv N — 170—171 co jest... zčísti] vyn. S — 170 co jest ... činil] ačkoliv mnoho jiných hříchův učinil O — jest on U — jiného] vyn. U — nebo vraždy N — učinil] spáchal O — 171 poručil N, rozkázal O — čísti U — proto] vyn. B — přetrpěl O — 171— 172 žádný ... stojí] to vše za hřích nebylo jemu počítáno, nebo máme o tom napsáno S, za žádný hřích jemu to nebylo počítáno, jakož máme o tom napsáno O — 172 nenie počten] nepočten a tak stižen nebyl C — jako tento K — napsáno BKPNTU — stojí] vyn. KPRC, jest NTU — v knihách Královských] Regum RC, v knihách Regum (+ totiž Králov- — ských N) NT, vyn. U — 173 Královských takto B, Královských, že S0 Prý, ve všech NTU — David svatý R — 174 toho] vyn. O — Ten hřiech] 173 1 (3) Král. 15, 5 —
Strana 70
70 175 cizoložstvo, když ty jinému s ženau obýváš! Méně by jemu uškodil, kdyby jemu za deset tisíc kop vzal aneb by jemu všecko spálil, a to proto, že sau manželé jedno tělo, jenž, povedau-li to manžel- stvie řádně, budau tělo duchovnie a aud těla duchovnieho Kristova, to jest cierkve svaté, kteréhožto těla hlava jest Kristus: a ty to 180 dielo dělíš je od li jich hlavy, Pána Ježíše. Ten hřiech, smilstvo a cizoložstvo, sau větší hřiechové než kteří jiní; a to proto, neb jiní hřiechové poškvrňují duše toliko, ale tito poškvrňují těla i duše a tiem častokrát umenšují a ukracují sobě života a sami se mordují. I mníte vy, by ti jediné byli zatra- 185 ceni, ješto se sami včsie aneb že se sám zabí? Uzříš v saudný den, co ť jich bude s těmi odsauzeno, ješto se sami věsie, těch, kteří li takovými věcmi života sobě ukracují; nebo častým smilstvem Neb jest největší hřích to mrzuté O — 174—175 Ten ... cizoložstvo] To jest pak hřích cizoložný N — 175 jinému] jemu B, bližnímu svému N — ženau] jeho manželkau O — méněji SO — Ó, však by mu méně N — 176 deset] vyn. R — tisícuov B — kop] vyn. B, kop statku O — vzal] pobral U — aneb] než PR, anebo než BNC, aneb že K, a i než T, i nežli U — aneb byl a S — aneb... spálil] a jemu všeckno popálil O — všecko] všecken statek U — 177 sau manželé] jest manželstvo B — jenž] a NTUSO — jestliže povedau TU, a povede-li O — to] který (+ člověk O) takové S0 — man- želstvo NTUSO — 178 budau jedno N — těla duchovní U — a aud... duchovnicho] vyn. U — duchovnieho] vyn. SO — 179 kteréžto S — těla] vyn. S — ty pak NSO — 179—180 to dielo] pak K, vyn. U — to dielo... jich] rufiáne, dělíš manželstvo od SO — 180 dielo] děle PCT, dělíc i N, dělíš různo R — před »Pána« červeně nadepsáno: od A — 181 Nebo ten O — smilstvo a] vyn. SO — cizoložstva O — 181—182 sau . . . jiní] jest větší nežli který jiný SO — 181 hřiechové] vyn. BC 182 kteří] vyn. C — samé duše N, duši O — duše toliko] jen duši U — 182— 183 duše ... i duše] duše i těla (!) B — 183 tito] smilstvo a cizoložstvo S0 — poškvrňují] vyn. O — těla ... tiem] a maží škaredě tělo i duši, čímž N — tělo i duši UO — častokrát umenšují a] vyn. U, množstvíkrát S, množství- krát lidé sami O — 184 života, zdraví U — sami] množstvíkrát sami O — domníváte se S, domnívají se O — vy takoví S — vy, že R — vy ... zatra- ceni] takoví, že toliko ti zatraceni budau O — by ti jediné] že by (+ jen U) toliko ti NUS, že by jednom toliko ti lidé T — 184—485 by ti ... ješto] býti jediné ti aby byli, kteří B — 184 jediné] jedno toliko (+ ti R) PR — 185 ješto] kteří NUSO, kdo C — věsie] věší T, oběsí U, mordují, věšejí O — věsie ... zabí] mordují C — 185—186 aneb že .. . věsie] vyn. B — 185 že] ješto K, když NT, kdo U, vyn. SO — sám] vyn. SO — sami zabijí R — zabije NT, Ó, uzříš (uzdříš U) NU, Uzříš to S, Ale uzříš to O — 186 jich) cizoložníků a smilníků O — ješto] kteříž U — věší aneb mordují C, věší T, věsí, a to U — těch pak S — 186—191 těch ... cizoložníci!] vyn. O — 187 191 nebo ... cizoložníci!] vyn. S — 187 častým] vyn. BPRONTU — 188 483 48"
70 175 cizoložstvo, když ty jinému s ženau obýváš! Méně by jemu uškodil, kdyby jemu za deset tisíc kop vzal aneb by jemu všecko spálil, a to proto, že sau manželé jedno tělo, jenž, povedau-li to manžel- stvie řádně, budau tělo duchovnie a aud těla duchovnieho Kristova, to jest cierkve svaté, kteréhožto těla hlava jest Kristus: a ty to 180 dielo dělíš je od li jich hlavy, Pána Ježíše. Ten hřiech, smilstvo a cizoložstvo, sau větší hřiechové než kteří jiní; a to proto, neb jiní hřiechové poškvrňují duše toliko, ale tito poškvrňují těla i duše a tiem častokrát umenšují a ukracují sobě života a sami se mordují. I mníte vy, by ti jediné byli zatra- 185 ceni, ješto se sami včsie aneb že se sám zabí? Uzříš v saudný den, co ť jich bude s těmi odsauzeno, ješto se sami věsie, těch, kteří li takovými věcmi života sobě ukracují; nebo častým smilstvem Neb jest největší hřích to mrzuté O — 174—175 Ten ... cizoložstvo] To jest pak hřích cizoložný N — 175 jinému] jemu B, bližnímu svému N — ženau] jeho manželkau O — méněji SO — Ó, však by mu méně N — 176 deset] vyn. R — tisícuov B — kop] vyn. B, kop statku O — vzal] pobral U — aneb] než PR, anebo než BNC, aneb že K, a i než T, i nežli U — aneb byl a S — aneb... spálil] a jemu všeckno popálil O — všecko] všecken statek U — 177 sau manželé] jest manželstvo B — jenž] a NTUSO — jestliže povedau TU, a povede-li O — to] který (+ člověk O) takové S0 — man- želstvo NTUSO — 178 budau jedno N — těla duchovní U — a aud... duchovnicho] vyn. U — duchovnieho] vyn. SO — 179 kteréžto S — těla] vyn. S — ty pak NSO — 179—180 to dielo] pak K, vyn. U — to dielo... jich] rufiáne, dělíš manželstvo od SO — 180 dielo] děle PCT, dělíc i N, dělíš různo R — před »Pána« červeně nadepsáno: od A — 181 Nebo ten O — smilstvo a] vyn. SO — cizoložstva O — 181—182 sau . . . jiní] jest větší nežli který jiný SO — 181 hřiechové] vyn. BC 182 kteří] vyn. C — samé duše N, duši O — duše toliko] jen duši U — 182— 183 duše ... i duše] duše i těla (!) B — 183 tito] smilstvo a cizoložstvo S0 — poškvrňují] vyn. O — těla ... tiem] a maží škaredě tělo i duši, čímž N — tělo i duši UO — častokrát umenšují a] vyn. U, množstvíkrát S, množství- krát lidé sami O — 184 života, zdraví U — sami] množstvíkrát sami O — domníváte se S, domnívají se O — vy takoví S — vy, že R — vy ... zatra- ceni] takoví, že toliko ti zatraceni budau O — by ti jediné] že by (+ jen U) toliko ti NUS, že by jednom toliko ti lidé T — 184—485 by ti ... ješto] býti jediné ti aby byli, kteří B — 184 jediné] jedno toliko (+ ti R) PR — 185 ješto] kteří NUSO, kdo C — věsie] věší T, oběsí U, mordují, věšejí O — věsie ... zabí] mordují C — 185—186 aneb že .. . věsie] vyn. B — 185 že] ješto K, když NT, kdo U, vyn. SO — sám] vyn. SO — sami zabijí R — zabije NT, Ó, uzříš (uzdříš U) NU, Uzříš to S, Ale uzříš to O — 186 jich) cizoložníků a smilníků O — ješto] kteříž U — věší aneb mordují C, věší T, věsí, a to U — těch pak S — 186—191 těch ... cizoložníci!] vyn. O — 187 191 nebo ... cizoložníci!] vyn. S — 187 častým] vyn. BPRONTU — 188 483 48"
Strana 71
71 a těmi hřiechy najušlechtilejšie krev v člověku schne, a tudy musí tiem dřieve umřieti, ano tak napsáno: »Všichni živočichové, 190 kteří často smilstva požívají, krátkého sau života.« Ó nebohé cizoložnice a cizoložníci! A, nastojte, nastojte! běda vám, nebu- dete-li se káti [a plakati] těžce! jak vy musíte těžkú múku na věky trpěti [v horauciem pekle]! Ó milí i křesťané! Poproste Pána Boha za ty cizoložnice 49a 195 a cizoložníky, za ty nevěstky biedné, ať se jim milý Buoh dá poznati a právě se káti, a poželejte práce daremnie ukřižovaného Ježíše, že na nich zmařena bude. Ale vizme dále: Kde jest byl Jan v uokovách? U Erodesa. Erodes se vykládá jako pyšný na kóži. Pohleďmež, jest-li co 200 těch, ješto jeho následují, pýchajíc na kuoži. A ti všichni pýchají na kóži, ješto nad to, což jim Buoh dal krásy, polepšují a li opra- 495 najušlechtilejšími(!) B 188 189 tudy ... tak] jest U — 189 dříveji R — že všichni PRNTU — 190 Ó] A B, Oh R — 191 A] Achy NU, Ahy T, Ach SO — nastojte, nastojte] vyn. U, nastojte SO -- vám] vyn. CSO, vám bude T — 191—192 nebudete ... těžce] jestli ť se z toho káti nebudau O — 192 li] li pokání činiti a těžce T — [a plakati] vyn. BKPRONTUS — těžce] vyn. TS — jak] jaké O — vy) vyn. O — musíte] vyn. BKPRCSO — těžkú můku] múky U, múky těžké O — 192—193 na věky] věčně B, na věky — i smilníci též U, vyn. O — 193 trpěti budete (budau 0) BKPRCTSO [v horauciem pekle] vyn. BKPRCNTU, ano máme napsáno, že všickni životčichové, kteří často (vyn. O) smilstva užívají, velmi krátkého života bývají SO — 194 O] K KPRCTU — křesťané, kteří jste T, křesťané, kteří ste tím hříchem anebo těm podobné(!) neupadli! N — Proste BKSO — Pána] vyn. BK, milého PRNS, milého Pána TUO — 194—195 cizoložnice a cizo- ložníky] cizoložníky a smilníky U — 195 dá právě SO — 196 a právě se káti] vyn. SO se] vyn. PRNU — 196 197 a poželejte ... bude] aby daremná práce milého Pána Ježíše ukřižovaného na nich zmařena nebyla O — 196 daremní BK, daremné PRS o 197 Ježíše Krista T - že má (vyn. R(!) na nich zmařena býti BPRONTU 198 Alej Nuže B, A S — Ale... dále] Aj, považme O — vězmež(!) U svatý Jan UC- v nokovách] vyn. PRNTUS, u vězení, že O I, u NU — 199 jako] jako by řekl N, vyn. SO — na kóži] vyn. U, na těle R — 199- 200 Pohleďmež... těch] Pohleďte, milí lidé (křesťané O), co jest těch (jich mnoho 0) SO — 200 těch mezi námi N — kteří U — jeho] vyn. P — jeho následují] vyn. O — jeho ... kuoži] následuje pejcha jich na těle R — pejchají O — 200—201 A ti ... kóži] vyn. P — A ti ... nad to] nepřestávajíc na tom SO — 200 A ti] Ti pak N, Ti TU — 201 kóži] těle R — ješto nad to] že B — milý Buoh BT — dal] uděliti ráčil N, ráčil dáti O — an (oni O) ji polepšují S0 — 201—202 polepšují... sobě] oni se ještě k tomu líčí
71 a těmi hřiechy najušlechtilejšie krev v člověku schne, a tudy musí tiem dřieve umřieti, ano tak napsáno: »Všichni živočichové, 190 kteří často smilstva požívají, krátkého sau života.« Ó nebohé cizoložnice a cizoložníci! A, nastojte, nastojte! běda vám, nebu- dete-li se káti [a plakati] těžce! jak vy musíte těžkú múku na věky trpěti [v horauciem pekle]! Ó milí i křesťané! Poproste Pána Boha za ty cizoložnice 49a 195 a cizoložníky, za ty nevěstky biedné, ať se jim milý Buoh dá poznati a právě se káti, a poželejte práce daremnie ukřižovaného Ježíše, že na nich zmařena bude. Ale vizme dále: Kde jest byl Jan v uokovách? U Erodesa. Erodes se vykládá jako pyšný na kóži. Pohleďmež, jest-li co 200 těch, ješto jeho následují, pýchajíc na kuoži. A ti všichni pýchají na kóži, ješto nad to, což jim Buoh dal krásy, polepšují a li opra- 495 najušlechtilejšími(!) B 188 189 tudy ... tak] jest U — 189 dříveji R — že všichni PRNTU — 190 Ó] A B, Oh R — 191 A] Achy NU, Ahy T, Ach SO — nastojte, nastojte] vyn. U, nastojte SO -- vám] vyn. CSO, vám bude T — 191—192 nebudete ... těžce] jestli ť se z toho káti nebudau O — 192 li] li pokání činiti a těžce T — [a plakati] vyn. BKPRONTUS — těžce] vyn. TS — jak] jaké O — vy) vyn. O — musíte] vyn. BKPRCSO — těžkú můku] múky U, múky těžké O — 192—193 na věky] věčně B, na věky — i smilníci též U, vyn. O — 193 trpěti budete (budau 0) BKPRCTSO [v horauciem pekle] vyn. BKPRCNTU, ano máme napsáno, že všickni životčichové, kteří často (vyn. O) smilstva užívají, velmi krátkého života bývají SO — 194 O] K KPRCTU — křesťané, kteří jste T, křesťané, kteří ste tím hříchem anebo těm podobné(!) neupadli! N — Proste BKSO — Pána] vyn. BK, milého PRNS, milého Pána TUO — 194—195 cizoložnice a cizo- ložníky] cizoložníky a smilníky U — 195 dá právě SO — 196 a právě se káti] vyn. SO se] vyn. PRNU — 196 197 a poželejte ... bude] aby daremná práce milého Pána Ježíše ukřižovaného na nich zmařena nebyla O — 196 daremní BK, daremné PRS o 197 Ježíše Krista T - že má (vyn. R(!) na nich zmařena býti BPRONTU 198 Alej Nuže B, A S — Ale... dále] Aj, považme O — vězmež(!) U svatý Jan UC- v nokovách] vyn. PRNTUS, u vězení, že O I, u NU — 199 jako] jako by řekl N, vyn. SO — na kóži] vyn. U, na těle R — 199- 200 Pohleďmež... těch] Pohleďte, milí lidé (křesťané O), co jest těch (jich mnoho 0) SO — 200 těch mezi námi N — kteří U — jeho] vyn. P — jeho následují] vyn. O — jeho ... kuoži] následuje pejcha jich na těle R — pejchají O — 200—201 A ti ... kóži] vyn. P — A ti ... nad to] nepřestávajíc na tom SO — 200 A ti] Ti pak N, Ti TU — 201 kóži] těle R — ješto nad to] že B — milý Buoh BT — dal] uděliti ráčil N, ráčil dáti O — an (oni O) ji polepšují S0 — 201—202 polepšují... sobě] oni se ještě k tomu líčí
Strana 72
72 vují [sobě] a tiem dokazují, že jsú nevděčni toho, co jim Buoh dal od přirozenie. Ženy, ješto se líčie, ješto tvář natahují: bude drchta stará, ana ť vytáhne čelo, vrásky aby nebyly na čele aneb 205 na tváři; any ť sobě čela trhají, šklubí, ono sobě lilíky dělají, ono také mužie vlasy s vajci, ono špice u třevíc aneb u škoreň. Ach, nastojte, kto by to vypravil, co jest té pajchy vymyšle né tato léta! Mistr Matěj Paříský toho mnoho vypisuje, co lidé pro to budau trpěti na onom světě, kterak je budau bósti čertie divně 210 těmi špici tam v pekle. Rejmundus jurista, ten činí otázku, budau-li ti za to trpěti a hřešie-li, ješto ku pýše dělají raucha aneb obuv, a ti, ješto toho požívají. Odpoviedá: »Jestliže ti, kteříž toho po- a opravují svau kůži U — 202 [sobě] vyn. BKPRCNTSO — a] vyn. NSO — okazují B, dokazují toho K, ukazují PRCT, ukazujíce NSO — nejsú vděčni A — toho] vyn. K, té krásy O — co] kterauž O — milý Pán Bůh T — Buoh dal od] dalo O — 203 Ženy ... tvář] Ale naše ženy, ty ť nejvíc toho dovozují, že své kůže O — ješto] an U — ješto se líčie ... tvář] pak nejvíce své kůže S — ješto tvář] a tvář U — tváři BPRCNT, tváře své U — bude] ana ť bude SO — 204 baba, drchta C — drchta šedivá, stará N — ana ť] a U, ať S, ať sobě O — vytahuje R, natáhne NTU — čelo své U, sobě čelo S — aby jí C — nebyly] neměla U, nebylo SO — na čele aneb] vyn. BPRONTUSO 205 ano PT, an US, ana O — 205—206 any f ...také] vyn. R — trhají... s vajci] vyškubá vlasy, ličidla nadělají, vlasy zmaží vejci S, vytrhá a vy- šklubá jak můž vlasy; k tomu sobě ličidla nadělají, vlasy vejcima(!) zmaží O — ono sobě ... ono také] an rulíky dělají, an sobě U — 205 škubí N, škubau T — sobě] vyn. BKPCNT — lulíky NTC — 206 také] opět C — a mužie R — s vajci] vajci P, s bílkem R, s (vyn. C) vejci TC, s vejci strojí U — ono] ano S — ono ... škoreň] a střevíce s špici R, an špice u střevíc, u bot U — střevíc C — střevíc (střevíců T), ono (vyn. NT, i S) u škoreň BNTS — aneb] vyn. KPC — u škoreň C — Achy NU, Ahy T — 207 by... vypravil] to může všeckno vypraviti O — to všecko S jest ... vymyšlené] se jim té pejchy vymejšlí SO — vymyšlené dáblem (od ďábla U) NTU — v tato UO — 208 léta mnoho se zjevilo N — Ano mistr O — mnoho o nich SO — vykládá a vypisuje B — lidé] vyn. SO — pro to] vyn. PRNT, za to USO — 209 kterak] a jak SO — 209—210 je budau... v peklej s nimi budau ďáblové zacházeti, bodauce je těmi špicemi divnými O — 209 bude U — ďáblové PRONTS, dábel U — divně] vyn. US — 210 špicemi BONTU, špici divnými S — tam] vyn. US — v pekle] vyn. S — Remundus(!) B, Rajmundus N, Rejmandus(!) T — ten] na ně S, vyn. O — 210—211 budau... hřešie-li] také-li co budau trpěti O — 211 to co NTCUS — a hřešie-li] v A červeně škrtnuto, vyn. S — li tím TU, -li tím onino N — ješto] an U — dělají ty věci C — svá raucha U, taková raucha S0 — aneb] a S0 — 211—212 aneb... požívají] tito dělaje a onino užívaje toho U — 212 a ti . . . požívají] vyn. S, ku pejše O — I odpovídá TU, A hned zase na to 503 210 po slově Reymundus v A in marg (červeně): Dr. Lata —
72 vují [sobě] a tiem dokazují, že jsú nevděčni toho, co jim Buoh dal od přirozenie. Ženy, ješto se líčie, ješto tvář natahují: bude drchta stará, ana ť vytáhne čelo, vrásky aby nebyly na čele aneb 205 na tváři; any ť sobě čela trhají, šklubí, ono sobě lilíky dělají, ono také mužie vlasy s vajci, ono špice u třevíc aneb u škoreň. Ach, nastojte, kto by to vypravil, co jest té pajchy vymyšle né tato léta! Mistr Matěj Paříský toho mnoho vypisuje, co lidé pro to budau trpěti na onom světě, kterak je budau bósti čertie divně 210 těmi špici tam v pekle. Rejmundus jurista, ten činí otázku, budau-li ti za to trpěti a hřešie-li, ješto ku pýše dělají raucha aneb obuv, a ti, ješto toho požívají. Odpoviedá: »Jestliže ti, kteříž toho po- a opravují svau kůži U — 202 [sobě] vyn. BKPRCNTSO — a] vyn. NSO — okazují B, dokazují toho K, ukazují PRCT, ukazujíce NSO — nejsú vděčni A — toho] vyn. K, té krásy O — co] kterauž O — milý Pán Bůh T — Buoh dal od] dalo O — 203 Ženy ... tvář] Ale naše ženy, ty ť nejvíc toho dovozují, že své kůže O — ješto] an U — ješto se líčie ... tvář] pak nejvíce své kůže S — ješto tvář] a tvář U — tváři BPRCNT, tváře své U — bude] ana ť bude SO — 204 baba, drchta C — drchta šedivá, stará N — ana ť] a U, ať S, ať sobě O — vytahuje R, natáhne NTU — čelo své U, sobě čelo S — aby jí C — nebyly] neměla U, nebylo SO — na čele aneb] vyn. BPRONTUSO 205 ano PT, an US, ana O — 205—206 any f ...také] vyn. R — trhají... s vajci] vyškubá vlasy, ličidla nadělají, vlasy zmaží vejci S, vytrhá a vy- šklubá jak můž vlasy; k tomu sobě ličidla nadělají, vlasy vejcima(!) zmaží O — ono sobě ... ono také] an rulíky dělají, an sobě U — 205 škubí N, škubau T — sobě] vyn. BKPCNT — lulíky NTC — 206 také] opět C — a mužie R — s vajci] vajci P, s bílkem R, s (vyn. C) vejci TC, s vejci strojí U — ono] ano S — ono ... škoreň] a střevíce s špici R, an špice u střevíc, u bot U — střevíc C — střevíc (střevíců T), ono (vyn. NT, i S) u škoreň BNTS — aneb] vyn. KPC — u škoreň C — Achy NU, Ahy T — 207 by... vypravil] to může všeckno vypraviti O — to všecko S jest ... vymyšlené] se jim té pejchy vymejšlí SO — vymyšlené dáblem (od ďábla U) NTU — v tato UO — 208 léta mnoho se zjevilo N — Ano mistr O — mnoho o nich SO — vykládá a vypisuje B — lidé] vyn. SO — pro to] vyn. PRNT, za to USO — 209 kterak] a jak SO — 209—210 je budau... v peklej s nimi budau ďáblové zacházeti, bodauce je těmi špicemi divnými O — 209 bude U — ďáblové PRONTS, dábel U — divně] vyn. US — 210 špicemi BONTU, špici divnými S — tam] vyn. US — v pekle] vyn. S — Remundus(!) B, Rajmundus N, Rejmandus(!) T — ten] na ně S, vyn. O — 210—211 budau... hřešie-li] také-li co budau trpěti O — 211 to co NTCUS — a hřešie-li] v A červeně škrtnuto, vyn. S — li tím TU, -li tím onino N — ješto] an U — dělají ty věci C — svá raucha U, taková raucha S0 — aneb] a S0 — 211—212 aneb... požívají] tito dělaje a onino užívaje toho U — 212 a ti . . . požívají] vyn. S, ku pejše O — I odpovídá TU, A hned zase na to 503 210 po slově Reymundus v A in marg (červeně): Dr. Lata —
Strana 73
73 žívají, požívají-li toho ku pýše a ne toliko jedno ku potřebě, že jednostajným hřiechem hřešie vobojí, i ti, ktož to dělají, i ti, 215 ktož v tom chodie.« Ale vám se to nezdá? Ale zviete, vy řemeslníci, když ť přijde hodina poslednie, co ť vás pro to potká! A obecně takoví říkají: »Au, kněže, musíme ť tak dělati, abychom mohli odbyti a živiti se s dítkami dobře.« Zvíte, musíte-li za to trpěti! Ale co die dále svaté čtenie, vizme k našemu naučenie! »Poslal 220 Jan dva z aučedlníkóv svých, aby otázali Ježíše: Ty-li si, jenž přijíti máš, čili jiného čekáme?« Mnedle, zdaž jest Jan nevěděl, že jest on pravý Mesiáš ! a Syn boží? Né, věděl jest; neb jest najprvé, hned sa v životě matky své Alžběty zavřien, poznal jest jeho — jakož Ko tom) svaté čtenie svědčí, a také se zpievá 2250 něm, že poznal rytieř Pána svého, sa zavřien v životě matky 50" 51% odpovídá O — Odpoviedá ... toho požívají] vyn. R — 213 požívají-li... vobojí] ku pejše, hřeší (+ tedy O) S0 — a] a to T — ne toliko jedno] jináč nežli NTU — jedno] vyn. C — 214 i] jak N — tito U — kteříž S — ktož to] ješto jim ty věci O — to] je U — 214—215 i ti, ktož v tom chodiej tím hříchem vinni budau S0 — 215 zalíbeně chodí N — nám O — Alej Než S — vy] milí O 216 přijde ... poslednie] bude na smrti U — hodina smrti C — pro to] vyn. PRS, za to NUO — 216—218 A obecně takoví říkají) vyn. APRNTC, A budau ť se ještě vymlúvati řkauc K, A říkají U, ačkoliv díte S, ačkoliv říkáváte O — 217—218 »Au ... trpěti!] vyn. A — 217 Au, prý PRONT — 218 dobře] vyn. NTC — Nu, nu (dobře C), zvíte, co (vyn. C) NTC — -li] li také C, vyn. NT — 217—218 Au... trpěti!] »An musíme tak dělati, jak bychom mohli odbyti a děti živiti?« Ale zvíte, co za to musíte trpěti! U; »Au, prej, kněže, my ť to musíme dělati, abychom mohli odbyti a sebe s dítkami uživiti!« Také ť vám pravím, že dobře zvíte, musíte-li za to trpěti! S; »Ba, milý kněže, však my to musíme dělati, abychom mohli odbyti a sebe s dítkami uživiti!« A já vám také pravím, že to dobře zvíte,budete-li co za to trpěti! O —217 musíme t my C — 218 odbejvati C — čeládkau a s dítkami C — 219 Ale] A PR — Ale ... naučenie!] A dále dí čtení, že S, I praví dále svaté čtení, že O — vězme U — 220 totiž Jan PRONT — dva své učedlníky SO — otázali] se optali U, se (+ ho O) otázali SO — Pána Ježíše KR, totiž Pána Ježíše řka O — si] se(!) N, si ten SO — kterýž SO — 220—221 jenž... máš] vyn. B — 221 máš] vyn.(!) R, má NSO — očekáváme C, očekávati máme O — Mnedle] Medle RNS, Ale, milí přátelé O, vyn. U — I zdaliže U — Jan] vyn. PRNT, on USO — 222 že jest ... věděl jest vyn.!) U — Mesiáš a] vyn. SO — Né] Ba N, Né, ba T — 222—223 Né... hned sa] Ano jej prvé (+ dobře O) znal, dokud ještě S0 — 223 hned] vyn. PRNT, ještě U — Alžběty vyn. ASO, Alžběty svaté K — zavřien] zastíněn a R, byl SO — 223—224 poznal ... jeho] vyn. S — 224 o tom) vyn. A — svaté .. . svědčí] máme ve čtení (+ napsáno O) S0 — svědčí] dí a svědčí B, praví PRCNT, dí U — tak C — 225 o něm, že] omelia B, o tom, že U — že] vyn.
73 žívají, požívají-li toho ku pýše a ne toliko jedno ku potřebě, že jednostajným hřiechem hřešie vobojí, i ti, ktož to dělají, i ti, 215 ktož v tom chodie.« Ale vám se to nezdá? Ale zviete, vy řemeslníci, když ť přijde hodina poslednie, co ť vás pro to potká! A obecně takoví říkají: »Au, kněže, musíme ť tak dělati, abychom mohli odbyti a živiti se s dítkami dobře.« Zvíte, musíte-li za to trpěti! Ale co die dále svaté čtenie, vizme k našemu naučenie! »Poslal 220 Jan dva z aučedlníkóv svých, aby otázali Ježíše: Ty-li si, jenž přijíti máš, čili jiného čekáme?« Mnedle, zdaž jest Jan nevěděl, že jest on pravý Mesiáš ! a Syn boží? Né, věděl jest; neb jest najprvé, hned sa v životě matky své Alžběty zavřien, poznal jest jeho — jakož Ko tom) svaté čtenie svědčí, a také se zpievá 2250 něm, že poznal rytieř Pána svého, sa zavřien v životě matky 50" 51% odpovídá O — Odpoviedá ... toho požívají] vyn. R — 213 požívají-li... vobojí] ku pejše, hřeší (+ tedy O) S0 — a] a to T — ne toliko jedno] jináč nežli NTU — jedno] vyn. C — 214 i] jak N — tito U — kteříž S — ktož to] ješto jim ty věci O — to] je U — 214—215 i ti, ktož v tom chodiej tím hříchem vinni budau S0 — 215 zalíbeně chodí N — nám O — Alej Než S — vy] milí O 216 přijde ... poslednie] bude na smrti U — hodina smrti C — pro to] vyn. PRS, za to NUO — 216—218 A obecně takoví říkají) vyn. APRNTC, A budau ť se ještě vymlúvati řkauc K, A říkají U, ačkoliv díte S, ačkoliv říkáváte O — 217—218 »Au ... trpěti!] vyn. A — 217 Au, prý PRONT — 218 dobře] vyn. NTC — Nu, nu (dobře C), zvíte, co (vyn. C) NTC — -li] li také C, vyn. NT — 217—218 Au... trpěti!] »An musíme tak dělati, jak bychom mohli odbyti a děti živiti?« Ale zvíte, co za to musíte trpěti! U; »Au, prej, kněže, my ť to musíme dělati, abychom mohli odbyti a sebe s dítkami uživiti!« Také ť vám pravím, že dobře zvíte, musíte-li za to trpěti! S; »Ba, milý kněže, však my to musíme dělati, abychom mohli odbyti a sebe s dítkami uživiti!« A já vám také pravím, že to dobře zvíte,budete-li co za to trpěti! O —217 musíme t my C — 218 odbejvati C — čeládkau a s dítkami C — 219 Ale] A PR — Ale ... naučenie!] A dále dí čtení, že S, I praví dále svaté čtení, že O — vězme U — 220 totiž Jan PRONT — dva své učedlníky SO — otázali] se optali U, se (+ ho O) otázali SO — Pána Ježíše KR, totiž Pána Ježíše řka O — si] se(!) N, si ten SO — kterýž SO — 220—221 jenž... máš] vyn. B — 221 máš] vyn.(!) R, má NSO — očekáváme C, očekávati máme O — Mnedle] Medle RNS, Ale, milí přátelé O, vyn. U — I zdaliže U — Jan] vyn. PRNT, on USO — 222 že jest ... věděl jest vyn.!) U — Mesiáš a] vyn. SO — Né] Ba N, Né, ba T — 222—223 Né... hned sa] Ano jej prvé (+ dobře O) znal, dokud ještě S0 — 223 hned] vyn. PRNT, ještě U — Alžběty vyn. ASO, Alžběty svaté K — zavřien] zastíněn a R, byl SO — 223—224 poznal ... jeho] vyn. S — 224 o tom) vyn. A — svaté .. . svědčí] máme ve čtení (+ napsáno O) S0 — svědčí] dí a svědčí B, praví PRCNT, dí U — tak C — 225 o něm, že] omelia B, o tom, že U — že] vyn.
Strana 74
74 své, rozveselil se; potom také, když jej křtil, mluvil ku Pánu Ježíšovi řka: »Však já mám od tebe křtěn býti.« A Ježíš mu řekl: »Nech tak nynie, tak nám slušie naplniti všelikau spravedlivost.« A tu ihned slyšal hlas z ll nebe: »Tento ť jest syn muoj milý, 230 v němž mi se dobře zalíbilo, jeho poslúchajte!« A tu také viděl Ducha svatého v zpuosobě holubičie, an nad ním odpočívá. Potom také sám na ň prstem ukázal řka: »Aj, beránek boží, aj, jenž snímá hřiechy světa.« I protož věděl ť jest Jan dobře. Ale pročež jest poslal? Proto, neb měl péči o své učedlníky; chtěl také i je 235 přivésti k drahému Ježíšovi, aby i oni jej poznali, neb sau oni vždy k Janovi li hleděli a měli jej za Mesiáše, neb jest byl Jan života velmi převýšeného. Ale Jan nikoli sobě toho nechtěl osobiti, ale vše střel a hrnul k drahému Ježíšovi, aby jej poznali a tam 51 523 N — že . . . svého] vyn. P — rytieř] vladař SO — 225—226 sa zavřien... rozveselil se] i rozveselil se (+ an sa ještě U) v životě matky své jsa (vyn. U, + ještě S0) zavřín (vyn. U) BRCNTUSO — 226 také] vyn. U — když jej křtil] vyn. SO — jej] Pána Ježíše U — 226—227 mluvil... Však] an k němu mluvil: »A, prej, však U — 226 k Pánu O — 227 řka] vyn. BPRONT — pokřtěn PRCNTUSO — býti, ty pak jdeš ke mně« N — Ježíš] Pán Buoh B, Pán KPRONTUSO — řekl] odpověděl N — 228 »Nechej U — neb tak mám NUSO — naplniti] doplniti U, plniti SO — spravedlnost (+ naši S0) BKTSO — 229 tu... nebe] v tom hned stal se hlas z nebe řkauce O 229 uslyšal B, slyšel NS, slyšán T — nebe řkaucí N — Tento] Toto K — syn boží R — 230 dobře] vyn. PRNTSO — poslauchejte lidé všickni C — také] vyn. U — 231 spůsobu NTO — holubice BKRNUSO — ano S0 — odpočinul C — 232 také] vyn. U — sám] vyn. S0 — okázal B — Ej C — aj] vyn. USO, ej C — snímáš R — 203 z světa R — protož] vyn. U — svatý Jan R — dobře, kdo jest a proč k němu posílá O — Ale) IA — proč US 233 —234 Ale pročez... péči] A to proto učinil, nebo se staral O — 234 pak poslal N, k němu poslal S — péči a starost N — kte- réžto chtěl N — také] vyn. U — i je] vyn. PN, je RO —235 k tomu drahému S — k drahému Ježíšovi] k tomu O — oni také U — jej] Pána Ježíše O — 236 vždy ... jest byl] Jana domnívali se býti Mesijášem, nebo byl U — Jan] Pán(!) U, vyn. O — 237 přepovýšeného S0 — Ale ... osobici] A Jan také té cti nechtěl k sobě přijíti O — Ale Jan] Alc on N — nikoli] vyn. U k sobě S — toho] vyn. PRT, té cti NS — nechtěl osobiti] nepřijímal U — 238 vše střel] šel vstříc(!) R střel a] v A červeně přetrženo střel] obracel S0 — střel a hrnul] obracel U — drahému] vyn. O — aby oni N — poznali] všickni znali O — a tam] v tom PRNT 238 239 a tam ... 227 Mat. 3, 14—15. 229 Mat. 3, 17; v A (červeně) nadepsáno: Hic est filius meus 232 Jan 1, 29; v A in marg. červeně: Ecce — 236 Pod slovem Janovi v A přípisek: svatému —
74 své, rozveselil se; potom také, když jej křtil, mluvil ku Pánu Ježíšovi řka: »Však já mám od tebe křtěn býti.« A Ježíš mu řekl: »Nech tak nynie, tak nám slušie naplniti všelikau spravedlivost.« A tu ihned slyšal hlas z ll nebe: »Tento ť jest syn muoj milý, 230 v němž mi se dobře zalíbilo, jeho poslúchajte!« A tu také viděl Ducha svatého v zpuosobě holubičie, an nad ním odpočívá. Potom také sám na ň prstem ukázal řka: »Aj, beránek boží, aj, jenž snímá hřiechy světa.« I protož věděl ť jest Jan dobře. Ale pročež jest poslal? Proto, neb měl péči o své učedlníky; chtěl také i je 235 přivésti k drahému Ježíšovi, aby i oni jej poznali, neb sau oni vždy k Janovi li hleděli a měli jej za Mesiáše, neb jest byl Jan života velmi převýšeného. Ale Jan nikoli sobě toho nechtěl osobiti, ale vše střel a hrnul k drahému Ježíšovi, aby jej poznali a tam 51 523 N — že . . . svého] vyn. P — rytieř] vladař SO — 225—226 sa zavřien... rozveselil se] i rozveselil se (+ an sa ještě U) v životě matky své jsa (vyn. U, + ještě S0) zavřín (vyn. U) BRCNTUSO — 226 také] vyn. U — když jej křtil] vyn. SO — jej] Pána Ježíše U — 226—227 mluvil... Však] an k němu mluvil: »A, prej, však U — 226 k Pánu O — 227 řka] vyn. BPRONT — pokřtěn PRCNTUSO — býti, ty pak jdeš ke mně« N — Ježíš] Pán Buoh B, Pán KPRONTUSO — řekl] odpověděl N — 228 »Nechej U — neb tak mám NUSO — naplniti] doplniti U, plniti SO — spravedlnost (+ naši S0) BKTSO — 229 tu... nebe] v tom hned stal se hlas z nebe řkauce O 229 uslyšal B, slyšel NS, slyšán T — nebe řkaucí N — Tento] Toto K — syn boží R — 230 dobře] vyn. PRNTSO — poslauchejte lidé všickni C — také] vyn. U — 231 spůsobu NTO — holubice BKRNUSO — ano S0 — odpočinul C — 232 také] vyn. U — sám] vyn. S0 — okázal B — Ej C — aj] vyn. USO, ej C — snímáš R — 203 z světa R — protož] vyn. U — svatý Jan R — dobře, kdo jest a proč k němu posílá O — Ale) IA — proč US 233 —234 Ale pročez... péči] A to proto učinil, nebo se staral O — 234 pak poslal N, k němu poslal S — péči a starost N — kte- réžto chtěl N — také] vyn. U — i je] vyn. PN, je RO —235 k tomu drahému S — k drahému Ježíšovi] k tomu O — oni také U — jej] Pána Ježíše O — 236 vždy ... jest byl] Jana domnívali se býti Mesijášem, nebo byl U — Jan] Pán(!) U, vyn. O — 237 přepovýšeného S0 — Ale ... osobici] A Jan také té cti nechtěl k sobě přijíti O — Ale Jan] Alc on N — nikoli] vyn. U k sobě S — toho] vyn. PRT, té cti NS — nechtěl osobiti] nepřijímal U — 238 vše střel] šel vstříc(!) R střel a] v A červeně přetrženo střel] obracel S0 — střel a hrnul] obracel U — drahému] vyn. O — aby oni N — poznali] všickni znali O — a tam] v tom PRNT 238 239 a tam ... 227 Mat. 3, 14—15. 229 Mat. 3, 17; v A (červeně) nadepsáno: Hic est filius meus 232 Jan 1, 29; v A in marg. červeně: Ecce — 236 Pod slovem Janovi v A přípisek: svatému —
Strana 75
75 zřenie k němu měli. O to ť jest on péči měl a proto tyto učedlníky 2.0 své poslal. Naučiž se tomuto, aby najprvé sám poznaje Pána Ježíše, jiné také k témuž vedl a o to aby pracoval, máš-li sedláky, děvky, pacholky, aby toho velmi l pilen byl, aby je přivedl k tomu, aby oni poznali Ježíše. A ktož to má do sebe, že se o to stará a 245 pečuje i pracuje, aby, kohož kde jediné muož k Ježíšovi přivésti a ku poznání jeho, že se vší pilností a snažností o to se stará — to jest znamenie jisté, že ť jest v tě milý Buoh zavítal. A kohož koli k drahému Ježíši přivedeš, což on koli dobrého povede, ty si toho všeho účasten a za to za vše odplatu mieti budeš v nebeském 250 království; li ano svatý Pavel, když vedlé jeho zprávy Korintové svatě živi byli, psal jim řka: »Ba,] vy ste má odplata, ba, vy ste 52" 53a měli] vyn. S — a tam ... péči měl] vyn. O — tam ... měli] k němu se utíkali U — 239 aby měli NT — tyto] vyn. U, k němu S0 — 240 své] vyn. B — 241 se ty z toho N — tomuto] tomu RU, tu tomuto C, tomu, věrná duše S, tedy, věrná duše O — najprvé] vyn. USO — sám] vyn. SO - po- znal S, poznala O — Pána] vyn. BP — 242 potom jiné PRCNTS, aby jiné U — jiné . . . k témuž] a potom také i jiné aby k tomu O — témuž] tomu US, témuž aby NT — aby] vyn. NTU — pracoval] pečoval, pracoval B, usiloval U, pracovali S — -li, pane SO — sedláčky C, poddané, sedláky NU — poddací, dívky BKPT, poddané, dievky CRO, hospodáři dívky N, anebo děvky U — 243 abyl máš O — aby ... pilen byl] velmi-li si toho pilen S — velmi ] vyn. O — byl] býti O — přivedl] vedl SO — 243—244 k tomu ... poznali] ku poznání SO — 244 oni] vyn. PRCNT, i oni U — ktož ... do sebe] ktož to jedná a má to do sebe B, komu jest to dáno U — do sebe] vyn. PRNTSO — 244—245 že se ... pracuje] o to se stará SO - 244 že se tak N — a] o to RNT, a o to U — 245 aby] vyn. C — 245—247 aby ... to jest] vyn. O — 245 kohož] ktož to má jedno do sebe(!), kohož B — jediné] jinde U, vyn. S — ku Pánu Ježíšovi PRN, ku poznání Ježíše S — přivedl NS — 246 a ku poznání ... se stará] vyn. S — poznání] Panně(!) B, poznání vůle N — jeho [pravdy] K — jeho] vyn. R — že] vyn. C — snažností] vážností C — 247 to] na takovém ť N — má znamení O — v tě ve ň N, v duši jeho O — 248 k drahému Ježíši] vyn. BPRNTUS, ku poznání pravdy boží O — Ježíšovi a k cnostnému, svatému, kajícímu, pobožnému životu C — přivedeš] vyn. PR, přivede N — a což PRNU — povede] činiti bude N, provede SO — ty si] on bude N, ty budeš O — 249 všeho dobrého NTU — za vše] vyn. O — zvláštní odplatu KPRNTU — mieti budeš] vezmeš O — bude N — 250 ano tak O — 250—251 když... řka] psal Ko- rintům S, napsal k Korintům takto O — 251 svatě] světě K, v světě(!) B — řka] vyn. BC — [Ba] vyn. BKPRONTUSO — ba] vyn. BSO — 252 250 Podle Fil. 4, I? —
75 zřenie k němu měli. O to ť jest on péči měl a proto tyto učedlníky 2.0 své poslal. Naučiž se tomuto, aby najprvé sám poznaje Pána Ježíše, jiné také k témuž vedl a o to aby pracoval, máš-li sedláky, děvky, pacholky, aby toho velmi l pilen byl, aby je přivedl k tomu, aby oni poznali Ježíše. A ktož to má do sebe, že se o to stará a 245 pečuje i pracuje, aby, kohož kde jediné muož k Ježíšovi přivésti a ku poznání jeho, že se vší pilností a snažností o to se stará — to jest znamenie jisté, že ť jest v tě milý Buoh zavítal. A kohož koli k drahému Ježíši přivedeš, což on koli dobrého povede, ty si toho všeho účasten a za to za vše odplatu mieti budeš v nebeském 250 království; li ano svatý Pavel, když vedlé jeho zprávy Korintové svatě živi byli, psal jim řka: »Ba,] vy ste má odplata, ba, vy ste 52" 53a měli] vyn. S — a tam ... péči měl] vyn. O — tam ... měli] k němu se utíkali U — 239 aby měli NT — tyto] vyn. U, k němu S0 — 240 své] vyn. B — 241 se ty z toho N — tomuto] tomu RU, tu tomuto C, tomu, věrná duše S, tedy, věrná duše O — najprvé] vyn. USO — sám] vyn. SO - po- znal S, poznala O — Pána] vyn. BP — 242 potom jiné PRCNTS, aby jiné U — jiné . . . k témuž] a potom také i jiné aby k tomu O — témuž] tomu US, témuž aby NT — aby] vyn. NTU — pracoval] pečoval, pracoval B, usiloval U, pracovali S — -li, pane SO — sedláčky C, poddané, sedláky NU — poddací, dívky BKPT, poddané, dievky CRO, hospodáři dívky N, anebo děvky U — 243 abyl máš O — aby ... pilen byl] velmi-li si toho pilen S — velmi ] vyn. O — byl] býti O — přivedl] vedl SO — 243—244 k tomu ... poznali] ku poznání SO — 244 oni] vyn. PRCNT, i oni U — ktož ... do sebe] ktož to jedná a má to do sebe B, komu jest to dáno U — do sebe] vyn. PRNTSO — 244—245 že se ... pracuje] o to se stará SO - 244 že se tak N — a] o to RNT, a o to U — 245 aby] vyn. C — 245—247 aby ... to jest] vyn. O — 245 kohož] ktož to má jedno do sebe(!), kohož B — jediné] jinde U, vyn. S — ku Pánu Ježíšovi PRN, ku poznání Ježíše S — přivedl NS — 246 a ku poznání ... se stará] vyn. S — poznání] Panně(!) B, poznání vůle N — jeho [pravdy] K — jeho] vyn. R — že] vyn. C — snažností] vážností C — 247 to] na takovém ť N — má znamení O — v tě ve ň N, v duši jeho O — 248 k drahému Ježíši] vyn. BPRNTUS, ku poznání pravdy boží O — Ježíšovi a k cnostnému, svatému, kajícímu, pobožnému životu C — přivedeš] vyn. PR, přivede N — a což PRNU — povede] činiti bude N, provede SO — ty si] on bude N, ty budeš O — 249 všeho dobrého NTU — za vše] vyn. O — zvláštní odplatu KPRNTU — mieti budeš] vezmeš O — bude N — 250 ano tak O — 250—251 když... řka] psal Ko- rintům S, napsal k Korintům takto O — 251 svatě] světě K, v světě(!) B — řka] vyn. BC — [Ba] vyn. BKPRONTUSO — ba] vyn. BSO — 252 250 Podle Fil. 4, I? —
Strana 76
76 má koruna!« I protož Jan teď sedě v uokovách, měl péči o své učedlníky. Nuže, milí křesťané, také-li vy máte péči o své podacie, o své 255 děvky a pacholky a o své pak děti, abyšte je vedli k Ježíšovi a ku poznání jeho, čili k světu a k marnostem? A, běda bude! Právě jako za to odplata každému bude dána, ktož i koho při- vede ku poznání Ježíše, tak zase, ktož, moha odvésti od zlého a přivésti k dobrému, i netbá a nechá, věčnú pomstu nad sebú 260 uzří. T«i»to páni, ješto svých podaciech netbají vésti k dobrému, ale přepustí jim zlé činiti a nestavie toho — kostek, her, tancóv, vožralstvie a jiných neřáduov —, což koli toho dopustí a mohúc staviti a nechají: všichni takoví páni musie pro to trpěti [v pekle věčné mauky, neb] jako by to sami činili. Ale mnozí řiekají: »Čiň 53% 54a Jan svatej C, Jan sobě U — teď] vyn. SO — v uokovách] u vězení S0 — měv SO, přemejšlel a měl U — péči a starost N, také péči O — 254 Nuže] Ó O — také .. . máte] máte-li také C — poddané RNTUSO, poddací C — o své] vyn. P — dívky B, dítky(!) R — 225 děvky ... děti] dítky a (+ o svau O) čeládku S0 — a pacholky] o své pacholky N — děti] zvláště dítky R — přivedli O — k Ježíšovi a] vyn. BSO — 256 poznání vůle N — jeho] Ježíšovu B, jeho pravdy C, Ježíše SO, jeho, ha? NU, jeho, aha? T — čili ... k marnostem] vyn. SO — A] Ach SO, Ó N, vyn. B — bědať vám TSO — bude pro nepobožné vedení čelátky(!), dítek i všech vám svěře- ných T — 257 právě] černě škrtnuto A, práv BPR — 257—264 právě ... činili] jestli je vedete (+ k O) světu a (+ k 0) marnostem, a moha je od zlého (toho O) odvésti, (+ však toho O) zanedbáváte! Zvíte, že ť nad vámi bude věčná pomsta! Ano (+ to sami O) vidíme, jak páni nedbají na své poddané, dopauštějí jim zlé činiti, toho jim nezastavují, jako kostek a jiných her, tancův, opilstva a jiných neřádův (zlé činiti ... neřádův) po krčmách žhráti(!), opíjeti se, v kostky, v karty hráti, tancovati a jinak zlé činiti 0) SO — 257 jaká RTU — za to] vyn. T — 258 ku poznání... zase] ku Pánu Ježíšovi a k poznání vůle jeho, tak na druhau stranu N — zase, že C — ktož] vyn. B — odvésti] vyn. R — 259 a] vyn. R — nechá, ten každý N — nad sebú] vyn. B — 260 uzdří U —t«i) to] tuto A — páni pak NTU — poddaných RNU, poddacích CT — 261 dopustíť N — a moha N — her, kartů, dáblových páteřů T — 262 vožralstvie] opilstva BKPRNU, opilství C, proklatých v neděli svatau, opilství, smilství, cizolužství(!), vád, různic T — rozpustilostí a neřádův N, neřádův, a to vše v svatau neděli páchají T — toho kdo NTU — mohauce U — 263 to sstaviti C a] vyn. K — a nechají] nedbají BNTU, nedbají, nechají P — musejí C — pro to] za to BKPRCNTU — trpěti tak N, trpěti [v horaucím pekle] K v horaucím pekle T — 263—264 [v pekle . .. neb] vyn. BKPRCNU — 264 věčné mauky, neb] vyn. T — to] vyn. P — učinili NT — Ale] A takoví C — mnozí] obecně BC, ještě O, vyn. PRNUS — Nechť činí B, prý, čiň PR,
76 má koruna!« I protož Jan teď sedě v uokovách, měl péči o své učedlníky. Nuže, milí křesťané, také-li vy máte péči o své podacie, o své 255 děvky a pacholky a o své pak děti, abyšte je vedli k Ježíšovi a ku poznání jeho, čili k světu a k marnostem? A, běda bude! Právě jako za to odplata každému bude dána, ktož i koho při- vede ku poznání Ježíše, tak zase, ktož, moha odvésti od zlého a přivésti k dobrému, i netbá a nechá, věčnú pomstu nad sebú 260 uzří. T«i»to páni, ješto svých podaciech netbají vésti k dobrému, ale přepustí jim zlé činiti a nestavie toho — kostek, her, tancóv, vožralstvie a jiných neřáduov —, což koli toho dopustí a mohúc staviti a nechají: všichni takoví páni musie pro to trpěti [v pekle věčné mauky, neb] jako by to sami činili. Ale mnozí řiekají: »Čiň 53% 54a Jan svatej C, Jan sobě U — teď] vyn. SO — v uokovách] u vězení S0 — měv SO, přemejšlel a měl U — péči a starost N, také péči O — 254 Nuže] Ó O — také .. . máte] máte-li také C — poddané RNTUSO, poddací C — o své] vyn. P — dívky B, dítky(!) R — 225 děvky ... děti] dítky a (+ o svau O) čeládku S0 — a pacholky] o své pacholky N — děti] zvláště dítky R — přivedli O — k Ježíšovi a] vyn. BSO — 256 poznání vůle N — jeho] Ježíšovu B, jeho pravdy C, Ježíše SO, jeho, ha? NU, jeho, aha? T — čili ... k marnostem] vyn. SO — A] Ach SO, Ó N, vyn. B — bědať vám TSO — bude pro nepobožné vedení čelátky(!), dítek i všech vám svěře- ných T — 257 právě] černě škrtnuto A, práv BPR — 257—264 právě ... činili] jestli je vedete (+ k O) světu a (+ k 0) marnostem, a moha je od zlého (toho O) odvésti, (+ však toho O) zanedbáváte! Zvíte, že ť nad vámi bude věčná pomsta! Ano (+ to sami O) vidíme, jak páni nedbají na své poddané, dopauštějí jim zlé činiti, toho jim nezastavují, jako kostek a jiných her, tancův, opilstva a jiných neřádův (zlé činiti ... neřádův) po krčmách žhráti(!), opíjeti se, v kostky, v karty hráti, tancovati a jinak zlé činiti 0) SO — 257 jaká RTU — za to] vyn. T — 258 ku poznání... zase] ku Pánu Ježíšovi a k poznání vůle jeho, tak na druhau stranu N — zase, že C — ktož] vyn. B — odvésti] vyn. R — 259 a] vyn. R — nechá, ten každý N — nad sebú] vyn. B — 260 uzdří U —t«i) to] tuto A — páni pak NTU — poddaných RNU, poddacích CT — 261 dopustíť N — a moha N — her, kartů, dáblových páteřů T — 262 vožralstvie] opilstva BKPRNU, opilství C, proklatých v neděli svatau, opilství, smilství, cizolužství(!), vád, různic T — rozpustilostí a neřádův N, neřádův, a to vše v svatau neděli páchají T — toho kdo NTU — mohauce U — 263 to sstaviti C a] vyn. K — a nechají] nedbají BNTU, nedbají, nechají P — musejí C — pro to] za to BKPRCNTU — trpěti tak N, trpěti [v horaucím pekle] K v horaucím pekle T — 263—264 [v pekle . .. neb] vyn. BKPRCNU — 264 věčné mauky, neb] vyn. T — to] vyn. P — učinili NT — Ale] A takoví C — mnozí] obecně BC, ještě O, vyn. PRNUS — Nechť činí B, prý, čiň PR,
Strana 77
77 265 každý na svój vrub, já ť za ně neponesu!« Ano, zvieš, neměj péče! přijde ť hodina [smrti], že ť tobě to vše na hrdlo vsede. I mnějí, že jest jim na to zbožie dáno, aby dobré bydlo měli; ba, na to, aby tiem Bohu poslaužili a zlé trápili a nuzili a dobré chvá- li«lSi. I řiekají mnozí: »Musím s svými lidmi milostivě nakládati. 270 Toto věz: Učiníš-li jim i křivdu, že ť bude nad tebau mštěno, upřielišíš-li; také budeš-li viece milosrdný, než máš býti, a chtě milosrdenstvie učiniti i nepomstíš nešlechetnosti, shledáš, že pomsty od Boha neujdeš. Blaze jemu, ktož umie v mieru uhoditi, aby neupřielišil! Též ktož má děvky, pacholky, anebo by měl 275 jedinú děvku aneb pacholka, vy hospodáři, hospodyně, ješto máte děvky, pacholky aneb podruhy, nebudete-li jich vésti ku poz Unání Ježíše, běda vám bude! Říkám to často, že ten 553 54% Ba, prý, činí N, Ba, prý, čiň TU, Však každý čiň O — 265 já ť za ně] však ť já za něho B, však já za chlapy C — ně neponesu] to trpěti nebudu SO — Ano] Nu, nu NT, Nu, au U, vyn. S — Ano ... péče] Ale zvíš, milý pane, když O — neměj péče] potom, jedno dočkáš-li s tím hodiny smrti C, vyn. NU, pak zvíš, když T, a S — 266 ta hodina a ten čas C — [smrti] vyn. BKPRONTUS — tobě] tobě, pane PRCNUT, vyn. O — vše, pane, nahradí a B — vsedne NU, vsadí R — 1 Oni ť C, vyn. PRNUS — Mnějí, veď PRNT, se domnívají C, Mnějí ť, viď U, Mníte NS, Ale vy se domníváte O — 267 jim] vám NSO — na to] to na(!) U — dáno, ano C — abyšte NSO — bejdlo C = ba] Ano, ba BKPRC, Au, ba N, Ó, ba TU — na to ť jest dáno B — ba, na to] a nevíte (+liž O), že proto SO — 268 abyšte NSO — tiem] vyn. PRNSOU — slaužili BPRCNTUSO — trápili a nuzi«l»i] kazili a tupili S, kazili O — nuzil nuziti(!) A, nížili K — chváli«l»i] chváliti(!) A, chválili a rozmnožovali C, zvelebovali SO — 269 I Ale S — I... mnozí] Ano i tu najdau vejmluvu řka O — mnozí] druzí páni B, vyn. PRONTUS — Musím, prý N, Au, já musím O — svými .. . milostivě] nimi pěkně S, nimi dobře býti a pěkně O — 270 Toto věz] Ač (+ to 0) dobře praví, alevšak (avšak O) toho nečiní! Věz to (Než to potom zvíte 0) SO — věz zajisté, že C — jestli učiníte O — 270—271 že ť bude ... máš býti] že ť pomsty neujdeš (neujdete 0) SO — 271 upřielišíš-li] vyn. K, a upřílišíš-li TU — také] totiž NTU— 271—272 chtě ... učiniti] chtíce jim milosrdni býti O — 272 vždy učiniti U — nemstíš S, nemstíte O — nešlechetnosti, [netresceš) K — to shledáš SC — 272—273 shledáš ... neujdeš] vyn. O — A, blaze U, Blaze ť bude O — jemu] tomu S — ješto S — v mieru] na prostředek N — 274 nepřílišil B, nepřemnožil K, neupřílišnil SO — Též také S. Tak také rovně i ten O — ktož] ješto O — má dítky SO — dívky BNTU — anebo by] a by pak N 274—276 anebo ... aneb] vyn. RSO — 275 jednu KP — dívku BPNTU — 276 dívky BTU — aneb] vyn. PCNTU — podruhy] vyn. C — nebude O — 276—277 ku poznání Ježíše] k dobrému SO — 277 biada(!) T — vám] jim SO — bude] vyn. KPRCNU — Říkám to často) vyn. A — Říkávám N — častokrát CO — 278 snáze PR, nejsnázeji S,
77 265 každý na svój vrub, já ť za ně neponesu!« Ano, zvieš, neměj péče! přijde ť hodina [smrti], že ť tobě to vše na hrdlo vsede. I mnějí, že jest jim na to zbožie dáno, aby dobré bydlo měli; ba, na to, aby tiem Bohu poslaužili a zlé trápili a nuzili a dobré chvá- li«lSi. I řiekají mnozí: »Musím s svými lidmi milostivě nakládati. 270 Toto věz: Učiníš-li jim i křivdu, že ť bude nad tebau mštěno, upřielišíš-li; také budeš-li viece milosrdný, než máš býti, a chtě milosrdenstvie učiniti i nepomstíš nešlechetnosti, shledáš, že pomsty od Boha neujdeš. Blaze jemu, ktož umie v mieru uhoditi, aby neupřielišil! Též ktož má děvky, pacholky, anebo by měl 275 jedinú děvku aneb pacholka, vy hospodáři, hospodyně, ješto máte děvky, pacholky aneb podruhy, nebudete-li jich vésti ku poz Unání Ježíše, běda vám bude! Říkám to často, že ten 553 54% Ba, prý, činí N, Ba, prý, čiň TU, Však každý čiň O — 265 já ť za ně] však ť já za něho B, však já za chlapy C — ně neponesu] to trpěti nebudu SO — Ano] Nu, nu NT, Nu, au U, vyn. S — Ano ... péče] Ale zvíš, milý pane, když O — neměj péče] potom, jedno dočkáš-li s tím hodiny smrti C, vyn. NU, pak zvíš, když T, a S — 266 ta hodina a ten čas C — [smrti] vyn. BKPRONTUS — tobě] tobě, pane PRCNUT, vyn. O — vše, pane, nahradí a B — vsedne NU, vsadí R — 1 Oni ť C, vyn. PRNUS — Mnějí, veď PRNT, se domnívají C, Mnějí ť, viď U, Mníte NS, Ale vy se domníváte O — 267 jim] vám NSO — na to] to na(!) U — dáno, ano C — abyšte NSO — bejdlo C = ba] Ano, ba BKPRC, Au, ba N, Ó, ba TU — na to ť jest dáno B — ba, na to] a nevíte (+liž O), že proto SO — 268 abyšte NSO — tiem] vyn. PRNSOU — slaužili BPRCNTUSO — trápili a nuzi«l»i] kazili a tupili S, kazili O — nuzil nuziti(!) A, nížili K — chváli«l»i] chváliti(!) A, chválili a rozmnožovali C, zvelebovali SO — 269 I Ale S — I... mnozí] Ano i tu najdau vejmluvu řka O — mnozí] druzí páni B, vyn. PRONTUS — Musím, prý N, Au, já musím O — svými .. . milostivě] nimi pěkně S, nimi dobře býti a pěkně O — 270 Toto věz] Ač (+ to 0) dobře praví, alevšak (avšak O) toho nečiní! Věz to (Než to potom zvíte 0) SO — věz zajisté, že C — jestli učiníte O — 270—271 že ť bude ... máš býti] že ť pomsty neujdeš (neujdete 0) SO — 271 upřielišíš-li] vyn. K, a upřílišíš-li TU — také] totiž NTU— 271—272 chtě ... učiniti] chtíce jim milosrdni býti O — 272 vždy učiniti U — nemstíš S, nemstíte O — nešlechetnosti, [netresceš) K — to shledáš SC — 272—273 shledáš ... neujdeš] vyn. O — A, blaze U, Blaze ť bude O — jemu] tomu S — ješto S — v mieru] na prostředek N — 274 nepřílišil B, nepřemnožil K, neupřílišnil SO — Též také S. Tak také rovně i ten O — ktož] ješto O — má dítky SO — dívky BNTU — anebo by] a by pak N 274—276 anebo ... aneb] vyn. RSO — 275 jednu KP — dívku BPNTU — 276 dívky BTU — aneb] vyn. PCNTU — podruhy] vyn. C — nebude O — 276—277 ku poznání Ježíše] k dobrému SO — 277 biada(!) T — vám] jim SO — bude] vyn. KPRCNU — Říkám to často) vyn. A — Říkávám N — častokrát CO — 278 snáze PR, nejsnázeji S,
Strana 78
78 najsnáze «spasen) bude, ješto žádného mieti pod sebú nebude, a tak jest zajisté. 280 Nu, mnedle, vy matery, velmi-li ste toho pilny? Najprvé, aby vaši děti znali Ježíše, řkauc: »Milý synu, milá dcerko, služ ráda milému Pánu Bohu a boj se jeho a děkuj jemu z jeho dobro- dínie« — i klásti jim všecka dobrodínie božie před oči, táhnúce je k tomu, aby oni Boha zamilovali; čili ste toho pilnějšie,li 285 kterak se k světu mají mieti a jiným se zalíbiti, anebo kterak má utržiti, ukupčiti, vydříti? Hádaj! A, běda, běda bude, zlé matery, hanebné, a otcové též! I dává ť vám Buoh statečné děti, jediné hned z mládi rozkoši naučí, ješto to škodie dětem jísti, a hned, ty krmě z mládi rozkošné a pití silné píti. Protož tak píší 55% nejspíš a nejsnázeji O — spasen) vyn. A — kdož S0 — mieti ... nebude] nemá pod sebú (+ k správě N) BKPRCNU, nemá pod svau správau T, k spravování nemá S0 — 279 a tak jest zajisté] vyn. SO — zajistě T 280 Nu ... matery] A co pak vy také, mateře a otcové O — medle RNT, vyn. S — vy také S — materny(!) R, matky CN, mateře TUS — velmi-li ste] jeste-li S — Najprvé] vyn. SO — 281 vaše KNTUSO dítky SO — Ježíše] vyn. B, Pána Boha C — řkauc] napomínajíce jich S, napo- mínáte-li jich k tomu, abyste jim řekli O — Ó (Nu O) milý NTUO ba, milá NTU — dcero BPRNSO — služte NO — 282 rádi NO, rád, ráda C — Pánu] vyn. BP — bojte NO — jeho] Boha P — a děkuj] děkujíce N, a dě- kujte O — jeho] vyn. S — dobrodínství S, velikých dobrodíní O — 283 i klásti ... božie] a tak jim předkládati jiná dobrodínství S — 283—284 i klásti ... k tomu] kteráž nám ráčí bídným vždycky každého dne činiti, a tak dále jim víceji předkládati, vedauce je k dobrému O — 283 božská NPRTU — táhnúce] vedauc S — 284 tomu] dobrému S — oni] vyn. O — milovaly SO — 284—288 čili ... naučí] Ale ach, běda, nastojte, dá-li vám Pán Bůh dítky a vy je hned rozkošem z mládi učíte S, Ach, přeběda ť vám, nastojte, ano vy jinak činíváte! Když vám Pán Bůh dává dítky, zapomínáte se nad Pánem Bohem a vedete je hned z mladosti ku pejše a rozkošem O — 285 má PR—'slíbiti BPRCT, líbiti NU — 285—297 anebo... byla vyn. A — 286 mají KN — utržiti... vydříti] kupčiti (ukupčiti N), tržiti (utržiti N). dobyti KN — ukupčiti] a kupčiti U — vydříti] dobyti PRCTU A] nad tím v T napsáno Ale — běda] v PC fen jednou — vám bude T — 287 matky N, matrony R, mateře TCU — I A proto N, A tak TU — milý Bůh U — statečné] ty nezdárné (nezdařilé TU) NTU — 288 jediné] nebo je N, proto, nebo je TU — hned] vyn. B — mladosti NRTU — rozkošem KNTU — naučí] učíte NTU, naučiti C. [a pejše] učí K — ješto jim S — 288—289 ješto ... z mládi] jísti a píti krmě O — 288 to velice N, to velmi S — dětem, když vy (vyn. TU) jim dáváte (dávají TU) NTU — 288—289 dětem ... z mládi] jísti, píti, krmě S — 289 a] vyn. NTU — pití] ještě nápoje N, ještě i pití TU — píti] vyn. TUSO — Protož vyn. KNRCTU,
78 najsnáze «spasen) bude, ješto žádného mieti pod sebú nebude, a tak jest zajisté. 280 Nu, mnedle, vy matery, velmi-li ste toho pilny? Najprvé, aby vaši děti znali Ježíše, řkauc: »Milý synu, milá dcerko, služ ráda milému Pánu Bohu a boj se jeho a děkuj jemu z jeho dobro- dínie« — i klásti jim všecka dobrodínie božie před oči, táhnúce je k tomu, aby oni Boha zamilovali; čili ste toho pilnějšie,li 285 kterak se k světu mají mieti a jiným se zalíbiti, anebo kterak má utržiti, ukupčiti, vydříti? Hádaj! A, běda, běda bude, zlé matery, hanebné, a otcové též! I dává ť vám Buoh statečné děti, jediné hned z mládi rozkoši naučí, ješto to škodie dětem jísti, a hned, ty krmě z mládi rozkošné a pití silné píti. Protož tak píší 55% nejspíš a nejsnázeji O — spasen) vyn. A — kdož S0 — mieti ... nebude] nemá pod sebú (+ k správě N) BKPRCNU, nemá pod svau správau T, k spravování nemá S0 — 279 a tak jest zajisté] vyn. SO — zajistě T 280 Nu ... matery] A co pak vy také, mateře a otcové O — medle RNT, vyn. S — vy také S — materny(!) R, matky CN, mateře TUS — velmi-li ste] jeste-li S — Najprvé] vyn. SO — 281 vaše KNTUSO dítky SO — Ježíše] vyn. B, Pána Boha C — řkauc] napomínajíce jich S, napo- mínáte-li jich k tomu, abyste jim řekli O — Ó (Nu O) milý NTUO ba, milá NTU — dcero BPRNSO — služte NO — 282 rádi NO, rád, ráda C — Pánu] vyn. BP — bojte NO — jeho] Boha P — a děkuj] děkujíce N, a dě- kujte O — jeho] vyn. S — dobrodínství S, velikých dobrodíní O — 283 i klásti ... božie] a tak jim předkládati jiná dobrodínství S — 283—284 i klásti ... k tomu] kteráž nám ráčí bídným vždycky každého dne činiti, a tak dále jim víceji předkládati, vedauce je k dobrému O — 283 božská NPRTU — táhnúce] vedauc S — 284 tomu] dobrému S — oni] vyn. O — milovaly SO — 284—288 čili ... naučí] Ale ach, běda, nastojte, dá-li vám Pán Bůh dítky a vy je hned rozkošem z mládi učíte S, Ach, přeběda ť vám, nastojte, ano vy jinak činíváte! Když vám Pán Bůh dává dítky, zapomínáte se nad Pánem Bohem a vedete je hned z mladosti ku pejše a rozkošem O — 285 má PR—'slíbiti BPRCT, líbiti NU — 285—297 anebo... byla vyn. A — 286 mají KN — utržiti... vydříti] kupčiti (ukupčiti N), tržiti (utržiti N). dobyti KN — ukupčiti] a kupčiti U — vydříti] dobyti PRCTU A] nad tím v T napsáno Ale — běda] v PC fen jednou — vám bude T — 287 matky N, matrony R, mateře TCU — I A proto N, A tak TU — milý Bůh U — statečné] ty nezdárné (nezdařilé TU) NTU — 288 jediné] nebo je N, proto, nebo je TU — hned] vyn. B — mladosti NRTU — rozkošem KNTU — naučí] učíte NTU, naučiti C. [a pejše] učí K — ješto jim S — 288—289 ješto ... z mládi] jísti a píti krmě O — 288 to velice N, to velmi S — dětem, když vy (vyn. TU) jim dáváte (dávají TU) NTU — 288—289 dětem ... z mládi] jísti, píti, krmě S — 289 a] vyn. NTU — pití] ještě nápoje N, ještě i pití TU — píti] vyn. TUSO — Protož vyn. KNRCTU,
Strana 79
79 290 doktorové, že bývají děti mdli, bledi a blíkavi a blázni častokrát; ale ono ze vsi, ješto se tam tvarohem a syrovátkú vychová a boso běhá, leč u veliký svátek střeví obuje, obecně z těch múdřejší bývají než z oněchno v rozkoši zchovaných. Trefí ť se také někdy múdrý, ale řídko, z těch bohatých, ano také mezi černými kavkami 295 trefí se bílá. Ale najlépe jest dětem sprostné krmě a bosu běhati a na hlavě nemieti [žádné] čepice, aby pruoduch byl, leč by zima byla. A také pilni-li ste své čeledi, vy hospodáři, hospodyně, aby oni znali Ježíše? umějí-li páteř právě a přikázanie božie? Řci: »My ť velmi vieme!« Ale zviete, nemějte péče! Mníte, byšte 300 z toho vy trestáni nebyli? Zviete a zmajlíte se zajisté! A vy baby, Nebo S, ješto nám to O 290 že] I protož KPRC, že z těch takovejch N, I protož z těch takových TU, že potom S0 — takoví děti S0 — blekavi(!) B, blíkavé N v bláznivé N, bláznoví SO — 291 ale] a uzříš spíšeji S, ano spíšeji uhlídáš O — ono] to 0 — ze] se B — vsi chudé 0 — se] je R se tam] sem tam běhá a U — tam] vyn. S - a syrovátkú] vyn. KPCNTU — vychovává O — dlauho boso S0 292 leč ... z těch] že z nich daleko S, daleko O — u] vyn. BK — svátek, kdy R — třevíce KP, střevíce (+ anebo škorně C) NRTUC - obují a tak T — 293 z oněchno] oněchno R, z oněchno městských N 293 295 z oněchno ... bílá] s(!) těch rozkošných, ač se také (to 0) trefí někdy i z těch bohatých maudré (vyn. O), rovně (vyn. O) jako mezi kavkami najdeš bílau SO — 293 chovanejch U — Trefí ť-li ť K také] vyn. P, také pak N — 294 maudré NTC — kavkami někdy C 295 bílá, ale řídko NTU — Ale] A N, ÓU najlépe ... dětem] nejlépeji vám rodičům, abyšte dětem svým dávali O — dětem dávati S — prosté NTU — krmě jísti († a píti 0) S0 bosých S0 — běhati] choditi NTU, běhat C, běhati nechati SO — 296 hlavě nic C, hlavě jim O — míti(!) K — [žádné] vyn. KPNRCTUSO čepice] nic S0 — byl] byl z hlavy S, měly z hlavy O - veliká zima NCTU — 297 A také] Pak B, A pak KPRC, Nu, vy (vyn. T) pak NTU, Nu, vy také S — A . . . čeledi] A co pak O — pilni ... vy] učíte-li tomu čeládku S v čeládky U — vy] vyn. NPRC — 298 aby i N aby oni... právě] také -li učíte svau čeládku, aby uměli modlitbu Páně O — oni taky T — oni znali] znala S — páteř] svatau modlitbu otčenáš NTU, modlitbu P — páteř právě a] modlitbu Páně nebo (a C) CS — 299 Řci] pod tím v T prvotním písařem napsáno: Řekneš — 299 300 Řci ... zajisté] Viď, že umíte? S — 299—302 Řci ... hajl aby skrze to uměli znáti Pána Ježíše? Ach, málo ť vy se o to staráte, a mo- hauce je nětčemu dobrému naučiti, to zanedbáváte. Ano ť máte, sedna nadme haubu(!) O 299 Ba, my ť NTU — velmi vieme] toho neumíme (nevíme TU) BNTU — vieme] zvíme P — Ale] Nu, nu, ale NTU — zvíte potom U 3 nemějte] nebudete-li ť míti ( na to C) NTUC Nemníte vy B, mníte vy NPRCTU byšte] že R — 300 vy] vyn. NPRU — nebyli — nebudete R — Zviete a] vyn. K — Zviete .. . zajisté!] vyn. BNPRCTU Majlíte se K — A] Nu NPRTU, Ano C — vy pak NTU, co vy S — baby]
79 290 doktorové, že bývají děti mdli, bledi a blíkavi a blázni častokrát; ale ono ze vsi, ješto se tam tvarohem a syrovátkú vychová a boso běhá, leč u veliký svátek střeví obuje, obecně z těch múdřejší bývají než z oněchno v rozkoši zchovaných. Trefí ť se také někdy múdrý, ale řídko, z těch bohatých, ano také mezi černými kavkami 295 trefí se bílá. Ale najlépe jest dětem sprostné krmě a bosu běhati a na hlavě nemieti [žádné] čepice, aby pruoduch byl, leč by zima byla. A také pilni-li ste své čeledi, vy hospodáři, hospodyně, aby oni znali Ježíše? umějí-li páteř právě a přikázanie božie? Řci: »My ť velmi vieme!« Ale zviete, nemějte péče! Mníte, byšte 300 z toho vy trestáni nebyli? Zviete a zmajlíte se zajisté! A vy baby, Nebo S, ješto nám to O 290 že] I protož KPRC, že z těch takovejch N, I protož z těch takových TU, že potom S0 — takoví děti S0 — blekavi(!) B, blíkavé N v bláznivé N, bláznoví SO — 291 ale] a uzříš spíšeji S, ano spíšeji uhlídáš O — ono] to 0 — ze] se B — vsi chudé 0 — se] je R se tam] sem tam běhá a U — tam] vyn. S - a syrovátkú] vyn. KPCNTU — vychovává O — dlauho boso S0 292 leč ... z těch] že z nich daleko S, daleko O — u] vyn. BK — svátek, kdy R — třevíce KP, střevíce (+ anebo škorně C) NRTUC - obují a tak T — 293 z oněchno] oněchno R, z oněchno městských N 293 295 z oněchno ... bílá] s(!) těch rozkošných, ač se také (to 0) trefí někdy i z těch bohatých maudré (vyn. O), rovně (vyn. O) jako mezi kavkami najdeš bílau SO — 293 chovanejch U — Trefí ť-li ť K také] vyn. P, také pak N — 294 maudré NTC — kavkami někdy C 295 bílá, ale řídko NTU — Ale] A N, ÓU najlépe ... dětem] nejlépeji vám rodičům, abyšte dětem svým dávali O — dětem dávati S — prosté NTU — krmě jísti († a píti 0) S0 bosých S0 — běhati] choditi NTU, běhat C, běhati nechati SO — 296 hlavě nic C, hlavě jim O — míti(!) K — [žádné] vyn. KPNRCTUSO čepice] nic S0 — byl] byl z hlavy S, měly z hlavy O - veliká zima NCTU — 297 A také] Pak B, A pak KPRC, Nu, vy (vyn. T) pak NTU, Nu, vy také S — A . . . čeledi] A co pak O — pilni ... vy] učíte-li tomu čeládku S v čeládky U — vy] vyn. NPRC — 298 aby i N aby oni... právě] také -li učíte svau čeládku, aby uměli modlitbu Páně O — oni taky T — oni znali] znala S — páteř] svatau modlitbu otčenáš NTU, modlitbu P — páteř právě a] modlitbu Páně nebo (a C) CS — 299 Řci] pod tím v T prvotním písařem napsáno: Řekneš — 299 300 Řci ... zajisté] Viď, že umíte? S — 299—302 Řci ... hajl aby skrze to uměli znáti Pána Ježíše? Ach, málo ť vy se o to staráte, a mo- hauce je nětčemu dobrému naučiti, to zanedbáváte. Ano ť máte, sedna nadme haubu(!) O 299 Ba, my ť NTU — velmi vieme] toho neumíme (nevíme TU) BNTU — vieme] zvíme P — Ale] Nu, nu, ale NTU — zvíte potom U 3 nemějte] nebudete-li ť míti ( na to C) NTUC Nemníte vy B, mníte vy NPRCTU byšte] že R — 300 vy] vyn. NPRU — nebyli — nebudete R — Zviete a] vyn. K — Zviete .. . zajisté!] vyn. BNPRCTU Majlíte se K — A] Nu NPRTU, Ano C — vy pak NTU, co vy S — baby]
Strana 80
80 ješto nejednú mohauce pěkně naučiti jiné, i netbáte: než sede ť baba, nadmúci se jako hajl, jako by babě kyselo z nosa kapalo, ana ť nebude mluviti zlostí! Nemějte ii péče! A vy, hospo- dáři, hospodyně, ješto nedbáte napomínati svých pacholkuov a 305 dívek a vésti ku poznání Boha, já ť vám slibuji, byšte žádného hříchu jiného neměli než ten, že jich nedbáte vésti k dobrému a odvoditi od zlého, že musíte za to trpěti v horúcím pekle těžkú múku; nébrž mnozí pacholci, dievky na vás žalují, kterak pro vaše dielo nikdy ke mši jíti na malú chvilku nemohau, ano hospodář, 310 hospodyně zhajují: »A, á, meškáte mě i dielo!« Běda vám bude! Nu, mnedle, bylo-li by to spravedlivé, když by dva kaupila kuoň, a že by jeden dal kop dvadceti a druhý jednu kopu, a ten dada 56" ženy R — 301 «ješto nejednú vyn. A — nejednú vyn. C — 301—302 pěkně .. . nadmúci se] je dobrému učiti, zanedbáváte, ano ť sedne, nadmúci hubu S — 301 naučiti, navésti (vyn. T) jiné (+ a T) mladé NT, jiné naučiti páteři božímu a přikázaní jeho B — jiné a mladé U — nedbají PRCTU — než neb C — 302 sedne ť BKCNTU, sedí t P — nadmauce T — jako hajl] vyn. R — hýl BP — babě] jí BNPRCTUSO — nosu NTUSO — 303 kvapalo T — ana ť] a BC, ani NTU, až nic O — ana ť . .. mluviti] a (+ zlostí nic S) nemluví PRS — Nemějte] Nu, zvíš, nebudeš-li míti NTU — Nemějte péče] vyn. C — 303—305 Nemějte ... Boha] vyn. S, když ji kdo z čeho potrestá O — 303—325 A vy ... mládu býti vyn. A — 303 A ještě NTU — 304 napomenauti T — 304—305 svých . .. dívek] vyn. K — 305 ú (au U), já NTU - vám to NTU, vám (+ také O) všem za to SO — slibuji, že NPRTU — byšte pak T, kdybyšte SO — 306 hřiechu [sami] K — jiného] vyn. S, jiného více O — než] jediné O — zanedbáváte S0 — 307 a odvoditi ... že] vyn. SO — ode zlého C — za to býti a R, za to býti S — těžkú] velikau K, a těžkau S, vyn. O — 308 múku] vyn. O, múku trpěti S — 308—311 nébrž... Nu] neb brž na mnohého hospodáře čeled žaluje, že pro jich dílo na malú chvilku ke mši odjíti nemohú, ano se(!) hospodář neb hospodyně řkúc: »Meškáte dílo naše s tím kostelem!« A, běda bude! I B, anobrž (a nýbrž U) jak oni na vás žalují, kterak pro vaše dílo ke mši svaté a k slovu božímu na malau chvíli (chvilku TU) uprázdniti (jíti TU) se (vyn. TU) nemohau, »ano se«, prý (vyn. TU), »hospodářství mé mně mešká!« Jak se zbauří hospodář, hospodyně: »A«, prý, »meškáte mně dílo!« Ó (nad tím: A T), běda bude (+ vám, takovým hospodářům, hospodyním T)! NTU, Ale (Ano také O) mnohý hospodář bude se o to bauřiti, když (+ jeho O) čeládka chce jíti k slovu božímu: »Au«, prej, »zameškáte mi (+ mnoho 0)«! SO — 308 mnozí pacholci, dievky] jako oni PRC — 309 ke mši] k slovu božímu C — na malú] ne(!) malú R — chvíli PRC — 310 zhajují] se zbúří PRC - á] vyn. P — i dielo] vyn. PRC — A, běda PR — Běda ... bude!] vyn. C — vám] vyn. PR — 311 Nu] vyn. PRC — Medle, ptám se vás všechněch O — za spravedlivé C, spravedlivě T — dva sausedi O — kaupili RTUO, kaupíce N, spolu kaupili S — koně S, jednoho koně O — 312 a že byl a (vyn. N)
80 ješto nejednú mohauce pěkně naučiti jiné, i netbáte: než sede ť baba, nadmúci se jako hajl, jako by babě kyselo z nosa kapalo, ana ť nebude mluviti zlostí! Nemějte ii péče! A vy, hospo- dáři, hospodyně, ješto nedbáte napomínati svých pacholkuov a 305 dívek a vésti ku poznání Boha, já ť vám slibuji, byšte žádného hříchu jiného neměli než ten, že jich nedbáte vésti k dobrému a odvoditi od zlého, že musíte za to trpěti v horúcím pekle těžkú múku; nébrž mnozí pacholci, dievky na vás žalují, kterak pro vaše dielo nikdy ke mši jíti na malú chvilku nemohau, ano hospodář, 310 hospodyně zhajují: »A, á, meškáte mě i dielo!« Běda vám bude! Nu, mnedle, bylo-li by to spravedlivé, když by dva kaupila kuoň, a že by jeden dal kop dvadceti a druhý jednu kopu, a ten dada 56" ženy R — 301 «ješto nejednú vyn. A — nejednú vyn. C — 301—302 pěkně .. . nadmúci se] je dobrému učiti, zanedbáváte, ano ť sedne, nadmúci hubu S — 301 naučiti, navésti (vyn. T) jiné (+ a T) mladé NT, jiné naučiti páteři božímu a přikázaní jeho B — jiné a mladé U — nedbají PRCTU — než neb C — 302 sedne ť BKCNTU, sedí t P — nadmauce T — jako hajl] vyn. R — hýl BP — babě] jí BNPRCTUSO — nosu NTUSO — 303 kvapalo T — ana ť] a BC, ani NTU, až nic O — ana ť . .. mluviti] a (+ zlostí nic S) nemluví PRS — Nemějte] Nu, zvíš, nebudeš-li míti NTU — Nemějte péče] vyn. C — 303—305 Nemějte ... Boha] vyn. S, když ji kdo z čeho potrestá O — 303—325 A vy ... mládu býti vyn. A — 303 A ještě NTU — 304 napomenauti T — 304—305 svých . .. dívek] vyn. K — 305 ú (au U), já NTU - vám to NTU, vám (+ také O) všem za to SO — slibuji, že NPRTU — byšte pak T, kdybyšte SO — 306 hřiechu [sami] K — jiného] vyn. S, jiného více O — než] jediné O — zanedbáváte S0 — 307 a odvoditi ... že] vyn. SO — ode zlého C — za to býti a R, za to býti S — těžkú] velikau K, a těžkau S, vyn. O — 308 múku] vyn. O, múku trpěti S — 308—311 nébrž... Nu] neb brž na mnohého hospodáře čeled žaluje, že pro jich dílo na malú chvilku ke mši odjíti nemohú, ano se(!) hospodář neb hospodyně řkúc: »Meškáte dílo naše s tím kostelem!« A, běda bude! I B, anobrž (a nýbrž U) jak oni na vás žalují, kterak pro vaše dílo ke mši svaté a k slovu božímu na malau chvíli (chvilku TU) uprázdniti (jíti TU) se (vyn. TU) nemohau, »ano se«, prý (vyn. TU), »hospodářství mé mně mešká!« Jak se zbauří hospodář, hospodyně: »A«, prý, »meškáte mně dílo!« Ó (nad tím: A T), běda bude (+ vám, takovým hospodářům, hospodyním T)! NTU, Ale (Ano také O) mnohý hospodář bude se o to bauřiti, když (+ jeho O) čeládka chce jíti k slovu božímu: »Au«, prej, »zameškáte mi (+ mnoho 0)«! SO — 308 mnozí pacholci, dievky] jako oni PRC — 309 ke mši] k slovu božímu C — na malú] ne(!) malú R — chvíli PRC — 310 zhajují] se zbúří PRC - á] vyn. P — i dielo] vyn. PRC — A, běda PR — Běda ... bude!] vyn. C — vám] vyn. PR — 311 Nu] vyn. PRC — Medle, ptám se vás všechněch O — za spravedlivé C, spravedlivě T — dva sausedi O — kaupili RTUO, kaupíce N, spolu kaupili S — koně S, jednoho koně O — 312 a že byl a (vyn. N)
Strana 81
81 jednu kopu aneb jediný groš kdyby dal, i chtěl tak mnoho anebo více požívati toho koně jako onenno, ješto dal XXti kop — pravda-li, 315 že díš, že by to rovně a věrně nebylo? Tak ť jest práv on, drahý Ježíš, za tvého pacholka, za tvú dievku dal vše: duši, tělo, božství, krev všecku dal z sebe vytočiti, ješto jest dražši nežli veškeren svět; a ty pak, dada kopu nebo dvě pacholku nebo dievce, i chceš ho tak mnoho požívati nebo více nežli Buoh, aby on byl pilnějí 320 tvého statku, tvých sviň neb krav než Boha? Ano dí svatý Pavel: »Nejste svoji, neb jste kaupeni velikú mzdú!« I mníš, že tobě to tak splyne? Mýlíš se, shledáš to! A vy, matery a otcové, ješto svých dětí nedbáte vésti k Ježíšovi, a pak, ač ť již řečí vésti a mluviti k nim budau, ale skutky odpírají, a budú řéci: »A, by kdyby NT, však kdyby U, aby S a že by jeden] první aby O dal] vyn. B sdruhý přidal S — jednu] toliko (vyn. C, jedno T) jedinau NTC kopu aby přidal O — 312—313 a ten dada jednu kopu] vyn. BC — 312 —314 a ten ... kop] a potom by ho (toho koně O) chtěl tolik užívati jako ten první SO— 313 jednu] tu jedinau N, tu jednu T — aneb jediný groš] vyn. BK — kdyby dal] vyn. BKN — chtěl by (+ pak T) NPRTC — mnoho] vyn. R — anebo] vyn. NPRT — 314 požívati nebo NPRT — jako] než NPRT — li jest SO —. 315 to rovně ... nebylo] byla křivda a nerovno SO, to nerovně bylo K, to rovné (+ s právem T, psáno: i prawe) nebylo NPRT, to rovné bejti nemohlo C — Takéž ť KRT — Tak f ... drahý] A tak ť jest také nerovno tobě, ano Pán O — právě KNTC — práv on, drahý) pravda, že Pán S — 316 za tvů] a S0 — vše] vše, což měl KNPRCTUSO — 317 krev] a ještě k tomu krev S0 všecku] všecko R — dal] vyn. S — vytočiti] vycediti SO — ješto] ješto jediná kruopě té drahé krve K, ješto každý NTU, ješto jedna krůpěje SO — nežli zlato ani stříbro ani B — vešken B, všecken SO — 318 dada ... dievce] dadauce děvce kopu a pacholku dvě O — tvému pacholku C — tvé dievce C — 319 ho pak U, ho neb jí C —- tak mnoho... více] více užívati SO — nebo] a KC — víceji R — a aby NTU — 319—320 aby ... Boha] a aby byli pilnější tvého nežli Pána Boha S, a musejí býti pilnější tvého nežli božího O — 319 on neb ona K — pilnější NTC — 320 tvého] vyn. TU — statku] vyn. KNPRCT — sviní KNRCTU — neb] vyn. NT — neb krav] vyn. KPRU— krav, koní T — Boha a svého dobrého N — 320—321 Ano ... mzdú!«] vyn. SO — 321 velikú] vyn. C — I] vyn. S — mníš-li KP, mníš ty NRTC, domníváš se SO — 321—322 tobě ... splyne] tebe to tak mine S — 322 splyne] mine O — [Z] mýlíš se K, Zmejlíš se C, Ó (Ale S0), zmejlíš se (+ bídniče SO) NTUSO — shledáš to] zajisté NPRTU, vyn. S — 322—327 A vy ... slyšeti] vyn. SO — 322 matky NC, mateře RTU — i vy vocové T — 323 a pak] ale NPRTU — ač] až(!) B — již] vyn. N, již někteří K, již je C — 323—324 řečí ... budau] řečí a slovy umíte je vésti a mluviti k nim N — 324 buda(!) B — odpíráte N, odpírati R — a budú řéci] vyn. NPRTU, když druzí takto říkají C — řéci] praviti K — 321 Podle 1 Kor. 6, 19—20. Rokycanova Postilla.
81 jednu kopu aneb jediný groš kdyby dal, i chtěl tak mnoho anebo více požívati toho koně jako onenno, ješto dal XXti kop — pravda-li, 315 že díš, že by to rovně a věrně nebylo? Tak ť jest práv on, drahý Ježíš, za tvého pacholka, za tvú dievku dal vše: duši, tělo, božství, krev všecku dal z sebe vytočiti, ješto jest dražši nežli veškeren svět; a ty pak, dada kopu nebo dvě pacholku nebo dievce, i chceš ho tak mnoho požívati nebo více nežli Buoh, aby on byl pilnějí 320 tvého statku, tvých sviň neb krav než Boha? Ano dí svatý Pavel: »Nejste svoji, neb jste kaupeni velikú mzdú!« I mníš, že tobě to tak splyne? Mýlíš se, shledáš to! A vy, matery a otcové, ješto svých dětí nedbáte vésti k Ježíšovi, a pak, ač ť již řečí vésti a mluviti k nim budau, ale skutky odpírají, a budú řéci: »A, by kdyby NT, však kdyby U, aby S a že by jeden] první aby O dal] vyn. B sdruhý přidal S — jednu] toliko (vyn. C, jedno T) jedinau NTC kopu aby přidal O — 312—313 a ten dada jednu kopu] vyn. BC — 312 —314 a ten ... kop] a potom by ho (toho koně O) chtěl tolik užívati jako ten první SO— 313 jednu] tu jedinau N, tu jednu T — aneb jediný groš] vyn. BK — kdyby dal] vyn. BKN — chtěl by (+ pak T) NPRTC — mnoho] vyn. R — anebo] vyn. NPRT — 314 požívati nebo NPRT — jako] než NPRT — li jest SO —. 315 to rovně ... nebylo] byla křivda a nerovno SO, to nerovně bylo K, to rovné (+ s právem T, psáno: i prawe) nebylo NPRT, to rovné bejti nemohlo C — Takéž ť KRT — Tak f ... drahý] A tak ť jest také nerovno tobě, ano Pán O — právě KNTC — práv on, drahý) pravda, že Pán S — 316 za tvů] a S0 — vše] vše, což měl KNPRCTUSO — 317 krev] a ještě k tomu krev S0 všecku] všecko R — dal] vyn. S — vytočiti] vycediti SO — ješto] ješto jediná kruopě té drahé krve K, ješto každý NTU, ješto jedna krůpěje SO — nežli zlato ani stříbro ani B — vešken B, všecken SO — 318 dada ... dievce] dadauce děvce kopu a pacholku dvě O — tvému pacholku C — tvé dievce C — 319 ho pak U, ho neb jí C —- tak mnoho... více] více užívati SO — nebo] a KC — víceji R — a aby NTU — 319—320 aby ... Boha] a aby byli pilnější tvého nežli Pána Boha S, a musejí býti pilnější tvého nežli božího O — 319 on neb ona K — pilnější NTC — 320 tvého] vyn. TU — statku] vyn. KNPRCT — sviní KNRCTU — neb] vyn. NT — neb krav] vyn. KPRU— krav, koní T — Boha a svého dobrého N — 320—321 Ano ... mzdú!«] vyn. SO — 321 velikú] vyn. C — I] vyn. S — mníš-li KP, mníš ty NRTC, domníváš se SO — 321—322 tobě ... splyne] tebe to tak mine S — 322 splyne] mine O — [Z] mýlíš se K, Zmejlíš se C, Ó (Ale S0), zmejlíš se (+ bídniče SO) NTUSO — shledáš to] zajisté NPRTU, vyn. S — 322—327 A vy ... slyšeti] vyn. SO — 322 matky NC, mateře RTU — i vy vocové T — 323 a pak] ale NPRTU — ač] až(!) B — již] vyn. N, již někteří K, již je C — 323—324 řečí ... budau] řečí a slovy umíte je vésti a mluviti k nim N — 324 buda(!) B — odpíráte N, odpírati R — a budú řéci] vyn. NPRTU, když druzí takto říkají C — řéci] praviti K — 321 Podle 1 Kor. 6, 19—20. Rokycanova Postilla.
Strana 82
82 325 teď bylo ještě pobyti živu sto let! Ah, že není druhé mládu býti! Však by baba vždy řečí k Bohu chtěla, ale počátku se varuje, ba o smrti ihned nechce slyšeti. Ale pak dále: Když již ti učedlníci Janovi otázali drahého Pána Ježíše: »Ty-li si, čili jiného čekáme?« I die: »jiného.« Milý! 330 Tento lid nynější, to jest na voko vídati, že se řiedko človíček nahodí, aby vedl a živ byl v svém stavu a v svém řádu vedlé Pána Ježíše, než vše vedlé jiného! Vedlé koho? Vedlé Antikrista! Pán Ježíš die: »Mi i lujte nepřátely!« A když tomuto lidu o tom dieš: »Ano, rozkaž sobě, kněže, abych mu toho tak nechal, a on 335 mi toto učinil! Nechci! Chci ť se pomstiti.« A Buoh brání! Však rovně tento lid v posměch má přikázanie božie, než jiného, to jest Antikrista, ješto se Kristu protiví, následuje. A co jest těch 56% Á] vyn. K, A, á, prý (+ ó T) PRT, Au (A U), prý (+ ó U) NU — 325 po- byti] býti RU — Ah] Anebo: »Oh, teď K, Aneb: »Ú, prý PRNTU, Anebo opět říkají: » Ach C — po druhé RNC — býti] pobyti PNU, pobejti T — 326 mnohá baba B — vždy] vyn. B — varuje, aby to skutkem dobré činiti jměla, ba... N — 327 ihned] ani NTUC, vyn. PR — nechceš PR 328—329 Ale ... Ježíše] Protož dí dále svaté čtení, že sau se drahého Pána otázali O — Ale ... Ty-li si] A dí dále čtení svaté, že když sau se ho tázali, drahého Pána, jest-li on ten S — 328 dále dí U — Když] že U — již] vyn. NTU — Janovi, když U — 329 Pána] vyn. KP — Ježíše] vyn. RCNTU — si, jenž přijíti má C — si ten O — čekati máme O, očekáváme C — I die: jiného] vyn. TU — I die ... Milý] vyn. N — die] die tuto K, praví, hle S, Hle, praví O — Milý] Milý člověče B, Nu (+ tedy O), nej- milejší, však (sami O) to na oko vidíme, že SO — 330 Nu, tento N — 330— 332 to jest... Antikrista!] řídký jest, aby živ byl vedlé Pána Ježíše, ale v svém řádu následuje Antikrista S, není tak živ, jak chce Pán Bůh O — 330 viděti BKPRONTU — člověk BKPRNTU — 331 vedl a živ byl] vedlé Ježíše vedl a živ byl právě BK, vedlé (+ Pána RT) Ježíše živ byl PRNTU — 331—332 vedl. Ježíše, než] vedlé Pána Ježíše řeči byl živ a vedl svůj stav a svůj řád a život C — vedlé Pána Ježíše] vyn. BPRNTU — 332 než] vyn. BPR — vše] vyn. B — Vedlé koho?] I vedlé koho? Ej NT— 333 die... A když] velí, aby (vyn. O) milovali (milovati O) nepřátely své. A (+ toto O) když kněz co SO — Miluje(!) B — tomu T — 334 dieš] co díš, di t B — dieš ... nechal, a] dí, ihned dějí: »Rozkazuj ty sobě, (+ chceš O) abych mu to vodpustil SO — »Ano, ano, rozkazuj N — toho tak nechal] to prominul a nechal ho tak N, to odpustil (o vyn.!) a abych mu toho tak nechal C — tak] vyn. U — 335 toto a toto BNCTU, toto neb (a O) ono SO — Nechci] Ba, nechci, ale NTU, vyn. SO — Chcij Musím SO — se toho B — 335—339 A Buoh ... Antikristové] A tak tento (vyn. O) lid málo sobě váží božích přikázaní SO — 335 Buoh toho N — Avšak T 336 rovně] jen N — v posměchu RNTU, jedno v posměch C — božie] Ježí- 333 Mat. 5, 44; Luk. 6, 27, 35 —
82 325 teď bylo ještě pobyti živu sto let! Ah, že není druhé mládu býti! Však by baba vždy řečí k Bohu chtěla, ale počátku se varuje, ba o smrti ihned nechce slyšeti. Ale pak dále: Když již ti učedlníci Janovi otázali drahého Pána Ježíše: »Ty-li si, čili jiného čekáme?« I die: »jiného.« Milý! 330 Tento lid nynější, to jest na voko vídati, že se řiedko človíček nahodí, aby vedl a živ byl v svém stavu a v svém řádu vedlé Pána Ježíše, než vše vedlé jiného! Vedlé koho? Vedlé Antikrista! Pán Ježíš die: »Mi i lujte nepřátely!« A když tomuto lidu o tom dieš: »Ano, rozkaž sobě, kněže, abych mu toho tak nechal, a on 335 mi toto učinil! Nechci! Chci ť se pomstiti.« A Buoh brání! Však rovně tento lid v posměch má přikázanie božie, než jiného, to jest Antikrista, ješto se Kristu protiví, následuje. A co jest těch 56% Á] vyn. K, A, á, prý (+ ó T) PRT, Au (A U), prý (+ ó U) NU — 325 po- byti] býti RU — Ah] Anebo: »Oh, teď K, Aneb: »Ú, prý PRNTU, Anebo opět říkají: » Ach C — po druhé RNC — býti] pobyti PNU, pobejti T — 326 mnohá baba B — vždy] vyn. B — varuje, aby to skutkem dobré činiti jměla, ba... N — 327 ihned] ani NTUC, vyn. PR — nechceš PR 328—329 Ale ... Ježíše] Protož dí dále svaté čtení, že sau se drahého Pána otázali O — Ale ... Ty-li si] A dí dále čtení svaté, že když sau se ho tázali, drahého Pána, jest-li on ten S — 328 dále dí U — Když] že U — již] vyn. NTU — Janovi, když U — 329 Pána] vyn. KP — Ježíše] vyn. RCNTU — si, jenž přijíti má C — si ten O — čekati máme O, očekáváme C — I die: jiného] vyn. TU — I die ... Milý] vyn. N — die] die tuto K, praví, hle S, Hle, praví O — Milý] Milý člověče B, Nu (+ tedy O), nej- milejší, však (sami O) to na oko vidíme, že SO — 330 Nu, tento N — 330— 332 to jest... Antikrista!] řídký jest, aby živ byl vedlé Pána Ježíše, ale v svém řádu následuje Antikrista S, není tak živ, jak chce Pán Bůh O — 330 viděti BKPRONTU — člověk BKPRNTU — 331 vedl a živ byl] vedlé Ježíše vedl a živ byl právě BK, vedlé (+ Pána RT) Ježíše živ byl PRNTU — 331—332 vedl. Ježíše, než] vedlé Pána Ježíše řeči byl živ a vedl svůj stav a svůj řád a život C — vedlé Pána Ježíše] vyn. BPRNTU — 332 než] vyn. BPR — vše] vyn. B — Vedlé koho?] I vedlé koho? Ej NT— 333 die... A když] velí, aby (vyn. O) milovali (milovati O) nepřátely své. A (+ toto O) když kněz co SO — Miluje(!) B — tomu T — 334 dieš] co díš, di t B — dieš ... nechal, a] dí, ihned dějí: »Rozkazuj ty sobě, (+ chceš O) abych mu to vodpustil SO — »Ano, ano, rozkazuj N — toho tak nechal] to prominul a nechal ho tak N, to odpustil (o vyn.!) a abych mu toho tak nechal C — tak] vyn. U — 335 toto a toto BNCTU, toto neb (a O) ono SO — Nechci] Ba, nechci, ale NTU, vyn. SO — Chcij Musím SO — se toho B — 335—339 A Buoh ... Antikristové] A tak tento (vyn. O) lid málo sobě váží božích přikázaní SO — 335 Buoh toho N — Avšak T 336 rovně] jen N — v posměchu RNTU, jedno v posměch C — božie] Ježí- 333 Mat. 5, 44; Luk. 6, 27, 35 —
Strana 83
83 Antikristuov! Nebo jest řekl svatý Pavel, že mnozí sau Anti- kristové. I die dále svaté čtenie, jenž die Pán: »Povězte Janovi, co ste slyšali a viděli.« Což i jest tu k našemu naučenie? »Co ste slyšeli«. To, což koli slyšíme z zákona božieho, tomu abychom poddáni byli a to plnili a tak živi byli. A druhé: »Co ste viděli«. To, což koli jest on, drahý Pán, a jeho apoštolé a prvnie cierkev vedla, aby 345 toho následovali a za vieru drželi. Nebo on jest řekl: »Ktož věří v mě«, jakož die zákon boží etc. A tak, kdež se to spolu sejde — zákon boží a skutkové Ježíše Krista a apoštolské prvnie cierkve — tomu ihned li buď poddán a měj za vieru a tiem se zpravuj. Jako teď máš o této «svaté) velebné pravdě přijímanie krve Pána 350 Ježíše z kalicha: to zákon boží okazuje, jako die svatý Jan: »Řekl Ježíš učedlníkuom svým a zástupóm židovským: Tělo mé právě jest pokrm a krev má právě jest nápoj« etc. K tomu také jest 57 575 340 šovo BPTU, Páně Ježíšovo C, Pána Boha R — to jest] totiž C — 337 Anti- kristovo přikázaní C v následujíc ho C — 338 řekl] napsal N 340 tu dále C — svaté] vyn. S — jenž die Pán] mluvil Pán Ježíš N, jenž Pán řekl TUC, že řekl Pán Ježíš SO — die] řekl BKPR — ste slyšali a viděli] slyšíte a vidíte SO — 341 Což jest ... naučenie] vyn. C Což jest tu] Toto náleží N, A to jest († nám 0) S0 — našemu] vyn. O — Co ste slyšeli? To] povědíno, abychom SO — 342 To) vyn. C — koli] Bůh praví a my to U s abychom] vyn. SO — 343 plnili a] plníce, abychom B — 343—344 A druhé... vedla, aby] A což koliv (co jest O) drahý Pán a jeho (vyn. O) apoštolé činili SO — 344 vedli BPRNTU — abychom N — 345 víru to N — on jest] sám S, takto Pán O — 346 ve mne, živ bude na věky SO 346—348 jakož die . . . zpravuj] vyn. SO 346 etc.] vyn. BKPRONU — tak také PRNTU — se] vyn. PT — toto N — 347 jako zákon N — Pána našeho ježíše T — církve učení N — 348 měj to KN — 349 máš] máme O — 349—350 této ... z kalicha: to] velebné svátosti těla a krve Pána našeho (vyn. O) Ježíše (vyn. 0) Krista přijímaní: o (a 0) tom (vyn. 0) SO — 349 svaté) vyn. A — těla a krve Pána našeho B — krve jeho C — 350 Ježíše Krista BRNT — kalichu NU, kalichu Páně T — boží] nám to O — ukazuje R. patrně ukazuje N, zjevně ukazuje SO — 350—356 jako die ... Kto, kde?] co Pán Ježíš přikázal učedlníkům svým a potom (vyn. O) jak sau apoštolé svátosti (svátostmi O) tělo (těla 0) a krev (krve O) Pána Ježíše pod obojí podávali; a poněvadž máme tomu věřiti, máme ť také tomu i poddáni býti SO — 350 Jan, že C — 351 a zástupóm židovským] vyn. K svým židovským U— 351 352 Tělo... nápoj] vyn. PRONTU — 352 a krev ... nápoj] vyn. B — etc.] vyn. PT — že k tomu T — jest] vyn. PRCTU 338 I Jan 2, 18 345 Jan II. 25 a j. — 350 Jan 6, 55.— 6
83 Antikristuov! Nebo jest řekl svatý Pavel, že mnozí sau Anti- kristové. I die dále svaté čtenie, jenž die Pán: »Povězte Janovi, co ste slyšali a viděli.« Což i jest tu k našemu naučenie? »Co ste slyšeli«. To, což koli slyšíme z zákona božieho, tomu abychom poddáni byli a to plnili a tak živi byli. A druhé: »Co ste viděli«. To, což koli jest on, drahý Pán, a jeho apoštolé a prvnie cierkev vedla, aby 345 toho následovali a za vieru drželi. Nebo on jest řekl: »Ktož věří v mě«, jakož die zákon boží etc. A tak, kdež se to spolu sejde — zákon boží a skutkové Ježíše Krista a apoštolské prvnie cierkve — tomu ihned li buď poddán a měj za vieru a tiem se zpravuj. Jako teď máš o této «svaté) velebné pravdě přijímanie krve Pána 350 Ježíše z kalicha: to zákon boží okazuje, jako die svatý Jan: »Řekl Ježíš učedlníkuom svým a zástupóm židovským: Tělo mé právě jest pokrm a krev má právě jest nápoj« etc. K tomu také jest 57 575 340 šovo BPTU, Páně Ježíšovo C, Pána Boha R — to jest] totiž C — 337 Anti- kristovo přikázaní C v následujíc ho C — 338 řekl] napsal N 340 tu dále C — svaté] vyn. S — jenž die Pán] mluvil Pán Ježíš N, jenž Pán řekl TUC, že řekl Pán Ježíš SO — die] řekl BKPR — ste slyšali a viděli] slyšíte a vidíte SO — 341 Což jest ... naučenie] vyn. C Což jest tu] Toto náleží N, A to jest († nám 0) S0 — našemu] vyn. O — Co ste slyšeli? To] povědíno, abychom SO — 342 To) vyn. C — koli] Bůh praví a my to U s abychom] vyn. SO — 343 plnili a] plníce, abychom B — 343—344 A druhé... vedla, aby] A což koliv (co jest O) drahý Pán a jeho (vyn. O) apoštolé činili SO — 344 vedli BPRNTU — abychom N — 345 víru to N — on jest] sám S, takto Pán O — 346 ve mne, živ bude na věky SO 346—348 jakož die . . . zpravuj] vyn. SO 346 etc.] vyn. BKPRONU — tak také PRNTU — se] vyn. PT — toto N — 347 jako zákon N — Pána našeho ježíše T — církve učení N — 348 měj to KN — 349 máš] máme O — 349—350 této ... z kalicha: to] velebné svátosti těla a krve Pána našeho (vyn. O) Ježíše (vyn. 0) Krista přijímaní: o (a 0) tom (vyn. 0) SO — 349 svaté) vyn. A — těla a krve Pána našeho B — krve jeho C — 350 Ježíše Krista BRNT — kalichu NU, kalichu Páně T — boží] nám to O — ukazuje R. patrně ukazuje N, zjevně ukazuje SO — 350—356 jako die ... Kto, kde?] co Pán Ježíš přikázal učedlníkům svým a potom (vyn. O) jak sau apoštolé svátosti (svátostmi O) tělo (těla 0) a krev (krve O) Pána Ježíše pod obojí podávali; a poněvadž máme tomu věřiti, máme ť také tomu i poddáni býti SO — 350 Jan, že C — 351 a zástupóm židovským] vyn. K svým židovským U— 351 352 Tělo... nápoj] vyn. PRONTU — 352 a krev ... nápoj] vyn. B — etc.] vyn. PT — že k tomu T — jest] vyn. PRCTU 338 I Jan 2, 18 345 Jan II. 25 a j. — 350 Jan 6, 55.— 6
Strana 84
84 skutek jeho, že jest sám dával, potom také apoštolé, jakož o tom písmo máme v Sanctorale, že sau apo li štolé rozdávali. Poněvadž 355 jest to, má ť tomu každý věřiti a poddán býti. Ale tento lid, tak-li vede své běhy a řády vedlé toho? Kto, kde? Mnedle, vy panny panici, tak-li svuoj stav vedete, abyšte byli světí tělem i duší, pokorné, stydlivé? Ano, slibuj! Nu, vy manželé, tak-li vy vstupu- jete v ten stav, jako Buoh chce, aby to bylo pro chválu boží a pro 360 plod, ale ne pro chlipnost a tělesné žádosti, — tak-li jest? Ha! Než, bude lotr, rufián ll a ona bude neřádná lotryně, nevěstka; a přijdauc k knězi, budau řieci: »Kněže, oddaj nás, chcem ť v svaté manželstvic vstúpiti!« I plete se mezi svaté manžely, nešlechetný lotr [rufiánský], ješto odjinud] bude vyhnán a vyprán, jako onen, 58 58 — 353 rozdával C - také] vyn. BPRCNTU — apoštolé svatí R — 354 máme] vyn. U — Sanctorali P — dávali BPRONTU — 355 má ť tomu] tehdy tomu máme N — každý vyn. B — 356 vede toho PRT, vedlé té zprávy vede C — své běhy a řády vedlé toho] svůj stav, jak náleží N — a řády] vyn. K, raddy(!) R, rady(!) TU — vedlé toho] vyn. PRCT — Medle U — 357 panici] uj, vy panici T, a mládenci S0 — tak] také O — li vy SO — svuoj stav] své běhy N — tak vedete O — světí] světa(!) B, svatí NUC, svaté SO — 358 pokorní, stydliví B, pokorně, stydlivě T — Ano] vyn. SO — slibuj] vyn. BPRONSUO, v K teprve později při- psáno; v T: slibuj! Našel by v tyto časy dosti panen, na hlavě v pentlích, vrkočích a věncích perlových, ano slove panna, a panenství dávno vůdě(!) ryby chytá anebo svině krmí neb ze psů štěká. Ale běda ť bude, nebudeš-li míti péče, aby pokání činila! Aha! mládenců dost tyto líta najdeš, a to tako- vých, že mnohých mládenců podctivost(!) vodu i pivo nosí, a oni, ubozí mládenci, nesmějí se k své poctivvosti přiznati. A tak ne mládeně»ci (ps.: mladeczy) ani muží, ale smilníci a cizoložníci a věčného ohně ú «č as- níci (ps.: vftožafniczy), a sau obojí, jak panny, tak panicové takoví ne- řádní, nečistí, nešlechetní, a nepolepší-li se, proklatí, zlořečení — neb sau před milým Pánem Bohem rovně jako nějaké ovoce červivé a shnilé, jako vořech bez jádra, sud bez vína, pytel bez pšenice, lampa bez oleje a tak dále — takoví všickni panicové (ps.: pakaniczowe, první a zalito barvou!), panny musejí do horaucího pekla a tam mus e jí (ps. musijí) z ďábly na v děžky (ps. wijky) jako vsteklí psi vejti a skučeti, nepokojiti se časně — Nu] Au S, A co pak O — tak-li] jak SO — vy] vyn. C — 359— 360 jako Buoh ... ale ne] pro chválu-li boží čili pro plod čili pak (vyn. S) OS — 359 Bůh míti NTC — pro čest a pro chválu C — 360 ale] a R — na- sycení tělesné O — 360—361 tak-li... Než] ano mnohý S0 — 361 ona bude] ona PRCNTU, ona též SO — 362 přijdauc k knězi] vyn. C - při- — jdauc ... řieci] vyn. PRNTU, řeknau O, řkau S — Prý, kněže PRNTU 363 manželstvo BPONTOS — I] A tak OS — vplete NC, vpletau OS — mezi v COS — manželstvo CTOS - ten nešlechetný P — 363—364 nešlechetný... rufiánský] vyn. OS — 364 [rutiánský] vyn. BKPRONTU — [odjinud]
84 skutek jeho, že jest sám dával, potom také apoštolé, jakož o tom písmo máme v Sanctorale, že sau apo li štolé rozdávali. Poněvadž 355 jest to, má ť tomu každý věřiti a poddán býti. Ale tento lid, tak-li vede své běhy a řády vedlé toho? Kto, kde? Mnedle, vy panny panici, tak-li svuoj stav vedete, abyšte byli světí tělem i duší, pokorné, stydlivé? Ano, slibuj! Nu, vy manželé, tak-li vy vstupu- jete v ten stav, jako Buoh chce, aby to bylo pro chválu boží a pro 360 plod, ale ne pro chlipnost a tělesné žádosti, — tak-li jest? Ha! Než, bude lotr, rufián ll a ona bude neřádná lotryně, nevěstka; a přijdauc k knězi, budau řieci: »Kněže, oddaj nás, chcem ť v svaté manželstvic vstúpiti!« I plete se mezi svaté manžely, nešlechetný lotr [rufiánský], ješto odjinud] bude vyhnán a vyprán, jako onen, 58 58 — 353 rozdával C - také] vyn. BPRCNTU — apoštolé svatí R — 354 máme] vyn. U — Sanctorali P — dávali BPRONTU — 355 má ť tomu] tehdy tomu máme N — každý vyn. B — 356 vede toho PRT, vedlé té zprávy vede C — své běhy a řády vedlé toho] svůj stav, jak náleží N — a řády] vyn. K, raddy(!) R, rady(!) TU — vedlé toho] vyn. PRCT — Medle U — 357 panici] uj, vy panici T, a mládenci S0 — tak] také O — li vy SO — svuoj stav] své běhy N — tak vedete O — světí] světa(!) B, svatí NUC, svaté SO — 358 pokorní, stydliví B, pokorně, stydlivě T — Ano] vyn. SO — slibuj] vyn. BPRONSUO, v K teprve později při- psáno; v T: slibuj! Našel by v tyto časy dosti panen, na hlavě v pentlích, vrkočích a věncích perlových, ano slove panna, a panenství dávno vůdě(!) ryby chytá anebo svině krmí neb ze psů štěká. Ale běda ť bude, nebudeš-li míti péče, aby pokání činila! Aha! mládenců dost tyto líta najdeš, a to tako- vých, že mnohých mládenců podctivost(!) vodu i pivo nosí, a oni, ubozí mládenci, nesmějí se k své poctivvosti přiznati. A tak ne mládeně»ci (ps.: mladeczy) ani muží, ale smilníci a cizoložníci a věčného ohně ú «č as- níci (ps.: vftožafniczy), a sau obojí, jak panny, tak panicové takoví ne- řádní, nečistí, nešlechetní, a nepolepší-li se, proklatí, zlořečení — neb sau před milým Pánem Bohem rovně jako nějaké ovoce červivé a shnilé, jako vořech bez jádra, sud bez vína, pytel bez pšenice, lampa bez oleje a tak dále — takoví všickni panicové (ps.: pakaniczowe, první a zalito barvou!), panny musejí do horaucího pekla a tam mus e jí (ps. musijí) z ďábly na v děžky (ps. wijky) jako vsteklí psi vejti a skučeti, nepokojiti se časně — Nu] Au S, A co pak O — tak-li] jak SO — vy] vyn. C — 359— 360 jako Buoh ... ale ne] pro chválu-li boží čili pro plod čili pak (vyn. S) OS — 359 Bůh míti NTC — pro čest a pro chválu C — 360 ale] a R — na- sycení tělesné O — 360—361 tak-li... Než] ano mnohý S0 — 361 ona bude] ona PRCNTU, ona též SO — 362 přijdauc k knězi] vyn. C - při- — jdauc ... řieci] vyn. PRNTU, řeknau O, řkau S — Prý, kněže PRNTU 363 manželstvo BPONTOS — I] A tak OS — vplete NC, vpletau OS — mezi v COS — manželstvo CTOS - ten nešlechetný P — 363—364 nešlechetný... rufiánský] vyn. OS — 364 [rutiánský] vyn. BKPRONTU — [odjinud]
Strana 85
85 365 ješto se pletl na svatbu, nemaje raucha svatebnieho. Též vdovy rozkošné, ješto svau vuoli mají; též kněží svatokupci, ješto jim řečeno: »Darmo máte, darmo dajte!« — a tak všichni stavové králuov, knie l žat, pánuov, rytieřuov, panoší, měšťákuov i sedlá- kuov, kdež se který stav, řád aneb duostojenstvie nebo obchod 370 sjedná s zákonem božím? Než každý, jakž komu líbo. I dobře tuto die: »Co ste slyšali.« Tento lid, slyší-li, ano Buoh velí: »Co sobě nechceš, nečiň jinému! Miluj nepřátely!«? Slyší-li tento lid, že se Buoh velí modliti v duchu a v pravdě? A toto, přijda do kostela, »Otče náš!« — a mysl kdes)! Než teď, když na tělo li 375 božie pohledí a u mše pobude — již všeho dosti. Ale přikázanie vyn. BKPRONTUSO— 364—365 bude ... nemaje] potom budau vy- hnáni († a vypráni S) ven jako z (vyn. S) oné (vyn. S) večeře (vyn. S) ten (onen S), ješto (kterýž S) neměl OS — 365 vpletl C — svadebního († a vešel na svadbu S) US — Též] Ano tak činí vdovci a OS — vdovy [pyšné] K 366 367 ješto svau ... řečeno] užívajíce své vůle podlé světa; naši kněží také se naučili již svatokupčiti, ješto jim Pán řekl O, své vůle užívajíce; též i kněží již svatokupčí, ješto jim Pán řekl S — 367 máte] ste vzali, taky RU, ste vzali NSO, ste vzali a darmo máte, také T — dejte!«, a toto jim musíš ode všeho zaplatiti: ode mše, ode křtu, od voddavek, a hned nic darmo neučiní O, a toto jim za všechno zaplať: ode křtu, od voddavků, ode mše, a hned nic darmo! S — 368 králové, knížata, páni, rytíři, měšťané, sedláci O — panoší] vyn. NS — jiných (vyn. S) měšťanuov BPNUS, a jiných měšťákův RCT — 369—371 kdež se ... ano Buoh] tak jsau živi, jak se jim samým líbí, a na zákon boží nic nedbají, ano se nás ptá čtení svaté: »Co jste slyšeli?« My zajisté slyšíme, že nám Pán O, každý jest tak živ, jak se jemu líbí, a na zákon boží nedbají; teďky dí čtení: »Co ste slyšeli?« Slyšíme, co Bůh S — 369 stav] vyn. C — aneb] vyn. PRNTU — zachovává nebo obchody B — 370 sjedná] srovná N, sjedná, [srovná] K — Než ... líbo] málo najde, než každý dělá, jak se mu dobře líbí N — líbo, [tak činí] K — 370—371 I... die) Dí teď PRNT, DÍ CU, Dí tuto drahý Pán B — 371 tuto] vyn. K - Slyšlete-li, tento lid K — li co toho N an U — 371—372 ano ... lid] vyn. N — 372 nečiň toho CSO — jinému] druhému B — a »Milujte nepřátely své!« SO - 372—373 Slyší... velí] a nadto velí se nám O, Též slyšíme, ano velí se nám S — 373 že se] ano B — A toto] Toto pak N, A tito T, A my pak O — 373—374 toto ... do kostela] co my, jak se modlíme? Vejdauce do kostela, říkáme S — 373 přijdauc T — přijda do kostela] modlíce se říkáme O — 374 kdes) jinde A — když vejdauce do kostela O 375 pohledíme O — pobudeme O, pobyde S — již již jest NC, hned má S — 375—377 již všeho ... svátostmi] ješto to nic není, s těmi věcmi O — 375—376 Ale ... jiné] a na přikázaní boží ani nepomyslí, ješto to vše nic nebude S — 376 bude, bude C — jiného 59a 59" 367 Mat. 10, 8 371 Podle Mai. 7, 12 a Luk. 6, 31
85 365 ješto se pletl na svatbu, nemaje raucha svatebnieho. Též vdovy rozkošné, ješto svau vuoli mají; též kněží svatokupci, ješto jim řečeno: »Darmo máte, darmo dajte!« — a tak všichni stavové králuov, knie l žat, pánuov, rytieřuov, panoší, měšťákuov i sedlá- kuov, kdež se který stav, řád aneb duostojenstvie nebo obchod 370 sjedná s zákonem božím? Než každý, jakž komu líbo. I dobře tuto die: »Co ste slyšali.« Tento lid, slyší-li, ano Buoh velí: »Co sobě nechceš, nečiň jinému! Miluj nepřátely!«? Slyší-li tento lid, že se Buoh velí modliti v duchu a v pravdě? A toto, přijda do kostela, »Otče náš!« — a mysl kdes)! Než teď, když na tělo li 375 božie pohledí a u mše pobude — již všeho dosti. Ale přikázanie vyn. BKPRONTUSO— 364—365 bude ... nemaje] potom budau vy- hnáni († a vypráni S) ven jako z (vyn. S) oné (vyn. S) večeře (vyn. S) ten (onen S), ješto (kterýž S) neměl OS — 365 vpletl C — svadebního († a vešel na svadbu S) US — Též] Ano tak činí vdovci a OS — vdovy [pyšné] K 366 367 ješto svau ... řečeno] užívajíce své vůle podlé světa; naši kněží také se naučili již svatokupčiti, ješto jim Pán řekl O, své vůle užívajíce; též i kněží již svatokupčí, ješto jim Pán řekl S — 367 máte] ste vzali, taky RU, ste vzali NSO, ste vzali a darmo máte, také T — dejte!«, a toto jim musíš ode všeho zaplatiti: ode mše, ode křtu, od voddavek, a hned nic darmo neučiní O, a toto jim za všechno zaplať: ode křtu, od voddavků, ode mše, a hned nic darmo! S — 368 králové, knížata, páni, rytíři, měšťané, sedláci O — panoší] vyn. NS — jiných (vyn. S) měšťanuov BPNUS, a jiných měšťákův RCT — 369—371 kdež se ... ano Buoh] tak jsau živi, jak se jim samým líbí, a na zákon boží nic nedbají, ano se nás ptá čtení svaté: »Co jste slyšeli?« My zajisté slyšíme, že nám Pán O, každý jest tak živ, jak se jemu líbí, a na zákon boží nedbají; teďky dí čtení: »Co ste slyšeli?« Slyšíme, co Bůh S — 369 stav] vyn. C — aneb] vyn. PRNTU — zachovává nebo obchody B — 370 sjedná] srovná N, sjedná, [srovná] K — Než ... líbo] málo najde, než každý dělá, jak se mu dobře líbí N — líbo, [tak činí] K — 370—371 I... die) Dí teď PRNT, DÍ CU, Dí tuto drahý Pán B — 371 tuto] vyn. K - Slyšlete-li, tento lid K — li co toho N an U — 371—372 ano ... lid] vyn. N — 372 nečiň toho CSO — jinému] druhému B — a »Milujte nepřátely své!« SO - 372—373 Slyší... velí] a nadto velí se nám O, Též slyšíme, ano velí se nám S — 373 že se] ano B — A toto] Toto pak N, A tito T, A my pak O — 373—374 toto ... do kostela] co my, jak se modlíme? Vejdauce do kostela, říkáme S — 373 přijdauc T — přijda do kostela] modlíce se říkáme O — 374 kdes) jinde A — když vejdauce do kostela O 375 pohledíme O — pobudeme O, pobyde S — již již jest NC, hned má S — 375—377 již všeho ... svátostmi] ješto to nic není, s těmi věcmi O — 375—376 Ale ... jiné] a na přikázaní boží ani nepomyslí, ješto to vše nic nebude S — 376 bude, bude C — jiného 59a 59" 367 Mat. 10, 8 371 Podle Mai. 7, 12 a Luk. 6, 31
Strana 86
86 božie plniti? Ano, bude! A to ť jest vše jiné, u mše býti a s těmi se svátostmi zevnitřními vobierati, nebude-li ť plněnie přikázanie božieho. Tento lid světí-li neděli [svatú] a jiné svátky, jako Buoh velí? Teď diela tělesného nechá, ale taulá se, ožieře se, na hody, 380 na posviecenie, na radovánky, na roky jede, ješto «to nemá býti, ješto jedno jakýs posměch vedú, ješto křesťan, nežli by měl neděli svatú zrušiti a U přikázanie božie přestúpiti by měl sto tisíc kop ztratiti pro to, měl by to radše učiniti, než svú duši zavésti, jenž jest duše dražšie jednoho člověka než veškeren 385 svět, protože jest krví drahau drahého Ježíše vykaupena. A pak uzříš, ani ť premují řkúc: »Musili sme v neděli jeti, byli by nás vozové ujeli«; aneb budau řieci: »Pro dobré sme to učinili, ono BPRNTU, cos' jiného C — mše svaté N — býti] pobyti PC — a s těmi vyn. S — 377 se] z S — se (vyn. C) povobírati COS — nebudeme-li plniti božích přikázaní O — 378 božího, nic ť nebude! R, božích, vše darmo! N, božího, a vše darmo! U, božích S — Tento ... li] Také-li pak tento lid světí OS — li tak BKPRCNU — [svatú] vyn. BKPRCNTU, boží S — a] neb OS — svátky tak O — 379 velí] přikazuje OS — Teď] Teď že C, Ovšem, že ť světí a SO — nechá] nechají C, nedělá S — ale ... ožieře se] alevšak (ale S) mnohem horší věci činí: jdau (jde S) na taulky (+ k vobilí nebo jinde S) OS — taulají se, ožerau, opijí se C — 380 posvěcení U — na rado- vánky, na roky] na veselí N — na roky jede] ožerau (ožéře S) se jako svině, hrají (hrá S), tancují (tancuje S) a jiné hříchy činí, ješto (čehož S) se toho (vyn. S) mají (má S) varovati jako horaucího pekla OS — jede] jdau, jedau K — 380—381 «to nemá ... ješto vyn. ASO — 381 jedno] jediné KRN. to jediné C, jedne PTU — jakýs] kterakýs RTU, jakés N — posměchy N — vedú] z těch věcí božských mají N — ješto nebo N — křestan [pravý] K, křestan pravej C, křesťan věrný N — 382 svatú] boží OS, vyn. BPNTU — zrušiti a přestúpiti A — přikázaní které N — «přestúpiti zrušiti A, vyn. S — 383 sto .. . kop] sto kop aneb tisíc P — tisíc] vyn. O — ztratiti zrušiti O, ztratiti i hrdlo R — proto] vyn. B — měl by] má O — radši RT, raději SO — 384 svú duši] by měl své duše C — duši milau R — zavésti zatratiti B, zmrhati a na zatracení přivésti SO — jenž] nebo NOSO — duše ... člověka] jedna duše člověka (vyn. S0) dražši BSO — duše] vyn. R — jednoho člověka] vyn. C — všecken SO — 385 protože] pakli (pakliže O) ji zmrháš, medle, jakau dáš za ni odměnu, nebo SO — drahého] vyn. SO — Ježíšovau SO — A pak] ano ť SO — 386 uzdříš U — ani] jak BO, ano N, an S — premují] zpremují A (ale z připsáno asi až později), se vymlauvají S, premují, vymlauvají hřích N, se budau vymlauvati O — řkúc] vyn. C, prý PRNU, uo (psáno: vo), prý T, Au, prej SO — Musil jsem (+ neb musela sem, prej C) BC — v neděli] vyn. SO — jeti] jíti RTSO — nás] mě B, mně PRONTU, se(!) nám SO — 387 aneb opět C — aneb... řieci] ono prý PRNU, ano prý T, onen opět: »Au, prej, však S, anebo dí: »Však O — sem to lidi (vyn. BCSO) učinil BPRCNTUSO — 387—389
86 božie plniti? Ano, bude! A to ť jest vše jiné, u mše býti a s těmi se svátostmi zevnitřními vobierati, nebude-li ť plněnie přikázanie božieho. Tento lid světí-li neděli [svatú] a jiné svátky, jako Buoh velí? Teď diela tělesného nechá, ale taulá se, ožieře se, na hody, 380 na posviecenie, na radovánky, na roky jede, ješto «to nemá býti, ješto jedno jakýs posměch vedú, ješto křesťan, nežli by měl neděli svatú zrušiti a U přikázanie božie přestúpiti by měl sto tisíc kop ztratiti pro to, měl by to radše učiniti, než svú duši zavésti, jenž jest duše dražšie jednoho člověka než veškeren 385 svět, protože jest krví drahau drahého Ježíše vykaupena. A pak uzříš, ani ť premují řkúc: »Musili sme v neděli jeti, byli by nás vozové ujeli«; aneb budau řieci: »Pro dobré sme to učinili, ono BPRNTU, cos' jiného C — mše svaté N — býti] pobyti PC — a s těmi vyn. S — 377 se] z S — se (vyn. C) povobírati COS — nebudeme-li plniti božích přikázaní O — 378 božího, nic ť nebude! R, božích, vše darmo! N, božího, a vše darmo! U, božích S — Tento ... li] Také-li pak tento lid světí OS — li tak BKPRCNU — [svatú] vyn. BKPRCNTU, boží S — a] neb OS — svátky tak O — 379 velí] přikazuje OS — Teď] Teď že C, Ovšem, že ť světí a SO — nechá] nechají C, nedělá S — ale ... ožieře se] alevšak (ale S) mnohem horší věci činí: jdau (jde S) na taulky (+ k vobilí nebo jinde S) OS — taulají se, ožerau, opijí se C — 380 posvěcení U — na rado- vánky, na roky] na veselí N — na roky jede] ožerau (ožéře S) se jako svině, hrají (hrá S), tancují (tancuje S) a jiné hříchy činí, ješto (čehož S) se toho (vyn. S) mají (má S) varovati jako horaucího pekla OS — jede] jdau, jedau K — 380—381 «to nemá ... ješto vyn. ASO — 381 jedno] jediné KRN. to jediné C, jedne PTU — jakýs] kterakýs RTU, jakés N — posměchy N — vedú] z těch věcí božských mají N — ješto nebo N — křestan [pravý] K, křestan pravej C, křesťan věrný N — 382 svatú] boží OS, vyn. BPNTU — zrušiti a přestúpiti A — přikázaní které N — «přestúpiti zrušiti A, vyn. S — 383 sto .. . kop] sto kop aneb tisíc P — tisíc] vyn. O — ztratiti zrušiti O, ztratiti i hrdlo R — proto] vyn. B — měl by] má O — radši RT, raději SO — 384 svú duši] by měl své duše C — duši milau R — zavésti zatratiti B, zmrhati a na zatracení přivésti SO — jenž] nebo NOSO — duše ... člověka] jedna duše člověka (vyn. S0) dražši BSO — duše] vyn. R — jednoho člověka] vyn. C — všecken SO — 385 protože] pakli (pakliže O) ji zmrháš, medle, jakau dáš za ni odměnu, nebo SO — drahého] vyn. SO — Ježíšovau SO — A pak] ano ť SO — 386 uzdříš U — ani] jak BO, ano N, an S — premují] zpremují A (ale z připsáno asi až později), se vymlauvají S, premují, vymlauvají hřích N, se budau vymlauvati O — řkúc] vyn. C, prý PRNU, uo (psáno: vo), prý T, Au, prej SO — Musil jsem (+ neb musela sem, prej C) BC — v neděli] vyn. SO — jeti] jíti RTSO — nás] mě B, mně PRONTU, se(!) nám SO — 387 aneb opět C — aneb... řieci] ono prý PRNU, ano prý T, onen opět: »Au, prej, však S, anebo dí: »Však O — sem to lidi (vyn. BCSO) učinil BPRCNTUSO — 387—389
Strana 87
87 teď pro přátely, abychom se shledali, ješto sebe jindy viděti ne- móžem.« Ano, veď-li? Pomní mě, že se nevymluvíš! 390 Nuže, vy pak opět, co ste slyšeli? Slyšíte-li, ano kněžie volají, pro Buoh prosie, abyšte se připravili k hoduom, zpoviedali se? Kéž to učiníte? Ano, až bude poslední týden. Ó, běda bude! Milý Bože, co tento lid slyší té cesty božie, a nikdiež neznamenati, by kto tau cestau šel, kteráž vede k věčnému životu; než každý 395 sobě onen jinak, onen jinak, ješto čert ui náramně divně a rozličně klamá. Mnedle, co vy slyšiete, kéž plníte? Proč jest to? Proto, neb Ježíše v vás nenie, ale dábel v vás obývá. Rci: »Lžeš, kněže!«, a pakli toho nedieš, ale skutkové tvoji to mluvie. Kéž se vám chce toho drahého těla božieho, ano vás zovau 400 a prosie kněží? Mníte vy, že jest vám na to dánot, abyšte se 60% 613 ono ... nevymluvíš!] aneb: »Abych se s přátely shledal!« Ach, jistě se tím Bohu nevymluvíš! S, aneb: »Abych se s přátely shledal!« Ale před Pánem Bohem se tím žádný nevymluví O — 388 ted] teď: »U (IR) PR, prý N - teď pro] s C — spolu shledali PRNTU — ješto ... nemóžem] an sme se dávno neviděli N — vídati C — 389 Ano] vyn. C — na mne NU — že t přijde hodina, že C, že se v hodinu smrti N — 390 Nuže ... opět] Inu, tedy O - opět] vyn. PRONTUS — sme O — Slyšíte-li] Slyšíme O — ano] nás S, ano na nás O — kněží SO — volají] mluví, volají PRNTU, ano na vše strany voláme S, všudy volají O — 391 pro Buohj Bohem svatým PRNTUSO — prosíme S, prosejí O — aby připravili] zpuosobili B — připravili... zpoviedali se] teď BPRTU (vyn. O) k hodům božím spovídali a k svátostem připravovali SO — se z hříchův N — 392 Kéž] Leč B — Kéž... učiníte] Činíte-liž to, ha N — učiní C, činíte SO — Ano, veď (viď TU) PRTU, Ano, prý NSO — až teď B — bude vyn. PU — v poslední RO - O]A BKPRCTU, Ach S — běda] vyn. O — bude] vyn. SO — 393 té] vyn. S0 — cesty] vuole PRNTU, o vůli SO— 393—394 a nikdiež ... šel] avšak žádný tau cestau nejde (nechce jíti O) SO — 393 nikdiež neznamenati; nic není znamenati N — 394 tauto K kteráž ... životu] kterauž se jde k spasení O — vede] jde S — k tomu životu věčnému U — věčnému] vyn. S — 394—398 než ... mluvie] ale každý sobě svau hude S0 — 395 onen jinak, onen jinak] sám živ, onen jinak, onen taky N — ďábel PRONU — náramně] velmi N — divně] vyn. U — 395 396 divně ... klamá] klamá lidi a rozličně zavodí o jich duše B — 395 a rozličně] lidi PRNTU, a rozličně lidi C — 396 Medle U slyšíte slova božího C — ké BR, ké vy P, kýž T — 397 neb] že B — u vás RN — u vás R — Rcij Snad díte N — 398 a pakli] než P — pakli] ač BRCNTU - toho druhdy B, toho usty C — nedíte C — skutkové mluví to mluví (!) tvoji B — tvoji] vaši C, tvoji zlí N 399 Kč BP, Kýž T, A kýž O snám S — toho drahého] vyn. O — drahého] dobrého K — těla božieho] Ježíše B — božího a krve drahé T božího, té drahé svátosti O zůví NT — 400 ano mníte BPRTU — Mníte
87 teď pro přátely, abychom se shledali, ješto sebe jindy viděti ne- móžem.« Ano, veď-li? Pomní mě, že se nevymluvíš! 390 Nuže, vy pak opět, co ste slyšeli? Slyšíte-li, ano kněžie volají, pro Buoh prosie, abyšte se připravili k hoduom, zpoviedali se? Kéž to učiníte? Ano, až bude poslední týden. Ó, běda bude! Milý Bože, co tento lid slyší té cesty božie, a nikdiež neznamenati, by kto tau cestau šel, kteráž vede k věčnému životu; než každý 395 sobě onen jinak, onen jinak, ješto čert ui náramně divně a rozličně klamá. Mnedle, co vy slyšiete, kéž plníte? Proč jest to? Proto, neb Ježíše v vás nenie, ale dábel v vás obývá. Rci: »Lžeš, kněže!«, a pakli toho nedieš, ale skutkové tvoji to mluvie. Kéž se vám chce toho drahého těla božieho, ano vás zovau 400 a prosie kněží? Mníte vy, že jest vám na to dánot, abyšte se 60% 613 ono ... nevymluvíš!] aneb: »Abych se s přátely shledal!« Ach, jistě se tím Bohu nevymluvíš! S, aneb: »Abych se s přátely shledal!« Ale před Pánem Bohem se tím žádný nevymluví O — 388 ted] teď: »U (IR) PR, prý N - teď pro] s C — spolu shledali PRNTU — ješto ... nemóžem] an sme se dávno neviděli N — vídati C — 389 Ano] vyn. C — na mne NU — že t přijde hodina, že C, že se v hodinu smrti N — 390 Nuže ... opět] Inu, tedy O - opět] vyn. PRONTUS — sme O — Slyšíte-li] Slyšíme O — ano] nás S, ano na nás O — kněží SO — volají] mluví, volají PRNTU, ano na vše strany voláme S, všudy volají O — 391 pro Buohj Bohem svatým PRNTUSO — prosíme S, prosejí O — aby připravili] zpuosobili B — připravili... zpoviedali se] teď BPRTU (vyn. O) k hodům božím spovídali a k svátostem připravovali SO — se z hříchův N — 392 Kéž] Leč B — Kéž... učiníte] Činíte-liž to, ha N — učiní C, činíte SO — Ano, veď (viď TU) PRTU, Ano, prý NSO — až teď B — bude vyn. PU — v poslední RO - O]A BKPRCTU, Ach S — běda] vyn. O — bude] vyn. SO — 393 té] vyn. S0 — cesty] vuole PRNTU, o vůli SO— 393—394 a nikdiež ... šel] avšak žádný tau cestau nejde (nechce jíti O) SO — 393 nikdiež neznamenati; nic není znamenati N — 394 tauto K kteráž ... životu] kterauž se jde k spasení O — vede] jde S — k tomu životu věčnému U — věčnému] vyn. S — 394—398 než ... mluvie] ale každý sobě svau hude S0 — 395 onen jinak, onen jinak] sám živ, onen jinak, onen taky N — ďábel PRONU — náramně] velmi N — divně] vyn. U — 395 396 divně ... klamá] klamá lidi a rozličně zavodí o jich duše B — 395 a rozličně] lidi PRNTU, a rozličně lidi C — 396 Medle U slyšíte slova božího C — ké BR, ké vy P, kýž T — 397 neb] že B — u vás RN — u vás R — Rcij Snad díte N — 398 a pakli] než P — pakli] ač BRCNTU - toho druhdy B, toho usty C — nedíte C — skutkové mluví to mluví (!) tvoji B — tvoji] vaši C, tvoji zlí N 399 Kč BP, Kýž T, A kýž O snám S — toho drahého] vyn. O — drahého] dobrého K — těla božieho] Ježíše B — božího a krve drahé T božího, té drahé svátosti O zůví NT — 400 ano mníte BPRTU — Mníte
Strana 88
88 podívali? Ba, na to ť jest je dal řka: »Vezměte a jezte«; a »vezměte il a píte!« — ale ne jedno, aby teď pohleděli; ačkoli člověku dobrému pohleděti na tělo božie dobré jest, ale mnohem lepšie jiesti a píti. Pak, slýcháte-li také, abyšte nevěrovali, nepřisahali, 405 an sám Buoh die: »Buď vaše řeč, jest-li, jest, nenie-li, nenie; a což viece nad to, z dábla jest«? Činíte-li tak? nebohdákáte-li? nerotíte-li, čili jinak se máte? Ale vobecně takoví řiekají: »Kněže, navykl sem, nemohu ť toho zuostati!« Já ť vám li pravím: Dokudž toho nevostanete a nepokajete se toho, nikoli nechoďte k tělu božiemu! 410 Nuže, pak dále po čem máte poznati, zavítal-li jest a přišel v vás drahý Ježíš? Teď on sám ta znamenie vypravuje řka: »Slepí vy] Snad se domníváte S, ano se snad domníváte O — 400—401 jest vám ... podívali] vám dosti na tom bude, když se na ně podíváte O — 400 po »na to« patří asi drobnější přípisek v A in marg.: Ta vel ebná svátost vám — snad na to K — «dáno vyn. A, dáno tělo boží (+ teď N, + a krev drahá T) PRNTU — se (+ ted C) na ně NSC — 401—402 Ba ... pohleděli] vyn. SO — 401 je] vyn. K — dáno C, dal milej Pán N — 402 ne] na(!) R, vy C — ačkoli teď K — 403 dobrému] vyn. R — pohleděti] podívati se O — dobré] dobře O — ale] než N — lípe N, lépeji jest († je O) SO — 404 píti na odpuštění hříchův S0 — Pak... také Také-li (Ano také O) slejcháváte SO — slécháte T — abyšte toho nečinili, ani věrovali, ani přisahali B — se nevěrovali O — nepřisahali, nehromovali (vyn. SO), nedušovali NSO, nepřisahali a nesakramentovali T— 405 an... jest-li] ano vás sám Bůh napomíná: Jest-li vaše řeč pravá, řci S, ješto nás sám Syn boží, ta pravda věčná, napomíná, jestliže řeč vaše jest pravá, abyšte řekli O — jest, nenie-li, nenie] Jest tak!, a pakli není, řci také: Není O — není-li, ať C, není-li, řci S — co koliv SO — 406 viece] vyn. O — nad to, to U — z dábla jest] díš, to jest k zatracení. Nu SO — činíte-li vy SO — již-li nebohdákáte, nevěrujete C, nebohdákáte-li, nedušujete-liž N — 406 407 nebohdákáte . . . řiekají] Au, prej SO — 406 nerotíte-li? Ha! BPRCNTU — 407 se máte] vyn. BPRNTU, jest C — Ale ... řiekají] A obecně se z toho lidé vymlúvají řkauc B, vyn. PRONTU — Ú (Au N), prý, kněže PRCNTU — navykl sem] vyn. O — 408 sem tak CN — ť toho zuostati] nechati PRTU, toho nechati CN — ostati O — všem vám (+ také O) S0 — 409 nevostanete) nezuostanete BS, nenecháte O — nepokajete-li C — nepokajete ... nikoli] pokání (— z toho) neučiníte SO — toho] vyn. C — tělu] stolu SO — božiemu a krvi boží T — 410 Nuže] Než B, Nu PRNTU — 410—411 pak... v vás] také-li po čem poznáme, přišel-li jest v nás S, tedy po čem chceme poznati, přišel-li jest v nás O — 410 máme BRTU — poznati] znáti aneboli (aneb TU) to (vyn. NTU) máte poznati RNTU — jest v vás U — a přišel] aneb (a NT) přišel-li PRNTU — 411 v nás B — drahý] vyn. B — Ted... znamenie] 62" 61 401 Marek 14, 22; 1 Kor. 11, 24 — 405 Mat. 5, 37 —
88 podívali? Ba, na to ť jest je dal řka: »Vezměte a jezte«; a »vezměte il a píte!« — ale ne jedno, aby teď pohleděli; ačkoli člověku dobrému pohleděti na tělo božie dobré jest, ale mnohem lepšie jiesti a píti. Pak, slýcháte-li také, abyšte nevěrovali, nepřisahali, 405 an sám Buoh die: »Buď vaše řeč, jest-li, jest, nenie-li, nenie; a což viece nad to, z dábla jest«? Činíte-li tak? nebohdákáte-li? nerotíte-li, čili jinak se máte? Ale vobecně takoví řiekají: »Kněže, navykl sem, nemohu ť toho zuostati!« Já ť vám li pravím: Dokudž toho nevostanete a nepokajete se toho, nikoli nechoďte k tělu božiemu! 410 Nuže, pak dále po čem máte poznati, zavítal-li jest a přišel v vás drahý Ježíš? Teď on sám ta znamenie vypravuje řka: »Slepí vy] Snad se domníváte S, ano se snad domníváte O — 400—401 jest vám ... podívali] vám dosti na tom bude, když se na ně podíváte O — 400 po »na to« patří asi drobnější přípisek v A in marg.: Ta vel ebná svátost vám — snad na to K — «dáno vyn. A, dáno tělo boží (+ teď N, + a krev drahá T) PRNTU — se (+ ted C) na ně NSC — 401—402 Ba ... pohleděli] vyn. SO — 401 je] vyn. K — dáno C, dal milej Pán N — 402 ne] na(!) R, vy C — ačkoli teď K — 403 dobrému] vyn. R — pohleděti] podívati se O — dobré] dobře O — ale] než N — lípe N, lépeji jest († je O) SO — 404 píti na odpuštění hříchův S0 — Pak... také Také-li (Ano také O) slejcháváte SO — slécháte T — abyšte toho nečinili, ani věrovali, ani přisahali B — se nevěrovali O — nepřisahali, nehromovali (vyn. SO), nedušovali NSO, nepřisahali a nesakramentovali T— 405 an... jest-li] ano vás sám Bůh napomíná: Jest-li vaše řeč pravá, řci S, ješto nás sám Syn boží, ta pravda věčná, napomíná, jestliže řeč vaše jest pravá, abyšte řekli O — jest, nenie-li, nenie] Jest tak!, a pakli není, řci také: Není O — není-li, ať C, není-li, řci S — co koliv SO — 406 viece] vyn. O — nad to, to U — z dábla jest] díš, to jest k zatracení. Nu SO — činíte-li vy SO — již-li nebohdákáte, nevěrujete C, nebohdákáte-li, nedušujete-liž N — 406 407 nebohdákáte . . . řiekají] Au, prej SO — 406 nerotíte-li? Ha! BPRCNTU — 407 se máte] vyn. BPRNTU, jest C — Ale ... řiekají] A obecně se z toho lidé vymlúvají řkauc B, vyn. PRONTU — Ú (Au N), prý, kněže PRCNTU — navykl sem] vyn. O — 408 sem tak CN — ť toho zuostati] nechati PRTU, toho nechati CN — ostati O — všem vám (+ také O) S0 — 409 nevostanete) nezuostanete BS, nenecháte O — nepokajete-li C — nepokajete ... nikoli] pokání (— z toho) neučiníte SO — toho] vyn. C — tělu] stolu SO — božiemu a krvi boží T — 410 Nuže] Než B, Nu PRNTU — 410—411 pak... v vás] také-li po čem poznáme, přišel-li jest v nás S, tedy po čem chceme poznati, přišel-li jest v nás O — 410 máme BRTU — poznati] znáti aneboli (aneb TU) to (vyn. NTU) máte poznati RNTU — jest v vás U — a přišel] aneb (a NT) přišel-li PRNTU — 411 v nás B — drahý] vyn. B — Ted... znamenie] 62" 61 401 Marek 14, 22; 1 Kor. 11, 24 — 405 Mat. 5, 37 —
Strana 89
89 vidie.« Což to? Toto: Byl-li si prvé slepý v rozumu a ty k božským věcem neuměl prohlédati, co si slyšal vuole božie a zákona jeho, nic ť to k mysli nebylo, ani s' na to pomyslil l právě, neb byl rozum 415 zatměn: ale již zašel drahý Ježíš svú [svatú] milostí, ano ť již mílo, již se chce dobrého, již se umie postaviti na modlitbě vážně před svým milým Bohem, neb slepí vidie. — Druhé znamenie: »Kulhaví chodie.« A ty dřieve jako kulhán kolébal se na obě straně, jednak se chtělo dobrého, jednak nic, jednak počal dobře 420 živ býti, jednak zase padl v hřiechy: ale již pevně stojí, nevi kle se, již počav dobře živ býti, trvá a prospievá v dobrém, neb kulhaví chodie. — Třetie znamenie: »Malomocní se čistie.« Dřieve duše byla jako malomocna, zmazána a zkálena nečistými hřiechy: již se čistí a tak se má, jako onen Náman, kňéže malomocný, 425 kterýž se zmyl v Jordáně, že očištěn jest od malomocenstvie svého. 62" 63 jakož sám S, ano sám nám O — sám Pán B — řka] ve čtení O — 412 vidí, kulhaví chodí O — Což to] Co j' to P, Co je (j' U) toto RU, Co to znamená N — Což... Toto] A to jest takto O — Toto] vyn. SRCU, Toto, že N prvé] vyn. SO — slep BP — v rozumu a ty] na rozumu, že si K — 412—417 v rozumu ... vidie] na rozomu, již prohlédni, aby rozoměl božským věcem; slyšel-li si vůli boží a jí si nerozoměl, již (a jí ... již] vyn. O) na to zdrávě pomysli, co máš dobrého činiti: postav se na modlitbě boží před svým milým Bohem, a tak jako slepý prohlídneš SO — 412 a ty] an si N — 413 prohlédnauti C — slýchal BPRNTU — a] z B, vyn. R — 414 nic tobě N — nebylo] nešlo T — ani s'] aneb aby C — neb] vyn. T — 415 zatmělý R, zatmín CNU, zatemněn T — již zašel] že již přišel K — zašel] našel(!) T — [svatú] vyn. BKPRONTU — 416 již se] ano se N, že se T — 417 milým] vyn. KPCN, Pánem R — neb slepí vidic] přetrženo v A — 418 dřieve) dřevo(!) R — dřieve ... kolébal se] jestli si kulhal SO — kulhavý KN — kolébal sebú B, kolébal si se KRN — na obě straně] vyn. O — 419 strany NUS — jednak sej takže jednak se SO — nic] zlého O — jednak s' počal RNC, jednak si počal (počínal O) SO — 420 živu T — zase] si SO, s' zase C — upadl B, padal CO — 420—422 pevně ... chodie] se upevni a stůj v dobrém činění a nevikli se. A, prej SO — 421 již] vyn. B — počal CU býti, v tom N — neb kulhaví chodie] v A škrtnuto — 422 Dále třetí K — Třetie znamenie] Dále (+ dí C) BPRNTUC, vyn. SO — Dřieve] Jestli O — duše tvá S — 423 jako] vyn. BS, co N — jako malomocna] malomocenstvím O — zlámána, zmazána U —a zkálena nečistými] vyn. S — 423—424 a zkálena ... tak se má] vyn. O — 423 zkálena] zkažena K — ale již S - 424 a tak se má] vyn. BPRCNTUS — Aman, tedy tvá duše bude obmyta jako on O — kňéže malomocný] vyn. SO — molomocný(!) A, malomocné PRNU — 425 kterýž] když BPRCNUSO — že] vyn. BPRNTUS — 425— 426 že .. . se čistí] vyn. O — 425 jest] v A napsáno červeně 424 2 (4) Kr. 5, 14 —
89 vidie.« Což to? Toto: Byl-li si prvé slepý v rozumu a ty k božským věcem neuměl prohlédati, co si slyšal vuole božie a zákona jeho, nic ť to k mysli nebylo, ani s' na to pomyslil l právě, neb byl rozum 415 zatměn: ale již zašel drahý Ježíš svú [svatú] milostí, ano ť již mílo, již se chce dobrého, již se umie postaviti na modlitbě vážně před svým milým Bohem, neb slepí vidie. — Druhé znamenie: »Kulhaví chodie.« A ty dřieve jako kulhán kolébal se na obě straně, jednak se chtělo dobrého, jednak nic, jednak počal dobře 420 živ býti, jednak zase padl v hřiechy: ale již pevně stojí, nevi kle se, již počav dobře živ býti, trvá a prospievá v dobrém, neb kulhaví chodie. — Třetie znamenie: »Malomocní se čistie.« Dřieve duše byla jako malomocna, zmazána a zkálena nečistými hřiechy: již se čistí a tak se má, jako onen Náman, kňéže malomocný, 425 kterýž se zmyl v Jordáně, že očištěn jest od malomocenstvie svého. 62" 63 jakož sám S, ano sám nám O — sám Pán B — řka] ve čtení O — 412 vidí, kulhaví chodí O — Což to] Co j' to P, Co je (j' U) toto RU, Co to znamená N — Což... Toto] A to jest takto O — Toto] vyn. SRCU, Toto, že N prvé] vyn. SO — slep BP — v rozumu a ty] na rozumu, že si K — 412—417 v rozumu ... vidie] na rozomu, již prohlédni, aby rozoměl božským věcem; slyšel-li si vůli boží a jí si nerozoměl, již (a jí ... již] vyn. O) na to zdrávě pomysli, co máš dobrého činiti: postav se na modlitbě boží před svým milým Bohem, a tak jako slepý prohlídneš SO — 412 a ty] an si N — 413 prohlédnauti C — slýchal BPRNTU — a] z B, vyn. R — 414 nic tobě N — nebylo] nešlo T — ani s'] aneb aby C — neb] vyn. T — 415 zatmělý R, zatmín CNU, zatemněn T — již zašel] že již přišel K — zašel] našel(!) T — [svatú] vyn. BKPRONTU — 416 již se] ano se N, že se T — 417 milým] vyn. KPCN, Pánem R — neb slepí vidic] přetrženo v A — 418 dřieve) dřevo(!) R — dřieve ... kolébal se] jestli si kulhal SO — kulhavý KN — kolébal sebú B, kolébal si se KRN — na obě straně] vyn. O — 419 strany NUS — jednak sej takže jednak se SO — nic] zlého O — jednak s' počal RNC, jednak si počal (počínal O) SO — 420 živu T — zase] si SO, s' zase C — upadl B, padal CO — 420—422 pevně ... chodie] se upevni a stůj v dobrém činění a nevikli se. A, prej SO — 421 již] vyn. B — počal CU býti, v tom N — neb kulhaví chodie] v A škrtnuto — 422 Dále třetí K — Třetie znamenie] Dále (+ dí C) BPRNTUC, vyn. SO — Dřieve] Jestli O — duše tvá S — 423 jako] vyn. BS, co N — jako malomocna] malomocenstvím O — zlámána, zmazána U —a zkálena nečistými] vyn. S — 423—424 a zkálena ... tak se má] vyn. O — 423 zkálena] zkažena K — ale již S - 424 a tak se má] vyn. BPRCNTUS — Aman, tedy tvá duše bude obmyta jako on O — kňéže malomocný] vyn. SO — molomocný(!) A, malomocné PRNU — 425 kterýž] když BPRCNUSO — že] vyn. BPRNTUS — 425— 426 že .. . se čistí] vyn. O — 425 jest] v A napsáno červeně 424 2 (4) Kr. 5, 14 —
Strana 90
90 Takéž ta duše již se čistí od malomocenstvie, ano již hřiechové mrzie a jako ii vždy před očima stojie; s bolestí prohlédá ktomu, koho jest hněval, co jej proto potká a co jest ztratil, i želé toho, pláče, omývá malomocenstvie slzami hojnými jako v Jordáně. 430 Jako David řiekal: »Milý Pane! Budu ť já umývati mé luože slzami mými po všecky noci«, a to tu chvíli, když se kál a želel. Dajž nám také, milý Bože, hojné slzy na naše na těžké hřiechy! 63% Die dále: »Hluší slyšie.« Bylo-li to [kdy) do tebe, že si li nerad slova božieho poslúchal, ano jakás tesknost a ošklivost byla, malé 435 chvilky nemohl na kázaní pobyti: a již jakás žádost v tobě se roz- nítila a milost divná, že, což dřiev nerad poslauchal, ba již i dále puojde, buď cesta necesta, slota, dešť, což koli — vždy [proto) jde na slovo božie i jiné k tomu napomíná, nebo hluší slyšie a drahý Ježíš zavítal. 64 teprve rubrikátorem, byl N, vyn. KPTUS — 425—426 svého ... malomocenstvie] vyn. PRNTU — 425 svého] vyn. S — 426 Tak BCS — ta] vyn. BC, tvá S — již] vyn. BS — očistí S — 426—432 od malomo- censtvie ... hřiechy] když budeš dobře činiti a svých hříchův želeti, tak (vyn. O) ji (vyn. O) svým pláčem (+ a slzami O) obmyješ (+ je O). Dejž (+ nám to O), milý Pane (Pán O) Bože (Bůh O), ať bychom hojné (hojně své O) slzy vylévali na své hříchy SO — 427 s bolestí] s žalostí K, an z bolestí srdce N — 428 rozhněval B, prvé hněval C — potká, nebude-li činiti svatého pokání C — a ce] a T — proto ztratil K — toho] vyn. RCNTU — 429 obmejvá N — to malomocenství C — 430 tak David B — řiekal] dí RNTU, říkával C — Budu-li ť B — obmejvati C — 431 a to tu chvíli] to BPRTU, to jest N — želel hříchův svejch C — 432 Ó, dejž T — i nám PRNTU — také] vyn. BPRCNTU — na naše] naše R — na těžké] vyn. K — hříchy — vyliti R 433 Bylo-li ... že] Ba, jistě, že ť by bylo dobře tobě, jestliže SO — [kdy vyn. BKPRCNTU — 434—440 ano jakás ... A dále die] a bývalo-li (vyn. O) při tom (něm O) teskno, aby již se v tobě roznítila nová (vyn. O) milost: (— aby O) buď blízko neb daleko, v cestu v necestu (ne v cestu S), v slotu, v (vyn. 0) dešť (vyn. O), vždy k slovu božímu aby chodil, jeho poslauchal, od rána do večera při něm strávil i jiné (jiných 0) k témuž (tomu aby O) napomínal. A, prej SO — 434 jaks' BK, kterakás' C — 434— 435 a ty malé chvíle B, že si malé chvíle N — 435 pobyti] potrvati N — jaks B — žádost, chtivost N — 436 což] co s' KNU — ba] vyn. B, ale C — a již ba i K — 437 buď pak N — cesta [neb] K, cesta neb NUC — koliv, nezůstane ť doma N — [proto] vyn. BKPRCNTU — 438 božie [rád] K, boží, ba N — k tomu] vyn. BC, k témuž PRN — drahý] Pán RCNT, již drahý K, vyn. BPU 430 Podle Ž. 6, 7 —
90 Takéž ta duše již se čistí od malomocenstvie, ano již hřiechové mrzie a jako ii vždy před očima stojie; s bolestí prohlédá ktomu, koho jest hněval, co jej proto potká a co jest ztratil, i želé toho, pláče, omývá malomocenstvie slzami hojnými jako v Jordáně. 430 Jako David řiekal: »Milý Pane! Budu ť já umývati mé luože slzami mými po všecky noci«, a to tu chvíli, když se kál a želel. Dajž nám také, milý Bože, hojné slzy na naše na těžké hřiechy! 63% Die dále: »Hluší slyšie.« Bylo-li to [kdy) do tebe, že si li nerad slova božieho poslúchal, ano jakás tesknost a ošklivost byla, malé 435 chvilky nemohl na kázaní pobyti: a již jakás žádost v tobě se roz- nítila a milost divná, že, což dřiev nerad poslauchal, ba již i dále puojde, buď cesta necesta, slota, dešť, což koli — vždy [proto) jde na slovo božie i jiné k tomu napomíná, nebo hluší slyšie a drahý Ježíš zavítal. 64 teprve rubrikátorem, byl N, vyn. KPTUS — 425—426 svého ... malomocenstvie] vyn. PRNTU — 425 svého] vyn. S — 426 Tak BCS — ta] vyn. BC, tvá S — již] vyn. BS — očistí S — 426—432 od malomo- censtvie ... hřiechy] když budeš dobře činiti a svých hříchův želeti, tak (vyn. O) ji (vyn. O) svým pláčem (+ a slzami O) obmyješ (+ je O). Dejž (+ nám to O), milý Pane (Pán O) Bože (Bůh O), ať bychom hojné (hojně své O) slzy vylévali na své hříchy SO — 427 s bolestí] s žalostí K, an z bolestí srdce N — 428 rozhněval B, prvé hněval C — potká, nebude-li činiti svatého pokání C — a ce] a T — proto ztratil K — toho] vyn. RCNTU — 429 obmejvá N — to malomocenství C — 430 tak David B — řiekal] dí RNTU, říkával C — Budu-li ť B — obmejvati C — 431 a to tu chvíli] to BPRTU, to jest N — želel hříchův svejch C — 432 Ó, dejž T — i nám PRNTU — také] vyn. BPRCNTU — na naše] naše R — na těžké] vyn. K — hříchy — vyliti R 433 Bylo-li ... že] Ba, jistě, že ť by bylo dobře tobě, jestliže SO — [kdy vyn. BKPRCNTU — 434—440 ano jakás ... A dále die] a bývalo-li (vyn. O) při tom (něm O) teskno, aby již se v tobě roznítila nová (vyn. O) milost: (— aby O) buď blízko neb daleko, v cestu v necestu (ne v cestu S), v slotu, v (vyn. 0) dešť (vyn. O), vždy k slovu božímu aby chodil, jeho poslauchal, od rána do večera při něm strávil i jiné (jiných 0) k témuž (tomu aby O) napomínal. A, prej SO — 434 jaks' BK, kterakás' C — 434— 435 a ty malé chvíle B, že si malé chvíle N — 435 pobyti] potrvati N — jaks B — žádost, chtivost N — 436 což] co s' KNU — ba] vyn. B, ale C — a již ba i K — 437 buď pak N — cesta [neb] K, cesta neb NUC — koliv, nezůstane ť doma N — [proto] vyn. BKPRCNTU — 438 božie [rád] K, boží, ba N — k tomu] vyn. BC, k témuž PRN — drahý] Pán RCNT, již drahý K, vyn. BPU 430 Podle Ž. 6, 7 —
Strana 91
91 440 64 A dále die: »Mrtví z mrtvých vstávají.« Byla-li kdy jako li mrtva duše tvá [na modlitbě] k dobrému, ano se nelze vážně upokojiti k modlitbě — ano již, jako mrtvému tělu jiesti se již nechce ani píti, tak právě tobě, když duše mrtva — ano k slovu božiemu žádné chuti nenie ani se těla božieho chce, pak-li ť při- 445 jímá, ano žádné chuti z toho Ducha svatého neňé: ale již jakás chtivost, chut divná, milost rozpálená, neb mrtví z mrtvých vstávají. A dále die li svaté čtenie: »Chudí se čtením zpravují.« Bylo-li 65" to, že s' byl prvé živ neřádně, nic se nezpravuje čtením svatým: 450 ale již, přijde-li ť jaká puotka, nesnáze, zámutek — o vše se uteče k zákonu božiemu řka: »Však jest muoj Pán řekl: Blahoslavení jenž se mútíte, nebo potěšeni budete.« Učiní-li ť kto křivdu, nemstí se řka: »Muoj Pán kázal zlého na zlé nenavracovati, kázal milovati nepřátely své, nehněvati se neřádně, i ale o vše se utéci ke čtení 455 svatému.« Než pak tito chudí, ješto žebří, silní, mladí, nenie ť to 65% 440 die] vyn. BPR — 440—443 Byla... ano] Nebo ta každá duše jest mrtva, ješto S0 — 440 by kdy BU, kdy v tobě N — jaká BR, jako jakás' C — 441 tvá] vyn. C — [na modlitbě] vyn. BKPRONTU — 441— 442 vážně ... k modlitbě] sebrati k dobrému ani na modlitby B, sebrati na modlitby PRNTU, sebrati na modlitbě KC — 442 již] vyn. BK — již nic BPRNT, již nic C — 443 práv B — tobě] vyn. BPRNTU — když vyn. B - duše tvá PRNT — anoj že B — k] vyn. U — 444 nenie] nemá BSO, vyn. KPRNTU — se mu SO — zechce PNO — 444—447 pak-li t... vstávají] ale, jakž rád slovo boží slyší (uslyší O), ihned (tak hned O) jako by mrtví ( b z mrtvých O) vstávali SO — 445 ano] ani P — neňé] nečijí P, nemá T 446 chtivost k dobrému P — milost divná B — proto, neb N 448 dále . .. čtenie] vyn. S, prej O — die .. . čtenie] vyn. BPRNT svaté čteniej vyn. KCU — se čtením zpravují] svaté čtení přijímají O — čtením svatým BRCNS, evandělium(!) U — 448—450 Bylo-li... přijde-li ť] Ti, když přijde S, Nebo oni, když přijde O — 449 to kdy C — nespravujíc T — 450 již] vyn. B — ť] na tě K — nesnáz NO, nebo nesnáz S - zámutkové PRN, zármutkové TUS, nebo zármutkové O -- o vše se uteče] hned se utíkají S0 — utečeš K — 451 božiemu] vyn. O — řkauce S0 — pověděl N — 452 jenž se nyní SO — mautí B, rmautí CSO, rmautíte NTU neb oni BSO — budů BCSO — 452—453 Učiní... Pán kázal Řekl (+ také O) Pán SO — 452 li mu C — 453 Muoj] Milý U, Však ť jest můjC kázal řekl BPRCNTU — nenavracovati] neodplacovati SO — kázal] vyn. SO — 454 své] vyn. KPRONUS — nehněvaj(!) se B, nehněvá se K — 454—455 neřádně .. . svatému] vyn. SO — 454 uteče BKC, utíkati PRNTU — 455 Než] Ale že S — 455—456 Než... dobře] Ale tuto budau zdraví a silní a budau žebrati O — 455 ješto žebří] žebří, jsauce S — ano silní K 451 Podle Mat. 5, 11—12 a Luk. 6, 21 —
91 440 64 A dále die: »Mrtví z mrtvých vstávají.« Byla-li kdy jako li mrtva duše tvá [na modlitbě] k dobrému, ano se nelze vážně upokojiti k modlitbě — ano již, jako mrtvému tělu jiesti se již nechce ani píti, tak právě tobě, když duše mrtva — ano k slovu božiemu žádné chuti nenie ani se těla božieho chce, pak-li ť při- 445 jímá, ano žádné chuti z toho Ducha svatého neňé: ale již jakás chtivost, chut divná, milost rozpálená, neb mrtví z mrtvých vstávají. A dále die li svaté čtenie: »Chudí se čtením zpravují.« Bylo-li 65" to, že s' byl prvé živ neřádně, nic se nezpravuje čtením svatým: 450 ale již, přijde-li ť jaká puotka, nesnáze, zámutek — o vše se uteče k zákonu božiemu řka: »Však jest muoj Pán řekl: Blahoslavení jenž se mútíte, nebo potěšeni budete.« Učiní-li ť kto křivdu, nemstí se řka: »Muoj Pán kázal zlého na zlé nenavracovati, kázal milovati nepřátely své, nehněvati se neřádně, i ale o vše se utéci ke čtení 455 svatému.« Než pak tito chudí, ješto žebří, silní, mladí, nenie ť to 65% 440 die] vyn. BPR — 440—443 Byla... ano] Nebo ta každá duše jest mrtva, ješto S0 — 440 by kdy BU, kdy v tobě N — jaká BR, jako jakás' C — 441 tvá] vyn. C — [na modlitbě] vyn. BKPRONTU — 441— 442 vážně ... k modlitbě] sebrati k dobrému ani na modlitby B, sebrati na modlitby PRNTU, sebrati na modlitbě KC — 442 již] vyn. BK — již nic BPRNT, již nic C — 443 práv B — tobě] vyn. BPRNTU — když vyn. B - duše tvá PRNT — anoj že B — k] vyn. U — 444 nenie] nemá BSO, vyn. KPRNTU — se mu SO — zechce PNO — 444—447 pak-li t... vstávají] ale, jakž rád slovo boží slyší (uslyší O), ihned (tak hned O) jako by mrtví ( b z mrtvých O) vstávali SO — 445 ano] ani P — neňé] nečijí P, nemá T 446 chtivost k dobrému P — milost divná B — proto, neb N 448 dále . .. čtenie] vyn. S, prej O — die .. . čtenie] vyn. BPRNT svaté čteniej vyn. KCU — se čtením zpravují] svaté čtení přijímají O — čtením svatým BRCNS, evandělium(!) U — 448—450 Bylo-li... přijde-li ť] Ti, když přijde S, Nebo oni, když přijde O — 449 to kdy C — nespravujíc T — 450 již] vyn. B — ť] na tě K — nesnáz NO, nebo nesnáz S - zámutkové PRN, zármutkové TUS, nebo zármutkové O -- o vše se uteče] hned se utíkají S0 — utečeš K — 451 božiemu] vyn. O — řkauce S0 — pověděl N — 452 jenž se nyní SO — mautí B, rmautí CSO, rmautíte NTU neb oni BSO — budů BCSO — 452—453 Učiní... Pán kázal Řekl (+ také O) Pán SO — 452 li mu C — 453 Muoj] Milý U, Však ť jest můjC kázal řekl BPRCNTU — nenavracovati] neodplacovati SO — kázal] vyn. SO — 454 své] vyn. KPRONUS — nehněvaj(!) se B, nehněvá se K — 454—455 neřádně .. . svatému] vyn. SO — 454 uteče BKC, utíkati PRNTU — 455 Než] Ale že S — 455—456 Než... dobře] Ale tuto budau zdraví a silní a budau žebrati O — 455 ješto žebří] žebří, jsauce S — ano silní K 451 Podle Mat. 5, 11—12 a Luk. 6, 21 —
Strana 92
92 dobře. Ktož sau sobě chudobu zvolili, trptež ji! Svatý Augustin, mluvě o mnišské zprávě, i die: »Mnišie a ti, ješto sau sobě chudobu zvolili, mají na paušti kromě lidí býti a tam rukama dělajíc na to «se živiti.« A toto — vše do města! A tu mohau tak mnoho 460 nažebrati, že na tu žebrotu mohú lepší bydlo mieti než některý zemenín tam na zemi, li maje pluh nebo dva, dědiny. Neměli ť by takoví žebrati! A toto — silní traupi, a nedělají a to pokánie s sebe skládají a tupie, kteréž jest Pán Kristus uložil řka: »V potu tváři tvé budeš sobě chleba dobývati!« Ktož to s sebe koli skládají 465 — buďto mnišie, kněžie tito, ješto s lidmi pracují —, ti ť mají jedno pracovati, učiti se a potom jiné lidi. Ale měšťané, měšťky, jiní lidé bohatí, nebudú-li pracovati, oni nikoli li bez pomsty 66" 66" 455—456 mladí... dobře a zdraví S — 455 ť to] vyn. PTU — 456 sau] ste N — sobě] vyn. O — takovau chudobu SO — trptež] trpíc B, nestež N, trpěti U, nechť trpí SO — Ano svatý O — 457 mluví BPONTU, praví R — mluvě ... ješto] praví o chudobě mnišské, že S0 — i die] vyn. RU. řka N — dí, že BKPRCNTU — chudobu] vyn. SO — 458 zvolili] oblíbili N — mají] vyn. SO — krom CNT — kromě lidí] vyn. SO — na to] vyn. PRNTUO — 459 se vyn. A — živi býti nebo živiti se PNTU — toto pak již naučilo se C — 459—460 A toto ... žebrotu] A tito pak naši dají se do města a tu tak mnoho nažebří, že z té žebroty S, Ale naši ť mniší dobře činí, dávají se do města a tu sobě tak mnoho nažebří, že s té žebroty O — mnoho jako zemanín U — 460 tu] vyn. B — který S0 461 zeman BNSO, zemanín RTCU — tam] tak PRTU — tam ... dědiny] doma mají plauh nebo dva, dědin (+ dobrých 0) mnoho S0 — 461—462 tam... žebrati)] maje dědiny N — 461 maje ... dědiny] maje dědinu a dva pluhy K — dva] dvě T, dva lány BR, dva a C — A protož neměli C - 462 takoví oni BKPRCTU, vyn. SO — A] Ano O — toto] to C, mnozí SO — jsau silní PRNTUSO — nedělají ... pokánie] a nechtí dělati a toto S, nebudau dělati a toto O — 463 s sebe] vyn. PRTU — s sebe .. . tupie] tupíc a s sebe sklá- dajíc N — a tupie ... řka] vyn. SO — Kristus] Bůh C, vyn. BPRNTU — 464 své SO — 464—465 Ktož... tito] A tak mniší a kněží, ješto mniší i kněží O — 464 to pokání C — 465 buďte A — mniší anebo kdo jincj, ti ť prvního pokání neplní C — tito kněží BC — tito] ti RTU — tito ... pracují vyn. N — ješto] v A teprve dodatečně připsáno a zdá se, že je zase škrtnuto; ješto pak RTU — s lidmi věrně C — ti kněží, ti RTU — 466 jedno] ustavičně s lidmi N, sami nejprv SO- pracovati a mají se učiti nejprvé sami a pracovati, potom ... N — učiti se] vyn. O — jiné lidi] také jiné učiti SO — lidi učiti RNTU — Ale naši ť O — 467 oni] vyn. SO — bez] vyn. O — 468 nebudau] neujdau O — Popárejte S, Nuže, popárejte O; v R před »Párejte« později připsáno ne Párajte se v rukau] Vobírejte sobě ruce bílé N — rukách U — vy (+ pak 463 1 М. 3, 19 —
92 dobře. Ktož sau sobě chudobu zvolili, trptež ji! Svatý Augustin, mluvě o mnišské zprávě, i die: »Mnišie a ti, ješto sau sobě chudobu zvolili, mají na paušti kromě lidí býti a tam rukama dělajíc na to «se živiti.« A toto — vše do města! A tu mohau tak mnoho 460 nažebrati, že na tu žebrotu mohú lepší bydlo mieti než některý zemenín tam na zemi, li maje pluh nebo dva, dědiny. Neměli ť by takoví žebrati! A toto — silní traupi, a nedělají a to pokánie s sebe skládají a tupie, kteréž jest Pán Kristus uložil řka: »V potu tváři tvé budeš sobě chleba dobývati!« Ktož to s sebe koli skládají 465 — buďto mnišie, kněžie tito, ješto s lidmi pracují —, ti ť mají jedno pracovati, učiti se a potom jiné lidi. Ale měšťané, měšťky, jiní lidé bohatí, nebudú-li pracovati, oni nikoli li bez pomsty 66" 66" 455—456 mladí... dobře a zdraví S — 455 ť to] vyn. PTU — 456 sau] ste N — sobě] vyn. O — takovau chudobu SO — trptež] trpíc B, nestež N, trpěti U, nechť trpí SO — Ano svatý O — 457 mluví BPONTU, praví R — mluvě ... ješto] praví o chudobě mnišské, že S0 — i die] vyn. RU. řka N — dí, že BKPRCNTU — chudobu] vyn. SO — 458 zvolili] oblíbili N — mají] vyn. SO — krom CNT — kromě lidí] vyn. SO — na to] vyn. PRNTUO — 459 se vyn. A — živi býti nebo živiti se PNTU — toto pak již naučilo se C — 459—460 A toto ... žebrotu] A tito pak naši dají se do města a tu tak mnoho nažebří, že z té žebroty S, Ale naši ť mniší dobře činí, dávají se do města a tu sobě tak mnoho nažebří, že s té žebroty O — mnoho jako zemanín U — 460 tu] vyn. B — který S0 461 zeman BNSO, zemanín RTCU — tam] tak PRTU — tam ... dědiny] doma mají plauh nebo dva, dědin (+ dobrých 0) mnoho S0 — 461—462 tam... žebrati)] maje dědiny N — 461 maje ... dědiny] maje dědinu a dva pluhy K — dva] dvě T, dva lány BR, dva a C — A protož neměli C - 462 takoví oni BKPRCTU, vyn. SO — A] Ano O — toto] to C, mnozí SO — jsau silní PRNTUSO — nedělají ... pokánie] a nechtí dělati a toto S, nebudau dělati a toto O — 463 s sebe] vyn. PRTU — s sebe .. . tupie] tupíc a s sebe sklá- dajíc N — a tupie ... řka] vyn. SO — Kristus] Bůh C, vyn. BPRNTU — 464 své SO — 464—465 Ktož... tito] A tak mniší a kněží, ješto mniší i kněží O — 464 to pokání C — 465 buďte A — mniší anebo kdo jincj, ti ť prvního pokání neplní C — tito kněží BC — tito] ti RTU — tito ... pracují vyn. N — ješto] v A teprve dodatečně připsáno a zdá se, že je zase škrtnuto; ješto pak RTU — s lidmi věrně C — ti kněží, ti RTU — 466 jedno] ustavičně s lidmi N, sami nejprv SO- pracovati a mají se učiti nejprvé sami a pracovati, potom ... N — učiti se] vyn. O — jiné lidi] také jiné učiti SO — lidi učiti RNTU — Ale naši ť O — 467 oni] vyn. SO — bez] vyn. O — 468 nebudau] neujdau O — Popárejte S, Nuže, popárejte O; v R před »Párejte« později připsáno ne Párajte se v rukau] Vobírejte sobě ruce bílé N — rukách U — vy (+ pak 463 1 М. 3, 19 —
Strana 93
93 470 nebudau od Boha. Párajte se v rukau, paní měšťky, a ležte dlauho, nedělajte nic! Zviete, vsedne-li ť vám to na hrdlo! Ale [drahý] Pán tuto činí zmienku o chudobě, nebo chudoba velmi pomáhá, když jest řádná, k spasení. Nebo to dvé: chudoba a maudrost — ale ne ta maudrost hovadnie, ale ta, ješto člověk jest maudr o svú duši — ta maudrost a chudoba řádná náramně jest pomocna k spasení; nebo li člověk, maje tu maudrost, o to najviec 475 pracuje a stará se, což jemu má věčně trváti, to jest o nebeské věci. A když k tomu jest chudoba, ihned se světa nechce, nechce se dlauho živu býti, ale hned se zbudí ta žádost, aby s Bohem byl, an ť bude řieci: »Ó milý Bože, skuoro-li mě té biedy a psoty zbavíš? Bóhdá-li s tebú již budu v nebeském království?«, ješto 480 toho bohatý nemuož mieti, ale vždy žádá déle živ býti, a ještě mnohý bude říci: li »Oh, že nenie třikrát mládu býti!« A tito chudí reptaví, když jim nedadie, ani ť zlají, zrepcí, zhanějí — to ť sau čertovi chudí! Ale onino, ješto, [nejdadie-li ť jim, proto míle 67 67* C) paní KPRONTUSO — vy měšťky i paní B — a ležte] poležte S0 ležíte PR, líhejte N 469 neděláte P — Zviete ... to] Zvíte, že vám to vsedne N — vsedne ... hrdlo] potom, jak vám to na hrdlo vsede C. vsede BPRT, nevsede S0 — hrdlo] hrdlo [při hodině smrti] K, hrdlo čili nic R, hlavu O 470 Ale] Nebo O — [drahý vyn. BKPRCNTUSO — Pán Ježíš KC otázku a zmínku C 471 spomáhá S0 — k spasení] vyn. O — 471—474 nebo ... k spasení] vyn. SO — 472 ta múdrost [světská] K — hovadná BKPRCNTU — ješto] když N — 473 maudrým R, maudrý TUC - 473 — 474 ta maudrost ... k spasení] vyn. N — 474 tu] chudobu a S0 — 474— 477 o to ... nechce se] hned se mu světa nechce ani SO — 476 tomu jest té maudrosti přistaupí N — nechce] v P se zdá, že ne- je pře- škrtnuto — nehce se] ani R, nechce se ani C — 477 ani dlauho N — 477—478 hned ... řieci] má žádost, býti s milým Bohem, a (vyn. O) říkají (říkajíce 0) SO — 477 zbludí(!) B, kdes vzbudí N — žádost dobrá C — 478 an ť bude řieci] vyn. B, an t dí PRCTU, an t řekne N — Bože] Hospodine B - skuoro] brzo S0 mě] nás BPRNTUSO, mne (nebo nás) C — 479 zbavíš, abychom s tebau byli SO — 479— 481 Bóhdá ... býti!] vyn. SO — 479 Bóhdá] Skuoro PN — Bóhdá-li] Pán Bůh dej, abychom R — Bóhdá... budu] Již-li s tebau budeme C — již] vyn. PRNTU — budu] budeme BPNTU, byli R — 480—481 a ještě ... říci] vyn. PRNTU — a ještě ... mládu býti!] vyn. B — 481 mnohý vyn. C — Ob] Och C, Ah (Ach NTU), prý PRNTU — býti] pobyti N — A tito] Tito pak N, Ale tito SO — tito pak C — 482 jsau (+ velmi O) reptaví SO — reptači (reptáci? — lze čísti obojí!) N — a když SO — nedají CO — ani t] ano ť T, hned S — lají S, velmi lají O zrepcí, zhanějí] vyn. SO — oh (ah O), to SO — 483 dáblovi PRCNU, črtovi T — onino ... protoj tito chudí, když jim dadí S, Kristovi
93 470 nebudau od Boha. Párajte se v rukau, paní měšťky, a ležte dlauho, nedělajte nic! Zviete, vsedne-li ť vám to na hrdlo! Ale [drahý] Pán tuto činí zmienku o chudobě, nebo chudoba velmi pomáhá, když jest řádná, k spasení. Nebo to dvé: chudoba a maudrost — ale ne ta maudrost hovadnie, ale ta, ješto člověk jest maudr o svú duši — ta maudrost a chudoba řádná náramně jest pomocna k spasení; nebo li člověk, maje tu maudrost, o to najviec 475 pracuje a stará se, což jemu má věčně trváti, to jest o nebeské věci. A když k tomu jest chudoba, ihned se světa nechce, nechce se dlauho živu býti, ale hned se zbudí ta žádost, aby s Bohem byl, an ť bude řieci: »Ó milý Bože, skuoro-li mě té biedy a psoty zbavíš? Bóhdá-li s tebú již budu v nebeském království?«, ješto 480 toho bohatý nemuož mieti, ale vždy žádá déle živ býti, a ještě mnohý bude říci: li »Oh, že nenie třikrát mládu býti!« A tito chudí reptaví, když jim nedadie, ani ť zlají, zrepcí, zhanějí — to ť sau čertovi chudí! Ale onino, ješto, [nejdadie-li ť jim, proto míle 67 67* C) paní KPRONTUSO — vy měšťky i paní B — a ležte] poležte S0 ležíte PR, líhejte N 469 neděláte P — Zviete ... to] Zvíte, že vám to vsedne N — vsedne ... hrdlo] potom, jak vám to na hrdlo vsede C. vsede BPRT, nevsede S0 — hrdlo] hrdlo [při hodině smrti] K, hrdlo čili nic R, hlavu O 470 Ale] Nebo O — [drahý vyn. BKPRCNTUSO — Pán Ježíš KC otázku a zmínku C 471 spomáhá S0 — k spasení] vyn. O — 471—474 nebo ... k spasení] vyn. SO — 472 ta múdrost [světská] K — hovadná BKPRCNTU — ješto] když N — 473 maudrým R, maudrý TUC - 473 — 474 ta maudrost ... k spasení] vyn. N — 474 tu] chudobu a S0 — 474— 477 o to ... nechce se] hned se mu světa nechce ani SO — 476 tomu jest té maudrosti přistaupí N — nechce] v P se zdá, že ne- je pře- škrtnuto — nehce se] ani R, nechce se ani C — 477 ani dlauho N — 477—478 hned ... řieci] má žádost, býti s milým Bohem, a (vyn. O) říkají (říkajíce 0) SO — 477 zbludí(!) B, kdes vzbudí N — žádost dobrá C — 478 an ť bude řieci] vyn. B, an t dí PRCTU, an t řekne N — Bože] Hospodine B - skuoro] brzo S0 mě] nás BPRNTUSO, mne (nebo nás) C — 479 zbavíš, abychom s tebau byli SO — 479— 481 Bóhdá ... býti!] vyn. SO — 479 Bóhdá] Skuoro PN — Bóhdá-li] Pán Bůh dej, abychom R — Bóhdá... budu] Již-li s tebau budeme C — již] vyn. PRNTU — budu] budeme BPNTU, byli R — 480—481 a ještě ... říci] vyn. PRNTU — a ještě ... mládu býti!] vyn. B — 481 mnohý vyn. C — Ob] Och C, Ah (Ach NTU), prý PRNTU — býti] pobyti N — A tito] Tito pak N, Ale tito SO — tito pak C — 482 jsau (+ velmi O) reptaví SO — reptači (reptáci? — lze čísti obojí!) N — a když SO — nedají CO — ani t] ano ť T, hned S — lají S, velmi lají O zrepcí, zhanějí] vyn. SO — oh (ah O), to SO — 483 dáblovi PRCNU, črtovi T — onino ... protoj tito chudí, když jim dadí S, Kristovi
Strana 94
94 přijmú a děkují milému Bohu; a pakli jim nedadí, také nelají, 485 ale ze všeho chválé [milého] Boha: to ť sau chudí dobří to. Než pak dále die: »A blahoslavený jest ,kto se nepohorší na mně«. A, blaze jemu zajisté! Toho ť má každý pilen býti, aby se nehoršil ii na Ježíšovi, aby se nezviklal u vieře jeho nikoli pro žádný strach, pro žádnú přiezen. Nebuď žádná řeč tak chytrá a 490 maudrá nižádných lidí umělých, by tebau hnula od viery Ježíše Krista, ani žádné pokušenie ďábelské jakž koli chytré a misterné, žádné štěstie ani neštěstie, žádná moc papežská, ciesařská, královská ani jiná. Teď Jan v uokovách seděl a v žaláři, avšak jím nic nemohlo hnauti od Ježíše: ale tento ll lid, ba, leckams ť se 495 šine, jedno kam vietr, tam plášť. Ó, běda bude! Ano lecimnich nebo kuklík se vyrazí, až hned čtenie svatého a pravdy jisté za- příme! Nalez'-li by byl teď nedávno i ještě, ano padají práv jako 683 68b chudí, když jim co dají O — dadí-li BRNTU, dají-li C — proto] vyn. BPRCNT, co U — míle] vyn. PRNTU — 484 přijímají C — poděkují PRNTU — jim vyn. KPRONTUS, jim nic O — 484—485 «nedadí... všeho dadie, též děkují s pravú věrau, srdečně A — 484 nedají CO — 485 [milého] vyn. BKPRCNTUSO — dobří to] dobří NS 486 Než... die] A pak (na konci O) dokládá SO — jest] vyn. C, jest ten N — kto] který PRNT, člověk, kterýž U — se nehorší O, by se nehoršil S — 187 Á] Ó PRNTUSO — jistě O — 487—488 Toho ... nikoli] kdož se nehorší na Ježíše, nevikle u víře S, kdož se nevikle u víře O — 487 velmi pilen N — 488 Pána Ježíše T — se nezviklal] nezviklal B — neviklal PRNTU — vieře [pravé, živé] K — 489 pro žádnú] ani bázen ani pro S0 — Nebuď žádná] nižádná S — 489—492 Nebuď žádná ... žádné] vyn. O — 489 tak) vyn. S — 489—491 a maudra ... Krista] vyn. S — 490 umělých] učených N — 490—491 viery ... Krista] Pána Ježíše a od víry jeho C — 490 viery, [lásky, naděje, daufání a jiných svatých ctností] K — 491 žádné] vyn. S — 491—492 jakž koli ... žádné] vyn. S — 491 mistrné RT, mistrovské N — 492 ani i A — žádná] vyn. SO — papežská ani S0 — ciesařská] vyn. N — 493 jiná] panská takových lidí neodlaučí od lásky Ježíšovy (Kristovy 0) SO — Ted Ten R, Teď také S, Ano O — Jan svatý NO — v uokovách) vyn. SO — a] vyn. NU — a v žaláři] u vězení SO — 494 jím ... hnauti od ho nic nemohlo odlaučiti od lásky SO — nic nemohlo hnauti] nemohlo míti hnutí B — tento] nynější S0 — ba] vyn. BPRNTUS — 494—495 leckams ... jedno] semo (sem i 0) tam se klátí SO — 494 f] vyn. BRU se] sebú BKPCNTU, se sebau R — 495 Ó] A KPCTU — Ó, běda bude! vyn. RSO — bude] vyn. PNTU — Ano lecimnich nebo] A (Ano O) leda- jakýs SO — lecjakýs mnich KRCNTU, mnich P — 496 vyrazí] voboří N, na nich (ně O) vyrazí S0 — jisté] boží PSO, vyn. RNTU — zapření(!) T zapří SO — 497 Nalez' by byl P, Nalezl by byl (vyn. C) RNTUC — 497— 498 Nalez'-li ... mně!«] vyn. SO — 497 byl] vyn. B — ano padají] pravdy ano odpadají B — právě KPCNU (ale v Krč až pozdní přípisek!)
94 přijmú a děkují milému Bohu; a pakli jim nedadí, také nelají, 485 ale ze všeho chválé [milého] Boha: to ť sau chudí dobří to. Než pak dále die: »A blahoslavený jest ,kto se nepohorší na mně«. A, blaze jemu zajisté! Toho ť má každý pilen býti, aby se nehoršil ii na Ježíšovi, aby se nezviklal u vieře jeho nikoli pro žádný strach, pro žádnú přiezen. Nebuď žádná řeč tak chytrá a 490 maudrá nižádných lidí umělých, by tebau hnula od viery Ježíše Krista, ani žádné pokušenie ďábelské jakž koli chytré a misterné, žádné štěstie ani neštěstie, žádná moc papežská, ciesařská, královská ani jiná. Teď Jan v uokovách seděl a v žaláři, avšak jím nic nemohlo hnauti od Ježíše: ale tento ll lid, ba, leckams ť se 495 šine, jedno kam vietr, tam plášť. Ó, běda bude! Ano lecimnich nebo kuklík se vyrazí, až hned čtenie svatého a pravdy jisté za- příme! Nalez'-li by byl teď nedávno i ještě, ano padají práv jako 683 68b chudí, když jim co dají O — dadí-li BRNTU, dají-li C — proto] vyn. BPRCNT, co U — míle] vyn. PRNTU — 484 přijímají C — poděkují PRNTU — jim vyn. KPRONTUS, jim nic O — 484—485 «nedadí... všeho dadie, též děkují s pravú věrau, srdečně A — 484 nedají CO — 485 [milého] vyn. BKPRCNTUSO — dobří to] dobří NS 486 Než... die] A pak (na konci O) dokládá SO — jest] vyn. C, jest ten N — kto] který PRNT, člověk, kterýž U — se nehorší O, by se nehoršil S — 187 Á] Ó PRNTUSO — jistě O — 487—488 Toho ... nikoli] kdož se nehorší na Ježíše, nevikle u víře S, kdož se nevikle u víře O — 487 velmi pilen N — 488 Pána Ježíše T — se nezviklal] nezviklal B — neviklal PRNTU — vieře [pravé, živé] K — 489 pro žádnú] ani bázen ani pro S0 — Nebuď žádná] nižádná S — 489—492 Nebuď žádná ... žádné] vyn. O — 489 tak) vyn. S — 489—491 a maudra ... Krista] vyn. S — 490 umělých] učených N — 490—491 viery ... Krista] Pána Ježíše a od víry jeho C — 490 viery, [lásky, naděje, daufání a jiných svatých ctností] K — 491 žádné] vyn. S — 491—492 jakž koli ... žádné] vyn. S — 491 mistrné RT, mistrovské N — 492 ani i A — žádná] vyn. SO — papežská ani S0 — ciesařská] vyn. N — 493 jiná] panská takových lidí neodlaučí od lásky Ježíšovy (Kristovy 0) SO — Ted Ten R, Teď také S, Ano O — Jan svatý NO — v uokovách) vyn. SO — a] vyn. NU — a v žaláři] u vězení SO — 494 jím ... hnauti od ho nic nemohlo odlaučiti od lásky SO — nic nemohlo hnauti] nemohlo míti hnutí B — tento] nynější S0 — ba] vyn. BPRNTUS — 494—495 leckams ... jedno] semo (sem i 0) tam se klátí SO — 494 f] vyn. BRU se] sebú BKPCNTU, se sebau R — 495 Ó] A KPCTU — Ó, běda bude! vyn. RSO — bude] vyn. PNTU — Ano lecimnich nebo] A (Ano O) leda- jakýs SO — lecjakýs mnich KRCNTU, mnich P — 496 vyrazí] voboří N, na nich (ně O) vyrazí S0 — jisté] boží PSO, vyn. RNTU — zapření(!) T zapří SO — 497 Nalez' by byl P, Nalezl by byl (vyn. C) RNTUC — 497— 498 Nalez'-li ... mně!«] vyn. SO — 497 byl] vyn. B — ano padají] pravdy ano odpadají B — právě KPCNU (ale v Krč až pozdní přípisek!)
Strana 95
95 slepí?! Ba, teď Pán die: »Blahoslavený, ktož se nepohorší na mně!« A když oni odešli, jal se Jana chváliti řka: »Co ste vyšli viděti? 500 Trest větrem klácenau?« Jako by řekl: »Mníte, by ť Jan proto poslal ke mně, jako by jistoty nevěděl o mně, aneb že by pochy- boval? Nenie ť Jan takový!« A pak tu dále drahý Pán nazývá jeho andělem. Die tu jeden doktor, že každý muož býti anjelem takto: uče dobrému a odvodě od zlého. Ale dieš-li »Neumiem« 505ač málo umieš, když to povieš, což umieš, vše ť to milý Buoh přijme od tebe. Dajž nám milý Buoh tak uhoditi v to ve vše jakž jemu líbo! 693 498 Ba] vyn. RNTU — teď Pán die] vyn. BPRCNTU — ktož] jest ten, kterýž N — 499 jal se] počal jim praviti a S, počal jim O, jal se Pán Ježíš C, jal se drahý Pán Břka] vyn. U — vyšli na paušť N — 500 Zdali trest SO - se klátící SO — Jako by řekl] vyn. B — Domníváte se S, Vy se domní- váte O byť] že S0 — 501 že by] by ť C — o mně pochyboval SO — 502 Ó, není T — Jan on O — tu dále drahý Pán] vyn. SO — dále] výn. U — 503 ho hned O — anjelem řka: »Aj, já posílám anjela svého před tváří svau, spravte cestu Páně S0 — Die tu] Na to dí S, Na ta slova dí O — andělem KU — 504 takto] vyn. KSO — učel ktož učí K, když vyučuje lid S0 — k dobrému T — odvodí KPS, odvozuje R, je odvodí O — ode zlého U - Ale] vyn. SO dieš-li] vyn. O — -li] vyn. N — Já neumím C — 504—505 Neumiem ... vše ť] že neumíš vyučovati jiných: umíš-li málo, pověz málo, to, což umíš, však i S, umí-li málo, také málo poví, avšak O — 505 Au, ač C Bůh i to C — 506—507 Dajž... líbo] vděčně. Pomáhejž nám, věčný a milosrdný Pane Bože, ať bychom mohli na tu cestu trefiti a za (vyn. O) tebau (vyn. O) jíti (vjíti 0) do života věčného, kdežto mně i vám všem rač dopomáhati Pán Bůh na věky požehnaný (kdežto ... požehnaný vyn. O)! Amen S 506 nám to RT — milej, drahej Pán Bůh RT — choditi a uhoditi R 507 jakž] což jest C — jemu líbo] by se jeho svaté milosti líbilo. Amen B, jest jemu líbo. Amen (vyn. P) KPRU, jest líbezná vůle jeho N, jest jemu líbo, a po smrti život věčný, do kteréhož mně i vám do- pomáhej Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý! Amen T - líbo a našim dušém úžitečno C
95 slepí?! Ba, teď Pán die: »Blahoslavený, ktož se nepohorší na mně!« A když oni odešli, jal se Jana chváliti řka: »Co ste vyšli viděti? 500 Trest větrem klácenau?« Jako by řekl: »Mníte, by ť Jan proto poslal ke mně, jako by jistoty nevěděl o mně, aneb že by pochy- boval? Nenie ť Jan takový!« A pak tu dále drahý Pán nazývá jeho andělem. Die tu jeden doktor, že každý muož býti anjelem takto: uče dobrému a odvodě od zlého. Ale dieš-li »Neumiem« 505ač málo umieš, když to povieš, což umieš, vše ť to milý Buoh přijme od tebe. Dajž nám milý Buoh tak uhoditi v to ve vše jakž jemu líbo! 693 498 Ba] vyn. RNTU — teď Pán die] vyn. BPRCNTU — ktož] jest ten, kterýž N — 499 jal se] počal jim praviti a S, počal jim O, jal se Pán Ježíš C, jal se drahý Pán Břka] vyn. U — vyšli na paušť N — 500 Zdali trest SO - se klátící SO — Jako by řekl] vyn. B — Domníváte se S, Vy se domní- váte O byť] že S0 — 501 že by] by ť C — o mně pochyboval SO — 502 Ó, není T — Jan on O — tu dále drahý Pán] vyn. SO — dále] výn. U — 503 ho hned O — anjelem řka: »Aj, já posílám anjela svého před tváří svau, spravte cestu Páně S0 — Die tu] Na to dí S, Na ta slova dí O — andělem KU — 504 takto] vyn. KSO — učel ktož učí K, když vyučuje lid S0 — k dobrému T — odvodí KPS, odvozuje R, je odvodí O — ode zlého U - Ale] vyn. SO dieš-li] vyn. O — -li] vyn. N — Já neumím C — 504—505 Neumiem ... vše ť] že neumíš vyučovati jiných: umíš-li málo, pověz málo, to, což umíš, však i S, umí-li málo, také málo poví, avšak O — 505 Au, ač C Bůh i to C — 506—507 Dajž... líbo] vděčně. Pomáhejž nám, věčný a milosrdný Pane Bože, ať bychom mohli na tu cestu trefiti a za (vyn. O) tebau (vyn. O) jíti (vjíti 0) do života věčného, kdežto mně i vám všem rač dopomáhati Pán Bůh na věky požehnaný (kdežto ... požehnaný vyn. O)! Amen S 506 nám to RT — milej, drahej Pán Bůh RT — choditi a uhoditi R 507 jakž] což jest C — jemu líbo] by se jeho svaté milosti líbilo. Amen B, jest jemu líbo. Amen (vyn. P) KPRU, jest líbezná vůle jeho N, jest jemu líbo, a po smrti život věčný, do kteréhož mně i vám do- pomáhej Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý! Amen T - líbo a našim dušém úžitečno C
Strana 96
Neděle čtvrtá v advent. (B41) Epištola svatého Pavla k Filippenským v čtvrté kapitole. Bratří! Radujte se v Pánu vždycky; opět pravím, radujte se! Skrovnost vaše buď zná- 5ma všem lidem, nebo Pán blízko jest. Nic pečlivi nebývajte, ale ve všeliké modlitbě a v svaté prosbě s děkováním prosby vaše známy budte u Boha. A pokoj boží, jenž pře- vyšuje všeliký smysl, ostříhaj srdcí vašich l0a rozumuov vašich v Kristu Ježíši, Pánu našem! Jan v první kapitole. V ten čas poslali jsú Židé od Jeruzalema kněží a jáhny k Janovi, aby ho otázali: »Ty 1—33 Neděle ... křtě» vyn. A, jen (červeně) nadpis: Dominica quarta in adventu — 1 V neděli čtvrtau — v advent] adventní — CRO 2—11 Epištola ... našem!] vyn. RSO (v R jen: Výklad) — 2 svatého Pavla] vyn. CNU — Filipenské obci U — čtvrté] první (!) U — kapitule T — 3 Pánu Bohu C — vždycky] vyn. PNTU — 4 Skrovnost] Střiedmost KPC, Střízlivost NTU — 5—6 Nic ... nebývajte] O nic nepečujte PC — 5—10 Nie ... rozumuov vašich] Konec U — 6 nebuďte KNT — ve všeliké] v každé C — vší PNT — 7 svaté] výn. NT — prosbě] žádosti PC — s díkův (dieky T) činěním NT — 8 známy] oznámeny NT — u Boha] Bohu P, před Bohem NT — 9 všeliký] každý PNTC — smysl] rozum K — 11 a rozumuov) vyn. C — vašich vyn. P — 11 našem] vyn. C, našem! Amen T, našem! Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem tvým! N — 12 Čtení svatého Jana v první kapitole (+ Sláva tobě, Hospodine na výsostech! T) KPRCT, Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan v I. N, Čtení svaté, napsal svatý Jan v I. rozdílu U, Evangelium svatého Jana v první kapitole OS — 13 V ten čas] Toho času R, A když O — Židé] mistři a zákonníci K — od etc. R (ostatek evangelia v R vyn.) — od z O — 14 aby se O — 14—32 aby ho ... Jordánem] Konec U — 14 otázali řkauce K 3 nn. Fil. 4, 4—7 — 13 nn. Jan 1, 19—28 —
Neděle čtvrtá v advent. (B41) Epištola svatého Pavla k Filippenským v čtvrté kapitole. Bratří! Radujte se v Pánu vždycky; opět pravím, radujte se! Skrovnost vaše buď zná- 5ma všem lidem, nebo Pán blízko jest. Nic pečlivi nebývajte, ale ve všeliké modlitbě a v svaté prosbě s děkováním prosby vaše známy budte u Boha. A pokoj boží, jenž pře- vyšuje všeliký smysl, ostříhaj srdcí vašich l0a rozumuov vašich v Kristu Ježíši, Pánu našem! Jan v první kapitole. V ten čas poslali jsú Židé od Jeruzalema kněží a jáhny k Janovi, aby ho otázali: »Ty 1—33 Neděle ... křtě» vyn. A, jen (červeně) nadpis: Dominica quarta in adventu — 1 V neděli čtvrtau — v advent] adventní — CRO 2—11 Epištola ... našem!] vyn. RSO (v R jen: Výklad) — 2 svatého Pavla] vyn. CNU — Filipenské obci U — čtvrté] první (!) U — kapitule T — 3 Pánu Bohu C — vždycky] vyn. PNTU — 4 Skrovnost] Střiedmost KPC, Střízlivost NTU — 5—6 Nic ... nebývajte] O nic nepečujte PC — 5—10 Nie ... rozumuov vašich] Konec U — 6 nebuďte KNT — ve všeliké] v každé C — vší PNT — 7 svaté] výn. NT — prosbě] žádosti PC — s díkův (dieky T) činěním NT — 8 známy] oznámeny NT — u Boha] Bohu P, před Bohem NT — 9 všeliký] každý PNTC — smysl] rozum K — 11 a rozumuov) vyn. C — vašich vyn. P — 11 našem] vyn. C, našem! Amen T, našem! Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem tvým! N — 12 Čtení svatého Jana v první kapitole (+ Sláva tobě, Hospodine na výsostech! T) KPRCT, Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan v I. N, Čtení svaté, napsal svatý Jan v I. rozdílu U, Evangelium svatého Jana v první kapitole OS — 13 V ten čas] Toho času R, A když O — Židé] mistři a zákonníci K — od etc. R (ostatek evangelia v R vyn.) — od z O — 14 aby se O — 14—32 aby ho ... Jordánem] Konec U — 14 otázali řkauce K 3 nn. Fil. 4, 4—7 — 13 nn. Jan 1, 19—28 —
Strana 97
97 l5kto jsi?« A vyznal jest a nezapřel jest; a vy- znal jest: »Že já nejsem Kristus.« I votázali jsú ho: »Což tehdy? Eliáš jsi ty?« A odpověděl: »Nic.« »Prorok-li jsi?« Odpověděl: »Nejsem.« Protož řekli jsú jemu: »Ktož tehdy jsi? Ať 20odpověd dáme těm, kteří jsú nás poslali. Co pravíš sám o sobě?« I vetce jim: »Já hlas vo- lajicého na púšti: Zpravujte cestu Páně, jakož jest řekl Izaiáš prorok.« A ti, jenž po- sláni byli, byli sú z zákonníkuov. I otázali 25 jsú jeho a řekli jsú jemu: »Pročež tehdy křtíš, poněvadž nejsi Kristus, ani Eliáš, ani pro- rok?« Odpověděl Jan řka: »Já křtím u vodě, ale prostřed vás stal jest, jehož vy nevíte.(B 42) On ť jest, jenž po mně přijíti má, jenž přede zomnú učiněn jest, jehožto já nejsem hoden, ať bych rozvázal řemének u vobuvi jeho.« Tyto věci v Bethaní staly sú se za Jordánem, kdežto byl Jan křtě. První neděli tohoto adventu svatého křesťané, věrní kteříž A 69“ sau, vážně pamatovali to příštie milostivé, dobrotivé a všie lásky 16 jest] rka O - Že] vyn. O — 17 jsú ho] se ho řka O — Což] vyn. O ty] vyn. O — A odpověděl] I di jim O — 18 Nic] Nejsem PONTO — Pro rok-li jsi] Tedy si prorok O Odpověděl] A vece K — Nejsem] Nic PONT — 19 Protož] Tehdy KC — Ktož... jsi] Ale což si, pověz nám K, Což jsi PNT tehdy jsi] si pak C, vyn. O — Ať] abychom PNT — 20 dali PNT kteří ješto K, kdož NT 21 pravíš] díš PNT — I vetce] Řekl PNT, I dí O — jim] vyn. KPON, Jan T — Já] sem K, vyn. T — 22 Zpravte KPCTO, — Připravujte N — Páně] božic K 23 jest řekl] die KPONT, pověděl O A tij Ti pak O — ti] vyn. PONT — 24 zákonníkuov] farizeův O — otázali jsú jeho a] vyn. O — 25 jeho] vyn. C — tedy O — 26 poněvadž ty CNO — 27 Odpověděv PN — jim Jan KO — řka] vece PT — vás křtím K u vodě vodau O — 28 uprostřed FO, u prostředku KC — stal jest stojí PO — jehož kteréhož KN — nevíte] neznáte PO — 29—32 jenž po mně... staly sú se] kterýž po mně jda předešel mne, u jehožto obuvi já nejsem hoden rozvázati řeménka. Toto se stalo v Bethabaře(!) O — 29 přijíti má] přijde NPT 30 já] vyn. NT — 31 ať bych rozvázal] rozvázati K — 32 staly) dály KPCNT — byl Jan křtě] Jan křtil (+ Amen T, + Výklad N) NTC — křtě. Vý- klad KP — křtil. Amen. Výklad na svaté čtení T, křtě. Vejklad IIII. U, křtil. Vejklad 0 — 33 První] Křesťané v Pánu Bohu milí! V první S, Nejmilejší přátelé, Pánu Bohu milí! V první O — neděle B — 33—34 tohoto ... sau] adventní Rokycanova Postilla.
97 l5kto jsi?« A vyznal jest a nezapřel jest; a vy- znal jest: »Že já nejsem Kristus.« I votázali jsú ho: »Což tehdy? Eliáš jsi ty?« A odpověděl: »Nic.« »Prorok-li jsi?« Odpověděl: »Nejsem.« Protož řekli jsú jemu: »Ktož tehdy jsi? Ať 20odpověd dáme těm, kteří jsú nás poslali. Co pravíš sám o sobě?« I vetce jim: »Já hlas vo- lajicého na púšti: Zpravujte cestu Páně, jakož jest řekl Izaiáš prorok.« A ti, jenž po- sláni byli, byli sú z zákonníkuov. I otázali 25 jsú jeho a řekli jsú jemu: »Pročež tehdy křtíš, poněvadž nejsi Kristus, ani Eliáš, ani pro- rok?« Odpověděl Jan řka: »Já křtím u vodě, ale prostřed vás stal jest, jehož vy nevíte.(B 42) On ť jest, jenž po mně přijíti má, jenž přede zomnú učiněn jest, jehožto já nejsem hoden, ať bych rozvázal řemének u vobuvi jeho.« Tyto věci v Bethaní staly sú se za Jordánem, kdežto byl Jan křtě. První neděli tohoto adventu svatého křesťané, věrní kteříž A 69“ sau, vážně pamatovali to příštie milostivé, dobrotivé a všie lásky 16 jest] rka O - Že] vyn. O — 17 jsú ho] se ho řka O — Což] vyn. O ty] vyn. O — A odpověděl] I di jim O — 18 Nic] Nejsem PONTO — Pro rok-li jsi] Tedy si prorok O Odpověděl] A vece K — Nejsem] Nic PONT — 19 Protož] Tehdy KC — Ktož... jsi] Ale což si, pověz nám K, Což jsi PNT tehdy jsi] si pak C, vyn. O — Ať] abychom PNT — 20 dali PNT kteří ješto K, kdož NT 21 pravíš] díš PNT — I vetce] Řekl PNT, I dí O — jim] vyn. KPON, Jan T — Já] sem K, vyn. T — 22 Zpravte KPCTO, — Připravujte N — Páně] božic K 23 jest řekl] die KPONT, pověděl O A tij Ti pak O — ti] vyn. PONT — 24 zákonníkuov] farizeův O — otázali jsú jeho a] vyn. O — 25 jeho] vyn. C — tedy O — 26 poněvadž ty CNO — 27 Odpověděv PN — jim Jan KO — řka] vece PT — vás křtím K u vodě vodau O — 28 uprostřed FO, u prostředku KC — stal jest stojí PO — jehož kteréhož KN — nevíte] neznáte PO — 29—32 jenž po mně... staly sú se] kterýž po mně jda předešel mne, u jehožto obuvi já nejsem hoden rozvázati řeménka. Toto se stalo v Bethabaře(!) O — 29 přijíti má] přijde NPT 30 já] vyn. NT — 31 ať bych rozvázal] rozvázati K — 32 staly) dály KPCNT — byl Jan křtě] Jan křtil (+ Amen T, + Výklad N) NTC — křtě. Vý- klad KP — křtil. Amen. Výklad na svaté čtení T, křtě. Vejklad IIII. U, křtil. Vejklad 0 — 33 První] Křesťané v Pánu Bohu milí! V první S, Nejmilejší přátelé, Pánu Bohu milí! V první O — neděle B — 33—34 tohoto ... sau] adventní Rokycanova Postilla.
Strana 98
98 35a milosti plné Pána našeho Ježíše, jenž jest v tom těle ráčil pro nás pro hřiešné přijíti na tento svět a mnoho psoty a biedy pod- staupil, aby nám pomohl z věčné psoty (a to učinil z pauhlé lásky a milosti nesmierné); protož, kteříž sau to křesťané pamatovali li a vážili a zamilovali jeho, i dali sau se na to, aby dobré skutky 40 vedli a jeho přikázanie plnili, aby se jemu tudy zase láskau oplatili a druhé, když sau pamatovali jeho druhé příštie, kteréž bude den súdný, hrozné, mocné a všeho strachu plné — i pamatujíce to, nechali sau zlého. Již pak takoví mají silnú vieru mieti a naději, že bóhdá třetie příštie se v nich dokoná a naplní, které sme pamato- 45 vali třetí li neděli a tento celý týden, jenž on, milý Ježíš, při- cházé v duše věrných křesťanóv svú milostí. Oh, račiž nám to dáti a zavítati v nás, milý, drahý Bože, a neopúštěti nás, hřiešných lidí. Než pak dnes, tuto neděli čtvrtau nazývají světí nedělí očaká- vanie; nebo věrní křesťané k tomu sau se připravovali od počátka 70 705 SO — 33 křesťané [praví] K — 34 pamatovali sme sobě S0 — dobrotivé a všic] vyn. O — 35 a milosti] vyn. SO — milosti plné] milostivé C — plné] připsáno v A teprve dodatečně — našeho] vyn. O — Ježíše Krista BRONTS, Jezukrista O — jenž] jak O — v tom těle] v těle svém O — 36 pro hřiešné] vyn. SO — tento bídný S — mnoho] tak mnohé O — — 37 jen aby O — spomohl SO, pomohl z vězení a T — z věčné smrti a C 37—38 a to ... nesmierné] vyn. SO — 37 pauhé KRONU — 38 protož i BPRCNTU, a SO — to] vyn. BSO — křesťané] vyn. O — pamatovali a vážili a] vyn. SO — 39 jeho] ho z toho BCU, ho K, jeho z toho RN, ho tak SO — 39—40 i dali ... vedli] že sau se vydali na dobré skutky SO — aby .. . plnili] vyn. U — 39 dobře dobré T — 40 činili a vedli C — 40—41 aby ... pamatovali] a tau láskau se mu (+ zase O) odměnili (odměňovali O); v druhau pak neděli pamatovali jsme sobě SO — 40 se] vyn. PT — zase vyn. B — odplatili PRNTU — 41 druhé] vyn. BSO — kteréž .. . súdný] vyn. SO — v den BKPRONU — 42 velmi hrozné O — světa(!) strachu S — plné, v den saudný SO — i] abychom SO — pamatují C — na to SO — 43 sau] sau již C, vyn. SO — toho zlého B — takoví mají] máme SO — víru ku Pánu Bohu SO — 44 bóhdá] vyn. PSO, Bůh dá RU, z milosti boží CN — i třetí O — nich] nás SO — a naplní] vyn. SO — 45 v třetí CNSO — a tento celý] Již pak (+ v O) tento čtvrtý SO — jenž on] vyn. SO — Ježíš] v A napsáno dodatečně, Pán BKPRONTUSO — 46 všudy v duše R, v duše [kajících] K, v duši SO — věrných]v K asi původně též tak, ale později někým nešetrně změněno v kajících, takže toto slovo se tu čte dvakrát — Oh] óCNU — 46—47 Oh... lidí] vyn. SO — 46 dáti] vyn.(!) B — 47 zavítaj B — v nás svau milostí C — neopúštěj K, neračiž nás vopauštěti N — 48 Než ... neděli] Tuto pak neděli dnešní N — 48—49 Než ... neboj Ale že (+ v(!) O) tuto neděli dnešní (čtvrtau O) svatí nazývají očekávaní aby se SO — 48 dnes] dnešní C, vyn. U — nazývají ji K — svatí CNU —
98 35a milosti plné Pána našeho Ježíše, jenž jest v tom těle ráčil pro nás pro hřiešné přijíti na tento svět a mnoho psoty a biedy pod- staupil, aby nám pomohl z věčné psoty (a to učinil z pauhlé lásky a milosti nesmierné); protož, kteříž sau to křesťané pamatovali li a vážili a zamilovali jeho, i dali sau se na to, aby dobré skutky 40 vedli a jeho přikázanie plnili, aby se jemu tudy zase láskau oplatili a druhé, když sau pamatovali jeho druhé příštie, kteréž bude den súdný, hrozné, mocné a všeho strachu plné — i pamatujíce to, nechali sau zlého. Již pak takoví mají silnú vieru mieti a naději, že bóhdá třetie příštie se v nich dokoná a naplní, které sme pamato- 45 vali třetí li neděli a tento celý týden, jenž on, milý Ježíš, při- cházé v duše věrných křesťanóv svú milostí. Oh, račiž nám to dáti a zavítati v nás, milý, drahý Bože, a neopúštěti nás, hřiešných lidí. Než pak dnes, tuto neděli čtvrtau nazývají světí nedělí očaká- vanie; nebo věrní křesťané k tomu sau se připravovali od počátka 70 705 SO — 33 křesťané [praví] K — 34 pamatovali sme sobě S0 — dobrotivé a všic] vyn. O — 35 a milosti] vyn. SO — milosti plné] milostivé C — plné] připsáno v A teprve dodatečně — našeho] vyn. O — Ježíše Krista BRONTS, Jezukrista O — jenž] jak O — v tom těle] v těle svém O — 36 pro hřiešné] vyn. SO — tento bídný S — mnoho] tak mnohé O — — 37 jen aby O — spomohl SO, pomohl z vězení a T — z věčné smrti a C 37—38 a to ... nesmierné] vyn. SO — 37 pauhé KRONU — 38 protož i BPRCNTU, a SO — to] vyn. BSO — křesťané] vyn. O — pamatovali a vážili a] vyn. SO — 39 jeho] ho z toho BCU, ho K, jeho z toho RN, ho tak SO — 39—40 i dali ... vedli] že sau se vydali na dobré skutky SO — aby .. . plnili] vyn. U — 39 dobře dobré T — 40 činili a vedli C — 40—41 aby ... pamatovali] a tau láskau se mu (+ zase O) odměnili (odměňovali O); v druhau pak neděli pamatovali jsme sobě SO — 40 se] vyn. PT — zase vyn. B — odplatili PRNTU — 41 druhé] vyn. BSO — kteréž .. . súdný] vyn. SO — v den BKPRONU — 42 velmi hrozné O — světa(!) strachu S — plné, v den saudný SO — i] abychom SO — pamatují C — na to SO — 43 sau] sau již C, vyn. SO — toho zlého B — takoví mají] máme SO — víru ku Pánu Bohu SO — 44 bóhdá] vyn. PSO, Bůh dá RU, z milosti boží CN — i třetí O — nich] nás SO — a naplní] vyn. SO — 45 v třetí CNSO — a tento celý] Již pak (+ v O) tento čtvrtý SO — jenž on] vyn. SO — Ježíš] v A napsáno dodatečně, Pán BKPRONTUSO — 46 všudy v duše R, v duše [kajících] K, v duši SO — věrných]v K asi původně též tak, ale později někým nešetrně změněno v kajících, takže toto slovo se tu čte dvakrát — Oh] óCNU — 46—47 Oh... lidí] vyn. SO — 46 dáti] vyn.(!) B — 47 zavítaj B — v nás svau milostí C — neopúštěj K, neračiž nás vopauštěti N — 48 Než ... neděli] Tuto pak neděli dnešní N — 48—49 Než ... neboj Ale že (+ v(!) O) tuto neděli dnešní (čtvrtau O) svatí nazývají očekávaní aby se SO — 48 dnes] dnešní C, vyn. U — nazývají ji K — svatí CNU —
Strana 99
99 50 adventu, aby mohli hodně dočakati toho slavného hodu Narozenie božieho, aby mohli hodně na ten hod jiesti ii jeho drahé tělo a píti jeho krev drahau. Neb na počátku ihned adventu a celý advent vždy za to byla modlitba, aby ráčil přijíti a zavítati milý Ježíš; a dnes [ráno] na jitřni voláno: »Ej, zavítaj a neprodlévaj, 55 nilý, [drahý] Pane!« Protož ti křesťané, kteří sau se k tomu při- pravovali dávno, již ti očekávají s radostí, že se bóhdá v nich narodí svú svatau milostí milý, [drahý] Ježíš; ale, kteříž tepruv nynie poslední týden, ano tu ť tepruv li puojdau ke zpovědi, ješto z žádné milosti, než teď že vánoce přišly, a teď aby nebyli 60 z jiných lidí — jakau pak naději máte, že budete hodně přijímati tělo božie? Ano, račte jíti! A, běda bude, nastojte! 71. 71 neděle N - očekávání BPRNTU 49 věrní] v K zase nešetrnou rukou pozdější změněno v kající — k tomu] Pánu Bohu C — sau se] vyn. SO —. hned od začátku O - 50 tohoto svatého adventu C — hodněj vyn. UO dočekati BKPRNTUSO — 50 51 dočakati ... hodně vyn. C 50 slavného] vyn. B — 51 božicho] Páně N — a aby N — aby mohli] a O “ na ten hod] vyn. SO den a hod K, svatej hod C — drahé) vyn. SO - 52 jeho krev] krev KPRNUSO —- drahau] svatau C, předrahau (vyn. S) na památku jeho nevinného umučení S0 - na] od S0 — ihned vyn. SO a 52—53 a celý ... modlitba] až do skonání dějí se za (vyn. O) to (vyn. O) modlitby SO 53 vždy] ihned PRTU, vyn. NC — za to] vyn. C — zavítati v nás S0 -- milý] drahý BC, milý, drahý SO — 54 [ráno] vyn. BKPRCNTUSO — bylo (vyn. BKC) vždy (vyn. S0) voláno BKPRONTUSO Aj RSO — 55 [drahý] vyn. BKPRONTUS — Pane] Bože RNU, Pane Bože T — Protož] I BPRTU, A S, Ano O — připravili B — 56—57 dávno ... narodí] s radostí, narodí se v nich SO — 56 bóhdá vyn. PN, z milosti boží také C, Bůh dá RU — 57 naroditi U — svú svatau s radostí a s svú(!) B — svatau] vyn. KRONTUSO — milostí a svejmi svatejmi, hojnejmi dary C milý] vyn. BUSO — [drahý vyn. KPRONTUSO — ale] vyn. R, ale tito O — 58 nynic] teď SO — v poslední SO — ano tu ť tepruv] to t N 58 60 ano ... lidí] běží k spovědi, aby také na vánoci (vánoce 0) z (od 0) lidí (jiných 0) nebyli, medle SO — 58 tepruv] vyn. U puojde BR, přijdau C, bude KPTU — 59 ješto to (+ oni nečiní C) NC milosti není KN — teď] teď také C, vyn. N — 60 jiných] vyn. PRNTU - pak] vyn. SO - naději ... přijímati] ti naději míti budú, že hodně přijímati budú B máte ... přijímati] budau míti, aby hodně přijímali O 61 boží a krev drahau T Ano ... jíti!] vyn. SO — račtež — pak jedno C A]ÓN, Ach TS — A... nastojte] Běda ť jim bude O nastojte] vám BTS, vyn. KPRCNU 54 Sem se vztahuje přípisek nad str. 7la v A (červeně): Veni, Domine, — et noli tardare
99 50 adventu, aby mohli hodně dočakati toho slavného hodu Narozenie božieho, aby mohli hodně na ten hod jiesti ii jeho drahé tělo a píti jeho krev drahau. Neb na počátku ihned adventu a celý advent vždy za to byla modlitba, aby ráčil přijíti a zavítati milý Ježíš; a dnes [ráno] na jitřni voláno: »Ej, zavítaj a neprodlévaj, 55 nilý, [drahý] Pane!« Protož ti křesťané, kteří sau se k tomu při- pravovali dávno, již ti očekávají s radostí, že se bóhdá v nich narodí svú svatau milostí milý, [drahý] Ježíš; ale, kteříž tepruv nynie poslední týden, ano tu ť tepruv li puojdau ke zpovědi, ješto z žádné milosti, než teď že vánoce přišly, a teď aby nebyli 60 z jiných lidí — jakau pak naději máte, že budete hodně přijímati tělo božie? Ano, račte jíti! A, běda bude, nastojte! 71. 71 neděle N - očekávání BPRNTU 49 věrní] v K zase nešetrnou rukou pozdější změněno v kající — k tomu] Pánu Bohu C — sau se] vyn. SO —. hned od začátku O - 50 tohoto svatého adventu C — hodněj vyn. UO dočekati BKPRNTUSO — 50 51 dočakati ... hodně vyn. C 50 slavného] vyn. B — 51 božicho] Páně N — a aby N — aby mohli] a O “ na ten hod] vyn. SO den a hod K, svatej hod C — drahé) vyn. SO - 52 jeho krev] krev KPRNUSO —- drahau] svatau C, předrahau (vyn. S) na památku jeho nevinného umučení S0 - na] od S0 — ihned vyn. SO a 52—53 a celý ... modlitba] až do skonání dějí se za (vyn. O) to (vyn. O) modlitby SO 53 vždy] ihned PRTU, vyn. NC — za to] vyn. C — zavítati v nás S0 -- milý] drahý BC, milý, drahý SO — 54 [ráno] vyn. BKPRCNTUSO — bylo (vyn. BKC) vždy (vyn. S0) voláno BKPRONTUSO Aj RSO — 55 [drahý] vyn. BKPRONTUS — Pane] Bože RNU, Pane Bože T — Protož] I BPRTU, A S, Ano O — připravili B — 56—57 dávno ... narodí] s radostí, narodí se v nich SO — 56 bóhdá vyn. PN, z milosti boží také C, Bůh dá RU — 57 naroditi U — svú svatau s radostí a s svú(!) B — svatau] vyn. KRONTUSO — milostí a svejmi svatejmi, hojnejmi dary C milý] vyn. BUSO — [drahý vyn. KPRONTUSO — ale] vyn. R, ale tito O — 58 nynic] teď SO — v poslední SO — ano tu ť tepruv] to t N 58 60 ano ... lidí] běží k spovědi, aby také na vánoci (vánoce 0) z (od 0) lidí (jiných 0) nebyli, medle SO — 58 tepruv] vyn. U puojde BR, přijdau C, bude KPTU — 59 ješto to (+ oni nečiní C) NC milosti není KN — teď] teď také C, vyn. N — 60 jiných] vyn. PRNTU - pak] vyn. SO - naději ... přijímati] ti naději míti budú, že hodně přijímati budú B máte ... přijímati] budau míti, aby hodně přijímali O 61 boží a krev drahau T Ano ... jíti!] vyn. SO — račtež — pak jedno C A]ÓN, Ach TS — A... nastojte] Běda ť jim bude O nastojte] vám BTS, vyn. KPRCNU 54 Sem se vztahuje přípisek nad str. 7la v A (červeně): Veni, Domine, — et noli tardare
Strana 100
100 I že dnešnie čtenic die: »Poslali mistři a zákonníci k Janovi řkauce: Ty kto jsi?« Mnedle, co jest jimi k tomu hnulo? Toto: že v Jeruzalemě v ty časy byli sau najmistrnější a najumělejší 65 lidé, i poznali z zákona a z prorokuov, že jest již i ten čas přišel, v němž by měl Mesiáš přijíti; nebo z proroctvie Daniele proroka hned sau zevně(!) poznali, že sau ty neděle přišly, v kterýchž by měl Kristus přijíti, a také i z prvních knih Mojžiešových, jakož napsáno [stojí], že tehdáž přijde, když bude odjato královstvie 70 židovské; a to již se bylo vše naplnilo. A oni znajíce to, i poslali k Janovi tážíce se, on-li by byl Kristus? Nebo Jan byl veliké po- věsti a zna l menité a biskupa otce znamenitého měl. A oni z té své pýchy vždy hleděli vyššieho urozenie, ale Ježíše nechali chu- dého, opovrženého; na Jana tu čest vzkládali. Ale Janovi proto 75 věřiti nechtěli, co jest jim on mluvil o drahém Ježíši řka: »Aj, beránek boží, aj, jenž snímá hřiechy světa!« I vzkládali tu čest 72 72% 62 I .. . dnešnie] Dnešní pak RTUS — I že] Již pak C — I ... die] I pak dí dnešní svaté čtení, že B, I (vyn. PN) pak dnešní čtení (+ svaté N) die, že KPN, Již pak v tuto dnešní neděli praví nám svaté čtení, že O — die] dí, že RCTU, praví, že S — 63 řkauce] aby se ho otázali řka (vyn. O) SO — kto] -li B — Mnedle] I pak BPRCTU — Mnedle, co jest] I co jest pak medle N, Co jest pak († medle O) SO — jimi] jim(!) RC, nimi NO — k tomu] vyn. O — pohnulo, že sau (+ k němu O) poslali SO — 63—64 Toto: že v] I toto: v městě slavném N, nebo v SO — 64 že] neb C, vyn. PRTU — v ty] ty S — dni a časy C — najmistrnější] nejvycvičenější N, nejmistrov- štější SO — najumělejší najmilejší(!) BU, nejučenější SO — 65 i] a již tehdáž O — jest již ... přišel] by již ten čas měl přijíti O — 66 by měl... přijíti] se měl Mesiáš naroditi O — z] vyn. RNU — Danielova B — proroka] vyn. B, proroka čtauce N — proroka hned sau] vyn. SO — 67 sau již S — zjevně BKPRCNTU, to zjevně S0 — znali SO — 67—68 že sau... přijíti, a] vyn. O — 67 přišly] vyn. S — by] vyn. BCS — 68 Ježíš B — také] dále PRTU, potom N — také .. . knih] v prvních knihách S0 — kněh N — 68—69 jakož .. . stojí] napsáno měli SO — 69 [stojí] vyn. BKPRCNTU — že] vyn. RTU — jim odjato O — 70 bylo vše] vyn. O — to] ten čas O — 71 tážíce se] vyn. O — se] ho B, se ho CS, vyn. PTU — on-li by byl] byl-li by (+ on 0) S0 — by] vyn. T — u veliké SO — 72 znamenité pro svůj život ctnostný N — měl k tomu N — 73 hleděli] šetřili N, hledali O — vyššieho] znamenitého a vysokého (+ stavu O) PRTUSO, vysokého N — narození B, rodu N — ale Ježíše nechali] a tak nechavše Mesiáše O — Ježíše] Mesiáše S — 74 povrženého B — tu] Kristovu N — vzkládajíce PNU — Ale] A B — 74—77 Ale ... Jana] vyn. SO — 74 Janovi] jemu B — 75 jim] vyn. KC — on] vyn. PRN — jim řka K — Ej C — 76 z světa R — 75 Jan I, 29 —
100 I že dnešnie čtenic die: »Poslali mistři a zákonníci k Janovi řkauce: Ty kto jsi?« Mnedle, co jest jimi k tomu hnulo? Toto: že v Jeruzalemě v ty časy byli sau najmistrnější a najumělejší 65 lidé, i poznali z zákona a z prorokuov, že jest již i ten čas přišel, v němž by měl Mesiáš přijíti; nebo z proroctvie Daniele proroka hned sau zevně(!) poznali, že sau ty neděle přišly, v kterýchž by měl Kristus přijíti, a také i z prvních knih Mojžiešových, jakož napsáno [stojí], že tehdáž přijde, když bude odjato královstvie 70 židovské; a to již se bylo vše naplnilo. A oni znajíce to, i poslali k Janovi tážíce se, on-li by byl Kristus? Nebo Jan byl veliké po- věsti a zna l menité a biskupa otce znamenitého měl. A oni z té své pýchy vždy hleděli vyššieho urozenie, ale Ježíše nechali chu- dého, opovrženého; na Jana tu čest vzkládali. Ale Janovi proto 75 věřiti nechtěli, co jest jim on mluvil o drahém Ježíši řka: »Aj, beránek boží, aj, jenž snímá hřiechy světa!« I vzkládali tu čest 72 72% 62 I .. . dnešnie] Dnešní pak RTUS — I že] Již pak C — I ... die] I pak dí dnešní svaté čtení, že B, I (vyn. PN) pak dnešní čtení (+ svaté N) die, že KPN, Již pak v tuto dnešní neděli praví nám svaté čtení, že O — die] dí, že RCTU, praví, že S — 63 řkauce] aby se ho otázali řka (vyn. O) SO — kto] -li B — Mnedle] I pak BPRCTU — Mnedle, co jest] I co jest pak medle N, Co jest pak († medle O) SO — jimi] jim(!) RC, nimi NO — k tomu] vyn. O — pohnulo, že sau (+ k němu O) poslali SO — 63—64 Toto: že v] I toto: v městě slavném N, nebo v SO — 64 že] neb C, vyn. PRTU — v ty] ty S — dni a časy C — najmistrnější] nejvycvičenější N, nejmistrov- štější SO — najumělejší najmilejší(!) BU, nejučenější SO — 65 i] a již tehdáž O — jest již ... přišel] by již ten čas měl přijíti O — 66 by měl... přijíti] se měl Mesiáš naroditi O — z] vyn. RNU — Danielova B — proroka] vyn. B, proroka čtauce N — proroka hned sau] vyn. SO — 67 sau již S — zjevně BKPRCNTU, to zjevně S0 — znali SO — 67—68 že sau... přijíti, a] vyn. O — 67 přišly] vyn. S — by] vyn. BCS — 68 Ježíš B — také] dále PRTU, potom N — také .. . knih] v prvních knihách S0 — kněh N — 68—69 jakož .. . stojí] napsáno měli SO — 69 [stojí] vyn. BKPRCNTU — že] vyn. RTU — jim odjato O — 70 bylo vše] vyn. O — to] ten čas O — 71 tážíce se] vyn. O — se] ho B, se ho CS, vyn. PTU — on-li by byl] byl-li by (+ on 0) S0 — by] vyn. T — u veliké SO — 72 znamenité pro svůj život ctnostný N — měl k tomu N — 73 hleděli] šetřili N, hledali O — vyššieho] znamenitého a vysokého (+ stavu O) PRTUSO, vysokého N — narození B, rodu N — ale Ježíše nechali] a tak nechavše Mesiáše O — Ježíše] Mesiáše S — 74 povrženého B — tu] Kristovu N — vzkládajíce PNU — Ale] A B — 74—77 Ale ... Jana] vyn. SO — 74 Janovi] jemu B — 75 jim] vyn. KC — on] vyn. PRN — jim řka K — Ej C — 76 z světa R — 75 Jan I, 29 —
Strana 101
101 na Jana, kteráž slušala na Pána Ježíše, a Pána Ježíše lúpili z jeho cti. Tak máš nynie toho náramně mnoho v tomto u lidu, ješto tu čest vzklvádají na lidi, kteráž slušie na samého Boha, 80 ješto toho plno v tomto lidu jest, že poctivějí, vážnějí, sebranějí, s lepší pamětí se postaviti umějí před lidmi mocnými nežli před svým milým Bohem. A, běda bude, ješto oni oboji těžkým hřiechem hřešic: i tito, vzkládajíce tu čest na stvořenie, kteráž slušie na Stvořitele, i oni, oblibujíce to a přijímajíce to k sobě. Ah, jestliže ť 85 se to kdy událo komu, třeba ť li se káti! Ale tento lid nic sobě toho neváží, aniž ť se toho zpoviedají, ani nic! Než pak ten hřiech náramně se rozmohl v tomto lidu, že jinde svého spasenic hledá, nežli jest je milý Buoh složil a ukázal. a svým hřiechuom odpuštěnie, ješto tu o duše přijde — jako teď 90 tito mistři a zákonníci hledali u Jana a Ježíše nechali; nebo nikdiež pode vším nebem žádný člověk nenajde spasenie svého a hřiechuom odpuštěnie, ! chybí-li se drahého Ježíše: v něm ť jest 74 737 73% vzkládali] opali N 77 78 a Pána... cti] a ze cti jej laupíce SO 78 Také ť S Tak ... lidu] A podnes jest toho mnoho O - náramně] vyn. mnoho] vyn. O — v tomto lidu] vyn. PNRUS 79 vzkádají(!) A — kteráž] ješto B a na samého Boha sluší [pravíce, že jest sama víra spasitedlná] K . 80 ješto] a S0plno jest C — sebranějí] vyn. KSO 81 postaviti umějí] postaví PRNTUSO — mocnejmi tohoto světa C 82 — svým] vyn. S0 AJON, Ach TSO - běda ť jim O — bude] vyn. C oni] tito N, vyn. SO těžkým hřiechem] vyn. O — 83 i] jak NSO — vzklá- dají T—tu] výn. PA - na ně a na C kteráž ... Stvořitele] vyn. U přísluší N 84 samého Boha, Stvořitele P —-i oni] tak onino N, tak (+ 10) tito SO - oblibujíce to a] vyn. SO — to] vyn. RC — a přijímajíce to] vyn. R to]ji sO Ah] Ach CNU 84 85 Ah ... komu] Ach, kdo ť to činí S Ale obojím jest O 85 kdy] vyn. B — komu] napsáno v A pod řádkou potřeba NSO — tento] tento nynější PRNTU, nynější SO — 86 toho] to R — toho] z toho CSO — ani nic] neb toho za hřích nemají N. vyn. SO 87 Než ... ten] Tento pak N, A tak ten S0 . nyní rozmohl C — lidu, totiž N 88 sobě hledá B, hledají RNTO — je] jim SO milý] vyn. O — složil a] vyn. SO - ukázal] přikázal O — 89 a svým] vyn. RU — a svým ... odpuštěnie] vyn. N, o svém hříchův (hříchům O) odpuštění S0 - odpuštění chybili se Ježíše, ješto ... P — ješto ... přijde] a tak spíšeji o duše přijdan S0 — ješto] vyn. C — tu[dy] K, (-dy pozdní přípisek!) o duše] jen o své duše N — přijdau PRNTU — 89—90 jako ... nechali] vyn. O —- 89 ted] vyn. T — 90 hledali toho S — u vyn. AKO - svatého Jana R — nechali] opustili S — 91 spasenie svého a] vyn. N — 92 a hřiechuom odpuštěnie] vyn. O hříchův RT — se] vyn. RT — drahého] vyn. BPRUSO, Pána KCN v něm ť] nebo v něm SO — 93 samém] vyn. O — jediné B S
101 na Jana, kteráž slušala na Pána Ježíše, a Pána Ježíše lúpili z jeho cti. Tak máš nynie toho náramně mnoho v tomto u lidu, ješto tu čest vzklvádají na lidi, kteráž slušie na samého Boha, 80 ješto toho plno v tomto lidu jest, že poctivějí, vážnějí, sebranějí, s lepší pamětí se postaviti umějí před lidmi mocnými nežli před svým milým Bohem. A, běda bude, ješto oni oboji těžkým hřiechem hřešic: i tito, vzkládajíce tu čest na stvořenie, kteráž slušie na Stvořitele, i oni, oblibujíce to a přijímajíce to k sobě. Ah, jestliže ť 85 se to kdy událo komu, třeba ť li se káti! Ale tento lid nic sobě toho neváží, aniž ť se toho zpoviedají, ani nic! Než pak ten hřiech náramně se rozmohl v tomto lidu, že jinde svého spasenic hledá, nežli jest je milý Buoh složil a ukázal. a svým hřiechuom odpuštěnie, ješto tu o duše přijde — jako teď 90 tito mistři a zákonníci hledali u Jana a Ježíše nechali; nebo nikdiež pode vším nebem žádný člověk nenajde spasenie svého a hřiechuom odpuštěnie, ! chybí-li se drahého Ježíše: v něm ť jest 74 737 73% vzkládali] opali N 77 78 a Pána... cti] a ze cti jej laupíce SO 78 Také ť S Tak ... lidu] A podnes jest toho mnoho O - náramně] vyn. mnoho] vyn. O — v tomto lidu] vyn. PNRUS 79 vzkádají(!) A — kteráž] ješto B a na samého Boha sluší [pravíce, že jest sama víra spasitedlná] K . 80 ješto] a S0plno jest C — sebranějí] vyn. KSO 81 postaviti umějí] postaví PRNTUSO — mocnejmi tohoto světa C 82 — svým] vyn. S0 AJON, Ach TSO - běda ť jim O — bude] vyn. C oni] tito N, vyn. SO těžkým hřiechem] vyn. O — 83 i] jak NSO — vzklá- dají T—tu] výn. PA - na ně a na C kteráž ... Stvořitele] vyn. U přísluší N 84 samého Boha, Stvořitele P —-i oni] tak onino N, tak (+ 10) tito SO - oblibujíce to a] vyn. SO — to] vyn. RC — a přijímajíce to] vyn. R to]ji sO Ah] Ach CNU 84 85 Ah ... komu] Ach, kdo ť to činí S Ale obojím jest O 85 kdy] vyn. B — komu] napsáno v A pod řádkou potřeba NSO — tento] tento nynější PRNTU, nynější SO — 86 toho] to R — toho] z toho CSO — ani nic] neb toho za hřích nemají N. vyn. SO 87 Než ... ten] Tento pak N, A tak ten S0 . nyní rozmohl C — lidu, totiž N 88 sobě hledá B, hledají RNTO — je] jim SO milý] vyn. O — složil a] vyn. SO - ukázal] přikázal O — 89 a svým] vyn. RU — a svým ... odpuštěnie] vyn. N, o svém hříchův (hříchům O) odpuštění S0 - odpuštění chybili se Ježíše, ješto ... P — ješto ... přijde] a tak spíšeji o duše přijdan S0 — ješto] vyn. C — tu[dy] K, (-dy pozdní přípisek!) o duše] jen o své duše N — přijdau PRNTU — 89—90 jako ... nechali] vyn. O —- 89 ted] vyn. T — 90 hledali toho S — u vyn. AKO - svatého Jana R — nechali] opustili S — 91 spasenie svého a] vyn. N — 92 a hřiechuom odpuštěnie] vyn. O hříchův RT — se] vyn. RT — drahého] vyn. BPRUSO, Pána KCN v něm ť] nebo v něm SO — 93 samém] vyn. O — jediné B S
Strana 102
102 samém jediném celé, dostatečné, hojné a dokonalé spasenie. A tento lid, nechaje Ježíše, i křižuje jej znovu; nejsa poddán jeho přikázaní, 95i hledá spasenie, sám sobě vymýšlé aneb jakž jemu kněz nebo mnich svatokupec, kuběnář, lhář, lakomý uloží [tak), ono v pauti, ono v postech, jakž sobě zvolí, ono v uodpustciech, ono onomu svatému li slauží, ono oné svaté, ono matce božie. A bude se mnohý chlubiti řka: »A, á, jáť slaužím matce božie, té drahé Panně Mariji«, 100a bude zlý, neřádná, neřádný, cizoložnice, cizoložník, opilec, ožralec, lájce, kostkář, přestúpce přikázanie božieho, Ježíše znova křižuje, rány jeho svými hřiechy obnovuje, v kaut Ježíše zavrže — a Panně Mariji, matce jeho, slauží? Ono jakés divné zřenie k uo ] bra- zuom, k svátostem, k šlojieři nejistému — a tam hledie, a což 105 jistého, toho nechají, těla drahého Ježíše, tomu chřbet obrátie 74 753 jediném . .. dostatečné] vyn. SO — celé] vyn. B, celé a K, cele U — dostatečně, hojně a dokonale U — hojné a dokonalé] vyn. K Ale NTUSO — 94 nechajíce S — nechaje ... znovu] znovu křižují Ježíše O — Ježíše . . . jejl Ježíše křižujícího, křižuje ho B — křižují CT — nejsauce CO — poddáni C — přikázaním PRN — 95 i hledá] hledajíce O — hledá sobě S — svého spasení C — sám ... vymýšlé] svého vymyšleného S0 — vymyšlené(!) R, je (vyn. C) vymejšleje NC — aneb jakž tak, jak O — jemu] je PRNTU, jim SO — 95—96 nebo mnich svatokupec, kuběnář] v A škrtnuto — nebo ... lakomý] ten mnichovský lhář, svatokupec a lakomý, kuběnář SO — 96 lhář] vyn B — uložil T — tak] vyn. BKPRCNTUSO — 96—97 ono v pauti... zvolí, ono] onomu v pautích, onomu v postech, onomu (neb O) SO — 96 ono] ano C 97 ono vyn. P — zvolili K — ono] vyn. R — ono] onen že S, vyn. O — 98—100 svatému... zlý] že slauží matce boží neb některému svatému, a při tom slaužení bude O — 98 slauží] s(!) B — ono oné] onen oné C, onen S —ono] vyn. S — 98— 99 bude... A, á] prý PRNTU, ÓC — se mnohý chlubiti řka] říci B, i mnohej říci C — 99 A, á] Aj, prý S — já ť teď K — slaužím ... drahé] té drahé Panně slaužím B — matce božie] vyn. PRCNTUS — matce božie, té] vyn. K — Mariji] vyn. S — 100 a] ano ť T, a při tom slaužení S — zlý] vyn. S — neřádný] vyn. SO — neb cizoložník O — 101 užralec T — lájce] vyn. BPRCNTUSO, neřádný lájce K — kostkář] vyn. BPRCNTUSO — ne- řádný přestúpce (přestupník T) PRTUS — přestupník N — 101—103 Ježíše ... slauží?] vyn. O — 102 křižujíce KN, křižují TS — rány... obnovuje] vyn. C — jeho znova PRTUS — obnovují KS, obnovujíce N — v kaut... zavrže] vyn. K — Ježíše] jej BPRONTUS — zavrže] strká C, zavře U, zavrhujíce S — 103 a [a praví, že] K — jeho] vyn. K — praví, že slauží C — Ono] Jiní (+ opět O) SO, Ono opět K — jakás(!) U — divné vyn. O — zřenie] zřízení(!) anebo zření T — 104 jiní k svátostem, jiní k šlojíři O — nejistému] mají SO — a tam] vyn. O — 104—105 což jistého, toho] vyn. S — 104—106 což jistého . . . hledie] Pána Ježíše zadu nechají a hřbety k němu obracejí O — 105 nechá BPRONTU — k tělu N — Ježíše a drahé
102 samém jediném celé, dostatečné, hojné a dokonalé spasenie. A tento lid, nechaje Ježíše, i křižuje jej znovu; nejsa poddán jeho přikázaní, 95i hledá spasenie, sám sobě vymýšlé aneb jakž jemu kněz nebo mnich svatokupec, kuběnář, lhář, lakomý uloží [tak), ono v pauti, ono v postech, jakž sobě zvolí, ono v uodpustciech, ono onomu svatému li slauží, ono oné svaté, ono matce božie. A bude se mnohý chlubiti řka: »A, á, jáť slaužím matce božie, té drahé Panně Mariji«, 100a bude zlý, neřádná, neřádný, cizoložnice, cizoložník, opilec, ožralec, lájce, kostkář, přestúpce přikázanie božieho, Ježíše znova křižuje, rány jeho svými hřiechy obnovuje, v kaut Ježíše zavrže — a Panně Mariji, matce jeho, slauží? Ono jakés divné zřenie k uo ] bra- zuom, k svátostem, k šlojieři nejistému — a tam hledie, a což 105 jistého, toho nechají, těla drahého Ježíše, tomu chřbet obrátie 74 753 jediném . .. dostatečné] vyn. SO — celé] vyn. B, celé a K, cele U — dostatečně, hojně a dokonale U — hojné a dokonalé] vyn. K Ale NTUSO — 94 nechajíce S — nechaje ... znovu] znovu křižují Ježíše O — Ježíše . . . jejl Ježíše křižujícího, křižuje ho B — křižují CT — nejsauce CO — poddáni C — přikázaním PRN — 95 i hledá] hledajíce O — hledá sobě S — svého spasení C — sám ... vymýšlé] svého vymyšleného S0 — vymyšlené(!) R, je (vyn. C) vymejšleje NC — aneb jakž tak, jak O — jemu] je PRNTU, jim SO — 95—96 nebo mnich svatokupec, kuběnář] v A škrtnuto — nebo ... lakomý] ten mnichovský lhář, svatokupec a lakomý, kuběnář SO — 96 lhář] vyn B — uložil T — tak] vyn. BKPRCNTUSO — 96—97 ono v pauti... zvolí, ono] onomu v pautích, onomu v postech, onomu (neb O) SO — 96 ono] ano C 97 ono vyn. P — zvolili K — ono] vyn. R — ono] onen že S, vyn. O — 98—100 svatému... zlý] že slauží matce boží neb některému svatému, a při tom slaužení bude O — 98 slauží] s(!) B — ono oné] onen oné C, onen S —ono] vyn. S — 98— 99 bude... A, á] prý PRNTU, ÓC — se mnohý chlubiti řka] říci B, i mnohej říci C — 99 A, á] Aj, prý S — já ť teď K — slaužím ... drahé] té drahé Panně slaužím B — matce božie] vyn. PRCNTUS — matce božie, té] vyn. K — Mariji] vyn. S — 100 a] ano ť T, a při tom slaužení S — zlý] vyn. S — neřádný] vyn. SO — neb cizoložník O — 101 užralec T — lájce] vyn. BPRCNTUSO, neřádný lájce K — kostkář] vyn. BPRCNTUSO — ne- řádný přestúpce (přestupník T) PRTUS — přestupník N — 101—103 Ježíše ... slauží?] vyn. O — 102 křižujíce KN, křižují TS — rány... obnovuje] vyn. C — jeho znova PRTUS — obnovují KS, obnovujíce N — v kaut... zavrže] vyn. K — Ježíše] jej BPRONTUS — zavrže] strká C, zavře U, zavrhujíce S — 103 a [a praví, že] K — jeho] vyn. K — praví, že slauží C — Ono] Jiní (+ opět O) SO, Ono opět K — jakás(!) U — divné vyn. O — zřenie] zřízení(!) anebo zření T — 104 jiní k svátostem, jiní k šlojíři O — nejistému] mají SO — a tam] vyn. O — 104—105 což jistého, toho] vyn. S — 104—106 což jistého . . . hledie] Pána Ježíše zadu nechají a hřbety k němu obracejí O — 105 nechá BPRONTU — k tělu N — Ježíše a drahé
Strana 103
103 a tamto hledie. Hádaj, nalezl-li by to, ano před tělem božím jedna sviečka lpí — a před obrazem jich hromada! A, běda bude! Jak jest ten drahý Ježíš tomuto lidu náramně v lehkost všel! Každý jinam hledí, ješto se řiedko člověk nahodí, aby právě k Ježíšovi 110 hleděl: onen k tomuto svatému, ona k ii této svaté, ješto Kani)- Panna Maria ani svatý Petr ani Pavel sám z sebe té moci nemá, aby komu mohl jediný hřiech odpustiti aneb jedinau duši spasiti — žádný té moci nemá! Teď na Jana to vzkládali, což na samého Boha slušalo; nepřijal toho Jan ani oblíbil to, což na ň neslušalo, 115 ale vstaupil v pokoru velikau. Oni tuto mluvie tiežíce: »Eliáš-li si? prorok-li si?« A on pak praví, že jest hlas volajícieho na paušti. Hlas jest věc 1 křehká a tudiež mine; a Jan se k tomu přirovnává. Tak bychom «i my se měli naučiti), když tě chválé, v pokoru vstúpiti řka: »Milý Bože, tuto mě chválé, a já [biedný], biedná, 75 76" krve jeho T, Ježíšova S k tomu (němu S) BRCUS — tomu] vyn. N - hřbetem se N, hřeb(!) T — 106 a tamto hledie] vyn. S . Hádaj] Opatř N, Ilédej T — Hádaj ... to] Uzříš to S, A uzříš toho mnoho O — jediná PRNTU — 107 lpí] hoří RNTS, lpí, totiž hoří U, bude hořeti O — a] ale SO — jest jich T — hromada bude T — AjÓ N, Ach TSO — běda ť vám T 107—108 běda ... všel!] přeběda tomuto lidu, že tak drahý Pán Ježíš jest u nich v lehkosti, ano O — 107 bude] vyn. S — Jak] Kterak N — 108 ten] vyn. S — náramně] vyn. PS — vešel NS — 109 jinam] jinak C, jinam chodí, jinam S0 — 109—110 ješto ... hleděl] vyn. S0 — 109 zřídka N — člověk nahodí] človíček vydaří N — 110 hleděl] své zření obrátil N — než onen B, ale radějí onen T —ona] vyn. BPRONTUSO — k této] neb k oné S — k této svaté] jiný k jinému svatému hledí O — «ani) vyn. A 111 ani Pavel sám] Pavel a jiní sami PRNTU — sami SO — neměli PRNTUSO — 112 komu] vyn. BC, komu on K — mohl] mohli PRNTU, vyn. SO — od- pustili SO — neb aby mohli S0 — jednu KPNTUSO — 113 žádný... nemá] vyn. NSO —s té moci] toho BKPRCTU — Ted) Teď také S, Teď také tito O 114 slušelo CNTUSO — nepřijal ... neslušalo] vyn. BPRNTUSO — — to] v A vepsáno mezi řádky, vyn. KC — neslušalo] ne vepsáno v A mezi řádky — 115 ale on PRNTUS, ale svatý Jan O — v pokoru velikau] na vysokau pokoru SO — velikau] hlubokú PC — 115—116 Oni ... že jest] Ač oni mluvili tuto (mluvili tuto] k němu řekli O): »Eliáš si ty? nebo prorok?« Ale on jim odpověděl: »Já (+ jsem O) SO — 115 mluvili C — tiežíce] vyn. BPRNTU, tážiece K, tížíc se C — Eliáš-li si ty C — 116 A on pak] Ale on N — pak] vyn. C — praví, že jest odpovídá: »Já PN, odpovídaje: »Já RU, odpověděl: »Já T, praví, že není, ale že jest C 117 Hlas] Hlas, víme o tom, že N, Hlas zajisté O — mine) pomíjející N — a Jan] ale Jan U, a on S — 118 Takto U — i my... naučiti se mieti měli i my a naučiti se tomu A (mieti červeně nade- psáno) — i] vyn. PRN — i my] vyn. U — tě] nás S — v pokoru vstúpiti aby vstúpil v ( pokoj a T) pokoru BPRONTU, abychom vstupovali
103 a tamto hledie. Hádaj, nalezl-li by to, ano před tělem božím jedna sviečka lpí — a před obrazem jich hromada! A, běda bude! Jak jest ten drahý Ježíš tomuto lidu náramně v lehkost všel! Každý jinam hledí, ješto se řiedko člověk nahodí, aby právě k Ježíšovi 110 hleděl: onen k tomuto svatému, ona k ii této svaté, ješto Kani)- Panna Maria ani svatý Petr ani Pavel sám z sebe té moci nemá, aby komu mohl jediný hřiech odpustiti aneb jedinau duši spasiti — žádný té moci nemá! Teď na Jana to vzkládali, což na samého Boha slušalo; nepřijal toho Jan ani oblíbil to, což na ň neslušalo, 115 ale vstaupil v pokoru velikau. Oni tuto mluvie tiežíce: »Eliáš-li si? prorok-li si?« A on pak praví, že jest hlas volajícieho na paušti. Hlas jest věc 1 křehká a tudiež mine; a Jan se k tomu přirovnává. Tak bychom «i my se měli naučiti), když tě chválé, v pokoru vstúpiti řka: »Milý Bože, tuto mě chválé, a já [biedný], biedná, 75 76" krve jeho T, Ježíšova S k tomu (němu S) BRCUS — tomu] vyn. N - hřbetem se N, hřeb(!) T — 106 a tamto hledie] vyn. S . Hádaj] Opatř N, Ilédej T — Hádaj ... to] Uzříš to S, A uzříš toho mnoho O — jediná PRNTU — 107 lpí] hoří RNTS, lpí, totiž hoří U, bude hořeti O — a] ale SO — jest jich T — hromada bude T — AjÓ N, Ach TSO — běda ť vám T 107—108 běda ... všel!] přeběda tomuto lidu, že tak drahý Pán Ježíš jest u nich v lehkosti, ano O — 107 bude] vyn. S — Jak] Kterak N — 108 ten] vyn. S — náramně] vyn. PS — vešel NS — 109 jinam] jinak C, jinam chodí, jinam S0 — 109—110 ješto ... hleděl] vyn. S0 — 109 zřídka N — člověk nahodí] človíček vydaří N — 110 hleděl] své zření obrátil N — než onen B, ale radějí onen T —ona] vyn. BPRONTUSO — k této] neb k oné S — k této svaté] jiný k jinému svatému hledí O — «ani) vyn. A 111 ani Pavel sám] Pavel a jiní sami PRNTU — sami SO — neměli PRNTUSO — 112 komu] vyn. BC, komu on K — mohl] mohli PRNTU, vyn. SO — od- pustili SO — neb aby mohli S0 — jednu KPNTUSO — 113 žádný... nemá] vyn. NSO —s té moci] toho BKPRCTU — Ted) Teď také S, Teď také tito O 114 slušelo CNTUSO — nepřijal ... neslušalo] vyn. BPRNTUSO — — to] v A vepsáno mezi řádky, vyn. KC — neslušalo] ne vepsáno v A mezi řádky — 115 ale on PRNTUS, ale svatý Jan O — v pokoru velikau] na vysokau pokoru SO — velikau] hlubokú PC — 115—116 Oni ... že jest] Ač oni mluvili tuto (mluvili tuto] k němu řekli O): »Eliáš si ty? nebo prorok?« Ale on jim odpověděl: »Já (+ jsem O) SO — 115 mluvili C — tiežíce] vyn. BPRNTU, tážiece K, tížíc se C — Eliáš-li si ty C — 116 A on pak] Ale on N — pak] vyn. C — praví, že jest odpovídá: »Já PN, odpovídaje: »Já RU, odpověděl: »Já T, praví, že není, ale že jest C 117 Hlas] Hlas, víme o tom, že N, Hlas zajisté O — mine) pomíjející N — a Jan] ale Jan U, a on S — 118 Takto U — i my... naučiti se mieti měli i my a naučiti se tomu A (mieti červeně nade- psáno) — i] vyn. PRN — i my] vyn. U — tě] nás S — v pokoru vstúpiti aby vstúpil v ( pokoj a T) pokoru BPRONTU, abychom vstupovali
Strana 104
104 125 120 nestatečná, křehká, nepostavíš-li ty mi toho ku pomstě, milý Bože?! Nazývají mě pannau, a já nevěstka před tváří boží; oni mě [na- zývají] manželkau dobrau a manželem, a já rufiánem, a já snad horší než nevěstka! A, nastojte, a my zle ll a neřádně v tom stavě stojíme! A, já knězem, a snad sem lotr před Bohem!« Tak by se lidé měli naučiti! Ale my, pohřiechu, neumieme toho, nebožátka! I die tu: »Já hlas volajícieho na paušti.« Kto jest to «ten) volající? Drahý Ježíš. Kdy jest to volal? Tehdy, jako die svatý Jan ve čtení, že v den sváteční stal prostřed města volaje a řka: 130 »Kto žiezní, poď ke mně a pí! A bude v něm studnice vody živé. skáčície u věč li ný život.« A jako svatý Pavel die, že, když jest visal na kříži, hlasem velikým volal a uslyšán jest. Třetie volal jest, jako opět die svatý Jan evangelista, a s velikým hlasem pustil jest duši. To jeho volánie všecko bylo jest velmi lítostivé, v (na O) pokoru SO — 119 řka k sobě O - »U (Au NU), milý PNTU, Ó milý R — tuto] tito lidé O — mě chválé] mi chvíle(!) T — [biedný vyn. BKPRONTU — biedná] vyn. B, bída RNU, běda T — 119—120 biedná... li ty mi] a nestatečný sem, křehký, nepostavujž mně SO — 120 ty] vyn. BPRONU — za hřích ku pomstě U — milý, drahý PRNTU — milý Bože] vyn. SO — 121 já sem O — nevěstkau RCNTUSO — před tváří ... oni] vyn. SO - boží] Pána Boha milýho T — [nazývají] vyn. BKPRCTUSO, mají N — 122 manželků a manželem dobrým B, za manželku dobrau a manžela N — neb manželem SO — já snad (+ sem 0) S0 — rufián BKC — já snad] neb SO — 123 A] Ach, běda T, A, á U, Ach S0 — nestojte B — v tomto PRTUS — 124 stojíme] chodíme SO — A] Ano O — já sauc N, já sem SO — před mým milým Pánem Bohem T 125 naučiti [skušovati] K, naučiti snižovati O — 126 toho nic SO — nebožátka] vyn. SO — 127 I die tu] I dí tedy tu U, A jakož dí (+ čtení 0) S0 — Jáj vyn. SO — volající O — na paušti] vyn. SO Medle, kdo O — «ten» to A, to, hlas O, hlas S — 128 I, drahej NT, než drahý Pán (vyn. S) OS — to) vyn. N, pak O — Tehdáž PTUS — Tehdy ... die] Píše O — die] píše S 129 ve čtení] vyn. BPRONTUSO — stoje SO — uprostřed S0 — města] chrámu BC — volal SO — 130 Kto žiezní] Žízní-li kdo SO — ke mně] po mně PRNTU — napí se SOC — 130—131 A bude ... život] etc. BC, vyn. PRNTUSO — 131—132 A jako .. . visal] A po druhé O — 131 jako] vyn. S — 132 visal] vyn. S — hlasem velikým] vyn. B — velikým, až duši vy- pustil O — uslyšán jest pro svú poctivost BONO — Třetic] Item N — 132—134 Třetie ... duši] vyn. O — 132—133 volal jest ... evangelista, a] proto volal S — 133 opět] vyn. BPRCNTU — evandělista U — 134 vy- 76* 77 130 Podle Jana 7, 37—38 a Jana 4, 14 — 133 Spr. Mat. 27, 46 a 50, Mk. 15, 37 —
104 125 120 nestatečná, křehká, nepostavíš-li ty mi toho ku pomstě, milý Bože?! Nazývají mě pannau, a já nevěstka před tváří boží; oni mě [na- zývají] manželkau dobrau a manželem, a já rufiánem, a já snad horší než nevěstka! A, nastojte, a my zle ll a neřádně v tom stavě stojíme! A, já knězem, a snad sem lotr před Bohem!« Tak by se lidé měli naučiti! Ale my, pohřiechu, neumieme toho, nebožátka! I die tu: »Já hlas volajícieho na paušti.« Kto jest to «ten) volající? Drahý Ježíš. Kdy jest to volal? Tehdy, jako die svatý Jan ve čtení, že v den sváteční stal prostřed města volaje a řka: 130 »Kto žiezní, poď ke mně a pí! A bude v něm studnice vody živé. skáčície u věč li ný život.« A jako svatý Pavel die, že, když jest visal na kříži, hlasem velikým volal a uslyšán jest. Třetie volal jest, jako opět die svatý Jan evangelista, a s velikým hlasem pustil jest duši. To jeho volánie všecko bylo jest velmi lítostivé, v (na O) pokoru SO — 119 řka k sobě O - »U (Au NU), milý PNTU, Ó milý R — tuto] tito lidé O — mě chválé] mi chvíle(!) T — [biedný vyn. BKPRONTU — biedná] vyn. B, bída RNU, běda T — 119—120 biedná... li ty mi] a nestatečný sem, křehký, nepostavujž mně SO — 120 ty] vyn. BPRONU — za hřích ku pomstě U — milý, drahý PRNTU — milý Bože] vyn. SO — 121 já sem O — nevěstkau RCNTUSO — před tváří ... oni] vyn. SO - boží] Pána Boha milýho T — [nazývají] vyn. BKPRCTUSO, mají N — 122 manželků a manželem dobrým B, za manželku dobrau a manžela N — neb manželem SO — já snad (+ sem 0) S0 — rufián BKC — já snad] neb SO — 123 A] Ach, běda T, A, á U, Ach S0 — nestojte B — v tomto PRTUS — 124 stojíme] chodíme SO — A] Ano O — já sauc N, já sem SO — před mým milým Pánem Bohem T 125 naučiti [skušovati] K, naučiti snižovati O — 126 toho nic SO — nebožátka] vyn. SO — 127 I die tu] I dí tedy tu U, A jakož dí (+ čtení 0) S0 — Jáj vyn. SO — volající O — na paušti] vyn. SO Medle, kdo O — «ten» to A, to, hlas O, hlas S — 128 I, drahej NT, než drahý Pán (vyn. S) OS — to) vyn. N, pak O — Tehdáž PTUS — Tehdy ... die] Píše O — die] píše S 129 ve čtení] vyn. BPRONTUSO — stoje SO — uprostřed S0 — města] chrámu BC — volal SO — 130 Kto žiezní] Žízní-li kdo SO — ke mně] po mně PRNTU — napí se SOC — 130—131 A bude ... život] etc. BC, vyn. PRNTUSO — 131—132 A jako .. . visal] A po druhé O — 131 jako] vyn. S — 132 visal] vyn. S — hlasem velikým] vyn. B — velikým, až duši vy- pustil O — uslyšán jest pro svú poctivost BONO — Třetic] Item N — 132—134 Třetie ... duši] vyn. O — 132—133 volal jest ... evangelista, a] proto volal S — 133 opět] vyn. BPRCNTU — evandělista U — 134 vy- 76* 77 130 Podle Jana 7, 37—38 a Jana 4, 14 — 133 Spr. Mat. 27, 46 a 50, Mk. 15, 37 —
Strana 105
105 135 laskavé, dobrotivé a vší milosti plné. Toho budeme-li poslúchati nynie a k němu se řádně mieti, ujdeme onoho hrozného volánie v den saudný, jenž bude volati: »Jděte ode mne, zlořečenic, do li věčného vohně« — ale uslyšíme ono najmilostivějšic: »Poďte, požehnaní Otce mého, přijměte královstvie nebeské!« Bóhdajž 140 bychom to uslyšali, milý, drahý Bože! Die dále čtenie: »Zpravte cestu Páně!« Která jest to cesta? Vuole tvá, to ť jest ta cesta; hlediž, aby ji zpravil takto, aby tu cestu — vuoli svú — ve všem sjednal s volí boží, aby tu vuoli měl, že, což kolivěk zvieš vuole božic, ihned to l mu všemu poddán 145 byl a vskutku plnil přikázanic všecka; a tau ť cestau přijde k tobě milý, [drahý) Buoh, a zase ty po ní přijdeš do nebeského královstvie. Ještě zprav tu cestu — vuoli tvau — takto, aby vuoli pustil N, až vypustil S všeckopvyn. SO — jest velmi vyn. SO — litostivé milostivé B — 135 dobrotivé] dobroty BK, vyn. PRCNTSO — milosti a dobroty PRCNTU — 135136 Toho ... nynic a] Jestli my toho volání uposlechneme a budeme-li O — 135 budeme-lij by lidé měli U — 136 a tak ujdeme U, tedy ujdeme SO — hrozného] vyn. O — 137 jenž] jímž S, jímžto O budau volati hříšníci: »Hory, padněte na nás!« Nebo řekne jim Pán Ježíš O Jděte ode mne] Odejděte O — ohně, kterýž jest připraven ďáblu i anjelům jeho O 138 ale ... najmilostivějšie] ale dejž nám, milý Pane Bože, všechněm, ať slyšíme ten tvůj laskavý hlas S. Prosmež Pána Ježíše, ať nám všechněm ráčí dáti to, abychom ten hlas mohli slyšeti O — uslyšíme bóhdá K, ať uslyšíme R — 139 přijměte ... nebeské] vládněte královstvím vám připraveným od ustanovení světa O — nebeské] připravené od usta- — vení světa B — Bóhdajž] Dajž KN, Ó P, Dejž Bůh C, Pán Bůh dejž R 140 drahý] vyn. BKPRNU, 139 140 Bóhdajž... Bože!] vyn. SO věčnej C 141 Die dále] A jak dí S. Potom dí O - čtenie] vyn. BPRCNTU Připravte C — jest pak SC - cesta Páně C — 142 I (Au C), vůle NC, Jest vůle S0 tvá... cesta] dobrá S0 - tvá, člověče K, tvá neb má C — hlediž [každý] K — 142— 144 hlediž ... zvieš] Protož hleďme, abychom se tak spravovali, jak bychom svau vůli s vůlí boží srovnávali, a což víš, že jest O 142 spravoval tak S — 142—143 tu cestu] vyn. S — 143 totiž vuoli K — sjednal] srovnával S — 143—144 aby tu vuoli ... zvieš] a což jest, že víš S — 144 že] aby BC, vyn. KTU — z vůle C — boží býti N — aby ihned O — všemu aby N — 145 vskutku] to v skutku PRCTU, to skutečně N — plnil] činil B, plně S, naplně O — všecka] v A napsáno dvakrát, druhé červeně škrtnuto; vyn. O, jeho všecka B, boží všecka KPRNTSO - a] vyn. S0 — ť] vyn. SO — 145—146 přijde... — přijdeš] šel S0 — 146 [drahý vyn. BKPRCNTU — (ní) něm AT 147—149 Ještě... shřešil] vyn. SO — 147 Ještě] Jistě(!) C — vuoli tvau] 78" 7 77 137 Mat. 25, 41 — Dole na str. 77a připisek: Ite, vos mali — 138 Mat. 25, 34 —
105 135 laskavé, dobrotivé a vší milosti plné. Toho budeme-li poslúchati nynie a k němu se řádně mieti, ujdeme onoho hrozného volánie v den saudný, jenž bude volati: »Jděte ode mne, zlořečenic, do li věčného vohně« — ale uslyšíme ono najmilostivějšic: »Poďte, požehnaní Otce mého, přijměte královstvie nebeské!« Bóhdajž 140 bychom to uslyšali, milý, drahý Bože! Die dále čtenie: »Zpravte cestu Páně!« Která jest to cesta? Vuole tvá, to ť jest ta cesta; hlediž, aby ji zpravil takto, aby tu cestu — vuoli svú — ve všem sjednal s volí boží, aby tu vuoli měl, že, což kolivěk zvieš vuole božic, ihned to l mu všemu poddán 145 byl a vskutku plnil přikázanic všecka; a tau ť cestau přijde k tobě milý, [drahý) Buoh, a zase ty po ní přijdeš do nebeského královstvie. Ještě zprav tu cestu — vuoli tvau — takto, aby vuoli pustil N, až vypustil S všeckopvyn. SO — jest velmi vyn. SO — litostivé milostivé B — 135 dobrotivé] dobroty BK, vyn. PRCNTSO — milosti a dobroty PRCNTU — 135136 Toho ... nynic a] Jestli my toho volání uposlechneme a budeme-li O — 135 budeme-lij by lidé měli U — 136 a tak ujdeme U, tedy ujdeme SO — hrozného] vyn. O — 137 jenž] jímž S, jímžto O budau volati hříšníci: »Hory, padněte na nás!« Nebo řekne jim Pán Ježíš O Jděte ode mne] Odejděte O — ohně, kterýž jest připraven ďáblu i anjelům jeho O 138 ale ... najmilostivějšie] ale dejž nám, milý Pane Bože, všechněm, ať slyšíme ten tvůj laskavý hlas S. Prosmež Pána Ježíše, ať nám všechněm ráčí dáti to, abychom ten hlas mohli slyšeti O — uslyšíme bóhdá K, ať uslyšíme R — 139 přijměte ... nebeské] vládněte královstvím vám připraveným od ustanovení světa O — nebeské] připravené od usta- — vení světa B — Bóhdajž] Dajž KN, Ó P, Dejž Bůh C, Pán Bůh dejž R 140 drahý] vyn. BKPRNU, 139 140 Bóhdajž... Bože!] vyn. SO věčnej C 141 Die dále] A jak dí S. Potom dí O - čtenie] vyn. BPRCNTU Připravte C — jest pak SC - cesta Páně C — 142 I (Au C), vůle NC, Jest vůle S0 tvá... cesta] dobrá S0 - tvá, člověče K, tvá neb má C — hlediž [každý] K — 142— 144 hlediž ... zvieš] Protož hleďme, abychom se tak spravovali, jak bychom svau vůli s vůlí boží srovnávali, a což víš, že jest O 142 spravoval tak S — 142—143 tu cestu] vyn. S — 143 totiž vuoli K — sjednal] srovnával S — 143—144 aby tu vuoli ... zvieš] a což jest, že víš S — 144 že] aby BC, vyn. KTU — z vůle C — boží býti N — aby ihned O — všemu aby N — 145 vskutku] to v skutku PRCTU, to skutečně N — plnil] činil B, plně S, naplně O — všecka] v A napsáno dvakrát, druhé červeně škrtnuto; vyn. O, jeho všecka B, boží všecka KPRNTSO - a] vyn. S0 — ť] vyn. SO — 145—146 přijde... — přijdeš] šel S0 — 146 [drahý vyn. BKPRCNTU — (ní) něm AT 147—149 Ještě... shřešil] vyn. SO — 147 Ještě] Jistě(!) C — vuoli tvau] 78" 7 77 137 Mat. 25, 41 — Dole na str. 77a připisek: Ite, vos mali — 138 Mat. 25, 34 —
Strana 106
106 a žádostí žádného hřiechu neměl, ale aby uložil a měl tu vuoli, aby radše umřel, nežli by smrtedlně shřešil. Ještě takto zprav tu 150 cestu, aby, což koli rozum dobrého okazuje, hned tomu vuo li le byla poddána, a což by koli Kvuole) chtěla a rozum vokáže, že nenie dobré, aby vuole ihned nechala. A jestliže to učiníte, já ť vám slibuji, že ť vám milý Buoh všechny vaše hřiechy odpustí a dá věčnau radost. Nuže, milí křesťané, již-li ste tu vuoli napravili — tu cestu? [Ano,] slibuj za to! Však vy nevěrujete, nepřisaháte, nebohdákáte a jména božieho nadarmo nebéřete, neděli svatau svě lí títe, v trhu žádného nepřesáhnete, křivdy jeden druhému o jeden halieř ne- činíte, což sobě nechcete, toho druhému nečiní te, nepomlau- 160 váte, nerotíte, neklnete, pravau mieru dáte, nesaudíte žádného, 155 785 793 tu vuoli BPRCTU — takto] vyn. BPRCNTU — vudlí a žádostí] v té (tvé KRCO) vuoli a (sám U, + v tvé C) žádosti BKPRONTU — 148 hříchu smrtedlného C — 149 aby] že by N — radši padna k zemi N — by] vyn. BPRCNTU — Ještě] Jistě(!) CO — 149—150 takto... cestu] spravte cestu Páně SO — 150 cestu, tu vuoli B — ruzum T, rozom SO — dobrého] vyn. SO — býti ukazuje N — k tomu C — 151 aby poddána byla O — což by .. . vokáže] pakli by rozoměl O — Kvuole vyn. ARO — rozom U — okazoval C, by ukázal S — že to NS — 152 aby ... nechala] ihned toho nechej (zanechej O) SO — vůle toho N — nechala] nechtěla a nechala P to] tak PO — 153 vám za to věrně N — slíbím B — milý] Pán C, vyn. PRNTUSO — vaše] vyn. BPRONTUSO — 155 Nuže] Ó O — ste tu vuoli .. . tu cestu] tu vůli naplňujete S, vy plníte vůli boží O — tu vuoli] té vuole aneb tu vůli PRTU — vůli svau dobrau C — napravili a N — cestu připravili N — 156 [Ano] vyn. BKPRONTUSO — slibuj] Slibuji ť B, vyn. SO — za to! Však vy] vyn. SO — Však] Zdaliž P — vy snad N, vy již T — 156—161 nevěrujete .. . nemluvíte] abyšte nevěrovali, nebohdákali, nepřisahali, jména božího nadarmo nebrali, neděli svatau světili, žádného nesaudili, nekleli, křivdy nečinili, nepomlauvali, nelhali a prázdných řečí nemluvili a nadto, co sami nechcete míti, jiným toho nečinili O — 156 nevěrujete-liž již C, Nevěrujete-li S — nepřisaháte-li S — nebohdákáte a] vyn. KPRCTU, nebohdákáte-li S — 157 a] nedušujete N — též jména R — nebéřete-li CS — neděle R — svatau] vyn. BKPRNU — světíte] nesvětíte R, světíte-liž C, světíte-li, jak máte přikázáno S — 157—161 v trhu ... nelžete] neoklamáváte-li v trhu a nečiníte-li žádnému křivdy, nepomlauváte-li, nesaudíte-li jeden druhého, neklnete-li, dobrau míru dáváte-li, nelžete-li S — 158 žádného] svého bližního N — nepřesaháte N, nepřesáhnete-li C, nepřisáhnete T — jeden druhému] jeden BP — ne- učiníte ( li C) BKPRCU — 159 což... nečiníte] vyn. B — druhému] jeden druhému K, také jinému N — nečiňte A, neučiníte (+ li C) KPRCT, nečiníte NU (v U nějak korigováno!) — 160 dáváte T — žádného]
106 a žádostí žádného hřiechu neměl, ale aby uložil a měl tu vuoli, aby radše umřel, nežli by smrtedlně shřešil. Ještě takto zprav tu 150 cestu, aby, což koli rozum dobrého okazuje, hned tomu vuo li le byla poddána, a což by koli Kvuole) chtěla a rozum vokáže, že nenie dobré, aby vuole ihned nechala. A jestliže to učiníte, já ť vám slibuji, že ť vám milý Buoh všechny vaše hřiechy odpustí a dá věčnau radost. Nuže, milí křesťané, již-li ste tu vuoli napravili — tu cestu? [Ano,] slibuj za to! Však vy nevěrujete, nepřisaháte, nebohdákáte a jména božieho nadarmo nebéřete, neděli svatau svě lí títe, v trhu žádného nepřesáhnete, křivdy jeden druhému o jeden halieř ne- činíte, což sobě nechcete, toho druhému nečiní te, nepomlau- 160 váte, nerotíte, neklnete, pravau mieru dáte, nesaudíte žádného, 155 785 793 tu vuoli BPRCTU — takto] vyn. BPRCNTU — vudlí a žádostí] v té (tvé KRCO) vuoli a (sám U, + v tvé C) žádosti BKPRONTU — 148 hříchu smrtedlného C — 149 aby] že by N — radši padna k zemi N — by] vyn. BPRCNTU — Ještě] Jistě(!) CO — 149—150 takto... cestu] spravte cestu Páně SO — 150 cestu, tu vuoli B — ruzum T, rozom SO — dobrého] vyn. SO — býti ukazuje N — k tomu C — 151 aby poddána byla O — což by .. . vokáže] pakli by rozoměl O — Kvuole vyn. ARO — rozom U — okazoval C, by ukázal S — že to NS — 152 aby ... nechala] ihned toho nechej (zanechej O) SO — vůle toho N — nechala] nechtěla a nechala P to] tak PO — 153 vám za to věrně N — slíbím B — milý] Pán C, vyn. PRNTUSO — vaše] vyn. BPRONTUSO — 155 Nuže] Ó O — ste tu vuoli .. . tu cestu] tu vůli naplňujete S, vy plníte vůli boží O — tu vuoli] té vuole aneb tu vůli PRTU — vůli svau dobrau C — napravili a N — cestu připravili N — 156 [Ano] vyn. BKPRONTUSO — slibuj] Slibuji ť B, vyn. SO — za to! Však vy] vyn. SO — Však] Zdaliž P — vy snad N, vy již T — 156—161 nevěrujete .. . nemluvíte] abyšte nevěrovali, nebohdákali, nepřisahali, jména božího nadarmo nebrali, neděli svatau světili, žádného nesaudili, nekleli, křivdy nečinili, nepomlauvali, nelhali a prázdných řečí nemluvili a nadto, co sami nechcete míti, jiným toho nečinili O — 156 nevěrujete-liž již C, Nevěrujete-li S — nepřisaháte-li S — nebohdákáte a] vyn. KPRCTU, nebohdákáte-li S — 157 a] nedušujete N — též jména R — nebéřete-li CS — neděle R — svatau] vyn. BKPRNU — světíte] nesvětíte R, světíte-liž C, světíte-li, jak máte přikázáno S — 157—161 v trhu ... nelžete] neoklamáváte-li v trhu a nečiníte-li žádnému křivdy, nepomlauváte-li, nesaudíte-li jeden druhého, neklnete-li, dobrau míru dáváte-li, nelžete-li S — 158 žádného] svého bližního N — nepřesaháte N, nepřesáhnete-li C, nepřisáhnete T — jeden druhému] jeden BP — ne- učiníte ( li C) BKPRCU — 159 což... nečiníte] vyn. B — druhému] jeden druhému K, také jinému N — nečiňte A, neučiníte (+ li C) KPRCT, nečiníte NU (v U nějak korigováno!) — 160 dáváte T — žádného]
Strana 107
107 nelžete, prázdných řečí nemluvíte? Však vy, služebníci, věrně slaužíte pánóm svým a služebnice paniem svým, a zase vy že jim žádné křivdy neučiníte, nepřeženete jich, nezadržíte jim nic bez jich vuole? A máte li vy, hospodáři a hospodyně, o svau 165 čeled velikau péči, aby oni Ježíše znali, přikázanie jeho plnili, žádného hřicchu jim svým vědomím nedopauštěli? Jest-li to do vás? Ah, co jest vás tuto, ješto slyšíte a dotýče se vás, avšak duše biedná nic se nesřiedne, než tak, jakž navykli. Co tuto jmenováno hřiechuov, to viem, že se mnohých, a téměř každého dotýče. Nu, 170 mnedle, slyšiece to, polepšíte-li, zpraví te-li cestu Páně, tu vuoli 80a svú? Dajž nám to všem milý, Bože, abychom se zpravili! 793 vyn. RT — 161 nemluvíte] netlacháte N, nemluvíte-li, a co sobě nechcete, také-li toho jiným nečiníte S — Však] Zdali P, A C, A co pak SO — služeb- níci a čeládko, také-li S0 - věrně] právě-li C — 162 svým] vyn. KPRN 162—164 a služebnice ... vuole] nekradete-li jim, děláte-li upřímně a či- níte-li spravedlivě? S — 162 služebnice] vyn. O — svým] vyn. UO — 162 — 164 a zase ... vuolej děláte-li upřímně a činíte-li spravedlivě O — 162 že] vyn. BPRNTU, také C — 163 nečiníte (+ li C) BPRCNTU — nepři- ženete(!) BT — 164 máte] máte-li PC, co S, co pak O — vy snad N — 164 — 165 o svau ... plnili] nečiníte-li jim křivdy, nezadržujete-li jim mzdy jejich, máte-li o ně péči, aby k slovu božímu chodili, přikázaním božím se učili a je plnili a S, nečiníte-li své čeládce žádné křivdy, abyšte jim mzdy jejich nezadržovali, a máte-li o ně péči, abyšte je k slovu božímu posílali přikázaním božím aby se učili a je plnili a O — 165 čeládku C — péči míti B, péči a starost N — 166 žádného se(!) U — jim] vyn. NT — s svým B— svým vědomím] v svém domě vědomě O — neodpustili K, nedopustili PC, nedopauštěli, nepřehlídali N — Jest] Nu, jest S — to medle O — 167 vás, ha N — Ah] Oh PRU, Och NTS, Ach C — Ah ... dotýče se vás] Nebo vím, co jest tu hříchův jmenováno, vím, že se tu z vás každého nětco dotýče O — jest] vyn. P tuto mnoho S - ješto] ješto to N, a U — slyšíte a vyn. S — 167—168 duše .. . nesřiedne] se za to (+ nic O) nestydíte S0 168 bídná a otrtá C — nestředne(!) B, nelekne K, nesřídne (+ ani nepokaje T) PT, nezřídne R, neustejdne C — se nesřiedne] toho k sobě nepřipustí N — nežli vždycky předce O — tak] vyn. U, vždy tak S — navykla K, navykli, tak činí T, ste navykli SO — 168—169 Co ... dotýče] vyn. O — 168 tuto) jest tu S — 169 to] vyn. PRONTUS — mnohých, a] tu S — každého] všech KC — 169—171 Nu ... zpravili] Než, prosím vás, polepšete se, čiňte pokání a proste Pána Boha, ať vám ráčí pomoc svau dáti, tu cestu spraviti O — 169—170 Nu, mnedlej Než, prosím vás S — 170 medle BRTU — polepšíte-li životův N — polepšte se a zpravte tu cestu... S — cestu] tu cestu C — 170—171 tu vuoli... zpravili] I pomáhejž vám milý Pán Bůh, abyšte ji spravili S — 171 svau, ó nevěrní a zlí křesťané?! C — Dajž... zpravili] Nevím (vyn. C). Dajž (+ to N, — vám to T) milý (+ a drahý Pán T) Buoh, abyšte zpravili BPRCNTU — Buoh K — se] vyn. K
107 nelžete, prázdných řečí nemluvíte? Však vy, služebníci, věrně slaužíte pánóm svým a služebnice paniem svým, a zase vy že jim žádné křivdy neučiníte, nepřeženete jich, nezadržíte jim nic bez jich vuole? A máte li vy, hospodáři a hospodyně, o svau 165 čeled velikau péči, aby oni Ježíše znali, přikázanie jeho plnili, žádného hřicchu jim svým vědomím nedopauštěli? Jest-li to do vás? Ah, co jest vás tuto, ješto slyšíte a dotýče se vás, avšak duše biedná nic se nesřiedne, než tak, jakž navykli. Co tuto jmenováno hřiechuov, to viem, že se mnohých, a téměř každého dotýče. Nu, 170 mnedle, slyšiece to, polepšíte-li, zpraví te-li cestu Páně, tu vuoli 80a svú? Dajž nám to všem milý, Bože, abychom se zpravili! 793 vyn. RT — 161 nemluvíte] netlacháte N, nemluvíte-li, a co sobě nechcete, také-li toho jiným nečiníte S — Však] Zdali P, A C, A co pak SO — služeb- níci a čeládko, také-li S0 - věrně] právě-li C — 162 svým] vyn. KPRN 162—164 a služebnice ... vuole] nekradete-li jim, děláte-li upřímně a či- níte-li spravedlivě? S — 162 služebnice] vyn. O — svým] vyn. UO — 162 — 164 a zase ... vuolej děláte-li upřímně a činíte-li spravedlivě O — 162 že] vyn. BPRNTU, také C — 163 nečiníte (+ li C) BPRCNTU — nepři- ženete(!) BT — 164 máte] máte-li PC, co S, co pak O — vy snad N — 164 — 165 o svau ... plnili] nečiníte-li jim křivdy, nezadržujete-li jim mzdy jejich, máte-li o ně péči, aby k slovu božímu chodili, přikázaním božím se učili a je plnili a S, nečiníte-li své čeládce žádné křivdy, abyšte jim mzdy jejich nezadržovali, a máte-li o ně péči, abyšte je k slovu božímu posílali přikázaním božím aby se učili a je plnili a O — 165 čeládku C — péči míti B, péči a starost N — 166 žádného se(!) U — jim] vyn. NT — s svým B— svým vědomím] v svém domě vědomě O — neodpustili K, nedopustili PC, nedopauštěli, nepřehlídali N — Jest] Nu, jest S — to medle O — 167 vás, ha N — Ah] Oh PRU, Och NTS, Ach C — Ah ... dotýče se vás] Nebo vím, co jest tu hříchův jmenováno, vím, že se tu z vás každého nětco dotýče O — jest] vyn. P tuto mnoho S - ješto] ješto to N, a U — slyšíte a vyn. S — 167—168 duše .. . nesřiedne] se za to (+ nic O) nestydíte S0 168 bídná a otrtá C — nestředne(!) B, nelekne K, nesřídne (+ ani nepokaje T) PT, nezřídne R, neustejdne C — se nesřiedne] toho k sobě nepřipustí N — nežli vždycky předce O — tak] vyn. U, vždy tak S — navykla K, navykli, tak činí T, ste navykli SO — 168—169 Co ... dotýče] vyn. O — 168 tuto) jest tu S — 169 to] vyn. PRONTUS — mnohých, a] tu S — každého] všech KC — 169—171 Nu ... zpravili] Než, prosím vás, polepšete se, čiňte pokání a proste Pána Boha, ať vám ráčí pomoc svau dáti, tu cestu spraviti O — 169—170 Nu, mnedlej Než, prosím vás S — 170 medle BRTU — polepšíte-li životův N — polepšte se a zpravte tu cestu... S — cestu] tu cestu C — 170—171 tu vuoli... zpravili] I pomáhejž vám milý Pán Bůh, abyšte ji spravili S — 171 svau, ó nevěrní a zlí křesťané?! C — Dajž... zpravili] Nevím (vyn. C). Dajž (+ to N, — vám to T) milý (+ a drahý Pán T) Buoh, abyšte zpravili BPRCNTU — Buoh K — se] vyn. K
Strana 108
108 A když tak bylo, oni jeho tázali: »Ty kto si?« A on odpověděl, že nenie Kristus ani Eliáš ani prorok. I řekli sau jemu: »Pročež tehdy křtíš, poněvadž ty nejsi Kristus?« Pohlediž na tyto zákon- 175 níky! Mluvie Janovi, že on nemá moci žádné křtíti, a sami jie sauce zbaveni; a to sau také samému Bohu činili, když jemu řekli tehdy, když je i vypral z chrámu: »Kterau to mocí činíš?« Vždy tak často mluvievali na Pána Ježíše i na jeho apoštoly, jakož o tom v Skutciech apoštolských psáno, ješto jich tázali, 180 kterau to mocí činie, že Ježíše káží. Tak ť jest vždy bylo od počátka, že ti, kteří sau sami nižádné moci neměli, že sau vždy na jiné utýkali, že moci nemají, jsauce jie sami zbaveni, jakož sau to samému drahému Ježíšovi činili, jakož jest pověděno. Takéž nynie máš, li že ti, kteříž sami žádné moci nemají, 81 185 jsauc zprzněni rozličnými hřiechy, kacieřstvím, svatokupec- 80b 172 když... odpověděl] tak (+ tedy 0) když jim ( Jan O) odepřel SO — že oni B — ho BKPR, se ho N — A on] vyn. U — 173 nenie] nejsem B — prorok] Jeremiáš BPTU, Jeremiáš ani prorok R — I ... jemu] A oni řekli B — I] A oni C, tedy S — I... Pročež] A oni, prý, což PRU, A oni zas (vyn. T): »Což NT, Oni se na něj obořili řka: »Pročež O — sau jemu vyn. S — Pročež] Což B — 174 tedy S — ty] vyn. SO — Kristus ani Eliáš ani prorok C — Pohlediž, věrná duše O — k těmto zákoníkům SO — 175 Mluvili U, Řekli SO — on] vyn. O — jie] té moci O — 176 sauce] byli SO - 176—177 sau také ... tehdy] nikoli Pánem nesejde, že sau to také (jemu O) samému Pánu (vyn. O) činili (učinili 0) SO 176 učinili U — 176—183 když jemu ... činili] vyn.(!) B — 176—177 jemu... z chrámu] sau jemu na onen čas vyhánějícímu je z chrámu mluviti směli: »Prý N — 177 řekli tehdy] ono řekli KPRCTU — když] jako K, nebo když O — z chrámu, oni jemu řekli SO — Prý, kterau PRTU — toto U — 178—180 Vždy ... káží A to (vyn. O) tak (+ potom O) i apoštolům mluvívali SO — 178 mluvili PRCNU — jeho] vyn. PRCNTU — 179 o tom] vyn. PRCNTU - napsáno C — psáno, ješto] napsáno, jako (+ se T) PRTU, napsáno, že se N — jich] apoštolův N — 180 činíte PRNTU — kážete RT — Tak ť] A to O — vždyckny O — bývalo O — počátku světa CO — 181 kteří sau] ješto O — sami] vyn. SO — že sau] vyn. SO — sau [se] K — vždy se SO — na jiné] nad jinými O — utýkali] se utýkali N, utískali T, potřásali SO — 182 žádné moci SO — nemají k dobrému činění O — 182—184 jakož sau ... nemají] vyn. SO — 183 jakož jest pověděno] o čemž již dotknuto N — 184 Takéž] Tak i BKPRONTU — ti] vyn. PRNTU — 185—186 jsauc ... závistí] a rozličných hříchův naplněni, svatokupectví, kacířství, lakomství a závisti O — 185 zprzněnij zpřizněni(!) RT; in marg. A 177 Mk. 11, 28 — 179 Sk. 4, 7 —
108 A když tak bylo, oni jeho tázali: »Ty kto si?« A on odpověděl, že nenie Kristus ani Eliáš ani prorok. I řekli sau jemu: »Pročež tehdy křtíš, poněvadž ty nejsi Kristus?« Pohlediž na tyto zákon- 175 níky! Mluvie Janovi, že on nemá moci žádné křtíti, a sami jie sauce zbaveni; a to sau také samému Bohu činili, když jemu řekli tehdy, když je i vypral z chrámu: »Kterau to mocí činíš?« Vždy tak často mluvievali na Pána Ježíše i na jeho apoštoly, jakož o tom v Skutciech apoštolských psáno, ješto jich tázali, 180 kterau to mocí činie, že Ježíše káží. Tak ť jest vždy bylo od počátka, že ti, kteří sau sami nižádné moci neměli, že sau vždy na jiné utýkali, že moci nemají, jsauce jie sami zbaveni, jakož sau to samému drahému Ježíšovi činili, jakož jest pověděno. Takéž nynie máš, li že ti, kteříž sami žádné moci nemají, 81 185 jsauc zprzněni rozličnými hřiechy, kacieřstvím, svatokupec- 80b 172 když... odpověděl] tak (+ tedy 0) když jim ( Jan O) odepřel SO — že oni B — ho BKPR, se ho N — A on] vyn. U — 173 nenie] nejsem B — prorok] Jeremiáš BPTU, Jeremiáš ani prorok R — I ... jemu] A oni řekli B — I] A oni C, tedy S — I... Pročež] A oni, prý, což PRU, A oni zas (vyn. T): »Což NT, Oni se na něj obořili řka: »Pročež O — sau jemu vyn. S — Pročež] Což B — 174 tedy S — ty] vyn. SO — Kristus ani Eliáš ani prorok C — Pohlediž, věrná duše O — k těmto zákoníkům SO — 175 Mluvili U, Řekli SO — on] vyn. O — jie] té moci O — 176 sauce] byli SO - 176—177 sau také ... tehdy] nikoli Pánem nesejde, že sau to také (jemu O) samému Pánu (vyn. O) činili (učinili 0) SO 176 učinili U — 176—183 když jemu ... činili] vyn.(!) B — 176—177 jemu... z chrámu] sau jemu na onen čas vyhánějícímu je z chrámu mluviti směli: »Prý N — 177 řekli tehdy] ono řekli KPRCTU — když] jako K, nebo když O — z chrámu, oni jemu řekli SO — Prý, kterau PRTU — toto U — 178—180 Vždy ... káží A to (vyn. O) tak (+ potom O) i apoštolům mluvívali SO — 178 mluvili PRCNU — jeho] vyn. PRCNTU — 179 o tom] vyn. PRCNTU - napsáno C — psáno, ješto] napsáno, jako (+ se T) PRTU, napsáno, že se N — jich] apoštolův N — 180 činíte PRNTU — kážete RT — Tak ť] A to O — vždyckny O — bývalo O — počátku světa CO — 181 kteří sau] ješto O — sami] vyn. SO — že sau] vyn. SO — sau [se] K — vždy se SO — na jiné] nad jinými O — utýkali] se utýkali N, utískali T, potřásali SO — 182 žádné moci SO — nemají k dobrému činění O — 182—184 jakož sau ... nemají] vyn. SO — 183 jakož jest pověděno] o čemž již dotknuto N — 184 Takéž] Tak i BKPRONTU — ti] vyn. PRNTU — 185—186 jsauc ... závistí] a rozličných hříchův naplněni, svatokupectví, kacířství, lakomství a závisti O — 185 zprzněnij zpřizněni(!) RT; in marg. A 177 Mk. 11, 28 — 179 Sk. 4, 7 —
Strana 109
109 tvím, lakomstvím, závistí a rozličnými hřiechy, a vždy se pravie mieti moc, a sauce jie zbaveni, a že jiní nemají, a tudy toho dovodie, že svatých miesta držie; ano die svatý Rehoř, že ne miesta ani auřadové činí následovníky svatých, ale životové a ná- 190 sledovánie svatých těch v mraviech, takže ne ten má moc svatého Petra, který miesto i jeho drží, ale kterýž jeho v skutciech ná- sleduje. A toto takoví budau řieci: »A, á, jsau ť odřezanci, nemají moci,« — jsauce jie sami zbaveni. Milý Bože, račiž ty v to sám nazřieti! Oni vždy hledie vyso- 195kého řádu a znamenitého, jako tito zákonníci k Janovi hleděli protože on byl rodu znamenitého, syn kněze a biskupa jeruzalem- ského, a Ježíš zavržený, ze vsi Nazareta a z městečka Betléma, syn Marijin, dievky chudé i a zavržené; nehleděli k němu, jako 82 die skrze Jeremiáše proroka: »Opustili mě, studnici živé vody. 200 a kopali sobě studnice, jenž sau neměly živé vody.« Tak ť se již to proroctvie koná, že tu vždy lidé hledie, kdež jest nětco uroze- 81 připsáno: umazáni — svatokupeckým(!) AP — 186 závistí, užralstvím T — 186— 187 a rozličnými .. . nemají] vyn. SO — 186 rozličnými hřiechy, jinými nepravostmi N 187 a že jiní nemají] vyn. K — a že] domnívají se, že jí N jiní] jíTU tudy] tímto O — 188 dovozují N — že prý N — anoj a S die] i O - ne vyn. SO — 189 místo N — auřadové] řádové C — činí následovníky] nečiní jich S0 život SO — 190 svatých . . . v mraviech jich S0 - v mraviech] mravuov PRNTU — 190—191 takže... Petraj a také nemá ten moci O — svatého ... ale) který drží místo svatého Petra, ale ten SO 191 ale ten N v skutku S — 192 A] Než N, Ale SO — takoví vyn. BC — takoví .. . á] vyn. PRNTUS — takoví .. . jsau ť] naši O — jsau ť Čechové ť jsú B, Tito ť sau R — 192—193 nemají ... zbaveni] neb (poněvadž — O) sau se skutkův jeho odřezali a nic toho nečiní, což jest on činil SO 193 sami] vyn. U — zbaveni, jiným ji odníti usilují N 194 Ó milý NSO- ty] vyn. O — nahlédnauti SO — Oni vždy] Nebo jen vždyckny O 194 195 vysokého ... znamenitého] k vysokým v rodu SO 195 řádu rodu BPRONTU zákonníci vyn. SO — k Janovi] Kajnovi(!) B, k svatému Janovi O — 196 protože on] že S0 — znamenitého] vysokého O — syn kněze a] vyn. SO 197 a Ježíš] ale (4 náš milostivý O) Pán Ježíš byl ode všech SO — opovržený NC — ze vsi] ze vsi zavržený R, z města(!) nebo ze vsi U — z města(!) a z městečka C — 198 Marie BKRONTUS, Panny Marie O — panny, dívky U — chudičké O — nehleděli k němu vyn. S 198 199 nehleděli... proroka] jakož dí prorok svatý O — 199 Jeremiáše] vyn. S — studnice P — 200 a] neb sau O — studnici PUS, jinau studnici O — jenž ... vody] však v ní vody nenalezli SO — živé] čisté PRT — Tak ť] Také K — 201 koná podnes O — tu] vyn. B — vdycky T, 199 Jer. 2, 13 —
109 tvím, lakomstvím, závistí a rozličnými hřiechy, a vždy se pravie mieti moc, a sauce jie zbaveni, a že jiní nemají, a tudy toho dovodie, že svatých miesta držie; ano die svatý Rehoř, že ne miesta ani auřadové činí následovníky svatých, ale životové a ná- 190 sledovánie svatých těch v mraviech, takže ne ten má moc svatého Petra, který miesto i jeho drží, ale kterýž jeho v skutciech ná- sleduje. A toto takoví budau řieci: »A, á, jsau ť odřezanci, nemají moci,« — jsauce jie sami zbaveni. Milý Bože, račiž ty v to sám nazřieti! Oni vždy hledie vyso- 195kého řádu a znamenitého, jako tito zákonníci k Janovi hleděli protože on byl rodu znamenitého, syn kněze a biskupa jeruzalem- ského, a Ježíš zavržený, ze vsi Nazareta a z městečka Betléma, syn Marijin, dievky chudé i a zavržené; nehleděli k němu, jako 82 die skrze Jeremiáše proroka: »Opustili mě, studnici živé vody. 200 a kopali sobě studnice, jenž sau neměly živé vody.« Tak ť se již to proroctvie koná, že tu vždy lidé hledie, kdež jest nětco uroze- 81 připsáno: umazáni — svatokupeckým(!) AP — 186 závistí, užralstvím T — 186— 187 a rozličnými .. . nemají] vyn. SO — 186 rozličnými hřiechy, jinými nepravostmi N 187 a že jiní nemají] vyn. K — a že] domnívají se, že jí N jiní] jíTU tudy] tímto O — 188 dovozují N — že prý N — anoj a S die] i O - ne vyn. SO — 189 místo N — auřadové] řádové C — činí následovníky] nečiní jich S0 život SO — 190 svatých . . . v mraviech jich S0 - v mraviech] mravuov PRNTU — 190—191 takže... Petraj a také nemá ten moci O — svatého ... ale) který drží místo svatého Petra, ale ten SO 191 ale ten N v skutku S — 192 A] Než N, Ale SO — takoví vyn. BC — takoví .. . á] vyn. PRNTUS — takoví .. . jsau ť] naši O — jsau ť Čechové ť jsú B, Tito ť sau R — 192—193 nemají ... zbaveni] neb (poněvadž — O) sau se skutkův jeho odřezali a nic toho nečiní, což jest on činil SO 193 sami] vyn. U — zbaveni, jiným ji odníti usilují N 194 Ó milý NSO- ty] vyn. O — nahlédnauti SO — Oni vždy] Nebo jen vždyckny O 194 195 vysokého ... znamenitého] k vysokým v rodu SO 195 řádu rodu BPRONTU zákonníci vyn. SO — k Janovi] Kajnovi(!) B, k svatému Janovi O — 196 protože on] že S0 — znamenitého] vysokého O — syn kněze a] vyn. SO 197 a Ježíš] ale (4 náš milostivý O) Pán Ježíš byl ode všech SO — opovržený NC — ze vsi] ze vsi zavržený R, z města(!) nebo ze vsi U — z města(!) a z městečka C — 198 Marie BKRONTUS, Panny Marie O — panny, dívky U — chudičké O — nehleděli k němu vyn. S 198 199 nehleděli... proroka] jakož dí prorok svatý O — 199 Jeremiáše] vyn. S — studnice P — 200 a] neb sau O — studnici PUS, jinau studnici O — jenž ... vody] však v ní vody nenalezli SO — živé] čisté PRT — Tak ť] Také K — 201 koná podnes O — tu] vyn. B — vdycky T, 199 Jer. 2, 13 —
Strana 110
110 ného, mocného a znamenitého; ale by ť bylo najlepšie, a jest chudé, od svě ta zavržené, tu ť ucha neztáhnau. Když ť se trefí kazatel nějaký chudý a pravdu ká l že, vyznávaje Pána Ježíše Krista, 205 nikoli to nebude vzácné ani příjemné tomuto lidu, nébrž ještě ť jemu zapovědie a zrušie, mohau-li ť, ti mocní, aby mlčal]. Než pak, jakož jest řečeno a praveno na počátku o tom příští trojím Pána Ježíše Krista, pak již, tuto neděli, pamatuje cierkev svatá čtvrté přieští jeho, drahého Pána Ježíše, jenž přicházie na 210 smrti k svým milým voleným. Protož, li jakož tuto die na po- čátku čtenie svatého: »Ty kto si«, věziž, že na smrti ty, já i každý člověk bude tázán: »Ty kto si?« Ach, běda nám, budeš-li musiti řieci: »Já cizoložník, cizoložnice — já dráč — já laupežník — já křivý svědek — já křivý přísežník — já lájce nešlechetný — já 215 sodomský hřiešník — já nevěstka — já falešnice — já falešník«, a tak dále o jiných hřiešiech, ješto, chtěj nebo nechtěj, musíš to vše pověděti, když ť bude řečeno:»Ty kto si?« A tu li tak ty sám 82b 83a 833 vždyckny O — nětco] co SO — 202 a znamenitého] vyn. SO — by ť to S — mnohem (o mnoho 0) lepší S0 — a jest] jest-li N — 202—203 a jest... zavržené] když jest chudé, musí býti opovržené S0 — 203 od svě«ta) zavržené] v A teprve dodatečně rubrikátorem červeně připsáno in margine; (ta jest odříznuto — zavržené] opo- vržené PRCNTU — tu ť] a také O — neztáhnau] nenakloní CN — 204 a) ješto SO — pravdu boží O — a vyznává Ježíše BKPRONTUSO — Krista [právě] K, vyn. SO — 205 nikoli] vyn. PRNTU — nikoli... příjemné nebude ť to příjemno S, aniž to bude příjemné O — ještě, mohau-li ť, tedy SO — 206 to zapovědí SO — zrušie] zrušiti RT, zkazi to N — mohau-li ť] to S, vyn. O — ti] vyn. TU, tito O — [aby mlčal]] vyn. BKPRCNTUSO — 207 pak] vyn. SO — řečeno a] vyn. NO, prv řečeno a S — praveno vám O — tom] vyn. S — 208 Krista] vyn. BKPRCUSO — 208—209 Pak ... Ježíše] vyn. SO — 208 již ... neděli] tu neděli čtvrtau C — 209 jeho] vyn. BU — Ježíše] vyn. BPRCNU — 210 milým] vyn. BRSO — Protož] Ale (+ pak C) BPRONTUS — 210—211 jakož ... svatého] dí svaté čtení ke všem nám O — 210 tuto] vyn. BPRONTUS — 211 svaté KPRNTUS — 211 — 212 »Ty ... kto si?« vyn. SO — 211 věziž] věřiž B — 212 člověk [hned při hodině smrti] K — člověk] vyn. C — otázán C — nám nebožátkům N, nám bude TO — budeš-li musiti řieci] díš-li (+ ty U) BPRCTUSO, musíš-li odpovědíti N — 213 Já] Já ť sem smilník O — já cizoložnice U, neb cizo- ložnice S0 — já dráč] dráč SO — já laupežník] laupežník PRNTUS, vyn. O — já] lichevník SO — já křivý svědek] vyn. C — 214 já] vyn. N — já křivý přísežník] vyn. CSO — přísežník] lúpežník(!) B — já] vyn. S0 — zlolejce NSO, lejce CT — nešlechetný, hráč O — já] vyn. S — 214—215 já sodomský ... falešník] vyn. O — 215 já falešnice, já falešník] falešná S — já falešník] falešník PRRNU, a falešník T — falešník, [já podvodník, šibal a lhář, nespravedlivý, pokrytec] K — 217 to vše] všecko RS, vyn. 0 — ť]
110 ného, mocného a znamenitého; ale by ť bylo najlepšie, a jest chudé, od svě ta zavržené, tu ť ucha neztáhnau. Když ť se trefí kazatel nějaký chudý a pravdu ká l že, vyznávaje Pána Ježíše Krista, 205 nikoli to nebude vzácné ani příjemné tomuto lidu, nébrž ještě ť jemu zapovědie a zrušie, mohau-li ť, ti mocní, aby mlčal]. Než pak, jakož jest řečeno a praveno na počátku o tom příští trojím Pána Ježíše Krista, pak již, tuto neděli, pamatuje cierkev svatá čtvrté přieští jeho, drahého Pána Ježíše, jenž přicházie na 210 smrti k svým milým voleným. Protož, li jakož tuto die na po- čátku čtenie svatého: »Ty kto si«, věziž, že na smrti ty, já i každý člověk bude tázán: »Ty kto si?« Ach, běda nám, budeš-li musiti řieci: »Já cizoložník, cizoložnice — já dráč — já laupežník — já křivý svědek — já křivý přísežník — já lájce nešlechetný — já 215 sodomský hřiešník — já nevěstka — já falešnice — já falešník«, a tak dále o jiných hřiešiech, ješto, chtěj nebo nechtěj, musíš to vše pověděti, když ť bude řečeno:»Ty kto si?« A tu li tak ty sám 82b 83a 833 vždyckny O — nětco] co SO — 202 a znamenitého] vyn. SO — by ť to S — mnohem (o mnoho 0) lepší S0 — a jest] jest-li N — 202—203 a jest... zavržené] když jest chudé, musí býti opovržené S0 — 203 od svě«ta) zavržené] v A teprve dodatečně rubrikátorem červeně připsáno in margine; (ta jest odříznuto — zavržené] opo- vržené PRCNTU — tu ť] a také O — neztáhnau] nenakloní CN — 204 a) ješto SO — pravdu boží O — a vyznává Ježíše BKPRONTUSO — Krista [právě] K, vyn. SO — 205 nikoli] vyn. PRNTU — nikoli... příjemné nebude ť to příjemno S, aniž to bude příjemné O — ještě, mohau-li ť, tedy SO — 206 to zapovědí SO — zrušie] zrušiti RT, zkazi to N — mohau-li ť] to S, vyn. O — ti] vyn. TU, tito O — [aby mlčal]] vyn. BKPRCNTUSO — 207 pak] vyn. SO — řečeno a] vyn. NO, prv řečeno a S — praveno vám O — tom] vyn. S — 208 Krista] vyn. BKPRCUSO — 208—209 Pak ... Ježíše] vyn. SO — 208 již ... neděli] tu neděli čtvrtau C — 209 jeho] vyn. BU — Ježíše] vyn. BPRCNU — 210 milým] vyn. BRSO — Protož] Ale (+ pak C) BPRONTUS — 210—211 jakož ... svatého] dí svaté čtení ke všem nám O — 210 tuto] vyn. BPRONTUS — 211 svaté KPRNTUS — 211 — 212 »Ty ... kto si?« vyn. SO — 211 věziž] věřiž B — 212 člověk [hned při hodině smrti] K — člověk] vyn. C — otázán C — nám nebožátkům N, nám bude TO — budeš-li musiti řieci] díš-li (+ ty U) BPRCTUSO, musíš-li odpovědíti N — 213 Já] Já ť sem smilník O — já cizoložnice U, neb cizo- ložnice S0 — já dráč] dráč SO — já laupežník] laupežník PRNTUS, vyn. O — já] lichevník SO — já křivý svědek] vyn. C — 214 já] vyn. N — já křivý přísežník] vyn. CSO — přísežník] lúpežník(!) B — já] vyn. S0 — zlolejce NSO, lejce CT — nešlechetný, hráč O — já] vyn. S — 214—215 já sodomský ... falešník] vyn. O — 215 já falešnice, já falešník] falešná S — já falešník] falešník PRRNU, a falešník T — falešník, [já podvodník, šibal a lhář, nespravedlivý, pokrytec] K — 217 to vše] všecko RS, vyn. 0 — ť]
Strana 111
111 a každý z svého vyznánie odsaudíš se na věčné zatracenie. Pakli si dobře Kčinil, také z tvé řeči bude přisauzeno nebeské králov- 220 stvie. Protož, milí křesťané, nyní dokudž jest toho čas, nahlé- dajme sami k sobě řickajíce: »Ty kto si?« A vida ty nebo já do sebe mnoho zlého, hřiechy veliké a hrozné, shlazujmež to svatým pokáním, abychom nebyli z našie řeči odsauzeni. A, pro milého Boha, nezpoléhajtež l na tu ušnau zpověd, 84a 225 když knězi pošepcete! Vězte zajisté, že ta zpověd lehká, ušnie; to teď pošeptánie mnoho náramně lidí zavede o jich spasenie. Zpověd sama v sobě jest velmi dobra, ale, jakož jie lidé požívají, ke všemu zlému se obrátí jim; nebo tento lid, jakž jedne navykli teď k vánociem a k velice noci pošeptati, a s tiem hned k tělu 230 božiemu; a změněnie životuov žádného a v též se hřiechy vždy ti N řečeno] tebe tázáno (otázáno 0) C0 — tu] vyn. SO v ty] vyn. SO 218 a] vyn. SO - vyznání vlastního NT — odsaudí PRCTUSO 219 činil živ byl A — tvé vlastní T, své O přisauzen budeš SO — nebeského B, do nebeského SO 220 ó milí O — křesťané] vyn. O — nyní vyn. ASO - jest] máme SO — toho čas] čas, toho následujme a B — 220 221 přihlídejme N — nahlédajme ... řiekajíce] ptejme se sami sebe říkaje O — — 221 řickajíce] tížice sebe CA tak S0 — 221—222 do sebe] vyn. B 222 a hrozné] vyn. SO - 222—223 shlazujmež... pokáním] čiň pokání z nich S, čiňme pokání O — 222 velikým svatým B — 223 pokáním, plačme na hříchy, modlme se rádi Pánu Bohu, slova božího rádi poslauchejme, a co slyšíme, v skutku to plňme, almužny rádi, a zvlášť domácí víry lidem, kdo máte z čeho, chudým, potřebným dávejme, abychom ... N — abychom nikoli C ~, nebyli sami BPRCTU — z našic řeči] naší řečí PRNTUS, naší vlastní řečí O 224 A] vyn. SO — pro milý Buoh B Boha, milí křesťané O — nezpoléhajte [na samé věření a] K — tu] vyn. N — ušní N, aušní CSO, ušnú, ale ať dím radějí lživau T — 225 když vy O, když vy jednom T pošepcete, a pokání kdes anebo polepšení života T — 225—226 pošepcete ... o jich] šeptáte, nebo taková jest lehká a mnoho jich připravuje o S, po- šeptáte, nebo jest lehká a mnohé připravuje o O — 225 Vězte to CT — že ť jest U — aušní C — 226 zavodí P — a o N — spasenie] duše B, duše při- praví N — 227 Spověd zajisté N, Alevšak zpověď T, Spověd ovšem S, Ačkoli spověď O velmi] vyn. O — dobra [i víra] K — jakž že S0 — požívají] zle užívají SO — 228 ke všemu ... jim] vyn. SO — tento lid... jedne] jsau již lidé O - jediné KNU, jen T, vyn. S — navykl N — 229 vánocům SO - a k veliké noci C — pošeptati knězi (+ nětco S) NS, nětco pošeptati O — a tak S, a pak O — hned jíti N — 229—234 k tělu... po- lepšenic!] k přijímaní svátosti (+ oltářní a O) žádného nečině (neučiní O) napravení života svého, a (+ pak O) hned zase se v též hříchy navracuje (na- vracují 0) SO — 230 božímu a k drahé krvi T — znamení životův změnění C — životuov] zlého života N — žádnéhe [nejni] K, žádného se nevidí N
111 a každý z svého vyznánie odsaudíš se na věčné zatracenie. Pakli si dobře Kčinil, také z tvé řeči bude přisauzeno nebeské králov- 220 stvie. Protož, milí křesťané, nyní dokudž jest toho čas, nahlé- dajme sami k sobě řickajíce: »Ty kto si?« A vida ty nebo já do sebe mnoho zlého, hřiechy veliké a hrozné, shlazujmež to svatým pokáním, abychom nebyli z našie řeči odsauzeni. A, pro milého Boha, nezpoléhajtež l na tu ušnau zpověd, 84a 225 když knězi pošepcete! Vězte zajisté, že ta zpověd lehká, ušnie; to teď pošeptánie mnoho náramně lidí zavede o jich spasenie. Zpověd sama v sobě jest velmi dobra, ale, jakož jie lidé požívají, ke všemu zlému se obrátí jim; nebo tento lid, jakž jedne navykli teď k vánociem a k velice noci pošeptati, a s tiem hned k tělu 230 božiemu; a změněnie životuov žádného a v též se hřiechy vždy ti N řečeno] tebe tázáno (otázáno 0) C0 — tu] vyn. SO v ty] vyn. SO 218 a] vyn. SO - vyznání vlastního NT — odsaudí PRCTUSO 219 činil živ byl A — tvé vlastní T, své O přisauzen budeš SO — nebeského B, do nebeského SO 220 ó milí O — křesťané] vyn. O — nyní vyn. ASO - jest] máme SO — toho čas] čas, toho následujme a B — 220 221 přihlídejme N — nahlédajme ... řiekajíce] ptejme se sami sebe říkaje O — — 221 řickajíce] tížice sebe CA tak S0 — 221—222 do sebe] vyn. B 222 a hrozné] vyn. SO - 222—223 shlazujmež... pokáním] čiň pokání z nich S, čiňme pokání O — 222 velikým svatým B — 223 pokáním, plačme na hříchy, modlme se rádi Pánu Bohu, slova božího rádi poslauchejme, a co slyšíme, v skutku to plňme, almužny rádi, a zvlášť domácí víry lidem, kdo máte z čeho, chudým, potřebným dávejme, abychom ... N — abychom nikoli C ~, nebyli sami BPRCTU — z našic řeči] naší řečí PRNTUS, naší vlastní řečí O 224 A] vyn. SO — pro milý Buoh B Boha, milí křesťané O — nezpoléhajte [na samé věření a] K — tu] vyn. N — ušní N, aušní CSO, ušnú, ale ať dím radějí lživau T — 225 když vy O, když vy jednom T pošepcete, a pokání kdes anebo polepšení života T — 225—226 pošepcete ... o jich] šeptáte, nebo taková jest lehká a mnoho jich připravuje o S, po- šeptáte, nebo jest lehká a mnohé připravuje o O — 225 Vězte to CT — že ť jest U — aušní C — 226 zavodí P — a o N — spasenie] duše B, duše při- praví N — 227 Spověd zajisté N, Alevšak zpověď T, Spověd ovšem S, Ačkoli spověď O velmi] vyn. O — dobra [i víra] K — jakž že S0 — požívají] zle užívají SO — 228 ke všemu ... jim] vyn. SO — tento lid... jedne] jsau již lidé O - jediné KNU, jen T, vyn. S — navykl N — 229 vánocům SO - a k veliké noci C — pošeptati knězi (+ nětco S) NS, nětco pošeptati O — a tak S, a pak O — hned jíti N — 229—234 k tělu... po- lepšenic!] k přijímaní svátosti (+ oltářní a O) žádného nečině (neučiní O) napravení života svého, a (+ pak O) hned zase se v též hříchy navracuje (na- vracují 0) SO — 230 božímu a k drahé krvi T — znamení životův změnění C — životuov] zlého života N — žádnéhe [nejni] K, žádného se nevidí N
Strana 112
112 navracují, ješto l zlé pohřiechu! Takoví, pro milého Boha, ne- 84 choďte k tělu božiemu! Vězte zajisté, že o duše přijdete! Ó milý Bože, co toho tento lid slýchá, kterak se má připravovati k tomu drahému tělu, a nic nenie znamenati žádného polepšenie! Ale 235 shledáte, když bude na smrti, když vaše najpilnějšie hodina přijde, co ť vás proto potká, že nevěříte a netbáte, co se vám praví! Byť bylo lze druhému, ale ť by rád opravil, ii ale pohřiechu bude ť pozdě. A die tu dále: Když se Jan nížil a kořil — »jehož já nejsem 240 hoden rozvázati řeménka obuvi jeho« — co tu miení? Toto: Jeho člověčenstvie jest jako obuv, jenž jest je obul a vzal na božstvie. To ť miení svatý Jan řka: »Nejsem hoden rozvázati«, totiž hoden nejsem o tom ani pomysliti ani praviti, nebo nejsem dostatečen, abych já uměl právě a dokonale o tom mysliti nebo mlu li viti, 85b a] ale NT — hříchy a hanebnosti T — vždy] vyn. B, se(!) zase T — 231 ješto zlé pohřiechu!] vyn. N — Boha vás prosím N — 232 zajisté] vyn. BKPRNT — přijdete zajisté PR, přijdete zajistě! Pravím to ne já, ale svatý Pavel, že takoví všickni půjdau na zahyn u tí (ps.: zahynautí(!), kteří tak nehodně přijímají: ti ť saud a zatracení berau T — Ó] A BKCRU, Ach T — 234 tělu božímu R, tělu a k té drahé krvi (+ boží C) CT — Alevšak to potom T — 235 shledáte] zvíte N, shledáte, že U, shledáte to C, shledají ť to O — vám bude S — po smrti a na smrti R — když vaše najpilnějšie] a nejposlednější S — 235—236 když vaše ... přijde] vyn. O — 235 naj- pilnějšie] poslední N — hodina] potřeba a hodina C, potřeba U — 236 přijde] bude a čas smrti přijde T, bude U — proto] vyn. SO - že] vy S, v tu poslední hodinu, ačkoliv mi O — a netbáte] aniž dbáte SO — se] vyn. O — 237 praví] pro to praví C, oznamuje N, pravím O — Byť... rád] Kdyby (že kdyby O) tehdáž bylo lze (možné C), rád by SO — bylo lze dru- hému] tehdáž nebylo pozdě N — druhému aneb možné T — ale ť by rád] rád by PNU — pohřiechu] že ť S0 — 238 pozdě] zmeškáno N — 239 A die .. . kořil] Ano svatý Jan tak se jest velmi ponížil O — die ... Když] dopovídá dále evangelista, že S — Jan svatý K — kořil řka BPRNTU, kořil, pravě o Pánu Ježíšovi: »On ť jest, kterejž po mně přijíti má, jenž nade mne učiněn jest C — jehož já] vyn. SO — 240 řemen C — u obuvi BRCNUSO — co tu miení?] a to tím mínil O — tu] on tím S — míní skrze tu obuv C — I toto N, Au, toto C, tuto TU — 240—242 Toto ... rozvázati] vyn. SO — 241 svaté člověčenství CN — je] ji R — obul a vzal na] přijal a obul na své drahé N — na božstvie] na své božství C, náboženství(!) RTU — 242 svatý] vyn. R — »Jenž nejsem PRNT — rozvázati] vyn. B, rozvázati řeménka U — totiž] to jest PRNTU, jako by řekl O — 243 o tom] vyn. U, na to SO — ani] vyn. C — mysliti KC — 243—244 pomysliti... o tom] vyn. B — 243 ani praviti] nebo mluviti C, vyn. O — praviti] to (vyn. NT, o tom S) mluviti PRNTUS — 243—244 nebo ... mluviti] vyn. S, bych měl mluviti N — 243 dostatečný KU — 244 nebo] ale B — 245 spo- 853
112 navracují, ješto l zlé pohřiechu! Takoví, pro milého Boha, ne- 84 choďte k tělu božiemu! Vězte zajisté, že o duše přijdete! Ó milý Bože, co toho tento lid slýchá, kterak se má připravovati k tomu drahému tělu, a nic nenie znamenati žádného polepšenie! Ale 235 shledáte, když bude na smrti, když vaše najpilnějšie hodina přijde, co ť vás proto potká, že nevěříte a netbáte, co se vám praví! Byť bylo lze druhému, ale ť by rád opravil, ii ale pohřiechu bude ť pozdě. A die tu dále: Když se Jan nížil a kořil — »jehož já nejsem 240 hoden rozvázati řeménka obuvi jeho« — co tu miení? Toto: Jeho člověčenstvie jest jako obuv, jenž jest je obul a vzal na božstvie. To ť miení svatý Jan řka: »Nejsem hoden rozvázati«, totiž hoden nejsem o tom ani pomysliti ani praviti, nebo nejsem dostatečen, abych já uměl právě a dokonale o tom mysliti nebo mlu li viti, 85b a] ale NT — hříchy a hanebnosti T — vždy] vyn. B, se(!) zase T — 231 ješto zlé pohřiechu!] vyn. N — Boha vás prosím N — 232 zajisté] vyn. BKPRNT — přijdete zajisté PR, přijdete zajistě! Pravím to ne já, ale svatý Pavel, že takoví všickni půjdau na zahyn u tí (ps.: zahynautí(!), kteří tak nehodně přijímají: ti ť saud a zatracení berau T — Ó] A BKCRU, Ach T — 234 tělu božímu R, tělu a k té drahé krvi (+ boží C) CT — Alevšak to potom T — 235 shledáte] zvíte N, shledáte, že U, shledáte to C, shledají ť to O — vám bude S — po smrti a na smrti R — když vaše najpilnějšie] a nejposlednější S — 235—236 když vaše ... přijde] vyn. O — 235 naj- pilnějšie] poslední N — hodina] potřeba a hodina C, potřeba U — 236 přijde] bude a čas smrti přijde T, bude U — proto] vyn. SO - že] vy S, v tu poslední hodinu, ačkoliv mi O — a netbáte] aniž dbáte SO — se] vyn. O — 237 praví] pro to praví C, oznamuje N, pravím O — Byť... rád] Kdyby (že kdyby O) tehdáž bylo lze (možné C), rád by SO — bylo lze dru- hému] tehdáž nebylo pozdě N — druhému aneb možné T — ale ť by rád] rád by PNU — pohřiechu] že ť S0 — 238 pozdě] zmeškáno N — 239 A die .. . kořil] Ano svatý Jan tak se jest velmi ponížil O — die ... Když] dopovídá dále evangelista, že S — Jan svatý K — kořil řka BPRNTU, kořil, pravě o Pánu Ježíšovi: »On ť jest, kterejž po mně přijíti má, jenž nade mne učiněn jest C — jehož já] vyn. SO — 240 řemen C — u obuvi BRCNUSO — co tu miení?] a to tím mínil O — tu] on tím S — míní skrze tu obuv C — I toto N, Au, toto C, tuto TU — 240—242 Toto ... rozvázati] vyn. SO — 241 svaté člověčenství CN — je] ji R — obul a vzal na] přijal a obul na své drahé N — na božstvie] na své božství C, náboženství(!) RTU — 242 svatý] vyn. R — »Jenž nejsem PRNT — rozvázati] vyn. B, rozvázati řeménka U — totiž] to jest PRNTU, jako by řekl O — 243 o tom] vyn. U, na to SO — ani] vyn. C — mysliti KC — 243—244 pomysliti... o tom] vyn. B — 243 ani praviti] nebo mluviti C, vyn. O — praviti] to (vyn. NT, o tom S) mluviti PRNTUS — 243—244 nebo ... mluviti] vyn. S, bych měl mluviti N — 243 dostatečný KU — 244 nebo] ale B — 245 spo- 853
Strana 113
113 2450 tom spojenie, kteréž jest ráčil on učiniti, pravý Buoh a pravý člověk v jedné osobě býti. To ť by nám všetečným mělo usta zacpati, ješto rádi mnozí všetečně budú mluviti. Najlépe nechati toho, ale řieci: »Nejsem já hoden« — a tak milý Buoh, vida naši pokoru, odpustil by nám naše hřiechy a dal by nám nebeské 250 královstvie. Ej, račiž to učiniti, milý Ježíši, drahý! Amen. * jenie] sjednocení Nr on] vyn. SO — učiniti milý, drahý Pán Ježíš, pravý . . . T pravý] vyn. SO 246 v jedné osobě býti] když se pro nás vtělil SO — nám] mnohým B, vám PRNTU — všetečným] všem S, všechněm 0 — vaše usta nectná N — 247 ješto se U — mnozí] vyn. BPRNTUSO — budú mluviti] mluvíte BPRONT, pletete a mluvíte U, ledacos mluvíme († a bez- potřebně se vyptáváme 0) SO — Nejlípe N, Ale nejlépeji jest O — 248 toho] vyn. O, toho na pokoji N — ale] a N — 248—250 ale ... drahý daremného mluvení (vyptávání 0) a milého Boha prositi, aby nám ráčil dáti pokoru srdečnau, hříchy odpustiti, na milost přijíti a do nebeské (své O) slávy vzíti (přijíti O). Čehož mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám O) rač dopo- máhati Pán Bůh náš (+ na věky požehnaný 0) SO — 248 »Ó milý Pane, nejsem N — 249 odpustil by] odpustí PRTU, odpustě CN — naše] vyn. BPRCNT — hřiechy] poklísky N — a] vyn. CN — i nám P, nám i RNT 250 Aj R, I N — Ježíši Kriste T drahý, a dej nám život věčný T, drahý, pro své vtělení a navštívení B, drahej, pro tvé vtělení C — Amen] vyn. PNC — Rokycanova Postilla.
113 2450 tom spojenie, kteréž jest ráčil on učiniti, pravý Buoh a pravý člověk v jedné osobě býti. To ť by nám všetečným mělo usta zacpati, ješto rádi mnozí všetečně budú mluviti. Najlépe nechati toho, ale řieci: »Nejsem já hoden« — a tak milý Buoh, vida naši pokoru, odpustil by nám naše hřiechy a dal by nám nebeské 250 královstvie. Ej, račiž to učiniti, milý Ježíši, drahý! Amen. * jenie] sjednocení Nr on] vyn. SO — učiniti milý, drahý Pán Ježíš, pravý . . . T pravý] vyn. SO 246 v jedné osobě býti] když se pro nás vtělil SO — nám] mnohým B, vám PRNTU — všetečným] všem S, všechněm 0 — vaše usta nectná N — 247 ješto se U — mnozí] vyn. BPRNTUSO — budú mluviti] mluvíte BPRONT, pletete a mluvíte U, ledacos mluvíme († a bez- potřebně se vyptáváme 0) SO — Nejlípe N, Ale nejlépeji jest O — 248 toho] vyn. O, toho na pokoji N — ale] a N — 248—250 ale ... drahý daremného mluvení (vyptávání 0) a milého Boha prositi, aby nám ráčil dáti pokoru srdečnau, hříchy odpustiti, na milost přijíti a do nebeské (své O) slávy vzíti (přijíti O). Čehož mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám O) rač dopo- máhati Pán Bůh náš (+ na věky požehnaný 0) SO — 248 »Ó milý Pane, nejsem N — 249 odpustil by] odpustí PRTU, odpustě CN — naše] vyn. BPRCNT — hřiechy] poklísky N — a] vyn. CN — i nám P, nám i RNT 250 Aj R, I N — Ježíši Kriste T drahý, a dej nám život věčný T, drahý, pro své vtělení a navštívení B, drahej, pro tvé vtělení C — Amen] vyn. PNC — Rokycanova Postilla.
Strana 114
Třetí den před Božím narozením kázaní. (P27b" Napsáno stojí v druhých knihách Mojžíšových, když Pán (P 28a Buoh chtěl dáti zákon a přikázaní svá Židuom, tehdy kázal Mojží- šovi, aby rozkázal synuom izrahelským, aby zmyli raucha svá, aby 5 byli hotovi k třetímu dni. I poněvadž milý Buoh tak byl rozkázal a chtěl tomu, kdy měl dáti zákon svůj Židuom, aby raucha svá zmyli, aby byli hodni přijíti zákon a přikázaní jeho božská, a to aby byli hotovi k třetímu dni: mnohem a nesmírně více již máme učiniti a zmýti raucha svá a býti hotovi k třetímu dni. Nebo třetí 10 den netoliko máme přijíti zákon jako Židé, ale Pána zákona při- jíti máme; i protož potřebí ť jest nám býti hotovu k třetímu dni. Nebo, nesejde-li ť námi, jím ť, tím milým Pánem, nikoli nesejde, ale hotov ť jest a chce se nám dáti. Než pak, které jest to raucho, ješto bychom jej měli zmýti? 15 Ta nevin li nost, které jsme na křtu nabyli. I že ta nevinnost — to raucho — bývá zšpiněno a zmazáno hříchy všednými; nebo nemuože býti, aby člověk rozumu došlý mohl býti bez některého hříchu všedního. Jakož dí Jan miláček: » Díme-li, že hříchu ne- máme, sami se klamáme a pravda v nás není.« I protož musí 20 člověk mýti své raucho, totižto modlitbau a pokáním ty nečistoty a nedostatky, kteříž se přimiesí, prose milého Boha, aby ráčil (P 28a" 1 Třetí... kázaní] Kázaní před Štědrým dnem N — V třetí R — kázaní toto jest U, kázaní toto R, kázaní, vzaté z kněh Mojžíšových T — 2 Mojžíšových toto U — Bůh náš N, Bůh lidu izdrahelskému U — 3 vydati N — kázal] rozkázal NU — 4 rozkázal] poručil N, kázal U zmyli] vyprali N — a aby N — 5 Bůh a Pán všemohaucí T — 6 vydati N — 7 zmyli] vyprali N — 8 a nesmírně] tehdy my N — již] vyn. N — máme to N — 9 učiniti] i zčiniti(!) T — a] ba i T — umyti N — a býti] abychom byli N — hotovu RU — 10 bóhdá netoliko TU, Bůh dá netoliko R — netoliko ... přijíti] k nám se přibližující máme přijíti ne N — 10—11 přijíti máme] vyn. N — 13 a chce] chtíce U — 14 Než pak] Ale že nám povážiti sluší N — jejl je RNTU — měli je(!) R — zmýti] vyprati N — 15 I ta N — I] Než N — 16 zšpiněno] a jest ušpi- něno N — hříchy našimi N — všedními RU — 17 to, aby RNTU — ně- kterého] vyn. N — 18 hříchů všedních N — svatý Jan R — miláček boží NT — 19 zklamáváme R — pravdy N — 21 p o přimiesív Nhvězdička 4 nn. 2 M. 19, 10—11. 18 1 Jan 1, 8 —
Třetí den před Božím narozením kázaní. (P27b" Napsáno stojí v druhých knihách Mojžíšových, když Pán (P 28a Buoh chtěl dáti zákon a přikázaní svá Židuom, tehdy kázal Mojží- šovi, aby rozkázal synuom izrahelským, aby zmyli raucha svá, aby 5 byli hotovi k třetímu dni. I poněvadž milý Buoh tak byl rozkázal a chtěl tomu, kdy měl dáti zákon svůj Židuom, aby raucha svá zmyli, aby byli hodni přijíti zákon a přikázaní jeho božská, a to aby byli hotovi k třetímu dni: mnohem a nesmírně více již máme učiniti a zmýti raucha svá a býti hotovi k třetímu dni. Nebo třetí 10 den netoliko máme přijíti zákon jako Židé, ale Pána zákona při- jíti máme; i protož potřebí ť jest nám býti hotovu k třetímu dni. Nebo, nesejde-li ť námi, jím ť, tím milým Pánem, nikoli nesejde, ale hotov ť jest a chce se nám dáti. Než pak, které jest to raucho, ješto bychom jej měli zmýti? 15 Ta nevin li nost, které jsme na křtu nabyli. I že ta nevinnost — to raucho — bývá zšpiněno a zmazáno hříchy všednými; nebo nemuože býti, aby člověk rozumu došlý mohl býti bez některého hříchu všedního. Jakož dí Jan miláček: » Díme-li, že hříchu ne- máme, sami se klamáme a pravda v nás není.« I protož musí 20 člověk mýti své raucho, totižto modlitbau a pokáním ty nečistoty a nedostatky, kteříž se přimiesí, prose milého Boha, aby ráčil (P 28a" 1 Třetí... kázaní] Kázaní před Štědrým dnem N — V třetí R — kázaní toto jest U, kázaní toto R, kázaní, vzaté z kněh Mojžíšových T — 2 Mojžíšových toto U — Bůh náš N, Bůh lidu izdrahelskému U — 3 vydati N — kázal] rozkázal NU — 4 rozkázal] poručil N, kázal U zmyli] vyprali N — a aby N — 5 Bůh a Pán všemohaucí T — 6 vydati N — 7 zmyli] vyprali N — 8 a nesmírně] tehdy my N — již] vyn. N — máme to N — 9 učiniti] i zčiniti(!) T — a] ba i T — umyti N — a býti] abychom byli N — hotovu RU — 10 bóhdá netoliko TU, Bůh dá netoliko R — netoliko ... přijíti] k nám se přibližující máme přijíti ne N — 10—11 přijíti máme] vyn. N — 13 a chce] chtíce U — 14 Než pak] Ale že nám povážiti sluší N — jejl je RNTU — měli je(!) R — zmýti] vyprati N — 15 I ta N — I] Než N — 16 zšpiněno] a jest ušpi- něno N — hříchy našimi N — všedními RU — 17 to, aby RNTU — ně- kterého] vyn. N — 18 hříchů všedních N — svatý Jan R — miláček boží NT — 19 zklamáváme R — pravdy N — 21 p o přimiesív Nhvězdička 4 nn. 2 M. 19, 10—11. 18 1 Jan 1, 8 —
Strana 115
115 odpustiti, a což muož, také na svém těle za to i utrpení vésti. Než pak, jakož jsem řekl, že to raucho — nevinnost — bývá zmazáno a zšpiněno hříchy všednými. Ale což pak smrtedlnými? 25 Ba, netoliko by to raucho první — ta nevinnost — bylo zmazáno hříchy smrtedlnými, ale bývají lidé skrze hříchy smrtedlné z toho raucha oblaupeni a konečně jeho zbaveni, že nazi zuostávají před boží li tváří. Pomysltež na to všichni, kdo ste padali v smrtedlné (P 28b1 hříchy! Co chcete zmýti, poněvadž nazi zuostáváte? A kterak 30 budete hotovi k třetímu dni, abyšte toho ženicha dočekali v rauše svadebním poctivě? Běda nám, nebožátkuom, málo my se o to staráme pohříchu! Ještě by bylo dobré učiniti s uoniem marno- tratným synem. Když jest byl svůj statek neřádně s nevěstkami strávil, a již náh ostav, svině pásl, s nimi mláta nemohl nasycen 35 býti: šel k otci zase, pokořil se; otec nemohl se zdržeti, ale puzen jsa láskú otcovskú, běžal proti němu, přijal jej na milost, tučné tele zabil, prvním rauchem jej oděl. Tak když bychom my učinili, zlí, hanební synové, a pokořili se Otci svému, milému Bohu, ještě ť by on z své nesmírné božské dobroty nás na milost přijal a prvním 40 rauchem zuodíval. Poprosmež za to milosti jeho svaté, a učiní to! Amen.l * a in marg. tužkou později připsáno: očistiti — prosíc N — ráčil se smilovati a N — 22 za to] vyn. U — utrpení vésti] i utrpěti T 23 Než pak] Ale N — řekl] prvé oznámil N — 24 ušpiněno N, špiněno T — všedními RN — Ale] vyn. N — 25 by] vyn. U — to] vyn. U — 28 padli R — 29 zmýti] vyprati N — zuostáváte] ste N — 31 Ó běda N — nám] vám, běda vám T — 32 dobré] hodné N — 34 nahej N, nahý T — ostal RTU, ostavši N — mlátem N — 35 šel] navrátil se N — otci] kautu(!) — R, otci svému N — pokořil se jemu N — otec] kterýžto N — ale] vyn. U puzen] hnut N — 37 zabil, prsten na ruku dal N — jej] vyn. N — 39 milosti a dobroty T 40 rauchem] to jest ctnostným životem N — Prosmež R — učiní ... Amen] dá všemohúcí Pán Bůh, že se stane R, věřmež, že nám to učiní N, bóhdá ť to učiní a dá nám život věčný. Amen T, Bůh dá ť to učiniti. Amen U 32 nn. Luk. 15. II nn. — 8*
115 odpustiti, a což muož, také na svém těle za to i utrpení vésti. Než pak, jakož jsem řekl, že to raucho — nevinnost — bývá zmazáno a zšpiněno hříchy všednými. Ale což pak smrtedlnými? 25 Ba, netoliko by to raucho první — ta nevinnost — bylo zmazáno hříchy smrtedlnými, ale bývají lidé skrze hříchy smrtedlné z toho raucha oblaupeni a konečně jeho zbaveni, že nazi zuostávají před boží li tváří. Pomysltež na to všichni, kdo ste padali v smrtedlné (P 28b1 hříchy! Co chcete zmýti, poněvadž nazi zuostáváte? A kterak 30 budete hotovi k třetímu dni, abyšte toho ženicha dočekali v rauše svadebním poctivě? Běda nám, nebožátkuom, málo my se o to staráme pohříchu! Ještě by bylo dobré učiniti s uoniem marno- tratným synem. Když jest byl svůj statek neřádně s nevěstkami strávil, a již náh ostav, svině pásl, s nimi mláta nemohl nasycen 35 býti: šel k otci zase, pokořil se; otec nemohl se zdržeti, ale puzen jsa láskú otcovskú, běžal proti němu, přijal jej na milost, tučné tele zabil, prvním rauchem jej oděl. Tak když bychom my učinili, zlí, hanební synové, a pokořili se Otci svému, milému Bohu, ještě ť by on z své nesmírné božské dobroty nás na milost přijal a prvním 40 rauchem zuodíval. Poprosmež za to milosti jeho svaté, a učiní to! Amen.l * a in marg. tužkou později připsáno: očistiti — prosíc N — ráčil se smilovati a N — 22 za to] vyn. U — utrpení vésti] i utrpěti T 23 Než pak] Ale N — řekl] prvé oznámil N — 24 ušpiněno N, špiněno T — všedními RN — Ale] vyn. N — 25 by] vyn. U — to] vyn. U — 28 padli R — 29 zmýti] vyprati N — zuostáváte] ste N — 31 Ó běda N — nám] vám, běda vám T — 32 dobré] hodné N — 34 nahej N, nahý T — ostal RTU, ostavši N — mlátem N — 35 šel] navrátil se N — otci] kautu(!) — R, otci svému N — pokořil se jemu N — otec] kterýžto N — ale] vyn. U puzen] hnut N — 37 zabil, prsten na ruku dal N — jej] vyn. N — 39 milosti a dobroty T 40 rauchem] to jest ctnostným životem N — Prosmež R — učiní ... Amen] dá všemohúcí Pán Bůh, že se stane R, věřmež, že nám to učiní N, bóhdá ť to učiní a dá nám život věčný. Amen T, Bůh dá ť to učiniti. Amen U 32 nn. Luk. 15. II nn. — 8*
Strana 116
Na Štědrý večer kázaní toto. (P 28b2) Dnes na tento den slavný v církvi svaté čtau se i zpívají řeči velmi utěšené na mši i na nešpoře. Nebo na mši takto se začne: »Dnes zvíte, že přijde Pán a spasí ť nás, a ráno uzříte slávu jeho!« 5 I to jest řeč velmi utěšená, a zvláště těm lidem, ješto jsau byli odešli na cestu zatracení; i těm se teď praví, že Pán přijde a spasí je. Druhá řeč na nešpoře bude se také zpívati: »Židovstvo a Jeru- zaleme, nechtějte se báti! Zítra vyjděte, a Pán Buoh bude s vámi!« Židovstvo vykládá se jako chvála a Jeruzalem pokoj. To ti lidé 10 jsau, ješto tento svatý advent chválili sau milého Boha a již jsau vstaupili v pokoj s milým Bohem, již sau se smířili z Bohem skrze pokání svaté. Již se nechtějte báti, že jste hřešili, již jedně vostaňte a želejte právě — Pán ť bude s vámi, a li kto proti vám? Svatý (P 29a1) Bernart v dnešním kázaní dí: »Milá bratří! Kdo ste se právě káli 15a smířili ste se z Bohem a chválili ste milého Boha, děkujíce jemu 1 Nadpis: Na Štědrý ... toto vyn. P — večer] den S0 — toto] u večer N, vyn. SO — 2 Dnes] vyn. S, Nejmilejší přátelé O — tento dnešní S0 — slavný] vyn. O — 3 na mši i na nešpoře] vyn. O — mši svaté T — Nebo ... se začne] A (Nebo O) mše se takto začíná SO — se začne] a tak se mše začne RU, se začíná N, a tak se na mši začne T — 4 Dnes] Dnešní den O — že ť k nám O — Pán Ježíš T — Pán a] vyn. O — spasí ť nás] Spasitel náš RSO — 5 I to jest řeč] Tato řeč jest N — to) co RT — jest to T, jest ta O — lidem] vyn. SO — 6 i] vyn. SO — teď] tedy O — 7 bude se ... zpívati] se spívá O — také] vyn. S — 8 Vzejtra SO — vyjdete N, vejděte T — Buoh] vyn. RSO — 9 Židovstvo... pokoj] Nebo Židovstvo a Jerůzalem vykládá se: Pán bude s vámi S, vyn. O — jako] vyn. U, jako řekl(!) N — sláva a chvála R — 9—10 To ... jsau] V tom se ti lidé vyznamenávají N — 10 jsau] vyn. S — v tento O — chválili sau] chválí SO — a již] že SO — 11 milým Bohem] ním S0 - již... z Bohem] s ním se smířili SO — smířili a v lásku vešli T — z Bohem] s milým Pánem Bohem RT, s ním N — 12 báti toho O — již] vyn. SO — jedně] toliko N, jediné TUO, jedno S — zůstaňte N, vyn. SO — 13 a] vyn. SO — právě] pravdě t(!) R, v pravdě NT, svých hříchův, a tak O — Pán Ježíš T, Pán Bůh O — a kto proti vám?] vyn. N — kdo bude O — proti] i praví(!) RTU — Nebo svatý N, Jako svatý SO — 14 v dnešním .. . dí] praví SO — Milí NTUSO — Kdo] Kteříž SO — 15 z Bohem]
Na Štědrý večer kázaní toto. (P 28b2) Dnes na tento den slavný v církvi svaté čtau se i zpívají řeči velmi utěšené na mši i na nešpoře. Nebo na mši takto se začne: »Dnes zvíte, že přijde Pán a spasí ť nás, a ráno uzříte slávu jeho!« 5 I to jest řeč velmi utěšená, a zvláště těm lidem, ješto jsau byli odešli na cestu zatracení; i těm se teď praví, že Pán přijde a spasí je. Druhá řeč na nešpoře bude se také zpívati: »Židovstvo a Jeru- zaleme, nechtějte se báti! Zítra vyjděte, a Pán Buoh bude s vámi!« Židovstvo vykládá se jako chvála a Jeruzalem pokoj. To ti lidé 10 jsau, ješto tento svatý advent chválili sau milého Boha a již jsau vstaupili v pokoj s milým Bohem, již sau se smířili z Bohem skrze pokání svaté. Již se nechtějte báti, že jste hřešili, již jedně vostaňte a želejte právě — Pán ť bude s vámi, a li kto proti vám? Svatý (P 29a1) Bernart v dnešním kázaní dí: »Milá bratří! Kdo ste se právě káli 15a smířili ste se z Bohem a chválili ste milého Boha, děkujíce jemu 1 Nadpis: Na Štědrý ... toto vyn. P — večer] den S0 — toto] u večer N, vyn. SO — 2 Dnes] vyn. S, Nejmilejší přátelé O — tento dnešní S0 — slavný] vyn. O — 3 na mši i na nešpoře] vyn. O — mši svaté T — Nebo ... se začne] A (Nebo O) mše se takto začíná SO — se začne] a tak se mše začne RU, se začíná N, a tak se na mši začne T — 4 Dnes] Dnešní den O — že ť k nám O — Pán Ježíš T — Pán a] vyn. O — spasí ť nás] Spasitel náš RSO — 5 I to jest řeč] Tato řeč jest N — to) co RT — jest to T, jest ta O — lidem] vyn. SO — 6 i] vyn. SO — teď] tedy O — 7 bude se ... zpívati] se spívá O — také] vyn. S — 8 Vzejtra SO — vyjdete N, vejděte T — Buoh] vyn. RSO — 9 Židovstvo... pokoj] Nebo Židovstvo a Jerůzalem vykládá se: Pán bude s vámi S, vyn. O — jako] vyn. U, jako řekl(!) N — sláva a chvála R — 9—10 To ... jsau] V tom se ti lidé vyznamenávají N — 10 jsau] vyn. S — v tento O — chválili sau] chválí SO — a již] že SO — 11 milým Bohem] ním S0 - již... z Bohem] s ním se smířili SO — smířili a v lásku vešli T — z Bohem] s milým Pánem Bohem RT, s ním N — 12 báti toho O — již] vyn. SO — jedně] toliko N, jediné TUO, jedno S — zůstaňte N, vyn. SO — 13 a] vyn. SO — právě] pravdě t(!) R, v pravdě NT, svých hříchův, a tak O — Pán Ježíš T, Pán Bůh O — a kto proti vám?] vyn. N — kdo bude O — proti] i praví(!) RTU — Nebo svatý N, Jako svatý SO — 14 v dnešním .. . dí] praví SO — Milí NTUSO — Kdo] Kteříž SO — 15 z Bohem]
Strana 117
117 z jeho příští, již se žádného nepřítele nebojte, ale mějte naději, že ť vám dá pomoc proti všem nepřáteluom milý Buoh.« Neb on netoliko jest tehdáž své dary dal a milosti vlil, když se ráčil na- roditi, ale on ťvždycky ty dary obnovuje a dává; a dá nám dnes 20 štědře, tuto noc, i zítra, budeme-li jediné zpuosobeni je přijíti! Učiňmež to, milí křesťané, co dí prorok Amos v IIII. kapitole: »Vyjděte vstříc jako našemu milému bratru«, neb ť jest on naše člověčenství vzal, ano bratr proti bratru rád vyjde. Vyjděme proti němu jako proti králi, jenž nás muože obrániti a obrání proti 25 všem našim nepřáteluom, a naplní se v nás ona řeč Davida, jenž dí: »Nemohl nade mnau nic prospěti nepřítel, neb ť on nás po silní!« Svatý Pavel dí: »Všecko mohu v něm, jenž mě posiluje!« Vyjděme proti němu jakožto proti mistru, jenž nás učí aneb naučí spasitedlným věcem. Ba, ještě vyjděme jemu vstříc jakožto proti 30 lékaři najlepšímu, jenž on všecky neduhy naše zažene, duše naše (P 29a2) svým milým Pánem Bohem T — milého] Pána R — jemu] jeho(!) N — 16 z toho jeho U — již vy N — 17 že ť... Buoh] proti všem nepřátelům mi- lého Bůha (Boha 0) S0 - milý, drahý Pán T — on, drahej Pán N — 18 dal a milosti] vyn. S, v nás O — on t] vyn. N — on ť vždycky] ještě S, po- savad O ty své O 19 a] věřme, že ť O — dá je N — nám bóhdá TU, nám Pán Bůh S0, nám milo» srdný (ps.: milylofrdny) Pán Bůh R, nám jeho milost N — šťastně a štědře SO — 20 v tuto O — i bóhdá vzejtra SO — jediné] jednem T, jen O — jediné . . . přijíti] toliko spůsobni k přijetí jich N — spůsobni (4 k tomu 0) S0 — 21 to] takto S. my takto O — co ... kapitole] vyn. SO — IIII.] třetí N — kapitole řka N, kapitule T — 22 Vejděte T, Vyjděme SO — vstříc jemu O s milému] vyn. SO — bratru] pánu, vyjděme vstříc jemu jako bratru našemu O s on] on to R, vyn. O — 23 na sebe vzal (ráčil vzíti O) SO — ano ... vyjde] vyn. O — vejde T — vejděme T, vyjděme my U, vyjděmež my také S — proti němu] vyn. S, vstříc O — 24 němu, milí křesťa- né T králi a pánu SO, králi a svému milému P. Ježíši T — obrániti a obrání] obhájiti a obrániti R, obrániti a, dá Pán Bůh, obrání N, obrániti a bůhdá obrání U — a obrání] vyn. SO — 25 našim] vyn. O — tak se naplní O, na- plní se Bůh dá RU, naplní se bólidá T — v nás] na nás SO — ona] vyn. SO — svatého Davida R, Davidova SO. 26 nad námi S0 - nic] svítěziti ani co O — prospěti] provésti S0 — náš nepřítel O — on] Pán S, náš Pán Bůh O posilnil RNTU, posilňoval SO — 27 Svatý ... posiluje!«] vyn. SO — něm] mém milém Spasiteli T — posilňuje RTU — 28 Vejděme T — němu, milí křesťané T 28 29 jakožto ... vstříc] vyn. S — 28 učí aneb vyn. RN — anebo jenž U — 29 vejdeme(!) T 30 jenž on] a on od nás S — 30—32 jenž on ... nebude] nebo může od nás odvrátiti všeliké neduhy a uléčiti 26 Snad podle Žalmu 27, 2, 1. — 27 Filip. 4, 13 —
117 z jeho příští, již se žádného nepřítele nebojte, ale mějte naději, že ť vám dá pomoc proti všem nepřáteluom milý Buoh.« Neb on netoliko jest tehdáž své dary dal a milosti vlil, když se ráčil na- roditi, ale on ťvždycky ty dary obnovuje a dává; a dá nám dnes 20 štědře, tuto noc, i zítra, budeme-li jediné zpuosobeni je přijíti! Učiňmež to, milí křesťané, co dí prorok Amos v IIII. kapitole: »Vyjděte vstříc jako našemu milému bratru«, neb ť jest on naše člověčenství vzal, ano bratr proti bratru rád vyjde. Vyjděme proti němu jako proti králi, jenž nás muože obrániti a obrání proti 25 všem našim nepřáteluom, a naplní se v nás ona řeč Davida, jenž dí: »Nemohl nade mnau nic prospěti nepřítel, neb ť on nás po silní!« Svatý Pavel dí: »Všecko mohu v něm, jenž mě posiluje!« Vyjděme proti němu jakožto proti mistru, jenž nás učí aneb naučí spasitedlným věcem. Ba, ještě vyjděme jemu vstříc jakožto proti 30 lékaři najlepšímu, jenž on všecky neduhy naše zažene, duše naše (P 29a2) svým milým Pánem Bohem T — milého] Pána R — jemu] jeho(!) N — 16 z toho jeho U — již vy N — 17 že ť... Buoh] proti všem nepřátelům mi- lého Bůha (Boha 0) S0 - milý, drahý Pán T — on, drahej Pán N — 18 dal a milosti] vyn. S, v nás O — on t] vyn. N — on ť vždycky] ještě S, po- savad O ty své O 19 a] věřme, že ť O — dá je N — nám bóhdá TU, nám Pán Bůh S0, nám milo» srdný (ps.: milylofrdny) Pán Bůh R, nám jeho milost N — šťastně a štědře SO — 20 v tuto O — i bóhdá vzejtra SO — jediné] jednem T, jen O — jediné . . . přijíti] toliko spůsobni k přijetí jich N — spůsobni (4 k tomu 0) S0 — 21 to] takto S. my takto O — co ... kapitole] vyn. SO — IIII.] třetí N — kapitole řka N, kapitule T — 22 Vejděte T, Vyjděme SO — vstříc jemu O s milému] vyn. SO — bratru] pánu, vyjděme vstříc jemu jako bratru našemu O s on] on to R, vyn. O — 23 na sebe vzal (ráčil vzíti O) SO — ano ... vyjde] vyn. O — vejde T — vejděme T, vyjděme my U, vyjděmež my také S — proti němu] vyn. S, vstříc O — 24 němu, milí křesťa- né T králi a pánu SO, králi a svému milému P. Ježíši T — obrániti a obrání] obhájiti a obrániti R, obrániti a, dá Pán Bůh, obrání N, obrániti a bůhdá obrání U — a obrání] vyn. SO — 25 našim] vyn. O — tak se naplní O, na- plní se Bůh dá RU, naplní se bólidá T — v nás] na nás SO — ona] vyn. SO — svatého Davida R, Davidova SO. 26 nad námi S0 - nic] svítěziti ani co O — prospěti] provésti S0 — náš nepřítel O — on] Pán S, náš Pán Bůh O posilnil RNTU, posilňoval SO — 27 Svatý ... posiluje!«] vyn. SO — něm] mém milém Spasiteli T — posilňuje RTU — 28 Vejděme T — němu, milí křesťané T 28 29 jakožto ... vstříc] vyn. S — 28 učí aneb vyn. RN — anebo jenž U — 29 vejdeme(!) T 30 jenž on] a on od nás S — 30—32 jenž on ... nebude] nebo může od nás odvrátiti všeliké neduhy a uléčiti 26 Snad podle Žalmu 27, 2, 1. — 27 Filip. 4, 13 —
Strana 118
118 uzdraví ode všech neduhův, ode všech hříchuov a konečně uléči duše i těla naše, že žádné poškvrny na nich nebude. Vyjděme proti němu jako nevěsta proti ženichovi, jenž, dá-li Buoh, zítra spojíme se s ním, jedauce jeho drahé tělo a pijíce jeho drahú krev, 35 budeme v něm přebývati a on v nás. Ba, vyjděme ještě jemu vstříc jako milému příteli, jenž jsme se s ním smířili skrze svaté pokání. Vyjděme proti němu jako proti saudci spravedlivému, že nám dá za každé vdechnutíčko, za každé pomyšleníčko dobré hojnú odplatu věčnú! 40 A jakož jest jméno jeho Ježíš, a Ježíš se vy lkládá spasení (P 29b1) neb spasitel. Mluví svatý Bernart na Písničkyřka: »Co jest kolivěk těch jmen božích, jakož jest jich mnoho (a zajtra najl prvé mši budau se mnohá jména jmenovati: ono divný, ono silný, ono rádce) — ú, prý, já ta všecka jména ve dvojím sevru; nebo, kdež 45 se kolivěk jmenují ta jména boží, tehdy vždy s jedné strany okazují moc velebnosti boží a s druhé strany dobrotu milosrdenství božího.« neduhy našich hříchův O — 30 odžene S — duše naše] a nás S — 31 ne- duhůch T — neduhův, ode všech] vyn. R — ode všech hříchuov] našich a hříchův S — konečně bůhdá (+ a T) RNTU — 32 že .. . nebude] vyn. S — nebude] nezůstane a nebude T — vejděmež T, vyjděmež také S — 33 němu, milí křesťané T — jako vychází S — 33—34 jako nevěsta ... s ním] tak jako vychází ženich proti nevěstě, a tak se s ním spojíme dne zejtřejšího O — 33 dá-li ... zítra] Bůh dá vzejtra (zejtra U) RU, dá Pán Bůh zejtra N, bóhdá zejtra T, bóhdá dne zejtřejšího S — 34 jeho drahú] vyn. O — drahú] svatau U, vyn. S — krev s(!) kalichu Páně T — 35 a tak budem SO — 35.— 36 ba .. . milému] vyjděmež také proti němu jako proti O — jemu vstříc] jednau proti němu S — 36 milému] vyn. S — smířeli(!) T — 37 vejděme T, vyjděmež také S — že] a on O, že Bůh dá RU, že on N, že bóhdá TS — 38 dá] ráčí dáti O — za každé vdechnutíčko] vyn. O — vnuknutíčko a vdechnu- tíčko R, dechnutíčko N, vzdechnutíčko U — pomyšlení S — 39 odplatu věčnů] odplatu vezmau věčnau R, odplatu v radosti věčné a neskonalé T — a věčnau S0 — 40—44 A jakož ... nebo] Ano, dá-li Pán Bůh, vzejtra uslyšíme mnoho jmen božích vyčítati od toho jména Pán Ježíš, jenž se vykládá spasitel, divný, rádce, silný; a O — 40 jakož] poněvadž N — jest] to S — jeho] vyn. S — a Ježíš] kteréž N, vyn. S — spasení, neb] vyn. S 41 spasitel všemohaucí T — 41—42 Mluví... mnoho (a] A mnoho jest těch jmen božích, jakož hned, dá-li Pán Bůh S — 42 vzejtra S — na[jl prvé] na první RS, nejprvé na NU, nejprvé T — mši svaté N — 43 budau se . . . jmenovati budeme těch jmen mnoho vyčítati S — ono silný] silný S - ono rádce rádce S — 44 ú, prý . . . sevru] vyn. S — au N, i U — ta] tu T — sevru] zavru N — 45 boží] vyn. S — s jedné strany] vyn. O 45 46 okazují... velebnosti] ukazuje se moc a velebnost SO — 46 boží] Pána Boha všemo-
118 uzdraví ode všech neduhův, ode všech hříchuov a konečně uléči duše i těla naše, že žádné poškvrny na nich nebude. Vyjděme proti němu jako nevěsta proti ženichovi, jenž, dá-li Buoh, zítra spojíme se s ním, jedauce jeho drahé tělo a pijíce jeho drahú krev, 35 budeme v něm přebývati a on v nás. Ba, vyjděme ještě jemu vstříc jako milému příteli, jenž jsme se s ním smířili skrze svaté pokání. Vyjděme proti němu jako proti saudci spravedlivému, že nám dá za každé vdechnutíčko, za každé pomyšleníčko dobré hojnú odplatu věčnú! 40 A jakož jest jméno jeho Ježíš, a Ježíš se vy lkládá spasení (P 29b1) neb spasitel. Mluví svatý Bernart na Písničkyřka: »Co jest kolivěk těch jmen božích, jakož jest jich mnoho (a zajtra najl prvé mši budau se mnohá jména jmenovati: ono divný, ono silný, ono rádce) — ú, prý, já ta všecka jména ve dvojím sevru; nebo, kdež 45 se kolivěk jmenují ta jména boží, tehdy vždy s jedné strany okazují moc velebnosti boží a s druhé strany dobrotu milosrdenství božího.« neduhy našich hříchův O — 30 odžene S — duše naše] a nás S — 31 ne- duhůch T — neduhův, ode všech] vyn. R — ode všech hříchuov] našich a hříchův S — konečně bůhdá (+ a T) RNTU — 32 že .. . nebude] vyn. S — nebude] nezůstane a nebude T — vejděmež T, vyjděmež také S — 33 němu, milí křesťané T — jako vychází S — 33—34 jako nevěsta ... s ním] tak jako vychází ženich proti nevěstě, a tak se s ním spojíme dne zejtřejšího O — 33 dá-li ... zítra] Bůh dá vzejtra (zejtra U) RU, dá Pán Bůh zejtra N, bóhdá zejtra T, bóhdá dne zejtřejšího S — 34 jeho drahú] vyn. O — drahú] svatau U, vyn. S — krev s(!) kalichu Páně T — 35 a tak budem SO — 35.— 36 ba .. . milému] vyjděmež také proti němu jako proti O — jemu vstříc] jednau proti němu S — 36 milému] vyn. S — smířeli(!) T — 37 vejděme T, vyjděmež také S — že] a on O, že Bůh dá RU, že on N, že bóhdá TS — 38 dá] ráčí dáti O — za každé vdechnutíčko] vyn. O — vnuknutíčko a vdechnu- tíčko R, dechnutíčko N, vzdechnutíčko U — pomyšlení S — 39 odplatu věčnů] odplatu vezmau věčnau R, odplatu v radosti věčné a neskonalé T — a věčnau S0 — 40—44 A jakož ... nebo] Ano, dá-li Pán Bůh, vzejtra uslyšíme mnoho jmen božích vyčítati od toho jména Pán Ježíš, jenž se vykládá spasitel, divný, rádce, silný; a O — 40 jakož] poněvadž N — jest] to S — jeho] vyn. S — a Ježíš] kteréž N, vyn. S — spasení, neb] vyn. S 41 spasitel všemohaucí T — 41—42 Mluví... mnoho (a] A mnoho jest těch jmen božích, jakož hned, dá-li Pán Bůh S — 42 vzejtra S — na[jl prvé] na první RS, nejprvé na NU, nejprvé T — mši svaté N — 43 budau se . . . jmenovati budeme těch jmen mnoho vyčítati S — ono silný] silný S - ono rádce rádce S — 44 ú, prý . . . sevru] vyn. S — au N, i U — ta] tu T — sevru] zavru N — 45 boží] vyn. S — s jedné strany] vyn. O 45 46 okazují... velebnosti] ukazuje se moc a velebnost SO — 46 boží] Pána Boha všemo-
Strana 119
119 A dí dále svatý Bernart: »A když slyším jmenujíce to jméno Ježíš, tak mi se ihned zdá, jako bych viděl nějakú osobu tichú, pokornú, milostivú, čistú a plnú všech hojných darův a milostí, takže má 50 duše náramně se zraduje a rozveselí, kochajíci se v něm.« Míváte-li vy také to, ha? Běda nám! Naprav nás, milý Bože, abychom uměli a mohli se s chutí poradovati v tom drahém, milém Ježíšovi, našem Pánu, a s ním se vážně obírati, jakož by tobě líbo bylo a našim dušém úžitečno! Amen. haucího T s s druhé... božíhoj milosrdenství jeho O — dobrota(!) U — 47 dí dále] mluví S, praví takto O — A když ... jmenujíce] Já, prej, když uslyším jmenovati O A] A, prej, já S jmenovati RNS — jméno] slovo SO 48 tak] vyn. O hnedky SO—49 čistú ... takže] vší čistoty plnau a tak O — všech . . . milostí] vší hojnosti S — 50 raduje SO — veselí se SO — kochajíce N — něm] svém milém Spasiteli O — 51 Míváte-li ... ha] Také-li pak my tak činíváme O — Míváte... také to] Také-li my to činíme S — Ach, běda nám nebohým S0 - vám U, nám, ba, běda, že kdy křesťané slujem a to jméno Pán Ježíš nadarmo berem! Ale T 51 54 Naprav ... úžitečno] Prosmež tedy milého Pána Boha, ať nám ráčí svau svatau pomoc dáti, ať bychom se mohli (ps.: mohl(!) v tom drahém jménu, Pánu Ježíšovi, radovati a s ním se každého času vážně a radostně obírati. A kd y ž (ps.: kdož(!) tak nábožně učiníme, tedy on ráčí nám dáti zde svau svatau milost a po smrti věčnau radost O — 51 nás všecky T „ Bože] drahý Pán Bůh T — 53 poobírati N 53— 54 jakož .. . úžitečno] Pomáhejž nám všem k tomu blahoslavená svatá — Trojice na věky požehnaná S — 54 bylo, milý (+ náš T) Bože RNT dušém prospěšno a N — Amen] Prosmež za to milosti jeho svaté, ať Pán Bůh všemohaucí naše modlitby a žádosti naše naplniti (sic!) pro Krista, Pána našeho. Amen R, vyn. N, a po smrti v radosti věčné a nebeské se s ním se(!) radovati, totiž svým(!) milým Pánem Bohem, a na tvář jeho krásnau a požehnanau abychom mohli patřiti. O dej nám to, milý, drahý Pane Bože! —
119 A dí dále svatý Bernart: »A když slyším jmenujíce to jméno Ježíš, tak mi se ihned zdá, jako bych viděl nějakú osobu tichú, pokornú, milostivú, čistú a plnú všech hojných darův a milostí, takže má 50 duše náramně se zraduje a rozveselí, kochajíci se v něm.« Míváte-li vy také to, ha? Běda nám! Naprav nás, milý Bože, abychom uměli a mohli se s chutí poradovati v tom drahém, milém Ježíšovi, našem Pánu, a s ním se vážně obírati, jakož by tobě líbo bylo a našim dušém úžitečno! Amen. haucího T s s druhé... božíhoj milosrdenství jeho O — dobrota(!) U — 47 dí dále] mluví S, praví takto O — A když ... jmenujíce] Já, prej, když uslyším jmenovati O A] A, prej, já S jmenovati RNS — jméno] slovo SO 48 tak] vyn. O hnedky SO—49 čistú ... takže] vší čistoty plnau a tak O — všech . . . milostí] vší hojnosti S — 50 raduje SO — veselí se SO — kochajíce N — něm] svém milém Spasiteli O — 51 Míváte-li ... ha] Také-li pak my tak činíváme O — Míváte... také to] Také-li my to činíme S — Ach, běda nám nebohým S0 - vám U, nám, ba, běda, že kdy křesťané slujem a to jméno Pán Ježíš nadarmo berem! Ale T 51 54 Naprav ... úžitečno] Prosmež tedy milého Pána Boha, ať nám ráčí svau svatau pomoc dáti, ať bychom se mohli (ps.: mohl(!) v tom drahém jménu, Pánu Ježíšovi, radovati a s ním se každého času vážně a radostně obírati. A kd y ž (ps.: kdož(!) tak nábožně učiníme, tedy on ráčí nám dáti zde svau svatau milost a po smrti věčnau radost O — 51 nás všecky T „ Bože] drahý Pán Bůh T — 53 poobírati N 53— 54 jakož .. . úžitečno] Pomáhejž nám všem k tomu blahoslavená svatá — Trojice na věky požehnaná S — 54 bylo, milý (+ náš T) Bože RNT dušém prospěšno a N — Amen] Prosmež za to milosti jeho svaté, ať Pán Bůh všemohaucí naše modlitby a žádosti naše naplniti (sic!) pro Krista, Pána našeho. Amen R, vyn. N, a po smrti v radosti věčné a nebeské se s ním se(!) radovati, totiž svým(!) milým Pánem Bohem, a na tvář jeho krásnau a požehnanau abychom mohli patřiti. O dej nám to, milý, drahý Pane Bože! —
Strana 120
Na hod slavný narození Pána Krista. (P 29b2) Najprvé na jitřni kázaní. Tuto dnešní slavnú svatú noc zaznělo jest slovo aneb hlas po- vzněl velmi utěšený a vší radosti a plésaní plný. Jeden tento, kterýž 5 jest mluvil anjel ku pastýřuom řka: »Nechtějte se báti! Aj, zvěstuji 1—2 Na hod... kázaní] Na jitřni, na Boží narození kázaní toto (vyn. NT) RNT, Na jitřni den Božího narození kázaní toto U, Na Boží narození na jitřni kázaní (vyn. 0) SO; potom jsou v Oslova cvan- gelia: Čtení svatého Lukáše v druhé kapitole. I stalo se v těch dnech, vyšlo vyrčení od císaře Augusta, aby popsán byl všecken svět. (To popsání stalo se ponejprvé, když hejtmanem syrským byl Cyrenius.) I šli všickni, aby zapsáni byli, jeden- každý do svého města. Vstaupil pak i Jozef od Kalilé z města Nazaretu do Judstva, do města Da- vidova, jenž slove Betlem (protože byl z domu a z čeledi Davidovy), aby se přiznal s Marijí, za- snaubenau sobě manželkau těhotnau. I přihodilo se, když tam byli, naplnili se dnové Marii, aby porodila. I porodila syna svého prvorozeného a obvinula v plénky jej a do jeslí položila, nebo jinde neměli místa v hospodě. A pastýři byli v kra jině té, ponocujíce a stráž noční držíce nad svým stádem. A ej, anjel Páně postavil se podlé nich a jastnost(!) Páně je obklí- čila. I báli se bázní velikau. I řekl jim anjel Páně: Nebojte se; nebo ej, zvěstuji vám radost velikau, kteráž bude všemu lidu. Nebo se vám narodil dnes Spasitel, jenž jest Kristus Pán, v městě Davidově. A toto vám bude na znamení: Naleznete nemluv- ňátko položené v jeslech. A ej, hned s anjelem stalo se množství rytířstva nebeského, chválících Boha a řkaucích: Sláva na výsostech Bohu a na zemi pokoj, lidem dobrá vůle. — 3 Tuto] Nejmilejší! Tuto S, Přátelé milí! V tuto O — svatú] vyn. SO — aneb nlas povzněl] a nlas SO — 4 a plésaní] vyn. SO — Jeden a to S, vyn. Perikopa v O je z Luk. 2, 1—14. 5 nn. Luk. 2, 10—I1.
Na hod slavný narození Pána Krista. (P 29b2) Najprvé na jitřni kázaní. Tuto dnešní slavnú svatú noc zaznělo jest slovo aneb hlas po- vzněl velmi utěšený a vší radosti a plésaní plný. Jeden tento, kterýž 5 jest mluvil anjel ku pastýřuom řka: »Nechtějte se báti! Aj, zvěstuji 1—2 Na hod... kázaní] Na jitřni, na Boží narození kázaní toto (vyn. NT) RNT, Na jitřni den Božího narození kázaní toto U, Na Boží narození na jitřni kázaní (vyn. 0) SO; potom jsou v Oslova cvan- gelia: Čtení svatého Lukáše v druhé kapitole. I stalo se v těch dnech, vyšlo vyrčení od císaře Augusta, aby popsán byl všecken svět. (To popsání stalo se ponejprvé, když hejtmanem syrským byl Cyrenius.) I šli všickni, aby zapsáni byli, jeden- každý do svého města. Vstaupil pak i Jozef od Kalilé z města Nazaretu do Judstva, do města Da- vidova, jenž slove Betlem (protože byl z domu a z čeledi Davidovy), aby se přiznal s Marijí, za- snaubenau sobě manželkau těhotnau. I přihodilo se, když tam byli, naplnili se dnové Marii, aby porodila. I porodila syna svého prvorozeného a obvinula v plénky jej a do jeslí položila, nebo jinde neměli místa v hospodě. A pastýři byli v kra jině té, ponocujíce a stráž noční držíce nad svým stádem. A ej, anjel Páně postavil se podlé nich a jastnost(!) Páně je obklí- čila. I báli se bázní velikau. I řekl jim anjel Páně: Nebojte se; nebo ej, zvěstuji vám radost velikau, kteráž bude všemu lidu. Nebo se vám narodil dnes Spasitel, jenž jest Kristus Pán, v městě Davidově. A toto vám bude na znamení: Naleznete nemluv- ňátko položené v jeslech. A ej, hned s anjelem stalo se množství rytířstva nebeského, chválících Boha a řkaucích: Sláva na výsostech Bohu a na zemi pokoj, lidem dobrá vůle. — 3 Tuto] Nejmilejší! Tuto S, Přátelé milí! V tuto O — svatú] vyn. SO — aneb nlas povzněl] a nlas SO — 4 a plésaní] vyn. SO — Jeden a to S, vyn. Perikopa v O je z Luk. 2, 1—14. 5 nn. Luk. 2, 10—I1.
Strana 121
121 radost velikau, kteráž bude všemu světu, neb se jest nám dnes narodil Spasitel, jenž jest Kristus Pán, v městě Davidově.« Druhý hlas neb slovo povznělo velmi utěšeně, jenž pastýři mluvili řkauce: »Poď než až do Betlema a vizme to Slovo, které učiněno jest, 10 kteréž nám Pán okázal.« Třetí slovo nebo hlas zvučný povzněl, když jitřní začínána; kněží po všem křesťanství v církvi svaté zpívali: »Poďme, klanějme se Pánu Bohu, zpívajme jemu! Poďme, klanějme i se a padněme před Hospodinem, plačme a kvilme (P 30a1) před tím Pánem, který jest nás stvořil.« To ť ti hlasové vzněli v církvi svaté po všem světě tuto svatú noc. Najprvé ten hlas od anjela božího: »Nechtějte se báti!« Nuže, milí křesťané, nebojtež se svého milého Boha neřádnú bázní, ne- utíkajte před ním, milí křesťané! Však ť se jest nám narodil Spasitel, že ť nás chce spasiti a nechce zatratiti, nechce sauditi ani mstíti, ale 20 odpustiti a věčný život dáti. Nechtějte se báti, neb ť on sám dí: »Neposlal ť jest Buoh Syna svého, aby saudil svět, ale aby svět byl spasen skrze něho.« Uj, neroďte se báti, milí křesťané, neb ť 15 O - tento] vyn. O 5 anjel Páně O — k pastýřům S — Aj] Nebo, ej O — 6 světu] lidu O s námi vám O 8 neb slovo ... velmi] byl to slovo O — povznělo velmi bylo S - kteréž N, jež S v řkauce] vyn. S — 9 vizme uzříme SO které učiněno jest vyn. O 10 kteréž] jež S - ukázal] ozná- mil 80 na 10 11 nebo hlas ... začínána] dnes na jitřni O — 10 zvučný zvučně RNTU, vyn. S — zazněl S 11 když ... začínána] kterýž spívají S se jitřně N — začínána; kněží] kněží začínají RT, začíná; kněží NU — kněží na jitřni S křesťanstvu NUSO 12 zpívali] spívají-li(!) T, vyn. S, spívají O — klanějme se jemu, Pánu ... RTS — Bohu svému TS — spívej(!)U — zpívajme jemu] vyn. SO 13 klanějme se Pánu Bohu U, klanějme se jemu S0 — padněme před Hospodinem] paďnauce před Pánem Bohem naším, kterýž nás stvořil S, padnauce před ním, neboť jest nás stvořil O — kvělme TUS — 14 tím drahým a milým Pánem Bohem T — tím ... stvořil] ním S, ním, aby nás přijal na milost O 15 To t] A tak SO — vzněli v církvi svaté] všudy znějí SO — v tuto SO svatů] vyn. SO — 16 A to nejprvé S0 — ten hlas] tento O — Nuže] Inu O — 17 nechtějte se báti TO - 18 drahý Spasitel T, náš Spasitel O — 19 že] on S0 chce ... zatratiti nechce zatratiti, ale spasiti O — nechce (první)] ne S nechce (druhé)] nechce nás SO - ani nad námi O — 20 Ne- chtějte se báti] Nebojte se, o milí lidé O - báti, milí lidé S — on sám dí] sám Bůh praviti ráčí S, sám Pán Bůh praví O — 21 jest Buoh] sem O — aby svět] aby S0 — 22 byl] vyn. N — Uj] I R, Au U, EjT n. Uj ... křesťané] — 9 n. Luk. 2, 15 12 nn. Podle Ž. 95, 1 a 6— 21 Jan 3, 17 —
121 radost velikau, kteráž bude všemu světu, neb se jest nám dnes narodil Spasitel, jenž jest Kristus Pán, v městě Davidově.« Druhý hlas neb slovo povznělo velmi utěšeně, jenž pastýři mluvili řkauce: »Poď než až do Betlema a vizme to Slovo, které učiněno jest, 10 kteréž nám Pán okázal.« Třetí slovo nebo hlas zvučný povzněl, když jitřní začínána; kněží po všem křesťanství v církvi svaté zpívali: »Poďme, klanějme se Pánu Bohu, zpívajme jemu! Poďme, klanějme i se a padněme před Hospodinem, plačme a kvilme (P 30a1) před tím Pánem, který jest nás stvořil.« To ť ti hlasové vzněli v církvi svaté po všem světě tuto svatú noc. Najprvé ten hlas od anjela božího: »Nechtějte se báti!« Nuže, milí křesťané, nebojtež se svého milého Boha neřádnú bázní, ne- utíkajte před ním, milí křesťané! Však ť se jest nám narodil Spasitel, že ť nás chce spasiti a nechce zatratiti, nechce sauditi ani mstíti, ale 20 odpustiti a věčný život dáti. Nechtějte se báti, neb ť on sám dí: »Neposlal ť jest Buoh Syna svého, aby saudil svět, ale aby svět byl spasen skrze něho.« Uj, neroďte se báti, milí křesťané, neb ť 15 O - tento] vyn. O 5 anjel Páně O — k pastýřům S — Aj] Nebo, ej O — 6 světu] lidu O s námi vám O 8 neb slovo ... velmi] byl to slovo O — povznělo velmi bylo S - kteréž N, jež S v řkauce] vyn. S — 9 vizme uzříme SO které učiněno jest vyn. O 10 kteréž] jež S - ukázal] ozná- mil 80 na 10 11 nebo hlas ... začínána] dnes na jitřni O — 10 zvučný zvučně RNTU, vyn. S — zazněl S 11 když ... začínána] kterýž spívají S se jitřně N — začínána; kněží] kněží začínají RT, začíná; kněží NU — kněží na jitřni S křesťanstvu NUSO 12 zpívali] spívají-li(!) T, vyn. S, spívají O — klanějme se jemu, Pánu ... RTS — Bohu svému TS — spívej(!)U — zpívajme jemu] vyn. SO 13 klanějme se Pánu Bohu U, klanějme se jemu S0 — padněme před Hospodinem] paďnauce před Pánem Bohem naším, kterýž nás stvořil S, padnauce před ním, neboť jest nás stvořil O — kvělme TUS — 14 tím drahým a milým Pánem Bohem T — tím ... stvořil] ním S, ním, aby nás přijal na milost O 15 To t] A tak SO — vzněli v církvi svaté] všudy znějí SO — v tuto SO svatů] vyn. SO — 16 A to nejprvé S0 — ten hlas] tento O — Nuže] Inu O — 17 nechtějte se báti TO - 18 drahý Spasitel T, náš Spasitel O — 19 že] on S0 chce ... zatratiti nechce zatratiti, ale spasiti O — nechce (první)] ne S nechce (druhé)] nechce nás SO - ani nad námi O — 20 Ne- chtějte se báti] Nebojte se, o milí lidé O - báti, milí lidé S — on sám dí] sám Bůh praviti ráčí S, sám Pán Bůh praví O — 21 jest Buoh] sem O — aby svět] aby S0 — 22 byl] vyn. N — Uj] I R, Au U, EjT n. Uj ... křesťané] — 9 n. Luk. 2, 15 12 nn. Podle Ž. 95, 1 a 6— 21 Jan 3, 17 —
Strana 122
122 jest jemu to zvláštní, smilovati se a odpustiti; ale mstíti a do pekla poslati, to ť jest cos' cizího, není ť jemu to zvláštní. A dí 25 tu znamenitě anjel: »Narodil se nám.« Nedí »vám«, pro toto, nebo se jest narodil i anjeluom, aby jich pád napravil, a lidem se narodil, aby smrt od Ijal a věčný život dal. I protož narodil (P 30a2) se nám Spasitel: anjeluom, aby pád jich napravil, a lidem, aby zažena smrt, i dal věčný život; a to ť chce rád, míle dnes učiniti, 30 jedně nesejde-li ť námi! A řekl anjel, že »zvěstuji vám radost velikau.« A zda ť se není z čeho radovati? Pomysl, milý člověče, ano smrt zahnána, nápis shlazen, jímž sme byli zahnáni aneb zapsáni ku peklu, hří- chové odpuštěni, člověčenství naše tak zvelebeno, že v jedné 35 osobě Buch a člověk jest, a povýšeno nade všecky kuory anjelske, a jedně, chceme-li sami, tehdy chce nám dáti nebeské království. Ó nevýmluvná radost! Uj, radujme se, milí křesťané, a nebuď žádný vyvržen dnešní den, aby se neradoval! Mluví Lev papež v dnešním kázaní takto: »Milá bratří! Vy, kdo jste ctně živi a 40 spravedlivě a již ste hříchuov nechali a káli se jich a želeli, již se radujte, že se blíží odplata vaše li hojná! A vy, hříšní, také (P 30b1) Protož se nermuťme S0 — neroďte] nechtějte N — 23 to] vyn. R — zvláštní] vlastní věc NSO — 24 to ť] vyn. SO — jemu to zvláštní] to jeho vlastní N, — to jemu vlastní SO — vzláštní U — 24—25 dí tu znamenitě] jakož dí SO 25 anjel Páně SO — Nebo, prý, narodil se N — 25—26 pro toto ... na- rodil] ale dí znamenitě: nám (+ totiž O) všem lidem SO — 27 se narodil] vyn. SO — aby] vyn. O — smrt od nás N, smrt věčnau O odňal T — dal] navrátil N — 27—29 I protož... život] vyn. SO — 28 i anjelům N — 28—29 aby pád ... život] vyn. N — 29 to ť] vyn. N — on chce O — učiniti] věčnej život lidem dáti N — 30 jednem T. jediné SUO — samými námi NO, s námi(!) S — 31 A řekl ... velikau] vyn. SO — že] vyn. N — velmi velikau R — 32 poradovati S — Pomysli RUS, Pomyslete O — milí křesťané O — 33 nápis] zápis N — zhlazen] smaz n NSO — kterým N — zahnáni aneb] vyn. NSO — napsáni S — 34 zvelebeno a zvejšeno N — 35 člověk ne- rozdílně N — povýšeno] k (vyn. S) tomu (vyn. S) povýšeni budem S0 — 36 jedně] vyn. O, jediné US — budem-li chtíti S, jestliže budem chtíti O — li my N — tehdy] vyn. SO — nebeské] boží SO — 37 Ó] a tam ť bude O — radost na věky neskonalá O — Uj] Oj R, Aj NU, EjT, vyn. S — 37—38 Uj ... neradoval!] Ó milá, věrná duše, nebudiž nalezena dnešní den, aby se neměla radovati! Ano O — 37 radujme se] vyn. S — 38 vyvržen] vyňat N. nalezen S — neměl radovati S — 39 na dnešní kázaní S0 — takto] vyn. S — Milí NSO, vyn. T — Vy, kdo] kteří S0 — živi byli S — 40 spra- vedliví U — již] vyn. SO — ste] vyn. O — nechavše O — káli ... již jich ste želeli SO — již se] se N — 41 že se blíží] již ť jest S, nebo bude O
122 jest jemu to zvláštní, smilovati se a odpustiti; ale mstíti a do pekla poslati, to ť jest cos' cizího, není ť jemu to zvláštní. A dí 25 tu znamenitě anjel: »Narodil se nám.« Nedí »vám«, pro toto, nebo se jest narodil i anjeluom, aby jich pád napravil, a lidem se narodil, aby smrt od Ijal a věčný život dal. I protož narodil (P 30a2) se nám Spasitel: anjeluom, aby pád jich napravil, a lidem, aby zažena smrt, i dal věčný život; a to ť chce rád, míle dnes učiniti, 30 jedně nesejde-li ť námi! A řekl anjel, že »zvěstuji vám radost velikau.« A zda ť se není z čeho radovati? Pomysl, milý člověče, ano smrt zahnána, nápis shlazen, jímž sme byli zahnáni aneb zapsáni ku peklu, hří- chové odpuštěni, člověčenství naše tak zvelebeno, že v jedné 35 osobě Buch a člověk jest, a povýšeno nade všecky kuory anjelske, a jedně, chceme-li sami, tehdy chce nám dáti nebeské království. Ó nevýmluvná radost! Uj, radujme se, milí křesťané, a nebuď žádný vyvržen dnešní den, aby se neradoval! Mluví Lev papež v dnešním kázaní takto: »Milá bratří! Vy, kdo jste ctně živi a 40 spravedlivě a již ste hříchuov nechali a káli se jich a želeli, již se radujte, že se blíží odplata vaše li hojná! A vy, hříšní, také (P 30b1) Protož se nermuťme S0 — neroďte] nechtějte N — 23 to] vyn. R — zvláštní] vlastní věc NSO — 24 to ť] vyn. SO — jemu to zvláštní] to jeho vlastní N, — to jemu vlastní SO — vzláštní U — 24—25 dí tu znamenitě] jakož dí SO 25 anjel Páně SO — Nebo, prý, narodil se N — 25—26 pro toto ... na- rodil] ale dí znamenitě: nám (+ totiž O) všem lidem SO — 27 se narodil] vyn. SO — aby] vyn. O — smrt od nás N, smrt věčnau O odňal T — dal] navrátil N — 27—29 I protož... život] vyn. SO — 28 i anjelům N — 28—29 aby pád ... život] vyn. N — 29 to ť] vyn. N — on chce O — učiniti] věčnej život lidem dáti N — 30 jednem T. jediné SUO — samými námi NO, s námi(!) S — 31 A řekl ... velikau] vyn. SO — že] vyn. N — velmi velikau R — 32 poradovati S — Pomysli RUS, Pomyslete O — milí křesťané O — 33 nápis] zápis N — zhlazen] smaz n NSO — kterým N — zahnáni aneb] vyn. NSO — napsáni S — 34 zvelebeno a zvejšeno N — 35 člověk ne- rozdílně N — povýšeno] k (vyn. S) tomu (vyn. S) povýšeni budem S0 — 36 jedně] vyn. O, jediné US — budem-li chtíti S, jestliže budem chtíti O — li my N — tehdy] vyn. SO — nebeské] boží SO — 37 Ó] a tam ť bude O — radost na věky neskonalá O — Uj] Oj R, Aj NU, EjT, vyn. S — 37—38 Uj ... neradoval!] Ó milá, věrná duše, nebudiž nalezena dnešní den, aby se neměla radovati! Ano O — 37 radujme se] vyn. S — 38 vyvržen] vyňat N. nalezen S — neměl radovati S — 39 na dnešní kázaní S0 — takto] vyn. S — Milí NSO, vyn. T — Vy, kdo] kteří S0 — živi byli S — 40 spra- vedliví U — již] vyn. SO — ste] vyn. O — nechavše O — káli ... již jich ste želeli SO — již se] se N — 41 že se blíží] již ť jest S, nebo bude O
Strana 123
123 radujte se z toho, že milý Buoh přiblížil se k vám a volá vás, abyšte se k němu obrátili, a chce se nad každým smilovati a hříchy jemu všecky odpustiti.« Ó veliká radost! Uj, radujme se, milí křesťané! 45 Druhý hlas nebo řeč povzněla těchto pastýřuov, když jsau mluvili řkauce: »Poďme a vizme to Slovo, kteréž nám Pán okázal!« Příkladem těchto pastýřuov my učiňme a podívajme se tomu Slovu divnému, kteréž jest učinil Pán a ukázal nám! A nahlédnúc uzříme dvoje rození jeho: jedno božské a druhé člověčské. Naj- 50 prvé pohleď a podívaj se tomu jeho rození božskému, jenž se rodí od věčnosti, Buoh z Boha, světlo z světla; a mocí toho jeho rození každý živočich jest živ a má život v tomto světě, mravenek i každá věc v tom jeho rození život má. Jako dí svatý Jan (teď na veliké mši bude čtení): »Což uči i něno jest, v něm život byl«, takže (P 30b2 55 každá včc pod nebem život má v tom jeho rození božském, kterým se rodí od věčnosti Buoh z Boha. Ej, nahlédněme k tomu rození, ale skrovně — tu ť o to nesluší mnoho mysliti, ale až tam budeme, tož to lépe spatříme! naše R — hříšníci SO 42 přiblížil se] přišel SO — a volá] ano volá O— na vás O — 43 jemuj vyn. SO — 44 všecky] vyn. USO — O veliká radost] vyn. O s veliká] nevýmluvná S — radosti N — Aj RN, Ej T, Au U Uj ... křesťané] vyn. SO 45 nebo řeč vyn. O — zazněla S, jest zazněl O — 45—46 když... řkance] mluvících N „46 spolu mluvili SO — Poďme až do Betlema S0- 47 Příkladem ... podívajme se] A to se stalo nám na příklad, abychom i my podivili se O my také S - podivme N — se] vyn.(!) U — 48 kteréž . . . nám] vyn. O - učinil] vyn. S — a] vyn. S — ukázal sám nám U — 49 uzdříme U dvoje] divné U — člověčí R, lidské NSO — 50 pohleďme O — podívaj] podiv N, podívejme O — 50 51 božskému ... rození] vyn.(!) U — 50 jenž jímž O 8 51 a] nebo O rození božskému(!) R — 52 bídném světě S0, světě, a mocí toho jeho rození, jenž se rodí od věčnosti Bůh z Boha, světlo z světla(!) U — mravenec RNU — 52—53 mravenek ... má] vyn. SO — každá věc] ta věc nejmenší N— 53 Jako dí] A píše O — dí] vyn. U — teď] v evangelium S — 53—54 (ted... čtení] v 1. kapitole: Na počátku bylo Slovo a Slovo bylo u Boha a Bůh byl to Slovo. To bylo na počátku u Boha a všecky věci skrze ně učiněny jsau a bez něho nic není učiněno O — 54 bude čtení] vyn. S — čtení svaté R — bíše TU, byl, a život byl světlo lidské O — takž tehdy N — 55 má v něm a S0 — 55—56 kterým ... z Boha) rodíme se všickni k věčnosti O — 56 Buoh z Boha] vyn. S — Ej] Aj RN, Aj (Inu O), milí křesťané SO — 56—59 rození... Druhé, nahlédněme vyn. SO— 57 tu ť o to] neb o tom N — mluviti a mysliti R — tam Pán Bůh dá R, tam bóhdá TU — tam budeme] se tam, dá Pán Bůh, dostaneme N — 58 tož to] tam to brzo U to] vyn. N — spatříme a poznáme N 54 Jan 1, 4
123 radujte se z toho, že milý Buoh přiblížil se k vám a volá vás, abyšte se k němu obrátili, a chce se nad každým smilovati a hříchy jemu všecky odpustiti.« Ó veliká radost! Uj, radujme se, milí křesťané! 45 Druhý hlas nebo řeč povzněla těchto pastýřuov, když jsau mluvili řkauce: »Poďme a vizme to Slovo, kteréž nám Pán okázal!« Příkladem těchto pastýřuov my učiňme a podívajme se tomu Slovu divnému, kteréž jest učinil Pán a ukázal nám! A nahlédnúc uzříme dvoje rození jeho: jedno božské a druhé člověčské. Naj- 50 prvé pohleď a podívaj se tomu jeho rození božskému, jenž se rodí od věčnosti, Buoh z Boha, světlo z světla; a mocí toho jeho rození každý živočich jest živ a má život v tomto světě, mravenek i každá věc v tom jeho rození život má. Jako dí svatý Jan (teď na veliké mši bude čtení): »Což uči i něno jest, v něm život byl«, takže (P 30b2 55 každá včc pod nebem život má v tom jeho rození božském, kterým se rodí od věčnosti Buoh z Boha. Ej, nahlédněme k tomu rození, ale skrovně — tu ť o to nesluší mnoho mysliti, ale až tam budeme, tož to lépe spatříme! naše R — hříšníci SO 42 přiblížil se] přišel SO — a volá] ano volá O— na vás O — 43 jemuj vyn. SO — 44 všecky] vyn. USO — O veliká radost] vyn. O s veliká] nevýmluvná S — radosti N — Aj RN, Ej T, Au U Uj ... křesťané] vyn. SO 45 nebo řeč vyn. O — zazněla S, jest zazněl O — 45—46 když... řkance] mluvících N „46 spolu mluvili SO — Poďme až do Betlema S0- 47 Příkladem ... podívajme se] A to se stalo nám na příklad, abychom i my podivili se O my také S - podivme N — se] vyn.(!) U — 48 kteréž . . . nám] vyn. O - učinil] vyn. S — a] vyn. S — ukázal sám nám U — 49 uzdříme U dvoje] divné U — člověčí R, lidské NSO — 50 pohleďme O — podívaj] podiv N, podívejme O — 50 51 božskému ... rození] vyn.(!) U — 50 jenž jímž O 8 51 a] nebo O rození božskému(!) R — 52 bídném světě S0, světě, a mocí toho jeho rození, jenž se rodí od věčnosti Bůh z Boha, světlo z světla(!) U — mravenec RNU — 52—53 mravenek ... má] vyn. SO — každá věc] ta věc nejmenší N— 53 Jako dí] A píše O — dí] vyn. U — teď] v evangelium S — 53—54 (ted... čtení] v 1. kapitole: Na počátku bylo Slovo a Slovo bylo u Boha a Bůh byl to Slovo. To bylo na počátku u Boha a všecky věci skrze ně učiněny jsau a bez něho nic není učiněno O — 54 bude čtení] vyn. S — čtení svaté R — bíše TU, byl, a život byl světlo lidské O — takž tehdy N — 55 má v něm a S0 — 55—56 kterým ... z Boha) rodíme se všickni k věčnosti O — 56 Buoh z Boha] vyn. S — Ej] Aj RN, Aj (Inu O), milí křesťané SO — 56—59 rození... Druhé, nahlédněme vyn. SO— 57 tu ť o to] neb o tom N — mluviti a mysliti R — tam Pán Bůh dá R, tam bóhdá TU — tam budeme] se tam, dá Pán Bůh, dostaneme N — 58 tož to] tam to brzo U to] vyn. N — spatříme a poznáme N 54 Jan 1, 4
Strana 124
124 Druhé, nahlédněme k jeho rození tělesnému, že ten Buoh 60 všemohaucí, věčný, nesmírný, tak se ráčil velmi ponížiti, pokořiti a dítětem jednoho dne býti, abychom my mocí té jeho malosti rostli v dokonalého muže k věčné slávě. A tak se ráčil s tím naším člověčenstvím spojiti, že na věky věkuov božství nemuože býti odděleno od toho člověčenství, že ani smrt tomu nemohla nic 65 učiniti, aby to rozdělila, že i na kříži jsa mrtev i v hrobě leže vždy byl pravý Buoh a pravý člověk. A tím jeho narozením vedlé těla nám odjal smrt věčnú, nepřítele dábla umdlil a život nám! (P31a!) věčný navrátil. Nahlédněmež k tomu děťátku a podívajme se jemu, ano malé jednoho dne, avšak plné všech daruov, plné všeho 70 umění. Všichni pokladové Ducha svatého a darové v něm skryti a složeni, že všeho toho byl pln, umění, maudrosti, všech darův hned pojednú v té malé osobě jako dnes, sedě na pravici boží na nebi. Nebo, jakož včera ve čtení bylo o tom (napsal svatý Matauš), že anjel mluvil k Jozefovi, když Jozef nevěda, neznaje, 75 nerozuměje, co se děje s tauto drahú Pannú Marijí, ana těhotna a Jozef bál se jí přijíti, až anjel řekl: »Jozefe, synu Davidův, nechtěj se báti vzíti Marie, manželky tvé; nebo což se jest narodilo v ní, 59 že] nebo O — ten] Pán SO, ten drahý Pán T — 60 nesmírný] ne- smrtedlný SO — velmi] vyn. O — pokořiti] vyn. NSO — 61—62 mocí... rostli] v té jeho moci mohli růsti O — 61 malosti] milosti N, mladosti S — 63—64 božství ... odděleno] svého božství nebude děliti SO 63 nemuože býti] nebude N — 64 toho svatého N — že] nebo N, takže S — 64—66 že ani .. . narozením] Ano o tom slýcháváme, že jest ho ani smrt s námi ne- mohla rozlaučiti. A skrze to své narození O — tomu ... člověk] ho nijakž s námi nemohla odděliti S — 65 že i] on zajisté N — sa] sa visel a U 66 jeho] svým NS — 67 odňal T — zemdlil TSO — 68 věčný] vyn. S — 68— 69 a podívajme se jemu] vyn. SO — 68 podivme N — 69 plné všeho] a O — 70 a darové v něm skryti a] sau v něm S0 — 71—72 že všeho ... jako] a jest toho plný všeho hned, pojednau v té své malé postavě, leže v jeslech S, a pojednau jest plný všeho dobrého v té své malé postavě, leže v jeslech O — 72 sedí RT, jako sedě SO — 73 v nebi SO — jakož dí U — 73—74 Nebo... Matauš] Ano sme včera slyšeli ve čtení O — bylo... Matauš] sme slyšeli S — 74 anjel Páně N — když Jozef] kterýžto O — 75 neruz- uměje(!) T, vyn. SO — to děje NS — tau O — ana] ano T, když byla na- lezena O — 76 on Jozf(!) T — bál se] nesměl S, obával se O — přijíti, a že se bál Pána Boha, nechtěl ji pronésti, ale tejně chtěl propustiti, až... N — až anjel řekl] v svau ochranu O — 77 obávati O — své O — 77—78 nebo ... počalo« nebo to, což jest v jejím životě, z Ducha svatého jest O — 77 se jest narodilo] jest S — zrodilo N — v ní ve mně(!) U, v ní, to S — 78 I dí... 76 Mat. 1, 20 —
124 Druhé, nahlédněme k jeho rození tělesnému, že ten Buoh 60 všemohaucí, věčný, nesmírný, tak se ráčil velmi ponížiti, pokořiti a dítětem jednoho dne býti, abychom my mocí té jeho malosti rostli v dokonalého muže k věčné slávě. A tak se ráčil s tím naším člověčenstvím spojiti, že na věky věkuov božství nemuože býti odděleno od toho člověčenství, že ani smrt tomu nemohla nic 65 učiniti, aby to rozdělila, že i na kříži jsa mrtev i v hrobě leže vždy byl pravý Buoh a pravý člověk. A tím jeho narozením vedlé těla nám odjal smrt věčnú, nepřítele dábla umdlil a život nám! (P31a!) věčný navrátil. Nahlédněmež k tomu děťátku a podívajme se jemu, ano malé jednoho dne, avšak plné všech daruov, plné všeho 70 umění. Všichni pokladové Ducha svatého a darové v něm skryti a složeni, že všeho toho byl pln, umění, maudrosti, všech darův hned pojednú v té malé osobě jako dnes, sedě na pravici boží na nebi. Nebo, jakož včera ve čtení bylo o tom (napsal svatý Matauš), že anjel mluvil k Jozefovi, když Jozef nevěda, neznaje, 75 nerozuměje, co se děje s tauto drahú Pannú Marijí, ana těhotna a Jozef bál se jí přijíti, až anjel řekl: »Jozefe, synu Davidův, nechtěj se báti vzíti Marie, manželky tvé; nebo což se jest narodilo v ní, 59 že] nebo O — ten] Pán SO, ten drahý Pán T — 60 nesmírný] ne- smrtedlný SO — velmi] vyn. O — pokořiti] vyn. NSO — 61—62 mocí... rostli] v té jeho moci mohli růsti O — 61 malosti] milosti N, mladosti S — 63—64 božství ... odděleno] svého božství nebude děliti SO 63 nemuože býti] nebude N — 64 toho svatého N — že] nebo N, takže S — 64—66 že ani .. . narozením] Ano o tom slýcháváme, že jest ho ani smrt s námi ne- mohla rozlaučiti. A skrze to své narození O — tomu ... člověk] ho nijakž s námi nemohla odděliti S — 65 že i] on zajisté N — sa] sa visel a U 66 jeho] svým NS — 67 odňal T — zemdlil TSO — 68 věčný] vyn. S — 68— 69 a podívajme se jemu] vyn. SO — 68 podivme N — 69 plné všeho] a O — 70 a darové v něm skryti a] sau v něm S0 — 71—72 že všeho ... jako] a jest toho plný všeho hned, pojednau v té své malé postavě, leže v jeslech S, a pojednau jest plný všeho dobrého v té své malé postavě, leže v jeslech O — 72 sedí RT, jako sedě SO — 73 v nebi SO — jakož dí U — 73—74 Nebo... Matauš] Ano sme včera slyšeli ve čtení O — bylo... Matauš] sme slyšeli S — 74 anjel Páně N — když Jozef] kterýžto O — 75 neruz- uměje(!) T, vyn. SO — to děje NS — tau O — ana] ano T, když byla na- lezena O — 76 on Jozf(!) T — bál se] nesměl S, obával se O — přijíti, a že se bál Pána Boha, nechtěl ji pronésti, ale tejně chtěl propustiti, až... N — až anjel řekl] v svau ochranu O — 77 obávati O — své O — 77—78 nebo ... počalo« nebo to, což jest v jejím životě, z Ducha svatého jest O — 77 se jest narodilo] jest S — zrodilo N — v ní ve mně(!) U, v ní, to S — 78 I dí... 76 Mat. 1, 20 —
Strana 125
125 85 z Ducha svatého jest.« I dí: »což se jest narodilo«, nedí »počalo«; nebo se jest nepočal tak obecným během jako jiní lidé, ale Ducha so svatého jednáním oddělena najčistčí krev v této drahé Panně, a ihned pojednú u celý člověk a pravý Buoh byl jest, tak maudrý, rozumný, všeho umění plný, jako dnes sedě na nebi. Ne jako my: teď bude pachole a pomalu musí se učiti abecedě a dálež dálež; ale on vše znal, uměl, věděl pojednú, to malé děťátko! Pohlediž a podívaj se s těmi pastýři, milý člověče, tomu tak velikému Bohu, jak ť se jest velice ponížil pro tě, a to proto, aby tě zvelebil; chudičkým učiněn, aby tě obohatil; psotu, bídu pod- staupil, ano drahá Panna, jakož světí píší, na holú jej zemi poro- dila! Povážíš-li toho, milý křesťane, poděkuješ-li mu z toho? Ba, 90 podívaj se jemu, tomu pokrmu anjelskému, an již také ráčil krmen býti, ana drahá Panna svými svatými prsy jej krmí! A jako praví, že maličko mléka měla; neb chudička byla, nebylo krmí mnoho, jako jiné mívají. Ba, podívaj se a nahlédni, an se svinul v jeslech (P 31а2) počalo«] vyn. S v zrodilo neb narodilo N - »což jest se počalo« U — 79 on nepočal SO 80 v této] této O — drahé] vyn. SO 81 celý člověk] pravý člověk a celý R — byl] vyn. SO 81 82 tak maudrý, rozumný. vyn. O — 82 rozomný S — umění] dobrého RNTUSO — sedí T — v nebi O — ne tak S0 — my hříšní O — 83 teď] nejprvé O - pachole a] malé pa- chole, potom S0 — musí] bude SO a dálež dálež] až dále a dále U — dálež dálež] čím dále, vždy dále R, dále až dále T, potom (— vždy S0) více a více NSO 84 on] ten to O, on. drahý Pán Ježíš T — uměl] vyn. SO to malé děťátko] vyn. S0 — dítě N — 85 podívaj] podiviž N — těmito NSO — milý člověče] milá křes- ťanská duše O - 86 kterak NSO — 86—87 pro tě... obohatil] vyn. O - pro tebe, ó člověče T — 87 zvelebil... obohatil] od toho vysvobodil S — bídu, chudobu S0 podstaupil, jen aby nás od toho všeho vysvobodil O88 ano] ano ta O, ano ta svatá S - světí] svatí NTU, svatí doktorové S, doktorové O holý R, holé N — porodila] položila, když jest jej porodila O - 89 Nu, povážíš-li S, Inu tedy, povážíme-liž my O - milý křesťane] sobě, milí křesťané O — poděkujeme-liž O — mu] vyn. U, my jemu O - z toho] z toho, ha N, za jeho nesmírné dobrodíní O — 90 podiv N, podívejme O — jemu] vyn. SO — tomu pokornému S0 — an již také] jímžto O — 91 ano NT, a ano U, ano ta S0 — krmila U — jako praví] praví se o ní O — jako praví, že kterak N — 92 mléka v prsách S, mléka v svých svatých prsách O — měla v svých panenských prsech T — velmi chudička N — nebylo] nebo nebylo R— 9293 nebylo ... mívají] a žádných tu jiných krmí nebylo, jako je jiné šestinedělky mívají O — 92 tu krmí S — mnoho] vyn. S — 93 jiné] tyto nynější vytylé s velikými prsy N — mívají, co srdce ráčí, rozličných krmí T — podívaj se a nahlédni] pohlídněte a podívejte se S, pohleďme a podívejme se O — ano S0 — jesličky U — 94 seně RNTSO
125 85 z Ducha svatého jest.« I dí: »což se jest narodilo«, nedí »počalo«; nebo se jest nepočal tak obecným během jako jiní lidé, ale Ducha so svatého jednáním oddělena najčistčí krev v této drahé Panně, a ihned pojednú u celý člověk a pravý Buoh byl jest, tak maudrý, rozumný, všeho umění plný, jako dnes sedě na nebi. Ne jako my: teď bude pachole a pomalu musí se učiti abecedě a dálež dálež; ale on vše znal, uměl, věděl pojednú, to malé děťátko! Pohlediž a podívaj se s těmi pastýři, milý člověče, tomu tak velikému Bohu, jak ť se jest velice ponížil pro tě, a to proto, aby tě zvelebil; chudičkým učiněn, aby tě obohatil; psotu, bídu pod- staupil, ano drahá Panna, jakož světí píší, na holú jej zemi poro- dila! Povážíš-li toho, milý křesťane, poděkuješ-li mu z toho? Ba, 90 podívaj se jemu, tomu pokrmu anjelskému, an již také ráčil krmen býti, ana drahá Panna svými svatými prsy jej krmí! A jako praví, že maličko mléka měla; neb chudička byla, nebylo krmí mnoho, jako jiné mívají. Ba, podívaj se a nahlédni, an se svinul v jeslech (P 31а2) počalo«] vyn. S v zrodilo neb narodilo N - »což jest se počalo« U — 79 on nepočal SO 80 v této] této O — drahé] vyn. SO 81 celý člověk] pravý člověk a celý R — byl] vyn. SO 81 82 tak maudrý, rozumný. vyn. O — 82 rozomný S — umění] dobrého RNTUSO — sedí T — v nebi O — ne tak S0 — my hříšní O — 83 teď] nejprvé O - pachole a] malé pa- chole, potom S0 — musí] bude SO a dálež dálež] až dále a dále U — dálež dálež] čím dále, vždy dále R, dále až dále T, potom (— vždy S0) více a více NSO 84 on] ten to O, on. drahý Pán Ježíš T — uměl] vyn. SO to malé děťátko] vyn. S0 — dítě N — 85 podívaj] podiviž N — těmito NSO — milý člověče] milá křes- ťanská duše O - 86 kterak NSO — 86—87 pro tě... obohatil] vyn. O - pro tebe, ó člověče T — 87 zvelebil... obohatil] od toho vysvobodil S — bídu, chudobu S0 podstaupil, jen aby nás od toho všeho vysvobodil O88 ano] ano ta O, ano ta svatá S - světí] svatí NTU, svatí doktorové S, doktorové O holý R, holé N — porodila] položila, když jest jej porodila O - 89 Nu, povážíš-li S, Inu tedy, povážíme-liž my O - milý křesťane] sobě, milí křesťané O — poděkujeme-liž O — mu] vyn. U, my jemu O - z toho] z toho, ha N, za jeho nesmírné dobrodíní O — 90 podiv N, podívejme O — jemu] vyn. SO — tomu pokornému S0 — an již také] jímžto O — 91 ano NT, a ano U, ano ta S0 — krmila U — jako praví] praví se o ní O — jako praví, že kterak N — 92 mléka v prsách S, mléka v svých svatých prsách O — měla v svých panenských prsech T — velmi chudička N — nebylo] nebo nebylo R— 9293 nebylo ... mívají] a žádných tu jiných krmí nebylo, jako je jiné šestinedělky mívají O — 92 tu krmí S — mnoho] vyn. S — 93 jiné] tyto nynější vytylé s velikými prsy N — mívají, co srdce ráčí, rozličných krmí T — podívaj se a nahlédni] pohlídněte a podívejte se S, pohleďme a podívejme se O — ano S0 — jesličky U — 94 seně RNTSO
Strana 126
126 na ostrém senci, taký u Pán! Ba, podívaj se, nahlédna k tomu (P31b 95 chlebu živému, nebeskému, ano v jeslech leží mezi hovady, ješto ten chléb, to drahé tělo, budeme hodně jísti, duověřme jemu! Nahlédni, ano ten plod božský, nebeský, to ušlechtilé tělce ostrými plénkami obinuto! Jakož píše Gorram ten doktor, že jsau to byly nějaké plénky malé, velmi opovržené, ztrhané, staré 100 a velmi ostré. A nač to učinil? Na to, aby tvé a mé hříchy a ne- čistoty vyčistil a vytřel, lépe nežli ty obuv šatau vytřeš neb jinau nečistotu .Teď ť jest již on, milý Pán, těmi šatkami počal vytírati hnisy a nečistoty tvých hříchuov. Ú, ba, budiž jemu chvála na věky věkuov! 105 Nahlédni k tomuto drahému děťátku, ano pláče, kvílí! Jakož se zpívá v církvi svaté: »Pláče, kvílí nemluvňátko, položené v úzkých jeslech.« A nač to kvílí a pláče? I na to, abychom my jím taký] takovej velikej N, takový TUS, tak drahý O — Pán a Bůh T podiv N — podívaj se . . . nahlédna k] podívejme se O — a nahlédni S — k vyn. NU — 95 nebeskému] vyn. SO — ano] jak O — mezi hovady] uprostřed hovad N — ješto Bůh dá RU, ješto bóhdá TS — 95—98 ješto ... obinuto!] A když tak učiníme a v svých srdcích to rozvážíme, tedy nám to Pán Bůh dá, že budeme jedně to tělo jeho jísti a jeho předrahau krev píti, jemu se důvěřujíce O — 96 ten drahej N — to drahé tělo] v tom drahém těle U, vyn. S — tělo boží, dá Pán Bůh N, tělo Pána Ježíše Krista T — budete U — a Bůh dá, hodně RNTU — 96—98 hodně ... obinuto!] jísti a tu jeho drahau krev píti, neb se jemu důvěříme S — 96 «jísti) vyn. P — dů- věřme se NU — 97 jemu] jeho drahau krev píti T — Nahlédni k němu T — to krásné N — tělce] tělo RNU, děťátko T — 98 plenami N — obvi- nuto RNU — Gorranus R — ten] vyn. N — doktor starý S0 — 99 to] tu S0 — malé] vyn. SO — velmi] vyn. S — malé ... opovržené] velmi malé N — ztrhané] vyn. SO — 100 velmi] vyn. O — A nač... Na to] Proč pak to ten slavný a veliký Pán učinil než proto S, I, medle, proč jest to ten slavný a drahý Pán učinil nežli proto O — nač] proč N — Na to] Proto N, I, na to T — nečistoty] jiné nečistoty O — 101 vyčistil a] vyn. SO — lépeji SO — 101—103 obuv ... Ú, ba] své šaty nebo obuv vytíráš, začež 0 — 101 šatem NU, neb šat S — 101—102 neb jinau nečistotu] vyn. S — 102 Teď] Tak N — jest] pak S — on] vyn. S — milý, drahý Pán Ježíš T — šátky N — 103 hříchův a mých N — Új I RT, Ó N, Au U, vyn. S — ba] vyn. NTS — budiž tedy T, začež buď S — jemu za to N — čest a chvála až O — 104 věkuov] vyn. S0 — 105 I nahlédni T, Nahlídněmež S0 — tomu S0 — drahému Pánu a U — 105—106 Jakož . . . kvílí] vyn.(!) USO — 106 se] vyn. N — v] vyn. N — církev svatá N — to (+ malé O) nemluvňátko SO — položené] vyn. SO — 107 jesličkách O — A nač to] Proč N, I, proč pak (+ tak medle O) SO — I] Au N, než S, jediné O — na to] proto NSO — jím] vyn. NSO,
126 na ostrém senci, taký u Pán! Ba, podívaj se, nahlédna k tomu (P31b 95 chlebu živému, nebeskému, ano v jeslech leží mezi hovady, ješto ten chléb, to drahé tělo, budeme hodně jísti, duověřme jemu! Nahlédni, ano ten plod božský, nebeský, to ušlechtilé tělce ostrými plénkami obinuto! Jakož píše Gorram ten doktor, že jsau to byly nějaké plénky malé, velmi opovržené, ztrhané, staré 100 a velmi ostré. A nač to učinil? Na to, aby tvé a mé hříchy a ne- čistoty vyčistil a vytřel, lépe nežli ty obuv šatau vytřeš neb jinau nečistotu .Teď ť jest již on, milý Pán, těmi šatkami počal vytírati hnisy a nečistoty tvých hříchuov. Ú, ba, budiž jemu chvála na věky věkuov! 105 Nahlédni k tomuto drahému děťátku, ano pláče, kvílí! Jakož se zpívá v církvi svaté: »Pláče, kvílí nemluvňátko, položené v úzkých jeslech.« A nač to kvílí a pláče? I na to, abychom my jím taký] takovej velikej N, takový TUS, tak drahý O — Pán a Bůh T podiv N — podívaj se . . . nahlédna k] podívejme se O — a nahlédni S — k vyn. NU — 95 nebeskému] vyn. SO — ano] jak O — mezi hovady] uprostřed hovad N — ješto Bůh dá RU, ješto bóhdá TS — 95—98 ješto ... obinuto!] A když tak učiníme a v svých srdcích to rozvážíme, tedy nám to Pán Bůh dá, že budeme jedně to tělo jeho jísti a jeho předrahau krev píti, jemu se důvěřujíce O — 96 ten drahej N — to drahé tělo] v tom drahém těle U, vyn. S — tělo boží, dá Pán Bůh N, tělo Pána Ježíše Krista T — budete U — a Bůh dá, hodně RNTU — 96—98 hodně ... obinuto!] jísti a tu jeho drahau krev píti, neb se jemu důvěříme S — 96 «jísti) vyn. P — dů- věřme se NU — 97 jemu] jeho drahau krev píti T — Nahlédni k němu T — to krásné N — tělce] tělo RNU, děťátko T — 98 plenami N — obvi- nuto RNU — Gorranus R — ten] vyn. N — doktor starý S0 — 99 to] tu S0 — malé] vyn. SO — velmi] vyn. S — malé ... opovržené] velmi malé N — ztrhané] vyn. SO — 100 velmi] vyn. O — A nač... Na to] Proč pak to ten slavný a veliký Pán učinil než proto S, I, medle, proč jest to ten slavný a drahý Pán učinil nežli proto O — nač] proč N — Na to] Proto N, I, na to T — nečistoty] jiné nečistoty O — 101 vyčistil a] vyn. SO — lépeji SO — 101—103 obuv ... Ú, ba] své šaty nebo obuv vytíráš, začež 0 — 101 šatem NU, neb šat S — 101—102 neb jinau nečistotu] vyn. S — 102 Teď] Tak N — jest] pak S — on] vyn. S — milý, drahý Pán Ježíš T — šátky N — 103 hříchův a mých N — Új I RT, Ó N, Au U, vyn. S — ba] vyn. NTS — budiž tedy T, začež buď S — jemu za to N — čest a chvála až O — 104 věkuov] vyn. S0 — 105 I nahlédni T, Nahlídněmež S0 — tomu S0 — drahému Pánu a U — 105—106 Jakož . . . kvílí] vyn.(!) USO — 106 se] vyn. N — v] vyn. N — církev svatá N — to (+ malé O) nemluvňátko SO — položené] vyn. SO — 107 jesličkách O — A nač to] Proč N, I, proč pak (+ tak medle O) SO — I] Au N, než S, jediné O — na to] proto NSO — jím] vyn. NSO,
Strana 127
127 byli zbaveni onoho škří i pení zubuov, pláče a kvílení věčného, (P 31b2) kteréž budau míti pekelníci v horaucím pekle! Milí křesťané, povo- 110 bírajte se vážně s tím drahým narozeným Pánem, porozjímajte toho! Lépe ť by bylo se s tím povobírati vážně, nežli těch páteřuov lomcování nesebraně! Chvíli se pomodlte, chvíli se povobírajte s tímto a podívajte se jeho divným díluom řkauc: »Milý Pane, co s' ty tu divného učinil a zjednal nám k našemu spasení, dav 115 nám svého Syna milého!« Dobrá duše, ta ť se umí s ním povobírati právě jako matka věrná s milým děťátkem: umiluje se s ním, ulíbá je; tak volení boží s tímto drahým Pánem, jako by jej před očima měli a viděli. Třetí hlas povzněl: »Podme, klanějme se a padněme před 120 Hospodinem, plačme přede Pánem, který jest nás stvořil.« Učiňtež tak, mili křesťané, abyšte se měli vážně a poctivě před tímto u (P32a1) drahým Pánem, před jeho drahým tělem, klaněli se jemu jako pravému Bohu, chválili jeho, děkovali jemu, jakož včera zpíváno. tím jeho pláčem T - 108 a kvílení věčného] vyn. SO — 109 pekle bez konce N, pekle na věčné věky T — Moji milí S — povobírejmež O — 110 po- rozjímejte sobě N, a rozjímejmež sobě O — 111 toho] toho jeho dobro- dínství T, o něm SO — Lépe ť by bylo] Nebo lépe ť jest N, Nebo daleko lépeji bude S Lépe ... vážně] A bude ť nám to daleko lépeji O — s tím) s ním S 112 lomcování nesebraně] převracení a sem tam přemítaním(!) a daremného brebtání S, sem i tam obracení a daremného brebtání O — nesebrání(!) R — My pak raději chvíli O — pomodlete RUS, pomodleme O 112 113 chvíli ... řkauc] podivíce se jeho mocným dílům a řceme O 113 s tímto] vyn. N, s tímto drahým Pánem T — divným] vyn. S — dílům a skutkům N - Milý] Sám-li(!) T — Pane Bože O — 114 ty] vyn. SO — tu] toto R, to NTUSO — a zjednal... spasení] vyn. O — davši NS, dal U, že si dal O - 115 milého k našemu spasení O —- Dobrá a pobožná O ta] tu U ním] tím O 116 právě] vážně S, tak vážně O — svým milým O — děťátkem] synem R, dítětem S0 — umiluje se s ním] když je umiluje O — 117 ulíbá je, uobímá (ps.: vobima) N — je vyn. TO — tak tak také S, nebo O s tímto... Pánem] tak činívají O — jej vždycky O — 118 svýma očima O — měli a] vyn. O — viděli] na ň hleděli N, viděli, neb jeho řeči v svých srdcích skládají 0 — 119 Třetí... povzněl] vyn. R — hlas, kterýž jest O — zazněl SO se jemu S — 120 před NSO — 120—126 jest nás ... všichni] učinil nebe i zemi. Poďme a klanějme se před jeho drahým tělem, děkujíce jemu a chvá- líce jej jako pravého Boha. Jakož sme dnes ráno na mši spívali: »Díky již vzdávejme O — 120 stvořil] učinil S — Učiňmež N — 121 abychom N — poctivě] uctivě N — 122 jeho svatým a N — aby jste se klaněli TS — jemu] rádi a vážně tomu drahému tělu božímu N — jeho drahau milost T — 123 jemu z jeho dobrodínství T — 123—126 jakož . .. všichni] Na mši
127 byli zbaveni onoho škří i pení zubuov, pláče a kvílení věčného, (P 31b2) kteréž budau míti pekelníci v horaucím pekle! Milí křesťané, povo- 110 bírajte se vážně s tím drahým narozeným Pánem, porozjímajte toho! Lépe ť by bylo se s tím povobírati vážně, nežli těch páteřuov lomcování nesebraně! Chvíli se pomodlte, chvíli se povobírajte s tímto a podívajte se jeho divným díluom řkauc: »Milý Pane, co s' ty tu divného učinil a zjednal nám k našemu spasení, dav 115 nám svého Syna milého!« Dobrá duše, ta ť se umí s ním povobírati právě jako matka věrná s milým děťátkem: umiluje se s ním, ulíbá je; tak volení boží s tímto drahým Pánem, jako by jej před očima měli a viděli. Třetí hlas povzněl: »Podme, klanějme se a padněme před 120 Hospodinem, plačme přede Pánem, který jest nás stvořil.« Učiňtež tak, mili křesťané, abyšte se měli vážně a poctivě před tímto u (P32a1) drahým Pánem, před jeho drahým tělem, klaněli se jemu jako pravému Bohu, chválili jeho, děkovali jemu, jakož včera zpíváno. tím jeho pláčem T - 108 a kvílení věčného] vyn. SO — 109 pekle bez konce N, pekle na věčné věky T — Moji milí S — povobírejmež O — 110 po- rozjímejte sobě N, a rozjímejmež sobě O — 111 toho] toho jeho dobro- dínství T, o něm SO — Lépe ť by bylo] Nebo lépe ť jest N, Nebo daleko lépeji bude S Lépe ... vážně] A bude ť nám to daleko lépeji O — s tím) s ním S 112 lomcování nesebraně] převracení a sem tam přemítaním(!) a daremného brebtání S, sem i tam obracení a daremného brebtání O — nesebrání(!) R — My pak raději chvíli O — pomodlete RUS, pomodleme O 112 113 chvíli ... řkauc] podivíce se jeho mocným dílům a řceme O 113 s tímto] vyn. N, s tímto drahým Pánem T — divným] vyn. S — dílům a skutkům N - Milý] Sám-li(!) T — Pane Bože O — 114 ty] vyn. SO — tu] toto R, to NTUSO — a zjednal... spasení] vyn. O — davši NS, dal U, že si dal O - 115 milého k našemu spasení O —- Dobrá a pobožná O ta] tu U ním] tím O 116 právě] vážně S, tak vážně O — svým milým O — děťátkem] synem R, dítětem S0 — umiluje se s ním] když je umiluje O — 117 ulíbá je, uobímá (ps.: vobima) N — je vyn. TO — tak tak také S, nebo O s tímto... Pánem] tak činívají O — jej vždycky O — 118 svýma očima O — měli a] vyn. O — viděli] na ň hleděli N, viděli, neb jeho řeči v svých srdcích skládají 0 — 119 Třetí... povzněl] vyn. R — hlas, kterýž jest O — zazněl SO se jemu S — 120 před NSO — 120—126 jest nás ... všichni] učinil nebe i zemi. Poďme a klanějme se před jeho drahým tělem, děkujíce jemu a chvá- líce jej jako pravého Boha. Jakož sme dnes ráno na mši spívali: »Díky již vzdávejme O — 120 stvořil] učinil S — Učiňmež N — 121 abychom N — poctivě] uctivě N — 122 jeho svatým a N — aby jste se klaněli TS — jemu] rádi a vážně tomu drahému tělu božímu N — jeho drahau milost T — 123 jemu z jeho dobrodínství T — 123—126 jakož . .. všichni] Na mši
Strana 128
128 Protož počátek našeho vykaupení nábožně pamatujme a radujme 125 se řkúce: »Chvála tobě, Hospodine!«, a na mši dnes též: »Podě- kujmež všichni Pánu Bohu, kterýžto svým narozením vysvobodil nás z dábelské moci,« a dále tomu drahému, milému Bohu zpí- vajme s anjely vždycky: »Sláva na výsosti!« Ej, budiž jemu čest a chvála a císařství na věky věkuov! Ale že tu anjel řekl: »A na zemi pokoj, lidem dobrá vuole.« I dí »dobré vuole« Totiž lidé ti, kteříž mají dobrú vuoli hříchuov nechati, mají vuoli minulých se hříchův věrně káti a do smrti želeti, a mají dobrau vuoli všecka boží přikázaní plniti a svau vuoli všecku k vuoli boží poddati: ti ť mají pokoj s milým Bohem, 135 že ť sau ll se smířili s ním, a milý Buoh již, setrvají-li v tom, nezpomene jim jich hříchuov ku pomstě ani k hanbě, ale jich hříchové přijdau jim k jich veliké cti a dobrému. Nebo tak veliká odplata bude za to, když zde vuoli boží činí, že milý Buoh bude na věky k jich vuoli a budau Boha požívati, jakž sami budau (P 32а2) 130 také dnes bude spíváno: »Díky již všichni vzdávejme S — 125 mši svaté N — též také N, též se spívá T — 127 z od U — a dále ... Bohu] Ale tomuto drahému Pánu SO — dále dím(!) U — milému] Pánu R — 128 Sláva ... Ej] vyn. S, řkauce O — Aj RN — jemu] tobě O — 129 a císařství] vyn. SO — věkuov] vyn. SO — 130 Ale] Nebo U — tu] vyn. SO — řekl] oznámil N — dobré RNTU — 131 I dí ... vuole«] vyn. RNU, jako by (+ takto 0) řekl SO — totiž] vyn. SO — kteříž] ješto U — svých hříchův O — 132 mají vuoli] vyn. S, a O — se hříchův ... káti a] vyn. O — hříchův] vyn. S — jich do smrti S — 133 všecka] vyn. O — boží] jeho SO — 134 k vuoli] pod vuoli N, s vůlí SO — poddati] sjednati S, sjednávati O — již mají O — s milým] svým milým T — 135 že ť] neb N — již vyn. NSO — jestliže setrvají TO — tom dobrém (+ počatém S) NS — 136 jim na věky NS - jejich TUO — hříchův prvních N, hříchův více T — hanbě na věky O — ale ti N — jejich TSO — 137 přijdau] budau S0 — jich] vyn. NSO — 137—138 tak veliká... za to] budau míti velikau odplatu O — 138 když člověk N — zde] vyn. SO — činí] naplní O, učiníme S — že také S — 138—139 že milý ... vnoli] vyn. O — 139 na věky] vyn. S — jich jeho N, jejich S — budau takoví Boha ... N — 140 Milý] Ó milostivý SO — byl kdyby O — pomyslili a na malý] — tak na to myslili, aby na O — kratičký N — 141 zde v tomto světě T jakau] tedy O — vzali takovau R, vzali v nebeské radosti T — takže T drahý] milý R, tak (ten 0) drahý S0 — 142 Buoh] Pán S0 — sám] vyn. SO — jejich S0 — býti ráčil O — věky věkův N, věky v radosti nebeské 128 Luk. 2, 14 — 130 Luk. 2, 14 —
128 Protož počátek našeho vykaupení nábožně pamatujme a radujme 125 se řkúce: »Chvála tobě, Hospodine!«, a na mši dnes též: »Podě- kujmež všichni Pánu Bohu, kterýžto svým narozením vysvobodil nás z dábelské moci,« a dále tomu drahému, milému Bohu zpí- vajme s anjely vždycky: »Sláva na výsosti!« Ej, budiž jemu čest a chvála a císařství na věky věkuov! Ale že tu anjel řekl: »A na zemi pokoj, lidem dobrá vuole.« I dí »dobré vuole« Totiž lidé ti, kteříž mají dobrú vuoli hříchuov nechati, mají vuoli minulých se hříchův věrně káti a do smrti želeti, a mají dobrau vuoli všecka boží přikázaní plniti a svau vuoli všecku k vuoli boží poddati: ti ť mají pokoj s milým Bohem, 135 že ť sau ll se smířili s ním, a milý Buoh již, setrvají-li v tom, nezpomene jim jich hříchuov ku pomstě ani k hanbě, ale jich hříchové přijdau jim k jich veliké cti a dobrému. Nebo tak veliká odplata bude za to, když zde vuoli boží činí, že milý Buoh bude na věky k jich vuoli a budau Boha požívati, jakž sami budau (P 32а2) 130 také dnes bude spíváno: »Díky již všichni vzdávejme S — 125 mši svaté N — též také N, též se spívá T — 127 z od U — a dále ... Bohu] Ale tomuto drahému Pánu SO — dále dím(!) U — milému] Pánu R — 128 Sláva ... Ej] vyn. S, řkauce O — Aj RN — jemu] tobě O — 129 a císařství] vyn. SO — věkuov] vyn. SO — 130 Ale] Nebo U — tu] vyn. SO — řekl] oznámil N — dobré RNTU — 131 I dí ... vuole«] vyn. RNU, jako by (+ takto 0) řekl SO — totiž] vyn. SO — kteříž] ješto U — svých hříchův O — 132 mají vuoli] vyn. S, a O — se hříchův ... káti a] vyn. O — hříchův] vyn. S — jich do smrti S — 133 všecka] vyn. O — boží] jeho SO — 134 k vuoli] pod vuoli N, s vůlí SO — poddati] sjednati S, sjednávati O — již mají O — s milým] svým milým T — 135 že ť] neb N — již vyn. NSO — jestliže setrvají TO — tom dobrém (+ počatém S) NS — 136 jim na věky NS - jejich TUO — hříchův prvních N, hříchův více T — hanbě na věky O — ale ti N — jejich TSO — 137 přijdau] budau S0 — jich] vyn. NSO — 137—138 tak veliká... za to] budau míti velikau odplatu O — 138 když člověk N — zde] vyn. SO — činí] naplní O, učiníme S — že také S — 138—139 že milý ... vnoli] vyn. O — 139 na věky] vyn. S — jich jeho N, jejich S — budau takoví Boha ... N — 140 Milý] Ó milostivý SO — byl kdyby O — pomyslili a na malý] — tak na to myslili, aby na O — kratičký N — 141 zde v tomto světě T jakau] tedy O — vzali takovau R, vzali v nebeské radosti T — takže T drahý] milý R, tak (ten 0) drahý S0 — 142 Buoh] Pán S0 — sám] vyn. SO — jejich S0 — býti ráčil O — věky věkův N, věky v radosti nebeské 128 Luk. 2, 14 — 130 Luk. 2, 14 —
Strana 129
129 140 chtíti. Milý Bože, by na to lidé pomyslili a na malý, krátký čas vuoli boží zde plnili, jakau by odplatu za to vzali, že by drahý Bubh sám k jich vnoli byl na věky! Dajž nám to, milý, drahý Bože! * to všem N — Dajž... Božej Račiž nám k tomu dopomáhati blaho- T slavená svatá Trojice, Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý na věky věkův požehnaný! Amen O — to... Bože] ten aumysl, všemohaucí, věčný Pane Bože, ať bychom tě z myslí svých na věky nevypauštěli! Čehož mně i vám všem dopomáhcj Pán Bůh náš na věky požehnaný! Amen S — milý, drahý) vyn. N — Bože] Pán Bůh! Amen R, Bůh! Amen U, Pane Bože náš! N, Bože, a račiž mně i vám dopomoci svatá a nerozdílná Trojice do té věčné radosti, Buli Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný! Amen — T Rokycanova Postilla
129 140 chtíti. Milý Bože, by na to lidé pomyslili a na malý, krátký čas vuoli boží zde plnili, jakau by odplatu za to vzali, že by drahý Bubh sám k jich vnoli byl na věky! Dajž nám to, milý, drahý Bože! * to všem N — Dajž... Božej Račiž nám k tomu dopomáhati blaho- T slavená svatá Trojice, Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý na věky věkův požehnaný! Amen O — to... Bože] ten aumysl, všemohaucí, věčný Pane Bože, ať bychom tě z myslí svých na věky nevypauštěli! Čehož mně i vám všem dopomáhcj Pán Bůh náš na věky požehnaný! Amen S — milý, drahý) vyn. N — Bože] Pán Bůh! Amen R, Bůh! Amen U, Pane Bože náš! N, Bože, a račiž mně i vám dopomoci svatá a nerozdílná Trojice do té věčné radosti, Buli Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný! Amen — T Rokycanova Postilla
Strana 130
Na Boží narození. Epištola svatého Pavla k Židuom v I. kapitole. Mnohými duovody a obyčeji někdy Buoh mluvíval kotcům v prorocích; najposléze 5pak v těchto dnech mluvil jest nám skrze Syna svého, kteréhožto ustanovil dědicem všech věcí, skrze kterého učinil i věky.ll Který, když jest byl blesk slávy a zpuosob- nost podstaty jeho, nesa všecky věci slovem 10moci své, očištění hříchův učiniv, sedí na pravici velebnosti na výsosti; tím lepší nad anjely učiněn jest, čím rozdílnějí nad ně jméno obdržel. Nebo kterému jest kdy ře- čeno z anjeluov: Syn muoj jsi ty, já dnes 15porodil jsem tě? A opět: Já jemu budu za otce a on mně bude za syna? A opět, kdy uvodí prvorozeného na okršlek zemský, dí: I kla- nějte se jemu všichni anjelé boží. A k anje- luom zajisté dí: Kteříž činí anjely své duchy 20a služebníky své plamen ohnivý. Ale k Synu: Stolice tvá, Bože, na věky věkuov, prut pra- (P 32b1) 1 Toto kázání v B je až na prvním místě mezi kázáními svátečními; proto v B: Počínají se kázaní o svátcích. A najprvé o Narození Pána Jezukrista: v R je toto kázání i na tomto místě, ale po druhé na témž místě jako v B; varianty z tohoto druhého kázání na týž den v rkpise R jsou označeny značkou Ra, kdežto první text je značen R — 1 Na Boží narození] Na hod (den Ra) Božieho narození kázaní ( F toto Ra) KRRaC, Druhé kázaní. Na velkém kázaní S, Na druhé mši kázaní O — 2—30 Epištola ... nezhynau] vyn. BKRRaCSO — 2 kapitule T — 3 mnohými obyčeji NTU — Kotcůmp o tom(!) P — 4—29 naj- posléze ... ty již jsi] Konec U — 8 když jest byl] sa NT — spůsoba NT — 13 jméno dědičně N — obdržel] odělil(!) T — 17 země NT — I] vyn. N 19 Kterýž NT — 20 k Synu dí N — 21 prut] metla NT — 22 prut] metla 3 nn. Žid. 1. 112.
Na Boží narození. Epištola svatého Pavla k Židuom v I. kapitole. Mnohými duovody a obyčeji někdy Buoh mluvíval kotcům v prorocích; najposléze 5pak v těchto dnech mluvil jest nám skrze Syna svého, kteréhožto ustanovil dědicem všech věcí, skrze kterého učinil i věky.ll Který, když jest byl blesk slávy a zpuosob- nost podstaty jeho, nesa všecky věci slovem 10moci své, očištění hříchův učiniv, sedí na pravici velebnosti na výsosti; tím lepší nad anjely učiněn jest, čím rozdílnějí nad ně jméno obdržel. Nebo kterému jest kdy ře- čeno z anjeluov: Syn muoj jsi ty, já dnes 15porodil jsem tě? A opět: Já jemu budu za otce a on mně bude za syna? A opět, kdy uvodí prvorozeného na okršlek zemský, dí: I kla- nějte se jemu všichni anjelé boží. A k anje- luom zajisté dí: Kteříž činí anjely své duchy 20a služebníky své plamen ohnivý. Ale k Synu: Stolice tvá, Bože, na věky věkuov, prut pra- (P 32b1) 1 Toto kázání v B je až na prvním místě mezi kázáními svátečními; proto v B: Počínají se kázaní o svátcích. A najprvé o Narození Pána Jezukrista: v R je toto kázání i na tomto místě, ale po druhé na témž místě jako v B; varianty z tohoto druhého kázání na týž den v rkpise R jsou označeny značkou Ra, kdežto první text je značen R — 1 Na Boží narození] Na hod (den Ra) Božieho narození kázaní ( F toto Ra) KRRaC, Druhé kázaní. Na velkém kázaní S, Na druhé mši kázaní O — 2—30 Epištola ... nezhynau] vyn. BKRRaCSO — 2 kapitule T — 3 mnohými obyčeji NTU — Kotcůmp o tom(!) P — 4—29 naj- posléze ... ty již jsi] Konec U — 8 když jest byl] sa NT — spůsoba NT — 13 jméno dědičně N — obdržel] odělil(!) T — 17 země NT — I] vyn. N 19 Kterýž NT — 20 k Synu dí N — 21 prut] metla NT — 22 prut] metla 3 nn. Žid. 1. 112.
Strana 131
131 vosti, prut království tvého. Miloval si spra- vedlnost a nenáviděl si nepravost, procož pomazal tebe, ó Bože, Buoh tvuoj olejem 25 veselé nad účastníky tvými. A ty na počátku, Pane, zemi si lzaložil a díla rukau tvých (P 32b2 jsau nebesa. Ony zahynú, ale ty zuostaneš; a všichni jako raucho sstarají se a jako oděv změníš je a změněna ť budau. Ale ty již jsi 30a léta tvá nezhynau. Čtení, píše svatý Jan v I. kap. Na počátku bylo Slovo a Slovo bylo u Boha a Buoh byl Slovo. To bylo na počátku u Boha. Všecky věci skrze něho učiněny jsau a bez 35něho nic není učiněno, cožučiněno jest. V něm život byl a život byl světlo lidské. A světlo NT — 23 nepravosti NT 24 ó] vyn. N — 27 Ona N — 28 všechna N — sstarají se] zvětšejí NT 29 proměníš NT — proměněna N, proměněny T m ty] vyn. T s již] týž NT — 30 nezabynau TU, nezahynau. Pán Bůh — budiž s vámi! I s Duchem tvým! N 31—54 Čtení... pravdy] vyn. BKRaCS, v O: Čtení svatého Lukáše v druhé kapitole. I stalo se, jakž od nich odešli anjelé do nebe, že pastýři rozmlauvali mezi sebau řkauce: Podme a vizme to slovo, kteréž se nám stalo, ježto nám oznámil Pán. I přišli chváta- jíce a nalezli Mariji a Jozefa a nemluvňátko polo- žené v jeslech. A když to uzřeli, ohlašovali to slovo, kteréž jim bylo povědíno o tom dítěti. A všickni, kteříž to slyšeli, divili se tomu, což k nim bylo mluveno od pastýřův. Ale Maria zachovávala všeckna slova tato, skládajíce(!) je v srdci svém. I navrátili se pastýři, chválíce a velebíce Boha ze všeho, což sau slyšeli a viděli, tak jakž bylo po- vědíno jim. Vejklad. 31 Čtení, píše] Řeč tohoto svatého čtení napsal N, Čtení svaté, napsal U — píše ... Jan] svatého Jana R — kap. Sláva tobě, Hospodine (+ na výsostech T)! NT 32 Na] V NT v bíše T — a Slovo etc. R (ostatek perikopy vyn., jen slovo Vajklad na konci je i v R) bíše T — 33 54 a Buoh byl ... pravdy] vyn. U — 33 bíše T — bíše T — na] v NT 35 není] jest NT 36 bíše T — bíše T — lidské] lidí NT— 37 ve tmách 32 mn. Jan I. 1— II: perikopa v O je z Luk. 2, 15 20
131 vosti, prut království tvého. Miloval si spra- vedlnost a nenáviděl si nepravost, procož pomazal tebe, ó Bože, Buoh tvuoj olejem 25 veselé nad účastníky tvými. A ty na počátku, Pane, zemi si lzaložil a díla rukau tvých (P 32b2 jsau nebesa. Ony zahynú, ale ty zuostaneš; a všichni jako raucho sstarají se a jako oděv změníš je a změněna ť budau. Ale ty již jsi 30a léta tvá nezhynau. Čtení, píše svatý Jan v I. kap. Na počátku bylo Slovo a Slovo bylo u Boha a Buoh byl Slovo. To bylo na počátku u Boha. Všecky věci skrze něho učiněny jsau a bez 35něho nic není učiněno, cožučiněno jest. V něm život byl a život byl světlo lidské. A světlo NT — 23 nepravosti NT 24 ó] vyn. N — 27 Ona N — 28 všechna N — sstarají se] zvětšejí NT 29 proměníš NT — proměněna N, proměněny T m ty] vyn. T s již] týž NT — 30 nezabynau TU, nezahynau. Pán Bůh — budiž s vámi! I s Duchem tvým! N 31—54 Čtení... pravdy] vyn. BKRaCS, v O: Čtení svatého Lukáše v druhé kapitole. I stalo se, jakž od nich odešli anjelé do nebe, že pastýři rozmlauvali mezi sebau řkauce: Podme a vizme to slovo, kteréž se nám stalo, ježto nám oznámil Pán. I přišli chváta- jíce a nalezli Mariji a Jozefa a nemluvňátko polo- žené v jeslech. A když to uzřeli, ohlašovali to slovo, kteréž jim bylo povědíno o tom dítěti. A všickni, kteříž to slyšeli, divili se tomu, což k nim bylo mluveno od pastýřův. Ale Maria zachovávala všeckna slova tato, skládajíce(!) je v srdci svém. I navrátili se pastýři, chválíce a velebíce Boha ze všeho, což sau slyšeli a viděli, tak jakž bylo po- vědíno jim. Vejklad. 31 Čtení, píše] Řeč tohoto svatého čtení napsal N, Čtení svaté, napsal U — píše ... Jan] svatého Jana R — kap. Sláva tobě, Hospodine (+ na výsostech T)! NT 32 Na] V NT v bíše T — a Slovo etc. R (ostatek perikopy vyn., jen slovo Vajklad na konci je i v R) bíše T — 33 54 a Buoh byl ... pravdy] vyn. U — 33 bíše T — bíše T — na] v NT 35 není] jest NT 36 bíše T — bíše T — lidské] lidí NT— 37 ve tmách 32 mn. Jan I. 1— II: perikopa v O je z Luk. 2, 15 20
Strana 132
132 v temnostech svítí a tmy sau ho neobsáhly. Byl člověk poslaný od Boha, jemužto jméno bylo Jan. Ten přišel na svědectví, aby svě- 40dectví vydal o světlu, aby všichni věřili skrze něho. Nebyl on světlo, ale aby svě- dectví vydal o světlu. Bylo světlo pravé, kteréž osvěcuje každého člověka, přicházejí- cího na tento svět. Na světě bylo la svět (P33a 45s krze něho učiněn jest, a svět ho nepoznal. Mezi své vlastní přišel, a svoji jsau ho ne- přijali. Ale, kolikož koli přijali sau ho, dal jest jim moc syny božími býti, těm, kteříž věří ve jméno jeho, kteří ne ze krve ani 50z vuole těla, ani z vuole muže, ale z Boha na- rozeni jsau. A Slovo tělo učiněno jest a pře- bývalo mezi námi a viděli jsme slávu jeho, slávu jakožto jednorozeného od Otce, plného milosti a pravdy. 55 Nuže, milí křesťané, povím vám dobrú novinu. A kterú? (B 550) Tuto, kterúž anjel pověděl pastýřuom řka: »Aj, zvěstuji vám radost velikú, kteráž bude všemu lidu, neb se jest nám narodil dnes Spa- sitel světa, jenž jest Kristus Pán, v městě Davidově.« Nuže, milí křesťané, to máte tu radost a novinu. I mníš ty 60 to malé? Aha! Zajisté velmi veliké! Mnohem jest to větčí, že jest nám svého Syna dal, nežli to, že jest veškeren svět z ničehož stvořil. Ale kto to umí vážiti, kto se umí s tím drahým vtělením NT — 41 Nebíše T — 42 Bíše T — 44 bylo] byl N, bíše T — 48 kteříž] kdož T — 50—51 urozeni N — 51—52 přebývati bude NT — 52 mezi námi] v nás NT — 54 pravdy. Výklad P, pravdy. Vejklad na to (vyn. U) svaté — čtení TU 55 Nuže ... křesťané] Nejmilejší křesťané (přátelé v Kristu Pánu O), radujte se se mnau (+ neboť O) S0 — kterú?] to S0 — 56 Au, tuto C — kterúž] jižto jest Ra — pověděl] pravil KPRCTU — pastuškám KPNRRaCUTS — 57—60 neb se ... Zajisté] Zdaliž to není, milí křesťané, radost veliká? Ba jistě SO — 57 dnes] vyn. KPNRRaCTU — světa] vyn. KPNRRaCTU 59 to] toto Ra — tu] vyn. Ra — domníváš se CRa — ty] vyn. R 60 to] tu(!) snad C — malé býti NR — Aha] Ó N — Zajisté] vyn. PRTU, Jest N — veliká (+ a to proto O) SO — jest to] vyn. SO — větší věc PRNTU — 61 nám Bůh Otec O — svého milého PNRRaCTUSO — ráčil dáti O — to] vyn. PNRRCTU, jest ta S0 — že jest] vyn. Ra — 62 ráčil stvořiti O —
132 v temnostech svítí a tmy sau ho neobsáhly. Byl člověk poslaný od Boha, jemužto jméno bylo Jan. Ten přišel na svědectví, aby svě- 40dectví vydal o světlu, aby všichni věřili skrze něho. Nebyl on světlo, ale aby svě- dectví vydal o světlu. Bylo světlo pravé, kteréž osvěcuje každého člověka, přicházejí- cího na tento svět. Na světě bylo la svět (P33a 45s krze něho učiněn jest, a svět ho nepoznal. Mezi své vlastní přišel, a svoji jsau ho ne- přijali. Ale, kolikož koli přijali sau ho, dal jest jim moc syny božími býti, těm, kteříž věří ve jméno jeho, kteří ne ze krve ani 50z vuole těla, ani z vuole muže, ale z Boha na- rozeni jsau. A Slovo tělo učiněno jest a pře- bývalo mezi námi a viděli jsme slávu jeho, slávu jakožto jednorozeného od Otce, plného milosti a pravdy. 55 Nuže, milí křesťané, povím vám dobrú novinu. A kterú? (B 550) Tuto, kterúž anjel pověděl pastýřuom řka: »Aj, zvěstuji vám radost velikú, kteráž bude všemu lidu, neb se jest nám narodil dnes Spa- sitel světa, jenž jest Kristus Pán, v městě Davidově.« Nuže, milí křesťané, to máte tu radost a novinu. I mníš ty 60 to malé? Aha! Zajisté velmi veliké! Mnohem jest to větčí, že jest nám svého Syna dal, nežli to, že jest veškeren svět z ničehož stvořil. Ale kto to umí vážiti, kto se umí s tím drahým vtělením NT — 41 Nebíše T — 42 Bíše T — 44 bylo] byl N, bíše T — 48 kteříž] kdož T — 50—51 urozeni N — 51—52 přebývati bude NT — 52 mezi námi] v nás NT — 54 pravdy. Výklad P, pravdy. Vejklad na to (vyn. U) svaté — čtení TU 55 Nuže ... křesťané] Nejmilejší křesťané (přátelé v Kristu Pánu O), radujte se se mnau (+ neboť O) S0 — kterú?] to S0 — 56 Au, tuto C — kterúž] jižto jest Ra — pověděl] pravil KPRCTU — pastuškám KPNRRaCUTS — 57—60 neb se ... Zajisté] Zdaliž to není, milí křesťané, radost veliká? Ba jistě SO — 57 dnes] vyn. KPNRRaCTU — světa] vyn. KPNRRaCTU 59 to] toto Ra — tu] vyn. Ra — domníváš se CRa — ty] vyn. R 60 to] tu(!) snad C — malé býti NR — Aha] Ó N — Zajisté] vyn. PRTU, Jest N — veliká (+ a to proto O) SO — jest to] vyn. SO — větší věc PRNTU — 61 nám Bůh Otec O — svého milého PNRRaCTUSO — ráčil dáti O — to] vyn. PNRRCTU, jest ta S0 — že jest] vyn. Ra — 62 ráčil stvořiti O —
Strana 133
133 a narozením poobierati? Volení boží a komuž milý Buoh dá, ti ť jedno umějí. Ale my nebožátka, pohřiechu neumíme! Nebo 65 komuž milý Buoh dáš- nahlédnúti vážně k tomu drahému Ježí- šovi, divné a nevýmluvné v něm dary nalezne. Nebo, poněvadž jest nám jej Buoh Otec dal — jakož dí svatý Pavel —, kterak pak nám s ním a v něm nedá všech věcí? Nebo Buoh Otec s tím Synem svým milým všecko nám dal a nic sobě nezuostavil. A v něm, 70 drahém Ježíšovi, všecko nám dobré složeno a v něm najdem království nebeské i hříchuom odpuštění, radost věčnú i co naj- lepšího pomysliti muožem. Ej, poděkujmež z toho, milí křesťané, nesmírného daru, Bohu Otci milému! Kdyby někto někomu dal kdo z nás S 62— 63 kto to umi vážiti... poobierati? kdo jest ten, aby to uměl vážiti? Jediné O kto se umí... poobierati?] jediné S — kdo? A (vyn. N) kdo RN. —- se umíl jest se KPRNU, kdo jest se RaT, Au, ten, kdo se jest C — tím] vyn. C c. 63 poobierati] našeho milého Ježíše vážně poobieraje (povybíraje(!) R) KPNRRICTU — I, volení N — milý, drahý Pán T — dá] dáti ráčí T, to dá O 64—65 ti f... Bnoh dág vyn. BRaO — 64 jedno] vyn. T, to NS — umějí] umí(!) se s ním poradovati T — po- hřiechu] vyn. S — neumíme se s tím vtělením a narozením drahého Ježíše povobírati S - Neboj Ale S — 65 milý] vyn. PNCUS, milý, drahý T — 65- 66 nahlédnáti... Nebo] Než my ť, nebožátka hlaupá, neumíme se s tím jeho vtělením a narozením drahého Ježíše povobírati, aby v něm nalezl nesčíslné a nevýmluvné dary. Ano svatý Pavel praví O — 65 vážně] vyn. S Ježíšovi] Pánu U — 66 nevýmluvné i bezčíslné KPNRRICTU dary a milosti KPNRRaCTU, dary a bez čísla S — 67 jej] vyn. C — jakož . . . Pavel] vyn. O — dí] praví S — pak] by SO — 68 a v něm] vyn. CSO — nedal S0 68— 69 Buoh ... milým] což měl S, což jest měl, to O — 68 Otec drahý KPNRRaCTU — 68 69 s tím... milým] vyn. KNRRaCT 69 všecko, což jest měl, to jest KPRRaCNTU — ničehuož P, ničehéhož U, ničehož S0 — 69—72 nezůdstavil... muožem] nezuostavil (nepo- zůstavil C), by nám toho nedal (neměl dáti T), když jest nám dal (vyn. C!) toho (vyn. T) Syna (+ svého PNRRaTU) milého. Nebo v něm, v tom drahém Ježíšovi, našem milém Pánu (Spasiteli T), všecko máme a naleznem (nalézáme T, jedno R) budeme-li (+ jedno C) sami chticti, i (F to N) nebeské království máme (vyn. C) v němi hřiechóm (hříchův CT) odpuštění i radost nebeskú i všecko dobré, což jedno (jediné PRNTU) muožeš po- mysliti, všecko v (vyn. P) něm (vyn. P) máme KPNRRACTU, nepozůstavil, když jest nám dal Syna svého milého, v němžto máme všecko, život i spasení, jen (a O) budem-li chtíti sami (vyn. O), bude nám dáno (+ i 0) hříchům odpuštění i (a potom O) nebeské království a (+ to O) což jediné (vyn. O) můžeš (můžem O) pomysliti SO 72 Aj NRRa, Protož S, Protož my O poděkujmež jemu KPRRaCTU, jemu děkujme S0 — z toho dobrodíní T 72 73 z toho ... někto] z jeho darův (+ tak 0) velikých, víceji nežli aby (by 0) S0 73 nesmírného] z tak velikého KPNRRaCTU — Bohu ... milému nám daného KPNRRaCTU — někto] nám O — daroval
133 a narozením poobierati? Volení boží a komuž milý Buoh dá, ti ť jedno umějí. Ale my nebožátka, pohřiechu neumíme! Nebo 65 komuž milý Buoh dáš- nahlédnúti vážně k tomu drahému Ježí- šovi, divné a nevýmluvné v něm dary nalezne. Nebo, poněvadž jest nám jej Buoh Otec dal — jakož dí svatý Pavel —, kterak pak nám s ním a v něm nedá všech věcí? Nebo Buoh Otec s tím Synem svým milým všecko nám dal a nic sobě nezuostavil. A v něm, 70 drahém Ježíšovi, všecko nám dobré složeno a v něm najdem království nebeské i hříchuom odpuštění, radost věčnú i co naj- lepšího pomysliti muožem. Ej, poděkujmež z toho, milí křesťané, nesmírného daru, Bohu Otci milému! Kdyby někto někomu dal kdo z nás S 62— 63 kto to umi vážiti... poobierati? kdo jest ten, aby to uměl vážiti? Jediné O kto se umí... poobierati?] jediné S — kdo? A (vyn. N) kdo RN. —- se umíl jest se KPRNU, kdo jest se RaT, Au, ten, kdo se jest C — tím] vyn. C c. 63 poobierati] našeho milého Ježíše vážně poobieraje (povybíraje(!) R) KPNRRICTU — I, volení N — milý, drahý Pán T — dá] dáti ráčí T, to dá O 64—65 ti f... Bnoh dág vyn. BRaO — 64 jedno] vyn. T, to NS — umějí] umí(!) se s ním poradovati T — po- hřiechu] vyn. S — neumíme se s tím vtělením a narozením drahého Ježíše povobírati S - Neboj Ale S — 65 milý] vyn. PNCUS, milý, drahý T — 65- 66 nahlédnáti... Nebo] Než my ť, nebožátka hlaupá, neumíme se s tím jeho vtělením a narozením drahého Ježíše povobírati, aby v něm nalezl nesčíslné a nevýmluvné dary. Ano svatý Pavel praví O — 65 vážně] vyn. S Ježíšovi] Pánu U — 66 nevýmluvné i bezčíslné KPNRRICTU dary a milosti KPNRRaCTU, dary a bez čísla S — 67 jej] vyn. C — jakož . . . Pavel] vyn. O — dí] praví S — pak] by SO — 68 a v něm] vyn. CSO — nedal S0 68— 69 Buoh ... milým] což měl S, což jest měl, to O — 68 Otec drahý KPNRRaCTU — 68 69 s tím... milým] vyn. KNRRaCT 69 všecko, což jest měl, to jest KPRRaCNTU — ničehuož P, ničehéhož U, ničehož S0 — 69—72 nezůdstavil... muožem] nezuostavil (nepo- zůstavil C), by nám toho nedal (neměl dáti T), když jest nám dal (vyn. C!) toho (vyn. T) Syna (+ svého PNRRaTU) milého. Nebo v něm, v tom drahém Ježíšovi, našem milém Pánu (Spasiteli T), všecko máme a naleznem (nalézáme T, jedno R) budeme-li (+ jedno C) sami chticti, i (F to N) nebeské království máme (vyn. C) v němi hřiechóm (hříchův CT) odpuštění i radost nebeskú i všecko dobré, což jedno (jediné PRNTU) muožeš po- mysliti, všecko v (vyn. P) něm (vyn. P) máme KPNRRACTU, nepozůstavil, když jest nám dal Syna svého milého, v němžto máme všecko, život i spasení, jen (a O) budem-li chtíti sami (vyn. O), bude nám dáno (+ i 0) hříchům odpuštění i (a potom O) nebeské království a (+ to O) což jediné (vyn. O) můžeš (můžem O) pomysliti SO 72 Aj NRRa, Protož S, Protož my O poděkujmež jemu KPRRaCTU, jemu děkujme S0 — z toho dobrodíní T 72 73 z toho ... někto] z jeho darův (+ tak 0) velikých, víceji nežli aby (by 0) S0 73 nesmírného] z tak velikého KPNRRaCTU — Bohu ... milému nám daného KPNRRaCTU — někto] nám O — daroval
Strana 134
134 tak mnoho zlata ryzého, co jest ho na všem světě, nikoli by 75 jemu tak mnoho nedal, jako jediné duši dobré dal milý Buoh, kteráž jest účastna vtělení milého Ježíše. Oh, blaze jemu, milý Bože! Tu ť nalezne hojnost daruov a milostí; jako dí svatý Pavel: »V něm jsú skryti darové umění a múdrosti.« Než pak, že dnes tři mše se slúží v církvi svaté po všem světě, 80 to ť se děje pro jeho troje narození. První Ktato mše na jitřni jest v noci, pro jeho rození, kteréž jest tajné a skryté, kterýmž se rodí od věčnosti Buoh z Boha, světlo z světla, Syn z Otce; a toho li na znamení ta mše bývá v noci, jako v skrytě. Nebo to (B 551) jest rození skryté a tajné před námi, jenž i anjelé mnozí toho 85 dokonale neznají — protož nám se tu nesluší na to mnoho ptáti a mysliti, než až bóhdá tam budeme a shledáme se, tož to spatříme. Druhé jeho rození jest), kterýmž se rodí u věrných dušech svú milostí; a pro to jeho rození druhá se mše slúží «již» jako N — 74 «tak vyn. B — mnoho dobrého N — rejzího C — co] jako KPNRRaCTU — na] po SO — 74—77 nikoli... Pavel] nebo by nikoliv tolik nedal věrné duši jako jest to, kdož (že O) jest aučasten jeho (+ sva- tého O) vtělení. Nebo (Ano O) svatý Pavel praví, že SO — 74 by] vyn. C — 75 tak mnoho nedal] tolik nemohl dáti KPNRRaCTU — dobré] dobré a svaté C, vyn. PRa — 76 kterážto duše dobrá Ra — milého] drahého KPNRRaCTU — Ježíše Krista T — Oh] Ó NR, vyn. C — přeblaze N — jemu] jí KPNRCU, jest tý duši T — 77 hojnost] hojně Ra — milostí [Boha všemohúcího] K — 78 darové] všecky věci rové (?! nejasné) U, všickni darové S0 — umění a] vyn. S0 — maudrost C, maudrosti boží O — 79 Než] vyn. S — Než pak, že A poněvadž O — slúží] čtau a slauží KPNRRaTU, čtau SO — svaté a S — 80 to] tu(!) Ra — vše děje SO — rození KPRRaNTUSO — 80—81 «tato ... kteréž narození jeho B — První ... rození] vyn. Ra, mše se čte na jitřni v noci, pro jeho tajné rození O — 81 jest] vyn. S — pro to PRNTUS — tejné NTURaC — 81—84 tajné... jenž i] skryto před námi, jehož ani O — kterýmž ... tajné] vyn. S — 81 kterýmžto rozením KPRRaNTU — 82 Syn z Otce] on, Syn božé milý, z Buoha Otce drahého KPNRRaCTU — 83 toho] to znamenitě(!) U — bývá] se koná N — 84 jest rození] jeho (vyn. K) rození jest velmi KPNRRaCTU — tejné NTC — námi lidmi N — jenž] an N — toho] vyn. O — 85 tu] vyn. K, to Ra, také S0 — na to] vyn. R — 86 a mysliti] ani mysliti SO — než až] až právě O — bóhdá] vyn. P, Bůh dá RS, až nám to Pán Bůh «dá z milosti své svaté, když C (dá vyn.!), dá Pán Bůh NO — budeme ... tož] se (+ nám tam O) shledati, také SO — shledáme] tam se spolu shledáme C — tož] teprv NRa, též U, vyn. C — tož to] tu potom T — 87 «jest vyn. B — věrných] pozdější nešetrnou opra- vou z toho v K: svatých — duší(!) S — 88 rození druhá] rození druhé 78 Kolos. 2, 3 —
134 tak mnoho zlata ryzého, co jest ho na všem světě, nikoli by 75 jemu tak mnoho nedal, jako jediné duši dobré dal milý Buoh, kteráž jest účastna vtělení milého Ježíše. Oh, blaze jemu, milý Bože! Tu ť nalezne hojnost daruov a milostí; jako dí svatý Pavel: »V něm jsú skryti darové umění a múdrosti.« Než pak, že dnes tři mše se slúží v církvi svaté po všem světě, 80 to ť se děje pro jeho troje narození. První Ktato mše na jitřni jest v noci, pro jeho rození, kteréž jest tajné a skryté, kterýmž se rodí od věčnosti Buoh z Boha, světlo z světla, Syn z Otce; a toho li na znamení ta mše bývá v noci, jako v skrytě. Nebo to (B 551) jest rození skryté a tajné před námi, jenž i anjelé mnozí toho 85 dokonale neznají — protož nám se tu nesluší na to mnoho ptáti a mysliti, než až bóhdá tam budeme a shledáme se, tož to spatříme. Druhé jeho rození jest), kterýmž se rodí u věrných dušech svú milostí; a pro to jeho rození druhá se mše slúží «již» jako N — 74 «tak vyn. B — mnoho dobrého N — rejzího C — co] jako KPNRRaCTU — na] po SO — 74—77 nikoli... Pavel] nebo by nikoliv tolik nedal věrné duši jako jest to, kdož (že O) jest aučasten jeho (+ sva- tého O) vtělení. Nebo (Ano O) svatý Pavel praví, že SO — 74 by] vyn. C — 75 tak mnoho nedal] tolik nemohl dáti KPNRRaCTU — dobré] dobré a svaté C, vyn. PRa — 76 kterážto duše dobrá Ra — milého] drahého KPNRRaCTU — Ježíše Krista T — Oh] Ó NR, vyn. C — přeblaze N — jemu] jí KPNRCU, jest tý duši T — 77 hojnost] hojně Ra — milostí [Boha všemohúcího] K — 78 darové] všecky věci rové (?! nejasné) U, všickni darové S0 — umění a] vyn. S0 — maudrost C, maudrosti boží O — 79 Než] vyn. S — Než pak, že A poněvadž O — slúží] čtau a slauží KPNRRaTU, čtau SO — svaté a S — 80 to] tu(!) Ra — vše děje SO — rození KPRRaNTUSO — 80—81 «tato ... kteréž narození jeho B — První ... rození] vyn. Ra, mše se čte na jitřni v noci, pro jeho tajné rození O — 81 jest] vyn. S — pro to PRNTUS — tejné NTURaC — 81—84 tajné... jenž i] skryto před námi, jehož ani O — kterýmž ... tajné] vyn. S — 81 kterýmžto rozením KPRRaNTU — 82 Syn z Otce] on, Syn božé milý, z Buoha Otce drahého KPNRRaCTU — 83 toho] to znamenitě(!) U — bývá] se koná N — 84 jest rození] jeho (vyn. K) rození jest velmi KPNRRaCTU — tejné NTC — námi lidmi N — jenž] an N — toho] vyn. O — 85 tu] vyn. K, to Ra, také S0 — na to] vyn. R — 86 a mysliti] ani mysliti SO — než až] až právě O — bóhdá] vyn. P, Bůh dá RS, až nám to Pán Bůh «dá z milosti své svaté, když C (dá vyn.!), dá Pán Bůh NO — budeme ... tož] se (+ nám tam O) shledati, také SO — shledáme] tam se spolu shledáme C — tož] teprv NRa, též U, vyn. C — tož to] tu potom T — 87 «jest vyn. B — věrných] pozdější nešetrnou opra- vou z toho v K: svatých — duší(!) S — 88 rození druhá] rození druhé 78 Kolos. 2, 3 —
Strana 135
135 na úsvitě, ješto již temnosti s světlem se dělí; nebo v kteréž duši 90 milý Pán narodí se svú milostí, divnými dary naplněna bývá ta duše a divnú láskú a milostí [naplněna a] zapálena «bývá k svému milému Bohu) a divného kochání okúší zde na tomto světě. Ale že ta mše se slúží ne právě ve dne, než tak v úsvit, na znamení toho, že, ač člověk dobrý, v kterémž se již milý Buoh svú milostí 95 rodí, nějaké poznání má a již okusí té chuti, ale ne ovšem dokonale, nebo toho neví dokonale, milosti-li jesti boží hoden čili hněvu božieho); protož vždy ještě temnosti ostávají, nebo nevědí, jsú-li jich skutkové vzácni před Bohem, čili nejsú. Jako u pří- kladě: Sedláci nyní, nasávše pšenice neb jiného obilé, nic toho 100 nevědí právě, co jest tam pod sněhem a co z toho ještě bude, než mají naději; ale až přijde léto, když bude k konci přivedeno, tož teprv dokonale úžitek poznají a vezmú. Tak ť jest o volených druhá C, druhé rození také druhá S, druhé jeho rození také O — děje a slauží C — s již vyn. BO, a to již S - jako] vyn. S, právě O — 89 ješto] když 50 — temnosti s světlem] tmy od světla O — kterauž PRNTUS, kterau koliv O — duši on PNRRACTU — 90 milý ... narodí se] drahý Pán zavítá a v ní se zrodí S, zavítá a v ní se zarodí O — milý, drahý T — Pán zavítá a PRNTU — rodí se Ra — dary a milostí U — 90—92 naplněna bývá ... světě] ji naplní a horlivau láskau ji zapálí k svému milování SO — 91 [na- plněna a] vyn. KPNRRaCTU — 91—92 bývá ... Bohu vyn. B — 92 divného] divné chuti a (+ plésání i U) KPNRRaCTU —- okusí PRNTU, okušuje Ra — světě v svém milém Bohu KPNRRaCTU — 93 mše svatá N — slúží] děje O — se slúží ne právě] neslauží se právě N — nej ne hned SO — než] ale Ra — tak] vyn. Ra — v úsvit] teď (toliko O) na úsvitě (+ to se děje O) KCO, v ausvitě PU, na úsvitě NRRaTS — 94 ač člověk] ač koli- věk(!) R, ačkoliv člověk S — již vyn. SO — 95 zarodí O — vždy nějaké SO — již] vyn. SO - okauší O — ale] vyn. K — ovšem] ve všem SO — 96 nebo ... dokonale] vyn. PRNTU —— neví ... jesti] nemůž věděti, jest-li milosti O - - dokonale-li milosti boží jest hoden ...Ra — milosti-li jesti] jest-li milosti S — 97 «božieho vyn. BRa, božieho, vědeti může N — ještě temnosti] jako v temnostech (temnosti S) SO — zuostávají KPNRRaCTUSO — nebo] vyn. Ra — 98 jejich TCUSO — dobři a vzáctni OS — před Bohem] vyn. Ra, před milým Pánem Bohem T — čili nejsú] vyn. O — nejsú] nic KPRRaCNTUS — u příkladě] vám dám příklad domácí O — 99 nasevše PTU, nasivše ROS, nasávši N — pšenice neb jiného] do země O — neb a KPRCNTU, i S — 100 nevědí] nevidí N — právě] vyn. O — ještě vyn. NO — než (+ toliko O) jen SO — 101 naději dobrau N — ale] než PRCU — ale až) když pak N — až když SO — přijde bude O — líto Ra — když když již K, až PRCTU, a NS — když... přivedeno] zroste a sezrá O — konci] moci R — přivedeno a sezrá S — 102 tož tu TSO, vyn. N — doko- nalý RaO — úžitek] vyn. PRNU, aužitek Ra — úžitek... vezmú se pozná aužitek SO — vezmú úžitek své práce vezmau N — jest nyní právě C,
135 na úsvitě, ješto již temnosti s světlem se dělí; nebo v kteréž duši 90 milý Pán narodí se svú milostí, divnými dary naplněna bývá ta duše a divnú láskú a milostí [naplněna a] zapálena «bývá k svému milému Bohu) a divného kochání okúší zde na tomto světě. Ale že ta mše se slúží ne právě ve dne, než tak v úsvit, na znamení toho, že, ač člověk dobrý, v kterémž se již milý Buoh svú milostí 95 rodí, nějaké poznání má a již okusí té chuti, ale ne ovšem dokonale, nebo toho neví dokonale, milosti-li jesti boží hoden čili hněvu božieho); protož vždy ještě temnosti ostávají, nebo nevědí, jsú-li jich skutkové vzácni před Bohem, čili nejsú. Jako u pří- kladě: Sedláci nyní, nasávše pšenice neb jiného obilé, nic toho 100 nevědí právě, co jest tam pod sněhem a co z toho ještě bude, než mají naději; ale až přijde léto, když bude k konci přivedeno, tož teprv dokonale úžitek poznají a vezmú. Tak ť jest o volených druhá C, druhé rození také druhá S, druhé jeho rození také O — děje a slauží C — s již vyn. BO, a to již S - jako] vyn. S, právě O — 89 ješto] když 50 — temnosti s světlem] tmy od světla O — kterauž PRNTUS, kterau koliv O — duši on PNRRACTU — 90 milý ... narodí se] drahý Pán zavítá a v ní se zrodí S, zavítá a v ní se zarodí O — milý, drahý T — Pán zavítá a PRNTU — rodí se Ra — dary a milostí U — 90—92 naplněna bývá ... světě] ji naplní a horlivau láskau ji zapálí k svému milování SO — 91 [na- plněna a] vyn. KPNRRaCTU — 91—92 bývá ... Bohu vyn. B — 92 divného] divné chuti a (+ plésání i U) KPNRRaCTU —- okusí PRNTU, okušuje Ra — světě v svém milém Bohu KPNRRaCTU — 93 mše svatá N — slúží] děje O — se slúží ne právě] neslauží se právě N — nej ne hned SO — než] ale Ra — tak] vyn. Ra — v úsvit] teď (toliko O) na úsvitě (+ to se děje O) KCO, v ausvitě PU, na úsvitě NRRaTS — 94 ač člověk] ač koli- věk(!) R, ačkoliv člověk S — již vyn. SO — 95 zarodí O — vždy nějaké SO — již] vyn. SO - okauší O — ale] vyn. K — ovšem] ve všem SO — 96 nebo ... dokonale] vyn. PRNTU —— neví ... jesti] nemůž věděti, jest-li milosti O - - dokonale-li milosti boží jest hoden ...Ra — milosti-li jesti] jest-li milosti S — 97 «božieho vyn. BRa, božieho, vědeti může N — ještě temnosti] jako v temnostech (temnosti S) SO — zuostávají KPNRRaCTUSO — nebo] vyn. Ra — 98 jejich TCUSO — dobři a vzáctni OS — před Bohem] vyn. Ra, před milým Pánem Bohem T — čili nejsú] vyn. O — nejsú] nic KPRRaCNTUS — u příkladě] vám dám příklad domácí O — 99 nasevše PTU, nasivše ROS, nasávši N — pšenice neb jiného] do země O — neb a KPRCNTU, i S — 100 nevědí] nevidí N — právě] vyn. O — ještě vyn. NO — než (+ toliko O) jen SO — 101 naději dobrau N — ale] než PRCU — ale až) když pak N — až když SO — přijde bude O — líto Ra — když když již K, až PRCTU, a NS — když... přivedeno] zroste a sezrá O — konci] moci R — přivedeno a sezrá S — 102 tož tu TSO, vyn. N — doko- nalý RaO — úžitek] vyn. PRNU, aužitek Ra — úžitek... vezmú se pozná aužitek SO — vezmú úžitek své práce vezmau N — jest nyní právě C,
Strana 136
136 božích: co [oni] dobrého vedau nyní, nic toho neznají, přijímá-li (to) od nich milý Buoh «a k uodplatě-li jim to postaví čili 105 ku pomstě; ale) až mine zima a léto nastane - až bude po smrti — tož teprv uzří), jaková bude odplata za najmenší skutek dobrý dána. Pomoziž nám, milý Bože! Třetí mše «čte a slúží se «již ve dne na znamení jeho třetího rození, jenž se jest ráčil zjevně naroditi a světle [a] přijíti 110 na svět pro nás hříšné. To jeho narození jest náramně dobrotivé a milostivé, že «ktož jediné chce, by byl najvětší hřiešník, nad každým chce smilovati se; an sám dí: »Nepřišel jest Syn člověka na svět u, aby súdil svět, ale aby svět spasen byl skrze něho.« (B 552) I svatý Bernart dí: »Ej, vy, kteří jste v zámutcích byli a jako 115 v popele ležali, ej, povstaňte a potěšte se, nebo máte Boha svého, an stojí, hotov jsa smilovati se nad vámi.« Nebo smilovati se a slitovati nad hříšníkem jest ihned vlastnie věc milému Bohu, jest také SO — o] i o T, vyn.(!) U — 103 foni] vyn. KPNRCTUSO — dob- rého] vyn. Ra — činí a vedau KC — nejníčko U — 104 «to vyn. B — milý] vyn. SO — 104—105 a k uodplatě ... ale» než B — 105 až když O — mine ... nastane] milej (j vyn.!) Bůh dá, že přijde léto a zima pomine C — pomine KPNRRaTUSO — léto nastane] buohdá (vyn. PO, + že R, dá Pán Bůh NRa, + bude a T) příde (nastane 0) léto (+ totiž RaSO) KPNRRaTUSO — po] při N — 106 tož] tu ť PNRRCTUSO — Kuzří poznají B, každý uzří SO - jaká KPNRRaCTUSO — dobrý] vyn. KRa — 107 dána] tu ť zvědí! KPNRRaTU, zvědí C, vyn. S0 — O (I T) pomoziž NT — Pomoziž... Bože] vyn. SO — milý, drahý T — Bůh — RU 108 Třetí pak 0 — «čte a vyn. BO — «již vyn. BCRa — jeho] toho jeho UO, toho S — 109 narození KPRCNTU — jenž jímž S0 — zjevně] vyn. SO — v světle C — [a] vyn. BKCT — 110 tento (+ bídný O) svět NRRaCTUSO — 110 rození O — 111 a milostivé] vyn. O - že] a 0 — 111—112 «ktož... chce)- nad každým najvětčím hříšníkem hotov jest B — 111 jediné můž anebo R — chce] bude chtíti SO — 112 on chce Ra — smilovati se (+ velmi 0) rád, míle (vyn. S0), milý (vyn. NRRa), drahý (vyn. SO) Buoh (Spasitel S0) KPNRRACTUSO — an] a R, nebo TSO — dí] praví N, praviti ráčí takto O — jest Syn člověka] sem O — 113 abych O — něho] mne O — 114 1] Protož K, vyn. S — praví S — Aj RRaS, Nuže O — vy] vyn. K — zámutku K, zármutcích USO — 115 ejl aj NRRa, vyn. SO — 116 ano O — stojí, hotov jsa] chce Ra — jsa] vyn. R — smilovati se] slitovati se KRSO, smilovati se a slitovati se TU — 116— 117 nadvámi... slitovati] vyn. SO — 116 nad námi K — 117 nad hřešným člověkem KPNRRaCTSO — jest... Bohu] vyn. SO ihned] vyn. N — vlastnie věc] zvláštní to K, zvláštní (+ věc C) PRTC, jemu zvláštní Ra, vzláštní 112 Poale Luk. 9, 56 —
136 božích: co [oni] dobrého vedau nyní, nic toho neznají, přijímá-li (to) od nich milý Buoh «a k uodplatě-li jim to postaví čili 105 ku pomstě; ale) až mine zima a léto nastane - až bude po smrti — tož teprv uzří), jaková bude odplata za najmenší skutek dobrý dána. Pomoziž nám, milý Bože! Třetí mše «čte a slúží se «již ve dne na znamení jeho třetího rození, jenž se jest ráčil zjevně naroditi a světle [a] přijíti 110 na svět pro nás hříšné. To jeho narození jest náramně dobrotivé a milostivé, že «ktož jediné chce, by byl najvětší hřiešník, nad každým chce smilovati se; an sám dí: »Nepřišel jest Syn člověka na svět u, aby súdil svět, ale aby svět spasen byl skrze něho.« (B 552) I svatý Bernart dí: »Ej, vy, kteří jste v zámutcích byli a jako 115 v popele ležali, ej, povstaňte a potěšte se, nebo máte Boha svého, an stojí, hotov jsa smilovati se nad vámi.« Nebo smilovati se a slitovati nad hříšníkem jest ihned vlastnie věc milému Bohu, jest také SO — o] i o T, vyn.(!) U — 103 foni] vyn. KPNRCTUSO — dob- rého] vyn. Ra — činí a vedau KC — nejníčko U — 104 «to vyn. B — milý] vyn. SO — 104—105 a k uodplatě ... ale» než B — 105 až když O — mine ... nastane] milej (j vyn.!) Bůh dá, že přijde léto a zima pomine C — pomine KPNRRaTUSO — léto nastane] buohdá (vyn. PO, + že R, dá Pán Bůh NRa, + bude a T) příde (nastane 0) léto (+ totiž RaSO) KPNRRaTUSO — po] při N — 106 tož] tu ť PNRRCTUSO — Kuzří poznají B, každý uzří SO - jaká KPNRRaCTUSO — dobrý] vyn. KRa — 107 dána] tu ť zvědí! KPNRRaTU, zvědí C, vyn. S0 — O (I T) pomoziž NT — Pomoziž... Bože] vyn. SO — milý, drahý T — Bůh — RU 108 Třetí pak 0 — «čte a vyn. BO — «již vyn. BCRa — jeho] toho jeho UO, toho S — 109 narození KPRCNTU — jenž jímž S0 — zjevně] vyn. SO — v světle C — [a] vyn. BKCT — 110 tento (+ bídný O) svět NRRaCTUSO — 110 rození O — 111 a milostivé] vyn. O - že] a 0 — 111—112 «ktož... chce)- nad každým najvětčím hříšníkem hotov jest B — 111 jediné můž anebo R — chce] bude chtíti SO — 112 on chce Ra — smilovati se (+ velmi 0) rád, míle (vyn. S0), milý (vyn. NRRa), drahý (vyn. SO) Buoh (Spasitel S0) KPNRRACTUSO — an] a R, nebo TSO — dí] praví N, praviti ráčí takto O — jest Syn člověka] sem O — 113 abych O — něho] mne O — 114 1] Protož K, vyn. S — praví S — Aj RRaS, Nuže O — vy] vyn. K — zámutku K, zármutcích USO — 115 ejl aj NRRa, vyn. SO — 116 ano O — stojí, hotov jsa] chce Ra — jsa] vyn. R — smilovati se] slitovati se KRSO, smilovati se a slitovati se TU — 116— 117 nadvámi... slitovati] vyn. SO — 116 nad námi K — 117 nad hřešným člověkem KPNRRaCTSO — jest... Bohu] vyn. SO ihned] vyn. N — vlastnie věc] zvláštní to K, zvláštní (+ věc C) PRTC, jemu zvláštní Ra, vzláštní 112 Poale Luk. 9, 56 —
Strana 137
137 neb on nemuože, aby se nesmiloval, leč sám člověk nechce. Neb takový jest náš milý Buoh, že, by nebylo pro řád spravedl- 120 nosti, on by žádného neposlal do pekla; ale řád spravedlnosti musí zachován býti. Ale toto aby každý věděl, že, ktož koli ne- bude účasten jeho narození tělesného, jenž jest se ráčil naroditi tělesně a přijíti na tento svět pro nás pro hřiešné, že žádný nedosáhne druhého jeho rození, kterýmž se rodí u věrných dušéch; 125 a ktož toho nedosáhne, žádný nedojde ani opatří onoho třetího rozeni v nebesích, jímž se rodí od Boha Otce od věčnosti. Ó blaze jim, kto jsú se k tomu tak připravovali, aby byli účastni jeho narození! Ale díš: »Kterak mám učiniti, abych byl účasten jeho na- 130 rození?« Takto. Milý, co jest jej, drahého Pána, k tomu připravilo, aby se narodil a na ktento)s svět přišel? Však sme my toho nezaslaužili a on také nás nic nepotřeboval. Pročež jest pak to učinil a co jest jej k tomu připravilo? Láska jej k tomu připravila U 118 on se 0 - aby se nesmiloval] než aby se smiloval C — 118—119 aby se nesmiloval ... že by] se nesmilovati, leč by sám člověk nechtěl; není ť takový náš milý Bůh, a kdyby S, nežli předce slitovati, leč by člověk sám nechtěl; není ť on takový, náš mlý Pán, a kdyby O — kleč ... že a B 119 Neb] Ne RRaU, vyn. N — takový tak N — jest dobrotivý N — on, náš C — milý, drahý Pán T — by] kdyby C 120 nikda žádného KPNRRACTUSO sa neposlal do pekla] nezatratil KPNRRICTUSO — ale že PCSO — řád spravedlnosti] vyn. RNTU — 121 Ale] Než N, Alevšak O — aby z nás N — aby ... věděl] máte věděti z vás každý O — každej člověk C — 122—123 jenž ... že vyn. B — 122 jenž jest] nímž 0 — 123 tělesně] vyn. O — tento] vyn. PNRRACTU — žádný] vyn. O — 124 snadně nedosáhne S, také nedosáhne O — druhého] drahého(!) U — jeho] vyn. R — narození KPNRICTU — se rodí] narozením (narození(!) P) rodí se PRRaCTU — v [kajících] věrných K — v jejich dušéch T — 125 toho] toho dnešní den PNRTUSO, koliv ho Ra — nedosáhne od Boha O — nedůjde CRa — neospatří(!) T, neopatří 0 - 126 v nebesích ... věčnosti v nebeské slávě T — jímž] jenž KPRaC, kterýmž O — jímž ... věčnosti vyn. RN — od Boha Otce] z Bohem (+ svým 0) S0 — přeblaze C — 127 jim] těm O, jest C — jsú ... připravovali se k tomu připravují 80 — tak) — vyn. PNT — 128 svatého narození CO 129 Ale snad NSO — já mám PRNTU, pak mám S0 činiti Ra — 130 Takto] Ale dí takto C, I učiň takto N, Ó milí křesťané, učiňte takto O Milý] Milý, pomysl K, Milý křesťane, rozjímej sobě S, Rozjímejte sobě to O — jej] vyn. RRa — drahého Pána] vyn. SO připravilo] při- tento vyn. nutilo NU, přivedlo SO — 131 aby on PNRRaCTUSO BO— 131—134«Však... lidemy. Nižádné naše zaslúžení, než jeho púhlá láska, ta jest jej s nebe strhla a k nám přivedla B 132 také mohl v nic] vyn. RNTUO 133 připravilol připravilo, aby bez nás býti N
137 neb on nemuože, aby se nesmiloval, leč sám člověk nechce. Neb takový jest náš milý Buoh, že, by nebylo pro řád spravedl- 120 nosti, on by žádného neposlal do pekla; ale řád spravedlnosti musí zachován býti. Ale toto aby každý věděl, že, ktož koli ne- bude účasten jeho narození tělesného, jenž jest se ráčil naroditi tělesně a přijíti na tento svět pro nás pro hřiešné, že žádný nedosáhne druhého jeho rození, kterýmž se rodí u věrných dušéch; 125 a ktož toho nedosáhne, žádný nedojde ani opatří onoho třetího rozeni v nebesích, jímž se rodí od Boha Otce od věčnosti. Ó blaze jim, kto jsú se k tomu tak připravovali, aby byli účastni jeho narození! Ale díš: »Kterak mám učiniti, abych byl účasten jeho na- 130 rození?« Takto. Milý, co jest jej, drahého Pána, k tomu připravilo, aby se narodil a na ktento)s svět přišel? Však sme my toho nezaslaužili a on také nás nic nepotřeboval. Pročež jest pak to učinil a co jest jej k tomu připravilo? Láska jej k tomu připravila U 118 on se 0 - aby se nesmiloval] než aby se smiloval C — 118—119 aby se nesmiloval ... že by] se nesmilovati, leč by sám člověk nechtěl; není ť takový náš milý Bůh, a kdyby S, nežli předce slitovati, leč by člověk sám nechtěl; není ť on takový, náš mlý Pán, a kdyby O — kleč ... že a B 119 Neb] Ne RRaU, vyn. N — takový tak N — jest dobrotivý N — on, náš C — milý, drahý Pán T — by] kdyby C 120 nikda žádného KPNRRACTUSO sa neposlal do pekla] nezatratil KPNRRICTUSO — ale že PCSO — řád spravedlnosti] vyn. RNTU — 121 Ale] Než N, Alevšak O — aby z nás N — aby ... věděl] máte věděti z vás každý O — každej člověk C — 122—123 jenž ... že vyn. B — 122 jenž jest] nímž 0 — 123 tělesně] vyn. O — tento] vyn. PNRRACTU — žádný] vyn. O — 124 snadně nedosáhne S, také nedosáhne O — druhého] drahého(!) U — jeho] vyn. R — narození KPNRICTU — se rodí] narozením (narození(!) P) rodí se PRRaCTU — v [kajících] věrných K — v jejich dušéch T — 125 toho] toho dnešní den PNRTUSO, koliv ho Ra — nedosáhne od Boha O — nedůjde CRa — neospatří(!) T, neopatří 0 - 126 v nebesích ... věčnosti v nebeské slávě T — jímž] jenž KPRaC, kterýmž O — jímž ... věčnosti vyn. RN — od Boha Otce] z Bohem (+ svým 0) S0 — přeblaze C — 127 jim] těm O, jest C — jsú ... připravovali se k tomu připravují 80 — tak) — vyn. PNT — 128 svatého narození CO 129 Ale snad NSO — já mám PRNTU, pak mám S0 činiti Ra — 130 Takto] Ale dí takto C, I učiň takto N, Ó milí křesťané, učiňte takto O Milý] Milý, pomysl K, Milý křesťane, rozjímej sobě S, Rozjímejte sobě to O — jej] vyn. RRa — drahého Pána] vyn. SO připravilo] při- tento vyn. nutilo NU, přivedlo SO — 131 aby on PNRRaCTUSO BO— 131—134«Však... lidemy. Nižádné naše zaslúžení, než jeho púhlá láska, ta jest jej s nebe strhla a k nám přivedla B 132 také mohl v nic] vyn. RNTUO 133 připravilol připravilo, aby bez nás býti N
Strana 138
138 a stáhla jej k nám, kterauž měl jest k nám, hřiešným lidem. 135 Nuže, chceš-liž býti účasten jeho narození, oplatiž se jemu zase láskú takto, aby, což koli zvíš jeho vuole, aby všecko naplnil, což ť on koli velí, aby rád s milostí zachoval, a což ť koli zapovídá, toho všeho aby nechal a tomu se protivil, kdež muožeš, a tak jemu «se láskú a milováním zase oplatíš a on tě účastna učiní 140 svého narození. Račiž nás jeho učiniti účastny, milý, drahý Ježíši! Ale tento lid, ješto jedné zpoléhá na to ušné pošeptání, na tu zpověd, a bude mnohá říci: »Kněže, a já se již dvakrát tento advent zpovídala a všecko sem splnila, což mi kněz rozkázal za pokání!« A, běda bude! Ale naplnila-li s' pokání, kteréž sám Buoh přikazuje on se narodil R, přivedlo SO — Nic jiného než láska C, I (Au N), veliká láska NT, Ú (I R) láska (+ jeho R) PRU, Jistě, že láska veliká S, nežli jeho láska k nám veliká, ta ť O — k tomu] vyn. O — připravila] přivedla N, vyn. SO — 134 a] vyn. SO — stáhla] strhla NSO — jej . . . lidem] vyn. S, dolů z nebeského příbytku O — kterauž .. . k nám] vyn. U — lidem] vyn. PRU, lidem před ustanovením světa T — 135 Nuže] Nu KPNRRCTUS, vyn. O — chceš-liž... oplatiž se] Protož my, chceme-li se k němu přiúčastniti, odplacujmež se O — svatého narození T — odplatiž U, odplacujž S — 136 takto] vyn. SO — zvíš, že jest O — z jeho S — vůle býti N, vůle a svatého přikázaní T — aby] vyn. CRa — 136—137 aby všecko ... zachoval] to činil, a což on přikazuje, aby plnil rád, s milostí S, a což on přikazuje, to vše rád a s ochotností činil O — 136 všecko naplnil] to (vyn. C) ihned plnil, a KPNRRACTU — 137 velí a přikazuje KPNRRaCTU — aby to vše KPNRRaCTU — zachoval] plnil KPNRRaCU, naplnil T — koli] on koli PNRRaCTS, on O — 138 aby nechal ... muožeš] zanechal O — neprotivil(!) S — kdež což S — 139 se zase B — lásku za lásku a milování za milo- vání O — zase] vyn. O — odplatíš PNRRaTUSO — účastného O — 140 svatého narození C — Račiž... Ježíši!] vyn. SO — Račiž ty PNRTU — jeho] vyn. PNRRaCTU — učiniti [všecky] K — účastna(!) RaC — Ježíši] Pane (+ Bože RaT), svého (svatého tvého C) narození KPNRRaCTU — 141 Ale že S — 141—142 tento lid ... říci] že mnozí spoléhají na svau aušní spověd O — 141 ješto jedné] vyn. S — jedné] toliko N — zpolehne KPRRaCTU — aušní Ra, aušné C — 141—142 ušné ... říci] aušní spo- vídaní S — 142 a bude] Ana ť bude K, vyn. PNRCTU - mnohá říci] vyn. PNRCTU — »Milý kněže K, »Ú, prý, kněže PNRCTUSO — já sem O — již] vyn. PNRTU — v tento Ra — 143 zpovídal (zpovídala) C, spo- vídal S0 — a, prej C — všecko ... za pokání] již sem to pokání (+ na- plnil C) naplnila, což mi kněz (kněže T) dal (uložil N, + a uložil za pokání C) KPNRRaCTU, již sem (také sem již O) to pokání, kteréž si mi uložil, vyplnil SO — 144 AjÓ N — A, běda bude!] Ale běda vám i s tím a takovým pokáním, když vy života svého neřádnýho, nečistýho a zlolejčího nepo- lepšíte! T, Ach, běda ť vám bude S, vyn. O — Ale ... kteréž] Ale již-li († pak ale C) nevěruješ, již-li nebohdákáš (+ hanebně nedušuješ aneb
138 a stáhla jej k nám, kterauž měl jest k nám, hřiešným lidem. 135 Nuže, chceš-liž býti účasten jeho narození, oplatiž se jemu zase láskú takto, aby, což koli zvíš jeho vuole, aby všecko naplnil, což ť on koli velí, aby rád s milostí zachoval, a což ť koli zapovídá, toho všeho aby nechal a tomu se protivil, kdež muožeš, a tak jemu «se láskú a milováním zase oplatíš a on tě účastna učiní 140 svého narození. Račiž nás jeho učiniti účastny, milý, drahý Ježíši! Ale tento lid, ješto jedné zpoléhá na to ušné pošeptání, na tu zpověd, a bude mnohá říci: »Kněže, a já se již dvakrát tento advent zpovídala a všecko sem splnila, což mi kněz rozkázal za pokání!« A, běda bude! Ale naplnila-li s' pokání, kteréž sám Buoh přikazuje on se narodil R, přivedlo SO — Nic jiného než láska C, I (Au N), veliká láska NT, Ú (I R) láska (+ jeho R) PRU, Jistě, že láska veliká S, nežli jeho láska k nám veliká, ta ť O — k tomu] vyn. O — připravila] přivedla N, vyn. SO — 134 a] vyn. SO — stáhla] strhla NSO — jej . . . lidem] vyn. S, dolů z nebeského příbytku O — kterauž .. . k nám] vyn. U — lidem] vyn. PRU, lidem před ustanovením světa T — 135 Nuže] Nu KPNRRCTUS, vyn. O — chceš-liž... oplatiž se] Protož my, chceme-li se k němu přiúčastniti, odplacujmež se O — svatého narození T — odplatiž U, odplacujž S — 136 takto] vyn. SO — zvíš, že jest O — z jeho S — vůle býti N, vůle a svatého přikázaní T — aby] vyn. CRa — 136—137 aby všecko ... zachoval] to činil, a což on přikazuje, aby plnil rád, s milostí S, a což on přikazuje, to vše rád a s ochotností činil O — 136 všecko naplnil] to (vyn. C) ihned plnil, a KPNRRACTU — 137 velí a přikazuje KPNRRaCTU — aby to vše KPNRRaCTU — zachoval] plnil KPNRRaCU, naplnil T — koli] on koli PNRRaCTS, on O — 138 aby nechal ... muožeš] zanechal O — neprotivil(!) S — kdež což S — 139 se zase B — lásku za lásku a milování za milo- vání O — zase] vyn. O — odplatíš PNRRaTUSO — účastného O — 140 svatého narození C — Račiž... Ježíši!] vyn. SO — Račiž ty PNRTU — jeho] vyn. PNRRaCTU — učiniti [všecky] K — účastna(!) RaC — Ježíši] Pane (+ Bože RaT), svého (svatého tvého C) narození KPNRRaCTU — 141 Ale že S — 141—142 tento lid ... říci] že mnozí spoléhají na svau aušní spověd O — 141 ješto jedné] vyn. S — jedné] toliko N — zpolehne KPRRaCTU — aušní Ra, aušné C — 141—142 ušné ... říci] aušní spo- vídaní S — 142 a bude] Ana ť bude K, vyn. PNRCTU - mnohá říci] vyn. PNRCTU — »Milý kněže K, »Ú, prý, kněže PNRCTUSO — já sem O — již] vyn. PNRTU — v tento Ra — 143 zpovídal (zpovídala) C, spo- vídal S0 — a, prej C — všecko ... za pokání] již sem to pokání (+ na- plnil C) naplnila, což mi kněz (kněže T) dal (uložil N, + a uložil za pokání C) KPNRRaCTU, již sem (také sem již O) to pokání, kteréž si mi uložil, vyplnil SO — 144 AjÓ N — A, běda bude!] Ale běda vám i s tím a takovým pokáním, když vy života svého neřádnýho, nečistýho a zlolejčího nepo- lepšíte! T, Ach, běda ť vám bude S, vyn. O — Ale ... kteréž] Ale již-li († pak ale C) nevěruješ, již-li nebohdákáš (+ hanebně nedušuješ aneb
Strana 139
139 145řka: »Jdi a nechtěj víc hřešiti? Nedí: »Nehřeš!«, ale: »Nechtěj hřešiti!«; nebo, když člověk má dobrú vuoli, že li by nerad (B 553) shřešil, a přihodí-li se co člověku, a člověk se sám na se hněvá, neoblíbí — to ť milý Buoh snadně odpustí. Dí svatý Augustin: »Hřích potud jest hřích, pokud se líbí.« Ale vy, již-li s libosti 150 na dřevní hříchy nezpomínáte? Slibuj za to! A s tím se vším k tělu božímu — když oni se zpovídají, již ť jest všeho dosti! Tak by jinak neklneš a nezlořečíš N), již-li máš úmysl vicce (vyn. U) nehřešiti? Již-li s' to (vyn. C) pokání (+ naplnil C) naplnila (vyplnila NU), kteréž KPNRRaCU, Ale již-li nevěrujete, nepřisaháte, jména božího, velikýho a svatého, nadarmo neberete a již-li se neužíráte, nesmilníte, v kostky a v karty a v ty ďáblovy karbany, jenž jsau s(!) pekla hauraucího(!), od dábla k svedení a zahynautí(!) vašemu vynešeny a od samého dábla vy- myšleny, nehrajete, a již-li nesakramentujete, nebchdákáte? Jest-li to do vás a máte-li již celý úmysl se v ty a takový nepravosti a hanebnosti, hříchy a mrskosti(!) nevraceti, to pokání bude dobré a svaté, jakož je T, Ale již-li nevěruješ, nebohdákáš, jména božího darmo nebereš, a máš-li aumysl více nehřešiti, tedy si to pokání vyplnil, kteréž S, Ale medle, tedy s' již vy- plnil; a co pak, učinil-li s' toto: již-li se nevěruješ, nebohdákáš-i, nebereš-i jména božího nadarmo a máš-li také aumysl, aby více nehřešil, jakož tak O - Buoh] vyn. O s přikazuje] vydal KPNRRaCTU, uložil S — přika- zuje řka] pověděti ráčil oné ženě v cizoložstvu popadené O — 145 ne- chtěj víc hřešiti] již více nehřeš SO — 145—146 Nedí... hřešiti!« vyn. PNRCUS, tehdy s' to pokání vyplnil O— 147 hřešil K — pakli se co (+ toho O) přihodí NO, přihodilo-li by se Ra — co] vyn. RRa — člověku] vyn. O - a člověk] a když člověk Ra, tedy S0 — hněvá, nekochá se N — 148 neoblíbí] neoblibuje toho C, a toho (+ nic O) nelibuje SO — to ť) tedy O — milý, drahý T — snadno jemu odpauští to jeho provinění O — Nebo dí T, Jakož dí S, A praví O — Augustin, že PNRTUSO — 149 Hřích] vyn. O — hřích] hříchem CNT, líbí člověku T, líbí činiti S0, vyn. RaS — Ale vy] Vy pak N — vy]ty S, mnohý O — již-li] jestliže SO, již-li vám T — 150 na dřevní... Slibuj za to!] hřích vyšel, aby jste na hřích prvé, před dvaceti nebo třiceti lety páchaný s radostí a smíchem a z(!) nějakau libostí nezpomenuli aneb nespomínáte při kvasích a hodování(!) vašich místo díkův činění, nespomínáte? Ó, slibuj! Ale běda vám, kdož to činíte! T — 150—151 na dřevní... Tak] nespomene na první hříchy, a s tím se tak spovídá, hned se domnívá, že na tom dosti — nuž s tím k tělu božímu Ach, běda ť bude, nastojte! Ješto O — 150 dřevní] první NS, dřívní Ra — nespomínáš S — Ú, slibuj PNRCU — Slibuj... A] a s tím se spovídáš, hned se zdá, že jest dosti, ihned S — za to] vyn. KPNRCU — se vším] vyn. S — 151 božímu a k drahý krvi T — když... dosti!] vyn. S — se jednom T — všeho dobrého KPNRRaCTU — Tak] A (Ach S), běda (+ bude C), nestojte! To (ješto S) ť KPNRRaCUS, Ale běda vám, nebožátka, na- stojte! Jestli nebudete pokání činiti, co ť vás potká za to hrozná pomsta, 145 Jan 5, 14
139 145řka: »Jdi a nechtěj víc hřešiti? Nedí: »Nehřeš!«, ale: »Nechtěj hřešiti!«; nebo, když člověk má dobrú vuoli, že li by nerad (B 553) shřešil, a přihodí-li se co člověku, a člověk se sám na se hněvá, neoblíbí — to ť milý Buoh snadně odpustí. Dí svatý Augustin: »Hřích potud jest hřích, pokud se líbí.« Ale vy, již-li s libosti 150 na dřevní hříchy nezpomínáte? Slibuj za to! A s tím se vším k tělu božímu — když oni se zpovídají, již ť jest všeho dosti! Tak by jinak neklneš a nezlořečíš N), již-li máš úmysl vicce (vyn. U) nehřešiti? Již-li s' to (vyn. C) pokání (+ naplnil C) naplnila (vyplnila NU), kteréž KPNRRaCU, Ale již-li nevěrujete, nepřisaháte, jména božího, velikýho a svatého, nadarmo neberete a již-li se neužíráte, nesmilníte, v kostky a v karty a v ty ďáblovy karbany, jenž jsau s(!) pekla hauraucího(!), od dábla k svedení a zahynautí(!) vašemu vynešeny a od samého dábla vy- myšleny, nehrajete, a již-li nesakramentujete, nebchdákáte? Jest-li to do vás a máte-li již celý úmysl se v ty a takový nepravosti a hanebnosti, hříchy a mrskosti(!) nevraceti, to pokání bude dobré a svaté, jakož je T, Ale již-li nevěruješ, nebohdákáš, jména božího darmo nebereš, a máš-li aumysl více nehřešiti, tedy si to pokání vyplnil, kteréž S, Ale medle, tedy s' již vy- plnil; a co pak, učinil-li s' toto: již-li se nevěruješ, nebohdákáš-i, nebereš-i jména božího nadarmo a máš-li také aumysl, aby více nehřešil, jakož tak O - Buoh] vyn. O s přikazuje] vydal KPNRRaCTU, uložil S — přika- zuje řka] pověděti ráčil oné ženě v cizoložstvu popadené O — 145 ne- chtěj víc hřešiti] již více nehřeš SO — 145—146 Nedí... hřešiti!« vyn. PNRCUS, tehdy s' to pokání vyplnil O— 147 hřešil K — pakli se co (+ toho O) přihodí NO, přihodilo-li by se Ra — co] vyn. RRa — člověku] vyn. O - a člověk] a když člověk Ra, tedy S0 — hněvá, nekochá se N — 148 neoblíbí] neoblibuje toho C, a toho (+ nic O) nelibuje SO — to ť) tedy O — milý, drahý T — snadno jemu odpauští to jeho provinění O — Nebo dí T, Jakož dí S, A praví O — Augustin, že PNRTUSO — 149 Hřích] vyn. O — hřích] hříchem CNT, líbí člověku T, líbí činiti S0, vyn. RaS — Ale vy] Vy pak N — vy]ty S, mnohý O — již-li] jestliže SO, již-li vám T — 150 na dřevní... Slibuj za to!] hřích vyšel, aby jste na hřích prvé, před dvaceti nebo třiceti lety páchaný s radostí a smíchem a z(!) nějakau libostí nezpomenuli aneb nespomínáte při kvasích a hodování(!) vašich místo díkův činění, nespomínáte? Ó, slibuj! Ale běda vám, kdož to činíte! T — 150—151 na dřevní... Tak] nespomene na první hříchy, a s tím se tak spovídá, hned se domnívá, že na tom dosti — nuž s tím k tělu božímu Ach, běda ť bude, nastojte! Ješto O — 150 dřevní] první NS, dřívní Ra — nespomínáš S — Ú, slibuj PNRCU — Slibuj... A] a s tím se spovídáš, hned se zdá, že jest dosti, ihned S — za to] vyn. KPNRCU — se vším] vyn. S — 151 božímu a k drahý krvi T — když... dosti!] vyn. S — se jednom T — všeho dobrého KPNRRaCTU — Tak] A (Ach S), běda (+ bude C), nestojte! To (ješto S) ť KPNRRaCUS, Ale běda vám, nebožátka, na- stojte! Jestli nebudete pokání činiti, co ť vás potká za to hrozná pomsta, 145 Jan 5, 14
Strana 140
140 mělo najprv býti, jako dí svatý Pavel: »Zkus sebe sám člověk a tak z toho chleba jez a z kalicha pí«, aby pomyslil řka: »Však již nevěruji, nebohdákám, neděli světím, k hadačóm nechodím, 155 pověr nemám v ničemž, než v samém Kmilém) Bohu víru za- kládám, bližního neoklamávám ani o jeden haléř, žádnému nečiním křivdy, nemluvím oplzle, neklnu, nejsem svým vědomím žádnému ku pohoršení a k hříchu žádného nepopúzím, nelhu, cizého nežádám, nepřátely miluji, nesaudím nižádného.« Kdyby 160 to již tak do tebe bylo, i řekl již, tak se zkuse: »Již puojdu k tělu božímu a budu bóhdá hodně přijímati« — a tak by mělo býti. Ale s těmito šermy pokajklovati, pošeptati, a ihned zase v též hříchy? A, běda bude! Milí křesťané, bylo-li jest to kdy do nás, za to vaše neřádné přistupování k tělu božímu a k té drahé krvi! To ť T (ní k vyn.!) 152 to mělo S — najprv] vyn. S, tak O — jako dí což praví SO — Pavel k Korintům O — Skusiž tehdy O — 153 kalicha Páně RaT — pí, (+i 0) ty také SO — aby pomyslil] pomysli O — řka: »Však] vyn. S — Však] Ej O — 154 neděli svatau (+ nábožně O) CNTO — světím od rána do večera O — 155 pověry PNRTU, pověr žádných S — pověr nemám v ničemž] žádným pověrám nevěřím O - než ... zakládám] ale mám pravau víru v samém Bohu S0 - Kmilém vyn. B — pravú víru KPNRaCTU (slovo »víru« pozdní čtenář v K změnil v »lásku«) — zakládám] mám KPNRRaCTU — 156 bližního svého C — neoklamám K, neoklamávám v ničemž PNRTUSO — gani... haléř. vyn. B — ani] vyn. U — jeden vyn. SO — žádné N — 156—157 žád- nému ... křivdy) vyn. SO — 157 neučiním PRTU — neklnu] neklnu bližního ani plodu svého, nerotím N, neklnu žádného TS, žádného ne- proklínám a také O — vědomím] svědomím PS — 158 k pohoršení S — a] ani N — a k hříchu ... nepopůzím] vyn. S0 — k hříchu příčinau C - nežádám (žádostiv nejsem R) a tak o jiných věcech (věcích Ra) PNRRaCTUS — 159 nepřátely své O — nesaudím nižádného] a tak i o jiných věcech saudě O — žádného, a tak o jiných věcech K — 160 již (první)] vyn. O — i řekl již mohl by říci O — již] by NTS, by již C, již taky Ra — tak se . . . Již] Nu, tak sem již sebe skusil S, Již sem skusil sebe a tak O — v tom zkuse C — »Ú (Au NU), již PNRTU, Již ť také s věrau pravau, nadějí a bázní svatau, a to ještě s svatau a hlubokau pokorau C — 161 božímu a k drahé krvi T — bóhdá] věříc a daufajíc Pánu Bohu v naději boží C, vyn. PO, Pán Bůh dá RRa, dá mi to Pán Bůh N, dá Bůh U — hodně požívati a C — a tak ... býti] i krev boží O — do každého býti N, bejti do vás, Ó křesťané T — 162 Ale vy T — šermy a šebryňky vašimi C — pokajklo- vati, pošeptati] poklektati tu a pošermovati před knězem C, zacházeti, kejklovati, knězi do uší šeptati SO — ihned] pak O — 163 hřiechy [se vy- dávati] K, hříchy běžeti (padati S, upadnauti O) NSO — A] Ó N, Ale T, vyn. SO — bude, nestojte (+ vám T) KPNRRaCTU — Ó milí TS — do 152 1 Kor. 11, 28 —
140 mělo najprv býti, jako dí svatý Pavel: »Zkus sebe sám člověk a tak z toho chleba jez a z kalicha pí«, aby pomyslil řka: »Však již nevěruji, nebohdákám, neděli světím, k hadačóm nechodím, 155 pověr nemám v ničemž, než v samém Kmilém) Bohu víru za- kládám, bližního neoklamávám ani o jeden haléř, žádnému nečiním křivdy, nemluvím oplzle, neklnu, nejsem svým vědomím žádnému ku pohoršení a k hříchu žádného nepopúzím, nelhu, cizého nežádám, nepřátely miluji, nesaudím nižádného.« Kdyby 160 to již tak do tebe bylo, i řekl již, tak se zkuse: »Již puojdu k tělu božímu a budu bóhdá hodně přijímati« — a tak by mělo býti. Ale s těmito šermy pokajklovati, pošeptati, a ihned zase v též hříchy? A, běda bude! Milí křesťané, bylo-li jest to kdy do nás, za to vaše neřádné přistupování k tělu božímu a k té drahé krvi! To ť T (ní k vyn.!) 152 to mělo S — najprv] vyn. S, tak O — jako dí což praví SO — Pavel k Korintům O — Skusiž tehdy O — 153 kalicha Páně RaT — pí, (+i 0) ty také SO — aby pomyslil] pomysli O — řka: »Však] vyn. S — Však] Ej O — 154 neděli svatau (+ nábožně O) CNTO — světím od rána do večera O — 155 pověry PNRTU, pověr žádných S — pověr nemám v ničemž] žádným pověrám nevěřím O - než ... zakládám] ale mám pravau víru v samém Bohu S0 - Kmilém vyn. B — pravú víru KPNRaCTU (slovo »víru« pozdní čtenář v K změnil v »lásku«) — zakládám] mám KPNRRaCTU — 156 bližního svého C — neoklamám K, neoklamávám v ničemž PNRTUSO — gani... haléř. vyn. B — ani] vyn. U — jeden vyn. SO — žádné N — 156—157 žád- nému ... křivdy) vyn. SO — 157 neučiním PRTU — neklnu] neklnu bližního ani plodu svého, nerotím N, neklnu žádného TS, žádného ne- proklínám a také O — vědomím] svědomím PS — 158 k pohoršení S — a] ani N — a k hříchu ... nepopůzím] vyn. S0 — k hříchu příčinau C - nežádám (žádostiv nejsem R) a tak o jiných věcech (věcích Ra) PNRRaCTUS — 159 nepřátely své O — nesaudím nižádného] a tak i o jiných věcech saudě O — žádného, a tak o jiných věcech K — 160 již (první)] vyn. O — i řekl již mohl by říci O — již] by NTS, by již C, již taky Ra — tak se . . . Již] Nu, tak sem již sebe skusil S, Již sem skusil sebe a tak O — v tom zkuse C — »Ú (Au NU), již PNRTU, Již ť také s věrau pravau, nadějí a bázní svatau, a to ještě s svatau a hlubokau pokorau C — 161 božímu a k drahé krvi T — bóhdá] věříc a daufajíc Pánu Bohu v naději boží C, vyn. PO, Pán Bůh dá RRa, dá mi to Pán Bůh N, dá Bůh U — hodně požívati a C — a tak ... býti] i krev boží O — do každého býti N, bejti do vás, Ó křesťané T — 162 Ale vy T — šermy a šebryňky vašimi C — pokajklo- vati, pošeptati] poklektati tu a pošermovati před knězem C, zacházeti, kejklovati, knězi do uší šeptati SO — ihned] pak O — 163 hřiechy [se vy- dávati] K, hříchy běžeti (padati S, upadnauti O) NSO — A] Ó N, Ale T, vyn. SO — bude, nestojte (+ vám T) KPNRRaCTU — Ó milí TS — do 152 1 Kor. 11, 28 —
Strana 141
141 prosme, ať nám odpustí pro své narození drahé, a mějme daufání, 165 že ť to učiní. Než pak, jakož v dnešním čtení píše svatý Jan, »na světě bíše, a svět ho nepoznal, a svět skrze něho učiněn jest.« Milý, však jsú nebesa poznala, ana jako dnes při jeho narození novú hvězdu vydala; zemé jej také poznala, ana se při jeho gumučení 170 třásla, skalé se ssedalo; moře jej také poznalo, když jest na něm suchau nohau chodil; povětří jej poznalo, když ono na moři se bauřilo a on větrón přikázal, a ihned přestaly). A tuto dí, že ho svět nepoznal. Milovníci světa, ti ť jsú ho nepoznali, neb sám potom řekl na modlitbě, modle se krvavým potem v zahradě): 175 »Ej, Otče, neprosím ť já za svět«, — totiž za milovníky světa. Pro Buoh, milí křesťané, uskrovňujme toho milování světa bídného! (B 554) vás KPNRTUSO 164 proste C, prosme milýho Pána (vyn. O) Boha TSO — nám] vám to Pán Bůh C, nám to KNUO — ráčí odpustiti T drahé] vyn. KPRRaUSO, svaté NC —- mějme pevné N, mějmež silné O — 165 to učiní] nám to odpustí pro své narození S, nám to odpustí O — učiny náš milý ( + drahý T) Pán ( Bůh TC) KPRaTUC, učiniti ráčí náš milý — Pán N 166 N. ž . .. v dnešním] Ano na dnešní O — Než ... píše] Dále v čtení svatém dokládá N — pak vyn. S v dnešním svatým RaC — píše] napsal U, dí C 167 byl NRalSO - a svět ... jest] vyn. KPNRCTU — Milý] I kterak jest to N. 167—168 Milý, však] Alevšak O — Milý ... jsú] a S 168 sau (vyn. S0) jej NTCUSO — poznaly RaT, přijala a poznala U — ana] a R, an N. ano RaTSO slavném a svatém narození C — 169 vydala] viděla(!) Ra, vydaly T - také] vyn. PNRCTUSO an N, ano T, když SO Sumučení narození(!) B 170 se] vyn. C — ssedalo] pukalo a hrobové se otvírali (!až i mrtví z mrtvých vstávali 0) SO — když] když ano Ra, nebo SO 170 172 jest... přestaly jse (psáno v B gle, a to korekturou asi z pův. gla; se Ra) jednů (na moři Ra) zbúřilo a on jemu přikázal, kteréž ihned okrotlo (jemu ... okrotlo] větrům přikázal a ihned přestaly Ra) BRa, po něm suchau nohau chodil; povětří jej poznalo, když mořem (moře 0) bauř lo (zbauřilo O), když (a jak O) jim (mu O) při- kázal, ihned (tak se hned O) přestaly (spokojilo 0) SO — «jest na něm... bauřilos se ono bylo zbauřilo C 171 jej také U onoj jest N, ono jest U — 172 zbauřilo PNTU přestaly] se utišily N 173 nepoznal, rozuměji K — Ú (Ba C), milovnici PNRTUC — Milovníci ... nepoznali] ani milov- níci jeho (světa 0) S0 - ho] vyn. C 174 potom] o tom K — modle se] když se jest modlil, potě se T modle ... potem] když se krvavým potem potil S0 - potem se potě C — v zahradě vyn. B, v té zahradě U, v zahradě řka C, v zahradě olivetské N 175 Aj NRRO já] vyn. PNRCTUSO 176 uskrovňujte KC, uskrovňujmež sobě S0 — světa tohoto 175 Jan 17, 9
141 prosme, ať nám odpustí pro své narození drahé, a mějme daufání, 165 že ť to učiní. Než pak, jakož v dnešním čtení píše svatý Jan, »na světě bíše, a svět ho nepoznal, a svět skrze něho učiněn jest.« Milý, však jsú nebesa poznala, ana jako dnes při jeho narození novú hvězdu vydala; zemé jej také poznala, ana se při jeho gumučení 170 třásla, skalé se ssedalo; moře jej také poznalo, když jest na něm suchau nohau chodil; povětří jej poznalo, když ono na moři se bauřilo a on větrón přikázal, a ihned přestaly). A tuto dí, že ho svět nepoznal. Milovníci světa, ti ť jsú ho nepoznali, neb sám potom řekl na modlitbě, modle se krvavým potem v zahradě): 175 »Ej, Otče, neprosím ť já za svět«, — totiž za milovníky světa. Pro Buoh, milí křesťané, uskrovňujme toho milování světa bídného! (B 554) vás KPNRTUSO 164 proste C, prosme milýho Pána (vyn. O) Boha TSO — nám] vám to Pán Bůh C, nám to KNUO — ráčí odpustiti T drahé] vyn. KPRRaUSO, svaté NC —- mějme pevné N, mějmež silné O — 165 to učiní] nám to odpustí pro své narození S, nám to odpustí O — učiny náš milý ( + drahý T) Pán ( Bůh TC) KPRaTUC, učiniti ráčí náš milý — Pán N 166 N. ž . .. v dnešním] Ano na dnešní O — Než ... píše] Dále v čtení svatém dokládá N — pak vyn. S v dnešním svatým RaC — píše] napsal U, dí C 167 byl NRalSO - a svět ... jest] vyn. KPNRCTU — Milý] I kterak jest to N. 167—168 Milý, však] Alevšak O — Milý ... jsú] a S 168 sau (vyn. S0) jej NTCUSO — poznaly RaT, přijala a poznala U — ana] a R, an N. ano RaTSO slavném a svatém narození C — 169 vydala] viděla(!) Ra, vydaly T - také] vyn. PNRCTUSO an N, ano T, když SO Sumučení narození(!) B 170 se] vyn. C — ssedalo] pukalo a hrobové se otvírali (!až i mrtví z mrtvých vstávali 0) SO — když] když ano Ra, nebo SO 170 172 jest... přestaly jse (psáno v B gle, a to korekturou asi z pův. gla; se Ra) jednů (na moři Ra) zbúřilo a on jemu přikázal, kteréž ihned okrotlo (jemu ... okrotlo] větrům přikázal a ihned přestaly Ra) BRa, po něm suchau nohau chodil; povětří jej poznalo, když mořem (moře 0) bauř lo (zbauřilo O), když (a jak O) jim (mu O) při- kázal, ihned (tak se hned O) přestaly (spokojilo 0) SO — «jest na něm... bauřilos se ono bylo zbauřilo C 171 jej také U onoj jest N, ono jest U — 172 zbauřilo PNTU přestaly] se utišily N 173 nepoznal, rozuměji K — Ú (Ba C), milovnici PNRTUC — Milovníci ... nepoznali] ani milov- níci jeho (světa 0) S0 - ho] vyn. C 174 potom] o tom K — modle se] když se jest modlil, potě se T modle ... potem] když se krvavým potem potil S0 - potem se potě C — v zahradě vyn. B, v té zahradě U, v zahradě řka C, v zahradě olivetské N 175 Aj NRRO já] vyn. PNRCTUSO 176 uskrovňujte KC, uskrovňujmež sobě S0 — světa tohoto 175 Jan 17, 9
Strana 142
142 Však jest velmi krátká jeho radost a skuoro pomine! Nedávajte věčné radosti za časnú a Kvelmi krátkú! Ale [pak] pohleď, co se děje při narození drahého Ježíše, 180 ano svět búří divně, ano dítky mordují, matky pláčí, kvílí, Erodes se rmútí a Jeruzalem s ním. Divná věc! Mohl jest jemu někto říci: »Erodese, proč se rmútíš? Nermuť se ani se boj za to království, však jest tento Pán Ježíš nepřišel na to, aby se uvázal v svět- ské království, ale aby svým milým voleným dal věčné 185 nebeské království. Ej, nermuť se, ó Erodese! Však jest proto ne- přišel, ať by tvú korunu vzal, ale aby potom hlohovú korunu na své hlavě nesl. Nepřišel ť jest, aby jemu slúžili, ale aby on slúžil. Nepřišel ť jest, ó Erodese, aby se posadil na tvé stolici královské, ale aby ohavně na kříži oběšen byl.« Tak ť jest jemu mohlo řečeno 190 býti, tomuto Erodesovi. Ale že tento Erodes mútí se, maje se radovati. A proč se mútí? Neb se bojí škody, aby neztracil krá- lovství. Tak ť jest ihned od počátku bylo, že milovníci světa — KNRRICTU — 177 převelmi C — krátké a O — a] vyn. O — skuoro] brzo NRaSO — Nebuďte tak nemaudři a bláznivi, nedávejte C - 178 «velmi) vyn. BO 179 [pak] vyn. KPNRRACTUSO — pohleďme S, radějí pohleďme O — teď dobrého děje P, děje teď RNTU — drahého] dobrého K - 180 se svět KPNRICTSO — zbauří P —and] Herodes se rmautí, vojáci O, ano se Herodes rmautí S — mordují, ano C, morduje S — 180 181 kvílí ... s ním] vyn. SO — 181 rmautí, vstěká N — Jeruzalem také N — Divná jest to KC — Mohl... někto] Však jest mu někdo mohl O s jemu] vyn. U — 182 proč ty O.— Nermuť... boj] Neboj se S, Nemáš se co báti O — ani se boj] neboj se PNRTUC to] tvé N, toto SO — 183 tento] vyn. PNRTUSO —« Ježíš? vyn. B — na to] proto N 183—184 uvázal... království ujal království světského N 183 uvazoval Ra, uvázati měl T - světské] vyn. C 184 milým] vyn. P — voleným] vyn. O — dal] spůsobil C — dvěčném vyn. BRa — 185 nebeské] vyn. S — Aj NRa, vyn. SO — ó] vyn. KPNRRaCU, milý S0 -- Však] vyn. KPRNTU — Však ... nepřišel] Nepřišel ť jest CS — proto] vyn. KPRTUO 186 tvan zlatau NC, tobě tvau O hlo- hovů] trnovau O — 187 onj vyn. PRNU, on sám T, on všem S0 188 Ba nepřišel KPNRRaCTU — jest na to T — ó]ej (aj N), nermuť se (+ milý T) KPNRACTU, proto, ej, nermuť se R — ó Erodese] vyn. O — Erode S .. královské] vyn. SO — 189 ohavně] potupně N a pověšen N — 189—190 Tak ... Erodesovi] vyn. SO — 190 tomuto] tomu PNRRaCU — že] vyn. SO rmantí KPNRRATUSO — a maje KPRRa 190—191 maje... se mútí?] vyn. O — 191 A proč ... mútí] vyn. S — pak rmantí N, rmantí KPRRaTU — Neb] Proto, neb C — aby neztratil] bojí se ztratiti KPNRRaCTU, stratiti SO — své království O — 192 Tak] A to K — ihned] vyn. O počátku světa PVRCTUO — bylo] se dálo N, to bylo RaC, bývalo
142 Však jest velmi krátká jeho radost a skuoro pomine! Nedávajte věčné radosti za časnú a Kvelmi krátkú! Ale [pak] pohleď, co se děje při narození drahého Ježíše, 180 ano svět búří divně, ano dítky mordují, matky pláčí, kvílí, Erodes se rmútí a Jeruzalem s ním. Divná věc! Mohl jest jemu někto říci: »Erodese, proč se rmútíš? Nermuť se ani se boj za to království, však jest tento Pán Ježíš nepřišel na to, aby se uvázal v svět- ské království, ale aby svým milým voleným dal věčné 185 nebeské království. Ej, nermuť se, ó Erodese! Však jest proto ne- přišel, ať by tvú korunu vzal, ale aby potom hlohovú korunu na své hlavě nesl. Nepřišel ť jest, aby jemu slúžili, ale aby on slúžil. Nepřišel ť jest, ó Erodese, aby se posadil na tvé stolici královské, ale aby ohavně na kříži oběšen byl.« Tak ť jest jemu mohlo řečeno 190 býti, tomuto Erodesovi. Ale že tento Erodes mútí se, maje se radovati. A proč se mútí? Neb se bojí škody, aby neztracil krá- lovství. Tak ť jest ihned od počátku bylo, že milovníci světa — KNRRICTU — 177 převelmi C — krátké a O — a] vyn. O — skuoro] brzo NRaSO — Nebuďte tak nemaudři a bláznivi, nedávejte C - 178 «velmi) vyn. BO 179 [pak] vyn. KPNRRACTUSO — pohleďme S, radějí pohleďme O — teď dobrého děje P, děje teď RNTU — drahého] dobrého K - 180 se svět KPNRICTSO — zbauří P —and] Herodes se rmautí, vojáci O, ano se Herodes rmautí S — mordují, ano C, morduje S — 180 181 kvílí ... s ním] vyn. SO — 181 rmautí, vstěká N — Jeruzalem také N — Divná jest to KC — Mohl... někto] Však jest mu někdo mohl O s jemu] vyn. U — 182 proč ty O.— Nermuť... boj] Neboj se S, Nemáš se co báti O — ani se boj] neboj se PNRTUC to] tvé N, toto SO — 183 tento] vyn. PNRTUSO —« Ježíš? vyn. B — na to] proto N 183—184 uvázal... království ujal království světského N 183 uvazoval Ra, uvázati měl T - světské] vyn. C 184 milým] vyn. P — voleným] vyn. O — dal] spůsobil C — dvěčném vyn. BRa — 185 nebeské] vyn. S — Aj NRa, vyn. SO — ó] vyn. KPNRRaCU, milý S0 -- Však] vyn. KPRNTU — Však ... nepřišel] Nepřišel ť jest CS — proto] vyn. KPRTUO 186 tvan zlatau NC, tobě tvau O hlo- hovů] trnovau O — 187 onj vyn. PRNU, on sám T, on všem S0 188 Ba nepřišel KPNRRaCTU — jest na to T — ó]ej (aj N), nermuť se (+ milý T) KPNRACTU, proto, ej, nermuť se R — ó Erodese] vyn. O — Erode S .. královské] vyn. SO — 189 ohavně] potupně N a pověšen N — 189—190 Tak ... Erodesovi] vyn. SO — 190 tomuto] tomu PNRRaCU — že] vyn. SO rmantí KPNRRATUSO — a maje KPRRa 190—191 maje... se mútí?] vyn. O — 191 A proč ... mútí] vyn. S — pak rmantí N, rmantí KPRRaTU — Neb] Proto, neb C — aby neztratil] bojí se ztratiti KPNRRaCTU, stratiti SO — své království O — 192 Tak] A to K — ihned] vyn. O počátku světa PVRCTUO — bylo] se dálo N, to bylo RaC, bývalo
Strana 143
143 vždy se Krmautili pro Pána Ježíše a pro jeho pravdu. Jest-li co toho nyní v tomto lidu, že se rmútí, jakž tato svatá pravda 195 znikla, rozdávaní krve boží z kalicha? An mnozí řkú: »Jakž to vzniklo, nemůžeme míti žádných obchoduov a kupectví nám nejdau. A, á, nemuožeme odbývati, vše nám doluov jde a níže)). A dokudž toho nebylo, sme se lépe měli, a mnoho se zlého pod tím děje»: jakž to vzniklo, tak války a nesnázky «nastaly)!« 200 Ale kto jest mnedle tím vinen, že jsú dítky zmordovány? Jest řeč svatého Jana Zlatoustého: Pán Ježíš-li «čili kto? I odpo- viedá: »Ne Pán Ježíš, ale ten, ktož jemu místa nedal!« Aneb kto jest tím vinen, že, když anjel svatého Petra vyvedl z vězení, a pak že jsú ti strážní stínáni? Kto tím vinen, svatý-li Petr či 205 anjel či kto jiný? Ten, ktož pravdě místa nedal. Také, ktož jest tím vinen, že války, nesnáze znikly? Zda krev božie? Nic! O 193 Krmantili ... pravdu rmútí proti Pánu Ježíšovi a proti jeho pravdě B rmautí S0 - svatan pravdu O 193 194 Jest... jakž Ano i nyní se velmi rmautí nynější lid mnohý, hned jakž S, A posavad tento lid nynější, hneď jak se O 194 lidu svěckém, neřádném a hovadném T — kormantí U hned jakž N ta S0 svatosvatá C — 195 vznikla NRRaCU, poznikla O o rozdávaní SO kalichu Páně T — An ... řkú Ano se rmauti, a mnozí (vyn. C) řickají: »A, á KRRaC, Ano se rmútí: »A, á (vyn. U) PUT, Ano se rmantí, vstická: »An, prý N 195 196 An... vzniklo] takže S, tak hned O 196 tak nemuožeme KPNRRaCTU ne- - a vC 196 197 můžeme míti] »Nemáme O obchodův micti T (nám.., níže s vésti B. 196 nám žádná 0 - 197 A, á] vyn. SO, á C nemuožeme [svých věcí po naší vůli] K, nemnožeme svých věcí O — vše] všem(!) K nížeta mizí PVRaTC, níží T 198 A dokudž toho nebylo s Prvé B. Adokud nebylo toho podobojí přijímaní, dotudO nebylo lépe bylo i K, nebylo, dotud S z lípeji Ra, lépeji O - mívaliC 198 199 a mnoho děje? neb B 199 s námi děje N - vzniklo z kalichu podávaní Stak hned S0 nesnáze KPNRRICTUSO gnastaly výn. B, povstaly SO 200 Ale] Ale, milý N, A Ra kto jest mnedle] medle, já se vás optám, kdo jest O — mnedle] vyn. KPNRRaTU, pak C - 200—201 Jest . . . Zlatoustého vyn. BSO — 201 zdali Pán Ježíš O — sčili... odpoviedá » vyn. B — jiný kto NSO. Iodpoviedá?. Na to (+ vám 0) odpovidám, že SO, Odpovídá ten svatej, že C vodpoviedá, že T — 202 nedal] nechtěl dáti SO 203 že] vyn. N — když] vyn. S0 »skanjel Páně N — z okov a z vězení K vězení] žaláře N -204 a pak] vyn. NSO a sau pro něko N — ti] vyn. PVRCTUSO . Kto... Petr] Petr-li SO 205 anjel Páně l N - či kto] neb kdo N, či někdo O — jiný] vyn. KPRRaTU — Ten] Io povídá, že ten N, Au, ten C, I, ten T, Jistě že ten S0 — nedal] nechtěl dáti O - 205 207 Také ... nedali vyn. B 205 Také] Tak i tuto V, Tak také S0 - 206 jest] vyn. PNRTUS — znikly] povstaly NSO Och, jistě nic O 207 ti vinni] vyn. C — ti tím S0 ta drahá krev N
143 vždy se Krmautili pro Pána Ježíše a pro jeho pravdu. Jest-li co toho nyní v tomto lidu, že se rmútí, jakž tato svatá pravda 195 znikla, rozdávaní krve boží z kalicha? An mnozí řkú: »Jakž to vzniklo, nemůžeme míti žádných obchoduov a kupectví nám nejdau. A, á, nemuožeme odbývati, vše nám doluov jde a níže)). A dokudž toho nebylo, sme se lépe měli, a mnoho se zlého pod tím děje»: jakž to vzniklo, tak války a nesnázky «nastaly)!« 200 Ale kto jest mnedle tím vinen, že jsú dítky zmordovány? Jest řeč svatého Jana Zlatoustého: Pán Ježíš-li «čili kto? I odpo- viedá: »Ne Pán Ježíš, ale ten, ktož jemu místa nedal!« Aneb kto jest tím vinen, že, když anjel svatého Petra vyvedl z vězení, a pak že jsú ti strážní stínáni? Kto tím vinen, svatý-li Petr či 205 anjel či kto jiný? Ten, ktož pravdě místa nedal. Také, ktož jest tím vinen, že války, nesnáze znikly? Zda krev božie? Nic! O 193 Krmantili ... pravdu rmútí proti Pánu Ježíšovi a proti jeho pravdě B rmautí S0 - svatan pravdu O 193 194 Jest... jakž Ano i nyní se velmi rmautí nynější lid mnohý, hned jakž S, A posavad tento lid nynější, hneď jak se O 194 lidu svěckém, neřádném a hovadném T — kormantí U hned jakž N ta S0 svatosvatá C — 195 vznikla NRRaCU, poznikla O o rozdávaní SO kalichu Páně T — An ... řkú Ano se rmauti, a mnozí (vyn. C) řickají: »A, á KRRaC, Ano se rmútí: »A, á (vyn. U) PUT, Ano se rmantí, vstická: »An, prý N 195 196 An... vzniklo] takže S, tak hned O 196 tak nemuožeme KPNRRaCTU ne- - a vC 196 197 můžeme míti] »Nemáme O obchodův micti T (nám.., níže s vésti B. 196 nám žádná 0 - 197 A, á] vyn. SO, á C nemuožeme [svých věcí po naší vůli] K, nemnožeme svých věcí O — vše] všem(!) K nížeta mizí PVRaTC, níží T 198 A dokudž toho nebylo s Prvé B. Adokud nebylo toho podobojí přijímaní, dotudO nebylo lépe bylo i K, nebylo, dotud S z lípeji Ra, lépeji O - mívaliC 198 199 a mnoho děje? neb B 199 s námi děje N - vzniklo z kalichu podávaní Stak hned S0 nesnáze KPNRRICTUSO gnastaly výn. B, povstaly SO 200 Ale] Ale, milý N, A Ra kto jest mnedle] medle, já se vás optám, kdo jest O — mnedle] vyn. KPNRRaTU, pak C - 200—201 Jest . . . Zlatoustého vyn. BSO — 201 zdali Pán Ježíš O — sčili... odpoviedá » vyn. B — jiný kto NSO. Iodpoviedá?. Na to (+ vám 0) odpovidám, že SO, Odpovídá ten svatej, že C vodpoviedá, že T — 202 nedal] nechtěl dáti SO 203 že] vyn. N — když] vyn. S0 »skanjel Páně N — z okov a z vězení K vězení] žaláře N -204 a pak] vyn. NSO a sau pro něko N — ti] vyn. PVRCTUSO . Kto... Petr] Petr-li SO 205 anjel Páně l N - či kto] neb kdo N, či někdo O — jiný] vyn. KPRRaTU — Ten] Io povídá, že ten N, Au, ten C, I, ten T, Jistě že ten S0 — nedal] nechtěl dáti O - 205 207 Také ... nedali vyn. B 205 Také] Tak i tuto V, Tak také S0 - 206 jest] vyn. PNRTUS — znikly] povstaly NSO Och, jistě nic O 207 ti vinni] vyn. C — ti tím S0 ta drahá krev N
Strana 144
144 Ale ti vinni, ktož sau té drahé pravdě místa nedali! A, běda těm, ktož pravdě boží v zákoně jeho založenké) «se protiví a místa nedadí! Dajž nám, milý Bože, abychom se žádnéj pravdě 210 tvé neprotivili, ale byli jí poddáni a místo jí dali! Amen. vinni sau TSO — sau] vyn. TSO — nedali dáti nechtěli N, nedávají SO - Ach S — A, běda] Ó, přeběda N, Ale běda TO — 208 těm] jemu KPNRCU, bude jemu Ra, bude každému takovému T — 208—210 těm ... dali] bude jim, že se kdy (vyn. O) smějí té drahé pravdě protiviti, ješto svůj základ má v zákoně božím od samého (vyn. O) Krista Ježíše. Dejž nám to všechněm velebná a blahoslavená Trojice svatá, ať my se žádné tvé pravdě (my... pravdě] tu svatau pravdu milujeme O) ani (vyn. 0) přikázaním (+ božím se O) neprotivíme, ale tobě ve všem sauce poddáni (+ za tebau O) do ne- beské (tvé O) radosti (slávy O) se strojíme, kdežto (k čemuž O) mně i vám všem (mně ... všem] vyn. 0) rač dopomoci Pán Bůh všemohaucí (+na věky požehnaný 0) SO — 208 které (+ koli K) pravdě KPNRRaCTU — jeho] božím N — založení(!) B — «se protiví a vyn. B — 209 nedá KPRRaCTU, dáti nechce N — Ó dejž T — nám to NRT — milý, drahý RT — Buoh KPRRaCU, Bože, všem N — 210 tvé] jeho (+ drahé T) KPNRCTU, vyn. Ra — jí vyn. PCU, jí ve všem KN, tomu R — a místo jí dali] vyn. KPNRU, a jí se přídrželi až do skonání životův našich a po skonání našem dej nám sebau v nebi přebývati Ra, a sauce poddáni tak činili a tak se jí zpravovali, abychom se s ním zde v milosti potkali a potom radosti věčné dosáhli C, a jí až do smrti se drželi a potom, začnauce zde u milosti jeho svaté, jej, drahého Pána, chváliti, potom na věky s anjely v nebi se radovati. Té radosti mně hříšnému i vám rač dopomo«ci (ps.: dopomo) Bůh Otec i Syn i Duch svatý, na věky požehnaný T — Amen] vyn. PN, Pán Bůh rač nám to dáti! Amen R —
144 Ale ti vinni, ktož sau té drahé pravdě místa nedali! A, běda těm, ktož pravdě boží v zákoně jeho založenké) «se protiví a místa nedadí! Dajž nám, milý Bože, abychom se žádnéj pravdě 210 tvé neprotivili, ale byli jí poddáni a místo jí dali! Amen. vinni sau TSO — sau] vyn. TSO — nedali dáti nechtěli N, nedávají SO - Ach S — A, běda] Ó, přeběda N, Ale běda TO — 208 těm] jemu KPNRCU, bude jemu Ra, bude každému takovému T — 208—210 těm ... dali] bude jim, že se kdy (vyn. O) smějí té drahé pravdě protiviti, ješto svůj základ má v zákoně božím od samého (vyn. O) Krista Ježíše. Dejž nám to všechněm velebná a blahoslavená Trojice svatá, ať my se žádné tvé pravdě (my... pravdě] tu svatau pravdu milujeme O) ani (vyn. 0) přikázaním (+ božím se O) neprotivíme, ale tobě ve všem sauce poddáni (+ za tebau O) do ne- beské (tvé O) radosti (slávy O) se strojíme, kdežto (k čemuž O) mně i vám všem (mně ... všem] vyn. 0) rač dopomoci Pán Bůh všemohaucí (+na věky požehnaný 0) SO — 208 které (+ koli K) pravdě KPNRRaCTU — jeho] božím N — založení(!) B — «se protiví a vyn. B — 209 nedá KPRRaCTU, dáti nechce N — Ó dejž T — nám to NRT — milý, drahý RT — Buoh KPRRaCU, Bože, všem N — 210 tvé] jeho (+ drahé T) KPNRCTU, vyn. Ra — jí vyn. PCU, jí ve všem KN, tomu R — a místo jí dali] vyn. KPNRU, a jí se přídrželi až do skonání životův našich a po skonání našem dej nám sebau v nebi přebývati Ra, a sauce poddáni tak činili a tak se jí zpravovali, abychom se s ním zde v milosti potkali a potom radosti věčné dosáhli C, a jí až do smrti se drželi a potom, začnauce zde u milosti jeho svaté, jej, drahého Pána, chváliti, potom na věky s anjely v nebi se radovati. Té radosti mně hříšnému i vám rač dopomo«ci (ps.: dopomo) Bůh Otec i Syn i Duch svatý, na věky požehnaný T — Amen] vyn. PN, Pán Bůh rač nám to dáti! Amen R —
Strana 145
Neděle mezi ochtábem Božieho narozenie. A86a Epištola svatého Pavla k Galatským v čtvrté kapitole. (B48) Bratří! Kterak dlúhý čas dědic maličký jest, nic se nedělí od služebníka, a jsa pán 5všech; ale pod obráncemi a zprávcemi (B49) jest až do uloženého času od otce. Tak i my, když jsme byli maličcí, pod živly tohoto světa byli jsme slaužíce. A když přišla plnost času, poslal Buoh Syna svého, narozeného 10z ženy, učiněného pod zákonem, aby ty, kte- říž byli pod zákonem, vykúpil, abychom za- s)líbení synuov božích přijali. Ale že jsme synové boží, poslal Buoh Ducha Syna svého v srdce vaše volajícého: Otče! Otče! Protož 15již není slúha, ale syn, a poněvadž syn, i dědic skrze Boha. 1 Neděle ... narozenic] Neděle první (vyn. S) po Božím narození — PRNTUS, V neděli po Božím narození O 2—38 Epištola... s ním vyn. A 2— 16 Epištola... Boha] vyn. RSO 2 svatého Pavla] vyn. CNU — Gallatóm KPCU — v IIII. rozdílu U 4—15 nic ... dědic] Konec: tehdy i dědicové U 4 pánem všech věcí KONT, pánem všeho P 5 ochráncemi P — 8 A] Ale PNT — 9 na- rozeného] učiněného PNT — 11 12 zas líbení] zalíbení B, zvolení P, vyvolení NT 12 božích] vyn. NT — Ale] A K ste KPONT — 13 boží] vyn. P — 14 Protož] protože PNT, A tak C 15 nejsme služebníci, ale synové C — služebník KNT a synové, tehdy dědicové C — tehdy i dědic KPNT 16 Pána Buoha KT, Boha. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem tvým! N 17 Čtení] Evangelium S Čtení... Lukáše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš N, Čtení svaté, kteříž(!) vypisuje (ps.: vy- 2 po »kapitole« v K pozd. přípisek: Na Nové léto hledej zadu před - v ýkoslady svátečními (zýk -odříznuto!) 3 nn. Gal. 4, I 7. Rokycanova Postilla. 10
Neděle mezi ochtábem Božieho narozenie. A86a Epištola svatého Pavla k Galatským v čtvrté kapitole. (B48) Bratří! Kterak dlúhý čas dědic maličký jest, nic se nedělí od služebníka, a jsa pán 5všech; ale pod obráncemi a zprávcemi (B49) jest až do uloženého času od otce. Tak i my, když jsme byli maličcí, pod živly tohoto světa byli jsme slaužíce. A když přišla plnost času, poslal Buoh Syna svého, narozeného 10z ženy, učiněného pod zákonem, aby ty, kte- říž byli pod zákonem, vykúpil, abychom za- s)líbení synuov božích přijali. Ale že jsme synové boží, poslal Buoh Ducha Syna svého v srdce vaše volajícého: Otče! Otče! Protož 15již není slúha, ale syn, a poněvadž syn, i dědic skrze Boha. 1 Neděle ... narozenic] Neděle první (vyn. S) po Božím narození — PRNTUS, V neděli po Božím narození O 2—38 Epištola... s ním vyn. A 2— 16 Epištola... Boha] vyn. RSO 2 svatého Pavla] vyn. CNU — Gallatóm KPCU — v IIII. rozdílu U 4—15 nic ... dědic] Konec: tehdy i dědicové U 4 pánem všech věcí KONT, pánem všeho P 5 ochráncemi P — 8 A] Ale PNT — 9 na- rozeného] učiněného PNT — 11 12 zas líbení] zalíbení B, zvolení P, vyvolení NT 12 božích] vyn. NT — Ale] A K ste KPONT — 13 boží] vyn. P — 14 Protož] protože PNT, A tak C 15 nejsme služebníci, ale synové C — služebník KNT a synové, tehdy dědicové C — tehdy i dědic KPNT 16 Pána Buoha KT, Boha. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem tvým! N 17 Čtení] Evangelium S Čtení... Lukáše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš N, Čtení svaté, kteříž(!) vypisuje (ps.: vy- 2 po »kapitole« v K pozd. přípisek: Na Nové léto hledej zadu před - v ýkoslady svátečními (zýk -odříznuto!) 3 nn. Gal. 4, I 7. Rokycanova Postilla. 10
Strana 146
146 Čtení svatého «Lukáše v druhé kapitole. V ten čas byl Jozef a Maria, matka Ježí- šova, divíce se tim, které praveny byly o něm. 20I požehnal jim Simeon a řekl k Mariji, matce jeho: Aj, položen jest tento na pád a na vstání mnohým v Izraheli a na znamení, jemuž od- mlúvati budú. A tvú jeho duši pronikne meč, aby zjevena byla z mnohých srdcí myšlení. 25A byla Anna prorokyně, dcera Fanuelova, z pokolení Asserova. A ta byla sešla ve mno- hých dnech a živa byla s mužem svým sedm let od panenství svého. A tga vdova byla až do let osmdesáti čtyř, kterážto neodchá- 30zela z chrámu, posty a modlitbami slúžéci Pánu Bohu ve dne i v noci. A ta v túž hodinu přišedši, vyznávala Pána a mluvila o něm, kteříž očekávali vykúpení izrahelského. A když jsú dokonali všecky věci vedlé zá- 35kona Páně, navrátili sú se do Galilé, města svého Nazareta. Ale dítě rostlo a posilňo- pisu) svatý Lukáš T — svatého Lukáše] napsal svatý Lukáš U — Lukáše) Matúše(!) B — kapitole. Sláva tobě, Hospodine (+ na výsostech T) NT — 18—38 V ten ... s ním) Otec pak a matka jeho divi(!) etc. Vejklad R; v S slova evangelia vynechána, ale bledším in- koustem napsáno: Otec a matka divili se — 18—19 V ten... tim] Otec a matka jeho divili se těm věcem O — 18 byl] biechu K, byli N, bíše U — Ježíšova, tu C — 19 tim] nad těmi věcmi KPCNTU — 20 37 I požehnal... ducha] Konec U 20 požehnal] dobrořečil O — 21 Ej C — tento] vyn. P — ku pádu PCNTO — na vstání] ku povstáním K, k (ku CTO) povstání PONTO — 22 Izraheli] lidu izrahelskému NT — odmlúvati budú] bude odmlúváno K, bude odpíráno PONTO — 23 jeho] vyn. NT, a jeho C, vlastní O — 24 z mnohých mnohých O — 25 bieše (+ také T) KT, byla také N — 26 Asser KNTO — A ta byla sešla] Ta se jest zstarala K, Ta se byla sstarala PNTO — sešla] pošla C — 28 t«a)] to B — vdovau ČNTO — 29 až do] okolo S — nevycházela KNTO — 30 od chrámu C — 31 v túž] tauž K, tu P, v tu NT — 32 vyznávala Pána] chválila Hospodina N, chválila Pána Boha (vyn. 0) TO — Pána] Hospodina P — o něm všem KPONT — 33 očekáváchu K, očekávají(!) T — izrahelského] v Jeruzalemě O — 34 jsú dokonali] vykonali O — všecky věci] všecko O —- podlé PTO — 35 Páně] božího C, vyn. O — do města O — 35—36 města... Nazareta] vyn. C — 36 Ale dítě] Dítě pak ONTO — posilňovalo se] rozmáháše (roz- 18 nn. Luk. 2, 33—40.
146 Čtení svatého «Lukáše v druhé kapitole. V ten čas byl Jozef a Maria, matka Ježí- šova, divíce se tim, které praveny byly o něm. 20I požehnal jim Simeon a řekl k Mariji, matce jeho: Aj, položen jest tento na pád a na vstání mnohým v Izraheli a na znamení, jemuž od- mlúvati budú. A tvú jeho duši pronikne meč, aby zjevena byla z mnohých srdcí myšlení. 25A byla Anna prorokyně, dcera Fanuelova, z pokolení Asserova. A ta byla sešla ve mno- hých dnech a živa byla s mužem svým sedm let od panenství svého. A tga vdova byla až do let osmdesáti čtyř, kterážto neodchá- 30zela z chrámu, posty a modlitbami slúžéci Pánu Bohu ve dne i v noci. A ta v túž hodinu přišedši, vyznávala Pána a mluvila o něm, kteříž očekávali vykúpení izrahelského. A když jsú dokonali všecky věci vedlé zá- 35kona Páně, navrátili sú se do Galilé, města svého Nazareta. Ale dítě rostlo a posilňo- pisu) svatý Lukáš T — svatého Lukáše] napsal svatý Lukáš U — Lukáše) Matúše(!) B — kapitole. Sláva tobě, Hospodine (+ na výsostech T) NT — 18—38 V ten ... s ním) Otec pak a matka jeho divi(!) etc. Vejklad R; v S slova evangelia vynechána, ale bledším in- koustem napsáno: Otec a matka divili se — 18—19 V ten... tim] Otec a matka jeho divili se těm věcem O — 18 byl] biechu K, byli N, bíše U — Ježíšova, tu C — 19 tim] nad těmi věcmi KPCNTU — 20 37 I požehnal... ducha] Konec U 20 požehnal] dobrořečil O — 21 Ej C — tento] vyn. P — ku pádu PCNTO — na vstání] ku povstáním K, k (ku CTO) povstání PONTO — 22 Izraheli] lidu izrahelskému NT — odmlúvati budú] bude odmlúváno K, bude odpíráno PONTO — 23 jeho] vyn. NT, a jeho C, vlastní O — 24 z mnohých mnohých O — 25 bieše (+ také T) KT, byla také N — 26 Asser KNTO — A ta byla sešla] Ta se jest zstarala K, Ta se byla sstarala PNTO — sešla] pošla C — 28 t«a)] to B — vdovau ČNTO — 29 až do] okolo S — nevycházela KNTO — 30 od chrámu C — 31 v túž] tauž K, tu P, v tu NT — 32 vyznávala Pána] chválila Hospodina N, chválila Pána Boha (vyn. 0) TO — Pána] Hospodina P — o něm všem KPONT — 33 očekáváchu K, očekávají(!) T — izrahelského] v Jeruzalemě O — 34 jsú dokonali] vykonali O — všecky věci] všecko O —- podlé PTO — 35 Páně] božího C, vyn. O — do města O — 35—36 města... Nazareta] vyn. C — 36 Ale dítě] Dítě pak ONTO — posilňovalo se] rozmáháše (roz- 18 nn. Luk. 2, 33—40.
Strana 147
147 valo se, plné múdrosti a ducha, a milostboží byla s ním.) Křesťané věrní a volení boží, kteříž sau pamatovali a vážili, (A 86a) 40 rozjímajíce nábožně to dobrodienstvie milého, [drahého] Boha, kteréž jest ráčil učiniti pro nás pro hřiešné: naroditi se a tak se velmi ponížiti a býti Synem člověka, abychom my synové boží mohli bý liti protož, ktož sau to tak vážili a rozjímali, ti ť bóhdá budau účastni jeho [slavného] narozenie a úžitku toho 45 dosáhnau hojného bóhdá. Neb komuž to milý, drahý Buoh dá, vážiti to zajisté jesti ť co; nebo člověku hřiešnému a biednému moci býti synem božím, zdá ť se to malé tobě, babo škaredá, shnilá, moci bý l ti dcerau boží? Mnedle, kdyby koho «sobě král za syna vzal, byla-li by to věc veliká? Mnohem, nesmierně jest většie 50 [věc], moci býti synem božím. A na to jest on, drahý Pán, ráčil 86 87. máhalo C) se KC, posilovalo se N, posilňovalo se v duchu C — 37 pln jsa PT, plné sa N a ducha] vyn. PONTO — 38 s ním] s ním. Výklad K, v něm (+ etc. U). Vejklad (a na svaté čtení T) PNTU, v něm 0 — 39 41 Křesťané ... kteréž. Přátelé milí v Kristu Pánu! Poněvadž sme nábožně pamatovali a sobě vážně rozjímali mnohá dobrodíní Pána Boha našeho, kteráž O 39 věrní] milí S — sau] ste S — vážili] vyn. S — 40 rozjímali S — nábožně vyn. K — [drahého] vyn. BKPRONTUS — 41 učiniti a O = pro hřiešné] lidi hříšné SO u naroditi se a] vyn. SO — 42 ponížil C. ponížiti, naroditi S0 —- i my SO — 43 protož] i PRTU, a SO vyn. N to] vyn. C tak] vyn. BNTU — sobě rozjímali O — ti ť] au, ti ť NTU, ti ť také SO — 44 bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá R, v naději boží C, také NTU [slavného] svatého C, vyn. BKPRNTUSO — úžitku toho z něhož úžitku S, z něho aužitku O — 45 bóhdá] od (+ milého Pána T) Boha KNT, z milosti boží C, od Boha hojného T, vyn. PRSO — to] vyn. NU drahý] Pán BRCO, vyn. KPNUS 46 to] vyn. KCT — 46—47 to ... moci] co jest to zajisté (vyn. O), bídnému a nuznému člověku SO — 46 o zajisté NU, ú, ba zajistě T - co] to veliká věc N — nebo] synu aneb U — 47 zdá ť se] zda ť jest N 47 48 zdá t... boží] Ale vám ť se to málo zdá, synem a dceran boží býti O — 47 málo BS tobě] vám S — babo] ženo R, viď, babo S e škaredá, shnilá] vyn. P, stará R — 48 moci] vyn. S — boží, není ť věc poslední N - Medle BRS, Nebo medle NTU, Medle, považme sobě toho O koho] někoho z chudých O —sobě vyn. AN — král náš N, některý král 80 49 vzal, viď SO a byla-li by toj že by to byla O — lijvyn. S Hmnohem NT, Ach (Ale O) mnohem ť SO — nesmierně ... - - většie] jest více (víceji 0) a nesmírné S0 —- nesmírnější B — a větčí B 50 [věc] vyn. BPRONTUSO—A nato jest on] Nebo jest proto Syn boží a SO — na to] protof N onjvA vepsáno dodatečně, vyn. C drahý] 39 Nud str. S6arzI přípisek: Do Anně prorokyní; tak i na str. 89b — 10*
147 valo se, plné múdrosti a ducha, a milostboží byla s ním.) Křesťané věrní a volení boží, kteříž sau pamatovali a vážili, (A 86a) 40 rozjímajíce nábožně to dobrodienstvie milého, [drahého] Boha, kteréž jest ráčil učiniti pro nás pro hřiešné: naroditi se a tak se velmi ponížiti a býti Synem člověka, abychom my synové boží mohli bý liti protož, ktož sau to tak vážili a rozjímali, ti ť bóhdá budau účastni jeho [slavného] narozenie a úžitku toho 45 dosáhnau hojného bóhdá. Neb komuž to milý, drahý Buoh dá, vážiti to zajisté jesti ť co; nebo člověku hřiešnému a biednému moci býti synem božím, zdá ť se to malé tobě, babo škaredá, shnilá, moci bý l ti dcerau boží? Mnedle, kdyby koho «sobě král za syna vzal, byla-li by to věc veliká? Mnohem, nesmierně jest většie 50 [věc], moci býti synem božím. A na to jest on, drahý Pán, ráčil 86 87. máhalo C) se KC, posilovalo se N, posilňovalo se v duchu C — 37 pln jsa PT, plné sa N a ducha] vyn. PONTO — 38 s ním] s ním. Výklad K, v něm (+ etc. U). Vejklad (a na svaté čtení T) PNTU, v něm 0 — 39 41 Křesťané ... kteréž. Přátelé milí v Kristu Pánu! Poněvadž sme nábožně pamatovali a sobě vážně rozjímali mnohá dobrodíní Pána Boha našeho, kteráž O 39 věrní] milí S — sau] ste S — vážili] vyn. S — 40 rozjímali S — nábožně vyn. K — [drahého] vyn. BKPRONTUS — 41 učiniti a O = pro hřiešné] lidi hříšné SO u naroditi se a] vyn. SO — 42 ponížil C. ponížiti, naroditi S0 —- i my SO — 43 protož] i PRTU, a SO vyn. N to] vyn. C tak] vyn. BNTU — sobě rozjímali O — ti ť] au, ti ť NTU, ti ť také SO — 44 bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá R, v naději boží C, také NTU [slavného] svatého C, vyn. BKPRNTUSO — úžitku toho z něhož úžitku S, z něho aužitku O — 45 bóhdá] od (+ milého Pána T) Boha KNT, z milosti boží C, od Boha hojného T, vyn. PRSO — to] vyn. NU drahý] Pán BRCO, vyn. KPNUS 46 to] vyn. KCT — 46—47 to ... moci] co jest to zajisté (vyn. O), bídnému a nuznému člověku SO — 46 o zajisté NU, ú, ba zajistě T - co] to veliká věc N — nebo] synu aneb U — 47 zdá ť se] zda ť jest N 47 48 zdá t... boží] Ale vám ť se to málo zdá, synem a dceran boží býti O — 47 málo BS tobě] vám S — babo] ženo R, viď, babo S e škaredá, shnilá] vyn. P, stará R — 48 moci] vyn. S — boží, není ť věc poslední N - Medle BRS, Nebo medle NTU, Medle, považme sobě toho O koho] někoho z chudých O —sobě vyn. AN — král náš N, některý král 80 49 vzal, viď SO a byla-li by toj že by to byla O — lijvyn. S Hmnohem NT, Ach (Ale O) mnohem ť SO — nesmierně ... - - většie] jest více (víceji 0) a nesmírné S0 —- nesmírnější B — a větčí B 50 [věc] vyn. BPRONTUSO—A nato jest on] Nebo jest proto Syn boží a SO — na to] protof N onjvA vepsáno dodatečně, vyn. C drahý] 39 Nud str. S6arzI přípisek: Do Anně prorokyní; tak i na str. 89b — 10*
Strana 148
148 býti Synem člověka, abychom my mohli synové boží býti, bratřie Ježíše Krista, spoludědicové s ním v nebeském královstvie. Ó milí li křesťané, pro milého Boha, umějte sobě vážiti to! Ale pohřiechu, že ť jest málo znamenati na mnohých, aby sobě to vážili. Jsau ť 55 bóhdá lidé dobří, ješto ť to vážie a rozjímají a ješto jim to v srdci vězí, veliké dobrodienie milého Boha. A to ť jest lépe porozjímati toho a povobierati se s tiem a povážiti toho nábožně a «podívati) se tomu l řka: »Ó milý, drahý Bože, co s' ty nám dobrého dal, že s' nám svého milého Syna ráčil dáti«, a z toho by naději 60 vzal řka: »Poněvadž si nám svého milého Syna dal, také nám dáš bóhdá nebeské královstvie«; a z druhé strany báti se řka: »Milý Pane Bože, nebudu-li já účasten narozenie tvého milého Syna, běda mně, nestojte!« A tak by li se v tobě kdes náboženstvie zbudilo a bylo by lépe, než těmi usty lomcovati a tlamati, jakž 65 usta navykla, a jinam mysliti a Pána Boha viece k hněvu popuditi 87 88 88 milý K — 51 i my SO — 52 spolu s ním dědicové SO — v nebeském krá- lovstvie] života věčného S0 — 53 umějme BCO — to] to dobré C, toho draze N, toho S, to všeckno O — 54 že f ... vážili] málo ť jest toho při vás (nás O) viděti, abyšte (abychom O) sobě to rozjímali, s tím se povobírali SO — mnohých, aby sobě] vás, abyšte PRNTU — 54—58, Jsau f ... řka) Ačkoliv jsau mnozí, že se tomu s náboženstvím podiví řkauce O — 54 Ač jsau ť T, Ó, jsau ť U — 55 bóhdá] vyn. P, a Bůh dá R, v naději boží ještě C, ještě NTU, ovšem S — dobří, ješto ť jim to v srdci jest B, dobří (ale věrně málo!) C — ješto] kteříž sobě S — sobě váží C — vážie a] vyn. S — 55—58 a ješto ... řka] a nábožně se tomu podiví řkauc S — 56 vězí, to NTU — milého, dobrého U — 57 podívati podiviti A — 58 Ó] Ba C — drahý Bože] Pane BKPRONUSO, Pane Bože můj T — ty] to KNCTUSO, vyn. PR — dobrého] drahého B — 59 milého] vyn. O — Syna] Boha B — 59—60 ráčil... dal] poslal, au, věříme, že ť N, dal, ú, věříme, milí (vyn. U) křesťané (vyn. U), že ť TU — 59 a hned S — 59—60 z toho ... vzal] potom ihned s(!) toho naději sobě vezmau O —- 60 Ó, poněvadž P — milého] vyn. PRSO — ráčil dáti O — také že R — dáš bóhdá] ráčí dáti, ó dáš, milý T — 61 bóhdá] věříme ť silně a daufáme, z milosti své C, vyn. PRNU — království, jen budeme-li sami chtíti NTU — a zase SO — jest se báti SO — řka] takto O — Ú, milý PN, Ó milý RS, I, milý U — 62 Bože] vyn. BKPRNUS, Bože můj T — já] vyn. O — tvého milého Syna] Syna božího B — 63 běda mně] ú, ba T, i řka U — mně hříšnému N, mně bude, ach O — nestojte] vyn. N — by] vyn. O — náboženství divně NTU — 64 zbudilo] vzalo S, veme O — bylo by] bude O — lépe] lépe to rozjímati C, úžitečnějí N, daleko lépeji SO — než daremně NTU — těmi ... tlamati] mumlati tak S0 — tlampati NT — 65 usta tvá S0 — navykly O — mysliti] mysl obraceti SO — viece] vyn. R, tak tím více NTU, hněvati a C, víceji SO — k hněvu vyn. B — popauzeti ROSO, popuzovati NTU — 66 takovým tím NTU, tím svým SO — tlampáním NT, tlacháním S0 — jedno] a říkati S, a říkaním
148 býti Synem člověka, abychom my mohli synové boží býti, bratřie Ježíše Krista, spoludědicové s ním v nebeském královstvie. Ó milí li křesťané, pro milého Boha, umějte sobě vážiti to! Ale pohřiechu, že ť jest málo znamenati na mnohých, aby sobě to vážili. Jsau ť 55 bóhdá lidé dobří, ješto ť to vážie a rozjímají a ješto jim to v srdci vězí, veliké dobrodienie milého Boha. A to ť jest lépe porozjímati toho a povobierati se s tiem a povážiti toho nábožně a «podívati) se tomu l řka: »Ó milý, drahý Bože, co s' ty nám dobrého dal, že s' nám svého milého Syna ráčil dáti«, a z toho by naději 60 vzal řka: »Poněvadž si nám svého milého Syna dal, také nám dáš bóhdá nebeské královstvie«; a z druhé strany báti se řka: »Milý Pane Bože, nebudu-li já účasten narozenie tvého milého Syna, běda mně, nestojte!« A tak by li se v tobě kdes náboženstvie zbudilo a bylo by lépe, než těmi usty lomcovati a tlamati, jakž 65 usta navykla, a jinam mysliti a Pána Boha viece k hněvu popuditi 87 88 88 milý K — 51 i my SO — 52 spolu s ním dědicové SO — v nebeském krá- lovstvie] života věčného S0 — 53 umějme BCO — to] to dobré C, toho draze N, toho S, to všeckno O — 54 že f ... vážili] málo ť jest toho při vás (nás O) viděti, abyšte (abychom O) sobě to rozjímali, s tím se povobírali SO — mnohých, aby sobě] vás, abyšte PRNTU — 54—58, Jsau f ... řka) Ačkoliv jsau mnozí, že se tomu s náboženstvím podiví řkauce O — 54 Ač jsau ť T, Ó, jsau ť U — 55 bóhdá] vyn. P, a Bůh dá R, v naději boží ještě C, ještě NTU, ovšem S — dobří, ješto ť jim to v srdci jest B, dobří (ale věrně málo!) C — ješto] kteříž sobě S — sobě váží C — vážie a] vyn. S — 55—58 a ješto ... řka] a nábožně se tomu podiví řkauc S — 56 vězí, to NTU — milého, dobrého U — 57 podívati podiviti A — 58 Ó] Ba C — drahý Bože] Pane BKPRONUSO, Pane Bože můj T — ty] to KNCTUSO, vyn. PR — dobrého] drahého B — 59 milého] vyn. O — Syna] Boha B — 59—60 ráčil... dal] poslal, au, věříme, že ť N, dal, ú, věříme, milí (vyn. U) křesťané (vyn. U), že ť TU — 59 a hned S — 59—60 z toho ... vzal] potom ihned s(!) toho naději sobě vezmau O —- 60 Ó, poněvadž P — milého] vyn. PRSO — ráčil dáti O — také že R — dáš bóhdá] ráčí dáti, ó dáš, milý T — 61 bóhdá] věříme ť silně a daufáme, z milosti své C, vyn. PRNU — království, jen budeme-li sami chtíti NTU — a zase SO — jest se báti SO — řka] takto O — Ú, milý PN, Ó milý RS, I, milý U — 62 Bože] vyn. BKPRNUS, Bože můj T — já] vyn. O — tvého milého Syna] Syna božího B — 63 běda mně] ú, ba T, i řka U — mně hříšnému N, mně bude, ach O — nestojte] vyn. N — by] vyn. O — náboženství divně NTU — 64 zbudilo] vzalo S, veme O — bylo by] bude O — lépe] lépe to rozjímati C, úžitečnějí N, daleko lépeji SO — než daremně NTU — těmi ... tlamati] mumlati tak S0 — tlampati NT — 65 usta tvá S0 — navykly O — mysliti] mysl obraceti SO — viece] vyn. R, tak tím více NTU, hněvati a C, víceji SO — k hněvu vyn. B — popauzeti ROSO, popuzovati NTU — 66 takovým tím NTU, tím svým SO — tlampáním NT, tlacháním S0 — jedno] a říkati S, a říkaním
Strana 149
149 tiem nevážným tlamáním, jedno: »Otče náš, Otče náš!«, — a mysl srdce kdes se jinde taulá, a sebránic žádného. Bývá-li to do vás, hádaj! A, běda bude! Ale jakož sem u řekl, že volení boží ta dobrodienstvie umějí 70 vážiti; ale my mnoho-li? Teď, že se vánoce nahodily, a teď na ten den pomlaštíme, a již se nám to zdá nětco starého. Ale velmi ť jest divné a nové, jakož se to často v cierkvi svaté v zpievaní opětuje. Ale mnohým ť se to staré zdá, nebo lidé tělesní a hovadní, ješto i ustrnuli v milování světa, nemohau toho mieti aniž jim 75 toho Buoh dá; jediné po lakomstvie stojie, o to biedné sbožie. Ale já ť vám pravím: »Jdete-li s uohněm vopatrně, tak ť jest vám 89a 89° O Otče nášv0 jen jednou — 67 mysli] myslí ABK — mysl i srdce] srdcem a myslí O i srdce kdes se] se kdes a srdce B — kdes ... žádného] všecky kauty zběhá, a tak není sebrání žádného vážného ku Pánu Bohu N —- taulá se B, taulati O — sebránie] skraušení S, skraušení neměti O - sebránic žádného] tak nejni sebrání žádného vážného ku Pánu Bohu TU — žádného [není] K — 67 68 Bývá... bude] Ale běda ť vám bude, neb vím, že to bývá do vás O — 68 hádaj] ha? BKRONTU, vyn. PS — A] Ach ST, Ó N — běda vám T — bude] á, nastojte S, bude neboštíčkům, jestli se nepokajete T 69 Ale] A S vyvolení TU — ta] takové N, to takové TU, to PR — dobrodíní sobě učiněné NTU, dobrodíní PRSO — 70 sobě vážiti O — ale] a S, a co pak O — my] vy BPOSO, vy drzí NTU — mnoho-li] nemnoho R Teď] Ú, teď, na čas C, I ted PR, Ú (IúT, I U) teď také NTU, Jediné ( že O) teď SO — se] vyn. N — nahodily] přišly N — a teď] tedy O - 70 71 a teď ... pomlaštíme, a] Ba, prý (nu, teď T), na ten den také povzdy- cháme (pomlaštíme TU). Ó (Ahy TU) NTU — 71 den nětco drobet O - pomlaštíme] pomumláme a pošeptáme S0 — již] hned S, pak O — nětco) vyn. S, hned O — staré S0 — ale] ješto S, a ješto O — 71—72 velmi... nové] volenejm božím jesti ť to (vyn.TU) vždycky nové a převelmi divné NTU — 72 jest to B0 - to] v A vepsáno dodatečně, vyn. C — to často] o tom S — častokrát U, vyn. O — svaté nalézá a B — v zpievaní zpievaní K, vyn. U, spívaním S0 — 73 Ale] Au, ale U — Ale... zdá vyn. SO — mnohým] vám BPRNTU — se to staré .. . neboj jest to vetché. Proč? Ú, proto, nebo ste N — neboj I proč? I proto, nebo jste TU — lidé ještě NT 74 ješto] a N — ustrnuli ste NTU — v milování (milosti U), a v milování TU — tohoto nepravého světa N — toho] vyn. PRS, to 0 — 74—75 aniž... sbožie] pro shromažďování (lomozy TU) toho (tohoto U) bídného (— života U) zboží NTU —. 75 jediné] nebo jen S, protože jen O — po tom bídném zboží B — zboží, a ješto mnohé zbaví a odlaučí milosti boží C . 76 vám to jistě C — Jdete] Zacházíte K, Chodíte S — Jdete-li] Jestliže chodíte NTUO — tak] také S — 76—77 tak... opatrně] takto musíme maudře s tím lomozem a zbožím vůkol T, tak tuto musíte maudře s tím lomozem a zbožím vůkol U — tak ... nechcete-li] abyšte ještě opatr-
149 tiem nevážným tlamáním, jedno: »Otče náš, Otče náš!«, — a mysl srdce kdes se jinde taulá, a sebránic žádného. Bývá-li to do vás, hádaj! A, běda bude! Ale jakož sem u řekl, že volení boží ta dobrodienstvie umějí 70 vážiti; ale my mnoho-li? Teď, že se vánoce nahodily, a teď na ten den pomlaštíme, a již se nám to zdá nětco starého. Ale velmi ť jest divné a nové, jakož se to často v cierkvi svaté v zpievaní opětuje. Ale mnohým ť se to staré zdá, nebo lidé tělesní a hovadní, ješto i ustrnuli v milování světa, nemohau toho mieti aniž jim 75 toho Buoh dá; jediné po lakomstvie stojie, o to biedné sbožie. Ale já ť vám pravím: »Jdete-li s uohněm vopatrně, tak ť jest vám 89a 89° O Otče nášv0 jen jednou — 67 mysli] myslí ABK — mysl i srdce] srdcem a myslí O i srdce kdes se] se kdes a srdce B — kdes ... žádného] všecky kauty zběhá, a tak není sebrání žádného vážného ku Pánu Bohu N —- taulá se B, taulati O — sebránie] skraušení S, skraušení neměti O - sebránic žádného] tak nejni sebrání žádného vážného ku Pánu Bohu TU — žádného [není] K — 67 68 Bývá... bude] Ale běda ť vám bude, neb vím, že to bývá do vás O — 68 hádaj] ha? BKRONTU, vyn. PS — A] Ach ST, Ó N — běda vám T — bude] á, nastojte S, bude neboštíčkům, jestli se nepokajete T 69 Ale] A S vyvolení TU — ta] takové N, to takové TU, to PR — dobrodíní sobě učiněné NTU, dobrodíní PRSO — 70 sobě vážiti O — ale] a S, a co pak O — my] vy BPOSO, vy drzí NTU — mnoho-li] nemnoho R Teď] Ú, teď, na čas C, I ted PR, Ú (IúT, I U) teď také NTU, Jediné ( že O) teď SO — se] vyn. N — nahodily] přišly N — a teď] tedy O - 70 71 a teď ... pomlaštíme, a] Ba, prý (nu, teď T), na ten den také povzdy- cháme (pomlaštíme TU). Ó (Ahy TU) NTU — 71 den nětco drobet O - pomlaštíme] pomumláme a pošeptáme S0 — již] hned S, pak O — nětco) vyn. S, hned O — staré S0 — ale] ješto S, a ješto O — 71—72 velmi... nové] volenejm božím jesti ť to (vyn.TU) vždycky nové a převelmi divné NTU — 72 jest to B0 - to] v A vepsáno dodatečně, vyn. C — to často] o tom S — častokrát U, vyn. O — svaté nalézá a B — v zpievaní zpievaní K, vyn. U, spívaním S0 — 73 Ale] Au, ale U — Ale... zdá vyn. SO — mnohým] vám BPRNTU — se to staré .. . neboj jest to vetché. Proč? Ú, proto, nebo ste N — neboj I proč? I proto, nebo jste TU — lidé ještě NT 74 ješto] a N — ustrnuli ste NTU — v milování (milosti U), a v milování TU — tohoto nepravého světa N — toho] vyn. PRS, to 0 — 74—75 aniž... sbožie] pro shromažďování (lomozy TU) toho (tohoto U) bídného (— života U) zboží NTU —. 75 jediné] nebo jen S, protože jen O — po tom bídném zboží B — zboží, a ješto mnohé zbaví a odlaučí milosti boží C . 76 vám to jistě C — Jdete] Zacházíte K, Chodíte S — Jdete-li] Jestliže chodíte NTUO — tak] také S — 76—77 tak... opatrně] takto musíme maudře s tím lomozem a zbožím vůkol T, tak tuto musíte maudře s tím lomozem a zbožím vůkol U — tak ... nechcete-li] abyšte ještě opatr-
Strana 150
150 třeba s tiem zbožím vuokol opatrně jíti, nechcete-li o duše při- jíti.« Ale rci: »Ano, vostudíš nám je, kněže, vostudiš! Ba, mluv ty sobě, co chceš, my ť, l jakž koli sbožie budem moci dobyti, 80 dobudem!« Ale zviete, jakého proto konce dojdete, nemějte peče! Mnedle, muožete-li vy kdy vokusiti té chuti a té sladkosti, kteréž vokaušejí lidé dobří u vážném vobieraní s svým milým Bohem, ješto milý Buoh jim zde dá vokusiti té chuti a již jim jako závdavek dává, že potom li bóhdá dojdau oné věčné slad- 85 kosti v nebeském království, — ale hovada tělesná a lakomá ne- mohau toho mieti, aniž se oni o te postaraji, ani za to Boha poprosie a kusa se proto pekla nebojie. Však jest to na voko viděti: tito lidé, chudí kmetíkové, babky, ihned před světem lezau k kostelu 90" 90 něji se obchodili s tím svým zbožím, kdož nechcete O — 77 třeba] potřeba C, tuto potřebí N, vyn. RS — tím svým S - vuokol] vyn. S — opatrně maudře N — své milé duše C, duše vaše NTU — 78 rci] řekneš S, snad řeknete O — Ano] vyn. PRC, Ano, ano NT — 78—80 Ano ... péče] Ba, milej kněže, nevostudíš nám tak lehce, mluv ty co mluv, proto ť my předce budem jakkoliv moha zboží sobě dobývati!« Ale zvíte ť, na jaký konec přijdete s tau svau vejmluvau O — 78 vostudíš-i S — vostudíš] vyn. S — Ba] vyn. BS — 79 ty] vyn. BPRC — co] jak S — my ť proto (+ tak TU) BPRNTUS — 79—80 jakž koli ... dobudem] tak zboží dobejvati nene- cháme, právě i neprávě N, předce budeme, jak koliv budem moci, zboží dobývati S — 79 sbožie] vyn(!) U — budem moci] můžem C — 79— 80 moci .. . dobudem] právě i neprávě U — 79 dobyti] vyn. R, dobývati T — 80 dobudem] dobydem R, budeme právě i neprávě T — Ale, nu NTU — jakového B, jakého vy T — jakého ... dojdete] jaký konec z toho bude S — proto] vyn. U — nemějte péče] nenecháte-li toho (o vyn!) bíd- ného, mrzutého a hanebného lakomství C — pak péče NTU — 81 kdy] vyn. O — té sladkosti] sladkosti PRONTUSO — 82 okušují BKPNTU — dobří a pobožní O — u] při N, v svém O — se obíraní O - 83 Bohem] Bůh(!) R — ješto ... chuti] jimžto ji dává zde okusiti S, jimžto se on dává okusiti u velebné svátosti O — dává B — již tak N, kteraužto O — jim] vyn. S — 84 závdavek své milosti O — bóhdá] v naději a z milosti boží C, vyn. PRNTUSO — 84—85 oné .. . království] s ním věčné radosti SO — 84 věčné] v A teprve dodatečně připsáno — 85 ale tato NTU — a lakomá] totižto ti tělesní a hovadní lidé lakomí C, lakomá, pyšná N — 86 toho mieti] k tomu přijíti N — oni] vyn. USO — o to co C, o to kdy N — starají BSO, nepostarají T — to kdy N — milého Boha NTU — prosí PRNSO, neprosí U — 87 a kusa se proto] nebo se SO — se] v K teprve pozdní přípisek — nestrachují N — Však... vidětij Ano to na oko vidíme O — jest] jest pak N, vyn. S — tuti C 87—88 tito ... babky] u lidí chudých, ano ť bude kmet starý a ona též baba (+ stará a O) napoly (na polovici O) shnilá, a doma se jim nic nevaří, avšak SO — 88 kmetové K — babky staré R — světem] svítaním PNSO — lezau] jdau
150 třeba s tiem zbožím vuokol opatrně jíti, nechcete-li o duše při- jíti.« Ale rci: »Ano, vostudíš nám je, kněže, vostudiš! Ba, mluv ty sobě, co chceš, my ť, l jakž koli sbožie budem moci dobyti, 80 dobudem!« Ale zviete, jakého proto konce dojdete, nemějte peče! Mnedle, muožete-li vy kdy vokusiti té chuti a té sladkosti, kteréž vokaušejí lidé dobří u vážném vobieraní s svým milým Bohem, ješto milý Buoh jim zde dá vokusiti té chuti a již jim jako závdavek dává, že potom li bóhdá dojdau oné věčné slad- 85 kosti v nebeském království, — ale hovada tělesná a lakomá ne- mohau toho mieti, aniž se oni o te postaraji, ani za to Boha poprosie a kusa se proto pekla nebojie. Však jest to na voko viděti: tito lidé, chudí kmetíkové, babky, ihned před světem lezau k kostelu 90" 90 něji se obchodili s tím svým zbožím, kdož nechcete O — 77 třeba] potřeba C, tuto potřebí N, vyn. RS — tím svým S - vuokol] vyn. S — opatrně maudře N — své milé duše C, duše vaše NTU — 78 rci] řekneš S, snad řeknete O — Ano] vyn. PRC, Ano, ano NT — 78—80 Ano ... péče] Ba, milej kněže, nevostudíš nám tak lehce, mluv ty co mluv, proto ť my předce budem jakkoliv moha zboží sobě dobývati!« Ale zvíte ť, na jaký konec přijdete s tau svau vejmluvau O — 78 vostudíš-i S — vostudíš] vyn. S — Ba] vyn. BS — 79 ty] vyn. BPRC — co] jak S — my ť proto (+ tak TU) BPRNTUS — 79—80 jakž koli ... dobudem] tak zboží dobejvati nene- cháme, právě i neprávě N, předce budeme, jak koliv budem moci, zboží dobývati S — 79 sbožie] vyn(!) U — budem moci] můžem C — 79— 80 moci .. . dobudem] právě i neprávě U — 79 dobyti] vyn. R, dobývati T — 80 dobudem] dobydem R, budeme právě i neprávě T — Ale, nu NTU — jakového B, jakého vy T — jakého ... dojdete] jaký konec z toho bude S — proto] vyn. U — nemějte péče] nenecháte-li toho (o vyn!) bíd- ného, mrzutého a hanebného lakomství C — pak péče NTU — 81 kdy] vyn. O — té sladkosti] sladkosti PRONTUSO — 82 okušují BKPNTU — dobří a pobožní O — u] při N, v svém O — se obíraní O - 83 Bohem] Bůh(!) R — ješto ... chuti] jimžto ji dává zde okusiti S, jimžto se on dává okusiti u velebné svátosti O — dává B — již tak N, kteraužto O — jim] vyn. S — 84 závdavek své milosti O — bóhdá] v naději a z milosti boží C, vyn. PRNTUSO — 84—85 oné .. . království] s ním věčné radosti SO — 84 věčné] v A teprve dodatečně připsáno — 85 ale tato NTU — a lakomá] totižto ti tělesní a hovadní lidé lakomí C, lakomá, pyšná N — 86 toho mieti] k tomu přijíti N — oni] vyn. USO — o to co C, o to kdy N — starají BSO, nepostarají T — to kdy N — milého Boha NTU — prosí PRNSO, neprosí U — 87 a kusa se proto] nebo se SO — se] v K teprve pozdní přípisek — nestrachují N — Však... vidětij Ano to na oko vidíme O — jest] jest pak N, vyn. S — tuti C 87—88 tito ... babky] u lidí chudých, ano ť bude kmet starý a ona též baba (+ stará a O) napoly (na polovici O) shnilá, a doma se jim nic nevaří, avšak SO — 88 kmetové K — babky staré R — světem] svítaním PNSO — lezau] jdau
Strana 151
151 91% a tlukau se a přese všecky mše v kostele li budau, a doma se p0 druhdy nic nevaří; ale tito bohatí ležie, protáhají se a na chvíli se vrazie do kostela, nuž, rauče zase! A mnoho-li vídáte těch bohatých, ani k tělu božiemu jdau? Ano, slibuj [za to], vonie ť jim to! Hádaj, nalezl-li by ty druhé pány, panoše, ješto od několiko- násti let nepřijímali [těla božiehoj? To víem v jistotě, že by našel 95 A tito teď měšťáci a li jiní z uobyčeje, že se teď vánoce nahodily aneb jiný hod, aneb až hlíza na hrdlo naskočí, tož teprú, a to již ne z milosti, než z bázni teď, že se smrti a pekla bojí. A potom žádného znamenic ku polepšenie. A to jest znamenie nehodného přijímaní, když lidé po přijímaní těla božieho se nepolepšie a ne- C 88 89lezau ... tlukau se] do kostela jdau (půjdau 0) SO — 89 v kostele) tam SO — 89—90 a doma ... nevaří vyn. SO, v A písař opominul napsati a připsal až dodatečně — 90 nic] málo nebo nic Veale tito] tito pak N s bohatí tlustí, vypáslí N — dlauho leží S, dlauho sobě poleží O — protahují KRONTUSO 90 91 a na chvíli ... vídátej až bude povýš slunce, a pak vstana, na chvilku se do kostela povrazí nuž, libitě zase! Medle, povězte mi, nmoho-li vídáváte S, až bude povejš slumce, a potom vstana, na chvilku se povrazí do kostela, a potom, jak bude po mši, ani na kázaní nepočká, až hbitě z kostela běží. A medle, pověztě mi, mnoho-li vídáváte O — na chvíli se vrazie] na chvilku ráčí přijíti N 91 také vrazí C rauče] hned rauče z kostela B, hbitč R, brzo C, hnedky N, radče(!) Vo zase] vyn. B — A]vyn. R, Nu NTU — 91—92 A mnoho... jdau?] vyn. B 91 -li, prosím N — 92 ani] aby N - ani . .. jdau] k stolu Páně jíti (chodívati 0) S0 — božímu a k drahé krvi T — jdau] šli N Ano, ano NTU — 92—93 Ano ... panoše] Au, slibuji ť (+ vám 0), že ť jim to nic nevoní, a vím, že by nalezl drahný počet panen (pánův, paní O). panoší (a měšťanův O) SO — 92 [za to] vyn. BKPRONTU — nevoní NTU 93 to] vyn. BKPRNU — Hádají Co ť se zdá N — li] vyn. T - ty] tu PTl — druhé, které B, vyn. N -panoše neboli panoše B, vyn. N — ode PS několika B, mnoha C, dvadceti PRNTUSO — 94 [těla božicho] vyn. božieho] Kristova S0 — To] vyn. BPRC, Ó NTU — BKPRONTU v jistotě zajisté C by tu našel je NTU, bych našel SO — 95 A tito teď vyn. BU, A co pak S0 — ted] pak PRNT - měšťáci] měšťané, měšťky N vyn. U — jiní] jiní pak B, jiní jdau N, jiní lidé robotní, ti jen S, lid robotný ti jen O — vánoce] hody boží SO — 96 aneb ... hod] vyn. SO — jinej slavne NTU —- aneb až] ale kdyžjim0 - až snad až K, když S a naskočí vsedno NTU, vsede CO - tož] tu f T — teprv BKRS, teprva UO, tepruv P, teprv žádá těla božího N — 96 97 a to... potom] »Kněže, posluž nám!«, a při tom O — 97 již] již bejvá C, ještě S, vyn. BPRNTU - než] ale NS — než ... bojíj ne z bázně B — bázně KONS — teď] vyn. K — teď ... bojíl »A, á- milý kněže!« PC, teprv: »A, á, milý kněže!« RU, »Ó, milý kněže!« etc. N. tepruv konají: »A, á, milý kněže!« T, dí: »Ale, milý kněže, posluž mi!« S — 98 znamenic ku polepšenie] polepšení ani změnění BKPRCNTU znamenie ku] víc S, vyn. O — jest jisté NO — 99 lidé] člověk S0 — těla 91
151 91% a tlukau se a přese všecky mše v kostele li budau, a doma se p0 druhdy nic nevaří; ale tito bohatí ležie, protáhají se a na chvíli se vrazie do kostela, nuž, rauče zase! A mnoho-li vídáte těch bohatých, ani k tělu božiemu jdau? Ano, slibuj [za to], vonie ť jim to! Hádaj, nalezl-li by ty druhé pány, panoše, ješto od několiko- násti let nepřijímali [těla božiehoj? To víem v jistotě, že by našel 95 A tito teď měšťáci a li jiní z uobyčeje, že se teď vánoce nahodily aneb jiný hod, aneb až hlíza na hrdlo naskočí, tož teprú, a to již ne z milosti, než z bázni teď, že se smrti a pekla bojí. A potom žádného znamenic ku polepšenie. A to jest znamenie nehodného přijímaní, když lidé po přijímaní těla božieho se nepolepšie a ne- C 88 89lezau ... tlukau se] do kostela jdau (půjdau 0) SO — 89 v kostele) tam SO — 89—90 a doma ... nevaří vyn. SO, v A písař opominul napsati a připsal až dodatečně — 90 nic] málo nebo nic Veale tito] tito pak N s bohatí tlustí, vypáslí N — dlauho leží S, dlauho sobě poleží O — protahují KRONTUSO 90 91 a na chvíli ... vídátej až bude povýš slunce, a pak vstana, na chvilku se do kostela povrazí nuž, libitě zase! Medle, povězte mi, nmoho-li vídáváte S, až bude povejš slumce, a potom vstana, na chvilku se povrazí do kostela, a potom, jak bude po mši, ani na kázaní nepočká, až hbitě z kostela běží. A medle, pověztě mi, mnoho-li vídáváte O — na chvíli se vrazie] na chvilku ráčí přijíti N 91 také vrazí C rauče] hned rauče z kostela B, hbitč R, brzo C, hnedky N, radče(!) Vo zase] vyn. B — A]vyn. R, Nu NTU — 91—92 A mnoho... jdau?] vyn. B 91 -li, prosím N — 92 ani] aby N - ani . .. jdau] k stolu Páně jíti (chodívati 0) S0 — božímu a k drahé krvi T — jdau] šli N Ano, ano NTU — 92—93 Ano ... panoše] Au, slibuji ť (+ vám 0), že ť jim to nic nevoní, a vím, že by nalezl drahný počet panen (pánův, paní O). panoší (a měšťanův O) SO — 92 [za to] vyn. BKPRONTU — nevoní NTU 93 to] vyn. BKPRNU — Hádají Co ť se zdá N — li] vyn. T - ty] tu PTl — druhé, které B, vyn. N -panoše neboli panoše B, vyn. N — ode PS několika B, mnoha C, dvadceti PRNTUSO — 94 [těla božicho] vyn. božieho] Kristova S0 — To] vyn. BPRC, Ó NTU — BKPRONTU v jistotě zajisté C by tu našel je NTU, bych našel SO — 95 A tito teď vyn. BU, A co pak S0 — ted] pak PRNT - měšťáci] měšťané, měšťky N vyn. U — jiní] jiní pak B, jiní jdau N, jiní lidé robotní, ti jen S, lid robotný ti jen O — vánoce] hody boží SO — 96 aneb ... hod] vyn. SO — jinej slavne NTU —- aneb až] ale kdyžjim0 - až snad až K, když S a naskočí vsedno NTU, vsede CO - tož] tu f T — teprv BKRS, teprva UO, tepruv P, teprv žádá těla božího N — 96 97 a to... potom] »Kněže, posluž nám!«, a při tom O — 97 již] již bejvá C, ještě S, vyn. BPRNTU - než] ale NS — než ... bojíj ne z bázně B — bázně KONS — teď] vyn. K — teď ... bojíl »A, á- milý kněže!« PC, teprv: »A, á, milý kněže!« RU, »Ó, milý kněže!« etc. N. tepruv konají: »A, á, milý kněže!« T, dí: »Ale, milý kněže, posluž mi!« S — 98 znamenic ku polepšenie] polepšení ani změnění BKPRCNTU znamenie ku] víc S, vyn. O — jest jisté NO — 99 lidé] člověk S0 — těla 91
Strana 152
152 100 změnie. Ale mnedle mnozí, co ste lepší letos než luoni? Strach, ll 92a že sau nehodně přijímali! Uchovajž milý Buoh! A o tom dívaní jest dnešnie svaté čtenie, jenž die, že bieše Jozef a Maria diviece se. Čemu sau se divili? Měli ť sau se čemu diviti zajisté: ona, drahá dievka, vědúci, že jest pravý Buoh, divila 105 se, že tak malým děťátkem učiněn; i divili se, co jest to tak li divného milý Buoh ráčil učiniti, že jim tak velikého pokladu svěřil. Učiňmež my také a následujmež Panny Marie a Jozefa a podívajme se dvojiemu: jedno jeho božstvie, druhé jeho člově- čenstvie! Jeho božstvie s uoněmi proroky — s Ezechielem a 110 s Izaiášem. Ezechiel, když viděl slávu boží, padl na tvář a pocti- vost i velikau učinil; Izaiáš, když uslyšal, ano andělé zpievají: »Svatý, svatý, svatý«, také velikau poctivost vokázal. Učiňmež mky též, nahlédněme a podívajme se tomu dietěti, ano plnost božstvie v něm obývá, an Buoh všemohúcí, nesmierný! Hleďmež, 92% 93" božieho] vyn. S, velebné svátosti O — božího a krve jeho drahé N — ne- polepšují NC, nic (vyn. O) nepolepšuje SO — a nezměnie] a životův ne- změní. Ale dí svatej Augustin: »Augustine, jez, a budeš ve mne změněn« C, »Ale, prý, Augustine, jez, a budeš v mě (jiné R) změněn« PNTRU, vyn. SO — 100—101 Ale ... Buoh!] vyn. B — 100 Ale] Avšak S, Alevšak O - mnedle] vyn. PRCNTU — mnozí] vyn. KS, vy PRCNTU, mnoho-li O — co] vyn. O — vlůni U — Strach ť jest SO — 101 že ... přijímali] abyšte nebyli i horší O — sau] ste KCNTS, vyn. PRU — Uchovajž] Uchovej nás T, — Uchovejž toho S, neuchová-li ť O — Bože RNU, drahý Pane Bože T 102 A o tom ... bieše] Praví evangelista v dnešním evangelium (čtení O), že SO — dívaní] divení NU — dnešní den U — že] vyn. BN — Byli N, by C — 103 Jozef] otec N — 103—105 diviece se ... že tak] divili se těm věcem, že tak veliký Pán SO — 103 sau se čemu] jsú čemu BKPRCTU — 104 diviti] vyn. BKPRCTU — zajisté] vyn. BPNRTU —- dievka] panna CNT — vidauc C — 105 maličkým O — dítětem S, robětem O — 105—106 i divili se . . . učiniti] a SO — 105 co] i co PT — to] vyn. C — 107 ráčil svěřiti SO — také] vyn. B, také to N, tak C, také tak SO — 108 podivme KNSO — tomuto dvojímu SO — jednomu N — a druhému N — 109 Jeho božstvie] vyn. SO — starými proroky O — s Ezechielem a s Izaiášem] vyn. O — Ezechielem] v A korekturou (původně asi psáno Eze- chiášem) — 110 svau tvář S0 — 111 učinil jménu Páně O — slyšal BKPRT, slyšel CNUS — 112 také] vyn. BPRONTUSO — ukázal PNTUSO — A tak tedy i my učiňme O — 113 me(!) A — též] také (+ tak S) TS — nahlédněme a] vyn. SO — podivme KN — tomu dietěti] na to dítě S0 — 114 obývá tělesně N — an] ano U, ano jest S, a jest O — a nesmírný v své 110 Ezech. 1, 28 — 112 Iz. 6, 3 nn. —
152 100 změnie. Ale mnedle mnozí, co ste lepší letos než luoni? Strach, ll 92a že sau nehodně přijímali! Uchovajž milý Buoh! A o tom dívaní jest dnešnie svaté čtenie, jenž die, že bieše Jozef a Maria diviece se. Čemu sau se divili? Měli ť sau se čemu diviti zajisté: ona, drahá dievka, vědúci, že jest pravý Buoh, divila 105 se, že tak malým děťátkem učiněn; i divili se, co jest to tak li divného milý Buoh ráčil učiniti, že jim tak velikého pokladu svěřil. Učiňmež my také a následujmež Panny Marie a Jozefa a podívajme se dvojiemu: jedno jeho božstvie, druhé jeho člově- čenstvie! Jeho božstvie s uoněmi proroky — s Ezechielem a 110 s Izaiášem. Ezechiel, když viděl slávu boží, padl na tvář a pocti- vost i velikau učinil; Izaiáš, když uslyšal, ano andělé zpievají: »Svatý, svatý, svatý«, také velikau poctivost vokázal. Učiňmež mky též, nahlédněme a podívajme se tomu dietěti, ano plnost božstvie v něm obývá, an Buoh všemohúcí, nesmierný! Hleďmež, 92% 93" božieho] vyn. S, velebné svátosti O — božího a krve jeho drahé N — ne- polepšují NC, nic (vyn. O) nepolepšuje SO — a nezměnie] a životův ne- změní. Ale dí svatej Augustin: »Augustine, jez, a budeš ve mne změněn« C, »Ale, prý, Augustine, jez, a budeš v mě (jiné R) změněn« PNTRU, vyn. SO — 100—101 Ale ... Buoh!] vyn. B — 100 Ale] Avšak S, Alevšak O - mnedle] vyn. PRCNTU — mnozí] vyn. KS, vy PRCNTU, mnoho-li O — co] vyn. O — vlůni U — Strach ť jest SO — 101 že ... přijímali] abyšte nebyli i horší O — sau] ste KCNTS, vyn. PRU — Uchovajž] Uchovej nás T, — Uchovejž toho S, neuchová-li ť O — Bože RNU, drahý Pane Bože T 102 A o tom ... bieše] Praví evangelista v dnešním evangelium (čtení O), že SO — dívaní] divení NU — dnešní den U — že] vyn. BN — Byli N, by C — 103 Jozef] otec N — 103—105 diviece se ... že tak] divili se těm věcem, že tak veliký Pán SO — 103 sau se čemu] jsú čemu BKPRCTU — 104 diviti] vyn. BKPRCTU — zajisté] vyn. BPNRTU —- dievka] panna CNT — vidauc C — 105 maličkým O — dítětem S, robětem O — 105—106 i divili se . . . učiniti] a SO — 105 co] i co PT — to] vyn. C — 107 ráčil svěřiti SO — také] vyn. B, také to N, tak C, také tak SO — 108 podivme KNSO — tomuto dvojímu SO — jednomu N — a druhému N — 109 Jeho božstvie] vyn. SO — starými proroky O — s Ezechielem a s Izaiášem] vyn. O — Ezechielem] v A korekturou (původně asi psáno Eze- chiášem) — 110 svau tvář S0 — 111 učinil jménu Páně O — slyšal BKPRT, slyšel CNUS — 112 také] vyn. BPRONTUSO — ukázal PNTUSO — A tak tedy i my učiňme O — 113 me(!) A — též] také (+ tak S) TS — nahlédněme a] vyn. SO — podivme KN — tomu dietěti] na to dítě S0 — 114 obývá tělesně N — an] ano U, ano jest S, a jest O — a nesmírný v své 110 Ezech. 1, 28 — 112 Iz. 6, 3 nn. —
Strana 153
153 115 abychom se poctivě a vážně měli k jeho drahému tělu, jakož slušie na k pravého Boha, a nikdy lehce abychom jména jeho nebrali! Druhé, podívajme se a nahlédněme vážně s svatým Pavlem k jeho člověčenství, jenž on o tom jeho člověčenství die pokorném, tichém a trpělivém, a mluvě o jeho veliké pokoře, die: »Kterýžto 120 ne laupežem domněl se jest býti roven Bohu [Otci], jako někdy u Luciper laupežem chtěl býti roven Bohu; ale on, drahý Pán, ne laupežem, než zmařil se samého, zpósobu služebníka přijav, po- slušný učiněn až do smrti, a do smrti těžkého a ukrutného kříže.« Nuže, milí křesťané, tu ť se slušic podívati a z toho toto učiniti: 125 chváliti a děkovati jemu, drahému Pánu, z toho, že se jest li ráčil tak velmi pro nás ponížiti a pokořiti, rovně jako by Bohem nebyl. A, á, milí křesťané, jak by nás to mělo k veliké pokoře při- vésti! Druhé s svatým Janem, jenž die: »Viděli sme ho plného milosti a pravdy.« A jinde die: »A z plnosti jeho my všichni sme 13e vzali.« Tu bychom se měli podiviti a pomysliti, co jest nám tu velebnosti O - Hleďmež také O — 115 poctivě] uctivě O “ drahémuj vyn. SO v tělu a k jeho drahé krvi T — 116 pravého Boha] takového Pána O 116 lehce abychom] vyn. PRNTUSO — abychom] vyn. C — nadarmo nebrali BPRTUSO, nebrati C, nadarmo nebeřme N — 117 podívajme se] podivme se KN, pohlídněmež také S0 — a na- hlédněme] vyn. NSO - vážně] vyn. S — 118 k] vyn. N 118 119 jenž... trpělivém] vyn. RNTU, pokornému a tichému S0 — 119 trpělivém řka B - a mluvě a řka a mluví C, nebo mluvě N — a mluvě ... die] ješto o něm takto mluví S0 mluví BPTU — veliké a hluboké pokoře C — die] vyn. B, i dic K - 120 domníval BKSO - rovný BC, rovným PRNTUSO — [Otci] vyn. BAPRONTUSO 120—122 jako ... než ale SO — 121 rovný BTro drahý Pán] vyn. BPROU, milý, drahý Pán Ježíš T 122 než ale C — samého za nás R — způsob PRNSO a přijal CSO 122—123 po- slušný ... kříže] ne ( tak 0) jako onen Luciper (+ pyšný 0) chtěl lau- pežně roven býti Bohu SO — 123 učiněn] sa Bohu Otci C, učiněn Otce N. jsa učiněn T - a do] a to do K, a PRNU, a až do C, a to T m těžkého a vyn. PRNTU - ukrutného] obavného BKPCNTU, ohavné R — 124 Nuže) Inu, tedy O s tuto ť O — podiviti KNO — toto učiniti] jej SO — 125 děko- vati] děkování činiti O — drahému Pánu] vyn. SO — 126 velmi pro nás vyn. SO snížiti 8O pro nás pokořiti S0 — rovně] vyn. SO — s Bohem(!) U — 127 A, áj ó N, AC, Ach T — A ... mělo] chtěje nás tudy SO — vésti N — 128 Druhé] Druhému(!) U, Také máme říci S0 — kterýž N — jenž die] vyn. SO — ho] slávu jeho BPS, slávu jeho, slávu jakožto jednorozeného O — plnéhoj vyn. S0 — 129 praví 0 — z] vyn. C — my] vyn. S0 — 130 94 94 93" 119 n. Filip. 2, 6—8. 128 Jan 1, 14 129 Jan 1, 16
153 115 abychom se poctivě a vážně měli k jeho drahému tělu, jakož slušie na k pravého Boha, a nikdy lehce abychom jména jeho nebrali! Druhé, podívajme se a nahlédněme vážně s svatým Pavlem k jeho člověčenství, jenž on o tom jeho člověčenství die pokorném, tichém a trpělivém, a mluvě o jeho veliké pokoře, die: »Kterýžto 120 ne laupežem domněl se jest býti roven Bohu [Otci], jako někdy u Luciper laupežem chtěl býti roven Bohu; ale on, drahý Pán, ne laupežem, než zmařil se samého, zpósobu služebníka přijav, po- slušný učiněn až do smrti, a do smrti těžkého a ukrutného kříže.« Nuže, milí křesťané, tu ť se slušic podívati a z toho toto učiniti: 125 chváliti a děkovati jemu, drahému Pánu, z toho, že se jest li ráčil tak velmi pro nás ponížiti a pokořiti, rovně jako by Bohem nebyl. A, á, milí křesťané, jak by nás to mělo k veliké pokoře při- vésti! Druhé s svatým Janem, jenž die: »Viděli sme ho plného milosti a pravdy.« A jinde die: »A z plnosti jeho my všichni sme 13e vzali.« Tu bychom se měli podiviti a pomysliti, co jest nám tu velebnosti O - Hleďmež také O — 115 poctivě] uctivě O “ drahémuj vyn. SO v tělu a k jeho drahé krvi T — 116 pravého Boha] takového Pána O 116 lehce abychom] vyn. PRNTUSO — abychom] vyn. C — nadarmo nebrali BPRTUSO, nebrati C, nadarmo nebeřme N — 117 podívajme se] podivme se KN, pohlídněmež také S0 — a na- hlédněme] vyn. NSO - vážně] vyn. S — 118 k] vyn. N 118 119 jenž... trpělivém] vyn. RNTU, pokornému a tichému S0 — 119 trpělivém řka B - a mluvě a řka a mluví C, nebo mluvě N — a mluvě ... die] ješto o něm takto mluví S0 mluví BPTU — veliké a hluboké pokoře C — die] vyn. B, i dic K - 120 domníval BKSO - rovný BC, rovným PRNTUSO — [Otci] vyn. BAPRONTUSO 120—122 jako ... než ale SO — 121 rovný BTro drahý Pán] vyn. BPROU, milý, drahý Pán Ježíš T 122 než ale C — samého za nás R — způsob PRNSO a přijal CSO 122—123 po- slušný ... kříže] ne ( tak 0) jako onen Luciper (+ pyšný 0) chtěl lau- pežně roven býti Bohu SO — 123 učiněn] sa Bohu Otci C, učiněn Otce N. jsa učiněn T - a do] a to do K, a PRNU, a až do C, a to T m těžkého a vyn. PRNTU - ukrutného] obavného BKPCNTU, ohavné R — 124 Nuže) Inu, tedy O s tuto ť O — podiviti KNO — toto učiniti] jej SO — 125 děko- vati] děkování činiti O — drahému Pánu] vyn. SO — 126 velmi pro nás vyn. SO snížiti 8O pro nás pokořiti S0 — rovně] vyn. SO — s Bohem(!) U — 127 A, áj ó N, AC, Ach T — A ... mělo] chtěje nás tudy SO — vésti N — 128 Druhé] Druhému(!) U, Také máme říci S0 — kterýž N — jenž die] vyn. SO — ho] slávu jeho BPS, slávu jeho, slávu jakožto jednorozeného O — plnéhoj vyn. S0 — 129 praví 0 — z] vyn. C — my] vyn. S0 — 130 94 94 93" 119 n. Filip. 2, 6—8. 128 Jan 1, 14 129 Jan 1, 16
Strana 154
154 95a dobrého složeno li v jeho drahém těle, ano plnost daruov divných a nevýmluvných milostí oplývá, ano plno lékařstvie všem ne- duhuom. Tu ť by měli lidé pomysliti a povážiti toho, co jest nám tu dobrého a nevýmluvného složeno, v tom drahém těle jeho 135 svatém a v krvi jeho předrahé, [svaté]. A to ť by mělo býti do člo- věka každého, l když chce k tělu božiemu «jíti, aby pomyslil a povážil, co jest tu dobrého, nesmierného a nevýmluvného nám složeno, že všem hřiechuom muožeme odpuštěnie vzieti a radosti nebeské dojíti. A tomu se tak, člověče, dívaje a váže, máš jeho 140 zamilovati, drahého Pána Ježíše. Ale tento lid toho drobte neumie, než tak jde i právě z uobyčeje k tomu drahému tělu beze všie vážnosti; ale když by to vážil, co dobrého nám tu složeno, a po- hleděl na své hřiechy, ano jich velmi mnoho, na své nedostatky, a ty k ničemuž dobrému nezpuosoben, ano plno nedostatkuov, 145i činil se nehodna, a pohledě i podívaje se, že v tom drahém těle 95" 96a vzeli B, vzali milost za milost N — podívati BPRTU, radovati a podívati C — na to pomysliti O — tu] v něm N, vyn. TS — 131 dobrého a nevýmluvného SO — v jeho] v tom jeho N, v tom SO — těle a drahé (jeho svaté S) krvi TS, těle a krvi přesvaté C, těle a krvi Páně O — 131—135 ano plnost... svaté] vyn. SO — 132 nevýmluvnost nevýmluvných B — milostí plna (plný?, koncová litera korigována) U — proti všem B — neduhuom] neduživým PRTU, neduživým a zle se majícím N — 133 po- žádati i povážiti B — 134 jeho] vyn. PRCNTU — 135 svatém] vyn. BKPRONTU — ve krvi K — drahé BKPC — [svaté] vyn. BKPRCNTU — 136 když] kdož O — chce] má N — tělu] stolu SO — božímu a krvi jeho drahé C — «jíti přistúpiti A — pomyslil a] vyn. O — 137 povážil toho B, povážil (+ sobě 0) a rozjímal SO — 137—138 co jest ... vzieti] že jest tu složeno všem (všech 0) hříchům (hříchů O) odpuštění SO — 138 hříchům našim N — 139 nebeské] věčné C — dojítí SO — člověče] věrná duše O — dívaje] divě KN, podivě O — a váže] vyn. SO — 140 milovati RNTUO — toho drahého PRNTU — drahého ... Ježíše] vyn. S0 — Ježíše] vyn. BKPRCNU, Ježíše Krista T — 140—141 Ale ... tělu] Ale vy ť toho málo dbáte aniž co toho umíte, než tak, jakž ste navykli, z vobyčeje k tělu bo- žímu O — 140 drobte] i drobte BKPRU, nic C, hned nic T — drobte neumie nedbá aniž co toho umí S — neumí vážiti R — 141 jdau S — tělu božímu PRNTUS, tělu a krvi jeho svaté C — beze] teď vida od jiných, aby z jiných nebyl, činí to beze N — 142 ale] a N — 142—144 ale ... a ty] o S0 — 142 co] vyn. BPRONTU, to K — dobré BKPRCNTU — tu] to B, vyn. PNRTU — složené BKPRCNU, dané a složené T — 142—143 pohleděl ... hřiechy) pošetřil svých hříchů N — 143 mnoho, a ba T — 144 ničemémuž U — ne- spůsobný N, není (nejsa O) spůsoben SO — ano] a (+ bude O) všudy S0 - 145 i činil] učinil B, i učinil KRU, Ale kdyby to vážil (uměl vážiti O) a po- hleděl (pohledě O) na své hříchy, ano jich velmi (všudy O) mnoho (plno O), a činil SO — nehodného NO, nehodným T — a] vyn. O — pohledě i podívaje
154 95a dobrého složeno li v jeho drahém těle, ano plnost daruov divných a nevýmluvných milostí oplývá, ano plno lékařstvie všem ne- duhuom. Tu ť by měli lidé pomysliti a povážiti toho, co jest nám tu dobrého a nevýmluvného složeno, v tom drahém těle jeho 135 svatém a v krvi jeho předrahé, [svaté]. A to ť by mělo býti do člo- věka každého, l když chce k tělu božiemu «jíti, aby pomyslil a povážil, co jest tu dobrého, nesmierného a nevýmluvného nám složeno, že všem hřiechuom muožeme odpuštěnie vzieti a radosti nebeské dojíti. A tomu se tak, člověče, dívaje a váže, máš jeho 140 zamilovati, drahého Pána Ježíše. Ale tento lid toho drobte neumie, než tak jde i právě z uobyčeje k tomu drahému tělu beze všie vážnosti; ale když by to vážil, co dobrého nám tu složeno, a po- hleděl na své hřiechy, ano jich velmi mnoho, na své nedostatky, a ty k ničemuž dobrému nezpuosoben, ano plno nedostatkuov, 145i činil se nehodna, a pohledě i podívaje se, že v tom drahém těle 95" 96a vzeli B, vzali milost za milost N — podívati BPRTU, radovati a podívati C — na to pomysliti O — tu] v něm N, vyn. TS — 131 dobrého a nevýmluvného SO — v jeho] v tom jeho N, v tom SO — těle a drahé (jeho svaté S) krvi TS, těle a krvi přesvaté C, těle a krvi Páně O — 131—135 ano plnost... svaté] vyn. SO — 132 nevýmluvnost nevýmluvných B — milostí plna (plný?, koncová litera korigována) U — proti všem B — neduhuom] neduživým PRTU, neduživým a zle se majícím N — 133 po- žádati i povážiti B — 134 jeho] vyn. PRCNTU — 135 svatém] vyn. BKPRONTU — ve krvi K — drahé BKPC — [svaté] vyn. BKPRCNTU — 136 když] kdož O — chce] má N — tělu] stolu SO — božímu a krvi jeho drahé C — «jíti přistúpiti A — pomyslil a] vyn. O — 137 povážil toho B, povážil (+ sobě 0) a rozjímal SO — 137—138 co jest ... vzieti] že jest tu složeno všem (všech 0) hříchům (hříchů O) odpuštění SO — 138 hříchům našim N — 139 nebeské] věčné C — dojítí SO — člověče] věrná duše O — dívaje] divě KN, podivě O — a váže] vyn. SO — 140 milovati RNTUO — toho drahého PRNTU — drahého ... Ježíše] vyn. S0 — Ježíše] vyn. BKPRCNU, Ježíše Krista T — 140—141 Ale ... tělu] Ale vy ť toho málo dbáte aniž co toho umíte, než tak, jakž ste navykli, z vobyčeje k tělu bo- žímu O — 140 drobte] i drobte BKPRU, nic C, hned nic T — drobte neumie nedbá aniž co toho umí S — neumí vážiti R — 141 jdau S — tělu božímu PRNTUS, tělu a krvi jeho svaté C — beze] teď vida od jiných, aby z jiných nebyl, činí to beze N — 142 ale] a N — 142—144 ale ... a ty] o S0 — 142 co] vyn. BPRONTU, to K — dobré BKPRCNTU — tu] to B, vyn. PNRTU — složené BKPRCNU, dané a složené T — 142—143 pohleděl ... hřiechy) pošetřil svých hříchů N — 143 mnoho, a ba T — 144 ničemémuž U — ne- spůsobný N, není (nejsa O) spůsoben SO — ano] a (+ bude O) všudy S0 - 145 i činil] učinil B, i učinil KRU, Ale kdyby to vážil (uměl vážiti O) a po- hleděl (pohledě O) na své hříchy, ano jich velmi (všudy O) mnoho (plno O), a činil SO — nehodného NO, nehodným T — a] vyn. O — pohledě i podívaje
Strana 155
155 a [v té předrahé] i krvi plnost všeho dobrého, všech milostí, všech daruov, ano lékařstvic všem neduhuom, ano všecka plná dostatečnost všech nedostatkův», i z toho vzal naději, že, ač si hřiešný, nemocný, nezpuosobný, ale že tuto bóhdá nabudeš 150 všeho hojně, — tak ť by mělo býti. Než pak vizme, co dále die svaté čteňé: l »I požehnal jim Simeon a řekl k Mariji, matce jeho: Aj, tento položen jest na pád a na vstánie mnohým v Izraeli a na znamenie, jemuž bude od- pieráno.« Tuto dotýká dvojieho lidu: jednoho, kterémužto on, 155 drahý Ježíš, položen jest na pád, a druhého, kterémuž jest položen na vstánie. Ale vizme, kterým jest u položen na pád a kteří padají na něm. Ti všichni na něm padají a všem těm jest položen na pád, kteříž jeho řečí a jeho přikázanie netbají a nezachovávají. Neb on sám die: »Neb,] bych byl nepřišel a nemluvil jim, neměli 97a 97' 96° se] podíval se S, vyn. O s podivě N že jest O — 146 a] výn. SO — [v té předrahé] vyn. BAPRONUSO, drahý T — krvi] vyn. SO — plnost] plno BKPRONTU, jest plno S, složeno O — všeho] mnoho O dobrého složeno C 147 všech daruov] a daruov KNSO — ano] vyn. SO - lékařství proti C — ano všecka plná a všecka plnost a S — 147 148 ano všecka .. . všech a dostatek všech nedostatkův O — 147 plná] plnost C — 148 všech] proti všem B, všech neduhnov a K — (nedostatkův vyn. A, nedostatkóm B, dostatků C - vzal by NO 149 ale] vyn. S0 — bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá RNO, z milosti boží v naději C, Bůh dá S — nabudeši nebudeš(!) B, vyn. SO — 150 hojně hodně N, hojně dojíti O — Tak ... býti] vyn. SO býti, tak N — 151 Než... dále] Dále vizme, co N, Než vizme dále, co S, Protož považme dále, co O — dnešní svaté O — 152—154 a řekl... odpieránoj vyn. SO— 152 na pád] ku pádu CU— 153 na vstánie] ku (na N) povstání KON — Izraheli] lidu isdrahelském KC 154 Tuto] Tuto v duchu pro- rockém Simeon N, A to U — se dotýká S0 - kterémužto] kterak O 154 155 on, drahý Ježíš] vyn. SO 155 Ježíš] Pán PRNU - ku pádu CSO — druhého také U, druhému C m druhého, kterémuž druhému lidu kterémužto on, drahý Ježíš B, druhému O — kterémuž on, (4 drahý U) Pán KU — jest položen] vyn. SO — 156 na] ku KCSO—— povstání KONO Ale] Nu S, Inu O : Ale vizme] A druhé U — vizme] považmež O — kterým] kterému NS, kterejmžto on U — ku pádu C0 — 156—158 a kteří... pád, že těm všechněm O — 156 kteří lidé N — 157 I, ti N, Au, ti U, že ti S — na něm na něho B - všem] vyn. S — 158 ku pádu C — pád [A kteří na něho padají? Ti všichni na něm padají,] kteříž(!) B - a jeho] a PS, ani O — přikázaní svatých N — netbají a] vyn. S, neostříhají a O — jich nezachovávají N — 159 die] tak praviti ráčí O — [Neb] vyn. BKPRONTUSO 146 Nad str. 96b v A přípisek: Vo Anně prorokyni čtení svaté 159 Jan 15, 22 —
155 a [v té předrahé] i krvi plnost všeho dobrého, všech milostí, všech daruov, ano lékařstvic všem neduhuom, ano všecka plná dostatečnost všech nedostatkův», i z toho vzal naději, že, ač si hřiešný, nemocný, nezpuosobný, ale že tuto bóhdá nabudeš 150 všeho hojně, — tak ť by mělo býti. Než pak vizme, co dále die svaté čteňé: l »I požehnal jim Simeon a řekl k Mariji, matce jeho: Aj, tento položen jest na pád a na vstánie mnohým v Izraeli a na znamenie, jemuž bude od- pieráno.« Tuto dotýká dvojieho lidu: jednoho, kterémužto on, 155 drahý Ježíš, položen jest na pád, a druhého, kterémuž jest položen na vstánie. Ale vizme, kterým jest u položen na pád a kteří padají na něm. Ti všichni na něm padají a všem těm jest položen na pád, kteříž jeho řečí a jeho přikázanie netbají a nezachovávají. Neb on sám die: »Neb,] bych byl nepřišel a nemluvil jim, neměli 97a 97' 96° se] podíval se S, vyn. O s podivě N že jest O — 146 a] výn. SO — [v té předrahé] vyn. BAPRONUSO, drahý T — krvi] vyn. SO — plnost] plno BKPRONTU, jest plno S, složeno O — všeho] mnoho O dobrého složeno C 147 všech daruov] a daruov KNSO — ano] vyn. SO - lékařství proti C — ano všecka plná a všecka plnost a S — 147 148 ano všecka .. . všech a dostatek všech nedostatkův O — 147 plná] plnost C — 148 všech] proti všem B, všech neduhnov a K — (nedostatkův vyn. A, nedostatkóm B, dostatků C - vzal by NO 149 ale] vyn. S0 — bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá RNO, z milosti boží v naději C, Bůh dá S — nabudeši nebudeš(!) B, vyn. SO — 150 hojně hodně N, hojně dojíti O — Tak ... býti] vyn. SO býti, tak N — 151 Než... dále] Dále vizme, co N, Než vizme dále, co S, Protož považme dále, co O — dnešní svaté O — 152—154 a řekl... odpieránoj vyn. SO— 152 na pád] ku pádu CU— 153 na vstánie] ku (na N) povstání KON — Izraheli] lidu isdrahelském KC 154 Tuto] Tuto v duchu pro- rockém Simeon N, A to U — se dotýká S0 - kterémužto] kterak O 154 155 on, drahý Ježíš] vyn. SO 155 Ježíš] Pán PRNU - ku pádu CSO — druhého také U, druhému C m druhého, kterémuž druhému lidu kterémužto on, drahý Ježíš B, druhému O — kterémuž on, (4 drahý U) Pán KU — jest položen] vyn. SO — 156 na] ku KCSO—— povstání KONO Ale] Nu S, Inu O : Ale vizme] A druhé U — vizme] považmež O — kterým] kterému NS, kterejmžto on U — ku pádu C0 — 156—158 a kteří... pád, že těm všechněm O — 156 kteří lidé N — 157 I, ti N, Au, ti U, že ti S — na něm na něho B - všem] vyn. S — 158 ku pádu C — pád [A kteří na něho padají? Ti všichni na něm padají,] kteříž(!) B - a jeho] a PS, ani O — přikázaní svatých N — netbají a] vyn. S, neostříhají a O — jich nezachovávají N — 159 die] tak praviti ráčí O — [Neb] vyn. BKPRONTUSO 146 Nad str. 96b v A přípisek: Vo Anně prorokyni čtení svaté 159 Jan 15, 22 —
Strana 156
156 160 by hřiechu.« Ale že jest přišel a vyjiedřil to vše, co jest potřebie k spasenie, l dav svá přikázanie, již žádné vajmluvy nebudau mieti; ale, ktož koli nebudú plniti a zachovávati jeho řečí a jeho přikázanie, všichni padnau a klonau těžce a hrozně do horaucieho pekla, tieže, nežli by byl nikda nepřišel. Aj, tento položen jest 165 na pád. Ba, toto jeho drahé tělo a tato jeho drahá krev, položena jest ta svátost k velikému a hroz l nému pádu: jedněm těm, ješto netbají toho drahého těla přijímati a připravovati se k němu často, vážně a nábožně, an jest nám je proto ráčil zóstaviti řka: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé! Vezměte a píte z toho všichni, 170 to ť jest krev má, kteráž bude vylita za mnohé na odpuštěnie hřiechóm!« A ktož toho koli netbají, ti ť hlaube padnau do horaucieho pekla, nežli by ho byl nikdy neustavil a nedal ho nám. Druhým jest ta svátost velebná položena ku pádu, kteříž k nie nemají vážnosti a poctivosti, jako by měli mieti, a ješto lehce jdau 175 a přijímají tu velebnau svátost jedne z jakéhos vobyčeje a na- vyklosti a že se teď hody nahodily, a již by rádi, aby ten den spieše — bych] By U — byl] vyn. B — jim] jest P — 159—160 byli by neměli KPRTU — 160 vyjádřil jim (nám C) OC — jest] vyn. SO — potřebné P, potřebného SO — 161 k spasení bylo C — davši (+ jim S0) NSO, dav nám C — 161—162 nemají R — 162 míti lidé C — ale] a O — plniti jeho při- kázaní TUSO — všech řečí SO — řečí a jeho] svatejch C — a jeho přikázanie] vyn. TUSO — 163 ti všickni C — padnau] půjdau SO — a klonau] vyn. NSO, a k tomu(!) T — těžce a] vyn. O — 163—164 a hrozně ... tieže] vyn. RTU, mnohem tížeji N — do ... pekla] na věčné zatracení, a to O — 164 pekla na věčné zatracení C — tížeji O — nepřišel na svět SO — tento] prý SO — jest také N — 165 ku pádu C — Ba] vyn. N, Ba jistě SO — toto] totiž N, toto jest U — toto ... tělo a] vyn. S, ovšem že O — tatoj vyn. BPRCNTU, ta S0 — jeho] vyn. N — krev svatá SO — 166 jest] vyn. U — ta svátost ... jedněm] ku pádu velikému SO — jedněm] jediné R, jednim B — těm] tim BR, těmto C, a to těm T — 167 těla a krve T, těla božího S — 168 často] vyn. O — an] neb O — je] vyn. PTU, jeho N, to SO — 169 toto NSO — z toho všichni] vyn. BCO — 170 to ť] tato N S, toto ť O — 171 hříchův PRONTUSO — zanedbávají N — hlauběji CSO — padají SO — 172 ho] toho B, toho pokrmu N, nám toho SO — byl] vyn. NS — neustavěl T, nepozůstavil SO — a nedal ho nám] vyn. SO — ho] vyn. BPRCNTU — 173 Druhejm pak lidem C — také ta R — drahá svátost PRCNTU — ve- lebná] drahá B — 174 žádné vážnosti ani SO — jí poctivosti nečiní O — jako] jakau NT — jako ... ješto] vyn. SO — ješto] ještě N — lehce jdau a] a ji lehce a bez skrúšení O — 175 velebnau] vyn. B — jednej toliko N, jedno toliko C, jediné TUSO — jakéhos] kterakéhos PRTU — navyklosti, (+ jedno O) aby z (od 0) jiných nebyli SO — 176 a že . .. nahodily] vyn. 98b 99a 98a 169 Mat. 26, 26—28.
156 160 by hřiechu.« Ale že jest přišel a vyjiedřil to vše, co jest potřebie k spasenie, l dav svá přikázanie, již žádné vajmluvy nebudau mieti; ale, ktož koli nebudú plniti a zachovávati jeho řečí a jeho přikázanie, všichni padnau a klonau těžce a hrozně do horaucieho pekla, tieže, nežli by byl nikda nepřišel. Aj, tento položen jest 165 na pád. Ba, toto jeho drahé tělo a tato jeho drahá krev, položena jest ta svátost k velikému a hroz l nému pádu: jedněm těm, ješto netbají toho drahého těla přijímati a připravovati se k němu často, vážně a nábožně, an jest nám je proto ráčil zóstaviti řka: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé! Vezměte a píte z toho všichni, 170 to ť jest krev má, kteráž bude vylita za mnohé na odpuštěnie hřiechóm!« A ktož toho koli netbají, ti ť hlaube padnau do horaucieho pekla, nežli by ho byl nikdy neustavil a nedal ho nám. Druhým jest ta svátost velebná položena ku pádu, kteříž k nie nemají vážnosti a poctivosti, jako by měli mieti, a ješto lehce jdau 175 a přijímají tu velebnau svátost jedne z jakéhos vobyčeje a na- vyklosti a že se teď hody nahodily, a již by rádi, aby ten den spieše — bych] By U — byl] vyn. B — jim] jest P — 159—160 byli by neměli KPRTU — 160 vyjádřil jim (nám C) OC — jest] vyn. SO — potřebné P, potřebného SO — 161 k spasení bylo C — davši (+ jim S0) NSO, dav nám C — 161—162 nemají R — 162 míti lidé C — ale] a O — plniti jeho při- kázaní TUSO — všech řečí SO — řečí a jeho] svatejch C — a jeho přikázanie] vyn. TUSO — 163 ti všickni C — padnau] půjdau SO — a klonau] vyn. NSO, a k tomu(!) T — těžce a] vyn. O — 163—164 a hrozně ... tieže] vyn. RTU, mnohem tížeji N — do ... pekla] na věčné zatracení, a to O — 164 pekla na věčné zatracení C — tížeji O — nepřišel na svět SO — tento] prý SO — jest také N — 165 ku pádu C — Ba] vyn. N, Ba jistě SO — toto] totiž N, toto jest U — toto ... tělo a] vyn. S, ovšem že O — tatoj vyn. BPRCNTU, ta S0 — jeho] vyn. N — krev svatá SO — 166 jest] vyn. U — ta svátost ... jedněm] ku pádu velikému SO — jedněm] jediné R, jednim B — těm] tim BR, těmto C, a to těm T — 167 těla a krve T, těla božího S — 168 často] vyn. O — an] neb O — je] vyn. PTU, jeho N, to SO — 169 toto NSO — z toho všichni] vyn. BCO — 170 to ť] tato N S, toto ť O — 171 hříchův PRONTUSO — zanedbávají N — hlauběji CSO — padají SO — 172 ho] toho B, toho pokrmu N, nám toho SO — byl] vyn. NS — neustavěl T, nepozůstavil SO — a nedal ho nám] vyn. SO — ho] vyn. BPRCNTU — 173 Druhejm pak lidem C — také ta R — drahá svátost PRCNTU — ve- lebná] drahá B — 174 žádné vážnosti ani SO — jí poctivosti nečiní O — jako] jakau NT — jako ... ješto] vyn. SO — ješto] ještě N — lehce jdau a] a ji lehce a bez skrúšení O — 175 velebnau] vyn. B — jednej toliko N, jedno toliko C, jediné TUSO — jakéhos] kterakéhos PRTU — navyklosti, (+ jedno O) aby z (od 0) jiných nebyli SO — 176 a že . .. nahodily] vyn. 98b 99a 98a 169 Mat. 26, 26—28.
Strana 157
157 minul, kte ii rýž sau přijímali, aby svobodnějie rozpustilosti a řeči oplzlé [a nestydaté] mohli vésti; nic ť jim z toho přijímanie nábo- ženstvie a poznánie a dobrých skutkuov nepřibude, ale v většie 180 hřiechy padnau a v slepotu, neb toho nevedau z žádné milosti ani z náboženstvie. Ale oni apoštolé, když bylo u Veliký čtvrtek, když jim dal své drahé tělo li a svau předrahau krev, hle, kte- raké ť sú měli poznánie, co ť jest jim přibylo z hodného přijímane, Když řekli: »Nynie sme poznali, že si od Boha přišel a že vieš 185 všechny věci«; — neb z hodného přijímanie a spojovánie s tiem drahým tělem divného poznánie duše nabývá. Pohleď na Tomáše! Když jemu jiní učedlníci pravili řkauc: I »Viděli sme Pána!«, a on řekl: »Neuvěřím, leč budu makati.« A když se dotekl jeho drahého tělka, hle, co mu dobrého přibylo z toho! Neb hned O — se] vyn. S nanodily] vyn. S v již by rádi] rádi by O — rádi mnozí C — aby jim O s spieše] spíšeji R, pojednau O, vyn. S — 177 pominul O — kteříž R, v kterýž NCSO — sau ji O — aby zase S0 — svobodnějie] svobodnějie rozpustilosti a svobodně hřešiti mohli svobodně již U a všeliké O 178 [a nestydaté] vyn. BKPRCNTUSO mohli vésti] mluvili a rozpustilosti páchali O- vésti] působiti N — nic ť] aniž O — jakého náboženství O 179 a dobrých] ani dobrých N — nepřibývá PRNTUSO — ale] a B — 180 padají NS, upadají O — v slepotu] v svobodu aneb v sle- potu B, v hroznau slepotu O nevedau] nečiní SO — 181 ani z] ani P, a C Ale oni] Onino N —onino S, onino Kristovi O čtvrtek po večeři O — 182 ráčil dáti O -- drahé] svaté SO — svau předrahau] vyn. BKPRCNU, svau drahau S— svan] vyn. O — drahau T — krev na památku své nevinné smrti O — hle] pohle O — jaké BPONTUSO, kterak ť K, kterak R — 183 přibylo] z toho přibylo, totiž C, přišlo SO hodného] hojného B, toho hodného O - přijímaní a s(!) spojování PRNTU — 184 když řekli] neb řekli drahému Pánu B, Prý PRNTU — 184 185 když... přijímanie] vyn. SO 184 Nynic] není T přišel mistr R, pošel C — 185 hodného] hojného Bs(!) spojování P, spojování se N — s tiem drahým tělem] s milým Bohem N — 186 drahém(!) U — tělem a krví C — též divného S — divného ... nabývá] ano i my poznáváme z toho divnau moc, když s měrau(!) přijímáme O — jich duše S — nabývá] nabývají BC, naše bývá R, nabývají (nabývá 0). Jako (+ o tom 0) onen Nikodem řekl: »Nyní sme poznali, že s' od Boha přišel a že víš všeckny (všechno 0) věci (vyn. O) SO —Pohleď na Tomáše] A onen Tomáš (+ řekl 0) S0 — 187—188 pravili ... makati«] pověděli, že sau viděli Pána, nechtěl jim věřiti O — 187 řekli CS — řkauc] vyn. CNS . 188 a on ... makati«] vyn. S — jim řekl B .. řekl] Prý PRNTU — A] Ale SO — ho (+ sám O) dotýkal SO — 188—189 jeho ... Neb] vyn. SO 189 tělo(!) A hle] Ale(!) B, hleď N — co tě z toho! Neb] vyn. BPRNTU, poznání PRT— dobrého] vyn. BPRCTU 1003 100 99a 184 Jan 16, 30 187 n. Jan 20, 25 —
157 minul, kte ii rýž sau přijímali, aby svobodnějie rozpustilosti a řeči oplzlé [a nestydaté] mohli vésti; nic ť jim z toho přijímanie nábo- ženstvie a poznánie a dobrých skutkuov nepřibude, ale v většie 180 hřiechy padnau a v slepotu, neb toho nevedau z žádné milosti ani z náboženstvie. Ale oni apoštolé, když bylo u Veliký čtvrtek, když jim dal své drahé tělo li a svau předrahau krev, hle, kte- raké ť sú měli poznánie, co ť jest jim přibylo z hodného přijímane, Když řekli: »Nynie sme poznali, že si od Boha přišel a že vieš 185 všechny věci«; — neb z hodného přijímanie a spojovánie s tiem drahým tělem divného poznánie duše nabývá. Pohleď na Tomáše! Když jemu jiní učedlníci pravili řkauc: I »Viděli sme Pána!«, a on řekl: »Neuvěřím, leč budu makati.« A když se dotekl jeho drahého tělka, hle, co mu dobrého přibylo z toho! Neb hned O — se] vyn. S nanodily] vyn. S v již by rádi] rádi by O — rádi mnozí C — aby jim O s spieše] spíšeji R, pojednau O, vyn. S — 177 pominul O — kteříž R, v kterýž NCSO — sau ji O — aby zase S0 — svobodnějie] svobodnějie rozpustilosti a svobodně hřešiti mohli svobodně již U a všeliké O 178 [a nestydaté] vyn. BKPRCNTUSO mohli vésti] mluvili a rozpustilosti páchali O- vésti] působiti N — nic ť] aniž O — jakého náboženství O 179 a dobrých] ani dobrých N — nepřibývá PRNTUSO — ale] a B — 180 padají NS, upadají O — v slepotu] v svobodu aneb v sle- potu B, v hroznau slepotu O nevedau] nečiní SO — 181 ani z] ani P, a C Ale oni] Onino N —onino S, onino Kristovi O čtvrtek po večeři O — 182 ráčil dáti O -- drahé] svaté SO — svau předrahau] vyn. BKPRCNU, svau drahau S— svan] vyn. O — drahau T — krev na památku své nevinné smrti O — hle] pohle O — jaké BPONTUSO, kterak ť K, kterak R — 183 přibylo] z toho přibylo, totiž C, přišlo SO hodného] hojného B, toho hodného O - přijímaní a s(!) spojování PRNTU — 184 když řekli] neb řekli drahému Pánu B, Prý PRNTU — 184 185 když... přijímanie] vyn. SO 184 Nynic] není T přišel mistr R, pošel C — 185 hodného] hojného Bs(!) spojování P, spojování se N — s tiem drahým tělem] s milým Bohem N — 186 drahém(!) U — tělem a krví C — též divného S — divného ... nabývá] ano i my poznáváme z toho divnau moc, když s měrau(!) přijímáme O — jich duše S — nabývá] nabývají BC, naše bývá R, nabývají (nabývá 0). Jako (+ o tom 0) onen Nikodem řekl: »Nyní sme poznali, že s' od Boha přišel a že víš všeckny (všechno 0) věci (vyn. O) SO —Pohleď na Tomáše] A onen Tomáš (+ řekl 0) S0 — 187—188 pravili ... makati«] pověděli, že sau viděli Pána, nechtěl jim věřiti O — 187 řekli CS — řkauc] vyn. CNS . 188 a on ... makati«] vyn. S — jim řekl B .. řekl] Prý PRNTU — A] Ale SO — ho (+ sám O) dotýkal SO — 188—189 jeho ... Neb] vyn. SO 189 tělo(!) A hle] Ale(!) B, hleď N — co tě z toho! Neb] vyn. BPRNTU, poznání PRT— dobrého] vyn. BPRCTU 1003 100 99a 184 Jan 16, 30 187 n. Jan 20, 25 —
Strana 158
158 190 řekl: »Pán muoj a Buoh muoj!« Nahlédniž každý sám k sobě, mnoho-li ť již dobrého přibylo po přijímanie té drahé svátosti těla a krve božie, a kolikrát sme přijímali, mnoho-li sme polepšili! Co smy i lepší letos než luoni? Strach, že sme horší! Měli bychom se velmi báti, že sme snad nehodně přijímali, a lekati se také, aby 195 nám ku pádu nebyl položen. Ale kto tiem vinen), že lidé padají na tom drahém Ježíšovi? Zda Pán Ježíš? Nic; ale ti, jenž netbají jeho řečí a jeho přikázanie. Ba, ještě netoliko on, milý, drahý Pán, a jeho drahé tělo a krev, li položen jest na pád, ale i jeho poslové, kněžie a kazatelé, položeni sau k velikému pádu mnohým. 200 Nebo když kněz věrný a pravý posel boží věrně káže slovo božie a lidem hřiechy oznamuje, — a lidé netbají, nepřijímají a ne- oblibují, ale ještě zrepcí, zlají, zhanějí, zhyzdie, kdež mohau, jako cizoložníci, smilníci, ožralci, kostkáři, l lájce, když na ně kněz káže, ani ť mu zlají, zhněvají se řkauce: »Bóhdaj zabit byl 1013 101° 102" C — 189—190 hned řekl] Prý PRNTU, když řekl C — 190 »Aj, Pán KPRNTU — Nahlédniž] Přistupiž N, A tak tedy nahlídni O — 191 již mu (vyn. C) jest PRCNTUS, jest komu O — dobrého] rozomu S0 — té) vyn. C — 192 těla a krve božie, a] vyn. SO — kolikrát sme ji koliv SO — aneb mnoho-li O — se polepšili BPRTUO — 193 Co ... lepší] A (+ my O) snad sme horší SO — smy] ste PRNTU — lepší medle N — letos] vyn. O — vlůni U — Strach pohříchu B, a strach S — Strach, že sme] aneb snad O — že sme] snad S — sme] vyn. BPRNTU, sme nehodně přijímali, a snad C — bychom] byšte PRNTUS — 194 velmi] vyn. O — že sme ... také] a toho lekati, abychme nehodně nepřijímali O — sme] ste PRNTUS — snad] vyn. C — a lekati] ale káti BUS — také vyn. PRONTUS — 195 vám S nebyl položen] to nebylo SO — položen ten drahý Ježíš N — Ale] A SO — kto je (+ nám O) PRNTUSO — vinen)] winem (sic) A — 196—197 Pán ... řečí on čili my? Ach, jistě že ť my, poněvadž nic nedbáme na jeho řeči O — 196 kteří N — 197 na jeho řeči S — a jeho] ani na SO — 197—198 Ba.. . krev] A netoliko jeho drahé tělo a krev, toho drahého Pána SO — 197 milý] vyn. C — drahý] vyn. BKPRNTU — 198 a krev] vyn. B — položeno RCNTUS, položena O — ku pádu KC — 199 poslové] vyn. N — jeho kněží RCTUSO — 200 věrný] v K nešetrně přepsáno později na dobrý — pravý] vyn. O — věrně] v K zase nešetrně přepsáno v pravdu — když káže T — slova A — 201 oznamují(!) S — a lidé] tedy lidé toho S0 — netbají, nepřijímají] nechtějí přijímati O — a neoblibují] vyn. SO — 202 ještěj na ně O — repcí PRONTSO — lají SO — hanějí SO — a hyzdí SO — kdež] jak SO, kdež jediné PRCNT, když jediné U — 203 jako] a to nejvíc O — ožralci, kostkáři, lájce] vyn. BPRONTUSO — 204 kněz ... řkauce] žehří O — ani] a oni T — ani ť mu an ť ho zhaní S — mu] vyn. BKPRONU — zlají] lají PRTU, zlořečí N — 190 Jan 20, 28 —
158 190 řekl: »Pán muoj a Buoh muoj!« Nahlédniž každý sám k sobě, mnoho-li ť již dobrého přibylo po přijímanie té drahé svátosti těla a krve božie, a kolikrát sme přijímali, mnoho-li sme polepšili! Co smy i lepší letos než luoni? Strach, že sme horší! Měli bychom se velmi báti, že sme snad nehodně přijímali, a lekati se také, aby 195 nám ku pádu nebyl položen. Ale kto tiem vinen), že lidé padají na tom drahém Ježíšovi? Zda Pán Ježíš? Nic; ale ti, jenž netbají jeho řečí a jeho přikázanie. Ba, ještě netoliko on, milý, drahý Pán, a jeho drahé tělo a krev, li položen jest na pád, ale i jeho poslové, kněžie a kazatelé, položeni sau k velikému pádu mnohým. 200 Nebo když kněz věrný a pravý posel boží věrně káže slovo božie a lidem hřiechy oznamuje, — a lidé netbají, nepřijímají a ne- oblibují, ale ještě zrepcí, zlají, zhanějí, zhyzdie, kdež mohau, jako cizoložníci, smilníci, ožralci, kostkáři, l lájce, když na ně kněz káže, ani ť mu zlají, zhněvají se řkauce: »Bóhdaj zabit byl 1013 101° 102" C — 189—190 hned řekl] Prý PRNTU, když řekl C — 190 »Aj, Pán KPRNTU — Nahlédniž] Přistupiž N, A tak tedy nahlídni O — 191 již mu (vyn. C) jest PRCNTUS, jest komu O — dobrého] rozomu S0 — té) vyn. C — 192 těla a krve božie, a] vyn. SO — kolikrát sme ji koliv SO — aneb mnoho-li O — se polepšili BPRTUO — 193 Co ... lepší] A (+ my O) snad sme horší SO — smy] ste PRNTU — lepší medle N — letos] vyn. O — vlůni U — Strach pohříchu B, a strach S — Strach, že sme] aneb snad O — že sme] snad S — sme] vyn. BPRNTU, sme nehodně přijímali, a snad C — bychom] byšte PRNTUS — 194 velmi] vyn. O — že sme ... také] a toho lekati, abychme nehodně nepřijímali O — sme] ste PRNTUS — snad] vyn. C — a lekati] ale káti BUS — také vyn. PRONTUS — 195 vám S nebyl položen] to nebylo SO — položen ten drahý Ježíš N — Ale] A SO — kto je (+ nám O) PRNTUSO — vinen)] winem (sic) A — 196—197 Pán ... řečí on čili my? Ach, jistě že ť my, poněvadž nic nedbáme na jeho řeči O — 196 kteří N — 197 na jeho řeči S — a jeho] ani na SO — 197—198 Ba.. . krev] A netoliko jeho drahé tělo a krev, toho drahého Pána SO — 197 milý] vyn. C — drahý] vyn. BKPRNTU — 198 a krev] vyn. B — položeno RCNTUS, položena O — ku pádu KC — 199 poslové] vyn. N — jeho kněží RCTUSO — 200 věrný] v K nešetrně přepsáno později na dobrý — pravý] vyn. O — věrně] v K zase nešetrně přepsáno v pravdu — když káže T — slova A — 201 oznamují(!) S — a lidé] tedy lidé toho S0 — netbají, nepřijímají] nechtějí přijímati O — a neoblibují] vyn. SO — 202 ještěj na ně O — repcí PRONTSO — lají SO — hanějí SO — a hyzdí SO — kdež] jak SO, kdež jediné PRCNT, když jediné U — 203 jako] a to nejvíc O — ožralci, kostkáři, lájce] vyn. BPRONTUSO — 204 kněz ... řkauce] žehří O — ani] a oni T — ani ť mu an ť ho zhaní S — mu] vyn. BKPRONU — zlají] lají PRTU, zlořečí N — 190 Jan 20, 28 —
Strana 159
159 205 nečistý pop! Má dobré lidi haněti? « Lichevníkóm ť se také nelíbie kněžie, kteříž ť jim pravdu pravie, a budau řieci: »Ano, tutu, což mu mám d«a rmo pójčiti a nic nepožiti?« A tak jiní všichni la- komci a jiní hřiešníci, kteříž se pravým [a věrným] posluom božím proti li vie, těžkým a hrozným pádem padnau, [takže se nezastavie, 210 až v horauciem pekle]; nebo sau oni mordéři a s mordéři budau trpěti [v horauciem pekle] vedlé té řeči, jakož sám Kristus die: »Běda vám, jenž já posielám k vám maudré a proroky, a z těch mordujete a křižujete a mrskáte v školách a v zbořiech vašich a pudíte z města do města a kamenu li jete je, aby přišla na vás 215 všeliká krev spravedlivá, kteráž vylita jest na zemi.« Kdy to mordují? Tehdáž [a v tu chvíli], kdyžto hledie zhyzditi a zstuditi kněze a ve zlau pověst uvésti jej, a nevědauce do něho žádného 102" 103" zhněvají sej hněvají se N, vyn. S — řkauce] a ještě ť budau říci C, vyn. BPRNTUS — Bóhdaj ... byl] Ú, prý, by zabit PR, Bůh dej, aby byl zabit C, Ó (I U, ÚT, Au SO), prý, bódej (bóhdej T) (+ hanebně S0) zabit NTUSO - byl] vyn. B — 205 Co (+ on C0) má KPRCTUSO — haněti] naříkati N — Lichevníci, těm ť se nelíbí BPRTU — 205—207 Lichev- níkóm ... což mu] Aniž se to lichevníkům nelíbí, ale řeknau: »A což pak O — 205 ť se také] těm ť se NC — 205—206 ť se také... což] pak těm se, to nic nellbí, ale řeknau: »Ú, což pak S — 206 pravie] povědí U — a] ale B, ani ť Co a budau ... tutu] vyn. PRU, říkajíce N, i řeknau T — Ano, tutu] vyn. BCU — Což mám (máme C) pak BPRCNTU — 207 mu] vyn. BPRONTUS — dormo(!) A — půjčovati C, pučiti U — a] aneb PRNTU, ano, a C —- nepožiti] za to nevzíti SO — 1] Au, přítel ť jest to, který půjčí na aurok!« A N všichni] vyn. B — lakomci a jiní] vyn. SO— 208 jiní tém podobní N pravým] vyn. SO — [a věrným vyn. BKPRONTUSO — poslem(!) B - 209 padnauti musejí N — 209—210 [takže ... pekle] vyn. BKPRONTUSO — 210 jich mordéři U, jako mordéři O — a] a protož N. a tak O - s] vyn.(!) K — s jinými mordéři O — 211 [v horauciem pekle vyn. BKPRONTUSO podléC — té této S, vyn. CO - jakož . . . die] Syna božího O Kristus] Pán Buoh B, Pán KPRONTUS — 212 jenž já po- sielám] neb sem posílal SO — maudré učitele S0 — vy z těch CSO — 213 některé mordujete NCSO — ukřižujete P. jiné křižujete N — mrskáte je O - a v zbořicch] vyn. SO — vašich] svých P — 214 pudíte] budete puditi C, ženete je SO — z města do města] město od města O — je] ty proroky C přišla] vyn. R — 215 kteráž vylita jest vylitá O — zemi od krve Abele spravedlivého až do krve Zachariášovy« SO — Ale kdy O — to] to je N, pak je SO - 216 Au (I S), tehdáž CNUS, medle nežli tehdáž O [a v tu chvili] vyn. BAPRCNTUSO — hledie zhyzditi] hyzdí O zhyzditi zhaněti N -a zstuditi kněze] vyn. SO - ostuditi NC, vustuditi(!) T — 217 v zlau CUSO — uvésti] uvodí O — jejl vyn. KPRONTU, kněze SO -- a] ani mnohdykrát C — do něho] vyn. S, do něho nic zlého a C 212 Mat. 23, 31 35.
159 205 nečistý pop! Má dobré lidi haněti? « Lichevníkóm ť se také nelíbie kněžie, kteříž ť jim pravdu pravie, a budau řieci: »Ano, tutu, což mu mám d«a rmo pójčiti a nic nepožiti?« A tak jiní všichni la- komci a jiní hřiešníci, kteříž se pravým [a věrným] posluom božím proti li vie, těžkým a hrozným pádem padnau, [takže se nezastavie, 210 až v horauciem pekle]; nebo sau oni mordéři a s mordéři budau trpěti [v horauciem pekle] vedlé té řeči, jakož sám Kristus die: »Běda vám, jenž já posielám k vám maudré a proroky, a z těch mordujete a křižujete a mrskáte v školách a v zbořiech vašich a pudíte z města do města a kamenu li jete je, aby přišla na vás 215 všeliká krev spravedlivá, kteráž vylita jest na zemi.« Kdy to mordují? Tehdáž [a v tu chvíli], kdyžto hledie zhyzditi a zstuditi kněze a ve zlau pověst uvésti jej, a nevědauce do něho žádného 102" 103" zhněvají sej hněvají se N, vyn. S — řkauce] a ještě ť budau říci C, vyn. BPRNTUS — Bóhdaj ... byl] Ú, prý, by zabit PR, Bůh dej, aby byl zabit C, Ó (I U, ÚT, Au SO), prý, bódej (bóhdej T) (+ hanebně S0) zabit NTUSO - byl] vyn. B — 205 Co (+ on C0) má KPRCTUSO — haněti] naříkati N — Lichevníci, těm ť se nelíbí BPRTU — 205—207 Lichev- níkóm ... což mu] Aniž se to lichevníkům nelíbí, ale řeknau: »A což pak O — 205 ť se také] těm ť se NC — 205—206 ť se také... což] pak těm se, to nic nellbí, ale řeknau: »Ú, což pak S — 206 pravie] povědí U — a] ale B, ani ť Co a budau ... tutu] vyn. PRU, říkajíce N, i řeknau T — Ano, tutu] vyn. BCU — Což mám (máme C) pak BPRCNTU — 207 mu] vyn. BPRONTUS — dormo(!) A — půjčovati C, pučiti U — a] aneb PRNTU, ano, a C —- nepožiti] za to nevzíti SO — 1] Au, přítel ť jest to, který půjčí na aurok!« A N všichni] vyn. B — lakomci a jiní] vyn. SO— 208 jiní tém podobní N pravým] vyn. SO — [a věrným vyn. BKPRONTUSO — poslem(!) B - 209 padnauti musejí N — 209—210 [takže ... pekle] vyn. BKPRONTUSO — 210 jich mordéři U, jako mordéři O — a] a protož N. a tak O - s] vyn.(!) K — s jinými mordéři O — 211 [v horauciem pekle vyn. BKPRONTUSO podléC — té této S, vyn. CO - jakož . . . die] Syna božího O Kristus] Pán Buoh B, Pán KPRONTUS — 212 jenž já po- sielám] neb sem posílal SO — maudré učitele S0 — vy z těch CSO — 213 některé mordujete NCSO — ukřižujete P. jiné křižujete N — mrskáte je O - a v zbořicch] vyn. SO — vašich] svých P — 214 pudíte] budete puditi C, ženete je SO — z města do města] město od města O — je] ty proroky C přišla] vyn. R — 215 kteráž vylita jest vylitá O — zemi od krve Abele spravedlivého až do krve Zachariášovy« SO — Ale kdy O — to] to je N, pak je SO - 216 Au (I S), tehdáž CNUS, medle nežli tehdáž O [a v tu chvili] vyn. BAPRCNTUSO — hledie zhyzditi] hyzdí O zhyzditi zhaněti N -a zstuditi kněze] vyn. SO - ostuditi NC, vustuditi(!) T — 217 v zlau CUSO — uvésti] uvodí O — jejl vyn. KPRONTU, kněze SO -- a] ani mnohdykrát C — do něho] vyn. S, do něho nic zlého a C 212 Mat. 23, 31 35.
Strana 160
160 smrtedlného hřiechu; a tehdáž kamenují, kdyžto řečí aurupnau jako kamením na ně házejí, protiviece se jim, naučenie pravého 220 nechtiece u od nich přijieti. Ti všichni s mordéři budau věčné mauky trpěti [v horauciem pekle]. Dajž nám to milý, drahaj Buoh, abychom se nikdy žádnému poslu božiemu neprotivili! Druhý lid jest, jemuž ten drahý Ježíš položen jest na vstánie. Kterýž jest to? Ten, ač jest byl padl v které hřiechy, ale již hledí, 225 aby vstal z nich, a dá se [již] na to, aby všecky řeči li božie plnil, všecka jeho přikázanie [zachoval]: těm ť bude a jest položen na vstánie. Nebo on sám die: »Ktož slyší mě a věří jemu, jenž mě jest poslal, na saud nepřijde, ale puojde z smrti do života.« Milý Bože! divná jest to věc, že těm lidem, kteří se na to dadie, aby 230 Ježíše poslauchali a plnili jeho řeči, že jich hřiechové, jich zlosti, jich nešle li chetnosti, cizoložstva, smilstva, němí, sodomští hřie- 104 chové jim přijdau k jich veliké cti a k dobrému! 103" 1043 218 je kamenují O — aurupnau] útrpnau(!) R, hanebnau N, urputnau US, nepříjemnau a urputnau O — 219 házíte T — naučenie] učení SO — 220 nechtějí RC, nechtí N, nechtějíce O — nechtiece ... přijieti] nepřijímají S — od nich] vyn. BKPRCNTU — přijímati O — s mordéři] mordéři(!) S — věčné] hrozné SO — věčné mauky] vyn. BKPRONTU — 221 [v horauciem pekle] vyn. BKPRCNUSO —to] vyn. BKPRCNU - drahaj] vyn. BKPRONU, Pane SO — 222 Bože BPRCNTUSO — nikdy] vyn. B, my nikdy O — žád- — nému ... božiemu] poslům božím O 223 Druhé S0 — jest] vyn. RNTU, ten SO — tento K — Ježíš] Pán RSO — na vstánie] ku (na N) povstání KONSO — 224 Kterýž... ač] To jest ten lid, ješto S, jest ten lid, ješto O — jest] vyn. C — Ten (+ lid jest to C), ješto BKPRCTU — vpadl K, upadl S0 -- které] mnohé N, některé SO — hříchy a nepravosti N —225 aby vstal z nich] vstáti BKPCTUS, povstati N, vyn. R — povstali O — 225—227 a dá ... vstánie] a na to se vydali, aby všeckna boží přikázaní boží(!) naplnili O — 225 dá] dáti BC, dal PTUR, oddal N, vydal S — [již] vyn. BKPRCNTUS — aby již K — 226 všecka] všecky T, i S — svatá přikázaní CN — [zachoval] vyn. BKPCNTU — 226—227 zachoval... vstánie] vyn. S — 226 těm ť lidem C — položen) vyn. R — na vstánie] ku (na N) povstání KCN — 227 on] Pán O — praví O — a věří] uvěří B, a věří a věří R — jemu] v mě i jemu K, tomu O — který BKPRNTUSO — 228 nepřijde] nepůjde ť O — života věčného C — 229 předivná N — což jest to divná věc O — kteří] ješto C — vydají N, dají TUS, vydávají O — 230 svaté řeči N — jejich O — 230—231 jich zlosti .. . nešlechetnosti] zlosti, nešlechetnosti S, vyn. O — 230 již jich zlosti R — 231 cizoložstvo O — smilstvo O — němí] jiní R — hříchové a jiné nešlechetnosti O — 232 jich] vyn. PRNTU — jich veliké cti a k velikému S0 — cti a poctivosti N — dobrému] věčné odplatě N — 227 Jan 5, 24 —
160 smrtedlného hřiechu; a tehdáž kamenují, kdyžto řečí aurupnau jako kamením na ně házejí, protiviece se jim, naučenie pravého 220 nechtiece u od nich přijieti. Ti všichni s mordéři budau věčné mauky trpěti [v horauciem pekle]. Dajž nám to milý, drahaj Buoh, abychom se nikdy žádnému poslu božiemu neprotivili! Druhý lid jest, jemuž ten drahý Ježíš položen jest na vstánie. Kterýž jest to? Ten, ač jest byl padl v které hřiechy, ale již hledí, 225 aby vstal z nich, a dá se [již] na to, aby všecky řeči li božie plnil, všecka jeho přikázanie [zachoval]: těm ť bude a jest položen na vstánie. Nebo on sám die: »Ktož slyší mě a věří jemu, jenž mě jest poslal, na saud nepřijde, ale puojde z smrti do života.« Milý Bože! divná jest to věc, že těm lidem, kteří se na to dadie, aby 230 Ježíše poslauchali a plnili jeho řeči, že jich hřiechové, jich zlosti, jich nešle li chetnosti, cizoložstva, smilstva, němí, sodomští hřie- 104 chové jim přijdau k jich veliké cti a k dobrému! 103" 1043 218 je kamenují O — aurupnau] útrpnau(!) R, hanebnau N, urputnau US, nepříjemnau a urputnau O — 219 házíte T — naučenie] učení SO — 220 nechtějí RC, nechtí N, nechtějíce O — nechtiece ... přijieti] nepřijímají S — od nich] vyn. BKPRCNTU — přijímati O — s mordéři] mordéři(!) S — věčné] hrozné SO — věčné mauky] vyn. BKPRONTU — 221 [v horauciem pekle] vyn. BKPRCNUSO —to] vyn. BKPRCNU - drahaj] vyn. BKPRONU, Pane SO — 222 Bože BPRCNTUSO — nikdy] vyn. B, my nikdy O — žád- — nému ... božiemu] poslům božím O 223 Druhé S0 — jest] vyn. RNTU, ten SO — tento K — Ježíš] Pán RSO — na vstánie] ku (na N) povstání KONSO — 224 Kterýž... ač] To jest ten lid, ješto S, jest ten lid, ješto O — jest] vyn. C — Ten (+ lid jest to C), ješto BKPRCTU — vpadl K, upadl S0 -- které] mnohé N, některé SO — hříchy a nepravosti N —225 aby vstal z nich] vstáti BKPCTUS, povstati N, vyn. R — povstali O — 225—227 a dá ... vstánie] a na to se vydali, aby všeckna boží přikázaní boží(!) naplnili O — 225 dá] dáti BC, dal PTUR, oddal N, vydal S — [již] vyn. BKPRCNTUS — aby již K — 226 všecka] všecky T, i S — svatá přikázaní CN — [zachoval] vyn. BKPCNTU — 226—227 zachoval... vstánie] vyn. S — 226 těm ť lidem C — položen) vyn. R — na vstánie] ku (na N) povstání KCN — 227 on] Pán O — praví O — a věří] uvěří B, a věří a věří R — jemu] v mě i jemu K, tomu O — který BKPRNTUSO — 228 nepřijde] nepůjde ť O — života věčného C — 229 předivná N — což jest to divná věc O — kteří] ješto C — vydají N, dají TUS, vydávají O — 230 svaté řeči N — jejich O — 230—231 jich zlosti .. . nešlechetnosti] zlosti, nešlechetnosti S, vyn. O — 230 již jich zlosti R — 231 cizoložstvo O — smilstvo O — němí] jiní R — hříchové a jiné nešlechetnosti O — 232 jich] vyn. PRNTU — jich veliké cti a k velikému S0 — cti a poctivosti N — dobrému] věčné odplatě N — 227 Jan 5, 24 —
Strana 161
161 A dále die čtenie svaté: »A na znamenie, jemuž bude odpie- ráno.« Co jest zpověd? Jest znamenic pokánie; a lidé, vedauc 235 to znamenie, i nevedau ho tak, jako by je měli vésti, jedne teď že knězi pošepce, ale beze všeho studu, bez skraušeného srdce, li a opět se zase v též hřiechy navrátie, kterých sau se zpoviedali. — Nu, opět, co jest puost? Jest znamenie dosti činěnie za hřiechy! a lidé nehledie tak těch postuov vésti, aby bylo bez hřiechu, aby 240 se Bohu líbilo, aby se modlili v duchu a v pravdě, postili v duchu a v pravdě, zpoviedali v duchu a v pravdě a tak všecky jiné věci vedli, ii jakož Buoh chce a velí. Nic toho tento lid nehledí, než jediné teď znamenie sau, ješto odpierají těmi znameními a protivie se Bohu. Než pak die dále čtenie: »Tvú jeho duši pronikne meč.« To proroctvie Simeonovo naplnilo se jest jie, drahé panně, když jest pod křížem stála, hlediec na to, ano jejie milý Syn přetěžkau [a ukrutnau] manku trpí. Protož ona, drahá panna, trpěla 106a 245 105a 105b 233 A dále ... svaté) Ale že dí S, Ale že dí ve čtení O — čtenie svaté] vyn. BKPRNTU 234 Co] To U — Co jest] Nu S — Co jest... Jest) Nu, považme, jest-li spověd OJest] vyn. BKPRCTU, I jest N — svatého pokání N — a] ale O — vědauce R, vedauce T, vidauce SO — 235 i ne- vedau... vésti] nečiní tak S, avšak tak nečiní O 5 ho] vyn. BPRU, toho pokání T — tak] vyn. PRCTU — je] vyn. BPRONTU — vésti] činiti T — ale jediné B, jediné TS - teď že] když teď N — 236 že] vyn. O — že knězi] vyn. S knězi] vyn. BPRNTU — pošepcí C, pošepcíce O — ale] vyn. O — studu a zahanbení N — skraušení CSO — srdečného C — 237 se] vyn. RU — zase] vyn. SO - hříchy i mnohem horší N — navrací R, navracují C, na- vrátí a vylejí N, vydávají S0 — z kterých S0 — zpoviedali] dopustili a jich se zpovídali B, prvé spovídali, a tak se jim to obrátí ku pádu N — 238 Nu ... co) A co pak O opět vyn. PRONTUS Jest] vyn. BKPRTU, Půst jest SO — učinění C — své hříchy C — 239 a] než ze f 0 — tak] vyn. O a vésti, aby bylo] zachovávati O — aby to N — byli R hříchův O 240 líbil C, zlíbilo N, líbilo, též S, líbili O — při tom modlili O — postíte-li T- 241 zpoviedali] zpoviedali se KPT, zpovídáte-li se T, postili se CR, — v pravdě, au, daleko ť jest to od tohoto lidu N — tak] při tom by O — 242 aby vedli K Bůh míti N chce a] vyn. O poraučí N — Nic ... lid] Ale (+ tento 0) lid toho nic S0 — toho ... nehledí vy toho nehledíte N 242 243 než... znameními] jediné ještě (vyn. O) těm zna- mením odpírají SO 243 ješt o] ještě AR— 244 milému Bohu C — 245 Než pak] A S, 10 svaté čtení BCO čtenie] vyn. KPRNTU — jeho] vlastní N, a jeho C, vyn. SO 246 jie] vyn. BS, na té O — 247 pře- těžké SO — 248 [a ukrutnau] vyn. BKPRCNTSO, smrt a U — mauku 248 Nad str. 106a v I přípisek: Vo Anně prorokyni čtení svaté; stejný přípisek je i nad str. 108a a 110b. Rokycanova Postilla. 11
161 A dále die čtenie svaté: »A na znamenie, jemuž bude odpie- ráno.« Co jest zpověd? Jest znamenic pokánie; a lidé, vedauc 235 to znamenie, i nevedau ho tak, jako by je měli vésti, jedne teď že knězi pošepce, ale beze všeho studu, bez skraušeného srdce, li a opět se zase v též hřiechy navrátie, kterých sau se zpoviedali. — Nu, opět, co jest puost? Jest znamenie dosti činěnie za hřiechy! a lidé nehledie tak těch postuov vésti, aby bylo bez hřiechu, aby 240 se Bohu líbilo, aby se modlili v duchu a v pravdě, postili v duchu a v pravdě, zpoviedali v duchu a v pravdě a tak všecky jiné věci vedli, ii jakož Buoh chce a velí. Nic toho tento lid nehledí, než jediné teď znamenie sau, ješto odpierají těmi znameními a protivie se Bohu. Než pak die dále čtenie: »Tvú jeho duši pronikne meč.« To proroctvie Simeonovo naplnilo se jest jie, drahé panně, když jest pod křížem stála, hlediec na to, ano jejie milý Syn přetěžkau [a ukrutnau] manku trpí. Protož ona, drahá panna, trpěla 106a 245 105a 105b 233 A dále ... svaté) Ale že dí S, Ale že dí ve čtení O — čtenie svaté] vyn. BKPRNTU 234 Co] To U — Co jest] Nu S — Co jest... Jest) Nu, považme, jest-li spověd OJest] vyn. BKPRCTU, I jest N — svatého pokání N — a] ale O — vědauce R, vedauce T, vidauce SO — 235 i ne- vedau... vésti] nečiní tak S, avšak tak nečiní O 5 ho] vyn. BPRU, toho pokání T — tak] vyn. PRCTU — je] vyn. BPRONTU — vésti] činiti T — ale jediné B, jediné TS - teď že] když teď N — 236 že] vyn. O — že knězi] vyn. S knězi] vyn. BPRNTU — pošepcí C, pošepcíce O — ale] vyn. O — studu a zahanbení N — skraušení CSO — srdečného C — 237 se] vyn. RU — zase] vyn. SO - hříchy i mnohem horší N — navrací R, navracují C, na- vrátí a vylejí N, vydávají S0 — z kterých S0 — zpoviedali] dopustili a jich se zpovídali B, prvé spovídali, a tak se jim to obrátí ku pádu N — 238 Nu ... co) A co pak O opět vyn. PRONTUS Jest] vyn. BKPRTU, Půst jest SO — učinění C — své hříchy C — 239 a] než ze f 0 — tak] vyn. O a vésti, aby bylo] zachovávati O — aby to N — byli R hříchův O 240 líbil C, zlíbilo N, líbilo, též S, líbili O — při tom modlili O — postíte-li T- 241 zpoviedali] zpoviedali se KPT, zpovídáte-li se T, postili se CR, — v pravdě, au, daleko ť jest to od tohoto lidu N — tak] při tom by O — 242 aby vedli K Bůh míti N chce a] vyn. O poraučí N — Nic ... lid] Ale (+ tento 0) lid toho nic S0 — toho ... nehledí vy toho nehledíte N 242 243 než... znameními] jediné ještě (vyn. O) těm zna- mením odpírají SO 243 ješt o] ještě AR— 244 milému Bohu C — 245 Než pak] A S, 10 svaté čtení BCO čtenie] vyn. KPRNTU — jeho] vlastní N, a jeho C, vyn. SO 246 jie] vyn. BS, na té O — 247 pře- těžké SO — 248 [a ukrutnau] vyn. BKPRCNTSO, smrt a U — mauku 248 Nad str. 106a v I přípisek: Vo Anně prorokyni čtení svaté; stejný přípisek je i nad str. 108a a 110b. Rokycanova Postilla. 11
Strana 162
162 jest [těžkau] mauku, jiež sau netrpěli všichni mučedlníci, ani 250 Bartoloměj, ani Vavřinec, ani Erazim, ani jiní. Proč? Pro toto: nebo jeho duše, drahého Pána, a jejie duše, drahé panny, byla jest jako jedna duše a tělo jeho bylo z jejieho těla; a tak on, drahý Pán, trpěl větší mauku než všichni mučedlníci; a což li jest on trpěl na svém těle, to jest ona trpěla na duši a všecko čila, což 255 jest on trpěl, jako by ona trpěla sama. A to jest jie mauky přidalo, neb jest ona věděla, že i za ni trpí, i měla proto velikau bolest; nebo, by ť on, drahý Pán, také za ni netrpěl, nikoli by ona byla nemohla do nebe přijíti, ač ť jest ona byla svatá nad svaté. 106" Ale vizme, co li dále die čtenie svaté: »A bieše Anna proro- 107" 260 kyně, dcera Fakn)uelova, z pokolenie Asserova, a ta bieše prošla v mnohých dnech a živa byla s mužem svým sedm let od panenstvie svého.« Nebyla jako tyto nynějšie panny mnohé oplzlé, ješto se nejedny zkazie prvé, než stavu manželského dojdau, smrt C, múky SO — Protož] I BPRONTUSO — drahá panna] též S0 — panna] dievka KPU — 249 [těžkau] vyn. BKPRONTU — jenž C —- trpěli(! R — 250 svatý Bartoloměj SO — ani] vyn. O — svatý Vavřinec S - an Erazim] vyn. SO — ani jiní] vyn. C — 250—251 Proč... duše] I jak by to bylo? I tak, že důše toho S, A to bylo takto, že duše toho O — 250 A proč? PRC, Proč to? N, A proč to? T — I pro NT — to RONTU — 251—252 a jejie ... jako] jedinké Panny drahé duše byla jest B — 251 jejic duše vyn. O — té drahé SO — 252 tak] pak R — 252—253 on ... mučedlníci; a] vyn. SO — 253 mauky T — svatí mučedlníci U — jest on trpěl] on, drahý Pán, jaké koliv bolesti snášel S0 — 254 svém] vyn. BPRONTU — 254—255 to jest ... on trpěl] vyn. B, i ona, drahá Panna, jest snášela SO — 254 to všecko PRNTU — cítila N — 255 trpěl na těle RNTU — 255—311 jako by ... Amen] I my také měli bychom tak činiti a té drahé Panny násle«dovati (do vyn. S), a což nám koliv Syn její milý rozkazuje a poraučí v svých svatých přikázaních, to abychom činili a sku- tečně plnili; tedy on, nebeský Pán, ráčí nám dáti svau milost a po smrti věčnau radost, kdežto mně i vám rač pomáhati Pán Bůh náš, Amen S, A tak i my měli bychom učiniti a té drahé Panny následovati, a což nám koliv velí Syn její činiti v svých přikázaních, to abychom skutečně na- plnili O — 255 ona] vyn. KPRNTU — to trpěla N - sama na duši a všecko číla, což jest on trpěl, jako by sama trpěla (!) B — 257 on byl BPRONTU — Pán Ježíš T — také] vyn. PRONTU — ona byla] vyn. B258 nade všecky svaté N — 259 vizme dále, co dí C — byla CNT — 260 Famuelova(!) AB — Asser CPRNTU — a ta] vyn. B — byla TU — 260—261 byla pošla B, se zstarala K, byla se sstarala PON — 261 ve mnohých RNTU - dnech] letech N.— 262 Nebyla taková C — tyto] vyn. K, ty RTU — 263 oplzlé] oplzlé a panici BPC, a panicové oplzlí (oplzí(!) U) RNTU — nejedna N — kazi B — prvé
162 jest [těžkau] mauku, jiež sau netrpěli všichni mučedlníci, ani 250 Bartoloměj, ani Vavřinec, ani Erazim, ani jiní. Proč? Pro toto: nebo jeho duše, drahého Pána, a jejie duše, drahé panny, byla jest jako jedna duše a tělo jeho bylo z jejieho těla; a tak on, drahý Pán, trpěl větší mauku než všichni mučedlníci; a což li jest on trpěl na svém těle, to jest ona trpěla na duši a všecko čila, což 255 jest on trpěl, jako by ona trpěla sama. A to jest jie mauky přidalo, neb jest ona věděla, že i za ni trpí, i měla proto velikau bolest; nebo, by ť on, drahý Pán, také za ni netrpěl, nikoli by ona byla nemohla do nebe přijíti, ač ť jest ona byla svatá nad svaté. 106" Ale vizme, co li dále die čtenie svaté: »A bieše Anna proro- 107" 260 kyně, dcera Fakn)uelova, z pokolenie Asserova, a ta bieše prošla v mnohých dnech a živa byla s mužem svým sedm let od panenstvie svého.« Nebyla jako tyto nynějšie panny mnohé oplzlé, ješto se nejedny zkazie prvé, než stavu manželského dojdau, smrt C, múky SO — Protož] I BPRONTUSO — drahá panna] též S0 — panna] dievka KPU — 249 [těžkau] vyn. BKPRONTU — jenž C —- trpěli(! R — 250 svatý Bartoloměj SO — ani] vyn. O — svatý Vavřinec S - an Erazim] vyn. SO — ani jiní] vyn. C — 250—251 Proč... duše] I jak by to bylo? I tak, že důše toho S, A to bylo takto, že duše toho O — 250 A proč? PRC, Proč to? N, A proč to? T — I pro NT — to RONTU — 251—252 a jejie ... jako] jedinké Panny drahé duše byla jest B — 251 jejic duše vyn. O — té drahé SO — 252 tak] pak R — 252—253 on ... mučedlníci; a] vyn. SO — 253 mauky T — svatí mučedlníci U — jest on trpěl] on, drahý Pán, jaké koliv bolesti snášel S0 — 254 svém] vyn. BPRONTU — 254—255 to jest ... on trpěl] vyn. B, i ona, drahá Panna, jest snášela SO — 254 to všecko PRNTU — cítila N — 255 trpěl na těle RNTU — 255—311 jako by ... Amen] I my také měli bychom tak činiti a té drahé Panny násle«dovati (do vyn. S), a což nám koliv Syn její milý rozkazuje a poraučí v svých svatých přikázaních, to abychom činili a sku- tečně plnili; tedy on, nebeský Pán, ráčí nám dáti svau milost a po smrti věčnau radost, kdežto mně i vám rač pomáhati Pán Bůh náš, Amen S, A tak i my měli bychom učiniti a té drahé Panny následovati, a což nám koliv velí Syn její činiti v svých přikázaních, to abychom skutečně na- plnili O — 255 ona] vyn. KPRNTU — to trpěla N - sama na duši a všecko číla, což jest on trpěl, jako by sama trpěla (!) B — 257 on byl BPRONTU — Pán Ježíš T — také] vyn. PRONTU — ona byla] vyn. B258 nade všecky svaté N — 259 vizme dále, co dí C — byla CNT — 260 Famuelova(!) AB — Asser CPRNTU — a ta] vyn. B — byla TU — 260—261 byla pošla B, se zstarala K, byla se sstarala PON — 261 ve mnohých RNTU - dnech] letech N.— 262 Nebyla taková C — tyto] vyn. K, ty RTU — 263 oplzlé] oplzlé a panici BPC, a panicové oplzlí (oplzí(!) U) RNTU — nejedna N — kazi B — prvé
Strana 163
163 a panici též; nebrzo ť se nalezne, aby se zacho l vali. Ale já ť vám 107 265 věrně radím: Kto ste se řádně nezachovali, kajte se, želejte, plačte, litujte], kvělte! Vězte, že máte čeho želeti! Oh, milý Bože, koliký jest to dar, komuž to Buoh dá, aby se v čistotě zachoval až do stavu manželského! I die dále čtenie: »A ta vdova bieše až do let osmdesáti čtyř.« 270 Nebyla taká jako nynějšie vdovy — když jeden muž umře,l 108° hned druhého, nuž třeticho, čtvrtého. Aha, nenie dobře! A dále die čtenie: »Kterážto neodcházieše z chrámu, posty a vobětmi slaužéci Bohu ve dne i v noci.« Neodcházela od chrámu: nebyla jako nynějšie vdovy taulavé, ješto řeči zatrhavé, oplzlé 275 budau mluviti, smiechy, chechty, kunšty, taulají se, kde líbo, všeho sobě povolie, a panny též. I die ll dále: »A ta tauž hodinu přišedši« — totiž jako Pán 108b Ježíš — »velebieše Boha a mluvieše vo něm všem, kteříž očeká- váchu vykaupenie izrahelského.« Tato Anna svatá přišla v tauž 280 hodinu do chrámu jako Pán Ježíš, že se s ním sešla. Naučtež se tomu, že, ktož se koli nynie nesejde se Pánem Ježíšem v tomto dřív C, vyn. B — dojde N — 264 neboť nebrzo f U — nalezne] nejde BN — zachovávali B, zachovali v poctivosti N 265 věrně] jistě C, vyn. KPRTU — věrně radím] pravím B, radím N — nezachovávali B, nechovali T — kejte RCNTU — 266 [litujte] vyn. BKPRONTU — kvělte] vyn. PNTU, kvilte R — Vězte zajisté C — želeti] kvieliti a želeti B, litovati N .. Oh] Ó PN, Ah T, Och CU - milý, drahý Pane T — kolikýj jaký C, jak veliký N — 267 Pán Buoh K, milý Buoh PNT — dáti ráčí T 269 čtenie] vyn. KPONTU, čtení svaté R - vdovau RO - byla BPRCN až vyn. R — 270 taková BPRCU — vdovy nectné N — když jí BRCT — muži vyn. Pli, manžel N — 271 nuž hned KPCTU, ať sobě hned N -- za druhého B — nuž] vyn. RN — nuž čtvrtého BRC, čtvrtého vezme N — Aha] Ó KN, vyn. PTU není to GN 272 A dále] I PNTU — die] vyn. BR čtenie] vyn. BKRC, čtení svaté T — neodcházela BPCNT, nevycházela K, neodcházevši R, neod- cházevše U zod NTU 273 vobětmi] modlitbami KPCN, modlitby(!) i obětmi U slaužíce R — od z B . 274 nebyla taková C - taulavé, těkavé N v zatrhavé] utrhavé BK, neslušné N — 275 chlechty(!) P kunštíky P, kumštíky NTU, kumšty, žerty a B — líbo] se jim líbí ČN 276 povolují T a panny nestaudné N— 277 dále čtení (+ svaté NT) PNTU - v tauž PCNTU přišla do chrámu (ps. charamu!) T 278 velebě(!) BRT, i velebila K, velebila PON, velebíce(!) U — mluvět!) BR, mluvila KPCNT, mluvíce(!) U se očekávali BPRONU, očekávají(!) T : 279 přišla] vyn.(!) R - v] vyn. B 280 do chrámu] vyn. B — jako i K — Naučiž se BKPRCTU, Naučiž se z toho N 281 tomu] vyn. BKPCTU, tomuto N m kolij vyn. BR s Pánem K, 11*
163 a panici též; nebrzo ť se nalezne, aby se zacho l vali. Ale já ť vám 107 265 věrně radím: Kto ste se řádně nezachovali, kajte se, želejte, plačte, litujte], kvělte! Vězte, že máte čeho želeti! Oh, milý Bože, koliký jest to dar, komuž to Buoh dá, aby se v čistotě zachoval až do stavu manželského! I die dále čtenie: »A ta vdova bieše až do let osmdesáti čtyř.« 270 Nebyla taká jako nynějšie vdovy — když jeden muž umře,l 108° hned druhého, nuž třeticho, čtvrtého. Aha, nenie dobře! A dále die čtenie: »Kterážto neodcházieše z chrámu, posty a vobětmi slaužéci Bohu ve dne i v noci.« Neodcházela od chrámu: nebyla jako nynějšie vdovy taulavé, ješto řeči zatrhavé, oplzlé 275 budau mluviti, smiechy, chechty, kunšty, taulají se, kde líbo, všeho sobě povolie, a panny též. I die ll dále: »A ta tauž hodinu přišedši« — totiž jako Pán 108b Ježíš — »velebieše Boha a mluvieše vo něm všem, kteříž očeká- váchu vykaupenie izrahelského.« Tato Anna svatá přišla v tauž 280 hodinu do chrámu jako Pán Ježíš, že se s ním sešla. Naučtež se tomu, že, ktož se koli nynie nesejde se Pánem Ježíšem v tomto dřív C, vyn. B — dojde N — 264 neboť nebrzo f U — nalezne] nejde BN — zachovávali B, zachovali v poctivosti N 265 věrně] jistě C, vyn. KPRTU — věrně radím] pravím B, radím N — nezachovávali B, nechovali T — kejte RCNTU — 266 [litujte] vyn. BKPRONTU — kvělte] vyn. PNTU, kvilte R — Vězte zajisté C — želeti] kvieliti a želeti B, litovati N .. Oh] Ó PN, Ah T, Och CU - milý, drahý Pane T — kolikýj jaký C, jak veliký N — 267 Pán Buoh K, milý Buoh PNT — dáti ráčí T 269 čtenie] vyn. KPONTU, čtení svaté R - vdovau RO - byla BPRCN až vyn. R — 270 taková BPRCU — vdovy nectné N — když jí BRCT — muži vyn. Pli, manžel N — 271 nuž hned KPCTU, ať sobě hned N -- za druhého B — nuž] vyn. RN — nuž čtvrtého BRC, čtvrtého vezme N — Aha] Ó KN, vyn. PTU není to GN 272 A dále] I PNTU — die] vyn. BR čtenie] vyn. BKRC, čtení svaté T — neodcházela BPCNT, nevycházela K, neodcházevši R, neod- cházevše U zod NTU 273 vobětmi] modlitbami KPCN, modlitby(!) i obětmi U slaužíce R — od z B . 274 nebyla taková C - taulavé, těkavé N v zatrhavé] utrhavé BK, neslušné N — 275 chlechty(!) P kunštíky P, kumštíky NTU, kumšty, žerty a B — líbo] se jim líbí ČN 276 povolují T a panny nestaudné N— 277 dále čtení (+ svaté NT) PNTU - v tauž PCNTU přišla do chrámu (ps. charamu!) T 278 velebě(!) BRT, i velebila K, velebila PON, velebíce(!) U — mluvět!) BR, mluvila KPCNT, mluvíce(!) U se očekávali BPRONU, očekávají(!) T : 279 přišla] vyn.(!) R - v] vyn. B 280 do chrámu] vyn. B — jako i K — Naučiž se BKPRCTU, Naučiž se z toho N 281 tomu] vyn. BKPCTU, tomuto N m kolij vyn. BR s Pánem K, 11*
Strana 164
164 životě, že ť ho na věky bude prázden, nebo nynie ť jest hodina, nynie! A kterak se Ii máš s ním sjíti? Následuj Anny! Ona Bohu 109a slaužila ve dne i v noci, skutky dobré vedúc, i sešla se s ním a ctně 285 živa byla, čistotu zachovavši panenskau, vdovskau i manželskau. Učiniž ty též a sejdeš se bóhdá se Pánem Ježíšem. Die dále svaté čtenie: »A když sau dokonali všechny věci vedlé zákona Páně, navrátili sau se do Galilé.« To ť rovně jako vy: oni byli tam v chrámě, až všechny věci dokonali; ale vy, li 290 býváte-li v kostele, až se služba božie dokoná? Ano, slibuj! — hned rauče ven z kostela, jediné ť pohledie na tělo božie. Ale oni bývali až do vochtábu v Jeruzalemě. Kdybyšte vy svátky měli světiti až do vochtábu, a vy byšte se snad zvěsili! Ba, na službě božie hned se steskne; ale čertu slúžiti, v krčmách den po dni seděti za kar- 295 hany zalévajíc — ba, tu ť se [jim] nesteskne i drobte, to ť vše čert vosladí! 109b A die dále čtenie svaté: »Ale dietě rostieše a posilováše se, s tím drahým Pánem T — 282 že ť] vyn. BPRONTU — prázen NTU 283 sníti N — Bohu] vyn. C, milému Pánu Bohu T — 284 i] vyn. U — vedla K, vedauce(!) R — sešli(!) B — s ním] se Pánem C — 285 zachovati(!) U, zachovala C — vdovskou i manželskou] vyn. R, i manželskau, ba i vdov- skau T — 286 ty] vyn. BPRU — též tak T — že se sejdeš R — bóhdá] vyn. PN, v naději boží C, Pán Bůh dá R — s Pánem KU, svým milým, drahým Pánem Ježíšem Kristem T 287 I dí PRNTU — svaté čtenie] vyn. BPRNU — 288 podlé B — 288—289 To f ... oni] Tuto se oznamuje, že sau N — 288 rovně] ne tak podobně C, rovně též BRTU, rovně též, ne P — 289 vy činíte C — tam] vyn. N — až se ČN — 290 služba ... dokoná] všechny věci při službě boží dokonají (vykonají U) PNTU — hned] ale hned T, vyn. U — 291 rauče] zase R, spěšně C, rychle N, vraucně(!) T, radče U — ven] vyn. BR — jedno B — pohledíc BR, když pohledí T — boží a krev drahau T — oni] tito N — 292 Kdybyšte ... měli] A vy, když byšte měli svátky B — 293 a] však C, ej T — a vy ... zvěsili] však by se zvěsili B — byšte vy C — snad] vyn. PRNTU, div C — zvěšeli NTU, nezvěsili C — boží pobejti T — 294 steskne] vstekne(!) R — dáblu PRCNU, starýmu čertu T — poslúžiti BKPRCU — 294—295 slúžiti ... zalévajíc] slaužiti do zapocení v těch proklatých tancích! Ale běda takovým služebníkům šatanovým, jenž mu stále slauží v krčmě den po dni a sedí nad karhany, zalévajíc duši jako sysla v díře T — 294 krčmě BKPRONU — den ode dne B — za] v P — 295 zalévati N —ba] vyn. BR, ó ba T — [jim] vyn. BKPRONTU — nestekne(!) R, nepostekskne(!) T — i] ani T — i drobte] nic kusa C — to t] tu ť BR, vyn. PU — vše] vyn. BKRC — ďábel CNU — 296 osladí ďáblově bídné, otrté duši C, osladí a polechčí T 297 čtenie svaté] vyn. BKPRNU — Ale] vyn. B, A NU — rostlo BKPRONTU — posilňovalo (posilovalo N) se BKPRONTU — 298 plné
164 životě, že ť ho na věky bude prázden, nebo nynie ť jest hodina, nynie! A kterak se Ii máš s ním sjíti? Následuj Anny! Ona Bohu 109a slaužila ve dne i v noci, skutky dobré vedúc, i sešla se s ním a ctně 285 živa byla, čistotu zachovavši panenskau, vdovskau i manželskau. Učiniž ty též a sejdeš se bóhdá se Pánem Ježíšem. Die dále svaté čtenie: »A když sau dokonali všechny věci vedlé zákona Páně, navrátili sau se do Galilé.« To ť rovně jako vy: oni byli tam v chrámě, až všechny věci dokonali; ale vy, li 290 býváte-li v kostele, až se služba božie dokoná? Ano, slibuj! — hned rauče ven z kostela, jediné ť pohledie na tělo božie. Ale oni bývali až do vochtábu v Jeruzalemě. Kdybyšte vy svátky měli světiti až do vochtábu, a vy byšte se snad zvěsili! Ba, na službě božie hned se steskne; ale čertu slúžiti, v krčmách den po dni seděti za kar- 295 hany zalévajíc — ba, tu ť se [jim] nesteskne i drobte, to ť vše čert vosladí! 109b A die dále čtenie svaté: »Ale dietě rostieše a posilováše se, s tím drahým Pánem T — 282 že ť] vyn. BPRONTU — prázen NTU 283 sníti N — Bohu] vyn. C, milému Pánu Bohu T — 284 i] vyn. U — vedla K, vedauce(!) R — sešli(!) B — s ním] se Pánem C — 285 zachovati(!) U, zachovala C — vdovskou i manželskou] vyn. R, i manželskau, ba i vdov- skau T — 286 ty] vyn. BPRU — též tak T — že se sejdeš R — bóhdá] vyn. PN, v naději boží C, Pán Bůh dá R — s Pánem KU, svým milým, drahým Pánem Ježíšem Kristem T 287 I dí PRNTU — svaté čtenie] vyn. BPRNU — 288 podlé B — 288—289 To f ... oni] Tuto se oznamuje, že sau N — 288 rovně] ne tak podobně C, rovně též BRTU, rovně též, ne P — 289 vy činíte C — tam] vyn. N — až se ČN — 290 služba ... dokoná] všechny věci při službě boží dokonají (vykonají U) PNTU — hned] ale hned T, vyn. U — 291 rauče] zase R, spěšně C, rychle N, vraucně(!) T, radče U — ven] vyn. BR — jedno B — pohledíc BR, když pohledí T — boží a krev drahau T — oni] tito N — 292 Kdybyšte ... měli] A vy, když byšte měli svátky B — 293 a] však C, ej T — a vy ... zvěsili] však by se zvěsili B — byšte vy C — snad] vyn. PRNTU, div C — zvěšeli NTU, nezvěsili C — boží pobejti T — 294 steskne] vstekne(!) R — dáblu PRCNU, starýmu čertu T — poslúžiti BKPRCU — 294—295 slúžiti ... zalévajíc] slaužiti do zapocení v těch proklatých tancích! Ale běda takovým služebníkům šatanovým, jenž mu stále slauží v krčmě den po dni a sedí nad karhany, zalévajíc duši jako sysla v díře T — 294 krčmě BKPRONU — den ode dne B — za] v P — 295 zalévati N —ba] vyn. BR, ó ba T — [jim] vyn. BKPRONTU — nestekne(!) R, nepostekskne(!) T — i] ani T — i drobte] nic kusa C — to t] tu ť BR, vyn. PU — vše] vyn. BKRC — ďábel CNU — 296 osladí ďáblově bídné, otrté duši C, osladí a polechčí T 297 čtenie svaté] vyn. BKPRNU — Ale] vyn. B, A NU — rostlo BKPRONTU — posilňovalo (posilovalo N) se BKPRONTU — 298 plné
Strana 165
165 plné múdrosti, li a milost božie bieše v něm.« Nuže, ktož tu 1103 naději máte, že ste milosti božie nabyli, třeba ť se jest o to starati 300 aby jic nepotratili; nebo, měl-li si o to péči, aby jie nabyl, třikrát větší péči měj, aby jie nepotratil, ale aby velmi pilně jie vostřiehal a prospieval dálež dálež vždy v dobrých skutciech. Nebo teď die, že dítě rostieše; tak aby Ježíše následoval a rostl l v dobrém. Ale tento lid, ješto netbá v dobrém prospievati, znamenie, že tu 305 milosti božie nenie a že nehodně tělo božie přijímali na vánoce. Nu, mnedle, kto ste přijímali tělo božie na vánoce, velmi-li vám té žádosti k tomu přibylo, k tomu drahému tělu, velmi-li se vám chce? Slibuj za to! Jistě, zlé ť jest to znamenie, tak brzo ihned odpadnauti! Dajž vám i nám milý i Buoh té milosti nabyti a 111a 310 nabudauc pilně vostřiehati a jie nepotracovati, v dobrých skut- ciech ruosti. Amen. 110% milosti a múdrosti boží bíše B — byla ČNT — 299 potřeba N — 300 ne- potracovali B — péči a starost N — 300—301 aby jie nabyl ... měj] vyn.(!) RU — 300 nabyl] dosáhl N — 300—301 třikrát ... měj] třeba ť jest jmíti větčí péči BKPCNT 301 nepotratil a nepromrhal N — ostříhal a pilen byl PTU — 302 a prospieval] vyn. R, a pilen byl prospívati N — dálež dálež] dálež B, dále a dále KTU, dále PC, více a více N — vždy] vyn. N — skutcích [a svatých cnostech] K — 303 že] a N — Kdítě, vyn. A — rostlo BKPRCNT, rostše(!) U — aby v tom N — 304 znamení tu jest PNTU — 305 boží a krev jeho drahau T 306 Nu... vánoce] vyn. NTU — 307 k tomu (první)] vyn. PRONTU tělu a k té drahé krvi T — 308 chce ho RN — Slibuj za to] U (Au N. Ano U), slibuj BPRNU, Ó, slibuji T — to (druhé)i vyn. C v ihned vyn. N — 309 odpadnanti od dobrého ( počatého C) NC — vám i] vyn. B, vám všem R — i nám] vyn. R, nám všem B — nám to T — milý, drahý Pane Bože T — 310 nabudauc] na budaucí(!) čas jí (vyn. T) NT — pilně nabyté N — jie] vyn. N — 310—311 skutcích Pánem Bohem přikázaných růsti a prospívati N — 311 ruosti abychom rostli K, růsti. Dejž nám to milý, drahý Pán Bůh všechněm! R, růsti až k životu věčnému, do kte réhož (ps.: kterze) mně i vám do- pomáhej Pán Bůh v Trojici jeden na věky požehnaný T — po Amen připsáno pozdějším písmem v A: Buoh; ostatek této strany i následující (111b) prázdný. Při vazbě další rkpis přehozen, pokračování vlastní je až na str. 124a
165 plné múdrosti, li a milost božie bieše v něm.« Nuže, ktož tu 1103 naději máte, že ste milosti božie nabyli, třeba ť se jest o to starati 300 aby jic nepotratili; nebo, měl-li si o to péči, aby jie nabyl, třikrát větší péči měj, aby jie nepotratil, ale aby velmi pilně jie vostřiehal a prospieval dálež dálež vždy v dobrých skutciech. Nebo teď die, že dítě rostieše; tak aby Ježíše následoval a rostl l v dobrém. Ale tento lid, ješto netbá v dobrém prospievati, znamenie, že tu 305 milosti božie nenie a že nehodně tělo božie přijímali na vánoce. Nu, mnedle, kto ste přijímali tělo božie na vánoce, velmi-li vám té žádosti k tomu přibylo, k tomu drahému tělu, velmi-li se vám chce? Slibuj za to! Jistě, zlé ť jest to znamenie, tak brzo ihned odpadnauti! Dajž vám i nám milý i Buoh té milosti nabyti a 111a 310 nabudauc pilně vostřiehati a jie nepotracovati, v dobrých skut- ciech ruosti. Amen. 110% milosti a múdrosti boží bíše B — byla ČNT — 299 potřeba N — 300 ne- potracovali B — péči a starost N — 300—301 aby jie nabyl ... měj] vyn.(!) RU — 300 nabyl] dosáhl N — 300—301 třikrát ... měj] třeba ť jest jmíti větčí péči BKPCNT 301 nepotratil a nepromrhal N — ostříhal a pilen byl PTU — 302 a prospieval] vyn. R, a pilen byl prospívati N — dálež dálež] dálež B, dále a dále KTU, dále PC, více a více N — vždy] vyn. N — skutcích [a svatých cnostech] K — 303 že] a N — Kdítě, vyn. A — rostlo BKPRCNT, rostše(!) U — aby v tom N — 304 znamení tu jest PNTU — 305 boží a krev jeho drahau T 306 Nu... vánoce] vyn. NTU — 307 k tomu (první)] vyn. PRONTU tělu a k té drahé krvi T — 308 chce ho RN — Slibuj za to] U (Au N. Ano U), slibuj BPRNU, Ó, slibuji T — to (druhé)i vyn. C v ihned vyn. N — 309 odpadnanti od dobrého ( počatého C) NC — vám i] vyn. B, vám všem R — i nám] vyn. R, nám všem B — nám to T — milý, drahý Pane Bože T — 310 nabudauc] na budaucí(!) čas jí (vyn. T) NT — pilně nabyté N — jie] vyn. N — 310—311 skutcích Pánem Bohem přikázaných růsti a prospívati N — 311 ruosti abychom rostli K, růsti. Dejž nám to milý, drahý Pán Bůh všechněm! R, růsti až k životu věčnému, do kte réhož (ps.: kterze) mně i vám do- pomáhej Pán Bůh v Trojici jeden na věky požehnaný T — po Amen připsáno pozdějším písmem v A: Buoh; ostatek této strany i následující (111b) prázdný. Při vazbě další rkpis přehozen, pokračování vlastní je až na str. 124a
Strana 166
Neděle mezi ochtábem Božieho křtěnie 1243 kázanie. Epištola svatého Pavla [v druhém listu] k Rímanóm (B 58) v dvanácté kapitole. Bratří! Pro posvátnú věc prosím vás, 5 skrze milosrdenství boží, abyšte vydali těla vaše gv obět živú, svatú, Bohu libú, rozum- na buď služba vaše. A nechtějte se srovná- vati s tímto světem, ale obnovte se v novotě losmysla vašeho, abyšte zkusili, která jest vuole boží dobrá a dobře líbezná a dokonalá. Nebo pravím skrze milost, kteráž dána jest mi, všem, kteří jsú mezi vámi, ne více smys- liti, nežli by mělo smyšleno býti, ale smys- 15liti k střídmosti a jednomu každému, jakož oddělil Buoh míru víry. Nebo jako v jednom těle mnohé údy máme, ale ne všichni údové jeden skutek mají, tak mnozí tělo jedno 1 mezi .. . křtěnie] v B původně: první v postě, ale pak škrtnuto a napsáno totéž co v A — mezi... kázanie] první po Třech králích S0 — narození křtění(!) T — 2 [kázanie] vyn. BKPRCNTU — 3—20 Epištola ... našem] vyn. RSO — 3 47 Epištola... lidmi) vyn. A — 3 svatého Pavla] vyn. KPCNU — [v druhém listu] vyn. (spr.) KPCNTU — «Římanóm Korinthuom(!) B — 4 dvanácté) šesté (!) — B — dvanácté kapitole] XII. rozdílu U 5 Pro posvátnú věc] vyn. PCNTU — 6 vydávali C — 7 v vyn. BT — 7—19 svatú ... druhého] Konec U — 7 líbeznau K — 8—9 při- rovnati (přirovnávati N) tomuto světu PNT 9 v novotě člověka a T — 10 jest] by byla PNT — 11 a dobře] vyn. PNT — libá NT — 12 Nebo] vyn. C — pravím vám NT — 13—15 ne více ... střídmosti) aby někdo více nesmyslil, než sluší smysliti, ale střídmě P — 13—14 ne více . . . smyš- leno býti] abyšte více nesmejšleli o sobě, nežli sluší smysliti C — 14 by mělo] má K, sluší NT — smyšleno býti] smysliti NT — 15 k střídmosti] s střízlivostí K, k střízlivosti NCT — jakož vyn. T — 16 oddělil] rozdělil PCNT — víry] míry(!) P — 18 jeden] týž PNT, jednostejného C — skutku 5 nn. Řím. 12, 1—5.
Neděle mezi ochtábem Božieho křtěnie 1243 kázanie. Epištola svatého Pavla [v druhém listu] k Rímanóm (B 58) v dvanácté kapitole. Bratří! Pro posvátnú věc prosím vás, 5 skrze milosrdenství boží, abyšte vydali těla vaše gv obět živú, svatú, Bohu libú, rozum- na buď služba vaše. A nechtějte se srovná- vati s tímto světem, ale obnovte se v novotě losmysla vašeho, abyšte zkusili, která jest vuole boží dobrá a dobře líbezná a dokonalá. Nebo pravím skrze milost, kteráž dána jest mi, všem, kteří jsú mezi vámi, ne více smys- liti, nežli by mělo smyšleno býti, ale smys- 15liti k střídmosti a jednomu každému, jakož oddělil Buoh míru víry. Nebo jako v jednom těle mnohé údy máme, ale ne všichni údové jeden skutek mají, tak mnozí tělo jedno 1 mezi .. . křtěnie] v B původně: první v postě, ale pak škrtnuto a napsáno totéž co v A — mezi... kázanie] první po Třech králích S0 — narození křtění(!) T — 2 [kázanie] vyn. BKPRCNTU — 3—20 Epištola ... našem] vyn. RSO — 3 47 Epištola... lidmi) vyn. A — 3 svatého Pavla] vyn. KPCNU — [v druhém listu] vyn. (spr.) KPCNTU — «Římanóm Korinthuom(!) B — 4 dvanácté) šesté (!) — B — dvanácté kapitole] XII. rozdílu U 5 Pro posvátnú věc] vyn. PCNTU — 6 vydávali C — 7 v vyn. BT — 7—19 svatú ... druhého] Konec U — 7 líbeznau K — 8—9 při- rovnati (přirovnávati N) tomuto světu PNT 9 v novotě člověka a T — 10 jest] by byla PNT — 11 a dobře] vyn. PNT — libá NT — 12 Nebo] vyn. C — pravím vám NT — 13—15 ne více ... střídmosti) aby někdo více nesmyslil, než sluší smysliti, ale střídmě P — 13—14 ne více . . . smyš- leno býti] abyšte více nesmejšleli o sobě, nežli sluší smysliti C — 14 by mělo] má K, sluší NT — smyšleno býti] smysliti NT — 15 k střídmosti] s střízlivostí K, k střízlivosti NCT — jakož vyn. T — 16 oddělil] rozdělil PCNT — víry] míry(!) P — 18 jeden] týž PNT, jednostejného C — skutku 5 nn. Řím. 12, 1—5.
Strana 167
167 jsme v Kristu, ale všichni jeden druhého 20audové v Kristu Ježíši, Pánu našem. Čtení svatého Lukáše v kapitole II. V ten čas, když učiněn jest Ježíš ve dva- nácti letech, vstaupili sú do Jeruzalema vedlé lobyčeje dne svátečního. A když jsú (B59) 25se dokonali dnové a oni se navracovali do- muov, zuostalo dítě Ježíš v Jeruzalemě a nepoznali sú jeho rodičové jeho. Domníva- jíce se jeho býti v hluku, i přišli jsú cestú jednoho dne. A hledali jsú ho mezi příbuz- 30nými a známými. A nenalezše ho, navrátili sú se do Jeruzalema, hledajíce ho. A stalo se jest po třech dnech, nalezli jsú ho v chrá- mě, sedícého uprostřed doktoruov, poslúcha- jícého jich a otazujícího. I báli jsú se všichni C 19 ale! a PC — 20 v Kristu ... našem] vyn. P — našem milém I našem. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N 21 Čtení] Evangelium S — Čtení... Lukáše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš N, Čtení svaté, kteréž vypisuje svatý Lukáš T, Čtení svaté, napsal svatý Lukáš U — v kapitole II.] v II. kap. Sláva tobě, Hospodine (+ na výsosti T) NT, v II. rozdílu U — 22—47 V ten ... lidmi) vyn. S — 22 V ten čas] Za oněch dnů U — V ten ... jest] A když byl Pán O — jest] byl PC — Pán Ježíš K, Pán. Vejklad R — 22—47 ve dvanácti .. . lidmi) vyn. R — 23—47 vstaupili ... věkem), Konec U — 23 vstaupili sú] i vstaupili sú s ním K, vstupovali rodičové jeho C, a oni zstupovali O — 24 podlé CO — 24—25 když... dokonali] dokonavše PNT — 24—25 když .. . oni] po vykonání dnův, když O — 25 skonali K — dni PNT — a oni] když KPONT — navracováchu K, zase navracovali PNTO — domuov] vyn. KCTO — 26 ostalo PNT — 27 jeho (první)] vyn. KONT, toho O — 27—28 Domnívajíce ... přišli] neb sau se ho nadáli býti v zástupu. Protož šli (ušli N, vyn. T) PNT — 28 jeho býti v hluku] že by byl v zástupu pocestném O — hluku] zástupu C - i přišli] ušli O — 30 nenalezše] když nenalezli O — ho] vyn. NTO — 31 hle- dajíce] ptajíce N, ptajíce se T — ho] vyn. KP, na něho T — stalo se jest] přihodilo se O 32 v chrámě] vyn. O — 33 an sedí NTO — uprostřed dokto- ruov] mezi doktory T — 33—34 uprostřed ... otazujícího] mezi doktory poslauchajíce (poslauchaje jich NO) a otazuje (otazujíce N) se (vyn. N) jich PNO — 34 otazujícího] tážícího se K, otazujícího se C, otazujícího je 22 nn. Luk. 2, 42—52.
167 jsme v Kristu, ale všichni jeden druhého 20audové v Kristu Ježíši, Pánu našem. Čtení svatého Lukáše v kapitole II. V ten čas, když učiněn jest Ježíš ve dva- nácti letech, vstaupili sú do Jeruzalema vedlé lobyčeje dne svátečního. A když jsú (B59) 25se dokonali dnové a oni se navracovali do- muov, zuostalo dítě Ježíš v Jeruzalemě a nepoznali sú jeho rodičové jeho. Domníva- jíce se jeho býti v hluku, i přišli jsú cestú jednoho dne. A hledali jsú ho mezi příbuz- 30nými a známými. A nenalezše ho, navrátili sú se do Jeruzalema, hledajíce ho. A stalo se jest po třech dnech, nalezli jsú ho v chrá- mě, sedícého uprostřed doktoruov, poslúcha- jícého jich a otazujícího. I báli jsú se všichni C 19 ale! a PC — 20 v Kristu ... našem] vyn. P — našem milém I našem. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N 21 Čtení] Evangelium S — Čtení... Lukáše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš N, Čtení svaté, kteréž vypisuje svatý Lukáš T, Čtení svaté, napsal svatý Lukáš U — v kapitole II.] v II. kap. Sláva tobě, Hospodine (+ na výsosti T) NT, v II. rozdílu U — 22—47 V ten ... lidmi) vyn. S — 22 V ten čas] Za oněch dnů U — V ten ... jest] A když byl Pán O — jest] byl PC — Pán Ježíš K, Pán. Vejklad R — 22—47 ve dvanácti .. . lidmi) vyn. R — 23—47 vstaupili ... věkem), Konec U — 23 vstaupili sú] i vstaupili sú s ním K, vstupovali rodičové jeho C, a oni zstupovali O — 24 podlé CO — 24—25 když... dokonali] dokonavše PNT — 24—25 když .. . oni] po vykonání dnův, když O — 25 skonali K — dni PNT — a oni] když KPONT — navracováchu K, zase navracovali PNTO — domuov] vyn. KCTO — 26 ostalo PNT — 27 jeho (první)] vyn. KONT, toho O — 27—28 Domnívajíce ... přišli] neb sau se ho nadáli býti v zástupu. Protož šli (ušli N, vyn. T) PNT — 28 jeho býti v hluku] že by byl v zástupu pocestném O — hluku] zástupu C - i přišli] ušli O — 30 nenalezše] když nenalezli O — ho] vyn. NTO — 31 hle- dajíce] ptajíce N, ptajíce se T — ho] vyn. KP, na něho T — stalo se jest] přihodilo se O 32 v chrámě] vyn. O — 33 an sedí NTO — uprostřed dokto- ruov] mezi doktory T — 33—34 uprostřed ... otazujícího] mezi doktory poslauchajíce (poslauchaje jich NO) a otazuje (otazujíce N) se (vyn. N) jich PNO — 34 otazujícího] tážícího se K, otazujícího se C, otazujícího je 22 nn. Luk. 2, 42—52.
Strana 168
168 35ti, kteří ho poslúchali, nad múdrostí a nad odpovídkami jeho. A vidúce divili jsú se. A řekla mátě jeho k němu: Synu, co s' učinil nám tak? Aj, já i otec tvuoj s bolestí hle- dali jsme tebe. I vetce k nim: Což jest, že 40ste mne hledali? Zdali jste nevěděli, že v těch věcech, které jsú Otce mého, musím býti? A oni jsú nerozuměli slovu, kteréž jest mluvil k nim. I sstaupil jest s nimi a byl s nimi při- šel do Nazareta a byl poddán jim. Ale Maria 45 zachovávala všecka slova ta, snášejíci je v srdci svém. A Ježíš prospíval múdrostí a věkem před Bohem i před lidmi.) Dnes týden praveno ze čtení svatého, kterak lidé mají toho A 124a velmi pilni býti, aby, jestliže sau milosti boží nabyli, aby jie T — báli jsú se] zstrašili se K, divili se PNT, lekali se C, děsili se O — 35 ti] vyn. KPONTO — 35—36 kteří... odpovídkami] nad rozomnostmi a odpovědmi O — 35 slyšeli C — nad] vyn. KNT — 36 odpovědmi KPCNT — A ... jsú se] vyn. P — vidúce] když ho uzřeli O — i divili K, podivili O — 37 řekla] vece PTC, dí N — matka KPCNTO — 38 tak] to O — Aj] Hle O — s bolestí] truchlíce C — 39 řekl NO, věce T — 41 já býti KCO — A] Ale C — 42—43 jsú ... k nim] tomu nesrozoměli a bylo slovo to skryto před nimi O — 42 nesrozuměli KN, neporozuměli C — 43 sstaupiv C — a byl s nimi přišel] vyn. O — byl s nimi] vyn. KPCNT — 44 bíše T — Ale Maria] Matka pak jeho PO, A matka jeho NT — 45 zachováváše K — tato N — snášejíci je] vyn. PO, skládajíci je (vyn. T) NT — 46 prospieváše K — 47 včkem a milostí PNTO — před Bohem i před lidmi) u Boha i u lidí. Vejklad O — lidmi. Kázaní dnešní K, lidmi. Vejklad PN, lidmi. Amen. To vejklad na to svaté čtenie Luk. XII. T, lidmi. Vejklad X. U — 48—158 Dnes ... truchlila] Přátelé vy (vyn. 0) moji milí (nejmilejší O)! Již po tyto všeckny neděle dosti sme mnoho slyšeli o našem milém Pánu Ježíšovi, jak o jeho svatém vtělení, kteréž se stalo Duchem svatým v životě blahoslavené Panny Marie, tak také i o jeho slavném a radostném na tento svět narození, jak sau při tom byli anjelé jakožto jeho (vyn. O) věrní služebníci sem i tam běhajíce a (+ lidem O) oznamujíce od věkův neslýchané božího Syna narození, až (vyn. O) potom sme i (také O) slyšeli, kterak jest náš milý (+ drahý 0) Pán dal sebe obřezovati a krev svau nevinnau vylévati, a to všeckno jen proto, aby nás mohl od věčného (věčné smrti a O) zatracení vysvoboditi. Již pak dnes (dnešní den 0) budeme sobě rozjímati, co jest ráčil učiniti (činiti O), když již odrostl a byl toho spůsobu, že měl dvanácte let. Jsauce poddán zákonu Mojžíšovu, nechtěl toho rušiti SO — 48 praveno jest (bylo C) BRC, praveno vám K — právě svatého T — 49 sau lidé C — jí zase C — 50 nemá a nenabude K, nenabude, ten
168 35ti, kteří ho poslúchali, nad múdrostí a nad odpovídkami jeho. A vidúce divili jsú se. A řekla mátě jeho k němu: Synu, co s' učinil nám tak? Aj, já i otec tvuoj s bolestí hle- dali jsme tebe. I vetce k nim: Což jest, že 40ste mne hledali? Zdali jste nevěděli, že v těch věcech, které jsú Otce mého, musím býti? A oni jsú nerozuměli slovu, kteréž jest mluvil k nim. I sstaupil jest s nimi a byl s nimi při- šel do Nazareta a byl poddán jim. Ale Maria 45 zachovávala všecka slova ta, snášejíci je v srdci svém. A Ježíš prospíval múdrostí a věkem před Bohem i před lidmi.) Dnes týden praveno ze čtení svatého, kterak lidé mají toho A 124a velmi pilni býti, aby, jestliže sau milosti boží nabyli, aby jie T — báli jsú se] zstrašili se K, divili se PNT, lekali se C, děsili se O — 35 ti] vyn. KPONTO — 35—36 kteří... odpovídkami] nad rozomnostmi a odpovědmi O — 35 slyšeli C — nad] vyn. KNT — 36 odpovědmi KPCNT — A ... jsú se] vyn. P — vidúce] když ho uzřeli O — i divili K, podivili O — 37 řekla] vece PTC, dí N — matka KPCNTO — 38 tak] to O — Aj] Hle O — s bolestí] truchlíce C — 39 řekl NO, věce T — 41 já býti KCO — A] Ale C — 42—43 jsú ... k nim] tomu nesrozoměli a bylo slovo to skryto před nimi O — 42 nesrozuměli KN, neporozuměli C — 43 sstaupiv C — a byl s nimi přišel] vyn. O — byl s nimi] vyn. KPCNT — 44 bíše T — Ale Maria] Matka pak jeho PO, A matka jeho NT — 45 zachováváše K — tato N — snášejíci je] vyn. PO, skládajíci je (vyn. T) NT — 46 prospieváše K — 47 včkem a milostí PNTO — před Bohem i před lidmi) u Boha i u lidí. Vejklad O — lidmi. Kázaní dnešní K, lidmi. Vejklad PN, lidmi. Amen. To vejklad na to svaté čtenie Luk. XII. T, lidmi. Vejklad X. U — 48—158 Dnes ... truchlila] Přátelé vy (vyn. 0) moji milí (nejmilejší O)! Již po tyto všeckny neděle dosti sme mnoho slyšeli o našem milém Pánu Ježíšovi, jak o jeho svatém vtělení, kteréž se stalo Duchem svatým v životě blahoslavené Panny Marie, tak také i o jeho slavném a radostném na tento svět narození, jak sau při tom byli anjelé jakožto jeho (vyn. O) věrní služebníci sem i tam běhajíce a (+ lidem O) oznamujíce od věkův neslýchané božího Syna narození, až (vyn. O) potom sme i (také O) slyšeli, kterak jest náš milý (+ drahý 0) Pán dal sebe obřezovati a krev svau nevinnau vylévati, a to všeckno jen proto, aby nás mohl od věčného (věčné smrti a O) zatracení vysvoboditi. Již pak dnes (dnešní den 0) budeme sobě rozjímati, co jest ráčil učiniti (činiti O), když již odrostl a byl toho spůsobu, že měl dvanácte let. Jsauce poddán zákonu Mojžíšovu, nechtěl toho rušiti SO — 48 praveno jest (bylo C) BRC, praveno vám K — právě svatého T — 49 sau lidé C — jí zase C — 50 nemá a nenabude K, nenabude, ten
Strana 169
169 50 nepotratili, nebo, jakož ktož koli zde milosti boží nenabude, na věky jie mieti nebude. I protož každý člověk, chce-li spasen býti, musí o to se vší pilností státi, pracovati a usilovati, aby té milosti božie mohl u nabyti a tak své srdce celé na to napraviti, aby jie mohl dosieci. Neb die Eklesiasticus, že v srdci člověka záleží 55 smrt i život; i protož musí celé srdce k Bohu obráceno býti, máš-li milosti božie nabyti, aby tvé srdce žádostí větčí nikam se netrhlo «ani milostí nežli k Bohu), ani k zboží, ani k světu ani k které věci. A jestliže si již té milosti nabyl, máš toho tak pilen býti, aby jie nepotratil, jakož si byl pilen a snažen, aby li jie 60 dosáhl, a pilnějí. Nebo, komuž to Pán Buoh dá, nemni sobě malý dar! Většie ť jest, nežli by byl pánem všeho světa. Bába tato ška- redá, kteráž má milost boží, většieho jest duostojenstvie před Bohem, nežli by byla královnú všeho světa. Ač toho nevidíš nynie ani znáš, co ť se tam dobréh) o klade, jako nynie právě 65 sedláci nevidie obilé, než snieh, ale až léto přijde, tož tepruv u okáže se úžitek: takéž toto nynie vše skryto, ale až přijde léto, tož teprú uzříš za každý dobrý skutek najmenší hojnú odplatu; jakož die David: »Jdauce rosievali semena svá s pláčem, ale 124% 1253 125 N — 50 51 na včky .. . nebude] vyn. U — 51 chce-li milosti nabyti a U — 52 musí se Pstáti] starati P —- pracovati] vyn. U — 53 božie] vyn. C — mohli BR 53 54 a tak... dosicci] vyn. B — 53 celé] vyn. K — na to] k tomu N - 54 dosáhnouti RN, dostati C — 55 obrácené N — obráceno býti] míti R — 56 větčí)« a milostí A — 57 gani... k Bohu vyn. A - «ani milostí] a milostí PONTU — nežli] jediné N — 58 které] žádné BPONU, žádné jiné R, žádnému člověku ani k žádné T — věci na světě T si] by U —. již ty již B, vyn. PRNTU - milosti boží BR — 60 jeho(!) dosáhl B — mnohem (ještě C) pilnější (vyn. C!) NC — Pán] milý BNC, vyn. KPR — 60—61 nemni ... dar] nedomnívej se, by to malý dar byl Mnohem N sobě to C — 61 jest zajisté R — světa, ač toho nyní nevidíš, neznáš R 61—63 Bába ... světa] vyn. B — 61 ta R — 62—63 před Bohem] před milým Pánem Bohem T, vyn. U — 63 královnú (královna KC) a paní KPCNTU — světa před Bohem U — nevídáš R, nevidí N — 64 ani znáš a neznáš BPRCT, a nezná člověk N — tam] nám B, nám tam NTU — dobredo(!) A — kladej skládá, do té věčné nebeské pokladnice: — rovně tak N praví(!) BT — 65 že nevidí obilé pod sněhem, než sníh B nevědí(!) R — než snich] pod sněhem R, neb jest sněhem přikryto C — tož tepruv] tu tepruva T, tu ť teprva U — 66 takéž] tak i N — toto] tuto C, — to R — léto, totiž odplata věčná C — 67 tož tu NTU — dobrý] vyn. N hojnú] vyn. PTU, velikau N — 68 David v žalmu C — rosievali] šli sau 68 Podle Ž. 126, 6; sem se vztahuje přípisek nad str. 125b v rkp. A: Euntes ibani et flebant, venientes autem —
169 50 nepotratili, nebo, jakož ktož koli zde milosti boží nenabude, na věky jie mieti nebude. I protož každý člověk, chce-li spasen býti, musí o to se vší pilností státi, pracovati a usilovati, aby té milosti božie mohl u nabyti a tak své srdce celé na to napraviti, aby jie mohl dosieci. Neb die Eklesiasticus, že v srdci člověka záleží 55 smrt i život; i protož musí celé srdce k Bohu obráceno býti, máš-li milosti božie nabyti, aby tvé srdce žádostí větčí nikam se netrhlo «ani milostí nežli k Bohu), ani k zboží, ani k světu ani k které věci. A jestliže si již té milosti nabyl, máš toho tak pilen býti, aby jie nepotratil, jakož si byl pilen a snažen, aby li jie 60 dosáhl, a pilnějí. Nebo, komuž to Pán Buoh dá, nemni sobě malý dar! Většie ť jest, nežli by byl pánem všeho světa. Bába tato ška- redá, kteráž má milost boží, většieho jest duostojenstvie před Bohem, nežli by byla královnú všeho světa. Ač toho nevidíš nynie ani znáš, co ť se tam dobréh) o klade, jako nynie právě 65 sedláci nevidie obilé, než snieh, ale až léto přijde, tož tepruv u okáže se úžitek: takéž toto nynie vše skryto, ale až přijde léto, tož teprú uzříš za každý dobrý skutek najmenší hojnú odplatu; jakož die David: »Jdauce rosievali semena svá s pláčem, ale 124% 1253 125 N — 50 51 na včky .. . nebude] vyn. U — 51 chce-li milosti nabyti a U — 52 musí se Pstáti] starati P —- pracovati] vyn. U — 53 božie] vyn. C — mohli BR 53 54 a tak... dosicci] vyn. B — 53 celé] vyn. K — na to] k tomu N - 54 dosáhnouti RN, dostati C — 55 obrácené N — obráceno býti] míti R — 56 větčí)« a milostí A — 57 gani... k Bohu vyn. A - «ani milostí] a milostí PONTU — nežli] jediné N — 58 které] žádné BPONU, žádné jiné R, žádnému člověku ani k žádné T — věci na světě T si] by U —. již ty již B, vyn. PRNTU - milosti boží BR — 60 jeho(!) dosáhl B — mnohem (ještě C) pilnější (vyn. C!) NC — Pán] milý BNC, vyn. KPR — 60—61 nemni ... dar] nedomnívej se, by to malý dar byl Mnohem N sobě to C — 61 jest zajisté R — světa, ač toho nyní nevidíš, neznáš R 61—63 Bába ... světa] vyn. B — 61 ta R — 62—63 před Bohem] před milým Pánem Bohem T, vyn. U — 63 královnú (královna KC) a paní KPCNTU — světa před Bohem U — nevídáš R, nevidí N — 64 ani znáš a neznáš BPRCT, a nezná člověk N — tam] nám B, nám tam NTU — dobredo(!) A — kladej skládá, do té věčné nebeské pokladnice: — rovně tak N praví(!) BT — 65 že nevidí obilé pod sněhem, než sníh B nevědí(!) R — než snich] pod sněhem R, neb jest sněhem přikryto C — tož tepruv] tu tepruva T, tu ť teprva U — 66 takéž] tak i N — toto] tuto C, — to R — léto, totiž odplata věčná C — 67 tož tu NTU — dobrý] vyn. N hojnú] vyn. PTU, velikau N — 68 David v žalmu C — rosievali] šli sau 68 Podle Ž. 126, 6; sem se vztahuje přípisek nad str. 125b v rkp. A: Euntes ibani et flebant, venientes autem —
Strana 170
170 přijdú ť s veselím, nesauce hojné snopy.« Ale že pohřiechu lidé 70 sobě to málo vážie, aby milosti božie nepotratili, aby jí mohli zachovati. I protož, jestliže si ji potratil, kterak jie máš hledati h a ji nalézti? To ť dnešnie svaté čtenie okazuje; a také okazuje že nejednau lidé, plníce vuoli božie, i potracují milost boží nebo teď Jozef a Panna Maria, plniece vuoli božie, i potratili 75 drahého Ježíše. Nebo to jest byla vuole božie, aby oni tam šli do Jeruzalema ke dni svátečniemu, aby se tam modlili a oběti obětovali, pamatujíce to dobrodienstvie božie, kteréž jim učinil, vy ii ved je z Ejipta; nebo tak jim byl Buoh rozkázal, aby tak pamatovali ten hod velikonoční. A oni tam chodili do Jeruzalema, so aby beránka jedli, jakož jim bylo rozkázáno. A oni plniece to, i potratili Ježíše. Tak právě lidé častokrát, chtějíce plniti vuoli boží, i potracují milost boží, jako takto: Člověk dá se na modlitby, páteře řieká a jiné modlitby, a to jest vuole božie, a kněžie, mnišie hodiny, primu, tercí, sextu, nonu, kumplet, nešpor; ale že se nevážně 85 modlé a nenábožně a nesebraně, vlažně, roztrženě, ano mysl jinam, srdce se kdes jinde taulá, jediné že se teď usty lomcuje a hledí, aby jediné spieše odbyl, toliko: »Vr, vr, vr«, leda se spieše od- a plakali, mecíce C, rozsívali BPNU, rozsévali K, rozsívali sme R — svá] vyn. R — ale] přijdauce C — 69 hojné] vyn. C — snopky N, snopky své C — 70 to] toho N — velmi maličko N — 72 a ji] a zase N — naleznúti BKPRCNTU — svaté] vyn. U — a také okazuje] vyn. B — také to PCNTU — 73 lidé] vyn. R — milost drahau T — 75 to] ta R, v tom N — tam] vyn. N — 76 ke dni svátečniemu] vyn. P — 77 obětovali] vzdávali a obětovali Pánu Bohu B, dávali Pánu Bohu R — dobrodíní RN — 78 vyvedl BKRCU, vyvedši(!) N, výda(!) T — tak] tím spůsobem N — 79 chodívali R — 80 aby tam BPRCTU — beránka velikonočního N — jiml je T — A oni] I N — to] tu vůli boží N — 81 právě] praví R, vyn. N — chtíce K — chtějíce plniti] plníce C — vuoli boží vůli U — 82 milost boží] milost C nápo- dobně takto C — takto [u příkladu] K — dá se] jda B, oddá se N — modlitby svaté N — 83 páteře ... modlitby] vyn. P — páteře] modlitby C a jiné vyn. BRC — modlitby] vyn. C — to] tak N — 84 hodinu R, hodiny říkají NC — kumplet, nešpor] vše PTU, vše to dobře vyplňují N — nešpor, to vše C — nevážně] vyn. B, lidé nevážně PTU, nenábožně lidé R — 85 a] vyn. BU — a nenábožně a] vyn. R — roztrženi B, roztržně K, roztržitě C - ana C — 86 hledi] leckams zevluje a myslí N — 86—87 hledí ... toliko] očima se teď hledí na všecky strany a usty vždy: »Otče náš! Otče náš!«, leda se jen odbylo a spíš aby vstal a stál jako kůl beze vší uctivosti při velebné svátosti. Též i my kněží, též mnišie, rovně též jednom T — 87 aby] vyn. R — aby jediné] leda jinde B, leda jedně P, leda jediné NU — spěšně C — toliko] kněží též, mniší a jeptišky též, jedno B, a my kněží též, jedno PNU, jediné C, kněží a mniší též, jedno R — spieše odriekalo] jedno 126 127 126"
170 přijdú ť s veselím, nesauce hojné snopy.« Ale že pohřiechu lidé 70 sobě to málo vážie, aby milosti božie nepotratili, aby jí mohli zachovati. I protož, jestliže si ji potratil, kterak jie máš hledati h a ji nalézti? To ť dnešnie svaté čtenie okazuje; a také okazuje že nejednau lidé, plníce vuoli božie, i potracují milost boží nebo teď Jozef a Panna Maria, plniece vuoli božie, i potratili 75 drahého Ježíše. Nebo to jest byla vuole božie, aby oni tam šli do Jeruzalema ke dni svátečniemu, aby se tam modlili a oběti obětovali, pamatujíce to dobrodienstvie božie, kteréž jim učinil, vy ii ved je z Ejipta; nebo tak jim byl Buoh rozkázal, aby tak pamatovali ten hod velikonoční. A oni tam chodili do Jeruzalema, so aby beránka jedli, jakož jim bylo rozkázáno. A oni plniece to, i potratili Ježíše. Tak právě lidé častokrát, chtějíce plniti vuoli boží, i potracují milost boží, jako takto: Člověk dá se na modlitby, páteře řieká a jiné modlitby, a to jest vuole božie, a kněžie, mnišie hodiny, primu, tercí, sextu, nonu, kumplet, nešpor; ale že se nevážně 85 modlé a nenábožně a nesebraně, vlažně, roztrženě, ano mysl jinam, srdce se kdes jinde taulá, jediné že se teď usty lomcuje a hledí, aby jediné spieše odbyl, toliko: »Vr, vr, vr«, leda se spieše od- a plakali, mecíce C, rozsívali BPNU, rozsévali K, rozsívali sme R — svá] vyn. R — ale] přijdauce C — 69 hojné] vyn. C — snopky N, snopky své C — 70 to] toho N — velmi maličko N — 72 a ji] a zase N — naleznúti BKPRCNTU — svaté] vyn. U — a také okazuje] vyn. B — také to PCNTU — 73 lidé] vyn. R — milost drahau T — 75 to] ta R, v tom N — tam] vyn. N — 76 ke dni svátečniemu] vyn. P — 77 obětovali] vzdávali a obětovali Pánu Bohu B, dávali Pánu Bohu R — dobrodíní RN — 78 vyvedl BKRCU, vyvedši(!) N, výda(!) T — tak] tím spůsobem N — 79 chodívali R — 80 aby tam BPRCTU — beránka velikonočního N — jiml je T — A oni] I N — to] tu vůli boží N — 81 právě] praví R, vyn. N — chtíce K — chtějíce plniti] plníce C — vuoli boží vůli U — 82 milost boží] milost C nápo- dobně takto C — takto [u příkladu] K — dá se] jda B, oddá se N — modlitby svaté N — 83 páteře ... modlitby] vyn. P — páteře] modlitby C a jiné vyn. BRC — modlitby] vyn. C — to] tak N — 84 hodinu R, hodiny říkají NC — kumplet, nešpor] vše PTU, vše to dobře vyplňují N — nešpor, to vše C — nevážně] vyn. B, lidé nevážně PTU, nenábožně lidé R — 85 a] vyn. BU — a nenábožně a] vyn. R — roztrženi B, roztržně K, roztržitě C - ana C — 86 hledi] leckams zevluje a myslí N — 86—87 hledí ... toliko] očima se teď hledí na všecky strany a usty vždy: »Otče náš! Otče náš!«, leda se jen odbylo a spíš aby vstal a stál jako kůl beze vší uctivosti při velebné svátosti. Též i my kněží, též mnišie, rovně též jednom T — 87 aby] vyn. R — aby jediné] leda jinde B, leda jedně P, leda jediné NU — spěšně C — toliko] kněží též, mniší a jeptišky též, jedno B, a my kněží též, jedno PNU, jediné C, kněží a mniší též, jedno R — spieše odriekalo] jedno 126 127 126"
Strana 171
171 řiekalo. Ale toho nenie, jako Buoh přikázal: »Když se modlíte, neroďte mnoho mluviti, a modlte se v duchu a v pravdě« — toho p0 nenie. Též li postí-li se? — a to jest vuole božie! Ale co, postie se, jakž jim libo, ač jest to vuole božie, aby se postili; ale die prorok, že v den postu vašeho nalézá se vuole vaše. A tak lidé, plniece vuoli božic, ale že toho tak nevedau, jakož on chce, i potracují milost boží. Ba, nemni sobě, člověče, aby tky milost božie 95 toliko potratil, když zjevně zlé činíš, smilníš neb cizoložíš; ale jestliže dobrého dobře nepovedeš, potratíš i milost boží. Mnedle, jest-li toto vuole božie, neděli svatau světiti? Dieš: »Jest.« Ale že lidé nechtie aniž tbají tak světiti té svaté neděle jakož Buoh chce; když oni diela nechají, již mnie, že světie. Ale 100 hlediž, ani ť na radovánky, na posviecenie, v neděli do krčmy. Protož, plnicce vuoli božic, i potracují Ježíše a milost božie, když (jediné R, toliko N, jednom T) odbylo spíše (spěšně C) BPRCNTU — 88 nenie] nemá N — milý, drahý Pán Bůh T — velí a přikázal P — modlíš C — 89 neroďte] nechtějte BKPRNTU, nechtěj C — mluviti, a] mluviti, ale T — toho nenie] to ť jest daleko N — 90 postí-li se kto B, postite-li se, lidé R — boží, aby se postili U —90—91 Ale .... prorok] neb postíce se, což činí(!) Sám Pán Bůh dí C (kontext v C tu přeházen!) - 90 co] vyn. K, že N — 91 ač... božie] vyn. U aby se lidé BN — postili, jest v tom vůle boží U — 91—93 die ... ale] vyn. R — 91 prorok] Pán Buoh skrze proroka B — 92 žej vyn. B — 92 93 lidé ... božie] vuole božie jest, aby se lidé postili K — 93 «že - vyn. A — tak] tím obyčejem PNTU — on] Buoh B, to Bůh R, on, milý Pán Bůh T s chce míti C — 94 Ba] Neb BRC — nemní sobě] nedomnívej se N člověče] vyn. PNTU — tky] to(!) A, vyn. C95 toliko] vyn. PTU, jen tchdáž N — potratil tu chvíli C — zjevně) vyn. C a činíš a hřešíš PRONTU - neb] a PNTU — ale] ale také N, aU pa 96 jestliže] že BR — nevedeš C, nepovedeš a činiti nebudeš, tedy T — 97 božie] drahého Pána Ježíše T — svatau] vyn. BKPRCU — 98 že jest KPNTU, ano jest C — nechtie] vyn. C — aniž tbají] nedbají (+ aniž chtí C) BC, a nic nedbají T — tu Tv svaté] boží BKR, svatau T — neděli T — 99 milý, drahý Pán Bůh T - chce míti C — když jedno C —— díla hmot- ného a tělesného C — se domnívají C — že oni tak dobře ten den sváteční C100 hlediž, ani ť] co místo toho dělají? N — ani “i ono P, ano TU radovánky] hody C — posvícení, na svatby N — v neděli [na masopust] K, v neděli svatau T — do krčmy] ba do těch pak pekelních krčem v svatau neděli, k užralství, ke hrám, k dáblovýmu pachtování, k těm proklatým tancům a k frýjování: to vše v svatau neděli konají a tak taky po saudu (ps.: saudau) v tu neděli počnau trpěti v horaucím pekle na věky věkův, jestliže se nepolepší a životův nenapraví T — 101 Protož] I BPRCNU, A tak T — i] vyn. BPRT — potracujete(!) T, potlačují(!) U Ježíše Krista 128а 127 88 Podle Mat. 6, 7 a Jana 1, 24 — 92 Iz. 58, 3.
171 řiekalo. Ale toho nenie, jako Buoh přikázal: »Když se modlíte, neroďte mnoho mluviti, a modlte se v duchu a v pravdě« — toho p0 nenie. Též li postí-li se? — a to jest vuole božie! Ale co, postie se, jakž jim libo, ač jest to vuole božie, aby se postili; ale die prorok, že v den postu vašeho nalézá se vuole vaše. A tak lidé, plniece vuoli božic, ale že toho tak nevedau, jakož on chce, i potracují milost boží. Ba, nemni sobě, člověče, aby tky milost božie 95 toliko potratil, když zjevně zlé činíš, smilníš neb cizoložíš; ale jestliže dobrého dobře nepovedeš, potratíš i milost boží. Mnedle, jest-li toto vuole božie, neděli svatau světiti? Dieš: »Jest.« Ale že lidé nechtie aniž tbají tak světiti té svaté neděle jakož Buoh chce; když oni diela nechají, již mnie, že světie. Ale 100 hlediž, ani ť na radovánky, na posviecenie, v neděli do krčmy. Protož, plnicce vuoli božic, i potracují Ježíše a milost božie, když (jediné R, toliko N, jednom T) odbylo spíše (spěšně C) BPRCNTU — 88 nenie] nemá N — milý, drahý Pán Bůh T — velí a přikázal P — modlíš C — 89 neroďte] nechtějte BKPRNTU, nechtěj C — mluviti, a] mluviti, ale T — toho nenie] to ť jest daleko N — 90 postí-li se kto B, postite-li se, lidé R — boží, aby se postili U —90—91 Ale .... prorok] neb postíce se, což činí(!) Sám Pán Bůh dí C (kontext v C tu přeházen!) - 90 co] vyn. K, že N — 91 ač... božie] vyn. U aby se lidé BN — postili, jest v tom vůle boží U — 91—93 die ... ale] vyn. R — 91 prorok] Pán Buoh skrze proroka B — 92 žej vyn. B — 92 93 lidé ... božie] vuole božie jest, aby se lidé postili K — 93 «že - vyn. A — tak] tím obyčejem PNTU — on] Buoh B, to Bůh R, on, milý Pán Bůh T s chce míti C — 94 Ba] Neb BRC — nemní sobě] nedomnívej se N člověče] vyn. PNTU — tky] to(!) A, vyn. C95 toliko] vyn. PTU, jen tchdáž N — potratil tu chvíli C — zjevně) vyn. C a činíš a hřešíš PRONTU - neb] a PNTU — ale] ale také N, aU pa 96 jestliže] že BR — nevedeš C, nepovedeš a činiti nebudeš, tedy T — 97 božie] drahého Pána Ježíše T — svatau] vyn. BKPRCU — 98 že jest KPNTU, ano jest C — nechtie] vyn. C — aniž tbají] nedbají (+ aniž chtí C) BC, a nic nedbají T — tu Tv svaté] boží BKR, svatau T — neděli T — 99 milý, drahý Pán Bůh T - chce míti C — když jedno C —— díla hmot- ného a tělesného C — se domnívají C — že oni tak dobře ten den sváteční C100 hlediž, ani ť] co místo toho dělají? N — ani “i ono P, ano TU radovánky] hody C — posvícení, na svatby N — v neděli [na masopust] K, v neděli svatau T — do krčmy] ba do těch pak pekelních krčem v svatau neděli, k užralství, ke hrám, k dáblovýmu pachtování, k těm proklatým tancům a k frýjování: to vše v svatau neděli konají a tak taky po saudu (ps.: saudau) v tu neděli počnau trpěti v horaucím pekle na věky věkův, jestliže se nepolepší a životův nenapraví T — 101 Protož] I BPRCNU, A tak T — i] vyn. BPRT — potracujete(!) T, potlačují(!) U Ježíše Krista 128а 127 88 Podle Mat. 6, 7 a Jana 1, 24 — 92 Iz. 58, 3.
Strana 172
172 těch věcí nevedau, jakož zákon boží velí a vokazuje rozum; 128 neb zákon boží nenie proti rozumu. Nač jest milý Buoh ráčil ustaviti, aby byla neděle svěcena? Na to, aby lidé ten den vážnějí, 105 snažnějí a pilnějie na službě božie se sebrali a pamatovali jeho dobrodienstvie; k tomu jest každý zavázán. A která sau to dobrodienie? Vtělenie, narozenie, krvavým potem pocenie, těžkú smrt, zkřiešenie, na nebe vstaupenie, Ducha svatého seslánie, il jenž jest jej každému ráčil na křtu seslati. Kterakžto máš pamato- 110 vati jeho smrt? Tak, jakož jest rozkázal skrze svatého Pavla řka: »Kolikrátž koli budete jiesti chléb tento a z kalicha píti, smrt Páně pamatovati budete, až ť i přijde«, to jest do saudného dne. I protož každý by se měl k tomu připraviti, aby na každau neděli jedl jeho drahé tělo a pil jeho krev drahú: to ť l by bylo 115 podstatné pamatovánie umučenie božieho. Tak píše mistr Matěj Paříský, že jest to z podstaty svěcenie neděle, jiesti křesťanóm jeho drahé tělo a píti jeho svatau krev. Svatý Augustin die: »Ani chválím ani hyzdím na každý den přijímati: ale na každú neděli napomínám a přikazuji.« Tak ť by mělo býti podstatné pamato- 120 vánie umučenie božieho a tak by byla [svatá] neděle právě u svěcena. Ale toto — teď pohleděti na obra umučenie božieho a [tu] pomlaštiti? Málo ť jest to! to ť jest nápadnie teď a nepod- 1293 129" 130" C — 103 neb ... rozumu] vyn. NTU — Nač] Proč N — jest pak N — milý, drahý Pán T — 104 ustanoviti (+ tu svatau neděli? Au C) TC — neděle] vyn. C, neděle svatá N — Na to] Au, pro to N — na ten B, v ten C — 105 a pilnějšie] vyn. BPRONTU — službu BKPRONTU — sebrali] oddali N, oddali a sebrali U — pamatovali na T — 106 dobrodíní N — zavázán pod věčným zatracením T — 107 dobrodínství! (+ Sau tato C) BRTC — narození, obřezování N, narození jeho C — těžká BR, těžkau a nevinnau jeho C — 107—108 těžké smrti podstaupení N — 108 nebesa KPNC — 109 Kterakž pak N — 111 řka] vyn. BRC — 111—112 budete... Páně] vyn.(!) U — 111 kalicha [Páně] K, kalichu Páně N — 112 pamato- vati] zvěstovali C — až ť i přijde] dokavadž nepřijde N — to jest] totiž R — jest] vyn. PTU — 113 připravovati BPRNTU — na] vyn. NTU — 115 podstatně pamatovati N — boží N — Nebo tak N — 116 to] vyn. B — svěcenie neděle] světiti neděli Páně N — 117 jeho svatau] svatau KPRCT — jeho .. . krev] krev drahú B — drahau a svatau U — Nebo svatý T — die] mluví a řka C, vyn. R — 118 ani hyzdím] a hyzditi nechci T — 120 na umučení boží T — byla] měla býti BR — [svatá] vyn. BKPRCNTU 121 ted] vyn. BPRONTU — pohledíc R — obrazy A — 122 [tu] vyn. BKPRNTU — pomlaštěti C — Malé KPTU — to ť jest] vyn. N — nápadné 111 Podle I. Kor. 11, 26; k tomu v A nad str. 129a: Quocienscunque manducabitis panem hunc —
172 těch věcí nevedau, jakož zákon boží velí a vokazuje rozum; 128 neb zákon boží nenie proti rozumu. Nač jest milý Buoh ráčil ustaviti, aby byla neděle svěcena? Na to, aby lidé ten den vážnějí, 105 snažnějí a pilnějie na službě božie se sebrali a pamatovali jeho dobrodienstvie; k tomu jest každý zavázán. A která sau to dobrodienie? Vtělenie, narozenie, krvavým potem pocenie, těžkú smrt, zkřiešenie, na nebe vstaupenie, Ducha svatého seslánie, il jenž jest jej každému ráčil na křtu seslati. Kterakžto máš pamato- 110 vati jeho smrt? Tak, jakož jest rozkázal skrze svatého Pavla řka: »Kolikrátž koli budete jiesti chléb tento a z kalicha píti, smrt Páně pamatovati budete, až ť i přijde«, to jest do saudného dne. I protož každý by se měl k tomu připraviti, aby na každau neděli jedl jeho drahé tělo a pil jeho krev drahú: to ť l by bylo 115 podstatné pamatovánie umučenie božieho. Tak píše mistr Matěj Paříský, že jest to z podstaty svěcenie neděle, jiesti křesťanóm jeho drahé tělo a píti jeho svatau krev. Svatý Augustin die: »Ani chválím ani hyzdím na každý den přijímati: ale na každú neděli napomínám a přikazuji.« Tak ť by mělo býti podstatné pamato- 120 vánie umučenie božieho a tak by byla [svatá] neděle právě u svěcena. Ale toto — teď pohleděti na obra umučenie božieho a [tu] pomlaštiti? Málo ť jest to! to ť jest nápadnie teď a nepod- 1293 129" 130" C — 103 neb ... rozumu] vyn. NTU — Nač] Proč N — jest pak N — milý, drahý Pán T — 104 ustanoviti (+ tu svatau neděli? Au C) TC — neděle] vyn. C, neděle svatá N — Na to] Au, pro to N — na ten B, v ten C — 105 a pilnějšie] vyn. BPRONTU — službu BKPRONTU — sebrali] oddali N, oddali a sebrali U — pamatovali na T — 106 dobrodíní N — zavázán pod věčným zatracením T — 107 dobrodínství! (+ Sau tato C) BRTC — narození, obřezování N, narození jeho C — těžká BR, těžkau a nevinnau jeho C — 107—108 těžké smrti podstaupení N — 108 nebesa KPNC — 109 Kterakž pak N — 111 řka] vyn. BRC — 111—112 budete... Páně] vyn.(!) U — 111 kalicha [Páně] K, kalichu Páně N — 112 pamato- vati] zvěstovali C — až ť i přijde] dokavadž nepřijde N — to jest] totiž R — jest] vyn. PTU — 113 připravovati BPRNTU — na] vyn. NTU — 115 podstatně pamatovati N — boží N — Nebo tak N — 116 to] vyn. B — svěcenie neděle] světiti neděli Páně N — 117 jeho svatau] svatau KPRCT — jeho .. . krev] krev drahú B — drahau a svatau U — Nebo svatý T — die] mluví a řka C, vyn. R — 118 ani hyzdím] a hyzditi nechci T — 120 na umučení boží T — byla] měla býti BR — [svatá] vyn. BKPRCNTU 121 ted] vyn. BPRONTU — pohledíc R — obrazy A — 122 [tu] vyn. BKPRNTU — pomlaštěti C — Malé KPTU — to ť jest] vyn. N — nápadné 111 Podle I. Kor. 11, 26; k tomu v A nad str. 129a: Quocienscunque manducabitis panem hunc —
Strana 173
173 statnie. Die doktor de Cassia, mluvě na ona slova Davidova, ješto die: »Vysvobodím já jej od dábelstva polednieho«: »Jsau 125 na to ihned zvláštní dáblové, ješto lidi vedau od toho, aby ne- pamatovali, co se jim jest dobrého stalo o poledni, to jest, když jest ráčil za nás o poledni li duši na kříži vypustiti.« Ještě mnoho jiného lidé vedau, ješto jest vuole božie, ale když toho rozumně nevedau, potracují milost boží, že již nejednau 130 lidé mnějí, že sau na té cestě a že tau cestau kráčejí, kteráž vede k životu věčnému, a daleko budau od nic; neb všady dáblové hledie lidi ve všem zklamati a svésti, jako die David: »Všady, po všech cestách plno sau mi vosídl naléceli«, totiž d dábli. Milí křesťané, pomyslíme-li na to, jak jest to hrozné, že my 135 nejednau mníme, že dobře stojíme, a ubezpečíme se, a zdá se nám již nětco, ano strach, že sme potratili milost boží? Jistě, že ť jest to hrozné, ktož to umie vážiti! Ale, jestliže si milost boží potratil, kterak ji máš naleznúti? Pohleď na Pannu Mariji a na Jozefa! Oni řekli: »Truchléce hledali sme tebe.« Nikoli ty jie nenalezneš, 140 leč i budeš truchliti, plakati a kvieliti; tak by ji mohl ještě na- leznúti. Mnedle, zdá-li ť se, že si po křtu potratil milost boží? 130 131" 131 CU V hned teď Psa nepodstatnie] ano podstatné R, ale nepodstatné C nepodstatné KTU 123 Nebo dí T - ono slovo N — Davida BR, Davidovo N 124 dábelství KPRN — Nebo sau T, že jsú BR — 125 a vedau] odvozují N — aby oni C — 126 poledních T — 127 obvzláštní C pro nás R - poledních (ps.: polednih) T — duši svú B — na kříži] vyn. U — pustiti B — 128 Ještě] Ješto(!) R — vedauc(!) T jest v tom ČN — 129 neroz- umně vedau U že] neb N 130 mní BKPRTU, domnívají se NC — již na té B - a že] ale že již PTU, a že již N — kráčejí] vyn.(!) C — 131 a oni N — 132 klamati N — zavésti R „David (svatý David T): Iuxta iter (scandalum posuerunt mihi C) BTUC — 133 všech místech a U — osídel — KRU, vosídel N — nalékli B, naléčili U 134 Nuže (A C, Nu T), milí BRTC — my na to BPRONTU — 135 nám, že sme ČN 136 strach ( již B) pohříchu BRONTU — 137 Ale ještě TU — jestliže] že B — boží vyn. U — 138 kterak [zase] K - nalézti N 138 139 Pohled ... řekli] Vezmi sobě naučení z Panny Marie a z Jo- zefa: Prý N 139 Oni řekli] Prý PU, Ó, prý T, kterak sau oni C — Truch- léce] S bolestí K 2sme ... jie] Pána Ježíše. Též i ty nikoli milosti boží 140 lkáti, plakati BPRONTU — ji] vyn. C — nalézti N 141 křtu C 124 Ž. 91, 6 132 Podle Ž. 140, 6? 139 Sem se vztahuje přípisek v A (dole na str. 13la): Ecce, pater tuus et ego dolentes querebamus tc. Aj, otec tvuoj a já —
173 statnie. Die doktor de Cassia, mluvě na ona slova Davidova, ješto die: »Vysvobodím já jej od dábelstva polednieho«: »Jsau 125 na to ihned zvláštní dáblové, ješto lidi vedau od toho, aby ne- pamatovali, co se jim jest dobrého stalo o poledni, to jest, když jest ráčil za nás o poledni li duši na kříži vypustiti.« Ještě mnoho jiného lidé vedau, ješto jest vuole božie, ale když toho rozumně nevedau, potracují milost boží, že již nejednau 130 lidé mnějí, že sau na té cestě a že tau cestau kráčejí, kteráž vede k životu věčnému, a daleko budau od nic; neb všady dáblové hledie lidi ve všem zklamati a svésti, jako die David: »Všady, po všech cestách plno sau mi vosídl naléceli«, totiž d dábli. Milí křesťané, pomyslíme-li na to, jak jest to hrozné, že my 135 nejednau mníme, že dobře stojíme, a ubezpečíme se, a zdá se nám již nětco, ano strach, že sme potratili milost boží? Jistě, že ť jest to hrozné, ktož to umie vážiti! Ale, jestliže si milost boží potratil, kterak ji máš naleznúti? Pohleď na Pannu Mariji a na Jozefa! Oni řekli: »Truchléce hledali sme tebe.« Nikoli ty jie nenalezneš, 140 leč i budeš truchliti, plakati a kvieliti; tak by ji mohl ještě na- leznúti. Mnedle, zdá-li ť se, že si po křtu potratil milost boží? 130 131" 131 CU V hned teď Psa nepodstatnie] ano podstatné R, ale nepodstatné C nepodstatné KTU 123 Nebo dí T - ono slovo N — Davida BR, Davidovo N 124 dábelství KPRN — Nebo sau T, že jsú BR — 125 a vedau] odvozují N — aby oni C — 126 poledních T — 127 obvzláštní C pro nás R - poledních (ps.: polednih) T — duši svú B — na kříži] vyn. U — pustiti B — 128 Ještě] Ješto(!) R — vedauc(!) T jest v tom ČN — 129 neroz- umně vedau U že] neb N 130 mní BKPRTU, domnívají se NC — již na té B - a že] ale že již PTU, a že již N — kráčejí] vyn.(!) C — 131 a oni N — 132 klamati N — zavésti R „David (svatý David T): Iuxta iter (scandalum posuerunt mihi C) BTUC — 133 všech místech a U — osídel — KRU, vosídel N — nalékli B, naléčili U 134 Nuže (A C, Nu T), milí BRTC — my na to BPRONTU — 135 nám, že sme ČN 136 strach ( již B) pohříchu BRONTU — 137 Ale ještě TU — jestliže] že B — boží vyn. U — 138 kterak [zase] K - nalézti N 138 139 Pohled ... řekli] Vezmi sobě naučení z Panny Marie a z Jo- zefa: Prý N 139 Oni řekli] Prý PU, Ó, prý T, kterak sau oni C — Truch- léce] S bolestí K 2sme ... jie] Pána Ježíše. Též i ty nikoli milosti boží 140 lkáti, plakati BPRONTU — ji] vyn. C — nalézti N 141 křtu C 124 Ž. 91, 6 132 Podle Ž. 140, 6? 139 Sem se vztahuje přípisek v A (dole na str. 13la): Ecce, pater tuus et ego dolentes querebamus tc. Aj, otec tvuoj a já —
Strana 174
174 Jestliže si smrtedlně shřešil, tehdy si potratil. Kéž dbáš jí hledati, aby plakal, želel, kvielil, že si ji kdy potratil? Ba, učiň, plač jedno- rozeného Syna a pros milého Boha, ať jie ráčí dáti zase nabyti, 145 a věz, že jie jinak nenabudeš, leč toto tré bude do tebe: aby měl zámutek v duši i v my l sli — to jedno; druhé, aby byla bolest v srdci; a třetie, aby bylo nějaké trápenie těla, ono posty, metlami, žíní, jakž by komu Buoh dal. Ale vám se zdá, že vy jie snad na- budete kunštíky, žerty vedauc, veselu býti, jiesti, píti, spáti dobře — 150 vše, jako by kuol nepohořal. Ano, bude, bude, zviete, nemějte péče, kde ť bude déle býti! Já ť neviem, zda vy viete jaká jiná vrata do nebe, kterými byšte tam šli, nežli oni li světí, jenž skrze mnohé zámutky a nesnáze tam sau šli. A teď Maria a Jozef truchlili. A ihned-li sau jeho nalezli? 155 Ba ne ihned, ale třetí den. Ale vy, když se zpovídáte, již ť jest 132а 132" svatém N — 142 hřešil N — tehdy si] tehdy s' je P, tehdy s' ji konečně N, tehdy s' ji TU — potratil milost boží R — Ó, kýž T — Kéž . . . jí] Proč jí pak nedbáš N — dbáš jí hledati] jí hledáš a dbáš B — [zase] hledati K, zase hledati C — 143 kvílel T — kdy] vyn. U — 144 ať... dáti] aby jí mohl BPRONTU — 145 jináč PNTU — to U — bude] vyn. C — bude do tebe] do sebe míti budeš N — 147 po třetí C — těla] vyn. PNTU — ono] nebo N — metlami] modlitbami C, nebo N — 148 žíní nebo tvrdým líhaním N — milý Buoh BT — ráčil dáti T — vám] mnohým BPRNTU — snad zdá C — 148—149 zdá ... kunšty] teď zdá, že jí teď (vyn. P) zde (snad P) kumštíky nabudú BP, zdá, že jí teď (snad NTU) nabudau kumštíky RNTU — 148 snad] vyn. C — 149 kumšty a K, kumštíky PC — a žertíky C, žerty, smíchy, chechty T — teď veselu N, veselu živu B — býti] pobyti T — dobře] dlauho N, dobře a měkoce (ps.: miecze) T — 150 to vše T — bude, bude] bud(!) P, bude NTU — nemějte péče nebudete-li činiti pokání C — 151 kde ť] když(!) T — býti] nebudete-li pokání činiti, co vám příde za vaše neřádné skutky, jak za smíchy a chechty věčná bída a pláč, a za ty tance přijde vám v pekle věčné trmácení z jed- něch muk do druhých a za vaši lakotu a obžerství věčnaj hlad, takže jazyky své žhráti budau; a tak dále za každou radost lidé musejí obvlášní(!) mauku) (ps.: mauk) trpěti, jestliže se nepokají. Jinak T — zda] leč T — zda vy vietej leč ť oni vědí PNU — jaká] nějaká BKC, snad nějaká R, vyn. T — 152 nebes PU — by PNU — oni světí] onino první svatí boží N, onino (oni Cl1) svatí TUC — kteříž N — šli, do té nebeské radosti T, — vešli C 154 Aj Ale T — Panna Maria C — li sau jeho] vyn. B - ho medle N — 156 již “ ihned PNTU, hnedky C — již... sau] hnedky mníte, že jste již BR, ihned mní, že sau nalezli milost boží, nestarajíce se o pokání, aby je činili a životův svých polepšili, ale oni: »Ó, prý, již smy T mniej 152 Nad str. 132b v A jest přípisek: Ve dvanácti letech
174 Jestliže si smrtedlně shřešil, tehdy si potratil. Kéž dbáš jí hledati, aby plakal, želel, kvielil, že si ji kdy potratil? Ba, učiň, plač jedno- rozeného Syna a pros milého Boha, ať jie ráčí dáti zase nabyti, 145 a věz, že jie jinak nenabudeš, leč toto tré bude do tebe: aby měl zámutek v duši i v my l sli — to jedno; druhé, aby byla bolest v srdci; a třetie, aby bylo nějaké trápenie těla, ono posty, metlami, žíní, jakž by komu Buoh dal. Ale vám se zdá, že vy jie snad na- budete kunštíky, žerty vedauc, veselu býti, jiesti, píti, spáti dobře — 150 vše, jako by kuol nepohořal. Ano, bude, bude, zviete, nemějte péče, kde ť bude déle býti! Já ť neviem, zda vy viete jaká jiná vrata do nebe, kterými byšte tam šli, nežli oni li světí, jenž skrze mnohé zámutky a nesnáze tam sau šli. A teď Maria a Jozef truchlili. A ihned-li sau jeho nalezli? 155 Ba ne ihned, ale třetí den. Ale vy, když se zpovídáte, již ť jest 132а 132" svatém N — 142 hřešil N — tehdy si] tehdy s' je P, tehdy s' ji konečně N, tehdy s' ji TU — potratil milost boží R — Ó, kýž T — Kéž . . . jí] Proč jí pak nedbáš N — dbáš jí hledati] jí hledáš a dbáš B — [zase] hledati K, zase hledati C — 143 kvílel T — kdy] vyn. U — 144 ať... dáti] aby jí mohl BPRONTU — 145 jináč PNTU — to U — bude] vyn. C — bude do tebe] do sebe míti budeš N — 147 po třetí C — těla] vyn. PNTU — ono] nebo N — metlami] modlitbami C, nebo N — 148 žíní nebo tvrdým líhaním N — milý Buoh BT — ráčil dáti T — vám] mnohým BPRNTU — snad zdá C — 148—149 zdá ... kunšty] teď zdá, že jí teď (vyn. P) zde (snad P) kumštíky nabudú BP, zdá, že jí teď (snad NTU) nabudau kumštíky RNTU — 148 snad] vyn. C — 149 kumšty a K, kumštíky PC — a žertíky C, žerty, smíchy, chechty T — teď veselu N, veselu živu B — býti] pobyti T — dobře] dlauho N, dobře a měkoce (ps.: miecze) T — 150 to vše T — bude, bude] bud(!) P, bude NTU — nemějte péče nebudete-li činiti pokání C — 151 kde ť] když(!) T — býti] nebudete-li pokání činiti, co vám příde za vaše neřádné skutky, jak za smíchy a chechty věčná bída a pláč, a za ty tance přijde vám v pekle věčné trmácení z jed- něch muk do druhých a za vaši lakotu a obžerství věčnaj hlad, takže jazyky své žhráti budau; a tak dále za každou radost lidé musejí obvlášní(!) mauku) (ps.: mauk) trpěti, jestliže se nepokají. Jinak T — zda] leč T — zda vy vietej leč ť oni vědí PNU — jaká] nějaká BKC, snad nějaká R, vyn. T — 152 nebes PU — by PNU — oni světí] onino první svatí boží N, onino (oni Cl1) svatí TUC — kteříž N — šli, do té nebeské radosti T, — vešli C 154 Aj Ale T — Panna Maria C — li sau jeho] vyn. B - ho medle N — 156 již “ ihned PNTU, hnedky C — již... sau] hnedky mníte, že jste již BR, ihned mní, že sau nalezli milost boží, nestarajíce se o pokání, aby je činili a životův svých polepšili, ale oni: »Ó, prý, již smy T mniej 152 Nad str. 132b v A jest přípisek: Ve dvanácti letech
Strana 175
175 všeho dosti, již ť mnie, že sau všeho prázdni. A bude se mnohý tázati řka: »Kněže, však již puojdu k tělu božiemu?«, ano truch- liti ť jest a kvieliti prvé. Teď Maria s Jozefem truchlila. Ale jakož die na počátku čtenie svaté, že Jozef 1 a Maria, 160 matka Ježíšova, vstúpili do Jeruzalema ke dni svátečniemu a dietě Ježíše pojali s sebau. Nezóstavili jeho po sobě, ale měli o něm péči, aby ihned z mládi [u]vedli na službu boží. Toto věz, že každý otec i každá mátě zavázáni sau z viery vésti své děti jedno k tomu, aby Boha milovaly, a druhé, aby poslauchaly jeho 165 a bály se; a jestliže sami neumějí aneb ne l mohú, ale aby jim zjednali lidi maudré a rozumné a bojície se Boha, aby jimi byli zpravováni. Jinak, budau-li zmeškáni v čem spasitedlném jich zmeškáním a netbáním, vše ť to na jich hlavu puojde a musie i s nimi trpěti v horúciem pekle. Též páni, panoše, rytieři a ktož 170 podacie mají, nebudú-li svých podaciech učiti, zpravovati a k tomu 133" 133 míní U — sau již C — 156 -157 A ... řka] A mnozí budú říci BR, Prý PNU, Ó milýT— se mnohý ... řka] mnohej říci C — 157 božímu a k drahé krvi T — anoj ale N, ba C — truchliti] plakati K — 158 kvěliti P — prvé] na své i na jiné hříchy prvé. O to ť se kusa nepostarají, než jim je vše jedno, jak před spovědí, tak po spovědi T — Teď Maria] Ale Maria Panna ted I — Panna Maria C 159 Ale] A N, vyn. O - die] sme (+ o tom O) slyšeli SO — svatého CSO Panna Maria O — 160 Ježíšova] Jozefova(!) B, Pána Ježíše R, Páně Ježíšova C, drahého Pána Ježíše T — 161 Nezóstavili... sobě] Ne- nechali ho doma S, Pohledte (ps. Pohle), milí lidé, nenechali ho doma, jako vy svých necháváte O — 162 o něm] o něj NSO — ale aby K — z mladosti SO — vedli BKPRONTU, vedli jej S, učil se choditi O; v A pův. též vedli, ale rubrikátor červeně připsal před to v — na službu boží] k božímu slovu B — Toto] A to S0 — věz zajisté C, vězte S0 — 163 i] ba i T — máti B, matka CT — z viery] pod svau věrau O, z viery své TS; v K nešetrně později přepsáno: z lásky — aby vedli S0 - své] vyn. T — dítky O 164 jedno] vyn. SO — aby se učily O — milovati O — a druhé, aby] vyn. SO — poslauchati O — jeho svatého slova a je plnily T 165 bály se] báti se O, bály se Pána Boha svého T, bály se ho U — jestliže] pakli NO — sami] vyn. O — 165—166 aby... zjednali] tedy jim mají zjednati O - 166 a rozumné] vyn. C — rozomné SO - se] vyn. BSO — jimi] od nich O 167 Jinak sice O jich] jejich T, vyn. SO - 168 meškáním B —- zmeškáním a vyn. PRONTUSO v zanedbá- ním N, skrze jejich zanedbání S0 „jejich TUSO musejí SO — 169 i s nimi] za to O - trpěti za to N hauraucím TS Též] Též i vy TS, A co pak vy 0 - panoše] a O a] vyn. O - kteříž S0 170 pod sebú poddací BR, poddací KCU, poddané NS, své poddané O — máte 80 - nebudete-li SO — jich, ( totižto C), svých BPRCTUO, těch svých N s svých poda- ciech] vyn. O poddacích BKPRC, poddaných NTUS — a k tomu vésti]
175 všeho dosti, již ť mnie, že sau všeho prázdni. A bude se mnohý tázati řka: »Kněže, však již puojdu k tělu božiemu?«, ano truch- liti ť jest a kvieliti prvé. Teď Maria s Jozefem truchlila. Ale jakož die na počátku čtenie svaté, že Jozef 1 a Maria, 160 matka Ježíšova, vstúpili do Jeruzalema ke dni svátečniemu a dietě Ježíše pojali s sebau. Nezóstavili jeho po sobě, ale měli o něm péči, aby ihned z mládi [u]vedli na službu boží. Toto věz, že každý otec i každá mátě zavázáni sau z viery vésti své děti jedno k tomu, aby Boha milovaly, a druhé, aby poslauchaly jeho 165 a bály se; a jestliže sami neumějí aneb ne l mohú, ale aby jim zjednali lidi maudré a rozumné a bojície se Boha, aby jimi byli zpravováni. Jinak, budau-li zmeškáni v čem spasitedlném jich zmeškáním a netbáním, vše ť to na jich hlavu puojde a musie i s nimi trpěti v horúciem pekle. Též páni, panoše, rytieři a ktož 170 podacie mají, nebudú-li svých podaciech učiti, zpravovati a k tomu 133" 133 míní U — sau již C — 156 -157 A ... řka] A mnozí budú říci BR, Prý PNU, Ó milýT— se mnohý ... řka] mnohej říci C — 157 božímu a k drahé krvi T — anoj ale N, ba C — truchliti] plakati K — 158 kvěliti P — prvé] na své i na jiné hříchy prvé. O to ť se kusa nepostarají, než jim je vše jedno, jak před spovědí, tak po spovědi T — Teď Maria] Ale Maria Panna ted I — Panna Maria C 159 Ale] A N, vyn. O - die] sme (+ o tom O) slyšeli SO — svatého CSO Panna Maria O — 160 Ježíšova] Jozefova(!) B, Pána Ježíše R, Páně Ježíšova C, drahého Pána Ježíše T — 161 Nezóstavili... sobě] Ne- nechali ho doma S, Pohledte (ps. Pohle), milí lidé, nenechali ho doma, jako vy svých necháváte O — 162 o něm] o něj NSO — ale aby K — z mladosti SO — vedli BKPRONTU, vedli jej S, učil se choditi O; v A pův. též vedli, ale rubrikátor červeně připsal před to v — na službu boží] k božímu slovu B — Toto] A to S0 — věz zajisté C, vězte S0 — 163 i] ba i T — máti B, matka CT — z viery] pod svau věrau O, z viery své TS; v K nešetrně později přepsáno: z lásky — aby vedli S0 - své] vyn. T — dítky O 164 jedno] vyn. SO — aby se učily O — milovati O — a druhé, aby] vyn. SO — poslauchati O — jeho svatého slova a je plnily T 165 bály se] báti se O, bály se Pána Boha svého T, bály se ho U — jestliže] pakli NO — sami] vyn. O — 165—166 aby... zjednali] tedy jim mají zjednati O - 166 a rozumné] vyn. C — rozomné SO - se] vyn. BSO — jimi] od nich O 167 Jinak sice O jich] jejich T, vyn. SO - 168 meškáním B —- zmeškáním a vyn. PRONTUSO v zanedbá- ním N, skrze jejich zanedbání S0 „jejich TUSO musejí SO — 169 i s nimi] za to O - trpěti za to N hauraucím TS Též] Též i vy TS, A co pak vy 0 - panoše] a O a] vyn. O - kteříž S0 170 pod sebú poddací BR, poddací KCU, poddané NS, své poddané O — máte 80 - nebudete-li SO — jich, ( totižto C), svých BPRCTUO, těch svých N s svých poda- ciech] vyn. O poddacích BKPRC, poddaných NTUS — a k tomu vésti]
Strana 176
176 vésti, aby se oni Boha báli a jej milovali a poslauchali jeho — 134 běda jim bude! A kdež ť jest běda, tu ť jest peklo. A nemohú-li sami, ale aby zjednali jiné, aby jimi k vuoli božie zpravováni byli. Ale mnedle, mnoho-li se oni o to starají? Nic, i drobte! Ach, 175 nebozí páni, též i vy, ješto máte služebníky, služebnice! Nu, vy otcové a matery, velmi-li ste pilni svých dětí, abyšte je k dobrému vedli? Než teď oni k tomu vedau, kde by co utržily a ukupčily vylhaly, jakž by jediné mohly, l dobyly — k tomu ť vedau a učie; ba matka sama vylže, vytantuje duši, natáhne, kdež muož, 180 aby dcerku, synáčka připravila, frýžky, vobojky, perlové věnce zjednala, dobré bydlo učinila, a potom aby v nich větší zápal byl, aby smilnili, cizoložili. A, nebohé matery! Nestojte, jak vy 134 vyn. O — k tomu] vyn. S — 171 jej] vyn. O — jeho] ho, ho(!) R, jeho svaté řeči, ale T — 172 jim] vám O — bude] vyn. C — bída U — i peklo TO — 173 sami páni svých poddaných spravovati SO — aby zjednali] mají ť sobě zjednati SO — jimi] jiní(!) R, oni N, jim TSO — zpravováni byli] je spravo- vali NSO — 174 mnedle] medle N, prosím (+ vás O) SO — oni] vyn. RSO, v A teprve dodatečně nadepsáno — Nic, i drobte] Málo pohříchu C, Ihned nic kusa (vyn. O) SO — i] ani T — Ach] Ach, ach T, Och C, Ó S, Ba O — 175 ubozí O — též i vy] běda ť vám, tak i vám S, běda ť vám bude, ano i těm O — mají O — služebnice, jenž jich netbáte vésti ku poznání drahého Pána Ježíše Krista a jeho svaté pravdy T, slu- žebnice! Sluší (Mají O) na ně dobrý pozor dáti a (aby 0) ku poznání božímu je vésti (vedli, nechtějí-li sami za ně věčně trpěti O) SO — Nu] Ba K, Též N, Nuž T, A co pak SO — 176 matky PTC, matrony R, mateře NUSO — 177 teď ... vedau] to (o tom ť já 0) vím, že vy je vedete k tomu S0 — oni] vyn. BR — je vedau BRNC, vedau, k pejše a k tancům své děti, a sami T — kde by co] aby uměly N, kde mohau co T, kde by vám co SO — utržily a] utrhly, udřely, utržily PU — 177—178 utržily ... vylhaly utržiti, (+ utrhnauti T), udříti, ukupčiti, vylhati NT — 177 vykupčily KSO — 178 neb vylhaly O — by] vyn. PNU — jediné jen O — mohau N — dobyly] dobyti NT, vyn. SO — k vyn. BKPRNT — je vedau C — vedau a učie] oni (z mládi N, + je S) učí a vedau BRNS, vy je vedete a učíte O — 179 ba] ano BR, ba ano ť SO — mnohá matka O — vylže, vydušuje (+ neb 0) SO— vytancuje(!) TUSO — duši, natáhne] duši (na duši T), vytáhne PNTU, vyn. SO — kdež jediné jak O — 180 aby] ale R, jen aby S — dcerku... připravila] měla nač dcerku, synáčka připraviti N, dceři (své dceři O) zjednala frejíře a sy- novi frejířku SO — připravila k zalíbení světu T — frejžky B, vyn. N — 180—181 frýžky ... zjednala] an (ana 0) t (+ synu 0) kaupí voboječky (+ a dceři O) věnce perlové, aby jim (+ za to 0) dobré bydlo zjednala SO — 180 vobojky zbírané N — 181 aby zjednala K, zjednati N — zjednala ... potom] vyn. C — potom, aby] s(!) toho O — 182 byl] povstane O — aby a budau O — smilnili] spíšeji smilnili S, spíšeji smilniti O — a cizoložiti O — Á] Au K, Ó N, Och, matky T, Oh S, Och O — ubohé O — matky PCT,
176 vésti, aby se oni Boha báli a jej milovali a poslauchali jeho — 134 běda jim bude! A kdež ť jest běda, tu ť jest peklo. A nemohú-li sami, ale aby zjednali jiné, aby jimi k vuoli božie zpravováni byli. Ale mnedle, mnoho-li se oni o to starají? Nic, i drobte! Ach, 175 nebozí páni, též i vy, ješto máte služebníky, služebnice! Nu, vy otcové a matery, velmi-li ste pilni svých dětí, abyšte je k dobrému vedli? Než teď oni k tomu vedau, kde by co utržily a ukupčily vylhaly, jakž by jediné mohly, l dobyly — k tomu ť vedau a učie; ba matka sama vylže, vytantuje duši, natáhne, kdež muož, 180 aby dcerku, synáčka připravila, frýžky, vobojky, perlové věnce zjednala, dobré bydlo učinila, a potom aby v nich větší zápal byl, aby smilnili, cizoložili. A, nebohé matery! Nestojte, jak vy 134 vyn. O — k tomu] vyn. S — 171 jej] vyn. O — jeho] ho, ho(!) R, jeho svaté řeči, ale T — 172 jim] vám O — bude] vyn. C — bída U — i peklo TO — 173 sami páni svých poddaných spravovati SO — aby zjednali] mají ť sobě zjednati SO — jimi] jiní(!) R, oni N, jim TSO — zpravováni byli] je spravo- vali NSO — 174 mnedle] medle N, prosím (+ vás O) SO — oni] vyn. RSO, v A teprve dodatečně nadepsáno — Nic, i drobte] Málo pohříchu C, Ihned nic kusa (vyn. O) SO — i] ani T — Ach] Ach, ach T, Och C, Ó S, Ba O — 175 ubozí O — též i vy] běda ť vám, tak i vám S, běda ť vám bude, ano i těm O — mají O — služebnice, jenž jich netbáte vésti ku poznání drahého Pána Ježíše Krista a jeho svaté pravdy T, slu- žebnice! Sluší (Mají O) na ně dobrý pozor dáti a (aby 0) ku poznání božímu je vésti (vedli, nechtějí-li sami za ně věčně trpěti O) SO — Nu] Ba K, Též N, Nuž T, A co pak SO — 176 matky PTC, matrony R, mateře NUSO — 177 teď ... vedau] to (o tom ť já 0) vím, že vy je vedete k tomu S0 — oni] vyn. BR — je vedau BRNC, vedau, k pejše a k tancům své děti, a sami T — kde by co] aby uměly N, kde mohau co T, kde by vám co SO — utržily a] utrhly, udřely, utržily PU — 177—178 utržily ... vylhaly utržiti, (+ utrhnauti T), udříti, ukupčiti, vylhati NT — 177 vykupčily KSO — 178 neb vylhaly O — by] vyn. PNU — jediné jen O — mohau N — dobyly] dobyti NT, vyn. SO — k vyn. BKPRNT — je vedau C — vedau a učie] oni (z mládi N, + je S) učí a vedau BRNS, vy je vedete a učíte O — 179 ba] ano BR, ba ano ť SO — mnohá matka O — vylže, vydušuje (+ neb 0) SO— vytancuje(!) TUSO — duši, natáhne] duši (na duši T), vytáhne PNTU, vyn. SO — kdež jediné jak O — 180 aby] ale R, jen aby S — dcerku... připravila] měla nač dcerku, synáčka připraviti N, dceři (své dceři O) zjednala frejíře a sy- novi frejířku SO — připravila k zalíbení světu T — frejžky B, vyn. N — 180—181 frýžky ... zjednala] an (ana 0) t (+ synu 0) kaupí voboječky (+ a dceři O) věnce perlové, aby jim (+ za to 0) dobré bydlo zjednala SO — 180 vobojky zbírané N — 181 aby zjednala K, zjednati N — zjednala ... potom] vyn. C — potom, aby] s(!) toho O — 182 byl] povstane O — aby a budau O — smilnili] spíšeji smilnili S, spíšeji smilniti O — a cizoložiti O — Á] Au K, Ó N, Och, matky T, Oh S, Och O — ubohé O — matky PCT,
Strana 177
177 málo tbáte, aby vaši děti byli milí a libí milému Bohu! Že sau oni v hněvu božím, nic toho netbají; ale když by li se na ně král 185 hněval, tu ť by se staraly! Ale David, když měl syna Šalamúna, hned ho dal Natanovi, proroku svatému, aby jeho zprávau byl zpravován. Též Anna svatá, když měla syna «Samuele, ihned jej dala proroku Eli, tam od sebe, aby jej on vedl a zpravoval. I byly děti svaty a Bohu se líbily; ale onen Eli, ješto svých synóv 190 netbal vésti, dopustil milý Buoh, že oba syny zabita a sám hlavu slo l mil, kněžstva zbaven) a duostojenstvie veliké jinam pře- neseno. Ach, vy, kto ste děti měli, mělo by vám to na mysl tanauti, jestliže ste jich k dobrému nevedli! A kde jest viděti, aby své děti vedli, jako slušie, než ku pýše a k světu? A ještě budau mnozí mateře RNSO — Nestojte] vyn. SO — 183 na to málo O - vaše BKRONU — míly Bohu U — a libí] a líbily se C, vyn. SO — milému] Pánu SO — Bohu a ne tomu zlýmu světu T . Ale že TS — 183—185 Že ... staraly] radějí s nimi v hněvu božím zůstáváte O — 184 oni] i s nima S — nic vyn. S v toho ť oni nic C — toho netbají] vy se o to nestaráte N — 184—185 ale když... Ale] vyn. S — 184 teď král tělesnej C — 185 rozhněval U — staraly o to U, ony o to spíše staraly C — Ale] Ano O — David král CO — měl] mu Pán Bůh dal N — 186 hned ho dal] odevzdal ho S0 — ho tam C — svatému] božímu C — pod jeho správú SO — zprávau byl] vyn. C — 187 zpravován] chován S, vychován O, zpravoval, vedl a učil, k dobrému napomínal C — Též] vyn. BPRONUS, A T, Také O — svatá] opět BPRNTU, svatá opět C — měla] jest(!) R ~. syna] vyn. BKPRNTU, synáčka S — «Samuele) Daniele(!) A, svého Samucle O, Samohele S — 187—188 ihned jej dala] odevzdala ho O — 188 tam] pryč BR — tam od sebe] vyn. SO — on ... zpravoval] vyučoval O -- vedl a] vyn. S — 189 I] A tak S0 — děti] rodičové T, i děti jejich O- svaty] dobři BR, svati, dobři C, svaté N, svatí i z dětmi T — a Bohu se líbily] vyn. O — se líbily] milí S, se velmi líbily N — kněz Heli O — ješto] vyn. BPRCNTU, že SO — 190 vésti] vésti a trestati BR, vésti k dobrému, měkau řečí je trestajíc N, vésti k dobrému T, trestati a na dobré vésti O — i dopustil C — milý] na ň BRSO — synové (+ jeho O) NTSO — zabiti NTO — a sám] otec pak N, a sám otec C — 190— 191 hlavu ... zbaven] že hlavu slomil a syny oba zabita a kněžstva zbavena(!) R 191 slomil] srazil S0 — kněžstva] kněžství NS, a sám kněžství O — zbaveni(!) ABC — veliké] v A teprve dodatečně po straně připsáno, jejich C, jeho SO — přinešeno T — 192 Ach] Oh K, Aha R — Ach, vy] Vy pak SO — dítky SO — mívali BKPCTUSO, měli a máte R, mívali, míváte N — to] vyn. S — srdce a na mysl C — ta- nauti] přijíti RS, tunauti(!) T, připadnauti O — 193 jich] vyn. U — nevedli, ať by to vám samým na hlavu nevsedlo O — A] Ale SO — A kde jest viděti] an téměř neviděti N — jest to SO — 194 dítky O — vedli] vedli k dobrému S, 135 135" 187 1 Sam. 1, 25 189 nn. 1 Sam. 4, I1 — Rokycanova Postilla 12
177 málo tbáte, aby vaši děti byli milí a libí milému Bohu! Že sau oni v hněvu božím, nic toho netbají; ale když by li se na ně král 185 hněval, tu ť by se staraly! Ale David, když měl syna Šalamúna, hned ho dal Natanovi, proroku svatému, aby jeho zprávau byl zpravován. Též Anna svatá, když měla syna «Samuele, ihned jej dala proroku Eli, tam od sebe, aby jej on vedl a zpravoval. I byly děti svaty a Bohu se líbily; ale onen Eli, ješto svých synóv 190 netbal vésti, dopustil milý Buoh, že oba syny zabita a sám hlavu slo l mil, kněžstva zbaven) a duostojenstvie veliké jinam pře- neseno. Ach, vy, kto ste děti měli, mělo by vám to na mysl tanauti, jestliže ste jich k dobrému nevedli! A kde jest viděti, aby své děti vedli, jako slušie, než ku pýše a k světu? A ještě budau mnozí mateře RNSO — Nestojte] vyn. SO — 183 na to málo O - vaše BKRONU — míly Bohu U — a libí] a líbily se C, vyn. SO — milému] Pánu SO — Bohu a ne tomu zlýmu světu T . Ale že TS — 183—185 Že ... staraly] radějí s nimi v hněvu božím zůstáváte O — 184 oni] i s nima S — nic vyn. S v toho ť oni nic C — toho netbají] vy se o to nestaráte N — 184—185 ale když... Ale] vyn. S — 184 teď král tělesnej C — 185 rozhněval U — staraly o to U, ony o to spíše staraly C — Ale] Ano O — David král CO — měl] mu Pán Bůh dal N — 186 hned ho dal] odevzdal ho S0 — ho tam C — svatému] božímu C — pod jeho správú SO — zprávau byl] vyn. C — 187 zpravován] chován S, vychován O, zpravoval, vedl a učil, k dobrému napomínal C — Též] vyn. BPRONUS, A T, Také O — svatá] opět BPRNTU, svatá opět C — měla] jest(!) R ~. syna] vyn. BKPRNTU, synáčka S — «Samuele) Daniele(!) A, svého Samucle O, Samohele S — 187—188 ihned jej dala] odevzdala ho O — 188 tam] pryč BR — tam od sebe] vyn. SO — on ... zpravoval] vyučoval O -- vedl a] vyn. S — 189 I] A tak S0 — děti] rodičové T, i děti jejich O- svaty] dobři BR, svati, dobři C, svaté N, svatí i z dětmi T — a Bohu se líbily] vyn. O — se líbily] milí S, se velmi líbily N — kněz Heli O — ješto] vyn. BPRCNTU, že SO — 190 vésti] vésti a trestati BR, vésti k dobrému, měkau řečí je trestajíc N, vésti k dobrému T, trestati a na dobré vésti O — i dopustil C — milý] na ň BRSO — synové (+ jeho O) NTSO — zabiti NTO — a sám] otec pak N, a sám otec C — 190— 191 hlavu ... zbaven] že hlavu slomil a syny oba zabita a kněžstva zbavena(!) R 191 slomil] srazil S0 — kněžstva] kněžství NS, a sám kněžství O — zbaveni(!) ABC — veliké] v A teprve dodatečně po straně připsáno, jejich C, jeho SO — přinešeno T — 192 Ach] Oh K, Aha R — Ach, vy] Vy pak SO — dítky SO — mívali BKPCTUSO, měli a máte R, mívali, míváte N — to] vyn. S — srdce a na mysl C — ta- nauti] přijíti RS, tunauti(!) T, připadnauti O — 193 jich] vyn. U — nevedli, ať by to vám samým na hlavu nevsedlo O — A] Ale SO — A kde jest viděti] an téměř neviděti N — jest to SO — 194 dítky O — vedli] vedli k dobrému S, 135 135" 187 1 Sam. 1, 25 189 nn. 1 Sam. 4, I1 — Rokycanova Postilla 12
Strana 178
178 195 řieci: »A co to dětem škodí?« Zvieš, babo, neměj péče! Milý, byl-li by hřiech, kdyby někdo vida, ano u sauseda hoří, a moha zhasiti, a nezhasil, ale přiložil, aby viece li hořalo? Dieš: »Byl.« Tak ť jest toto veliký, a mnohem větší hřiech, že od Adama ihned ten oheň jest v každém člověku — a ty pak k tomu přidávati a přičí- 200 něti, ku pýše, k světu vésti a k milování světa?! Ah, ubohé matery a otcové, nestojte! Milí, velikau-li o to péči máte, abyšte tu své děti dali, ješto by se mravuom vedly a Boha se bály, čili ke dvoru? Ha! Nuže, milé matery a otcové, když vy vidíte, ano se vaši děti Boha ne lbojie, přikázanie božie přestupují, věrují, přisahají, 205 jméno božie lehce berau — velmi-liž toho želéte, velmi-li se proto upláčete? Vezmi dva syny: jednoho ctnostného, dobrého, jenž se Boha bojí, a druhého trhlého, rozpustilého, jenž se Boha nic 136" 136" trestali O — než teď T, než to ť SO — a k světu] vyn. O — světu, [marnostem, rozpustilostem] K — 194—195 A ještě... A] »Ú (A N, Au USO), prý PNTUSO — 194 ještě] vyn. BR — mnozí] vyn. BRC — 195 A] vyn. RC — škodí, krásně choditi O — Zvieš... Milý] Nu, babo zlá S, Nu, nu, milá babo zlá O — babo] ženo R, babo, zvíš T — neměj péče] nebudeš-li za to činiti pokání C — péče, co ť vám to uškodí T — byl] bylo O — 196 hřích to B, to hřiech KRCUS — kdyby] ano C — sausedův C — i mnoha BPR, moha to snadno S0 — uhasiti R — 197 nezhasil by C, nezhasí SO — ale aby ještě více C — ale ... Dieš] i (vyn. O) nechá (vyn. O), a ještě více při- kládá? Vím, že díš (řekneš O) S0 — I díš T, Díš (+ snad C), že by NC — Byl] Byl by hřích!« Ano T, byl hřích C, že jest hřích S0 — 198 toto ná- podobně C — veliký a] vyn. NSO — mnohem] vyn. BPRCTUSO — a (+ ještě CO) větčí CSO — že] a SO — 199 oheň] hřích O — jest] vyn. RS — každičkém N — přidávati a přičíněti] přičiňovati, přikládati N, přikládati a přičiniti C, přidati, přičiniti T — a přičíněti] vyn. O — přičiniti U — 200 k světu, k marnostem C — vésti, hříchův přičiniti O — a k milování světa] vyn. S, o to ť vy velikau péči máte O — Ach CTU — 200—201 Ah... Milí] Ach, ubozí rodičové! SO — 200 mateře RN, matky CT — 201 otcové milí RU — nestojte] též C, nestůjte R, nestojte, jak vy těžce Pánu Bohu z nich počet klásti musíte, jak ste je vedli! T — Milí] vyn. RU, Milý otče i matko T — o to] vy NTS, vyn. PU — 201—203 tu své ... otcové] své dítky mravům učili, aby se Boha báli, čili ďábla(!) k vůli? Milí otcové a mateře S — 202 ješto by se] kde by se N — k mravuom PC, k mravům a ctnostem svatým N — vedly a [naučily] K — dvoru dáte C — 203 Ha!] vyn. CN — mateře RU, matky CNT — vaše NUSO — dítky SO — 204 božie] velikého božího neplní a je T — přestupují, dušují N, přestupují, bohdákají SO 205 lehce] nadarmo CSO — berau] váží a nadarmo je berauce T — velmi-liž avšak mnoho-li O — liž... velmi] vyn. NTU — 205—206 toho... Vezmi vy proto (vyn. O) pláčete (+ pro jejich bezbožnost? Nu, tedy O)? Kdyby z (vyn. O) nás (vyn. O) někdo měl SO — 206 Nu, vezmi N, Nic! Než vezmi T — ctnostného] vyn. S, pobožného a O — který N — 206—207 jenž...
178 195 řieci: »A co to dětem škodí?« Zvieš, babo, neměj péče! Milý, byl-li by hřiech, kdyby někdo vida, ano u sauseda hoří, a moha zhasiti, a nezhasil, ale přiložil, aby viece li hořalo? Dieš: »Byl.« Tak ť jest toto veliký, a mnohem větší hřiech, že od Adama ihned ten oheň jest v každém člověku — a ty pak k tomu přidávati a přičí- 200 něti, ku pýše, k světu vésti a k milování světa?! Ah, ubohé matery a otcové, nestojte! Milí, velikau-li o to péči máte, abyšte tu své děti dali, ješto by se mravuom vedly a Boha se bály, čili ke dvoru? Ha! Nuže, milé matery a otcové, když vy vidíte, ano se vaši děti Boha ne lbojie, přikázanie božie přestupují, věrují, přisahají, 205 jméno božie lehce berau — velmi-liž toho želéte, velmi-li se proto upláčete? Vezmi dva syny: jednoho ctnostného, dobrého, jenž se Boha bojí, a druhého trhlého, rozpustilého, jenž se Boha nic 136" 136" trestali O — než teď T, než to ť SO — a k světu] vyn. O — světu, [marnostem, rozpustilostem] K — 194—195 A ještě... A] »Ú (A N, Au USO), prý PNTUSO — 194 ještě] vyn. BR — mnozí] vyn. BRC — 195 A] vyn. RC — škodí, krásně choditi O — Zvieš... Milý] Nu, babo zlá S, Nu, nu, milá babo zlá O — babo] ženo R, babo, zvíš T — neměj péče] nebudeš-li za to činiti pokání C — péče, co ť vám to uškodí T — byl] bylo O — 196 hřích to B, to hřiech KRCUS — kdyby] ano C — sausedův C — i mnoha BPR, moha to snadno S0 — uhasiti R — 197 nezhasil by C, nezhasí SO — ale aby ještě více C — ale ... Dieš] i (vyn. O) nechá (vyn. O), a ještě více při- kládá? Vím, že díš (řekneš O) S0 — I díš T, Díš (+ snad C), že by NC — Byl] Byl by hřích!« Ano T, byl hřích C, že jest hřích S0 — 198 toto ná- podobně C — veliký a] vyn. NSO — mnohem] vyn. BPRCTUSO — a (+ ještě CO) větčí CSO — že] a SO — 199 oheň] hřích O — jest] vyn. RS — každičkém N — přidávati a přičíněti] přičiňovati, přikládati N, přikládati a přičiniti C, přidati, přičiniti T — a přičíněti] vyn. O — přičiniti U — 200 k světu, k marnostem C — vésti, hříchův přičiniti O — a k milování světa] vyn. S, o to ť vy velikau péči máte O — Ach CTU — 200—201 Ah... Milí] Ach, ubozí rodičové! SO — 200 mateře RN, matky CT — 201 otcové milí RU — nestojte] též C, nestůjte R, nestojte, jak vy těžce Pánu Bohu z nich počet klásti musíte, jak ste je vedli! T — Milí] vyn. RU, Milý otče i matko T — o to] vy NTS, vyn. PU — 201—203 tu své ... otcové] své dítky mravům učili, aby se Boha báli, čili ďábla(!) k vůli? Milí otcové a mateře S — 202 ješto by se] kde by se N — k mravuom PC, k mravům a ctnostem svatým N — vedly a [naučily] K — dvoru dáte C — 203 Ha!] vyn. CN — mateře RU, matky CNT — vaše NUSO — dítky SO — 204 božie] velikého božího neplní a je T — přestupují, dušují N, přestupují, bohdákají SO 205 lehce] nadarmo CSO — berau] váží a nadarmo je berauce T — velmi-liž avšak mnoho-li O — liž... velmi] vyn. NTU — 205—206 toho... Vezmi vy proto (vyn. O) pláčete (+ pro jejich bezbožnost? Nu, tedy O)? Kdyby z (vyn. O) nás (vyn. O) někdo měl SO — 206 Nu, vezmi N, Nic! Než vezmi T — ctnostného] vyn. S, pobožného a O — který N — 206—207 jenž...
Strana 179
179 nebojí. Nu, tento dobrý tobě umře, že Buoh ráčil. Neplač, neželej, ale poruč Bohu a chval milého Boha; ale tohoto nerudného, jenž 210 jest na duši umřel — tu plač, tu želej; nebo smrt ducho«vnie mnohem horši jest i než tělesná. Ale že tuto čtenie svaté mluví o tom skutku, když jest byl Pán Ježíš ve dvanásti letech. Ale co jest prvé činil, v pěti, v šesti, v desieti letech, o tom žádné zmienky nečiní. Proč to? Die Pari- 215 sien sis): »Na to jest to, že, což koli děti činie zlého do let roz- umných, že to vše rodičóm na jich hlavu přijde.« Co děti oplzle mluvie, lají, zabylstvie neslušné plodie — vše ť to na vaši hlavu přijde. A. vy, l. biedné matery a otcové, ješto před nimi zle a neřádně mluvíte aneb činíte, zviete, nemějte péče! Ono psota 137“ 137 bojíj jesto by se Boha bál S, vyn. O 207 rozpustilého] vyn. U — ješto CNTUS 207 208 jenž... neželej a potom by Pán Bůh dopustil, že by ten pobožný, ješto se Boha bál, umřel: tedy nad ním neplač aniž ho želej O 207 nic] vyn. S 208 nebojí a rozpustilý U — Nu, tento] vyn. T — ten dolný tento U — umra N, že umře U — a že tak U — ráčil] ráčil ho vzíti] K, tomu chtěl, tedy S 209 ale] vyn. U — poruč (poruče O) ho CSO aj vyn. O — chval s(!) toho S0 209—210 tohoto ... želej] kdy ť by ten neřádný a bezbožný umřel, tedy máš jeho želeti a nad ním plakati, neboť jest umřel i na duši duchovní smrtí O — 209 nerudného] neřádného (1 rozpustilého T, a bezbožného S) BKPRCNTUS — jenž který N, nebo S 210 tu plač ... nebo] plač, želej a kvěl; a S — želej] kvěl BKPRONU, kvil a lituj T — duchotnie(!) A, duše C — 211 mnohem) daleko SO horši] těžši U — jest] v A drobným písmem při- psáno (zkratkou) — tělesná a časná N — 212 tuto] toto S, toto dnešní O — svaté] vyn. S z dí a mluví U — — 213 drahý Pán T. šesti neb O - 214 desieti] sedmi R o tom nám O zmínky, čtení svaté C nečiní cvangelistové S0- 214—215 Proč... to, žej Také nám není potřeba na to se všetečně (vyn. O) domejšleti a (ani O) vyptávati. Nebo SO Die Parisien (sic!) vA napsáno, ale čer- veně škrtnuto 214 I dí T 215 Na to) Proto ČN — že] nebo BPRONTU s koliv takového C — dítě N — zlé B — až do let SO — 216 že ... rodičóm vyn. PNU žej vyn. TO jich hřích a jich B, vyn. NSO, jejich CT s hlavu] hlavy K, hlavu rodičův (5 jejich 0) NSO — přijde] půjde RC, to jde NCo] Když N 216—218 Co ... přijde vyn.(!) RSO 216 dítě T oplzlého U 217 laje, na otce, na matku rukau hází a T zabylstvic ... plodic] hanebně, rozpustile sau živy N — neslušné hříchy Ty vše ť to vám U to vyn. C 218 přijde] připadne T Och T, Ach SO bídní otcové( i vy, ba i T) matky (a mateře S0) NTSO — matky (ješto] mohance je od toho zlého odvésti i nedbáte, než teď sami T nimi] svými dětmi N 219 neřádněj neřádně, oplzle T, hanebně S0 — aneb činíte] vyn. BPRUNTU = 219—220 aneb ... naučí se též oni též se od vás naučí S. a oni se témuž od vás učejí O — 219 zvicte ... péče] jak ť 12*
179 nebojí. Nu, tento dobrý tobě umře, že Buoh ráčil. Neplač, neželej, ale poruč Bohu a chval milého Boha; ale tohoto nerudného, jenž 210 jest na duši umřel — tu plač, tu želej; nebo smrt ducho«vnie mnohem horši jest i než tělesná. Ale že tuto čtenie svaté mluví o tom skutku, když jest byl Pán Ježíš ve dvanásti letech. Ale co jest prvé činil, v pěti, v šesti, v desieti letech, o tom žádné zmienky nečiní. Proč to? Die Pari- 215 sien sis): »Na to jest to, že, což koli děti činie zlého do let roz- umných, že to vše rodičóm na jich hlavu přijde.« Co děti oplzle mluvie, lají, zabylstvie neslušné plodie — vše ť to na vaši hlavu přijde. A. vy, l. biedné matery a otcové, ješto před nimi zle a neřádně mluvíte aneb činíte, zviete, nemějte péče! Ono psota 137“ 137 bojíj jesto by se Boha bál S, vyn. O 207 rozpustilého] vyn. U — ješto CNTUS 207 208 jenž... neželej a potom by Pán Bůh dopustil, že by ten pobožný, ješto se Boha bál, umřel: tedy nad ním neplač aniž ho želej O 207 nic] vyn. S 208 nebojí a rozpustilý U — Nu, tento] vyn. T — ten dolný tento U — umra N, že umře U — a že tak U — ráčil] ráčil ho vzíti] K, tomu chtěl, tedy S 209 ale] vyn. U — poruč (poruče O) ho CSO aj vyn. O — chval s(!) toho S0 209—210 tohoto ... želej] kdy ť by ten neřádný a bezbožný umřel, tedy máš jeho želeti a nad ním plakati, neboť jest umřel i na duši duchovní smrtí O — 209 nerudného] neřádného (1 rozpustilého T, a bezbožného S) BKPRCNTUS — jenž který N, nebo S 210 tu plač ... nebo] plač, želej a kvěl; a S — želej] kvěl BKPRONU, kvil a lituj T — duchotnie(!) A, duše C — 211 mnohem) daleko SO horši] těžši U — jest] v A drobným písmem při- psáno (zkratkou) — tělesná a časná N — 212 tuto] toto S, toto dnešní O — svaté] vyn. S z dí a mluví U — — 213 drahý Pán T. šesti neb O - 214 desieti] sedmi R o tom nám O zmínky, čtení svaté C nečiní cvangelistové S0- 214—215 Proč... to, žej Také nám není potřeba na to se všetečně (vyn. O) domejšleti a (ani O) vyptávati. Nebo SO Die Parisien (sic!) vA napsáno, ale čer- veně škrtnuto 214 I dí T 215 Na to) Proto ČN — že] nebo BPRONTU s koliv takového C — dítě N — zlé B — až do let SO — 216 že ... rodičóm vyn. PNU žej vyn. TO jich hřích a jich B, vyn. NSO, jejich CT s hlavu] hlavy K, hlavu rodičův (5 jejich 0) NSO — přijde] půjde RC, to jde NCo] Když N 216—218 Co ... přijde vyn.(!) RSO 216 dítě T oplzlého U 217 laje, na otce, na matku rukau hází a T zabylstvic ... plodic] hanebně, rozpustile sau živy N — neslušné hříchy Ty vše ť to vám U to vyn. C 218 přijde] připadne T Och T, Ach SO bídní otcové( i vy, ba i T) matky (a mateře S0) NTSO — matky (ješto] mohance je od toho zlého odvésti i nedbáte, než teď sami T nimi] svými dětmi N 219 neřádněj neřádně, oplzle T, hanebně S0 — aneb činíte] vyn. BPRUNTU = 219—220 aneb ... naučí se též oni též se od vás naučí S. a oni se témuž od vás učejí O — 219 zvicte ... péče] jak ť 12*
Strana 180
180 220 naučí se též, a matka uslyšéci nebo tatík, ještě se zasměje tomu a bude řieci: »Ba, hle, zmilitkého, co špaček!« Oh, běda vám, zlí a nešlechetní rodičové! O to ť by vám slušalo péči mieti, aby ani sami ani žádný nikdy před nimi zle nemluvil. Ale toto, psota, nejednú přijde na zpověd, Kmalé žábě hubené, li a pliští 225 slovo, «že věrně hlava zabolí; a otiežeš-li jeho: »Kto tě tomu naučil?«, »tatík a matka tak řieká.« Pro milého Boha, pro vaše spasenie, mějte ty děti, jako slušie, nechcete-li i s nimi na věky hořeti [v horúciem peklej! A když tak bylo, že potratili Pána Ježíše tam, die dále svaté 230 čtenie: »A když se dokonalo osm dní.« Neběželi oni ihned jako 1383 vám to na těžké při«jde C («jde vyn.!) — zvíte, zvíte T — péči U, péče, co ť vás za to potká T — A ono U — 220 a matka ... tatík] tomu, což od otce a matky slyší, a bude též to tak mluviti, a otec s matkau slyšíce, an syn nebo cera(!) umí špřímovati (psáno: ssprzimowati) a, jak se dáblu líbí, mluvili T, a otec nebo matka slyšíce to O — uslyšíce R, uslyšíc to NS — ještě se zasměje] ana psota tak mluví, zasmějí se S, zasmějí se O — zasmějí BRN — tomu] vyn. PRNU — 221 a bude řieci] řkúc BR, vyn. PU, Prý N, řka SO — co špaček] vyn. BPRCNU, bude z něho mluvný člověk T, jak se (+ pěkně O) učí SO — špaček [mluví] K — Oh] Ó R, Och CNSU, Ale, ach, nestojte T, Ale O — vám] bude vám C, vyn. BKPRNUS 221—223 vám ... nemluvil] takovým rodičům! Však vy máte na to pilný pozor dáti, aby jak sami, tak ani jiný žádný před nimi zle a oplzle nemluvili ani oplzle tlachali O — 221—222 zlí a] vyn. S — 222 rodičové, běda pro vaše oplzlé řeči před malými dětmi T — O] Ale T — slušelo BPNUS, lépe slušelo T — péči a starost N — abyšte T — ani sami] oni sami S — 223 vy sami N — jiný žádný RNT — nikdy] jiný BS — před ním B — zle a oplzle S — Ale toto] Ano tato (toto 0) SO — 224 «nejednú» malé A, kolikrát T — přijdauc T — k spovědi N — «malé) vyn. A, a bude malé O — žábě] žébě B, vyn. P — pleští T, vypliští S0 — 225 slov B — že věrně věrně že A — že] až S0 — srdce i hlava O — zbolí PRONU, bolí T — otiežeš-li jeho] otížeš se B, otážeš-li ho K, otížeš-li se ho C, když ho otížeš P, když se ho (+ pak T) optáš NT, když se ho otážeš S0 — li jeho] vyn. R — tomu] tak B — 226 núčil T, naučil?«, (+ teda 0) odpoví NCSO — I, prý, tatík C, Otec NO — mátě R — tak] vyn. BNSO — řieká] vyn. NSO, říkává T — Och, pro S — a pro NT — 227 naše B — mějte veďte N — své (vyn. S) dítky v kázni S0, děti v bázni boží a v hrůzi (!) C — sluší, k dobrému N, sluší na svaté křesťany T — i] vyn. NTU — 228 hořeti ... pekle] v pekle býti O — [v horúciem pekle] vyn. BKPRUS — horúciem] vyn. C — 229—231 tak bylo ... ale] sau vykonali dní osum, že sau stratili Ježíše. Hle, neběželi, jako vy hned zase, ale až O — 229 že potratili] když potratila R, že sau stratili S — Pána] vyn. B, drahého Pána T — 229—230 tam... 224 Nad str. 138a v A jest přípisek: Ve dvanácti letech čtení svaté —
180 220 naučí se též, a matka uslyšéci nebo tatík, ještě se zasměje tomu a bude řieci: »Ba, hle, zmilitkého, co špaček!« Oh, běda vám, zlí a nešlechetní rodičové! O to ť by vám slušalo péči mieti, aby ani sami ani žádný nikdy před nimi zle nemluvil. Ale toto, psota, nejednú přijde na zpověd, Kmalé žábě hubené, li a pliští 225 slovo, «že věrně hlava zabolí; a otiežeš-li jeho: »Kto tě tomu naučil?«, »tatík a matka tak řieká.« Pro milého Boha, pro vaše spasenie, mějte ty děti, jako slušie, nechcete-li i s nimi na věky hořeti [v horúciem peklej! A když tak bylo, že potratili Pána Ježíše tam, die dále svaté 230 čtenie: »A když se dokonalo osm dní.« Neběželi oni ihned jako 1383 vám to na těžké při«jde C («jde vyn.!) — zvíte, zvíte T — péči U, péče, co ť vás za to potká T — A ono U — 220 a matka ... tatík] tomu, což od otce a matky slyší, a bude též to tak mluviti, a otec s matkau slyšíce, an syn nebo cera(!) umí špřímovati (psáno: ssprzimowati) a, jak se dáblu líbí, mluvili T, a otec nebo matka slyšíce to O — uslyšíce R, uslyšíc to NS — ještě se zasměje] ana psota tak mluví, zasmějí se S, zasmějí se O — zasmějí BRN — tomu] vyn. PRNU — 221 a bude řieci] řkúc BR, vyn. PU, Prý N, řka SO — co špaček] vyn. BPRCNU, bude z něho mluvný člověk T, jak se (+ pěkně O) učí SO — špaček [mluví] K — Oh] Ó R, Och CNSU, Ale, ach, nestojte T, Ale O — vám] bude vám C, vyn. BKPRNUS 221—223 vám ... nemluvil] takovým rodičům! Však vy máte na to pilný pozor dáti, aby jak sami, tak ani jiný žádný před nimi zle a oplzle nemluvili ani oplzle tlachali O — 221—222 zlí a] vyn. S — 222 rodičové, běda pro vaše oplzlé řeči před malými dětmi T — O] Ale T — slušelo BPNUS, lépe slušelo T — péči a starost N — abyšte T — ani sami] oni sami S — 223 vy sami N — jiný žádný RNT — nikdy] jiný BS — před ním B — zle a oplzle S — Ale toto] Ano tato (toto 0) SO — 224 «nejednú» malé A, kolikrát T — přijdauc T — k spovědi N — «malé) vyn. A, a bude malé O — žábě] žébě B, vyn. P — pleští T, vypliští S0 — 225 slov B — že věrně věrně že A — že] až S0 — srdce i hlava O — zbolí PRONU, bolí T — otiežeš-li jeho] otížeš se B, otážeš-li ho K, otížeš-li se ho C, když ho otížeš P, když se ho (+ pak T) optáš NT, když se ho otážeš S0 — li jeho] vyn. R — tomu] tak B — 226 núčil T, naučil?«, (+ teda 0) odpoví NCSO — I, prý, tatík C, Otec NO — mátě R — tak] vyn. BNSO — řieká] vyn. NSO, říkává T — Och, pro S — a pro NT — 227 naše B — mějte veďte N — své (vyn. S) dítky v kázni S0, děti v bázni boží a v hrůzi (!) C — sluší, k dobrému N, sluší na svaté křesťany T — i] vyn. NTU — 228 hořeti ... pekle] v pekle býti O — [v horúciem pekle] vyn. BKPRUS — horúciem] vyn. C — 229—231 tak bylo ... ale] sau vykonali dní osum, že sau stratili Ježíše. Hle, neběželi, jako vy hned zase, ale až O — 229 že potratili] když potratila R, že sau stratili S — Pána] vyn. B, drahého Pána T — 229—230 tam... 224 Nad str. 138a v A jest přípisek: Ve dvanácti letech čtení svaté —
Strana 181
181 vy rauče, ale do osmi dní byli na službě boží; li i zóstalo dietě 138 Ježíš v Jeruzalemě a nepoznali sau rodičové jeho, domnievajíce se jeho býti v zástupu. Tak bylo, že ženy šly zvlášť a mužie zvlášť svým haufem. Nebylo jako nynie, ženy s mužmi všamo spolu 235 do zahrad, na túlačky, pacholci mladí, ženy mladé, ano na trh. Nenie dobře pohřiechu! I mněla Panna Maria, by on byl s Jozefem s mužmi, a Jozef mněl, by s ní byl mezi li ženami; tak bylo vedlé litery, neb dětem nebylo bráněno, než měly svobodu, aby šly, s kterými by chtěly, buď s mužmi neb s ženami. 240 Než toto, že sau jeho domnievali býti v zástupu. Který jest dokonalo] když vykonali(!) S — 229 die dále] oznamuje C — 229—230 die... A] Prý PNTU — 229 dále svaté] vyn. B — dále] vyn. R — svaté vyn. K — 230—231 Neběželi ... rauče] Hle, neběželi jako vy hned zase S — 230 oni] vyn. B, oni [z kostela] K — 231 vy] nynější BR — rauče] hbitě R, tak děláváte N, spěšně CT — ale až S — i] prý PNTUSO — 232 drahý Pán Ježíš T — sau] toho SO — 232—233 domnievajíce ... zástupu] vyn. SO — 233 Tak] A to takto S — Tak bylo] A co se stalo takovým spů- sobem O — bylo tehdáž, za Starého záko«na C (na vyn.!) — že nebo S0 — šly] chodily BR, chodívaly O, vyn. U — obvzláštně v svém haufu C — mužie také NCSO — 234 v svém haufu C, v svých haufích S0 — Nebylo (+ tehdáž S) tak NCS, A tehdáž tak nebývalo O — jako jest SO — 234—235 ženy ... na túlačky] jdau muží s ženami na túlačky do zahrad K — 234 ženy ... spolu] vše pospolu U — s mužmi] vyn. PT, muží N — 234—235 s mužmi... trh] jdau na taulku do zahrad, do polí, do (na O) sadů (lauky O) a muží (+ jdau O) spolu s nimi, ženy mladé i panny s pa- cholky, s haucknechty(!), jiná pak jde s mužem na trh. Ach (vyn. O) SO 234 všamo] vyn. B, všichni R, všecko NCT — 235 túlačky, do hájův T 235 ženy] děvečky T ano] ono KRCU, ona P, jdau spolu N — 235 236 ano ... Maria] to vše spolu, ne na modlení, ale na zlé a nečisté smíchy a mluvení, ony, mladé ženy, na trh z(!) mladými mužmi. Ó není dobře, není, pohříchu! Nebo mnozí svůj trh mají v krčmách, v tancích, ve hrách, v úhralství(!), a to páchají vše spolu, muží, ženy, vdovci, vdovy, mládenci, panny, a to jest zlé! Ale drahá Panna Maria domnívala se, že T — 235 trh] jarmarky a na trhy N, trh, na jarmark. Och C — 236 Nenie ... po- hřiechu!] vyn. O 236—237 I mněla ... ženami] Ano tuto domníval se, že jest mezi ženami, a Panna Maria opět, že jest mezi mužmi O — 236 I] A tuto S — domnívala se CNS — Maria] vyn. U — by] že by CN, že U — by on byl s Jozefem] že by byl S — on] vyn. PNU, Pán Ježíš T — 237 s mužmi] mezi muži N, a s mužmi U — mněl] se domníval, že (by C) TCS — by ... ženami] že by s matkau mezi ženami zůstával N — by s ní byl byl, totiž s Pannou Marijí C, jest S — mezi] s K — 237—238 tak . .. litery) a (ale O) to (+ jest O) vedlé (podlé 0) litery vám povědíno SO — 238—239 neb ... s ženami] vyn. BPRCNTUSO 240 Než vyn. N - toto] pak BPCNTU, to S, toto považme O, vyn. R — jeho] se ho PRNTU, se CSO — býti] se býti B, že jest O, vyn. PRCTS 139a
181 vy rauče, ale do osmi dní byli na službě boží; li i zóstalo dietě 138 Ježíš v Jeruzalemě a nepoznali sau rodičové jeho, domnievajíce se jeho býti v zástupu. Tak bylo, že ženy šly zvlášť a mužie zvlášť svým haufem. Nebylo jako nynie, ženy s mužmi všamo spolu 235 do zahrad, na túlačky, pacholci mladí, ženy mladé, ano na trh. Nenie dobře pohřiechu! I mněla Panna Maria, by on byl s Jozefem s mužmi, a Jozef mněl, by s ní byl mezi li ženami; tak bylo vedlé litery, neb dětem nebylo bráněno, než měly svobodu, aby šly, s kterými by chtěly, buď s mužmi neb s ženami. 240 Než toto, že sau jeho domnievali býti v zástupu. Který jest dokonalo] když vykonali(!) S — 229 die dále] oznamuje C — 229—230 die... A] Prý PNTU — 229 dále svaté] vyn. B — dále] vyn. R — svaté vyn. K — 230—231 Neběželi ... rauče] Hle, neběželi jako vy hned zase S — 230 oni] vyn. B, oni [z kostela] K — 231 vy] nynější BR — rauče] hbitě R, tak děláváte N, spěšně CT — ale až S — i] prý PNTUSO — 232 drahý Pán Ježíš T — sau] toho SO — 232—233 domnievajíce ... zástupu] vyn. SO — 233 Tak] A to takto S — Tak bylo] A co se stalo takovým spů- sobem O — bylo tehdáž, za Starého záko«na C (na vyn.!) — že nebo S0 — šly] chodily BR, chodívaly O, vyn. U — obvzláštně v svém haufu C — mužie také NCSO — 234 v svém haufu C, v svých haufích S0 — Nebylo (+ tehdáž S) tak NCS, A tehdáž tak nebývalo O — jako jest SO — 234—235 ženy ... na túlačky] jdau muží s ženami na túlačky do zahrad K — 234 ženy ... spolu] vše pospolu U — s mužmi] vyn. PT, muží N — 234—235 s mužmi... trh] jdau na taulku do zahrad, do polí, do (na O) sadů (lauky O) a muží (+ jdau O) spolu s nimi, ženy mladé i panny s pa- cholky, s haucknechty(!), jiná pak jde s mužem na trh. Ach (vyn. O) SO 234 všamo] vyn. B, všichni R, všecko NCT — 235 túlačky, do hájův T 235 ženy] děvečky T ano] ono KRCU, ona P, jdau spolu N — 235 236 ano ... Maria] to vše spolu, ne na modlení, ale na zlé a nečisté smíchy a mluvení, ony, mladé ženy, na trh z(!) mladými mužmi. Ó není dobře, není, pohříchu! Nebo mnozí svůj trh mají v krčmách, v tancích, ve hrách, v úhralství(!), a to páchají vše spolu, muží, ženy, vdovci, vdovy, mládenci, panny, a to jest zlé! Ale drahá Panna Maria domnívala se, že T — 235 trh] jarmarky a na trhy N, trh, na jarmark. Och C — 236 Nenie ... po- hřiechu!] vyn. O 236—237 I mněla ... ženami] Ano tuto domníval se, že jest mezi ženami, a Panna Maria opět, že jest mezi mužmi O — 236 I] A tuto S — domnívala se CNS — Maria] vyn. U — by] že by CN, že U — by on byl s Jozefem] že by byl S — on] vyn. PNU, Pán Ježíš T — 237 s mužmi] mezi muži N, a s mužmi U — mněl] se domníval, že (by C) TCS — by ... ženami] že by s matkau mezi ženami zůstával N — by s ní byl byl, totiž s Pannou Marijí C, jest S — mezi] s K — 237—238 tak . .. litery) a (ale O) to (+ jest O) vedlé (podlé 0) litery vám povědíno SO — 238—239 neb ... s ženami] vyn. BPRCNTUSO 240 Než vyn. N - toto] pak BPCNTU, to S, toto považme O, vyn. R — jeho] se ho PRNTU, se CSO — býti] se býti B, že jest O, vyn. PRCTS 139a
Strana 182
182 to zástup, ješto se lidé domnievají, že by tu Ježíš byl? Tento: tito skutkové dobří zevnitřní, jako postiti se, modliti se, do kostela jíti, tělo božie přijímati a jiné. To ť na to lidé hledie l a mnějí, že by tu Ježíš byl, ano jeho nenie; neb se na ono neohlédnau, že 245 zákona božieho neplnie, věrují, bohdákají, nemilují nepřátel lakomí, žádostiví sbožie, skaupí, hauževní — na to ť se neozřie než tuto na toto hledie, na tento zástup dobrých skutkuov. A mníte že jest tu Ježíš, ano ho tu nenie, a mají naději, ano je to zklamá. Ale ač tato drahá Panna byla potratila Pána Ježíše, však proto 250 milost boží i byla s ní. Tak volení boží, ač druhdy potratie milost božie, ale vždy ještě jiná milost boží v nich zóstává — tato, že želejí, pláčí, lkají a rauče zase hledie najíti milost boží; jako Panna Maria hledala, též oni pracují o to, usilují, mútie se. 139 140a — Medle, který O — 241 to] vyn. B — by tu... byl] jest v něm Pán Ježíš SO — tu] v něm N — drahý Pán Ježíš T — Tento] I, tento jest to zástup a C, vyn. S, Zástup jest toto O — 242 tito] vyn. O — skutkové Kristovi PNTU — dobří] vyn. RNTUSO — jako] vyn. BPRCTUSO — 243 jíti choditi C — boží a drahau (předrahau C,) krev TC — jiné vésti dobré skutky bez lásky T, jiné věci zevnitřní C, jiné věci činiti S, jiné zevnitřní skutky činiti O — To ť na to] Na to ť SO, Teď C — hledie] šetří N, spolehše O — a] vyn. O — domnívají se CSO — 244 by] jest S0 — tu již PT — drahý Pán Ježíš T — byl] vyn. SO — a ono N — jeho] vyn. C, ho tu S0 — neb... ono] na ono se pak N, a (ale O) na toto se SO — neohlídají S, nehledí K — 245 zákona a přikázaní C — božího a přikázaní jeho N — neplní, k tomu se O — bohdákají, [lhau] K, bohdákají, přisahají SOC — nemilují nepřátel] jsau S, neděle boží nesvětí, jsau O — nepřátel svých C — 246 cizího žádostiví NT, žáďostiví cti a slávy tohoto světa a C — sbožie] vyn. PNTU — hau- ževní, opilci, zlolejci, smilníci, štveráci, tanečníci T — neozřie] oni (vyn. NS) neohlédnau NSO, oni neobrátí, že přistupují(!) tím vším boží zákon T — 247 než... hledie] toliko hledí O — tuto] teď N — na toto] teď C, vyn. NS, na to TU — ten CO — skutkuov. A] skutkův, když se teď s jinými srovnají, a N — mní BKPRU, domnívají se CN, mnějí TSO — 248 tu) tam O — Pán Ježíš KRS, drahý Pán Ježíš T — ano ho tu nenie] vyn. SO — ho tu) jeho A, ho C — a mají naději] vyn. O — mají v tom S — jakausi naději C — a ono N — to] vyn. S, ta naděje O — 249 Ale ... Panna, Alevšak že Panna Maria O — byla] v A teprve dodatečně in margine — drahého Pána T — 250 milosti T — byla s ní] nestratila, ale byla s ní, z(!) drahau Pannau T — potracují S0 — 251 milost drahau T — alevšak S0 — ale vždy ... boží] ještě U — vždy] vyn. SO — boží vyn. S — 252 a to tato SO — toho želejí, což učiní proti Pánu Bohu C -. lkají kvílí BR, kvílí a lkají C, kvílí, tauží N — lkají ... najíti] chtějíce nalézti (naleznauti O) tu (vyn. O) SO — rauče] hned R, brzo C, hnedky N rauče aneb spěšně T, radče(!) U — milosti B — boží vyn. B — 253 Panna] vyn. BPNU — též také O — o to] vyn. PNUSO — rmautí se KNTUSO,
182 to zástup, ješto se lidé domnievají, že by tu Ježíš byl? Tento: tito skutkové dobří zevnitřní, jako postiti se, modliti se, do kostela jíti, tělo božie přijímati a jiné. To ť na to lidé hledie l a mnějí, že by tu Ježíš byl, ano jeho nenie; neb se na ono neohlédnau, že 245 zákona božieho neplnie, věrují, bohdákají, nemilují nepřátel lakomí, žádostiví sbožie, skaupí, hauževní — na to ť se neozřie než tuto na toto hledie, na tento zástup dobrých skutkuov. A mníte že jest tu Ježíš, ano ho tu nenie, a mají naději, ano je to zklamá. Ale ač tato drahá Panna byla potratila Pána Ježíše, však proto 250 milost boží i byla s ní. Tak volení boží, ač druhdy potratie milost božie, ale vždy ještě jiná milost boží v nich zóstává — tato, že želejí, pláčí, lkají a rauče zase hledie najíti milost boží; jako Panna Maria hledala, též oni pracují o to, usilují, mútie se. 139 140a — Medle, který O — 241 to] vyn. B — by tu... byl] jest v něm Pán Ježíš SO — tu] v něm N — drahý Pán Ježíš T — Tento] I, tento jest to zástup a C, vyn. S, Zástup jest toto O — 242 tito] vyn. O — skutkové Kristovi PNTU — dobří] vyn. RNTUSO — jako] vyn. BPRCTUSO — 243 jíti choditi C — boží a drahau (předrahau C,) krev TC — jiné vésti dobré skutky bez lásky T, jiné věci zevnitřní C, jiné věci činiti S, jiné zevnitřní skutky činiti O — To ť na to] Na to ť SO, Teď C — hledie] šetří N, spolehše O — a] vyn. O — domnívají se CSO — 244 by] jest S0 — tu již PT — drahý Pán Ježíš T — byl] vyn. SO — a ono N — jeho] vyn. C, ho tu S0 — neb... ono] na ono se pak N, a (ale O) na toto se SO — neohlídají S, nehledí K — 245 zákona a přikázaní C — božího a přikázaní jeho N — neplní, k tomu se O — bohdákají, [lhau] K, bohdákají, přisahají SOC — nemilují nepřátel] jsau S, neděle boží nesvětí, jsau O — nepřátel svých C — 246 cizího žádostiví NT, žáďostiví cti a slávy tohoto světa a C — sbožie] vyn. PNTU — hau- ževní, opilci, zlolejci, smilníci, štveráci, tanečníci T — neozřie] oni (vyn. NS) neohlédnau NSO, oni neobrátí, že přistupují(!) tím vším boží zákon T — 247 než... hledie] toliko hledí O — tuto] teď N — na toto] teď C, vyn. NS, na to TU — ten CO — skutkuov. A] skutkův, když se teď s jinými srovnají, a N — mní BKPRU, domnívají se CN, mnějí TSO — 248 tu) tam O — Pán Ježíš KRS, drahý Pán Ježíš T — ano ho tu nenie] vyn. SO — ho tu) jeho A, ho C — a mají naději] vyn. O — mají v tom S — jakausi naději C — a ono N — to] vyn. S, ta naděje O — 249 Ale ... Panna, Alevšak že Panna Maria O — byla] v A teprve dodatečně in margine — drahého Pána T — 250 milosti T — byla s ní] nestratila, ale byla s ní, z(!) drahau Pannau T — potracují S0 — 251 milost drahau T — alevšak S0 — ale vždy ... boží] ještě U — vždy] vyn. SO — boží vyn. S — 252 a to tato SO — toho želejí, což učiní proti Pánu Bohu C -. lkají kvílí BR, kvílí a lkají C, kvílí, tauží N — lkají ... najíti] chtějíce nalézti (naleznauti O) tu (vyn. O) SO — rauče] hned R, brzo C, hnedky N rauče aneb spěšně T, radče(!) U — milosti B — boží vyn. B — 253 Panna] vyn. BPNU — též také O — o to] vyn. PNUSO — rmautí se KNTUSO,
Strana 183
183 Nezdaj ť se to malá milost ještě, komuž to Buoh dá, aby právě 255 želel, že Boha hněval. Ale pekelníci, ti ť se o to nepostarají: padnú-li t v hřiechy, ležie li v nich, a z toho přijde zatvrzenie a zapeklenic, že těžce [potom] nebo nikda až do smrti z hřiechuov nevyjdau, až i smrt přijde. Die dále čtenie [svaté]: »Hledáchu jeho mezi příbuznými a 260 známými, a nenalezli.« Milý Bože, co to přátelstvo lidí do pekla zavodí, ješto nejednau mátě neb otec pro dietě duši zavede, selže, vytantuje, Boha rozhněvá! Přietel pro přietele učiní proti Bohu, ba nejednau pro tu přiezen jeden druhému k vuoli i od viery odstaupí a pravdy Ježíše Krista zapří. Ó biedné přátelstvo, to 265 tělesné, hovadné, co lidí zavede! Ba, ještě toto činí to přátelstvo: nutí(!) se R — 254 Nezdaj ... ještě] až najdau milost boží jistě (oh, jistě O) SO — tobě to U — milost] věc K, věc, milost boží míti T — ještě jistě C to] vyn. BR — milý, drahý Pán Bůh T, milý Bůh U — aby právě želel plakati a želeti toho SO 255 želel toho BR, želel a litoval T — že s' R, že si C — peklníci(!) U — nic nepostarají C — 256 potom s(!) toho SO zatvrzenie a] vyn. B — 257 že těžce ... až nebo nikdy U — že vyn. NT — těžce] vyn. NT — [potom vyn. BKPRONTSO nikdaj někdy R — až vyn. PNTS - hřiechuov] nich S0 — nevyndů B, nepovstanau N, nevejdan v- T 258 i] právě O —. 259 čtenie] vyn. KPNTU — [svaté, vyn. BKPNTUSO — A (vyn. PONU) hledali ho BPRONUSO — 259— 260 a známými] vyn. R — 260 ne- nalezli ho T — A, milý KRC, A, á, milý PU, Ó milý N. Ach, milý, drahý Pane T, Ach (4 můj O) milý S0 — to] pro to S0 — lidí velmi B, mnoho lidí NSO — do pekla vyn. O — 261 zavodí] zavede NT, se zavozuje SO ještoj že, ješto PTU, nebo N, a O, vyn. S — máti R, matka NT — nebj vyn. PRONTU, i S, a 0 - děti N — duši svú BTO, duše N zavedau N — selže] vylže BR, když selží N — 262 vytantují N, vytantu(!), vy- přisahá, vydušuje T, vytancuje(!) USO — rozhněvají N — Přietel] A ne- jednau pro tu tělesnau přízen přítel O — učiní... Bohu] Boha rozhněvá S, Boha opustí O — 263 ba nejednau . . . k vuoli i] vyn. O - nejednau] nejeden N — přízen tělesnau C — jeden] jeden k R, vyn. N, a S i] Boha opustí a S — 264 pravdu N — pravdy Ježíše] vyn. SO — Krista] vyn. B — zapří, mnohý přítel pro přítele duši z těla jako sysla z díry vytopí N, zapří. Jako jest to mezi vámi vědomé, že mnohý bude v manželství státi v pravý pravdě boží deset, třicet i štyřicet let; ale uzříš, ano ť žena umře, tu ť, hle, muž, chtíc míti mladau ženu, činí k vůli ženě, oodstupuje (d vyn.!) pravdy boží pro milost k ní, též i mládenci pro pannu a panna pro mládence odstúpí od pravé víry a od života a obcování svatých. Ale běda vám bude v horaucím pekle! Nebo dí sám Pán Ježíš (u svatého Matauše) řka: »Kdo miluje více otce, matku, sestru, bratra nežli mne, není mne hoden; a kdo nebéře kříže svého a nenásleduje mne, není mne hoden« T — Ó] A R, Och S, vyn. O přebídné ( jest takové 0) NO — to vyn. SO — 265 tělesné vyn. O — co 141" 140"
183 Nezdaj ť se to malá milost ještě, komuž to Buoh dá, aby právě 255 želel, že Boha hněval. Ale pekelníci, ti ť se o to nepostarají: padnú-li t v hřiechy, ležie li v nich, a z toho přijde zatvrzenie a zapeklenic, že těžce [potom] nebo nikda až do smrti z hřiechuov nevyjdau, až i smrt přijde. Die dále čtenie [svaté]: »Hledáchu jeho mezi příbuznými a 260 známými, a nenalezli.« Milý Bože, co to přátelstvo lidí do pekla zavodí, ješto nejednau mátě neb otec pro dietě duši zavede, selže, vytantuje, Boha rozhněvá! Přietel pro přietele učiní proti Bohu, ba nejednau pro tu přiezen jeden druhému k vuoli i od viery odstaupí a pravdy Ježíše Krista zapří. Ó biedné přátelstvo, to 265 tělesné, hovadné, co lidí zavede! Ba, ještě toto činí to přátelstvo: nutí(!) se R — 254 Nezdaj ... ještě] až najdau milost boží jistě (oh, jistě O) SO — tobě to U — milost] věc K, věc, milost boží míti T — ještě jistě C to] vyn. BR — milý, drahý Pán Bůh T, milý Bůh U — aby právě želel plakati a želeti toho SO 255 želel toho BR, želel a litoval T — že s' R, že si C — peklníci(!) U — nic nepostarají C — 256 potom s(!) toho SO zatvrzenie a] vyn. B — 257 že těžce ... až nebo nikdy U — že vyn. NT — těžce] vyn. NT — [potom vyn. BKPRONTSO nikdaj někdy R — až vyn. PNTS - hřiechuov] nich S0 — nevyndů B, nepovstanau N, nevejdan v- T 258 i] právě O —. 259 čtenie] vyn. KPNTU — [svaté, vyn. BKPNTUSO — A (vyn. PONU) hledali ho BPRONUSO — 259— 260 a známými] vyn. R — 260 ne- nalezli ho T — A, milý KRC, A, á, milý PU, Ó milý N. Ach, milý, drahý Pane T, Ach (4 můj O) milý S0 — to] pro to S0 — lidí velmi B, mnoho lidí NSO — do pekla vyn. O — 261 zavodí] zavede NT, se zavozuje SO ještoj že, ješto PTU, nebo N, a O, vyn. S — máti R, matka NT — nebj vyn. PRONTU, i S, a 0 - děti N — duši svú BTO, duše N zavedau N — selže] vylže BR, když selží N — 262 vytantují N, vytantu(!), vy- přisahá, vydušuje T, vytancuje(!) USO — rozhněvají N — Přietel] A ne- jednau pro tu tělesnau přízen přítel O — učiní... Bohu] Boha rozhněvá S, Boha opustí O — 263 ba nejednau . . . k vuoli i] vyn. O - nejednau] nejeden N — přízen tělesnau C — jeden] jeden k R, vyn. N, a S i] Boha opustí a S — 264 pravdu N — pravdy Ježíše] vyn. SO — Krista] vyn. B — zapří, mnohý přítel pro přítele duši z těla jako sysla z díry vytopí N, zapří. Jako jest to mezi vámi vědomé, že mnohý bude v manželství státi v pravý pravdě boží deset, třicet i štyřicet let; ale uzříš, ano ť žena umře, tu ť, hle, muž, chtíc míti mladau ženu, činí k vůli ženě, oodstupuje (d vyn.!) pravdy boží pro milost k ní, též i mládenci pro pannu a panna pro mládence odstúpí od pravé víry a od života a obcování svatých. Ale běda vám bude v horaucím pekle! Nebo dí sám Pán Ježíš (u svatého Matauše) řka: »Kdo miluje více otce, matku, sestru, bratra nežli mne, není mne hoden; a kdo nebéře kříže svého a nenásleduje mne, není mne hoden« T — Ó] A R, Och S, vyn. O přebídné ( jest takové 0) NO — to vyn. SO — 265 tělesné vyn. O — co 141" 140"
Strana 184
184 Když dietě mateři postuoně aneb přietel milý, ani ť rauče žehná- nie, navazovánie, čáry; ba), by ť jej mohl čert z horaucieho pekla uzdraviti, vše ť by oni pro tu přiezen učinili a dopustili. Ale li vizme, co dále die svaté čtenie: »I navrátili sau se do 270 Jeruzalema, hledajíce jeho.« Hlédaj, jakau ť sau práci měli! Ale my, kněžie,] když pošepceme knězi, mníme, že jest všeho dobrého dosti. I stalo se po třech dnech — po třech dnech teprú nalezli; ale nám se zdá, že my najdem, když nám líbo! Nalezli sau ho v chrámě prostřed doktoruov sedícieho. To ť rovně jako 275 vašce děti by li nalezl: na ulici, any kamením chrlejí, křičie, lají; 1422 141 ono KSO — lidí mnoho O — zavede do pekla; jakož dí Izajijáš(!) prorok: »Běda vám, synové odpadlci!« Aha! Je-li toho co do vás, jenž pro statek a slavný titul, pro ženu, žena pro muže, odpadáte od zákonu božího a pravdy v něm napsané? Ale běda vám nebohým bude! T — Ba] vyn. S — Ba... přátelstvo] Ano O — ještě ... přátelstvo] to přátelstvo, to tělesné, hovadné, to činí ještě R, co přátelstvo ještě činí N — toto] vyn. PTU, to CS — to) bídné S, vyn. U — 266 matce T — ani] oni T, ano U — 266—267 ani t... čáry] an (tu O) ť hned zývají(!), žehnají a čarují SO — 266 rauče] rauče strojí K, hned R, hbitě C, hned k N, hned spěšně T, radče(!) U — k žehnání C, žehnají T — 267 k navazování C — čáry] čarování N — Kba vyn. A, a O — jej mohl] vyn. SO — dábel PRCNUSO — 268 uzdraviti] zhojiti chtěl SO — by] by bylo T — oni by T — přiezen] lásku hovadnau N — učinili a] vyn. S — a dopustili] vyn. O — 269 Ale ... dále] Poslyšmež dále, co O — vizme] slyšme S — dále] vyn. S — svaté] vyn. B — I] Aj B, vyn. PNU, že SO — se prý N — 270 Hlédaj] Pohled (+ věrná duše S) KONS, Hlediž T, Inu, pohlediž, kterakau PTUS — 270—272 Ale ... dosti] v A červeně věrná duše O — škrtnuto — 270—271 Ale ... pošepceme] A (+ co 0) my pak, pošepcíce knězi, hned SO — 271 [kněžie] vyn. BKPNRCTU — když jediné R, když toliko přijda N — knězi vyn. A — domníváme se CO — že jest] vyn. O — jest] v A až dodatečně připsáno nad řádkou, již BRC, vyn. S — 272 dobrého] v A dodatečně nad řádkou; již U, vyn. BRNTSO — I] Prý i PNT, Prej U — I... dnech] A prej SO — po třech dnech] v RU jenjednou — teprú] ho tepruv BC, tepruv P, teprv KU, tehdy ho teprv R, teprv ho N, teprva ho T, ho SO — 273 nám se zdá] my se domníváme SO — my] my ho NS, ho O — naleznem SO — líbo] se zlíbí N — Nalezli] A kde sau ho nalezli? I nalezli N, Ale oni nalezli T, Oni na- lezli S — 274 uprostřed KTUSO — 274—278 To f... Bohu?] Ale naši ť děti spíšeji na sebe budau házeti kamením a budau ť křičeti, láti, bohdákati, rovně jako mládenci a panny. Ach, ubozí otcové a mateře, také-li vy toho kdy poželíte, když vy vidíte, ano jsau vaši děti zle živi? O — 274 To ť... jako] vyn. N, Ale S — rovně] ne tak podobně a nerovně C — ne jako P — 275 vaši(!) A — Vaše pak děti kde N — by nalezl] by je nalezl? I C, spíšeji našel S — našel T, nalezl? I N — 275—277 na ulici... otcové] ani na se
184 Když dietě mateři postuoně aneb přietel milý, ani ť rauče žehná- nie, navazovánie, čáry; ba), by ť jej mohl čert z horaucieho pekla uzdraviti, vše ť by oni pro tu přiezen učinili a dopustili. Ale li vizme, co dále die svaté čtenie: »I navrátili sau se do 270 Jeruzalema, hledajíce jeho.« Hlédaj, jakau ť sau práci měli! Ale my, kněžie,] když pošepceme knězi, mníme, že jest všeho dobrého dosti. I stalo se po třech dnech — po třech dnech teprú nalezli; ale nám se zdá, že my najdem, když nám líbo! Nalezli sau ho v chrámě prostřed doktoruov sedícieho. To ť rovně jako 275 vašce děti by li nalezl: na ulici, any kamením chrlejí, křičie, lají; 1422 141 ono KSO — lidí mnoho O — zavede do pekla; jakož dí Izajijáš(!) prorok: »Běda vám, synové odpadlci!« Aha! Je-li toho co do vás, jenž pro statek a slavný titul, pro ženu, žena pro muže, odpadáte od zákonu božího a pravdy v něm napsané? Ale běda vám nebohým bude! T — Ba] vyn. S — Ba... přátelstvo] Ano O — ještě ... přátelstvo] to přátelstvo, to tělesné, hovadné, to činí ještě R, co přátelstvo ještě činí N — toto] vyn. PTU, to CS — to) bídné S, vyn. U — 266 matce T — ani] oni T, ano U — 266—267 ani t... čáry] an (tu O) ť hned zývají(!), žehnají a čarují SO — 266 rauče] rauče strojí K, hned R, hbitě C, hned k N, hned spěšně T, radče(!) U — k žehnání C, žehnají T — 267 k navazování C — čáry] čarování N — Kba vyn. A, a O — jej mohl] vyn. SO — dábel PRCNUSO — 268 uzdraviti] zhojiti chtěl SO — by] by bylo T — oni by T — přiezen] lásku hovadnau N — učinili a] vyn. S — a dopustili] vyn. O — 269 Ale ... dále] Poslyšmež dále, co O — vizme] slyšme S — dále] vyn. S — svaté] vyn. B — I] Aj B, vyn. PNU, že SO — se prý N — 270 Hlédaj] Pohled (+ věrná duše S) KONS, Hlediž T, Inu, pohlediž, kterakau PTUS — 270—272 Ale ... dosti] v A červeně věrná duše O — škrtnuto — 270—271 Ale ... pošepceme] A (+ co 0) my pak, pošepcíce knězi, hned SO — 271 [kněžie] vyn. BKPNRCTU — když jediné R, když toliko přijda N — knězi vyn. A — domníváme se CO — že jest] vyn. O — jest] v A až dodatečně připsáno nad řádkou, již BRC, vyn. S — 272 dobrého] v A dodatečně nad řádkou; již U, vyn. BRNTSO — I] Prý i PNT, Prej U — I... dnech] A prej SO — po třech dnech] v RU jenjednou — teprú] ho tepruv BC, tepruv P, teprv KU, tehdy ho teprv R, teprv ho N, teprva ho T, ho SO — 273 nám se zdá] my se domníváme SO — my] my ho NS, ho O — naleznem SO — líbo] se zlíbí N — Nalezli] A kde sau ho nalezli? I nalezli N, Ale oni nalezli T, Oni na- lezli S — 274 uprostřed KTUSO — 274—278 To f... Bohu?] Ale naši ť děti spíšeji na sebe budau házeti kamením a budau ť křičeti, láti, bohdákati, rovně jako mládenci a panny. Ach, ubozí otcové a mateře, také-li vy toho kdy poželíte, když vy vidíte, ano jsau vaši děti zle živi? O — 274 To ť... jako] vyn. N, Ale S — rovně] ne tak podobně a nerovně C — ne jako P — 275 vaši(!) A — Vaše pak děti kde N — by nalezl] by je nalezl? I C, spíšeji našel S — našel T, nalezl? I N — 275—277 na ulici... otcové] ani na se
Strana 185
185 nebo tyto jiné mladé lidi: v krčmách, v kostkách, u tance! Aha, nebohé matery a otcové, popláčete-li, poželéte-li toho, když je vidíte, ty své děti, any zle živy sau proti Pánu Bohu? Ba, ještě ť se spieše zasmějí! A já ť pravím, že nejedna mátě, by ť byla tele 280 urodila než to dietě, že ť by byla méně trpěla v 1i horauciem pekle. Však ,viete-li to, že ste k tomu zavázáni pod věčným zatracením, když je tělesně porodíte, abyšte je rodili druhým rozením, duchov- ním, k věčnému životu, vedauc je k tomu, aby ony Boha milovaly? Však byšte vy jim měli často před oči «klásti dobrodienstvie 285 božie řkauce: »Milý synu — milá dcerko —, Kotec náš málo 142 kamením házejí, ani ť křičí, an ť lají a bohdákají, rovně jako mládenci i mla- dice. Ach, ubozí otcové a mateře S — 275 aulici P — any] vyn. T — chrlejí a házejí KU, hrají, házejí, chrlejí C — křičíce B —lají, hromují, přisahají, šelmují, věrují, bohdákají, na mau duši říkají C — 276 nebo] a N — tyto) vyn. T — při kostkách, při tancích N — u tancuov K, v tanci T — u tancej v vrchcábích, ve hrách, v tancích, v nevěstkách C — Aha] Ó N, Ach T — 277 mateře RNU, matky CT — Ba popláčete-li BRONTUS — li kdy C — vy toho TS — je] vyn. S — 278 tak vidíte BPCNU, tak vidauce R, tak bezbožné vidíte T — ty své ... any] ano ty vaše děti S — děti v těch hří- ších C — an N, a oni T — zle] připsáno v A až in marg. — sau a sau T — proti Pánu Bohu] vyn. S — Pánu] vyn. BKPR — Pánu Bohu vůli boží T 278—279 ještě... zasmějí] spíšeji ť (+ vy O) se tomu za- smějete a jim toho pochválíte SO — 279 tomu spíše N, spíš jim T — zasmějí! Ó nešťasní(!) takoví rodičové, zvědí ť, co ť je pro to potká! C — A] Ale CT, vyn. N — já ť vám zajisté C — to pravím NSO, pravím vám T — že nejedna] Mnohá N — nejedna ... by ť byla] by bylo daleko lépe, aby mnohá mátě O — taková mátě C, matka T — [raději] tele K, radějí tele T — 280 porodila R — to] takové BRSO, to takové CT — dítě nejedno (+ nezdárné N) BPRNU, dítě nejedne(!) nešlechetné C — že t... méně] méně by N, a méněji by za to O — byla] vyn. BPUS, za to T — trpěly P, trpělo(!) R — pekle. Jakož svatý Augustin dí o ukr«u)tngo-sti (ps.: vkrotnujti) Erodesovy(!), že by radějí prasetem jeho než synem byl. To pro jeho zlost nechtěl bejti synem jeho, ale hovadem T — 281 Však] Ale N, Však pak C, Ano dobře O — Však ... to] A vy, víte-li však T — viete-li to] o tom víte SO - to] o tom C — k tomu] vyn. S — 282 když] že když P, poněvadž O — rodíte SO — zrodili P, také rodili N — druhým rozením] dlúhým(!) rozením duchovním B - druhým . .. duchovním] vyn. O — narozením R — duchov- ním] vyn. PNTUS, duchovně R — 283 vedauc je] a máte je vésti O — je vyn. BPRCTU — ony] vyn. SO — znaly a milovaly C, milovaly, [poslau- chaly a vuoli boží plnily] K — 284 Alevšak U — Však ... vy] A (Ano O) vy byšte S0 — vy] vyn. RC — «klásti bráti A, předkládati O — 285 božská S0 — říkajíce SO — synku B — milá] a O — dcero RONTUSO — 285—287 gotec... dcerko vyn. AK, málo nám po našem otci vostalo. nebo málo měl a hle, již nás Pán Bůh nadělil, že se můžeme živiti. Milý synu a dcero S, vy víte, že nám po našem otci málo zůstalo, nebo byl chudý,
185 nebo tyto jiné mladé lidi: v krčmách, v kostkách, u tance! Aha, nebohé matery a otcové, popláčete-li, poželéte-li toho, když je vidíte, ty své děti, any zle živy sau proti Pánu Bohu? Ba, ještě ť se spieše zasmějí! A já ť pravím, že nejedna mátě, by ť byla tele 280 urodila než to dietě, že ť by byla méně trpěla v 1i horauciem pekle. Však ,viete-li to, že ste k tomu zavázáni pod věčným zatracením, když je tělesně porodíte, abyšte je rodili druhým rozením, duchov- ním, k věčnému životu, vedauc je k tomu, aby ony Boha milovaly? Však byšte vy jim měli často před oči «klásti dobrodienstvie 285 božie řkauce: »Milý synu — milá dcerko —, Kotec náš málo 142 kamením házejí, ani ť křičí, an ť lají a bohdákají, rovně jako mládenci i mla- dice. Ach, ubozí otcové a mateře S — 275 aulici P — any] vyn. T — chrlejí a házejí KU, hrají, házejí, chrlejí C — křičíce B —lají, hromují, přisahají, šelmují, věrují, bohdákají, na mau duši říkají C — 276 nebo] a N — tyto) vyn. T — při kostkách, při tancích N — u tancuov K, v tanci T — u tancej v vrchcábích, ve hrách, v tancích, v nevěstkách C — Aha] Ó N, Ach T — 277 mateře RNU, matky CT — Ba popláčete-li BRONTUS — li kdy C — vy toho TS — je] vyn. S — 278 tak vidíte BPCNU, tak vidauce R, tak bezbožné vidíte T — ty své ... any] ano ty vaše děti S — děti v těch hří- ších C — an N, a oni T — zle] připsáno v A až in marg. — sau a sau T — proti Pánu Bohu] vyn. S — Pánu] vyn. BKPR — Pánu Bohu vůli boží T 278—279 ještě... zasmějí] spíšeji ť (+ vy O) se tomu za- smějete a jim toho pochválíte SO — 279 tomu spíše N, spíš jim T — zasmějí! Ó nešťasní(!) takoví rodičové, zvědí ť, co ť je pro to potká! C — A] Ale CT, vyn. N — já ť vám zajisté C — to pravím NSO, pravím vám T — že nejedna] Mnohá N — nejedna ... by ť byla] by bylo daleko lépe, aby mnohá mátě O — taková mátě C, matka T — [raději] tele K, radějí tele T — 280 porodila R — to] takové BRSO, to takové CT — dítě nejedno (+ nezdárné N) BPRNU, dítě nejedne(!) nešlechetné C — že t... méně] méně by N, a méněji by za to O — byla] vyn. BPUS, za to T — trpěly P, trpělo(!) R — pekle. Jakož svatý Augustin dí o ukr«u)tngo-sti (ps.: vkrotnujti) Erodesovy(!), že by radějí prasetem jeho než synem byl. To pro jeho zlost nechtěl bejti synem jeho, ale hovadem T — 281 Však] Ale N, Však pak C, Ano dobře O — Však ... to] A vy, víte-li však T — viete-li to] o tom víte SO - to] o tom C — k tomu] vyn. S — 282 když] že když P, poněvadž O — rodíte SO — zrodili P, také rodili N — druhým rozením] dlúhým(!) rozením duchovním B - druhým . .. duchovním] vyn. O — narozením R — duchov- ním] vyn. PNTUS, duchovně R — 283 vedauc je] a máte je vésti O — je vyn. BPRCTU — ony] vyn. SO — znaly a milovaly C, milovaly, [poslau- chaly a vuoli boží plnily] K — 284 Alevšak U — Však ... vy] A (Ano O) vy byšte S0 — vy] vyn. RC — «klásti bráti A, předkládati O — 285 božská S0 — říkajíce SO — synku B — milá] a O — dcero RONTUSO — 285—287 gotec... dcerko vyn. AK, málo nám po našem otci vostalo. nebo málo měl a hle, již nás Pán Bůh nadělil, že se můžeme živiti. Milý synu a dcero S, vy víte, že nám po našem otci málo zůstalo, nebo byl chudý,
Strana 186
186 měl, málo se nám po něm dostalo, a již nás teď milý Buoh nadělil, že se muožeme živiti. Milý synu, milá dcerko, milujž toho dra- hého Boha a služ jemu rád a ráda« — il a tak i jiná dobrodienstvie klásti jim před oči a popúzeti jich k zamilovánie Boha. Čili vy jinak 290 činíte, ješto vás «k tomu) ta vaše čertova pýcha dme? »A, á, milý synu, naše bába byla Rožmberských a chlévcové [ti nám ujci a krmníček teta« — veď-li, umiete-li to, ó biední rodičové, s vaší pýchau?! A když tak bylo, vece mátě jeho k němu: »Synu, co s' nám 295 učinil tak?« Pohlediž této mateře — to ť rovně jako tyto matery; ona pěkně, tíše: »Synu, co s' nám učinil tak?«, ale tyto matery dětem svým: »Ó, ó nešťastná čérťata, čert mi vás nahodil! bóhdaj 143 143 ale již nás Pán Bůh naděliti ráčil, že se máme při čem živiti. Milí děti O 285 však otec N — 286 teď] vyn. PCNTU — milý] Pán C — již můžeme C — 287 i s vámi živiti N — dcero RCNU — milujtež (+ vy také O) toho (vyn. O) BRNSO — drahého] vyn. SO — 288 Pána Buoha K, Boha a bojte se ho S0 — služte BRONSO — rád a ráda] rádi (+ a budete se míti také dobře S0) BRCNSO — a ráda] vyn. PTU — a tak] ta S, máte jim O — mnohá dobrodiní O — 289 klásti ... oči a] jim předkládajíce S, předkládati a O — jim máte T — a popúzeti jich] vyn. R — milování S0 — drahého Pána Boha T — Čili Čili pak S, Ale radějí ť O — vy učíte U — jináč BR- 290 učiníte BRO — k tomu) vyn. A, ďáblové a C — ta] vyn. T - vaše vyn. BTSO — čertova] vyn. C, ďáblova PRNU — dme] hýbe a dme B, hýbe a na- dejmá R, vede SO, nutká a to va še bídné tělo, abyste je k tomuto nebo k onomu vedli řka T, dme, říkajíce jim (totiž synům a dcerám svejm), popauzejíc jich ještě více ku pejše, k marné chvále, k rozkoši, k zalíbení a k zamilování tohoto světa C — A, á] Ó NT — 290—291 A ... synu] vyn. S, řkauce O — 290 á, prej C — 291 synu, my sme z vysokého rodu N — babka BPCTU — byla] vyn. PNTU — rožumberskýho rodu R, rožumberskejch C — 291- 292 a chlévcové . . . veď-li] vyn. R — 291 [ti] vyn. BKPCNTUSO, v A, zdá se, slabě škrtnuto — 292 krmnice nám 0 — veď-li] veď PNT, vid U, vyn. C — veď ... umiete-li to] to ť vy spíš umíte SO — umiete-li to, ó] Ó, co vy umíte R — li] vyn. BN — ó] oh S, ale zvíte ť O — rodičové zlí, hanební T rodičové, zvíte (vyn. O), co ť vás za to potká s tau zlořečenau vaší ... SO — 293 vaší tau R, vaší proklatau C — 294 když ... vece] dí (dokládá 0) dále (toto svaté 0) čtení, že řekla SO — vece] řekla KR, dí N — matka KNT — jeho] vyn. B — 295 učinil tak] to učinil SO — 295—296 Pohlediž... tak?«] vyn. RO — této ... tíše] na tuto matku, kterak pěkně, tíše mluví N, na tu matku, drahau Pannu Mariji, jak ona pěkně a tíše řekla T — 295 té C — to ť rovně] ne takP, ona, tato drahá pana(!) a matka ne tak C — to f ... matery] vyn. S — 296 ona, drahá panna a matka C — matky nynější C, matky P, mateře U — učinil drahá panna a matka C — Synu, prej C — matky nynější C, matky P, mateře U — učinil tak] to učinil S — ale] ne jako N — 296—297 ale ...
186 měl, málo se nám po něm dostalo, a již nás teď milý Buoh nadělil, že se muožeme živiti. Milý synu, milá dcerko, milujž toho dra- hého Boha a služ jemu rád a ráda« — il a tak i jiná dobrodienstvie klásti jim před oči a popúzeti jich k zamilovánie Boha. Čili vy jinak 290 činíte, ješto vás «k tomu) ta vaše čertova pýcha dme? »A, á, milý synu, naše bába byla Rožmberských a chlévcové [ti nám ujci a krmníček teta« — veď-li, umiete-li to, ó biední rodičové, s vaší pýchau?! A když tak bylo, vece mátě jeho k němu: »Synu, co s' nám 295 učinil tak?« Pohlediž této mateře — to ť rovně jako tyto matery; ona pěkně, tíše: »Synu, co s' nám učinil tak?«, ale tyto matery dětem svým: »Ó, ó nešťastná čérťata, čert mi vás nahodil! bóhdaj 143 143 ale již nás Pán Bůh naděliti ráčil, že se máme při čem živiti. Milí děti O 285 však otec N — 286 teď] vyn. PCNTU — milý] Pán C — již můžeme C — 287 i s vámi živiti N — dcero RCNU — milujtež (+ vy také O) toho (vyn. O) BRNSO — drahého] vyn. SO — 288 Pána Buoha K, Boha a bojte se ho S0 — služte BRONSO — rád a ráda] rádi (+ a budete se míti také dobře S0) BRCNSO — a ráda] vyn. PTU — a tak] ta S, máte jim O — mnohá dobrodiní O — 289 klásti ... oči a] jim předkládajíce S, předkládati a O — jim máte T — a popúzeti jich] vyn. R — milování S0 — drahého Pána Boha T — Čili Čili pak S, Ale radějí ť O — vy učíte U — jináč BR- 290 učiníte BRO — k tomu) vyn. A, ďáblové a C — ta] vyn. T - vaše vyn. BTSO — čertova] vyn. C, ďáblova PRNU — dme] hýbe a dme B, hýbe a na- dejmá R, vede SO, nutká a to va še bídné tělo, abyste je k tomuto nebo k onomu vedli řka T, dme, říkajíce jim (totiž synům a dcerám svejm), popauzejíc jich ještě více ku pejše, k marné chvále, k rozkoši, k zalíbení a k zamilování tohoto světa C — A, á] Ó NT — 290—291 A ... synu] vyn. S, řkauce O — 290 á, prej C — 291 synu, my sme z vysokého rodu N — babka BPCTU — byla] vyn. PNTU — rožumberskýho rodu R, rožumberskejch C — 291- 292 a chlévcové . . . veď-li] vyn. R — 291 [ti] vyn. BKPCNTUSO, v A, zdá se, slabě škrtnuto — 292 krmnice nám 0 — veď-li] veď PNT, vid U, vyn. C — veď ... umiete-li to] to ť vy spíš umíte SO — umiete-li to, ó] Ó, co vy umíte R — li] vyn. BN — ó] oh S, ale zvíte ť O — rodičové zlí, hanební T rodičové, zvíte (vyn. O), co ť vás za to potká s tau zlořečenau vaší ... SO — 293 vaší tau R, vaší proklatau C — 294 když ... vece] dí (dokládá 0) dále (toto svaté 0) čtení, že řekla SO — vece] řekla KR, dí N — matka KNT — jeho] vyn. B — 295 učinil tak] to učinil SO — 295—296 Pohlediž... tak?«] vyn. RO — této ... tíše] na tuto matku, kterak pěkně, tíše mluví N, na tu matku, drahau Pannu Mariji, jak ona pěkně a tíše řekla T — 295 té C — to ť rovně] ne takP, ona, tato drahá pana(!) a matka ne tak C — to f ... matery] vyn. S — 296 ona, drahá panna a matka C — matky nynější C, matky P, mateře U — učinil drahá panna a matka C — Synu, prej C — matky nynější C, matky P, mateře U — učinil tak] to učinil S — ale] ne jako N — 296—297 ale ...
Strana 187
187 zabit, bóhdajž hlavu slomil, bóhdaj takto neb takto«, klnau neb rotie, ješto častokrát, jakož žádají, tak se stává. Ó zlé a ne- 300 šlechetné a hanebné matery i otcové, zviete, co pro to trpěti budete, nemějte péče! Já to jistě po ! mním, že z mladu nikda 144a nám tak nemluvily naše starosty; než, provinilo-li [coj které, metlau to sňali ihned nerotiece. Neb die Duch svatý: »Ty jej metlau tepeš a duši jeho z pekla vysvobozuješ.« 305 1 die dále [čtenie): »Otec tvuoj a já bolestně hledali sme tebe.« Tu se svy) naučte, ženy drzie a všetečné [vy), abyšte svými To ť rovně, jako tyto matky nynější dějí dětem; ale bylo by líbo, kdyby to tak činily svým dětem. Ale tyto zlé, hanebné matky dí jim T 296 tyto ť naše O — mateře RNUSO, matky C 297 dětem svým] jinak řeknau S, spíšeji jináč řeknau O — svým] vyn. BKPRU, svým říkají C, říkají N — ó] vyn. PRONTUSO — dáblata P, čírťata RCSO — dábel PCU — — bóhdají ó by P, aby R, bódej N, bóhdej TC — zabit byl C 298 bóhdajž) ó by P, aby R, bodej N, bóhdej T, Buh dej, aby C — bóhdajž... neb takto] toto i jiné tě potkalo«, hanebně S, toto i jiné aby vás potkalo“, hanebně O — bóhdaj ... neb takto] vyn. K — bóhdaj] vyn. PR, bódej N, Bůh dej, ať by se C, ano takto R, bódej tě psi snědli T — neb takto] vyn. PRTU, a takto (+ stalo C) NC — zeklnau O — 299 neb] vyn. PRONTU, a S0v rotí, zlořečí NT, zrotí O — ješto] až O — častokrát] mnohokráte SO, často tak R, často se to trefuje, že N — jakož jim ( toho 0) S0 — tak) to SO stává zle a nešťasně(!) N — Och 0 — a nešlechetné a] vyn. BPRONTUSO — 300 mateře RUSO, matky CN — vy otcové TO — zvíte vy N pro to] za to SO — 301 budete musíte N, budete, zvíte T — nemějte péče] jestliže za to hořkého pokání činiti nebudete C, vyn. SO — Já... pomním] Ach, ach, nešťasní(!) rodičové, lépe by vám bylo i z(!) vašemi(!) dětmi, aby jste se byli nezrodili, než tak živu bejti! Nebo já to jistě po- věděti mohu T — z mladu] z mládi RC, za mých (4 mladých 0) let NO. za mladu S — nikda] jsau O — 302 nemluvívaly PNTUSO, nemluvívávaly C — než . .. které] ale, jestli které dítě co provinnilo O — provinilo-li co kteréj jestliže které provinnilo S — [co] vyn. BKPRNT, kdy C — 303 metlau... nerotiecej ihned to metla spokojila bez hřícha S0 — to] vyn. R, to pěkně C — ihned] vyn. C — nerotiece] bez hněvu a proklínaní N, nerotíce, nekl- — nauce C, nerotili, neláli, jako vy činíte T — Duch svatý] usta boží S0 svatý] boží BKRONTU — jej dítě své SO — 304 tepeš mrskati budeš N, — mrskáš SO — duši jehol jej B — vysvobodíš KN 305 Ij A pak O — [čtenie] vyn. BKPRNTUSO, čtení svaté C — Hle, otec O = tvuoj (4 totiž ČN) domnělý BPRONTUS — bolestně] s bolestí BKSO — 306 Tu] Čemuž O — svy) vyn. A, i vy také O — můžete naučiti SO — ženy ... vyl vyn. O — drzie] druhé B, nestydaté N, vyn. KPS a] vyn. KPRNUS — všetečné] vyn. S [vyl vyn. PRONTUS — abyštel 303 Podle Přísl. 23, 14 —
187 zabit, bóhdajž hlavu slomil, bóhdaj takto neb takto«, klnau neb rotie, ješto častokrát, jakož žádají, tak se stává. Ó zlé a ne- 300 šlechetné a hanebné matery i otcové, zviete, co pro to trpěti budete, nemějte péče! Já to jistě po ! mním, že z mladu nikda 144a nám tak nemluvily naše starosty; než, provinilo-li [coj které, metlau to sňali ihned nerotiece. Neb die Duch svatý: »Ty jej metlau tepeš a duši jeho z pekla vysvobozuješ.« 305 1 die dále [čtenie): »Otec tvuoj a já bolestně hledali sme tebe.« Tu se svy) naučte, ženy drzie a všetečné [vy), abyšte svými To ť rovně, jako tyto matky nynější dějí dětem; ale bylo by líbo, kdyby to tak činily svým dětem. Ale tyto zlé, hanebné matky dí jim T 296 tyto ť naše O — mateře RNUSO, matky C 297 dětem svým] jinak řeknau S, spíšeji jináč řeknau O — svým] vyn. BKPRU, svým říkají C, říkají N — ó] vyn. PRONTUSO — dáblata P, čírťata RCSO — dábel PCU — — bóhdají ó by P, aby R, bódej N, bóhdej TC — zabit byl C 298 bóhdajž) ó by P, aby R, bodej N, bóhdej T, Buh dej, aby C — bóhdajž... neb takto] toto i jiné tě potkalo«, hanebně S, toto i jiné aby vás potkalo“, hanebně O — bóhdaj ... neb takto] vyn. K — bóhdaj] vyn. PR, bódej N, Bůh dej, ať by se C, ano takto R, bódej tě psi snědli T — neb takto] vyn. PRTU, a takto (+ stalo C) NC — zeklnau O — 299 neb] vyn. PRONTU, a S0v rotí, zlořečí NT, zrotí O — ješto] až O — častokrát] mnohokráte SO, často tak R, často se to trefuje, že N — jakož jim ( toho 0) S0 — tak) to SO stává zle a nešťasně(!) N — Och 0 — a nešlechetné a] vyn. BPRONTUSO — 300 mateře RUSO, matky CN — vy otcové TO — zvíte vy N pro to] za to SO — 301 budete musíte N, budete, zvíte T — nemějte péče] jestliže za to hořkého pokání činiti nebudete C, vyn. SO — Já... pomním] Ach, ach, nešťasní(!) rodičové, lépe by vám bylo i z(!) vašemi(!) dětmi, aby jste se byli nezrodili, než tak živu bejti! Nebo já to jistě po- věděti mohu T — z mladu] z mládi RC, za mých (4 mladých 0) let NO. za mladu S — nikda] jsau O — 302 nemluvívaly PNTUSO, nemluvívávaly C — než . .. které] ale, jestli které dítě co provinnilo O — provinilo-li co kteréj jestliže které provinnilo S — [co] vyn. BKPRNT, kdy C — 303 metlau... nerotiecej ihned to metla spokojila bez hřícha S0 — to] vyn. R, to pěkně C — ihned] vyn. C — nerotiece] bez hněvu a proklínaní N, nerotíce, nekl- — nauce C, nerotili, neláli, jako vy činíte T — Duch svatý] usta boží S0 svatý] boží BKRONTU — jej dítě své SO — 304 tepeš mrskati budeš N, — mrskáš SO — duši jehol jej B — vysvobodíš KN 305 Ij A pak O — [čtenie] vyn. BKPRNTUSO, čtení svaté C — Hle, otec O = tvuoj (4 totiž ČN) domnělý BPRONTUS — bolestně] s bolestí BKSO — 306 Tu] Čemuž O — svy) vyn. A, i vy také O — můžete naučiti SO — ženy ... vyl vyn. O — drzie] druhé B, nestydaté N, vyn. KPS a] vyn. KPRNUS — všetečné] vyn. S [vyl vyn. PRONTUS — abyštel 303 Podle Přísl. 23, 14 —
Strana 188
188 své muže v čest měly. Tato drahá panna předložila Jozefa před sebe řkúc: »Otec tvuoj« — totiž u domnělý — »a já«. Neřekla: »Já a otec tvuoj.« Tak ť by mělo býti, aby ženy muže v čest 310 měly, nečelily napřed. Což dále [die čtenie svaté]? »Vece jim Ježíš: Což jest, že ste hledali mne? Nevěděli ste, že v těch věcech, které sau Otce mého, musím já býti?« Tu se nauč, což ť jest koli vuole božie, aby nikoli pro žádnau hruozu, pro žádnú škodu, pro žádné násilé jinak nikoli 315 neučinil, než jakž Buoh chce. I Ba, přikazujte všichni — papež, ciesař, králi, kniežata, úředníci, konšelé — a ty vieš, že jinak Buoh velí, nikoli neposlúchaj řka: »Musím ť já Boha poslúchati viece než lidí.« A to ť jest dobré mušenie řka: »Musím do kostela jíti!« »Musím slova božieho poslúchati!« »Musím já pro Buoh 320 dáti!« Ale [jinak]: »Musím se pomstiti!« »Musím do krčmy jíti!« — to ť jest čertovo mušenie. Ba ještě, když by otec neb i mátě 145b 144 145" aby PU, abyšte i vy O, vyn. N — 307 své] vyn. BPRU — ve cti (+ a v po- čestnosti T), v poctivosti NSO — míti N, měly, jako TO — drahá, blaho- slavená N — Ona předložila O — 308 sebau NT — řkúci BK, řka(!) N totiž domnělý] vyn. BPRCNTUSO — a já] vyn.(!) O — 309 Já] Aj. já R — vždyckny býti O — muže své NTS — 309—310 muže ... napřed nepředčily a v to se neslušně nevydávaly, což jim nenáleží; ale málo t jest takových žen, kteréž by to zachovávaly O — 309 v čest] v poctivosti NCS, ve cti a v počestnosti T — 310 nečelily] nepředčily S — napřed, nevydávaly se v to, což na ně nenáleží S — 311 Což... Vece] A dále mluvil N, Což pak zase řekl S, Poslyšmež také, co ť jest řekl O — [die čtenie svaté] vyn. BKPRCTU — Vece] Řekl KR — Ježíš] vyn. BR, Pán Ježíš PN, drahý Pán Ježíš T, Ježíš? I řekl jim S — 312 vy mne SO — Zdali ste nevěděli NSO — li jste BKT — 313 já] vyn. BKPTU — Tuto ť S — Tu... nikoli] A tomu i my máme se naučiti, abychom, co ť jest kolivěk vůle boží O — nauč] núč T, muožte naučiti S — jest] zvíš N — boží a vůle jeho(!) R, boží býti N — 314 hrůzi T — pro žádnú] ani SO, pro žádnau hroznau U — škodu ani S — jináče N — nikoli] vyn. N — 315 nečinil PCTUS, nečinili O — chce] rozkázal a chce míti C, chce míti NT, velí a přikazuje O — Ba] vyn. BRO — by ť (+ pak O) přikazovali S0 — 316 král NTU — zvíš R, víš-li N, by věděl S, kdyby věděl O — 316—317 jinak ... řka] jest vůle boží, a tito by jinak veleli, neposlauchej, ale odepři se a řekni O — 317 velí] poraučí N — nikoli] vyn. S — ale řekni S — Boha] vyn. P — 318 víceji O — viece než lidí] musím ť já P — A]ÓC — to ť] takové ť NO — bývá O — opět řka C — 319 jíti] choditi C — Musím já C — Musím slova] a slova S, a tam slova O — po- slúchat K — já] vyn. C — já pro Buoh] almužnu SO — 320 almužny dávati C — dáti a tak dále O — [jinak] vyn. BKPRNTU, říci CS, toto říci O — pomstiti] postiti(!)«, ó není T — jíti a s jinými tam vesel býti (+ ach 0) SO — 321 dáblovo PRONTU, dábelské O — Ba ještěj Ano O — i kdyby
188 své muže v čest měly. Tato drahá panna předložila Jozefa před sebe řkúc: »Otec tvuoj« — totiž u domnělý — »a já«. Neřekla: »Já a otec tvuoj.« Tak ť by mělo býti, aby ženy muže v čest 310 měly, nečelily napřed. Což dále [die čtenie svaté]? »Vece jim Ježíš: Což jest, že ste hledali mne? Nevěděli ste, že v těch věcech, které sau Otce mého, musím já býti?« Tu se nauč, což ť jest koli vuole božie, aby nikoli pro žádnau hruozu, pro žádnú škodu, pro žádné násilé jinak nikoli 315 neučinil, než jakž Buoh chce. I Ba, přikazujte všichni — papež, ciesař, králi, kniežata, úředníci, konšelé — a ty vieš, že jinak Buoh velí, nikoli neposlúchaj řka: »Musím ť já Boha poslúchati viece než lidí.« A to ť jest dobré mušenie řka: »Musím do kostela jíti!« »Musím slova božieho poslúchati!« »Musím já pro Buoh 320 dáti!« Ale [jinak]: »Musím se pomstiti!« »Musím do krčmy jíti!« — to ť jest čertovo mušenie. Ba ještě, když by otec neb i mátě 145b 144 145" aby PU, abyšte i vy O, vyn. N — 307 své] vyn. BPRU — ve cti (+ a v po- čestnosti T), v poctivosti NSO — míti N, měly, jako TO — drahá, blaho- slavená N — Ona předložila O — 308 sebau NT — řkúci BK, řka(!) N totiž domnělý] vyn. BPRCNTUSO — a já] vyn.(!) O — 309 Já] Aj. já R — vždyckny býti O — muže své NTS — 309—310 muže ... napřed nepředčily a v to se neslušně nevydávaly, což jim nenáleží; ale málo t jest takových žen, kteréž by to zachovávaly O — 309 v čest] v poctivosti NCS, ve cti a v počestnosti T — 310 nečelily] nepředčily S — napřed, nevydávaly se v to, což na ně nenáleží S — 311 Což... Vece] A dále mluvil N, Což pak zase řekl S, Poslyšmež také, co ť jest řekl O — [die čtenie svaté] vyn. BKPRCTU — Vece] Řekl KR — Ježíš] vyn. BR, Pán Ježíš PN, drahý Pán Ježíš T, Ježíš? I řekl jim S — 312 vy mne SO — Zdali ste nevěděli NSO — li jste BKT — 313 já] vyn. BKPTU — Tuto ť S — Tu... nikoli] A tomu i my máme se naučiti, abychom, co ť jest kolivěk vůle boží O — nauč] núč T, muožte naučiti S — jest] zvíš N — boží a vůle jeho(!) R, boží býti N — 314 hrůzi T — pro žádnú] ani SO, pro žádnau hroznau U — škodu ani S — jináče N — nikoli] vyn. N — 315 nečinil PCTUS, nečinili O — chce] rozkázal a chce míti C, chce míti NT, velí a přikazuje O — Ba] vyn. BRO — by ť (+ pak O) přikazovali S0 — 316 král NTU — zvíš R, víš-li N, by věděl S, kdyby věděl O — 316—317 jinak ... řka] jest vůle boží, a tito by jinak veleli, neposlauchej, ale odepři se a řekni O — 317 velí] poraučí N — nikoli] vyn. S — ale řekni S — Boha] vyn. P — 318 víceji O — viece než lidí] musím ť já P — A]ÓC — to ť] takové ť NO — bývá O — opět řka C — 319 jíti] choditi C — Musím já C — Musím slova] a slova S, a tam slova O — po- slúchat K — já] vyn. C — já pro Buoh] almužnu SO — 320 almužny dávati C — dáti a tak dále O — [jinak] vyn. BKPRNTU, říci CS, toto říci O — pomstiti] postiti(!)«, ó není T — jíti a s jinými tam vesel býti (+ ach 0) SO — 321 dáblovo PRONTU, dábelské O — Ba ještěj Ano O — i kdyby
Strana 189
189 tobě co proti Bohu veleli, nikoli neposlauchaj, nejsi zavázán! Ba, plač mátě, kvěl, ruj se za vrch, bí sebau vo zemi i s uotcem i se všemi přátely — nikoli neposlauchaj! Teď Pán Ježíš nechal 325 své milé matky, aby plakala a truchlila, ana tak řekla: »Truchléce hledali sme tebe.« A on jie: »Což, že ste mne hledali? Nevěděli ste, že v těch věcech, které sau Otce mého, musím býti?« Die dále čte li nie svaté: »Ale oni nesrozuměli sú slovu, které 146a jest mluvil jim.« Běda nám s naší pýchau! A my pak styděli 330 bychom se, když bychom všemu nerozuměli, než abychom ihned všemu rozum dali. Teď tato drahá Panna svatá, plna jsúc Ducha svatého, a Jozef svatý — a nerozuměli. I di dále: »I sstúpil jest s nimi (to jest Pán Ježíš) a přišli do Nazareta a bieše poddán jim.« Nuže, pohleďtež a naučtež se! Tuto se vo i kazuje převeliká 335 milost jeho, Ježíše, že jest ráčil lidem poddán býti, a jsa Buoh S — by] vyn. (!) N — neb] vyn. NTU — matka NT — 322 nětco SO — veleli učiniti N — nikoli ... zavázán!] vyn. O — jich (+ v tom C) neposlauchej CS — nejsi jim k tomu S, nebo nejsi T — 322—324 nejsi .. . neposlauchaj] vyn. B — 323 Ba ... vo zemi i] By ť mátě plakala, za vlasy se rvala, o zem sebau bila S, a mátě sebau o zem bila, za vlasy rvala O - by pak i plakala T — mátě] na tě(! C, matka T — kvěl... s uotcem] otec tvauj(!), kvíleli, za vlasy se rvali, o zem sebau bili T — ruj] rvi N — za vrch.. . vo zemi i] vyn. R — s uotcem] vyn. O — 324 nikoli jich O — Teď ano teď slyšíte, kterak O — nechal] nechtěl(!) C — 325 a truchlila] kvílila R — ana] neb jest C — ana tak řekla] Prý PNTU, jakož sama o tom řekla S, jakož to sama vyznává řka O — Truchle SO — 326 A on] On přes to SO — jic] řekl BRCSO, přes to: Prý PNTU — Což jest BCO — že] vyn. S — mne] vyn. B, vy mne N — Zdaliž ste nevěděli CSO, Nevěděli-li jste — BKRN — 327 já musím O — já býti NC 328 Die ... oni] A dále se dokládá, že oni tomu O — čtenie svaté] vyn. BPRNTUS — Ale] A BPRCNTUS — nesrozoměli SO - sú] v A ve- psáno teprve dodatečně drobným písmem — 328—329 sú . .. jim] a bylo to slovo skryto před nimi O — 328 tomu slovu TS — 329 jim] k nim BCS — pak] vyn. S — 329—331 styděli ... dali] chceme pojednau všemu rozoměti O — 330 všemu] čemu U, vyn. S — nesrozuměli K, vyn.(!) T, nerozoměli S — 330—331 abychom ... dali] chcem hned rozoměti S — 331 rozum dali] rozuměli R — Teď] vyn. N — drahá] vyn. SO — 332 sva- tého a milosti B — Jozef též (+ byl S) NSO — a] avšak C — nerozuměli] nestyděli se (+ říci O), že nerozomí SO — «I dí dále vyn. ASO — dále čtení svaté C — sstúpil jest] šel prej SO — 333 to jest] totižto B, totiž K, vyn. RSO — přišel R — byl CNSO — 334 Nuže] vyn. O — Pohleďtež, milí rodičové O — Tuto] tomu, jak tuto O, tuto, kterak N, jak tuto S — 334— 335 převeliká ... Ježíše] veliká dobrota drahého Pána O — 335 jeho] vyn. S — Ježíše] drahého Pána (+ Ježíše T) BKPRCNTUS — lidem smrtedl- ným N — lidem poddán] člověkem R — a jsauc T — 335—338 a jsa... 146%
189 tobě co proti Bohu veleli, nikoli neposlauchaj, nejsi zavázán! Ba, plač mátě, kvěl, ruj se za vrch, bí sebau vo zemi i s uotcem i se všemi přátely — nikoli neposlauchaj! Teď Pán Ježíš nechal 325 své milé matky, aby plakala a truchlila, ana tak řekla: »Truchléce hledali sme tebe.« A on jie: »Což, že ste mne hledali? Nevěděli ste, že v těch věcech, které sau Otce mého, musím býti?« Die dále čte li nie svaté: »Ale oni nesrozuměli sú slovu, které 146a jest mluvil jim.« Běda nám s naší pýchau! A my pak styděli 330 bychom se, když bychom všemu nerozuměli, než abychom ihned všemu rozum dali. Teď tato drahá Panna svatá, plna jsúc Ducha svatého, a Jozef svatý — a nerozuměli. I di dále: »I sstúpil jest s nimi (to jest Pán Ježíš) a přišli do Nazareta a bieše poddán jim.« Nuže, pohleďtež a naučtež se! Tuto se vo i kazuje převeliká 335 milost jeho, Ježíše, že jest ráčil lidem poddán býti, a jsa Buoh S — by] vyn. (!) N — neb] vyn. NTU — matka NT — 322 nětco SO — veleli učiniti N — nikoli ... zavázán!] vyn. O — jich (+ v tom C) neposlauchej CS — nejsi jim k tomu S, nebo nejsi T — 322—324 nejsi .. . neposlauchaj] vyn. B — 323 Ba ... vo zemi i] By ť mátě plakala, za vlasy se rvala, o zem sebau bila S, a mátě sebau o zem bila, za vlasy rvala O - by pak i plakala T — mátě] na tě(! C, matka T — kvěl... s uotcem] otec tvauj(!), kvíleli, za vlasy se rvali, o zem sebau bili T — ruj] rvi N — za vrch.. . vo zemi i] vyn. R — s uotcem] vyn. O — 324 nikoli jich O — Teď ano teď slyšíte, kterak O — nechal] nechtěl(!) C — 325 a truchlila] kvílila R — ana] neb jest C — ana tak řekla] Prý PNTU, jakož sama o tom řekla S, jakož to sama vyznává řka O — Truchle SO — 326 A on] On přes to SO — jic] řekl BRCSO, přes to: Prý PNTU — Což jest BCO — že] vyn. S — mne] vyn. B, vy mne N — Zdaliž ste nevěděli CSO, Nevěděli-li jste — BKRN — 327 já musím O — já býti NC 328 Die ... oni] A dále se dokládá, že oni tomu O — čtenie svaté] vyn. BPRNTUS — Ale] A BPRCNTUS — nesrozoměli SO - sú] v A ve- psáno teprve dodatečně drobným písmem — 328—329 sú . .. jim] a bylo to slovo skryto před nimi O — 328 tomu slovu TS — 329 jim] k nim BCS — pak] vyn. S — 329—331 styděli ... dali] chceme pojednau všemu rozoměti O — 330 všemu] čemu U, vyn. S — nesrozuměli K, vyn.(!) T, nerozoměli S — 330—331 abychom ... dali] chcem hned rozoměti S — 331 rozum dali] rozuměli R — Teď] vyn. N — drahá] vyn. SO — 332 sva- tého a milosti B — Jozef též (+ byl S) NSO — a] avšak C — nerozuměli] nestyděli se (+ říci O), že nerozomí SO — «I dí dále vyn. ASO — dále čtení svaté C — sstúpil jest] šel prej SO — 333 to jest] totižto B, totiž K, vyn. RSO — přišel R — byl CNSO — 334 Nuže] vyn. O — Pohleďtež, milí rodičové O — Tuto] tomu, jak tuto O, tuto, kterak N, jak tuto S — 334— 335 převeliká ... Ježíše] veliká dobrota drahého Pána O — 335 jeho] vyn. S — Ježíše] drahého Pána (+ Ježíše T) BKPRCNTUS — lidem smrtedl- ným N — lidem poddán] člověkem R — a jsauc T — 335—338 a jsa... 146%
Strana 190
190 všemohúcí, nesmierný. Druhé se vokazuje převysoké duostojen- stvie těchto vosob, té drahé dievky a Jozefa, že jim Buoh ráčil poddán býti. Tu by se měli naučiti nejedni, ješto žádnému nechtie poddáni býti; druhé, měli by se naučiti lidé, aby své rodiče a své 340 starosty ctili a byli jim poddáni, nechtie-li za to věčně mučeni li býti, tak, aby nikda svým materám a otcóm k žádné žalosti a tesknosti svau vólí nebyli, ani příčina k kterému zamúcení, ani řečí ani skutkem, než poctivě se k nim měli, ve všem jsauce jich poslušni, leč by co proti Bohu bylo — tu nejsi zavázán. Ale tuto 345 si zavázán pod věčným zatracením, aby je ctil a ve všem poslauchal. Učiň tobě jakau koli nelibost, staň se tobě jaká koli li škoda od rodičóv: nikoli se proto nemáš hněvati, ale) všecko míle snésti. Kde sau ty děti, kde? Blaze těm starostám, komuž takové poddán býti] vyn. SO — 336 všemohúcí] a Pán, stvořitel nebe i země N — převysoké] převeliké C — 337 té... dievky] této drahé Panny N dievky] Panny T — 338 Tu by ... naučiti] Ano tuto O — měli z čeho N — ješto] vyn. O — nechtějí SO — 339 druhé . . . lidé] dítky SO — své rodiče a] vyn. C — a své] své N — a své starosty] v své starosti(!) U, vyn. SO — 340 a byli jim] aby jim byli PNTU — nechtějí RNO — 340—341 za to ... býti] na zatracení přijíti, a to SO — 340 trpěti a mučeni B — 341 tak má tak býti O — nikda] vyn. O — mateřím RU, matkám CNTS — 341— 342 materám ... zamúcení, ani] rodičům žádné žalosti ani tesknosti ne- činili a svau zlau vůlí O — 342 tesknosti] zármutku N — příčinau NS - k kterému] kterého K, k jaké N, k jakému S — zamúcení] zármutku C, tesknosti N, zarmaucení TUS — 343 skutkem k zármutku příčiny nedávali O — než] ale radějí O — poctivě] vážně N — všem] všech věcech K, všem dobrém N — jsauce] byli O — jich] jim N — 344 leč ... nejsi zavázáni což není proti Bohu O — povinen a zavázán C — po »zavázán« přid.: B passus, který výše (ř. 322—324) vynechal, kromě — zavázán] povinen po- prvních dvou slov (nejsi zavázán) slechnauti N, zavázán poslauchati pod věčným(!) T — 344 345 Ale... zavázán] vyn.(!) R — 344 Ale] A U, Nebo O — tuto si] jest k tomu každý O — 345 pod... zatracením] vyn. T — 345—346 aby ... Učiň tobě] nechť tobě oni co chtí učiní O — 345 všem jich dobrém B - jich poslauchal S 346 Učiň... koli] nech tě učiní jakau kolivěk T . Učiň] Učiňte oni N, Nechť oni učiní S — tobě co chtí, buď S — jakovú kolivěk PU —. škodu a nelibost O — 346—347 staň... rodičóv] neb škodu S, vyn. O 346 škoda] křivda K, škodu U — 347 na ně hněvati S0 — s ale) vyn. A ve všem TO — mile] je O — 348 snésti] trpěti C - Ale kde BR Kde... kde?] vyn. SO — ty děti, kde] ti lidé, kde jsau děti U — Och blaze S těm] jest takovým O — rodičům a starostám C (ps.: Staroftojtã!) — komuž je B, kterým N — 348—349 komuž... dá] kde sau takové děti a kterým 1473 147 346 Nad str. 147 b v A drobnějším písmem zase jest přípisek: Ve dva- nácti letech čtení svaté —
190 všemohúcí, nesmierný. Druhé se vokazuje převysoké duostojen- stvie těchto vosob, té drahé dievky a Jozefa, že jim Buoh ráčil poddán býti. Tu by se měli naučiti nejedni, ješto žádnému nechtie poddáni býti; druhé, měli by se naučiti lidé, aby své rodiče a své 340 starosty ctili a byli jim poddáni, nechtie-li za to věčně mučeni li býti, tak, aby nikda svým materám a otcóm k žádné žalosti a tesknosti svau vólí nebyli, ani příčina k kterému zamúcení, ani řečí ani skutkem, než poctivě se k nim měli, ve všem jsauce jich poslušni, leč by co proti Bohu bylo — tu nejsi zavázán. Ale tuto 345 si zavázán pod věčným zatracením, aby je ctil a ve všem poslauchal. Učiň tobě jakau koli nelibost, staň se tobě jaká koli li škoda od rodičóv: nikoli se proto nemáš hněvati, ale) všecko míle snésti. Kde sau ty děti, kde? Blaze těm starostám, komuž takové poddán býti] vyn. SO — 336 všemohúcí] a Pán, stvořitel nebe i země N — převysoké] převeliké C — 337 té... dievky] této drahé Panny N dievky] Panny T — 338 Tu by ... naučiti] Ano tuto O — měli z čeho N — ješto] vyn. O — nechtějí SO — 339 druhé . . . lidé] dítky SO — své rodiče a] vyn. C — a své] své N — a své starosty] v své starosti(!) U, vyn. SO — 340 a byli jim] aby jim byli PNTU — nechtějí RNO — 340—341 za to ... býti] na zatracení přijíti, a to SO — 340 trpěti a mučeni B — 341 tak má tak býti O — nikda] vyn. O — mateřím RU, matkám CNTS — 341— 342 materám ... zamúcení, ani] rodičům žádné žalosti ani tesknosti ne- činili a svau zlau vůlí O — 342 tesknosti] zármutku N — příčinau NS - k kterému] kterého K, k jaké N, k jakému S — zamúcení] zármutku C, tesknosti N, zarmaucení TUS — 343 skutkem k zármutku příčiny nedávali O — než] ale radějí O — poctivě] vážně N — všem] všech věcech K, všem dobrém N — jsauce] byli O — jich] jim N — 344 leč ... nejsi zavázáni což není proti Bohu O — povinen a zavázán C — po »zavázán« přid.: B passus, který výše (ř. 322—324) vynechal, kromě — zavázán] povinen po- prvních dvou slov (nejsi zavázán) slechnauti N, zavázán poslauchati pod věčným(!) T — 344 345 Ale... zavázán] vyn.(!) R — 344 Ale] A U, Nebo O — tuto si] jest k tomu každý O — 345 pod... zatracením] vyn. T — 345—346 aby ... Učiň tobě] nechť tobě oni co chtí učiní O — 345 všem jich dobrém B - jich poslauchal S 346 Učiň... koli] nech tě učiní jakau kolivěk T . Učiň] Učiňte oni N, Nechť oni učiní S — tobě co chtí, buď S — jakovú kolivěk PU —. škodu a nelibost O — 346—347 staň... rodičóv] neb škodu S, vyn. O 346 škoda] křivda K, škodu U — 347 na ně hněvati S0 — s ale) vyn. A ve všem TO — mile] je O — 348 snésti] trpěti C - Ale kde BR Kde... kde?] vyn. SO — ty děti, kde] ti lidé, kde jsau děti U — Och blaze S těm] jest takovým O — rodičům a starostám C (ps.: Staroftojtã!) — komuž je B, kterým N — 348—349 komuž... dá] kde sau takové děti a kterým 1473 147 346 Nad str. 147 b v A drobnějším písmem zase jest přípisek: Ve dva- nácti letech čtení svaté —
Strana 191
191 děti Buoh dá! Věz, že ť jest jim veliký dar dán! Ale ješto bývají 350 děti, ješto svým starostám lají, peskují, ba i stepú, stydie se jimi, dadie jim i nauzi trpěti, ješto by měly s nimi poslední kus rozděliti a nedati [jimj nauze trpěti. A, běda jim bude! Shledáte, l jakého konce proto dojdú! Dajž nám [toj milý Buoh, abychom to uměli, to vše, tak vésti my i vy, jakož by se jemu líbilo, milému, drahému 355 Bohu! Amen. 1483 * je milý Bůh dává S, kdož takové děti mají a kterým je milý Pán Bůh dává O — 349 milý Buoh BPNU, milý, drahý Pán BůhT dáti ráčí R — Věztež to O s jim to S0 dán] boží S0 — Ale] Ano takových jest mnoho lidí O —- ještoj nyní C, vyn. N — 349—350 ješto ... ješto] spíšeji ť sau takové děti, že S 349 bývajíj mají takové O — 350 děti zlé N ješto] jenž T že O - svým starostám] starostám a rodičům C — svými se starost ne- bojí B, vyn. PRTU— starostám] starším SO lávají N - speskují TS je speskují O ba] a mnozí B, ba třebas i C s ztepú] tepau R, bijí N uperau T, zperau S, uperau O — jimi] jiní(!) R, za ně TO — 351 dadie dadance C, dají T, dopanští S, dopauštějí O i] velikau N, vyn. PRCTU s trpěti, mnozí i žebrati N s kus] haléř PATUSO, kus chleba C — 352 [jim] vyn. BKPRNU nauze trpěti hladem mřiti N — 352—353 K ... dojdúj To ť potom shledáte, jakého ť konce a cíle dojdete O — 352 A]ÓN. Ach TS jim] vyn. PONU, vám S 352 353 jim ... dojdú!] bude tako- vým dětem! Shledají ť, nebožátka, jakového konce pro to dojdú! A mnohým ť milý Buoh pro takovú věc zde života ukrátí, a pakli ť kterých dlúho nechá to ť činí z svého hněvu, aby hlúbe v pekle byli BR, bude vám, zlí a nemi- losrdní děti! Shledáte to, jakého vy konce pro to dojdete! T — 352 Shledáte to C, To ť jistě shledáte S 353 proto] vyn. S dojdete CNUS — 353— 355 Dajž... Bohu. Nebo, jací ste vy nyní svým starším, tak zase budau k vám děti vaši, jestliže také těch let dočekáte, jaká sau oni dočekali. Dejž nám k tomu svau svatau pomoc nebeský Pán Bůh, abychom tak vše uměli činiti, což by se Pánu Bohu líbilo, abychom za to měli nebeské krá- lovství, do něhož mně i vám rač dopomáhati blahoslavená svatá Trojice na věky! S, Nebo, jací ste vy svým rodičům, tak také i vaši děti budau vám, jestliže vy těch let dočekáte, jako sau oni dočekali. Dejž vám k tomu svau svatau pomoc nebeský Pán Bůh, abychom tak všickni uměli činiti, jak se Pánu Bohu líbí, abychom za to mohli míti nebeské království, do něhož nám rač dopomáhati svatá Trojice na věky! O — 353 stoj vyn. BPRCNTUJ a milý, drahý R — milý, drahý Pane (vyn. PA) Bože PNI 353 355 to uměli... Bohuj tak to (na to se R) napravili, jakž by se líbilo jeho (1 božské a svaté R) milosti BR 353 to) vyn. CU 353 354 to uměli... tak to vše tak uměli KPN 354 jemuj tobě PNU, jeho milosti C 354 355 jemu... Bohu] tobě, Pánu Bohu, líbilo! Milý drahý a na nás laskavý Pane Ježíši Kriste, rač nám to dáti! T milému... Bohu] milý a drahý Bože! U, drahého Pána Boha našeho C 355 Pánu Bohu K — Amení vyn. BN
191 děti Buoh dá! Věz, že ť jest jim veliký dar dán! Ale ješto bývají 350 děti, ješto svým starostám lají, peskují, ba i stepú, stydie se jimi, dadie jim i nauzi trpěti, ješto by měly s nimi poslední kus rozděliti a nedati [jimj nauze trpěti. A, běda jim bude! Shledáte, l jakého konce proto dojdú! Dajž nám [toj milý Buoh, abychom to uměli, to vše, tak vésti my i vy, jakož by se jemu líbilo, milému, drahému 355 Bohu! Amen. 1483 * je milý Bůh dává S, kdož takové děti mají a kterým je milý Pán Bůh dává O — 349 milý Buoh BPNU, milý, drahý Pán BůhT dáti ráčí R — Věztež to O s jim to S0 dán] boží S0 — Ale] Ano takových jest mnoho lidí O —- ještoj nyní C, vyn. N — 349—350 ješto ... ješto] spíšeji ť sau takové děti, že S 349 bývajíj mají takové O — 350 děti zlé N ješto] jenž T že O - svým starostám] starostám a rodičům C — svými se starost ne- bojí B, vyn. PRTU— starostám] starším SO lávají N - speskují TS je speskují O ba] a mnozí B, ba třebas i C s ztepú] tepau R, bijí N uperau T, zperau S, uperau O — jimi] jiní(!) R, za ně TO — 351 dadie dadance C, dají T, dopanští S, dopauštějí O i] velikau N, vyn. PRCTU s trpěti, mnozí i žebrati N s kus] haléř PATUSO, kus chleba C — 352 [jim] vyn. BKPRNU nauze trpěti hladem mřiti N — 352—353 K ... dojdúj To ť potom shledáte, jakého ť konce a cíle dojdete O — 352 A]ÓN. Ach TS jim] vyn. PONU, vám S 352 353 jim ... dojdú!] bude tako- vým dětem! Shledají ť, nebožátka, jakového konce pro to dojdú! A mnohým ť milý Buoh pro takovú věc zde života ukrátí, a pakli ť kterých dlúho nechá to ť činí z svého hněvu, aby hlúbe v pekle byli BR, bude vám, zlí a nemi- losrdní děti! Shledáte to, jakého vy konce pro to dojdete! T — 352 Shledáte to C, To ť jistě shledáte S 353 proto] vyn. S dojdete CNUS — 353— 355 Dajž... Bohu. Nebo, jací ste vy nyní svým starším, tak zase budau k vám děti vaši, jestliže také těch let dočekáte, jaká sau oni dočekali. Dejž nám k tomu svau svatau pomoc nebeský Pán Bůh, abychom tak vše uměli činiti, což by se Pánu Bohu líbilo, abychom za to měli nebeské krá- lovství, do něhož mně i vám rač dopomáhati blahoslavená svatá Trojice na věky! S, Nebo, jací ste vy svým rodičům, tak také i vaši děti budau vám, jestliže vy těch let dočekáte, jako sau oni dočekali. Dejž vám k tomu svau svatau pomoc nebeský Pán Bůh, abychom tak všickni uměli činiti, jak se Pánu Bohu líbí, abychom za to mohli míti nebeské království, do něhož nám rač dopomáhati svatá Trojice na věky! O — 353 stoj vyn. BPRCNTUJ a milý, drahý R — milý, drahý Pane (vyn. PA) Bože PNI 353 355 to uměli... Bohuj tak to (na to se R) napravili, jakž by se líbilo jeho (1 božské a svaté R) milosti BR 353 to) vyn. CU 353 354 to uměli... tak to vše tak uměli KPN 354 jemuj tobě PNU, jeho milosti C 354 355 jemu... Bohu] tobě, Pánu Bohu, líbilo! Milý drahý a na nás laskavý Pane Ježíši Kriste, rač nám to dáti! T milému... Bohu] milý a drahý Bože! U, drahého Pána Boha našeho C 355 Pánu Bohu K — Amení vyn. BN
Strana 192
Neděle první po ochtábu Božieho křtění. (B 69) Epištola svatého Pavla k Římanóm v dvanácté kapitole. Bratří! Majíce rozličná obdarování vedlé milosti, kteráž jest nám dána rozdílně — 5buďto v proroctví, vedlé rozumu víry; buďto služba, v slúžení; buďto, ktož učí, v učení; buďto, kto napomíná, v napomínaní; kto dává, v upřímnosti; kto nad jinými jest, v pečli- vosti; kto se smiluje, s ochotností; milování lobez pokrytství; nenávidíce zlého, přídrže- jíce se dobrého; láska bratrská, vespolek se milujíce, v poctivosti se vespolek před- cházejíce, v pečlivosti neleniví, duchem vrau- cím Pánu slaužíce, nadějí se radujíce, v zá- 15mutcích trpěliví, na modlitbě ustaviční, potřebám svatých obcujíce, hospodářství 1—46 Neděle ... jeho vyn. A — 1 Neděle ... křtění] V neděli druhau po Třech králích O — první ... křtění] druhá po Božím křtění C, druhá po Třech králích S — 2—21 Epištola... povolujíce] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. CNTU — v dvanácté kapitole] v XII. rozdílu NU — XX.(!) C — 3 Iniciálka B v slově Bratří nenapsána T rozličná] vyn. KPCNTU — 4 kteraužto C — vám PNT — dává C — 5—21 buďto v proroctví... smýšlejíce] Konec U — 5 v proroctví] proroctví KPCNT — podlé C — 6 služba v slúžení] služebnost v posluhování K, posluhování (auřad C) v posluhování PNTC — učení] naučení ČNT — 7 buďto] vyn. KPCNT — v napomínaní] buď pilen napomínaní C — dává] uděluje K — 8 kto nad ... pečlivosti] vyn. K — jest vládne C — 9 slituje C — v uochotnosti PNT — milování buď NC — 10 nenávidíce zlého] mějte v nenávisti zlé C — přídržíce KPNT, a držte C — 11 láskau bratrskau KPCNT — 12 milujte C — v poctivosti] poctivostí K, ctí PCNT — před- cházejte C — 13 v pečlivosti] v pečování KC, pečlivostí PT — nebejvejte leniví C — buďte duchu vraucího, když NT — 14 Pánu] Bohu P, Pánu Bohu NT, když Pánu C — slaužíte CNT — v naději C — radujte C — v zármutcích NT, v zármutku buďte C — 15 trpědliví K — na modlitbě ustaviční] modlitby buďte pilni C — modlitbách KT — 16 v (vyn. T) po- 3 nn. Řím. 12, 6—16.
Neděle první po ochtábu Božieho křtění. (B 69) Epištola svatého Pavla k Římanóm v dvanácté kapitole. Bratří! Majíce rozličná obdarování vedlé milosti, kteráž jest nám dána rozdílně — 5buďto v proroctví, vedlé rozumu víry; buďto služba, v slúžení; buďto, ktož učí, v učení; buďto, kto napomíná, v napomínaní; kto dává, v upřímnosti; kto nad jinými jest, v pečli- vosti; kto se smiluje, s ochotností; milování lobez pokrytství; nenávidíce zlého, přídrže- jíce se dobrého; láska bratrská, vespolek se milujíce, v poctivosti se vespolek před- cházejíce, v pečlivosti neleniví, duchem vrau- cím Pánu slaužíce, nadějí se radujíce, v zá- 15mutcích trpěliví, na modlitbě ustaviční, potřebám svatých obcujíce, hospodářství 1—46 Neděle ... jeho vyn. A — 1 Neděle ... křtění] V neděli druhau po Třech králích O — první ... křtění] druhá po Božím křtění C, druhá po Třech králích S — 2—21 Epištola... povolujíce] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. CNTU — v dvanácté kapitole] v XII. rozdílu NU — XX.(!) C — 3 Iniciálka B v slově Bratří nenapsána T rozličná] vyn. KPCNTU — 4 kteraužto C — vám PNT — dává C — 5—21 buďto v proroctví... smýšlejíce] Konec U — 5 v proroctví] proroctví KPCNT — podlé C — 6 služba v slúžení] služebnost v posluhování K, posluhování (auřad C) v posluhování PNTC — učení] naučení ČNT — 7 buďto] vyn. KPCNT — v napomínaní] buď pilen napomínaní C — dává] uděluje K — 8 kto nad ... pečlivosti] vyn. K — jest vládne C — 9 slituje C — v uochotnosti PNT — milování buď NC — 10 nenávidíce zlého] mějte v nenávisti zlé C — přídržíce KPNT, a držte C — 11 láskau bratrskau KPCNT — 12 milujte C — v poctivosti] poctivostí K, ctí PCNT — před- cházejte C — 13 v pečlivosti] v pečování KC, pečlivostí PT — nebejvejte leniví C — buďte duchu vraucího, když NT — 14 Pánu] Bohu P, Pánu Bohu NT, když Pánu C — slaužíte CNT — v naději C — radujte C — v zármutcích NT, v zármutku buďte C — 15 trpědliví K — na modlitbě ustaviční] modlitby buďte pilni C — modlitbách KT — 16 v (vyn. T) po- 3 nn. Řím. 12, 6—16.
Strana 193
193 následujíce. Dobrořečte se těm, ješto se vám protiví, dobrořečte a nechtějte zlořečiti. Radujte se s radujícími, plačte s plačícími, 20totéž vespolek čijíce, ne vysoké věci smýšle- jíce, ale pokorným povolujíce. Čtení svatého Jana v druhé kapituli. V ten čas svatby staly sú se v Káni Gali- lejské a byla tu matka Ježíšova. A povolán 25 jest Ježíš i učedlníci jeho na svatbu. A když se vína nedostalo, vetce matka Ježíšova k němu: »Vína nemají.« Vetce jí Ježíš: »Co mně a tobě jest, ženo? Ještě jest nepřišla hodina má.« Tehdy vetce matka jeho k služebníkuom: 30»Což vám dí kolivěk, učiňte!« A bylo tu kamen- ných stúdví šest, postavených vedlé očišťo- vání židovského, berúcí v se jedna každá měřice dvě nebo tři. Vetce jim Ježíš: »Naplňte třebách NT — potřebám... obcujíce] potřebami svatých udělujíce K v potřebách křesťanům udělujte PC — hospodářství] přívětivosti PC — 17 následujte PC — se] vyn. KPCNT — ješto] kteří KC — 20 totéž] jedno- stejně C, totiž(!) T — čijíce] o sobě smejšlejíce C, smyslíce NT — ne vysoké... smýšlejíce] ne vysokým věcem rozumějíce NT — vysokejch věcí C — 21 pokorným] nízkým CNTU — povolujíce. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 22 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Čtení svaté, napsal svatý Jan U — Čtení... kapituli] Řeč tohoto svatého čtení, napsal svatý Jan v II. rozdílu (+ Sláva tobě, Hospodine! N) NU — druhé) třetí(!) B — kapitole takto K, kapitole (+ Sláva tobě, Hospodine na výsostech! T) — RT 23 V ten čas] vyn. P, Třetího pak dne S0 — svatba stala se KPRONTUSO — Kána K, Káně P, Ka(!) etc. R — 23—46 Galilejské... jeho vyn. R — 24—45 a byla .. . svú] Konec U — 24—46 a byla . . . jeho vyn. S 24 tu] tam TO — mátě O — Pána Ježíše T, Páně Ježíšova C — povolán jest] pozván jest také i O — 25 Pán Ježíš KP — 26 nedostávalo CO — vetce] řekla K, dí NO — mátě P — Pána Ježíše T — 27 Vetce jí I die k ní Pán K, I řekl jí Pán N, Věce jí Pán T, Di O — 28 jest] vyn. PO — Však ještě K — jest] vyn. K — 29 Tehdy] vyn. CT — Tehdy vetce] Řekla K, I řekla P, Dí NO — mátě O — k] vyn. KC — 30 dí] rozkáže KPNT, by řekl O — bíše T — 31 štaudví NC — postaveno NO — podlé KPCNTO — 32 berauce K — v se jedna] vyn. PNT — 33 měřici PC — Vetce jim] 23 nn. Jan 2, 1—I1. Rokycanova Postilla. 13
193 následujíce. Dobrořečte se těm, ješto se vám protiví, dobrořečte a nechtějte zlořečiti. Radujte se s radujícími, plačte s plačícími, 20totéž vespolek čijíce, ne vysoké věci smýšle- jíce, ale pokorným povolujíce. Čtení svatého Jana v druhé kapituli. V ten čas svatby staly sú se v Káni Gali- lejské a byla tu matka Ježíšova. A povolán 25 jest Ježíš i učedlníci jeho na svatbu. A když se vína nedostalo, vetce matka Ježíšova k němu: »Vína nemají.« Vetce jí Ježíš: »Co mně a tobě jest, ženo? Ještě jest nepřišla hodina má.« Tehdy vetce matka jeho k služebníkuom: 30»Což vám dí kolivěk, učiňte!« A bylo tu kamen- ných stúdví šest, postavených vedlé očišťo- vání židovského, berúcí v se jedna každá měřice dvě nebo tři. Vetce jim Ježíš: »Naplňte třebách NT — potřebám... obcujíce] potřebami svatých udělujíce K v potřebách křesťanům udělujte PC — hospodářství] přívětivosti PC — 17 následujte PC — se] vyn. KPCNT — ješto] kteří KC — 20 totéž] jedno- stejně C, totiž(!) T — čijíce] o sobě smejšlejíce C, smyslíce NT — ne vysoké... smýšlejíce] ne vysokým věcem rozumějíce NT — vysokejch věcí C — 21 pokorným] nízkým CNTU — povolujíce. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 22 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Čtení svaté, napsal svatý Jan U — Čtení... kapituli] Řeč tohoto svatého čtení, napsal svatý Jan v II. rozdílu (+ Sláva tobě, Hospodine! N) NU — druhé) třetí(!) B — kapitole takto K, kapitole (+ Sláva tobě, Hospodine na výsostech! T) — RT 23 V ten čas] vyn. P, Třetího pak dne S0 — svatba stala se KPRONTUSO — Kána K, Káně P, Ka(!) etc. R — 23—46 Galilejské... jeho vyn. R — 24—45 a byla .. . svú] Konec U — 24—46 a byla . . . jeho vyn. S 24 tu] tam TO — mátě O — Pána Ježíše T, Páně Ježíšova C — povolán jest] pozván jest také i O — 25 Pán Ježíš KP — 26 nedostávalo CO — vetce] řekla K, dí NO — mátě P — Pána Ježíše T — 27 Vetce jí I die k ní Pán K, I řekl jí Pán N, Věce jí Pán T, Di O — 28 jest] vyn. PO — Však ještě K — jest] vyn. K — 29 Tehdy] vyn. CT — Tehdy vetce] Řekla K, I řekla P, Dí NO — mátě O — k] vyn. KC — 30 dí] rozkáže KPNT, by řekl O — bíše T — 31 štaudví NC — postaveno NO — podlé KPCNTO — 32 berauce K — v se jedna] vyn. PNT — 33 měřici PC — Vetce jim] 23 nn. Jan 2, 1—I1. Rokycanova Postilla. 13
Strana 194
194 stúdvě vodú!« A naplnili jsú je až do vrchu. 35Vetce jim Ježíš: »Beřtež nyní a neste naj- poctivějšímu hosti!« A nabrali sú. I A jakž (B 70) okusil najpoctivější host vody vínem uči- něné (a nevěděl, odkud by bylo, ale služebníci jsú věděli, kteří jsú vážili vodu), i povolal 40ženicha najpoctivější host a řekl k němu: »Každý člověk najprvé víno dobré postaví, a když se zpijí, tehdy to, kteréž horší jest. Ale ty zachoval jsi víno dobré až dosavad.« Ten počátek učinil znamení Ježíš v Káni 45 Galilejské a zjevil slávu svú. A uvěřili jsú v něho učedlníci jeho. [Počíná se kázanie o svadbě, dominica infra (A 148a octavam epistule.] Ode dne narozenie božieho vždycky jest k tomu lid křesťanský 50 byl napomínán a popauzien, aby děkovali milému Bohu z jeho dobrodienstvie a aby se radovali ii a veselili v svém milém Bohu. 148 I řekl jest Pán K, Dí jim Pán N, I dí jim O — 34 staudve KP, štaudve CN, ty štaudve O — 35 Vetce] I dí KO, I řekl N — jim] vyn. N — Pán Ježíš KN — Beřtež] Važte K, Nalívejtež (+ již C) OC — nyní] již O — 35—36 najpoctivějšímu hosti] vrchnímu správci svadby OC — 36 A nabrali sú vyn. K, I nesli OC — jakž když jest KC — 37 okusi T — najpoctivější host] vrchní správce OC — 38 a] ale PNT — ale] než PNT — služebníci ti NT — 39 i] tehda K, protož P, vyn. NT — zavolal K, povolav k sobě NT — 40 najpoctivější] přední T, vrchní C, ten vrchní O — host] zprávce svadby C, správce O — řekl] dí N, věce T — k němu] jemu KPCNTO — 41 postaví] postavuje P, klade NT, staví C, dává O — 42 se zpijí] se pod- napijí N, by se podnapili C, se podpijí T, by se zpili O — kteréž horší jest] což horšieho jest K — 43 dosavad] do tohoto dne C, posavad O — 44 Tento — NT, To C — začátek C — znamení] divův CO — Kána K, Káně P 47—48 [Počíná ... epistule] Výklad na (+ to T) čtení svaté KT, Vejklad PRN, Vejklad XI. U, vyn. BCSO — 49 Ode] Dnes tejden měli sme svaté čtení o drahém Pánu Ježíšovi ve dvanácti letech. A dnes máme o jeho slavném divu, kterýž učiniti ráčil drahý Pán Ježíš. A tak ode T — 50 a popauzen] vyn. SO — děkoval PNTU — z] za TO — 51 dobrodíní PNTUSO— dole na str. 148a drobněji psáno v A: Abychom milého Pána Boha právě znali a jemu samému slúžili, a buďme konečně dobře živi, milujíce milého Boha a bližnieho svého a hledajíce na duši zdraví svého a potom — a veselili] vyn. O — svém] 47 Nad str. 148a v A přípisek: O svadbě svaté čtení.
194 stúdvě vodú!« A naplnili jsú je až do vrchu. 35Vetce jim Ježíš: »Beřtež nyní a neste naj- poctivějšímu hosti!« A nabrali sú. I A jakž (B 70) okusil najpoctivější host vody vínem uči- něné (a nevěděl, odkud by bylo, ale služebníci jsú věděli, kteří jsú vážili vodu), i povolal 40ženicha najpoctivější host a řekl k němu: »Každý člověk najprvé víno dobré postaví, a když se zpijí, tehdy to, kteréž horší jest. Ale ty zachoval jsi víno dobré až dosavad.« Ten počátek učinil znamení Ježíš v Káni 45 Galilejské a zjevil slávu svú. A uvěřili jsú v něho učedlníci jeho. [Počíná se kázanie o svadbě, dominica infra (A 148a octavam epistule.] Ode dne narozenie božieho vždycky jest k tomu lid křesťanský 50 byl napomínán a popauzien, aby děkovali milému Bohu z jeho dobrodienstvie a aby se radovali ii a veselili v svém milém Bohu. 148 I řekl jest Pán K, Dí jim Pán N, I dí jim O — 34 staudve KP, štaudve CN, ty štaudve O — 35 Vetce] I dí KO, I řekl N — jim] vyn. N — Pán Ježíš KN — Beřtež] Važte K, Nalívejtež (+ již C) OC — nyní] již O — 35—36 najpoctivějšímu hosti] vrchnímu správci svadby OC — 36 A nabrali sú vyn. K, I nesli OC — jakž když jest KC — 37 okusi T — najpoctivější host] vrchní správce OC — 38 a] ale PNT — ale] než PNT — služebníci ti NT — 39 i] tehda K, protož P, vyn. NT — zavolal K, povolav k sobě NT — 40 najpoctivější] přední T, vrchní C, ten vrchní O — host] zprávce svadby C, správce O — řekl] dí N, věce T — k němu] jemu KPCNTO — 41 postaví] postavuje P, klade NT, staví C, dává O — 42 se zpijí] se pod- napijí N, by se podnapili C, se podpijí T, by se zpili O — kteréž horší jest] což horšieho jest K — 43 dosavad] do tohoto dne C, posavad O — 44 Tento — NT, To C — začátek C — znamení] divův CO — Kána K, Káně P 47—48 [Počíná ... epistule] Výklad na (+ to T) čtení svaté KT, Vejklad PRN, Vejklad XI. U, vyn. BCSO — 49 Ode] Dnes tejden měli sme svaté čtení o drahém Pánu Ježíšovi ve dvanácti letech. A dnes máme o jeho slavném divu, kterýž učiniti ráčil drahý Pán Ježíš. A tak ode T — 50 a popauzen] vyn. SO — děkoval PNTU — z] za TO — 51 dobrodíní PNTUSO— dole na str. 148a drobněji psáno v A: Abychom milého Pána Boha právě znali a jemu samému slúžili, a buďme konečně dobře živi, milujíce milého Boha a bližnieho svého a hledajíce na duši zdraví svého a potom — a veselili] vyn. O — svém] 47 Nad str. 148a v A přípisek: O svadbě svaté čtení.
Strana 195
195 60 A to vždy bylo až do ochtábu Božieho křtěnie, vždy na mši za to modlitba byla i jinde na hodinách, aby milý Buoh ráčil nám dáti se tak obierati s svým milým Synem, jakož by jemu, milému 55 Bohu, bylo líbo a našim dušém úžitečno. Nebo byla takto modlitba onen celý týden na mši: »Všemohúcí, věčný Bože, zpuosob všecky skut li ky naše v dobře líbezné vuoli tvé, ať bychom ve jméno jednorozeného najmilejšieho Syna tvého mohli se v dobrých skut- ciech rozmáhati.« Dajž nám to všem milý, drahý Buoh! Dnes pak přivodí se a klade před oči lidem to čtenie svaté o svadbě, jenž se stala v Kana Galilé, jenž Ktam) drahý Ježíš ráčil přijíti a na té svatbě býti a těch chudých lidí nedo lstatek nahraditi, když se vína nedostalo a on, milý Pán, ráčil svú mocí božskú z vody vína nadělati. Ale co jest Kalilea? nebo die: v Kana Gali- 65 lejské byla svadba, v té vésce nějaké. Galilea vykládá se pře- stěhovánie a Kana milovánie; nebo ti lidé, ješto o to pracují a o to stojie se vší silau, tu vuoli plnau mají, že se vždy stěhují 1493 149% vyn. SO 52 bylo] vyn. U, bylo spomínáno O — božího ochtábu a božího(!) S — ochtábu] vyn. O — a vždy O — mši svaté N — 53 jinde] vyn. SO — hodi- nách] svatých horas N — milý, drahý Pán T — 53—54 ráčil... jakož by] dal to nám za dar, abychom se s jeho Synem obírali tak, jak se S — 54—55 dáti ... úžitečnoj to za dar dáti, abychom se s jeho Synem obírali tak, jak se jemu líbí, a dušém našim aby bylo úžitečné O — 55 bylo líbo] líbí S — líbo] libý naše spasení R — úžitečno [a spasitedlno] K, úžitečné S 55—56 Nebo ... týden) A dnes tejden byla modlitba S0 — 56 celý] vyn. BPRONTU s mši. [Modlitba:] Všemohúcí, [svatý] K — mši svaté T, mši takto O — všecky] vyn. O — 57 v dobře] v dobré KU, dobré a S, ať jsau dobré a O - abychom BKPRS, aby N — jménu N — 58 milého O — 59 vám PONU — všem] i nám PCNTU, vyn. SO — drahý] vyn. NCUSO — pak nám SO - 60 «se) vyn. A — a klade ... lidem to] vyn. O — lidem] vyn. S — toto R — 61 kteráž NSO — v Káni (Káně B, Gáni C) Galilejské BPRONTUSO — jenž] neb O — «tam» on A, on tam K — 62 nahraditi nahraditi, totiž N, naplniti S, vynahraditi O — 63—73 když se . . . nahraditi] vyn.(!) R — 63 nedostávalo CSO — milý, drahý T — Pán Ježíš T — svau svatau T, svau milostí a U — 64 vína nadělati] víno učiniti O — 64—65 Ale ... nějaké? vyn. SO — 64 Galilé B, Galilea KPCNTU — dí, že PCTU, dí text, že N v Káni BPCNTU — 66 Kana zelus, to jest (totiž U) PCTU — milování horlivé N — ješto o to] ješto S — pracují] pečují C — 67 se vyn. N — vší svau 80 — tu] vyn. SO — plnau] vyn. B — majíce N — že se vždy] vždy se SO — stěhují stěhují ze zlého v dobré, z dobrého v lepší 56 Pod str. 148b v A drobnějším písmem jest tato modlitba latinsky: Omnipotens sempiterne Deus, dirige actus nostros in bene placito tuo, ut in — nomine dilecti jilii tui mereamur bonis operibus habundare 57 Nad str. 149a v A zase přípisek: O svadbě svaté čtení — 13*
195 60 A to vždy bylo až do ochtábu Božieho křtěnie, vždy na mši za to modlitba byla i jinde na hodinách, aby milý Buoh ráčil nám dáti se tak obierati s svým milým Synem, jakož by jemu, milému 55 Bohu, bylo líbo a našim dušém úžitečno. Nebo byla takto modlitba onen celý týden na mši: »Všemohúcí, věčný Bože, zpuosob všecky skut li ky naše v dobře líbezné vuoli tvé, ať bychom ve jméno jednorozeného najmilejšieho Syna tvého mohli se v dobrých skut- ciech rozmáhati.« Dajž nám to všem milý, drahý Buoh! Dnes pak přivodí se a klade před oči lidem to čtenie svaté o svadbě, jenž se stala v Kana Galilé, jenž Ktam) drahý Ježíš ráčil přijíti a na té svatbě býti a těch chudých lidí nedo lstatek nahraditi, když se vína nedostalo a on, milý Pán, ráčil svú mocí božskú z vody vína nadělati. Ale co jest Kalilea? nebo die: v Kana Gali- 65 lejské byla svadba, v té vésce nějaké. Galilea vykládá se pře- stěhovánie a Kana milovánie; nebo ti lidé, ješto o to pracují a o to stojie se vší silau, tu vuoli plnau mají, že se vždy stěhují 1493 149% vyn. SO 52 bylo] vyn. U, bylo spomínáno O — božího ochtábu a božího(!) S — ochtábu] vyn. O — a vždy O — mši svaté N — 53 jinde] vyn. SO — hodi- nách] svatých horas N — milý, drahý Pán T — 53—54 ráčil... jakož by] dal to nám za dar, abychom se s jeho Synem obírali tak, jak se S — 54—55 dáti ... úžitečnoj to za dar dáti, abychom se s jeho Synem obírali tak, jak se jemu líbí, a dušém našim aby bylo úžitečné O — 55 bylo líbo] líbí S — líbo] libý naše spasení R — úžitečno [a spasitedlno] K, úžitečné S 55—56 Nebo ... týden) A dnes tejden byla modlitba S0 — 56 celý] vyn. BPRONTU s mši. [Modlitba:] Všemohúcí, [svatý] K — mši svaté T, mši takto O — všecky] vyn. O — 57 v dobře] v dobré KU, dobré a S, ať jsau dobré a O - abychom BKPRS, aby N — jménu N — 58 milého O — 59 vám PONU — všem] i nám PCNTU, vyn. SO — drahý] vyn. NCUSO — pak nám SO - 60 «se) vyn. A — a klade ... lidem to] vyn. O — lidem] vyn. S — toto R — 61 kteráž NSO — v Káni (Káně B, Gáni C) Galilejské BPRONTUSO — jenž] neb O — «tam» on A, on tam K — 62 nahraditi nahraditi, totiž N, naplniti S, vynahraditi O — 63—73 když se . . . nahraditi] vyn.(!) R — 63 nedostávalo CSO — milý, drahý T — Pán Ježíš T — svau svatau T, svau milostí a U — 64 vína nadělati] víno učiniti O — 64—65 Ale ... nějaké? vyn. SO — 64 Galilé B, Galilea KPCNTU — dí, že PCTU, dí text, že N v Káni BPCNTU — 66 Kana zelus, to jest (totiž U) PCTU — milování horlivé N — ješto o to] ješto S — pracují] pečují C — 67 se vyn. N — vší svau 80 — tu] vyn. SO — plnau] vyn. B — majíce N — že se vždy] vždy se SO — stěhují stěhují ze zlého v dobré, z dobrého v lepší 56 Pod str. 148b v A drobnějším písmem jest tato modlitba latinsky: Omnipotens sempiterne Deus, dirige actus nostros in bene placito tuo, ut in — nomine dilecti jilii tui mereamur bonis operibus habundare 57 Nad str. 149a v A zase přípisek: O svadbě svaté čtení — 13*
Strana 196
196 z jedněch skutkuov dobrých do druhých, z dobrých v lepšie li. 150a a milováním celým se k Bohu obrátie a stěhují. Tu ť milý Pán 70 učiní svadbu a přijde v tu duši drahý Ježíš a spojí se s ní jako milý chot s nevěstau velmi míle. I to ť teď dobré veliké klade se lidem před oči: a že, když se vína nedostalo, milý Ježíš z své božské milosti ráčil ten nedostatek nahraditi, nadělav z vody vína. Tak ť on, milý, drahý Ježíš, v kterauž duši zajde, všecky nedostatky li 75 nahradí a naplní. Nebo, jakož voda bývá studená, ta znamená v duši nedostatky mnohé, jenž bývají, ano studenost jakás k dob- rému a vlažnost — nenie horlivého milovánie ani vraucie lásky. Ale když on, drahý Pán, přijde, nadělá z vody vína, nahradí nedostatek, ano ť «se kdes vezme «chtivost k dobrému 80 [a chtivost] jakás divná, horlivost milovánie jeho, ano práv) jako víno, jenž li obveseluje, hned jakés obieranie s veselím a s utěšením bude mieti ta duše na modlitbě, ješto toho prvé nebylo. I protož to dobrodienie milého Boha dnes se klade lidem před oči, že jest ráčil ten nedostatek nahraditi těch chudých 85 lidí, když se vína nedostalo, aby lidé vzali doufánie s(!) toho a veselili se a radovali, že mají tak milostivého Boha, že, když i jedno budau mieti dobrú vuoli k němu, že on všecky nedostatky 150" 1513 151" N — 68 dobrých (první) vyn. BSO — z dobrých v lepšie] vyn. N — 69 celým srdcem O — obracují N, obrací S, obracejí O — milý, drahý T — 70 a přijde] když přijde S0 — tu] vyn. SO — milý, drahý BT — 71 z(!) svau (+ milau O) nevěstau SO — a to velmi O — I to ... lidem] A to ť jest to, což nám milý Pán dobrého klade O — teď] to B, jest S, vyn. C — veliké] vyn. NS — klade se lidem] což nám Pán klade S — 72 jejich oči N — 72—84 a že .. . před oči] vyn.(!) SO — 72 nedostávalo C — Ježíš] Pán BKPONTU — božské] v A teprve dodatečně, nad řád- kou — 73 ten] těch chudých lidí S — vynahraditi N — nadělal CU — 74 drahý Ježíš] Pán BKPRCNU — vzejde R, vejde T — vešken nedostatek B — 75 a ta N — znamenává PTU — 76 nedostatek mnohý U — bývá U — ano] a K — jakás] kterakás PCTU — 77 a] vyn. N — nenie] ale není K, nemá T — ani] vyn. BPRCNTU — 78 Ale] A BPRNTU — přijde] zavítá N — 79 se vyn. A — «chtivost chut A — 80 [a chtivost] vyn.. BKPRCNTU — jakás] a kterakás PT, a jakás N, a kteraks U — jeho) božího C, vyn. NTU — «práv prvé(!) A, hned práv BR, právě CNU — 81 obveseluje srdce (+ lidská N) BRN — 82 utěšením] radostí horlivau, až z vočí slzy prší N — modlitbách R — ješto] vyn. C — 83 I] vyn. N — dobrodíní veliké N — dnešní den C, dnešního dne N — 84 jest] se PNU — ráčil] vyn. N — ten] vyn. SO — vynahradil N, naplniti a vynahraditi O — 85 jim vína N — nedostávalo O, nedostalo, skrze tohoto drahého Pána, proto N — daufání BPNU, naučení O — z toho daufajíce v něho O — 86 aby se veselili O — tak] vyn. SO — Boha Otce PNTU — že] a SO — 87
196 z jedněch skutkuov dobrých do druhých, z dobrých v lepšie li. 150a a milováním celým se k Bohu obrátie a stěhují. Tu ť milý Pán 70 učiní svadbu a přijde v tu duši drahý Ježíš a spojí se s ní jako milý chot s nevěstau velmi míle. I to ť teď dobré veliké klade se lidem před oči: a že, když se vína nedostalo, milý Ježíš z své božské milosti ráčil ten nedostatek nahraditi, nadělav z vody vína. Tak ť on, milý, drahý Ježíš, v kterauž duši zajde, všecky nedostatky li 75 nahradí a naplní. Nebo, jakož voda bývá studená, ta znamená v duši nedostatky mnohé, jenž bývají, ano studenost jakás k dob- rému a vlažnost — nenie horlivého milovánie ani vraucie lásky. Ale když on, drahý Pán, přijde, nadělá z vody vína, nahradí nedostatek, ano ť «se kdes vezme «chtivost k dobrému 80 [a chtivost] jakás divná, horlivost milovánie jeho, ano práv) jako víno, jenž li obveseluje, hned jakés obieranie s veselím a s utěšením bude mieti ta duše na modlitbě, ješto toho prvé nebylo. I protož to dobrodienie milého Boha dnes se klade lidem před oči, že jest ráčil ten nedostatek nahraditi těch chudých 85 lidí, když se vína nedostalo, aby lidé vzali doufánie s(!) toho a veselili se a radovali, že mají tak milostivého Boha, že, když i jedno budau mieti dobrú vuoli k němu, že on všecky nedostatky 150" 1513 151" N — 68 dobrých (první) vyn. BSO — z dobrých v lepšie] vyn. N — 69 celým srdcem O — obracují N, obrací S, obracejí O — milý, drahý T — 70 a přijde] když přijde S0 — tu] vyn. SO — milý, drahý BT — 71 z(!) svau (+ milau O) nevěstau SO — a to velmi O — I to ... lidem] A to ť jest to, což nám milý Pán dobrého klade O — teď] to B, jest S, vyn. C — veliké] vyn. NS — klade se lidem] což nám Pán klade S — 72 jejich oči N — 72—84 a že .. . před oči] vyn.(!) SO — 72 nedostávalo C — Ježíš] Pán BKPONTU — božské] v A teprve dodatečně, nad řád- kou — 73 ten] těch chudých lidí S — vynahraditi N — nadělal CU — 74 drahý Ježíš] Pán BKPRCNU — vzejde R, vejde T — vešken nedostatek B — 75 a ta N — znamenává PTU — 76 nedostatek mnohý U — bývá U — ano] a K — jakás] kterakás PCTU — 77 a] vyn. N — nenie] ale není K, nemá T — ani] vyn. BPRCNTU — 78 Ale] A BPRNTU — přijde] zavítá N — 79 se vyn. A — «chtivost chut A — 80 [a chtivost] vyn.. BKPRCNTU — jakás] a kterakás PT, a jakás N, a kteraks U — jeho) božího C, vyn. NTU — «práv prvé(!) A, hned práv BR, právě CNU — 81 obveseluje srdce (+ lidská N) BRN — 82 utěšením] radostí horlivau, až z vočí slzy prší N — modlitbách R — ješto] vyn. C — 83 I] vyn. N — dobrodíní veliké N — dnešní den C, dnešního dne N — 84 jest] se PNU — ráčil] vyn. N — ten] vyn. SO — vynahradil N, naplniti a vynahraditi O — 85 jim vína N — nedostávalo O, nedostalo, skrze tohoto drahého Pána, proto N — daufání BPNU, naučení O — z toho daufajíce v něho O — 86 aby se veselili O — tak] vyn. SO — Boha Otce PNTU — že] a SO — 87
Strana 197
197 nahradí. Ano se dnes takto svatá mše začínala: »Omnis terra adoret te, Deus!«, »Ej, milý Bože, klaněj se tobě všechna země«, 90totiž lidé na zemi — v tom zavierá, aby se jemu srdcem klaněli a ctili toho drahého Boha. A dále die: »A chvaliž tě«, totiž usty svými aby jej chválili a velebili. A třetie Ii dále die: »Psal- mum dicite nomini tuo, altissime«, »Zpievajž «písen jménu tvému převysokému!« To miení, aby lidé skutky dobrými ctili 95 milého Boha. A jest to řeč Davida, jenž se lidé napomínají, aby tento) čas i srdcem i skutky i usty ctili, chválili, velebili a vyznávali milého, drahého Boha a tak aby se v něm veselili, v svém milém Bohu. Ale pohřiechu to veselé již jsau lidé obrátili l v hřiech a v veselé světa tohoto. A, pro Buoh, milí křesťané, nechte 100 toho veselé, nesrovnávajte se s tiem biedným světem, pro milého Boha a pro vaše spasenie! Však to tudiežky mine a zde dlúho nebudeme, a z veselé do veselé a z radosti do radosti nikoli ť jest 152" 152% jedno] vyn. B, toliko N, jen S0 micti ... k němu] chtíti S0 — on jim S - on všecky] jim dobře učiní a všeckny jejich O — nedostatky jich B — 88 vynahradí NO - dnes] vyn. BPRONTUS, i dnes O — takto ... začínala] teď mše († svatá CN) začne PONTU, teď mše začínala S — tak BR, vyn. O — svatá] vyn. BRO - začala BR — 88—89 Omnis ... Deus] vyn. RNSO - 89 Deus, jako by takto řekl česky C — Ej] vyn. BRSO, Aj N — milý, drahý Pane T — klanějmež U — tobě my i U — 90 lidé] všichni lidé, kteří sau N — 90—93 v tom ... altissime] vyn. O — 91 die] vyn. BR — A chvaliž) Chvalte C —— 91—93 A chvaliž ... altissime] vyn. S — 91 totiž] to míní BPCNTU, to nyní(!) R — 92 svými] vyn. BPRCTU, a jazykem N — po třetí N — die] vyn. KR — 92—93 Psalmum... altissime] vyn. KRN — 93 dicite] dicat PCTU — altissime] vyn. BPTU — Spívejtež SO — «písen) vyn. A 94 tvému] jeho SO — 94 98 To miení... Bohu] totiž vírau skutky ozdobenými S, a v tom se zavírá, aby se jemu klaněli, srdcem ctili toho drahého Pána, věrau a skutky dobrými se ozdobíce O — 94 miení nyní(!) R — 95 to] ta R svatého Davida R, Davidova CTU — jenž] jíž N lidé tím BR 96 «tentos vyn. A — skutkem BN, skutky dobrejmi C — ctili] ctili milého P. Boha, a to jest řeč Davida proroka, aby lidé R 97 milého, drahého] Pána R — 98 Bohu, [totiž ne v tancích, ve hrách, v opilství a jiných všech rozpustilostech a hříších, jak svět obyčej máj K 99 světa tohoto] světská S0 - A] Ale KC, Och T. Ó S, Oh O — pro Boha T — nechejte O 100 toho] tohoto bídného C — toho veselé] takové veselosti S, takových veselostí O — veselé světa tohoto C — tímto RNSO pro milého Boha] vyn. RNSO — 101 a] vyn. N — a pro vaše spasenie vyn. SO — vaše věčné dobré a N — to] vyn. O — tudiežky] tudíž BPRONTU, dlauho trváti nebude a tudíž SO —- zmine K, pomine CO — a zde] že PNTU — 101—102 zde ... nebudeme, a] víte, že S, Však slejcháváte, že O 89 a 92 Podle Ž. 66, 4 —
197 nahradí. Ano se dnes takto svatá mše začínala: »Omnis terra adoret te, Deus!«, »Ej, milý Bože, klaněj se tobě všechna země«, 90totiž lidé na zemi — v tom zavierá, aby se jemu srdcem klaněli a ctili toho drahého Boha. A dále die: »A chvaliž tě«, totiž usty svými aby jej chválili a velebili. A třetie Ii dále die: »Psal- mum dicite nomini tuo, altissime«, »Zpievajž «písen jménu tvému převysokému!« To miení, aby lidé skutky dobrými ctili 95 milého Boha. A jest to řeč Davida, jenž se lidé napomínají, aby tento) čas i srdcem i skutky i usty ctili, chválili, velebili a vyznávali milého, drahého Boha a tak aby se v něm veselili, v svém milém Bohu. Ale pohřiechu to veselé již jsau lidé obrátili l v hřiech a v veselé světa tohoto. A, pro Buoh, milí křesťané, nechte 100 toho veselé, nesrovnávajte se s tiem biedným světem, pro milého Boha a pro vaše spasenie! Však to tudiežky mine a zde dlúho nebudeme, a z veselé do veselé a z radosti do radosti nikoli ť jest 152" 152% jedno] vyn. B, toliko N, jen S0 micti ... k němu] chtíti S0 — on jim S - on všecky] jim dobře učiní a všeckny jejich O — nedostatky jich B — 88 vynahradí NO - dnes] vyn. BPRONTUS, i dnes O — takto ... začínala] teď mše († svatá CN) začne PONTU, teď mše začínala S — tak BR, vyn. O — svatá] vyn. BRO - začala BR — 88—89 Omnis ... Deus] vyn. RNSO - 89 Deus, jako by takto řekl česky C — Ej] vyn. BRSO, Aj N — milý, drahý Pane T — klanějmež U — tobě my i U — 90 lidé] všichni lidé, kteří sau N — 90—93 v tom ... altissime] vyn. O — 91 die] vyn. BR — A chvaliž) Chvalte C —— 91—93 A chvaliž ... altissime] vyn. S — 91 totiž] to míní BPCNTU, to nyní(!) R — 92 svými] vyn. BPRCTU, a jazykem N — po třetí N — die] vyn. KR — 92—93 Psalmum... altissime] vyn. KRN — 93 dicite] dicat PCTU — altissime] vyn. BPTU — Spívejtež SO — «písen) vyn. A 94 tvému] jeho SO — 94 98 To miení... Bohu] totiž vírau skutky ozdobenými S, a v tom se zavírá, aby se jemu klaněli, srdcem ctili toho drahého Pána, věrau a skutky dobrými se ozdobíce O — 94 miení nyní(!) R — 95 to] ta R svatého Davida R, Davidova CTU — jenž] jíž N lidé tím BR 96 «tentos vyn. A — skutkem BN, skutky dobrejmi C — ctili] ctili milého P. Boha, a to jest řeč Davida proroka, aby lidé R 97 milého, drahého] Pána R — 98 Bohu, [totiž ne v tancích, ve hrách, v opilství a jiných všech rozpustilostech a hříších, jak svět obyčej máj K 99 světa tohoto] světská S0 - A] Ale KC, Och T. Ó S, Oh O — pro Boha T — nechejte O 100 toho] tohoto bídného C — toho veselé] takové veselosti S, takových veselostí O — veselé světa tohoto C — tímto RNSO pro milého Boha] vyn. RNSO — 101 a] vyn. N — a pro vaše spasenie vyn. SO — vaše věčné dobré a N — to] vyn. O — tudiežky] tudíž BPRONTU, dlauho trváti nebude a tudíž SO —- zmine K, pomine CO — a zde] že PNTU — 101—102 zde ... nebudeme, a] víte, že S, Však slejcháváte, že O 89 a 92 Podle Ž. 66, 4 —
Strana 198
198 nelze přijíti. A toto, což jest ustaveno, aby se lidé veselili a rado- vali v svém milém Bohu, tobě to pak obrátiti li v radost světa 153a 105 a službu boží v službu dáblovu: hádaj, «hádaj, bude-li za to pomsta, takovau křivdu Bohu učiniti? Nemni, by to byl malý hřiech a by ť to splynulo bez pomsty, nebudeš-li se [toho] těžce káti! Milý člověče, pomysl na to někdy, zbera se v noci sám anebo když ť Buoh dá, jak jest chytrý dábel, kterak on rozličně lidi 110 zavodí, že to, což jest ustaveno lidem k spasení, že jest li téměř vše tento lid k hřiechóm sobě obrátil; a pomysle porozomieš, tak-li jest toto křesťanstvo živo, jako Buoh chce mieti, a vedlé zákona jeho. A tu porozomieš, mnoholi-ť lidí bude spaseno tohoto času nynějšieho. Než pak, že v tomto svatém čtení jest zmienka o svadbě, při tom obecně bývá kázáno [o svadbě a] o manželství. Řekl Pán Buoh skrze Ezechiele proroka o třech osobách, že je chce ! 115 153 154* dlúho nebude me] tohoto dlauho nebude zde U — 102 nebudeme zde NT — z ve- selé] nelze jest z veselé K — ť jest nám N, jest námT, vyn. SO — 103 toto ... radovali] lidé, majíce se radovati S0 — ustaveno] ustanoveno C, při- kázáno N — veselili a radovali] varovali(!) a veselili B, radovali a veselili K — raďovali srdečně N — 104 svém] vyn. BPRCNTU — tobě ... obrátiti] obrátili to S0 — to] vyn. R — obrátiti ... světa] v veselé světa a v radost obrátí (obrátiti R) BR — radost a v rozkoš C — světa] tohoto světa NC, světskau S0 — 105 dáblovu proměniti N — hádaj, hádaj hádaj AS, hádejte O — 106 jaká pomsta N, pomsta, že si směl SO - takovú tobě BPRCNT — milému Bohu PNTS, tobě, milému Bohu U, svému milému Stvořiteli O — Nemníš P, Nedomnívej se R — Nemni... byl] Nemůže t to býti SO — 107 a by ť to] aby ti to (+ tak S) TS, ať by tobě to tak O — [toho] vyn. BKPRTUSO, za to ČN — těžce] vyn. SO — 108 Milí T, Milá SO — člověče] vyn. BPRCNU, křesťané T, duše věrná S0 — pomyslíte-li T, pomysli SO — někdy, zbera se] zbera se někdy B — 108—109 někdy .. . dá] vyn. SO — zbera se tam v mysli C — 109 ť] ti koli T — jak] nebo T, kterak SO — kterak] a jak SO — rozličně] chytře PNTUS, mnoho O — lidu O — 110 že] aby N, a SO — ustanoveno (+ a nařízeno C) KPNCTSO — že jest] vyn. NSO — téměř] to B — 111 hřiechóm] páchaní hříchův T — sobě] vyn. O — porozumíš BKPRNU — 112 tak-li] v At rozmazáno, proto in margine celé tak-li znovu napsáno — toto vyn. O — milý, drahý Pán Bůh T — mieti] vyn. BPRNTUSO — a] vyn. O — podlé BR — 113 porozomieš] porozumíš BKPRTU, hned porozumíš — N, hned poznáš O — lidí] lidu S, jest lidí, ješto U, jich O 115 Než] vyn. SO — svatém] vyn. O — 115—116 o svadbě... o svadbě a] vyn. PNTU — 116 při tom] protož při tom S, protož O — [o svadbě a vyn. BKCRSO — Jakož řekl T, Řekl byl dávno S, Nebo tam dávno řekl O — 117 milý, drahý Pán T — proroka] v A drobně in margine, 117 nn. Ez. 14, 14 —
198 nelze přijíti. A toto, což jest ustaveno, aby se lidé veselili a rado- vali v svém milém Bohu, tobě to pak obrátiti li v radost světa 153a 105 a službu boží v službu dáblovu: hádaj, «hádaj, bude-li za to pomsta, takovau křivdu Bohu učiniti? Nemni, by to byl malý hřiech a by ť to splynulo bez pomsty, nebudeš-li se [toho] těžce káti! Milý člověče, pomysl na to někdy, zbera se v noci sám anebo když ť Buoh dá, jak jest chytrý dábel, kterak on rozličně lidi 110 zavodí, že to, což jest ustaveno lidem k spasení, že jest li téměř vše tento lid k hřiechóm sobě obrátil; a pomysle porozomieš, tak-li jest toto křesťanstvo živo, jako Buoh chce mieti, a vedlé zákona jeho. A tu porozomieš, mnoholi-ť lidí bude spaseno tohoto času nynějšieho. Než pak, že v tomto svatém čtení jest zmienka o svadbě, při tom obecně bývá kázáno [o svadbě a] o manželství. Řekl Pán Buoh skrze Ezechiele proroka o třech osobách, že je chce ! 115 153 154* dlúho nebude me] tohoto dlauho nebude zde U — 102 nebudeme zde NT — z ve- selé] nelze jest z veselé K — ť jest nám N, jest námT, vyn. SO — 103 toto ... radovali] lidé, majíce se radovati S0 — ustaveno] ustanoveno C, při- kázáno N — veselili a radovali] varovali(!) a veselili B, radovali a veselili K — raďovali srdečně N — 104 svém] vyn. BPRCNTU — tobě ... obrátiti] obrátili to S0 — to] vyn. R — obrátiti ... světa] v veselé světa a v radost obrátí (obrátiti R) BR — radost a v rozkoš C — světa] tohoto světa NC, světskau S0 — 105 dáblovu proměniti N — hádaj, hádaj hádaj AS, hádejte O — 106 jaká pomsta N, pomsta, že si směl SO - takovú tobě BPRCNT — milému Bohu PNTS, tobě, milému Bohu U, svému milému Stvořiteli O — Nemníš P, Nedomnívej se R — Nemni... byl] Nemůže t to býti SO — 107 a by ť to] aby ti to (+ tak S) TS, ať by tobě to tak O — [toho] vyn. BKPRTUSO, za to ČN — těžce] vyn. SO — 108 Milí T, Milá SO — člověče] vyn. BPRCNU, křesťané T, duše věrná S0 — pomyslíte-li T, pomysli SO — někdy, zbera se] zbera se někdy B — 108—109 někdy .. . dá] vyn. SO — zbera se tam v mysli C — 109 ť] ti koli T — jak] nebo T, kterak SO — kterak] a jak SO — rozličně] chytře PNTUS, mnoho O — lidu O — 110 že] aby N, a SO — ustanoveno (+ a nařízeno C) KPNCTSO — že jest] vyn. NSO — téměř] to B — 111 hřiechóm] páchaní hříchův T — sobě] vyn. O — porozumíš BKPRNU — 112 tak-li] v At rozmazáno, proto in margine celé tak-li znovu napsáno — toto vyn. O — milý, drahý Pán Bůh T — mieti] vyn. BPRNTUSO — a] vyn. O — podlé BR — 113 porozomieš] porozumíš BKPRTU, hned porozumíš — N, hned poznáš O — lidí] lidu S, jest lidí, ješto U, jich O 115 Než] vyn. SO — svatém] vyn. O — 115—116 o svadbě... o svadbě a] vyn. PNTU — 116 při tom] protož při tom S, protož O — [o svadbě a vyn. BKCRSO — Jakož řekl T, Řekl byl dávno S, Nebo tam dávno řekl O — 117 milý, drahý Pán T — proroka] v A drobně in margine, 117 nn. Ez. 14, 14 —
Strana 199
199 spasiti, a jiného žádného: jednoho Noe, jenž archu zpravoval, když byla potopa přišla na veškeren svět; druhého Daniele [pro- 120 roka] a třeticho Joba. »A ty ť já spasím a žádného jiného.« Vy- kládají to doktorové a zvlášť svatý Bernart, že ty osoby tři, totiž Noe, Danielfej a Jobfa], znamenají trój stav: Noe, ten znamenává ty lidi, ješto jsau nad jinými postaveni, totiž zprávce duchovní i světští, jenž, li jako Noe v potopu archu zpravoval, aby ti, 125 ktož sú byli na nie, neztonuli a nezahynuli — tak tito zprávce duchovní i světští, budau-li právě a věrně zpravovati jiné lidi, jenž jako v bauřavém moři tápají v tomto světě, a oni právě zpravujíce, připlaví se k břehu královstvie nebeského)- a odplatu za to vezmau od Boha. Daniel pak znamenává lidi 130 stavu panenského l a vdovského a ty, ješto čistotu zachovávají a Bohu v čistotě slaužie řádně. Pomněte, panny a vdovy, abyšte Bohu slaužily řádně! Job pak znamenává stav manželský; neb jest Job ženu měl a v manželství obýval a Buoh řekl, že jej chce spasiti. Takéž manželé, kteříž budau v tom stavu řádně manžel- 154 1553 vyn. KR 118 jednoho jedno PAT, vyn. SO Nocle NSO jenž ješto O — 119v l psáno: přišla navešla na veškeren svět (písař omylem po slabice veš smísto — keren napsal la, poznal však svůj omyl a hned psal dále správně, ale mylné navešla zapomněl škrtnouti - [proroka] v A drobně in marg. vyn. KPRONTUSO 120 Joba] Jakoba(!) S — A] I dí Pán Buoh BR. Prý PON, Ba, 6, prý r — A ty ť Prej, to ť U — A ty ... jiného] vyn. SO spasím ty KR 121 doktorové svatí ONTSO — 121—122 totiž... Jobfa] vyn. SO 122 Daniel BKPONTU — Job BKCPNTU — znamenávají C — trojí NCTUSO znamená BKRNSO — 123 lidi] vyn. U — vystavení NSO zprávci U 124 světské S0 — jenž kterýž, tak O — v potopu vyn. BR, o potopě světa N. v potopě SO — 124—125 ti, ktož sú byli] vyn. O — 125 ktoží jenž S — a nezahynuli vyn. O — nezhynuli CS — tak] též správcové NUSO — 126 duchovní i světští] jak světští, tak i duchovní O - právě ... zpravovati] sebe věrně zpravovati a O — jiné lidi] lidi i jiné O. S 127 bauřivém K, bauřlivém CNUSO — právě] věrně S - právě zpra- vujíce] budau-li je věrně spravovati O — 128 zpravovati K — připlaví se» prziplawiůgscze(!) A snad místo: připlavují se) — se] se i s nimi N, je O — k břehu věčného N — nebeské ho] nebeskému A, vyn. N — 129 za to] i s nimi tam O — od Boha] u Boha B, v nebeském království S vyznamenává N, znamená S0 — 130 panenského, panicského NC — ty) těch C- čistotu zachovávají a] vyn. O — 131 Pomnite T, Pomněte na to NO — milé panny O — vdovy, pomnite i vy, mládenci T — abyšte v čistotě SO 132 Pánu Bohu BRN, milému Bohu C — řádně] řádně v čistotě svaté N, clicete-li od něho odplatu vzíti S0 — vyznamenává N, znamená SO 133 ženu] manželku O — a v manželství obýval] vyn. UO — řekl; se pronesl v tom N 134 Tak také O - manželském] vyn. BO — 135 Protož
199 spasiti, a jiného žádného: jednoho Noe, jenž archu zpravoval, když byla potopa přišla na veškeren svět; druhého Daniele [pro- 120 roka] a třeticho Joba. »A ty ť já spasím a žádného jiného.« Vy- kládají to doktorové a zvlášť svatý Bernart, že ty osoby tři, totiž Noe, Danielfej a Jobfa], znamenají trój stav: Noe, ten znamenává ty lidi, ješto jsau nad jinými postaveni, totiž zprávce duchovní i světští, jenž, li jako Noe v potopu archu zpravoval, aby ti, 125 ktož sú byli na nie, neztonuli a nezahynuli — tak tito zprávce duchovní i světští, budau-li právě a věrně zpravovati jiné lidi, jenž jako v bauřavém moři tápají v tomto světě, a oni právě zpravujíce, připlaví se k břehu královstvie nebeského)- a odplatu za to vezmau od Boha. Daniel pak znamenává lidi 130 stavu panenského l a vdovského a ty, ješto čistotu zachovávají a Bohu v čistotě slaužie řádně. Pomněte, panny a vdovy, abyšte Bohu slaužily řádně! Job pak znamenává stav manželský; neb jest Job ženu měl a v manželství obýval a Buoh řekl, že jej chce spasiti. Takéž manželé, kteříž budau v tom stavu řádně manžel- 154 1553 vyn. KR 118 jednoho jedno PAT, vyn. SO Nocle NSO jenž ješto O — 119v l psáno: přišla navešla na veškeren svět (písař omylem po slabice veš smísto — keren napsal la, poznal však svůj omyl a hned psal dále správně, ale mylné navešla zapomněl škrtnouti - [proroka] v A drobně in marg. vyn. KPRONTUSO 120 Joba] Jakoba(!) S — A] I dí Pán Buoh BR. Prý PON, Ba, 6, prý r — A ty ť Prej, to ť U — A ty ... jiného] vyn. SO spasím ty KR 121 doktorové svatí ONTSO — 121—122 totiž... Jobfa] vyn. SO 122 Daniel BKPONTU — Job BKCPNTU — znamenávají C — trojí NCTUSO znamená BKRNSO — 123 lidi] vyn. U — vystavení NSO zprávci U 124 světské S0 — jenž kterýž, tak O — v potopu vyn. BR, o potopě světa N. v potopě SO — 124—125 ti, ktož sú byli] vyn. O — 125 ktoží jenž S — a nezahynuli vyn. O — nezhynuli CS — tak] též správcové NUSO — 126 duchovní i světští] jak světští, tak i duchovní O - právě ... zpravovati] sebe věrně zpravovati a O — jiné lidi] lidi i jiné O. S 127 bauřivém K, bauřlivém CNUSO — právě] věrně S - právě zpra- vujíce] budau-li je věrně spravovati O — 128 zpravovati K — připlaví se» prziplawiůgscze(!) A snad místo: připlavují se) — se] se i s nimi N, je O — k břehu věčného N — nebeské ho] nebeskému A, vyn. N — 129 za to] i s nimi tam O — od Boha] u Boha B, v nebeském království S vyznamenává N, znamená S0 — 130 panenského, panicského NC — ty) těch C- čistotu zachovávají a] vyn. O — 131 Pomnite T, Pomněte na to NO — milé panny O — vdovy, pomnite i vy, mládenci T — abyšte v čistotě SO 132 Pánu Bohu BRN, milému Bohu C — řádně] řádně v čistotě svaté N, clicete-li od něho odplatu vzíti S0 — vyznamenává N, znamená SO 133 ženu] manželku O — a v manželství obýval] vyn. UO — řekl; se pronesl v tom N 134 Tak také O - manželském] vyn. BO — 135 Protož
Strana 200
200 135 ském státi, budau moci spaseni býti. Protož i takto mluví svatý 155b Bernart, že onino lidé, kteréž Noe znamenává, jakožto zprávce světští i duchovní, ti jako na lodí se vezau k břehu královstvie nebeského. A tu bývá veliké nebezpečenstvie; nebo jako, ktož se na lodech plaví, častokrát přihodí se, že se ztopie a škodu ne- 140 jednau vezmau: takéž právě ti, ktož jiné zpravují, že bývají u velikém nebezpečenstvie a že nejednau l o duše přicházejí, když tak nezpravují, jakož Buoh chce mieti. Tito pak, kteříž sau v tomto stavu, kteréž Daniel znamenává, jako panny, panici a vdovy, ti jako po mostu jdau a ti jsau najbezpečnější a ti naj- 145 snáze přijdau do nebe; nebo to každý vie, že jest najbezpečnějí po dobrém mostu jíti, bezpečnějí, než se vézti nebo plaviti aneb břísti. Pak stav manželský, kterýž Job i znamená; ti [sau], ktož sau v tom stavu, ti břdau jako přes vodu do hrdla, až se jako v austa nalévá: vybřde-li, dobře, pakli nevybřde, ten tam! A, ubozí 150 manželé, jak ste u velikém nebezpečenstvie! Pomáhajž vám milý 1563 156 taktoj I tak BPRONTU — 135—136 Protož ... že] Co pak SO — 136 onino] tito O — kteříž(!) C — vyznamenává SO, znamenávají C — jako sau SO — správcové NTO, zprávci U — 137 světské R — světští i] vyn. SO — vezau a plaví PCNTUS — 138 veliké nebezpečenstvie] velmi nebezpečno S0 — jako] vyn. SO — 139 lodí NSO — se přihází N — 140 takéž právě] tak nápodobně N — 140—143 takéž . . . kteréž] vyn. O — 140 takéž též S — právě] praví(!) B — že] vyn. N — 140—142 že bývají... nezpravují] vyn. S — 141 že nejednau] nejednau i N — 142 když se NU — zpravují U — Pán Bůh poraučí a N — nechce U — mieti] vyn. PS — Ti N — 142— 143 Tito ... kteréž] vyn. S — 143 tom C — Daniel pak SO — znamená BS, vyznamenává NO — jako] vyn. SO — panice PUSO, panicové T — 144 vdovy, vdovce SO — že ti S, nebo ti O — po mostu] pomstu(!) B — 144— 145 a ti . . . každý vie] a to jest každému známé SO — 144 ti jsau] sau jako C — jsau] sebau sau N — 144—145 a ti najsnáze ... najbezpečnějí] vyn.(!) R — 144 a] nebo N — ti] takoví C — nejsnáze spaseni budú a B — 145 nebo to] to zajisté N — každý rozumný N — najbez- pečnějí vyn. S0 — 146 dobrém] vyn. SO — bezpečnějí mnohem N — vézti nebo] vyn. SO — 147—148 Pak ... břdau] Job pak, jenž (vyn. O) znamená stav manželský, (+ Ba jistě O) v tom stavu bředau (+ mnozí O) SO — 147 Joba(!) C — znamenává BPCTU, vyznamenává N — ti sau] vyn. R, ti KPCNTU — kteří N — 148 ti břdau] ti bředú BKC, bředau PRNTU — jako přes vodu] v vodě jako N — vodu jako K, vodu až CSO — až se jako] div že se jim SO — jako] jim skuoro K, jim jako N — 149 v austa] v hrdlo BR — nenalévá SO — vybřde-li vybřede-li BKPRONTU, vybředau-li S, jestli vybředau O — to dobře SO — pakli nevybřde] a (vyn. O) pakli nic NO, a nevybředau-li S — nevybřede BKPRCTU — ten] ti S, tedy ti O — A] A, á P, Ó NSO, Ach TCU — 150 jak] kterak N, což SO — ste vy (+ tam 0) NCSO — nebezpečenství, o (jak T) čemž (vyn. T) vy
200 135 ském státi, budau moci spaseni býti. Protož i takto mluví svatý 155b Bernart, že onino lidé, kteréž Noe znamenává, jakožto zprávce světští i duchovní, ti jako na lodí se vezau k břehu královstvie nebeského. A tu bývá veliké nebezpečenstvie; nebo jako, ktož se na lodech plaví, častokrát přihodí se, že se ztopie a škodu ne- 140 jednau vezmau: takéž právě ti, ktož jiné zpravují, že bývají u velikém nebezpečenstvie a že nejednau l o duše přicházejí, když tak nezpravují, jakož Buoh chce mieti. Tito pak, kteříž sau v tomto stavu, kteréž Daniel znamenává, jako panny, panici a vdovy, ti jako po mostu jdau a ti jsau najbezpečnější a ti naj- 145 snáze přijdau do nebe; nebo to každý vie, že jest najbezpečnějí po dobrém mostu jíti, bezpečnějí, než se vézti nebo plaviti aneb břísti. Pak stav manželský, kterýž Job i znamená; ti [sau], ktož sau v tom stavu, ti břdau jako přes vodu do hrdla, až se jako v austa nalévá: vybřde-li, dobře, pakli nevybřde, ten tam! A, ubozí 150 manželé, jak ste u velikém nebezpečenstvie! Pomáhajž vám milý 1563 156 taktoj I tak BPRONTU — 135—136 Protož ... že] Co pak SO — 136 onino] tito O — kteříž(!) C — vyznamenává SO, znamenávají C — jako sau SO — správcové NTO, zprávci U — 137 světské R — světští i] vyn. SO — vezau a plaví PCNTUS — 138 veliké nebezpečenstvie] velmi nebezpečno S0 — jako] vyn. SO — 139 lodí NSO — se přihází N — 140 takéž právě] tak nápodobně N — 140—143 takéž . . . kteréž] vyn. O — 140 takéž též S — právě] praví(!) B — že] vyn. N — 140—142 že bývají... nezpravují] vyn. S — 141 že nejednau] nejednau i N — 142 když se NU — zpravují U — Pán Bůh poraučí a N — nechce U — mieti] vyn. PS — Ti N — 142— 143 Tito ... kteréž] vyn. S — 143 tom C — Daniel pak SO — znamená BS, vyznamenává NO — jako] vyn. SO — panice PUSO, panicové T — 144 vdovy, vdovce SO — že ti S, nebo ti O — po mostu] pomstu(!) B — 144— 145 a ti . . . každý vie] a to jest každému známé SO — 144 ti jsau] sau jako C — jsau] sebau sau N — 144—145 a ti najsnáze ... najbezpečnějí] vyn.(!) R — 144 a] nebo N — ti] takoví C — nejsnáze spaseni budú a B — 145 nebo to] to zajisté N — každý rozumný N — najbez- pečnějí vyn. S0 — 146 dobrém] vyn. SO — bezpečnějí mnohem N — vézti nebo] vyn. SO — 147—148 Pak ... břdau] Job pak, jenž (vyn. O) znamená stav manželský, (+ Ba jistě O) v tom stavu bředau (+ mnozí O) SO — 147 Joba(!) C — znamenává BPCTU, vyznamenává N — ti sau] vyn. R, ti KPCNTU — kteří N — 148 ti břdau] ti bředú BKC, bředau PRNTU — jako přes vodu] v vodě jako N — vodu jako K, vodu až CSO — až se jako] div že se jim SO — jako] jim skuoro K, jim jako N — 149 v austa] v hrdlo BR — nenalévá SO — vybřde-li vybřede-li BKPRONTU, vybředau-li S, jestli vybředau O — to dobře SO — pakli nevybřde] a (vyn. O) pakli nic NO, a nevybředau-li S — nevybřede BKPRCTU — ten] ti S, tedy ti O — A] A, á P, Ó NSO, Ach TCU — 150 jak] kterak N, což SO — ste vy (+ tam 0) NCSO — nebezpečenství, o (jak T) čemž (vyn. T) vy
Strana 201
201 Buoh, abyšte mohli vybřísti! Ach, nebožátka, nebožátka manželé nastojte! jak, vy neviete, kterak ste u velikém nebezpečenství a nechcete slyšeti [ani dbáti], co se vám praví?! Co jest pak manželstvie? Doktorové světí tak mluvie, že man- 155 želstvie jest dvau vosob svobodnau dobrovolné svolenie. Bývá-li to pak, že ona nejednau nebude o tom nic věděti, a oni ji vdadie a budau řieci: »To to to, aby přátel neposlauchala! Musíš za ň jíti«: á, běda bude! zviete, kto ste to kdy jednali, že ť vám to na hrdlo vsede, nemějte péče! Matko, Kmnedle, když si měla li 160 dcer«k)u vdáti a k tomu ji vedla — mnedle, pomyslila-li si řkúc: »Kam já ji toto vedu?«, pomodlila-li si se za ni, poprosila-li si Boha řkúc: »Milý Pane, račiž ty jim dáti svau [svatau] pomoc, 157 157 nevíte NT —- vám [všem] K — 151 abyšte mohli] z toho SO — přejíti a vy- břísti B, vybrésti TS — nebožátka, nebožátka] vyn. SO — nebožátka man- želé] vyn. P, manželé U — milí manželé TSO- 152 yastoyte(!) A, nestojte BNT, vyn. KS — jak] však NTU, vyn. SO — kterak] kterak vy R, v jakém NSO ... u] vyn. N — u velikém] vyn. SO — 153 a nechcete ... pra í? — vyn. SO . slyšeti] věřiti N — [ani dbáti] vyn. BKPRONTU 154 Co jest pak] Medle, poslechněte, co jest S, Ale medle, poslechněte mne, co jest to O pak] vyn. B — manželstvie svaté B, manželstvo N — tak] takto R, vyn. U — tak mluvie] praví takto B, tak praví N, mluví o manželstvu toto O s manželstvo NS — 155 svobodné(!) KR, svobod- ných PONTUSO v svolení, když mládenec řekne panně: »Já tě sobě pojmu«, a ona též (4 řekne O). Nu, kdo smí takové laučiti? A Mojžíš praví v svých kněhách prvních: »Co jest Bóh spojil, (+ toho 0) člověk nerozlučuj!« Medle (A toto 0) S0 — 155—156 li toj mnohokráte O — 156 pak] do vás SO — ona nejednauj nejedna panna O — nic] vyn. O — a oni] ano SO vdají CTU, dadí za muže O — 157 a budau řicci] vyn. BR, prý P, Au, prý NS, A, prý TU, řka O — To to to] A co BR, vyn. PNTUSO, Bo, jista(!) (ps.: Bo gijta) C aby... neposlauchala] »Au (vyn. S), musíš přátel poslauchati!« S0 — neposlúchala, to to to (to to NC) BRCN — 157—158 Musíš... A] vyn. SO — 157 Musíš] Ha, ba (vyn. R) musí ť BR, Ba musíš KNC, To ba musíš PTU — za ň jíti] vyn. PCNTU — 158 Aj Ó N, Ale T — bude vám TSO — kto ... jednali] kteří tak jednáte SO — ste tak T — jed- nali] snaubili N 159 vsedne NTU — nemějte péče] nebudete-li na to míti péče C, než zvíte S0— Matkoj Nu C — (mnedle) vyn. AU — si měla] ty chceš O 160 dceru A — a k tomu ... mnedlej vyn. SO — mnedle 160—161 mnedle... vedu?« vyn. BR — pomyslila-li vyn. KPCNTI“ si řkúc] také-li kdy pomyslíš O — 160 si ty U, jsi kdy S — 161 řkúc] řkúci K, vyn. PNTUS: Ba, kam PNTU — já] vyn. P - já ... vedu?] ji povedau a jak se tam dostane aneb kde a jak se bude živiti S, ji povedau, kde se dostane aneb jak se tam živiti bude O — pomodlila-li si] pomodlila-l' si K. pomodlila si P, pomodlíš-i O za ni Bohu C — prosila KR — 161—162 poprosila ... ty jim] aby jí milý Bůh ráčil SO — 162 milého Pána Boha
201 Buoh, abyšte mohli vybřísti! Ach, nebožátka, nebožátka manželé nastojte! jak, vy neviete, kterak ste u velikém nebezpečenství a nechcete slyšeti [ani dbáti], co se vám praví?! Co jest pak manželstvie? Doktorové světí tak mluvie, že man- 155 želstvie jest dvau vosob svobodnau dobrovolné svolenie. Bývá-li to pak, že ona nejednau nebude o tom nic věděti, a oni ji vdadie a budau řieci: »To to to, aby přátel neposlauchala! Musíš za ň jíti«: á, běda bude! zviete, kto ste to kdy jednali, že ť vám to na hrdlo vsede, nemějte péče! Matko, Kmnedle, když si měla li 160 dcer«k)u vdáti a k tomu ji vedla — mnedle, pomyslila-li si řkúc: »Kam já ji toto vedu?«, pomodlila-li si se za ni, poprosila-li si Boha řkúc: »Milý Pane, račiž ty jim dáti svau [svatau] pomoc, 157 157 nevíte NT —- vám [všem] K — 151 abyšte mohli] z toho SO — přejíti a vy- břísti B, vybrésti TS — nebožátka, nebožátka] vyn. SO — nebožátka man- želé] vyn. P, manželé U — milí manželé TSO- 152 yastoyte(!) A, nestojte BNT, vyn. KS — jak] však NTU, vyn. SO — kterak] kterak vy R, v jakém NSO ... u] vyn. N — u velikém] vyn. SO — 153 a nechcete ... pra í? — vyn. SO . slyšeti] věřiti N — [ani dbáti] vyn. BKPRONTU 154 Co jest pak] Medle, poslechněte, co jest S, Ale medle, poslechněte mne, co jest to O pak] vyn. B — manželstvie svaté B, manželstvo N — tak] takto R, vyn. U — tak mluvie] praví takto B, tak praví N, mluví o manželstvu toto O s manželstvo NS — 155 svobodné(!) KR, svobod- ných PONTUSO v svolení, když mládenec řekne panně: »Já tě sobě pojmu«, a ona též (4 řekne O). Nu, kdo smí takové laučiti? A Mojžíš praví v svých kněhách prvních: »Co jest Bóh spojil, (+ toho 0) člověk nerozlučuj!« Medle (A toto 0) S0 — 155—156 li toj mnohokráte O — 156 pak] do vás SO — ona nejednauj nejedna panna O — nic] vyn. O — a oni] ano SO vdají CTU, dadí za muže O — 157 a budau řicci] vyn. BR, prý P, Au, prý NS, A, prý TU, řka O — To to to] A co BR, vyn. PNTUSO, Bo, jista(!) (ps.: Bo gijta) C aby... neposlauchala] »Au (vyn. S), musíš přátel poslauchati!« S0 — neposlúchala, to to to (to to NC) BRCN — 157—158 Musíš... A] vyn. SO — 157 Musíš] Ha, ba (vyn. R) musí ť BR, Ba musíš KNC, To ba musíš PTU — za ň jíti] vyn. PCNTU — 158 Aj Ó N, Ale T — bude vám TSO — kto ... jednali] kteří tak jednáte SO — ste tak T — jed- nali] snaubili N 159 vsedne NTU — nemějte péče] nebudete-li na to míti péče C, než zvíte S0— Matkoj Nu C — (mnedle) vyn. AU — si měla] ty chceš O 160 dceru A — a k tomu ... mnedlej vyn. SO — mnedle 160—161 mnedle... vedu?« vyn. BR — pomyslila-li vyn. KPCNTI“ si řkúc] také-li kdy pomyslíš O — 160 si ty U, jsi kdy S — 161 řkúc] řkúci K, vyn. PNTUS: Ba, kam PNTU — já] vyn. P - já ... vedu?] ji povedau a jak se tam dostane aneb kde a jak se bude živiti S, ji povedau, kde se dostane aneb jak se tam živiti bude O — pomodlila-li si] pomodlila-l' si K. pomodlila si P, pomodlíš-i O za ni Bohu C — prosila KR — 161—162 poprosila ... ty jim] aby jí milý Bůh ráčil SO — 162 milého Pána Boha
Strana 202
202 drahý Ježíši, aby oni v tom stavu mohli řádně státi, jakž by se tobě líbilo a jich dušém bylo úžitečno? Ó, 6, slibuj za to! Než, 165 povede ť ji baba vesele, s smiechy a s kunštíky, jako by jie naj- lépe zjednala. A, ne vieš, hanebná drchto, že, kdyby ji někde vedla do nějaké vody prudké a hluboké a strčila ji tam, až by se jie v austa nalévalo, řkúc: »Vyplyň, muožeš-li, anebo tam zó- staň!« — bylo-li by bezpečné, ha? Tak ť jest toto nebezpečné, 170 dáti dietě své k manželství. Vám ť se to nezdá, ale zviete, když ť přijde hodina smrti! 158а Ale že na této svadbě byl Pán Ježíš a on se vykládá spasenie. Hle I diž toho, aby pro spasenie v stav manželský vstupoval, aby 158 T - a řkúc B — Ó milý K, Milý, drahý T — Pane] Bože CT — ty] vyn. C — jim] jí PNTU — [svatau] vyn. BKPRUS — 163 milý, drahý Pane T — drahý Ježíši] vyn. SO — oni] ona PNTU, vyn. S — oni ... státi] vstaupě řádně v ten stav, mohla v něm tak živa býti O — mohla PNTUS — 164 tobě] Bohu SO, tvé svaté božské milosti C — její duši PNTUSO — bylo] vyn. R — prospěšno a úžitečno C — Ó, ó] Ano K, Oh S, Oho 0 — ó] vyn. BPRONTU — slibuji ť R — 164—165 slibuj... baba] slibuji ť, že ji baba povede SO — 164 za to] že ť by toho u vás málo našel C, vyn. PNTU — 165 baba [pěkně (ps.: pikně!) ji přistrojí, ušperkuje, ulíčí] K, baba prožluklá N — smíchy, [chechty] K, smíchy mnohými S, s mnohými smíchy O — kumštíky NT, kudrlinky S, kudrlinkami O — jí již BRC — nejlépeji SO — 166 zjednala] vdala SO — nevieš-li K, nevíš o tom N, neví O — hanebná] vyn. BPRTU, babo C, stará KSO — drchto stará C, drchta O, drchto shnilá N — kdyby] by BKPTUS (ale v K z toho po- zději nešetrně: kdyby) — 166—167 kdyby ... vedla] jest to, jako by ji někam vedla O — 166 někde] někam S — 167 a hluboké] vyn. PNTU — vstrčila (+ by 0) BRSO, sstrčila (+ by T) PNT — ji] ní N — 168 voda nalívala O — Vyplni(!) N — ostaň BKPRCTUS — 169 bylo-li... ha? vyn. SO — toto] tuto O — nebezpečno SO — 170 děti BRT — k manželství, a vzláště těchto časův, v nichž se všecko zlé mezi manželstvem koná (ps.: konag!), než tíže hřeší než smilníci T — Ale vám TSO — nezdá, [veď-li K — ale] než SO — ale zviete] Než, nahlédněte v zákon, co tam stojí! »Ne- vejdeš k ní v zármutku jejím!« A zase: »Na čas k modlitbám a k postu se upráznite(!) a měj ženu, jako by jí neměl!« A to vše vede zákon boží k řádnému obcování křesťanskému. Ale všecko vám jest jedno, jak půst, tak modlení, jak neděle svatá, štvrtek, pátek, sobota, advent, tak i Boží narození, ba nic ani umučení ani vkříšení(!) ani suché dni! To vám vše ďábel omezdil (sic!), abyšte v ty časy se nezdrželi. Ale zvíte, zvíte, ne- božátka, co ť vám ta rozkoš přinese! T — 170—171 zviete ... smrti] přijde ť hodina, když (že ť S0) to (vyn. S, o tom O) zvíte NSO — 170 když ť] vyn. BPRCU — 171 smrti] vyn. BPRCU, v K až dodatečně — 172 Ale že] Že pak N — té S — a on] a Pán Ježíš C, jenž NSO — spasenie] Spasitel NO — 173 Hlediž] I hlediž K, Šetřiž N — toho] toho pilně
202 drahý Ježíši, aby oni v tom stavu mohli řádně státi, jakž by se tobě líbilo a jich dušém bylo úžitečno? Ó, 6, slibuj za to! Než, 165 povede ť ji baba vesele, s smiechy a s kunštíky, jako by jie naj- lépe zjednala. A, ne vieš, hanebná drchto, že, kdyby ji někde vedla do nějaké vody prudké a hluboké a strčila ji tam, až by se jie v austa nalévalo, řkúc: »Vyplyň, muožeš-li, anebo tam zó- staň!« — bylo-li by bezpečné, ha? Tak ť jest toto nebezpečné, 170 dáti dietě své k manželství. Vám ť se to nezdá, ale zviete, když ť přijde hodina smrti! 158а Ale že na této svadbě byl Pán Ježíš a on se vykládá spasenie. Hle I diž toho, aby pro spasenie v stav manželský vstupoval, aby 158 T - a řkúc B — Ó milý K, Milý, drahý T — Pane] Bože CT — ty] vyn. C — jim] jí PNTU — [svatau] vyn. BKPRUS — 163 milý, drahý Pane T — drahý Ježíši] vyn. SO — oni] ona PNTU, vyn. S — oni ... státi] vstaupě řádně v ten stav, mohla v něm tak živa býti O — mohla PNTUS — 164 tobě] Bohu SO, tvé svaté božské milosti C — její duši PNTUSO — bylo] vyn. R — prospěšno a úžitečno C — Ó, ó] Ano K, Oh S, Oho 0 — ó] vyn. BPRONTU — slibuji ť R — 164—165 slibuj... baba] slibuji ť, že ji baba povede SO — 164 za to] že ť by toho u vás málo našel C, vyn. PNTU — 165 baba [pěkně (ps.: pikně!) ji přistrojí, ušperkuje, ulíčí] K, baba prožluklá N — smíchy, [chechty] K, smíchy mnohými S, s mnohými smíchy O — kumštíky NT, kudrlinky S, kudrlinkami O — jí již BRC — nejlépeji SO — 166 zjednala] vdala SO — nevieš-li K, nevíš o tom N, neví O — hanebná] vyn. BPRTU, babo C, stará KSO — drchto stará C, drchta O, drchto shnilá N — kdyby] by BKPTUS (ale v K z toho po- zději nešetrně: kdyby) — 166—167 kdyby ... vedla] jest to, jako by ji někam vedla O — 166 někde] někam S — 167 a hluboké] vyn. PNTU — vstrčila (+ by 0) BRSO, sstrčila (+ by T) PNT — ji] ní N — 168 voda nalívala O — Vyplni(!) N — ostaň BKPRCTUS — 169 bylo-li... ha? vyn. SO — toto] tuto O — nebezpečno SO — 170 děti BRT — k manželství, a vzláště těchto časův, v nichž se všecko zlé mezi manželstvem koná (ps.: konag!), než tíže hřeší než smilníci T — Ale vám TSO — nezdá, [veď-li K — ale] než SO — ale zviete] Než, nahlédněte v zákon, co tam stojí! »Ne- vejdeš k ní v zármutku jejím!« A zase: »Na čas k modlitbám a k postu se upráznite(!) a měj ženu, jako by jí neměl!« A to vše vede zákon boží k řádnému obcování křesťanskému. Ale všecko vám jest jedno, jak půst, tak modlení, jak neděle svatá, štvrtek, pátek, sobota, advent, tak i Boží narození, ba nic ani umučení ani vkříšení(!) ani suché dni! To vám vše ďábel omezdil (sic!), abyšte v ty časy se nezdrželi. Ale zvíte, zvíte, ne- božátka, co ť vám ta rozkoš přinese! T — 170—171 zviete ... smrti] přijde ť hodina, když (že ť S0) to (vyn. S, o tom O) zvíte NSO — 170 když ť] vyn. BPRCU — 171 smrti] vyn. BPRCU, v K až dodatečně — 172 Ale že] Že pak N — té S — a on] a Pán Ježíš C, jenž NSO — spasenie] Spasitel NO — 173 Hlediž] I hlediž K, Šetřiž N — toho] toho pilně
Strana 203
203 hleděl své duše spasenie tudy dojíti i jejicho tudiež, vida, že se 175 nemuožeš zachovati v čistotě, ano tělo zlé, i boje se, aby duše nezavedl, i tiem aumyslem aby všel v stav manželský, aby mohl duši [svúj zachovati a spasen býti. Jinak vstaupíš-li kterým koli úmyslem, zle a neřádně vstupuješ, nevstupuješ dveřmi, li již si zloděj a lotr; hledíš-li krásy, však tu nenie Ježíše, nenic 1s0 pro spasenie, již si duši zavedl; hledíš-li zbožie a hledí š-li, aby byla rodu vysokého a znamenitého, (— jakož té pýchy čertovy velmi mnoho bývá —), nečiníš pro spasenie, nenie tu Ježíše; jestliže pak opět vstupuješ v manželstvie pro nasycenie žádosti tělesné a chlipnosti — běda, nastojte! Jako oněch sedm mužuov, ješto 185 Sáru l pojímali pro chlipnost, všeckny dábel Azmodeus zdávil, 159 též ť se vám stane. Ač ť nynie milý Buoh nemstí hned, ale shledáte, že ť na vás těžšie a hroznějšie pomsta přijde. Pohleď pak, proč tito vstupují, ješto pojme babu, drchtu starú, pro penieze, anebo 159a N, toho tedy T, také S0 pro spasení své a její duše C, pro své (+ i její O) spasení S0 — v ten stav S0 — manželský vyn. O — 173 175 aby hle- děl ... nemnožeš] i pro její a aby mohli duše své S, aby mohli oba duše své O — 174 hleděl ... duše] své duše ostříhal a hleděl U — duši R - jejicho] její R, také jejího N — tudiež vyn. N — 175 ano ť bude O — zlé, bujné (bujno B) BR, zlé, chlipné SO — 175—177 i boje ... spasen býti a (vyn. S) mnohý (vyn. S), chtě duši svau (vyn. O) zachovati, i vstaupí v man- želství SO — 175 bojí C — 176 aby všel] všel PRCTU, vstaupil N — man- želský v ten stav C, manželský, zachovávaje časy zapověděné od církve — svaté N 177 svů] vyn. BAPRONTU — čili jinak T, jinak sice SO vstaupíš ... koli] jestli jiným S0 — 178 zle a neřádně] vyn. O - svstupu- ješ vstaupíš AC — nevstupuješ] nejdeš N — 178—179 nevstupuješ... již vyn. SO — 179 hledíš] hledáš S, nebo hledáš O — však] již K, vyn. PNTU — však ... Ježíše to ť již S0 - milý, drahý Pán Ježíš T — 180 to pro K — již si duši zavedl] vyn. SO — duši svau R — hledíš] hledáš SOzboží ( to ť jest S, — to ť jest opět 0) zle BPRNTUSO — a hledíš-li zle hledíš C — hled í šj hledáš ASO — 181 aby byla] vyn. SO — ďáblovy PROU, ďáblové N — 182 velmi] vyn. BNO — bývá] jest S0 — tu (již C) nečiníš TC — nečiníš ... Ježíše] již si (+ svau 0) duši zavedl S0 — milý, drahý Pán Ježíš T — 182—183 jestliže ... opět] pakli SO — 183 stav man- želský SO žádostí tělesných TSO — 184 a chlipnosti] vyn. O — chlipností S — běda bude, běda (vyn. C) TC, běda (+ bude 0), ach SO — nestojte KT — Jako] Ano O — ješto] jako B, ješto sobě O — 185 Sáru, pannu svatau (vyn. O) NO — Azmodeus] vyn. SO 186 i vám 0 — může státi O — Ač] Až(!) B — nynie] vyn. PNTUSO — milý, drahý Pán T — ne ihned - mstí CO — ale to C0 — 187 a hroznějšie] vyn. O — přijde] dokročí N Pohleď ... proč! A proč pak SO — 188 vstupují v manželstvo (manželství C) SOC — ješto sobě N, ješto mládenec S0 — pojme sobě O — starau,
203 hleděl své duše spasenie tudy dojíti i jejicho tudiež, vida, že se 175 nemuožeš zachovati v čistotě, ano tělo zlé, i boje se, aby duše nezavedl, i tiem aumyslem aby všel v stav manželský, aby mohl duši [svúj zachovati a spasen býti. Jinak vstaupíš-li kterým koli úmyslem, zle a neřádně vstupuješ, nevstupuješ dveřmi, li již si zloděj a lotr; hledíš-li krásy, však tu nenie Ježíše, nenic 1s0 pro spasenie, již si duši zavedl; hledíš-li zbožie a hledí š-li, aby byla rodu vysokého a znamenitého, (— jakož té pýchy čertovy velmi mnoho bývá —), nečiníš pro spasenie, nenie tu Ježíše; jestliže pak opět vstupuješ v manželstvie pro nasycenie žádosti tělesné a chlipnosti — běda, nastojte! Jako oněch sedm mužuov, ješto 185 Sáru l pojímali pro chlipnost, všeckny dábel Azmodeus zdávil, 159 též ť se vám stane. Ač ť nynie milý Buoh nemstí hned, ale shledáte, že ť na vás těžšie a hroznějšie pomsta přijde. Pohleď pak, proč tito vstupují, ješto pojme babu, drchtu starú, pro penieze, anebo 159a N, toho tedy T, také S0 pro spasení své a její duše C, pro své (+ i její O) spasení S0 — v ten stav S0 — manželský vyn. O — 173 175 aby hle- děl ... nemnožeš] i pro její a aby mohli duše své S, aby mohli oba duše své O — 174 hleděl ... duše] své duše ostříhal a hleděl U — duši R - jejicho] její R, také jejího N — tudiež vyn. N — 175 ano ť bude O — zlé, bujné (bujno B) BR, zlé, chlipné SO — 175—177 i boje ... spasen býti a (vyn. S) mnohý (vyn. S), chtě duši svau (vyn. O) zachovati, i vstaupí v man- želství SO — 175 bojí C — 176 aby všel] všel PRCTU, vstaupil N — man- želský v ten stav C, manželský, zachovávaje časy zapověděné od církve — svaté N 177 svů] vyn. BAPRONTU — čili jinak T, jinak sice SO vstaupíš ... koli] jestli jiným S0 — 178 zle a neřádně] vyn. O - svstupu- ješ vstaupíš AC — nevstupuješ] nejdeš N — 178—179 nevstupuješ... již vyn. SO — 179 hledíš] hledáš S, nebo hledáš O — však] již K, vyn. PNTU — však ... Ježíše to ť již S0 - milý, drahý Pán Ježíš T — 180 to pro K — již si duši zavedl] vyn. SO — duši svau R — hledíš] hledáš SOzboží ( to ť jest S, — to ť jest opět 0) zle BPRNTUSO — a hledíš-li zle hledíš C — hled í šj hledáš ASO — 181 aby byla] vyn. SO — ďáblovy PROU, ďáblové N — 182 velmi] vyn. BNO — bývá] jest S0 — tu (již C) nečiníš TC — nečiníš ... Ježíše] již si (+ svau 0) duši zavedl S0 — milý, drahý Pán Ježíš T — 182—183 jestliže ... opět] pakli SO — 183 stav man- želský SO žádostí tělesných TSO — 184 a chlipnosti] vyn. O — chlipností S — běda bude, běda (vyn. C) TC, běda (+ bude 0), ach SO — nestojte KT — Jako] Ano O — ješto] jako B, ješto sobě O — 185 Sáru, pannu svatau (vyn. O) NO — Azmodeus] vyn. SO 186 i vám 0 — může státi O — Ač] Až(!) B — nynie] vyn. PNTUSO — milý, drahý Pán T — ne ihned - mstí CO — ale to C0 — 187 a hroznějšie] vyn. O — přijde] dokročí N Pohleď ... proč! A proč pak SO — 188 vstupují v manželstvo (manželství C) SOC — ješto sobě N, ješto mládenec S0 — pojme sobě O — starau,
Strana 204
204 ona kmetě — a by to bylo pro spasenie, a by tu Ježíš byl? Aha, 190 nikoli se nenaděj! Ale že manželstvie jest svátost od 1 Boha zjednaná a usta- 160" vená, i protož, poněvadž jest svátost, žádní nemají té svátosti požívati, než svatí lidé; ktož pak kolivěk, jsauce v smrtedlném hřiechu v kterém, a vstupují v manželstvie, žádnému se tomu 195 to manželstvie neobrátí k spasení, ale k horauciemu peklu. A jakož, ktož koli tělo božie nehodně přijímají, mají-li hřiech, jakož tito hřešie, tělo božie nehodně přijímajíce, l tak tito hřešie, kteříž v svá manželstvie vstupují neřádně, jsauc v hřiešiech smrtedlných a jiným úmyslem, než pro své a jejie spasenie. A toto, přijde lotr, 200 rufián neřádný, a bude řieci: »Kněže, chceme v svaté manželstvie vstúpiti«, a ona lotryně, nevěst«k)a. Oh, rci: »V svobodu hřie- chuov a v rufiánstvo chcem vstúpiti.« I nazývají svátostí, sauce 160" bezzubau N — 189 ona] opět ona KRC, mladá T, panna S0 — kmetě starého C, kmeta (+ starého O) SO, kmetě starýho též pro peníze a bohactví T — a by] ale aby T — to pak RC — a by tu ... byl] vyn. SO — tu pak R — Aha] Au K, Ó N, Ach S, vyn. 0 — 191 Ale že] A protož, poněvadž SO — veliká svátost N — zjednaná a] vyn. NO — ustanovená ČNTSO — 192 i protož... té svátosti] nemají ť ho S0 — poněvadž vyn. C — svátost, tehdy NTU — a žádní C — 193 užívati O — než] kromě sami N — ktož] kteříž S — ktož ... kolivěk] a pak- liže kteří O — jsau SO — smrtedlném] smrtedlnosti(!) R — 194 kterém koliv S — svaté manželstvo O — 194—195 žádnému... manželstvie vyn. N — 194 tomu] tomu a takovému C, vyn. BPRTUSO — 195 to] vyn. U — manželstvie] vyn. SO — neobrátí se jim to N — ale ... A] Rovně SO — hauraucímu T — peklu a k zatracení C — A jakož] Jako P — 196—197 ktož... přijímajíce] kdyby kdo, jsa v kterém koliv hříchu, a přijímal nehodně tělo boží, k svému zatracení je bude přijímati O — 196 drahé tělo T — boží a krev drahau (boží C) NC — přijímá S — 196—197 mají-li... přijímajíce] jsa v hříchu smrtedlném, k zatracení svému jedí S — 196 li] veliký N — hřích smrtedlnej, nehodně přijímají C — 196—197 jakož ... přijímajíce] vyn. N — 197 boží a krev předrahau Pána Ježíše C — tito hřešie] i tuto S, toto O — 198 svá] vyn. BPRCNUTSO, stav K — manželstvo S0 — neřádně ... smrtedlných a] vyn. S0 — 199 A] Ano S0 — to C, toto pak N — přijde] bude S0 — 200 rufián] rufián, kuběnář N, vyn. O — ne- řádný, a ona též lotryně a rufiánka SO — a bude řieci] vyn. PNTU, a přijda řeknau S0 — A, á (vyn. N), milý kněže PNTU, Kněže, oddej nás S0 — zechceme(!) U — manželstvo BKPRCTUSO — 201 a ona ... nevěst«k» a] vyn. BSO — ona též N — lotrkyně(!) T — nevěsta(!) A, nevěstka, a (+ v ČN) svaté manželstvo! PRONT — Ó BU, Och, ba C — Oh, rci] A měl by říci, že S. ješto by měli říci, že O — ba řci PNTU, rci rači C, rci [rači, že] K — 202 chcem vstúpiti] vyn. BPRONTU, vstupuje S, vstupují O — nazývá
204 ona kmetě — a by to bylo pro spasenie, a by tu Ježíš byl? Aha, 190 nikoli se nenaděj! Ale že manželstvie jest svátost od 1 Boha zjednaná a usta- 160" vená, i protož, poněvadž jest svátost, žádní nemají té svátosti požívati, než svatí lidé; ktož pak kolivěk, jsauce v smrtedlném hřiechu v kterém, a vstupují v manželstvie, žádnému se tomu 195 to manželstvie neobrátí k spasení, ale k horauciemu peklu. A jakož, ktož koli tělo božie nehodně přijímají, mají-li hřiech, jakož tito hřešie, tělo božie nehodně přijímajíce, l tak tito hřešie, kteříž v svá manželstvie vstupují neřádně, jsauc v hřiešiech smrtedlných a jiným úmyslem, než pro své a jejie spasenie. A toto, přijde lotr, 200 rufián neřádný, a bude řieci: »Kněže, chceme v svaté manželstvie vstúpiti«, a ona lotryně, nevěst«k)a. Oh, rci: »V svobodu hřie- chuov a v rufiánstvo chcem vstúpiti.« I nazývají svátostí, sauce 160" bezzubau N — 189 ona] opět ona KRC, mladá T, panna S0 — kmetě starého C, kmeta (+ starého O) SO, kmetě starýho též pro peníze a bohactví T — a by] ale aby T — to pak RC — a by tu ... byl] vyn. SO — tu pak R — Aha] Au K, Ó N, Ach S, vyn. 0 — 191 Ale že] A protož, poněvadž SO — veliká svátost N — zjednaná a] vyn. NO — ustanovená ČNTSO — 192 i protož... té svátosti] nemají ť ho S0 — poněvadž vyn. C — svátost, tehdy NTU — a žádní C — 193 užívati O — než] kromě sami N — ktož] kteříž S — ktož ... kolivěk] a pak- liže kteří O — jsau SO — smrtedlném] smrtedlnosti(!) R — 194 kterém koliv S — svaté manželstvo O — 194—195 žádnému... manželstvie vyn. N — 194 tomu] tomu a takovému C, vyn. BPRTUSO — 195 to] vyn. U — manželstvie] vyn. SO — neobrátí se jim to N — ale ... A] Rovně SO — hauraucímu T — peklu a k zatracení C — A jakož] Jako P — 196—197 ktož... přijímajíce] kdyby kdo, jsa v kterém koliv hříchu, a přijímal nehodně tělo boží, k svému zatracení je bude přijímati O — 196 drahé tělo T — boží a krev drahau (boží C) NC — přijímá S — 196—197 mají-li... přijímajíce] jsa v hříchu smrtedlném, k zatracení svému jedí S — 196 li] veliký N — hřích smrtedlnej, nehodně přijímají C — 196—197 jakož ... přijímajíce] vyn. N — 197 boží a krev předrahau Pána Ježíše C — tito hřešie] i tuto S, toto O — 198 svá] vyn. BPRCNUTSO, stav K — manželstvo S0 — neřádně ... smrtedlných a] vyn. S0 — 199 A] Ano S0 — to C, toto pak N — přijde] bude S0 — 200 rufián] rufián, kuběnář N, vyn. O — ne- řádný, a ona též lotryně a rufiánka SO — a bude řieci] vyn. PNTU, a přijda řeknau S0 — A, á (vyn. N), milý kněže PNTU, Kněže, oddej nás S0 — zechceme(!) U — manželstvo BKPRCTUSO — 201 a ona ... nevěst«k» a] vyn. BSO — ona též N — lotrkyně(!) T — nevěsta(!) A, nevěstka, a (+ v ČN) svaté manželstvo! PRONT — Ó BU, Och, ba C — Oh, rci] A měl by říci, že S. ješto by měli říci, že O — ba řci PNTU, rci rači C, rci [rači, že] K — 202 chcem vstúpiti] vyn. BPRONTU, vstupuje S, vstupují O — nazývá
Strana 205
205 neřádní; l rovně jako by Boha čertem a ďáblem nazýval — 161a byl-li by to hřiech? »Oh«, dieš, »byl.« Tak ť jest toto hřiech praviti, 205 že chtic v svaté manželstvie vstúpiti, a vstaupie v pravé rufiánstvo a v svobodu hřiechuov, aby svau nešlechetnost svobodně páchali. Ale že tu před samým čtením die: »A pro třech dnech svatby staly sú se«. Co je to? Toto, aby ne ihned ta skládanie li byla, když se oddadie, ale aby prodlili. Nebo tak jest ustaveno, aby 210 najméně do třeticho dne byli sebe prázdni pro poctivost svátosti manželské. A toto hned — leč by u dvoruov toho nebylo. Ano [slibuj za toj! Tu ť je večier oddadie a ihned spolu spat vedau; a mluv [jim], co chceš, oni ť jinak neučinie — tak ť jest to dobrá družina! Ba, jakž sau navykli, učinie ť; jinak učinie ť, mluv, 215 co chceš! Ale li shledáte, ti vaši obyčejové a navyklosti k čemu ť 162a vás přivedou, zviete, jaký konec proto vezmete! Již ť jest je tak 161 to zlé N, nazývají to SO — sauce sami C — 203 rovně tak N — by] kdyby kdo Pána N, kdyby U — čerta Bohem O — čertem a] vyn. PRONTU — a dáblem] vyn. SO — nazval P, nazývali CSO — 204 byl-li by ... dieš] viď, že by to byl hřích? Vím, že díš S, viď, že jest hřích? To snadno rozsaudíš O — Oh] Oho PTU, Och C, Ba N — byl] že by byl veliký N, byl by T, byl velikej C, vyn. O — toto] toto neméně N, tuto S — 205 chce CSO — man- želstvo BKPRCNTU — vstúpiti] vyn. SO — vstupuje SO — pravé] vyn. B, pravau S0 — rufiánstvo a v] vyn. S0 — 207 tuto PTUSO — před samým] vyn. SO — čtením svatým NC, čtení SO — svatba stala se KRONTUSO — 208 co je to? Toto] Toto i toto U, To jest nám k naučení S. Odkudž nám má býti toto naučení O — je] j BPT, vyn. CN — to] toto RT, to vyznamenává? I N — ta] vyn. S0 — ta skládanie byla] ty osoby skládány byly spolu T — skládaní společná N — bejvala C, bylo S — 209 oddají O — 209—210 ale aby .. . třetieho dne] ale (vyn. S) tak (vyn. S), jakž od církve ustanoveno jest, aby nej- méně (vyn. O) do třetího dne prodlili a S0 — 209 poprodlili N — ustano- veno ČNT — 210—211 té veliké svátosti manželské, Bohem posvěcené, oddadauce se v těch dnech na svaté modlitby N — 211 A toto] A toto pak C, Ale tyto T, Toto pak N, Ale tito O — ihned první noc N — 211—212 hned... Tu ť je] vyn. SO — 211 dvořákóv K — toho snad N, to T — ne- bylo] nenašel U — 212 [slibuj za to] uzříš C, vyn. BKPRNTU — Tu] ti B — u večer NTS oddají T, se oddadí O — a ihned] an je ihned N, a ihned potom C — spolu] vyn. O — vedau je RTO — 213 [jim] vyn. BKPRCU, ty T — chceš] mluv o té svátosti O, chceš o svátosti S — oni ť] vyn. S — neučiní, než jak ť sau navykli N — to dobrá] to nedobrá C, dobrá ta O — 214—215 Ba ... co chceš!] vyn. S — 214—218 Ba ... Kněže, tak] A, prej O — 214 neučiní T — neučiní PT, učiní, neměli by C — mluv jim pak N — 215 shledáte [to, že] K, shledáte to C — 216 zviete] vyn. C, zvíte, zvíte T — zviete... vezmete] a jaké bude skončení, jestli se nepokajete S — jaký
205 neřádní; l rovně jako by Boha čertem a ďáblem nazýval — 161a byl-li by to hřiech? »Oh«, dieš, »byl.« Tak ť jest toto hřiech praviti, 205 že chtic v svaté manželstvie vstúpiti, a vstaupie v pravé rufiánstvo a v svobodu hřiechuov, aby svau nešlechetnost svobodně páchali. Ale že tu před samým čtením die: »A pro třech dnech svatby staly sú se«. Co je to? Toto, aby ne ihned ta skládanie li byla, když se oddadie, ale aby prodlili. Nebo tak jest ustaveno, aby 210 najméně do třeticho dne byli sebe prázdni pro poctivost svátosti manželské. A toto hned — leč by u dvoruov toho nebylo. Ano [slibuj za toj! Tu ť je večier oddadie a ihned spolu spat vedau; a mluv [jim], co chceš, oni ť jinak neučinie — tak ť jest to dobrá družina! Ba, jakž sau navykli, učinie ť; jinak učinie ť, mluv, 215 co chceš! Ale li shledáte, ti vaši obyčejové a navyklosti k čemu ť 162a vás přivedou, zviete, jaký konec proto vezmete! Již ť jest je tak 161 to zlé N, nazývají to SO — sauce sami C — 203 rovně tak N — by] kdyby kdo Pána N, kdyby U — čerta Bohem O — čertem a] vyn. PRONTU — a dáblem] vyn. SO — nazval P, nazývali CSO — 204 byl-li by ... dieš] viď, že by to byl hřích? Vím, že díš S, viď, že jest hřích? To snadno rozsaudíš O — Oh] Oho PTU, Och C, Ba N — byl] že by byl veliký N, byl by T, byl velikej C, vyn. O — toto] toto neméně N, tuto S — 205 chce CSO — man- želstvo BKPRCNTU — vstúpiti] vyn. SO — vstupuje SO — pravé] vyn. B, pravau S0 — rufiánstvo a v] vyn. S0 — 207 tuto PTUSO — před samým] vyn. SO — čtením svatým NC, čtení SO — svatba stala se KRONTUSO — 208 co je to? Toto] Toto i toto U, To jest nám k naučení S. Odkudž nám má býti toto naučení O — je] j BPT, vyn. CN — to] toto RT, to vyznamenává? I N — ta] vyn. S0 — ta skládanie byla] ty osoby skládány byly spolu T — skládaní společná N — bejvala C, bylo S — 209 oddají O — 209—210 ale aby .. . třetieho dne] ale (vyn. S) tak (vyn. S), jakž od církve ustanoveno jest, aby nej- méně (vyn. O) do třetího dne prodlili a S0 — 209 poprodlili N — ustano- veno ČNT — 210—211 té veliké svátosti manželské, Bohem posvěcené, oddadauce se v těch dnech na svaté modlitby N — 211 A toto] A toto pak C, Ale tyto T, Toto pak N, Ale tito O — ihned první noc N — 211—212 hned... Tu ť je] vyn. SO — 211 dvořákóv K — toho snad N, to T — ne- bylo] nenašel U — 212 [slibuj za to] uzříš C, vyn. BKPRNTU — Tu] ti B — u večer NTS oddají T, se oddadí O — a ihned] an je ihned N, a ihned potom C — spolu] vyn. O — vedau je RTO — 213 [jim] vyn. BKPRCU, ty T — chceš] mluv o té svátosti O, chceš o svátosti S — oni ť] vyn. S — neučiní, než jak ť sau navykli N — to dobrá] to nedobrá C, dobrá ta O — 214—215 Ba ... co chceš!] vyn. S — 214—218 Ba ... Kněže, tak] A, prej O — 214 neučiní T — neučiní PT, učiní, neměli by C — mluv jim pak N — 215 shledáte [to, že] K, shledáte to C — 216 zviete] vyn. C, zvíte, zvíte T — zviete... vezmete] a jaké bude skončení, jestli se nepokajete S — jaký
Strana 206
206 dábel voslepil, že, mluv jim, co chceš, nic tomu neučiníš; a dieš-li co, budau ť řieci: »Kněže, tak my máme vobyčej, tak ť sau naše práva«. I tak ť již rovně havají, koňové slepí, kamž je čert 220 vede, až právě, jeliž jim múka [pekelní] oči otevře ja i ko onomu 162b bohatci; neviděl zajisté Lazara před vraty, a když byl v mukách, tepruv jej zdaleka uzřel. Ba, ktož by chtěl řádně a právě v man- želstvie vstúpiti a k svému spasenie, měl ť by najméně po těch smluvách [až] do čtvrti léta v pokání státi a potom tepruv, oželeje 225 a opláče hřiechy, z bázní vstúpiti. Ale toto ledakdys, a žádného pokánie! Á, běda bude! Ale že jest na této svatbě byl Pán I Ježíš. Ty, když se ženíš, 163“ máš toho se vší pilností hleděti, aby, což ť jest na tobě, na tvé svatbě aby žádný zlý a neřádný člověk nebýval. Tak-li vy toho vy T — 216—218 Již ť... Kněže] vyn. S — 217 tomu neučiníš] oni neuvěří N — 217—218 a dieš ... řieci] Ba, prý PONTU — a dieš-li co] než R — 218 tak] A, prej, tak S, a to O — takový obyčej O — 219 práva«. Ale shledají ť to dobře, k čemu je ti obyčejové a práva přivedau a jaké bude toho skon- čení O — 219—220 i tak ... jeliž a nebudau ť maudři, až ť S0 — 219 ha- vají] havají jako C, jdau N — slepí [s těmi obyčeji] K — črt T, ďábel PRONU — 220 jeliž nad tím v K pozdní přípisek: když; vyn. P. když NT, že již C, vyn. P — mauky(!) T — [pekelní] vyn. BKPRONTUSO — oči] v A napsáno až dodatečně drobným písmem nad řádkou — 221 bohatci, tu ť teprva porozumějí N — neviděl zajisté] jenž neviděl (nevěděl BC) BRC, prvé neviděl PTU, bohatec prvé neviděl N, když neviděl S, že nemohl viděti O — a] ale T — a když byl až potom teprva S — 221—222 když ... uzřel] v mukách ho uhlídal zda- leka O — 222 teprv BKN, vyn. S — jej] vyn. S — uhlédal BN — Ba] A (Ach O) jistě S0 — a právě] vyn. SO — manželstvo S, stav manželský O — 223 a] vyn. PRCNTUS — těch] třech(!) U — 224 smlúvách a oddavcích N — [až] vyn. BKPRONTU — [až do čtvrti] za čtvrt S0 — čtvrt C pokání svatém N — 225 a opláče] vyn. S0 — hříchuov BKRC, své hříchy N, hříchy dřevní S, první hříchy O — bázní boží C, bázní [boží] K, bázní a strachem N, bázní (+ boží O) v něj SO — vstúpiti] se sníti N 225 226 Ale ... bude] Když pak jinak vstupuje, nemaje žádného pokání, běda ť jim bude O — 225 toto] kdož S — a] bez S — 226 A] vyn. BPRTU, Ó N, jistě ť S — 227 milý, drahý Pán T — Tyl Také S, Tak také i ty O — 228 se vší... hleděti] pilně šetřiti S0 —- na tvé svatbě aby] vyn. B — 229 aby] vyn. BRUNSO - zlý] v A teprve dodatečně neumělou rukou vepsáno mezi řádky — zlý a] vyn. S0 — nebyl BRC — 229— 230 Tak ... szovauce] Také-li ste toho pilni? Ano ť pozovau co S, Ale toto 220 nn. Luk. 16, 20 nn. — 227 Nad str. 163a v A přípisek: O svadbě čtení svaté —
206 dábel voslepil, že, mluv jim, co chceš, nic tomu neučiníš; a dieš-li co, budau ť řieci: »Kněže, tak my máme vobyčej, tak ť sau naše práva«. I tak ť již rovně havají, koňové slepí, kamž je čert 220 vede, až právě, jeliž jim múka [pekelní] oči otevře ja i ko onomu 162b bohatci; neviděl zajisté Lazara před vraty, a když byl v mukách, tepruv jej zdaleka uzřel. Ba, ktož by chtěl řádně a právě v man- želstvie vstúpiti a k svému spasenie, měl ť by najméně po těch smluvách [až] do čtvrti léta v pokání státi a potom tepruv, oželeje 225 a opláče hřiechy, z bázní vstúpiti. Ale toto ledakdys, a žádného pokánie! Á, běda bude! Ale že jest na této svatbě byl Pán I Ježíš. Ty, když se ženíš, 163“ máš toho se vší pilností hleděti, aby, což ť jest na tobě, na tvé svatbě aby žádný zlý a neřádný člověk nebýval. Tak-li vy toho vy T — 216—218 Již ť... Kněže] vyn. S — 217 tomu neučiníš] oni neuvěří N — 217—218 a dieš ... řieci] Ba, prý PONTU — a dieš-li co] než R — 218 tak] A, prej, tak S, a to O — takový obyčej O — 219 práva«. Ale shledají ť to dobře, k čemu je ti obyčejové a práva přivedau a jaké bude toho skon- čení O — 219—220 i tak ... jeliž a nebudau ť maudři, až ť S0 — 219 ha- vají] havají jako C, jdau N — slepí [s těmi obyčeji] K — črt T, ďábel PRONU — 220 jeliž nad tím v K pozdní přípisek: když; vyn. P. když NT, že již C, vyn. P — mauky(!) T — [pekelní] vyn. BKPRONTUSO — oči] v A napsáno až dodatečně drobným písmem nad řádkou — 221 bohatci, tu ť teprva porozumějí N — neviděl zajisté] jenž neviděl (nevěděl BC) BRC, prvé neviděl PTU, bohatec prvé neviděl N, když neviděl S, že nemohl viděti O — a] ale T — a když byl až potom teprva S — 221—222 když ... uzřel] v mukách ho uhlídal zda- leka O — 222 teprv BKN, vyn. S — jej] vyn. S — uhlédal BN — Ba] A (Ach O) jistě S0 — a právě] vyn. SO — manželstvo S, stav manželský O — 223 a] vyn. PRCNTUS — těch] třech(!) U — 224 smlúvách a oddavcích N — [až] vyn. BKPRONTU — [až do čtvrti] za čtvrt S0 — čtvrt C pokání svatém N — 225 a opláče] vyn. S0 — hříchuov BKRC, své hříchy N, hříchy dřevní S, první hříchy O — bázní boží C, bázní [boží] K, bázní a strachem N, bázní (+ boží O) v něj SO — vstúpiti] se sníti N 225 226 Ale ... bude] Když pak jinak vstupuje, nemaje žádného pokání, běda ť jim bude O — 225 toto] kdož S — a] bez S — 226 A] vyn. BPRTU, Ó N, jistě ť S — 227 milý, drahý Pán T — Tyl Také S, Tak také i ty O — 228 se vší... hleděti] pilně šetřiti S0 —- na tvé svatbě aby] vyn. B — 229 aby] vyn. BRUNSO - zlý] v A teprve dodatečně neumělou rukou vepsáno mezi řádky — zlý a] vyn. S0 — nebyl BRC — 229— 230 Tak ... szovauce] Také-li ste toho pilni? Ano ť pozovau co S, Ale toto 220 nn. Luk. 16, 20 nn. — 227 Nad str. 163a v A přípisek: O svadbě čtení svaté —
Strana 207
207 230 hledíte? Ano. [slibuj za to!] Ani ť szovauſce] najpyšnějších lidí, pištcuov, hudcuov, lidí neřádných, baby, drchty staré, oplzle mluviecé. Aha, nečisté biednice, nešlechetné, ješto jiné lidi k smil- stvu popauziete, li á, běda ť bude, nestojte! Jestliže s' svau řeči komu kdy byl neb byla ke zlému a nečistému hnutí nebo myšlenie 235 byla s' toho] příčina, věz, že se máš čeho káti! Sám ť jest Buoh na takové vydal biedu a kletbu — a kdež ť jest bieda, tu ť jest peklo mínily« — řka: »Běda tomu, skrze koho pohoršenie příde! Lépe by bylo jemu, aby byl zavěšen žernov osličí na hrdlo jeho a byl puštěn do hlubo l kosti morské! Běda světu od pohoršenie!« 240 Vy baby, na radovánkách a na svadbách co vy tu řečí zlých a zatrhavých vyplískáte! Pomni mě, babo, že ť Buoh na tě dopustí na smrti, že oněmieš v tvau najpilnější potřebu. 163 1643 pozovau co O 230 [slibuj za to!] ano C, vyn. BKPRNTU (v K až poz- ději připsáno: slibuj) — Ani t] an ť sobě N — szovú BKPTUC, nazůvau N co (l jest B) najpyšnějších BAPONTU, nejpilnějších(!) R — 231 k tomu pištcův a S0 — lidí] vyn. S0 - při tom ty baby S0 — staré ženy, napoly shnilé, budau O - neřádně, oplzle BR — 232 mluví BPRONTUS, mluviti O - Aha]ó N — Aha ... lidi] a jiných lidí pohoršují a S, a jiných lidí pohoršovati O — biednice] bídné T — jediné ješto T — toliko jiné N - jiných lidí BRC - smilství BR -233 popúzejí BRPCNTS, jich popauzejíce O 233 235 á, běda ... káti] ješto tu nemá ani řečí ani myšlením žádný žádného pohoršovati O 233 á] ah R, ó N, ale T, ach S ť]vám T, jim C — budej vyn. S — s'] vyn. PS — svau řečí vyn. C — 233 234 svan ... nečistému] tu kdo řečí jest příčina k zlému S 234 komu] vyn. PNTU — kdy] vyn. BR —. myšlením T — 235 [byla s' toho] vyn. BKPRONTUS příčina] vyn. S — z čeho NUS — Ano (Nebo 0) sám 80 jest] vyn. S milý, drahý Pán Bůh T — 236 vydává S0 — biedu a] vyn. CSO klatbu BCSO 236 237 a kdež... peklo] vyn. SO 237 i peklo T v mínily vyn. 18O — řka] prý PNTU — tomu člověku O přijdau S, přichází CO 238 Lépeji R = 238—239 Lépe... pohoršenic!] vyn. CSO — 238 zavěšen] jemu zavěšen B — 239 pauštěn P — hlobukosti(!) K, hluobokosti P — od] pro PNT — 240 Vy baby] Vy baby, vy T, Protož vy baby C, Nu, vy baby, co vy S, Nu, co vy k tomu díte, staré baby, kteréž O - vašich radovánkách S0 — a na svadbách] vyn. SO - co vy tuj vyn. S, mnoho O — zlých a] oplzlých P — 241 zatrha- vých] hanebných S0 - naplískáte O — Pomnětež SO — mě] mi T, na to SO — 241 242 babo ... smrti] že t na vás Bůh dopustí SO— 242 na smrti, vyn. B oněmite O s tvau] tu O — najpilnější nejpilnější hodinu a R) nejposlednější S0 s potřebu na smrti S 237 Podle Mat. 18, 6 n. a Luk. 17, I n. —
207 230 hledíte? Ano. [slibuj za to!] Ani ť szovauſce] najpyšnějších lidí, pištcuov, hudcuov, lidí neřádných, baby, drchty staré, oplzle mluviecé. Aha, nečisté biednice, nešlechetné, ješto jiné lidi k smil- stvu popauziete, li á, běda ť bude, nestojte! Jestliže s' svau řeči komu kdy byl neb byla ke zlému a nečistému hnutí nebo myšlenie 235 byla s' toho] příčina, věz, že se máš čeho káti! Sám ť jest Buoh na takové vydal biedu a kletbu — a kdež ť jest bieda, tu ť jest peklo mínily« — řka: »Běda tomu, skrze koho pohoršenie příde! Lépe by bylo jemu, aby byl zavěšen žernov osličí na hrdlo jeho a byl puštěn do hlubo l kosti morské! Běda světu od pohoršenie!« 240 Vy baby, na radovánkách a na svadbách co vy tu řečí zlých a zatrhavých vyplískáte! Pomni mě, babo, že ť Buoh na tě dopustí na smrti, že oněmieš v tvau najpilnější potřebu. 163 1643 pozovau co O 230 [slibuj za to!] ano C, vyn. BKPRNTU (v K až poz- ději připsáno: slibuj) — Ani t] an ť sobě N — szovú BKPTUC, nazůvau N co (l jest B) najpyšnějších BAPONTU, nejpilnějších(!) R — 231 k tomu pištcův a S0 — lidí] vyn. S0 - při tom ty baby S0 — staré ženy, napoly shnilé, budau O - neřádně, oplzle BR — 232 mluví BPRONTUS, mluviti O - Aha]ó N — Aha ... lidi] a jiných lidí pohoršují a S, a jiných lidí pohoršovati O — biednice] bídné T — jediné ješto T — toliko jiné N - jiných lidí BRC - smilství BR -233 popúzejí BRPCNTS, jich popauzejíce O 233 235 á, běda ... káti] ješto tu nemá ani řečí ani myšlením žádný žádného pohoršovati O 233 á] ah R, ó N, ale T, ach S ť]vám T, jim C — budej vyn. S — s'] vyn. PS — svau řečí vyn. C — 233 234 svan ... nečistému] tu kdo řečí jest příčina k zlému S 234 komu] vyn. PNTU — kdy] vyn. BR —. myšlením T — 235 [byla s' toho] vyn. BKPRONTUS příčina] vyn. S — z čeho NUS — Ano (Nebo 0) sám 80 jest] vyn. S milý, drahý Pán Bůh T — 236 vydává S0 — biedu a] vyn. CSO klatbu BCSO 236 237 a kdež... peklo] vyn. SO 237 i peklo T v mínily vyn. 18O — řka] prý PNTU — tomu člověku O přijdau S, přichází CO 238 Lépeji R = 238—239 Lépe... pohoršenic!] vyn. CSO — 238 zavěšen] jemu zavěšen B — 239 pauštěn P — hlobukosti(!) K, hluobokosti P — od] pro PNT — 240 Vy baby] Vy baby, vy T, Protož vy baby C, Nu, vy baby, co vy S, Nu, co vy k tomu díte, staré baby, kteréž O - vašich radovánkách S0 — a na svadbách] vyn. SO - co vy tuj vyn. S, mnoho O — zlých a] oplzlých P — 241 zatrha- vých] hanebných S0 - naplískáte O — Pomnětež SO — mě] mi T, na to SO — 241 242 babo ... smrti] že t na vás Bůh dopustí SO— 242 na smrti, vyn. B oněmite O s tvau] tu O — najpilnější nejpilnější hodinu a R) nejposlednější S0 s potřebu na smrti S 237 Podle Mat. 18, 6 n. a Luk. 17, I n. —
Strana 208
208 Oh, jak by ty svatby s velikú bázní měly od lidí jednány býti, aby o duše nepřišli! Ale vše ť jest to čert jináče zmieždil, 245 ani ť budau řieci: ll »Tak-liž pak máme nechati, aby lidé na našie svadbě nebyli veseli?« Veď-li, že by byla hanba, kdyby se měli Boha báti a učinili, co Buoh chce mieti? Nebo ďábel nepřietel dva jiná nepřietele zbuzuje proti člověku, tato: tělo a svět. A ktož těm nepřátelóm povolujkí, buď v manželském stavu nebo 250 v kterém jiném, tu nikoli toho úžitka nedojdau, kterýž má l dán býti těm, kteříž řádně svuoj stav vedau a v něm stojie. Který jest to úžitek? [Jest] věčné blahoslavenstvie. Oni toho nedójdau, ale pekla horaucieho, jako ktož povolují Ktělu, aby manželé sebe «požívali, kdy chtie a kolikrát chtie, ješto takové manžely 255 lotři a nevěstky předejdú do královstvie nebeského, neb ti man- želé pod tau svátostí a pod l přikrytím manželstvie pravé rufián- stvo vedau a sodomské hřiechy, neřádně sebe požívajíce, nestydatě se mezi sebau dotýkajíce chlipně svých těl; ješto ta těla mazána 164% 1653 165 243 Och ČNT, Ó (Ach S) milí křesťané SO — jak by] což byšte vy O — by] vyn. S — vaše svadby O — poctivostí a bázní P, bázní boží N — od lidí] vyn. SO — jednány] váženy býti a jednány PTU, konané N, jednati SO — 244 býti] vyn. SO — abyšte O — vše ť] vám to všecko T, že ť O — — ďábel PRCNUSO, čert z horaucího pekla T — vám jináče O — zmieždil] spletl NSO — 245 ani ... řieci] »Ú (Au NSO), prý PONTUSO — pak] vyn. SO — lidé] vyn. SO — našich svadbách U — 246 nebyli] nepobyli BPRCNTUSO — Viď SO — Veď... byla] Ó, byla ť by jim N — bylo S — 247 báti a Pánu Bohu se na vaší svadbě modliti C — lidé měli C — tak učinili RC, učiniti N, činiti to SO — co Buoh] jakož on BKPRCNTU, což on S — chce mieti] velí SO — nepřietel] vyn. PNTUS, ihned O — 248 jiné (jiný T) nepřítele NT — nepřátely O — tato] Která? Tato B, a to tyto C, tyto NT, vyn. SO — A] Ale PTU, vyn. N — Ktož pak N — 249 jim aneb těm P — povoluje A — manželském] manželství a v tom C — 250 kterém koli SO — tu] ti BPRONTUSO — aužitku věčného blahoslavenství SO - nedůjdau R — 250—254 kterýž má... «požívali ] ale pekla horaucího, jako když sobě manželé povolují v tělesné libosti S, ano tyto manžely, kteříž sobě v tělesných libostech povolují O — 251 kteříž jenž N — 252 to pak ČN — [Jest] vyn. BKPRU, I NT, I máme věděti, že nic jiného není než C — nedůjdau R — 253 tělu) vyn. A, tělu a T — 253—254 manželé ... kolikrát chtie] v něm svau vůli měli R — 254 «požívali vyn.(!) A — ješto] vězte, že ť S, věřtež tomu, že ť O — takoví manželé(!) B, takoví manžely P (—y korekturou z —e!) — manžely] vyn. S0 — — 255 nebeského] božího O — 255—256 ti .. . svátostí a] to sám Syn boží tvrditi (praviti O) ráčí. Nebo takoví manželé SO — 255 manželé] manžel- stvím P — 256 svátostí] svatau(!) R — manželstvie] toho manželství C, svátosti a náboženství SO — pravé] hrozné N — rufiánství KCNTUO — 257 hříchy páší NSO — sebe požívajíce] sobě počínají SO — 258 mezi sebau]
208 Oh, jak by ty svatby s velikú bázní měly od lidí jednány býti, aby o duše nepřišli! Ale vše ť jest to čert jináče zmieždil, 245 ani ť budau řieci: ll »Tak-liž pak máme nechati, aby lidé na našie svadbě nebyli veseli?« Veď-li, že by byla hanba, kdyby se měli Boha báti a učinili, co Buoh chce mieti? Nebo ďábel nepřietel dva jiná nepřietele zbuzuje proti člověku, tato: tělo a svět. A ktož těm nepřátelóm povolujkí, buď v manželském stavu nebo 250 v kterém jiném, tu nikoli toho úžitka nedojdau, kterýž má l dán býti těm, kteříž řádně svuoj stav vedau a v něm stojie. Který jest to úžitek? [Jest] věčné blahoslavenstvie. Oni toho nedójdau, ale pekla horaucieho, jako ktož povolují Ktělu, aby manželé sebe «požívali, kdy chtie a kolikrát chtie, ješto takové manžely 255 lotři a nevěstky předejdú do královstvie nebeského, neb ti man- želé pod tau svátostí a pod l přikrytím manželstvie pravé rufián- stvo vedau a sodomské hřiechy, neřádně sebe požívajíce, nestydatě se mezi sebau dotýkajíce chlipně svých těl; ješto ta těla mazána 164% 1653 165 243 Och ČNT, Ó (Ach S) milí křesťané SO — jak by] což byšte vy O — by] vyn. S — vaše svadby O — poctivostí a bázní P, bázní boží N — od lidí] vyn. SO — jednány] váženy býti a jednány PTU, konané N, jednati SO — 244 býti] vyn. SO — abyšte O — vše ť] vám to všecko T, že ť O — — ďábel PRCNUSO, čert z horaucího pekla T — vám jináče O — zmieždil] spletl NSO — 245 ani ... řieci] »Ú (Au NSO), prý PONTUSO — pak] vyn. SO — lidé] vyn. SO — našich svadbách U — 246 nebyli] nepobyli BPRCNTUSO — Viď SO — Veď... byla] Ó, byla ť by jim N — bylo S — 247 báti a Pánu Bohu se na vaší svadbě modliti C — lidé měli C — tak učinili RC, učiniti N, činiti to SO — co Buoh] jakož on BKPRCNTU, což on S — chce mieti] velí SO — nepřietel] vyn. PNTUS, ihned O — 248 jiné (jiný T) nepřítele NT — nepřátely O — tato] Která? Tato B, a to tyto C, tyto NT, vyn. SO — A] Ale PTU, vyn. N — Ktož pak N — 249 jim aneb těm P — povoluje A — manželském] manželství a v tom C — 250 kterém koli SO — tu] ti BPRONTUSO — aužitku věčného blahoslavenství SO - nedůjdau R — 250—254 kterýž má... «požívali ] ale pekla horaucího, jako když sobě manželé povolují v tělesné libosti S, ano tyto manžely, kteříž sobě v tělesných libostech povolují O — 251 kteříž jenž N — 252 to pak ČN — [Jest] vyn. BKPRU, I NT, I máme věděti, že nic jiného není než C — nedůjdau R — 253 tělu) vyn. A, tělu a T — 253—254 manželé ... kolikrát chtie] v něm svau vůli měli R — 254 «požívali vyn.(!) A — ješto] vězte, že ť S, věřtež tomu, že ť O — takoví manželé(!) B, takoví manžely P (—y korekturou z —e!) — manžely] vyn. S0 — — 255 nebeského] božího O — 255—256 ti .. . svátostí a] to sám Syn boží tvrditi (praviti O) ráčí. Nebo takoví manželé SO — 255 manželé] manžel- stvím P — 256 svátostí] svatau(!) R — manželstvie] toho manželství C, svátosti a náboženství SO — pravé] hrozné N — rufiánství KCNTUO — 257 hříchy páší NSO — sebe požívajíce] sobě počínají SO — 258 mezi sebau]
Strana 209
209 sau křižmem svatým a sau chrám Ducha svatého, protož mají 260 velikau poctivost mezi sebau zachovati. Ale kde sau ti manželé, kde? Die doktor de Cassia: »Mnohá manželstvie li v cierkvi svaté sau, kteráž sau před Bohem pravá rufiánstvie«. A svatý Augustin praví, že by nejednau méně shřešil, dotkna se nevěstky, než své manželky neřádně; ač von proto nedie, by hřiech nebyl z nevěstky, 265 ale méně vážen jest, a to proto, že manželstvie jest svátost. I mnie mnozí, že, když ženu pojme, že má s ní svau vuoli mieti a i požívati jie, když ráčí, a bude ť říci): »Však s' pak má a proto sem tě pojal«, když jemu, biedníku, svoliti nechce. Budeš-li ty pak čertuov i s ní, ha?! A, nebozí manželé, jak ste nebezpečni 270 svými dušemi, a nechcete slyšeti! Opět, ješto svátkuov nezachovávají! Bartoloměje dřeli, Vavřince pekli, Pavlovi hlavu sraubili, Petra na kříži oběsili, 166" 166" jeden druhého S0 — dotýkají S0 — chlipně ... těl] vyn. S0 — ješto] nepamatujíce na to, že N — zmazána PO, mazány T — 259 křižmem [Du- chem] K, křížem(!) USO — chrámové N, chrámem O — protož] i BPRCNTU, protož také O — 260 poctivost manželé BRCO — mezi sebau] vyn. O — zacho- vávati TO — Ale] vyn. BPRCN, Och U, Ale medle O — ti] ti a takoví C, takoví SO — 261—262 kde? ... rufiánstvie«] vyn. SO — 261 že mnohá B — 262 sau] vyn. PNU — kteříž R — pravá] zjevná N A] Ano SO — 263 nejednau] vyn. BRSO — méněji O — hřešil BR — dotkna se nejednú BR, kdyby se dotekl SO — 264 proto . .. nebyl] to (toho O) nepraví proto (vyn. O), že by menší hřích byl z nevěstky (manželky(!) S) nežli SO — nedie] nepraví N — z nevěstky] nevěstky se dotknauti N, z manželky O — 265 ale] ale že ten hřích N, ale že S0 — méněji O — vážen jest takový hřích T — a to] vyn. BPRCNTUSO — veliká svátost N — I] Ačkoliv O — mnějí R, domnívají se CT, domnívá se SO — 266 mnozí] oni BPRNT, on U, mnohý SO — že] vyn. NTSO — když již PNTU — sobě ženu NTUSO — že má] aby mohl PRONTU, že může SO — že má ... mieti a] aby mohl B — mieti] provozovati N — 266—267 a požívati jie ... říci] kdy chce a jak chce S, kdy chce a kolikrát chce O 267 ráčí a měl svú vuoli s ní, kdy chce B, ráčí a kterak ráčí N — «a bude t říci v A a řéká in margine, dodatečně; Ú (Au N), prý PCTUN, Au, prej SO, A budau říci (in mar- gine přípisek: podtad na druhau stranu) R — s' pak] jest O — pak] vyn. NS — 268 tě] pak tě T, ji sobě O — 268—269 když... pak] Inu (+ tedy O), bídníče, budeš-li ty SO — 268 biedníku lotru N — 269 ďábluov PRCNU — i s ní, ha] hádaj, ha, i s ní B — spolu i s ní N — ha] co tomu díš N, ba, co ť se zdá T, co se tobě zdá S0 — A] Ó NSO. Och T, Au U — jak] což O — ste vy NSO — velmi nebezpečni SO — 270 s svými BUO — nechtí BPRCTU — slyšeti] slyšeti ani věřiti N, slyšeti, co se vám mluví T, rozoměti, co se praví S, nic dbáti, co se vám praví O 271 Opět ti P — ješto] jiní SO — ani svátků O, svátkův nebo vigilií N — nezachovávají! Pomníte-li na to N, nezachovají, ješto O — 272 na Rokycanova Postilla. 14
209 sau křižmem svatým a sau chrám Ducha svatého, protož mají 260 velikau poctivost mezi sebau zachovati. Ale kde sau ti manželé, kde? Die doktor de Cassia: »Mnohá manželstvie li v cierkvi svaté sau, kteráž sau před Bohem pravá rufiánstvie«. A svatý Augustin praví, že by nejednau méně shřešil, dotkna se nevěstky, než své manželky neřádně; ač von proto nedie, by hřiech nebyl z nevěstky, 265 ale méně vážen jest, a to proto, že manželstvie jest svátost. I mnie mnozí, že, když ženu pojme, že má s ní svau vuoli mieti a i požívati jie, když ráčí, a bude ť říci): »Však s' pak má a proto sem tě pojal«, když jemu, biedníku, svoliti nechce. Budeš-li ty pak čertuov i s ní, ha?! A, nebozí manželé, jak ste nebezpečni 270 svými dušemi, a nechcete slyšeti! Opět, ješto svátkuov nezachovávají! Bartoloměje dřeli, Vavřince pekli, Pavlovi hlavu sraubili, Petra na kříži oběsili, 166" 166" jeden druhého S0 — dotýkají S0 — chlipně ... těl] vyn. S0 — ješto] nepamatujíce na to, že N — zmazána PO, mazány T — 259 křižmem [Du- chem] K, křížem(!) USO — chrámové N, chrámem O — protož] i BPRCNTU, protož také O — 260 poctivost manželé BRCO — mezi sebau] vyn. O — zacho- vávati TO — Ale] vyn. BPRCN, Och U, Ale medle O — ti] ti a takoví C, takoví SO — 261—262 kde? ... rufiánstvie«] vyn. SO — 261 že mnohá B — 262 sau] vyn. PNU — kteříž R — pravá] zjevná N A] Ano SO — 263 nejednau] vyn. BRSO — méněji O — hřešil BR — dotkna se nejednú BR, kdyby se dotekl SO — 264 proto . .. nebyl] to (toho O) nepraví proto (vyn. O), že by menší hřích byl z nevěstky (manželky(!) S) nežli SO — nedie] nepraví N — z nevěstky] nevěstky se dotknauti N, z manželky O — 265 ale] ale že ten hřích N, ale že S0 — méněji O — vážen jest takový hřích T — a to] vyn. BPRCNTUSO — veliká svátost N — I] Ačkoliv O — mnějí R, domnívají se CT, domnívá se SO — 266 mnozí] oni BPRNT, on U, mnohý SO — že] vyn. NTSO — když již PNTU — sobě ženu NTUSO — že má] aby mohl PRONTU, že může SO — že má ... mieti a] aby mohl B — mieti] provozovati N — 266—267 a požívati jie ... říci] kdy chce a jak chce S, kdy chce a kolikrát chce O 267 ráčí a měl svú vuoli s ní, kdy chce B, ráčí a kterak ráčí N — «a bude t říci v A a řéká in margine, dodatečně; Ú (Au N), prý PCTUN, Au, prej SO, A budau říci (in mar- gine přípisek: podtad na druhau stranu) R — s' pak] jest O — pak] vyn. NS — 268 tě] pak tě T, ji sobě O — 268—269 když... pak] Inu (+ tedy O), bídníče, budeš-li ty SO — 268 biedníku lotru N — 269 ďábluov PRCNU — i s ní, ha] hádaj, ha, i s ní B — spolu i s ní N — ha] co tomu díš N, ba, co ť se zdá T, co se tobě zdá S0 — A] Ó NSO. Och T, Au U — jak] což O — ste vy NSO — velmi nebezpečni SO — 270 s svými BUO — nechtí BPRCTU — slyšeti] slyšeti ani věřiti N, slyšeti, co se vám mluví T, rozoměti, co se praví S, nic dbáti, co se vám praví O 271 Opět ti P — ješto] jiní SO — ani svátků O, svátkův nebo vigilií N — nezachovávají! Pomníte-li na to N, nezachovají, ješto O — 272 na Rokycanova Postilla. 14
Strana 210
210 a ty pak na ty ii dni tak hanebně tělu [svému] povoliti? Ah, 167a v pátek, á nestojte! tvuoj Pán na kříži rozpat, ano z něho krev 275 všady bryše, an tě vykupuje a obmývá — a ty to činíš?! A, běda, nastojte! Opět, když těhotna, nenechá jé, a mnohý bude řieci: »Nesvolíš-li mi, ale puojdu ť k jiné.« Ktož tak kolivěk die, již ť jest cizoložník; nebo, když jest žena těhotna a ty jie k požíváš, z toho bývá, že dietě bude blíkavé, nemocné, struplavé, prašlivé, 280 chromé, ano božec lámá, ano jako by na nože bral, že mnohá bude řieci: »Tak mám zlé dietě, že nemohu celú noc s ním položiti hlavy!« Milá, i buďte dobře živi a buďte sebe prázdni, když ona počne, až i odchová: tak ť by byly děti, jako slušie; ale takto 167" roště pekli O — Pavlovi] onomu BR, Janovi PNUSO — sraubili] sťali CSO — Petra svatého K — Petra ... občsili] vyn. SO — 273 ty] tobě BR — na] v SO — svaté dni T — tak] vyn. CSO — hanebně] vyn. C — [svému vyn. BKPRNTUSO — povoluješ KSO — Ah] Ah, i K, Ach, ach T, vyn. SO — 274 v pátek pak, v pátek T — á, nestojte] vyn. K, též S0 — á] vyn. PONTU — opět tvůj U — Pán Ježíš T, milý Pán O — rozpatý sauce skonal N, rozpatý O — ano] an N, až SO — drahá krev T — 275 všady] vyn. PNTU — bryše] břiští K, tekla PSO, teče RT, se lila N — an... obmývá] chtěje tebe vykaupiti SO — vykaupil a vykupuje T — to] toto BC, to zlé N, to též S0 — činíš, což nemáš činiti?! C — Aj Ó N, Och T — 275—276 K ... nastojte] vyn. SO — 275 běda bude K — 276 nestojte BKT — Opět] Opět pak C, vyn. R — když jest (+ žena 0) NSO — 276—278 nenechá.... těhotna] vyn.(!) R — 276 nenecháš PCNTUS, nedáš O — jé] jí s pokojem, než T, jí pokoje O — a] Ó T — mnohý ... řieci] prý PTUS, Au, prý N. řka O —277 Ale nesvolíš-li B, Jestliže mi nesvolíš O — ale] vyn. PNTUSO— kolivěk die] říkají O — die] říká N, díaneb řekne T, dějí S — 278 cizoložníkem O — nebo] potom PNU, potom pak T — nebo ... požíváš] ale potom S, a potom O — žena] vyn. PNTU — po těhotna v P pozdější přípisek: nejsauce pořádně živ — tyl vyn. PNTU — požívá PNTU v- 279 z toho] vyn. PN, potom CTU - že] to NTU, to. že C — bývá... bude] pochází, že takoví mívají děti O — že dietě... prašlivé] vyn. B — dietě bude] takové děti bývají S — bude] vyn. NTU — blíkavé] kolíbavé(!) R — často nemocné N — prašivé PRCNTSO, prašivé, [hrbovaté] K — 280 božec lámá] je psotník napadá N, je božec láme S0 — by je NTSO — 280—281 že mnohá ... řieci] »Ú (Au N), prý PNU, »Ach, prý T — že mnohá ... nemohu] až (+ mnohokráte O) musí naříkati, že má (mají O) nepokojné děti a že s nimi nemohau SO — 281 dítě nesnadné tak C — celú nec] v noci O — s ním] vyn. SO — 282 Milá, i] I, milá brachu C, I, milí manželé T, Ú, milá U, I, hle, milí rodičové S, Ó milí rodičové O — buďte dobře živi a] vyn. T — tehdáž prázdni S — 282—283 když... počne] vyn. R — 283 počne] pozná, že jest počala N — odchováte R — tak ť) a O — by byly .. . slušie] byšte měli zdárné děti N, budete míti děti zdařilé SO — byly] ly v A připsáno později; měli K — 283—284 ale ... vám] vyn. R, zdárné, zdravé, když by se tak v čistotě počalo i taky odcho-
210 a ty pak na ty ii dni tak hanebně tělu [svému] povoliti? Ah, 167a v pátek, á nestojte! tvuoj Pán na kříži rozpat, ano z něho krev 275 všady bryše, an tě vykupuje a obmývá — a ty to činíš?! A, běda, nastojte! Opět, když těhotna, nenechá jé, a mnohý bude řieci: »Nesvolíš-li mi, ale puojdu ť k jiné.« Ktož tak kolivěk die, již ť jest cizoložník; nebo, když jest žena těhotna a ty jie k požíváš, z toho bývá, že dietě bude blíkavé, nemocné, struplavé, prašlivé, 280 chromé, ano božec lámá, ano jako by na nože bral, že mnohá bude řieci: »Tak mám zlé dietě, že nemohu celú noc s ním položiti hlavy!« Milá, i buďte dobře živi a buďte sebe prázdni, když ona počne, až i odchová: tak ť by byly děti, jako slušie; ale takto 167" roště pekli O — Pavlovi] onomu BR, Janovi PNUSO — sraubili] sťali CSO — Petra svatého K — Petra ... občsili] vyn. SO — 273 ty] tobě BR — na] v SO — svaté dni T — tak] vyn. CSO — hanebně] vyn. C — [svému vyn. BKPRNTUSO — povoluješ KSO — Ah] Ah, i K, Ach, ach T, vyn. SO — 274 v pátek pak, v pátek T — á, nestojte] vyn. K, též S0 — á] vyn. PONTU — opět tvůj U — Pán Ježíš T, milý Pán O — rozpatý sauce skonal N, rozpatý O — ano] an N, až SO — drahá krev T — 275 všady] vyn. PNTU — bryše] břiští K, tekla PSO, teče RT, se lila N — an... obmývá] chtěje tebe vykaupiti SO — vykaupil a vykupuje T — to] toto BC, to zlé N, to též S0 — činíš, což nemáš činiti?! C — Aj Ó N, Och T — 275—276 K ... nastojte] vyn. SO — 275 běda bude K — 276 nestojte BKT — Opět] Opět pak C, vyn. R — když jest (+ žena 0) NSO — 276—278 nenechá.... těhotna] vyn.(!) R — 276 nenecháš PCNTUS, nedáš O — jé] jí s pokojem, než T, jí pokoje O — a] Ó T — mnohý ... řieci] prý PTUS, Au, prý N. řka O —277 Ale nesvolíš-li B, Jestliže mi nesvolíš O — ale] vyn. PNTUSO— kolivěk die] říkají O — die] říká N, díaneb řekne T, dějí S — 278 cizoložníkem O — nebo] potom PNU, potom pak T — nebo ... požíváš] ale potom S, a potom O — žena] vyn. PNTU — po těhotna v P pozdější přípisek: nejsauce pořádně živ — tyl vyn. PNTU — požívá PNTU v- 279 z toho] vyn. PN, potom CTU - že] to NTU, to. že C — bývá... bude] pochází, že takoví mívají děti O — že dietě... prašlivé] vyn. B — dietě bude] takové děti bývají S — bude] vyn. NTU — blíkavé] kolíbavé(!) R — často nemocné N — prašivé PRCNTSO, prašivé, [hrbovaté] K — 280 božec lámá] je psotník napadá N, je božec láme S0 — by je NTSO — 280—281 že mnohá ... řieci] »Ú (Au N), prý PNU, »Ach, prý T — že mnohá ... nemohu] až (+ mnohokráte O) musí naříkati, že má (mají O) nepokojné děti a že s nimi nemohau SO — 281 dítě nesnadné tak C — celú nec] v noci O — s ním] vyn. SO — 282 Milá, i] I, milá brachu C, I, milí manželé T, Ú, milá U, I, hle, milí rodičové S, Ó milí rodičové O — buďte dobře živi a] vyn. T — tehdáž prázdni S — 282—283 když... počne] vyn. R — 283 počne] pozná, že jest počala N — odchováte R — tak ť) a O — by byly .. . slušie] byšte měli zdárné děti N, budete míti děti zdařilé SO — byly] ly v A připsáno později; měli K — 283—284 ale ... vám] vyn. R, zdárné, zdravé, když by se tak v čistotě počalo i taky odcho-
Strana 211
211 dařie ť se vám. A opět, když jest li nemocna a ty jie nenecháš — 285 běda ť bude, [nebožtíčku, biedný biedníče! Neb] V Starém zákoně, když to [kto] učinil nevěda, za sedm dní byl nečist, nechodil do chrámu ani obětoval; pakli věda učinil, tehdy ihned i s ní byl ukamenován. Tak byl Pán Buoh rozkázal. Neb tak pravie, že, když by se tehdáž dietě počalo, když se tak manželé neřádně 290 scházejí, že to dietě li hned] nebo potom bude malomocné nebo padúcí nemoc bude mievati, a druhdy se přihodí, že potvoru urodí, jako se to bylo v uosadě svatohavelské stalo, že jedna žena «nedvíděj byla urodila. Tak ť milý Buoh nejednau do- pauštie pro ty hřiechy, když sau lidé neřádně živi, hovadsky, 168" 1683 valo; a taky by bylo mezi vámi tím způsobem a činěním manželstvo (ps.: manželstov!) poctivé a lože nepoškvrněné. Ale jinak, a tak, jako vy činíte, nic vám se dařiti a vésti děti nebudau, ale němé potom bejvá nebo před časem přichází na svět, an jest mrtvé. Kdo čte a poslauchá, rozuměj. aby se nezabyl na tom, kdyby zle rozuměl. Nebo jest to všecko pro veliké hříchy, jenž se mezi manželstvem činí, pro zlé jich sebe užívání T — 283 — 285 ale ... Neb] vyn. SO - 283 284 takto dařie] jinak nepodaří N — 284 vám odpolu C, vám, věřte tomu! N v nenecháš] požíváš R; po nenecháš« v P pozdější přípisek: nejsauce pořádně živ —285 [nebožtíčku... biedníče] vyn. T — [nebožtíčku... Neb] vyn. BKPRONU — 286 když to kto] ktož to BPRNTUSO — [kto] vyn. KC — po »učinil« v Ppozdější přípisek: obejval ženau (si c!) nečistau — nevěda] mimo vědomí aneb z nevědomí N, nevěda s ženau O — nečistý KCNT 286 287 nechodil ... obětovalj aniž do chrámu směl (nesměl O) ani O) obětovati S0 287 neobětoval ČNT věda] z vědomosti N, věda to To učinil s ní ten skutek PATU, to učinil s ní SO —- tehdy] vyn. BPNRUSO, to C ihned] vyn. PNTUSO 287 288 i s ní ... rozkázal] poručil ho Buoh i s ní ukamenovati N 288 nebo tak S0 — byl Pán jest B, vyn. PRT — Pán] vyn. K, milý Pán T — přikázal T — Neb] vyn. P tak pravic, že] vyn. CN praví mudrci SO že] vyn. O 289 po- čalo, když se počalo, když jest (+ ona O) nemocna, kdyžto (jakož O) se (vyn. O) SO 289 290 když se ... potomj v tom sjití N- 289 tak] vyn. S neřádní 8O 290 scházejí činívají O s to dietě ... bude] bude prašivé O — [hned] vyn. BKPRCTUS nebo] vyn. S a malomocné] nebo malo- mocné N, malomocné, prašivé S nebo a SO 291 a druhdy . . . že ano se i to přihází, že druhdy (mnohá 0) SO, že i PATU — potvoru místo dítěteC 292 porodí B bylo] zde v Praze SOsvatohavelské v Praze BC, svatohavelské v Starém městě pražském N — stalo] přitrefilo N — nedvídě s nedvědie hlavu A, nedvědí(!) T, 293 žena] hospodyně C nedvěda S0 porodila B — Tak ť milý A to O — milý, drahý Pán T — do- pustí BPC 294 hříchy neřádné S — 294—295 když... hovada sau jejich neřádné, neboť sau hůřeji živi nežli hovada: ona, jak počnau, ihned 285 n. 3. M. 15. 21 14*
211 dařie ť se vám. A opět, když jest li nemocna a ty jie nenecháš — 285 běda ť bude, [nebožtíčku, biedný biedníče! Neb] V Starém zákoně, když to [kto] učinil nevěda, za sedm dní byl nečist, nechodil do chrámu ani obětoval; pakli věda učinil, tehdy ihned i s ní byl ukamenován. Tak byl Pán Buoh rozkázal. Neb tak pravie, že, když by se tehdáž dietě počalo, když se tak manželé neřádně 290 scházejí, že to dietě li hned] nebo potom bude malomocné nebo padúcí nemoc bude mievati, a druhdy se přihodí, že potvoru urodí, jako se to bylo v uosadě svatohavelské stalo, že jedna žena «nedvíděj byla urodila. Tak ť milý Buoh nejednau do- pauštie pro ty hřiechy, když sau lidé neřádně živi, hovadsky, 168" 1683 valo; a taky by bylo mezi vámi tím způsobem a činěním manželstvo (ps.: manželstov!) poctivé a lože nepoškvrněné. Ale jinak, a tak, jako vy činíte, nic vám se dařiti a vésti děti nebudau, ale němé potom bejvá nebo před časem přichází na svět, an jest mrtvé. Kdo čte a poslauchá, rozuměj. aby se nezabyl na tom, kdyby zle rozuměl. Nebo jest to všecko pro veliké hříchy, jenž se mezi manželstvem činí, pro zlé jich sebe užívání T — 283 — 285 ale ... Neb] vyn. SO - 283 284 takto dařie] jinak nepodaří N — 284 vám odpolu C, vám, věřte tomu! N v nenecháš] požíváš R; po nenecháš« v P pozdější přípisek: nejsauce pořádně živ —285 [nebožtíčku... biedníče] vyn. T — [nebožtíčku... Neb] vyn. BKPRONU — 286 když to kto] ktož to BPRNTUSO — [kto] vyn. KC — po »učinil« v Ppozdější přípisek: obejval ženau (si c!) nečistau — nevěda] mimo vědomí aneb z nevědomí N, nevěda s ženau O — nečistý KCNT 286 287 nechodil ... obětovalj aniž do chrámu směl (nesměl O) ani O) obětovati S0 287 neobětoval ČNT věda] z vědomosti N, věda to To učinil s ní ten skutek PATU, to učinil s ní SO —- tehdy] vyn. BPNRUSO, to C ihned] vyn. PNTUSO 287 288 i s ní ... rozkázal] poručil ho Buoh i s ní ukamenovati N 288 nebo tak S0 — byl Pán jest B, vyn. PRT — Pán] vyn. K, milý Pán T — přikázal T — Neb] vyn. P tak pravic, že] vyn. CN praví mudrci SO že] vyn. O 289 po- čalo, když se počalo, když jest (+ ona O) nemocna, kdyžto (jakož O) se (vyn. O) SO 289 290 když se ... potomj v tom sjití N- 289 tak] vyn. S neřádní 8O 290 scházejí činívají O s to dietě ... bude] bude prašivé O — [hned] vyn. BKPRCTUS nebo] vyn. S a malomocné] nebo malo- mocné N, malomocné, prašivé S nebo a SO 291 a druhdy . . . že ano se i to přihází, že druhdy (mnohá 0) SO, že i PATU — potvoru místo dítěteC 292 porodí B bylo] zde v Praze SOsvatohavelské v Praze BC, svatohavelské v Starém městě pražském N — stalo] přitrefilo N — nedvídě s nedvědie hlavu A, nedvědí(!) T, 293 žena] hospodyně C nedvěda S0 porodila B — Tak ť milý A to O — milý, drahý Pán T — do- pustí BPC 294 hříchy neřádné S — 294—295 když... hovada sau jejich neřádné, neboť sau hůřeji živi nežli hovada: ona, jak počnau, ihned 285 n. 3. M. 15. 21 14*
Strana 212
212 295 a huoře než hovada: hovada sau sebe prázdna, když počne — ale lidé zlí vždy za jedno. l Oh, běda bude! Však jest o tom 169a těžko mluviti. Opět ti, ješto nedočekajíce, až by vyležala z šesti neděl; potom z toho bývá, že tu moc udusie, že viec potom dětí mievati nebude. I mníš to malý hřiech? Tak mnoho těch hřiechuov 300 se jest rozmohlo, ješto kto by to vypravil? Druhého nepřietele, jakož sem řekl, že dábel zbuzuje proti člověku, a to jest svět, že manželé obecně li viece s světem jdau 169 vuokol než jiní lidé; a což koli učinie, die-li jim kto co, hned obecně řiekají: »My sme manželé, my musíme tak živi býti, 305 my) musíme dobývati, musíme hospodařovati«. Ale by ť řekla: jsau O — 294 lidé neřádně] vyn. S — 295 a] neb PNTU — hůřeji R, ještě hůře S — než hovada] než hovada činí T, vyn. S — hovada sau] neb hovada jsú BRT, hovada zajisté sau N — hovada] vyn.(!) U — prázdni RU, ihned prázdna S — když jakž jediné BR, když jedno KPCTU, když samice N — když počne] počnauc S — 295—296 když... Však jest] Ale zlí, ach, na- stojté, že O — 296 vždy ... bude] vyn. BPRTUS, toho nenechají! Och C, nic N — běda bude] vyn. K — Však] Ó, však B, Och U, Oh (Ach T), však PRNT, Ach, nastojte, až S — o tom] o to KR — 297 těžko již T — mluviti, jaké hanebnosti páchají a činí T — Opět... ješto] vyn. S — Opět ... ne- dočekajíce] Nemohau dočekati O — nedočkajíce B, nedočekají S — až by] aby C — vyležela BKCTU, vyšla SO — vyležala z šesti] pominulo šest R, nebožátko vyležela šest N — 298 potom] pokoje jí nedají a potom N — potom ... že tu] takže potom O — bývá] pochází N — moc v ní NO — takže N — potom] vyn. O — dětí nemívá a R — 299 míti N — IÚ U — domníváš se, že by to byl C — I mníš... hřiech?] vyn. SO — hřích býti N — 299—300 Tak ... ješto] Tak ť jest to veliký hřích, jako by ty děti sám pomordoval! I jiných hříchův mnoho se jest v tomto lidu rozmohlo N — 300 se již T — rozmnožilo R — ješto nevím R — ješto kto] kdo jest, ješto SO — to vypravil] je (vyn. B) mohl vypraviti BNO — 301 A druhého T, Potom druhého S0 - jakož ... že] vyn. O 301—302 jakož ... člověku] vzbuzuje dábla(!) S — proti ... a to jest tento O — 302 že] nebo C — obecně] obzvláštně O — 303—305 a což koli... hospodařovati] Ach, předivná věc! Což jest to chytrý ďábel, což on umí při všech věcech lidi klamati! Nebo to jest tak uvedl v lidi, že říkají: »Chcem v svaté manželstvo vstaupiti!«, a oni vstupují v svobodu hříchův, světu a pejše, an ť budau lakoměti, sháněti: »A, prej, musíme ť hospodařiti a živ- nosti dobývati!« S, Ach, předivná věc, což jest ďábel velmi chytrý, až umí při všech lidech klamati! Neboť i to v lid uvedl, že říkají: »Chceme v svaté manželství vstaupiti!«, a vstupují v svobodu hříchů, světu a pejše, ano ť budau lakoměti, sháněti: »A, prej, musíme hospodařiti a živnosti dobývati!« O — 303 což koli učinie] vyn. N — jim] vyn. BRC — 303—304 hned... řiekají] ale dějí ť BR, »Ú (Au N), prý PNU, hned ť vejmluvu najdau: »Au, prej C, i odpovědí: «Ú, prý T — 304 sme] vyn. K — my] vyn. KPNTU — živi býti, my býti, živiti se A — 305 my vyn. T — dobývati] sobě
212 295 a huoře než hovada: hovada sau sebe prázdna, když počne — ale lidé zlí vždy za jedno. l Oh, běda bude! Však jest o tom 169a těžko mluviti. Opět ti, ješto nedočekajíce, až by vyležala z šesti neděl; potom z toho bývá, že tu moc udusie, že viec potom dětí mievati nebude. I mníš to malý hřiech? Tak mnoho těch hřiechuov 300 se jest rozmohlo, ješto kto by to vypravil? Druhého nepřietele, jakož sem řekl, že dábel zbuzuje proti člověku, a to jest svět, že manželé obecně li viece s světem jdau 169 vuokol než jiní lidé; a což koli učinie, die-li jim kto co, hned obecně řiekají: »My sme manželé, my musíme tak živi býti, 305 my) musíme dobývati, musíme hospodařovati«. Ale by ť řekla: jsau O — 294 lidé neřádně] vyn. S — 295 a] neb PNTU — hůřeji R, ještě hůře S — než hovada] než hovada činí T, vyn. S — hovada sau] neb hovada jsú BRT, hovada zajisté sau N — hovada] vyn.(!) U — prázdni RU, ihned prázdna S — když jakž jediné BR, když jedno KPCTU, když samice N — když počne] počnauc S — 295—296 když... Však jest] Ale zlí, ach, na- stojté, že O — 296 vždy ... bude] vyn. BPRTUS, toho nenechají! Och C, nic N — běda bude] vyn. K — Však] Ó, však B, Och U, Oh (Ach T), však PRNT, Ach, nastojte, až S — o tom] o to KR — 297 těžko již T — mluviti, jaké hanebnosti páchají a činí T — Opět... ješto] vyn. S — Opět ... ne- dočekajíce] Nemohau dočekati O — nedočkajíce B, nedočekají S — až by] aby C — vyležela BKCTU, vyšla SO — vyležala z šesti] pominulo šest R, nebožátko vyležela šest N — 298 potom] pokoje jí nedají a potom N — potom ... že tu] takže potom O — bývá] pochází N — moc v ní NO — takže N — potom] vyn. O — dětí nemívá a R — 299 míti N — IÚ U — domníváš se, že by to byl C — I mníš... hřiech?] vyn. SO — hřích býti N — 299—300 Tak ... ješto] Tak ť jest to veliký hřích, jako by ty děti sám pomordoval! I jiných hříchův mnoho se jest v tomto lidu rozmohlo N — 300 se již T — rozmnožilo R — ješto nevím R — ješto kto] kdo jest, ješto SO — to vypravil] je (vyn. B) mohl vypraviti BNO — 301 A druhého T, Potom druhého S0 - jakož ... že] vyn. O 301—302 jakož ... člověku] vzbuzuje dábla(!) S — proti ... a to jest tento O — 302 že] nebo C — obecně] obzvláštně O — 303—305 a což koli... hospodařovati] Ach, předivná věc! Což jest to chytrý ďábel, což on umí při všech věcech lidi klamati! Nebo to jest tak uvedl v lidi, že říkají: »Chcem v svaté manželstvo vstaupiti!«, a oni vstupují v svobodu hříchův, světu a pejše, an ť budau lakoměti, sháněti: »A, prej, musíme ť hospodařiti a živ- nosti dobývati!« S, Ach, předivná věc, což jest ďábel velmi chytrý, až umí při všech lidech klamati! Neboť i to v lid uvedl, že říkají: »Chceme v svaté manželství vstaupiti!«, a vstupují v svobodu hříchů, světu a pejše, ano ť budau lakoměti, sháněti: »A, prej, musíme hospodařiti a živnosti dobývati!« O — 303 což koli učinie] vyn. N — jim] vyn. BRC — 303—304 hned... řiekají] ale dějí ť BR, »Ú (Au N), prý PNU, hned ť vejmluvu najdau: »Au, prej C, i odpovědí: «Ú, prý T — 304 sme] vyn. K — my] vyn. KPNTU — živi býti, my býti, živiti se A — 305 my vyn. T — dobývati] sobě
Strana 213
213 »Musím tak dělati, abych mohla (aneb mohl) chudým uděliti ve jméno božie« — toho nic; než bude manželka baba skaupá, hauževná, že by jie čert «s kusem) nemohl uletěti. A muž též neb huoř. Aniž ty máš, l by pyšnějí a světštějie se měli buď 310 v chodu neb v čem koli jako manželé. A hned se jim nezdá, by oni co měli s věcmi duchovními a božskými mieti činiti, než vše se tiem zamietají, že sau manželé. Ú, divná jest to věc, co jest to chytrý dábel, co on umie chytře při všech věcech lidi klamati! Nebo to jest tak uvedl v lidi, že řiekají: »Chceme v svaté 315 manželstvie vstúpiti«, ano rovně v svo l bodu hřiechóv vstupují, vše aby bylo k světu a pýchy. A budau řieci: »Na nás to manžely slušie.« A dieš-li co, ani ť se vymlauvají řkauce: »Musím ť já muži 170" 170" živnosti dobejvati C, živnosti sobě dobývati, abychom měli čím děti živiti N. dobývati, my T — hospodařovati, [to svět míti chce] K, hospodařiti RONT — 305—308 Ale ... hauževná] K tomu budau hauževní O — 305 by ť řekla] o tom mlčí N, aby řekli S — pak řekla (řekli C) BPRTUC — 306 Musíme CS — abych ... mohl] abychom mohli tím lípe C, abychme měli z čeho S z chudým] vyn. BR, chudým lidem T — tím (vyn. T) lépe uděliti (udíleti U) PNTU — uděliti] almužnu dávati C, dáti S — 307 jménu božím S — toho] to N — toho nic] vyn. S — nic nejni T, nic není u nich aniž toho u nich umějí C — než teď T, než že U — 307—308 bude ... hau- ževná] budau hauževní S — 307 mnohá manželka N — baba stará U, baba stará a bude T — 308 hauževnatá U — že] takže T — jie] vyn. N, jim SO — dábel PRONU — s kusem) vyn. A — mohl(!) T, moh(!) U — nemohl uletěti] neuletěl CO — 308— 318 A muž... choditi] A díš-li jim co vo to, hnedky ť dí: »Musíme ť my tak dělati, a já musím pěkně choditi a svému muži se líbiti S, A díš-li jim co vo to, aby tak dělali, aby měli z čeho chudým udělovati ve jménu božím, tedy hnedky dějí: »My ť tak musíme dělati, abychom měly zač kupovati, neb já musím pěkně choditi, abych se svému muži líbila O — 308 též takový T — 309 horší T — máš] najdeš N — by] by ť BKR — pyšní je(!) R — světštějí, skaupějí N — 310 nebo v řeči aneb T — čem koli] jiném N — jako] než BKPU, než jako R — 311 a] nebo N — mieti] vyn. BPRONU, v K až pozdní přípisek — než jen N — vše] vyn. N — 312 se] vyn. BR, v K až pozdější přípisek — zamietajíl zastírají BR — že sau manželé] Prý, manželé jsme PNTU — Ú] I BKPRONU, vyn. T — předivná PNTU — co] a kterak R — 313 to) vyn. N — chytře] všudy C, velmi chytře N — 314 «tak vyn. A, tak ďábel uvrhl a C, tak chytře N — 315 ano] ani BPRC, an N, a oni TU — rovně] vyn. N v hromadu a v svobodu C — vstaupí N — 316 bylo, což (+ náleží NC) BKPRCNTU — k pýše RNT, pejchy dosti C — A] vyn. PONU — budau řieci] obecně říkají BR, »Ú (Au N), prý PCNTU — to] na B, tak RC, vyn. PU — na manžely T, na manžele U — 317 li jim N — ani ť . . . řkauce] hned zámysl bude BR, »Ú, prý, musíme v svaté manželstvo vstaupiti a PTU, hned vejmluvu nejdau C, »Au, prý N — manželu N —
213 »Musím tak dělati, abych mohla (aneb mohl) chudým uděliti ve jméno božie« — toho nic; než bude manželka baba skaupá, hauževná, že by jie čert «s kusem) nemohl uletěti. A muž též neb huoř. Aniž ty máš, l by pyšnějí a světštějie se měli buď 310 v chodu neb v čem koli jako manželé. A hned se jim nezdá, by oni co měli s věcmi duchovními a božskými mieti činiti, než vše se tiem zamietají, že sau manželé. Ú, divná jest to věc, co jest to chytrý dábel, co on umie chytře při všech věcech lidi klamati! Nebo to jest tak uvedl v lidi, že řiekají: »Chceme v svaté 315 manželstvie vstúpiti«, ano rovně v svo l bodu hřiechóv vstupují, vše aby bylo k světu a pýchy. A budau řieci: »Na nás to manžely slušie.« A dieš-li co, ani ť se vymlauvají řkauce: »Musím ť já muži 170" 170" živnosti dobejvati C, živnosti sobě dobývati, abychom měli čím děti živiti N. dobývati, my T — hospodařovati, [to svět míti chce] K, hospodařiti RONT — 305—308 Ale ... hauževná] K tomu budau hauževní O — 305 by ť řekla] o tom mlčí N, aby řekli S — pak řekla (řekli C) BPRTUC — 306 Musíme CS — abych ... mohl] abychom mohli tím lípe C, abychme měli z čeho S z chudým] vyn. BR, chudým lidem T — tím (vyn. T) lépe uděliti (udíleti U) PNTU — uděliti] almužnu dávati C, dáti S — 307 jménu božím S — toho] to N — toho nic] vyn. S — nic nejni T, nic není u nich aniž toho u nich umějí C — než teď T, než že U — 307—308 bude ... hau- ževná] budau hauževní S — 307 mnohá manželka N — baba stará U, baba stará a bude T — 308 hauževnatá U — že] takže T — jie] vyn. N, jim SO — dábel PRONU — s kusem) vyn. A — mohl(!) T, moh(!) U — nemohl uletěti] neuletěl CO — 308— 318 A muž... choditi] A díš-li jim co vo to, hnedky ť dí: »Musíme ť my tak dělati, a já musím pěkně choditi a svému muži se líbiti S, A díš-li jim co vo to, aby tak dělali, aby měli z čeho chudým udělovati ve jménu božím, tedy hnedky dějí: »My ť tak musíme dělati, abychom měly zač kupovati, neb já musím pěkně choditi, abych se svému muži líbila O — 308 též takový T — 309 horší T — máš] najdeš N — by] by ť BKR — pyšní je(!) R — světštějí, skaupějí N — 310 nebo v řeči aneb T — čem koli] jiném N — jako] než BKPU, než jako R — 311 a] nebo N — mieti] vyn. BPRONU, v K až pozdní přípisek — než jen N — vše] vyn. N — 312 se] vyn. BR, v K až pozdější přípisek — zamietajíl zastírají BR — že sau manželé] Prý, manželé jsme PNTU — Ú] I BKPRONU, vyn. T — předivná PNTU — co] a kterak R — 313 to) vyn. N — chytře] všudy C, velmi chytře N — 314 «tak vyn. A, tak ďábel uvrhl a C, tak chytře N — 315 ano] ani BPRC, an N, a oni TU — rovně] vyn. N v hromadu a v svobodu C — vstaupí N — 316 bylo, což (+ náleží NC) BKPRCNTU — k pýše RNT, pejchy dosti C — A] vyn. PONU — budau řieci] obecně říkají BR, »Ú (Au N), prý PCNTU — to] na B, tak RC, vyn. PU — na manžely T, na manžele U — 317 li jim N — ani ť . . . řkauce] hned zámysl bude BR, »Ú, prý, musíme v svaté manželstvo vstaupiti a PTU, hned vejmluvu nejdau C, »Au, prý N — manželu N —
Strana 214
214 svému k libosti choditi; bych tak chodila, však by s jinými dobře byl«, — že těch výmluv najdeš velikau věc. Ale příde ť všemu 320 hodina! Než pak toto poviem, ale bojím se, že darmo budu mlu l viti; 171a ale abych z mlčenie trestán nebyl, proto poviem. Nebo viem, že se to vás chytí rovně, jako by na hladkau stěnu hrách metal též ť se vás tyto řeči chopie. Toto má býti mezi manžely: neroz- 325 dielná svyklost viery pravé. Nebo právě, jako když by neměl pravé viery o těle božiem člověk, jist jest peklem, to jest viera naše: též právě manželé, nebudau-li k sobě mieti viery pravé nic jiného jediné pekla čekajte. Nebo tak má manžel manželce věren býti, najprv o svau duši a o jejie, aby jie nezavedl a ona 330 tebe [též]; aby jie nebyl nikdy na překážku k dobrému, ale aby 171 318 činiti a tak choditi B — bych tak chodila] vyn. O — bychj bych já PNTU, a kdybych S — tak pak R — nechodila RCS - on dobře R — 319 byl a mne by sobě zvošklivil O — že] tak N, a tak T, až SO — nejdeš B — velikau věc] v A napsáno, ale škrtnuto; velikej počet N, příliš moc (mnoho 0) SO — příde t všemu] bude t všemu konec a O — 324 Než... poviem] Ač vám o (vyn. O) tom (to 0) povídám S0 toto] o tom P, toto o tom NTU — 321—322 ale . . . mlčenie] bojíce se, abych za promlčení(!) O — darmo ... ale] všecko nadarmo; alevšak boje se S — 321 budu] v A jiným písmem připsáno pod řádkou, vyn. BPRONTU — mluvím BPRONTU — 322 tresktán K, hrozně trestán C — proto poviem] a krve vaší z rukau mých aby požádáno nebylo, pravím (vyn. O) vám (vyn. O) SO — poviem] oznámím N — Nebo] ač N, Sice SO — 324 nechytí P, chopí N, nechybí U — rovně] vyn. BSO, rovně [tak] K, rovně tak N — jako] co K — hladkau] vyn. O — hrachem K — metal] hodil K, sypal neb metal U, házel SO — 324 též ť] tak C — též ... chopie] vyn. S, neb vím, že to nadarmo k vám mluvím O — ty U — chopie] chytí KN, chytí a chopi R — Toto] Toto pak C, Ale S, Však O — 325 viery] v K ne- šetrně přepsáno v lásky — pravé k sobě R, pravé o těle božím C — nebo právě] rovně SO — 325—326 nebo právě ... pravé viery] vyn.(!) U — 325 právě... když byl jako práv (v P později změněno v právě; právě CT), ktož by BPRCT, jako právě, kdyby K, rovně jako ten, kdož by N — když vyn. O — 326 človčk] vyn. BPRCNTUSO — jist jest jist má býti N, tedy jest(!) O — to] a ta N, a to T — 326—327 to jest... naše] vyn. SO — 327 též] To též T — též právě] tak rovně N — právě] praví(!) RT, vyn. S, i vy O — nebudau ... pravé] vyn. O — viery] vyn. B, víry [a lásky] K — 328 nic ... pekla] téhož SO — jediné] než BRNU — peklo jich C — očekává C, čekejte NSO, čekají T — manželce své S — 329 věrný N — býti a starati se SO — o jejie] potom vo její (+ pečovati N) PNTUSO — a ona] ani ona KPRCNTU — 330 tebe] vyn. C — [též vyn. BKPRCNTU — a ty aby TS — aby ... k dobrému] a ty jí nemáš nikda býti v ničemž na překážku ani ona tobě O — jí ani ty jemu N
214 svému k libosti choditi; bych tak chodila, však by s jinými dobře byl«, — že těch výmluv najdeš velikau věc. Ale příde ť všemu 320 hodina! Než pak toto poviem, ale bojím se, že darmo budu mlu l viti; 171a ale abych z mlčenie trestán nebyl, proto poviem. Nebo viem, že se to vás chytí rovně, jako by na hladkau stěnu hrách metal též ť se vás tyto řeči chopie. Toto má býti mezi manžely: neroz- 325 dielná svyklost viery pravé. Nebo právě, jako když by neměl pravé viery o těle božiem člověk, jist jest peklem, to jest viera naše: též právě manželé, nebudau-li k sobě mieti viery pravé nic jiného jediné pekla čekajte. Nebo tak má manžel manželce věren býti, najprv o svau duši a o jejie, aby jie nezavedl a ona 330 tebe [též]; aby jie nebyl nikdy na překážku k dobrému, ale aby 171 318 činiti a tak choditi B — bych tak chodila] vyn. O — bychj bych já PNTU, a kdybych S — tak pak R — nechodila RCS - on dobře R — 319 byl a mne by sobě zvošklivil O — že] tak N, a tak T, až SO — nejdeš B — velikau věc] v A napsáno, ale škrtnuto; velikej počet N, příliš moc (mnoho 0) SO — příde t všemu] bude t všemu konec a O — 324 Než... poviem] Ač vám o (vyn. O) tom (to 0) povídám S0 toto] o tom P, toto o tom NTU — 321—322 ale . . . mlčenie] bojíce se, abych za promlčení(!) O — darmo ... ale] všecko nadarmo; alevšak boje se S — 321 budu] v A jiným písmem připsáno pod řádkou, vyn. BPRONTU — mluvím BPRONTU — 322 tresktán K, hrozně trestán C — proto poviem] a krve vaší z rukau mých aby požádáno nebylo, pravím (vyn. O) vám (vyn. O) SO — poviem] oznámím N — Nebo] ač N, Sice SO — 324 nechytí P, chopí N, nechybí U — rovně] vyn. BSO, rovně [tak] K, rovně tak N — jako] co K — hladkau] vyn. O — hrachem K — metal] hodil K, sypal neb metal U, házel SO — 324 též ť] tak C — též ... chopie] vyn. S, neb vím, že to nadarmo k vám mluvím O — ty U — chopie] chytí KN, chytí a chopi R — Toto] Toto pak C, Ale S, Však O — 325 viery] v K ne- šetrně přepsáno v lásky — pravé k sobě R, pravé o těle božím C — nebo právě] rovně SO — 325—326 nebo právě ... pravé viery] vyn.(!) U — 325 právě... když byl jako práv (v P později změněno v právě; právě CT), ktož by BPRCT, jako právě, kdyby K, rovně jako ten, kdož by N — když vyn. O — 326 človčk] vyn. BPRCNTUSO — jist jest jist má býti N, tedy jest(!) O — to] a ta N, a to T — 326—327 to jest... naše] vyn. SO — 327 též] To též T — též právě] tak rovně N — právě] praví(!) RT, vyn. S, i vy O — nebudau ... pravé] vyn. O — viery] vyn. B, víry [a lásky] K — 328 nic ... pekla] téhož SO — jediné] než BRNU — peklo jich C — očekává C, čekejte NSO, čekají T — manželce své S — 329 věrný N — býti a starati se SO — o jejie] potom vo její (+ pečovati N) PNTUSO — a ona] ani ona KPRCNTU — 330 tebe] vyn. C — [též vyn. BKPRCNTU — a ty aby TS — aby ... k dobrému] a ty jí nemáš nikda býti v ničemž na překážku ani ona tobě O — jí ani ty jemu N
Strana 215
215 byl nápomocen [k dobrému], a ona zase též tobě, aby vše, což činie, z jednostajné vuole činili, aby žena u muže nebyla li děvkau a muž u ženy aby nebyl pacholkem, než pravé, věrné tovarystvie aby mezi sebú zachovali. Ale, bývá-li to, že muž ženě nedá ničímž 335 vládnauti, poslední haléř sám má v rukau? a pakli co má, ale ze všeho se jemu vyčti! A, biední manželé, to-li jest viera? Anebo sám puojde na víno aneb jinam na dobré bydlo, a ona jez má-li co, nebo pí pivko nějakové řied ilké aneb vodu; a nemnie, 172 by to hřiech byl! Ale vše ť k konci přijde! 172“ 340 Milí! Však manželé spolu, manžel s manželkau, sau jedno tělo; pak, poněvadž ona jest tvé tělo, i pročež jí nejsi tak věren nikdy ničímž S na] vyn. N — překážkau N — 330—332 ale aby .. . činilij a ona též zase, aby sobě pomáhali v dobrém: a také S, ale věrně sebe k dobrému napomínati; a také O — 331 jí byl C s [k dobrému] vyn. BKPRONTU — tobě] vyn. PNU — vše] vyn. R — 332 činíte C — aby) vyn. O - děvkau] dívků NR, podruhyní anebo děvkau S, děvkau ani po- druhyní O 333 a] ani PCNTU muž také S0 ženy aby] ní P, ženy své N aby nebyl vyn. BRCTSO « nežj než aby B, ale N — 333—334 než ... zachovali] vyn. SO — 333 věrné] vyn. B, v K nešetrně poz- ději změněno v dobré — tovařiství K — 334 abyj vyn. B — zacho- vávali C: Ale] vyn. N, A S — li-to] mezi vámi to O, to mezi vámi S, vyn. to pak toto N — 335 vlásti BC — ten halíř N — sám] vyn. N - U sám má] před ní schová a má všecko B — rukau] své moci N — co žena BRCT — co má, ale] jí co svěří, tedy S, jí co svěří O — máj ženě dá N ale] vyn. TO 336 jemu] vyn. K — se ... vyčti] mu musí počet učiniti T vyčti jako cizí N, ženo, vyčti S, musí žena vyčísti O — Á] Ó BKRN, Ach T, A ... viera?] vyn. S0 — Ancbo] vyn. N — 336—339 Anebo ... přijde] Jestliže půjde muž někam na dobré pivo nebo víno, tedy žena musí jísti, jestli bude míti co, a napíti se vody, jen bude-li míti čistau O — 337 sám ... bydlo] on půjde někde na dobré pivo a víno S — víno] vlaské PNU, dobré víno C, vlaské neb španhelské víno T — jinam] někam C onal ty, ženo N, žena doma C, ona, žena T, ona doma S — jez doma N 338 máš-i N — nebo pí aneb PU, a pí KN — 338—339 nebo pí... vše ť a pí vodu, avšak málo čistú. Ó bídní manželé! To-li jest vaše víra? Věztež, že ť vám to S — 338 pivo RONTU — nějaké BPRCNTU — nemniej muž se domnívá T 339 jaký hřích N — byl nebyl T — vše ť to C - k konci brzkému N 340 Milí... spoluj Ó bídní manželé, to-li jest víra vaše manželská. ano O — Milí] vyn. S — Však] vyn. T — manželé spolu] vyn. CS — spolu vyn. N s spolu... sau] Však vy víte, že manžel s manželkau jsau spolu T — manžel vyn. NR — sau] sau společně N, jest jako SO — 341 pak a N, i T — 341 342 pak ... tělu?] Poněvadž SO — 341 poněvadž pak 332 Nad str. 172a v A zase přípisek: O svadbě čtení svaté —
215 byl nápomocen [k dobrému], a ona zase též tobě, aby vše, což činie, z jednostajné vuole činili, aby žena u muže nebyla li děvkau a muž u ženy aby nebyl pacholkem, než pravé, věrné tovarystvie aby mezi sebú zachovali. Ale, bývá-li to, že muž ženě nedá ničímž 335 vládnauti, poslední haléř sám má v rukau? a pakli co má, ale ze všeho se jemu vyčti! A, biední manželé, to-li jest viera? Anebo sám puojde na víno aneb jinam na dobré bydlo, a ona jez má-li co, nebo pí pivko nějakové řied ilké aneb vodu; a nemnie, 172 by to hřiech byl! Ale vše ť k konci přijde! 172“ 340 Milí! Však manželé spolu, manžel s manželkau, sau jedno tělo; pak, poněvadž ona jest tvé tělo, i pročež jí nejsi tak věren nikdy ničímž S na] vyn. N — překážkau N — 330—332 ale aby .. . činilij a ona též zase, aby sobě pomáhali v dobrém: a také S, ale věrně sebe k dobrému napomínati; a také O — 331 jí byl C s [k dobrému] vyn. BKPRONTU — tobě] vyn. PNU — vše] vyn. R — 332 činíte C — aby) vyn. O - děvkau] dívků NR, podruhyní anebo děvkau S, děvkau ani po- druhyní O 333 a] ani PCNTU muž také S0 ženy aby] ní P, ženy své N aby nebyl vyn. BRCTSO « nežj než aby B, ale N — 333—334 než ... zachovali] vyn. SO — 333 věrné] vyn. B, v K nešetrně poz- ději změněno v dobré — tovařiství K — 334 abyj vyn. B — zacho- vávali C: Ale] vyn. N, A S — li-to] mezi vámi to O, to mezi vámi S, vyn. to pak toto N — 335 vlásti BC — ten halíř N — sám] vyn. N - U sám má] před ní schová a má všecko B — rukau] své moci N — co žena BRCT — co má, ale] jí co svěří, tedy S, jí co svěří O — máj ženě dá N ale] vyn. TO 336 jemu] vyn. K — se ... vyčti] mu musí počet učiniti T vyčti jako cizí N, ženo, vyčti S, musí žena vyčísti O — Á] Ó BKRN, Ach T, A ... viera?] vyn. S0 — Ancbo] vyn. N — 336—339 Anebo ... přijde] Jestliže půjde muž někam na dobré pivo nebo víno, tedy žena musí jísti, jestli bude míti co, a napíti se vody, jen bude-li míti čistau O — 337 sám ... bydlo] on půjde někde na dobré pivo a víno S — víno] vlaské PNU, dobré víno C, vlaské neb španhelské víno T — jinam] někam C onal ty, ženo N, žena doma C, ona, žena T, ona doma S — jez doma N 338 máš-i N — nebo pí aneb PU, a pí KN — 338—339 nebo pí... vše ť a pí vodu, avšak málo čistú. Ó bídní manželé! To-li jest vaše víra? Věztež, že ť vám to S — 338 pivo RONTU — nějaké BPRCNTU — nemniej muž se domnívá T 339 jaký hřích N — byl nebyl T — vše ť to C - k konci brzkému N 340 Milí... spoluj Ó bídní manželé, to-li jest víra vaše manželská. ano O — Milí] vyn. S — Však] vyn. T — manželé spolu] vyn. CS — spolu vyn. N s spolu... sau] Však vy víte, že manžel s manželkau jsau spolu T — manžel vyn. NR — sau] sau společně N, jest jako SO — 341 pak a N, i T — 341 342 pak ... tělu?] Poněvadž SO — 341 poněvadž pak 332 Nad str. 172a v A zase přípisek: O svadbě čtení svaté —
Strana 216
216 jako svému tělu? Svému by tělu nic zlého nepřál, a jie dáš psotu trpěti?! I nemníš, že z toho trestán budeš? Druhé mezi manžely má býti nerozdielná svyklost lásky: 345 najprvé, aby Pána Boha] milovali nade vše a k tomu jeden druhého 173a napomínal. Tak-li bývá mezi vámi, že vy s sebú často o to roz- mlauváte řkauce: »Milá manželko (aneb: Milý muži), hleďme toho, co ť nám má věčně trváti; vieme, že nám milý Buoh z své milosti mnoho daruov a dobrého učinil; oplaťme mu se láskau, 350 dávajme rádi chudým jeho auduom, odievajme je; však, což po nás zóstane, Buoh vie, kto li toho bude požívati. A děti, budau-li ť se Boha báti, také ť je nadělí milý Buoh«, bývá-li to mezi vámi? Ha, nezdá mi se! A k sobě takau lásku aby zachovali, aby jeden druhého v Bohu miloval? Bývá to, že řiekají: »Ba, milý kněže, 173b T — 342 jako si věrný N — byl vyn. O — nic] vím o tom, nic N — ne- přeje O — 342—343 a jie ... budeš?] tak ť by své manželce neměl dáti nauze trpěti O — jie dáš ... I] vyn. S — 342 pak dáš RN — 343 I] vyn. P — mníš KRCS, nevíš N, co nemníš T — hrozně trestán N, tresktán KR — budeš] nebudeš KRC, nebudeš, že jí dáš nauzi trpěti S — 344 Druhé] Však S, Nebo O — 345 najprvé, aby] tak (vyn. S) abyšte SO — Pána] vyn. BKPNSO — nade vše] vyn. SO — vše] všecky věci N, všecko stvoření T — tomu] dobrému SO — aby jeden PNTU — 346 napo- mínali O — Nu, tak-li N — Tak ... rozmlauváte] vyn. SO — mezi vámi] vyn. BPRONTU — vy často C — s sebú] vyn. B, mezi sebau CT — o to] vyn. N — 347 řauce(!) A, řkauc KPRUS, řkauce NT, říkajíce O — Má milá SO — ženo SO — aneb] vyn. R, nebo (a C) ona zase TC — Můj milý SO — hleďme] buďme pilni N — 348 trváti] zůstati N — vieme] vidíme N, o tom víme O — že] kterak O — milýl vyn. SO — 349 milosti] lásky SO — darův dal NTUS, darův svejch dává C, dobrých darův ráčil dáti O — a dobrého učinil] vyn. O — mnoho dobrého PNTUS, jiného mnoho dobrého C — oplácejme PT, odplacujme NO, odplácejme US — láskau [a ne samau vírau jalovau] K, zase láskú PO, za to láskau N — 350 jeho auduom] vyn. SO — audům nuzným R — přiodívejme O — je] jej P, je rádi N — což po nás] to po nás tu SO — 351 ostane PNRCUSO — milý Pán Bůh T — toho po nás O — požívati a komu se to dostane C, užívati O — A] Však O — děti naše (naši O) BNSO, děti také PTU — 352 se také NS — milého (+ Pána RT) Boha BRT, Pána Boha PN — také] však B — také nadělí B, ráčí na- děliti SO — milý] Pán K, milý, drahý Pán T, vyn. RSO — Buoh] vyn. O, Buoh a doživí N — 352—353 Bývá ... mi se!] vyn. SO — 352 to] ta řeč PNTU — 353 Ha] vyn. BRC — Ó, nezdá N — A] Kdyby O — k sobě pak N — takovau ONTSO — aby] vyn. O — zachovávali C — aby jeden] jeden S, a jeden O — 354 druhého] vyn. B — milovali T, miloval, blaze by bylo takovým manželům a přišlo by jim to k dobrému konci O — Než, bývá N, Bejvá-li C — Bývá ... řiekají] Ale že toto bývá do vás, že říkáváte O — říkají druhé (vyn. C) ženy BRC — Ba] vyn. BRC — milý kněže] vyn. C —
216 jako svému tělu? Svému by tělu nic zlého nepřál, a jie dáš psotu trpěti?! I nemníš, že z toho trestán budeš? Druhé mezi manžely má býti nerozdielná svyklost lásky: 345 najprvé, aby Pána Boha] milovali nade vše a k tomu jeden druhého 173a napomínal. Tak-li bývá mezi vámi, že vy s sebú často o to roz- mlauváte řkauce: »Milá manželko (aneb: Milý muži), hleďme toho, co ť nám má věčně trváti; vieme, že nám milý Buoh z své milosti mnoho daruov a dobrého učinil; oplaťme mu se láskau, 350 dávajme rádi chudým jeho auduom, odievajme je; však, což po nás zóstane, Buoh vie, kto li toho bude požívati. A děti, budau-li ť se Boha báti, také ť je nadělí milý Buoh«, bývá-li to mezi vámi? Ha, nezdá mi se! A k sobě takau lásku aby zachovali, aby jeden druhého v Bohu miloval? Bývá to, že řiekají: »Ba, milý kněže, 173b T — 342 jako si věrný N — byl vyn. O — nic] vím o tom, nic N — ne- přeje O — 342—343 a jie ... budeš?] tak ť by své manželce neměl dáti nauze trpěti O — jie dáš ... I] vyn. S — 342 pak dáš RN — 343 I] vyn. P — mníš KRCS, nevíš N, co nemníš T — hrozně trestán N, tresktán KR — budeš] nebudeš KRC, nebudeš, že jí dáš nauzi trpěti S — 344 Druhé] Však S, Nebo O — 345 najprvé, aby] tak (vyn. S) abyšte SO — Pána] vyn. BKPNSO — nade vše] vyn. SO — vše] všecky věci N, všecko stvoření T — tomu] dobrému SO — aby jeden PNTU — 346 napo- mínali O — Nu, tak-li N — Tak ... rozmlauváte] vyn. SO — mezi vámi] vyn. BPRONTU — vy často C — s sebú] vyn. B, mezi sebau CT — o to] vyn. N — 347 řauce(!) A, řkauc KPRUS, řkauce NT, říkajíce O — Má milá SO — ženo SO — aneb] vyn. R, nebo (a C) ona zase TC — Můj milý SO — hleďme] buďme pilni N — 348 trváti] zůstati N — vieme] vidíme N, o tom víme O — že] kterak O — milýl vyn. SO — 349 milosti] lásky SO — darův dal NTUS, darův svejch dává C, dobrých darův ráčil dáti O — a dobrého učinil] vyn. O — mnoho dobrého PNTUS, jiného mnoho dobrého C — oplácejme PT, odplacujme NO, odplácejme US — láskau [a ne samau vírau jalovau] K, zase láskú PO, za to láskau N — 350 jeho auduom] vyn. SO — audům nuzným R — přiodívejme O — je] jej P, je rádi N — což po nás] to po nás tu SO — 351 ostane PNRCUSO — milý Pán Bůh T — toho po nás O — požívati a komu se to dostane C, užívati O — A] Však O — děti naše (naši O) BNSO, děti také PTU — 352 se také NS — milého (+ Pána RT) Boha BRT, Pána Boha PN — také] však B — také nadělí B, ráčí na- děliti SO — milý] Pán K, milý, drahý Pán T, vyn. RSO — Buoh] vyn. O, Buoh a doživí N — 352—353 Bývá ... mi se!] vyn. SO — 352 to] ta řeč PNTU — 353 Ha] vyn. BRC — Ó, nezdá N — A] Kdyby O — k sobě pak N — takovau ONTSO — aby] vyn. O — zachovávali C — aby jeden] jeden S, a jeden O — 354 druhého] vyn. B — milovali T, miloval, blaze by bylo takovým manželům a přišlo by jim to k dobrému konci O — Než, bývá N, Bejvá-li C — Bývá ... řiekají] Ale že toto bývá do vás, že říkáváte O — říkají druhé (vyn. C) ženy BRC — Ba] vyn. BRC — milý kněže] vyn. C —
Strana 217
217 355 náramně ť jest na mě muoj muž laskav, má ť ke mně převelikau lásku.« Oh, řiekám a jest tak, že to nenie láska, ale hovadná milost chlipngáp, zlá, ale li ne láska. Nenie ť to dobře; má ť býti láska řádná, taká, jako Pán Kristus cierkev miloval. Ale toto mnoho zlého z té milosti přicházie, a z té hovadné milosti 360 nejednau se pojímají, aby svau vuoli naplnili, ješto, ktož koli požívají sebe, když chtie a kolikrát chtie a nezdržují se, než dadie tělu vuoli, ó běda jim [bude]! Jinak nemají sebe manželé požívati, i jedno pro plod, druhé, bojiece se většieho hřiechu. Jinak, jestliže se to tělo hanebné bauří, nedaj, nepovoluj, ujmi 365 jemu, jez méně a vezma metlu zmrskaj a studené vody kbel vlí, ať se to tělo biedné skrotí a hanebné! 1743 174 355 356 náramně... Oh] cože na mne můj muž náramně laskav!« A já to O — 355 jest] vyn. S 355—356 má t... lásku] vyn. S — 355 velikú BPRCNTU — 356 Och (+ já to C) NTUSC — a jest tak... láska] že jest to ne lidská S, že to není lidská O to] vyn. PNTU — láska pravá C — hovadská S0 357 chlipngá] chlipnost AP — zlá, neřádná, tělesná T 357 359 zlá ... přicházie] vyn. SO — 357 ale] a C — dobře: ovšem C, dobře: ale T 358 řádná] vyn. C — taková NCTU — jako] jakauž N — Pán] vyn. BKPR - církev svau ČN — 359 toto] toho R — milosti hovadné A — pochází BPRU — z té ... hovadné milosti] pro tu milost chlipnau O té] takové N — lásky a milosti neřádné C — přichází... milosti pochází, že C - hovadné] pravím hovadné T, chlipné S — 360 pojí- mají] přijímají(!) A — aby] aby jedno toliko C, proti zápovědi církve svaté, jen aby N — zlau vůli SO — ješto] a R — 360—362 ktož koli ... bude!] vyn. SO 361 když jak R — chtějí T. - a kolikrát chtie] vyn. R, a koli- krátž koli chtí P, ale později někdo tato slova tu škrtl chtějí T.„se v časích zapověděné(!) T — než] a BPRU, ale CT — 362 dají NT tělu svému N — ó] vyn. NPRCNTU — [bude] vyn. BKPRU, nepřestanau-li A, bude na věky T — Jináč SO — 363 požívati] pojímati O - jediné BSO, vyn. U — boje T — většieho] věčného S0 — hříchu; a dadí-li se jinak přemoci, zlé jest! U — 364 jestliže se] jestliže R — to vyn. S, tvé O hanebné] hanebné, zlé C, vyn. SO — zbauří B — bauří, nedaj] jest, nenaděj se(!) R — nedaj] vyn. NSO — nepovolujme S, nepo- voluj mu O vůjmi jemu] vyn. O - 365 jemu vobroku N — méně, pí méně, spi méně C. méně a pí méně O — a vezma] pí méně, nebo služebníku božímu nenáleží se ani najísti ani napiti ani vyspati do vůle; aneb vezma N, a nad to vezma O 365 366 a vezma ... hanebné] pí méně, ať se skrotí a sauží zlé tělo, hanebné R - 365 metlu zmrskaj a] vyn. N — mrskej P, zmrskej, až ta bujná krev vyteče T — a studené ... vlí] vyn. KPS, je O — vlej N, vlí na se T 366 ať se a tak K — to] vyn. PCT — to ... biedné] vyn. SO — tělo zlé C skroť K a hanebné] vyn. SO, a hanebné a uhasí se ten chlipný a smilný oheň T
217 355 náramně ť jest na mě muoj muž laskav, má ť ke mně převelikau lásku.« Oh, řiekám a jest tak, že to nenie láska, ale hovadná milost chlipngáp, zlá, ale li ne láska. Nenie ť to dobře; má ť býti láska řádná, taká, jako Pán Kristus cierkev miloval. Ale toto mnoho zlého z té milosti přicházie, a z té hovadné milosti 360 nejednau se pojímají, aby svau vuoli naplnili, ješto, ktož koli požívají sebe, když chtie a kolikrát chtie a nezdržují se, než dadie tělu vuoli, ó běda jim [bude]! Jinak nemají sebe manželé požívati, i jedno pro plod, druhé, bojiece se většieho hřiechu. Jinak, jestliže se to tělo hanebné bauří, nedaj, nepovoluj, ujmi 365 jemu, jez méně a vezma metlu zmrskaj a studené vody kbel vlí, ať se to tělo biedné skrotí a hanebné! 1743 174 355 356 náramně... Oh] cože na mne můj muž náramně laskav!« A já to O — 355 jest] vyn. S 355—356 má t... lásku] vyn. S — 355 velikú BPRCNTU — 356 Och (+ já to C) NTUSC — a jest tak... láska] že jest to ne lidská S, že to není lidská O to] vyn. PNTU — láska pravá C — hovadská S0 357 chlipngá] chlipnost AP — zlá, neřádná, tělesná T 357 359 zlá ... přicházie] vyn. SO — 357 ale] a C — dobře: ovšem C, dobře: ale T 358 řádná] vyn. C — taková NCTU — jako] jakauž N — Pán] vyn. BKPR - církev svau ČN — 359 toto] toho R — milosti hovadné A — pochází BPRU — z té ... hovadné milosti] pro tu milost chlipnau O té] takové N — lásky a milosti neřádné C — přichází... milosti pochází, že C - hovadné] pravím hovadné T, chlipné S — 360 pojí- mají] přijímají(!) A — aby] aby jedno toliko C, proti zápovědi církve svaté, jen aby N — zlau vůli SO — ješto] a R — 360—362 ktož koli ... bude!] vyn. SO 361 když jak R — chtějí T. - a kolikrát chtie] vyn. R, a koli- krátž koli chtí P, ale později někdo tato slova tu škrtl chtějí T.„se v časích zapověděné(!) T — než] a BPRU, ale CT — 362 dají NT tělu svému N — ó] vyn. NPRCNTU — [bude] vyn. BKPRU, nepřestanau-li A, bude na věky T — Jináč SO — 363 požívati] pojímati O - jediné BSO, vyn. U — boje T — většieho] věčného S0 — hříchu; a dadí-li se jinak přemoci, zlé jest! U — 364 jestliže se] jestliže R — to vyn. S, tvé O hanebné] hanebné, zlé C, vyn. SO — zbauří B — bauří, nedaj] jest, nenaděj se(!) R — nedaj] vyn. NSO — nepovolujme S, nepo- voluj mu O vůjmi jemu] vyn. O - 365 jemu vobroku N — méně, pí méně, spi méně C. méně a pí méně O — a vezma] pí méně, nebo služebníku božímu nenáleží se ani najísti ani napiti ani vyspati do vůle; aneb vezma N, a nad to vezma O 365 366 a vezma ... hanebné] pí méně, ať se skrotí a sauží zlé tělo, hanebné R - 365 metlu zmrskaj a] vyn. N — mrskej P, zmrskej, až ta bujná krev vyteče T — a studené ... vlí] vyn. KPS, je O — vlej N, vlí na se T 366 ať se a tak K — to] vyn. PCT — to ... biedné] vyn. SO — tělo zlé C skroť K a hanebné] vyn. SO, a hanebné a uhasí se ten chlipný a smilný oheň T
Strana 218
218 Než toto také pilně poslúchaj, aby manžel (a manželka též) k žádné jiné lásky a milovánie neobracel než k své nikoli; jinak si cizoložník neb cizoložnice, ob I rátíš-li kam jinam milost, k které 370 jiné aneb ty k kterému jinému. Ale obecně řiekají — však poctivě oni toho za žádný hřiech nemají, když skutečně neučinie — a budau řieci: »Neškodí ť to, pannám a paniem slúžiti!« Čertova služba z horaucieho pekla! Však vy vždy nětco musíte najíti, abyšte hlaube byli v pekle! 1753 375 Také má býti nerozdielná svyklost sprave i dlivosti, aby, což 175b slušie na Boha, tak se spravedlivě měli, aby jemu v jeho službě a v jeho přikázaní, manžele, manželko, nic neujal, k sobě sami jeden k druhému spravedlivě se měli, k bližním svkým) též, jakž na koho slušie. Ale bylo by o tom mnoho mluviti, když 380 by čas byl. 367 tohoto N — toto ... poslúchaj] toto mne ještě pilně poslyšte S, v tomto mne ještě pilně poslyšte O — také] tak U — a manželka též] vyn. SO — též, a tak oba T — 368 žádné . . . milovánie] žádnému lásky a milování ona i on ji nému (ps.: genemu) T — jiné osobě K — a milovánie] své SO — než on T — než k své] a ona též k žádnému SO — k své] své ženě B, k své ženě (manželce C) RC, k své ženě a ona k svýmu muži T — nikoli vyn. N — jinak čině T — 369 si] bude-li, bude C — 369—372 si cizoložník... řieci] sic (sice O) cizoložníkem jsi (budeš O) a ona cizoložnicí. Ale (+ že vy O) říkáte (říkáváte 0) SO — 369 neb] a N — cizoložnice] cizoložnice bude C, cizoložíte T — obrátíte T — milost než k své U — 370 aneb ... jinému vyn. BPRNU — ty] ona C — ty k kterému] žena k T — obecně] vyn. BPRONTU — »Ú, prý, však PNTU — 370—371 však ... oni] Však sme pocti- vě pokratochvíli«li (vyn.!) Mnozí ť C — 371 nemají] míti nechtějí N — když toho C — skutečně] skutečně nic C, skutkem N — 371—372 a budau řieci] »Ú, prý PNTU — 372 ještě ť budau C — to] vyn. R — paním pocti- vým N — slúžiti!« [Mnoho jest nyní takových služebníků, že pannám a paním jak psi službau slauží. Pes, kdo mu dá jísti, každýmu slauží] K — poslaužiti SO — Dáblova NPR, Ó, ďáblova jest to C, To ť jest čertova T, Dáblova tě to U, Dábelská tě to S, A já pravím, že jest to ďábelská O — 373 Však vy] vyn. S, a vy O — vy] vyn. R — něco nového U — musíte najíti] musíte sobě najíti za výmluvu N, najdete k výmluvě S0 — 374 hlaubě KU, tím hlaubě N, hlauběji O — 375 Také (Item N, Též S, Ano O) mezi manžely PNTUSO — spra- vedlnosti BKU — 375—381 spravedlivosti... svyklost] vyn. S0 — 376 milýho Pána Boha T — měl PNTU — 376—377 v jeho službě... manželko] vyn. PNTU — 377 přikázaních manželé, manželky K — neujímali K — k sobě sami] vyn. K — 378 k druhému aby (+ právě a R) BR — bližniemu svému A — 379 jakž zvláště kterak N — Ale] A CU — 379—380 kdyby N — 380 byl] slaužil N —
218 Než toto také pilně poslúchaj, aby manžel (a manželka též) k žádné jiné lásky a milovánie neobracel než k své nikoli; jinak si cizoložník neb cizoložnice, ob I rátíš-li kam jinam milost, k které 370 jiné aneb ty k kterému jinému. Ale obecně řiekají — však poctivě oni toho za žádný hřiech nemají, když skutečně neučinie — a budau řieci: »Neškodí ť to, pannám a paniem slúžiti!« Čertova služba z horaucieho pekla! Však vy vždy nětco musíte najíti, abyšte hlaube byli v pekle! 1753 375 Také má býti nerozdielná svyklost sprave i dlivosti, aby, což 175b slušie na Boha, tak se spravedlivě měli, aby jemu v jeho službě a v jeho přikázaní, manžele, manželko, nic neujal, k sobě sami jeden k druhému spravedlivě se měli, k bližním svkým) též, jakž na koho slušie. Ale bylo by o tom mnoho mluviti, když 380 by čas byl. 367 tohoto N — toto ... poslúchaj] toto mne ještě pilně poslyšte S, v tomto mne ještě pilně poslyšte O — také] tak U — a manželka též] vyn. SO — též, a tak oba T — 368 žádné . . . milovánie] žádnému lásky a milování ona i on ji nému (ps.: genemu) T — jiné osobě K — a milovánie] své SO — než on T — než k své] a ona též k žádnému SO — k své] své ženě B, k své ženě (manželce C) RC, k své ženě a ona k svýmu muži T — nikoli vyn. N — jinak čině T — 369 si] bude-li, bude C — 369—372 si cizoložník... řieci] sic (sice O) cizoložníkem jsi (budeš O) a ona cizoložnicí. Ale (+ že vy O) říkáte (říkáváte 0) SO — 369 neb] a N — cizoložnice] cizoložnice bude C, cizoložíte T — obrátíte T — milost než k své U — 370 aneb ... jinému vyn. BPRNU — ty] ona C — ty k kterému] žena k T — obecně] vyn. BPRONTU — »Ú, prý, však PNTU — 370—371 však ... oni] Však sme pocti- vě pokratochvíli«li (vyn.!) Mnozí ť C — 371 nemají] míti nechtějí N — když toho C — skutečně] skutečně nic C, skutkem N — 371—372 a budau řieci] »Ú, prý PNTU — 372 ještě ť budau C — to] vyn. R — paním pocti- vým N — slúžiti!« [Mnoho jest nyní takových služebníků, že pannám a paním jak psi službau slauží. Pes, kdo mu dá jísti, každýmu slauží] K — poslaužiti SO — Dáblova NPR, Ó, ďáblova jest to C, To ť jest čertova T, Dáblova tě to U, Dábelská tě to S, A já pravím, že jest to ďábelská O — 373 Však vy] vyn. S, a vy O — vy] vyn. R — něco nového U — musíte najíti] musíte sobě najíti za výmluvu N, najdete k výmluvě S0 — 374 hlaubě KU, tím hlaubě N, hlauběji O — 375 Také (Item N, Též S, Ano O) mezi manžely PNTUSO — spra- vedlnosti BKU — 375—381 spravedlivosti... svyklost] vyn. S0 — 376 milýho Pána Boha T — měl PNTU — 376—377 v jeho službě... manželko] vyn. PNTU — 377 přikázaních manželé, manželky K — neujímali K — k sobě sami] vyn. K — 378 k druhému aby (+ právě a R) BR — bližniemu svému A — 379 jakž zvláště kterak N — Ale] A CU — 379—380 kdyby N — 380 byl] slaužil N —
Strana 219
219 Čtvrtké), aby byla nerozdielná svyklost v poctivosti, aby žena muže v čest měla; jako ona Sára i nazývala Abrahama pánem, tak také manželé aby se v čest měli, žena muže svého aby ctila jako anděla božieho, a zase muž ženu aby ctil a v čest měl. 385 Tak-li vy činíte? Ano, slibuj [za toj! Zlaje, zpeskuje biedník muž [ženě, šeredný] jako pes, cti na ní za haléř neostaví. Oh, biední mužie, nevěrní a nešlechetní, [ješto] utepe, upeskuje! By nevěstka byla, neměl by toho učiniti. U I mníš, by ť toho Pán Buoh ne- pojmstil? Zvieš, nebožtíčku,] neměj péče! Menší by hřiech měl 390 kdyby jiné lál, cizie, a neuctil, než své. A takoví obecně řiekají: »Však jest pak má, mohu s ní učiniti, což chci!« A ty se muožeš voběsiti, a budeš-li ty čertuov, hádaj?! A též vy zase, ženy zlé, 176" 176" 381 Čtvrtá(!) IR - tak, aby O — svyklost mezi manžely B — 382 muže svého NO — ve cti RSO, v poctivosti CN —- onaj onano N, vyn. S = Sára svatá N — nazývala] vyn. CSO 383 nazejvala ho pánem C, pánem ho nazývaje (nazývajíc 0) S0 — tak .. . měli] vyn. S 383 384 tak ... božieho, aj a též O 383 ve cti N — žena též S 384 aby] vyn. PNU — božieho] svatého N s muž také S, i muž O — 384 385 ženu ... činíte?] má svau ženu ctíti, jakožto nádobu mdlejší ve všem ji snášeje O — 384 a v čest měl] kterak na ni náleží N, vyn. S v měl jako svau duši a krev T — 385 Tak ... činíte? vyn. S činíte? Ha! manželé C —- slibuji ť 0 — [za toj vyn. BKPRONTUSO Ba, (An ť C) zlaje NC, Naopak vy činíte: zlaje T 385 387 Zlaje... upeskuje! Kterak muž, ten bídník, ženu svau zlaje, zpeskuje, utepe, zhaní a za peníz cti nenechá, ješto by daleko menší hřích byl, kdyby jiné, cizí, lál, nežli své, ano O 385—386 muž ženě] v A původně psáno: muženie(!), ale dodatečným nadepsáním druhého ž ko- rigováno 386 ženu S — [ženě, šeredný vyn. BKPRNTU, ženu svau šeredný ... pes] vyn. S vsteklý pes T — haléř] peníz S nezuostaví B, nenechá RS Och ČN — 386—387 Oh ... ješto] vyn. S 387 [ješto] vyn. BKPRONTU — utepete, upeskujete PNTU — By] Dosti činiti, by N, jako by T — nevěstkau SO — 388 byla; a byť i nevěstka byla T — neměl by jí CNSO - činiti NSO — I ty T — 388 389 I mníš ... péče!] vyn. S, A domníváte se, že toho Bůh bez pomsty nechá? O —388 Pán vyn. BPRCU, časem svým N nemstil BKPRCNTU — 389 [nebožtíčku vyn. BKPRONTU — neměj péče] nebudeš-li za to činiti pokání C — A daleko menší S — 389 394 Menší ... nebezpečenství!] Ano i mnohé ženy též činějí svým mužům! Ó milý Pane Bože, račiž dáti takovým manželům svau pomoc, aby to mohli poznati, v jakém sau nebezpečenství O — 389 zajisté hřích C — 390 nalál C -cizie] zle R — a neuctil] vyn. KS, a jiné tak neuctil N, a neuctil jí U A takoví obecně] Ale mnozí BR, Ale mnozí ť nevážní a bohaprázdní C — A takoví ... řickají] »Ú, prý PNU, Ale řekneš T — 390—392 A takoví... hádaj?! A mníte, že ť toho Bůh bez pomsty nechá? S — 391 pak] vyn. PTU —Aj I, takovému by bylo hodno říci: »A C A ty se muožeš) Muožeš
219 Čtvrtké), aby byla nerozdielná svyklost v poctivosti, aby žena muže v čest měla; jako ona Sára i nazývala Abrahama pánem, tak také manželé aby se v čest měli, žena muže svého aby ctila jako anděla božieho, a zase muž ženu aby ctil a v čest měl. 385 Tak-li vy činíte? Ano, slibuj [za toj! Zlaje, zpeskuje biedník muž [ženě, šeredný] jako pes, cti na ní za haléř neostaví. Oh, biední mužie, nevěrní a nešlechetní, [ješto] utepe, upeskuje! By nevěstka byla, neměl by toho učiniti. U I mníš, by ť toho Pán Buoh ne- pojmstil? Zvieš, nebožtíčku,] neměj péče! Menší by hřiech měl 390 kdyby jiné lál, cizie, a neuctil, než své. A takoví obecně řiekají: »Však jest pak má, mohu s ní učiniti, což chci!« A ty se muožeš voběsiti, a budeš-li ty čertuov, hádaj?! A též vy zase, ženy zlé, 176" 176" 381 Čtvrtá(!) IR - tak, aby O — svyklost mezi manžely B — 382 muže svého NO — ve cti RSO, v poctivosti CN —- onaj onano N, vyn. S = Sára svatá N — nazývala] vyn. CSO 383 nazejvala ho pánem C, pánem ho nazývaje (nazývajíc 0) S0 — tak .. . měli] vyn. S 383 384 tak ... božieho, aj a též O 383 ve cti N — žena též S 384 aby] vyn. PNU — božieho] svatého N s muž také S, i muž O — 384 385 ženu ... činíte?] má svau ženu ctíti, jakožto nádobu mdlejší ve všem ji snášeje O — 384 a v čest měl] kterak na ni náleží N, vyn. S v měl jako svau duši a krev T — 385 Tak ... činíte? vyn. S činíte? Ha! manželé C —- slibuji ť 0 — [za toj vyn. BKPRONTUSO Ba, (An ť C) zlaje NC, Naopak vy činíte: zlaje T 385 387 Zlaje... upeskuje! Kterak muž, ten bídník, ženu svau zlaje, zpeskuje, utepe, zhaní a za peníz cti nenechá, ješto by daleko menší hřích byl, kdyby jiné, cizí, lál, nežli své, ano O 385—386 muž ženě] v A původně psáno: muženie(!), ale dodatečným nadepsáním druhého ž ko- rigováno 386 ženu S — [ženě, šeredný vyn. BKPRNTU, ženu svau šeredný ... pes] vyn. S vsteklý pes T — haléř] peníz S nezuostaví B, nenechá RS Och ČN — 386—387 Oh ... ješto] vyn. S 387 [ješto] vyn. BKPRONTU — utepete, upeskujete PNTU — By] Dosti činiti, by N, jako by T — nevěstkau SO — 388 byla; a byť i nevěstka byla T — neměl by jí CNSO - činiti NSO — I ty T — 388 389 I mníš ... péče!] vyn. S, A domníváte se, že toho Bůh bez pomsty nechá? O —388 Pán vyn. BPRCU, časem svým N nemstil BKPRCNTU — 389 [nebožtíčku vyn. BKPRONTU — neměj péče] nebudeš-li za to činiti pokání C — A daleko menší S — 389 394 Menší ... nebezpečenství!] Ano i mnohé ženy též činějí svým mužům! Ó milý Pane Bože, račiž dáti takovým manželům svau pomoc, aby to mohli poznati, v jakém sau nebezpečenství O — 389 zajisté hřích C — 390 nalál C -cizie] zle R — a neuctil] vyn. KS, a jiné tak neuctil N, a neuctil jí U A takoví obecně] Ale mnozí BR, Ale mnozí ť nevážní a bohaprázdní C — A takoví ... řickají] »Ú, prý PNU, Ale řekneš T — 390—392 A takoví... hádaj?! A mníte, že ť toho Bůh bez pomsty nechá? S — 391 pak] vyn. PTU —Aj I, takovému by bylo hodno říci: »A C A ty se muožeš) Muožeš
Strana 220
220 hanebné [a zlobivé]! Dajž, milý Bože, těm manželóm svau [svatau] pomoc, zajisté u velikém ť sau u nebezpečenství! 177. 395 Páté má býti nerozdielná svyklost u chování těch dětí, kteréž jim dá milý Buoh, aby voba ty děti vedli ke cti a k chvále božie, napomínajíc k dobrému a odvodiece je od zlého, pečujíc, aby ony Boha nehněvaly a to, což sau na křtu Bohu slíbily, aby právě zdržely. Činíte-li vy to mnedle, pane tatíku neb ty, paní 400 matko? Otiežeš-li ty synáčka svého řkúci: »Milý synu, dá li vno-li s' ty tělo božie přijímal? a kdy s' se zpoviedal?« Ano, slibuj [za to]! Spieše ť se otáže řkúci: »Milý synu, mnoho-li s' již varuov piva položil a mnoho-li s' utržil a co ť tento rok přibylo a mnoho-li s' vsel pšenice nebo žita a koliko set máš vovec a dobře-li ť se dařie? 405 A co letos přisadíš a co přikaupíš?« O to ť se oni starají, o to! 177 se (+ i N) BPRNT, A muožeš-li se U — se také C — 392 ty] pak B, vyn. C — ďáblův PRCNU, čertův skrze to T — A] Na druhau stranu N — zase] vyn. CNS — mnohé ženy S — 393 hanebné a zlobivé] činíte S — [a zlobivé] vyn. BKPRCNU, neposlušné, bublavé, nevěrné! Kterak se neuctivě chová k muži svému T — Račiž dáti C — Dajž... Bože] Ach (Ó S), milý, drahý (vyn. S) Pane Bože, dejž TS — těm takovým S — 393—394 svau ... ve- likém t] pomoc, aby to poznali, v jakém S — 393 [svatau] vyn. BKPRTU — 394 nebezpečenství postaveni N — 395 Páté] Také S, Ano O — býti mezi manžely SO — nerozdielná] roz- dílná(!) B, vyn. R — v chování CNTUSO — těch) vyn. ASO — 396 dá] dávati (dáti C) ráčí NOC, dává S — milý] Pán SO — oba dva manželé N, obadva C — ty děti] je SO — vedla B — 397 božie] milému Bohu C — napo- mínajíce je (jich S) NTSO, napomínajíc a vedauc je C — 397—398 a odvo- diece ... a to] aby se Boha bály SO — 397 odvodíc BR — je] vyn. BKPROU — pečujíce o to (něT) NT — 398 Boha milovaly a nikoli jeho R — a] ale N — a co S — jsau za ně kmotrové O — křtu svatém N — Bohu] milému Pánu Bohu T, vyn. USO — přislíbily N — aby] vyn. BRC, aby to PTUSO, aby to v pravdě N — 399 držely R, plnily S0 — Činíte-li vy to] vyn. SO — Nu, činíte-li N — táto NO — neb ty] vyn. BRCNTU, a SO — 400 mámo NO — Otížete-li B, Otážeš-li (+ se TS) KPNTUS, Také-li se kdy otážeš O - ty] vyn. BSO — syna C — svého . . . synu] vyn. SO — 400—401 s' ty jest SO — 401 ty] vyn. PCTU — tělo a krev C — a] aneb O — kdy s'] dávno-li s' PNTU, dávno-li S0 — Ano] Au SO — slibuji ť 0 — [za to] vyn. BKPRCNTUSO — 402 Spíšeji S — Spieše ... řkúci] Viď-li, že se spíšeji optáš O — se] vyn. R — otíže NT, ho optá C, otážeš S — řkúc BK, vyn. PRCNTUS — 402—405 Milý ... přikaupíš?] mnoho-li varů (jest O) piva položil (navařil O), jak má mnoho dobytka (+ neb jiného zboží 0) S0 — 402—403 «již varuov .. . mnoho-li s' vyn. A — 402 již vyn. KC — piva] vyn. BR — 404 set anebo kop C — daří v hospodářství N — 405 O to ť se] I o to ť se K, O to ť se, hle T — oni] jedno toliko C — 405—406 oni...
220 hanebné [a zlobivé]! Dajž, milý Bože, těm manželóm svau [svatau] pomoc, zajisté u velikém ť sau u nebezpečenství! 177. 395 Páté má býti nerozdielná svyklost u chování těch dětí, kteréž jim dá milý Buoh, aby voba ty děti vedli ke cti a k chvále božie, napomínajíc k dobrému a odvodiece je od zlého, pečujíc, aby ony Boha nehněvaly a to, což sau na křtu Bohu slíbily, aby právě zdržely. Činíte-li vy to mnedle, pane tatíku neb ty, paní 400 matko? Otiežeš-li ty synáčka svého řkúci: »Milý synu, dá li vno-li s' ty tělo božie přijímal? a kdy s' se zpoviedal?« Ano, slibuj [za to]! Spieše ť se otáže řkúci: »Milý synu, mnoho-li s' již varuov piva položil a mnoho-li s' utržil a co ť tento rok přibylo a mnoho-li s' vsel pšenice nebo žita a koliko set máš vovec a dobře-li ť se dařie? 405 A co letos přisadíš a co přikaupíš?« O to ť se oni starají, o to! 177 se (+ i N) BPRNT, A muožeš-li se U — se také C — 392 ty] pak B, vyn. C — ďáblův PRCNU, čertův skrze to T — A] Na druhau stranu N — zase] vyn. CNS — mnohé ženy S — 393 hanebné a zlobivé] činíte S — [a zlobivé] vyn. BKPRCNU, neposlušné, bublavé, nevěrné! Kterak se neuctivě chová k muži svému T — Račiž dáti C — Dajž... Bože] Ach (Ó S), milý, drahý (vyn. S) Pane Bože, dejž TS — těm takovým S — 393—394 svau ... ve- likém t] pomoc, aby to poznali, v jakém S — 393 [svatau] vyn. BKPRTU — 394 nebezpečenství postaveni N — 395 Páté] Také S, Ano O — býti mezi manžely SO — nerozdielná] roz- dílná(!) B, vyn. R — v chování CNTUSO — těch) vyn. ASO — 396 dá] dávati (dáti C) ráčí NOC, dává S — milý] Pán SO — oba dva manželé N, obadva C — ty děti] je SO — vedla B — 397 božie] milému Bohu C — napo- mínajíce je (jich S) NTSO, napomínajíc a vedauc je C — 397—398 a odvo- diece ... a to] aby se Boha bály SO — 397 odvodíc BR — je] vyn. BKPROU — pečujíce o to (něT) NT — 398 Boha milovaly a nikoli jeho R — a] ale N — a co S — jsau za ně kmotrové O — křtu svatém N — Bohu] milému Pánu Bohu T, vyn. USO — přislíbily N — aby] vyn. BRC, aby to PTUSO, aby to v pravdě N — 399 držely R, plnily S0 — Činíte-li vy to] vyn. SO — Nu, činíte-li N — táto NO — neb ty] vyn. BRCNTU, a SO — 400 mámo NO — Otížete-li B, Otážeš-li (+ se TS) KPNTUS, Také-li se kdy otážeš O - ty] vyn. BSO — syna C — svého . . . synu] vyn. SO — 400—401 s' ty jest SO — 401 ty] vyn. PCTU — tělo a krev C — a] aneb O — kdy s'] dávno-li s' PNTU, dávno-li S0 — Ano] Au SO — slibuji ť 0 — [za to] vyn. BKPRCNTUSO — 402 Spíšeji S — Spieše ... řkúci] Viď-li, že se spíšeji optáš O — se] vyn. R — otíže NT, ho optá C, otážeš S — řkúc BK, vyn. PRCNTUS — 402—405 Milý ... přikaupíš?] mnoho-li varů (jest O) piva položil (navařil O), jak má mnoho dobytka (+ neb jiného zboží 0) S0 — 402—403 «již varuov .. . mnoho-li s' vyn. A — 402 již vyn. KC — piva] vyn. BR — 404 set anebo kop C — daří v hospodářství N — 405 O to ť se] I o to ť se K, O to ť se, hle T — oni] jedno toliko C — 405—406 oni...
Strana 221
221 Někdy se nasytíte toho zbožie! A nechtie slyšeti ani prohlédnúti. Než až ť, babo, lucek duši z hrdla potiehne, tu tepruv zvieš! li 178a Uchovaj milý Buoh! Nuže, milí manželé, pomyslíte-li vy, jakž ste vstupovali v ta 410 manželstvie a jak v nich stojiete? Dotkne-li se toto koho? Pro milého Boha, umějte sobě srozuměti! Dajž vám [to] milý Buoh, abyšte o [své] duše nepřišli! Než pak, že tuto Pán Ježíš učinil z vody víno. Nebo to jest povaha našeho milého Boha, že on vždycky po dobrých věcech 415 lepšie dává. Nebo to jest veliký u dar a mnoho dobrého učinil, 178b když jest člověka stvořil k uobrazu a ku podobenstvie svému, a potom v lepšie obrátil, když jest sám ráčil člověkem býti a tak velmi zvelebiti lidské pokolenie, že již naše člověčenstvie povýšeno nade všecky kuory andělské. Když jest svět stvořil 420 milý Buoh, velmi dobře učinil; ale když jest jej vykúpil a obnovil a obmyl jej i svú drahau krví ode všech hřiechuov, 179a zbožie!] vy staráte, že se nikda toho zboží nemohau nasytiti O — 405 o to] vyn. KS — 406 Vždy někdy C — Někdy ... zbožie!] Nikdy se toho zboží nenahltíte? T, a nikda se toho zboží nenasytí S — nasytíte toho] toho na- sytí, takového R — 406—407 a nechtie ... lucek] až právě ďábel S0 — 406 pak nechtí N, nechcete T — 407 hrdla] těla SO — potáhne BKPRCNTUS, vytáhne O — tu] vyn. KSO — zvíš, co ť prospěje zboží hlcení T, zvíte S0 — 408—410 Uchovaj . . . koho?] vyn. S, jak ste činili! O — 408 Uchovejž toho N. Ale uchovej T — Bože RN, Bůh v tom lakomství zahynauti T — 409] vy] vyn. BR, vy pak K, vy kdy na to N — v ta] v to C, do toho U 410 manželstva BKPRTU — jak] kterak N — nich] něm C — toto) tuto BKPCT, tu R — koho] vás C — 411 porozuměti C, usrozoměti O — Dajž ... Buoh] dotýká-li se tu z vás koho S, jestliže se tu z vás koho dotýká O — [to] vyn. BKPRCU — 412 [své] své milé C, vyn. BKPRTUSO — nepřišli, [přestaňte toho a čiňte svaté pokání!] K — 413 Než ... tuto] Že pak na té svadbě S, Že pak dí čtení, že na té svadbě O — že] vyn. R — vejborné víno N — Nebo to jest] Ta jest zajisté N - to] toto T, ta O — 414 našeho] vyn. BO — milého] vyn. U — že on vždycky] vyn. SO — on] vyn. BKRC — po] při(!) U — 415 ještě lepší O — dává] dávati SO, dává, meliorando procedit BCNTU — Nebo to jest] A zda- liž to není O - dar boží O — a mnoho .. . učinil] vyn. SO — učinil] tím spů- sobil N — 416 když že S0 — ráčil stvořiti O — 417—418 potom v lepšic... pokolenie, že] vyn. SO — 419 povýšeno] velmi jest zvelebeno a povýšeno B, zvelebeno PNTUS, zvelebeno a povejšeno C, tak zvelebeno, až O — nad všecky USO — Opět když BR — 419—421 svět ... krví] nás obmyl SO — 420 velmi] vyn. C — «ale) a A — 421 a obmyl] obmyv KPT, obnoviv(!) R, obmyvši N — jejl vyn. B — svatú, drahú B, přesvatau C — hříchův a nepravostí N, hříchův našich svau drahau (předrahau 0) krví S0 — 422
221 Někdy se nasytíte toho zbožie! A nechtie slyšeti ani prohlédnúti. Než až ť, babo, lucek duši z hrdla potiehne, tu tepruv zvieš! li 178a Uchovaj milý Buoh! Nuže, milí manželé, pomyslíte-li vy, jakž ste vstupovali v ta 410 manželstvie a jak v nich stojiete? Dotkne-li se toto koho? Pro milého Boha, umějte sobě srozuměti! Dajž vám [to] milý Buoh, abyšte o [své] duše nepřišli! Než pak, že tuto Pán Ježíš učinil z vody víno. Nebo to jest povaha našeho milého Boha, že on vždycky po dobrých věcech 415 lepšie dává. Nebo to jest veliký u dar a mnoho dobrého učinil, 178b když jest člověka stvořil k uobrazu a ku podobenstvie svému, a potom v lepšie obrátil, když jest sám ráčil člověkem býti a tak velmi zvelebiti lidské pokolenie, že již naše člověčenstvie povýšeno nade všecky kuory andělské. Když jest svět stvořil 420 milý Buoh, velmi dobře učinil; ale když jest jej vykúpil a obnovil a obmyl jej i svú drahau krví ode všech hřiechuov, 179a zbožie!] vy staráte, že se nikda toho zboží nemohau nasytiti O — 405 o to] vyn. KS — 406 Vždy někdy C — Někdy ... zbožie!] Nikdy se toho zboží nenahltíte? T, a nikda se toho zboží nenasytí S — nasytíte toho] toho na- sytí, takového R — 406—407 a nechtie ... lucek] až právě ďábel S0 — 406 pak nechtí N, nechcete T — 407 hrdla] těla SO — potáhne BKPRCNTUS, vytáhne O — tu] vyn. KSO — zvíš, co ť prospěje zboží hlcení T, zvíte S0 — 408—410 Uchovaj . . . koho?] vyn. S, jak ste činili! O — 408 Uchovejž toho N. Ale uchovej T — Bože RN, Bůh v tom lakomství zahynauti T — 409] vy] vyn. BR, vy pak K, vy kdy na to N — v ta] v to C, do toho U 410 manželstva BKPRTU — jak] kterak N — nich] něm C — toto) tuto BKPCT, tu R — koho] vás C — 411 porozuměti C, usrozoměti O — Dajž ... Buoh] dotýká-li se tu z vás koho S, jestliže se tu z vás koho dotýká O — [to] vyn. BKPRCU — 412 [své] své milé C, vyn. BKPRTUSO — nepřišli, [přestaňte toho a čiňte svaté pokání!] K — 413 Než ... tuto] Že pak na té svadbě S, Že pak dí čtení, že na té svadbě O — že] vyn. R — vejborné víno N — Nebo to jest] Ta jest zajisté N - to] toto T, ta O — 414 našeho] vyn. BO — milého] vyn. U — že on vždycky] vyn. SO — on] vyn. BKRC — po] při(!) U — 415 ještě lepší O — dává] dávati SO, dává, meliorando procedit BCNTU — Nebo to jest] A zda- liž to není O - dar boží O — a mnoho .. . učinil] vyn. SO — učinil] tím spů- sobil N — 416 když že S0 — ráčil stvořiti O — 417—418 potom v lepšic... pokolenie, že] vyn. SO — 419 povýšeno] velmi jest zvelebeno a povýšeno B, zvelebeno PNTUS, zvelebeno a povejšeno C, tak zvelebeno, až O — nad všecky USO — Opět když BR — 419—421 svět ... krví] nás obmyl SO — 420 velmi] vyn. C — «ale) a A — 421 a obmyl] obmyv KPT, obnoviv(!) R, obmyvši N — jejl vyn. B — svatú, drahú B, přesvatau C — hříchův a nepravostí N, hříchův našich svau drahau (předrahau 0) krví S0 — 422
Strana 222
222 425 mnohem lép učinil. Opět, když jest Židuom mannu na púšti dal a krmil je jí a vodu z skály vyvedl jim k nápoji, mnoho jim dobrého učinil; teď mnohem, nesmierně lépe učinil, když nám dal své [svaté] tělo a krev [svú drahú] z boku svého a tiem svým drahým tělem nás dnešní den hotov jest nakrmiti a svú předrahú krví z svého li boku napojiti: to ť dobré vody dal a lepšie víno z nie učinil, potom ještě lépe činí, když nám z vína svau svatau krev dává. To ť jest zvláštnie povaha našeho milého Boha, vždycky 430 po dobrých věcech lepšie dávati; an nám nynie mnoho dobrého dává, zde tělesnau potřebu obmajšlé, a dá nám bóhdá lepší věc, když nás uvede do nebeského královstvie. Než pak, že náramně lidí mnoho jest u v Čechách a v Moravě, 1802 jenž sau divně zmiežděni a svedeni od pravé viery o tom drahém 435 těle a o té drahé krvi Pána Ježíše, že nevěřie, by to bylo jeho 179% — 424 mnohem ... dobrého učinil] vyn. SO — 422 lépe BPNTU, lépeji R — Opět] vyn. PCNTU — 422—424 Opět ... lépe učinil] vyn. B — 422 jest na onen čas N — 423 jí] vyn. R, ní NTU — a vodu ... k nápoji] vy- vedši jim i k nápoji z přetvrdé skály vodu N — vody R — jim] jest T — dobrého tím drahej Pán N — 424 teď) teď pak NS, a teď, nyní nám C, A toto pak ještě O — mnohem] vyn. O — nesmírnějí S0 — lépe] vyn. SO — dal] vyn.(!) C, ráčil dáti O — 425 [svaté] vyn. BKPRCTUS — tělo jísti S0 — [svú drahú] vyn. BKPRONTUSO — svého] jeho B, svého píti S, vylitau píti na památku své nevinné smrti O — a ještě O - tiem] vyn. S0 — 426 nás ... den] náš milý Pán BR — dnes, dnešní P, i dnešní SO — hotov jest] vyn. BR — svú předrahú] vyn. O — předrahú] svatau S — 427 z svého boku] vyn. SO — napojiti, jediné budeme-li sami chtíti O — to ť tobě PNTU — 427—428 to f ... učinil] Teď tobě dal dobré víno z vody a S, Teď učinil z vody dobré víno O — 428—431 potom ... dává] a z vína opět nám ráčí dávati svau drahau krev k nápoji, abychom na věky nelačněli; a také nás O — mnohem lépe N — 428 svatau] předrahú BR, vyn. KPNTU, drahau CS — 429—431 To f ... dává] vyn. S — 429 Boha [Spasitele] K — 430 lepší věci P — nynie] vyn. R — 431 zde] Zde nyní S — naši potřebu N — ráčí obmejšleti O — bóhdá] vyn. P. Bůh dá R, Pán Bůh C, věříme jeho lásce N — ještě lepší O — 432 nás.) vyn. A — v své království O — 433 pak] vyn. SO — náramně] vyn. SO — mnoho lidu O — v Čechách a v Moravě] tohoto nynějšího času (+ téměř po všech kautech světa N) PNTU, nyní (vyn. O) tohoto času SO — 434 ješto O — zmiežděni] zpleteni N, vyn. SO — a] vyn. SO — viery] v K nešetrně přepsáno v lásky — předrahém N — 435 těle ... bylo] Pána Ježíše přijímaní u velebné svátosti, aby tu mělo býti v té malé částce O — o té drahé] vyn. S — Pána našeho Ježíše Krista T — že] vyn. C — to] tu BC — jeho drahé] drahé R. jeho pravé N — 436 drahá krev B — jeho svatá] svatá KCSO — v takový . ..
222 425 mnohem lép učinil. Opět, když jest Židuom mannu na púšti dal a krmil je jí a vodu z skály vyvedl jim k nápoji, mnoho jim dobrého učinil; teď mnohem, nesmierně lépe učinil, když nám dal své [svaté] tělo a krev [svú drahú] z boku svého a tiem svým drahým tělem nás dnešní den hotov jest nakrmiti a svú předrahú krví z svého li boku napojiti: to ť dobré vody dal a lepšie víno z nie učinil, potom ještě lépe činí, když nám z vína svau svatau krev dává. To ť jest zvláštnie povaha našeho milého Boha, vždycky 430 po dobrých věcech lepšie dávati; an nám nynie mnoho dobrého dává, zde tělesnau potřebu obmajšlé, a dá nám bóhdá lepší věc, když nás uvede do nebeského královstvie. Než pak, že náramně lidí mnoho jest u v Čechách a v Moravě, 1802 jenž sau divně zmiežděni a svedeni od pravé viery o tom drahém 435 těle a o té drahé krvi Pána Ježíše, že nevěřie, by to bylo jeho 179% — 424 mnohem ... dobrého učinil] vyn. SO — 422 lépe BPNTU, lépeji R — Opět] vyn. PCNTU — 422—424 Opět ... lépe učinil] vyn. B — 422 jest na onen čas N — 423 jí] vyn. R, ní NTU — a vodu ... k nápoji] vy- vedši jim i k nápoji z přetvrdé skály vodu N — vody R — jim] jest T — dobrého tím drahej Pán N — 424 teď) teď pak NS, a teď, nyní nám C, A toto pak ještě O — mnohem] vyn. O — nesmírnějí S0 — lépe] vyn. SO — dal] vyn.(!) C, ráčil dáti O — 425 [svaté] vyn. BKPRCTUS — tělo jísti S0 — [svú drahú] vyn. BKPRONTUSO — svého] jeho B, svého píti S, vylitau píti na památku své nevinné smrti O — a ještě O - tiem] vyn. S0 — 426 nás ... den] náš milý Pán BR — dnes, dnešní P, i dnešní SO — hotov jest] vyn. BR — svú předrahú] vyn. O — předrahú] svatau S — 427 z svého boku] vyn. SO — napojiti, jediné budeme-li sami chtíti O — to ť tobě PNTU — 427—428 to f ... učinil] Teď tobě dal dobré víno z vody a S, Teď učinil z vody dobré víno O — 428—431 potom ... dává] a z vína opět nám ráčí dávati svau drahau krev k nápoji, abychom na věky nelačněli; a také nás O — mnohem lépe N — 428 svatau] předrahú BR, vyn. KPNTU, drahau CS — 429—431 To f ... dává] vyn. S — 429 Boha [Spasitele] K — 430 lepší věci P — nynie] vyn. R — 431 zde] Zde nyní S — naši potřebu N — ráčí obmejšleti O — bóhdá] vyn. P. Bůh dá R, Pán Bůh C, věříme jeho lásce N — ještě lepší O — 432 nás.) vyn. A — v své království O — 433 pak] vyn. SO — náramně] vyn. SO — mnoho lidu O — v Čechách a v Moravě] tohoto nynějšího času (+ téměř po všech kautech světa N) PNTU, nyní (vyn. O) tohoto času SO — 434 ješto O — zmiežděni] zpleteni N, vyn. SO — a] vyn. SO — viery] v K nešetrně přepsáno v lásky — předrahém N — 435 těle ... bylo] Pána Ježíše přijímaní u velebné svátosti, aby tu mělo býti v té malé částce O — o té drahé] vyn. S — Pána našeho Ježíše Krista T — že] vyn. C — to] tu BC — jeho drahé] drahé R. jeho pravé N — 436 drahá krev B — jeho svatá] svatá KCSO — v takový . ..
Strana 223
223 drahé tělo a krev jeho svatá; v takový blud sau upadli! A také sau i mnozí kněžie, jenž chodie jako lajci a svodie lidi; a bývají ť i zde i jinde, lidi mieždiece a pokládajíce o jich duše. By ť zajisté čert přišel z horaucieho l pekla, vždy ť tovařiše najde v tomto 440 nynějšiem lidu! Pro milého Boha, umějte se takových bludných vystřiehati, nebo tak jest to náramně lpavý hřiech, že ť tudiež člověka svede; nebo býti tu, tak v malé věci, celému Bohu — těžké věřenie, než komuž jediné milý Buoh to dá právě věřiti. I protož nehmatati tu mnoho, nemysliti, aby rozumem dosáhl, 445 kterak jest tu tělo li božie, nebo to jest nade všecheren rozum 1813 180% upadli] vyn. SO 436 440 A také . . . lidu] vyn. C — 436 A] Nebo N 436—437 také sau i] vyn. PTS — také . . . lajci] nějaký ( svuodce B, ale jen po straně, červeně) Štěpánek ( kněz N), který jest v Chru- dimi byl a (vyn. N) tu (tam N) měl (maje N) slehka otce i máteř a (vyn. N jest (vyn. N) kněz (vyn. N), ten chodí (chodil N) jako lajk (lejk RN) BRN mnozí kněží chodí (1 rovně O) jako lejkové USO — 437 jenž vyn. PI lejkové T— a] vyn. PTUSO - svodíce PTUSO, svodil N — lid 0 — a vyn. N — bývá BR, bývaje N 437438 bývají . . . jinde] tlukau se po městech i po vsech PTU — bývají . .. mieždiece a] vyn. SO — 438 zde i jinde] v Praze BRN, zde v Praze K — mieždiece] mieždíce a svodíce a T. mieždě B, vyn. N, svodě R - pokládajíce] pokládaje BR, pokládal N, ukládajíce SO — duše] duše (milé duše N); jakož jednu chvíli divnú věc spáchal tam v Moravě, v tom (vyn. NR) městečku (vyn. R) v (vyn. NR) Mezříčí (Mezeříčí N, vyn. R), tam (vyn. NR) za (vyn. R) Kroměříží (vyn. R), ten (vyn. R. a jinde N) chodí (a chodě R, chodě a N) svodě (svodí R) všudy († tovaryše sobě našel N) BRN — Nebo by ť BKRN 438—440 By t... lidu!] vyn. PTUSO — 438 zajisté] vyn. BKRN — 439 ďábel RN — vždy ť sobě někde (vyn. N) BRN - nejde R — 439 440 v tomto ... lidu] vyn. BR, v té bídné v Praze K, jako tento. A jiní mnozí kněží tuláci svodí lidi, chodíce po městech i po vsech, lidi míždíce a pokládajíce o jich duše. Ó N 440 441 umějte ... vystřichati] vystříhajte se těch svuodcí nešlechetných B 440 takových] vyn. PCTUSO — bludných) vyn. KRNU, jich PCTSO 441 nebo] neb ť sau pikharti a kacíři; a C-tak] vyn. SO — lípavý(!) S0 442—443 nebo ... věřiti] vyn. SO 442 celému a pravému C 443 toj než neb R jediné] jedne BR, sám N. vyn. T — milý] vyn. PN vyn. KPRŮ - dá, ten tomu muž N — 444 nehmatati] nehlaubati V — nehmatati ... nemysliti] tu nemnoho mysliti ani hinatati S, nemnoho na to mysliti ani se na to mnoho ptáti O - aby měl toho N, aby toho CSO rozumně R, rozumem svým C - dosáhnauti N, dosáhnauti mohl UO 445 slovo boží a tělo R — to] ten R« jest jest rozum R, se stává O — 436—437 (varianty) O Štěpánkovi viz Goll, Chelčický a Jednota str. 81. Zmínka o něm jistě pochází od Rokycany, v pozdějších recensích jako ne- časová byla patrně vypuštěna. Činnost svou rozvíjel Štěpánek brzy po dobytí Tábora Jiřím Poděbradským (1452).
223 drahé tělo a krev jeho svatá; v takový blud sau upadli! A také sau i mnozí kněžie, jenž chodie jako lajci a svodie lidi; a bývají ť i zde i jinde, lidi mieždiece a pokládajíce o jich duše. By ť zajisté čert přišel z horaucieho l pekla, vždy ť tovařiše najde v tomto 440 nynějšiem lidu! Pro milého Boha, umějte se takových bludných vystřiehati, nebo tak jest to náramně lpavý hřiech, že ť tudiež člověka svede; nebo býti tu, tak v malé věci, celému Bohu — těžké věřenie, než komuž jediné milý Buoh to dá právě věřiti. I protož nehmatati tu mnoho, nemysliti, aby rozumem dosáhl, 445 kterak jest tu tělo li božie, nebo to jest nade všecheren rozum 1813 180% upadli] vyn. SO 436 440 A také . . . lidu] vyn. C — 436 A] Nebo N 436—437 také sau i] vyn. PTS — také . . . lajci] nějaký ( svuodce B, ale jen po straně, červeně) Štěpánek ( kněz N), který jest v Chru- dimi byl a (vyn. N) tu (tam N) měl (maje N) slehka otce i máteř a (vyn. N jest (vyn. N) kněz (vyn. N), ten chodí (chodil N) jako lajk (lejk RN) BRN mnozí kněží chodí (1 rovně O) jako lejkové USO — 437 jenž vyn. PI lejkové T— a] vyn. PTUSO - svodíce PTUSO, svodil N — lid 0 — a vyn. N — bývá BR, bývaje N 437438 bývají . . . jinde] tlukau se po městech i po vsech PTU — bývají . .. mieždiece a] vyn. SO — 438 zde i jinde] v Praze BRN, zde v Praze K — mieždiece] mieždíce a svodíce a T. mieždě B, vyn. N, svodě R - pokládajíce] pokládaje BR, pokládal N, ukládajíce SO — duše] duše (milé duše N); jakož jednu chvíli divnú věc spáchal tam v Moravě, v tom (vyn. NR) městečku (vyn. R) v (vyn. NR) Mezříčí (Mezeříčí N, vyn. R), tam (vyn. NR) za (vyn. R) Kroměříží (vyn. R), ten (vyn. R. a jinde N) chodí (a chodě R, chodě a N) svodě (svodí R) všudy († tovaryše sobě našel N) BRN — Nebo by ť BKRN 438—440 By t... lidu!] vyn. PTUSO — 438 zajisté] vyn. BKRN — 439 ďábel RN — vždy ť sobě někde (vyn. N) BRN - nejde R — 439 440 v tomto ... lidu] vyn. BR, v té bídné v Praze K, jako tento. A jiní mnozí kněží tuláci svodí lidi, chodíce po městech i po vsech, lidi míždíce a pokládajíce o jich duše. Ó N 440 441 umějte ... vystřichati] vystříhajte se těch svuodcí nešlechetných B 440 takových] vyn. PCTUSO — bludných) vyn. KRNU, jich PCTSO 441 nebo] neb ť sau pikharti a kacíři; a C-tak] vyn. SO — lípavý(!) S0 442—443 nebo ... věřiti] vyn. SO 442 celému a pravému C 443 toj než neb R jediné] jedne BR, sám N. vyn. T — milý] vyn. PN vyn. KPRŮ - dá, ten tomu muž N — 444 nehmatati] nehlaubati V — nehmatati ... nemysliti] tu nemnoho mysliti ani hinatati S, nemnoho na to mysliti ani se na to mnoho ptáti O - aby měl toho N, aby toho CSO rozumně R, rozumem svým C - dosáhnauti N, dosáhnauti mohl UO 445 slovo boží a tělo R — to] ten R« jest jest rozum R, se stává O — 436—437 (varianty) O Štěpánkovi viz Goll, Chelčický a Jednota str. 81. Zmínka o něm jistě pochází od Rokycany, v pozdějších recensích jako ne- časová byla patrně vypuštěna. Činnost svou rozvíjel Štěpánek brzy po dobytí Tábora Jiřím Poděbradským (1452).
Strana 224
224 lidský, ale toliko tak věřiti řka: »Poněvadž jest to muoj Pán Ježíš řekl: »To ť jest tělo mé a to ť jest krev má«, věřím já jemu silně; věřím ť já, že ť jest to jeho pravé tělo a jeho krev svatá.« Ale toto hmatati, kterak [tu] jest, radím ť, nechaj! Protož hodnau 450 pomst u) na ty lidi Buoh dopauštie, ješto toho chtie rozumem dosáhnúti, jenž jest to l nad veškeren rozum: i dopauštie na ně [Pán Buoh], že oni potom v blud a v kacieřstvie upadají. A mnedle, tieži tebe, co ť jest toho potřebie věděti, kterak jest tu tělo božie? Nic kusa nenie třeba! A by pak věděl, «kterak jest, 455 co ť to platno? Nebylo by platno, ale škodno. Proč? «Proto, neb ť by odplaty ubylo — proto ť by škodilo; nebo lidé za to odplatu budau mieti, že nevědauc a neznajíc, jedno proto, li že 182a 181 nade ... rozum] nad rozom O — všecek B, veškeren KONU, všeckeren P, všecken RTS — 446 toliko] máme tomu O — takto C — řka] vyn. SO, a říci C — Poněvadž] Au, poněvadž C, kterak SO — to] vyn. SO — milej Pán N, nejmilejší Pán T — Ježíš] vyn. BKRU — 447 ráčil říci O — Toto CTSO — mé za vás na smrt vydané SO — tato C, toto TSO — má, jenž se ( za vás O) vylévá na odpuštění hříchův SO — věřím já .. . silně] vyn. C — jemu] tomu SO — 448 věřím ť já] vyn. SO — já tomu R, já jemu U — jeho pravé tělo] drahé tělo pravé R, jeho O — pravé] drahé B, vyn. S — a jeho] i SO — pravá krev svatá (a předrahá C) PNTUC — 449—451 toto ... rozum: i] jinak (+ věřiti ani O) mysliti nechtěj, nebo skrze takové hmatání (hlaubání O) SO — 449 hmatati] hmatati nechci R, vytazovati se, hlaubati N — [tu] vyn. BKPRONTU — radím ť] vyn. B, ba PCTU, rada ť jest R, jaké jest tu tělo boží N — nechaj] vyn. R, nechej toho, prosím tebe, všetečného vyptávaní, což t poručeno není C, Ba, nechej spytování N — Protož I BPCTU, I protož R, vyn. N — hodnau] Spravedlivau ť N — 450 pomsty(!) A, pomstau(!) C — kteří N — chtějí NT — 451 jenž což N — to] vyn. P — nade všecken BRCU, nade všeckeren P, nad všecken T — na něj vyn. O — 452 [Pán Buoh] vyn. BKPRNTU — oni] vyn. SO — kacířstvo N — 453 A ... tebe] Nebo SO — tieži] ptám se RN, tíži se T — já tebe K — co ť] zdaliž O — toho] tobě toho R, to U, tu S, tobě O — zapotřebí N, potřeba O — kterak jest vyn. B — 454 kusa] toho kusa N, ni kusa U, tu O, vyn. S — nenie] vyn. U — třeba] potřebí BKPRNTU, potřeba CSO — 454—456 A by ... neb ť by] jediné víry; a by ť pak i věděl, zdali co bude platno? A ještě by tobě O — 454 by pak] by ť S — i věděl N — «kterak jest kterak jest to C, vyn. ASO — 455 ť to] jest to BKR, ti T, vyn. PU — ť to platno] ti to medle prospěje N — Nebylo ... škodno] Nic, než radějí uškodí N, vyn. S — ale více C — Proč?] vyn. S — «Proto vyn. ARSO — Au (I C), proto NC — 456 proto ť by škodilo] vyn. BKRONTUSO — nebo... za to] Za to ť zajisté lidé N — 457 mieti] bráti SO — nevidauc S — jedno] toliko N, jednom T — 457—462 jedno ... řekl] proto (vyn. O) silně tomu 447 Mat. 26, 26; Mk. 14, 22; Luk. 22, 19 —
224 lidský, ale toliko tak věřiti řka: »Poněvadž jest to muoj Pán Ježíš řekl: »To ť jest tělo mé a to ť jest krev má«, věřím já jemu silně; věřím ť já, že ť jest to jeho pravé tělo a jeho krev svatá.« Ale toto hmatati, kterak [tu] jest, radím ť, nechaj! Protož hodnau 450 pomst u) na ty lidi Buoh dopauštie, ješto toho chtie rozumem dosáhnúti, jenž jest to l nad veškeren rozum: i dopauštie na ně [Pán Buoh], že oni potom v blud a v kacieřstvie upadají. A mnedle, tieži tebe, co ť jest toho potřebie věděti, kterak jest tu tělo božie? Nic kusa nenie třeba! A by pak věděl, «kterak jest, 455 co ť to platno? Nebylo by platno, ale škodno. Proč? «Proto, neb ť by odplaty ubylo — proto ť by škodilo; nebo lidé za to odplatu budau mieti, že nevědauc a neznajíc, jedno proto, li že 182a 181 nade ... rozum] nad rozom O — všecek B, veškeren KONU, všeckeren P, všecken RTS — 446 toliko] máme tomu O — takto C — řka] vyn. SO, a říci C — Poněvadž] Au, poněvadž C, kterak SO — to] vyn. SO — milej Pán N, nejmilejší Pán T — Ježíš] vyn. BKRU — 447 ráčil říci O — Toto CTSO — mé za vás na smrt vydané SO — tato C, toto TSO — má, jenž se ( za vás O) vylévá na odpuštění hříchův SO — věřím já .. . silně] vyn. C — jemu] tomu SO — 448 věřím ť já] vyn. SO — já tomu R, já jemu U — jeho pravé tělo] drahé tělo pravé R, jeho O — pravé] drahé B, vyn. S — a jeho] i SO — pravá krev svatá (a předrahá C) PNTUC — 449—451 toto ... rozum: i] jinak (+ věřiti ani O) mysliti nechtěj, nebo skrze takové hmatání (hlaubání O) SO — 449 hmatati] hmatati nechci R, vytazovati se, hlaubati N — [tu] vyn. BKPRONTU — radím ť] vyn. B, ba PCTU, rada ť jest R, jaké jest tu tělo boží N — nechaj] vyn. R, nechej toho, prosím tebe, všetečného vyptávaní, což t poručeno není C, Ba, nechej spytování N — Protož I BPCTU, I protož R, vyn. N — hodnau] Spravedlivau ť N — 450 pomsty(!) A, pomstau(!) C — kteří N — chtějí NT — 451 jenž což N — to] vyn. P — nade všecken BRCU, nade všeckeren P, nad všecken T — na něj vyn. O — 452 [Pán Buoh] vyn. BKPRNTU — oni] vyn. SO — kacířstvo N — 453 A ... tebe] Nebo SO — tieži] ptám se RN, tíži se T — já tebe K — co ť] zdaliž O — toho] tobě toho R, to U, tu S, tobě O — zapotřebí N, potřeba O — kterak jest vyn. B — 454 kusa] toho kusa N, ni kusa U, tu O, vyn. S — nenie] vyn. U — třeba] potřebí BKPRNTU, potřeba CSO — 454—456 A by ... neb ť by] jediné víry; a by ť pak i věděl, zdali co bude platno? A ještě by tobě O — 454 by pak] by ť S — i věděl N — «kterak jest kterak jest to C, vyn. ASO — 455 ť to] jest to BKR, ti T, vyn. PU — ť to platno] ti to medle prospěje N — Nebylo ... škodno] Nic, než radějí uškodí N, vyn. S — ale více C — Proč?] vyn. S — «Proto vyn. ARSO — Au (I C), proto NC — 456 proto ť by škodilo] vyn. BKRONTUSO — nebo... za to] Za to ť zajisté lidé N — 457 mieti] bráti SO — nevidauc S — jedno] toliko N, jednom T — 457—462 jedno ... řekl] proto (vyn. O) silně tomu 447 Mat. 26, 26; Mk. 14, 22; Luk. 22, 19 —
Strana 225
225 on, milý Pán, řekl, i věřic silně jemu — za to ť bude odplata. Mnedle, když sau se ono Židé svářili řkauc: »Kterak nám tento 460 muože dáti své tělo k jedení?«, — kéž jest jim vypravil, aby věřili? Zda jest neuměl, či co? Ba, uměl i mohl, taký mistr najlepší, ale nic jim toho nevypravil, než řekl: »Věru, věru, pravím vám, nebudete-li jiesti těla Syna člověka a píti jeho krve, li věru ne- budete mieti života věčného!« Když jest Petrovi nohy umýval, 465«kéž jemu jest pověděl, proč mu nohy myje? Než řekl: »Ty nevieš nynie, potom zvieš.« Proč mu nepověděl? Proto, aby jemu odplaty neubylo. Ale toto — vše změřiti, vše zmáceti! Ó biední lidé, drzí i všeteční! A najviece těch uzříš zchytralých, ano ť je svede čert, namietaje jim o tom. Jedno ť teď Bartalas li počne 470 čísti aneb bekyně — a hned chce rozumy všemu dávati a traktáty skládati a psáti, ó biední lidé, a mnoho o božských věcech máceti a mnie, že ť sau již nětco! A takoví obecně řiekají: »Již sme na 182" 183a věří (věřili 0), co Pán ráčil říci SO — 458 Pán Ježíš T — řekl: »To ť jest tělo mé« R — i věřic] uvěřie N — silně, pevně N — bude jemu N — odplata, za to C 459 ono] onino NT — 460 kéž] kdež(!) B, proč N — toho nevypravil? N — 460—461 aby ... či co?] Uměl-li jest? BPRCNTU 461 velmi dobře uměl C — i] ba U — takový PCU — 462 nevypravil] ne- vyjádřil N — než takto toliko C — Věru, věru] Zajisté, zajisté B, Jistě, jistě NPCTUSO, Jistě, zavěrné R — 463 těla] vyn.(!) B - věru] vyn. PCSO, jistě RNTU — 464 věčného] v sobě (+ »Kdo jí mé tělo a pije mau krev, ve mně přebývá a já v něm« S0) PUSO — 464—467 Když... zmáceti!) vyn. SO — 464 Opět když BPRNTU — myl BKPRCNTU — 465 «kéž) kdež(!) A, ké PU, kýž NT — 8kéž) .. . myje?] vyn.(!) B — Než to toliko jemu C — řekl] prý PTU, řekl mu N — 466 ale potom BCNT — nepověděl] neoznámil N — 467 toto] toto, to U, toto nyní chtí N — vše zmáceti] vše (vyn. N) zvěděti KN — 467—468 Ó . .. všeteční!] vyn. BR — 467 Ó] A PU, Och C — 468—470 lidé . . . bekyně] a schytrali lidé! Počna o nětčem čísti SO — 468 drzí i] vyn. KP — nejvíc pak C — zchytralých, učených N — 469 dábel PRONU Jedne BR, Jediné KPNTU — nějaký Bartalas KRC — 470 aneb bekyně] vyn. N v bekyně] panna BPRTU — chcete O — všemu] v A in margine, dodatečně; jiným S0 — dáti P — 470—472 a traktáty ... nětco!] vyn. SO — 471 skládati a] vyn. BRC — spisovati R — ó]áC — věcech tajných a skrytých R — máceti] smysleti K, zpyto- vati a smejšleti C, hlaubati N — 472 již mní PNTU, domnívají se C již nětco] nětco N — nětco, ano nic R — A takoví] Neb BR — A ... řiekají] 459 Jan 6, 52 — 462 Podle Jana 6, 53 — 465 Jan 13, 7 — 469 Bartalas, potupná přezdívka (z Bartoloměj); o nějakém určitém — Bartalasovi nemáme v historii zpráv Rokycanova Postilla: 15
225 on, milý Pán, řekl, i věřic silně jemu — za to ť bude odplata. Mnedle, když sau se ono Židé svářili řkauc: »Kterak nám tento 460 muože dáti své tělo k jedení?«, — kéž jest jim vypravil, aby věřili? Zda jest neuměl, či co? Ba, uměl i mohl, taký mistr najlepší, ale nic jim toho nevypravil, než řekl: »Věru, věru, pravím vám, nebudete-li jiesti těla Syna člověka a píti jeho krve, li věru ne- budete mieti života věčného!« Když jest Petrovi nohy umýval, 465«kéž jemu jest pověděl, proč mu nohy myje? Než řekl: »Ty nevieš nynie, potom zvieš.« Proč mu nepověděl? Proto, aby jemu odplaty neubylo. Ale toto — vše změřiti, vše zmáceti! Ó biední lidé, drzí i všeteční! A najviece těch uzříš zchytralých, ano ť je svede čert, namietaje jim o tom. Jedno ť teď Bartalas li počne 470 čísti aneb bekyně — a hned chce rozumy všemu dávati a traktáty skládati a psáti, ó biední lidé, a mnoho o božských věcech máceti a mnie, že ť sau již nětco! A takoví obecně řiekají: »Již sme na 182" 183a věří (věřili 0), co Pán ráčil říci SO — 458 Pán Ježíš T — řekl: »To ť jest tělo mé« R — i věřic] uvěřie N — silně, pevně N — bude jemu N — odplata, za to C 459 ono] onino NT — 460 kéž] kdež(!) B, proč N — toho nevypravil? N — 460—461 aby ... či co?] Uměl-li jest? BPRCNTU 461 velmi dobře uměl C — i] ba U — takový PCU — 462 nevypravil] ne- vyjádřil N — než takto toliko C — Věru, věru] Zajisté, zajisté B, Jistě, jistě NPCTUSO, Jistě, zavěrné R — 463 těla] vyn.(!) B - věru] vyn. PCSO, jistě RNTU — 464 věčného] v sobě (+ »Kdo jí mé tělo a pije mau krev, ve mně přebývá a já v něm« S0) PUSO — 464—467 Když... zmáceti!) vyn. SO — 464 Opět když BPRNTU — myl BKPRCNTU — 465 «kéž) kdež(!) A, ké PU, kýž NT — 8kéž) .. . myje?] vyn.(!) B — Než to toliko jemu C — řekl] prý PTU, řekl mu N — 466 ale potom BCNT — nepověděl] neoznámil N — 467 toto] toto, to U, toto nyní chtí N — vše zmáceti] vše (vyn. N) zvěděti KN — 467—468 Ó . .. všeteční!] vyn. BR — 467 Ó] A PU, Och C — 468—470 lidé . . . bekyně] a schytrali lidé! Počna o nětčem čísti SO — 468 drzí i] vyn. KP — nejvíc pak C — zchytralých, učených N — 469 dábel PRONU Jedne BR, Jediné KPNTU — nějaký Bartalas KRC — 470 aneb bekyně] vyn. N v bekyně] panna BPRTU — chcete O — všemu] v A in margine, dodatečně; jiným S0 — dáti P — 470—472 a traktáty ... nětco!] vyn. SO — 471 skládati a] vyn. BRC — spisovati R — ó]áC — věcech tajných a skrytých R — máceti] smysleti K, zpyto- vati a smejšleti C, hlaubati N — 472 již mní PNTU, domnívají se C již nětco] nětco N — nětco, ano nic R — A takoví] Neb BR — A ... řiekají] 459 Jan 6, 52 — 462 Podle Jana 6, 53 — 465 Jan 13, 7 — 469 Bartalas, potupná přezdívka (z Bartoloměj); o nějakém určitém — Bartalasovi nemáme v historii zpráv Rokycanova Postilla: 15
Strana 226
226 pravau cestu uhodili o tom těle Kristově!« Uhodili ste — k čertu do horaucieho pekla! Světí ť sau tu nemnoho havali o těle božiem, 4750 Trojici svaté a o předvědění a o vyvolení. O svaté Trojici když tam bývá, nic se tu nevypravuje, kterak jest aneb co, než jedno vždy chválé: »Požehnána buď, svatá Trojice, tobě chvála, tobě sláva, tobě diek činěnie« na všech mšéch, na nešpořiech, na hodinách — a vždy jedno chválé. O těle božiem též se zpievá: 480 »Čeho nemuožeš stihnauti, věř věrau a chval!« A toto — vše chtieti změřiti — á, běda, běda bude! u Die 184 Innocencius papež in Summa sua: »První a najvětší počátek jest bludu, chtieti měřiti božské věci.« A Buoh die: »Zlapám já maudré v jich chytrování.« Ba, milý, nevěřiti tobě Bohu, co jest řekl! 485 Poněvadž jest tuto, na této svadbě, pravé víno z pauhlé vody Ú (Au NS), prý PNUS, Ani ť budau říci C, Uo (1 sic m. Au), prý T, řka O — Již rozomíme, neb O — 473 drahém a pravém těle C - Ba, uhodil SO — ste, pohříchu C — dáblu PRCNU — 474 do ... pekla] z pekla ho- raucího PRCNUSO — Světí lidé, ti ť K, Svatí NCTUS, Ano svatí O — tu] vyn. BKRSO — havali] se vyptávali R, hlaubali SO — 475 a o předvě- dění... Trojici] vyn.(!) U — přezvědění(!) RN, předzvědění S0 — a o] vyn. O — vyvolení] vtělení N, vyvolení (vyvolených O), kterak a co jest (+ to 0) SO — 475—479 O svaté ... zpievá] Ale nejlépe (nejlépeji jest O) SO — 476 co jest N — 477 jedno] jediné BR, toliko N. jednom T — chválé] chvála, čest T — 478 sláva, ba PU — činění a to N — 479 jedno] jen N, jednom T — chválé] chvála T — se zpievá] vyn. PCNTU, se zpívá a čte BR — 480 věř ... chval] věřiti a chváliti Boha ze všeho O — věrau] v K nešetrně přepsáno v láskau; vyn. S — chval Boha S — 481—484 A toto ... řekl!] vyn. SO — 480 A] Ale T — toto] to P — již chtí C —á]ah K, ó N, ach T — běda, běda bude] běda bude C, běda vám, běda pro vaši nevěru bude T — Dí svatý T — 482 Innocencius] — cen— v A teprve dodatečně, ale původním písařem na- psáno nad řádku — papež] svatej C, vyn. PNTU — in Summa sua] vyn. K, v Summě své, že jest N — sua: »Maximum (Maxima T) prin- cipium (principia T) est (vyn. PTU) erroris metire(!) divina (divinam(!) C)« BPCTU — 483 měřiti] zvěděti K, změřiti C — Buoh] svatý Pavel Du- chem božím NTU — dí: »Comprehendam sapientes in astucia (astuta C) eorum«, prý (vyn. C) PCNTU — Zlapám] Zchytám ť K — já, prej C — 484 jejich N — chytrosti N, chytrostech C, chytrosti aneb mudrování T — Ba] vyn. BR — Milý člověče BRC — Bohu] vyn. C, Pánu Bohu K — řekl Pán Ježíš C — 485 Mnedle (Au C), poněvadž BRC — jest tuto ... svadbě] vyn. O — tuto] teď BPCNTUS, řekl teď R — na této svadbě] vyn. 188 475 Nad str. 183b v A jest přípisek: O svadbě čtení svaté; tak i nad 186 b — 483 Podle Joba 5, 13 a 1. Kor. 3, 19 —
226 pravau cestu uhodili o tom těle Kristově!« Uhodili ste — k čertu do horaucieho pekla! Světí ť sau tu nemnoho havali o těle božiem, 4750 Trojici svaté a o předvědění a o vyvolení. O svaté Trojici když tam bývá, nic se tu nevypravuje, kterak jest aneb co, než jedno vždy chválé: »Požehnána buď, svatá Trojice, tobě chvála, tobě sláva, tobě diek činěnie« na všech mšéch, na nešpořiech, na hodinách — a vždy jedno chválé. O těle božiem též se zpievá: 480 »Čeho nemuožeš stihnauti, věř věrau a chval!« A toto — vše chtieti změřiti — á, běda, běda bude! u Die 184 Innocencius papež in Summa sua: »První a najvětší počátek jest bludu, chtieti měřiti božské věci.« A Buoh die: »Zlapám já maudré v jich chytrování.« Ba, milý, nevěřiti tobě Bohu, co jest řekl! 485 Poněvadž jest tuto, na této svadbě, pravé víno z pauhlé vody Ú (Au NS), prý PNUS, Ani ť budau říci C, Uo (1 sic m. Au), prý T, řka O — Již rozomíme, neb O — 473 drahém a pravém těle C - Ba, uhodil SO — ste, pohříchu C — dáblu PRCNU — 474 do ... pekla] z pekla ho- raucího PRCNUSO — Světí lidé, ti ť K, Svatí NCTUS, Ano svatí O — tu] vyn. BKRSO — havali] se vyptávali R, hlaubali SO — 475 a o předvě- dění... Trojici] vyn.(!) U — přezvědění(!) RN, předzvědění S0 — a o] vyn. O — vyvolení] vtělení N, vyvolení (vyvolených O), kterak a co jest (+ to 0) SO — 475—479 O svaté ... zpievá] Ale nejlépe (nejlépeji jest O) SO — 476 co jest N — 477 jedno] jediné BR, toliko N. jednom T — chválé] chvála, čest T — 478 sláva, ba PU — činění a to N — 479 jedno] jen N, jednom T — chválé] chvála T — se zpievá] vyn. PCNTU, se zpívá a čte BR — 480 věř ... chval] věřiti a chváliti Boha ze všeho O — věrau] v K nešetrně přepsáno v láskau; vyn. S — chval Boha S — 481—484 A toto ... řekl!] vyn. SO — 480 A] Ale T — toto] to P — již chtí C —á]ah K, ó N, ach T — běda, běda bude] běda bude C, běda vám, běda pro vaši nevěru bude T — Dí svatý T — 482 Innocencius] — cen— v A teprve dodatečně, ale původním písařem na- psáno nad řádku — papež] svatej C, vyn. PNTU — in Summa sua] vyn. K, v Summě své, že jest N — sua: »Maximum (Maxima T) prin- cipium (principia T) est (vyn. PTU) erroris metire(!) divina (divinam(!) C)« BPCTU — 483 měřiti] zvěděti K, změřiti C — Buoh] svatý Pavel Du- chem božím NTU — dí: »Comprehendam sapientes in astucia (astuta C) eorum«, prý (vyn. C) PCNTU — Zlapám] Zchytám ť K — já, prej C — 484 jejich N — chytrosti N, chytrostech C, chytrosti aneb mudrování T — Ba] vyn. BR — Milý člověče BRC — Bohu] vyn. C, Pánu Bohu K — řekl Pán Ježíš C — 485 Mnedle (Au C), poněvadž BRC — jest tuto ... svadbě] vyn. O — tuto] teď BPCNTUS, řekl teď R — na této svadbě] vyn. 188 475 Nad str. 183b v A jest přípisek: O svadbě čtení svaté; tak i nad 186 b — 483 Podle Joba 5, 13 a 1. Kor. 3, 19 —
Strana 227
227 učinil slovem svým, opět slovem [svým] svět i všechny věci stvořil, a by pak k jeho slovu nemohlo býti to i jeho drahé tělo též 184 opět k jeho rozkázaní? Ono v Ejiptě všechny se vody byly obrátily v krev —- i nevěřiti tomu, že jest toto také jeho drahá krev svatá, 490 kteráž jest z jeho boku plúla? Poněvadž všechny vody v krev byly obráceny po všem Ejiptě, pročež by tuto také z vína ne- mohla býti jeho drahá krev a tělo jeho drahé z Panny Marie narozené, Duchem svatým počaté? Ó zlý a ne l věrný člověče, že ty nechceš svému milému Bohu věřiti! Ó chytrý dáble, co 495 ty rozličnými lidi běhy klamáš a zavodíš! A tu ť jest dábel naj- pilnějí svésti, ješto ť se již na to dadie, chtiec Bohu slúžiti, a skrze ty ť svá diela dělá a jiné svodí; skrze tyto opilce, ožralce — tu ť nemuož nic učiniti, neb by nebylo tak příjemno, ale tuto, ješto se nětco zdadie teď, že se pošmauřie. Neb die Duch boží: »Synu, 185а BPRONTUS 485 486 pravé víno .. . stvořil, a] jakž (vyn. O) ste slyšeli, z pravé(!) vody víno učinil, též (a k tomu O) i (vyn. O) jiné všeckny věci (+ samým 0) slovem svým, proč SO 485 pauhlé] vyn. BRC, pauhé PN — 486 svým svatejm C — opět nebo C — [svým] vyn. BKRC — svět] vyn. R — i] vyn. R — učinil a stvořil B — 487 pak] také O — k] vyn. B — to] vyn. S 487 488 to ... Ono v] z vína jeho svatá krev, a to ta, kteráž z boku jeho svatého tekla. A poněvadž také po všem S — 487 též] vyn. BPRCNU, a T— 487—488 též... Ono v] a krev, a to ta, kteráž jest z boku jeho svatého tekla. A poněvadž také po všem S — Ono] Opět k jeho roz- kázaní N - 488 se] vyn. SO — obráceny S, obrácené O — 489—491 i ne- věřiti ... Ejiptě] vyn. SO 489 nevěřiti tomu] nevěříš ty BR — také vyn. R — drahá] pravá BPRCNTU — 490 vyplynula N — vody] věci(!) NTU — 491 pročiž N — by pak BS — tuto] vyn. O — také] vyn. B — 491—492 z vína ... drahé] nemohlo býti tělo a krev O 492 jeho drahá vyn. S — svatá krev drahá U — jeho drahé] vyn. S —- drahé z chleba BR — 493 Oh O — přezlý O — 494 milému] vyn. S — slúžiti a věřiti K — 494 495 Ó chytrý ... zavodíš!] vyn. SO 495 lidi] v A psáno in mar- gine — běhy lidi zklamáváš B — A tu ť) Nebo SO — ďábel] ďábel lidi N. vyn. U — 496 svésti] ty ť svésti BRC, svozovati S, lid odvozovati O — 496 — 497 ješto ... tyto] kdyžto lidé (vyn. O) se na to odevzdávají, aby Bohu slaužili, a to skrze SO 496 ješto] když N — oddadí N — chtiec... slúžiti aby Bohu slaužili C — 497 ty t] takové (+ ďábel CN) PNCU, ta- ková T — své C — dělá] působí R, jedná C — a jiné svodí] vyn. C — jiné] vyn. K, jiné prostější N — svodí] svobodí(!) R— 497—503 tu... an ť jim] nejvíce (nejvíceji O) svodí (vyn. O), ješto se pošmuřují, aby bylo Bohu příjemno, ano t († jim O) ďábel SO — 497—498 tu ... učiniti] tu nic BR, ba, tu ť nic († by nesvedl C) PTUC, toho ť nic nepůsobí N 498 by ne- bylo tak] bylo by ne tak U — tak] vyn. R — ale] a U — tuto] tyto N — 499 zdadie teď, že se] v A připsáno dodatečně, in margine zdadí a BR, zdají KPCNTU — žej když N — 500 když přistupuješ] 15*
227 učinil slovem svým, opět slovem [svým] svět i všechny věci stvořil, a by pak k jeho slovu nemohlo býti to i jeho drahé tělo též 184 opět k jeho rozkázaní? Ono v Ejiptě všechny se vody byly obrátily v krev —- i nevěřiti tomu, že jest toto také jeho drahá krev svatá, 490 kteráž jest z jeho boku plúla? Poněvadž všechny vody v krev byly obráceny po všem Ejiptě, pročež by tuto také z vína ne- mohla býti jeho drahá krev a tělo jeho drahé z Panny Marie narozené, Duchem svatým počaté? Ó zlý a ne l věrný člověče, že ty nechceš svému milému Bohu věřiti! Ó chytrý dáble, co 495 ty rozličnými lidi běhy klamáš a zavodíš! A tu ť jest dábel naj- pilnějí svésti, ješto ť se již na to dadie, chtiec Bohu slúžiti, a skrze ty ť svá diela dělá a jiné svodí; skrze tyto opilce, ožralce — tu ť nemuož nic učiniti, neb by nebylo tak příjemno, ale tuto, ješto se nětco zdadie teď, že se pošmauřie. Neb die Duch boží: »Synu, 185а BPRONTUS 485 486 pravé víno .. . stvořil, a] jakž (vyn. O) ste slyšeli, z pravé(!) vody víno učinil, též (a k tomu O) i (vyn. O) jiné všeckny věci (+ samým 0) slovem svým, proč SO 485 pauhlé] vyn. BRC, pauhé PN — 486 svým svatejm C — opět nebo C — [svým] vyn. BKRC — svět] vyn. R — i] vyn. R — učinil a stvořil B — 487 pak] také O — k] vyn. B — to] vyn. S 487 488 to ... Ono v] z vína jeho svatá krev, a to ta, kteráž z boku jeho svatého tekla. A poněvadž také po všem S — 487 též] vyn. BPRCNU, a T— 487—488 též... Ono v] a krev, a to ta, kteráž jest z boku jeho svatého tekla. A poněvadž také po všem S — Ono] Opět k jeho roz- kázaní N - 488 se] vyn. SO — obráceny S, obrácené O — 489—491 i ne- věřiti ... Ejiptě] vyn. SO 489 nevěřiti tomu] nevěříš ty BR — také vyn. R — drahá] pravá BPRCNTU — 490 vyplynula N — vody] věci(!) NTU — 491 pročiž N — by pak BS — tuto] vyn. O — také] vyn. B — 491—492 z vína ... drahé] nemohlo býti tělo a krev O 492 jeho drahá vyn. S — svatá krev drahá U — jeho drahé] vyn. S —- drahé z chleba BR — 493 Oh O — přezlý O — 494 milému] vyn. S — slúžiti a věřiti K — 494 495 Ó chytrý ... zavodíš!] vyn. SO 495 lidi] v A psáno in mar- gine — běhy lidi zklamáváš B — A tu ť) Nebo SO — ďábel] ďábel lidi N. vyn. U — 496 svésti] ty ť svésti BRC, svozovati S, lid odvozovati O — 496 — 497 ješto ... tyto] kdyžto lidé (vyn. O) se na to odevzdávají, aby Bohu slaužili, a to skrze SO 496 ješto] když N — oddadí N — chtiec... slúžiti aby Bohu slaužili C — 497 ty t] takové (+ ďábel CN) PNCU, ta- ková T — své C — dělá] působí R, jedná C — a jiné svodí] vyn. C — jiné] vyn. K, jiné prostější N — svodí] svobodí(!) R— 497—503 tu... an ť jim] nejvíce (nejvíceji O) svodí (vyn. O), ješto se pošmuřují, aby bylo Bohu příjemno, ano t († jim O) ďábel SO — 497—498 tu ... učiniti] tu nic BR, ba, tu ť nic († by nesvedl C) PTUC, toho ť nic nepůsobí N 498 by ne- bylo tak] bylo by ne tak U — tak] vyn. R — ale] a U — tuto] tyto N — 499 zdadie teď, že se] v A připsáno dodatečně, in margine zdadí a BR, zdají KPCNTU — žej když N — 500 když přistupuješ] 15*
Strana 228
228 500 když li přistupuješ k službě božie, stuoj v bázni božie a připrav 185b duši tvau ku pokušení!« — nebo o tyť se lidi najspieš dábel pokusí, ješto by již rádi dobře živi byli, aby jim vždy překazil a nětco jiného v to uvrhl. Uzříš, an ť jim namietá ono i ono, kterak toto, kterak ono. A jakž ďábel porozomie, ani k čemu náchylni, povolují, 505 myslie Kmnoho) o těch věcech božských, jenž l sau nad rozum, potom uzříš, ani ť otázky činie lecjakés nesnadné. Já to pravím, že mne nejednau tieže ledacos, oni i oni: »Kterak toto, kterak mi k tomu radíš?« A nejednau pomyslím sem i tam, ano bude na vobě straně nebezpečné, i diem: »Neviem, kterak raditi, ne- 510 umiem.« A tiem se nestydím, že neumiem a neviem toho; než, což by bylo vedlé zákona božieho, tu by člověk li uměl spieše pověděti. Pro milého Boha, nechte těch všetečností a drzostí, nesahajte tu, kdež nemáte sahati! Však ť jest to viera naše křesťanská nade 515 všeckeren rozum lidský; a protož, komuž ť jediné milý Buoh dá právě věřiti, ten ť věří. Dajž nám, milý Bože, abychom se 1863 186" přistaupíš-li U, když přistaupíš KCN — v bázni a v spravedlivosti PNTU — 501 svú KNC — pokušení a tělo k trpení C — lidi] vyn. R — pokauší P — 503 ano U — kterak toto] vyn. TC — 504 kterak ono] vyn. TC, nebo ono SO — jak je O — 504—506 ďábel ... činie] uzří k tomu náchylné, ihned jim učiní otočky SO — 504 porozomie] uzří BPRCNTU, porozumí K — ani] ano NU, a oni T — k čemu] k tomu BPRCNTU — a povolují K — 505 Kmnoho vyn. AU — rozum teď (vyn. C) lidský TC — 506 ano ť BRN — ledajakés a O — Nebo i já T — 506—507 Já ... oni i oni] Ano i mně se to trefuje, že mně(!) se tíží ledacos: »Knězi N — 506 jistě pravím C — 507 že se SO — nejednau... toto] mnohokráte o ledačems táží (otáží O) řka: »Kněže S0 — tíží BKPRCU, tieží se T — ledacos] vyn. K — oni i oni] »Mistře BR, »Kněže P, »Knězi T, kněží CU, vyn. K — 508 mi] onono, kterak mi C, mi to U — mi k tomu] ono mi N — A] Ano R, A já NTSO — pomysle SO — 509 strany NTUS — nebezpečno PNTUSO — dím, že RCTO — 509—510 Neviem ... neumiem] neumím jim k tomu raditi ani kterak nevím C — kterak raditi, neumiem] vyn. SO — kterak ... neviem] vyn. R — 510 neumiem] nevím co BPNTU — tiem] za to NSO — bóhdá nestydím O — neumiem a] vyn. BPCNTUSO — toho] co B, co raditi S, co poraditi O — než to O — 511 tu] vyn. O — by člověk] bych SO — spí- šeji O — 512 povědíti a poraditi BC — 513 nechejte SO — a drzostí] vyn. PSO — 514 tu] vyn. SO — nemáte sahati] máte nesahati B, se nemá sahati N — to] vyn. BPRCNTUSO — nad K — 515 všecken BNUSO, veškeren K, všecek R — 515—516 a protož... věří] vyn. SO — 516 Ó, dejž S — nám to NT — 516—519 milý ... kralo- vali] k tomu pomoc svau, Pane Bože, abychom v tě právě věřili, u víře se neviklali na žádnau stranu, ale abychom v pravé víře šťastně zemřeli a po
228 500 když li přistupuješ k službě božie, stuoj v bázni božie a připrav 185b duši tvau ku pokušení!« — nebo o tyť se lidi najspieš dábel pokusí, ješto by již rádi dobře živi byli, aby jim vždy překazil a nětco jiného v to uvrhl. Uzříš, an ť jim namietá ono i ono, kterak toto, kterak ono. A jakž ďábel porozomie, ani k čemu náchylni, povolují, 505 myslie Kmnoho) o těch věcech božských, jenž l sau nad rozum, potom uzříš, ani ť otázky činie lecjakés nesnadné. Já to pravím, že mne nejednau tieže ledacos, oni i oni: »Kterak toto, kterak mi k tomu radíš?« A nejednau pomyslím sem i tam, ano bude na vobě straně nebezpečné, i diem: »Neviem, kterak raditi, ne- 510 umiem.« A tiem se nestydím, že neumiem a neviem toho; než, což by bylo vedlé zákona božieho, tu by člověk li uměl spieše pověděti. Pro milého Boha, nechte těch všetečností a drzostí, nesahajte tu, kdež nemáte sahati! Však ť jest to viera naše křesťanská nade 515 všeckeren rozum lidský; a protož, komuž ť jediné milý Buoh dá právě věřiti, ten ť věří. Dajž nám, milý Bože, abychom se 1863 186" přistaupíš-li U, když přistaupíš KCN — v bázni a v spravedlivosti PNTU — 501 svú KNC — pokušení a tělo k trpení C — lidi] vyn. R — pokauší P — 503 ano U — kterak toto] vyn. TC — 504 kterak ono] vyn. TC, nebo ono SO — jak je O — 504—506 ďábel ... činie] uzří k tomu náchylné, ihned jim učiní otočky SO — 504 porozomie] uzří BPRCNTU, porozumí K — ani] ano NU, a oni T — k čemu] k tomu BPRCNTU — a povolují K — 505 Kmnoho vyn. AU — rozum teď (vyn. C) lidský TC — 506 ano ť BRN — ledajakés a O — Nebo i já T — 506—507 Já ... oni i oni] Ano i mně se to trefuje, že mně(!) se tíží ledacos: »Knězi N — 506 jistě pravím C — 507 že se SO — nejednau... toto] mnohokráte o ledačems táží (otáží O) řka: »Kněže S0 — tíží BKPRCU, tieží se T — ledacos] vyn. K — oni i oni] »Mistře BR, »Kněže P, »Knězi T, kněží CU, vyn. K — 508 mi] onono, kterak mi C, mi to U — mi k tomu] ono mi N — A] Ano R, A já NTSO — pomysle SO — 509 strany NTUS — nebezpečno PNTUSO — dím, že RCTO — 509—510 Neviem ... neumiem] neumím jim k tomu raditi ani kterak nevím C — kterak raditi, neumiem] vyn. SO — kterak ... neviem] vyn. R — 510 neumiem] nevím co BPNTU — tiem] za to NSO — bóhdá nestydím O — neumiem a] vyn. BPCNTUSO — toho] co B, co raditi S, co poraditi O — než to O — 511 tu] vyn. O — by člověk] bych SO — spí- šeji O — 512 povědíti a poraditi BC — 513 nechejte SO — a drzostí] vyn. PSO — 514 tu] vyn. SO — nemáte sahati] máte nesahati B, se nemá sahati N — to] vyn. BPRCNTUSO — nad K — 515 všecken BNUSO, veškeren K, všecek R — 515—516 a protož... věří] vyn. SO — 516 Ó, dejž S — nám to NT — 516—519 milý ... kralo- vali] k tomu pomoc svau, Pane Bože, abychom v tě právě věřili, u víře se neviklali na žádnau stranu, ale abychom v pravé víře šťastně zemřeli a po
Strana 229
229 v pravé vieře neviklali, ale v pravé tvé vieře stojíce silně, nedadúc sebau dáblu na stranu šinauti, šťa jstně zemřeli a s tebau věčně 1873 kralovali. Amen. * smrti se s tebau radovali na věky věkův O — 516 milý, drahý Pane T abychom právě věřili a S — 517 v pravé vieře] u vieře S — neviklali] v A červeně korigováno, snad na nevrtkali; nezviklali C — ale] S - pravé tvé vieře ní N — víře, [lásce, naději] K — silně] vyn. S — nedali TS — 518 dáblu] vyn. S — žádnau stranu S - šinúti, ale v pravé víře S — abychom šťastně R, šťastně v ní N — 518—519 zemřeli ... kralovali] račiž nám dáti zemříti, milý, drahý Pane Bože, a potom s tebau věčně se radovali na věky věkův T 518 potom s tebau S — 519 kralovali. Čehož mně i vám — rač dopomoci Pán Bůh na věky požehnaný S
229 v pravé vieře neviklali, ale v pravé tvé vieře stojíce silně, nedadúc sebau dáblu na stranu šinauti, šťa jstně zemřeli a s tebau věčně 1873 kralovali. Amen. * smrti se s tebau radovali na věky věkův O — 516 milý, drahý Pane T abychom právě věřili a S — 517 v pravé vieře] u vieře S — neviklali] v A červeně korigováno, snad na nevrtkali; nezviklali C — ale] S - pravé tvé vieře ní N — víře, [lásce, naději] K — silně] vyn. S — nedali TS — 518 dáblu] vyn. S — žádnau stranu S - šinúti, ale v pravé víře S — abychom šťastně R, šťastně v ní N — 518—519 zemřeli ... kralovali] račiž nám dáti zemříti, milý, drahý Pane Bože, a potom s tebau věčně se radovali na věky věkův T 518 potom s tebau S — 519 kralovali. Čehož mně i vám — rač dopomoci Pán Bůh na věky požehnaný S
Strana 230
Neděle druhá po vochtábu Božieho křtěnie. [Sermo.] Epištola svatého Pavla k Rímanóm v XXII. kapituli. (B 83) Bratří! Nechtějte býti opatrní sami u sebe, (B 84) 5 nižádnému zlého za zlé neodplacujíce, ob- mýšlejíce dobré věci netoliko před Bohem, ale také přede všemi lidmi; muož-li to býti, což na vás jest, sevšemi lidmi pokoj majíce; ne sami sebe bráníce, najmilejší, ale dajte 10 místo hněvu; neboť psáno jest: Mně pomsta a já ť odplatím, dí Pán. Ale bude-li ť lačněti nepřítel tvuoj, nakrm ho; pakli ť žízní, nápoj daj jemu. To zajisté učině, uhlé řeřavé shro- mazdíš na hlavu jeho. Nechtěj přemožen 15 býti od zlého, ale přemoz v dobrém zlé! 1—2 Neděle ... křtěnie] Neděle třetí po Božím křtění C, V třetí neděli po Třech králích O, Neděle třetí po Třech králích S — vochtábu ... křtěnie] božím křtění R — 2 [Sermo] vyn. BKPRONTUSO — 3—46 Epištola... hodiny vyn. A — 3—15 Epištola... zlé!) vyn. RSO — 3 svatého Pavla] vyn. KCNU — «XII XIII. B, XII. (spr.) PONTU, šesté K — kapituli] kapitole KPO, vyn. N — 4 Nechtějte býti] Nebývajtež KP, Neroďte býti N — 5—15 nižád- nému ... ale] Konec U — 5 zlého] zlým PNT — neodplacujíce] nenavra- cujíce K, neodplacujte C — obmýšlejíce] opatrujíce KNT, opatrně čiňte C — 7 také] i C, vyn. P — 8 mějte PC — 9 bráníce] mstíce PC — dávejte C — 11 zaplatím P — Pán Buoh PT — Ale] vyn. KPT — bude-li ť lačněti] Pakli lační P — 12 pakli ť] vyn. PCN — žízní] žezniti bude K, žizní-li P, bude-li ť žízniti (žízněti T) NTC — 12—13 nápoj . .. jemu] napoj ho NT — 13 To zajisté]. Nebo to CNT — zajisté] vyn. K, to P — řežavé C — 14 Nechtěj] Nebývajž P, Neroďte C — přemoženi C — 15 býti] vyn. P — přemáhaj P, přemáhejte C — v dobrém] dobrým U — zlé! Pán Bůh budiž s vámi! I s duchem tvým N — 1 Nad str. 187a v A jest přípisek: O malomocenství čtení svaté 4 nn. Řím. 12, 17—21.
Neděle druhá po vochtábu Božieho křtěnie. [Sermo.] Epištola svatého Pavla k Rímanóm v XXII. kapituli. (B 83) Bratří! Nechtějte býti opatrní sami u sebe, (B 84) 5 nižádnému zlého za zlé neodplacujíce, ob- mýšlejíce dobré věci netoliko před Bohem, ale také přede všemi lidmi; muož-li to býti, což na vás jest, sevšemi lidmi pokoj majíce; ne sami sebe bráníce, najmilejší, ale dajte 10 místo hněvu; neboť psáno jest: Mně pomsta a já ť odplatím, dí Pán. Ale bude-li ť lačněti nepřítel tvuoj, nakrm ho; pakli ť žízní, nápoj daj jemu. To zajisté učině, uhlé řeřavé shro- mazdíš na hlavu jeho. Nechtěj přemožen 15 býti od zlého, ale přemoz v dobrém zlé! 1—2 Neděle ... křtěnie] Neděle třetí po Božím křtění C, V třetí neděli po Třech králích O, Neděle třetí po Třech králích S — vochtábu ... křtěnie] božím křtění R — 2 [Sermo] vyn. BKPRONTUSO — 3—46 Epištola... hodiny vyn. A — 3—15 Epištola... zlé!) vyn. RSO — 3 svatého Pavla] vyn. KCNU — «XII XIII. B, XII. (spr.) PONTU, šesté K — kapituli] kapitole KPO, vyn. N — 4 Nechtějte býti] Nebývajtež KP, Neroďte býti N — 5—15 nižád- nému ... ale] Konec U — 5 zlého] zlým PNT — neodplacujíce] nenavra- cujíce K, neodplacujte C — obmýšlejíce] opatrujíce KNT, opatrně čiňte C — 7 také] i C, vyn. P — 8 mějte PC — 9 bráníce] mstíce PC — dávejte C — 11 zaplatím P — Pán Buoh PT — Ale] vyn. KPT — bude-li ť lačněti] Pakli lační P — 12 pakli ť] vyn. PCN — žízní] žezniti bude K, žizní-li P, bude-li ť žízniti (žízněti T) NTC — 12—13 nápoj . .. jemu] napoj ho NT — 13 To zajisté]. Nebo to CNT — zajisté] vyn. K, to P — řežavé C — 14 Nechtěj] Nebývajž P, Neroďte C — přemoženi C — 15 býti] vyn. P — přemáhaj P, přemáhejte C — v dobrém] dobrým U — zlé! Pán Bůh budiž s vámi! I s duchem tvým N — 1 Nad str. 187a v A jest přípisek: O malomocenství čtení svaté 4 nn. Řím. 12, 17—21.
Strana 231
231 Čtení svatého Matúše v osmé kapituli. V ten čas, když sstaupil Ježíš s huory, ná- sledovali jsú ho zástupové mnozí. A aj, malo- mocný přišed, klaněl se jemu řka: »Pane, ač 20 chceš, muožeš mne očistiti!« SA ztáhši ruku, i dotekl se hořka: Chci, budiž čist!« Aihned očištěno jest malomocenství jeho. I vetce jemu Ježíš: »Viz, aby žádnému nepravil. Ale jdi, okaž se kněžím a obětuj dar, kterýž jest 25 přikázal Mojžíš na svědectví jim.« A když všel do Kafarnaum, přistúpil k němu cen- turio prose hořka: »Pane, dítě mé leží dnů zlámané v domu a zle se trápí.« I vetce jemu Ježíš: »Já přijdu a uzdravím ho.« A odpo- 30 věděv centurio vetce: »Pane, nejsem ť hoden, aby všel pod střechu mú, ale rci toliko slovem, a uzdraveno bude dítě mé! Nebo i já sem člověk pod mocí ustavený a maje pod sebú rytíře; a dím tomuto: »Jdil«, a jde, a jinému: 16 Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš N, Čtení svaté, napsal svatý Matauš U, Evangelium svatého Matauše S — osmé kapituli] VIII. rozdílu U — kapitole S, kapitole takto K, kapi- tole. Sláva tobě, Hospodine na výsosti! T 17 46 V ten ... hodiny] vyn. S — 17 V ten čas] vyn. O — Pán Ježíš KPU — 17 46 následovali ... hodiny] etc. R — 17. 18 následovali jsú ho] šli za ním O — 18—45 A aj ... tobě!«] Konec U — 18 A aj] Ale 0 — ej NC — 19 přišel C — a řka K — ač chceš] chceš-li NC, kdyby jen chtěl O — 20—21 A ztáhší ... čist!« vyn. B — 20 ztáhši] vstáh O, ztáhl lán Ježíš PNC, ztáh T — ruku Pán (vyn. O) Ježíš PNTO 21 i dotekl se ho] vyn. PNT — řka] řekl PN, věce T — 22 vetce] řekl KC, dí NO, věce T — 23 Pán Ježíš K - Viziž KPN 24 knězi O — dar svuoj PNT — 26 všel Ježíš PNTO « setník PONO — 27 a řka K — dítě mé] služebník (slúha NT, pacholek PO) muoj KPNTO s dnú zlámané] šlakem poražený O — 28 zlámaný KPNTa v domu] vyn. P, doma NO — zle] těžce P, velmi O — vetce] die KO, věce T — 29 Pán Ježíš K — přijdu] puojdu K, když při- jdu CO — a] vyn. CO - odpověděl jemu (vyn. C) PC, odpovídaje O. — 30 setník PNO — vetce] řekl jemu (vyn. K) KNO, vyn. P, i vece C, dí N, věce jemu T 31 slovo O — 32 uzdraven KNTO, hned uzdraven P — dítě mé] služebník (slauha NT, pacholek P) muoj KPNTO — mé] vyn. C — 33 člověk ... ustavený] jiného moci poddaný O — ustanovený KCN — a] tr a jde] hned vyn. KCO 34 rytíře] žoldnéře O — dím-li 0 — tomu C 17 nn Mat. 8, 1—13.
231 Čtení svatého Matúše v osmé kapituli. V ten čas, když sstaupil Ježíš s huory, ná- sledovali jsú ho zástupové mnozí. A aj, malo- mocný přišed, klaněl se jemu řka: »Pane, ač 20 chceš, muožeš mne očistiti!« SA ztáhši ruku, i dotekl se hořka: Chci, budiž čist!« Aihned očištěno jest malomocenství jeho. I vetce jemu Ježíš: »Viz, aby žádnému nepravil. Ale jdi, okaž se kněžím a obětuj dar, kterýž jest 25 přikázal Mojžíš na svědectví jim.« A když všel do Kafarnaum, přistúpil k němu cen- turio prose hořka: »Pane, dítě mé leží dnů zlámané v domu a zle se trápí.« I vetce jemu Ježíš: »Já přijdu a uzdravím ho.« A odpo- 30 věděv centurio vetce: »Pane, nejsem ť hoden, aby všel pod střechu mú, ale rci toliko slovem, a uzdraveno bude dítě mé! Nebo i já sem člověk pod mocí ustavený a maje pod sebú rytíře; a dím tomuto: »Jdil«, a jde, a jinému: 16 Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš N, Čtení svaté, napsal svatý Matauš U, Evangelium svatého Matauše S — osmé kapituli] VIII. rozdílu U — kapitole S, kapitole takto K, kapi- tole. Sláva tobě, Hospodine na výsosti! T 17 46 V ten ... hodiny] vyn. S — 17 V ten čas] vyn. O — Pán Ježíš KPU — 17 46 následovali ... hodiny] etc. R — 17. 18 následovali jsú ho] šli za ním O — 18—45 A aj ... tobě!«] Konec U — 18 A aj] Ale 0 — ej NC — 19 přišel C — a řka K — ač chceš] chceš-li NC, kdyby jen chtěl O — 20—21 A ztáhší ... čist!« vyn. B — 20 ztáhši] vstáh O, ztáhl lán Ježíš PNC, ztáh T — ruku Pán (vyn. O) Ježíš PNTO 21 i dotekl se ho] vyn. PNT — řka] řekl PN, věce T — 22 vetce] řekl KC, dí NO, věce T — 23 Pán Ježíš K - Viziž KPN 24 knězi O — dar svuoj PNT — 26 všel Ježíš PNTO « setník PONO — 27 a řka K — dítě mé] služebník (slúha NT, pacholek PO) muoj KPNTO s dnú zlámané] šlakem poražený O — 28 zlámaný KPNTa v domu] vyn. P, doma NO — zle] těžce P, velmi O — vetce] die KO, věce T — 29 Pán Ježíš K — přijdu] puojdu K, když při- jdu CO — a] vyn. CO - odpověděl jemu (vyn. C) PC, odpovídaje O. — 30 setník PNO — vetce] řekl jemu (vyn. K) KNO, vyn. P, i vece C, dí N, věce jemu T 31 slovo O — 32 uzdraven KNTO, hned uzdraven P — dítě mé] služebník (slauha NT, pacholek P) muoj KPNTO — mé] vyn. C — 33 člověk ... ustavený] jiného moci poddaný O — ustanovený KCN — a] tr a jde] hned vyn. KCO 34 rytíře] žoldnéře O — dím-li 0 — tomu C 17 nn Mat. 8, 1—13.
Strana 232
232 35 »Přiď!«, a přijde, a služebníku mému: »Učiň to!«, a učiní.« A uslyšev Ježíš, divil se jest a jdúcím po sobě řekl jest: »Zajisté pravím vám, nenalezl sem tak veliké víry v Izraheli. Nebo pravím vám, že mnozí od východu a od 40západu přijdú a budú stoliti s Abrahamem i s Izákem i s Jakobem v království božím, ale synové království uvrženi budú do tem- ností zevnitřních. Tam bude pláč a škřelhot (B 85) zubuom.« I vetce Ježíš centuriovi: »Jdiž, a 45jakož s' uvěřil, staň se tobě!« A uzdraveno jest dítě jeho z té hodiny.) Dnes týden bylo praveno a kázáno o manželství, dnes pak A 187 již máme o malomocenství; neb to manželstvie upadá u veliké malomocenstvie a v rozličné. A také to manželstvie sleptalo 50 malomocenstvie hřiecha; nebo při manželstvu nynějším téměř ii všech sedm) smrtedlných hřiechuov panuje, kteříž se zna- 187" jde O — 35 Přiď sem! O — Přid! a přijde] »Pod!«, a půjde PNT — svému KCO — 36 toto O — To když uslyšel O, uslyšav to PNT — to Pán Ježíš KC — podivil KPONTO — 37 za sebau O — Zajisté] Jistě (v K opravou, asi z pův. Věru) KNT, Jistě, jistě PC, Amen O — 38 tak veliké] takové K — Izraheli] lidu izrahelském P, ani v Izraheli O — 39 Nebo] Protož KC, A PO, A protož NT — vám] vyn. C — 40 západu slunce KPC — 41 božím] nebeském PONTO — 42 ale] vyn. PO — synové pak PO — uvrženi — budú] budau ven vyvrženi K, vyvrženi budau OC — 43 Tam] Tu ť PNT škřípení KPCNTO — 44 zubóv KONTO — vetce] řekl KPNO, věce T — Ježíš] vyn. O — centurionovi KCT, k (vyn. NO) setníkovi PNO — 45 tak se tobě staň CO — uzdraven KPNTUO — 46 dítě] služebník KNTUO, pacholek P — jeho] vyn. T — z] vyn. U — z té hodiny] v tu hodinu. Výklad (vyn. C) KPCNO — hodiny. Vejklad na to svaté čtení. Pán Bůh rač(!) T, hodiny. Výklad XII. U — 47 Dnes] Nejmilejší přátelé! Dnes SO — vám (+ mnoho O) praveno, SO — a kázáno] ze čtení svatého BR, vyn. PCNTUSO — 47—48 dnes ... malomocenství vyn. B — 48 již vyn. RCO — máme] vyn. C — neb to) a to proto, že rádo SO — to] toto U — manželstvie] manželství nynější C, malomocenství(!) R — 48—49 u veliké ... rozličné] u veliké a rozličné manželství(!) B, v manželství(!) R, v malomocenství hrozné a veliké SO 49—50 A také . . . hřiecha] vyn. O — 49 sleptalo] spůsobilo N — 50 to malo- mocenství U — manželství PRCNTUO — nynějším] vyn. BPONTUSO — 51 všech ... panuje] všichni hřiechové smrtedlní panují K — sedm) vyn. A — panuje] běží a panuje BR, nachází O, vyn. S — kteříž se] a ti O — znamenávají R, vyznamenávají N — 52 skrze] vyn. O — Pýcha, ne- panuje-li t] Zdali ť pejcha nepanuje C, Co ť se vám zdá, nepanuje-li ť pejcha
232 35 »Přiď!«, a přijde, a služebníku mému: »Učiň to!«, a učiní.« A uslyšev Ježíš, divil se jest a jdúcím po sobě řekl jest: »Zajisté pravím vám, nenalezl sem tak veliké víry v Izraheli. Nebo pravím vám, že mnozí od východu a od 40západu přijdú a budú stoliti s Abrahamem i s Izákem i s Jakobem v království božím, ale synové království uvrženi budú do tem- ností zevnitřních. Tam bude pláč a škřelhot (B 85) zubuom.« I vetce Ježíš centuriovi: »Jdiž, a 45jakož s' uvěřil, staň se tobě!« A uzdraveno jest dítě jeho z té hodiny.) Dnes týden bylo praveno a kázáno o manželství, dnes pak A 187 již máme o malomocenství; neb to manželstvie upadá u veliké malomocenstvie a v rozličné. A také to manželstvie sleptalo 50 malomocenstvie hřiecha; nebo při manželstvu nynějším téměř ii všech sedm) smrtedlných hřiechuov panuje, kteříž se zna- 187" jde O — 35 Přiď sem! O — Přid! a přijde] »Pod!«, a půjde PNT — svému KCO — 36 toto O — To když uslyšel O, uslyšav to PNT — to Pán Ježíš KC — podivil KPONTO — 37 za sebau O — Zajisté] Jistě (v K opravou, asi z pův. Věru) KNT, Jistě, jistě PC, Amen O — 38 tak veliké] takové K — Izraheli] lidu izrahelském P, ani v Izraheli O — 39 Nebo] Protož KC, A PO, A protož NT — vám] vyn. C — 40 západu slunce KPC — 41 božím] nebeském PONTO — 42 ale] vyn. PO — synové pak PO — uvrženi — budú] budau ven vyvrženi K, vyvrženi budau OC — 43 Tam] Tu ť PNT škřípení KPCNTO — 44 zubóv KONTO — vetce] řekl KPNO, věce T — Ježíš] vyn. O — centurionovi KCT, k (vyn. NO) setníkovi PNO — 45 tak se tobě staň CO — uzdraven KPNTUO — 46 dítě] služebník KNTUO, pacholek P — jeho] vyn. T — z] vyn. U — z té hodiny] v tu hodinu. Výklad (vyn. C) KPCNO — hodiny. Vejklad na to svaté čtení. Pán Bůh rač(!) T, hodiny. Výklad XII. U — 47 Dnes] Nejmilejší přátelé! Dnes SO — vám (+ mnoho O) praveno, SO — a kázáno] ze čtení svatého BR, vyn. PCNTUSO — 47—48 dnes ... malomocenství vyn. B — 48 již vyn. RCO — máme] vyn. C — neb to) a to proto, že rádo SO — to] toto U — manželstvie] manželství nynější C, malomocenství(!) R — 48—49 u veliké ... rozličné] u veliké a rozličné manželství(!) B, v manželství(!) R, v malomocenství hrozné a veliké SO 49—50 A také . . . hřiecha] vyn. O — 49 sleptalo] spůsobilo N — 50 to malo- mocenství U — manželství PRCNTUO — nynějším] vyn. BPONTUSO — 51 všech ... panuje] všichni hřiechové smrtedlní panují K — sedm) vyn. A — panuje] běží a panuje BR, nachází O, vyn. S — kteříž se] a ti O — znamenávají R, vyznamenávají N — 52 skrze] vyn. O — Pýcha, ne- panuje-li t] Zdali ť pejcha nepanuje C, Co ť se vám zdá, nepanuje-li ť pejcha
Strana 233
233 menají skrze malomocenstvie. Pýcha, nepanuje-li ť? Ano vobecně manželé řiekají: »My ť máme tak choditi, však to na nás slušie!« Opět lakomstvie, že lakomě dobývají sbožie, vymlauvajíce se 55 tiem, že mnoho dětí mají. Také panuje smilstvie, neb neřádné manželstvie nic jiného nenie il než svoboda smilstvie, a jest pravé rufiánstvie. Také mezi manžely jest lakota a lenost na božie službě, ba i hněvuov a lánie hromada neřádných a mrzkých. A tak, hle, veliké a mnohé jest malomocenstvie mezi manžely 60 Nebo při všech svátostech dábel škaredý natrausil jest toho malomocenstvie, a zvláště při manželství; nebo řádně u a právě nižádný nevstupuje v manželstvie, jest-li přestúpce jediného při- kázanie božieho, a nesnadně se kto muože vostřieci hřiechuov, 1883 188 O — 52—53 Ano . .. řiekají] Ani (An R) ť (4 říkají C): »A, á BPRCT »Au, prý NSO, ano ť U — 53 My t] vyn. PNTUSO a máme musíme BPRONTUSO - tak] krásně BPRONTUSO — však) vyn. BPRONT, neb SO — však ... nás] á, á, na nás ť to U — to] tak O — 54 Opět vyn. C — že] druhé, nebo S, nebo O — že lakomě] nepanuje-li ť? Ani ť lakomě (lakomí R) BR — lakomě] lakomství(!) T — sbožie] statku O, zboží, a kterak koli mohúc BR, zboží právě i neprávě N — vymlauvajíce se] zastírajíce se N, a vymlauvají se SO — 55 mnoho dětí mají] mají děti a že (+ jim O) mnoho potřeba SO . Také] Třetí SO — nepanuje-liž N — smilstvo NSO — 55—57 neřádné . . . rufiánstvie] sau neřádně (+ živi O) v manželství a mají svobodu v hřešení jako rufiáni SO — 56 smilstva K — jest před Bohem C — 57 mezi manžely] při manželství BR — jest] běží C — lakota, závist O — 57— 61 na božie ... zvláště] k službám božím a hněvův hned (+ veliká O) hromada. A tak, hle, jest veliké (to 0) malomocenství SO — 58 službě: k hospodářství tělesnému, tu ť oni ráno vstanau, a na Pána Boha třebas nezpo- menau ( ba i] a co BR — ba i ... mrzkých] nebo, majíc ráno v neděli vstáti k chválení Pána Boha, oni pak v lenosti sobě povolují. Ale běda vám! Nebyl by div, aby pod vámi pekelní oheň hořel pro tu svatau neděli, že v ní neřádně se chováte, pravím, vy, manželé, vy! Ale běda vám nebo žákům bude, jestli se časně nepolepšíte! A co pak těch hněvův neřádných veliká hromada! T — a lánie] vyn. BPRONU — a mrzkých] vyn. BKPRONU — 59 61 malomocenstvie... a zvláště při manželství] manželství(!) hří- chuov a pak hned při manželství zvláště B — 60 Nebo téměř C — škaredý vyn. PRONTU — toho] vyn. RONTU — 61 malomocenství hříchův R — a zvláště při manželství] vyn. R — obzvláštně N — 61—64 řádně... Diej řídký jest, ješto v manželstvo řádně vstupuje, a to proto, že jsau přestupníci božích přikázaní a nesnadno se mohau hříchův varovati manželé. Ano dí O 62 žádný KP (ale v P pozdější rukou škrtnuto a při- psáno: málokdo), žádný člověk N — jestliže jest CT, jestliž si S — pře- stupník CNT — jediného] vyn. CS — 63 velmi nesnadně N — 63—64 nesnadně ... jsa] nemůže se snadně uvarovati hříchův, kdož sau S — 63 vostřieci] vyvarovati N, ostříhati od C — hříchův, a vzláště smrtedlnejch
233 menají skrze malomocenstvie. Pýcha, nepanuje-li ť? Ano vobecně manželé řiekají: »My ť máme tak choditi, však to na nás slušie!« Opět lakomstvie, že lakomě dobývají sbožie, vymlauvajíce se 55 tiem, že mnoho dětí mají. Také panuje smilstvie, neb neřádné manželstvie nic jiného nenie il než svoboda smilstvie, a jest pravé rufiánstvie. Také mezi manžely jest lakota a lenost na božie službě, ba i hněvuov a lánie hromada neřádných a mrzkých. A tak, hle, veliké a mnohé jest malomocenstvie mezi manžely 60 Nebo při všech svátostech dábel škaredý natrausil jest toho malomocenstvie, a zvláště při manželství; nebo řádně u a právě nižádný nevstupuje v manželstvie, jest-li přestúpce jediného při- kázanie božieho, a nesnadně se kto muože vostřieci hřiechuov, 1883 188 O — 52—53 Ano . .. řiekají] Ani (An R) ť (4 říkají C): »A, á BPRCT »Au, prý NSO, ano ť U — 53 My t] vyn. PNTUSO a máme musíme BPRONTUSO - tak] krásně BPRONTUSO — však) vyn. BPRONT, neb SO — však ... nás] á, á, na nás ť to U — to] tak O — 54 Opět vyn. C — že] druhé, nebo S, nebo O — že lakomě] nepanuje-li ť? Ani ť lakomě (lakomí R) BR — lakomě] lakomství(!) T — sbožie] statku O, zboží, a kterak koli mohúc BR, zboží právě i neprávě N — vymlauvajíce se] zastírajíce se N, a vymlauvají se SO — 55 mnoho dětí mají] mají děti a že (+ jim O) mnoho potřeba SO . Také] Třetí SO — nepanuje-liž N — smilstvo NSO — 55—57 neřádné . . . rufiánstvie] sau neřádně (+ živi O) v manželství a mají svobodu v hřešení jako rufiáni SO — 56 smilstva K — jest před Bohem C — 57 mezi manžely] při manželství BR — jest] běží C — lakota, závist O — 57— 61 na božie ... zvláště] k službám božím a hněvův hned (+ veliká O) hromada. A tak, hle, jest veliké (to 0) malomocenství SO — 58 službě: k hospodářství tělesnému, tu ť oni ráno vstanau, a na Pána Boha třebas nezpo- menau ( ba i] a co BR — ba i ... mrzkých] nebo, majíc ráno v neděli vstáti k chválení Pána Boha, oni pak v lenosti sobě povolují. Ale běda vám! Nebyl by div, aby pod vámi pekelní oheň hořel pro tu svatau neděli, že v ní neřádně se chováte, pravím, vy, manželé, vy! Ale běda vám nebo žákům bude, jestli se časně nepolepšíte! A co pak těch hněvův neřádných veliká hromada! T — a lánie] vyn. BPRONU — a mrzkých] vyn. BKPRONU — 59 61 malomocenstvie... a zvláště při manželství] manželství(!) hří- chuov a pak hned při manželství zvláště B — 60 Nebo téměř C — škaredý vyn. PRONTU — toho] vyn. RONTU — 61 malomocenství hříchův R — a zvláště při manželství] vyn. R — obzvláštně N — 61—64 řádně... Diej řídký jest, ješto v manželstvo řádně vstupuje, a to proto, že jsau přestupníci božích přikázaní a nesnadno se mohau hříchův varovati manželé. Ano dí O 62 žádný KP (ale v P pozdější rukou škrtnuto a při- psáno: málokdo), žádný člověk N — jestliže jest CT, jestliž si S — pře- stupník CNT — jediného] vyn. CS — 63 velmi nesnadně N — 63—64 nesnadně ... jsa] nemůže se snadně uvarovati hříchův, kdož sau S — 63 vostřieci] vyvarovati N, ostříhati od C — hříchův, a vzláště smrtedlnejch
Strana 234
234 jsa v manželství. Die svatý Bernart: »Kdyby se člověk pustil 65 na moře bez vesla, nesnadně by z něho vyšel.« Tak právě, ktož v manželstvie vstupuje, nesnadně se zachová od hřiechuov. Neb die svatý Pavel: »Kto má ženu, l tak se k ní měj, jako by jie neměl«, aby jie k své vuoli nepožíval, kdy by chtěl a kolikrát by chtěl, neb by tak zatratil duši. [A tu ť jest veď člověku býti, 70 ješto, moha sobě povoliti, i uskrovní a nechá pro Boha a pro svau duši.] Nebo přenesnadně se člověk v manželství zachová, jediné ten, komuž milý Buoh svau zvláštní pomoc dá, jako byl dal «pomoc ono li mu Lotovi; neb se ten byl zachoval bez poškvrny, jsa mezi lidmi nešlechetnými a vohavnými, že nebyl 75 poškvrněn tiem malomocenstvím smrdutým sodomským. O kte- rémžto malomocenstvie die čtenie svaté: »Když sstaupil Ježíš s huory, šli sau po něm zástupové mnozí. A aj, malomocný přišed, klanieše se jemu řka: Pane, ač chceš, muožeš mě vočistiti.« C — 64 jsa] jestliže jest N, jsauc T — Praví N, Nebo dí T — člověk] vyn. R — 65 nesnadno K — vyšel] náramně vyplaul aneb vyšel C — jest právě BPRONTU — 65—67 právě .. . měj] jest nesnadně, kdož vstupují (sau O) v manželství, zachovati se (aby se zachovali O) od hříchův. A svatý Pavel radí, má-li kdo ženu, aby se k ní tak měl SO — 66 Neb] An BR — 67 praví T — 68 neměl, totiž N — 68 —69 aby ... duši] vP později škrtnuto dílem tužkou, dílem perem — 68 jie] vyn. S — nikda k své BR — k] vyn. T — vůli a libosti C, vůle T — a kolikrát by chtěl] vyn. KNSO — 69 ztratil KSO — 69—71 [A tu... duši] vyn. BKPRONTUSO — 71 Nebo] Ale SO — přenesnadně] přeřídký BPRCTU, velice řídký N, řídký ť S0 — se člověk] jest člověk, který (+ by CSO) se PONTUSO — bez hřiechu za- chová K, bez hříchuov zachová (zachoval v manželství C) PNTUC, za- choval od hříchu SO — 72 ten] vyn. O — milý] vyn. P, milý, drahý Pán T, to Pán O — svau] vyn. SO — zvláštní] vyn. BPRCUSO, svatau NT — pomoc] vyn. O — 73 pomoc vyn. A — Lotovi v Sodomě C — 73—74 neb... poškvrny] že O — 73 ten] vyn. U — zachoval] choval S — 74 jsa] a (+ že R) ještě sa BR, sauce NSO — nešlechetnými a vohavnými] zlými PCTUS, zlými sausedem N, sodomskými O — a vohavnými] v Sodomě B, v Sodomě byl živ R — že] vyn. SO — 74—75 že ... poškvrněn] že se byl neposkvrnil B, a nepoškvrnil se R — 75 smrdutým] smrdutým (smrdutými R), hříchy (+ a R) ohavnými a nečistými BR — sodomskými BR — 76 die] jest dnešní BRN, jest PTU — die... svaté] píše (+ nám O) svatý Matauš (+ takto O) SO — svaté, kteréž píše (zapsal N) svatý Matúš PNTU — stupoval SO — Pán Ježíš KT — 77 šli sau] šel S0 — po něm] za ním NTSO, za ním učedlníci jeho a R — zástup mnohý RSO — 77—78 A aj ... vočistiti« vyn. SO — 77 ej C — přišel a C — 78 klaněl BPRONTU — jemu] drahému Pánu T — a řka KPRTU — ač chceš] chceš-li C — 67 Podle 1. Kor. 7, 29 — 73 1. M. 19 — 189" 189a
234 jsa v manželství. Die svatý Bernart: »Kdyby se člověk pustil 65 na moře bez vesla, nesnadně by z něho vyšel.« Tak právě, ktož v manželstvie vstupuje, nesnadně se zachová od hřiechuov. Neb die svatý Pavel: »Kto má ženu, l tak se k ní měj, jako by jie neměl«, aby jie k své vuoli nepožíval, kdy by chtěl a kolikrát by chtěl, neb by tak zatratil duši. [A tu ť jest veď člověku býti, 70 ješto, moha sobě povoliti, i uskrovní a nechá pro Boha a pro svau duši.] Nebo přenesnadně se člověk v manželství zachová, jediné ten, komuž milý Buoh svau zvláštní pomoc dá, jako byl dal «pomoc ono li mu Lotovi; neb se ten byl zachoval bez poškvrny, jsa mezi lidmi nešlechetnými a vohavnými, že nebyl 75 poškvrněn tiem malomocenstvím smrdutým sodomským. O kte- rémžto malomocenstvie die čtenie svaté: »Když sstaupil Ježíš s huory, šli sau po něm zástupové mnozí. A aj, malomocný přišed, klanieše se jemu řka: Pane, ač chceš, muožeš mě vočistiti.« C — 64 jsa] jestliže jest N, jsauc T — Praví N, Nebo dí T — člověk] vyn. R — 65 nesnadno K — vyšel] náramně vyplaul aneb vyšel C — jest právě BPRONTU — 65—67 právě .. . měj] jest nesnadně, kdož vstupují (sau O) v manželství, zachovati se (aby se zachovali O) od hříchův. A svatý Pavel radí, má-li kdo ženu, aby se k ní tak měl SO — 66 Neb] An BR — 67 praví T — 68 neměl, totiž N — 68 —69 aby ... duši] vP později škrtnuto dílem tužkou, dílem perem — 68 jie] vyn. S — nikda k své BR — k] vyn. T — vůli a libosti C, vůle T — a kolikrát by chtěl] vyn. KNSO — 69 ztratil KSO — 69—71 [A tu... duši] vyn. BKPRONTUSO — 71 Nebo] Ale SO — přenesnadně] přeřídký BPRCTU, velice řídký N, řídký ť S0 — se člověk] jest člověk, který (+ by CSO) se PONTUSO — bez hřiechu za- chová K, bez hříchuov zachová (zachoval v manželství C) PNTUC, za- choval od hříchu SO — 72 ten] vyn. O — milý] vyn. P, milý, drahý Pán T, to Pán O — svau] vyn. SO — zvláštní] vyn. BPRCUSO, svatau NT — pomoc] vyn. O — 73 pomoc vyn. A — Lotovi v Sodomě C — 73—74 neb... poškvrny] že O — 73 ten] vyn. U — zachoval] choval S — 74 jsa] a (+ že R) ještě sa BR, sauce NSO — nešlechetnými a vohavnými] zlými PCTUS, zlými sausedem N, sodomskými O — a vohavnými] v Sodomě B, v Sodomě byl živ R — že] vyn. SO — 74—75 že ... poškvrněn] že se byl neposkvrnil B, a nepoškvrnil se R — 75 smrdutým] smrdutým (smrdutými R), hříchy (+ a R) ohavnými a nečistými BR — sodomskými BR — 76 die] jest dnešní BRN, jest PTU — die... svaté] píše (+ nám O) svatý Matauš (+ takto O) SO — svaté, kteréž píše (zapsal N) svatý Matúš PNTU — stupoval SO — Pán Ježíš KT — 77 šli sau] šel S0 — po něm] za ním NTSO, za ním učedlníci jeho a R — zástup mnohý RSO — 77—78 A aj ... vočistiti« vyn. SO — 77 ej C — přišel a C — 78 klaněl BPRONTU — jemu] drahému Pánu T — a řka KPRTU — ač chceš] chceš-li C — 67 Podle 1. Kor. 7, 29 — 73 1. M. 19 — 189" 189a
Strana 235
235 Stojí napsáno v knihách Maudrosti, že Pán Buoh stvořil 190a očlověka rozumného a nesmrtedlného, ale když ten člověk pře- staupil přikázanie božie, ihned na ň přišlo malomocenstvie, že, což byl prvé nesmrtedlný, že ihned byl smrti poddaný, takže i podnes všichni, kteříž se rodie na tento svět, rodie se v tom malomocenstvie, totiž li v smrtedlnosti a v biedě; a jakož byl 85 první člověk, Adam, vyhnán z ráje pro přestaupenie přikázanic božieho, tak všichni, kteříž přestupují přikázanie božie, vyhnáni budau z nebeského ráje od tovařistva andělského. To přestau- penie přikázanie božieho, které se stalo skrze prvnieho člověka nemohlo shlazeno býti ani skrze u obecnou potopu všeho světa 90 za času Noe, ani tiem, kdyžto veškeren svět vohněm hořal, ani tiem, když byl vydal milý Buoh zákon Mojžiešovi. To přestaupenie přikázanie božieho nemohlo shlazeno býti ani uvésti do nebeského 190% 1913 79 Stojí] Máme BPRONUS. A taky máme T, O tom máme O — na- psáno] poznamenáno N — Mandrosti] Mojžíšových S0 — že] vyn. PNTU — ráčil stvořiti O — 80 rozumného a] vyn. BR, rozumného, nevinného a N — ale] ale on se přimísil k pohádkám nečistejm a nekonečným, neb C — ale ... člověk] a jakž S0 — ten člověk] jest Adam BPRONT, stvořil Adama, tedy Adam jest U 81 na ř]námT přišlo] připadlo O — malo- mocenství, totiž smrtedlnost C 81—82 že, což ... takžej tu (to R) jest smrtedlnost a hřích BR, a protož PNTUSO — 82 83 což byl ... i podnes] i podnes nám se toho malomocenství dostává, takže C 83 i podnes] vyn. PNTU, nyní SO — všichni lidé T — kteříž ... svět vyn. S0 — rodí kolivěk BR, nyní rodí PONTU —: na tento svět] vyn. BPRCNTU — 84 totiž] vyn. SO — 85 první člověk] vyn. BPRCNTUSO — z ráje] vyn. R — 86 božích S 86 87 všichni .... budau] ještě všickni přestupujem boží přikázaní a snad též budem vyhnáni S, i my, poněvadž je přestupujeme, strach jest, abychom nebyli vyhnáni O — 86 ktož K vyhnáni boží mocí U — 87 budau] v A nečitelné. list proděravělý z nebes- kého ráje] z nebeského ráje a z království božího B, z ráje nebeského království R — ráje ... andělského] tovaryšstva svatých anjelův O od] a od BKRC, z S — tovaryšství C — To pak N, Toto U, Nebo to O - 88 přikázanie ... člověka] prvního člověka, které se stalo v ráji O — bož- ského BRNU, velikého Pána Boha T — které... člověka] vyn. K — 89 nemohlo jinak SO 89 —92 ani skrze ... shlazeno býti] vyn.(!) K — 89 obecní BRC - onu potopu O — 90 ani tiem ... hořal] vyn.(!) N — kdyžto] že S0 — 91 když že BPRCNTSO — byl] veškeren svět(!) U — (před tím napsáno drobněji něco nečitelného) — milý] Pán S0 91—92 To ... ani] Nijakž nemohlo shlazeno býti ani nás S, Nijakž naši hříchové nemohli shlazeni býti a nás O — 91 To] Ničímž tím B, Ničímž 79. Podle Moudr. 2, 23—24. 89 Nad str. 19la zase v A připsáno: Vo malomocenství čtení svaté — (tak i nad str. 200a, 205a, 207b)
235 Stojí napsáno v knihách Maudrosti, že Pán Buoh stvořil 190a očlověka rozumného a nesmrtedlného, ale když ten člověk pře- staupil přikázanie božie, ihned na ň přišlo malomocenstvie, že, což byl prvé nesmrtedlný, že ihned byl smrti poddaný, takže i podnes všichni, kteříž se rodie na tento svět, rodie se v tom malomocenstvie, totiž li v smrtedlnosti a v biedě; a jakož byl 85 první člověk, Adam, vyhnán z ráje pro přestaupenie přikázanic božieho, tak všichni, kteříž přestupují přikázanie božie, vyhnáni budau z nebeského ráje od tovařistva andělského. To přestau- penie přikázanie božieho, které se stalo skrze prvnieho člověka nemohlo shlazeno býti ani skrze u obecnou potopu všeho světa 90 za času Noe, ani tiem, kdyžto veškeren svět vohněm hořal, ani tiem, když byl vydal milý Buoh zákon Mojžiešovi. To přestaupenie přikázanie božieho nemohlo shlazeno býti ani uvésti do nebeského 190% 1913 79 Stojí] Máme BPRONUS. A taky máme T, O tom máme O — na- psáno] poznamenáno N — Mandrosti] Mojžíšových S0 — že] vyn. PNTU — ráčil stvořiti O — 80 rozumného a] vyn. BR, rozumného, nevinného a N — ale] ale on se přimísil k pohádkám nečistejm a nekonečným, neb C — ale ... člověk] a jakž S0 — ten člověk] jest Adam BPRONT, stvořil Adama, tedy Adam jest U 81 na ř]námT přišlo] připadlo O — malo- mocenství, totiž smrtedlnost C 81—82 že, což ... takžej tu (to R) jest smrtedlnost a hřích BR, a protož PNTUSO — 82 83 což byl ... i podnes] i podnes nám se toho malomocenství dostává, takže C 83 i podnes] vyn. PNTU, nyní SO — všichni lidé T — kteříž ... svět vyn. S0 — rodí kolivěk BR, nyní rodí PONTU —: na tento svět] vyn. BPRCNTU — 84 totiž] vyn. SO — 85 první člověk] vyn. BPRCNTUSO — z ráje] vyn. R — 86 božích S 86 87 všichni .... budau] ještě všickni přestupujem boží přikázaní a snad též budem vyhnáni S, i my, poněvadž je přestupujeme, strach jest, abychom nebyli vyhnáni O — 86 ktož K vyhnáni boží mocí U — 87 budau] v A nečitelné. list proděravělý z nebes- kého ráje] z nebeského ráje a z království božího B, z ráje nebeského království R — ráje ... andělského] tovaryšstva svatých anjelův O od] a od BKRC, z S — tovaryšství C — To pak N, Toto U, Nebo to O - 88 přikázanie ... člověka] prvního člověka, které se stalo v ráji O — bož- ského BRNU, velikého Pána Boha T — které... člověka] vyn. K — 89 nemohlo jinak SO 89 —92 ani skrze ... shlazeno býti] vyn.(!) K — 89 obecní BRC - onu potopu O — 90 ani tiem ... hořal] vyn.(!) N — kdyžto] že S0 — 91 když že BPRCNTSO — byl] veškeren svět(!) U — (před tím napsáno drobněji něco nečitelného) — milý] Pán S0 91—92 To ... ani] Nijakž nemohlo shlazeno býti ani nás S, Nijakž naši hříchové nemohli shlazeni býti a nás O — 91 To] Ničímž tím B, Ničímž 79. Podle Moudr. 2, 23—24. 89 Nad str. 19la zase v A připsáno: Vo malomocenství čtení svaté — (tak i nad str. 200a, 205a, 207b)
Strana 236
236 královstvie, až potom, když milý Buoh viděl biedu a psotu lid- skau, hnut sa milosrdenstvím, i ráčil jest sstúpiti s nebe a shladiti 95 ten hřiech prvorozený uplně a docela. A ten hřiech byl prvnie malomocenstvie; nebo jako malomocenstvie jest velmi vohavné, tak, když jest člověk v smrtedlném hřiechu, milému Bohu nic nenie mrzčejšieho a vohavnějšieho. Ano die jeden mudřec: »Sám člověk jest najhorší živočich, neb přestul puje svuoj zákon, ale 100 jiní živočichové nepřestupují.« A tak člověk jest hanebnější a vohavnější před milým Bohem, když přestupuje přikázanie božská, nežli které koli hovado. Ale jakož vobecným během s lidmi malo- mocnými lidé neobcují, tak by ani s těmi měli obcovati, kteří mají do sebe malomocenstvie duchovnie, hřiechy smr Ii tedlné. Die 105 Šalomon v knihách Maudrosti: »Lev řevúcí a nedvěd lačný, 191 192 192 to R — 92 přikázanie božieho] vyn. BR — 93 až potom] ale PCTUSO — potom] vyn. BRN — když] vyn. BR — viděl] vida takovú BR, viděl (+ že (!) TU, † sám O) již (vyn. O) tak (vyn. O) velikú PTUSO, vida, že již tak veliká N — bída a psota lidská se rozmohla N — lidskau] lidského pokolení B, vyn. R — 94 pohnut O — svým milosrdenstvím O — 94—95 sstúpiti... hřiech] přijíti s nebe z doluov sstúpiti a ten hřích shladiti (vyn. R) BR — 95 prvorozený] vyn. B — zauplna NSO — A ten] kterejžto C — 95—96 A ten ... malomocenstvie jest] Poněvadž to malomocenství bylo O — 95 ten hřiech byl] to ť jest hned bylo BR — 96 malomocenství, ten hřích BR — nebo] a C — nebo jako malomocenstvie] vyn. S — neduh velmi ohavný N — 97 takže R — 97—98 tak ... vohavnějšieho] v tom prvním hříchu, jakož tak nic není ohavnějšího před milým Bohem, jako když jest člověk v hříchu smrtedlném O — 97 hřiechu] hřešíc(!) hříchu U — před milým Pánem Bohem S — nic] vyn. U — 98 mrzčejšieho] mrzutějšího BRN —a ani S — jeden] vyn. SO — mudřec, že SO — 99 najhorší] písař vA vy- nechal horší a připsal to teprve dodatečně menšími písmeny in marg. — neb] ješto C, když O — svuojl původně písař v A napsal svu; oj až dodatečně nad řádkou — zákon, totiž přestupujíce boží přikázaní O — ale] neb C — 99—100 ale ... nepřestupují vyn. PNTUSO — 100 jeho nepřestupujé C — A tak] Ale tím K, A tak také S — 100—102 A tak ... které koli] mnohem jest mrzutější a ohavnější nežli O — 100 nejhanebnější a nejohavnější S — 101 před... Bohem] vyn. S — když... božská] vyn. C — božská] božské B, boží R, jeho N — 102 které koli hovado] které na všem (+ stvoření R) světě hovado BR, kterej jinej životčich aneb které jiné hovado C — koli] vyn. PNTUS — Ale] Neb PRONTUSO — vobecným během] obecně SO — 103 se neobcuje O — lidé jiní C — ani] nyní T, vyn. SO — neměli BPRCNTUS, se nemělo O — kdož SO — 104 malomocenstvie duchovnie] vyn. SO — zjevné hříchy BR, to jest hříchy PNTU, totižto hřích C — smrtedlnej C — Nebo dí T, Ano dí O — 105 Šalomaun CN — Maudrosti] Proverbiorum B, Přísloví 105 Přísl. 28, 15 —
236 královstvie, až potom, když milý Buoh viděl biedu a psotu lid- skau, hnut sa milosrdenstvím, i ráčil jest sstúpiti s nebe a shladiti 95 ten hřiech prvorozený uplně a docela. A ten hřiech byl prvnie malomocenstvie; nebo jako malomocenstvie jest velmi vohavné, tak, když jest člověk v smrtedlném hřiechu, milému Bohu nic nenie mrzčejšieho a vohavnějšieho. Ano die jeden mudřec: »Sám člověk jest najhorší živočich, neb přestul puje svuoj zákon, ale 100 jiní živočichové nepřestupují.« A tak člověk jest hanebnější a vohavnější před milým Bohem, když přestupuje přikázanie božská, nežli které koli hovado. Ale jakož vobecným během s lidmi malo- mocnými lidé neobcují, tak by ani s těmi měli obcovati, kteří mají do sebe malomocenstvie duchovnie, hřiechy smr Ii tedlné. Die 105 Šalomon v knihách Maudrosti: »Lev řevúcí a nedvěd lačný, 191 192 192 to R — 92 přikázanie božieho] vyn. BR — 93 až potom] ale PCTUSO — potom] vyn. BRN — když] vyn. BR — viděl] vida takovú BR, viděl (+ že (!) TU, † sám O) již (vyn. O) tak (vyn. O) velikú PTUSO, vida, že již tak veliká N — bída a psota lidská se rozmohla N — lidskau] lidského pokolení B, vyn. R — 94 pohnut O — svým milosrdenstvím O — 94—95 sstúpiti... hřiech] přijíti s nebe z doluov sstúpiti a ten hřích shladiti (vyn. R) BR — 95 prvorozený] vyn. B — zauplna NSO — A ten] kterejžto C — 95—96 A ten ... malomocenstvie jest] Poněvadž to malomocenství bylo O — 95 ten hřiech byl] to ť jest hned bylo BR — 96 malomocenství, ten hřích BR — nebo] a C — nebo jako malomocenstvie] vyn. S — neduh velmi ohavný N — 97 takže R — 97—98 tak ... vohavnějšieho] v tom prvním hříchu, jakož tak nic není ohavnějšího před milým Bohem, jako když jest člověk v hříchu smrtedlném O — 97 hřiechu] hřešíc(!) hříchu U — před milým Pánem Bohem S — nic] vyn. U — 98 mrzčejšieho] mrzutějšího BRN —a ani S — jeden] vyn. SO — mudřec, že SO — 99 najhorší] písař vA vy- nechal horší a připsal to teprve dodatečně menšími písmeny in marg. — neb] ješto C, když O — svuojl původně písař v A napsal svu; oj až dodatečně nad řádkou — zákon, totiž přestupujíce boží přikázaní O — ale] neb C — 99—100 ale ... nepřestupují vyn. PNTUSO — 100 jeho nepřestupujé C — A tak] Ale tím K, A tak také S — 100—102 A tak ... které koli] mnohem jest mrzutější a ohavnější nežli O — 100 nejhanebnější a nejohavnější S — 101 před... Bohem] vyn. S — když... božská] vyn. C — božská] božské B, boží R, jeho N — 102 které koli hovado] které na všem (+ stvoření R) světě hovado BR, kterej jinej životčich aneb které jiné hovado C — koli] vyn. PNTUS — Ale] Neb PRONTUSO — vobecným během] obecně SO — 103 se neobcuje O — lidé jiní C — ani] nyní T, vyn. SO — neměli BPRCNTUS, se nemělo O — kdož SO — 104 malomocenstvie duchovnie] vyn. SO — zjevné hříchy BR, to jest hříchy PNTU, totižto hřích C — smrtedlnej C — Nebo dí T, Ano dí O — 105 Šalomaun CN — Maudrosti] Proverbiorum B, Přísloví 105 Přísl. 28, 15 —
Strana 237
237 knieže nemilostivé nad lidem chudým«; nebo, jako nebezpečná jest věc, obcovati se lvem, když řičí, a s nedvědem, když jest lačen: tak jest nebezpečná věc, a mnohem nebezpečnějšie, obco- vati s člověkem hřiešným. A k témuž mluví svatý Pavel [píše] Hok Korintóm 1 řka: »Ač ten, jenž mezi vámi slove bratr, a jest smilník nebo lakomý aneb modloslauha: s takovým ani pokrmu beřte,« a tak ani s nimi obcujte. Neb tak i jinde die: »Ba, s tako- vými se ani směšujte«; nebo, když lidé obcují s takovými, bývají účastni jich zlosti, neb jich jed vlit bývá do nich a tak to 115 malomocenstvie, hřiechové jich. A li dále mluvě svatý Pavel die, že by člověk, křesťan pravý, měl radějí umřieti, nežli obcovati s takovými. Nuže, milí křesťané, tak-li my činíme, že se varujeme obco- vánie se zlými? Strach pohřiechu, že nic! Nebo člověk hřiecha, 120 totiž dábel, panuje nad námi, a tak, že jest již čas Antikristuov; 1933 193b R — 105—106 Lev .. . nebo] vyn. SO — 105 řvúcí BRN — 106 nemilostivý B, nemilostivě P — svým lidem BPNTU, lidmi svejmi C — chudým] vyn. C— nebezpečná jest věc] nebezpečné jest R — 107 obcovati... nedvědem s nedvědem a se lvem obývati O — když řičí] vyn. S — říve PT, říve aneb řičí C, řve NU — 108 lačný SOC — nebezpečná] vyn. N — a] vyn. N a mnohem nebezpečnějšie] vyn. BPRCTUSO — obcovati] obývati O — 109 hříšnejmi lidmi C — k témuž] vyn. SO — mluví] dí BPRCNUSO, praví T — Pavel apoštol K — [píše] vyn. BKPRCNTUS — 110 k] vyn. TO — Korintským SO — řka] vyn. BRCNTUSO, a řka K — Ač ... vámi] Byl-li by mezi vámi, jenž T, Jest-li († že kdo O) mezi vámi SO — sluje SO — bratr aneb křesťan C — a] vyn. N — 111 lakomec C, lakomý [neb lhář, podvodník a šibal, jako Florian Mates] K — modloslužebník (+ úžralec a přisahač, zlolejce T) KRCTUSO, modlář PN—ba, s takovejm C — 111—112 pokrmu... Neb tak i] nejezte ani s (vyn. O) ním (vyn. O) neobcujte. A SO — 112 ne- beřte CNTU — tak .. . s nimi] nadto s ním C — nimi] ním NT — neobcujte CT — Neb tak i] Jakož BR — i] vyn. PRT — jinde] vyn. R — dí svatý Pavel BR, praví T — Ba] vyn. BRC — 112—115 Ba ... die] vyn. SO 112 takovým R — 113 nesměšujte CT — 114 účastni učiněni hříchuov BR, aučastníci N — jejich T — 114—115 zlosti ... hřiechové jich] neb činící a svolující jednostajnú múku budú trpěti B — 114 a tak] totiž K — 114—115 a tak .. . jich] vyn. PCNTU — 115 dále mluvě] tu BPCNTU, tudy R — 116 křesťan pravý] vyn. BPRONTUSO — 117 takovým S0 — 118 Nuže] Inu O — my tak SO - vy činíte C, činíváme O — že se va- rujeme] varujeme-li se takových S, abychom se varovali O — varujete C — obcovati O — 119 Strach] vyn. S, Ale O — že] vyn. S0 — 120 totiž dábel] vyn. BPRNTUSO, to jest Antikrist C — a tak, že protože O — že] 110 Podle I. Kor. 5, 11 112 Podle 1, Kor. 5, 9 a 11 —
237 knieže nemilostivé nad lidem chudým«; nebo, jako nebezpečná jest věc, obcovati se lvem, když řičí, a s nedvědem, když jest lačen: tak jest nebezpečná věc, a mnohem nebezpečnějšie, obco- vati s člověkem hřiešným. A k témuž mluví svatý Pavel [píše] Hok Korintóm 1 řka: »Ač ten, jenž mezi vámi slove bratr, a jest smilník nebo lakomý aneb modloslauha: s takovým ani pokrmu beřte,« a tak ani s nimi obcujte. Neb tak i jinde die: »Ba, s tako- vými se ani směšujte«; nebo, když lidé obcují s takovými, bývají účastni jich zlosti, neb jich jed vlit bývá do nich a tak to 115 malomocenstvie, hřiechové jich. A li dále mluvě svatý Pavel die, že by člověk, křesťan pravý, měl radějí umřieti, nežli obcovati s takovými. Nuže, milí křesťané, tak-li my činíme, že se varujeme obco- vánie se zlými? Strach pohřiechu, že nic! Nebo člověk hřiecha, 120 totiž dábel, panuje nad námi, a tak, že jest již čas Antikristuov; 1933 193b R — 105—106 Lev .. . nebo] vyn. SO — 105 řvúcí BRN — 106 nemilostivý B, nemilostivě P — svým lidem BPNTU, lidmi svejmi C — chudým] vyn. C— nebezpečná jest věc] nebezpečné jest R — 107 obcovati... nedvědem s nedvědem a se lvem obývati O — když řičí] vyn. S — říve PT, říve aneb řičí C, řve NU — 108 lačný SOC — nebezpečná] vyn. N — a] vyn. N a mnohem nebezpečnějšie] vyn. BPRCTUSO — obcovati] obývati O — 109 hříšnejmi lidmi C — k témuž] vyn. SO — mluví] dí BPRCNUSO, praví T — Pavel apoštol K — [píše] vyn. BKPRCNTUS — 110 k] vyn. TO — Korintským SO — řka] vyn. BRCNTUSO, a řka K — Ač ... vámi] Byl-li by mezi vámi, jenž T, Jest-li († že kdo O) mezi vámi SO — sluje SO — bratr aneb křesťan C — a] vyn. N — 111 lakomec C, lakomý [neb lhář, podvodník a šibal, jako Florian Mates] K — modloslužebník (+ úžralec a přisahač, zlolejce T) KRCTUSO, modlář PN—ba, s takovejm C — 111—112 pokrmu... Neb tak i] nejezte ani s (vyn. O) ním (vyn. O) neobcujte. A SO — 112 ne- beřte CNTU — tak .. . s nimi] nadto s ním C — nimi] ním NT — neobcujte CT — Neb tak i] Jakož BR — i] vyn. PRT — jinde] vyn. R — dí svatý Pavel BR, praví T — Ba] vyn. BRC — 112—115 Ba ... die] vyn. SO 112 takovým R — 113 nesměšujte CT — 114 účastni učiněni hříchuov BR, aučastníci N — jejich T — 114—115 zlosti ... hřiechové jich] neb činící a svolující jednostajnú múku budú trpěti B — 114 a tak] totiž K — 114—115 a tak .. . jich] vyn. PCNTU — 115 dále mluvě] tu BPCNTU, tudy R — 116 křesťan pravý] vyn. BPRONTUSO — 117 takovým S0 — 118 Nuže] Inu O — my tak SO - vy činíte C, činíváme O — že se va- rujeme] varujeme-li se takových S, abychom se varovali O — varujete C — obcovati O — 119 Strach] vyn. S, Ale O — že] vyn. S0 — 120 totiž dábel] vyn. BPRNTUSO, to jest Antikrist C — a tak, že protože O — že] 110 Podle I. Kor. 5, 11 112 Podle 1, Kor. 5, 9 a 11 —
Strana 238
238 protož sau lidé malomocni a člověk hřícha panuje jim, neb lidé), sauce u velikých hřé li šiech, nevážie jich sobě a jako za nic nemají. Ano milý Buoh nejednau pro jednoho zlého, nešle- chetného člověka dopauštie ránu a pomstu na všecku vobec. Die 125 svatý Rehoř in Omelia super Judicum: »Často se to přiházie a stává, že se někto nevolný a zúfalý polaučí ve vší obci, a vobec toho nedbá nad ním mstíti ani ho z toho i trestati, než sau jemu milostivi, vidauce zjevného přestúpce přikázanie božieho.« Protož, jaká jest to dobrota a jaké milosrdenstvie, jednomu od- 130 pustiti, a na všecky pro jednoho hřiechyl uvésti? Nebo poškvrněno bývá množstvie lidu od jednoho [přestúpce a] ne- ústupného; práv jako od jedné ovce prašivé všecko se stádo nakazí, tak od jednoho smilníka li aneb kterého koli hřiešníka vyn. NS — čas přišel N — Antikrista O, Antikristuov a skonání světa se blíží BR — 121—123 protož .. . nemají] vyn. S0 — 121 malomocni, hříchy rozličnými zprzněni a poškvrněni BR — 121—122 Kčlověk ... lidé) vyn. AK — 122 nic jich PNTU — 122—123 a jako .. . nemají] vyn. BPRU, za nic C — 122 za] vyn. K — 123 nemají to K — Ano] A mnohokrát BPRCTUSO, A mnohdykrát se stává, že N — milý] Pán SO — nejednau] vyn. BPRCNTUSO, mnohokrát K — zlého] hanebného B, vyn. S0 — nešlechetného] vyn. SO, nešlechetného a hanebného KPRCNTU — 124 dopustí C — své rány O — těžkau pomstu N — Jakož dí C, Praví N — 124—125 Die ... Iudicum] vyn. SO — 125 Rehoř] Origenes B, Pavel, též i(!) Rehoř U — to] vyn. U — prej, přihází C — 126 a stává] vyn.. BRCUSO, toto PNTU — se] vyn. SO — nevolný a] vyn. B, volný(!) P — nevolný a zúfalý] jsa zaufalý a nepovolný O — polaučí] podaří K, vy- jeví N, mnoho zlého učiní SO — ve vší] v některé BR, u veliké PNTUSO — vobec] jiní z obce C, oni BPRNTUS, žádný O — 127 toho nedbá] vyn. O — nedbají BPRCNTUS — nebude mstíti O — ani... než] vyn. BPRNTUS, než C, a O — sau] budau O — 128 jemu, ve zlém povolujíce C — vidauce jej SO — an jest zjevný B — zjevného ... božieho] ano zjevně přestupuje boží přikázaní O — přestaupci K, přestupníka CNT — božieho] božích C, drahého Pána Boha T — 129 Protož] I dí BR, Ú (Au N), prý PNTU, Nu S, Inu, medle O, I dí dále: »Och C — dobrota] milostivost C — a jaké] jakové to BR — 130 na] vyn. RTO — všecky jiné SO — jednoho] něho S0 — hřích BKPCNTUS, v hřích RO — u)vésti] vésti A — 130 132 Nebo... jako] A zdaliž nevíte, že O — 131 poškvrněn BPRCNTU — 131—132 po- škvrněno ... práv] vyn. S — 131 množstvie lidu] lid BPRONTU — [pře- stúpce a] vyn. BKPRONTU — neústupného] hřiešného K — 132 práv) hřešícího (+ právě C) BPRCNTU, právě] K — jako] take, jako NTU — 132—133 od jedné ... tak] jedna ovce prašivá všecko stádo nakažuje, tak také SO — 132 všecko] všecky jiné aneb všecko C — 133 nakažuje C - [lháře], smilníka K — aneb... hřiešníka] cizoložníka a zlomluvce S, a cizo- ložníka, zlého mluvce a tlachače O — kterého koli hřiešníka] zlomluvce
238 protož sau lidé malomocni a člověk hřícha panuje jim, neb lidé), sauce u velikých hřé li šiech, nevážie jich sobě a jako za nic nemají. Ano milý Buoh nejednau pro jednoho zlého, nešle- chetného člověka dopauštie ránu a pomstu na všecku vobec. Die 125 svatý Rehoř in Omelia super Judicum: »Často se to přiházie a stává, že se někto nevolný a zúfalý polaučí ve vší obci, a vobec toho nedbá nad ním mstíti ani ho z toho i trestati, než sau jemu milostivi, vidauce zjevného přestúpce přikázanie božieho.« Protož, jaká jest to dobrota a jaké milosrdenstvie, jednomu od- 130 pustiti, a na všecky pro jednoho hřiechyl uvésti? Nebo poškvrněno bývá množstvie lidu od jednoho [přestúpce a] ne- ústupného; práv jako od jedné ovce prašivé všecko se stádo nakazí, tak od jednoho smilníka li aneb kterého koli hřiešníka vyn. NS — čas přišel N — Antikrista O, Antikristuov a skonání světa se blíží BR — 121—123 protož .. . nemají] vyn. S0 — 121 malomocni, hříchy rozličnými zprzněni a poškvrněni BR — 121—122 Kčlověk ... lidé) vyn. AK — 122 nic jich PNTU — 122—123 a jako .. . nemají] vyn. BPRU, za nic C — 122 za] vyn. K — 123 nemají to K — Ano] A mnohokrát BPRCTUSO, A mnohdykrát se stává, že N — milý] Pán SO — nejednau] vyn. BPRCNTUSO, mnohokrát K — zlého] hanebného B, vyn. S0 — nešlechetného] vyn. SO, nešlechetného a hanebného KPRCNTU — 124 dopustí C — své rány O — těžkau pomstu N — Jakož dí C, Praví N — 124—125 Die ... Iudicum] vyn. SO — 125 Rehoř] Origenes B, Pavel, též i(!) Rehoř U — to] vyn. U — prej, přihází C — 126 a stává] vyn.. BRCUSO, toto PNTU — se] vyn. SO — nevolný a] vyn. B, volný(!) P — nevolný a zúfalý] jsa zaufalý a nepovolný O — polaučí] podaří K, vy- jeví N, mnoho zlého učiní SO — ve vší] v některé BR, u veliké PNTUSO — vobec] jiní z obce C, oni BPRNTUS, žádný O — 127 toho nedbá] vyn. O — nedbají BPRCNTUS — nebude mstíti O — ani... než] vyn. BPRNTUS, než C, a O — sau] budau O — 128 jemu, ve zlém povolujíce C — vidauce jej SO — an jest zjevný B — zjevného ... božieho] ano zjevně přestupuje boží přikázaní O — přestaupci K, přestupníka CNT — božieho] božích C, drahého Pána Boha T — 129 Protož] I dí BR, Ú (Au N), prý PNTU, Nu S, Inu, medle O, I dí dále: »Och C — dobrota] milostivost C — a jaké] jakové to BR — 130 na] vyn. RTO — všecky jiné SO — jednoho] něho S0 — hřích BKPCNTUS, v hřích RO — u)vésti] vésti A — 130 132 Nebo... jako] A zdaliž nevíte, že O — 131 poškvrněn BPRCNTU — 131—132 po- škvrněno ... práv] vyn. S — 131 množstvie lidu] lid BPRONTU — [pře- stúpce a] vyn. BKPRONTU — neústupného] hřiešného K — 132 práv) hřešícího (+ právě C) BPRCNTU, právě] K — jako] take, jako NTU — 132—133 od jedné ... tak] jedna ovce prašivá všecko stádo nakažuje, tak také SO — 132 všecko] všecky jiné aneb všecko C — 133 nakažuje C - [lháře], smilníka K — aneb... hřiešníka] cizoložníka a zlomluvce S, a cizo- ložníka, zlého mluvce a tlachače O — kterého koli hřiešníka] zlomluvce
Strana 239
239 všechno množstvie nakaženo bývá. Zdali jest nebylo v zamaucení 135a v nesnázi všechno vojsko pro hřiech Jonatuov, syna Saulova, když byl přestaupil přikázanie a zapřiseženie otce svého? Opět pro hřiech onoho Achora, kterýž byl ukradl pravidlo zlaté a plášť červený, zdali veškeren lid nebyl poražen od nepřátel? Opět zda li li nebylo pomštěno nad syny izrahelskými pro hřiech onoho, 140 ješto se byl cizoložstva dopustil s ženau madianitskau, s cizo- zemkau, až Finees, kněz boží, ukojil hněv boží, protek voba dva naskrze mečem? Ó, kterak by lidé toho měli velmi pilni býti, aby mezi sebau žádného» takovkého) netrpěli, [nikoli nedopauštěli takových,] který by byl zjevný ! a neústupný pře- 145 stúpce přikázanie božieho! 195* 196" PTU, zlolejce N — hříšníka neústupného BR — 134 se nakazí B — bývá] bude K — Zdali ... nebylo] Toho máme příklad na Jonatovi, synu onoho krále Saule, kterak všeckno množství vojska bylo C — v zamaucení] v A připsáno v teprve dodatečně; v zarmúcení K, v zármutku C, v zarmaucení NTUS, zarmanceno O — 135 a v nesnázi] vyn. NSO —. všechno ... Saulova] pro jeho hřích C — 135 136 pro hřiech ... zapřise- ženie] Saulovo, když Jonata přestaupil přísežné přikázaní SO — 135 Jana- tuov(!) B, Jonaty N — 136 když] ješto C — přikázanic božie K — zapřise- ženie] přísahu K, přisežení P, zapřisažení T —- Opět] Opěty N. Též S — Opět pro] A což O — 137 Achana(!) N — kterýž] když SO — a plášť červený) vyn. BPRNTUSO — 138 zlatohlavovej červenej C — zdali] a S, vyn. O zdali... poražen] množství lidu bylo zbito a poraženo C — všecken PSO nebyl poražen] nevzal pádu velikého N, byl poražen SO — Opěty N, Též opět T — 139 zdali nebylo] kterak bylo C — nebylo] není O — nad syny izrahelskými] vyn. SO — onoho] vyn. B, jednoho C — 140 cizoložství PNTU i dopustil] dopravil B, dočinil N — madiantskau R, madianskau N, Madiankau SO — s cizozemkau] s cizokrajínkau C, vyn. S — 141 až potom T — Finches N — boží] vyn. SO — ukrotil C, upokojil S, a tak upokojil O —- protek] prohnav BPRTUSO, probod C, protekl K, prohnavši N 142 naskrze]vyn S0 — mečem] vyn. O — Ó] A BPRNUS — Ó... měli] A tak lidé těchto časův měli by toho T — Ó ... pilni býti] Také t by nynější lid měl toho pilen býti O — kterak ... lidé] lidé (+ nynější N) by PNU, nyní lidé by S — velmi] vyn. S — bejti a o to státi C 143 žád- naého takovstého?netrpěli ] žádný takový trpěn nebyl A — 143—144 [nikoli ... takových vyn. BKPRONTUSO — 144—145 byl zjevný ... božieho) přestupoval zjevně boží přikázaní O — přístupce B, přestupník CATS — božích PN, božího a přikázaní jeho R — 145 přikázanic] zákona BR 135 1. Sam. 11, 43 — 136 Joz. 7, 21 140 1. M. 25, 6 un. —
239 všechno množstvie nakaženo bývá. Zdali jest nebylo v zamaucení 135a v nesnázi všechno vojsko pro hřiech Jonatuov, syna Saulova, když byl přestaupil přikázanie a zapřiseženie otce svého? Opět pro hřiech onoho Achora, kterýž byl ukradl pravidlo zlaté a plášť červený, zdali veškeren lid nebyl poražen od nepřátel? Opět zda li li nebylo pomštěno nad syny izrahelskými pro hřiech onoho, 140 ješto se byl cizoložstva dopustil s ženau madianitskau, s cizo- zemkau, až Finees, kněz boží, ukojil hněv boží, protek voba dva naskrze mečem? Ó, kterak by lidé toho měli velmi pilni býti, aby mezi sebau žádného» takovkého) netrpěli, [nikoli nedopauštěli takových,] který by byl zjevný ! a neústupný pře- 145 stúpce přikázanie božieho! 195* 196" PTU, zlolejce N — hříšníka neústupného BR — 134 se nakazí B — bývá] bude K — Zdali ... nebylo] Toho máme příklad na Jonatovi, synu onoho krále Saule, kterak všeckno množství vojska bylo C — v zamaucení] v A připsáno v teprve dodatečně; v zarmúcení K, v zármutku C, v zarmaucení NTUS, zarmanceno O — 135 a v nesnázi] vyn. NSO —. všechno ... Saulova] pro jeho hřích C — 135 136 pro hřiech ... zapřise- ženie] Saulovo, když Jonata přestaupil přísežné přikázaní SO — 135 Jana- tuov(!) B, Jonaty N — 136 když] ješto C — přikázanic božie K — zapřise- ženie] přísahu K, přisežení P, zapřisažení T —- Opět] Opěty N. Též S — Opět pro] A což O — 137 Achana(!) N — kterýž] když SO — a plášť červený) vyn. BPRNTUSO — 138 zlatohlavovej červenej C — zdali] a S, vyn. O zdali... poražen] množství lidu bylo zbito a poraženo C — všecken PSO nebyl poražen] nevzal pádu velikého N, byl poražen SO — Opěty N, Též opět T — 139 zdali nebylo] kterak bylo C — nebylo] není O — nad syny izrahelskými] vyn. SO — onoho] vyn. B, jednoho C — 140 cizoložství PNTU i dopustil] dopravil B, dočinil N — madiantskau R, madianskau N, Madiankau SO — s cizozemkau] s cizokrajínkau C, vyn. S — 141 až potom T — Finches N — boží] vyn. SO — ukrotil C, upokojil S, a tak upokojil O —- protek] prohnav BPRTUSO, probod C, protekl K, prohnavši N 142 naskrze]vyn S0 — mečem] vyn. O — Ó] A BPRNUS — Ó... měli] A tak lidé těchto časův měli by toho T — Ó ... pilni býti] Také t by nynější lid měl toho pilen býti O — kterak ... lidé] lidé (+ nynější N) by PNU, nyní lidé by S — velmi] vyn. S — bejti a o to státi C 143 žád- naého takovstého?netrpěli ] žádný takový trpěn nebyl A — 143—144 [nikoli ... takových vyn. BKPRONTUSO — 144—145 byl zjevný ... božieho) přestupoval zjevně boží přikázaní O — přístupce B, přestupník CATS — božích PN, božího a přikázaní jeho R — 145 přikázanic] zákona BR 135 1. Sam. 11, 43 — 136 Joz. 7, 21 140 1. M. 25, 6 un. —
Strana 240
240 Die Origenes doctor: »Snad by někto řekl: A co mi do toho, že oni hřešie, oni vizte, však já za žádného neponesu, však každý sám za se ponese!« Odpoviedá k tomu, že každý křesťan má mieti péči o spasenie jiných. A dále die: »Běda tehdy knie- 150 žatóm a auředníkóm i jiným, rychtářóm, konšelóm i všem, li jenž nad jinými ustaveni sau; neb sau oni k tomu zavázáni, aby všecko zlé rušili, neb pro jednoho hřešícieho mnoho se zlého přiházie.« Ano milý, drahý Buoh z daleké vlasti, z nebeského královstvie, přišel pro jedinkau ovci ztracenau a opustil devadesát a devět. 155 A poněvadž to učinil milý Buoh, tak také by měli učiniti kniežata, králi, páni, Ii rytieři a na úřadech ustavení a toho pilni býti, aby od jednoho nebyli poškvrněni mnozí. Nebo lidé bývají od 196% 1973 146 Nebo dí T — Mluvě Origenes dí BR — Die ... doctor] vyn. SO doctor] vyn. BPRONTU — Snad... A] Řekl-li by pak kto BR, Prý, řek-li by někdo: »A (vyn. N) PNU, I řek-li by prý někdo: »A T, Řekl by někdo S — ně kto] nikto(!) A, z vás někdo O — mi] mi toho píle aneb co mi PU, mi toho pilnau(!) býti aneb co mi T — 147 vězte BRONTUSO — hříchu neponesu O — však] vyn. C — 147—148 však každý ... ponese] vyn. N — 148 ponese] odpovídati bude SO — I odpovídá KT, Odpovídám(!) U, Na to odpovídá Origenes O — k tomu Orienes(!) S — k tomu] vyn. O — křesťan věrný R — 149 péči a starost BRN — spasenie] své spasení i o SO — jinejch lidí, bližních svejch C — A dále die] Ale PNTU, Ale, prej SO — Běda ť bude O — tehdy] prý PNTU, bude C, vyn. SO — knížatóm [kněžským] K, knížatům, králům, pánům C — 150 auředníkóm i jiným] jiným mocným (vyn. K) úředníkóm KPNTSUO — auředníkóm ... i všem] jiným v světě povýšeným, konšeluom (+ rychtáři R) i všem úředníkuom BR — i] vyn. C — rychtářóm] vyn. U — všem těm NO — 151 jinými v světě B — posta- veni KPRTUS, vládnau a postaveni C, vystaveni NO — v světě zavázáni B — 152 rušili a kazili O; v K po rušili nečitelný pozdější přípisek — neb] aby O — hříšníka N — 152—154 hřešícieho ... přišel na všech jiných mštěno nebylo, ješto víme, že milý Syn boží O — 152 mnoho se] na všecky mnoho PNTU, na všecko množství S — zlé S — přiházie] přichází PNTUS, přihází a stává, a pro jednoho dobrého také mnoho dobrého C — 153 Ano] Nebo i C — drahý] vyn. CPNU, Bůh všemohaucí C, Pán S — 154 ráčil přijíti C — jedinau CU, jednu SO — a opustil] opustivši N, opustil O — 155 A poněvadž... Buoh] vyn. BPCNTUS, a zstaupil z nebeského kůru dolův na zemi, až ji nalezl O — také] vyn. BPRONTUSO — měla K — 155—156 měli... toho] knížata a na (v N) auřadech posta- vení měli PNT — 155 učiniti] vyn. CUS, činiti O — 155—156 učiniti... králi] vyn. BR — 156 králi ... rytieři a] vyn. S — králi] vyn. C — králi... rytieři] vyn. UO — páni a jiní BRC — rytieři a] vyn. BR, kteříž sau C — na úřadech ustavení] ti, jenž sau v auřadech postaveni O — postavení BRCUS — a toho] toho C, vyn. BRUSO — pilni býti] vyn. O — 157 jednoho 154 Mat. 18, 12; Luk. 15, 4 —
240 Die Origenes doctor: »Snad by někto řekl: A co mi do toho, že oni hřešie, oni vizte, však já za žádného neponesu, však každý sám za se ponese!« Odpoviedá k tomu, že každý křesťan má mieti péči o spasenie jiných. A dále die: »Běda tehdy knie- 150 žatóm a auředníkóm i jiným, rychtářóm, konšelóm i všem, li jenž nad jinými ustaveni sau; neb sau oni k tomu zavázáni, aby všecko zlé rušili, neb pro jednoho hřešícieho mnoho se zlého přiházie.« Ano milý, drahý Buoh z daleké vlasti, z nebeského královstvie, přišel pro jedinkau ovci ztracenau a opustil devadesát a devět. 155 A poněvadž to učinil milý Buoh, tak také by měli učiniti kniežata, králi, páni, Ii rytieři a na úřadech ustavení a toho pilni býti, aby od jednoho nebyli poškvrněni mnozí. Nebo lidé bývají od 196% 1973 146 Nebo dí T — Mluvě Origenes dí BR — Die ... doctor] vyn. SO doctor] vyn. BPRONTU — Snad... A] Řekl-li by pak kto BR, Prý, řek-li by někdo: »A (vyn. N) PNU, I řek-li by prý někdo: »A T, Řekl by někdo S — ně kto] nikto(!) A, z vás někdo O — mi] mi toho píle aneb co mi PU, mi toho pilnau(!) býti aneb co mi T — 147 vězte BRONTUSO — hříchu neponesu O — však] vyn. C — 147—148 však každý ... ponese] vyn. N — 148 ponese] odpovídati bude SO — I odpovídá KT, Odpovídám(!) U, Na to odpovídá Origenes O — k tomu Orienes(!) S — k tomu] vyn. O — křesťan věrný R — 149 péči a starost BRN — spasenie] své spasení i o SO — jinejch lidí, bližních svejch C — A dále die] Ale PNTU, Ale, prej SO — Běda ť bude O — tehdy] prý PNTU, bude C, vyn. SO — knížatóm [kněžským] K, knížatům, králům, pánům C — 150 auředníkóm i jiným] jiným mocným (vyn. K) úředníkóm KPNTSUO — auředníkóm ... i všem] jiným v světě povýšeným, konšeluom (+ rychtáři R) i všem úředníkuom BR — i] vyn. C — rychtářóm] vyn. U — všem těm NO — 151 jinými v světě B — posta- veni KPRTUS, vládnau a postaveni C, vystaveni NO — v světě zavázáni B — 152 rušili a kazili O; v K po rušili nečitelný pozdější přípisek — neb] aby O — hříšníka N — 152—154 hřešícieho ... přišel na všech jiných mštěno nebylo, ješto víme, že milý Syn boží O — 152 mnoho se] na všecky mnoho PNTU, na všecko množství S — zlé S — přiházie] přichází PNTUS, přihází a stává, a pro jednoho dobrého také mnoho dobrého C — 153 Ano] Nebo i C — drahý] vyn. CPNU, Bůh všemohaucí C, Pán S — 154 ráčil přijíti C — jedinau CU, jednu SO — a opustil] opustivši N, opustil O — 155 A poněvadž... Buoh] vyn. BPCNTUS, a zstaupil z nebeského kůru dolův na zemi, až ji nalezl O — také] vyn. BPRONTUSO — měla K — 155—156 měli... toho] knížata a na (v N) auřadech posta- vení měli PNT — 155 učiniti] vyn. CUS, činiti O — 155—156 učiniti... králi] vyn. BR — 156 králi ... rytieři a] vyn. S — králi] vyn. C — králi... rytieři] vyn. UO — páni a jiní BRC — rytieři a] vyn. BR, kteříž sau C — na úřadech ustavení] ti, jenž sau v auřadech postaveni O — postavení BRCUS — a toho] toho C, vyn. BRUSO — pilni býti] vyn. O — 157 jednoho 154 Mat. 18, 12; Luk. 15, 4 —
Strana 241
241 jiných zlých poškvrněni mnohými vobyčeji. Najprvé, když vidie, ano se zlé děje, i nemají toho za hřiech. Druhé, ač již vědie, že 160 jest hřiech, ale počítají sobě to za malý hřiech, takže sobě ne- vážie toho zlého. Třetie poškvr l něni bývají lidé, dívajíce se tomu, když se hřiechové páší, že toho nemají v mrzkosti a v uoškli- vosti ani jim toho líto, že se děje křivda milému Bohu skrze jich hřiechy. Čtvrté, vidauce, že se zlé děje, i nehledie toho sstaviti 165 ani pomstiti. A tak tiem čtverem obyčejem lidé bývají poškvrněni od cizích hřiechuov. A pakli by l vpravdě tomu nemohli vodolati ani sstaviti takové křivdy, kteráž se děje milému Bohu, ale aby aspoň litovali toho a želeli, že nenie kto toho zlého sstavě a pomstě. Protož tu die [takto] Origenes, že milý Buoh spravedlivě do- 197 198a zlého nepovolného (nepotomního(!) B) BR, jednoho hřešícího S0 — po- škvrněného(!) B — 157—158 poškvrněni... poškvrněni] všickni (jiní 0) nakaženi S0 — 157 mnozí] s ním B, jiní (+ mnozí C) PRCNT, všickni jiní U — bejvají mnozí C — 158 zlých] vyn. PCNTU — nejprvé těmito C — 159 i] a oni O — hřích, potom se jim to zlé zobyčejí N — ač již vědie] vida O — vědie] ví (vidí R) a znají BR, zvědí N — 160 ale] i SO — pokládají O — to] toho U — 160—161 takže .. . zlého] vyn. RSO — 161 poškvrnění] nakaženi O — dívajíce se tomu] když se dívají T — 162 tomu] vyn. BPRCNUSO — když] an T, ano O — páší] dějí BR, páchají T, páší a činí O — že] takže T — že toho ... v mrzkosti a] a (+ oni O) nemají jich S0 — toho] jich PONTU — a] ani N — 163 ani jim toho] ano jim toho není K — jim] vyn. SO — líto] litují SO — že] že nejni, protože T, vidauce, ano SO — skrze jich hřiechy] vyn. O — 164 hřiechy, [nepravosti a nespravedlnosti] K, takové hříchy PNTU — čtvrté, že KPNTU — vidauce] opět lidé bývají poškvrněni cizími hříchy, když vidí BR, tímto obyčejem bejvají lidé po- škvrněni od jinejch hříšníkův a od jich hříchův, když vidí C — že] ano BKPRCNTU — že se zlé děje] to SO — děje proti Bohu BR — nehledie] nedbají K — tohoto N — stavěti T, stavovati SO — 165 mstíti S0, po- mstiti, nedím z světa sprovoditi pohanským spůsobem, ale vězením obtížiti, aby mohli pokání činiti N — 165—166 A tak ... hřiechuov] vyn. C — 165 A tak] vyn. BPRNU — A tak tiem] Tím tedy S — čtverým BKPRNTUSO — hříchem a obyčejem O — lidé] vyn. SO — 166 cizích] jiných BR — pakli] jestliže S, pakliže O — pakli by] pak jestliže by (+ již N) BRN, jest-li pak, že by již PTU — lidé tomu zlému BR — bezelstně odolati N — 167 ani] a toho zlého N — staviti K, stavěti U — se děje] by se dála (zdála R) BR — proti milému R — ale nejmíně C — 167—168 ale ... pomstě] a že jí není kdo pomstě NTU — aby ... želeli] najméně asa toho litovati a želeti BR, aby asa najméně litovali toho K, najméně aby asa litovali srdečně té křivdy, která se děje milému Bohu P, aby asi z toho lítost a ža- lost měli C — 168 a želeli] vyn. SO — že nenie ... pomstě] a že jí není kdo pomstě P, že toho není kto pomstě ani takovému zlému odepra BR — kto by A (ale by připsáno až později!) — zlého] vyn. C — zlého sstavě a] vyn. SO — ani pomstě C — pomstiti O — 169 tu] vyn. SO — tu Rokycanova Postilla. 16
241 jiných zlých poškvrněni mnohými vobyčeji. Najprvé, když vidie, ano se zlé děje, i nemají toho za hřiech. Druhé, ač již vědie, že 160 jest hřiech, ale počítají sobě to za malý hřiech, takže sobě ne- vážie toho zlého. Třetie poškvr l něni bývají lidé, dívajíce se tomu, když se hřiechové páší, že toho nemají v mrzkosti a v uoškli- vosti ani jim toho líto, že se děje křivda milému Bohu skrze jich hřiechy. Čtvrté, vidauce, že se zlé děje, i nehledie toho sstaviti 165 ani pomstiti. A tak tiem čtverem obyčejem lidé bývají poškvrněni od cizích hřiechuov. A pakli by l vpravdě tomu nemohli vodolati ani sstaviti takové křivdy, kteráž se děje milému Bohu, ale aby aspoň litovali toho a želeli, že nenie kto toho zlého sstavě a pomstě. Protož tu die [takto] Origenes, že milý Buoh spravedlivě do- 197 198a zlého nepovolného (nepotomního(!) B) BR, jednoho hřešícího S0 — po- škvrněného(!) B — 157—158 poškvrněni... poškvrněni] všickni (jiní 0) nakaženi S0 — 157 mnozí] s ním B, jiní (+ mnozí C) PRCNT, všickni jiní U — bejvají mnozí C — 158 zlých] vyn. PCNTU — nejprvé těmito C — 159 i] a oni O — hřích, potom se jim to zlé zobyčejí N — ač již vědie] vida O — vědie] ví (vidí R) a znají BR, zvědí N — 160 ale] i SO — pokládají O — to] toho U — 160—161 takže .. . zlého] vyn. RSO — 161 poškvrnění] nakaženi O — dívajíce se tomu] když se dívají T — 162 tomu] vyn. BPRCNUSO — když] an T, ano O — páší] dějí BR, páchají T, páší a činí O — že] takže T — že toho ... v mrzkosti a] a (+ oni O) nemají jich S0 — toho] jich PONTU — a] ani N — 163 ani jim toho] ano jim toho není K — jim] vyn. SO — líto] litují SO — že] že nejni, protože T, vidauce, ano SO — skrze jich hřiechy] vyn. O — 164 hřiechy, [nepravosti a nespravedlnosti] K, takové hříchy PNTU — čtvrté, že KPNTU — vidauce] opět lidé bývají poškvrněni cizími hříchy, když vidí BR, tímto obyčejem bejvají lidé po- škvrněni od jinejch hříšníkův a od jich hříchův, když vidí C — že] ano BKPRCNTU — že se zlé děje] to SO — děje proti Bohu BR — nehledie] nedbají K — tohoto N — stavěti T, stavovati SO — 165 mstíti S0, po- mstiti, nedím z světa sprovoditi pohanským spůsobem, ale vězením obtížiti, aby mohli pokání činiti N — 165—166 A tak ... hřiechuov] vyn. C — 165 A tak] vyn. BPRNU — A tak tiem] Tím tedy S — čtverým BKPRNTUSO — hříchem a obyčejem O — lidé] vyn. SO — 166 cizích] jiných BR — pakli] jestliže S, pakliže O — pakli by] pak jestliže by (+ již N) BRN, jest-li pak, že by již PTU — lidé tomu zlému BR — bezelstně odolati N — 167 ani] a toho zlého N — staviti K, stavěti U — se děje] by se dála (zdála R) BR — proti milému R — ale nejmíně C — 167—168 ale ... pomstě] a že jí není kdo pomstě NTU — aby ... želeli] najméně asa toho litovati a želeti BR, aby asa najméně litovali toho K, najméně aby asa litovali srdečně té křivdy, která se děje milému Bohu P, aby asi z toho lítost a ža- lost měli C — 168 a želeli] vyn. SO — že nenie ... pomstě] a že jí není kdo pomstě P, že toho není kto pomstě ani takovému zlému odepra BR — kto by A (ale by připsáno až později!) — zlého] vyn. C — zlého sstavě a] vyn. SO — ani pomstě C — pomstiti O — 169 tu] vyn. SO — tu Rokycanova Postilla. 16
Strana 242
242 170 pauštie na vobec nesnázky, mory, hlad,] draho veliké, protože sprvu netbají Kmalých) zlých věcí ru lšiti a kaziti, dokudž se většie nerozmohau; a proto veliká dopauštěnie božie přicházejie na ně, nebo z jednoho malého zlého potom veliké zlé přicházie, práv jako od malé jiskry veliký oheň zapálen bývá. Stojí napsáno v druhých knihách Mojžiešových, že milý Buoh byl přikázal Židóm a řka: »Lide muoj, pilně se vystřiehaj, aby neupadl v malomocenstvie«, li totiž tělesné, neb to malomocen- stvie tělesné bylo figura duchovnieho malomocenstvie, jenž sau hřiechové smrtedlní. Ale že to bylo z rozkázanie božieho, aby se 180 lidé pilně vystřiehali toho tělesného malomocenstvie, a když by se jediné na kom v uobci vokázalo, aby ihned byl z uobce vy- die takto] hned dále dí BR — [takto] svatej C, vyn. KPNTUSO — že pak R — milý] míle a hodně Pán C — 170 na vobec] vyn. U, na mnohé obce C, na obce O — nesnáze PCNS, všeliaké(!) nesnáze O — mory] mor C, mordy(!) T — [hlad] vyn. BKPRONTU — [hlad ... veliké] války, drahoty S0 — drahoty CT — 170—171 protože ... netbají] a to proto, že nechtí O — 171 sprvu] vyn. BS, prvé U — zanedbávají C — «malých vyn. AU — a] ani O — kaziti] kázati(!) C — 171—172 dokudž ... nerozmohau] dokudž by se větčí zla (zlé R) nerozmohla (nerozmohlo R) BR, než se větčí roz- mohau SO — 172—174 a proto . . . býváj vyn. SO — 172 dopuštění CNTU 173 pochází R — 174 práv[ě] K, právě C — práv .. . bývá] vyn. BPRNTU — — od malé jiskry] z jedné malé jiskřičky C — zapálen býváj bejvá roznícen, takéž i zlé C — 175 199 198 175—177 Stojí ... tělesné] vyn. O — 175 Nebo stojí psáno S — dru- hých] vyn. S — Mojžíšových o malomocenství BR — že milý, kterak (4 milý T, + drahej C, Pán BR) BPRCNTUS — 176 a řka] aby C — Lide muoj vyn. BPRONTUS — se ostříhajte B, se vystříhajte PRNTUS, sebe ostří- hali C — abyšte PRNTUS — 177 neupadli BPRCNTUS - totiž tělesné] vyn. PRCNTUS — 177—180 totiž... malomocenstvie] vyn.(!) B — 177 neb] a C — to] toho SO — 178 tělesné] vyn. PRNTUSO — byla jest PNSO — figurau N — 178—179 figura .. . smrtedlní] u fikurách(!) a znamenalo hříchy smrtedlné, jenž sau hříchové duchovního malomocenství R — duchovnieho ... smrtedlní] hříchův (a znamenalo hříchy C) smrtedlných (smrtedlné C), jenž jsau duchovní malomocenství PONTUSO — 179—181 Ale ... vokázalo, aby] a když bylo na kom uznáno O — 179 to bylo ... božieho] bylo rozkázáno S — božieho] milýho Pána Boha T — 180 lidé] Židé R — pilně] vyn. KPRCNTUS — toho tělesného] vyn. PRONTUS — 180—181 když ... vokázalo] na kom by se koliv v obci prokázalo N, když by kolivěk se v úbci pokáže(!) na kom U — by se jediné] vyn. S — 181 se jediné] vyn. P, se T — kom kolivěk BPT — vokázalo] pokázalo (+ malo- mocenství C) BKPC, ukázalo T, bylo uznáno S — aby vyn. S - z vobci S — vyvržen, aby se jiní od něho nekazili (nenakazili R) a nezmalomocněli BR — 182—183 tak .. . nedopúštěti] měli by se toho všickni křesťané
242 170 pauštie na vobec nesnázky, mory, hlad,] draho veliké, protože sprvu netbají Kmalých) zlých věcí ru lšiti a kaziti, dokudž se většie nerozmohau; a proto veliká dopauštěnie božie přicházejie na ně, nebo z jednoho malého zlého potom veliké zlé přicházie, práv jako od malé jiskry veliký oheň zapálen bývá. Stojí napsáno v druhých knihách Mojžiešových, že milý Buoh byl přikázal Židóm a řka: »Lide muoj, pilně se vystřiehaj, aby neupadl v malomocenstvie«, li totiž tělesné, neb to malomocen- stvie tělesné bylo figura duchovnieho malomocenstvie, jenž sau hřiechové smrtedlní. Ale že to bylo z rozkázanie božieho, aby se 180 lidé pilně vystřiehali toho tělesného malomocenstvie, a když by se jediné na kom v uobci vokázalo, aby ihned byl z uobce vy- die takto] hned dále dí BR — [takto] svatej C, vyn. KPNTUSO — že pak R — milý] míle a hodně Pán C — 170 na vobec] vyn. U, na mnohé obce C, na obce O — nesnáze PCNS, všeliaké(!) nesnáze O — mory] mor C, mordy(!) T — [hlad] vyn. BKPRONTU — [hlad ... veliké] války, drahoty S0 — drahoty CT — 170—171 protože ... netbají] a to proto, že nechtí O — 171 sprvu] vyn. BS, prvé U — zanedbávají C — «malých vyn. AU — a] ani O — kaziti] kázati(!) C — 171—172 dokudž ... nerozmohau] dokudž by se větčí zla (zlé R) nerozmohla (nerozmohlo R) BR, než se větčí roz- mohau SO — 172—174 a proto . . . býváj vyn. SO — 172 dopuštění CNTU 173 pochází R — 174 práv[ě] K, právě C — práv .. . bývá] vyn. BPRNTU — — od malé jiskry] z jedné malé jiskřičky C — zapálen býváj bejvá roznícen, takéž i zlé C — 175 199 198 175—177 Stojí ... tělesné] vyn. O — 175 Nebo stojí psáno S — dru- hých] vyn. S — Mojžíšových o malomocenství BR — že milý, kterak (4 milý T, + drahej C, Pán BR) BPRCNTUS — 176 a řka] aby C — Lide muoj vyn. BPRONTUS — se ostříhajte B, se vystříhajte PRNTUS, sebe ostří- hali C — abyšte PRNTUS — 177 neupadli BPRCNTUS - totiž tělesné] vyn. PRCNTUS — 177—180 totiž... malomocenstvie] vyn.(!) B — 177 neb] a C — to] toho SO — 178 tělesné] vyn. PRNTUSO — byla jest PNSO — figurau N — 178—179 figura .. . smrtedlní] u fikurách(!) a znamenalo hříchy smrtedlné, jenž sau hříchové duchovního malomocenství R — duchovnieho ... smrtedlní] hříchův (a znamenalo hříchy C) smrtedlných (smrtedlné C), jenž jsau duchovní malomocenství PONTUSO — 179—181 Ale ... vokázalo, aby] a když bylo na kom uznáno O — 179 to bylo ... božieho] bylo rozkázáno S — božieho] milýho Pána Boha T — 180 lidé] Židé R — pilně] vyn. KPRCNTUS — toho tělesného] vyn. PRONTUS — 180—181 když ... vokázalo] na kom by se koliv v obci prokázalo N, když by kolivěk se v úbci pokáže(!) na kom U — by se jediné] vyn. S — 181 se jediné] vyn. P, se T — kom kolivěk BPT — vokázalo] pokázalo (+ malo- mocenství C) BKPC, ukázalo T, bylo uznáno S — aby vyn. S - z vobci S — vyvržen, aby se jiní od něho nekazili (nenakazili R) a nezmalomocněli BR — 182—183 tak .. . nedopúštěti] měli by se toho všickni křesťané
Strana 243
243 vržen. Tak ť by všichni křesťané toho i měli velmi pilně hleděti 199° a nedopúštěti, což na nich jest, aby se žádný smrtedlný hřiech nerozmohl v uobci; a pakli by který znikl, aby ihned pro ne- 185 ústupný hřiech smrtedlný z sebe vyvrhli ven každého takového. Nebo jako ona kniežata v Starém zákoně byla zvěšena na šibenici proti slunci, že svých lidí nedbali trestati z hřiechuov l — a to se stalo z rozkázanie božicho —, tak všichni, kteříž koli, by pak již sami takově hřiechuov nečinili, ale že jiných netreskcí a svobodu 190 jim ve zlém dávají aneb, mohauce zlé [staviti i) zrušiti, a nedbají, takoví všichni zvěšeni budau na oné šibenici v mukách pekla horaucicho. Uchovaj milý Buoh! Die doctor de Casia, že v Starém 200" pilně vystříhati O 182 velmi vyn. BPRCNTUS 182—183 pilně... nedopúštětij pilni býti BKPRONTUS — 183 v nich B - žádný] na nich S. při nich ten O 184 v uobci] vyn. CSO — který znikl se v které obci roz- mohl S, kdo takový hřích učinil O vznikl BR, znikl hřích smrtedlnej, a ten neb takovej, nechce-li toho přestati C — 184 185 ihned ... takovéhoj ho ihned od sebe vyhnali, jestli by se nechtěl z něho káti O - pro neústup- ný ... smrtedlný vyn. C 185 smrtedlný] vyn. S — venj vyn. S — 186 Nebo jakoj Ano O 186—188 Nebo ... božieho] a pakli by toho neučinili. že pomsty hrozné od Boha neujdau a též se jim stane, jako oněm knížatům židovskejm, kteřížto pro své vlastní lidi, že jich netrestali z hříchův, z rozká- zaní božího zvěšeni na šibenici C — 186 v Starém zákoně] vyn. BPRNTUS, izrahelská O — byli zvěšeni R 187 188 že . . . se staloj pro své vlastní lidi BR že ... božieho] pro své (4 poddané N) lidi PNTU, že jiných netrestali S a 187—190 svých ... ve zlém) jiných netrestali, tak také i naši správcové, ačkoliv sami nehřeší, ale že jiným svobodu O — 188 všickni ti N, i oni všickni S — koli] na úřadech koli postaveni jsúce B, bývají na auřadech R 188—189 koli ... nečinili] ačkoli (koli, ač TU) nebudau-li sami hřešiti PTUV, koliv, ačkoliv by i sami nehřešili N — 188—192 by pak . . . Buoh!] ač sami nebudaufli] hřešiti, ale že jinejm svobodu dávají a pauštějí a nestavují ani trescí, mučeni budau věčně v horaucím pekle C 188— 190 pak ... ve zlém] správcové, ač nebudau sami hřešiti, ale že jiným svobodů S — 188 již vyn. BR 189 takových K — takově hřiechuov takových zjevných zlých věcí BR — 189—190 že jiných . .. anebj budau-li jiným svobodu dávati a N — jiných ... dávajíj jiným svobodu dávají (ka zlé dopauštějí BR) BPRTU — 190 aneb] a BPRTUO, vyn. Sto zlé O [staviti i] vyn. BKPRNTUSO — rušiti R, přetrhnauti N a nedbají nechají SO — 191 takoví všichni] výn. BR — 191—192 takoví ... Buoh!) mučeni (musejí věčně mučeni U) budau (býti U) věčně (vyn. US) v horau- cím pekle PNTUS, budau ť za to trpěti v horaucím pekle O - oné ... ho- raucieho šibenici z pekla horúcého v mukách neuhasitedlných BR — 192 Uchovaj ... Buoh!] vyn. BRNT — Die ...Casial Simon de Kassia mluviti (!) a dí B, Simon (Simeon N) de Cassia (4 mluvě R) dí PRNTU — 192—195 186 / M. 25. 16
243 vržen. Tak ť by všichni křesťané toho i měli velmi pilně hleděti 199° a nedopúštěti, což na nich jest, aby se žádný smrtedlný hřiech nerozmohl v uobci; a pakli by který znikl, aby ihned pro ne- 185 ústupný hřiech smrtedlný z sebe vyvrhli ven každého takového. Nebo jako ona kniežata v Starém zákoně byla zvěšena na šibenici proti slunci, že svých lidí nedbali trestati z hřiechuov l — a to se stalo z rozkázanie božicho —, tak všichni, kteříž koli, by pak již sami takově hřiechuov nečinili, ale že jiných netreskcí a svobodu 190 jim ve zlém dávají aneb, mohauce zlé [staviti i) zrušiti, a nedbají, takoví všichni zvěšeni budau na oné šibenici v mukách pekla horaucicho. Uchovaj milý Buoh! Die doctor de Casia, že v Starém 200" pilně vystříhati O 182 velmi vyn. BPRCNTUS 182—183 pilně... nedopúštětij pilni býti BKPRONTUS — 183 v nich B - žádný] na nich S. při nich ten O 184 v uobci] vyn. CSO — který znikl se v které obci roz- mohl S, kdo takový hřích učinil O vznikl BR, znikl hřích smrtedlnej, a ten neb takovej, nechce-li toho přestati C — 184 185 ihned ... takovéhoj ho ihned od sebe vyhnali, jestli by se nechtěl z něho káti O - pro neústup- ný ... smrtedlný vyn. C 185 smrtedlný] vyn. S — venj vyn. S — 186 Nebo jakoj Ano O 186—188 Nebo ... božieho] a pakli by toho neučinili. že pomsty hrozné od Boha neujdau a též se jim stane, jako oněm knížatům židovskejm, kteřížto pro své vlastní lidi, že jich netrestali z hříchův, z rozká- zaní božího zvěšeni na šibenici C — 186 v Starém zákoně] vyn. BPRNTUS, izrahelská O — byli zvěšeni R 187 188 že . . . se staloj pro své vlastní lidi BR že ... božieho] pro své (4 poddané N) lidi PNTU, že jiných netrestali S a 187—190 svých ... ve zlém) jiných netrestali, tak také i naši správcové, ačkoliv sami nehřeší, ale že jiným svobodu O — 188 všickni ti N, i oni všickni S — koli] na úřadech koli postaveni jsúce B, bývají na auřadech R 188—189 koli ... nečinili] ačkoli (koli, ač TU) nebudau-li sami hřešiti PTUV, koliv, ačkoliv by i sami nehřešili N — 188—192 by pak . . . Buoh!] ač sami nebudaufli] hřešiti, ale že jinejm svobodu dávají a pauštějí a nestavují ani trescí, mučeni budau věčně v horaucím pekle C 188— 190 pak ... ve zlém] správcové, ač nebudau sami hřešiti, ale že jiným svobodů S — 188 již vyn. BR 189 takových K — takově hřiechuov takových zjevných zlých věcí BR — 189—190 že jiných . .. anebj budau-li jiným svobodu dávati a N — jiných ... dávajíj jiným svobodu dávají (ka zlé dopauštějí BR) BPRTU — 190 aneb] a BPRTUO, vyn. Sto zlé O [staviti i] vyn. BKPRNTUSO — rušiti R, přetrhnauti N a nedbají nechají SO — 191 takoví všichni] výn. BR — 191—192 takoví ... Buoh!) mučeni (musejí věčně mučeni U) budau (býti U) věčně (vyn. US) v horau- cím pekle PNTUS, budau ť za to trpěti v horaucím pekle O - oné ... ho- raucieho šibenici z pekla horúcého v mukách neuhasitedlných BR — 192 Uchovaj ... Buoh!] vyn. BRNT — Die ...Casial Simon de Kassia mluviti (!) a dí B, Simon (Simeon N) de Cassia (4 mluvě R) dí PRNTU — 192—195 186 / M. 25. 16
Strana 244
244 zákoně to se často li přiházelo, že pro hřiech jednoho všechna vobec u velikém trápení a v nesnázi bývala. Ó, kterak by každý 195 křesťan pravý měl mieti v uošklivosti hřiešníkky! Neb i sám milý, drahý Buoh má u veliké vohavnosti hřiešníka každého, dokudž v «hříchu stojí, i jeho hřiech. Ale vizmeš k našemu naučenie, co dále die svaté čtenie: »Když sstúpil Ježíš l s huory, tehdy malomocný přistúpil 200 k němu.« Proč pod horau přistaupil? Neb jest tam na huoru nemohl vstúpiti, kdežto od drahého Ježíše bylo kázáno slovo božie. I podnes ť to bývá, že ť lidé hřiešní a přivyklí hřiechóm velikým neradi tu chodie, kdež se slovo božie věrně a právě káže, aby nebyli tresktáni a káráni z svých hřiechuov, a p ll roto svých 205 duší nemohau pozdvihnauti k nebi zhuoru; nebo, kteří kolivěk přestupují přikázanie božie, přenáramně sau mdlí a nestateční k dobrému. O tom die svatý Pavel k Korintóm: »Milá bratřie, Die ... hřiešníky!] vyn. S0 — 192 doctor] Simon C — 193 jednoho] jediného (jednoho RC, člověka (+ nekolného, jakož napřed praveno C) BPRNTUC — 194 byla bývala PNTU — Ó kterak] Protož C — 194—195 Ó ... pravý] Každý by zajisté BPRNU, A tak by každý zajistě T — 195 pravý] věrnej a dobrej C — hřiešníka A — sám] vyn. BPRCNTUSO — 196 milý] vyn. KO — drahý] vyn. BPRNUS, Pán O — u veliké vohavnosti v ošklivosti a v veliké mrzkosti R, u veliké vošklivosti SO — vohavnosti ohavnosti a mrzkosti B, vůšklivosti C — hříšného BPRCSO, hříšníka ne- kajícího N, hříšníka míti(!) U — každého] vyn. 0—197 dokudž... hřiech] vyn. SO — hříchu hřiešiech A, hříchu smrtedlném C — i jeho hřiech] vyn. N — hříchy K — 198 Ale ... dále] Protož teď (vyn. S0) BPRNTUSO — Ale] Protoz již C — k našemu naučenie] vyn. C — dále] vyn. K — 199 že, když C — tehdy] vyn. SO — tento malomocný BPRCNTUSO — 200 Proč... při- staupil?] pod horau C, vyn. BPRNTUSO — hůru za Pánem N — 201—202 kdežto ... božie) protože tam Pán Ježíš kázal slovo boží O — 201 Ježíše] Pána BKPRCNTUS — 202—203 I podnes ... velikým] A toho malo- mocenství do dneška se vleče všem hříšníkům, že C, Tak ť i (vyn. PNTU) nyní všichni hříšníci (+ nekající N) BPRNTUS, A tak podnes lidé O přivyklí ... velikým] navyklí hřešiti K — 203 tu] vyn. S, tam O — 203 204 kdež ... hřiechuov] na slovo boží, kdež by jich zlí skutkové a hříchové byli trestáni a oznamováni C — 203 věrně] v K později nešetrně změněno v pravdivě — věrně a právě] vyn. BPRNTUSO — 204 aby ... hřiechuov] vyn. BPRNTUSO — protož také O — 205 k nebi] k ne- beským věcem BR — zhuoru] vzhůru k trůnu nebeskýmu N, vyn. O — kteří] kdož SO — kteříž kolivěk lidé C — 206 božská BR — a nestateční] vyn. BPRCUSO — 207 O tom] Jakož BPRCNTUSO — die] mluví PNTUSO 201 201 200" 207 Podle 1. Kor. 11, 30 —
244 zákoně to se často li přiházelo, že pro hřiech jednoho všechna vobec u velikém trápení a v nesnázi bývala. Ó, kterak by každý 195 křesťan pravý měl mieti v uošklivosti hřiešníkky! Neb i sám milý, drahý Buoh má u veliké vohavnosti hřiešníka každého, dokudž v «hříchu stojí, i jeho hřiech. Ale vizmeš k našemu naučenie, co dále die svaté čtenie: »Když sstúpil Ježíš l s huory, tehdy malomocný přistúpil 200 k němu.« Proč pod horau přistaupil? Neb jest tam na huoru nemohl vstúpiti, kdežto od drahého Ježíše bylo kázáno slovo božie. I podnes ť to bývá, že ť lidé hřiešní a přivyklí hřiechóm velikým neradi tu chodie, kdež se slovo božie věrně a právě káže, aby nebyli tresktáni a káráni z svých hřiechuov, a p ll roto svých 205 duší nemohau pozdvihnauti k nebi zhuoru; nebo, kteří kolivěk přestupují přikázanie božie, přenáramně sau mdlí a nestateční k dobrému. O tom die svatý Pavel k Korintóm: »Milá bratřie, Die ... hřiešníky!] vyn. S0 — 192 doctor] Simon C — 193 jednoho] jediného (jednoho RC, člověka (+ nekolného, jakož napřed praveno C) BPRNTUC — 194 byla bývala PNTU — Ó kterak] Protož C — 194—195 Ó ... pravý] Každý by zajisté BPRNU, A tak by každý zajistě T — 195 pravý] věrnej a dobrej C — hřiešníka A — sám] vyn. BPRCNTUSO — 196 milý] vyn. KO — drahý] vyn. BPRNUS, Pán O — u veliké vohavnosti v ošklivosti a v veliké mrzkosti R, u veliké vošklivosti SO — vohavnosti ohavnosti a mrzkosti B, vůšklivosti C — hříšného BPRCSO, hříšníka ne- kajícího N, hříšníka míti(!) U — každého] vyn. 0—197 dokudž... hřiech] vyn. SO — hříchu hřiešiech A, hříchu smrtedlném C — i jeho hřiech] vyn. N — hříchy K — 198 Ale ... dále] Protož teď (vyn. S0) BPRNTUSO — Ale] Protoz již C — k našemu naučenie] vyn. C — dále] vyn. K — 199 že, když C — tehdy] vyn. SO — tento malomocný BPRCNTUSO — 200 Proč... při- staupil?] pod horau C, vyn. BPRNTUSO — hůru za Pánem N — 201—202 kdežto ... božie) protože tam Pán Ježíš kázal slovo boží O — 201 Ježíše] Pána BKPRCNTUS — 202—203 I podnes ... velikým] A toho malo- mocenství do dneška se vleče všem hříšníkům, že C, Tak ť i (vyn. PNTU) nyní všichni hříšníci (+ nekající N) BPRNTUS, A tak podnes lidé O přivyklí ... velikým] navyklí hřešiti K — 203 tu] vyn. S, tam O — 203 204 kdež ... hřiechuov] na slovo boží, kdež by jich zlí skutkové a hříchové byli trestáni a oznamováni C — 203 věrně] v K později nešetrně změněno v pravdivě — věrně a právě] vyn. BPRNTUSO — 204 aby ... hřiechuov] vyn. BPRNTUSO — protož také O — 205 k nebi] k ne- beským věcem BR — zhuoru] vzhůru k trůnu nebeskýmu N, vyn. O — kteří] kdož SO — kteříž kolivěk lidé C — 206 božská BR — a nestateční] vyn. BPRCUSO — 207 O tom] Jakož BPRCNTUSO — die] mluví PNTUSO 201 201 200" 207 Podle 1. Kor. 11, 30 —
Strana 245
245 mezi vámi mnozí sau nemocní a mdlí, takže se nemohau zhuoru pozdvihnauti k nebeským věcem.« 210 A ačkolivěk mnozí zástupové tuto šli po l drahém Ježíšovi, 202a však nižádný z toho zástupu nebyl uzdraven aniž se vo kom viece čte, jediné tento malomocný. I nynie ť se to přiházie a stává, že mnozí lidé chodie do kostela a na poslauchanie slova božieho, a řiedcí přijímají milost boží, nebo viece milují temnosti nežli 215 světlo; a ty temnosti sau tyto časné, zemské a minulé věci, ktel rýchžto lidé viece hledají než nebeských, jenž sau pravé světlo, neb to světlo jest: »Najprvé hledajte královstvie božieho a spra- vedlnosti jeho, a tyto věci všecky budau ť vám přidány.« Protož milý, drahý Buoh mnohokrát na dobré lidi a na své volené do- 220 pauštie nemoci, biedy, psoty, zámutky, škody rozličné, a to mno li hokrát činí pro jich dobré, aby skrze takové věci, míle je trpiece, k Korintóm] vyn. BRC, řka PNTUSO — Milá bratřie] Proto BPRATUSO, vyn. C — 208 sau] vyn. R — takže] tak C — 208—209 takže ... pozdvih- nauti] že nemohau pozdvihovati svých myslí SO — 208 se] svých žádostí BR 209 k nebeským věcem] k nebi B, vyn. R — 210 teď mnozí BPRCNTU — tuto] vyn. BPRCNTUSO — po drahém Ježíšovi] za Pánem Ježíšem S0 — drahém] Pánu KPNTU — Ježíšovi, jakož čtení svaté oznamuje C — 211—212 nižádný ... čte] se nečte, by kdo z toho zástupu více byl uzdraven C — aniž ... čte] vyn. BPRNTUSO 212 sám tento N I] I také ť T, Ano i O — a stává] vyn. BPRNTUSO — 213 lidé] vyn. BR — chodie] chtí R, chodíce N, přicházejí S, přijdau O — a na] na kázaní ku C — a na ... božicho] aby slovo boží slyšeli S0, božího U — poslauchanie] kázaní k slyšení BPN, kázaní R — božího slyšení R — 214 a] však N, ale O — přijímají] poznávají a přijímají C, jsau, ješto by přijímali O — drahau boží T — nebo] A proč jest to? Au, proto, že C - 214 215 temnosti . . . temnosti sau] vyn. O — 215 a ty temnosti sau] A co jsau (+ to C) temnosti? Jedne (Sau C) PTUC, Co sau pak to temnosti? N, totiž že se víceji lidé starají o S — časné] vyn. SO — a minulé] a brzo pomíjející, nestálé C, minulé T, pominulé S0 — 215—216 kterýchžto ... právě světlo] nežli o (vyn. O) nebeské, věčné, trvající SO — 216 viece] více a mnohem pilnějí C, více se drží a je milují i jich N — milují, hledají P, vyhledávají C, milují a hledají U — nebeských a věčných N — pravé] vyn. PCTU — 217 neb to světlo jest] O kterémžto světlu dí sám Pán Kristus C — to] toto O — božieho] nebeského SO — 218 a tyto ... přidány] vyn. PNTU — tyto věci všecky] pak (vyn. O) tyto jiné O) všecky věci, jichž (kterýchž O) potřebujete S0 — Protož] Nebo BPRNTU, Protož tuto máme včděti, že C, Ale S, Ačkoliv O — 219 drahý] vyn. S, Pán O — na dobré lidi a] vyn. O — 220 nemoci] vyn. O — zármutky NTUS, mnohé zármutky O — a to] ale to O — mnohokrát] vyn. BPRCNTU, vše SO — 221 jejich 202" 203" 217 Mat. 6, 33 —
245 mezi vámi mnozí sau nemocní a mdlí, takže se nemohau zhuoru pozdvihnauti k nebeským věcem.« 210 A ačkolivěk mnozí zástupové tuto šli po l drahém Ježíšovi, 202a však nižádný z toho zástupu nebyl uzdraven aniž se vo kom viece čte, jediné tento malomocný. I nynie ť se to přiházie a stává, že mnozí lidé chodie do kostela a na poslauchanie slova božieho, a řiedcí přijímají milost boží, nebo viece milují temnosti nežli 215 světlo; a ty temnosti sau tyto časné, zemské a minulé věci, ktel rýchžto lidé viece hledají než nebeských, jenž sau pravé světlo, neb to světlo jest: »Najprvé hledajte královstvie božieho a spra- vedlnosti jeho, a tyto věci všecky budau ť vám přidány.« Protož milý, drahý Buoh mnohokrát na dobré lidi a na své volené do- 220 pauštie nemoci, biedy, psoty, zámutky, škody rozličné, a to mno li hokrát činí pro jich dobré, aby skrze takové věci, míle je trpiece, k Korintóm] vyn. BRC, řka PNTUSO — Milá bratřie] Proto BPRATUSO, vyn. C — 208 sau] vyn. R — takže] tak C — 208—209 takže ... pozdvih- nauti] že nemohau pozdvihovati svých myslí SO — 208 se] svých žádostí BR 209 k nebeským věcem] k nebi B, vyn. R — 210 teď mnozí BPRCNTU — tuto] vyn. BPRCNTUSO — po drahém Ježíšovi] za Pánem Ježíšem S0 — drahém] Pánu KPNTU — Ježíšovi, jakož čtení svaté oznamuje C — 211—212 nižádný ... čte] se nečte, by kdo z toho zástupu více byl uzdraven C — aniž ... čte] vyn. BPRNTUSO 212 sám tento N I] I také ť T, Ano i O — a stává] vyn. BPRNTUSO — 213 lidé] vyn. BR — chodie] chtí R, chodíce N, přicházejí S, přijdau O — a na] na kázaní ku C — a na ... božicho] aby slovo boží slyšeli S0, božího U — poslauchanie] kázaní k slyšení BPN, kázaní R — božího slyšení R — 214 a] však N, ale O — přijímají] poznávají a přijímají C, jsau, ješto by přijímali O — drahau boží T — nebo] A proč jest to? Au, proto, že C - 214 215 temnosti . . . temnosti sau] vyn. O — 215 a ty temnosti sau] A co jsau (+ to C) temnosti? Jedne (Sau C) PTUC, Co sau pak to temnosti? N, totiž že se víceji lidé starají o S — časné] vyn. SO — a minulé] a brzo pomíjející, nestálé C, minulé T, pominulé S0 — 215—216 kterýchžto ... právě světlo] nežli o (vyn. O) nebeské, věčné, trvající SO — 216 viece] více a mnohem pilnějí C, více se drží a je milují i jich N — milují, hledají P, vyhledávají C, milují a hledají U — nebeských a věčných N — pravé] vyn. PCTU — 217 neb to světlo jest] O kterémžto světlu dí sám Pán Kristus C — to] toto O — božieho] nebeského SO — 218 a tyto ... přidány] vyn. PNTU — tyto věci všecky] pak (vyn. O) tyto jiné O) všecky věci, jichž (kterýchž O) potřebujete S0 — Protož] Nebo BPRNTU, Protož tuto máme včděti, že C, Ale S, Ačkoliv O — 219 drahý] vyn. S, Pán O — na dobré lidi a] vyn. O — 220 nemoci] vyn. O — zármutky NTUS, mnohé zármutky O — a to] ale to O — mnohokrát] vyn. BPRCNTU, vše SO — 221 jejich 202" 203" 217 Mat. 6, 33 —
Strana 246
246 očištěni byli od hřiechuov jako tento malomocný od svého malo- mocenstvie; neb na jeho tělo přepuštěno bylo malomocenstvie, aby skrze to duše jeho byla očištěna. A takéž i na těla mnohých 225 lidí dopauštěny bývají nemoci rozličné pro zachovánie i jich duší. toho na znamenie, že lidé mají poddávati těla svá zlým a pro- tivným věcem a nelibé věci těla rádi mají a z dobré vuole pod- stupovati; a to proto mají učiniti a podniknauti, aby větší péči měli o svau duši nežli o tělo. Nebo milý Kristus takový jest byl 230 lékař, že vždycky prvé duši uzdravil než tělo; neb kohož kolivěk uzdravil na i těle od hmotného neduhu aneb i od dábelstvie kterého koli, vždycky prvé jemu hřiechy odpustil. A ještě t to i nynie činí [drahý Ježíš]. A protož běda těm lidem, ješto větší péči a pilnost mají o to biedné tělo než o svau milau duši! Ale apoštol svatý Pavel, ten ť jest nám příklad zóstavil a naučenie v svých epištolách, takto píše i k Kolocenským: 204 »Těch věcí hledajte a ty čenichajte, které sau nahoře v nebi, ne 235 203 204. TSO — dobré] lepší BR — je] ji(!) R — 222 svých hříchův O — svého malo- mocenstvie] své nemoci SO — 223 tělo proto CO — dopuštěno PONTUSO — 224 duše od mnohých mrtvostí O — jeho] vyn. BRSO — vyčištěna BPRCTUS, očištěna [a spasenal K — takéž] též PNTUS — 224—225 takéž . . . lidí] tak také na mnohá těla lidská O — 224 i nyní C — těle R — 225 lidí od milého Boha C — přepúštěny BPRCTUSO, přepuštěné N — rozličné] vyn. PCTUS, mnohé O — jejich BT — 226 poddávati rádi N — 227 tělu N — těla ... vuole] vyn. S, mají O — mají] by měli K — mají... vuole] vyn. BPRCNTU — postupovati B — 228 a to ... aby] a tak (vyn. BRC) z toho lidé mají míti BPRONTU 228 229 a to ... duši] a tak z toho mají větší péči míti o (+ své 0) duše SO — 229 měli] vyn. BPRONTU — svau] vyn. BPRONTU — duše NT — těla NO — 229—230 Nebo... tělo] vyn. P — 229 náš milý O — Kristus] drahý Pán (+ Kristus T) BRTC, Pán Kristus K, Pán Ježíš O — 230 uzdraviti ráčil N — 230—232 neb ko- hož ... odpustil] vyn. BPRCNTUSO — 232 ještě] též BPRNTUS, takéž C, tak ještě O — 233 to] vyn. TO - i nynie] až podnes N, ještě S, až posavad O — činí ... Ježíš] činiti nepřestává O — [drahý Ježíš] vyn. BKPRCNTUS — běda bude CO — těm] takovým O — ješto] kteřížto N — větší] velikú PNTUSO — 234 péči a] vyn. BSO —: mají a větší PT — bídné, smrduté N — tělo, a větší N, tělo, víc S — než ... duši] než o tu svú milú dušičku B, — ale o duši se málo aneb nic nestarají O — svau milau] vyn. S 235 Ale apoštol] A S. Ješto O — 235—238 ten t ... ne ty] poraučí, — abychom těch věcí, které jsau svrchu, na nebi, hledali, a ne těch S0 235 příkladu N — zóstavil] v A vyn. i, ostavil KPRT, zůstavil N — 236 a naučenie] vyn. BPRCNTU — naučení [dal] K — píše k Kolocenským] řka BPCNTU, řekl R — 237 ty] vyn. P, těch T — čenichajte] chutnejte N 237 Kol. 3, 1—2.
246 očištěni byli od hřiechuov jako tento malomocný od svého malo- mocenstvie; neb na jeho tělo přepuštěno bylo malomocenstvie, aby skrze to duše jeho byla očištěna. A takéž i na těla mnohých 225 lidí dopauštěny bývají nemoci rozličné pro zachovánie i jich duší. toho na znamenie, že lidé mají poddávati těla svá zlým a pro- tivným věcem a nelibé věci těla rádi mají a z dobré vuole pod- stupovati; a to proto mají učiniti a podniknauti, aby větší péči měli o svau duši nežli o tělo. Nebo milý Kristus takový jest byl 230 lékař, že vždycky prvé duši uzdravil než tělo; neb kohož kolivěk uzdravil na i těle od hmotného neduhu aneb i od dábelstvie kterého koli, vždycky prvé jemu hřiechy odpustil. A ještě t to i nynie činí [drahý Ježíš]. A protož běda těm lidem, ješto větší péči a pilnost mají o to biedné tělo než o svau milau duši! Ale apoštol svatý Pavel, ten ť jest nám příklad zóstavil a naučenie v svých epištolách, takto píše i k Kolocenským: 204 »Těch věcí hledajte a ty čenichajte, které sau nahoře v nebi, ne 235 203 204. TSO — dobré] lepší BR — je] ji(!) R — 222 svých hříchův O — svého malo- mocenstvie] své nemoci SO — 223 tělo proto CO — dopuštěno PONTUSO — 224 duše od mnohých mrtvostí O — jeho] vyn. BRSO — vyčištěna BPRCTUS, očištěna [a spasenal K — takéž] též PNTUS — 224—225 takéž . . . lidí] tak také na mnohá těla lidská O — 224 i nyní C — těle R — 225 lidí od milého Boha C — přepúštěny BPRCTUSO, přepuštěné N — rozličné] vyn. PCTUS, mnohé O — jejich BT — 226 poddávati rádi N — 227 tělu N — těla ... vuole] vyn. S, mají O — mají] by měli K — mají... vuole] vyn. BPRCNTU — postupovati B — 228 a to ... aby] a tak (vyn. BRC) z toho lidé mají míti BPRONTU 228 229 a to ... duši] a tak z toho mají větší péči míti o (+ své 0) duše SO — 229 měli] vyn. BPRONTU — svau] vyn. BPRONTU — duše NT — těla NO — 229—230 Nebo... tělo] vyn. P — 229 náš milý O — Kristus] drahý Pán (+ Kristus T) BRTC, Pán Kristus K, Pán Ježíš O — 230 uzdraviti ráčil N — 230—232 neb ko- hož ... odpustil] vyn. BPRCNTUSO — 232 ještě] též BPRNTUS, takéž C, tak ještě O — 233 to] vyn. TO - i nynie] až podnes N, ještě S, až posavad O — činí ... Ježíš] činiti nepřestává O — [drahý Ježíš] vyn. BKPRCNTUS — běda bude CO — těm] takovým O — ješto] kteřížto N — větší] velikú PNTUSO — 234 péči a] vyn. BSO —: mají a větší PT — bídné, smrduté N — tělo, a větší N, tělo, víc S — než ... duši] než o tu svú milú dušičku B, — ale o duši se málo aneb nic nestarají O — svau milau] vyn. S 235 Ale apoštol] A S. Ješto O — 235—238 ten t ... ne ty] poraučí, — abychom těch věcí, které jsau svrchu, na nebi, hledali, a ne těch S0 235 příkladu N — zóstavil] v A vyn. i, ostavil KPRT, zůstavil N — 236 a naučenie] vyn. BPRCNTU — naučení [dal] K — píše k Kolocenským] řka BPCNTU, řekl R — 237 ty] vyn. P, těch T — čenichajte] chutnejte N 237 Kol. 3, 1—2.
Strana 247
247 240 ty, které sau na zemi.« Ale my pohřiech u málo dbáme na ten příklad a na to naučenie, aniž jeho následujeme. Ale řekl by někto: »Pročež pak jest to, že jest drahý Pán Ježíš žádného z toho zástupu, ješto sau po něm šli, neuzdravil. aniž toho evangelista oznamuje v tom l svatém čtení, jediné toho malomocného? Zdali jest nemohl, či co jiného? « Ačkoli svatý Marek v jiném čtení die o něm, o drahém Pánu Ježíšovi, že jest tu nemohl 245 žádného divu učiniti, ne proto, by nemohl — nebo on vždycky mohl učiniti, kdy ráčil a což ráčil, i ještě muož, neb mu jest všeliká moc dána v nebi i v zemi —, ale to jest proto ráčil učiniti, li že sau snad toho jiní tak hodni nebyli, a také proto, aby, 205a 205" nahoře v nebij svrchu (—— kteréž sau C) na nebi (zemi(!) C) BPONTI svrchu R — 237—238 ne ty ... na zemi] vyn. BU — 238 ty těch PTU na zemi, ty vám věci nebeské buďte chutny a ty míly C - dole na zemi KN pohřiechy(!) aI — málo dbáme) nedbáme BPRONTU, nic nedbáme nedbáme násle- S 239 a na to naučenic vyn. BPRCTUSO ani RT dovati R, nenásledujeme 7 240 Alej A snad S Ale ... někto) Ano by snad z vás někdo mohl říci O m řek-li by C 240—242 Pročež... čtení] Proč jest ( pak 0) tu žádného z zástupu neuzdravil S0 — 240 pak) vyn. PNTU a to, že jest vyn. PNTU — 240—241 to ... Ježíš milý Kristus (: Pán RC) BRO — 241 Ježíš vyn. KPNU — žádného jiného C — ješto] z těch, kteříž C za ním N — 242 aniž ... čtení vyn. BPRONTU — evandělista K — sva- tém vyn. K jediného K — tohoj tohoto BPRNTO, toliko K — 243 Zdali . . . jiného] a jsa všemohúcí? A (I ovšem C) ačkolivěk (Ač však kolivěk TU) byl ( : a N) jest všemohúcí BPRONTU, a jsa všemohaucí 80 — Ačkoli avšak BRC, však PNTU, Dokládá S, Ihned tu dokládá O 244 v jiném v svém C v jiném ... Ježíšovil o něm píše takto (tak R, vyn. NT) řka BRNT, píše P, napsal o němřka U. vyn. SO — die] píše C — o drahém . . . Ježíšovi] vyn.C Ježíšovi] vyn. K nemohl milý (vyn. 0) Pán SO— 245 divuj znamení BPRONTUSO — 245—254 ne proto ... hlúbe byli v pekle] to jest v Kafarnaum; ale toto se dálo pro jich nespůsobilost a ne- věru; a také proto neráčil tu Pán žádného znamení učiniti, aby aspoň méně v pekle trpěli C, Proto praví, že tu nemohl žádného znamení učiniti (Proto ... učiniti] vyn. B) aneb nemocných uzdravovati (uzdraviti R) mocí zřízenů, (+ a R) ačkoli to mohl učiniti mocí svobodnú.A toto jest jeho moc zřízená, aby lidé nejprvé hledali nebeských věcí, a když lidé budú činiti vedlé jeho zřízení, (+ tehdy je uzdraví mocí zřízenau R) BR, a to proto nemohl, neb sau nebyli hodni, nebo jsau nejprvé nehledali království nebeského a spravedlnosti, aby jim také zemské, tělesné přidány byly S, a to proto, že jsau nebyli hodni, a také nehledali nejprv království nebeského, aby jim i jiné věci byly přidány O 245—248 ne proto . .. že ani nemocných uzdraviti nemohl, totiž neráčil, neb PNTU — 245 mohl učiniti [všeho K — 248 snad] vyn. PNTU — jiní tak] vyn. PNTU — 248—254 a také . . .
247 240 ty, které sau na zemi.« Ale my pohřiech u málo dbáme na ten příklad a na to naučenie, aniž jeho následujeme. Ale řekl by někto: »Pročež pak jest to, že jest drahý Pán Ježíš žádného z toho zástupu, ješto sau po něm šli, neuzdravil. aniž toho evangelista oznamuje v tom l svatém čtení, jediné toho malomocného? Zdali jest nemohl, či co jiného? « Ačkoli svatý Marek v jiném čtení die o něm, o drahém Pánu Ježíšovi, že jest tu nemohl 245 žádného divu učiniti, ne proto, by nemohl — nebo on vždycky mohl učiniti, kdy ráčil a což ráčil, i ještě muož, neb mu jest všeliká moc dána v nebi i v zemi —, ale to jest proto ráčil učiniti, li že sau snad toho jiní tak hodni nebyli, a také proto, aby, 205a 205" nahoře v nebij svrchu (—— kteréž sau C) na nebi (zemi(!) C) BPONTI svrchu R — 237—238 ne ty ... na zemi] vyn. BU — 238 ty těch PTU na zemi, ty vám věci nebeské buďte chutny a ty míly C - dole na zemi KN pohřiechy(!) aI — málo dbáme) nedbáme BPRONTU, nic nedbáme nedbáme násle- S 239 a na to naučenic vyn. BPRCTUSO ani RT dovati R, nenásledujeme 7 240 Alej A snad S Ale ... někto) Ano by snad z vás někdo mohl říci O m řek-li by C 240—242 Pročež... čtení] Proč jest ( pak 0) tu žádného z zástupu neuzdravil S0 — 240 pak) vyn. PNTU a to, že jest vyn. PNTU — 240—241 to ... Ježíš milý Kristus (: Pán RC) BRO — 241 Ježíš vyn. KPNU — žádného jiného C — ješto] z těch, kteříž C za ním N — 242 aniž ... čtení vyn. BPRONTU — evandělista K — sva- tém vyn. K jediného K — tohoj tohoto BPRNTO, toliko K — 243 Zdali . . . jiného] a jsa všemohúcí? A (I ovšem C) ačkolivěk (Ač však kolivěk TU) byl ( : a N) jest všemohúcí BPRONTU, a jsa všemohaucí 80 — Ačkoli avšak BRC, však PNTU, Dokládá S, Ihned tu dokládá O 244 v jiném v svém C v jiném ... Ježíšovil o něm píše takto (tak R, vyn. NT) řka BRNT, píše P, napsal o němřka U. vyn. SO — die] píše C — o drahém . . . Ježíšovi] vyn.C Ježíšovi] vyn. K nemohl milý (vyn. 0) Pán SO— 245 divuj znamení BPRONTUSO — 245—254 ne proto ... hlúbe byli v pekle] to jest v Kafarnaum; ale toto se dálo pro jich nespůsobilost a ne- věru; a také proto neráčil tu Pán žádného znamení učiniti, aby aspoň méně v pekle trpěli C, Proto praví, že tu nemohl žádného znamení učiniti (Proto ... učiniti] vyn. B) aneb nemocných uzdravovati (uzdraviti R) mocí zřízenů, (+ a R) ačkoli to mohl učiniti mocí svobodnú.A toto jest jeho moc zřízená, aby lidé nejprvé hledali nebeských věcí, a když lidé budú činiti vedlé jeho zřízení, (+ tehdy je uzdraví mocí zřízenau R) BR, a to proto nemohl, neb sau nebyli hodni, nebo jsau nejprvé nehledali království nebeského a spravedlnosti, aby jim také zemské, tělesné přidány byly S, a to proto, že jsau nebyli hodni, a také nehledali nejprv království nebeského, aby jim i jiné věci byly přidány O 245—248 ne proto . .. že ani nemocných uzdraviti nemohl, totiž neráčil, neb PNTU — 245 mohl učiniti [všeho K — 248 snad] vyn. PNTU — jiní tak] vyn. PNTU — 248—254 a také . . .
Strana 248
248 jakož jest on, drahý Pán, znal jich nevěru, jestliže by byl co uči- 250 nil aneb koho uzdravil, a oni nevěřili, aby za to méně v pekle trpěli. Nebo on, milý, drahý Pán lidem to častokrát činí z své dobroty, že jim svých daróv nedá, aby oni, jestliže by jich vděčni nebyli, méně za to trpěli v horauciem pekle. li A druhdy to činí z svého hněvu, že dá, aby hlúbe byli v pekle. 255 Dále die svaté čtenie: »A aj, malomocný přišed, klanieše se jemu řka: »Pane, ač chceš, móžeš mě očistiti!««. I že tu die čtenie: »A aj«. Skrze to se ukazuje a oznamuje velmi div veliký. Neb jest to velmi veliký div, když člověk vyjde z hřiechuov a již právě želé, ano tak mluvie světí, l že jest snáze Bohu nové 260 nebe i zemi znovu stvořiti, nežli z hřiešného spravedlivého učiniti; nebo nebe, zemi i jiné všecky věci toliko jediným slovem stvořil, ale když člověk má vyjíti z hřiechuov a jich právě ostati, musie ť při tom velikau práci mieti a ustavičnau bázen boží. Die takto 206" 2065 byli v pekle] A toto jest jeho moc zřízená, aby lidé najprv hledali nebeských věcí, a když lidé činí vedlé jeho (+ řečí a T) zřízení (řízení T), tehdy je uzdravuje mocí zřízenú (řízenau T) PNTU — 249 nevěru] v K později nešetrně změněno v nelásku — 251 drahý] vyn. K — 255 Dále] Ano tuto O — svaté] vyn. S — ej CNO — přišel (+ a C) UC — klaněl BPRCNTUSO — 256 a řka KT — ač chceš] chceš-li CNS, jestliže chceš O — očistiti] uzdraviti BRU — 256—257 I že ... velmi] V tom »ej« vokazuje S, Aj, pohleďme, jaký se tu ukazuje O — 257 čtení svaté PRONTU — ej ČN — skrze to ... oznamuje] v tom slovci »aj« vo- kazuje se C — skrze to] vyn. P, tím N, v tom TU — ukazuje a oznamuje znamenává a okazuje K — a oznamuje] vyn. BPRNTU — velmi] vyn. PNTU — 258 Neb] Neb v pravé pravdě PNTU, A v pravdě S, A jistě v pravdě O — Neb ... div] vyn. R — jest to velmi] vyn. O — to] vyn. BPNTUS — velmi] vyn. S — div] vyn. BSO — vyjde] povstane S, povstává O — a] nebo N — 258—259 již právě želé] právě se jich, věrně a upřímně kaje C — a již právě... světí, že] vyn. BPRNTUSO — 259 tak mluvie praví C — jest] Nebo PTU, Nebo jest SO — milému Bohu PNTUSO — nové vyn. U — 260 země BR — znovu] vyn. BR, novú PNTUSO — stvořiti a učiniti N — z] vyn. BPRCNTU — spravedlivého učiniti] člověka z hří- chův vyvésti C — spravedliva B — učiniti [to jest blud, Pán Bůh jest všemohaucí] K — 261 i jiné ... věci] vyn. BPRCNTUSO — jedním BRCSO, vyn. P — ráčil stvořiti OC — 262 má] chce SO — vyjíti] povstati SO — a jich . . . ostati] vyn. SO — chce jich BPRCTU — věrně a právě (+ želeti a R) BR — právě ostati] se opravdu, právě káti C — zuostati BKPRNTU — 263 při tom vyn. PNTUSO — veliké práci(!) B — k tomu ustavičnau O — boží a musí s sebe svléci člověka starého s jeho činy a obléci se v no- vého člověka, kterejžto vedlé Boha stvořen jest C — Die takto] Nebo takto dí N, Jakož dí SO — 263—264 Die ... Eklesiasticus] A k tomu ná-
248 jakož jest on, drahý Pán, znal jich nevěru, jestliže by byl co uči- 250 nil aneb koho uzdravil, a oni nevěřili, aby za to méně v pekle trpěli. Nebo on, milý, drahý Pán lidem to častokrát činí z své dobroty, že jim svých daróv nedá, aby oni, jestliže by jich vděčni nebyli, méně za to trpěli v horauciem pekle. li A druhdy to činí z svého hněvu, že dá, aby hlúbe byli v pekle. 255 Dále die svaté čtenie: »A aj, malomocný přišed, klanieše se jemu řka: »Pane, ač chceš, móžeš mě očistiti!««. I že tu die čtenie: »A aj«. Skrze to se ukazuje a oznamuje velmi div veliký. Neb jest to velmi veliký div, když člověk vyjde z hřiechuov a již právě želé, ano tak mluvie světí, l že jest snáze Bohu nové 260 nebe i zemi znovu stvořiti, nežli z hřiešného spravedlivého učiniti; nebo nebe, zemi i jiné všecky věci toliko jediným slovem stvořil, ale když člověk má vyjíti z hřiechuov a jich právě ostati, musie ť při tom velikau práci mieti a ustavičnau bázen boží. Die takto 206" 2065 byli v pekle] A toto jest jeho moc zřízená, aby lidé najprv hledali nebeských věcí, a když lidé činí vedlé jeho (+ řečí a T) zřízení (řízení T), tehdy je uzdravuje mocí zřízenú (řízenau T) PNTU — 249 nevěru] v K později nešetrně změněno v nelásku — 251 drahý] vyn. K — 255 Dále] Ano tuto O — svaté] vyn. S — ej CNO — přišel (+ a C) UC — klaněl BPRCNTUSO — 256 a řka KT — ač chceš] chceš-li CNS, jestliže chceš O — očistiti] uzdraviti BRU — 256—257 I že ... velmi] V tom »ej« vokazuje S, Aj, pohleďme, jaký se tu ukazuje O — 257 čtení svaté PRONTU — ej ČN — skrze to ... oznamuje] v tom slovci »aj« vo- kazuje se C — skrze to] vyn. P, tím N, v tom TU — ukazuje a oznamuje znamenává a okazuje K — a oznamuje] vyn. BPRNTU — velmi] vyn. PNTU — 258 Neb] Neb v pravé pravdě PNTU, A v pravdě S, A jistě v pravdě O — Neb ... div] vyn. R — jest to velmi] vyn. O — to] vyn. BPNTUS — velmi] vyn. S — div] vyn. BSO — vyjde] povstane S, povstává O — a] nebo N — 258—259 již právě želé] právě se jich, věrně a upřímně kaje C — a již právě... světí, že] vyn. BPRNTUSO — 259 tak mluvie praví C — jest] Nebo PTU, Nebo jest SO — milému Bohu PNTUSO — nové vyn. U — 260 země BR — znovu] vyn. BR, novú PNTUSO — stvořiti a učiniti N — z] vyn. BPRCNTU — spravedlivého učiniti] člověka z hří- chův vyvésti C — spravedliva B — učiniti [to jest blud, Pán Bůh jest všemohaucí] K — 261 i jiné ... věci] vyn. BPRCNTUSO — jedním BRCSO, vyn. P — ráčil stvořiti OC — 262 má] chce SO — vyjíti] povstati SO — a jich . . . ostati] vyn. SO — chce jich BPRCTU — věrně a právě (+ želeti a R) BR — právě ostati] se opravdu, právě káti C — zuostati BKPRNTU — 263 při tom vyn. PNTUSO — veliké práci(!) B — k tomu ustavičnau O — boží a musí s sebe svléci člověka starého s jeho činy a obléci se v no- vého člověka, kterejžto vedlé Boha stvořen jest C — Die takto] Nebo takto dí N, Jakož dí SO — 263—264 Die ... Eklesiasticus] A k tomu ná-
Strana 249
249 Eklesiasticus: »Bude-li železo přitupené a velmi vykažené, s ve- 265 likau prací musí li vyvostřeno býti.« Tak ť jest nápodobně, že, ktož jest padal v hřiechy smrtedlné, potřebie jest jemu práce veliké podstúpiti, jestliže bude chtieti život svuoj zase napraviti k dřevniemu stavu nevinnosti; nebo, chce-li člověk ctnosti nabyti, má ť se k tomu zpósobiti s velikau pilností. 270 Ale že tento malomocný, když chtěl, aby uzdraven byl, u najprvé znal své malomocenstvie. Druhé toto jest měl do sebe, že jest měl prav«ú» vieru k drahému Pánu a z té veliké viery klaněl se jemu. Třetie měl žádost k uzdravení. A čtvrté jest měl pokoru velikau, a proto jest řekl: »Pane, ač chceš, muožeš mě 275 uzdraviti i] očistiti!« Tak právě, ktož koli žádá a chce býti uzdraven na duši od hřéchóv), li ty čtyři věci má mieti do podobně jest příklad, o němž stojí napsáno v knihách Ekleziastiku C — 264 Ekleziastes PNTUSO — Jestliže bude (vyn. U) PNTUSO — přitupené ... vykažené] velmi zkažené, zarzivělé a ztupené C — přitupené] to jest sekyra (sekera NTU) aneb taková (vyn. N) věci jiná († a k ní podobná N) při- tupena PNTU, neb jiná věc přitupena (vykažena O) S0 — velmi] vyn. S vykažena PNTUS — 265 navostřena PTUSO, zase navostřena N, vyostřené a napravené C - jest] vyn. SO — nápodobně] právě BPRNTUSO, právě a nápodobně ( že] vyn. BPRONTUSO — 266 padl KR, vpadl P, upadl NTUSO u veliké hříchy smrtedlné PNTU — práci velikau RS, s velikau prací O 267 jestliže bude] bude-li S — jestliže ... chtieti] vyn. O — zase vyn. BRSO — 268 dřevniemu] prvnímu N, první S0 — stavu] vyn. SO, času a(!) stavu U — 268—269 nebo ... pilností] vyn. SO — 268 bude-li — chtíti C - cností svatejch C — 269 má] musí C 270 Ale že] Rovně jako S0 — tento člověk N — byl od drahého Pána Ježíše C — 271 znal] musil poznati N, poznával O — toto] to PRNTU — 271—272 toto ... že] vyn. SO — 271 do sebe] vyn. BPRNTU — 272 že jest měl] vyn. C — prawa(!) A, pravou T — vieru] v K pozdním přepsáním změněno v lásku — k drahému Pánu] vyn. BPRONTUSO a] neb BPRNTU — 272—273 a z té ... jemu] vyn. SO — 272 a] neb BPRNTU .“ z té] vyn. PTU — veliké] vyn. BKPRCNTU — viery] vyn. KPCTU § 273 jemu] drahému (+† Pánu RC) Ježíšovi BRC, Pánu Kristu PU. Pánu Ježíšovi N, milému Pánu Kristu T — měl vyn. SO — k zdraví aneb k uzdravení svému T — měl do sebe BR — 274 velikau] vyn. BPRTUS — a proto] a z té pokory C, nebo slyšeli sme, kterak O — řekl Pánu Ježíšovi C, řekl pokorně S0 - ač chceš] chceš-li CSO — 275 [uzdraviti i] vyn. BKPCNTUSO i i očistiti] vyn. R — Tak právě] A BPRTU, A protož C. A tak N 275 280 Tak ... milý] Ačkoliv žádal uzdraven býti od hříchův, však dával to u vůli boží, aby v ničemž milého Boha nerozhněval. Ano i SO — 275 a chce] vyn. BPRNTU — 276 na duši] vyn. BPRNTU 207" 1123 207" 264 Kaz. 10, 10 — 276 Nad str. 112a přípisek v A: Vo malomocenství vejklad —
249 Eklesiasticus: »Bude-li železo přitupené a velmi vykažené, s ve- 265 likau prací musí li vyvostřeno býti.« Tak ť jest nápodobně, že, ktož jest padal v hřiechy smrtedlné, potřebie jest jemu práce veliké podstúpiti, jestliže bude chtieti život svuoj zase napraviti k dřevniemu stavu nevinnosti; nebo, chce-li člověk ctnosti nabyti, má ť se k tomu zpósobiti s velikau pilností. 270 Ale že tento malomocný, když chtěl, aby uzdraven byl, u najprvé znal své malomocenstvie. Druhé toto jest měl do sebe, že jest měl prav«ú» vieru k drahému Pánu a z té veliké viery klaněl se jemu. Třetie měl žádost k uzdravení. A čtvrté jest měl pokoru velikau, a proto jest řekl: »Pane, ač chceš, muožeš mě 275 uzdraviti i] očistiti!« Tak právě, ktož koli žádá a chce býti uzdraven na duši od hřéchóv), li ty čtyři věci má mieti do podobně jest příklad, o němž stojí napsáno v knihách Ekleziastiku C — 264 Ekleziastes PNTUSO — Jestliže bude (vyn. U) PNTUSO — přitupené ... vykažené] velmi zkažené, zarzivělé a ztupené C — přitupené] to jest sekyra (sekera NTU) aneb taková (vyn. N) věci jiná († a k ní podobná N) při- tupena PNTU, neb jiná věc přitupena (vykažena O) S0 — velmi] vyn. S vykažena PNTUS — 265 navostřena PTUSO, zase navostřena N, vyostřené a napravené C - jest] vyn. SO — nápodobně] právě BPRNTUSO, právě a nápodobně ( že] vyn. BPRONTUSO — 266 padl KR, vpadl P, upadl NTUSO u veliké hříchy smrtedlné PNTU — práci velikau RS, s velikau prací O 267 jestliže bude] bude-li S — jestliže ... chtieti] vyn. O — zase vyn. BRSO — 268 dřevniemu] prvnímu N, první S0 — stavu] vyn. SO, času a(!) stavu U — 268—269 nebo ... pilností] vyn. SO — 268 bude-li — chtíti C - cností svatejch C — 269 má] musí C 270 Ale že] Rovně jako S0 — tento člověk N — byl od drahého Pána Ježíše C — 271 znal] musil poznati N, poznával O — toto] to PRNTU — 271—272 toto ... že] vyn. SO — 271 do sebe] vyn. BPRNTU — 272 že jest měl] vyn. C — prawa(!) A, pravou T — vieru] v K pozdním přepsáním změněno v lásku — k drahému Pánu] vyn. BPRONTUSO a] neb BPRNTU — 272—273 a z té ... jemu] vyn. SO — 272 a] neb BPRNTU .“ z té] vyn. PTU — veliké] vyn. BKPRCNTU — viery] vyn. KPCTU § 273 jemu] drahému (+† Pánu RC) Ježíšovi BRC, Pánu Kristu PU. Pánu Ježíšovi N, milému Pánu Kristu T — měl vyn. SO — k zdraví aneb k uzdravení svému T — měl do sebe BR — 274 velikau] vyn. BPRTUS — a proto] a z té pokory C, nebo slyšeli sme, kterak O — řekl Pánu Ježíšovi C, řekl pokorně S0 - ač chceš] chceš-li CSO — 275 [uzdraviti i] vyn. BKPCNTUSO i i očistiti] vyn. R — Tak právě] A BPRTU, A protož C. A tak N 275 280 Tak ... milý] Ačkoliv žádal uzdraven býti od hříchův, však dával to u vůli boží, aby v ničemž milého Boha nerozhněval. Ano i SO — 275 a chce] vyn. BPRNTU — 276 na duši] vyn. BPRNTU 207" 1123 207" 264 Kaz. 10, 10 — 276 Nad str. 112a přípisek v A: Vo malomocenství vejklad —
Strana 250
250 sebe: najprvé, aby znal hřiech svuoj; druhé, aby měl pravé dou- fánie v Pánu Ježíšovi, že tě uslyší; třetie, aby žádal ve všech věcech vuoli jeho naplniti a v ničemž milého Boha nerozhněvati, 280 jako i milý Pán Kristus vždy viece hleděl vuole Otce svého nežli své vlastnie. Ale máme li tuto znamenati o rozličném malomocenství, nebo, na komž jest malomocenstvie, vobecně tyto tři povahy do sebe mievá: jedno, že svrab veliký, ani ť se vždy češí a líbo se jim 285 česati; druhé, že kuože drstnatá a hrubá na nich bývá a také vostrá; třetie, že miesta pstrylavá na malomocných lidech bývají, ono miesto čer li vené, ono bielé, ono modré, ono brunátné roz- ličných barev. A to bylo všecko kněžím poručeno, aby oni [to] 112 113 hřéchóv v A těžko čitelné, papír proděravělý; od malomocenství svých hříchův C. Po tomto slově (konec str. 207b) je pokračování v A na str. 112a ( - jako zde v tisku, listy 112—123 zařazeny správně sem, až za list 207—), protože při vaz bě byly listy přehozeny; k tomu se vztahuje pozn. na str, 207b v A: »Konec toho vejkladu jest napřed, nebo z vomylu, když vázali tyto knihy, změnili (? nějaké slovo nečitelné!); hledej po vejkladu o Anně prorokyni napřed.«— tyto PNTU — věci již jmenované C — 277 sebe jako tento malomocný BR — nejprv má míti U — aby znal] má poznati N, aby poznal BPRCTU — hřiechy své KN — svůj, kterak jest velikej, jakož říkával svatej David: »Ó milej Pane, já ť svůj hřích a nepravost poznávám a jest jako proti mně vždyčky« C — pravé] plné PRCNT — 278 v drahém Pánu C — v Kristu BPU, v Kristu Pánu RT, v Krista Pána N — uzdraví a uslyší BR — 279 jeho svatau N — milého Boha] jeho milosti svaté C — nehněvati BC, tím nerozhněvati U — 280 milý] sám milý (vyn. R), drahý BR — Pán] vyn. PU — Kristus] vyn. BR — hleděl] šetřil N — svého nebeského C — 281 vlastní, an tak řekl (dí R) svatý Jan: »Nepřišel sem, abych činil vuoli mú, ale vuoli toho, jenž mě jest poslal« BR, vlastní, a to nám ku příkladu C — 282—288 Ale ... barev] Ale že jsú bývala (bývaly R) a ještě jsú rozličná malomocenství vedlé rozličnosti barev. Neb malomocní mívají na sobě místa ono bílá, ono červená, ono pstrylavá (pstrolavá R) a svrab veliký, kuoži (kůže R) drstnatú (drsnatá R), ostrú (a ostrá R) BR, Ale povím vám něco o rozličném malomocenství, kteréž bývá rozličné podlé rozličnosti barev PNTU, Ale že jest bejvalo rozličné malomocenství podlé rozličnosti barev, ano ono místo bílé, ono modré, ono brunátné, ono pstrylavé C; Ale povím vám nětco o rozličném malomocenství, kteréž bývá rozličných barev S, A protož já vám chci nětco povědíti o rozličném malomocenství ješto bývá rozličných barev, kteréž se nyní přihází v lidu O 283 do sebej vyn. K — 285 česati] drbati K — drsnatá K — a také vostrá] vyn. K — 286 pstrolavá K — 288—289 A to ... barev] vyn. SO — 288 [to] vyn. BKPRONU — 289 rozeznávali ČN — ta] vyn. T — rozličná a rozličných
250 sebe: najprvé, aby znal hřiech svuoj; druhé, aby měl pravé dou- fánie v Pánu Ježíšovi, že tě uslyší; třetie, aby žádal ve všech věcech vuoli jeho naplniti a v ničemž milého Boha nerozhněvati, 280 jako i milý Pán Kristus vždy viece hleděl vuole Otce svého nežli své vlastnie. Ale máme li tuto znamenati o rozličném malomocenství, nebo, na komž jest malomocenstvie, vobecně tyto tři povahy do sebe mievá: jedno, že svrab veliký, ani ť se vždy češí a líbo se jim 285 česati; druhé, že kuože drstnatá a hrubá na nich bývá a také vostrá; třetie, že miesta pstrylavá na malomocných lidech bývají, ono miesto čer li vené, ono bielé, ono modré, ono brunátné roz- ličných barev. A to bylo všecko kněžím poručeno, aby oni [to] 112 113 hřéchóv v A těžko čitelné, papír proděravělý; od malomocenství svých hříchův C. Po tomto slově (konec str. 207b) je pokračování v A na str. 112a ( - jako zde v tisku, listy 112—123 zařazeny správně sem, až za list 207—), protože při vaz bě byly listy přehozeny; k tomu se vztahuje pozn. na str, 207b v A: »Konec toho vejkladu jest napřed, nebo z vomylu, když vázali tyto knihy, změnili (? nějaké slovo nečitelné!); hledej po vejkladu o Anně prorokyni napřed.«— tyto PNTU — věci již jmenované C — 277 sebe jako tento malomocný BR — nejprv má míti U — aby znal] má poznati N, aby poznal BPRCTU — hřiechy své KN — svůj, kterak jest velikej, jakož říkával svatej David: »Ó milej Pane, já ť svůj hřích a nepravost poznávám a jest jako proti mně vždyčky« C — pravé] plné PRCNT — 278 v drahém Pánu C — v Kristu BPU, v Kristu Pánu RT, v Krista Pána N — uzdraví a uslyší BR — 279 jeho svatau N — milého Boha] jeho milosti svaté C — nehněvati BC, tím nerozhněvati U — 280 milý] sám milý (vyn. R), drahý BR — Pán] vyn. PU — Kristus] vyn. BR — hleděl] šetřil N — svého nebeského C — 281 vlastní, an tak řekl (dí R) svatý Jan: »Nepřišel sem, abych činil vuoli mú, ale vuoli toho, jenž mě jest poslal« BR, vlastní, a to nám ku příkladu C — 282—288 Ale ... barev] Ale že jsú bývala (bývaly R) a ještě jsú rozličná malomocenství vedlé rozličnosti barev. Neb malomocní mívají na sobě místa ono bílá, ono červená, ono pstrylavá (pstrolavá R) a svrab veliký, kuoži (kůže R) drstnatú (drsnatá R), ostrú (a ostrá R) BR, Ale povím vám něco o rozličném malomocenství, kteréž bývá rozličné podlé rozličnosti barev PNTU, Ale že jest bejvalo rozličné malomocenství podlé rozličnosti barev, ano ono místo bílé, ono modré, ono brunátné, ono pstrylavé C; Ale povím vám nětco o rozličném malomocenství, kteréž bývá rozličných barev S, A protož já vám chci nětco povědíti o rozličném malomocenství ješto bývá rozličných barev, kteréž se nyní přihází v lidu O 283 do sebej vyn. K — 285 česati] drbati K — drsnatá K — a také vostrá] vyn. K — 286 pstrolavá K — 288—289 A to ... barev] vyn. SO — 288 [to] vyn. BKPRONU — 289 rozeznávali ČN — ta] vyn. T — rozličná a rozličných
Strana 251
251 rozeznali, ta malomocenstvie rozličných barev. A tak by mělo 290 býti i nynie; když by se koli přihodilo nějaké dvojenie aneb ne- snázka o vieře při kterém koli článku viery — buďto vo krvi božie, neb o jiných svá i tostech —, mají mieti autočiště lidé k kněžím a k zprávciem duchovním a umělým v zákoně božiem a od nich zprávy hleděti, jako tento malomocný přišel byl ku 295 Pánu Kristu. A my máme napsáno (k Gallatuom v druhé kapitole). že apoštol svatý Pavel, přišed do Jeruzalema, roz mlúval s jinými apoštoly čtenie Kristovo. Aj, ten l apoštol, jsa naučen v třetiem nebi, avšak rozjímal s jinými ze čtenie božieho; ale nynější mnozí se nalézají, že budau v své vtipy tak sobě doufati, 300 že nebudau chtieti přijicti žádného vajkladu jiných svatých. A my B 289 290 a tak ... dvojenicj když nastává aneb se přihodí rozdvojení O289 by mělo] má PNTUS 290 koli] člověku K, co takového C — ně- jaké] v duchovním malomocenství, jenž ť jest mnohem těžší a větší a škodli- vější nežli tělesné, buďto C s koli ... nějaké] mělo co toho přihoditi, jaké S — dvojení u víře C s která koli nesnázka BR, nějaká nesnáz (nesnázka 291 o vieřej vyn. C, u víře ( obecné O) KPRNTUSO S) NSO 291—292 při kterém ... svátostech] vyn. O — 291 kterém koli] některém BPRONTUS člověků(!) článku R — víry pravé katolické N — 291—292 buďto ... svátostech] vyn. BPRONTU 291—294 buďto ... hleděti] aby ihned lidé šli k kněžím a v zákoně umělým a správy u nich hledali S, ihned mají lidé jiti k učeným kněžím v zákoně a tam u nich mají správy jistéů ních(!) hledati, rovně O - 292 mají ... lidé] aby se lidé utikali a autočiště měli C 293 a k zprávciem duchovním a vyn. BPRCNTI“ zprávcóm K duchovním al vyn. K — umělým] učeným BPRONTU 294 zprávy a naučení BRC aby hledali C jako ... malomocný příkladem tohoto malomocného, kterejžC 294 295 přišel ... Kristul u Krista O — ku... Kristu] k drahému (: Pánu CR) Ježíšovi BRC, k Kristu PUS — 295. 298 A my ... božicho nebo bylo tehdáž poručeno kněžím, aby oni (vyn. O) rozeznávali malomocenství SO 295 A my] An tak N — myj také C, my tak PRTU 296 svatý] vyn. PRNTU — přišedši N, přišel CU — roz- mlůval rozjímal AC - 297 ze čtení Kristova a kterak by se co k čemu mělo miti C Aj. hle, tento PNTU, A aj, tento R, Ej, tento C 298 ji- nejmi apoštoly C ze] vyn. N,v A nadepsáno (asi později) nedosti jasně nad řádkou — božiehoj svatého B, boží N — 299 nynějšíl nyní PS, již nyní O nacházejí C 299 301 budau... A my toj daufajíce v své vtipy, i zamítají svatejch doktorův Písma a jejich vejklady, nechtějíce jich přijímati a jimi se zpravovati, ješto to C — 299 302 budau... svatým] sami v sebe a v své vtipy daufají a žádnéh« or- (o vyn!) příkladu ani naučení svatých nechtí přijímati O — 299 v své... doufati] sobě a svým vtipnom (+ daufati NTUS) PNTUS, sobě a v svý vtipy daufati R — 300 že] takže (+ ani N) PNTUS — přijímati BRS 113 114 296 Gal. 2, I 2.
251 rozeznali, ta malomocenstvie rozličných barev. A tak by mělo 290 býti i nynie; když by se koli přihodilo nějaké dvojenie aneb ne- snázka o vieře při kterém koli článku viery — buďto vo krvi božie, neb o jiných svá i tostech —, mají mieti autočiště lidé k kněžím a k zprávciem duchovním a umělým v zákoně božiem a od nich zprávy hleděti, jako tento malomocný přišel byl ku 295 Pánu Kristu. A my máme napsáno (k Gallatuom v druhé kapitole). že apoštol svatý Pavel, přišed do Jeruzalema, roz mlúval s jinými apoštoly čtenie Kristovo. Aj, ten l apoštol, jsa naučen v třetiem nebi, avšak rozjímal s jinými ze čtenie božieho; ale nynější mnozí se nalézají, že budau v své vtipy tak sobě doufati, 300 že nebudau chtieti přijicti žádného vajkladu jiných svatých. A my B 289 290 a tak ... dvojenicj když nastává aneb se přihodí rozdvojení O289 by mělo] má PNTUS 290 koli] člověku K, co takového C — ně- jaké] v duchovním malomocenství, jenž ť jest mnohem těžší a větší a škodli- vější nežli tělesné, buďto C s koli ... nějaké] mělo co toho přihoditi, jaké S — dvojení u víře C s která koli nesnázka BR, nějaká nesnáz (nesnázka 291 o vieřej vyn. C, u víře ( obecné O) KPRNTUSO S) NSO 291—292 při kterém ... svátostech] vyn. O — 291 kterém koli] některém BPRONTUS člověků(!) článku R — víry pravé katolické N — 291—292 buďto ... svátostech] vyn. BPRONTU 291—294 buďto ... hleděti] aby ihned lidé šli k kněžím a v zákoně umělým a správy u nich hledali S, ihned mají lidé jiti k učeným kněžím v zákoně a tam u nich mají správy jistéů ních(!) hledati, rovně O - 292 mají ... lidé] aby se lidé utikali a autočiště měli C 293 a k zprávciem duchovním a vyn. BPRCNTI“ zprávcóm K duchovním al vyn. K — umělým] učeným BPRONTU 294 zprávy a naučení BRC aby hledali C jako ... malomocný příkladem tohoto malomocného, kterejžC 294 295 přišel ... Kristul u Krista O — ku... Kristu] k drahému (: Pánu CR) Ježíšovi BRC, k Kristu PUS — 295. 298 A my ... božicho nebo bylo tehdáž poručeno kněžím, aby oni (vyn. O) rozeznávali malomocenství SO 295 A my] An tak N — myj také C, my tak PRTU 296 svatý] vyn. PRNTU — přišedši N, přišel CU — roz- mlůval rozjímal AC - 297 ze čtení Kristova a kterak by se co k čemu mělo miti C Aj. hle, tento PNTU, A aj, tento R, Ej, tento C 298 ji- nejmi apoštoly C ze] vyn. N,v A nadepsáno (asi později) nedosti jasně nad řádkou — božiehoj svatého B, boží N — 299 nynějšíl nyní PS, již nyní O nacházejí C 299 301 budau... A my toj daufajíce v své vtipy, i zamítají svatejch doktorův Písma a jejich vejklady, nechtějíce jich přijímati a jimi se zpravovati, ješto to C — 299 302 budau... svatým] sami v sebe a v své vtipy daufají a žádnéh« or- (o vyn!) příkladu ani naučení svatých nechtí přijímati O — 299 v své... doufati] sobě a svým vtipnom (+ daufati NTUS) PNTUS, sobě a v svý vtipy daufati R — 300 že] takže (+ ani N) PNTUS — přijímati BRS 113 114 296 Gal. 2, I 2.
Strana 252
252 to učiniti máme všichni, že máme mieti autočiště k prvotním svatým, co se tkne viery, [co sau a] kterak sau oni li o tom držali a co nám k naučenie po sobě zóstavili. A protož apoštol svatý Pavel napomínal k tomu Židy, píše k nim v kapitole třinásté: 305 »Pomněte na vězně, jako byšte sami vězňové byli, a na ty, ješto sau s vámi pracovali, jako i vy sami v těle přebývajíce.« Tak i my k naučením svatých máme se utiekati a ku práci jich, kterauž vedli pro spasenie lidské a sami sau Il to držali. Neb tudiež die dále apoštol řka: »Zpomínajte na předložené vaše, 310 kteří sau vám mluvili slovo božie, jichžto obcovánie znamenajíce východ, následujte viery.« A že sú apoštolé rozdávali lidu vobec- niemu tělo božie a krev jeho předrahau pod vobojí zpuosobau 114 115 výkladu ani naučení BR — prvních svatých S — 300—302 A my ... svatým] a zvláště S — 301 učiniti ... autočiště] útočiště máme míti všickni (+ předně a nejprvé k Kristu Pánu a potom C) PCNT, učiníme a autočiště máme míti všickni U — prvotním] dřevním BPRTU, prvním N —302 svatým, a zvlášť PTU— co se tkne] a zvláště pak co se dotýče NO — viery] v K nešetrně pozdější rukou změněno v lásky; kusuov víry BR — [co sau a] vyn. BKPRONTUSO — o tom] vyn. S, ji O — drželi neko smejšleli N, drželi SO — 303 co] co o tom smejšleli a C — co nám... po sobě] toho pamět (+ po sobě TUS) PTUS, jakau pamět toho po sobě N, nám pamět O — k našemu naučení R — po sobě zostavili] pozůstavili C — A protož] ješto (+ víme, kterak jest O) SO — apoštol] vyn. SO — svatý) vyn. N — 304 napomíná PNTU — k tomu] vyn. SO — 304—305 píše... byli a] aby pomněli na vězení jeho, jako by sami vězňové byli, i S, aby na vězení jeho pamatovali, jako by sami vězňové byli, i O — 304 k nim] jim P — 305 Milí bratří! Pomněte C — «na vězně... byli, a vyn. AK — 306 s vámi] s vámi v těle U, s nimi O — pracovávali C — i vy sami] oni O — sami] s vámi(!) S — 307 Tak] Protož O — k naučení svatým BKR — na- učením] původně psáno auczenim, potom nadepsáno červeně n A — prvotních svatých C — 307—308 k jejich pracem, kteréž (kteráž S) sau vedli SO — 307 práci] pomoci K — jich a pilnosti BR — 308 sami] vyn. O — sau to] se toho BR, vyn. SO — 308—311 Neb... viery] vyn. SO — 309 tudiež] tu hned BR, tu K, hned C — dále] dolejí PNTU — řka] vyn. PNTU — Zpomínajte] Pomněte PNTU — předložení K, zprávce RN — 310 mluvívali PC — slovo] vyn. (!) B — 310—311 obco- vánie ... východ] vejchod anebo smrt pamatujíce a obcování R, východ znamenajíce († a na jich C) obcování (+ patříce C, † boží U) TUC — 311 východ] konec P, východu [ctnosti svatých] K — A] Ale BR, Ano čteme O — apoštolé svatí a prvotní církev svatá C — apoštolé první N — 312 drahé tělo T — jeho] boží svatau a C, vyn. RS — předrahau] drahú BPNTU, 305 Žid. 13, 3 — 309 Žid. 13, 7 —
252 to učiniti máme všichni, že máme mieti autočiště k prvotním svatým, co se tkne viery, [co sau a] kterak sau oni li o tom držali a co nám k naučenie po sobě zóstavili. A protož apoštol svatý Pavel napomínal k tomu Židy, píše k nim v kapitole třinásté: 305 »Pomněte na vězně, jako byšte sami vězňové byli, a na ty, ješto sau s vámi pracovali, jako i vy sami v těle přebývajíce.« Tak i my k naučením svatých máme se utiekati a ku práci jich, kterauž vedli pro spasenie lidské a sami sau Il to držali. Neb tudiež die dále apoštol řka: »Zpomínajte na předložené vaše, 310 kteří sau vám mluvili slovo božie, jichžto obcovánie znamenajíce východ, následujte viery.« A že sú apoštolé rozdávali lidu vobec- niemu tělo božie a krev jeho předrahau pod vobojí zpuosobau 114 115 výkladu ani naučení BR — prvních svatých S — 300—302 A my ... svatým] a zvláště S — 301 učiniti ... autočiště] útočiště máme míti všickni (+ předně a nejprvé k Kristu Pánu a potom C) PCNT, učiníme a autočiště máme míti všickni U — prvotním] dřevním BPRTU, prvním N —302 svatým, a zvlášť PTU— co se tkne] a zvláště pak co se dotýče NO — viery] v K nešetrně pozdější rukou změněno v lásky; kusuov víry BR — [co sau a] vyn. BKPRONTUSO — o tom] vyn. S, ji O — drželi neko smejšleli N, drželi SO — 303 co] co o tom smejšleli a C — co nám... po sobě] toho pamět (+ po sobě TUS) PTUS, jakau pamět toho po sobě N, nám pamět O — k našemu naučení R — po sobě zostavili] pozůstavili C — A protož] ješto (+ víme, kterak jest O) SO — apoštol] vyn. SO — svatý) vyn. N — 304 napomíná PNTU — k tomu] vyn. SO — 304—305 píše... byli a] aby pomněli na vězení jeho, jako by sami vězňové byli, i S, aby na vězení jeho pamatovali, jako by sami vězňové byli, i O — 304 k nim] jim P — 305 Milí bratří! Pomněte C — «na vězně... byli, a vyn. AK — 306 s vámi] s vámi v těle U, s nimi O — pracovávali C — i vy sami] oni O — sami] s vámi(!) S — 307 Tak] Protož O — k naučení svatým BKR — na- učením] původně psáno auczenim, potom nadepsáno červeně n A — prvotních svatých C — 307—308 k jejich pracem, kteréž (kteráž S) sau vedli SO — 307 práci] pomoci K — jich a pilnosti BR — 308 sami] vyn. O — sau to] se toho BR, vyn. SO — 308—311 Neb... viery] vyn. SO — 309 tudiež] tu hned BR, tu K, hned C — dále] dolejí PNTU — řka] vyn. PNTU — Zpomínajte] Pomněte PNTU — předložení K, zprávce RN — 310 mluvívali PC — slovo] vyn. (!) B — 310—311 obco- vánie ... východ] vejchod anebo smrt pamatujíce a obcování R, východ znamenajíce († a na jich C) obcování (+ patříce C, † boží U) TUC — 311 východ] konec P, východu [ctnosti svatých] K — A] Ale BR, Ano čteme O — apoštolé svatí a prvotní církev svatá C — apoštolé první N — 312 drahé tělo T — jeho] boží svatau a C, vyn. RS — předrahau] drahú BPNTU, 305 Žid. 13, 3 — 309 Žid. 13, 7 —
Strana 253
253 a tak k témuž jiné vedli, učili i napomínali: protož li i my máme jich viery a naučenie následovati, neb to malomocenstvie nyněj- 315 šieho času běží o přijímaní pod obojí zpuosobau. Protož my máme mieti útočiště ku prvním svatým kněžím, totiž k apoštoluom a k jiným věrným, kteříž umějí rozeznati mezi tiem malomocen- stvím. Ale nynější sokové, auhlavní nepřietelé ka ii licha Kristova, tiem malomocenstvím poražení, odpierajíce a tomu se protiviece, 320 že nemá přijímána býti z kalicha krev božie posvátně od obecného lidu — ti nechtie mieti útočiště ku prvním svatým ani jich naučenie následovati, ale zamietají je a viece sami sobě a svým vtipóm doufají. Požádajmež na milém Bohu, li aby nás žádnaj protivník té drahé krve Krista Ježíše od pravé viery nesvodil. 1163 116% 115 boží KR, vyn. SO — pod vobojí zpuosobau] vyn. O — 313 tak vyn. C - tak ... vedli] potom sau i jiné lidi tomu O — tak ... napomínali] k tomu vedli (+ učili R) a napomínali a to za víru a z víry drželi BR — témuž] tomu PCNTUS« jiné] vyn. PNTUS — napomínali, aby v tom dobrém jich posluchači stále trvali N — protož i my máme] abychom i my SO — 314 viery] v K škrtnuto a pozdější rukou nad tím na- psáno: v cnostech; víru C — naučenie] učení N — následovali SO, ná- sledovati [a ne jen samau vírau se chlubiti a na ni spolíhati pravíce, že nás sama spasí] K — neb] a O — 314— 318 nynějšieho ... Ale] kteréž jest tohoto času nejvíc o přijímaní pod obojí spůsobau, v tom jich následovali a k jiným, ješto nemají rozeznání duchův, se neutíkali a nečinili tak, jako činí O — 315 běží] nejvíce jest S — spůsobau, neb protivníci té drahé krve Kristovy se vší pilností sau se na to snažili, aby to mohli udusiti C, spůsobau, a tak k tomu vedli, učili a napomínali S — Protož] Ale C — 315—317 my... malo- mocenstvím] i my máme jich následovati a k jiným, ješto mají rozeznání duchův, zření míti S — 315—316 my ... kněžím] my se máme utiekati k dřevním (prvotním C) kněžím (+ svatejm C) a (vyn. C) zprávcém (vyn. C, zprávcům R) BRC, my se máme utíkati k doktoruom, dřevním (prvním N) svatým a PNTU — 316 totiž] vyn. PNU — 317 věrným] přepsáno později v kajícím K — věrným ... malomocenstvím] ješto (věrnejm potomním, ješto C) mají pravé (vyn. CPTU) rozeznání při tom malomo- cenství BPRCNTU — 318 nepřátelé KPRNTSO — kalicha] kříže O — Páně Kristova T — 319—321 tiem ... lidu -ti] vyn. BPRCNTUSO — 319 odpierajíce .. . protiviece] jsúce i odpírají a tomu se protiví K — 321 ne- chtějí NSO - útočiště] žádného pozoru N — ku prvním svatým] k dřevním svatým prvotním BR — 321—322 ani .. . následovati] vyn. BPRCNTUSO 322 chtí následovati K — a viece] ale O — sobě] v sebe C, sobě věří BR — 322323 sobě ... doufají] v sebe doufají (+ více O) nežli v Boha a jeho svaté SO — svým ... doufají] doufají v své vtipy a zákonu božímu nechtí poddáni býti BR — a svým] vyn. PNTU — 323 vtipóm] vyn. PNTU — doufají] aufají U, věří C — Požádajmež] Protož my žádajme toho (vyn. S0) BRSO, Žádajmež (+ my C) PUC, I žádejmež (+ my toho N) TN — na milém Bohu] milého Boha O — aby] ať SO — 324 té] od té O — Pána
253 a tak k témuž jiné vedli, učili i napomínali: protož li i my máme jich viery a naučenie následovati, neb to malomocenstvie nyněj- 315 šieho času běží o přijímaní pod obojí zpuosobau. Protož my máme mieti útočiště ku prvním svatým kněžím, totiž k apoštoluom a k jiným věrným, kteříž umějí rozeznati mezi tiem malomocen- stvím. Ale nynější sokové, auhlavní nepřietelé ka ii licha Kristova, tiem malomocenstvím poražení, odpierajíce a tomu se protiviece, 320 že nemá přijímána býti z kalicha krev božie posvátně od obecného lidu — ti nechtie mieti útočiště ku prvním svatým ani jich naučenie následovati, ale zamietají je a viece sami sobě a svým vtipóm doufají. Požádajmež na milém Bohu, li aby nás žádnaj protivník té drahé krve Krista Ježíše od pravé viery nesvodil. 1163 116% 115 boží KR, vyn. SO — pod vobojí zpuosobau] vyn. O — 313 tak vyn. C - tak ... vedli] potom sau i jiné lidi tomu O — tak ... napomínali] k tomu vedli (+ učili R) a napomínali a to za víru a z víry drželi BR — témuž] tomu PCNTUS« jiné] vyn. PNTUS — napomínali, aby v tom dobrém jich posluchači stále trvali N — protož i my máme] abychom i my SO — 314 viery] v K škrtnuto a pozdější rukou nad tím na- psáno: v cnostech; víru C — naučenie] učení N — následovali SO, ná- sledovati [a ne jen samau vírau se chlubiti a na ni spolíhati pravíce, že nás sama spasí] K — neb] a O — 314— 318 nynějšieho ... Ale] kteréž jest tohoto času nejvíc o přijímaní pod obojí spůsobau, v tom jich následovali a k jiným, ješto nemají rozeznání duchův, se neutíkali a nečinili tak, jako činí O — 315 běží] nejvíce jest S — spůsobau, neb protivníci té drahé krve Kristovy se vší pilností sau se na to snažili, aby to mohli udusiti C, spůsobau, a tak k tomu vedli, učili a napomínali S — Protož] Ale C — 315—317 my... malo- mocenstvím] i my máme jich následovati a k jiným, ješto mají rozeznání duchův, zření míti S — 315—316 my ... kněžím] my se máme utiekati k dřevním (prvotním C) kněžím (+ svatejm C) a (vyn. C) zprávcém (vyn. C, zprávcům R) BRC, my se máme utíkati k doktoruom, dřevním (prvním N) svatým a PNTU — 316 totiž] vyn. PNU — 317 věrným] přepsáno později v kajícím K — věrným ... malomocenstvím] ješto (věrnejm potomním, ješto C) mají pravé (vyn. CPTU) rozeznání při tom malomo- cenství BPRCNTU — 318 nepřátelé KPRNTSO — kalicha] kříže O — Páně Kristova T — 319—321 tiem ... lidu -ti] vyn. BPRCNTUSO — 319 odpierajíce .. . protiviece] jsúce i odpírají a tomu se protiví K — 321 ne- chtějí NSO - útočiště] žádného pozoru N — ku prvním svatým] k dřevním svatým prvotním BR — 321—322 ani .. . následovati] vyn. BPRCNTUSO 322 chtí následovati K — a viece] ale O — sobě] v sebe C, sobě věří BR — 322323 sobě ... doufají] v sebe doufají (+ více O) nežli v Boha a jeho svaté SO — svým ... doufají] doufají v své vtipy a zákonu božímu nechtí poddáni býti BR — a svým] vyn. PNTU — 323 vtipóm] vyn. PNTU — doufají] aufají U, věří C — Požádajmež] Protož my žádajme toho (vyn. S0) BRSO, Žádajmež (+ my C) PUC, I žádejmež (+ my toho N) TN — na milém Bohu] milého Boha O — aby] ať SO — 324 té] od té O — Pána
Strana 254
254 325 Povstanúce všickni, poprosmež srdci nábožnými a pokornými drahého Pána Ježíše Krista, ať nás ráčí posíliti a viery přispořiti a v nie utvrditi. Dajž nám to, drahý Bože a milosrdný Spasiteli! Amen. A toho dobrého mně i vám rač dopomoci Buoh Otec, Syn i Duch svatý! Amen. našeho Ježíše Krista O — od pravé viery] vyn. O — viery] pozdější nešetrnou změnou z toho v K: lásky nesvedl BKPRONTU, nesvede SO — 325—328 Povstanúce ... vám] K čemuž nám S — 325— 329 Povstanúce . .. svatý!] vyn. BAPCNU, V tom nás rač utvrditi drahý Pán Ježíš Kristus R, K tomu nám dopomáhej svatá Trojice na věky T jemuž buď samému čest a sláva na věky O — 328 329 Buoh... svatý Pán Bůh náš S — 329 Amen] vyn. BPN —
254 325 Povstanúce všickni, poprosmež srdci nábožnými a pokornými drahého Pána Ježíše Krista, ať nás ráčí posíliti a viery přispořiti a v nie utvrditi. Dajž nám to, drahý Bože a milosrdný Spasiteli! Amen. A toho dobrého mně i vám rač dopomoci Buoh Otec, Syn i Duch svatý! Amen. našeho Ježíše Krista O — od pravé viery] vyn. O — viery] pozdější nešetrnou změnou z toho v K: lásky nesvedl BKPRONTU, nesvede SO — 325—328 Povstanúce ... vám] K čemuž nám S — 325— 329 Povstanúce . .. svatý!] vyn. BAPCNU, V tom nás rač utvrditi drahý Pán Ježíš Kristus R, K tomu nám dopomáhej svatá Trojice na věky T jemuž buď samému čest a sláva na věky O — 328 329 Buoh... svatý Pán Bůh náš S — 329 Amen] vyn. BPN —
Strana 255
Neděle třetie po ochtábu Božieho křtěnie kázanie. 117" Epištola svatého Pavla k Římanuom v XIII. kapitole. Bratří! Žádnému nebývajte nic dlužni, 5jediné abyšte se vespolek milovali; nebo ktož miluje bližního, zákon jest naplnil. Nebo: Nezcizoložíš, nezabíš, nepokradeš, nepovíš falešného svědectví, nepožádáš věci bližního tvého, a jest-li které jiné přikázanic, vtomto lse slovu zavírá: Milovati budeš bližního svého jako sám se. Milování bližního svého zlého nečiní; protož plnost času zákona jest milování. (B 92) Čtení svatého Matúše v VIII. kapitole. V ten čas, vstaupiv Ježíš na lodíčku, i ná- 15 sledovali jsú ho učedlníci jeho. A aj, hnutí 1 2 třetie ... kázanie čtvrtá po Třech králích S0 — třetie] čtvrtá po .. . kázanicj po Božím křtění PONTU2 kázanie] vyn. R — 3 24Epištola ... ho? vyn. As 3 13 Epištola ... milování] RSO 3 svatého Pavla] vyn. KC kapitole] rozdílu U 4 Nižádnému K 5 jediné to 7 = 5—12 Nebo ... časuj Konec 6 miloval ( 7 Nezcizoložiši Nesesmilníš KC — nezabiješ PTC nepovíš] nepromluvíš (: proti svému bližnímu nic C) PC — 8 falešného] křivého PONT věci nic věci C 9 jest-li] pakli (jest NT) PNT — které jest P 11 sám se] se (sebe C) samého KPNTC — 11—12 svého zlého zlého KPONT 12 protož] vyn. NT — plnost času] naplnění PC, plnost zajisté NT 13 milování. Pán Buh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 14 Čtení, Evangelium S — Čtení... kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš v VIII. Sláva tobě, Hospodine! N, vyn. TC svatého Matúše, napsal svatý Matauš U Matauše neb (? nejasné!) Lukáše P VIII. IX.(!) B 15 24 V ten ... ho? vyn. S 15 V ten čas] vyn. R. V oněch dnech C vyn. 1 Nad str. 117“ v A jest přípisek: O lodíčce svaté čtení; pod touž stranou se čte: Vomyl, mělo záze bejti, čímž se upozorňuje čtenář na přehození listů, o němž byla výše řeč (vizi úvod). Listy 117 a 118 rkpisu A jsou značně proděravělé. 4 nn. Řím. 13, §. 10. 15 nn. Mat. s. 23 27.
Neděle třetie po ochtábu Božieho křtěnie kázanie. 117" Epištola svatého Pavla k Římanuom v XIII. kapitole. Bratří! Žádnému nebývajte nic dlužni, 5jediné abyšte se vespolek milovali; nebo ktož miluje bližního, zákon jest naplnil. Nebo: Nezcizoložíš, nezabíš, nepokradeš, nepovíš falešného svědectví, nepožádáš věci bližního tvého, a jest-li které jiné přikázanic, vtomto lse slovu zavírá: Milovati budeš bližního svého jako sám se. Milování bližního svého zlého nečiní; protož plnost času zákona jest milování. (B 92) Čtení svatého Matúše v VIII. kapitole. V ten čas, vstaupiv Ježíš na lodíčku, i ná- 15 sledovali jsú ho učedlníci jeho. A aj, hnutí 1 2 třetie ... kázanie čtvrtá po Třech králích S0 — třetie] čtvrtá po .. . kázanicj po Božím křtění PONTU2 kázanie] vyn. R — 3 24Epištola ... ho? vyn. As 3 13 Epištola ... milování] RSO 3 svatého Pavla] vyn. KC kapitole] rozdílu U 4 Nižádnému K 5 jediné to 7 = 5—12 Nebo ... časuj Konec 6 miloval ( 7 Nezcizoložiši Nesesmilníš KC — nezabiješ PTC nepovíš] nepromluvíš (: proti svému bližnímu nic C) PC — 8 falešného] křivého PONT věci nic věci C 9 jest-li] pakli (jest NT) PNT — které jest P 11 sám se] se (sebe C) samého KPNTC — 11—12 svého zlého zlého KPONT 12 protož] vyn. NT — plnost času] naplnění PC, plnost zajisté NT 13 milování. Pán Buh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 14 Čtení, Evangelium S — Čtení... kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš v VIII. Sláva tobě, Hospodine! N, vyn. TC svatého Matúše, napsal svatý Matauš U Matauše neb (? nejasné!) Lukáše P VIII. IX.(!) B 15 24 V ten ... ho? vyn. S 15 V ten čas] vyn. R. V oněch dnech C vyn. 1 Nad str. 117“ v A jest přípisek: O lodíčce svaté čtení; pod touž stranou se čte: Vomyl, mělo záze bejti, čímž se upozorňuje čtenář na přehození listů, o němž byla výše řeč (vizi úvod). Listy 117 a 118 rkpisu A jsou značně proděravělé. 4 nn. Řím. 13, §. 10. 15 nn. Mat. s. 23 27.
Strana 256
256 veliké stalo se jest na moři, takže se lodíčka přikrývala vlnami. Ale on spal. I přistúpili sú k němu učedlníci jeho řkauce: »Pane, spas 20nás, hynemeť.« I vetce jim: »Co bázniví jste, malé víry?« Tehdy on vstav, přikázal větruom a moři; a stalo se jest utišení veliké. Protož lidé divili sú se řkúce: »Jaký jest tento, nebo větrové a moře poslúchají ho??« 25 Dnes týden bylo čtenie svaté) o malomocném, uzdraveném (A 11' od Pána Krista, jenž byl uzdraven i na duši i na těle; nebo koho jest kdy milý Pán uzdravil na těle, vždy ho prvé uzdravil na duši. Dnes pak máme svaté čtenie o hnutí morském a o vlnách, U — V ten ... vstaupiv] A když vstaupil O — vstaupil KPNTU, když vstaupil C — Pán Ježíš KRCTUO — 15—23 i následovali ... nebo] Konec: že U — 15—24 i následovali ... ho? etc. Vajklad R — 15—16 i následovali jsú ho] vstaupili za ním i O — 16 ej C — 16—17 hnutí... stalo] bauře veliká stala O — 17—18 se lodíčka .. . vlnami] vlny přikrývaly lodí O — 18 přikrýváše se K — Ale] A KPNTO — on pak O — spáše T — přistaupivše NO — 19 k němu] vyn. PNO — učedlníci] vyn. T — jeho] jeho (vyn. PT) a (vyn. N) zbudili (budili T) sú ho KPCNTO — spas nás] pomoziž nám KP, za- chovej nás CNO — 20 neboť hyneme KC — vetce] řekl CNO, věce T — jim Pán Ježíš C, k nim N — 20—21 Co ... víry] Proč se bojíte, ó málo důvěrní O — 20 bázliví C — 21 a malé C — on] vyn. KPCNTO — přikázal] i (a C) přikázal jest KC, a pohrozil O — 22 Protož] Tehdy PNT — Protož lidé] Lidé pak O — 23 lidé ti K — Jaký] Kterakový KPT, Kteraký CNO — nebo] že KPCNTO — 24 ho? Kázaní na čtení svaté U, ho? Výklad (+ na to svaté čtení T, + na čtení XIII. U) PNTUO — 25—32 Dnes ... Všichni] Přátelé milí v Pánu Jezukristu! Pro vyroz omění tohoto dnešního svatého čtení, kteréž ste v krátkosti přeslyšeli, máte sobě povážiti této dvojí věci: nejprvé o božském pokušení a druhé o božském od zlého vysvobození. Protož nejprvé máme znamenati, jak jest dopuštěno na učedlníky Kristovy hrozné pokušení skrze náramné větrův a moře se bauření, jakož o tom evangelista takto vypisuje: »A když vstaupil Ježíš na lodičku, vstaupili za ním i učedlníci jeho. A hle, hnutí veliké stalo se na moři. A on pak spal.« A tak tu nebylo co jiného očekávati, jediné smrti, jak na učedlníky, tak i na ty, ješto s nimi byli. A tak se ještě děje i nyní na ty, kteříž sau v tomto světě. Jakož dí apoštol svatý Pavel O— 25 Nejmilejší! Dnes S — svaté) vyn. A — malomocném, uzdraveném] malomocenství a o malomocném, uzdraveném C, malomocenstvie anebo jeho uzdravení, totiž malomocném člověku T — 25—26 malomocném ... těle] malomocenství, kteréž Pán Kristus uzdravil S — 26 od Pána... uzdraven] vyn. R — Ježíše Krista C — milej, drahej C — ho] toho T — prvé] nejprv S — i na duši U — 28 Ale dnes BPRNTUS — pak] pak již C, již
256 veliké stalo se jest na moři, takže se lodíčka přikrývala vlnami. Ale on spal. I přistúpili sú k němu učedlníci jeho řkauce: »Pane, spas 20nás, hynemeť.« I vetce jim: »Co bázniví jste, malé víry?« Tehdy on vstav, přikázal větruom a moři; a stalo se jest utišení veliké. Protož lidé divili sú se řkúce: »Jaký jest tento, nebo větrové a moře poslúchají ho??« 25 Dnes týden bylo čtenie svaté) o malomocném, uzdraveném (A 11' od Pána Krista, jenž byl uzdraven i na duši i na těle; nebo koho jest kdy milý Pán uzdravil na těle, vždy ho prvé uzdravil na duši. Dnes pak máme svaté čtenie o hnutí morském a o vlnách, U — V ten ... vstaupiv] A když vstaupil O — vstaupil KPNTU, když vstaupil C — Pán Ježíš KRCTUO — 15—23 i následovali ... nebo] Konec: že U — 15—24 i následovali ... ho? etc. Vajklad R — 15—16 i následovali jsú ho] vstaupili za ním i O — 16 ej C — 16—17 hnutí... stalo] bauře veliká stala O — 17—18 se lodíčka .. . vlnami] vlny přikrývaly lodí O — 18 přikrýváše se K — Ale] A KPNTO — on pak O — spáše T — přistaupivše NO — 19 k němu] vyn. PNO — učedlníci] vyn. T — jeho] jeho (vyn. PT) a (vyn. N) zbudili (budili T) sú ho KPCNTO — spas nás] pomoziž nám KP, za- chovej nás CNO — 20 neboť hyneme KC — vetce] řekl CNO, věce T — jim Pán Ježíš C, k nim N — 20—21 Co ... víry] Proč se bojíte, ó málo důvěrní O — 20 bázliví C — 21 a malé C — on] vyn. KPCNTO — přikázal] i (a C) přikázal jest KC, a pohrozil O — 22 Protož] Tehdy PNT — Protož lidé] Lidé pak O — 23 lidé ti K — Jaký] Kterakový KPT, Kteraký CNO — nebo] že KPCNTO — 24 ho? Kázaní na čtení svaté U, ho? Výklad (+ na to svaté čtení T, + na čtení XIII. U) PNTUO — 25—32 Dnes ... Všichni] Přátelé milí v Pánu Jezukristu! Pro vyroz omění tohoto dnešního svatého čtení, kteréž ste v krátkosti přeslyšeli, máte sobě povážiti této dvojí věci: nejprvé o božském pokušení a druhé o božském od zlého vysvobození. Protož nejprvé máme znamenati, jak jest dopuštěno na učedlníky Kristovy hrozné pokušení skrze náramné větrův a moře se bauření, jakož o tom evangelista takto vypisuje: »A když vstaupil Ježíš na lodičku, vstaupili za ním i učedlníci jeho. A hle, hnutí veliké stalo se na moři. A on pak spal.« A tak tu nebylo co jiného očekávati, jediné smrti, jak na učedlníky, tak i na ty, ješto s nimi byli. A tak se ještě děje i nyní na ty, kteříž sau v tomto světě. Jakož dí apoštol svatý Pavel O— 25 Nejmilejší! Dnes S — svaté) vyn. A — malomocném, uzdraveném] malomocenství a o malomocném, uzdraveném C, malomocenstvie anebo jeho uzdravení, totiž malomocném člověku T — 25—26 malomocném ... těle] malomocenství, kteréž Pán Kristus uzdravil S — 26 od Pána... uzdraven] vyn. R — Ježíše Krista C — milej, drahej C — ho] toho T — prvé] nejprv S — i na duši U — 28 Ale dnes BPRNTUS — pak] pak již C, již
Strana 257
257 117 kteréž sau přikrývaly lodíčku a bily proti Ježíšovým u li čedlníkóm 30i proti těm, kteříž sau s ním byli. Tak ť se i nynie děje pohřiechu, že na ty, kteří se přídržie Pána Ježíše věrně a právě, mnohé zlé věci na ně přicházejí v tomto světě, ano tak die apoštol: »Všichni, kteří chtí milostivě v Kristu živi býti, protivenstvie musie trpěti.« A Šalomon die: »Synu muoj, když ii přistaupíš k službě 35 božie, stuoj v bázni božie a v spravedlnosti a připrav duši tvú ku pokušení!« Neb to jest obecné každému křesťanu, kterýž se chce právě) Krista přídržeti, aby podstaupil haněnie, utrhánie, posmievanie od lidí světských a tělesných, práv jako lodička Kristova od vln. A budau-li míle ty věci i protivné trpěti, budau 40 očištěni od hřiechuov. Jako Pán Kristus, když se dal na paušť, tehdy dábel přistaupiv pokaušel jeho — a ješto se nikdiež před tiem nečte, by jeho byl pokaušel, než tu najprv: též právě i lidé, 118" 118" S - bauři a hnutí C — 29—30 sau přikrývaly ... proti těmj bily na lodíčku (+ Kristovu C) a na (+ Pána RT) Ježíšovy (Kristovy C) učedlníky i na ty BPRNCTUS — 30 ním] nimi KCS — pohřiechu] vyn. BPRONTUS — 31 že] vyn. S — se přídržie ... právě] poslúchají drahého Pána a drží se jeho B -- přídržie] drží PRNTU — Pána Ježíše] drahého Pána (+ Ježíše TC) KPRCNTU — 31—32 Pána ... přicházejí] vyn.(!) S — 31 věrně a] vyn. KPRCNTU — právě] vyn. PRNTU — 32 přichází U — v tomto] na tomto PNTUS, v tom C — bídném světě BR — ano tak] Nebo S, právě jako vlny na lodíčk u (ps. — au!) tepau; jakož C — apoštol svatej Pavel C — 33 chtějí NS — Kchtí milostivě slova tato v A pro- děravěním papíru vypadla — milostivě dobře, svatě, cně, šlechetně, spravedlivě, pobožně C, pobožně S0 — v Kristu Ježíši CNTU — musie] budú BPRCTU, musejí NSO — 34 trpěti] trpěti a míti C, snášeti SO — Šalomon] Ducha svatej v knihách Ekleziastiku C, Šalomún BKPNTUO — muoj] milý BR, a dcero C, vyn. SO — 35 stuoj ... v spravedlnosti a] vyn. SO - v bázni božie] v bázni R — svú BCSO — 36 pokušení (ní vyn.!) a všecko, což na tě přijde, strp C — křesťanu] člověku K — 37 «prá- vě vyn. A0 — 38 posmívaní, kaceřování, pikhartování, změtencování C — lidí světských] milovníkův tohoto světa C — a tělesných] vyn. BPRCNTUS — 38—39 práv . . . vin] vyn. C — 38 práv[ě] K, právě NTUSO —39 vln zmítána, tak křesťan věrný T — A] Ale T — li to T — a ty T.— 40 skrze to očištění BPRONTUSO — rovně (právě C) jako SOC — se dal vyšel SO — 41 tehdy] ihned SO — přistúpil k němu (+ a C) BRCSO, při- staupiv k němu P, přistaupivši N, přistaupil U — se] vyn. O — nikdiež] vyn. R — před tiem] vyn. SO — 42 nečtem O — byl] vyn. B, kdy PRONTUSO — pokaušel prvé C, pokaušeti měl N — než] až S0 — tu] tuto T, tehdáž O — najprv vP původně teprv, z toho písař udělal nejprv; nej- 32 2. Tim. 3, 12 — 34 Eccli. 2, 1 — Rokycanova Postilla. 17
257 117 kteréž sau přikrývaly lodíčku a bily proti Ježíšovým u li čedlníkóm 30i proti těm, kteříž sau s ním byli. Tak ť se i nynie děje pohřiechu, že na ty, kteří se přídržie Pána Ježíše věrně a právě, mnohé zlé věci na ně přicházejí v tomto světě, ano tak die apoštol: »Všichni, kteří chtí milostivě v Kristu živi býti, protivenstvie musie trpěti.« A Šalomon die: »Synu muoj, když ii přistaupíš k službě 35 božie, stuoj v bázni božie a v spravedlnosti a připrav duši tvú ku pokušení!« Neb to jest obecné každému křesťanu, kterýž se chce právě) Krista přídržeti, aby podstaupil haněnie, utrhánie, posmievanie od lidí světských a tělesných, práv jako lodička Kristova od vln. A budau-li míle ty věci i protivné trpěti, budau 40 očištěni od hřiechuov. Jako Pán Kristus, když se dal na paušť, tehdy dábel přistaupiv pokaušel jeho — a ješto se nikdiež před tiem nečte, by jeho byl pokaušel, než tu najprv: též právě i lidé, 118" 118" S - bauři a hnutí C — 29—30 sau přikrývaly ... proti těmj bily na lodíčku (+ Kristovu C) a na (+ Pána RT) Ježíšovy (Kristovy C) učedlníky i na ty BPRNCTUS — 30 ním] nimi KCS — pohřiechu] vyn. BPRONTUS — 31 že] vyn. S — se přídržie ... právě] poslúchají drahého Pána a drží se jeho B -- přídržie] drží PRNTU — Pána Ježíše] drahého Pána (+ Ježíše TC) KPRCNTU — 31—32 Pána ... přicházejí] vyn.(!) S — 31 věrně a] vyn. KPRCNTU — právě] vyn. PRNTU — 32 přichází U — v tomto] na tomto PNTUS, v tom C — bídném světě BR — ano tak] Nebo S, právě jako vlny na lodíčk u (ps. — au!) tepau; jakož C — apoštol svatej Pavel C — 33 chtějí NS — Kchtí milostivě slova tato v A pro- děravěním papíru vypadla — milostivě dobře, svatě, cně, šlechetně, spravedlivě, pobožně C, pobožně S0 — v Kristu Ježíši CNTU — musie] budú BPRCTU, musejí NSO — 34 trpěti] trpěti a míti C, snášeti SO — Šalomon] Ducha svatej v knihách Ekleziastiku C, Šalomún BKPNTUO — muoj] milý BR, a dcero C, vyn. SO — 35 stuoj ... v spravedlnosti a] vyn. SO - v bázni božie] v bázni R — svú BCSO — 36 pokušení (ní vyn.!) a všecko, což na tě přijde, strp C — křesťanu] člověku K — 37 «prá- vě vyn. A0 — 38 posmívaní, kaceřování, pikhartování, změtencování C — lidí světských] milovníkův tohoto světa C — a tělesných] vyn. BPRCNTUS — 38—39 práv . . . vin] vyn. C — 38 práv[ě] K, právě NTUSO —39 vln zmítána, tak křesťan věrný T — A] Ale T — li to T — a ty T.— 40 skrze to očištění BPRONTUSO — rovně (právě C) jako SOC — se dal vyšel SO — 41 tehdy] ihned SO — přistúpil k němu (+ a C) BRCSO, při- staupiv k němu P, přistaupivši N, přistaupil U — se] vyn. O — nikdiež] vyn. R — před tiem] vyn. SO — 42 nečtem O — byl] vyn. B, kdy PRONTUSO — pokaušel prvé C, pokaušeti měl N — než] až S0 — tu] tuto T, tehdáž O — najprv vP původně teprv, z toho písař udělal nejprv; nej- 32 2. Tim. 3, 12 — 34 Eccli. 2, 1 — Rokycanova Postilla. 17
Strana 258
258 když již počnau před světem utiekati, světa se pokrývati i žádostí jeho, a že se již budau li chtieti přídržeti právě a věrně milého 45 Boha skrze útrpný život a činěnie pravého pokánie, teprúž ť na ně pokušenie puojdau. Protož takoví všichni, kteříž budau míle trpěti protivné věci a křivdy rozličné od kohož kolivěk, takoví ť s drahým Pánem vstupují na lodíčku a on takové těší skrze i protoka Davida řka: »Ba, s takovými ť sem já v zá- 50 mutku; pomohu ť jim a vysvobodím je.« Neb on, drahý Pán, ty lidi z těchto bauří tohoto hanebného světa přivede k věčnému utěšení, jako právě k břehu, do královstvie nebeského. Ale kteříž lidé sau zde, na tomto světě, v upokojení a že na ně nepřicházejí rány božie ani li která pokušenie, takoví neb sau chutně zlí 55 anebo v takových jest viera mrtva. Nebo člověk hovadný ne- smyslí ani čenichá těch věcí, které sau Ducha božieho, a na takové 119" 119" 120" prv (j-vyn!) na paušti C, ponejprv O — též právě] takéž ť (i C) BRCT, takéž již P, takéž NU, tak SO — i] vyn. PT — lidi U — 43 již vyn. PC — světa] světu C, svatí světa T — světa se pokrývati i] vyn. N, světu se pokrývají i SO — žádostem CSO — 44 jeho utíkati N — že] vyn. C, když SO — budau chtieti] počnau O — 44—45 chtieti... pravého] právě držeti Boha skrze BR, chtíti právě držeti Boha (+ svého N) skrze PCNTU — 44 a věrně] vyn. KSO — milého] vyn. K — 45 útrpný ... pravého] vyn. TS, pravé O — tepruv ť BP, teprv f KRN, tu teprva T, teprva USO — 46 pokoušení roz- ličná T — puojdau] divná přijdú B, rozličná puojdau (+ přijdau R) KPRCU, rozličná přijdau NSO — budau míti C — 46—48 budau... Pánem] rádi a míle taková protivenství snášejí s Kristem O — 47 ty protivné C — těžké křivdy S — 48 takoví ť] takoví ť již C, ti U, takoví všickni S — drahým Pánem] Kristem (+ Pánem CN) PCNUS — 49 proroka] vyn. C — po slově Davida v A červeně nadepsáno S° (s vatého) — řka] vyn. S — Ba] vyn. BR — 49—50 Ba . . . vysvobodím je] Já ť sem s nimi v zarmaucení S, Já ť sem s nimi v den zlý a v zarmaucení vysvobodím je O — 49 takovými] nimi PTC, ním NU, takovým R — já] vyn. RCN — zamúcení P, zarmaucení ČNTU — 50 pomohu ... je] vyn. BPRNTU — Neb... Pán] A potom C — 51 ty] takové RONTUSO, vyn. R — přivede [sám] K, přivede je C — věčnému] břehu věčného BRC — 52 utěšení [a spa- sení] K - jako ... k břehu] vyn. BPRCNTUSO — nebeského] vyn. R — 53 lidé] vyn. O — zde] vyn. C — na tomto světě] vyn. O — tomto] vyn. S — v] vyn. BPRNTU — v upokojení a že] jako v pokoji a v utěšení, takže C — nepřicházejí] nejdau CSO — 54 rány ... která] vyn. BPRNTU, žádná SO — rány ... pokušenie] pokušení nižádná ani jaká trápení C — 54—55 neb sau ... anebo] sau velmi nebezpečni svejm spasením C — 55 takových] nich O — mrtva proto, neb sau hovadní C — Nebo] A C — hovadlný B — nesmyslí] nesmyslný BPNTU, nemyslí SO — 56 ani čenichá] nechutná N 49 Nad str. 119b v A zase přípisek: Vo lodíčce —
258 když již počnau před světem utiekati, světa se pokrývati i žádostí jeho, a že se již budau li chtieti přídržeti právě a věrně milého 45 Boha skrze útrpný život a činěnie pravého pokánie, teprúž ť na ně pokušenie puojdau. Protož takoví všichni, kteříž budau míle trpěti protivné věci a křivdy rozličné od kohož kolivěk, takoví ť s drahým Pánem vstupují na lodíčku a on takové těší skrze i protoka Davida řka: »Ba, s takovými ť sem já v zá- 50 mutku; pomohu ť jim a vysvobodím je.« Neb on, drahý Pán, ty lidi z těchto bauří tohoto hanebného světa přivede k věčnému utěšení, jako právě k břehu, do královstvie nebeského. Ale kteříž lidé sau zde, na tomto světě, v upokojení a že na ně nepřicházejí rány božie ani li která pokušenie, takoví neb sau chutně zlí 55 anebo v takových jest viera mrtva. Nebo člověk hovadný ne- smyslí ani čenichá těch věcí, které sau Ducha božieho, a na takové 119" 119" 120" prv (j-vyn!) na paušti C, ponejprv O — též právě] takéž ť (i C) BRCT, takéž již P, takéž NU, tak SO — i] vyn. PT — lidi U — 43 již vyn. PC — světa] světu C, svatí světa T — světa se pokrývati i] vyn. N, světu se pokrývají i SO — žádostem CSO — 44 jeho utíkati N — že] vyn. C, když SO — budau chtieti] počnau O — 44—45 chtieti... pravého] právě držeti Boha skrze BR, chtíti právě držeti Boha (+ svého N) skrze PCNTU — 44 a věrně] vyn. KSO — milého] vyn. K — 45 útrpný ... pravého] vyn. TS, pravé O — tepruv ť BP, teprv f KRN, tu teprva T, teprva USO — 46 pokoušení roz- ličná T — puojdau] divná přijdú B, rozličná puojdau (+ přijdau R) KPRCU, rozličná přijdau NSO — budau míti C — 46—48 budau... Pánem] rádi a míle taková protivenství snášejí s Kristem O — 47 ty protivné C — těžké křivdy S — 48 takoví ť] takoví ť již C, ti U, takoví všickni S — drahým Pánem] Kristem (+ Pánem CN) PCNUS — 49 proroka] vyn. C — po slově Davida v A červeně nadepsáno S° (s vatého) — řka] vyn. S — Ba] vyn. BR — 49—50 Ba . . . vysvobodím je] Já ť sem s nimi v zarmaucení S, Já ť sem s nimi v den zlý a v zarmaucení vysvobodím je O — 49 takovými] nimi PTC, ním NU, takovým R — já] vyn. RCN — zamúcení P, zarmaucení ČNTU — 50 pomohu ... je] vyn. BPRNTU — Neb... Pán] A potom C — 51 ty] takové RONTUSO, vyn. R — přivede [sám] K, přivede je C — věčnému] břehu věčného BRC — 52 utěšení [a spa- sení] K - jako ... k břehu] vyn. BPRCNTUSO — nebeského] vyn. R — 53 lidé] vyn. O — zde] vyn. C — na tomto světě] vyn. O — tomto] vyn. S — v] vyn. BPRNTU — v upokojení a že] jako v pokoji a v utěšení, takže C — nepřicházejí] nejdau CSO — 54 rány ... která] vyn. BPRNTU, žádná SO — rány ... pokušenie] pokušení nižádná ani jaká trápení C — 54—55 neb sau ... anebo] sau velmi nebezpečni svejm spasením C — 55 takových] nich O — mrtva proto, neb sau hovadní C — Nebo] A C — hovadlný B — nesmyslí] nesmyslný BPNTU, nemyslí SO — 56 ani čenichá] nechutná N 49 Nad str. 119b v A zase přípisek: Vo lodíčce —
Strana 259
259 Buoh snad proto nedopauští, na takové lidi zlé, zlým pokojem upokojené, zlých věcí, aby skrze to neb tudy nepozdvíhali se zhuoru k nebeským věcem, li ale aby doufali sami sobě a tiem aby byli 60 odděleni od milého Boha. Ale kteří lidé zde na světě rádi trpie protivné věci, ti ť nejsú na cestě zatracenie jako první, ale jsau blahoslaveni; neb die svatý Jakub v své kanonice: »Blahoslavený muž, kterýž snášie protivenstvie; nebo, když zkušen bude, vezme korunu života, ! kterúž jest zaslíbil Buoh milujícím sebe.« 65 A takoví po této nynější bauři a nechvíli dosáhnau věčného utěšenie. O kteréžto bauři morské i také o potišení jeho a větruov die svaté čtenie: »Když vstaupil Ježíš na lodíčku, následovali sau jeho zástupové mnozí.« Svatý Augustin, mluvě o lodíčce 70 v knihách li De novo cantico, die, že ta lodíčka Kristova jest 120" 1213 121 božieho] svatého RC — 56—58 a na takové ... nepozdvíhali se] a také druhdy (vyn. N, ihned mnohdykrát C, milý, drahý Pán T) Buoh na takové + lidi TC) dopauští (nedopauští RONT) proto zlé lidi (+ v světě upokojené NT) puotek, škod a nesnází (proto zlé ... nesnází] upokojenie v tomto světě tím zlým, hanebným pokojem, svobodau v hříších C; puotek... nesnází] zlých věcí NT), aby skrze (se C) to (vyn. C) nepozdvihli (nepo- zdvíhali RCT, nepozdvihovali N) se BRONT — 56 na takové] vyn. P 56—57 na takové .. . snad proto] také proto Bůh US — 57 snad] také PO — 57—58 na takové ... upokojené] zde na tomto světě K, vyn. O — 57 zlým pokojem v světě P, vyn. US — 58 a upokojené v světě U — 58—59 aby ... ale] vyn. K 58 neb tudy] vyn. PRUSO — nepozdvihli SO — 59 věcem] vyn. O — daufajíce K, se ubezpečíce i daufali C — sobě] v se KONSO, v sobě tudy a tiem K 59—60 a tiem ... Boha] vyn. BPRNTUSO, a skrze to byli zbaveni milosti boží C 60 Ale] Nebo O — lidé] vyn. O — zde vyn. SO — na tomto světě BRSO — trpie] snášejí CO — 61 protivné věci] protivenství RSO —a věci, ba s milostí je trpí, podnikají C — ti] takoví K — zatracencův O ale] vyn. O 62 blahoslaveni] na cestě spasení a sau blahoslaveni C — neb] jakož C — svatý ... kanonice] Písmo +a BPRNTUSO 63 pokušení a protivenství PONTUSO 64 těm, kteříž ho milují C 65 66 A takoví ... utěšenie] vyn. O 65 té R — 66 uti- — šení N 67 bauřce BR, nechvíli a bauři C — i také o] a takého B, a O potěšení(!) PRT, utišení CNSO — a větruov] i o větru O — 68 dnešní svaté O — Když] Když, prý N, že SO — následovali sau jeho] a vstaupili (4 s ním O) i S0 69 zástupové mnozí] učedlníci jeho BPRONTUSO — mluví BONTU, praví R — 69—70 mluvě ... die] v svých knihách praví S, praví A 62 Jak. I. 12; dole na str. 120b jsou slova tato latinsky (přípisek po- dější): Beatus vir, qui suffert tentationem, quoniam comprobatus fuerit, accipiat (!) coronam víte -
259 Buoh snad proto nedopauští, na takové lidi zlé, zlým pokojem upokojené, zlých věcí, aby skrze to neb tudy nepozdvíhali se zhuoru k nebeským věcem, li ale aby doufali sami sobě a tiem aby byli 60 odděleni od milého Boha. Ale kteří lidé zde na světě rádi trpie protivné věci, ti ť nejsú na cestě zatracenie jako první, ale jsau blahoslaveni; neb die svatý Jakub v své kanonice: »Blahoslavený muž, kterýž snášie protivenstvie; nebo, když zkušen bude, vezme korunu života, ! kterúž jest zaslíbil Buoh milujícím sebe.« 65 A takoví po této nynější bauři a nechvíli dosáhnau věčného utěšenie. O kteréžto bauři morské i také o potišení jeho a větruov die svaté čtenie: »Když vstaupil Ježíš na lodíčku, následovali sau jeho zástupové mnozí.« Svatý Augustin, mluvě o lodíčce 70 v knihách li De novo cantico, die, že ta lodíčka Kristova jest 120" 1213 121 božieho] svatého RC — 56—58 a na takové ... nepozdvíhali se] a také druhdy (vyn. N, ihned mnohdykrát C, milý, drahý Pán T) Buoh na takové + lidi TC) dopauští (nedopauští RONT) proto zlé lidi (+ v světě upokojené NT) puotek, škod a nesnází (proto zlé ... nesnází] upokojenie v tomto světě tím zlým, hanebným pokojem, svobodau v hříších C; puotek... nesnází] zlých věcí NT), aby skrze (se C) to (vyn. C) nepozdvihli (nepo- zdvíhali RCT, nepozdvihovali N) se BRONT — 56 na takové] vyn. P 56—57 na takové .. . snad proto] také proto Bůh US — 57 snad] také PO — 57—58 na takové ... upokojené] zde na tomto světě K, vyn. O — 57 zlým pokojem v světě P, vyn. US — 58 a upokojené v světě U — 58—59 aby ... ale] vyn. K 58 neb tudy] vyn. PRUSO — nepozdvihli SO — 59 věcem] vyn. O — daufajíce K, se ubezpečíce i daufali C — sobě] v se KONSO, v sobě tudy a tiem K 59—60 a tiem ... Boha] vyn. BPRNTUSO, a skrze to byli zbaveni milosti boží C 60 Ale] Nebo O — lidé] vyn. O — zde vyn. SO — na tomto světě BRSO — trpie] snášejí CO — 61 protivné věci] protivenství RSO —a věci, ba s milostí je trpí, podnikají C — ti] takoví K — zatracencův O ale] vyn. O 62 blahoslaveni] na cestě spasení a sau blahoslaveni C — neb] jakož C — svatý ... kanonice] Písmo +a BPRNTUSO 63 pokušení a protivenství PONTUSO 64 těm, kteříž ho milují C 65 66 A takoví ... utěšenie] vyn. O 65 té R — 66 uti- — šení N 67 bauřce BR, nechvíli a bauři C — i také o] a takého B, a O potěšení(!) PRT, utišení CNSO — a větruov] i o větru O — 68 dnešní svaté O — Když] Když, prý N, že SO — následovali sau jeho] a vstaupili (4 s ním O) i S0 69 zástupové mnozí] učedlníci jeho BPRONTUSO — mluví BONTU, praví R — 69—70 mluvě ... die] v svých knihách praví S, praví A 62 Jak. I. 12; dole na str. 120b jsou slova tato latinsky (přípisek po- dější): Beatus vir, qui suffert tentationem, quoniam comprobatus fuerit, accipiat (!) coronam víte -
Strana 260
260 pravda zákona jeho, o kteréžto pravdě die svatý David: »Všecka přikázanie jeho pravda.« A v jiném miestě die: »Ó milý Pane, zákon tvuoj pravda jest.« A tak lodíčka Kristova mohau nazvána býti přikázanie Kristova; nebo jinudy nemuožem přijíti do nebe, 75 jediné skrze naplněnie přikázaní) li božích, an tak sám Kristus pověděl onomu mládenci řka, když jeho tázal: »Mistře, co čině život věčný mieti budu?« A Ježíš jemu odpověděl: »Chceš-liž do života [věčného] přijíti, zachovaj přikázanie.« A také, jakož svatý Matouš napsal, když drahý Ježíš vydal nám svá [svatá 80 přikázanie, kteráž slovau menšie — ne proto, by menšie byla než oněch deset, ale že je sobě lidé méně vážie, jako nehněvati se, nehleděti oplzle, ženy od sebe nepúštěti, nepřátely milovati, jim dobře činiti a za ně se Bohu modliti — hned, vydav ta při- kázanie, takto řekl drahý Pán: »Kto bude činiti a tak učiti, ten 12 12 O — 70 v knihách] vyn. R — tak (takto N) dí BPRCNTU — 70—71 že ta .. . jeho] vyn.(!) PNTU — 70 ta] vyn. BRSO — 71 jeho] Kristova BRO- — 71—73 o kteréžto ... pravda jest] vyn. SO — 71 svatý] vyn. PTU — 72 jeho] tvá BPRNTU, boží sau t C — pravda a saud C — v jiném miestě] jinde PNCTU — Ó] vyn. BRC — Ó milý Pane] A PNTU — 73 jest] vyn. BPRNTU — tak tehdy N — ta lodíčka BR — 73—74 lodíčka... býti vyn. O — mohau... býti] jsau BPRNTU, slovau C, jest S — 74 Kristova] jeho BPRTUSO, boží C, jeho svatá N — nikudy jinudy SO — nemuožem] nepřijdem aniž můžeme C — přijíti do nebe] se připlaviti k břehu života věčného N — 75 przikanich(!) A — božích] Kristových C, božího R — ano S0, a an(!) U, jakož to C — tak sám] sám drahý BC — Kristus] Pán (+ Ježíš C) BRC — 76 takto řka B — řka] vyn. KCSO, prý PNTU — když kterejž C — 76—77 když ... odpověděl] vyn. BPRNTUSO — 76 Mistře dobrej C — Ježíš] on KC — odpověděl, drahej Pán Ježíš, řka C — 78 [věčného vyn. BKPRNTUSO — vjíti O — má přikázaní C — také, jakož k tomu podobně také i C, vyn. S0 — 79 píše BKPRNTSO — 79—80 když... menšie] vyn. R — 79 drahý] vyn. PNTUSO — Ježíš] Pán BC, Kristus (+ Pán NTSO) PNTUSO — nám] vyn. BCO — svá] vyn. S — [svatá] šestera C, vyn. BKPNTUSO — 80—83 ne proto ... modliti] vyn. BPRC NTUSO — 83—84 vydav ... Pán] pod těmito (těmi PRNT, tím CS0) přikázaními (přikázaním CS, vyn. O) položil (doložil 0) řka (prý PNTU, takto CSO) BPRCNTUSO — 84 činiti... učiti] učiti a tak sám činiti C — bude tak SO — tak] tak jiné NU, tomu jiné S0 — ten] vyn. — 71 Ž. 119, 86 72 Ž. 119, 142 — 76 Luk. 10, 25n. — Nad str. 122a je připsáno drobným písmem: Ma- gister, quid faciam, ut possim habere regnum; pod str. 122a zase přípisek: Si vis ad vitam ingredi, serva mandata — 84 Mat. 5, 19 —
260 pravda zákona jeho, o kteréžto pravdě die svatý David: »Všecka přikázanie jeho pravda.« A v jiném miestě die: »Ó milý Pane, zákon tvuoj pravda jest.« A tak lodíčka Kristova mohau nazvána býti přikázanie Kristova; nebo jinudy nemuožem přijíti do nebe, 75 jediné skrze naplněnie přikázaní) li božích, an tak sám Kristus pověděl onomu mládenci řka, když jeho tázal: »Mistře, co čině život věčný mieti budu?« A Ježíš jemu odpověděl: »Chceš-liž do života [věčného] přijíti, zachovaj přikázanie.« A také, jakož svatý Matouš napsal, když drahý Ježíš vydal nám svá [svatá 80 přikázanie, kteráž slovau menšie — ne proto, by menšie byla než oněch deset, ale že je sobě lidé méně vážie, jako nehněvati se, nehleděti oplzle, ženy od sebe nepúštěti, nepřátely milovati, jim dobře činiti a za ně se Bohu modliti — hned, vydav ta při- kázanie, takto řekl drahý Pán: »Kto bude činiti a tak učiti, ten 12 12 O — 70 v knihách] vyn. R — tak (takto N) dí BPRCNTU — 70—71 že ta .. . jeho] vyn.(!) PNTU — 70 ta] vyn. BRSO — 71 jeho] Kristova BRO- — 71—73 o kteréžto ... pravda jest] vyn. SO — 71 svatý] vyn. PTU — 72 jeho] tvá BPRNTU, boží sau t C — pravda a saud C — v jiném miestě] jinde PNCTU — Ó] vyn. BRC — Ó milý Pane] A PNTU — 73 jest] vyn. BPRNTU — tak tehdy N — ta lodíčka BR — 73—74 lodíčka... býti vyn. O — mohau... býti] jsau BPRNTU, slovau C, jest S — 74 Kristova] jeho BPRTUSO, boží C, jeho svatá N — nikudy jinudy SO — nemuožem] nepřijdem aniž můžeme C — přijíti do nebe] se připlaviti k břehu života věčného N — 75 przikanich(!) A — božích] Kristových C, božího R — ano S0, a an(!) U, jakož to C — tak sám] sám drahý BC — Kristus] Pán (+ Ježíš C) BRC — 76 takto řka B — řka] vyn. KCSO, prý PNTU — když kterejž C — 76—77 když ... odpověděl] vyn. BPRNTUSO — 76 Mistře dobrej C — Ježíš] on KC — odpověděl, drahej Pán Ježíš, řka C — 78 [věčného vyn. BKPRNTUSO — vjíti O — má přikázaní C — také, jakož k tomu podobně také i C, vyn. S0 — 79 píše BKPRNTSO — 79—80 když... menšie] vyn. R — 79 drahý] vyn. PNTUSO — Ježíš] Pán BC, Kristus (+ Pán NTSO) PNTUSO — nám] vyn. BCO — svá] vyn. S — [svatá] šestera C, vyn. BKPNTUSO — 80—83 ne proto ... modliti] vyn. BPRC NTUSO — 83—84 vydav ... Pán] pod těmito (těmi PRNT, tím CS0) přikázaními (přikázaním CS, vyn. O) položil (doložil 0) řka (prý PNTU, takto CSO) BPRCNTUSO — 84 činiti... učiti] učiti a tak sám činiti C — bude tak SO — tak] tak jiné NU, tomu jiné S0 — ten] vyn. — 71 Ž. 119, 86 72 Ž. 119, 142 — 76 Luk. 10, 25n. — Nad str. 122a je připsáno drobným písmem: Ma- gister, quid faciam, ut possim habere regnum; pod str. 122a zase přípisek: Si vis ad vitam ingredi, serva mandata — 84 Mat. 5, 19 —
Strana 261
261 85 veliký v nebeském království slúti bude.« A protož milý Kristus tu lodíčku, totiž svá svatá přikázanie, přinesl s nebe, neb jest u tak řekl: »A jakož mi dal přikázanie Otec, tak činím.« Proti kteréžto lodíčce zákona božieho povstal téměř veškeren svět, takže přikázanie božská v sobě umrtvují, lehčé je aneb jako 90 nic jich sobě nevážiece, životy vedauce hovadné, tělu svému, světu tomuto biednému a dáblu škaredému ve všem povolujíce, a to proto, nebo přikázanie božská jsau odporna l těm věcem. Neb, kdyby se lidé právě chopili přikázanie božských, ihned by byli mrtvi světu a tak by i protivné věci, které by na ně šly 95 od světa a od milovníkuov jeho, strpěli. Onen dobrý starec Simeon — napsal svatý Lukáš — byl pověděl o drahém Ježíšovi řka: »Tento položen jest ku pádu a k vstání mnohých v Izraheli«: k vstání li těm, kteříž se věrně a právě přídržie té lodíčky zákona 1233 123 208" BO — 85 slúti] vyn. BPRCNTUSO - bude, a kdož je přestaupí, ten bude zatracen S0 — protož tak BR — 86 totiž ta S0 — svatáj drahá B, vyn. PCNTUS — jest tak] vyn. S — 87 tak] vyn. O — já činím K — 88 zákona] přikázaní C — zákona božicho] vyn. BPRNTUSO — všecken O — 89 takže ta O — 89—92 přikázanie . . . nebo] vyn. R — 89 boží S0, božská odporně P — 89—90 lehčé... nevážiece] vyn. BPONTUSO — 90—92 tělu... povolujíce, a to] vyn. BPCTUSO, rozpustilé, a zvláště teď, nyní, času ma- sopustního N 92 nebo že S0 — boží O — velmi odporna O — těm věcem] světu BPRNTUSO, tomuto světu C — 93 Neb] vyn. N — se zajisté N - právě chopili] přídrželi BPRONTUSO — božských] božích BPRNTU, svatých S0 — by] vyn.(!) S — 94 světu] od světa O, světu [a neříkali by, že svět tomu tak chce] K — které] když O na něj] na tě B — šly] přišly SO — 95 a od milovníkuov jeho] vyn. BPRNTUSO — strpěli a snášeli a byl by jim drahej Pán Ježíš ku povstání, jakož o tom pověděl C — snáze strpěli K, rádi trpěli (strpěli 0) NO — On U — dobrej, cnej. šlechetnej, pobožnej, dobrej(!) a svatej C — starček N — 95—96 Simeon ... Lukáš, vyn. B — 96 píše K — napsal... Lukáš] vyn. PRNTUSO — napsal... Ježíšovi] vyn. C — drahém Ježíšovi] Pánu Kristu (vyn. S0) BPRNTUSO — řka] že O — 97 Tento] vyn. O — jest] bude C — ku povstání KOUSO, ku(!) vstání T — vstáním B — mnohým BRONSO — 98 ku povstání KOSO, i k vstání T jest těm T — kteříž jenž N — 98—99 věrně ... zákona jeho jeho svatejm přikázaním poddáni sau a jeho samého pravau věrau, totižto Pána Krista a jeho pravdy se přídrží C — 98 ho věrně BR — věrně a právě jemu PU, jeho NTS 98—99 věrně ... jeho] ho přídržejí O — 98 pří- 87 Podle Jana 15, 10 92 Nad str. 123b v rkpise A je připsáno: Vo lodíčce čtení svaté mělo záze bejti (viz výšc pozn. k ř. 1) — 97 Luk. 2, 34 98 O přehození listu při vazbě viz při popise rkpisu A v úvodě —
261 85 veliký v nebeském království slúti bude.« A protož milý Kristus tu lodíčku, totiž svá svatá přikázanie, přinesl s nebe, neb jest u tak řekl: »A jakož mi dal přikázanie Otec, tak činím.« Proti kteréžto lodíčce zákona božieho povstal téměř veškeren svět, takže přikázanie božská v sobě umrtvují, lehčé je aneb jako 90 nic jich sobě nevážiece, životy vedauce hovadné, tělu svému, světu tomuto biednému a dáblu škaredému ve všem povolujíce, a to proto, nebo přikázanie božská jsau odporna l těm věcem. Neb, kdyby se lidé právě chopili přikázanie božských, ihned by byli mrtvi světu a tak by i protivné věci, které by na ně šly 95 od světa a od milovníkuov jeho, strpěli. Onen dobrý starec Simeon — napsal svatý Lukáš — byl pověděl o drahém Ježíšovi řka: »Tento položen jest ku pádu a k vstání mnohých v Izraheli«: k vstání li těm, kteříž se věrně a právě přídržie té lodíčky zákona 1233 123 208" BO — 85 slúti] vyn. BPRCNTUSO - bude, a kdož je přestaupí, ten bude zatracen S0 — protož tak BR — 86 totiž ta S0 — svatáj drahá B, vyn. PCNTUS — jest tak] vyn. S — 87 tak] vyn. O — já činím K — 88 zákona] přikázaní C — zákona božicho] vyn. BPRNTUSO — všecken O — 89 takže ta O — 89—92 přikázanie . . . nebo] vyn. R — 89 boží S0, božská odporně P — 89—90 lehčé... nevážiece] vyn. BPONTUSO — 90—92 tělu... povolujíce, a to] vyn. BPCTUSO, rozpustilé, a zvláště teď, nyní, času ma- sopustního N 92 nebo že S0 — boží O — velmi odporna O — těm věcem] světu BPRNTUSO, tomuto světu C — 93 Neb] vyn. N — se zajisté N - právě chopili] přídrželi BPRONTUSO — božských] božích BPRNTU, svatých S0 — by] vyn.(!) S — 94 světu] od světa O, světu [a neříkali by, že svět tomu tak chce] K — které] když O na něj] na tě B — šly] přišly SO — 95 a od milovníkuov jeho] vyn. BPRNTUSO — strpěli a snášeli a byl by jim drahej Pán Ježíš ku povstání, jakož o tom pověděl C — snáze strpěli K, rádi trpěli (strpěli 0) NO — On U — dobrej, cnej. šlechetnej, pobožnej, dobrej(!) a svatej C — starček N — 95—96 Simeon ... Lukáš, vyn. B — 96 píše K — napsal... Lukáš] vyn. PRNTUSO — napsal... Ježíšovi] vyn. C — drahém Ježíšovi] Pánu Kristu (vyn. S0) BPRNTUSO — řka] že O — 97 Tento] vyn. O — jest] bude C — ku povstání KOUSO, ku(!) vstání T — vstáním B — mnohým BRONSO — 98 ku povstání KOSO, i k vstání T jest těm T — kteříž jenž N — 98—99 věrně ... zákona jeho jeho svatejm přikázaním poddáni sau a jeho samého pravau věrau, totižto Pána Krista a jeho pravdy se přídrží C — 98 ho věrně BR — věrně a právě jemu PU, jeho NTS 98—99 věrně ... jeho] ho přídržejí O — 98 pří- 87 Podle Jana 15, 10 92 Nad str. 123b v rkpise A je připsáno: Vo lodíčce čtení svaté mělo záze bejti (viz výšc pozn. k ř. 1) — 97 Luk. 2, 34 98 O přehození listu při vazbě viz při popise rkpisu A v úvodě —
Strana 262
262 jeho, a ku pádu těm položen, kteří se zákonu jeho protivie 100 a netoliko zákonu jeho, ale i těm, kteříž se jeho přídržejí. Nebo, kdyby se lidé právě přídrželi zákona Ježíšova, ihned by ta věže babylonská padla, to jest navyklosti a obyčejové hřiechuov. Ale pak, jakož ta vlnobitie morská řítila se se všech strán na lodíčku Kristovu, tak právě se všech strán lidé světští obořili 105sú se proti pravdě zákona Kristova. Nu, vezměme tuto pravdu zákona Kristova, kterúž jest sám drahý Pán vydal řka: »Nehně- vati se s, totiž neřádně. Ano bude ť, ani ť obecně li řiekají: »Á, což mu toho mám tak nechati, an mi křivdu učinil? Na to ť mě žádný nenavede!« A tak všichni takoví sau proti té pravdě zákona 110 božieho a přikázanie jeho. On takto velí, a oni jináče činie a ne- 20 držejí S — 98—99 přídržie ... těm] přídržejí, zachovávajíce přikázaní jeho, těm pak ku pádu BR — té... jeho] vyn. PNTUS — 99 pak ku PTC — položen] vyn. NTUSO — zákonu] svatejm přikázaním C, přikázaní BR — zákonu jeho] jemu PNTUSO — 100 a netoliko ... ale] vyn. BPRCNTUSO — i těm ... přídržejí] vyn. UO — těm všem PNTS — jeho] ho věrně BR jeho nevěrně a neprávě C — 100—101 přídržejí... Ježíšova] přídrželi, drahého Pána Ježíše C — 100 přídrží B, nepřídrží PNTS — 101 zákona Ježíšova] Pána Krista BPRNTUSO — tato U — 102 padla] klesla C — to jest... hřiechuov] vyn. BPRONTUSO — 103 pak, jakož] že BPRONTUS — ta] tu T — 103— 104 vlnobitie... Kristovu] lodí byla (jest O) se všech strán vlnami obklíčena SO — 103 řítila se] bila PNT, vyn.(!) U — 104 na lodíčku .. . strán] vyn.(!) BRU — Kristo- vau N — Tak právě] to se tak děje nyní tomu podobně, že O — právě se děje nyní, že S — světští [i duchovní] K — 105 Kristova] božího S0 — 105—106 Nu ... Kristova] vyn. PRNT — Nu ... řka] vyn. U — 105— 107 Nu ... řiekají] Když řekneš: »Nehněvej se na bližního svého!«, oni ť řeknau O — 105 vezmeme K — 106 Kristova] božího S — kterúž ... řka) jakož jest řekl C, vyn. BPRNTS — 107 totiž neřádně] na bratra (bližního C) svého BPRCNTUS — bude, bude C — bude t ... řiekají] ť řeknau S — ani f ... řiekají] než ještě ť budú říci BR, vyn. PONTU — Á] vyn. BR, A, prý PCNU, Ó, prý T — 108 mu] mu pak B, vyn. O — tak mnoho U — ano ť O — křivdu] toto a toto C, velikau křivdu O — 108—109 Na to... nenavede!] vyn. BR, bych ť mu (+ pak T) v tom neseděl (seděl U)?! PNTU, a bych mu to odpustil? To to to! C, Bodej ť bych mu v tom neseděl! SO — 109 všichni takoví] vyn. BPRNTUSO, hle C — sau] se hned postaví O — 109—110 té pravdě... božieho a] tomu BRC, té lodíčce PNTUSO — 110 jeho] božímu BRC, božího PNTSO, božích U — 110—111 On ... sobě toho] vyn. BPRCTUSO, se postavili N — 111 sobě [nic] toho K — sobě 106 Podle Mat. 5, 22 —
262 jeho, a ku pádu těm položen, kteří se zákonu jeho protivie 100 a netoliko zákonu jeho, ale i těm, kteříž se jeho přídržejí. Nebo, kdyby se lidé právě přídrželi zákona Ježíšova, ihned by ta věže babylonská padla, to jest navyklosti a obyčejové hřiechuov. Ale pak, jakož ta vlnobitie morská řítila se se všech strán na lodíčku Kristovu, tak právě se všech strán lidé světští obořili 105sú se proti pravdě zákona Kristova. Nu, vezměme tuto pravdu zákona Kristova, kterúž jest sám drahý Pán vydal řka: »Nehně- vati se s, totiž neřádně. Ano bude ť, ani ť obecně li řiekají: »Á, což mu toho mám tak nechati, an mi křivdu učinil? Na to ť mě žádný nenavede!« A tak všichni takoví sau proti té pravdě zákona 110 božieho a přikázanie jeho. On takto velí, a oni jináče činie a ne- 20 držejí S — 98—99 přídržie ... těm] přídržejí, zachovávajíce přikázaní jeho, těm pak ku pádu BR — té... jeho] vyn. PNTUS — 99 pak ku PTC — položen] vyn. NTUSO — zákonu] svatejm přikázaním C, přikázaní BR — zákonu jeho] jemu PNTUSO — 100 a netoliko ... ale] vyn. BPRCNTUSO — i těm ... přídržejí] vyn. UO — těm všem PNTS — jeho] ho věrně BR jeho nevěrně a neprávě C — 100—101 přídržejí... Ježíšova] přídrželi, drahého Pána Ježíše C — 100 přídrží B, nepřídrží PNTS — 101 zákona Ježíšova] Pána Krista BPRNTUSO — tato U — 102 padla] klesla C — to jest... hřiechuov] vyn. BPRONTUSO — 103 pak, jakož] že BPRONTUS — ta] tu T — 103— 104 vlnobitie... Kristovu] lodí byla (jest O) se všech strán vlnami obklíčena SO — 103 řítila se] bila PNT, vyn.(!) U — 104 na lodíčku .. . strán] vyn.(!) BRU — Kristo- vau N — Tak právě] to se tak děje nyní tomu podobně, že O — právě se děje nyní, že S — světští [i duchovní] K — 105 Kristova] božího S0 — 105—106 Nu ... Kristova] vyn. PRNT — Nu ... řka] vyn. U — 105— 107 Nu ... řiekají] Když řekneš: »Nehněvej se na bližního svého!«, oni ť řeknau O — 105 vezmeme K — 106 Kristova] božího S — kterúž ... řka) jakož jest řekl C, vyn. BPRNTS — 107 totiž neřádně] na bratra (bližního C) svého BPRCNTUS — bude, bude C — bude t ... řiekají] ť řeknau S — ani f ... řiekají] než ještě ť budú říci BR, vyn. PONTU — Á] vyn. BR, A, prý PCNU, Ó, prý T — 108 mu] mu pak B, vyn. O — tak mnoho U — ano ť O — křivdu] toto a toto C, velikau křivdu O — 108—109 Na to... nenavede!] vyn. BR, bych ť mu (+ pak T) v tom neseděl (seděl U)?! PNTU, a bych mu to odpustil? To to to! C, Bodej ť bych mu v tom neseděl! SO — 109 všichni takoví] vyn. BPRNTUSO, hle C — sau] se hned postaví O — 109—110 té pravdě... božieho a] tomu BRC, té lodíčce PNTUSO — 110 jeho] božímu BRC, božího PNTSO, božích U — 110—111 On ... sobě toho] vyn. BPRCTUSO, se postavili N — 111 sobě [nic] toho K — sobě 106 Podle Mat. 5, 22 —
Strana 263
263 vážie sobě toho, ješto by sobě měli všichni lidé to převelmi vážiti a nemieti sobě toho v lehkosti. Vezměmež jinú lodíčku Kristovu a tak pravdu zákona jeho, tuto: ovšem nepřisahati. A nynějšie pak křesťanstvo z uobyčeje 115 beze všeho studu i bez bázni: »Na mau vieru«, »Na mau duši«, »Přisahu Bohu, Matce božie, všem božím svatým.« Ó biedná usta proklatá! l A jestliže by se kto proti tomu postavil a chtěl potrestati řka, že jest to proti Pánu Bohu, aby nepřisahali, uzříš, jak ť by se na ň pro to obořili řkúce: »Ba, bóhdaj zabit, již nás 120 také chce trestati!«, i kacéřuov ť by proto nadali — a tak rovně jako vlnobitie morská tepau na tu lodíčku Kristovu, na pravdu jeho. Ještě sobě vezměm tuto lodíčku Kristovu: »Milujte nepřátely své a dobře jim čiňte a modlte se za hánce a za protivníky vaše!« 209a (druhé), vyn. BR, ho sobě 0 — 111 112 všichni lidé ... v lehkosti] lidé (vyn. BR) nade všecky jiné věci více (nejvce C) sobě vážiti přikázaní boží (božích C) a nemieti se k němu lehce (se k němu lehce] jich v lehkosti C) BRC, nade všecko († jiné NTU) vážiti přikázaní boží (božích S) a ne- míti ho v lehkosti PATUS, vážiti nade všecko, majíce je u veliké váž- nosti O 113 Nu, vezměm N, Vezmeme sobě S — 113 114 Vezměmež... tuto] Druhá lodička jest O — 113 opět jinau C — Kristovu] Kristovau N, vyn. S — a tak ... jeho] vyn. PONTU — 113—114 a tak ... tuto] vyn. BRS — 114 ovšem nikoliv SO — A] Ale O — nynějšie pak oni pak, nynější C — nenější O — pak] vyn. O křesťané hned BR, křestané (+ již O) SO — z (v C) uobyčeje přisahají BROSO, z uobyčeje přisahá PTU, z voby- čeje a navyklosti hrozně přisahá N — 115—117 beze všeho ... proklatá!] vyn. BPRCNTUSO — 115 bázně K r 116 Přisau K “ božím] vyn. K 117 prokletá K — jestliže byl kdyby TS, pakli by O — jestliže by se kto] kto by se BPRNU — zastavil B — chtěl] vyn. BPRONTUSO — 118 po- trestal BPRCNTU, potresktati K, je proto trestal (potrestal 0) SO řkaj pravě jim C, vyn. BPNTUO — to hřích N — Pánu Bohu] přikázaní božímu T, Pánu Bohu a proti jejich spasení C — uzříš hned S0 — 119—122 by se . . . pravdu jeho] se proto (+ na tě 0) oboří, ba (ano O) i kacířův proto nadají SO — 119 na ň] vyn. P — řkúce] vyn. BPRCTU, řkauc KN Ba] vyn. R 119—120 bóhdaj . . . trestati] vyn. BPRCNTU — 120 naspílali N — rovně] vyn. B — 121 tu] vyn. BPRONTU — Kristovau N — na pravdu jeho] vyn. BPRONTU 123 Ještě ... Kristovu] Třetí lodíčka jest O — sobě] vyn. S — tu S — Kristovu] jakož Kristus Pán řekl C, vyn. BPRNUS — 124 své... vaše] vyn. BPR — své ... protivníky] vyn. U — a dobře ... vaše] vyn. NTS — 124—126 a dobře ... obořil] Jestli jim co o to řekneš, tedy se na tě velmi 123 Podle Mat. 5, 44 a Luk. 6, 28 —
263 vážie sobě toho, ješto by sobě měli všichni lidé to převelmi vážiti a nemieti sobě toho v lehkosti. Vezměmež jinú lodíčku Kristovu a tak pravdu zákona jeho, tuto: ovšem nepřisahati. A nynějšie pak křesťanstvo z uobyčeje 115 beze všeho studu i bez bázni: »Na mau vieru«, »Na mau duši«, »Přisahu Bohu, Matce božie, všem božím svatým.« Ó biedná usta proklatá! l A jestliže by se kto proti tomu postavil a chtěl potrestati řka, že jest to proti Pánu Bohu, aby nepřisahali, uzříš, jak ť by se na ň pro to obořili řkúce: »Ba, bóhdaj zabit, již nás 120 také chce trestati!«, i kacéřuov ť by proto nadali — a tak rovně jako vlnobitie morská tepau na tu lodíčku Kristovu, na pravdu jeho. Ještě sobě vezměm tuto lodíčku Kristovu: »Milujte nepřátely své a dobře jim čiňte a modlte se za hánce a za protivníky vaše!« 209a (druhé), vyn. BR, ho sobě 0 — 111 112 všichni lidé ... v lehkosti] lidé (vyn. BR) nade všecky jiné věci více (nejvce C) sobě vážiti přikázaní boží (božích C) a nemieti se k němu lehce (se k němu lehce] jich v lehkosti C) BRC, nade všecko († jiné NTU) vážiti přikázaní boží (božích S) a ne- míti ho v lehkosti PATUS, vážiti nade všecko, majíce je u veliké váž- nosti O 113 Nu, vezměm N, Vezmeme sobě S — 113 114 Vezměmež... tuto] Druhá lodička jest O — 113 opět jinau C — Kristovu] Kristovau N, vyn. S — a tak ... jeho] vyn. PONTU — 113—114 a tak ... tuto] vyn. BRS — 114 ovšem nikoliv SO — A] Ale O — nynějšie pak oni pak, nynější C — nenější O — pak] vyn. O křesťané hned BR, křestané (+ již O) SO — z (v C) uobyčeje přisahají BROSO, z uobyčeje přisahá PTU, z voby- čeje a navyklosti hrozně přisahá N — 115—117 beze všeho ... proklatá!] vyn. BPRCNTUSO — 115 bázně K r 116 Přisau K “ božím] vyn. K 117 prokletá K — jestliže byl kdyby TS, pakli by O — jestliže by se kto] kto by se BPRNU — zastavil B — chtěl] vyn. BPRONTUSO — 118 po- trestal BPRCNTU, potresktati K, je proto trestal (potrestal 0) SO řkaj pravě jim C, vyn. BPNTUO — to hřích N — Pánu Bohu] přikázaní božímu T, Pánu Bohu a proti jejich spasení C — uzříš hned S0 — 119—122 by se . . . pravdu jeho] se proto (+ na tě 0) oboří, ba (ano O) i kacířův proto nadají SO — 119 na ň] vyn. P — řkúce] vyn. BPRCTU, řkauc KN Ba] vyn. R 119—120 bóhdaj . . . trestati] vyn. BPRCNTU — 120 naspílali N — rovně] vyn. B — 121 tu] vyn. BPRONTU — Kristovau N — na pravdu jeho] vyn. BPRONTU 123 Ještě ... Kristovu] Třetí lodíčka jest O — sobě] vyn. S — tu S — Kristovu] jakož Kristus Pán řekl C, vyn. BPRNUS — 124 své... vaše] vyn. BPR — své ... protivníky] vyn. U — a dobře ... vaše] vyn. NTS — 124—126 a dobře ... obořil] Jestli jim co o to řekneš, tedy se na tě velmi 123 Podle Mat. 5, 44 a Luk. 6, 28 —
Strana 264
264 125 A nynie pak, kdyby komu bylo řečeno: »Milý přieteli, die ť Pán Ježíš: Milujte nepřátely!« —, uzříš, jak ť by se obořil slovy hanlivými li na toho, ktož by mu to řekl: »A, á, že ty nesmieš? Já ť mu nedám po sobě jezditi!«, ješto právě sau v posměch při- kázanie božská. A tak vezměm které koli jiné přikázanie božské, lidé zlí vždy budau odporni jemu i proti těm, kteříž by se právě) přídrželi Krista a přikázanie jeho. Proto ť jest veď Kristus řekl učedlníkuom svým: »Byšte byli z světa, svět, což jest jeho, miloval by. Ale že vy z světa nejste, proto ť vás svět nemiluje a tak ani 135 řečí mých od vás pravených«. Neb ti, kteří se chtí přídržeti Pána Ježíše věrně a právě, musie ť snášeti rozli ličné protivné věci, 130 209" 210a oboří O — 124 a modlte ... vaše] vyn. C — A nynie pak] Pomyslmež na to medle jeden do druhého C — 125—127 A nynie... A, á] A oni ť by se ihned o to obořili, kdo by jim taková slova řekl, slovy hanlivými: »A, prej S — 125—126 Milý ... Ježíš] vyn. PTU — Milý ... jak ť] aby (vyn. N) miloval (Miluj N) nepřítele (nepřátely R), ihned BRN, aby miloval nepřátely své, dobře jim činil, učinil-li by to medle, čiliž C — 125 die] mluví K — 126 uzříš, jak ť] hned PTU — obořili PNTU — 126—127 slovy ... řekl] a toho, kdož by tobě mluvil, slovy hanlivejmi uhaněl C — 127 na toho... A, á] řka: »Snad O — by] v A dodatečně, nad řádkou — mu] jim PNTU — řekl, slovy hanlivými N — A, á] Au N — že] vyn. N — ty snad BRC, ty, prý PNTU, ty sám O — 128 Ale já O — ješto] Nyní ť N — 128— 129 ješto ... božská] a tak sau v pravdě v posměchu přikázaním božím S, a tak jsau v pravdě u velikém posměchu boží přikázaní O — 128 pravý R — v posměch] v posměch jen K, v posměchu PTU, posměch R, v posměch vešla N — 129 boží R — 130 A tak ... božské] vyn. B — A tak ... jiné] Vezmi kdo chce které chce O — jiné] jen K, vyn. PNTU — boží NSO — lidé] ihned O — zlí a křes- tané nepraví PNTUSO, zlí a nehodní C — 131 vždy] vyn. CO — proti] vyn. PCNTUSO — kteříž ješto O — by] vyn. C — 131—132 se právě) přídrželi ... jeho] je plnili SO — 131 právě vyn. A — 132 přídrží C — Krista] drahého Pána Ježíše C — ved vyn. NO, tedy S, znal C — milý Pán Kristus O — 133 svým] vyn. PNTU — 134—139 nemiluje ... die má v nenávisti, neb jste řečí mých ostříhali a je zachovali«. A tak musí mnoho přetrpěti protivných věcí, kteříž se přídrží drahého Ježíše, právě tak jako ta lodíčka od vlnobití. Ano i v tomto trpí ta lodíčka velké proti- venství, jakož sám Pán praví O — 134 nemiluje] nenávidí N, nenávidí a nemiluje CU — 135 od] skrze PNTUS — 135—136 od vás ... právě vyn. BR — 135 pravených] pravených nemiluje N, protivných(!) S — 135—136 Neb... právě] vyn. P — ti ... právě] vyn. CTU — 135 chtí přídržeti] přídrží NS — Pána] drahého KNS — 136 věrně a] vyn. KSN 133 Podle Jana 15, 19 — 136 Nad str. 210a v rkp. A přípisek: Vo lodíčce čtení svaté —
264 125 A nynie pak, kdyby komu bylo řečeno: »Milý přieteli, die ť Pán Ježíš: Milujte nepřátely!« —, uzříš, jak ť by se obořil slovy hanlivými li na toho, ktož by mu to řekl: »A, á, že ty nesmieš? Já ť mu nedám po sobě jezditi!«, ješto právě sau v posměch při- kázanie božská. A tak vezměm které koli jiné přikázanie božské, lidé zlí vždy budau odporni jemu i proti těm, kteříž by se právě) přídrželi Krista a přikázanie jeho. Proto ť jest veď Kristus řekl učedlníkuom svým: »Byšte byli z světa, svět, což jest jeho, miloval by. Ale že vy z světa nejste, proto ť vás svět nemiluje a tak ani 135 řečí mých od vás pravených«. Neb ti, kteří se chtí přídržeti Pána Ježíše věrně a právě, musie ť snášeti rozli ličné protivné věci, 130 209" 210a oboří O — 124 a modlte ... vaše] vyn. C — A nynie pak] Pomyslmež na to medle jeden do druhého C — 125—127 A nynie... A, á] A oni ť by se ihned o to obořili, kdo by jim taková slova řekl, slovy hanlivými: »A, prej S — 125—126 Milý ... Ježíš] vyn. PTU — Milý ... jak ť] aby (vyn. N) miloval (Miluj N) nepřítele (nepřátely R), ihned BRN, aby miloval nepřátely své, dobře jim činil, učinil-li by to medle, čiliž C — 125 die] mluví K — 126 uzříš, jak ť] hned PTU — obořili PNTU — 126—127 slovy ... řekl] a toho, kdož by tobě mluvil, slovy hanlivejmi uhaněl C — 127 na toho... A, á] řka: »Snad O — by] v A dodatečně, nad řádkou — mu] jim PNTU — řekl, slovy hanlivými N — A, á] Au N — že] vyn. N — ty snad BRC, ty, prý PNTU, ty sám O — 128 Ale já O — ješto] Nyní ť N — 128— 129 ješto ... božská] a tak sau v pravdě v posměchu přikázaním božím S, a tak jsau v pravdě u velikém posměchu boží přikázaní O — 128 pravý R — v posměch] v posměch jen K, v posměchu PTU, posměch R, v posměch vešla N — 129 boží R — 130 A tak ... božské] vyn. B — A tak ... jiné] Vezmi kdo chce které chce O — jiné] jen K, vyn. PNTU — boží NSO — lidé] ihned O — zlí a křes- tané nepraví PNTUSO, zlí a nehodní C — 131 vždy] vyn. CO — proti] vyn. PCNTUSO — kteříž ješto O — by] vyn. C — 131—132 se právě) přídrželi ... jeho] je plnili SO — 131 právě vyn. A — 132 přídrží C — Krista] drahého Pána Ježíše C — ved vyn. NO, tedy S, znal C — milý Pán Kristus O — 133 svým] vyn. PNTU — 134—139 nemiluje ... die má v nenávisti, neb jste řečí mých ostříhali a je zachovali«. A tak musí mnoho přetrpěti protivných věcí, kteříž se přídrží drahého Ježíše, právě tak jako ta lodíčka od vlnobití. Ano i v tomto trpí ta lodíčka velké proti- venství, jakož sám Pán praví O — 134 nemiluje] nenávidí N, nenávidí a nemiluje CU — 135 od] skrze PNTUS — 135—136 od vás ... právě vyn. BR — 135 pravených] pravených nemiluje N, protivných(!) S — 135—136 Neb... právě] vyn. P — ti ... právě] vyn. CTU — 135 chtí přídržeti] přídrží NS — Pána] drahého KNS — 136 věrně a] vyn. KSN 133 Podle Jana 15, 19 — 136 Nad str. 210a v rkp. A přípisek: Vo lodíčce čtení svaté —
Strana 265
265 kteréž na ně jdau, práv jako morské vlny na lodíčku. Opět lodíčka ta — pravda drahého Ježíše — trpí veliká vlnobitie, to jest odpieranie od lidí nevěrných. On, drahý Pán Ježíš, die: 140 »Nebudete-li jiesti těla Syna člověka a píti jeho krve, nebudete mieti života věčného. Ale ktož jie mé tělo a pí mau krev, má život věčný.« A oni pak zpět: »Ktož pijí krev boží, musie býti v horaucím pekle, jsau odřezanci, nejsau v cierkvi svaté.« Ba, ukaceřují ť, uhanějí, zvyobcují a mnohokrát i na smrt vydadie, 145 kdež by jediné mohli. Jako dřevní časy v Praze, u Hory li mnohé 210 právě] vyn. S v nebť musí BPR, musejiť K — ť snášeti] trpěti BPRONTUS — rozličné vyn. BPRCNTUS — 137 kteréž na ně jdau] vyn. B, ti (vyn. R), kteříž se právě přídrží drahého Ježíše, ano ť na ně půjdau protivné (vyn. C) věci (nesnáze C) PRTUC, ano ť na ně docházeti budau protivné věci N, ano t na ně půjdau protivné věci S — právě TUCS — morské] vyn. C — morské vlny] vlnobiti mořská (vyn. S) PNTUS — lodíčku tu T — 137—139 Opět... nevěrných] Znamenejme o této lodíčce pravdy Kristovy, netrpí-li proti- venství C — 138 ta (tato T) lodíčka Kristova BPNTU — pravda... Je- žíše] vyn. BPRTUS - veliké N — vlnobitie] protivenství S — 138—139 to jest .. . nevěrných] vyn. BPRNTUS — 139 Nebo on T — On ... die] Nebo dí drahý Pán S — drahý Pán Ježíš] Kristus (+ Pán R) BR — Ježíš] Kristus C, vyn. KPNTU — řekl C — 140 těla] vyn. B — svaté krve PNT — věru nebudete B, jistě nebudete RTU — 141 věčného] v sobě PNTUSO, věčného v sobě přebejvajícího C — 141 143 Ale ktož... svaté«] vyn. BPRONTUSO — 142 musejí K — 143 pekle, a že K — Ba] Ani ť (Ano ť U, A oni ť pak, odporníci T, Ach S, Ach, přeběda, což 0) pro tu lodíčku (+ Kris- tovu O) BPRONTUSO, Ba i K 144 vyobcují KRNS, ba i vyobcují C. a] ba BPRNTUS, vyn. C — mnohokrát] vyn. i vyobcují PTU PONTUS - vydají BTS, dadí R 145 kdež vyn. C — kdež ... mohli] vyn. BPRATUS — mohli k tomu kterak přijíti C — Jako) Nebo BPRNTUSO —dřevní] dřívní R, pominulé N, v první O — časy, na počátku této svaté pravdy C v Praze, u Hory] u Hery a v Praze BPRSUO, v Praze a u Hory K, u Hory Gutny a zde v Praze N, a to bylo okolo léta tisícího štyrstého a 19 devatenátého (sic!) u Hory, co jich do šachet vmetáno za živa; zdali toho v paměti nemáme, že do jedné šachty vmetáno lidí za živa tisíc a sedm set a do druhý šachty tisíc tři sta osm osob, do třetí tisíc tři sta a dvame- cítma osob, a do šachty, jenž slaula Táborská, vházeno lidí do štyr set osob. A co u Litoměřic z mostu do Labe jich vházeno! A pak v Praze T (in margine: mučedlníci) — u Hory] vyn. C.— mnoho K — 146 a] a u Hory C — 146 do v A nadepsáno teprve dodatečně — šacht RNT — vmetali BC, metajíce u U — kupujíce lidi] ano i lidi skupovali 140 Jan 6, 53 a 54 145 O metání podobojích do šachet (v listopadu 1419) viz na př. Palackého III.I 338 n.
265 kteréž na ně jdau, práv jako morské vlny na lodíčku. Opět lodíčka ta — pravda drahého Ježíše — trpí veliká vlnobitie, to jest odpieranie od lidí nevěrných. On, drahý Pán Ježíš, die: 140 »Nebudete-li jiesti těla Syna člověka a píti jeho krve, nebudete mieti života věčného. Ale ktož jie mé tělo a pí mau krev, má život věčný.« A oni pak zpět: »Ktož pijí krev boží, musie býti v horaucím pekle, jsau odřezanci, nejsau v cierkvi svaté.« Ba, ukaceřují ť, uhanějí, zvyobcují a mnohokrát i na smrt vydadie, 145 kdež by jediné mohli. Jako dřevní časy v Praze, u Hory li mnohé 210 právě] vyn. S v nebť musí BPR, musejiť K — ť snášeti] trpěti BPRONTUS — rozličné vyn. BPRCNTUS — 137 kteréž na ně jdau] vyn. B, ti (vyn. R), kteříž se právě přídrží drahého Ježíše, ano ť na ně půjdau protivné (vyn. C) věci (nesnáze C) PRTUC, ano ť na ně docházeti budau protivné věci N, ano t na ně půjdau protivné věci S — právě TUCS — morské] vyn. C — morské vlny] vlnobiti mořská (vyn. S) PNTUS — lodíčku tu T — 137—139 Opět... nevěrných] Znamenejme o této lodíčce pravdy Kristovy, netrpí-li proti- venství C — 138 ta (tato T) lodíčka Kristova BPNTU — pravda... Je- žíše] vyn. BPRTUS - veliké N — vlnobitie] protivenství S — 138—139 to jest .. . nevěrných] vyn. BPRNTUS — 139 Nebo on T — On ... die] Nebo dí drahý Pán S — drahý Pán Ježíš] Kristus (+ Pán R) BR — Ježíš] Kristus C, vyn. KPNTU — řekl C — 140 těla] vyn. B — svaté krve PNT — věru nebudete B, jistě nebudete RTU — 141 věčného] v sobě PNTUSO, věčného v sobě přebejvajícího C — 141 143 Ale ktož... svaté«] vyn. BPRONTUSO — 142 musejí K — 143 pekle, a že K — Ba] Ani ť (Ano ť U, A oni ť pak, odporníci T, Ach S, Ach, přeběda, což 0) pro tu lodíčku (+ Kris- tovu O) BPRONTUSO, Ba i K 144 vyobcují KRNS, ba i vyobcují C. a] ba BPRNTUS, vyn. C — mnohokrát] vyn. i vyobcují PTU PONTUS - vydají BTS, dadí R 145 kdež vyn. C — kdež ... mohli] vyn. BPRATUS — mohli k tomu kterak přijíti C — Jako) Nebo BPRNTUSO —dřevní] dřívní R, pominulé N, v první O — časy, na počátku této svaté pravdy C v Praze, u Hory] u Hery a v Praze BPRSUO, v Praze a u Hory K, u Hory Gutny a zde v Praze N, a to bylo okolo léta tisícího štyrstého a 19 devatenátého (sic!) u Hory, co jich do šachet vmetáno za živa; zdali toho v paměti nemáme, že do jedné šachty vmetáno lidí za živa tisíc a sedm set a do druhý šachty tisíc tři sta osm osob, do třetí tisíc tři sta a dvame- cítma osob, a do šachty, jenž slaula Táborská, vházeno lidí do štyr set osob. A co u Litoměřic z mostu do Labe jich vházeno! A pak v Praze T (in margine: mučedlníci) — u Hory] vyn. C.— mnoho K — 146 a] a u Hory C — 146 do v A nadepsáno teprve dodatečně — šacht RNT — vmetali BC, metajíce u U — kupujíce lidi] ano i lidi skupovali 140 Jan 6, 53 a 54 145 O metání podobojích do šachet (v listopadu 1419) viz na př. Palackého III.I 338 n.
Strana 266
266 stínali a do šachet metali, kupujíce lidi jako hovada; a to vše pro tu drahau krev Kristovu. A tak ta vlnobitie proti té lodíčce — pravdě Kristově — budau «práv) až do dne saudného bez přítrži. Neb ť jest sám 150 Kristus pověděl řka: »Přijde ť hodina, že každý, ktož vás zabie, bude mnieti, by tiem Bohu poslúžil.« Nebo ihned od počátka světa ta lodíčka Kristova — pravda jeho — i milovníci té drahé pravdy vždycky sau trpěli protivné věci a budau až práv do dne súdného, jakož o tom die Izaiáš prorok v uosobě všech tako- 155 vých: »Naplněna sau ledvie má bolestí, auzkost přišla na mě jako na tu ženu, l která k dítěti pracuje.« Nebo ktož se věrně a právě přídržie Pána Krista a zákona jeho, obecně bolesti a auzkosti přicházejí na takové. A jestliže rádi oni a míle budau trpěti takové věci, milý Buoh dá jim svú [svatú] pomoc a veliké potěšenie; 211" O — lidi] je N, věrné křesťany C — hovada, dávajíce za prostého člověka tři kopy, za kněze pět kop, za pána deset SO — vše bylo BRCUSO, vše se dálo NT — 147 tu] tu lodíčku bylo R — předrahau O — 148 té] vyn. B — pravdě] vyn. BPRCNTUSO — Kristově] vyn. O, Kristově byla sau ihned od počátku světa a C — 149 práv) vyn. A, právě CNTUSO; v P pův. práv, později připsáno-ě — přétrží PR, přítrže NU, přitržení T, přestání C — Neb ť] Jakož O — 149—150 Neb ... pověděl] Tak ť jest sám drahý Pán odpověděl B — 150 Kristus] drahý Pán R — tak (to C) pověděl PRNTC — tak řka U — ktož ... zabie] z vás ktož zabijí(!) B — zabije CNTSO — 151 mnieti] míti BK, se domní- vati NCTSO — by] že by KRN, že TSO — slaužil B, slauží TSO — 151—156 Nebo ... pracuje vyn. C — 151—160 Nebo ... jakož se] Ano se to O — 151 ihned] vyn. S — ta] vždycky BR, vždycky ta PTUS — 152—153 Kristova ... práv] byla v saužení i ti, kteříž sau se jí přídrželi, trpí a trpěti budau až S — pravda ... vždycky] i učedlníci Kristovi (jeho R) BR, a ti, kdož se jí právě přídrželi PNTU — 153 protivné] protivenství a odporné PNTU — až práv] trpěti právě až BPRNTU — právě K — dne súdného] skonání světa R — 154 saudného bez přítrže U — jakož A BPRNTU — 154—158 jakož . . . takové] vyn. S — 154 prorok Izaiáš řka BR — prorok boží N V uosobě ... takových] vyn. BPRNU — 155 Naplněny R — naplněna... má] Prý, naplněny sau ledviny mé PTU, Prý, naplněno jest ledví mé N — mé R — 156 která] ješto PTU — dítěti] porodu N — věrně a] vyn. BPRCNTU — 157 Pána] vyn. BKP — obyčejně N, obecní(!) U — bolesti a auzkosti] zármutkové a trápení N, rozličné trápení i také zabíjení vedlé těla C — auzkosti] zármutkové TU — 158 takové] něho B, takového RT — oni] v A až dodatečně, nad řádkou; ta koví B, vyn. PRCTUS — budau to N — 159 Buoh] Pán S — [svatú] vyn. BKPRNTUS — veliké) 150 Jan 16, 2 — 154 Iz. 21, 3 —
266 stínali a do šachet metali, kupujíce lidi jako hovada; a to vše pro tu drahau krev Kristovu. A tak ta vlnobitie proti té lodíčce — pravdě Kristově — budau «práv) až do dne saudného bez přítrži. Neb ť jest sám 150 Kristus pověděl řka: »Přijde ť hodina, že každý, ktož vás zabie, bude mnieti, by tiem Bohu poslúžil.« Nebo ihned od počátka světa ta lodíčka Kristova — pravda jeho — i milovníci té drahé pravdy vždycky sau trpěli protivné věci a budau až práv do dne súdného, jakož o tom die Izaiáš prorok v uosobě všech tako- 155 vých: »Naplněna sau ledvie má bolestí, auzkost přišla na mě jako na tu ženu, l která k dítěti pracuje.« Nebo ktož se věrně a právě přídržie Pána Krista a zákona jeho, obecně bolesti a auzkosti přicházejí na takové. A jestliže rádi oni a míle budau trpěti takové věci, milý Buoh dá jim svú [svatú] pomoc a veliké potěšenie; 211" O — lidi] je N, věrné křesťany C — hovada, dávajíce za prostého člověka tři kopy, za kněze pět kop, za pána deset SO — vše bylo BRCUSO, vše se dálo NT — 147 tu] tu lodíčku bylo R — předrahau O — 148 té] vyn. B — pravdě] vyn. BPRCNTUSO — Kristově] vyn. O, Kristově byla sau ihned od počátku světa a C — 149 práv) vyn. A, právě CNTUSO; v P pův. práv, později připsáno-ě — přétrží PR, přítrže NU, přitržení T, přestání C — Neb ť] Jakož O — 149—150 Neb ... pověděl] Tak ť jest sám drahý Pán odpověděl B — 150 Kristus] drahý Pán R — tak (to C) pověděl PRNTC — tak řka U — ktož ... zabie] z vás ktož zabijí(!) B — zabije CNTSO — 151 mnieti] míti BK, se domní- vati NCTSO — by] že by KRN, že TSO — slaužil B, slauží TSO — 151—156 Nebo ... pracuje vyn. C — 151—160 Nebo ... jakož se] Ano se to O — 151 ihned] vyn. S — ta] vždycky BR, vždycky ta PTUS — 152—153 Kristova ... práv] byla v saužení i ti, kteříž sau se jí přídrželi, trpí a trpěti budau až S — pravda ... vždycky] i učedlníci Kristovi (jeho R) BR, a ti, kdož se jí právě přídrželi PNTU — 153 protivné] protivenství a odporné PNTU — až práv] trpěti právě až BPRNTU — právě K — dne súdného] skonání světa R — 154 saudného bez přítrže U — jakož A BPRNTU — 154—158 jakož . . . takové] vyn. S — 154 prorok Izaiáš řka BR — prorok boží N V uosobě ... takových] vyn. BPRNU — 155 Naplněny R — naplněna... má] Prý, naplněny sau ledviny mé PTU, Prý, naplněno jest ledví mé N — mé R — 156 která] ješto PTU — dítěti] porodu N — věrně a] vyn. BPRCNTU — 157 Pána] vyn. BKP — obyčejně N, obecní(!) U — bolesti a auzkosti] zármutkové a trápení N, rozličné trápení i také zabíjení vedlé těla C — auzkosti] zármutkové TU — 158 takové] něho B, takového RT — oni] v A až dodatečně, nad řádkou; ta koví B, vyn. PRCTUS — budau to N — 159 Buoh] Pán S — [svatú] vyn. BKPRNTUS — veliké) 150 Jan 16, 2 — 154 Iz. 21, 3 —
Strana 267
267 160 jakož se čte o apoštoliech, že sau šli radujíce se od tváři rady, že sau byli hodni nalezeni pohaněnie trpěti pro jméno Ježíšovo. Die dále svaté čtenie: »Ale bieše jim protivný vietr«. Co sau to větrové? Marnosti tohoto světa; jakož die svatý Jan v ka- nonice): »Najmilejší, nemilujte světa ani těch věcí, které na 165 světě sau«, totižto marností jeho. Nebo ktož svět mi l lují a kteří se přitovařišují aneb přiměšují lidem zlým, to již jako větrové protivní na ně vějí. Ale řiekal ť jest svatý David: »Radějí sem sobě zvolil, abych byl zavržen v domu božím (totiž s věrnými lidmi), než bych bydlil v staniech hřiešníkuov«, totiž jim povoluje 170 a s nimi se srovnávaje. A zdaliž sau nepovstali protivní větrové proti těm, kteříž pijí krev drahého Pána Ježíše Krista] posvátně 211' vyn. BPRONTUS — potěšení a v tom že se budau radovati a veseliti C — 160 to čte S — apoštolích v Skutcích apoštolskejch C — rady] v Amísto tohoto slova něco rozmazáno a přeškrtáno, po straně pak červeně původním písařem připsáno rady; nemilostivých K, zboru C — 160 161 rady ... Ježíšovo] těch, ktož je mrskali a trápili BR, těch, kteří jsau je trápili a mučili (+ Protož, kdož rádi trpějí takové věci, dává jim Pán Bůh zde svau pomoc a potom dá věčné utěšení O) PNTUSO — 161 Pána Ježíše Krista C — 162 Die] I T — Die dále] Vizmež dále, co dí C, A dáleji praví O Ale] A BPRNCTUS — byl BPRONTUSO — jimj jest T — jsau pak medle O — 163 toj vyn. S - I, marnosti N, než marnosti SO — světa bídného BRN — jakožj Protož BR, Neb PNTUS, o nichž C « Jan v kanonice) Jakub(!) AK, Jan v své kanonice (+ takto 0) PRCNTUSO — 164 ne- milujte] nemilujme BR, nenásledujte SO — světa tohoto C — ani těch věcí a tak ani marností C — 165 totižto marností jeho] neb jsú všecko marnosti na světě BR, vyn. PCNTUSO — miluje PCTSO — kteří kdož C — 165—166 kteří ... přiměšují] vyn. U — 166 přitovaryšuje C — aneb přiměšují] vyn. U — přiměšují] přinášejí(!) B, přiměšuje C — k zlým lidem CU — to již] právě C — 166—167 to již... David] toho ť jest blízké zahynutí. A (Ano i O) David říkával SO - 166 již jako] jest B — jako] vyn. PRNTU — 167 protivní] vyn. C — na ně] vyn. BPRNTU — vějí větří B — říkával PCNTU — 168 sobě] vyn. R — to zvolil PCNTU, volil SO — 168 —169 byl zavržen... lidmi] v domu Páně, u dveří prahu seděl (+ a byl zavrženým S) S0 - 168 zavřín C — [kajícími] věrnými K — s věrnými lidmi] s lidem božím (i kterej Boha miluje C) BPRNTUC — 169 bydlel CNS — stanech T, domu O — povoluje a pochlebuje C, povolujíc T, povolujíce ve zlém N - 170 nimi] ním(!) U — srovnávajíce N, srovnávajíc T — protivní] vyn. S, tuzí O — 171 kteříž] ješto N — pili SO — drahého Pána] vyn. R, drahau 160 Skutk. 5, 41 — 164 1. Jan 2, 15 — 167 Podle Ž. 84, I1 —
267 160 jakož se čte o apoštoliech, že sau šli radujíce se od tváři rady, že sau byli hodni nalezeni pohaněnie trpěti pro jméno Ježíšovo. Die dále svaté čtenie: »Ale bieše jim protivný vietr«. Co sau to větrové? Marnosti tohoto světa; jakož die svatý Jan v ka- nonice): »Najmilejší, nemilujte světa ani těch věcí, které na 165 světě sau«, totižto marností jeho. Nebo ktož svět mi l lují a kteří se přitovařišují aneb přiměšují lidem zlým, to již jako větrové protivní na ně vějí. Ale řiekal ť jest svatý David: »Radějí sem sobě zvolil, abych byl zavržen v domu božím (totiž s věrnými lidmi), než bych bydlil v staniech hřiešníkuov«, totiž jim povoluje 170 a s nimi se srovnávaje. A zdaliž sau nepovstali protivní větrové proti těm, kteříž pijí krev drahého Pána Ježíše Krista] posvátně 211' vyn. BPRONTUS — potěšení a v tom že se budau radovati a veseliti C — 160 to čte S — apoštolích v Skutcích apoštolskejch C — rady] v Amísto tohoto slova něco rozmazáno a přeškrtáno, po straně pak červeně původním písařem připsáno rady; nemilostivých K, zboru C — 160 161 rady ... Ježíšovo] těch, ktož je mrskali a trápili BR, těch, kteří jsau je trápili a mučili (+ Protož, kdož rádi trpějí takové věci, dává jim Pán Bůh zde svau pomoc a potom dá věčné utěšení O) PNTUSO — 161 Pána Ježíše Krista C — 162 Die] I T — Die dále] Vizmež dále, co dí C, A dáleji praví O Ale] A BPRNCTUS — byl BPRONTUSO — jimj jest T — jsau pak medle O — 163 toj vyn. S - I, marnosti N, než marnosti SO — světa bídného BRN — jakožj Protož BR, Neb PNTUS, o nichž C « Jan v kanonice) Jakub(!) AK, Jan v své kanonice (+ takto 0) PRCNTUSO — 164 ne- milujte] nemilujme BR, nenásledujte SO — světa tohoto C — ani těch věcí a tak ani marností C — 165 totižto marností jeho] neb jsú všecko marnosti na světě BR, vyn. PCNTUSO — miluje PCTSO — kteří kdož C — 165—166 kteří ... přiměšují] vyn. U — 166 přitovaryšuje C — aneb přiměšují] vyn. U — přiměšují] přinášejí(!) B, přiměšuje C — k zlým lidem CU — to již] právě C — 166—167 to již... David] toho ť jest blízké zahynutí. A (Ano i O) David říkával SO - 166 již jako] jest B — jako] vyn. PRNTU — 167 protivní] vyn. C — na ně] vyn. BPRNTU — vějí větří B — říkával PCNTU — 168 sobě] vyn. R — to zvolil PCNTU, volil SO — 168 —169 byl zavržen... lidmi] v domu Páně, u dveří prahu seděl (+ a byl zavrženým S) S0 - 168 zavřín C — [kajícími] věrnými K — s věrnými lidmi] s lidem božím (i kterej Boha miluje C) BPRNTUC — 169 bydlel CNS — stanech T, domu O — povoluje a pochlebuje C, povolujíc T, povolujíce ve zlém N - 170 nimi] ním(!) U — srovnávajíce N, srovnávajíc T — protivní] vyn. S, tuzí O — 171 kteříž] ješto N — pili SO — drahého Pána] vyn. R, drahau 160 Skutk. 5, 41 — 164 1. Jan 2, 15 — 167 Podle Ž. 84, I1 —
Strana 268
268 z kalichu, že je hanějí, tupie, kaceřují, vyobcují, i na smrt od- súzenie?! A když tak bylo, že se ta lodíčka přikrýváše vlnami, tehdy 175 on, drahý Pán, spáše; ale učedlníci přistaupili sau k němu a ubudili sau jeho řkauce: »Pane, spas i nás, hyneme!« A on vstav, přikázal větróm a moři, a ihned upokojilo se jest. Tak právě mají učiniti věrní křesťané, jako sau učinili tito učedlníci; když na ně jdau rozličná pokušenie a trápenie pro pravdu čtenie 180 svatého od zlých a nevěrných křesťanuov, tehdy se mají nábožně a pokorně modliti milému Bohu a jako ze sna buditi milého Boha modlitbami svými a žádostmi svatými, aby milý Buoh neráčil dopustiti utuchnauti svajm [milajm] svatým pravdám. Ač ť koli milý Buoh pro zkušenie viery a sstálosti mnoho aukory dopauští 185 na ty, ktož sau milovníci pravd jeho, ale proto ť vždy i ko- 2129 212" SO — drahého ... Krista] Kristovu BC — Ježíšovu O — [Krista] vyn. KPNTUSO — posvátně z kalichu] vyn. BPRNTUSO — 172 že] ano ť 0 — hanějí] vyn. SO — tupie] vyn. BPRONTUSO — vyobcují a (vyn. S) vy- obcovávají CS, a ven vyhánějí O — i na smrt odsúzenie] vyn. BPRNTUSO, jakož jest praveno C — odsuzují K — 173—177 A když ... on vstav] Ale (A N) drahý Pán (+ Ježíš NT), když byl ubuzen (zbuzen PCU, vzbuzen NT), dí čtení svaté BPRCNTU, Ale když byl vzbuzen Pán Ježíš SO — 174 přikrývala K — 175 spal K — 176 zbudili K — spas nás] pomoz nám K — neboť hyneme K — 177 že při- kázal PTU — upokojilo se jest] se stalo utišení veliké BR, se upokojilo všecko PNUSO, se upokojilo, a to proto, že sau ho učedlníci prosili C — 177—180 Tak právě ... křestanuov] Tak (A tak ť bude S), když jdú (přijdau PS, pocházejí N) na pravdu Kristovu (Kristovau N, boží C) (+ a zákona jeho BR, † a zákona Kristova C) od zlých (nevěrnejch C) lidí nesnáze a na ty, ktož (kteříž S) se (+ jí NCTUS) věrně (mocně S, — právě a upřímně C) přídr- žejí (přídrží SC) BPRONTUS, Tak ť bude, když pro Kristovu pravdu od zlých lidí nesnáze přichází (připsáno až dodatečně!) na ty, kteříž se jí přídrží O — 178 [všichni] věrní K — 179 pravdu [boží a] K — 180 [bezbožných,] nevěrných K — mají] budau S0 — nábožně] vyn. U — 181 a pokorně] vyn. BPRONTUSO — a] anebo C — z sna K — zbuditi P, probuditi T — milého] vyn. PRONUSO — Boha] jeho BPRNTUSO, vyn. C — 182 skrze modlitbu (modlitby BR) BRCPNTUS — svými ... svatými] vyn. BRC, nábožnú a vážnú PNTUS, nábožnými O — aby jim SO — ráčil SO — 183 dopustiti] dáti PNTUSO, dopustiti a dáti R — a utuchnúti B, utuhnůti(!) P, oddechnúti i S0 — svajm] vyn. SO — [milajm] vyn. BKPRCNTUSO — i svaté pravdě O Ač] Až(!) B, A což R, A ač O — 184 Buoh] vyn.(!) C - pro . . . sstálosti] vyn. O — jich (jejich T) víry BRCNTU, jim víry P — a sstálosti] vyn. BPRONTUS — mnoho] mnohé BKPRCTUO, dopauští mnohé S — úkory a nesnáze PNTUSO - a dopauští to S — 185 ty, ktož] ně, ješto PNTU — ktož] ješto RC, své, ješto SO — pravdy CTSO — ale]
268 z kalichu, že je hanějí, tupie, kaceřují, vyobcují, i na smrt od- súzenie?! A když tak bylo, že se ta lodíčka přikrýváše vlnami, tehdy 175 on, drahý Pán, spáše; ale učedlníci přistaupili sau k němu a ubudili sau jeho řkauce: »Pane, spas i nás, hyneme!« A on vstav, přikázal větróm a moři, a ihned upokojilo se jest. Tak právě mají učiniti věrní křesťané, jako sau učinili tito učedlníci; když na ně jdau rozličná pokušenie a trápenie pro pravdu čtenie 180 svatého od zlých a nevěrných křesťanuov, tehdy se mají nábožně a pokorně modliti milému Bohu a jako ze sna buditi milého Boha modlitbami svými a žádostmi svatými, aby milý Buoh neráčil dopustiti utuchnauti svajm [milajm] svatým pravdám. Ač ť koli milý Buoh pro zkušenie viery a sstálosti mnoho aukory dopauští 185 na ty, ktož sau milovníci pravd jeho, ale proto ť vždy i ko- 2129 212" SO — drahého ... Krista] Kristovu BC — Ježíšovu O — [Krista] vyn. KPNTUSO — posvátně z kalichu] vyn. BPRNTUSO — 172 že] ano ť 0 — hanějí] vyn. SO — tupie] vyn. BPRONTUSO — vyobcují a (vyn. S) vy- obcovávají CS, a ven vyhánějí O — i na smrt odsúzenie] vyn. BPRNTUSO, jakož jest praveno C — odsuzují K — 173—177 A když ... on vstav] Ale (A N) drahý Pán (+ Ježíš NT), když byl ubuzen (zbuzen PCU, vzbuzen NT), dí čtení svaté BPRCNTU, Ale když byl vzbuzen Pán Ježíš SO — 174 přikrývala K — 175 spal K — 176 zbudili K — spas nás] pomoz nám K — neboť hyneme K — 177 že při- kázal PTU — upokojilo se jest] se stalo utišení veliké BR, se upokojilo všecko PNUSO, se upokojilo, a to proto, že sau ho učedlníci prosili C — 177—180 Tak právě ... křestanuov] Tak (A tak ť bude S), když jdú (přijdau PS, pocházejí N) na pravdu Kristovu (Kristovau N, boží C) (+ a zákona jeho BR, † a zákona Kristova C) od zlých (nevěrnejch C) lidí nesnáze a na ty, ktož (kteříž S) se (+ jí NCTUS) věrně (mocně S, — právě a upřímně C) přídr- žejí (přídrží SC) BPRONTUS, Tak ť bude, když pro Kristovu pravdu od zlých lidí nesnáze přichází (připsáno až dodatečně!) na ty, kteříž se jí přídrží O — 178 [všichni] věrní K — 179 pravdu [boží a] K — 180 [bezbožných,] nevěrných K — mají] budau S0 — nábožně] vyn. U — 181 a pokorně] vyn. BPRONTUSO — a] anebo C — z sna K — zbuditi P, probuditi T — milého] vyn. PRONUSO — Boha] jeho BPRNTUSO, vyn. C — 182 skrze modlitbu (modlitby BR) BRCPNTUS — svými ... svatými] vyn. BRC, nábožnú a vážnú PNTUS, nábožnými O — aby jim SO — ráčil SO — 183 dopustiti] dáti PNTUSO, dopustiti a dáti R — a utuchnúti B, utuhnůti(!) P, oddechnúti i S0 — svajm] vyn. SO — [milajm] vyn. BKPRCNTUSO — i svaté pravdě O Ač] Až(!) B, A což R, A ač O — 184 Buoh] vyn.(!) C - pro . . . sstálosti] vyn. O — jich (jejich T) víry BRCNTU, jim víry P — a sstálosti] vyn. BPRONTUS — mnoho] mnohé BKPRCTUO, dopauští mnohé S — úkory a nesnáze PNTUSO - a dopauští to S — 185 ty, ktož] ně, ješto PNTU — ktož] ješto RC, své, ješto SO — pravdy CTSO — ale]
Strana 269
269 nečně nedopustí potuchnúti, že ť vždy milý Buoh konečně zachová a vohájí. An tak die Jeremiáš prorok v svém pláči a řka: »Nasadíť líce tepaucieho se, nasycen budu úkor a pohaněnie. Ale proto ť nezažiene Pán Buoh na věky«, jako by řekl: »Když toho bude 190 najpilnější potřeba, tehdy ť dá svau [svatau] pomoc.« A svatý David die: »Povstaň, milý, drahý Bože, aby nepřemohl člověk.« Die tu Gorram, že člověka tu miení Antikrista; neb ktož koli odpierají které koli pravdě zákona Kristova), ti sau Anti- kristové, neb se vyvyšují nad to, ješto slove Buoh — li a to ť 195 jest Antikristus. Neb tak die svatý Pavel k Tesalonicenským: »Tehdy se zjeví člověk hřiecha, syn zatracenie, jenž se vyvyšuje nad to nade vše, ješto slove Buoh.« Ó, požádajmež toho na milým Bohu a prosme, ať toho Anti- 213" a RCS, avšak O — proto ť vždy] vyn. PNTUSO — 186 nedopustí jí PNTU, nedopauští C — potuchnúti] jich potupiti S0 — 186—187 že f ... vohájí] ale zachová v nich svau svatau pravdu O — 186 že ť] ale BR, tak že ť PNTUS — vždy] vyn. S — konečně] vyn. BPRCNTUS — 187 vohájí] zahájí B, vohájí (obhájí N, obhájí v nich S) svú svatú pravdu PNUS, za- chovati a vobhájeti(!) ráčí svau svatau pravdu T, vobhájí své svaté pravdy C — 187—190 An... pomoc] vyn. SO — 188 tepaucímu se BPRNTU — bude BPRU — Ale] avšak R, a C — 189 milý Pán T — Buoh] vyn. BR — jako by řekl] ale (vyn. C) totiž BRC, to jest PNTU — 190 tehdy ť] vyn. BPRCTU, při hodině smrti N — [svatau] vyn. BKPRNU — A] Protož S, A protož O — 191 die] říkával C, volal O — drahý] vyn. CSO — Bože] Pane C — aby mne SO — 192 Die ... Antikrista] to jest Antikrist SO — Goram na to slovo C — že ... Antikrista] »Člověk, to jest Antikrist« BPRONTU — ktož] kteříž O — 193 které koli] vyn. BPRCNTUSO — «zákona Kristo- va Kristově a zákonu jeho A, a zákonu Kristovu T, zákona božího O — Krista BNti sau] to ť jsau ti O — 194 nad to, ješto] nad to nade všecko, ješto C, nade vše, což S0 — 194—197 a to f... Buoh«] vyn. SO — 195 Antikrist BPRCTU — apoštol (+ Páně N), svatý BPRCNTU — k] vyn. K — k Tesalonicenským] vyn. BPRCNTU — 197 ješto] jenž R — 198 Ó Oj BR, Uj (Au NU, Ej T), milí křesťané PNT, Protož, milí křesťané S0, I C — požádajmež] žádajmež KPCNTSO, milý Bůh račiž nám křesťanům dáti žádati U — toho] vyn. PNTSO — 198—202 a prosme ... řekli] ať nám ráčí dáti svau pomoc v dobrém setrvati a ty ruhače zemdliti a ponížiti, aby nemohli takové moci míti, aby více nemohli (vyn. O) utisko- vati (neutiskovali O) těch, kteříž se tvé (svaté 0) pravdy a (vyn. 0) ka- lichu (vyn. O) přídržejí (+ a kalichu Páně užívají O), a řcemež tak, jako oni (sau řekli O) učedlníci SO — 198 poprosme NT, prositi U — ať milý 187 Pláč 3, 30 a 31 — 191 Ž. 9, 20 — 196 2. Tes. 2, 3 a 4 —
269 nečně nedopustí potuchnúti, že ť vždy milý Buoh konečně zachová a vohájí. An tak die Jeremiáš prorok v svém pláči a řka: »Nasadíť líce tepaucieho se, nasycen budu úkor a pohaněnie. Ale proto ť nezažiene Pán Buoh na věky«, jako by řekl: »Když toho bude 190 najpilnější potřeba, tehdy ť dá svau [svatau] pomoc.« A svatý David die: »Povstaň, milý, drahý Bože, aby nepřemohl člověk.« Die tu Gorram, že člověka tu miení Antikrista; neb ktož koli odpierají které koli pravdě zákona Kristova), ti sau Anti- kristové, neb se vyvyšují nad to, ješto slove Buoh — li a to ť 195 jest Antikristus. Neb tak die svatý Pavel k Tesalonicenským: »Tehdy se zjeví člověk hřiecha, syn zatracenie, jenž se vyvyšuje nad to nade vše, ješto slove Buoh.« Ó, požádajmež toho na milým Bohu a prosme, ať toho Anti- 213" a RCS, avšak O — proto ť vždy] vyn. PNTUSO — 186 nedopustí jí PNTU, nedopauští C — potuchnúti] jich potupiti S0 — 186—187 že f ... vohájí] ale zachová v nich svau svatau pravdu O — 186 že ť] ale BR, tak že ť PNTUS — vždy] vyn. S — konečně] vyn. BPRCNTUS — 187 vohájí] zahájí B, vohájí (obhájí N, obhájí v nich S) svú svatú pravdu PNUS, za- chovati a vobhájeti(!) ráčí svau svatau pravdu T, vobhájí své svaté pravdy C — 187—190 An... pomoc] vyn. SO — 188 tepaucímu se BPRNTU — bude BPRU — Ale] avšak R, a C — 189 milý Pán T — Buoh] vyn. BR — jako by řekl] ale (vyn. C) totiž BRC, to jest PNTU — 190 tehdy ť] vyn. BPRCTU, při hodině smrti N — [svatau] vyn. BKPRNU — A] Protož S, A protož O — 191 die] říkával C, volal O — drahý] vyn. CSO — Bože] Pane C — aby mne SO — 192 Die ... Antikrista] to jest Antikrist SO — Goram na to slovo C — že ... Antikrista] »Člověk, to jest Antikrist« BPRONTU — ktož] kteříž O — 193 které koli] vyn. BPRCNTUSO — «zákona Kristo- va Kristově a zákonu jeho A, a zákonu Kristovu T, zákona božího O — Krista BNti sau] to ť jsau ti O — 194 nad to, ješto] nad to nade všecko, ješto C, nade vše, což S0 — 194—197 a to f... Buoh«] vyn. SO — 195 Antikrist BPRCTU — apoštol (+ Páně N), svatý BPRCNTU — k] vyn. K — k Tesalonicenským] vyn. BPRCNTU — 197 ješto] jenž R — 198 Ó Oj BR, Uj (Au NU, Ej T), milí křesťané PNT, Protož, milí křesťané S0, I C — požádajmež] žádajmež KPCNTSO, milý Bůh račiž nám křesťanům dáti žádati U — toho] vyn. PNTSO — 198—202 a prosme ... řekli] ať nám ráčí dáti svau pomoc v dobrém setrvati a ty ruhače zemdliti a ponížiti, aby nemohli takové moci míti, aby více nemohli (vyn. O) utisko- vati (neutiskovali O) těch, kteříž se tvé (svaté 0) pravdy a (vyn. 0) ka- lichu (vyn. O) přídržejí (+ a kalichu Páně užívají O), a řcemež tak, jako oni (sau řekli O) učedlníci SO — 198 poprosme NT, prositi U — ať milý 187 Pláč 3, 30 a 31 — 191 Ž. 9, 20 — 196 2. Tes. 2, 3 a 4 —
Strana 270
270 krista i jeho auduov a následovníkuov ráčí nás zprostiti, ale 200 ať jej ráčí potříti a umdliti, aby takové moci neměl, aby neutískal přijímaní z jeho svatého kalicha a jiných pravd; ale právě řceme, jako sau učedlníci řekli: »Pane, spomoz nám, neb ť hyneme a tuchneme v tvé svaté pravdě«, neb ť se jest již na to Antikrist s svými audy ko ! nečně snažil, aby ji udusil, tu drahou pravdu. 205 Ale my učiňme takto, jakož sau učinili učedlníci Kristovi. Oni přistaupili k němu a ubudili sau jeho ze sna; takéž i my s dou- fáním přistupme k jeho svaté, drahé milosti a buďme bedliví a nevospalí a jediné se k němu tak mějme, jakož se on, drahý Pán Ježíš, k nám má. Neb on vždy bdí nad námi, an tak die 210 v Zjevení svatého Jana: »Já stojím u dveří a tluka, otevře-li mi 213" (+ drahý Pán T) Buoh BPRNTU — 198—200 toho ... ať] vyn. PCNTU — 199—200 i jeho . . . jej] vyn. BR — 199 račiž(!) A — 200 jej] vyn. U, ho milej Bůh C — potříti] ponížiti BPRONTU — a umdliti] vyn. R — neutískal] ne připsáno v A teprve dodatečně nad řádkou; utískal BRC, neutiskoval N — 201 přijímajících N, od přijímání C — ale právě] A BPRCNTU — právě] vyn. KONT — 202 učedlníci Kristovi BC — učedlníci řekli] teď řekli učedlníci drahému Ježíšovi PNTU — řekli Kristu Pánu R, řekli to C — Milý Pane BPRCNTU — pomoziž C — spomoz nám] zachovej nás SO — neb ť] vyn. NSO — 202—203 a tuchneme] vyn. R — a tuchneme ... pravdě] vyn. O — 203 v tvejch svatejch pravdách C — již] vyn. C — 204 s svými audy konečně] svú vší mocí a svými (s jinými R) údy BR, svau vší mocí PCNTU, se vší svau mocí S, vyn. O — 204 snažil] vynasadil S — ji] je R, vyn. SO — udusil... pravdu] zrušil BPRNTU, rušil C, pravdu boží rušil (+ a kazil 0) S0 — 205—207 Ale ... milosti Protož také přistupme k (+ tomu O) drahému Pánu a vzbuďme ho S0 — 205 Ale my] Protož BPCNTU, I protož R — učiníme RU — tak BPRONTU — sau učinili] vyn. C — učedlníci] služebníci B — 206 němu] drahému (+ Ježíšovi U) Pánu PNTU — zbudili BKCT, vzbudili N — tak PRNT — 207 k jeho ... milosti] jakož dí svatý Pavel k stolici milosti jeho BR, ku Pánu drahému PNTU, ku Pánu Kristu C — svaté, drahé] vyn. K sami také bedliví O — 208—209 a nevospalí... nad námi] na modlitbách svatých a nespěme v hříších ležíce, tak abychom se k milému Bohu měli, jako (+ on R) se k nám, milý (vyn. R) Buoh (vyn. R) má. On ť nad námi vždycky bdí BR — nevospalí] nespěme O — 208 a jediné ... mějme] tak (vyn. NTU), abychom se tak měli k němu PNTU — 208—209 a jediné... má] abychom se také (vyn. C) tak k němu měli, jako se (vyn. S) on k nám má (vyn. S) SC — 208 jediné] vyn. O — 208—209 se on ... má] on k nám O — drahý ... Ježíš] vyn. PNTU — Ježíš] vyn. K — 209 Neb on vždy] On nás vždy ostříhá a C — 209—210 nad námi... Jana] a nedřímá nikdy. Ano sám (+ takto 0) praví: »Hle SO — 209 an tak] jakož C — 210 v Zje- vení... Jana] vyn. PNTU — svatej Jan C — Já, prý PNTU — stojím... 210 Zj. 3, 20 —
270 krista i jeho auduov a následovníkuov ráčí nás zprostiti, ale 200 ať jej ráčí potříti a umdliti, aby takové moci neměl, aby neutískal přijímaní z jeho svatého kalicha a jiných pravd; ale právě řceme, jako sau učedlníci řekli: »Pane, spomoz nám, neb ť hyneme a tuchneme v tvé svaté pravdě«, neb ť se jest již na to Antikrist s svými audy ko ! nečně snažil, aby ji udusil, tu drahou pravdu. 205 Ale my učiňme takto, jakož sau učinili učedlníci Kristovi. Oni přistaupili k němu a ubudili sau jeho ze sna; takéž i my s dou- fáním přistupme k jeho svaté, drahé milosti a buďme bedliví a nevospalí a jediné se k němu tak mějme, jakož se on, drahý Pán Ježíš, k nám má. Neb on vždy bdí nad námi, an tak die 210 v Zjevení svatého Jana: »Já stojím u dveří a tluka, otevře-li mi 213" (+ drahý Pán T) Buoh BPRNTU — 198—200 toho ... ať] vyn. PCNTU — 199—200 i jeho . . . jej] vyn. BR — 199 račiž(!) A — 200 jej] vyn. U, ho milej Bůh C — potříti] ponížiti BPRONTU — a umdliti] vyn. R — neutískal] ne připsáno v A teprve dodatečně nad řádkou; utískal BRC, neutiskoval N — 201 přijímajících N, od přijímání C — ale právě] A BPRCNTU — právě] vyn. KONT — 202 učedlníci Kristovi BC — učedlníci řekli] teď řekli učedlníci drahému Ježíšovi PNTU — řekli Kristu Pánu R, řekli to C — Milý Pane BPRCNTU — pomoziž C — spomoz nám] zachovej nás SO — neb ť] vyn. NSO — 202—203 a tuchneme] vyn. R — a tuchneme ... pravdě] vyn. O — 203 v tvejch svatejch pravdách C — již] vyn. C — 204 s svými audy konečně] svú vší mocí a svými (s jinými R) údy BR, svau vší mocí PCNTU, se vší svau mocí S, vyn. O — 204 snažil] vynasadil S — ji] je R, vyn. SO — udusil... pravdu] zrušil BPRNTU, rušil C, pravdu boží rušil (+ a kazil 0) S0 — 205—207 Ale ... milosti Protož také přistupme k (+ tomu O) drahému Pánu a vzbuďme ho S0 — 205 Ale my] Protož BPCNTU, I protož R — učiníme RU — tak BPRONTU — sau učinili] vyn. C — učedlníci] služebníci B — 206 němu] drahému (+ Ježíšovi U) Pánu PNTU — zbudili BKCT, vzbudili N — tak PRNT — 207 k jeho ... milosti] jakož dí svatý Pavel k stolici milosti jeho BR, ku Pánu drahému PNTU, ku Pánu Kristu C — svaté, drahé] vyn. K sami také bedliví O — 208—209 a nevospalí... nad námi] na modlitbách svatých a nespěme v hříších ležíce, tak abychom se k milému Bohu měli, jako (+ on R) se k nám, milý (vyn. R) Buoh (vyn. R) má. On ť nad námi vždycky bdí BR — nevospalí] nespěme O — 208 a jediné ... mějme] tak (vyn. NTU), abychom se tak měli k němu PNTU — 208—209 a jediné... má] abychom se také (vyn. C) tak k němu měli, jako se (vyn. S) on k nám má (vyn. S) SC — 208 jediné] vyn. O — 208—209 se on ... má] on k nám O — drahý ... Ježíš] vyn. PNTU — Ježíš] vyn. K — 209 Neb on vždy] On nás vždy ostříhá a C — 209—210 nad námi... Jana] a nedřímá nikdy. Ano sám (+ takto 0) praví: »Hle SO — 209 an tak] jakož C — 210 v Zje- vení... Jana] vyn. PNTU — svatej Jan C — Já, prý PNTU — stojím... 210 Zj. 3, 20 —
Strana 271
271 kto, abych k němu přišel a s ním večeřal.« A v Piesničkách Šalo- múnových die: »Milý muoj mně a já jemu.« Ale lidé ll tu chvíli spie a nejsau bedliví, když vidie, ano se zle [a nešlechetně] děje proti milému Bohu a proti pravdě zákonu jeho, a jim toho nenie 215 líto, neželejí, nepláčí na to; a mohau-li sstaviti, a nesstavie, a pakli nemohau sstaviti, ale nemodlé se ani starají milého Boha. aby on sám v to ráčil nahlédnauti a sstaviti to zlé. Tak ť jest někdy prorok Baruch řiekal: »Ó milý [drahý) Bože, nachyliž ucho své a uslyš nás, otevři oči své a viz! Nebo 220 ne mrtví, jenž sau v pekle, jichžto duše vzata jest z těla jich, budau tobě čest a chválu vzdál vati«. A jakož tu die: »jenž sú v pekle«, totiž skrze předvěděnie božie, ač sau koli «ještě životem časným živi mnozí; neb se jedne tiem dělé od pekla, ale netáhnú ť tluka] tluku u dveří stoje O — aj ustavičně U — 210—211 a tluka ... večeřal] totiž ostříhaje vás a bráně C 210 tluku BKPRNTS — 210—211 jestliže mi kdo otevře PNTUSO — 211— 213 abych ... když] vejdu ť k němu«. Ano i když lidé spí, v tu chvíli, že S — abych . .. nešlechetně] vejdu k němu — a budu s ním večeřeti«. Nebo když lidé spějí, v tu chvíli se nejvíce zlé O 211 abych ... večeřal] vejdu k němu a budu s ním večeřeti BR — přišel všel PNTU — a s ním večeřal] vyn. PNTU — 212 die] stojí napsáno B, napsáno R — Ale] Medle C — 212— 213 lidé .... bedliví kterú (kdy PNU, když pak TC) chvíli (vyn. PONTU) lidé spí (spějí T)? Tu (I, v tu NT, Au, v tu C) chvíli, (ano PTU) BPRONTU — 213 ano] že PU, vyn. T — [a ne- šlechetně] vyn. BKPRCNTUS — 214 pravdě zákonu jeho, a] božímu zá- konu, ano B, jeho (+ svaté O) pravdě SO a jim] ano jim PRCTU — a jim toho nenic] není jim S — 215 neželí S0 nepláčí] vyn. CO na to) vyn. BRCO »mohau-li] mohance OS — to zlé staviti BRO “ nestaví vP později někdo připsal po ne —literub — sstaviti] vyn. C — 216 ale] ani S — ale nemodlé ... starají] ani se za to nemodlí, prosíce O — ani starají] a nestarají C — sstarají P, nepostarají T, o to starají S — 217 on] vyn. O — a sstaviti to zlé] výn. BPRNTUS, a vkročiti C, a to spo- kojiti O — 218 jest] jako SO — onen prorok S — Barauch SO — řiekával BONO, prosil R — [drahýj Pane BO, vyn. KPRCNTUS — 219 ucha CNSO - svéj tvé BPTU, tvého N, svého CSO a uslyš .. své] vyn. PNTU — své] tvé BKRCT« viz nauzi naši SO - 220 nej v A sice napsáno, ale škrtnuto s mrtví ani ti S0 — již v pekle BPRNTU — vzata jest pobrány jsú BR, vzaté sau S — od těla S0- jich] jejich TC, vyn. SO — 221 tobě ... vzdávati] tebe chváliti O A ... die] vyn. PNTU, Dí tu výklad na to slovo BR 221 222 A ... božie] ale my, jenž živi jsme, tebe chváliti budeme SO - 221 jenž] kteříž BPRONTU — sau již C — 222 přezvědění N, předzvědění CU . ještě vyn. A, zde ještě S — 222—223 životen... mnozí] živobytím zde na světě N — 223 mnozí] vyn. BPRCTUS — neb... 214" 2142 212 Pís. 2. 16 — 218 Baruch 2, 16. 17.
271 kto, abych k němu přišel a s ním večeřal.« A v Piesničkách Šalo- múnových die: »Milý muoj mně a já jemu.« Ale lidé ll tu chvíli spie a nejsau bedliví, když vidie, ano se zle [a nešlechetně] děje proti milému Bohu a proti pravdě zákonu jeho, a jim toho nenie 215 líto, neželejí, nepláčí na to; a mohau-li sstaviti, a nesstavie, a pakli nemohau sstaviti, ale nemodlé se ani starají milého Boha. aby on sám v to ráčil nahlédnauti a sstaviti to zlé. Tak ť jest někdy prorok Baruch řiekal: »Ó milý [drahý) Bože, nachyliž ucho své a uslyš nás, otevři oči své a viz! Nebo 220 ne mrtví, jenž sau v pekle, jichžto duše vzata jest z těla jich, budau tobě čest a chválu vzdál vati«. A jakož tu die: »jenž sú v pekle«, totiž skrze předvěděnie božie, ač sau koli «ještě životem časným živi mnozí; neb se jedne tiem dělé od pekla, ale netáhnú ť tluka] tluku u dveří stoje O — aj ustavičně U — 210—211 a tluka ... večeřal] totiž ostříhaje vás a bráně C 210 tluku BKPRNTS — 210—211 jestliže mi kdo otevře PNTUSO — 211— 213 abych ... když] vejdu ť k němu«. Ano i když lidé spí, v tu chvíli, že S — abych . .. nešlechetně] vejdu k němu — a budu s ním večeřeti«. Nebo když lidé spějí, v tu chvíli se nejvíce zlé O 211 abych ... večeřal] vejdu k němu a budu s ním večeřeti BR — přišel všel PNTU — a s ním večeřal] vyn. PNTU — 212 die] stojí napsáno B, napsáno R — Ale] Medle C — 212— 213 lidé .... bedliví kterú (kdy PNU, když pak TC) chvíli (vyn. PONTU) lidé spí (spějí T)? Tu (I, v tu NT, Au, v tu C) chvíli, (ano PTU) BPRONTU — 213 ano] že PU, vyn. T — [a ne- šlechetně] vyn. BKPRCNTUS — 214 pravdě zákonu jeho, a] božímu zá- konu, ano B, jeho (+ svaté O) pravdě SO a jim] ano jim PRCTU — a jim toho nenic] není jim S — 215 neželí S0 nepláčí] vyn. CO na to) vyn. BRCO »mohau-li] mohance OS — to zlé staviti BRO “ nestaví vP později někdo připsal po ne —literub — sstaviti] vyn. C — 216 ale] ani S — ale nemodlé ... starají] ani se za to nemodlí, prosíce O — ani starají] a nestarají C — sstarají P, nepostarají T, o to starají S — 217 on] vyn. O — a sstaviti to zlé] výn. BPRNTUS, a vkročiti C, a to spo- kojiti O — 218 jest] jako SO — onen prorok S — Barauch SO — řiekával BONO, prosil R — [drahýj Pane BO, vyn. KPRCNTUS — 219 ucha CNSO - svéj tvé BPTU, tvého N, svého CSO a uslyš .. své] vyn. PNTU — své] tvé BKRCT« viz nauzi naši SO - 220 nej v A sice napsáno, ale škrtnuto s mrtví ani ti S0 — již v pekle BPRNTU — vzata jest pobrány jsú BR, vzaté sau S — od těla S0- jich] jejich TC, vyn. SO — 221 tobě ... vzdávati] tebe chváliti O A ... die] vyn. PNTU, Dí tu výklad na to slovo BR 221 222 A ... božie] ale my, jenž živi jsme, tebe chváliti budeme SO - 221 jenž] kteříž BPRONTU — sau již C — 222 přezvědění N, předzvědění CU . ještě vyn. A, zde ještě S — 222—223 životen... mnozí] živobytím zde na světě N — 223 mnozí] vyn. BPRCTUS — neb... 214" 2142 212 Pís. 2. 16 — 218 Baruch 2, 16. 17.
Strana 272
272 zemřieti, jestliže se nepokají, tak ť se v okamžení voctnau v ho- 225 rauciem pekle. A všichni takoví ku peklu předvědění a k věčnému zatracení, ti toho nelitují aniž tbají, co se zlého děje proti milému, drahému Pánu Bohu. Ulekneme-li se toho a tane-li nám to na mysl, milí křesťané, abychom nebyli z počtu takových zatracen- cuov, k [horauciemu] peklu předvěděných? i 230 A kudy budem moci poznati, že nejsme z počtu takových zatracencuov? Tudy, kdyžto litujeme, a druhdy i s pláčem, takového zlého, když se proti milému Pánu Bohu děje a proti pravdě zákonu jeho a proti našim bližním, proti sirotkuom a vdovám, proti jich násilí. Nebo pohřiechu nynějšíeho času velicí 235 se dějí nátiskové a bezprávie vdovám a sirotkuom, že se mnozí takoví nalézají, že vyprošují statky sirotčie a vdovské na králích a na kniežatech; a ti mocní králi, kniežata, páni dávají, ješto 215a tiem] a tím se jedno C — 223—227 neb... Bohu] alevšak sau (+ již O) předzvěděni ku peklu. Protož ti a takoví mají ještě (vyn. O) býti zatraceni, ješto vidauce (vidí O), že se zlé děje proti milému Bohu, nic na to nedbají SO — 223 jedno BKPRNU, jednom T — tiem] samau smrtí N — 223—227 ale netáhnú ... Bohu] Protož takoví, kteříž (ješto NTU) mají (znají(!) R) zatraceni býti (+ a sau předzvěděni k zatracení C), vidauce, že se zlé (zlosti PNTU) věci (vyn. PNTU) dějí (děje R, páší N) proti (vyn. C) milému (vyn. C) Bohu (vyn. C), i nedbají (+ neželejí BR) BPRCNTU — 223 netáhnú] ne tak K — 224 zemrú K — tak] až K — v okamžení] vyn. K — 226—227 milému, drahému] vyn. K — 227 Nu (Ba C), ulekneme KC, Ulek- nete O — li my N — tane] v R později připsáno před toto slovo s, takže se čte stane; příde SO — to] to také C, kdy S, to kdy O — 228 mysli U — z toho počtu PNTU, v počtu O — 228—229 počtu... předvěděných] předzvěděni k zatracení C — 228 takových] vyn. BPRNTUO, těch S — 229 k ... předvěděných] vyn. BPRNTUSO — ku K — [horauciemu] vyn. K — 230—231 A kudy ... kdyžto] A tudy pak (vyn. R) poznáme, že nejsme, jestliže BR, A kudy to poznáme, že nejsme? Au, tudy, jestliže C, Ale kte- rakž pak máme poznati, že nejsme (+ z toho počtu N, † I tak T)? Jestliže PNTU, Ale kterak pak máme poznati, nejsme-li? I tak, jestliže S, A to máme takto poznati, jestliže toho O — 231 zatracencuov] vyn. K — 231 —232 druhdy .. . děje a] s pláčem želíme toho, co se děje SO — 231 s pláčem] spláčeme K, popláčeme C — 232 takového zlého] na to zlé BPRONTU — když] ješto BPRCNTU — 233 pravdě zákonu] zákonu a pravdě SO — našim] vyn. C — všem bližním N — 234—236 proti jich násilí ... nalézají, že] Neb se to děje nynějšího času, že (+ sobě 0) kněží SO — 234 jejich násilím T — veliká BPRCNTU — 235 nátiskové a] vyn. BRC — bezpráví a nátiskové (+ zvláště pak N) PNTU — 235—236 že se ... nalézají] neb se to stává BR, neb se (+ i N) to (+ již C) děje PCNTU — 236 a vdovské) vyn. PCNTSUO — 237 ti ... páni] oni (+ je N, † jim CS, † jim je O)
272 zemřieti, jestliže se nepokají, tak ť se v okamžení voctnau v ho- 225 rauciem pekle. A všichni takoví ku peklu předvědění a k věčnému zatracení, ti toho nelitují aniž tbají, co se zlého děje proti milému, drahému Pánu Bohu. Ulekneme-li se toho a tane-li nám to na mysl, milí křesťané, abychom nebyli z počtu takových zatracen- cuov, k [horauciemu] peklu předvěděných? i 230 A kudy budem moci poznati, že nejsme z počtu takových zatracencuov? Tudy, kdyžto litujeme, a druhdy i s pláčem, takového zlého, když se proti milému Pánu Bohu děje a proti pravdě zákonu jeho a proti našim bližním, proti sirotkuom a vdovám, proti jich násilí. Nebo pohřiechu nynějšíeho času velicí 235 se dějí nátiskové a bezprávie vdovám a sirotkuom, že se mnozí takoví nalézají, že vyprošují statky sirotčie a vdovské na králích a na kniežatech; a ti mocní králi, kniežata, páni dávají, ješto 215a tiem] a tím se jedno C — 223—227 neb... Bohu] alevšak sau (+ již O) předzvěděni ku peklu. Protož ti a takoví mají ještě (vyn. O) býti zatraceni, ješto vidauce (vidí O), že se zlé děje proti milému Bohu, nic na to nedbají SO — 223 jedno BKPRNU, jednom T — tiem] samau smrtí N — 223—227 ale netáhnú ... Bohu] Protož takoví, kteříž (ješto NTU) mají (znají(!) R) zatraceni býti (+ a sau předzvěděni k zatracení C), vidauce, že se zlé (zlosti PNTU) věci (vyn. PNTU) dějí (děje R, páší N) proti (vyn. C) milému (vyn. C) Bohu (vyn. C), i nedbají (+ neželejí BR) BPRCNTU — 223 netáhnú] ne tak K — 224 zemrú K — tak] až K — v okamžení] vyn. K — 226—227 milému, drahému] vyn. K — 227 Nu (Ba C), ulekneme KC, Ulek- nete O — li my N — tane] v R později připsáno před toto slovo s, takže se čte stane; příde SO — to] to také C, kdy S, to kdy O — 228 mysli U — z toho počtu PNTU, v počtu O — 228—229 počtu... předvěděných] předzvěděni k zatracení C — 228 takových] vyn. BPRNTUO, těch S — 229 k ... předvěděných] vyn. BPRNTUSO — ku K — [horauciemu] vyn. K — 230—231 A kudy ... kdyžto] A tudy pak (vyn. R) poznáme, že nejsme, jestliže BR, A kudy to poznáme, že nejsme? Au, tudy, jestliže C, Ale kte- rakž pak máme poznati, že nejsme (+ z toho počtu N, † I tak T)? Jestliže PNTU, Ale kterak pak máme poznati, nejsme-li? I tak, jestliže S, A to máme takto poznati, jestliže toho O — 231 zatracencuov] vyn. K — 231 —232 druhdy .. . děje a] s pláčem želíme toho, co se děje SO — 231 s pláčem] spláčeme K, popláčeme C — 232 takového zlého] na to zlé BPRONTU — když] ješto BPRCNTU — 233 pravdě zákonu] zákonu a pravdě SO — našim] vyn. C — všem bližním N — 234—236 proti jich násilí ... nalézají, že] Neb se to děje nynějšího času, že (+ sobě 0) kněží SO — 234 jejich násilím T — veliká BPRCNTU — 235 nátiskové a] vyn. BRC — bezpráví a nátiskové (+ zvláště pak N) PNTU — 235—236 že se ... nalézají] neb se to stává BR, neb se (+ i N) to (+ již C) děje PCNTU — 236 a vdovské) vyn. PCNTSUO — 237 ti ... páni] oni (+ je N, † jim CS, † jim je O)
Strana 273
273 jest to zevně proti zákonu božiemu. Neb zákon boží li ukazuje, 215 že odúmrti nemají spadnauti na žádného jiného nežli na přátely. 240 A toto, lecktos vyprosí, a mnohokrát i nepřietel. Ah, běda bude vobojím, i těm, ješto dávají, i těm, ješto statky cizie, práva k tomu nemajíce, vyprošují. Dále se vypisuje ve čtení, kterak drahý Pán trestal své učedlníky, řka jim: »Malé viery, co ste báznivi?» Proč jim to 245 řekl? Protože chce tomu milý Buoh, aby lidé nebyli báznivi při dobrých věcech, ctnostných, k činění jich, an tak sám jinde řekl: »Nebojte se těch, kteříž tělo zabíjejí, ale toho se bojte, ješto muož duši i tělo poslati li na věčné zatracenie.« Ale mnedle, z čeho 216a taková báznivost přicházie při zemských věcech? Z malé viery. 250 A nynie při skonánie světa netoliko bude malá viera, ale i bludná; BPRNCTUSO — knížata dávají, páni dávají K — dávají, a mnohdykrát i nepříteli boží pravdy C 238 zjevně BKPRCNTU, zjevno S, vyn. O — přikázaní a zákonu C ukazuje] tak (vyn. S) svědčí BPRONTUS, nám to svědčí O — 239 odaumrtí S0 — nemá SO — spadati O — jinéhoj vyn. BRS — nežli na přátely] kromě přátel N — [nejbližší] přátely K, krevní přátely O — 240 toto] to B, toto pak již se nyní děje, že C, toto je SO ledakdos SO — 240—242 mnohokrát ... vyprošují] vyn. PNTUSO, a oni také ihned leckomus dadí C — 240 i nepřietel] to bývá, že i (u R) nepříteli (nepřítele R) se to dostane (stane R) BR — Oh K — 240—242 Ah ... vy- prošují] vyn. BR — — 243 Dáleji S0 — se] vyn. R — vypisuje] vypravuje S, praví O v svatém čtení CO Pán Ježíš C — 244 a řekl O - Ó, malé C — Malé viery] Ó málo duvěrní O - bázliví RCO - 244—245 Proč.... Protožej Neb ť BPRCNTUSO 245 milý milý, drahý T, drahý O — Buoh] Pán SO — bázliví RCO — 246 ctnostných] pův. v A ps. ctnostech, z toho ko- rekturou ctnostných; vyn. SO — k činění jich] vyn. O — an ... řekl] pro žádné hruozy ani pro které (vyn. S) puotky. Neb tak (tam S) sám (+ jim N) dí (1. Pán S) PNTUS, pro nižádné půtky ani hrůzy. Nebo sám Pán praví O an] neb BRC - sám Pán Spasitel C — řekl] vyn. BC, di R — 247 Nebojte ... zabíjejí] vyn. R — kteříž] ješto SO — zabíjejí, ale duše nemohau zabiti« SO — 247 249 ale toho ... věcech?] A opět (vyn. CO) jinde (vyn. S, jim P) di (A ... dí] vyn. R): »Ktož pro mě opustí otce neb (a R, vyn. CNO, i S) matku aneb (vyn. CSO, + bratry, sestry CO) rolí (dům, rolí C, pole i jiné S, pole i jiné všeckno O), stokrát více vezme a ži- votem věčným vládnúti (vlásti S) bude. Nebo (Ano ta O, + ta PNTU) báznivost (bláznivost(!) B, bázlivost RCSO, bázeň N) pochází (přichází PCNTUSO) BPRONTUSO — 250 A nynic] vyn. B — nynie] nyní již K, pak O, vyn. PRONTUS — ale i a S — i] vyn. PU — bludná a křivolaká 247 Mat. 10. 28 Rokycanova Postilla. 18
273 jest to zevně proti zákonu božiemu. Neb zákon boží li ukazuje, 215 že odúmrti nemají spadnauti na žádného jiného nežli na přátely. 240 A toto, lecktos vyprosí, a mnohokrát i nepřietel. Ah, běda bude vobojím, i těm, ješto dávají, i těm, ješto statky cizie, práva k tomu nemajíce, vyprošují. Dále se vypisuje ve čtení, kterak drahý Pán trestal své učedlníky, řka jim: »Malé viery, co ste báznivi?» Proč jim to 245 řekl? Protože chce tomu milý Buoh, aby lidé nebyli báznivi při dobrých věcech, ctnostných, k činění jich, an tak sám jinde řekl: »Nebojte se těch, kteříž tělo zabíjejí, ale toho se bojte, ješto muož duši i tělo poslati li na věčné zatracenie.« Ale mnedle, z čeho 216a taková báznivost přicházie při zemských věcech? Z malé viery. 250 A nynie při skonánie světa netoliko bude malá viera, ale i bludná; BPRNCTUSO — knížata dávají, páni dávají K — dávají, a mnohdykrát i nepříteli boží pravdy C 238 zjevně BKPRCNTU, zjevno S, vyn. O — přikázaní a zákonu C ukazuje] tak (vyn. S) svědčí BPRONTUS, nám to svědčí O — 239 odaumrtí S0 — nemá SO — spadati O — jinéhoj vyn. BRS — nežli na přátely] kromě přátel N — [nejbližší] přátely K, krevní přátely O — 240 toto] to B, toto pak již se nyní děje, že C, toto je SO ledakdos SO — 240—242 mnohokrát ... vyprošují] vyn. PNTUSO, a oni také ihned leckomus dadí C — 240 i nepřietel] to bývá, že i (u R) nepříteli (nepřítele R) se to dostane (stane R) BR — Oh K — 240—242 Ah ... vy- prošují] vyn. BR — — 243 Dáleji S0 — se] vyn. R — vypisuje] vypravuje S, praví O v svatém čtení CO Pán Ježíš C — 244 a řekl O - Ó, malé C — Malé viery] Ó málo duvěrní O - bázliví RCO - 244—245 Proč.... Protožej Neb ť BPRCNTUSO 245 milý milý, drahý T, drahý O — Buoh] Pán SO — bázliví RCO — 246 ctnostných] pův. v A ps. ctnostech, z toho ko- rekturou ctnostných; vyn. SO — k činění jich] vyn. O — an ... řekl] pro žádné hruozy ani pro které (vyn. S) puotky. Neb tak (tam S) sám (+ jim N) dí (1. Pán S) PNTUS, pro nižádné půtky ani hrůzy. Nebo sám Pán praví O an] neb BRC - sám Pán Spasitel C — řekl] vyn. BC, di R — 247 Nebojte ... zabíjejí] vyn. R — kteříž] ješto SO — zabíjejí, ale duše nemohau zabiti« SO — 247 249 ale toho ... věcech?] A opět (vyn. CO) jinde (vyn. S, jim P) di (A ... dí] vyn. R): »Ktož pro mě opustí otce neb (a R, vyn. CNO, i S) matku aneb (vyn. CSO, + bratry, sestry CO) rolí (dům, rolí C, pole i jiné S, pole i jiné všeckno O), stokrát více vezme a ži- votem věčným vládnúti (vlásti S) bude. Nebo (Ano ta O, + ta PNTU) báznivost (bláznivost(!) B, bázlivost RCSO, bázeň N) pochází (přichází PCNTUSO) BPRONTUSO — 250 A nynic] vyn. B — nynie] nyní již K, pak O, vyn. PRONTUS — ale i a S — i] vyn. PU — bludná a křivolaká 247 Mat. 10. 28 Rokycanova Postilla. 18
Strana 274
274 neb množstvie jest takových, aby ne věřili právě, že na oltáři jest pravé tělo božie, tu v té velebné svátosti. A Pán Ježíš jest řekl: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé, kteréž za vás zrazeno bude.« Neb on, drahý «Pán, zóstavil jest nám zde na tomto světě 255 památku [svau], tělo své přirozené v té zpuosobě chleba a svau předrahau krev v zpuosobě vína. Ještě jsau i jiná vl ! nobitie, kteráž tepau na lodíčku Kristovu. 216 Neb sau někteří, ješto praví: »Však jest Pán Kristus vstaupil na nebe, jakož u vieře řiekáme: »Vstaupil na nebesa, sedí na 260 pravici Boha Otce všemohaucieho.« Hle, že ť jest tam, že ť jeho N — 251—252 množstvie ... tu] mnozí (již mnozí O) jsú (vyn. O, se nyní nacházejí N), ješto (že N, vyn. O) nevěří (vyn.(!) R), by bylo pravé tělo boží (vyn. PS, a krev O) na oltáři BPRCNTUSO — 252 tu] vyn. K — svá- tosti pod zpuosobem chleba a jeho předrahá krev (+ v kalichu R) pod zpuosobem vína: v takovú jsú nedověru upadli a v blud BR, svátosti, jináčeť by své životy zpravovali K — A .... řekl] A drahý Pán jest řekl BRC, A Pán Kristus jest řekl K, Pamatujte se, pitcharti(!), co dí: »Slovo tělem učiněno jest«. A zase dí Písmo: »S vámi sem až do skonání světa«. A kterak vy pravíte: »Není ho tu, vstaupil na nebesa!« Och, hanebná a nečistá, ďábelská usta, chtíti lépe rozuměti než věčná Pravda, ten drahý Pán, jenž jest ráčil říci T — A ... Ježíš] ješto sám drahý Pán O — Pán Ježíš jest] drahý ť jest Pán PNUS — ráčil říci SO — 253 toto CSO — kteréž] jenž SO — bude. Vezměte a píte, tato ť jest krev má, kteráž se za vás vylévá na odpuštění hříchův O — 254—256 Neb ... vína] vyn. SO — 254 drahý) milý K — «Pán Ježíš A — ostavil K, ráčil ostaviti (zůstaviti N) PNTU — tomto] vyn. PNTU — tomto světě] vyn. BRC — 255 památku] na pa- mátku K, vyn. PNTU — [svau] vyn. BKPRCNTU — «své) vyn. A, své vlastní N — 255—256 v té... vína] vyn. BPRCNTU — 256 v zpuo- sobu K — 257—258 Ještě ... ješto] A jsau (+ také O) někteří, kteří (ješto 0) SO — 257 kteráž teprva nyní U — se tepau C — Kristovau N — 258 ně- která(!) C — Pán] milej Pán C — Kristus] Ježíš K — vstaupil k Otci T 259 jakož ... řiekáme] vyn. BPRNTU, jakož nám víra naše křesťanská okazuje C — 259—263 Vstaupil ... nebožtíku] A poněvadž jest tak (tam PCNTU), tehdy ť ho zde nýní (není PRCNTU), jesti ť (vyn. C, než PRNU, než jest T) na (vyn. C) nebi (vyn. C).« A jiní opět (+jsau PRCNTU), ješto praví: »Však jest nikdy (nikdež TC) Kristus neřekl: »Klanějte (+ mi PCNTU) se mému (vyn. PCNTU) tělu (vyn. PCNTU)!« — (+ a poněvadž jest toho nerozkázal C) protož (tehdy ť C) se (vyn. C) nemá klaněno býti v (vyn. C) svátosti (vyn. C) oltářní (vyn. C, oltáře R, + tělu božímu C, + jemu PNTU)!« Ačkoli jest toho neřekl drahý Pán (Ačkoli... Pán] Milý PNU, Ú, divná ť jest to věc a řeč takových lidí C), však proto (vyn. ČN) my (vyn. PRNU) mnohé věci k jeho cti a k chvále (a k chvále] vyn. TU, a k slávě 253 Mat. 26, 26 —
274 neb množstvie jest takových, aby ne věřili právě, že na oltáři jest pravé tělo božie, tu v té velebné svátosti. A Pán Ježíš jest řekl: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé, kteréž za vás zrazeno bude.« Neb on, drahý «Pán, zóstavil jest nám zde na tomto světě 255 památku [svau], tělo své přirozené v té zpuosobě chleba a svau předrahau krev v zpuosobě vína. Ještě jsau i jiná vl ! nobitie, kteráž tepau na lodíčku Kristovu. 216 Neb sau někteří, ješto praví: »Však jest Pán Kristus vstaupil na nebe, jakož u vieře řiekáme: »Vstaupil na nebesa, sedí na 260 pravici Boha Otce všemohaucieho.« Hle, že ť jest tam, že ť jeho N — 251—252 množstvie ... tu] mnozí (již mnozí O) jsú (vyn. O, se nyní nacházejí N), ješto (že N, vyn. O) nevěří (vyn.(!) R), by bylo pravé tělo boží (vyn. PS, a krev O) na oltáři BPRCNTUSO — 252 tu] vyn. K — svá- tosti pod zpuosobem chleba a jeho předrahá krev (+ v kalichu R) pod zpuosobem vína: v takovú jsú nedověru upadli a v blud BR, svátosti, jináčeť by své životy zpravovali K — A .... řekl] A drahý Pán jest řekl BRC, A Pán Kristus jest řekl K, Pamatujte se, pitcharti(!), co dí: »Slovo tělem učiněno jest«. A zase dí Písmo: »S vámi sem až do skonání světa«. A kterak vy pravíte: »Není ho tu, vstaupil na nebesa!« Och, hanebná a nečistá, ďábelská usta, chtíti lépe rozuměti než věčná Pravda, ten drahý Pán, jenž jest ráčil říci T — A ... Ježíš] ješto sám drahý Pán O — Pán Ježíš jest] drahý ť jest Pán PNUS — ráčil říci SO — 253 toto CSO — kteréž] jenž SO — bude. Vezměte a píte, tato ť jest krev má, kteráž se za vás vylévá na odpuštění hříchův O — 254—256 Neb ... vína] vyn. SO — 254 drahý) milý K — «Pán Ježíš A — ostavil K, ráčil ostaviti (zůstaviti N) PNTU — tomto] vyn. PNTU — tomto světě] vyn. BRC — 255 památku] na pa- mátku K, vyn. PNTU — [svau] vyn. BKPRCNTU — «své) vyn. A, své vlastní N — 255—256 v té... vína] vyn. BPRCNTU — 256 v zpuo- sobu K — 257—258 Ještě ... ješto] A jsau (+ také O) někteří, kteří (ješto 0) SO — 257 kteráž teprva nyní U — se tepau C — Kristovau N — 258 ně- která(!) C — Pán] milej Pán C — Kristus] Ježíš K — vstaupil k Otci T 259 jakož ... řiekáme] vyn. BPRNTU, jakož nám víra naše křesťanská okazuje C — 259—263 Vstaupil ... nebožtíku] A poněvadž jest tak (tam PCNTU), tehdy ť ho zde nýní (není PRCNTU), jesti ť (vyn. C, než PRNU, než jest T) na (vyn. C) nebi (vyn. C).« A jiní opět (+jsau PRCNTU), ješto praví: »Však jest nikdy (nikdež TC) Kristus neřekl: »Klanějte (+ mi PCNTU) se mému (vyn. PCNTU) tělu (vyn. PCNTU)!« — (+ a poněvadž jest toho nerozkázal C) protož (tehdy ť C) se (vyn. C) nemá klaněno býti v (vyn. C) svátosti (vyn. C) oltářní (vyn. C, oltáře R, + tělu božímu C, + jemu PNTU)!« Ačkoli jest toho neřekl drahý Pán (Ačkoli... Pán] Milý PNU, Ú, divná ť jest to věc a řeč takových lidí C), však proto (vyn. ČN) my (vyn. PRNU) mnohé věci k jeho cti a k chvále (a k chvále] vyn. TU, a k slávě 253 Mat. 26, 26 —
Strana 275
275 zde nenie!«, i nevěří o těle božím, by to bylo jeho předrahé tělo! A toho jest mnoho tato léta. A, jestliže si se zviklal u vieře, třeba ť se káti, nebožtíku! A tak se všech strán [tepau] vlnobitie tepau na lodíčku 265 Kristovu, jednak od pikhartuov, jednak od protivníkuov kalicha Kristova. I dobře ť teď die li Kristus a ne nadarmo: »U, co bázniví ste, malé viery?« Nebo z malé viery přicházie báznivost nezřiezená; a také z té malé viery pocházie oblehčovánie při- kázaní božských, a tak veliká přikázanie božská z malé viery 2173 N) činíme (k jeho . . . činíme] činíte P), kterýchž nám jest nepřikázal (+ či- niti, a proto je z víry činíme věříce, že to milej Bůh od nás přijímá C; neb jest také (vyn. PNTU) nikdy (nikdež T) neřekl (nepřikázal N): »Rozžéhajte (Rozsvěcujte N) mi (vyn. R) svíce v kostele!« (+ ani neporučil také nikdež masa žhráti v pátek, a vy je přece žerete! T). A tak i o jiných věcech (tak... věcech] jiného mnoho činíme (+ co nám neporučil T) PNTU) etc. (vyn. R, ke cti boží N) (neb jest . také ... etc.] vyn. C) BPRCNTU; před »Ačkoli« přidán vT passus: I pamatuj se, Kalvíne, co dí svatý Pavel k Ži- dům v první kapitole: »A když uvodí (to jest Bůh Otec) prvorozeného (to jest Syna svého jednorozeného) na okršlek země, dí: »Klanějte se jemu všickni anjelé jeho«. I poněvadž andělé, na to ť my pak, lidé smrtedlní a hříšní. I T — 259—263 jakož .. . nebožtíku] a poněvadž jest tam, tehdy ť ho tam není«. A opět sau jiní, ješto praví: Však jest Kristus nikdíž ne- řekl: »Klanějte mi se!« A proč pak nemá se jemu klaněti v svátosti oltářní? Moji milí! Však mnoho jiného činíme k jeho cti, kterýchž (!) nám nepřikázal; nebo jest nikda neřekl: »Rozžéhejte mi svíce v kostele!«, a co jiného mnoho činíme S; a tak, poněvadž jest tam, tehdy ť ho tu není!« Opět jiní praví: Však jest Kristus neřekl: »Klanějte se mně!« A proč pak se jemu nemáme klaněti, poněvadž jest u velebné svátosti? Moji milí křesťané! Však my mnoho činíme k jeho cti a slávě, čehož jest nám nepřikázal; nebo jest nikdy neřekl: »Rozsvěcujte mi svíce v kostele!«, aneb co jiného činíme O — 261 drahé K — 262 kdy zviklal K — víře [pravé a živé] K — 263 nebožtíčku K — 264 [tepau] vyn. BKPRONUSO — 265—266 jednak... Kristova] vyn. SO — 265 pikhartuov] nedověrných R, takových pikhartův C, těch ďáblem posedlých pikhartův N, těch pikhartů (pitchartův T) UT — 266 Kristova, Římanův N — I protož PNTU — 266—267 I dobře ... ste] A proč (: pak O) teď (tuto O) Kristus dí: »Co (Proč O) jste bázliví, ó (a O) SO — 266 se(!) teď B, tehdy teď C — a ne nadarmo] vyn. BPRCNTU, a ne darmo K — Ú] vyn. BPRONTU, I K — 267 bázliví RC — z malé víry, ja- kož praveno (vejš povědíno N) PNTUSO — přicházie] pochází B — bázlivost RC, ta bázlivost SO — 267—268 báznivost... pocházie] vyn. PNTU — 268 a také... pocházie] vyn. O — pocházie] přichází KCS — zlehčování N — 269 božských] svatých B, božích SO — 269—270 veliká... Pána] z malé víry po- chází to, že veliká přikázaní drahého BR — 269 veliká] veliká boží(!) S, vyn. 18*
275 zde nenie!«, i nevěří o těle božím, by to bylo jeho předrahé tělo! A toho jest mnoho tato léta. A, jestliže si se zviklal u vieře, třeba ť se káti, nebožtíku! A tak se všech strán [tepau] vlnobitie tepau na lodíčku 265 Kristovu, jednak od pikhartuov, jednak od protivníkuov kalicha Kristova. I dobře ť teď die li Kristus a ne nadarmo: »U, co bázniví ste, malé viery?« Nebo z malé viery přicházie báznivost nezřiezená; a také z té malé viery pocházie oblehčovánie při- kázaní božských, a tak veliká přikázanie božská z malé viery 2173 N) činíme (k jeho . . . činíme] činíte P), kterýchž nám jest nepřikázal (+ či- niti, a proto je z víry činíme věříce, že to milej Bůh od nás přijímá C; neb jest také (vyn. PNTU) nikdy (nikdež T) neřekl (nepřikázal N): »Rozžéhajte (Rozsvěcujte N) mi (vyn. R) svíce v kostele!« (+ ani neporučil také nikdež masa žhráti v pátek, a vy je přece žerete! T). A tak i o jiných věcech (tak... věcech] jiného mnoho činíme (+ co nám neporučil T) PNTU) etc. (vyn. R, ke cti boží N) (neb jest . také ... etc.] vyn. C) BPRCNTU; před »Ačkoli« přidán vT passus: I pamatuj se, Kalvíne, co dí svatý Pavel k Ži- dům v první kapitole: »A když uvodí (to jest Bůh Otec) prvorozeného (to jest Syna svého jednorozeného) na okršlek země, dí: »Klanějte se jemu všickni anjelé jeho«. I poněvadž andělé, na to ť my pak, lidé smrtedlní a hříšní. I T — 259—263 jakož .. . nebožtíku] a poněvadž jest tam, tehdy ť ho tam není«. A opět sau jiní, ješto praví: Však jest Kristus nikdíž ne- řekl: »Klanějte mi se!« A proč pak nemá se jemu klaněti v svátosti oltářní? Moji milí! Však mnoho jiného činíme k jeho cti, kterýchž (!) nám nepřikázal; nebo jest nikda neřekl: »Rozžéhejte mi svíce v kostele!«, a co jiného mnoho činíme S; a tak, poněvadž jest tam, tehdy ť ho tu není!« Opět jiní praví: Však jest Kristus neřekl: »Klanějte se mně!« A proč pak se jemu nemáme klaněti, poněvadž jest u velebné svátosti? Moji milí křesťané! Však my mnoho činíme k jeho cti a slávě, čehož jest nám nepřikázal; nebo jest nikdy neřekl: »Rozsvěcujte mi svíce v kostele!«, aneb co jiného činíme O — 261 drahé K — 262 kdy zviklal K — víře [pravé a živé] K — 263 nebožtíčku K — 264 [tepau] vyn. BKPRONUSO — 265—266 jednak... Kristova] vyn. SO — 265 pikhartuov] nedověrných R, takových pikhartův C, těch ďáblem posedlých pikhartův N, těch pikhartů (pitchartův T) UT — 266 Kristova, Římanův N — I protož PNTU — 266—267 I dobře ... ste] A proč (: pak O) teď (tuto O) Kristus dí: »Co (Proč O) jste bázliví, ó (a O) SO — 266 se(!) teď B, tehdy teď C — a ne nadarmo] vyn. BPRCNTU, a ne darmo K — Ú] vyn. BPRONTU, I K — 267 bázliví RC — z malé víry, ja- kož praveno (vejš povědíno N) PNTUSO — přicházie] pochází B — bázlivost RC, ta bázlivost SO — 267—268 báznivost... pocházie] vyn. PNTU — 268 a také... pocházie] vyn. O — pocházie] přichází KCS — zlehčování N — 269 božských] svatých B, božích SO — 269—270 veliká... Pána] z malé víry po- chází to, že veliká přikázaní drahého BR — 269 veliká] veliká boží(!) S, vyn. 18*
Strana 276
276 270 a z malého milovánie Pána Boha lehce vážena bývají; a vždy lidé za to mají, že proto nepotratie milosti božie a že nejsau zlo- řečení; ano die prorok v žaltáři, svatý David: »Zlořečení všichni, kteříž se odchylují od přikázaní tvých, Pane!« A nenie-liž toto viera křesťan liská, aby ženy křesťanky nepožívaly zlata, stříbra, 217 275 perel, raucha drahého, ano to zapoviedáta dva apoštoly, svatý Pavel i svatý Petr? A, kéž tomu věří? Ale proč nevěřie? Pro to, neb jest v nich viera malá. Die tu svatý Jan Zlatoustý, že i tito O — božská] boží KO — 270 Pána Boha] Pána Ježíše C, vyn. O — vždyl proto vždy BPRONTUS — 271 za to] jakůs naději BR — proto] vyn. CS — ne- potracujíTC — drahé boží T — a že nejsau] ani sau prokletí a C — 272 ano ... v žaltáři] ješto praví O — ano] neb C — prorok David v žaltáři K — prorok] vyn. BPRCNTU - prorok ... svatý] vyn. S — v žaltáři] vyn. PONTU — David, že sau SO — Zlořečení] -če- nadepsánovA (pů vodním písařem) až dodatečně; Zlořečení sau NCTU — 273 odchýlili S — tvých] božských PNTU, božích S0 — Pane] vyn. BPRCNTUSO — nenie-liž toto] toto jest BPRCNTUS, což toto není O — 274 křesťanská] v zákoně božím založená a napsaná C — křesťanky] vyn. BR, křesťanské C, k uokrase (+ své S0) PUSO, ku pejše a k ozdobě těla N, k okrášlení svého těla T — ani stříbra SO — 275 ani perel BP — ani raucha BSO — drahého, ale aby prostě chodily N, drahého ku pejše a nádhernosti T, drahého, kamení ani raucha nádherného O — ano] nebo TC, a U — 275 —276 ano ... Petr] ano (nebo O) toho brání a (+ to O) zap vídají svatí apoštolé SO — 275 to] toho BPON — zapoviedáta] bráníta a zapovídáta B, brání a zapovídají NPT, bráníte a zapovídáte R, bráníta C, brání U — apoštolé NTU — 276 svatý] vyn. T — A] aby toho nebylo BPRTU, vyn. KC, aby v zlatě a v stříbře nechodily N, A kýž (+ oni O) toho nechají a toho na sobě nenosí aneb SO — tomu nynější křesťanstvo C — věříte, že jest to hřích proti Pánu Bohu T — Ale] A BPRNU — Ale ... nevěřie?) A proč jest to, že nevěří? I T — Ale ... Pro to] I proto ť tomu nevěří S, Ale ony tomu nevěří proto, aby tížeji trestány byly O — 277 neb] že T — malá, a (+ že T) nevěří (+ proto S), by (aby S) proto (vyn. S, + tak U) těžce (tíže S) trestány byly PNTUS (v T misto byly se čte: měly bejti v horaucím pekle. Ale vždycky on jim dábel dá nějakau vejmluvu, těm ženám neřádným: »Aj, prý, však já toto neb ono nemám pro pejchu, než pro to, kdyby na mne (ps.: men) Pán Bůh nemoc dopustil, abych měla!« Oné, než když bývá, že muž umře, tu ona jako modla, tu na krk zlatý groše, tu na ruce orumpanty, tu pás, obruč, aby se nerozpukla zlostí, okolo sebe vezme a tu se jako nějaká modla staví k svádění srdcí nevinných. Ale běda vám bude, nebohé ženy, i s mužmi pro tu zlořečenau pejchu, že nechcete věřiti, abyšte vy měly pro ni v pekle horaucím býti!) — I dí T — Die tu] Mluví C — Die ... tito] Ano S, Ano ani O — tito] vyn. BPRONTUSO 272 Podle Ž. 119. 21 — 274 Nad str. 217b jest v rkpise A přípisek: Vo lodíčce —
276 270 a z malého milovánie Pána Boha lehce vážena bývají; a vždy lidé za to mají, že proto nepotratie milosti božie a že nejsau zlo- řečení; ano die prorok v žaltáři, svatý David: »Zlořečení všichni, kteříž se odchylují od přikázaní tvých, Pane!« A nenie-liž toto viera křesťan liská, aby ženy křesťanky nepožívaly zlata, stříbra, 217 275 perel, raucha drahého, ano to zapoviedáta dva apoštoly, svatý Pavel i svatý Petr? A, kéž tomu věří? Ale proč nevěřie? Pro to, neb jest v nich viera malá. Die tu svatý Jan Zlatoustý, že i tito O — božská] boží KO — 270 Pána Boha] Pána Ježíše C, vyn. O — vždyl proto vždy BPRONTUS — 271 za to] jakůs naději BR — proto] vyn. CS — ne- potracujíTC — drahé boží T — a že nejsau] ani sau prokletí a C — 272 ano ... v žaltáři] ješto praví O — ano] neb C — prorok David v žaltáři K — prorok] vyn. BPRCNTU - prorok ... svatý] vyn. S — v žaltáři] vyn. PONTU — David, že sau SO — Zlořečení] -če- nadepsánovA (pů vodním písařem) až dodatečně; Zlořečení sau NCTU — 273 odchýlili S — tvých] božských PNTU, božích S0 — Pane] vyn. BPRCNTUSO — nenie-liž toto] toto jest BPRCNTUS, což toto není O — 274 křesťanská] v zákoně božím založená a napsaná C — křesťanky] vyn. BR, křesťanské C, k uokrase (+ své S0) PUSO, ku pejše a k ozdobě těla N, k okrášlení svého těla T — ani stříbra SO — 275 ani perel BP — ani raucha BSO — drahého, ale aby prostě chodily N, drahého ku pejše a nádhernosti T, drahého, kamení ani raucha nádherného O — ano] nebo TC, a U — 275 —276 ano ... Petr] ano (nebo O) toho brání a (+ to O) zap vídají svatí apoštolé SO — 275 to] toho BPON — zapoviedáta] bráníta a zapovídáta B, brání a zapovídají NPT, bráníte a zapovídáte R, bráníta C, brání U — apoštolé NTU — 276 svatý] vyn. T — A] aby toho nebylo BPRTU, vyn. KC, aby v zlatě a v stříbře nechodily N, A kýž (+ oni O) toho nechají a toho na sobě nenosí aneb SO — tomu nynější křesťanstvo C — věříte, že jest to hřích proti Pánu Bohu T — Ale] A BPRNU — Ale ... nevěřie?) A proč jest to, že nevěří? I T — Ale ... Pro to] I proto ť tomu nevěří S, Ale ony tomu nevěří proto, aby tížeji trestány byly O — 277 neb] že T — malá, a (+ že T) nevěří (+ proto S), by (aby S) proto (vyn. S, + tak U) těžce (tíže S) trestány byly PNTUS (v T misto byly se čte: měly bejti v horaucím pekle. Ale vždycky on jim dábel dá nějakau vejmluvu, těm ženám neřádným: »Aj, prý, však já toto neb ono nemám pro pejchu, než pro to, kdyby na mne (ps.: men) Pán Bůh nemoc dopustil, abych měla!« Oné, než když bývá, že muž umře, tu ona jako modla, tu na krk zlatý groše, tu na ruce orumpanty, tu pás, obruč, aby se nerozpukla zlostí, okolo sebe vezme a tu se jako nějaká modla staví k svádění srdcí nevinných. Ale běda vám bude, nebohé ženy, i s mužmi pro tu zlořečenau pejchu, že nechcete věřiti, abyšte vy měly pro ni v pekle horaucím býti!) — I dí T — Die tu] Mluví C — Die ... tito] Ano S, Ano ani O — tito] vyn. BPRONTUSO 272 Podle Ž. 119. 21 — 274 Nad str. 217b jest v rkpise A přípisek: Vo lodíčce —
Strana 277
277 Kristovi učedlníci a apoštolé neměli sau pravé viery o Kristu, neb sau se tak domnievali, že by jim on, drahý Pán Ježíš, nemohl 280 spě pomoci, než toliko bdě aneb nespě. Ale s druhé strany měli sau také vieru, že jim pomuož, ale docela neměli viery, by to mohl spě učiniti; nebo božstvie jeho li drahé, to jest v něm 2183 nikdy nespalo. A tak tito apoštolé měli sau vieru i neměli. Protož z toho toto naučenie měj, že, když již člověk o některém kusu 285 potřebném k vieře pochybuje, že celau vieru potracuje. A svatý Marek píše, že byl Kristus tu chvíli řekl svým učedlníkuom: »Ještě vy nemáte viery?« A tak člověk, pochybuje o některé malé věci, kteráž jest z zákona božieho, celau vieru [polpotracuje neb se to mnohokrát přiházé, že se někto bude ptáti aneb mysliti 278 a apoštolé] vyn. BPRONTUSO o Kristu] vyn. BPRONTUSO 279 tak] vyn. CSO - domnievali a měli za to C — 279—280 by jim... spě] Kristus ( Pán NT) spí (spící N, spě T, + a že S0) nemohl by jim BRNTUSO 279 on... Ježíš] Kristus PC - Ježíš] vyn. K — 280 spo- moci ROSO s než] ale PNTU, vyn. SO — 280—281 toliko... docela vyn. U 280 toliko spě(!) a bdě B — bdě aneb] vyn. C — bdě ... nespě ubuzen (zbuzen N) sa PTN, zbuzen jsa, ješto božství jeho nikdy nespalo SO, bdí a nespí(!) R — aneb a K — 280—283 Ale ... neměli] vyn. SO. 280 Ale] A B. vyn. PNT - s druhé strany] proto C, vyn. BPRNT — 281 také] v A až později připsáno mezi řádky; tak T — docela vyn. PNT — docela . .. viery] v tom pochybovali BR, dokonalé sau neměli, neb nevěřili C — víru P - že by R — to] jim B, toho R — 282 nemohl R — učiniti] pomoci B, učiniti, ale toliko zbuzen jsa; tak jsau měli též víru, že pomůž jim U — neb]ano C — jeho drahé] vyn. BPRONTU — to jest vyn. C — 283 a tak ... Protož] vyn. BPRNTU, IC — 283—284 Protož... měj] Z toho (Odkudž 0) máme toto (vyn. O) naučení SO — 284 měj] vyn. BPRTU, bude nám C, pochází N — že] vyn. U — již vyn. SO — o] v BRC, v nětčem, v S, v nětčem anebv O — kusu] článku N — 285 potřebném k vieře víry (+ křesťanské C) BPRNTUC, víru SO — pochybuje] i pochybuje K, potracuje SO — že potom S0 - ztracuje BR, stratí O — A] Neb C — 285 289 A .. . neb se to] a mnohokrát se to přibází. Ale že Kristus jim řekl: »Ještě vy máte malau víru.« A to se S, jakož to často přichází. Ale že Kristus jim řekl: »Vy máte malau víru.« A to se O — 286 píše] dí BPRNTU, napsal C — byl by R — Kristus] drahý Pán BR — v tu C — svým] vyn. BR 287 Ještě... nemáte] Aniž vy ještě máte C — i vy R — A Ale B — jestli pochybuje K, pochybujíce N — o] v BPRNTU — 288 malé rovné C jest ... božieho] má založení v zákoně božím BRC — v zákoně aneb zákona T - potracuje BKPRONTU — 289 neb ... že] a to z toho při- chází, že mnohdykrát C — to mnohokrát] tak často B, častokrát R — že se .. . bude] ješto lidé budau se PTUSO - někto budej lidé budau N — 287 Marck A. 10
277 Kristovi učedlníci a apoštolé neměli sau pravé viery o Kristu, neb sau se tak domnievali, že by jim on, drahý Pán Ježíš, nemohl 280 spě pomoci, než toliko bdě aneb nespě. Ale s druhé strany měli sau také vieru, že jim pomuož, ale docela neměli viery, by to mohl spě učiniti; nebo božstvie jeho li drahé, to jest v něm 2183 nikdy nespalo. A tak tito apoštolé měli sau vieru i neměli. Protož z toho toto naučenie měj, že, když již člověk o některém kusu 285 potřebném k vieře pochybuje, že celau vieru potracuje. A svatý Marek píše, že byl Kristus tu chvíli řekl svým učedlníkuom: »Ještě vy nemáte viery?« A tak člověk, pochybuje o některé malé věci, kteráž jest z zákona božieho, celau vieru [polpotracuje neb se to mnohokrát přiházé, že se někto bude ptáti aneb mysliti 278 a apoštolé] vyn. BPRONTUSO o Kristu] vyn. BPRONTUSO 279 tak] vyn. CSO - domnievali a měli za to C — 279—280 by jim... spě] Kristus ( Pán NT) spí (spící N, spě T, + a že S0) nemohl by jim BRNTUSO 279 on... Ježíš] Kristus PC - Ježíš] vyn. K — 280 spo- moci ROSO s než] ale PNTU, vyn. SO — 280—281 toliko... docela vyn. U 280 toliko spě(!) a bdě B — bdě aneb] vyn. C — bdě ... nespě ubuzen (zbuzen N) sa PTN, zbuzen jsa, ješto božství jeho nikdy nespalo SO, bdí a nespí(!) R — aneb a K — 280—283 Ale ... neměli] vyn. SO. 280 Ale] A B. vyn. PNT - s druhé strany] proto C, vyn. BPRNT — 281 také] v A až později připsáno mezi řádky; tak T — docela vyn. PNT — docela . .. viery] v tom pochybovali BR, dokonalé sau neměli, neb nevěřili C — víru P - že by R — to] jim B, toho R — 282 nemohl R — učiniti] pomoci B, učiniti, ale toliko zbuzen jsa; tak jsau měli též víru, že pomůž jim U — neb]ano C — jeho drahé] vyn. BPRONTU — to jest vyn. C — 283 a tak ... Protož] vyn. BPRNTU, IC — 283—284 Protož... měj] Z toho (Odkudž 0) máme toto (vyn. O) naučení SO — 284 měj] vyn. BPRTU, bude nám C, pochází N — že] vyn. U — již vyn. SO — o] v BRC, v nětčem, v S, v nětčem anebv O — kusu] článku N — 285 potřebném k vieře víry (+ křesťanské C) BPRNTUC, víru SO — pochybuje] i pochybuje K, potracuje SO — že potom S0 - ztracuje BR, stratí O — A] Neb C — 285 289 A .. . neb se to] a mnohokrát se to přibází. Ale že Kristus jim řekl: »Ještě vy máte malau víru.« A to se S, jakož to často přichází. Ale že Kristus jim řekl: »Vy máte malau víru.« A to se O — 286 píše] dí BPRNTU, napsal C — byl by R — Kristus] drahý Pán BR — v tu C — svým] vyn. BR 287 Ještě... nemáte] Aniž vy ještě máte C — i vy R — A Ale B — jestli pochybuje K, pochybujíce N — o] v BPRNTU — 288 malé rovné C jest ... božieho] má založení v zákoně božím BRC — v zákoně aneb zákona T - potracuje BKPRONTU — 289 neb ... že] a to z toho při- chází, že mnohdykrát C — to mnohokrát] tak často B, častokrát R — že se .. . bude] ješto lidé budau se PTUSO - někto budej lidé budau N — 287 Marck A. 10
Strana 278
278 290 0 některých věcech božských tajných, a ješto sau nad u rozum 218 lidskaj, a z toho potom upadne v blud, ješto by lidé sprostní nemnoho měli havati a hmatati o těch věcech božských ani se o to hádati, neb jest to zapověděl Duch boží v knihách Příslovie: »Vyšších věcí sebe nehledaj a silnějších sebe neptaj, ale, což ť 295 jest Pán Buoh přikázal, to čiň vždycky!« Neb téměř, což jest bylo kacieřuov, všichni sú pochopy brali z zákona božieho a z řečí Ježíšových, ješto, mnohé slovo vezmauce z zákona božieho, i vy- kládali je k svému rozumu sobě a ne tak, jakož Duch svatý mínil ! aneb chtěl mieti; a to jest kacieřstvie. Jakož sau byli 300 jedni kacieři, ješto, vzavše sobě onu řeč ze čtenie svatého Lukáše, jako die: »A když uvodiechu rodičové jeho«, i že die: »rodičové«, z toho sobě vzali řkauc: »Hle, vidíš, že ť se jest počal a narodil z muže a z ženy jako jiný člověk!« A tak máme o mnoho jiných 219" ptáti aneb se ptají T — aneb mysliti] vyn. BPRONTUSO — 290 na ně- které (+ skryté a C) tajné (tejné NTUC) věci božské (vyn. SO) BPRONTUSO — sau] budau T — 291 lidskej, chtě toho svým rozumem a vtipem dosáh- nauti C — potom] vyn. PRNTUS — upadají O — hrozný blud N, blud a v kacířství T — ješto] ale C — 292 nemnoho měli] neměli o to B, neměli o tom mnoho R — o tom havati C — havati a] vyn. BS, hlaubati a N, šmatati aneb R — havati ... božských] se vyptávati na věci božské O — hmatati] hamtati (!) B — tejných božských T — ani se o to] neměli by se C — 293 o to] o ně BPRNTUSO — jest] jsau O — to zapověděl... Pří- slovie] jim (vyn. C0) to (vyn. CTO) zapovědíno (zapověděné 0) Duchem (v zákoně C) božím (svatým S0, + skrze Ducha svatého C), jenž tak (vyn. S0) dí PONTUSO — zapověděl... Příslovie] zapovědíno zákonem božím a napsáno v knihách Proverbiorum: »Člověče BR — 294 Synu! Vyšších C — sebe] naď sebe KU, vyn. O — nehledejte T — silnějších sebe neptaj] najsilnější (!) se tebe ptaj B — sebe] sobě K, nad se PNTS — neptaj] ne- zpytuj PNUSO, nespytujte T, se neptaj R — 295 tobě (+ milý, drahý T) Pán RTC — Pán Buoh] Kristus Pán SO — 295—305 Neb téměř ... v bludy] vyn. C — 295—297 Neb ... mnohé] A (Nebo 0) to (vyn. 0) z toho bývá (pochází N), že některé PNTUSO — 295 296 téměř ... všichni] všecka kacířství BR — 296—297 sú... Ježíšových] pochop (pochopy R) mají z zákona BR — 297 lidé mnohé BR — vezmauce] sobě vezmauce PNTU, vyjmau SO — božieho] vyn. BKRNTSO — budú je sobě (vyn. O) vyklá- dati BPRNTUSO — 298—299 a ne tak ... mieti] vyn: BR, ale Duch svatý tak nemíní SO — 298 boží, svatý U — míní PNTU — 299—305 aneb... bludy] vyn. (!) PNTU — a to jest ... bludy] vyn. SO — 299 kacířství a ne tak, jako Duch svatý míní BR — 299—305 Jakož ... bludy] vyn. BR — 301 die] e připsáno v A červeně až dodatečně — dítě Ježíše rodičové K — 303 o mnoho jiných] i o jiných mnohých K — 304 301 Luk. 2, 27 —
278 290 0 některých věcech božských tajných, a ješto sau nad u rozum 218 lidskaj, a z toho potom upadne v blud, ješto by lidé sprostní nemnoho měli havati a hmatati o těch věcech božských ani se o to hádati, neb jest to zapověděl Duch boží v knihách Příslovie: »Vyšších věcí sebe nehledaj a silnějších sebe neptaj, ale, což ť 295 jest Pán Buoh přikázal, to čiň vždycky!« Neb téměř, což jest bylo kacieřuov, všichni sú pochopy brali z zákona božieho a z řečí Ježíšových, ješto, mnohé slovo vezmauce z zákona božieho, i vy- kládali je k svému rozumu sobě a ne tak, jakož Duch svatý mínil ! aneb chtěl mieti; a to jest kacieřstvie. Jakož sau byli 300 jedni kacieři, ješto, vzavše sobě onu řeč ze čtenie svatého Lukáše, jako die: »A když uvodiechu rodičové jeho«, i že die: »rodičové«, z toho sobě vzali řkauc: »Hle, vidíš, že ť se jest počal a narodil z muže a z ženy jako jiný člověk!« A tak máme o mnoho jiných 219" ptáti aneb se ptají T — aneb mysliti] vyn. BPRONTUSO — 290 na ně- které (+ skryté a C) tajné (tejné NTUC) věci božské (vyn. SO) BPRONTUSO — sau] budau T — 291 lidskej, chtě toho svým rozumem a vtipem dosáh- nauti C — potom] vyn. PRNTUS — upadají O — hrozný blud N, blud a v kacířství T — ješto] ale C — 292 nemnoho měli] neměli o to B, neměli o tom mnoho R — o tom havati C — havati a] vyn. BS, hlaubati a N, šmatati aneb R — havati ... božských] se vyptávati na věci božské O — hmatati] hamtati (!) B — tejných božských T — ani se o to] neměli by se C — 293 o to] o ně BPRNTUSO — jest] jsau O — to zapověděl... Pří- slovie] jim (vyn. C0) to (vyn. CTO) zapovědíno (zapověděné 0) Duchem (v zákoně C) božím (svatým S0, + skrze Ducha svatého C), jenž tak (vyn. S0) dí PONTUSO — zapověděl... Příslovie] zapovědíno zákonem božím a napsáno v knihách Proverbiorum: »Člověče BR — 294 Synu! Vyšších C — sebe] naď sebe KU, vyn. O — nehledejte T — silnějších sebe neptaj] najsilnější (!) se tebe ptaj B — sebe] sobě K, nad se PNTS — neptaj] ne- zpytuj PNUSO, nespytujte T, se neptaj R — 295 tobě (+ milý, drahý T) Pán RTC — Pán Buoh] Kristus Pán SO — 295—305 Neb téměř ... v bludy] vyn. C — 295—297 Neb ... mnohé] A (Nebo 0) to (vyn. 0) z toho bývá (pochází N), že některé PNTUSO — 295 296 téměř ... všichni] všecka kacířství BR — 296—297 sú... Ježíšových] pochop (pochopy R) mají z zákona BR — 297 lidé mnohé BR — vezmauce] sobě vezmauce PNTU, vyjmau SO — božieho] vyn. BKRNTSO — budú je sobě (vyn. O) vyklá- dati BPRNTUSO — 298—299 a ne tak ... mieti] vyn: BR, ale Duch svatý tak nemíní SO — 298 boží, svatý U — míní PNTU — 299—305 aneb... bludy] vyn. (!) PNTU — a to jest ... bludy] vyn. SO — 299 kacířství a ne tak, jako Duch svatý míní BR — 299—305 Jakož ... bludy] vyn. BR — 301 die] e připsáno v A červeně až dodatečně — dítě Ježíše rodičové K — 303 o mnoho jiných] i o jiných mnohých K — 304 301 Luk. 2, 27 —
Strana 279
279 bludných i o kacieřiech, ješto chtěli viece smysliti, než bylo potřebie, 305 že sau upadali v bludy. Než pak těmto jest dopauštěno ptáti se na ty vysoké věci v zákoně, kteří mají brániti a hájiti viery 219° Kristovy a čtenie svatého. Ale že tu die na konci čtenie svatého, že větrové a moře uposlechli sau drahého Ježíše. Vizmež my, křesťané, pohaněnie 310 své veliké, že stvořenie božie nerozumné uposlechlo jest drahého Ježíše, ale my, rozumné stvořenie, jsauce od něho stvořeni, krví jeho drahau vykaupeni, nechceme uposlechnauti jeho ani jemu věřiti. Ale die ť svatý David: »Pohaněnie tváři vašie setře ť vás«, takže lidé setřeni budau od drahého Ježíše věčně, jestliže ne- kacéřích [pravýchi K — viecej koncové-e vA připsáno až do- datečně 305 upadli K Než vyn. N — pak] Těmto pak N, vyn. SO — těmto] vyn. N, tim B, těm RC — dopauštěno odpuštěno B, dopuštěno PRONT, to dáno a dopuštěno S, to dáno O — 306 ty] vyn. SO - v zákoně z zákona Páně S0 - brániti aj vyn. O 307 a čtenie svatého) vyn. BPRONTUSO — 308 Ale ... svatého] Ještě toto BR, Ale teď C — tu die ... žej praví čtení S, tuto praví O — tu] vyn. PNTU — na konci] vyn. PNTU — sva- tého] svaté KN, vyn. PTU — že] vyn. NTU — 309 sau ho PNTU - sau... Ježíšej ho O v Ježíše Pána KPNTUS, Ježíše, jakož svědčí svaté čtení C — Vizmež... křesťané] abychom my viděli O — i my S — křesťané] vyn. BPRONTUS 310 ta stvoření O — božie] jeho B, vyn. PNTUS — nero:- umné (nerozomná O), vítr a moře (vody N), uposlechly sau (— hlasu T Pána Krista PATUSO : poslechlo B — 310—311 jest ... Ježíše] jeho B, Pána Ježíše R - 311 ale myj my pak PNTUSO — 311—312 rozumné... vykaupeni, jsúce jeho (vyn. PNTU) rozumné stvoření BPRNTU, jsauce rozumni S, jsauc rozomný tvor boží O - od něho stvořeni] boží C. — 312 drahan vyn. K, svatau C -s nechceme B, i (a S) nechceme KS - poslech- núti PT, poslauchati NSO 312 313 ani jemu věřiti] vyn. BPRTUSO. svatejch přikázaní a jeho řečí, kteréž sau v zákoně božím; a to ť jest naše veliké pohanění a porazí nás na věčné zatracení C —313 Ale] Jako BPRCNTU 313 314 Ale ... takže A tak S. Také ť zvíme, že O — 313 svatý] vyn. PRATU V pohanění U — tváře N — 314 takže] a tak BPRONTU — od od tváři boží, od toho S od drahého ... věčně] a zahnáni od tváři boží věčně O milého, drahého C — Ježíše] Pána BKRS, Boha PCNU, Pána Boha T a 314 316 jestliže ... věřiti) kteříž ho nebudau poslauchati S, poněvadž sau ho ani řečí jeho neposlauchali O — 315 věrně a právěj vyn. PCTU, chtíti N - milýho (ps.: mily), drahýho Pána T — 315—316 Pána ... věřiti] přikázaní božských a vskutku nebudú-li jich plniti BR a řečí ... věřiti, vyn. PONTU — 315 řečí jeho] připsáno vA do- 306 Pod str. 219b v rkpise A čte se přípisek: Vo lodíčce čtení svaté 313 Snad podle Žalmu 11. 16.
279 bludných i o kacieřiech, ješto chtěli viece smysliti, než bylo potřebie, 305 že sau upadali v bludy. Než pak těmto jest dopauštěno ptáti se na ty vysoké věci v zákoně, kteří mají brániti a hájiti viery 219° Kristovy a čtenie svatého. Ale že tu die na konci čtenie svatého, že větrové a moře uposlechli sau drahého Ježíše. Vizmež my, křesťané, pohaněnie 310 své veliké, že stvořenie božie nerozumné uposlechlo jest drahého Ježíše, ale my, rozumné stvořenie, jsauce od něho stvořeni, krví jeho drahau vykaupeni, nechceme uposlechnauti jeho ani jemu věřiti. Ale die ť svatý David: »Pohaněnie tváři vašie setře ť vás«, takže lidé setřeni budau od drahého Ježíše věčně, jestliže ne- kacéřích [pravýchi K — viecej koncové-e vA připsáno až do- datečně 305 upadli K Než vyn. N — pak] Těmto pak N, vyn. SO — těmto] vyn. N, tim B, těm RC — dopauštěno odpuštěno B, dopuštěno PRONT, to dáno a dopuštěno S, to dáno O — 306 ty] vyn. SO - v zákoně z zákona Páně S0 - brániti aj vyn. O 307 a čtenie svatého) vyn. BPRONTUSO — 308 Ale ... svatého] Ještě toto BR, Ale teď C — tu die ... žej praví čtení S, tuto praví O — tu] vyn. PNTU — na konci] vyn. PNTU — sva- tého] svaté KN, vyn. PTU — že] vyn. NTU — 309 sau ho PNTU - sau... Ježíšej ho O v Ježíše Pána KPNTUS, Ježíše, jakož svědčí svaté čtení C — Vizmež... křesťané] abychom my viděli O — i my S — křesťané] vyn. BPRONTUS 310 ta stvoření O — božie] jeho B, vyn. PNTUS — nero:- umné (nerozomná O), vítr a moře (vody N), uposlechly sau (— hlasu T Pána Krista PATUSO : poslechlo B — 310—311 jest ... Ježíše] jeho B, Pána Ježíše R - 311 ale myj my pak PNTUSO — 311—312 rozumné... vykaupeni, jsúce jeho (vyn. PNTU) rozumné stvoření BPRNTU, jsauce rozumni S, jsauc rozomný tvor boží O - od něho stvořeni] boží C. — 312 drahan vyn. K, svatau C -s nechceme B, i (a S) nechceme KS - poslech- núti PT, poslauchati NSO 312 313 ani jemu věřiti] vyn. BPRTUSO. svatejch přikázaní a jeho řečí, kteréž sau v zákoně božím; a to ť jest naše veliké pohanění a porazí nás na věčné zatracení C —313 Ale] Jako BPRCNTU 313 314 Ale ... takže A tak S. Také ť zvíme, že O — 313 svatý] vyn. PRATU V pohanění U — tváře N — 314 takže] a tak BPRONTU — od od tváři boží, od toho S od drahého ... věčně] a zahnáni od tváři boží věčně O milého, drahého C — Ježíše] Pána BKRS, Boha PCNU, Pána Boha T a 314 316 jestliže ... věřiti) kteříž ho nebudau poslauchati S, poněvadž sau ho ani řečí jeho neposlauchali O — 315 věrně a právěj vyn. PCTU, chtíti N - milýho (ps.: mily), drahýho Pána T — 315—316 Pána ... věřiti] přikázaní božských a vskutku nebudú-li jich plniti BR a řečí ... věřiti, vyn. PONTU — 315 řečí jeho] připsáno vA do- 306 Pod str. 219b v rkpise A čte se přípisek: Vo lodíčce čtení svaté 313 Snad podle Žalmu 11. 16.
Strana 280
280 315 budau věrně a právě poslúchati Pána Ježíše a řečí jeho, l řečem 220a jeho nebudau-li věřiti. Napraviž nás na vše dobré, milý, drahý Ježíši Kriste, pro nás pro všecky hřiešné ukřižovaný! Amen. datečně, červeně, vyn. K — 316 Napraviž... drahý) Ale my prosme Pána Boha, ať nás sám napraví O — nás sám N — vše] vyn. K — dobré] vyn. S — milý] vyn. R, milej Pane C — 317 Ježíši] Pane BPNTU, Pán Ježíš R — Ježíši... ukřižovaný] abychom v tvých (jeho O) svatých přikázaních chodili, jich pilni byli a potom se k (vyn. O) tobě (vyn. O) do života věčného dostali SO — Kriste ... břiešné] vyn. C — Kriste] vyn. K, Kristus R — Kriste... Amen] vyn. BP — Kriste ... ukřižovaný] vyn. NU, Bože T — pro nás ... ukřižovaný] vyn. R — pro všecky] vyn. K
280 315 budau věrně a právě poslúchati Pána Ježíše a řečí jeho, l řečem 220a jeho nebudau-li věřiti. Napraviž nás na vše dobré, milý, drahý Ježíši Kriste, pro nás pro všecky hřiešné ukřižovaný! Amen. datečně, červeně, vyn. K — 316 Napraviž... drahý) Ale my prosme Pána Boha, ať nás sám napraví O — nás sám N — vše] vyn. K — dobré] vyn. S — milý] vyn. R, milej Pane C — 317 Ježíši] Pane BPNTU, Pán Ježíš R — Ježíši... ukřižovaný] abychom v tvých (jeho O) svatých přikázaních chodili, jich pilni byli a potom se k (vyn. O) tobě (vyn. O) do života věčného dostali SO — Kriste ... břiešné] vyn. C — Kriste] vyn. K, Kristus R — Kriste... Amen] vyn. BP — Kriste ... ukřižovaný] vyn. NU, Bože T — pro nás ... ukřižovaný] vyn. R — pro všecky] vyn. K
Strana 281
Neděle čtvrtá po Božím křtění. Epištola svatého Pavla k Kolocenským v III. kapituli. (B 99) Bratří! Oblecte se jako vyvolení boží, světí a milí, v střeva milosrdenství, v dobro- 5tivost, v pokoru, v střídmost, v trpělivost, snášejíce se vespolek a odpauštějíce sami sobě, ač kto má proti někomu žalobu. Jakožto i Buoh odpustil vám, tak i vy. Ale nade všecky věci lásku mějte, jenž jest svazek dokonání. 10A pokoj Kristuov vesel se v srdcích vašich, v němžto i i vy povoláni jste v jednom těle a vděčni buďte! Slovo Kristovo přebývaj v vás hojně ve všeliké múdrosti a rozumu, učíce a napomínajíce samých sebe v žalmích 15a v chválách, v písničkách duchovních, v mi- losti zpívajíce v srdcích vašich Pánu. Všecko. což kolivěk činíte v slovu nebo v skutku, všecko ve jméno Pána Ježíše Krista, díky (B 100) 1 čtvrtá ... křtění] před devítníkem PONTU, pátá po Třech králích SO po Božím] po ochtábu Božího R — po Božím křtění] vyn. K — 2 40Epištola ... mé! vyn. A - 2 20 Epištola ... našeho] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. C — v III. kapituli] vyn. C kapituli] kapitole (+ takto K) KPT, rozdílu U, vyn. N 4 svatí NTU, a svatí KP — 4—19 v střeva . .. skrze Ježíše] Konec U4 v dobrotivost] dobrotu PNT — 8 Buoh] Kristus KPNT, Pán C — nade všecky věci] naď to nade všecko NT, nad ty nade všecky věci C, nade všecko KP; k tomu in marg. K: [tuto praví: nade všecko mějte lásku) 9 mějtej majíce C, zachovejte NT — svazek] vyn. C — dokonání] doko- nalosti PNCT— 10 vesel se] obývajž K, rozveseliž se NT — 11 v němžto] kterémužto C mi] vyn. K — i vy] vyn. P, i NTC — těle] duchu C — 12 toho vděčni PC slova Kristova T — 13 všeliké] vší C — a rozumu] vyn. KPCNT — 14 sami PNC — 15 v písničkách] vyn. PNT — s milostí C 16 vašich svých C Všecko] vyn. C 18 všecko čiňte C — jménu CN — 3 nn. Kol. 3, 12 17.
Neděle čtvrtá po Božím křtění. Epištola svatého Pavla k Kolocenským v III. kapituli. (B 99) Bratří! Oblecte se jako vyvolení boží, světí a milí, v střeva milosrdenství, v dobro- 5tivost, v pokoru, v střídmost, v trpělivost, snášejíce se vespolek a odpauštějíce sami sobě, ač kto má proti někomu žalobu. Jakožto i Buoh odpustil vám, tak i vy. Ale nade všecky věci lásku mějte, jenž jest svazek dokonání. 10A pokoj Kristuov vesel se v srdcích vašich, v němžto i i vy povoláni jste v jednom těle a vděčni buďte! Slovo Kristovo přebývaj v vás hojně ve všeliké múdrosti a rozumu, učíce a napomínajíce samých sebe v žalmích 15a v chválách, v písničkách duchovních, v mi- losti zpívajíce v srdcích vašich Pánu. Všecko. což kolivěk činíte v slovu nebo v skutku, všecko ve jméno Pána Ježíše Krista, díky (B 100) 1 čtvrtá ... křtění] před devítníkem PONTU, pátá po Třech králích SO po Božím] po ochtábu Božího R — po Božím křtění] vyn. K — 2 40Epištola ... mé! vyn. A - 2 20 Epištola ... našeho] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. C — v III. kapituli] vyn. C kapituli] kapitole (+ takto K) KPT, rozdílu U, vyn. N 4 svatí NTU, a svatí KP — 4—19 v střeva . .. skrze Ježíše] Konec U4 v dobrotivost] dobrotu PNT — 8 Buoh] Kristus KPNT, Pán C — nade všecky věci] naď to nade všecko NT, nad ty nade všecky věci C, nade všecko KP; k tomu in marg. K: [tuto praví: nade všecko mějte lásku) 9 mějtej majíce C, zachovejte NT — svazek] vyn. C — dokonání] doko- nalosti PNCT— 10 vesel se] obývajž K, rozveseliž se NT — 11 v němžto] kterémužto C mi] vyn. K — i vy] vyn. P, i NTC — těle] duchu C — 12 toho vděčni PC slova Kristova T — 13 všeliké] vší C — a rozumu] vyn. KPCNT — 14 sami PNC — 15 v písničkách] vyn. PNT — s milostí C 16 vašich svých C Všecko] vyn. C 18 všecko čiňte C — jménu CN — 3 nn. Kol. 3, 12 17.
Strana 282
282 činíce Bohu a Otci skrze Ježíše Krista, Pána 20našeho. Čtení svatého Matúše v třinácté kapitole. V ten čas řekl Ježíš učedlníkóm svým: »Podobno [učiněno] jest království nebeské člověku hospodáři, kterýž nasel dobrého 25semene na svém poli. A když jsú zesnuli lidé, i přišel nepřítel jeho a nasel kaukole upro- střed pšenice i odšel. A když vzrostla zelina a úžitek učinila, tehdy ukázal se i kaukol. A přistaupivše služebníci otce čeledního, 30řekli sú jemu: »Pane, však jsi dobrého semene nasel na svém poli; protož odkudž má kau- kol?« I vetce jim: »Nepřítel člověk to učinil jest.« Tehdy vetcechu jemu učedlníci jeho: »Chceš-liž, ať puojdem a vytrháme jej?« Pána našeho KC — Krista čiňte KPNT — 19 činíce] vzdávajíce K — 19— 20 skrze ... našeho] v Kristu Ježíši, Pánu našem C — 19 Ježíše] vyn. K, — Jezu P — 20 našeho Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N 21 Čtení ... kapitolep vyn. B, ač jest pro tento nad- pis vynechána prázdná řádka; Čtení svaté, napsal sv. Ma- tauš v třináctém rozdílu U — Čtení] Evangelium S — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš N 22—40 V ten ... mé! vyn. S — 22 V ten ... svým] vyn. RO — řekl] pověděl (+ jim jest T) PNTU — svým (+ a zástupóm K) podobenství toto KPONTU — 23 [učiněno] vyn. KPCNTUO — 23—40 království... mé! královst.(!) etc. Vajklad R — 24 hospodáři] vyn. PNTU — kterýž nasel] rozsívajícímu O — nasál KPNTU, nasil C — dobré semeno O — 25 semene svého C, semena N — 25—39 A když... ale] vyn. U — 25 jsú] pak O — 26 i] vyn. K — nasál KPNTC, nasil O — uprostřed] doprostřed C, mezi PNTO — pšenici PNTO — 27 odešel jest N — 27—28 A když... kaukol] vyn. O — 27 zelina] bylina P, pšenice C — 28 půžitek N, póžitek 29 I přistaupili PT — slauhy NT — otce čeledního] k hospodářovi KP, T — hospodářovi ČNTO — 31 nasál KPNT, nasil CO — protož... má] i když se jest (vyn. O) vzala (vzal O) KO, odkud pak má tehdy C — protož] i PNT — i kaukol O — 32 I] A on O — vetce] řekl jest KO, dí N — jim hospodář C — člověka O —33 Tehdy ... jeho] I (Tehdy C) řekli jemu služebníci (+ jeho PC) KPC, I řekli k němu slauhy jeho N, Služebníci pak řekli jemu O — učedlníci] slauhy T — 34 Pane, chceš-li C — ať] vyn. KC, tedy O 22 nn. Mat. 13, 24—30.
282 činíce Bohu a Otci skrze Ježíše Krista, Pána 20našeho. Čtení svatého Matúše v třinácté kapitole. V ten čas řekl Ježíš učedlníkóm svým: »Podobno [učiněno] jest království nebeské člověku hospodáři, kterýž nasel dobrého 25semene na svém poli. A když jsú zesnuli lidé, i přišel nepřítel jeho a nasel kaukole upro- střed pšenice i odšel. A když vzrostla zelina a úžitek učinila, tehdy ukázal se i kaukol. A přistaupivše služebníci otce čeledního, 30řekli sú jemu: »Pane, však jsi dobrého semene nasel na svém poli; protož odkudž má kau- kol?« I vetce jim: »Nepřítel člověk to učinil jest.« Tehdy vetcechu jemu učedlníci jeho: »Chceš-liž, ať puojdem a vytrháme jej?« Pána našeho KC — Krista čiňte KPNT — 19 činíce] vzdávajíce K — 19— 20 skrze ... našeho] v Kristu Ježíši, Pánu našem C — 19 Ježíše] vyn. K, — Jezu P — 20 našeho Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N 21 Čtení ... kapitolep vyn. B, ač jest pro tento nad- pis vynechána prázdná řádka; Čtení svaté, napsal sv. Ma- tauš v třináctém rozdílu U — Čtení] Evangelium S — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš N 22—40 V ten ... mé! vyn. S — 22 V ten ... svým] vyn. RO — řekl] pověděl (+ jim jest T) PNTU — svým (+ a zástupóm K) podobenství toto KPONTU — 23 [učiněno] vyn. KPCNTUO — 23—40 království... mé! královst.(!) etc. Vajklad R — 24 hospodáři] vyn. PNTU — kterýž nasel] rozsívajícímu O — nasál KPNTU, nasil C — dobré semeno O — 25 semene svého C, semena N — 25—39 A když... ale] vyn. U — 25 jsú] pak O — 26 i] vyn. K — nasál KPNTC, nasil O — uprostřed] doprostřed C, mezi PNTO — pšenici PNTO — 27 odešel jest N — 27—28 A když... kaukol] vyn. O — 27 zelina] bylina P, pšenice C — 28 půžitek N, póžitek 29 I přistaupili PT — slauhy NT — otce čeledního] k hospodářovi KP, T — hospodářovi ČNTO — 31 nasál KPNT, nasil CO — protož... má] i když se jest (vyn. O) vzala (vzal O) KO, odkud pak má tehdy C — protož] i PNT — i kaukol O — 32 I] A on O — vetce] řekl jest KO, dí N — jim hospodář C — člověka O —33 Tehdy ... jeho] I (Tehdy C) řekli jemu služebníci (+ jeho PC) KPC, I řekli k němu slauhy jeho N, Služebníci pak řekli jemu O — učedlníci] slauhy T — 34 Pane, chceš-li C — ať] vyn. KC, tedy O 22 nn. Mat. 13, 24—30.
Strana 283
283 35I vetce jim: »Abyšte snad, trhajíce kaukol, spolu s ním vytrhali i pšenici? Nechte obého ruosti až do žně. A v čas žně dím žencuom: »Vytrhajte najprv kaukol a svěžte jej v snop- ky k spálení, ale pšenici shromazďte do sto- 40doly mé!« Tyto všechny neděle po ochtábu Božieho křtěnie k tomu (A 2203) sau křesťané napomínáni, aby ctili a chválili milého Pána Boha a děkovali jemu; nebo onu neděli bylo jest zpieváno v cierkvi svaté a mše se začínala takto: »Všichni andělé klanějte se Pánu 45 Bohu!«, a že lidé mají tovařistvie a účastenstvie s anděly, oni se také tu napomínají, aby se s anděly klaněli milému Pánu Bohu. Ale li že dáblovým jednáním a dopuštěním božím již jest to klaněnie obráceno jinam; nebo, co by se měli lidé klaněti milému Bohu a ctíti jeho, již se klanějí dábluom, rozpustilosti vedauce, 50 v hřiešiech majíce svobodu takovau, kterážto jest čertu libá a milá: Jedni slaužiece a klanějíce se Azmodeovi, ďáblu smilnému, 220" vytrháme] vyplejeme C — 35 I vetce jim] A on jim odpověděl O — dí N, řekl C — Abyšte] Nic, neb KPNT, Nikoliv, abyšte O, Nic, abyšte C. 36 vytrhali byšte KPNT, nevytrhali CO — pšenice PCO — Nechejtež NT — obého] obojího C. vyn. O — 37 ať spolu roste O — žní KON — v času KC — žní ČNTO — 38 Vytrhajte] Svěžte C — svažte NO - její je P — 39 shro- mazďte] skliďte PTU, shromážděte O — 40 mé! Kázaní na čtení K, mé! Vejklad (+ na čtení P) NPO, mé! Vejklad na to svaté čtení T, mé! XIIII. Výklad U 41 Přátelé milí! Po tyto SO — ochtábu ... křtěnie] Třech králích SO — 42 sau křesťané] sme byli SO — křesťané] lidé B — abychom O — ctili Pána U r: Pána] vyn. BKPO — 43 a děkovali jemu] vyn. BR — dě- kovali] klaněli se PONTUSO — v cierkvi] v napsáno v A červeně in marg. 44 a mše ... takto] vyn. O — mše svatá T — Pánu Bohu jemu, neboť jest nás ráčil stvořiti O — 45 a že] ale že U0 — a účastenstvic) vyn. C — účastnost O — s oněmi anjely R — oni] vyn. R, protož O — 45 - 46 oni .. . napomínají] i napomínají se též tuto S — 46 tu] vyn. KO — mi- lému . .. Bohu] jemu jakožto svému Stvořiteli O — 47 Ale] A K — ďábelským O - jednáním vyn. R — to] vyn. BR — 48 lidé] vyn. B — 49 a ctíti jeho vyn. O — jeho milost T — již] to N, i S0 — dáblóm [lidé v tancích] K — vedauce] pášíce N — 50—51 v hřiešiech ... milá] v tancích a dávají sobě svobodu v hříších, kteréž se líbí dáblu O — 50 svobody U — takovau] vyn. PNTUS — ďáblu PRNUS, všem ďáblům C — 51 slaužiece a klanějice se] 41 In marg. str. 220a jest v A přípisek: Vo kaukoli nepřítele — 44 K tomu in marg. A: Adorate Deum omnes angeli eius —
283 35I vetce jim: »Abyšte snad, trhajíce kaukol, spolu s ním vytrhali i pšenici? Nechte obého ruosti až do žně. A v čas žně dím žencuom: »Vytrhajte najprv kaukol a svěžte jej v snop- ky k spálení, ale pšenici shromazďte do sto- 40doly mé!« Tyto všechny neděle po ochtábu Božieho křtěnie k tomu (A 2203) sau křesťané napomínáni, aby ctili a chválili milého Pána Boha a děkovali jemu; nebo onu neděli bylo jest zpieváno v cierkvi svaté a mše se začínala takto: »Všichni andělé klanějte se Pánu 45 Bohu!«, a že lidé mají tovařistvie a účastenstvie s anděly, oni se také tu napomínají, aby se s anděly klaněli milému Pánu Bohu. Ale li že dáblovým jednáním a dopuštěním božím již jest to klaněnie obráceno jinam; nebo, co by se měli lidé klaněti milému Bohu a ctíti jeho, již se klanějí dábluom, rozpustilosti vedauce, 50 v hřiešiech majíce svobodu takovau, kterážto jest čertu libá a milá: Jedni slaužiece a klanějíce se Azmodeovi, ďáblu smilnému, 220" vytrháme] vyplejeme C — 35 I vetce jim] A on jim odpověděl O — dí N, řekl C — Abyšte] Nic, neb KPNT, Nikoliv, abyšte O, Nic, abyšte C. 36 vytrhali byšte KPNT, nevytrhali CO — pšenice PCO — Nechejtež NT — obého] obojího C. vyn. O — 37 ať spolu roste O — žní KON — v času KC — žní ČNTO — 38 Vytrhajte] Svěžte C — svažte NO - její je P — 39 shro- mazďte] skliďte PTU, shromážděte O — 40 mé! Kázaní na čtení K, mé! Vejklad (+ na čtení P) NPO, mé! Vejklad na to svaté čtení T, mé! XIIII. Výklad U 41 Přátelé milí! Po tyto SO — ochtábu ... křtěnie] Třech králích SO — 42 sau křesťané] sme byli SO — křesťané] lidé B — abychom O — ctili Pána U r: Pána] vyn. BKPO — 43 a děkovali jemu] vyn. BR — dě- kovali] klaněli se PONTUSO — v cierkvi] v napsáno v A červeně in marg. 44 a mše ... takto] vyn. O — mše svatá T — Pánu Bohu jemu, neboť jest nás ráčil stvořiti O — 45 a že] ale že U0 — a účastenstvic) vyn. C — účastnost O — s oněmi anjely R — oni] vyn. R, protož O — 45 - 46 oni .. . napomínají] i napomínají se též tuto S — 46 tu] vyn. KO — mi- lému . .. Bohu] jemu jakožto svému Stvořiteli O — 47 Ale] A K — ďábelským O - jednáním vyn. R — to] vyn. BR — 48 lidé] vyn. B — 49 a ctíti jeho vyn. O — jeho milost T — již] to N, i S0 — dáblóm [lidé v tancích] K — vedauce] pášíce N — 50—51 v hřiešiech ... milá] v tancích a dávají sobě svobodu v hříších, kteréž se líbí dáblu O — 50 svobody U — takovau] vyn. PNTUS — ďáblu PRNUS, všem ďáblům C — 51 slaužiece a klanějice se] 41 In marg. str. 220a jest v A přípisek: Vo kaukoli nepřítele — 44 K tomu in marg. A: Adorate Deum omnes angeli eius —
Strana 284
284 v smilství sobě povolujíce, ješto nynější manželé nejsau živi man- že lsky, aniž oni zuostávají v moci té svátosti, než, co tělu líbo, když ráčie a kolikrát ráčie, — ješto to nenie manželstvo, ale 55 rufiánstvo. Ach, jak jest nebrzo nalézti manžely, aby manželsky živi byli, ale I rufiáni a nevěstky rozmnožili sau se! — Jiné opět máš, ješto se klanějí dáblu Luciperovi, pyšní, hrdí, ano jediné, jak by se mohla jedna nad druhau kráše připraviti, toho hledie. A svatý Jan Zlatoustý die, které se křesťanské ženy 60 obláčie v hedvábie, že nemohau Krista obléci. A nynie, která by neměla hedvábníka, mněla by, že by nemohla živa býti. A komu 2213 slauží a klanějí se C, se klanějí (klaní 0) S0 — 51—52 smilnému ... po- volujíce] slaužíce jemu v smilství (smilstvích O) a všeliakých (!) chlipnostech SO — 52 v smilství] smilstvu R — manže19sky] v A vyn. l; man- želsky, ale právě rufiánsky T — 53 oni] oni také T, vyn. O — nezůstávají T — moci] vyn. SO — veliké svátosti N — než] než činí to C — to, což O — tělu, světu a dáblu C — 54 líbo, to činí T, libého O - když] a kdy TU — 54—55 a kolikrát ... rufiánstvo] činí (vyn. S), ješto (vyn. S) takoví nejsau manželé, ale rufiáni SO — 54 kolikokrát B — ráčí, sebe svobodně požívají N — to] vyn. U — ale] než N — 55 neřádné a hanebné rufiánstvo T — Oh BKPRN, Och CU — jak ... manžely] kterak se velmi zřídka nalez- nau manželé N, což jest těžko najíti manžely O — nebrzo] těško(!) a nebrzy těchto časův T, nebrzy U — naleznauti T, najíti S — manžely pravé C — 56 rozmnožili sau se] rozmohli jsú se a rozmnožili (+ pod titulem manžel- ským N) BRNTU, se rozmohli SO — 56—57 Jiné ... ješto] Jiní opět N — 57 opět] pak PNU, pak opět T — máš, ješto] vyn. O — klaní O — Lucipe- rovi pyšnému CS — jsauce hrdí a pyšní O — hrdí, nadutí jsauc T — 58 ano . .. mohla] A ty pak ženy fiflovné, ty ony ť, jak by jediné mohly T — jediné] uhlídáš SO — by se mohla] vyn. O — mohly C — nad] přes S0 — krásnějí KC, krásně P, krášleji(!) R, pyšnějí NS, krašší U — kráše při- praviti] v tu ďáblovu pejchu vobláčí a krásně jako modly se strojí a při- pravují a T, co můž nejpyšnějí se připraví O — 59 to ť toho K — toho hle- die] vyn. SO — hledie] šetří N, vždycky hledí, aby krásné byly T — A] Ale T — Zlatá usta B — dí, že BPRCU, praví, že TS, praví takto O —se na se S — křesťanské] vyn. R — 60 obláčejí BKRNTUO — v hedvábie] v hedbáví R, v hedbábí C, v hedvábnej oděv N, hedbávné věci S, v drahé věci a hedbávné O — že] že se takové K, ty nikoliv se N, že se nikoli U, že se O — nemohau nikoliv T — Krista] v Krista KNUO, Krista na sebe C, se v Krista Pána RT — A] Ale SO — nynie] ony mní, kdyby C, nyní, tohoto času T, nyníčky O — 61 by] vyn. C — hedvábí B, hedbávníka KPCS — mněla by] nemněla by BR, nemní P, hned by se domnívala T, domnívala by se snad C — mněla ... nemohla] nemohla by NSO, nemní, by mohla U — že] vyn. BPR — by nemohla] vyn. T — nemohla]ona mohla BR, mohla 56 Nad str. 22la v rkpise A jest přípisek: Vo kaukoli; týž přípisek jest i nad str. 222a, 226a, 227a, 230b —
284 v smilství sobě povolujíce, ješto nynější manželé nejsau živi man- že lsky, aniž oni zuostávají v moci té svátosti, než, co tělu líbo, když ráčie a kolikrát ráčie, — ješto to nenie manželstvo, ale 55 rufiánstvo. Ach, jak jest nebrzo nalézti manžely, aby manželsky živi byli, ale I rufiáni a nevěstky rozmnožili sau se! — Jiné opět máš, ješto se klanějí dáblu Luciperovi, pyšní, hrdí, ano jediné, jak by se mohla jedna nad druhau kráše připraviti, toho hledie. A svatý Jan Zlatoustý die, které se křesťanské ženy 60 obláčie v hedvábie, že nemohau Krista obléci. A nynie, která by neměla hedvábníka, mněla by, že by nemohla živa býti. A komu 2213 slauží a klanějí se C, se klanějí (klaní 0) S0 — 51—52 smilnému ... po- volujíce] slaužíce jemu v smilství (smilstvích O) a všeliakých (!) chlipnostech SO — 52 v smilství] smilstvu R — manže19sky] v A vyn. l; man- želsky, ale právě rufiánsky T — 53 oni] oni také T, vyn. O — nezůstávají T — moci] vyn. SO — veliké svátosti N — než] než činí to C — to, což O — tělu, světu a dáblu C — 54 líbo, to činí T, libého O - když] a kdy TU — 54—55 a kolikrát ... rufiánstvo] činí (vyn. S), ješto (vyn. S) takoví nejsau manželé, ale rufiáni SO — 54 kolikokrát B — ráčí, sebe svobodně požívají N — to] vyn. U — ale] než N — 55 neřádné a hanebné rufiánstvo T — Oh BKPRN, Och CU — jak ... manžely] kterak se velmi zřídka nalez- nau manželé N, což jest těžko najíti manžely O — nebrzo] těško(!) a nebrzy těchto časův T, nebrzy U — naleznauti T, najíti S — manžely pravé C — 56 rozmnožili sau se] rozmohli jsú se a rozmnožili (+ pod titulem manžel- ským N) BRNTU, se rozmohli SO — 56—57 Jiné ... ješto] Jiní opět N — 57 opět] pak PNU, pak opět T — máš, ješto] vyn. O — klaní O — Lucipe- rovi pyšnému CS — jsauce hrdí a pyšní O — hrdí, nadutí jsauc T — 58 ano . .. mohla] A ty pak ženy fiflovné, ty ony ť, jak by jediné mohly T — jediné] uhlídáš SO — by se mohla] vyn. O — mohly C — nad] přes S0 — krásnějí KC, krásně P, krášleji(!) R, pyšnějí NS, krašší U — kráše při- praviti] v tu ďáblovu pejchu vobláčí a krásně jako modly se strojí a při- pravují a T, co můž nejpyšnějí se připraví O — 59 to ť toho K — toho hle- die] vyn. SO — hledie] šetří N, vždycky hledí, aby krásné byly T — A] Ale T — Zlatá usta B — dí, že BPRCU, praví, že TS, praví takto O —se na se S — křesťanské] vyn. R — 60 obláčejí BKRNTUO — v hedvábie] v hedbáví R, v hedbábí C, v hedvábnej oděv N, hedbávné věci S, v drahé věci a hedbávné O — že] že se takové K, ty nikoliv se N, že se nikoli U, že se O — nemohau nikoliv T — Krista] v Krista KNUO, Krista na sebe C, se v Krista Pána RT — A] Ale SO — nynie] ony mní, kdyby C, nyní, tohoto času T, nyníčky O — 61 by] vyn. C — hedvábí B, hedbávníka KPCS — mněla by] nemněla by BR, nemní P, hned by se domnívala T, domnívala by se snad C — mněla ... nemohla] nemohla by NSO, nemní, by mohla U — že] vyn. BPR — by nemohla] vyn. T — nemohla]ona mohla BR, mohla 56 Nad str. 22la v rkpise A jest přípisek: Vo kaukoli; týž přípisek jest i nad str. 222a, 226a, 227a, 230b —
Strana 285
285 ony uvěřic, komu? — Jiní se klanějí Bélovi, ožralci, opilci, ješto nemnějí, by kdy mohli to hrdlo naplniti. — A tak všichni téměř dábluom se klanějí, oni jiné hřiechy vedau, oni jiné: oni lají, 65oni zle a nešlechetně, smilně mluvie a jiných [k témuž] popauze«jí , ješto — přiď který koli čert [z horaucieho pekla] s kterým koli hřicchem — vždy ť služebníka najde. A jest-li kto toho poželeje, těch duší, co jich do pekla puojde? a poželé-li pak kto práce daremnie ukřižovaného Ježíše? Ale, jakož sme měli čtenie svaté dnes dvě neděli o malo- 70 mocném), ješto to malomocenstvie přicházie a bývá uvedeno na duši, když ten jeden nepřictel — tělo — nechce býti poddáno 221b Po býti nebude. A pasu kdyby neměla míti, i domnívala by se, že nebude míti nikdež průchodu v rozkoši světcké, v tanci, v hodování, v smíchu, při dobrém kvasu, na radovánkách, na svadbách, na posvíceních. To(!) která má pás zlatý neb stříberný, má lepší próchod do těch neřádauv(!). Ale běda vám, zlé a neřádné ženy, pro tu proklatau pejchu! Nebo se bojím, že ďábel bude míti taky pás k vaší duši pro vaše šperky a strojení do zlata, perel a stříbra a do hedvábí 7 61—62 A komu ... komu?] vyn. SO 62 věří PU, toho uvěří N komuj vyn. T — Jiní (+ pak C, + lidé N.) opět NCTO — Bélovi, a to sau Tv užralci T — ožralci, opilci] svým (vyn. S) ožhralstvím a opilstvím S0 63 nemnějí... hrdle] nemohau nikdy toho hrdla T s nemnějí ... naplniti] nemohau hrdla svého nikdy nasytiti O — nemnějí, by] nevědí N, nemají S — kdy] kde S — mohli] vyn. N — to hrdlo] svá hrdla S v naplniti] nasytiti BRCS, naplniti jako šatan pekla T — 64 dáblu slauží a jim jemu O) S0 — sej vyn.(!) P — klaní O — oni jiné a S0 — oni ... vedan] tito jiné hříchy pášíce N — vědance SO - oni jiné] onino též jiné T oni jiné: oni vyn. SO — lajíj biji C — 65 oni] vyn. S. zlořečí O zle a] vyn. O a] vyn. T — nešlech etněj nešlechně(!) A, — vyn. T smilně smilníj!) BK, nečistě, oplzle, smilně C, vyn. PNUSO k témuž vyn. BKPRONTU, k tomu S0 — 66 popauzenie(!) A, popůzejí BKPRNT, popauzí 80 — přijdi U, přijde S, ať přijde O - ďábel PRCTU, šatan N z Iz horauciého pekla] vyn. BKPRCNTUSO — 67 kterým jakým O - koli chce BPONT vždy sobě O — služebníky R, služebníků hromadu T — sobě najde (nejde N) BN, nejde C — 67 68 jest-li ... co jich] žádný nepoželí, co těch duší O — kto toho poželejej který člověk, aby poželel N — 68 toho] vyn. S — poželeje co S, poželí, polituje T — milejch duší C — co jich] vyn. S - a] ale N 68 69 a poželé ... kto] aniž kdo polituje O — 68 poželé polituje K pak] vyn. KUS — 69 tý práce TU - daremné BR — ukřižovaného] drahého S, vyn. O — Ježíše, na nich má stracena bejti T. Ježíšovy O 70 Ale] Než N v jakož sme mělij že bylo O — sme měli] teď (vyn. S) bylo PNTUS — svaté] vyn. K — neděle PRNTUSO — malomoc«néme.] malomocenstvie AC0 — 71 to ... přicházie a] vyn. SO — 72 jeden] vyn. R — totiž tělo KON, tělo vlastní O — poddán N — 73 milé duši C — po-
285 ony uvěřic, komu? — Jiní se klanějí Bélovi, ožralci, opilci, ješto nemnějí, by kdy mohli to hrdlo naplniti. — A tak všichni téměř dábluom se klanějí, oni jiné hřiechy vedau, oni jiné: oni lají, 65oni zle a nešlechetně, smilně mluvie a jiných [k témuž] popauze«jí , ješto — přiď který koli čert [z horaucieho pekla] s kterým koli hřicchem — vždy ť služebníka najde. A jest-li kto toho poželeje, těch duší, co jich do pekla puojde? a poželé-li pak kto práce daremnie ukřižovaného Ježíše? Ale, jakož sme měli čtenie svaté dnes dvě neděli o malo- 70 mocném), ješto to malomocenstvie přicházie a bývá uvedeno na duši, když ten jeden nepřictel — tělo — nechce býti poddáno 221b Po býti nebude. A pasu kdyby neměla míti, i domnívala by se, že nebude míti nikdež průchodu v rozkoši světcké, v tanci, v hodování, v smíchu, při dobrém kvasu, na radovánkách, na svadbách, na posvíceních. To(!) která má pás zlatý neb stříberný, má lepší próchod do těch neřádauv(!). Ale běda vám, zlé a neřádné ženy, pro tu proklatau pejchu! Nebo se bojím, že ďábel bude míti taky pás k vaší duši pro vaše šperky a strojení do zlata, perel a stříbra a do hedvábí 7 61—62 A komu ... komu?] vyn. SO 62 věří PU, toho uvěří N komuj vyn. T — Jiní (+ pak C, + lidé N.) opět NCTO — Bélovi, a to sau Tv užralci T — ožralci, opilci] svým (vyn. S) ožhralstvím a opilstvím S0 63 nemnějí... hrdle] nemohau nikdy toho hrdla T s nemnějí ... naplniti] nemohau hrdla svého nikdy nasytiti O — nemnějí, by] nevědí N, nemají S — kdy] kde S — mohli] vyn. N — to hrdlo] svá hrdla S v naplniti] nasytiti BRCS, naplniti jako šatan pekla T — 64 dáblu slauží a jim jemu O) S0 — sej vyn.(!) P — klaní O — oni jiné a S0 — oni ... vedan] tito jiné hříchy pášíce N — vědance SO - oni jiné] onino též jiné T oni jiné: oni vyn. SO — lajíj biji C — 65 oni] vyn. S. zlořečí O zle a] vyn. O a] vyn. T — nešlech etněj nešlechně(!) A, — vyn. T smilně smilníj!) BK, nečistě, oplzle, smilně C, vyn. PNUSO k témuž vyn. BKPRONTU, k tomu S0 — 66 popauzenie(!) A, popůzejí BKPRNT, popauzí 80 — přijdi U, přijde S, ať přijde O - ďábel PRCTU, šatan N z Iz horauciého pekla] vyn. BKPRCNTUSO — 67 kterým jakým O - koli chce BPONT vždy sobě O — služebníky R, služebníků hromadu T — sobě najde (nejde N) BN, nejde C — 67 68 jest-li ... co jich] žádný nepoželí, co těch duší O — kto toho poželejej který člověk, aby poželel N — 68 toho] vyn. S — poželeje co S, poželí, polituje T — milejch duší C — co jich] vyn. S - a] ale N 68 69 a poželé ... kto] aniž kdo polituje O — 68 poželé polituje K pak] vyn. KUS — 69 tý práce TU - daremné BR — ukřižovaného] drahého S, vyn. O — Ježíše, na nich má stracena bejti T. Ježíšovy O 70 Ale] Než N v jakož sme mělij že bylo O — sme měli] teď (vyn. S) bylo PNTUS — svaté] vyn. K — neděle PRNTUSO — malomoc«néme.] malomocenstvie AC0 — 71 to ... přicházie a] vyn. SO — 72 jeden] vyn. R — totiž tělo KON, tělo vlastní O — poddán N — 73 milé duši C — po-
Strana 286
286 85 duši, ale ve všem sobě povolí, že duše od toho nepřietele domácieho bývá zmazána malomocenstvím a těžkým, hrozným neduhem, 75že nikoli z toho neduhu nevyjde ani malo i mocenstvie muože zbýti, leč sama milost božie zavítá a pomoc dá. Dnes pak týden měli sme svaté čtenie o lodíčce, na kteréžto jest Pán Ježíš od- počíval; a t u) jest byl druhý nepřietel, tento svět, ješto, jakož sau ty vlny morské valily se na lodíčku a přikrývaly ji, tak [také 80 tento svět rozličnými běhy a obyčeji jako valí se a porážie volené božie rozličnými trápeními, ješto jediné, komuž sám milý Buoh pomuož, ten ť vyplyne a bude se moci vyplésti z těch osídl. Protož vždycky nám jest potřebie volati k milému Bohu za to řkauce: »Pomoz nám, ll Pane, hyneme!« Dnes pak již, tuto neděli, máme o třetiem nepřieteli, o dáblu, jenž hospodář dobrý nasál čistého semene, čisté pšenice, a ten nepřietel přišed, když lidé zesnuli, i nasál kaukole. Toto svaté čtenie sám drahý Pán Ježíš vykládal jest; nebo potom, když sau jemu řekli učedlníci: »Pane, vylož nám to podobenstvie!« 222" 222 22b volí-li R — takže CNO — toho] vyn. SO — 74—75 bývá .. . neduhu] nikoliv SO — 74 tím malomocenstvím C — 75 takže C — nikoli] nikdíž B — ne- vejde T, neodejde O — toho malomocenství O — muože] nemůže T, vyn. O — 76 zbyde O — sama ... dá] milý Pán Bůh ráčí dáti svau svatau pomoc z nebe O — božie] vyn. B — 77 svaté] vyn. SO — Pán Ježíš] drahý Pán (+ Ježíš T) PNTSO, on, milý, drahý Pán U — 78 t«u)] to A — ne- přítel, totiž K — 79 valily se] hnaly S, hrnuly se O — na] na Ježíše a na PNTU — a] aži N — [také] vyn. KPRNTUSO — 80 rozličné SO — obyčeje SO — jako] vyn. C — jako ... porážie] uvaluje na O — valí... porážie] se v tento svět rozličnými běhy a obyčeji(!) jako se valí a poráží B — 81 rozličnými trápeními] bývají rozličně trápeni U, s (vyn. S) rozličným trá- pením SO — 81—82 komuž... ten ť] leč sám milý Bůh komu pomůže, tedy O — 81 milý] milý, drahý Pán T, vyn. S — 82 osídel NUSO, vosídel T — Protož] I (A O) za to ť BPRCNTUSO — 83 nám] vyn. S0 — volati... řkauce] Bohu se modliti říkajíce SO — za to] vyn. BPRCNTU — 84 Spomoz BPRONTUSO — milý Pane PCNTUSO — hyneme] neboť hyneme K, a nedej nám zahynauti SO — 85 pak] vyn. C — již] vyn. O — v tuto SO — třetí neděli BR, svatau neděli O - 0 a A, totiž N, vyn. CSO — 86 jenž] Nebo N, ješto O — nasávši N, nasil O — čistého] dobrého CN, čistotného O — semena a (vyn. T) NT — čisté] vyn. SO — 87 tento TSO — přišedši N, přišel CSO — nasel B, nasil CSO — kaukole mezi pšenici S0 — Toto] To R, Kteréžto 0 — 88 svaté a blahoslavené N — drahý] vyn. BS, milý O — Pán Ježíš] Spasitel SO — Ježíš] vyn. K — vykládal jest] vykládá SO — nebo potom] vyn. PTUSO, tehdáž N — 89 učedlníci jeho C — Pane] Mistře BR — toto PONTU 89 n. Mat. 13, 36—38.
286 85 duši, ale ve všem sobě povolí, že duše od toho nepřietele domácieho bývá zmazána malomocenstvím a těžkým, hrozným neduhem, 75že nikoli z toho neduhu nevyjde ani malo i mocenstvie muože zbýti, leč sama milost božie zavítá a pomoc dá. Dnes pak týden měli sme svaté čtenie o lodíčce, na kteréžto jest Pán Ježíš od- počíval; a t u) jest byl druhý nepřietel, tento svět, ješto, jakož sau ty vlny morské valily se na lodíčku a přikrývaly ji, tak [také 80 tento svět rozličnými běhy a obyčeji jako valí se a porážie volené božie rozličnými trápeními, ješto jediné, komuž sám milý Buoh pomuož, ten ť vyplyne a bude se moci vyplésti z těch osídl. Protož vždycky nám jest potřebie volati k milému Bohu za to řkauce: »Pomoz nám, ll Pane, hyneme!« Dnes pak již, tuto neděli, máme o třetiem nepřieteli, o dáblu, jenž hospodář dobrý nasál čistého semene, čisté pšenice, a ten nepřietel přišed, když lidé zesnuli, i nasál kaukole. Toto svaté čtenie sám drahý Pán Ježíš vykládal jest; nebo potom, když sau jemu řekli učedlníci: »Pane, vylož nám to podobenstvie!« 222" 222 22b volí-li R — takže CNO — toho] vyn. SO — 74—75 bývá .. . neduhu] nikoliv SO — 74 tím malomocenstvím C — 75 takže C — nikoli] nikdíž B — ne- vejde T, neodejde O — toho malomocenství O — muože] nemůže T, vyn. O — 76 zbyde O — sama ... dá] milý Pán Bůh ráčí dáti svau svatau pomoc z nebe O — božie] vyn. B — 77 svaté] vyn. SO — Pán Ježíš] drahý Pán (+ Ježíš T) PNTSO, on, milý, drahý Pán U — 78 t«u)] to A — ne- přítel, totiž K — 79 valily se] hnaly S, hrnuly se O — na] na Ježíše a na PNTU — a] aži N — [také] vyn. KPRNTUSO — 80 rozličné SO — obyčeje SO — jako] vyn. C — jako ... porážie] uvaluje na O — valí... porážie] se v tento svět rozličnými běhy a obyčeji(!) jako se valí a poráží B — 81 rozličnými trápeními] bývají rozličně trápeni U, s (vyn. S) rozličným trá- pením SO — 81—82 komuž... ten ť] leč sám milý Bůh komu pomůže, tedy O — 81 milý] milý, drahý Pán T, vyn. S — 82 osídel NUSO, vosídel T — Protož] I (A O) za to ť BPRCNTUSO — 83 nám] vyn. S0 — volati... řkauce] Bohu se modliti říkajíce SO — za to] vyn. BPRCNTU — 84 Spomoz BPRONTUSO — milý Pane PCNTUSO — hyneme] neboť hyneme K, a nedej nám zahynauti SO — 85 pak] vyn. C — již] vyn. O — v tuto SO — třetí neděli BR, svatau neděli O - 0 a A, totiž N, vyn. CSO — 86 jenž] Nebo N, ješto O — nasávši N, nasil O — čistého] dobrého CN, čistotného O — semena a (vyn. T) NT — čisté] vyn. SO — 87 tento TSO — přišedši N, přišel CSO — nasel B, nasil CSO — kaukole mezi pšenici S0 — Toto] To R, Kteréžto 0 — 88 svaté a blahoslavené N — drahý] vyn. BS, milý O — Pán Ježíš] Spasitel SO — Ježíš] vyn. K — vykládal jest] vykládá SO — nebo potom] vyn. PTUSO, tehdáž N — 89 učedlníci jeho C — Pane] Mistře BR — toto PONTU 89 n. Mat. 13, 36—38.
Strana 287
287 90 jenž on, milý Pán, odpověděv vece: »Ten, jenž jest rosieval dobré siemě, jest Syn člověka, ale pole jest svět tento; siemě dobré sau ť synové královstvie.« Nebo, že dí »synové království«, to proto die, nebo milý Buoh k tomu jest nás konci stvořil, abychom I Ks ním) v nebi byli, kdyby jediné námi nesešlo. A die dále: »Ale kaukol sau synové nešlechetní, a nepřietel, jenž jest nasál kúkole, jest dábel.« Tento rosevač, drahý [Ježíš], jenž jest nasál dobrého semene — to tu chvíli, když jest stvořil člověka k uobrazu a ku podobenstvie svému —, velmi jest jej obdaroval ušlechtilým přirozením a ctnostmi svatými obdařil a nasál v něho; nebo, by 100 byl člověk v tom zuostal, čímž jest obdarován od Boha, den žní jako čistá pšenice byl by uvezen do stodoly, nebeského královstvie. Neb tak se vykládá člověk, živočich domácí tichý a vel l mi příznivý a tovařiský. Ale že potom tento nepřietel, dábel, svým jednáním a chytrostí nakazil jest to a uvedl člověka v hřiech. 105 A kdy to bývá, že tento nepřietel vsievá kaukol a své dielo jedná 95 223a 223 90 jenž a PCNTUSO - on] vyn. O — odpověděv] v A koncové v nejasné; písař asi napsal půvl a z něho korektu- rou w; odpovídaje N, odpověděl (+ a C) UC, vyn. SO — vece] řekl KNSO, vyn. R — Ten, prý PNTUSO — rozsívá BKR — 91 semeno BCSO — člo- včka, to jest Panny Marie N — semeno C — dobré] vyn. SO — 92 sau ť) jest BO — královstvic] člověka R, královstvie nebeského T (nebeského je však pozdější přípisek) — Nebo ... království vyn. AC — Nebo] vyn. N — Že pak N — to] toto C — to proto] proto ť BR — 92—94 to . . . nesešlo] vyn. SO — 93 k tomu . .. konci] na ten konec jest nás všecky (vyn. C) NC — ráčil stvořiti C — 94 s ním) vyn. A — v nebeském krá- lovství PNTU — jediné] jedno BKPRU, toliko N, jednom T — námi sa- mými N — A] Ale C — dále svaté čtení T — 95 Ale] A PNTUSO — sau] jest RO — nepřítel člověk N — nasel B, nasil SO — 96 toho kaukole C — Tento pak NO — rozsívač P — drahý Ježíš] dobrý S0 — [Ježíš] vyn. BKPRONTU — nasel B, nasil RCSO — 97 semena CSO — to tu] v tuto T, a to tu C, tuto U, v tu O — chvíli učinil N — 98 obdaroval] obdařil SO — velmi ušlechtilým B, ušlechtilým a suptilným(!) N — 99 obdařil ... v něho] vyn. SO — obdařil a] vyn. N — nasel B, vsil C, nasávši jich N — do něho C — by] kdyby CSO — 100 člověk] Adam SO — obdarován] by obdarován C, byl obdařen O — jistě v den K, v den PCNTUSO — žně PNTO — 101 jako . . . pšenice] vyn. SO — uvezen] sklizen N — stodoly] vyn. K, stodoly, totiž do C — 102 člověk, totiž K — a velmi] vyn. R — 103 příznivý] pří- větivý S0 — tento] vyn. O — dábel] vyn. S — svým] svým chytrým C — 104 svau chytrostí S — jest to a] ješto R, jest a N — to a uvedl] když uved T, totiž uvede U, to uvedše S0 — a uvedl... v hřiech] uved v člověka hřích P — 105 A. Medle SO — kdy pak N — ten O — nepřítel člověk N 95 Podle Mat. 13, 38, 39.
287 90 jenž on, milý Pán, odpověděv vece: »Ten, jenž jest rosieval dobré siemě, jest Syn člověka, ale pole jest svět tento; siemě dobré sau ť synové královstvie.« Nebo, že dí »synové království«, to proto die, nebo milý Buoh k tomu jest nás konci stvořil, abychom I Ks ním) v nebi byli, kdyby jediné námi nesešlo. A die dále: »Ale kaukol sau synové nešlechetní, a nepřietel, jenž jest nasál kúkole, jest dábel.« Tento rosevač, drahý [Ježíš], jenž jest nasál dobrého semene — to tu chvíli, když jest stvořil člověka k uobrazu a ku podobenstvie svému —, velmi jest jej obdaroval ušlechtilým přirozením a ctnostmi svatými obdařil a nasál v něho; nebo, by 100 byl člověk v tom zuostal, čímž jest obdarován od Boha, den žní jako čistá pšenice byl by uvezen do stodoly, nebeského královstvie. Neb tak se vykládá člověk, živočich domácí tichý a vel l mi příznivý a tovařiský. Ale že potom tento nepřietel, dábel, svým jednáním a chytrostí nakazil jest to a uvedl člověka v hřiech. 105 A kdy to bývá, že tento nepřietel vsievá kaukol a své dielo jedná 95 223a 223 90 jenž a PCNTUSO - on] vyn. O — odpověděv] v A koncové v nejasné; písař asi napsal půvl a z něho korektu- rou w; odpovídaje N, odpověděl (+ a C) UC, vyn. SO — vece] řekl KNSO, vyn. R — Ten, prý PNTUSO — rozsívá BKR — 91 semeno BCSO — člo- včka, to jest Panny Marie N — semeno C — dobré] vyn. SO — 92 sau ť) jest BO — královstvic] člověka R, královstvie nebeského T (nebeského je však pozdější přípisek) — Nebo ... království vyn. AC — Nebo] vyn. N — Že pak N — to] toto C — to proto] proto ť BR — 92—94 to . . . nesešlo] vyn. SO — 93 k tomu . .. konci] na ten konec jest nás všecky (vyn. C) NC — ráčil stvořiti C — 94 s ním) vyn. A — v nebeském krá- lovství PNTU — jediné] jedno BKPRU, toliko N, jednom T — námi sa- mými N — A] Ale C — dále svaté čtení T — 95 Ale] A PNTUSO — sau] jest RO — nepřítel člověk N — nasel B, nasil SO — 96 toho kaukole C — Tento pak NO — rozsívač P — drahý Ježíš] dobrý S0 — [Ježíš] vyn. BKPRONTU — nasel B, nasil RCSO — 97 semena CSO — to tu] v tuto T, a to tu C, tuto U, v tu O — chvíli učinil N — 98 obdaroval] obdařil SO — velmi ušlechtilým B, ušlechtilým a suptilným(!) N — 99 obdařil ... v něho] vyn. SO — obdařil a] vyn. N — nasel B, vsil C, nasávši jich N — do něho C — by] kdyby CSO — 100 člověk] Adam SO — obdarován] by obdarován C, byl obdařen O — jistě v den K, v den PCNTUSO — žně PNTO — 101 jako . . . pšenice] vyn. SO — uvezen] sklizen N — stodoly] vyn. K, stodoly, totiž do C — 102 člověk, totiž K — a velmi] vyn. R — 103 příznivý] pří- větivý S0 — tento] vyn. O — dábel] vyn. S — svým] svým chytrým C — 104 svau chytrostí S — jest to a] ješto R, jest a N — to a uvedl] když uved T, totiž uvede U, to uvedše S0 — a uvedl... v hřiech] uved v člověka hřích P — 105 A. Medle SO — kdy pak N — ten O — nepřítel člověk N 95 Podle Mat. 13, 38, 39.
Strana 288
288 v lidech? Okazuje svaté čtenie, že, když sau zesnuli lidé, přišel jest nepřietel a nasál kaukole. A kdy to bývá, že lidé spí? Jedno tehdáž lidé spie, když, padavše v hřiechy, ubezpečie se, nic na ně nezpomínají, aby jich srdečně želeli a nikdy nezapomínali. 110 Ale toto, ubezpečie se, práv jako by nikda v ty hřiechy ne- padali, jako by jim kuol nepohořal, nic netbají. Druhé spánie jest, když i lidé, právě jako spiec, nevarují se příčin hřiecha a tudy velmi rychle v hřiechy klonau. Třetie spánie jest, když se lidé o to nic nestarají, aby mohli ctností nabyti a dobrých 115 skutkuov, a pakli nabudau, ale netbají toho pilně ostřichati, aby, což dobrého nabudau, to zachovali; jako nejeden nabude nábožen- stvie neb nějaké milosti, že se k hoduom muož nábožně a sebraně pomodliti, s chutí, a jedne ť bude s velikonoci, an ť se zdřieme, již ť se o to nestará, aby v tom prospieval, aby jemu toho při- 224 rozsívá CSO — ten kaukol BPRCNTUS — jedná] dělá R, jedná a působí T — 106 Okazuje] Dí BPRCU, I dí T, I praví N — Okazuje ... že] I povídá (+ sám O) Spasitel v dnešním čtení S0 — že] A BS, Ale RCNTU, prý, ale P — 107 nepřítel jeho BPRNTUSO — na to nasál (nasil RS) BPRS, nasil O — kaukole uprostřed pšenice N — kdy pak O — 107—108 Jedno... spie] vyn. P, Au NU, I S, I tehdáž OT (v T ps.: tehdov(!) — 108 vpa- davše K, vpadnau T, padají SO — hříchy smrtedlné C — i ubezpečí se BK, potom se v nich ubezpečí O — 108—109 nic ... nezapomínali] na nic ne- dbají S, a na to nic nedbají, že sau v hřích upadli O — 109 tak (+ právě U), aby NTU — právě (+ a T) srdečně NT — želeli a litovali N — nikdy jich BKRC, nikdy již PNTU — nevzpomínali(!) NTU — 110—111 Ale... netbají] vyn. O — 110 toto] vyn. S — ubezpeče B — Správ vyn. A, právě NCTS — jako by ... nepadali] vyn. C — nikda] vyn. RS — neupadl B, neupadli R, nepadli S — 111 jako by jim ... netbají] vyn. S — by] ť BR, vyn. P — nepohoří BPR (pův. asi iv K, ale korekturou z toho: nepohořel), nepohořel U — nic netbají] vyn. BRCNTU — 112 jest] vyn. BR — právě] rovně N — spiec] by spali, když T, spě 80 — hří- chův N — 113 tudy] tau příčinau N — rychle] vyn. U, snadno O — hřiechy hřích NU, něj O — klonau] padají N, padnau TS, upadají O — spánie] spa- sení(!) B — 114 o to nic] vyn. O — ctností svatých N — nabývati O — 115 pakli těch svatých ctností N, pakli jich TU, pakli kdy O — nabudau] nebudú(!) B, nabudau co dobrého O — ale] vyn. PT, tehdy N. i USO — toho] jich N — 116 což... nabudau] vyn. O — zachovávali O — jako u příkladu O — nejeden] nejednau člověk N, nejeden člověk C — nabude někdy C — náboženství, skraušenosti C — 117 nějakové P — teď že C — také k hodům C — nábožně připraviti SO — sebraně] sebraně, s chutí N, vážně C, vyn. SO — 118 pomodliti a sebrati se s srdcem skraušenejm C — jednej jediné KS, jak jen (n vyn.!) O, jedne ť pak ted' C — bude s veli- konoci] minau slavné hody N — s veliké noci BPRUSO, po veliké noci T — an ... zdřieme] uzříš, ani ť se již sdřímí C — 119 již ťse] a tak se potom
288 v lidech? Okazuje svaté čtenie, že, když sau zesnuli lidé, přišel jest nepřietel a nasál kaukole. A kdy to bývá, že lidé spí? Jedno tehdáž lidé spie, když, padavše v hřiechy, ubezpečie se, nic na ně nezpomínají, aby jich srdečně želeli a nikdy nezapomínali. 110 Ale toto, ubezpečie se, práv jako by nikda v ty hřiechy ne- padali, jako by jim kuol nepohořal, nic netbají. Druhé spánie jest, když i lidé, právě jako spiec, nevarují se příčin hřiecha a tudy velmi rychle v hřiechy klonau. Třetie spánie jest, když se lidé o to nic nestarají, aby mohli ctností nabyti a dobrých 115 skutkuov, a pakli nabudau, ale netbají toho pilně ostřichati, aby, což dobrého nabudau, to zachovali; jako nejeden nabude nábožen- stvie neb nějaké milosti, že se k hoduom muož nábožně a sebraně pomodliti, s chutí, a jedne ť bude s velikonoci, an ť se zdřieme, již ť se o to nestará, aby v tom prospieval, aby jemu toho při- 224 rozsívá CSO — ten kaukol BPRCNTUS — jedná] dělá R, jedná a působí T — 106 Okazuje] Dí BPRCU, I dí T, I praví N — Okazuje ... že] I povídá (+ sám O) Spasitel v dnešním čtení S0 — že] A BS, Ale RCNTU, prý, ale P — 107 nepřítel jeho BPRNTUSO — na to nasál (nasil RS) BPRS, nasil O — kaukole uprostřed pšenice N — kdy pak O — 107—108 Jedno... spie] vyn. P, Au NU, I S, I tehdáž OT (v T ps.: tehdov(!) — 108 vpa- davše K, vpadnau T, padají SO — hříchy smrtedlné C — i ubezpečí se BK, potom se v nich ubezpečí O — 108—109 nic ... nezapomínali] na nic ne- dbají S, a na to nic nedbají, že sau v hřích upadli O — 109 tak (+ právě U), aby NTU — právě (+ a T) srdečně NT — želeli a litovali N — nikdy jich BKRC, nikdy již PNTU — nevzpomínali(!) NTU — 110—111 Ale... netbají] vyn. O — 110 toto] vyn. S — ubezpeče B — Správ vyn. A, právě NCTS — jako by ... nepadali] vyn. C — nikda] vyn. RS — neupadl B, neupadli R, nepadli S — 111 jako by jim ... netbají] vyn. S — by] ť BR, vyn. P — nepohoří BPR (pův. asi iv K, ale korekturou z toho: nepohořel), nepohořel U — nic netbají] vyn. BRCNTU — 112 jest] vyn. BR — právě] rovně N — spiec] by spali, když T, spě 80 — hří- chův N — 113 tudy] tau příčinau N — rychle] vyn. U, snadno O — hřiechy hřích NU, něj O — klonau] padají N, padnau TS, upadají O — spánie] spa- sení(!) B — 114 o to nic] vyn. O — ctností svatých N — nabývati O — 115 pakli těch svatých ctností N, pakli jich TU, pakli kdy O — nabudau] nebudú(!) B, nabudau co dobrého O — ale] vyn. PT, tehdy N. i USO — toho] jich N — 116 což... nabudau] vyn. O — zachovávali O — jako u příkladu O — nejeden] nejednau člověk N, nejeden člověk C — nabude někdy C — náboženství, skraušenosti C — 117 nějakové P — teď že C — také k hodům C — nábožně připraviti SO — sebraně] sebraně, s chutí N, vážně C, vyn. SO — 118 pomodliti a sebrati se s srdcem skraušenejm C — jednej jediné KS, jak jen (n vyn.!) O, jedne ť pak ted' C — bude s veli- konoci] minau slavné hody N — s veliké noci BPRUSO, po veliké noci T — an ... zdřieme] uzříš, ani ť se již sdřímí C — 119 již ťse] a tak se potom
Strana 289
289 120 bývalo, kusa nic. Ještě jiné spánie bývá v lidech, hlauposti, ješto li 224 se lidé netbají učiti věcem spasitedlným, ješto oni nikoli bez toho spaseni nebudau, neboť se žádný hlaupostí nevymluví. Jiné spánie jest při poslauchanie slova božieho a při modlenie, ano, má-li ť jíti na službu boží, ano se nechce, ano jaks' nevonie, má-li ť ráno 125 vstáti na službu boží, a to lenivě a váhavě. A mnozí budau řéci: »Však ť jest neděle, poležme tiem déle, však ť jest ještě dosti času!« Pakli poslauchá slova božieho, nic jemu k chuti nenie ani přijde, aby jím mohlo hnauti co, než sedí, sedí práv teď, jako by jemu noviny z Auher rozprávěli; l a druhdy se bude jeho 225a více O — se potom TC — více nestarají C, kusa nestará N, nepostarají T, nestaráme U — tom dobrém (+ více a více C) Co — prospívali CT — 119 120 aby jemu ... nic] vyn. SO — 119 jemu] jim CT — toho dobrého NC — 120 ba, kusa K — kusa nic] vyn. N — nic oni o to již více nestojí C — Ještě] Jinak pak BR, vyn. PONTUSO - Jiné pak CSO — spání pak PNTU, spání ještě C — v lidech, hlauposti] hlaupost lidská S0 — hlauposti] vyn. K, hlauposti veliké C — 121 lidé] vyn. S0 — nikoli] vyn. SO — 122 nebyli a nebudau R — neboť se žádný] žádný ť se zajisté svau N — z hlau- posti R, tau hlaupostí C — Jiné pak O — spání opět CT — 123 jest] jest též NTU, bývá O — při posluhování(!) a poslauchání U — božího tělesné C — aj nebo BPRCNTUS —- ano] vyn. NS — 123—125 má-li t... a to) se nechce mnohým jíti a nic jim to k mysli není. Má-li ť ráno vstáti na službu boží, tu činí S, se mnohému nechce spáti(!) a nevstane, aby se po- modlil milému Bohu, an jemu to k mysli není, aby šel slova božího poslau- chati; a pakli vždy musí ráno vstáti na službu boží, tedy to činí O — 124 jaks'] vyn. N, jakás T, jako U — nevonie] nevůně T, nevonno U — li t pak T — 125 na službu boží, a] ano se nechce; pakli vstane, ale NTU — a to] ano B, to K — a] ano B, vyn. KRN — váhavě, vospale, dřímavě C, váhavě, až se učeše (ps. vežejeje), vyzívá, přihladí N, váhavě činí T A ... řéci] Ú (Au NS, Uj T), prý PCNTS, A bude sobě říci R, Ba, prej U, řka O bude mnohý B — 126 dnes neděle SO — protož poležme T. poležím O — však ť] vyn. N — jest] vyn. KPRCN, máme T — ještě vyn. O — 127 času do kostela ke mši jíti C, času, když bude kázaní O — Pakli] Pakli ť již jde do kostela a k slovu božímu, a sauc tam C, I máš dosti času s(!) pekla vyvstati, kdybys chtěl! Ale že jest neděle, ty se obrať na druhau stranu a lehni na pravé ucho, abys neslyšel vnuknutí anjela božího, jenž ti vnuká, abys vstal; a ty ho neuslyšíš, až ti ďábel zatím ustele v horaucím pekle, kdež věčně musíš ležeti a se mučiti pro tu svatau neděli. A pakli ť vstana jde a T 127 128 Pakli . .. práv teď] A potom, přijda do kostela, nic mu to k mysli není aniž ním co pohne ku pokání, než bude tu seděti O — 127 nic ť to C — 127—128 nenie ... aby] nepřijde, by ť BPRONTS — 128 ani přijde] a nepřijde U — aby] by ť U — ním (+ tu S) NTUS — pohnauti S — coj vyn. NTU — než ... teď] než teď sedí (+ rovně N) BPRNTU, než teď sedíš, sedíš C, než teď (vyn. S) sedí tu KS — 129 nějaké noviny C — Uher (+ o Turku SO) KPRCNTUSO — rozprávěli] pravili Rokycanova Postilla. 19
289 120 bývalo, kusa nic. Ještě jiné spánie bývá v lidech, hlauposti, ješto li 224 se lidé netbají učiti věcem spasitedlným, ješto oni nikoli bez toho spaseni nebudau, neboť se žádný hlaupostí nevymluví. Jiné spánie jest při poslauchanie slova božieho a při modlenie, ano, má-li ť jíti na službu boží, ano se nechce, ano jaks' nevonie, má-li ť ráno 125 vstáti na službu boží, a to lenivě a váhavě. A mnozí budau řéci: »Však ť jest neděle, poležme tiem déle, však ť jest ještě dosti času!« Pakli poslauchá slova božieho, nic jemu k chuti nenie ani přijde, aby jím mohlo hnauti co, než sedí, sedí práv teď, jako by jemu noviny z Auher rozprávěli; l a druhdy se bude jeho 225a více O — se potom TC — více nestarají C, kusa nestará N, nepostarají T, nestaráme U — tom dobrém (+ více a více C) Co — prospívali CT — 119 120 aby jemu ... nic] vyn. SO — 119 jemu] jim CT — toho dobrého NC — 120 ba, kusa K — kusa nic] vyn. N — nic oni o to již více nestojí C — Ještě] Jinak pak BR, vyn. PONTUSO - Jiné pak CSO — spání pak PNTU, spání ještě C — v lidech, hlauposti] hlaupost lidská S0 — hlauposti] vyn. K, hlauposti veliké C — 121 lidé] vyn. S0 — nikoli] vyn. SO — 122 nebyli a nebudau R — neboť se žádný] žádný ť se zajisté svau N — z hlau- posti R, tau hlaupostí C — Jiné pak O — spání opět CT — 123 jest] jest též NTU, bývá O — při posluhování(!) a poslauchání U — božího tělesné C — aj nebo BPRCNTUS —- ano] vyn. NS — 123—125 má-li t... a to) se nechce mnohým jíti a nic jim to k mysli není. Má-li ť ráno vstáti na službu boží, tu činí S, se mnohému nechce spáti(!) a nevstane, aby se po- modlil milému Bohu, an jemu to k mysli není, aby šel slova božího poslau- chati; a pakli vždy musí ráno vstáti na službu boží, tedy to činí O — 124 jaks'] vyn. N, jakás T, jako U — nevonie] nevůně T, nevonno U — li t pak T — 125 na službu boží, a] ano se nechce; pakli vstane, ale NTU — a to] ano B, to K — a] ano B, vyn. KRN — váhavě, vospale, dřímavě C, váhavě, až se učeše (ps. vežejeje), vyzívá, přihladí N, váhavě činí T A ... řéci] Ú (Au NS, Uj T), prý PCNTS, A bude sobě říci R, Ba, prej U, řka O bude mnohý B — 126 dnes neděle SO — protož poležme T. poležím O — však ť] vyn. N — jest] vyn. KPRCN, máme T — ještě vyn. O — 127 času do kostela ke mši jíti C, času, když bude kázaní O — Pakli] Pakli ť již jde do kostela a k slovu božímu, a sauc tam C, I máš dosti času s(!) pekla vyvstati, kdybys chtěl! Ale že jest neděle, ty se obrať na druhau stranu a lehni na pravé ucho, abys neslyšel vnuknutí anjela božího, jenž ti vnuká, abys vstal; a ty ho neuslyšíš, až ti ďábel zatím ustele v horaucím pekle, kdež věčně musíš ležeti a se mučiti pro tu svatau neděli. A pakli ť vstana jde a T 127 128 Pakli . .. práv teď] A potom, přijda do kostela, nic mu to k mysli není aniž ním co pohne ku pokání, než bude tu seděti O — 127 nic ť to C — 127—128 nenie ... aby] nepřijde, by ť BPRONTS — 128 ani přijde] a nepřijde U — aby] by ť U — ním (+ tu S) NTUS — pohnauti S — coj vyn. NTU — než ... teď] než teď sedí (+ rovně N) BPRNTU, než teď sedíš, sedíš C, než teď (vyn. S) sedí tu KS — 129 nějaké noviny C — Uher (+ o Turku SO) KPRCNTUSO — rozprávěli] pravili Rokycanova Postilla. 19
Strana 290
290 130 dotýkati, že právě kněz bude na něho [řieci a] jako kamením metati, ano ť jemu ty řeči božie jako na hlavu kapí, avšak se nic neulekne ani [co] tbá, duše otrtá; a nejednau se i zdřieme na poslauchanie slova božieho a nic toho za hřiech nemá. Na modlitbě též, ano vlažně, nesebraně, než, jakž usta navykla 135 tlamati, tak se řieká, a při tom modlení a poslauchanie slova božieho ne jednau, ale častokrát příběhne(!) jemu na mysl ledacos, ješto by na to celý den nepomyslil — a tu ť jemu dábel narazí. A to vše činie ta lenost zlá a to spánie, ll ješto se lidé vlažně a nevážně a nesebraně mají při božských věcech. Bývá-li to vám kdy také mnedle, že na nejedno celý den) nepomyslíš, a když slova božieho poslaucháš anebo se modlíš, ano ť toho čert právě jako na špičce podává?! A tož ť vše činí ta lenost, ješto jest to takový hřiech, lenost, že jedno člověka 140 225 BPRTUSO, rozprávěli, a ještě by toho (totiž těch novin nějakejch mar- nejch) mnohem spíše pilnějí a bedlivějí poslauchal nežli slova božího C, rozprávěl N — a] ač SO — druhdy slovo boží N — 130 tu dotejkati C — takže N — že právě] vyn. O — právě] v A napsáno, ale červeně škrtnuto — 130—131 kněz ... metati] jako by na ň kněz kamením házel SO — 130 [řieci a] vyn. BKPRCNTU — kamenem K — 131 metati] házeti RN, házeti a metati C — ty] vyn. SO — rovně jako BR, právě jako C — kapí] padají SO — 132 [co] vyn. BKPRU — ta duše bídná C — otrtala(!) U, otrtá dáblova C, otrlá necejti, že se jí sůl v rány sype T — se] vyn. N — sdřímí C, uzdřímne T, zdřímá otrtá duše O — 133 a nic] aniž TU — nic] kusa N — má, když v kostele spí a sem i tam hledí, mluví! A T, má U — 134 ano] ano to BR, vyn. O — vlažně, tesklivě C — nesebraně] nesebraní BR, vyn. O — než] tak O — navykly T — 135 klapati a tlamati BR, tlam- pati N, plampati S, mumlati O — tak se řieká] vyn. N, tak říká S0 — a při tom] ano jak při O — modlení a] na modlení, tak O — 136 božího a nic toho za hřích nemá B — ne jednau] vyn. O — ale] vyn. SO — častokrát bývá to, že PNTUS — přiběhne] přijde S0 — ledacos jiného S0 — 137 by vyn. BPRCNTUSO — na to] o to PCT, o tom RU — třebas celý N — celý den] jindy celej tejden třebas C — nepomyslí BPRNTUSO — narazí navře S0 (ps.: nawrže, písaři asi čtli navrže) — 138 bídná lenost C — zlá] vyn. SO — spání zlostné SO — vlažně, lehce BPRONTU — 139 a nesebraně] vyn. SO — božských věcech] službách božích S0 — 140 vám] u vás SO — také] tak S, vyn. O — nejedno] pův. v A jedno; ne připsáno drobně nad řádku teprve doda- tečně; nejednu věc C, jedno TS — Kcelý den vyn. AT — 141 nepo- myslíme P, člověk nepomyslí C — a] až SO — slovo boží K — anebo] anebo když T — 142 ano t] tehdy O — ďábel PRCNUSO — právě] vyn. RO. na šplíchá a C — podává] poddá P, podá NUSO — A ... vše] Vše ť to PRNT — 142—143 činí ta lenost] přijde z lenosti SO — 143 ješto ... lenost] vyn. BK — to] ona S0 — takový] tak (vyn. O) veliký SO — hřích veliký N
290 130 dotýkati, že právě kněz bude na něho [řieci a] jako kamením metati, ano ť jemu ty řeči božie jako na hlavu kapí, avšak se nic neulekne ani [co] tbá, duše otrtá; a nejednau se i zdřieme na poslauchanie slova božieho a nic toho za hřiech nemá. Na modlitbě též, ano vlažně, nesebraně, než, jakž usta navykla 135 tlamati, tak se řieká, a při tom modlení a poslauchanie slova božieho ne jednau, ale častokrát příběhne(!) jemu na mysl ledacos, ješto by na to celý den nepomyslil — a tu ť jemu dábel narazí. A to vše činie ta lenost zlá a to spánie, ll ješto se lidé vlažně a nevážně a nesebraně mají při božských věcech. Bývá-li to vám kdy také mnedle, že na nejedno celý den) nepomyslíš, a když slova božieho poslaucháš anebo se modlíš, ano ť toho čert právě jako na špičce podává?! A tož ť vše činí ta lenost, ješto jest to takový hřiech, lenost, že jedno člověka 140 225 BPRTUSO, rozprávěli, a ještě by toho (totiž těch novin nějakejch mar- nejch) mnohem spíše pilnějí a bedlivějí poslauchal nežli slova božího C, rozprávěl N — a] ač SO — druhdy slovo boží N — 130 tu dotejkati C — takže N — že právě] vyn. O — právě] v A napsáno, ale červeně škrtnuto — 130—131 kněz ... metati] jako by na ň kněz kamením házel SO — 130 [řieci a] vyn. BKPRCNTU — kamenem K — 131 metati] házeti RN, házeti a metati C — ty] vyn. SO — rovně jako BR, právě jako C — kapí] padají SO — 132 [co] vyn. BKPRU — ta duše bídná C — otrtala(!) U, otrtá dáblova C, otrlá necejti, že se jí sůl v rány sype T — se] vyn. N — sdřímí C, uzdřímne T, zdřímá otrtá duše O — 133 a nic] aniž TU — nic] kusa N — má, když v kostele spí a sem i tam hledí, mluví! A T, má U — 134 ano] ano to BR, vyn. O — vlažně, tesklivě C — nesebraně] nesebraní BR, vyn. O — než] tak O — navykly T — 135 klapati a tlamati BR, tlam- pati N, plampati S, mumlati O — tak se řieká] vyn. N, tak říká S0 — a při tom] ano jak při O — modlení a] na modlení, tak O — 136 božího a nic toho za hřích nemá B — ne jednau] vyn. O — ale] vyn. SO — častokrát bývá to, že PNTUS — přiběhne] přijde S0 — ledacos jiného S0 — 137 by vyn. BPRCNTUSO — na to] o to PCT, o tom RU — třebas celý N — celý den] jindy celej tejden třebas C — nepomyslí BPRNTUSO — narazí navře S0 (ps.: nawrže, písaři asi čtli navrže) — 138 bídná lenost C — zlá] vyn. SO — spání zlostné SO — vlažně, lehce BPRONTU — 139 a nesebraně] vyn. SO — božských věcech] službách božích S0 — 140 vám] u vás SO — také] tak S, vyn. O — nejedno] pův. v A jedno; ne připsáno drobně nad řádku teprve doda- tečně; nejednu věc C, jedno TS — Kcelý den vyn. AT — 141 nepo- myslíme P, člověk nepomyslí C — a] až SO — slovo boží K — anebo] anebo když T — 142 ano t] tehdy O — ďábel PRCNUSO — právě] vyn. RO. na šplíchá a C — podává] poddá P, podá NUSO — A ... vše] Vše ť to PRNT — 142—143 činí ta lenost] přijde z lenosti SO — 143 ješto ... lenost] vyn. BK — to] ona S0 — takový] tak (vyn. O) veliký SO — hřích veliký N
Strana 291
291 činí nepřietelem božím, druhé, že Ducha svatého od člověka za- 145 hánie, a třetie, že dává moc a svobodu dáblu, aby v něm jednal své dielo volně, jakž jemu líbo. Protož die čtenie svaté: »A když lidé zesnuli, přišel nepřietel a nasál kaukole.a A jakož i tu die Pán Ježíš, že kaukol sau synové nešlechetní. 226a O těch svatý David mluvě die, že ti synové nešlechetní utvrdili 150 sobě nešlechetnau řeč, aby od pravdy odstaupili. Bývá to často- krát, že milý Buoh nejednomu člověku bude práv jako mluviti, vnuknutie dobrá dávaje, ano nejednau jako ť kto by mluvil »Ej, milý, nech toho, rozhněváš Pána Boha, učiníš-li to, varuj se toho, a snad ť toho Buoh neodpustí!« A také milý Buoh mluví 155 skrze své posly, skrze věrnau kněží, a člověk tiem napomínaním pohrdá, nepovolí, ale radějí povolí jiným vnuknutím, dábelským, a utvrdí sobě řeč nešlechetnau, li ano ť jemu ďábel nětco návře, a on povolí, oblíbí, kochá se i skutkem dokoná. A to bývá od 226b 143 144 hřiech ... božím] nepřítel boží 80 — 143 jedno] vyn. N, jednom T 144 druhé] druhé činí R, tak O — odhání PSO — 145 třetie, žejména S, vyn. O - dává se O — svoboda O - dáblóm PNTUSO - jednal] jednali PATSO, dělali U — 146 své] vyn. K - volně, jednali U - jemu] jim PNTUSO — libo libo a mílo N. se líbí O— Protož... A] Prý PNU, A prý T - 146— 147 Protož ... zesnuli] Prej S, A, prej O — 146 čtenie svaté] Pán Kristus Csvaté] vyn. BK 147 přišel ďábel, totiž B — nasel B, nasil CSO - 148 jakož tu] vyn. SO — die] v A písař zapomněl napsati. proto nadopsal dodatečně nad řádku — Ježíš] Kristus SO - 149 150 O těch ... řeč] jenž mluví řeči nepravé S0 — 149 svatý vyn. BPRTI. David prorok R — mluví PTU — die] v A červeně přetrženo, a dí TU s. nešlechetní nešlechetnosti PNTU 150 prý, aby PNTU Bývá to častokrát] Ano i to bývá O — 151 nejednomu] ještě nejednomu PNTU, nejednau S — nejednomu ... mluviti] jako by k člověku mluvil O práví vyn. BR, právě KONTUS (ale v Kč připsáno až později!) jako] vyn. BS 152 dává CO — ano nejednau] takže se bude zdáti O nejednau se zdá S — jako ť kto by] jako by někdo SO tam mluvil C 153 Ej] Oj BR, Ó KSO, Oh P, Au C, Och NTU milý (milá) N, milý člověče TO. milej brachu C — jestli to učiníš O — toho P. varuj se nech BRONT, nechej U. Ba, nech P, vyn. SO — 154 toho vyn. PSO - Buoh] milý Buoh BKPTU, vyn. O — milý, drahý T — milý Buoh] vyn. SO — 155 skrze] a O — věrné BPRCNTUSO, [svaté, dobré,] věrné K — a člověk ač kolivěk(!) R — napomenutím S — 156 ale vyn. O — povolí uchýlí se k S0 ma k jiným O - zlým, dábelským N — 157 ano] a on R - ano ... nětco] kterauž mu dábel S0 - 158 oblíbíj vyn. O kochá se v tom PATUSO A] vyn. PT 158 159 A to ... dábla] vyn. 149 Podle Ž. 61. 6 19*
291 činí nepřietelem božím, druhé, že Ducha svatého od člověka za- 145 hánie, a třetie, že dává moc a svobodu dáblu, aby v něm jednal své dielo volně, jakž jemu líbo. Protož die čtenie svaté: »A když lidé zesnuli, přišel nepřietel a nasál kaukole.a A jakož i tu die Pán Ježíš, že kaukol sau synové nešlechetní. 226a O těch svatý David mluvě die, že ti synové nešlechetní utvrdili 150 sobě nešlechetnau řeč, aby od pravdy odstaupili. Bývá to často- krát, že milý Buoh nejednomu člověku bude práv jako mluviti, vnuknutie dobrá dávaje, ano nejednau jako ť kto by mluvil »Ej, milý, nech toho, rozhněváš Pána Boha, učiníš-li to, varuj se toho, a snad ť toho Buoh neodpustí!« A také milý Buoh mluví 155 skrze své posly, skrze věrnau kněží, a člověk tiem napomínaním pohrdá, nepovolí, ale radějí povolí jiným vnuknutím, dábelským, a utvrdí sobě řeč nešlechetnau, li ano ť jemu ďábel nětco návře, a on povolí, oblíbí, kochá se i skutkem dokoná. A to bývá od 226b 143 144 hřiech ... božím] nepřítel boží 80 — 143 jedno] vyn. N, jednom T 144 druhé] druhé činí R, tak O — odhání PSO — 145 třetie, žejména S, vyn. O - dává se O — svoboda O - dáblóm PNTUSO - jednal] jednali PATSO, dělali U — 146 své] vyn. K - volně, jednali U - jemu] jim PNTUSO — libo libo a mílo N. se líbí O— Protož... A] Prý PNU, A prý T - 146— 147 Protož ... zesnuli] Prej S, A, prej O — 146 čtenie svaté] Pán Kristus Csvaté] vyn. BK 147 přišel ďábel, totiž B — nasel B, nasil CSO - 148 jakož tu] vyn. SO — die] v A písař zapomněl napsati. proto nadopsal dodatečně nad řádku — Ježíš] Kristus SO - 149 150 O těch ... řeč] jenž mluví řeči nepravé S0 — 149 svatý vyn. BPRTI. David prorok R — mluví PTU — die] v A červeně přetrženo, a dí TU s. nešlechetní nešlechetnosti PNTU 150 prý, aby PNTU Bývá to častokrát] Ano i to bývá O — 151 nejednomu] ještě nejednomu PNTU, nejednau S — nejednomu ... mluviti] jako by k člověku mluvil O práví vyn. BR, právě KONTUS (ale v Kč připsáno až později!) jako] vyn. BS 152 dává CO — ano nejednau] takže se bude zdáti O nejednau se zdá S — jako ť kto by] jako by někdo SO tam mluvil C 153 Ej] Oj BR, Ó KSO, Oh P, Au C, Och NTU milý (milá) N, milý člověče TO. milej brachu C — jestli to učiníš O — toho P. varuj se nech BRONT, nechej U. Ba, nech P, vyn. SO — 154 toho vyn. PSO - Buoh] milý Buoh BKPTU, vyn. O — milý, drahý T — milý Buoh] vyn. SO — 155 skrze] a O — věrné BPRCNTUSO, [svaté, dobré,] věrné K — a člověk ač kolivěk(!) R — napomenutím S — 156 ale vyn. O — povolí uchýlí se k S0 ma k jiným O - zlým, dábelským N — 157 ano] a on R - ano ... nětco] kterauž mu dábel S0 - 158 oblíbíj vyn. O kochá se v tom PATUSO A] vyn. PT 158 159 A to ... dábla] vyn. 149 Podle Ž. 61. 6 19*
Strana 292
292 dábla. — Jiná řeč nešlechetná bývá od světa, ani ť budau mluviti: 160 »Však si ještě mlád, nech toho náboženstvie, požívaj světa! Co jest do tebe, a ty té mladosti nic neuživeš; ani ty hráš ani ty — kuoleš ani ty tancuješ ani ty do krčmy chodíš ani ty frejuješ však máš ještě času dosti, až budeš stár!« — Jinau sobě řeč oblibují a utvrzují nešlechetnau, od těla, ano ť tělo jako by mluvilo: 165 »Polež ještě, však ť jest mdlo a však ť by tě hlava bolela, pohověj sobě! Nevieš, jak ť potom bude! Však těch životuov mnoho nemáš! A sněz ještě tento kausek: ten ť chut dává a tento ť požívá a z toho ť se nová krev zarodí!« To tělo právě jako by mluvilo. — Hlediž jiné řeči od lidí: »Ba, milý, však máš dosti, 170 zdaliž se také nemuožeš připraviti jako onenno? Však jemu dobře muožeš roven býti!« — Hlediž od nepřátel jiné řeči, ani ť hrozie, 72 227 SO — 159 pak řeč BR — nešlechetná] vyn. T — ano ťTU — ani t... mlu- viti] ano ť radí S, ješto mu radí O — budau mluviti] řeknú B, řkau N, praví T, vyn. PRU — mluviti] praviti C — 160 »Milý brachu, však N — ještě] vyn. BPRNUS — mladej TSO — nechej S — požívej ještě C — 161 té) své O — nic] vyn. SO — nic neuživeš] neumíš ničímž požívati C — uživeš RT, nepoživeš NU, neuživeš? Nic! K — ani ty] an (a T) ty ani NT — 161— 162 ani ty hráš... frejuješ] vyn. SO — 161 nehraješ T — ani ty kuoleš] vyn. N — ty] vyn. KPRCTU — 162 nekuolíš(!) T — ty] vyn. KPRCNTU — netancuješ T — ani ty do krčmy chodíš] vyn. R — ty] vyn. KPRCNTU — chodíš] jdeš BPCNU, nejdeš T — ba ani T — ty] vyn. KPRCNTU — nefrýjuješ, nic po tobě nejni, babo T — 163 ještě] vyn. SO — až] když U — starý NUSO, starej, teprv budeš pokání činiti a káti se C, starý, potom budeš pobožný! To máš od světa lichau řeč T — Opět jinau KO, Jinau pak také C, Ale jinau T — sobě] vyn. SO — 163—164 oblibují ... mluvilo] namítá lenost nešlechetná: »Au, prej O — 164 nešlechetnau] nešlechetní BC, nešlechetnost tuto S — od těla, ano] vyn. S — tělo ... mluvilo] »Ú (Au NS), prý PNS, praví: »Ó, prý T, Prej U, tělo: »Bo, milej C — 165 Polež ... ještě, však ť] však můžeš ještě poležeti, ano O — ť jest mdlo] si nestatečný N — a však ... bolela] a hlava bolí SO — 166 sobě nyní O — Nevieš] však nevíš O — Však] ano O — 167 nemáš, jestli toho zbydeš, ne- budeš míti žádného O — A ... ještě] Můžeš snísti O — ten] tento R — ten... dává] tu se chautky dojíš N, on ti chuti dodá S, a nabydeš chuti O — a tentoť požívá] vyn. SO — 168 požívá] zažívá N — z tohoto PCNTUS — To] vyn. N — To . . . právě] A bude právě tak O — To ... jako by] To práv jako by tělo BPR — právě] K — jako by tělo O — 169 Hlediž] Opět pak hlediž BR, Potom O — opět jiné S0 — řeči nešlechetné C, řeči jsau O — lidí, jenž praví T, lidí, ani ť C — Ba] Vo BR, Můj S, Ale, můj O, vyn. PNTU — 170 zdaliž ... nemuožeš] co S0 — se] vyn. NTU — také] vyn. PRNTU — nemůžeš vrovnati jinejm a C — připraviti se také tak C — onenno aneb jako onano C — Však] an S, a O — dobře] vyn. SO — 171 roven neb rovna C, rovný N, dobře roven T — Hlediž] Hlediž opět KC, Potom O — od
292 dábla. — Jiná řeč nešlechetná bývá od světa, ani ť budau mluviti: 160 »Však si ještě mlád, nech toho náboženstvie, požívaj světa! Co jest do tebe, a ty té mladosti nic neuživeš; ani ty hráš ani ty — kuoleš ani ty tancuješ ani ty do krčmy chodíš ani ty frejuješ však máš ještě času dosti, až budeš stár!« — Jinau sobě řeč oblibují a utvrzují nešlechetnau, od těla, ano ť tělo jako by mluvilo: 165 »Polež ještě, však ť jest mdlo a však ť by tě hlava bolela, pohověj sobě! Nevieš, jak ť potom bude! Však těch životuov mnoho nemáš! A sněz ještě tento kausek: ten ť chut dává a tento ť požívá a z toho ť se nová krev zarodí!« To tělo právě jako by mluvilo. — Hlediž jiné řeči od lidí: »Ba, milý, však máš dosti, 170 zdaliž se také nemuožeš připraviti jako onenno? Však jemu dobře muožeš roven býti!« — Hlediž od nepřátel jiné řeči, ani ť hrozie, 72 227 SO — 159 pak řeč BR — nešlechetná] vyn. T — ano ťTU — ani t... mlu- viti] ano ť radí S, ješto mu radí O — budau mluviti] řeknú B, řkau N, praví T, vyn. PRU — mluviti] praviti C — 160 »Milý brachu, však N — ještě] vyn. BPRNUS — mladej TSO — nechej S — požívej ještě C — 161 té) své O — nic] vyn. SO — nic neuživeš] neumíš ničímž požívati C — uživeš RT, nepoživeš NU, neuživeš? Nic! K — ani ty] an (a T) ty ani NT — 161— 162 ani ty hráš... frejuješ] vyn. SO — 161 nehraješ T — ani ty kuoleš] vyn. N — ty] vyn. KPRCTU — 162 nekuolíš(!) T — ty] vyn. KPRCNTU — netancuješ T — ani ty do krčmy chodíš] vyn. R — ty] vyn. KPRCNTU — chodíš] jdeš BPCNU, nejdeš T — ba ani T — ty] vyn. KPRCNTU — nefrýjuješ, nic po tobě nejni, babo T — 163 ještě] vyn. SO — až] když U — starý NUSO, starej, teprv budeš pokání činiti a káti se C, starý, potom budeš pobožný! To máš od světa lichau řeč T — Opět jinau KO, Jinau pak také C, Ale jinau T — sobě] vyn. SO — 163—164 oblibují ... mluvilo] namítá lenost nešlechetná: »Au, prej O — 164 nešlechetnau] nešlechetní BC, nešlechetnost tuto S — od těla, ano] vyn. S — tělo ... mluvilo] »Ú (Au NS), prý PNS, praví: »Ó, prý T, Prej U, tělo: »Bo, milej C — 165 Polež ... ještě, však ť] však můžeš ještě poležeti, ano O — ť jest mdlo] si nestatečný N — a však ... bolela] a hlava bolí SO — 166 sobě nyní O — Nevieš] však nevíš O — Však] ano O — 167 nemáš, jestli toho zbydeš, ne- budeš míti žádného O — A ... ještě] Můžeš snísti O — ten] tento R — ten... dává] tu se chautky dojíš N, on ti chuti dodá S, a nabydeš chuti O — a tentoť požívá] vyn. SO — 168 požívá] zažívá N — z tohoto PCNTUS — To] vyn. N — To . . . právě] A bude právě tak O — To ... jako by] To práv jako by tělo BPR — právě] K — jako by tělo O — 169 Hlediž] Opět pak hlediž BR, Potom O — opět jiné S0 — řeči nešlechetné C, řeči jsau O — lidí, jenž praví T, lidí, ani ť C — Ba] Vo BR, Můj S, Ale, můj O, vyn. PNTU — 170 zdaliž ... nemuožeš] co S0 — se] vyn. NTU — také] vyn. PRNTU — nemůžeš vrovnati jinejm a C — připraviti se také tak C — onenno aneb jako onano C — Však] an S, a O — dobře] vyn. SO — 171 roven neb rovna C, rovný N, dobře roven T — Hlediž] Hlediž opět KC, Potom O — od
Strana 293
293 aby ustrašili. Jako toto o krvi božie, ani ť hrozie řkauce: »Však ste odřezanci a vypadli ste z cierkve svaté.« A nejednau i kněz mluviti bude anebo čertuov duch skrze něho, hroze rozličně. 175 A o té cierkvi svaté bude praviti hroze jí, a kdyby jeho votázal: »Na čem se zakládá cierkev svatá?«, nejeden by l neuměl pověděti, než teď bude praviti: »A, á, my ť sme cierkev svatá«, ješto strach, že se k druhajm Buoh nepřizná, když jim toho potřebie bude. A tento lid nic se netbá ptáti a učiti, aby zklamáni nebyli 180 tau cierkví. Mnedle, když vy řiekáte: »Věřím v Ducha svatého, pak svatau cierkev obecnau«, pomyslíte-li na to, co jest cierkev svatá a na čem záleží? Nic, než leda se řiekalo a jakž jim kněžie, nějací lháři, pověděli! Tu ť sau sobě utvrdili řeč nešlechetnau synové nešlechetní, onenno: »Já sem tak slýchal od kněží, « onenno: 227" nepřátel ... ani ť] ano (vyn. O) ť (vyn. O) nepřátelé opět jináč, ano ť SO — jiné řeči] jiných řečí B. vyn. T — ano f TU — 172 aby ... hrozie] vyn. B, o krev Krista (vyn. O) Pána (+ Ježíše O) S0 — an CT, ano U — řkauce) vyn. PTU, Haha C, řka SO — 173 a vypadli ste z] vyn. O — z poslušenství církve C — svaté [římské] K — A] Ani ((!) C — A nejednau] Ano SO — kněz rauhavý S — 174 zle mluviti O — bude] v A až in marg., červe- ně — 174—175 anebo ... hroze jí] a čertu poraučeti rozličně, a o té (vyn. O) církvi svaté bude mluviti i (vyn. O) hroziti (hrozně O) SO — 174 ďábluov PROU — čertuov duch] ďábel N — hrozí BRU, hrozíce N — 175 svaté] vyn. R — praviti] mluviti R — hroze jí] v A čer veně škrtnuto, hrozíce jí N — a kdyby] a by BPRNU, a aby C, ješto kdyby O — kdyby] pův. v A: kdy; by nadepsáno až dodatečně, červeně — jeho] ho chudiny N, se ho SO — 176 ta církev C — svatá [Kristova] K — by neuměl] nebude uměti O — 177 pověděti] odpověděti B, promlu- viti aneb pověděti R, toho povědíti N — ted] jen S0 — bude... A, á] vyn. BPRTUS, by řekl C, toto O, prý N — sme teď S — ta církev O — 178 jest strach O — že ... nepřizná] aby se Bůh k té církvi přiznal N — — se] vyn.(!) C — k druhajm] ke mnohým BR, k některým C, k nim TSO toho] vyn. SO — potřeba PTO, nejpotřebnějí C — 179 A] Ale SO — vo- ptati T, na to ptáti SO — a] ani B, ani čemu SO — aby napotom O — 180 říkáváte N, řeknete aneb říkáte T — 181 pak] vyn. SO — v svatú BKCUO — obecnauj katolickau, jinak obecnau N, vyn. PT — pomyslíte-li] také-li pomyslíš SO — na to] vy BPCNTU, vy na to R, vyn. SO — jest to BPRNTUSO — 182 svatá obecná N — čem se zakládá a (aneb v čem 0) PNTUSO — Nic vy nepomyslíte T — Nic ... řiekalo] Viď, že nic, ale jediné leda se zříkalo (říkalo S) SO — než] vyn. R — jen říkalo C, říkalo a usty lomcovalo N — 183 ti lháři, nětco O — 183—184 pověděli ... nešlechetní, onenno) povědí, hneď sobě tu řeč (+ tak O) utvrdí nešlechetní (vyn. O), a (že O) dí mnohý SO — 184 onenno řka N — tak] prej, tak C, to SO — slyšel O — těch kněží PNTU, kněze SO — onenno] ani T, a C, vyn. BPRNU — 184— 185 onenno ... jál a S, já ť0 — 185 Já .. . starších] vyn. PNTU — a já
293 aby ustrašili. Jako toto o krvi božie, ani ť hrozie řkauce: »Však ste odřezanci a vypadli ste z cierkve svaté.« A nejednau i kněz mluviti bude anebo čertuov duch skrze něho, hroze rozličně. 175 A o té cierkvi svaté bude praviti hroze jí, a kdyby jeho votázal: »Na čem se zakládá cierkev svatá?«, nejeden by l neuměl pověděti, než teď bude praviti: »A, á, my ť sme cierkev svatá«, ješto strach, že se k druhajm Buoh nepřizná, když jim toho potřebie bude. A tento lid nic se netbá ptáti a učiti, aby zklamáni nebyli 180 tau cierkví. Mnedle, když vy řiekáte: »Věřím v Ducha svatého, pak svatau cierkev obecnau«, pomyslíte-li na to, co jest cierkev svatá a na čem záleží? Nic, než leda se řiekalo a jakž jim kněžie, nějací lháři, pověděli! Tu ť sau sobě utvrdili řeč nešlechetnau synové nešlechetní, onenno: »Já sem tak slýchal od kněží, « onenno: 227" nepřátel ... ani ť] ano (vyn. O) ť (vyn. O) nepřátelé opět jináč, ano ť SO — jiné řeči] jiných řečí B. vyn. T — ano f TU — 172 aby ... hrozie] vyn. B, o krev Krista (vyn. O) Pána (+ Ježíše O) S0 — an CT, ano U — řkauce) vyn. PTU, Haha C, řka SO — 173 a vypadli ste z] vyn. O — z poslušenství církve C — svaté [římské] K — A] Ani ((!) C — A nejednau] Ano SO — kněz rauhavý S — 174 zle mluviti O — bude] v A až in marg., červe- ně — 174—175 anebo ... hroze jí] a čertu poraučeti rozličně, a o té (vyn. O) církvi svaté bude mluviti i (vyn. O) hroziti (hrozně O) SO — 174 ďábluov PROU — čertuov duch] ďábel N — hrozí BRU, hrozíce N — 175 svaté] vyn. R — praviti] mluviti R — hroze jí] v A čer veně škrtnuto, hrozíce jí N — a kdyby] a by BPRNU, a aby C, ješto kdyby O — kdyby] pův. v A: kdy; by nadepsáno až dodatečně, červeně — jeho] ho chudiny N, se ho SO — 176 ta církev C — svatá [Kristova] K — by neuměl] nebude uměti O — 177 pověděti] odpověděti B, promlu- viti aneb pověděti R, toho povědíti N — ted] jen S0 — bude... A, á] vyn. BPRTUS, by řekl C, toto O, prý N — sme teď S — ta církev O — 178 jest strach O — že ... nepřizná] aby se Bůh k té církvi přiznal N — — se] vyn.(!) C — k druhajm] ke mnohým BR, k některým C, k nim TSO toho] vyn. SO — potřeba PTO, nejpotřebnějí C — 179 A] Ale SO — vo- ptati T, na to ptáti SO — a] ani B, ani čemu SO — aby napotom O — 180 říkáváte N, řeknete aneb říkáte T — 181 pak] vyn. SO — v svatú BKCUO — obecnauj katolickau, jinak obecnau N, vyn. PT — pomyslíte-li] také-li pomyslíš SO — na to] vy BPCNTU, vy na to R, vyn. SO — jest to BPRNTUSO — 182 svatá obecná N — čem se zakládá a (aneb v čem 0) PNTUSO — Nic vy nepomyslíte T — Nic ... řiekalo] Viď, že nic, ale jediné leda se zříkalo (říkalo S) SO — než] vyn. R — jen říkalo C, říkalo a usty lomcovalo N — 183 ti lháři, nětco O — 183—184 pověděli ... nešlechetní, onenno) povědí, hneď sobě tu řeč (+ tak O) utvrdí nešlechetní (vyn. O), a (že O) dí mnohý SO — 184 onenno řka N — tak] prej, tak C, to SO — slyšel O — těch kněží PNTU, kněze SO — onenno] ani T, a C, vyn. BPRNU — 184— 185 onenno ... jál a S, já ť0 — 185 Já .. . starších] vyn. PNTU — a já
Strana 294
294 185 »Já od svajch starších, já jinak neučiním!« — ješto li již tomu 228° lidu prav čtenie svaté, neuvěříe ť nikoli. Ale David ť jest říkal: »Já budu slyšeti, co bude ve mně mluviti Pán Buoh muoj,« [tak jest David řiekal]. Die tu dále svaté čtenie, že ten nepřietel — dábel — nasál 190 toho kaukole v prostředek pšenice. Co jest to, že die: »v pro- středek«? Toto jest: že pšenice sau ctnosti svaté a dobré, a ty ctnosti záleží v prostředce; i protož jest dábel toho náramně pilen, uvrci kaukol, to jest nedostatek hřiecha, v prostředek ctností, aby lidé v prostředek neuhodili, jako takto: Spravedlnost 195 jest ctnost veliká; a tu když chtie lidé vésti, ihned dábel hledí prostředek zkaziti, že při té ctnosti lidé) upřielišie, l a tak, kdež vedau spravedlivost, povedau ukrutnost. Kázen jest také ctnost; hlediž, ano ť pán, chtě kázen vésti, povede laupež, odře, 228 P — 185—186 ješto ... nikoli] vyn. SO — tomuto CPTU — 186 prav .. . svaté] mluv jak chceš ze čtení svatého N — nikoli] vyn. NTU — «Ale ... říkal: vyn. A — David svatý KN — říkával PONTUSO — 187 slyšeti] pozorovati N — ve mně] ke mně SO — 187—188 tak ... řiekal] vyn. BKPRONTUSO — 189 Die ... svaté] A tuto dí O — I dí BRCT, Praví N — tu] vyn. PRNTUS — čtenie] evanggelium S («e) vyn.!) — nepřietel] vyn. SO — ďábel] vyn. N — nasel B, nasil CSO — 190 toho] vyn. S0 — v pro- středek pšenice] mezi pšenici SO — uprostřed RN, doprostřed C, v prostřed TU — 190—191 Co jest ... že] Nebo S0 — »uprostřed« RN, doprostřed C — 191 To NU, I toto T — sau] skrze niž se míní C, jest S0 — a] vyn. R — a dobré] vyn. SO — a] ale P — 192 ctnosti] vyn. SO - v] na N — prostředce] dobrém činění SO, prostředce; nam virtus in medio consistit BPRCNTU, prostřed srdce našeho T — «jest vyn. AB — 193 to jest totiž SO — v prostředek] prostřed BPRT, uprostřed (+ pšenice, to jest C) NC, prostředek U, vyn. S0 — 194 ctností] vyn. SO — v prostředek na pravý prostředek N, v prostřed S, vyn. O — neuhodili, i vytrhne on (ďábel N) ten prostředek BPRCNTU — jako] jako u příkladě N, vyn. S — takto] vyn. SO — 195 chtějí O — 195—197 ihned ... vedau] aby činili O — 195 hledí chce S — 196 kaziti C — ctnosti] vyn. S — «lidé) vyn. A, ale dole pod řádkou: Lede(1) červeně; teprve na str. 228b (před a tak«) jest psáno lide, ale červeně škrtnuto — upřielišie] umnoží K, upřílišlí-li(!) C, ustydnau S — 197 kdež vedau] když chtí vésti S — vedau] mají činiti N, vedauce C, mají vésti T — povedau] i vedau SO — povedau ukrutnost] dopauští(!) se veliké ukrutnosti, dadauc člověka s hříchy smrtedlnejmi z světa sprovoditi, pošlí ho k ďáblům bez pokání do pekla N — ukrutenství O — 198—199 Kázen ... povede] A místo kázně vedau (povedau S) OS — 198 svatá ctnost N — pán, Jeho Milost N — chtěje K, chce C, chtíce N — vésti] povésti i B — 199
294 185 »Já od svajch starších, já jinak neučiním!« — ješto li již tomu 228° lidu prav čtenie svaté, neuvěříe ť nikoli. Ale David ť jest říkal: »Já budu slyšeti, co bude ve mně mluviti Pán Buoh muoj,« [tak jest David řiekal]. Die tu dále svaté čtenie, že ten nepřietel — dábel — nasál 190 toho kaukole v prostředek pšenice. Co jest to, že die: »v pro- středek«? Toto jest: že pšenice sau ctnosti svaté a dobré, a ty ctnosti záleží v prostředce; i protož jest dábel toho náramně pilen, uvrci kaukol, to jest nedostatek hřiecha, v prostředek ctností, aby lidé v prostředek neuhodili, jako takto: Spravedlnost 195 jest ctnost veliká; a tu když chtie lidé vésti, ihned dábel hledí prostředek zkaziti, že při té ctnosti lidé) upřielišie, l a tak, kdež vedau spravedlivost, povedau ukrutnost. Kázen jest také ctnost; hlediž, ano ť pán, chtě kázen vésti, povede laupež, odře, 228 P — 185—186 ješto ... nikoli] vyn. SO — tomuto CPTU — 186 prav .. . svaté] mluv jak chceš ze čtení svatého N — nikoli] vyn. NTU — «Ale ... říkal: vyn. A — David svatý KN — říkával PONTUSO — 187 slyšeti] pozorovati N — ve mně] ke mně SO — 187—188 tak ... řiekal] vyn. BKPRONTUSO — 189 Die ... svaté] A tuto dí O — I dí BRCT, Praví N — tu] vyn. PRNTUS — čtenie] evanggelium S («e) vyn.!) — nepřietel] vyn. SO — ďábel] vyn. N — nasel B, nasil CSO — 190 toho] vyn. S0 — v pro- středek pšenice] mezi pšenici SO — uprostřed RN, doprostřed C, v prostřed TU — 190—191 Co jest ... že] Nebo S0 — »uprostřed« RN, doprostřed C — 191 To NU, I toto T — sau] skrze niž se míní C, jest S0 — a] vyn. R — a dobré] vyn. SO — a] ale P — 192 ctnosti] vyn. SO - v] na N — prostředce] dobrém činění SO, prostředce; nam virtus in medio consistit BPRCNTU, prostřed srdce našeho T — «jest vyn. AB — 193 to jest totiž SO — v prostředek] prostřed BPRT, uprostřed (+ pšenice, to jest C) NC, prostředek U, vyn. S0 — 194 ctností] vyn. SO — v prostředek na pravý prostředek N, v prostřed S, vyn. O — neuhodili, i vytrhne on (ďábel N) ten prostředek BPRCNTU — jako] jako u příkladě N, vyn. S — takto] vyn. SO — 195 chtějí O — 195—197 ihned ... vedau] aby činili O — 195 hledí chce S — 196 kaziti C — ctnosti] vyn. S — «lidé) vyn. A, ale dole pod řádkou: Lede(1) červeně; teprve na str. 228b (před a tak«) jest psáno lide, ale červeně škrtnuto — upřielišie] umnoží K, upřílišlí-li(!) C, ustydnau S — 197 kdež vedau] když chtí vésti S — vedau] mají činiti N, vedauce C, mají vésti T — povedau] i vedau SO — povedau ukrutnost] dopauští(!) se veliké ukrutnosti, dadauc člověka s hříchy smrtedlnejmi z světa sprovoditi, pošlí ho k ďáblům bez pokání do pekla N — ukrutenství O — 198—199 Kázen ... povede] A místo kázně vedau (povedau S) OS — 198 svatá ctnost N — pán, Jeho Milost N — chtěje K, chce C, chtíce N — vésti] povésti i B — 199
Strana 295
295 oblaupí sedláka — a nazuove to kázní. A dieš-li co, ihned ť najde 200 výmluvu řka: »Musí ť kázen býti; by ť nebylo kázni, nebylo by bázni.« Opět hospodář, hospodyně mnohdykrát bude řieci: »Musí ť se také člověk rozhněvati a chvílí požehrati«,; — a to nazuove žehráním, ano bude zteklé vylitie hněvu a rozpuštěnie, ani ť sobě zlají hospodář čeledi, hospodyně též: »Nešťasný taký pa- 205 dauše« a »taková kobylo aneb kurvo, mrcho«; — ješto jest to vše li dáblovo jednánie, ješto se tak k své čeledi ukrutně mají. A vy, čeládka, slibuj, že ste také dobři! Ješto by měli všady toho pilně hleděti, aby svým pánóm a paniem nikdiež k žádné tesknosti nebyli, ale věrně slaužili — však byšte netoliko tu mzdu vzali, ale 229" sedláčka K, poddaného sedláka N — nazovou S0 — 199— 200 A dieš:.. řka] Prej S, Au, prej O — 199 li mu N — 199—200 ihned ... řka] dějí t: »Kněže BR, »Ú (Ó U), kněže PU, Au, prý, kněže NT, řekne t: »Ú, ba, kněže C — 200 musím ť 0 — 200—202 kázen ... požehrati] člověk po- trestati S, ho tak potrestati O — 200 kázně KPRONTU — 201 bázně KPRNTU také bázně C - hospodáři a T — mnohdykrát] vyn. BPRCNTU bude řieci] »Ú (Au NU), prý PNTU—202 také] vyn. BR — člověk někdy U — chvílí] láti N, vyn. BPRCTU — také požehrati R, požebrati, aby se báli N — to] toto opět O — nazovau S0 — 203 ano ť] ješto O — vzteklé BR —203—204 hněvu... zlají] ďábelského, ano ť bude hrozně zlořečiti, proklínati N = 203 a rozpuštěnie] v A napsáno, ale červeně škrtnuto — ano TUO — 204 sebe SO - zlají, peskují (zpeskují O) PO zlaje T — čeledi .. . též] neb hospodyně svau čeled řka O — čeládku N čeledína T, i čeled S — též též umí T, vyn. S — Ty (Ó ty O) nešťastný SO, Neštastněj pop a U — taký v A zase napsáno, ale červeně škrtnuto, takový KPNUS, takovej a takovej C — 205 a] a ona též: »A, taková a C vyn. O — taková ... mrcho] ty bezectná mrcho psí — PNUSO, ta(!) hurvo, kobylo R, aby tě, bezecná(!) mrcho, psi jedli T aneb] vyn. C — hurvo B — mrcho] vyn. B — 206 dáblovo] samého dábla N — ješto] že P, když SO — ješto se tak] tak mluviti, a ještě jinak, mnohem ukrutnějí se N — ukrutně] vyn. N — mají chovají C — 207 vy také O — čeládko (+1 zlá 0) KPRONTUSO — také ste, slibuj B, také ť slibuji C, slibuj také U, slibuji O — že] vyn. R — že ... dobři] jak ť si dobra S, že t ste dobra O — také] vyn. C — dobři, ale bezděk C — byl byšte N - po měli opakuje B omylem celý passus (205— 207) »to vše ... by měli« — všady ] při všem O, všelijak N — 207—208 toho ... Pleděti] pilnu býti SO — 208 velmi pilně C — abyšte O — 208 209 aby ... věrně] abyšte do času projednaného zbyli a věrně i právě N — svým ... věrně] byli (zbyli U) věrně a právě PTU — 208 a paniem nikdiež vyn. B — nikdiež] vyn. R — 208—209 nikdiež ... ale] vyn. SO — 209 ale) vyn. R — věrně a právě BR — byšte (4 vy N) za te BPRONI — tu mzduj od nich odplatu O — tu] za tu(!) U, za to S — vzali] měli B — ale i KS — 210 nebeského U v byl byšte KN — by za to ...
295 oblaupí sedláka — a nazuove to kázní. A dieš-li co, ihned ť najde 200 výmluvu řka: »Musí ť kázen býti; by ť nebylo kázni, nebylo by bázni.« Opět hospodář, hospodyně mnohdykrát bude řieci: »Musí ť se také člověk rozhněvati a chvílí požehrati«,; — a to nazuove žehráním, ano bude zteklé vylitie hněvu a rozpuštěnie, ani ť sobě zlají hospodář čeledi, hospodyně též: »Nešťasný taký pa- 205 dauše« a »taková kobylo aneb kurvo, mrcho«; — ješto jest to vše li dáblovo jednánie, ješto se tak k své čeledi ukrutně mají. A vy, čeládka, slibuj, že ste také dobři! Ješto by měli všady toho pilně hleděti, aby svým pánóm a paniem nikdiež k žádné tesknosti nebyli, ale věrně slaužili — však byšte netoliko tu mzdu vzali, ale 229" sedláčka K, poddaného sedláka N — nazovou S0 — 199— 200 A dieš:.. řka] Prej S, Au, prej O — 199 li mu N — 199—200 ihned ... řka] dějí t: »Kněže BR, »Ú (Ó U), kněže PU, Au, prý, kněže NT, řekne t: »Ú, ba, kněže C — 200 musím ť 0 — 200—202 kázen ... požehrati] člověk po- trestati S, ho tak potrestati O — 200 kázně KPRONTU — 201 bázně KPRNTU také bázně C - hospodáři a T — mnohdykrát] vyn. BPRCNTU bude řieci] »Ú (Au NU), prý PNTU—202 také] vyn. BR — člověk někdy U — chvílí] láti N, vyn. BPRCTU — také požehrati R, požebrati, aby se báli N — to] toto opět O — nazovau S0 — 203 ano ť] ješto O — vzteklé BR —203—204 hněvu... zlají] ďábelského, ano ť bude hrozně zlořečiti, proklínati N = 203 a rozpuštěnie] v A napsáno, ale červeně škrtnuto — ano TUO — 204 sebe SO - zlají, peskují (zpeskují O) PO zlaje T — čeledi .. . též] neb hospodyně svau čeled řka O — čeládku N čeledína T, i čeled S — též též umí T, vyn. S — Ty (Ó ty O) nešťastný SO, Neštastněj pop a U — taký v A zase napsáno, ale červeně škrtnuto, takový KPNUS, takovej a takovej C — 205 a] a ona též: »A, taková a C vyn. O — taková ... mrcho] ty bezectná mrcho psí — PNUSO, ta(!) hurvo, kobylo R, aby tě, bezecná(!) mrcho, psi jedli T aneb] vyn. C — hurvo B — mrcho] vyn. B — 206 dáblovo] samého dábla N — ješto] že P, když SO — ješto se tak] tak mluviti, a ještě jinak, mnohem ukrutnějí se N — ukrutně] vyn. N — mají chovají C — 207 vy také O — čeládko (+1 zlá 0) KPRONTUSO — také ste, slibuj B, také ť slibuji C, slibuj také U, slibuji O — že] vyn. R — že ... dobři] jak ť si dobra S, že t ste dobra O — také] vyn. C — dobři, ale bezděk C — byl byšte N - po měli opakuje B omylem celý passus (205— 207) »to vše ... by měli« — všady ] při všem O, všelijak N — 207—208 toho ... Pleděti] pilnu býti SO — 208 velmi pilně C — abyšte O — 208 209 aby ... věrně] abyšte do času projednaného zbyli a věrně i právě N — svým ... věrně] byli (zbyli U) věrně a právě PTU — 208 a paniem nikdiež vyn. B — nikdiež] vyn. R — 208—209 nikdiež ... ale] vyn. SO — 209 ale) vyn. R — věrně a právě BR — byšte (4 vy N) za te BPRONI — tu mzduj od nich odplatu O — tu] za tu(!) U, za to S — vzali] měli B — ale i KS — 210 nebeského U v byl byšte KN — by za to ...
Strana 296
296 210 od Boha nebeské královstvie by za toměli, jakož die svatý Pavel. ale slibuj, že ť vás mají velikú radost vaši páni a paní! — Jiná ctnost Kopět bývá v mluvení, aby člověk tu mluvil, kde má mluviti, a tu mlčal, kde má mlčeti — tak aby všady střied- most při každé i ctnosti zachována byla. Ale ďábel ihned hledí 215 ten prostředek zkaziti, že bude člověk tu mluviti a blentovati mnoho, kdež by měl mlčeti, a tu umlkne a jazyk v hrdlo vtáhne, kde by měl mluviti. Jako by toho našel mnoho od těchto našie strany, ani ť, sejdúce se do krčmy, zžerau se a tu ť budau tlamati a vymlúvati o krvi boží, ani ť vyznávají: »A, á, pravá ť jest 220 pravda!«; ale když příde jaková puotka o to, ješto by se měli tu [statečně] zasaditi, uzříš, ani ť jazyk v hrdlo vtáhnau. — Po- hlediž opět o postu, ješto se bude nejeden postiti; a to «jest) věc dobrá sama v sobě. Ale hlediž, an ť li dábel hledí tu kaukole 230 229b Pavel] vyn. SO — za to] vyn. PNTU — měli] vzeli B — jakož... Pavel] v A napsáno, ale červeně škrtnuto — 211 slibuj] slibuji t S, vím to dobře O — z vás T — velikau] malau O — a paní] vyn. SO — 212 opět opěty N, vyn. A — v] o B, vyn. R — tu] tehdáž O — 213 kde] když UO, kdy S — tu mlčal] mlčel SO — mlčel BU — kde] když UO, kdy S — všady] vyn. BN, všudy PT, při všem O — střiedmost] pro- středek SO — 214 při každé] při každé věci a S, vyn. O — zachovávána U, zachován O — byl O — Ale] Neb PNTUS, Nebo to O — ihned] vyn. S, nejvíce O — 215 ten prostředek] vyn. O — že] neb B — 215—216 že bude... by měl] aby člověk mnoho mluvil a blencoval, když má O — 215 tu] vyn. PTUS, ledacos N — a blentovati mnoho] žváti, tlachati mnoho tehdáž N — blencovati S — 216 kdež] když NTUS — by měl] má S — tu] tehdáž O — umlkne] bude mlčeti SO — a jazyk ... vtáhne] vyn. SO — v své ne- šlechetné hrdlo N — táhne P — 217 kde] když UO — Jako ... mnoho] a mnoho ť by toho našel SO — toho] to U — od] při N — z naší N — 218 ano ť SO — zžerau se] a zežerauce (zžerauce R) se BR, zžerauce se PCNU, užerauce se TS, vyn. O — a tu t] vyn. PNTU, tu ť R, mnoho SO— tlamati) tlachati, žváti NS, tlampati T, mluviti O — 219 a] a tu NPTU — a vy- mlúvati] vyn. SO — vymluviti(!) P, vymlauvati přespříliš (mnoho C) NC — té krvi N — an NS, ano T, a O — vyznávají řkauc BR, vyznávají, zastá- vají N — »A, á ... jest] že jest to pravá BR — A, á] Au, prý N, Aha T, že S, o ní, že O — 220 ale] a S0 — jaková] jaká BPRTU, nějaká CSO, jaké malé pokušeníčko neb N — o to] vyn. S — ješto] kdež C — 220—221 ješto... tu] a tu by se měl o to N, majíce se o to O — 220 měl BPRTUS — 221 tu] vyn. C, o to S — [statečně] vyn. BKPRONTUSO — ani t] jak CTO, an US — táhnau P, vtáhne S — Pohlediž] Poslyšte O — 222 a] ač T — a to) neb to O — «jest vyn. A — 223 velmi dobrá NS — sama v sobě] vyn. SO — sobě a Pánem Bohem přikázaná N — 223—224 Ale ... nasieti a dábel mu (jim O) to hned skazí SO — 223 ano U — hledí] usiluje N -
296 210 od Boha nebeské královstvie by za toměli, jakož die svatý Pavel. ale slibuj, že ť vás mají velikú radost vaši páni a paní! — Jiná ctnost Kopět bývá v mluvení, aby člověk tu mluvil, kde má mluviti, a tu mlčal, kde má mlčeti — tak aby všady střied- most při každé i ctnosti zachována byla. Ale ďábel ihned hledí 215 ten prostředek zkaziti, že bude člověk tu mluviti a blentovati mnoho, kdež by měl mlčeti, a tu umlkne a jazyk v hrdlo vtáhne, kde by měl mluviti. Jako by toho našel mnoho od těchto našie strany, ani ť, sejdúce se do krčmy, zžerau se a tu ť budau tlamati a vymlúvati o krvi boží, ani ť vyznávají: »A, á, pravá ť jest 220 pravda!«; ale když příde jaková puotka o to, ješto by se měli tu [statečně] zasaditi, uzříš, ani ť jazyk v hrdlo vtáhnau. — Po- hlediž opět o postu, ješto se bude nejeden postiti; a to «jest) věc dobrá sama v sobě. Ale hlediž, an ť li dábel hledí tu kaukole 230 229b Pavel] vyn. SO — za to] vyn. PNTU — měli] vzeli B — jakož... Pavel] v A napsáno, ale červeně škrtnuto — 211 slibuj] slibuji t S, vím to dobře O — z vás T — velikau] malau O — a paní] vyn. SO — 212 opět opěty N, vyn. A — v] o B, vyn. R — tu] tehdáž O — 213 kde] když UO, kdy S — tu mlčal] mlčel SO — mlčel BU — kde] když UO, kdy S — všady] vyn. BN, všudy PT, při všem O — střiedmost] pro- středek SO — 214 při každé] při každé věci a S, vyn. O — zachovávána U, zachován O — byl O — Ale] Neb PNTUS, Nebo to O — ihned] vyn. S, nejvíce O — 215 ten prostředek] vyn. O — že] neb B — 215—216 že bude... by měl] aby člověk mnoho mluvil a blencoval, když má O — 215 tu] vyn. PTUS, ledacos N — a blentovati mnoho] žváti, tlachati mnoho tehdáž N — blencovati S — 216 kdež] když NTUS — by měl] má S — tu] tehdáž O — umlkne] bude mlčeti SO — a jazyk ... vtáhne] vyn. SO — v své ne- šlechetné hrdlo N — táhne P — 217 kde] když UO — Jako ... mnoho] a mnoho ť by toho našel SO — toho] to U — od] při N — z naší N — 218 ano ť SO — zžerau se] a zežerauce (zžerauce R) se BR, zžerauce se PCNU, užerauce se TS, vyn. O — a tu t] vyn. PNTU, tu ť R, mnoho SO— tlamati) tlachati, žváti NS, tlampati T, mluviti O — 219 a] a tu NPTU — a vy- mlúvati] vyn. SO — vymluviti(!) P, vymlauvati přespříliš (mnoho C) NC — té krvi N — an NS, ano T, a O — vyznávají řkauc BR, vyznávají, zastá- vají N — »A, á ... jest] že jest to pravá BR — A, á] Au, prý N, Aha T, že S, o ní, že O — 220 ale] a S0 — jaková] jaká BPRTU, nějaká CSO, jaké malé pokušeníčko neb N — o to] vyn. S — ješto] kdež C — 220—221 ješto... tu] a tu by se měl o to N, majíce se o to O — 220 měl BPRTUS — 221 tu] vyn. C, o to S — [statečně] vyn. BKPRONTUSO — ani t] jak CTO, an US — táhnau P, vtáhne S — Pohlediž] Poslyšte O — 222 a] ač T — a to) neb to O — «jest vyn. A — 223 velmi dobrá NS — sama v sobě] vyn. SO — sobě a Pánem Bohem přikázaná N — 223—224 Ale ... nasieti a dábel mu (jim O) to hned skazí SO — 223 ano U — hledí] usiluje N -
Strana 297
297 v prostředek nasieti, an ť upřieliší, an ť potom zkazie přirozenie 225 v sobě, an ť bude hlavau třiesti, ješto Pán Buoh praví, že jest toho postu neoblíbil. Druhým obyčejem ďábel hledí zkaziti ten prostředek, an ť nejeden se bude sušiti v pátek a tu málo pojie, a jinde bude žráti bez miery řka: »Však se mám zajtra postiti, pojiem tiem lépe dnes«, a: »Včera sme se postili, navař dnes tiem 230 viece!« A druhý postě se i nažieře se, boje se, aby nezlačněl do večera, že musí lehnauti po stole. A to ť vše ďábel jedná, aby ten prostředek zkazil a tu ctnost zapudil, ješto slove l střiedmost, kterážto ctnost má při každé jiné věci a ctnosti zachová vá na býti. Ale že tu die dále ve čtení svatém, že «služebníci mluvili 235 ku pánu, chtiece kaukol vytrhati, a on nedal řka: »Snad byšte i pšenici potlačili; nechte do žní, diem ť já potom žencuom, ať 230" 224 nasáti K — an ť) ano ť TU, že mnohý O — upřieliší] umnoží K, nebo upřiliší nebo neřádně to činí N, upřílišní SO — an ť potom] že tC — an ť) a SO — potom] postem(!) N, vyn. SO — pokazí N — 225 v sobě] sobě S — an t]an ť potom C, a S, až O— bude ... třiesti] se bude postiti, až se bude na něm hlava třísti N — třiesti] třeštiti R, třásti TSO — ješto] a S0 — Buoh] vyn. R, Bůh pak O — že] ješto B — jest] vyn. SO — 226 toho] on takového B, takového RSO — půstu T — neoblíbí S, neoblibuje O — 226 Druhým pak C — 226—227 Druhým . . . se bude] A (Ano O) mnozí budau se nad míru SO — 227 nejeden] jeden B — postiti a sušiti C — tu máloj maličko ť N, málo SO - budau jísti O — 228 a] ale T — jinde] jiné dni pak BR, jindy K, jiné dni PCNT, v jiné dni SO — budau žhráti O — bez miery) nad míru O -smíry(!) K — řka] prý PNUS, Ú, prý TC — zítra BK, vzejtra RO, dnes(!) S — 229 pojiem... dnes] musím dnes lépeji se najezti(!) O — dnes] vzejtra(!) S — 229—230 a: »Včera ... viece!«] vyn. S — 229—231 a: »Včera ... večera] vyn. O — 229 Včera] Dnes a včera C — 230 druhý) druhdy C, druzí T, druhý opět N — postíce se N, postí se C — nažera se T — boje se] vyn. S — nevylačněl S — do večera] po večeři S . 231 že] vyn. B, takže K, až SO — stole] jídle S, večeři O — A ... vše] Vše ť to PU — jen aby SO — 231—232 ten ... a tu] vyn. SO — 232 tu] vyn. PNTU ctnosti O — 232— 233 ješto... ctnosti] nebo střídmost má při všem S0 — — 232 dobře slove N — 233 zachována BKPRNTUSO 234— 235 tu die ... řka] tuto (vyn. S) Pán nedá kaukole trhati slu- žebníkům SO — 234 ve] vyn. R — svaté R, svatém jest C — «služebníci v A pův. též, ale škrtnuto a červeně napsáno: učedl- níci; služebníci BKPRONTU — 235 chtějíce K — vytrhati] vymétati a vytrhat(!) U - nedal řka] řekl: »Netrhajte B — řka] prý PNU, Ó, prý T T — Snad, prej S0 — byšte] abyšte (+trhajíce kaukol O] spolu SO — 236 i (vyn. S) pšenice SO — potlačili] trhajíce kaukol vytrhali N, nevytrhali SO - do žní] až bude po žni B, obého spolu růsti až do žní N, po žni R, obého (+ růsti O) až do žní SO — já potom] v čas (času O) žně 225 Iz. 58. 5 —
297 v prostředek nasieti, an ť upřieliší, an ť potom zkazie přirozenie 225 v sobě, an ť bude hlavau třiesti, ješto Pán Buoh praví, že jest toho postu neoblíbil. Druhým obyčejem ďábel hledí zkaziti ten prostředek, an ť nejeden se bude sušiti v pátek a tu málo pojie, a jinde bude žráti bez miery řka: »Však se mám zajtra postiti, pojiem tiem lépe dnes«, a: »Včera sme se postili, navař dnes tiem 230 viece!« A druhý postě se i nažieře se, boje se, aby nezlačněl do večera, že musí lehnauti po stole. A to ť vše ďábel jedná, aby ten prostředek zkazil a tu ctnost zapudil, ješto slove l střiedmost, kterážto ctnost má při každé jiné věci a ctnosti zachová vá na býti. Ale že tu die dále ve čtení svatém, že «služebníci mluvili 235 ku pánu, chtiece kaukol vytrhati, a on nedal řka: »Snad byšte i pšenici potlačili; nechte do žní, diem ť já potom žencuom, ať 230" 224 nasáti K — an ť) ano ť TU, že mnohý O — upřieliší] umnoží K, nebo upřiliší nebo neřádně to činí N, upřílišní SO — an ť potom] že tC — an ť) a SO — potom] postem(!) N, vyn. SO — pokazí N — 225 v sobě] sobě S — an t]an ť potom C, a S, až O— bude ... třiesti] se bude postiti, až se bude na něm hlava třísti N — třiesti] třeštiti R, třásti TSO — ješto] a S0 — Buoh] vyn. R, Bůh pak O — že] ješto B — jest] vyn. SO — 226 toho] on takového B, takového RSO — půstu T — neoblíbí S, neoblibuje O — 226 Druhým pak C — 226—227 Druhým . . . se bude] A (Ano O) mnozí budau se nad míru SO — 227 nejeden] jeden B — postiti a sušiti C — tu máloj maličko ť N, málo SO - budau jísti O — 228 a] ale T — jinde] jiné dni pak BR, jindy K, jiné dni PCNT, v jiné dni SO — budau žhráti O — bez miery) nad míru O -smíry(!) K — řka] prý PNUS, Ú, prý TC — zítra BK, vzejtra RO, dnes(!) S — 229 pojiem... dnes] musím dnes lépeji se najezti(!) O — dnes] vzejtra(!) S — 229—230 a: »Včera ... viece!«] vyn. S — 229—231 a: »Včera ... večera] vyn. O — 229 Včera] Dnes a včera C — 230 druhý) druhdy C, druzí T, druhý opět N — postíce se N, postí se C — nažera se T — boje se] vyn. S — nevylačněl S — do večera] po večeři S . 231 že] vyn. B, takže K, až SO — stole] jídle S, večeři O — A ... vše] Vše ť to PU — jen aby SO — 231—232 ten ... a tu] vyn. SO — 232 tu] vyn. PNTU ctnosti O — 232— 233 ješto... ctnosti] nebo střídmost má při všem S0 — — 232 dobře slove N — 233 zachována BKPRNTUSO 234— 235 tu die ... řka] tuto (vyn. S) Pán nedá kaukole trhati slu- žebníkům SO — 234 ve] vyn. R — svaté R, svatém jest C — «služebníci v A pův. též, ale škrtnuto a červeně napsáno: učedl- níci; služebníci BKPRONTU — 235 chtějíce K — vytrhati] vymétati a vytrhat(!) U - nedal řka] řekl: »Netrhajte B — řka] prý PNU, Ó, prý T T — Snad, prej S0 — byšte] abyšte (+trhajíce kaukol O] spolu SO — 236 i (vyn. S) pšenice SO — potlačili] trhajíce kaukol vytrhali N, nevytrhali SO - do žní] až bude po žni B, obého spolu růsti až do žní N, po žni R, obého (+ růsti O) až do žní SO — já potom] v čas (času O) žně 225 Iz. 58. 5 —
Strana 298
298 najprvé vytrhají kaukol a svieží v snopky k spálení, a pšenci shromáždím do stodoly mé.« Nedal ihned vytrhati. Tu byšte se měli vy uleknauti, ješto ste hotovi ku prolévaní krve: »Oběste, 240 upalte, setněte rauče!« Nemějte péče, zviete, co ť vás za to potká! Naučtež se tuto, že ť Pán velí nechati spolu ruosti pšenice a kaukole do li žní. Nejeden takový, ješto již dopustie se nětco, kál by se potom, že by mohl býti pšenicí; a voni rauče s světa svedau, nedadúce žádného prodlenie. Řeč ť jest svatého Řehoře: »By ť 245 byl Pán Buoh Davida umořil tehdáž, když jest shřešil, byl by do pekla šel; Magdalena též; Petr, když jest zapřel Pána s pří- sahau, též. A tak ubylo by počtu volených božích. Ale že sau se oni potom káli a milý Buoh jich nezmořil ihned tehdáž, když 231* NSO — ať] vyn. N, ať by T, aby SO — 237 vytrhejte N, vytrhali TSO — a svieží] k svážení P, a sváží KRU, a svažte jej N, a svíží(!) T — a svieží v snopky] vyn. SO — k zkažení a k spálení B — a] ale SO — pšenici BKPRONTUSO — 238 shromazdím B, pak shromažďte N, shromážděte S, aby shromáždili O — Nedal ... vytrhati] vyn. SO — tu] Tuto ťO — byštej by O — 239 vy] vyn. S, právě O — ihned ulekna uti R (u) vyn.!), uleknauti všickni SO — kteří NO — sau O — hotoví a rychlí N — k CNS — krve, než to ť jest u vás snadno! N, krve. Ty, ty, neupřímný hospodáři v Římě, poraučíš trhati a tvoji služební trhají, a nevědí, co T, krve lidské O — Oběste] Ú, prej, hned ho chlapa nebo lotra oběste C — 239—240 Oběste, upalte] Upalte, říkají, oběste a T — Oběste... potká] kážete (ano ť káží O) voběsiti, upáliti (+ neb O) stíti, utopiti. Zvíte ť (Ale zvíte ť O), jaká vám bude (+ za to O) odplata SO — 240 rauče] vyn. KR, na kolo zbíte, zahrabte za živa C, a kde pokání? N, radče(!) U, vraucně(!), vymrs- kejte přibitého za jazyk! T — péče ... potká] pak péče C — zviete] brzo zvíte R, zvíte, nebožátka N, zvíte, zvíte T, vyn. U — co ... potká] vyn. BKPRNU — 241 Měli byšte se naučiti T — tuto, že ť tomu, kterak O — poraučí N — spolu obojího N — spolu... kaukole] vyn. SO — a kaukole) s kaukolem C — 242 do žní] spolu až do žně B, až do žní USO — Nebo (+ jest S) nejeden TS — Nejeden ... nětco] A vy pak, ješto se nejeden dopustí zlého, a daje ho do trestání O — takový odsauzený N — již] vyn. US, se již BR — dopustil BR — něco (vyn. S) zlého TS, něčeho (+ takového N) PNU — ale kál S — 243 potom, že by] že by potom C — potom... býti] a byl by čistau (výbornau O) SO — pšenice čistá R — voni ... s světa] v tom ho S — rauče] hned R, hned předce C, radče(!) U, vraucně(!) a spěšně T — rauče .. . svedau] ho pojednau odklidí O — s světa svedau] s ním na šibenici N — svedúce(!) B — 244 nedadauce mu C — předlení S — Řeč... Rehoře] vyn. SO — Kdyby S, Nobo kdyby O — 245 hřešil SO — 246 šel] přišel N, se dostal SO — Maří Magdalena NSO — Petr též P — 246—247 když ... též] Pavel, protivník boží N, a lotr na kříži SO — jest zapřel... též] se odpřisáhl drahého Pána PTU — 246 s] vyn. BR — přisahaje R — 247 z počtu SO — 248 potom] vyn. SO — svejch hříchův káli C — 248—249
298 najprvé vytrhají kaukol a svieží v snopky k spálení, a pšenci shromáždím do stodoly mé.« Nedal ihned vytrhati. Tu byšte se měli vy uleknauti, ješto ste hotovi ku prolévaní krve: »Oběste, 240 upalte, setněte rauče!« Nemějte péče, zviete, co ť vás za to potká! Naučtež se tuto, že ť Pán velí nechati spolu ruosti pšenice a kaukole do li žní. Nejeden takový, ješto již dopustie se nětco, kál by se potom, že by mohl býti pšenicí; a voni rauče s světa svedau, nedadúce žádného prodlenie. Řeč ť jest svatého Řehoře: »By ť 245 byl Pán Buoh Davida umořil tehdáž, když jest shřešil, byl by do pekla šel; Magdalena též; Petr, když jest zapřel Pána s pří- sahau, též. A tak ubylo by počtu volených božích. Ale že sau se oni potom káli a milý Buoh jich nezmořil ihned tehdáž, když 231* NSO — ať] vyn. N, ať by T, aby SO — 237 vytrhejte N, vytrhali TSO — a svieží] k svážení P, a sváží KRU, a svažte jej N, a svíží(!) T — a svieží v snopky] vyn. SO — k zkažení a k spálení B — a] ale SO — pšenici BKPRONTUSO — 238 shromazdím B, pak shromažďte N, shromážděte S, aby shromáždili O — Nedal ... vytrhati] vyn. SO — tu] Tuto ťO — byštej by O — 239 vy] vyn. S, právě O — ihned ulekna uti R (u) vyn.!), uleknauti všickni SO — kteří NO — sau O — hotoví a rychlí N — k CNS — krve, než to ť jest u vás snadno! N, krve. Ty, ty, neupřímný hospodáři v Římě, poraučíš trhati a tvoji služební trhají, a nevědí, co T, krve lidské O — Oběste] Ú, prej, hned ho chlapa nebo lotra oběste C — 239—240 Oběste, upalte] Upalte, říkají, oběste a T — Oběste... potká] kážete (ano ť káží O) voběsiti, upáliti (+ neb O) stíti, utopiti. Zvíte ť (Ale zvíte ť O), jaká vám bude (+ za to O) odplata SO — 240 rauče] vyn. KR, na kolo zbíte, zahrabte za živa C, a kde pokání? N, radče(!) U, vraucně(!), vymrs- kejte přibitého za jazyk! T — péče ... potká] pak péče C — zviete] brzo zvíte R, zvíte, nebožátka N, zvíte, zvíte T, vyn. U — co ... potká] vyn. BKPRNU — 241 Měli byšte se naučiti T — tuto, že ť tomu, kterak O — poraučí N — spolu obojího N — spolu... kaukole] vyn. SO — a kaukole) s kaukolem C — 242 do žní] spolu až do žně B, až do žní USO — Nebo (+ jest S) nejeden TS — Nejeden ... nětco] A vy pak, ješto se nejeden dopustí zlého, a daje ho do trestání O — takový odsauzený N — již] vyn. US, se již BR — dopustil BR — něco (vyn. S) zlého TS, něčeho (+ takového N) PNU — ale kál S — 243 potom, že by] že by potom C — potom... býti] a byl by čistau (výbornau O) SO — pšenice čistá R — voni ... s světa] v tom ho S — rauče] hned R, hned předce C, radče(!) U, vraucně(!) a spěšně T — rauče .. . svedau] ho pojednau odklidí O — s světa svedau] s ním na šibenici N — svedúce(!) B — 244 nedadauce mu C — předlení S — Řeč... Rehoře] vyn. SO — Kdyby S, Nobo kdyby O — 245 hřešil SO — 246 šel] přišel N, se dostal SO — Maří Magdalena NSO — Petr též P — 246—247 když ... též] Pavel, protivník boží N, a lotr na kříži SO — jest zapřel... též] se odpřisáhl drahého Pána PTU — 246 s] vyn. BR — přisahaje R — 247 z počtu SO — 248 potom] vyn. SO — svejch hříchův káli C — 248—249
Strana 299
299 sau toho byli zaslaužili, protož sau již jako čistá pšenice shromáž- 250 děni do stodoly nebeského královstvie«. Nepravím ť toho, aby lidé nešlechetní neměli trá l peni býti; ale ne tak, jako vy to vedete, ihned rauče jedno: »Upalte kacieře!«, »Oběste zloděje!« Jsau ť na to práva a ustavenie a tak dřieve bylo: kohož takového ne- šlechetného aneb bludného našli, tehdy vazbau kázali za čtyřidceti 255 dní, zprávu a naučenie dávali, aby se mohl poznati v hřiešiech a jich se káti a želeti, a tepruv potom, zaslaužil-li jest, pomstu 231 a milý .. . pšenice] již sau S0 — 248 milý, drahý T — ne ihned zmořil PT, neumořil R, ne ihned umořil U — 249 toho] zhřešili a toho C — protož] i BPRNTUC — čistau pšenici T 250 stodoly] vyn. S — do nebeskýho R s nebeského královstvic] nebeské O — Nepravím ... aby] Nedím ť já ( toho proto T), ať by PTU, Než nepravím ť já, aby S, Než toho ť já nepravím O — toho] já toho BR, já C, pak já N — lidé] vyn. SO — 251 — v A pův. nejjlechni, -et -je nade- zlí, nešlechetní BPRONTUSO psáno drobněji a kromě toho menšími literami celé slovo ještě jednou správně napsáno pod slovo korigované v neměli ... býti] nebyli trestáni S0 — trápeni] trestáni C — bejti, nýbrž mají C — to vedete] činíte SO — 252 ihned ... zloděje!« kacíře spálíte, zloděje voběsíte S0 — rauče] hbitě RC, radče(!) U — jedno] poručíte N, jednom a přece spěšně T — zloděje, prý, vedlé práv našich N Jiná ťsau C, Ale jsau ť S0 — 253 starodávní práva N — a ustavenie ustavena B, ustaveny U, ustanovena NT, a ustanovení KRC, a zřízení S, a řízení O — a tak ... bylo] vyn. SO — dřieve] předešle N, dříve aneb prvé T, jest prvé C — bejvalo C — že, kohož BPRNTUSO — takového] vyn. SO 254 takového tehdy R — tehdy ... čtyřidceti] vězením ( ho O) trestali za třidceti S0 — vazbau kázali] do vazby dali N, vězili ho C, mu vazbu kázali dáti U — kázali] kárali K — 255 dní, a přicházejíce k němu N, dní držeti a T — mu dávali U, dávajíce C, mu (vyn. S) dávaje SO — hříších svých K 256 se káti a] vyn. O — zaslaužil-li jest] jestli zaslaužil a smrti hodné ho (ps.: hodne) uznajíc ho bejti T, jestliže jest (vyn. O) zaslaužil pomsty (vyn. 0) SO — 257 nad ním] vyn. O - alevšak S0 — vždyl předce N, vyn. S0 — milosti činili. I T — 257—259 Napraviž... vuole] My pak, nechceme-li pro své hříchy zde trpěti, musíme se ku Pánu Bohu všemohúcímu utéci, od něho pomoci žádati, aby nás milý Bůh ráčil napraviti, s námi svú milost učiniti a do nebeské slávy k sobě pojíti. Račiž to učiniti milý Bůh Otec, Büh Syn, Bůh Duch svatý S, My pak, jestliže chceme pro své hříchy zde trpěti, musíme se ku Pánu Bohu utéci a od něho sobě pomoci žádati, aby nás ráčil v našem nedostatku napraviti a s námi 251 Nad str. 231b v rkpise A jest přípiseh: Vo kaukoli čtení svaté
299 sau toho byli zaslaužili, protož sau již jako čistá pšenice shromáž- 250 děni do stodoly nebeského královstvie«. Nepravím ť toho, aby lidé nešlechetní neměli trá l peni býti; ale ne tak, jako vy to vedete, ihned rauče jedno: »Upalte kacieře!«, »Oběste zloděje!« Jsau ť na to práva a ustavenie a tak dřieve bylo: kohož takového ne- šlechetného aneb bludného našli, tehdy vazbau kázali za čtyřidceti 255 dní, zprávu a naučenie dávali, aby se mohl poznati v hřiešiech a jich se káti a želeti, a tepruv potom, zaslaužil-li jest, pomstu 231 a milý .. . pšenice] již sau S0 — 248 milý, drahý T — ne ihned zmořil PT, neumořil R, ne ihned umořil U — 249 toho] zhřešili a toho C — protož] i BPRNTUC — čistau pšenici T 250 stodoly] vyn. S — do nebeskýho R s nebeského královstvic] nebeské O — Nepravím ... aby] Nedím ť já ( toho proto T), ať by PTU, Než nepravím ť já, aby S, Než toho ť já nepravím O — toho] já toho BR, já C, pak já N — lidé] vyn. SO — 251 — v A pův. nejjlechni, -et -je nade- zlí, nešlechetní BPRONTUSO psáno drobněji a kromě toho menšími literami celé slovo ještě jednou správně napsáno pod slovo korigované v neměli ... býti] nebyli trestáni S0 — trápeni] trestáni C — bejti, nýbrž mají C — to vedete] činíte SO — 252 ihned ... zloděje!« kacíře spálíte, zloděje voběsíte S0 — rauče] hbitě RC, radče(!) U — jedno] poručíte N, jednom a přece spěšně T — zloděje, prý, vedlé práv našich N Jiná ťsau C, Ale jsau ť S0 — 253 starodávní práva N — a ustavenie ustavena B, ustaveny U, ustanovena NT, a ustanovení KRC, a zřízení S, a řízení O — a tak ... bylo] vyn. SO — dřieve] předešle N, dříve aneb prvé T, jest prvé C — bejvalo C — že, kohož BPRNTUSO — takového] vyn. SO 254 takového tehdy R — tehdy ... čtyřidceti] vězením ( ho O) trestali za třidceti S0 — vazbau kázali] do vazby dali N, vězili ho C, mu vazbu kázali dáti U — kázali] kárali K — 255 dní, a přicházejíce k němu N, dní držeti a T — mu dávali U, dávajíce C, mu (vyn. S) dávaje SO — hříších svých K 256 se káti a] vyn. O — zaslaužil-li jest] jestli zaslaužil a smrti hodné ho (ps.: hodne) uznajíc ho bejti T, jestliže jest (vyn. O) zaslaužil pomsty (vyn. 0) SO — 257 nad ním] vyn. O - alevšak S0 — vždyl předce N, vyn. S0 — milosti činili. I T — 257—259 Napraviž... vuole] My pak, nechceme-li pro své hříchy zde trpěti, musíme se ku Pánu Bohu všemohúcímu utéci, od něho pomoci žádati, aby nás milý Bůh ráčil napraviti, s námi svú milost učiniti a do nebeské slávy k sobě pojíti. Račiž to učiniti milý Bůh Otec, Büh Syn, Bůh Duch svatý S, My pak, jestliže chceme pro své hříchy zde trpěti, musíme se ku Pánu Bohu utéci a od něho sobě pomoci žádati, aby nás ráčil v našem nedostatku napraviti a s námi 251 Nad str. 231b v rkpise A jest přípiseh: Vo kaukoli čtení svaté
Strana 300
300 učinili nad ním, však vždy vedlé milosti. Napraviž nás i vás milo- srdný, drahý Pán Buoh, abychom všecko dobré vedli a činili vedlé jeho svaté, drahé vuole. Amen. l * milost učiniti a do nebeské slávy pojíti O — 257—258 milosrdný ... Buoh] milý Pane Bože B, milý Buoh KPCU, milý Bůh drahý RT, milý Bože N — 258 dobré dobře C — 258—259 dobré ... vuole] jiné i to také vedli vedlé jeho líbezné vuole BR, vedlé vuole jeho učinili a vedli K, vedlé jeho vuole vedli PU, vedlé tvé líbezné vůle vedli N, mohli vésti a činiti podlé jeho vůle svaté, plníc jeho svatá přikázaní a chválíc ho zde u milosti a potom v nebi věčně se všemi svatými T — a činili ... drahé] vedlé jeho svaté a líbezné C — 259 vůle. K tomu nám rač dáti pomoc svau svatau drahý Pán Bůh! R — Amen] vyn. B —
300 učinili nad ním, však vždy vedlé milosti. Napraviž nás i vás milo- srdný, drahý Pán Buoh, abychom všecko dobré vedli a činili vedlé jeho svaté, drahé vuole. Amen. l * milost učiniti a do nebeské slávy pojíti O — 257—258 milosrdný ... Buoh] milý Pane Bože B, milý Buoh KPCU, milý Bůh drahý RT, milý Bože N — 258 dobré dobře C — 258—259 dobré ... vuole] jiné i to také vedli vedlé jeho líbezné vuole BR, vedlé vuole jeho učinili a vedli K, vedlé jeho vuole vedli PU, vedlé tvé líbezné vůle vedli N, mohli vésti a činiti podlé jeho vůle svaté, plníc jeho svatá přikázaní a chválíc ho zde u milosti a potom v nebi věčně se všemi svatými T — a činili ... drahé] vedlé jeho svaté a líbezné C — 259 vůle. K tomu nám rač dáti pomoc svau svatau drahý Pán Bůh! R — Amen] vyn. B —
Strana 301
Prvá neděle devietníka. [Počíná se kázanie.] 232. Epištola svatého Pavla k Korintuom v prvním listu v kapitole IX. (B 107) Bratří! Nevíte-li, že ti, kteří na útěk běží, všichni zajisté běží, ale jeden béře základ? 5 Tak běžte, abyšte doběhli. Nebo každý, ktož v boji bojuje, ode všech se věcí zdržuje. A ti zaljisté, aby porušitedlnú korunu vzali, ale (B 108) my neporušitedlnú. Protož já tak běžím, ne jako v nejistotu, tak bojuji, ne jakožto vítr Drozrážeje, ale treskci tělo mé a v službu je pod- robuji, abych, kdybych pak jiným kázal, sám nehodný nebyl učiněn. Protož nechci, abyšte nevěděli, bratří, že otcové naši všickni jsú byli pod oblakem a všickni moře přešli jsú a 15všickni v Mojžíšovi pokřtěni sú v oblace a v moři a všichni týž pokrm duchovní jedli jsú a všichni týž nápoj duchovní pili jsú. Ale pili 1 Prvá] vyn. NTUO — V neděli devítník O — v devítník BKPRONTUS — [Počíná se kázaniel vyn. BKPRONTUSO— 2 34Epištola... vyvolených vyn. A — 2 19 Epištola ... Kristusl vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. KC — v prvním] v první KC, vyn. PNU — listu] vyn. KPNU — kapitole] rozdílu U — IX.] IX. a X. (spr.) T 3 Zdaliž nevíte P — li] vyn. TU — 5—19 Tak ... Ale] Konec: A U — 5 doběhli] mohli doběhnúti KC — ktož vyn. NT — 6 ti] oni PNT — 7 vzali] přijali C - 8 Protož já] Já ť PNTC — 10 rozrážeje] tepa T — tresci NT — já tělo své K — své C — je] vyn. T — 11 kdybych ... kázal] snad jiným káže KPCT, jiných napomínaje N — 12 nehodný] nešlechetný KPCT, nešlechetným N .. učiněn] nalezen C — Protož] Neb PNT — 13 bratří moji C - 16 všichni týž] vyn. P — 17 Ale] Neb PC, AT — 18 duchovenství] 1 Nad str. 232a jest v A přípisek: A také skládá matka naše církev svatá utěšenú písničku na jitřni »Te Deum«; dole na téže straně pak pokra- čování přípisku: kterúž sú anjelé na božie narozenie zpievali řkúce: »Sláva na výsostech Bohu!« — 3 nn. 1. Kor. 9, 24 27 a 10, 1—4.
Prvá neděle devietníka. [Počíná se kázanie.] 232. Epištola svatého Pavla k Korintuom v prvním listu v kapitole IX. (B 107) Bratří! Nevíte-li, že ti, kteří na útěk běží, všichni zajisté běží, ale jeden béře základ? 5 Tak běžte, abyšte doběhli. Nebo každý, ktož v boji bojuje, ode všech se věcí zdržuje. A ti zaljisté, aby porušitedlnú korunu vzali, ale (B 108) my neporušitedlnú. Protož já tak běžím, ne jako v nejistotu, tak bojuji, ne jakožto vítr Drozrážeje, ale treskci tělo mé a v službu je pod- robuji, abych, kdybych pak jiným kázal, sám nehodný nebyl učiněn. Protož nechci, abyšte nevěděli, bratří, že otcové naši všickni jsú byli pod oblakem a všickni moře přešli jsú a 15všickni v Mojžíšovi pokřtěni sú v oblace a v moři a všichni týž pokrm duchovní jedli jsú a všichni týž nápoj duchovní pili jsú. Ale pili 1 Prvá] vyn. NTUO — V neděli devítník O — v devítník BKPRONTUS — [Počíná se kázaniel vyn. BKPRONTUSO— 2 34Epištola... vyvolených vyn. A — 2 19 Epištola ... Kristusl vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. KC — v prvním] v první KC, vyn. PNU — listu] vyn. KPNU — kapitole] rozdílu U — IX.] IX. a X. (spr.) T 3 Zdaliž nevíte P — li] vyn. TU — 5—19 Tak ... Ale] Konec: A U — 5 doběhli] mohli doběhnúti KC — ktož vyn. NT — 6 ti] oni PNT — 7 vzali] přijali C - 8 Protož já] Já ť PNTC — 10 rozrážeje] tepa T — tresci NT — já tělo své K — své C — je] vyn. T — 11 kdybych ... kázal] snad jiným káže KPCT, jiných napomínaje N — 12 nehodný] nešlechetný KPCT, nešlechetným N .. učiněn] nalezen C — Protož] Neb PNT — 13 bratří moji C - 16 všichni týž] vyn. P — 17 Ale] Neb PC, AT — 18 duchovenství] 1 Nad str. 232a jest v A přípisek: A také skládá matka naše církev svatá utěšenú písničku na jitřni »Te Deum«; dole na téže straně pak pokra- čování přípisku: kterúž sú anjelé na božie narozenie zpievali řkúce: »Sláva na výsostech Bohu!« — 3 nn. 1. Kor. 9, 24 27 a 10, 1—4.
Strana 302
302 jsú z duchovenství, následujíce jich skála; ale skála byla Kristus. 20 Čtení svatého Matúše ve XX kapitole. Za onoho času řekl jest Ježíš učedlníkuom svým podobenství toto: Podobnojest králov- ství nebeské člověku hospodáři, kterýž vyšel najprvé ráno uvésti dělníky na vinnici svú. 25 A kdyžsesmlúvastala zpenízedenního, poslal je do vinnice své. A vyšed v hodinu třetí, viděl jiné stojíce na tržišti prázdné. I řekl jest jim: »Jdětei vydovinnice mé, a cožbude spravedli- vého, dám vám.« A oni jsú odešli. Ale opět vyšel 30v hodinu šestú a devátú a učinil též. Při jede- nácté pak hodině vyšed, i nalezl jiné, ani stojí. I řekl jim: Co tu stojíte celý den prázdni?« duchovní skály PTC — 18 —19 duchovenství... byla] duchovního, jdaucí za nimi skály. A skála bíše K — 18 následujíce jich] ana jim posluhovala NT — následujíce jich skála] kteráž jim posluhovala Č — 18—19 násle- dujíce ... byla] kteráž za nimi šla. A skála byl P — 19 Ale] A NC — byl T, byl jest C, bíše U — Kristus. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 20 Čtení] Evangelium S — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš N — svatého Matúše] svaté, napsal svatý Matauš U — XX.] dvanácté O — 21—54 Za ... vyvolených] vyn. S — 21 V ten čas KPACTU — 21 —22 Za ... toto] vyn. RO — 21 k učedlníkům C — 22 Podobno učiněno R — 23—54 nebeské . .. vyvolených] etc. Vajklad R — 23 člověku] vyn. NTU — člověku hospodáři] otci čelednímu PO — 24 najprvé] vyn. O — ráno] na úsvitě O — uvésti] aby uvedl KNT, aby vyvedl U, aby najal CO — 25 A ... stala] Smlúva pak stala se jest s dělníky K, Smluvil pak z dělníky O — 25—54 A když ... zajisté] Konec: ale málo U — 25 denního z dělníky PONT — i (a O) poslal KO — 26 do .. . své] na vinici svau NCTO — vyšel O — při hodině třetí PCNTO — viděl] uzřel KCO — 27 ani stojí PCO — tržišti] trhu P, nájmu C, najmišti O — prázdné] prázdni C, vyn. PO — řekl jest] vece PT, těm řekl O — jim] k nim N, vyn. O — 28 na vinnici mú KPCNTO — 29 vám] t T — A ... odešli] vyn. O — odešli] šli C — Ale] Potom K, vyn. PCNTO — Opět pak PCNTO — 30 při hodině šesté a při deváté PONTO — 31 vyšel KPCNTO — našel C — ani] vyn. NT — stojí (+ na nájmu, celý den 0) zahálejíce PO, stojécí N, stojíce T — 32 věce T, dí O — k nim N — Co] Proč C, Pročež vy O — tuto KT — prázdní] 21 nn. Mat. 20, 1—16.
302 jsú z duchovenství, následujíce jich skála; ale skála byla Kristus. 20 Čtení svatého Matúše ve XX kapitole. Za onoho času řekl jest Ježíš učedlníkuom svým podobenství toto: Podobnojest králov- ství nebeské člověku hospodáři, kterýž vyšel najprvé ráno uvésti dělníky na vinnici svú. 25 A kdyžsesmlúvastala zpenízedenního, poslal je do vinnice své. A vyšed v hodinu třetí, viděl jiné stojíce na tržišti prázdné. I řekl jest jim: »Jdětei vydovinnice mé, a cožbude spravedli- vého, dám vám.« A oni jsú odešli. Ale opět vyšel 30v hodinu šestú a devátú a učinil též. Při jede- nácté pak hodině vyšed, i nalezl jiné, ani stojí. I řekl jim: Co tu stojíte celý den prázdni?« duchovní skály PTC — 18 —19 duchovenství... byla] duchovního, jdaucí za nimi skály. A skála bíše K — 18 následujíce jich] ana jim posluhovala NT — následujíce jich skála] kteráž jim posluhovala Č — 18—19 násle- dujíce ... byla] kteráž za nimi šla. A skála byl P — 19 Ale] A NC — byl T, byl jest C, bíše U — Kristus. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 20 Čtení] Evangelium S — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš N — svatého Matúše] svaté, napsal svatý Matauš U — XX.] dvanácté O — 21—54 Za ... vyvolených] vyn. S — 21 V ten čas KPACTU — 21 —22 Za ... toto] vyn. RO — 21 k učedlníkům C — 22 Podobno učiněno R — 23—54 nebeské . .. vyvolených] etc. Vajklad R — 23 člověku] vyn. NTU — člověku hospodáři] otci čelednímu PO — 24 najprvé] vyn. O — ráno] na úsvitě O — uvésti] aby uvedl KNT, aby vyvedl U, aby najal CO — 25 A ... stala] Smlúva pak stala se jest s dělníky K, Smluvil pak z dělníky O — 25—54 A když ... zajisté] Konec: ale málo U — 25 denního z dělníky PONT — i (a O) poslal KO — 26 do .. . své] na vinici svau NCTO — vyšel O — při hodině třetí PCNTO — viděl] uzřel KCO — 27 ani stojí PCO — tržišti] trhu P, nájmu C, najmišti O — prázdné] prázdni C, vyn. PO — řekl jest] vece PT, těm řekl O — jim] k nim N, vyn. O — 28 na vinnici mú KPCNTO — 29 vám] t T — A ... odešli] vyn. O — odešli] šli C — Ale] Potom K, vyn. PCNTO — Opět pak PCNTO — 30 při hodině šesté a při deváté PONTO — 31 vyšel KPCNTO — našel C — ani] vyn. NT — stojí (+ na nájmu, celý den 0) zahálejíce PO, stojécí N, stojíce T — 32 věce T, dí O — k nim N — Co] Proč C, Pročež vy O — tuto KT — prázdní] 21 nn. Mat. 20, 1—16.
Strana 303
303 A oni jsú řekli jemu: »Nebo nižádný nás ne- najal.« Vetce jim: »Jděte i vy do vinice mé.« — 35A když byl večer učiněn, řekl pán vinice vla- daři svému: »Povolaj dělníkuov a navrať jim jich mzdu, počna od najposlednějších až do prvních.« A když jsú přišli ti, kteříž byli při jedenácté hodině přišli, vzali jsú i oni jedno- 40stajné peníze. KAle přišedše i první, nadáli sause, že by měli více vzíti nětco, ale vzali sau i oni jednostajné peníze.) A vzemše reptali jsú proti hospodáři řkúce: »Tito najposled- nější jednu hodinu dělali jsú, a l rovné s' je (B 109) 45nám učinil, jenž jsme nesli břímě dne i vedra.« Tehdy on odpověděl jednomu z nich řka: »Pří- teli, nečiním tobě křivdy, však jsi z peníze denníhoumluvil se mnú; vezmi, což tvéhojest, a jdi; nebť chci i tomuto najposlednějšímu 50dáti jako tobě. Zdaliž mi nesluší učiniti, což chci? čili okotvé nešlechetné jest, že já dobrý jsem?« Tak ť budú najposlednější první, a zahálejíce O - 33 A oni] I KC, vyn. PNT — oni ... řekli] řekli C, řkan O s jsú] vyn. T vecechu T — jemu. I vetcechu jemu(!) K — k němu N — 34 Vetce] I řekl jest K, dí C, I dí NO — k nim N na vinnici mau (+. a což bude spravedlivého, vezmete C, † a což bude spravedli- vého, dám vám 0) PONTO 35 A když ... učiněn] U večer pak O — byl ... učiněn, bíše se stal večer K, se večer stal PNT “ učiněn] vyn. C — dí N, věce T - vladaři] šafáři CO — 36 navrať] zaplat KPCO, dej NT — 37 jich] vyn. PONTO mzdu] vyn. O — posledních CO — 38 A] Protož PNT — kteříž ješto C - 39 přišli] vyn. O — 39—40 jsú i oni . .. peníze] jedenkaždý po penízi O jednostajné peníze] jedenkaždej po jedno mo- (m vyn.!) penízi C, jednostejně po penízi N 40—42 Ale ... peníze) vyn. B— 40 41 Ale ... nětco, ale] A přišedše i první, domnívali se více vzíti P — 40 Ale] A NCT, vyn. O — přišedše pak O — nadáli] domnívali CO — 41 byj by i oni T — nětco] vyn. CNTO 42 jednostajné] jednostejně N. vyn. CO - po († jednom C) penízi NOC — vzavše i KCNTO, vzevše P — 43 najposlednější] poslední toliko (vyn. C) OC — 44 jedinú PT — dělali] pracovali K — rovny P 45 jenž kteříž O - i vedra] a horko PN, i horka OC — 46 Tehdy] A PONT - Tehdy ... odpověděl] On pak odpovídaje O — odpověděv KPNT a řkaj i vece K, řekl PONO, věce T — 48 smluvil P, zjednal N, sjednal T — vezma NT — 49 jdij odejdi PCO — neb ť chci] chci ť zajisté C, chci ť pak O poslednímu CO — 50 i tobě KPCNTO . Aneb zdali P nesluší v mém O učiniti v věcech mejch C 51 dobrým
303 A oni jsú řekli jemu: »Nebo nižádný nás ne- najal.« Vetce jim: »Jděte i vy do vinice mé.« — 35A když byl večer učiněn, řekl pán vinice vla- daři svému: »Povolaj dělníkuov a navrať jim jich mzdu, počna od najposlednějších až do prvních.« A když jsú přišli ti, kteříž byli při jedenácté hodině přišli, vzali jsú i oni jedno- 40stajné peníze. KAle přišedše i první, nadáli sause, že by měli více vzíti nětco, ale vzali sau i oni jednostajné peníze.) A vzemše reptali jsú proti hospodáři řkúce: »Tito najposled- nější jednu hodinu dělali jsú, a l rovné s' je (B 109) 45nám učinil, jenž jsme nesli břímě dne i vedra.« Tehdy on odpověděl jednomu z nich řka: »Pří- teli, nečiním tobě křivdy, však jsi z peníze denníhoumluvil se mnú; vezmi, což tvéhojest, a jdi; nebť chci i tomuto najposlednějšímu 50dáti jako tobě. Zdaliž mi nesluší učiniti, což chci? čili okotvé nešlechetné jest, že já dobrý jsem?« Tak ť budú najposlednější první, a zahálejíce O - 33 A oni] I KC, vyn. PNT — oni ... řekli] řekli C, řkan O s jsú] vyn. T vecechu T — jemu. I vetcechu jemu(!) K — k němu N — 34 Vetce] I řekl jest K, dí C, I dí NO — k nim N na vinnici mau (+. a což bude spravedlivého, vezmete C, † a což bude spravedli- vého, dám vám 0) PONTO 35 A když ... učiněn] U večer pak O — byl ... učiněn, bíše se stal večer K, se večer stal PNT “ učiněn] vyn. C — dí N, věce T - vladaři] šafáři CO — 36 navrať] zaplat KPCO, dej NT — 37 jich] vyn. PONTO mzdu] vyn. O — posledních CO — 38 A] Protož PNT — kteříž ješto C - 39 přišli] vyn. O — 39—40 jsú i oni . .. peníze] jedenkaždý po penízi O jednostajné peníze] jedenkaždej po jedno mo- (m vyn.!) penízi C, jednostejně po penízi N 40—42 Ale ... peníze) vyn. B— 40 41 Ale ... nětco, ale] A přišedše i první, domnívali se více vzíti P — 40 Ale] A NCT, vyn. O — přišedše pak O — nadáli] domnívali CO — 41 byj by i oni T — nětco] vyn. CNTO 42 jednostajné] jednostejně N. vyn. CO - po († jednom C) penízi NOC — vzavše i KCNTO, vzevše P — 43 najposlednější] poslední toliko (vyn. C) OC — 44 jedinú PT — dělali] pracovali K — rovny P 45 jenž kteříž O - i vedra] a horko PN, i horka OC — 46 Tehdy] A PONT - Tehdy ... odpověděl] On pak odpovídaje O — odpověděv KPNT a řkaj i vece K, řekl PONO, věce T — 48 smluvil P, zjednal N, sjednal T — vezma NT — 49 jdij odejdi PCO — neb ť chci] chci ť zajisté C, chci ť pak O poslednímu CO — 50 i tobě KPCNTO . Aneb zdali P nesluší v mém O učiniti v věcech mejch C 51 dobrým
Strana 304
304 první najposlednější; nebo mnozí jsú povo- láni, málo zajisté vyvolených. 55 Tento čas nynější, kterýžto slove čas devietníka, jesti ť čas (A 23. kající v cierkvi svaté a mezi věrnými křesťany; nebo cierkev svatá již skládá všecka zpievanie veselá, jakožto »Alleluja«, »Tě Boha chválíme« a onu piesen andělskú »A na zemi pokoj lidem dobré vuole«. A ta všecka zpievanie nebudau se zpievati ii až 60 do Bielé soboty, a proto se skládá nynie to veselé zpievanie. Nebo pamatujem to zlé, v kteréž jest upadl první člověk skrze dopuš- těnie hřiecha, neb jest byl vyhnán z ráje na tento svět v psotu a v biedu, ve lkánie a u velikau práci; neb zde, na tomto světě, sa živ Adam, byl v biedě a u veliké práci devět set let a třidceti 65let ll a po smrti opět v temnostech byl čtyři tisiece let; a tak 232" 233 T — 52 poslední KPCO — 53 posledními K, poslední PCO — 53—54 mnozí.. vyvolených] jest mnoho povolaných, ale málo vyvolených. Výklad (vyn. C) KPCO — 54 málo zajisté] ale málo jest NT — vyvolených. Vejklad (+ na to svaté čtení T, XV. na čtení U) NTU — 55 Přátelé milí! Tento již SO — Již čas tento PCNTU — kterýžto] od starodávna O — čas] vyn. PSO — devietníka] devítník SO, devítníku svatého U; v A koncové — a rozmazáno — jesti ť] jest vyhlášen od církve svaté za O — 56—57 v ciekvi ... skládá] Nebo se již skládají O — 56 svaté] boží C — mezi [pravými] K — věrnými] v K později nešetrně přepsáno v kajícími — 57 všecko K — skládaní, spívání R — veselé K, veselá a radostná v kostele, v domu božím C — jako sau O — 57—58 Tě ... chválíme] Te Deum laudamus PCTU — 58 také písen K — veselau anjelskau N, andělská(!): »Et in terra...« C anjelskau: »Sláva na výsostech Bohu R — 59 dobrá SO — 59—60 ta všecka... Nebo] to všecko nebude se (+ již O) zpievati práv (vyn. PCTUSO, právě N) až do Bílé soboty. A proč (proto PNTUSO) se (+ zpívaní ta C) nyní (neníčky S0) v kostele (v církvi svaté C, vyn. PNTUSO) skládá (skládají C, + to PRNTUSO) veselé (+ a radostné N, vyn. C, ta veselá O) zpívanie (vyn. C)? Proto (vyn. PNTUSO, Že proto C), neb BPRONTUSO — 61 pamatujem připomínáme sobě N — kterémž C — jest byl upadl C — upadl onen Adam O — člověk (+ náš otec C) Adam NC — skrze] skrze přestaupení přikázaní božího a C — 62 neb jest] kterak BR, pro kteraužto věc byl jest C — z ráje rozkošného BR — bídnej svět NO, svět bídnej a ha- nebnej C — 63 a v biedu] vyn. PNTU — ve lkánie] v lkání C, vyn. SO — 63—64 neb ... práci] vyn.(!) S, takže(!) O — zde ... Adam] jest byl vy- hnán z ráje na tento svět, v psotě a lkání (sic, opak.!) sa zde na světě živ. Adam jest U — 64 byl] vyn. R — u veliké práci] v núzi s velikú prací BR — let] vyn. NO — 65 let] vyn. S — po smrti] po své smrti C, potom O — opět] v A sice napsáno, ale černě škrtnuto; vše opět pro to prohřešení BR, pak opět N, opět na onom světě U — temnostech pekelních C — čtyři] tři RO — 65—66 a tak ... času] za tak dlauhý čas
304 první najposlednější; nebo mnozí jsú povo- láni, málo zajisté vyvolených. 55 Tento čas nynější, kterýžto slove čas devietníka, jesti ť čas (A 23. kající v cierkvi svaté a mezi věrnými křesťany; nebo cierkev svatá již skládá všecka zpievanie veselá, jakožto »Alleluja«, »Tě Boha chválíme« a onu piesen andělskú »A na zemi pokoj lidem dobré vuole«. A ta všecka zpievanie nebudau se zpievati ii až 60 do Bielé soboty, a proto se skládá nynie to veselé zpievanie. Nebo pamatujem to zlé, v kteréž jest upadl první člověk skrze dopuš- těnie hřiecha, neb jest byl vyhnán z ráje na tento svět v psotu a v biedu, ve lkánie a u velikau práci; neb zde, na tomto světě, sa živ Adam, byl v biedě a u veliké práci devět set let a třidceti 65let ll a po smrti opět v temnostech byl čtyři tisiece let; a tak 232" 233 T — 52 poslední KPCO — 53 posledními K, poslední PCO — 53—54 mnozí.. vyvolených] jest mnoho povolaných, ale málo vyvolených. Výklad (vyn. C) KPCO — 54 málo zajisté] ale málo jest NT — vyvolených. Vejklad (+ na to svaté čtení T, XV. na čtení U) NTU — 55 Přátelé milí! Tento již SO — Již čas tento PCNTU — kterýžto] od starodávna O — čas] vyn. PSO — devietníka] devítník SO, devítníku svatého U; v A koncové — a rozmazáno — jesti ť] jest vyhlášen od církve svaté za O — 56—57 v ciekvi ... skládá] Nebo se již skládají O — 56 svaté] boží C — mezi [pravými] K — věrnými] v K později nešetrně přepsáno v kajícími — 57 všecko K — skládaní, spívání R — veselé K, veselá a radostná v kostele, v domu božím C — jako sau O — 57—58 Tě ... chválíme] Te Deum laudamus PCTU — 58 také písen K — veselau anjelskau N, andělská(!): »Et in terra...« C anjelskau: »Sláva na výsostech Bohu R — 59 dobrá SO — 59—60 ta všecka... Nebo] to všecko nebude se (+ již O) zpievati práv (vyn. PCTUSO, právě N) až do Bílé soboty. A proč (proto PNTUSO) se (+ zpívaní ta C) nyní (neníčky S0) v kostele (v církvi svaté C, vyn. PNTUSO) skládá (skládají C, + to PRNTUSO) veselé (+ a radostné N, vyn. C, ta veselá O) zpívanie (vyn. C)? Proto (vyn. PNTUSO, Že proto C), neb BPRONTUSO — 61 pamatujem připomínáme sobě N — kterémž C — jest byl upadl C — upadl onen Adam O — člověk (+ náš otec C) Adam NC — skrze] skrze přestaupení přikázaní božího a C — 62 neb jest] kterak BR, pro kteraužto věc byl jest C — z ráje rozkošného BR — bídnej svět NO, svět bídnej a ha- nebnej C — 63 a v biedu] vyn. PNTU — ve lkánie] v lkání C, vyn. SO — 63—64 neb ... práci] vyn.(!) S, takže(!) O — zde ... Adam] jest byl vy- hnán z ráje na tento svět, v psotě a lkání (sic, opak.!) sa zde na světě živ. Adam jest U — 64 byl] vyn. R — u veliké práci] v núzi s velikú prací BR — let] vyn. NO — 65 let] vyn. S — po smrti] po své smrti C, potom O — opět] v A sice napsáno, ale černě škrtnuto; vše opět pro to prohřešení BR, pak opět N, opět na onom světě U — temnostech pekelních C — čtyři] tři RO — 65—66 a tak ... času] za tak dlauhý čas
Strana 305
305 toho dlauhého času zbaven byl viděnie božieho, a to pro jediný hřiech, pro neposlušenstvie. Neb, by byl Adam neshřešil, byl by Boha vždycky viděl; a tak pro hřiech upadl ve mnohé bolesti a v psoty rozličné. A proto i dnešnie mše takto se začínala a 70 cierkev svatá zpievala i jako v jeho osobě: »Ó milý Bože, ob- klíčily sau mě bolesti smrti a lkánie pekelná obklíčily sau mě«. Druhé, tento čas devietníka pamatujem ono vězenie synuov izrahelských do Babylona, v kterémžto vězení byli sau sedm- desáte let; a to bylo včera na nešpoře pamatováno. A tak věrní 75 křesťané tohoto času měli by lkáti a plakati na své těžké hřiechy, aby nebyli i vyhnáni z onoho věčného ráje — království nebe- ského — a aby nebyli dáni do vězenie věčného — pekla horau- cieho. Protož sau k tomu lidé zavázáni, aby tohoto času skládali 233b 234 O — 66 toho] vyn. S - v tom dlauhém času K velmi dlauhého N — božicho] tváři boží NO — a to] a to se stalo N, a to jen O, vyn. S — 66 67 jediný .. . neposlušenstvie] hříchy B, hřích PRNTU — 67 hřích se stalo O — pro neposlušenstvíc] vyn. S0 — by] kdyby O — Adam] vyn. BPRONTUSO — nehřešil SO, nezhřešil a v poslušenství stál C — 68 po »Boha« později v A připsáno: milého — viděl a byl by nikda neumíral C 68 69 a tak ... rozličné] vyn. O — 68 tak toho dlauhýho času zbaven byl (opakováno!) R — ten hřích C, hříchy S — ve] v S 69 i] jako v úsobě jeho C. — mše [totiž služba boží, a ne nařízení mše papeže] K, svatá mše BNRCT: v A také připsáno slovo svatá, ale je to až pozdější přípisek — takto] tak NU, vyn. SO začíná PNTUSC — 69—70 a cierkev ... osobě] vyn. BPRNTUSO, Circumdederunt me C — 70 osobě takto K — Ó] Ba, prý PNTU, Ba S — přemilý S0 — Bože] Hospodine B — 71 pekelná] vyn. K obklíčila BKPONU, obstaupily SO — 72 tohoto času (+ nynějšího C) PONTUS - v tento O — svatý čas Ba devítníku svatého C — pamatujem] připomínáme sobě N — onoho R73 izrahelských, jenž (ješto NTUSO) byli (sauce N) zjímáni (zavedeni PATUSO) BPRNTUSO, izdrahelských, kdyžto byli zajati z dopuštění božího pro hříchy C — Babylona od Nabochodonozora krále C — v kterémžto ... sau byli sau tam uvězeni N, a tam zůstávali O — 74 let zajati O — včíra B věrní v K nešetrně přepsáno, nečitelné 3 věrní křesťané lidé BPRONTUSO — 75 toho R — času (— nyní R) na toto (to R) se rozpomínajíce BR — lkáti a] vyn. O — na své... hřiechy] vyn. BPRONTUSO — 76 onoho] vyn. SO - onoho věčného] vyn. BPRONTU 77—78 aby nebyli dáni ... Protož] vyn. SO - 77 aby nebyli] vyn. U—dáni z ráje B — věčného] vyn. BRSO — hourauczieho A, ale pod prvním u jest bod na znamení, že se nemá čísti 78 Protož] I PNTU— sau k tomu ... času] lidé křesťané tento čas nynějš 70 Podle Ž, 18, 5.6; v rkpise A přípisek (část jest odříznuta): Dolores inſerni circumdederunt me — Rokycanova Postilla. 20
305 toho dlauhého času zbaven byl viděnie božieho, a to pro jediný hřiech, pro neposlušenstvie. Neb, by byl Adam neshřešil, byl by Boha vždycky viděl; a tak pro hřiech upadl ve mnohé bolesti a v psoty rozličné. A proto i dnešnie mše takto se začínala a 70 cierkev svatá zpievala i jako v jeho osobě: »Ó milý Bože, ob- klíčily sau mě bolesti smrti a lkánie pekelná obklíčily sau mě«. Druhé, tento čas devietníka pamatujem ono vězenie synuov izrahelských do Babylona, v kterémžto vězení byli sau sedm- desáte let; a to bylo včera na nešpoře pamatováno. A tak věrní 75 křesťané tohoto času měli by lkáti a plakati na své těžké hřiechy, aby nebyli i vyhnáni z onoho věčného ráje — království nebe- ského — a aby nebyli dáni do vězenie věčného — pekla horau- cieho. Protož sau k tomu lidé zavázáni, aby tohoto času skládali 233b 234 O — 66 toho] vyn. S - v tom dlauhém času K velmi dlauhého N — božicho] tváři boží NO — a to] a to se stalo N, a to jen O, vyn. S — 66 67 jediný .. . neposlušenstvie] hříchy B, hřích PRNTU — 67 hřích se stalo O — pro neposlušenstvíc] vyn. S0 — by] kdyby O — Adam] vyn. BPRONTUSO — nehřešil SO, nezhřešil a v poslušenství stál C — 68 po »Boha« později v A připsáno: milého — viděl a byl by nikda neumíral C 68 69 a tak ... rozličné] vyn. O — 68 tak toho dlauhýho času zbaven byl (opakováno!) R — ten hřích C, hříchy S — ve] v S 69 i] jako v úsobě jeho C. — mše [totiž služba boží, a ne nařízení mše papeže] K, svatá mše BNRCT: v A také připsáno slovo svatá, ale je to až pozdější přípisek — takto] tak NU, vyn. SO začíná PNTUSC — 69—70 a cierkev ... osobě] vyn. BPRNTUSO, Circumdederunt me C — 70 osobě takto K — Ó] Ba, prý PNTU, Ba S — přemilý S0 — Bože] Hospodine B — 71 pekelná] vyn. K obklíčila BKPONU, obstaupily SO — 72 tohoto času (+ nynějšího C) PONTUS - v tento O — svatý čas Ba devítníku svatého C — pamatujem] připomínáme sobě N — onoho R73 izrahelských, jenž (ješto NTUSO) byli (sauce N) zjímáni (zavedeni PATUSO) BPRNTUSO, izdrahelských, kdyžto byli zajati z dopuštění božího pro hříchy C — Babylona od Nabochodonozora krále C — v kterémžto ... sau byli sau tam uvězeni N, a tam zůstávali O — 74 let zajati O — včíra B věrní v K nešetrně přepsáno, nečitelné 3 věrní křesťané lidé BPRONTUSO — 75 toho R — času (— nyní R) na toto (to R) se rozpomínajíce BR — lkáti a] vyn. O — na své... hřiechy] vyn. BPRONTUSO — 76 onoho] vyn. SO - onoho věčného] vyn. BPRONTU 77—78 aby nebyli dáni ... Protož] vyn. SO - 77 aby nebyli] vyn. U—dáni z ráje B — věčného] vyn. BRSO — hourauczieho A, ale pod prvním u jest bod na znamení, že se nemá čísti 78 Protož] I PNTU— sau k tomu ... času] lidé křesťané tento čas nynějš 70 Podle Ž, 18, 5.6; v rkpise A přípisek (část jest odříznuta): Dolores inſerni circumdederunt me — Rokycanova Postilla. 20
Strana 306
366 všecka utěšenie a veselé a aby trápili těla svá skrze posty; a za 80 to jest i dnešnie modlitba byla na mši svaté takto: »Milý Bože, račiž uslyšeti prosby lidu tvého milostivě, abychom my, jenž pro své hřiechy hod l ně trestáni býváme, pro tvého jména 234 slavnost milostivě z nich vysvobozeni byli.« Nebo tohoto nynějšíeho času ktož chce Bohu právě slúžiti 85a tento čas duostojně pamatovati, má do sebe mieti tuto trojí věc: najprvé, aby pracoval, druhé, aby běžal, a třetie, aby bojoval. Práce najprvé má býti taková na vinnici, to jest v těle našem, jestliže by se co přídrželo li mrtvého těla našeho, aby odřezáno bylo, jako na vinnici obřezují se zbytečné a škodlivé ratolesti. 90 Také má býti běh takový, tak abychom běželi v pokání svatém, 235* k tomu se zavazují, aby C — lidé] lidé všichni R, vyn. NTU — složili BPRONTUSO — 79 všecka] všeliká PONT — potěšení U — veselé] veselí a utěšení R, kratochvíle O, veselé. [Proti tomu masopustníci bezbožní ty největší bezbožnosti, lehkomyslnosti, rozpustilosti a marnosti o maso- pustě jako Pánu Bohu na zdoru, nebojíce se Boha ani pekla, provozují K — veselé... posty] veselá světská a aby vstaupili v pokání svaté a aby již ujímali tělu svému jídla a pití, ale aby je trápili postem svatejm a ná- božným, častým modlením C, aby podstupovali na svých těléch trápení, ono posty, ono metlami, ono žíní aneb jakž komu Buoh dá BR — aby trápili] mají trápiti O — skrze] vyn. PNTUSO — postem T, posty a modlitbami O — a] jakož O — 80 jest i ... takto] i modlitba svatá na dnešní mši svaté, jenž se takto počíná C — i dnešnie] dnes O — dnešnie] vyn. BPRNTUS — byla] vyn. PNTUSO — svaté] vyn. BPRUSO — Ó milý Pane Bože O — po slově Bože v K: [modlitba] — 81 prosby] prozbu S, modlitbu O — svého C — jenž od tvé milosti C — 82 hodně] vyn. R, spravedlivě a hodně N — 83 milostivě] dobrotivě C — byli.« Dajž nám to všem, milý, drahý — Pane (+ Bože R)! BR 84 Nebo] A protož C — tento čas nynější (+ devítníka R) BR — by chtěl C — věrně a právě BR — 85 a tento ... pamatovati] vyn. O — ten RS — duostojně] hodně BR, hodně a důstojně C, svatý PNTUS — tu U — 86 aby pracoval . . . třetie] vyn. (!) R — 87 Alevšak práce O — taková] vyn. O — té vinnici B, vinici boží C — to jest totiž O — na těle BR — 88 se co . . . mrtvého] co mrtvého přihodilo(!) a přídrželo U — našeho] a neúžitečného BR — aby aby to BPRCTUSO, to ihned aby N — obřezáno BRSO — 89 bylo právě tím obyčejem C — tak právě (vyn. O), jako BRO — odřezují N — se] vyn. BPRNTUO — škodlivé] neúžitečné B — věci aneb (4 neúži- tečné N) ratolesti PNTU, z ratolestí R, ratolesti a ven vymítány bejvají z vinice C — 90 Také ... takový] Běh pak jakej má bejti? Takovej C — 80 Dole na str. 234a se v rkpise A čte latinské znění modlitby: Preces populi tui, quas, Domine, clementer exaudi, ut, qui iuste pro peccatis nostris affligimur, pro tui nominis gloria misericorditer liberemur —
366 všecka utěšenie a veselé a aby trápili těla svá skrze posty; a za 80 to jest i dnešnie modlitba byla na mši svaté takto: »Milý Bože, račiž uslyšeti prosby lidu tvého milostivě, abychom my, jenž pro své hřiechy hod l ně trestáni býváme, pro tvého jména 234 slavnost milostivě z nich vysvobozeni byli.« Nebo tohoto nynějšíeho času ktož chce Bohu právě slúžiti 85a tento čas duostojně pamatovati, má do sebe mieti tuto trojí věc: najprvé, aby pracoval, druhé, aby běžal, a třetie, aby bojoval. Práce najprvé má býti taková na vinnici, to jest v těle našem, jestliže by se co přídrželo li mrtvého těla našeho, aby odřezáno bylo, jako na vinnici obřezují se zbytečné a škodlivé ratolesti. 90 Také má býti běh takový, tak abychom běželi v pokání svatém, 235* k tomu se zavazují, aby C — lidé] lidé všichni R, vyn. NTU — složili BPRONTUSO — 79 všecka] všeliká PONT — potěšení U — veselé] veselí a utěšení R, kratochvíle O, veselé. [Proti tomu masopustníci bezbožní ty největší bezbožnosti, lehkomyslnosti, rozpustilosti a marnosti o maso- pustě jako Pánu Bohu na zdoru, nebojíce se Boha ani pekla, provozují K — veselé... posty] veselá světská a aby vstaupili v pokání svaté a aby již ujímali tělu svému jídla a pití, ale aby je trápili postem svatejm a ná- božným, častým modlením C, aby podstupovali na svých těléch trápení, ono posty, ono metlami, ono žíní aneb jakž komu Buoh dá BR — aby trápili] mají trápiti O — skrze] vyn. PNTUSO — postem T, posty a modlitbami O — a] jakož O — 80 jest i ... takto] i modlitba svatá na dnešní mši svaté, jenž se takto počíná C — i dnešnie] dnes O — dnešnie] vyn. BPRNTUS — byla] vyn. PNTUSO — svaté] vyn. BPRUSO — Ó milý Pane Bože O — po slově Bože v K: [modlitba] — 81 prosby] prozbu S, modlitbu O — svého C — jenž od tvé milosti C — 82 hodně] vyn. R, spravedlivě a hodně N — 83 milostivě] dobrotivě C — byli.« Dajž nám to všem, milý, drahý — Pane (+ Bože R)! BR 84 Nebo] A protož C — tento čas nynější (+ devítníka R) BR — by chtěl C — věrně a právě BR — 85 a tento ... pamatovati] vyn. O — ten RS — duostojně] hodně BR, hodně a důstojně C, svatý PNTUS — tu U — 86 aby pracoval . . . třetie] vyn. (!) R — 87 Alevšak práce O — taková] vyn. O — té vinnici B, vinici boží C — to jest totiž O — na těle BR — 88 se co . . . mrtvého] co mrtvého přihodilo(!) a přídrželo U — našeho] a neúžitečného BR — aby aby to BPRCTUSO, to ihned aby N — obřezáno BRSO — 89 bylo právě tím obyčejem C — tak právě (vyn. O), jako BRO — odřezují N — se] vyn. BPRNTUO — škodlivé] neúžitečné B — věci aneb (4 neúži- tečné N) ratolesti PNTU, z ratolestí R, ratolesti a ven vymítány bejvají z vinice C — 90 Také ... takový] Běh pak jakej má bejti? Takovej C — 80 Dole na str. 234a se v rkpise A čte latinské znění modlitby: Preces populi tui, quas, Domine, clementer exaudi, ut, qui iuste pro peccatis nostris affligimur, pro tui nominis gloria misericorditer liberemur —
Strana 307
307 jestliže chcem dosáhnúti odplaty věčného královstvie a blahosla- venstvie. Pak boj, kterakový má býti? Takový: Práv, jako ktož má bojovati proti nepřátelóm, zdržul je se ode všech věcí sobě škodlivých, ba i méně ť pojie a voděnie na se nabéře: takéž i my, 95 chomy-li boj obdržeti proti dáblóm, posťme se a nabeřme na se oděnie světlosti. A když tak budem udatně a statečně bojovati, za práci na vinnici budem mieti peniez denní, totiž odplatu hojnú od milého Boha, za běh budem mieti odplatu královstvie nebes- kého a za bojovánic ii budem mieti korunu věčného života. 236° 100 Protož nynie zde na světě máme lkáti a plakati. A nynie sklá- dajte piesně veselé a utěšené, abychom potom, jako die svatý Jan v Zjevení, zpievali piesen veselé před drahým Pánem v nebi, Alleluja! 235' Také] Také druhé PNT, Třetí také drahé(!) U, Druhý S, Druhé O — běhání takové T — takovýj vyn. O - tak] vyn. CN — svatém z hříchuov do ctností, z dobrého v lepší BR — 91 královstvic a] vyn. BPRCNUSO — a blahoslavenstvie] vyn. K — 92 Pak] Pak třetí PU, Potom třetí N, A třetí pak T, Třetí S0 — Pak... Práv] Boj pak takový to (vyn. KRC) má býti: Právě (Práv K) BKRC - kterakový] kteraký U, vyn. NSO — Práv] Právě NTU, vyn. S0 - ktož máj když má kdo O — 93 bojovati] tělesně(!) N — nepříteli O — zdržuje se] zdrželivý (zdrželivým T) jest PNTUSO — všech věcí] všeho SO — 94 škodlivého S0 — ba i] ano O — tím méně N, nej- méně T — na se] vyn. S nabéře] vezme N — tak RT, tak také O — 95 jestliže chceme C 95—96 posťme... světlosti] a svítěziti nad nimi, uskrovňujme tělu svému postíce se, ujímajíce jemu, a odění světlosti, totiž dobrých skutkuov, na se vezměme BR — 95 postěme O — posťme se, zdržuj- me se od věcí sobě škodlivých a své duši C — nabeřme] vezměme PNTUC, rádi, modlome se často a vezměme S0 — 96 odění [cností svatých] K — světlosti] světlosti, abychom ve dne poctivě chodili C, víru S, silnau víru O — 97 tu práci (+ kterauž 0)TSO - té vinnici S0 — mieti] míti, budeme míti ten O — totiž... hojnů] vyn. S0 — totiž] to jest C — hojnů] vyn. BPNTU : 97—98 hojnů ... odplatu] vyn. R — 98 milýho a drahýho Pána T s 98 99 za běh ... mieti] vyn. SO — 98 běh pak N — 98—99 odplatu ... micti] vyn.(!) U — nebeské T — 99 budem mieti] bude nám dána BR koruna BR, odplatu korunu K - 100 nynie] vyn. O — plakati] plakati a složiti z sebe všeckna veselí a utěšení tohoto světa SO — 100 101 A nynie ... utěšené] a (+ nyní PU) složiti písně veselé, utěšení (utěšené PU) tohoto světa a (vyn. PU) rozpustilosti (vyn. PU) BPŘU — 100—103 A nynic... Allelujaj vyn. SO — 100—101 skládati K, složiti ČNT — 101 utěšené a veselé, [zvláště světské bezbožné] K — a utěšené] tohoto světa, radostné N, a utěšené tohoto (toho C) světa CT — 102 v svém Zjevení N — veselé] novau a veselau C — drahým] vyn. U Pánem Bohem TU. Pánem Ježíšem C — v nebi] v nebeském (jeho C) království BRC, v nebeské radosti N 102 Zj. 5, 9: 14, 3 20*
307 jestliže chcem dosáhnúti odplaty věčného královstvie a blahosla- venstvie. Pak boj, kterakový má býti? Takový: Práv, jako ktož má bojovati proti nepřátelóm, zdržul je se ode všech věcí sobě škodlivých, ba i méně ť pojie a voděnie na se nabéře: takéž i my, 95 chomy-li boj obdržeti proti dáblóm, posťme se a nabeřme na se oděnie světlosti. A když tak budem udatně a statečně bojovati, za práci na vinnici budem mieti peniez denní, totiž odplatu hojnú od milého Boha, za běh budem mieti odplatu královstvie nebes- kého a za bojovánic ii budem mieti korunu věčného života. 236° 100 Protož nynie zde na světě máme lkáti a plakati. A nynie sklá- dajte piesně veselé a utěšené, abychom potom, jako die svatý Jan v Zjevení, zpievali piesen veselé před drahým Pánem v nebi, Alleluja! 235' Také] Také druhé PNT, Třetí také drahé(!) U, Druhý S, Druhé O — běhání takové T — takovýj vyn. O - tak] vyn. CN — svatém z hříchuov do ctností, z dobrého v lepší BR — 91 královstvic a] vyn. BPRCNUSO — a blahoslavenstvie] vyn. K — 92 Pak] Pak třetí PU, Potom třetí N, A třetí pak T, Třetí S0 — Pak... Práv] Boj pak takový to (vyn. KRC) má býti: Právě (Práv K) BKRC - kterakový] kteraký U, vyn. NSO — Práv] Právě NTU, vyn. S0 - ktož máj když má kdo O — 93 bojovati] tělesně(!) N — nepříteli O — zdržuje se] zdrželivý (zdrželivým T) jest PNTUSO — všech věcí] všeho SO — 94 škodlivého S0 — ba i] ano O — tím méně N, nej- méně T — na se] vyn. S nabéře] vezme N — tak RT, tak také O — 95 jestliže chceme C 95—96 posťme... světlosti] a svítěziti nad nimi, uskrovňujme tělu svému postíce se, ujímajíce jemu, a odění světlosti, totiž dobrých skutkuov, na se vezměme BR — 95 postěme O — posťme se, zdržuj- me se od věcí sobě škodlivých a své duši C — nabeřme] vezměme PNTUC, rádi, modlome se často a vezměme S0 — 96 odění [cností svatých] K — světlosti] světlosti, abychom ve dne poctivě chodili C, víru S, silnau víru O — 97 tu práci (+ kterauž 0)TSO - té vinnici S0 — mieti] míti, budeme míti ten O — totiž... hojnů] vyn. S0 — totiž] to jest C — hojnů] vyn. BPNTU : 97—98 hojnů ... odplatu] vyn. R — 98 milýho a drahýho Pána T s 98 99 za běh ... mieti] vyn. SO — 98 běh pak N — 98—99 odplatu ... micti] vyn.(!) U — nebeské T — 99 budem mieti] bude nám dána BR koruna BR, odplatu korunu K - 100 nynie] vyn. O — plakati] plakati a složiti z sebe všeckna veselí a utěšení tohoto světa SO — 100 101 A nynie ... utěšené] a (+ nyní PU) složiti písně veselé, utěšení (utěšené PU) tohoto světa a (vyn. PU) rozpustilosti (vyn. PU) BPŘU — 100—103 A nynic... Allelujaj vyn. SO — 100—101 skládati K, složiti ČNT — 101 utěšené a veselé, [zvláště světské bezbožné] K — a utěšené] tohoto světa, radostné N, a utěšené tohoto (toho C) světa CT — 102 v svém Zjevení N — veselé] novau a veselau C — drahým] vyn. U Pánem Bohem TU. Pánem Ježíšem C — v nebi] v nebeském (jeho C) království BRC, v nebeské radosti N 102 Zj. 5, 9: 14, 3 20*
Strana 308
308 Také pracujme na našie vinnici jako věrní vinaři a praví. 105O kteréžto práci na vinnici jest dnešnie svaté čtenie, ll kteréž 236' napsal svatý Matauš ve dvadcáté kapitole: »Podobno jest krá- lovstvie nebeské otci čeledniemu, kterýž vyšel najprvé ráno, aby uvedl dělníky na vinnici svú«. Milý, drahý Buoh prvniemu člověku, Adamovi, byl zpósobil miesto, v kterémžto miestě měl práci bez 110 ustánie a beze všie tesknosti; ale když jest potratil skrze hřiech to miesto, tehdy jemu li řekl milý Buoh: »V potu obličeje tvého dobývati sobě budeš chleba«, neb jest již byl potratil to přeutěšené a veselé miesto. Potom pak milý Buoh z milosti své po té jeho práci a úsilí, biedě a psotě zpuosobil jemu miesto utěšenějšie a 115 rozkošnějšie, v ráji nebeského královstvie. I protož milý Buoh chce, aby všichni pracovali na jeho vinnici. Ale vedlé i řeči 237 237 104 Také] Jistě C. Také věrně S — Také pracujme] K tomu máme věrně pracovati O — na našie vinnici] na vinnici těla našeho BR — věrní] v K přepisováno, nečitelné; dobří O — a praví] vyn. O — 105 na vinnici] vyn. O — toto dnešní S — svaté a blahoslavené N — čtenie] evangelium S — 105—106 kteréž ... kapitule] jenž takto dí BR, kteréž ste slyšeli C, takto S0 — 106 píše KPT, sepsal N — evangelista Páně svatý N — ve dvadcáté kapitole] vyn. N — kapitule, jenž dí T — 107 otci čeledniemu] člověku (vyn. RTU) hospodáři BNRCTU — jenž BNRCTUSO — najprvé] hned S0 — 107—108 aby... svů] vyn. BPRCNTUSO — 108 Milý] vyn. CO — drahý] vyn. BPRONUS, Pán TO — Bůh všemohaucí C — k prvnímu S0 — člověku, otci našemu C — 109 byl ... miesto] do ráje, místa rozkošného S0 — dal a spůsobil C — miesto] utěšené (vyn. TU) místo v ráji NTU — 110 ustávání PNTU — a] a radost SO — bez BPNTUSO — všie] vyn. BPNTUSO — 111 jemu] mu ihned BR, k němu N — řekl] promluvil N — obličeje tvého] tváři (tváře K) tvé (své CSO) KPCSO — 112 již byl] vyn. K — to] vyn. U — utěšené U — 113 a veselé] vyn. RSO — místo ráje N — pak] pak opět BR, opět C — milý, drahý Pán T — své veliké R, své nesmírné C, své svaté N — 113— 114 po té ... psotě] vyn. BPONTUSO — 115 v ráji] v ráji, ne v tomto (tom R) tělesném, ale v ráji BR, ne v ráji PNTU, nežli v ráji C — nebeského] ale v nebeském PNTU, to jest v nebeském C, nebeském SO — královstvie] království (vyn. SO, života, království R) za tu práci a (+ to BR, za to C) úsilé, kteréž byl (+ podnikl a C, + s vděčností N) podstaupil (+ na tomto světě pro hřích C) k rozkázaní (rozkazu O) božímu BPRONTUSO — protož tomu BR — 115—116 milý... pracovali] potřebí jest všem křesťanům usilovati a pracovati C — 116 abychom O — všichni (+ zde R) na tomto světě BR — vinnici, chtí-li vzíti (+ za tu práci R) odplatu věčného života BR — Ale vedlé] Vedlé pak PNTU, Nebo vedlé SO — 117 svatejch doktorů 111 1. M. 3, 19; nad str. 237a v rkpise A začátek latinsky: In sudore vultus tui —
308 Také pracujme na našie vinnici jako věrní vinaři a praví. 105O kteréžto práci na vinnici jest dnešnie svaté čtenie, ll kteréž 236' napsal svatý Matauš ve dvadcáté kapitole: »Podobno jest krá- lovstvie nebeské otci čeledniemu, kterýž vyšel najprvé ráno, aby uvedl dělníky na vinnici svú«. Milý, drahý Buoh prvniemu člověku, Adamovi, byl zpósobil miesto, v kterémžto miestě měl práci bez 110 ustánie a beze všie tesknosti; ale když jest potratil skrze hřiech to miesto, tehdy jemu li řekl milý Buoh: »V potu obličeje tvého dobývati sobě budeš chleba«, neb jest již byl potratil to přeutěšené a veselé miesto. Potom pak milý Buoh z milosti své po té jeho práci a úsilí, biedě a psotě zpuosobil jemu miesto utěšenějšie a 115 rozkošnějšie, v ráji nebeského královstvie. I protož milý Buoh chce, aby všichni pracovali na jeho vinnici. Ale vedlé i řeči 237 237 104 Také] Jistě C. Také věrně S — Také pracujme] K tomu máme věrně pracovati O — na našie vinnici] na vinnici těla našeho BR — věrní] v K přepisováno, nečitelné; dobří O — a praví] vyn. O — 105 na vinnici] vyn. O — toto dnešní S — svaté a blahoslavené N — čtenie] evangelium S — 105—106 kteréž ... kapitule] jenž takto dí BR, kteréž ste slyšeli C, takto S0 — 106 píše KPT, sepsal N — evangelista Páně svatý N — ve dvadcáté kapitole] vyn. N — kapitule, jenž dí T — 107 otci čeledniemu] člověku (vyn. RTU) hospodáři BNRCTU — jenž BNRCTUSO — najprvé] hned S0 — 107—108 aby... svů] vyn. BPRCNTUSO — 108 Milý] vyn. CO — drahý] vyn. BPRONUS, Pán TO — Bůh všemohaucí C — k prvnímu S0 — člověku, otci našemu C — 109 byl ... miesto] do ráje, místa rozkošného S0 — dal a spůsobil C — miesto] utěšené (vyn. TU) místo v ráji NTU — 110 ustávání PNTU — a] a radost SO — bez BPNTUSO — všie] vyn. BPNTUSO — 111 jemu] mu ihned BR, k němu N — řekl] promluvil N — obličeje tvého] tváři (tváře K) tvé (své CSO) KPCSO — 112 již byl] vyn. K — to] vyn. U — utěšené U — 113 a veselé] vyn. RSO — místo ráje N — pak] pak opět BR, opět C — milý, drahý Pán T — své veliké R, své nesmírné C, své svaté N — 113— 114 po té ... psotě] vyn. BPONTUSO — 115 v ráji] v ráji, ne v tomto (tom R) tělesném, ale v ráji BR, ne v ráji PNTU, nežli v ráji C — nebeského] ale v nebeském PNTU, to jest v nebeském C, nebeském SO — královstvie] království (vyn. SO, života, království R) za tu práci a (+ to BR, za to C) úsilé, kteréž byl (+ podnikl a C, + s vděčností N) podstaupil (+ na tomto světě pro hřích C) k rozkázaní (rozkazu O) božímu BPRONTUSO — protož tomu BR — 115—116 milý... pracovali] potřebí jest všem křesťanům usilovati a pracovati C — 116 abychom O — všichni (+ zde R) na tomto světě BR — vinnici, chtí-li vzíti (+ za tu práci R) odplatu věčného života BR — Ale vedlé] Vedlé pak PNTU, Nebo vedlé SO — 117 svatejch doktorů 111 1. M. 3, 19; nad str. 237a v rkpise A začátek latinsky: In sudore vultus tui —
Strana 309
309 svatého Rehoře a jiných doktoruov ta vinnice jest cierkev svatá; a tak lidé, chtějí-li dojíti toho penieze dennieho, totižto věčného blahoslavenstvic, mají všichni pracovati na vinnici Páně, totiž 120 v cierkvi svaté. Neb tak die svatý Pavel: »Budeme-li sobě tova- ryšie v utrpení a v práci, také budem tovaryšie v utěšení a v ra- dosti«. Na vinnici li zajisté bývá kopáno motykau a trhají se ven 238a škodlivé věci a také se i révie okopává; takéž i my pracujme 125a bojme se milého Boha při všech skutciech svých a hřiechy z sebe vyplevujme! A tomu ť učí apoštol řka: »Z bázní a s strachem své spasenie jednajte!« Múdrý Šalomún die: »Ktož se Boha bojí, činiti bude dobré věci.« A tak lidé mají obřezovati hřiechy il a 238 okopávati bázní boží. Jakož die svatý Pavel: »Odeprauce se vší C — tato KPCTU, že ta O — vinice, na kterauž drahej Pán najímal dělníky z peníze denního C — boží (vyn. R) svatá, zbor všech vyvolených BR, boží svatá PNTU — 118 a tak) neb C — tak] vyn. PNTUSO — lidé] my O — chtějí-li jestliže chtí PNTUS, budeme-li chtíti O — dojíti] dosáhnauti SO — toho vyn. S — penieze] drahého Pána, peníze U — totižto] to jest PCNTU 118 119 totižto ... blahoslavenstvic] vyn. SO — 119 mají] musíme ťO všichni] vyn. CS, také O - na vinnici ... totiž] na té vinici, to jest C, vyn. SO — totiž] vyn. R — 120 v té církvi O — svaté] boží O, svaté Ja ne v církvi ďáblově s masopustníky bezbožnými] K — tak vyn. C — sobě] vyn. BR tovaryši C — 121 v utrpení ... tovaryšie] vyn.(!) U — a v práci] vyn. BPRNTSO — tovaryšie] tovaryši i C, vyn. SO — i v utěšení USO — radosti věčné nebeské C — 123 A jakož na vinnici O — zajisté] zajisté tělesné N, zajistě T, vyn. S0 - motyků a (nebo C) kratci BC — vytrhují SO, vymítají C — 124 ty škodlivé C — věci neúžitečné C — také] k tomu O — okopávají U tak N — my duchovně N — 125 a bojme se] a pracujíce bojme se PNTU, bojíce se SO, svých a kopejme modlitbami O — a] vyn. O — hříchy ven O — 126 vypleňujme R, vyhánějme S, vyhánějíce O— A ... učí] an nás učí tomu T - 126—127 A tomu ... jednajte!«] vyn. SO — 126 apoštol (+ Páně N) svatý Pavel PNTU — strachem, milá (milí RC) bratří BRC — 127 jednajte] konejte N. pracujte C — Múdrý] A maudrý NT, Jakož SO — Múdrý Šalomún] A Duch svatej skrze Šalomauna C — 128 věci v životě svém O — A tak] Protož O — obřezovati] obcovati v ctnostech, obřezati U — hřiechyj hříchy i příčiny hříchnov BR, srdce své S0 — nad str. 238b v A pozdější přípisek: abychom odvrhauce všelikú ne- čistotu a světské žádosti — 129 okopávati je SO — boží a svatě a dobře 120 Podle 2. Kor. I, 7 — 126 Filip. 2, 12 — 127 Snad podle Eccli. 6, 17 129 Podle Tit. 2, 12 —
309 svatého Rehoře a jiných doktoruov ta vinnice jest cierkev svatá; a tak lidé, chtějí-li dojíti toho penieze dennieho, totižto věčného blahoslavenstvic, mají všichni pracovati na vinnici Páně, totiž 120 v cierkvi svaté. Neb tak die svatý Pavel: »Budeme-li sobě tova- ryšie v utrpení a v práci, také budem tovaryšie v utěšení a v ra- dosti«. Na vinnici li zajisté bývá kopáno motykau a trhají se ven 238a škodlivé věci a také se i révie okopává; takéž i my pracujme 125a bojme se milého Boha při všech skutciech svých a hřiechy z sebe vyplevujme! A tomu ť učí apoštol řka: »Z bázní a s strachem své spasenie jednajte!« Múdrý Šalomún die: »Ktož se Boha bojí, činiti bude dobré věci.« A tak lidé mají obřezovati hřiechy il a 238 okopávati bázní boží. Jakož die svatý Pavel: »Odeprauce se vší C — tato KPCTU, že ta O — vinice, na kterauž drahej Pán najímal dělníky z peníze denního C — boží (vyn. R) svatá, zbor všech vyvolených BR, boží svatá PNTU — 118 a tak) neb C — tak] vyn. PNTUSO — lidé] my O — chtějí-li jestliže chtí PNTUS, budeme-li chtíti O — dojíti] dosáhnauti SO — toho vyn. S — penieze] drahého Pána, peníze U — totižto] to jest PCNTU 118 119 totižto ... blahoslavenstvic] vyn. SO — 119 mají] musíme ťO všichni] vyn. CS, také O - na vinnici ... totiž] na té vinici, to jest C, vyn. SO — totiž] vyn. R — 120 v té církvi O — svaté] boží O, svaté Ja ne v církvi ďáblově s masopustníky bezbožnými] K — tak vyn. C — sobě] vyn. BR tovaryši C — 121 v utrpení ... tovaryšie] vyn.(!) U — a v práci] vyn. BPRNTSO — tovaryšie] tovaryši i C, vyn. SO — i v utěšení USO — radosti věčné nebeské C — 123 A jakož na vinnici O — zajisté] zajisté tělesné N, zajistě T, vyn. S0 - motyků a (nebo C) kratci BC — vytrhují SO, vymítají C — 124 ty škodlivé C — věci neúžitečné C — také] k tomu O — okopávají U tak N — my duchovně N — 125 a bojme se] a pracujíce bojme se PNTU, bojíce se SO, svých a kopejme modlitbami O — a] vyn. O — hříchy ven O — 126 vypleňujme R, vyhánějme S, vyhánějíce O— A ... učí] an nás učí tomu T - 126—127 A tomu ... jednajte!«] vyn. SO — 126 apoštol (+ Páně N) svatý Pavel PNTU — strachem, milá (milí RC) bratří BRC — 127 jednajte] konejte N. pracujte C — Múdrý] A maudrý NT, Jakož SO — Múdrý Šalomún] A Duch svatej skrze Šalomauna C — 128 věci v životě svém O — A tak] Protož O — obřezovati] obcovati v ctnostech, obřezati U — hřiechyj hříchy i příčiny hříchnov BR, srdce své S0 — nad str. 238b v A pozdější přípisek: abychom odvrhauce všelikú ne- čistotu a světské žádosti — 129 okopávati je SO — boží a svatě a dobře 120 Podle 2. Kor. I, 7 — 126 Filip. 2, 12 — 127 Snad podle Eccli. 6, 17 129 Podle Tit. 2, 12 —
Strana 310
310 130 nemilostivosti, střiezlivě, spravedlivě a milostivě buďme živí na tomto světě.« — Ještě tiemto obyčejem máme pracovati u vinnici boží, že, jakož na vinnici k dřívie se přivazují ratolesti a to dřívie zdržuje ratolesti, že zhuoru rostau: tak my mámy přiká- zanie li božie přivazovati v srdciech našich, an tak byl milý 2393 135 Buoh oné židovině přikázal, synóm izrahelským, aby sobě na rukau přivazovali přikázanie jeho i na podolciech rúcha svého a aby je na dveřiech i na podvojiech domuov svých psali. Ale važmež, jakož tuto die svaté čtenie, že tento hospodář vyšel najprv ráno, aby uvedl dělníky na vinnici li svau. Neb jest 140 dvoje vinnice: jedna vinnice boží a druhá dáblova. Na ďáblově vinnici tito všichni pracují a usilují, kteříž činie skutky otce 239" živi bejti C — Jakož... Pavel] A tomu apoštol (+ svatý Pavel NC) učí a (vyn. PRNTC, sám U) píše (píšíc N, napsal U) k Titovi řka (takto PNTUC) BPRCNTU — 129—131 Jakož . . . světě«) vyn. SO — 130 nemilostivosti a světskejch(!) C — milostivě] šlechetně R — na] v PCTU — 131 K tomu ještě O — u] na BKRCNT — 132 že] právě C — že, jakož nebo SO — při- vazuje S — rýví a ratolesti S0 — 132—133 a to ... ratolesti] vyn. R — a to . .. rostau] aby je vzhůru zdržovalo S0 — 133 zdržujge] zdržují AR, zdrhuje BPT, zdržuje ty NU — růsti mohau N — i my BRO — máme sobě O — 134 přivázati BPRNTSO — k srdcím našim N — našich] vašich(!) B, svých O — an] ano KU, jakož S0 — tak to R, tak vskutku N, také U, vyn. O — milý] vyn. R — 135 oné židovině] v A je černě přeškrtnuto; onomu lidu židovskému N, oněm Židům T, vyn. SO — sobě ku paměti N — 136 přivázali O — jeho] jeho svatá N, boží CO — i na podolciech... svého] vyn. BPRONTUSO — 137 a aby je] i SO — aby je] netoliko to, ale aby PNTU — i] ano i S0 — podvojiech . . . svých] prazích dorových BR. podvoji dveří svých SO — domuov svých] domových C — psali] vyn. SO, psali, aby vcházejíc i vycházejíc přikázaní božská vždycky na paměti měli, a pamatujíc na ně, plnili je a (vyn. R) zachovávali (vyn. R) BR,psali toho na znamení, aby lidé ustavičně měli na paměti přikázaní boží C — 138 Ale ... tuto] A jakož BRO, Vizmež pak, že PNTU, Vizmež dále, co C — važmež, vizmež K — svaté čtenic vyn. B — svaté] vyn. O — ten CBR, vyn. PNTUSO — hospodář] hospodář drahý, milý Buoh BR, hospodář drahej C, vyn. PNTUSO — 139 aby] vyn. BPRNUSO — uvésti BPRNUS, vyvésti O — svau. I dí (+ tu PNT) znamenitě: »na svú vinnici« (»u vinnici svú« PU, + na znamení toho BR) BPRNTU, svau. A že dí »na vinici svau«; proto C — Neb] že BR — 140 jedna vinnice] totiž BPRTUS, vyn. N, jedna CO — druhá] také BR, vyn. PNTUS — 140—142 Na ... pohřiechu] A lidé na ďáblově vinnici (+ pilně O) pracují (+ a to 0) nejvíc SO — 140— 141 Na ... kteříž] Dáblova vinnice to jest a tu chvíli lidé na ní pracují, když BR, Která jest to vinnice ďáblova a kdy na ní lidé pracují? Tu (I v tu T, Au N) chvíli (tehdáž N), když PNT, A kdy na ní lidé pracují? Tu chvíli,
310 130 nemilostivosti, střiezlivě, spravedlivě a milostivě buďme živí na tomto světě.« — Ještě tiemto obyčejem máme pracovati u vinnici boží, že, jakož na vinnici k dřívie se přivazují ratolesti a to dřívie zdržuje ratolesti, že zhuoru rostau: tak my mámy přiká- zanie li božie přivazovati v srdciech našich, an tak byl milý 2393 135 Buoh oné židovině přikázal, synóm izrahelským, aby sobě na rukau přivazovali přikázanie jeho i na podolciech rúcha svého a aby je na dveřiech i na podvojiech domuov svých psali. Ale važmež, jakož tuto die svaté čtenie, že tento hospodář vyšel najprv ráno, aby uvedl dělníky na vinnici li svau. Neb jest 140 dvoje vinnice: jedna vinnice boží a druhá dáblova. Na ďáblově vinnici tito všichni pracují a usilují, kteříž činie skutky otce 239" živi bejti C — Jakož... Pavel] A tomu apoštol (+ svatý Pavel NC) učí a (vyn. PRNTC, sám U) píše (píšíc N, napsal U) k Titovi řka (takto PNTUC) BPRCNTU — 129—131 Jakož . . . světě«) vyn. SO — 130 nemilostivosti a světskejch(!) C — milostivě] šlechetně R — na] v PCTU — 131 K tomu ještě O — u] na BKRCNT — 132 že] právě C — že, jakož nebo SO — při- vazuje S — rýví a ratolesti S0 — 132—133 a to ... ratolesti] vyn. R — a to . .. rostau] aby je vzhůru zdržovalo S0 — 133 zdržujge] zdržují AR, zdrhuje BPT, zdržuje ty NU — růsti mohau N — i my BRO — máme sobě O — 134 přivázati BPRNTSO — k srdcím našim N — našich] vašich(!) B, svých O — an] ano KU, jakož S0 — tak to R, tak vskutku N, také U, vyn. O — milý] vyn. R — 135 oné židovině] v A je černě přeškrtnuto; onomu lidu židovskému N, oněm Židům T, vyn. SO — sobě ku paměti N — 136 přivázali O — jeho] jeho svatá N, boží CO — i na podolciech... svého] vyn. BPRONTUSO — 137 a aby je] i SO — aby je] netoliko to, ale aby PNTU — i] ano i S0 — podvojiech . . . svých] prazích dorových BR. podvoji dveří svých SO — domuov svých] domových C — psali] vyn. SO, psali, aby vcházejíc i vycházejíc přikázaní božská vždycky na paměti měli, a pamatujíc na ně, plnili je a (vyn. R) zachovávali (vyn. R) BR,psali toho na znamení, aby lidé ustavičně měli na paměti přikázaní boží C — 138 Ale ... tuto] A jakož BRO, Vizmež pak, že PNTU, Vizmež dále, co C — važmež, vizmež K — svaté čtenic vyn. B — svaté] vyn. O — ten CBR, vyn. PNTUSO — hospodář] hospodář drahý, milý Buoh BR, hospodář drahej C, vyn. PNTUSO — 139 aby] vyn. BPRNUSO — uvésti BPRNUS, vyvésti O — svau. I dí (+ tu PNT) znamenitě: »na svú vinnici« (»u vinnici svú« PU, + na znamení toho BR) BPRNTU, svau. A že dí »na vinici svau«; proto C — Neb] že BR — 140 jedna vinnice] totiž BPRTUS, vyn. N, jedna CO — druhá] také BR, vyn. PNTUS — 140—142 Na ... pohřiechu] A lidé na ďáblově vinnici (+ pilně O) pracují (+ a to 0) nejvíc SO — 140— 141 Na ... kteříž] Dáblova vinnice to jest a tu chvíli lidé na ní pracují, když BR, Která jest to vinnice ďáblova a kdy na ní lidé pracují? Tu (I v tu T, Au N) chvíli (tehdáž N), když PNT, A kdy na ní lidé pracují? Tu chvíli,
Strana 311
311 svého, ďábla. Neb nynie pohřiechu, tohoto času masopustnieho, lidé dělají diela dáblova, a ne božie, opilstva, ožralstva, neřády mnohé vedauce. O tom die Mojžieš v svých knihách: »Z vin nice 145 Sodomských víno jich a z předměstie Gomorských«. Nebo mnozí lidé, nechajíce nynie diela tělesného, tohoto času masopustnieho běžie k tancuom a ke mnohému zlému; to již jedno dielo dáblovo. Druhé pak toto, ješto lidé nahmatajíce, jakž koli mohauc, a druzí těžce vydělajíc, jako voslové, i neudělují z toho chudým, nuzným 150 [a] auduom Kristovým; i jakož se tak píše o těch Sodomských, 240b 240" když U 141 tito všichni] ti C — a usilují] vyn. C — 142 dábla, hřichy rozličné pášíce BR s Neb] vyn. C — toho U — 143 lidé] mnozí C — 143 147 lidé ... dáblovo] činíce vůli jeho, žerauc (žerau O), pijíc (pijí O), hrajíc (brají O), tancujíc (tancují 0) a křičíc (křičí O) divnými hlasy: to, hle, jest vše práce dáblova S0 — 143 diela dáblova] více na ďáblově vinici C — 143 a ne božic] než na boží, skutky mrzké, ohavné pášíce C — 143—144 opilstva ... vedauce] vyn. BPNTU, opilství, obžerství a jiné neřády C — 143 ožralstva, [tance, rozpustilosti všelijaké] K — 144 O tom] A takoví nápoj mají z vína sodomského, jakož o tom C — tom die] té vinnici mluví PNTU knihách, (4 i T) prý PNTU, knihách pátejch C — 145 podměstí PNTU — Gomoratských B. Gomorejských KPT, Gomorskejch nápoj jejich C mnozí] vyn. BPRNTU — 146 lidé] vyn. C — nynie] vyn. BPRNTU tělestná Pa toho PU i masopustnicho] ni v svátek ni všední den BR 147 běží k kolbám C — k tancuom, (+ rozpustilostem N), do krčem (krčmy T), k ožralstvím (vožralství N, uhralství T, úžralství U) BPRNTU a a tak K — a ke mnohému zlému] a k jinému mnohému zlému BR, do krčem, k smilstvím C, etc. PNU, vyn. T — již jest C, vyn. BR — dáblovo] na té ďáblově vinici C, dielo a práce ďáblova PNTU; v T je potom při- dáno: na jeho vinnici, až pot voči zalívá v tanci a v užralství, až padneš a vstáti nemůžeš: tu ť jest věrná práce do úpadu (ps. opadu(!). Tak ť ti taky zaplatí věrně, nestarej se, až potom na grumfešty pekla hrochneš, nepředejde-li toho pokání svaté. Tu potom zvíš, co ten proklatej tanec a to zlořečené užralství přineslo, když za tvý vejskání v tanci budeš plame- nem pekelním svírán tak, že pro velikau bolest jazyk svůj žráti budeš a jako vsteklý pes skučiti musíš; nebo to tvůj peníz, který si na dáblový vinnici utěžil!— 148 Druhé pak] A druhé C — Druhé ... toto] Druhá práce jeho jest a dílo jeho O — toto] jeho dílo S — ješto lidé] ještě lidé činí T — nahmatajíce] dobudauce těžce N, nahmatají statku O — jakž koli ... a druží] a někteří C, vyn. BPRNTUSO — 149 těžce] a těžce BS, vyn. N — vyrobotujíc KPCTUS, a vyrobotujíce N, a vyrobotují 0 — nějací oslové C i neudělují] ten některý peníz N, avšak nic neudělují O neudílejí BK — 149. 150 nuzným ... Krístovým] vyn. SO — 150 [a] 144 5. M. 32, 32 150 V pravém rohu dole na str. 240a v rkpise A přípisek: na rubu obráti (sic!)
311 svého, ďábla. Neb nynie pohřiechu, tohoto času masopustnieho, lidé dělají diela dáblova, a ne božie, opilstva, ožralstva, neřády mnohé vedauce. O tom die Mojžieš v svých knihách: »Z vin nice 145 Sodomských víno jich a z předměstie Gomorských«. Nebo mnozí lidé, nechajíce nynie diela tělesného, tohoto času masopustnieho běžie k tancuom a ke mnohému zlému; to již jedno dielo dáblovo. Druhé pak toto, ješto lidé nahmatajíce, jakž koli mohauc, a druzí těžce vydělajíc, jako voslové, i neudělují z toho chudým, nuzným 150 [a] auduom Kristovým; i jakož se tak píše o těch Sodomských, 240b 240" když U 141 tito všichni] ti C — a usilují] vyn. C — 142 dábla, hřichy rozličné pášíce BR s Neb] vyn. C — toho U — 143 lidé] mnozí C — 143 147 lidé ... dáblovo] činíce vůli jeho, žerauc (žerau O), pijíc (pijí O), hrajíc (brají O), tancujíc (tancují 0) a křičíc (křičí O) divnými hlasy: to, hle, jest vše práce dáblova S0 — 143 diela dáblova] více na ďáblově vinici C — 143 a ne božic] než na boží, skutky mrzké, ohavné pášíce C — 143—144 opilstva ... vedauce] vyn. BPNTU, opilství, obžerství a jiné neřády C — 143 ožralstva, [tance, rozpustilosti všelijaké] K — 144 O tom] A takoví nápoj mají z vína sodomského, jakož o tom C — tom die] té vinnici mluví PNTU knihách, (4 i T) prý PNTU, knihách pátejch C — 145 podměstí PNTU — Gomoratských B. Gomorejských KPT, Gomorskejch nápoj jejich C mnozí] vyn. BPRNTU — 146 lidé] vyn. C — nynie] vyn. BPRNTU tělestná Pa toho PU i masopustnicho] ni v svátek ni všední den BR 147 běží k kolbám C — k tancuom, (+ rozpustilostem N), do krčem (krčmy T), k ožralstvím (vožralství N, uhralství T, úžralství U) BPRNTU a a tak K — a ke mnohému zlému] a k jinému mnohému zlému BR, do krčem, k smilstvím C, etc. PNU, vyn. T — již jest C, vyn. BR — dáblovo] na té ďáblově vinici C, dielo a práce ďáblova PNTU; v T je potom při- dáno: na jeho vinnici, až pot voči zalívá v tanci a v užralství, až padneš a vstáti nemůžeš: tu ť jest věrná práce do úpadu (ps. opadu(!). Tak ť ti taky zaplatí věrně, nestarej se, až potom na grumfešty pekla hrochneš, nepředejde-li toho pokání svaté. Tu potom zvíš, co ten proklatej tanec a to zlořečené užralství přineslo, když za tvý vejskání v tanci budeš plame- nem pekelním svírán tak, že pro velikau bolest jazyk svůj žráti budeš a jako vsteklý pes skučiti musíš; nebo to tvůj peníz, který si na dáblový vinnici utěžil!— 148 Druhé pak] A druhé C — Druhé ... toto] Druhá práce jeho jest a dílo jeho O — toto] jeho dílo S — ješto lidé] ještě lidé činí T — nahmatajíce] dobudauce těžce N, nahmatají statku O — jakž koli ... a druží] a někteří C, vyn. BPRNTUSO — 149 těžce] a těžce BS, vyn. N — vyrobotujíc KPCTUS, a vyrobotujíce N, a vyrobotují 0 — nějací oslové C i neudělují] ten některý peníz N, avšak nic neudělují O neudílejí BK — 149. 150 nuzným ... Krístovým] vyn. SO — 150 [a] 144 5. M. 32, 32 150 V pravém rohu dole na str. 240a v rkpise A přípisek: na rubu obráti (sic!)
Strana 312
312 že sami jedli, pili, hodovali, dobré bydlo měli, a jiným svých rukau neztahovali. Protož, mnějí-li ť lidé, že jest to malé zlé, že sau tyto masopusty obracovali ke zlému a svú vuoli ten čas v mar- nostech a v povolováních tělu svému, a že by jim to splynulo 155 kyselem, aneb když knězi pošepcí, a že na ně ruce vložie kněžie a rozhřešie, a l hned s tiem k tělu božiemu: ach, nastojte, 2412 nebožátka biedná, zviete a uzřiete! Dále die svaté čtenie: »A když se stala aumluva z dělníky z penieze dennieho «. Kterakováž se jest stala úmluva s těmi, kteříž 160 pracují u vinnici božie? T«a to, jakož sám Kristus die: »Ktož — vyn. BKPRCNU — Kristovým neudělí N — jakož ... Sodomských a to sau do sebe také ti Sodomští měli, jakož o nich stojí napsáno C — tak pak U, vyn. SO — vypisuje N — těch] oněch S0 — sodomských měšťa- nech BR, bydliteléch v Sodomě PTU, měšťanech v Sodomě N, sodomských obyvatelích SO — 151 sami] sau SO — bejdlo C — měli a k tomu prázdnili PNTUSO — jiným] k (vyn. C) chudým BRC, k jiným N — 152 nezta- hovali] neotvírali S0 — Protož ... lidé] A tak (+ ještě podnes 0) lidé se domnívají SO — Protož] I BPRCNTU — mnie-li B, domnívají se C — li] vyn. RC — to] to malý hřích a R — 153 ty C — tento masopust SO — 153 — 155 obracovali ... aneb] marně stravovali a ke zlému a k marnostem obracovali a že jim to tak splyne jako kyselem a teď C, tak stravovali v roz- pustilostech (+ a v jiných rozpustilostech(!) R) a v jiných neřádích, majlé ť se zajisté: nébrž mnozí ť jsú, ješto za to brž (vyn. R) mají, že tak má býti, a říkají: »To tě to, abychom již vo masopustě veseli nepobyli (pobyli R)!« A mnějí, že jim to splyne kyselem, a teď BR — 153 obrátili PNTUSO — k zlému T, ke všemu zlému O — svú vuolí] stravovali K — 153—154 svů... splynulo] mnějí (+ oni T), že jim to (vyn. N, † tak T) splyne PNTUS, že jim to v postě splyne O — 155 aneb] a teď KPNU, anebo teď T. a on za to SO — když] vyn. U, že SO — pošepce PRNTUSO — 155—156 že... rozhřešie] potom, že teď (vyn. T) na ň (ně C) kněz ruku vloží (+ a pobrebce nad nimi C, + a dá mu rozhřešení N) BPRCNTU — že ... s tiem] a potý hned SO — 156—157 a hned ... uzřiete] již oni mní, že jest všeho dosti. Zmejlí ť se zajisté! C — 156 hnedky B — božímu, chtějíc tu velebnau svátost přijímati O, božiemu, [nečinie žádného pokání] K — Oh BKPR, Och NTU — 156—157 Ach ... uzřiete] Velmi ť jest to zlé! Ach, nastojte S — 157 ne- božátka .. . uzřiete] mláta v hrdlo s sviněmi, ale ne těla božího BR, vyn. KNU, tu ť jest nehodné T, není ť to dobře! Prosím vás, nečiňte toho, abyšte — sobě na odsauzení nepřijímali O 158 Dále ... když] Jakož nám čtení praví, že O — svaté] vyn. S smlúva KRONSO — 158—159 s dělníky ... dennieho] vyn. BRC — 159] denního a odeslal je na vinnici svau O — Kterakováž... nebeském« vyn. SO — 159—161 Kteraká NU, Jakáž C — 159 smlúva KRNC — to stala PCNT — Zajisté s těmi C — 160 na vinnici BKPRCN — boží církve svaté 160 Mat. 5, 19 —
312 že sami jedli, pili, hodovali, dobré bydlo měli, a jiným svých rukau neztahovali. Protož, mnějí-li ť lidé, že jest to malé zlé, že sau tyto masopusty obracovali ke zlému a svú vuoli ten čas v mar- nostech a v povolováních tělu svému, a že by jim to splynulo 155 kyselem, aneb když knězi pošepcí, a že na ně ruce vložie kněžie a rozhřešie, a l hned s tiem k tělu božiemu: ach, nastojte, 2412 nebožátka biedná, zviete a uzřiete! Dále die svaté čtenie: »A když se stala aumluva z dělníky z penieze dennieho «. Kterakováž se jest stala úmluva s těmi, kteříž 160 pracují u vinnici božie? T«a to, jakož sám Kristus die: »Ktož — vyn. BKPRCNU — Kristovým neudělí N — jakož ... Sodomských a to sau do sebe také ti Sodomští měli, jakož o nich stojí napsáno C — tak pak U, vyn. SO — vypisuje N — těch] oněch S0 — sodomských měšťa- nech BR, bydliteléch v Sodomě PTU, měšťanech v Sodomě N, sodomských obyvatelích SO — 151 sami] sau SO — bejdlo C — měli a k tomu prázdnili PNTUSO — jiným] k (vyn. C) chudým BRC, k jiným N — 152 nezta- hovali] neotvírali S0 — Protož ... lidé] A tak (+ ještě podnes 0) lidé se domnívají SO — Protož] I BPRCNTU — mnie-li B, domnívají se C — li] vyn. RC — to] to malý hřích a R — 153 ty C — tento masopust SO — 153 — 155 obracovali ... aneb] marně stravovali a ke zlému a k marnostem obracovali a že jim to tak splyne jako kyselem a teď C, tak stravovali v roz- pustilostech (+ a v jiných rozpustilostech(!) R) a v jiných neřádích, majlé ť se zajisté: nébrž mnozí ť jsú, ješto za to brž (vyn. R) mají, že tak má býti, a říkají: »To tě to, abychom již vo masopustě veseli nepobyli (pobyli R)!« A mnějí, že jim to splyne kyselem, a teď BR — 153 obrátili PNTUSO — k zlému T, ke všemu zlému O — svú vuolí] stravovali K — 153—154 svů... splynulo] mnějí (+ oni T), že jim to (vyn. N, † tak T) splyne PNTUS, že jim to v postě splyne O — 155 aneb] a teď KPNU, anebo teď T. a on za to SO — když] vyn. U, že SO — pošepce PRNTUSO — 155—156 že... rozhřešie] potom, že teď (vyn. T) na ň (ně C) kněz ruku vloží (+ a pobrebce nad nimi C, + a dá mu rozhřešení N) BPRCNTU — že ... s tiem] a potý hned SO — 156—157 a hned ... uzřiete] již oni mní, že jest všeho dosti. Zmejlí ť se zajisté! C — 156 hnedky B — božímu, chtějíc tu velebnau svátost přijímati O, božiemu, [nečinie žádného pokání] K — Oh BKPR, Och NTU — 156—157 Ach ... uzřiete] Velmi ť jest to zlé! Ach, nastojte S — 157 ne- božátka .. . uzřiete] mláta v hrdlo s sviněmi, ale ne těla božího BR, vyn. KNU, tu ť jest nehodné T, není ť to dobře! Prosím vás, nečiňte toho, abyšte — sobě na odsauzení nepřijímali O 158 Dále ... když] Jakož nám čtení praví, že O — svaté] vyn. S smlúva KRONSO — 158—159 s dělníky ... dennieho] vyn. BRC — 159] denního a odeslal je na vinnici svau O — Kterakováž... nebeském« vyn. SO — 159—161 Kteraká NU, Jakáž C — 159 smlúva KRNC — to stala PCNT — Zajisté s těmi C — 160 na vinnici BKPRCN — boží církve svaté 160 Mat. 5, 19 —
Strana 313
313 bude činiti a tak učiti, ten bude veliký v království nebeském«. To ť, hle, peniez denní Pán Kristus ll slibuje za práci. Nebo ta 241b úmluva jest a ne jiná: jestliže budau lidé činiti vuoli boží, chce jim za to dáti odplatu královstvie nebeského. A tak té odplat ky 165 dojíti nezáleží toliko na modlitbě aneb na pěkném mluvení z zá- kona božieho; neb die Pán Kristus: »Ne každý, kto mi die: »Pane, pane«, vejde do královstvie nebeského, ale ktož činí vuoli Otce mého, ten ť vejde do krá li lovstvie nebeského«. Ale pohřiechu nynějšie kněžstvo nevede k tomu lidu, aby činili vuoli boží, a 170 sami pohřiechu od nie jako nebe od země; ale viece k tomu lidi vedau: k uodpustkóm, k uofěrám a k lecjakýms boboňkuom nejistým. A proti takovým kněžím a zprávciem die sám Pán Buoh skrze Izaiáše proroka: »Dáváte lidem radu, ale ne ze mne« 242" C — Tuto(!) A — dí ve čtení svatého Matúše PNTU, praví C — 161 činiti [tu nepraví: »Kdo bude věřiti«, než praví: »Kdo bude činiti«] K — tak vyn. BPRNTU — jiné učiti C — 162 To ť] Tuto O, Ted S — hle] vyn. BR ten peníz N — denní] vyn. SO — dává a slibuje T, slibuje dáti S — práci dáti (+ nebeské věčné království T) NT, práci jednomu každému O — 163 smlúva KONSO — 164 za to] vyn. SO — královstvie nebeského] v nebi SO- nebeské K — 164—165 tak ... aneb z toho (+ máme O) toto na- učení, že ta (pěkná S0) modlitba nezáleží toliko (vyn. SO) PTUSO, z toho jde toto naučení, že málo záleží N — 164 tak] vyn. C — odplatě(!) AN — 165 než toliko C — modlitbě] modlitbách a na páteřích BR, modlení C anebja K — pěkném a krásném NSO — z zákona božicho] vyn. SO — 166 božího ani na krásných (ozdobných a jadrných N) modlitbách vymyšlených PNTU, božího, ale na skutečném plnění R — Pán] vyn. BKP —Kristus] Bůh T — říká CNSO— 168 mého ... královstvic] vyn. O — mého mého (+ ne- beského C), kterýž v nebesích (nebi R) jest BRC — ten .. . nebeského] vyn. PONTUS — 169 nynějšie] i to ť jest nyní dábel zjednal a způsobil, že mnohé C s nevedú BR —- lidu, aby] aby lidé S —[pokání a] vuoli K — 169—170 a sami .. . země] vyn. BPRNTUSO, a aby se zákonem božím řidili a zpravo- vali C—170 sami blízko sú K — 170—171 viece ... vedau: k] radějí je učí O — 170 k tomu] vyn. PONTUS — lidi] je BPRCNTUS — 171 vedau, jako K — k uodpustkóm] vodpustkům 0 — k] vyn. O — uofěrám] uofěrám (spovědem S0), aby (+ toliko N) sobě nahnali (+ grošů N, + měšce SO) PATUSO - a] též i O - lecjakýms] mnoohým O («n) vyn!) — poboňkóm KRCN, pobuňkům USO — 172 nejistým] jim ukazují O — A ... Buoh] a zákon boží kdes v kautě. I dobře drahý Pán mluví o tako- vých zprávcích PNTU, a lidem raddy zlé dávají, ješto z Boha nejsau. Protož proti takovým dí Pán Bůh C, a zákon boží ledakdes v kautě (+ leží O). Dobře o nich SO — kněžím] vyn. BR — a zprávciem] vyn. BR — zprávcuom K — Buob] vyn. BR — 173 skrze ... Dáváte Izaiáš praví, že dávají SO - 166 Mat. 7. 21 — 173 Podle Iz. 30, I
313 bude činiti a tak učiti, ten bude veliký v království nebeském«. To ť, hle, peniez denní Pán Kristus ll slibuje za práci. Nebo ta 241b úmluva jest a ne jiná: jestliže budau lidé činiti vuoli boží, chce jim za to dáti odplatu královstvie nebeského. A tak té odplat ky 165 dojíti nezáleží toliko na modlitbě aneb na pěkném mluvení z zá- kona božieho; neb die Pán Kristus: »Ne každý, kto mi die: »Pane, pane«, vejde do královstvie nebeského, ale ktož činí vuoli Otce mého, ten ť vejde do krá li lovstvie nebeského«. Ale pohřiechu nynějšie kněžstvo nevede k tomu lidu, aby činili vuoli boží, a 170 sami pohřiechu od nie jako nebe od země; ale viece k tomu lidi vedau: k uodpustkóm, k uofěrám a k lecjakýms boboňkuom nejistým. A proti takovým kněžím a zprávciem die sám Pán Buoh skrze Izaiáše proroka: »Dáváte lidem radu, ale ne ze mne« 242" C — Tuto(!) A — dí ve čtení svatého Matúše PNTU, praví C — 161 činiti [tu nepraví: »Kdo bude věřiti«, než praví: »Kdo bude činiti«] K — tak vyn. BPRNTU — jiné učiti C — 162 To ť] Tuto O, Ted S — hle] vyn. BR ten peníz N — denní] vyn. SO — dává a slibuje T, slibuje dáti S — práci dáti (+ nebeské věčné království T) NT, práci jednomu každému O — 163 smlúva KONSO — 164 za to] vyn. SO — královstvie nebeského] v nebi SO- nebeské K — 164—165 tak ... aneb z toho (+ máme O) toto na- učení, že ta (pěkná S0) modlitba nezáleží toliko (vyn. SO) PTUSO, z toho jde toto naučení, že málo záleží N — 164 tak] vyn. C — odplatě(!) AN — 165 než toliko C — modlitbě] modlitbách a na páteřích BR, modlení C anebja K — pěkném a krásném NSO — z zákona božicho] vyn. SO — 166 božího ani na krásných (ozdobných a jadrných N) modlitbách vymyšlených PNTU, božího, ale na skutečném plnění R — Pán] vyn. BKP —Kristus] Bůh T — říká CNSO— 168 mého ... královstvic] vyn. O — mého mého (+ ne- beského C), kterýž v nebesích (nebi R) jest BRC — ten .. . nebeského] vyn. PONTUS — 169 nynějšie] i to ť jest nyní dábel zjednal a způsobil, že mnohé C s nevedú BR —- lidu, aby] aby lidé S —[pokání a] vuoli K — 169—170 a sami .. . země] vyn. BPRNTUSO, a aby se zákonem božím řidili a zpravo- vali C—170 sami blízko sú K — 170—171 viece ... vedau: k] radějí je učí O — 170 k tomu] vyn. PONTUS — lidi] je BPRCNTUS — 171 vedau, jako K — k uodpustkóm] vodpustkům 0 — k] vyn. O — uofěrám] uofěrám (spovědem S0), aby (+ toliko N) sobě nahnali (+ grošů N, + měšce SO) PATUSO - a] též i O - lecjakýms] mnoohým O («n) vyn!) — poboňkóm KRCN, pobuňkům USO — 172 nejistým] jim ukazují O — A ... Buoh] a zákon boží kdes v kautě. I dobře drahý Pán mluví o tako- vých zprávcích PNTU, a lidem raddy zlé dávají, ješto z Boha nejsau. Protož proti takovým dí Pán Bůh C, a zákon boží ledakdes v kautě (+ leží O). Dobře o nich SO — kněžím] vyn. BR — a zprávciem] vyn. BR — zprávcuom K — Buob] vyn. BR — 173 skrze ... Dáváte Izaiáš praví, že dávají SO - 166 Mat. 7. 21 — 173 Podle Iz. 30, I
Strana 314
314 a skrze Ezechiele proroka die: I »Obživovali ste, a nebylo jest 242° 175 živé«. Nebo lidem slehka nebeské královstvie ukazují a slibují a snadně rozhřešují a málo lidem hřiechy vážie. A protož die Pán Buoh skrze Jeremiáše proroka: »Uzdravovali sau Babylon, a nenie uzdraven«. A tak z toho pocházie, že lidé, nepracujíce na vinnici božie, proto se nadějí, že budau spaseni, zpolehnúce 180 na kněžské sliby, že je lehce vedau k králov listvie nebeskému. 243a Ale když ť jest otec vyšel čelední při hodině večernie a tak při jedenácté, i nalezl jiné stojiece a řekl jim: »Co teď stojíte celý den prázdni?« Kteřížto vecechu: »Neb nás žádný nenajal.« A tak ta hodina jedenáctá jest tento poslední věk k skonání světa. Die 185 tu svatý Rehoř na to slovo »žádný nás nenajal«: »totiž žádný nás k cestě pravdy a ku poznání I jejiemu nepřivedl.« Nebo při 243b svau radu O — 173—175 ale . .. živé] vyn. O — 173 ze mne] boží S — mne, [ale z dábla] K — 174—175 a skrze . .. živé«] vyn. S — 174 proroka] vyn. BKPRNT — ste] sau C — jest] životem C — 175 živo CT — Nebo] A kudy to jde? Au, tudy, že C — Nebo lidem] a O — lehce BPRTUSO, velmi lehce N — nebeské] boží C0 — ukazují, [jen aby věřili] K — ukazují a] vyn. SO — jim slibují O — 176 snadně je N, snadně hříchy lidem U — rozhřeší B — málo nebo nic C — lidem] jim SO — hříchův C — A protož] a stěžují, a lidé nikda nebejvají na duši uzdraveni. Jakož opět C — die] dáleji praví O — 177 Pán ... proroka] Jeremiáš S, vyn. O — proroka] vyn. PNT Ba (Ó ba T), prý, uzdravovali PTU — sau] ste prý N, ste US — Babylon, to (jenž R) jest lid hříšný BR — 178 uzdraven] uléčen S0 — tak ... ne- pracujíce] lidé tak na to zpolehnauce, i nepracují C — nepracují SO — 179 proto] i BPRNTUS, a proto C — proto se nadějí] a domnívají se O — zpo- léhajíce CO — 180 sliby falešné BR — uvedau O — k] do CSO — nebes- kému] božímu BU, nebeského C, božího S0 — 181 Ale potom C — když ť jest] že dí čtení O — vyšel] přišel PNTUSO — čelední aneb hospodář C — večernie] vyn. BPRCNTUSO — a tak při] vyn. BPRONTUSO — 182 stojiece a] stojící na nájmu prázdné U — stojiece . . . Co] ani stojí zahálejíce. Dí k nim: »Proč S0 — a řekl.. . stojíte] vyn.(!) C — teď] tu RNS, vy tu O — 183 Kteřížto] A oni PNTU — Kteřížto vecechu Dí jemu SO — řekli jsú BKPRN, odpověděli jemu C — 183—184 A tak...] světa] vyn. SO — 183 tak] vyn. C — 184 světa (+ nebo T). »Žádný nás nenajal BPRNTU — Die tu] vyn. BRC — 185 tu] vyn. O — Rehoř: »to jest PNTU — na to] vykládaje to C — na to slovo ... totiž] vyn. BPRNTU, že jest S — na ta slova O — žádný ... totiž] že jest O— 186 nás křestan K — k cestě pravdy a] vyn. KSO — pravdy boží C — a ku poznání jejiemu vyn. BPRONTU — jejiemu] pravdy KS, Kristovy pravdy O — při skonánic před skonáním O — 187 světa tohoto nynějšího C — řídko K — velmi kněz 174 Podle Ez. 13, 19 — 177 Jez. 51, 9 —
314 a skrze Ezechiele proroka die: I »Obživovali ste, a nebylo jest 242° 175 živé«. Nebo lidem slehka nebeské královstvie ukazují a slibují a snadně rozhřešují a málo lidem hřiechy vážie. A protož die Pán Buoh skrze Jeremiáše proroka: »Uzdravovali sau Babylon, a nenie uzdraven«. A tak z toho pocházie, že lidé, nepracujíce na vinnici božie, proto se nadějí, že budau spaseni, zpolehnúce 180 na kněžské sliby, že je lehce vedau k králov listvie nebeskému. 243a Ale když ť jest otec vyšel čelední při hodině večernie a tak při jedenácté, i nalezl jiné stojiece a řekl jim: »Co teď stojíte celý den prázdni?« Kteřížto vecechu: »Neb nás žádný nenajal.« A tak ta hodina jedenáctá jest tento poslední věk k skonání světa. Die 185 tu svatý Rehoř na to slovo »žádný nás nenajal«: »totiž žádný nás k cestě pravdy a ku poznání I jejiemu nepřivedl.« Nebo při 243b svau radu O — 173—175 ale . .. živé] vyn. O — 173 ze mne] boží S — mne, [ale z dábla] K — 174—175 a skrze . .. živé«] vyn. S — 174 proroka] vyn. BKPRNT — ste] sau C — jest] životem C — 175 živo CT — Nebo] A kudy to jde? Au, tudy, že C — Nebo lidem] a O — lehce BPRTUSO, velmi lehce N — nebeské] boží C0 — ukazují, [jen aby věřili] K — ukazují a] vyn. SO — jim slibují O — 176 snadně je N, snadně hříchy lidem U — rozhřeší B — málo nebo nic C — lidem] jim SO — hříchův C — A protož] a stěžují, a lidé nikda nebejvají na duši uzdraveni. Jakož opět C — die] dáleji praví O — 177 Pán ... proroka] Jeremiáš S, vyn. O — proroka] vyn. PNT Ba (Ó ba T), prý, uzdravovali PTU — sau] ste prý N, ste US — Babylon, to (jenž R) jest lid hříšný BR — 178 uzdraven] uléčen S0 — tak ... ne- pracujíce] lidé tak na to zpolehnauce, i nepracují C — nepracují SO — 179 proto] i BPRNTUS, a proto C — proto se nadějí] a domnívají se O — zpo- léhajíce CO — 180 sliby falešné BR — uvedau O — k] do CSO — nebes- kému] božímu BU, nebeského C, božího S0 — 181 Ale potom C — když ť jest] že dí čtení O — vyšel] přišel PNTUSO — čelední aneb hospodář C — večernie] vyn. BPRCNTUSO — a tak při] vyn. BPRONTUSO — 182 stojiece a] stojící na nájmu prázdné U — stojiece . . . Co] ani stojí zahálejíce. Dí k nim: »Proč S0 — a řekl.. . stojíte] vyn.(!) C — teď] tu RNS, vy tu O — 183 Kteřížto] A oni PNTU — Kteřížto vecechu Dí jemu SO — řekli jsú BKPRN, odpověděli jemu C — 183—184 A tak...] světa] vyn. SO — 183 tak] vyn. C — 184 světa (+ nebo T). »Žádný nás nenajal BPRNTU — Die tu] vyn. BRC — 185 tu] vyn. O — Rehoř: »to jest PNTU — na to] vykládaje to C — na to slovo ... totiž] vyn. BPRNTU, že jest S — na ta slova O — žádný ... totiž] že jest O— 186 nás křestan K — k cestě pravdy a] vyn. KSO — pravdy boží C — a ku poznání jejiemu vyn. BPRONTU — jejiemu] pravdy KS, Kristovy pravdy O — při skonánic před skonáním O — 187 světa tohoto nynějšího C — řídko K — velmi kněz 174 Podle Ez. 13, 19 — 177 Jez. 51, 9 —
Strana 315
315 skonánie světa řiedký se kněz najde, ješto by na pravau cestu spasenie lidi vedl svým učením. Ó, jak by se za to měli lidé často modliti milému Bohu, aby jim) milý Buoh ráčil dáti dobré 190 a věrné pastýře! Ale že se o to lidé málo starají a nemodlé se za to milému Bohu, i jsau pohřiechu řiedcí praví pastýři. An tak Kristus die:li »Kto ť se zdá, jest věrný slauha«, totižto zprávce aneb pastýř, jenž by totiž věrně odděloval plevy od pšenice. Nebo při skonánie světa zákon boží tak bude udušen, že se lidé odvrátie 195 0d zákona božicho a obrátie se k jinému, ješto je to povede k ho- rauciemu peklu. Uchovaj milý Buoh! Neb die čtenie a tak sám Pán Kristus: »Mnozí jsau povoláni, ale málo vybraných «. u Nebo, jako mnozí jsau povoláni, aby pracovali na vinnici božie, ale 244a 244 Nvnajdej trefí BPRONTU, natrefí S, nahodí O — 188 spasenie] na spasení K, k spasení CS, vyn. O — lid PNTUSO — vedl] vyučoval S, vedl vyučujíce je O svým učením] božím přikázaním O — učením a životem N Och S — Ó jak] ješto 0 — lidé] vyn. O 189 jimes vyn. A — mil ýs- a drahý Pán (ps. mila) T — milý Buoh] vyn. O dáti] vyn.(!) C, dávati O 189 190 dobrého, věrného BR — 190 a věrné] správce a SO. [pří- kladné], věrné, [svaté, dobré K — 190 191 Ale ... pastýři] vyn. PNTU 190 že] pohříchu C s a nemodlé sej aniž se modlí O, aniž se umí modliti C 191 za to] vyn. BRS — milému Pánu C — Bohu, aby jim milý Buoh ráčil dáti dobré a věrné (přepsáno později v svaté) pastýře (! opakováno!) K mi] také S, proto také O — pohřiechu] vyn. CSO pořídku S praví dobří S, vyn. O — 191—193 An ... pšenice] vyn. K 191 An] Neb PONTUS, Ano O — tak] sám O — 192 i Kristus Pán C - praví a řka C — 192—193 jest ... věrně] věrný pastýř jest, jenž by B 192 jest že jest RONT, vyn. S. býti O — dobrej a věrnej C 192— 193 slauha ... aneb] vyn. PRNTUSO, slauha a tak C — 193 jenž] ješto 0 — totiž vyn. SO — věrně vyn. SO -- odděloval ovce od kozlův a S0 — pše- nice, to jest zlé od dobrého, řídký (řídko R) ť se nalezne BR — 194 boží tak, vyn. O v lidé] vyn. BR, všichni PNTU, téměř všickni S0 — budau odvraceti R - 195 božicho a pravdy v něm napsané boží T — aj ale C — jinému ... povedej tomu, co je vede S0 — je] se R — to] vyn. BPRNTU přivede BR, vede P, povede na věčné zatracení a C — 196 Uchovaj milý] Čehož rač zachovati věčnej Pán C — Uchovejž nás T, jehož nás uchovej (rač uchovati O) S0 — milý, drahý Pán T — Bože N — 196—197 Neb... Kristus] Dí drahý Pán ve čtení, že BR, Dí (+ dále TS) čtenie svaté (vyn. S), že PNTUS, Protož dí čtení (+ svaté C), že OC — 197 Kristus vyn. K — Mnozí ... povoláni] jest mnoho povolaných C0 — 197—198 ale málo... povoláni] vyn. NTU — 197 vybraných] vyvolených BPO vybraných k nodplatě K, vyvolených k spasení S0 — Nebo, jako mnozí] ale všickni B, nebo všichni R — 197—199 Nebo ... k uodplatě] vyn. S 198 199 jako . . . takéž] vyn. O — 198 pracovali [a nezaháleli] K — božie] 192 Mat. 24, 15
315 skonánie světa řiedký se kněz najde, ješto by na pravau cestu spasenie lidi vedl svým učením. Ó, jak by se za to měli lidé často modliti milému Bohu, aby jim) milý Buoh ráčil dáti dobré 190 a věrné pastýře! Ale že se o to lidé málo starají a nemodlé se za to milému Bohu, i jsau pohřiechu řiedcí praví pastýři. An tak Kristus die:li »Kto ť se zdá, jest věrný slauha«, totižto zprávce aneb pastýř, jenž by totiž věrně odděloval plevy od pšenice. Nebo při skonánie světa zákon boží tak bude udušen, že se lidé odvrátie 195 0d zákona božicho a obrátie se k jinému, ješto je to povede k ho- rauciemu peklu. Uchovaj milý Buoh! Neb die čtenie a tak sám Pán Kristus: »Mnozí jsau povoláni, ale málo vybraných «. u Nebo, jako mnozí jsau povoláni, aby pracovali na vinnici božie, ale 244a 244 Nvnajdej trefí BPRONTU, natrefí S, nahodí O — 188 spasenie] na spasení K, k spasení CS, vyn. O — lid PNTUSO — vedl] vyučoval S, vedl vyučujíce je O svým učením] božím přikázaním O — učením a životem N Och S — Ó jak] ješto 0 — lidé] vyn. O 189 jimes vyn. A — mil ýs- a drahý Pán (ps. mila) T — milý Buoh] vyn. O dáti] vyn.(!) C, dávati O 189 190 dobrého, věrného BR — 190 a věrné] správce a SO. [pří- kladné], věrné, [svaté, dobré K — 190 191 Ale ... pastýři] vyn. PNTU 190 že] pohříchu C s a nemodlé sej aniž se modlí O, aniž se umí modliti C 191 za to] vyn. BRS — milému Pánu C — Bohu, aby jim milý Buoh ráčil dáti dobré a věrné (přepsáno později v svaté) pastýře (! opakováno!) K mi] také S, proto také O — pohřiechu] vyn. CSO pořídku S praví dobří S, vyn. O — 191—193 An ... pšenice] vyn. K 191 An] Neb PONTUS, Ano O — tak] sám O — 192 i Kristus Pán C - praví a řka C — 192—193 jest ... věrně] věrný pastýř jest, jenž by B 192 jest že jest RONT, vyn. S. býti O — dobrej a věrnej C 192— 193 slauha ... aneb] vyn. PRNTUSO, slauha a tak C — 193 jenž] ješto 0 — totiž vyn. SO — věrně vyn. SO -- odděloval ovce od kozlův a S0 — pše- nice, to jest zlé od dobrého, řídký (řídko R) ť se nalezne BR — 194 boží tak, vyn. O v lidé] vyn. BR, všichni PNTU, téměř všickni S0 — budau odvraceti R - 195 božicho a pravdy v něm napsané boží T — aj ale C — jinému ... povedej tomu, co je vede S0 — je] se R — to] vyn. BPRNTU přivede BR, vede P, povede na věčné zatracení a C — 196 Uchovaj milý] Čehož rač zachovati věčnej Pán C — Uchovejž nás T, jehož nás uchovej (rač uchovati O) S0 — milý, drahý Pán T — Bože N — 196—197 Neb... Kristus] Dí drahý Pán ve čtení, že BR, Dí (+ dále TS) čtenie svaté (vyn. S), že PNTUS, Protož dí čtení (+ svaté C), že OC — 197 Kristus vyn. K — Mnozí ... povoláni] jest mnoho povolaných C0 — 197—198 ale málo... povoláni] vyn. NTU — 197 vybraných] vyvolených BPO vybraných k nodplatě K, vyvolených k spasení S0 — Nebo, jako mnozí] ale všickni B, nebo všichni R — 197—199 Nebo ... k uodplatě] vyn. S 198 199 jako . . . takéž] vyn. O — 198 pracovali [a nezaháleli] K — božie] 192 Mat. 24, 15
Strana 316
316 málo vybraných k uodplatě, takéž jest málo dobrých a věrných 200 zprávcí, ješto by věrně u vinnici boží pracovali a do nie uvodili. Ještě znamenajme toto čtenie a slovo, kteréž jest napřed pověděno: »Co tu stojíte celý den na tržišti prázdni?« V tom se zavierá dvoje věc zlá: jedna — opuštěnie dobrého; i a to se 245a vokazuje v tom slovu, kdež die: »Co tu stojíte?«, a druhá věc — 205 přídrženie se zlého; a to v tom slovu, kdež die: »na tržišti«. A z toho, že lidé nečinie dobrých skutkuov, ale přídržie se zlých, bývají prázdni (totiž bývají zbaveni) vší milosti, múdrosti a uměnie božieho i pravdy božie, takže nemohau znáti, co jest spasitedlného a na čem záleží jich spasenie. A protož die Kri stus 245b 210 Pán o takových: »Každý strom, který nenese ovoce dobrého, vyřezán bude a do vohně uvržen«. A svatý Rehoř, mluvě na vyn. PRNTU — 198—199 ale ... k uodplatě] vyn. K — 199 málo jestBR — dobrých a] vyn. BPRCNTU — věrných] vyn. C — na d věrných je na- depsáno v K: pravých, nad věrně: spravedlivě — 200 správcův SO — by] aby B — pův. v A: ješto by vinnici pracovali; teprve korekturou (asi původního písaře) změněno na vinnici BKCSO, do vinice N — pracovali a do nie] vyn. BPRNCTUSO — uvedli BU, uvodili PRNTO, vedli S — 201—202 Ještě... pověděno] Ale jakož dí napřed čtení svaté BR, Ještě vizme to slovo, jakož dí čtení svaté C, Ale ještě toto slovo, jakož dí napřed čtení svaté PNTU, Ale ještě toho (tohoto O) slova považme, co dí čtení S0 — 201 toto] první o korekturou z a A — slovce K — 202 Co] Proč SO — tu] vyn. BRC, to O — na tržišti] na nájmu S, vyn. O — tom] čemž SO, tom slovu, že dí »na tržišti« C — 203 zavierá] zna- mená U — jedno P — 203—204 a to ... slovu] vyn. BPRNTUSO — se vokazuje] vyn. C — 204 když BPRNTUS — kdež die] vyn. C — kdež... stojíte?«] vyn. O — tu] vyn. S — druhé SO — věc] pak C, vyn. PNTUSO, věc zlá BR — 205 se] vyn. KC — a to] vyn. BR — a to ... slovu] vyn. S — a to . . . die] vyn. U — 205—207 a to ... totiž] a proto O — 205 když BPRNTS — kdež die] vyn. C — tržišti] nájmu S — 206 A to S — že] vyn. R — nečiní toho, což jest S — z dobých S — přídržejí K — zlého S — 207 prázdni ... bývají] vyn. S — vší] vyn. O — milosti boží BPRONTUSO — 207—208 múdrosti ... božieho] vyn. U — 208—209 božieho ... spa- sitedlného] takže neznají (znají(!) S), co jest božího SO — 208 i pravdy božie] vyn. C — božie] božího Syna U — nemohau znáti] neznají BPRNTUSO — poznati C — 209 jich] vyn. BPRTUS, jejich C — protož] vyn. C — Kristus] drahý BR, sám C — 210 Pán] v A nadepsáno dodatečně (červeně) — o takových] takovým BPRNTUS, o takových takto, že O — strom anebo štěp N — nenese] nečiní BKPRTU, neponese O — 211 vyťat CNO — vyřezán ... uvržen] vyvržen bude do ohně S 210 Mat. 3, 10 —
316 málo vybraných k uodplatě, takéž jest málo dobrých a věrných 200 zprávcí, ješto by věrně u vinnici boží pracovali a do nie uvodili. Ještě znamenajme toto čtenie a slovo, kteréž jest napřed pověděno: »Co tu stojíte celý den na tržišti prázdni?« V tom se zavierá dvoje věc zlá: jedna — opuštěnie dobrého; i a to se 245a vokazuje v tom slovu, kdež die: »Co tu stojíte?«, a druhá věc — 205 přídrženie se zlého; a to v tom slovu, kdež die: »na tržišti«. A z toho, že lidé nečinie dobrých skutkuov, ale přídržie se zlých, bývají prázdni (totiž bývají zbaveni) vší milosti, múdrosti a uměnie božieho i pravdy božie, takže nemohau znáti, co jest spasitedlného a na čem záleží jich spasenie. A protož die Kri stus 245b 210 Pán o takových: »Každý strom, který nenese ovoce dobrého, vyřezán bude a do vohně uvržen«. A svatý Rehoř, mluvě na vyn. PRNTU — 198—199 ale ... k uodplatě] vyn. K — 199 málo jestBR — dobrých a] vyn. BPRCNTU — věrných] vyn. C — na d věrných je na- depsáno v K: pravých, nad věrně: spravedlivě — 200 správcův SO — by] aby B — pův. v A: ješto by vinnici pracovali; teprve korekturou (asi původního písaře) změněno na vinnici BKCSO, do vinice N — pracovali a do nie] vyn. BPRNCTUSO — uvedli BU, uvodili PRNTO, vedli S — 201—202 Ještě... pověděno] Ale jakož dí napřed čtení svaté BR, Ještě vizme to slovo, jakož dí čtení svaté C, Ale ještě toto slovo, jakož dí napřed čtení svaté PNTU, Ale ještě toho (tohoto O) slova považme, co dí čtení S0 — 201 toto] první o korekturou z a A — slovce K — 202 Co] Proč SO — tu] vyn. BRC, to O — na tržišti] na nájmu S, vyn. O — tom] čemž SO, tom slovu, že dí »na tržišti« C — 203 zavierá] zna- mená U — jedno P — 203—204 a to ... slovu] vyn. BPRNTUSO — se vokazuje] vyn. C — 204 když BPRNTUS — kdež die] vyn. C — kdež... stojíte?«] vyn. O — tu] vyn. S — druhé SO — věc] pak C, vyn. PNTUSO, věc zlá BR — 205 se] vyn. KC — a to] vyn. BR — a to ... slovu] vyn. S — a to . . . die] vyn. U — 205—207 a to ... totiž] a proto O — 205 když BPRNTS — kdež die] vyn. C — tržišti] nájmu S — 206 A to S — že] vyn. R — nečiní toho, což jest S — z dobých S — přídržejí K — zlého S — 207 prázdni ... bývají] vyn. S — vší] vyn. O — milosti boží BPRONTUSO — 207—208 múdrosti ... božieho] vyn. U — 208—209 božieho ... spa- sitedlného] takže neznají (znají(!) S), co jest božího SO — 208 i pravdy božie] vyn. C — božie] božího Syna U — nemohau znáti] neznají BPRNTUSO — poznati C — 209 jich] vyn. BPRTUS, jejich C — protož] vyn. C — Kristus] drahý BR, sám C — 210 Pán] v A nadepsáno dodatečně (červeně) — o takových] takovým BPRNTUS, o takových takto, že O — strom anebo štěp N — nenese] nečiní BKPRTU, neponese O — 211 vyťat CNO — vyřezán ... uvržen] vyvržen bude do ohně S 210 Mat. 3, 10 —
Strana 317
317 dnešnie čtenie, die: »Ten jest každý prázdný, ktož jest sobě živ, totiž veda svuoj život v rozkošech«. A takový každý jest prázdný od milosti božie a od múdrosti i od pravdy jeho, takže nemohau 215 pravdy poznati. Ale že tu přidává druhé zlé, když die: I »na tržišti«, to jest přídrženie zlého; nebo mnoho zlého děje se v trziech: ono hněvové, nenávisti, svárové, voklamánie, jména božieho nadarmo bránie a tak i jiné mnohé zlé. Neb jest velmi nebezpečná věc s trhem se obchoditi, nebo skrze to lidé ke mno- 220 hému zlému přichodie, ano ť mladé ženy budú se smýkati po trziech a po jarmarciech a potom na nocleziech budau [smil-li niti a] cizoložiti s «cizími) mužmi spraviece, že sau svoji, ja- kož ony toho mnoho umějí. A protož Lev papež, mluvě o pokání, die takto: »Chce-li člověk právě kající býti, má se varovati od 246a 246 na oheň CO mluvěj mluví PTU, vyn. 80 — 211—212 na dnešnie ... die] praví, že O — 212 svaté čtení NC — dí takto C — Ten] ToP N, Co TUl, že ten S — každý vyn. BPRNTUSO — 212 213 jest sobě ... veda] sobě vede S, vede O 213 rozkoši S, rozkošech [těla] K — takový každý vyn. O s také prázdný (prázen 0) SO 214 od múdrosti] vyn. O — i od a O — jeho boží C, jeho svaté NT, jeho poznání S0 — že C — 214 215 takže . . . poznati] vyn. SO — nemohau pravdy] jí nemůže C — 216 přídržení se NSO 216 217 nebo ... ono]a (— to 0) bývá troje SO — 216 velmi mnoho N. děje se v trziech] běží při trzích BR, bývá v (na T) trzích (+ nebo v trzích T) PNTUa 217 při trzích C — ono] ano C — nenávisti] závisti SO svárové] vyn. R, svárové, jedni druhých hrozné proklínání N — oklamání jeden druhého PTUSO, oklamání a tak i jiné R, vespolek sebe oklamávaní N, oklamání jedněch druhejch C 217 218 jména .. . bránie] vyn. K — jména ... zlé] vyn. B — 218 a tak ... zléj vyn. PRNTUSO, věrování, přisahání: »Na mau víru, sama ť za to nemám, jinému ť bych nedala«, a budelháti Crmnohé] vyn. K — zlé, opět jména božicho nadarmo brání K Neb jest] A B, Protož ť jest C, ješto jest O — 219 nebezpečná včej nebezpečno S0 - trhem] trhy C, Bohem(!) SO — se obchoditi] obchod vésti R, se a s těmi šantroky vokolo jíti(!) C, se obírati N, obchoditi S, pohrávati O — 220 přichodie] přichází B, přídrží se a přicházejí PTU, při- cházejí ČNSO — ty mladé S0 — smýkati] smýkati a R, smejkati, taulati C, sem i tam šmejkati (šaulati 0) S0= 220—221 na trhy, na jarmarky O 221 a po] překupujíce a jiné oklamávajíce, též po N — na] po P — nocleziech] noc R — 221—222 budau ... spraviece] smilní a (vyn. O) cizo- loží (vyn. O) s jinými mužmi pravice (a praví 0) SO 221 bude R — [smil- niti a] vyn. BKPRNTU — 222 cizoložiti, frejovati C, cizoložiti cizí ženy N Scizími čími(!) A, jinými BR — mužmi aneb s pacholky svými BR — pravíce (i jiným lidem T) PNT — svoji, a vzláště po neznámosti C — 223 umí vymluviti T — mluvě v knihách BR, mluví PCTS, mluvíc N. mluví více(!) U, praví O — 224 die vyn. S0 — Chceš C — člověče C, který člověk O — kajícím N, kajícího životu U — má se varovati] varuj
317 dnešnie čtenie, die: »Ten jest každý prázdný, ktož jest sobě živ, totiž veda svuoj život v rozkošech«. A takový každý jest prázdný od milosti božie a od múdrosti i od pravdy jeho, takže nemohau 215 pravdy poznati. Ale že tu přidává druhé zlé, když die: I »na tržišti«, to jest přídrženie zlého; nebo mnoho zlého děje se v trziech: ono hněvové, nenávisti, svárové, voklamánie, jména božieho nadarmo bránie a tak i jiné mnohé zlé. Neb jest velmi nebezpečná věc s trhem se obchoditi, nebo skrze to lidé ke mno- 220 hému zlému přichodie, ano ť mladé ženy budú se smýkati po trziech a po jarmarciech a potom na nocleziech budau [smil-li niti a] cizoložiti s «cizími) mužmi spraviece, že sau svoji, ja- kož ony toho mnoho umějí. A protož Lev papež, mluvě o pokání, die takto: »Chce-li člověk právě kající býti, má se varovati od 246a 246 na oheň CO mluvěj mluví PTU, vyn. 80 — 211—212 na dnešnie ... die] praví, že O — 212 svaté čtení NC — dí takto C — Ten] ToP N, Co TUl, že ten S — každý vyn. BPRNTUSO — 212 213 jest sobě ... veda] sobě vede S, vede O 213 rozkoši S, rozkošech [těla] K — takový každý vyn. O s také prázdný (prázen 0) SO 214 od múdrosti] vyn. O — i od a O — jeho boží C, jeho svaté NT, jeho poznání S0 — že C — 214 215 takže . . . poznati] vyn. SO — nemohau pravdy] jí nemůže C — 216 přídržení se NSO 216 217 nebo ... ono]a (— to 0) bývá troje SO — 216 velmi mnoho N. děje se v trziech] běží při trzích BR, bývá v (na T) trzích (+ nebo v trzích T) PNTUa 217 při trzích C — ono] ano C — nenávisti] závisti SO svárové] vyn. R, svárové, jedni druhých hrozné proklínání N — oklamání jeden druhého PTUSO, oklamání a tak i jiné R, vespolek sebe oklamávaní N, oklamání jedněch druhejch C 217 218 jména .. . bránie] vyn. K — jména ... zlé] vyn. B — 218 a tak ... zléj vyn. PRNTUSO, věrování, přisahání: »Na mau víru, sama ť za to nemám, jinému ť bych nedala«, a budelháti Crmnohé] vyn. K — zlé, opět jména božicho nadarmo brání K Neb jest] A B, Protož ť jest C, ješto jest O — 219 nebezpečná včej nebezpečno S0 - trhem] trhy C, Bohem(!) SO — se obchoditi] obchod vésti R, se a s těmi šantroky vokolo jíti(!) C, se obírati N, obchoditi S, pohrávati O — 220 přichodie] přichází B, přídrží se a přicházejí PTU, při- cházejí ČNSO — ty mladé S0 — smýkati] smýkati a R, smejkati, taulati C, sem i tam šmejkati (šaulati 0) S0= 220—221 na trhy, na jarmarky O 221 a po] překupujíce a jiné oklamávajíce, též po N — na] po P — nocleziech] noc R — 221—222 budau ... spraviece] smilní a (vyn. O) cizo- loží (vyn. O) s jinými mužmi pravice (a praví 0) SO 221 bude R — [smil- niti a] vyn. BKPRNTU — 222 cizoložiti, frejovati C, cizoložiti cizí ženy N Scizími čími(!) A, jinými BR — mužmi aneb s pacholky svými BR — pravíce (i jiným lidem T) PNT — svoji, a vzláště po neznámosti C — 223 umí vymluviti T — mluvě v knihách BR, mluví PCTS, mluvíc N. mluví více(!) U, praví O — 224 die vyn. S0 — Chceš C — člověče C, který člověk O — kajícím N, kajícího životu U — má se varovati] varuj
Strana 318
318 225 trhu, nebo mnoho lži běží při trhu a tak i jiného mnoho zlého.« Jakož o tom mluví Šalomún, řka v knihách Eklesiastes takto: »Dvoje věc nesnadná a velmi nebez l pečná mi se ukázala: Ne- snadně bude svlečen kupec z svého obmeškánie a krčmář nebude spravedliv učiněn od hřiechuov rtuov svých«, a to tiemto oby- 230 čejem, nebo mnohokrát krčmář a ti, ktož šenkem okolo jdau, neřáduom velikým v svých domiech svobodu dávají jich do- pauštějíce, ochotně se před ožralci, před kostkáři a před jinými neřádnými postavujíce, l řiekají jim: »Milí hosté, mějte dobrau vuoli a buďte veseli, jakž vám líbo, a já ť vám také vše učiním, což 235 vám líbo«. A svatý Jan Zlatoustý, mluvě na čtenie svatého Ma- 247 247 se C — varovati] vyn.(!) U — od trhu] všech (vyn. C) trhův PNTUCSO (v P trhův korekturou z pův. hříchův); od hříchův a trhův R — 225 trhu] v A pův. trh, u slabším písmem připsáno později; trhuov BK — mnohé S0 — lži] lží a zklamání (oklamání ČN) PNTCU, zlého R, lži a oklamání SO — běží při trhu] bývají O — 225— 226 trhu... Jakož] trzích, jakož jest povědíno C — 225 tak i] vyn. B — tak ... zlého] při takových obchodích PNTUSO, vyn. R — 226 o tom O tom také C, vyn. S — mluví ... řka] stojí napsáno B, stojí R — Šalomún] Duch svatej C. — řka v] v svých PNTUSO — Eclesiastika BR, Eclesiastici K, vyn. PNTUSO — takto] vyn. K, řka PNTUSO — 227 věc jest BSO, věc zdá mi se velmi PNTU — nesnadná] a] vyn. O — velmi] vyn. PNTUSO — mi se ukázala] vyn. PNTUSO — ukázala, tato KC — Jedno (Jedna, že SO) nesnadně TSO — 228 vyvlečen BR — kupec] v A původně asi napsáno lupež, ale 1 změněno vka před ž nadepsáno c — z] od PONTUSO — zmeškání BPNTU, zameškání C, meškání RSO — a] To jedno. A, prý PNU, a druhé, ó, prý T, a druhé (druhá O), že S0 — krč- mář] šeňkýř N, žádný krčmář SO — 229 spravedliv učiněn] ospravedlněn SO — rtuov] vyn. SO — svých] vyn. PNTUSO — a to ... obyčejem] vyn. BRSO, To (+ máš T) druhé PNTU — 229—235 a to . .. líto] Neb pohříchu, co se dobrého děje v těch krčmách než lání, necné mluvení, nešlechetné hry, tance, vožralství, vraždy etc., ochotenství dábelká od pacholků k že- nám, k děvečkám, a od nich zase též C — 230—233 mnohokrát ... řiekají krčmář, an ť se pochotně (ochotně R) postaví před ožralci a před opilci řka BR, krčmář (šeňkýř N) pro svuoj (vyn. O) požitek (úžitek NSO) a pro své pivo (+ aneb víno N) všechno (všeho S0) zlé (zlého S0) přepustí (do- pustí S0) v svém domu, an (vyn. S0) ť (vyn. S0) se ochotně postaví před (mezi S0) ožralci řka (a řekne O) PNTUSO — 233 říkajíce K — dobrau] vyn. B, ve všem PRNTU — vuoli] svau vůli N, zvůli TU — 234 jakž vám líbo, a] ve všem B, vyn. PRNTUSO — vše] vyn. BPNTUSO — učiním jedno PNTU — 234—235 což .. . líbo] co se vám líbí S0 — 235 jen líbo K — A] Protož C — 235—236 A svatý ... die] ješto S0 — 235 mluví PCTU 226 n. Spr. Eccli. 26, 28 —
318 225 trhu, nebo mnoho lži běží při trhu a tak i jiného mnoho zlého.« Jakož o tom mluví Šalomún, řka v knihách Eklesiastes takto: »Dvoje věc nesnadná a velmi nebez l pečná mi se ukázala: Ne- snadně bude svlečen kupec z svého obmeškánie a krčmář nebude spravedliv učiněn od hřiechuov rtuov svých«, a to tiemto oby- 230 čejem, nebo mnohokrát krčmář a ti, ktož šenkem okolo jdau, neřáduom velikým v svých domiech svobodu dávají jich do- pauštějíce, ochotně se před ožralci, před kostkáři a před jinými neřádnými postavujíce, l řiekají jim: »Milí hosté, mějte dobrau vuoli a buďte veseli, jakž vám líbo, a já ť vám také vše učiním, což 235 vám líbo«. A svatý Jan Zlatoustý, mluvě na čtenie svatého Ma- 247 247 se C — varovati] vyn.(!) U — od trhu] všech (vyn. C) trhův PNTUCSO (v P trhův korekturou z pův. hříchův); od hříchův a trhův R — 225 trhu] v A pův. trh, u slabším písmem připsáno později; trhuov BK — mnohé S0 — lži] lží a zklamání (oklamání ČN) PNTCU, zlého R, lži a oklamání SO — běží při trhu] bývají O — 225— 226 trhu... Jakož] trzích, jakož jest povědíno C — 225 tak i] vyn. B — tak ... zlého] při takových obchodích PNTUSO, vyn. R — 226 o tom O tom také C, vyn. S — mluví ... řka] stojí napsáno B, stojí R — Šalomún] Duch svatej C. — řka v] v svých PNTUSO — Eclesiastika BR, Eclesiastici K, vyn. PNTUSO — takto] vyn. K, řka PNTUSO — 227 věc jest BSO, věc zdá mi se velmi PNTU — nesnadná] a] vyn. O — velmi] vyn. PNTUSO — mi se ukázala] vyn. PNTUSO — ukázala, tato KC — Jedno (Jedna, že SO) nesnadně TSO — 228 vyvlečen BR — kupec] v A původně asi napsáno lupež, ale 1 změněno vka před ž nadepsáno c — z] od PONTUSO — zmeškání BPNTU, zameškání C, meškání RSO — a] To jedno. A, prý PNU, a druhé, ó, prý T, a druhé (druhá O), že S0 — krč- mář] šeňkýř N, žádný krčmář SO — 229 spravedliv učiněn] ospravedlněn SO — rtuov] vyn. SO — svých] vyn. PNTUSO — a to ... obyčejem] vyn. BRSO, To (+ máš T) druhé PNTU — 229—235 a to . .. líto] Neb pohříchu, co se dobrého děje v těch krčmách než lání, necné mluvení, nešlechetné hry, tance, vožralství, vraždy etc., ochotenství dábelká od pacholků k že- nám, k děvečkám, a od nich zase též C — 230—233 mnohokrát ... řiekají krčmář, an ť se pochotně (ochotně R) postaví před ožralci a před opilci řka BR, krčmář (šeňkýř N) pro svuoj (vyn. O) požitek (úžitek NSO) a pro své pivo (+ aneb víno N) všechno (všeho S0) zlé (zlého S0) přepustí (do- pustí S0) v svém domu, an (vyn. S0) ť (vyn. S0) se ochotně postaví před (mezi S0) ožralci řka (a řekne O) PNTUSO — 233 říkajíce K — dobrau] vyn. B, ve všem PRNTU — vuoli] svau vůli N, zvůli TU — 234 jakž vám líbo, a] ve všem B, vyn. PRNTUSO — vše] vyn. BPNTUSO — učiním jedno PNTU — 234—235 což .. . líbo] co se vám líbí S0 — 235 jen líbo K — A] Protož C — 235—236 A svatý ... die] ješto S0 — 235 mluví PCTU 226 n. Spr. Eccli. 26, 28 —
Strana 319
319 tauše De opere inperfecto, takto die: »Dobré jest každému «křes- ťanu), aby s trhem neměl nic činiti«. I vece pán vladaři vinnice: »Povolaj dělníkuov a navrať jim jich mzdu, počna od najposlednějjších až do prvních.« Proč 240 jest tento hospodář nekázal povolati prázdných, ale dělníkuov? Proto, neb milý Buoh těm toliko chce dáti odplatu královstvie nebeského, kteříž pracují na vinnici, skutky dobré vedauce a o ně pracujíce, a ješto od sebe odřezují zlé věci a škodlivé, hřie- chóm v sobě svobody nedávajíce, a přivazují v srdcích svých 245 přikázanie božie, li plniece je a na každau hodinu na ně pamatu- jíce. A takovým ť die drahý Pán: »Poďte ke mně všichni, kteříž pracujete a obtieženi ste, a já ť vás nasytím a] posílím«. A ti ť sau obtieženi, kteříž sau činitelé slova, a ne posluchači toliko; 248" 248 — čteniej vyn. BPRCTU — 236 De ... inperfecto] vyn. K, O skutku ne- dokonalém N — takto] vyn. BPRONTU — dí, že BPRONTU — dobré a velmi úžitečné C, dobře SO — každému] vyn. SO — Kkřesťanu člověku A — 237 aby .. . nic] s trhem nic nemíti S0 — s trhem a s šeňkem C — 238 Dále (I T) dí (:+ dále T) čtení svaté: »I vetce (řekl R, dí N) pán vinnice (vyn. NCTU) vladaři (k vladaři vinice NT, vladaři vinice CU) svému (vyn. KPCNTU) BKPRONTU — vece ... vinnice] dí (řekl potom O) pán vinaři (+ svému 0) S0— 238—239 a navrať ... prvních] vyn. BR — 238 navrať] zaplat PCNTUSO — 239 jich] vyn. C, jejich TU — počna... prvních] vyn. CPNTUSO — Proč] Pročež BPRT, Protož S0 — 240 jest] tuto PNTO, vyn. S — tento] tuto ten C — tento hospodář] pán SO — ne- kázal] neřekl R — volati O — dělníkuovi dělných († a pracovitých 0) SO — 241 Proto] vyn. SO — milý, drahý Pán T Buoh] Pán SO — chce dáti] dá BPRCNTUSO — odplatu těm, odplatu B — 242 nebeského] božího SO, vyn. C — věrně pracují O — vinici, totiž v církvi svaté C, vinnici boží SO — 242—243 skutky ... pracujíce] vyn. BPRNTUSO — 242 dobré a svaté C - a o ně pracujíce] vyn. C - 243 od sebe] vyn. CSO — obřezují SO, odřezují a od svejch srdcí C — 243—244 hřiechóm ... nedávajíce] vyn. BPRONTUSO — 244 na srdcích O — 245 božská C — plniece... pamatujíce] skrze (vyn. R) plnění a zachovávanie BR, skutkem je plníce PNTU, a skutkem je plní S, a potom je skutkem činí O — a na každau ... pamatujíce] vyn. C 246 takovým... Pán] takových milý Bůh volá k sobě řka SO, takové k sobě volá a zůve milej Kristus a chce jim dáti od- platu za práci a řka C — sam drahý BR, milý, drahý PNTU — Pán a svatý Matúš napsal B - všichni] vyn. O — jenž NTU — 246—247 kteříž ... obtieženi ste] pracovití SO 247 a obtieženi ste] vyn. U — [nasytím a] vyn. BKPRONTUSO — posilním PRONTUSO — A] Ale že BPRNTUS, 25 la 239 Nad str. 248a v rkpise A jest přípisek: Vo vinnici; tak i nad str. — 246 Mat. 1I, 28
319 tauše De opere inperfecto, takto die: »Dobré jest každému «křes- ťanu), aby s trhem neměl nic činiti«. I vece pán vladaři vinnice: »Povolaj dělníkuov a navrať jim jich mzdu, počna od najposlednějjších až do prvních.« Proč 240 jest tento hospodář nekázal povolati prázdných, ale dělníkuov? Proto, neb milý Buoh těm toliko chce dáti odplatu královstvie nebeského, kteříž pracují na vinnici, skutky dobré vedauce a o ně pracujíce, a ješto od sebe odřezují zlé věci a škodlivé, hřie- chóm v sobě svobody nedávajíce, a přivazují v srdcích svých 245 přikázanie božie, li plniece je a na každau hodinu na ně pamatu- jíce. A takovým ť die drahý Pán: »Poďte ke mně všichni, kteříž pracujete a obtieženi ste, a já ť vás nasytím a] posílím«. A ti ť sau obtieženi, kteříž sau činitelé slova, a ne posluchači toliko; 248" 248 — čteniej vyn. BPRCTU — 236 De ... inperfecto] vyn. K, O skutku ne- dokonalém N — takto] vyn. BPRONTU — dí, že BPRONTU — dobré a velmi úžitečné C, dobře SO — každému] vyn. SO — Kkřesťanu člověku A — 237 aby .. . nic] s trhem nic nemíti S0 — s trhem a s šeňkem C — 238 Dále (I T) dí (:+ dále T) čtení svaté: »I vetce (řekl R, dí N) pán vinnice (vyn. NCTU) vladaři (k vladaři vinice NT, vladaři vinice CU) svému (vyn. KPCNTU) BKPRONTU — vece ... vinnice] dí (řekl potom O) pán vinaři (+ svému 0) S0— 238—239 a navrať ... prvních] vyn. BR — 238 navrať] zaplat PCNTUSO — 239 jich] vyn. C, jejich TU — počna... prvních] vyn. CPNTUSO — Proč] Pročež BPRT, Protož S0 — 240 jest] tuto PNTO, vyn. S — tento] tuto ten C — tento hospodář] pán SO — ne- kázal] neřekl R — volati O — dělníkuovi dělných († a pracovitých 0) SO — 241 Proto] vyn. SO — milý, drahý Pán T Buoh] Pán SO — chce dáti] dá BPRCNTUSO — odplatu těm, odplatu B — 242 nebeského] božího SO, vyn. C — věrně pracují O — vinici, totiž v církvi svaté C, vinnici boží SO — 242—243 skutky ... pracujíce] vyn. BPRNTUSO — 242 dobré a svaté C - a o ně pracujíce] vyn. C - 243 od sebe] vyn. CSO — obřezují SO, odřezují a od svejch srdcí C — 243—244 hřiechóm ... nedávajíce] vyn. BPRONTUSO — 244 na srdcích O — 245 božská C — plniece... pamatujíce] skrze (vyn. R) plnění a zachovávanie BR, skutkem je plníce PNTU, a skutkem je plní S, a potom je skutkem činí O — a na každau ... pamatujíce] vyn. C 246 takovým... Pán] takových milý Bůh volá k sobě řka SO, takové k sobě volá a zůve milej Kristus a chce jim dáti od- platu za práci a řka C — sam drahý BR, milý, drahý PNTU — Pán a svatý Matúš napsal B - všichni] vyn. O — jenž NTU — 246—247 kteříž ... obtieženi ste] pracovití SO 247 a obtieženi ste] vyn. U — [nasytím a] vyn. BKPRONTUSO — posilním PRONTUSO — A] Ale že BPRNTUS, 25 la 239 Nad str. 248a v rkpise A jest přípisek: Vo vinnici; tak i nad str. — 246 Mat. 1I, 28
Strana 320
320 protož ti budau posilněni [a nasyceni] od drahého Ježíše, a ne 250 ti, ješto slyšie, ale nečinie. Dále die svaté čtenie: »Najposlednější budau první, a pr vní 249a najposlednější«. Z této řeči čtenie svatého velicí hřiešníci mají sobě vzieti veliké potěšenie a naději, nebo, ačkolivěk sau mnohá léta pracovali u vinnici dáblově, když se jedne potom duchem 255 vrauciem obrátie ku Pánu Bohu a toho, co sau prvé činili, želejí a litují, takoví ť již pracují u vinnici božie a vezmau jednostajný peniez, to jest jednostaj i nú odplatu od Boha s těmi, ješto sau vždycky slaužili milému Bohu. Neb někto pracuje mnoho let na vinnici božie, ale to s nějakau teskností, vlažně a některak 260 s nějakau nedobrau myslí; a někto pak hřiešný a zavedený, obrátě se k Bohu, s nějakou chutí a s chtivostí popracuje na vinnici 249 Nebo O — 248 slova božího N — 249—250 protož ... nečiniej sami se skla- mávajíce, nebo oni sami budau občerstveni a posilněni SO — 249 ti sami BPRNTU — [a nasyceni] vyn. BKPRCNTU — drahého Ježíše] samého Boha BR, milého, drahého Boha PNTU — Ježíše] Boha všemohaucího C — a nej ale ne B — 250 slyšíc NTU — ale] a BKRC, vyn. PNTU — 251 Dále, .. čtenie] vyn. BPRNTUSO — Dále die] Dí na konci C — Ano poslední O — 252 poslední SO — Z té TU — Z této řeči] Z těch slov ČN — Z této ... velicí] A protož S0 — hříšníci a hříšnice BR — 253 odtud vzíti SO — veliké] veliké daufání P, vyn. S0 — a naději] vyn. SO — nebo] že O — ačkolivěk] vyn. SO — 254 na vinnici KCSO — ďáblově, hříchy a mrzkosti veliké (rozličné R) pášíce a svého Boha hněvajíce, a potom BR, ďáblově, svému tělu a žádostem jeho povolujíce a slaužíce C, ďáblově, a potom jediné PNTU — jedne] jediné BRSO, jedno K, vyn. PNTU — potom] zase BR, vyn. PNTU — duchem vrauciem] vyn. BR, se (vyn. O) skraušeným srdcem SO — 255 obrátie] navrátí B — Bohu svému CN — 255—256 a toho ... litují] duchem vraucím jemu slaužíce BR, vyn. PNTUSO, pokání svaté činíce, aumysl majíce pevnej Boha více nehněvati C — 256 takoví ť] vyn. PRNTUSO — na vinnici BKRONSO — 257 to jest ... od Boha] vyn. BPRNTUSO — jednostajnú] vyn. C — s těmi] vyn. SO — ješto sau] jako by O — 258 vždycky od své mladosti C — právě slúžili BR — milému] Pánu S0 — někto] některý člověk PNTUSO — od mnoha let BPRCNTU, za (vyn. O) mnohá léta S0 — 259 božie] vyn. NS — 259—260 ale .. . nedobrau] a to tesklivě a vážně(!) a jako ne s dob- rau S, a to činí tesklivě a vlažně, tak jako s nedobrau O — 259 to již BR — to s nějakau] s C — s nějakau teskností] tesklivě PNTU — nějakau] vyn. BR — vlažně] a vlažností K, vlažně, lenivě C — 260 s nějakau nedobrau] jako ne s dobrú BPCNTU, jako na vzdoru R — nějakau] vyn. K — a] ale O — někto] jiný PNTUSO — 260—261 hřiešný ... k Bohu] vyn. BPRCNTUSO — 261 velkau chutí O — a s chtivostí] vyn. SO — chtivostí] chtíčem BPRNT, chtivostí majíc, chtíc k dobrému C — maličko (málo
320 protož ti budau posilněni [a nasyceni] od drahého Ježíše, a ne 250 ti, ješto slyšie, ale nečinie. Dále die svaté čtenie: »Najposlednější budau první, a pr vní 249a najposlednější«. Z této řeči čtenie svatého velicí hřiešníci mají sobě vzieti veliké potěšenie a naději, nebo, ačkolivěk sau mnohá léta pracovali u vinnici dáblově, když se jedne potom duchem 255 vrauciem obrátie ku Pánu Bohu a toho, co sau prvé činili, želejí a litují, takoví ť již pracují u vinnici božie a vezmau jednostajný peniez, to jest jednostaj i nú odplatu od Boha s těmi, ješto sau vždycky slaužili milému Bohu. Neb někto pracuje mnoho let na vinnici božie, ale to s nějakau teskností, vlažně a některak 260 s nějakau nedobrau myslí; a někto pak hřiešný a zavedený, obrátě se k Bohu, s nějakou chutí a s chtivostí popracuje na vinnici 249 Nebo O — 248 slova božího N — 249—250 protož ... nečiniej sami se skla- mávajíce, nebo oni sami budau občerstveni a posilněni SO — 249 ti sami BPRNTU — [a nasyceni] vyn. BKPRCNTU — drahého Ježíše] samého Boha BR, milého, drahého Boha PNTU — Ježíše] Boha všemohaucího C — a nej ale ne B — 250 slyšíc NTU — ale] a BKRC, vyn. PNTU — 251 Dále, .. čtenie] vyn. BPRNTUSO — Dále die] Dí na konci C — Ano poslední O — 252 poslední SO — Z té TU — Z této řeči] Z těch slov ČN — Z této ... velicí] A protož S0 — hříšníci a hříšnice BR — 253 odtud vzíti SO — veliké] veliké daufání P, vyn. S0 — a naději] vyn. SO — nebo] že O — ačkolivěk] vyn. SO — 254 na vinnici KCSO — ďáblově, hříchy a mrzkosti veliké (rozličné R) pášíce a svého Boha hněvajíce, a potom BR, ďáblově, svému tělu a žádostem jeho povolujíce a slaužíce C, ďáblově, a potom jediné PNTU — jedne] jediné BRSO, jedno K, vyn. PNTU — potom] zase BR, vyn. PNTU — duchem vrauciem] vyn. BR, se (vyn. O) skraušeným srdcem SO — 255 obrátie] navrátí B — Bohu svému CN — 255—256 a toho ... litují] duchem vraucím jemu slaužíce BR, vyn. PNTUSO, pokání svaté činíce, aumysl majíce pevnej Boha více nehněvati C — 256 takoví ť] vyn. PRNTUSO — na vinnici BKRONSO — 257 to jest ... od Boha] vyn. BPRNTUSO — jednostajnú] vyn. C — s těmi] vyn. SO — ješto sau] jako by O — 258 vždycky od své mladosti C — právě slúžili BR — milému] Pánu S0 — někto] některý člověk PNTUSO — od mnoha let BPRCNTU, za (vyn. O) mnohá léta S0 — 259 božie] vyn. NS — 259—260 ale .. . nedobrau] a to tesklivě a vážně(!) a jako ne s dob- rau S, a to činí tesklivě a vlažně, tak jako s nedobrau O — 259 to již BR — to s nějakau] s C — s nějakau teskností] tesklivě PNTU — nějakau] vyn. BR — vlažně] a vlažností K, vlažně, lenivě C — 260 s nějakau nedobrau] jako ne s dobrú BPCNTU, jako na vzdoru R — nějakau] vyn. K — a] ale O — někto] jiný PNTUSO — 260—261 hřiešný ... k Bohu] vyn. BPRCNTUSO — 261 velkau chutí O — a s chtivostí] vyn. SO — chtivostí] chtíčem BPRNT, chtivostí majíc, chtíc k dobrému C — maličko (málo
Strana 321
321 božie hodné skutky, pokánie čině; i vezme větší odplatu nežli l. 250“ onen první. Neb milý Buoh viece hledí k vraucie žádosti člověka napraveného než k mnohým skutkuom, kteří se s nějakou tesk- 265ností jednají; a protož, ač sau byli někteří od mnoho let netbánlivi svého spasenie, když se jedne právě obrátie k milému Bohu, ba ustíhají ony, ješto sau od mnoha let slaužili milému Bohu a dobře živi byli. Neb tuto li ti, kteříž sau pracovali celý den, jednostajnau sau odplatu vzali s těmi, ješto sau jedinú hodinu 270 pracovali. Neb mnozí vedau mnohé skutky dobré a z dávnieho času, avšak malú aneb snad žádné odplaty nevezmau od milého Boha drahého za to, neb sú lenivě a jako s nějakau teskností to činili. A tito jiní počnauce i počnau duchem vraucím své dobré 250 C) popracuje BPRONTU — na] u PTU — 262 hodné ... čině] v pokání svatém PNTUSO, vyn. C — skutky] vyn. BR — za své hříchy čině BR — i] a tak O vezme nerci-li jednostejnau, ale mnohem C — ještě větší PNTUS 262 263 větší... první] za (vyn. R) rovno (zárovnau R) odplatu v ne- beském království s oním, ješto od mnoha let pracoval BR — 263 hledí k] šetří N — milosti a žádosti SO — 264 napraveného] vyn. BPRONTUSO — k] ke BR, vyn. N — mnohých skutkův N — ješto PNTUSO — s nějakou] s ní jakovú(!) B, některak jako s nějakau PNTU, s nějakovau R, s mnohau O 265 obírají a jednají B, jednají a působí ČN — «byli vyn. A — od mnoho let] vyn. S, v mladosti O — mnoha KPRNT — 266 velmi ned- bánlivi N — 266—267 když... ba] vyn. PNTU — 266 jediné BRS, jen O — právě a upřímně C — obracejí O — 267 ba] vyn. SO — ustíhají] v A jí vzniklo korekturou; postíhají ť NCSO — ony] onyno N, tý první S0 - mnoha let] mnohého času S0 — let] časův PRONTU — milémuj vyn. SO — 268—273 Neb ... činili] vyn. SO — 268 tuto teď PNTU ti] dí U - 269 den, nesauce břímě dne i vedra C — jednostajnau] túž — BPRNT, tu U, tau C — záplatu PNTU — jednu T — 270 z] od C — 271 avšak .. . snad] a snad malau neb C — snad] vyn. B — 272 lenivě a vlažně B, lenivi a vlažni R, lenivi U — to] vyn. R, to dobré C — 273 Aj Ale BPRCNTUSO - jiní] vyn. BRSO, jiní, ješto N — počnauce] vyn. SO — i] ihned PNTUS, jak O — počnau dobře živi býti S0 — — své] vyn. SO — 274 vedan SOa stydie se] vyn. BR, zstydí se P — z svých prvních skutkóv zlých POTU — zlé ... skutky] první hříchy S0 — skutky [a hříchy] K, skutky se stydí litujíce toho, že jsú kdy toho (tak R) drahého Boha tak (vyn. R) hněvali BR — A takoví BR — 274280 Takoví... svatý] prosí Boha za smilování a z (vyn. O) sebau (potom za O) věčné přebývání, kdežto nám (všem 0) dopomáhej Pán Bůh náš SO — 275 za to vezmau C — milého, drahého C — odplatu. A (Jakož C) takovú ť jest hanbu (+ pro hříchy C) apoštol (vyn. R) svatý Pavel přivodil (připomínal C) oněm Ko- Rokycanova Postilla. 21
321 božie hodné skutky, pokánie čině; i vezme větší odplatu nežli l. 250“ onen první. Neb milý Buoh viece hledí k vraucie žádosti člověka napraveného než k mnohým skutkuom, kteří se s nějakou tesk- 265ností jednají; a protož, ač sau byli někteří od mnoho let netbánlivi svého spasenie, když se jedne právě obrátie k milému Bohu, ba ustíhají ony, ješto sau od mnoha let slaužili milému Bohu a dobře živi byli. Neb tuto li ti, kteříž sau pracovali celý den, jednostajnau sau odplatu vzali s těmi, ješto sau jedinú hodinu 270 pracovali. Neb mnozí vedau mnohé skutky dobré a z dávnieho času, avšak malú aneb snad žádné odplaty nevezmau od milého Boha drahého za to, neb sú lenivě a jako s nějakau teskností to činili. A tito jiní počnauce i počnau duchem vraucím své dobré 250 C) popracuje BPRONTU — na] u PTU — 262 hodné ... čině] v pokání svatém PNTUSO, vyn. C — skutky] vyn. BR — za své hříchy čině BR — i] a tak O vezme nerci-li jednostejnau, ale mnohem C — ještě větší PNTUS 262 263 větší... první] za (vyn. R) rovno (zárovnau R) odplatu v ne- beském království s oním, ješto od mnoha let pracoval BR — 263 hledí k] šetří N — milosti a žádosti SO — 264 napraveného] vyn. BPRONTUSO — k] ke BR, vyn. N — mnohých skutkův N — ješto PNTUSO — s nějakou] s ní jakovú(!) B, některak jako s nějakau PNTU, s nějakovau R, s mnohau O 265 obírají a jednají B, jednají a působí ČN — «byli vyn. A — od mnoho let] vyn. S, v mladosti O — mnoha KPRNT — 266 velmi ned- bánlivi N — 266—267 když... ba] vyn. PNTU — 266 jediné BRS, jen O — právě a upřímně C — obracejí O — 267 ba] vyn. SO — ustíhají] v A jí vzniklo korekturou; postíhají ť NCSO — ony] onyno N, tý první S0 - mnoha let] mnohého času S0 — let] časův PRONTU — milémuj vyn. SO — 268—273 Neb ... činili] vyn. SO — 268 tuto teď PNTU ti] dí U - 269 den, nesauce břímě dne i vedra C — jednostajnau] túž — BPRNT, tu U, tau C — záplatu PNTU — jednu T — 270 z] od C — 271 avšak .. . snad] a snad malau neb C — snad] vyn. B — 272 lenivě a vlažně B, lenivi a vlažni R, lenivi U — to] vyn. R, to dobré C — 273 Aj Ale BPRCNTUSO - jiní] vyn. BRSO, jiní, ješto N — počnauce] vyn. SO — i] ihned PNTUS, jak O — počnau dobře živi býti S0 — — své] vyn. SO — 274 vedan SOa stydie se] vyn. BR, zstydí se P — z svých prvních skutkóv zlých POTU — zlé ... skutky] první hříchy S0 — skutky [a hříchy] K, skutky se stydí litujíce toho, že jsú kdy toho (tak R) drahého Boha tak (vyn. R) hněvali BR — A takoví BR — 274280 Takoví... svatý] prosí Boha za smilování a z (vyn. O) sebau (potom za O) věčné přebývání, kdežto nám (všem 0) dopomáhej Pán Bůh náš SO — 275 za to vezmau C — milého, drahého C — odplatu. A (Jakož C) takovú ť jest hanbu (+ pro hříchy C) apoštol (vyn. R) svatý Pavel přivodil (připomínal C) oněm Ko- Rokycanova Postilla. 21
Strana 322
322 skutlky vésti a stydie se za své zlé prvnie skutky. Takoví ť 251a vezmú od milého Boha velikau odplatu. * Aj, milí křesťané, pracujmež na vinnici božie chtivě a vraucně a styďme se za své zlé skutky dřevnie, a tak za to dosáhneme odplaty královstvie nebeského! A toho dobrého mně i vám dopo- máhajž milosrdný, dobrotivý, na nás velmi laskavý Buoh Otec, 280Syn i Duch svatý. Amen. ll rintuom (Korintským NC) a (vyn. PCNTU) stud (vyn. PONTU), když (vyn. PNTU) jim (vyn. PNTU) psal (píše jim takto: »Bratří milí PNTU, psal těmito slovy řka C): »Který jste úžitek měli v (z R, vyn. CN) těch věcech (věcí RON), v (vyn. PRNTU) nichžto (vyn. PRONTU) aneb (vyn. PRCNTU) za něž se nyní stydíte?« BPRCNTU — 276 Aj] Protož BRC, I K, Uj P, Au N, Ej T, Vy(!) U — pracujme rádi PNTU — chtivě a vraucně] hodné skutky pokání činíce vraucně a chtivě BR — 277 dřevnie] první BPRCN — za to] jestliže učiníme PNTU — do- sáhneme] dojdeme (+ bóhdá TU) PNTU — 278 odplaty] dá Pán Bůh, pe- níze denního N — A toho dobrého] do kteréhož T — 278—280 A toho . . . svatý] vyn. KPNU, Dopříti račiž ho nám, milostivý, drahý Pane, ukřižo- vaný Ježíši (+ Kriste R)! BR, do kteréhožto rač nám dopomoci Bůh Otec, jeho milej Syn i blahoslavenej Duch svatej C — 279 milosrdný ... laskavý. vyn. T — 280 Amen] vyn. N —
322 skutlky vésti a stydie se za své zlé prvnie skutky. Takoví ť 251a vezmú od milého Boha velikau odplatu. * Aj, milí křesťané, pracujmež na vinnici božie chtivě a vraucně a styďme se za své zlé skutky dřevnie, a tak za to dosáhneme odplaty královstvie nebeského! A toho dobrého mně i vám dopo- máhajž milosrdný, dobrotivý, na nás velmi laskavý Buoh Otec, 280Syn i Duch svatý. Amen. ll rintuom (Korintským NC) a (vyn. PCNTU) stud (vyn. PONTU), když (vyn. PNTU) jim (vyn. PNTU) psal (píše jim takto: »Bratří milí PNTU, psal těmito slovy řka C): »Který jste úžitek měli v (z R, vyn. CN) těch věcech (věcí RON), v (vyn. PRNTU) nichžto (vyn. PRONTU) aneb (vyn. PRCNTU) za něž se nyní stydíte?« BPRCNTU — 276 Aj] Protož BRC, I K, Uj P, Au N, Ej T, Vy(!) U — pracujme rádi PNTU — chtivě a vraucně] hodné skutky pokání činíce vraucně a chtivě BR — 277 dřevnie] první BPRCN — za to] jestliže učiníme PNTU — do- sáhneme] dojdeme (+ bóhdá TU) PNTU — 278 odplaty] dá Pán Bůh, pe- níze denního N — A toho dobrého] do kteréhož T — 278—280 A toho . . . svatý] vyn. KPNU, Dopříti račiž ho nám, milostivý, drahý Pane, ukřižo- vaný Ježíši (+ Kriste R)! BR, do kteréhožto rač nám dopomoci Bůh Otec, jeho milej Syn i blahoslavenej Duch svatej C — 279 milosrdný ... laskavý. vyn. T — 280 Amen] vyn. N —
Strana 323
Neděle druhá v devítník. (B 116) Epištola svatého Pavla v druhém listu k Korintuom v XI. kapitole. Bratří! Rádi snášejte nemúdré, jsúce sami múdři. Nebo trpíte, ač vás kto v službu pod- 5robuje, ač kto zžírá, ač kto béře, ač se kto povyšuje, ač vás kto v tvář tepe. Vedlé ne- urození pravím, jako bychom my nemocni byli v této stránce. V čem kto smí, smím i já (v nemúdrosti pravím). Židé jsú? I já. Izra- rhelitští jsú? I já. Semeno Abrahamovo jsú? I já. Služebníci Kristovi jsú? I já. (Jakožto méně múdrý pravím:) Více já v usilování mnohém, v žalářích hojněji, v ranách nadl (B 117) obyčej, v smrtech častokrát. Od Židuov pět- 15krát čtyřidceti ran jednau méně vzal sem. Třikrát metlami mrskán sem, jednau kame- nován sem, třikrát na moři tápal sem, den a noc v hlubokosti morské byl sem; na ces- 1—88 Neděle ... trpělivostij vyn. A, místo toho se čte jen: Dominica in Sexagesimam — 1 V neděli druhau devítník O — 2—58 Epištola ... Kristova] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. K — v druhém listu] v II. C, vyn. NU — druhé K — listu] vyn. K — XII. C — kapitole] vyn. N. rozdílu U — 3 snášejte] trpíte PCNTU — 4—57 Nebo ... ve mně] Konec U — 4 trpíte] snášíte ty K, trpíte ty PNT — ač vás kto] kdo vás C — 5 ač] i toho C, ač vás T — žíře KPT, zžíře N — ač]i toho C — ač se kto] i toho, kdož se C — 6 povyšuje vyzdvihuje PC, pozdvihuje NT ač] bud že C — Podlé KPT — Vedlé neurození] V nesmyslnosti C — 7 rovně jako C — 8 v této stránce] v tom C straně KP — V čem] Anobrž v čem C — 9 (v nemúdrosti pravím) vyn. K — I] Sem i C — 10 I] Sem i C — Símě KPNTC — jsú] vyn. N - 11 ljSemťi C — I já] vyn. C. I já více N — 12 méně múdrý. nemaudrej C sem já C v usilování] pracéch PC, ausilích NT — 13 mno- hých PONT — v ranách nad obyčej] vyn. P - 14 na smrti PC — po pět- krát NT — 15 jednau méně] bez jedné KPONT— vzal] přijal P, trpěl C 17 na moři] vyn. KT s tonul PC, tonaul N — 17 18 ve dne i v noci C 3 nn. 2. Kor. 11. 19. 33 a 12, 1—9. 21*
Neděle druhá v devítník. (B 116) Epištola svatého Pavla v druhém listu k Korintuom v XI. kapitole. Bratří! Rádi snášejte nemúdré, jsúce sami múdři. Nebo trpíte, ač vás kto v službu pod- 5robuje, ač kto zžírá, ač kto béře, ač se kto povyšuje, ač vás kto v tvář tepe. Vedlé ne- urození pravím, jako bychom my nemocni byli v této stránce. V čem kto smí, smím i já (v nemúdrosti pravím). Židé jsú? I já. Izra- rhelitští jsú? I já. Semeno Abrahamovo jsú? I já. Služebníci Kristovi jsú? I já. (Jakožto méně múdrý pravím:) Více já v usilování mnohém, v žalářích hojněji, v ranách nadl (B 117) obyčej, v smrtech častokrát. Od Židuov pět- 15krát čtyřidceti ran jednau méně vzal sem. Třikrát metlami mrskán sem, jednau kame- nován sem, třikrát na moři tápal sem, den a noc v hlubokosti morské byl sem; na ces- 1—88 Neděle ... trpělivostij vyn. A, místo toho se čte jen: Dominica in Sexagesimam — 1 V neděli druhau devítník O — 2—58 Epištola ... Kristova] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. K — v druhém listu] v II. C, vyn. NU — druhé K — listu] vyn. K — XII. C — kapitole] vyn. N. rozdílu U — 3 snášejte] trpíte PCNTU — 4—57 Nebo ... ve mně] Konec U — 4 trpíte] snášíte ty K, trpíte ty PNT — ač vás kto] kdo vás C — 5 ač] i toho C, ač vás T — žíře KPT, zžíře N — ač]i toho C — ač se kto] i toho, kdož se C — 6 povyšuje vyzdvihuje PC, pozdvihuje NT ač] bud že C — Podlé KPT — Vedlé neurození] V nesmyslnosti C — 7 rovně jako C — 8 v této stránce] v tom C straně KP — V čem] Anobrž v čem C — 9 (v nemúdrosti pravím) vyn. K — I] Sem i C — 10 I] Sem i C — Símě KPNTC — jsú] vyn. N - 11 ljSemťi C — I já] vyn. C. I já více N — 12 méně múdrý. nemaudrej C sem já C v usilování] pracéch PC, ausilích NT — 13 mno- hých PONT — v ranách nad obyčej] vyn. P - 14 na smrti PC — po pět- krát NT — 15 jednau méně] bez jedné KPONT— vzal] přijal P, trpěl C 17 na moři] vyn. KT s tonul PC, tonaul N — 17 18 ve dne i v noci C 3 nn. 2. Kor. 11. 19. 33 a 12, 1—9. 21*
Strana 324
324 tách častokrát, v nebezpečenství na řekách, 20v nebezpečenství od lotruov, v nebezpečen- stvích mezi národy, v nebezpečenstvích od pohanuov, v nebezpečenství v městě, v ne- bezpečenstvích na paušti, v nebezpečen- stvích na moři, v nebezpečenství mezi faleš- 25nými bratřími; v úsilí a v práci, v bděních mnohých, v hladu a v žízni, v postech mnohých, v zimě a v nahotě. Kromě těch věcí, kteréž zevnitř jsú, při hodině veždajší pečo- vání o všech zbořích. Kto jest nemocen, bych 30já nebyl nemocen? Kto se horší, a já se ne- pálím? Mám-li se chlubiti, které věci sú ne- moci mé, budu se chlubiti. Buoh a Otec Pána našeho Ježíše Krista, jenž jest požehnaný na věky věkův, ví, že ť nelhu. Damaštský probošt 351idu Aretského krále, ostříhaje města Da- mašku, aby mne polapil, a skrze vokno v koši spuštěnsem přes zeda tak semušel zrukújeho. Mám-li se chlubiti? nesluší zajisté, ale přijdu kviděnía zjeveníbožímu. Vímčlověkav Kristu 40 předlety čtrnácti (buďtovtěle nebo kromtěla, nevím, Buoh ví), že jest vtržen takový až do 18 na hlubokosti C — 19 v nebezpečenství na řekách] vyn. NT — 20 v ne- bezpečenstvích KNT — mezi lotry KPCNT — v nebezpečenství PC — 21 mezi národy] od (+ svého C) pokolení KC, od (+ svého N) pokolení, v ne- bezpečenství (nebezpečenstvích N) od rodů PNT — v nebezpečenství PCNT — 21—22 mezi pohany KC — 22—23 v nebezpečenství na paušti (pauštích NT) PNTC — 23—24 v nebezpečenství PTC — 25 úsilí] těžkosti C — bdění mnohém C — 26 v žízni] vězení T — 27 těch věcí, kteréž] toho, což C — 28 jsú] se přiházejí N — 28—29 jsú ... zbožích] jest, ustavičná má na každej den péče o všecky křesťany C — 28 při hodině veždajší] pří- hody mé ustavičné K, ustavičná (ustavičnost NT) má vezdajší PNT — péče P — 29 o všecky zbory N — 30 já s ním NC — a já se nepálím] bych já se nepálil KPCNT — 31 Mám] Sluší C — které věci] v těch věcech, které PNT, těmi věcmi, které C — 34 věkův] vyn. KPCNT — nelhu] neklamám K — Damaštský] Města Damašku C — Damašskaj K — probošt] vladař KC — 35 Arety C — ostříhal jest KPCN, ostřéhavše T —Damaštských T — 36 polapil] jal PONT — skrze vokno] já P, já oknem C, já skrze okno N — 37 puštěn K — ušel] utekl NT — z] vyn. KPNTC — 38 Mám-li] Sluší-li KC — zajistě T — 38—39 ale . . . božímu] alevšak povím, co mi Pán zjevil a ukázal C — 39 viděním P — zjevením P, k zjevením N, jevení T — bo-
324 tách častokrát, v nebezpečenství na řekách, 20v nebezpečenství od lotruov, v nebezpečen- stvích mezi národy, v nebezpečenstvích od pohanuov, v nebezpečenství v městě, v ne- bezpečenstvích na paušti, v nebezpečen- stvích na moři, v nebezpečenství mezi faleš- 25nými bratřími; v úsilí a v práci, v bděních mnohých, v hladu a v žízni, v postech mnohých, v zimě a v nahotě. Kromě těch věcí, kteréž zevnitř jsú, při hodině veždajší pečo- vání o všech zbořích. Kto jest nemocen, bych 30já nebyl nemocen? Kto se horší, a já se ne- pálím? Mám-li se chlubiti, které věci sú ne- moci mé, budu se chlubiti. Buoh a Otec Pána našeho Ježíše Krista, jenž jest požehnaný na věky věkův, ví, že ť nelhu. Damaštský probošt 351idu Aretského krále, ostříhaje města Da- mašku, aby mne polapil, a skrze vokno v koši spuštěnsem přes zeda tak semušel zrukújeho. Mám-li se chlubiti? nesluší zajisté, ale přijdu kviděnía zjeveníbožímu. Vímčlověkav Kristu 40 předlety čtrnácti (buďtovtěle nebo kromtěla, nevím, Buoh ví), že jest vtržen takový až do 18 na hlubokosti C — 19 v nebezpečenství na řekách] vyn. NT — 20 v ne- bezpečenstvích KNT — mezi lotry KPCNT — v nebezpečenství PC — 21 mezi národy] od (+ svého C) pokolení KC, od (+ svého N) pokolení, v ne- bezpečenství (nebezpečenstvích N) od rodů PNT — v nebezpečenství PCNT — 21—22 mezi pohany KC — 22—23 v nebezpečenství na paušti (pauštích NT) PNTC — 23—24 v nebezpečenství PTC — 25 úsilí] těžkosti C — bdění mnohém C — 26 v žízni] vězení T — 27 těch věcí, kteréž] toho, což C — 28 jsú] se přiházejí N — 28—29 jsú ... zbožích] jest, ustavičná má na každej den péče o všecky křesťany C — 28 při hodině veždajší] pří- hody mé ustavičné K, ustavičná (ustavičnost NT) má vezdajší PNT — péče P — 29 o všecky zbory N — 30 já s ním NC — a já se nepálím] bych já se nepálil KPCNT — 31 Mám] Sluší C — které věci] v těch věcech, které PNT, těmi věcmi, které C — 34 věkův] vyn. KPCNT — nelhu] neklamám K — Damaštský] Města Damašku C — Damašskaj K — probošt] vladař KC — 35 Arety C — ostříhal jest KPCN, ostřéhavše T —Damaštských T — 36 polapil] jal PONT — skrze vokno] já P, já oknem C, já skrze okno N — 37 puštěn K — ušel] utekl NT — z] vyn. KPNTC — 38 Mám-li] Sluší-li KC — zajistě T — 38—39 ale . . . božímu] alevšak povím, co mi Pán zjevil a ukázal C — 39 viděním P — zjevením P, k zjevením N, jevení T — bo-
Strana 325
325 třetího nebe. A vím takového člověka (buďto v těle anebo kromtěla, nevím, Buoh ví), že jest vtržen do ráje a slyšel tajná slova, kterýchž 45nesluší člověku mluviti. Pro takového ť se budu chlubiti, ale za mne nic, jediné v nemo- cech mých. Nebo, ač se i budu chtíti chlubiti, nebudu nemúdrý, neb pravdu pravím; ale skrovně se chlubím, aby někto nedomníval se 50 o mněnad to, což vidí na mně aneb slyší ze mne. A aby velikost li zjevení nepozdvihla mne, (B 118) dán mi jest ostentěla mého, anjel šatanášuov, aby mne zašikoval. Protož jsem třikrát prosil Pána, aby odstúpilode mne. A řekl jest: »Dosti 55máš na mé milosti, nebo ctnost v nemoci se do- konává.« Protož rád se budu chlubiti v ne- mocech mých, aby ve mně přebývala ctnost Kristova. Čtení svatého Matúše v XIII. kapitole. V ten čas, když zástup mnohý scházel se 60 a z měst přibližovali sú se k Ježíšovi, řekl jest žímu Pánč K, božím PNT — 41 jest] byl C — 43 v těle] s tělem C — krom] bez C — jest] takovej byl C — 44 slyšal tam K — jichžto NTC — 45 Pro takového ť] Pro takovú věc K, Těmi (Takovými ť N) věcmi PNC — 46 za mne] za se K, sám z sebe PC, ze mne N — jediné] než toliko PC — v ne- mocech mých] nemocmi svými (mými N) PNC — 47 ač ... chtíti] budu-li t se PNTC — 48 pravím] povím K — 49 skrovně se chlubím] uskrovňuji P, ponechám ť C — 49—50 někto ... o mně] mne někdo nejměl NT — 50 o mně] mne K, vyn. P —. slyší nětco KPCT — ze mne] o mně PC, ode mně! N — 52 šatanuov PNTC : 53 zašijkoval P, zašikoval, abych se nad míru nevynášel C Protož] Za to C — 54 aby ten C — odstúpil] jej odňal NT — jest] mi KPCT — 55 ctnost] moc má C — 56 budu] chci K — 56—57 v ne- mocech mých] nemocmi mými PNC — 57 ctnost] moc PNC — 58 Kristova. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 59 Čtení] Čtení svaté mámy T, Evangelium S — Člení... XIII.] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatej Lukáš v VIII. N — svatého. . . kapitole] svaté, napsal svatý Matauš, Lukáš(!) v vosmém rozdílu takto U — Matúše v XIII.] Lukáše v osmé KPRCTSO — kapitole] vyn. T, ka- pitole. Sláva tobě, Hospodine! N — 60—88 V ten ... trpělivosti vyn. S — 60 V ten čas] vyn. RO — když se T — scházel se] pospíchali R, scházéše T, se sšel C — 61—88 60 nn. Mat. 13, 2—23; perikopa se však shoduje více s analogickým místem Luk. 8, 4 15.
325 třetího nebe. A vím takového člověka (buďto v těle anebo kromtěla, nevím, Buoh ví), že jest vtržen do ráje a slyšel tajná slova, kterýchž 45nesluší člověku mluviti. Pro takového ť se budu chlubiti, ale za mne nic, jediné v nemo- cech mých. Nebo, ač se i budu chtíti chlubiti, nebudu nemúdrý, neb pravdu pravím; ale skrovně se chlubím, aby někto nedomníval se 50 o mněnad to, což vidí na mně aneb slyší ze mne. A aby velikost li zjevení nepozdvihla mne, (B 118) dán mi jest ostentěla mého, anjel šatanášuov, aby mne zašikoval. Protož jsem třikrát prosil Pána, aby odstúpilode mne. A řekl jest: »Dosti 55máš na mé milosti, nebo ctnost v nemoci se do- konává.« Protož rád se budu chlubiti v ne- mocech mých, aby ve mně přebývala ctnost Kristova. Čtení svatého Matúše v XIII. kapitole. V ten čas, když zástup mnohý scházel se 60 a z měst přibližovali sú se k Ježíšovi, řekl jest žímu Pánč K, božím PNT — 41 jest] byl C — 43 v těle] s tělem C — krom] bez C — jest] takovej byl C — 44 slyšal tam K — jichžto NTC — 45 Pro takového ť] Pro takovú věc K, Těmi (Takovými ť N) věcmi PNC — 46 za mne] za se K, sám z sebe PC, ze mne N — jediné] než toliko PC — v ne- mocech mých] nemocmi svými (mými N) PNC — 47 ač ... chtíti] budu-li t se PNTC — 48 pravím] povím K — 49 skrovně se chlubím] uskrovňuji P, ponechám ť C — 49—50 někto ... o mně] mne někdo nejměl NT — 50 o mně] mne K, vyn. P —. slyší nětco KPCT — ze mne] o mně PC, ode mně! N — 52 šatanuov PNTC : 53 zašijkoval P, zašikoval, abych se nad míru nevynášel C Protož] Za to C — 54 aby ten C — odstúpil] jej odňal NT — jest] mi KPCT — 55 ctnost] moc má C — 56 budu] chci K — 56—57 v ne- mocech mých] nemocmi mými PNC — 57 ctnost] moc PNC — 58 Kristova. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 59 Čtení] Čtení svaté mámy T, Evangelium S — Člení... XIII.] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatej Lukáš v VIII. N — svatého. . . kapitole] svaté, napsal svatý Matauš, Lukáš(!) v vosmém rozdílu takto U — Matúše v XIII.] Lukáše v osmé KPRCTSO — kapitole] vyn. T, ka- pitole. Sláva tobě, Hospodine! N — 60—88 V ten ... trpělivosti vyn. S — 60 V ten čas] vyn. RO — když se T — scházel se] pospíchali R, scházéše T, se sšel C — 61—88 60 nn. Mat. 13, 2—23; perikopa se však shoduje více s analogickým místem Luk. 8, 4 15.
Strana 326
326 skrze podobenství: »Vyšel jest, jenž rozsévá, rozsévati semene svého. A když rozséval, jiné padlo vedlé cesty, a potlačeno jest od lidí a 65ptáci nebeští szobali sú je. A jiné pak padlo na skálu a vzešlé uschlo jest, neb jest nemělo vlažnosti. A jiné padlo mezi trní, a spolu vzešlé trní udusilo je. Jiné pak padlo jest do země dobré a vzešlé učinilo jest úžitek stý.« 70 To pověděv i volalřka: »Kto má uši k slyšení, slyš!« I tázali sú ho učedlníci jeho, kteraké byto bylo podobenství. Jimžto onvetce: »Vám dáno jest znáti tajemství království božího; ale jiným v podobenstvích, aby vidúce nevi- 75děli a slyšíce nerozuměli. Ale jesti ť toto po- dobenství: Sémě jest slovo boží. Které pak vedlé cesty, ti jsú, kteří poslúchají slova božího, a potom přichází dábel a vynímá slovo z srdcí jich, aby věříce spaseni nebyli. Pak, 80které na skálu, tito jsú, kteří s radostí přijí- mají slovo boží, a ti kořene nemají; nebo na a z měst... trpělivosti etc. Vajklad R — 61—87 a z měst... zdržují] Konec U — 61 z měst okolních O — přibližovali] hrnuli O — přibližovali sú se] pospíchali PNC, pospiecháchu T — Ježíšovi] němu NTO — pravil P, mluvil C — jest skrze] jim v O — 62 podobenství řka PC — 62 —63 jest, jenž ... svého] rozsívač, aby rozsíval semeno své O — 62 kterýž NT — 63 rozsévati] aby rozsíval C — semeno své C — když on O — jiné] jedno KPCO — 64 podlé PCO — pošlapáno CO — od lidí] vyn. PCO — 65 pak] zrno K, vyn. PCNTO — 66 když vzešlo PCO — uschlo] uvadlo PCO — 67 vláhy (+ jiné 0) KTO, vlhkosti PC — Jiné opět O, Jiné pak C — mezi] v O — 68 vzešlé] zrostlé PO, vzrostlé NC, vyšedše T — A jiné NT — pak vyn. KPNT — 68—69 v zemi dobrau KPNTO — 69 vzešlé] vzrostlé K, když vzešlo PC — 70 pověděvši N, pověděl CO — i volal] voláše T, volal O, zvolal C — řka] vyn. PCNO, pravě K — 71 otázali O — ho] se ho NO — jeho řkauce O — jakové K, které PCNTO — 72 by to bylo] jest toto O — Jimžto] A on jim O — řekl KCO, odpověděl N — 73 božího] nebeského C — 74 skrze podobenství T, v podobenství CO — vidúce] hledíce O 75 Ale] I PC — Ale jesti ť] Jest pak O — 76 Semeno C — Které pak] Ale které NTO — 77 padlo vedlé KNO — to jsau ti PC — jenž NT — slyší KPONTO — slova] slovo K, vyn. PCNTO — 78 božího, a] vyn. KPCNTO, — přijde T — 79 srdce PNTO — Pak] A KO, Ale C, vyn. T — 80 které- které padlo KO, kteří PN, Které pak T — ti PONTO — kteří, když uslyš“ (+ slovo C) PCNT, kteří slyší O — přijímají je CO — 81 slovo boží] vyn. O — boží vyn. KPNT — a ti kořene] ale že kořenův O — kořenův PCNT
326 skrze podobenství: »Vyšel jest, jenž rozsévá, rozsévati semene svého. A když rozséval, jiné padlo vedlé cesty, a potlačeno jest od lidí a 65ptáci nebeští szobali sú je. A jiné pak padlo na skálu a vzešlé uschlo jest, neb jest nemělo vlažnosti. A jiné padlo mezi trní, a spolu vzešlé trní udusilo je. Jiné pak padlo jest do země dobré a vzešlé učinilo jest úžitek stý.« 70 To pověděv i volalřka: »Kto má uši k slyšení, slyš!« I tázali sú ho učedlníci jeho, kteraké byto bylo podobenství. Jimžto onvetce: »Vám dáno jest znáti tajemství království božího; ale jiným v podobenstvích, aby vidúce nevi- 75děli a slyšíce nerozuměli. Ale jesti ť toto po- dobenství: Sémě jest slovo boží. Které pak vedlé cesty, ti jsú, kteří poslúchají slova božího, a potom přichází dábel a vynímá slovo z srdcí jich, aby věříce spaseni nebyli. Pak, 80které na skálu, tito jsú, kteří s radostí přijí- mají slovo boží, a ti kořene nemají; nebo na a z měst... trpělivosti etc. Vajklad R — 61—87 a z měst... zdržují] Konec U — 61 z měst okolních O — přibližovali] hrnuli O — přibližovali sú se] pospíchali PNC, pospiecháchu T — Ježíšovi] němu NTO — pravil P, mluvil C — jest skrze] jim v O — 62 podobenství řka PC — 62 —63 jest, jenž ... svého] rozsívač, aby rozsíval semeno své O — 62 kterýž NT — 63 rozsévati] aby rozsíval C — semeno své C — když on O — jiné] jedno KPCO — 64 podlé PCO — pošlapáno CO — od lidí] vyn. PCO — 65 pak] zrno K, vyn. PCNTO — 66 když vzešlo PCO — uschlo] uvadlo PCO — 67 vláhy (+ jiné 0) KTO, vlhkosti PC — Jiné opět O, Jiné pak C — mezi] v O — 68 vzešlé] zrostlé PO, vzrostlé NC, vyšedše T — A jiné NT — pak vyn. KPNT — 68—69 v zemi dobrau KPNTO — 69 vzešlé] vzrostlé K, když vzešlo PC — 70 pověděvši N, pověděl CO — i volal] voláše T, volal O, zvolal C — řka] vyn. PCNO, pravě K — 71 otázali O — ho] se ho NO — jeho řkauce O — jakové K, které PCNTO — 72 by to bylo] jest toto O — Jimžto] A on jim O — řekl KCO, odpověděl N — 73 božího] nebeského C — 74 skrze podobenství T, v podobenství CO — vidúce] hledíce O 75 Ale] I PC — Ale jesti ť] Jest pak O — 76 Semeno C — Které pak] Ale které NTO — 77 padlo vedlé KNO — to jsau ti PC — jenž NT — slyší KPONTO — slova] slovo K, vyn. PCNTO — 78 božího, a] vyn. KPCNTO, — přijde T — 79 srdce PNTO — Pak] A KO, Ale C, vyn. T — 80 které- které padlo KO, kteří PN, Které pak T — ti PONTO — kteří, když uslyš“ (+ slovo C) PCNT, kteří slyší O — přijímají je CO — 81 slovo boží] vyn. O — boží vyn. KPNT — a ti kořene] ale že kořenův O — kořenův PCNT
Strana 327
327 časvěří, a v čas pokušení odstupují. Ale které padlo do trní, tito jsú, kteříž poslúchají v peč- livostech a v bohatstvích a v rozkošech 85ži vota jdúce, potlačují a nepřinášejí úžitku. Ale které v zemi dobrú, ti jsú, ktegříž v srdci dobrém a najlep l ším slyšíce slovo zdržují a (B 119) úžitek přinášejí v trpělivosti.« Dnes týden měli sme čtenie svaté, kdežto Pán drahý volal A 251 90 do své vinnice, aby «na ní všichni pracovali z penieze den- nicho. Dnes pak máme o semenu, to jest o slovu božiem. Nebo nižádný nemuož úžitečně pracovati a věrně na vinnici božie bez semené slova božého; neb tak sám Kristus die skrze Jeremiáše neba] ti O — 82 Ale kteréj Kteréž pak KPCO — 83 mezi trní KPONT ti PONT — ješto C, jenž T - slyší KPCNT — 83—85 poslúchají... potlačují] po pečování zbožích(!) a rozkošech jdauce, bývají udušeni O, a po pečování a zboží i po rozkošech života chodíce, bejvají udušeni C — 83—84 v pečlivostech a v bohatstvích] slovo (vyn. PN) a po pečování a (vyn. N) zboží (vyn. N) KPN, a od pečlivostí T — 84 v rozkošech] rozko- šech PN, od rozkoší T — 85 chodíce P — potlačují] bývají udušeni KPAT n 86 v zemi dobrů] do země dobré KPCNT, padlo v zemi dobrau O — kte ří] které(!) A, ješto KP, jenž NT, kteříž CO — 87 dobrém] ctném O — najlepším] výborném KPC, počestném O — slovo boží PC — zdržují] zachovávají KNO, zachovávají je PC, zdržují aneb zachovávají T — 88 úžitek o semenu čtverém U — trpělivosti. Výklad na (+ to T) čtení svaté KT, trpělivosti. Vejklad (+ XVI. na svaté čtení U) PNUO — 89 Na str. 25 1b jest v A přípisek: Toho abychme vzali od- platu hojnů od milého Boha; v K dole na str. 84b1 pozdní pří- pisek: [Na toto svaté čtení jest písen v vobecních malých písničkách, první mezi písněmi, jak se na epištoly spívají, a spívá se jako: Nebudeš míti bohův jiných.] — Křesťané (Přátelé S) milí, dnes týden... BSO — svaté o tom C — kdežto] kterak (+ a kdy C) PONTUSO — Pán drahý Ježíš K — drahý] vyn. C volá BR — 90 na ní) v nie A — všickni (+ šli R) lidé křesťanští (4 a R) BR, všichni lidé PONTU — denního pro odplatu království nebeského BR — 91 pak] již S, opět O — máme] vyn. PNTU— semeni BKPCNTU — to jest ... božiem] slova božího S0 - Nebo] Neb tak sám dí, že U — 92 a věrně] vyn. C — věrně] právč BR; v K nad věrně: [spravedlivě] — božic] Páně R — 93 neb ... Kristus] jakož Pán Bůh C — tak] vyn. BR — sám] vyn. BRUO — Kristus] Pán K, vyn. P, Bůh NUS, Pán Bůh T - 93—94 Kristus ... proroka] pak dí prorok Izaiáš (Jeremiáš R) takto (vyn. R): »By nám byl Buoh semene slova svého nezuostavil, byli bychom jako Sodoma a (vyn. B) Gomora 91 K slovu »máme« vztahuje se patrně marginálie v A: členie svaté —
327 časvěří, a v čas pokušení odstupují. Ale které padlo do trní, tito jsú, kteříž poslúchají v peč- livostech a v bohatstvích a v rozkošech 85ži vota jdúce, potlačují a nepřinášejí úžitku. Ale které v zemi dobrú, ti jsú, ktegříž v srdci dobrém a najlep l ším slyšíce slovo zdržují a (B 119) úžitek přinášejí v trpělivosti.« Dnes týden měli sme čtenie svaté, kdežto Pán drahý volal A 251 90 do své vinnice, aby «na ní všichni pracovali z penieze den- nicho. Dnes pak máme o semenu, to jest o slovu božiem. Nebo nižádný nemuož úžitečně pracovati a věrně na vinnici božie bez semené slova božého; neb tak sám Kristus die skrze Jeremiáše neba] ti O — 82 Ale kteréj Kteréž pak KPCO — 83 mezi trní KPONT ti PONT — ješto C, jenž T - slyší KPCNT — 83—85 poslúchají... potlačují] po pečování zbožích(!) a rozkošech jdauce, bývají udušeni O, a po pečování a zboží i po rozkošech života chodíce, bejvají udušeni C — 83—84 v pečlivostech a v bohatstvích] slovo (vyn. PN) a po pečování a (vyn. N) zboží (vyn. N) KPN, a od pečlivostí T — 84 v rozkošech] rozko- šech PN, od rozkoší T — 85 chodíce P — potlačují] bývají udušeni KPAT n 86 v zemi dobrů] do země dobré KPCNT, padlo v zemi dobrau O — kte ří] které(!) A, ješto KP, jenž NT, kteříž CO — 87 dobrém] ctném O — najlepším] výborném KPC, počestném O — slovo boží PC — zdržují] zachovávají KNO, zachovávají je PC, zdržují aneb zachovávají T — 88 úžitek o semenu čtverém U — trpělivosti. Výklad na (+ to T) čtení svaté KT, trpělivosti. Vejklad (+ XVI. na svaté čtení U) PNUO — 89 Na str. 25 1b jest v A přípisek: Toho abychme vzali od- platu hojnů od milého Boha; v K dole na str. 84b1 pozdní pří- pisek: [Na toto svaté čtení jest písen v vobecních malých písničkách, první mezi písněmi, jak se na epištoly spívají, a spívá se jako: Nebudeš míti bohův jiných.] — Křesťané (Přátelé S) milí, dnes týden... BSO — svaté o tom C — kdežto] kterak (+ a kdy C) PONTUSO — Pán drahý Ježíš K — drahý] vyn. C volá BR — 90 na ní) v nie A — všickni (+ šli R) lidé křesťanští (4 a R) BR, všichni lidé PONTU — denního pro odplatu království nebeského BR — 91 pak] již S, opět O — máme] vyn. PNTU— semeni BKPCNTU — to jest ... božiem] slova božího S0 - Nebo] Neb tak sám dí, že U — 92 a věrně] vyn. C — věrně] právč BR; v K nad věrně: [spravedlivě] — božic] Páně R — 93 neb ... Kristus] jakož Pán Bůh C — tak] vyn. BR — sám] vyn. BRUO — Kristus] Pán K, vyn. P, Bůh NUS, Pán Bůh T - 93—94 Kristus ... proroka] pak dí prorok Izaiáš (Jeremiáš R) takto (vyn. R): »By nám byl Buoh semene slova svého nezuostavil, byli bychom jako Sodoma a (vyn. B) Gomora 91 K slovu »máme« vztahuje se patrně marginálie v A: členie svaté —
Strana 328
328 proroka: »Já sem tě štiepil, li vinnice má výborná, vším semenem 252a 95 pravým.« Neb tiem semenem slova božieho všichni se stavové mají zpravovati; neb to sémě každému stavu jest potřebné, jímž by se mělo a vedlé něho zpracovati. Neb milý, drahý Pán naj- viece toho byl pilen, aby to sémě — slovo své drahé — rosieval. Tak také dábel a falešní proroci pilni sau, aby odjali to i sémě 100 božie z srdcí lidských, jakož se o tom pokládá ve čtení. Neb on, škaredý dábel, s člověkem i do kostela na kázanie chodí, hledě toho pilně, aby vyňal slovo božie z srdce jeho, kteréž jest slyšal, uvodě jemu rozličná myšlenie a kolotánie na srdce jeho. O kte- rémžto semeni, to jest o slovu božiem, jest dnešnie svaté čtenie, 105 kteréžto li takto praví: »Když se zástup mnohý scházieše a 252" 2533 učiněni«. A jinde dí v ucsobě boží BR — 94 proroka] vyn. S — tě] ten, který tě U — má] vyn. U — výborná] vybraná KPRONT, výborná, vybraná U — 95 (drahým) a pravým O (drahým v závorkách!) — 96 neb to sémě] to símě zajisté N — 96—97 neb to ... zpravovati] vyn. SO — 96 sémě. .. potřebné] símě potřebné jest, potřebné i každému stavu R — 97 měli KCT, měl N — mělo... zpravovati] všichni stavové i obchodové měli zpravovati a řiediti své skutky BR — a vedlé něho] vyn. PONTU — 97 Nebo i C — najviece] velmi NSO, vyn. PCTU — 98 slovo své drahé] vyn. BPRONTUSO — rozséval, vuoli Otce svého milého oznamoval BR — 99 tak také] ale C — také] zase BR — toho jsú pilni BRCSO — odjímali BR — 99—100 odjali ... božie] odrazili to semeno SO — 100 božie] slova božího C — z srdcí lidských] od věrných duší BR, od srdce O — jakož ... čtení] vyn. SO — se o tom ... čtení] pak sám drahý Pán o tom dí (pokládá R) v tomto svatém čtení BR — o tom] vyn. PCNTU — v svatém čtení C — on] vyn. CSO — 101 škaredý] vyn. PCNTUSO — ďábel, ten nepřítel C — vždycky s člověkem S0 — 101—102 s člověkem ... pilně] i s člověkem jde do (vyn. (!) R) kostela, toho pilně střeha, a hledí BR, s člověkem (+ vždy NTU) chodí (+ i T) do kostela, hned je toho velmi pilen PNTU — 101 i] ba i C, vyn. SO — na kázanie] vyn. CSO — a hledí C — 102 to slovo PNTUSO — božie] vyn. PNTUSO — jeho a tu zprávu BR — kterúž BR — slýchal BR, slyšel z zákona božího k svému prospěchu (úžitku S0) PNTUSO — 103 přivodě K, uvodí PU, protož uvodí CSO — kolotánie] kolácení BR, ona i ona kolotání (kolatání N, kolácení S0) PNTUSO, kolatání C — na srdce jeho] v jeho srdce B, na mysl a v jeho srdce R, vyn. PONTUSO — 104 semenu T — to ... božiem] slova božího BR, jenž jest slovo boží O — božím, jenž U — toto dnešní S — svaté] vyn. C — 105 kteréžto ... praví) kteréž se takto píše K — takto na počátku C — scházel BPRCNTUSO 94 Podle Jer. 2, 21. — Nad str. 252a v A jest přípisek: Vo semeni čtení svaté 99—100 Nad slovy »sémě božie« čte se v A mladší přípisek: totižto slovo —
328 proroka: »Já sem tě štiepil, li vinnice má výborná, vším semenem 252a 95 pravým.« Neb tiem semenem slova božieho všichni se stavové mají zpravovati; neb to sémě každému stavu jest potřebné, jímž by se mělo a vedlé něho zpracovati. Neb milý, drahý Pán naj- viece toho byl pilen, aby to sémě — slovo své drahé — rosieval. Tak také dábel a falešní proroci pilni sau, aby odjali to i sémě 100 božie z srdcí lidských, jakož se o tom pokládá ve čtení. Neb on, škaredý dábel, s člověkem i do kostela na kázanie chodí, hledě toho pilně, aby vyňal slovo božie z srdce jeho, kteréž jest slyšal, uvodě jemu rozličná myšlenie a kolotánie na srdce jeho. O kte- rémžto semeni, to jest o slovu božiem, jest dnešnie svaté čtenie, 105 kteréžto li takto praví: »Když se zástup mnohý scházieše a 252" 2533 učiněni«. A jinde dí v ucsobě boží BR — 94 proroka] vyn. S — tě] ten, který tě U — má] vyn. U — výborná] vybraná KPRONT, výborná, vybraná U — 95 (drahým) a pravým O (drahým v závorkách!) — 96 neb to sémě] to símě zajisté N — 96—97 neb to ... zpravovati] vyn. SO — 96 sémě. .. potřebné] símě potřebné jest, potřebné i každému stavu R — 97 měli KCT, měl N — mělo... zpravovati] všichni stavové i obchodové měli zpravovati a řiediti své skutky BR — a vedlé něho] vyn. PONTU — 97 Nebo i C — najviece] velmi NSO, vyn. PCTU — 98 slovo své drahé] vyn. BPRONTUSO — rozséval, vuoli Otce svého milého oznamoval BR — 99 tak také] ale C — také] zase BR — toho jsú pilni BRCSO — odjímali BR — 99—100 odjali ... božie] odrazili to semeno SO — 100 božie] slova božího C — z srdcí lidských] od věrných duší BR, od srdce O — jakož ... čtení] vyn. SO — se o tom ... čtení] pak sám drahý Pán o tom dí (pokládá R) v tomto svatém čtení BR — o tom] vyn. PCNTU — v svatém čtení C — on] vyn. CSO — 101 škaredý] vyn. PCNTUSO — ďábel, ten nepřítel C — vždycky s člověkem S0 — 101—102 s člověkem ... pilně] i s člověkem jde do (vyn. (!) R) kostela, toho pilně střeha, a hledí BR, s člověkem (+ vždy NTU) chodí (+ i T) do kostela, hned je toho velmi pilen PNTU — 101 i] ba i C, vyn. SO — na kázanie] vyn. CSO — a hledí C — 102 to slovo PNTUSO — božie] vyn. PNTUSO — jeho a tu zprávu BR — kterúž BR — slýchal BR, slyšel z zákona božího k svému prospěchu (úžitku S0) PNTUSO — 103 přivodě K, uvodí PU, protož uvodí CSO — kolotánie] kolácení BR, ona i ona kolotání (kolatání N, kolácení S0) PNTUSO, kolatání C — na srdce jeho] v jeho srdce B, na mysl a v jeho srdce R, vyn. PONTUSO — 104 semenu T — to ... božiem] slova božího BR, jenž jest slovo boží O — božím, jenž U — toto dnešní S — svaté] vyn. C — 105 kteréžto ... praví) kteréž se takto píše K — takto na počátku C — scházel BPRCNTUSO 94 Podle Jer. 2, 21. — Nad str. 252a v A jest přípisek: Vo semeni čtení svaté 99—100 Nad slovy »sémě božie« čte se v A mladší přípisek: totižto slovo —
Strana 329
329 z měst k němu pospiecháchu«. Mezi jinými znamenitými věcmi Pán Ježíš drahý ráčil jest učiniti znamenitú věc a skutek, když jest přišel s nebe na tento svět: najprvé, aby rosieval semeno své. A přirovnává se ku podobenství rosevače. A k rosievaní svého 110 semene i přinesl jest s nebe slušný obyčej a pravú cestu; nebo 253b ten obyčej a ta cesta upřiemo vedau do královstvie nebeského. A on sám, milý, drahý Pán, jest ta cesta pravá a dobrý obyčej, neb jest on proto přišel na tento svět, aby rosieval své sémě a rosieval je všudy, nebo též v zemi dobrú jako vedlé cesty, též 115 na skálu jako mezi trnie. I Druhé proto jest ráčil přijíti na tento svět, aby nás vykaupil. A protož jest řekl, jakož píše svatý Jan: 254 105 106 a z měst ... pospiecháchu] vyn. SO — 106 z měst přibližovali se BK — k němu] vyn. T — pospiecháchu] vyn. BK, pospíchali (+ aby poslauchali slova božího etc. C) PRONU Mezi] řekl jim v podobenstvích mezi R, i mluvil k nim v podobenstvích mezi B, i mluvil jim skrze podo- benství mezi PNTU — znamenitými] znameními tajnými(!) R — věcmi a skutky svými B — 107 Pán ... drahý] milý, drahý Pán B, Pán náš Ježíš PNTSO, a skutky svými milý Pán R - znamenitů ... skutek] tento (+ je- den B) skutek znamenitý BPRNTUS, tento slavný skutek O — 108 přišel sstaupil N, ráčil přijíti O — s nebe] s nebe pro nás pro hříšné BR, od Boha Otce ( F svého N) PNTUSO — svět bídnej a hanebnej C — najprvé] nej- prvé proto C, vyn. O — 108—109 najprvé ... přirovnává] že jest rozsíval símě svého drahého slova a přirovnal BR — 108 símě KPNCTUSO — — 109 přirovnává se] (+ neb jest O) přijal na se PNTUSO, přirovnati se ráčil C — ku podobenství rosevače] nápodobně k rosevači C — ku] vyn. PNTUSO — podobenství spůsob O — a] vyn. SO — k tomu rozsívaní C — svého semene] vyn. B, tomu R, semene slova svého C, semene a SO — 110 s nebe] z nebes B, nám z nebes (nebe S0) PNTUSO, z nebes semena R — obyčej] obličej(!) U — pravau a upřímnau C — 110—111 nebo ... vedau] kteráž vede S0 — 110 obyčej obličej(!) U — 111 ta] vyn. R — cesta, ješto BR, cesta slova božího C - vede K, dovedau NTU — 112 A] Neb O — sám] vyn. B — milý] vyn. PNTUSO — drahý vyn. KC — Pán Ježíš C — pravá a dobrý] a pravý PNTU — 112—113 pravá ... on] a pravda, a S0 — 112 ten dobrý B — obličej(!) U — 113 přišel k nám N — svět, nejprvé C aby nás vykaupil a aby PNTU — své sémě] símě své slova božího C — 113—116 aby rosieval .. . svět] vyn. SO — 113—114 a rosieval je] vyn. NTU 114 nebo] vyn. B — podlé BKPRCNTU — 115 jest ráčil přijíti] přišel PCTU, přišel k nám N — 116 vykaupil a život věčnej dal C, vykaupil od věčné smrti 0 — A protož .. . Jan] Jakož jest sám o tom pověděl ve čtení svatého Jana C, Jakož o tom jeho (vyn. O) příští (vyn. O) píše (napsal U) svatý Jan, že (+ on 0) sám drahý Pán Ježíš (vyn. S0) řekl PNTUSO — řekl sám BR — svatý] svatý Matúš: »Syn člověka přišel jest, aby dal duši svú na vykúpení za mnohé«. A že jest byl od Boha Otce poslán k tomu vykúpení, opět jest řekl, jakož (vyn. R)
329 z měst k němu pospiecháchu«. Mezi jinými znamenitými věcmi Pán Ježíš drahý ráčil jest učiniti znamenitú věc a skutek, když jest přišel s nebe na tento svět: najprvé, aby rosieval semeno své. A přirovnává se ku podobenství rosevače. A k rosievaní svého 110 semene i přinesl jest s nebe slušný obyčej a pravú cestu; nebo 253b ten obyčej a ta cesta upřiemo vedau do královstvie nebeského. A on sám, milý, drahý Pán, jest ta cesta pravá a dobrý obyčej, neb jest on proto přišel na tento svět, aby rosieval své sémě a rosieval je všudy, nebo též v zemi dobrú jako vedlé cesty, též 115 na skálu jako mezi trnie. I Druhé proto jest ráčil přijíti na tento svět, aby nás vykaupil. A protož jest řekl, jakož píše svatý Jan: 254 105 106 a z měst ... pospiecháchu] vyn. SO — 106 z měst přibližovali se BK — k němu] vyn. T — pospiecháchu] vyn. BK, pospíchali (+ aby poslauchali slova božího etc. C) PRONU Mezi] řekl jim v podobenstvích mezi R, i mluvil k nim v podobenstvích mezi B, i mluvil jim skrze podo- benství mezi PNTU — znamenitými] znameními tajnými(!) R — věcmi a skutky svými B — 107 Pán ... drahý] milý, drahý Pán B, Pán náš Ježíš PNTSO, a skutky svými milý Pán R - znamenitů ... skutek] tento (+ je- den B) skutek znamenitý BPRNTUS, tento slavný skutek O — 108 přišel sstaupil N, ráčil přijíti O — s nebe] s nebe pro nás pro hříšné BR, od Boha Otce ( F svého N) PNTUSO — svět bídnej a hanebnej C — najprvé] nej- prvé proto C, vyn. O — 108—109 najprvé ... přirovnává] že jest rozsíval símě svého drahého slova a přirovnal BR — 108 símě KPNCTUSO — — 109 přirovnává se] (+ neb jest O) přijal na se PNTUSO, přirovnati se ráčil C — ku podobenství rosevače] nápodobně k rosevači C — ku] vyn. PNTUSO — podobenství spůsob O — a] vyn. SO — k tomu rozsívaní C — svého semene] vyn. B, tomu R, semene slova svého C, semene a SO — 110 s nebe] z nebes B, nám z nebes (nebe S0) PNTUSO, z nebes semena R — obyčej] obličej(!) U — pravau a upřímnau C — 110—111 nebo ... vedau] kteráž vede S0 — 110 obyčej obličej(!) U — 111 ta] vyn. R — cesta, ješto BR, cesta slova božího C - vede K, dovedau NTU — 112 A] Neb O — sám] vyn. B — milý] vyn. PNTUSO — drahý vyn. KC — Pán Ježíš C — pravá a dobrý] a pravý PNTU — 112—113 pravá ... on] a pravda, a S0 — 112 ten dobrý B — obličej(!) U — 113 přišel k nám N — svět, nejprvé C aby nás vykaupil a aby PNTU — své sémě] símě své slova božího C — 113—116 aby rosieval .. . svět] vyn. SO — 113—114 a rosieval je] vyn. NTU 114 nebo] vyn. B — podlé BKPRCNTU — 115 jest ráčil přijíti] přišel PCTU, přišel k nám N — 116 vykaupil a život věčnej dal C, vykaupil od věčné smrti 0 — A protož .. . Jan] Jakož jest sám o tom pověděl ve čtení svatého Jana C, Jakož o tom jeho (vyn. O) příští (vyn. O) píše (napsal U) svatý Jan, že (+ on 0) sám drahý Pán Ježíš (vyn. S0) řekl PNTUSO — řekl sám BR — svatý] svatý Matúš: »Syn člověka přišel jest, aby dal duši svú na vykúpení za mnohé«. A že jest byl od Boha Otce poslán k tomu vykúpení, opět jest řekl, jakož (vyn. R)
Strana 330
330 »Otče, já sem věděl, že ty mne vždy slyšíš, ale pro lid, ješto okolo stojí, řekl sem, aby věřili, že si ty mě poslal«. Nebo Buoh Otec poslal jeho, aby rosieval to siemě — své drahé slovo — a aby 120 vykaupil lidské pokolenie z věčné smrti. Kteréžto siemě u slova božieho jest věčné, úžitečné, ušlechtilé a velmi mocné. A proto jest věčné, že od věčnosti pocházie, od Boha Otce. A také proto jest ušlechtilé, že od ušlechtilého Boha pošlo. A proto jest úži- tečné, že, ktož se koli zpravují tiem semenem, budau mieti život 125 věčný; neb die sám Kristus: »Viem, že přikázanie jeho sau život věčný«. A apoštol svatý Pavel die, li že slovo božie jest slovo spasenie. A opět Pán Kristus die: »Blahoslavení, kteří slyšie slovo božie a ostřiehají jeho«. A také slovo božie jest mocné, tiem obyčejem, že, ktož byl prvé synem dáblovým skrze hřiech, potom 254 255" píše (vyn. R) svatý BR — 117—118 Otče ... poslal] Já sem proto přišel, aby život měli, a hojnějí aby měli C — 117 já sem věděl] vyn. (!) S, vím O - ty] vyn. KPNTUS — vždy] miluješ a R — ješto] jenž NTUSO — 118 sem, že si ty mne poslal S0 — uvěřili BR, oni věřili S — že si . . .. poslal] vyn. SO — 119 poslal jeho] drahý proto ho jedno poslal na tento svět BR —119—120 aby rosieval ... smrti] pro rozsívání semene slova svého« pro vykaupení lidu svého C — 119 to siemě ... slovo] símě slova božího, a druhý (druhé R) BR, slovo boží PNTUSO — a] vyn. BR — 120 lidské pokolenie] nás BR, lid PNTUSO — z věčné smrti] vyn. BPRNTUSO — Kteréžto] A to C — 120—121 Kteréžto ... božieho] A to símě jest slovo boží, kteréžto zajisté símě PNTU, A (Neb O) to símě SO — 121 úžitečné] vyn. K, velmi úžitečné O — velmi] vyn. O — 122 věčné] mocné R — že jest O — a pochází O — a také proto] k tomu S0 —proto] vyn. NTU — 123 že] neb C, vyn. PNTU — že od... proto jest] a velmi SO — nejušlechtilejšího RC — pošlo] vyn. PNTU — proto jest] k tomu jest také velmi PNTU — 124—128 úžitečné ... božie jest] vyn. C (jest níže, viz ř. 135) — 124 budú zpravovati BR, zpravuje KTC — tiem semenem] ním SO — semenem, slovem božím C — bude KC — 125 neb] jakož C — 125—126 neb die ... věčný. A] vyn. R — 125 praví N die... Kristus] tak sám drahý Pán řekl B — sám] v K až pozdní přípisek, vyn. PNTUS — jeho] mé B — 126 apoštol] vyn. O — 126—127 že slovo ... die] vyn.(!) O — slovo ... spasenie] spasení každému věrnému S — 127 spasení, a ktož ho koli ostříhají, jsú blahoslavení BR — A opět... Kristus] jakož sám Pán BR — opět] vyn. S — Pán] vyn. K, milý, drahý Pán T — Blahoslavení jsau (+ ti všickni 0) S0 — 128 A také slovo božie jest] vyn. C — tímto KO — 128—129 tiem obyčejem] vyn. C — tiem ... ďáblovým] protože ti (vyn. R), kteří byli prvé syny (synové R) ďáblovými (dáblovi R) a dcerami BR — 129 že] neb C — skrze hřiech] vyn. SO — 129—130 hřiech, potom... 117 Jan 11, 42 — 125 Jan 12, 50 — 127 Luk. 11, 28 —
330 »Otče, já sem věděl, že ty mne vždy slyšíš, ale pro lid, ješto okolo stojí, řekl sem, aby věřili, že si ty mě poslal«. Nebo Buoh Otec poslal jeho, aby rosieval to siemě — své drahé slovo — a aby 120 vykaupil lidské pokolenie z věčné smrti. Kteréžto siemě u slova božieho jest věčné, úžitečné, ušlechtilé a velmi mocné. A proto jest věčné, že od věčnosti pocházie, od Boha Otce. A také proto jest ušlechtilé, že od ušlechtilého Boha pošlo. A proto jest úži- tečné, že, ktož se koli zpravují tiem semenem, budau mieti život 125 věčný; neb die sám Kristus: »Viem, že přikázanie jeho sau život věčný«. A apoštol svatý Pavel die, li že slovo božie jest slovo spasenie. A opět Pán Kristus die: »Blahoslavení, kteří slyšie slovo božie a ostřiehají jeho«. A také slovo božie jest mocné, tiem obyčejem, že, ktož byl prvé synem dáblovým skrze hřiech, potom 254 255" píše (vyn. R) svatý BR — 117—118 Otče ... poslal] Já sem proto přišel, aby život měli, a hojnějí aby měli C — 117 já sem věděl] vyn. (!) S, vím O - ty] vyn. KPNTUS — vždy] miluješ a R — ješto] jenž NTUSO — 118 sem, že si ty mne poslal S0 — uvěřili BR, oni věřili S — že si . . .. poslal] vyn. SO — 119 poslal jeho] drahý proto ho jedno poslal na tento svět BR —119—120 aby rosieval ... smrti] pro rozsívání semene slova svého« pro vykaupení lidu svého C — 119 to siemě ... slovo] símě slova božího, a druhý (druhé R) BR, slovo boží PNTUSO — a] vyn. BR — 120 lidské pokolenie] nás BR, lid PNTUSO — z věčné smrti] vyn. BPRNTUSO — Kteréžto] A to C — 120—121 Kteréžto ... božieho] A to símě jest slovo boží, kteréžto zajisté símě PNTU, A (Neb O) to símě SO — 121 úžitečné] vyn. K, velmi úžitečné O — velmi] vyn. O — 122 věčné] mocné R — že jest O — a pochází O — a také proto] k tomu S0 —proto] vyn. NTU — 123 že] neb C, vyn. PNTU — že od... proto jest] a velmi SO — nejušlechtilejšího RC — pošlo] vyn. PNTU — proto jest] k tomu jest také velmi PNTU — 124—128 úžitečné ... božie jest] vyn. C (jest níže, viz ř. 135) — 124 budú zpravovati BR, zpravuje KTC — tiem semenem] ním SO — semenem, slovem božím C — bude KC — 125 neb] jakož C — 125—126 neb die ... věčný. A] vyn. R — 125 praví N die... Kristus] tak sám drahý Pán řekl B — sám] v K až pozdní přípisek, vyn. PNTUS — jeho] mé B — 126 apoštol] vyn. O — 126—127 že slovo ... die] vyn.(!) O — slovo ... spasenie] spasení každému věrnému S — 127 spasení, a ktož ho koli ostříhají, jsú blahoslavení BR — A opět... Kristus] jakož sám Pán BR — opět] vyn. S — Pán] vyn. K, milý, drahý Pán T — Blahoslavení jsau (+ ti všickni 0) S0 — 128 A také slovo božie jest] vyn. C — tímto KO — 128—129 tiem obyčejem] vyn. C — tiem ... ďáblovým] protože ti (vyn. R), kteří byli prvé syny (synové R) ďáblovými (dáblovi R) a dcerami BR — 129 že] neb C — skrze hřiech] vyn. SO — 129—130 hřiech, potom... 117 Jan 11, 42 — 125 Jan 12, 50 — 127 Luk. 11, 28 —
Strana 331
331 130 skrze zachovánie slova božieho bude synem božím zalíbeným; a jest mocnějšie než která moc všeho světa, ani moc římská, pa pežská se všemi kardinály. Neb ta» cierkev římská i se všemi, což jich jest na všem světě, nemuož dáti jiného rozumu slovu božiemu ani jeho v čem popraviti, ale brž slovo božie jie 135 má dáti a dává. O to siemě slova božieho vždycky bývala nesnázka. I za Pána Ježíše hned oni zákonníci řiekávali, nechtiece věřiti slovu — božiemu: »Zdali jest kto z králuov anebo z l kniežat uvěřil?«, totižto slovu Kristovu; jako by řekli: »Nižádný.« Nebo velicí 140 lidé a vysocí nemají toho obyčeje aniž hned chtie věřiti slovu 255 256a zalíbenýmj hřích, a potom skrze hříchy dáblu se zachovávali, a pak skrze (hřích ... skrze] vyn. R) zachování a ostříhaní slova božího budú syny božími a dcerami zalíbenými BR — 129 potom] již jest S0 — 130 skrze zachovánic] zachováním K, skrze zachovávaní CS — bude] vyn. SO — božím] a dcerau boží C — zalíbeným] vyn. PONTUSO — 131 která koli PRONTU — moc] jiná věc S0 — všehoj tohoto C — 131—132 ani... kardinály] i s církví římskau, a to proto C, ani než ta církev, »svatá římská« nazvaná (vyn. R) BR, a ještě jest mocnější než církev římská PNTU, a jest mnohem mocnější nežli církev svatá SO — 132 t«a))tu(!) A — 132—133 ta . . . nemuož všeckna moc všeho světa i s tau církví nemohau C — římská .. světěj vyn. PNTUSO — 132 135 římská ... dává] nemuož v ničemž popravovati (vopravovati R) slova božího ani mu (vyn. R) rozumu dávati jiného, než jakž Duch svatý míní a chce míti, ale zase slovo boží má je popravovati BR — 183 jiného] vyn. PONTUO — 134 slova božího U — ani ... popraviti] vyn. PNTUSO, mimo ten, kterejž chce Bůh milý C poopraviti K — ale brž] než N — brž] zase PCTU, vyn. SO — 134—135 jie ... dává] může církvi dáti rozom S0 — 135 dátij dávati U — dává; — vložena tu partie výše vy- a také jest velmi úžitečné... C nechaná, (124—128). — 136 O to ... božicho] Ano o to slovo boží O — semeno PNTUS slova božicho] boží PNTUS — nesnáz veliká (vyn. S0) NSO — I] Ihned BR — 136 137 I za ... hned] vyn. PCNTUS, Jakož O — 137 hned] vyn. BR, ano hned K — onino NT — říkali BRSO — 137—138 nechtiece ... božiemu] vyn. BPRONTUSO — 138 Prý, zdali N — z králuov anebo] vyn. O z králuov ... uvěřil] z knížat aneb z mocných uvěřil jemu (v něho R) BR, z knížat uvěřili v něho N — uvěřili sau v něho C — 139 totižto] to jest PNTU, vyn. S0 — Kristovů] božiemu KSO — řekl S — ti velicí BPRONTUS 139 140 velicí... vysocí] ti vysocí lidé hned O— 140 vysocí] přepsáno v K ve [vysoce učení), vysocí lidé hned (+ s po- čátku T) kteraksi NTU m vysocí ... věřiti mocní v tomto světě hned oni (vyn. R) toho obyčeje nemají, aby věřili BR — vysocí, znamenití v tomto světě C — nemívají T — toho] hned kteraksi (nikterakž S) toho PS, hned 138 Podle Jana 7, 48 —
331 130 skrze zachovánie slova božieho bude synem božím zalíbeným; a jest mocnějšie než která moc všeho světa, ani moc římská, pa pežská se všemi kardinály. Neb ta» cierkev římská i se všemi, což jich jest na všem světě, nemuož dáti jiného rozumu slovu božiemu ani jeho v čem popraviti, ale brž slovo božie jie 135 má dáti a dává. O to siemě slova božieho vždycky bývala nesnázka. I za Pána Ježíše hned oni zákonníci řiekávali, nechtiece věřiti slovu — božiemu: »Zdali jest kto z králuov anebo z l kniežat uvěřil?«, totižto slovu Kristovu; jako by řekli: »Nižádný.« Nebo velicí 140 lidé a vysocí nemají toho obyčeje aniž hned chtie věřiti slovu 255 256a zalíbenýmj hřích, a potom skrze hříchy dáblu se zachovávali, a pak skrze (hřích ... skrze] vyn. R) zachování a ostříhaní slova božího budú syny božími a dcerami zalíbenými BR — 129 potom] již jest S0 — 130 skrze zachovánic] zachováním K, skrze zachovávaní CS — bude] vyn. SO — božím] a dcerau boží C — zalíbeným] vyn. PONTUSO — 131 která koli PRONTU — moc] jiná věc S0 — všehoj tohoto C — 131—132 ani... kardinály] i s církví římskau, a to proto C, ani než ta církev, »svatá římská« nazvaná (vyn. R) BR, a ještě jest mocnější než církev římská PNTU, a jest mnohem mocnější nežli církev svatá SO — 132 t«a))tu(!) A — 132—133 ta . . . nemuož všeckna moc všeho světa i s tau církví nemohau C — římská .. světěj vyn. PNTUSO — 132 135 římská ... dává] nemuož v ničemž popravovati (vopravovati R) slova božího ani mu (vyn. R) rozumu dávati jiného, než jakž Duch svatý míní a chce míti, ale zase slovo boží má je popravovati BR — 183 jiného] vyn. PONTUO — 134 slova božího U — ani ... popraviti] vyn. PNTUSO, mimo ten, kterejž chce Bůh milý C poopraviti K — ale brž] než N — brž] zase PCTU, vyn. SO — 134—135 jie ... dává] může církvi dáti rozom S0 — 135 dátij dávati U — dává; — vložena tu partie výše vy- a také jest velmi úžitečné... C nechaná, (124—128). — 136 O to ... božicho] Ano o to slovo boží O — semeno PNTUS slova božicho] boží PNTUS — nesnáz veliká (vyn. S0) NSO — I] Ihned BR — 136 137 I za ... hned] vyn. PCNTUS, Jakož O — 137 hned] vyn. BR, ano hned K — onino NT — říkali BRSO — 137—138 nechtiece ... božiemu] vyn. BPRONTUSO — 138 Prý, zdali N — z králuov anebo] vyn. O z králuov ... uvěřil] z knížat aneb z mocných uvěřil jemu (v něho R) BR, z knížat uvěřili v něho N — uvěřili sau v něho C — 139 totižto] to jest PNTU, vyn. S0 — Kristovů] božiemu KSO — řekl S — ti velicí BPRONTUS 139 140 velicí... vysocí] ti vysocí lidé hned O— 140 vysocí] přepsáno v K ve [vysoce učení), vysocí lidé hned (+ s po- čátku T) kteraksi NTU m vysocí ... věřiti mocní v tomto světě hned oni (vyn. R) toho obyčeje nemají, aby věřili BR — vysocí, znamenití v tomto světě C — nemívají T — toho] hned kteraksi (nikterakž S) toho PS, hned 138 Podle Jana 7, 48 —
Strana 332
332 božiemu; pakli ť sau kteří, ale velmi řiedcí se nalézají, aby věřili slovu božiemu; ale vuolení boží, ti ť se práv odporně mají proti takovým. Neb die svatý Jan evangelista o sobě, vydávaje svě- dectvie slovu božiemu takto: »To ť li jest ten učedlník, kterýž 145 svědectvie vydává o těch o všech věcech. A vieme, že pravé jest svědectvie jeho«. Mnedle, ktož jest potvrdil svědectvie jeho? On sám, drahý Pán, nebo od věčnosti potvrdil jest slova svého a svědectvie svého. Ale lidé světští, tělesní a protivníci pravdy Kristovy, ti ť hledie potvrzenie slova božieho od té cierkve šar- 150 latné a hned nechtie věřiti slovu li božiemu bez potvrzenie t é) cierkve, ješto slovo božie jest takové moci, že, by vešken svět i s tau cierkví potvrzovaly slova božieho, nic mu pevnosti ani sstálosti nepřidadie, aniž mohau; «a zase, by všichni lidé všeho 256b 257 toho C, nižádného O — aniž ... věřiti] aby věřili SO — 140—141 aniž... se nalézají] vyn. PNTU — aniž ... velmi] aby oni poslauchali slova božího a jím se zpravovali; ba i z nižších a z sprostných pohříchu C — 140 věřiti [a rozuměti] K — 141 — 142 pakli f ... božiemu] vyn. SO — 141 velmi... věřili] převelmě ť jsú řídcí, ješto ť by (sau R) věřili (+ a věří R) BR — aby] ješto by C, aby oni PNTU — 142 ale] než sami C — vuolení boží kteří jsú volení boží všech stavuov BR — ti ť] vyn. O — se práv .. . proti] sau jako (velmi O) odporni S0 — práv] vyn. C, právě] K — práv odporně] jako odporní B, jako odporně PRNTU — 143 takovým, že přijímají a věří svědectví slova božího C — Neb] Jakož (+ o tom C) CO - evangelista] vyn. C — 143—144 o sobě ... takto] vyn. PRONUSO — 144 Toto ť S0 — 145 těchto SO — 146 Mnedle] A BPRCNTU — Mnedle ... jeho?] vyn. SO — On] Ano i O — 146—147 On ... Pán] vyn. NTU — 147 Pán] Buoh B, Pán, potvrdil svědectví jeho P, Pán Bůh R, Pán Ježíš C — nebo] vyn. S0 — potvrdil jest slova svého] potvrzeno jest slovo jeho C — jest slova svého a] toho O — slova svého] slova S — 147—148 svého . . . svého] jeho a svého též U — a svědectvie svého] vyn. PNT, i svědectví jeho C — 148 tělesní a] a pak zvláště BR, vyn. PNTU, a CSO — pravdy Kristovy] kalicha Kristova C — 149 Kristovy] boží BPRNUSO, milýho Pána Boha T — potvrditi T — té] vyn. BPRNTUSO, papeže a od té C — šarlatné] římské BRCT, vyn. PNUSO — 150 a hned nechtie] a nechtí C, aniž chtějí O — hned] vyn. U — ani věřiti T — slovu božiemu] slovům Kristovým a řečem jeho C - tké» ]tvé(!) A, římské PNTUSO, té římské C — 151 boží samo v sobě N — takové] tak veliké C — by pak T — veškeren PRT — 152 s tau cierkví] s (+ tau T) církví římskú BRT, s tau církví řečenau N — potvrzoval NTSO — Syna božího BR — ani] a NTU — 153 stálosti za vlas C — aniž mohau] a zase tak jest pevné a mocné, že BR, než jakž samo v sobě jest slovo boží PNTUSO, vyn. C — Ka zase vyn. ABR, a na druhau stranu N — ze 144 Jan 21, 24; k tomu se vztahuje latinský, přípisek pod str. 256b v rkpise A: Hic est discipulus ille, qui testimonium perhibet de his, et scimus, quia novum est testimonium eius —
332 božiemu; pakli ť sau kteří, ale velmi řiedcí se nalézají, aby věřili slovu božiemu; ale vuolení boží, ti ť se práv odporně mají proti takovým. Neb die svatý Jan evangelista o sobě, vydávaje svě- dectvie slovu božiemu takto: »To ť li jest ten učedlník, kterýž 145 svědectvie vydává o těch o všech věcech. A vieme, že pravé jest svědectvie jeho«. Mnedle, ktož jest potvrdil svědectvie jeho? On sám, drahý Pán, nebo od věčnosti potvrdil jest slova svého a svědectvie svého. Ale lidé světští, tělesní a protivníci pravdy Kristovy, ti ť hledie potvrzenie slova božieho od té cierkve šar- 150 latné a hned nechtie věřiti slovu li božiemu bez potvrzenie t é) cierkve, ješto slovo božie jest takové moci, že, by vešken svět i s tau cierkví potvrzovaly slova božieho, nic mu pevnosti ani sstálosti nepřidadie, aniž mohau; «a zase, by všichni lidé všeho 256b 257 toho C, nižádného O — aniž ... věřiti] aby věřili SO — 140—141 aniž... se nalézají] vyn. PNTU — aniž ... velmi] aby oni poslauchali slova božího a jím se zpravovali; ba i z nižších a z sprostných pohříchu C — 140 věřiti [a rozuměti] K — 141 — 142 pakli f ... božiemu] vyn. SO — 141 velmi... věřili] převelmě ť jsú řídcí, ješto ť by (sau R) věřili (+ a věří R) BR — aby] ješto by C, aby oni PNTU — 142 ale] než sami C — vuolení boží kteří jsú volení boží všech stavuov BR — ti ť] vyn. O — se práv .. . proti] sau jako (velmi O) odporni S0 — práv] vyn. C, právě] K — práv odporně] jako odporní B, jako odporně PRNTU — 143 takovým, že přijímají a věří svědectví slova božího C — Neb] Jakož (+ o tom C) CO - evangelista] vyn. C — 143—144 o sobě ... takto] vyn. PRONUSO — 144 Toto ť S0 — 145 těchto SO — 146 Mnedle] A BPRCNTU — Mnedle ... jeho?] vyn. SO — On] Ano i O — 146—147 On ... Pán] vyn. NTU — 147 Pán] Buoh B, Pán, potvrdil svědectví jeho P, Pán Bůh R, Pán Ježíš C — nebo] vyn. S0 — potvrdil jest slova svého] potvrzeno jest slovo jeho C — jest slova svého a] toho O — slova svého] slova S — 147—148 svého . . . svého] jeho a svého též U — a svědectvie svého] vyn. PNT, i svědectví jeho C — 148 tělesní a] a pak zvláště BR, vyn. PNTU, a CSO — pravdy Kristovy] kalicha Kristova C — 149 Kristovy] boží BPRNUSO, milýho Pána Boha T — potvrditi T — té] vyn. BPRNTUSO, papeže a od té C — šarlatné] římské BRCT, vyn. PNUSO — 150 a hned nechtie] a nechtí C, aniž chtějí O — hned] vyn. U — ani věřiti T — slovu božiemu] slovům Kristovým a řečem jeho C - tké» ]tvé(!) A, římské PNTUSO, té římské C — 151 boží samo v sobě N — takové] tak veliké C — by pak T — veškeren PRT — 152 s tau cierkví] s (+ tau T) církví římskú BRT, s tau církví řečenau N — potvrzoval NTSO — Syna božího BR — ani] a NTU — 153 stálosti za vlas C — aniž mohau] a zase tak jest pevné a mocné, že BR, než jakž samo v sobě jest slovo boží PNTUSO, vyn. C — Ka zase vyn. ABR, a na druhau stranu N — ze 144 Jan 21, 24; k tomu se vztahuje latinský, přípisek pod str. 256b v rkpise A: Hic est discipulus ille, qui testimonium perhibet de his, et scimus, quia novum est testimonium eius —
Strana 333
333 světa odpierali slovu božiemu, proto nic nemohau odjieti z té 155 moci, kterú má slovo božic. A tak, že žádný nemuož přivětšiti ani ujieti moci slova bo žieho, kteréž samo v sobě má, a také najvětší aneb najslovutnější v tomto světě nebude moci vy- mluven býti, jestliže ho nenaplní. Ale všichni vespolek zavázáni sau k tomu, aby plnili slovo božie; nebo slovo božic jest nade 160 všecky moci tohoto světa i nad duostojenstvic; a tomu chce slovo božie, aby jemu všichni poddáni byli. A ačkoli slovo božie jest tak veliké mo lici, však proto 258a v tomto lidu nynějšíem nečiní nižádného prospěchu. [Proč?] Proto, neb nedávají v sobě miesta slovu božiemu, ale dábel přicházeje 165 odjímá slovo z srdcí jich. Neb jest on toho přenáramně pilen, aby lidi odvodil od poslauchanie slova božieho, a také oslepuj ge 257" (z R) všeho ROSO 154 proto] vyn. S, proto ť mu N — nic mu SO nemohau] nebudau moci C. — nemohau odjieti] neodejmú BR — odníti NCS, ujíti O 154—155 z té moci... A] mocí té církve S — 154—158 z té moci ... vespolek] té moci ani přivětšiti. A také jest nejmocnější na tomto světě, že nemůže žádný vymluven býti, aby ho neměl poslauchati anebo plniti, což ono velí. Neb všichni O — 155 které A — božie milýho Pána Boha T 155 159 A tak... slovo božie] vyn.(!) C — 155 tak, že že z toho toto naučení, kterak PTU, tak z toho jde naučení toto, že N — 8i přivětšiti] přivýšiti T s přivětšiti ani ujieti] přičiniti ani umenšiti K 156 z slova R — kteréž .. . máj vyn. BPRNTUS — kterúž K — 157 naj- větší aneb najslovutnější v] najmocnější (+ lidé N) zde (vyn. S) na PNTUS —aneb najslovutnější] a (anebo R) najmocnější BR — nebude moci] ne- muože BPRTUS 157 158 nebude... Ale] nemohau vejmluvy míti, by ho nebyli povinni plniti. Neb N — vymluven] v A konečné — en vzniklo nějakou korekturou, nedosti čitelné; proto in marg. červeně připsáno znovu en — 158 jestliže ho ne- naplní] by ho neměl plniti BPRTU, by ho neměl poslauchati a plniti, což ono velí S — Ale] Neb PTUS — vespolek] vyn. BPRNTUS — 159 k tomu vyn. R —slovo božie] ono SO — 160 tohoto světa] vyn. BPRONTUSO nad] vyn. BPRCNTSO — důstojnosti O 161 aby... božie] vyn.(!) R — 162 A] Ale SO — ačkoli] kterakž koli PNTU, protož, ačkolivěk C — a jest R Stak » vyn. A, takové U — veliké moci] mocné, jakž jest praveno 80 — moci, jakož praveno (povědíno N) PNTU, moci, jakož slyšíte C — však] vyn. C — 163 tomto] vyn. SO — nečiní] nemuož učiniti BR [Proč?] v A jen in marg., červe ně, vyn. BKRCS, Ale pročež jest to? PNTU a to proto SO — 164 v sobě] u sebe SO — božímu, nechtí jemu věřiti T — ale] nebo on T — dábel pro hřích U — přichází a (- je C) RCSO — 165 odjímá] odnímá NC, vynímá jim SO — slovo boží CUO srdce jejich O — jejich, aby nevěřili, tak spaseni aby nebyli T 165 166 Neb ... božicho, a] K tomu SO — 165 on] dábel BPRONTU 166 abyl by připsáno v A drobněji až dodatečně
333 světa odpierali slovu božiemu, proto nic nemohau odjieti z té 155 moci, kterú má slovo božic. A tak, že žádný nemuož přivětšiti ani ujieti moci slova bo žieho, kteréž samo v sobě má, a také najvětší aneb najslovutnější v tomto světě nebude moci vy- mluven býti, jestliže ho nenaplní. Ale všichni vespolek zavázáni sau k tomu, aby plnili slovo božie; nebo slovo božic jest nade 160 všecky moci tohoto světa i nad duostojenstvic; a tomu chce slovo božie, aby jemu všichni poddáni byli. A ačkoli slovo božie jest tak veliké mo lici, však proto 258a v tomto lidu nynějšíem nečiní nižádného prospěchu. [Proč?] Proto, neb nedávají v sobě miesta slovu božiemu, ale dábel přicházeje 165 odjímá slovo z srdcí jich. Neb jest on toho přenáramně pilen, aby lidi odvodil od poslauchanie slova božieho, a také oslepuj ge 257" (z R) všeho ROSO 154 proto] vyn. S, proto ť mu N — nic mu SO nemohau] nebudau moci C. — nemohau odjieti] neodejmú BR — odníti NCS, ujíti O 154—155 z té moci... A] mocí té církve S — 154—158 z té moci ... vespolek] té moci ani přivětšiti. A také jest nejmocnější na tomto světě, že nemůže žádný vymluven býti, aby ho neměl poslauchati anebo plniti, což ono velí. Neb všichni O — 155 které A — božie milýho Pána Boha T 155 159 A tak... slovo božie] vyn.(!) C — 155 tak, že že z toho toto naučení, kterak PTU, tak z toho jde naučení toto, že N — 8i přivětšiti] přivýšiti T s přivětšiti ani ujieti] přičiniti ani umenšiti K 156 z slova R — kteréž .. . máj vyn. BPRNTUS — kterúž K — 157 naj- větší aneb najslovutnější v] najmocnější (+ lidé N) zde (vyn. S) na PNTUS —aneb najslovutnější] a (anebo R) najmocnější BR — nebude moci] ne- muože BPRTUS 157 158 nebude... Ale] nemohau vejmluvy míti, by ho nebyli povinni plniti. Neb N — vymluven] v A konečné — en vzniklo nějakou korekturou, nedosti čitelné; proto in marg. červeně připsáno znovu en — 158 jestliže ho ne- naplní] by ho neměl plniti BPRTU, by ho neměl poslauchati a plniti, což ono velí S — Ale] Neb PTUS — vespolek] vyn. BPRNTUS — 159 k tomu vyn. R —slovo božie] ono SO — 160 tohoto světa] vyn. BPRONTUSO nad] vyn. BPRCNTSO — důstojnosti O 161 aby... božie] vyn.(!) R — 162 A] Ale SO — ačkoli] kterakž koli PNTU, protož, ačkolivěk C — a jest R Stak » vyn. A, takové U — veliké moci] mocné, jakž jest praveno 80 — moci, jakož praveno (povědíno N) PNTU, moci, jakož slyšíte C — však] vyn. C — 163 tomto] vyn. SO — nečiní] nemuož učiniti BR [Proč?] v A jen in marg., červe ně, vyn. BKRCS, Ale pročež jest to? PNTU a to proto SO — 164 v sobě] u sebe SO — božímu, nechtí jemu věřiti T — ale] nebo on T — dábel pro hřích U — přichází a (- je C) RCSO — 165 odjímá] odnímá NC, vynímá jim SO — slovo boží CUO srdce jejich O — jejich, aby nevěřili, tak spaseni aby nebyli T 165 166 Neb ... božicho, a] K tomu SO — 165 on] dábel BPRONTU 166 abyl by připsáno v A drobněji až dodatečně
Strana 334
334 lidi, aby nerozuměli slovu božiemu «a) aby jemu nevěřili. Jakož die apoštol svatý Pavel: »Buoh tohoto světa — totižto dábel — oslepil srdce nevěrných, aby nevěřili čtení Kri ll stovu«. Neb tak 258 170 dábel lidi oslepuje, že je viece vede k uobyčejóm a k navyklostem lidským nežli k zákonu božiemu. A to ť jest jednánie dáblovo, že sobě budau lidé viece vážiti mnohokrát nějaké řeči nejisté a spieše jim budau věřiti nežli řečem Kristovým jistým, z zákona jeho vybraným). A o takových die svatý Pavel, že musie za- 175 hynúti, kteříž sobě tak lehce vážie slovo božie, kteréž i jest pošlo z aust Boha Otce drahého. Neb ta dva rosevače — totiž Pán Ježíš — 259a lidi, kdež muož BR — odvedl BPRONTU — poslauchanie] vyn. PNCTU k tomu také (vyn. C) PNTUC (v P psáno jen: tom) — také] vyn. — O — 166—167 také ... lidi] pakli ť již poslúchají kdy, ale oslepuje rozum jich BR — také ... božiemu] je v A připsáno menším písmem in marg. (konečné - e v oslepuje odříznuto!) — 167 lidi] je O — ga v A chybí, asi odříznuto, vyn. R - ga aby] ani BSO, a tak aby ani PNTU — věřili BPRUSO, nevěřili jemu N — 167 — 169 Jakož ... Kristovu] vyn. SO — 168 svatý Pavel] vyn. BPRONTU — Prý, Bůh N — totižto dábel] vyn. BRCN, to (jenž U) jest ďábel PTU — 169 nevěřili] se jim nesvítilo BR — Kristovo BR — Neb] A S — tak) vyn. O — 170 lid S — oslepuje ... viece] vyn. SO — je] jich R — vedej nakloňuje N, vyn.(!) U — k navyklostem] nálezkuom PNTUSO — 171 lidským] nálezkuov lidských BR, lidským více S0 — k zákonu božiemu] ku Pánu Kristovi PNTUSO — toto ť O — jest všecko BR — jednánie] dielo PNCTUSO — 172 budau] vyn. BPRONTUSO — viece] vyn. B, víceji RSO — váží BPRONTUSO — mnohokrát] vyn. SO — nějaké] nějakové U, vyn. SO — nějaké řeči] lecjakés věci BR, nálezky lidské C — 172—174 nějaké... A] řečí nějakových lživých, od nějakého kuklíka pravených. Och, nej«isté (ps. negeijte) sau ty řeči, které se nesrovná vají) (p s. nefrowna) z zákonem božím a z čtením Kristovým, nejisté sau k spasení takové řeči! Nebo T — 172—173 nejisté a [lživé] K, jalové a nejisté S0 — 172—174 nejisté .. . vybraný«m. ]než čtení boží jisté B — 173 a spieše... věřiti] vyn. PRCNUS — 173—174 řečem ... vybraný«m ] čtení Kristovo (boží R, svaté C, Kristové N) jisté PRONU, slova božího SO — 174 vybra- ných(!) A — 174—175 A o takových . . . božie] vyn. O — 174 praví PNTUS — mušejí K — hynauti S, zahynúti takoví všichni BR — 175 kteříž] ješto takoví PNU, takoví, ješto S — sobě ... božie] za pravdu nepřijímají slova božího BR, nepřijímají slova božího PNUS, tak nemají vážnosti slova božího C, těm ďáblovým lžem věří, ješto takový nepřijímá slova božího T — pošlo] vyšlo O — 176 z aust] od BPRCNTUSO — Otce [všemohau- cího] K — drahého] milýho T, vyn. BPRONUSO — Neb] A tak CNTUSO — ti RNTSO — rozsévače BKP, rozsévači RNTSO — totiž] vyn. PTUSO — drahý Pán Kristus BR, Kristus PCUS, Pán Kristus NO, milý, drahý 168 2. Kor. 4, 4 —
334 lidi, aby nerozuměli slovu božiemu «a) aby jemu nevěřili. Jakož die apoštol svatý Pavel: »Buoh tohoto světa — totižto dábel — oslepil srdce nevěrných, aby nevěřili čtení Kri ll stovu«. Neb tak 258 170 dábel lidi oslepuje, že je viece vede k uobyčejóm a k navyklostem lidským nežli k zákonu božiemu. A to ť jest jednánie dáblovo, že sobě budau lidé viece vážiti mnohokrát nějaké řeči nejisté a spieše jim budau věřiti nežli řečem Kristovým jistým, z zákona jeho vybraným). A o takových die svatý Pavel, že musie za- 175 hynúti, kteříž sobě tak lehce vážie slovo božie, kteréž i jest pošlo z aust Boha Otce drahého. Neb ta dva rosevače — totiž Pán Ježíš — 259a lidi, kdež muož BR — odvedl BPRONTU — poslauchanie] vyn. PNCTU k tomu také (vyn. C) PNTUC (v P psáno jen: tom) — také] vyn. — O — 166—167 také ... lidi] pakli ť již poslúchají kdy, ale oslepuje rozum jich BR — také ... božiemu] je v A připsáno menším písmem in marg. (konečné - e v oslepuje odříznuto!) — 167 lidi] je O — ga v A chybí, asi odříznuto, vyn. R - ga aby] ani BSO, a tak aby ani PNTU — věřili BPRUSO, nevěřili jemu N — 167 — 169 Jakož ... Kristovu] vyn. SO — 168 svatý Pavel] vyn. BPRONTU — Prý, Bůh N — totižto dábel] vyn. BRCN, to (jenž U) jest ďábel PTU — 169 nevěřili] se jim nesvítilo BR — Kristovo BR — Neb] A S — tak) vyn. O — 170 lid S — oslepuje ... viece] vyn. SO — je] jich R — vedej nakloňuje N, vyn.(!) U — k navyklostem] nálezkuom PNTUSO — 171 lidským] nálezkuov lidských BR, lidským více S0 — k zákonu božiemu] ku Pánu Kristovi PNTUSO — toto ť O — jest všecko BR — jednánie] dielo PNCTUSO — 172 budau] vyn. BPRONTUSO — viece] vyn. B, víceji RSO — váží BPRONTUSO — mnohokrát] vyn. SO — nějaké] nějakové U, vyn. SO — nějaké řeči] lecjakés věci BR, nálezky lidské C — 172—174 nějaké... A] řečí nějakových lživých, od nějakého kuklíka pravených. Och, nej«isté (ps. negeijte) sau ty řeči, které se nesrovná vají) (p s. nefrowna) z zákonem božím a z čtením Kristovým, nejisté sau k spasení takové řeči! Nebo T — 172—173 nejisté a [lživé] K, jalové a nejisté S0 — 172—174 nejisté .. . vybraný«m. ]než čtení boží jisté B — 173 a spieše... věřiti] vyn. PRCNUS — 173—174 řečem ... vybraný«m ] čtení Kristovo (boží R, svaté C, Kristové N) jisté PRONU, slova božího SO — 174 vybra- ných(!) A — 174—175 A o takových . . . božie] vyn. O — 174 praví PNTUS — mušejí K — hynauti S, zahynúti takoví všichni BR — 175 kteříž] ješto takoví PNU, takoví, ješto S — sobě ... božie] za pravdu nepřijímají slova božího BR, nepřijímají slova božího PNUS, tak nemají vážnosti slova božího C, těm ďáblovým lžem věří, ješto takový nepřijímá slova božího T — pošlo] vyšlo O — 176 z aust] od BPRCNTUSO — Otce [všemohau- cího] K — drahého] milýho T, vyn. BPRONUSO — Neb] A tak CNTUSO — ti RNTSO — rozsévače BKP, rozsévači RNTSO — totiž] vyn. PTUSO — drahý Pán Kristus BR, Kristus PCUS, Pán Kristus NO, milý, drahý 168 2. Kor. 4, 4 —
Strana 335
335 a ďábel — velmi sau sobě odporni, neb jeden vzdělává, a druhý kazí. Protož teď milý Pán drahý pokládá truoj rozdiel těch lidí, 180 kteří se tak neřádně mají k slovu božiemu. První sau tito, ješto se mají neřádně a nevážně k slovu božiemu, a ty znamenává to siemě, kteréž padlo vedlé cesty a potlačeno od li lidí a od ptákuov nebeských szobáno: když se lidé vydávají v svět a v uobchody světské; neb, jakož jest svět široký, tak se oni široce vylévají 185 ve všecky marnosti tohoto světa. Neb takoví lidé své všecky smysly vylévají ke zlým věcem a nestatečným a nepřivierají jim, a tak své srdce i všecky audy. Protož v takovýchto siemě božie potlačeno bývá od těch věcí, k kterýmž vylévají srdce ll své a 260a smyslgy, takže slovo božie takovým ke všemu zlému přijde, 259 Pán Ježíš T — 177 dábel zlý T velmi] vyn. R — sta C — odporná PONU vzdělává] staví a vzdělává BR, símě dobré rozsívá C — 178 kazí] to vše — ruší BR, je kazí C, kazí a boří N 179 Protož] I BPRNTU, A S, Jakož O — milý] vyn. O — drahý] vyn. BRC — truojí K, trojí (+ obyčej a U) NCTUSO — truoj ... lidí] troje lidi BR — lidí] vyn. C — 180 a ješto NTUSO — tak] vyn. BPRCNTUSO — božímu a ješto (vyn. S0) slovo (ono S0) boží (také S0) žádného (+ úžitku a N) prospěchu (úžitka PTUSO) v nich (+ není a R) nečiní (+ a rovně (vyn. O) jako na mizinu přichází PNTUSO) BPRNTUSO — tito] vyn. BPRONTUSO s ješto] křeří C — 181 a nevážně] vyn. BPRONTUSO— 181—182 a ty ... padlo] takže slovo boží padá (+ jako O) BPRONTUSO — 182 potlačováno O 182—183 od lidí... szobáno] bývá (+ a to v BRO) tu chvíli BPRNTUSO, bejvá C — 183 szobáno] sebráno K — lidé] vyn. BPRONTUSO - vydávají] vylévají PNTU — v svět] svět P, v svět [a v obžerství] K — v svět a] vyn. SO — 184 oni také K — vylévají vylili C, dávají S, vydávají O — 185 marnosti] zlosti BPONTUSO, věci a zlosti R — toho PNT — Neb takoví lidé] i BR, a ve O — lidé] vyn. S, již PNTU 186 vylévají ... nestatečným] rozpauštějí BR — vylévají] rozpauštějí a v tom žádné († s NT, žádného S) míry (míru S) nemají, ba (takže S) i (vyn. S) srdce ť (svá S) vylévají PNTUS — 186—187 vylévají ... audy] se vydávají a v tom žádného míru nemají, takže všechna myšlení srdce svého ke všem zlým marnostem obracejí a světu nepřivírají O — 186 všem zlým S — a] vyn. C - nestatečným] vyn. C, k marnostem (+ tohoto U) světa (světským S) PNTUS jim] k němu P, jemu, totiž srdci svému C, jemu NTUS — 187 a tak ... audy] ba i srdce zlé (+ a nepokojné mají a ostříhati ho nedbají R) BR, vyn. PCNTUS — Protož] vyn. B — takovýchto] ko- nečné —to připsáno v A dodatečně drobněji; tako- vých T — semeno SO - božie] slova božího PNTUSO, totižto slovo boží C - 188 těch] takových BR — k kterýmž kterýmiž O — 188—189 vylé- = vají ... takže] se vydávají v své smysly, a tak jim S0 — 188 svá C 189 smysle A, své smysly NCTU — takovým] vyn. O — jich (jejich T)
335 a ďábel — velmi sau sobě odporni, neb jeden vzdělává, a druhý kazí. Protož teď milý Pán drahý pokládá truoj rozdiel těch lidí, 180 kteří se tak neřádně mají k slovu božiemu. První sau tito, ješto se mají neřádně a nevážně k slovu božiemu, a ty znamenává to siemě, kteréž padlo vedlé cesty a potlačeno od li lidí a od ptákuov nebeských szobáno: když se lidé vydávají v svět a v uobchody světské; neb, jakož jest svět široký, tak se oni široce vylévají 185 ve všecky marnosti tohoto světa. Neb takoví lidé své všecky smysly vylévají ke zlým věcem a nestatečným a nepřivierají jim, a tak své srdce i všecky audy. Protož v takovýchto siemě božie potlačeno bývá od těch věcí, k kterýmž vylévají srdce ll své a 260a smyslgy, takže slovo božie takovým ke všemu zlému přijde, 259 Pán Ježíš T — 177 dábel zlý T velmi] vyn. R — sta C — odporná PONU vzdělává] staví a vzdělává BR, símě dobré rozsívá C — 178 kazí] to vše — ruší BR, je kazí C, kazí a boří N 179 Protož] I BPRNTU, A S, Jakož O — milý] vyn. O — drahý] vyn. BRC — truojí K, trojí (+ obyčej a U) NCTUSO — truoj ... lidí] troje lidi BR — lidí] vyn. C — 180 a ješto NTUSO — tak] vyn. BPRCNTUSO — božímu a ješto (vyn. S0) slovo (ono S0) boží (také S0) žádného (+ úžitku a N) prospěchu (úžitka PTUSO) v nich (+ není a R) nečiní (+ a rovně (vyn. O) jako na mizinu přichází PNTUSO) BPRNTUSO — tito] vyn. BPRONTUSO s ješto] křeří C — 181 a nevážně] vyn. BPRONTUSO— 181—182 a ty ... padlo] takže slovo boží padá (+ jako O) BPRONTUSO — 182 potlačováno O 182—183 od lidí... szobáno] bývá (+ a to v BRO) tu chvíli BPRNTUSO, bejvá C — 183 szobáno] sebráno K — lidé] vyn. BPRONTUSO - vydávají] vylévají PNTU — v svět] svět P, v svět [a v obžerství] K — v svět a] vyn. SO — 184 oni také K — vylévají vylili C, dávají S, vydávají O — 185 marnosti] zlosti BPONTUSO, věci a zlosti R — toho PNT — Neb takoví lidé] i BR, a ve O — lidé] vyn. S, již PNTU 186 vylévají ... nestatečným] rozpauštějí BR — vylévají] rozpauštějí a v tom žádné († s NT, žádného S) míry (míru S) nemají, ba (takže S) i (vyn. S) srdce ť (svá S) vylévají PNTUS — 186—187 vylévají ... audy] se vydávají a v tom žádného míru nemají, takže všechna myšlení srdce svého ke všem zlým marnostem obracejí a světu nepřivírají O — 186 všem zlým S — a] vyn. C - nestatečným] vyn. C, k marnostem (+ tohoto U) světa (světským S) PNTUS jim] k němu P, jemu, totiž srdci svému C, jemu NTUS — 187 a tak ... audy] ba i srdce zlé (+ a nepokojné mají a ostříhati ho nedbají R) BR, vyn. PCNTUS — Protož] vyn. B — takovýchto] ko- nečné —to připsáno v A dodatečně drobněji; tako- vých T — semeno SO - božie] slova božího PNTUSO, totižto slovo boží C - 188 těch] takových BR — k kterýmž kterýmiž O — 188—189 vylé- = vají ... takže] se vydávají v své smysly, a tak jim S0 — 188 svá C 189 smysle A, své smysly NCTU — takovým] vyn. O — jich (jejich T)
Strana 336
336 190 a zase voleným božím ke všemu dobrému; neb i tak praví Písmo: »Smrt jest zlým a život dobrým«. Neb to bývá dáblovým jed- náním, že, což by mělo slovo božie lidem přijíti k jich dobrému a k spasení, že jim k jich zlému přicházie, když, slyšiece slovo božie a zákon jeho, i nečinie tak, jakož slyšie, a nejsau vedlé 195 jeho l řeholy živi. Opět, kto to jedná, že lidé právě nesvětie neděle svaté? Dábel to jedná, že, což by měli jíti lidé na službu boží, dobrodienstvie božie pamatovati a rozjímati, to pak jdau na túlačky, na posviecenie, do krčem a k jiným neřáduom. Opět, kto to jedná, že lidé dávají penieze na lichvu, že jméno 200 božie beze všie vážnosti nadarmo berau? Všecko to ďábel jedná, l an mnohokrát i sny mrzké, škaredé na člověka uvodí, a to tudyto, že lidé přes celý den vylévají srdce svá i smysly ke mnohým 260" 261 zlému PNTU — přichází O, přijde skrze neplnění skutečné jeho C — 190 a zase .. . dobrému] vyn. SO — 190— 191 neb i tak ... Neb] Nebo (Jakož O) dí Písmo, že zlých jest život smrt. A SO — i] vyn. PC — 191 že smrt PNTU — dobrejm slovo boží C — bývá ... jednáním] ďábel jedná BRC, skrze dábla jednáno bývá PNTUSO — 192—195 což ... kto to] slovo boží přijde (+ zlejm C) ke (k jich RC) zlému. A též i to ďábel (též ... dábel] opět, kdo to C) BRC — 192—193 což... dobrému a] slovo boží, kteréž by se lidem mělo obrátiti S, slovo boží, majíce se lidem obrátiti O — 192 což] kteréž PNTU — boží a zákon jeho K — přijíti] se obrátiti PNTU — k jich dobrému a] vyn. PNTU — 193 — 195 že jim ... živi] (+ ono T) obrátí se (+ jim TSO) k zatracení a k (ke S0) jich (všemu SO, + věčnému T) zlému, a netoliko to (ono SO), ale i všecky svátosti, kteréžto (vyn. 0), ač jsau samy v sobě velmi dobré, ale že jich lidé nehodně a neprávě požívají, († obrátí se jim ke všemu zlému PNTU) PNTUSO — 195 řeholy živi] vAje černě škrtnuto; k tomu bezpochyby se vztahuje přípisek v rkp. A dole na straně: totižto záko«na živci (litery v závorkách jsou oříznuty!) — Opět] medle N, Nu, medle SO — právě] na světě(!) S — právě nesvětie] nedbají světiti O — 196—199 Dábel . .. jedná] vyn. BPRCNUSO — že .. . jedná] vyn. T — 198 do krčem) v A je červeně škrtnuto — gimym(!) A — 199 že] Ú (Au C, Uj U), dábel (+ to jedná C), že PCNU — lidé] vyn. BPCNTUSO — dává T — lichvu] v K radováno a přepsáno v [pýchu] — že] a S, vyn. O — 200 beze všie vážnosti] vyn. BSO, častokrát C, z uobyčeje PTU, z obyčeje a z navyklosti N — mnohokrát nadarmo R — berau, (+ anot se O) věrují, přisahají, bohdákají (+ dušují, hromy svolávají, aby je bil N) PNTUSO — to] vyn. K, to při nich O — jedná] vyn. K, působí a jedná N — 201 an] a SO — 201—202 mnohokrát ... celý den] to častokrát zpuo- — sobí, že sen škaredý, mrzký v noci na člověka uvede, neb lidé ve dne BR 201 i sny] v A je černě škrtnuto — mrzké] mrzuté O — škaredé) ďábel S, vyn. O — a to tudyto] vyn. PNTUS, a to proto CO — 202 že] 191 In marg. A červeně: Mors est malis, vita bonis —
336 190 a zase voleným božím ke všemu dobrému; neb i tak praví Písmo: »Smrt jest zlým a život dobrým«. Neb to bývá dáblovým jed- náním, že, což by mělo slovo božie lidem přijíti k jich dobrému a k spasení, že jim k jich zlému přicházie, když, slyšiece slovo božie a zákon jeho, i nečinie tak, jakož slyšie, a nejsau vedlé 195 jeho l řeholy živi. Opět, kto to jedná, že lidé právě nesvětie neděle svaté? Dábel to jedná, že, což by měli jíti lidé na službu boží, dobrodienstvie božie pamatovati a rozjímati, to pak jdau na túlačky, na posviecenie, do krčem a k jiným neřáduom. Opět, kto to jedná, že lidé dávají penieze na lichvu, že jméno 200 božie beze všie vážnosti nadarmo berau? Všecko to ďábel jedná, l an mnohokrát i sny mrzké, škaredé na člověka uvodí, a to tudyto, že lidé přes celý den vylévají srdce svá i smysly ke mnohým 260" 261 zlému PNTU — přichází O, přijde skrze neplnění skutečné jeho C — 190 a zase .. . dobrému] vyn. SO — 190— 191 neb i tak ... Neb] Nebo (Jakož O) dí Písmo, že zlých jest život smrt. A SO — i] vyn. PC — 191 že smrt PNTU — dobrejm slovo boží C — bývá ... jednáním] ďábel jedná BRC, skrze dábla jednáno bývá PNTUSO — 192—195 což ... kto to] slovo boží přijde (+ zlejm C) ke (k jich RC) zlému. A též i to ďábel (též ... dábel] opět, kdo to C) BRC — 192—193 což... dobrému a] slovo boží, kteréž by se lidem mělo obrátiti S, slovo boží, majíce se lidem obrátiti O — 192 což] kteréž PNTU — boží a zákon jeho K — přijíti] se obrátiti PNTU — k jich dobrému a] vyn. PNTU — 193 — 195 že jim ... živi] (+ ono T) obrátí se (+ jim TSO) k zatracení a k (ke S0) jich (všemu SO, + věčnému T) zlému, a netoliko to (ono SO), ale i všecky svátosti, kteréžto (vyn. 0), ač jsau samy v sobě velmi dobré, ale že jich lidé nehodně a neprávě požívají, († obrátí se jim ke všemu zlému PNTU) PNTUSO — 195 řeholy živi] vAje černě škrtnuto; k tomu bezpochyby se vztahuje přípisek v rkp. A dole na straně: totižto záko«na živci (litery v závorkách jsou oříznuty!) — Opět] medle N, Nu, medle SO — právě] na světě(!) S — právě nesvětie] nedbají světiti O — 196—199 Dábel . .. jedná] vyn. BPRCNUSO — že .. . jedná] vyn. T — 198 do krčem) v A je červeně škrtnuto — gimym(!) A — 199 že] Ú (Au C, Uj U), dábel (+ to jedná C), že PCNU — lidé] vyn. BPCNTUSO — dává T — lichvu] v K radováno a přepsáno v [pýchu] — že] a S, vyn. O — 200 beze všie vážnosti] vyn. BSO, častokrát C, z uobyčeje PTU, z obyčeje a z navyklosti N — mnohokrát nadarmo R — berau, (+ anot se O) věrují, přisahají, bohdákají (+ dušují, hromy svolávají, aby je bil N) PNTUSO — to] vyn. K, to při nich O — jedná] vyn. K, působí a jedná N — 201 an] a SO — 201—202 mnohokrát ... celý den] to častokrát zpuo- — sobí, že sen škaredý, mrzký v noci na člověka uvede, neb lidé ve dne BR 201 i sny] v A je černě škrtnuto — mrzké] mrzuté O — škaredé) ďábel S, vyn. O — a to tudyto] vyn. PNTUS, a to proto CO — 202 že] 191 In marg. A červeně: Mors est malis, vita bonis —
Strana 337
337 zlým věcem, usty svými nectně, neřádně o nešlechetných věcech rozmlúvajíce a blentujíce, očima svýma oplzle vzhlédajíce, tu, 205 kdež neslušie, uši marných věcí poslúchajíce; a to vše z toho pochodí, že lidé ji neposlauchají slova božieho s pilností a s váž- ností. Die svatý Jan Zlatoustý, že, když lidé s pilností a s váž- ností poslauchají slova božieho, tehdy jim andělé přístojie a dábel nižádné moci nemá nad takovými lidmi. A k témuž mluví doktor 210 Origenes i svatý Bernart, že takovým lidem anjelé přístojie a radují se z toho, a dáblové zahnáni bývají; ale když neposlau l chají s pilností a s vážností, tehdy andělé dobří od nich odstupují a dáblové k nim přistupují a mnohem sau silnější proti nim pro nevážné poslauchanie slova božieho. 215 Druzí sau pak lidé, kteříž se nevážně mají k slovu božiemu, a ty znamenává to siemě, kteréž jest padlo na skálu, ješto mají zatvrzené srdce, takže siemě slova božieho v nich jak na skále beze všie vlažl nosti k úžitku nebývá přivedeno; neb, když se 261 262 262" neb PNTUS - přes ... den] ve dne PCNTUSO — vylévají] rozpauštějí PNUSO, rozpauštějíce T - své BPRTU, svá snadně S — smysly] smysly své BPCUSO, mysli RT, myšlení své N — vylévajíce je ke mnohým PNTU — ke] k B s 203 zlým] vyn. O — 203—206 usty ... pochodí] vyn. BPRCNTUSO — 205 ušima svýma K — 206 že] A také, že BPRONTU, takže S0 — lidé] vyn. PRCNTUSO - nemohau poslauchati O — s pilností a s vážností] tehdy jim ďábel přístojí tu proto, že nemají vážnosti U — s vážností] vážně SO — 207 Neb dí BPRNTUSO — když kdež R — s pilností] pilně NCTU — s pilností a s vážností] vážně a sebraně BR — 207—211 s pilností ... když] vyn.(!) SO — 208 anjelé světí BR, anjelé boží N — přístojic] v K pozdní změnou z toho: přítomni] stojí; přislu- hují C —tu chvíli dábel BR, ďábel tu C — 209 k témuž ... doktor] s týmž se srovnávají N — mluví] praví BR, sau PU, sau mluvili T — doktor] vyn. PCTU— 210 211 a radují se] radujíce se N — 211 zaháněni N — za- hnáni bývajíj velmi jsúc zamúceni, od člověka utíkají BR — když] kdež PNU — neposlúchá B, lidé neposlauchají (+ slova božího U) NTU, ne- poslauchají slova božího SO — 212 s pilností a] vyn. SO — s vážností slova božího, klevetajíce aneb smějíce se N — tehdy] vyn. S — dobří] vyn. SO — dobří od nich] vyn. BPRNTU, boží C — 213 k nim přistupují] se radují SO — tak mnohem O - sau silnější] silnější se postavují O — nim] lidem těm N - 213 214 pro ... poslauchanie] kteří bez vážnosti poslauchají N — 214 slova božicho] vyn. SO — 215 pak vyn. SO kteříž ješto BRNO se nemají vážně PONTUSO — 216 a ty ... skálu] vyn. BPRONTUSO — ješto kteří BRCN, vyn. SO — majíce SO — 217 semeno PNTUSO — slova božieho] boží SO — 217—218 v nich . .. přivedeno] padá jako na (+ nějakau C) skálu BPRONTUSO — 218 neb] vyn. S, a O — 219 těm a takovejm C — dobrodíní NU, vyn. SO — Rokycanova Postilla. 22
337 zlým věcem, usty svými nectně, neřádně o nešlechetných věcech rozmlúvajíce a blentujíce, očima svýma oplzle vzhlédajíce, tu, 205 kdež neslušie, uši marných věcí poslúchajíce; a to vše z toho pochodí, že lidé ji neposlauchají slova božieho s pilností a s váž- ností. Die svatý Jan Zlatoustý, že, když lidé s pilností a s váž- ností poslauchají slova božieho, tehdy jim andělé přístojie a dábel nižádné moci nemá nad takovými lidmi. A k témuž mluví doktor 210 Origenes i svatý Bernart, že takovým lidem anjelé přístojie a radují se z toho, a dáblové zahnáni bývají; ale když neposlau l chají s pilností a s vážností, tehdy andělé dobří od nich odstupují a dáblové k nim přistupují a mnohem sau silnější proti nim pro nevážné poslauchanie slova božieho. 215 Druzí sau pak lidé, kteříž se nevážně mají k slovu božiemu, a ty znamenává to siemě, kteréž jest padlo na skálu, ješto mají zatvrzené srdce, takže siemě slova božieho v nich jak na skále beze všie vlažl nosti k úžitku nebývá přivedeno; neb, když se 261 262 262" neb PNTUS - přes ... den] ve dne PCNTUSO — vylévají] rozpauštějí PNUSO, rozpauštějíce T - své BPRTU, svá snadně S — smysly] smysly své BPCUSO, mysli RT, myšlení své N — vylévajíce je ke mnohým PNTU — ke] k B s 203 zlým] vyn. O — 203—206 usty ... pochodí] vyn. BPRCNTUSO — 205 ušima svýma K — 206 že] A také, že BPRONTU, takže S0 — lidé] vyn. PRCNTUSO - nemohau poslauchati O — s pilností a s vážností] tehdy jim ďábel přístojí tu proto, že nemají vážnosti U — s vážností] vážně SO — 207 Neb dí BPRNTUSO — když kdež R — s pilností] pilně NCTU — s pilností a s vážností] vážně a sebraně BR — 207—211 s pilností ... když] vyn.(!) SO — 208 anjelé světí BR, anjelé boží N — přístojic] v K pozdní změnou z toho: přítomni] stojí; přislu- hují C —tu chvíli dábel BR, ďábel tu C — 209 k témuž ... doktor] s týmž se srovnávají N — mluví] praví BR, sau PU, sau mluvili T — doktor] vyn. PCTU— 210 211 a radují se] radujíce se N — 211 zaháněni N — za- hnáni bývajíj velmi jsúc zamúceni, od člověka utíkají BR — když] kdež PNU — neposlúchá B, lidé neposlauchají (+ slova božího U) NTU, ne- poslauchají slova božího SO — 212 s pilností a] vyn. SO — s vážností slova božího, klevetajíce aneb smějíce se N — tehdy] vyn. S — dobří] vyn. SO — dobří od nich] vyn. BPRNTU, boží C — 213 k nim přistupují] se radují SO — tak mnohem O - sau silnější] silnější se postavují O — nim] lidem těm N - 213 214 pro ... poslauchanie] kteří bez vážnosti poslauchají N — 214 slova božicho] vyn. SO — 215 pak vyn. SO kteříž ješto BRNO se nemají vážně PONTUSO — 216 a ty ... skálu] vyn. BPRONTUSO — ješto kteří BRCN, vyn. SO — majíce SO — 217 semeno PNTUSO — slova božieho] boží SO — 217—218 v nich . .. přivedeno] padá jako na (+ nějakau C) skálu BPRONTUSO — 218 neb] vyn. S, a O — 219 těm a takovejm C — dobrodíní NU, vyn. SO — Rokycanova Postilla. 22
Strana 338
338 takovým lidem dobrodienstvie božie před oči klade a oni se nehýbí 220 k dobrému, aby z toho vděčnost vokázali, děkujíce svému milému Pánu Bohu — a tu ť chvíli dábel vynímá a béře to slovo z srdcí jich, aby sobě nevážili dobrodienstvích] božích ani jemu děkovali z daruov jeho. Pakli se jim li opět vypravují hrozné věci, jakožto o smrti hrozné anebo a múkách pekelních, a oni se toho nic nelekají, 225 nébrž ještě mnozí takoví neradi o tom slyšie — zlé ť jest znamenie o takových! —, opět tiemto obyčejem slovo božie padá na skálu tvrdú a nemá vlažnosti, totižto bázni božie, a proto žádného úžitku v nich nečiní slovo božie. A múdrý Šalomún die, že kořen li maudrosti jset bázen božie. A kteříž sau takoví, ti ť 230 nemají kořene múdrosti ani bázni božie. Protož chce ť milý Buoh [tomu], aby lidé [děkovali a] vokazovali vděčnost z jeho dobro- božie] v A je připsáno drobněji in marg., božská PNTU, vyn. SO — klade] kladú BKPRCTU, předkládá SO — 219—220 a oni . .. k dobré- mu] vyn. SO — 219 z toho nehýbí BR, nepohybují N — 220 k dobrému] vyn. BPRCNTU — z toho] vyn. BR — ukázali NTS, ukazovali O — a dě- kovali O — svému] vyn. BPRONTUSO — 221 a tu ť chvíli] tehdy BPRCNTUSO — to] vyn. SO — srdce C — 222 jejich SO — sobě za nic N, sobě nic O — dobrodínství BKPRCTUSO, dobrodíní N. — ani aby O — jemu] v R původně asi sobě, ale to červeně přepsáno v spolu — aby neděkovali T, neděkovali O — 223 z dobrodíní a darův O — opět] vyn. TO — jaké hrozné věci O — jako jsau O — 224 hrozné anebo] vyn. S, a O — anebo] vyn. C — hroznejch pekelních C — a] vyn. O — toho) vyn. O — toho nic] vyn. BKR, toho C, kusa PNU, pak kusa T, nevelmi S — lekají S, nelekají, nestrachují C — 225—226 nébrž... takových! vyn. BR, tu C, než práv (právě NTSO) se (+ tak N) k tomu mají, jako by (+ jim O) teď (to ť S) nějakých (nějaké O) básní (básně O) poslauchali (rozprávěl 0) PNTUSO — 225 takawi(!) A — 226 tiemto obyčejem] vyn. BPRCNTUSO — božie] vyn. PTU — padá jako BR — 227 a] neb BPRCNTU, nebo tam SO — nemá] není C — vláhy SO — totižto] to jesti BPRCNTU — totižto ... božie] vyn. S0 — bázně KPRCNTU — protož ono (+ také O) SO — 228 úžitku] prospěchu N — nich] takových BR — nečiní] nepři- náší T, nejni ani nečiní U — slovo božie] vyn. SO — múdrý Šalomún] Duch svatej C — múdrý] v A původně jen mu; -dry připsáno menšími literami až později; vyn. BPRNTUSO — praví BPRNTUSO — 229 bázen] slovo C — božie] Páně SO — 229—230 A kteříž... kořene] A takoví celého (vyn. R) kořene (vyn. R) nemajíce BR, A (Ale NTU, + tak C) takoví nemají kořene (kořenie N) PCNTU, Ale takoví ť nemají SO — 230 múdrosti ani] ani maudrosti C — múdrosti] vyn. PNTUSO — ani] ani vláhy PNTU, vláhy S0 — bázně KPRONTUSO — Protož] I PTUS, Ale CO, vyn. N — 230—231 Protož... vděčnost] bývají uschlí, uvadlí ode všeho dobrého. I chce ť milý Buoh, aby lidé vděčnost ukazovali 263" 263" 229 Ž. 111, 10 —
338 takovým lidem dobrodienstvie božie před oči klade a oni se nehýbí 220 k dobrému, aby z toho vděčnost vokázali, děkujíce svému milému Pánu Bohu — a tu ť chvíli dábel vynímá a béře to slovo z srdcí jich, aby sobě nevážili dobrodienstvích] božích ani jemu děkovali z daruov jeho. Pakli se jim li opět vypravují hrozné věci, jakožto o smrti hrozné anebo a múkách pekelních, a oni se toho nic nelekají, 225 nébrž ještě mnozí takoví neradi o tom slyšie — zlé ť jest znamenie o takových! —, opět tiemto obyčejem slovo božie padá na skálu tvrdú a nemá vlažnosti, totižto bázni božie, a proto žádného úžitku v nich nečiní slovo božie. A múdrý Šalomún die, že kořen li maudrosti jset bázen božie. A kteříž sau takoví, ti ť 230 nemají kořene múdrosti ani bázni božie. Protož chce ť milý Buoh [tomu], aby lidé [děkovali a] vokazovali vděčnost z jeho dobro- božie] v A je připsáno drobněji in marg., božská PNTU, vyn. SO — klade] kladú BKPRCTU, předkládá SO — 219—220 a oni . .. k dobré- mu] vyn. SO — 219 z toho nehýbí BR, nepohybují N — 220 k dobrému] vyn. BPRCNTU — z toho] vyn. BR — ukázali NTS, ukazovali O — a dě- kovali O — svému] vyn. BPRONTUSO — 221 a tu ť chvíli] tehdy BPRCNTUSO — to] vyn. SO — srdce C — 222 jejich SO — sobě za nic N, sobě nic O — dobrodínství BKPRCTUSO, dobrodíní N. — ani aby O — jemu] v R původně asi sobě, ale to červeně přepsáno v spolu — aby neděkovali T, neděkovali O — 223 z dobrodíní a darův O — opět] vyn. TO — jaké hrozné věci O — jako jsau O — 224 hrozné anebo] vyn. S, a O — anebo] vyn. C — hroznejch pekelních C — a] vyn. O — toho) vyn. O — toho nic] vyn. BKR, toho C, kusa PNU, pak kusa T, nevelmi S — lekají S, nelekají, nestrachují C — 225—226 nébrž... takových! vyn. BR, tu C, než práv (právě NTSO) se (+ tak N) k tomu mají, jako by (+ jim O) teď (to ť S) nějakých (nějaké O) básní (básně O) poslauchali (rozprávěl 0) PNTUSO — 225 takawi(!) A — 226 tiemto obyčejem] vyn. BPRCNTUSO — božie] vyn. PTU — padá jako BR — 227 a] neb BPRCNTU, nebo tam SO — nemá] není C — vláhy SO — totižto] to jesti BPRCNTU — totižto ... božie] vyn. S0 — bázně KPRCNTU — protož ono (+ také O) SO — 228 úžitku] prospěchu N — nich] takových BR — nečiní] nepři- náší T, nejni ani nečiní U — slovo božie] vyn. SO — múdrý Šalomún] Duch svatej C — múdrý] v A původně jen mu; -dry připsáno menšími literami až později; vyn. BPRNTUSO — praví BPRNTUSO — 229 bázen] slovo C — božie] Páně SO — 229—230 A kteříž... kořene] A takoví celého (vyn. R) kořene (vyn. R) nemajíce BR, A (Ale NTU, + tak C) takoví nemají kořene (kořenie N) PCNTU, Ale takoví ť nemají SO — 230 múdrosti ani] ani maudrosti C — múdrosti] vyn. PNTUSO — ani] ani vláhy PNTU, vláhy S0 — bázně KPRONTUSO — Protož] I PTUS, Ale CO, vyn. N — 230—231 Protož... vděčnost] bývají uschlí, uvadlí ode všeho dobrého. I chce ť milý Buoh, aby lidé vděčnost ukazovali 263" 263" 229 Ž. 111, 10 —
Strana 339
339 dienstvie a aby se báli jeho] hrozných věcí. Ale pohřiechu, již sau tak zatvrzení lidé, a pohřiechu tvrdší nežli žádná skála, neb v nich žádné moci ani prospěchu nemuož učiniti slovo božie, nebo 235 jeho neradi poslúchají; l a pakli ť poslauchají, ale to vlažně, tesklivě, s dřiemotau, neb sau nemocni na duši. Neb [práv], jako když má žaludek pokrm v uošklivosti aneb že nic k chuti nenie, tehdy jest znamenie, že jest žaludek nemocen, a ten člověk veškeren k ničemauž nenie zpuosoben: tak ť jest právě, ktož má vošklivost 240 k slovu božiemu a zhrožuje se jeho — znamenie jest, li že jest jeho duše nemocna a mrtva ode všeho dobrého. Třetie sau lidé, ješto se mají neřádně k slovu božiemu, a ti se znamenávají skrze to siemě, které jest padlo mezi trnie; neb skrze trnie znamenávají se pečlivosti světa tohoto a rozkoši, jakož BR - 231 [tomu] vyn. KPCTUS — [děkovali a] vyn. KPCNTUSO — z] za TO — jeho] božích CN, vyn. TUS — dobrodíní UO, dobrodíní sobě prokazovaných N — 232 báli] lekali C, také (vyn. S0) báli a lekali PNTUSO — [jeho] vyn. BKPRONTUS, těch O — věcí posledních a tak aby nehřešili. Jakož dí Ecclesiasticus: »Synu, pomni na poslední (budaucí R) věci, (+ pomni R) a na věky nezhřešíš« (nezahyneš« R) BR, věcí, kteréž jich očekávají O - zatvrdilí O 233 sau nastali N 233 —235 a pohřiechu ... jeho] vyn. BPRONTUSO 235 neradi poslúchají] že ( velmi N) neradi poslau- chají slova božího BPRONTUSO — pakli ť ho N m ho někdy poslauchají O ale] vyn. R ale to] tedy velmi S0 — to] vyn. P — 236 s driemotau] vyn. BPRCNUS, s dřímaním K, vedau T, tu sedí O — dušéch PNTUS, svejch milejch dušéch C, svých dušéch O — Neb práv] Nápodobně O, Právě C — [práv] vyn. BKPRTUS, rovně N — 237 má] jest N — žalaudek T, žaludek člověčí BR — pokrm v uošklivosti] zanečištěný N — aneb] a 0 — že] vyn. O — nic člověku († co koliv jí neb pí N) PNT — nic ... nenie] má nechůt k jídlu S, nemá chuti k jídlu O — není slovo boží(!) ( 238 tehdy] vyn. N, tedy SO jisté znamení O žaludek] člověk v žaludku U, vyn. O 238 —239 a ten... zpuosoben] vyn. BPRONTUSO — 238 ten] vyn. K 239 k ničemuož K nenie zpuosoben] nezpuosoben K — 239— 240 ktož ... zhrožuje se jeho] komuž k chuti není slovo boží aneb že jest mu v úšklivosti C vošklivost ... zhrožuje se jeho] v ošklivosti slovo boží a lenuje se k němu choditi a některak se ho zhrožuje S; v ošklivosti slovo boží a nemá k němu chuti choditi, lenuje se a některak jako zhrožuje O 240 zhrožuje se] v K radovánoa zhrozu - připsáno poz- ději; liknuje se ho a některak zhrozuje PTU — jeho] vyn. PTU, ho ně- kterak N jisté znamení SO 241 a] aneb BR, a jako O — ode všeho dobrého] do milosti boží C, vyn. BPRNTUSO — 242 Třetí pak PNTUSO : lidé] vyn. R — nemají řádně C — 243 znamenají BPRNTUSO — neb] a C — 244 znamenají BRONUSO, zna- mejí(!) T 244 246 pečlivosti ... kteříž] vyn.(!) SO — 244 světa] pův. v A swita, teprve dodatečně nad i nadepsáno 264 264" 22*
339 dienstvie a aby se báli jeho] hrozných věcí. Ale pohřiechu, již sau tak zatvrzení lidé, a pohřiechu tvrdší nežli žádná skála, neb v nich žádné moci ani prospěchu nemuož učiniti slovo božie, nebo 235 jeho neradi poslúchají; l a pakli ť poslauchají, ale to vlažně, tesklivě, s dřiemotau, neb sau nemocni na duši. Neb [práv], jako když má žaludek pokrm v uošklivosti aneb že nic k chuti nenie, tehdy jest znamenie, že jest žaludek nemocen, a ten člověk veškeren k ničemauž nenie zpuosoben: tak ť jest právě, ktož má vošklivost 240 k slovu božiemu a zhrožuje se jeho — znamenie jest, li že jest jeho duše nemocna a mrtva ode všeho dobrého. Třetie sau lidé, ješto se mají neřádně k slovu božiemu, a ti se znamenávají skrze to siemě, které jest padlo mezi trnie; neb skrze trnie znamenávají se pečlivosti světa tohoto a rozkoši, jakož BR - 231 [tomu] vyn. KPCTUS — [děkovali a] vyn. KPCNTUSO — z] za TO — jeho] božích CN, vyn. TUS — dobrodíní UO, dobrodíní sobě prokazovaných N — 232 báli] lekali C, také (vyn. S0) báli a lekali PNTUSO — [jeho] vyn. BKPRONTUS, těch O — věcí posledních a tak aby nehřešili. Jakož dí Ecclesiasticus: »Synu, pomni na poslední (budaucí R) věci, (+ pomni R) a na věky nezhřešíš« (nezahyneš« R) BR, věcí, kteréž jich očekávají O - zatvrdilí O 233 sau nastali N 233 —235 a pohřiechu ... jeho] vyn. BPRONTUSO 235 neradi poslúchají] že ( velmi N) neradi poslau- chají slova božího BPRONTUSO — pakli ť ho N m ho někdy poslauchají O ale] vyn. R ale to] tedy velmi S0 — to] vyn. P — 236 s driemotau] vyn. BPRCNUS, s dřímaním K, vedau T, tu sedí O — dušéch PNTUS, svejch milejch dušéch C, svých dušéch O — Neb práv] Nápodobně O, Právě C — [práv] vyn. BKPRTUS, rovně N — 237 má] jest N — žalaudek T, žaludek člověčí BR — pokrm v uošklivosti] zanečištěný N — aneb] a 0 — že] vyn. O — nic člověku († co koliv jí neb pí N) PNT — nic ... nenie] má nechůt k jídlu S, nemá chuti k jídlu O — není slovo boží(!) ( 238 tehdy] vyn. N, tedy SO jisté znamení O žaludek] člověk v žaludku U, vyn. O 238 —239 a ten... zpuosoben] vyn. BPRONTUSO — 238 ten] vyn. K 239 k ničemuož K nenie zpuosoben] nezpuosoben K — 239— 240 ktož ... zhrožuje se jeho] komuž k chuti není slovo boží aneb že jest mu v úšklivosti C vošklivost ... zhrožuje se jeho] v ošklivosti slovo boží a lenuje se k němu choditi a některak se ho zhrožuje S; v ošklivosti slovo boží a nemá k němu chuti choditi, lenuje se a některak jako zhrožuje O 240 zhrožuje se] v K radovánoa zhrozu - připsáno poz- ději; liknuje se ho a některak zhrozuje PTU — jeho] vyn. PTU, ho ně- kterak N jisté znamení SO 241 a] aneb BR, a jako O — ode všeho dobrého] do milosti boží C, vyn. BPRNTUSO — 242 Třetí pak PNTUSO : lidé] vyn. R — nemají řádně C — 243 znamenají BPRNTUSO — neb] a C — 244 znamenají BRONUSO, zna- mejí(!) T 244 246 pečlivosti ... kteříž] vyn.(!) SO — 244 světa] pův. v A swita, teprve dodatečně nad i nadepsáno 264 264" 22*
Strana 340
340 245 jest Spasitel vyložil. Neb, jako trn mnohokrát ubodne až do krve, tak, kteříž pečlivosti přielišné mají, hněvají li se, rmautie se a 265a lakomstvie nedá rozpránie, ani ť lají pacholkuom a děvkám, že jako trním bodau řečí aurupnau a hanlivau. A že pak to siemě, vzešlgé) v trní, trnie udusilo; tak v takových lidech, kteříž se 250 zanepražďňují pečlivostmi světskými mnohými, všecko dobré udu- šeno bývá v nich těmi pečlivostmi, takže moc slova božieho a li úžitek v nich bývá udušen, že se jim nic dobrého nechce činiti. Jiní sau pak lidé, ješto, uslyšiece slovo božie, s radostí je přijímají, ale, že kořenuov nemají, totižto bázni božie a milo- 255 vánie, i potracují to. Neb jednoho času počínají dobře živi býti, a jiného opět času toho zanetbají a všeho tak nechají; teď v advent a v puostě počnú dobře živi býti, ale i jakž jediné přijde provod aneb masopust, toš ť ihned [odpadnou a] odstaupie 265b 2663 e — světa... rozkoši] světských B, světské PRCTU, světské a zboží N — 245 sám Spasitel BRC, tak Spasitel PNTU — 246 přílišné o zboží N, přílišné těch lidí, ješto O — mají vyn. SO — 246—247 a ... ani ť] vyn. BPRCNTUSO — 247 jim nedá K — lají] a zlořečí služebníkům N — děvkám, čeládce své C — že] a je S0 — 248 trním vyn. PNTUSO — by bodli TO — aurupnau] urputnau RTU, urtupnau(!) S, útrpnau(!) O — 248—249 A že ... v trní] To pak sémě vzešlé (vzešlo U) mezi trním (trní S0) BPRCNTUSO — 249 vzešlo(!) A — trnie udusilo ... lidech] tak (vyn. O) se velmi udusilo v lidech SO — udusilo je RU — 250 pečlivostmi] přílišnými pečlivostmi NUSO, přílišným pečováním T — 250—251 světskými... pečlivostmi] vyn.(!) NTUSO — 250 mnohými] přílišnými P — 252 aužitek — jeho O 253 Jiní... pak] Alevšak sau mezi nimi mnozí O — slyšíce SO — božie] vyn. B — 254 alevšak O — totižto] to že U — totižto ... božie a] ti bázen boží i SO — bázně KPRCNU — božie] vyn. PTU — 255 i] vyn. S0 — to) a to tak S, a to takovým spůsobem O — Neb] že O, a uchylují uší svých. Ale praví Šalomaun v Přísloví v XXVIII. kapitole: »Kdož uchyluje ucha svého, aby neslyšel zákona božího, modlitba jeho bude proklata!« Ale R — počnú BRC — živu TU — 256 opět] vyn. S — toho] vyn. PNTUS — zanedbávají CNSO — nechávají CNSO — teď] jakož to bývá teď S0 — 257 v postě zpovídajíce (zpovídají T) se PNTU — že (+ nětco 0) počnau S0 — živu U — býti, spovídají se, svátosti přijímají SO — ale] a jiného času opět toho zanedbávají a všeho tak nechají(!); nebo C — jediné brzo BPRNTUS, jen brzy O — 258 přijde] nastane O — jakž masopust přijde C — toš] tož BPNO, tu TU — ihned] ano ť již hned O — [odpadnau a] vyn. BKPRCNUSO, ďáblovo dílo začínají, tu v tance pekelní, tu v uhral- ství, v smilství a v lání, ba i v tu pekelnau pejchu ty ženy jako modly se připraví, jedna nad druhau, a mnohá b «u) de (ps. bede!) se sušiti, skrbiti, nenají, nenapije se, aby na tu pekelnau pejchu soběnahmatala; muži ukradne, kde můž, vobilí, mauky, peněz, a to ne na hospodyňství, aby něco do domu
340 245 jest Spasitel vyložil. Neb, jako trn mnohokrát ubodne až do krve, tak, kteříž pečlivosti přielišné mají, hněvají li se, rmautie se a 265a lakomstvie nedá rozpránie, ani ť lají pacholkuom a děvkám, že jako trním bodau řečí aurupnau a hanlivau. A že pak to siemě, vzešlgé) v trní, trnie udusilo; tak v takových lidech, kteříž se 250 zanepražďňují pečlivostmi světskými mnohými, všecko dobré udu- šeno bývá v nich těmi pečlivostmi, takže moc slova božieho a li úžitek v nich bývá udušen, že se jim nic dobrého nechce činiti. Jiní sau pak lidé, ješto, uslyšiece slovo božie, s radostí je přijímají, ale, že kořenuov nemají, totižto bázni božie a milo- 255 vánie, i potracují to. Neb jednoho času počínají dobře živi býti, a jiného opět času toho zanetbají a všeho tak nechají; teď v advent a v puostě počnú dobře živi býti, ale i jakž jediné přijde provod aneb masopust, toš ť ihned [odpadnou a] odstaupie 265b 2663 e — světa... rozkoši] světských B, světské PRCTU, světské a zboží N — 245 sám Spasitel BRC, tak Spasitel PNTU — 246 přílišné o zboží N, přílišné těch lidí, ješto O — mají vyn. SO — 246—247 a ... ani ť] vyn. BPRCNTUSO — 247 jim nedá K — lají] a zlořečí služebníkům N — děvkám, čeládce své C — že] a je S0 — 248 trním vyn. PNTUSO — by bodli TO — aurupnau] urputnau RTU, urtupnau(!) S, útrpnau(!) O — 248—249 A že ... v trní] To pak sémě vzešlé (vzešlo U) mezi trním (trní S0) BPRCNTUSO — 249 vzešlo(!) A — trnie udusilo ... lidech] tak (vyn. O) se velmi udusilo v lidech SO — udusilo je RU — 250 pečlivostmi] přílišnými pečlivostmi NUSO, přílišným pečováním T — 250—251 světskými... pečlivostmi] vyn.(!) NTUSO — 250 mnohými] přílišnými P — 252 aužitek — jeho O 253 Jiní... pak] Alevšak sau mezi nimi mnozí O — slyšíce SO — božie] vyn. B — 254 alevšak O — totižto] to že U — totižto ... božie a] ti bázen boží i SO — bázně KPRCNU — božie] vyn. PTU — 255 i] vyn. S0 — to) a to tak S, a to takovým spůsobem O — Neb] že O, a uchylují uší svých. Ale praví Šalomaun v Přísloví v XXVIII. kapitole: »Kdož uchyluje ucha svého, aby neslyšel zákona božího, modlitba jeho bude proklata!« Ale R — počnú BRC — živu TU — 256 opět] vyn. S — toho] vyn. PNTUS — zanedbávají CNSO — nechávají CNSO — teď] jakož to bývá teď S0 — 257 v postě zpovídajíce (zpovídají T) se PNTU — že (+ nětco 0) počnau S0 — živu U — býti, spovídají se, svátosti přijímají SO — ale] a jiného času opět toho zanedbávají a všeho tak nechají(!); nebo C — jediné brzo BPRNTUS, jen brzy O — 258 přijde] nastane O — jakž masopust přijde C — toš] tož BPNO, tu TU — ihned] ano ť již hned O — [odpadnau a] vyn. BKPRCNUSO, ďáblovo dílo začínají, tu v tance pekelní, tu v uhral- ství, v smilství a v lání, ba i v tu pekelnau pejchu ty ženy jako modly se připraví, jedna nad druhau, a mnohá b «u) de (ps. bede!) se sušiti, skrbiti, nenají, nenapije se, aby na tu pekelnau pejchu soběnahmatala; muži ukradne, kde můž, vobilí, mauky, peněz, a to ne na hospodyňství, aby něco do domu
Strana 341
341 od dobrého počatého. A milý Pán Kristus die: »Ktož setrvá až 260 do konce, ten spasen bude«. Neb, kdyby byli lidé pilni a snažni slova božieho a s pilností jeho poslauchali, bez pochybenie že by vedlé něho živi byli a trvali v dobrém počatém. Die Origenes doktor: »Jakož se lidé bojie a pilni sau toho, aby, li když přijímají 266 tělo božie, aby najmenší drobtíček na zemi neupadl, tak by lidé 265 měli pilni býti při poslauchaní slova božieho«, aby totiž žádného slova marně a nadarmo neslyšeli. Již pak ten drahý Pán na konci čtenie svatého pokládá o semeni, uvrženém v dobrú zemi, kteréžto vzešlo a učinilo úžitek stý. Protož ti lidé sau jako země dobrá, kteřížto, slyšiece slo vo 2672 jednala, než na tu zlořečenau pejchu! Tu ona, tu umí hedvávník(!), ať má pá- teře okolo hrdla, ať má zlatý řetěz! Ó, já pravím, taková každá aby měla pro- vaz radějí a aby pamatovala, že drahý Pán byl ním tuze svázán pro ni a její hříchy. Ale ony toto vše v smích obrátí! Och, nast ojte (ps. nastajte!), zlé, hanebné ženy! Co vy duší pomordujete tiem šperkováním! Nač se tak medle šperkuješ? Zdali svému muži aneb jinému? Svému netřeba se tak šperkovat, poněvadž mu se prvélíbila (...? nečitelné!), když jeho si. Ale ženy, ženy, jak vy netbáte! Ale potom zvíte, jak vy za to hroznau pomstu vezmete v horggau cím (ps. horoczym!) pekle! A to ť, hle, ihned T 259 počatého] vyn. R, začatého N, počátku SO — A] Ješto O — milý... Kristus] Pán drahý (-1 sám 0) BPRNTUSO Kristus] vyn. KC praví O — 260 byli vyn. RSO— pilni a snažni] pilně a snažně R, pilně, s vážností S, s vážností O — 261 a s pilností jeho] vyn. SO — jeho] vyn. PRATU — poslauchali a byli pilni R — bez pochybenic že by] vyn. N, že by bez pochyby 5, bez pochyby že by CO 261—262 že ... živi byli] že (+ by R) zprávů slova božího živi byli BR 262 podlé PTUSO — něho toho C, ní(!) U byli a] býti se přičinili, bez pochybení že by N trvali by BKPRCTUSO začatém N, započatém S0 Jakož dí S0 263 doktor] vyn. BPRONTUSO — že (rovně 0) jakož SO — bojí Boha U — velmi pilni O — aby] vyn. PRNTU a 263—264 když... aby] vyn. SO — 264 tělo a krev C — drobtíček chleba O — tak právě C — lidé vyn. BPRONTUS, také O — 265 při poslauchaní, když poslauchají C — totiž vyn. BPRNTUSO — žádného] žádného i nejmenšího S, ne«j menoší 0, sje a gna vyn.!) — 266 slovíčko O — marného R — marně a] vyn. S0 - darmo — CU — neslyšali NTU, slyšáno nebylo O, neslyšeli a nemluvili C 267 Již pak ten] Protož O — ten] tuto K, teď PCTUS, vyn. R — drahý] vyn. S — tohoto čtení BR — svatého] vyn. KPTUO - pokládá dokládá S0 — 268 čtvrtém semeni C, semenu NO — utvrzeném(!) B, uvrženu P —- ješto S — když vzešlo O, vzešlé BKPONTUS — a] vyn. BKONTUSO dobrý úžitek stý U — 269 Protož... dobrá] A ta země dobrá sau lidé ti C — ti lidé] vyn. O - lidé) ť BPNTU, vyn. RS - jako vyn. BR — dobrá] výborná SO— slyšiece] přijímajíce BP, počínajíce R, když slyší O 270 259 Mat. 10. 22
341 od dobrého počatého. A milý Pán Kristus die: »Ktož setrvá až 260 do konce, ten spasen bude«. Neb, kdyby byli lidé pilni a snažni slova božieho a s pilností jeho poslauchali, bez pochybenie že by vedlé něho živi byli a trvali v dobrém počatém. Die Origenes doktor: »Jakož se lidé bojie a pilni sau toho, aby, li když přijímají 266 tělo božie, aby najmenší drobtíček na zemi neupadl, tak by lidé 265 měli pilni býti při poslauchaní slova božieho«, aby totiž žádného slova marně a nadarmo neslyšeli. Již pak ten drahý Pán na konci čtenie svatého pokládá o semeni, uvrženém v dobrú zemi, kteréžto vzešlo a učinilo úžitek stý. Protož ti lidé sau jako země dobrá, kteřížto, slyšiece slo vo 2672 jednala, než na tu zlořečenau pejchu! Tu ona, tu umí hedvávník(!), ať má pá- teře okolo hrdla, ať má zlatý řetěz! Ó, já pravím, taková každá aby měla pro- vaz radějí a aby pamatovala, že drahý Pán byl ním tuze svázán pro ni a její hříchy. Ale ony toto vše v smích obrátí! Och, nast ojte (ps. nastajte!), zlé, hanebné ženy! Co vy duší pomordujete tiem šperkováním! Nač se tak medle šperkuješ? Zdali svému muži aneb jinému? Svému netřeba se tak šperkovat, poněvadž mu se prvélíbila (...? nečitelné!), když jeho si. Ale ženy, ženy, jak vy netbáte! Ale potom zvíte, jak vy za to hroznau pomstu vezmete v horggau cím (ps. horoczym!) pekle! A to ť, hle, ihned T 259 počatého] vyn. R, začatého N, počátku SO — A] Ješto O — milý... Kristus] Pán drahý (-1 sám 0) BPRNTUSO Kristus] vyn. KC praví O — 260 byli vyn. RSO— pilni a snažni] pilně a snažně R, pilně, s vážností S, s vážností O — 261 a s pilností jeho] vyn. SO — jeho] vyn. PRATU — poslauchali a byli pilni R — bez pochybenic že by] vyn. N, že by bez pochyby 5, bez pochyby že by CO 261—262 že ... živi byli] že (+ by R) zprávů slova božího živi byli BR 262 podlé PTUSO — něho toho C, ní(!) U byli a] býti se přičinili, bez pochybení že by N trvali by BKPRCTUSO začatém N, započatém S0 Jakož dí S0 263 doktor] vyn. BPRONTUSO — že (rovně 0) jakož SO — bojí Boha U — velmi pilni O — aby] vyn. PRNTU a 263—264 když... aby] vyn. SO — 264 tělo a krev C — drobtíček chleba O — tak právě C — lidé vyn. BPRONTUS, také O — 265 při poslauchaní, když poslauchají C — totiž vyn. BPRNTUSO — žádného] žádného i nejmenšího S, ne«j menoší 0, sje a gna vyn.!) — 266 slovíčko O — marného R — marně a] vyn. S0 - darmo — CU — neslyšali NTU, slyšáno nebylo O, neslyšeli a nemluvili C 267 Již pak ten] Protož O — ten] tuto K, teď PCTUS, vyn. R — drahý] vyn. S — tohoto čtení BR — svatého] vyn. KPTUO - pokládá dokládá S0 — 268 čtvrtém semeni C, semenu NO — utvrzeném(!) B, uvrženu P —- ješto S — když vzešlo O, vzešlé BKPONTUS — a] vyn. BKONTUSO dobrý úžitek stý U — 269 Protož... dobrá] A ta země dobrá sau lidé ti C — ti lidé] vyn. O - lidé) ť BPNTU, vyn. RS - jako vyn. BR — dobrá] výborná SO— slyšiece] přijímajíce BP, počínajíce R, když slyší O 270 259 Mat. 10. 22
Strana 342
342 270 božie, přijímají je v srdce své dobré a najlepšie a potom zdržují slovo a úžitek přinesau v trpělivosti, rozomějíce jemu a skutečně plniece. Nebo duše člověka má býti jako schrána anebo nějaká almara, aby v nie skládala a schovávala slova božie, aby je každého času přemietala, jakožto činila drahá Panna Maria, o niež 7b 275 die evangelista svatý l Lukáš: »Maria zachováváše všecka slova 267 ta, skládajíci je v srdci svém.« Potom pak drahý Pán pokládá úžitek, přicházející slova božieho s radostí přijímajících, tento, že přinášejí ovoce v trpěli- vosti. Nebo trpělivost jest jako moc slova božieho, bez niežto 280 všechny jiné ctnosti sau daremnie. A tak i svatý Rehoř, mluvě v dnešním kázaní, die takto: »Naši dobří skutkové, kteréž li činí«m)e, neobrátie se nvám k dobrému, jestliže protivných 268" je] se(!) N — do srdce svého dobrého a nejlepšího N — své] vyn. BR — dobré a najlepšie] s radostí K, vyn. SO — 271 slovo] to slovo N, je v sobě SO — a úžitek ... trpělivosti] vyn. BPRONUSO — přinášejí K — rozu- mějíce BKPRCNTU — jemu] tomu (+ co se z něho mluví S0) PNTUSO — skutečně] vyn. BR, potom skutečně S, potom to i skutkem O — 272 plniece] plníce je BR, plníce a zachovávajíce C, činí S, plní O — duše] srdce BR — člověčí R — má býti] jest O — 272—273 schrána ... almara] almara aneb nějaká skříně C — 272 nějaká] vyn. BPRNTUS, jako O — 273 aby v niej slova božího, v níž (němž BR) by (+ je SO) BPRONTUSO — skládala ... slova] skládal a schovával (schoval R) slovo (slově(!) B) BRC, skládal schovávaje slovo PNTU, skládal a schovával S, lidé měli skládati a scho- vávati O — slova božie] vyn. SO — božie] vyn. BR — aby] tak, aby BR, a O — 274 v každém času C — přemietala] rozjímal BR, přemítala duše věrného člověka C, přemejšlela N, přemítal S, přemítati O — 274—276 jakožto . . . svém] jakož se čte o drahé Panně Mariji, že skládala slova boží v srdci BR, jako (+ tak S, + tak ta 0) drahá Panna (+ učinila, že S, + Maria, že O) skládala slova drahého (+ a milého Pána T, Pána O) Ježíše v srdci svém PNTUSO — 274 činila] vyn. C — 275 evangelista... zacho- váváše] čtení svaté, že zachovávala C — 276 skládajíci] snášející KC — 277 pak] vyn. BRC, tuto K — drahý] milý PNTU — přicházející] pocházející N, jenž přijde K, požívajících B, požívajíc R — z vyn. ABR, z přijímaní PCNTU, z slyšení O — 278 s radostí přijímajících] řádně BR, z radosti SO — přijímajících] přijatého K, vyn. PONTU — tento] této S0 — přináší BUSO, přinášejí takoví C, přinosí PR, přinese T — takový ovoce BPRNTU — 279 Nebo trpělivost] vyn.(!) T — moc] meč C — niežto] kteréžto CN, něhožto S0 — 280 daremné BRTSO, marné a daremní N — A tak i] Neb tak S, Jakož O — mluvě] mluví PCTS, vyn. O — 281 dnešním svatém S — takto] vyn. BPRONTUSO — Vaši A, že naši O — 282 činíte A — obrátí R — vám A — 283 vás A — přijdau a přicházejí 275 Luk. 2, 19 —
342 270 božie, přijímají je v srdce své dobré a najlepšie a potom zdržují slovo a úžitek přinesau v trpělivosti, rozomějíce jemu a skutečně plniece. Nebo duše člověka má býti jako schrána anebo nějaká almara, aby v nie skládala a schovávala slova božie, aby je každého času přemietala, jakožto činila drahá Panna Maria, o niež 7b 275 die evangelista svatý l Lukáš: »Maria zachováváše všecka slova 267 ta, skládajíci je v srdci svém.« Potom pak drahý Pán pokládá úžitek, přicházející slova božieho s radostí přijímajících, tento, že přinášejí ovoce v trpěli- vosti. Nebo trpělivost jest jako moc slova božieho, bez niežto 280 všechny jiné ctnosti sau daremnie. A tak i svatý Rehoř, mluvě v dnešním kázaní, die takto: »Naši dobří skutkové, kteréž li činí«m)e, neobrátie se nvám k dobrému, jestliže protivných 268" je] se(!) N — do srdce svého dobrého a nejlepšího N — své] vyn. BR — dobré a najlepšie] s radostí K, vyn. SO — 271 slovo] to slovo N, je v sobě SO — a úžitek ... trpělivosti] vyn. BPRONUSO — přinášejí K — rozu- mějíce BKPRCNTU — jemu] tomu (+ co se z něho mluví S0) PNTUSO — skutečně] vyn. BR, potom skutečně S, potom to i skutkem O — 272 plniece] plníce je BR, plníce a zachovávajíce C, činí S, plní O — duše] srdce BR — člověčí R — má býti] jest O — 272—273 schrána ... almara] almara aneb nějaká skříně C — 272 nějaká] vyn. BPRNTUS, jako O — 273 aby v niej slova božího, v níž (němž BR) by (+ je SO) BPRONTUSO — skládala ... slova] skládal a schovával (schoval R) slovo (slově(!) B) BRC, skládal schovávaje slovo PNTU, skládal a schovával S, lidé měli skládati a scho- vávati O — slova božie] vyn. SO — božie] vyn. BR — aby] tak, aby BR, a O — 274 v každém času C — přemietala] rozjímal BR, přemítala duše věrného člověka C, přemejšlela N, přemítal S, přemítati O — 274—276 jakožto . . . svém] jakož se čte o drahé Panně Mariji, že skládala slova boží v srdci BR, jako (+ tak S, + tak ta 0) drahá Panna (+ učinila, že S, + Maria, že O) skládala slova drahého (+ a milého Pána T, Pána O) Ježíše v srdci svém PNTUSO — 274 činila] vyn. C — 275 evangelista... zacho- váváše] čtení svaté, že zachovávala C — 276 skládajíci] snášející KC — 277 pak] vyn. BRC, tuto K — drahý] milý PNTU — přicházející] pocházející N, jenž přijde K, požívajících B, požívajíc R — z vyn. ABR, z přijímaní PCNTU, z slyšení O — 278 s radostí přijímajících] řádně BR, z radosti SO — přijímajících] přijatého K, vyn. PONTU — tento] této S0 — přináší BUSO, přinášejí takoví C, přinosí PR, přinese T — takový ovoce BPRNTU — 279 Nebo trpělivost] vyn.(!) T — moc] meč C — niežto] kteréžto CN, něhožto S0 — 280 daremné BRTSO, marné a daremní N — A tak i] Neb tak S, Jakož O — mluvě] mluví PCTS, vyn. O — 281 dnešním svatém S — takto] vyn. BPRONTUSO — Vaši A, že naši O — 282 činíte A — obrátí R — vám A — 283 vás A — přijdau a přicházejí 275 Luk. 2, 19 —
Strana 343
343 věcí, kteréž na nás přicházejí, neumie m)e snésti; nebo jako hrozen nedává z sebe vína, leč bude prvé v presu dáven, 285 ani klasové dadie zrn, leč prvé budau «cepem) mláceni nebo búcháni: tak i my, jestliže nebudem protivných věcí trpěti [a sná- šeti], nevezmem)s žád l ného úžitku z těch dobrých skutkuov, 238b kteréž činíme.« Tuto sobě má každý naučenie vzéti, když by byla nesnázka 290 o vieru a jaké protivenstvic pro vieru vzniklo, aby lidé ke dvojie věci útočiště měli a tiem aby se uměli zpravovati: najprvé ku Písmu svatému a druhé k skutkuom Kristovým. Ku Písmu sva- tému a tak k zákonu božiemu proto máme mieti ú i točiště, nebo tomu učil Pán Kristus a řekl: »Ptajte se na Písma!« A jinde řekl 295 takto: »Kto věřie v mě, jako die Piesmo, potoci potekau z břicha jeho živé vody.« Pak k skutkóm Kristovým proto máme mieti 269a U - neumiete A, umíme R snésti a strpěti BR, snášeti CN, nésti SO— 284 rovně jako O — zdáven R, tlačen CSO -285 vydadí N, nedají T, dají SO zrní T, z sebe zrno SO — bude TSO - «cepem vyn. A, cepami K — mlácení T, mlácen S0 — neboj a BKPCTNUSO, vyn. R — 286 bú- cháni] vyn. R, búchaní trpěti T, búchán S0 — tak právě C - nebudem] nevezmem S, nesnesem O -trpěti] vyn. SO — [a snášeti] vyn. BKPRONUSO — 287 nevezmen(!) A, nevezme(!) C, nebudem míti S0 — 289 Tuto ... každý] A tak my všickni máme sobě toto za O — Tuto] Protož tu C — sobě] sebe(!) S — má každý] všickni máme za S — vzíti slyše, co dobrého pochází z řádného poslauchaní slova božího a z skutečného plnění C — byla] přišla N, se zběhla O — jaká (nějaká O) nesnáz (nesnázka C) NOC, nesnáze S 290 a jaké ... vzniklo] vyn. BPRONTUSO — lidé] vyn. BPRNTUSO — 291 měl PNTUS — a tiem ... najprvé] jíž by se zpra- vovali, totiž BR, jíž (kterau ČN, jímž S0) by se měl (měli C, uměli O) zpra- viti, totižto (vyn. S) PCNTUSO — 291—292 k Písmu USO — 292 druhé] vyn. BPRCTUSO Ku] Proč pak mají míti útočiště lidé (vyn. S) ku PNTUS - 292 293 svatému... útočiště] vyn. PNTUS — svatému, jenž jest zákon Kristův C — 293 a tak... máme] proto mají lidé BRC, mají proto O — proto] pro toto K — nebo] Proto (1, proto TS), neb PNTS 294 tomu] mu R, k tomu C, je tomu O — učil a napomínal C — Pán] vyn. BK, sám drahý Pán PNTUSO, sám Pán C — Kristus] vyn. PTUSO a řekl] řka BR, a říkal K, řka (když řekl S0) oněm zákonníkům PNTUSO. ony zákoníky řka C — Prý, ptejte N — Písma, v nichž se domníváte míti život věčný S0 — řekl] opět řekl BC, opět dí U, dí S0 — 295 takto] vyn. BCUSO, opět PRNT — mě] něho C — jako die Piesmo] vyn. SO — potoci] vyn. N — 296 vody, to jest hojnost oplývaní daruov Ducha svatého BR 294 Jan 5, 39 295 Jan 7, 38 —
343 věcí, kteréž na nás přicházejí, neumie m)e snésti; nebo jako hrozen nedává z sebe vína, leč bude prvé v presu dáven, 285 ani klasové dadie zrn, leč prvé budau «cepem) mláceni nebo búcháni: tak i my, jestliže nebudem protivných věcí trpěti [a sná- šeti], nevezmem)s žád l ného úžitku z těch dobrých skutkuov, 238b kteréž činíme.« Tuto sobě má každý naučenie vzéti, když by byla nesnázka 290 o vieru a jaké protivenstvic pro vieru vzniklo, aby lidé ke dvojie věci útočiště měli a tiem aby se uměli zpravovati: najprvé ku Písmu svatému a druhé k skutkuom Kristovým. Ku Písmu sva- tému a tak k zákonu božiemu proto máme mieti ú i točiště, nebo tomu učil Pán Kristus a řekl: »Ptajte se na Písma!« A jinde řekl 295 takto: »Kto věřie v mě, jako die Piesmo, potoci potekau z břicha jeho živé vody.« Pak k skutkóm Kristovým proto máme mieti 269a U - neumiete A, umíme R snésti a strpěti BR, snášeti CN, nésti SO— 284 rovně jako O — zdáven R, tlačen CSO -285 vydadí N, nedají T, dají SO zrní T, z sebe zrno SO — bude TSO - «cepem vyn. A, cepami K — mlácení T, mlácen S0 — neboj a BKPCTNUSO, vyn. R — 286 bú- cháni] vyn. R, búchaní trpěti T, búchán S0 — tak právě C - nebudem] nevezmem S, nesnesem O -trpěti] vyn. SO — [a snášeti] vyn. BKPRONUSO — 287 nevezmen(!) A, nevezme(!) C, nebudem míti S0 — 289 Tuto ... každý] A tak my všickni máme sobě toto za O — Tuto] Protož tu C — sobě] sebe(!) S — má každý] všickni máme za S — vzíti slyše, co dobrého pochází z řádného poslauchaní slova božího a z skutečného plnění C — byla] přišla N, se zběhla O — jaká (nějaká O) nesnáz (nesnázka C) NOC, nesnáze S 290 a jaké ... vzniklo] vyn. BPRONTUSO — lidé] vyn. BPRNTUSO — 291 měl PNTUS — a tiem ... najprvé] jíž by se zpra- vovali, totiž BR, jíž (kterau ČN, jímž S0) by se měl (měli C, uměli O) zpra- viti, totižto (vyn. S) PCNTUSO — 291—292 k Písmu USO — 292 druhé] vyn. BPRCTUSO Ku] Proč pak mají míti útočiště lidé (vyn. S) ku PNTUS - 292 293 svatému... útočiště] vyn. PNTUS — svatému, jenž jest zákon Kristův C — 293 a tak... máme] proto mají lidé BRC, mají proto O — proto] pro toto K — nebo] Proto (1, proto TS), neb PNTS 294 tomu] mu R, k tomu C, je tomu O — učil a napomínal C — Pán] vyn. BK, sám drahý Pán PNTUSO, sám Pán C — Kristus] vyn. PTUSO a řekl] řka BR, a říkal K, řka (když řekl S0) oněm zákonníkům PNTUSO. ony zákoníky řka C — Prý, ptejte N — Písma, v nichž se domníváte míti život věčný S0 — řekl] opět řekl BC, opět dí U, dí S0 — 295 takto] vyn. BCUSO, opět PRNT — mě] něho C — jako die Piesmo] vyn. SO — potoci] vyn. N — 296 vody, to jest hojnost oplývaní daruov Ducha svatého BR 294 Jan 5, 39 295 Jan 7, 38 —
Strana 344
344 útočiště, neb tak sám Kristus řekl: »Nechcete-li mně věřiti, aspoň skutkuom mým věřte!« Protož, kdež se to dvé sejde spolu, skutkové Kristovi a u Písmo svaté, tomu máme věřiti a poddáni býti. Ale 269 300 že jest Pán Kristus řekl: »Nebudete-li jiesti těla Syna člověka a krve jeho píti, nebudete mieti života věčného.« A to jest na- psáno ve čtení svatém, potom pak toho písma potvrdil skutkem, když učedlníkóm svým rozdával své svaté tělo a krev svú svatau pod obojím zpuosobem, a tak všem l potomním kázal činiti na 305 svau památku. Protož tomu máme všickni věřiti; neb, by veškeren svět pravil, že přijímati pod obojí zpuosobú jest smrtedlný hřiech lidu obecnému, žádný se člověk toho nemá báti, nebo svědectvie má Kristovo, i s strany Písma i s strany skutkuov jeho. A tak máme viece hleděti k slovóm Kristovým li a k skutkóm jeho 270b 270" Pak] Nebo SO — proto máme] mají všickni SO — 297 neb] an BR — neb tak] jakož O — tak sám] opět tomu učil Pán C — sám] opět Pán BR, opět drahý PNTU, drahý S0 — Kristus] Pán PNTUSO — řekl] říkal K, a říkal zákoníků«m) (ps. — w!) C, dí SO — v mě B — aspoň] ale PN, ale aspoň C, vyn. T — 298 mým] vyn. BKPRONT — Ale protož TU — 298—299 kdež ... svaté] kdež koli najdeme (najdete S0) Písmo svaté a skutky Kristovy BPRNTUSO — 298 se kolivěk C — 298—299 to dvé ... svaté] Písmo svaté s skutky Kristovejmi C — 298 spolu] v A až doda- tečně in margine — 299 tomu chutně C — a poddáni býti] vyn. BPRCNTUSO — 299—300 Ale ... řekl] Jakož o tomto Kristovu Písmu, kdež napsal svatej Jan v šesté kapitole takto C — 300 že] poněvadž BR — Kristus učedlníkuom P — 301 píti, zajisté B, píti, jistě R — věčného] v sobě KPNTUSO — 301—302 to ... svatém] vyn. BPRCNTUSO — 302 pak] vyn. BPRONTUSO — písma] vyn. O — 303 svým milým N — svú] vyn. NTUSO — svatau] předrahú BPRONTU, vyn. SO — 304 obojí zpuo- sobú BPRCNTUSO — 304—305 a tak... památku] vyn. BPRONTUSO 304 přikázal K — 305 Protož také O — máme] povinni sme N — věřiti fi skutky činiti] K — neb a CSO - všecken O — 306—307 přijímati... obecnému] má přijímati pod jednau (+ spůsobau 0) S0 — 306 zpuosobú tělo a krev drahého Ježíše BR — 306—307 smrtedlný ... obecnému] ka- cířství C — 306 hřích aneb kacířství BR — 307 se člověk ... báti] tomu nemá věřiti ani se toho báti (+ proto C) BRC, žádný nemá tomu věřiti ani na to (+ co N) dbáti PNTUSO — neb teď C — svědectvie má Kristovo] má skutku toho (+ Kristového pevná S0) svědectví Kristovo (vyn. S0) PNTUSO — 308 i s strany Písma ... skutkuov jeho] v Písmě svatém i v skutcích Kristových SO — Písma svatého C — Písma i s strany] vyn. PNTU — tak] tak tehdy B, vyn. SO — 309 máme my N — 309—310 k slo- vóm ... učie] k nim nežli k těm odporníkům, ješto proti tomu učí SO 297 Podle Jana 14, 11 — 300 Jan 6, 53 —
344 útočiště, neb tak sám Kristus řekl: »Nechcete-li mně věřiti, aspoň skutkuom mým věřte!« Protož, kdež se to dvé sejde spolu, skutkové Kristovi a u Písmo svaté, tomu máme věřiti a poddáni býti. Ale 269 300 že jest Pán Kristus řekl: »Nebudete-li jiesti těla Syna člověka a krve jeho píti, nebudete mieti života věčného.« A to jest na- psáno ve čtení svatém, potom pak toho písma potvrdil skutkem, když učedlníkóm svým rozdával své svaté tělo a krev svú svatau pod obojím zpuosobem, a tak všem l potomním kázal činiti na 305 svau památku. Protož tomu máme všickni věřiti; neb, by veškeren svět pravil, že přijímati pod obojí zpuosobú jest smrtedlný hřiech lidu obecnému, žádný se člověk toho nemá báti, nebo svědectvie má Kristovo, i s strany Písma i s strany skutkuov jeho. A tak máme viece hleděti k slovóm Kristovým li a k skutkóm jeho 270b 270" Pak] Nebo SO — proto máme] mají všickni SO — 297 neb] an BR — neb tak] jakož O — tak sám] opět tomu učil Pán C — sám] opět Pán BR, opět drahý PNTU, drahý S0 — Kristus] Pán PNTUSO — řekl] říkal K, a říkal zákoníků«m) (ps. — w!) C, dí SO — v mě B — aspoň] ale PN, ale aspoň C, vyn. T — 298 mým] vyn. BKPRONT — Ale protož TU — 298—299 kdež ... svaté] kdež koli najdeme (najdete S0) Písmo svaté a skutky Kristovy BPRNTUSO — 298 se kolivěk C — 298—299 to dvé ... svaté] Písmo svaté s skutky Kristovejmi C — 298 spolu] v A až doda- tečně in margine — 299 tomu chutně C — a poddáni býti] vyn. BPRCNTUSO — 299—300 Ale ... řekl] Jakož o tomto Kristovu Písmu, kdež napsal svatej Jan v šesté kapitole takto C — 300 že] poněvadž BR — Kristus učedlníkuom P — 301 píti, zajisté B, píti, jistě R — věčného] v sobě KPNTUSO — 301—302 to ... svatém] vyn. BPRCNTUSO — 302 pak] vyn. BPRONTUSO — písma] vyn. O — 303 svým milým N — svú] vyn. NTUSO — svatau] předrahú BPRONTU, vyn. SO — 304 obojí zpuo- sobú BPRCNTUSO — 304—305 a tak... památku] vyn. BPRONTUSO 304 přikázal K — 305 Protož také O — máme] povinni sme N — věřiti fi skutky činiti] K — neb a CSO - všecken O — 306—307 přijímati... obecnému] má přijímati pod jednau (+ spůsobau 0) S0 — 306 zpuosobú tělo a krev drahého Ježíše BR — 306—307 smrtedlný ... obecnému] ka- cířství C — 306 hřích aneb kacířství BR — 307 se člověk ... báti] tomu nemá věřiti ani se toho báti (+ proto C) BRC, žádný nemá tomu věřiti ani na to (+ co N) dbáti PNTUSO — neb teď C — svědectvie má Kristovo] má skutku toho (+ Kristového pevná S0) svědectví Kristovo (vyn. S0) PNTUSO — 308 i s strany Písma ... skutkuov jeho] v Písmě svatém i v skutcích Kristových SO — Písma svatého C — Písma i s strany] vyn. PNTU — tak] tak tehdy B, vyn. SO — 309 máme my N — 309—310 k slo- vóm ... učie] k nim nežli k těm odporníkům, ješto proti tomu učí SO 297 Podle Jana 14, 11 — 300 Jan 6, 53 —
Strana 345
345 310 nežli k slovóm těch a k jich hrózám, ješto odporně držie a učie; nebo ve všech potřebách našich máme mieti útočiště k zákonu božiemu. Onen Nikodém, jsa v radě, i nechtěl po»voliti Židóm, aby Kristus byl na smrt odsúzen, ale řekl: »Zákon náš nesaudí nižádného, leč prvé od něho uslyší.« Doktor de Kassia, mluvě 315 na to slovo i die: »Zákon boží takový jest, li že mu nic nemuož překazi-ti, ani která práva, ani kteří obyčejové. Ale ty všecky věci, práva i obyčejové kterací koli, mají býti zpravovány zákonem božím.« Ale kdežť zajde nenávist, jakož jest byla od Židuov ku Pánu Kristu, by ť neviem kterau koli pravdau z zákona božieho 320 dovodil, vše ť jest darmo, vše ť bude v uošklivosti; jako tu Židé po té řeči Nikodémově s hněvem vylšli z rady, tak že slovo božie takovými nemóž hnauti, by jim neviem kterak pravil slovo božie. Práv jako kdyby teď kruopě malvazie byla puštěna do sudu, an 271 271 309 k slovu Kristovu R. Pána Krista PNTU — svatým skutkům N 310 slovóm] skutkuom PNTU — těch] těm BR — a k jich hrózám] a skutkům jich C, vyn. BPRNTU — ješto] kteří proti pravdě U — odpor BR, na odpor C, odporně proti tomu (němu T) PNT — 311 potřebách a nesnázéch BPRNTUSO — našich] vyn. SO — 312 božiemu] Kristovu PTUSO, Pána Ježíše N — Ano onen O — dobrej Nikodém C — v radě s Židy BR, v radě židovské CN — i] v A až dodatečně, menším písmem, vyn. B — přivoliti A Židóm] jim BRC — 313 drahý Pán Ježíš T — řekl] řekl jim PNTUSO, odvolal se na zákon a řekl C — že zákon K — 314 Dí doktor C —- mluví PT, mluvíce U 314—315 mluvě... diej mluví, že SO — 315 ta slova C — i] vyn. CPU jest vyn. U — 316 překa ziti] vA pův. »překati«; teprve dodatečně vepsáno za, takže jest v A »překazati«; překaziti BKPRONTUSO — 317 práva . . . koli vyn. BPRONTUSO — koli sau K — zákonem] slovem O (radováno!) 318 božím. [Nyní práva nespravují se zákonem božím ani obyčejové] K zajde vzejde BSO- závist 80 - od u S0 — 319 kterau koli pravdau) který kolivěk pravdu B, jakú kolivěk (vyn. S0) pravdu (pravdau O) PNTUSO — pravdu C — z] vyn. PNTC — zákonem božím C — 320 do- vedl U — jest] bude O — vše ť bude] vyn. CO — bude] jest BR — v uoškli- vosti] vyn. C, v ošklivosti a mrzkosti PNTUSO — a tak, jako O — jako tu] toho na znamení, že C — tu] vyn. NTSO — Židé ihned PONTU — 321 ven vyšli C — takže] takže ani N, neb C, tak také SO — 322 pohnauti O — by jim ... božie] ale na nich jako zmařeno bejvá C — kterak] kterak koli BKPR, jak SO — mluvil RN — 323 Práv] Práv[ě] K, Práv, rovně R, Právě CNTU, Rovně S, Rovně tak O — kdyby] by BSO — tedj kdo C, vyn. BSO — krůpi jednu C, krůpěje S, krůpěje dešťová O — malvazie) nějakového (4 silného a N) drahého pití PN. nějakého drahého nápoje T, 313 Jan 7, 51 —
345 310 nežli k slovóm těch a k jich hrózám, ješto odporně držie a učie; nebo ve všech potřebách našich máme mieti útočiště k zákonu božiemu. Onen Nikodém, jsa v radě, i nechtěl po»voliti Židóm, aby Kristus byl na smrt odsúzen, ale řekl: »Zákon náš nesaudí nižádného, leč prvé od něho uslyší.« Doktor de Kassia, mluvě 315 na to slovo i die: »Zákon boží takový jest, li že mu nic nemuož překazi-ti, ani která práva, ani kteří obyčejové. Ale ty všecky věci, práva i obyčejové kterací koli, mají býti zpravovány zákonem božím.« Ale kdežť zajde nenávist, jakož jest byla od Židuov ku Pánu Kristu, by ť neviem kterau koli pravdau z zákona božieho 320 dovodil, vše ť jest darmo, vše ť bude v uošklivosti; jako tu Židé po té řeči Nikodémově s hněvem vylšli z rady, tak že slovo božie takovými nemóž hnauti, by jim neviem kterak pravil slovo božie. Práv jako kdyby teď kruopě malvazie byla puštěna do sudu, an 271 271 309 k slovu Kristovu R. Pána Krista PNTU — svatým skutkům N 310 slovóm] skutkuom PNTU — těch] těm BR — a k jich hrózám] a skutkům jich C, vyn. BPRNTU — ješto] kteří proti pravdě U — odpor BR, na odpor C, odporně proti tomu (němu T) PNT — 311 potřebách a nesnázéch BPRNTUSO — našich] vyn. SO — 312 božiemu] Kristovu PTUSO, Pána Ježíše N — Ano onen O — dobrej Nikodém C — v radě s Židy BR, v radě židovské CN — i] v A až dodatečně, menším písmem, vyn. B — přivoliti A Židóm] jim BRC — 313 drahý Pán Ježíš T — řekl] řekl jim PNTUSO, odvolal se na zákon a řekl C — že zákon K — 314 Dí doktor C —- mluví PT, mluvíce U 314—315 mluvě... diej mluví, že SO — 315 ta slova C — i] vyn. CPU jest vyn. U — 316 překa ziti] vA pův. »překati«; teprve dodatečně vepsáno za, takže jest v A »překazati«; překaziti BKPRONTUSO — 317 práva . . . koli vyn. BPRONTUSO — koli sau K — zákonem] slovem O (radováno!) 318 božím. [Nyní práva nespravují se zákonem božím ani obyčejové] K zajde vzejde BSO- závist 80 - od u S0 — 319 kterau koli pravdau) který kolivěk pravdu B, jakú kolivěk (vyn. S0) pravdu (pravdau O) PNTUSO — pravdu C — z] vyn. PNTC — zákonem božím C — 320 do- vedl U — jest] bude O — vše ť bude] vyn. CO — bude] jest BR — v uoškli- vosti] vyn. C, v ošklivosti a mrzkosti PNTUSO — a tak, jako O — jako tu] toho na znamení, že C — tu] vyn. NTSO — Židé ihned PONTU — 321 ven vyšli C — takže] takže ani N, neb C, tak také SO — 322 pohnauti O — by jim ... božie] ale na nich jako zmařeno bejvá C — kterak] kterak koli BKPR, jak SO — mluvil RN — 323 Práv] Práv[ě] K, Práv, rovně R, Právě CNTU, Rovně S, Rovně tak O — kdyby] by BSO — tedj kdo C, vyn. BSO — krůpi jednu C, krůpěje S, krůpěje dešťová O — malvazie) nějakového (4 silného a N) drahého pití PN. nějakého drahého nápoje T, 313 Jan 7, 51 —
Strana 346
346 plný vody, nic by té vody nevosladila ta kruopě, ale tak by 325 zhynula a zmizala bez úžitku — takéž právě, ktož mají v ne- návisti pravdu zákona Kristova, uslyšiece slovo božie sladké, na nich to ll rovně jako zmizie a žádného úžitku neučiní. Aneb opět, 272a kdyby kto nalil oleje na oheň aneb nětco mastného, že tiem vlitím vohně neuhasí, ale viece jej rozmuož a roznietí; tak ť bývá právě, 330 když ť se již lidé zapálé zlostí proti pravdě zákona) Kristova t«a) pravda, kteráž se jim praví a mluví, ona nikoli neuhasí jich zlosti, ale viece ji v nich roznítí. Napraviž nás, milý Pane Bože, na svau cestu, abychom se medu S, vyn. U — byla puštěna] pustil C — vpuštěna PNTS, upuštěna O — sudu] nějakého drahého pití do sudu U, nějakého velikého sudu S. nějaké veliké nádoby medu O, plného sudu B — an plný] vyn. BS, plného PRONTU — 323—325 an plný ... zhynula] vyn. O — 324 té vody] jí S — té vody .. . kruopě] té vodě neprospěla ta kruopě aniž by jí vosladila BR, té voděchuti lepší nepřidala ani jí( + by T) vosladila (neosladila T) PNT ta voda (!) chuti lepší nepřidala ani jí osladila U — ta kruopě] vyn. S — tak tam S — 325 zhynula] vyn. BPONTUS — a] hned by tam O, vyn. BPRONTUS — zmizwala(!) P, zmizela RNTUSO — bez úžitku] vyn. BPRONTUSO — takéž] tak CO — právě] vyn. PNTUSO — 326 zákona Kristova] Kristovu a zákon jeho C — uslyšiece] to O — 326—327 na nich ... jako] rovně na nich tak SO — 327 nich] nichž BR — nečiní U - 327—329 aneb opět... roznítí] vyn. C — 328 kto] vyn. PNTUSO — vlil N — olejej vyn. SO — anebj a T, vyn. SO — že] vyn. SO — tiem] takovým O — vlastním vlitím, vlitím ještě S — 329 vohně] ho O — víceji R — rozmuož] rozmnoží K, vyn. SO — a] vyn. NSO — tak] takéž PN, tak také S0 — právě] vyn. SO — 330 zlostí svau O — pravdě] které pravdě kolivěk BR, pravdě boží N — zákonu Kristovu; tu pravdu(!) A — 331 tga pravdga) ... nikoli] tak (vyn. O) jich také SO — nikoli v nich PNT — 332 jich] jejich T, v jejich S0 — zlosti a nepravosti N, zlosti nižádnau pravdau O — viece] vyn. U, víceji R — ji v nich roznítí] se v nich zapaluje (zapálí 0) hněv a vstěkání S0 — rozpálí a roznítí BR — 333—335 Napraviž... kraluješ] Dajž se nám, milý (+ drahaj N) Bože, napraviti všem na tvú cestu pravú PNU, Dejž, milej Bože, abychom se tvé pravdě nikdej do smrti neprotivili C, I dajž nám ty, milý Pane Bože, abychom se napraviti mohli všichni na tvau cestu pravau! K tomu nám dopomáhej Pán Bůh náš na věky T, Dejž nám (+ se O) všem, milý (+ drahý O) Pane Bože, ať (vyn. O) bychom (vyn. O) se (vyn. O) mohli (vyn. O) na- praviti na tvau (tu O) pravau (vyn. O) cestu, kteráž vede do života věč- ného, do něhož mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám O) všem (rač O) dopomoci(!) (+ svatá Trojice O) Bůh Otec, Bůh (+ i 0) Syn, Bůh (+ i 0) Duch svatý na věky požehnaný (věků O) SO — 333 milý, drahý R — Pane] drahý B — Bože vyn. K — svau cestu] to BR — 333—335 se právě... kraluješ]
346 plný vody, nic by té vody nevosladila ta kruopě, ale tak by 325 zhynula a zmizala bez úžitku — takéž právě, ktož mají v ne- návisti pravdu zákona Kristova, uslyšiece slovo božie sladké, na nich to ll rovně jako zmizie a žádného úžitku neučiní. Aneb opět, 272a kdyby kto nalil oleje na oheň aneb nětco mastného, že tiem vlitím vohně neuhasí, ale viece jej rozmuož a roznietí; tak ť bývá právě, 330 když ť se již lidé zapálé zlostí proti pravdě zákona) Kristova t«a) pravda, kteráž se jim praví a mluví, ona nikoli neuhasí jich zlosti, ale viece ji v nich roznítí. Napraviž nás, milý Pane Bože, na svau cestu, abychom se medu S, vyn. U — byla puštěna] pustil C — vpuštěna PNTS, upuštěna O — sudu] nějakého drahého pití do sudu U, nějakého velikého sudu S. nějaké veliké nádoby medu O, plného sudu B — an plný] vyn. BS, plného PRONTU — 323—325 an plný ... zhynula] vyn. O — 324 té vody] jí S — té vody .. . kruopě] té vodě neprospěla ta kruopě aniž by jí vosladila BR, té voděchuti lepší nepřidala ani jí( + by T) vosladila (neosladila T) PNT ta voda (!) chuti lepší nepřidala ani jí osladila U — ta kruopě] vyn. S — tak tam S — 325 zhynula] vyn. BPONTUS — a] hned by tam O, vyn. BPRONTUS — zmizwala(!) P, zmizela RNTUSO — bez úžitku] vyn. BPRONTUSO — takéž] tak CO — právě] vyn. PNTUSO — 326 zákona Kristova] Kristovu a zákon jeho C — uslyšiece] to O — 326—327 na nich ... jako] rovně na nich tak SO — 327 nich] nichž BR — nečiní U - 327—329 aneb opět... roznítí] vyn. C — 328 kto] vyn. PNTUSO — vlil N — olejej vyn. SO — anebj a T, vyn. SO — že] vyn. SO — tiem] takovým O — vlastním vlitím, vlitím ještě S — 329 vohně] ho O — víceji R — rozmuož] rozmnoží K, vyn. SO — a] vyn. NSO — tak] takéž PN, tak také S0 — právě] vyn. SO — 330 zlostí svau O — pravdě] které pravdě kolivěk BR, pravdě boží N — zákonu Kristovu; tu pravdu(!) A — 331 tga pravdga) ... nikoli] tak (vyn. O) jich také SO — nikoli v nich PNT — 332 jich] jejich T, v jejich S0 — zlosti a nepravosti N, zlosti nižádnau pravdau O — viece] vyn. U, víceji R — ji v nich roznítí] se v nich zapaluje (zapálí 0) hněv a vstěkání S0 — rozpálí a roznítí BR — 333—335 Napraviž... kraluješ] Dajž se nám, milý (+ drahaj N) Bože, napraviti všem na tvú cestu pravú PNU, Dejž, milej Bože, abychom se tvé pravdě nikdej do smrti neprotivili C, I dajž nám ty, milý Pane Bože, abychom se napraviti mohli všichni na tvau cestu pravau! K tomu nám dopomáhej Pán Bůh náš na věky T, Dejž nám (+ se O) všem, milý (+ drahý O) Pane Bože, ať (vyn. O) bychom (vyn. O) se (vyn. O) mohli (vyn. O) na- praviti na tvau (tu O) pravau (vyn. O) cestu, kteráž vede do života věč- ného, do něhož mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám O) všem (rač O) dopomoci(!) (+ svatá Trojice O) Bůh Otec, Bůh (+ i 0) Syn, Bůh (+ i 0) Duch svatý na věky požehnaný (věků O) SO — 333 milý, drahý R — Pane] drahý B — Bože vyn. K — svau cestu] to BR — 333—335 se právě... kraluješ]
Strana 347
347 právě přídržejíce Písma, zákona tvého, a skutkuov tvých slavných, 335i mohli přijíti tu, kdež ty kraluješ! Amen. * poznajíce právě tvú pravdu, jí se neprotivili ani těm, od koho by kolivěk ta pravda pocházela. Pomáhajž nám, milý Pane (— k tomu dobrému R) BR — 334 přídržíce K — slavných] svatých K — 335 kraluješ na věky K — Amen] vyn. N; po Amen v T letopočet, ale jedna cifra v něm chybí (165)
347 právě přídržejíce Písma, zákona tvého, a skutkuov tvých slavných, 335i mohli přijíti tu, kdež ty kraluješ! Amen. * poznajíce právě tvú pravdu, jí se neprotivili ani těm, od koho by kolivěk ta pravda pocházela. Pomáhajž nám, milý Pane (— k tomu dobrému R) BR — 334 přídržíce K — slavných] svatých K — 335 kraluješ na věky K — Amen] vyn. N; po Amen v T letopočet, ale jedna cifra v něm chybí (165)
Strana 348
Neděle na masopust, [dominica Quinquagesima]. Epištola svatého Pavla v prvním listu k Korintuom kapitolo XIII°. 5 Bratříl Bych jazyky lidskými mluvil i an- jelskými, a lásky nebudu-li míti, učiněn sem jakožto měd břenkavá aneb zvonec zvučný. A budu-li míti proroctví, a bych znal všecka otajemství i všeliké umění, a budu-li míti všelikú víru, takže bych hory přenášel, a lásky nebudu-li míti, nic nejsem. A rozdám-li na pokrm chudých vešken statek muoj a vy- dám-li tělo mé, takže bych hořel, a lásky ne- budu-li míti, nic nejsem a nic mi neprospěje. 1 V neděli O — na masopust] poslední na masopust K, maso- pustní RONSO, třetí v devítník B — [dominica Quinquagesima] vyn. BKPRONTUSO 3—63 Epištola ... Bohu vyn. A — 3—36 Epištola.... láska vyn. RSO — 3 svatého . . . listu] vyn. K, v první C — v prvním listu] vyn. PN, 1 U — 4 kapitolo «XIII°] vyn. N, v třinádeté kapitole KP, v XII.(!) kapitole C, v XIII. rozdílu U — «XIII° XV° (chybně!) B — 6—35 a lásky ... věci] Konec U — 7 břenkavá] zvučící KPCN — zvučný] znějící KPCN — 8 budu-li míti] bych měl PCNT — bych znal] poznám-li K, znal PCNT — 9 budu-li míti] bych měl C — 10 všeliků] do- konalau KP — 11 rozdám-li] bych rozdal KPC, rozdělím-li NT — 12 po- krmy KPCNT — chudým PT — veškeren K, všecek N, všechny T — statky T — svój KPNC, mé T — vydám-li] bych vydal KP, poddám-li na utrpení NT — 13 své KP, své na oheň C — takže bych hořel] tak, aby hořelo (hořalo T) NT — shořal C — 13—14 a lásky ... nic nejsem a] vyn. C — 14 nejsem 5 nn. 1. Kor. 13, 1—13.
Neděle na masopust, [dominica Quinquagesima]. Epištola svatého Pavla v prvním listu k Korintuom kapitolo XIII°. 5 Bratříl Bych jazyky lidskými mluvil i an- jelskými, a lásky nebudu-li míti, učiněn sem jakožto měd břenkavá aneb zvonec zvučný. A budu-li míti proroctví, a bych znal všecka otajemství i všeliké umění, a budu-li míti všelikú víru, takže bych hory přenášel, a lásky nebudu-li míti, nic nejsem. A rozdám-li na pokrm chudých vešken statek muoj a vy- dám-li tělo mé, takže bych hořel, a lásky ne- budu-li míti, nic nejsem a nic mi neprospěje. 1 V neděli O — na masopust] poslední na masopust K, maso- pustní RONSO, třetí v devítník B — [dominica Quinquagesima] vyn. BKPRONTUSO 3—63 Epištola ... Bohu vyn. A — 3—36 Epištola.... láska vyn. RSO — 3 svatého . . . listu] vyn. K, v první C — v prvním listu] vyn. PN, 1 U — 4 kapitolo «XIII°] vyn. N, v třinádeté kapitole KP, v XII.(!) kapitole C, v XIII. rozdílu U — «XIII° XV° (chybně!) B — 6—35 a lásky ... věci] Konec U — 7 břenkavá] zvučící KPCN — zvučný] znějící KPCN — 8 budu-li míti] bych měl PCNT — bych znal] poznám-li K, znal PCNT — 9 budu-li míti] bych měl C — 10 všeliků] do- konalau KP — 11 rozdám-li] bych rozdal KPC, rozdělím-li NT — 12 po- krmy KPCNT — chudým PT — veškeren K, všecek N, všechny T — statky T — svój KPNC, mé T — vydám-li] bych vydal KP, poddám-li na utrpení NT — 13 své KP, své na oheň C — takže bych hořel] tak, aby hořelo (hořalo T) NT — shořal C — 13—14 a lásky ... nic nejsem a] vyn. C — 14 nejsem 5 nn. 1. Kor. 13, 1—13.
Strana 349
349 15 Láska dobrotiva jest a trpěliva jest, láska nezávidí, nečiní převrácení, nenadýmá se. Není žádostiva cti své, nehledá těch věcí, které její jsú, nepopauzí se, nečini zlého. Ne- raduje se nad nepravostí, ale spolu raduje 20se pravdě. Všechny věci snáší, všem věcem věří, ve všechny věci daulfá. Láska nikda (B 127) nevypadá; leč proroctví, vyprázdněna budú; leč jazykové, přestanú; leč umění, zkaženo bude. Nebo nedokonale poznáváme a nedoko- 25nale prorokujeme; ale když přijde to, což dokonalého jest, vypráždněno bude to, což nedokonalé jest. Když jsem byl maličký, mlu- vil sem jako maličký, myslil sem jako ma- ličký, smýšlel sem jako maličký; ale když osem učiněn muž, vyprázdnil sem ty věci, kte- réž byly malitkého. Nyní zajisté vidíme skrze zrcadlo a v podobenství, ale tehdy v tváři v tvář. Nyní poznávám nedokonale, ale tehdy poznám, jakož i poznán jsem. Nyní pak zuo- 35stávají víra, naděje a láska, ty tři věci, ale najvětčí z nich jesti ť láska. a nic] vyn. KPNT — neprospěje] neprospívá K, platno není PNT, prospěšno — nebude C — 17 nehledí K s 17 18 těch ... jsú] což jejího jest KPNT 18 nečiní] nemyslí KPCNT — 20 v pravdě PC — Všechny věci] Všecko KPNT — snese T — všem věcem všemu KPN, všecko T — 21 ve všechny věci daufá] a o všem naději má, všeho trpělivě (pokojně N, strpivá P čeká (vyn. P) KPN, všeho se naděje, že všeho pokojně čeká T, všeho daufá, všecky strpívá C — 22 leč] buďto že (vyn. N) KPN, buďto že by C — bude vyprázdněno NT —- budů] byla C — 23 leč] buďto že (vyn. NT) KPNT, buďto že by C — přestali C — leč] buďto že KPNT, aneb že by C — 24 bude] bylo C Nebo nedokonalé] Nedokonalé zajisté KPC — 26 dokona- lého] dokonalé KPT — 27 nedokonalého CN — 28 smyslil C — 29 smýšlel] smyslil KPNT, myslil C — 30 mužem KPCN — 30 31 ty věci ... malit- kého] to, což bylo maličkého KP — 31 biechu T - malitkého] maličké CN, maličkého T — jako skrze N — 32 tehdy] potom P, tehdy uzříme C — v tvářij tváří KPNT 33 poznávám poznáváme C, znám NT — tehdy] potom KP— 34 pak] zajisté NT — zuostávají] trvají KP — 35 ta trojí věc NT — věci] ctnosti KP — ale] a U — 36 větší ť P — z nich] mezi nimi U — láska. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N —
349 15 Láska dobrotiva jest a trpěliva jest, láska nezávidí, nečiní převrácení, nenadýmá se. Není žádostiva cti své, nehledá těch věcí, které její jsú, nepopauzí se, nečini zlého. Ne- raduje se nad nepravostí, ale spolu raduje 20se pravdě. Všechny věci snáší, všem věcem věří, ve všechny věci daulfá. Láska nikda (B 127) nevypadá; leč proroctví, vyprázdněna budú; leč jazykové, přestanú; leč umění, zkaženo bude. Nebo nedokonale poznáváme a nedoko- 25nale prorokujeme; ale když přijde to, což dokonalého jest, vypráždněno bude to, což nedokonalé jest. Když jsem byl maličký, mlu- vil sem jako maličký, myslil sem jako ma- ličký, smýšlel sem jako maličký; ale když osem učiněn muž, vyprázdnil sem ty věci, kte- réž byly malitkého. Nyní zajisté vidíme skrze zrcadlo a v podobenství, ale tehdy v tváři v tvář. Nyní poznávám nedokonale, ale tehdy poznám, jakož i poznán jsem. Nyní pak zuo- 35stávají víra, naděje a láska, ty tři věci, ale najvětčí z nich jesti ť láska. a nic] vyn. KPNT — neprospěje] neprospívá K, platno není PNT, prospěšno — nebude C — 17 nehledí K s 17 18 těch ... jsú] což jejího jest KPNT 18 nečiní] nemyslí KPCNT — 20 v pravdě PC — Všechny věci] Všecko KPNT — snese T — všem věcem všemu KPN, všecko T — 21 ve všechny věci daufá] a o všem naději má, všeho trpělivě (pokojně N, strpivá P čeká (vyn. P) KPN, všeho se naděje, že všeho pokojně čeká T, všeho daufá, všecky strpívá C — 22 leč] buďto že (vyn. N) KPN, buďto že by C — bude vyprázdněno NT —- budů] byla C — 23 leč] buďto že (vyn. NT) KPNT, buďto že by C — přestali C — leč] buďto že KPNT, aneb že by C — 24 bude] bylo C Nebo nedokonalé] Nedokonalé zajisté KPC — 26 dokona- lého] dokonalé KPT — 27 nedokonalého CN — 28 smyslil C — 29 smýšlel] smyslil KPNT, myslil C — 30 mužem KPCN — 30 31 ty věci ... malit- kého] to, což bylo maličkého KP — 31 biechu T - malitkého] maličké CN, maličkého T — jako skrze N — 32 tehdy] potom P, tehdy uzříme C — v tvářij tváří KPNT 33 poznávám poznáváme C, znám NT — tehdy] potom KP— 34 pak] zajisté NT — zuostávají] trvají KP — 35 ta trojí věc NT — věci] ctnosti KP — ale] a U — 36 větší ť P — z nich] mezi nimi U — láska. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N —
Strana 350
350 Čtení svatého Lukáše v XVIII kapitole. Za onoho času pojal jest Ježíš dvanácte učedlníkuov svých i řekl jim: »Aj, vstupujeme 40do Jeruzalema, a dokonány budů všechny věci, které psány jsú skrze proroky o Synu člověčím. Nebo vydán bude pohanuom a bude posmíván a bičován a uplván. A když ho umrskají, zabijí ho; a třetí den z mrtvých 45vstane.« A oni jsú tomu nic nerozuměli, a bylo slovo to skryto od nich, a nerozuměli jsú, které se jim věci pravily. I stalo se jest, když se přibližoval k Jericho, slepý jeden seděl vedlé cesty žebře. A když uslyšel zá- 50stup pomíjející, tázal se jest, co by to bylo. I řekli jsú jemu, že by Ježíš Nazaretský šel. Tehdy on zvolal jest a řka: »Ježíši, synu Da- viduov, smiluj se nade mnú!« A kteří před- cházeli, láli jsú jemu řkúce, aby mlčal. Ale 37 Čtení ... kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš v XVIII. kap. Sláva tobě, Hospodine N, Čtení svaté, napsal svatý Lukáš (korekturou z Matauš!) v XVIII. rozdílu U — Čtení] Evangelium S — Lukáše Matúše (chybně) B — 38 Za ... času] V ten čas KPCNT, Za oněch dnův U, vyn. RSO — pojav NT — 39—63 učedlníkuov ... Bohu učedl. (!) etc. Vajklad R — 39 svých] svých tejně C, vyn. S — vece KPT — Ej C, A ej U, Aj. hle O — 40—63 a dokonány ... uzřel] Konec: a lid viděl to U — dokonány ... Bohu) vyko(!) (ostatekevang. je vynechán) S — 40 dokonají se K — dokonány ... psány jsú] vykoná ť se na Synu člověka všecko to, což psáno jest O — 41 napsány PCNT — Synu člověčím] něm O — 42 člověka KPCNT — vydán] dán PT — 42—43 a bude ... uplván] ku posmívaní a bičování a k uplvání PNT — 43 a bičován] zhaněn O — 43—44 když... zabijí] ubičujíce zamordují O — 44 umrskají] ubičují K, zbičují PNT — on (vyn. C) třetího dne CO — 45 jsú] pak O — tomu] těm slovům PNT, těm věcem C — nesrozuměli KCO — 46 bíše T — od nich] před nimi KPCO — a nerozuměli jsú] aniž věděli O — nesrozuměli K — 47 které ... pravily těm věcem, kteréž se pravily C, co se pravilo KO, které věci praveny byly (biechu T) od něho PNT — stalo] přihodilo O — 48 přiblížil C — Jerichu PO, Jeruzalemu(!) C — jeden] jakýs P — 49 slyšel N, uslyšel, že by Pán Ježíš tudy šel(!) a C — 50 otázal se (+ jich C) KCTO — 51 I] A když O — řekli jsú] pověděli CNTO — by] vyn. KPNT — šel] jde KPNT, tudy šel CO — 52 Tehdy] on] I KPCNTO — volal NT — jest a] hlasem velikým O — synu Daviduov] přikazateli C — 53—54 napřed šli KPONTO — 54 38 nn. Luk. 18, 31—43,
350 Čtení svatého Lukáše v XVIII kapitole. Za onoho času pojal jest Ježíš dvanácte učedlníkuov svých i řekl jim: »Aj, vstupujeme 40do Jeruzalema, a dokonány budů všechny věci, které psány jsú skrze proroky o Synu člověčím. Nebo vydán bude pohanuom a bude posmíván a bičován a uplván. A když ho umrskají, zabijí ho; a třetí den z mrtvých 45vstane.« A oni jsú tomu nic nerozuměli, a bylo slovo to skryto od nich, a nerozuměli jsú, které se jim věci pravily. I stalo se jest, když se přibližoval k Jericho, slepý jeden seděl vedlé cesty žebře. A když uslyšel zá- 50stup pomíjející, tázal se jest, co by to bylo. I řekli jsú jemu, že by Ježíš Nazaretský šel. Tehdy on zvolal jest a řka: »Ježíši, synu Da- viduov, smiluj se nade mnú!« A kteří před- cházeli, láli jsú jemu řkúce, aby mlčal. Ale 37 Čtení ... kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš v XVIII. kap. Sláva tobě, Hospodine N, Čtení svaté, napsal svatý Lukáš (korekturou z Matauš!) v XVIII. rozdílu U — Čtení] Evangelium S — Lukáše Matúše (chybně) B — 38 Za ... času] V ten čas KPCNT, Za oněch dnův U, vyn. RSO — pojav NT — 39—63 učedlníkuov ... Bohu učedl. (!) etc. Vajklad R — 39 svých] svých tejně C, vyn. S — vece KPT — Ej C, A ej U, Aj. hle O — 40—63 a dokonány ... uzřel] Konec: a lid viděl to U — dokonány ... Bohu) vyko(!) (ostatekevang. je vynechán) S — 40 dokonají se K — dokonány ... psány jsú] vykoná ť se na Synu člověka všecko to, což psáno jest O — 41 napsány PCNT — Synu člověčím] něm O — 42 člověka KPCNT — vydán] dán PT — 42—43 a bude ... uplván] ku posmívaní a bičování a k uplvání PNT — 43 a bičován] zhaněn O — 43—44 když... zabijí] ubičujíce zamordují O — 44 umrskají] ubičují K, zbičují PNT — on (vyn. C) třetího dne CO — 45 jsú] pak O — tomu] těm slovům PNT, těm věcem C — nesrozuměli KCO — 46 bíše T — od nich] před nimi KPCO — a nerozuměli jsú] aniž věděli O — nesrozuměli K — 47 které ... pravily těm věcem, kteréž se pravily C, co se pravilo KO, které věci praveny byly (biechu T) od něho PNT — stalo] přihodilo O — 48 přiblížil C — Jerichu PO, Jeruzalemu(!) C — jeden] jakýs P — 49 slyšel N, uslyšel, že by Pán Ježíš tudy šel(!) a C — 50 otázal se (+ jich C) KCTO — 51 I] A když O — řekli jsú] pověděli CNTO — by] vyn. KPNT — šel] jde KPNT, tudy šel CO — 52 Tehdy] on] I KPCNTO — volal NT — jest a] hlasem velikým O — synu Daviduov] přikazateli C — 53—54 napřed šli KPONTO — 54 38 nn. Luk. 18, 31—43,
Strana 351
351 55on mnohem více volal. »Synu Daviduov, smi- luj se nade mnú!« Ale stoje Ježíš přivolal ho a kázal ho přivésti k sobě. A když přišel k ně- mu, otázal ho Ježíš a řka: »Co chceš, ať uči- ním tobě?« A on vetce: »Pane, ať i vidím!« B 128 60A Ježíš řekl jemu: »Prohlédni, víra ta tvá tě jest zdrávšas učinila.« A ihned jest pro- hléd a následoval jest ho. A veškeren lid, jakž uzřel, vzdal jest chválu Bohu.) Dnes, tuto neděli, v cierkvi svaté klade se lidem před oči (A 272b) 65 troje písmo. Jedno včera na nešpoře zpieváno a ku paměti se lidem 2733 přivodí o potopě, kte li rauž jest byl dopustil Pán Buoh na veškeren svět za času Noe. A proč? Pro hřiechy lidské těžké a hrozné. Pro které? Pro obžerstvo a lakotu a smilstvo. An tak die Spasitel ve čtení svatého Matauše: »Pili, jedli, žrali, pojímali se až do toho dne, 70 když Noe vstaupil do korábu. A přišel hněv boží veliký a hrozný láli] přimlůvali KPCO 1 řkúce] vyn. KPCNTO - mlčal. I zastavil se Pán Ježíš a kázal ho k sobě přivésti(!) C — 55 víceji O — voláše T — 56 Ale stojej Tehdy zastaviv se Pán (vyn. P) KP. I zastavil se O - 56 57 Ale stoje . .. k sobě] vyn. C s přivolal ho a] vyn. KPNTO — 57 přišel k němu se přiblížil ( ! k němu C) KPCNTO — 58 otázal se O — Ježíš a] vyn. KPNTO 59 tobě vyn. C řekl KPOC — ať vidím] abych viděl NT 60 vece ata] vyn. ČNT — 61 zdrávu A, zdravého T Prozřiž KPONT zdrávga e učinila] uzdravila KPO — prohléd] viděl KP, prohlídl C N. prozřel CT, zrak přijal O — 62 následoval jest ho] šel za ním, velebě Buoha KPCO, následováše, velebě Pána Boha T — ho, velebě Boha N Veškeren pak N, všecken O 63 jakž když to KP, jakž to ČN — jakž uzřel] viděv to O Pánu Bohu. Kázaní K, Bohu. Výklad ( XVII. na svaté čtení U) PNUO 64 Dnes] Nejmilejší! Dnes S, Nejmilejší přátelé! Dnešní den O — tuto neděli vyn. O v cierkvi ... lidem] připomíná se lidem U, máme S, máme předložené O předoči] vyn. UO — 65 trojí CU — včíra BK bylo spí- váno O — aj vyn. O se] vyn. S0 lidem vyn. BR 66 přivozujíce O — voné potopě C, potopě všeho světa NSO — 66—67 kterauž... svět) kteráž byla SO 66 všecken U s. veškeren svět] lidské pokolení N — 67 lid a svět tento C — času] dnův S0 A proč] vyn. SO — proč to učinil ČN — Proj Pro nic jiného než pro C «lidské vyn.A 68 Pro které? Pro] vyn. SO. Ú. pro obžerství C obžerství BNTUSO — lakomství 80. pro lakotu C — pro smilstvo PCT, smilství S0 - An... Spasitel] Jakož sám Pán (+ Ježíš T) o tom mluví (dí C, mluvil U) BPRONTUSO 69 ve čtení] 66 Nad str. 273a jest v A připsáno: Masopustní vo umučení — 69 Mat. 24, 38 39.
351 55on mnohem více volal. »Synu Daviduov, smi- luj se nade mnú!« Ale stoje Ježíš přivolal ho a kázal ho přivésti k sobě. A když přišel k ně- mu, otázal ho Ježíš a řka: »Co chceš, ať uči- ním tobě?« A on vetce: »Pane, ať i vidím!« B 128 60A Ježíš řekl jemu: »Prohlédni, víra ta tvá tě jest zdrávšas učinila.« A ihned jest pro- hléd a následoval jest ho. A veškeren lid, jakž uzřel, vzdal jest chválu Bohu.) Dnes, tuto neděli, v cierkvi svaté klade se lidem před oči (A 272b) 65 troje písmo. Jedno včera na nešpoře zpieváno a ku paměti se lidem 2733 přivodí o potopě, kte li rauž jest byl dopustil Pán Buoh na veškeren svět za času Noe. A proč? Pro hřiechy lidské těžké a hrozné. Pro které? Pro obžerstvo a lakotu a smilstvo. An tak die Spasitel ve čtení svatého Matauše: »Pili, jedli, žrali, pojímali se až do toho dne, 70 když Noe vstaupil do korábu. A přišel hněv boží veliký a hrozný láli] přimlůvali KPCO 1 řkúce] vyn. KPCNTO - mlčal. I zastavil se Pán Ježíš a kázal ho k sobě přivésti(!) C — 55 víceji O — voláše T — 56 Ale stojej Tehdy zastaviv se Pán (vyn. P) KP. I zastavil se O - 56 57 Ale stoje . .. k sobě] vyn. C s přivolal ho a] vyn. KPNTO — 57 přišel k němu se přiblížil ( ! k němu C) KPCNTO — 58 otázal se O — Ježíš a] vyn. KPNTO 59 tobě vyn. C řekl KPOC — ať vidím] abych viděl NT 60 vece ata] vyn. ČNT — 61 zdrávu A, zdravého T Prozřiž KPONT zdrávga e učinila] uzdravila KPO — prohléd] viděl KP, prohlídl C N. prozřel CT, zrak přijal O — 62 následoval jest ho] šel za ním, velebě Buoha KPCO, následováše, velebě Pána Boha T — ho, velebě Boha N Veškeren pak N, všecken O 63 jakž když to KP, jakž to ČN — jakž uzřel] viděv to O Pánu Bohu. Kázaní K, Bohu. Výklad ( XVII. na svaté čtení U) PNUO 64 Dnes] Nejmilejší! Dnes S, Nejmilejší přátelé! Dnešní den O — tuto neděli vyn. O v cierkvi ... lidem] připomíná se lidem U, máme S, máme předložené O předoči] vyn. UO — 65 trojí CU — včíra BK bylo spí- váno O — aj vyn. O se] vyn. S0 lidem vyn. BR 66 přivozujíce O — voné potopě C, potopě všeho světa NSO — 66—67 kterauž... svět) kteráž byla SO 66 všecken U s. veškeren svět] lidské pokolení N — 67 lid a svět tento C — času] dnův S0 A proč] vyn. SO — proč to učinil ČN — Proj Pro nic jiného než pro C «lidské vyn.A 68 Pro které? Pro] vyn. SO. Ú. pro obžerství C obžerství BNTUSO — lakomství 80. pro lakotu C — pro smilstvo PCT, smilství S0 - An... Spasitel] Jakož sám Pán (+ Ježíš T) o tom mluví (dí C, mluvil U) BPRONTUSO 69 ve čtení] 66 Nad str. 273a jest v A připsáno: Masopustní vo umučení — 69 Mat. 24, 38 39.
Strana 352
352 na veškeren svět.« A teď dnes kněz, konaje mši, ll řiekal: »Jedli 273 sau, žrali sau a nasyceni sau, a pokrm jich v austech jich ještě byl, až přišel veliký [a hrozný] hněv a pomsta božie na ně hroz- ná a zahladil všecky.« A to se vše stalo pro ty hřiechy, pro lakotu 75 a pro smilstvo, kteřížto hřiechové náramně sau se rozmohli v tomto lidu nynie. I protož, ktož ste koli byli v těch hřiešiech a povolovali ste jim, bojte se, li neb zajisté vězte, ze neujdete nikoli hrozného božieho hněvu a hrozné pomsty, nebudete-li se těžce káti. Nebo již ode dvau nedělí zpievá se v kostele: »Dies absoluti praetereunt«, 80 »Dnové svobodní pominuli«, to ti dnové, ješto se bylo lidem svobodno ženiti a pojímati, ti již dnové pominuli. Ale dnové sau již nastali, ješto mají v čistotě již] zachováváni li býti. »Ej, již čas střkízlivý nám přítomen! Ej, hledajmež Pána Boha 274 274" v svatém čtení C, u U — Matúše řka BR, Matauše, že SO — Prý, pili PNT, A, prej, pili U — žrali] hodovali SO — se] ženy SO — 70 vstaupil] vešel N všel U — A vnáhle O — přišel na ně SO — 71 a to na všecken U, i na všecken SO — dnes] vyn. PONTUSO — konaje mši] dokonávaje mši svatú (vyn. R) BR, při mši svaté U — dvě(!) mši C, mši svatau NTO — říká C, říká: »Prý PNTU, říká, že SO — 72 žrali sau] pili SO — jich ještě] ještěK PRNTUSO — 73 až a v tom U, a S0 — [a hrozný] vyn. BKPRCNTUSO — hněv boží CNUSO — božie] boží přišla R, vyn. NSO — hrozná vyn. A, veliká a hrozná C — 74 a] až O — a zahladil všecky] vyn. K — shladil BRC, zahladila N, zahladil Bůh SO — 74—75 pro ty hřiechy ... smilstvo] par o (ps. po!) ty hříchy oznámené, totiž lakomství, smilstvo a obžerství N — 74 ty] vyn. U — lakomství CU — 75 smilstvo a pro obžerství TU — kteřížto] a ti U, nebo ti S0 — velmi rozmohli PT, rozmnožili N — tom SO — 76 nynie] vyn. SO — ktož] kdo chcete věřiti a kdo U — 76—77 ste koli . .. jim] sobě v těch hříších povolujete O — 76 koli byli] sobě S — a] vyn. S — 77 ste jim] vyn. S — bojte] strachujte N — neb] a U, neb to SO — zajisto PNT, vyn. O — vězte] to vězte C, máte věděti O — že] vyn. U — hrozného] těžkého BPRCNT, vyn. SO — 78 a] ani O — pomsty boží O — těžce] vyn. SO — Nebo] Ano O — 79 neděl TUO — v kostele] vyn. SO — »Dies ... praetereunt« v K jen dole, mimo text, vyn. RUSO — praetereunt etc. N — 80 Již dnové BR, Ej (Aj S0), prý (vyn. CO), již dnové PONTUSO — svobodní pominuli] rozpustilí pomíjejí N — 80—81 to ti .... pominuli] vyn. BP — 80 to ti] to jest ti C, totiž ti U — to ti dnové] vyn. SO — 80—81 ješto ... pominuli] že lidé měli svobodu ženiti se U — 80 lidem] v nich SO — 81 a pojímati] vyn. SO, a vespolek se pojímati N — ti již... pominuli] vyn. NTSO — Ale] A BRSO, A, prý PNTU — sau již vyn. U, sau nám již O — 82 ješto ... býti] v nichž se lidé mají v čistotě chovati U — [již] vyn. BKCPRNTSO — zachováni KCS — Ej (Aj NS), prý PNTUS, Aj RO — 83 čas v čistotě C — střiedlivý(!) 71 Nad str. 273b v rkpise A jest přípisek: Manducaverunt et saturati sunt —
352 na veškeren svět.« A teď dnes kněz, konaje mši, ll řiekal: »Jedli 273 sau, žrali sau a nasyceni sau, a pokrm jich v austech jich ještě byl, až přišel veliký [a hrozný] hněv a pomsta božie na ně hroz- ná a zahladil všecky.« A to se vše stalo pro ty hřiechy, pro lakotu 75 a pro smilstvo, kteřížto hřiechové náramně sau se rozmohli v tomto lidu nynie. I protož, ktož ste koli byli v těch hřiešiech a povolovali ste jim, bojte se, li neb zajisté vězte, ze neujdete nikoli hrozného božieho hněvu a hrozné pomsty, nebudete-li se těžce káti. Nebo již ode dvau nedělí zpievá se v kostele: »Dies absoluti praetereunt«, 80 »Dnové svobodní pominuli«, to ti dnové, ješto se bylo lidem svobodno ženiti a pojímati, ti již dnové pominuli. Ale dnové sau již nastali, ješto mají v čistotě již] zachováváni li býti. »Ej, již čas střkízlivý nám přítomen! Ej, hledajmež Pána Boha 274 274" v svatém čtení C, u U — Matúše řka BR, Matauše, že SO — Prý, pili PNT, A, prej, pili U — žrali] hodovali SO — se] ženy SO — 70 vstaupil] vešel N všel U — A vnáhle O — přišel na ně SO — 71 a to na všecken U, i na všecken SO — dnes] vyn. PONTUSO — konaje mši] dokonávaje mši svatú (vyn. R) BR, při mši svaté U — dvě(!) mši C, mši svatau NTO — říká C, říká: »Prý PNTU, říká, že SO — 72 žrali sau] pili SO — jich ještě] ještěK PRNTUSO — 73 až a v tom U, a S0 — [a hrozný] vyn. BKPRCNTUSO — hněv boží CNUSO — božie] boží přišla R, vyn. NSO — hrozná vyn. A, veliká a hrozná C — 74 a] až O — a zahladil všecky] vyn. K — shladil BRC, zahladila N, zahladil Bůh SO — 74—75 pro ty hřiechy ... smilstvo] par o (ps. po!) ty hříchy oznámené, totiž lakomství, smilstvo a obžerství N — 74 ty] vyn. U — lakomství CU — 75 smilstvo a pro obžerství TU — kteřížto] a ti U, nebo ti S0 — velmi rozmohli PT, rozmnožili N — tom SO — 76 nynie] vyn. SO — ktož] kdo chcete věřiti a kdo U — 76—77 ste koli . .. jim] sobě v těch hříších povolujete O — 76 koli byli] sobě S — a] vyn. S — 77 ste jim] vyn. S — bojte] strachujte N — neb] a U, neb to SO — zajisto PNT, vyn. O — vězte] to vězte C, máte věděti O — že] vyn. U — hrozného] těžkého BPRCNT, vyn. SO — 78 a] ani O — pomsty boží O — těžce] vyn. SO — Nebo] Ano O — 79 neděl TUO — v kostele] vyn. SO — »Dies ... praetereunt« v K jen dole, mimo text, vyn. RUSO — praetereunt etc. N — 80 Již dnové BR, Ej (Aj S0), prý (vyn. CO), již dnové PONTUSO — svobodní pominuli] rozpustilí pomíjejí N — 80—81 to ti .... pominuli] vyn. BP — 80 to ti] to jest ti C, totiž ti U — to ti dnové] vyn. SO — 80—81 ješto ... pominuli] že lidé měli svobodu ženiti se U — 80 lidem] v nich SO — 81 a pojímati] vyn. SO, a vespolek se pojímati N — ti již... pominuli] vyn. NTSO — Ale] A BRSO, A, prý PNTU — sau již vyn. U, sau nám již O — 82 ješto ... býti] v nichž se lidé mají v čistotě chovati U — [již] vyn. BKCPRNTSO — zachováni KCS — Ej (Aj NS), prý PNTUS, Aj RO — 83 čas v čistotě C — střiedlivý(!) 71 Nad str. 273b v rkpise A jest přípisek: Manducaverunt et saturati sunt —
Strana 353
353 čistým srdcem!« To se tak zpievá v kostele na službě božie. 85 A vně) se rovně zpět děje, že právě posměch se děje milému Bohu od tohoto lidu biedného a hanebného. A kdy větší roz- pustilosti než nynie? — ano kolby, ano tancové, smilstva, [cizo- ložstva], hry, neřádi, ano obžerstva, opilstva, a obecně řiekají: »Ma li sopust své právo má!« Čertovo ť jest to právo z horaucieho 90 pekla! Nenie ť toho práva nikdy, aby hřiechové měli svobodu mieti. Pro Buoh, varujte se toho a nechte! Vězte zajisté, že hrozný hněv boží nad vámi zóstává, ktož ty hřiechy pášete! A kto ste ty masopusty jindy rozpustile sstravovali, kajte se, radím ť vám, a vyplacujte čas, jakož die svatý Pavel: »Vyplacujíce li 95 čas, nebo dnové zlí sú.« Kto ste jindy tyto dni tělu povolovali, 275a 275b B, střízvý T, střídmý U — nám] vyn. SO — přítomen] přišel USO — Ej] Aj (Ej TU), již PNTU, Aj R, vyn. SO — Boha] vyn. BPNTUSO — 84 čistým] čistém(!) N, vším SO Toj Ale to S v kostele milému Bohu S — božie] vyn. S — 85 A] Ale NSO - vněp nynic ARU, vně krom kostela všecko N, v ní(!) T — rovně] vyn. NUSO, pak rovně T — nazpět NSO — 85—86 že právě ... Bohu] vyn. SO — 85 že právě] nebo jen N, že jen právě U, že pravý T — posměch veliký N — se děje] činí U — 86 od tohoto ... hanebného] tito nynější křesťané hanební a Boha prázdní U — tohoto] vyn. SO — hanébného, [masopustního] K — kdy] kdy, prosím N, kdy sau TU, nikdy SO — 87 než] jako U, není jako S, nebývá, jako O — než nynie? ano] bývají jako tohoto času masopustního, ono N, jako nyní, tento čas, ono T - ano kolby] vyn. S, sau O — ano tancové] tance KPRONTU, takové tance S0 — rozpustilosti, smilstva O, smilstvo U — [cizoložstva] vyn. BKPRONTUSO — 88 ano] ono KPNTU, vyn. SO - obžerství PNTUSO — opilství PNTUSO —- a obecně až S0 — a... řiekají] »U (Au N), prý PNT, a ještě budau mnozí říci: »A, prej C, »Ó, prej U — 89 »Au, masopust S0 — takové své O — má, musí ť tak býti S, má, mu- síme ť my tak činiti O Dáblovo PRN, Ó, dáblovo C, I, ďáblovo U, Ba (+ jistě 0) čertovo OS — právo, já to pravím T — 90 Ano není O — toho] takového O nikdež TU — aby kdy N, ať by kdy PCT — 91 mieti] vyn. USO — Pro Boha vás prosím T, Pro Boha U, Oh, pro milého Boha O — milý Buoh B — varujte ... nechte] nechte těch hříchův a varujte se jich T — a nechte] a nechte těch a takovejch nenáležitejch věcí C, vyn. NU, a SO Nebo vězte T vizte S — zajistě T, vyn. SO — hrozný] jest veliký U, vyn. SO - 92 zóstává] vyn. U — ty] takový U — pášete] činíte U — A] Ale U — 93 jindg] jinde A, tak jindy O, vyn. N — rozpustile] v rozpustilostech N se ztravovali P, trávili NO, strávili TS, vedli U — již se z nich kajte O, kejte RCNTUS — se z nich S — radím ť vám] věrně t vám radím N, pravím vám S, já ť vám věrně radím O — 94 vykupujte N — svůj čas O, čas, nebo dnové zlí jsú B, čas časem NTU — 94—95 jakož ... čas] vyn. SO — 94 Vyplacujtež U 95 nebo... zlí sú] vyn. B — Kto] 94 Ef. 5, 16 — Rokycanova Postilla, 23
353 čistým srdcem!« To se tak zpievá v kostele na službě božie. 85 A vně) se rovně zpět děje, že právě posměch se děje milému Bohu od tohoto lidu biedného a hanebného. A kdy větší roz- pustilosti než nynie? — ano kolby, ano tancové, smilstva, [cizo- ložstva], hry, neřádi, ano obžerstva, opilstva, a obecně řiekají: »Ma li sopust své právo má!« Čertovo ť jest to právo z horaucieho 90 pekla! Nenie ť toho práva nikdy, aby hřiechové měli svobodu mieti. Pro Buoh, varujte se toho a nechte! Vězte zajisté, že hrozný hněv boží nad vámi zóstává, ktož ty hřiechy pášete! A kto ste ty masopusty jindy rozpustile sstravovali, kajte se, radím ť vám, a vyplacujte čas, jakož die svatý Pavel: »Vyplacujíce li 95 čas, nebo dnové zlí sú.« Kto ste jindy tyto dni tělu povolovali, 275a 275b B, střízvý T, střídmý U — nám] vyn. SO — přítomen] přišel USO — Ej] Aj (Ej TU), již PNTU, Aj R, vyn. SO — Boha] vyn. BPNTUSO — 84 čistým] čistém(!) N, vším SO Toj Ale to S v kostele milému Bohu S — božie] vyn. S — 85 A] Ale NSO - vněp nynic ARU, vně krom kostela všecko N, v ní(!) T — rovně] vyn. NUSO, pak rovně T — nazpět NSO — 85—86 že právě ... Bohu] vyn. SO — 85 že právě] nebo jen N, že jen právě U, že pravý T — posměch veliký N — se děje] činí U — 86 od tohoto ... hanebného] tito nynější křesťané hanební a Boha prázdní U — tohoto] vyn. SO — hanébného, [masopustního] K — kdy] kdy, prosím N, kdy sau TU, nikdy SO — 87 než] jako U, není jako S, nebývá, jako O — než nynie? ano] bývají jako tohoto času masopustního, ono N, jako nyní, tento čas, ono T - ano kolby] vyn. S, sau O — ano tancové] tance KPRONTU, takové tance S0 — rozpustilosti, smilstva O, smilstvo U — [cizoložstva] vyn. BKPRONTUSO — 88 ano] ono KPNTU, vyn. SO - obžerství PNTUSO — opilství PNTUSO —- a obecně až S0 — a... řiekají] »U (Au N), prý PNT, a ještě budau mnozí říci: »A, prej C, »Ó, prej U — 89 »Au, masopust S0 — takové své O — má, musí ť tak býti S, má, mu- síme ť my tak činiti O Dáblovo PRN, Ó, dáblovo C, I, ďáblovo U, Ba (+ jistě 0) čertovo OS — právo, já to pravím T — 90 Ano není O — toho] takového O nikdež TU — aby kdy N, ať by kdy PCT — 91 mieti] vyn. USO — Pro Boha vás prosím T, Pro Boha U, Oh, pro milého Boha O — milý Buoh B — varujte ... nechte] nechte těch hříchův a varujte se jich T — a nechte] a nechte těch a takovejch nenáležitejch věcí C, vyn. NU, a SO Nebo vězte T vizte S — zajistě T, vyn. SO — hrozný] jest veliký U, vyn. SO - 92 zóstává] vyn. U — ty] takový U — pášete] činíte U — A] Ale U — 93 jindg] jinde A, tak jindy O, vyn. N — rozpustile] v rozpustilostech N se ztravovali P, trávili NO, strávili TS, vedli U — již se z nich kajte O, kejte RCNTUS — se z nich S — radím ť vám] věrně t vám radím N, pravím vám S, já ť vám věrně radím O — 94 vykupujte N — svůj čas O, čas, nebo dnové zlí jsú B, čas časem NTU — 94—95 jakož ... čas] vyn. SO — 94 Vyplacujtež U 95 nebo... zlí sú] vyn. B — Kto] 94 Ef. 5, 16 — Rokycanova Postilla, 23
Strana 354
354 již vyplacujte: jednau dne pojésti, tělu přimrštisti a prositi milého Boha, aby ono ráčil odpustiti, co ste prvé vyvinuli. A jakož mluví Vilhelmus in Racionali, že tato písma o té potopě, kteráž byla přišla na veškeren svět pro ty hřiechy — pro lakotu a smil- 100 stvo —, proto se nynie lidem před oči kladau, aby se lidé těch hřiechóv pil ně vystřiehali; a pakli se nebudau vystřéhati a 276' varovati, aby to zajisté věděli, že budau ztopeni v uonom jezeře pekla horaucieho. Uchovaj milý Buoh! Druhé písmo dnes se na jitřni zpievalo a kněžie řiekali o Abra- 105 hamovi, když jemu byl kázal Pán Buoh syna obětovati, a on ihned uposlechl a byl hotov to učiniti. Tak lidé křesťané, kteří se chtějí právě káti svých hřé li chuov a vyvarovati se hrozného hněvu božieho, aby na ně nepřišel, mají uposlechnauti Pána Boha svého, aby všecka jeho přikázanie plnili. Tak-li vy činíte, 110 milí křesťané? Však vy nevěrujete, nepřisaháte, nebohdákáte, 276 Kdež C — Kto ... dni] Kdo (Nebo kdož O) ste vo masopustě i jindy (prvé O) SO — jinde N — v tyto K — 95 tělům svým N — 96 již takto O — se vyplacujte O — dne] v den R, dnem N, za den CTOS — pojésti, málo se napiti O — tělu hleďte O, a tak tělu S — přimrskati A — 97 při tom milého SO — ono] on R, to U — ráčil vám O — ste] se BR — prvé] jeho prvé U, proti němu O — vyvinuli] vyvinulo BR, vyvinovali N, hněvali U — 97— 103 A jakož ... Buoh!] vyn. SO — mluví] dí U — in Racionali] vyn. O — písma] píseň(!) jest U — 99 všecken U — pro lakotu a] proklaté a pro C — lakomau lakotu U — 100 se to T — před oči kladau] připomíná U — klade T — 101 pilně] vyn. R — vystřiehali] varovali U, vystříhajíce dobře činili B, vystříhali a cizí příhodau se káli N — jich nebudau C — 101—102 ne- budau ... varovati] jich nevarují U — 102 to] o tom U — zajistě T viděli(!) A — v uonom] vom(!) R, v U — 103 Uchovaj ... Buoh!] vyn. BPRCNTU — 104 písmo] vyn. U, písmo svaté N — zpívá C — říkají C — patriar- chovi Abrahamovi O — 105 kázal] poručil N — milý Pán T — Buoh] vyn. R — aby mu syna svého (vyn. BRC) obětoval BPRCNT — k slovu syna vztahuje se patrně přípisek in marg.A: svého lsáka — 106 hnedky O — to] vyn. PCTS — lidé] i vy, milý lide O — křesťané] a křesťané C, vyn. U, křesťanští S, křesťanský O — 107 chtí BPTU, chcete O — z svých USO — uvarovati K, varovati SO — hrozného] vyn. SO — 108 ně] vás O — 108—109 uposlechnauti ... aby] Pána Boha prositi a jeho uposlechnauti a U — 108 uposlechnauti všech přikázaní O — Pána Boha svého] vyn. K — 109 svého] vyn. PNTSO — všecka ... přikázanie] je O — plnili, [ne jen samo věřili] K, plniti U, naplnili O — Nu, tak S — Tak-li vy Nu, také-li vy tak O — učiníte O — 110 Však ... nevěrujete] Nevěrujete-li již C — Však vy] Zdaliž již P. Však vy již snad N, abyšte S0 — vyl již T, vy již U — se (vyn. S) nevěrovali SO — nepřisaháte-li C, nepřisahali
354 již vyplacujte: jednau dne pojésti, tělu přimrštisti a prositi milého Boha, aby ono ráčil odpustiti, co ste prvé vyvinuli. A jakož mluví Vilhelmus in Racionali, že tato písma o té potopě, kteráž byla přišla na veškeren svět pro ty hřiechy — pro lakotu a smil- 100 stvo —, proto se nynie lidem před oči kladau, aby se lidé těch hřiechóv pil ně vystřiehali; a pakli se nebudau vystřéhati a 276' varovati, aby to zajisté věděli, že budau ztopeni v uonom jezeře pekla horaucieho. Uchovaj milý Buoh! Druhé písmo dnes se na jitřni zpievalo a kněžie řiekali o Abra- 105 hamovi, když jemu byl kázal Pán Buoh syna obětovati, a on ihned uposlechl a byl hotov to učiniti. Tak lidé křesťané, kteří se chtějí právě káti svých hřé li chuov a vyvarovati se hrozného hněvu božieho, aby na ně nepřišel, mají uposlechnauti Pána Boha svého, aby všecka jeho přikázanie plnili. Tak-li vy činíte, 110 milí křesťané? Však vy nevěrujete, nepřisaháte, nebohdákáte, 276 Kdež C — Kto ... dni] Kdo (Nebo kdož O) ste vo masopustě i jindy (prvé O) SO — jinde N — v tyto K — 95 tělům svým N — 96 již takto O — se vyplacujte O — dne] v den R, dnem N, za den CTOS — pojésti, málo se napiti O — tělu hleďte O, a tak tělu S — přimrskati A — 97 při tom milého SO — ono] on R, to U — ráčil vám O — ste] se BR — prvé] jeho prvé U, proti němu O — vyvinuli] vyvinulo BR, vyvinovali N, hněvali U — 97— 103 A jakož ... Buoh!] vyn. SO — mluví] dí U — in Racionali] vyn. O — písma] píseň(!) jest U — 99 všecken U — pro lakotu a] proklaté a pro C — lakomau lakotu U — 100 se to T — před oči kladau] připomíná U — klade T — 101 pilně] vyn. R — vystřiehali] varovali U, vystříhajíce dobře činili B, vystříhali a cizí příhodau se káli N — jich nebudau C — 101—102 ne- budau ... varovati] jich nevarují U — 102 to] o tom U — zajistě T viděli(!) A — v uonom] vom(!) R, v U — 103 Uchovaj ... Buoh!] vyn. BPRCNTU — 104 písmo] vyn. U, písmo svaté N — zpívá C — říkají C — patriar- chovi Abrahamovi O — 105 kázal] poručil N — milý Pán T — Buoh] vyn. R — aby mu syna svého (vyn. BRC) obětoval BPRCNT — k slovu syna vztahuje se patrně přípisek in marg.A: svého lsáka — 106 hnedky O — to] vyn. PCTS — lidé] i vy, milý lide O — křesťané] a křesťané C, vyn. U, křesťanští S, křesťanský O — 107 chtí BPTU, chcete O — z svých USO — uvarovati K, varovati SO — hrozného] vyn. SO — 108 ně] vás O — 108—109 uposlechnauti ... aby] Pána Boha prositi a jeho uposlechnauti a U — 108 uposlechnauti všech přikázaní O — Pána Boha svého] vyn. K — 109 svého] vyn. PNTSO — všecka ... přikázanie] je O — plnili, [ne jen samo věřili] K, plniti U, naplnili O — Nu, tak S — Tak-li vy Nu, také-li vy tak O — učiníte O — 110 Však ... nevěrujete] Nevěrujete-li již C — Však vy] Zdaliž již P. Však vy již snad N, abyšte S0 — vyl již T, vy již U — se (vyn. S) nevěrovali SO — nepřisaháte-li C, nepřisahali
Strana 355
355 nelžete, neděli [svatau] světíte, nepřátely milujete, jména božieho nadarmo nebéřete, veď-li? Ano, [slibuj za toj! A ny nie rozpusti- 2773 lostí necháte? Ah, běda bude! Veď-li, že vy to pak postem a kyselem shladíte? Aha, zviete, že ť vás jiné potká, nemějte péče! 115 Třetie písmo, jakož nám dnešnie svaté čtenie vokazuje a klade před voči, o umučení našeho milého Ježíše. Což tu máme učiniti? Každý člověk, [každý] křesťan má na se vzieti a pod- stúpiti práci rytieřstva křesťanského, l hlediece na drahého Pána Ježíše, jakau jest on práci podstaupil až do ukrutné smrti kříže 120 rád, míle pro nás; všecky věci: psoty, biedy, puotky, nesnáze, haněnie, rúhanie, pot krvavý, těžký kříž, ukrutné hřebíky, vostré kopie, hlohovau korunu — to všecko míle) pro nás, pro své nepřátely, podstaupil. Kterážto pak bude práce rytieřstva křes- 277" SO — nebohdákáte] vyn. BPRONTU, nebohdákali S0 — 111 nelžete-li C, jedni druhým nelhali S0 neděli... milujete] vyn. SO — [svatau] vyn. BKPRN — světíte-li již C — milujete-li C — 112 nebrali S0 — ved-li] vyn. USO, li C — 112 113 Ano ... necháte] vyn. U — 112 Ano ... za to!] vyn. BROSO — [slibuj za to!] vyn. KPNT — A nynie Ano také-li vy těch SO — 113 necháte-li, vedl-li C — Ah] Oh P, Ach RNTS, Ha U, AC, vyn. O — běda ť vám 0 113—114 Veď ... shladíte?] vyn. U — 113 Veď-li] Však C, Vy se domníváte S0 — li] vyn. P - že] vyn. C — vy] vyn. S, vám O - pak] potom tuším potom(!) snad C — pak postem a] vyn. SO — 114 shladíte] chcete shladiti C, shladíte a spláknete N, splyne O — Aha] ÓN, Ach US, Ale O že ... potká] vyn. PNT, co vás za to potká O že .. . péče] kde bude déle býti U — jiné) jinde(!) R — nemějte jen N — nemějte péče] vyn. SO, nebudete-li za to svatého pokání činiti C 115 A třetí U —písmo se lidem klade před oči C, písmo dnešní jest O — nám o tom S — dnešnie] dnešní den B, vyn. U — 115—116 dnešnie... klade] o tom čtení vypisuje, kladauce nám O — 115 ukazuje BRNS, dí, ukazuje U — a klade před voči] vyn. C — 116 klade nám O - svaté čtení před oči B o] vyn. SO = našeho milého] vyn. U — Pána († našeho U) Ježíše Krista RU 116 —117 Což... má] Tuto máme U — 116 máme] má každý (+ věrný 0) křesťan SO — 117 Každý člověk] vyn. B — Každý . .. vzieti a] Má S, jakau práci O [každý] vyn. KPRCT, v A připsáno dodatečně in marg. — vzíti každý U — 118 práci . .. křesťanského] s rytířstvem nebeským O - křesťanského] nebeského S — 118—119 drahého ... Ježíše] svého Pána BPRONTUSO 119 Jezukrista K — podstaupiti ráčil N — na kříži O — 120 a to rád U — všecky ... puotky všeckny, své nepřátely, podstaupil (vyn. O), kterážto (a ta O) práce jeho byla ukrutná, bída (bídná O), psota (psotná 0) S0 — věci] vyn. NU — 121 hanění, utrhání N — 122 lohová koruna (+ bodlavá 0) SO — 122—123 to všecko . .. podstaupil] vyn. SO — 122 míle? vyn. A, milý Pán U — 123 postaupil(!) C — Kte- rážto ... bude] A jaká za to má býti U, Ale S0 - pak vyn. R — bude] 23*
355 nelžete, neděli [svatau] světíte, nepřátely milujete, jména božieho nadarmo nebéřete, veď-li? Ano, [slibuj za toj! A ny nie rozpusti- 2773 lostí necháte? Ah, běda bude! Veď-li, že vy to pak postem a kyselem shladíte? Aha, zviete, že ť vás jiné potká, nemějte péče! 115 Třetie písmo, jakož nám dnešnie svaté čtenie vokazuje a klade před voči, o umučení našeho milého Ježíše. Což tu máme učiniti? Každý člověk, [každý] křesťan má na se vzieti a pod- stúpiti práci rytieřstva křesťanského, l hlediece na drahého Pána Ježíše, jakau jest on práci podstaupil až do ukrutné smrti kříže 120 rád, míle pro nás; všecky věci: psoty, biedy, puotky, nesnáze, haněnie, rúhanie, pot krvavý, těžký kříž, ukrutné hřebíky, vostré kopie, hlohovau korunu — to všecko míle) pro nás, pro své nepřátely, podstaupil. Kterážto pak bude práce rytieřstva křes- 277" SO — nebohdákáte] vyn. BPRONTU, nebohdákali S0 — 111 nelžete-li C, jedni druhým nelhali S0 neděli... milujete] vyn. SO — [svatau] vyn. BKPRN — světíte-li již C — milujete-li C — 112 nebrali S0 — ved-li] vyn. USO, li C — 112 113 Ano ... necháte] vyn. U — 112 Ano ... za to!] vyn. BROSO — [slibuj za to!] vyn. KPNT — A nynie Ano také-li vy těch SO — 113 necháte-li, vedl-li C — Ah] Oh P, Ach RNTS, Ha U, AC, vyn. O — běda ť vám 0 113—114 Veď ... shladíte?] vyn. U — 113 Veď-li] Však C, Vy se domníváte S0 — li] vyn. P - že] vyn. C — vy] vyn. S, vám O - pak] potom tuším potom(!) snad C — pak postem a] vyn. SO — 114 shladíte] chcete shladiti C, shladíte a spláknete N, splyne O — Aha] ÓN, Ach US, Ale O že ... potká] vyn. PNT, co vás za to potká O že .. . péče] kde bude déle býti U — jiné) jinde(!) R — nemějte jen N — nemějte péče] vyn. SO, nebudete-li za to svatého pokání činiti C 115 A třetí U —písmo se lidem klade před oči C, písmo dnešní jest O — nám o tom S — dnešnie] dnešní den B, vyn. U — 115—116 dnešnie... klade] o tom čtení vypisuje, kladauce nám O — 115 ukazuje BRNS, dí, ukazuje U — a klade před voči] vyn. C — 116 klade nám O - svaté čtení před oči B o] vyn. SO = našeho milého] vyn. U — Pána († našeho U) Ježíše Krista RU 116 —117 Což... má] Tuto máme U — 116 máme] má každý (+ věrný 0) křesťan SO — 117 Každý člověk] vyn. B — Každý . .. vzieti a] Má S, jakau práci O [každý] vyn. KPRCT, v A připsáno dodatečně in marg. — vzíti každý U — 118 práci . .. křesťanského] s rytířstvem nebeským O - křesťanského] nebeského S — 118—119 drahého ... Ježíše] svého Pána BPRONTUSO 119 Jezukrista K — podstaupiti ráčil N — na kříži O — 120 a to rád U — všecky ... puotky všeckny, své nepřátely, podstaupil (vyn. O), kterážto (a ta O) práce jeho byla ukrutná, bída (bídná O), psota (psotná 0) S0 — věci] vyn. NU — 121 hanění, utrhání N — 122 lohová koruna (+ bodlavá 0) SO — 122—123 to všecko . .. podstaupil] vyn. SO — 122 míle? vyn. A, milý Pán U — 123 postaupil(!) C — Kte- rážto ... bude] A jaká za to má býti U, Ale S0 - pak vyn. R — bude] 23*
Strana 356
356 ťanského? Tato: li puost, modlitba, almužna a jiné věci. Nebo 278 125 pro to ť jest ustavila cierkev svatá tento čas svatý, kterýž bóhdá počnem v středu — čas postu svatého — že se častějí lidé mají modliti, [ono mše,] ono nešpory, ono kumplety, Salve reginu a jiné), aby se lidé častějie scházeli na modlitby [a na Salvereginu též] pamatujíce to dobrodínie [drahého Ježíše] a tu těžkú u práci, 130 kterauž jest «milý Pán) ráčil podstúpiti pro nás pro hřiešné. Nebo každý, komuž jest jedenmezcietma let minulo, má ť se postiti a k tomu jest zavázán, leč by příčina hodná byla, nebo tak jest i v Dekretě napsáno. A nemají jiesti lidé, než až bude po nešpoře; a proto se ihned nešpor po mši zpievá, aby se tu lidé sešli Ka 135 modlili), ponechajiece diela tělesného, [a modlili se Pánu Bohu,] a potom teprú aby pojedli, a ktož il by nemohli do kostela, 279' 278% vyn. K — rytířstva Kristova a S — křesťanského] nebeského O — 124 I, tato KTC, Ba, tato N, jest tato SO — věci] dobré skutky N, věci dobré U — 125 pro to ť] protože U — ustanovila CNUSO — 125—128 svatá ... Salvereginu] v K je rozmazáno a některá slova znovu čer- veně nadepsána — 125 svatý] svatý kající NU, kající S0 — bóhdá] dá-li (+ nám to Pán C) Buoh PCU, Bůh dá R, dá Pán Bůh N — 126 ve středu SO — a v čas U — že] v němž N, vyn. U, ješto O — častějí již C — 127 modliti] k modlitbám a k postům svatejm upražďňovati C — [ono mše] vyn. BKPRCNTUSO — 127—128 ono nešpory ... jiné] v nešpory, při slunce západu, při vejchodu, v poledne, a v srdci vždycky, a U, ráno, o polednách, na nešpoře, o kompletě a Salve jsau k tomu nařízeny O — 127 o nešpoře S — ono kumplety] kumplety BPNT, komplety R, kuplety C, o kompletě S, kumplety, [písně jiné chval božských spívati] K — 127— 128 «Salve reginu a jiné) vyn. A, Salve nařízeny jsau S, Salve a jiné C, Salve regina R — 128 jiné povinnosti křesťanské vykonávati N — modlitbu PT, modlení O — [a na Salvereginu též] vyn. BKPRONTUSO — 129 to] ta T, na ta USO — dobrodínství CPT — [drahého Ježíše] vyn. BKPRCNTUSO — «tu jeho A, takú P, takovú NTUSO — přetěžkau USO — 130 «milý Pán vyn. A — milý] milý, drahý BS, drahý PNTU — hříšné lidi N — 131 každičkej křesťan N — jedenmezcietma] třikrát sedum O — 132 zavázán pod věčným zatracením O — leda O — by proti tomu U, by k tomu S — hodná toho NO — 133 psáno stojí O — A] že SO — nemají prvé O — lidé] vyn. B, lidé tento čas N — než] prvé N, leč U, vyn. S — než až až prvé (toto je korigováno v právě) O — 134 ihned] vyn. BRCU — nešpory U — po mši] před polednem BRC, po mši svaté N, brzo po mši O — zpievá] zvoní C, zpívají U, začíná S0 — tu] vyn. U — sejdauce N — 134—135 Ka modlili vyn. AO, volali ku Pánu Bohu N — 135 nechajíce P, zane- chajíce N — [a modlili ...Bohu] vyn. BKPRCTUS — 135—136 [a modlili... aby] a potom pomodlíce se teprv skrovně N — 135 modlili se] tu se modlili O — Pánu Bohu] vyn. O — 136 teprv BKRCU, teprva — jedli SO — nemohl AR — kostela — aby] vyn. PROUS TSO
356 ťanského? Tato: li puost, modlitba, almužna a jiné věci. Nebo 278 125 pro to ť jest ustavila cierkev svatá tento čas svatý, kterýž bóhdá počnem v středu — čas postu svatého — že se častějí lidé mají modliti, [ono mše,] ono nešpory, ono kumplety, Salve reginu a jiné), aby se lidé častějie scházeli na modlitby [a na Salvereginu též] pamatujíce to dobrodínie [drahého Ježíše] a tu těžkú u práci, 130 kterauž jest «milý Pán) ráčil podstúpiti pro nás pro hřiešné. Nebo každý, komuž jest jedenmezcietma let minulo, má ť se postiti a k tomu jest zavázán, leč by příčina hodná byla, nebo tak jest i v Dekretě napsáno. A nemají jiesti lidé, než až bude po nešpoře; a proto se ihned nešpor po mši zpievá, aby se tu lidé sešli Ka 135 modlili), ponechajiece diela tělesného, [a modlili se Pánu Bohu,] a potom teprú aby pojedli, a ktož il by nemohli do kostela, 279' 278% vyn. K — rytířstva Kristova a S — křesťanského] nebeského O — 124 I, tato KTC, Ba, tato N, jest tato SO — věci] dobré skutky N, věci dobré U — 125 pro to ť] protože U — ustanovila CNUSO — 125—128 svatá ... Salvereginu] v K je rozmazáno a některá slova znovu čer- veně nadepsána — 125 svatý] svatý kající NU, kající S0 — bóhdá] dá-li (+ nám to Pán C) Buoh PCU, Bůh dá R, dá Pán Bůh N — 126 ve středu SO — a v čas U — že] v němž N, vyn. U, ješto O — častějí již C — 127 modliti] k modlitbám a k postům svatejm upražďňovati C — [ono mše] vyn. BKPRCNTUSO — 127—128 ono nešpory ... jiné] v nešpory, při slunce západu, při vejchodu, v poledne, a v srdci vždycky, a U, ráno, o polednách, na nešpoře, o kompletě a Salve jsau k tomu nařízeny O — 127 o nešpoře S — ono kumplety] kumplety BPNT, komplety R, kuplety C, o kompletě S, kumplety, [písně jiné chval božských spívati] K — 127— 128 «Salve reginu a jiné) vyn. A, Salve nařízeny jsau S, Salve a jiné C, Salve regina R — 128 jiné povinnosti křesťanské vykonávati N — modlitbu PT, modlení O — [a na Salvereginu též] vyn. BKPRONTUSO — 129 to] ta T, na ta USO — dobrodínství CPT — [drahého Ježíše] vyn. BKPRCNTUSO — «tu jeho A, takú P, takovú NTUSO — přetěžkau USO — 130 «milý Pán vyn. A — milý] milý, drahý BS, drahý PNTU — hříšné lidi N — 131 každičkej křesťan N — jedenmezcietma] třikrát sedum O — 132 zavázán pod věčným zatracením O — leda O — by proti tomu U, by k tomu S — hodná toho NO — 133 psáno stojí O — A] že SO — nemají prvé O — lidé] vyn. B, lidé tento čas N — než] prvé N, leč U, vyn. S — než až až prvé (toto je korigováno v právě) O — 134 ihned] vyn. BRCU — nešpory U — po mši] před polednem BRC, po mši svaté N, brzo po mši O — zpievá] zvoní C, zpívají U, začíná S0 — tu] vyn. U — sejdauce N — 134—135 Ka modlili vyn. AO, volali ku Pánu Bohu N — 135 nechajíce P, zane- chajíce N — [a modlili ...Bohu] vyn. BKPRCTUS — 135—136 [a modlili... aby] a potom pomodlíce se teprv skrovně N — 135 modlili se] tu se modlili O — Pánu Bohu] vyn. O — 136 teprv BKRCU, teprva — jedli SO — nemohl AR — kostela — aby] vyn. PROUS TSO
Strana 357
357 ale doma se pomodliti a porozjímati a poobierati s umučením nevinným umučeného milého, drahého Ježíše, a poděkovati jemu a poprositi, aby tě ráčil účastna učiniti svého umučenie a své 140 nevinné smrti. Nebo, by byl člověk spravedlivý, by byl dobře, svatě živ, by plnil všecka božie přikázanie, by měl do sebe všechny dobré ctnosti, takže by byl svatý zde, jestli že nebude účasten umučenie drahého Ježíše, ty všechny věci — spravedlnost, svatost, všichni ti tvoji dobří skutkové — nikoli tobě nestatčie k spasení, 145 pro nižádnau věc ty spasen nebudeš. A zase, by nebyl spravedlivý ani svatý ani ctnostný, by neměl nic dobrých skutkuov, jediné budeš-li účasten umučenie jeho, drahého Pána Ježíše, tehdy ť to samo dosti hojně statčí k spasenie. li- Ó milí křesťané! Jak bychom sobě měli náramně vážiti to 150 jeho drahé, nevinné umučenie a děkovati milému Bohu z tak velikého daru a dobrodienie, že jest nám ráčil svého milého Syna dáti, aby on za nás trpěl těžké múky, abychom my věčné mauky prázdni byli! A co jej k tomu připravilo, Boha Otce drahého, že 279" 280" jíti CTO — 137 ale] vyn. U, aspoň O — a porozjímati] vyn. C — pomodliti a porozjímati a] mají SO — rozjímati U — poobierati se KPRCT, vobírati se U — tím umučením C — 138 nevinným ... Ježíše] Pána Krista S — umučeného] nevinného a ukřižovaného C, vyn. O — milého, drahého] vyn. BP, Pána KRONTO, našeho U — Ježíše (Jezu O) Krista (+ drahého U) NUO — a poděkovati jemu] vyn. O — jemu s toho S — 139 prositi U, prositi za to S0: nevinného umučení CU — 140 nevinné] vyn. U — by kdyby SO — tak spravedlivý S0 —- by byl] vyn. R, a byl SO — 141 svatě] světě K, v světě(!) BR, na světě(!) S0 — by plnil] plnil PRNT, plně S0 božie] vyn. S by měl] měl PRNT, a měl U, a měl by S, a nadto kdyby měl O — 142 dobréj vyn. SO — že S zde vyn. PNTUSO jestliže nebude] a nebudeš (nebude S0)-li USO — účastný S — 143 ty všechny věci] tobě to nic neprospěje, ani U 143—144 spravedlnost ... skutkové vyn. SO. 143 ani svatost a U 144 nikoli] nic U — tobě] vyn. O — nestačí a neprospějí C, nepostačí S0 — 145—147 pro nižádnau ... Ježíše] vyn. SO — 145 nižádnau] tu ť žádnau U — ty] vyn. PNTU — zase na druhau stranu N — ani spravedlivý K — 146 by ty U — 147 aučastná a aučastný — jeho] vyn. CU. Ježíše] Ježíše Krista C, vyn. BKPNTU - tehdy ť) jediné S — 1417— 148 tehdy t. .. k spasenie] vyn. O — 148 samé S — dosti hojně] tobě U — hojně] vyn. S — statčí] vyn. C 149 bychom my NU — měli] uměli(!) O — velmi náramně BU 149—150 to jeho . . . nevinné] toho drahého SO — 150 děkovati jemu C 151 a dobrodienie] vyn. SO — nám] vyn. B — 152 mauky, a tak U — myl vyn. SO — jen (vyn. S) věčných muk S0 — věčně R — 152—153 věčné... prázdni byli] věčných muk netrpěli U — 153 prázdni] zbaveni N — A Ale medle O: jej] je Upřipravilo] přinutilo NU — Boha ... drahéhoj
357 ale doma se pomodliti a porozjímati a poobierati s umučením nevinným umučeného milého, drahého Ježíše, a poděkovati jemu a poprositi, aby tě ráčil účastna učiniti svého umučenie a své 140 nevinné smrti. Nebo, by byl člověk spravedlivý, by byl dobře, svatě živ, by plnil všecka božie přikázanie, by měl do sebe všechny dobré ctnosti, takže by byl svatý zde, jestli že nebude účasten umučenie drahého Ježíše, ty všechny věci — spravedlnost, svatost, všichni ti tvoji dobří skutkové — nikoli tobě nestatčie k spasení, 145 pro nižádnau věc ty spasen nebudeš. A zase, by nebyl spravedlivý ani svatý ani ctnostný, by neměl nic dobrých skutkuov, jediné budeš-li účasten umučenie jeho, drahého Pána Ježíše, tehdy ť to samo dosti hojně statčí k spasenie. li- Ó milí křesťané! Jak bychom sobě měli náramně vážiti to 150 jeho drahé, nevinné umučenie a děkovati milému Bohu z tak velikého daru a dobrodienie, že jest nám ráčil svého milého Syna dáti, aby on za nás trpěl těžké múky, abychom my věčné mauky prázdni byli! A co jej k tomu připravilo, Boha Otce drahého, že 279" 280" jíti CTO — 137 ale] vyn. U, aspoň O — a porozjímati] vyn. C — pomodliti a porozjímati a] mají SO — rozjímati U — poobierati se KPRCT, vobírati se U — tím umučením C — 138 nevinným ... Ježíše] Pána Krista S — umučeného] nevinného a ukřižovaného C, vyn. O — milého, drahého] vyn. BP, Pána KRONTO, našeho U — Ježíše (Jezu O) Krista (+ drahého U) NUO — a poděkovati jemu] vyn. O — jemu s toho S — 139 prositi U, prositi za to S0: nevinného umučení CU — 140 nevinné] vyn. U — by kdyby SO — tak spravedlivý S0 —- by byl] vyn. R, a byl SO — 141 svatě] světě K, v světě(!) BR, na světě(!) S0 — by plnil] plnil PRNT, plně S0 božie] vyn. S by měl] měl PRNT, a měl U, a měl by S, a nadto kdyby měl O — 142 dobréj vyn. SO — že S zde vyn. PNTUSO jestliže nebude] a nebudeš (nebude S0)-li USO — účastný S — 143 ty všechny věci] tobě to nic neprospěje, ani U 143—144 spravedlnost ... skutkové vyn. SO. 143 ani svatost a U 144 nikoli] nic U — tobě] vyn. O — nestačí a neprospějí C, nepostačí S0 — 145—147 pro nižádnau ... Ježíše] vyn. SO — 145 nižádnau] tu ť žádnau U — ty] vyn. PNTU — zase na druhau stranu N — ani spravedlivý K — 146 by ty U — 147 aučastná a aučastný — jeho] vyn. CU. Ježíše] Ježíše Krista C, vyn. BKPNTU - tehdy ť) jediné S — 1417— 148 tehdy t. .. k spasenie] vyn. O — 148 samé S — dosti hojně] tobě U — hojně] vyn. S — statčí] vyn. C 149 bychom my NU — měli] uměli(!) O — velmi náramně BU 149—150 to jeho . . . nevinné] toho drahého SO — 150 děkovati jemu C 151 a dobrodienie] vyn. SO — nám] vyn. B — 152 mauky, a tak U — myl vyn. SO — jen (vyn. S) věčných muk S0 — věčně R — 152—153 věčné... prázdni byli] věčných muk netrpěli U — 153 prázdni] zbaveni N — A Ale medle O: jej] je Upřipravilo] přinutilo NU — Boha ... drahéhoj
Strana 358
358 jest nám toho svého milého Syna II dal a tak na ň těžké múky 280b 155 dopustil, a jako by na ň nic netbal, tak se měl, jako by ho za- pomněl, a vše pro nás, an volá: »Bože, Bože muoj, i proč si mě opustil?« Láska ť jest jej k tomu připravila, kterauž jest měl k nám, hřiešným lidem, an die skrze proroka: »Věčnau láskau sem tě miloval.« Ej, milí křesťané, voplaťmy se jemu zase láskau, 160 zamilujme ho li a nehněvajme ho a nekřižujme ho znova! Milí křesťané, slitujme se nad tiem ukřižovaným a zmordovaným Ježíšem Kristem! Ale pohřiechu tento čas mnozí ť ho budau křižovati svými hřiechy a rozpustilostmi. Pro Buoh, nechte a sli- tujte se sami nad sebau a voplaťte se [jemu] láskau, tomu dobrému, 165 milému Bohu! Svatý Bernart, mluvě o té li lásce, die: »Já mám Boha z toho milovati velmi, že mě jest stvořil, když sem nebyl, a že mne neučinil hovadem, ale dal mi rozum, a že jím a v něm 281 281 vyn. SO — Otce dobrého a R — 154 toho ... milého] vyn. SO — svého milého] drahého R — nejmilejšího U — dal] daroval N, dal Bůh Otec S, Bůh Otec na svět poslal O — 154—155 tak... dopustil a] činil se SO — 155 jako by] jako R — tak se] a tak se k němu U — 155—156 tak se měl... volá] nebo (jakož potom O) na kříži milý Spasitel (+ tak O) volal SO — 155 měl] mněl(!) B — ho] na ň nic nedbal aneb U — zapomenul KPCN — 156 to vše NU —an] a on R — volal BRU — Bože můj, Bože můj RTSO — 157 Au, láska C, Ale že láska O — připravila] přinutila NU, přivepravila(!) T, vedla SO — 158—159 an die ... miloval] vyn. O — 158 tak dí PNTS, tak praví U — skrze proroka] vyn. BPCNTUS — Prý, věčnau PNT — 158 — 159 Věčnau ... tě] že jest nás láskau S — 159 Ej] Aj RN, I, nuže S, Inu. tedy O — odplacujme se SO — zase] vyn. S — 160 nehněvajme ho [více) K — nehněvajme ho a] vyn. CSO — nekřižujte CT — znova svými hříchy U, více znovu svým hřešením O — znova! Milí křesťané] v A je červeně škrtnuto — Ó milí U — Milí křesťané] vyn. SO — 161 slitujte PCTU, ale slitujme SO — tiem] ním SO — 162 Pánem Ježíšem [a přestaňme těch zlořečených všech masopustních dábelských rozpustilostí a zatratitedlných marností, chceme-li spaseni býti] K — Kristem] vyn. BKPRONTUSO — ale že ť O — v tento U — ho budau křižovati] jej znova křižují BPRCNT sau ho znovu křižovali a ještě křižují U, ho křižují SO — 163 křižovati znova K — Pro Boha T, Ó pro milého Boha U, Ach, pro Bůh O — nechte] nechte toho zlého CN, nechte těch (vyn. S) hříchův TS, přestaňte toho U, nechejte všech hříchův O — 164—165 a voplatte ... Bohu] vyn. R — 164 odplaťte se BU, odplacujte se SO — [jemu] vyn. BKPONTUSO — láskau] vyn. U — tomu] vyn. SO — dobrému] drahému CU, vyn. SO — 165 mi- lému] vyn. KU — Nebo svatý T — 165—169 Svatý . .. milovati] vyn. SO — 165 mluví PTU — a dí TU — Ej, já U — 166 z toho] za to U — velmi velice C — ničímž nebyl U — 167—168 a že jím ... hajbám se] vyn. NTU 156 Mat. 27, 46; Marek 15, 34 —
358 jest nám toho svého milého Syna II dal a tak na ň těžké múky 280b 155 dopustil, a jako by na ň nic netbal, tak se měl, jako by ho za- pomněl, a vše pro nás, an volá: »Bože, Bože muoj, i proč si mě opustil?« Láska ť jest jej k tomu připravila, kterauž jest měl k nám, hřiešným lidem, an die skrze proroka: »Věčnau láskau sem tě miloval.« Ej, milí křesťané, voplaťmy se jemu zase láskau, 160 zamilujme ho li a nehněvajme ho a nekřižujme ho znova! Milí křesťané, slitujme se nad tiem ukřižovaným a zmordovaným Ježíšem Kristem! Ale pohřiechu tento čas mnozí ť ho budau křižovati svými hřiechy a rozpustilostmi. Pro Buoh, nechte a sli- tujte se sami nad sebau a voplaťte se [jemu] láskau, tomu dobrému, 165 milému Bohu! Svatý Bernart, mluvě o té li lásce, die: »Já mám Boha z toho milovati velmi, že mě jest stvořil, když sem nebyl, a že mne neučinil hovadem, ale dal mi rozum, a že jím a v něm 281 281 vyn. SO — Otce dobrého a R — 154 toho ... milého] vyn. SO — svého milého] drahého R — nejmilejšího U — dal] daroval N, dal Bůh Otec S, Bůh Otec na svět poslal O — 154—155 tak... dopustil a] činil se SO — 155 jako by] jako R — tak se] a tak se k němu U — 155—156 tak se měl... volá] nebo (jakož potom O) na kříži milý Spasitel (+ tak O) volal SO — 155 měl] mněl(!) B — ho] na ň nic nedbal aneb U — zapomenul KPCN — 156 to vše NU —an] a on R — volal BRU — Bože můj, Bože můj RTSO — 157 Au, láska C, Ale že láska O — připravila] přinutila NU, přivepravila(!) T, vedla SO — 158—159 an die ... miloval] vyn. O — 158 tak dí PNTS, tak praví U — skrze proroka] vyn. BPCNTUS — Prý, věčnau PNT — 158 — 159 Věčnau ... tě] že jest nás láskau S — 159 Ej] Aj RN, I, nuže S, Inu. tedy O — odplacujme se SO — zase] vyn. S — 160 nehněvajme ho [více) K — nehněvajme ho a] vyn. CSO — nekřižujte CT — znova svými hříchy U, více znovu svým hřešením O — znova! Milí křesťané] v A je červeně škrtnuto — Ó milí U — Milí křesťané] vyn. SO — 161 slitujte PCTU, ale slitujme SO — tiem] ním SO — 162 Pánem Ježíšem [a přestaňme těch zlořečených všech masopustních dábelských rozpustilostí a zatratitedlných marností, chceme-li spaseni býti] K — Kristem] vyn. BKPRONTUSO — ale že ť O — v tento U — ho budau křižovati] jej znova křižují BPRCNT sau ho znovu křižovali a ještě křižují U, ho křižují SO — 163 křižovati znova K — Pro Boha T, Ó pro milého Boha U, Ach, pro Bůh O — nechte] nechte toho zlého CN, nechte těch (vyn. S) hříchův TS, přestaňte toho U, nechejte všech hříchův O — 164—165 a voplatte ... Bohu] vyn. R — 164 odplaťte se BU, odplacujte se SO — [jemu] vyn. BKPONTUSO — láskau] vyn. U — tomu] vyn. SO — dobrému] drahému CU, vyn. SO — 165 mi- lému] vyn. KU — Nebo svatý T — 165—169 Svatý . .. milovati] vyn. SO — 165 mluví PTU — a dí TU — Ej, já U — 166 z toho] za to U — velmi velice C — ničímž nebyl U — 167—168 a že jím ... hajbám se] vyn. NTU 156 Mat. 27, 46; Marek 15, 34 —
Strana 359
359 sem živ a hajbám se a že mi vždy od něho darové plynau hojní; i mám ho z toho velmi milovati. Ale jest ještě i jiné, jenž mnau 170 viece hýbá, abych ho miloval, toto: že jest mě vykaupil, když sem byl odsau l zen na věčné zatracenie, nalezl mě, a já byl zahynul, a já jeho nepřietel, a on se samého za mě dal a krví svau svatau obmyl mě ode všech hřiechuov a smazal nápis, jímž sem byl připsán k věčnému zatracenie.« Nuž, my také, milí křesťané, hni 175 námi ta jeho láska a oplaťme se jemu zase a pohleďme na ň vnitřním okem a poželej me a politujme jeho práce těžké a mauky veliké a uviezni nám v srdci „to jeho nevinné umučenie a že sme my jej k tomu svými hřiechy připravili a že na mnohých ta jeho těžká práce bude zmařena. Ó co lidí, nestojte, nynie, 180 tento čas, potratie ten úžitek jeho umučenie! Ó milí křesťané, varujte se toho pro [milý] Buoh a připravujte se, i abyšte šťastně ten puost svatý začali, svatě vedli a blahoslaveně dokonali! Dajž 282" 282" 283 167 jím a vyn. R — 168 od něho ... hojní] veliké dary dává U — hojní] vyn. NT 169 z toho] vyn. BPRONTU — Alej Ale že C, Než že tuto O — 169 170 jest ještě ... viece] ještě jiná věc mnau S0 — mnau... hýbá] mně(!) pobízí U — 170 hýbe BR — toto] prý (i prý T), toto PNT, vyn. SO 170—171 když ... na věčné] od věčného SO — 170 sem spravedlivým sau- dem božím N — 171 byl] vyn. C — a on mně(!) zase nalezl U, nalezne C 171 172 a já ... a já] když sem hynul, byl sem SO — 171 byl bych N 172 já jehoj byl sem jeho U — nepřítelem (+ byl C) BRCO — a on] avšak on O — samého] sám C. vyn. U — dal] dal, za mě se obětoval BR, vydal na smrt U — svatan] vlastní BPRC, vyn. KUSO — 173 mě ode všech hřiechuov a] vyn. SO — nápis] zápis aneb nápis P, zápis NUSO — jimiž P — 174 zapsán KNUSO — Nuž Ej BPNTU, Ej (Aj O), nuže KO, I C, Aj RS — my] vyn. KPNTUSO — také] vyn. PNTUSO — pohni U — 174 175 hni ... zase aj vyn. SO — 175 také námi TU — ta] také ta BPRN, vyn. U — odplaťme RU — zase láskau N — a] v K později z toho: [láskau] 176 poželejme a] vyn. O — té jeho O — těžké] vyn. S, veliké O 177 veliké] těžké O — a uviezni ... umučenie a] vyn. SO — uvázniž U - ponám je ps. v A to, ale zalito černí — to našem A — 178 že] nebo 0 — my] vyn. SO — svými hřiechy] vyn. NTU — 179 jeho vyn. R — těžká] drahá U — bude] jest O — zmařena [a daremnáj K — Ój A PCNT, Ach U — 179—181 Ó co ... Buoh a] Pro Bůh, milí křesťané SO — 179 co mnoho U — co lidí] vyn. R — nynie] není T, vyn. K, kdož nyní R — 180 v tento NR —potracují U — a ten R, tento U drahý úžitek N — nevinného umučení C, nevinného umučení, by se byl nikdy radče nenarodil R — Ó] vyn. KPONT, Protož R — 181 varujte vy P, varujme — R — toho ... Buoh] hříchův U — [milý] vyn. BKPRONT — Boha T rádi se připravujte R — 181—182 šťastně... začali] se štastně ujali svatého postu, jej SO — 182 tento PRU — svatý] vyn. R — světě B — vedli] konali
359 sem živ a hajbám se a že mi vždy od něho darové plynau hojní; i mám ho z toho velmi milovati. Ale jest ještě i jiné, jenž mnau 170 viece hýbá, abych ho miloval, toto: že jest mě vykaupil, když sem byl odsau l zen na věčné zatracenie, nalezl mě, a já byl zahynul, a já jeho nepřietel, a on se samého za mě dal a krví svau svatau obmyl mě ode všech hřiechuov a smazal nápis, jímž sem byl připsán k věčnému zatracenie.« Nuž, my také, milí křesťané, hni 175 námi ta jeho láska a oplaťme se jemu zase a pohleďme na ň vnitřním okem a poželej me a politujme jeho práce těžké a mauky veliké a uviezni nám v srdci „to jeho nevinné umučenie a že sme my jej k tomu svými hřiechy připravili a že na mnohých ta jeho těžká práce bude zmařena. Ó co lidí, nestojte, nynie, 180 tento čas, potratie ten úžitek jeho umučenie! Ó milí křesťané, varujte se toho pro [milý] Buoh a připravujte se, i abyšte šťastně ten puost svatý začali, svatě vedli a blahoslaveně dokonali! Dajž 282" 282" 283 167 jím a vyn. R — 168 od něho ... hojní] veliké dary dává U — hojní] vyn. NT 169 z toho] vyn. BPRONTU — Alej Ale že C, Než že tuto O — 169 170 jest ještě ... viece] ještě jiná věc mnau S0 — mnau... hýbá] mně(!) pobízí U — 170 hýbe BR — toto] prý (i prý T), toto PNT, vyn. SO 170—171 když ... na věčné] od věčného SO — 170 sem spravedlivým sau- dem božím N — 171 byl] vyn. C — a on mně(!) zase nalezl U, nalezne C 171 172 a já ... a já] když sem hynul, byl sem SO — 171 byl bych N 172 já jehoj byl sem jeho U — nepřítelem (+ byl C) BRCO — a on] avšak on O — samého] sám C. vyn. U — dal] dal, za mě se obětoval BR, vydal na smrt U — svatan] vlastní BPRC, vyn. KUSO — 173 mě ode všech hřiechuov a] vyn. SO — nápis] zápis aneb nápis P, zápis NUSO — jimiž P — 174 zapsán KNUSO — Nuž Ej BPNTU, Ej (Aj O), nuže KO, I C, Aj RS — my] vyn. KPNTUSO — také] vyn. PNTUSO — pohni U — 174 175 hni ... zase aj vyn. SO — 175 také námi TU — ta] také ta BPRN, vyn. U — odplaťme RU — zase láskau N — a] v K později z toho: [láskau] 176 poželejme a] vyn. O — té jeho O — těžké] vyn. S, veliké O 177 veliké] těžké O — a uviezni ... umučenie a] vyn. SO — uvázniž U - ponám je ps. v A to, ale zalito černí — to našem A — 178 že] nebo 0 — my] vyn. SO — svými hřiechy] vyn. NTU — 179 jeho vyn. R — těžká] drahá U — bude] jest O — zmařena [a daremnáj K — Ój A PCNT, Ach U — 179—181 Ó co ... Buoh a] Pro Bůh, milí křesťané SO — 179 co mnoho U — co lidí] vyn. R — nynie] není T, vyn. K, kdož nyní R — 180 v tento NR —potracují U — a ten R, tento U drahý úžitek N — nevinného umučení C, nevinného umučení, by se byl nikdy radče nenarodil R — Ó] vyn. KPONT, Protož R — 181 varujte vy P, varujme — R — toho ... Buoh] hříchův U — [milý] vyn. BKPRONT — Boha T rádi se připravujte R — 181—182 šťastně... začali] se štastně ujali svatého postu, jej SO — 182 tento PRU — svatý] vyn. R — světě B — vedli] konali
Strana 360
360 nám to i vám, milý, drahý Bože! Nebo již na každý den budau jiné a jiné řeči, na mšech, na nešpořiech, na jitřních, na hodinách, 185 na kumpletiech vždy jiné a jiné, a všekcky sau, ješto, kdyby jim lidé rozoměli, náramně by lidi k náboženství popudily. Ale li kdyby to lidem čtli česky, aby rozoměli, uzřel by jednak, jak ť by se dábel zpraučel, ano ť by mnozí řekli: »A, á, kněžé, nechte toho, nepočínajte nic nového, nesedem ť vám v tom!« A počí- 190 náte-li sami kdy co, ha, že ť se tomu čert zasměje!? Aha, zviete, nemějte péče! Nedá čert a dábel, hýbá jimi a popauzie jich, neb vidí, že by se tudy královstvie jeho kazilo. Ale vizme, li co die [dnešnie] svaté čtenie, jenž sám drahý 284. Pán mluvil řka: »Aj, vstupujeme do Jeruzalema a dokonány 283b NU — blahoslaveně] vyn. U — 183 nám] vám NTU — nám... Bože vám to milý Pán Bůh SO — i vám] všem BR, vyn. KNTU — Bože] Pane B, Pán Bůh T — na každý] každý O — budau se držeti N, budau se čísti U — 184 a jiné] modlitby (+ a 0) SO — svaté řeči N — na mšéch] vyn. BRCO — jitřni U — hodinách, na mšech C — 185 kompletách S0 — vždy vyn. RSO — jiné a jiné] vyn. SO — všecky] v A vyn. c, ty všecky N všecky sau] vyn. U — sau [o spasení] K — ješto] vyn. N — 185—186 ješto... lidi] k tomu, aby se jimi lidé SO — 186 náramně ... popudily] velmi by s(!) toho nábožni byli U — lidi] je R — popudily probuzovaly a z toho by pocházela jakás moc k dobrému N, vzbuzovali SO — Alevšak O — 187 kdyby to ... aby rozoměli] vyn. C — to] se SO — četli BR, čteno bylo N — po česku U — aby tomu BR, aby jim SO — uzřel by jednak] vyn. U — jednak] vyn. N, jinak SO — kterak N, i jak U — 188 se proto N, se na to U — dábel] anjel B — zpraučel] zpraučil KRC, bauřil N, velice rozhněval U — 188—189 ano t... toho] ale že lidé o to nestojí, ano ť se bauří a dí: »Kněžé U — 188 ani BPRONT — ano ... řekli] vyn. SO by mnozí řekli] křičí N, vyn. PT — řekli] reptali řkauce BR — A, á] Au N, Ach SO — milí kněží SO — 189 toho tak B — nesedau ť SO — nesedem... v tom] nebudeme t vám toho trpěti N, vyn. U — 189—190 A ... kdy co] A béřete-li kdy co sami před sebe N, A sami počínají a tak sobě vedau U — A počínáte . . . že ť] Ale (vyn. O) oni (ano O) ť sobě (+ divně O) počí- nají, až (vyn. O�SO — 190 vy kdy C — ha] vyn. BPRC — že ť] až U — se tomu čert zasměje!] vyn. O — ďábel PCNU, ďábel sám R — 190—191 Aha ... čert a] ano ť SO — 190 Aha] A U — 191 nemějte péče] nebudete-li míti na to péče C, kde ť bude déle býti U — čert] ďábel PR — čert a] vyn. CNU, šatan a T — a ďábel] neb PR — nimi TUSO — popauzie] ponauká U — jich] vyn. PRCTSO — neb vidí] vida BR, vidí P, neb on to dobře zná N, neb ví CU, protože vidí O — 192 že by se tudy] ano se O — by] vyn. P — tudy] tím U — nakazilo B, kazilo [a rušilo] K, kazí a ruší P, rušilo a kazilo CN, kazí O — 193 Ale] Již pak C — Ale ... dnešnie] I dí BPRNTU, Protož dí S0 — [dnešniej vyn. KC — 193—194 svaté... řka] drahý Pán v dnešním
360 nám to i vám, milý, drahý Bože! Nebo již na každý den budau jiné a jiné řeči, na mšech, na nešpořiech, na jitřních, na hodinách, 185 na kumpletiech vždy jiné a jiné, a všekcky sau, ješto, kdyby jim lidé rozoměli, náramně by lidi k náboženství popudily. Ale li kdyby to lidem čtli česky, aby rozoměli, uzřel by jednak, jak ť by se dábel zpraučel, ano ť by mnozí řekli: »A, á, kněžé, nechte toho, nepočínajte nic nového, nesedem ť vám v tom!« A počí- 190 náte-li sami kdy co, ha, že ť se tomu čert zasměje!? Aha, zviete, nemějte péče! Nedá čert a dábel, hýbá jimi a popauzie jich, neb vidí, že by se tudy královstvie jeho kazilo. Ale vizme, li co die [dnešnie] svaté čtenie, jenž sám drahý 284. Pán mluvil řka: »Aj, vstupujeme do Jeruzalema a dokonány 283b NU — blahoslaveně] vyn. U — 183 nám] vám NTU — nám... Bože vám to milý Pán Bůh SO — i vám] všem BR, vyn. KNTU — Bože] Pane B, Pán Bůh T — na každý] každý O — budau se držeti N, budau se čísti U — 184 a jiné] modlitby (+ a 0) SO — svaté řeči N — na mšéch] vyn. BRCO — jitřni U — hodinách, na mšech C — 185 kompletách S0 — vždy vyn. RSO — jiné a jiné] vyn. SO — všecky] v A vyn. c, ty všecky N všecky sau] vyn. U — sau [o spasení] K — ješto] vyn. N — 185—186 ješto... lidi] k tomu, aby se jimi lidé SO — 186 náramně ... popudily] velmi by s(!) toho nábožni byli U — lidi] je R — popudily probuzovaly a z toho by pocházela jakás moc k dobrému N, vzbuzovali SO — Alevšak O — 187 kdyby to ... aby rozoměli] vyn. C — to] se SO — četli BR, čteno bylo N — po česku U — aby tomu BR, aby jim SO — uzřel by jednak] vyn. U — jednak] vyn. N, jinak SO — kterak N, i jak U — 188 se proto N, se na to U — dábel] anjel B — zpraučel] zpraučil KRC, bauřil N, velice rozhněval U — 188—189 ano t... toho] ale že lidé o to nestojí, ano ť se bauří a dí: »Kněžé U — 188 ani BPRONT — ano ... řekli] vyn. SO by mnozí řekli] křičí N, vyn. PT — řekli] reptali řkauce BR — A, á] Au N, Ach SO — milí kněží SO — 189 toho tak B — nesedau ť SO — nesedem... v tom] nebudeme t vám toho trpěti N, vyn. U — 189—190 A ... kdy co] A béřete-li kdy co sami před sebe N, A sami počínají a tak sobě vedau U — A počínáte . . . že ť] Ale (vyn. O) oni (ano O) ť sobě (+ divně O) počí- nají, až (vyn. O�SO — 190 vy kdy C — ha] vyn. BPRC — že ť] až U — se tomu čert zasměje!] vyn. O — ďábel PCNU, ďábel sám R — 190—191 Aha ... čert a] ano ť SO — 190 Aha] A U — 191 nemějte péče] nebudete-li míti na to péče C, kde ť bude déle býti U — čert] ďábel PR — čert a] vyn. CNU, šatan a T — a ďábel] neb PR — nimi TUSO — popauzie] ponauká U — jich] vyn. PRCTSO — neb vidí] vida BR, vidí P, neb on to dobře zná N, neb ví CU, protože vidí O — 192 že by se tudy] ano se O — by] vyn. P — tudy] tím U — nakazilo B, kazilo [a rušilo] K, kazí a ruší P, rušilo a kazilo CN, kazí O — 193 Ale] Již pak C — Ale ... dnešnie] I dí BPRNTU, Protož dí S0 — [dnešniej vyn. KC — 193—194 svaté... řka] drahý Pán v dnešním
Strana 361
361 195 budau všecky věci, které napsány sau skrze proroky o Synu člověka, nebo zrazen bude pohanóm ku posmievaní a k bičování a k uplvání; a když jej zmrskají, zabijí ho, a třetí den z mrtvých vstane.« V tomto svatém čtení mluví drahý Pán o svém umučení a cier ll kev svatá nám to dnes také přivodí a klade před oči, 200 aby lidé křesťané rádi se obierali často s nevinným umučením drahého Ježíše. Nebo to jeho umučenie náramně jest velikého úžitku a druhé moci veliké, nebo, kdež právě zajde úžitek umu- čenie božieho v kterau duši, ihned všichni hřieši budau odpuštěni a ta duše bude přenáramně okrášlena a míla a líba u učiněna 205 před tváří boží. Druhé jest také moci, kdež moc umučenie božieho zajde, že ten člověk bude také moci, že, by se všecko peklo se všemi čerty snažilo, nebudau moci uškoditi tomu člověku, ale, jdau-li,] všecko to ten člověk přemuož; nebo, kdež moc umu- čtení O 193 jenž což N, a U, jež jest S — drahý] vyn. BPRONTUS — 194 Pán Ježíš T to mluvil U — řka] vyn. NUS — Ej CU — dokonají se U 195 napsané U — 196 člověčím B — zrazen] vydán N, vydán a zra- zen 0 196 197 ku posmievaní ... uplvání] a bude posmíván a bičován a uplván C 197 a k uplvání] uplvání O — 197—198 jej zmrskají... čtení ho zabijí, v hrob jej vloží. Nu, tu (to 0) S0 - 197 zmrskají a ubičují C — 197 198 a třetí... vstane] vyn. BPRCTU — 198 mluvil C — drahý vyn. BPRC, sám drahý O — Pán Ježíš C — 199 nám] vyn. SO — také vyn. P — přivodí ... oči] připomíná U — 200 aby ... rádi] abychom SO křesťané] vyn. U - rádi] vyn. NT - rádi ... umučením] často a vždycky pamatovali jeho nevinné umučení U — povobírali S0 — a často K — 201 drahého Ježíše] jeho S0 — Pána Ježíše K — to jeho ... náramně] ono SO — svaté umučení N — velikého] drahého U — 201—202 velikého... druhé] vyn. BR — velikého ... veliké] veliké moci a úžitku O — 202 druhé také K, vyn. NUS, drahé(!) T — veliké moci [k spasení] K — veliké a druhé (vyn. R) úžitku velikého BR — nebo] a S0 — právě] vyn. RUSO — zajde] vzejde BN, vzajde R, přijde U — ten (vyn. S) drahý úžitek SO 203 v kterau duši] vyn. SO — hnedky O — ihned ... odpuštěni] vyn. R — hříchové KPCNUSO — budau a sau N — jemu odpuštěni B — 204 a ta) ale S — přenáramně přenáramně divně C, vyn. U — (+ a S) divně okráš- lena BPNTUSO — jsauce milá O — učiněna bejvá C — 205 Druhé, že U takové KPRONTUSO — kdež když S — 205—206 kdež ... mocij vyn.(!) P — 206 zajde] vzejde B, zejde T — že ten ... moci] vyn. N — takové KCTU — že] vyn. USO — se] vyn. SO — všecko] vyn. BKR, na ň všecko U — 206 208 se všemi čerty ... přemuož] proti němu povstalo, přemoci SO 207 dábly PRCTU, dábly na takového člověka N — sna- žilo] obořilo U — nebudau mu N, nebude ť U — nic uškoditi (+ a ublížiti N) BNU — tomu člověku] vyn. N — 207—208 ale, jdau-li ... přemuož] v A je škrtnuto — 208 [jdau-li] vyn. BKPRCNTU — to] vyn. C člověk [s pomocí boží] K — kdež v kterau duši U, v komž SO — ta moc 284" 285"
361 195 budau všecky věci, které napsány sau skrze proroky o Synu člověka, nebo zrazen bude pohanóm ku posmievaní a k bičování a k uplvání; a když jej zmrskají, zabijí ho, a třetí den z mrtvých vstane.« V tomto svatém čtení mluví drahý Pán o svém umučení a cier ll kev svatá nám to dnes také přivodí a klade před oči, 200 aby lidé křesťané rádi se obierali často s nevinným umučením drahého Ježíše. Nebo to jeho umučenie náramně jest velikého úžitku a druhé moci veliké, nebo, kdež právě zajde úžitek umu- čenie božieho v kterau duši, ihned všichni hřieši budau odpuštěni a ta duše bude přenáramně okrášlena a míla a líba u učiněna 205 před tváří boží. Druhé jest také moci, kdež moc umučenie božieho zajde, že ten člověk bude také moci, že, by se všecko peklo se všemi čerty snažilo, nebudau moci uškoditi tomu člověku, ale, jdau-li,] všecko to ten člověk přemuož; nebo, kdež moc umu- čtení O 193 jenž což N, a U, jež jest S — drahý] vyn. BPRONTUS — 194 Pán Ježíš T to mluvil U — řka] vyn. NUS — Ej CU — dokonají se U 195 napsané U — 196 člověčím B — zrazen] vydán N, vydán a zra- zen 0 196 197 ku posmievaní ... uplvání] a bude posmíván a bičován a uplván C 197 a k uplvání] uplvání O — 197—198 jej zmrskají... čtení ho zabijí, v hrob jej vloží. Nu, tu (to 0) S0 - 197 zmrskají a ubičují C — 197 198 a třetí... vstane] vyn. BPRCTU — 198 mluvil C — drahý vyn. BPRC, sám drahý O — Pán Ježíš C — 199 nám] vyn. SO — také vyn. P — přivodí ... oči] připomíná U — 200 aby ... rádi] abychom SO křesťané] vyn. U - rádi] vyn. NT - rádi ... umučením] často a vždycky pamatovali jeho nevinné umučení U — povobírali S0 — a často K — 201 drahého Ježíše] jeho S0 — Pána Ježíše K — to jeho ... náramně] ono SO — svaté umučení N — velikého] drahého U — 201—202 velikého... druhé] vyn. BR — velikého ... veliké] veliké moci a úžitku O — 202 druhé také K, vyn. NUS, drahé(!) T — veliké moci [k spasení] K — veliké a druhé (vyn. R) úžitku velikého BR — nebo] a S0 — právě] vyn. RUSO — zajde] vzejde BN, vzajde R, přijde U — ten (vyn. S) drahý úžitek SO 203 v kterau duši] vyn. SO — hnedky O — ihned ... odpuštěni] vyn. R — hříchové KPCNUSO — budau a sau N — jemu odpuštěni B — 204 a ta) ale S — přenáramně přenáramně divně C, vyn. U — (+ a S) divně okráš- lena BPNTUSO — jsauce milá O — učiněna bejvá C — 205 Druhé, že U takové KPRONTUSO — kdež když S — 205—206 kdež ... mocij vyn.(!) P — 206 zajde] vzejde B, zejde T — že ten ... moci] vyn. N — takové KCTU — že] vyn. USO — se] vyn. SO — všecko] vyn. BKR, na ň všecko U — 206 208 se všemi čerty ... přemuož] proti němu povstalo, přemoci SO 207 dábly PRCTU, dábly na takového člověka N — sna- žilo] obořilo U — nebudau mu N, nebude ť U — nic uškoditi (+ a ublížiti N) BNU — tomu člověku] vyn. N — 207—208 ale, jdau-li ... přemuož] v A je škrtnuto — 208 [jdau-li] vyn. BKPRCNTU — to] vyn. C člověk [s pomocí boží] K — kdež v kterau duši U, v komž SO — ta moc 284" 285"
Strana 362
362 čenie božieho zajde v kterau duši, jdau-li na toho člověka jaká 210 pokušenie zlá, že dábel namietá, hned to odrazí, l uteka se k umučenému Ježíšovi die: »Nedajž toho Buoh, bych já chtěl tomu povoliti a svého Pána [Ježíše] rozhněvati, an pro mě těžkau práci a hrozné múky podstaupil.« Jestliže jaká protivenstvie, puotky, nesnáze jdau, ihned tomu odolá, neprotiví se, nemstí, 215 nehněvá se neřádně, ale strpí a snese řka: »Ano muoj Pán pro mě viec trpěl rád, míle: když jej haněli, neodhaněl, když mu li láli, ne- odlál, když jejl mučili, nehrozil: pročež bych já pak, biedný člověk, pro ň a jemu k vuoli nestrpěl a nesnesl toho?« Tak ť jest byla ta krópička zašla toho umučení drahého Ježíše 285b 2863 UO — 209 božicho] Kristova SO — zajdej vzajde B, zejde T, vyn. S, jest O — v kterau duši] vyn. USO — a jdau-li S, a přijdau-li O — toho] takového R — jaková RT, ňáká U — 210 zlá] vyn. SO — že] jichž S, kterýchž O — je namítá NU — odrazí] odžene U, od sebe odrazí S0 — uteka] teka(!) R, a utíká C — 211 ku Pánu Bohu a ku Pánu Ježíšovi umučenému C — umučenému Ježíšovi] umučení božímu (vyn. N, + a k U) Ježíšovu (vyn. R, Ježíšovi U) a (vyn. N) BRNU — Pánu Ježíšovi K — die] i dí KP, bude říci C, vyn. SO — Nedajž] Ú, nedajž P, Zachovejž mne N, Alevšak nedejž O — mi toho BPROUSO — milý (+ drahý Pán T) Buoh PCTSO — ať bych SO — chtěl] měl NU, vyn. SO — 212 tomu zlému C — povolil SO — a] vyn. SO — [Ježíše] vyn. BKPRNUSO, Boha na sebe C, Boha T — an on U, ano S0 — těžkau] tak velikau O — 212—213 těžkau ... múky těžké múky a velikau práci U — 213 a hrozné múky] vyn. SO — podstau- piti ráčil U — 213—216 Jestliže ... míle] vyn. O — 213 Jestliže] Jestli tomu odolá, jestliže B — 213—214 Jestliže . . . nemstí] A když na člověka jaké zármutky a protivenství od zlých lidí přicházejí, ihned na Pána spo- mene a nemstí se, neprotiví se a U — 213 jaková P — 214 puotky] vyn. S — na tě jdau S — ihned ... odolá] vyn. S — neprotiv S — nemstí se BPCT, nemsti se S — 215 nehněvej se sám S — neřádně ... řka] ale řekni S — strpí to U — říká R — pro mne bídného C — víceji S — 216 rád, míle] vyn. S — jejl je(!) P, vyn. U — neodhaněl] nehaněl N, zase nehaněl C, neodhaněl zase U, neodmlúval S0 — mu] vyn. N — neodlál] zase neodlál C, zase nelál N, mlčal S, on mlčal O — 217 [jej] vyn. BKPRONTUS — mučili] trpěl C, trýznili, on jim O — nehrozil, ale poručil tomu, jenž spra- vedlivě saudí O — pročež) a proč O — pak] vyn. U, také S0 — biedný] hříšný BR, sa bídnej C — 218 pro ň a] vyn. U — pro ň ... nesnesl toho] k vůli jeho netrpěl S0 — neučinil, nestrpěl BC — netrpěl U — a nesnesl toho] všech zármutkův zde na krátký čas U — toho] vyn. PRN — 218—219 Tak ... ta] Taková také S, Ano taková O — 219—222 byla ta .. . slávu boží] svatý Štěpán, pamatuje na svého Mistra, vzhlédl do nebe, když ho kamenovali (ps. kamenovala!) U — 219 drahá krůpička N, krůpějička SO — toho umučení ... Ježíše v] vyn. SO — umučení ] umučeného A. svatého umučení N — drahého] vyn. N — 220 v] vyn. R — trpěl PTO,
362 čenie božieho zajde v kterau duši, jdau-li na toho člověka jaká 210 pokušenie zlá, že dábel namietá, hned to odrazí, l uteka se k umučenému Ježíšovi die: »Nedajž toho Buoh, bych já chtěl tomu povoliti a svého Pána [Ježíše] rozhněvati, an pro mě těžkau práci a hrozné múky podstaupil.« Jestliže jaká protivenstvie, puotky, nesnáze jdau, ihned tomu odolá, neprotiví se, nemstí, 215 nehněvá se neřádně, ale strpí a snese řka: »Ano muoj Pán pro mě viec trpěl rád, míle: když jej haněli, neodhaněl, když mu li láli, ne- odlál, když jejl mučili, nehrozil: pročež bych já pak, biedný člověk, pro ň a jemu k vuoli nestrpěl a nesnesl toho?« Tak ť jest byla ta krópička zašla toho umučení drahého Ježíše 285b 2863 UO — 209 božicho] Kristova SO — zajdej vzajde B, zejde T, vyn. S, jest O — v kterau duši] vyn. USO — a jdau-li S, a přijdau-li O — toho] takového R — jaková RT, ňáká U — 210 zlá] vyn. SO — že] jichž S, kterýchž O — je namítá NU — odrazí] odžene U, od sebe odrazí S0 — uteka] teka(!) R, a utíká C — 211 ku Pánu Bohu a ku Pánu Ježíšovi umučenému C — umučenému Ježíšovi] umučení božímu (vyn. N, + a k U) Ježíšovu (vyn. R, Ježíšovi U) a (vyn. N) BRNU — Pánu Ježíšovi K — die] i dí KP, bude říci C, vyn. SO — Nedajž] Ú, nedajž P, Zachovejž mne N, Alevšak nedejž O — mi toho BPROUSO — milý (+ drahý Pán T) Buoh PCTSO — ať bych SO — chtěl] měl NU, vyn. SO — 212 tomu zlému C — povolil SO — a] vyn. SO — [Ježíše] vyn. BKPRNUSO, Boha na sebe C, Boha T — an on U, ano S0 — těžkau] tak velikau O — 212—213 těžkau ... múky těžké múky a velikau práci U — 213 a hrozné múky] vyn. SO — podstau- piti ráčil U — 213—216 Jestliže ... míle] vyn. O — 213 Jestliže] Jestli tomu odolá, jestliže B — 213—214 Jestliže . . . nemstí] A když na člověka jaké zármutky a protivenství od zlých lidí přicházejí, ihned na Pána spo- mene a nemstí se, neprotiví se a U — 213 jaková P — 214 puotky] vyn. S — na tě jdau S — ihned ... odolá] vyn. S — neprotiv S — nemstí se BPCT, nemsti se S — 215 nehněvej se sám S — neřádně ... řka] ale řekni S — strpí to U — říká R — pro mne bídného C — víceji S — 216 rád, míle] vyn. S — jejl je(!) P, vyn. U — neodhaněl] nehaněl N, zase nehaněl C, neodhaněl zase U, neodmlúval S0 — mu] vyn. N — neodlál] zase neodlál C, zase nelál N, mlčal S, on mlčal O — 217 [jej] vyn. BKPRONTUS — mučili] trpěl C, trýznili, on jim O — nehrozil, ale poručil tomu, jenž spra- vedlivě saudí O — pročež) a proč O — pak] vyn. U, také S0 — biedný] hříšný BR, sa bídnej C — 218 pro ň a] vyn. U — pro ň ... nesnesl toho] k vůli jeho netrpěl S0 — neučinil, nestrpěl BC — netrpěl U — a nesnesl toho] všech zármutkův zde na krátký čas U — toho] vyn. PRN — 218—219 Tak ... ta] Taková také S, Ano taková O — 219—222 byla ta .. . slávu boží] svatý Štěpán, pamatuje na svého Mistra, vzhlédl do nebe, když ho kamenovali (ps. kamenovala!) U — 219 drahá krůpička N, krůpějička SO — toho umučení ... Ježíše v] vyn. SO — umučení ] umučeného A. svatého umučení N — drahého] vyn. N — 220 v] vyn. R — trpěl PTO,
Strana 363
363 220 v svatého Štěpána, když jej kamenovali, že jest vše strpěl míle: oni kamením chrlejí a tepau, a on se za ně modlí; a to jemu při- neslo mnoho dobrého, že i vokem tělesným opatřil slávu boží 286 a řekl: »Vidím nebesa otevřena a Ježíše, an stojí [na pravici boží).« I jest náramně veliké moci to umučenie drahého Pána Ježíše, 225 že nižádná věc, ani králi, ani ciesaři, ani papež, ani na nebi ani na zemi žádný svatý nemá té moci, jako moc umučenie božeho: nebo žádný nemá té moci podstatně, sám z sebe, ani pa l pež ani který svatý, aby jediný hřiech mohl odpustiti a shladiti, jediné moc umučenie božieho. Ó blaze jemu, v kohož ta moc zajde a 230 ktož nenie zbaven toho úžitku umučenie božieho! Nuže, teď již slyšicte o tom úžitku a o té moci umučenie božieho; a by dnes jedne se co protivného stalo, strpěli-li byšte? Ano, slibuj! Ba, 287 snesl N 221 oni] když na ň O — oni ... tepau] oni ho nemilostivě ka- mením tlukau N — chrlejí] chrleli RS, házeli O — a tepau, a] vyn. SO — tepau] perů BKPCT, prali R — za ně Pánu Bohu CN — modlil S0 — a ano 0— 222 vokem tělesným] vyn. S0 — spatřil NTSO — 223 a řekl: řka BPRC, vyn. NT — řekl... otevřena aj vyn. SO — Prý, vidím NT Ej, vidím C — nebesa otevřena a] vyn. BR - an stojí] sedícího U, stojícího SO — [na pravici boží] v A je připsáno červeně in marg., vyn. BKPRONT — boží. Oni ho bili kamením a on se za ně modlil, a za to mu přišlo mnoho dobrého, že okem tělesným uhlídal slávu boží U — 224 I jest... veliké] A (Ano O) jest daleko větší SO — náramně ... Ježíše] vyn.(!) B toj vyn. C — drahé umučení SO — 224—225 drahého ... věc, ani] nežli ( sau 0) S0 — Ježíše] vyn. KPRCNU — 225 žádné věci P — věc] moc RU králi ... papež] císařská ani papežská U — ani ciesaři] císařové N císaři S, vyn. O — císař C — ani papež neb papež SO — papeži R, papež, žádný N — ani] a O — 225—226 na nebi ani na zemi] vyn. SO — 226 žádný, který N, ani žádný U — nemá] nemůže míti S0 ~- té] též PT, takové NU - jako má tu U, jako jest O — 226—227 jako moc ... moci] vyn.(!) R 226 božieho] Pána Ježíšova C, boží U — 227—228 nebo ... mohl aniž kdo jiný může hříchy S — 227—230 nebo ... božicho] vyn. O — 227 neměl aniž má N — podstatněj podstatné R, vyn. U — z] od U — 228 jedinký N — mohl komu U — a shladiti] vyn. U — 229 mocí BPRNTU — božicho] Pána Ježíše Krista N — 229—230 Ó blaze ... božieho!] vyn. S — 229 v kohož... zajde aj vyn. U — vzejde RC, zejde T — 230 Nuže] Ej U — Nuže, ted] Aj S, Nu O — 230—231 Nuže ... božieho] vyn. BR 231 slyšiete] poslyšte O — a o té moci] vyn. SO — božieho] Páně N a by ale mnohému, by ť U — a by dnes jedne] a aby se co dne dnešního komu K, ale (vyn. O) kdyby vám SO — 232 jedne] jediné T, vyn. U — co] komu co P, nětco NTU — stalo] stalo, slyšíce teď (vyn. R) o tom úžitku umučení božího BR, přitrefilo N, přihodilo U — strpěli-li byšte] strpíte-li U, také-li 223 Sk. 7, 56 —
363 220 v svatého Štěpána, když jej kamenovali, že jest vše strpěl míle: oni kamením chrlejí a tepau, a on se za ně modlí; a to jemu při- neslo mnoho dobrého, že i vokem tělesným opatřil slávu boží 286 a řekl: »Vidím nebesa otevřena a Ježíše, an stojí [na pravici boží).« I jest náramně veliké moci to umučenie drahého Pána Ježíše, 225 že nižádná věc, ani králi, ani ciesaři, ani papež, ani na nebi ani na zemi žádný svatý nemá té moci, jako moc umučenie božeho: nebo žádný nemá té moci podstatně, sám z sebe, ani pa l pež ani který svatý, aby jediný hřiech mohl odpustiti a shladiti, jediné moc umučenie božieho. Ó blaze jemu, v kohož ta moc zajde a 230 ktož nenie zbaven toho úžitku umučenie božieho! Nuže, teď již slyšicte o tom úžitku a o té moci umučenie božieho; a by dnes jedne se co protivného stalo, strpěli-li byšte? Ano, slibuj! Ba, 287 snesl N 221 oni] když na ň O — oni ... tepau] oni ho nemilostivě ka- mením tlukau N — chrlejí] chrleli RS, házeli O — a tepau, a] vyn. SO — tepau] perů BKPCT, prali R — za ně Pánu Bohu CN — modlil S0 — a ano 0— 222 vokem tělesným] vyn. S0 — spatřil NTSO — 223 a řekl: řka BPRC, vyn. NT — řekl... otevřena aj vyn. SO — Prý, vidím NT Ej, vidím C — nebesa otevřena a] vyn. BR - an stojí] sedícího U, stojícího SO — [na pravici boží] v A je připsáno červeně in marg., vyn. BKPRONT — boží. Oni ho bili kamením a on se za ně modlil, a za to mu přišlo mnoho dobrého, že okem tělesným uhlídal slávu boží U — 224 I jest... veliké] A (Ano O) jest daleko větší SO — náramně ... Ježíše] vyn.(!) B toj vyn. C — drahé umučení SO — 224—225 drahého ... věc, ani] nežli ( sau 0) S0 — Ježíše] vyn. KPRCNU — 225 žádné věci P — věc] moc RU králi ... papež] císařská ani papežská U — ani ciesaři] císařové N císaři S, vyn. O — císař C — ani papež neb papež SO — papeži R, papež, žádný N — ani] a O — 225—226 na nebi ani na zemi] vyn. SO — 226 žádný, který N, ani žádný U — nemá] nemůže míti S0 ~- té] též PT, takové NU - jako má tu U, jako jest O — 226—227 jako moc ... moci] vyn.(!) R 226 božieho] Pána Ježíšova C, boží U — 227—228 nebo ... mohl aniž kdo jiný může hříchy S — 227—230 nebo ... božicho] vyn. O — 227 neměl aniž má N — podstatněj podstatné R, vyn. U — z] od U — 228 jedinký N — mohl komu U — a shladiti] vyn. U — 229 mocí BPRNTU — božicho] Pána Ježíše Krista N — 229—230 Ó blaze ... božieho!] vyn. S — 229 v kohož... zajde aj vyn. U — vzejde RC, zejde T — 230 Nuže] Ej U — Nuže, ted] Aj S, Nu O — 230—231 Nuže ... božieho] vyn. BR 231 slyšiete] poslyšte O — a o té moci] vyn. SO — božieho] Páně N a by ale mnohému, by ť U — a by dnes jedne] a aby se co dne dnešního komu K, ale (vyn. O) kdyby vám SO — 232 jedne] jediné T, vyn. U — co] komu co P, nětco NTU — stalo] stalo, slyšíce teď (vyn. R) o tom úžitku umučení božího BR, přitrefilo N, přihodilo U — strpěli-li byšte] strpíte-li U, také-li 223 Sk. 7, 56 —
Strana 364
364 by ť babě jediné li protivné slovce řekl, uzřel by, strpěla-li ť by 287 a neodreptala-li ť by. A, tu ť nenie moci ani úžitka umučenie 235 božieho! A, běda jemu, nestojte, ktož bude zbaven té moci! Ó jak by bylo jemu dobré, by se byl nikdy nenarodil! Die dále čtení svaté: »Zrazen bude k bičování.« Pohleďte na ň, milí křesťané, povobierajte se s ním v srdciech vašich a po- litujte! Tak ť jest toho žádal svatý Pa] vel a řiekal: »Toho ť já 240 žádám, za to ť se modlím, na svau kolenau klekám, za to, aby Kristus obýval v srdciech vašich.« Ej, pohleďtež na ň okem vnitř- ním, ano na něm [není] celého miesta od pat až do vrchu hlavy, ano vše zbito a zmordováno, ano hlava hlohovau korunau zbo- dena! Ej, milí křesťané, slitujte se nad ním a nekřižujte a ne- 288a byšte to strpěli SO — li] vyn. P — byšte, ha N — Ano] Au O — slibuji t O — 232—234 Ba ... neodreptala-li ť by] Kdyby komu (vám kdo jedno O) protivné slovo řekl, jak ť by (+ vy(!) O) odbrebtávali a odmlauvali SO — 233 babě] babě kto K, babě některé N, ženě R — slovo BKPRONTU — řekli BNT — 233—234 uzřel by ... neodreptala-li ť by] uhlídáš, strpí-li t a neodreptá-li ť U — 234 neodepřela B — A] vyn. BR, Ó U — již není O — žádné moci N — moci ani] vyn. O — ani] vyn. RC — 235 božího, kdež jest netrpělivost N — Á] Ó PNTU, Ach S, vyn. O — běda bude PCUO — jemu] tomu U, vyn. SO — ach, nastojte O — kdož ho U — ktož... moci] vyn. SO — té moci] vyn. U — Ó jak] Kterak P, Ó kterak N, Ó co U — 235—236 Ó ... dobré, by] Lépe by bylo jemu, aby S, Nebo by mnohem lépeji bylo, by O — 236 byl] ten člověk O — nikdy] vyn. SO — 237 Die ... svaté] v A je připsáno drobným písmem in marg., vyn. K, Ano dí čtení O — I dí P, I, prej C, A dí N — dále] vyn. PNUS — svaté] vyn. PS — že zrazen U — Pohleďme R, Nu, pohleďte O — 238 na ň] vyn. KSO — povobírajme BR — povobierajte... s ním] a SUO — s ním a N — našich BR — a] vyn. N, toho SO, ho U — politujme BR — 239 Tak ť jest] Jako sobě S0 — žádal k Korintům C — a řiekal] řka. BPR, takto říkaje C, vyn. NTUSO —239—240 Toho f. .. klekám, za to] až klekal na svá kolena modle se SO — 239 Aj (Ej TU), prý, toho ť NTU — já] vyn. NTU — 240 se modlím] já prosím B, já se modlím T — a na svá (své U) kolena KPRCNTU — za to] vyn. U — 241 Kristus, Pán Ježíš C — přebýval UO — v vašich (našich 0) srdcech skrze víru BPRONTUSO, v vašich srdcí(!) K — Ej] É BK, I RNT, vyn. O — pohlediž S, Pohleďmež O — vnitřním] vraucím SO — 242 na něm] v něm P — [není] vyne- chává AB — místka N — patfy] K, paty O, paty nohy NU, pat noh T — hlavu(!) U — 243 ano vše] an tělo všudy S, jeho svaté tělo O — ano hlava ... zbodena] na hlavě koruna trnová SO — ano] vyn. C — hlohovau] trnovau R — zbodena, že až do mozku hřebíkové dosahovali a dvě stě třidceti a dvě díry v hlavě jeho udělali U — 244 Aj RNS, Ó O — slitujme 239 Podle Ef. 3, 14 a 17 —
364 by ť babě jediné li protivné slovce řekl, uzřel by, strpěla-li ť by 287 a neodreptala-li ť by. A, tu ť nenie moci ani úžitka umučenie 235 božieho! A, běda jemu, nestojte, ktož bude zbaven té moci! Ó jak by bylo jemu dobré, by se byl nikdy nenarodil! Die dále čtení svaté: »Zrazen bude k bičování.« Pohleďte na ň, milí křesťané, povobierajte se s ním v srdciech vašich a po- litujte! Tak ť jest toho žádal svatý Pa] vel a řiekal: »Toho ť já 240 žádám, za to ť se modlím, na svau kolenau klekám, za to, aby Kristus obýval v srdciech vašich.« Ej, pohleďtež na ň okem vnitř- ním, ano na něm [není] celého miesta od pat až do vrchu hlavy, ano vše zbito a zmordováno, ano hlava hlohovau korunau zbo- dena! Ej, milí křesťané, slitujte se nad ním a nekřižujte a ne- 288a byšte to strpěli SO — li] vyn. P — byšte, ha N — Ano] Au O — slibuji t O — 232—234 Ba ... neodreptala-li ť by] Kdyby komu (vám kdo jedno O) protivné slovo řekl, jak ť by (+ vy(!) O) odbrebtávali a odmlauvali SO — 233 babě] babě kto K, babě některé N, ženě R — slovo BKPRONTU — řekli BNT — 233—234 uzřel by ... neodreptala-li ť by] uhlídáš, strpí-li t a neodreptá-li ť U — 234 neodepřela B — A] vyn. BR, Ó U — již není O — žádné moci N — moci ani] vyn. O — ani] vyn. RC — 235 božího, kdež jest netrpělivost N — Á] Ó PNTU, Ach S, vyn. O — běda bude PCUO — jemu] tomu U, vyn. SO — ach, nastojte O — kdož ho U — ktož... moci] vyn. SO — té moci] vyn. U — Ó jak] Kterak P, Ó kterak N, Ó co U — 235—236 Ó ... dobré, by] Lépe by bylo jemu, aby S, Nebo by mnohem lépeji bylo, by O — 236 byl] ten člověk O — nikdy] vyn. SO — 237 Die ... svaté] v A je připsáno drobným písmem in marg., vyn. K, Ano dí čtení O — I dí P, I, prej C, A dí N — dále] vyn. PNUS — svaté] vyn. PS — že zrazen U — Pohleďme R, Nu, pohleďte O — 238 na ň] vyn. KSO — povobírajme BR — povobierajte... s ním] a SUO — s ním a N — našich BR — a] vyn. N, toho SO, ho U — politujme BR — 239 Tak ť jest] Jako sobě S0 — žádal k Korintům C — a řiekal] řka. BPR, takto říkaje C, vyn. NTUSO —239—240 Toho f. .. klekám, za to] až klekal na svá kolena modle se SO — 239 Aj (Ej TU), prý, toho ť NTU — já] vyn. NTU — 240 se modlím] já prosím B, já se modlím T — a na svá (své U) kolena KPRCNTU — za to] vyn. U — 241 Kristus, Pán Ježíš C — přebýval UO — v vašich (našich 0) srdcech skrze víru BPRONTUSO, v vašich srdcí(!) K — Ej] É BK, I RNT, vyn. O — pohlediž S, Pohleďmež O — vnitřním] vraucím SO — 242 na něm] v něm P — [není] vyne- chává AB — místka N — patfy] K, paty O, paty nohy NU, pat noh T — hlavu(!) U — 243 ano vše] an tělo všudy S, jeho svaté tělo O — ano hlava ... zbodena] na hlavě koruna trnová SO — ano] vyn. C — hlohovau] trnovau R — zbodena, že až do mozku hřebíkové dosahovali a dvě stě třidceti a dvě díry v hlavě jeho udělali U — 244 Aj RNS, Ó O — slitujme 239 Podle Ef. 3, 14 a 17 —
Strana 365
365 245 bičujte je ho znova, neb ť jest již jemu toto nynie tieže, že jej 288 lidé křižují, než ono prvé bylo. První svatí náramně sau toho byli pilni, aby lidé pamatovali vážně a nábožně umučenie božie, nebo náramně jest úžitečné. Jest-li úžitečné přijímati tělo božie hodně? Jest velmi úžitečné. Tak ť jest úžitečné — nenie-li ť úžitečnějšie — 250 nábožné a vážné obie ranie a pamatovánie umučenie božieho. 2893 Milí, padá-li vám to kdy v mysl a v srdce, neviem; ale zajisté mně častokrát to v srdce padá, že jest on, milý, [drahý) Pán, na to nám zde nechal svého drahého těla a své drahé krve chtě, aby lidé tudy podstatně pamatovali jeho nevinné umučenie. Milí 255 křesťané! Když ste vy u mše, il velmi-li se tu vážně a sebraně obieráte s umučeným Ježíšem? Pohřiechu, že tento lid nic toho 289 BR — ním [i sami nad sebau] K — nekřižujme (+ ho R) BR — a nebi- čujte] vyn. P — nebičujme BR, nebičujte více S — 245 znovu hříchy svými U — již] vyn. PSO — jemu] vyn. B — to RNSUO tížeji O — že] když O — 246 po druhé křižují SO, křižují na oslaveném těle N, křižují znovu U — ono] vyn. USO — bylo] Židé U, bili jej, křižovali a bičovali oni Židé tělesně rukama svejma, ale již nyní křesťané křižují ho duchovně a již voslaveného hříchy svejmi C, vyn. O světí BKPT —246—247 sau toho... pamatovali] se toho báli a příklad nám dali, abychom pilni byli pamatovati O — 247 vážně a] vyn. R — a nábožně] vyn. SO — nebo to U — 247—249 nebo náramně .. . nenic-li ť] a praví, že jest O — 248 jest úžitečné] to veliký úžitek přináší N — 248—249 Jest-li ... velmi úžitečné] vyn. RTUS — 248 li úžitečně Ps tělo a krev C — 249 Jest] vyn. KPC — a tak S — úžiteč- nější (úžitečnějí O) než přijímati tělo boží NTSO, úžitečnější nežli přijí- maní, totiž U — 250 nábožné ... božieho] vyn. SO — obieranie a pamato- vánie] rozjímání o jeho U — na umučení boží B — božicho] božího jako přijímání R, vyn. U — 251 Milí] vyn. U, Moji milí (+ křesťané 0) S0 — padá] A padne U, pa(!) C, později kýmsi škrtnuto a na- psáno tane padá-li vám to kdy] také-li vám to padá O — na mysl KCUSO, v úmysl Prva] nebo O — to nevím S (to připsáno drob- něji až dodatečně), to já nevím O — zajisté] jistě BPNTUS, ještě R, vyn. O — 252 v srdce] v mysl BR, na (+ mé 0) srdce SO — milý] vyn. O — [drahý] vyn. BKPRONUS — 253 zde] vyn. U0 — nechal] zůstavil U — své tělo drahé U drahého] vyn. NTSO — své] vyn. B, svau U — drahé] přesvaté C, vyn. U — krev U — chtě] chtíce N, vyn. UO — 254 lidé přijímajíc Utudy] tak U, ale tudy O — podstatně] vyn. U, posvátně SO — nevinné] vyn. SO Milí Medle, vy O — 255 mše svaté NTU — velmi ... sebraně] vážně-li se S, také-li vy vážně se O — vážně] vy vážně BKRN, nábožně P — a sebraně] vyn. U — sebraně] sebranau myslí N — 256 obieráte] máte a U. s s umučeným Ježíšem] jsúce vděčni umučení drahého Ježíše BR, Ježíšovo umučení rozjímáte-li U, s nevinným umu- čením, Pánem Ježíšem C, s umučením Pána Ježíše O — Pohřiechu] Ale U, Ach, pohříchu S0 — že] vyn. RU — 256—257 že . . . neumie] vy ť neumíte
365 245 bičujte je ho znova, neb ť jest již jemu toto nynie tieže, že jej 288 lidé křižují, než ono prvé bylo. První svatí náramně sau toho byli pilni, aby lidé pamatovali vážně a nábožně umučenie božie, nebo náramně jest úžitečné. Jest-li úžitečné přijímati tělo božie hodně? Jest velmi úžitečné. Tak ť jest úžitečné — nenie-li ť úžitečnějšie — 250 nábožné a vážné obie ranie a pamatovánie umučenie božieho. 2893 Milí, padá-li vám to kdy v mysl a v srdce, neviem; ale zajisté mně častokrát to v srdce padá, že jest on, milý, [drahý) Pán, na to nám zde nechal svého drahého těla a své drahé krve chtě, aby lidé tudy podstatně pamatovali jeho nevinné umučenie. Milí 255 křesťané! Když ste vy u mše, il velmi-li se tu vážně a sebraně obieráte s umučeným Ježíšem? Pohřiechu, že tento lid nic toho 289 BR — ním [i sami nad sebau] K — nekřižujme (+ ho R) BR — a nebi- čujte] vyn. P — nebičujme BR, nebičujte více S — 245 znovu hříchy svými U — již] vyn. PSO — jemu] vyn. B — to RNSUO tížeji O — že] když O — 246 po druhé křižují SO, křižují na oslaveném těle N, křižují znovu U — ono] vyn. USO — bylo] Židé U, bili jej, křižovali a bičovali oni Židé tělesně rukama svejma, ale již nyní křesťané křižují ho duchovně a již voslaveného hříchy svejmi C, vyn. O světí BKPT —246—247 sau toho... pamatovali] se toho báli a příklad nám dali, abychom pilni byli pamatovati O — 247 vážně a] vyn. R — a nábožně] vyn. SO — nebo to U — 247—249 nebo náramně .. . nenic-li ť] a praví, že jest O — 248 jest úžitečné] to veliký úžitek přináší N — 248—249 Jest-li ... velmi úžitečné] vyn. RTUS — 248 li úžitečně Ps tělo a krev C — 249 Jest] vyn. KPC — a tak S — úžiteč- nější (úžitečnějí O) než přijímati tělo boží NTSO, úžitečnější nežli přijí- maní, totiž U — 250 nábožné ... božieho] vyn. SO — obieranie a pamato- vánie] rozjímání o jeho U — na umučení boží B — božicho] božího jako přijímání R, vyn. U — 251 Milí] vyn. U, Moji milí (+ křesťané 0) S0 — padá] A padne U, pa(!) C, později kýmsi škrtnuto a na- psáno tane padá-li vám to kdy] také-li vám to padá O — na mysl KCUSO, v úmysl Prva] nebo O — to nevím S (to připsáno drob- něji až dodatečně), to já nevím O — zajisté] jistě BPNTUS, ještě R, vyn. O — 252 v srdce] v mysl BR, na (+ mé 0) srdce SO — milý] vyn. O — [drahý] vyn. BKPRONUS — 253 zde] vyn. U0 — nechal] zůstavil U — své tělo drahé U drahého] vyn. NTSO — své] vyn. B, svau U — drahé] přesvaté C, vyn. U — krev U — chtě] chtíce N, vyn. UO — 254 lidé přijímajíc Utudy] tak U, ale tudy O — podstatně] vyn. U, posvátně SO — nevinné] vyn. SO Milí Medle, vy O — 255 mše svaté NTU — velmi ... sebraně] vážně-li se S, také-li vy vážně se O — vážně] vy vážně BKRN, nábožně P — a sebraně] vyn. U — sebraně] sebranau myslí N — 256 obieráte] máte a U. s s umučeným Ježíšem] jsúce vděčni umučení drahého Ježíše BR, Ježíšovo umučení rozjímáte-li U, s nevinným umu- čením, Pánem Ježíšem C, s umučením Pána Ježíše O — Pohřiechu] Ale U, Ach, pohříchu S0 — že] vyn. RU — 256—257 že . . . neumie] vy ť neumíte
Strana 366
366 neumie. Ale takto ť by měl křesťan učiniti, sa u mše: když vidí, ano kněz tělo božie zdvíhá, rozjímati v srdci tehdáž, kterak jest to drahé tělo bylo na kříži pozdviženo, roztaženo, zbičováno, 260 zeplváno, zsinalo od poličkuov, a to vše pro nás pro l hřiešné; a když krev svatau zdvíhá, pomysliti, kterak ta drahá krev ode- všad, ze všeho těla plaula, že jí byl veškeren kříž zbrocen, i po- žádati tu milého Boha, aby ta drahá krev nebyla na tobě zma- řena, ale aby byla na obmytie všem tvým hřiechóm. Tak ť by 265 mělo býti do křesťana. Milí křesťané, obierajte se rádi, často, vážně li s tiem ukřižovaným Ježíšem a s jeho umučením, nebo tu ť jest naše poslednie útočiště najjistšie v naši v najvětší po- třebu, když bude na smrti. Však se tu utečeme k jeho umučení a odtud vezmeme hojně, že veškeren dluh zaplatíme, jediné, 270 učiní-li ť nás účastny svého umučenie; jako svatý Bernart mluví Super Cantica řka: »Jakož li holubice utiekají před jastřábem do zdí a do děr a v skálu se nebo v zed vrazí a skryje se, takéž duše 290" 290" 2913 SO — 257 neumie] sobě neváží U — tak CNTU — takto ... vidí] měli by uměti (se učiti O): když ste u mše a vidíte S0 — mše svaté KN — 258 ano] že U — těla božího C — pozdvihuje N, pozdvíhá CO — aby sobě to roz- jímali U, máte (vyn. S) sobě rozjímati S0 — v srdci] srdcem svým N, vyn. U — tehdáž má tehdáž C, vyn. UO — 259 tělo boží N — vyzdviženo SO — 259—260 roztaženo ... to vše] zsinalé, zeplvané a bičované (ubičo- vané O) SO — 260 uplváno B — zsinalé K — 261 svatau] boží BSO, drahá N, svatá U — pozdvíhá BRC, se pozdvihuje (+ v kalichu S) NS, se pozdvíhá U, se v kalichu posvěcuje O — máte (+ opět 0) pomysliti (mysliti O) SO — krev velebná N — odevšud P — 262 ze všeho] z jeho BRNTUSO — plynula NSO — plaula, že] tekla drahého, až U — jí] jest C — zbrocen] zbrozen KPCNT, zkrvaven U, politý SO — 262—265 i požádati .. . křesťana] vyn. SO — 263 tu] máš U — nad tebau C — 265 do křestana] od křesťana (+ každého NC) BPONTU, vyn. R — křesťana [pokání činícího] K — Milí] Ó milí R, Protož, milí S, Protož my O — křestané] vyn. O — obírejme O — rádi] vyn. U — 266 vážně] vyn. RO — ukřižovaným a drahým Pánem T — nevinným umučením C, umučením a prosme, ať na nás není zmařeno SO — 267 naše] vyn. NT — poslednie] vyn. U — a nejjistší S, vyn. O — v naší najvětčí potřebě BRCNU — 268 však ... umučení] vyn. O — však a my S — tu] vyn. US — utecme U — jeho svatému R — umučení, [k jeho ranám] K — 269 vezmeme] naberem U — hojně] vyn. CU, hojně darův S, hojné dary O — že] za T — všecken U, vešken S — dluh a T — jedné K — 270 účastné B, aučastna(!) U — jako] vyn. S, ano O — 271 Super... řka] na Písničky Šalomaunovy N, vyn. USO — řka] a řka B, dí P, vyn. CT — Jakož, prý NTUSO — 271—272 holubice ... zdí a] jestřáb žena se (když se žene O) po holubích, oni se mu (vyn. O) rozskovají SO — 271 jestřábem BKPRONTU — 271—272 do zdí ... skryje se] do děr skalních a tak se tam skovávají U — 272 vrazíc N — a] vyn. NS — skryjí B, skrejí
366 neumie. Ale takto ť by měl křesťan učiniti, sa u mše: když vidí, ano kněz tělo božie zdvíhá, rozjímati v srdci tehdáž, kterak jest to drahé tělo bylo na kříži pozdviženo, roztaženo, zbičováno, 260 zeplváno, zsinalo od poličkuov, a to vše pro nás pro l hřiešné; a když krev svatau zdvíhá, pomysliti, kterak ta drahá krev ode- všad, ze všeho těla plaula, že jí byl veškeren kříž zbrocen, i po- žádati tu milého Boha, aby ta drahá krev nebyla na tobě zma- řena, ale aby byla na obmytie všem tvým hřiechóm. Tak ť by 265 mělo býti do křesťana. Milí křesťané, obierajte se rádi, často, vážně li s tiem ukřižovaným Ježíšem a s jeho umučením, nebo tu ť jest naše poslednie útočiště najjistšie v naši v najvětší po- třebu, když bude na smrti. Však se tu utečeme k jeho umučení a odtud vezmeme hojně, že veškeren dluh zaplatíme, jediné, 270 učiní-li ť nás účastny svého umučenie; jako svatý Bernart mluví Super Cantica řka: »Jakož li holubice utiekají před jastřábem do zdí a do děr a v skálu se nebo v zed vrazí a skryje se, takéž duše 290" 290" 2913 SO — 257 neumie] sobě neváží U — tak CNTU — takto ... vidí] měli by uměti (se učiti O): když ste u mše a vidíte S0 — mše svaté KN — 258 ano] že U — těla božího C — pozdvihuje N, pozdvíhá CO — aby sobě to roz- jímali U, máte (vyn. S) sobě rozjímati S0 — v srdci] srdcem svým N, vyn. U — tehdáž má tehdáž C, vyn. UO — 259 tělo boží N — vyzdviženo SO — 259—260 roztaženo ... to vše] zsinalé, zeplvané a bičované (ubičo- vané O) SO — 260 uplváno B — zsinalé K — 261 svatau] boží BSO, drahá N, svatá U — pozdvíhá BRC, se pozdvihuje (+ v kalichu S) NS, se pozdvíhá U, se v kalichu posvěcuje O — máte (+ opět 0) pomysliti (mysliti O) SO — krev velebná N — odevšud P — 262 ze všeho] z jeho BRNTUSO — plynula NSO — plaula, že] tekla drahého, až U — jí] jest C — zbrocen] zbrozen KPCNT, zkrvaven U, politý SO — 262—265 i požádati .. . křesťana] vyn. SO — 263 tu] máš U — nad tebau C — 265 do křestana] od křesťana (+ každého NC) BPONTU, vyn. R — křesťana [pokání činícího] K — Milí] Ó milí R, Protož, milí S, Protož my O — křestané] vyn. O — obírejme O — rádi] vyn. U — 266 vážně] vyn. RO — ukřižovaným a drahým Pánem T — nevinným umučením C, umučením a prosme, ať na nás není zmařeno SO — 267 naše] vyn. NT — poslednie] vyn. U — a nejjistší S, vyn. O — v naší najvětčí potřebě BRCNU — 268 však ... umučení] vyn. O — však a my S — tu] vyn. US — utecme U — jeho svatému R — umučení, [k jeho ranám] K — 269 vezmeme] naberem U — hojně] vyn. CU, hojně darův S, hojné dary O — že] za T — všecken U, vešken S — dluh a T — jedné K — 270 účastné B, aučastna(!) U — jako] vyn. S, ano O — 271 Super... řka] na Písničky Šalomaunovy N, vyn. USO — řka] a řka B, dí P, vyn. CT — Jakož, prý NTUSO — 271—272 holubice ... zdí a] jestřáb žena se (když se žene O) po holubích, oni se mu (vyn. O) rozskovají SO — 271 jestřábem BKPRONTU — 271—272 do zdí ... skryje se] do děr skalních a tak se tam skovávají U — 272 vrazíc N — a] vyn. NS — skryjí B, skrejí
Strana 367
367 do té skály v ta daupata — v rány ukřižovaného Ježíše — má se utiekati před škaredým dáblem; a tu ť se skryje a bude obrá- 275 něna před těmi nepřátely, před tělem, světem a ďáblem.« Ale mnedle, milí křesťané, velmi-li sobě vážíte to je ho 291 umučenie? velmi-li ste vděčni? Nedá dábel! Mnedle, kolikrát ste tento rok za to srdečně se pomodlili a poprosili milého Boha řkauce: »Milý Pane [Bože], daj mi se tak obierati s tvým milým 280 Synem a s jeho umučením, jakož by bylo tobě líbo a mílo a mé duši úžitečno«? Ano, slibuj [za toj! leč u Veliký pátek — a ještě neviem, aby [věrně], právě a srdečně i požádal, aby mohl dojíti úžitka jeho umučenie. Nic toho tento lid neumie — než pravá hovada k božským věcem. A když jim tak mluvil drahý Pán Ježíš o svém umučení, die svaté čtenie, že sau nic nesrozoměli a že bieše slovo to 285 292" N — a skryje se] vyn. SO — takéž tak NTU, tak i S0 — věrná duše NSO, duše má K — 273 té] též R — skály a K — v ta daupata] vyn. UO — ta) vyn. S — v rány] a v rány K, vyn. SO — Ježíše, do jeho ran SO — 273- 274 má ... ďáblem] před těmi nepřátely, ďáblem a světem, máme (vyn. O) se schovati (schovají O) SO — 274 utíkati a skrejvati N — a tu t... obráněna] vyn. NTU — 275 zlým světem U — 276 Ale] vyn. R — Ale mnedle] Aj U —- milí] my S, vy O — vy sobě PCNTU, my sobě R — vážíte] vážně(!) B, vážíme R, rozvažujete N — to] toho C, vyn. RSO — jeho svaté T, jeho drahé U —277 velmi... Mnedle] a S — 277—279 velmi . . . řkauce] a často-li se za to modlíte a prosíte Boha říkajíce O — 277 ste] jsme BR, ste vy ho C, ste jeho N — vděčni? Ó, slibuj! N — ďábel, [veď-li]? Kv ste] jsme BR — 278 tento rok] vyn. S — srdečně vyn. S — modlili B. Pánu Bohu pomodlili N — prosili TUS — milého vyn. PONUS, Pána T — Boha] vyn. N — 279 Milý, drahý T — [Bože] vyn. BKPRONUSO — mi] nám BPRONO — se hříšným N - svejm C — 279 280 milým ... jeho] vyn. S, svatým O — 280 by bylo] jest S0 - tobě tvé milosti N - líbo a] vyn. UO — mé duši] našim dušém BRC 281 úžitečno] úžitečno i našim bližním prospěšno N, k spasení aby to bylo U Ano] vyn. BKR, ÚPTC, Au NS. O U, Ale O — slibuji ťO — [za to vyn. BAPRONTUSO - leč že B — to ještě S0 282 nevím jak O — aby] ať by toho U — aby věrně ... mohl] žádáte-li srdečně, abyšte mohli O - —— [věrně] vyn. BKPRONTUS v právě aj mnohej C, vyn. BPRNTUS 283 toho aužitku O — z jeho umučení (umučením(!) S) S0 — Než nic C, Ale nic U — Nic... pravá] Neb sau lidé jako SO — pravá] jako pravá C, jako hovada: tak, aby mohl požádati té práce, smrti nevinné, nic toho tento — lid neváží, nežli právě jako U 285 A] Ale O — takl to BRONTUSO, vyn. P — odmluvil O — drahý] vyn. U — Ježíš vyn. KPRONTUSO - o svém umučení vyn. BPRONTUSO 286 die ... sau] oni tomu S0 — že sau] »Oni tomu U — sau tomu N — nice vyn. AC — nerozuměli NU — že] vyn. BRSO — bylo BPRONUSO
367 do té skály v ta daupata — v rány ukřižovaného Ježíše — má se utiekati před škaredým dáblem; a tu ť se skryje a bude obrá- 275 něna před těmi nepřátely, před tělem, světem a ďáblem.« Ale mnedle, milí křesťané, velmi-li sobě vážíte to je ho 291 umučenie? velmi-li ste vděčni? Nedá dábel! Mnedle, kolikrát ste tento rok za to srdečně se pomodlili a poprosili milého Boha řkauce: »Milý Pane [Bože], daj mi se tak obierati s tvým milým 280 Synem a s jeho umučením, jakož by bylo tobě líbo a mílo a mé duši úžitečno«? Ano, slibuj [za toj! leč u Veliký pátek — a ještě neviem, aby [věrně], právě a srdečně i požádal, aby mohl dojíti úžitka jeho umučenie. Nic toho tento lid neumie — než pravá hovada k božským věcem. A když jim tak mluvil drahý Pán Ježíš o svém umučení, die svaté čtenie, že sau nic nesrozoměli a že bieše slovo to 285 292" N — a skryje se] vyn. SO — takéž tak NTU, tak i S0 — věrná duše NSO, duše má K — 273 té] též R — skály a K — v ta daupata] vyn. UO — ta) vyn. S — v rány] a v rány K, vyn. SO — Ježíše, do jeho ran SO — 273- 274 má ... ďáblem] před těmi nepřátely, ďáblem a světem, máme (vyn. O) se schovati (schovají O) SO — 274 utíkati a skrejvati N — a tu t... obráněna] vyn. NTU — 275 zlým světem U — 276 Ale] vyn. R — Ale mnedle] Aj U —- milí] my S, vy O — vy sobě PCNTU, my sobě R — vážíte] vážně(!) B, vážíme R, rozvažujete N — to] toho C, vyn. RSO — jeho svaté T, jeho drahé U —277 velmi... Mnedle] a S — 277—279 velmi . . . řkauce] a často-li se za to modlíte a prosíte Boha říkajíce O — 277 ste] jsme BR, ste vy ho C, ste jeho N — vděčni? Ó, slibuj! N — ďábel, [veď-li]? Kv ste] jsme BR — 278 tento rok] vyn. S — srdečně vyn. S — modlili B. Pánu Bohu pomodlili N — prosili TUS — milého vyn. PONUS, Pána T — Boha] vyn. N — 279 Milý, drahý T — [Bože] vyn. BKPRONUSO — mi] nám BPRONO — se hříšným N - svejm C — 279 280 milým ... jeho] vyn. S, svatým O — 280 by bylo] jest S0 - tobě tvé milosti N - líbo a] vyn. UO — mé duši] našim dušém BRC 281 úžitečno] úžitečno i našim bližním prospěšno N, k spasení aby to bylo U Ano] vyn. BKR, ÚPTC, Au NS. O U, Ale O — slibuji ťO — [za to vyn. BAPRONTUSO - leč že B — to ještě S0 282 nevím jak O — aby] ať by toho U — aby věrně ... mohl] žádáte-li srdečně, abyšte mohli O - —— [věrně] vyn. BKPRONTUS v právě aj mnohej C, vyn. BPRNTUS 283 toho aužitku O — z jeho umučení (umučením(!) S) S0 — Než nic C, Ale nic U — Nic... pravá] Neb sau lidé jako SO — pravá] jako pravá C, jako hovada: tak, aby mohl požádati té práce, smrti nevinné, nic toho tento — lid neváží, nežli právě jako U 285 A] Ale O — takl to BRONTUSO, vyn. P — odmluvil O — drahý] vyn. U — Ježíš vyn. KPRONTUSO - o svém umučení vyn. BPRONTUSO 286 die ... sau] oni tomu S0 — že sau] »Oni tomu U — sau tomu N — nice vyn. AC — nerozuměli NU — že] vyn. BRSO — bylo BPRONUSO
Strana 368
368 od nich skryto. Proč sau nerozoměli a proč jest to jim bylo skryto? Jedno pro nezřiezenú milost a lásku, kterauž sau měli l ku Pánu 292 Ježíšovi, nedal jim toho znáti, neb sau jej oni náramně milovali 290 vedlé těla nezřiezenau milostí, až božstvie zapomínali, že sau v ten blud padali, že sau zapomínali, by on Bohem byl; a tak, kdyby byli jemu rozoměli, co jim pravil o svém umučenie, byli by u veliký zámutek upadli z té nezřiezené milosti, nebo by oni vž l dycky byli rádi s ním byli, neb jest byl náramně milého 295 a libého obcovánie a velmi milého a libého rozmlauvanie. A tak pro Kto jich nezřiezené milovánie upadli v slepotu, že sau byli oslepeni v rozumu, že nemohli porozoměti spasitedlným věcem. A toho na znamenie hned se tu slepý nahodil. Též ť jest právě do tohoto li lidu, že sau náramně přivázáni k světu péčí a milo- 300 váním ustrnuli, až Boha zapomínají a nemohau oni rozomem postihnauti spasitedlný ch) věcí). Tak sau Koni oslepeni a slovo] vyn. SO — to] vyn. PS — 287 od nich] vyn. R, před nimi 00 — 287—289 Proč ... znáti] vyn. SO — 287 to slovo U — jim] před nimi NU 288 Jedno] Jediné N, I U — 289 rozuměti a znáti C — neb] Ač S, Ačkoliv O — jej] je(!) P — oni] vyn. O — náramně] velmi O — 290 podlé O — mi- lostí] žádostí a milostí R, žádostí O — až] ale O — na božství U, božství jeho SO — zapomněli USO — 290—291 že ... padali] vyn. R — 290 žej až O — 291 ten] vyn. O — vpadli K,padli P, upadli US — že sau zapomínali] vyn. RO — zapomněli US — Bohem byl] měl Bohem býti O — také SO — 292 kdyby] by BPRONT — byli] vyn. U — jemu] tomu KUSO, to C — jim Pán U — mluvil NU — o svém umučenie] vyn. O — 292—293 jistě že ť by byli O — 293 vpadli K — z té ... milosti] vyn. SO — 293—294 by oni... s ním byli] byli by ho vždycky rádi při sobě měli U — 293 oni] vyn. SO — 294 s ním samým C — byl] vyn. KR, on byl U, byl Pán S, jest milý Pán byl O — 294—295 milého . . . rozmlauvanie] libého a velmi milého rozmlúvaní a obcování B — 295 a velmi] vyn. PC — velmi ... libého] vyn. KNTUSO — 296 «to» vyn. AS — jich] jejich U, vyn. SO — neřízené(!) P — jako v slepotu S — 296—297 že sau ... v rozumu] vyn. SO — 297 porozuměti BKPRTU, rozuměti N, poznati S0 — těch (vyn. S) spasitedlných věcí SO — 298 a toho na znamenie] ani toho znamení, ano O — hned] teď SO — tu] ten BRONT, tu ten U, tento SO — Též ť jest] Takéž ť sau a jest P, Tak jest U — 298—299 Též... přivázáni] Nebo jest náramně tento lid oslepený S, protože jsau lidé náramně oslepeni O — 299 do tohoto lidu] tento lid U — 299—302 k světu ... než co] k zlému jako hovada: co kde mohau O — 299—300 k světu ... ustrnuli] k tomuto světu, že o ň pečují a jej milují náramně U — 299 k světu tomuto marnému, v něm N, k světu, v něm T — 299—302 péčí . . . než co] jako nějaká hovada v božských věcech, ale což mohau S — 299—300 milováním [těla a marností] K — 300 až a R — Boha] se nad Pánem Bohem N, na Pána (vyn. U) Boha TU — a] a nic U — oni] ani N — 300—301 oni... věcí] porozuměti o spasení 293a 293
368 od nich skryto. Proč sau nerozoměli a proč jest to jim bylo skryto? Jedno pro nezřiezenú milost a lásku, kterauž sau měli l ku Pánu 292 Ježíšovi, nedal jim toho znáti, neb sau jej oni náramně milovali 290 vedlé těla nezřiezenau milostí, až božstvie zapomínali, že sau v ten blud padali, že sau zapomínali, by on Bohem byl; a tak, kdyby byli jemu rozoměli, co jim pravil o svém umučenie, byli by u veliký zámutek upadli z té nezřiezené milosti, nebo by oni vž l dycky byli rádi s ním byli, neb jest byl náramně milého 295 a libého obcovánie a velmi milého a libého rozmlauvanie. A tak pro Kto jich nezřiezené milovánie upadli v slepotu, že sau byli oslepeni v rozumu, že nemohli porozoměti spasitedlným věcem. A toho na znamenie hned se tu slepý nahodil. Též ť jest právě do tohoto li lidu, že sau náramně přivázáni k světu péčí a milo- 300 váním ustrnuli, až Boha zapomínají a nemohau oni rozomem postihnauti spasitedlný ch) věcí). Tak sau Koni oslepeni a slovo] vyn. SO — to] vyn. PS — 287 od nich] vyn. R, před nimi 00 — 287—289 Proč ... znáti] vyn. SO — 287 to slovo U — jim] před nimi NU 288 Jedno] Jediné N, I U — 289 rozuměti a znáti C — neb] Ač S, Ačkoliv O — jej] je(!) P — oni] vyn. O — náramně] velmi O — 290 podlé O — mi- lostí] žádostí a milostí R, žádostí O — až] ale O — na božství U, božství jeho SO — zapomněli USO — 290—291 že ... padali] vyn. R — 290 žej až O — 291 ten] vyn. O — vpadli K,padli P, upadli US — že sau zapomínali] vyn. RO — zapomněli US — Bohem byl] měl Bohem býti O — také SO — 292 kdyby] by BPRONT — byli] vyn. U — jemu] tomu KUSO, to C — jim Pán U — mluvil NU — o svém umučenie] vyn. O — 292—293 jistě že ť by byli O — 293 vpadli K — z té ... milosti] vyn. SO — 293—294 by oni... s ním byli] byli by ho vždycky rádi při sobě měli U — 293 oni] vyn. SO — 294 s ním samým C — byl] vyn. KR, on byl U, byl Pán S, jest milý Pán byl O — 294—295 milého . . . rozmlauvanie] libého a velmi milého rozmlúvaní a obcování B — 295 a velmi] vyn. PC — velmi ... libého] vyn. KNTUSO — 296 «to» vyn. AS — jich] jejich U, vyn. SO — neřízené(!) P — jako v slepotu S — 296—297 že sau ... v rozumu] vyn. SO — 297 porozuměti BKPRTU, rozuměti N, poznati S0 — těch (vyn. S) spasitedlných věcí SO — 298 a toho na znamenie] ani toho znamení, ano O — hned] teď SO — tu] ten BRONT, tu ten U, tento SO — Též ť jest] Takéž ť sau a jest P, Tak jest U — 298—299 Též... přivázáni] Nebo jest náramně tento lid oslepený S, protože jsau lidé náramně oslepeni O — 299 do tohoto lidu] tento lid U — 299—302 k světu ... než co] k zlému jako hovada: co kde mohau O — 299—300 k světu ... ustrnuli] k tomuto světu, že o ň pečují a jej milují náramně U — 299 k světu tomuto marnému, v něm N, k světu, v něm T — 299—302 péčí . . . než co] jako nějaká hovada v božských věcech, ale což mohau S — 299—300 milováním [těla a marností] K — 300 až a R — Boha] se nad Pánem Bohem N, na Pána (vyn. U) Boha TU — a] a nic U — oni] ani N — 300—301 oni... věcí] porozuměti o spasení 293a 293
Strana 369
369 pravá hovada, což se božských věcí dotýče; než co ukupčiti, utržiti, vylhati, vytantovati, tu ť sau maudři. Proč? Neb sau ustrnuli milováním při li tělestných zemských věcech, že jim nic božské 305 věci a duchovnie nevonějí, aniž oni jich sobě umějí vážiti. Za- jisté, by tento lid uměl sobě vážiti onu radost nebeskau věčnau, že by nikoli nežádali této radosti světské, ale všemi by se obyčeji varovali této radosti minulé krátké, ješto se na malý čas vokáže, práv jako pára nad li hrncem, a tudiež mine. A každá ta radost 310 aneb utěšenie světa tohoto vždy jest smiešeno s hořkostí, a pak konec a odplata té radosti bude věčná mauka. Co jest nynie těch lidí, ješto, vejdúce do kostela, tu počnauce se modliti: »Milý Pane, smiluj se! á, á, drahý Ježíši, á, á, rač býti milostiv!«, a 294a 294 svých duší U301 spasitedlným věcem(!) A — po věcí je in mar- gine K přípisek, jehož začátek je přelepen, zbývá jen: [věděti a tomu rozuměti, co jest spasitedlného, jen se vždycky chlubí vírau pravíce, že sau věřící a že je sama víra spasí a ospravedlní; a praví, že musí věřiti. Rád bych to věděl, proč a nač, k čemu oni to mluví; nechť mi někdo ukáže nevěřícího pokřtěného křesťana, rád bych ho uhlídal, rači nežli jelena bílého s (vyn.!) zlatými rohy a kopyty] — goni vyn. APRONTU— 302 hovada nerozumná N — což ... dotýče] k božským věcem U — dotkne BPR, tkne CT — než] ale NU — co] co se dotýče NU, co by bylo K, což se tkne C — 302—303 ukupčiti ... vytantovati] podlé těla, utržiti, jiného ošiditi, vylhati U — 302 vykupčiti BPRONTSO — vy- tržiti CNTSO — 303 vytantovati] vytočiti N, neb (vyn. S) vytancovati(!) SO — tu ť to ťT, v tom ť SO — velmi maudři O, maudři a opatrni N — Proč?] A proč to? NU, vyn. SO — 303—304 sau ustrnuli ... věcech] milují zemský a tělesné žádosti a U — 304 v milování R — při... věcech] světských (+ a RCS) tělesných věcí (věcech(!) S) BPRONTS, v tělesných věcech O — že] až O, takže T — božské věci a] vyn. SO — 305 duchovnie] nebeské U — oni] vyn. USO - je U — soběj vyn. S, co O — Zajistě T, Ó zajisté U — 305—308 Zajisté . .. krátké] vyn. SO — 306 radost] radu(!) R — 307 že by nikoli] nikdy by N — nikoli] nikdy TU — časné světské a pominutedlné N (ale časné je přemazáno šedivou barvou!) — jí by NU — obyčeji] spůsoby N — 308 této .. . krátké] vyn. N — se jim to SO i- 309 práv] právě BCNT, tak právě U, a O, vyn. S — hrncem postojí O — pomine C — A] Neb O — 309—310 každá . . . utěšenie] každý zdejší utěšení i radost U — 310 aneb] a BCSO — potěšení světské a C — světa] světa bídného BR, světské O — tohoto] vyn. O — 310—311 jest smiešeno... konec] se k tomu ňáký zármutek přimísí U — 310 smíšena T — pak] pak to C, potom O — 311 a odplata] neb odplata N, vyn. SO — bude] jest O — věčná] odplata pekelná S0 — Och (Ach O), což SO — 312 těch lidí] velmi (vyn. S) mnoho lidu S0 — vejdúce do kostela] přijda k slovu božímu U — tu] to ť tu P, vyn. NU — počnauce] koncové e je připsáno v A až dodatečně drobně nad řádku; počnau CTSO — modliti řkauce O — A, á, milý U — 313 á, á] á PRCNU, a T, vyn. SO — Pán Ježíš Rokycanova Postilla. 24
369 pravá hovada, což se božských věcí dotýče; než co ukupčiti, utržiti, vylhati, vytantovati, tu ť sau maudři. Proč? Neb sau ustrnuli milováním při li tělestných zemských věcech, že jim nic božské 305 věci a duchovnie nevonějí, aniž oni jich sobě umějí vážiti. Za- jisté, by tento lid uměl sobě vážiti onu radost nebeskau věčnau, že by nikoli nežádali této radosti světské, ale všemi by se obyčeji varovali této radosti minulé krátké, ješto se na malý čas vokáže, práv jako pára nad li hrncem, a tudiež mine. A každá ta radost 310 aneb utěšenie světa tohoto vždy jest smiešeno s hořkostí, a pak konec a odplata té radosti bude věčná mauka. Co jest nynie těch lidí, ješto, vejdúce do kostela, tu počnauce se modliti: »Milý Pane, smiluj se! á, á, drahý Ježíši, á, á, rač býti milostiv!«, a 294a 294 svých duší U301 spasitedlným věcem(!) A — po věcí je in mar- gine K přípisek, jehož začátek je přelepen, zbývá jen: [věděti a tomu rozuměti, co jest spasitedlného, jen se vždycky chlubí vírau pravíce, že sau věřící a že je sama víra spasí a ospravedlní; a praví, že musí věřiti. Rád bych to věděl, proč a nač, k čemu oni to mluví; nechť mi někdo ukáže nevěřícího pokřtěného křesťana, rád bych ho uhlídal, rači nežli jelena bílého s (vyn.!) zlatými rohy a kopyty] — goni vyn. APRONTU— 302 hovada nerozumná N — což ... dotýče] k božským věcem U — dotkne BPR, tkne CT — než] ale NU — co] co se dotýče NU, co by bylo K, což se tkne C — 302—303 ukupčiti ... vytantovati] podlé těla, utržiti, jiného ošiditi, vylhati U — 302 vykupčiti BPRONTSO — vy- tržiti CNTSO — 303 vytantovati] vytočiti N, neb (vyn. S) vytancovati(!) SO — tu ť to ťT, v tom ť SO — velmi maudři O, maudři a opatrni N — Proč?] A proč to? NU, vyn. SO — 303—304 sau ustrnuli ... věcech] milují zemský a tělesné žádosti a U — 304 v milování R — při... věcech] světských (+ a RCS) tělesných věcí (věcech(!) S) BPRONTS, v tělesných věcech O — že] až O, takže T — božské věci a] vyn. SO — 305 duchovnie] nebeské U — oni] vyn. USO - je U — soběj vyn. S, co O — Zajistě T, Ó zajisté U — 305—308 Zajisté . .. krátké] vyn. SO — 306 radost] radu(!) R — 307 že by nikoli] nikdy by N — nikoli] nikdy TU — časné světské a pominutedlné N (ale časné je přemazáno šedivou barvou!) — jí by NU — obyčeji] spůsoby N — 308 této .. . krátké] vyn. N — se jim to SO i- 309 práv] právě BCNT, tak právě U, a O, vyn. S — hrncem postojí O — pomine C — A] Neb O — 309—310 každá . . . utěšenie] každý zdejší utěšení i radost U — 310 aneb] a BCSO — potěšení světské a C — světa] světa bídného BR, světské O — tohoto] vyn. O — 310—311 jest smiešeno... konec] se k tomu ňáký zármutek přimísí U — 310 smíšena T — pak] pak to C, potom O — 311 a odplata] neb odplata N, vyn. SO — bude] jest O — věčná] odplata pekelná S0 — Och (Ach O), což SO — 312 těch lidí] velmi (vyn. S) mnoho lidu S0 — vejdúce do kostela] přijda k slovu božímu U — tu] to ť tu P, vyn. NU — počnauce] koncové e je připsáno v A až dodatečně drobně nad řádku; počnau CTSO — modliti řkauce O — A, á, milý U — 313 á, á] á PRCNU, a T, vyn. SO — Pán Ježíš Rokycanova Postilla. 24
Strana 370
370 vajdauc z kostela, nuž v rozpusti li losti, nuž v řeči smilné, oplzlé, 295a 315 zatrhavé, nuž v uobžerstvie, v lakotu, nu v tance, nu v smiechy, v chechty, ješto právě též se Bohu posmievají těmi věcmi jako oni Židé, ješto klekali před Pánem Ježíšem: »Zdráv buď, Mistře!«, a vstana, třesk ho v líce! Takéž ť se nynie děje tomu drahému Pánu od toho lidu slepého, haknového. Ej, milí i křesťané, pro 320 Buoh, slitujte se nad ním, však ť se jest on nad vámi slitoval a z té milosti všecku krev dal z sebe vytočiti! Neobnovujte jemu viece těch ran! Ale, ktož by chtěli té slepoty pozbyti a právě vnitřním vokem prozřieti k nebeským věcem, aby mohli těch nebeských věcí věčných drahost poznati a těchto světských 325 nyněj ších minulých věcí, voklámávajících nestálosti srozoměti, musil by učiniti, jako učinil onen anděl Rafael; když s Tobiášem mladým, vyňavše z ryby žluč, potom položili na voči starého 295" 296" T —á, á] vyn. USO, á PRCNT — rač mi N — rač býti] uslyš nás a budiž nám O — milostiv (+ mně C) hříšnému NC, milostivý U — 314 vyjdúc BKPCSO, vejdauc RT, vyjdauce N, vyjda U — z kostela] z kostela ven C, od slova božího U — nuž] vydají se S0 — v] vyn. P — nuž] nu BR, a U, vyn. SO — v] vyn. P — 315 zatrhavé] vyn. U — nuž] potom doma dají se O, nu B — nuž v uobžerstvie, v lakotu] vyn. R — v] vyn. P — v obžerstva TS, v obžerství, v opilství U, do vopilství, do vožhralství O — v lakotu, nu] v opilství N, v opilstva (— nuž S) TO — v] vyn. P — v lakotu] vyn. O — nu] vyn. O — nuž (+ v U) tance PU, do tance O — nu] vyn. RNTU, a SO — v] vyn. P — 316 v] vyn. P — v chechty] v A je černě škrtnuto, vyn. S, rozličné O — ješto] ještě O — právě] vyn. UO — též] jako N, vyn. USO — těmi a takovejmi C — 317 onino T — oni Židé] se čte o oněch Židech N — ješto] když UO — klekajíc BR — Ježíšem (+ a U0) říkali (+ mu N) BRUO, Ježíšem říkajíce S — Mistře] králi O, Mistře«, říkajíce N — 318 vstana .. . v líce] a v tom ho praštili v jeho svaté líce U — vstana vzhůru C, vstavše N, vstav T — třeskl T — třesk ho] bili ho SO — v líce] poličkem v líce C, poličkem N — Tak RNUSO — nynie] i nyní N, ještě S0 — dra- hému] vyn. S — 319 Pánu Ježíšovi C — tohoto BPCTUSO — nynějšího lidu U — slepého] oslepeného SO — haknového] a na duši umrtveného hříchy U, vyn. SO — Aj RNS, Ach O — milí křesťané] vyn. BPRONTUSO — pro Boha TU — 320 slitujme BR, smilujte O — nad nim] sami nad sebau SO — však ť] ano O — on sám O — námi BR — smiloval SO — 321 a] až U — z té milosti] vyn. O — svau krev SO — vytočiti] vyliti O — Neobno- vujme BR — 322 víceji SO — ran jeho svými bříchy O — 322—334 Ale ... nabude!] vyn. SO — 322 chtěl U — 323 prohlédnúti BU — mohl U — 324 věčných] vyn. N — jejich drahotu U — 325 minulých věcí] brzo po- minulých N — jich nestálosti U — porozuměti PNTU — 326 učiniti tak U — onen] vyn. U — 327 mladým šel U — vyňal U — potom položili] 317 Mat. 26, 49 — 326 Tobiáš 11 —
370 vajdauc z kostela, nuž v rozpusti li losti, nuž v řeči smilné, oplzlé, 295a 315 zatrhavé, nuž v uobžerstvie, v lakotu, nu v tance, nu v smiechy, v chechty, ješto právě též se Bohu posmievají těmi věcmi jako oni Židé, ješto klekali před Pánem Ježíšem: »Zdráv buď, Mistře!«, a vstana, třesk ho v líce! Takéž ť se nynie děje tomu drahému Pánu od toho lidu slepého, haknového. Ej, milí i křesťané, pro 320 Buoh, slitujte se nad ním, však ť se jest on nad vámi slitoval a z té milosti všecku krev dal z sebe vytočiti! Neobnovujte jemu viece těch ran! Ale, ktož by chtěli té slepoty pozbyti a právě vnitřním vokem prozřieti k nebeským věcem, aby mohli těch nebeských věcí věčných drahost poznati a těchto světských 325 nyněj ších minulých věcí, voklámávajících nestálosti srozoměti, musil by učiniti, jako učinil onen anděl Rafael; když s Tobiášem mladým, vyňavše z ryby žluč, potom položili na voči starého 295" 296" T —á, á] vyn. USO, á PRCNT — rač mi N — rač býti] uslyš nás a budiž nám O — milostiv (+ mně C) hříšnému NC, milostivý U — 314 vyjdúc BKPCSO, vejdauc RT, vyjdauce N, vyjda U — z kostela] z kostela ven C, od slova božího U — nuž] vydají se S0 — v] vyn. P — nuž] nu BR, a U, vyn. SO — v] vyn. P — 315 zatrhavé] vyn. U — nuž] potom doma dají se O, nu B — nuž v uobžerstvie, v lakotu] vyn. R — v] vyn. P — v obžerstva TS, v obžerství, v opilství U, do vopilství, do vožhralství O — v lakotu, nu] v opilství N, v opilstva (— nuž S) TO — v] vyn. P — v lakotu] vyn. O — nu] vyn. O — nuž (+ v U) tance PU, do tance O — nu] vyn. RNTU, a SO — v] vyn. P — 316 v] vyn. P — v chechty] v A je černě škrtnuto, vyn. S, rozličné O — ješto] ještě O — právě] vyn. UO — též] jako N, vyn. USO — těmi a takovejmi C — 317 onino T — oni Židé] se čte o oněch Židech N — ješto] když UO — klekajíc BR — Ježíšem (+ a U0) říkali (+ mu N) BRUO, Ježíšem říkajíce S — Mistře] králi O, Mistře«, říkajíce N — 318 vstana .. . v líce] a v tom ho praštili v jeho svaté líce U — vstana vzhůru C, vstavše N, vstav T — třeskl T — třesk ho] bili ho SO — v líce] poličkem v líce C, poličkem N — Tak RNUSO — nynie] i nyní N, ještě S0 — dra- hému] vyn. S — 319 Pánu Ježíšovi C — tohoto BPCTUSO — nynějšího lidu U — slepého] oslepeného SO — haknového] a na duši umrtveného hříchy U, vyn. SO — Aj RNS, Ach O — milí křesťané] vyn. BPRONTUSO — pro Boha TU — 320 slitujme BR, smilujte O — nad nim] sami nad sebau SO — však ť] ano O — on sám O — námi BR — smiloval SO — 321 a] až U — z té milosti] vyn. O — svau krev SO — vytočiti] vyliti O — Neobno- vujme BR — 322 víceji SO — ran jeho svými bříchy O — 322—334 Ale ... nabude!] vyn. SO — 322 chtěl U — 323 prohlédnúti BU — mohl U — 324 věčných] vyn. N — jejich drahotu U — 325 minulých věcí] brzo po- minulých N — jich nestálosti U — porozuměti PNTU — 326 učiniti tak U — onen] vyn. U — 327 mladým šel U — vyňal U — potom položili] 317 Mat. 26, 49 — 326 Tobiáš 11 —
Strana 371
371 Tobiáše, který byl slep, a ihned prozřel. Též by měli lidé často na oči klásti svého srdce onu žluč, kterauž jest napájen náš milý 330 Ježíš, vise na kříži, když žicz ll nil a oni pak, smiesivše víno s žlučí, dáváchu jemu píti. Oh, ktož se s tiem umučením našeho milého Ježíše, s tau žlučí, s uplváním, s poličkováním, s hlohovau korunau umie často vážně povobierati, jak ť divným světlem bude vosviecen a divného poznánie nabude! Račiž nám to také dáti, milý, drahý 335 Bože! Die dále svaté čtenie: »A když přib lížil se k Jericho, slepý 297a jeden sedieše vedlé cesty žebře «. Co jest to, ješto die »vedlé cesty«? Toto: Jakož doktorové svatí mluvie, že jest mnoho lidí těch, ješto již mnějí, že sau na pravau cestu uhodili a že se již tau cestau 340 berau, kterážto vede k nebeskému královstvie, avšak vždy ještě vedlé cesty zuostávají. A to bývají ti lidé, ješto se na li to dadie, aby každému spravedlivost činili, žádnému křivdy neučinili, do kostela chodie, modlé se, almužny dávají, postie se; ale že toho nevedau vedlé líbezné vuole božie, vedlé zprávky zákona 296" 297* a položil ji U — 327—328 starého . . . slep] svatému Tobijášovi slepému U — 328 slepý KRONT — prohlédl BN, viděl U — Též] Tak U — 329 své oči U — svého srdce] vyn. U — 330 ohavném kříži N — žízněl B — pak] prý P, vyn. RCU — smíševše B, smíchali U — se žlučí CU — 331 dávali (+ jsú B) BPRCNTU — Och CNTU — nevinejm umučením C — 332 Ježíše] Pána BKPRNTU — tau] vyn. N — lohovau U — 333 obírati U — jak ť] ten ť každý N, ó, jak ten člověk U —334 poznánie] požehnání(!) T — 334—335 Račiž... Bože] Dajž (I dejž NT, Zde dejž U) nám to (+ také PONTU), milý (+ drahý PONTUS) Bože BPRONTUS, vyn. O — 336 I dí RNT — Die dále] Ano teď praví O — kdy (když R) se již (Pán Ježíš R) přibližoval BR — přiblížili NU — Jerichu PRSO — 337 sedě B, seděl KPRONUSO, sedíše T — podlé B — 337—338 Co ... Toto] vyn. SO — 337 ješto] že BPRNTU — die] vyn. U — 338 I, to U — Jakož] Jakož tak N, A SO — světí BKP, vyn. U — mluvie] praví CU, píší O — těch] v A drobněji nad řádkou, připsáno až dodatečně; vyn. P, těchto T — 339 již] vyn. BPSO — se domnívají CSO — že sau] by B — již na pravú PCT — 339—340 pravau . .. berau] pravé cestě (+ boží O) SO — 339 přímo tau P — 340 vede k věčnému životu a C — do nebeského království B, do nebe U — ještě vyn. SO — 341 podlé UO — bývají ti lidé] bývá při těch lidech SO — ješto se již PCNT, kteří se již U — dadie] vydají N, dají T, oddají U, oddali SO — 342 spravedlnost BKO, spravedlivě U — učinili NTU — žádnému ... neučinili] vyn. SO — aby křivdy U, křivdy žádné N — nečinili BRONU — 343 často se modlí SO — postie se] v A se vepsáno až dodatečně nad řádku, v BS vyn. — 344—345 nevedau... božieho] nečiní tak, jak by se Bohu líbilo a jakž zákon ukazuje U — 344 líbezné] vyn. SO — zpráv gy»l zpráv a A, vyn. SO — 345 božieho] 24*
371 Tobiáše, který byl slep, a ihned prozřel. Též by měli lidé často na oči klásti svého srdce onu žluč, kterauž jest napájen náš milý 330 Ježíš, vise na kříži, když žicz ll nil a oni pak, smiesivše víno s žlučí, dáváchu jemu píti. Oh, ktož se s tiem umučením našeho milého Ježíše, s tau žlučí, s uplváním, s poličkováním, s hlohovau korunau umie často vážně povobierati, jak ť divným světlem bude vosviecen a divného poznánie nabude! Račiž nám to také dáti, milý, drahý 335 Bože! Die dále svaté čtenie: »A když přib lížil se k Jericho, slepý 297a jeden sedieše vedlé cesty žebře «. Co jest to, ješto die »vedlé cesty«? Toto: Jakož doktorové svatí mluvie, že jest mnoho lidí těch, ješto již mnějí, že sau na pravau cestu uhodili a že se již tau cestau 340 berau, kterážto vede k nebeskému královstvie, avšak vždy ještě vedlé cesty zuostávají. A to bývají ti lidé, ješto se na li to dadie, aby každému spravedlivost činili, žádnému křivdy neučinili, do kostela chodie, modlé se, almužny dávají, postie se; ale že toho nevedau vedlé líbezné vuole božie, vedlé zprávky zákona 296" 297* a položil ji U — 327—328 starého . . . slep] svatému Tobijášovi slepému U — 328 slepý KRONT — prohlédl BN, viděl U — Též] Tak U — 329 své oči U — svého srdce] vyn. U — 330 ohavném kříži N — žízněl B — pak] prý P, vyn. RCU — smíševše B, smíchali U — se žlučí CU — 331 dávali (+ jsú B) BPRCNTU — Och CNTU — nevinejm umučením C — 332 Ježíše] Pána BKPRNTU — tau] vyn. N — lohovau U — 333 obírati U — jak ť] ten ť každý N, ó, jak ten člověk U —334 poznánie] požehnání(!) T — 334—335 Račiž... Bože] Dajž (I dejž NT, Zde dejž U) nám to (+ také PONTU), milý (+ drahý PONTUS) Bože BPRONTUS, vyn. O — 336 I dí RNT — Die dále] Ano teď praví O — kdy (když R) se již (Pán Ježíš R) přibližoval BR — přiblížili NU — Jerichu PRSO — 337 sedě B, seděl KPRONUSO, sedíše T — podlé B — 337—338 Co ... Toto] vyn. SO — 337 ješto] že BPRNTU — die] vyn. U — 338 I, to U — Jakož] Jakož tak N, A SO — světí BKP, vyn. U — mluvie] praví CU, píší O — těch] v A drobněji nad řádkou, připsáno až dodatečně; vyn. P, těchto T — 339 již] vyn. BPSO — se domnívají CSO — že sau] by B — již na pravú PCT — 339—340 pravau . .. berau] pravé cestě (+ boží O) SO — 339 přímo tau P — 340 vede k věčnému životu a C — do nebeského království B, do nebe U — ještě vyn. SO — 341 podlé UO — bývají ti lidé] bývá při těch lidech SO — ješto se již PCNT, kteří se již U — dadie] vydají N, dají T, oddají U, oddali SO — 342 spravedlnost BKO, spravedlivě U — učinili NTU — žádnému ... neučinili] vyn. SO — aby křivdy U, křivdy žádné N — nečinili BRONU — 343 často se modlí SO — postie se] v A se vepsáno až dodatečně nad řádku, v BS vyn. — 344—345 nevedau... božieho] nečiní tak, jak by se Bohu líbilo a jakž zákon ukazuje U — 344 líbezné] vyn. SO — zpráv gy»l zpráv a A, vyn. SO — 345 božieho] 24*
Strana 372
372 345 božieho, tak, aby svau vuoli sjednali s volí božie, než, ač co dobrého vedau, to vedau vedlé své voličky, jakož o tom bude epištola bóhdá v pátek, jenž li Buoh sám mluví řka: »V den postu 298a vašeho nalézá se vuole vaše«. Neb nejedni budau ty dobré skutky vésti, ale nevedau jich dobře. Budau se postiti od jiedla a od pitie, 350 a od hněvu se nezdržie, neskrocují toho svého hněvivého srdce, než vždy ť práv se bauří a hněvá, ješto to Bohu nenie milé. Nebo, má-li ť člověk Bohu slúžiti, má ť s uochotnau tváří u a veselau to vésti, raduje se v Pánu Bohu, nermautě se a nehněvaje jako kornút. Též modlé-li ť se, ale slova protivného nes«nesú, ono ť 355 sobě nevážie věrovánie, bohdákanie, než vždy: »Na mau vieru!«, »Na mau duši!«, «Bóhdaj zabit!«, »Bóhdaj tě nehet rozsadil!« — 298 božího [z lásky pravé] K, Páně N, vyn. O — tak] vyn. SO — svau vuoli] se O — srovnali US, srovnávali O — s vůlí drahau T — 345—346 než... vóličky] vyn. S — 345 než] ale U — ač co] co koliv U — 346 vedau] činí U — vedau] činí U — podlé U — vóličky] vuole BPRCNU, vůli(!) T — 346—347 budeme míti epištolu O — 347 epištola svatá N — bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá RN, dá-li (+ Pán C) Bůh CUSO — jenž a U — jenž... mluví] vyn. SO — mluví k votázce některejch C — řka] Prý, proč sme se modlili, a neuslyšal si, postili sme se a nevzhlédl si. Aj (Aj] Odpovídá Pán Bůh, že proto, nebo C), prý PC. Prý, proč sme se postili, a nezhlédl (nepohleděl U) si. Aj (Ej U), prý NTU, Prej, modlili sme se, a neslyšal si, postili sme se, a nepohleděl si. Aj, prej (vyn. O) SO — 348 Neb] vyn. PCNT, A U — 348—349 nejedni ... budau] mnozí činí dobré skutky, ale že jich nečiní tak, jak Pán Bůh chce: bude U — budau ... dobře] vedau dobré skutky SO — 349 nevedauc P — jich] vyn. P — nebudú(!) se postiti B — od jiedla a od pitie] vyn. BRCNTUSO, od pokrmu P — 350 ajale USO — nezdržují B — 350—354 neskrocují... Též] vyn. SO — 351 práv) vyn. BKRNU, právě CT - in margine A pozdější drobný přípisek: Já sem taková — hněvá, vztieká se, popauzí se BR — ješto] an N, ješto se U — nenie milé] nelíbí U — mílo K, milé a vzácné, což koliv činí člověk dobrého, když při tom hřeší a hněvá se C — Nebo] Ale R — 352 člověk] vyn. R — milýmu Pánu Bohu T — dole na str. 298a ma- lým písmem v A přípisek: Pomoziž, milej, drahej Bože, tak živu býti i mně hříšný! — 352—353 s uochotnau... vésti] s vochotností činiti a vesele U — 353 radujíce NT — v milým Pánu Bohu T — ale ne rmútě se a hněvaje se BR — nermautíce se N, nermautí ť se T, a nermautiti se U — hněvaje KPC, hněvati se U — jako kornút) vyn. U — 354 kormaut K — modlé-li ť modliti(!) C — li t] vyn. O — nes«nesú»] nestrpie AO, nesnese U — ono] ano R, nic SO — 354—355 ono f... nevážie] ba, an t za žádný hřích nemají N, a nic nemá za hřích U — 355 než vždy] vyn. SO — 355—356 »Na mau vieru... rozsadil!«] na duši brání S, ani dušo- vání O — 356 mau duši] svau duši N — Bóhdaj] Ó, by P, Bódej N, A zase: 347 Iz. 58, 3 —
372 345 božieho, tak, aby svau vuoli sjednali s volí božie, než, ač co dobrého vedau, to vedau vedlé své voličky, jakož o tom bude epištola bóhdá v pátek, jenž li Buoh sám mluví řka: »V den postu 298a vašeho nalézá se vuole vaše«. Neb nejedni budau ty dobré skutky vésti, ale nevedau jich dobře. Budau se postiti od jiedla a od pitie, 350 a od hněvu se nezdržie, neskrocují toho svého hněvivého srdce, než vždy ť práv se bauří a hněvá, ješto to Bohu nenie milé. Nebo, má-li ť člověk Bohu slúžiti, má ť s uochotnau tváří u a veselau to vésti, raduje se v Pánu Bohu, nermautě se a nehněvaje jako kornút. Též modlé-li ť se, ale slova protivného nes«nesú, ono ť 355 sobě nevážie věrovánie, bohdákanie, než vždy: »Na mau vieru!«, »Na mau duši!«, «Bóhdaj zabit!«, »Bóhdaj tě nehet rozsadil!« — 298 božího [z lásky pravé] K, Páně N, vyn. O — tak] vyn. SO — svau vuoli] se O — srovnali US, srovnávali O — s vůlí drahau T — 345—346 než... vóličky] vyn. S — 345 než] ale U — ač co] co koliv U — 346 vedau] činí U — vedau] činí U — podlé U — vóličky] vuole BPRCNU, vůli(!) T — 346—347 budeme míti epištolu O — 347 epištola svatá N — bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá RN, dá-li (+ Pán C) Bůh CUSO — jenž a U — jenž... mluví] vyn. SO — mluví k votázce některejch C — řka] Prý, proč sme se modlili, a neuslyšal si, postili sme se a nevzhlédl si. Aj (Aj] Odpovídá Pán Bůh, že proto, nebo C), prý PC. Prý, proč sme se postili, a nezhlédl (nepohleděl U) si. Aj (Ej U), prý NTU, Prej, modlili sme se, a neslyšal si, postili sme se, a nepohleděl si. Aj, prej (vyn. O) SO — 348 Neb] vyn. PCNT, A U — 348—349 nejedni ... budau] mnozí činí dobré skutky, ale že jich nečiní tak, jak Pán Bůh chce: bude U — budau ... dobře] vedau dobré skutky SO — 349 nevedauc P — jich] vyn. P — nebudú(!) se postiti B — od jiedla a od pitie] vyn. BRCNTUSO, od pokrmu P — 350 ajale USO — nezdržují B — 350—354 neskrocují... Též] vyn. SO — 351 práv) vyn. BKRNU, právě CT - in margine A pozdější drobný přípisek: Já sem taková — hněvá, vztieká se, popauzí se BR — ješto] an N, ješto se U — nenie milé] nelíbí U — mílo K, milé a vzácné, což koliv činí člověk dobrého, když při tom hřeší a hněvá se C — Nebo] Ale R — 352 člověk] vyn. R — milýmu Pánu Bohu T — dole na str. 298a ma- lým písmem v A přípisek: Pomoziž, milej, drahej Bože, tak živu býti i mně hříšný! — 352—353 s uochotnau... vésti] s vochotností činiti a vesele U — 353 radujíce NT — v milým Pánu Bohu T — ale ne rmútě se a hněvaje se BR — nermautíce se N, nermautí ť se T, a nermautiti se U — hněvaje KPC, hněvati se U — jako kornút) vyn. U — 354 kormaut K — modlé-li ť modliti(!) C — li t] vyn. O — nes«nesú»] nestrpie AO, nesnese U — ono] ano R, nic SO — 354—355 ono f... nevážie] ba, an t za žádný hřích nemají N, a nic nemá za hřích U — 355 než vždy] vyn. SO — 355—356 »Na mau vieru... rozsadil!«] na duši brání S, ani dušo- vání O — 356 mau duši] svau duši N — Bóhdaj] Ó, by P, Bódej N, A zase: 347 Iz. 58, 3 —
Strana 373
373 a s tiem obecně vždy ke zpovědi. A co toho slyšie mnoho, že proto do pekla pu ojdú, a nic netbají, než toto za výmluvu mají a řie- 299a kají: »Navykli sme tak, máme v obyčej, nemuožem toho zuostati!« 360 Já ť vám, všem takovým, kteříž z uobyčeje věrujete, přisaháte, bohdákáte, zapoviedám tělo božie, a nikoli nechoďte, nebo z oby- čeje to činiti jest větší hřiech, než by se jinak přihodilo. A tak že ti lidé domnievají se, že sau na cestě — ani daleko 299b vedlé cesty! Ba, ještě mnozí lidé mnie, že sau na pravé cestě, že onano pannú zuostala, že onano vdovau a onenno knězem, a že u mše býváme, že se zpoviedáme a že nejednau i na cizie se hřiechy hněváme, že to duchovenstvie zevnitřnie vedeme. To ť 365 »Bóh dej T — byl zabit U — Bóhdaj] Ó, by P, Bódej N rozsadil] rozpučil U — 357 s tiem ... zpovědi] pak s tím k obecné spovědi O — obecně] lidé obecně R, s jinými N, obyčejem a obecně T — k zpovědi KU — A co] AčC toho] o tom U, se jim toho O — slyšie] slýchají U, mluví O — mnoho] vyn. U — 357—358 proto ... nic] s tím do pekla nebo proto musejí, nic na to N 358 nic na to UO — než ... řiekají] než bude mnohý říci BR, Ú (Au NS), prý PNTS, než ještě budau říci C, A, prej U, ale ještě řeknau: »Já ť 0 -- výmluvnost K — 359 Navykl (+ Navykla C) jsem (+ tomu B) tak, mám BPRONTUSO v] vyn. PON, ten TUO, to za S — takový obyčej N — nemohu BPRCNTUSO — toho] vyn. BPR — ostati U0 — 360 Alevšak já O - vám] vyn. O — všem] vyn. R —- takovým (+ najisto N) pravím BPRNUSO — kteříž] kdož (+ tak 0) PRCNTUSO — věrujete] včrujete (věruje(!) N), dušujete NS — 361 bohdákáte [nebo jaký koli hříchy pášete a jich přestati nechcete a nemíníte] K, dušujete, bohdákáte O zapoviedám ... nechodte] abyšte k tělu božímu nechodili, a to ť vám zapovídám B, takoví nepřistupujte k stolu Páně a nikoliv nechoďte U, abyšte k tělu božímu nechodili SO — že vám zapovídám N — vám tělo (1 a krev C) RC — hned, nikoli C — nebo, kdož USO — 362 to] vyn. B — činíte ASO, činí U — jest] máte O — hřích [a všetečnost] K — by se jinak] ať by se to S — jinak] to jináče P, to jinak NT, jak jinak C, to UO — 363 A tak, že ti] ješto mnozí SO — že ti] vyn. U — lidé] vyn. O — domnievají se] mnějí BPRONTU — na pravé cestě RSO, na cestě spasení C — ano B, a voni RTU — 363 365 ani ... cestě] vyn. SO 365 Ba] vyn. BRNT: Ba, ještěj Ale U — lidé] vyn. U — mnějí BKU, se domnívají N — že onano] protože onano N, že mnohá O — 366 panna AR, pannau [neb jebtiškau (si c!)] K — že] vyn. NS - že onano] a jina U — a onenno] tento N — a že tento, že O — 367 ted u mše P bývá O - že se zpoviedáme a že] vyn. SO nejednau] nejednau také KPRCNTU, nejedni O n se] vyn.(!) NC — 368 hřiechy] připsáno vA až dodatečně drobným písmem zhněváme P, spláčeme a se pohněváme C, hněvají O — že to ... vedeme] vyn. O — to] vyn. S — vedeme] činíme U Ú (ITU), to f PTU — 368— 370 To t... dábel] vyn. 370 on] vyn. P — nepřítele († svého N) NTU, SO 369 vše] vyn. P
373 a s tiem obecně vždy ke zpovědi. A co toho slyšie mnoho, že proto do pekla pu ojdú, a nic netbají, než toto za výmluvu mají a řie- 299a kají: »Navykli sme tak, máme v obyčej, nemuožem toho zuostati!« 360 Já ť vám, všem takovým, kteříž z uobyčeje věrujete, přisaháte, bohdákáte, zapoviedám tělo božie, a nikoli nechoďte, nebo z oby- čeje to činiti jest větší hřiech, než by se jinak přihodilo. A tak že ti lidé domnievají se, že sau na cestě — ani daleko 299b vedlé cesty! Ba, ještě mnozí lidé mnie, že sau na pravé cestě, že onano pannú zuostala, že onano vdovau a onenno knězem, a že u mše býváme, že se zpoviedáme a že nejednau i na cizie se hřiechy hněváme, že to duchovenstvie zevnitřnie vedeme. To ť 365 »Bóh dej T — byl zabit U — Bóhdaj] Ó, by P, Bódej N rozsadil] rozpučil U — 357 s tiem ... zpovědi] pak s tím k obecné spovědi O — obecně] lidé obecně R, s jinými N, obyčejem a obecně T — k zpovědi KU — A co] AčC toho] o tom U, se jim toho O — slyšie] slýchají U, mluví O — mnoho] vyn. U — 357—358 proto ... nic] s tím do pekla nebo proto musejí, nic na to N 358 nic na to UO — než ... řiekají] než bude mnohý říci BR, Ú (Au NS), prý PNTS, než ještě budau říci C, A, prej U, ale ještě řeknau: »Já ť 0 -- výmluvnost K — 359 Navykl (+ Navykla C) jsem (+ tomu B) tak, mám BPRONTUSO v] vyn. PON, ten TUO, to za S — takový obyčej N — nemohu BPRCNTUSO — toho] vyn. BPR — ostati U0 — 360 Alevšak já O - vám] vyn. O — všem] vyn. R —- takovým (+ najisto N) pravím BPRNUSO — kteříž] kdož (+ tak 0) PRCNTUSO — věrujete] včrujete (věruje(!) N), dušujete NS — 361 bohdákáte [nebo jaký koli hříchy pášete a jich přestati nechcete a nemíníte] K, dušujete, bohdákáte O zapoviedám ... nechodte] abyšte k tělu božímu nechodili, a to ť vám zapovídám B, takoví nepřistupujte k stolu Páně a nikoliv nechoďte U, abyšte k tělu božímu nechodili SO — že vám zapovídám N — vám tělo (1 a krev C) RC — hned, nikoli C — nebo, kdož USO — 362 to] vyn. B — činíte ASO, činí U — jest] máte O — hřích [a všetečnost] K — by se jinak] ať by se to S — jinak] to jináče P, to jinak NT, jak jinak C, to UO — 363 A tak, že ti] ješto mnozí SO — že ti] vyn. U — lidé] vyn. O — domnievají se] mnějí BPRONTU — na pravé cestě RSO, na cestě spasení C — ano B, a voni RTU — 363 365 ani ... cestě] vyn. SO 365 Ba] vyn. BRNT: Ba, ještěj Ale U — lidé] vyn. U — mnějí BKU, se domnívají N — že onano] protože onano N, že mnohá O — 366 panna AR, pannau [neb jebtiškau (si c!)] K — že] vyn. NS - že onano] a jina U — a onenno] tento N — a že tento, že O — 367 ted u mše P bývá O - že se zpoviedáme a že] vyn. SO nejednau] nejednau také KPRCNTU, nejedni O n se] vyn.(!) NC — 368 hřiechy] připsáno vA až dodatečně drobným písmem zhněváme P, spláčeme a se pohněváme C, hněvají O — že to ... vedeme] vyn. O — to] vyn. S — vedeme] činíme U Ú (ITU), to f PTU — 368— 370 To t... dábel] vyn. 370 on] vyn. P — nepřítele († svého N) NTU, SO 369 vše] vyn. P
Strana 374
374 jest dáblu vše líbo a mílo, on ť to rád vidí a podá toho,l aby 300e 370 lidé na to zpolehli; tak ť jest on chytrý, dábel. Ale nepřátely milovati, zlého za zlé nenavracovati, v trhu nevoklamati, křivdy bližniemu o jeden halieř neučiniti, ba, na to se nevohlédnem, a vždy chcem za dobré jmieni býti. Die svatý Rehoř: »Vždy toho člověk žádá, aby byl taký jmien, jakýž nenie, ale nechce 375 taký býti jmien, i jakýž jest.« Hádaj, co by vzal, škie de, aneb ty, babo, co by vzala, aby na tě měli všichni zvěděti to vše zlé, co s' z své mladosti činil aneb činila; ano viem, že by drahně nevzala a vždy by ráda za dobrau jmiena byla [a byl], a nejsauce. Ba, slibuji ť, že by se zbauřila, by na tě kto ještě co zlého v pravdě 380 pověděl. 300 nepřátely své C — 371 nenavracovati] neodplacovati UO — v trhu] za své nepřátely se Pánu Bohu modliti, v trhu lidí N — neoklamávati BONTSO 372 bližniemu] jeden druhému B, bližnímu svému C — o jeden halieř vyn. SO — halieř] peníz U — nečiniti NSO — ba] vyn. BSO, a R — na to se na nic U, na to se ani O — neohlédnau C — 373 a vždy] avšak předce O — vždy proto předce U — dobré [křestany a věřící] K, dobré křesťany N — jmieni] jmíni a držáni C, slauti a N — 373—375 Die ... jakýž jest] vyn. SO — 373 I dí T — Rehoř, že U — 374 žádá] hledá U — aby .. . jmien] takovýž jmín býti U — taký za takového KU, takový PCT — jakovýž BKPRC — ale] a U — 375 taký] takový BKPRCNT, za takového U — býti jmien] slauti N — jakový BKPRC — Hádaj] vyn. TU — 375—376 Hádaj... aby na tě] Hádejte, kdyby na někoho SO — 375 co by ty U — š«ie de šejde A (ps. jseide), šéde BPC, šétě(!) N (ps. sjetě), šéte(!) T (p s. sſete), člověče K, kmeti starý R, starče U — 376 aneb ty ... vzala] vyn. K — babo] ženo stará R — co by vzala] vyn. P — aby] kdyby N, aby to U — měli] vyn. U — všichni] vyn. BO — věděli U — to] vyn. C — to vše zlé] vyn. NUSO — 377 zlé] vyn. T — co s'] co si ty U, co jest O — z] od CNO — činil aneb] vyn. BPRTU, učinil neb N, učinil SO — aneb] a C — činila] učinila BRN, vyn. S0 — ano] vyn. KU, an to N, ale SO — by drahně] byšte mnoho NSO, by moc U — 378 nevzal K, nevzali NSO, nevzala a ne- vzal C, nechtěla vzíti U — 378—380 a vždy... pověděl] viď, že byšte se o to bauřili, kdy ť by co zlého a pravdivého na tě pověděli, ale chcete za dobré jmíni býti! O — 378 byšte N — ráda] rádi KN, vyn. P, chtěli S, radějí U — za dobrau ... byl] dobrau slaula U — dobrau a poctivau C — dobré byli (vyn. S) jmíni KNS — byla] chtěla býti R, býti SC — [a byl] vyn. BKPRONTS — nejsúc BRCT, nejsa U — 379 Ba, slibuji ť] Viď-li S — sli- buji t... by] zbauřila (+li ť P) by (bys U) se (+ na tě ještě R), by t (když by R) BPRCTU — 379—380 slibuji ť... pověděl] by ť na vás kdo co ještě v pravdě, sa toho povědom, vynesl, zbauřili byšte se! N — 379 slibuji ť ještě K — zbauřili K 379—380 zbauřila... pověděl] bauřili, kdy ť by co zlého pravdivého na tě pověděli S — 379 by] kdyby K — na tě) na ně K, vyn. R — někdo U — ještě vyn. KRU — 379- 380 co... po- věděl] pravdu pověděl U — 379 zlého] vyn. T —
374 jest dáblu vše líbo a mílo, on ť to rád vidí a podá toho,l aby 300e 370 lidé na to zpolehli; tak ť jest on chytrý, dábel. Ale nepřátely milovati, zlého za zlé nenavracovati, v trhu nevoklamati, křivdy bližniemu o jeden halieř neučiniti, ba, na to se nevohlédnem, a vždy chcem za dobré jmieni býti. Die svatý Rehoř: »Vždy toho člověk žádá, aby byl taký jmien, jakýž nenie, ale nechce 375 taký býti jmien, i jakýž jest.« Hádaj, co by vzal, škie de, aneb ty, babo, co by vzala, aby na tě měli všichni zvěděti to vše zlé, co s' z své mladosti činil aneb činila; ano viem, že by drahně nevzala a vždy by ráda za dobrau jmiena byla [a byl], a nejsauce. Ba, slibuji ť, že by se zbauřila, by na tě kto ještě co zlého v pravdě 380 pověděl. 300 nepřátely své C — 371 nenavracovati] neodplacovati UO — v trhu] za své nepřátely se Pánu Bohu modliti, v trhu lidí N — neoklamávati BONTSO 372 bližniemu] jeden druhému B, bližnímu svému C — o jeden halieř vyn. SO — halieř] peníz U — nečiniti NSO — ba] vyn. BSO, a R — na to se na nic U, na to se ani O — neohlédnau C — 373 a vždy] avšak předce O — vždy proto předce U — dobré [křestany a věřící] K, dobré křesťany N — jmieni] jmíni a držáni C, slauti a N — 373—375 Die ... jakýž jest] vyn. SO — 373 I dí T — Rehoř, že U — 374 žádá] hledá U — aby .. . jmien] takovýž jmín býti U — taký za takového KU, takový PCT — jakovýž BKPRC — ale] a U — 375 taký] takový BKPRCNT, za takového U — býti jmien] slauti N — jakový BKPRC — Hádaj] vyn. TU — 375—376 Hádaj... aby na tě] Hádejte, kdyby na někoho SO — 375 co by ty U — š«ie de šejde A (ps. jseide), šéde BPC, šétě(!) N (ps. sjetě), šéte(!) T (p s. sſete), člověče K, kmeti starý R, starče U — 376 aneb ty ... vzala] vyn. K — babo] ženo stará R — co by vzala] vyn. P — aby] kdyby N, aby to U — měli] vyn. U — všichni] vyn. BO — věděli U — to] vyn. C — to vše zlé] vyn. NUSO — 377 zlé] vyn. T — co s'] co si ty U, co jest O — z] od CNO — činil aneb] vyn. BPRTU, učinil neb N, učinil SO — aneb] a C — činila] učinila BRN, vyn. S0 — ano] vyn. KU, an to N, ale SO — by drahně] byšte mnoho NSO, by moc U — 378 nevzal K, nevzali NSO, nevzala a ne- vzal C, nechtěla vzíti U — 378—380 a vždy... pověděl] viď, že byšte se o to bauřili, kdy ť by co zlého a pravdivého na tě pověděli, ale chcete za dobré jmíni býti! O — 378 byšte N — ráda] rádi KN, vyn. P, chtěli S, radějí U — za dobrau ... byl] dobrau slaula U — dobrau a poctivau C — dobré byli (vyn. S) jmíni KNS — byla] chtěla býti R, býti SC — [a byl] vyn. BKPRONTS — nejsúc BRCT, nejsa U — 379 Ba, slibuji ť] Viď-li S — sli- buji t... by] zbauřila (+li ť P) by (bys U) se (+ na tě ještě R), by t (když by R) BPRCTU — 379—380 slibuji ť... pověděl] by ť na vás kdo co ještě v pravdě, sa toho povědom, vynesl, zbauřili byšte se! N — 379 slibuji ť ještě K — zbauřili K 379—380 zbauřila... pověděl] bauřili, kdy ť by co zlého pravdivého na tě pověděli S — 379 by] kdyby K — na tě) na ně K, vyn. R — někdo U — ještě vyn. KRU — 379- 380 co... po- věděl] pravdu pověděl U — 379 zlého] vyn. T —
Strana 375
375 Ale ačkoli tento slepý již byl slep li a vedlé cesty seděl, 301° alevšak vždy ještě jemu jeden smysl zóstal, ješto jest velmi ušlechtilý a pomocný k spasení, totižto sluch. Nebo die svaté čtenie: »A když jest slyšal zástup pomíjející, otázal, co by to 385 bylo; a oni sau jemu řekli, že by Ježíš Nazaretský šel.« Tuto se jest každému potřebie naučiti, aby poslauchal rád s pilností toho, co [jemu] Ii jest potřebie k spasení, aby se ptal s pilností na ty věci, které sau tobě k spasení, jako teď tento slepý, chtě uzdraven býti, [tak] učinil, Ka tázal se , co by to bylo. Nebo 390 člověk neptaje se nebude věděti. Ale každý člověk jest zavázán pod věčným zatracením, aby se ptal na to, co mu jest potřebie k spasení, aby znal a věděl vuoli božie; nebo, nebudeš-li i věděti, nebude ť o tobě vědieno, a nikoli se nevymluvíš, aby řekl: »Já sem nevěděl.« Tak ť jest svatý Pavel napomínal řka: »Bratřie! 395 Nechci ť já, abyšte nevěděli, ale abyšte znali, která jest vuole božie dobrá. « O milý Bože! co já nejednau pomyslím, co se tomuto lidu té božie vuole praví, a nic, za najmenší vlas neznamenati, li 381 Ale] vyn. SO — již byl slep a] vyn. SO — již] vyn. C — byl slep] docela nic neviděl N, byl slepý U vedlé] u O — již seděl U — 382 však PNSO — vždy] vyn. USO — jemuj vyn. C — jeden] vyn. R — ještoj a ten N, a U 382—384 ješto ... čtenie] vyn. SO — 384 A] vyn. S, že O slyšel BR, uslyšal NT, uslyšel CUSO - otázal se (vyn. RT) jest BRCT, i optal se U 385 řekli] pověděli SO by] vyn. UO — Nazaretský] vyn. R — tudy šel S, tudy jde UO- 385387 Tuto ... potřebie] Odkudž jest i nám naučení, abychom pilně poslauchali, co jest nám potřebného SO 387 [jemu] v A červeně in marg., člověku N, vyn. BKPROU - na str. 301b nahoře v A drobnějším písmem je při pisek: Neb, ač co kolivěk slepý móž micti, ale bez světla nemóž viděti, co má. Tak i tato — potřebného C— 387—388 aby se ptal... spasení] vyn. BRNTUO : 387 aby ... s pilností] a též se vyptávali S — 388 které] ješto S - tobě] vyn. PCS — potřebné k spasení KPC — ted] jest U, i O, vyn. S chtíce NU — 389 uzdraven zdráv SO — [tak] vyn. BKPRONTUSO - «a tázal se , že se tázal A, i optal se U — 389—394 Nebo ... nevěděl« vyn. S0 — 390 neptaje se] nebude-li se ptáti N — 391 pilně ptal N — potřebné P, potřebného C — 393 také t o tobě nebude vědíno C aby] jako by P 394 A tak O — a řka B — 395 já] vyn. RNTUS, pak O — ale abyšte znali] vyn. SO — znali] věděli C — 396 dobrá, libá (dobře líbezná C) a dokonalá SOC — Ó] A PRCU, Ach T - O... nejednau. A já na to kolikrát S0 — co já ... pomyslím] vyn. C co] kterak N, to U já] vyn. RU — 397 o té (vyn. O) vůli boží S0 - praví] vypraví N, vymluví U, mluví SO — a nic] avšak O — vlas] vlásek N, věc SO r znamenati P, není znamenati N, není znáti SO, neznati U — 398 301 302" 302" 394 Podle Řím. 1, 13 a Ef. 5, 17
375 Ale ačkoli tento slepý již byl slep li a vedlé cesty seděl, 301° alevšak vždy ještě jemu jeden smysl zóstal, ješto jest velmi ušlechtilý a pomocný k spasení, totižto sluch. Nebo die svaté čtenie: »A když jest slyšal zástup pomíjející, otázal, co by to 385 bylo; a oni sau jemu řekli, že by Ježíš Nazaretský šel.« Tuto se jest každému potřebie naučiti, aby poslauchal rád s pilností toho, co [jemu] Ii jest potřebie k spasení, aby se ptal s pilností na ty věci, které sau tobě k spasení, jako teď tento slepý, chtě uzdraven býti, [tak] učinil, Ka tázal se , co by to bylo. Nebo 390 člověk neptaje se nebude věděti. Ale každý člověk jest zavázán pod věčným zatracením, aby se ptal na to, co mu jest potřebie k spasení, aby znal a věděl vuoli božie; nebo, nebudeš-li i věděti, nebude ť o tobě vědieno, a nikoli se nevymluvíš, aby řekl: »Já sem nevěděl.« Tak ť jest svatý Pavel napomínal řka: »Bratřie! 395 Nechci ť já, abyšte nevěděli, ale abyšte znali, která jest vuole božie dobrá. « O milý Bože! co já nejednau pomyslím, co se tomuto lidu té božie vuole praví, a nic, za najmenší vlas neznamenati, li 381 Ale] vyn. SO — již byl slep a] vyn. SO — již] vyn. C — byl slep] docela nic neviděl N, byl slepý U vedlé] u O — již seděl U — 382 však PNSO — vždy] vyn. USO — jemuj vyn. C — jeden] vyn. R — ještoj a ten N, a U 382—384 ješto ... čtenie] vyn. SO — 384 A] vyn. S, že O slyšel BR, uslyšal NT, uslyšel CUSO - otázal se (vyn. RT) jest BRCT, i optal se U 385 řekli] pověděli SO by] vyn. UO — Nazaretský] vyn. R — tudy šel S, tudy jde UO- 385387 Tuto ... potřebie] Odkudž jest i nám naučení, abychom pilně poslauchali, co jest nám potřebného SO 387 [jemu] v A červeně in marg., člověku N, vyn. BKPROU - na str. 301b nahoře v A drobnějším písmem je při pisek: Neb, ač co kolivěk slepý móž micti, ale bez světla nemóž viděti, co má. Tak i tato — potřebného C— 387—388 aby se ptal... spasení] vyn. BRNTUO : 387 aby ... s pilností] a též se vyptávali S — 388 které] ješto S - tobě] vyn. PCS — potřebné k spasení KPC — ted] jest U, i O, vyn. S chtíce NU — 389 uzdraven zdráv SO — [tak] vyn. BKPRONTUSO - «a tázal se , že se tázal A, i optal se U — 389—394 Nebo ... nevěděl« vyn. S0 — 390 neptaje se] nebude-li se ptáti N — 391 pilně ptal N — potřebné P, potřebného C — 393 také t o tobě nebude vědíno C aby] jako by P 394 A tak O — a řka B — 395 já] vyn. RNTUS, pak O — ale abyšte znali] vyn. SO — znali] věděli C — 396 dobrá, libá (dobře líbezná C) a dokonalá SOC — Ó] A PRCU, Ach T - O... nejednau. A já na to kolikrát S0 — co já ... pomyslím] vyn. C co] kterak N, to U já] vyn. RU — 397 o té (vyn. O) vůli boží S0 - praví] vypraví N, vymluví U, mluví SO — a nic] avšak O — vlas] vlásek N, věc SO r znamenati P, není znamenati N, není znáti SO, neznati U — 398 301 302" 302" 394 Podle Řím. 1, 13 a Ef. 5, 17
Strana 376
376 aby ji plnili! A proč jest to? Já jiného neviem, než proto, že viery v nich nenie. By oni věřili, zajisté jinak by živi byli; ale že oni 400 nevěřie řečem božiem a tomu, co se praví jim z zákona božieho, již se plnie ty řeči, kteréž mluvil svatý Pavel řka: »Věz to, Timotee, že ť nastanau lidé, ješto zdravého naučenie nebudau přijímati, a že li viera potuchne a láska ustydne ve mnohých.« A když jest uslyšal ten jistý slepý, že by Ježíš šel, zvolal 405 hlasem velikým řka: »Ježíši, synu Daviduov, smiluj se nade mnau!« Tu se nauč, aby, když koli co uslyšíš spasitedlného, aby ihned tomu byl poddán a volal prose milého Boha, ať by ráčil dáti to tak vésti a s tiem se obierati, i jakož by bylo líbo jemu 303 vedlé líbezné vuole jeho, milého Boha. A kteří předcháziechu (totiž, že šli před Ježíšem), láli jemu, aby mlčal. Kteří sau to, ješto jdau před Ježíšem a ješto předčie 410 303a aby] by RC — 398—399 aby ji ... zajisté] vyn. B — 398 ji plnili ... ne- viem, než] se co lepšili (polepšili O)! Já ť nevím, proč jest to, jediné leč SO — Já ... proto] Pro nic pro jiného, jediné proto C — víry [pravé, živé, lásky, naděje, daufání a jiných cností svatých] K — 398—399 viery ... nenie) pravé víry nemají C — 399 By] Kdyby N, Ó, by ť U, Nebo, kdyby SO — oni] vyn. U, slovu božímu S, tomu O — věřili] víru měli a poznali se samy U — zajisté] vyn. S, co slovo boží praví O, zajisté že KRCT — jináče BPRUO, oni jinak K — 399—403 ale že oni .. . mnohých«] vyn. SO — 399 oni vyn. N — 400 řečem božiem] zákonu božímu a řeči boží U — 400—401 tomu .. . mluvil] to se již na nich plní, což dí U — 400 praví] mluví N — 401 kteréž] což N, jakož T — mluví P, předpověděl NT — řka] Prý NTU, Timoteovi, knězi svému mladému, těmito slovy C — Timotei T — 402 lidé] časové (+ poslední C) BPRCTU, časové nebezpeční N — ješto... přijímati, a] vyn. BPRCNTU — 403 víra pravá v lidech C — ve mnohých] v mnohých B, vyn. NU — 404 A] A dí čtení: »A U, Ale že S, Alevšak že O — když] jakž O — tento SO — jistý vyn. USO — — slepý o tom U — by] by tudy S — by ... šel] Ježíš Nazaretský (vyn. O) tudy jde UO — šel tudy C — ihned zvolal (volal 0) SO — 405 řka] vyn. O — 406—407 Tu ... prose] Tak i my máme se naučiti volati a prositi SO — 406 aby] vyn. NTU — kdež kolivěk U — 407 byl poddán] věřil U — prosíce N — aby tobě U, aby nám SO — 408 tak vésti ... obierati] aby to mohl skutkem naplniti U — s tiem se obierati] činiti O — by] vyn. S — 408—409 bylo líbo ... Boha] se jemu líbilo TN, se Bohu líbilo U, se jemu líbí SO — 409 a vedlé P — 410 A] Ale US, Ale že ti O — předcházeli BPRCN, napřed šli USO totiž ... Ježíšem] vyn. U — totiž, že šli] vyn. S0 — že] vyn. NT — láli] přimlauvali sau CSO — 411—412 Kteří... ním?] Skrze to znamenají se O — 411 jsau pak S — 411—412 a ješto předčie před ním] vyn. S — 411 401 Podle 2. Tim. 4, 3 a Mat. 24, 12 —
376 aby ji plnili! A proč jest to? Já jiného neviem, než proto, že viery v nich nenie. By oni věřili, zajisté jinak by živi byli; ale že oni 400 nevěřie řečem božiem a tomu, co se praví jim z zákona božieho, již se plnie ty řeči, kteréž mluvil svatý Pavel řka: »Věz to, Timotee, že ť nastanau lidé, ješto zdravého naučenie nebudau přijímati, a že li viera potuchne a láska ustydne ve mnohých.« A když jest uslyšal ten jistý slepý, že by Ježíš šel, zvolal 405 hlasem velikým řka: »Ježíši, synu Daviduov, smiluj se nade mnau!« Tu se nauč, aby, když koli co uslyšíš spasitedlného, aby ihned tomu byl poddán a volal prose milého Boha, ať by ráčil dáti to tak vésti a s tiem se obierati, i jakož by bylo líbo jemu 303 vedlé líbezné vuole jeho, milého Boha. A kteří předcháziechu (totiž, že šli před Ježíšem), láli jemu, aby mlčal. Kteří sau to, ješto jdau před Ježíšem a ješto předčie 410 303a aby] by RC — 398—399 aby ji ... zajisté] vyn. B — 398 ji plnili ... ne- viem, než] se co lepšili (polepšili O)! Já ť nevím, proč jest to, jediné leč SO — Já ... proto] Pro nic pro jiného, jediné proto C — víry [pravé, živé, lásky, naděje, daufání a jiných cností svatých] K — 398—399 viery ... nenie) pravé víry nemají C — 399 By] Kdyby N, Ó, by ť U, Nebo, kdyby SO — oni] vyn. U, slovu božímu S, tomu O — věřili] víru měli a poznali se samy U — zajisté] vyn. S, co slovo boží praví O, zajisté že KRCT — jináče BPRUO, oni jinak K — 399—403 ale že oni .. . mnohých«] vyn. SO — 399 oni vyn. N — 400 řečem božiem] zákonu božímu a řeči boží U — 400—401 tomu .. . mluvil] to se již na nich plní, což dí U — 400 praví] mluví N — 401 kteréž] což N, jakož T — mluví P, předpověděl NT — řka] Prý NTU, Timoteovi, knězi svému mladému, těmito slovy C — Timotei T — 402 lidé] časové (+ poslední C) BPRCTU, časové nebezpeční N — ješto... přijímati, a] vyn. BPRCNTU — 403 víra pravá v lidech C — ve mnohých] v mnohých B, vyn. NU — 404 A] A dí čtení: »A U, Ale že S, Alevšak že O — když] jakž O — tento SO — jistý vyn. USO — — slepý o tom U — by] by tudy S — by ... šel] Ježíš Nazaretský (vyn. O) tudy jde UO — šel tudy C — ihned zvolal (volal 0) SO — 405 řka] vyn. O — 406—407 Tu ... prose] Tak i my máme se naučiti volati a prositi SO — 406 aby] vyn. NTU — kdež kolivěk U — 407 byl poddán] věřil U — prosíce N — aby tobě U, aby nám SO — 408 tak vésti ... obierati] aby to mohl skutkem naplniti U — s tiem se obierati] činiti O — by] vyn. S — 408—409 bylo líbo ... Boha] se jemu líbilo TN, se Bohu líbilo U, se jemu líbí SO — 409 a vedlé P — 410 A] Ale US, Ale že ti O — předcházeli BPRCN, napřed šli USO totiž ... Ježíšem] vyn. U — totiž, že šli] vyn. S0 — že] vyn. NT — láli] přimlauvali sau CSO — 411—412 Kteří... ním?] Skrze to znamenají se O — 411 jsau pak S — 411—412 a ješto předčie před ním] vyn. S — 411 401 Podle 2. Tim. 4, 3 a Mat. 24, 12 —
Strana 377
377 před ním? Ti všichni, ješto svá práva, své obyčeje a na- vyklosti předkládají před vuoli a před přikázanie božská a před ty věci, kteréž li sau samým Bohem rozkázány a přikázány, když 304 415 pak lidé to vedau, aby jich napřed bylo a potom toto, aneb druhdy pro svá práva a obyčeje i vopustie a nechají a zanetbají a ne- dadie miesta tomu, což jest božského. Jest-li toho co nynie a bylo-li, hádaj! Ano práva papežská, ciesařská, královská, zemská, knic li žecie, biskupská, rytieřská, kněžská a mnišská, jeptištie, 420 ono panoská, městská, až do sedlákuov — a všichni svými právy předčie před Ježíšem. Zdaliž toho nenie, kdyby kto chtěl co ssta- viti, ješto jest proti Bohu, když by nedali svobody zjevným smrtedlným hřiechuom: aby nebylo v neděli na řady [piva] dá- vanie, li aby v neděli nejezdili, aby rokuov nekladli, aby své 305a 425 obchody tak vedli, jakož zákon boží velí a ukazuje, a aby všecka ješto] vyn. NTU - předčic] před se jdú B, předší(!) KR — předčie před ním] chtí maudřejší býti nežli jejich Pán? U — 412 I, ti NS — kteříž O — (práva vyn.(!) A — své] a SO — a navyklosti] a své zvyklosti C, vyn. SO — 413 představují S0 - před vuoli a] vyn. SO — vůli boží C — jeho božská R, boží UO . 413—417 a před ty věci .. . nedadie] a to činí napřed (prvé 0), co se jim líbí, a nedávají SO — 414 rozkázány a] vyn. NTU přikázané N — 414—417 když... nedadie] Oni to chtí míti, aby jich na- vyklosti napřed byly, a nechtí dáti U — 414—415 když pak] a když P — 415 vedau a konají N — jich] vyn. BRNT, jejich KC — napřed bylo] napřed byly obyčeje, zvyklosti a nálezky C — a potom toto] vyn. K — toto boží přikázaní C — aneb že K — 415—416 aneb ... zanetbají] což jest božského NT — 416 a obyčeje] aneb obyčeje B — zanedbávají C — nedají T —— 417 což jest božského] vyn. NT — božího U — Nu, jest-li SO — 417 418 Jest... hádaj] Dejž Bůh, ať by jediné nebylo pozdě U a bylo-li, hádaj] vyn. SO - 418 Ano jsau SO — ciesařská] ano císařská B, vyn. P zemská] vyn. NTUSO — 419 knížecká P, knížatská R, vyn. O biskupská, panská BPRCSO — rytieřská] vyn. S0 — kněžská a] vyn. O — jeptišťčí BK, jeptišská RCNUSO — 420 ono] ano BPT — ono panoská] panenská(!) C, vyn. RNU — ono panoská ... sedlákuov] vyn. SO — ano městská N — ti všickni SO — 421 předší(!) R — A zdali t R — Zdaliž... sstaviti] A kdyby kdo chtěl to rušiti U — nyní není B co] vyn. B, co zlého C, nětco toho SO — zastaviti SO — 422 ješto] co U — Bohu, na toho se rozhněvají a U — když by nedali] a nedal S, a bránil by O — svobodu O — 423 smrtedlným] vyn. SO — aby nebylo ... dávanie] vyn. N no- bylo] vyn. SO — řad S — [piva] vyn. BKPRCTSO, do pití U — dávanie] dáváno TU, nepili SO — 424 aby v neděli] vyn. S, nikam O - nejezdili] svatau nedali jezditi N abyl vyn. CNSO, a U — v neděli rokův R - nekladli] klásti bránili, do pořádkův se nescházeli N, neskládali O — 424— 425 aby své ... jakož] a tak všecko, což S, ale to, což O — své ... jakož vše tak činili, jak Pán Bůh chce míti, a U — 425 všechny vedli BRONT 304%
377 před ním? Ti všichni, ješto svá práva, své obyčeje a na- vyklosti předkládají před vuoli a před přikázanie božská a před ty věci, kteréž li sau samým Bohem rozkázány a přikázány, když 304 415 pak lidé to vedau, aby jich napřed bylo a potom toto, aneb druhdy pro svá práva a obyčeje i vopustie a nechají a zanetbají a ne- dadie miesta tomu, což jest božského. Jest-li toho co nynie a bylo-li, hádaj! Ano práva papežská, ciesařská, královská, zemská, knic li žecie, biskupská, rytieřská, kněžská a mnišská, jeptištie, 420 ono panoská, městská, až do sedlákuov — a všichni svými právy předčie před Ježíšem. Zdaliž toho nenie, kdyby kto chtěl co ssta- viti, ješto jest proti Bohu, když by nedali svobody zjevným smrtedlným hřiechuom: aby nebylo v neděli na řady [piva] dá- vanie, li aby v neděli nejezdili, aby rokuov nekladli, aby své 305a 425 obchody tak vedli, jakož zákon boží velí a ukazuje, a aby všecka ješto] vyn. NTU - předčic] před se jdú B, předší(!) KR — předčie před ním] chtí maudřejší býti nežli jejich Pán? U — 412 I, ti NS — kteříž O — (práva vyn.(!) A — své] a SO — a navyklosti] a své zvyklosti C, vyn. SO — 413 představují S0 - před vuoli a] vyn. SO — vůli boží C — jeho božská R, boží UO . 413—417 a před ty věci .. . nedadie] a to činí napřed (prvé 0), co se jim líbí, a nedávají SO — 414 rozkázány a] vyn. NTU přikázané N — 414—417 když... nedadie] Oni to chtí míti, aby jich na- vyklosti napřed byly, a nechtí dáti U — 414—415 když pak] a když P — 415 vedau a konají N — jich] vyn. BRNT, jejich KC — napřed bylo] napřed byly obyčeje, zvyklosti a nálezky C — a potom toto] vyn. K — toto boží přikázaní C — aneb že K — 415—416 aneb ... zanetbají] což jest božského NT — 416 a obyčeje] aneb obyčeje B — zanedbávají C — nedají T —— 417 což jest božského] vyn. NT — božího U — Nu, jest-li SO — 417 418 Jest... hádaj] Dejž Bůh, ať by jediné nebylo pozdě U a bylo-li, hádaj] vyn. SO - 418 Ano jsau SO — ciesařská] ano císařská B, vyn. P zemská] vyn. NTUSO — 419 knížecká P, knížatská R, vyn. O biskupská, panská BPRCSO — rytieřská] vyn. S0 — kněžská a] vyn. O — jeptišťčí BK, jeptišská RCNUSO — 420 ono] ano BPT — ono panoská] panenská(!) C, vyn. RNU — ono panoská ... sedlákuov] vyn. SO — ano městská N — ti všickni SO — 421 předší(!) R — A zdali t R — Zdaliž... sstaviti] A kdyby kdo chtěl to rušiti U — nyní není B co] vyn. B, co zlého C, nětco toho SO — zastaviti SO — 422 ješto] co U — Bohu, na toho se rozhněvají a U — když by nedali] a nedal S, a bránil by O — svobodu O — 423 smrtedlným] vyn. SO — aby nebylo ... dávanie] vyn. N no- bylo] vyn. SO — řad S — [piva] vyn. BKPRCTSO, do pití U — dávanie] dáváno TU, nepili SO — 424 aby v neděli] vyn. S, nikam O - nejezdili] svatau nedali jezditi N abyl vyn. CNSO, a U — v neděli rokův R - nekladli] klásti bránili, do pořádkův se nescházeli N, neskládali O — 424— 425 aby své ... jakož] a tak všecko, což S, ale to, což O — své ... jakož vše tak činili, jak Pán Bůh chce míti, a U — 425 všechny vedli BRONT 304%
Strana 378
378 svá práva tak napravili, aby se zákonem božím zpravovali — hádaj, zbauřil-li by se ďábel o to? Ani ť by řekli: »Již ť nám v naše práva sahají! již nám chtie rušiti naše řády!« »A my máme zde ten l vobyčej, a oni nám cos jiného zamajšlejí«, »Již nám chtie 430 z města klášter udělati, a my již pro jich kázanie žádných obcho- duov nemuožeme mieti ani nám kupečstvie jdau ani co z jiných zemí«, ani ť se vymlúvají divnými výmluvami. Děje-li se to [mezi vámi], hádaj?! Tak máš, ani ť všichni předčie před u Ježíšem. Buoh sám přikázal o svém drahém a předuostojném těle i o své 435 svaté a předrahé krvi řka: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé«, a vzal kalich řka: »To ť jest krev má, pítež z toho všichni!» boží vyn. RTSO — velí, učí P — a ukazuje] vyn. USO — 425—428 a aby všecka .. . sahají! již] aby dělali, viď, že by se o to zbauřili (bauřili O) řkauc: »Což SO — 426 svá] vyn. U — s zákonem U — božím] vyn. U — zpravili P, srovnali U — 427 hádaj ale U — zbauřili(!)-li B — li] vyn. U — o to] pro to NU — Ani ... řekli] Řekli by: »Ani ť N, »A, prý, ano (an N) ť TU — by řekli] vyn. P — řekli] reptali řkúce BR, mnozí řekli C — 428 sabá R — již] A, á, již C, a U — chce R, chceš O — řády] práva BRSO, raddy N, rady T, práva aneb řády U — A] Nebo S, Však O — zde] vyn. SO — 429 tento CU — a oni] ano NT — nám] vyn. S — vymyšlují BR, zamyšlují PCT — 429—430 Již nám .. . udělati] v A je přeškrtnuto, vyn. SO — 429 Již] A U — 430 města našeho N — udělati] udělati, a my jich nezpravujem, a oni nás chtí zpravovati B — a my] ani K, že my SO — 431 nemuožeme mieti] nebudem míti moci B — nemůžem v neděli S — mieti] vésti CUO — 431—432 ani nám ... zemí v A ješkrtnuto — ani nám... výmluvami] vyn. SO — 431 nám] vyn. U — kupectví jaká N — co] nic BPRNT — 431—433 jdau... hádaj?!] vyn. U — 432 ani t... výmlu- vami] vyn. BPRNT, nám dodávají C — to] vyn. O — [mezi vámi] vyn. BKPRCNT, tak SO — 433 hádaj] co ť se zdá C — 433—435 Tak .. . krvi řka] Onino pak kněží, kardináli, biskupi předčí před Ježíšem (+ tímto O): on přikázal v svém kšaftu SO — 433 ani ť] že téměř N, ano ť T, an U — předčie] vyn. C — Ježíšem] Ježíšem. Onino opět kněží, biskupi, kardináli, předčé-li (předší(!)-li R) před Ježíšem? BPRCT, Ježíšem. Ti všickni, ješto svá práva, své obyčeje a navyklosti předkládají před vůli a před přikázaní božská a před ty věci, které sau samým Pánem Bohem přikázány, bez pomsty boží hrozné nebudau. Onino opět kněží, kardinálové, biskupi, předčí-li před Pánem Ježíšem? N — 434 Ano Buoh K — 434—435 drahém .. krvi] těle a o krvi drahé (svaté U) BU, těle a o své drahé (svaté T) krvi KPRNT, svatém těle a krvi předrahé C — 435—436 jezte ... krev má] vyn. BKPCT — 435 toto SO — 435—436 to ť jest tělo ... má] vyn. R, »Vezměte a NU — 435 mé, kteréž za vás zrazeno bude SO — 436 a vzal kalich řka] »Vezměte a píte z toho všickni S0 — To ť] tato ť SO — a píte R — pítež... všichni] jenž (kteráž O) se za vás vylévá na odpuštění hří- 305" 306" 435 Mat. 26, 26 —
378 svá práva tak napravili, aby se zákonem božím zpravovali — hádaj, zbauřil-li by se ďábel o to? Ani ť by řekli: »Již ť nám v naše práva sahají! již nám chtie rušiti naše řády!« »A my máme zde ten l vobyčej, a oni nám cos jiného zamajšlejí«, »Již nám chtie 430 z města klášter udělati, a my již pro jich kázanie žádných obcho- duov nemuožeme mieti ani nám kupečstvie jdau ani co z jiných zemí«, ani ť se vymlúvají divnými výmluvami. Děje-li se to [mezi vámi], hádaj?! Tak máš, ani ť všichni předčie před u Ježíšem. Buoh sám přikázal o svém drahém a předuostojném těle i o své 435 svaté a předrahé krvi řka: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé«, a vzal kalich řka: »To ť jest krev má, pítež z toho všichni!» boží vyn. RTSO — velí, učí P — a ukazuje] vyn. USO — 425—428 a aby všecka .. . sahají! již] aby dělali, viď, že by se o to zbauřili (bauřili O) řkauc: »Což SO — 426 svá] vyn. U — s zákonem U — božím] vyn. U — zpravili P, srovnali U — 427 hádaj ale U — zbauřili(!)-li B — li] vyn. U — o to] pro to NU — Ani ... řekli] Řekli by: »Ani ť N, »A, prý, ano (an N) ť TU — by řekli] vyn. P — řekli] reptali řkúce BR, mnozí řekli C — 428 sabá R — již] A, á, již C, a U — chce R, chceš O — řády] práva BRSO, raddy N, rady T, práva aneb řády U — A] Nebo S, Však O — zde] vyn. SO — 429 tento CU — a oni] ano NT — nám] vyn. S — vymyšlují BR, zamyšlují PCT — 429—430 Již nám .. . udělati] v A je přeškrtnuto, vyn. SO — 429 Již] A U — 430 města našeho N — udělati] udělati, a my jich nezpravujem, a oni nás chtí zpravovati B — a my] ani K, že my SO — 431 nemuožeme mieti] nebudem míti moci B — nemůžem v neděli S — mieti] vésti CUO — 431—432 ani nám ... zemí v A ješkrtnuto — ani nám... výmluvami] vyn. SO — 431 nám] vyn. U — kupectví jaká N — co] nic BPRNT — 431—433 jdau... hádaj?!] vyn. U — 432 ani t... výmlu- vami] vyn. BPRNT, nám dodávají C — to] vyn. O — [mezi vámi] vyn. BKPRCNT, tak SO — 433 hádaj] co ť se zdá C — 433—435 Tak .. . krvi řka] Onino pak kněží, kardináli, biskupi předčí před Ježíšem (+ tímto O): on přikázal v svém kšaftu SO — 433 ani ť] že téměř N, ano ť T, an U — předčie] vyn. C — Ježíšem] Ježíšem. Onino opět kněží, biskupi, kardináli, předčé-li (předší(!)-li R) před Ježíšem? BPRCT, Ježíšem. Ti všickni, ješto svá práva, své obyčeje a navyklosti předkládají před vůli a před přikázaní božská a před ty věci, které sau samým Pánem Bohem přikázány, bez pomsty boží hrozné nebudau. Onino opět kněží, kardinálové, biskupi, předčí-li před Pánem Ježíšem? N — 434 Ano Buoh K — 434—435 drahém .. krvi] těle a o krvi drahé (svaté U) BU, těle a o své drahé (svaté T) krvi KPRNT, svatém těle a krvi předrahé C — 435—436 jezte ... krev má] vyn. BKPCT — 435 toto SO — 435—436 to ť jest tělo ... má] vyn. R, »Vezměte a NU — 435 mé, kteréž za vás zrazeno bude SO — 436 a vzal kalich řka] »Vezměte a píte z toho všickni S0 — To ť] tato ť SO — a píte R — pítež... všichni] jenž (kteráž O) se za vás vylévá na odpuštění hří- 305" 306" 435 Mat. 26, 26 —
Strana 379
379 A oni: [že] »Nemá to býti! My máme tento vobyčej a tak sme navykli a otec muoj tak vedl.« Až by otec tvuoj v pekle byl — jehož, Bože, nedaj! —, chtěl-liž by za ním? Onino opět řiekají: 440 »Otec svatý takto velí; a co vy chcete býti maudřejší než toto množstvie jiných kardináluov, biskupuov, prelátuov?« Vše ť jest to čertovo jednánie a ti všichni předčie před Ježíšem. Oh, milý Bože, co jest té slepoty nynic! Die dále svaté čtenie: »Čím jemu viece žehráchu, a on 307" 445 viece voláše: Synu Daviduov, smiluj se nade mnau!« Ba, když ty zvieš kde vuoli boží v čem, plň ji chutně, lajte všichni! Ba, by ť tobě láli papež, kardináli, biskupi, kněžie, by ť se na tě veškeren svět snažil, netbaj nic, když ť jest vuole božie a tvé spasenie, 306% chův SO — 437 oni zpět K, oni pak naproti tomu N, oni pak T, oni (+ pak S0) praví CUSO - že] vyn. BKPRNTUS — to] tak U, to tak S0 — tento] ten RNT, tak U, vyn. SO a tak sme navykli] pod jednau přijímati SO — my tak U 438 prej navykli C — a] nebo O — můj mne N — vedl] nás vedl C, učil U, mne (+ tomu O) naučil SO — Až byj A kdyby KN, Ale až by T, A byl-li by U, Nu, kdyby S, Nu, co ť se zdá, kdyby O — tvůj proto SO — byl] vyn. U — 439 čehož NSO, toho U — Buoh BPRNTUSO — nedaj] uchovej SO - chtěl ... ním] i ty by chtěl za ním jíti U - ním, ha N - Onino ... řiekají] Ono opět řkú R, A jiní: »Ó, prej U — 439—440 Onino ... velí] vyn. S, Ano vy říkáte O — 439 opět řiekají] Prý PN, Ó, prý T, opět C řkú B— 440 Otec ... velí] vyn. K — tvůj svatej C — tak PRNU — velí] poraučí N než] říkáte, než S — toto] všechny B, všechno R 441 veliké (všeckno S0) množství USO — jiných] vyn. BRSO kardinálové, biskupové, prelátové U — prelátuov] vyn. SO, prelátů znamenitejch C Ó, vše U, Ale vše O - 442 to] vyn. C — dáblovo PRONTU — jednání] dílo a jednání C, dílo U — a ti všichni ... Ježíšem] nebo sluší více věřiti samému Pánu Bohu nežli všem biskupům, kardinálům S, nebo sluší více Boha poslauchati nežli biskupů a kardinálů O — předší(!) R — Ó K, Och NCTU, Ach S 443 Bože] vyn. U — jest mnoho NS 8 444 I dí CS, Protož dí O — dále] vyn. PCUO - svaté] vyn. O čtení, že U žehráchu] v K později škrtnuto a nadepsáno: [přimlauvali]; žehrali PR, zbraňovali CN, přimlauvali U, domlauvali SO - a on]vyn. N 445 tím více KRNTUO, mnohem víceji S —- volal BPRONUSO — Ba] Ba, můj milý S, Ó milí křesťané O — 445—446 Ba ... všichni!] vyn. R 446 ty] vy O — víš S, víte O — kde] vyn. BCNSO, že jest U vuole PU plň] čiň S plň... všichni!] proč vy ji nečiníte ochotně? O — chutně] ihned rychle U, bez prodlévaní C, ochotně S — lejte NT, vy lejte C - lajte všichni] vyn. KUS — Ba] vyn. SO — 447 tobě] vám O -- všichni láli (— bránili U) KUSO — 447—448 papež ... netbaj nic] i všecken svět bauřil, nic na to nedbejte O 447 biskupi ... veškeren] i všecken S — kněží, ba PCNTU — se] vyn. U — na tě] vyn. B, proti tobě U — všechen U 448 snažil] byl U, vyn. S — nedbej na to nic N, nic ty na to
379 A oni: [že] »Nemá to býti! My máme tento vobyčej a tak sme navykli a otec muoj tak vedl.« Až by otec tvuoj v pekle byl — jehož, Bože, nedaj! —, chtěl-liž by za ním? Onino opět řiekají: 440 »Otec svatý takto velí; a co vy chcete býti maudřejší než toto množstvie jiných kardináluov, biskupuov, prelátuov?« Vše ť jest to čertovo jednánie a ti všichni předčie před Ježíšem. Oh, milý Bože, co jest té slepoty nynic! Die dále svaté čtenie: »Čím jemu viece žehráchu, a on 307" 445 viece voláše: Synu Daviduov, smiluj se nade mnau!« Ba, když ty zvieš kde vuoli boží v čem, plň ji chutně, lajte všichni! Ba, by ť tobě láli papež, kardináli, biskupi, kněžie, by ť se na tě veškeren svět snažil, netbaj nic, když ť jest vuole božie a tvé spasenie, 306% chův SO — 437 oni zpět K, oni pak naproti tomu N, oni pak T, oni (+ pak S0) praví CUSO - že] vyn. BKPRNTUS — to] tak U, to tak S0 — tento] ten RNT, tak U, vyn. SO a tak sme navykli] pod jednau přijímati SO — my tak U 438 prej navykli C — a] nebo O — můj mne N — vedl] nás vedl C, učil U, mne (+ tomu O) naučil SO — Až byj A kdyby KN, Ale až by T, A byl-li by U, Nu, kdyby S, Nu, co ť se zdá, kdyby O — tvůj proto SO — byl] vyn. U — 439 čehož NSO, toho U — Buoh BPRNTUSO — nedaj] uchovej SO - chtěl ... ním] i ty by chtěl za ním jíti U - ním, ha N - Onino ... řiekají] Ono opět řkú R, A jiní: »Ó, prej U — 439—440 Onino ... velí] vyn. S, Ano vy říkáte O — 439 opět řiekají] Prý PN, Ó, prý T, opět C řkú B— 440 Otec ... velí] vyn. K — tvůj svatej C — tak PRNU — velí] poraučí N než] říkáte, než S — toto] všechny B, všechno R 441 veliké (všeckno S0) množství USO — jiných] vyn. BRSO kardinálové, biskupové, prelátové U — prelátuov] vyn. SO, prelátů znamenitejch C Ó, vše U, Ale vše O - 442 to] vyn. C — dáblovo PRONTU — jednání] dílo a jednání C, dílo U — a ti všichni ... Ježíšem] nebo sluší více věřiti samému Pánu Bohu nežli všem biskupům, kardinálům S, nebo sluší více Boha poslauchati nežli biskupů a kardinálů O — předší(!) R — Ó K, Och NCTU, Ach S 443 Bože] vyn. U — jest mnoho NS 8 444 I dí CS, Protož dí O — dále] vyn. PCUO - svaté] vyn. O čtení, že U žehráchu] v K později škrtnuto a nadepsáno: [přimlauvali]; žehrali PR, zbraňovali CN, přimlauvali U, domlauvali SO - a on]vyn. N 445 tím více KRNTUO, mnohem víceji S —- volal BPRONUSO — Ba] Ba, můj milý S, Ó milí křesťané O — 445—446 Ba ... všichni!] vyn. R 446 ty] vy O — víš S, víte O — kde] vyn. BCNSO, že jest U vuole PU plň] čiň S plň... všichni!] proč vy ji nečiníte ochotně? O — chutně] ihned rychle U, bez prodlévaní C, ochotně S — lejte NT, vy lejte C - lajte všichni] vyn. KUS — Ba] vyn. SO — 447 tobě] vám O -- všichni láli (— bránili U) KUSO — 447—448 papež ... netbaj nic] i všecken svět bauřil, nic na to nedbejte O 447 biskupi ... veškeren] i všecken S — kněží, ba PCNTU — se] vyn. U — na tě] vyn. B, proti tobě U — všechen U 448 snažil] byl U, vyn. S — nedbej na to nic N, nic ty na to
Strana 380
380 nikoli nenechávaj a nedaj se uhroziti! Věz, li že převeliké odplaty 307 450 dosiehneš za to, jako tento slepý. Tak ť sau byli Čechové učinili zvěděvše, že jest sám Buoh rozkázal a že jest jeho vuole přijímati krev boží z kalicha. Co sau vojska jezdila německá, co křížuov, co klateb vydali — nikoli se nedali uhroziti, ale čim je viece haněli, kacieře dávajíce, oddělence li cierkve svaté, tiem oni 455 k tomu byli příchylnější, že (já to viem), že v Praze viece bylo v jednom kostele těch, ješto přijímali tělo a krev boží, než nynie bude ve všech kosteliech! 308" Tomu slepému jest to bylo dáno, že, čím jemu viece láli, tiem viece volal. Divný ť jest to slepec byl! Odkad jest té smě- 460 losti nabyl, ano láli, a on l vždy volal: »Synu Daviduov, smiluj 308 se nade mnau«? Nic jiného nebylo, než že sám Buoh jednal. Takéž ť jest i nynie: komuž ť jediné milý Buoh dá poznati Ježíše právě nedbej U — 448 —449 když... nenechávaj] vyn. SO — 448 jest] jest tak C, se dotýče N, jest v tom U — tvého N — 449 nikoli nenechávaj] Kdež lidé Pána Boha chválí, jdi tu předce, nebo jest v tom vůle boží a tvé spasení, a nikoliv toho nezameškávej U — nenechávaj [dobrého] K, ne- nechávej dobrého N — nedaj] nikoliv nedej S, nedejte O — odhroziti USO — Věz, žej a tak O — veliké NTUSO — 450 dosáhneš BKPRONTUS, dosáhnete O — to] tu stálost N — ten R — byli na onen čas N — Čechové] staří Čechové N, naši první předkové U, i Čechové S, první Čechové O — činili a U — 451 zděděvši N, zvěděvše to O — sám Buoh] Syn boží O — přikázal SO — a že jest ... vuole] vyn. SO — jest to U — svatá vůle v tom C — 452 boží] Pána Ježíše C — Nu, co S — veliká vojska U — jezdily TUSO — křížuov] křikův(!) R, kruciátův N, kněží U — 453 co klateb] klateb PRNTUSO — na ně vydali (vydávali 0) S0 — nikoli ... viece vyn. O — uhroziti] odhroziti TS, ustrašiti U — 454 haněli, kaceřovali T, hanějí a U — dávali PSO, dávají U, dávajíce jim T — oddělence od NTU svaté spílali S, svaté, však jsau na to nic nedbali O — oni] oni více BPRONTU, předce SO — 455 k tomu dobrému N — příchylni BPCNTUS, náchylni R, náchylni a nikoliv se odhroziti nedali O — že] a RUSO, neb N — já to viem, že] v tu chvíli C — to] vyn. SO — jich zde v Praze SO — 456 těch] vyn. SO — ješto] kteří US — přijímají(!) R — tělo a] vyn. SO - a krev] vyn. K — boží s(!) kalichu SO — nynie] jich potom SO — 457 bude] vyn. BP — in margine O k tomu: proroctví — 458—465 Tomu... pravdám] vyn. SO — 458 Tomuto CNT — jest to] je psáno v A gesto, ale před o drobným písmem připsáno t — to] vyn. P — láli] žehrali a přimlauvali R, přimlauvali C, bránili U — 459 tím on RNC — 459—460 Divný ... volal] vyn.(!) U — 459 toto N, to zajisté C — slepý RN — Odkud PNT — 460 lají BKPRCNT — vždy] vždy předce C, ještě více N, více T — volá BKPCRNT — 461 jiného to U — že] vyn. R, že to CU — milý Buoh K, Bůh to N — 462 nyní,
380 nikoli nenechávaj a nedaj se uhroziti! Věz, li že převeliké odplaty 307 450 dosiehneš za to, jako tento slepý. Tak ť sau byli Čechové učinili zvěděvše, že jest sám Buoh rozkázal a že jest jeho vuole přijímati krev boží z kalicha. Co sau vojska jezdila německá, co křížuov, co klateb vydali — nikoli se nedali uhroziti, ale čim je viece haněli, kacieře dávajíce, oddělence li cierkve svaté, tiem oni 455 k tomu byli příchylnější, že (já to viem), že v Praze viece bylo v jednom kostele těch, ješto přijímali tělo a krev boží, než nynie bude ve všech kosteliech! 308" Tomu slepému jest to bylo dáno, že, čím jemu viece láli, tiem viece volal. Divný ť jest to slepec byl! Odkad jest té smě- 460 losti nabyl, ano láli, a on l vždy volal: »Synu Daviduov, smiluj 308 se nade mnau«? Nic jiného nebylo, než že sám Buoh jednal. Takéž ť jest i nynie: komuž ť jediné milý Buoh dá poznati Ježíše právě nedbej U — 448 —449 když... nenechávaj] vyn. SO — 448 jest] jest tak C, se dotýče N, jest v tom U — tvého N — 449 nikoli nenechávaj] Kdež lidé Pána Boha chválí, jdi tu předce, nebo jest v tom vůle boží a tvé spasení, a nikoliv toho nezameškávej U — nenechávaj [dobrého] K, ne- nechávej dobrého N — nedaj] nikoliv nedej S, nedejte O — odhroziti USO — Věz, žej a tak O — veliké NTUSO — 450 dosáhneš BKPRONTUS, dosáhnete O — to] tu stálost N — ten R — byli na onen čas N — Čechové] staří Čechové N, naši první předkové U, i Čechové S, první Čechové O — činili a U — 451 zděděvši N, zvěděvše to O — sám Buoh] Syn boží O — přikázal SO — a že jest ... vuole] vyn. SO — jest to U — svatá vůle v tom C — 452 boží] Pána Ježíše C — Nu, co S — veliká vojska U — jezdily TUSO — křížuov] křikův(!) R, kruciátův N, kněží U — 453 co klateb] klateb PRNTUSO — na ně vydali (vydávali 0) S0 — nikoli ... viece vyn. O — uhroziti] odhroziti TS, ustrašiti U — 454 haněli, kaceřovali T, hanějí a U — dávali PSO, dávají U, dávajíce jim T — oddělence od NTU svaté spílali S, svaté, však jsau na to nic nedbali O — oni] oni více BPRONTU, předce SO — 455 k tomu dobrému N — příchylni BPCNTUS, náchylni R, náchylni a nikoliv se odhroziti nedali O — že] a RUSO, neb N — já to viem, že] v tu chvíli C — to] vyn. SO — jich zde v Praze SO — 456 těch] vyn. SO — ješto] kteří US — přijímají(!) R — tělo a] vyn. SO - a krev] vyn. K — boží s(!) kalichu SO — nynie] jich potom SO — 457 bude] vyn. BP — in margine O k tomu: proroctví — 458—465 Tomu... pravdám] vyn. SO — 458 Tomuto CNT — jest to] je psáno v A gesto, ale před o drobným písmem připsáno t — to] vyn. P — láli] žehrali a přimlauvali R, přimlauvali C, bránili U — 459 tím on RNC — 459—460 Divný ... volal] vyn.(!) U — 459 toto N, to zajisté C — slepý RN — Odkud PNT — 460 lají BKPRCNT — vždy] vždy předce C, ještě více N, více T — volá BKPCRNT — 461 jiného to U — že] vyn. R, že to CU — milý Buoh K, Bůh to N — 462 nyní,
Strana 381
381 a jeho vuoli, ten ť se drží a nedá se uhroziti. Ale tento lid? Slibuj za to, že ť sau sstálí! Jakož sem dřieve řekl, že sau lidé byli pří- 465 chylnější k jeho prav lidám, když je haněli najviec i s vojsky 309a jezdiec utisknauti chtěli a hned se valem valili. Ale nynie již nic, vše již jim vostydlo, že již odstupují znamenití lidé. Ale nynic již nenie toho, aby, čím by viece [haněli a] bránili, tiem se viece toho drželi, jako tento slepý vždy viece volal: »Synu Daviduov, 470 smiluj li se nade mnau!« A on, drahý Pán [Ježíš], vida to i řekl k němu: »Co chceš, ať učiním?!« A on řekl: »Pane, ať vidím!« I stalo se, jakž žádal. Tak právě, když bychom my též učinili a naučili se od tohoto slepce, poznajíce vuoli božie a to, co jest nám potřebie k spasení, toho se držali a nedali se uhroziti [žádným] 475 haněním, ka ii ceřováním, nikoli ť by nás nevopustil náš milý, [drahý] Buoh, ale jediné, což bychme sami chtěli, to ť by nám 309" 310" že U — jediné] jedne P, toliko N, vyn. CT, sám U — drahého Pána Ježíše T — právě] vyn. N — 463 svatau vůli C ho drží N — se uhroziti] uhroziti P, uhroziti ani ustrašiti C, se ustrašiti U — tento nyní R — Uhu, slibuj PCT — Slibuj ... sau] není pohříchu BR — 464 za to] vyn. KPCNTU že ť] vyn. PONT: že ť sau] Ó, nejni U — Ale jako BR — dřieve] prvé U — řekl] oznámil N — lidé dříve C, prvnější lidé U — příchylnější prvé N, příchylni U — 465 jeho] vyn. U — pravdě N, svaté pravdě CU — když] Ačkoliv SO - najviec] vyn. SO — ba i N — s] vyn. P — vojsky] vojáky U — 466 jezdili O — utískati U, je utisknauti SO — chtíce O — a hned ... valili] a proto sú nemohli tomu nic učiniti K — a hned se] aby nebyli k prav- dám božím příchylni, ale (však sau O) oni (sami O) se zastávali SO — oni hned U — valili] valili k trpení pro pravdu boží U, se bránili O — nynie] vyn. O — již nic] vyn. KR - nic] vyn. S, to O — 467 vše] nyní U — již jim] jim to K, již C, vyn. SO — že] ale BR — že již] že již od pravdy boží téměř na větším díle N — odstupují od kalichu S0 — i znamenití O — lidé] vyn. O, lidé, odstupují od pravdy U — Ale nynie] vyn. BS, A také (tak R) již nyní KR, Neb N, Ba O — nynie] vyn. PCTU — 468 již] vyn. KR — čím ... bránili] když jim brání SO — [haněli a] vyn. BKPRCNTU — 469 toho] vyn. R, toho dobrého N — přídrželi SO — slepý učinil (+ že 0) SO — Ježíši, Synu C—470 on] vyn. USO [Ježíš] vyn. BKRPCNTUSO — 470 471 vida ... k němu] řekl UO 470 to do něho BR — i řekl k ně- mu] vece ( jemu P) PNT — 471 k němu] jemu C, vyn. S — ať tobě PNSO — on řekl] on vetce BP, on, prý NT — 472 I] A ihned SO — se jemu C, se tak TU — jakž žádal] vedlé žádosti jeho N — 472—473 Tak ... na- učili se] A učiníme-li my tak a naučíme-li se U, Tak (Čemuž O) i my máme se naučiti SO — 472 právě] i N — 473 toho RNU — slepého CNUSO — to] toho T — jest] vyn. BPCNO — 474 potřeba US, potřebného CO — aby- chom se toho U — drželi BPRUS, přídrželi CO — uhroziti] ustrašiti U, od- strašiti S0 — [žádným] vyn. BKPRONT, žádnému U — 475 kaceřováním] vyn. SO - tedy nikoli O — náš] vyn. PRSO — milý] vyn. C — 476 [drahý]
381 a jeho vuoli, ten ť se drží a nedá se uhroziti. Ale tento lid? Slibuj za to, že ť sau sstálí! Jakož sem dřieve řekl, že sau lidé byli pří- 465 chylnější k jeho prav lidám, když je haněli najviec i s vojsky 309a jezdiec utisknauti chtěli a hned se valem valili. Ale nynie již nic, vše již jim vostydlo, že již odstupují znamenití lidé. Ale nynic již nenie toho, aby, čím by viece [haněli a] bránili, tiem se viece toho drželi, jako tento slepý vždy viece volal: »Synu Daviduov, 470 smiluj li se nade mnau!« A on, drahý Pán [Ježíš], vida to i řekl k němu: »Co chceš, ať učiním?!« A on řekl: »Pane, ať vidím!« I stalo se, jakž žádal. Tak právě, když bychom my též učinili a naučili se od tohoto slepce, poznajíce vuoli božie a to, co jest nám potřebie k spasení, toho se držali a nedali se uhroziti [žádným] 475 haněním, ka ii ceřováním, nikoli ť by nás nevopustil náš milý, [drahý] Buoh, ale jediné, což bychme sami chtěli, to ť by nám 309" 310" že U — jediné] jedne P, toliko N, vyn. CT, sám U — drahého Pána Ježíše T — právě] vyn. N — 463 svatau vůli C ho drží N — se uhroziti] uhroziti P, uhroziti ani ustrašiti C, se ustrašiti U — tento nyní R — Uhu, slibuj PCT — Slibuj ... sau] není pohříchu BR — 464 za to] vyn. KPCNTU že ť] vyn. PONT: že ť sau] Ó, nejni U — Ale jako BR — dřieve] prvé U — řekl] oznámil N — lidé dříve C, prvnější lidé U — příchylnější prvé N, příchylni U — 465 jeho] vyn. U — pravdě N, svaté pravdě CU — když] Ačkoliv SO - najviec] vyn. SO — ba i N — s] vyn. P — vojsky] vojáky U — 466 jezdili O — utískati U, je utisknauti SO — chtíce O — a hned ... valili] a proto sú nemohli tomu nic učiniti K — a hned se] aby nebyli k prav- dám božím příchylni, ale (však sau O) oni (sami O) se zastávali SO — oni hned U — valili] valili k trpení pro pravdu boží U, se bránili O — nynie] vyn. O — již nic] vyn. KR - nic] vyn. S, to O — 467 vše] nyní U — již jim] jim to K, již C, vyn. SO — že] ale BR — že již] že již od pravdy boží téměř na větším díle N — odstupují od kalichu S0 — i znamenití O — lidé] vyn. O, lidé, odstupují od pravdy U — Ale nynie] vyn. BS, A také (tak R) již nyní KR, Neb N, Ba O — nynie] vyn. PCTU — 468 již] vyn. KR — čím ... bránili] když jim brání SO — [haněli a] vyn. BKPRCNTU — 469 toho] vyn. R, toho dobrého N — přídrželi SO — slepý učinil (+ že 0) SO — Ježíši, Synu C—470 on] vyn. USO [Ježíš] vyn. BKRPCNTUSO — 470 471 vida ... k němu] řekl UO 470 to do něho BR — i řekl k ně- mu] vece ( jemu P) PNT — 471 k němu] jemu C, vyn. S — ať tobě PNSO — on řekl] on vetce BP, on, prý NT — 472 I] A ihned SO — se jemu C, se tak TU — jakž žádal] vedlé žádosti jeho N — 472—473 Tak ... na- učili se] A učiníme-li my tak a naučíme-li se U, Tak (Čemuž O) i my máme se naučiti SO — 472 právě] i N — 473 toho RNU — slepého CNUSO — to] toho T — jest] vyn. BPCNO — 474 potřeba US, potřebného CO — aby- chom se toho U — drželi BPRUS, přídrželi CO — uhroziti] ustrašiti U, od- strašiti S0 — [žádným] vyn. BKPRONT, žádnému U — 475 kaceřováním] vyn. SO - tedy nikoli O — náš] vyn. PRSO — milý] vyn. C — 476 [drahý]
Strana 382
382 dal náš milý, drahý Spasitel a Vykupitel; tak ť jest on dobrý), jistě, že ť by on nám zde dal milost a potom věčnú radost. Račiž nám ji dáti, ukřižovaný Pane Ježíši Kriste! Amen. [Toho dob- 480 rého etc.] vyn. BKPRCNTUSO — 476—477 ale jediné ... Vykupitel] vyn KNTUSO — 476 jediné] vyn. BPRC — 477 náš ... Vykupitel] vyn. C — drahý... Vykupitel] Pán BR, Buoh P — tak ť]ť připsáno v A později, slabším písmem — 477—478 tak t... zde dal] ale dal by nám zde nyní svau SO — 477 on] vyn. N — dobrý dobrotivý A, velmi dobrý N — 478 jistě] ještě R, a nejvíce (+ i skrze to U) by se jemu tudy (vyn. U) zalíbili NTU — on] vyn. PRONTU — svau milost NTU, milost, hří- chům odpuštění C — potom] potom (+ v nebi U) s sebau NTU, po smrti O — 478—479 Račiž... Kriste] Do kteréžto radosti a věčného království rač nám všem dopomoci Pán Bůh náš S, Čehož nám všem rač dopomáhati Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný O — 479 dáti, k ní dopomoci, milostivý NTU — Pane] BP, drahý Pane NT, drahý U — Kriste] drahý K, vyn. PCU, Kriste, všechněm R — Amen] vyn. PNT — [Toho ... etc.] vyn. BKPRCNTUSO — Zde se končí rkpis A Rokycanovy Postilly; na násl. stranách je vzat za základ rkpis B —
382 dal náš milý, drahý Spasitel a Vykupitel; tak ť jest on dobrý), jistě, že ť by on nám zde dal milost a potom věčnú radost. Račiž nám ji dáti, ukřižovaný Pane Ježíši Kriste! Amen. [Toho dob- 480 rého etc.] vyn. BKPRCNTUSO — 476—477 ale jediné ... Vykupitel] vyn KNTUSO — 476 jediné] vyn. BPRC — 477 náš ... Vykupitel] vyn. C — drahý... Vykupitel] Pán BR, Buoh P — tak ť]ť připsáno v A později, slabším písmem — 477—478 tak t... zde dal] ale dal by nám zde nyní svau SO — 477 on] vyn. N — dobrý dobrotivý A, velmi dobrý N — 478 jistě] ještě R, a nejvíce (+ i skrze to U) by se jemu tudy (vyn. U) zalíbili NTU — on] vyn. PRONTU — svau milost NTU, milost, hří- chům odpuštění C — potom] potom (+ v nebi U) s sebau NTU, po smrti O — 478—479 Račiž... Kriste] Do kteréžto radosti a věčného království rač nám všem dopomoci Pán Bůh náš S, Čehož nám všem rač dopomáhati Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný O — 479 dáti, k ní dopomoci, milostivý NTU — Pane] BP, drahý Pane NT, drahý U — Kriste] drahý K, vyn. PCU, Kriste, všechněm R — Amen] vyn. PNT — [Toho ... etc.] vyn. BKPRCNTUSO — Zde se končí rkpis A Rokycanovy Postilly; na násl. stranách je vzat za základ rkpis B —
Strana 383
Neděle první v postě. B 141 Epištola svatého Pavla druhého listu k Korintuom v šesté kapitole. Bratří! Napomínáme vás, abyšte nadarmo milosti boží nepřijímali. Nebo praví Písmo: 5V čas vzácný uslyšelsemtěa vdenspasitedlný spomohl sem tobě. Aj, nyní čas vzácný, aj, nyní dnové spasení. Žádnému nedávajíce žádného úrazu, aby nebyla pohaněna služba naše, ale ve všech věcech vydajme se sami jako boží loslužebníci, v mnohé trpělivosti, v zámutcéch, v potřebách, v úzkostech, v ranách, v žalářích, v nesnázích, v úsiléch, v bděních, v postech, včistotě, vdlúhémčekání, vsladkosti, v Duchu svatém, v lásce neomylné, v slovu pravdy, 15v moci boží, skrze odění spravedlnosti, na pravoi na levo, skrze slávu a neurození, skrze zlú pověst a do lbrú pověst, jako svuodce a B 142 pravdomluvný, jako neznámí a poznalí, jako umírající, a aj, živi jsme, jako trápení a ne- 2—22 Epištola ... vládnúce] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. KON — druhého listu] v druhé KTU, v první C, II. N — listu] vyn. P — k] vyn. C — v šestém rozdílu U — 3 Zpomínajíce napomínáme P, Protož napomínajíce i prosíme U 4 nepřijímali] nebrali KPCNTU — 4—22 Nebo ... ale] Konec: avšak U 4 dí C — 5 ve dni spasitedlném pomohl P — ve dni spasitedlném NT spasení KC — 6 pomohl K — 6—7 Aj ... spasení] vyn. C — 7 spasitedlní NT — nedávajte KPC — 8 úrazu] pohoršení KPC, nižádné aurážky NT vaše K — 9 vydávajme KPCNT — 11 potřebách] nedostatcích K — 12 v nesnázích] v svádách C, vyn. NT — v nesnázích, v úsiléch] v nepřízních, v pracéch K, v nepřízni P — bdění K — 13 v čistotě, v umění KPCNT v dlúhočekání KPC — v sladkosti] v ochotnosti K, vyn. P — 14 svatém] tichém C — 16 a neurození] i opovržení KPC — zlú pověst] zlú KPCN — a (druhé)] avšak C — 18 pravdomluvní] praví NT — a] avšak C — poznalí] jsúce (vyn. C) známí KPC, poznaní NT — 19 ej] CN — trápení] 3 nn. 2. Kor. 1—10.
Neděle první v postě. B 141 Epištola svatého Pavla druhého listu k Korintuom v šesté kapitole. Bratří! Napomínáme vás, abyšte nadarmo milosti boží nepřijímali. Nebo praví Písmo: 5V čas vzácný uslyšelsemtěa vdenspasitedlný spomohl sem tobě. Aj, nyní čas vzácný, aj, nyní dnové spasení. Žádnému nedávajíce žádného úrazu, aby nebyla pohaněna služba naše, ale ve všech věcech vydajme se sami jako boží loslužebníci, v mnohé trpělivosti, v zámutcéch, v potřebách, v úzkostech, v ranách, v žalářích, v nesnázích, v úsiléch, v bděních, v postech, včistotě, vdlúhémčekání, vsladkosti, v Duchu svatém, v lásce neomylné, v slovu pravdy, 15v moci boží, skrze odění spravedlnosti, na pravoi na levo, skrze slávu a neurození, skrze zlú pověst a do lbrú pověst, jako svuodce a B 142 pravdomluvný, jako neznámí a poznalí, jako umírající, a aj, živi jsme, jako trápení a ne- 2—22 Epištola ... vládnúce] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. KON — druhého listu] v druhé KTU, v první C, II. N — listu] vyn. P — k] vyn. C — v šestém rozdílu U — 3 Zpomínajíce napomínáme P, Protož napomínajíce i prosíme U 4 nepřijímali] nebrali KPCNTU — 4—22 Nebo ... ale] Konec: avšak U 4 dí C — 5 ve dni spasitedlném pomohl P — ve dni spasitedlném NT spasení KC — 6 pomohl K — 6—7 Aj ... spasení] vyn. C — 7 spasitedlní NT — nedávajte KPC — 8 úrazu] pohoršení KPC, nižádné aurážky NT vaše K — 9 vydávajme KPCNT — 11 potřebách] nedostatcích K — 12 v nesnázích] v svádách C, vyn. NT — v nesnázích, v úsiléch] v nepřízních, v pracéch K, v nepřízni P — bdění K — 13 v čistotě, v umění KPCNT v dlúhočekání KPC — v sladkosti] v ochotnosti K, vyn. P — 14 svatém] tichém C — 16 a neurození] i opovržení KPC — zlú pověst] zlú KPCN — a (druhé)] avšak C — 18 pravdomluvní] praví NT — a] avšak C — poznalí] jsúce (vyn. C) známí KPC, poznaní NT — 19 ej] CN — trápení] 3 nn. 2. Kor. 1—10.
Strana 384
384 2oumrtvení, jako smutní, ale vždy se radujíce, jako chudí, ale mnohé obohacujíce, jako nic nemajíce, ale všemi věcmi vládnúce. Čtení svatého Matúse v IIII. kapitole. Za onoho času veden jest Ježíš na púšť od 25 Ducha, aby byl pokúšen od dábla. A když se postil čtyřidceti dní a čtyřidceti nocí, potom jest zlačněl. A přistúpiv pokušitel, řekl jemu: »Jsi-li Syn boží, řci, ať toto kamení chlebové budú!« Jenž odpověděl, řekl jemu: »Napsánoť sojest: Ne v samém chlebě živ jest člověk, ale v každémslovu, kteréž pocházíz aust božích.« Tehdy vzalho dábel do svatého města a posta- vil ho na stolici chrámové a řka: »Jsi-li Syn boží, pusť se doluov; nebo psáno jest, že anje- 35luom svým přikázal o tobě, a na rukú ponesú tě, aby snad neurazil okámen nohy tvé.« Vetce jemu opět Ježíš: »Napsánoť jest: Nebudeš po- utrápení C, utrýznění NT — 21 chudí] potřební C — ale] a PC — zboha- cujíce KPC — 22 ale] a KPCNT — vládnauce. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 23 Čtení] Evangelium S — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatej Matauš N, Čtení svaté, napsal svatý Matauš U — v čtvr- tém rozdílu U — kapitole. Sláva tobě, Hospodine! N — 24—46 Za onoho ... jemu] vyn. S — 24 Za onoho času] V ten čas KCNTU, vyn. PRO — od Ducha] Duchem C — 25—46 Ducha ... jemu] Du(!) etc. Vajklad R — 25 od ďábla] dáblem C — když se postil] postiv se U — 26—45 a čtyřidceti nocí ... dábel] Konec U — 27 A (10) přistaupil k němu CO — řekl] vece P, a řekl O — 28 li ty O — 29 Jenž Kterýž KP, I C, On pak O — odpověděv KP, odpovídaje NO — řekl] vetce NT, vyn. C — jemu] mu Pán Ježíš C, vyn. TO — Napsáno ť jest] Psáno jest zajisté K, Psáno ť jest C, vyn. O — 30 Ne samým chlebem K — 31 každým slo- vem KO — kteréž pochází] pocházejícím N — pochodí T, vychází O — 32 Tehdy] Opět O — vzal] pojal KS — 33 stolici chrámové] vrchu chrámo- vém KPCO — řekl jemu KPCNTO — 34 pusť se] spustiž se KNC, hod sebau O — napsáno PNT — 35 svým] tvým O — a na rukú ponesú tě] a na ruce (+ své C) uchopí tě KC, vyn. O — 36 své KPCO — Řekl NO, I řekl C — 37 opět] Pán KT, vyn. PO — 37 Také ť psáno KP, Zase napsáno N, Opět 24 nn. Mat. 4, 1—11.
384 2oumrtvení, jako smutní, ale vždy se radujíce, jako chudí, ale mnohé obohacujíce, jako nic nemajíce, ale všemi věcmi vládnúce. Čtení svatého Matúse v IIII. kapitole. Za onoho času veden jest Ježíš na púšť od 25 Ducha, aby byl pokúšen od dábla. A když se postil čtyřidceti dní a čtyřidceti nocí, potom jest zlačněl. A přistúpiv pokušitel, řekl jemu: »Jsi-li Syn boží, řci, ať toto kamení chlebové budú!« Jenž odpověděl, řekl jemu: »Napsánoť sojest: Ne v samém chlebě živ jest člověk, ale v každémslovu, kteréž pocházíz aust božích.« Tehdy vzalho dábel do svatého města a posta- vil ho na stolici chrámové a řka: »Jsi-li Syn boží, pusť se doluov; nebo psáno jest, že anje- 35luom svým přikázal o tobě, a na rukú ponesú tě, aby snad neurazil okámen nohy tvé.« Vetce jemu opět Ježíš: »Napsánoť jest: Nebudeš po- utrápení C, utrýznění NT — 21 chudí] potřební C — ale] a PC — zboha- cujíce KPC — 22 ale] a KPCNT — vládnauce. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 23 Čtení] Evangelium S — Čtení... Matúše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatej Matauš N, Čtení svaté, napsal svatý Matauš U — v čtvr- tém rozdílu U — kapitole. Sláva tobě, Hospodine! N — 24—46 Za onoho ... jemu] vyn. S — 24 Za onoho času] V ten čas KCNTU, vyn. PRO — od Ducha] Duchem C — 25—46 Ducha ... jemu] Du(!) etc. Vajklad R — 25 od ďábla] dáblem C — když se postil] postiv se U — 26—45 a čtyřidceti nocí ... dábel] Konec U — 27 A (10) přistaupil k němu CO — řekl] vece P, a řekl O — 28 li ty O — 29 Jenž Kterýž KP, I C, On pak O — odpověděv KP, odpovídaje NO — řekl] vetce NT, vyn. C — jemu] mu Pán Ježíš C, vyn. TO — Napsáno ť jest] Psáno jest zajisté K, Psáno ť jest C, vyn. O — 30 Ne samým chlebem K — 31 každým slo- vem KO — kteréž pochází] pocházejícím N — pochodí T, vychází O — 32 Tehdy] Opět O — vzal] pojal KS — 33 stolici chrámové] vrchu chrámo- vém KPCO — řekl jemu KPCNTO — 34 pusť se] spustiž se KNC, hod sebau O — napsáno PNT — 35 svým] tvým O — a na rukú ponesú tě] a na ruce (+ své C) uchopí tě KC, vyn. O — 36 své KPCO — Řekl NO, I řekl C — 37 opět] Pán KT, vyn. PO — 37 Také ť psáno KP, Zase napsáno N, Opět 24 nn. Mat. 4, 1—11.
Strana 385
385 kúšeti Pána Bohatvého«. Tehdy vzal ho dábel na huoru vysokú velmi a okázal jemu všechna 40 království světa a slávu jich a řka: »Tyto všechny věci tobě dám, ač padna budeš mi se klaněti.« Vetce jemu Ježíš: »Jdi, šatanáši, nebo napsáno jest: Pánu Bohu tvému klaněti se budeš a jemu samému slúžiti budeš«. Tehdy 45opustil ho dábel; a aj, anjelé přistúpivše, po- sluhovali jsú jemu. Od počátku tohoto času kajícého postu svatého kladú se vždy lidem písma před oči, kterážto písma všecka k tomu vedú a napomínají lid křesťanský, kterak by měli li učiniti, chtějí-li B 143 50 se právě svých hřichuov káti. Nebo který jest kolivěk člověk padal v hříchy a potratil tu nevinnost a milost, kteréž jest na křtu nabyl, což má učiniti? Jinak on nikoli nebude moci nabyti a do- sáhnúti zase milosti boží a odpuštění hříchuov, leč se na to dá, aby stál v pravém pokání. Nebo dí svatý Rehoř, přirovnávaje 55 to pokání ke dště, a mluví takto, že, když by se lidé plavili na napsáno T, Zase psáno O - 38 svého KNO — Tehdy A (vyn. ČNT) opět KPONT pojal KPO - ho opět O — dábel] šatan N, vyn. T — 40 řka] vece jemu KPNT, řekl jemu C, řekl O 40—41 Tyto ... věci] Tato všecka království C, Toto všeckno O — 41 ač] jestliže O — 42 Vetce] Tehdy řekl KC, Tehdy vece PNT, I dí O - Odejdi CO — šatane PNTO — 43 jest psáno KPCO — tvému samému C, svému KO - 44 Tehdy] A hned O — 45 aj] vyn. C, ej NUO přistaupili a KPCNTUO slaužili UO — 46 jemu. Kázaní K, jemu. Výklad PNO, jemu. Amen. Vejklad na to svaté čtení T, jemu. Vejklad XVIII. na svaté čtení U 47 Od] Nejmilejší! Hned na S, Přátelé milí! V tuto dnešní neděli hned na O — 47—48 tohoto ... lidem] se nám předkládá O — 47 toho U — času] vyn. K - kajícého] vyn. S — a postu U — kladau se a připomínají U — 48 vždy] vyn. S lidem] nám R — písma svatá CU, ta písma S, to písmo U - před oči] vyn. U — 4849 kterážto ... křesťanský] kteréž nás napo- míná O 48 písma všecka] vyn. US — 49 lid tento N — by] bychom O — 49—50 měli ... právě] se měli SO — 50 z svých O — 50—51 který... padal] kdož jest upadl O — 50 kolivěk] vyn. U — člověk] vyn. S — 51 padl K - v hříchy smrtedlné C tu] vyn. SO — a milost] vyn. SO - kterauž CO - svatém křtu N — 52 což] i, toto U — což má učiniti?] vyn. SO — on] vyn. O nikoli] nik y U, vyn. SO — a] ani S — a dosáhnúti zase] vyn. O - 53 zase] vyn. S a] ani SO — hříchóm K — dá] oddá U, vydá SO — 54 v] na S — pravém [a svatém] K — Nebo] A S0 — dí] mluví N, vyn. SO přirovnává SO - 55 to] vyn. SO — ke dšti(!) R, k desce U -- 55—56 ke dště ... že by se] k lodí: »Jako, prej, na moři, kdyby se lodí SO Rokycanova Postilla. 25
385 kúšeti Pána Bohatvého«. Tehdy vzal ho dábel na huoru vysokú velmi a okázal jemu všechna 40 království světa a slávu jich a řka: »Tyto všechny věci tobě dám, ač padna budeš mi se klaněti.« Vetce jemu Ježíš: »Jdi, šatanáši, nebo napsáno jest: Pánu Bohu tvému klaněti se budeš a jemu samému slúžiti budeš«. Tehdy 45opustil ho dábel; a aj, anjelé přistúpivše, po- sluhovali jsú jemu. Od počátku tohoto času kajícého postu svatého kladú se vždy lidem písma před oči, kterážto písma všecka k tomu vedú a napomínají lid křesťanský, kterak by měli li učiniti, chtějí-li B 143 50 se právě svých hřichuov káti. Nebo který jest kolivěk člověk padal v hříchy a potratil tu nevinnost a milost, kteréž jest na křtu nabyl, což má učiniti? Jinak on nikoli nebude moci nabyti a do- sáhnúti zase milosti boží a odpuštění hříchuov, leč se na to dá, aby stál v pravém pokání. Nebo dí svatý Rehoř, přirovnávaje 55 to pokání ke dště, a mluví takto, že, když by se lidé plavili na napsáno T, Zase psáno O - 38 svého KNO — Tehdy A (vyn. ČNT) opět KPONT pojal KPO - ho opět O — dábel] šatan N, vyn. T — 40 řka] vece jemu KPNT, řekl jemu C, řekl O 40—41 Tyto ... věci] Tato všecka království C, Toto všeckno O — 41 ač] jestliže O — 42 Vetce] Tehdy řekl KC, Tehdy vece PNT, I dí O - Odejdi CO — šatane PNTO — 43 jest psáno KPCO — tvému samému C, svému KO - 44 Tehdy] A hned O — 45 aj] vyn. C, ej NUO přistaupili a KPCNTUO slaužili UO — 46 jemu. Kázaní K, jemu. Výklad PNO, jemu. Amen. Vejklad na to svaté čtení T, jemu. Vejklad XVIII. na svaté čtení U 47 Od] Nejmilejší! Hned na S, Přátelé milí! V tuto dnešní neděli hned na O — 47—48 tohoto ... lidem] se nám předkládá O — 47 toho U — času] vyn. K - kajícého] vyn. S — a postu U — kladau se a připomínají U — 48 vždy] vyn. S lidem] nám R — písma svatá CU, ta písma S, to písmo U - před oči] vyn. U — 4849 kterážto ... křesťanský] kteréž nás napo- míná O 48 písma všecka] vyn. US — 49 lid tento N — by] bychom O — 49—50 měli ... právě] se měli SO — 50 z svých O — 50—51 který... padal] kdož jest upadl O — 50 kolivěk] vyn. U — člověk] vyn. S — 51 padl K - v hříchy smrtedlné C tu] vyn. SO — a milost] vyn. SO - kterauž CO - svatém křtu N — 52 což] i, toto U — což má učiniti?] vyn. SO — on] vyn. O nikoli] nik y U, vyn. SO — a] ani S — a dosáhnúti zase] vyn. O - 53 zase] vyn. S a] ani SO — hříchóm K — dá] oddá U, vydá SO — 54 v] na S — pravém [a svatém] K — Nebo] A S0 — dí] mluví N, vyn. SO přirovnává SO - 55 to] vyn. SO — ke dšti(!) R, k desce U -- 55—56 ke dště ... že by se] k lodí: »Jako, prej, na moři, kdyby se lodí SO Rokycanova Postilla. 25
Strana 386
386 moři na lodí a ta lodí že by se roztrhla na dvě straně, tehdy člověk, chytě se jedné strany té dcky, mohl by ještě z boží po- mocí vyplynúti, ačkoli dobře nesnadně; tak právě jedna doka jest nevinnost, které jsi na křtu nabyl, a druhá doka jest pokání 60 svaté. Jest-li pak, že jsi tu nevinnost, které jsi na křtu nabyl, potratil, rauče chop se druhé dcky, jenž jest pokání svaté, a tak ještě z boží pomocí budeš moci vyplúti z tohoto moře bauřivého, z tohoto bídného a oklamávajícého světa. A k tomu pokání volá nás sám milý Buoh skrze Johele proroka, jakož o tom byla v středu 65 epištola: »Obraťte se ke mně s celého srdce vašeho!« A ihned učí, kterak, když dí: »v postu, v pláči a ve lkání.« Nebo to jest z podstaty pokání svatého: puost a jiné trápení těla, druhé almužna a ti jiní skutkové milosrdní, třetí nábožná modlitba s skrúšeným srdcem i s pláčem i vrúcím duchem, jakož o tom tyto dni dobře 55 mluví] dí N — 56 a ta] ta pak U — že by] kdyby U — strany RNUSO — tedy SO — 57 mohl by] že by mohl U — 58 vyplauti SO — a ač U — dobře] vyn. RS, velmi NUO — nesnadně a s velikým nebezpečenstvím N — právě] ta SO — doka jest] strana znamená O — 59 kterauž O — 59—61 a druhá ... potratil] vyn. U — doka jest] opět strana znamená O — 60—62 Jest-li... pomocí] skrze kteréžto O — 60 pak] vyn. S — tu] vyn. S — které jsi ... nabyl] vyn. S — 61 rauče] hned R, hbitě C, vrauče T, i rychle U, vyn. S — chop] chyť U, uchop S — druhé] vyn. R — druhé ... svaté] svatého pokání S — jenž... svaté] pakli si potratil nevinnost, to cku pokání svatého vez mi U — 62 ještě... pomocí vyn. S — vyplynúti KPRCNTU — toho PCTU — moře] vyn. O — bauřavého PT, bauřlivého (+ totižto C) RNCUSO — 63 tohoto bídného] vyn. O — bídného] vyn. S — oklamávajícého] podvod- ného N, plného oklamání SO — A ... pokání] Nebo SO — 64 nás] vyn. SO — sám] vyn. C — 64—65 skrze ... epištola] Poďtež ke mně pracovití S, Poďtež ke mně všickni pracovití, a já ť vás občerstvím. A jinde dí 0 — 64 Johele] Ezechiele(!) K — proroka svého N — byla] jsme měli PNCTU v]vyn. C — tuto] vyn. N — středu pominulau CN — 65 epištolu PCT, řeč místo epištoly N, svatau epištolu, a dí U — ke mně všickni C — v celém srdci vašem PNTUSO — z celého a upřímného C — vašeho] vyn. C — 65—66 A ihned ... dí] vyn. SO — 65 ihned] sám U — 66 kterak] jakým spůsobem N — když dí] vyn. KPT, že C, prý N, a řka U — a ve lkání] a v kvílení C, vyn. SO — v lkání KRU, v kvílení N — 66—67 to jest... svatého] vyn. SO — 67 z podstaty ... svatého] podstatné a pravé pokání U — svatého] pravého KONT, vyn. R — totiž puost K — a jiné] jest O — jiné] vyn. S — druhé] vyn. SO — 68 ti] vyn. USO — skutkové dobří a RC — třetí nábožná] vyn. S, k tomu O — nábožná a slzavá N — s skrúšeným srdcem] vyn. N — 68—80 s skrúšeným ... mé duše] skraušená jsau velmi nápomocné pokání SO — 69 s vraucím a s horlivým K — Duchem svatým 64 Joel 2, 12 —
386 moři na lodí a ta lodí že by se roztrhla na dvě straně, tehdy člověk, chytě se jedné strany té dcky, mohl by ještě z boží po- mocí vyplynúti, ačkoli dobře nesnadně; tak právě jedna doka jest nevinnost, které jsi na křtu nabyl, a druhá doka jest pokání 60 svaté. Jest-li pak, že jsi tu nevinnost, které jsi na křtu nabyl, potratil, rauče chop se druhé dcky, jenž jest pokání svaté, a tak ještě z boží pomocí budeš moci vyplúti z tohoto moře bauřivého, z tohoto bídného a oklamávajícého světa. A k tomu pokání volá nás sám milý Buoh skrze Johele proroka, jakož o tom byla v středu 65 epištola: »Obraťte se ke mně s celého srdce vašeho!« A ihned učí, kterak, když dí: »v postu, v pláči a ve lkání.« Nebo to jest z podstaty pokání svatého: puost a jiné trápení těla, druhé almužna a ti jiní skutkové milosrdní, třetí nábožná modlitba s skrúšeným srdcem i s pláčem i vrúcím duchem, jakož o tom tyto dni dobře 55 mluví] dí N — 56 a ta] ta pak U — že by] kdyby U — strany RNUSO — tedy SO — 57 mohl by] že by mohl U — 58 vyplauti SO — a ač U — dobře] vyn. RS, velmi NUO — nesnadně a s velikým nebezpečenstvím N — právě] ta SO — doka jest] strana znamená O — 59 kterauž O — 59—61 a druhá ... potratil] vyn. U — doka jest] opět strana znamená O — 60—62 Jest-li... pomocí] skrze kteréžto O — 60 pak] vyn. S — tu] vyn. S — které jsi ... nabyl] vyn. S — 61 rauče] hned R, hbitě C, vrauče T, i rychle U, vyn. S — chop] chyť U, uchop S — druhé] vyn. R — druhé ... svaté] svatého pokání S — jenž... svaté] pakli si potratil nevinnost, to cku pokání svatého vez mi U — 62 ještě... pomocí vyn. S — vyplynúti KPRCNTU — toho PCTU — moře] vyn. O — bauřavého PT, bauřlivého (+ totižto C) RNCUSO — 63 tohoto bídného] vyn. O — bídného] vyn. S — oklamávajícého] podvod- ného N, plného oklamání SO — A ... pokání] Nebo SO — 64 nás] vyn. SO — sám] vyn. C — 64—65 skrze ... epištola] Poďtež ke mně pracovití S, Poďtež ke mně všickni pracovití, a já ť vás občerstvím. A jinde dí 0 — 64 Johele] Ezechiele(!) K — proroka svého N — byla] jsme měli PNCTU v]vyn. C — tuto] vyn. N — středu pominulau CN — 65 epištolu PCT, řeč místo epištoly N, svatau epištolu, a dí U — ke mně všickni C — v celém srdci vašem PNTUSO — z celého a upřímného C — vašeho] vyn. C — 65—66 A ihned ... dí] vyn. SO — 65 ihned] sám U — 66 kterak] jakým spůsobem N — když dí] vyn. KPT, že C, prý N, a řka U — a ve lkání] a v kvílení C, vyn. SO — v lkání KRU, v kvílení N — 66—67 to jest... svatého] vyn. SO — 67 z podstaty ... svatého] podstatné a pravé pokání U — svatého] pravého KONT, vyn. R — totiž puost K — a jiné] jest O — jiné] vyn. S — druhé] vyn. SO — 68 ti] vyn. USO — skutkové dobří a RC — třetí nábožná] vyn. S, k tomu O — nábožná a slzavá N — s skrúšeným srdcem] vyn. N — 68—80 s skrúšeným ... mé duše] skraušená jsau velmi nápomocné pokání SO — 69 s vraucím a s horlivým K — Duchem svatým 64 Joel 2, 12 —
Strana 387
387 70 obšírně jest praveno. A také toto praveno, kterak jest to velmi řídko, aby kto uhodil na pravé pokání. Já to jistě pravím: což já mohu znamenati, řídko mohu porozuměti a znáti člověka toho, ješto by na pravé pokání uhodil. Neb sám Buoh dí skrze Jeremiáše, že není žádného, aby pokání činil nad svým hříchem. I dí »žádného« 75 pro řídkost; i mnějí lidé, když se oni zpovídají a to splní, což jim kněz uložil na zpovědi, že jest již všeho dosti, již se ubezpečí, již ty hříchy jako v zapomenutí vezmú. Ale David ť jest říkal: »Hřích muoj proti mně jest vždycky«, jako před očima mi vždy stojí. Ezechiáš král, li ten říkal: »Milý Pane, budu já tobě zpo- 80 mínati všechna léta má v hořkosti mé duše.« Petr svatý, když kohúta zaslyšel, an kokrhá, ihned zplakal, zpomena na to, že jest byl zhřešil, zapřev drahého Pána. O Mariji Magdaleně tak se čte, že, když kněz k ní přišel, když měla umříti, když se jí tázal, kto jest, a ona řekla: »Čítal-li jsi kdy o oné hříšnici zjevné, o Magda- B 144 U — 69—70 tyto dni ... obšírně jest] častokrát K — 69 dni všecky PNTU — dobře] vyn. PRNTU — 70 obšírnějí PRNTU — praveno] vyučováno N — A také toto praveno] vyn. U — také] vyn. PT, i N — toto] vyn. KPCT, to N — praveno bylo N — 70—71 to velmi .. . uhodil na] velmi těch málo, kteří činí U — 71 kto] který člověk N — že, což PRONTU — 72 já] vyn. K — já... znamenati] uznávám U — že řídko KC, řídko, řídko R — porozuměti] najíti U — poznati KU, znamenati C — 73 ješto] který U — na] vyn. U — uhodil] činil U — Jeremiáše proroka RCU — 74 aby] kdo by N — pokání svaté R — svými hříchy UC — 75 domnívají se C — že, když (+ lidé(!) U) PCNTU — 76 kněží U — uloží PRU — jest] vyn. P — již vyn. K — již se ubezpečí] a ubezpečí se na to a U — 77 na ty U — v za- pomenutí vezmů] zapomenau U — vezmú] dadí PNT — svatý David R - říkával CN — 78 že hřích KC — 78—79 jako .. . stojí] vyn. P, a jest před očima mýma U — 78 mi] vyn. R — vždy] vyn. KRCNT — 79 říkával KČN — Ó milej C -- připomínati N — 80 má] vyn. P, svá U — Nebo Petr SO — 80 81 když... kokrhá] dokud (pokud 0) živ byl a slyšel ko- hanta spívati SO — 81 zaslyšel] slýchal neb slyšal PT, uslyšel RU, slejchal N — an kokrhá] pějícího N, ano zpívá U — ihned] pokaždé O — plakal PS, s pláčem N - spomínal N, spomínaje U — 81—82 zpomena... za- přev] že zapřel SO — 82 zapřel CU — Pána a Mistra svého C — Magkda- lenské N, Mangdaleně C — tak se čte] čteme S, tak čteme O — 83 že, když že jest O — když měla] když již měla PTNU, an měla S, ano již měla O — když a když O - když se jí] jíž se R, on jí U — se] vyn. PTS — 84 řekla] mu odpověděla řkúc K, vece PT, odpověděla N — Čítal] Slýchal S0 — kdy o oné ... zjevně] (4 kdy C) e nějaké (ňáký U) ženě (zjevné PRNT, 78 Ž. 51, 5 — 82 nn. Je vypravováno podle staročeského Passionálu (viz část o Maří Magdaleně), jejž Rokycana jistě znal, jak paťrno i z jiných míst Postilly — 25*
387 70 obšírně jest praveno. A také toto praveno, kterak jest to velmi řídko, aby kto uhodil na pravé pokání. Já to jistě pravím: což já mohu znamenati, řídko mohu porozuměti a znáti člověka toho, ješto by na pravé pokání uhodil. Neb sám Buoh dí skrze Jeremiáše, že není žádného, aby pokání činil nad svým hříchem. I dí »žádného« 75 pro řídkost; i mnějí lidé, když se oni zpovídají a to splní, což jim kněz uložil na zpovědi, že jest již všeho dosti, již se ubezpečí, již ty hříchy jako v zapomenutí vezmú. Ale David ť jest říkal: »Hřích muoj proti mně jest vždycky«, jako před očima mi vždy stojí. Ezechiáš král, li ten říkal: »Milý Pane, budu já tobě zpo- 80 mínati všechna léta má v hořkosti mé duše.« Petr svatý, když kohúta zaslyšel, an kokrhá, ihned zplakal, zpomena na to, že jest byl zhřešil, zapřev drahého Pána. O Mariji Magdaleně tak se čte, že, když kněz k ní přišel, když měla umříti, když se jí tázal, kto jest, a ona řekla: »Čítal-li jsi kdy o oné hříšnici zjevné, o Magda- B 144 U — 69—70 tyto dni ... obšírně jest] častokrát K — 69 dni všecky PNTU — dobře] vyn. PRNTU — 70 obšírnějí PRNTU — praveno] vyučováno N — A také toto praveno] vyn. U — také] vyn. PT, i N — toto] vyn. KPCT, to N — praveno bylo N — 70—71 to velmi .. . uhodil na] velmi těch málo, kteří činí U — 71 kto] který člověk N — že, což PRONTU — 72 já] vyn. K — já... znamenati] uznávám U — že řídko KC, řídko, řídko R — porozuměti] najíti U — poznati KU, znamenati C — 73 ješto] který U — na] vyn. U — uhodil] činil U — Jeremiáše proroka RCU — 74 aby] kdo by N — pokání svaté R — svými hříchy UC — 75 domnívají se C — že, když (+ lidé(!) U) PCNTU — 76 kněží U — uloží PRU — jest] vyn. P — již vyn. K — již se ubezpečí] a ubezpečí se na to a U — 77 na ty U — v za- pomenutí vezmů] zapomenau U — vezmú] dadí PNT — svatý David R - říkával CN — 78 že hřích KC — 78—79 jako .. . stojí] vyn. P, a jest před očima mýma U — 78 mi] vyn. R — vždy] vyn. KRCNT — 79 říkával KČN — Ó milej C -- připomínati N — 80 má] vyn. P, svá U — Nebo Petr SO — 80 81 když... kokrhá] dokud (pokud 0) živ byl a slyšel ko- hanta spívati SO — 81 zaslyšel] slýchal neb slyšal PT, uslyšel RU, slejchal N — an kokrhá] pějícího N, ano zpívá U — ihned] pokaždé O — plakal PS, s pláčem N - spomínal N, spomínaje U — 81—82 zpomena... za- přev] že zapřel SO — 82 zapřel CU — Pána a Mistra svého C — Magkda- lenské N, Mangdaleně C — tak se čte] čteme S, tak čteme O — 83 že, když že jest O — když měla] když již měla PTNU, an měla S, ano již měla O — když a když O - když se jí] jíž se R, on jí U — se] vyn. PTS — 84 řekla] mu odpověděla řkúc K, vece PT, odpověděla N — Čítal] Slýchal S0 — kdy o oné ... zjevně] (4 kdy C) e nějaké (ňáký U) ženě (zjevné PRNT, 78 Ž. 51, 5 — 82 nn. Je vypravováno podle staročeského Passionálu (viz část o Maří Magdaleně), jejž Rokycana jistě znal, jak paťrno i z jiných míst Postilly — 25*
Strana 388
388 85 leně?« A on řekl: »Čítal.« Tehdy ona vetce: »Já ť jsem ta hříš- nice!« A to jim byl již Buoh odpustil prvé hříchy, i Davidovi, i Ezechiášovi, i Petrovi, i Magdaleně; avšak vždy na ty hříchy pamatovali a jměli je před očima a stáli v bázni boží a v hlu- boké pokoře. Nebo, když lidé na své hříchy často pamatují a z toho 90 se koří a níží, což z toho dobrého pochází? Toto: že milý Buoh na věky těch hříchuov zapomene a nikdy nezpomene jich více k tvé hanbě a ku pomstě. Ale kterýž člověk nedbá na minulé hříchy, kteréž činil, neklade jich sobě často před oči, ale hledí jich často zapomenúti, nerad na ně zpomíná z bolestí — což 95 z toho bude zlého? Jedno, že potom spíše v hříchy upadne, a druhé, že budú jemu postaveni před očima na věky přede vším světem k jeho veliké hanbě a múce neskonalé. Oh, ktož ť jest v hříchy padal, třeba ť na ně často zpomínati a vyznávati se jich, netoliko před knězem, ale i jinde, tam doma vyznávati je veliké O, vyn. S) hříšnici KPRONTUSO — Mangdaleně C — 85 A on řekl... vetce] vyn. SO — řekl] prý PNT — A já čítal C — Tehdy ona vetce] I vece jemu KC, vyn. NT — Tehdy] A PU — vetce] řekla R, vyn. U — jsem, prý PNTU — hříšnice] žena hříšnice U, vyn. SO — 86 A to ... již] ješto jim to O — jim] vyn. TU — již vyn. R — milý Pán Bůh UC — prvé ty KN — prvé hříchy] vyn. U — 86—87 prvé... Magdaleně] oběma S, oběma prvé O — 87 Mangdaleně C — avšak oni U — vždy] vždycky předce pravili, že sau hříšní, neb jsau S, ještě pravili, že sau hříšní O — 87—88 na ty hříchy .. jměli je] pamatujíc na ně a majíce své hříchy vždycky O — 87 své hříchy S — 88—89 pamatovali ... často] vyn.(!) R — 88 a stáli] protož stáli O — 89 pokoře, [nebezpečili se na samau víru jako nynější samověrci] K — 89—90 Nebo .. . z toho dobrého] Z čehož toto dobré S — 89—97 Nebo... neskonalé] vyn. O — 89 pamatují] vspomínají N — 90 což... pochází?] a z toho pochází dobré N — Toto] To R, I, toto dobré C, vyn. S — že] že těm, kdož tak činí S — 91 stěch] jich S — psáno jest nezapomene v B, ale zdá se, že ne — je labě škrtnuto — zapomene a nikdy] vyn. RNUS — nezpomene a že na ně zapomene a nikdy U — 91—97 jich více ... neskonalé] vyn. S — 91 jich více] omylem opak. B, vyn. N — více nespomene U — 92 tvé] vyn. N — 93 činil] jest páchal N - sobě často] vyn. K — 93—94 hledí ... zapomenúti] zapomíná na ně N — 94 jich často zapomenúti] aby jich zapomněl U — často] vyn. KPRCT — s bolestí srdce svého N — 94—95 což ... zlého?] co jiné než toto zlé z toho bude P, z toho pojde toto zlé N — 95 bude] přijde U — Jedno] Toto K, Toto jedno C, I, to U — 95—96 potom... druhé] spíše se ještě více hříchů dopustí, a druhé zlé toto U — 95 vpadne K — 96 oči C — 96—97 přede vším ... neskonalé] v pekle a také že se s nimi na věky mučiti bude U — 97 Oh] Oh, blaze, kdož ť v smrtedlné hříchy neupadl; ale P, Och CTU, Jistě S, A jistě O — jest] si N — 98 vpadl K, padl S, upadl O — potřeba ť jest USO — často] často s pláčem N, vyn. SO - a vyznávati se jich] vyn.
388 85 leně?« A on řekl: »Čítal.« Tehdy ona vetce: »Já ť jsem ta hříš- nice!« A to jim byl již Buoh odpustil prvé hříchy, i Davidovi, i Ezechiášovi, i Petrovi, i Magdaleně; avšak vždy na ty hříchy pamatovali a jměli je před očima a stáli v bázni boží a v hlu- boké pokoře. Nebo, když lidé na své hříchy často pamatují a z toho 90 se koří a níží, což z toho dobrého pochází? Toto: že milý Buoh na věky těch hříchuov zapomene a nikdy nezpomene jich více k tvé hanbě a ku pomstě. Ale kterýž člověk nedbá na minulé hříchy, kteréž činil, neklade jich sobě často před oči, ale hledí jich často zapomenúti, nerad na ně zpomíná z bolestí — což 95 z toho bude zlého? Jedno, že potom spíše v hříchy upadne, a druhé, že budú jemu postaveni před očima na věky přede vším světem k jeho veliké hanbě a múce neskonalé. Oh, ktož ť jest v hříchy padal, třeba ť na ně často zpomínati a vyznávati se jich, netoliko před knězem, ale i jinde, tam doma vyznávati je veliké O, vyn. S) hříšnici KPRONTUSO — Mangdaleně C — 85 A on řekl... vetce] vyn. SO — řekl] prý PNT — A já čítal C — Tehdy ona vetce] I vece jemu KC, vyn. NT — Tehdy] A PU — vetce] řekla R, vyn. U — jsem, prý PNTU — hříšnice] žena hříšnice U, vyn. SO — 86 A to ... již] ješto jim to O — jim] vyn. TU — již vyn. R — milý Pán Bůh UC — prvé ty KN — prvé hříchy] vyn. U — 86—87 prvé... Magdaleně] oběma S, oběma prvé O — 87 Mangdaleně C — avšak oni U — vždy] vždycky předce pravili, že sau hříšní, neb jsau S, ještě pravili, že sau hříšní O — 87—88 na ty hříchy .. jměli je] pamatujíc na ně a majíce své hříchy vždycky O — 87 své hříchy S — 88—89 pamatovali ... často] vyn.(!) R — 88 a stáli] protož stáli O — 89 pokoře, [nebezpečili se na samau víru jako nynější samověrci] K — 89—90 Nebo .. . z toho dobrého] Z čehož toto dobré S — 89—97 Nebo... neskonalé] vyn. O — 89 pamatují] vspomínají N — 90 což... pochází?] a z toho pochází dobré N — Toto] To R, I, toto dobré C, vyn. S — že] že těm, kdož tak činí S — 91 stěch] jich S — psáno jest nezapomene v B, ale zdá se, že ne — je labě škrtnuto — zapomene a nikdy] vyn. RNUS — nezpomene a že na ně zapomene a nikdy U — 91—97 jich více ... neskonalé] vyn. S — 91 jich více] omylem opak. B, vyn. N — více nespomene U — 92 tvé] vyn. N — 93 činil] jest páchal N - sobě často] vyn. K — 93—94 hledí ... zapomenúti] zapomíná na ně N — 94 jich často zapomenúti] aby jich zapomněl U — často] vyn. KPRCT — s bolestí srdce svého N — 94—95 což ... zlého?] co jiné než toto zlé z toho bude P, z toho pojde toto zlé N — 95 bude] přijde U — Jedno] Toto K, Toto jedno C, I, to U — 95—96 potom... druhé] spíše se ještě více hříchů dopustí, a druhé zlé toto U — 95 vpadne K — 96 oči C — 96—97 přede vším ... neskonalé] v pekle a také že se s nimi na věky mučiti bude U — 97 Oh] Oh, blaze, kdož ť v smrtedlné hříchy neupadl; ale P, Och CTU, Jistě S, A jistě O — jest] si N — 98 vpadl K, padl S, upadl O — potřeba ť jest USO — často] často s pláčem N, vyn. SO - a vyznávati se jich] vyn.
Strana 389
389 100 zbera se milému Bohu a děkovati řka: »Milý Pane, já bídný člověk v takové sem hříchy padl, ješto jsem jimi pekla zaslúžil, a nic jsem jiného hoden nebyl, než aby mě poslal do horúcího pekla; a ty jsi, milý Pane, čekal, hověl, vnuknutí dával, abych se k tobě obrátil, a já nedbal! Ó děkuji tobě, milý Pane Bože!« 105 Ale málo ť jest těch lidí pohříchu, ješto by to uměli, než pravá hovada, jako by jim kuol nepohořel. Ale zvědí ť takoví, ješto nedbají často na své hříchy z bolestí, s pláčem spomínati, až ť bude na smrti, teprv ť se kdes vezmú, ano ť se jich hromada vyvalí, i ješto s' jich prvé nechtěl pamatovati a želeti a druhých s' B 145 110 neznal ani vážil ani počítal za hřích. Ale mohl by někto říci: »Milý, kterakž mám ty hříchy pamatovati, a já jim počtu nevím?! A kto jest ten, aby jim věděl počet a množství anebo jak jsú SO - se] vyn. P - 99 -100 netoliko ... zbera se] vyn. PNTU — 99 jindy KR — jinde, tam] vyn. SO — je] se K, se z nich SO — 100 zbera se] a S — zbera . .. řka] máme milému Bohu říkaje O — 100 a] vyn. S — děkovati jemu PNTU - říkaje S — Ó milý PONTUSO — Pane Bože SO — 101 v takové] v jaké U — v takové ... padl] také (takové CN, mnohé S0) sem hříchy páchal PONTSO — padal (upadl U) a je páchal KU, upadl R — ješto] a já U — 101—103 ješto ... pekla] vyn. SO — 101 jimi] jimi sobě C, za ně spravedlivě horaucího N — 102—103 a nic ... pekla] vyn. N — 102 nic jsem] nic R — jiného nezaslaužil a P — nebyl] byl P — 103 ty jsi] ty si mně v tom O — milý] mi RU — milý ... hověl] dosti dlauho shovíval SO — shovíval N, hověl a času ku pokání přál U — dobrá vnuknutí S0 — dávaje O - 104 nedbal! Ö] vyn. SO — Ó] Protož K, Ú, i P, Aj N, Ej T, vyn. C — děkuji z toho SO — milý Pane] mój milý (+ dobrý NU) KPRONUS, můj milý, dobrotivý Pane T — milý ... Bože] že si mne pro ně do pekla, jakož sem sobě zaslaužil, neodeslal O — Bože, za to dobrodíní N, Bože, neb sem horaucího pekla zaslaužil S — 105 těch] takových KUSO — pohříchu] vyn. USO — ješto by] aby U — 105—107 to uměli ... zpomínati] na své hříchy spomínali, ale jako hovada sau živi (+ bez bázně boží 0); než potom ť zvědí SO — 105 uměli] v B opravou z pův. měli; uměli [vážiti] K — než sau T — 106 ne- pohořal RONT - zvědí, nebožátka U — 107 ješto] kteříž U — často] a ne- spomínají U — z bolestí] a zlosti často U — spomínati] vyn. U — 108 až ale až U, když O — na smrti] při smrti U — teprv] tu ť se teprv U, ani KPRCN, ano T — teprv ... ano ť se jich] že se jich na ně veliká O — 109 svalí O - ješto] a ty U — s'] vyn. RU — jich] na ně U — nechtěli O — pamatovati a] vyn. SO — jich želeti U — 109—110 a druhých . .. hřích) vyn. SO — 109 druhých] některých si U — 110 ani] a nic U — nevážil TU — si jich nepočítal U, nepočítal T — Ale] Aneb R — mohl ... říci) řekl by někdo U — někto] vyn. KPCTS — 111 Milý (Ale milý 0) kněže PRNTSO — Milý] vyn. U — já mám S0 — ty] své O — pamatovati a jich želeti N, spamatovati SO — 112 ten] vyn. O — aby] ješto by S0 — jim]
389 100 zbera se milému Bohu a děkovati řka: »Milý Pane, já bídný člověk v takové sem hříchy padl, ješto jsem jimi pekla zaslúžil, a nic jsem jiného hoden nebyl, než aby mě poslal do horúcího pekla; a ty jsi, milý Pane, čekal, hověl, vnuknutí dával, abych se k tobě obrátil, a já nedbal! Ó děkuji tobě, milý Pane Bože!« 105 Ale málo ť jest těch lidí pohříchu, ješto by to uměli, než pravá hovada, jako by jim kuol nepohořel. Ale zvědí ť takoví, ješto nedbají často na své hříchy z bolestí, s pláčem spomínati, až ť bude na smrti, teprv ť se kdes vezmú, ano ť se jich hromada vyvalí, i ješto s' jich prvé nechtěl pamatovati a želeti a druhých s' B 145 110 neznal ani vážil ani počítal za hřích. Ale mohl by někto říci: »Milý, kterakž mám ty hříchy pamatovati, a já jim počtu nevím?! A kto jest ten, aby jim věděl počet a množství anebo jak jsú SO - se] vyn. P - 99 -100 netoliko ... zbera se] vyn. PNTU — 99 jindy KR — jinde, tam] vyn. SO — je] se K, se z nich SO — 100 zbera se] a S — zbera . .. řka] máme milému Bohu říkaje O — 100 a] vyn. S — děkovati jemu PNTU - říkaje S — Ó milý PONTUSO — Pane Bože SO — 101 v takové] v jaké U — v takové ... padl] také (takové CN, mnohé S0) sem hříchy páchal PONTSO — padal (upadl U) a je páchal KU, upadl R — ješto] a já U — 101—103 ješto ... pekla] vyn. SO — 101 jimi] jimi sobě C, za ně spravedlivě horaucího N — 102—103 a nic ... pekla] vyn. N — 102 nic jsem] nic R — jiného nezaslaužil a P — nebyl] byl P — 103 ty jsi] ty si mně v tom O — milý] mi RU — milý ... hověl] dosti dlauho shovíval SO — shovíval N, hověl a času ku pokání přál U — dobrá vnuknutí S0 — dávaje O - 104 nedbal! Ö] vyn. SO — Ó] Protož K, Ú, i P, Aj N, Ej T, vyn. C — děkuji z toho SO — milý Pane] mój milý (+ dobrý NU) KPRONUS, můj milý, dobrotivý Pane T — milý ... Bože] že si mne pro ně do pekla, jakož sem sobě zaslaužil, neodeslal O — Bože, za to dobrodíní N, Bože, neb sem horaucího pekla zaslaužil S — 105 těch] takových KUSO — pohříchu] vyn. USO — ješto by] aby U — 105—107 to uměli ... zpomínati] na své hříchy spomínali, ale jako hovada sau živi (+ bez bázně boží 0); než potom ť zvědí SO — 105 uměli] v B opravou z pův. měli; uměli [vážiti] K — než sau T — 106 ne- pohořal RONT - zvědí, nebožátka U — 107 ješto] kteříž U — často] a ne- spomínají U — z bolestí] a zlosti často U — spomínati] vyn. U — 108 až ale až U, když O — na smrti] při smrti U — teprv] tu ť se teprv U, ani KPRCN, ano T — teprv ... ano ť se jich] že se jich na ně veliká O — 109 svalí O - ješto] a ty U — s'] vyn. RU — jich] na ně U — nechtěli O — pamatovati a] vyn. SO — jich želeti U — 109—110 a druhých . .. hřích) vyn. SO — 109 druhých] některých si U — 110 ani] a nic U — nevážil TU — si jich nepočítal U, nepočítal T — Ale] Aneb R — mohl ... říci) řekl by někdo U — někto] vyn. KPCTS — 111 Milý (Ale milý 0) kněže PRNTSO — Milý] vyn. U — já mám S0 — ty] své O — pamatovati a jich želeti N, spamatovati SO — 112 ten] vyn. O — aby] ješto by S0 — jim]
Strana 390
390 velici? To ť sám Buoh ví, já ť svým nevím počtu.« Ale takto učiň: Beř, co muožeš spamatovati znamenitějších. Pakli, ale 115 slyšiž, povím ť, a nauč se takto bráti své hříchy před oči: Vezmi duši svú a vezmi dábla a vezmi Boha — to tré — před oči. Duši svú vezmi takto před oči a pomysl řka na své mysli: »Já bídný, hanebný člověk, Buoh mi dal duši čistú, náramně krásnú, po- dobnú učiněnú k obrazu a ku podobenství Trojice svaté; byla 120 dcera boží, byla chot Syna jeho milého, Ježíše Krista, byla chrá- mem Ducha svatého, a on, Duch svatý drahý, byl v ni na křtu vlit; byla tovařiška svatých anjeluov, divně byla obmyta a okrášlena krví drahého Ježíše — a já tu drahú a krásnú duši zmazal jsem a zkálel svými nečistými hříchy a ten obraz boží 125 proměnil jsem v obraz škaredého dábla. Ó běda mně, nestojte!« Nebo každá duše, kteráž jest zmazána hříchem smrtedlným, tak jest ohavna a škareda, že s' nikda neviděl malujíce tak škaredého dábla, jako jest tvá duše škareda. — Druhé vezmi dábla, takto jich N — věděl] vydal K — a množství] vyn. KN, an množství jich U 112—113 a množství... velici] vyn. O — 112 kterak C — 113 velici] mnozí N — To ť] jediné SO — 113—115 ví... slyšiž] Inu, poslyš a S - ví... takto] Inu, poslyšte, jak se máte naučiti O — 113 svým hříchům C — Ale, milý N — 114 učiniti máš C — Zbeř KPRNUTC — pamatovati KPRONT — znamenitějších] těch znamenitějších N, věčích U — pakli] pakli nevíš K, pakli ani toho nemůžeš dovésti N, pakli ani tak nemůžeš C, pakli nemůžeš U — 115 a nauč... před oči] vyn. N — 116—117 duši ... mysli] nejprv Boha před oči, potom dábla a pak duši svau a pomysli takto řka O — 116 svau na mysl S — to tré] vyn. S — oči své N — 116—117 «Duši... oči vyn. B — 117 a pomysl] vyn. S — pomysli NU — na své mysli] vyn. S, na své duši a mysli U — Já] Ú (Au N), já PN, Ach (A O), já TO, Ó já U, Ej, já S — 118 hanebný] vyn. SO, a nehodný U — náramně čistau a krásnau U — 119 učiněnú] vyn. KSO — k] vyn. R — božímu vobrazu R — a ku podobenství] vyn. O — ku] vyn. R — 119—120 Trojice ... chrámem] božímu, aby byla za (vyn. O) chot Synu jeho milému, chrám S0 — 120 chrám KPNT — 121—122 a on ... vlit; byla] vyn. SO — 121 drahý vyn. PNTU — 122 divně byla] jsauce SO — 122—123 a okrášlena] vyn. O — 123 drahého] Pána K — 123—124 tu drahú ... zmazal jsem] sem ji hrozně zmazal SO — 124 a zkálel] vyn. K — nečistými] vyn. P, nesčíslnými SO — 125 škaredého dábla] ďáblův U — Ó) Au C, vyn. S0 — ach, nastojte SO, nestojte, co sem to učinil N — 126 Nebo každá] Každá zajisté N — ta, kteráž N — zmazána a zkalena C — 127 škareda] šeredná U — nikda] nikdy P, jakživ O — nevěděl(!) T — malujíc KPT, malujícího(!) RC, malo- vaného N, namalovaného U, malovati SO — šeredného U — 128 jako.. . škareda] vyn. SO — škareda] vyn. U — Druhé] A pak hned SO — ďábla před oči své C — takto] před oči S0 — 129 Ó já PNT, Ach, já SO — člověk]
390 velici? To ť sám Buoh ví, já ť svým nevím počtu.« Ale takto učiň: Beř, co muožeš spamatovati znamenitějších. Pakli, ale 115 slyšiž, povím ť, a nauč se takto bráti své hříchy před oči: Vezmi duši svú a vezmi dábla a vezmi Boha — to tré — před oči. Duši svú vezmi takto před oči a pomysl řka na své mysli: »Já bídný, hanebný člověk, Buoh mi dal duši čistú, náramně krásnú, po- dobnú učiněnú k obrazu a ku podobenství Trojice svaté; byla 120 dcera boží, byla chot Syna jeho milého, Ježíše Krista, byla chrá- mem Ducha svatého, a on, Duch svatý drahý, byl v ni na křtu vlit; byla tovařiška svatých anjeluov, divně byla obmyta a okrášlena krví drahého Ježíše — a já tu drahú a krásnú duši zmazal jsem a zkálel svými nečistými hříchy a ten obraz boží 125 proměnil jsem v obraz škaredého dábla. Ó běda mně, nestojte!« Nebo každá duše, kteráž jest zmazána hříchem smrtedlným, tak jest ohavna a škareda, že s' nikda neviděl malujíce tak škaredého dábla, jako jest tvá duše škareda. — Druhé vezmi dábla, takto jich N — věděl] vydal K — a množství] vyn. KN, an množství jich U 112—113 a množství... velici] vyn. O — 112 kterak C — 113 velici] mnozí N — To ť] jediné SO — 113—115 ví... slyšiž] Inu, poslyš a S - ví... takto] Inu, poslyšte, jak se máte naučiti O — 113 svým hříchům C — Ale, milý N — 114 učiniti máš C — Zbeř KPRNUTC — pamatovati KPRONT — znamenitějších] těch znamenitějších N, věčích U — pakli] pakli nevíš K, pakli ani toho nemůžeš dovésti N, pakli ani tak nemůžeš C, pakli nemůžeš U — 115 a nauč... před oči] vyn. N — 116—117 duši ... mysli] nejprv Boha před oči, potom dábla a pak duši svau a pomysli takto řka O — 116 svau na mysl S — to tré] vyn. S — oči své N — 116—117 «Duši... oči vyn. B — 117 a pomysl] vyn. S — pomysli NU — na své mysli] vyn. S, na své duši a mysli U — Já] Ú (Au N), já PN, Ach (A O), já TO, Ó já U, Ej, já S — 118 hanebný] vyn. SO, a nehodný U — náramně čistau a krásnau U — 119 učiněnú] vyn. KSO — k] vyn. R — božímu vobrazu R — a ku podobenství] vyn. O — ku] vyn. R — 119—120 Trojice ... chrámem] božímu, aby byla za (vyn. O) chot Synu jeho milému, chrám S0 — 120 chrám KPNT — 121—122 a on ... vlit; byla] vyn. SO — 121 drahý vyn. PNTU — 122 divně byla] jsauce SO — 122—123 a okrášlena] vyn. O — 123 drahého] Pána K — 123—124 tu drahú ... zmazal jsem] sem ji hrozně zmazal SO — 124 a zkálel] vyn. K — nečistými] vyn. P, nesčíslnými SO — 125 škaredého dábla] ďáblův U — Ó) Au C, vyn. S0 — ach, nastojte SO, nestojte, co sem to učinil N — 126 Nebo každá] Každá zajisté N — ta, kteráž N — zmazána a zkalena C — 127 škareda] šeredná U — nikda] nikdy P, jakživ O — nevěděl(!) T — malujíc KPT, malujícího(!) RC, malo- vaného N, namalovaného U, malovati SO — šeredného U — 128 jako.. . škareda] vyn. SO — škareda] vyn. U — Druhé] A pak hned SO — ďábla před oči své C — takto] před oči S0 — 129 Ó já PNT, Ach, já SO — člověk]
Strana 391
391 řka: »Já bidný člověk, uposlechl jsem dábla škaredého, nepřítele 130 božího, a poslúchal sem ho radějí nežli Boha mého milého. Oh, nastojte, jakú jsem křivdu učinil milému Bohu mému, že jsem se spojil s jeho nepřitelem! On mě, milý Buoh, stvořil, nevýmluvné mi dary dal, a já místo odplacení za jeho dobrodínství s jeho nepřítelem, škaredým dáblem, proti němu jsem se spojil a jeho 135 uposlechl a činil sem vuoli jeho více nežli vuoli mého milého Boha a zhrzel jsem přikázaním božím!« — Třetí vezmi Boha takto: »Já bídný, nevěrný, nešlechetný člověk, takú jsem nešlechetnost a nepravost učinil mému milému Bohu! On sobě byl učinil l B 146 příbytek v mé duši, a já vyvrhl jsem jej ven a vyhnal a v ten 140 příbytek uvedl jsem dábla škaredého. Ó nastojte, nastojte, jakú jsem křivdu učinil mému milému Bohu!« — Tak se naučte bráti před oči své hříchy, zberauce se na modlitby, když Buoh dá, i poobierati se s tím a potrestati a pokárati sebe. A on, milý Buoh, vida to, nikoli ť by nás nenechal bez pomoci, ale odpustil ť a nešťastný S0 — poslechl U — šeredného a U — toho nepřítele SO — 130 a poslúchal sem ho] vyn. SO — ho] vyn. C — radějí] radči U, víceji O mého] vyn. SO — milého, jenž mne stvořil U — Oh] vyn. KPT, O CNU, Ach SO — 131 milému ... mému] mu O — 132 spojil] postavil O — 132— 134 On ... dáblem] vyn. SO — 132 stvořiv K — 133 odplacování K, od- placení jemu N, odplaty U — a za PT — jeho] vyn. KPNTU — dobrodíní KNTU — 134 šeredným U — proti němu] vyn. U — 134—136 jsem se spojil ... takto] neplníce jeho svatých přikázaní. Ach, nastojte, což sem to (+ přejedinau O) učinil! Také (A potom O) vezmi (+ také O) před se svau duši řka: »Ej (Ach 0) SO — 134 jeho] sem ho C — 135 poslechl sem ho U - vuoli mého] mého K, vůli boží mého C — mého] vyn. U — mého .. . Boha] boží R — Stvořitele Boha N — 136 zhrzel jsem] zhřešil sem též i proti C — pohrdal U — [proti] přikázaním božím, [bezpečil sem se na samau víru] K — božím neplníce jich, prvního, prostředního i posledního, a nejvíce, že sem tebe, Pána Boha, nemiloval z celého upřímného a pravého srdce a bližního svého jako sám sebe. Líto ť mi toho a žel s pravau věrau, můj milej Bože! C — Boha před své oči C — takto řka KC — 137 U (Aj N, Ó U, Och C), já PTNU — 137—138 nevěrný ... On] a nešťastný člověk, ( † což sem to přejedinau učinil, nebo S) Pán Bůh SO — 137 takovau KPCT, jakau U — 138 a nepravost] vyn. P — 139 já, nešťasnej(!) člověk C — vyvrhl] vyn. SO — ven z sebe N — a] vyn. SO — vyhnal a] vyhnal N, vypudil a O — v ten příbytek] na to místo O — 140 uvedši N — jsem vyn. NO — škaredého] šeredného NU, vyn. O — Ó] Ú PN, Ach TSO, Och U — nastojte] v USO jen jednou — 141 svému O — učte U — bráti] připomínati a stavěti U — 142 zbera U — modlení U — 142—143 když... s tím a] a s tím se SO — 143 poobierati se s tím] rozjímati to U — se] vyn. R - sebe] vyn. SO — on] vyn. USO — 144 Buoh] Pán K — by nás ne-
391 řka: »Já bidný člověk, uposlechl jsem dábla škaredého, nepřítele 130 božího, a poslúchal sem ho radějí nežli Boha mého milého. Oh, nastojte, jakú jsem křivdu učinil milému Bohu mému, že jsem se spojil s jeho nepřitelem! On mě, milý Buoh, stvořil, nevýmluvné mi dary dal, a já místo odplacení za jeho dobrodínství s jeho nepřítelem, škaredým dáblem, proti němu jsem se spojil a jeho 135 uposlechl a činil sem vuoli jeho více nežli vuoli mého milého Boha a zhrzel jsem přikázaním božím!« — Třetí vezmi Boha takto: »Já bídný, nevěrný, nešlechetný člověk, takú jsem nešlechetnost a nepravost učinil mému milému Bohu! On sobě byl učinil l B 146 příbytek v mé duši, a já vyvrhl jsem jej ven a vyhnal a v ten 140 příbytek uvedl jsem dábla škaredého. Ó nastojte, nastojte, jakú jsem křivdu učinil mému milému Bohu!« — Tak se naučte bráti před oči své hříchy, zberauce se na modlitby, když Buoh dá, i poobierati se s tím a potrestati a pokárati sebe. A on, milý Buoh, vida to, nikoli ť by nás nenechal bez pomoci, ale odpustil ť a nešťastný S0 — poslechl U — šeredného a U — toho nepřítele SO — 130 a poslúchal sem ho] vyn. SO — ho] vyn. C — radějí] radči U, víceji O mého] vyn. SO — milého, jenž mne stvořil U — Oh] vyn. KPT, O CNU, Ach SO — 131 milému ... mému] mu O — 132 spojil] postavil O — 132— 134 On ... dáblem] vyn. SO — 132 stvořiv K — 133 odplacování K, od- placení jemu N, odplaty U — a za PT — jeho] vyn. KPNTU — dobrodíní KNTU — 134 šeredným U — proti němu] vyn. U — 134—136 jsem se spojil ... takto] neplníce jeho svatých přikázaní. Ach, nastojte, což sem to (+ přejedinau O) učinil! Také (A potom O) vezmi (+ také O) před se svau duši řka: »Ej (Ach 0) SO — 134 jeho] sem ho C — 135 poslechl sem ho U - vuoli mého] mého K, vůli boží mého C — mého] vyn. U — mého .. . Boha] boží R — Stvořitele Boha N — 136 zhrzel jsem] zhřešil sem též i proti C — pohrdal U — [proti] přikázaním božím, [bezpečil sem se na samau víru] K — božím neplníce jich, prvního, prostředního i posledního, a nejvíce, že sem tebe, Pána Boha, nemiloval z celého upřímného a pravého srdce a bližního svého jako sám sebe. Líto ť mi toho a žel s pravau věrau, můj milej Bože! C — Boha před své oči C — takto řka KC — 137 U (Aj N, Ó U, Och C), já PTNU — 137—138 nevěrný ... On] a nešťastný člověk, ( † což sem to přejedinau učinil, nebo S) Pán Bůh SO — 137 takovau KPCT, jakau U — 138 a nepravost] vyn. P — 139 já, nešťasnej(!) člověk C — vyvrhl] vyn. SO — ven z sebe N — a] vyn. SO — vyhnal a] vyhnal N, vypudil a O — v ten příbytek] na to místo O — 140 uvedši N — jsem vyn. NO — škaredého] šeredného NU, vyn. O — Ó] Ú PN, Ach TSO, Och U — nastojte] v USO jen jednou — 141 svému O — učte U — bráti] připomínati a stavěti U — 142 zbera U — modlení U — 142—143 když... s tím a] a s tím se SO — 143 poobierati se s tím] rozjímati to U — se] vyn. R - sebe] vyn. SO — on] vyn. USO — 144 Buoh] Pán K — by nás ne-
Strana 392
392 145 by nám ty hříchy, kterými jsme ho hněvali, a nepostavil by ani by nám jich zpomenul na věky; tak jest on dobrý, náš milý Buoh! Než pak, jakož dí na počátku čtení svatého: »Veden jest Ježíš na púšť Duchem«, totižto svatým. Hlediž toho velmi pilně, které kolivěk věci vésti chceš spasitelné, a zvlášť ty, kteréž 150 příslušejí ku pravému pokánie, aby nebyl k tomu veden dáblem, ale Duchem svatým. Nebo tito všichni bývají dáblem vedeni k tomu, ktož koli chtí pokání vésti teď z samé bázně, aby v pekle nebyli, ale nic z lásky a z milování Boha. Druzí pak teď lidem na oko, aby z lidí nebyli, jiní pak teď, aby byli vidíni a 155 chváleni, jiní teď, že se puost nahodil, a jiní počnúc, i nekonají: a ti všichni bývají dáblem vedeni; nebo, ktož počne a nekoná, žádné odplaty nevezme, a strach, že ještě za to trpěti bude; nebo nechal] nás nenechá U — vás SO — ale] vyn. O — 145 vám SO — 145—146 ty hříchy ... zpomenul] je (hřích O) a nepočítal by jich vám S0 — 145 hříchy a nepravosti N — ho] je P (ale zdá se, že nad tímto slovem jsou dvě tečky, aby senečtlo), jeho svatau, božskau milost C — 145—146 a nepostavil... zpomenul] a nezpomenul ť by jich nám KU — ani by nám jich jich proti nám ani N — 146 tak] neb S0 — dobrý] tak dobrý S, velmi dobrotivý O — dobrý ... Buoh] drahý Pán, dobro- tivý a milosrdný N — milý] Pán O — 147 Než pak] Ale U — pak, jakož dí] vyn. S, že máme O — se dí PNT — svaté U, svatého máme (vyn. O), že SO, svatého, že C — 148 totižto svatým] aby byl pokaušen dáblem S0 — 148—150 Hlediž... pokánie] Nu (Inu, medle O), hlediž (pohlediž O) tuto na kterau koliv stranu S0 — 148 toho] také PN — 149 které... spasitelné] když co spasitedného(!) činiti chceš U — 149—150 ty... příslušejí] co jest potřebného U — 150 k pravému KRU — k tomu] ke zlému (+ nabádaní O) SO — 151 ale spravuj se O — Nebo tito] a ti U — ti S0 — dáblem] vyn. SO — 152 ktož koli ... teď] k tomu(!) takovému pokání, kdož je činí U — ktož koli] kteříž NSO — vésti] činiti N — teď z samé] z (ze O) strachu a SO — bázně pekelních muk U — jen aby O — v pekle nebyli] se do pekla nedostali N — 153 ale nic] a ne U, ale ne S — nic z lásky a z] lásky nemají k O — 153—154 Druzí... oko] A jiní lidem k vůli U — 153 Druzí... teď] Jiní (+ opět O) jsauce (ač jsau O) zlí, ale SO — 154 na oko] k óku KPRCNT, k vóku dělají sedobři SO — jen aby O — z lidí nebyli] byli chváleni S0 — lidí] jiných N — nebyl BR — pak teď] opět NSO, vyn. U — 154—155 aby byli vidíni... teď] vyn. RSO — chválen a vidín C — 155 jinej pak C — teď opět N — se] vyn. U — teď půst NS — nahodil] přišel U — a jiní] druzí C — jiní počnúc] druzí počnauc KPT, počnau dobři býti O — jiní opět S — počna U — i nekonají] a (vyn. S) pakli (vyn. S), hned tak nechají SO — nečiní U — 156 ti] takoví U — všickni k tomu S0 — počna C — nekoná] nedokoná USO — 157 ten žádné U — nevezme] se (vyn. S) nedočeká S0 — a] ale
392 145 by nám ty hříchy, kterými jsme ho hněvali, a nepostavil by ani by nám jich zpomenul na věky; tak jest on dobrý, náš milý Buoh! Než pak, jakož dí na počátku čtení svatého: »Veden jest Ježíš na púšť Duchem«, totižto svatým. Hlediž toho velmi pilně, které kolivěk věci vésti chceš spasitelné, a zvlášť ty, kteréž 150 příslušejí ku pravému pokánie, aby nebyl k tomu veden dáblem, ale Duchem svatým. Nebo tito všichni bývají dáblem vedeni k tomu, ktož koli chtí pokání vésti teď z samé bázně, aby v pekle nebyli, ale nic z lásky a z milování Boha. Druzí pak teď lidem na oko, aby z lidí nebyli, jiní pak teď, aby byli vidíni a 155 chváleni, jiní teď, že se puost nahodil, a jiní počnúc, i nekonají: a ti všichni bývají dáblem vedeni; nebo, ktož počne a nekoná, žádné odplaty nevezme, a strach, že ještě za to trpěti bude; nebo nechal] nás nenechá U — vás SO — ale] vyn. O — 145 vám SO — 145—146 ty hříchy ... zpomenul] je (hřích O) a nepočítal by jich vám S0 — 145 hříchy a nepravosti N — ho] je P (ale zdá se, že nad tímto slovem jsou dvě tečky, aby senečtlo), jeho svatau, božskau milost C — 145—146 a nepostavil... zpomenul] a nezpomenul ť by jich nám KU — ani by nám jich jich proti nám ani N — 146 tak] neb S0 — dobrý] tak dobrý S, velmi dobrotivý O — dobrý ... Buoh] drahý Pán, dobro- tivý a milosrdný N — milý] Pán O — 147 Než pak] Ale U — pak, jakož dí] vyn. S, že máme O — se dí PNT — svaté U, svatého máme (vyn. O), že SO, svatého, že C — 148 totižto svatým] aby byl pokaušen dáblem S0 — 148—150 Hlediž... pokánie] Nu (Inu, medle O), hlediž (pohlediž O) tuto na kterau koliv stranu S0 — 148 toho] také PN — 149 které... spasitelné] když co spasitedného(!) činiti chceš U — 149—150 ty... příslušejí] co jest potřebného U — 150 k pravému KRU — k tomu] ke zlému (+ nabádaní O) SO — 151 ale spravuj se O — Nebo tito] a ti U — ti S0 — dáblem] vyn. SO — 152 ktož koli ... teď] k tomu(!) takovému pokání, kdož je činí U — ktož koli] kteříž NSO — vésti] činiti N — teď z samé] z (ze O) strachu a SO — bázně pekelních muk U — jen aby O — v pekle nebyli] se do pekla nedostali N — 153 ale nic] a ne U, ale ne S — nic z lásky a z] lásky nemají k O — 153—154 Druzí... oko] A jiní lidem k vůli U — 153 Druzí... teď] Jiní (+ opět O) jsauce (ač jsau O) zlí, ale SO — 154 na oko] k óku KPRCNT, k vóku dělají sedobři SO — jen aby O — z lidí nebyli] byli chváleni S0 — lidí] jiných N — nebyl BR — pak teď] opět NSO, vyn. U — 154—155 aby byli vidíni... teď] vyn. RSO — chválen a vidín C — 155 jinej pak C — teď opět N — se] vyn. U — teď půst NS — nahodil] přišel U — a jiní] druzí C — jiní počnúc] druzí počnauc KPT, počnau dobři býti O — jiní opět S — počna U — i nekonají] a (vyn. S) pakli (vyn. S), hned tak nechají SO — nečiní U — 156 ti] takoví U — všickni k tomu S0 — počna C — nekoná] nedokoná USO — 157 ten žádné U — nevezme] se (vyn. S) nedočeká S0 — a] ale
Strana 393
393 sám Pán dí: »Ktož setrvá až do konce, ten spasen bude«. Nuže, milí křesťané, počínali-li jste kdy co dobrého? počínali-li jste se 160 kdy káti a nedokonali? Strach, že jste byli dáblem vedeni! Asa želejte a proste, ať vám to milý Buoh odpustí! Ale řekl by snad ještě: »Kterakž mám pak učiniti, abych byl veden Duchem svatým?« Nu, chceš-li býti veden Duchem svatým k tomu, tomu takto porozumíš: Jestliže se chceš na to dáti, aby se 65 právě kál, hled«iž, jestliže se postíš, modlíš, almužny dáváš a jiné skutky pokání svatého vedeš, zpovídáš se, tělo boží přijímáš, hlediž toho velmi pilně, aby toho žádným jiným úmyslem nečinil, než sprostně pro chválu boží a k chvále milého Boha a pro své spasení, aby mohl konečně tudy dojíti do nebe ll ského B 147 170 království. Druhé, aby to z dobrú myslí vedl, rád, míle, s ochotnú tváří, s jasným obličejem; postíš-li se, aby se z dobrú myslí postil N — a strach ... bude] vyn. SO — v pekle trpěti C — bude] musí N — nebo] a S0 — 158 praví S0 - až] vyn. U — Nuže] Inu O — 159 počínali-li... dobrého?] vyn. NT, tak-li vy činíte, že, co ste počínali dobrého, že ste ne- dokonali C — počínali-li jste kdy . . . jste] jestli jste počali SO — 159—160 co dobrého ... káti] vyn. U — počínali-li jste se kdy káti a] a nikdy ste R — 160 kdy] vyn. C — nedokonali] nikdy ste nedokonali PNTSO, nikda ste nekonali(!) KU, v tom ste nesetrvali C — Strach jest SO — že jste byli] abyšte k tomu nebyli SO — Asa] Ajsa R, Asi C, A zase T, Ale U, vyn. SO — 161 Želejtež toho SO, želejte toho již dnes počnauce N — proste milého Boha C, proste pilně O — milý] vyn. PRCT — Buoh] vyn. C — odpustiti ráčí N — Ale že O — 161—162 řekl ... ještě] díš U — 161 by] vyn. K — 162 ještě] vyn. KPRCT, někdo NSO — pak] vyn. CO — 163 Nu] vyn. K — k tomu] vyn. RSO — 164 tomu takto] i U — 164—168 tomu... sprostně] takto učiň: čiň pravé pokání, posti se, almužny dávej, modli se skraušeně («u) vyn.!), často se zpovídej a tělo boží přijímej; a to vše čiň S, Inu, já ť tobě povím. Učiň takto: čiň pravé pokání, rád se postívej, almužny dávej a modli se často, skraušeně, často se spovídej a tělo boží přijímej; a čiň to všechno O — 164—165 na to ... jestliže] právě káti, i když U — 165 hledíš B, hlediž, že T — 166 skutky dobré C — skutky .. vedeš] dobré skutky činíš a pokání U — tělo a krev CN — boží] Pána Ježíše C, boží a krev drahau (vyn. U) TU — 167 hledíš(!) T — jiným] vyn. C — 168 prostě R — a pro U — a k chvále milého Boha] vyn. SO — milému Bohu U — Boha] Ježíše N, vyn.(!) T — a] též U — 169 konečně tudy] — vyn. SO — dojíti] přijíti N — do] vyn. KPRSO, neskonalé radosti U 170 Druhé ... míle] A to všeckno čiň dobromyslně, rád a SO — Druhé] A U — vedl] činil NU — ochotnú] ochotností a s veselau U — 171 tváří] myslí SO — s jasným obličejem] vyn. UO — jestliže se postíš O — 171— 158 Mat. 10, 22; Marek 13, 13 171 v B přípisek: Puost... (druhé slovo nečitelné!)
393 sám Pán dí: »Ktož setrvá až do konce, ten spasen bude«. Nuže, milí křesťané, počínali-li jste kdy co dobrého? počínali-li jste se 160 kdy káti a nedokonali? Strach, že jste byli dáblem vedeni! Asa želejte a proste, ať vám to milý Buoh odpustí! Ale řekl by snad ještě: »Kterakž mám pak učiniti, abych byl veden Duchem svatým?« Nu, chceš-li býti veden Duchem svatým k tomu, tomu takto porozumíš: Jestliže se chceš na to dáti, aby se 65 právě kál, hled«iž, jestliže se postíš, modlíš, almužny dáváš a jiné skutky pokání svatého vedeš, zpovídáš se, tělo boží přijímáš, hlediž toho velmi pilně, aby toho žádným jiným úmyslem nečinil, než sprostně pro chválu boží a k chvále milého Boha a pro své spasení, aby mohl konečně tudy dojíti do nebe ll ského B 147 170 království. Druhé, aby to z dobrú myslí vedl, rád, míle, s ochotnú tváří, s jasným obličejem; postíš-li se, aby se z dobrú myslí postil N — a strach ... bude] vyn. SO — v pekle trpěti C — bude] musí N — nebo] a S0 — 158 praví S0 - až] vyn. U — Nuže] Inu O — 159 počínali-li... dobrého?] vyn. NT, tak-li vy činíte, že, co ste počínali dobrého, že ste ne- dokonali C — počínali-li jste kdy . . . jste] jestli jste počali SO — 159—160 co dobrého ... káti] vyn. U — počínali-li jste se kdy káti a] a nikdy ste R — 160 kdy] vyn. C — nedokonali] nikdy ste nedokonali PNTSO, nikda ste nekonali(!) KU, v tom ste nesetrvali C — Strach jest SO — že jste byli] abyšte k tomu nebyli SO — Asa] Ajsa R, Asi C, A zase T, Ale U, vyn. SO — 161 Želejtež toho SO, želejte toho již dnes počnauce N — proste milého Boha C, proste pilně O — milý] vyn. PRCT — Buoh] vyn. C — odpustiti ráčí N — Ale že O — 161—162 řekl ... ještě] díš U — 161 by] vyn. K — 162 ještě] vyn. KPRCT, někdo NSO — pak] vyn. CO — 163 Nu] vyn. K — k tomu] vyn. RSO — 164 tomu takto] i U — 164—168 tomu... sprostně] takto učiň: čiň pravé pokání, posti se, almužny dávej, modli se skraušeně («u) vyn.!), často se zpovídej a tělo boží přijímej; a to vše čiň S, Inu, já ť tobě povím. Učiň takto: čiň pravé pokání, rád se postívej, almužny dávej a modli se často, skraušeně, často se spovídej a tělo boží přijímej; a čiň to všechno O — 164—165 na to ... jestliže] právě káti, i když U — 165 hledíš B, hlediž, že T — 166 skutky dobré C — skutky .. vedeš] dobré skutky činíš a pokání U — tělo a krev CN — boží] Pána Ježíše C, boží a krev drahau (vyn. U) TU — 167 hledíš(!) T — jiným] vyn. C — 168 prostě R — a pro U — a k chvále milého Boha] vyn. SO — milému Bohu U — Boha] Ježíše N, vyn.(!) T — a] též U — 169 konečně tudy] — vyn. SO — dojíti] přijíti N — do] vyn. KPRSO, neskonalé radosti U 170 Druhé ... míle] A to všeckno čiň dobromyslně, rád a SO — Druhé] A U — vedl] činil NU — ochotnú] ochotností a s veselau U — 171 tváří] myslí SO — s jasným obličejem] vyn. UO — jestliže se postíš O — 171— 158 Mat. 10, 22; Marek 13, 13 171 v B přípisek: Puost... (druhé slovo nečitelné!)
Strana 394
394 a rád, ne jako to někteří činí, an ť, když se postí, víc se hněvá, vždy ť laje, nic mu vhod není, bude choditi, jako by jemu kyselo z nosa kapalo, že ť s jinými vždy zachází, že jiní nemohú pro ň 175 žádného utěšení míti ani dobré mysli — to ť jest čertuov puost! Opět modlí-li se, aby se rád modlil, z dobrú myslí, ano se mílo poobierati s svým milým Bohem, ano, když vstáti s modlitby, těžko, ano přijde příčina, že musí, a nerad, ano se ještě chce po- vobierati s svým milým Bohem — to ť jest líbo milému Bohu. 180 Tak-li vy činíte? Ú, slibuj! Jsú ť bóhdá dobří lidé, ješto to mívají, ale vy hledíte, aby jediné spíše odbyli, a to s teskností, ano se dlúho zdá, a budau říci: »Dlauho slauží!«, ano těžko puol hodinky na modlitbě pobyti. Ale večer nad karhany seděti, trý- 172 aby se ... někteří] nečiň tak, jako (+ tak 0) mnozí S0 — 172 to] vyn. CN — činí] vyn. N — ano ť T — 172—173 an t... choditi] hněvají se, nejvíc lají, (+ jiné 0) hanějí, smutně chodí S0 — 172 víc] vyn. U — víc se hněvá] oni ť se víc hněvají T, an ť se víc hněvá C — 173 vždy ť] vyn. NU — laje, zlořečí N, lají T — mu] jim T — jemu] jim S0 — kyselo] vyn. U — 174 že t]an ť K, tak N — že f... zachází] a proti jiným bauří U — 174—182 že ť s jinými . . . slauží, ano] a nic mu vhod není a žádného potěšení nemohau míti ani dobré mysli: takový půst dábel rád vidí! Ale ty se od takového postu zdrž, neboť nic není platný! Ale ty, když se postíš, modli se pilně a skraušeně a rozjímaje sobě všeckna dobrodíní božská. Ale mnohým ť jest S, a hned jim nic mílo není ani vhod aniž jaké potěšení mohau míti. Ale tako vý) (ps. tako!) půst ďábel velmi rád vidí; ale ty se takového postu vystříbej, nebo nic není platný. Ale ty, když by se chtěl postiti, tedy se modli skraušeně, rozjímaje sobě všeckna dobrodí i božská a jeho svaté umučení, a tak bude platnějí. Avšak jest mnohému O — 174 vždy] vyn. N — jiní] vyn. N — 175 žádného pokoje a N — míti] užiti N — ani dobré mysli] vyn. N — to] takový NU — jest takovej C — dáblův PRONU — 176 Opět Druhé U — modlíš-li se K, modlí-li se kdo N — rád, s chtivostí N — 176—178 ano se . . . těžko] vyn. KPNTU — 177 má vstáti C — 178 ano] a K, ano se nechce, ano C — přijde] přitrefí se N — příčina] příčina potřebná K, nějaká příčina C, vyn. U — musí odjíti K, musí povstati N, musí s modlitby C — povobierati] obírati N, rozmlauvati U — 179 svým] vyn. NU — líbo] mílo a líbo RC, milé U — milému] vyn. R — 180 Tak ... slibuj!] vyn. C — Új Ano KPTU — Jsú ť bóhdá] Ale jsau ť PTU, Sauť v naději boží ještě C, Ale má ť Pán Buoh N — ty dobré lidi N — mívají] činívají N — 181 hledíte jedno KC, hledíte leda PNT — abyšte U — aby ... odbyli] aby se spíše odbylo KP, se (vyn. T) tím (vyn. T) spíše odbylo NT — jediné] vyn. C — odbyli modlení U — a to] ano NTU, a to ještě C — s tesk- ností] tesklivo U — an U — 182 vám dlúho K — a budau říci] »U (Ó U), prý PCNTU — budau] mnohý bude K — »A, á, dlúho slauží, dlúho káží!« K — těžko] teskno U — 183 při modlitbě SO — pobyti] pozbyti P, stráviti SO — večer] vyn. S — nad karhany] u korbele U, nad karhany aneb nad
394 a rád, ne jako to někteří činí, an ť, když se postí, víc se hněvá, vždy ť laje, nic mu vhod není, bude choditi, jako by jemu kyselo z nosa kapalo, že ť s jinými vždy zachází, že jiní nemohú pro ň 175 žádného utěšení míti ani dobré mysli — to ť jest čertuov puost! Opět modlí-li se, aby se rád modlil, z dobrú myslí, ano se mílo poobierati s svým milým Bohem, ano, když vstáti s modlitby, těžko, ano přijde příčina, že musí, a nerad, ano se ještě chce po- vobierati s svým milým Bohem — to ť jest líbo milému Bohu. 180 Tak-li vy činíte? Ú, slibuj! Jsú ť bóhdá dobří lidé, ješto to mívají, ale vy hledíte, aby jediné spíše odbyli, a to s teskností, ano se dlúho zdá, a budau říci: »Dlauho slauží!«, ano těžko puol hodinky na modlitbě pobyti. Ale večer nad karhany seděti, trý- 172 aby se ... někteří] nečiň tak, jako (+ tak 0) mnozí S0 — 172 to] vyn. CN — činí] vyn. N — ano ť T — 172—173 an t... choditi] hněvají se, nejvíc lají, (+ jiné 0) hanějí, smutně chodí S0 — 172 víc] vyn. U — víc se hněvá] oni ť se víc hněvají T, an ť se víc hněvá C — 173 vždy ť] vyn. NU — laje, zlořečí N, lají T — mu] jim T — jemu] jim S0 — kyselo] vyn. U — 174 že t]an ť K, tak N — že f... zachází] a proti jiným bauří U — 174—182 že ť s jinými . . . slauží, ano] a nic mu vhod není a žádného potěšení nemohau míti ani dobré mysli: takový půst dábel rád vidí! Ale ty se od takového postu zdrž, neboť nic není platný! Ale ty, když se postíš, modli se pilně a skraušeně a rozjímaje sobě všeckna dobrodíní božská. Ale mnohým ť jest S, a hned jim nic mílo není ani vhod aniž jaké potěšení mohau míti. Ale tako vý) (ps. tako!) půst ďábel velmi rád vidí; ale ty se takového postu vystříbej, nebo nic není platný. Ale ty, když by se chtěl postiti, tedy se modli skraušeně, rozjímaje sobě všeckna dobrodí i božská a jeho svaté umučení, a tak bude platnějí. Avšak jest mnohému O — 174 vždy] vyn. N — jiní] vyn. N — 175 žádného pokoje a N — míti] užiti N — ani dobré mysli] vyn. N — to] takový NU — jest takovej C — dáblův PRONU — 176 Opět Druhé U — modlíš-li se K, modlí-li se kdo N — rád, s chtivostí N — 176—178 ano se . . . těžko] vyn. KPNTU — 177 má vstáti C — 178 ano] a K, ano se nechce, ano C — přijde] přitrefí se N — příčina] příčina potřebná K, nějaká příčina C, vyn. U — musí odjíti K, musí povstati N, musí s modlitby C — povobierati] obírati N, rozmlauvati U — 179 svým] vyn. NU — líbo] mílo a líbo RC, milé U — milému] vyn. R — 180 Tak ... slibuj!] vyn. C — Új Ano KPTU — Jsú ť bóhdá] Ale jsau ť PTU, Sauť v naději boží ještě C, Ale má ť Pán Buoh N — ty dobré lidi N — mívají] činívají N — 181 hledíte jedno KC, hledíte leda PNT — abyšte U — aby ... odbyli] aby se spíše odbylo KP, se (vyn. T) tím (vyn. T) spíše odbylo NT — jediné] vyn. C — odbyli modlení U — a to] ano NTU, a to ještě C — s tesk- ností] tesklivo U — an U — 182 vám dlúho K — a budau říci] »U (Ó U), prý PCNTU — budau] mnohý bude K — »A, á, dlúho slauží, dlúho káží!« K — těžko] teskno U — 183 při modlitbě SO — pobyti] pozbyti P, stráviti SO — večer] vyn. S — nad karhany] u korbele U, nad karhany aneb nad
Strana 395
395 bajíc, zalévajíc dvě, tři, čtyři hodiny, blázníc, smíchy, žerty 185 vedúc — ba, tu ť se nesteskne čertově duši, bídné, hanebné, vše ť to čert osladí! A třetí, aby to vedl vedlé vuole boží, na vedlé své, aby hleděl to vše tak vésti a ptal se se vší pilností ne to, aby to mohl vésti vedlé vuole boží . Čtvrté, aby trval a stál v tom dobrém počatém až do smrti, aby se nikdy v hříchy ne- 190 navracoval, najméně smrtedlné. A když by to do tebe bylo, tu by mohl porozuměti, že tě Duch svatý vede. Nuže, milí křes- ťané, tak-li vy činíte? Jestliže tak činíte, chvála milému Bohu! Pakli nečiníte, daj se vám milý Buoh na to napraviti! Ale což já mohu znamenati, nic mi se nezdá, byšte tak vedli, neb vím, 195 že na každý rok počnete se postiti a pošmúříte se, a nikdy nemohu znamenati, byšte konali, než vždy se zase navracujete v ty hříchy. Než pak, že tuto dí svaté čtení, že jest veden na púšť a tam drahý Pán s dáblem bojoval a přemohl jej. Nám jest dal příklad, korbeli C — seděti] seděti v krčmě N, a pitím S0 — trýbajíc] trébajíc C, střebati T, vyn. USO — 184 dvě] vyn. S0 — hodiny, ba mnohdykrát do světa N - blázníc] bláznujíce K, bláznujíc PCTS, a při tom blázně U, vyn. O — smíchy] vyn. R, smíchy, kumšty N — 184—185 smíchy ... ba vyn. SO — 185 vedúc] plodíc N, plodě U — ba] ó U — tu t] tehd «áž- (ps. tehdne!) O — čertově] ďáblově PCN, dáblové R, vyn. O — bídné, hanebné] vyn. O— 186 vše t vše ť jí PNUT, neb jí SO — dábel PRONTUSO — 186—188 A třetí... stál] Ale ty trvej SO — 186 vedl] vedl a konal N, činil U — líbezné vuole KPRONTU — 186—188 «ne vedlé ... boží) vyn. B, a ne vedlé své, a aby se na to ptal se vší pilností, v čem by byla vůle boží, a doptaje se, aby to činil U — 187 ptáti R — 188 aby to mohl] a to mohl K — vésti vedlé] vésti, aby bylo vedlé K — 189 tom] vyn. USO — začatém U, započatém SO — 189—190 aby se . . . najméně] a nikdy se nedopauštěj v hříchy SO — 189 nikda více C — v ty hříchy C — 190 [v smrtedlné K — by] vyn. SO — to dobré N — 190—191 bylo ... že] bude, tedy S0 — 191 tu] tudy N — mohl snadničce N — porozuměti] vyn.(!) C — tě k tomu U — poveede SO — Nuže] vyn. U — 191—215 Nuže... Bohu vyn. SO — 192 tak] tak ť by bylo dobře, tak C — vy vyn. K — 192 193 Jestliže ... nečiníte] vyn. K — 192 činíte, to dobře i U — chvála buď z toho N, chválu(!) buď C — milému] Pánu C — 193 nečiníte] nic N — milý] vyn. U — napraviti, jestliže nečiníte; pakli činíte, chvála milému Bohu! K — 193—194 Ale ... neb] Ale málo se toho při vás nachází a U — 194 rozuměti a znamenati C — tak vedli] se tak chovali N — vím to z jistoty N — 195 na] vyn. U — rok utěšeně N — počnete se postiti] počínáte se káti C — také se pošmauříte N — pošmauřiti U — a] ale N — nemohu toho při vás N — 196 znáti U — byšte to počaté N — ty] též KPRONT — hříchy — a nepravosti N 197 Než ... tuto] A U - že jest veden] »Veden jest PCTU, prý, veden jest N — 198 jej udatně N — 199 tu ť jest] ta U — 200 bojovati, že PT
395 bajíc, zalévajíc dvě, tři, čtyři hodiny, blázníc, smíchy, žerty 185 vedúc — ba, tu ť se nesteskne čertově duši, bídné, hanebné, vše ť to čert osladí! A třetí, aby to vedl vedlé vuole boží, na vedlé své, aby hleděl to vše tak vésti a ptal se se vší pilností ne to, aby to mohl vésti vedlé vuole boží . Čtvrté, aby trval a stál v tom dobrém počatém až do smrti, aby se nikdy v hříchy ne- 190 navracoval, najméně smrtedlné. A když by to do tebe bylo, tu by mohl porozuměti, že tě Duch svatý vede. Nuže, milí křes- ťané, tak-li vy činíte? Jestliže tak činíte, chvála milému Bohu! Pakli nečiníte, daj se vám milý Buoh na to napraviti! Ale což já mohu znamenati, nic mi se nezdá, byšte tak vedli, neb vím, 195 že na každý rok počnete se postiti a pošmúříte se, a nikdy nemohu znamenati, byšte konali, než vždy se zase navracujete v ty hříchy. Než pak, že tuto dí svaté čtení, že jest veden na púšť a tam drahý Pán s dáblem bojoval a přemohl jej. Nám jest dal příklad, korbeli C — seděti] seděti v krčmě N, a pitím S0 — trýbajíc] trébajíc C, střebati T, vyn. USO — 184 dvě] vyn. S0 — hodiny, ba mnohdykrát do světa N - blázníc] bláznujíce K, bláznujíc PCTS, a při tom blázně U, vyn. O — smíchy] vyn. R, smíchy, kumšty N — 184—185 smíchy ... ba vyn. SO — 185 vedúc] plodíc N, plodě U — ba] ó U — tu t] tehd «áž- (ps. tehdne!) O — čertově] ďáblově PCN, dáblové R, vyn. O — bídné, hanebné] vyn. O— 186 vše t vše ť jí PNUT, neb jí SO — dábel PRONTUSO — 186—188 A třetí... stál] Ale ty trvej SO — 186 vedl] vedl a konal N, činil U — líbezné vuole KPRONTU — 186—188 «ne vedlé ... boží) vyn. B, a ne vedlé své, a aby se na to ptal se vší pilností, v čem by byla vůle boží, a doptaje se, aby to činil U — 187 ptáti R — 188 aby to mohl] a to mohl K — vésti vedlé] vésti, aby bylo vedlé K — 189 tom] vyn. USO — začatém U, započatém SO — 189—190 aby se . . . najméně] a nikdy se nedopauštěj v hříchy SO — 189 nikda více C — v ty hříchy C — 190 [v smrtedlné K — by] vyn. SO — to dobré N — 190—191 bylo ... že] bude, tedy S0 — 191 tu] tudy N — mohl snadničce N — porozuměti] vyn.(!) C — tě k tomu U — poveede SO — Nuže] vyn. U — 191—215 Nuže... Bohu vyn. SO — 192 tak] tak ť by bylo dobře, tak C — vy vyn. K — 192 193 Jestliže ... nečiníte] vyn. K — 192 činíte, to dobře i U — chvála buď z toho N, chválu(!) buď C — milému] Pánu C — 193 nečiníte] nic N — milý] vyn. U — napraviti, jestliže nečiníte; pakli činíte, chvála milému Bohu! K — 193—194 Ale ... neb] Ale málo se toho při vás nachází a U — 194 rozuměti a znamenati C — tak vedli] se tak chovali N — vím to z jistoty N — 195 na] vyn. U — rok utěšeně N — počnete se postiti] počínáte se káti C — také se pošmauříte N — pošmauřiti U — a] ale N — nemohu toho při vás N — 196 znáti U — byšte to počaté N — ty] též KPRONT — hříchy — a nepravosti N 197 Než ... tuto] A U - že jest veden] »Veden jest PCTU, prý, veden jest N — 198 jej udatně N — 199 tu ť jest] ta U — 200 bojovati, že PT
Strana 396
396 abychom také bojovali; a tu ť jest nám moc dána odtud, že, 200 budem-li bojovati, z toho, že on jest bojoval a přemohl, my máme tu moc, že muožem svítěziti nad škaredým dáblem. A že jest on bojoval, každý jest i zavázán k témuž boji. Nebo, ktož nebojuje, B 14 nebude vítězem, a ktož vítězem nebude, nikoli nebude korunován. Nebo dí svatý Pavel: »Jediné, leč kto statečně bude bojovati, 205 ten ť bude korunován«. Ale že dábel nepřítel zbuzuje jiná dva nepřátely proti člověku, totiž tělo a svět; neb dí Písmo: »Nepřítelé člověka domácí ho«. I protož musí ť najprvé ty nepřátely domácí přemoci člověk. Nebo velmi ť by to bylo ne- maudré, kdyby lidé chtěli ven vytrhnúti «na nepřátely a vědúc 210 zajisté, že mají doma nepřátely; musili ť by najprvé domácí ne- přátely přemoci. Nuže pak, chceš-li přemoci toho nepřítele, jenž jest svět, učiniž příkladem Pána Ježíše: on jest šel od světa na paušť, odtrhl se od světa. Učiniž též, aby se odtrh od světa milo- váním a následováním, aby nic nemiloval na světě, ješto by bylo 215 na překážku slúžiti Bohu. Druhé, aby se nikoli nesrovnával s mi- z toho, že] jako U — 200—201 z toho ... tu moc] vyn. K — z toho ... ďáblem] on nám bude pomáhati, a kterak jest on svítězil nad škaredým ďáblem, že i my v něm přemůžeme a svítězíme N — 200 on] vyn. C — přemohl jej PC — 201 svítěziti] ho přemoci, budeme-li bojovati, a svítě- zíme U — každejm škaredejm C, šeredným U — a] ale U — že jest] poně- vadž jest K — 202 témuž tomu N — Nebo] A U — nebude bojovati C — 203 nebude vítězem] ten nesvítězí U — vítěz nebude] nesvítězí, vítězem nebude, ten U — nikoli] vyn. U — korunován [a spasen] K — 204—205 Nebo dí .. . korunován] vyn.(!) U — 204 statečně] dostatečně R — 205 jiné TU — 206 nepřítele KPRCNTU — a svět] vyn. C — Písmo] svatý Pavel: »Kdož bude statečně bojovati, ten bude korunován«. Nebo nazývá Písmo, že U — 207 Nepřátelé KPCNU — ho] jeho KPRNT, sau jeho CU — 208 člověk, a chceš-li pak přemoci, musíš na sobě ty všecky ctnosti míti U — velmi ... nemaudré] veliká ť by to byla nemaudrost N — to] vyn. C — 209 ven] daleko U — vytáhnauti CN, táhnauti U — «na) vyn. BC — 210 zajisté] zajisto K, zajistě T, vyn. U — auhlavní své nepřátely N — než (ale N) musili ť KN — musili t... nepřátely] a že prvé ty mají U — své domácí N — 211 Nuže ... chceš-li] A chceš-li pak U — toho domácího N — 212 tento svět C — on zajisté U — 213 odtrhl] oddělil U — Učiňte vy T, Učiniž ty C, I učiň ty U — abyste T — odtrhl KPRCN, od- trhli T, oddělil U — 214 nic nebylo a C — nemiloval co takového C — v světě C — ješto] co U — 215 Druhé ... nesrovnával] Nemáš se také srovnávati S, Nesrovnávejte se O — milovníky a následovníky N — 216 tohoto] vyn. KPRTUS — nikoli] nikoliv aby N, ale nikoli U, aniž SO — 204 2. Tim. 2, 5 — 207 Mat. 10, 36 —
396 abychom také bojovali; a tu ť jest nám moc dána odtud, že, 200 budem-li bojovati, z toho, že on jest bojoval a přemohl, my máme tu moc, že muožem svítěziti nad škaredým dáblem. A že jest on bojoval, každý jest i zavázán k témuž boji. Nebo, ktož nebojuje, B 14 nebude vítězem, a ktož vítězem nebude, nikoli nebude korunován. Nebo dí svatý Pavel: »Jediné, leč kto statečně bude bojovati, 205 ten ť bude korunován«. Ale že dábel nepřítel zbuzuje jiná dva nepřátely proti člověku, totiž tělo a svět; neb dí Písmo: »Nepřítelé člověka domácí ho«. I protož musí ť najprvé ty nepřátely domácí přemoci člověk. Nebo velmi ť by to bylo ne- maudré, kdyby lidé chtěli ven vytrhnúti «na nepřátely a vědúc 210 zajisté, že mají doma nepřátely; musili ť by najprvé domácí ne- přátely přemoci. Nuže pak, chceš-li přemoci toho nepřítele, jenž jest svět, učiniž příkladem Pána Ježíše: on jest šel od světa na paušť, odtrhl se od světa. Učiniž též, aby se odtrh od světa milo- váním a následováním, aby nic nemiloval na světě, ješto by bylo 215 na překážku slúžiti Bohu. Druhé, aby se nikoli nesrovnával s mi- z toho, že] jako U — 200—201 z toho ... tu moc] vyn. K — z toho ... ďáblem] on nám bude pomáhati, a kterak jest on svítězil nad škaredým ďáblem, že i my v něm přemůžeme a svítězíme N — 200 on] vyn. C — přemohl jej PC — 201 svítěziti] ho přemoci, budeme-li bojovati, a svítě- zíme U — každejm škaredejm C, šeredným U — a] ale U — že jest] poně- vadž jest K — 202 témuž tomu N — Nebo] A U — nebude bojovati C — 203 nebude vítězem] ten nesvítězí U — vítěz nebude] nesvítězí, vítězem nebude, ten U — nikoli] vyn. U — korunován [a spasen] K — 204—205 Nebo dí .. . korunován] vyn.(!) U — 204 statečně] dostatečně R — 205 jiné TU — 206 nepřítele KPRCNTU — a svět] vyn. C — Písmo] svatý Pavel: »Kdož bude statečně bojovati, ten bude korunován«. Nebo nazývá Písmo, že U — 207 Nepřátelé KPCNU — ho] jeho KPRNT, sau jeho CU — 208 člověk, a chceš-li pak přemoci, musíš na sobě ty všecky ctnosti míti U — velmi ... nemaudré] veliká ť by to byla nemaudrost N — to] vyn. C — 209 ven] daleko U — vytáhnauti CN, táhnauti U — «na) vyn. BC — 210 zajisté] zajisto K, zajistě T, vyn. U — auhlavní své nepřátely N — než (ale N) musili ť KN — musili t... nepřátely] a že prvé ty mají U — své domácí N — 211 Nuže ... chceš-li] A chceš-li pak U — toho domácího N — 212 tento svět C — on zajisté U — 213 odtrhl] oddělil U — Učiňte vy T, Učiniž ty C, I učiň ty U — abyste T — odtrhl KPRCN, od- trhli T, oddělil U — 214 nic nebylo a C — nemiloval co takového C — v světě C — ješto] co U — 215 Druhé ... nesrovnával] Nemáš se také srovnávati S, Nesrovnávejte se O — milovníky a následovníky N — 216 tohoto] vyn. KPRTUS — nikoli] nikoliv aby N, ale nikoli U, aniž SO — 204 2. Tim. 2, 5 — 207 Mat. 10, 36 —
Strana 397
397 lovníky světa tohoto, nikoli na ně nehleděly, že oni takto neb takto činí a k tomu tě napomínají, ono v chodu, v rauše, aby se s nimi nesrovnal, aby sebú nikoli nedal hnúti, ale ucházel jich, kde muožeš. Druhého nepřítele hleď, aby přemohl. Hlediž na Pána 220 Ježíše: on se postil, jemuž jest toho třeba nebylo; ale on jest se za nás postil, dávaje nám příklad a naučení, abychom ho ná- sledovali. Hlediž též, aby se postil a jináče tělo své trápil. A dí, že jest zlačněl. Hlediž, když se postíš, aby hleděl, aby zlačněl, aby nehleděl, aby vždy syt byl. Protož ti lidé, něj ni(!) P, to U — nehledě B (-dě připsáno až dodatečně!), nehleděl na nic N, hleď S, se ohlídej O — oni] vyn. SO — tak NU — neb takto vyn. KPRONT, a tak U, neb jinak SO — 217 a k tomu tě napomínají vyn. KSO, a tebe také k tomu vedau U — ono] vyn. U, ani SO — ani v rauchu SO, v rauše [pyšném] K aby] ani N. vyn. SO — 218 nimi] ní(!) R — nesrovnával (v nikoli K) KNT, v ničemž nesrovnával U, nesrovnávej S, nesrovnávejte 0 - aby... ucházel] a nedal sebau hnúti jich řečmi, ale ucházej K 218 219 aby sebú ... přemohl] Říkají-li ť ženy: »Ona má toto, kup mi také! Což pak chceš, abych z lidí byla?«, nedej sebau hnauti a ucházej tomu, jak můžeš S, ano ť mnohé ženy říkávají: »Ona- no má toto neb ono; muži, kup mi také! Což pak chceš, abych z lidí byla?« Ale ty nedej sebau hnauti, ucházej tomu, jak můžeš O — 218 aby sebú] Říkají-li (1i vyn. U) ženy: »Onano ť má (+ toto U), kup mi také! Ú (A U), prý, (Ú, prý] Aneb jiní opět: »I C) co (— ty C) chceš z lidí býti?«, aby (vyn. U) se (vyn. U) jim (vyn. U) PCTU, Říká-li ť žena: »Onano t má, kup mi také! Au, prý, co ty chceš z jiných dobrých lidí býti?«, aby se jim N — 218—219 nikoli .. . muožeš] Ó, nikoli takových žen neposlau- chejte, ale což můžete, před nimi ucházejte U — 218 jich] jim N — 219 můžeš a jak můžeš N — Druhého ... hleď] Tělo pak, nepřítele druhého (pův. místo Tělo bylo psáno Dábla, ale škrtnutoa in marg. starou rukou korigováno) K — 219 220 hled... Ježíše] chceš-li přemoci, i vezmi sobě příklad na Pánu Spasiteli U — 219 přemohl, tělo R — Hlediž] patříc N, Pohleď SO — 220 on se] že se jest on K, jak jest on se S, kterak jest on se O — jemu ť KT — jemuž jest] an mu N, a jemu S, ješto mu O — potřebí PCNTSO, potřeba U — ale] však O — on] vyn. N — 221 nám tím N — a naučení] vyn. O — naučení v tom R — ho [v tom] K, ho v tom O -222 Hlediž též] I hleďtež U, I ty se též hleď O — též] toho C — aby ... trápil] postiti a své tělo trápiti O — abyšte se postili U — a] aneb N, a i U — jináče] také jinak KC, jinak PNTS, také jináče R — tělo [nepovolujme jemu!] K — trápili U — 223—224 A dí ... nehleděl] a (aby 0) když se postíš, aby (vyn. O) dobře zlačněl, ne (vyn. 0) -li (vyn. 0) SO — 223 dí] vyn. C, dí čtení svaté N, dí tu U — 223—224 «Hlediž... aby vyn. B — 223 Hlediž, aby PTN — 223—224 když se postíš ... nehleděl] vyn. R — aby hleděl, aby dobře N — aby hleděl] aby toho hleděl U — 224 aby nehleděl] nehleděl P, nehledíc N, a nehleděl T, a ne U — aby vždy] a nemáš vždy O — byl
397 lovníky světa tohoto, nikoli na ně nehleděly, že oni takto neb takto činí a k tomu tě napomínají, ono v chodu, v rauše, aby se s nimi nesrovnal, aby sebú nikoli nedal hnúti, ale ucházel jich, kde muožeš. Druhého nepřítele hleď, aby přemohl. Hlediž na Pána 220 Ježíše: on se postil, jemuž jest toho třeba nebylo; ale on jest se za nás postil, dávaje nám příklad a naučení, abychom ho ná- sledovali. Hlediž též, aby se postil a jináče tělo své trápil. A dí, že jest zlačněl. Hlediž, když se postíš, aby hleděl, aby zlačněl, aby nehleděl, aby vždy syt byl. Protož ti lidé, něj ni(!) P, to U — nehledě B (-dě připsáno až dodatečně!), nehleděl na nic N, hleď S, se ohlídej O — oni] vyn. SO — tak NU — neb takto vyn. KPRONT, a tak U, neb jinak SO — 217 a k tomu tě napomínají vyn. KSO, a tebe také k tomu vedau U — ono] vyn. U, ani SO — ani v rauchu SO, v rauše [pyšném] K aby] ani N. vyn. SO — 218 nimi] ní(!) R — nesrovnával (v nikoli K) KNT, v ničemž nesrovnával U, nesrovnávej S, nesrovnávejte 0 - aby... ucházel] a nedal sebau hnúti jich řečmi, ale ucházej K 218 219 aby sebú ... přemohl] Říkají-li ť ženy: »Ona má toto, kup mi také! Což pak chceš, abych z lidí byla?«, nedej sebau hnauti a ucházej tomu, jak můžeš S, ano ť mnohé ženy říkávají: »Ona- no má toto neb ono; muži, kup mi také! Což pak chceš, abych z lidí byla?« Ale ty nedej sebau hnauti, ucházej tomu, jak můžeš O — 218 aby sebú] Říkají-li (1i vyn. U) ženy: »Onano ť má (+ toto U), kup mi také! Ú (A U), prý, (Ú, prý] Aneb jiní opět: »I C) co (— ty C) chceš z lidí býti?«, aby (vyn. U) se (vyn. U) jim (vyn. U) PCTU, Říká-li ť žena: »Onano t má, kup mi také! Au, prý, co ty chceš z jiných dobrých lidí býti?«, aby se jim N — 218—219 nikoli .. . muožeš] Ó, nikoli takových žen neposlau- chejte, ale což můžete, před nimi ucházejte U — 218 jich] jim N — 219 můžeš a jak můžeš N — Druhého ... hleď] Tělo pak, nepřítele druhého (pův. místo Tělo bylo psáno Dábla, ale škrtnutoa in marg. starou rukou korigováno) K — 219 220 hled... Ježíše] chceš-li přemoci, i vezmi sobě příklad na Pánu Spasiteli U — 219 přemohl, tělo R — Hlediž] patříc N, Pohleď SO — 220 on se] že se jest on K, jak jest on se S, kterak jest on se O — jemu ť KT — jemuž jest] an mu N, a jemu S, ješto mu O — potřebí PCNTSO, potřeba U — ale] však O — on] vyn. N — 221 nám tím N — a naučení] vyn. O — naučení v tom R — ho [v tom] K, ho v tom O -222 Hlediž též] I hleďtež U, I ty se též hleď O — též] toho C — aby ... trápil] postiti a své tělo trápiti O — abyšte se postili U — a] aneb N, a i U — jináče] také jinak KC, jinak PNTS, také jináče R — tělo [nepovolujme jemu!] K — trápili U — 223—224 A dí ... nehleděl] a (aby 0) když se postíš, aby (vyn. O) dobře zlačněl, ne (vyn. 0) -li (vyn. 0) SO — 223 dí] vyn. C, dí čtení svaté N, dí tu U — 223—224 «Hlediž... aby vyn. B — 223 Hlediž, aby PTN — 223—224 když se postíš ... nehleděl] vyn. R — aby hleděl, aby dobře N — aby hleděl] aby toho hleděl U — 224 aby nehleděl] nehleděl P, nehledíc N, a nehleděl T, a ne U — aby vždy] a nemáš vždy O — byl
Strana 398
398 225 ješto ono ředkev ráno jedí, ono i ono, ono lektvař večer, ono perník, ono topenice — není ť to pravý puost, a pro to vždy budú říci: »Postíme se!« A tohoto také hleď, aby, což sobě ujímáš a svému tělu, aby tím více dával chudým. Než pak dvuoj puost shledáváme v zákoně božím: jeden tento, zdržení od jídla a od 230 pití tělesného, druhý puost jest varování od hříchuov a prospí- vaní v ctnostech. A toho obojího postu dotýče svatý Pavel v epi- štole na Boží narození řka: »Bratří, opovrhúce všelikú nepravost, buďte živi ctně a šlechetně, to li tiž k Bohu, a spravedlivě k B 14 bližním.« To o tom postu duchovním. A dí dále: »a střízlivě« — totiž každý sám k sobě, totiž o tělesném postu. Než pak lidé mají býti mnohem pilnější tohoto postu duchovního nežli tělesného. Nebo, nebude-li tohoto postu 235 býti O — sytej C, sytý a pitý N — Protož] A U — 225 ješto ono] ješto S0 — 225—226 ješto ... perník] kteří jedí jedni ředkev, onino jiné a jiné, letkvař večer U — 225 ono ředkev ... ono lektvař] nebo ředkev nebo letkvař N — ráno] vyn. R — ono i ono] vyn. PR, ono i T — 225—226 ono i ono... topenice] cibuli, topenice, letkvař SO — 225 lektvaře K, letkvař R — ono perník] vyn. KPCNT — 226 ono] neboť N — topeničky s solí C, topinky U — není ... vždy] nedrží ť pravého postu, alevšak vždy N — 226—227 a proto... Postí me se!«] vyn. S0 — proto ... říci] dí: »Prej U — budú říci] říkají K, praví PNT, řkau C — 227 Posťme(!) B, Au, prý postí- me ť my N — A tohoto .. . ujímáš a] Ale ty hleď ujímati SO — toho PNT — tohoto . . . hleď, aby] vyn. U — máš hleděti N — sobě] vyn. NU — 228 a] vyn. NU — aby tím] tím PNT, a tím SO — dával] udával KPT, také (vyn. U) uděloval NU, dávati SO — Než pak dvuoj] Ale dvojí U — 228— 229 Než... zdržení] a tak (k tomu O) zachovávej (+ také O) půst dvojí: jedno zdržuj se SO — 228 že dvojí KN, dvojí RT — půst, že T — 229 shledáváme] nacházíme NU — božím] Páně N — jeden půst jest N — tento] vyn. U — zdržení se N — pokrmův a od jídla C — od pití] pití PNTU — 230 tělesného] až do večera O — druhý ... varování] celý den, a druhé varuj se hříchův, co můžeš nejvíce; a (neb O) to jest půst duchovní, zdržo- vati se SO — varování se N — od] vyn. PNC — hříchuov] zlého C — 230— 244 prospívaní ... postu] prospívati v dobrém, a tak bude tobě platný (vyn. O) půst k odplatě věčné. A takovej (k takovému 0) půst (postu O) jest každému (každý O) přivázán (zavázán 0) SO — 231 dotýká NCU — v epištole své, kteráž bejvá C — 232 takto řka C — Milí bratři C — za- vrhauce U — 233 buďte] byli(!) PT, abychom byli N, abyšte byli CU — ctnostně K — k vyn. BK — 233—234 totiž k bližním (bližnímu C) NC — 234 To jest U — 235 mluví N — střízliví K — 235—236 totiž o] to o KPRCNT, a to o U — 236 Než pak] Ale U — mnohem] velmi U — pilnější] více(!) R, pilni U — toho PU — 237 postu] vyn. U — duchovního ... postu] vyn. 232 Spr. podle 1. Petra 2, 1 —
398 225 ješto ono ředkev ráno jedí, ono i ono, ono lektvař večer, ono perník, ono topenice — není ť to pravý puost, a pro to vždy budú říci: »Postíme se!« A tohoto také hleď, aby, což sobě ujímáš a svému tělu, aby tím více dával chudým. Než pak dvuoj puost shledáváme v zákoně božím: jeden tento, zdržení od jídla a od 230 pití tělesného, druhý puost jest varování od hříchuov a prospí- vaní v ctnostech. A toho obojího postu dotýče svatý Pavel v epi- štole na Boží narození řka: »Bratří, opovrhúce všelikú nepravost, buďte živi ctně a šlechetně, to li tiž k Bohu, a spravedlivě k B 14 bližním.« To o tom postu duchovním. A dí dále: »a střízlivě« — totiž každý sám k sobě, totiž o tělesném postu. Než pak lidé mají býti mnohem pilnější tohoto postu duchovního nežli tělesného. Nebo, nebude-li tohoto postu 235 býti O — sytej C, sytý a pitý N — Protož] A U — 225 ješto ono] ješto S0 — 225—226 ješto ... perník] kteří jedí jedni ředkev, onino jiné a jiné, letkvař večer U — 225 ono ředkev ... ono lektvař] nebo ředkev nebo letkvař N — ráno] vyn. R — ono i ono] vyn. PR, ono i T — 225—226 ono i ono... topenice] cibuli, topenice, letkvař SO — 225 lektvaře K, letkvař R — ono perník] vyn. KPCNT — 226 ono] neboť N — topeničky s solí C, topinky U — není ... vždy] nedrží ť pravého postu, alevšak vždy N — 226—227 a proto... Postí me se!«] vyn. S0 — proto ... říci] dí: »Prej U — budú říci] říkají K, praví PNT, řkau C — 227 Posťme(!) B, Au, prý postí- me ť my N — A tohoto .. . ujímáš a] Ale ty hleď ujímati SO — toho PNT — tohoto . . . hleď, aby] vyn. U — máš hleděti N — sobě] vyn. NU — 228 a] vyn. NU — aby tím] tím PNT, a tím SO — dával] udával KPT, také (vyn. U) uděloval NU, dávati SO — Než pak dvuoj] Ale dvojí U — 228— 229 Než... zdržení] a tak (k tomu O) zachovávej (+ také O) půst dvojí: jedno zdržuj se SO — 228 že dvojí KN, dvojí RT — půst, že T — 229 shledáváme] nacházíme NU — božím] Páně N — jeden půst jest N — tento] vyn. U — zdržení se N — pokrmův a od jídla C — od pití] pití PNTU — 230 tělesného] až do večera O — druhý ... varování] celý den, a druhé varuj se hříchův, co můžeš nejvíce; a (neb O) to jest půst duchovní, zdržo- vati se SO — varování se N — od] vyn. PNC — hříchuov] zlého C — 230— 244 prospívaní ... postu] prospívati v dobrém, a tak bude tobě platný (vyn. O) půst k odplatě věčné. A takovej (k takovému 0) půst (postu O) jest každému (každý O) přivázán (zavázán 0) SO — 231 dotýká NCU — v epištole své, kteráž bejvá C — 232 takto řka C — Milí bratři C — za- vrhauce U — 233 buďte] byli(!) PT, abychom byli N, abyšte byli CU — ctnostně K — k vyn. BK — 233—234 totiž k bližním (bližnímu C) NC — 234 To jest U — 235 mluví N — střízliví K — 235—236 totiž o] to o KPRCNT, a to o U — 236 Než pak] Ale U — mnohem] velmi U — pilnější] více(!) R, pilni U — toho PU — 237 postu] vyn. U — duchovního ... postu] vyn. 232 Spr. podle 1. Petra 2, 1 —
Strana 399
399 zdržení od hříchuov a prospívaní v ctnostech —, tento tělesný puost nic platen nebude k odplatě věčné. Ale řekl by někto: 240 »Tehdy ť mi jest netřeba tohoto postu, mám ť já dosti, když ť se budu od hříchuov postiti.« Zlé ť jest to, nebo nemluví apoštol o jednom postu, ale o vobojím, a protož ť lidé mají obój zachovati nebo máme napsáno v Dekretě, že každý jest zavázán [velmi k tomuto postu, komuž jest třikrát sedm let, a nikoli ho nemá 245 zrušiti, než s radú múdrého kněze. Nuže, milí křesťané, tak-li vy ten puost vedete, že jste ctně a šlechetně živi, že vy se v každém miestě poctivě máte vědúc, že všady jest váš milý Buoh a že všeckna jeho přikázaní [vedete a] plníte, druhé, že se k svému bližnímu spravedlivě máte, nelžete, v trhu neoklamáte o jeden 250 haléř, žádnému křivdy neučiníte? Slibuj ť! Ale věztež, bude-li ť jinak, že ť vám to [vše] na hrdlo vsede. Milí křesťané, pomyslíte-li tuto řkauce: »Ach, nastojte! a my se snad nikda právě nekáli ani těch postuov k vuoli boží ztrávili«? Ba, zdaž veď mníš, ať by to bylo každému dáno, aby uhodil na pravé pokání, ktož jest PNTU — 238 zdržení] aby se zdrželi U — prospívali U — ctnostech] dobrém PTU, ctnostném životě N — 239 nebude] nejni U — Ale] Tu U — 240 mi jest ... postu] nač je mi půst U — postu tělesného RN — 241 postiti.« I, neříkej tak! U Ale zlé P, Ó, zlé N — to, tak mluviti C — nebo] však C, nebo tu U — 242 vobojím] dvojím R, obau aneb o vobojím C — oboji KNU, obojí půst RCT — zachovávati RCU — 243 máme] jest PNCTU [velmi] vyn. KPRCNTU — 244 tomu NU — třikrát sedm] jedenmez- cítma K — let minulo R — a] ten U — 245 rušiti U, rušiti ani přestupovati SO — než] leč KPCNTUS, leda O — Nuže] vyn. U — 245—271 Nuže... navrátiti] vyn. SO — 245 tak-li] vyn. T — 246 vedete] zachováváte U — snad že N, a že U — že vy se] a U — 247 máte-li se U - věda U všady ... a že] v každém místě Bůh vidí a všudy on jest. A plníte-li U všudy KPN — jest s vámi C, jest přítomen N — váš] náš K. vyn. R. že snad N — 248 [vedete a] vyn. KPRONTU — plníte] máte C, vyn. U — 248—249 že se .. . máte] máte-li se každému(!) spravedlivě» U (dli- vě vyn.!) 249 máte míti C — nelžete-li CU — neoklamáváte ( li jeden druhého C) RNC, neoklamáte-li U — 250 haléř] peníz U — nečiníte N, neučiníte-li CU — Ú (Au N, Ó U), slibuj PNUC, Slibuj za to K — Ale ... bude-li ť] Jestliže (+ jest U) KU, Vězte (+ zajisté C), jestliže ( jest C) PNTC — vězte, že KU — 251 jinak činíte N [vše] vyn. KPRONTU— nasedne N, vsedne T, sedne U — Mnedle, milí K — Milí křesť né] A U — křesťané] vyn. PNT — 252 tuto řkauce] vy sobě toto U — Ach] A RC — Ach, nastojte] vyn. KPNTU — se] vyn. U — nekáli] pokání nečinili U. 253 nestrávili CNU — veď] vyn. PNT, ty U — ať] vyn. PNT — ať by to bylo] že jest to U — 254 uhodil] trefil U 255 v hříchy 243 In marg. B přípisek (červeně): Zavázání k postu —
399 zdržení od hříchuov a prospívaní v ctnostech —, tento tělesný puost nic platen nebude k odplatě věčné. Ale řekl by někto: 240 »Tehdy ť mi jest netřeba tohoto postu, mám ť já dosti, když ť se budu od hříchuov postiti.« Zlé ť jest to, nebo nemluví apoštol o jednom postu, ale o vobojím, a protož ť lidé mají obój zachovati nebo máme napsáno v Dekretě, že každý jest zavázán [velmi k tomuto postu, komuž jest třikrát sedm let, a nikoli ho nemá 245 zrušiti, než s radú múdrého kněze. Nuže, milí křesťané, tak-li vy ten puost vedete, že jste ctně a šlechetně živi, že vy se v každém miestě poctivě máte vědúc, že všady jest váš milý Buoh a že všeckna jeho přikázaní [vedete a] plníte, druhé, že se k svému bližnímu spravedlivě máte, nelžete, v trhu neoklamáte o jeden 250 haléř, žádnému křivdy neučiníte? Slibuj ť! Ale věztež, bude-li ť jinak, že ť vám to [vše] na hrdlo vsede. Milí křesťané, pomyslíte-li tuto řkauce: »Ach, nastojte! a my se snad nikda právě nekáli ani těch postuov k vuoli boží ztrávili«? Ba, zdaž veď mníš, ať by to bylo každému dáno, aby uhodil na pravé pokání, ktož jest PNTU — 238 zdržení] aby se zdrželi U — prospívali U — ctnostech] dobrém PTU, ctnostném životě N — 239 nebude] nejni U — Ale] Tu U — 240 mi jest ... postu] nač je mi půst U — postu tělesného RN — 241 postiti.« I, neříkej tak! U Ale zlé P, Ó, zlé N — to, tak mluviti C — nebo] však C, nebo tu U — 242 vobojím] dvojím R, obau aneb o vobojím C — oboji KNU, obojí půst RCT — zachovávati RCU — 243 máme] jest PNCTU [velmi] vyn. KPRCNTU — 244 tomu NU — třikrát sedm] jedenmez- cítma K — let minulo R — a] ten U — 245 rušiti U, rušiti ani přestupovati SO — než] leč KPCNTUS, leda O — Nuže] vyn. U — 245—271 Nuže... navrátiti] vyn. SO — 245 tak-li] vyn. T — 246 vedete] zachováváte U — snad že N, a že U — že vy se] a U — 247 máte-li se U - věda U všady ... a že] v každém místě Bůh vidí a všudy on jest. A plníte-li U všudy KPN — jest s vámi C, jest přítomen N — váš] náš K. vyn. R. že snad N — 248 [vedete a] vyn. KPRONTU — plníte] máte C, vyn. U — 248—249 že se .. . máte] máte-li se každému(!) spravedlivě» U (dli- vě vyn.!) 249 máte míti C — nelžete-li CU — neoklamáváte ( li jeden druhého C) RNC, neoklamáte-li U — 250 haléř] peníz U — nečiníte N, neučiníte-li CU — Ú (Au N, Ó U), slibuj PNUC, Slibuj za to K — Ale ... bude-li ť] Jestliže (+ jest U) KU, Vězte (+ zajisté C), jestliže ( jest C) PNTC — vězte, že KU — 251 jinak činíte N [vše] vyn. KPRONTU— nasedne N, vsedne T, sedne U — Mnedle, milí K — Milí křesť né] A U — křesťané] vyn. PNT — 252 tuto řkauce] vy sobě toto U — Ach] A RC — Ach, nastojte] vyn. KPNTU — se] vyn. U — nekáli] pokání nečinili U. 253 nestrávili CNU — veď] vyn. PNT, ty U — ať] vyn. PNT — ať by to bylo] že jest to U — 254 uhodil] trefil U 255 v hříchy 243 In marg. B přípisek (červeně): Zavázání k postu —
Strana 400
400 255 v hříchy padal? Aha, nenaděj se! Ba, však jediné moc divná s hůry, z nebe přijde v člověka, tož ť se bude právě káti. Ano dí svatý Augustin, že snáze jest Bohu nový svět, nebe i zemi stvořiti, nežli hříšného člověka z hříchuov vyvésti. Však ť jest divu býti, má-li ť se člověk právě káti. Nebo dí tak evangelista svatý 260 Lukáš o svaté Maří Magdaleně: »Aj, žena, kteráž byla v městě hříšnice«. I di: »Ej« — neb, kdež jest slovo v zákoně »ej«, vždy jest nětco divného, jako ono: »Aj, počneš a porodíš syna!« Nuže, to již máme o dvú nepříteléch, chceme-li je přemoci. Nuže pak o třetím, li totiž o dáblu. Čímž jej máme přemoci? Modlitbú B 15 265 vážnú a nábožnau, almužnú svatú. Nebo modlitba vážná a ná- božná od dobrého člověka jest větčí moci nežli všichni králi, knížata, páni, což jest jich pode vším nebem; jakož máme o tom psáno o Ezechiášovi, když byl nemocen. Nebo žádná moc ani padal] hříchy páchal U — upadl C — Aha] Ach T — leč jediné KPCNTU — 256 z nebe] s nebes KC, vyn. R — přejde T — tož ť] kdož(!) R, tu ť U — bude teprva N — 256—259 Ano dí . .. káti] vyn.(!) K — 257 Bohu] mu R, milému Bohu U — (svět, totižto C — 258 z hříchů a z navyklostí U — I (Ú CT), ba, však ť PTC, Au, však ť N — 258—259 Však ... káti] Ba, však jest předivný ten, kdož činí pravé pokání a jiné k tomu vede! Ten jest nám nemilý tak jako viselec, totiž těm, kteří k peklu pospíchají a trestati se nedají; a právě kajícímu tento svět tak jest mrzký jako mrcha smrdutá, nebo všecken svět ve zlosti hoří a konci(!) pospíchá U — divu býti nyní div veliký N — 259 se] vyn. (!) P — tak evangelista] vyn. U —260Lukáš] Marek U — svaté Maří] vyn. U — Mangdaleně C — Ej CTU — bíše KNT — v městě] vyn. U — 261 I dí) vyn. B — Aj KPRN — jest koliv C — to slovo KPRNTU, to slovce C — v zákoně] v zákoně božím KR, vzáctné(!) U — aj KPRN — 262 jest tu U — ono slovo T — Ej TUC — panna počne a porodí C — 263 Nu U — to] tu U — dvauch RU — nepřátel(!) P, nepřá- telích RN — je] vyn. R — přemoci, musíme ť zajisté silně a udatně proti nim bojovati C — 263—264 Nuže dak o třetím] Ještě vizme o třetím ne- příteli K — Nuže ... přemoci?] vyn. PRNTU — 264 třetím nepříteli C — to jest C — přemoci? Ničímž jinejm ho nepřemůžeme, jediné toliko C — Modlitbú] Musíme míti modlitbu N — 265 vážnú a] vyn. K — nábožnau, z srdce upřímného a skraušeného pošlau, a C — a almužnu N — svatú] svatého(!) U, svatau z statku dobře dobytého C — 266 od] vyn. K — dob- rého, [pravdu mluvného a spravedlivého] K — dobrého] dobrého a pobož- ného C, ctnostněho N — 266—267 králi... páni] mocnáři tohoto světa (ps. mocnory) U — 267 jest] vyn. U — pode vším nebem] na všem světě C — 267—268 jakož ... nemocen] vyn. C — 267 máme] jest PNTU - 268 psáno o] duovod na K, obšírnějí praveno při té epištole o PNTU 260 Luk. 7, 37 — 268 In marg. B přípisek (červeně): Modlitba —
400 255 v hříchy padal? Aha, nenaděj se! Ba, však jediné moc divná s hůry, z nebe přijde v člověka, tož ť se bude právě káti. Ano dí svatý Augustin, že snáze jest Bohu nový svět, nebe i zemi stvořiti, nežli hříšného člověka z hříchuov vyvésti. Však ť jest divu býti, má-li ť se člověk právě káti. Nebo dí tak evangelista svatý 260 Lukáš o svaté Maří Magdaleně: »Aj, žena, kteráž byla v městě hříšnice«. I di: »Ej« — neb, kdež jest slovo v zákoně »ej«, vždy jest nětco divného, jako ono: »Aj, počneš a porodíš syna!« Nuže, to již máme o dvú nepříteléch, chceme-li je přemoci. Nuže pak o třetím, li totiž o dáblu. Čímž jej máme přemoci? Modlitbú B 15 265 vážnú a nábožnau, almužnú svatú. Nebo modlitba vážná a ná- božná od dobrého člověka jest větčí moci nežli všichni králi, knížata, páni, což jest jich pode vším nebem; jakož máme o tom psáno o Ezechiášovi, když byl nemocen. Nebo žádná moc ani padal] hříchy páchal U — upadl C — Aha] Ach T — leč jediné KPCNTU — 256 z nebe] s nebes KC, vyn. R — přejde T — tož ť] kdož(!) R, tu ť U — bude teprva N — 256—259 Ano dí . .. káti] vyn.(!) K — 257 Bohu] mu R, milému Bohu U — (svět, totižto C — 258 z hříchů a z navyklostí U — I (Ú CT), ba, však ť PTC, Au, však ť N — 258—259 Však ... káti] Ba, však jest předivný ten, kdož činí pravé pokání a jiné k tomu vede! Ten jest nám nemilý tak jako viselec, totiž těm, kteří k peklu pospíchají a trestati se nedají; a právě kajícímu tento svět tak jest mrzký jako mrcha smrdutá, nebo všecken svět ve zlosti hoří a konci(!) pospíchá U — divu býti nyní div veliký N — 259 se] vyn. (!) P — tak evangelista] vyn. U —260Lukáš] Marek U — svaté Maří] vyn. U — Mangdaleně C — Ej CTU — bíše KNT — v městě] vyn. U — 261 I dí) vyn. B — Aj KPRN — jest koliv C — to slovo KPRNTU, to slovce C — v zákoně] v zákoně božím KR, vzáctné(!) U — aj KPRN — 262 jest tu U — ono slovo T — Ej TUC — panna počne a porodí C — 263 Nu U — to] tu U — dvauch RU — nepřátel(!) P, nepřá- telích RN — je] vyn. R — přemoci, musíme ť zajisté silně a udatně proti nim bojovati C — 263—264 Nuže dak o třetím] Ještě vizme o třetím ne- příteli K — Nuže ... přemoci?] vyn. PRNTU — 264 třetím nepříteli C — to jest C — přemoci? Ničímž jinejm ho nepřemůžeme, jediné toliko C — Modlitbú] Musíme míti modlitbu N — 265 vážnú a] vyn. K — nábožnau, z srdce upřímného a skraušeného pošlau, a C — a almužnu N — svatú] svatého(!) U, svatau z statku dobře dobytého C — 266 od] vyn. K — dob- rého, [pravdu mluvného a spravedlivého] K — dobrého] dobrého a pobož- ného C, ctnostněho N — 266—267 králi... páni] mocnáři tohoto světa (ps. mocnory) U — 267 jest] vyn. U — pode vším nebem] na všem světě C — 267—268 jakož ... nemocen] vyn. C — 267 máme] jest PNTU - 268 psáno o] duovod na K, obšírnějí praveno při té epištole o PNTU 260 Luk. 7, 37 — 268 In marg. B přípisek (červeně): Modlitba —
Strana 401
401 císařská ani papežská ani královská nemá té moci, aby jediného 270 člověka jediného hříchu mohla zbaviti svú mocí; nemají také té moci, by mohli tělesné zdraví navrátiti. A to vše pravá modlitba muože učiniti, že skrze ni člověk muož i odpuštění hříchuov vzíti i zdraví tělesného nabyti; neb, když jest modlitba pravá dobrého člověka, velmi jest veliké moci, nebo moc nestvořená od Boha 275 přiměšuje se tu a tak tudy modlitba veliké moci nabývá. Ano dí svatý Bernart, mluvě o modlitbě, že modlitba přemáhá toho, ješto nemuož přemožen býti, to jest Boha, jenž jest nepřemožený; a ona jej přemáhá a že jej nakloňuje k slitování. A když jest pak modlitba s pláčem, tehdy ť jest náramně mocna a vzácna 280 před Bohem; jako Ezechiáš s pláčem se modlil, i uslyšel ho milý Buoh. Nebo dí Písmo: »Slzy tekú po lící doluov a vstupují zhuoru před Najvyššího«; a tak bývá omdlen nepřítel náš, škaredý dábel. Jako když tímto obyčejem lidé se zbuzují ku pláči, velmi jest to vzácné před Bohem (a tak učí svatý Bernhart), jedno že se 285 rozpomene člo věk na umučení boží i rozjímá to vážně, jeho psoty, bídy, jeho krvavý pot, jeho posmívaní, jeho těžké múky, Ezechiášovi králi KN — když] kterýž U — 269 ani královská] vyn. U — této T In marg. P: Modlitba pravá mnoho můž — aby jediného] aby kterého K, aby jednoho TU — 270 mohli C — také vyn. RU — 271 komu mohli KPONTU - tělesné] vyn. U — In marg. B přípisek: modlitba (červeně) — A] Ale U 271 272 A to vše ... že] Modlitba také nábožná jest veliké moci SO 272 ni] niž S0 - hříchóm K, svým hříchům U — 273— 274 neb, když ... moci] vyn. SO 274 velmi] vyn. U — od Boha] boží KSO 275 se tu] k ní O — a tak tudy] že S 275 277 tak tudy ... to jest] vyn. O 275 tudy] z toho U — velmi veliké C - na- bývá] bývá U — Ano] A U 275 277 Ano ... to jest] vyn. S — 276 mluví P — 277 ješto] kterýžto N, jenž U — to jest] totižto KU, vyn. R — 278 a ona jej vyn. SO — a že] že PRCNT, takže U, a SO — skloňuje S0 — smilování S0— 278 281 A když... Písmo] Však když jest s pláčem, slzavá, ačkoliv SO 279 pak] vyn. PTU—- s pláčem smíšena N — tehdy] ta N náramně] velmi U - 280 281 uslyšán jest od milého Boha KPONTU — 281 Nebo] A U —- že slzy U — licí] lících C, tváři SO — doluov] vyn. U — a] avšak S0 zhuoru] vyn. PNTUSO — 282 před trůn SO — Nej- vyššího, Pána Boha C — tak] tudy S, skrze to O — omdlen] umdlen KPRCNTU, velmi (vyn. O) zemdlen SO — nepřítel ... škaredý] vyn. S0 — šeredný U — 283 Jako] A KPRCNTU 283—296 Jako když ... člověče!)] vyn. SO - 283 tím R — obyčejem aumyslem U — ku pláči] ku Pánu Bohu s pláčem, i K, k pláči T 284 před Bohem] vyn. K — i svatej C — jedno že] a když U — že] vyn. C — 285 czlok(!) B (písař chtěl bez- pochyby napsati zkratku, ale opominul konečné — k napsati poněkud nad řádek!) ty jeho N — 286 jeho Rokycanova Postilla. 26
401 císařská ani papežská ani královská nemá té moci, aby jediného 270 člověka jediného hříchu mohla zbaviti svú mocí; nemají také té moci, by mohli tělesné zdraví navrátiti. A to vše pravá modlitba muože učiniti, že skrze ni člověk muož i odpuštění hříchuov vzíti i zdraví tělesného nabyti; neb, když jest modlitba pravá dobrého člověka, velmi jest veliké moci, nebo moc nestvořená od Boha 275 přiměšuje se tu a tak tudy modlitba veliké moci nabývá. Ano dí svatý Bernart, mluvě o modlitbě, že modlitba přemáhá toho, ješto nemuož přemožen býti, to jest Boha, jenž jest nepřemožený; a ona jej přemáhá a že jej nakloňuje k slitování. A když jest pak modlitba s pláčem, tehdy ť jest náramně mocna a vzácna 280 před Bohem; jako Ezechiáš s pláčem se modlil, i uslyšel ho milý Buoh. Nebo dí Písmo: »Slzy tekú po lící doluov a vstupují zhuoru před Najvyššího«; a tak bývá omdlen nepřítel náš, škaredý dábel. Jako když tímto obyčejem lidé se zbuzují ku pláči, velmi jest to vzácné před Bohem (a tak učí svatý Bernhart), jedno že se 285 rozpomene člo věk na umučení boží i rozjímá to vážně, jeho psoty, bídy, jeho krvavý pot, jeho posmívaní, jeho těžké múky, Ezechiášovi králi KN — když] kterýž U — 269 ani královská] vyn. U — této T In marg. P: Modlitba pravá mnoho můž — aby jediného] aby kterého K, aby jednoho TU — 270 mohli C — také vyn. RU — 271 komu mohli KPONTU - tělesné] vyn. U — In marg. B přípisek: modlitba (červeně) — A] Ale U 271 272 A to vše ... že] Modlitba také nábožná jest veliké moci SO 272 ni] niž S0 - hříchóm K, svým hříchům U — 273— 274 neb, když ... moci] vyn. SO 274 velmi] vyn. U — od Boha] boží KSO 275 se tu] k ní O — a tak tudy] že S 275 277 tak tudy ... to jest] vyn. O 275 tudy] z toho U — velmi veliké C - na- bývá] bývá U — Ano] A U 275 277 Ano ... to jest] vyn. S — 276 mluví P — 277 ješto] kterýžto N, jenž U — to jest] totižto KU, vyn. R — 278 a ona jej vyn. SO — a že] že PRCNT, takže U, a SO — skloňuje S0 — smilování S0— 278 281 A když... Písmo] Však když jest s pláčem, slzavá, ačkoliv SO 279 pak] vyn. PTU—- s pláčem smíšena N — tehdy] ta N náramně] velmi U - 280 281 uslyšán jest od milého Boha KPONTU — 281 Nebo] A U —- že slzy U — licí] lících C, tváři SO — doluov] vyn. U — a] avšak S0 zhuoru] vyn. PNTUSO — 282 před trůn SO — Nej- vyššího, Pána Boha C — tak] tudy S, skrze to O — omdlen] umdlen KPRCNTU, velmi (vyn. O) zemdlen SO — nepřítel ... škaredý] vyn. S0 — šeredný U — 283 Jako] A KPRCNTU 283—296 Jako když ... člověče!)] vyn. SO - 283 tím R — obyčejem aumyslem U — ku pláči] ku Pánu Bohu s pláčem, i K, k pláči T 284 před Bohem] vyn. K — i svatej C — jedno že] a když U — že] vyn. C — 285 czlok(!) B (písař chtěl bez- pochyby napsati zkratku, ale opominul konečné — k napsati poněkud nad řádek!) ty jeho N — 286 jeho Rokycanova Postilla. 26
Strana 402
402 an padá, omdlévá, nesa kříž, an na kříži nemohl mdlobú hlavy držeti — a to vše pro nás pro hříšné —, i želé, lituje, pláče svého Pána: tu člověk tím pláčem divné moci v duši nabývá a divné 290 vuoně bude naplněna. Ale málo jest těch lidí, aby to rádi želejíc rozjímali s pláčem. Nebo dí svatý Jeronym, že skalé se sedalo, hrobové l jsú se otvírali, opona se roztrhla — a to vše želením B 151 umučení jeho nevinného —, slunce se zatmělo, země se třásla, a on za ně netrpěl, avšak vše lituje jeho, jediné člověk hříšný, 295 an za něho trpí drahý Pán», a neželé jeho [drahého umučení a toho drahého Pána]. Ó styď se, bídný, hanebný člověče! Druhé, když se člověk tudy zbuzuje ku pláči, mysle a roz- jímaje na své mysli své hříchy, ano jich mnoho, velicí, těžcí, a dlúho v nich stál, i pláče, kvílí, že jest kdy «tak dobrého Boha 300 hněval svými nečistými hříchy. A když tak člověk želé a pláče toho, tehdy milý Buoh velmi rád na tu duši zhlédne, míle, jako na svú milú chot, a rád jí míle slyší, nebo těmi slzami duše bývá těžké] a těžké U — mučení U — 287 an omdlévá K — těžký kříž KC — an] a U — nemuož KC — pro velikau mdlobu N — 287—288 mdlobú.. držeti] hlavy pozdvihnauti ani mdlobau ji držeti R — 288 želí ho U — svého Pána] vyn. PNT, ho ta duše, kteráž jest věrna U — 289 tu] tehdy tu K, tu, prý PNT, a tu praví svatí, že U — člověk] vyn. KPCTU — v duši] vyn. U — divně(!) P — 289—290 divnau vůní ta duše N — 290 vůně ta duše U — Ale pohříchu N — lidí pohříchu C — rádi] jeho U — želejíc a li tujíc C — 291 zsedalo K, ssedalo R, pukalo U — 292 odvírali RT — želením] litujíc a želejíc U — 294 a on] an N — ně] ni PU, to Pán N — litovalo CU — jediné] toliko sám N — hříšný vyn. B — 295 an] ješto N — drahý Pán» vyn. BU — 295—296 [drahého ... Pána] vyn. KPRONTU — 296 ustejdni se C, ustyd se (+ za to N) KPNT — hanebný vyn. KPNTUC — — člověče, ustyď T 297 Druhé, když] A tak S — Druhé ... tudy] Ale člověk nejvíceji se O — tudy] tím U, nejvíc S — k pláči S0 — mysle a] vyn. SO — myslíc a rozjímajíc N, myslí a rozjímá U — rozjímaje sobě S, když sobě rozjímá O — 298—299 ano ... v nich] v nichž jest dlauho SO — 298 a velice R — 299 že (že s' C) dlauho UC — i] a tak S — želí, pláče U — i pláče ... dobré- ho] a Pána O — kdy ... dobrého] tak Pána S — «tak toho B — Boha svého O — 300 rozhněval U — svými] vyn. O — nečistými] nesčíslnými SO — když] vyn. O — člověk] vyn. SO — 301 toho] na to U, vyn. S — tehdy] ihned U, tedy S, a O — velmi] vyn. PNTU — velmi rád] vyn. S, vida to O — na tu duši zhlédne] Bůh velmi rád (! opak!) C — vzhlédne KRS — 301—302 mile . . . slyší] a rád ji a míle přijme za svau chot S, a přijme ji rád za svau milau chot O303 a od] a PR, vyn. U — od hříchuov] svých
402 an padá, omdlévá, nesa kříž, an na kříži nemohl mdlobú hlavy držeti — a to vše pro nás pro hříšné —, i želé, lituje, pláče svého Pána: tu člověk tím pláčem divné moci v duši nabývá a divné 290 vuoně bude naplněna. Ale málo jest těch lidí, aby to rádi želejíc rozjímali s pláčem. Nebo dí svatý Jeronym, že skalé se sedalo, hrobové l jsú se otvírali, opona se roztrhla — a to vše želením B 151 umučení jeho nevinného —, slunce se zatmělo, země se třásla, a on za ně netrpěl, avšak vše lituje jeho, jediné člověk hříšný, 295 an za něho trpí drahý Pán», a neželé jeho [drahého umučení a toho drahého Pána]. Ó styď se, bídný, hanebný člověče! Druhé, když se člověk tudy zbuzuje ku pláči, mysle a roz- jímaje na své mysli své hříchy, ano jich mnoho, velicí, těžcí, a dlúho v nich stál, i pláče, kvílí, že jest kdy «tak dobrého Boha 300 hněval svými nečistými hříchy. A když tak člověk želé a pláče toho, tehdy milý Buoh velmi rád na tu duši zhlédne, míle, jako na svú milú chot, a rád jí míle slyší, nebo těmi slzami duše bývá těžké] a těžké U — mučení U — 287 an omdlévá K — těžký kříž KC — an] a U — nemuož KC — pro velikau mdlobu N — 287—288 mdlobú.. držeti] hlavy pozdvihnauti ani mdlobau ji držeti R — 288 želí ho U — svého Pána] vyn. PNT, ho ta duše, kteráž jest věrna U — 289 tu] tehdy tu K, tu, prý PNT, a tu praví svatí, že U — člověk] vyn. KPCTU — v duši] vyn. U — divně(!) P — 289—290 divnau vůní ta duše N — 290 vůně ta duše U — Ale pohříchu N — lidí pohříchu C — rádi] jeho U — želejíc a li tujíc C — 291 zsedalo K, ssedalo R, pukalo U — 292 odvírali RT — želením] litujíc a želejíc U — 294 a on] an N — ně] ni PU, to Pán N — litovalo CU — jediné] toliko sám N — hříšný vyn. B — 295 an] ješto N — drahý Pán» vyn. BU — 295—296 [drahého ... Pána] vyn. KPRONTU — 296 ustejdni se C, ustyd se (+ za to N) KPNT — hanebný vyn. KPNTUC — — člověče, ustyď T 297 Druhé, když] A tak S — Druhé ... tudy] Ale člověk nejvíceji se O — tudy] tím U, nejvíc S — k pláči S0 — mysle a] vyn. SO — myslíc a rozjímajíc N, myslí a rozjímá U — rozjímaje sobě S, když sobě rozjímá O — 298—299 ano ... v nich] v nichž jest dlauho SO — 298 a velice R — 299 že (že s' C) dlauho UC — i] a tak S — želí, pláče U — i pláče ... dobré- ho] a Pána O — kdy ... dobrého] tak Pána S — «tak toho B — Boha svého O — 300 rozhněval U — svými] vyn. O — nečistými] nesčíslnými SO — když] vyn. O — člověk] vyn. SO — 301 toho] na to U, vyn. S — tehdy] ihned U, tedy S, a O — velmi] vyn. PNTU — velmi rád] vyn. S, vida to O — na tu duši zhlédne] Bůh velmi rád (! opak!) C — vzhlédne KRS — 301—302 mile . . . slyší] a rád ji a míle přijme za svau chot S, a přijme ji rád za svau milau chot O303 a od] a PR, vyn. U — od hříchuov] svých
Strana 403
403 obmyta ode všech poškvrn a od hříchuov, afle] milá a libá bývá učiněna milému Bohu. Třetí, když člověk tímto popauzí se k pláči, rozpomínaje se na svú smrt, pomyslí: »Kterak tu se mnú bude? Dá-li mi pomoc milý Buoh, čili mě opustí? Uzřím-li já tu škaredého dábla, ukáže-li mi se hrozně, vyrazí-li se na mě množství hříchuov? Nezaufám-li vypadnu-li já z naděje, čili mi pomuož a posílí mě milý Buoh? 310 Budu-li já míti ku pomoci anjely svaté, donesau-li mě do luona Abrahamova, čili mě prvé uchvátnú škaredí dáblové? A, na- stojte! Budu-li tovařistvo míti s těmi škaredými dábly čili s sva- tými anjely? Kteraký tu na mě strach přijde! Čili mi dá potěšení muoj milý Buoh, posílí-li mě, abych se mohl statečně postaviti 315 proti dáblu?« Jako dí David: »Nebude se báti, když bude mluviti nepřáteluom svým v bráně« (mluví o člověku spravedlivém), že, když již duše stane v austech «jako v bráně, chtíc vystúpiti, a 305 hříchův O — hřícha U. a[le a KPRCNT, vyn. U 303 304 a[le] ... Bohu] vyn. S0 — 305 Třetí... rozpomínaje se] A dáleji sobě přidej pláče, vspomena S, A tak dáleji můžeš sobě přídati pláče, vspomena O — tím PNT - popauzí] ponauká U - ku pláči KPRONTU — 306 pomyslí] řka K, a pomyslí také (vyn. U) řka NU, pomyslí také T, vyn. SO — se mnú] se mnau hříšným N, s tebau S0 bude, když duše od těla půjde S0 ti S0 svau pomoc O 307 mělopustí nic K tě 80 — a pakli ť uzříš O - uhlídám U, uzříš S—já] vyn. 80 — tůj vyn. O — šeredného UO — 307—308 ukáže... na mě] aby ti ukazoval tvých S, ješto ti bude okazovati tvých O — 308 vyrazí] vyvalí U 308 309 Nezaufám... posílí] Pomyslíš-i tu, zdali sobě nezaufáš, posilní-li S, Pomysli, zdaliž tu sobě nezaufáš, jestli nepo- silní O 309 nevypadnu-li N já] vyn. R — čili mi] zdali Pán Bůh N — posilní (+ li N) PNUC té 80 — milý Buoh] vyn. N — 310 Budu... li mě] a nedá-li ku pomoci svatých anjelův, aby duši tvau vnesli O - Budeš S já] vyn. S »donesau-li mě] aby duši tvau vnesli S — 311 čili... dáblové] věčného odpočívaní, a pakli ť ji dábel popadne O — mě prvé uchvátnů] ji popadnau S prvé] vyn. U — uchvátí C — šerední US — Ó N. Ach TUSO nastojte, běda S — 312 Budeš S — Budu-li Což tu budeš O — li já NC - tovařiství K těmi] vyn. SO — šerednými USO — 312 313 čili ... anjely] hrozné O 313 Kteraký] Ba, jakaj KUSO, Ba, kteraký PONT tě S0 — přijdel připadne O čili mi dá] nedá-li ti S — 313—314 čili mi ... abych] když nebudeš míti žádného potěšení, aby O314 muoj] vyn. S Buoh] Pán C, Spasitel N — a posilní RONU — posílí-li mě] vyn. S lili tu K, vyn. R — aby S — 315 dáblům C, šered- nému ďáblu S 315—322 Jako dí... pochopí mě] vyn. SO — 315 David svatý RU Nebudu U s budu U— 316 mluví toto David mluví N, mluviti(!) T, a (vyn. U) to mluví CUspravedlivém [tuto] K 317 duše jeho C stane] bude státi Cl jako ... a . vyn. B vystúpiti] z těla 26*
403 obmyta ode všech poškvrn a od hříchuov, afle] milá a libá bývá učiněna milému Bohu. Třetí, když člověk tímto popauzí se k pláči, rozpomínaje se na svú smrt, pomyslí: »Kterak tu se mnú bude? Dá-li mi pomoc milý Buoh, čili mě opustí? Uzřím-li já tu škaredého dábla, ukáže-li mi se hrozně, vyrazí-li se na mě množství hříchuov? Nezaufám-li vypadnu-li já z naděje, čili mi pomuož a posílí mě milý Buoh? 310 Budu-li já míti ku pomoci anjely svaté, donesau-li mě do luona Abrahamova, čili mě prvé uchvátnú škaredí dáblové? A, na- stojte! Budu-li tovařistvo míti s těmi škaredými dábly čili s sva- tými anjely? Kteraký tu na mě strach přijde! Čili mi dá potěšení muoj milý Buoh, posílí-li mě, abych se mohl statečně postaviti 315 proti dáblu?« Jako dí David: »Nebude se báti, když bude mluviti nepřáteluom svým v bráně« (mluví o člověku spravedlivém), že, když již duše stane v austech «jako v bráně, chtíc vystúpiti, a 305 hříchův O — hřícha U. a[le a KPRCNT, vyn. U 303 304 a[le] ... Bohu] vyn. S0 — 305 Třetí... rozpomínaje se] A dáleji sobě přidej pláče, vspomena S, A tak dáleji můžeš sobě přídati pláče, vspomena O — tím PNT - popauzí] ponauká U - ku pláči KPRONTU — 306 pomyslí] řka K, a pomyslí také (vyn. U) řka NU, pomyslí také T, vyn. SO — se mnú] se mnau hříšným N, s tebau S0 bude, když duše od těla půjde S0 ti S0 svau pomoc O 307 mělopustí nic K tě 80 — a pakli ť uzříš O - uhlídám U, uzříš S—já] vyn. 80 — tůj vyn. O — šeredného UO — 307—308 ukáže... na mě] aby ti ukazoval tvých S, ješto ti bude okazovati tvých O — 308 vyrazí] vyvalí U 308 309 Nezaufám... posílí] Pomyslíš-i tu, zdali sobě nezaufáš, posilní-li S, Pomysli, zdaliž tu sobě nezaufáš, jestli nepo- silní O 309 nevypadnu-li N já] vyn. R — čili mi] zdali Pán Bůh N — posilní (+ li N) PNUC té 80 — milý Buoh] vyn. N — 310 Budu... li mě] a nedá-li ku pomoci svatých anjelův, aby duši tvau vnesli O - Budeš S já] vyn. S »donesau-li mě] aby duši tvau vnesli S — 311 čili... dáblové] věčného odpočívaní, a pakli ť ji dábel popadne O — mě prvé uchvátnů] ji popadnau S prvé] vyn. U — uchvátí C — šerední US — Ó N. Ach TUSO nastojte, běda S — 312 Budeš S — Budu-li Což tu budeš O — li já NC - tovařiství K těmi] vyn. SO — šerednými USO — 312 313 čili ... anjely] hrozné O 313 Kteraký] Ba, jakaj KUSO, Ba, kteraký PONT tě S0 — přijdel připadne O čili mi dá] nedá-li ti S — 313—314 čili mi ... abych] když nebudeš míti žádného potěšení, aby O314 muoj] vyn. S Buoh] Pán C, Spasitel N — a posilní RONU — posílí-li mě] vyn. S lili tu K, vyn. R — aby S — 315 dáblům C, šered- nému ďáblu S 315—322 Jako dí... pochopí mě] vyn. SO — 315 David svatý RU Nebudu U s budu U— 316 mluví toto David mluví N, mluviti(!) T, a (vyn. U) to mluví CUspravedlivém [tuto] K 317 duše jeho C stane] bude státi Cl jako ... a . vyn. B vystúpiti] z těla 26*
Strana 404
404 uzří dábly, bude jim směle mluviti a řkúc: »Nebojím ť se vás, však ť jsem se vždy vuoli vaší protivila [až do smrti]!« Jako svatý 320 Martin, vida dábla při své smrti, i řekl: »Co tu stojíš, krvautná šelmo? Na mě nic svého nemáš; luono Abrahamovo pocho li pí B 152 mě.« A když, tak ty věci hrozné budúcí člověk rozjímaje, i po- pauzí se tím ku pláči, velmi jest to libé a milé milému Bohu, že těmi slzami bývá uhašen oheň pekelní a múka shlazena, kteréž 325 jsi zaslúžil [s] svými hříchy, a divná pomoc potom bude dána na smrti od milého Boha. To ť by bylo nejednú lépe rozjímati na mysli na modlitbě, než ono usty: »Vr, vr«, a mysl a srdce kdes! — a tak by svítězil nad ďáblem. Nuže, milí křesťané, velmi-li vy se rádi modlíte, nábožně a vážně, s pláčem? Ano, slibuj! leda 330 se tlamalo! Ještě spíše ženské pohlaví poznati, že se radějí modlé. Ale muží — slibuj! — neohbité pokolení k dobrému! Ale zvíte obojí, ktož se neradi modlíte, kde ť bude déle býti! vyjíti U — 318 uzříc CN, uhlídá U — a řkúc] vyn. KPCNTU — já vás U, vás, bídní nepřátelé C — 319 [až do smrti] vyn. KPRNTU, pokad a jakž sem nejvejš mohla C — Jako] A U — 320 ďábly C — i] směle N — i řekl] vyn. U — krvotná U — 321 šelmo?«, řekl mu U — Však na mně C — 322 tak budeš SO — hrozné] vyn. U — 322—323 hrozné ... že] často (vyn. S) sobě rozjímati, že sau hrozné, velmi sobě tím poslaužíš ku pláči i bude to milé Pánu Bohu; nebo SO — 322 rozjímajíce N, rozjímá U — popauzí] ponauká U — 323 se] vyn. R — tím] vyn. KC — libé] vzáctné N — mi- lému] Pánu U — 324 bývá shlazena O — 325 [s] vyn. KPRCNTUSO - pro své hříchy U — 325—326 a divná ... Boha] vyn. SO — 326 při smrti U — 326—328 To t... svítězil] Protož sobě často rozjímejte, jak byšte mohli svítěziti O — 326 by bylo ... lépe] bychom měli vždycky U — by] vyn. C — 326—328 bylo nejednú ... svítězil] měl sobě často rozjímati, aby mohl svítěziti S — 326 nejednů] mnohdykrát N — 327 mysli .. . srdce] modlení, usty mluví, a mysl U — usty] vyn. PNT — Vr, vr, vr KRON — a srdce] vyn. PNT — 328 kdes jinde (+ se taulá C) KNC — spíše svítězil C — Nuže] Nu S, Ó O — Nuže ... křesťané] vyn. U — 329 vy] vyn. KUS — modlíváte O — nábožně a vážně] vyn. S0 - a vážně] vyn. U — a s pláčem Pánu Bohu C — Ano] Au O — slibuji ť O — 330 se tlamalo] se tlampalo, žvalo N, se tlampalo T, bylo: »Vr, vr«, a mysl kdes, leda se plampalo S, se říkalo: »Vr, vr«, leda se mluvilo, a mysl kdes O — to ženské CNS, při ženském UO — pohlaví] pokolení S — poznati] znamenati KPRCTSO, to znáti U, uhlídáš N — že] an N — radějí] rači KP, rači RC, rády T, rádo SO, spíše U — Pánu Bohu modlí N — 331 Ale] nežli S, víc nežli O — slibuj] Ú, slibuj KPT, aha, neradi C, vyn. N — slibuj ... k dobré- mu!] vyn. SO — neohbité jest to N, to neohbité U — 332 kteříž C — ktož ... býti] na (při O) smrti, jak ť (+ ste O) se modlíte (modlívali O) a jak (+ tu O) — s vámi bude SO — se] ste, jenž se R — modlíváte N 320 Podle Passionálu (na den sv. Martina) —
404 uzří dábly, bude jim směle mluviti a řkúc: »Nebojím ť se vás, však ť jsem se vždy vuoli vaší protivila [až do smrti]!« Jako svatý 320 Martin, vida dábla při své smrti, i řekl: »Co tu stojíš, krvautná šelmo? Na mě nic svého nemáš; luono Abrahamovo pocho li pí B 152 mě.« A když, tak ty věci hrozné budúcí člověk rozjímaje, i po- pauzí se tím ku pláči, velmi jest to libé a milé milému Bohu, že těmi slzami bývá uhašen oheň pekelní a múka shlazena, kteréž 325 jsi zaslúžil [s] svými hříchy, a divná pomoc potom bude dána na smrti od milého Boha. To ť by bylo nejednú lépe rozjímati na mysli na modlitbě, než ono usty: »Vr, vr«, a mysl a srdce kdes! — a tak by svítězil nad ďáblem. Nuže, milí křesťané, velmi-li vy se rádi modlíte, nábožně a vážně, s pláčem? Ano, slibuj! leda 330 se tlamalo! Ještě spíše ženské pohlaví poznati, že se radějí modlé. Ale muží — slibuj! — neohbité pokolení k dobrému! Ale zvíte obojí, ktož se neradi modlíte, kde ť bude déle býti! vyjíti U — 318 uzříc CN, uhlídá U — a řkúc] vyn. KPCNTU — já vás U, vás, bídní nepřátelé C — 319 [až do smrti] vyn. KPRNTU, pokad a jakž sem nejvejš mohla C — Jako] A U — 320 ďábly C — i] směle N — i řekl] vyn. U — krvotná U — 321 šelmo?«, řekl mu U — Však na mně C — 322 tak budeš SO — hrozné] vyn. U — 322—323 hrozné ... že] často (vyn. S) sobě rozjímati, že sau hrozné, velmi sobě tím poslaužíš ku pláči i bude to milé Pánu Bohu; nebo SO — 322 rozjímajíce N, rozjímá U — popauzí] ponauká U — 323 se] vyn. R — tím] vyn. KC — libé] vzáctné N — mi- lému] Pánu U — 324 bývá shlazena O — 325 [s] vyn. KPRCNTUSO - pro své hříchy U — 325—326 a divná ... Boha] vyn. SO — 326 při smrti U — 326—328 To t... svítězil] Protož sobě často rozjímejte, jak byšte mohli svítěziti O — 326 by bylo ... lépe] bychom měli vždycky U — by] vyn. C — 326—328 bylo nejednú ... svítězil] měl sobě často rozjímati, aby mohl svítěziti S — 326 nejednů] mnohdykrát N — 327 mysli .. . srdce] modlení, usty mluví, a mysl U — usty] vyn. PNT — Vr, vr, vr KRON — a srdce] vyn. PNT — 328 kdes jinde (+ se taulá C) KNC — spíše svítězil C — Nuže] Nu S, Ó O — Nuže ... křesťané] vyn. U — 329 vy] vyn. KUS — modlíváte O — nábožně a vážně] vyn. S0 - a vážně] vyn. U — a s pláčem Pánu Bohu C — Ano] Au O — slibuji ť O — 330 se tlamalo] se tlampalo, žvalo N, se tlampalo T, bylo: »Vr, vr«, a mysl kdes, leda se plampalo S, se říkalo: »Vr, vr«, leda se mluvilo, a mysl kdes O — to ženské CNS, při ženském UO — pohlaví] pokolení S — poznati] znamenati KPRCTSO, to znáti U, uhlídáš N — že] an N — radějí] rači KP, rači RC, rády T, rádo SO, spíše U — Pánu Bohu modlí N — 331 Ale] nežli S, víc nežli O — slibuj] Ú, slibuj KPT, aha, neradi C, vyn. N — slibuj ... k dobré- mu!] vyn. SO — neohbité jest to N, to neohbité U — 332 kteříž C — ktož ... býti] na (při O) smrti, jak ť (+ ste O) se modlíte (modlívali O) a jak (+ tu O) — s vámi bude SO — se] ste, jenž se R — modlíváte N 320 Podle Passionálu (na den sv. Martina) —
Strana 405
405 Druhé, také almužna náramně jest pomocna člověku ku přemožení dábla, nebo almužnú svatú hříchové «bývají shlazeni. 335 Nebo onen Daniel mluvil králi Nabochodonozorovi řka: »Vy- placuj, dávaje almužnu svatú, hříchy své!« A Duch boží dí (Ekle- siastici): »Synu, dávaj almužnu rád, nebo vona za tě bude bojo- vati lépe nežli kopí ani štít.« Nebo právě, ktož by měl krále moc- ného na ruku podlé sebe a k tomu by měl množství lidu, ješto 340 by «s ním a vedlé něho bojovali proti nepřáteluom, dobrú by naději měl, že zíště a obdrží: tak ť jest právě, když se člověk rád modlí nábožně a vážně; bude míti na pomoc toho krále [mocného], Boha všemohúcího. A když pak almužnu rád dává, onomu i onomu rozdá několiko grošuov, onomu peníz, onomu haléř, to bude míti 345 jako žoldnéře vedlé sebe, an ť každý pomáhá bojovati, prosí, modlí se za tě) řka: »Milý Pane, račiž jemu hříchy odpustiti; ba, rač jemu dáti vše dobré; ba, daj jemu svú pomoc; rač ho 333 Druhé] A U, vyn. SO — také] vyn. O — náramně] vyn. U, velmi SO — nápomocna USO — «člověku vyn. BU — ku] k dobrému a k U 334 bývají) budú B — 335 Nebo] A tak K, Jakž RO, Tak N — onen] vyn. U 335 337 onen ... Eklesiastici] dí Ekleziastes SO—335 Daniel prorok (+ boží N) KN — mluvil] radil U — k králi R — Nabochodono- zorovi řka] vyn. PNTU — řka: »Králi, lib se tobě radda má C — 335 336 Vyplacuj .. . své] Králi, vykupuoj(!) hříchy své almužnami hojnými dávaje K, Králi, almužnu hojnau dávaje, vyplacujž hříchy své R, Almužnami vyplacuj hříchy své, dávaje hojné a štědré almužny C, aby své hříchy vyplácel hojnými almužnami U — 336 svatů] hojnú PNT — Duch boží vyn. U dí] vyn. NT — Ekleziastikus P, Ekleziastici takto C, v Ekleziasti- kus N, Ekleziastes U—337 nebo] a SO — 338 lépe] více C — ani] aneb RN, a USO 338 343 Nebo ... onomu i onomu] Nebo, kdož dává almužnu, onomu dá peníz, jinému haléř, až SO — 338 Nebo] Jako PNTU — právě] jako právě KC, praví(!) jako R, u příkladě NU — ktož by] kdyby U — velmi mocného KPRCTU — 339—340 na ruku ... bojovali] a on by byl při tobě a lidu s ním mnoho, aby bojovali U — 339 vedlé PRONT — by měl] měl PRT, vyn. N - 340 s ním a vyn. B, s nimi(!) a K — 341 zejště N — zíště a] ještě(!) U, zejská a svítězí a C — obdržíš U, obdrží nad nepřátely vítězství C — jest] vyn. P — když se člověk] kdo se U 342 vážně] právě C — [mocného] vyn. KPRONTU — 343 rád] vyn. KPNCTU 344 onomu peníz ... haléř] vyn. USO — haléř] druhý N — to] vyn. S — 345 nějaké žoldnýře neb vojáky N — vedlé sebe] vyn. R — an t] ješto O — pomáháj bude pomáhati za tě S, bude za tě O — prosí] vyn. SO — 346 modle se O — (za tě) vyn. B0 — řka] vyn. S, a říkaje O — Pane Bože O — 347 ba (první)]a U0 — ba, daj jemu] račiž mu dáti N, vyn. 335 Podle Dan. 4, 24 — 336 Eccli. 29, 15—16.
405 Druhé, také almužna náramně jest pomocna člověku ku přemožení dábla, nebo almužnú svatú hříchové «bývají shlazeni. 335 Nebo onen Daniel mluvil králi Nabochodonozorovi řka: »Vy- placuj, dávaje almužnu svatú, hříchy své!« A Duch boží dí (Ekle- siastici): »Synu, dávaj almužnu rád, nebo vona za tě bude bojo- vati lépe nežli kopí ani štít.« Nebo právě, ktož by měl krále moc- ného na ruku podlé sebe a k tomu by měl množství lidu, ješto 340 by «s ním a vedlé něho bojovali proti nepřáteluom, dobrú by naději měl, že zíště a obdrží: tak ť jest právě, když se člověk rád modlí nábožně a vážně; bude míti na pomoc toho krále [mocného], Boha všemohúcího. A když pak almužnu rád dává, onomu i onomu rozdá několiko grošuov, onomu peníz, onomu haléř, to bude míti 345 jako žoldnéře vedlé sebe, an ť každý pomáhá bojovati, prosí, modlí se za tě) řka: »Milý Pane, račiž jemu hříchy odpustiti; ba, rač jemu dáti vše dobré; ba, daj jemu svú pomoc; rač ho 333 Druhé] A U, vyn. SO — také] vyn. O — náramně] vyn. U, velmi SO — nápomocna USO — «člověku vyn. BU — ku] k dobrému a k U 334 bývají) budú B — 335 Nebo] A tak K, Jakž RO, Tak N — onen] vyn. U 335 337 onen ... Eklesiastici] dí Ekleziastes SO—335 Daniel prorok (+ boží N) KN — mluvil] radil U — k králi R — Nabochodono- zorovi řka] vyn. PNTU — řka: »Králi, lib se tobě radda má C — 335 336 Vyplacuj .. . své] Králi, vykupuoj(!) hříchy své almužnami hojnými dávaje K, Králi, almužnu hojnau dávaje, vyplacujž hříchy své R, Almužnami vyplacuj hříchy své, dávaje hojné a štědré almužny C, aby své hříchy vyplácel hojnými almužnami U — 336 svatů] hojnú PNT — Duch boží vyn. U dí] vyn. NT — Ekleziastikus P, Ekleziastici takto C, v Ekleziasti- kus N, Ekleziastes U—337 nebo] a SO — 338 lépe] více C — ani] aneb RN, a USO 338 343 Nebo ... onomu i onomu] Nebo, kdož dává almužnu, onomu dá peníz, jinému haléř, až SO — 338 Nebo] Jako PNTU — právě] jako právě KC, praví(!) jako R, u příkladě NU — ktož by] kdyby U — velmi mocného KPRCTU — 339—340 na ruku ... bojovali] a on by byl při tobě a lidu s ním mnoho, aby bojovali U — 339 vedlé PRONT — by měl] měl PRT, vyn. N - 340 s ním a vyn. B, s nimi(!) a K — 341 zejště N — zíště a] ještě(!) U, zejská a svítězí a C — obdržíš U, obdrží nad nepřátely vítězství C — jest] vyn. P — když se člověk] kdo se U 342 vážně] právě C — [mocného] vyn. KPRONTU — 343 rád] vyn. KPNCTU 344 onomu peníz ... haléř] vyn. USO — haléř] druhý N — to] vyn. S — 345 nějaké žoldnýře neb vojáky N — vedlé sebe] vyn. R — an t] ješto O — pomáháj bude pomáhati za tě S, bude za tě O — prosí] vyn. SO — 346 modle se O — (za tě) vyn. B0 — řka] vyn. S, a říkaje O — Pane Bože O — 347 ba (první)]a U0 — ba, daj jemu] račiž mu dáti N, vyn. 335 Podle Dan. 4, 24 — 336 Eccli. 29, 15—16.
Strana 406
406 stráž býti od zlého; daj mu nebeské královstvie!« Protož, milí křesťané, dávajte rádi almužny chudým, nuzným, ať za vás bojují! 350 Ač ť jest pak druhdy těžko dáti, vždy se přemoz! Ano druhdy nelíbo dáti, aby z měšce neubylo, ale má se člověk přemoci a dáti ve jméno boží. Nebo které kolivěk člověk skutky vede, kteří slušejí ku pokání, má je tak vésti, aby jemu s těžkostí přišly a s mukú: aby se postil, ano se ještě jísti chce — hle, li to ť múka —; B 153 355 modlil se, až druhdy hlava zbolí; almužnu dal, ano těžko, aby neubylo — tak ť má býti! Vizmež, co dále dí čtení svaté: »A přistúpil pokušitel, řekl jest jemu: Jsi-li Syn boží, rci, ať toto kamení chlebové budú!« Pohlediž, milý člověče, tauto dvú osobú: toto Buoh všemohúcí, 360 anjelský Spán, stvořitel nebe i země — a toto dábel škaredý; SO — svau svatau N — svú pomoc] vyn. SO — 348 strážce KNS, stráže P, v stráži R, strážný T, strážcím CO — stráž býti] ostříhati U — býti] míti R — od zlého] ode všeho zlého C, vyn. SO — zlého zachovati R — ba, daj] a dej S, a račiž dáti O — 348—349 Protož ... bojují!] vyn. SO — 349 křesťané, dejž vám to Pán Bůh C — almužnu KPRNTU — chudým] chudinkám, chudým lidem N — nuzným] vyn. C — bojují] boj vedau N — 350 Až(!) B — pak] vyn. USO — druhdy] vyn. K, někdy USO — dáti almužnu O — však vždy NSO, ale ty (vyn. C) vždy TC — přemoz] přemuož P, přemůž R, hleď přemoci N, přemoz dáti T, přemoz a dej předce (vyn. O) ve jméno (jménu O) boží (božím O) SO — Ano] Nebo T — 350—352 Ano ... boží] vyn. SO — 350 druhdy] někdy U — 351 máš U — člověk] předce N — dáti rád K, dáti předce C, dáti prosícímu N — 352 ve] pro N — 352—353 které kolivěk ... vésti] co člověk činí v pokání, i má to tak činiti U — 352 člověk vyn. R — dobré skutky C — kteří] ješto SO — 353 slušejí] přináležejí N, sluší C, přísluší S0 — k pravému pokání C — tak] vyn. O — vésti] činiti N, vésti s těžkostí O — jemu ne lehce, ale N — 353 —354 jemu ... s mukú] je vedl s těžkostí, aby mu přišly k smutku S — 353 s těžkostí] vyn. O — přišlo U, přicházely C — 353—354 a s mukú] k smutku O, a s nějakú mukau K, a s prací C — 354—355 aby se postil... druhdy] postí se tak dlauho, až se toho zechce dobře jísti, a modlí se k tomu, až O — 354 ano] ano ti N, ješto S — ještě] vyn. KCU, jemu PT, velice N, mu dobře S — hle .. . múka!] vyn. S — to ťhned N, to jesti U — múka] trápení C — 355 aby se modlil N, modlí-li se T, modliti se U — druhdy] někdy U — hlava i kolena N — bolí T — dal] dal-li s' T, dávej SO — dáti máš U — ano] ano se nechce N, an se zdá U, an SO — těžko boje se O — aby ti U — 356 z měšce neubylo K — tak ť má býti] ale všecko dobré máme s násilím činiti U, a tak dojdeš odplaty O, vyn. S — 357 Vizmež] Slyšmež U — Vizmež, co] I S0 — dáleji R — svaté] vyn. SO — přistúpiv KPNTS — 358 li ty USO — 359 Protož pohled O — můj milý SO — těchto (těch U) dvau osob (osobau C) KCUSO, túto dvau osob RT, na tyto dvě osoby N — toto jest O — 360 anjelský] vyn. O —
406 stráž býti od zlého; daj mu nebeské královstvie!« Protož, milí křesťané, dávajte rádi almužny chudým, nuzným, ať za vás bojují! 350 Ač ť jest pak druhdy těžko dáti, vždy se přemoz! Ano druhdy nelíbo dáti, aby z měšce neubylo, ale má se člověk přemoci a dáti ve jméno boží. Nebo které kolivěk člověk skutky vede, kteří slušejí ku pokání, má je tak vésti, aby jemu s těžkostí přišly a s mukú: aby se postil, ano se ještě jísti chce — hle, li to ť múka —; B 153 355 modlil se, až druhdy hlava zbolí; almužnu dal, ano těžko, aby neubylo — tak ť má býti! Vizmež, co dále dí čtení svaté: »A přistúpil pokušitel, řekl jest jemu: Jsi-li Syn boží, rci, ať toto kamení chlebové budú!« Pohlediž, milý člověče, tauto dvú osobú: toto Buoh všemohúcí, 360 anjelský Spán, stvořitel nebe i země — a toto dábel škaredý; SO — svau svatau N — svú pomoc] vyn. SO — 348 strážce KNS, stráže P, v stráži R, strážný T, strážcím CO — stráž býti] ostříhati U — býti] míti R — od zlého] ode všeho zlého C, vyn. SO — zlého zachovati R — ba, daj] a dej S, a račiž dáti O — 348—349 Protož ... bojují!] vyn. SO — 349 křesťané, dejž vám to Pán Bůh C — almužnu KPRNTU — chudým] chudinkám, chudým lidem N — nuzným] vyn. C — bojují] boj vedau N — 350 Až(!) B — pak] vyn. USO — druhdy] vyn. K, někdy USO — dáti almužnu O — však vždy NSO, ale ty (vyn. C) vždy TC — přemoz] přemuož P, přemůž R, hleď přemoci N, přemoz dáti T, přemoz a dej předce (vyn. O) ve jméno (jménu O) boží (božím O) SO — Ano] Nebo T — 350—352 Ano ... boží] vyn. SO — 350 druhdy] někdy U — 351 máš U — člověk] předce N — dáti rád K, dáti předce C, dáti prosícímu N — 352 ve] pro N — 352—353 které kolivěk ... vésti] co člověk činí v pokání, i má to tak činiti U — 352 člověk vyn. R — dobré skutky C — kteří] ješto SO — 353 slušejí] přináležejí N, sluší C, přísluší S0 — k pravému pokání C — tak] vyn. O — vésti] činiti N, vésti s těžkostí O — jemu ne lehce, ale N — 353 —354 jemu ... s mukú] je vedl s těžkostí, aby mu přišly k smutku S — 353 s těžkostí] vyn. O — přišlo U, přicházely C — 353—354 a s mukú] k smutku O, a s nějakú mukau K, a s prací C — 354—355 aby se postil... druhdy] postí se tak dlauho, až se toho zechce dobře jísti, a modlí se k tomu, až O — 354 ano] ano ti N, ješto S — ještě] vyn. KCU, jemu PT, velice N, mu dobře S — hle .. . múka!] vyn. S — to ťhned N, to jesti U — múka] trápení C — 355 aby se modlil N, modlí-li se T, modliti se U — druhdy] někdy U — hlava i kolena N — bolí T — dal] dal-li s' T, dávej SO — dáti máš U — ano] ano se nechce N, an se zdá U, an SO — těžko boje se O — aby ti U — 356 z měšce neubylo K — tak ť má býti] ale všecko dobré máme s násilím činiti U, a tak dojdeš odplaty O, vyn. S — 357 Vizmež] Slyšmež U — Vizmež, co] I S0 — dáleji R — svaté] vyn. SO — přistúpiv KPNTS — 358 li ty USO — 359 Protož pohled O — můj milý SO — těchto (těch U) dvau osob (osobau C) KCUSO, túto dvau osob RT, na tyto dvě osoby N — toto jest O — 360 anjelský] vyn. O —
Strana 407
407 avšak s ním rozmlúvá a trpí jej. O převeliká pokora! Věz to za- jisté, že ť jest jemu to rozmlúvaní lehce nepřišlo! Ale tu ť by se měli lidé zastyděti a užasnúti: tento drahý Pán z dáblem roz- mlúvá, a my druhdy s lidmi nechome mluviti, neb říkají druzí: 365 »Nech ho tam, co mi do chlapa!« Bývá-li to, hádaj?! I přejs- divná jest to věc, kde se jest tak smělý dábel vzal, že se jest směl [tak] pokusiti o drahého Pána! I co ť se pak o nás nepokusí? Běda nám! Ale když jest pokúšel jeho, drahého Pána, nevzal zpuosoby hadové, jako když Evu oklamal; ale praví světí, že 370 jest byl vzal osobu počestnú vážného člověka, v sílu, ani starého ani mladého. A když tak bylo, řekl drahému Pánu: »Rciž, ať toto kamení chlebové budú!« Praví světí tak, že když on, drahý Ježíš, se postil, že byl náramně zlačněl a zbleděl, drahý Pán. «páno král B — toto] to C, tuto SO — šeredný USO — 361 přehluboká SO pokoro CO — 361—363 Věz... užasnúti] vyn. O — 361 Věz to] Vězte C, A věř tomu U — zajisté každý N, zajistě T — 362 rozmlauvaní s šatanem N — Ale] A U — 362—363 tu t... užasnúti] my bychom se měli ustydnauti S — 362 by] bychom U — 363 lidé] naučiti U — ustyděti PT, ustydnauti Na užasnúti] leknauti U — tento] tuto O — Pán, král nebe, země N — z šeredným dáblem O — rozmlúval PNTUSO — 364 a] ale O —- druhdy] někdy U, mnohokráte O — s lidmi] sauce lidé spolu rovnejmi lidmi C —. lidmi sobě rovnými S0 — mluviti] mluviti, a zvláště ti mocní v světě a bohatí K. rozmaluvati RO — neb ... druzí] »Bo, prej C, řkauce O, vyn. BPRNTUS — 365 »Nech ... hádaj!] vyn. BR — Nech] Bo (Ba NTS, A U), prý, nech (nechte NTU) PNTUS — tam traupa N, tam chlapa O — co jest USO — chlapa] něho O — Bývá-li to, há- daj?!] vyn. O li to do vás N, li to při mnohých U — hádaj] vyn. U — I] Ó S0(předivná] divná BCR — 366 jest to] tuto O — se] vyn. U — se jest tak smělý] jest tu smělost O — tak smělý.] takovau smělost U — se jest směl [tak] pokusiti o] jest pokaušel S, jest směl pokaušeti tak O — směl tak] směl KPRNTU, kdy směl C — 367 Pána, zdaliž jest mu to těžce nepřišlo, s ním rozmlauvati O — 367—368 I co t... Pána] vyn. SO - 367 nepokusí] nemá pokaušeti C, nemá pokusiti U, nemá pokusiti U, nemá pokusiti? N 368 Přeběda nám, nebožátkům! N — nám] nebudem-li mu odpírati U - jeho vyn. U — pohle (vyn. NS), nevzal na se NSO 369 spůsobu hada (hadova S) NSO, spůsob hadový U měl Evu voklamati PUSO — praví] srovnávají se na tom N — světí] svatej Matauš C — 370 vzal na se USO — osobu] spůsobu U. postavu osoby SO — počestnú] počestného C, vyn. N, počestné a S0 — v sílu] vyn. K, v síle NUSO — ani starého ani mladého] vyn. SO — 371 A když... Pánu] A řekl UO — řekl] tehdy řekl jemu ďábel C — řekl... Pánu] Prý PNTS — dra- hému Pánu] k němu K — Řciž] vyn. S 372 budau, si-li Syn boží C — 372 373 Praví ... zlačněl] Právě (Ano právě O) tehdy Pán Ježíš lačněl S0 372 světí] vyn. PNTU — tak] také K, se o tom U — 372 373 on ... Ježíš]
407 avšak s ním rozmlúvá a trpí jej. O převeliká pokora! Věz to za- jisté, že ť jest jemu to rozmlúvaní lehce nepřišlo! Ale tu ť by se měli lidé zastyděti a užasnúti: tento drahý Pán z dáblem roz- mlúvá, a my druhdy s lidmi nechome mluviti, neb říkají druzí: 365 »Nech ho tam, co mi do chlapa!« Bývá-li to, hádaj?! I přejs- divná jest to věc, kde se jest tak smělý dábel vzal, že se jest směl [tak] pokusiti o drahého Pána! I co ť se pak o nás nepokusí? Běda nám! Ale když jest pokúšel jeho, drahého Pána, nevzal zpuosoby hadové, jako když Evu oklamal; ale praví světí, že 370 jest byl vzal osobu počestnú vážného člověka, v sílu, ani starého ani mladého. A když tak bylo, řekl drahému Pánu: »Rciž, ať toto kamení chlebové budú!« Praví světí tak, že když on, drahý Ježíš, se postil, že byl náramně zlačněl a zbleděl, drahý Pán. «páno král B — toto] to C, tuto SO — šeredný USO — 361 přehluboká SO pokoro CO — 361—363 Věz... užasnúti] vyn. O — 361 Věz to] Vězte C, A věř tomu U — zajisté každý N, zajistě T — 362 rozmlauvaní s šatanem N — Ale] A U — 362—363 tu t... užasnúti] my bychom se měli ustydnauti S — 362 by] bychom U — 363 lidé] naučiti U — ustyděti PT, ustydnauti Na užasnúti] leknauti U — tento] tuto O — Pán, král nebe, země N — z šeredným dáblem O — rozmlúval PNTUSO — 364 a] ale O —- druhdy] někdy U, mnohokráte O — s lidmi] sauce lidé spolu rovnejmi lidmi C —. lidmi sobě rovnými S0 — mluviti] mluviti, a zvláště ti mocní v světě a bohatí K. rozmaluvati RO — neb ... druzí] »Bo, prej C, řkauce O, vyn. BPRNTUS — 365 »Nech ... hádaj!] vyn. BR — Nech] Bo (Ba NTS, A U), prý, nech (nechte NTU) PNTUS — tam traupa N, tam chlapa O — co jest USO — chlapa] něho O — Bývá-li to, há- daj?!] vyn. O li to do vás N, li to při mnohých U — hádaj] vyn. U — I] Ó S0(předivná] divná BCR — 366 jest to] tuto O — se] vyn. U — se jest tak smělý] jest tu smělost O — tak smělý.] takovau smělost U — se jest směl [tak] pokusiti o] jest pokaušel S, jest směl pokaušeti tak O — směl tak] směl KPRNTU, kdy směl C — 367 Pána, zdaliž jest mu to těžce nepřišlo, s ním rozmlauvati O — 367—368 I co t... Pána] vyn. SO - 367 nepokusí] nemá pokaušeti C, nemá pokusiti U, nemá pokusiti U, nemá pokusiti? N 368 Přeběda nám, nebožátkům! N — nám] nebudem-li mu odpírati U - jeho vyn. U — pohle (vyn. NS), nevzal na se NSO 369 spůsobu hada (hadova S) NSO, spůsob hadový U měl Evu voklamati PUSO — praví] srovnávají se na tom N — světí] svatej Matauš C — 370 vzal na se USO — osobu] spůsobu U. postavu osoby SO — počestnú] počestného C, vyn. N, počestné a S0 — v sílu] vyn. K, v síle NUSO — ani starého ani mladého] vyn. SO — 371 A když... Pánu] A řekl UO — řekl] tehdy řekl jemu ďábel C — řekl... Pánu] Prý PNTS — dra- hému Pánu] k němu K — Řciž] vyn. S 372 budau, si-li Syn boží C — 372 373 Praví ... zlačněl] Právě (Ano právě O) tehdy Pán Ježíš lačněl S0 372 světí] vyn. PNTU — tak] také K, se o tom U — 372 373 on ... Ježíš]
Strana 408
408 Neb věz, že ť jest nikda žádnému tak těžko puost nepřišel jako 375 jemu, milému Pánu; a ďábel, znamenav to, najprvh o lakotú pokusil. Nebo tak jest on chytrý, dábel, že on hledí a znamená velmi pilně způosobu člověka, k čemu jest náchylen, a znamená také člověčí přirození, k čemu jej tíhne. Ba, neměj péče, zná ť on lépe přirození každého člověka, k čemu jest náchylno, nežli 380 všichni lékaři pod nebem, zná ť komplexí vše; a tak vida to, k čemu jest člověk náchylen, toho podává a vnukuje, jakž na kom vidí: onomu smilstva, onomu hněvu, onomu lakomství, onomu onoho i onoho, a tak lidi klamá a zavodí tudy. Jako teď učinil na drahém Pánu: vida, an zbleděl, an zlačněl, i podal jemu lakoty naděje se, 385 že by ho tudy zklamal i přemohl. I protož, jakož jest Adama a Evu zklamal tím hříchem, o též se pokusil. Neb i dnes on ná- Pán U — 373 Ježíš] Pán C — se již byl odpostil C — byl] jest U — a zble- děl] až bleděl R, a (až S0) zbledl NCTUSO — ten drahý PNTU — drahý Pán] vyn. SO — 374 Neb] A U, A to S0 — věz jistě K, věz to U, věztež O — nikda] vyn. KUO — nižádnému člověku O — těžce O — 375 jemu] vyn. KUSO — milému] drahému KUSO — znamenav] poznal U, zna- menaje (+ také O) SO, znamenavši při něm N — to při něm O — ho] to B — 376 pokaušel RNTSO — 376—381 tak jest on ... vidí] jest on velmi rychlý člověka ke zlému nakloniti, a jak jest kdo k čemu náchylen, jak na kom vidí S, jest on velmi rychlý ke zlému nakloniti, jak vidí člověka k čemu nachýleného O — 376 chytrý náramně U — hledí] šetří NU — 376—377 a znamená velmi pilně] vyn. U — 377—378 znamená také člověčí] šetří on pilně U — 378 přirození každého člověka U — k čemu ono N, k čemu jest nakloněno a k čemu C — táhne KPRCNTU — 378—379 Ba ... k čemu] vyn. U — 378 neměj péče] nemyl se N — 379 lépe vyn. B - a jest U — nachýleno RT, nakloněné N, náchylno, lépe U — 380 doktoři a lékaři NC, lékaři, co jest jich U — pode vším nebem U — komplexu P, kumplekcí U — vše] vyn. K, lidská dobře N, všecky zná U — vida to] vyn. U — to] vyn. C — 381 mu podává KOU — vnuknuje K, vnukaje N. vnuká U — 382 onomu] jinému U — smilství U, smilstvo S, podá smilstva O — onomu] jinému U — hněv US — onomu] jinému NU — lakomství, onomu užhralství T — onomu] vyn. KNUSO — 382—383 onoho i onoho... tudy] vyn. SO — 382 onoho] ono K, vyn. NU — 383 i onoho] vyn. PRONU — lidi . . . tudy] jiné a jiné hříchy vnuká a přivodí na mysl, a tak lidi zkla- mává a připravuje o duše U — zklamává T — tudy] vyn. R — teď] tak SO — učinil] chtěl SO — na něm, na (vyn. N) KPRCNT — drahém Pánu] Pánu Kristu U — 384 vida ho U — zbleděl, an zlačněl] lační, až zbledl O — zbledl RCNUS — ano NU, a C — zlačněl] lačen KPNT, lační S i] a protož O — lakotu P, nejprvé lakoty SO — nadějíce se N, i domníval se U, domnívaje se O — 385 by] vyn. USO — oklamá, přemůže U, sklamá SO — i přemohl. I protož] vyn. S0 — protož... jest] Nebo U — jest] vyn. O — přemohl Adama P — 386 a zklamal P, oklamal U — 386—388
408 Neb věz, že ť jest nikda žádnému tak těžko puost nepřišel jako 375 jemu, milému Pánu; a ďábel, znamenav to, najprvh o lakotú pokusil. Nebo tak jest on chytrý, dábel, že on hledí a znamená velmi pilně způosobu člověka, k čemu jest náchylen, a znamená také člověčí přirození, k čemu jej tíhne. Ba, neměj péče, zná ť on lépe přirození každého člověka, k čemu jest náchylno, nežli 380 všichni lékaři pod nebem, zná ť komplexí vše; a tak vida to, k čemu jest člověk náchylen, toho podává a vnukuje, jakž na kom vidí: onomu smilstva, onomu hněvu, onomu lakomství, onomu onoho i onoho, a tak lidi klamá a zavodí tudy. Jako teď učinil na drahém Pánu: vida, an zbleděl, an zlačněl, i podal jemu lakoty naděje se, 385 že by ho tudy zklamal i přemohl. I protož, jakož jest Adama a Evu zklamal tím hříchem, o též se pokusil. Neb i dnes on ná- Pán U — 373 Ježíš] Pán C — se již byl odpostil C — byl] jest U — a zble- děl] až bleděl R, a (až S0) zbledl NCTUSO — ten drahý PNTU — drahý Pán] vyn. SO — 374 Neb] A U, A to S0 — věz jistě K, věz to U, věztež O — nikda] vyn. KUO — nižádnému člověku O — těžce O — 375 jemu] vyn. KUSO — milému] drahému KUSO — znamenav] poznal U, zna- menaje (+ také O) SO, znamenavši při něm N — to při něm O — ho] to B — 376 pokaušel RNTSO — 376—381 tak jest on ... vidí] jest on velmi rychlý člověka ke zlému nakloniti, a jak jest kdo k čemu náchylen, jak na kom vidí S, jest on velmi rychlý ke zlému nakloniti, jak vidí člověka k čemu nachýleného O — 376 chytrý náramně U — hledí] šetří NU — 376—377 a znamená velmi pilně] vyn. U — 377—378 znamená také člověčí] šetří on pilně U — 378 přirození každého člověka U — k čemu ono N, k čemu jest nakloněno a k čemu C — táhne KPRCNTU — 378—379 Ba ... k čemu] vyn. U — 378 neměj péče] nemyl se N — 379 lépe vyn. B - a jest U — nachýleno RT, nakloněné N, náchylno, lépe U — 380 doktoři a lékaři NC, lékaři, co jest jich U — pode vším nebem U — komplexu P, kumplekcí U — vše] vyn. K, lidská dobře N, všecky zná U — vida to] vyn. U — to] vyn. C — 381 mu podává KOU — vnuknuje K, vnukaje N. vnuká U — 382 onomu] jinému U — smilství U, smilstvo S, podá smilstva O — onomu] jinému U — hněv US — onomu] jinému NU — lakomství, onomu užhralství T — onomu] vyn. KNUSO — 382—383 onoho i onoho... tudy] vyn. SO — 382 onoho] ono K, vyn. NU — 383 i onoho] vyn. PRONU — lidi . . . tudy] jiné a jiné hříchy vnuká a přivodí na mysl, a tak lidi zkla- mává a připravuje o duše U — zklamává T — tudy] vyn. R — teď] tak SO — učinil] chtěl SO — na něm, na (vyn. N) KPRCNT — drahém Pánu] Pánu Kristu U — 384 vida ho U — zbleděl, an zlačněl] lační, až zbledl O — zbledl RCNUS — ano NU, a C — zlačněl] lačen KPNT, lační S i] a protož O — lakotu P, nejprvé lakoty SO — nadějíce se N, i domníval se U, domnívaje se O — 385 by] vyn. USO — oklamá, přemůže U, sklamá SO — i přemohl. I protož] vyn. S0 — protož... jest] Nebo U — jest] vyn. O — přemohl Adama P — 386 a zklamal P, oklamal U — 386—388
Strana 409
409 ramně lidi velmi lakotú zavodí. Ano dí Avicena mudřec, že od meče lidí tolik neschází, li jako jich lakota zabíjí. I dí svatý Jan B 154 Zlatá usta, že člověk nikoli jiných hříchuov nezbude, jestli lakoty 390 nepřemuož a nepřestane. Bylo-li jest co toho o masopustě, hádaj?! Ba i nyní toho jest mnoho i v postě, když neděle přijde, že se nepostí, již uzříš, ano ť celý den jedí, ono pučálku, návaru, jablka, ono i ono, i mní, že má tak býti. Tak ť jest chytrý dábel, že ť všudy umí lidi klamati. A když tak bylo, tehdy odpověděl Pán Ježíš, řekl jemu: Psáno ť jest: »Ne samým chlebem živ jest člověk, ale každým slovem, jenž pochází z aust božích«. Pohlediž, jaké srovnání! Dábel mluvie o pokrmu tělesném, časném, a on, drahý Pán, o pokrmu duchovním a věčném, kteréhožto pokrmu požívajíc 400 duše věrná, krmí se k věčnému životu — a to jest slovo boží. Nuže, milí křesťané, velmi-li Kste vy pilni toho pokrmu, jeho drahého 395 zklamal... I] věda o tom dobře, jakož SO — 386 o též se] i tu se o to U tuto pokusil N — podnes K, do dneška N — 386—387 náramně ... velmi] mnoho lidí náramně (vyn. U) KPRONTU — 387 zavozuje N — Ano ... mudřec] A dí písmo U —. mudřec] vyn. KPNT — 388 lidí] jich U — tolik] toliko PT, tak mnoho N — lakotau T — zabije P, zabíjejí T, pobije na duši U — svatý] vyn. SO - 389 Zlatoustý KPRONTUSO — že] vyn. C člověk] vyn. U — nezbude] nepřemůže SO — 390 nepřemuož a] vyn. U a nepřestane] a neostane KPRONT, vyn. SO — toho při (do 0) vás UO hádaj] vyn. U 391392 Ba i nyní ... již A co (+ pak O) nyní v postě, mnoho-li se postí (budau postiti O)? SO — 391 toho jest mnoho i] dosti toho najde U — ta (vyn. T) svatá neděle NT — 392 již] vyn. PU — uhlídáš NU — ani ť KRC — den třebas C - ono] vyn. U, onino S0 — návaru] vyn. N — jablka, vořechy C, jabka U, jabka neb O — 393 ono i ono i] a jiné a jiné. Och, nastojte! U, hrušky a SO — i mní] a mnějí KTU, a nyní(!) R, a domnívají se N — že to O — Nebo tak ť T — Tak ... že ť] Nebo ďábel SO— 394 všady T, při všem O, všudy při všem C — lidi] vyn. O — okla- mávati U — 395 A když ... bylo] vyn. S, Ale tuto O — tehdy] vyn. RO — odpověděv KPRNT — drahý Pán T řekl] vyn. SO - jemu] vyn. R — 396 Napsáno PNTU .: Psáno ť jest] vyn. SO — že ne PNTU — v samým chlebě UO — 397 kteréž C — jenž pochází] kteréž pochodí (pochází NU, vychází S) PNTUS, vycházejícím O — Pohled medle O — jaké jest O — srovnání se tuto nachází nesrovnání N, srovnání těchto O — 398 Dábel vyn. B — tělesném a NS časném, a on, drahý] vyn. U — a on] ale S0 — drahý] milý K — Pán ť mluví U — 399 kteréhožto] nebo U — pokrmu] vyn. O — požívají US, užívají O — 400 věrná] přepsáno v K ne- šetrně v [kajícná], věrné U, vyn. SO — a ním se krmí USO — to] ten pokrm S0 — Nuže] Ej U — 401 ste jsme BR — vy my B, vyn. RUSO — pokrmu duchovního NSO — jebo] vyn. NUSO — drahého slova]
409 ramně lidi velmi lakotú zavodí. Ano dí Avicena mudřec, že od meče lidí tolik neschází, li jako jich lakota zabíjí. I dí svatý Jan B 154 Zlatá usta, že člověk nikoli jiných hříchuov nezbude, jestli lakoty 390 nepřemuož a nepřestane. Bylo-li jest co toho o masopustě, hádaj?! Ba i nyní toho jest mnoho i v postě, když neděle přijde, že se nepostí, již uzříš, ano ť celý den jedí, ono pučálku, návaru, jablka, ono i ono, i mní, že má tak býti. Tak ť jest chytrý dábel, že ť všudy umí lidi klamati. A když tak bylo, tehdy odpověděl Pán Ježíš, řekl jemu: Psáno ť jest: »Ne samým chlebem živ jest člověk, ale každým slovem, jenž pochází z aust božích«. Pohlediž, jaké srovnání! Dábel mluvie o pokrmu tělesném, časném, a on, drahý Pán, o pokrmu duchovním a věčném, kteréhožto pokrmu požívajíc 400 duše věrná, krmí se k věčnému životu — a to jest slovo boží. Nuže, milí křesťané, velmi-li Kste vy pilni toho pokrmu, jeho drahého 395 zklamal... I] věda o tom dobře, jakož SO — 386 o též se] i tu se o to U tuto pokusil N — podnes K, do dneška N — 386—387 náramně ... velmi] mnoho lidí náramně (vyn. U) KPRONTU — 387 zavozuje N — Ano ... mudřec] A dí písmo U —. mudřec] vyn. KPNT — 388 lidí] jich U — tolik] toliko PT, tak mnoho N — lakotau T — zabije P, zabíjejí T, pobije na duši U — svatý] vyn. SO - 389 Zlatoustý KPRONTUSO — že] vyn. C člověk] vyn. U — nezbude] nepřemůže SO — 390 nepřemuož a] vyn. U a nepřestane] a neostane KPRONT, vyn. SO — toho při (do 0) vás UO hádaj] vyn. U 391392 Ba i nyní ... již A co (+ pak O) nyní v postě, mnoho-li se postí (budau postiti O)? SO — 391 toho jest mnoho i] dosti toho najde U — ta (vyn. T) svatá neděle NT — 392 již] vyn. PU — uhlídáš NU — ani ť KRC — den třebas C - ono] vyn. U, onino S0 — návaru] vyn. N — jablka, vořechy C, jabka U, jabka neb O — 393 ono i ono i] a jiné a jiné. Och, nastojte! U, hrušky a SO — i mní] a mnějí KTU, a nyní(!) R, a domnívají se N — že to O — Nebo tak ť T — Tak ... že ť] Nebo ďábel SO— 394 všady T, při všem O, všudy při všem C — lidi] vyn. O — okla- mávati U — 395 A když ... bylo] vyn. S, Ale tuto O — tehdy] vyn. RO — odpověděv KPRNT — drahý Pán T řekl] vyn. SO - jemu] vyn. R — 396 Napsáno PNTU .: Psáno ť jest] vyn. SO — že ne PNTU — v samým chlebě UO — 397 kteréž C — jenž pochází] kteréž pochodí (pochází NU, vychází S) PNTUS, vycházejícím O — Pohled medle O — jaké jest O — srovnání se tuto nachází nesrovnání N, srovnání těchto O — 398 Dábel vyn. B — tělesném a NS časném, a on, drahý] vyn. U — a on] ale S0 — drahý] milý K — Pán ť mluví U — 399 kteréhožto] nebo U — pokrmu] vyn. O — požívají US, užívají O — 400 věrná] přepsáno v K ne- šetrně v [kajícná], věrné U, vyn. SO — a ním se krmí USO — to] ten pokrm S0 — Nuže] Ej U — 401 ste jsme BR — vy my B, vyn. RUSO — pokrmu duchovního NSO — jebo] vyn. NUSO — drahého slova]
Strana 410
410 slova, čili jsme pilnější tohoto časného, o němž tuto dábel mluvil? Oč častějí rozmlúvá t»e, o věčných-li věcech, čili o tělesných? Ba, milí křesťané, slýcháte-li co toho slova božího, jeho vuole 405 drahé? Plníte-li, ha? Jestliže neplníte, běda vám! Nebo to ť jest najhorší smrt, neplniti vuole boží, jeho přikázaní; nebo vuole boží a přikázaní jeho jsú život věčný, jakožto on sám dí: »Kterýž mě poslal, dal mi přikázaní. A vím, že přikázaní jeho jsú život věčný.« I protož, ktož neplní jeho vůle, již jest umřel smrtí naj- 410 horší, neb jest umřel od milosti boží. Tato smrt tělesná není tak zlá, ale tato k tomu přivede), že, zde umra od milosti boží, i dójde oné smrti, kdež věčně mříti bude, a nikda neumře. Nuže, milí křesťané, plníte-li vy tu vuoli boží? Víte-li, že jest to vuole boží, aby žádný žádného neoklamal v trhu, nepřisahal, nelhal, totiž (vyn. S0) slova božího USO — 402 ste PNUSO — tohoto] vyn. O časného] časného pokrmu N, tělesného SO — o němž ... mluvil] vyn. SO — kterémž N — tu PU — 403 Oč] O čem (+ také O) NSO, Oč vyT, AU častějí-li U — rozmlúváme BR, rozjímáte U — věčných-li, [nebeských] K — li] vyn. U — tělesných] časných S0 — 404 Ba] Ó S0 — slýcháte-li co toho] Což vy mnoho slýcháte O — li] li vy NU, vyn. S — co toho] mnoho S — jeho] a tý U — 404—405 jeho vuole ... neplníte] a neplníte ho S, avšak ho nic neplníte O — vuoli drahau R — 405 ha? Jestliže] blaze vám; pakli C — ha] to U — vám bude TSO — Nebo] vyn. R — to ť] ta N — 406 smrt duše U — [a] jeho [svatých] přikázaní K — jeho přikázaní jeho svatých přikázaní N, vyn. O — 406—412 nebo vuole . . . neumře] vyn. SO — 406— 407 nebo vuole boží a] a vím, že U — 407 boží] jeho PNT — jeho] boží PNT — 407—409 jakožto . . . věčný«] vyn. KU — 407 on] vyn. C — dí Pán C — 409 svaté vůle C — 410 umřel od odumřel R — 411 přivodí BC — umra člověk N — 412 dojde... smrti] přijde tam U — smrti věčné C — věčně] vyn. C — umírati U — bude] musí NU — nikda] na věky U — neumře, totiž že nikda tomu konce nebude U — Nuže] Ej U — 412 413 Nuže ... plníte-li] Také-li plníte O — 413 vy] vyn. ČN — 413—414 Víte ... žádný] aby každému spravedlivě činil a U, abyšte S, tak, abyšte O — 413 toto C — 414 žádný] vyn. KPNTC — neoklamával N, neoklamali SO — 414—415 nepřisahal ... nebohdákal? nebo, což koliv nespravedlivě dobudeš, že to všecko na tvé duši shoří až do zrna, až do prášku. Och, běda těm, kteříž cizích věcí žádají a nespravedlivě se živí! nebudau-li pokání činiti, že na věky v pekle hořeti musí! Ale máme žádného neobelhávati, nevěro- vati, nebohdákati U — 414 nepřesahal KPCN, nepřesáhl R, nepřisahali SO — nelhal, nesakramentoval T, žádnému (vyn. S) nelhali S0 — 415 nevěrovali S0 — nebohdákal, nepřisahal, jména božího nadarmo nebral K, nebohdákal, nepřisahal, nehromoval N, nebohdákali, nedušovali SO — 415—416 Nečiníte ... neoklamá] Činíte-li vy to S, Ale vím, že toho nic při 407 Jan 12, 49—50.
410 slova, čili jsme pilnější tohoto časného, o němž tuto dábel mluvil? Oč častějí rozmlúvá t»e, o věčných-li věcech, čili o tělesných? Ba, milí křesťané, slýcháte-li co toho slova božího, jeho vuole 405 drahé? Plníte-li, ha? Jestliže neplníte, běda vám! Nebo to ť jest najhorší smrt, neplniti vuole boží, jeho přikázaní; nebo vuole boží a přikázaní jeho jsú život věčný, jakožto on sám dí: »Kterýž mě poslal, dal mi přikázaní. A vím, že přikázaní jeho jsú život věčný.« I protož, ktož neplní jeho vůle, již jest umřel smrtí naj- 410 horší, neb jest umřel od milosti boží. Tato smrt tělesná není tak zlá, ale tato k tomu přivede), že, zde umra od milosti boží, i dójde oné smrti, kdež věčně mříti bude, a nikda neumře. Nuže, milí křesťané, plníte-li vy tu vuoli boží? Víte-li, že jest to vuole boží, aby žádný žádného neoklamal v trhu, nepřisahal, nelhal, totiž (vyn. S0) slova božího USO — 402 ste PNUSO — tohoto] vyn. O časného] časného pokrmu N, tělesného SO — o němž ... mluvil] vyn. SO — kterémž N — tu PU — 403 Oč] O čem (+ také O) NSO, Oč vyT, AU častějí-li U — rozmlúváme BR, rozjímáte U — věčných-li, [nebeských] K — li] vyn. U — tělesných] časných S0 — 404 Ba] Ó S0 — slýcháte-li co toho] Což vy mnoho slýcháte O — li] li vy NU, vyn. S — co toho] mnoho S — jeho] a tý U — 404—405 jeho vuole ... neplníte] a neplníte ho S, avšak ho nic neplníte O — vuoli drahau R — 405 ha? Jestliže] blaze vám; pakli C — ha] to U — vám bude TSO — Nebo] vyn. R — to ť] ta N — 406 smrt duše U — [a] jeho [svatých] přikázaní K — jeho přikázaní jeho svatých přikázaní N, vyn. O — 406—412 nebo vuole . . . neumře] vyn. SO — 406— 407 nebo vuole boží a] a vím, že U — 407 boží] jeho PNT — jeho] boží PNT — 407—409 jakožto . . . věčný«] vyn. KU — 407 on] vyn. C — dí Pán C — 409 svaté vůle C — 410 umřel od odumřel R — 411 přivodí BC — umra člověk N — 412 dojde... smrti] přijde tam U — smrti věčné C — věčně] vyn. C — umírati U — bude] musí NU — nikda] na věky U — neumře, totiž že nikda tomu konce nebude U — Nuže] Ej U — 412 413 Nuže ... plníte-li] Také-li plníte O — 413 vy] vyn. ČN — 413—414 Víte ... žádný] aby každému spravedlivě činil a U, abyšte S, tak, abyšte O — 413 toto C — 414 žádný] vyn. KPNTC — neoklamával N, neoklamali SO — 414—415 nepřisahal ... nebohdákal? nebo, což koliv nespravedlivě dobudeš, že to všecko na tvé duši shoří až do zrna, až do prášku. Och, běda těm, kteříž cizích věcí žádají a nespravedlivě se živí! nebudau-li pokání činiti, že na věky v pekle hořeti musí! Ale máme žádného neobelhávati, nevěro- vati, nebohdákati U — 414 nepřesahal KPCN, nepřesáhl R, nepřisahali SO — nelhal, nesakramentoval T, žádnému (vyn. S) nelhali S0 — 415 nevěrovali S0 — nebohdákal, nepřisahal, jména božího nadarmo nebral K, nebohdákal, nepřisahal, nehromoval N, nebohdákali, nedušovali SO — 415—416 Nečiníte ... neoklamá] Činíte-li vy to S, Ale vím, že toho nic při 407 Jan 12, 49—50.
Strana 411
411 415 nevěroval, nebohdákal?! Nečiníte-liž toho, že nelžete, jeden dru- hého neoklamá? Ano, slibuj! Nu, o druhém pokrmu, o těle božím: velmi-li jste ho pilni, velmi-li se ho vám chce? Ano, slibuj! voní ť vám! Ale Vilhelmus mluví in Racionali, že dříve lidé l na každý den přijímali u puostě tělo a krev boží, a proto B 155 420 modlitba jest na každý den přes celý puost za lid jiná a jiná. Kéž vy se k tomu připravujete? Ba, tento lid, ač ť) pak již někdy přijímají to drahé tělo, ale oni tu žádné chuti nepočijí, než právě, jako by kus jiného oplatku vzal; neb jsú hovadní, tělesní. Milí křesťané, ajsa se tomu naučte, ač sami nepřijímáte, 425 ale žádajte na každý den na milém Bohu, ať vám dá účastnu býti těch, ktož hodně přijímají. Co dále dí? »Tehdy vzal jej ďábel do svatého města i posadil ho svrchu na chrám a vetce jemu: Ač jsi Syn boží, pusť se doluov!« vás není O 415 ližvyCN - jeden druhého] a v trhu U — 416 neoklamá- váte RONT, neoklamáte U — Ano, slibuj!] vyn. O — Ano] Ó U, Au S — slibuj! Rci: »Kdež nemůžem!« Rci: »To ť jest věrná pravda C, slibuj! Ba, veď-li, kde jen můžete! N, slibuj, že nic! S — Nu] Nu, již U, Již vám povím S, Nu, již vám také povím O — o těle božím] vyn. S, duchovním O — 417 božím] a krvi boží C —- velmi-li jste ho pilni] vyn. U — 417— 418 jste ho pilni .. . voní ť vám] se vám chce těla božího, ano (ale já ť 0) vím, že vám to (+ nic O) nevoní S0 — Ano ... vám] Ó, slibuj, že ť vám nevelmi voní C, Ale o to nic nedbají U —. 418 nevoní P — Ale] vyn. NS, Ano O — mluví píše SO — in Racionali] vyn. KUSO - dříve] [předešle] dříve K, prvnější N, prvé US, za prvních časů O — 419 naj vyn. U — přijímávali N — tělo boží SO — boží] boží drahau (u vyn.!) C, svatau SO — 420 na] vyn. SO — na každý den] vyn. R — přes] vyn. PCTUSO - za lid] vyn. U 421 připravujete] strojíte SO — Ba] Ale U — «ač t) až(!) B — pak] vyn. O 421—422 pak .. . někdy] kdy U — 421 již] vyn. SO — 422 přijímá O — to drahé] boží S0 to drahé ... tu] v tom S0 — tělo a tu velebnau krev N, boží tělo a krev boží C, tělo a drahau krev T — alevšak O — oni tu v tom SO — milosti ani chuti K — nečijí U, nemají SO — 423 právě] rovné jim to O — vzal] vzali. A proč to? K, snědli O — neb] Protože K — lidé (+ tak O) hovadní SO — 424 tělesní] vyn. O — A, milí U — 424—425 Milí... žádajte Protož (4 my 0) žádejme SO — 424 křesťané, milí křesťané T — asa KPN, asi TC, ale U — ajsa se] a zase(!) R — ač když N — přijímati nedbáte N — 425 ale ... Bohu] vyn. N — žádajte toho K, žádejte sobě toho U — na každý] každý U - na milém Bohu] Boha SO — ať vám dá] aby — nám ráčil dáti S0 -. vám dá] vás U — účastna KNU, aučastnau (!)C 426 býti] učiní U — kteříž NUSO — přijímají: toho každý den od Pána Boha žádejte! N 427 Co pak NT, Nu, co SO — Co ... dí?] A dí svaté čtení U — di?] vyn. PN, dí čtení svaté C, I dí T, dí (+ svaté O) čtení? SO — Tehdy] vyn. CT, I U — vzal] pojal O — postavil USO — 428 ho] vyn. PT — svrchu na
411 415 nevěroval, nebohdákal?! Nečiníte-liž toho, že nelžete, jeden dru- hého neoklamá? Ano, slibuj! Nu, o druhém pokrmu, o těle božím: velmi-li jste ho pilni, velmi-li se ho vám chce? Ano, slibuj! voní ť vám! Ale Vilhelmus mluví in Racionali, že dříve lidé l na každý den přijímali u puostě tělo a krev boží, a proto B 155 420 modlitba jest na každý den přes celý puost za lid jiná a jiná. Kéž vy se k tomu připravujete? Ba, tento lid, ač ť) pak již někdy přijímají to drahé tělo, ale oni tu žádné chuti nepočijí, než právě, jako by kus jiného oplatku vzal; neb jsú hovadní, tělesní. Milí křesťané, ajsa se tomu naučte, ač sami nepřijímáte, 425 ale žádajte na každý den na milém Bohu, ať vám dá účastnu býti těch, ktož hodně přijímají. Co dále dí? »Tehdy vzal jej ďábel do svatého města i posadil ho svrchu na chrám a vetce jemu: Ač jsi Syn boží, pusť se doluov!« vás není O 415 ližvyCN - jeden druhého] a v trhu U — 416 neoklamá- váte RONT, neoklamáte U — Ano, slibuj!] vyn. O — Ano] Ó U, Au S — slibuj! Rci: »Kdež nemůžem!« Rci: »To ť jest věrná pravda C, slibuj! Ba, veď-li, kde jen můžete! N, slibuj, že nic! S — Nu] Nu, již U, Již vám povím S, Nu, již vám také povím O — o těle božím] vyn. S, duchovním O — 417 božím] a krvi boží C —- velmi-li jste ho pilni] vyn. U — 417— 418 jste ho pilni .. . voní ť vám] se vám chce těla božího, ano (ale já ť 0) vím, že vám to (+ nic O) nevoní S0 — Ano ... vám] Ó, slibuj, že ť vám nevelmi voní C, Ale o to nic nedbají U —. 418 nevoní P — Ale] vyn. NS, Ano O — mluví píše SO — in Racionali] vyn. KUSO - dříve] [předešle] dříve K, prvnější N, prvé US, za prvních časů O — 419 naj vyn. U — přijímávali N — tělo boží SO — boží] boží drahau (u vyn.!) C, svatau SO — 420 na] vyn. SO — na každý den] vyn. R — přes] vyn. PCTUSO - za lid] vyn. U 421 připravujete] strojíte SO — Ba] Ale U — «ač t) až(!) B — pak] vyn. O 421—422 pak .. . někdy] kdy U — 421 již] vyn. SO — 422 přijímá O — to drahé] boží S0 to drahé ... tu] v tom S0 — tělo a tu velebnau krev N, boží tělo a krev boží C, tělo a drahau krev T — alevšak O — oni tu v tom SO — milosti ani chuti K — nečijí U, nemají SO — 423 právě] rovné jim to O — vzal] vzali. A proč to? K, snědli O — neb] Protože K — lidé (+ tak O) hovadní SO — 424 tělesní] vyn. O — A, milí U — 424—425 Milí... žádajte Protož (4 my 0) žádejme SO — 424 křesťané, milí křesťané T — asa KPN, asi TC, ale U — ajsa se] a zase(!) R — ač když N — přijímati nedbáte N — 425 ale ... Bohu] vyn. N — žádajte toho K, žádejte sobě toho U — na každý] každý U - na milém Bohu] Boha SO — ať vám dá] aby — nám ráčil dáti S0 -. vám dá] vás U — účastna KNU, aučastnau (!)C 426 býti] učiní U — kteříž NUSO — přijímají: toho každý den od Pána Boha žádejte! N 427 Co pak NT, Nu, co SO — Co ... dí?] A dí svaté čtení U — di?] vyn. PN, dí čtení svaté C, I dí T, dí (+ svaté O) čtení? SO — Tehdy] vyn. CT, I U — vzal] pojal O — postavil USO — 428 ho] vyn. PT — svrchu na
Strana 412
412 Tuto již ďábel pokauší drahého Pána marnú chlúbú. Nebo, ač již 430 nejedni lidé nechají těchto hříchuov tělesných, lakoty a smilstva a jiných, ale hlediž, an ť ďábel hledí, aby v ně marnú chlúbu vpustil, an ť již, když se zpovídají, mní, že jest dosti a že již splní pokání, což jim kněz dal; již na to zpolehnú, již se sobě v tom zalíbí, a s tím hned k tělu božímu! A v tom hříchu téměř všechno křes- 435 ťanstvo tápá, že, když se zpovídají, mní, že jest již všeckno dosti — nu, hned k tělu božímu. Tak jest divně dábel v to pokání vkročil, že náramně tudy lidí velmi zavodí. Ale já ť vám radím, nezpoléhajte na tu ušnú zpověd! Dokavadž se nenapravíte na to, abyšte všechna přikázaní boží plnili, nechoďte k tělu božímu! 440 Však tento lid jedno z obyčeje jde k tělu božímu, že velika noc přišla, ale jinak by nic nebylo. chrám] na stolici chrámové N, na vrchu chrámu USO — řekl KRU — Ač jsi] Jsi-li RUSO — spusť NSO — 429 Pohle: tuto O — již] vyn. U — pokauší jeho KPRONT — s drahého] vyn. U — Nebo, ač již] protože O — již] vyn. S — 430 nejedni] (nejednau) KPNT, mnozí U — nechají] ne- dbají SO — těchto] těch U, vyn. O — jinejch hříchů C — 431 hlediž... dábel] ďábel toho U, ďábel vždy O — ano S — v ně] jim v srdce U, je O — v marnau O — chlúbu] chválu CU — pustil U, uvedl O — 432 ani ť R, ano US — an ť již] a také O — již] vyn. US — se] vyn. P — (již mnějí) K T, již mní P, již se domnívají C, mnějí NU, domnívají se S0 — dosti již (+ hned U) dosti RU, na tom dosti CNO, již na tom dosti S — splnili C — splní pokání] to naplnili U, to pokání snadno vyplní O — 433 což kteréž SO — dal] uložil, když to zachovají N, uložil U, uloží S0 — již] protož N, i U, hned S, a v tom ihned O — na to jako N — se] vyn. KRSO — 434 a] a v tom O — (se hned) K, hned pospíší N — božímu (hrnau) K — A tak O — téměř již O — křesťanstvo] vyn. O — 435 tápá] (se topí) K, nynější škodně leží N — 435—437 že, když ... lidí velmi] nebo je v tom náramně ďábel klamá a mnoho lidu v to O — 435 že] a U, vyn. S — když oni N — (mnějí) KUS, již mní P, že domnívají se C, již mnějí NT — 435— 436 jest již ... božímu] jim to samé stačí k spasení) K — 435 již všeckno všeho PONTU, na tom S — všeho R — 436 nuž PNT — nu ... božímu a s tím k stolu Páně U, vyn. S — divně] vyn. S — pokání] vyn. S, pokání (jejich) K — 437 že] vyn. T — lidu S — velmi] mnoho PRCNTUS — pravím a radím P, v tom věrně radím O — 438 (nespoléhejte mnoho) K, abyšte nespoléhali O — [ušní) KN, aušnau C, aušní RO, austní US — Dokud U — nenapravíš C — na to] vyn. O — 439 boží] vyn. R — naplnili NSO — (jinak, bez toho) nechoďte K, ani nechoďte N, nechoďte, pravím vám O — tělu božímu] stolu Páně U — 440—441 Však ... nebylo] až se napravíte S, vyn. O — 440 Alevšak U — (jediné) K, toliko N, jednom T, jen U — jde chodí N — tělu božímu] tomu tělu a krvi boží C, stolu Páně U — že (teď) K, teď že CN — 440—441 že . . . nebylo] a teď k veliké noci U — 441 nic toho) K —
412 Tuto již ďábel pokauší drahého Pána marnú chlúbú. Nebo, ač již 430 nejedni lidé nechají těchto hříchuov tělesných, lakoty a smilstva a jiných, ale hlediž, an ť ďábel hledí, aby v ně marnú chlúbu vpustil, an ť již, když se zpovídají, mní, že jest dosti a že již splní pokání, což jim kněz dal; již na to zpolehnú, již se sobě v tom zalíbí, a s tím hned k tělu božímu! A v tom hříchu téměř všechno křes- 435 ťanstvo tápá, že, když se zpovídají, mní, že jest již všeckno dosti — nu, hned k tělu božímu. Tak jest divně dábel v to pokání vkročil, že náramně tudy lidí velmi zavodí. Ale já ť vám radím, nezpoléhajte na tu ušnú zpověd! Dokavadž se nenapravíte na to, abyšte všechna přikázaní boží plnili, nechoďte k tělu božímu! 440 Však tento lid jedno z obyčeje jde k tělu božímu, že velika noc přišla, ale jinak by nic nebylo. chrám] na stolici chrámové N, na vrchu chrámu USO — řekl KRU — Ač jsi] Jsi-li RUSO — spusť NSO — 429 Pohle: tuto O — již] vyn. U — pokauší jeho KPRONT — s drahého] vyn. U — Nebo, ač již] protože O — již] vyn. S — 430 nejedni] (nejednau) KPNT, mnozí U — nechají] ne- dbají SO — těchto] těch U, vyn. O — jinejch hříchů C — 431 hlediž... dábel] ďábel toho U, ďábel vždy O — ano S — v ně] jim v srdce U, je O — v marnau O — chlúbu] chválu CU — pustil U, uvedl O — 432 ani ť R, ano US — an ť již] a také O — již] vyn. US — se] vyn. P — (již mnějí) K T, již mní P, již se domnívají C, mnějí NU, domnívají se S0 — dosti již (+ hned U) dosti RU, na tom dosti CNO, již na tom dosti S — splnili C — splní pokání] to naplnili U, to pokání snadno vyplní O — 433 což kteréž SO — dal] uložil, když to zachovají N, uložil U, uloží S0 — již] protož N, i U, hned S, a v tom ihned O — na to jako N — se] vyn. KRSO — 434 a] a v tom O — (se hned) K, hned pospíší N — božímu (hrnau) K — A tak O — téměř již O — křesťanstvo] vyn. O — 435 tápá] (se topí) K, nynější škodně leží N — 435—437 že, když ... lidí velmi] nebo je v tom náramně ďábel klamá a mnoho lidu v to O — 435 že] a U, vyn. S — když oni N — (mnějí) KUS, již mní P, že domnívají se C, již mnějí NT — 435— 436 jest již ... božímu] jim to samé stačí k spasení) K — 435 již všeckno všeho PONTU, na tom S — všeho R — 436 nuž PNT — nu ... božímu a s tím k stolu Páně U, vyn. S — divně] vyn. S — pokání] vyn. S, pokání (jejich) K — 437 že] vyn. T — lidu S — velmi] mnoho PRCNTUS — pravím a radím P, v tom věrně radím O — 438 (nespoléhejte mnoho) K, abyšte nespoléhali O — [ušní) KN, aušnau C, aušní RO, austní US — Dokud U — nenapravíš C — na to] vyn. O — 439 boží] vyn. R — naplnili NSO — (jinak, bez toho) nechoďte K, ani nechoďte N, nechoďte, pravím vám O — tělu božímu] stolu Páně U — 440—441 Však ... nebylo] až se napravíte S, vyn. O — 440 Alevšak U — (jediné) K, toliko N, jednom T, jen U — jde chodí N — tělu božímu] tomu tělu a krvi boží C, stolu Páně U — že (teď) K, teď že CN — 440—441 že . . . nebylo] a teď k veliké noci U — 441 nic toho) K —
Strana 413
413 Ale přivodí dábel Písmo (ale ve zlém rozumu) řka: »Však psáno jest, že anděluom svým přikázal [Buoh] o tobě a na rukau ponesau tě, aby snad o kámen neurazil nohy tvé.« To písmo po- 445 vědíno jest o člověku spravedlivém, neb teď za tři neděle «na každý den bude se to písmo opětovati na mši; nebo anjelé boží dáni bývají lidem k stráži a k obraně. Nuže, milí křesťané, umí- me-li poděkovati milému Bohu z těch drahých knížat nebeských, že nám je posílá milý Buoh, aby nám posluhovali? A když opět 450 jemu řekl li Pán Buoh: »Psáno ť jest: Nebudeš pokúšeti Pána B 156 Boha tvého«, to jest proti těm hanebným lidem, ješto Boha pokaušejíc i říkají: »Bude-li ť Buoh chtíti, tehdy ť mi se takto stane«, a sami se nepřičiní. Buoh ť chce vždy dobrému, ale musí ť se také člověk sám přičiniti. 455 Dí dále: »Opět ho vzal ďábel na huoru vysokú velmi a ukázal jemu všechna království světa a chválu jich.« Mluví doktorové, že tehda dábel vodí lidi na huoru vysokú, kdy jich srdce nadýmá 442 Ale] A PRCNT, I US, Ano tuto O přivozuje N, přivodí opět Sale] vyn. R, ale falešně a N 442 443 ale ... psáno jest] Synu (vyn. S)božímu (vyn. S) a dí SO 443 napsáno PTU [Buoh] vyn. KPRONTUSO 444 ponesau aneb uchopí C — snad] vyn. SO —— své RCO - Toto O (řečeno] KPCTS, mluveno U, praveno O 445 neb teď za] a po ty S0 -- teď pořád N na každý den vyn. BO — 446 budau PONTS — se] vyn. KPCNTUS (opakováno KU mši svaté N, každé mši O - boží] (svatí) KPRONT, vyn. SO — 447 stráži] službě S0 — obraně] opatrování U — Nuže] 6 0 umíme-li dáti chválu Bohu a jeho milosti poděkovati, milému... R 448 li my NSO — těchto S, těch jeho O — 449 přisluhovali O — A když] vyn. SO — opět] vyn. U 449—450 opět... řekl] I řekl jemu zase O - 450 Pán Buoh] (drahý Pán) KSO, Pán PRNTU, Pán Ježíš C — Napsáno PONTU, Zase psáno S — 451 svého USO — Nu, to jest (+ opět O) povědíno SO — ješto rádi O- (milého Boha] K, drahýho Pána Boha T, Pána Boha svého O 452 pokaušejí PRONTUSO i říkají] fříkajíce) KC, říkajíc R, říkaje O, Prý PNU, Ó, prý T, vyn. S Bude-liť prej S, Ale bude-li O — chtíti] ráčiti C — tehdy] však C — takto] vyn. R, to U —- dobře C, toto a toto SO — 453 sám S0 — nepřičiní] nechtí při- činiti R, k dobrému nepřičiní C, o to přičiní (+ bez mé starosti O)— Buoh ťy Neb Pán Bůh N, Ačkoliv Pán Bůh O — chce od nás O — vždy] našemu U, vyn. O — alevšak O — 454 také] k tomu U, také o to CS, o to 0 — sám] vyn. CSO — přičiniti, aby činil vůli boží S0 — 455 (A dále dí čtení svaté) K — Dí] vyn. PNT — Dí dále] vyn. USO — dále opět svaté čtení C — Opěty S — Opět... vzal] Vzal jej C. I pojal ho opět O — 456 chválu] slávu PRONTUSO — O tom mluví SO — dokto- rové světí (svatí NCTUSO) PNCTUSO — 457 uvodí O — lidi] vyn. R -
413 Ale přivodí dábel Písmo (ale ve zlém rozumu) řka: »Však psáno jest, že anděluom svým přikázal [Buoh] o tobě a na rukau ponesau tě, aby snad o kámen neurazil nohy tvé.« To písmo po- 445 vědíno jest o člověku spravedlivém, neb teď za tři neděle «na každý den bude se to písmo opětovati na mši; nebo anjelé boží dáni bývají lidem k stráži a k obraně. Nuže, milí křesťané, umí- me-li poděkovati milému Bohu z těch drahých knížat nebeských, že nám je posílá milý Buoh, aby nám posluhovali? A když opět 450 jemu řekl li Pán Buoh: »Psáno ť jest: Nebudeš pokúšeti Pána B 156 Boha tvého«, to jest proti těm hanebným lidem, ješto Boha pokaušejíc i říkají: »Bude-li ť Buoh chtíti, tehdy ť mi se takto stane«, a sami se nepřičiní. Buoh ť chce vždy dobrému, ale musí ť se také člověk sám přičiniti. 455 Dí dále: »Opět ho vzal ďábel na huoru vysokú velmi a ukázal jemu všechna království světa a chválu jich.« Mluví doktorové, že tehda dábel vodí lidi na huoru vysokú, kdy jich srdce nadýmá 442 Ale] A PRCNT, I US, Ano tuto O přivozuje N, přivodí opět Sale] vyn. R, ale falešně a N 442 443 ale ... psáno jest] Synu (vyn. S)božímu (vyn. S) a dí SO 443 napsáno PTU [Buoh] vyn. KPRONTUSO 444 ponesau aneb uchopí C — snad] vyn. SO —— své RCO - Toto O (řečeno] KPCTS, mluveno U, praveno O 445 neb teď za] a po ty S0 -- teď pořád N na každý den vyn. BO — 446 budau PONTS — se] vyn. KPCNTUS (opakováno KU mši svaté N, každé mši O - boží] (svatí) KPRONT, vyn. SO — 447 stráži] službě S0 — obraně] opatrování U — Nuže] 6 0 umíme-li dáti chválu Bohu a jeho milosti poděkovati, milému... R 448 li my NSO — těchto S, těch jeho O — 449 přisluhovali O — A když] vyn. SO — opět] vyn. U 449—450 opět... řekl] I řekl jemu zase O - 450 Pán Buoh] (drahý Pán) KSO, Pán PRNTU, Pán Ježíš C — Napsáno PONTU, Zase psáno S — 451 svého USO — Nu, to jest (+ opět O) povědíno SO — ješto rádi O- (milého Boha] K, drahýho Pána Boha T, Pána Boha svého O 452 pokaušejí PRONTUSO i říkají] fříkajíce) KC, říkajíc R, říkaje O, Prý PNU, Ó, prý T, vyn. S Bude-liť prej S, Ale bude-li O — chtíti] ráčiti C — tehdy] však C — takto] vyn. R, to U —- dobře C, toto a toto SO — 453 sám S0 — nepřičiní] nechtí při- činiti R, k dobrému nepřičiní C, o to přičiní (+ bez mé starosti O)— Buoh ťy Neb Pán Bůh N, Ačkoliv Pán Bůh O — chce od nás O — vždy] našemu U, vyn. O — alevšak O — 454 také] k tomu U, také o to CS, o to 0 — sám] vyn. CSO — přičiniti, aby činil vůli boží S0 — 455 (A dále dí čtení svaté) K — Dí] vyn. PNT — Dí dále] vyn. USO — dále opět svaté čtení C — Opěty S — Opět... vzal] Vzal jej C. I pojal ho opět O — 456 chválu] slávu PRONTUSO — O tom mluví SO — dokto- rové světí (svatí NCTUSO) PNCTUSO — 457 uvodí O — lidi] vyn. R -
Strana 414
414 pýchú, aby se nad jiné pozdvihovali anebo aby se [jiným] všem vrovnali; a není-li ť toho na voko viděti, ano jediné, což jedni 460 od druhých vidí, hned téhož hledí, nemuož-li výše, ale že vždy se chce vrovnati jeden druhému. Mnedle, vy ženy, bývá-li to do vás, že, jediné ť jedna na druhé co uhlédá, hned: »Milý muži, kup mi také! Onano má pás krásný, a já nemám (anebo ledajakús jinú věc) — což pak mám býti ze všech najhubenější?« A svatý 465 Petr a svatý Pavel zjevně ta oba apoštoly [zjevně] mluvíta Duchem svatým, že ženy křesťanské nemají stříbra ani zlata ani perel [ani drahého kamení] ani drahého rúcha požívati. Kéž jim věříte, ké? Ano, řci: »Budem!« A to jest zjevný zákon boží a pro žádnú věc tento lid tomu nemuož místa dáti; než uzříš těch výmluv jejich TO — 458 (pozdvíhali) KPCNT — anebo] a UO — aby] vyn. O — [jiným] vyn. KPRONTUS — všem] v tom O — 459 rovnali O — a není... toho] ſano jest to) K, a zdaliž toho není O — toho nyní C — ano] an NU, vyn. O — jediné] vyn. KNUSO — 460 od na NUSO — vidí] uzří RN, uhlí- dají U — hned ... hledí] vyn. N — 460—461 hned ... druhému] i hnedky tolik anebo více míti O — 460 téhož] vyn. KPRCT, vejše S — téhož hledí] to také míti chtějí U — výše] vyn. S, vše tak anebo vejše P, nad něj pyšnějí N, se výše vyšperkovati U — ale že vždy] vyn. K — 460—461 že vždy... druhému] se jiným vrovnati S — 460 že] vyn. RC — že vždy] vyn. PNTU — 461 se] vyn. N — chce] vyn. K, hledí ť NU — vrovnati ... druhému] mu se vrovnati N, jiným vrovnati U — do] při U — 462 že] vyn. O — jediné ť] (jakž) K, když U, jak SO — co ozdobného N, nětco SO — uzří a uhlídá R — hned] (hned dí) KCO, ihned to chce míti: «A, prej U — 463 mi to NSO — Ona SO — kráný (pěkný U), neb jinau věc (+ abych nebyla z jiných U) RNU — 463—464 a já . . . jinú věc] neb sukni SO — 463 já, hle N — 463—464 (anebo .. . věc) vyn. RN — (anebo ... najhubenější] vyn. U — 463 ledajakús] vyn. KPCT — 464 což já SO — pak] vyn. O — ze všech najhubenější] od jiných O — najhubenější] nejmizernější N, vyn. S — A] Ale PNTUSO — svatý Petr] Petr SO — 165 ta oba ... zjevně] o tom U, oba SO — (ti) KRNT, tu C — obadva RN — (apoštolé) KNTC — [zjevně] vyn. PRONT — (mluví) KNTU, mluvili P, mluví tak R, mluvíte C, na- pomínají SO — Duchem svatým] sauce k tomu Duchem svatým vedeni U, vyn. O — 466 že ženy ... nemají] žen křesťanských, aby nemívali SO — 467 [ani drahého kamení] vyn. KPRONTU — drahého] krásného S0 — raucha na sobě nositi a N, raucha hedvábného U — požívati] užívati U, vyn. SO — Kýž R, Proč vy N — jim] tomu S, vy tomu O — nevěříte N — 468 ké] ký R, proč N, vyn. SO — 468—469 ké? . . . žádnú věc] an to zákon zapovídá. Ale U — 468 Ano] Ono T — 468—469 Ano ... dáti] vyn. SO — — 468 řci . . . zjevný] učí zjevně R — «A to jest vyn. BPC, Ano jest T — A to ... boží] ano o tom zjevně zákon boží přikazuje N — 469 nikterak tomu U — nemuož] věřiti nechce ani U — věřiti ani místa PNT — než 465 1. Petr 3, 3; Pavel I. k Timot. 2, 9 —
414 pýchú, aby se nad jiné pozdvihovali anebo aby se [jiným] všem vrovnali; a není-li ť toho na voko viděti, ano jediné, což jedni 460 od druhých vidí, hned téhož hledí, nemuož-li výše, ale že vždy se chce vrovnati jeden druhému. Mnedle, vy ženy, bývá-li to do vás, že, jediné ť jedna na druhé co uhlédá, hned: »Milý muži, kup mi také! Onano má pás krásný, a já nemám (anebo ledajakús jinú věc) — což pak mám býti ze všech najhubenější?« A svatý 465 Petr a svatý Pavel zjevně ta oba apoštoly [zjevně] mluvíta Duchem svatým, že ženy křesťanské nemají stříbra ani zlata ani perel [ani drahého kamení] ani drahého rúcha požívati. Kéž jim věříte, ké? Ano, řci: »Budem!« A to jest zjevný zákon boží a pro žádnú věc tento lid tomu nemuož místa dáti; než uzříš těch výmluv jejich TO — 458 (pozdvíhali) KPCNT — anebo] a UO — aby] vyn. O — [jiným] vyn. KPRONTUS — všem] v tom O — 459 rovnali O — a není... toho] ſano jest to) K, a zdaliž toho není O — toho nyní C — ano] an NU, vyn. O — jediné] vyn. KNUSO — 460 od na NUSO — vidí] uzří RN, uhlí- dají U — hned ... hledí] vyn. N — 460—461 hned ... druhému] i hnedky tolik anebo více míti O — 460 téhož] vyn. KPRCT, vejše S — téhož hledí] to také míti chtějí U — výše] vyn. S, vše tak anebo vejše P, nad něj pyšnějí N, se výše vyšperkovati U — ale že vždy] vyn. K — 460—461 že vždy... druhému] se jiným vrovnati S — 460 že] vyn. RC — že vždy] vyn. PNTU — 461 se] vyn. N — chce] vyn. K, hledí ť NU — vrovnati ... druhému] mu se vrovnati N, jiným vrovnati U — do] při U — 462 že] vyn. O — jediné ť] (jakž) K, když U, jak SO — co ozdobného N, nětco SO — uzří a uhlídá R — hned] (hned dí) KCO, ihned to chce míti: «A, prej U — 463 mi to NSO — Ona SO — kráný (pěkný U), neb jinau věc (+ abych nebyla z jiných U) RNU — 463—464 a já . . . jinú věc] neb sukni SO — 463 já, hle N — 463—464 (anebo .. . věc) vyn. RN — (anebo ... najhubenější] vyn. U — 463 ledajakús] vyn. KPCT — 464 což já SO — pak] vyn. O — ze všech najhubenější] od jiných O — najhubenější] nejmizernější N, vyn. S — A] Ale PNTUSO — svatý Petr] Petr SO — 165 ta oba ... zjevně] o tom U, oba SO — (ti) KRNT, tu C — obadva RN — (apoštolé) KNTC — [zjevně] vyn. PRONT — (mluví) KNTU, mluvili P, mluví tak R, mluvíte C, na- pomínají SO — Duchem svatým] sauce k tomu Duchem svatým vedeni U, vyn. O — 466 že ženy ... nemají] žen křesťanských, aby nemívali SO — 467 [ani drahého kamení] vyn. KPRONTU — drahého] krásného S0 — raucha na sobě nositi a N, raucha hedvábného U — požívati] užívati U, vyn. SO — Kýž R, Proč vy N — jim] tomu S, vy tomu O — nevěříte N — 468 ké] ký R, proč N, vyn. SO — 468—469 ké? . . . žádnú věc] an to zákon zapovídá. Ale U — 468 Ano] Ono T — 468—469 Ano ... dáti] vyn. SO — — 468 řci . . . zjevný] učí zjevně R — «A to jest vyn. BPC, Ano jest T — A to ... boží] ano o tom zjevně zákon boží přikazuje N — 469 nikterak tomu U — nemuož] věřiti nechce ani U — věřiti ani místa PNT — než 465 1. Petr 3, 3; Pavel I. k Timot. 2, 9 —
Strana 415
415 470 hromadu, ono: »Kněže, musím ť já muži k vuoli choditi«, ono: »Tak na náš řád sluší, musíme ť se tak míti!« A pak na těch hradích — tu konce není té pýše! A kto jest jim pravdu mluvě? A také rci, komu ony uvěří a koho poslechnú? Ale pomněte mě, že s va- šimi právy zlého konce dojdete, že ť vám těžce na hrdlo vsedau! 475 Ony sobě neváží toho, že [ony s] svými přípravami ženy mužuov k zlým žádostem a hnutí«m) popudí nebo těmi ochotnostmi čertovými, ono stískaními rukú; oni [sobě] toho za hřích nemají, ženy ani muží, když jedné nic v skutku neučiní, a budú říci: »Však uzříš] a tak najdeš O, neuzříš(!) R „ nežl Ale S — 469 470 uzříš... ono] budau to vymlauvati: »A, proj U 470 ono Jano dí) K, ano S, až říkají: »Au, milý O Ú, milej kněže C - 470— 471 musím ť já ... hradích] to na náš stav sluší, musíme tak choditi!« Ale při těch bohatých U — 470 já tak N muži svému CNO — tak choditi C, pěkně choditi SO« ono] (a) K, ano R, nebo SO 471 náš řád] nás (+ to 0) CS0 musím RT musíme ť se ... hradích] A co pak na těch hodech a veselích je (jaké O) té (tu O) pejchy, jedni přes druhé se strojíce! Co pak na zámcích a hradech SO - co pak T hradích] hradích a na zámcích C, zámcích, tvrzích N 472 tu] tu ť pak PRNT, tu ťteprv C, tu thned SO — konec N — dáblové (dáblově C, čertově S0) pejše NCSO, proklatý pejše T — A kto jest jim] Ale kdo jim smí U 472 473 A kto ... poslechnú?] A řekneš-i jim co o to, nic (+ ony O) neposlechnau (neuposlechnau O) aniž uvěří S0 — 472 jest] vyn. K jimž R — mluví R, mluviti U 472 473 mluvě... po- slechnú] (mluví, tomu ť neuvěří a neposlechnau) K také rci] zdaliž U 473 Ba, komu C — věří R —ony (vyn. T) uposlechnau CT - mě] na mněj KTU, na to O, vyn. S že] že ťvám S, jaký ťvám O — vaším R 474 právy přípravami BC, připravováním R — zlého ... že ť] konec přijde a S, konec přijde, ano to všeckno O - důjdete R — vám to TU — těžce] vyn. U, to těžce CS (vsednau) KN, vsedne TU, vsede CSO — 475 Ony... s svými] Nebo sobě více vážíte svými (svého 0) S0 — neváží] nerozvažují nic N, nic neváží U ony] vyn. PRCT, těmi N, ženy a panny U — s vyn. PNTU s svými šperky U — přípravami] připravováním R, a nád- bernými okrasami U, strojení O — ženy] že tím U. vyn. Sv mužův a muží ženám se k libosti strojíce O — 476 ke zlým OC - xa ... popudí] (chodíce tak popuzují) K, ponaukají U 476—477 «a ... ono] jich popauzejíce tím svým ochotenstvím čertovým S, jedni druhých popauzejíce jak ocho- tenstvím, tak i tím čertovým O — 476 ahnutí«m] k hnutí B — popauzí N 476— 477 (tím ochotenstvím čertovým) K — ochotenstvími ďáblovými (čertovými R, dábelskejmi C) PRONT — 477 dáblovými U e: ono ... rukú] jako podávaním rukau a stískaním jich N — (stískaním) KCTUSO — rukau, mačkáním, objímaním C 477—480 oni ... zvíte] a nechtějí toho míti za hřích, když jen skutku neučiní. Ale zvědí ť všeckno, když bude na smrti O 477 oni] mnozí C, neb oni S — [sobě] vyn. KPRONTUS — hřích žádný N — 478 ani] i T - jedné nic v skutku] toho skutkem S jedné toliko N. jednom T, vyn. U — nic] vyn. U [skutkem)
415 470 hromadu, ono: »Kněže, musím ť já muži k vuoli choditi«, ono: »Tak na náš řád sluší, musíme ť se tak míti!« A pak na těch hradích — tu konce není té pýše! A kto jest jim pravdu mluvě? A také rci, komu ony uvěří a koho poslechnú? Ale pomněte mě, že s va- šimi právy zlého konce dojdete, že ť vám těžce na hrdlo vsedau! 475 Ony sobě neváží toho, že [ony s] svými přípravami ženy mužuov k zlým žádostem a hnutí«m) popudí nebo těmi ochotnostmi čertovými, ono stískaními rukú; oni [sobě] toho za hřích nemají, ženy ani muží, když jedné nic v skutku neučiní, a budú říci: »Však uzříš] a tak najdeš O, neuzříš(!) R „ nežl Ale S — 469 470 uzříš... ono] budau to vymlauvati: »A, proj U 470 ono Jano dí) K, ano S, až říkají: »Au, milý O Ú, milej kněže C - 470— 471 musím ť já ... hradích] to na náš stav sluší, musíme tak choditi!« Ale při těch bohatých U — 470 já tak N muži svému CNO — tak choditi C, pěkně choditi SO« ono] (a) K, ano R, nebo SO 471 náš řád] nás (+ to 0) CS0 musím RT musíme ť se ... hradích] A co pak na těch hodech a veselích je (jaké O) té (tu O) pejchy, jedni přes druhé se strojíce! Co pak na zámcích a hradech SO - co pak T hradích] hradích a na zámcích C, zámcích, tvrzích N 472 tu] tu ť pak PRNT, tu ťteprv C, tu thned SO — konec N — dáblové (dáblově C, čertově S0) pejše NCSO, proklatý pejše T — A kto jest jim] Ale kdo jim smí U 472 473 A kto ... poslechnú?] A řekneš-i jim co o to, nic (+ ony O) neposlechnau (neuposlechnau O) aniž uvěří S0 — 472 jest] vyn. K jimž R — mluví R, mluviti U 472 473 mluvě... po- slechnú] (mluví, tomu ť neuvěří a neposlechnau) K také rci] zdaliž U 473 Ba, komu C — věří R —ony (vyn. T) uposlechnau CT - mě] na mněj KTU, na to O, vyn. S že] že ťvám S, jaký ťvám O — vaším R 474 právy přípravami BC, připravováním R — zlého ... že ť] konec přijde a S, konec přijde, ano to všeckno O - důjdete R — vám to TU — těžce] vyn. U, to těžce CS (vsednau) KN, vsedne TU, vsede CSO — 475 Ony... s svými] Nebo sobě více vážíte svými (svého 0) S0 — neváží] nerozvažují nic N, nic neváží U ony] vyn. PRCT, těmi N, ženy a panny U — s vyn. PNTU s svými šperky U — přípravami] připravováním R, a nád- bernými okrasami U, strojení O — ženy] že tím U. vyn. Sv mužův a muží ženám se k libosti strojíce O — 476 ke zlým OC - xa ... popudí] (chodíce tak popuzují) K, ponaukají U 476—477 «a ... ono] jich popauzejíce tím svým ochotenstvím čertovým S, jedni druhých popauzejíce jak ocho- tenstvím, tak i tím čertovým O — 476 ahnutí«m] k hnutí B — popauzí N 476— 477 (tím ochotenstvím čertovým) K — ochotenstvími ďáblovými (čertovými R, dábelskejmi C) PRONT — 477 dáblovými U e: ono ... rukú] jako podávaním rukau a stískaním jich N — (stískaním) KCTUSO — rukau, mačkáním, objímaním C 477—480 oni ... zvíte] a nechtějí toho míti za hřích, když jen skutku neučiní. Ale zvědí ť všeckno, když bude na smrti O 477 oni] mnozí C, neb oni S — [sobě] vyn. KPRONTUS — hřích žádný N — 478 ani] i T - jedné nic v skutku] toho skutkem S jedné toliko N. jednom T, vyn. U — nic] vyn. U [skutkem)
Strana 416
416 ve cti a v kázni!« Zvíte, nebožátka, co jste duší poškvrnili a za- 480 vedli, nemějte pé li če, vsede ť vám to na hrdlo na smrti, to zvíte! B 157 Co pak dále dí čtení svaté, vizme: »Tato všecka království dám tobě, ač padna i budeš mi se klaněti!« Již tuto třetím hříchem jal se ho pokúšeti, drahého Pána, ďábel, totiž lakomstvím, neb jest to náramně lpavý hřích a téměř jiní všichni hříchové z toho po- 485 chodí. Nebo, má-li ť člověk pýchu vésti, musí ť prvé míti nač, a tak vždy hledí dobyti, nahmatati, vydříti, kde jediné muož, buď zle nebo dobře, a všech jiných hříchuov zuostane kromě lakomství. Když se člověk stará, již smilstva nechá, to ť se již samo zapoví; pýchy také nechá; a jiní všichni hříchové se jako 490 sstarají. Ale lakomství — to ť vždy samo mládne, až i do hrobu s člověkem puojde; ba, nejeden, by ť měl zítra umříti a věděl to, KU, v skutku zlého N — neučiní] není a neučiní C, nedokonají U — a ještě C — 478—480 a budú ... to zvíte] ale zvědí ť, když bude na smrti S — 478 a budú říci] »Ú (Au N, A U), prý PNTU — budú říci] (takoví obecně říkají) K — Však] Pobyli sme veseli C — 479 ve cti a v kázni] poctivě N, poctivě, a při tom zlá hnutí! U — kázni (jsme se sešli) K, kázni. Dáblova jest to čest a kázen z horaucího pekla! T — Zvíte potom T — nebožátka] tu čest a kázen v hodinu smrti, nebudete-li za to hořkého pokání činiti, nebozí C — co ste činili, co U — 480 nemějte péče] vyn. KU — nemějte pak C — vše ť vám to při smrti na hrdlo vsedne U — (vsedne) KNT to zvíte] vyn. U, to shledáte C — 481 Co ... vizme] Dáleji řekl ďábel SO — Co . .. všecka] A dí čtení svaté: »Řekl mu ďábel: »Toto všecko U — vizme] (I řekl jest jemu ďábel) K, vizme: »Řekl jemu dábel (+ totižto Pánu Ježíšovi C) PNTC — Tato ... království] Toto všeckno O — 482 ač] jestliže S0 — klaněti! (Pohleď, milý křesťane O — tu U — hříchem] během R — 483 jal se ... Pána] pokusil Pána Ježíše U — jal se ho pokúšeti] pokaušel S, pokauší O — ho] vyn. CN — drahého Pána] Pána Ježíše C — 483—484 totiž ... lpavý] nebo lakomství jest velmi lípavý SO — 484 (lípavý) K — z toho hříchu lakomství C — pocházejí KCNUSO — 485 má] chce S0 — člověk] kto U — vésti] míti SO — vždy prvé C, nejprvé O — 486 dobyti] vyn. U — nahmatati] vyn. N, nahltati O — vydříti] vyn. O — kde] jak O — 486—487 kde jediné ... dobře] právě i neprávě U — 486 bude moci O — 487 dobře, právě neb ne- právě NC — a] a tak snázeji O — jiných] vyn. S — hříchuov] hříchuov člověk (vyn. K) spíše (spíše a snáze C, vyn. RO) KPONTSRO, snáze člověk U — ostane CU — kromě] (nežli) KSO, než PCNTU — 488 Nebo když již SO — člověk] vyn. O — (sstará) KPCN, zestará O — již] vyn. SO — smilství PUO — ostane a nechá C, zanechá SO — to ť se již] neb se (+ již N) to NSO — 489 a] ano i S, neb i O — všichni] vyn. PSO — jako] vyn. US, s ním O — 490 ale samo (samé O) NO — to t... mládne] člověka neopustí O — samo] vyn. N — mládne] mládne, čím člověk starší N, vládne S — až ale O — 491 člověkem ním O — ba] a O — nejeden] mnohý N — měl] věděl,
416 ve cti a v kázni!« Zvíte, nebožátka, co jste duší poškvrnili a za- 480 vedli, nemějte pé li če, vsede ť vám to na hrdlo na smrti, to zvíte! B 157 Co pak dále dí čtení svaté, vizme: »Tato všecka království dám tobě, ač padna i budeš mi se klaněti!« Již tuto třetím hříchem jal se ho pokúšeti, drahého Pána, ďábel, totiž lakomstvím, neb jest to náramně lpavý hřích a téměř jiní všichni hříchové z toho po- 485 chodí. Nebo, má-li ť člověk pýchu vésti, musí ť prvé míti nač, a tak vždy hledí dobyti, nahmatati, vydříti, kde jediné muož, buď zle nebo dobře, a všech jiných hříchuov zuostane kromě lakomství. Když se člověk stará, již smilstva nechá, to ť se již samo zapoví; pýchy také nechá; a jiní všichni hříchové se jako 490 sstarají. Ale lakomství — to ť vždy samo mládne, až i do hrobu s člověkem puojde; ba, nejeden, by ť měl zítra umříti a věděl to, KU, v skutku zlého N — neučiní] není a neučiní C, nedokonají U — a ještě C — 478—480 a budú ... to zvíte] ale zvědí ť, když bude na smrti S — 478 a budú říci] »Ú (Au N, A U), prý PNTU — budú říci] (takoví obecně říkají) K — Však] Pobyli sme veseli C — 479 ve cti a v kázni] poctivě N, poctivě, a při tom zlá hnutí! U — kázni (jsme se sešli) K, kázni. Dáblova jest to čest a kázen z horaucího pekla! T — Zvíte potom T — nebožátka] tu čest a kázen v hodinu smrti, nebudete-li za to hořkého pokání činiti, nebozí C — co ste činili, co U — 480 nemějte péče] vyn. KU — nemějte pak C — vše ť vám to při smrti na hrdlo vsedne U — (vsedne) KNT to zvíte] vyn. U, to shledáte C — 481 Co ... vizme] Dáleji řekl ďábel SO — Co . .. všecka] A dí čtení svaté: »Řekl mu ďábel: »Toto všecko U — vizme] (I řekl jest jemu ďábel) K, vizme: »Řekl jemu dábel (+ totižto Pánu Ježíšovi C) PNTC — Tato ... království] Toto všeckno O — 482 ač] jestliže S0 — klaněti! (Pohleď, milý křesťane O — tu U — hříchem] během R — 483 jal se ... Pána] pokusil Pána Ježíše U — jal se ho pokúšeti] pokaušel S, pokauší O — ho] vyn. CN — drahého Pána] Pána Ježíše C — 483—484 totiž ... lpavý] nebo lakomství jest velmi lípavý SO — 484 (lípavý) K — z toho hříchu lakomství C — pocházejí KCNUSO — 485 má] chce S0 — člověk] kto U — vésti] míti SO — vždy prvé C, nejprvé O — 486 dobyti] vyn. U — nahmatati] vyn. N, nahltati O — vydříti] vyn. O — kde] jak O — 486—487 kde jediné ... dobře] právě i neprávě U — 486 bude moci O — 487 dobře, právě neb ne- právě NC — a] a tak snázeji O — jiných] vyn. S — hříchuov] hříchuov člověk (vyn. K) spíše (spíše a snáze C, vyn. RO) KPONTSRO, snáze člověk U — ostane CU — kromě] (nežli) KSO, než PCNTU — 488 Nebo když již SO — člověk] vyn. O — (sstará) KPCN, zestará O — již] vyn. SO — smilství PUO — ostane a nechá C, zanechá SO — to ť se již] neb se (+ již N) to NSO — 489 a] ano i S, neb i O — všichni] vyn. PSO — jako] vyn. US, s ním O — 490 ale samo (samé O) NO — to t... mládne] člověka neopustí O — samo] vyn. N — mládne] mládne, čím člověk starší N, vládne S — až ale O — 491 člověkem ním O — ba] a O — nejeden] mnohý N — měl] věděl,
Strana 417
417 ještě ť by rád nětco přikaupil. Kterú pak chvíli lidé před dáblem padají a klanějí se jemu? Tehdáž, když čeho lakomě dobývají. Nu, když jsi komu o jediný haléř křivdu učinil aneb učinila, zvě- 495 rovala, selhala: »Na mú vieru, sama ť tak mám, jinému ť bych nedala«, a selhala — vždycky s' před ďáblem padala a klaněla s' se jemu. Bylo-li jest to kdy, hádaj? Počti to, nedolila-li si pravé míry, váhy, lokte? Nu, vy, páni, ješto chudinu laupíte, dřete, všichni se dáblu klaníte! Vetce jemu Ježíš: »Otejdi, šatanáši, nebo psáno jest: Pánu Bohu svému «klaněti) se budeš a jemu samému slúžiti!« Pohlediž na Pána Ježíše! Dokudž ho koli ďábel pokaušel jinú věcí, což se člo- věčenství tklo, vše snesl a strpěl; ale jakž již ďábel k božství sáhl, 500 že ť má C zejtra RCNT, vzejtra S0 — zvěděl N — to] o tom U — 492 zajisté ještě C — rád] chtěl O, vyn. C — přikaupiti pro ženu nebo děti O — Kterú pak chvíli] (Když pak) KPCNT, Kterak pak R, Nu, kdy pak S, Inu, kdy medle nejvíceji O — 492 493 Kterú ... jemu] A kdy se lidé ďáblu klanějí U- 492 lidé aneb kdy R — 493 Tehdáž] Au, tehdáž C, I, tehdáž a toho času N, než tehdáž S, Povím vám, že tehdáž O — čeho kolivěk NTCUSO — 494 Nu] Též S, Nuže C — Nu, když jsi] aneb jestli O — jedinký N — peníz U - učiníš O — aneb a U — 494—496 aneb ... vždycky s' věroval se, selhal, přisahal, dušoval, bohdákal, to si vždycky S, jestli s selhal, věroval, dušoval, bohdákal, lokty, váhy jestliže si nespravedlivé měl aneb jiné míry, tehdy si se vždy O — 494 (věrovala) KU, vyvěrovala N — 495 selhala] (sklamala; K, zelhala P, selhala-li s' C, když si lhala U — mám] nemám NU — bych za to N — 496 selžeš N — 496—497 před ďáblem ... jemu] ďáblu klaněl O - padal S — klaněl S, poklonila C — 497 jemu] vyn. C — Nu, bylo S — 497—498 Bylo ... lokte?] vyn. O — 497 to] vyn. C — hádaj] vyn. U, do vás S — Počti to] vyn. K, Pomysli U — 497—498 nedolila ... míry] kolikrát si nedolila S — 497 pravé] nedala-li si pravé NT, a pravé U — 498 loktu U, lokte, dáblu si se klaněla! N, lokte, vždy si se ďáblu klaněla! R, lokte nespravedlivé měla S — 498—499 Nu... klaníte!] vyn. R, Postaví-li se Pán proti tobě jako proti nepříteli? A páni, kteříž ubližují svým poddaným, všickni se ďáblu klanějí! U — 498 Nu A co pak S — (chudé) K, poddané své chudé lidi N, svau chudinu C, chudé lidi T, chudý lid SO— dřete (derete O), zsužujete, vězte, že ť tím SO — 499 všichni] všichni vy T, vyn. O — klanějí C — 500 Vetce] (A dále dí čtení svaté: »Řekl) K, I vece PN, I dále věce T, Řekl R, A řekl U, Ale že tuto řekl O - jemu] vyn. USO — Ježíš] drahý Pán Ježíš TSO, Pán U — (Jdi] K, Odejdi ode mne O — šatane O — napsáno PNTS — psáno jest vyn. U — 501 tvému samému U — «klaněti modliti BK, modliti a klaněti C — slaužiti budeš PRCNUSO — Pohleďme O — 502 na milého T — Ježíše, kterak jest dobrotivě strpěl šatana O — Dokavadž C — koli] vyn. NSO — dábel] vyn. O — jinú věcí] jen R, tau O — člově- čenství jeho O — 503 dotýkalo US0 — vše ... strpěl] vyn. O — vše to Rokycanova Postilla. 27
417 ještě ť by rád nětco přikaupil. Kterú pak chvíli lidé před dáblem padají a klanějí se jemu? Tehdáž, když čeho lakomě dobývají. Nu, když jsi komu o jediný haléř křivdu učinil aneb učinila, zvě- 495 rovala, selhala: »Na mú vieru, sama ť tak mám, jinému ť bych nedala«, a selhala — vždycky s' před ďáblem padala a klaněla s' se jemu. Bylo-li jest to kdy, hádaj? Počti to, nedolila-li si pravé míry, váhy, lokte? Nu, vy, páni, ješto chudinu laupíte, dřete, všichni se dáblu klaníte! Vetce jemu Ježíš: »Otejdi, šatanáši, nebo psáno jest: Pánu Bohu svému «klaněti) se budeš a jemu samému slúžiti!« Pohlediž na Pána Ježíše! Dokudž ho koli ďábel pokaušel jinú věcí, což se člo- věčenství tklo, vše snesl a strpěl; ale jakž již ďábel k božství sáhl, 500 že ť má C zejtra RCNT, vzejtra S0 — zvěděl N — to] o tom U — 492 zajisté ještě C — rád] chtěl O, vyn. C — přikaupiti pro ženu nebo děti O — Kterú pak chvíli] (Když pak) KPCNT, Kterak pak R, Nu, kdy pak S, Inu, kdy medle nejvíceji O — 492 493 Kterú ... jemu] A kdy se lidé ďáblu klanějí U- 492 lidé aneb kdy R — 493 Tehdáž] Au, tehdáž C, I, tehdáž a toho času N, než tehdáž S, Povím vám, že tehdáž O — čeho kolivěk NTCUSO — 494 Nu] Též S, Nuže C — Nu, když jsi] aneb jestli O — jedinký N — peníz U - učiníš O — aneb a U — 494—496 aneb ... vždycky s' věroval se, selhal, přisahal, dušoval, bohdákal, to si vždycky S, jestli s selhal, věroval, dušoval, bohdákal, lokty, váhy jestliže si nespravedlivé měl aneb jiné míry, tehdy si se vždy O — 494 (věrovala) KU, vyvěrovala N — 495 selhala] (sklamala; K, zelhala P, selhala-li s' C, když si lhala U — mám] nemám NU — bych za to N — 496 selžeš N — 496—497 před ďáblem ... jemu] ďáblu klaněl O - padal S — klaněl S, poklonila C — 497 jemu] vyn. C — Nu, bylo S — 497—498 Bylo ... lokte?] vyn. O — 497 to] vyn. C — hádaj] vyn. U, do vás S — Počti to] vyn. K, Pomysli U — 497—498 nedolila ... míry] kolikrát si nedolila S — 497 pravé] nedala-li si pravé NT, a pravé U — 498 loktu U, lokte, dáblu si se klaněla! N, lokte, vždy si se ďáblu klaněla! R, lokte nespravedlivé měla S — 498—499 Nu... klaníte!] vyn. R, Postaví-li se Pán proti tobě jako proti nepříteli? A páni, kteříž ubližují svým poddaným, všickni se ďáblu klanějí! U — 498 Nu A co pak S — (chudé) K, poddané své chudé lidi N, svau chudinu C, chudé lidi T, chudý lid SO— dřete (derete O), zsužujete, vězte, že ť tím SO — 499 všichni] všichni vy T, vyn. O — klanějí C — 500 Vetce] (A dále dí čtení svaté: »Řekl) K, I vece PN, I dále věce T, Řekl R, A řekl U, Ale že tuto řekl O - jemu] vyn. USO — Ježíš] drahý Pán Ježíš TSO, Pán U — (Jdi] K, Odejdi ode mne O — šatane O — napsáno PNTS — psáno jest vyn. U — 501 tvému samému U — «klaněti modliti BK, modliti a klaněti C — slaužiti budeš PRCNUSO — Pohleďme O — 502 na milého T — Ježíše, kterak jest dobrotivě strpěl šatana O — Dokavadž C — koli] vyn. NSO — dábel] vyn. O — jinú věcí] jen R, tau O — člově- čenství jeho O — 503 dotýkalo US0 — vše ... strpěl] vyn. O — vše to Rokycanova Postilla. 27
Strana 418
418 tak jej ihned zahnal a zapudil drahý Pán, neb by se tu již křivda 505 dála Bohu Otci drahému, že dábel chtěl to již sobě osobiti, což slušelo na samého Boha. Veď-li, že vy též činíte, že, co jest vaší křivdičky, že to vše snesete a shovíte, ale což by se křivdy dálo Bohu, tu jste ihned hotovi a zasadíte se chutně? Ano rci: »Co ť by bylo křivdy naší, tu ť bychom rukávy zasaukali, ale což ť 510 jest křivdy boží a ii jeho pravdy, tu ť umlknem, jazyk v hrdlo B 158 vtáhnem!« A, běda nám! Než mnozí budú říci: »Však bych jej sobě ztratil! Co mi do toho, ano mi to není poručeno? Měl bych ne- libost a snad bych přišel o to, co mám. Nechť to kněží a jiní vyvodí!« A, běda bude! Ba, ještě ť se s těmi protivníky pěstují krve boží NS — jakž] když CU — již] jest NTU, vyn. O — ďábel] vyn. O — k jeho božství O — 504 tak] vyn. USO — jejl jest C — hnedky S — od sebe zahnal O — by vyn. O — tu již] vyn. U, tu S, v tom O — 505 byla dála C — Bohu] vyn. U — Otci] vyn. SO — drahému] milému NSO — že] neb CS, a to tím, že O — chtěl] vyn. O — již vyn. SO — osoboval O — 506 slušalo PT, pří- slušelo S0 — na] vyn. SO — samého] milého R — samému Bohu S0 — Veď-li, že] (Nu, tak-li) K — Veď... činíte] Činíte-li vy tak U, Také-li vy tak činíte S, Jakož i my máme tak učiniti O — činíte-li C — že] vyn. O — naší O — 507 křivdy KRUO — že] abychom O — snesli a shověli O —a sho- víte] vyn. U — shovíte] (strpíte) KN, odpustíte C — což by] kdyby O — koli křivdy U — dála křivda O — 508 tu jste ... hotovi a] ihned S0 — jste-li C — hotovi a] vyn. U — a] vyn. N — zasadíte] ps. fajadite B, (usaudíte) K, zasadíte-li C, zasaditi N — zasadíte se chutně] se máme o to velmi pilně zasaditi O — se] vyn. U — chutně] ochotně U — 508—509 Ano ... zasaukali] Ó málo! Ale pro svau křivdu, tu ihned rychle, až rukávy zasaukáte U — 509 bychomo to O — zasaukali] nad lokty ohrnuli N — 509—510 což... pravdy] íco se děje křivdy (+ našemu milému U) Bohu a jeho pravdě) KPCNTUS, když se děje křivda milému Bohu proti jeho pravdě O — 510 (mlčíme) K, mlčí PCNTUS, budau mlčeti O — 510—511 jazyk... vtáhnem] vyn. U — 511 (vtahujeme) K, vtáhnau PONTSO — Ó NU, Ach T — A, běda nám!] vyn. SO — nám] vám takovým bude C — Než... říci] »Ú P, »Au (Ú C), prý NCSO, I T, An dí U — mnozí... říci] (spíše říkají) K — 511—512 Však ... ztratil] vyn. U, Snad bych hrdlo ztratil O — 511 bych prý PT — jej sobě] statek S — 512 ztratil] zmařil N — ano] vyn. U, neb S — ano mi] mně ť O — poručeno, však mi to nenáleží N — měl bych nelibost] a snad bych v nelibost přišel S, anebo bych v nelibost přišel anebo by mi statek pobrali O — měl ť bych proto N — nelibost] nelásku U — 513 a snad bych ... co mám] vyn. SO — mám] sem z mládi napracoval N — prej, kněží C — a jiní vyn. NU, neb jiní S, neb někdo jiný O — vyvodí] vyvádí KO, vyvozují N, zastávají U — 514 A] Ó N, Ach TS, Ale O — bude nám i vám T — 514—518 Ba ... svodí] těm všem, kteříž se protiví té předrahé krvi boží, a zvláště ti, kteříž sau se v tom zrodili a vždy pod obojí přijímali,a teď již odstupují, jak znamenití mistři, tak i páni, doktorové i měšťáci, nebo je ďábel od toho odvodí O — 514 Ba]
418 tak jej ihned zahnal a zapudil drahý Pán, neb by se tu již křivda 505 dála Bohu Otci drahému, že dábel chtěl to již sobě osobiti, což slušelo na samého Boha. Veď-li, že vy též činíte, že, co jest vaší křivdičky, že to vše snesete a shovíte, ale což by se křivdy dálo Bohu, tu jste ihned hotovi a zasadíte se chutně? Ano rci: »Co ť by bylo křivdy naší, tu ť bychom rukávy zasaukali, ale což ť 510 jest křivdy boží a ii jeho pravdy, tu ť umlknem, jazyk v hrdlo B 158 vtáhnem!« A, běda nám! Než mnozí budú říci: »Však bych jej sobě ztratil! Co mi do toho, ano mi to není poručeno? Měl bych ne- libost a snad bych přišel o to, co mám. Nechť to kněží a jiní vyvodí!« A, běda bude! Ba, ještě ť se s těmi protivníky pěstují krve boží NS — jakž] když CU — již] jest NTU, vyn. O — ďábel] vyn. O — k jeho božství O — 504 tak] vyn. USO — jejl jest C — hnedky S — od sebe zahnal O — by vyn. O — tu již] vyn. U, tu S, v tom O — 505 byla dála C — Bohu] vyn. U — Otci] vyn. SO — drahému] milému NSO — že] neb CS, a to tím, že O — chtěl] vyn. O — již vyn. SO — osoboval O — 506 slušalo PT, pří- slušelo S0 — na] vyn. SO — samého] milého R — samému Bohu S0 — Veď-li, že] (Nu, tak-li) K — Veď... činíte] Činíte-li vy tak U, Také-li vy tak činíte S, Jakož i my máme tak učiniti O — činíte-li C — že] vyn. O — naší O — 507 křivdy KRUO — že] abychom O — snesli a shověli O —a sho- víte] vyn. U — shovíte] (strpíte) KN, odpustíte C — což by] kdyby O — koli křivdy U — dála křivda O — 508 tu jste ... hotovi a] ihned S0 — jste-li C — hotovi a] vyn. U — a] vyn. N — zasadíte] ps. fajadite B, (usaudíte) K, zasadíte-li C, zasaditi N — zasadíte se chutně] se máme o to velmi pilně zasaditi O — se] vyn. U — chutně] ochotně U — 508—509 Ano ... zasaukali] Ó málo! Ale pro svau křivdu, tu ihned rychle, až rukávy zasaukáte U — 509 bychomo to O — zasaukali] nad lokty ohrnuli N — 509—510 což... pravdy] íco se děje křivdy (+ našemu milému U) Bohu a jeho pravdě) KPCNTUS, když se děje křivda milému Bohu proti jeho pravdě O — 510 (mlčíme) K, mlčí PCNTUS, budau mlčeti O — 510—511 jazyk... vtáhnem] vyn. U — 511 (vtahujeme) K, vtáhnau PONTSO — Ó NU, Ach T — A, běda nám!] vyn. SO — nám] vám takovým bude C — Než... říci] »Ú P, »Au (Ú C), prý NCSO, I T, An dí U — mnozí... říci] (spíše říkají) K — 511—512 Však ... ztratil] vyn. U, Snad bych hrdlo ztratil O — 511 bych prý PT — jej sobě] statek S — 512 ztratil] zmařil N — ano] vyn. U, neb S — ano mi] mně ť O — poručeno, však mi to nenáleží N — měl bych nelibost] a snad bych v nelibost přišel S, anebo bych v nelibost přišel anebo by mi statek pobrali O — měl ť bych proto N — nelibost] nelásku U — 513 a snad bych ... co mám] vyn. SO — mám] sem z mládi napracoval N — prej, kněží C — a jiní vyn. NU, neb jiní S, neb někdo jiný O — vyvodí] vyvádí KO, vyvozují N, zastávají U — 514 A] Ó N, Ach TS, Ale O — bude nám i vám T — 514—518 Ba ... svodí] těm všem, kteříž se protiví té předrahé krvi boží, a zvláště ti, kteříž sau se v tom zrodili a vždy pod obojí přijímali,a teď již odstupují, jak znamenití mistři, tak i páni, doktorové i měšťáci, nebo je ďábel od toho odvodí O — 514 Ba]
Strana 419
419 515 a spřézňují, kdež mohú, ješto by se měl každý proti těm postaviti jako proti nepřáteluom, a zvlášť proti těm, ješto přijímavše, v tom se zrodivše a zchovavše, i ustupují, páni znameniti, mistři, dokto- rové, měšťáci — a vše čert míždí a svodí. Dajž nám, milý Bože, ty všechny věci tak vésti, abychom, v tvú líbeznú vuoli uhodíc, 520 dostali se tobě do věčné radosti. Amen. Ale U — Ba ještě ] Ba, jistě ť se ještě C, ješto S — timi T — pěstují] spřízní U, postavují S s krve] (pravdy) K — 515 a spřézňují] a sprzňují(!) R, vyn. U — (kdež jen KN — měli C těm] takovým NC, nim S — 515—516 postaviti ... těm] míti U — 516 nepřátelům božím C, nepřátelům božím, a neměl by jich ani pozdravovati N — proti těm] takových zrádcův N — přijímali ( vždy pod obojí S) RS, přijímavši prvé pod obojí, mnozí N — 517 narodivše PT, zrodíc U, zrodili S a zchovavše] vyn. S — (odcho- vavšej K, vychovajíc U i ustupují] ustaupili N, i ustupují zase od toho C, a teď již ustupují S 518 měštané) KCNU — a vše ... míždí a] toliko aby mohli k úřadům přijíti — vše ť to ďábel N, nebo je ďábel S to vše U se ďábel PRCU — zmíždil C — míždí a svodí] vede U — i nám U, nám to O milý, drahý Pane (vyn. SO)TSO — 519 ty ... vésti] vyn. O — 519 520 ty všechny ... tobě] tak živu býti, jak by se tvé milosti líbilo, aby- chom, naplníce tvau vůli, k tobě se dostali U — 519 vésti] konati N — vjna N 519—520 v tvů... radosti] mohli tvau vůli konati a potom se do tvé slávy dostati, kdežto mně i vám rač dopomáhati Pán Bůh náš S, ať bychom tvau vůli mohli konati a potom se do tvé slávy dostati O — uhodíce a trefíce, dostati se mohli N — 520 (k tobě KRN — věčné radosti života věčného T s radosti, kdež přebýváš se všemi svatými svými! R, tradosti, milý, drahý Bože! K, radosti. Pomáhejž nám toho, milostivej Pane Kriste ukřižovanej! C — 27*
419 515 a spřézňují, kdež mohú, ješto by se měl každý proti těm postaviti jako proti nepřáteluom, a zvlášť proti těm, ješto přijímavše, v tom se zrodivše a zchovavše, i ustupují, páni znameniti, mistři, dokto- rové, měšťáci — a vše čert míždí a svodí. Dajž nám, milý Bože, ty všechny věci tak vésti, abychom, v tvú líbeznú vuoli uhodíc, 520 dostali se tobě do věčné radosti. Amen. Ale U — Ba ještě ] Ba, jistě ť se ještě C, ješto S — timi T — pěstují] spřízní U, postavují S s krve] (pravdy) K — 515 a spřézňují] a sprzňují(!) R, vyn. U — (kdež jen KN — měli C těm] takovým NC, nim S — 515—516 postaviti ... těm] míti U — 516 nepřátelům božím C, nepřátelům božím, a neměl by jich ani pozdravovati N — proti těm] takových zrádcův N — přijímali ( vždy pod obojí S) RS, přijímavši prvé pod obojí, mnozí N — 517 narodivše PT, zrodíc U, zrodili S a zchovavše] vyn. S — (odcho- vavšej K, vychovajíc U i ustupují] ustaupili N, i ustupují zase od toho C, a teď již ustupují S 518 měštané) KCNU — a vše ... míždí a] toliko aby mohli k úřadům přijíti — vše ť to ďábel N, nebo je ďábel S to vše U se ďábel PRCU — zmíždil C — míždí a svodí] vede U — i nám U, nám to O milý, drahý Pane (vyn. SO)TSO — 519 ty ... vésti] vyn. O — 519 520 ty všechny ... tobě] tak živu býti, jak by se tvé milosti líbilo, aby- chom, naplníce tvau vůli, k tobě se dostali U — 519 vésti] konati N — vjna N 519—520 v tvů... radosti] mohli tvau vůli konati a potom se do tvé slávy dostati, kdežto mně i vám rač dopomáhati Pán Bůh náš S, ať bychom tvau vůli mohli konati a potom se do tvé slávy dostati O — uhodíce a trefíce, dostati se mohli N — 520 (k tobě KRN — věčné radosti života věčného T s radosti, kdež přebýváš se všemi svatými svými! R, tradosti, milý, drahý Bože! K, radosti. Pomáhejž nám toho, milostivej Pane Kriste ukřižovanej! C — 27*
Strana 420
Druhý pátek v postě. P 101a Čtení svatého Jana v páté kapitole. V ten čas byl den slavný židovský, (N 82b1) i vstaupil Pán Ježíš do Jeruzalema. A byl 5v Jeruzalemě bravný rybník, jenž slove ži- dovsky Bethsaida, patero přístřeší maje, v nichžto bylo veliké množství neduživých, uschlých, čekajících hnutí vody. Nebo anjel Páně svým časem vstupoval jest do rybníka 10a hejbala se voda; a kdož první vstupoval do rybníka po hnutí vody, býval uzdraven, od které koliv nemoci byl jest držán. I byl tu jeden člověk, osm a třidceti let maje nemoc svau. Toho když uzřel Pán Ježíš leží- 15cího, a poznav, že mnohý čas tu nemoc má, vetce jemu: »Chceš-li zdráv býti?« Odpovědě[v. jemu neduživý: »Pane, nemám člověka, aby, když se pohne voda, spustil mne do rybníka, nebo, když já jdu, jiný mne předejde.« Řekl 20jemu Pán Ježíš: »Vstaň, vezmi lože tvé a chod.« A ihned zdráv učiněn jest člověk, a vzavši lože své, chodil. A byl svátek u toho dne. (N 82b2) Protož mluvili Židé k tomu, jenž byl uzdra- ven: »Svátek jest, nesluší tobě nositi lože 25tvého!« Odpověděl jim: »Kdo mne jest zdra- vého učinil, ten mi řekl: Vezmi lože své a chod!« Tehdy tázali ho, kdo by bylten člověk, 1 Druhý ... v postě] V pátek po první neděli v postě N — V druhý T — 3—36 V P jen začátek a konec perikopy: Byl den slavný židovský, i vstaupil Ježíš do Jeruzalema. Konec: zdráva učinil. — 3 bieše T — 4 bíše T — 5 slovieše T — 7 bieše T — 9 Páně] vyn. T — sstupováše T — 10 hýbáše T — 11 býval uzdraven] býváše zdráv T — 12—13 byl tu] bíše tu T — 14 v nemoci své T — 16 Odpovědě T — 18 pohne] zarmautí T — 19 jdu] přijdu T — mne předejde] přede mnau sejde T — Věce T —21 vzav T — 22 i chodíše T — bíše T — 23 mluviechu T — ješto bieše T — 25 Odpověděv T — zdráva T — 27 tázáchu T — by byl] jest 3 un. Jan 5, 1—15.
Druhý pátek v postě. P 101a Čtení svatého Jana v páté kapitole. V ten čas byl den slavný židovský, (N 82b1) i vstaupil Pán Ježíš do Jeruzalema. A byl 5v Jeruzalemě bravný rybník, jenž slove ži- dovsky Bethsaida, patero přístřeší maje, v nichžto bylo veliké množství neduživých, uschlých, čekajících hnutí vody. Nebo anjel Páně svým časem vstupoval jest do rybníka 10a hejbala se voda; a kdož první vstupoval do rybníka po hnutí vody, býval uzdraven, od které koliv nemoci byl jest držán. I byl tu jeden člověk, osm a třidceti let maje nemoc svau. Toho když uzřel Pán Ježíš leží- 15cího, a poznav, že mnohý čas tu nemoc má, vetce jemu: »Chceš-li zdráv býti?« Odpovědě[v. jemu neduživý: »Pane, nemám člověka, aby, když se pohne voda, spustil mne do rybníka, nebo, když já jdu, jiný mne předejde.« Řekl 20jemu Pán Ježíš: »Vstaň, vezmi lože tvé a chod.« A ihned zdráv učiněn jest člověk, a vzavši lože své, chodil. A byl svátek u toho dne. (N 82b2) Protož mluvili Židé k tomu, jenž byl uzdra- ven: »Svátek jest, nesluší tobě nositi lože 25tvého!« Odpověděl jim: »Kdo mne jest zdra- vého učinil, ten mi řekl: Vezmi lože své a chod!« Tehdy tázali ho, kdo by bylten člověk, 1 Druhý ... v postě] V pátek po první neděli v postě N — V druhý T — 3—36 V P jen začátek a konec perikopy: Byl den slavný židovský, i vstaupil Ježíš do Jeruzalema. Konec: zdráva učinil. — 3 bieše T — 4 bíše T — 5 slovieše T — 7 bieše T — 9 Páně] vyn. T — sstupováše T — 10 hýbáše T — 11 býval uzdraven] býváše zdráv T — 12—13 byl tu] bíše tu T — 14 v nemoci své T — 16 Odpovědě T — 18 pohne] zarmautí T — 19 jdu] přijdu T — mne předejde] přede mnau sejde T — Věce T —21 vzav T — 22 i chodíše T — bíše T — 23 mluviechu T — ješto bieše T — 25 Odpověděv T — zdráva T — 27 tázáchu T — by byl] jest 3 un. Jan 5, 1—15.
Strana 421
421 jenž jest tobě řekl: »Vezmi lože své a chod!« Ale ten, ješto zdráv byl učiněn, nevěděl jest, 30kdo by byl. Pán Ježíš pak odchejlil se od zástupu, postaveného na místě. A potom jej nalezl Pán Ježíš v chrámě a řekl jemu: »Aj, zdráv učiněn si; již nechtěj více hřešiti, ať by se tobě nětco horšího nepřihodilo!« Od- 35šedši ten člověk, zvěstoval Židům, že jest Ježíš byl, kterýž jest ho zdravého učinil. Vejklad. Křesťané věrní, kteříž se právě kají svých hříchův, již dnes P 101bl modlí se a prosí milého Boha, aby ráčil na ně zhlédnúti a hříchy 40 jim odpustiti. Nebo tak se zpívá na mši: »Vide humilitatem meam« — »Ej, milý Pane, vzhlédni na mau pokoru a na mú práci a od- pustiž mi mé všecky hříchy!« Neb z toho lidé mají vzíti veliké daufání, když pracují, usilují v dobrých skutcích. Ač těžko, nelíbo tělu) postiti se, nelíbo, nemílo tělu žíni na hrdlo vtáhnúti, 45 protivenství, zámutky snésti s prací přijde, a člověk snese, strpí rád a v tom se sobě nezalíbí, nepozdvíhá, neubezpečí se, ale koří se a níží: má daufání míti, že jemu milý Buoh všecky hříchy odpustí a dá svú milost. Ale pohříchu velmi jest málo těch u lidí, P 101b2 aby na pravé pokání uhodili; a ač uhodí, ale zalíbí se sobě v tom 50 a kterakés daufání vezmú, že tudy všeho dobrého budau zbaveni a žádúcké odplaty nevozmau. Jako onen zákonník, ješto mnoho dobrého činil, postil se, desátky dával, ale sám se sobě v tom zalíbil — co mu to prospělo? A, co jest těch lidí, ješto, když se zpovídají: »Ú, prý, jaks' mi již lehčejí, jako by mi břímě s plecí 55 svalil! Ú, prý, již se voholich!« Děkuje Bohu, jakés kajkle a 29 bieše T - nevědieše T — 30 Ale Pán T — pak] vyn. T — 32 naleze věce T - 33 více] vyn. T — 34 by] vyn. T — nepřihodí T — Odšed — 36 jenž T - zdráva T 37 Vejklad] vyn. T 38 z svých N — 40 mši svaté N — meam, to jest N — 41 Aj N — 43 těžce T — 44 tělo(!) P — 45 zármutky NT — snášeti N — to přijde N — snesa, strpě to N — 46 a] vyn. N — nepozdvihne N — nebezpečí N — 47 majíc N - míti] vyn. N — 49 ač kdy N — 51 žádné N, žádničký 53 A] Ó N 54 nějaké břemeno N — 55 voholím N — Děkuji T T — T T T 40 Ž. 25, 18 — 51 nn. Luk. 18, 10 nn. —
421 jenž jest tobě řekl: »Vezmi lože své a chod!« Ale ten, ješto zdráv byl učiněn, nevěděl jest, 30kdo by byl. Pán Ježíš pak odchejlil se od zástupu, postaveného na místě. A potom jej nalezl Pán Ježíš v chrámě a řekl jemu: »Aj, zdráv učiněn si; již nechtěj více hřešiti, ať by se tobě nětco horšího nepřihodilo!« Od- 35šedši ten člověk, zvěstoval Židům, že jest Ježíš byl, kterýž jest ho zdravého učinil. Vejklad. Křesťané věrní, kteříž se právě kají svých hříchův, již dnes P 101bl modlí se a prosí milého Boha, aby ráčil na ně zhlédnúti a hříchy 40 jim odpustiti. Nebo tak se zpívá na mši: »Vide humilitatem meam« — »Ej, milý Pane, vzhlédni na mau pokoru a na mú práci a od- pustiž mi mé všecky hříchy!« Neb z toho lidé mají vzíti veliké daufání, když pracují, usilují v dobrých skutcích. Ač těžko, nelíbo tělu) postiti se, nelíbo, nemílo tělu žíni na hrdlo vtáhnúti, 45 protivenství, zámutky snésti s prací přijde, a člověk snese, strpí rád a v tom se sobě nezalíbí, nepozdvíhá, neubezpečí se, ale koří se a níží: má daufání míti, že jemu milý Buoh všecky hříchy odpustí a dá svú milost. Ale pohříchu velmi jest málo těch u lidí, P 101b2 aby na pravé pokání uhodili; a ač uhodí, ale zalíbí se sobě v tom 50 a kterakés daufání vezmú, že tudy všeho dobrého budau zbaveni a žádúcké odplaty nevozmau. Jako onen zákonník, ješto mnoho dobrého činil, postil se, desátky dával, ale sám se sobě v tom zalíbil — co mu to prospělo? A, co jest těch lidí, ješto, když se zpovídají: »Ú, prý, jaks' mi již lehčejí, jako by mi břímě s plecí 55 svalil! Ú, prý, již se voholich!« Děkuje Bohu, jakés kajkle a 29 bieše T - nevědieše T — 30 Ale Pán T — pak] vyn. T — 32 naleze věce T - 33 více] vyn. T — 34 by] vyn. T — nepřihodí T — Odšed — 36 jenž T - zdráva T 37 Vejklad] vyn. T 38 z svých N — 40 mši svaté N — meam, to jest N — 41 Aj N — 43 těžce T — 44 tělo(!) P — 45 zármutky NT — snášeti N — to přijde N — snesa, strpě to N — 46 a] vyn. N — nepozdvihne N — nebezpečí N — 47 majíc N - míti] vyn. N — 49 ač kdy N — 51 žádné N, žádničký 53 A] Ó N 54 nějaké břemeno N — 55 voholím N — Děkuji T T — T T T 40 Ž. 25, 18 — 51 nn. Luk. 18, 10 nn. —
Strana 422
422 kumštíky pósobě, ješto netoliko aby oni odplatu za to vzali, ale ještě těžce bude toho mstíti Buoh nad nimi! Než pak čtení dnešní dí: »Vstaupil Ježíš do Jeruzalema. I byl jest v Jeruzalemě bravný rybník.« Proto slaul tento rybník 60 bravný, nebo v tom rybníce prali sau bravy a ho li vada, ovce, P 102a1 berany, voly, kteréž měly obětovány býti do chrámu božího, aby čisté obětovali Pánu Bohu. Což ten rybník znamenává? Znamená pokání svaté; neb, kdož jsau koli v hříchy padali, jinak nikoli nebudau obmyti a očištěni, aby mohli obětováni býti milému 65 Bohu, leč se obmyjí v této vodě, v tom rybníce svatém. Ale kde jest ten rybník? V Jeruzalemě. Co se Jeruzalem vykládá? Vidění pokoje. I protož, má-li ť se člověk obmyti v tom rybníce, musí ť jíti do Jeruzalema. Kterak? Takto: aby vstaupil v pokoj a v smí- ření s svým milým Bohem. Ale díš: »Kterak se mám smířiti?« Tak, 70 aby, což koli on chce a přikazuje, aby to vše plnil; jinak, dokudž toho nebude, nikoli se nenaděj, aby uhodil na pravé pokání a by ť Buoh hří ll chy odpustil. I protož to ť ten rybník a ty vody, zákon P 102a2 a přikázaní milého Boha; a tu ť se ovce obmývají, jeho volení. Ale že žádné hovado, kteréž nepřežívalo, nebylo tu obětováno, 75 neb bylo nečisté k uoběti. I protož jsau ť jiné vody ejiptské a ba- bylonské, v nichž se myjí kozlové smrdutí a svině, ješto se v nich více zmaží a zkálejí. Které sau to vody? Odpustci! K nim běžeti, nechajíce zákona božího a přikázaní jeho, nuž pauti, nuž k obra- zuom, k svátostem, svatých políbiti, ono popelec, ono bratrství 80 sobě s mnichy zjednati, ono listy na odpuštění hříchuov od bisku- puov, na zbavení muk, ono pokropiti se, ono mazance světiti, jehněd a jiné, ono do kostela teď ke mši jíti a přikázaní božího kajkle a] toliko N — 56 tím (vyn. T) působí NT — odplatu jakau N — vzíti měli N — 57 milý Pán Bůh T 58 Než pak čtení] Čtení svaté pak N — čtení svaté T — 59 bravný aneb bravový T— 59—60 Proto ... bravný] vyn. NT — 60 prali] umývali neb očišťovali N — 62 drahému Pánu T — Co pak N — znamená N — I, znamená NT — 64 moli obětováni býti] se mohli hodně obětovati N — 65 v tom ... svatém] toho rybníka brávního, to jest v pokání svatém N — pokání svatém T — 69 díš snad N — 70 aby to] to N — 71 uhodil] trefil N — 72 milý Pán Bůh T — rybník bravný N — 74 Ale rozuměti máme N — nebývalo N — 75 voběti svaté N — 76 obmejvají N — 77 ještě více N — to] ty N — 78 jeho svatých N — nuž] ale tuto, nuž T — 80 zjednají T — od papeže, od N — biskupa T 81 muk očistcových N — 81—82 mazance ... ono] vyn. T — 82 jehněd
422 kumštíky pósobě, ješto netoliko aby oni odplatu za to vzali, ale ještě těžce bude toho mstíti Buoh nad nimi! Než pak čtení dnešní dí: »Vstaupil Ježíš do Jeruzalema. I byl jest v Jeruzalemě bravný rybník.« Proto slaul tento rybník 60 bravný, nebo v tom rybníce prali sau bravy a ho li vada, ovce, P 102a1 berany, voly, kteréž měly obětovány býti do chrámu božího, aby čisté obětovali Pánu Bohu. Což ten rybník znamenává? Znamená pokání svaté; neb, kdož jsau koli v hříchy padali, jinak nikoli nebudau obmyti a očištěni, aby mohli obětováni býti milému 65 Bohu, leč se obmyjí v této vodě, v tom rybníce svatém. Ale kde jest ten rybník? V Jeruzalemě. Co se Jeruzalem vykládá? Vidění pokoje. I protož, má-li ť se člověk obmyti v tom rybníce, musí ť jíti do Jeruzalema. Kterak? Takto: aby vstaupil v pokoj a v smí- ření s svým milým Bohem. Ale díš: »Kterak se mám smířiti?« Tak, 70 aby, což koli on chce a přikazuje, aby to vše plnil; jinak, dokudž toho nebude, nikoli se nenaděj, aby uhodil na pravé pokání a by ť Buoh hří ll chy odpustil. I protož to ť ten rybník a ty vody, zákon P 102a2 a přikázaní milého Boha; a tu ť se ovce obmývají, jeho volení. Ale že žádné hovado, kteréž nepřežívalo, nebylo tu obětováno, 75 neb bylo nečisté k uoběti. I protož jsau ť jiné vody ejiptské a ba- bylonské, v nichž se myjí kozlové smrdutí a svině, ješto se v nich více zmaží a zkálejí. Které sau to vody? Odpustci! K nim běžeti, nechajíce zákona božího a přikázaní jeho, nuž pauti, nuž k obra- zuom, k svátostem, svatých políbiti, ono popelec, ono bratrství 80 sobě s mnichy zjednati, ono listy na odpuštění hříchuov od bisku- puov, na zbavení muk, ono pokropiti se, ono mazance světiti, jehněd a jiné, ono do kostela teď ke mši jíti a přikázaní božího kajkle a] toliko N — 56 tím (vyn. T) působí NT — odplatu jakau N — vzíti měli N — 57 milý Pán Bůh T 58 Než pak čtení] Čtení svaté pak N — čtení svaté T — 59 bravný aneb bravový T— 59—60 Proto ... bravný] vyn. NT — 60 prali] umývali neb očišťovali N — 62 drahému Pánu T — Co pak N — znamená N — I, znamená NT — 64 moli obětováni býti] se mohli hodně obětovati N — 65 v tom ... svatém] toho rybníka brávního, to jest v pokání svatém N — pokání svatém T — 69 díš snad N — 70 aby to] to N — 71 uhodil] trefil N — 72 milý Pán Bůh T — rybník bravný N — 74 Ale rozuměti máme N — nebývalo N — 75 voběti svaté N — 76 obmejvají N — 77 ještě více N — to] ty N — 78 jeho svatých N — nuž] ale tuto, nuž T — 80 zjednají T — od papeže, od N — biskupa T 81 muk očistcových N — 81—82 mazance ... ono] vyn. T — 82 jehněd
Strana 423
423 nechati — vše ť sau to vody li ejipské a babylonské, ješto se P 102bl v nich kozlové smrdutí a svině nečisté myjí. A teď zpovědi ty 85 ušní, ješto vždy zase v též hříchy padají, a opět ke zpovědi: »Věruji ť, milý kněže, a jméno boží nadarmo beru a teď posu- zuji«, a to každý rok, vždy zase též — veliké ť jest to naše za- vedení! A dí: »Patero přístřeší maje.« Vykládají světí, že jest to pět 90 smysluov našich, totiž vidění, slyšení a jiní, jakož víte. A co nás ti smyslové velmi zavodí, když jich nedbáme pilně ostříhati a jim přivírati! Dí prorok Jeremiáš: »Smrt vešla skrze okna do domuov našich.« Svatý Rehoř: »To jest skrze smysly naše.« Nebo nejednau člověk umyslí již, těch hříchův že nechce více činiti, a potom, 95 uzře neb uslyše, bývá zaveden, l že v to upadá, ješto uložil ne- P 102b- činiti. »V nichžto leželo jest množství veliké neduživých, kulha- vých, uvadlých«. Co jest v nás těch neduhuov, ješto, kdyby to měl počísti,ulekl by se , a my se nejednau dopustili! Ono skrze hledění, přišla-li jest smrt tudy, vzhléd-li si kdy na kterau neřádně nebo 100 ty na některého, bylo-li jest tu co zlých hnutí, zlých myšlení? Poslauchal-li si kdy čeho neslušného, mluvil-li s' kdy co prázdného oplzlého?! Ah, nastojte! Byl-li si pak kdy kulhánem, že s' klécel, jednak se počal káti, jednak nechal, jednak zase v hříchy padal, jednak umínil dobře živ býti, jednak zase k světu?! A, vy, 105 bojím se, že sobě to málo vážíte, že, co ste počínali, že ste ne- konali dobrého! Vězte, že ste těžkým hříchem hřešili a máte se co káti, právě jako oni, ješto i klekali před Pánem Ježíšem: P 103 a »Zdráv buď, Mistře!«, a vstana — prásk ho v líce! Jest-li co a jiné] vyn. N — ted] vyn. T 84 nečisté, to jest hříšníci nekající N — 85 ješto odbude jich N — opět zase N — 86 Au, prý, věruji ť N — 87 to máš N — též činí N, též hříchy T — 89 Tu vykládají svatí N — 90 vidíme, slyšíme T — 91 jim] jich T 92 prorok] prorok svatý N, svatý T — vešla k nám T — 93 Reboř: »Prý N 94 umyslí] na mysli své uloží N - činiti] páchati N — 95 uzře] vida N — uslyše nětco marného, i N — padá N — uložil byl toho N — 96 «leželo jest ležel(!) P, ležieše (p s. leffyeſe)T — 98 Kulekl by se vyn. PT — 100 kterého NT — hnutí] věcí T 102 Ali, nastojte!] vyn. NT — kulhavým N — klécel] vyn. N — 103 tak nechal N — 104 živi(!) P — k světu a k mar- nostem N 105 toho N — počínali kdy N, počali T — 106 Vězte o tom N — velmi těžkým N — 107 co] čeho N, čeho lekati a T - ješto] vyn. NT 92 Podle Jer. 9, 21 108 Marek 15, 18
423 nechati — vše ť sau to vody li ejipské a babylonské, ješto se P 102bl v nich kozlové smrdutí a svině nečisté myjí. A teď zpovědi ty 85 ušní, ješto vždy zase v též hříchy padají, a opět ke zpovědi: »Věruji ť, milý kněže, a jméno boží nadarmo beru a teď posu- zuji«, a to každý rok, vždy zase též — veliké ť jest to naše za- vedení! A dí: »Patero přístřeší maje.« Vykládají světí, že jest to pět 90 smysluov našich, totiž vidění, slyšení a jiní, jakož víte. A co nás ti smyslové velmi zavodí, když jich nedbáme pilně ostříhati a jim přivírati! Dí prorok Jeremiáš: »Smrt vešla skrze okna do domuov našich.« Svatý Rehoř: »To jest skrze smysly naše.« Nebo nejednau člověk umyslí již, těch hříchův že nechce více činiti, a potom, 95 uzře neb uslyše, bývá zaveden, l že v to upadá, ješto uložil ne- P 102b- činiti. »V nichžto leželo jest množství veliké neduživých, kulha- vých, uvadlých«. Co jest v nás těch neduhuov, ješto, kdyby to měl počísti,ulekl by se , a my se nejednau dopustili! Ono skrze hledění, přišla-li jest smrt tudy, vzhléd-li si kdy na kterau neřádně nebo 100 ty na některého, bylo-li jest tu co zlých hnutí, zlých myšlení? Poslauchal-li si kdy čeho neslušného, mluvil-li s' kdy co prázdného oplzlého?! Ah, nastojte! Byl-li si pak kdy kulhánem, že s' klécel, jednak se počal káti, jednak nechal, jednak zase v hříchy padal, jednak umínil dobře živ býti, jednak zase k světu?! A, vy, 105 bojím se, že sobě to málo vážíte, že, co ste počínali, že ste ne- konali dobrého! Vězte, že ste těžkým hříchem hřešili a máte se co káti, právě jako oni, ješto i klekali před Pánem Ježíšem: P 103 a »Zdráv buď, Mistře!«, a vstana — prásk ho v líce! Jest-li co a jiné] vyn. N — ted] vyn. T 84 nečisté, to jest hříšníci nekající N — 85 ješto odbude jich N — opět zase N — 86 Au, prý, věruji ť N — 87 to máš N — též činí N, též hříchy T — 89 Tu vykládají svatí N — 90 vidíme, slyšíme T — 91 jim] jich T 92 prorok] prorok svatý N, svatý T — vešla k nám T — 93 Reboř: »Prý N 94 umyslí] na mysli své uloží N - činiti] páchati N — 95 uzře] vida N — uslyše nětco marného, i N — padá N — uložil byl toho N — 96 «leželo jest ležel(!) P, ležieše (p s. leffyeſe)T — 98 Kulekl by se vyn. PT — 100 kterého NT — hnutí] věcí T 102 Ali, nastojte!] vyn. NT — kulhavým N — klécel] vyn. N — 103 tak nechal N — 104 živi(!) P — k světu a k mar- nostem N 105 toho N — počínali kdy N, počali T — 106 Vězte o tom N — velmi těžkým N — 107 co] čeho N, čeho lekati a T - ješto] vyn. NT 92 Podle Jer. 9, 21 108 Marek 15, 18
Strana 424
424 uvadlých, ješto v nich láska uvadla a ustydla? Jakož dí svatý 110 Pavel: »Věz to, Timotee, že těch časův posledních rozmnoží se nepravost a ustydne láska.« Nu, milý, jakú vy lásku máte k Bohu a milování? Velikú-li o to péči máte, aby všecka jeho přikázaní plnili? Nebo tím ť jest dokázati, že Boha miluješ, aby plnil všecka jeho přikázaní. Plníme-li 115 je? Ano, slibuj! Strach, že nejsme ovce jeho, nebo on dí sám: »Ovce mé hlas muoj slyší.« Slyšíme-li kdy hlas jeho? Plníme-li jej? Pravie-li vám kdy co kněží, jest-li které kázaní, abyšte je zachovali, a dotkne-li se kdy vás? Nebo, což vám dobrého kněží praví, jako by sám mluvil l Pán Buoh. Nebo on sám dí: »Nejste P 103a 120 vy, jenž mluvíte, ale Duch Otce vašeho, ten ť v vás mluví.« Svatý Pavel dí: »Vy, Korintové, nepřijali ste našeho kázaní jako od lidí, ale tak ste přijali, jakož jest v pravé pravdě slovo boží«. Ale vy pohříchu uvadli ste jako ona ratolest; bude u štěpu nebo u vinného kořene a uvadne, ihned nenese žádného ovotce, avšak se drží 125 kmene tím, až i odetnú ji a uvrhau na voheň. Tak právě mnozí se drží kmene tím, že slovau křesťané, a tím se toliko jménem Krista drží, ale ovotce dobrých skutkuov nenesau; až přijde smrt a odetne je, ihned budau uvrženi v uoheň věčný. Však mnozí ničímž se nedělí od pekla, jediné smrtí, a jakž rychle umrau, tak 130 rychle klonau do horaucího li pekla. Dí dále čtení: »I byl tu člověk osmatřidceti let maje v nemoci své. Toho když uzřel Ježíš, vece jemu: Chceš-li zdráv býti?« Pohlediž dobroty našeho milého Ježíše! Tento nemocný ani k němu šel ani ho za to prosil, aby jej uzdravil, avšak on sám k němu P 103b — klekajíce NT — Ježíšem, říkali N — 108 buď, Mistře] králi židovský!«, rauhajíce se jemu NT — 110 těchto NT — 112 Nu] Ale NT — 113 svatá přikázaní N — tím] těmi T — jest do- kázati] dokazuješ N — 114 plnil a zachovával N — 115 je, ha N — ovce] z ovec N — 116 kdy my hlas N — 117 co] vyn. N — jest-li které] na kterém N — 118 zachovávali NT — kdy] v T je škrtnuto — 119 praví] mluví N, radí a praví T — jako by to vám N — 123 onano N — 124 a] však N — 125 tím] vyn. NT — 126 přídrží N — 127 až potom N — 129 nic T — 131 čtení svaté NT — bíše T — v nemoci] nemoci N — 132 své tělo uzří T — 133 Pohlediž] Nu, hlediž NT — 134 nešel NT — neprosil T — 110 Podle 2. Tim. 3, 1 a Mat. 24, 12 — 116 Jan 10, 27 — 119 Mat. 10, 20 — 121 Spr. 1. Tes. 2, 13 —
424 uvadlých, ješto v nich láska uvadla a ustydla? Jakož dí svatý 110 Pavel: »Věz to, Timotee, že těch časův posledních rozmnoží se nepravost a ustydne láska.« Nu, milý, jakú vy lásku máte k Bohu a milování? Velikú-li o to péči máte, aby všecka jeho přikázaní plnili? Nebo tím ť jest dokázati, že Boha miluješ, aby plnil všecka jeho přikázaní. Plníme-li 115 je? Ano, slibuj! Strach, že nejsme ovce jeho, nebo on dí sám: »Ovce mé hlas muoj slyší.« Slyšíme-li kdy hlas jeho? Plníme-li jej? Pravie-li vám kdy co kněží, jest-li které kázaní, abyšte je zachovali, a dotkne-li se kdy vás? Nebo, což vám dobrého kněží praví, jako by sám mluvil l Pán Buoh. Nebo on sám dí: »Nejste P 103a 120 vy, jenž mluvíte, ale Duch Otce vašeho, ten ť v vás mluví.« Svatý Pavel dí: »Vy, Korintové, nepřijali ste našeho kázaní jako od lidí, ale tak ste přijali, jakož jest v pravé pravdě slovo boží«. Ale vy pohříchu uvadli ste jako ona ratolest; bude u štěpu nebo u vinného kořene a uvadne, ihned nenese žádného ovotce, avšak se drží 125 kmene tím, až i odetnú ji a uvrhau na voheň. Tak právě mnozí se drží kmene tím, že slovau křesťané, a tím se toliko jménem Krista drží, ale ovotce dobrých skutkuov nenesau; až přijde smrt a odetne je, ihned budau uvrženi v uoheň věčný. Však mnozí ničímž se nedělí od pekla, jediné smrtí, a jakž rychle umrau, tak 130 rychle klonau do horaucího li pekla. Dí dále čtení: »I byl tu člověk osmatřidceti let maje v nemoci své. Toho když uzřel Ježíš, vece jemu: Chceš-li zdráv býti?« Pohlediž dobroty našeho milého Ježíše! Tento nemocný ani k němu šel ani ho za to prosil, aby jej uzdravil, avšak on sám k němu P 103b — klekajíce NT — Ježíšem, říkali N — 108 buď, Mistře] králi židovský!«, rauhajíce se jemu NT — 110 těchto NT — 112 Nu] Ale NT — 113 svatá přikázaní N — tím] těmi T — jest do- kázati] dokazuješ N — 114 plnil a zachovával N — 115 je, ha N — ovce] z ovec N — 116 kdy my hlas N — 117 co] vyn. N — jest-li které] na kterém N — 118 zachovávali NT — kdy] v T je škrtnuto — 119 praví] mluví N, radí a praví T — jako by to vám N — 123 onano N — 124 a] však N — 125 tím] vyn. NT — 126 přídrží N — 127 až potom N — 129 nic T — 131 čtení svaté NT — bíše T — v nemoci] nemoci N — 132 své tělo uzří T — 133 Pohlediž] Nu, hlediž NT — 134 nešel NT — neprosil T — 110 Podle 2. Tim. 3, 1 a Mat. 24, 12 — 116 Jan 10, 27 — 119 Mat. 10, 20 — 121 Spr. 1. Tes. 2, 13 —
Strana 425
425 135 šel a uzdravil jej. Nebo žádný nikoli z nemoci svých hříchuov nemuože vyjíti, leč sám milý Buoh svau milostí k němu přijde a navštíví jej. I mníš, by ty mohl snadně z hříchuov vyjíti, když ty ráčíš? Ba nikoli, leč milý Buch tobě svú pomoc z nebe s huory dá! Ale že jest ho otázal: »Chceš-li zdráv býti?« Toto věz, že, ačkoli jest to prvotně na Bohu, ta moc, aby ty z hříchuov vyšel, alevšak, nebude-li toho, aby ty se k tomu sám přičinil svú vší ! P 103b2 pilností, svau vší mocí, svú vuolí, nikoli z hříchův nevyjdeš; neb jest, hle, otázal ho: »Chceš-li býti zdráv?«, aby on také svú vuoli 145 dal. I odpověděl jemu neduživý: »Pane! Člověka nemám, aby, když se zarmútí voda, spustil mě do rybníka.« Vykládají světí to slovo »člověka nemám«, že ten člověk míní se auřad kněžský, jenž oni svým auřadem mají pomáhati lidem k zdraví duchov- nímu; a když těch není, kterak mnoho duší bývá v nemoci a 150 mrau a hynau duše! Nebo, jako když onu archu vezli v Starém zákoně a vuoz se nachýlil a nějaký z služebníkův Davidových přiskočiv chyti archu, aby nespadla, a hned Buoh dopustil, že náhlau smrtí zdechl. A to se stalo proto, že tu kněží nebylo; jakož potom David mluvil k kněžím l — tak stojí napsáno — P 104a 155 »Že ste, prý, s námi nebyli, ranil nás Pán Bůh.« Tak ť bývá, že pro nedostatek dobrých kněží, když se jich nedostává, že mnoho lidí na dušech svých hyne. — Prý »člověka nemám«. Ale dí svatý Rehoř: »Mnoho kněží, a málo kněží sancte vite et sane doctrine«, totiž málo kněží, aby byli svatého života a zdravého 160 naučení. Velmi jest těch málo, aby tu lidu právě spasení ukazovali, tu, kdež jest je Kristus složil. Ale těchto lakomcův, svatokupcův hromadu najdeš, ješto pro svůj úžitek lidem lehce spasení ukáží leckdes, ješto jest ho nikdy tu Pán Ježíš nezaložil, ono: »Tuto — vložíš«, »Onde políbíš«, »Tuto mši zaprosíš«, »Tamto půjdeš« 140 NT — 135 žádný zajisté N 136 milý, drahý T — Buoh jemu svau pomoc dá a N — 137 jej] je(!) P — domníváš se N — z hříchův svých a na- vyklostí N — 141 ty, člověče N 143 nevejdeš T — 145 Odpověděv T — 146 zarmútí] pohne N — svatí N 147 míní] mní T — 150 onuno N — 151 nachyloval N, nachýli T — nějaký Oza NT — 152 přiskočivši N — chytil N — 153 zdechl] tu zdechše na zemi se převrhl N, tu zdechše T — 156 dobrých a věrných Bohu N — že] vyn. N — 158—159 sanctae ... byli] vyn. N 160 učení N — málo] kněží maličko N — 161 tu] vyn. NT — 162 hromadu] 150 nn. 1. Par. 13, 9 nn.
425 135 šel a uzdravil jej. Nebo žádný nikoli z nemoci svých hříchuov nemuože vyjíti, leč sám milý Buoh svau milostí k němu přijde a navštíví jej. I mníš, by ty mohl snadně z hříchuov vyjíti, když ty ráčíš? Ba nikoli, leč milý Buch tobě svú pomoc z nebe s huory dá! Ale že jest ho otázal: »Chceš-li zdráv býti?« Toto věz, že, ačkoli jest to prvotně na Bohu, ta moc, aby ty z hříchuov vyšel, alevšak, nebude-li toho, aby ty se k tomu sám přičinil svú vší ! P 103b2 pilností, svau vší mocí, svú vuolí, nikoli z hříchův nevyjdeš; neb jest, hle, otázal ho: »Chceš-li býti zdráv?«, aby on také svú vuoli 145 dal. I odpověděl jemu neduživý: »Pane! Člověka nemám, aby, když se zarmútí voda, spustil mě do rybníka.« Vykládají světí to slovo »člověka nemám«, že ten člověk míní se auřad kněžský, jenž oni svým auřadem mají pomáhati lidem k zdraví duchov- nímu; a když těch není, kterak mnoho duší bývá v nemoci a 150 mrau a hynau duše! Nebo, jako když onu archu vezli v Starém zákoně a vuoz se nachýlil a nějaký z služebníkův Davidových přiskočiv chyti archu, aby nespadla, a hned Buoh dopustil, že náhlau smrtí zdechl. A to se stalo proto, že tu kněží nebylo; jakož potom David mluvil k kněžím l — tak stojí napsáno — P 104a 155 »Že ste, prý, s námi nebyli, ranil nás Pán Bůh.« Tak ť bývá, že pro nedostatek dobrých kněží, když se jich nedostává, že mnoho lidí na dušech svých hyne. — Prý »člověka nemám«. Ale dí svatý Rehoř: »Mnoho kněží, a málo kněží sancte vite et sane doctrine«, totiž málo kněží, aby byli svatého života a zdravého 160 naučení. Velmi jest těch málo, aby tu lidu právě spasení ukazovali, tu, kdež jest je Kristus složil. Ale těchto lakomcův, svatokupcův hromadu najdeš, ješto pro svůj úžitek lidem lehce spasení ukáží leckdes, ješto jest ho nikdy tu Pán Ježíš nezaložil, ono: »Tuto — vložíš«, »Onde políbíš«, »Tuto mši zaprosíš«, »Tamto půjdeš« 140 NT — 135 žádný zajisté N 136 milý, drahý T — Buoh jemu svau pomoc dá a N — 137 jej] je(!) P — domníváš se N — z hříchův svých a na- vyklostí N — 141 ty, člověče N 143 nevejdeš T — 145 Odpověděv T — 146 zarmútí] pohne N — svatí N 147 míní] mní T — 150 onuno N — 151 nachyloval N, nachýli T — nějaký Oza NT — 152 přiskočivši N — chytil N — 153 zdechl] tu zdechše na zemi se převrhl N, tu zdechše T — 156 dobrých a věrných Bohu N — že] vyn. N — 158—159 sanctae ... byli] vyn. N 160 učení N — málo] kněží maličko N — 161 tu] vyn. NT — 162 hromadu] 150 nn. 1. Par. 13, 9 nn.
Strana 426
426 165 aby sobě měšec nahnali. Ale nedarmo ť se jest Pán Ježíš kázal modliti, aby dal lidem dobré kněží, řka: »Žeň zajisté mno lihá, P 104a ale dělníkův málo. Prostež Pána žni, ať pošle dělníky na žeň svau!« To ť by mělo býti do lidí, aby často prosili milého Boha, aby 170 jim dal dobré zprávce, učitele a věrné kněží, ješto by právě vedlé zákona božího lid zpravovali a vedli k chvále boží a pro lidské spasení pracovali věrně. Nu, mnedle, kolikrát ste vy tento rok s pláčem Boha poprosili, aby vám dal dobré kněží? Snad nikdíž! A, běda nám! Ten lid městský málo se o to stará; když oni mají, 175 co oni dbají o jiné? Ano sedláčkové nebožátka rádi by měli, i nemohau míti. A, á, milý Bože, ano nejednau nedadí páni, pro- tivníci krve boží, jim; oni by rádi šli míli, nejednú i dvě pro krev boží, a kněží zlí, nešlechetní, nechtí dáti a svodí, a páni, když zvědí, odrau ještě jako 1 lípu! Sželiž se tobě toho, milý Bože! P 104b 180 A, vy, zajisté měli byšte se uleknúti: oni by rádi, i nemají, a vy majíce, i nechcete a nedbáte přijímati té drahé krve! Zvíte, jaká ť za to pomsta bude! I dí dále ten neduživý: »Nebo, když já přijdu, jiný přede mnau sejde«. Kdo jest to »jiný«? Tělesné, časné věci. I kdož jich 185 jest pilnějí, větší péči má o ty věci tělesné — o hospodářství, o piv- nici, o krám, o čež koli —: to ť jest ten jiný, ješto se utíká před spasitedlné věci. Nebo to jest přikázaní boží, aby lidé najprvé a najsnažnějí a najpilnějí hledali chvály boží a svého spasení, potom tepruv tělesných věcí «tak) daleko, což by bylo ku potřebě 190 a ješto by bylo nápomocno k spasení. Neb dí sám: »Najprvé hledajte království božího a spravedlivosti jeho«. Když pak lidé, veliký počet N — ukazují N — 163 ješto] an N — 165 a to vše, aby T jen měšec N — ne nadarmo N — 166 zajistě T — 167 Protož proste NT 170 dobré učitele NT (v P ps.: vožitelee) — 173 milého Boha N — 174 Ó N, Ach T — Tento T — 176 i] ale N — míti] dostati N — A, á] ó N, Ach T — nedají T — 177 nejednau míli, dvě N — krev drahau N — 178 a svodí] ale svodí je, nebožátka N — 179 toho samému, milej, drahej N — 180 zajistě T — by] vyn. N — nemají člověka N — vy pak N — 181 krve boží N — 182 bude] na vás přijde N — 183 přijdu] jdu N — 184 I, tělesné tyto N — 185 pilnější N — maje N — 186 o čež koli] a oč koli jiného N — jest vše N — 187 spasitedlnými věcmi N — toto T — 189 «tak vyn.(!) P — daleko] mnoho toliko N — bylo ku] slaužilo ku N — potřebě těla N — 190 sám Spasitel milostivý 166 Mat. 9, 37—38. 190 Mat. 6, 33 —
426 165 aby sobě měšec nahnali. Ale nedarmo ť se jest Pán Ježíš kázal modliti, aby dal lidem dobré kněží, řka: »Žeň zajisté mno lihá, P 104a ale dělníkův málo. Prostež Pána žni, ať pošle dělníky na žeň svau!« To ť by mělo býti do lidí, aby často prosili milého Boha, aby 170 jim dal dobré zprávce, učitele a věrné kněží, ješto by právě vedlé zákona božího lid zpravovali a vedli k chvále boží a pro lidské spasení pracovali věrně. Nu, mnedle, kolikrát ste vy tento rok s pláčem Boha poprosili, aby vám dal dobré kněží? Snad nikdíž! A, běda nám! Ten lid městský málo se o to stará; když oni mají, 175 co oni dbají o jiné? Ano sedláčkové nebožátka rádi by měli, i nemohau míti. A, á, milý Bože, ano nejednau nedadí páni, pro- tivníci krve boží, jim; oni by rádi šli míli, nejednú i dvě pro krev boží, a kněží zlí, nešlechetní, nechtí dáti a svodí, a páni, když zvědí, odrau ještě jako 1 lípu! Sželiž se tobě toho, milý Bože! P 104b 180 A, vy, zajisté měli byšte se uleknúti: oni by rádi, i nemají, a vy majíce, i nechcete a nedbáte přijímati té drahé krve! Zvíte, jaká ť za to pomsta bude! I dí dále ten neduživý: »Nebo, když já přijdu, jiný přede mnau sejde«. Kdo jest to »jiný«? Tělesné, časné věci. I kdož jich 185 jest pilnějí, větší péči má o ty věci tělesné — o hospodářství, o piv- nici, o krám, o čež koli —: to ť jest ten jiný, ješto se utíká před spasitedlné věci. Nebo to jest přikázaní boží, aby lidé najprvé a najsnažnějí a najpilnějí hledali chvály boží a svého spasení, potom tepruv tělesných věcí «tak) daleko, což by bylo ku potřebě 190 a ješto by bylo nápomocno k spasení. Neb dí sám: »Najprvé hledajte království božího a spravedlivosti jeho«. Když pak lidé, veliký počet N — ukazují N — 163 ješto] an N — 165 a to vše, aby T jen měšec N — ne nadarmo N — 166 zajistě T — 167 Protož proste NT 170 dobré učitele NT (v P ps.: vožitelee) — 173 milého Boha N — 174 Ó N, Ach T — Tento T — 176 i] ale N — míti] dostati N — A, á] ó N, Ach T — nedají T — 177 nejednau míli, dvě N — krev drahau N — 178 a svodí] ale svodí je, nebožátka N — 179 toho samému, milej, drahej N — 180 zajistě T — by] vyn. N — nemají člověka N — vy pak N — 181 krve boží N — 182 bude] na vás přijde N — 183 přijdu] jdu N — 184 I, tělesné tyto N — 185 pilnější N — maje N — 186 o čež koli] a oč koli jiného N — jest vše N — 187 spasitedlnými věcmi N — toto T — 189 «tak vyn.(!) P — daleko] mnoho toliko N — bylo ku] slaužilo ku N — potřebě těla N — 190 sám Spasitel milostivý 166 Mat. 9, 37—38. 190 Mat. 6, 33 —
Strana 427
427 ti nechajíce svého spasení, i jsau pilnější hospodářství a jiných P 104b2 věcí, již oni ruší řád čtení svatého a předčí před Ježíšem. Milý, bylo-li by to podobné, aby lidé ctili a v čest měli biřice nebo kata 195 více nežli krále? Velmi ť by to nepodobné bylo! Takéž ť jest toto nepodobné, když jsau lidé pilnější časných věcí nežli věčných, světa nežli Boha! I dí dále čtení svaté: »Vece jemu Ježíš: Vstaň, vezmi lože své a choď! A ihned zdráv jest učiněn člověk, a vzev lože své, 200 i odšel jest.« Pohlediž, milý člověče, tuto veliké dobroty a milosti našeho milého Ježíše, že, ač tento člověk sám sobě nic nemohl pomoci a také žádného neměl, by jej pustil do rybníka (neb jest řekl: »Pane, nemám člověka«), avšak on, milý Pán, nenechal, li by P 105a ho neuzdravil, když jediné viděl dobrau vuoli od toho člověka 205 a žádost, že by rád zdráv byl. Té ť jest povahy i dnes náš milý Buoh, že, byť pak kněží nebylo a nebyl kdo posluhuje svátostmi, když by jedno člověk měl dobrú vuoli a srdečnú žádost, že by rád měl, a nemuož míti, nikoli ť by milý Buoh nenechal, by tebe neučinil účastna toho všeho, čehož žádáš, tak hojně a dostatečně, 210 jako by to měl neb přijímal. Zdali jest nechal oněch mučedlníkův, ješto je pohané mordovali, beze křtu, a oni žádali, a nemohli míti? Ba, zajisté bez pochybení, že ť jest nenechal, by ť jim toho všeho účastna býti nedal, jako by byli pokřtěni. Takéž právě o této svátosti velebné, o krvi drahého Ježíše: jestliže by tam kde byl 215a Bůh dopustil nemoc a nemohl míti pod oběma k způsoboma P 105a- jeho drahého těla a jeho krve svaté, neb že by kněží dáti ne- chtěli aneb jinak míti nemohl, nikoli proto neustupuj a jináč N 191 jeho (tu se míní přikázaní boží) N — 192 nechajíce na straně N 193 věcí tělesných N — 194 aby] kdyby N — čest] poctivosti N — nebo] vyn. N — 195 nepodobné a neslušné N — Tak N — 196 nepodobné] ne- slušné N věcí, pominutedlných N — 199 tvé N — vzav N, vzal T — 201 že] vyn. N — 202 žádného přítele tak věrného N — aby N — pustil po hnutí vody N — 203 milý] drahej N — 204 jediné] toliko N — od toho člověka] při něm N — 205 dodnes N — 207 by ... měl] jedno toliko lidé mají N — 208 rád .. . míti] rádi toho došli, i nemohau N — by] vyn. NT — nenechá tebe, aby tě NT — 209 neučinil] neměl učiniti N — všeho dobrého N — 210 neb] a N — 211 křtu svatého N — a oni] nebo toho N — 212 beze vší pochybnosti N — 213 Tak N — 214 drahé boží N — Ježíše] vyn. N — tam kde byl] se trefilo N — 215 milý Pán Bůh T — nemoc na člověka N — a on N — obojí N spůsobau N, spůsobama T — 216 jeho] vyn. N — jeho] vyn. N — svaté]
427 ti nechajíce svého spasení, i jsau pilnější hospodářství a jiných P 104b2 věcí, již oni ruší řád čtení svatého a předčí před Ježíšem. Milý, bylo-li by to podobné, aby lidé ctili a v čest měli biřice nebo kata 195 více nežli krále? Velmi ť by to nepodobné bylo! Takéž ť jest toto nepodobné, když jsau lidé pilnější časných věcí nežli věčných, světa nežli Boha! I dí dále čtení svaté: »Vece jemu Ježíš: Vstaň, vezmi lože své a choď! A ihned zdráv jest učiněn člověk, a vzev lože své, 200 i odšel jest.« Pohlediž, milý člověče, tuto veliké dobroty a milosti našeho milého Ježíše, že, ač tento člověk sám sobě nic nemohl pomoci a také žádného neměl, by jej pustil do rybníka (neb jest řekl: »Pane, nemám člověka«), avšak on, milý Pán, nenechal, li by P 105a ho neuzdravil, když jediné viděl dobrau vuoli od toho člověka 205 a žádost, že by rád zdráv byl. Té ť jest povahy i dnes náš milý Buoh, že, byť pak kněží nebylo a nebyl kdo posluhuje svátostmi, když by jedno člověk měl dobrú vuoli a srdečnú žádost, že by rád měl, a nemuož míti, nikoli ť by milý Buoh nenechal, by tebe neučinil účastna toho všeho, čehož žádáš, tak hojně a dostatečně, 210 jako by to měl neb přijímal. Zdali jest nechal oněch mučedlníkův, ješto je pohané mordovali, beze křtu, a oni žádali, a nemohli míti? Ba, zajisté bez pochybení, že ť jest nenechal, by ť jim toho všeho účastna býti nedal, jako by byli pokřtěni. Takéž právě o této svátosti velebné, o krvi drahého Ježíše: jestliže by tam kde byl 215a Bůh dopustil nemoc a nemohl míti pod oběma k způsoboma P 105a- jeho drahého těla a jeho krve svaté, neb že by kněží dáti ne- chtěli aneb jinak míti nemohl, nikoli proto neustupuj a jináč N 191 jeho (tu se míní přikázaní boží) N — 192 nechajíce na straně N 193 věcí tělesných N — 194 aby] kdyby N — čest] poctivosti N — nebo] vyn. N — 195 nepodobné a neslušné N — Tak N — 196 nepodobné] ne- slušné N věcí, pominutedlných N — 199 tvé N — vzav N, vzal T — 201 že] vyn. N — 202 žádného přítele tak věrného N — aby N — pustil po hnutí vody N — 203 milý] drahej N — 204 jediné] toliko N — od toho člověka] při něm N — 205 dodnes N — 207 by ... měl] jedno toliko lidé mají N — 208 rád .. . míti] rádi toho došli, i nemohau N — by] vyn. NT — nenechá tebe, aby tě NT — 209 neučinil] neměl učiniti N — všeho dobrého N — 210 neb] a N — 211 křtu svatého N — a oni] nebo toho N — 212 beze vší pochybnosti N — 213 Tak N — 214 drahé boží N — Ježíše] vyn. N — tam kde byl] se trefilo N — 215 milý Pán Bůh T — nemoc na člověka N — a on N — obojí N spůsobau N, spůsobama T — 216 jeho] vyn. N — jeho] vyn. N — svaté]
Strana 428
428 nečiň, než, poruče se Bohu, silně daufaj a měj jistú a silnú víru, že ť tebe milý Buoh neopustí a nenechá, by ť nedal býti účastnu 220 toho, jako by podstatně přijímal. Neb dí mistr hlubokých smys- luov: »Nepřivázal ť jest milý Buoh své moci k svátostem, ať by nemohl dáti týchž milostí bez svátosti a daruov jako v svá- tostech.« Ba, muož ť on všudy i bez svátostí tobě dáti hojné dary a milosti. Než pak, když již tento neduživý byl uzdraven, potom nadšel jej Pán Ježíš v chrámě i řekl jest jemu: »Aj, zdráv učiněn si, již nechtěj více hřešiti, ať by se tobě huoře něco nepřihodilo!« Toto věz, když člověk l v hříchy které padal a již se jich kaje věrně P 10. a právě a chce, aby mu je Buoh odpustil, třeba ť mu jest sebe 230 velmi pilnu býti, aby se vší pilností varoval se, aby více do smrti v ty hříchy nebo v jiné nepadal, chceš-li na duši uzdraven býti a aby mu je Bůh odpustil. Nebo, budeš-li se káti, zpovídaje se hříchuov, mějž pevný úmysl v ně se zase nenavracovati, nechceš-li, ať by se huoře nepřihodilo! »Posměvač jest a nekající, kterýž, 235 káv se hříchuov, opět se v ně zase navracuje«, tak dí Iziodorus. Ó nastojte, co jest těch posměvačuov, ješto nyní již se pošmauří, již se kají, ba již také i popláčí druhdy na hříchy — a jediné ť velika noc mine, ani ť ihned zase v též hříchy! Bývalo-li jest to kdy do nás? A, běda bude! Posměvači I jsme pohříchu a ne-P 105 240 kající! Milý, pomysl takto: Kdyby někdo nětco mnoho provinil a rozhněval tě velmi a chtěl se s tebau smířiti a prosil tebe, aby 225 Pána Ježíše N — 217 míti] k tomu přijíti by N — 218 poruč T — 219 účastna N — 220 by to N — 223 muož t] mocen t jest N — 225 Než] Když N — když] vyn. N — nalezl N — 226 již] jedne T — 227 horšího N — 228 věz] sluší znáti, že N — kaje] konečně káti umínil N — 229 milý Pán Bůh T — 231 v jiné] k těm podobné N — chceš-li] ač chceš N — duši své N — 232 a aby mu] aby ti N — milý Pán Bůh T — 233 pevný a stálý N — 234 huoře] tobě nětco horšího N — nepřihodilo! Nebo dí Iziodorus NT — nekající každý ten N — 235 kajíc N — Tak dí Iziodorus] vyn. NT — 236 již tímto časem N — 237 již (první)] a N — své hříchy N — 238 brzo mine N — an N ,oni T — hříchy se vylejí N — Bývalo-li jest] Bývá-li NT — 239 vás (+ ha? anebo bejvalo-li jest? T) NT — Ó N, Aha T — vám bude T — nebo sme T — 241 pomysli sám u sebe N — provinil proti tobě N — 242 potom chtěl 220 Mistr hlubokých smysluov = Petrus Lombardus, biskup pařížský († 1164), jemuž dáván čestný titul »magister sententiarum«.
428 nečiň, než, poruče se Bohu, silně daufaj a měj jistú a silnú víru, že ť tebe milý Buoh neopustí a nenechá, by ť nedal býti účastnu 220 toho, jako by podstatně přijímal. Neb dí mistr hlubokých smys- luov: »Nepřivázal ť jest milý Buoh své moci k svátostem, ať by nemohl dáti týchž milostí bez svátosti a daruov jako v svá- tostech.« Ba, muož ť on všudy i bez svátostí tobě dáti hojné dary a milosti. Než pak, když již tento neduživý byl uzdraven, potom nadšel jej Pán Ježíš v chrámě i řekl jest jemu: »Aj, zdráv učiněn si, již nechtěj více hřešiti, ať by se tobě huoře něco nepřihodilo!« Toto věz, když člověk l v hříchy které padal a již se jich kaje věrně P 10. a právě a chce, aby mu je Buoh odpustil, třeba ť mu jest sebe 230 velmi pilnu býti, aby se vší pilností varoval se, aby více do smrti v ty hříchy nebo v jiné nepadal, chceš-li na duši uzdraven býti a aby mu je Bůh odpustil. Nebo, budeš-li se káti, zpovídaje se hříchuov, mějž pevný úmysl v ně se zase nenavracovati, nechceš-li, ať by se huoře nepřihodilo! »Posměvač jest a nekající, kterýž, 235 káv se hříchuov, opět se v ně zase navracuje«, tak dí Iziodorus. Ó nastojte, co jest těch posměvačuov, ješto nyní již se pošmauří, již se kají, ba již také i popláčí druhdy na hříchy — a jediné ť velika noc mine, ani ť ihned zase v též hříchy! Bývalo-li jest to kdy do nás? A, běda bude! Posměvači I jsme pohříchu a ne-P 105 240 kající! Milý, pomysl takto: Kdyby někdo nětco mnoho provinil a rozhněval tě velmi a chtěl se s tebau smířiti a prosil tebe, aby 225 Pána Ježíše N — 217 míti] k tomu přijíti by N — 218 poruč T — 219 účastna N — 220 by to N — 223 muož t] mocen t jest N — 225 Než] Když N — když] vyn. N — nalezl N — 226 již] jedne T — 227 horšího N — 228 věz] sluší znáti, že N — kaje] konečně káti umínil N — 229 milý Pán Bůh T — 231 v jiné] k těm podobné N — chceš-li] ač chceš N — duši své N — 232 a aby mu] aby ti N — milý Pán Bůh T — 233 pevný a stálý N — 234 huoře] tobě nětco horšího N — nepřihodilo! Nebo dí Iziodorus NT — nekající každý ten N — 235 kajíc N — Tak dí Iziodorus] vyn. NT — 236 již tímto časem N — 237 již (první)] a N — své hříchy N — 238 brzo mine N — an N ,oni T — hříchy se vylejí N — Bývalo-li jest] Bývá-li NT — 239 vás (+ ha? anebo bejvalo-li jest? T) NT — Ó N, Aha T — vám bude T — nebo sme T — 241 pomysli sám u sebe N — provinil proti tobě N — 242 potom chtěl 220 Mistr hlubokých smysluov = Petrus Lombardus, biskup pařížský († 1164), jemuž dáván čestný titul »magister sententiarum«.
Strana 429
429 jemu to odpustil, a ty zajisté věděl, že tě zase rozhněvá: mnedle, mohl-li by jemu právě odpustiti a smířiti se s ním? Díš: »Nemohl.« 245 Takéž ť jest u Pána Boha. On ť zajisto ví, že ty jej zase budeš hněvati, a nyní prosíš, ať by odpustil: »A, á, milý Pane, smiluj se!«, — a potom, nuž zase v též hříchy! Hádaj, hádaj, jaké to bude odpuštění! Přijímal-li si pak tělo jeho drahé a jsa snad v hněvu božím, strach pohříchu, že s' nehodně přijímal! Ulekneme-li se 250 toho? Tyto řeči právě jako na hlavu nám tekau, a nic neznamenati, by se co ulekli! Ba asa bídný člověk postýskal «by) so li bě — P 106a1 nic kusa! Ba, má-li ť tobě Buoh hříchy odpustiti, máš se na to napraviti, aby se hříchův vystříhal se vší pilností, v pravém po- kání stál a trval a v ctnostech a dobrých skutcích prospíval den 255 ode dne; tak ť by Bůh hříchy odpustil! Tak-liž vy činíte? Mnedle, co ste letos lepší než luoni? Ba, strach, že horší! Buoh ví, co jest hříchuov přibylo! A dí: »Nechtěj hřešiti!« Nedí: »Nehřeš«, ale: »Ne- chtěj hřešiti«, tak, aby v žádosti žádného hříchu neměl, netolik 260 v skutku aby nehřešil, ale aby nechtěl hřešiti. Nejeden by rád shřešil, i nemuož; nejeden by rád tancoval, i nemuož snad, nebo klál, i nemuož; nejeden by rád cizoložil nebo smilnil, i nemůž aneb nemuož dojíti. I protož dí: »Nechtěj hřešiti!« I mníš ty, by bylo mnoho těch, ješ Tto se právě kají? Aha, zajisté málo! P 106a2 265 Ale vezmiž takto: Vezmi své hříchy, které s' páchal, na jednu stranu, vezmiž budaucí, které by mohl činiti, na druhú, a sám se postav u prostředce. Jestliže oněchno hříchuov, kteréž si páchal, nemáš v mrzkosti, ale s libostí se na ně a s kocháním rozpomínáš, ono: »U, prý, tuto jsme jednau tancovali a tuto N 243 zajisté věděl] byl tím dobře ujištěn N — 245 zajisté N, zajistě ví a zná N — 246 A, á] Ó N — Pane Bože T — 247 v též hříchy] T v hříchy, v též nepravosti T — 248 pak tak NT — drahé a jeho drahau krev T — jsa] g před -sa drobně připsáno až dodatečně P, sauce N — 250 An tyto N — 251 asi T — člověče T — «by vyn. P — 252 než toto nic kusa N — máš] musíš T — 252—253 máš... na- praviti] musíš se cele o to přičiniti N — 253 všech hříchů N — 254 pro- spíval vždy víc N — 255 milý Pán Bůh T — hříchy tvé N — 257 při- bylo, jak veliká hromada N — 258 Nepraví N — 260 ale ani N — Neb nejeden T — 261 hřešil NT — snad, nebo] někdo by snad rád N — 263 toho dojíti, anebo nesmí pro lidi, více se jich bojíc nežli Boha N — 264 těch lidí N — Aha] Ó N — zajistě T maličko N — 265 vezmiž] učiniž N — 266 i budaucí N — mohl činiti] se mohly ještě přihoditi N — druhau stranu N — 269
429 jemu to odpustil, a ty zajisté věděl, že tě zase rozhněvá: mnedle, mohl-li by jemu právě odpustiti a smířiti se s ním? Díš: »Nemohl.« 245 Takéž ť jest u Pána Boha. On ť zajisto ví, že ty jej zase budeš hněvati, a nyní prosíš, ať by odpustil: »A, á, milý Pane, smiluj se!«, — a potom, nuž zase v též hříchy! Hádaj, hádaj, jaké to bude odpuštění! Přijímal-li si pak tělo jeho drahé a jsa snad v hněvu božím, strach pohříchu, že s' nehodně přijímal! Ulekneme-li se 250 toho? Tyto řeči právě jako na hlavu nám tekau, a nic neznamenati, by se co ulekli! Ba asa bídný člověk postýskal «by) so li bě — P 106a1 nic kusa! Ba, má-li ť tobě Buoh hříchy odpustiti, máš se na to napraviti, aby se hříchův vystříhal se vší pilností, v pravém po- kání stál a trval a v ctnostech a dobrých skutcích prospíval den 255 ode dne; tak ť by Bůh hříchy odpustil! Tak-liž vy činíte? Mnedle, co ste letos lepší než luoni? Ba, strach, že horší! Buoh ví, co jest hříchuov přibylo! A dí: »Nechtěj hřešiti!« Nedí: »Nehřeš«, ale: »Ne- chtěj hřešiti«, tak, aby v žádosti žádného hříchu neměl, netolik 260 v skutku aby nehřešil, ale aby nechtěl hřešiti. Nejeden by rád shřešil, i nemuož; nejeden by rád tancoval, i nemuož snad, nebo klál, i nemuož; nejeden by rád cizoložil nebo smilnil, i nemůž aneb nemuož dojíti. I protož dí: »Nechtěj hřešiti!« I mníš ty, by bylo mnoho těch, ješ Tto se právě kají? Aha, zajisté málo! P 106a2 265 Ale vezmiž takto: Vezmi své hříchy, které s' páchal, na jednu stranu, vezmiž budaucí, které by mohl činiti, na druhú, a sám se postav u prostředce. Jestliže oněchno hříchuov, kteréž si páchal, nemáš v mrzkosti, ale s libostí se na ně a s kocháním rozpomínáš, ono: »U, prý, tuto jsme jednau tancovali a tuto N 243 zajisté věděl] byl tím dobře ujištěn N — 245 zajisté N, zajistě ví a zná N — 246 A, á] Ó N — Pane Bože T — 247 v též hříchy] T v hříchy, v též nepravosti T — 248 pak tak NT — drahé a jeho drahau krev T — jsa] g před -sa drobně připsáno až dodatečně P, sauce N — 250 An tyto N — 251 asi T — člověče T — «by vyn. P — 252 než toto nic kusa N — máš] musíš T — 252—253 máš... na- praviti] musíš se cele o to přičiniti N — 253 všech hříchů N — 254 pro- spíval vždy víc N — 255 milý Pán Bůh T — hříchy tvé N — 257 při- bylo, jak veliká hromada N — 258 Nepraví N — 260 ale ani N — Neb nejeden T — 261 hřešil NT — snad, nebo] někdo by snad rád N — 263 toho dojíti, anebo nesmí pro lidi, více se jich bojíc nežli Boha N — 264 těch lidí N — Aha] Ó N — zajistě T maličko N — 265 vezmiž] učiniž N — 266 i budaucí N — mohl činiti] se mohly ještě přihoditi N — druhau stranu N — 269
Strana 430
430 270 sme veseli byli a dobré bydlo měli!«, i připomínáš je s utěšením, nikoli se nenaděj, by ty se mohl budaucích hříchuov uvarovati; druhé, jestliže ty se nebudeš hříchův budaucích varovati, nikoli se nenaděj, by tobě Buoh minulé hříchy, které si činil, odpustil, ale věz, že všichni budau tobě zpomenuti k vině a k mauce 275 a věčné pomstě! Dajž nám, milý Bože, uhoditi na pravé pokání! Ale že tu dí: »Ať by se tobě huoře nepři u hodilo.« Co by to P 106 bylo horšího? Toto: když člověk, padna v hříchy, potom se jich kaje, opět potom zase v ně upadne, opět se kaje a opět zase hřeší: z toho opětování hříchův přijde obyčej v hříších, potom že sobě 280 je málo váží, potom že přijde zatvrzení, že se zatvrdí v nich, že nebude moci z nich povstati, ač by rád, a potom přijde konečně nekání a potom smrt zachvátí a potom horaucí peklo — to ť to horší! Uchovajž nás jeho, milostivý, drahý Ježíši, ukřižovaný Pane! Amen. ono] říkaje N — tancovali] znamenitau kratochvíl měli, tancovali, hráli N — 270 je] to sobě N — 271 uvarovati nikoli T — 272 druhé ... va- rovati vyn. P — 273 milej Bůh NT — onyno minulé NT — hříchy] vyn. NT — 274 připomenuti N — 274—275 k mauce ... pomstě] ku pokutě hrozné věčné N — 275 milý, drahý Pane T — 276 tobě] vyn T — huoře] nětco horšího N — 279 obyčej a zvyklost N — 279—280 že sobě ... potom že] takový hříšník již sobě málo bude vážiti hříchů, takže potom N, že přijde, že sobě je málo váží, takže potom T — 280 zatvrzení] zapeklení, to jest zatvrzení v hříších N — že se an se N — 281 ač byl by pak i N — 282 potom pak horaucí T — po- tom horaucí peklo] tak se s horaucím peklem potká N — to ť jest T — 283 drahý náš T — Ježíši Kriste T — 284 Pane] pro nás N —
430 270 sme veseli byli a dobré bydlo měli!«, i připomínáš je s utěšením, nikoli se nenaděj, by ty se mohl budaucích hříchuov uvarovati; druhé, jestliže ty se nebudeš hříchův budaucích varovati, nikoli se nenaděj, by tobě Buoh minulé hříchy, které si činil, odpustil, ale věz, že všichni budau tobě zpomenuti k vině a k mauce 275 a věčné pomstě! Dajž nám, milý Bože, uhoditi na pravé pokání! Ale že tu dí: »Ať by se tobě huoře nepři u hodilo.« Co by to P 106 bylo horšího? Toto: když člověk, padna v hříchy, potom se jich kaje, opět potom zase v ně upadne, opět se kaje a opět zase hřeší: z toho opětování hříchův přijde obyčej v hříších, potom že sobě 280 je málo váží, potom že přijde zatvrzení, že se zatvrdí v nich, že nebude moci z nich povstati, ač by rád, a potom přijde konečně nekání a potom smrt zachvátí a potom horaucí peklo — to ť to horší! Uchovajž nás jeho, milostivý, drahý Ježíši, ukřižovaný Pane! Amen. ono] říkaje N — tancovali] znamenitau kratochvíl měli, tancovali, hráli N — 270 je] to sobě N — 271 uvarovati nikoli T — 272 druhé ... va- rovati vyn. P — 273 milej Bůh NT — onyno minulé NT — hříchy] vyn. NT — 274 připomenuti N — 274—275 k mauce ... pomstě] ku pokutě hrozné věčné N — 275 milý, drahý Pane T — 276 tobě] vyn T — huoře] nětco horšího N — 279 obyčej a zvyklost N — 279—280 že sobě ... potom že] takový hříšník již sobě málo bude vážiti hříchů, takže potom N, že přijde, že sobě je málo váží, takže potom T — 280 zatvrzení] zapeklení, to jest zatvrzení v hříších N — že se an se N — 281 ač byl by pak i N — 282 potom pak horaucí T — po- tom horaucí peklo] tak se s horaucím peklem potká N — to ť jest T — 283 drahý náš T — Ježíši Kriste T — 284 Pane] pro nás N —
Strana 431
Neděle druhá v postě. (B 158) Epištola svatého Pavla k Tesalonicenským v čtvrté kapitole. Bratří! Prosíme vás a skrze posvátnú věc zaklínáme v Pánu Ježíšovi, aby, jakož ste 5přijali od nás, kterak vy musíte choditi a lí- biti se Bohu, jakož i chodíte, abyšte se roz- máhali více. Víte zajisté, kteraková přiká- zaní vydal jsem vám skrze Pána Ježíše. Nebo toto jest vuole boží, osvícení vaše, abyšte l0se zdržovali od smilstva, aby uměl každý svým nádobím vládnúti v uosvícení a v pocti- vosti, ne v náchylnosti žádostí, jako i po- hané, kteříž Boha neznají; a aby nižádný ne- předstupoval ani oklamával v kupectví 15bratra svého; nebo mstitel jest Pán těch všech věcí, jakož jsme předpověděli vám a svědčili jsme. Nebo nepovolal nás Buoh 2 19 Epištola ... našem] vyn. RSO — 2 Epištola 1. N — svatého Pavla] v první C, vyn. N — «Tesalonicenským Efezským(!) BN - 3 Dále pak prosíme U — a skrze] pro C — 3—4 skrze ... zaklí- náme] napomínáme vás U — skrze ... aby] [žádáme pro Pána Ježíše) KP — 4 zaklínáme ... Ježíšovi] a pro Pána Ježíše C — aby] vyn. CU — 5—19 vy musíte... Pánu našem] byšte měli choditi. Konec: Kterýž dal Ducha svatého nám U — 5 vy musíte] (máte) KPC 6 jakož i chodíte] tak i choďte C - se] vyn. P — 7 zajistě T — (která) KPONT — 8 (dal) KPCNT —— Pána našeho T —. Ježíše Krista C — 9 tato PNTC — osvícení] (svatost) — K, posvěcení CN — 10 (zdrželi) KT — jedenkaždý PC, každý z vás T — 11 nádobím] (tělem) KPNT, tělesenstvím C — uosvícení] (svatosti) KPC 12 náchylnosti] (libosti) KP, chlipnostech C — (tělesných žádostí, KPC i] (činí) KPNC — jenž NT — 13 14 nepředstupoval] (nepřesahal) KN nepředstíhal P, neutískal a předsahal(!) C, nenadstupoval T — 14 kupectví (trhu) KPNT, čemž koliv C - 15 nebo] protože C — 15—16 těch ... věcí (všeho toho) KPNTC 16 i prvé předpověděli C, prvé předpovídali N v nosvícení] (k svatosti) K — 17 jsme] vyn. CN 18 (k nečistotě) KP 3 nn. 1. Tes. 4, 1 7.
Neděle druhá v postě. (B 158) Epištola svatého Pavla k Tesalonicenským v čtvrté kapitole. Bratří! Prosíme vás a skrze posvátnú věc zaklínáme v Pánu Ježíšovi, aby, jakož ste 5přijali od nás, kterak vy musíte choditi a lí- biti se Bohu, jakož i chodíte, abyšte se roz- máhali více. Víte zajisté, kteraková přiká- zaní vydal jsem vám skrze Pána Ježíše. Nebo toto jest vuole boží, osvícení vaše, abyšte l0se zdržovali od smilstva, aby uměl každý svým nádobím vládnúti v uosvícení a v pocti- vosti, ne v náchylnosti žádostí, jako i po- hané, kteříž Boha neznají; a aby nižádný ne- předstupoval ani oklamával v kupectví 15bratra svého; nebo mstitel jest Pán těch všech věcí, jakož jsme předpověděli vám a svědčili jsme. Nebo nepovolal nás Buoh 2 19 Epištola ... našem] vyn. RSO — 2 Epištola 1. N — svatého Pavla] v první C, vyn. N — «Tesalonicenským Efezským(!) BN - 3 Dále pak prosíme U — a skrze] pro C — 3—4 skrze ... zaklí- náme] napomínáme vás U — skrze ... aby] [žádáme pro Pána Ježíše) KP — 4 zaklínáme ... Ježíšovi] a pro Pána Ježíše C — aby] vyn. CU — 5—19 vy musíte... Pánu našem] byšte měli choditi. Konec: Kterýž dal Ducha svatého nám U — 5 vy musíte] (máte) KPC 6 jakož i chodíte] tak i choďte C - se] vyn. P — 7 zajistě T — (která) KPONT — 8 (dal) KPCNT —— Pána našeho T —. Ježíše Krista C — 9 tato PNTC — osvícení] (svatost) — K, posvěcení CN — 10 (zdrželi) KT — jedenkaždý PC, každý z vás T — 11 nádobím] (tělem) KPNT, tělesenstvím C — uosvícení] (svatosti) KPC 12 náchylnosti] (libosti) KP, chlipnostech C — (tělesných žádostí, KPC i] (činí) KPNC — jenž NT — 13 14 nepředstupoval] (nepřesahal) KN nepředstíhal P, neutískal a předsahal(!) C, nenadstupoval T — 14 kupectví (trhu) KPNT, čemž koliv C - 15 nebo] protože C — 15—16 těch ... věcí (všeho toho) KPNTC 16 i prvé předpověděli C, prvé předpovídali N v nosvícení] (k svatosti) K — 17 jsme] vyn. CN 18 (k nečistotě) KP 3 nn. 1. Tes. 4, 1 7.
Strana 432
432 v nečistotu, ale v uosvícení v Kristu Ježíši, Pánu našem. 20 Čtení svatého Matúše v XV. kapitole. Vten čas vyšed Ježíš, odšel do končin tyr- ských a sidonských. A ej, žena kananejská, od končin těch vyšedši, volalla řkúci: »Smiluj B 159 se nade mnú, Pane, synu Daviduov! Dcera má 25zle se od dábla trápí!« Jenž neodpověděl jí slova. A přistúpili jsú učedlníci jeho i pro- sili jsú jeho řkúce: »Pusť ji; neboť volá po nás.« Ale on odpověděv vetce: »Nejsem poslán, jediné k ovcém, které jsú zahynuly domu 30i zrahelského.« A ona přišedši, klaněla se jemu řkúci: »Pane, spomoz mil« Jenž odpo- věděv vetce: »Není dobré vzítichléb synovský a vrci psuom k jedení.« A ona vetce: »I ovšem, 18—19 v uosvícení ... našem] k osvícení (posvěcení C). A tak, kdož tímto pohrzí (pohrdá C), ne člověkem pohrzí, ale Bohem, kterýž také dal jest Ducha svého svatého nám (v vás C) PC — 19 našem. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N, našem. Amen T 20 Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš v XV. kapitole. Sláva tobě, Hospodine! N — Čtení] Evangelium S — svatého Matúše] svaté, napsal svatý Lukáš U — Matúše] Lukáše S0 — 21 V ten čas] vyn. R — vyšed] (vyšel) K, odšed odtud U — vyšed... odšel] odšed odtud Ježíš, bral se S, uhnul se Ježíš O — odšel] [bral se) KU, vyn. C, šel P — do] z C — končin] (krajin) KPNTUS — 21—38 tyr- ských . .. hodiny] tyr. Vajklad R — 22—38 A ej ... hodiny] vyn. S — 23 aj PTU — 23 od z C — končin] krajin NT — volala za ním UO — řkúci jemu (k němu N) PNT — 23—37 »Smiluj ... chceš!« A] Konec U — 24—25 Dcera . . . trápí] Dceru mau bídné trápí ďábelství O — 25 zle] (bídně KC — dábelství T — Jenž] Kterýžto PC, Ale on O — 26 (přistaupivše) KPONTO — jeho] vyn. P — i] vyn. KPT — 27 Pusť] Pane, pusť C, Odbud O — volá] (křičí) KP — po nás] za námi O — 28 Ale] A PNTO — (odpověděl; K, odpovídaje NO — řekl PNO — 29 jediné] než O — které jsú zahynuly] vyn. O — zhynuly N — (z domu) KPCNO — 30 A ona] Ona pak O — A ... přišedši] (Tehdy ona přistaupila a) KP — klaněla] i modlila N, i modléše T — 31 řka NT — (pomoz) KPNT — Jenž odpověděv] A on pak O — Kte- rýž PC — (odpověděl) KC — 32 řekl P, jí řekl O — dobré] slušné O — synův PC, synům O — 33 (jej psům) KN, štěňatům O — k jedení] vyn. KPNTO — A] Ale O — fřekla) KPCNO — I] vyn. PNT — I ovšem] Tak ť jest O — 21 nn. Mat. 15, 21—28.
432 v nečistotu, ale v uosvícení v Kristu Ježíši, Pánu našem. 20 Čtení svatého Matúše v XV. kapitole. Vten čas vyšed Ježíš, odšel do končin tyr- ských a sidonských. A ej, žena kananejská, od končin těch vyšedši, volalla řkúci: »Smiluj B 159 se nade mnú, Pane, synu Daviduov! Dcera má 25zle se od dábla trápí!« Jenž neodpověděl jí slova. A přistúpili jsú učedlníci jeho i pro- sili jsú jeho řkúce: »Pusť ji; neboť volá po nás.« Ale on odpověděv vetce: »Nejsem poslán, jediné k ovcém, které jsú zahynuly domu 30i zrahelského.« A ona přišedši, klaněla se jemu řkúci: »Pane, spomoz mil« Jenž odpo- věděv vetce: »Není dobré vzítichléb synovský a vrci psuom k jedení.« A ona vetce: »I ovšem, 18—19 v uosvícení ... našem] k osvícení (posvěcení C). A tak, kdož tímto pohrzí (pohrdá C), ne člověkem pohrzí, ale Bohem, kterýž také dal jest Ducha svého svatého nám (v vás C) PC — 19 našem. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N, našem. Amen T 20 Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Matauš v XV. kapitole. Sláva tobě, Hospodine! N — Čtení] Evangelium S — svatého Matúše] svaté, napsal svatý Lukáš U — Matúše] Lukáše S0 — 21 V ten čas] vyn. R — vyšed] (vyšel) K, odšed odtud U — vyšed... odšel] odšed odtud Ježíš, bral se S, uhnul se Ježíš O — odšel] [bral se) KU, vyn. C, šel P — do] z C — končin] (krajin) KPNTUS — 21—38 tyr- ských . .. hodiny] tyr. Vajklad R — 22—38 A ej ... hodiny] vyn. S — 23 aj PTU — 23 od z C — končin] krajin NT — volala za ním UO — řkúci jemu (k němu N) PNT — 23—37 »Smiluj ... chceš!« A] Konec U — 24—25 Dcera . . . trápí] Dceru mau bídné trápí ďábelství O — 25 zle] (bídně KC — dábelství T — Jenž] Kterýžto PC, Ale on O — 26 (přistaupivše) KPONTO — jeho] vyn. P — i] vyn. KPT — 27 Pusť] Pane, pusť C, Odbud O — volá] (křičí) KP — po nás] za námi O — 28 Ale] A PNTO — (odpověděl; K, odpovídaje NO — řekl PNO — 29 jediné] než O — které jsú zahynuly] vyn. O — zhynuly N — (z domu) KPCNO — 30 A ona] Ona pak O — A ... přišedši] (Tehdy ona přistaupila a) KP — klaněla] i modlila N, i modléše T — 31 řka NT — (pomoz) KPNT — Jenž odpověděv] A on pak O — Kte- rýž PC — (odpověděl) KC — 32 řekl P, jí řekl O — dobré] slušné O — synův PC, synům O — 33 (jej psům) KN, štěňatům O — k jedení] vyn. KPNTO — A] Ale O — fřekla) KPCNO — I] vyn. PNT — I ovšem] Tak ť jest O — 21 nn. Mat. 15, 21—28.
Strana 433
433 Pane! Alevšak t i štěňátka jídají drobty, 35kteří padají z stolu pánuov jich.« Tehdy od- pověděsva Ježíš vetce jí: »Ó ženo, veliká ť jest víra tvá; staň se tobě, jakož chceš!« A uzdra- vena jest dcera její z té hodiny. Dnes týden měli jsme čtení svaté o tom, kterak drahý Pán 40 bral se jest na púšť a postil se čtyřidceti dní a čtyřidceti nocí a kterak potom na té paušti pokaušen jest od ďábla a kterak jest svítězil nad dáblem. Takéž i my, hledíce na svú hlavu, na Pána Ježíše, máme boj vésti ustavičný a bojovati proti škaredému dáblu. A on, milý Pán, hotov jest nám svú pomoc dáti, že jediné, 45 budeme-li sami chtíti, že bóhdá přemuožem a svítězíme nad tím nepřítelem, škaredým dáblem, a korunu vítězství bóhdá vezmem a obdržíme. Pomáhajž nám, milý Bože! Neboť tak jest jej umdlel (!) náš milý Ježíš, toho dábla škaredého, že jest tak mdlý, že nemá nad námi žádné moci, leč my sami jemu nad sebú moc dáme, 34 Alevšak] Však NCT ť] také NT — štěňata O (jedí KPNTO, jedině(!) C z drobtův CNT 35 kteří ... z stolu] vyn.(!)C — kteréž PO — stolův NTO — Tehdy] A NT, tedy O — odpovědě] vyn. KP, odpověděv NT, odpovídaje O — 36 řekl PNO jí] vyn. C — 37 staň se] bud T jakž ty CO . 38 její] vyn. U — z té] (od té) K, v tu PCNTUO— (hodiny. Kázaní) K, hodinu. Vejklad na toto (to T) svaté čtení PT, hodinu C, ho- dinu. Vejklad NO, hodinu. Veklad XIX. na svaté čtení U — 39 Přátelé milí! Dnes O - o tom] vyn. U — drahý Pán] Pán Ježíš PCNTUSO— 40 ráčil se bráti U — tam se postil S0 — čtyřidceti nocí] tolikéž noci Sv 41 kterak] vyn. O — potom] potom tam RC, vyn. U — na té] tam na PNT, na U — na té paušti] tam SO — byl jest U, byl SO — od ďábla a kterak jest] vyn. R 42 ďáblem] ním S0 — Takéž i] A to se stalo proto, abychom O — na svú hlavu] vyn. PNTU — 43 máme] vyn. O boj ... ustavičný a] ustavičně U — vedli O — a bojovati] vyn. SO — šerodnému U — 44 dáblu nepříteli N — A] neb 0 — hotový S — nám svů] vyn. S — svů] vyn. O že jediné] (jen) KNSO, vyn. P, že T, jediné U 45 že bóhdá] Pán Bůh dá, že N, vyn. S, tedy jej O - bóhdá] dá-li Bůh P. s pomocí boží C, bude přemožen a Pán Bůh dá, že R — jej přemůžem U — a] vyn. R — 45—46 a svítězíme ... dáblem] ďábla S, vyn. O — 46 nepřítelem] vyn. U — šeredným U — dáblem] vyn. C — kurunu TS — bóhdá vezmem a] vyn. SO — bóhdá] (Bůh dá, že konečně K, konečně P, konečně Bůh dá RNU, konečně v naději boží C, konečně bóhdá T — 47 Pomáhajž... Bože!] vyn. SO — Pomoziž U — (nám všem toho) K, nám toho PRTC, nám k tomu NU Bože drahý PRONTU — jej] vyn. SO — fumdlil) KPRCNT, zemdlil S, přemohl O - 48 šeredného U — že] až S0 — tak] on tak PNTUS, vyn. R že již O - nemá] on nemá C, nemůže míti Rokycanova Postilla. 28
433 Pane! Alevšak t i štěňátka jídají drobty, 35kteří padají z stolu pánuov jich.« Tehdy od- pověděsva Ježíš vetce jí: »Ó ženo, veliká ť jest víra tvá; staň se tobě, jakož chceš!« A uzdra- vena jest dcera její z té hodiny. Dnes týden měli jsme čtení svaté o tom, kterak drahý Pán 40 bral se jest na púšť a postil se čtyřidceti dní a čtyřidceti nocí a kterak potom na té paušti pokaušen jest od ďábla a kterak jest svítězil nad dáblem. Takéž i my, hledíce na svú hlavu, na Pána Ježíše, máme boj vésti ustavičný a bojovati proti škaredému dáblu. A on, milý Pán, hotov jest nám svú pomoc dáti, že jediné, 45 budeme-li sami chtíti, že bóhdá přemuožem a svítězíme nad tím nepřítelem, škaredým dáblem, a korunu vítězství bóhdá vezmem a obdržíme. Pomáhajž nám, milý Bože! Neboť tak jest jej umdlel (!) náš milý Ježíš, toho dábla škaredého, že jest tak mdlý, že nemá nad námi žádné moci, leč my sami jemu nad sebú moc dáme, 34 Alevšak] Však NCT ť] také NT — štěňata O (jedí KPNTO, jedině(!) C z drobtův CNT 35 kteří ... z stolu] vyn.(!)C — kteréž PO — stolův NTO — Tehdy] A NT, tedy O — odpovědě] vyn. KP, odpověděv NT, odpovídaje O — 36 řekl PNO jí] vyn. C — 37 staň se] bud T jakž ty CO . 38 její] vyn. U — z té] (od té) K, v tu PCNTUO— (hodiny. Kázaní) K, hodinu. Vejklad na toto (to T) svaté čtení PT, hodinu C, ho- dinu. Vejklad NO, hodinu. Veklad XIX. na svaté čtení U — 39 Přátelé milí! Dnes O - o tom] vyn. U — drahý Pán] Pán Ježíš PCNTUSO— 40 ráčil se bráti U — tam se postil S0 — čtyřidceti nocí] tolikéž noci Sv 41 kterak] vyn. O — potom] potom tam RC, vyn. U — na té] tam na PNT, na U — na té paušti] tam SO — byl jest U, byl SO — od ďábla a kterak jest] vyn. R 42 ďáblem] ním S0 — Takéž i] A to se stalo proto, abychom O — na svú hlavu] vyn. PNTU — 43 máme] vyn. O boj ... ustavičný a] ustavičně U — vedli O — a bojovati] vyn. SO — šerodnému U — 44 dáblu nepříteli N — A] neb 0 — hotový S — nám svů] vyn. S — svů] vyn. O že jediné] (jen) KNSO, vyn. P, že T, jediné U 45 že bóhdá] Pán Bůh dá, že N, vyn. S, tedy jej O - bóhdá] dá-li Bůh P. s pomocí boží C, bude přemožen a Pán Bůh dá, že R — jej přemůžem U — a] vyn. R — 45—46 a svítězíme ... dáblem] ďábla S, vyn. O — 46 nepřítelem] vyn. U — šeredným U — dáblem] vyn. C — kurunu TS — bóhdá vezmem a] vyn. SO — bóhdá] (Bůh dá, že konečně K, konečně P, konečně Bůh dá RNU, konečně v naději boží C, konečně bóhdá T — 47 Pomáhajž... Bože!] vyn. SO — Pomoziž U — (nám všem toho) K, nám toho PRTC, nám k tomu NU Bože drahý PRONTU — jej] vyn. SO — fumdlil) KPRCNT, zemdlil S, přemohl O - 48 šeredného U — že] až S0 — tak] on tak PNTUS, vyn. R že již O - nemá] on nemá C, nemůže míti Rokycanova Postilla. 28
Strana 434
434 50 a jinak by on nikoli nemohl nad námi moci míti, leč my jemu povolíme. A když on nám co vnuká a namítá a my svolujem, tu ť již on nad námi moc béře a tu jeho proti sobě posilujem. Ale když dábel l co vnuká a namítá, ono i ono, a člověk nepovolí, ale odrazí B 160 a uteče se k milému Bohu na pomoc prose, aby nedal svítěziti 55 škaredému dáblu, a milý Pán Buoh hotov jest svú [svatú] pomoc dáti. I protož již dnes církev svatá modlí se za to milému Pánu Bohu, aby nedal panovati nad lidmi těm nepřáteluom, ďábluom škaredým; nebo dnes se takto začíná veliká mše a jest řeč svatého Davida: »Re- miniscere, Domine« — »Ej, rozpomeň se, milý Pane, na tvá slito- 60 vání a na tvá milosrdenství, kteráž jsú od věkuov«, ať by nám nikdy nepanovali naši nepřátelé (totižto ďábli), a rač nás vysvobo- N — 49 nad námi vyn. B — leda O — my] vyn. SO — 50 a] neb N jináče U — jinak ... leč my] vyn. SO — nemohl] vyn. N, neměl a nemohl U — míti] neměl N — jemu sami U — 51 v tom povolíme O — nám... vnuká a] nětco U — co] vyn. R, co zlého N, zlá myšlení O — a namítá] vyn. S, ono i ono namítá, lákaje nás ke zlému O — namítá na mysl U — 51—53 a my svolujem ... namítá] vyn.(!) C — 51 myl ty O — svolujem] ho poslechnem N, povolujem U, tomu povolíme S, povolíme-li tomu O — 52 již hned O — nad námi ... posilujem] se proti nám sílí a moc béře O — moc béře ... posilujem] má moc, když mu povolíme a jej na sebe posil- ňujeme U — (posilňujem) KPTS — Ale] A RS — 53 dábel] nám O — co vnuká] (jaká (jaková P, jalová (!) N) vnuknutí činí KPN, jalová(!) vnuknau(!) činí T, taková (ona i ona O) vnuknutí dává SO — co vnuká ... ono i ono) tak na mysl namítá U — člověk ... odrazí a] a my jim nepovolíme, ale O — nepovolí] mu nepovolí, totiž zlému myšlení U, když nepovolí S — ale odrazí] vyn. U — 54 utečeme O — k svému milému U — na] o U, za S — na pomoc] vyn. O — prose milého Boha P, prosí NT, a prosí U, prose ho CS, prosíc jeho milosti O — 54—55 nedal... hotov jest] jemu nedal nad námi vítěziti, tehdy jest on hotov O — 54 nedal nad ním S — svítěziti vítězství U — 55 škaredému] vyn. KPRCNTS, zlému U — dáblu nepříteli N — a]i P, vyn. T — milý ... Buoh] vyn. P, on S — Bůh hned NU — svú vyn. KPNTS — [svatú] vyn. KPCTRUSO — 56 dáti a dábla odehnati O — již dnes] vyn. SO — svatá křesťanská N — 56—57 milému ... aby aby milý Bůh O — 57 lidmi] lidem SO — těm] našim PNTU, tomu(!) našim C, našemu SO, vyn. R — nepřáteluom] vyn. R, nepříteli S0 — škaredému (šerednému 0) dáblu S0 — šeredným U — 58 nebo] a S0 — tak S0 — začínala R — veliká] svatá S0 — mše svatá N — 58—59 a jest řeč... Domine] vyn. SO — 58 to řeč U — svatého] vyn. PONT — Davidova N — »Reminiscere, Domine«] vyn. KRU — 59 Domine] vyn. PTC, etc. N — Aj RONSO — milý] vyn. R, můj milej C — svá PNUSO — smilování R — 60 tvá] vyn. O — mnohá milosrdenství C — kteráž] jenž S — (věčnosti) K — nám] (nad námi KNUSO — 61 nikdy] vyn. SO — totižto ... vysvo- 58 Ž. 25, 6 —
434 50 a jinak by on nikoli nemohl nad námi moci míti, leč my jemu povolíme. A když on nám co vnuká a namítá a my svolujem, tu ť již on nad námi moc béře a tu jeho proti sobě posilujem. Ale když dábel l co vnuká a namítá, ono i ono, a člověk nepovolí, ale odrazí B 160 a uteče se k milému Bohu na pomoc prose, aby nedal svítěziti 55 škaredému dáblu, a milý Pán Buoh hotov jest svú [svatú] pomoc dáti. I protož již dnes církev svatá modlí se za to milému Pánu Bohu, aby nedal panovati nad lidmi těm nepřáteluom, ďábluom škaredým; nebo dnes se takto začíná veliká mše a jest řeč svatého Davida: »Re- miniscere, Domine« — »Ej, rozpomeň se, milý Pane, na tvá slito- 60 vání a na tvá milosrdenství, kteráž jsú od věkuov«, ať by nám nikdy nepanovali naši nepřátelé (totižto ďábli), a rač nás vysvobo- N — 49 nad námi vyn. B — leda O — my] vyn. SO — 50 a] neb N jináče U — jinak ... leč my] vyn. SO — nemohl] vyn. N, neměl a nemohl U — míti] neměl N — jemu sami U — 51 v tom povolíme O — nám... vnuká a] nětco U — co] vyn. R, co zlého N, zlá myšlení O — a namítá] vyn. S, ono i ono namítá, lákaje nás ke zlému O — namítá na mysl U — 51—53 a my svolujem ... namítá] vyn.(!) C — 51 myl ty O — svolujem] ho poslechnem N, povolujem U, tomu povolíme S, povolíme-li tomu O — 52 již hned O — nad námi ... posilujem] se proti nám sílí a moc béře O — moc béře ... posilujem] má moc, když mu povolíme a jej na sebe posil- ňujeme U — (posilňujem) KPTS — Ale] A RS — 53 dábel] nám O — co vnuká] (jaká (jaková P, jalová (!) N) vnuknutí činí KPN, jalová(!) vnuknau(!) činí T, taková (ona i ona O) vnuknutí dává SO — co vnuká ... ono i ono) tak na mysl namítá U — člověk ... odrazí a] a my jim nepovolíme, ale O — nepovolí] mu nepovolí, totiž zlému myšlení U, když nepovolí S — ale odrazí] vyn. U — 54 utečeme O — k svému milému U — na] o U, za S — na pomoc] vyn. O — prose milého Boha P, prosí NT, a prosí U, prose ho CS, prosíc jeho milosti O — 54—55 nedal... hotov jest] jemu nedal nad námi vítěziti, tehdy jest on hotov O — 54 nedal nad ním S — svítěziti vítězství U — 55 škaredému] vyn. KPRCNTS, zlému U — dáblu nepříteli N — a]i P, vyn. T — milý ... Buoh] vyn. P, on S — Bůh hned NU — svú vyn. KPNTS — [svatú] vyn. KPCTRUSO — 56 dáti a dábla odehnati O — již dnes] vyn. SO — svatá křesťanská N — 56—57 milému ... aby aby milý Bůh O — 57 lidmi] lidem SO — těm] našim PNTU, tomu(!) našim C, našemu SO, vyn. R — nepřáteluom] vyn. R, nepříteli S0 — škaredému (šerednému 0) dáblu S0 — šeredným U — 58 nebo] a S0 — tak S0 — začínala R — veliká] svatá S0 — mše svatá N — 58—59 a jest řeč... Domine] vyn. SO — 58 to řeč U — svatého] vyn. PONT — Davidova N — »Reminiscere, Domine«] vyn. KRU — 59 Domine] vyn. PTC, etc. N — Aj RONSO — milý] vyn. R, můj milej C — svá PNUSO — smilování R — 60 tvá] vyn. O — mnohá milosrdenství C — kteráž] jenž S — (věčnosti) K — nám] (nad námi KNUSO — 61 nikdy] vyn. SO — totižto ... vysvo- 58 Ž. 25, 6 —
Strana 435
435 diti ze všech zámutkuov našich, milý, drahý Pane Bože! Za to pokorně prosíme tvé svaté milosti!« A o tom jest i dnešní svaté čtení, jenž tu žena kananejská 65 volala a prosila milého Pána Boha, aby její dceři pomohl, kterážto byla trápena od dábla. Ale že vykládají světí tuto dceru duši člověka. A když ta duše bývá trápena od dábelství? Toto tré jest v duši: rozum, vuole a pamět. Pak, když člověk rozum svuoj obrátí k světu a k tělesným věcem, že vším rozumem svým ustrne 70 v tělesných věcech časných a božských věcí zanedbá, věčných — to ť již dábel tvým rozumem vládne. Druhé, má člověk vuoli svobodnú, kterau jest jemu Pán Buoh dal; vodu a voheň položil, život a smrt — síhni, kam chceš! A když pak člověk oblíbí tělesné, časné věci a v tom ve všem 75 povolí tělu, jakž líbo a jak jedno tělo ráčí a svět, a nehledí své vuole podrobiti pod vuoli boží — již dábel jest v tvé duši a v tvé vuoli. Jest-li toto vuole boží, žádnému křivdy o jeden haléř ne- boditi] ale vysvobodiž nás SO — totižto] a (to U + to C) míní PRCTU, tu míní škaredý N — dábly PRONTU — a] aj C — 61—62 a rač... ze] (vysvobodiž nás od (ze PRNTU) KPRNTU — 62 všech našich 0 — zá- rmutkův NTUSO našich) náš B — 62—63 «našich ... milosti] vyn. O 62 drahý Pane] vyn. PUS — 62—63 Za to ... milosti] (Aj (Ej PTU, Ó N), račiž to učiniti, milý, drahý (vyn. NT) Pane ( Bože R) - KPRNTU, vyn. CS 64 A protož O — jest i] máme SO — svaté] vyn. P — jenž (jakž KSO — tul ta RCNUS, ona O — 65 volala a] volala řkauci: »Smiluj se nade mnau!«) K milého ... Boha] drahého Pána Ježíše C — dcerce C — spomohl S0 — kterážto] nebo U — 66 bíše T — Ale] A R — že vykládají světí] míní U — že] vyn. CSO — světíj vyn. PNT, doktorové S, doktorové svatí O — tu SO — dcerku C — 67 A když ta duše] když U — ábla U — I věz, že toto C, tedy toto O 68 jest v duši] v ní zůstává S0 — rozom S0 — Pak] A U 69 obrátí k tělu aneb (vyn. U) NTU — 69—70 že vším... časných] vyn. SO 69. 71 vším ... to ť] se celým srdcem drží tělesných věcí, a na boží a věčné nic nedbá, tu U — 70 a] takže již O — věcí] vyn. O — zanechá S0— věčných] vyn. SO — 71 to ť] tu ť již O — tvým rozumem] tím srdcem U — 72 má člověk] máš také S0 — kterau] v kteréž SO — Pán] milej C 73položil] položil před tebau N, vyn. U — síhni] ſhni se) KR, sáhni PONTUSO kam] k čemu NCU, kde O — 74 A když... časné] Oblíbíš-li sobě tělesné O — když ... člověk] kdož U —. 75 povolíš-li O — svému tělu U — tak, jakž O — mu líbo C — líbo ... svět ono ráčí, i světu U, jedno svět ráčí S0 — jedno] tjen K, jednom T — a svět] vyn. R — 75—76 a nehledí... boží vyn. O 75 nehledí] nechce U 76 podrobiti] poddati CUS — pod — duši a v tvé] vyn. SO — a v tvé tvé] té RUS vyn. US — tu již U 28*
435 diti ze všech zámutkuov našich, milý, drahý Pane Bože! Za to pokorně prosíme tvé svaté milosti!« A o tom jest i dnešní svaté čtení, jenž tu žena kananejská 65 volala a prosila milého Pána Boha, aby její dceři pomohl, kterážto byla trápena od dábla. Ale že vykládají světí tuto dceru duši člověka. A když ta duše bývá trápena od dábelství? Toto tré jest v duši: rozum, vuole a pamět. Pak, když člověk rozum svuoj obrátí k světu a k tělesným věcem, že vším rozumem svým ustrne 70 v tělesných věcech časných a božských věcí zanedbá, věčných — to ť již dábel tvým rozumem vládne. Druhé, má člověk vuoli svobodnú, kterau jest jemu Pán Buoh dal; vodu a voheň položil, život a smrt — síhni, kam chceš! A když pak člověk oblíbí tělesné, časné věci a v tom ve všem 75 povolí tělu, jakž líbo a jak jedno tělo ráčí a svět, a nehledí své vuole podrobiti pod vuoli boží — již dábel jest v tvé duši a v tvé vuoli. Jest-li toto vuole boží, žádnému křivdy o jeden haléř ne- boditi] ale vysvobodiž nás SO — totižto] a (to U + to C) míní PRCTU, tu míní škaredý N — dábly PRONTU — a] aj C — 61—62 a rač... ze] (vysvobodiž nás od (ze PRNTU) KPRNTU — 62 všech našich 0 — zá- rmutkův NTUSO našich) náš B — 62—63 «našich ... milosti] vyn. O 62 drahý Pane] vyn. PUS — 62—63 Za to ... milosti] (Aj (Ej PTU, Ó N), račiž to učiniti, milý, drahý (vyn. NT) Pane ( Bože R) - KPRNTU, vyn. CS 64 A protož O — jest i] máme SO — svaté] vyn. P — jenž (jakž KSO — tul ta RCNUS, ona O — 65 volala a] volala řkauci: »Smiluj se nade mnau!«) K milého ... Boha] drahého Pána Ježíše C — dcerce C — spomohl S0 — kterážto] nebo U — 66 bíše T — Ale] A R — že vykládají světí] míní U — že] vyn. CSO — světíj vyn. PNT, doktorové S, doktorové svatí O — tu SO — dcerku C — 67 A když ta duše] když U — ábla U — I věz, že toto C, tedy toto O 68 jest v duši] v ní zůstává S0 — rozom S0 — Pak] A U 69 obrátí k tělu aneb (vyn. U) NTU — 69—70 že vším... časných] vyn. SO 69. 71 vším ... to ť] se celým srdcem drží tělesných věcí, a na boží a věčné nic nedbá, tu U — 70 a] takže již O — věcí] vyn. O — zanechá S0— věčných] vyn. SO — 71 to ť] tu ť již O — tvým rozumem] tím srdcem U — 72 má člověk] máš také S0 — kterau] v kteréž SO — Pán] milej C 73položil] položil před tebau N, vyn. U — síhni] ſhni se) KR, sáhni PONTUSO kam] k čemu NCU, kde O — 74 A když... časné] Oblíbíš-li sobě tělesné O — když ... člověk] kdož U —. 75 povolíš-li O — svému tělu U — tak, jakž O — mu líbo C — líbo ... svět ono ráčí, i světu U, jedno svět ráčí S0 — jedno] tjen K, jednom T — a svět] vyn. R — 75—76 a nehledí... boží vyn. O 75 nehledí] nechce U 76 podrobiti] poddati CUS — pod — duši a v tvé] vyn. SO — a v tvé tvé] té RUS vyn. US — tu již U 28*
Strana 436
436 činiti, «v obchodu jeden druhého nepřesáhnauti, nelhati, nepřisa- hati, co sobě nechceš, druhému nečiniti), jména božího nadarmo 80 nebrati? Činíte-li vy proti tomu kterému nebo proti jiným jeho sva- tým přikázaním? Hádaj mnedle! Ba, rozpomeň se na to, milý křes- fane! Činíš-li, již nečiň! Pakli to činíte, vždycky dábel jest v vašéch dušech a v tvé vuoli. Třetí v I duši jest pamět. Jestliže pak tobě v tvé paměti B 161 85 více vězí věci časné, tělesné, než duchovní, již tvú pamětí dábel vládne. Nu, mnedle, pomysl na to každý, oč máš větčí pamět [míti], tam-li o své hospodářství [neb o to nešťastné a zrádné la- komství] neb o jiné rozličné věci tělesné, kčili tobě více v paměti vězí přikázaní boží a to, že na to pomníš, aby, což slyšíš vůle boží, 90 se vší pilností o to se staral, aby to plnil? Mám za to, že, kdyby z vás kdo chtěl pravdu povědíti, že by řekl, že mnohem větčí pamět na to máš, aby tam tělesné věci opatřil, než svú duši. A věz vuoli] vyn. U — tvé] té R — 77—83 Jest-li ... vuoli] vyn. SO — 77 (Nu, jest-li) K, Jest-li pak C — to U — boží medle) (ps. medlij!) C — haléř peníz U — neučiniti P — 78—79 v obchodu... nečiniti vyn. BR, v prodeji nesklamati, nelhati, nepřisahati, co sobě nechceš, jinému to ne- činiti U — 78 nepřesáhnauti] nepřesahati v trhu N — 80 Pak činíte-liž PNTC, I nečiníte-liž U — 80—82 proti tomu ... činíte] toho, co jest proti božím přikázaním? A když koli činíte proti přikázaním božím U — 80 kterému přikázaní C — svatým] vyn. PNTC — 8182 hádaj... Pakli Pohleď, když koliv C — 81 mnedle] vyn. KPRNT 81—82 Ba ... nečiň!) vyn. KPRNT — 82 Pakli] (Tedy když) K, Když koli PRNT — to] co R — — v vaší duši U — 83 tvé] (vaší) KCNU, té R 84 Třetí v tvé duši O — pak] vyn. UO — tobě] v tobě P, vyn. S0 — 85 a tělesné věci R — 85—86 již tvú ... vládne] vyn. SO — 86 Nu] Nuže C, vyn. U — (pomysli) KUSO — na to] vyn. PCNTUSO — každý] vyn. SO — oč máš] když máš oč S — péči a pamět C — 87 [míti] vyn. PRCNTUSO — své] vyn. PRCNTUSO — [neb ... lakomství] vyn. KPRNTUSOC — 88 neb] čili U, a S0 — rozličné] vyn. PRONTUSO — 88—91 «čili ... že) ješto, nebudeme-li maudři, jiné naděje nemějme, nespomuože-li nám drahý Pán, že se jistě bez pochybení octnem, když zemřeme, v horaucím pekle. Pomysliž na to peklo, milý člověče, dostaneš-li se tam! Věky věkoma tam býti a z té bídy a psoty nikdy nevyjíti a té bídě a té takové múce přetěžké nikdy konce nebýti! A když by se na to právě rozmyslil a v svém srdci sobě právě rozvážil, se vší pilností by se o to staral, aby vuoli boží plnil a ji vždy v paměti měl. Ale pohříchu B — 88 více] vyn. U — 89 božích(!) P — to, že ... pomníš] vyn. SO — pomníš] nepamatuješ U — 90 aby to] a to S — plnil] mohl naplniti U — Mám za to] (Já ť pravím, že) K — kdyby] aby N — 91 z vás ... řekl, že se koho optal a pravdu pověděl, nač více myslí, mám za to, že U — kdo] vyn. PT, každý RC — chtěl] měl PRCNT — povědíti] oznámiti N — mnohem] daleko O — 92 na to] vyn. SO — (má) KU — tam]
436 činiti, «v obchodu jeden druhého nepřesáhnauti, nelhati, nepřisa- hati, co sobě nechceš, druhému nečiniti), jména božího nadarmo 80 nebrati? Činíte-li vy proti tomu kterému nebo proti jiným jeho sva- tým přikázaním? Hádaj mnedle! Ba, rozpomeň se na to, milý křes- fane! Činíš-li, již nečiň! Pakli to činíte, vždycky dábel jest v vašéch dušech a v tvé vuoli. Třetí v I duši jest pamět. Jestliže pak tobě v tvé paměti B 161 85 více vězí věci časné, tělesné, než duchovní, již tvú pamětí dábel vládne. Nu, mnedle, pomysl na to každý, oč máš větčí pamět [míti], tam-li o své hospodářství [neb o to nešťastné a zrádné la- komství] neb o jiné rozličné věci tělesné, kčili tobě více v paměti vězí přikázaní boží a to, že na to pomníš, aby, což slyšíš vůle boží, 90 se vší pilností o to se staral, aby to plnil? Mám za to, že, kdyby z vás kdo chtěl pravdu povědíti, že by řekl, že mnohem větčí pamět na to máš, aby tam tělesné věci opatřil, než svú duši. A věz vuoli] vyn. U — tvé] té R — 77—83 Jest-li ... vuoli] vyn. SO — 77 (Nu, jest-li) K, Jest-li pak C — to U — boží medle) (ps. medlij!) C — haléř peníz U — neučiniti P — 78—79 v obchodu... nečiniti vyn. BR, v prodeji nesklamati, nelhati, nepřisahati, co sobě nechceš, jinému to ne- činiti U — 78 nepřesáhnauti] nepřesahati v trhu N — 80 Pak činíte-liž PNTC, I nečiníte-liž U — 80—82 proti tomu ... činíte] toho, co jest proti božím přikázaním? A když koli činíte proti přikázaním božím U — 80 kterému přikázaní C — svatým] vyn. PNTC — 8182 hádaj... Pakli Pohleď, když koliv C — 81 mnedle] vyn. KPRNT 81—82 Ba ... nečiň!) vyn. KPRNT — 82 Pakli] (Tedy když) K, Když koli PRNT — to] co R — — v vaší duši U — 83 tvé] (vaší) KCNU, té R 84 Třetí v tvé duši O — pak] vyn. UO — tobě] v tobě P, vyn. S0 — 85 a tělesné věci R — 85—86 již tvú ... vládne] vyn. SO — 86 Nu] Nuže C, vyn. U — (pomysli) KUSO — na to] vyn. PCNTUSO — každý] vyn. SO — oč máš] když máš oč S — péči a pamět C — 87 [míti] vyn. PRCNTUSO — své] vyn. PRCNTUSO — [neb ... lakomství] vyn. KPRNTUSOC — 88 neb] čili U, a S0 — rozličné] vyn. PRONTUSO — 88—91 «čili ... že) ješto, nebudeme-li maudři, jiné naděje nemějme, nespomuože-li nám drahý Pán, že se jistě bez pochybení octnem, když zemřeme, v horaucím pekle. Pomysliž na to peklo, milý člověče, dostaneš-li se tam! Věky věkoma tam býti a z té bídy a psoty nikdy nevyjíti a té bídě a té takové múce přetěžké nikdy konce nebýti! A když by se na to právě rozmyslil a v svém srdci sobě právě rozvážil, se vší pilností by se o to staral, aby vuoli boží plnil a ji vždy v paměti měl. Ale pohříchu B — 88 více] vyn. U — 89 božích(!) P — to, že ... pomníš] vyn. SO — pomníš] nepamatuješ U — 90 aby to] a to S — plnil] mohl naplniti U — Mám za to] (Já ť pravím, že) K — kdyby] aby N — 91 z vás ... řekl, že se koho optal a pravdu pověděl, nač více myslí, mám za to, že U — kdo] vyn. PT, každý RC — chtěl] měl PRCNT — povědíti] oznámiti N — mnohem] daleko O — 92 na to] vyn. SO — (má) KU — tam]
Strana 437
437 zajisté, jest-li to do tebe, že ť dábel v tobě přebývá. Neb každý člověk, mladý neb starý, malý neb veliký, neboť má v sobě Boha 95 neb čerta; žádného tu prostředku nemáš, ale každý anebo ť má v sobě ducha božího anebo ducha dáblova. A to jest tak zlá věc, když duše v sobě dábelství má, že nemuož horší býti. A ktož koli má v sobě hřích smrtedlný, ten každý v duši své má ďábla: by to bylo, že by člověk v těle svém měl tisíc dábluov, méň by 100 jemu škodilo, než maje jediný hřích smrtedlný. A tak mluví svatý Jan Zlatoustý, že bych raději byl s člověkem, kterýž má v sobě tisíc ďábluov, než s tím, ktož má jeden smrtedlný hřích. Nebo, maje v sobě člověk tisíce dáblů, «a sa bez hříchu smrtedlného, muož pro to milost boží mieti a umra do nebe jíti; ale maje hřích tam doma U, vyn. SO než ... duši] a o duši málo anebo nic U - svau milau CN: A to UO — věztež O — 93 jest-li] jestliže jest N — jest-li... že ť] nemáš-li péče o svau duši a neplníš-li božích přikázaní, že máš dábla v sobě a U — tebe] vás O — tobě] vás O přebývá] obejvá) KPRONTSO jest U 94 95 neboť ... čerta] nemá-li t v sobě Boha, vždy (vyn. O) ale (+ má 0) ďábla, a jinak (vyn. O) SO — 95 dábla (+ z horaucího pekla U)PRNCTU žádného .. . nemáš] (tu jinak nemáš žádného (+ prostředka RNT, 4. tu není T, + prostředku tu není, by mohl jej dáti C) KRNTC, to jináče nemůže býti U — tu] v tom O — jiného prostředku O — ale každý by jej mohl dáti PNT, vyn. USO neboť PONTS, nebo O — má] máš S, nemůžeš míti O — 96 božího] svatého) KRONTS — anebo] a O — ducha) vyn. S— ďáblového SO tak převelmi U, vyn. SO (velmi zlá KPNTSO 97 když ... v sobě] (kdož v duši (4 v sobě P) KPRCTUSO — dábla O že] a U — že ... býtij vyn. SO — [nic horšího) KPRC, nad to nic horšího NU — A] Neb S0 - 98 v sobě] vyn. KU, do sebe (+ jediný N) PRONTSO .. hříchy smrtedlné 0 — každý vyn. B — duši své sobě NO — své] vyn. S dábla, nad čež nemůže nic horšího býti SO — 99 byj neb by (kdyby USO) PATUSO s to bylo] se to stalo N, vyn. UO — že byl vyn. UO, a S — člověk] (někdo) KUSO, kdo PRCNT — svém] vyn. PRONTU — tisíc] tisíce PRN, tolik O - dáblův, hned několik tisíc O — méně ť NT, to méně U, daleko méněji O — 100 uškodili CSO — než to U — maje] aby měl N, vyn. SO — jeden S - smrtedlný v své duši N, smrtedlný, a tak úmra s tím hříchem musil by do pekla; a aby ďáblův tisíc tebe pokau- šelo, nepovolíš-i, nic ti neuškodí U — tak mluví] dí U - 101 že] třka) KRC, vyn. PNT — bych ... byl] (»Radějí bych byl (vyn. R) KPRNTC — bych) by USO byl] obýval SO s člověkem] s tím člověkem PRONTUS, vyn.(!) O — ješto PRCNTSO a 102 tisíce PRT — ktož] ješto PRONT, kterýž U — má v sobě RUO - jediný PRONTUSO — 103 člověk] vyn. RSO — tisíc NSO — Ka sap- vyn. B — sa sauce N — hříchův smrtedl- ných S — 104 ten může U pro to] v sobě U, pro tu S0 — mieti a] vyn. SO jíti] se dostati U hřích jediný (jeden N) KNC — 105 jsi] (jest) K - a také O — a jsi zbaven] i U — jsi] jest) K — všeho úžitku N, aužitkův
437 zajisté, jest-li to do tebe, že ť dábel v tobě přebývá. Neb každý člověk, mladý neb starý, malý neb veliký, neboť má v sobě Boha 95 neb čerta; žádného tu prostředku nemáš, ale každý anebo ť má v sobě ducha božího anebo ducha dáblova. A to jest tak zlá věc, když duše v sobě dábelství má, že nemuož horší býti. A ktož koli má v sobě hřích smrtedlný, ten každý v duši své má ďábla: by to bylo, že by člověk v těle svém měl tisíc dábluov, méň by 100 jemu škodilo, než maje jediný hřích smrtedlný. A tak mluví svatý Jan Zlatoustý, že bych raději byl s člověkem, kterýž má v sobě tisíc ďábluov, než s tím, ktož má jeden smrtedlný hřích. Nebo, maje v sobě člověk tisíce dáblů, «a sa bez hříchu smrtedlného, muož pro to milost boží mieti a umra do nebe jíti; ale maje hřích tam doma U, vyn. SO než ... duši] a o duši málo anebo nic U - svau milau CN: A to UO — věztež O — 93 jest-li] jestliže jest N — jest-li... že ť] nemáš-li péče o svau duši a neplníš-li božích přikázaní, že máš dábla v sobě a U — tebe] vás O — tobě] vás O přebývá] obejvá) KPRONTSO jest U 94 95 neboť ... čerta] nemá-li t v sobě Boha, vždy (vyn. O) ale (+ má 0) ďábla, a jinak (vyn. O) SO — 95 dábla (+ z horaucího pekla U)PRNCTU žádného .. . nemáš] (tu jinak nemáš žádného (+ prostředka RNT, 4. tu není T, + prostředku tu není, by mohl jej dáti C) KRNTC, to jináče nemůže býti U — tu] v tom O — jiného prostředku O — ale každý by jej mohl dáti PNT, vyn. USO neboť PONTS, nebo O — má] máš S, nemůžeš míti O — 96 božího] svatého) KRONTS — anebo] a O — ducha) vyn. S— ďáblového SO tak převelmi U, vyn. SO (velmi zlá KPNTSO 97 když ... v sobě] (kdož v duši (4 v sobě P) KPRCTUSO — dábla O že] a U — že ... býtij vyn. SO — [nic horšího) KPRC, nad to nic horšího NU — A] Neb S0 - 98 v sobě] vyn. KU, do sebe (+ jediný N) PRONTSO .. hříchy smrtedlné 0 — každý vyn. B — duši své sobě NO — své] vyn. S dábla, nad čež nemůže nic horšího býti SO — 99 byj neb by (kdyby USO) PATUSO s to bylo] se to stalo N, vyn. UO — že byl vyn. UO, a S — člověk] (někdo) KUSO, kdo PRCNT — svém] vyn. PRONTU — tisíc] tisíce PRN, tolik O - dáblův, hned několik tisíc O — méně ť NT, to méně U, daleko méněji O — 100 uškodili CSO — než to U — maje] aby měl N, vyn. SO — jeden S - smrtedlný v své duši N, smrtedlný, a tak úmra s tím hříchem musil by do pekla; a aby ďáblův tisíc tebe pokau- šelo, nepovolíš-i, nic ti neuškodí U — tak mluví] dí U - 101 že] třka) KRC, vyn. PNT — bych ... byl] (»Radějí bych byl (vyn. R) KPRNTC — bych) by USO byl] obýval SO s člověkem] s tím člověkem PRONTUS, vyn.(!) O — ješto PRCNTSO a 102 tisíce PRT — ktož] ješto PRONT, kterýž U — má v sobě RUO - jediný PRONTUSO — 103 člověk] vyn. RSO — tisíc NSO — Ka sap- vyn. B — sa sauce N — hříchův smrtedl- ných S — 104 ten může U pro to] v sobě U, pro tu S0 — mieti a] vyn. SO jíti] se dostati U hřích jediný (jeden N) KNC — 105 jsi] (jest) K - a také O — a jsi zbaven] i U — jsi] jest) K — všeho úžitku N, aužitkův
Strana 438
438 105 smrtedlný, již jsi milosti boží zbaven a jsi zbaven úžitku umučení drahého Ježíše a umra na věky tváři boží neuhlédáš. Než pak pohled na tuto pohanku, kterakú ť má péči o svú u B 162 dceru! Běhala, pracovala o to, aby dcera její dábelstvie «spro- štěna) byla. To ť rovně, jako vy máte péči o své děti, aby jich 110 ďábel netrápil! Mnedle, vídáte-li na nich dábelství, ani pyšní, hrdí, nadutí, přikázaní boží zjevně přestupují, velmi-li se o to staráte, by z toho vyšli? Slibuj! Ba, ještě ť baba drchta přifi«fluje dcerku, aby pyšně chodila, zjedná perel, rúcha drahého na ni nalípá, a zákon boží toho zjevně brání, aby ženy křesťanské zlata, perel, 115rúcha drahého nikoli nenesly. Slýcháte-li to kdy? A, jest-li které kázaní, by vás nedotklo?! A, kéž opravíte? Milý Bože, co vy toho slova božího vyslyšíte, a nic se vás nemuože chopiti! — C — 106 drahého Ježíše] božího CU — umra tak O — tváře N — (neuhlídá) K, neohlédáš P, vidění zbaven býti musí N — 107 Než pak] I U, Ale SO — pohledte medle O — jakau (+ ona O) CUSO — kterakú ť] (i kterak ona) K, kterak velikau N — (měla) K — péči a starost N — 108 dcerku C — kterak ona běhala O — její] vyn. PRTU, od S, její od O — zbavena B — 109 To ť] vyn. SO — To ť rovně] Tak právě U — nerovně C — máte] ješto nemáte P, ješto máte RONT — péči a starost N — dítky NSO — 110 neztrápil U — Ale medle O — vidíte O — li vy NO — to ďábelství SO — (ano sau) KTSO, ano N, an sau U — 111 velmi-li] medle, mnoho-li vy O — 112 aby oni C — by z toho vyšli] abyšte je s(!) toho vyvedli O — z toho vyšli] toho přestali U — (Ano, slibuj) K, Ba (Ú C), slibuj PNCTUS — Slibuj ... drchta] Oh, slibuji ť! Ano ť mátě bude drchta stará, avšak O — Ba] vyn. PNTS, Ale U — baba] mnohá R, může S — drchta) drchta stará RCNS, (nádherně) K, šperkovně U — přifikluje(!) B, přistrojí U, ufifluje S0 — (dcerky) K, dcerku, učině z ní nástrahu N, svau dceru UO — 113 chodily) K — zjedná jí C — zjedná .. . nalípá] a nakaupí raucha drahého i od zlata, perel, a na dceru toho navěší U, ano (vyn. S) ť (vyn. S) na (vyn. S) ni (vyn. S) zjedná raucho drahé, perel a zlata na ně (ni O) na- lepí (navěsí 0) SO — (perel, zlata) KPCNT — (na něj K — 114 toho zjevně] vyn. PNT, to U, toho velmi S — brání] hájí a brání R, zapovídá U0 — zlata, stříbra CN — 114—116 zlata ... kázaní, by] toho nikoliv nepožívaly. Slejcháte-li vy to kdy? Ba, nejni žádného kázaní, aby se U — 115 rúcha drahého] drahého kamení, raucha pyšného S, a drahého kamení nenosily a drahého raucha O — nikoli] vyn. SO — nenesly] [nepožívaly) KPRONTS, neužívaly O, nenosily a nepožívaly R — «Slýcháte-li to kdy? vyn. B, O tom často slýcháte O — to kdy] (to vy kdy) K, o tom S, to kdy, ha PNT — A] (Ba, milí křesťané) KR, Medle, ba, milej C, Ba PNTS, a jisté O — jest-li kdy R — 116 by .. . nedotklo] (ješto by se vás nedotklo) KPRONT — by] aby se SO — A] Pohled též C, vyn. KPRNT — kýž to O — opravíte přestanete U, se opravíte S, napravíte O — Milý] Ó, milý U, Ó milosrdný O — 117 toho] vyn. U — (slýcháte) KPRNTU, slyšíte S, přeslyšíte CO
438 105 smrtedlný, již jsi milosti boží zbaven a jsi zbaven úžitku umučení drahého Ježíše a umra na věky tváři boží neuhlédáš. Než pak pohled na tuto pohanku, kterakú ť má péči o svú u B 162 dceru! Běhala, pracovala o to, aby dcera její dábelstvie «spro- štěna) byla. To ť rovně, jako vy máte péči o své děti, aby jich 110 ďábel netrápil! Mnedle, vídáte-li na nich dábelství, ani pyšní, hrdí, nadutí, přikázaní boží zjevně přestupují, velmi-li se o to staráte, by z toho vyšli? Slibuj! Ba, ještě ť baba drchta přifi«fluje dcerku, aby pyšně chodila, zjedná perel, rúcha drahého na ni nalípá, a zákon boží toho zjevně brání, aby ženy křesťanské zlata, perel, 115rúcha drahého nikoli nenesly. Slýcháte-li to kdy? A, jest-li které kázaní, by vás nedotklo?! A, kéž opravíte? Milý Bože, co vy toho slova božího vyslyšíte, a nic se vás nemuože chopiti! — C — 106 drahého Ježíše] božího CU — umra tak O — tváře N — (neuhlídá) K, neohlédáš P, vidění zbaven býti musí N — 107 Než pak] I U, Ale SO — pohledte medle O — jakau (+ ona O) CUSO — kterakú ť] (i kterak ona) K, kterak velikau N — (měla) K — péči a starost N — 108 dcerku C — kterak ona běhala O — její] vyn. PRTU, od S, její od O — zbavena B — 109 To ť] vyn. SO — To ť rovně] Tak právě U — nerovně C — máte] ješto nemáte P, ješto máte RONT — péči a starost N — dítky NSO — 110 neztrápil U — Ale medle O — vidíte O — li vy NO — to ďábelství SO — (ano sau) KTSO, ano N, an sau U — 111 velmi-li] medle, mnoho-li vy O — 112 aby oni C — by z toho vyšli] abyšte je s(!) toho vyvedli O — z toho vyšli] toho přestali U — (Ano, slibuj) K, Ba (Ú C), slibuj PNCTUS — Slibuj ... drchta] Oh, slibuji ť! Ano ť mátě bude drchta stará, avšak O — Ba] vyn. PNTS, Ale U — baba] mnohá R, může S — drchta) drchta stará RCNS, (nádherně) K, šperkovně U — přifikluje(!) B, přistrojí U, ufifluje S0 — (dcerky) K, dcerku, učině z ní nástrahu N, svau dceru UO — 113 chodily) K — zjedná jí C — zjedná .. . nalípá] a nakaupí raucha drahého i od zlata, perel, a na dceru toho navěší U, ano (vyn. S) ť (vyn. S) na (vyn. S) ni (vyn. S) zjedná raucho drahé, perel a zlata na ně (ni O) na- lepí (navěsí 0) SO — (perel, zlata) KPCNT — (na něj K — 114 toho zjevně] vyn. PNT, to U, toho velmi S — brání] hájí a brání R, zapovídá U0 — zlata, stříbra CN — 114—116 zlata ... kázaní, by] toho nikoliv nepožívaly. Slejcháte-li vy to kdy? Ba, nejni žádného kázaní, aby se U — 115 rúcha drahého] drahého kamení, raucha pyšného S, a drahého kamení nenosily a drahého raucha O — nikoli] vyn. SO — nenesly] [nepožívaly) KPRONTS, neužívaly O, nenosily a nepožívaly R — «Slýcháte-li to kdy? vyn. B, O tom často slýcháte O — to kdy] (to vy kdy) K, o tom S, to kdy, ha PNT — A] (Ba, milí křesťané) KR, Medle, ba, milej C, Ba PNTS, a jisté O — jest-li kdy R — 116 by .. . nedotklo] (ješto by se vás nedotklo) KPRONT — by] aby se SO — A] Pohled též C, vyn. KPRNT — kýž to O — opravíte přestanete U, se opravíte S, napravíte O — Milý] Ó, milý U, Ó milosrdný O — 117 toho] vyn. U — (slýcháte) KPRNTU, slyšíte S, přeslyšíte CO
Strana 439
439 znamení zajisté, že jste ku peklu předzvědíni. Mluví svatý Augustin řka: »Divná věc, že k slovu drahého Ježíše mrtví z hrobuov vstá- 120 vali! Jediné řekl: »Lazaře, vstaň!«, ihned vstal; opět onomu synu oné vdovy, ješto jej z brány mrtvého nesli, i řekl: »Mlá- denče, tobě pravím, vstaň!«, a ihned vstal; a tohoto lidu nikoli se nemuož to slovo chopiti, aby z hříchuov vstal!« Kolikrát bývá tento lid Bohem napomenut skrze kněží, aby vstali z hří- 125 chův, a nic platné nejni! Opět, bývá-li tam v mysli napomenutí, ano jako by něco mluvilo): »Milý, nech těch hříchuov, buď dobře živ!«, tane-li ť to na mysl? A to vše od Boha bývá; a člověk nedbá! Strach jest, že to potom přijde na lidi, jakož mluví Duch al avšak O — nemuože] (nechce) KSO — 117—118 nemuože chopiti... že jste] nechytá, i zajisté, že sau takoví U — 118 znamení vyn. PNTS, jiného není O — zajisté] jest to do vás zajisté C, než SO — ste asa N — k peklu U — předvěděni PRT, přezvěděni N — Praví S0 — 119 řka] vyn. PNTU, že jest (+ to 0) S0 — Divná jest to N, Ó divná U — že] kterak jsau SO — k slovu božímu C — drahého] Pána U — (mrtví z mrtvých) K, mrtví z mrtvejch a C — 120 (Jen) K — Jediné řekl] vyn. PONT, Řekl Pán U, Jak řekl S, Ano hned, jak řekl O — 120 122 opět onomu ... vstal!] vyn. U 120 opět] a též S, též O — onomu] i onen O — 121 synu] mládenci S, mládenec O — oné] jedné C, onéno N — oné vdovy] vyn. KSO — «ješto... řekl vyn. B — ješto] (jenž) K — «ješto jej ... mrtvého] jehož ven z města S, jehož z města Naim O — jej ven C — i] jediné RC, jak O — řekl Pán Ježíš C — 122 «tobě pravím) vyn. B — vstaň] vyn. C — povstal N — 122—123 a tohoto ... vstal!)] vyn. PTSO — 123 slovo boží C — (vstali) KRC — 123—127 Kolikrát ... bývá; a] Nu (+ medle O), kolikrát to bývá, že se tento lid napomíná Bohem svatým (+ prosí 0) skrze (vyn. O) kněží (vyn. O), aby z (vyn. O) hříchův vstali (přestali O), z nich pokání činili, a (avšak O) nic platno není! Ano (a O) napomínáme (nechtějí O) dosti (vyn. O), aby (vyn. O) dobře živi byli (býti 0), a (vyn. O) na (vyn. O) nic (vyn. O) S0 124 Bohem] od Boha U — napomínán) (ps. napominam!) T — 124 126 skrze ... mluvilo v mysli B — 124 kněze NT — po- vstali N — 125 platno NCTU — bývá] přijde U — tam] tam kdy N, kdy U na mysli PRNT, na mysl U — 126 ano ... mluvilo] to řka U, vyn. PRNT — něco mluvilo kdo mluvil C — Milý] (Ó3 K, Uj P, Ú, milej C, Au N, Uj T, vyn. U — nechaj PTU — těch] vyn. PTU — ale radějí bud C — 127 Tane] (Přijde) KU — to] (kdy tak) K, vyn. P, kdy RT, kdy to NCU — mysl, ha? N — 127—128 A to vše ... Strach jest] To ť dobří andělé vnukají a to jest od Boha; a kdož na to nedbá, i strach U — 127 jest vše T — od milýho Pána Boha T — napomínaní bývá T — 128 (A strach) K, I strach SO — jest, že to] (z toho) K — že to] to C, vyn. SO — potom, že S — přijde na lidi] aby na vás nepřišlo tak O — ty lidi PCNTS, tento lid 120 Podle Jana 11, 43 — 121 Luk. 7, 14 —
439 znamení zajisté, že jste ku peklu předzvědíni. Mluví svatý Augustin řka: »Divná věc, že k slovu drahého Ježíše mrtví z hrobuov vstá- 120 vali! Jediné řekl: »Lazaře, vstaň!«, ihned vstal; opět onomu synu oné vdovy, ješto jej z brány mrtvého nesli, i řekl: »Mlá- denče, tobě pravím, vstaň!«, a ihned vstal; a tohoto lidu nikoli se nemuož to slovo chopiti, aby z hříchuov vstal!« Kolikrát bývá tento lid Bohem napomenut skrze kněží, aby vstali z hří- 125 chův, a nic platné nejni! Opět, bývá-li tam v mysli napomenutí, ano jako by něco mluvilo): »Milý, nech těch hříchuov, buď dobře živ!«, tane-li ť to na mysl? A to vše od Boha bývá; a člověk nedbá! Strach jest, že to potom přijde na lidi, jakož mluví Duch al avšak O — nemuože] (nechce) KSO — 117—118 nemuože chopiti... že jste] nechytá, i zajisté, že sau takoví U — 118 znamení vyn. PNTS, jiného není O — zajisté] jest to do vás zajisté C, než SO — ste asa N — k peklu U — předvěděni PRT, přezvěděni N — Praví S0 — 119 řka] vyn. PNTU, že jest (+ to 0) S0 — Divná jest to N, Ó divná U — že] kterak jsau SO — k slovu božímu C — drahého] Pána U — (mrtví z mrtvých) K, mrtví z mrtvejch a C — 120 (Jen) K — Jediné řekl] vyn. PONT, Řekl Pán U, Jak řekl S, Ano hned, jak řekl O — 120 122 opět onomu ... vstal!] vyn. U 120 opět] a též S, též O — onomu] i onen O — 121 synu] mládenci S, mládenec O — oné] jedné C, onéno N — oné vdovy] vyn. KSO — «ješto... řekl vyn. B — ješto] (jenž) K — «ješto jej ... mrtvého] jehož ven z města S, jehož z města Naim O — jej ven C — i] jediné RC, jak O — řekl Pán Ježíš C — 122 «tobě pravím) vyn. B — vstaň] vyn. C — povstal N — 122—123 a tohoto ... vstal!)] vyn. PTSO — 123 slovo boží C — (vstali) KRC — 123—127 Kolikrát ... bývá; a] Nu (+ medle O), kolikrát to bývá, že se tento lid napomíná Bohem svatým (+ prosí 0) skrze (vyn. O) kněží (vyn. O), aby z (vyn. O) hříchův vstali (přestali O), z nich pokání činili, a (avšak O) nic platno není! Ano (a O) napomínáme (nechtějí O) dosti (vyn. O), aby (vyn. O) dobře živi byli (býti 0), a (vyn. O) na (vyn. O) nic (vyn. O) S0 124 Bohem] od Boha U — napomínán) (ps. napominam!) T — 124 126 skrze ... mluvilo v mysli B — 124 kněze NT — po- vstali N — 125 platno NCTU — bývá] přijde U — tam] tam kdy N, kdy U na mysli PRNT, na mysl U — 126 ano ... mluvilo] to řka U, vyn. PRNT — něco mluvilo kdo mluvil C — Milý] (Ó3 K, Uj P, Ú, milej C, Au N, Uj T, vyn. U — nechaj PTU — těch] vyn. PTU — ale radějí bud C — 127 Tane] (Přijde) KU — to] (kdy tak) K, vyn. P, kdy RT, kdy to NCU — mysl, ha? N — 127—128 A to vše ... Strach jest] To ť dobří andělé vnukají a to jest od Boha; a kdož na to nedbá, i strach U — 127 jest vše T — od milýho Pána Boha T — napomínaní bývá T — 128 (A strach) K, I strach SO — jest, že to] (z toho) K — že to] to C, vyn. SO — potom, že S — přijde na lidi] aby na vás nepřišlo tak O — ty lidi PCNTS, tento lid 120 Podle Jana 11, 43 — 121 Luk. 7, 14 —
Strana 440
440 boží (Proverbiorum): »Já volal, a vy nechtěli slyšeti; já ruku 130 vztahoval, nedbali.« Což bude, hned dále dí: »Budete vy také volati ke mně, a já ť neuslyším; budete Kmne) hledati, a ne- naleznete; a když budete mříti a hynauti), já Kse budu radovati v vašem zahynutí a v vašem zlým«. Nebo, když milý Buoh napomíná lidi skrze kněží, aby se k němu obrátili, anebo jinak, 135a lidé nedbají, potom dopustí zatvrzení, že, ač by rádi, nebudú moci a milý Buoh neuslyší. Jako ony panny bláznivé. Mohše sobě prvé» zjednati oleje, i za nedbaly. Potom zjednavše přišly, ano pozdě, již brána zavřína. Tlúkly, volaly řkúce: »Pane, otevřiž nám!« On řekl: »Zajisté neznám vás!« Tak bývá, když R, takové lidi U — dí U — 129 boží (v knihách) K — Proverbiorum] v Přísloví PCNU, v Příslovích T, vyn. SO — Já ... nechtěli] Když sem volal, nechtěli jste SO — volal sem RC — vy] vyn. R — nechtěli sau R, nechtěli ste T — já ruku] ruku sem S, a když sem ruce O — 130 (a vy nedbali) KPCNTU, a vy zanedbali R, a nedbali ste SO — Což... dí] I dí Pán, že U, »Aj, já také vám pravím«, dí (vyn. O) Bůh (vyn. O), že (vyn. 0) SO — hned dále dí] Jako by řekl Pán: »I C — 130—132 Budete ... nenaleznete; a] vyn. O — 130 vy také] vyn. S — 131 ke mně] vyn. U — ť] (vás) KCU, ť vás S — budete ... nenaleznete] vyn. S — (mne vyn. B — 132 «a hynauti) vyn. BU — 132—133 se budu... zlým posmievati se vám budu B — 133 hynutí S — a v vašem zlým? To praví sám drahý Pán O — 134 napo- míná] volá SO — lidi] vyn. SO — kněží] kněže NT, své věrné kněží O, slovo boží U — aby se .. . obrátili] vyn. SO — anebo jinak] vyn. UO — 135 a] nic S — lidé] oni U, lidé že nic O — potom také O — dopustí milý (vyn. S, Pán O) Buoh PRCNTUSO — 135—136 ač by ... moci a] by rádi, ale S — ač by .. . neuslyší] by rádi volali, kdyby chtěl milý Bůh slyšeti O — rádi . . . moci] již rádi dobři bejti a dobře činiti(!) C — (nemohau) KT, i nemohau PNU — 136 a] aniž N, a také jich T — (neslyší) K, neuslyší jich a již nebudau moci C, uslyší N, zase neuslyší S — rovně jako S0 — ony ... bláznivé] příklad máme na oněch pannách bláznivých, že N — (mohauce) K, mohši R, moha U, mohly O — 137 Kprvé) včas B — zjednati] zaslaužiti a zjed- nati C, kaupiti SO — oleje] vyn. KPRCTU — i zanedbaly] vyn. C — i] avšak O — nedbaly BO — zjednavše přišly] šly kupovati S — 137 —138 zjednavše ... již] šly pozdě kupovati, a v tom O — 137 teprv přišly C — 138 ano] ano již (+ bylo C) UC — již] ano PRONTU, a S — natlaukly se R, potom tlaukly SO — volaly řkúce] vyn. KPRTS, volajíce N, řka U, volaly C, a volaly O — Pane, pane (+ zachovej nás SO) PRCNTSO — 139 On] A pán jim C, A (Ale O) on PNTSO — řekl] vyn. PT, odpověděl U, jim odpověděl NO, jim dí S — Zajisté] vyn. RNSO — 139—140 «Tak.. hleděti vyn. B — 139 Tak potom SO — 140 nedbají] nechtí R — včas. 129 Podle Přísl. 1, 24 - 130 Podle Přísl. 1, 26 a 28 — 136 Podle Mat. 25, 3 nn. —
440 boží (Proverbiorum): »Já volal, a vy nechtěli slyšeti; já ruku 130 vztahoval, nedbali.« Což bude, hned dále dí: »Budete vy také volati ke mně, a já ť neuslyším; budete Kmne) hledati, a ne- naleznete; a když budete mříti a hynauti), já Kse budu radovati v vašem zahynutí a v vašem zlým«. Nebo, když milý Buoh napomíná lidi skrze kněží, aby se k němu obrátili, anebo jinak, 135a lidé nedbají, potom dopustí zatvrzení, že, ač by rádi, nebudú moci a milý Buoh neuslyší. Jako ony panny bláznivé. Mohše sobě prvé» zjednati oleje, i za nedbaly. Potom zjednavše přišly, ano pozdě, již brána zavřína. Tlúkly, volaly řkúce: »Pane, otevřiž nám!« On řekl: »Zajisté neznám vás!« Tak bývá, když R, takové lidi U — dí U — 129 boží (v knihách) K — Proverbiorum] v Přísloví PCNU, v Příslovích T, vyn. SO — Já ... nechtěli] Když sem volal, nechtěli jste SO — volal sem RC — vy] vyn. R — nechtěli sau R, nechtěli ste T — já ruku] ruku sem S, a když sem ruce O — 130 (a vy nedbali) KPCNTU, a vy zanedbali R, a nedbali ste SO — Což... dí] I dí Pán, že U, »Aj, já také vám pravím«, dí (vyn. O) Bůh (vyn. O), že (vyn. 0) SO — hned dále dí] Jako by řekl Pán: »I C — 130—132 Budete ... nenaleznete; a] vyn. O — 130 vy také] vyn. S — 131 ke mně] vyn. U — ť] (vás) KCU, ť vás S — budete ... nenaleznete] vyn. S — (mne vyn. B — 132 «a hynauti) vyn. BU — 132—133 se budu... zlým posmievati se vám budu B — 133 hynutí S — a v vašem zlým? To praví sám drahý Pán O — 134 napo- míná] volá SO — lidi] vyn. SO — kněží] kněže NT, své věrné kněží O, slovo boží U — aby se .. . obrátili] vyn. SO — anebo jinak] vyn. UO — 135 a] nic S — lidé] oni U, lidé že nic O — potom také O — dopustí milý (vyn. S, Pán O) Buoh PRCNTUSO — 135—136 ač by ... moci a] by rádi, ale S — ač by .. . neuslyší] by rádi volali, kdyby chtěl milý Bůh slyšeti O — rádi . . . moci] již rádi dobři bejti a dobře činiti(!) C — (nemohau) KT, i nemohau PNU — 136 a] aniž N, a také jich T — (neslyší) K, neuslyší jich a již nebudau moci C, uslyší N, zase neuslyší S — rovně jako S0 — ony ... bláznivé] příklad máme na oněch pannách bláznivých, že N — (mohauce) K, mohši R, moha U, mohly O — 137 Kprvé) včas B — zjednati] zaslaužiti a zjed- nati C, kaupiti SO — oleje] vyn. KPRCTU — i zanedbaly] vyn. C — i] avšak O — nedbaly BO — zjednavše přišly] šly kupovati S — 137 —138 zjednavše ... již] šly pozdě kupovati, a v tom O — 137 teprv přišly C — 138 ano] ano již (+ bylo C) UC — již] ano PRONTU, a S — natlaukly se R, potom tlaukly SO — volaly řkúce] vyn. KPRTS, volajíce N, řka U, volaly C, a volaly O — Pane, pane (+ zachovej nás SO) PRCNTSO — 139 On] A pán jim C, A (Ale O) on PNTSO — řekl] vyn. PT, odpověděl U, jim odpověděl NO, jim dí S — Zajisté] vyn. RNSO — 139—140 «Tak.. hleděti vyn. B — 139 Tak potom SO — 140 nedbají] nechtí R — včas. 129 Podle Přísl. 1, 24 - 130 Podle Přísl. 1, 26 a 28 — 136 Podle Mat. 25, 3 nn. —
Strana 441
441 145 140 lidé nedbají včas spasení svého hleděti. Protož dí ve čtení svatého Jana: »Hledáte mne, a nenaleznete a v hříchu vašem zemřete.« Co jest v hříchu zemříti? To jest, zbavenu býti úžitku umučení božího zde i potom věčně býti li v horúcím pekle s dábly. B 163 Uchovaj nás té smrti, milý, drahý Bože! Ale že tato žena šla po Pánu Ježíšovi, následovala jeho šlépějí. Tak každý, ktož jest v hříchy padal, musí příkladem této ženy jíti po Pánu Ježíšovi a následovati jeho v pokoře a v trpě- livosti; neb Kdí Písmo: »Všeliké) Kristovo činění jest naše na- učení.« A má-li ť člověk z hříchuov vyjíti, musí ť se to státi velikým 150 divem božím). Dí svatý Jan Zlatá usta: »Byl-li by to div když by z slámy prosté dělal pravé zlato, čisté? Díš, že div. Takť jest div veliký, a větčí, když z člověka hříšného učiní spravedlivého a komuž již pomuož milý Buoh z osídla dáblova.« Neb dí David v osobě oněch svatých, kteříž jsú již v nebi: »Ej, duše naše jako za času U — hleděti] hledati NCTUSO, vyn. R — Protož] (An (Ano C) sám ( milý T) Pán (+ Ježíš T) KPONTU, Potom také pozdě bude. An sám Pán R 140 144 Protož... Bože] že musejí (musí O) věčně v horúcím pekle hořeti (býti O) z ďábly. Čehož nás všech (všeckny 0) rač uchovati (vysvoboditi O) milý (vyn. O) Pán Bůh S0 — 140—141 u svatého Jana 141 (Hledati ť mne budete) NN 142 jest to PRCNTU — (umříti) T KPRONTU . To jest] Toto PRNT, I toto C — úžitku] vyn. PNT — 143 býti] (hořeti) KPRCNTU pekle na věky KPNTU - «sdábly vyn. B. s ďábly na věky C 144 Zachovejž U — Uchovaj ... tél Čehož nás rač té] takové U — smrti - (nás vyn. BR zachovati, té a takové C —. věčné C 145 za Pánem Ježíšem UO - drahým Pánu T — následujíc N. násle- dujíce O — 146 Tak] Tehdy R. Tak má S0 — každý († z nás 0) činiti (učiniti O) SO — v hříchy smrtedlné C v hříchy padsa 1] hříchy sprzněn SO padl B — musí příkladem] má příkladem S, má z příkladu O — 147 činiti: jíti Us za Pánem Ježíšem U - jeho v jeho (vyn. O) pokoře a ti- chosti i v trpělivosti S0 — 148 neb] Jakož S0 gdí... Všeliké) vyn. B Všeliké] Každé U 149 A] Nebo O z hříchuov vyjíti] hříchů přestati U — vyjíti] povstati SO — se]o(!) Sto státi] to to starati) K — s velikým U — 150 «božím vyn. B — Neb dí PRCNTS, A dí U — 150—152 Dí... když] Nebo jest to div veliký S, A což to není veliký div O — 150 (Zlato- ustý) KPRCNTU — 151 když by kdo PCNTU — pravé] vyn. U — (že byl byl KT, že jest U —, že div] že by byl (+ div C) NC — 152 mnohem větší N - když ( + milý Pán T) Buoh PRONTU — z] vyn. NU — člověka] vyn. O — učiniti S0 — 153 157 a komuž.... boží byla] vyn. SO — 153 141 Podle Jana 8. 21 154 Ž. 124, 7
441 145 140 lidé nedbají včas spasení svého hleděti. Protož dí ve čtení svatého Jana: »Hledáte mne, a nenaleznete a v hříchu vašem zemřete.« Co jest v hříchu zemříti? To jest, zbavenu býti úžitku umučení božího zde i potom věčně býti li v horúcím pekle s dábly. B 163 Uchovaj nás té smrti, milý, drahý Bože! Ale že tato žena šla po Pánu Ježíšovi, následovala jeho šlépějí. Tak každý, ktož jest v hříchy padal, musí příkladem této ženy jíti po Pánu Ježíšovi a následovati jeho v pokoře a v trpě- livosti; neb Kdí Písmo: »Všeliké) Kristovo činění jest naše na- učení.« A má-li ť člověk z hříchuov vyjíti, musí ť se to státi velikým 150 divem božím). Dí svatý Jan Zlatá usta: »Byl-li by to div když by z slámy prosté dělal pravé zlato, čisté? Díš, že div. Takť jest div veliký, a větčí, když z člověka hříšného učiní spravedlivého a komuž již pomuož milý Buoh z osídla dáblova.« Neb dí David v osobě oněch svatých, kteříž jsú již v nebi: »Ej, duše naše jako za času U — hleděti] hledati NCTUSO, vyn. R — Protož] (An (Ano C) sám ( milý T) Pán (+ Ježíš T) KPONTU, Potom také pozdě bude. An sám Pán R 140 144 Protož... Bože] že musejí (musí O) věčně v horúcím pekle hořeti (býti O) z ďábly. Čehož nás všech (všeckny 0) rač uchovati (vysvoboditi O) milý (vyn. O) Pán Bůh S0 — 140—141 u svatého Jana 141 (Hledati ť mne budete) NN 142 jest to PRCNTU — (umříti) T KPRONTU . To jest] Toto PRNT, I toto C — úžitku] vyn. PNT — 143 býti] (hořeti) KPRCNTU pekle na věky KPNTU - «sdábly vyn. B. s ďábly na věky C 144 Zachovejž U — Uchovaj ... tél Čehož nás rač té] takové U — smrti - (nás vyn. BR zachovati, té a takové C —. věčné C 145 za Pánem Ježíšem UO - drahým Pánu T — následujíc N. násle- dujíce O — 146 Tak] Tehdy R. Tak má S0 — každý († z nás 0) činiti (učiniti O) SO — v hříchy smrtedlné C v hříchy padsa 1] hříchy sprzněn SO padl B — musí příkladem] má příkladem S, má z příkladu O — 147 činiti: jíti Us za Pánem Ježíšem U - jeho v jeho (vyn. O) pokoře a ti- chosti i v trpělivosti S0 — 148 neb] Jakož S0 gdí... Všeliké) vyn. B Všeliké] Každé U 149 A] Nebo O z hříchuov vyjíti] hříchů přestati U — vyjíti] povstati SO — se]o(!) Sto státi] to to starati) K — s velikým U — 150 «božím vyn. B — Neb dí PRCNTS, A dí U — 150—152 Dí... když] Nebo jest to div veliký S, A což to není veliký div O — 150 (Zlato- ustý) KPRCNTU — 151 když by kdo PCNTU — pravé] vyn. U — (že byl byl KT, že jest U —, že div] že by byl (+ div C) NC — 152 mnohem větší N - když ( + milý Pán T) Buoh PRONTU — z] vyn. NU — člověka] vyn. O — učiniti S0 — 153 157 a komuž.... boží byla] vyn. SO — 153 141 Podle Jana 8. 21 154 Ž. 124, 7
Strana 442
442 155 vrabec vytržena jest z osídla lovcuov, [osídlo ztrháno jest a my vysvobozeni jsme].« A kudy, dí dále: »Nebo pomoc naše ve jméno boží byla.« I protož, má-li ť býti vytržen z osídla lovců, škare- dých dábluov, má ť býti jako vrabec. Vrabec jest hubený, malý ptáček. Tak člověk aby byl malý, kořil se, nížil a jako za nic 160 pokládal se před tváří boží, jako tato žena se nížila: on jí psy dává, a ona ještě níže nazývá se štěnětem řkúc: »Ej, smiluj se nade mnú, Pane, synu Daviduov!« Že jej nazývá Pánem, v tom ukazuje jeho velikú moc a velebnost, řkúc: »Pane — totiž, že mi muožeš pomoci, Kráčíš-li«. Druhé dí: »Synu Daviduov«. V tom dotýká 165 jeho člověčenství. Tamto, že dí »Pane«, dotýká jeho božství) a tuto, [že dí] »Synu [Daviduov]«, tu člověčenství, a v tom dotýká jeho milosrdenství. Nebo, jakož vykládají, co jest člověk, že člověk jest živočich velmi bytedlný a lítostivý; nebo každý člověk od mluví R — David svatý RCTU — 154 v osobě... v nebi] (že oni (onino N, tak U) svatí v nebi mluví (+ řka U) KPNTU — všech svatejch C — kteříž... v nebi] kterak oni mluví C — jsú již takto mluví R — Ej] vyn. PNTU, Aj R, Ej, již ť sau C — 155 vrabec] pták C — (vydřena) K, vytrženy C — 155—156 [osídlo ... vysvobozeni jsme] vyn. KPRONT — 155—157 [osídlo ... lovců] vyn.(!) U — 156 A kudy ... dále] I okazují, kterak a kudy vytrženi sau z těch osídel a nebezpečenství, takto dále řkauc C — dí... Nebo] (Ihned dále oznamují řkauce (+ Neb R) KR — dí dále] vyn. PNT — Nebo, prejC — pomoc prý N — jménu božím C — 157 (má-li člověk) KPCNTO — lovcův, totižto (to jest N) CN — škaredých dábluov] vyn. SO — 158 má ť tehdy N, (musí ť) KRC — vrabec jest] neb jest on O — 159 pták S0 — aby se kořil U — 160 nepokládal R — se] vyn. CS — boží drahého, milého Boha(!) C — on jí] a Pán ji U — psy dává] (psem praví býti) K, psem na- zývá NUO — 161 ona pak N — níže] se (+ víc O) níží a (až 0) S0 — na- zývá] jmenuje N — štěňátkem R — řkúc] a dí C, řka U, řkauce O — Ej) Aj RN, vyn. SO — 162 Pane] milej Pane C, vyn. NTU — synu Daviduov vyn. SO — Že jej nazývá] Nazývá jej PCNT, A nazývá jej U, Hle, nazývá ho S, Pohle, nazývá jej O — 163 jeho] boží O — řkúc] (když dí KPCNTU, a dí S, i dí mu O — 163—164 totiž... pomoci] múžeš mně spomoci S0 — 164 spomoci C — Kráčíš chceš B — dí] vyn. KNTU — 165 Tamto... dotýká] i SO — Tamto, že] A když U — tu dotýká U — jeho] vyn. PRCNT — božství panství BR — 166 [že dí] vyn. KPRNTU, dí C — [Daviduov] vyn. KPRCNTU — tu] [dotýká) K, to C, vyn. NT, tu dotýká jeho U — v tom dotýká] vyn. U — 167 velikého milosrdenství C — Nebo] A UO — jakož] jakožto U, svatí SO — ſvykládají svatí) KC — co jest ... že člověk) to slovo člověk praví, že O — že] (i K — že člověk] vyn. PTU, i C, prý NS — 168 bydlitedlný(!) CU — 168—169 nebo ... příznivý] vyn. K 156 Ž. 124, 8 —
442 155 vrabec vytržena jest z osídla lovcuov, [osídlo ztrháno jest a my vysvobozeni jsme].« A kudy, dí dále: »Nebo pomoc naše ve jméno boží byla.« I protož, má-li ť býti vytržen z osídla lovců, škare- dých dábluov, má ť býti jako vrabec. Vrabec jest hubený, malý ptáček. Tak člověk aby byl malý, kořil se, nížil a jako za nic 160 pokládal se před tváří boží, jako tato žena se nížila: on jí psy dává, a ona ještě níže nazývá se štěnětem řkúc: »Ej, smiluj se nade mnú, Pane, synu Daviduov!« Že jej nazývá Pánem, v tom ukazuje jeho velikú moc a velebnost, řkúc: »Pane — totiž, že mi muožeš pomoci, Kráčíš-li«. Druhé dí: »Synu Daviduov«. V tom dotýká 165 jeho člověčenství. Tamto, že dí »Pane«, dotýká jeho božství) a tuto, [že dí] »Synu [Daviduov]«, tu člověčenství, a v tom dotýká jeho milosrdenství. Nebo, jakož vykládají, co jest člověk, že člověk jest živočich velmi bytedlný a lítostivý; nebo každý člověk od mluví R — David svatý RCTU — 154 v osobě... v nebi] (že oni (onino N, tak U) svatí v nebi mluví (+ řka U) KPNTU — všech svatejch C — kteříž... v nebi] kterak oni mluví C — jsú již takto mluví R — Ej] vyn. PNTU, Aj R, Ej, již ť sau C — 155 vrabec] pták C — (vydřena) K, vytrženy C — 155—156 [osídlo ... vysvobozeni jsme] vyn. KPRONT — 155—157 [osídlo ... lovců] vyn.(!) U — 156 A kudy ... dále] I okazují, kterak a kudy vytrženi sau z těch osídel a nebezpečenství, takto dále řkauc C — dí... Nebo] (Ihned dále oznamují řkauce (+ Neb R) KR — dí dále] vyn. PNT — Nebo, prejC — pomoc prý N — jménu božím C — 157 (má-li člověk) KPCNTO — lovcův, totižto (to jest N) CN — škaredých dábluov] vyn. SO — 158 má ť tehdy N, (musí ť) KRC — vrabec jest] neb jest on O — 159 pták S0 — aby se kořil U — 160 nepokládal R — se] vyn. CS — boží drahého, milého Boha(!) C — on jí] a Pán ji U — psy dává] (psem praví býti) K, psem na- zývá NUO — 161 ona pak N — níže] se (+ víc O) níží a (až 0) S0 — na- zývá] jmenuje N — štěňátkem R — řkúc] a dí C, řka U, řkauce O — Ej) Aj RN, vyn. SO — 162 Pane] milej Pane C, vyn. NTU — synu Daviduov vyn. SO — Že jej nazývá] Nazývá jej PCNT, A nazývá jej U, Hle, nazývá ho S, Pohle, nazývá jej O — 163 jeho] boží O — řkúc] (když dí KPCNTU, a dí S, i dí mu O — 163—164 totiž... pomoci] múžeš mně spomoci S0 — 164 spomoci C — Kráčíš chceš B — dí] vyn. KNTU — 165 Tamto... dotýká] i SO — Tamto, že] A když U — tu dotýká U — jeho] vyn. PRCNT — božství panství BR — 166 [že dí] vyn. KPRNTU, dí C — [Daviduov] vyn. KPRCNTU — tu] [dotýká) K, to C, vyn. NT, tu dotýká jeho U — v tom dotýká] vyn. U — 167 velikého milosrdenství C — Nebo] A UO — jakož] jakožto U, svatí SO — ſvykládají svatí) KC — co jest ... že člověk) to slovo člověk praví, že O — že] (i K — že člověk] vyn. PTU, i C, prý NS — 168 bydlitedlný(!) CU — 168—169 nebo ... příznivý] vyn. K 156 Ž. 124, 8 —
Strana 443
443 přirození to má v se vsáto, aby byl příznivý a lítostivý, když by 170 to v něm nebylo hříchy zkaženo. I protož volá tato žena [řkúci]: »Ej, smiluj se nade mnú, Pane, synu Daviduov.« Jako by řekla: »Vím, že se muožeš smilo- vati, neb s'mocný; a také vím, že se smiluješ, neb s'velmi milostivý. Ej, smilujž se!« A on jí neodpověděl slova. Proč jest to učinil, že 175 jest jí ne ihned uslyšal? Proto, aby v ní vět liší žádost vzbudil, B 164 a také, aby ona více sobě zaslúžila. Nebo jest tak u milého Boha, že nejednú, když lidé za nětco prosí, a on, Kmilý Pán, druhdy prodlévá uslyšením), a to proto, že potom větčí žádost bývá zbuzena. A když oni setrvají, potom jim mnohem více dá. Jako 180 tato žena prosila, aby jí dceru uzdravil, a on jí více dal řka: »Staniž se tobě, jakož sama) chceš!« Nebo on, milý Pán, více nám dáti Kumí, než my umíme žádati, tak ť jest dobrý k nám k hříš- ným. 168 člověk jest životčich R 169 to] vyn. OS — v se] v sobě U, v srdce S, v své srdce O vsáté U 170 hříchy] vyn. R — pokaženo N, sprzněno — a skaženo SO 171 volala SO [řkůci] vyn. KPCNTUSO — Ej] Aj RN, Ej, synu Davidů U, vyn. S0 173 také] tak PNTU — s' velmi milostivý] si milostivý K — velmi] vyn. SO — 174 Aj RN — Ej, smilujž se] vyn. SO — se nade mnau N — A] Ale SO — jí] jest T, vyn. U I pročiž U, A proč pak O — jest] jest jí neodpověděl a proč jest C — že (jí neodpověděl nic KR 174 175 že ... uslyšal] vyn. PSO, že jest neodpověděl nic a ne- slyšel jí N 174 jest) (a) KR — 175 jí] vyn. U — ne ihned uslyšal] ne- odpověděl nic a neuslyšal (+ jí U)TU — ihned] vyn. KRC — aby více C — 176 také] vyn. O tím více N — sobě] vyn. R — Boha ten spůsob N 177 že nejednú] vyn. SO když vyn. B, když ho O — za nětco] (zač, KPRONTU — a on] ale on S, že on 0 — Kmilý... druhdy) vyn. B — milý] drahý O — druhdy někdy KU, dlauho SO — 178 prodlí KPRNTU, prodlí, protáhne C, shovívá O — uslyšením učiniti B, (uslyšáním KR, s uslyšením U — proto bývá O — že potom] aby v nich) K — potom] se v nich O bývá v nich PCTS — bývá zbuzena] (vzbudil) K, v nich se roznítí N, zbudí U, vzbuzuje O — 179 oni] (v tom) KO, oni v tom S, v tom volání U — potom] vyn. SO v- mnohem více] větší věc C — dává TU, dá, nežli (+ prosí a O) žádají UO — 180 prosí PNTUSO — jí] jí toliko N vyn. U, její O dcerku PCNT — jí více dal] odpovídá jí N, jí U, jí vetce S, jí praví O — pak více C — dal] vyn.(!) T — řka] řekl U, vyn. SO — 181 tobě] vyn. PT — jakož ty NCSO — sama) vyn. B — on] vyn. O milý Pán] vyn. P - více mnohem N — nám] vyn. RO — 182 dávati SO — gumí) chce B— žádati] prositi a žádati PNT, prositi S0 — on (vyn. S) dobrý (+ náš milý Bůh RONTUS) PRONTUSO — hříšným lidem) KRCNTUSO -
443 přirození to má v se vsáto, aby byl příznivý a lítostivý, když by 170 to v něm nebylo hříchy zkaženo. I protož volá tato žena [řkúci]: »Ej, smiluj se nade mnú, Pane, synu Daviduov.« Jako by řekla: »Vím, že se muožeš smilo- vati, neb s'mocný; a také vím, že se smiluješ, neb s'velmi milostivý. Ej, smilujž se!« A on jí neodpověděl slova. Proč jest to učinil, že 175 jest jí ne ihned uslyšal? Proto, aby v ní vět liší žádost vzbudil, B 164 a také, aby ona více sobě zaslúžila. Nebo jest tak u milého Boha, že nejednú, když lidé za nětco prosí, a on, Kmilý Pán, druhdy prodlévá uslyšením), a to proto, že potom větčí žádost bývá zbuzena. A když oni setrvají, potom jim mnohem více dá. Jako 180 tato žena prosila, aby jí dceru uzdravil, a on jí více dal řka: »Staniž se tobě, jakož sama) chceš!« Nebo on, milý Pán, více nám dáti Kumí, než my umíme žádati, tak ť jest dobrý k nám k hříš- ným. 168 člověk jest životčich R 169 to] vyn. OS — v se] v sobě U, v srdce S, v své srdce O vsáté U 170 hříchy] vyn. R — pokaženo N, sprzněno — a skaženo SO 171 volala SO [řkůci] vyn. KPCNTUSO — Ej] Aj RN, Ej, synu Davidů U, vyn. S0 173 také] tak PNTU — s' velmi milostivý] si milostivý K — velmi] vyn. SO — 174 Aj RN — Ej, smilujž se] vyn. SO — se nade mnau N — A] Ale SO — jí] jest T, vyn. U I pročiž U, A proč pak O — jest] jest jí neodpověděl a proč jest C — že (jí neodpověděl nic KR 174 175 že ... uslyšal] vyn. PSO, že jest neodpověděl nic a ne- slyšel jí N 174 jest) (a) KR — 175 jí] vyn. U — ne ihned uslyšal] ne- odpověděl nic a neuslyšal (+ jí U)TU — ihned] vyn. KRC — aby více C — 176 také] vyn. O tím více N — sobě] vyn. R — Boha ten spůsob N 177 že nejednú] vyn. SO když vyn. B, když ho O — za nětco] (zač, KPRONTU — a on] ale on S, že on 0 — Kmilý... druhdy) vyn. B — milý] drahý O — druhdy někdy KU, dlauho SO — 178 prodlí KPRNTU, prodlí, protáhne C, shovívá O — uslyšením učiniti B, (uslyšáním KR, s uslyšením U — proto bývá O — že potom] aby v nich) K — potom] se v nich O bývá v nich PCTS — bývá zbuzena] (vzbudil) K, v nich se roznítí N, zbudí U, vzbuzuje O — 179 oni] (v tom) KO, oni v tom S, v tom volání U — potom] vyn. SO v- mnohem více] větší věc C — dává TU, dá, nežli (+ prosí a O) žádají UO — 180 prosí PNTUSO — jí] jí toliko N vyn. U, její O dcerku PCNT — jí více dal] odpovídá jí N, jí U, jí vetce S, jí praví O — pak více C — dal] vyn.(!) T — řka] řekl U, vyn. SO — 181 tobě] vyn. PT — jakož ty NCSO — sama) vyn. B — on] vyn. O milý Pán] vyn. P - více mnohem N — nám] vyn. RO — 182 dávati SO — gumí) chce B— žádati] prositi a žádati PNT, prositi S0 — on (vyn. S) dobrý (+ náš milý Bůh RONTUS) PRONTUSO — hříšným lidem) KRCNTUSO -
Strana 444
444 A že tato žena dí: »Dcera má zle se od dábla) trápí. « 185 Ačkoli toho žádný nemuož vymluviti, kterak rozličnými běhy trápí dábel lidi. Jakož také David svatý drahně těch dábelství vyčítá prose, aby milý Buoh jej z nich vysvobodil. A pokládá jedno dábelství polední. O kterémž vykládá doktor de Cassia řka, že jsú ihned zvláštní dáblové «na to), ješto lidi trápí a uvodí 190 klidem) v zapomenutí, [aby zapomínali na to], co se jest nám [dobrého] stalo o poledni, totiž vykúpení naše. Nebo se jest o poledni naše vykúpení stalo a dokonalo), [a to,] když Pán Ježíš na kříži těžce vise, hroznú múku trpě, volaje hlasem veli- kým, vypustil [svú svatú] duši. I to umučení našeho» milého 195 Ježíše uvodí lidem v zapomenutí a v zanedbání a jako z srdce památku jeho vyrazí. A milý Buoh chce — ač chtí lidé — od- puštění hříchuom vzíti, aby často pamatovali na jeho nevinné 184 A] Ale R — A ... žena] (Ale ona že tu) KPCNT, A že ona tu U — A že ... trápí] vyn. S0 — tu dí R — od dábla vyn. B, od ďá- belství U — 185 běhy spůsoby UO — 186 jakož také a U — také] vyn. S0 — svatý] vyn. PRNTUS — drahně] několik N, mnoho USO — těch] toho UO — dábelství] vyn. O — 187 prose] (proto) K, prose ho R, prosíce N, a prosí U — jej] vyn. R — z nich] vyn. PCNTU — ráčil vysvoboditi S0 — pokládá] počítá U, vykládá SO — 188 o kterémž] mezi jinými, i (vyn. S) PRCNTUS, mezi jinau řečí O — o kterémž... Cassia] vyn. K — vykládá ... Cassia] vyn. SO — vykládáto PRONTU — řka] polední ďábelství řka (+ takto C) PRONTU, vyn. SO — 189 obvzláštní NSO — ďáblové ... trápí a] ďá- belství (vyn. O), ješto SO — «na to polední B, (na to, jakož o tom doktor mluví de Kassia) K — a uvodí] uvodíce N — uvozují N — 190 «lidem) v lidi B — [aby ... na to] vyn. KS, to dobré PRCNTU, to O — 191 [dob- rého] dobrého tu C, vyn. KPRNTUSO — 191—192 totiž ... a to] vyn. SO — 192 «stalo a dokonalo" skonalo B — [a to] vyn. KPCNTU — 193 Ježíš (+ milej C) o poledni PRCTU, Ježíš v hodinu polední N — těžce) vyn. S — vise] vyn. K, visel S0 — hroznú... velikým vyn. B — hroznú] těžkau S0 — trpěl a K, trpě a smrt ukrutnau podstaupil C, trpě a NU, trpí U, trpě, až O — hlasem velikým) vyn. SO — 194 [svú svatú] vyn. KPRTSO, jest CNU — 194—196 i to umučení ... vyrazí] vyn. SO — 194 i] (protož) K — našeho vyn. B — milého] vyn. U — 195 v jakési zanedbání N — jako] vyn. NU, jako v srdci aneb T — 195—196 jako .. . vyrazí] (z jejich srdcí památku tu vyráží) K — 195 z srdcí PRC — 196 tu památku U — jeho] lidem U — vyráží NTU — A] Ale S, Nebo O — 196 — 197 Buoh ... aby často] Pán chtěje, abychom S, Pán chce, abychom O — 196 tomu chce N — ač chtí] ač chtějí-li C, však chtějí-li N, a chtí-li U — lidé] vyn. U — 197 vzíti] dojíti N — často] vždycky U — na jeho] (jeho) KPCNTU — nevinné a bolestné N — 198 A] vyn. SO — na to] proto 186 Ž. 91, 6.
444 A že tato žena dí: »Dcera má zle se od dábla) trápí. « 185 Ačkoli toho žádný nemuož vymluviti, kterak rozličnými běhy trápí dábel lidi. Jakož také David svatý drahně těch dábelství vyčítá prose, aby milý Buoh jej z nich vysvobodil. A pokládá jedno dábelství polední. O kterémž vykládá doktor de Cassia řka, že jsú ihned zvláštní dáblové «na to), ješto lidi trápí a uvodí 190 klidem) v zapomenutí, [aby zapomínali na to], co se jest nám [dobrého] stalo o poledni, totiž vykúpení naše. Nebo se jest o poledni naše vykúpení stalo a dokonalo), [a to,] když Pán Ježíš na kříži těžce vise, hroznú múku trpě, volaje hlasem veli- kým, vypustil [svú svatú] duši. I to umučení našeho» milého 195 Ježíše uvodí lidem v zapomenutí a v zanedbání a jako z srdce památku jeho vyrazí. A milý Buoh chce — ač chtí lidé — od- puštění hříchuom vzíti, aby často pamatovali na jeho nevinné 184 A] Ale R — A ... žena] (Ale ona že tu) KPCNT, A že ona tu U — A že ... trápí] vyn. S0 — tu dí R — od dábla vyn. B, od ďá- belství U — 185 běhy spůsoby UO — 186 jakož také a U — také] vyn. S0 — svatý] vyn. PRNTUS — drahně] několik N, mnoho USO — těch] toho UO — dábelství] vyn. O — 187 prose] (proto) K, prose ho R, prosíce N, a prosí U — jej] vyn. R — z nich] vyn. PCNTU — ráčil vysvoboditi S0 — pokládá] počítá U, vykládá SO — 188 o kterémž] mezi jinými, i (vyn. S) PRCNTUS, mezi jinau řečí O — o kterémž... Cassia] vyn. K — vykládá ... Cassia] vyn. SO — vykládáto PRONTU — řka] polední ďábelství řka (+ takto C) PRONTU, vyn. SO — 189 obvzláštní NSO — ďáblové ... trápí a] ďá- belství (vyn. O), ješto SO — «na to polední B, (na to, jakož o tom doktor mluví de Kassia) K — a uvodí] uvodíce N — uvozují N — 190 «lidem) v lidi B — [aby ... na to] vyn. KS, to dobré PRCNTU, to O — 191 [dob- rého] dobrého tu C, vyn. KPRNTUSO — 191—192 totiž ... a to] vyn. SO — 192 «stalo a dokonalo" skonalo B — [a to] vyn. KPCNTU — 193 Ježíš (+ milej C) o poledni PRCTU, Ježíš v hodinu polední N — těžce) vyn. S — vise] vyn. K, visel S0 — hroznú... velikým vyn. B — hroznú] těžkau S0 — trpěl a K, trpě a smrt ukrutnau podstaupil C, trpě a NU, trpí U, trpě, až O — hlasem velikým) vyn. SO — 194 [svú svatú] vyn. KPRTSO, jest CNU — 194—196 i to umučení ... vyrazí] vyn. SO — 194 i] (protož) K — našeho vyn. B — milého] vyn. U — 195 v jakési zanedbání N — jako] vyn. NU, jako v srdci aneb T — 195—196 jako .. . vyrazí] (z jejich srdcí památku tu vyráží) K — 195 z srdcí PRC — 196 tu památku U — jeho] lidem U — vyráží NTU — A] Ale S, Nebo O — 196 — 197 Buoh ... aby často] Pán chtěje, abychom S, Pán chce, abychom O — 196 tomu chce N — ač chtí] ač chtějí-li C, však chtějí-li N, a chtí-li U — lidé] vyn. U — 197 vzíti] dojíti N — často] vždycky U — na jeho] (jeho) KPCNTU — nevinné a bolestné N — 198 A] vyn. SO — na to] proto 186 Ž. 91, 6.
Strana 445
445 umučení. A na to jest nám on zde zuostavil své svaté tělo a svú drahú krev, aby lidé tím podstatně a živě pamatovali jeho umučení, 200 jedúce jeho tělo a pijíce jeho krev, neb jest řekl: »To čiňte na mú památku!« A svatý Pavel dí: »Kolikrát koli jísti budete chléb tento a kalicha píti, smrt Páně zvěstovati budete, až ť i přijde.« Nuže, milí křesťané, velmi-li nám vězí v srdci to jeho [nevinné] umučení, velmi-li jsme jeho vděčni? Však nám se chce 205 velmi toho drahého těla? Slibuj! Ale zvíme, přijde ť hodina, že, jako ona Vasti královna, když král Asverus byl hody udělal, sezval všecka knížata i všeckeren lid na ty hody a náklad veliký [na ně] učinil, že stály ty hody za sto a za osmdesáte dní; potom l B 165 poslal po Vasti, královnu svú, aby také na hody na ty přišla; a ona, 210 majíci [také] své hody s ženami, «i nepřišla. A král se rozhněval UO on vyn. SO — zde] vyn. KCUO — pozůstavil SO — svaté] (drahé) — KRONTUS 199 drahú] svatau US, předrahau COpodstatnějí UO a živě] a živějí N, vyn. SO na jeho O —- nevinné (svaté O) umučení CUO 200 [drahé tělo) KPRCTU, svaté tělo N — pijíce] vyn. U — jeho] vyn. PRTS — (krev svatau (+ z kalichu SO) KPRCTSO, krev drahau NU — 200—201 neb ... památku!] vyn. SO 201 A] Jakož O — dí] praví S, napomíná řka O 202 z kalicha] kalich B, z kalichu Páně CN — zvěstovati budete] zvěstujete O — 202 203 ažť i přijde] dokavadž nepřijdu SO 203 Nuže] 6 0 — (vám (+ to U) KPCUS — jeho] Kristovo SO — 204 [nevinné] vyn. KPNTUSO (ste) KCNUSO — jeho] (jeho těla) K, toho U —Však... chce] Chce-li se vám C — 204 205 Však... Slibuj] ste-li toho žádostivi přijímati? O malá žádost U, aneb velmi-li se vám chce těla Kristova? Au, slibuji ť O 204 Však] Zdaliž P (vám) KPNTS — se snad N — 205 toho] jeho P. vyn. S - drahého] božího NS — těla a krve jeho svaté C, těla a té drahé krve T — (Ano, slibujl K, Slibuj za to R, Ú (Au S), slibuj ČS - Ale . .. že] že ť se vám chce tak rádo (vyn. 0) S0 — (zvíte “) KPCNTU 206 oné Vastě královně SO - Asvera(!) U, Ahasverus(!) O — byl hody] vyn. (!) U - učinil NO - 207 sezval byl na ně O - všechny R - i všeckeren... na ty hody] ze sta a dvadcíti krajin O — vešken PT, veškeren RN, všecken US 208 [na ně] vyn. KPRCNTS, na to U — udělal U — takže C — že stály ty hody] vyn. S0 — ty] vyn. PRTU — za sto] za sto dní PRNTC, sto dní U — sedmdesáte(!) N — potom] a U — 209 také poslav SO, poslal král N (pro tu královnu Vasti (Vastu U) KRNTU, po tu královnu Vasti PC — svú] vyn. KPRONT — na ty hody RNUSO — na ty] vyn. K — 210 majíci] (měla KPRCTUSO — [také] vyn. KPRNTUS — 210—212 «i ne- přišla ... s království a nechtěla přijíti: kterúž on, rozhněvav se, od sebe zahnal a místo ní B, nechtěla přijíti; a tak se král velmi na ni rozhněval, 200 Luk. 22, 19 — 201 I. Kor. II, 26 — 206 Est. 1, 9 nn. —
445 umučení. A na to jest nám on zde zuostavil své svaté tělo a svú drahú krev, aby lidé tím podstatně a živě pamatovali jeho umučení, 200 jedúce jeho tělo a pijíce jeho krev, neb jest řekl: »To čiňte na mú památku!« A svatý Pavel dí: »Kolikrát koli jísti budete chléb tento a kalicha píti, smrt Páně zvěstovati budete, až ť i přijde.« Nuže, milí křesťané, velmi-li nám vězí v srdci to jeho [nevinné] umučení, velmi-li jsme jeho vděčni? Však nám se chce 205 velmi toho drahého těla? Slibuj! Ale zvíme, přijde ť hodina, že, jako ona Vasti královna, když král Asverus byl hody udělal, sezval všecka knížata i všeckeren lid na ty hody a náklad veliký [na ně] učinil, že stály ty hody za sto a za osmdesáte dní; potom l B 165 poslal po Vasti, královnu svú, aby také na hody na ty přišla; a ona, 210 majíci [také] své hody s ženami, «i nepřišla. A král se rozhněval UO on vyn. SO — zde] vyn. KCUO — pozůstavil SO — svaté] (drahé) — KRONTUS 199 drahú] svatau US, předrahau COpodstatnějí UO a živě] a živějí N, vyn. SO na jeho O —- nevinné (svaté O) umučení CUO 200 [drahé tělo) KPRCTU, svaté tělo N — pijíce] vyn. U — jeho] vyn. PRTS — (krev svatau (+ z kalichu SO) KPRCTSO, krev drahau NU — 200—201 neb ... památku!] vyn. SO 201 A] Jakož O — dí] praví S, napomíná řka O 202 z kalicha] kalich B, z kalichu Páně CN — zvěstovati budete] zvěstujete O — 202 203 ažť i přijde] dokavadž nepřijdu SO 203 Nuže] 6 0 — (vám (+ to U) KPCUS — jeho] Kristovo SO — 204 [nevinné] vyn. KPNTUSO (ste) KCNUSO — jeho] (jeho těla) K, toho U —Však... chce] Chce-li se vám C — 204 205 Však... Slibuj] ste-li toho žádostivi přijímati? O malá žádost U, aneb velmi-li se vám chce těla Kristova? Au, slibuji ť O 204 Však] Zdaliž P (vám) KPNTS — se snad N — 205 toho] jeho P. vyn. S - drahého] božího NS — těla a krve jeho svaté C, těla a té drahé krve T — (Ano, slibujl K, Slibuj za to R, Ú (Au S), slibuj ČS - Ale . .. že] že ť se vám chce tak rádo (vyn. 0) S0 — (zvíte “) KPCNTU 206 oné Vastě královně SO - Asvera(!) U, Ahasverus(!) O — byl hody] vyn. (!) U - učinil NO - 207 sezval byl na ně O - všechny R - i všeckeren... na ty hody] ze sta a dvadcíti krajin O — vešken PT, veškeren RN, všecken US 208 [na ně] vyn. KPRCNTS, na to U — udělal U — takže C — že stály ty hody] vyn. S0 — ty] vyn. PRTU — za sto] za sto dní PRNTC, sto dní U — sedmdesáte(!) N — potom] a U — 209 také poslav SO, poslal král N (pro tu královnu Vasti (Vastu U) KRNTU, po tu královnu Vasti PC — svú] vyn. KPRONT — na ty hody RNUSO — na ty] vyn. K — 210 majíci] (měla KPRCTUSO — [také] vyn. KPRNTUS — 210—212 «i ne- přišla ... s království a nechtěla přijíti: kterúž on, rozhněvav se, od sebe zahnal a místo ní B, nechtěla přijíti; a tak se král velmi na ni rozhněval, 200 Luk. 22, 19 — 201 I. Kor. II, 26 — 206 Est. 1, 9 nn. —
Strana 446
446 a radě se usaudil, poněvadž jest zhrdala hody jeho, aby byla s království ssazena, a zahnal ji s království a Ester za královnu sobě vzal. Tak ť právě bude tomuto lidu, ješto Pán Ježíš učinil hody, [takže] naložil na ně všecko, což měl, i tělo i duši i božství 215i krev, všecko naložil , náklad [náramně] veliký učinil i Kvolá, zuove na ty hody, a lidé nedbají jíti. Shledáte to, že budete zahnáni a zapuzeni od království nebeského jako ta Vasti! A to jsú ti lidé, ješto mají svéhody a utěšení svá; i že by v tom nemohli tak svobody jmíti po přijímaní těla božího, 220 musili by méně mluviti a kumštuov nechati), i radše toto Kopustí a nebudú mnohokrát do sebe číti žádného hřícha smrtedlného a pro samo nedbání zanechají. Potom, když byla až ji vyhnal z svého království a pojal sobě zase jinau, jménem Esteru O — 210 nepřišla] nechtěla přijíti RN — 211 radě se] uradivši se N, poradě se U, raddau S, vyn. K — usaudil to, že U — 211—212 poněvadž... ssazena, a] vyn. S — 211 jest zhrdala hody jeho] nechtěla na jeho hody přijíti a jimi zhrzela C — (pohrdala) K, zhrzela T — aby] a N — 212 ssazena shozena U — zahnal] ven vyhnána N, vyhnal U — ji] vyn. N — s království jeho N, z svého království S — Hester pokornau C — 212—213 Ester... vzal] vzal sobě jinau královnu, jménem Esteru S — 213 vzal místo ní C — pravím právě C — bude] přijde U, se stane O — ješto] jimžto S0 — 214 hody veliké N — [takže] vyn. KPRCNT, a USO — na ně] vyn. KPRCTU — 215 ba i tu drahau krev T, krev svau C — všecko naložil vyn. B, všecko U, svau vylil SO — a tak náklad O — [náramně] vyn. KPRONTUSO — Kučinil vyn. B, na ně učinil O — 216 Kvolá vyn. B, volá nás a O — a lidé nedbají] avšak nedbáme O — (lid nedbá) KPCTUS — lidé] vyn. R, synové království N — nedbají] nedbáme na ty hody R, nechtí N — Shle- dáme t O - že ť také O — 217 budem O — zahnáni] zahubeni U — « a za- puzeni vyn. BSO — jako ta Vasti] vyn. K — ta] vyn. PNT, tato královna RO — 218 Vasti (Vasta S) královna PCNTUS, Vastu(!) O — ješto mají své] kteříž sobě strojí rozkošné U — své hody] veselí O — hody zde C — (hody a rozkoše) KRN — a] vyn. KPR — utěšení svá] těší se a veselí v tom U, [svá utěšení a veselí KRNS, rozkoši (rozkoše C) i utěšení svá, veselé (+ v tomto světě C) TC — i že by v tom] ale tuto by O 219 v tom] vyn. K, pak S — tak] té S, takové O — těla] svátosti těla U — božího] a krve boží (drahé U) NCUO — 220 nebo (protože O) musili SO — méněji NO — kumštuov nechati] kunštovati 80 — (kumštíků) K, kunštíkuov P, kum- štíkův, žertíčkův N, kumštíkův (kumštův C), klaskův RTC — «nechati) mnoho ploditi(!) B, nechati na straně N, a tlachání zanechati U — i] než N, protož O — radějí O — toto] tuto R, to CU — 221 opauští B — a] a za- nechá té slavné večeře, ješto O — nebude PCNTUO — mnohokrát] (nejednau, KPNUS, nejednau mnohej C, jednau(!) T, vyn. O — číti] cítiti NSO, míti(!) U — 222 a pro ... zanechají] vyn. O — (toliko pro samé) K — samé S — zanedbání PS — zanechají] (nechají) KR, nechá PONT, nepřijímá U, nechá
446 a radě se usaudil, poněvadž jest zhrdala hody jeho, aby byla s království ssazena, a zahnal ji s království a Ester za královnu sobě vzal. Tak ť právě bude tomuto lidu, ješto Pán Ježíš učinil hody, [takže] naložil na ně všecko, což měl, i tělo i duši i božství 215i krev, všecko naložil , náklad [náramně] veliký učinil i Kvolá, zuove na ty hody, a lidé nedbají jíti. Shledáte to, že budete zahnáni a zapuzeni od království nebeského jako ta Vasti! A to jsú ti lidé, ješto mají svéhody a utěšení svá; i že by v tom nemohli tak svobody jmíti po přijímaní těla božího, 220 musili by méně mluviti a kumštuov nechati), i radše toto Kopustí a nebudú mnohokrát do sebe číti žádného hřícha smrtedlného a pro samo nedbání zanechají. Potom, když byla až ji vyhnal z svého království a pojal sobě zase jinau, jménem Esteru O — 210 nepřišla] nechtěla přijíti RN — 211 radě se] uradivši se N, poradě se U, raddau S, vyn. K — usaudil to, že U — 211—212 poněvadž... ssazena, a] vyn. S — 211 jest zhrdala hody jeho] nechtěla na jeho hody přijíti a jimi zhrzela C — (pohrdala) K, zhrzela T — aby] a N — 212 ssazena shozena U — zahnal] ven vyhnána N, vyhnal U — ji] vyn. N — s království jeho N, z svého království S — Hester pokornau C — 212—213 Ester... vzal] vzal sobě jinau královnu, jménem Esteru S — 213 vzal místo ní C — pravím právě C — bude] přijde U, se stane O — ješto] jimžto S0 — 214 hody veliké N — [takže] vyn. KPRCNT, a USO — na ně] vyn. KPRCTU — 215 ba i tu drahau krev T, krev svau C — všecko naložil vyn. B, všecko U, svau vylil SO — a tak náklad O — [náramně] vyn. KPRONTUSO — Kučinil vyn. B, na ně učinil O — 216 Kvolá vyn. B, volá nás a O — a lidé nedbají] avšak nedbáme O — (lid nedbá) KPCTUS — lidé] vyn. R, synové království N — nedbají] nedbáme na ty hody R, nechtí N — Shle- dáme t O - že ť také O — 217 budem O — zahnáni] zahubeni U — « a za- puzeni vyn. BSO — jako ta Vasti] vyn. K — ta] vyn. PNT, tato královna RO — 218 Vasti (Vasta S) královna PCNTUS, Vastu(!) O — ješto mají své] kteříž sobě strojí rozkošné U — své hody] veselí O — hody zde C — (hody a rozkoše) KRN — a] vyn. KPR — utěšení svá] těší se a veselí v tom U, [svá utěšení a veselí KRNS, rozkoši (rozkoše C) i utěšení svá, veselé (+ v tomto světě C) TC — i že by v tom] ale tuto by O 219 v tom] vyn. K, pak S — tak] té S, takové O — těla] svátosti těla U — božího] a krve boží (drahé U) NCUO — 220 nebo (protože O) musili SO — méněji NO — kumštuov nechati] kunštovati 80 — (kumštíků) K, kunštíkuov P, kum- štíkův, žertíčkův N, kumštíkův (kumštův C), klaskův RTC — «nechati) mnoho ploditi(!) B, nechati na straně N, a tlachání zanechati U — i] než N, protož O — radějí O — toto] tuto R, to CU — 221 opauští B — a] a za- nechá té slavné večeře, ješto O — nebude PCNTUO — mnohokrát] (nejednau, KPNUS, nejednau mnohej C, jednau(!) T, vyn. O — číti] cítiti NSO, míti(!) U — 222 a pro ... zanechají] vyn. O — (toliko pro samé) K — samé S — zanedbání PS — zanechají] (nechají) KR, nechá PONT, nepřijímá U, nechá
Strana 447
447 Ester vsazena od krále na království, prosí krále, aby s ní také obědval a aby s sebú pojal Amana k uobědu; a ten Aman byl 225ihned první na královu dvoru po králi. A když jemu to poví král, že jej královna zvala k uobědu, bude tím vesel Aman. A tak jde odtud a všickni padají, klanějíc se jemu, kromě Mardochea Žida; ten se jemu nechtěl klaněti boje se, aby tím Boha nerozhněval, a řka: »Milý Pane, by ť nebylo proti tobě, třebas bych i šlépěje 230 jeho líbal.« Aha, to ť bude proti těm lidem, ješto tu čest na lidi vznášejí nejednú z bázni neb z pochlebenství, kterážto sluší na samého Boha, ani ť budú říci: »A, náš najmilostivější pane!« ano Buoh najmilostivější! Svatý Augustin proti tomu velmi mluví. A když to Aman uzří, že mu se Mardocheus neklaní, pýchau jsa a opustí tu slavnau večeři S — Potom pak PONTSO — 223—224 Ester... obědval a] Vasta zsazena (vyhnána O), král prosí Hester na království, ona pak jeho zase požádala (pozvala O) na své hody SO — 223 dosazena N — od krále] vyn. KPCNTU — si prosila) KRU — krále] také C — také) vyn. CU - 224 obědoval PR - Amana pyšného O — k tomu obědu C — k nobědu... Aman] jenž SO — 225 ihned] vyn. NUSO — první] za nej- přednější kníže N — královu] království(!) C — (královém dvořej) K — to poví král] královna poví C — (pověděl KPNTUSO — 226 jej královna] jest je C — jej je R, by ho U — králová R — pozvala O — bude tím] (a byl z toho) KU, byl tím C, byl náramně SO — veselejší a radostnější N — Aman] vyn. SO — tak jde] jdauci U — (šel) K — 227 a] vyn. U — padají] (jiní pyšní padali) K, padali U, padají před Amanem SO - (a klaněli se) K, a klanějí se PNT, klaní se S0 — jemu] Amanovi) KPNTU, jemu, totižto Amanovi C - 227 228 kromě ... klaněti] a Mardocheus Žid neklaněl se jemu; KC, a jediné (toliko N, jediný T) Žid Mardocheus (+ sám N) neklaní (neklaněl T) se jemu PNT, to jest Amanovi, a Mardocheus Žid neklaněl se jemu R, a jediný (jediné S) Žid Mardocheus neklaněl se jemu US, jediné Žid Mardochous (!) O —-228 boje se] bojíce se N. nebo se bál Boha S0 — tím] vyn. PRONTU tím Boha] ho S, ho na se O — 229 Pane] Bože R — kdyby SO — to nebylo PRCNTU — tobě, ba C — já ť bych třebas PRONTUSO šlápěje RO- 230 Aha, to ť] (A toto (to t USO) KUSO — bude] jest KU, bude (jest O) velmi přísné S0 — tu] takovau O — 230—231 na lidi .. . neb činí sobě rovným lidem SO — 231 vznášejí] přenášejí N, strkají U — nejednů ... pochlebenství] vyn. U — buďto z bázně C — bázně N — s po- chlebenstvím S, a to ještě s pochlebenstvím O — přísluší O — 232 samého] vyn. U — a oni ť T, an ť U, ano ť O —- budú říci] (říkají) KS, budau říkati O, řkau N, dějí U, vyn. PCT a Aj vyn. KSO, A, á RCT, Ó N — milosti- vější(!) R, milostivý O — 232 233 pane ... najmilostivější] vyn.(!) U — 233 ano] a Pán N, ješto jest S0 — (Bůh jest; K, Bůh sám RN, sám Pán Bůh T — milostivý O — Svatý ... mluví] Zvědíť, co ť jim za to bude (+ trpě- ti O)! SO — velmi horlivě U 234 A] Ano SO — Aman pyšný N, ten (tento 223 nn. Est. 3 nn.
447 Ester vsazena od krále na království, prosí krále, aby s ní také obědval a aby s sebú pojal Amana k uobědu; a ten Aman byl 225ihned první na královu dvoru po králi. A když jemu to poví král, že jej královna zvala k uobědu, bude tím vesel Aman. A tak jde odtud a všickni padají, klanějíc se jemu, kromě Mardochea Žida; ten se jemu nechtěl klaněti boje se, aby tím Boha nerozhněval, a řka: »Milý Pane, by ť nebylo proti tobě, třebas bych i šlépěje 230 jeho líbal.« Aha, to ť bude proti těm lidem, ješto tu čest na lidi vznášejí nejednú z bázni neb z pochlebenství, kterážto sluší na samého Boha, ani ť budú říci: »A, náš najmilostivější pane!« ano Buoh najmilostivější! Svatý Augustin proti tomu velmi mluví. A když to Aman uzří, že mu se Mardocheus neklaní, pýchau jsa a opustí tu slavnau večeři S — Potom pak PONTSO — 223—224 Ester... obědval a] Vasta zsazena (vyhnána O), král prosí Hester na království, ona pak jeho zase požádala (pozvala O) na své hody SO — 223 dosazena N — od krále] vyn. KPCNTU — si prosila) KRU — krále] také C — také) vyn. CU - 224 obědoval PR - Amana pyšného O — k tomu obědu C — k nobědu... Aman] jenž SO — 225 ihned] vyn. NUSO — první] za nej- přednější kníže N — královu] království(!) C — (královém dvořej) K — to poví král] královna poví C — (pověděl KPNTUSO — 226 jej královna] jest je C — jej je R, by ho U — králová R — pozvala O — bude tím] (a byl z toho) KU, byl tím C, byl náramně SO — veselejší a radostnější N — Aman] vyn. SO — tak jde] jdauci U — (šel) K — 227 a] vyn. U — padají] (jiní pyšní padali) K, padali U, padají před Amanem SO - (a klaněli se) K, a klanějí se PNT, klaní se S0 — jemu] Amanovi) KPNTU, jemu, totižto Amanovi C - 227 228 kromě ... klaněti] a Mardocheus Žid neklaněl se jemu; KC, a jediné (toliko N, jediný T) Žid Mardocheus (+ sám N) neklaní (neklaněl T) se jemu PNT, to jest Amanovi, a Mardocheus Žid neklaněl se jemu R, a jediný (jediné S) Žid Mardocheus neklaněl se jemu US, jediné Žid Mardochous (!) O —-228 boje se] bojíce se N. nebo se bál Boha S0 — tím] vyn. PRONTU tím Boha] ho S, ho na se O — 229 Pane] Bože R — kdyby SO — to nebylo PRCNTU — tobě, ba C — já ť bych třebas PRONTUSO šlápěje RO- 230 Aha, to ť] (A toto (to t USO) KUSO — bude] jest KU, bude (jest O) velmi přísné S0 — tu] takovau O — 230—231 na lidi .. . neb činí sobě rovným lidem SO — 231 vznášejí] přenášejí N, strkají U — nejednů ... pochlebenství] vyn. U — buďto z bázně C — bázně N — s po- chlebenstvím S, a to ještě s pochlebenstvím O — přísluší O — 232 samého] vyn. U — a oni ť T, an ť U, ano ť O —- budú říci] (říkají) KS, budau říkati O, řkau N, dějí U, vyn. PCT a Aj vyn. KSO, A, á RCT, Ó N — milosti- vější(!) R, milostivý O — 232 233 pane ... najmilostivější] vyn.(!) U — 233 ano] a Pán N, ješto jest S0 — (Bůh jest; K, Bůh sám RN, sám Pán Bůh T — milostivý O — Svatý ... mluví] Zvědíť, co ť jim za to bude (+ trpě- ti O)! SO — velmi horlivě U 234 A] Ano SO — Aman pyšný N, ten (tento 223 nn. Est. 3 nn.
Strana 448
448 235 nadut, i jde a radí se s svými přátely o to, kterak jej královna zvala k vobědu a tu mu čest učinila a kterak ten Mardocheus nemá ho v čest; a oni poradí, aby udělal šibenici padesáte loket zvýši a oběsil jej na ní. A když tak bude, tehdy on jde tam k stolu pyšně, nadutě, hněvivě na Mardochea. A Mardocheus byl strýc 240 královny, a tak krátce Buoh to změnil a královna Ester, že ten Aman sám na té šibenici oběšen, kterúž byl Mardocheovi udělal. [ B 166 Tak máš: Král, náš Pán Ježíš, a královna církev svatá, chot jeho, učinili oběd, jeho drahé tělo a svatú krev. Pak ti všickni jdú k Ktomu) obědu, ješto v hříších jsúc přijímají to drahé tělo, 245 pyšní, hrdí, nadutí, hněviví, jako tento Aman; i budú zvěšeni na Koné) šibenici «v pekle horaucím). Druzí jsú, ješto, oblíbivše O) Aman SO — [uzřel) KCTSO, uhlídal U — neklaní, velmi se proto rozhněval SO — 235 nadut] nade všecky jiné nadut velikau R, rozdut N, nadutý UO — i jde a] vyn. C, a přijda domů SO — (šel a radil se) K — radil se C — kterak] že O — králová R — 236 zvala k sobě N, zvala (pozvala O) s králem SO — a tu] a jiného žádného a kterak N — velikau čest N — tento O — 237 ve cti RU, v poctivosti CN — oni] přátelé jeho, slyše to N, oni hned SO — (poradili jemu) KCUSO, poradí jemu PRNT — aby jemu U — pa- desáti RONSO — loktův PTU— 238 a] aby R — oběsil jej] poručil Mardochea Žida oběsiti N — 238—239 A když... Mardochea) vyn. B — 238 KA ... tam] (Tehdy šel on tam již) K — «A ... k stolu] A když na druhý den opět (vyn. O) jde (šel O) na ty hody S0 — když to R — bude] bylo CU — on jda R — jde] šel U, jde již C — 239 pyšně a hrdě C — a hněvivě jsa hněviv O — A Mardocheus] A ten Mardocheus PNTU, ješto S0 — strejček U — 240 královně P, králové RCT — a tak ... že ten] ana (tu ona O) na Amana nětco zlého žalovala, co jest chtěl všem Židům učiniti, (+ až se z toho král velmi rozhněval 0) a tak (vyn. 0) by (jest O) S0 — nakrátce PRCT — krátce... Ester] (nakrátce že to královna zjednala) K, krátce o tom mluvíc N — 240—241 krátce .. . udělal] zajisté že ten pyšný Aman na té šibenici, kterau udělal pro Mardochea, a sám jest na ní oběšen U 240 Buoh... Ester] vyn. PRCT — že potom PRON — ten] vyn. C, ten jistý PNT — 241 Aman] vyn. O — sám] (byl) KCN, bude PT, sám bude R — té šibenici] ní O — kterauž šibenici O — udělal] spůsobil N — 242 Tak] A též U — máš] (právě náš) K, vyn. USO — králová jeho R — chot jeho] vyn. SO — jeho milá N — 243 učinili] učinila PNTUSO, (učinila hody a K — nákladný oběd NSO, voběd, to jest U — jeho drahé ... Pak] davši (dalši(!) S) nám (vyn. S) tělo své (+ svaté 0) a krev. A (+ protož O) S0 drahé] svaté N — svatú] vyn. KPRCTU, drahau N — Pak] A U — 244 tomu vyn. BR — obědu jako Aman U — ješto] vyn. N, kteříž U, a O— — v smrtedlných hříších UO — jsúc] sa, ač R, vyn. U — přijímají... tělo] k tomu jsau O — to] vyn. U — 245 hrdí] vyn. UO — i] a budau-li přijímati to drahé tělo boží O — 246 goné) vyn. B — šibenici věčné N — v pekle horaucím) pekelní B — Druzí pak NTUSO — jsú] vyn. SO - an sobě
448 235 nadut, i jde a radí se s svými přátely o to, kterak jej královna zvala k vobědu a tu mu čest učinila a kterak ten Mardocheus nemá ho v čest; a oni poradí, aby udělal šibenici padesáte loket zvýši a oběsil jej na ní. A když tak bude, tehdy on jde tam k stolu pyšně, nadutě, hněvivě na Mardochea. A Mardocheus byl strýc 240 královny, a tak krátce Buoh to změnil a královna Ester, že ten Aman sám na té šibenici oběšen, kterúž byl Mardocheovi udělal. [ B 166 Tak máš: Král, náš Pán Ježíš, a královna církev svatá, chot jeho, učinili oběd, jeho drahé tělo a svatú krev. Pak ti všickni jdú k Ktomu) obědu, ješto v hříších jsúc přijímají to drahé tělo, 245 pyšní, hrdí, nadutí, hněviví, jako tento Aman; i budú zvěšeni na Koné) šibenici «v pekle horaucím). Druzí jsú, ješto, oblíbivše O) Aman SO — [uzřel) KCTSO, uhlídal U — neklaní, velmi se proto rozhněval SO — 235 nadut] nade všecky jiné nadut velikau R, rozdut N, nadutý UO — i jde a] vyn. C, a přijda domů SO — (šel a radil se) K — radil se C — kterak] že O — králová R — 236 zvala k sobě N, zvala (pozvala O) s králem SO — a tu] a jiného žádného a kterak N — velikau čest N — tento O — 237 ve cti RU, v poctivosti CN — oni] přátelé jeho, slyše to N, oni hned SO — (poradili jemu) KCUSO, poradí jemu PRNT — aby jemu U — pa- desáti RONSO — loktův PTU— 238 a] aby R — oběsil jej] poručil Mardochea Žida oběsiti N — 238—239 A když... Mardochea) vyn. B — 238 KA ... tam] (Tehdy šel on tam již) K — «A ... k stolu] A když na druhý den opět (vyn. O) jde (šel O) na ty hody S0 — když to R — bude] bylo CU — on jda R — jde] šel U, jde již C — 239 pyšně a hrdě C — a hněvivě jsa hněviv O — A Mardocheus] A ten Mardocheus PNTU, ješto S0 — strejček U — 240 královně P, králové RCT — a tak ... že ten] ana (tu ona O) na Amana nětco zlého žalovala, co jest chtěl všem Židům učiniti, (+ až se z toho král velmi rozhněval 0) a tak (vyn. 0) by (jest O) S0 — nakrátce PRCT — krátce... Ester] (nakrátce že to královna zjednala) K, krátce o tom mluvíc N — 240—241 krátce .. . udělal] zajisté že ten pyšný Aman na té šibenici, kterau udělal pro Mardochea, a sám jest na ní oběšen U 240 Buoh... Ester] vyn. PRCT — že potom PRON — ten] vyn. C, ten jistý PNT — 241 Aman] vyn. O — sám] (byl) KCN, bude PT, sám bude R — té šibenici] ní O — kterauž šibenici O — udělal] spůsobil N — 242 Tak] A též U — máš] (právě náš) K, vyn. USO — králová jeho R — chot jeho] vyn. SO — jeho milá N — 243 učinili] učinila PNTUSO, (učinila hody a K — nákladný oběd NSO, voběd, to jest U — jeho drahé ... Pak] davši (dalši(!) S) nám (vyn. S) tělo své (+ svaté 0) a krev. A (+ protož O) S0 drahé] svaté N — svatú] vyn. KPRCTU, drahau N — Pak] A U — 244 tomu vyn. BR — obědu jako Aman U — ješto] vyn. N, kteříž U, a O— — v smrtedlných hříších UO — jsúc] sa, ač R, vyn. U — přijímají... tělo] k tomu jsau O — to] vyn. U — 245 hrdí] vyn. UO — i] a budau-li přijímati to drahé tělo boží O — 246 goné) vyn. B — šibenici věčné N — v pekle horaucím) pekelní B — Druzí pak NTUSO — jsú] vyn. SO - an sobě
Strana 449
449 hříchy, i radši jsú v nich a sobě povolují, než by se skrze pokání připravovali k tomu drahému tělu a krvi; ti se tak mají, jako by řekli: »Na, čerte a ďáble, mějž v nás plnú svobodu, a ty, Pane 250 Bože, buď nás prázden!« Jiní, ješto teď na čas, «že přišel Veliký pátek, z samého obyčeje, a potom hned zase v hříchy — a v tom veškeren svět tápá! A by ť opět masopust přišel, hned by zase takoví byli! Ale zvíte! Mnedle, udajtež nám toho úžitku, který máte z toho rýranie masopustního! Vše ť to Buch najde! Nuže, 255 již-li se vám zechce toho drahého těla božího? Ano pravil sem to již několikrát v postě, proč jest to, že [nyní] v postě na každý den jiná a jiná prozba děje se za lid? Praví Vilhelmus in Racionali: oblibují U 246 247 oblíbivše ... v nich a] v hříších S0 — 247 radše PT, radějí N - radši jsú] trvají U — jsú] leží N — sobě v (+ těch U) hří- ších PRONTU 247 248 než by ... krvi] a nechtí se připravovati k stolu Páně U než by... připravovali] a nedbají se připravovati SO — 247 skrze pokání] vyn. K 248 krvi v pravém pokání SO — ti se tak] tak se R, ti se rovně tak N, ale tak se S0 mají k tomu O 249 (Nu) KNTUSO čerte a] vyn. PRNC, šmrte a (ps. jímrte) T, ďáble a U — dáble] šatane U mějž ... svobodu] sme tobě volni ke všemu zlému U — mějž ty O — svo- bodu, nechceme ť v ničemž překážeti C — 250 Jiní... přišel] Třetí opět, že teď čas přišel S0 — Jiní, ješto] (A jiní ještě) K, Opět jiní NT — ješto] vyn. U s že přišel přijdú u B - 251 pátek, a to U — z samé zvyklosti a obyčeje Nsamého» vyn. BU — a potom ... hříchy] vyn. PRONTU 251 258 a potom... Protože] jdau k přijímání, a ihned (potom 0) po velké noci zase v též hříchy vejdau; a kdyby zase masopust byl, mnohem by radše v tom masopustním hejrání byli! Ale to ť potom zvíte, co ť vám z (za O) toho (to O) rejrání masopustního (vyn. O) přijde! Nuže (+ milí lidé O), již-li se vám zechce toho (vyn. O) těla božího? Ano sem vám již několikrát pravil, že máme celý půst jiné a jiné modlitby za to. A (Ano O) Vilhelmus (+ starý učitel O) dí, že sau SO — 251 (se zase v hříchy oboří, K — v tom] tak tím U — 252 téměř veškeren NC, všecken U — 252—254 tápá .. . najde] zaveden a zase se v hříchy vydávají; a by ť znovu masopust přišel, hned by zase takoví byli! A, zvíte, co vám přijde z toho kvasu maso- pustního! Vše ť to Bůh spomene! A pravil sem to již několikrát U — 252 tápá] (jest poražen) K, tápá, a ihned zase se v hříchy udeří (uvrže N, ó Bože(!) R potom! PRONT (ó Bože v R patrně místo pův. oboří) — 252— 253 A by f... byli vyn. B — 252 potom opět) K — 253 tacíž PT — (byli jako prvé) K — zvíte, co ť vás pro to potká C — udajtež] udělte) K — úžitku také NT — který máte] vyn. C — 254 toho] těch N — rýranie (kvasu) K, rejrání vašeho C, rozpustilostí N — masopustních N — Buoh časem svým N — 254 256 Nuže ... v postě) vyn. B — 255 chce P — božího a přesvaté krve Pána Ježíše C, božího a tý drahý krve T — Ano, (slibuji t) K — 256 [nyní] vyn. KPRCNTU — v postě] vyn. PRCNT — na každý den] vyn. U — 257 den (přes (vyn. RC) celý půst) KRC, den ode- vzdána jest N — prozba] modlitba) KPNTU — děje se] (jest) KRC, činí(!) Rokycanova Postilla. 29
449 hříchy, i radši jsú v nich a sobě povolují, než by se skrze pokání připravovali k tomu drahému tělu a krvi; ti se tak mají, jako by řekli: »Na, čerte a ďáble, mějž v nás plnú svobodu, a ty, Pane 250 Bože, buď nás prázden!« Jiní, ješto teď na čas, «že přišel Veliký pátek, z samého obyčeje, a potom hned zase v hříchy — a v tom veškeren svět tápá! A by ť opět masopust přišel, hned by zase takoví byli! Ale zvíte! Mnedle, udajtež nám toho úžitku, který máte z toho rýranie masopustního! Vše ť to Buch najde! Nuže, 255 již-li se vám zechce toho drahého těla božího? Ano pravil sem to již několikrát v postě, proč jest to, že [nyní] v postě na každý den jiná a jiná prozba děje se za lid? Praví Vilhelmus in Racionali: oblibují U 246 247 oblíbivše ... v nich a] v hříších S0 — 247 radše PT, radějí N - radši jsú] trvají U — jsú] leží N — sobě v (+ těch U) hří- ších PRONTU 247 248 než by ... krvi] a nechtí se připravovati k stolu Páně U než by... připravovali] a nedbají se připravovati SO — 247 skrze pokání] vyn. K 248 krvi v pravém pokání SO — ti se tak] tak se R, ti se rovně tak N, ale tak se S0 mají k tomu O 249 (Nu) KNTUSO čerte a] vyn. PRNC, šmrte a (ps. jímrte) T, ďáble a U — dáble] šatane U mějž ... svobodu] sme tobě volni ke všemu zlému U — mějž ty O — svo- bodu, nechceme ť v ničemž překážeti C — 250 Jiní... přišel] Třetí opět, že teď čas přišel S0 — Jiní, ješto] (A jiní ještě) K, Opět jiní NT — ješto] vyn. U s že přišel přijdú u B - 251 pátek, a to U — z samé zvyklosti a obyčeje Nsamého» vyn. BU — a potom ... hříchy] vyn. PRONTU 251 258 a potom... Protože] jdau k přijímání, a ihned (potom 0) po velké noci zase v též hříchy vejdau; a kdyby zase masopust byl, mnohem by radše v tom masopustním hejrání byli! Ale to ť potom zvíte, co ť vám z (za O) toho (to O) rejrání masopustního (vyn. O) přijde! Nuže (+ milí lidé O), již-li se vám zechce toho (vyn. O) těla božího? Ano sem vám již několikrát pravil, že máme celý půst jiné a jiné modlitby za to. A (Ano O) Vilhelmus (+ starý učitel O) dí, že sau SO — 251 (se zase v hříchy oboří, K — v tom] tak tím U — 252 téměř veškeren NC, všecken U — 252—254 tápá .. . najde] zaveden a zase se v hříchy vydávají; a by ť znovu masopust přišel, hned by zase takoví byli! A, zvíte, co vám přijde z toho kvasu maso- pustního! Vše ť to Bůh spomene! A pravil sem to již několikrát U — 252 tápá] (jest poražen) K, tápá, a ihned zase se v hříchy udeří (uvrže N, ó Bože(!) R potom! PRONT (ó Bože v R patrně místo pův. oboří) — 252— 253 A by f... byli vyn. B — 252 potom opět) K — 253 tacíž PT — (byli jako prvé) K — zvíte, co ť vás pro to potká C — udajtež] udělte) K — úžitku také NT — který máte] vyn. C — 254 toho] těch N — rýranie (kvasu) K, rejrání vašeho C, rozpustilostí N — masopustních N — Buoh časem svým N — 254 256 Nuže ... v postě) vyn. B — 255 chce P — božího a přesvaté krve Pána Ježíše C, božího a tý drahý krve T — Ano, (slibuji t) K — 256 [nyní] vyn. KPRCNTU — v postě] vyn. PRCNT — na každý den] vyn. U — 257 den (přes (vyn. RC) celý půst) KRC, den ode- vzdána jest N — prozba] modlitba) KPNTU — děje se] (jest) KRC, činí(!) Rokycanova Postilla. 29
Strana 450
450 »Protože prvé lidé na každý den přijímali.« Kéž vy také, milí páni, milé paní, ráčíte-li také? Zvíte, co ť na vás přijde pro to, že 260 vy nechcete dbáti toho drahého těla a svaté krve přijímati! A, zvíte, že jako pro jedení vyhnán Adam z ráje, tak pro nejedení tohoto drahého těla budú všickni vyhnáni z království «nebeského) Vizme, co dále dí čtení svaté o této ženě kananejské: »Když tak již volala po Pánu Ježíšovi, tehdy přistúpivše učedlníci 265 jeho, prosili jsú řkúce: »Pane, pusť ji, neboť volá po nás!« Blaze jí, že jest zaslúžila míti za se takové přímluvce, apoštoly svaté! Ale kudy jest toho zaslúžila, aby se oni za ni přiml «auvali? I tudy, že vyšla z končin tyrských a sidonských, šla po Pánu Ježíšovi, následovala jeho. Protož, ktož by chtěl míti za sebe 270 takové přímluvce, musí ť též učiniti, vyjíti z hříchuov a jíti po T, vyn. PNU — lidi U — Praví] (I dí) K, DíPRCTNU — in Racionali] vyn. U — 258 Protože prvé] že proto, že PCNTU — prvé] prvnější NC — lidé] (lidé a křesťané) K, křestané C, vyn. S0 — den v půstě C — (přijímali tělo a krev drahého Ježíše) K, přijímali tělo a krev boží C, přijímali velebnau svátost N, přijímávali SO — Kéž] (Nu, kéž) K, A co (+ pak 0) S0 — 258— 260 Kéž... zvíte] A nynější křesťané nic o to nedbají! I vězte to U — 258 také proto R — 259 paní, přijímáte SO — také] jdete N — 260 nevíte a ne- — chcete R — dbáti] proto dbáti P, vyn. RSO — (těla božího) KPRCNT svaté] jeho svaté C, boží S0 — přijímati] vyn. KPRCT, požívati N — (A vězte) KSO, A, vězte to (+ zajisté C) PRONT — 261 že] vyn. S0 — lakotné (vyn. S) jedení jabka S0 — vyhnán byl N, jest vyhnán S0 — Adam s Evau U — tak také N, tak i vy S, tak vy také O — 261—262 «to- hoto ... těla vyn. B, toho drahého těla a krve svaté C, nejedení a nepití drahé krve U, nejedení těla Syna člověka SO — 261 (toho) K — 262 těla a pro nepití krve svaté T — budú všickni] budete SO — «nebeského) božího B — 263 Vizme] Než pak vizme PRONT, Ale slyšme U — 263—265 Vizme... prosili jsú] Již pak dále poslyšme! Když tak ta žena kananejská jdauc za Pánem volala, že sau i učedlníci (+ jeho O) za ni se přimlauvali SO — 263 dále] vyn. U — 263—264 svaté .... Ježíšovi vyn. B — 264 po Pánu Ježíšovi] za Pánem Ježíšem U — přistaupili U — 265 jeho] vyn. C — ho — řkauce PNTU — propusť NSO — po nás] za námi USO — Ó blaze U Blaze jí] Ó přeblaze této ženě N. Blaze jí, milej Bože C, Blaze ť jest jí SO — 266 sobě zaslaužila N — za se vyn. BSO — slavné přímluvce a oro- dovníky N — 267 kudy] (kdy) K, kterak U — zaslaužila medle N — oni] vyn. O — přimluvili B — 268 I tudy, že vyn. B — I] I, prej SO, vyn. P — tudy] (tudyto) K, tím R, proto U — poj ku R, za USO — Pánem Ježíšem USO — 269 aby ho následovala S0 — protož] tak N, i C, a TU, aj S, Inu, tedy O — za sebe] vyn. SO — 270 takové slavné N, také takové O — musil by SO — též] také tak SO — též učiniti] vyn. U — vyjíti z končin tyrských a sidonských, totiž musí ť vyjíti C — (z hříchů a nepravostí) KC —
450 »Protože prvé lidé na každý den přijímali.« Kéž vy také, milí páni, milé paní, ráčíte-li také? Zvíte, co ť na vás přijde pro to, že 260 vy nechcete dbáti toho drahého těla a svaté krve přijímati! A, zvíte, že jako pro jedení vyhnán Adam z ráje, tak pro nejedení tohoto drahého těla budú všickni vyhnáni z království «nebeského) Vizme, co dále dí čtení svaté o této ženě kananejské: »Když tak již volala po Pánu Ježíšovi, tehdy přistúpivše učedlníci 265 jeho, prosili jsú řkúce: »Pane, pusť ji, neboť volá po nás!« Blaze jí, že jest zaslúžila míti za se takové přímluvce, apoštoly svaté! Ale kudy jest toho zaslúžila, aby se oni za ni přiml «auvali? I tudy, že vyšla z končin tyrských a sidonských, šla po Pánu Ježíšovi, následovala jeho. Protož, ktož by chtěl míti za sebe 270 takové přímluvce, musí ť též učiniti, vyjíti z hříchuov a jíti po T, vyn. PNU — lidi U — Praví] (I dí) K, DíPRCTNU — in Racionali] vyn. U — 258 Protože prvé] že proto, že PCNTU — prvé] prvnější NC — lidé] (lidé a křesťané) K, křestané C, vyn. S0 — den v půstě C — (přijímali tělo a krev drahého Ježíše) K, přijímali tělo a krev boží C, přijímali velebnau svátost N, přijímávali SO — Kéž] (Nu, kéž) K, A co (+ pak 0) S0 — 258— 260 Kéž... zvíte] A nynější křesťané nic o to nedbají! I vězte to U — 258 také proto R — 259 paní, přijímáte SO — také] jdete N — 260 nevíte a ne- — chcete R — dbáti] proto dbáti P, vyn. RSO — (těla božího) KPRCNT svaté] jeho svaté C, boží S0 — přijímati] vyn. KPRCT, požívati N — (A vězte) KSO, A, vězte to (+ zajisté C) PRONT — 261 že] vyn. S0 — lakotné (vyn. S) jedení jabka S0 — vyhnán byl N, jest vyhnán S0 — Adam s Evau U — tak také N, tak i vy S, tak vy také O — 261—262 «to- hoto ... těla vyn. B, toho drahého těla a krve svaté C, nejedení a nepití drahé krve U, nejedení těla Syna člověka SO — 261 (toho) K — 262 těla a pro nepití krve svaté T — budú všickni] budete SO — «nebeského) božího B — 263 Vizme] Než pak vizme PRONT, Ale slyšme U — 263—265 Vizme... prosili jsú] Již pak dále poslyšme! Když tak ta žena kananejská jdauc za Pánem volala, že sau i učedlníci (+ jeho O) za ni se přimlauvali SO — 263 dále] vyn. U — 263—264 svaté .... Ježíšovi vyn. B — 264 po Pánu Ježíšovi] za Pánem Ježíšem U — přistaupili U — 265 jeho] vyn. C — ho — řkauce PNTU — propusť NSO — po nás] za námi USO — Ó blaze U Blaze jí] Ó přeblaze této ženě N. Blaze jí, milej Bože C, Blaze ť jest jí SO — 266 sobě zaslaužila N — za se vyn. BSO — slavné přímluvce a oro- dovníky N — 267 kudy] (kdy) K, kterak U — zaslaužila medle N — oni] vyn. O — přimluvili B — 268 I tudy, že vyn. B — I] I, prej SO, vyn. P — tudy] (tudyto) K, tím R, proto U — poj ku R, za USO — Pánem Ježíšem USO — 269 aby ho následovala S0 — protož] tak N, i C, a TU, aj S, Inu, tedy O — za sebe] vyn. SO — 270 takové slavné N, také takové O — musil by SO — též] také tak SO — též učiniti] vyn. U — vyjíti z končin tyrských a sidonských, totiž musí ť vyjíti C — (z hříchů a nepravostí) KC —
Strana 451
451 Pánu Ježíšovi, pracovati v dobrých skutcích, v pokoře, v trpělivosti. Za takové se světí přimlúvají, Panna Maria i Pán Ježíš, jenž jest najmilostivěší, jakož dí svatý Jan: »Máme přímluvci spravedlivého před Bohem Otcem.« A těm lidem velmi jsú u pomocny přímluvy B 167 275 svatých, kteříž jsú tak živi, jakož jest povědíno. Ale za tyto zlosyny, rufiány, zlé, za pyšné, za světské, ješto svět milují, nikoli se nenaděj tese, by ť se za ně svatí) přimlauvali, nebo Panna Maria za ty, ješto jejího Syna znovu křižují, jeho přikázaní přestupují, a by se ona za ty přimlúvala! Majlé ť se zajisté! A kněží 280 svatokupci vždy lidem Pannu Mariji kladú před oči řkúc: »A, mi- lostiva jest a předobrotiva«, — že právě jako štítem se zastírají a hřeší. I ovšem, milostiva ť jest, ale těm, ktož jejího Syna po- slúchají, jakož jest to řekla na svadbě učedlníkuom: »Což ť vám koli Krozkáže muoj Syn, učiňte!« Ale vždycky zjevně) 270—271 jíti ... pracovati] následovati Krista Pána S0 - za Pánem Je- žíšem U — 271 milém Ježíšovi N — 272 Neb se za takové O — svatí rádi K, všickni svatí N — jenž jest najmilostivější] vyn. SO — 273 jakož A U, Nebo S — [Jan v své kanonice K — přímluvce TU 274 (Otcem, Ježíše Krista (+ Spasitele našeho C) KCO — 274 275 A těm... povědíno] vyn. O 274 velmi hrubě N nápomocny N, pomocné U — 275 svatých božích N — povědíno] oznámeno N. proto povědíno U .. ty USO — 276 rufany(!) R — Szlér vyn. BK světské, smilníky, cizoložníky, lháře) K — «ješto ... milujís vyn. B, a (tento O) svět milující S0 — milují, za zlolejce, za vožralce, za smilníky, cizoložníky, za lakomce, za rozkošné, sodomské hříšníky C — 277 nenaděj BR — svatí vyn. BSO, svatí v nebi N — přimluvili B, měli přimlauvati SO — nebo] a U — 277—279 nebo ... zajisté] vyn. SO— 278 za ty] vyn. U — kteříž U — znova na oslaveném těle N — 278—279 jeho ... přestupují] svými hříchy U — přikázaní z vůle, z aumysla C — 279 přestupují, zákon jeho jinak formují N — ty] takové N, ně U — přimlauvala, drahá Panna N — Mýlíte se PT, Zmajlíte se RC — Majlé ť se zajisté] Ó zajisté, že se zmejlí U, Nikoliv se nenadějte N A] Ačkoliv (+ mnozí 0) SO — 280 vždy] vyn. O — kladú předkládají O - kladů... A] připomínají, praví, že U — řkúc] vyn. KCO, pravíc PNT, a praví S : A] že PNTSO, A, á RC - 281 a]á C — (dobrotiva) ANUSO, že dobrotiva PT, á, předobrotiva ť jest C — že právě] ano U, a právě S0 - (se ní; KSO — zamítají U — 282 a hřeší] vyn. R, a předce hřeší U, a vždy hřeší SO — Ovšem, že ona U — ovšem, že ť CSO — jest i dobrotiva N — těm toliko samým N »kteříž NUSO, ješto C — její N — 283 to] vyn. C, to ona O — sama řekla S0 - na svadbě] když byla na svadbě učedlníkuom (služebníkům, KRC — 284 rozkáže dí B, U. vyn. SO čiňte T, to čiňte N, to učinte TS smuoj Syní vyn. SO by řekl O 273 I. Jan 2. 1 2. 283 Jan 2, 5 29*
451 Pánu Ježíšovi, pracovati v dobrých skutcích, v pokoře, v trpělivosti. Za takové se světí přimlúvají, Panna Maria i Pán Ježíš, jenž jest najmilostivěší, jakož dí svatý Jan: »Máme přímluvci spravedlivého před Bohem Otcem.« A těm lidem velmi jsú u pomocny přímluvy B 167 275 svatých, kteříž jsú tak živi, jakož jest povědíno. Ale za tyto zlosyny, rufiány, zlé, za pyšné, za světské, ješto svět milují, nikoli se nenaděj tese, by ť se za ně svatí) přimlauvali, nebo Panna Maria za ty, ješto jejího Syna znovu křižují, jeho přikázaní přestupují, a by se ona za ty přimlúvala! Majlé ť se zajisté! A kněží 280 svatokupci vždy lidem Pannu Mariji kladú před oči řkúc: »A, mi- lostiva jest a předobrotiva«, — že právě jako štítem se zastírají a hřeší. I ovšem, milostiva ť jest, ale těm, ktož jejího Syna po- slúchají, jakož jest to řekla na svadbě učedlníkuom: »Což ť vám koli Krozkáže muoj Syn, učiňte!« Ale vždycky zjevně) 270—271 jíti ... pracovati] následovati Krista Pána S0 - za Pánem Je- žíšem U — 271 milém Ježíšovi N — 272 Neb se za takové O — svatí rádi K, všickni svatí N — jenž jest najmilostivější] vyn. SO — 273 jakož A U, Nebo S — [Jan v své kanonice K — přímluvce TU 274 (Otcem, Ježíše Krista (+ Spasitele našeho C) KCO — 274 275 A těm... povědíno] vyn. O 274 velmi hrubě N nápomocny N, pomocné U — 275 svatých božích N — povědíno] oznámeno N. proto povědíno U .. ty USO — 276 rufany(!) R — Szlér vyn. BK světské, smilníky, cizoložníky, lháře) K — «ješto ... milujís vyn. B, a (tento O) svět milující S0 — milují, za zlolejce, za vožralce, za smilníky, cizoložníky, za lakomce, za rozkošné, sodomské hříšníky C — 277 nenaděj BR — svatí vyn. BSO, svatí v nebi N — přimluvili B, měli přimlauvati SO — nebo] a U — 277—279 nebo ... zajisté] vyn. SO— 278 za ty] vyn. U — kteříž U — znova na oslaveném těle N — 278—279 jeho ... přestupují] svými hříchy U — přikázaní z vůle, z aumysla C — 279 přestupují, zákon jeho jinak formují N — ty] takové N, ně U — přimlauvala, drahá Panna N — Mýlíte se PT, Zmajlíte se RC — Majlé ť se zajisté] Ó zajisté, že se zmejlí U, Nikoliv se nenadějte N A] Ačkoliv (+ mnozí 0) SO — 280 vždy] vyn. O — kladú předkládají O - kladů... A] připomínají, praví, že U — řkúc] vyn. KCO, pravíc PNT, a praví S : A] že PNTSO, A, á RC - 281 a]á C — (dobrotiva) ANUSO, že dobrotiva PT, á, předobrotiva ť jest C — že právě] ano U, a právě S0 - (se ní; KSO — zamítají U — 282 a hřeší] vyn. R, a předce hřeší U, a vždy hřeší SO — Ovšem, že ona U — ovšem, že ť CSO — jest i dobrotiva N — těm toliko samým N »kteříž NUSO, ješto C — její N — 283 to] vyn. C, to ona O — sama řekla S0 - na svadbě] když byla na svadbě učedlníkuom (služebníkům, KRC — 284 rozkáže dí B, U. vyn. SO čiňte T, to čiňte N, to učinte TS smuoj Syní vyn. SO by řekl O 273 I. Jan 2. 1 2. 283 Jan 2, 5 29*
Strana 452
452 285 přestupujíc přikázaní jejího Syna, i vždy jakús naději mají, ješto jest ta naděje proti víře a nikoli oni toho nedójdú, což se nadějí. Ba, uzříš, ani ť postu k matce boží nikoli nezruší, a což jest pil- nějšího k spasení, o to ť se málo starají. Ba, Pán Ježíš, ješto jest najmilostivější, a on ť za žádného neoroduje, ktož jeho přikázaní 290 neplní; a tak jest sám řekl, modle se v zahradě u Veliký čtvrtek), krvavým se potem potě: »Neprosím ť já za svět«, to jest za mi- lovníky světa. A tento lid jako veškeren se pohřízil v svět a vždy jakús naději má [v svatých]. Zmýlí ť vás to, shledáte)! A když tak bylo, tehdy ona přišedši klaněla se jemu 295 řkúci: »Pane, spomoz mi!«. A on jí odpovědě: »Není dobré vzíti vždycky] (tito lidé) K, tito SO, to C, toto PRNTU - zjevně vyn. B — 285 (přestupují) KPCUSO — boží přikázaní a UC — jejího Syna] boží SO — milého Syna N, Syna, Pána Ježíše Krista C, Syna znovu křižují U — i] avšak S, a O — vždy] (přece ť vždy) K, přece USO — jakús] kterakaus R, tu O — (naději, že budau spaseni) K — mají] chtějí míti O — ješto] a U — 286 ta naděje] vyn. SO — (víře křesťanské) K — 286—287 a nikoli... Ba] vyn. SO — 286 a nikoli . . . nedójdú] vyn. K — oni] vyn. U — toho úžitka PRCNT — nedůjdau R, nedosáhnau U — čeho U — 287 Ba ... nezruší] an ť mají posty k matce boží U — Ano uzříš O — ani t .. . nezruší ano jakés posty, pověry k matce boží povedau a nikoli toho nezruší) K, ani ť jakés posty vedau: »A, prej, k matce boží!«, ba, nikoli t nezruší C, ano jakés posty: »Ó, prý, k matce boží, nemůžeme ť ho zrušiti!« N, jaké (jakési O) jsau (vyn. O) posty k matce boží, a nikoli ť jich nezruší SO — postu] jakés posty a PRT — ba nikoli ť P, a nikoli R — pilnějšího] (po- třebnějšího a pilnějšího) KPRCNT, potřebnějšího SO — 288 málo] oni (vyn. S) nikda S0 — postarají N, nestarají S, nepostarají O — Ba] Ale U, Ano ani S0 — ješto] vyn. U — 289 a on t] však O, a S — žádného takového S0 — svatejch přikázaní NC — 290 a] an PONTU — a tak... modle se] ano sám ráčil říci SO — řekl] povědíti ráčil N, řekl u Veliký štvrtek U — modle se] (na modlitbě) KPRCNT, při modlení U — u Ve- liký čtvrtek vyn. BUSO — 291 krvavým ... potě] když se potil potem krvavým, takto O — potíc N — Otče (Ej, Otče C), neprosím ť PCNTUSO — já] vyn. PONTUSO — to jest] totiž PRCTUSO — 292 tohoto světa O — tento pak NTU — lid nynější U — jako] vyn. KU — jako vždyl jsauce všecken v hříších, vždy předce S, v hříších oslepený, vždy O — veškeren] vyn. C, všecken U — pohřízil] vydali U — vždy] přece U — 293 mají CUS, chtějí míti O — [v svatých] vyn. KPRCNTUSO — vás] se O — to potom U — «shledáte vyn. B, (shledáte, o vaše spasení, nebožátka) K — 294 KA ... přišedši I přišedši tato žena k Ježíšovi B, I (Protož O) dí dále čtení: »Tehdy ona S0 — ona klaněla se RT — přišedši vyn. PSO — klaněla se] vyn. RT — jemu] k němu RN, vyn. U — 295 A on jí odpovědě (Jenž odpověděl, řekl jest) K, Kterýž odpověděl (odpověděv NRT) vece 291 Jan 17, 9 —
452 285 přestupujíc přikázaní jejího Syna, i vždy jakús naději mají, ješto jest ta naděje proti víře a nikoli oni toho nedójdú, což se nadějí. Ba, uzříš, ani ť postu k matce boží nikoli nezruší, a což jest pil- nějšího k spasení, o to ť se málo starají. Ba, Pán Ježíš, ješto jest najmilostivější, a on ť za žádného neoroduje, ktož jeho přikázaní 290 neplní; a tak jest sám řekl, modle se v zahradě u Veliký čtvrtek), krvavým se potem potě: »Neprosím ť já za svět«, to jest za mi- lovníky světa. A tento lid jako veškeren se pohřízil v svět a vždy jakús naději má [v svatých]. Zmýlí ť vás to, shledáte)! A když tak bylo, tehdy ona přišedši klaněla se jemu 295 řkúci: »Pane, spomoz mi!«. A on jí odpovědě: »Není dobré vzíti vždycky] (tito lidé) K, tito SO, to C, toto PRNTU - zjevně vyn. B — 285 (přestupují) KPCUSO — boží přikázaní a UC — jejího Syna] boží SO — milého Syna N, Syna, Pána Ježíše Krista C, Syna znovu křižují U — i] avšak S, a O — vždy] (přece ť vždy) K, přece USO — jakús] kterakaus R, tu O — (naději, že budau spaseni) K — mají] chtějí míti O — ješto] a U — 286 ta naděje] vyn. SO — (víře křesťanské) K — 286—287 a nikoli... Ba] vyn. SO — 286 a nikoli . . . nedójdú] vyn. K — oni] vyn. U — toho úžitka PRCNT — nedůjdau R, nedosáhnau U — čeho U — 287 Ba ... nezruší] an ť mají posty k matce boží U — Ano uzříš O — ani t .. . nezruší ano jakés posty, pověry k matce boží povedau a nikoli toho nezruší) K, ani ť jakés posty vedau: »A, prej, k matce boží!«, ba, nikoli t nezruší C, ano jakés posty: »Ó, prý, k matce boží, nemůžeme ť ho zrušiti!« N, jaké (jakési O) jsau (vyn. O) posty k matce boží, a nikoli ť jich nezruší SO — postu] jakés posty a PRT — ba nikoli ť P, a nikoli R — pilnějšího] (po- třebnějšího a pilnějšího) KPRCNT, potřebnějšího SO — 288 málo] oni (vyn. S) nikda S0 — postarají N, nestarají S, nepostarají O — Ba] Ale U, Ano ani S0 — ješto] vyn. U — 289 a on t] však O, a S — žádného takového S0 — svatejch přikázaní NC — 290 a] an PONTU — a tak... modle se] ano sám ráčil říci SO — řekl] povědíti ráčil N, řekl u Veliký štvrtek U — modle se] (na modlitbě) KPRCNT, při modlení U — u Ve- liký čtvrtek vyn. BUSO — 291 krvavým ... potě] když se potil potem krvavým, takto O — potíc N — Otče (Ej, Otče C), neprosím ť PCNTUSO — já] vyn. PONTUSO — to jest] totiž PRCTUSO — 292 tohoto světa O — tento pak NTU — lid nynější U — jako] vyn. KU — jako vždyl jsauce všecken v hříších, vždy předce S, v hříších oslepený, vždy O — veškeren] vyn. C, všecken U — pohřízil] vydali U — vždy] přece U — 293 mají CUS, chtějí míti O — [v svatých] vyn. KPRCNTUSO — vás] se O — to potom U — «shledáte vyn. B, (shledáte, o vaše spasení, nebožátka) K — 294 KA ... přišedši I přišedši tato žena k Ježíšovi B, I (Protož O) dí dále čtení: »Tehdy ona S0 — ona klaněla se RT — přišedši vyn. PSO — klaněla se] vyn. RT — jemu] k němu RN, vyn. U — 295 A on jí odpovědě (Jenž odpověděl, řekl jest) K, Kterýž odpověděl (odpověděv NRT) vece 291 Jan 17, 9 —
Strana 453
453 chléb synovský a vrci psuom k jedení.« Nahlédněmež k sobě a vizme, kteří jsú to psi! Otažme svatého Petra! On ť mluví, že jsú to psi, kteříž, poznavše se v svých hříších a jich se kávše, opět se v ně navracují jako psi k vývratu. Hádaj, byl-li by 300 tuto mezi vámi «který pes «takový, ješto se již několikrát počal káti, a vždy zase! Kolik jest «již těch postuov «bylo) ješto se pošmauříme u Veliký pátek a pozpovídáme se a již se také počneme káti, a což nám kněz dá za pokání, to plníme, a to vše ošemetně a pokrytě: nu potom kopět) zase v «též 305 hříchy! To ť jsú ti psi. Jiní opět jsú psi utrhači, posměvači, ješto jeden druhého hledí zpraviti, posúditi, Kutrhnauti, na dobré (rekl R) PRONT jí] vyn. U, k ní O — odpověděl řka U, vetce S0 — 296 synům USO vrci] (dáti (+ jej U) KCU — psuom k jedení] jej (vyn. S) štěňatům SO 296—297 Nahlédněmež ... to psi] vyn. O — Nahlédněmež.. vizme] Nu, pohleďmež S . 296 Nahlédněmež my CN — k sobě] vyn. U — 297 a vizme] vyn. KPONTU - jací ť a kteří U — psi, kteří? T — (Otažme se (+ o tom S) KRCNTSO, I optáme se U — On ť] kteří sau to psi a co on o nich O— On ť mluví] co on dí. I dí U, On ť praví C, co on o tom mluví S — 298 ti psi O — svých] vyn. R jich] z nich S0 — (počavše se jich káti) K, počavše pokání činiti U — káli RS, počali káti O — 299 opět se] a potom se zase SO — zase navracují PRCNTU, navrátili SO — pes B — (k (+ svému O) vejvratku) KRTSO — vejvratkům svejm C, vejvratu a svině umytá do kaliště bláta N — Hádaj ... by] (Jest-li) K — Hádej, medle C, Hádejte O (-j- vyn.!) — byl-li by] jest-li USO — 300 tuto] kdo takový U, tu S0 — námi PRNTUSO — «který» jaký B, vyn. RU — «ta- kový» vyn. BUSO, takový anebo nečistá svině N — jako(!) ješto R — 300 305 ješto se .. . hříchy] an, co těch postů již bylo, a pošmauří(!) se u Veliký pátek a spovídáme se a počneme se káti, co nám kněz za pokání dal, to plníme, ale to všecko ošemetně a pokrytě, a potom zase v ty hříchy padáme U — 300 301 se již.... Kolik] vyn. PT — 300—304 již ... nu pošmauříme u Veliký pátek a spovídáme se a již také i káti se počneme utěšeně, a což nám kněz za pokání uloží, to plníme, ale to všecko činíme ošemetně a pokrytě, nuž N 300 kolikrát O — 301—305 a vždy ... Jiní u Veliký pátek se spovídati, a což mu kněz za pokání uložil, to (+ vše ač O) vyplnil, ale to (vyn. O) vše (vyn. O) ošemetně a pokrytě. Druzí SO — 301 vždy] opět RC se zase navrátil K — Nu, koliko R — «již vyn. BR — bylo vyn. B. [minulo) K — 302 ješto v nichžto B (se v nich; K. se již C — 302—304 pošmauříme ... nu pošmúřili, zpovídali se a nětco uloženého od kněze zachovali, a B — 303 splníme) K — 304 opět) hned B — Ktéž) těžké B — 305 hříchy (se vydávají) K, hříchy a nepra- vosti N ti psi a svině smrduté N — utrhači, posměvači] vyn. SO — 306— 307 jeden ... zlúpiti] ut rhají (kr) vyn.!), saudí, laupí z dobré po- vésti jiného U 306 druhému S0, druhého, kde můž N — zpraviti] vyn. 297 2. Petr 2, 22
453 chléb synovský a vrci psuom k jedení.« Nahlédněmež k sobě a vizme, kteří jsú to psi! Otažme svatého Petra! On ť mluví, že jsú to psi, kteříž, poznavše se v svých hříších a jich se kávše, opět se v ně navracují jako psi k vývratu. Hádaj, byl-li by 300 tuto mezi vámi «který pes «takový, ješto se již několikrát počal káti, a vždy zase! Kolik jest «již těch postuov «bylo) ješto se pošmauříme u Veliký pátek a pozpovídáme se a již se také počneme káti, a což nám kněz dá za pokání, to plníme, a to vše ošemetně a pokrytě: nu potom kopět) zase v «též 305 hříchy! To ť jsú ti psi. Jiní opět jsú psi utrhači, posměvači, ješto jeden druhého hledí zpraviti, posúditi, Kutrhnauti, na dobré (rekl R) PRONT jí] vyn. U, k ní O — odpověděl řka U, vetce S0 — 296 synům USO vrci] (dáti (+ jej U) KCU — psuom k jedení] jej (vyn. S) štěňatům SO 296—297 Nahlédněmež ... to psi] vyn. O — Nahlédněmež.. vizme] Nu, pohleďmež S . 296 Nahlédněmež my CN — k sobě] vyn. U — 297 a vizme] vyn. KPONTU - jací ť a kteří U — psi, kteří? T — (Otažme se (+ o tom S) KRCNTSO, I optáme se U — On ť] kteří sau to psi a co on o nich O— On ť mluví] co on dí. I dí U, On ť praví C, co on o tom mluví S — 298 ti psi O — svých] vyn. R jich] z nich S0 — (počavše se jich káti) K, počavše pokání činiti U — káli RS, počali káti O — 299 opět se] a potom se zase SO — zase navracují PRCNTU, navrátili SO — pes B — (k (+ svému O) vejvratku) KRTSO — vejvratkům svejm C, vejvratu a svině umytá do kaliště bláta N — Hádaj ... by] (Jest-li) K — Hádej, medle C, Hádejte O (-j- vyn.!) — byl-li by] jest-li USO — 300 tuto] kdo takový U, tu S0 — námi PRNTUSO — «který» jaký B, vyn. RU — «ta- kový» vyn. BUSO, takový anebo nečistá svině N — jako(!) ješto R — 300 305 ješto se .. . hříchy] an, co těch postů již bylo, a pošmauří(!) se u Veliký pátek a spovídáme se a počneme se káti, co nám kněz za pokání dal, to plníme, ale to všecko ošemetně a pokrytě, a potom zase v ty hříchy padáme U — 300 301 se již.... Kolik] vyn. PT — 300—304 již ... nu pošmauříme u Veliký pátek a spovídáme se a již také i káti se počneme utěšeně, a což nám kněz za pokání uloží, to plníme, ale to všecko činíme ošemetně a pokrytě, nuž N 300 kolikrát O — 301—305 a vždy ... Jiní u Veliký pátek se spovídati, a což mu kněz za pokání uložil, to (+ vše ač O) vyplnil, ale to (vyn. O) vše (vyn. O) ošemetně a pokrytě. Druzí SO — 301 vždy] opět RC se zase navrátil K — Nu, koliko R — «již vyn. BR — bylo vyn. B. [minulo) K — 302 ješto v nichžto B (se v nich; K. se již C — 302—304 pošmauříme ... nu pošmúřili, zpovídali se a nětco uloženého od kněze zachovali, a B — 303 splníme) K — 304 opět) hned B — Ktéž) těžké B — 305 hříchy (se vydávají) K, hříchy a nepra- vosti N ti psi a svině smrduté N — utrhači, posměvači] vyn. SO — 306— 307 jeden ... zlúpiti] ut rhají (kr) vyn.!), saudí, laupí z dobré po- vésti jiného U 306 druhému S0, druhého, kde můž N — zpraviti] vyn. 297 2. Petr 2, 22
Strana 454
454 pověsti zlú lpiti. I mníš to malý hřích? Zvíš potom, neměj B 168 péče! Ješto by toto mělo býti do křesťanuov, ač by se komu co takového přihodilo, vždy radějí v lepší obrátiti řka: »Snad mu se 310 to z nevědomí aneb z křehkosti přihodilo«, aneb řéci: »Tak na ň milý Buoh dopustil«. Ale toto uzříš, ani ť saudí a převrhú každého, buď krále, kněze, konšela obecního, žádný se neměť. A s tím vždy na zpovědi: »Milý kněže, posuzuji ť živých i mrtvých.« Ký ť jest tě čert udělal, babo, rychtářem, proč súdíš? A toho máš plno 315 vždycky! Což dí dále čtení svaté, když jí řekl, že není dobré vzíti chléb synům a vrci psům? Již ji psem nazval! A ona řekla, [totiž ta žena]: »I ovšem, Pane, ale i štěňátka požívají drobtuov, N, utrhati SO — Kutrhnauti vyn. BSO, (utrhnauti na cti a) K — dobré pověsti cti B, cti, na dobré pověsti C — 307 zlaupiti a zlehčiti N — do- mníváš se C, mníš (mnějí S), že jest USO, domnívají se, že jest O — to bejti C — 307—308 Zvíš ... péče!] vyn. O — 307 Ale potom (+ to dobře S) zvíš PRCNTS — nemějte R — neměj péče] nebudeš-li za to činiti pokání C, vyn. KUS — 308—309 Ješto ... radějí] A nemělo by to býti při křesťa- nech, ale, přihodilo-li by se komu, máme to U — 308 to R — toto mělo] toho (+ nic N) nemělo NTSO — do křesťanuov] do každého křesťana C, mezi křesťany O, do křesťanského lidu, ale toto N, do křesťanův, ale toto T — 308—309 ač by ... řka] aby se měli sauditi, ale spíš by měli říci S0 — 309 takového] vyn. KPCT, kdy N — přihodilo, an sme všickni pádům a poklískám poddáni, proto to N, přihodilo z bližních tvejch C — radějí] (proto) KPCT, vyn. N — 310 to] vyn. PRT — z nevědomí mimo vůli N.— aneb] a U — aneb z křehkosti] vyn. SO — 310—315 aneb řéci . .. vždycky vyn. SO — 310 řéci] vyn. PONTU — Tak] (A snad to) K, To U, vyn. PONT — na ň] vyn. PNCTU — 311 milý] (Pán) KT, vyn. PCNU — dopustil] na ň přepustil PCNTU — uzříš] uslyšíš N — ano NTU — saudí] divné budau sauditi N — a] ani ť PRC, ano t NU, oni ť T — 312 ba i kněze T, nebo kněze U — (končela) KU — obecního člověka N — neměť] (nevyvine) K, jim (vyn. U) nevyběhá CNU, nemine T — vždy] předce U — 313 na] ke N, k U — (zpověd) KPRCT, spovědi přijdau N — Milý] vyn. KPCTU, Au, prý, milý N — Kněže, prej C — saudím U — živé i mrtvé U — (mrtvých — nenechají) K — 314 čert] dábel PRCNU, šmrt T — (učinil) KPRNU babo] ženo R, baba T — rychtářem, končelem U — toho ... plno] klevetáš U — toho pak C — plno] nejvíce N — 316 Což IBSO — dále] vyn. U — 316—317 svaté ... nazval! vyn. B, Není dobré vzíti chléb synům a vrci štěňatům SO — 316 svaté, že C — když jí řekl] Řekl Pán ženě U — jí] jest NT — že] vyn. KCU — 317 synovskej C — vrci] (dáti) KR, vrci jej U — psům k jedení R — Již ji psem nazval] vyn. K — A] Ale SO — ona pak PNT — řekla] dí C, odpověděla N — 318 [totiž ta žena] vyn. KPRCNTUSO — I ovšem] Tak jest S0 — ale) (alevšak) KRC, však PNTU, nebo SO — štěňata USO — požívají] jedí z R,
454 pověsti zlú lpiti. I mníš to malý hřích? Zvíš potom, neměj B 168 péče! Ješto by toto mělo býti do křesťanuov, ač by se komu co takového přihodilo, vždy radějí v lepší obrátiti řka: »Snad mu se 310 to z nevědomí aneb z křehkosti přihodilo«, aneb řéci: »Tak na ň milý Buoh dopustil«. Ale toto uzříš, ani ť saudí a převrhú každého, buď krále, kněze, konšela obecního, žádný se neměť. A s tím vždy na zpovědi: »Milý kněže, posuzuji ť živých i mrtvých.« Ký ť jest tě čert udělal, babo, rychtářem, proč súdíš? A toho máš plno 315 vždycky! Což dí dále čtení svaté, když jí řekl, že není dobré vzíti chléb synům a vrci psům? Již ji psem nazval! A ona řekla, [totiž ta žena]: »I ovšem, Pane, ale i štěňátka požívají drobtuov, N, utrhati SO — Kutrhnauti vyn. BSO, (utrhnauti na cti a) K — dobré pověsti cti B, cti, na dobré pověsti C — 307 zlaupiti a zlehčiti N — do- mníváš se C, mníš (mnějí S), že jest USO, domnívají se, že jest O — to bejti C — 307—308 Zvíš ... péče!] vyn. O — 307 Ale potom (+ to dobře S) zvíš PRCNTS — nemějte R — neměj péče] nebudeš-li za to činiti pokání C, vyn. KUS — 308—309 Ješto ... radějí] A nemělo by to býti při křesťa- nech, ale, přihodilo-li by se komu, máme to U — 308 to R — toto mělo] toho (+ nic N) nemělo NTSO — do křesťanuov] do každého křesťana C, mezi křesťany O, do křesťanského lidu, ale toto N, do křesťanův, ale toto T — 308—309 ač by ... řka] aby se měli sauditi, ale spíš by měli říci S0 — 309 takového] vyn. KPCT, kdy N — přihodilo, an sme všickni pádům a poklískám poddáni, proto to N, přihodilo z bližních tvejch C — radějí] (proto) KPCT, vyn. N — 310 to] vyn. PRT — z nevědomí mimo vůli N.— aneb] a U — aneb z křehkosti] vyn. SO — 310—315 aneb řéci . .. vždycky vyn. SO — 310 řéci] vyn. PONTU — Tak] (A snad to) K, To U, vyn. PONT — na ň] vyn. PNCTU — 311 milý] (Pán) KT, vyn. PCNU — dopustil] na ň přepustil PCNTU — uzříš] uslyšíš N — ano NTU — saudí] divné budau sauditi N — a] ani ť PRC, ano t NU, oni ť T — 312 ba i kněze T, nebo kněze U — (končela) KU — obecního člověka N — neměť] (nevyvine) K, jim (vyn. U) nevyběhá CNU, nemine T — vždy] předce U — 313 na] ke N, k U — (zpověd) KPRCT, spovědi přijdau N — Milý] vyn. KPCTU, Au, prý, milý N — Kněže, prej C — saudím U — živé i mrtvé U — (mrtvých — nenechají) K — 314 čert] dábel PRCNU, šmrt T — (učinil) KPRNU babo] ženo R, baba T — rychtářem, končelem U — toho ... plno] klevetáš U — toho pak C — plno] nejvíce N — 316 Což IBSO — dále] vyn. U — 316—317 svaté ... nazval! vyn. B, Není dobré vzíti chléb synům a vrci štěňatům SO — 316 svaté, že C — když jí řekl] Řekl Pán ženě U — jí] jest NT — že] vyn. KCU — 317 synovskej C — vrci] (dáti) KR, vrci jej U — psům k jedení R — Již ji psem nazval] vyn. K — A] Ale SO — ona pak PNT — řekla] dí C, odpověděla N — 318 [totiž ta žena] vyn. KPRCNTUSO — I ovšem] Tak jest S0 — ale) (alevšak) KRC, však PNTU, nebo SO — štěňata USO — požívají] jedí z R,
Strana 455
455 kteříž padají z stoluov pánuov jich — jako by řekla: »Milý Pane, 320 ačkoli jsi poslán k ovcém domu izrahelského, však proto, ač já sem pohanka, [však proto], ráčíš-li, muožeš mi uděliti nějaký drobet své hojné milosti.« On, milý Pán, tuto ji ž] nazývá psem, a ona neodrepce, než vše míle přijímá a hodnú se toho pokládá on Židy chválí, syny je nazývá, a ona toho nezávidí; ji tupí, 325a ona vše míle a trpělivě snáší. Tu bychom my se měli naučiti a hlavu sklopiti na modlitbě řkúc: »Ó milý Pane, nejsem ť já hoden, aby uslyšal, ale aby mě dávno) poslal do horaucího) pekla, tohoť jsem zaslúžil!« — i kořil«i se, nížili «a jiným) nezáviděli, a co by «koli na nás) milý Buoh dopustil, 330 puotky, hanění, nesnázky, aby strpěl; nikoli by milý Buoh nenechal, ale, zač bychom ho prosili, uslyšal by, více by dal, než bychom ho jedí S0 — drobtuov] otruskův T, drobty SO — 319 jejich TSO — Ó milej NC, Můj milý SO — 320 jsi] si ty N, nejsem(!) O — poslán z lůnu(!) Otce svého nebeského N — 320—321 poslán ... pohanka] k pohanům O — 320 k ovcém zhynulým N — z domu US — však proto, ač a B — však ač R ač že R — 321 já] vyn. TUS — [však proto] vyn. PCTUS — však] vyn. K — proto] vyn. RO — budeš-li ráčiti C, jestli ráčíš chtíti O — nějakých U — 322 drobtův U, (drobeček) K, drobtík PRT, drobtíček CNSO — (z své KPRCN — hojné] vyn. SO — On ... již] A Pán ji U, Ač ji tuto Pán SO ji KPRCNT - 323 a ona] však (vyn. S) ona proto S0 - (ne- odreptala) KNT, nereptá SO — než] než sama PT, vyn. SO — míle a trpělivě N přijímá] (přijímala) K, snesla N — hodna NT, za hodnau SO — hodnú se toho pokládá] počítá se za nehodnau U (pokládala) K — 324 on] Pán U — chválil R a hodné syny U — syny je nazývá] vyn. SO — nazývaje PRNT — ona jim NUSO — toho] vyn. KPRCTU — 324 325 «ji... snáší vyn. BSO — 324 ji] Pán ji U, již P — 325 a trpělivě] vyn. U Tu ... my] I my bychom S, A bychom i my S — my] vyn. P — měli] vyn. O — tomu naučiti S, tomu naučili O — 326 a] vyn. P — hlavu svau O skloniti SO — při modlení U, na modlitbách S0 — a říci O — Ó] vyn. CS, Můj O — já] vyn. SO — 327 toho hoden P. mne uslyšal PRCNUSO — dávno vyn. BO — «horaucího vyn. B, hauraucího S — 328 toho ť jsem] neb sem toho SO zaslaužil (zaslaužila) C — i] a tak N — 328—333 i kořil i ... jí] jiným záviděje. Ale Ježíš odpověděl jí SO — 328 máme se kořiti, nížiti a jiným nezáviděti U —kořil BC — nížil BC — (a jiným vyn. B—329 nezáviděl BC co koli U — by vyn. U — koli) vyn. BU —nás) tě BC, vás T — milý] Pán U — dopustiti ráčil N, dopustí U — 330 puotky ... strpěl] to (vyn. T) míle trpěli, půtky, nesnáze, hanění, co koliv jiného (vyn. T) NT, máme to míle trpěti, půtky, nesnáze, hanční i co koliv; a U — (nesnáze, KPRC — aby] vyn. C, a což koliv R — (míle trpěli) KPR, míle trpěl C — by nás U — nenechal] (nenechal bez odplaty3 K, neopustil U — 331 ho] vyn. RN, ho kolivěk C, koli TU — poprosili N — by nás CU — a mno- hem více N — nám dal PRONTU — ho] vyn. PRCNTU — 332 žádali]
455 kteříž padají z stoluov pánuov jich — jako by řekla: »Milý Pane, 320 ačkoli jsi poslán k ovcém domu izrahelského, však proto, ač já sem pohanka, [však proto], ráčíš-li, muožeš mi uděliti nějaký drobet své hojné milosti.« On, milý Pán, tuto ji ž] nazývá psem, a ona neodrepce, než vše míle přijímá a hodnú se toho pokládá on Židy chválí, syny je nazývá, a ona toho nezávidí; ji tupí, 325a ona vše míle a trpělivě snáší. Tu bychom my se měli naučiti a hlavu sklopiti na modlitbě řkúc: »Ó milý Pane, nejsem ť já hoden, aby uslyšal, ale aby mě dávno) poslal do horaucího) pekla, tohoť jsem zaslúžil!« — i kořil«i se, nížili «a jiným) nezáviděli, a co by «koli na nás) milý Buoh dopustil, 330 puotky, hanění, nesnázky, aby strpěl; nikoli by milý Buoh nenechal, ale, zač bychom ho prosili, uslyšal by, více by dal, než bychom ho jedí S0 — drobtuov] otruskův T, drobty SO — 319 jejich TSO — Ó milej NC, Můj milý SO — 320 jsi] si ty N, nejsem(!) O — poslán z lůnu(!) Otce svého nebeského N — 320—321 poslán ... pohanka] k pohanům O — 320 k ovcém zhynulým N — z domu US — však proto, ač a B — však ač R ač že R — 321 já] vyn. TUS — [však proto] vyn. PCTUS — však] vyn. K — proto] vyn. RO — budeš-li ráčiti C, jestli ráčíš chtíti O — nějakých U — 322 drobtův U, (drobeček) K, drobtík PRT, drobtíček CNSO — (z své KPRCN — hojné] vyn. SO — On ... již] A Pán ji U, Ač ji tuto Pán SO ji KPRCNT - 323 a ona] však (vyn. S) ona proto S0 - (ne- odreptala) KNT, nereptá SO — než] než sama PT, vyn. SO — míle a trpělivě N přijímá] (přijímala) K, snesla N — hodna NT, za hodnau SO — hodnú se toho pokládá] počítá se za nehodnau U (pokládala) K — 324 on] Pán U — chválil R a hodné syny U — syny je nazývá] vyn. SO — nazývaje PRNT — ona jim NUSO — toho] vyn. KPRCTU — 324 325 «ji... snáší vyn. BSO — 324 ji] Pán ji U, již P — 325 a trpělivě] vyn. U Tu ... my] I my bychom S, A bychom i my S — my] vyn. P — měli] vyn. O — tomu naučiti S, tomu naučili O — 326 a] vyn. P — hlavu svau O skloniti SO — při modlení U, na modlitbách S0 — a říci O — Ó] vyn. CS, Můj O — já] vyn. SO — 327 toho hoden P. mne uslyšal PRCNUSO — dávno vyn. BO — «horaucího vyn. B, hauraucího S — 328 toho ť jsem] neb sem toho SO zaslaužil (zaslaužila) C — i] a tak N — 328—333 i kořil i ... jí] jiným záviděje. Ale Ježíš odpověděl jí SO — 328 máme se kořiti, nížiti a jiným nezáviděti U —kořil BC — nížil BC — (a jiným vyn. B—329 nezáviděl BC co koli U — by vyn. U — koli) vyn. BU —nás) tě BC, vás T — milý] Pán U — dopustiti ráčil N, dopustí U — 330 puotky ... strpěl] to (vyn. T) míle trpěli, půtky, nesnáze, hanění, co koliv jiného (vyn. T) NT, máme to míle trpěti, půtky, nesnáze, hanční i co koliv; a U — (nesnáze, KPRC — aby] vyn. C, a což koliv R — (míle trpěli) KPR, míle trpěl C — by nás U — nenechal] (nenechal bez odplaty3 K, neopustil U — 331 ho] vyn. RN, ho kolivěk C, koli TU — poprosili N — by nás CU — a mno- hem více N — nám dal PRONTU — ho] vyn. PRCNTU — 332 žádali]
Strana 456
456 340 žádali, jako t é)to žen ě). Adí dále: »A odpověděv Ježíš řekl jest jí: Ó ženo, veliká jest víra tvá; staň se tobě, jakž chceš!« Podívaj se této veliké dobrotě milého Boha! Ona toliko žádá, aby 335 jí dceru uzdravil, a Kon pak dceru uzdravil a jí všecky hříchy odpustil. Ó, ktož ť na něm žádá co Kvěrně podobného, netoliko to aby jemu dal, ale mnohem víc dáš. Hleďte, milí křesťané, jak máme dobrého Boha! «Ej,milujme ho a nehněvejme ho, milí křesťané, a služme jemu rádi, zajisté, že ť nás neopustí nikoli! A dí: »Veliká víra tvá«. Nauč se, když se modlíš milému Bohu, hleď, aby, začež koli prosíš, nic nepochyboval, ale silně aby věřil, že budeš uslyšán; nebo on sám dí: »Zač koli prositi budete, věřte, že vezmete.« A hleď, aby za podobné věci prosil. Nebo, ač mnohokrát lidé prosí za nepodobné věci, a pro to bývají uslyšáni. I A činí to B 169 345 milý Buoh z velikého hněvu, že je slyší, ale potom se jim to ke uměli prositi N — tuto ženu B — ženě a každýmu věřícímu a upřímnému dal více, než žádal U — 332—333 A dí... jí jížto jest pověděl řka B — 332 A dí dále] vyn. PT, A dí svaté čtení U — dále čtení svaté C — 332 —333 A odpověděv ... jí) že řekl Pán U — 332 (odpověděl) KC — milý Pán Ježíš T — 333 jí vyn. BR — jakž ty CNUSO — 334 Podívaj se] Podiviž se, člověče N, Nu, podiviž se S, Inu, podívejž se O — této] tak U, tuto SO — milého Boha] boží O — jediné U — žádá] žádala C, prosí N — 335 jí] vyn. T — a] ale SO — Kon ... uzdravila» vyn. BR, on, ačkoliv jí dceru uzdraví, však i O — pak] pak, milej Pán C, vyn. US — (její dceru) KC, i dceru S — uzdravivši N — jí, mateři N — všecky] vyn. KO — 336 Ó] AU, A tak SO — Kvěrně vyn. B, věrně a upřímně N — 336—337 věrně ... dá upřímně, i vezme též podobně, jako ta žena, a netoliko to, ale mnohem více U — 336 podobného] vyn. SO — 336—337 netoliko... víc dá t dá ť jemu jistě nad to víc, než žádá B — 337 to] vyn. T — aby jemu dal] jemu dá SO — dal, zač žádá C — dá vyn. SO — I pohleďtež KU, Nu (Ó O), pohledte SO — 338 jak] kterak (+ my N) PRCNTS, jak my U, kterak mnoho O — Boha] Pána S, ode Pána O — 338—339 Ej ... nikoli! vyn. B, Milujmež my (vyn. 0) ho (+ za to srdečně a O) rádi, a on t nás neopustí! SO — 338 Ej] Aj N. I U — milujme ho nade všecko U — 339 nebo zajisté U — že] on U — nikoli nikdy U — 340—342 A dí .. . uslyšán] vyn. SO — 340 dí, že U — veliká jest CN — tvá, ta tě spasenu učinila R — I naučiž se tomu C, Nauč se, aby PNT, Tu se nauč U — 341 hleď, aby silně věřil U — nic] nikoli PRCN, vyn. U — silně aby] vyn. U — aby] vyn. CR — 342 dí] praviti ráčí O — věřte, že] (věříce) KPRCNTU, vyn. S, ve jménu mém O — 343 A] Ale SO — hled bled také) KC, šetř toho N — podobné] duši potřebné O — nebo] vyn. S — ač] vyn. O — 344 proto] vyn. USO — býváme S — a činí to] (ač mnohokrát to činí K — a] alevšak S, ale O — to vše O — 345 milý] Pán C — že je 342 Mat. 21, 22 —
456 340 žádali, jako t é)to žen ě). Adí dále: »A odpověděv Ježíš řekl jest jí: Ó ženo, veliká jest víra tvá; staň se tobě, jakž chceš!« Podívaj se této veliké dobrotě milého Boha! Ona toliko žádá, aby 335 jí dceru uzdravil, a Kon pak dceru uzdravil a jí všecky hříchy odpustil. Ó, ktož ť na něm žádá co Kvěrně podobného, netoliko to aby jemu dal, ale mnohem víc dáš. Hleďte, milí křesťané, jak máme dobrého Boha! «Ej,milujme ho a nehněvejme ho, milí křesťané, a služme jemu rádi, zajisté, že ť nás neopustí nikoli! A dí: »Veliká víra tvá«. Nauč se, když se modlíš milému Bohu, hleď, aby, začež koli prosíš, nic nepochyboval, ale silně aby věřil, že budeš uslyšán; nebo on sám dí: »Zač koli prositi budete, věřte, že vezmete.« A hleď, aby za podobné věci prosil. Nebo, ač mnohokrát lidé prosí za nepodobné věci, a pro to bývají uslyšáni. I A činí to B 169 345 milý Buoh z velikého hněvu, že je slyší, ale potom se jim to ke uměli prositi N — tuto ženu B — ženě a každýmu věřícímu a upřímnému dal více, než žádal U — 332—333 A dí... jí jížto jest pověděl řka B — 332 A dí dále] vyn. PT, A dí svaté čtení U — dále čtení svaté C — 332 —333 A odpověděv ... jí) že řekl Pán U — 332 (odpověděl) KC — milý Pán Ježíš T — 333 jí vyn. BR — jakž ty CNUSO — 334 Podívaj se] Podiviž se, člověče N, Nu, podiviž se S, Inu, podívejž se O — této] tak U, tuto SO — milého Boha] boží O — jediné U — žádá] žádala C, prosí N — 335 jí] vyn. T — a] ale SO — Kon ... uzdravila» vyn. BR, on, ačkoliv jí dceru uzdraví, však i O — pak] pak, milej Pán C, vyn. US — (její dceru) KC, i dceru S — uzdravivši N — jí, mateři N — všecky] vyn. KO — 336 Ó] AU, A tak SO — Kvěrně vyn. B, věrně a upřímně N — 336—337 věrně ... dá upřímně, i vezme též podobně, jako ta žena, a netoliko to, ale mnohem více U — 336 podobného] vyn. SO — 336—337 netoliko... víc dá t dá ť jemu jistě nad to víc, než žádá B — 337 to] vyn. T — aby jemu dal] jemu dá SO — dal, zač žádá C — dá vyn. SO — I pohleďtež KU, Nu (Ó O), pohledte SO — 338 jak] kterak (+ my N) PRCNTS, jak my U, kterak mnoho O — Boha] Pána S, ode Pána O — 338—339 Ej ... nikoli! vyn. B, Milujmež my (vyn. 0) ho (+ za to srdečně a O) rádi, a on t nás neopustí! SO — 338 Ej] Aj N. I U — milujme ho nade všecko U — 339 nebo zajisté U — že] on U — nikoli nikdy U — 340—342 A dí .. . uslyšán] vyn. SO — 340 dí, že U — veliká jest CN — tvá, ta tě spasenu učinila R — I naučiž se tomu C, Nauč se, aby PNT, Tu se nauč U — 341 hleď, aby silně věřil U — nic] nikoli PRCN, vyn. U — silně aby] vyn. U — aby] vyn. CR — 342 dí] praviti ráčí O — věřte, že] (věříce) KPRCNTU, vyn. S, ve jménu mém O — 343 A] Ale SO — hled bled také) KC, šetř toho N — podobné] duši potřebné O — nebo] vyn. S — ač] vyn. O — 344 proto] vyn. USO — býváme S — a činí to] (ač mnohokrát to činí K — a] alevšak S, ale O — to vše O — 345 milý] Pán C — že je 342 Mat. 21, 22 —
Strana 457
457 zlému obrátí [aneb přijde], jako: prositi za věci tělesné), [za zboží], za štěstí, za zdraví, za ty časné věci minulé, za zboží, ješto nejednú Buoh uslyší a dá, ale učiní to z velikého hněvu a potom jim to ke zlému přijde. Ale naučte se takto prositi: »Milý 350 Pane, jest-li ť vedlé tvé líbezné vuole, rač mě v tom uslyšeti a to mi dáti, a jest-li ť k tvé chvále a k mému spasení, jinak já ne- prosím.« A tak ť by nás milý Buoh uslyšel v našich slušných prozbách a netoliko by nám dal to, ale ještě mnohem více, nyní milost svú a po tomto životě radost věčnú. Amen. * slyší vyn. SO ale] a S0 — se] vyn. O — 345—346 (ke všemu zlému) K, k velikému zlému N 346 [aneb přijde] vyn. KPRCNTUSO — 346—349 jako . . . přijde] vyn. SO 346 jako] to jesti U — prositi] vyn. U — «tě- lesné tělesné minulé C, minuté KPRNTU — [za zboží vyn. KPRNTU 347 za ty... zboží « vyn. B, za zdraví, za zboží, za to časné a ty minulé věci U, neb za ty jiné věci brzo pomíjející C - ty] tyto N — minulé] (po- — míjející K, pominulé N- 348 (milý Buoh KRCNTU — dá jim to U velikého] vyn. N 349 potom se N- (ke všemu zlému) KC — přijdej obrátí NU naučte vy NO, učme U —- tak PTS — prositi řka U, prositi říkajíce SO Ó milý NO 350 jest-li ť toto nebo ono C — vedlé... vuolej tvá (+svatá S0) vůle v tom USO — v tom] vyn. USO — slyšeti R — to mi] zač tě prosím SO 351 jestliže ť má bejti C, jest-li ť to NU, jestliže jest to S — cti a k chvále CSO v k mému] mému SO — spasení úžitečné S0 — jinak já neprosím] vyn. S - já] vyn. R — neprosím a nežádám C, nesmím prositi N — 352 nás] tebe S, vyn. O 352 354 v našich . .. věčnů] a dal ť by ovšem to, zač by žádal, a nadto (potom O) přidal by věčnau radost, do kteréžto radosti mně i vám všem rač dopomáhati blahoslavená svatá Trojice, Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný (radosti... požehnaný] nám všem rač dopomoci Pán Bůh náš 0) SO 352 vašich(!) NT — slušných] vyn. KPCNTU 353 (potřebách a prosbách) K — 353 354 a netoliko ... věčnů] (dal by (vyn. T) nám zde (vyn. N) svau (vyn. CPN) milost (+ a hříchům odpuštění C) a potom (po smrti sebau(!) v nebi U, + konečně C, 1 v nebi P) věčnau radost; KPCNTU — 353 nyní by nám dal zde svatau R — 354 životě spolu z sebau v nebeským království R Amen] vyn. N —
457 zlému obrátí [aneb přijde], jako: prositi za věci tělesné), [za zboží], za štěstí, za zdraví, za ty časné věci minulé, za zboží, ješto nejednú Buoh uslyší a dá, ale učiní to z velikého hněvu a potom jim to ke zlému přijde. Ale naučte se takto prositi: »Milý 350 Pane, jest-li ť vedlé tvé líbezné vuole, rač mě v tom uslyšeti a to mi dáti, a jest-li ť k tvé chvále a k mému spasení, jinak já ne- prosím.« A tak ť by nás milý Buoh uslyšel v našich slušných prozbách a netoliko by nám dal to, ale ještě mnohem více, nyní milost svú a po tomto životě radost věčnú. Amen. * slyší vyn. SO ale] a S0 — se] vyn. O — 345—346 (ke všemu zlému) K, k velikému zlému N 346 [aneb přijde] vyn. KPRCNTUSO — 346—349 jako . . . přijde] vyn. SO 346 jako] to jesti U — prositi] vyn. U — «tě- lesné tělesné minulé C, minuté KPRNTU — [za zboží vyn. KPRNTU 347 za ty... zboží « vyn. B, za zdraví, za zboží, za to časné a ty minulé věci U, neb za ty jiné věci brzo pomíjející C - ty] tyto N — minulé] (po- — míjející K, pominulé N- 348 (milý Buoh KRCNTU — dá jim to U velikého] vyn. N 349 potom se N- (ke všemu zlému) KC — přijdej obrátí NU naučte vy NO, učme U —- tak PTS — prositi řka U, prositi říkajíce SO Ó milý NO 350 jest-li ť toto nebo ono C — vedlé... vuolej tvá (+svatá S0) vůle v tom USO — v tom] vyn. USO — slyšeti R — to mi] zač tě prosím SO 351 jestliže ť má bejti C, jest-li ť to NU, jestliže jest to S — cti a k chvále CSO v k mému] mému SO — spasení úžitečné S0 — jinak já neprosím] vyn. S - já] vyn. R — neprosím a nežádám C, nesmím prositi N — 352 nás] tebe S, vyn. O 352 354 v našich . .. věčnů] a dal ť by ovšem to, zač by žádal, a nadto (potom O) přidal by věčnau radost, do kteréžto radosti mně i vám všem rač dopomáhati blahoslavená svatá Trojice, Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný (radosti... požehnaný] nám všem rač dopomoci Pán Bůh náš 0) SO 352 vašich(!) NT — slušných] vyn. KPCNTU 353 (potřebách a prosbách) K — 353 354 a netoliko ... věčnů] (dal by (vyn. T) nám zde (vyn. N) svau (vyn. CPN) milost (+ a hříchům odpuštění C) a potom (po smrti sebau(!) v nebi U, + konečně C, 1 v nebi P) věčnau radost; KPCNTU — 353 nyní by nám dal zde svatau R — 354 životě spolu z sebau v nebeským království R Amen] vyn. N —
Strana 458
Neděle třetí v postě. Epištola svatého Pavla k Efezuom v páté kapitole. Bratří! Následovníci moji buďte, jakožto synové najmilejší. A choďte v milování, ja- 5kožto i Kristus miloval vás a vydal se sa- mého za nás ofěru a obět Bohu u vuoni chut- nosti. Ale smilstvo a všeliká nečistota anebo lakomství nebuď jmenováno mezi vámi, jako sluší na svaté, anebo mrzkost aneb blázno- 1omluvení aneb oplzlost, jenž k věci nepříleží ale více díkčinění. Aletoto vězte rozumějíce, že všeliký smilník aneb nečistý aneb lakomý (jenž jest modlám slúžení), nemá dědictví v království Kristovu a božím. Žádný vás 15nesvozuj marnými slovy; nebo proto přišel hněv boží na syny nedóvěry. Protož ne- chtějte bývati účastni jich. Byli jste zajisté 2—20 Epištola .. . svatosti] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. KN — (Efezským) KCNU — v V. rozdílu U — 3 Buďtež tehdy následovníci boží U — moji] (boží KPNT — 5—20 vás ... svatosti] nás. Konec: zkušuje, co by bylo vzáctné Pánu Bohu U — 5 vydal] dal PNT — sám PT — 6 vás PCNT — ofěru ... chutnosti] (v ví- těznau obět a obětování Bohu k vuoni sladkosti) K, v obět Bohu k vuoni sladkosti P, v obět Bohu u vůni chutnau C, obět suchau i obět mokrau Bohu u vůni chutnau NT — 7 Ale] vyn. K — všeliká] (každá) K — 8 nebud (aniž bud) KPNT — jako] ale jakožto C — 9 anebo] (ani) KN — aneb (ani) K — (bláznivé (bláznové N) mluvení) KON — 10 aneb] fani) KP — 10—11 jenž ... dík činění] šprýmování, kteréžto věci k ničemuž nepři- náležejí, ale raději děkování) K, které věci úžitku (aužitkův C) nepřinášejí, ale radějí díkuov činění PC — věci ... díkčinění] úžitku není, ale radějí (radějše T) děkování NT — 11 Ale] (Nebo) KP, vyn. C, A N — Toto pak také C — 12 všeliký] (žádný) KPN, každý TC — aneb lakomý] fani lakomec) KPN — lakomec T — 13 (nebude míti) KP — 14 Kristovém T — 15 nesvod PCNT — proto] (pro tyto věci) KP — 16 nedóvěry] (nevěrné) KP — 16—17 nechtějte ... účastni] (nebývejtež aučastníci) K — 17 býti PONT — aučast- 3 nn. Efez. 5, 1—9.
Neděle třetí v postě. Epištola svatého Pavla k Efezuom v páté kapitole. Bratří! Následovníci moji buďte, jakožto synové najmilejší. A choďte v milování, ja- 5kožto i Kristus miloval vás a vydal se sa- mého za nás ofěru a obět Bohu u vuoni chut- nosti. Ale smilstvo a všeliká nečistota anebo lakomství nebuď jmenováno mezi vámi, jako sluší na svaté, anebo mrzkost aneb blázno- 1omluvení aneb oplzlost, jenž k věci nepříleží ale více díkčinění. Aletoto vězte rozumějíce, že všeliký smilník aneb nečistý aneb lakomý (jenž jest modlám slúžení), nemá dědictví v království Kristovu a božím. Žádný vás 15nesvozuj marnými slovy; nebo proto přišel hněv boží na syny nedóvěry. Protož ne- chtějte bývati účastni jich. Byli jste zajisté 2—20 Epištola .. . svatosti] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. KN — (Efezským) KCNU — v V. rozdílu U — 3 Buďtež tehdy následovníci boží U — moji] (boží KPNT — 5—20 vás ... svatosti] nás. Konec: zkušuje, co by bylo vzáctné Pánu Bohu U — 5 vydal] dal PNT — sám PT — 6 vás PCNT — ofěru ... chutnosti] (v ví- těznau obět a obětování Bohu k vuoni sladkosti) K, v obět Bohu k vuoni sladkosti P, v obět Bohu u vůni chutnau C, obět suchau i obět mokrau Bohu u vůni chutnau NT — 7 Ale] vyn. K — všeliká] (každá) K — 8 nebud (aniž bud) KPNT — jako] ale jakožto C — 9 anebo] (ani) KN — aneb (ani) K — (bláznivé (bláznové N) mluvení) KON — 10 aneb] fani) KP — 10—11 jenž ... dík činění] šprýmování, kteréžto věci k ničemuž nepři- náležejí, ale raději děkování) K, které věci úžitku (aužitkův C) nepřinášejí, ale radějí díkuov činění PC — věci ... díkčinění] úžitku není, ale radějí (radějše T) děkování NT — 11 Ale] (Nebo) KP, vyn. C, A N — Toto pak také C — 12 všeliký] (žádný) KPN, každý TC — aneb lakomý] fani lakomec) KPN — lakomec T — 13 (nebude míti) KP — 14 Kristovém T — 15 nesvod PCNT — proto] (pro tyto věci) KP — 16 nedóvěry] (nevěrné) KP — 16—17 nechtějte ... účastni] (nebývejtež aučastníci) K — 17 býti PONT — aučast- 3 nn. Efez. 5, 1—9.
Strana 459
459 někdy tmy, ale nyní světlo v Pánu. Jako sy- nové světla choďte. Nebo ovoce světla jest 2ove vší dobrotě, v spravedlivosti a v svatosti. Čtení svatého Lukáše v jedenácté kapitole. V ten čas byl Ježíš vymítaje dábelství, a to bylo němé; a když vyvrhl dábelství, mluvil jest němý. I divili jsú se zástupové. 25Ale ně lkteří z nich pravili: »V Belzebubu, B 170 knížeti dábelském, vymítá dábly.« A jiní, pokaušejíce jeho, znamení z nebe hledali od něho. Ale on, jakž uzřel myšlení jich, řekl jim: »Všeliké království samo v sobě roz- 30dělené zpustne a duom n a duom padne. A pakli i šatan sám proti sobě rozdělen jest, kterak stane království jeho? Nebo pravíte, že bych já v Belzebubu vymítal dábly. Jestliže já níci PNT — Nebo byli PNT — zajisté] vyn. PAT — 18 tmy] ttemností KPT, temnostmi CN (již nyní ste] K, již nyní N — světlo ste C — Protož jakožto C — 19 světla] světlosti CNT—- ovoce] úžitek NT — světla jest] [ducha záleží K, světlosti záleží C 20 v spravedlivosti a v svatosti] a v svatosti pravdy. Pán Buh budiž s vámi! I s Duchem svým! N, a v svatosti pravdy T — svatosti] (pravdě. O to stůjte, což by se dobře líbilo Pánu. A ne- obcujte s skutky neúžitečnými, ale radějí je trescete) K, pravdě rozeznáva- jíce, co by se dobře líbilo Bohu P - 21 Čtení] Svaté čtení T, Evangelium S — Čtení... Lukáše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš N, Čtení svaté, napsal svatej Lukáš U - v XI. rozdílu U — kapitole] vyn. C, (kapitole čte se) K, kapit. - Sláva tobě, Hospodine! N 22 V ten čas] vyn. R — V ten ... vymítaje] Vymítal Pán Ježíš PSO bieše T — byl... vymítaje] vymítal Pán Ježíš, K, vyvrhl Ježíš U — 22—57 ďábelství ... jeho«) dábel etc. Vajklad R — 23 bieše T — ďábelství němé C — 25 Ale] vyn. C, A O — 25—57 Ale ... jeho] vyn. S — 25—56 Ale ... I ovšem Konec U . 25 Někteří pak C — řekli sau NTO — 25. 26 Belzebubem, knížetem ďábelským NT — 27 jeho] vyn. P — znamení] divu NT — z nebe] vyn. O hladáchu(!) T — 28 Ale] A NTO — jakž] když P, vyn. O - uzřel] vida O — jejich CTO — 29 jim] k nim C, vyn. O — Všeliké] Každé PONTO — samo] vyn. NTO — v sobě] proti sobě O — 30 padá O — A pakli] (Protož, jestliže) K, A poněvadž PNT — 31 (šatanáš, KP — sám] vyn. KPNTO — proti] v PNT — jest] bude C — 32—33 že bych já] mne NT — 32 bych] vyn. KPCO — 33 v Belzebubu, knížeti ďábelském C, Belze- 22 nn. Luk. 1I, 14 28.
459 někdy tmy, ale nyní světlo v Pánu. Jako sy- nové světla choďte. Nebo ovoce světla jest 2ove vší dobrotě, v spravedlivosti a v svatosti. Čtení svatého Lukáše v jedenácté kapitole. V ten čas byl Ježíš vymítaje dábelství, a to bylo němé; a když vyvrhl dábelství, mluvil jest němý. I divili jsú se zástupové. 25Ale ně lkteří z nich pravili: »V Belzebubu, B 170 knížeti dábelském, vymítá dábly.« A jiní, pokaušejíce jeho, znamení z nebe hledali od něho. Ale on, jakž uzřel myšlení jich, řekl jim: »Všeliké království samo v sobě roz- 30dělené zpustne a duom n a duom padne. A pakli i šatan sám proti sobě rozdělen jest, kterak stane království jeho? Nebo pravíte, že bych já v Belzebubu vymítal dábly. Jestliže já níci PNT — Nebo byli PNT — zajisté] vyn. PAT — 18 tmy] ttemností KPT, temnostmi CN (již nyní ste] K, již nyní N — světlo ste C — Protož jakožto C — 19 světla] světlosti CNT—- ovoce] úžitek NT — světla jest] [ducha záleží K, světlosti záleží C 20 v spravedlivosti a v svatosti] a v svatosti pravdy. Pán Buh budiž s vámi! I s Duchem svým! N, a v svatosti pravdy T — svatosti] (pravdě. O to stůjte, což by se dobře líbilo Pánu. A ne- obcujte s skutky neúžitečnými, ale radějí je trescete) K, pravdě rozeznáva- jíce, co by se dobře líbilo Bohu P - 21 Čtení] Svaté čtení T, Evangelium S — Čtení... Lukáše] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš N, Čtení svaté, napsal svatej Lukáš U - v XI. rozdílu U — kapitole] vyn. C, (kapitole čte se) K, kapit. - Sláva tobě, Hospodine! N 22 V ten čas] vyn. R — V ten ... vymítaje] Vymítal Pán Ježíš PSO bieše T — byl... vymítaje] vymítal Pán Ježíš, K, vyvrhl Ježíš U — 22—57 ďábelství ... jeho«) dábel etc. Vajklad R — 23 bieše T — ďábelství němé C — 25 Ale] vyn. C, A O — 25—57 Ale ... jeho] vyn. S — 25—56 Ale ... I ovšem Konec U . 25 Někteří pak C — řekli sau NTO — 25. 26 Belzebubem, knížetem ďábelským NT — 27 jeho] vyn. P — znamení] divu NT — z nebe] vyn. O hladáchu(!) T — 28 Ale] A NTO — jakž] když P, vyn. O - uzřel] vida O — jejich CTO — 29 jim] k nim C, vyn. O — Všeliké] Každé PONTO — samo] vyn. NTO — v sobě] proti sobě O — 30 padá O — A pakli] (Protož, jestliže) K, A poněvadž PNT — 31 (šatanáš, KP — sám] vyn. KPNTO — proti] v PNT — jest] bude C — 32—33 že bych já] mne NT — 32 bych] vyn. KPCO — 33 v Belzebubu, knížeti ďábelském C, Belze- 22 nn. Luk. 1I, 14 28.
Strana 460
460 v Belzebubu dábly vymítám, synové vaši 35v kom vymítají? Protož oni súdce vaši budau. A pakli v prstu božím dábly vymítám, jistě přišlo jest mezi vás království boží. Když silný oděnec ostříhá séni své, v pokoji jsú všecky věci, kterýmiž vládne; a pakli sil- 40 nější nade ň přijde, přemuož jej, všecka odění jeho pobéře, v kteráž jest úfal, a kořisti jeho rozptýlí. Ktož není se mnau, proti mně jest; a kto nezbírá se mnú, rozptyluje. Když ne- čistý duch vyjde od člověka, chodí po místech 45suchých, hledaje odpočinutí; a nenalezna dí: »Navrátím se do domu mého, odkud sem vyšel«; a když přijde, nalezne jej chvoštišti umetený a vokrášlený. A tehdy jde a přijme jiných sedm duchuov, horších sebe, a vejdúce pře- 50bývají tam, i bývají poslední věci člověka toho horší prvních.« [Tak ť bude pokolení tomu najhoršímu.] I stalo se jest, když ty věci mluvil, pozdvihši jedna žena hlasu z zá- stupu, řekla jest: »Blahoslavený život, kte- 55rýž tě jest nosil, a prsi, kterých si požíval.« bubem NT — (vymítám) KPCO, vymítati NT — 33—34 Jestliže ... vy- mítám] Vymítám-li já Belzebubem ďábly NT, vyn. O — 34 Belzebubem P, v Belzebubu, knížeti ďábelském C — 35 v kom] (kýmž KPNT — vymítati budau O — saudcové CNTO — 36 A ... jistě] Jistě, vymítám-li v prstu božím ďábly, tehdy T — v prstu] (prstem) KPC — ďábla C — jistě] tehdy N — 37 mezi vás] (k vám) KO — 38 síně PONTO — 39 kterýmiž vládne) (kteréž má) KTO — 40 nade ň] (nežli (— jest O) on) KPO — přijda PN 41 pobéře) (odejme) KPCO — kteráž něž CNO, kteréž T — (daufal) KC - kořisti] (laupeže) KPNTO — 42 rozptýlí] (rozdělí) KPCNTO — 43 nezbírá] neshromažďuje O — (Ale když K — 46 Vrátím PNT — Navrátím se zase O — [svého) KPO — 47 když přijde] přijda O — umetený] (očištěný, K, ozdobenej C, vyčištěný T, vymetený O — 48 vokrášlený] ozdobený PNO — A tehdy] I PNT — jde] vyn.(!) C — (přijme k sobě) KPO, přijme s sebau NT — 49 vyjdauce N — 50 (sau) KPNT — najposlednější NT — 51 nežli první O — 51—52 [Tak ... najhoršímu] vyn. KPNTO — 52 tomuto C — tyto NC — 52—53 ty věci mluvil] (to pověděl) KP, on to mluvil O — 53 mluvieše T, pravil C — pozdvihši] vyn. O — hlasu] vyn. O — 54 řekla jest věce T — jest] jemu PCO — jenž T — 55 jichž N — 56 A] Ale O — (řekl) KPO, odpověděl C, odpověděv N — I ovšem] (Zajisté ť tak jest) KP, I ovšem,
460 v Belzebubu dábly vymítám, synové vaši 35v kom vymítají? Protož oni súdce vaši budau. A pakli v prstu božím dábly vymítám, jistě přišlo jest mezi vás království boží. Když silný oděnec ostříhá séni své, v pokoji jsú všecky věci, kterýmiž vládne; a pakli sil- 40 nější nade ň přijde, přemuož jej, všecka odění jeho pobéře, v kteráž jest úfal, a kořisti jeho rozptýlí. Ktož není se mnau, proti mně jest; a kto nezbírá se mnú, rozptyluje. Když ne- čistý duch vyjde od člověka, chodí po místech 45suchých, hledaje odpočinutí; a nenalezna dí: »Navrátím se do domu mého, odkud sem vyšel«; a když přijde, nalezne jej chvoštišti umetený a vokrášlený. A tehdy jde a přijme jiných sedm duchuov, horších sebe, a vejdúce pře- 50bývají tam, i bývají poslední věci člověka toho horší prvních.« [Tak ť bude pokolení tomu najhoršímu.] I stalo se jest, když ty věci mluvil, pozdvihši jedna žena hlasu z zá- stupu, řekla jest: »Blahoslavený život, kte- 55rýž tě jest nosil, a prsi, kterých si požíval.« bubem NT — (vymítám) KPCO, vymítati NT — 33—34 Jestliže ... vy- mítám] Vymítám-li já Belzebubem ďábly NT, vyn. O — 34 Belzebubem P, v Belzebubu, knížeti ďábelském C — 35 v kom] (kýmž KPNT — vymítati budau O — saudcové CNTO — 36 A ... jistě] Jistě, vymítám-li v prstu božím ďábly, tehdy T — v prstu] (prstem) KPC — ďábla C — jistě] tehdy N — 37 mezi vás] (k vám) KO — 38 síně PONTO — 39 kterýmiž vládne) (kteréž má) KTO — 40 nade ň] (nežli (— jest O) on) KPO — přijda PN 41 pobéře) (odejme) KPCO — kteráž něž CNO, kteréž T — (daufal) KC - kořisti] (laupeže) KPNTO — 42 rozptýlí] (rozdělí) KPCNTO — 43 nezbírá] neshromažďuje O — (Ale když K — 46 Vrátím PNT — Navrátím se zase O — [svého) KPO — 47 když přijde] přijda O — umetený] (očištěný, K, ozdobenej C, vyčištěný T, vymetený O — 48 vokrášlený] ozdobený PNO — A tehdy] I PNT — jde] vyn.(!) C — (přijme k sobě) KPO, přijme s sebau NT — 49 vyjdauce N — 50 (sau) KPNT — najposlednější NT — 51 nežli první O — 51—52 [Tak ... najhoršímu] vyn. KPNTO — 52 tomuto C — tyto NC — 52—53 ty věci mluvil] (to pověděl) KP, on to mluvil O — 53 mluvieše T, pravil C — pozdvihši] vyn. O — hlasu] vyn. O — 54 řekla jest věce T — jest] jemu PCO — jenž T — 55 jichž N — 56 A] Ale O — (řekl) KPO, odpověděl C, odpověděv N — I ovšem] (Zajisté ť tak jest) KP, I ovšem,
Strana 461
461 A on vetce: »I ovšem blahoslavení, kteříž slyší slovo boží a ostříhají jeho.« Dnes již v tuto neděli, třetí v postě, máme ze čtení svatého o člověku dáblem osedlaném, a tak da i leko a velmi, že téměř B 171 60 všemi jeho smysly a údy dábel vládl; neb jest byl němý i hluchý, a svatý Matúš v kapitole XIIté praví, že jest byl i slep. A když milý Ježíš zavítal, ihned ho uzdravil, že viděl, slyšel i mluvil neb dí čtenie: »A když vyvrhl ďábelství, mluvil jest němý.« Protož, ktož jsú měli v sobě dábelství — které hříchy smrtedlné — a již 65 se jich věrně kají a želejí, již mají tohoto velmi pilni býti, aby své údy, své smysly všecky napravili a obrátili k milému Pánu Bohu. Vilhelmus in Racionali nazývá tuto neděli mluvení. I má býti dvoje mluvení: jedno vyznávaní, aby své všecky hříchy vyznával před knězem a potom často na modlitbách vyznával se jich [často] ženo, tak ť jest C, Ovšem, ale O — blahoslavení jsau O — 57 (ho. Výklad na (+ to T) svaté čtení) KT, jeho. Vejklad N, jej. Vejklad XX. na svaté čtení U, ho. Vejklad O - 58 Dnes] Nejmilejší! Dnes S, Nejmilejší přátelé O — již] vyn. S — v tuto] tuto PRCNTUS, v tuto dnešní O — neděli svatau CN — třetí v postě] vyn. O m ze ... svatého] (čtení svaté) KNO, čtení US — 59 dábelstvím U — (posedlém) KCNUSO, uposedaném PRT — a to NSO — daleko téměř R — daleko a] vyn. U — a velmi] vyn. O — že téměř] vyn. R, téměř že S, — že UO — 60 a údy ďábel] vyn. SO — audy jeho U - ďábelství vládlo U neb ... hluchý] vyn. S — něm, hluch P 61 v kapitole XIlté] v XII. rozdílu NU, vyn. SO (dí) KPRCNTU . i] vyn. SO — slepý RONTU, slepý, hluchý i němý SO — 62 Ježíš] Pán SO - zavítal] přišel U, vyn. O ihned] vyn. O — ihned ho uzdravil] vyn. K — že] (že hned) K, ihned O i viděl i slyšel T — 63 neb] a U, A jakož S — neb dí čtenie] jakož nám o tom čtení takto vypravuje O — svaté člení NCTU— (dábla) KPCTSO — Protož] A U — 63—67 Protož... neděli] A protož tato neděle nazývá se neděle SO — 64 které] (totiž) K, buďto které C, to míní U — 65 věrně] svatě) K, věrně a právě C, věrně a upřímně N — želejí toho srdečně, že sau kdy svého Boha rozhněvali, a U — již] vyn. N — toho PRCNU — 66 a obrátili... Bohu] k vůli boží U — 67 in Racionali] vyn. K — (neděli neděle (+ jest U) KPRCTU — 67—69 I má ... knězem] a vyznávati své hříchy před knězem všecky U — 67—68 i má ... mluvení] Confessionis et gratiarum actionis PN, Confessioni(!) gra(!) T — 68 dvoje to O — jedno] Locutionis de gratiarum actione: jedno R, Confessionis et gratiarum actionis jedno C — vyznávaní] vyznání PRNT, vyn. SO — (totiž, aby) KPRCNT — (vyznal) KPRCNTO — 69 často aby SO — na modlitbách] při modlení aby U, vyn. SO — modlitbě P, svejch modlitbách C — jich] z nich NSO, vyn. C — [často] vyn. KPRCNTUSO — 70 (milému, drahému) KC, před milejm U — Bohu a jemu 61 Mat. 12, 22 —
461 A on vetce: »I ovšem blahoslavení, kteříž slyší slovo boží a ostříhají jeho.« Dnes již v tuto neděli, třetí v postě, máme ze čtení svatého o člověku dáblem osedlaném, a tak da i leko a velmi, že téměř B 171 60 všemi jeho smysly a údy dábel vládl; neb jest byl němý i hluchý, a svatý Matúš v kapitole XIIté praví, že jest byl i slep. A když milý Ježíš zavítal, ihned ho uzdravil, že viděl, slyšel i mluvil neb dí čtenie: »A když vyvrhl ďábelství, mluvil jest němý.« Protož, ktož jsú měli v sobě dábelství — které hříchy smrtedlné — a již 65 se jich věrně kají a želejí, již mají tohoto velmi pilni býti, aby své údy, své smysly všecky napravili a obrátili k milému Pánu Bohu. Vilhelmus in Racionali nazývá tuto neděli mluvení. I má býti dvoje mluvení: jedno vyznávaní, aby své všecky hříchy vyznával před knězem a potom často na modlitbách vyznával se jich [často] ženo, tak ť jest C, Ovšem, ale O — blahoslavení jsau O — 57 (ho. Výklad na (+ to T) svaté čtení) KT, jeho. Vejklad N, jej. Vejklad XX. na svaté čtení U, ho. Vejklad O - 58 Dnes] Nejmilejší! Dnes S, Nejmilejší přátelé O — již] vyn. S — v tuto] tuto PRCNTUS, v tuto dnešní O — neděli svatau CN — třetí v postě] vyn. O m ze ... svatého] (čtení svaté) KNO, čtení US — 59 dábelstvím U — (posedlém) KCNUSO, uposedaném PRT — a to NSO — daleko téměř R — daleko a] vyn. U — a velmi] vyn. O — že téměř] vyn. R, téměř že S, — že UO — 60 a údy ďábel] vyn. SO — audy jeho U - ďábelství vládlo U neb ... hluchý] vyn. S — něm, hluch P 61 v kapitole XIlté] v XII. rozdílu NU, vyn. SO (dí) KPRCNTU . i] vyn. SO — slepý RONTU, slepý, hluchý i němý SO — 62 Ježíš] Pán SO - zavítal] přišel U, vyn. O ihned] vyn. O — ihned ho uzdravil] vyn. K — že] (že hned) K, ihned O i viděl i slyšel T — 63 neb] a U, A jakož S — neb dí čtenie] jakož nám o tom čtení takto vypravuje O — svaté člení NCTU— (dábla) KPCTSO — Protož] A U — 63—67 Protož... neděli] A protož tato neděle nazývá se neděle SO — 64 které] (totiž) K, buďto které C, to míní U — 65 věrně] svatě) K, věrně a právě C, věrně a upřímně N — želejí toho srdečně, že sau kdy svého Boha rozhněvali, a U — již] vyn. N — toho PRCNU — 66 a obrátili... Bohu] k vůli boží U — 67 in Racionali] vyn. K — (neděli neděle (+ jest U) KPRCTU — 67—69 I má ... knězem] a vyznávati své hříchy před knězem všecky U — 67—68 i má ... mluvení] Confessionis et gratiarum actionis PN, Confessioni(!) gra(!) T — 68 dvoje to O — jedno] Locutionis de gratiarum actione: jedno R, Confessionis et gratiarum actionis jedno C — vyznávaní] vyznání PRNT, vyn. SO — (totiž, aby) KPRCNT — (vyznal) KPRCNTO — 69 často aby SO — na modlitbách] při modlení aby U, vyn. SO — modlitbě P, svejch modlitbách C — jich] z nich NSO, vyn. C — [často] vyn. KPRCNTUSO — 70 (milému, drahému) KC, před milejm U — Bohu a jemu 61 Mat. 12, 22 —
Strana 462
462 70 milému Bohu, vinen se dávaje, chceš-li, ať je milý Buoh odpustí. A tak by měli lidé činiti, neb to jest povaha volených božích. Ale toto, když knězi pošepce, již na ně více nezpomenuti, ale bezpečiti se — velmi jest to zlé! Takto ť má člověk kající učiniti, chce-li aby mu milý Buoh hříchy odpustil: najprvé s svými hříchy staviti 75 se u Pána Boha a jemu se z nich Kvyznati), a potom opět teprv jíti k knězi; že se nem«úžeme tak velmi před Bohem styděti, ale aby se tu aspoň kněze člověka styděl. A pro tu jednu příčinu zpověd jest ustanovena. A potom opět, odejda od kněze, často se svých hříchuov vyznávati na modlitbách milému Bohu, nemuožeš-li 80 všech pojednau, ale jedny jeden čas a při těch postáti a poželeti, poplakati, a potom opět jiné a opět jiné. Druhé mluvení jest dobré, a to jest dík vzdávaní milému Bohu z jeho dobrodíní velikých, že, když jsi byl v hříších velikých N, Bohem a U — dávaje] (dal z nich) K, dával z nich PRCTU, dával NS — chceš-li] ač chceš-li N, vyn. SO — ať] (aby ti) KU, ať by NSO — milý Buoh) vyn. SO — (odpustil) KNU, odpauští P, ráčil odpustiti S0 — 71 A tak... neb to] Nebo taková SO — lidé krestanští N — neb] (a) KPRCNTU — to] ta N — Ale toto] A U — 72 toto] mnozí nic na to nedbají, jediné S, mnozi toho nedbají, jen toliko O — pošepcí SO — již] (hned již, K, již potom SO, vyn. U — (nezpomene) KRNSO, nespomínati U — ale bezpečiti se] ta (ale R, než N) ubezpečí (bezpečí R) se) KRN, vyn. SO, ubezpečí se U, a bezpečiti C — ubezpečiti PT — 73 ó velmi ť N — velmi... zlé] a to jest velmi zlé, na to se ubezpečiti SO — Ale takto ť U — Takto ť má] Ale SO — učiniti vyn. SO — [chce-li napraviti se) K — 74 milý] vyn. KPRCNU, Pán SO - hříchy jeho C — i má nejprvé U — 74—75 s svými ... vyznati své hříchy Bohu vyznati U, se má Pánu Bohu z nich vyznávati S, se z nich Pánu Bohu vyznává O — postaviti se před Pánem Bohem N — 75 z nich] jich PRCT — vyznati kořiti B — opět] má N, vyn. CUSO — teprv] vyn. C — 76 jíti] jde O — že] protože U, neb SO — nemuož BR — velmi] vyn. PNTUS před Bohem] Pána Boha S0 — milým Pánem Bohem T — 77 ale ... člověka] jako by se člověk knězi S, jako se člověk před knězem O — tu] vyn. CN — aspoň] asa PR, asi aspoň(!) C, asi TU — (člověk) KU — stydí O — A ... jednu] Neb pro to U — jedinau SO — 78 ustavena PTU, nařízena O — opět] vyn. UO — kněze, má (máš U) NUO — 79 (z svých) KNU — svých hříchuov] z nich SO — na modlení U — milému] Pánu O — 80 ze všech O — (všech spamatovati) KN — z jedněch O — jedny ... čas] jedno- ho času jeden N — jeden] v jeden K, vyn.(!) U — těch] tom NU — postáti] postiti se(!) U — želeti U, jich poželeti O — 81 poplakati] ponaříkati, popla- kati N, a potom plakati U, vyn. SO — potom opět] pak opět v jiný čas O — a opět] a NUO — 82 jest] vyn. R, má býti U — a to ... vzdávaní] (Které? I, díky vzdávaní) K, Které? Vzdávaní dík PRY, Které? I, toto: díkův vzdávaní C, totiž aby vzdával díky N, totiž dík činění U — a to jest dík] díkův SO
462 70 milému Bohu, vinen se dávaje, chceš-li, ať je milý Buoh odpustí. A tak by měli lidé činiti, neb to jest povaha volených božích. Ale toto, když knězi pošepce, již na ně více nezpomenuti, ale bezpečiti se — velmi jest to zlé! Takto ť má člověk kající učiniti, chce-li aby mu milý Buoh hříchy odpustil: najprvé s svými hříchy staviti 75 se u Pána Boha a jemu se z nich Kvyznati), a potom opět teprv jíti k knězi; že se nem«úžeme tak velmi před Bohem styděti, ale aby se tu aspoň kněze člověka styděl. A pro tu jednu příčinu zpověd jest ustanovena. A potom opět, odejda od kněze, často se svých hříchuov vyznávati na modlitbách milému Bohu, nemuožeš-li 80 všech pojednau, ale jedny jeden čas a při těch postáti a poželeti, poplakati, a potom opět jiné a opět jiné. Druhé mluvení jest dobré, a to jest dík vzdávaní milému Bohu z jeho dobrodíní velikých, že, když jsi byl v hříších velikých N, Bohem a U — dávaje] (dal z nich) K, dával z nich PRCTU, dával NS — chceš-li] ač chceš-li N, vyn. SO — ať] (aby ti) KU, ať by NSO — milý Buoh) vyn. SO — (odpustil) KNU, odpauští P, ráčil odpustiti S0 — 71 A tak... neb to] Nebo taková SO — lidé krestanští N — neb] (a) KPRCNTU — to] ta N — Ale toto] A U — 72 toto] mnozí nic na to nedbají, jediné S, mnozi toho nedbají, jen toliko O — pošepcí SO — již] (hned již, K, již potom SO, vyn. U — (nezpomene) KRNSO, nespomínati U — ale bezpečiti se] ta (ale R, než N) ubezpečí (bezpečí R) se) KRN, vyn. SO, ubezpečí se U, a bezpečiti C — ubezpečiti PT — 73 ó velmi ť N — velmi... zlé] a to jest velmi zlé, na to se ubezpečiti SO — Ale takto ť U — Takto ť má] Ale SO — učiniti vyn. SO — [chce-li napraviti se) K — 74 milý] vyn. KPRCNU, Pán SO - hříchy jeho C — i má nejprvé U — 74—75 s svými ... vyznati své hříchy Bohu vyznati U, se má Pánu Bohu z nich vyznávati S, se z nich Pánu Bohu vyznává O — postaviti se před Pánem Bohem N — 75 z nich] jich PRCT — vyznati kořiti B — opět] má N, vyn. CUSO — teprv] vyn. C — 76 jíti] jde O — že] protože U, neb SO — nemuož BR — velmi] vyn. PNTUS před Bohem] Pána Boha S0 — milým Pánem Bohem T — 77 ale ... člověka] jako by se člověk knězi S, jako se člověk před knězem O — tu] vyn. CN — aspoň] asa PR, asi aspoň(!) C, asi TU — (člověk) KU — stydí O — A ... jednu] Neb pro to U — jedinau SO — 78 ustavena PTU, nařízena O — opět] vyn. UO — kněze, má (máš U) NUO — 79 (z svých) KNU — svých hříchuov] z nich SO — na modlení U — milému] Pánu O — 80 ze všech O — (všech spamatovati) KN — z jedněch O — jedny ... čas] jedno- ho času jeden N — jeden] v jeden K, vyn.(!) U — těch] tom NU — postáti] postiti se(!) U — želeti U, jich poželeti O — 81 poplakati] ponaříkati, popla- kati N, a potom plakati U, vyn. SO — potom opět] pak opět v jiný čas O — a opět] a NUO — 82 jest] vyn. R, má býti U — a to ... vzdávaní] (Které? I, díky vzdávaní) K, Které? Vzdávaní dík PRY, Které? I, toto: díkův vzdávaní C, totiž aby vzdával díky N, totiž dík činění U — a to jest dík] díkův SO
Strana 463
463 a pekla s' zaslúžil, že jest tebe v nich neumořil a neposlal do pekla, s5ale popřál ť času ku pokání. Dajž nám to Krozmlauvaní, milý Bože, a tak aby prohlédal k milému Bohu, jakož «jest dnes Kmodlitba a mše se začíná: »Oculi mei« — »Ej, oči mé ku Pánu Bohu vždycky, nebo ť on z osídla vytrhne nohy mé.« A dále dí:»Vzhlédniž na mě a smiluj se nade mnú, Bože muoj!« 90 Neb z toho má vzíti člověk veliké daufání, když se již na to dá, že často prohlídá k milému Bohu i vnitřníma i tělesnýma B 172 očima, že na ú také vzhlédne milý Bůh a smiluje se nad ním «milý, drahý Bůh) a všechny hříchy jemu odpustí. Neb tak jest dobrý náš milý Buoh, že, když koli člověk věrně a právě 95 se kaje a želí hříchuov a má ten plný úmysl a hledí «již všemi obyčeji nehněvati milého Boha, ihned milý Buoh na toho člověka hotovějí) jest vzhlédnúti a pomoc jemu dáti nežli vzdávaní] činění O 83 za jeho N — dobrodíní velikých] (dobrodíní) K, veliká dobrodíní N svatejch a velikejch C — že .. . velikých] vyn.(!) PT . 83—84 že .. . zaslúžil] vyn. N, ješto, když sme byli v hříších velikých a pekla sme sobě zaslaužili O — byl... zaslúžil] hřešil U — 84 si sobě zaslaužil CS — 84 tebe] nás O — nich] hříších NU — (neumořil milý Bůh) KPRCT a neposlal do pekla] pro něž si pekla zaslaužil N, vyn. CSO neposlal tebe PRT — do pekla] na zatracení milý Bůh U - 85 ale že ti N ku] k svatému CSO - pokání (4- a neposlal tebe do pekla C, 4 svatému N) a děkovati jemu (milému Bohu R, j máš N) z toho PRCNT, pokání a ne- poslal do pekla, i máš mu z toho velice děkovati U 85 98 Dajž... přijíti vyn. SO — 85 to] takové N — rozmlauvaní mluvení B, roz- mlauvaní dobře rozmlauvati U — 86 (Bože drahý, KPRCTU, Buoh N — 86 87 a tak ... začíná] A jest dnes modlitba a mše se začíná takto U — 86 «pro- hlédal z toho zření měl B, (prohlédl; K —«jest se B — 87 «modlitba a vyn. B — mše svatá N -.«se »vyn. B— začínala KR, počíná C, začíná takto vyn. PNT Oculi mei] vyn. KPRONTU Ej] Aj R, vyn. PNTU « mé sau 88 vždyckny R — vytáhne C 89 A dále dí s vyn. B — (Ej, vzhléd- níž KC — muoj milý Bože PONTU 90 vzíti míti BU — když... na to] komu to milý Bůh U 91 dáj vydá N — že] aby se vždycky(!) s často] vždycky často(!) R, vyn. U — «prohlídá přihlédá B, může prohlédati U — k milému Bohu] k budaucím věcem U — vnitřními CU tělesnýma] zevnitřníma tělesnýma PRNT, tělesnejmi zevnitřníma C, zevnitř- ními, to míní tělesnými U — 92 očima a má zření k milému Bohu U — «na ň také tak B milý Bůh vyn. B — nad ním] vyn. U, nad nimi R — 93 «milý, drahý Bůhp vyn. B — drahý] vyn. C — všechny? vyn. BU — jemu] jeho PRCT, jeho jemu N. vyn. U — 94 on dobrý U n milý, drahý PTU — «a právě s vyn. B — 95 a želí vyn. B — Splný? vyn. B, celý U aumysl k vůli jeho živ býti U —již) vyn. B, (již více) KC 96 všemi obyčeji] v ničemž U 97 hotov BCU, (hotovější; —jemu] vyn. KPRTU, svan C — 97 98 (nežli... při- K — vzezříti ( C
463 a pekla s' zaslúžil, že jest tebe v nich neumořil a neposlal do pekla, s5ale popřál ť času ku pokání. Dajž nám to Krozmlauvaní, milý Bože, a tak aby prohlédal k milému Bohu, jakož «jest dnes Kmodlitba a mše se začíná: »Oculi mei« — »Ej, oči mé ku Pánu Bohu vždycky, nebo ť on z osídla vytrhne nohy mé.« A dále dí:»Vzhlédniž na mě a smiluj se nade mnú, Bože muoj!« 90 Neb z toho má vzíti člověk veliké daufání, když se již na to dá, že často prohlídá k milému Bohu i vnitřníma i tělesnýma B 172 očima, že na ú také vzhlédne milý Bůh a smiluje se nad ním «milý, drahý Bůh) a všechny hříchy jemu odpustí. Neb tak jest dobrý náš milý Buoh, že, když koli člověk věrně a právě 95 se kaje a želí hříchuov a má ten plný úmysl a hledí «již všemi obyčeji nehněvati milého Boha, ihned milý Buoh na toho člověka hotovějí) jest vzhlédnúti a pomoc jemu dáti nežli vzdávaní] činění O 83 za jeho N — dobrodíní velikých] (dobrodíní) K, veliká dobrodíní N svatejch a velikejch C — že .. . velikých] vyn.(!) PT . 83—84 že .. . zaslúžil] vyn. N, ješto, když sme byli v hříších velikých a pekla sme sobě zaslaužili O — byl... zaslúžil] hřešil U — 84 si sobě zaslaužil CS — 84 tebe] nás O — nich] hříších NU — (neumořil milý Bůh) KPRCT a neposlal do pekla] pro něž si pekla zaslaužil N, vyn. CSO neposlal tebe PRT — do pekla] na zatracení milý Bůh U - 85 ale že ti N ku] k svatému CSO - pokání (4- a neposlal tebe do pekla C, 4 svatému N) a děkovati jemu (milému Bohu R, j máš N) z toho PRCNT, pokání a ne- poslal do pekla, i máš mu z toho velice děkovati U 85 98 Dajž... přijíti vyn. SO — 85 to] takové N — rozmlauvaní mluvení B, roz- mlauvaní dobře rozmlauvati U — 86 (Bože drahý, KPRCTU, Buoh N — 86 87 a tak ... začíná] A jest dnes modlitba a mše se začíná takto U — 86 «pro- hlédal z toho zření měl B, (prohlédl; K —«jest se B — 87 «modlitba a vyn. B — mše svatá N -.«se »vyn. B— začínala KR, počíná C, začíná takto vyn. PNT Oculi mei] vyn. KPRONTU Ej] Aj R, vyn. PNTU « mé sau 88 vždyckny R — vytáhne C 89 A dále dí s vyn. B — (Ej, vzhléd- níž KC — muoj milý Bože PONTU 90 vzíti míti BU — když... na to] komu to milý Bůh U 91 dáj vydá N — že] aby se vždycky(!) s často] vždycky často(!) R, vyn. U — «prohlídá přihlédá B, může prohlédati U — k milému Bohu] k budaucím věcem U — vnitřními CU tělesnýma] zevnitřníma tělesnýma PRNT, tělesnejmi zevnitřníma C, zevnitř- ními, to míní tělesnými U — 92 očima a má zření k milému Bohu U — «na ň také tak B milý Bůh vyn. B — nad ním] vyn. U, nad nimi R — 93 «milý, drahý Bůhp vyn. B — drahý] vyn. C — všechny? vyn. BU — jemu] jeho PRCT, jeho jemu N. vyn. U — 94 on dobrý U n milý, drahý PTU — «a právě s vyn. B — 95 a želí vyn. B — Splný? vyn. B, celý U aumysl k vůli jeho živ býti U —již) vyn. B, (již více) KC 96 všemi obyčeji] v ničemž U 97 hotov BCU, (hotovější; —jemu] vyn. KPRTU, svan C — 97 98 (nežli... při- K — vzezříti ( C
Strana 464
464 člověk to přijíti). Mluví Origenes, že, «jako dábel jest toho velmi pilen, koho by zklamal, a chodí jako lev]řeva, [hledaje], 100 koho by sežral: mnohem jest pilnějí milý Buoh, koho by k spasenie přivedl. Než pak, jakož tuto dotýká čtení svaté toho dábelstvie, že jest bylo němé, hluché a slepé, toho trého dábelství. Ale) kterak jest mnoho těch osídl dábelských, jimiž bývají lidé 105 uposedáni, žádný toho nemuož vymluviti). Než já vám) povím sedm zvláštních dábelství, o nichž David svatý mluví, jenž v lidech bývají. «O prvním) takto dí: »Usta mají, a nemluví oči mají, a nevidí; uši mají, a neslyší; chřípě mají, a nevonějí; ruce mají, a nemakají; nohy mají, a nechodí; hrdlo mají, a nevo- 110 lají.« O prvním, jakož dí »usta mají, a nemluví«, pomysliž tuto, jíti vyn. B — 98 člověk] on U — to] vyn. R — To (I U, Ano O) mluví RUO — «jako vyn. BUO — 99 pilen, (aby) K — koho by... chodí] kde by koho sežhral a oklamal O — koho by] koho kdy kde by T — by] (by kde mohl) KC, kdy kde by mohl N — zklamal] zde zklamal P, sklamati N, kde zklamal RS, zklamati a podvésti C, kde v hříchy uvésti mohl U — cho- dí] vyn. S — [jako ... hledaje] vyn. KPRNTS — 99—100 hledaje... sežral] vyn. O — 100 věziž, že mnohem C, ale (+ že O) mnohem UO — jest pilnějí více S, víceji O — pilnější NU — náš milý U, milý, drahý T — Pán Bůh hledá SO — 101 mohl přivésti S0 — 102 Než pak] Ale U — Než... dotýká] I dotýká dále S, A protož dotýká O — svaté] vyn. PNU — 102—103 toho . .. že jest] že to ďábelství 80 — 103 «toho ... Ale) A, B, Ach O, Ale S — Ale vyn. K — 104 kterak] (což) K — mnoho] to mnoho R, nyní velmi mnoho O — těch] a těch) K, toho NUSO — osídl dábelských] (osídel) K, ďábelství a těch (vyn. O) osídl (osídel RONSO) PRONTUSO — jimiž] do nichž U — 104—105 «bývají ... uposedáni lidi lapají B — 105 uposedáni] posedáni) KNC, zapleteni U, usedáni SO — nebo (že O) žádný SO — toho] se S, vyn. O — Kvymluviti vypraviti B, vypraviti ani vymluviti U — Než] Ale USO — Kvám vyn. BR — 106 o sedmi vzláštních ďábelstvích U — svatý] v žalmu C, vyn. PRTUSO — jenž] že U, a ta O — 107 O prvním vyn. BSO — takto dí] vyn. SO — že usta US — nebudau mlu«viti (— viti vyn.!) C — 108 druhé, oči) K, o druhém: oči PNTU — nevidí; to druhé RC — (třetí, uši) KRC, o třetím: uši PNTU, a třetí, že uši S — neslyšejí U — (čtvrté, (+ že S) chřípě) K, o čtvrtém: chřípě PNTU — a] avšak O — nevonějí] nevonějí; to čtvrté RC, vůně necítí SO — 109 (páté, ruce) KRCS, o pátém: ruce PNTU — nemakají] nedotýkají se NC, makají (!) U, nehmatají S0 — (šesté, (+ že S) nohy) KRS, o šestém: nohy PNTU — (a sedmé, že (vyn. CR) hrdlo) KRC, o sedmém, že (vyn. NU) hrdlo PNTUS — 110 prvním tedy S — že, jakož N — jakož dí] dí, jakož dí(!) C, jest tedy, 107—110 Ž. 115, 5.-7.
464 člověk to přijíti). Mluví Origenes, že, «jako dábel jest toho velmi pilen, koho by zklamal, a chodí jako lev]řeva, [hledaje], 100 koho by sežral: mnohem jest pilnějí milý Buoh, koho by k spasenie přivedl. Než pak, jakož tuto dotýká čtení svaté toho dábelstvie, že jest bylo němé, hluché a slepé, toho trého dábelství. Ale) kterak jest mnoho těch osídl dábelských, jimiž bývají lidé 105 uposedáni, žádný toho nemuož vymluviti). Než já vám) povím sedm zvláštních dábelství, o nichž David svatý mluví, jenž v lidech bývají. «O prvním) takto dí: »Usta mají, a nemluví oči mají, a nevidí; uši mají, a neslyší; chřípě mají, a nevonějí; ruce mají, a nemakají; nohy mají, a nechodí; hrdlo mají, a nevo- 110 lají.« O prvním, jakož dí »usta mají, a nemluví«, pomysliž tuto, jíti vyn. B — 98 člověk] on U — to] vyn. R — To (I U, Ano O) mluví RUO — «jako vyn. BUO — 99 pilen, (aby) K — koho by... chodí] kde by koho sežhral a oklamal O — koho by] koho kdy kde by T — by] (by kde mohl) KC, kdy kde by mohl N — zklamal] zde zklamal P, sklamati N, kde zklamal RS, zklamati a podvésti C, kde v hříchy uvésti mohl U — cho- dí] vyn. S — [jako ... hledaje] vyn. KPRNTS — 99—100 hledaje... sežral] vyn. O — 100 věziž, že mnohem C, ale (+ že O) mnohem UO — jest pilnějí více S, víceji O — pilnější NU — náš milý U, milý, drahý T — Pán Bůh hledá SO — 101 mohl přivésti S0 — 102 Než pak] Ale U — Než... dotýká] I dotýká dále S, A protož dotýká O — svaté] vyn. PNU — 102—103 toho . .. že jest] že to ďábelství 80 — 103 «toho ... Ale) A, B, Ach O, Ale S — Ale vyn. K — 104 kterak] (což) K — mnoho] to mnoho R, nyní velmi mnoho O — těch] a těch) K, toho NUSO — osídl dábelských] (osídel) K, ďábelství a těch (vyn. O) osídl (osídel RONSO) PRONTUSO — jimiž] do nichž U — 104—105 «bývají ... uposedáni lidi lapají B — 105 uposedáni] posedáni) KNC, zapleteni U, usedáni SO — nebo (že O) žádný SO — toho] se S, vyn. O — Kvymluviti vypraviti B, vypraviti ani vymluviti U — Než] Ale USO — Kvám vyn. BR — 106 o sedmi vzláštních ďábelstvích U — svatý] v žalmu C, vyn. PRTUSO — jenž] že U, a ta O — 107 O prvním vyn. BSO — takto dí] vyn. SO — že usta US — nebudau mlu«viti (— viti vyn.!) C — 108 druhé, oči) K, o druhém: oči PNTU — nevidí; to druhé RC — (třetí, uši) KRC, o třetím: uši PNTU, a třetí, že uši S — neslyšejí U — (čtvrté, (+ že S) chřípě) K, o čtvrtém: chřípě PNTU — a] avšak O — nevonějí] nevonějí; to čtvrté RC, vůně necítí SO — 109 (páté, ruce) KRCS, o pátém: ruce PNTU — nemakají] nedotýkají se NC, makají (!) U, nehmatají S0 — (šesté, (+ že S) nohy) KRS, o šestém: nohy PNTU — (a sedmé, že (vyn. CR) hrdlo) KRC, o sedmém, že (vyn. NU) hrdlo PNTUS — 110 prvním tedy S — že, jakož N — jakož dí] dí, jakož dí(!) C, jest tedy, 107—110 Ž. 115, 5.-7.
Strana 465
465 bylo-li jest aneb jest-li v tobě to dábelství němé, že jsi se nerad vážně modlil, že jsi se svých právě hříchuov nevyznal, že jsi s, nezpovídal ihned potom, když jsi v hříchy padal, že s' odtahovale prodléval — věziž, že jest v tobě dábelství němé a že ť jest dábel 115se nedal vyznati tvých hříchuov. Nu, již teď puol postu pryč bude; jest-li kto, ješto se jest ještě nezpovídal, hádaj! Vím, že by jich dosti nalezl! A já vám slibuji svú víru, že, kto jste ten svatý čas tak ztrávili a zmeškali), že ť přijde hodina, že vám toho musí «žel býti «a že toho budete pykati). Co jest pak toho 120 ďábelství němého, ješto k stolu sedají a od stolu vstávají, ani se [před stolem] pomodlí ani [po stole] poděkují «milému Bohu. — že O dí] dí, že PTU, jest povědíno, že S — pomyslete S0 — tuto] každý U, medle O, vyn. S 111 aneb jest-li] vyn. USO — v toběj do vás SO, dosavad v tobě N - to] vyn. R, co toho O — kdy ďábelství U — němého O — nerad vážně] nerad C, rád nevážně R — 112—113 vážně ... nezpovídal] spovídal, (+ aniž si se O) vážně z svých hříchův se (vyn. O) vyznával ani se (vyn. O) právě modlil S0 112 modlíval ne nábožně a R(z svýchž KNU — právě a upřímně N právě hříchuov] (hříchů nekál a právě K 113 ihned potom] vyn. S0 potom] právě U a když S0 — hřích SO - (padl) K, upadl SO — 113 114 že s' ... prodléval] tedy si v nich prodléval a odtahoval (odkládal se polepšiti O) SO — 113 odtahoval] vyn. U 114 věz to U jest a volá U, jest bylo O — to ďábelství U — němé bylo a snad ještě posavad jest N - že ť] protož O — jest vyn. SO 115 se nedal] nedá S - (tobě nedal KPNTU vyznávati tobě S0 (z tvých; KNU, svých S, vyn. O z hříchů O — Nu] ano S0 — ted] vyn. SO — 116 bude] uteče N, budeme míti O - jest-li . . . ješto] a snad někdo N — jest-li... hádaj!] vyn. S0 ještě] vyn. R — nikdej nezpovídal C — hádaj] vyn. U Ó, vím to Na by] bych ORC — 117 jich] vyn. RC — jich dosti] vás několik S, vás množství O - našel U, nalezl, ješto (že 0) ste se (+ ještě O) nespovídali S0 pod svau věrau O věrau U č— ste koli TU — ten] koliv SO 117 118 ten... tak] tento čas svatého postu marně U — 117 svatý] svůj 80 118 půst a čas C zmeškali zmrhali B — přijde hodina] na to vám přijde S0 a hodina a čas, že vám to na hrdlo vsedne U 118 119 že vám ... býti] an (že U) toho pykati budete NU — 119 žel lito B da že... pykati? vyn. B — Ach, což S0 — pak] vyn. USO 120 ješto an U —- sním vstávají N 120 129 ani se .. . horúcího] a (avšak O) nikda se Bohu nemodlí aniž jemu z darů děkují (neděkují O), nebo jim dábel nedá, ale radče (radějí O) místo modlení (toho jim namítá O) o ledačemsi zlém (jiném O) mluvějí (mluvení O), tlampají (tlampání O) oplzle (oplzlé O). (- k tomu O) smilně (— hledí 0) (+ a neřádně S): věz (tu vězte O), že ť jest (máte O) v tobě (sobě 0) dábelství († nebo máš i jiné z toho trestati S) S0 120 121 ani se . . . poděkují] (a nepomodlí se a ne- poděkují) K, ani se pomodlí ani poděkují (nepoděkují T) ( kdy N) PONT, p 121 xmilému Bohu vyn. BR — ani se nepomodlí a nepoděkují U 30 Rokycanova Postilla.
465 bylo-li jest aneb jest-li v tobě to dábelství němé, že jsi se nerad vážně modlil, že jsi se svých právě hříchuov nevyznal, že jsi s, nezpovídal ihned potom, když jsi v hříchy padal, že s' odtahovale prodléval — věziž, že jest v tobě dábelství němé a že ť jest dábel 115se nedal vyznati tvých hříchuov. Nu, již teď puol postu pryč bude; jest-li kto, ješto se jest ještě nezpovídal, hádaj! Vím, že by jich dosti nalezl! A já vám slibuji svú víru, že, kto jste ten svatý čas tak ztrávili a zmeškali), že ť přijde hodina, že vám toho musí «žel býti «a že toho budete pykati). Co jest pak toho 120 ďábelství němého, ješto k stolu sedají a od stolu vstávají, ani se [před stolem] pomodlí ani [po stole] poděkují «milému Bohu. — že O dí] dí, že PTU, jest povědíno, že S — pomyslete S0 — tuto] každý U, medle O, vyn. S 111 aneb jest-li] vyn. USO — v toběj do vás SO, dosavad v tobě N - to] vyn. R, co toho O — kdy ďábelství U — němého O — nerad vážně] nerad C, rád nevážně R — 112—113 vážně ... nezpovídal] spovídal, (+ aniž si se O) vážně z svých hříchův se (vyn. O) vyznával ani se (vyn. O) právě modlil S0 112 modlíval ne nábožně a R(z svýchž KNU — právě a upřímně N právě hříchuov] (hříchů nekál a právě K 113 ihned potom] vyn. S0 potom] právě U a když S0 — hřích SO - (padl) K, upadl SO — 113 114 že s' ... prodléval] tedy si v nich prodléval a odtahoval (odkládal se polepšiti O) SO — 113 odtahoval] vyn. U 114 věz to U jest a volá U, jest bylo O — to ďábelství U — němé bylo a snad ještě posavad jest N - že ť] protož O — jest vyn. SO 115 se nedal] nedá S - (tobě nedal KPNTU vyznávati tobě S0 (z tvých; KNU, svých S, vyn. O z hříchů O — Nu] ano S0 — ted] vyn. SO — 116 bude] uteče N, budeme míti O - jest-li . . . ješto] a snad někdo N — jest-li... hádaj!] vyn. S0 ještě] vyn. R — nikdej nezpovídal C — hádaj] vyn. U Ó, vím to Na by] bych ORC — 117 jich] vyn. RC — jich dosti] vás několik S, vás množství O - našel U, nalezl, ješto (že 0) ste se (+ ještě O) nespovídali S0 pod svau věrau O věrau U č— ste koli TU — ten] koliv SO 117 118 ten... tak] tento čas svatého postu marně U — 117 svatý] svůj 80 118 půst a čas C zmeškali zmrhali B — přijde hodina] na to vám přijde S0 a hodina a čas, že vám to na hrdlo vsedne U 118 119 že vám ... býti] an (že U) toho pykati budete NU — 119 žel lito B da že... pykati? vyn. B — Ach, což S0 — pak] vyn. USO 120 ješto an U —- sním vstávají N 120 129 ani se .. . horúcího] a (avšak O) nikda se Bohu nemodlí aniž jemu z darů děkují (neděkují O), nebo jim dábel nedá, ale radče (radějí O) místo modlení (toho jim namítá O) o ledačemsi zlém (jiném O) mluvějí (mluvení O), tlampají (tlampání O) oplzle (oplzlé O). (- k tomu O) smilně (— hledí 0) (+ a neřádně S): věz (tu vězte O), že ť jest (máte O) v tobě (sobě 0) dábelství († nebo máš i jiné z toho trestati S) S0 120 121 ani se . . . poděkují] (a nepomodlí se a ne- poděkují) K, ani se pomodlí ani poděkují (nepoděkují T) ( kdy N) PONT, p 121 xmilému Bohu vyn. BR — ani se nepomodlí a nepoděkují U 30 Rokycanova Postilla.
Strana 466
466 nedá dábel! Opět, nemluvil-li jsi kdy radši o dobrém než o zlém, než zle, oplzle, smilně, tehdy vždy v tobě dábelství němé bylo; jestliže s' kdy lál nešlechetně, [tehdy] vždy dábel v ústech 125 tvých» byl ill a «jimi vládl; moh-li jsi koho kdy napraviti a B 173 navésti k dobrému a ne[pojtrestal-li jsi z neřádův a z hříchův) — vše to ďábelství němé. Nebo dí Duch boží: »V jazyku člověka jest smrt a život.« Nebo člověk jazykem muož sobě zaslúžiti ne- beského království i «také pekla [horúcího]. 130 Druhé dábelství: »oči mají, a nevidí«. Kterak? Takto:) Prohlédal-li jsi k tomu, co jest tobě potřebí k spasení? Ptal-li s' se na to se vší pilností, kterak by mohl uhoditi na tu cestu, kteráž vede k životu věčnému? Hlédal-li jsi, aby znal vuoli boží a tak zákon jeho a aby vedlé zprávy zákona božího všecky své skutky Bohu z těch darův a dobrodíní, kterejchž požívají C — 122 jim ďábel CU — Opět] vyn. PCNT, A U — mluvil U — 122—123 kdy ... zle] (někdy rád o dobrém, rače o zlém) K — 122 radše RT, vyn. N — dobrém než o zlém] zlém nežli o dobrém U — než o zlém] než (ale N) radše (radějí N) o zlém PRNT — 123 než zle] zle PRNTU, vyn. C — oplzle] (neřádně) K — smilně, neřádně PRCNTU — vždy] vyn. U — to němé U — bylo a že jest ďábel tebau k tomu hejbal C — 124 jestliže ... lál] a lál-li si zle a neřádně U — zle, nešlechetně PRCNT — [tehdy] vyn. KPRCNT, tedy U — vždy] vyn. U — 124—125 v ústech tvých na tvém jazyku B — 124 v austech UC — 125 «jimi jím B, (nimi) KNTU — kdy] kde KPRCTU — «na- praviti a vyn. BR, napraviti U — 126 navésti] vyn. U — (netrestal) KPRCNTU - «z neřádův a vyn. B, (z neřádu a) K — (hříchu) K, hří- chův a nepravostí N — 127 to ť) vše KU — to] jest U — němé (bylo) K — boží] svatý R, boží, že U — 128 sobě člověk R — 129 také) vyn. B — [horúcího] vyn. KPCNTU 130 Druhé] vyn. C — ďábelství jest SO — Kterak] I kterak (+ pak O) jest to (+ takto 0) S0 — «Takto vyn. B, Au, takto C, A tak to bývá N, Inu SO — 131 Jestliže si prohlídal O - si kdy N — potřebného NO, potřebné U, potřeba S — Ptal] a vyptával O — s'] si C — 132 se vší] s SO — 132—133 kterak ... vede] kterau by cestau měl jíti (ujíti S) SO — 132 kterak by] aby C — tu] pravau R, tu dobrau U — 133 vede] (by tě přivésti mohla) K — Hlédal . . . znal] Znal-li si SO — [Hleděl) KPRONTU — vuoli... a tak] vyn. NT — 133—134 vuoli ... jeho] zákon boží U — a tak ... jeho] vyn. R — 133—135 a tak... toho není] a (aneb O) vedlé zákona vedli si svůj obchod i (neb O) jiné (+ dobré O) skutky (+ tehdy ť si viděl O). Pakli toho v tobě nebylo SO — 133 a tak] hleděl-li si PC — 134 jeho a] (boží) KNT, boží aby znal PC — božího] Páně N — 135 i] své RC, vyn. N — Tak ... toho] Činil-i si tak? A pakli toho při tobě U — jest, ha? N — Jestliže] Ještě-liž P — 135—136 Jestliže ... slepé] vyn. K — 135 127 Př. 18, 21 —
466 nedá dábel! Opět, nemluvil-li jsi kdy radši o dobrém než o zlém, než zle, oplzle, smilně, tehdy vždy v tobě dábelství němé bylo; jestliže s' kdy lál nešlechetně, [tehdy] vždy dábel v ústech 125 tvých» byl ill a «jimi vládl; moh-li jsi koho kdy napraviti a B 173 navésti k dobrému a ne[pojtrestal-li jsi z neřádův a z hříchův) — vše to ďábelství němé. Nebo dí Duch boží: »V jazyku člověka jest smrt a život.« Nebo člověk jazykem muož sobě zaslúžiti ne- beského království i «také pekla [horúcího]. 130 Druhé dábelství: »oči mají, a nevidí«. Kterak? Takto:) Prohlédal-li jsi k tomu, co jest tobě potřebí k spasení? Ptal-li s' se na to se vší pilností, kterak by mohl uhoditi na tu cestu, kteráž vede k životu věčnému? Hlédal-li jsi, aby znal vuoli boží a tak zákon jeho a aby vedlé zprávy zákona božího všecky své skutky Bohu z těch darův a dobrodíní, kterejchž požívají C — 122 jim ďábel CU — Opět] vyn. PCNT, A U — mluvil U — 122—123 kdy ... zle] (někdy rád o dobrém, rače o zlém) K — 122 radše RT, vyn. N — dobrém než o zlém] zlém nežli o dobrém U — než o zlém] než (ale N) radše (radějí N) o zlém PRNT — 123 než zle] zle PRNTU, vyn. C — oplzle] (neřádně) K — smilně, neřádně PRCNTU — vždy] vyn. U — to němé U — bylo a že jest ďábel tebau k tomu hejbal C — 124 jestliže ... lál] a lál-li si zle a neřádně U — zle, nešlechetně PRCNT — [tehdy] vyn. KPRCNT, tedy U — vždy] vyn. U — 124—125 v ústech tvých na tvém jazyku B — 124 v austech UC — 125 «jimi jím B, (nimi) KNTU — kdy] kde KPRCTU — «na- praviti a vyn. BR, napraviti U — 126 navésti] vyn. U — (netrestal) KPRCNTU - «z neřádův a vyn. B, (z neřádu a) K — (hříchu) K, hří- chův a nepravostí N — 127 to ť) vše KU — to] jest U — němé (bylo) K — boží] svatý R, boží, že U — 128 sobě člověk R — 129 také) vyn. B — [horúcího] vyn. KPCNTU 130 Druhé] vyn. C — ďábelství jest SO — Kterak] I kterak (+ pak O) jest to (+ takto 0) S0 — «Takto vyn. B, Au, takto C, A tak to bývá N, Inu SO — 131 Jestliže si prohlídal O - si kdy N — potřebného NO, potřebné U, potřeba S — Ptal] a vyptával O — s'] si C — 132 se vší] s SO — 132—133 kterak ... vede] kterau by cestau měl jíti (ujíti S) SO — 132 kterak by] aby C — tu] pravau R, tu dobrau U — 133 vede] (by tě přivésti mohla) K — Hlédal . . . znal] Znal-li si SO — [Hleděl) KPRONTU — vuoli... a tak] vyn. NT — 133—134 vuoli ... jeho] zákon boží U — a tak ... jeho] vyn. R — 133—135 a tak... toho není] a (aneb O) vedlé zákona vedli si svůj obchod i (neb O) jiné (+ dobré O) skutky (+ tehdy ť si viděl O). Pakli toho v tobě nebylo SO — 133 a tak] hleděl-li si PC — 134 jeho a] (boží) KNT, boží aby znal PC — božího] Páně N — 135 i] své RC, vyn. N — Tak ... toho] Činil-i si tak? A pakli toho při tobě U — jest, ha? N — Jestliže] Ještě-liž P — 135—136 Jestliže ... slepé] vyn. K — 135 127 Př. 18, 21 —
Strana 467
467 135i obchody vedl? Tak-li jest? Jestliže toho není, tehdy jest v tobě dábelství slepé; jestliže jsi neprohlédal k věcem nebeským vnitř- níma i zevnitřníma očima, tehdy máš ďábla v sobě)). Mnedle, často-li vy prohlédáte k budúcím věcem, k onomu saudu [věčnému a hroznému «budaucímu a také k smrti své, aby řekl: »A, nastojte, 140 kterak se mnú tu bude, kterak se já tu okáži, kterak postaven budu?“ Často-li míváte před očima hříchy své? Ba, když knězi pošepceme, již tě všeho dobrého dosti, již se ubezpečíme! A, nastojte, co tau zpovědí bude lidí mnoho zavedeno, ješto, jediné pošepce knězi, nuž hned s tím k tělu božímu, a pokání žádného, pláče srdečného 145 na hříchy není, ani skutečného ani v žádosti! Nebo nejeden ť by bylo v tobě O — 136 jestliže jsi neprohlédal] ale my ťmáme prohlédati O (prohlédal(!) KC, neprohlédl PNTU, pak prohlídal R — k věcem nebeským] vyn. PONT 137 i zevnitřníma] vyn. SO — zevnitřníma] (tělesnýma) K, tělesnýma zevnitřníma C, zevnitřníma tělesnýma PNTU — očima k nebeským věcem, není-li toho (+ do tebe C) PNTC, očima, nečiníš-li tak U — tehdy] vyn. PNT, tehdy jest dobře, pakli nic, tehdy R — 137— 139 tehdy ... nastojte] víry k onomu hroznému dni saudnému; a často-li pak k své smrti prohlídáš S, víry, předkládaje sobě před oči své hříchy a potom den saudný hrozný O — 137 máš] vyn. C — ďábelství U — v so- bě vyn. B, Máš sobě pomysliti(!) C — Mnedle pak C — 138 vy] pak PR, vy tak N, tak T, vyn. U — [věčnému a] vyn. KPRCNT — 138—139 [věč- nému . . . své] nebo tu musí se každý postaviti, chtěj nebo nechtěj; a často-li na smrt spomínáte U — 139 budaucímu vyn. B — a také] (často-li) KPRCT, často N — (Ach; KU, Ó N — 140 kterak se mnú tu bude] vyn. KRS — 140—141 kterak se mnú ... hříchy své] vyn. O — 140 bude, á (ó N, ach U), nastojte PCNU — já] vyn. S — ukáži NTU, ukáže a kterak tu s tebau bude S — kterak postaven budu] vyn. S — tu postaven PRCNTU — budu] bude(!), kteraký tu ortel o mně bude vynešen N, budu a kde budu prvním noclehem U — 141 míváte] sobě kladeš S — před oči S — Ba (Ba, tehdy) K, Ale (A O) my († snad O) se domníváme SO — když (+ ť my N) již PRCNT — pošepce U — 142 již tě] jest hned N, mní, že již to U, že S, to již O — tě] (jest; KR, ť jest PCT — dobrého] vyn. CSO — dosti, veď-li PRCNT — již se ubezpečíme] a s tím ihned (+ běžíme O) k tělu bo- žímu a tak (v tom 0) se (+ hned O) na to zbezpečíme (ubezpečí 0) S0 — již se] (hned se na to) K, a na to se U — ubezpečí U — 142—144 A... božímu] vyn. SO — 142 A, nastojte, co Však BR — A] (Ach) KU, ÓN — 143 velmi mnoho N — ješto] ano U — 144 nuž] a U — hned] vyn. PNTU — božímu] božímu a k drahý krvi T, a krvi boží C — a] ale SO prospěchu a pokání U, pokání a želení S — žádného] žádúckého P, žádau- cího R, žádauckého C, kdes N, [žádného ani želení ani K, žádničkého není T, žádného nejni a U — želení, pláče (+ žádného N) PRONTU, ani pláče SO — srdečného] vyn. N. srdnatého tu U — 145 na hříchy] vyn. UO — není vyn. T — ani skutečnéhoj ano skutečného není R — ani skutečného ani v žádosti] vyn. S0 — v vyn. U — žádosti k dobrému U — Nebo nejeden] 30*
467 135i obchody vedl? Tak-li jest? Jestliže toho není, tehdy jest v tobě dábelství slepé; jestliže jsi neprohlédal k věcem nebeským vnitř- níma i zevnitřníma očima, tehdy máš ďábla v sobě)). Mnedle, často-li vy prohlédáte k budúcím věcem, k onomu saudu [věčnému a hroznému «budaucímu a také k smrti své, aby řekl: »A, nastojte, 140 kterak se mnú tu bude, kterak se já tu okáži, kterak postaven budu?“ Často-li míváte před očima hříchy své? Ba, když knězi pošepceme, již tě všeho dobrého dosti, již se ubezpečíme! A, nastojte, co tau zpovědí bude lidí mnoho zavedeno, ješto, jediné pošepce knězi, nuž hned s tím k tělu božímu, a pokání žádného, pláče srdečného 145 na hříchy není, ani skutečného ani v žádosti! Nebo nejeden ť by bylo v tobě O — 136 jestliže jsi neprohlédal] ale my ťmáme prohlédati O (prohlédal(!) KC, neprohlédl PNTU, pak prohlídal R — k věcem nebeským] vyn. PONT 137 i zevnitřníma] vyn. SO — zevnitřníma] (tělesnýma) K, tělesnýma zevnitřníma C, zevnitřníma tělesnýma PNTU — očima k nebeským věcem, není-li toho (+ do tebe C) PNTC, očima, nečiníš-li tak U — tehdy] vyn. PNT, tehdy jest dobře, pakli nic, tehdy R — 137— 139 tehdy ... nastojte] víry k onomu hroznému dni saudnému; a často-li pak k své smrti prohlídáš S, víry, předkládaje sobě před oči své hříchy a potom den saudný hrozný O — 137 máš] vyn. C — ďábelství U — v so- bě vyn. B, Máš sobě pomysliti(!) C — Mnedle pak C — 138 vy] pak PR, vy tak N, tak T, vyn. U — [věčnému a] vyn. KPRCNT — 138—139 [věč- nému . . . své] nebo tu musí se každý postaviti, chtěj nebo nechtěj; a často-li na smrt spomínáte U — 139 budaucímu vyn. B — a také] (často-li) KPRCT, často N — (Ach; KU, Ó N — 140 kterak se mnú tu bude] vyn. KRS — 140—141 kterak se mnú ... hříchy své] vyn. O — 140 bude, á (ó N, ach U), nastojte PCNU — já] vyn. S — ukáži NTU, ukáže a kterak tu s tebau bude S — kterak postaven budu] vyn. S — tu postaven PRCNTU — budu] bude(!), kteraký tu ortel o mně bude vynešen N, budu a kde budu prvním noclehem U — 141 míváte] sobě kladeš S — před oči S — Ba (Ba, tehdy) K, Ale (A O) my († snad O) se domníváme SO — když (+ ť my N) již PRCNT — pošepce U — 142 již tě] jest hned N, mní, že již to U, že S, to již O — tě] (jest; KR, ť jest PCT — dobrého] vyn. CSO — dosti, veď-li PRCNT — již se ubezpečíme] a s tím ihned (+ běžíme O) k tělu bo- žímu a tak (v tom 0) se (+ hned O) na to zbezpečíme (ubezpečí 0) S0 — již se] (hned se na to) K, a na to se U — ubezpečí U — 142—144 A... božímu] vyn. SO — 142 A, nastojte, co Však BR — A] (Ach) KU, ÓN — 143 velmi mnoho N — ješto] ano U — 144 nuž] a U — hned] vyn. PNTU — božímu] božímu a k drahý krvi T, a krvi boží C — a] ale SO prospěchu a pokání U, pokání a želení S — žádného] žádúckého P, žádau- cího R, žádauckého C, kdes N, [žádného ani želení ani K, žádničkého není T, žádného nejni a U — želení, pláče (+ žádného N) PRONTU, ani pláče SO — srdečného] vyn. N. srdnatého tu U — 145 na hříchy] vyn. UO — není vyn. T — ani skutečnéhoj ano skutečného není R — ani skutečného ani v žádosti] vyn. S0 — v vyn. U — žádosti k dobrému U — Nebo nejeden] 30*
Strana 468
468 rád plakal na hříchy, i nemuož — vše ť to milý Buoh ještě) přijme; ale toto, ješto nedbá, nežádá míti pláče, želení srdečného, [srdce skrúšeného] — to ť jest velmi zlé! A tak mluví doktorové, že to jest pokání pravé, jedno zpověd, druhé srdce zkrú- 150 šenké) a třetí dosti činění za hříchy. I mluví svatý Rehoř, že bez toho dvého, totiž bez zpovědi, kdyby jí nemohl míti člověk, a bez dosti učinění mohl by «míti hříchuom odpuštění a spasen býti, ale bez skrúšeného srdce pro nižádnú věc tobě hříchové nebudú odpuštěni aniž jest lze spasenu býti tomu, kdož 155 jest rozumu došlý. Nebo kto muož dosti učiniti sám z sebe za své hříchy? Žádný! Ale ktož má srdce skrúšené, za u toho ť sám milý B 174 Buoh dosti učiní svým umučením. Protož tu ť se jest o to třeba starati každému, aby mohl míti skrúšené srdce, nebo nikoliv milý Buoh «nepohrzí srdcem skraušeným. Ale otázal by 160 «snad: »Co jest to skrúšené srdce?« Toto: dobrovolná tesknost a žalost srdečná, s pláčem, a boles t) na hříchy a mrzkost A mnohý O — nejeden] jeden R, někdo U — 146 rád] vyn. S, velmi rád O — své hříchy NO — i] ale S0 — vše t] avšak i S0 — milý] vyn. C — ještě vyn. B — 147—148 ale . .. zlé!] vyn. SO — 147 toto, ješto] mnohý nic U — ješto] (když K — toho míti U — 148 [srdce skrúšeného] vyn. KPRONTU — ó to ť U — velmi] vyn. U — zlé! Opět srdce skraušeného není PRNT, zlé znamení! Opět srdce skraušené míti, a když ho není C, zlé znamení, a srdce skraušeného když nejni U — A] Nebo O — doktorové) doktorové svatí CNU, svatí SO — 149 jedno] vyn. SO — spověd upřímná SO — druhé] vyn. SO - srdce vyn. B — zkrúšení B — 150 třetí] vyn. SO — (učinění KPCNTUS — své hříchy U — 151 tohoto C — toho... totiž bez] vyn. SO — totiž] vyn. PCNTU — 151—152 kdyby ... odpuštění a] vyn. SO — 151 «jí vyn. BR — míti] bezelstně dojíti N — 152 člověk] vyn. C — bez] vyn. SO — činění O, učinění za hříchy U — mohl by ... odpuštění] za hříchy že by mohl odpuštění hříchům vzíti U — míti... odpuštění a» člověk B — hříchůj KT — a a mohl by R — 153 pro nižádnú věc] nijakž U — tobě] člověku N — 154 aniž] a nelze) KSO — aniž.. tomu] a nemůžeš(!) spasen býti ten U — lze] vyn. KSO — spasenu býti] k spasení přijíti N — 155 došlý] dospělého SO — kto] kdo medle N, nižádný U — nemůže U — 155—156 muož ... ktož] vyn. SO — 155 z sebe] od sebe U — 156 Žádný] I, žádný N, Žádnej zajisté C, vyn. U — sám] vyn. K — 157 učinil R — tu ť] vyn. NU — 157—158 tu t... každému] jest potřebí o to se starati S, jest potřeba O — 157 potřeba U — 158 aby mohl] vyn. O — mohl míti] měl S — 158—171 nebo ... pokání] vyn. SO — 158 nebo nikoliv jímžto B — 159 milý] vyn. K — «nepohrzí... skrau- šeným nikdy nepohrdá B — skraušeným a pokorným N — «otázal» řekl BU — by (se) KN — 160 snad někto B, snad někdo (+ řka RC) RON, vyn. U — to] vyn. C — I toto N, I věziž, že jest toto C — 161 srdečná na své těžké hříchy C — a boles«t) z bolesti BR, a z bolestí C, a bo-
468 rád plakal na hříchy, i nemuož — vše ť to milý Buoh ještě) přijme; ale toto, ješto nedbá, nežádá míti pláče, želení srdečného, [srdce skrúšeného] — to ť jest velmi zlé! A tak mluví doktorové, že to jest pokání pravé, jedno zpověd, druhé srdce zkrú- 150 šenké) a třetí dosti činění za hříchy. I mluví svatý Rehoř, že bez toho dvého, totiž bez zpovědi, kdyby jí nemohl míti člověk, a bez dosti učinění mohl by «míti hříchuom odpuštění a spasen býti, ale bez skrúšeného srdce pro nižádnú věc tobě hříchové nebudú odpuštěni aniž jest lze spasenu býti tomu, kdož 155 jest rozumu došlý. Nebo kto muož dosti učiniti sám z sebe za své hříchy? Žádný! Ale ktož má srdce skrúšené, za u toho ť sám milý B 174 Buoh dosti učiní svým umučením. Protož tu ť se jest o to třeba starati každému, aby mohl míti skrúšené srdce, nebo nikoliv milý Buoh «nepohrzí srdcem skraušeným. Ale otázal by 160 «snad: »Co jest to skrúšené srdce?« Toto: dobrovolná tesknost a žalost srdečná, s pláčem, a boles t) na hříchy a mrzkost A mnohý O — nejeden] jeden R, někdo U — 146 rád] vyn. S, velmi rád O — své hříchy NO — i] ale S0 — vše t] avšak i S0 — milý] vyn. C — ještě vyn. B — 147—148 ale . .. zlé!] vyn. SO — 147 toto, ješto] mnohý nic U — ješto] (když K — toho míti U — 148 [srdce skrúšeného] vyn. KPRONTU — ó to ť U — velmi] vyn. U — zlé! Opět srdce skraušeného není PRNT, zlé znamení! Opět srdce skraušené míti, a když ho není C, zlé znamení, a srdce skraušeného když nejni U — A] Nebo O — doktorové) doktorové svatí CNU, svatí SO — 149 jedno] vyn. SO — spověd upřímná SO — druhé] vyn. SO - srdce vyn. B — zkrúšení B — 150 třetí] vyn. SO — (učinění KPCNTUS — své hříchy U — 151 tohoto C — toho... totiž bez] vyn. SO — totiž] vyn. PCNTU — 151—152 kdyby ... odpuštění a] vyn. SO — 151 «jí vyn. BR — míti] bezelstně dojíti N — 152 člověk] vyn. C — bez] vyn. SO — činění O, učinění za hříchy U — mohl by ... odpuštění] za hříchy že by mohl odpuštění hříchům vzíti U — míti... odpuštění a» člověk B — hříchůj KT — a a mohl by R — 153 pro nižádnú věc] nijakž U — tobě] člověku N — 154 aniž] a nelze) KSO — aniž.. tomu] a nemůžeš(!) spasen býti ten U — lze] vyn. KSO — spasenu býti] k spasení přijíti N — 155 došlý] dospělého SO — kto] kdo medle N, nižádný U — nemůže U — 155—156 muož ... ktož] vyn. SO — 155 z sebe] od sebe U — 156 Žádný] I, žádný N, Žádnej zajisté C, vyn. U — sám] vyn. K — 157 učinil R — tu ť] vyn. NU — 157—158 tu t... každému] jest potřebí o to se starati S, jest potřeba O — 157 potřeba U — 158 aby mohl] vyn. O — mohl míti] měl S — 158—171 nebo ... pokání] vyn. SO — 158 nebo nikoliv jímžto B — 159 milý] vyn. K — «nepohrzí... skrau- šeným nikdy nepohrdá B — skraušeným a pokorným N — «otázal» řekl BU — by (se) KN — 160 snad někto B, snad někdo (+ řka RC) RON, vyn. U — to] vyn. C — I toto N, I věziž, že jest toto C — 161 srdečná na své těžké hříchy C — a boles«t) z bolesti BR, a z bolestí C, a bo-
Strana 469
469 na ně. Ale říkají lidé: »Milý kněže, když sem to učinil (neb učinila), hned mi toho líto bylo.« Milý, bylo-li ť líto, to ť není srdce skrúšené. Ale díš: »A co jest toto?« Neb od přirození každému jest to 165 vlito a vsáto od Boha, náchylnost kterakás k dobrému, i pak, když člověk učiní co zlého, ihned se K toho jakás lítost vezme; když kto koho zabí neb zcizoloží neb sesmilní neb nalaje neb se rozhněvá, ano jaks toho líto bude, že bude říci: »Kněže, ihned mi toho žel bylo.« Proč? Proto, neb se tu již počíná múka pekelná za ten hřích, to želení a lítost, a tam se koná a konati bude «bez konce, [nebude-li pokání]. Jest-li co pak té slepoty, ješto lidé hledají spasení svého, šámají jako právě slepý rukama, ono v pautech, v odpustcích, v libadlách, v zaprošení mší třidceti a placení od nich; a teď, jakž navykli, takže hledajíce cesty za- 175 blúdí; neb jest tak chytrý dábel, že on náramně tu lidi zavodí, 170 lest na ně U — na hříchy] vyn. C — v mrzkosti U — 162 na něj [míti (+nad hříchy K) KU — říkají] obyčej mají říkati N — Milý kněže] vyn. KU, ÚC, Hle (1 prý N) PTN — když jakž PNTU — to] co R, ten hřích U — neb a U — 163 jaksi líto U — Milý] (Aj, milý) K, A U — li] vyn. T líto] jest to N — 164 Ale ... toto?« vyn. BN, I díš: »Co by to bylo?« I, to U — díš-li C — jest toto] pak jest? I věziž, že toto C — Neb] vyn. N. že U — přirození zajisté každému člověku N — 165 v srdce vlito PONT vlito a vsáto] dáno do srdce U — milýho Pána Boha T — totiž náchylnost N — (jakás; ( obvzláštní N) KPNTU — i pak] a tak U — 166 učiní co] se dopustí něčeho U — z vyn. B — z toho kdesi U — lítost v srdci N — 167 jako když N — zamorduje N — neb sesmilní] vyn. K — nalaje izlet (+ nešlechetně R) KPRCT, komu nalaje U — 167—168 nalaje... rozhněvá] rozhněvá se a laje a zlořečí N — 168 ano potom N — líto bude] lito R — že mnohejC — že bude říci] »U (Au N, A U), prý PNTU — že bude... Kněže] (A mnohý řekne na spovědi: »Milý kněže) K — Kněže] Milej C — 169 bylo, jak sem to učinil K 169 171 Proč... pokání] A to proto děje se, nebo po takovém přestaupení vůlc boží již počíná se mauka pekelní za ten hřích, to želení a lítost, a tam se konati bude, sejde-li člověk bez pokání z světa, bez konce N — 169 Proč (to; KU —«Proto» vyn. B. Ú, proto C — 170 koná a] vyn. K, skoná a PRCTU — skonati(!) P — 171 bez konce věčně B, nekonečně U — [nebude-li pokání] vyn. KPRCTU — Nu, jest-li S0 pak] vyn. U, pak ještě S, ještě do vás O — té nyní N 172 ješto] nebo U - ješto lidé] kteříž SO — hledajíce C — šámají... rukama] ta právě jako slepí rukama chmatají) K, a jako slepí (+ se O) šámají SO — rovně jako N právěj vyn. RN — rukama svýma U — 173 onino S, onenno O — pautích U0 — tito (onenno 0) v odpustcích S0—libadlách, v očistci U v zaprošení] vyprošením S0 —čtyrydceti 174 placení to s pláčem(!) S0 — nich] kněží O — teď] (tak) KO, vyn. E, to S s takže] že C, tak S0 v hledají SO — cesty] i R — až i zablaudí SO 175 velmi chytrý N nepřítel dábel C — on] tím 0 — tu] vyn.
469 na ně. Ale říkají lidé: »Milý kněže, když sem to učinil (neb učinila), hned mi toho líto bylo.« Milý, bylo-li ť líto, to ť není srdce skrúšené. Ale díš: »A co jest toto?« Neb od přirození každému jest to 165 vlito a vsáto od Boha, náchylnost kterakás k dobrému, i pak, když člověk učiní co zlého, ihned se K toho jakás lítost vezme; když kto koho zabí neb zcizoloží neb sesmilní neb nalaje neb se rozhněvá, ano jaks toho líto bude, že bude říci: »Kněže, ihned mi toho žel bylo.« Proč? Proto, neb se tu již počíná múka pekelná za ten hřích, to želení a lítost, a tam se koná a konati bude «bez konce, [nebude-li pokání]. Jest-li co pak té slepoty, ješto lidé hledají spasení svého, šámají jako právě slepý rukama, ono v pautech, v odpustcích, v libadlách, v zaprošení mší třidceti a placení od nich; a teď, jakž navykli, takže hledajíce cesty za- 175 blúdí; neb jest tak chytrý dábel, že on náramně tu lidi zavodí, 170 lest na ně U — na hříchy] vyn. C — v mrzkosti U — 162 na něj [míti (+nad hříchy K) KU — říkají] obyčej mají říkati N — Milý kněže] vyn. KU, ÚC, Hle (1 prý N) PTN — když jakž PNTU — to] co R, ten hřích U — neb a U — 163 jaksi líto U — Milý] (Aj, milý) K, A U — li] vyn. T líto] jest to N — 164 Ale ... toto?« vyn. BN, I díš: »Co by to bylo?« I, to U — díš-li C — jest toto] pak jest? I věziž, že toto C — Neb] vyn. N. že U — přirození zajisté každému člověku N — 165 v srdce vlito PONT vlito a vsáto] dáno do srdce U — milýho Pána Boha T — totiž náchylnost N — (jakás; ( obvzláštní N) KPNTU — i pak] a tak U — 166 učiní co] se dopustí něčeho U — z vyn. B — z toho kdesi U — lítost v srdci N — 167 jako když N — zamorduje N — neb sesmilní] vyn. K — nalaje izlet (+ nešlechetně R) KPRCT, komu nalaje U — 167—168 nalaje... rozhněvá] rozhněvá se a laje a zlořečí N — 168 ano potom N — líto bude] lito R — že mnohejC — že bude říci] »U (Au N, A U), prý PNTU — že bude... Kněže] (A mnohý řekne na spovědi: »Milý kněže) K — Kněže] Milej C — 169 bylo, jak sem to učinil K 169 171 Proč... pokání] A to proto děje se, nebo po takovém přestaupení vůlc boží již počíná se mauka pekelní za ten hřích, to želení a lítost, a tam se konati bude, sejde-li člověk bez pokání z světa, bez konce N — 169 Proč (to; KU —«Proto» vyn. B. Ú, proto C — 170 koná a] vyn. K, skoná a PRCTU — skonati(!) P — 171 bez konce věčně B, nekonečně U — [nebude-li pokání] vyn. KPRCTU — Nu, jest-li S0 pak] vyn. U, pak ještě S, ještě do vás O — té nyní N 172 ješto] nebo U - ješto lidé] kteříž SO — hledajíce C — šámají... rukama] ta právě jako slepí rukama chmatají) K, a jako slepí (+ se O) šámají SO — rovně jako N právěj vyn. RN — rukama svýma U — 173 onino S, onenno O — pautích U0 — tito (onenno 0) v odpustcích S0—libadlách, v očistci U v zaprošení] vyprošením S0 —čtyrydceti 174 placení to s pláčem(!) S0 — nich] kněží O — teď] (tak) KO, vyn. E, to S s takže] že C, tak S0 v hledají SO — cesty] i R — až i zablaudí SO 175 velmi chytrý N nepřítel dábel C — on] tím 0 — tu] vyn.
Strana 470
470 ješto se již na to dadí, aby na pravú cestu uhodili. Neb dí David: »Vedlé cesty položili jsú mi osídlo).« A já ť vám věrně radím, kto jste mše kupovali, kajte se! Ale vy nevěříte — oslepil dábel Ale, milý, proč jest to, že lidé vždy jinde svého) spasení hledají 180 nejistého, a tu, kdež jest «jisté, ješto jest sám Pán Ježíš ukázal, i na to napraviti se nikoli nechtí aniž dbají? Nebo kdež jest to? V zákoně jeho, tu ť jest složeno a ukázáno lidem jisté spasení, ješto, kdo se koli toho chybí, žádný se nenaděj, by mohl spasen býti! Pročež tehda tu lidé nehledají?. Odpo- 185 vídá Origenes: »Protože zákon boží jest světlo.« Neb dí Písmo: »Zákon boží jest «lucerna a slovo boží světlo «jest).« I dí dále Origenes: »A dáblové jsú duchové temnosti, a když lidi v hříchy uvedú a zklamají, tehdy je v temnost uvedú. A protož, li že oni sami světla nenávidí, k témuž lidi vedau, aby na zákon B 175 190 nedbali, než «leckdes jinde jim dábel ukazuje a vnuká, že by tu jich spasení bylo.« PTUSO, mnoho lstivě N — zavodí a těch N, zavozuje SO — 176 ješto] an U — ješto ... dadí] vyn. S0 — oddadí U — cestu] vyn. C — 176—200 Neb dí ... šámá] vyn. SO — 176 David svatý RN — 177 osídla B — věrně radím] věrnau a upřímnau raddu dávám N — 178 ty mše C — (kejte KRCNTU — se z (vyn. C) toho CN — Alevšak PRCTU — vy nevěříte] zdaliž vy tomu uvěříte? N — nevěříte tomu C — (oslepil vás) KC, by oslepil R, i oslepil jest je U — 179 milý] (milý člověče) K, i U — to] vyn. C — vždy jinde] vyn. U — jinde] jinudy PRT, jinším spůsobem N — «svého) vyn. BU — hledají tu U — 180«nejistého» kdež ho (jí B) není BU —«jisté, ješto jest kde ji(!) B — jest je C — 181 i na to» vyn. B — 181—184 nechtí... nehledají nemohú: a to jest zákon boží, v němž jest jistotně složeno spasení B — 181 aniž] a N, a ani nic na to U — nedbají NU — Nebo] A PCTU, Ale R, vyn. N — 182 kdež (jinde) K — jest to?] (než) K, jest? I U — 183 ješto] vyn. N, a U — chybí] chytí(!) C — 184 Pro- čež] Pročiž N, I proč U — tehda] (nechaj) K (korektura pozdější!), ho U — (hledají K — 185 svatej Origenes C — Pímo, že U — 186 «lu- cerna a slovo boží) vyn. B — «jest) a lucerna B, vyn. PNT — 186— 187 I dí... A Ale že B — 188 uvodí U — a zklamají] vyn. U, a okla- mají N — temnosti PRCNTU — uvodí U — 189 že] vyn. U — sami] vyn. PNTU — nenávidí] (nevidí(!) K — k témuž ... vedau] a dábel je na to vede U — foni také lidi) K — aby i oni žádnau věcí C, aby oni U — zákon boží (+ nic U) PRCNTU — 190 nedbali] žádného pozoru neměli N — «leckdes jinde) leckajs B, (ledakdesi jinde) K — jindej vyn. R — dábel] jinde U — nuká R, vnuká jim U — 191 bylo] býti mělo N, bylo, ano ho nikoli není C — 177 Ž. 142, 4 —
470 ješto se již na to dadí, aby na pravú cestu uhodili. Neb dí David: »Vedlé cesty položili jsú mi osídlo).« A já ť vám věrně radím, kto jste mše kupovali, kajte se! Ale vy nevěříte — oslepil dábel Ale, milý, proč jest to, že lidé vždy jinde svého) spasení hledají 180 nejistého, a tu, kdež jest «jisté, ješto jest sám Pán Ježíš ukázal, i na to napraviti se nikoli nechtí aniž dbají? Nebo kdež jest to? V zákoně jeho, tu ť jest složeno a ukázáno lidem jisté spasení, ješto, kdo se koli toho chybí, žádný se nenaděj, by mohl spasen býti! Pročež tehda tu lidé nehledají?. Odpo- 185 vídá Origenes: »Protože zákon boží jest světlo.« Neb dí Písmo: »Zákon boží jest «lucerna a slovo boží světlo «jest).« I dí dále Origenes: »A dáblové jsú duchové temnosti, a když lidi v hříchy uvedú a zklamají, tehdy je v temnost uvedú. A protož, li že oni sami světla nenávidí, k témuž lidi vedau, aby na zákon B 175 190 nedbali, než «leckdes jinde jim dábel ukazuje a vnuká, že by tu jich spasení bylo.« PTUSO, mnoho lstivě N — zavodí a těch N, zavozuje SO — 176 ješto] an U — ješto ... dadí] vyn. S0 — oddadí U — cestu] vyn. C — 176—200 Neb dí ... šámá] vyn. SO — 176 David svatý RN — 177 osídla B — věrně radím] věrnau a upřímnau raddu dávám N — 178 ty mše C — (kejte KRCNTU — se z (vyn. C) toho CN — Alevšak PRCTU — vy nevěříte] zdaliž vy tomu uvěříte? N — nevěříte tomu C — (oslepil vás) KC, by oslepil R, i oslepil jest je U — 179 milý] (milý člověče) K, i U — to] vyn. C — vždy jinde] vyn. U — jinde] jinudy PRT, jinším spůsobem N — «svého) vyn. BU — hledají tu U — 180«nejistého» kdež ho (jí B) není BU —«jisté, ješto jest kde ji(!) B — jest je C — 181 i na to» vyn. B — 181—184 nechtí... nehledají nemohú: a to jest zákon boží, v němž jest jistotně složeno spasení B — 181 aniž] a N, a ani nic na to U — nedbají NU — Nebo] A PCTU, Ale R, vyn. N — 182 kdež (jinde) K — jest to?] (než) K, jest? I U — 183 ješto] vyn. N, a U — chybí] chytí(!) C — 184 Pro- čež] Pročiž N, I proč U — tehda] (nechaj) K (korektura pozdější!), ho U — (hledají K — 185 svatej Origenes C — Pímo, že U — 186 «lu- cerna a slovo boží) vyn. B — «jest) a lucerna B, vyn. PNT — 186— 187 I dí... A Ale že B — 188 uvodí U — a zklamají] vyn. U, a okla- mají N — temnosti PRCNTU — uvodí U — 189 že] vyn. U — sami] vyn. PNTU — nenávidí] (nevidí(!) K — k témuž ... vedau] a dábel je na to vede U — foni také lidi) K — aby i oni žádnau věcí C, aby oni U — zákon boží (+ nic U) PRCNTU — 190 nedbali] žádného pozoru neměli N — «leckdes jinde) leckajs B, (ledakdesi jinde) K — jindej vyn. R — dábel] jinde U — nuká R, vnuká jim U — 191 bylo] býti mělo N, bylo, ano ho nikoli není C — 177 Ž. 142, 4 —
Strana 471
471 Nu, ještě pomyslte, mnedle, jste-li slepi! A, povím vám, co dí svatý Petr v druhé) kanonice Kv I. kapitole): »Milá bratří! Odložíce všelikú péči, posluhujte u víře vaší silú, a v síle umění, a 195 v umění zdrželivost, v zdrželivosti trpělivost a v trpělivosti dob- rotivost, v dobrotivosti bratrské milovánie, v bratrském milování lásku; tyto zajisté věci budú-li s vámi a rozmohú-li se v vás, ne prázdné ani bez úžitka vás ustanovie v poznání Pána našeho Ježíše Krista.« A dále dí: »Neb při kom nejsú tyto věci, slep jest a rukama 200 šámá.« Nuže, jest-li to do vás), jest-li víra? Pravda-li, že, co jste Bohu slíbili na křtu, že jemu tu víru držíte? [Odpovídáš-li se dábla? Odpovídám.] »Odpovídáš-li se pýchy?« »Odpovídám«, etc. Jest-li síla, že jste proti hříchuom silni? Jest-li umění, že vy se umíte míti k svému milému Bohu a že umíte to vše tak vésti, co jest 205 potřebí k spasení, jakž jest [milému] Bohu líbo? Ba, ukupčiti Kutržiti, dobyti, prodati, to vím, že umíte. Jest-li zdrželivost, 192 medle pomyslte CN, pomyslete U — 193 druhé) své B. 1. U — v I. kapitole) vyn. B, (v I. epištole) K, řka U — kapitole řka P — (Milí) KRONTU — 194 posluhujte sobě C — u] vyn. K — naší U — síle N — [uměním; KU — 195 (zdrželivostí) KCNU — 195—196 v zdrželi- vosti ... bratrské] v trpělivosti dobrotau a v dobrotě bratrském U trpělivost] (trpělivostí 195 «trpělivost a v trpělivosti vyn. BR KCN — (dobrotau) KPC, dobrotě N, dobrotu T — 196 v dobrotě KPCNT — bratrskému N — bratrskejm milováním C — v bratrském milování vyn. N — 197 v lásce N — s vámi] při vás U, mezi vámi C — a rozmo- hú ... v vás] tehdy U — 198 ustanovie] učiní U — 199 A dále dí vyn. K — Neb] že U — slepý NCTU — 200 chmatá) K, šámaje N — (Nu) K, Nuže tedy O — do vás duovod(!) B — jest-li víra? Pravda-li, že] Drží- te-li tu víru SO — při vás víra N — 201 že jemu ... držíte?] vyn. S, když k vám bylo řčeno O — tu ... držíte] v tom stojíte N — tu víru] to U — 201 —202 [Odpovídáš-li se dábla? Odpovídám] vyn. KPRCNTUSO — 202 pýchy?] (pejchy? I rci) K, pejchy? Mluvili ste N, pejchy? Díš N, pejchy, dábla i všech skutkův jeho? A vždy bylo říkáno O — Ó, prej, odpovídám C — etc.] (dábla i všech jeho skutků? Odpovídám) KRCS, vyn. PNTUO — 202—203 Jest-li síla] Máte-li sílu U — Jest-li ... že jstej Jste-li S, Nu, tedy, jste-li O — 203 síla] při vás síla N, vyn. C — hříchům a nepravostem N, svým hříchům O — jest-li umění] vyn. O — 203—204 že vy se umíte... umíte to] abyšte se uměli Bohu modliti a S, abyšte se Bohu modlili a O 204 míti vážně N — vše tak] vyn. R — co jest potřebí k své B — 205 vám potřebí C, potřeba S, potřebného O - k vyn. U — 205—207 jakž... vy umíte vyn. SO — 205 jest] by se U [milému] vyn. KPRNTU, Pánu C — líbo] líbilo U — Ba] Nejni toho, než U, (Ba, jen) K, Ba. teď radějí T — Kukupčiti kúpiti B — 206 Kutržiti vytržiti B — dobyti] vyn. 193 2. Petr 1, 5 nn.
471 Nu, ještě pomyslte, mnedle, jste-li slepi! A, povím vám, co dí svatý Petr v druhé) kanonice Kv I. kapitole): »Milá bratří! Odložíce všelikú péči, posluhujte u víře vaší silú, a v síle umění, a 195 v umění zdrželivost, v zdrželivosti trpělivost a v trpělivosti dob- rotivost, v dobrotivosti bratrské milovánie, v bratrském milování lásku; tyto zajisté věci budú-li s vámi a rozmohú-li se v vás, ne prázdné ani bez úžitka vás ustanovie v poznání Pána našeho Ježíše Krista.« A dále dí: »Neb při kom nejsú tyto věci, slep jest a rukama 200 šámá.« Nuže, jest-li to do vás), jest-li víra? Pravda-li, že, co jste Bohu slíbili na křtu, že jemu tu víru držíte? [Odpovídáš-li se dábla? Odpovídám.] »Odpovídáš-li se pýchy?« »Odpovídám«, etc. Jest-li síla, že jste proti hříchuom silni? Jest-li umění, že vy se umíte míti k svému milému Bohu a že umíte to vše tak vésti, co jest 205 potřebí k spasení, jakž jest [milému] Bohu líbo? Ba, ukupčiti Kutržiti, dobyti, prodati, to vím, že umíte. Jest-li zdrželivost, 192 medle pomyslte CN, pomyslete U — 193 druhé) své B. 1. U — v I. kapitole) vyn. B, (v I. epištole) K, řka U — kapitole řka P — (Milí) KRONTU — 194 posluhujte sobě C — u] vyn. K — naší U — síle N — [uměním; KU — 195 (zdrželivostí) KCNU — 195—196 v zdrželi- vosti ... bratrské] v trpělivosti dobrotau a v dobrotě bratrském U trpělivost] (trpělivostí 195 «trpělivost a v trpělivosti vyn. BR KCN — (dobrotau) KPC, dobrotě N, dobrotu T — 196 v dobrotě KPCNT — bratrskému N — bratrskejm milováním C — v bratrském milování vyn. N — 197 v lásce N — s vámi] při vás U, mezi vámi C — a rozmo- hú ... v vás] tehdy U — 198 ustanovie] učiní U — 199 A dále dí vyn. K — Neb] že U — slepý NCTU — 200 chmatá) K, šámaje N — (Nu) K, Nuže tedy O — do vás duovod(!) B — jest-li víra? Pravda-li, že] Drží- te-li tu víru SO — při vás víra N — 201 že jemu ... držíte?] vyn. S, když k vám bylo řčeno O — tu ... držíte] v tom stojíte N — tu víru] to U — 201 —202 [Odpovídáš-li se dábla? Odpovídám] vyn. KPRCNTUSO — 202 pýchy?] (pejchy? I rci) K, pejchy? Mluvili ste N, pejchy? Díš N, pejchy, dábla i všech skutkův jeho? A vždy bylo říkáno O — Ó, prej, odpovídám C — etc.] (dábla i všech jeho skutků? Odpovídám) KRCS, vyn. PNTUO — 202—203 Jest-li síla] Máte-li sílu U — Jest-li ... že jstej Jste-li S, Nu, tedy, jste-li O — 203 síla] při vás síla N, vyn. C — hříchům a nepravostem N, svým hříchům O — jest-li umění] vyn. O — 203—204 že vy se umíte... umíte to] abyšte se uměli Bohu modliti a S, abyšte se Bohu modlili a O 204 míti vážně N — vše tak] vyn. R — co jest potřebí k své B — 205 vám potřebí C, potřeba S, potřebného O - k vyn. U — 205—207 jakž... vy umíte vyn. SO — 205 jest] by se U [milému] vyn. KPRNTU, Pánu C — líbo] líbilo U — Ba] Nejni toho, než U, (Ba, jen) K, Ba. teď radějí T — Kukupčiti kúpiti B — 206 Kutržiti vytržiti B — dobyti] vyn. 193 2. Petr 1, 5 nn.
Strana 472
472 že vy umíte) všeho skrovně požívati, u míru, ku potřebě, rúcha, oděvu, pití, jídla a že neupřílišíte? Tyto ženy, však se již po nich blány nesmýkají, chomútuov na hlavách není velikých? Ano, 210 slibuj, nechají ť! Než ještě budú říci: »Na nás to sluší!« Jest-li trpělivost? Slibuj! Ano jeden druhému slova protivného nestr- pí! Toť již baba slyší, a by jí po ustech prstem mrdli, uzřel by [ji], že ť by se jako jezenka zsápala. Jest-li pak dobrota? Však vy velmi pěkně , dobrotivě s svú čeledí i jeden z druhým nakládáte! 215 Jest-li milování bratrské? Slibuj za to, že , co sobě nechceš, aby nečinil jinému, ano, jediné kdež muož, jeden druhého U — prodati] (vylhati, vydřítil K, vyn. PRCTU — to] o tom N, to já T — vím, že to výborně N, vím, že vy T, vím, že dobře U — umíte mnozí C — 206—207 Jest-li ... umíte) vyn. BU — 206 zdrželivost nebo skrovnost PRONT — 207 všeho ... rúcha] užíváte-li skrovně O — všeho] ale všeho U — u míru jen U — u míru ... růcha] vyn. S — rúcha] vyn. U — 208 oděvův C — jídla, mluvení N — a že neupřílišíte?] vyn. S, Au, nic! O — že vy T — neupřílišíte] (nepřemnožíte) K, v ničemž neupřílišíte N, se ve všem skrovně chováte U — Tyto] Nu, tyto U, Ano pak (vyn. O) naše (vaše 0) SO — ženy pyšné C — však se již tak již (ps. jich!) chodí, že se S, tak pěkně chodí, až O, již-li se C — se snad N — za nimi U — 209 (vocasy a blány) K, blány, sukně s dlauhejmi vocasy C, blány a voca- sové (+ u sukní R) NR — nesmýkají] nevlekau a nasmejkají C, vlekau SO — 209—210 hlavách . .. nechají ť] své (vyn. S) hlavy nastrkají SO — 209 není] (nemají-li) K, není-li C — velikých jako na kravách R — 210 nechají ť] nechají ť oni T, přestanau ť U — Než... říci] »U (Au NS, A U), prý PNTUS, vyn. O — ještě] spíše C — ještě... říci] (budau se vymlau- vati řkauce) K — Ú, na nás, prej C — »Na nás to sluší!« vyn. O — to] tak PNTU — Jest] A máte U — 210—211 Jest... Slibuj] vyn. SO — 211 Slibuj] (Ano (Ú PTC, Au N), slibuj) KPNTC, vyn. U — Ano ... druhému] a k tomu jedna druhé O — Ano] Ale U, A S — [slovce) KCT — protiv- ného] vyn. SO — nesmlčí SO — 212 To ... slyší] A (Ano S0) mnohé babě USO — Toto ť N — baba] mnohá žena R — (slyší toto) K —jí] vyn. SO — po ustech] přes hubu U — (mrdl) KPRCN, přetáhl U, táhl 80 — [ji] vyn. KPCNTUSO — 213 že ť] (jak) KUSO — jako] vyn. NT — jako jezenka] o to hněvala a U, zježila a SO — jezenka] (jezabelka) K, jezinka CN (v P ps.: gežienka, v T geženka!), ještěrka R — zsápala] zapálila(!) R, sápala CNU — pak] (v vás jaká) K, při vás U, pak jaká SO Však] Zdali P Však vy velmi] Jestliže vy již C — 213—214 Však ... z druhým] v (při O) čeledi? Jak vy s nimi SO — 213 velmi] vyn. K — 214 pěkně) vyn. BC, (pěkně a) K — s svú čeledí i] (v čeledi i jinde) KPRT, s čeledí i jinde, ved-li N, s čeládkau i jinde s čeledí U, s čeládkau i jinde s jinejmi C — jeden z druhým] vyn. PRNTUC — nakládá R — 215 Jest] A máte U — Jest-li pak PRCNT, Jest-li v (při O) vás (+ co 0) S0 - «bratrské... že vyn. B — bratrského O — Slibuj za to] vyn. U — sebě T — 216 «aby nečinil nečiň B — aby toho CU, aby také SO — jinému] druhému PRNT
472 že vy umíte) všeho skrovně požívati, u míru, ku potřebě, rúcha, oděvu, pití, jídla a že neupřílišíte? Tyto ženy, však se již po nich blány nesmýkají, chomútuov na hlavách není velikých? Ano, 210 slibuj, nechají ť! Než ještě budú říci: »Na nás to sluší!« Jest-li trpělivost? Slibuj! Ano jeden druhému slova protivného nestr- pí! Toť již baba slyší, a by jí po ustech prstem mrdli, uzřel by [ji], že ť by se jako jezenka zsápala. Jest-li pak dobrota? Však vy velmi pěkně , dobrotivě s svú čeledí i jeden z druhým nakládáte! 215 Jest-li milování bratrské? Slibuj za to, že , co sobě nechceš, aby nečinil jinému, ano, jediné kdež muož, jeden druhého U — prodati] (vylhati, vydřítil K, vyn. PRCTU — to] o tom N, to já T — vím, že to výborně N, vím, že vy T, vím, že dobře U — umíte mnozí C — 206—207 Jest-li ... umíte) vyn. BU — 206 zdrželivost nebo skrovnost PRONT — 207 všeho ... rúcha] užíváte-li skrovně O — všeho] ale všeho U — u míru jen U — u míru ... růcha] vyn. S — rúcha] vyn. U — 208 oděvův C — jídla, mluvení N — a že neupřílišíte?] vyn. S, Au, nic! O — že vy T — neupřílišíte] (nepřemnožíte) K, v ničemž neupřílišíte N, se ve všem skrovně chováte U — Tyto] Nu, tyto U, Ano pak (vyn. O) naše (vaše 0) SO — ženy pyšné C — však se již tak již (ps. jich!) chodí, že se S, tak pěkně chodí, až O, již-li se C — se snad N — za nimi U — 209 (vocasy a blány) K, blány, sukně s dlauhejmi vocasy C, blány a voca- sové (+ u sukní R) NR — nesmýkají] nevlekau a nasmejkají C, vlekau SO — 209—210 hlavách . .. nechají ť] své (vyn. S) hlavy nastrkají SO — 209 není] (nemají-li) K, není-li C — velikých jako na kravách R — 210 nechají ť] nechají ť oni T, přestanau ť U — Než... říci] »U (Au NS, A U), prý PNTUS, vyn. O — ještě] spíše C — ještě... říci] (budau se vymlau- vati řkauce) K — Ú, na nás, prej C — »Na nás to sluší!« vyn. O — to] tak PNTU — Jest] A máte U — 210—211 Jest... Slibuj] vyn. SO — 211 Slibuj] (Ano (Ú PTC, Au N), slibuj) KPNTC, vyn. U — Ano ... druhému] a k tomu jedna druhé O — Ano] Ale U, A S — [slovce) KCT — protiv- ného] vyn. SO — nesmlčí SO — 212 To ... slyší] A (Ano S0) mnohé babě USO — Toto ť N — baba] mnohá žena R — (slyší toto) K —jí] vyn. SO — po ustech] přes hubu U — (mrdl) KPRCN, přetáhl U, táhl 80 — [ji] vyn. KPCNTUSO — 213 že ť] (jak) KUSO — jako] vyn. NT — jako jezenka] o to hněvala a U, zježila a SO — jezenka] (jezabelka) K, jezinka CN (v P ps.: gežienka, v T geženka!), ještěrka R — zsápala] zapálila(!) R, sápala CNU — pak] (v vás jaká) K, při vás U, pak jaká SO Však] Zdali P Však vy velmi] Jestliže vy již C — 213—214 Však ... z druhým] v (při O) čeledi? Jak vy s nimi SO — 213 velmi] vyn. K — 214 pěkně) vyn. BC, (pěkně a) K — s svú čeledí i] (v čeledi i jinde) KPRT, s čeledí i jinde, ved-li N, s čeládkau i jinde s čeledí U, s čeládkau i jinde s jinejmi C — jeden z druhým] vyn. PRNTUC — nakládá R — 215 Jest] A máte U — Jest-li pak PRCNT, Jest-li v (při O) vás (+ co 0) S0 - «bratrské... že vyn. B — bratrského O — Slibuj za to] vyn. U — sebě T — 216 «aby nečinil nečiň B — aby toho CU, aby také SO — jinému] druhému PRNT
Strana 473
473 225 oklamá, přesáhne, nedolé, nedoměří, nedováží; kdo by to vypravil? Jest-li láska, že jeden druhého «miluje) jako sám se v Pánu Bohu a pro Pána Boha? Tak-li sau ty věci 220 do vás? A není-li, teď svatý Petr praví, že, ktož toho nemá, jest slep a rukú šámaje; jako slepý šámá a nemuož do dveří uhoditi, též vy šámáte a nemuožte nikdy ke dveřuom, li ku Pánu B 176 Ježíšovi, uhoditi aniž uhodíte), neb v vás jest dábelství slepé. Třetí, dábelství hluché. Jest-li ho co v tomto lidu, toho dábelství, hádaj? Slýchá-li co tento lid vuole boží, přikázaní jeho, kterak má živ býti, kterak má své obchody vésti vedlé zákona božího? Kéž plní? Dábelství hluché! A Pán Buoh dí: »Ten lid, ješto jsem ho neznal, a v slyšení uší uposlech mě.« Ké — Ano] Ba CSO — Ano ... kdež] Kdež jedně P, Ba, kdež jediné RNT, Ale kde jediné U — kdež jen kdo (vyn. O) SO — muož] mohau U, můžete O (tu ť jeden) K — 217 oklamati BR — přesáhne] vyn. U, přisáhne SO — [nedoleje) KN, nedolije TUSO — nedováží] vyn. RU, nedováží a co 217 218 , kdo ... vypravil vyn. B, a kdo můž všeckno víc jiného S 218 221 Jest-li ... uhoditi] vyn. SO — 218Jest-li) vypraviti O Kde jesti B že - aby B — miluje miloval B, milujete U — 219 220v Pánu... není-li vyn. B 219 sau] jest U s ty věci vyn. U 220 do vás] při váš U, do nás R — není] nejsau RC — ted] A teď B, tehdy F—praví dí U, vyn. PT stoho těch věcí B - nemá, že PNTU - 221 slepý NCTU a rukú ... slepý] vyn. T — frukama) KPRONU šámaje] (makaje; K, šmaká P, šámaje aneb šmataje R, maká U — slepý ... uhoditi] teď člověk nevidomý hledá, bledá, a nemůže ke dveřům trefiti N šámá] (maká, saháj K, šámá, šámá PCT, šmatá R, vyn. U — 222 též] tak US, kterak O - šámáte] (makáte) K, šmatáte R, hledáte N, se šámáte SO - 222 223 a nemuožte ... uhoditi] avšak nikdy ke dveřům Pána Ježíše neuhodíte (nemužete uhoditi 0) SO — 222 nemuožte] nemohau PRCT — nikdy teď T ke dveřuom] do dveří U ku Pánu Ježíšovi] Pána Ježíše C 223 uhoditi] trefiti N — ganiž uhodíte , vyn. BU, aniž úhodí PRT, aniž trefíte N - v vás jest] máte USO, vyn. PRCT 223 224 v vás ... slepé] (ste ďáblem oslepeni K — 225 Třetí (— pak O) jest S0 — Třetí, dábelství] vyn. R jest hluché 225 226 Jest ... vůole] v tomto lidu. Ačkoliv slýchají vůli S0 — U e 225 ho] (v vás aneb3 K co medle C — v tomto] při tom U — toho ďábelství vyn. B 226 hádají vyn. U — co] vyn. C — lid, co jest C — boží] a T 227 jeho svatých N, jeho, Pána Boha milého T — mají SO - živi S0 - kterak má] a S0 — své obchody] svau živnost U — 227—231 vedlé .. . slyšíte: abyšte] a aby S, totiž aby O 228 zákona] slova zákona Kéž to I. hluché nedá KU, němé a hluché C — A. Ano sám T 229 Podle Ž. 1S, 11 a 45 —
473 225 oklamá, přesáhne, nedolé, nedoměří, nedováží; kdo by to vypravil? Jest-li láska, že jeden druhého «miluje) jako sám se v Pánu Bohu a pro Pána Boha? Tak-li sau ty věci 220 do vás? A není-li, teď svatý Petr praví, že, ktož toho nemá, jest slep a rukú šámaje; jako slepý šámá a nemuož do dveří uhoditi, též vy šámáte a nemuožte nikdy ke dveřuom, li ku Pánu B 176 Ježíšovi, uhoditi aniž uhodíte), neb v vás jest dábelství slepé. Třetí, dábelství hluché. Jest-li ho co v tomto lidu, toho dábelství, hádaj? Slýchá-li co tento lid vuole boží, přikázaní jeho, kterak má živ býti, kterak má své obchody vésti vedlé zákona božího? Kéž plní? Dábelství hluché! A Pán Buoh dí: »Ten lid, ješto jsem ho neznal, a v slyšení uší uposlech mě.« Ké — Ano] Ba CSO — Ano ... kdež] Kdež jedně P, Ba, kdež jediné RNT, Ale kde jediné U — kdež jen kdo (vyn. O) SO — muož] mohau U, můžete O (tu ť jeden) K — 217 oklamati BR — přesáhne] vyn. U, přisáhne SO — [nedoleje) KN, nedolije TUSO — nedováží] vyn. RU, nedováží a co 217 218 , kdo ... vypravil vyn. B, a kdo můž všeckno víc jiného S 218 221 Jest-li ... uhoditi] vyn. SO — 218Jest-li) vypraviti O Kde jesti B že - aby B — miluje miloval B, milujete U — 219 220v Pánu... není-li vyn. B 219 sau] jest U s ty věci vyn. U 220 do vás] při váš U, do nás R — není] nejsau RC — ted] A teď B, tehdy F—praví dí U, vyn. PT stoho těch věcí B - nemá, že PNTU - 221 slepý NCTU a rukú ... slepý] vyn. T — frukama) KPRONU šámaje] (makaje; K, šmaká P, šámaje aneb šmataje R, maká U — slepý ... uhoditi] teď člověk nevidomý hledá, bledá, a nemůže ke dveřům trefiti N šámá] (maká, saháj K, šámá, šámá PCT, šmatá R, vyn. U — 222 též] tak US, kterak O - šámáte] (makáte) K, šmatáte R, hledáte N, se šámáte SO - 222 223 a nemuožte ... uhoditi] avšak nikdy ke dveřům Pána Ježíše neuhodíte (nemužete uhoditi 0) SO — 222 nemuožte] nemohau PRCT — nikdy teď T ke dveřuom] do dveří U ku Pánu Ježíšovi] Pána Ježíše C 223 uhoditi] trefiti N — ganiž uhodíte , vyn. BU, aniž úhodí PRT, aniž trefíte N - v vás jest] máte USO, vyn. PRCT 223 224 v vás ... slepé] (ste ďáblem oslepeni K — 225 Třetí (— pak O) jest S0 — Třetí, dábelství] vyn. R jest hluché 225 226 Jest ... vůole] v tomto lidu. Ačkoliv slýchají vůli S0 — U e 225 ho] (v vás aneb3 K co medle C — v tomto] při tom U — toho ďábelství vyn. B 226 hádají vyn. U — co] vyn. C — lid, co jest C — boží] a T 227 jeho svatých N, jeho, Pána Boha milého T — mají SO - živi S0 - kterak má] a S0 — své obchody] svau živnost U — 227—231 vedlé .. . slyšíte: abyšte] a aby S, totiž aby O 228 zákona] slova zákona Kéž to I. hluché nedá KU, němé a hluché C — A. Ano sám T 229 Podle Ž. 1S, 11 a 45 —
Strana 474
474 230 vy uposlechnete? Slyšíte, ale nic ť se nechytí vás, abyšte činili! Toho přikázaní božího, co vy slyšíte, abyšte nevěrovali, nepřisahali, nebohdákali, a té hubené věci pro Ježíše nechtí učiniti, a sami by chtěli, aby Buoh pro ně mnoho činil. Opět, když se modlé, žádné vážnosti nemají, že nejednú, kdyby otázal: 235 »Co říkáš?«, že by sám nevěděl, co říká. Sami sebe neslyší, a chtí, aby je Buoh slyšal! Hleďte, hleďte, milí křesťané, kterak jsme nestateční a neúžitečné dřevo! Čtvrté dábelství: »Chřípě mají, a nevonějí.« Svatý Pavel dí: »Ty věci, které jsú nahoře, v nebi, ty vám buďte chutny Ka ty 240 vonny). « Tak-li jest do vás, že tam myslí jste, tam taužíte, tam vám mílo s těmi se nebeskými věcmi poobierati, čili tuto, [jediné] při zemských, časných a tělesných věcech)? 229 Ten] že tento U — a v slyšení uší vyn. U — (uposlechl) KRC, uposlechne PNTU — Kéž PCNT, (A kéž) KU — 230 poslechnete BR — ale] a U — Slyšíte toliko zevnitřníma ušima C — nechytí] to nejímá N, to nechytí C, to nechytá U — abyšte činili] vyn. U — 231 činili] (plnili) K — «Toho přikázaní božího vyn. BU — slejcháte C — aby P — nevěrovali, nehro- movali N — 232 nedušovali, nebohdákali SO — a] ano S — hubené] špatné, hubené U, vyn. SO — Ježíše] (toho milého (drahého CT, vyn. R, † Pána NRCT) Ježíše) KRCNT, Pána Ježíše P, Pána Boha S0 — nech«tí ne- chcete B, nemohau PTUS, nemůžete NO — 233 sami by] vyn. O — by] byšte N, vyn. S — chtějí S, chcete O — Buoh] on O — ně] vás NO — (mnoho dobrého) K, mnohé věci O — (učinil) KCNUSO — Opět] A U — 233—234 Opět ... modlé] Při modlitbě (+ také 0) SO — 234 nemají] není S0 — že nejednú] a SO— (kdyby mnohého) KC, kdyby se jich R, kdyby některého N, kdyby se ho SO — otázal] se optal U, otázal, ví-li O — 235 říkáte R, říká SO — že by ... říká] sami by nevěděli, co říkají R, on dí, že neví, neb O, vyn. S — říká] říkáš(!) U — neslyšíce chtějí C — tuto chtějí O — 236 Milý Pán Bůh TSO — Hleďte, hleďte] Ach, pohleďte U, hledtež C, Pohle SO — jak USO — 237 (nestateční lidé) KPN, lidé my nestateční U, nestateční a mdlí k dobrému lidé C — nestateční a neúžitečné] neúžiteční jako shnilé S, úžitečni, rovně co shnilé O — dřevo shnilé N — 238 ďábelství jest O — mají, prej, chřípě S — (nevoní) K — Ješto dí svatý Pavel SO — 239 Tyto U —239—241 nahoře . . . s těmi se] svrchu, na nebi, sobě chutnejte, a ne ty, které jsau na zemi!« A tak by mělo býti, že (vyn. O) bychom (abychom 0) měli (uměli O) s S0 — 239v nebi vyn. B — 239—240 vám ... vonny] chutnejte N — 239 míly, chutny C, chutné U — « a ty vonny) totižto nebeské B — ty] vyn. P — 240 myslí jste] myslíte R, máte svau mysl U — tam taužíte] taužíte C — 241 vám] vyn. C — mílo, líbo PRNTUC — obírati USO — 241—242 čili... věcech) a zemské tyto pomíjející opauštěti SO — 242 [jediné] vyn. KPRCNTU — (časných ... věcech vyn. B— časných] vyn. R —
474 230 vy uposlechnete? Slyšíte, ale nic ť se nechytí vás, abyšte činili! Toho přikázaní božího, co vy slyšíte, abyšte nevěrovali, nepřisahali, nebohdákali, a té hubené věci pro Ježíše nechtí učiniti, a sami by chtěli, aby Buoh pro ně mnoho činil. Opět, když se modlé, žádné vážnosti nemají, že nejednú, kdyby otázal: 235 »Co říkáš?«, že by sám nevěděl, co říká. Sami sebe neslyší, a chtí, aby je Buoh slyšal! Hleďte, hleďte, milí křesťané, kterak jsme nestateční a neúžitečné dřevo! Čtvrté dábelství: »Chřípě mají, a nevonějí.« Svatý Pavel dí: »Ty věci, které jsú nahoře, v nebi, ty vám buďte chutny Ka ty 240 vonny). « Tak-li jest do vás, že tam myslí jste, tam taužíte, tam vám mílo s těmi se nebeskými věcmi poobierati, čili tuto, [jediné] při zemských, časných a tělesných věcech)? 229 Ten] že tento U — a v slyšení uší vyn. U — (uposlechl) KRC, uposlechne PNTU — Kéž PCNT, (A kéž) KU — 230 poslechnete BR — ale] a U — Slyšíte toliko zevnitřníma ušima C — nechytí] to nejímá N, to nechytí C, to nechytá U — abyšte činili] vyn. U — 231 činili] (plnili) K — «Toho přikázaní božího vyn. BU — slejcháte C — aby P — nevěrovali, nehro- movali N — 232 nedušovali, nebohdákali SO — a] ano S — hubené] špatné, hubené U, vyn. SO — Ježíše] (toho milého (drahého CT, vyn. R, † Pána NRCT) Ježíše) KRCNT, Pána Ježíše P, Pána Boha S0 — nech«tí ne- chcete B, nemohau PTUS, nemůžete NO — 233 sami by] vyn. O — by] byšte N, vyn. S — chtějí S, chcete O — Buoh] on O — ně] vás NO — (mnoho dobrého) K, mnohé věci O — (učinil) KCNUSO — Opět] A U — 233—234 Opět ... modlé] Při modlitbě (+ také 0) SO — 234 nemají] není S0 — že nejednú] a SO— (kdyby mnohého) KC, kdyby se jich R, kdyby některého N, kdyby se ho SO — otázal] se optal U, otázal, ví-li O — 235 říkáte R, říká SO — že by ... říká] sami by nevěděli, co říkají R, on dí, že neví, neb O, vyn. S — říká] říkáš(!) U — neslyšíce chtějí C — tuto chtějí O — 236 Milý Pán Bůh TSO — Hleďte, hleďte] Ach, pohleďte U, hledtež C, Pohle SO — jak USO — 237 (nestateční lidé) KPN, lidé my nestateční U, nestateční a mdlí k dobrému lidé C — nestateční a neúžitečné] neúžiteční jako shnilé S, úžitečni, rovně co shnilé O — dřevo shnilé N — 238 ďábelství jest O — mají, prej, chřípě S — (nevoní) K — Ješto dí svatý Pavel SO — 239 Tyto U —239—241 nahoře . . . s těmi se] svrchu, na nebi, sobě chutnejte, a ne ty, které jsau na zemi!« A tak by mělo býti, že (vyn. O) bychom (abychom 0) měli (uměli O) s S0 — 239v nebi vyn. B — 239—240 vám ... vonny] chutnejte N — 239 míly, chutny C, chutné U — « a ty vonny) totižto nebeské B — ty] vyn. P — 240 myslí jste] myslíte R, máte svau mysl U — tam taužíte] taužíte C — 241 vám] vyn. C — mílo, líbo PRNTUC — obírati USO — 241—242 čili... věcech) a zemské tyto pomíjející opauštěti SO — 242 [jediné] vyn. KPRCNTU — (časných ... věcech vyn. B— časných] vyn. R —
Strana 475
475 Páté dábelství: »Ruce mají, a nedotýkají se.« Co j' to?) Skrze ruce znamenávají se skutkové dobří, mravní, příkladní. 245Jest-li to do vás, že vy toho hledíte, abyšte skutky dobré činili, příklady dobré jiným na sobě dali v obcování s čeledí, a) vy páni hospodáři, již-li ste své čeládce příklad dali, že jste se zpovídali, k tělu božímu připravili a jim také řkauc: »Nuže, milá čeládko, poďme, abychom se připravili k tělu božímu!« 250 Bylo-li jest to do vás? Slibuj za to! Nedá dábel! Však by byla hanba pánuom, Jich Milosti! Však oni již to za hanbu mají, při- pravovati se často k tělu božímu, než jedinú v rok — a ještě bódaj! Milý, komu jest «to řekl Pán Ježíš: »Zajisté, zajisté pravím vám: Nebudete-li jísti těla Syna člověka a píti jeho krve, nebu- 255 dete míti života v sobě«? A: »Ktož jí mé tělo a pí mú krev, má ť 243 ďábelstvo PT, ďábelství jest, že O — nedotýkají se] nehmatají SO — Co j' to? vyn. B, (Co jest to?) K, Co jest to? I toto N, I co míní skrze ruce? U — 244—247 Skrze ... hospodáři] I, skutky dobré, abyšte na sobě v obcování čeládce příklad dobrý dávali, vy hospodářové a hospo- dyně U — 244 ruce] to S0 — znamenají PRNTSO — 245—246 Jest- li . . . s čeledí, a) Jste-li vy takoví, abyšte čeládce své příklad dobrý dá- vali B, Nu, jest-li to (co toho O) do vás SO — 245 to] toho P — měli a je činili C — 246 dali] dávali RC, ukazovali N — v] vyn. C — sčeledí v čeledi PRONT — 247 již-li ... že jste] dali (dáváte O) -li ste (vyn. 0) na sobě dobrý příklad své dčeládce, aby S0—«ste ... že vyn. B — čeledi U — příklad na sobě C — 248 často spovídali O, právě zpovídali C — tělu] stolu U — božímu] a krvi boží C, Páně, božímu a krvi drahé jste se T — při- pravovali SO — 248—249 a jim ... božímu vyn. BR, A co vy (+ také O), milá dčeládko, také (jak 0) -li (vy 0) se (+ také O) k tomu připravu- jete? SO — 248 Nuže Nu TU — 249 podme ... božímu buďme hotovi přijímati tělo a krev milého Spasitele U — abychom hodně C — božímu a k drahé krvi T — božímu] a krvi boží C — 250 Bylo ... vás?] Činíte-li tak? U, vyn. SO — to] vyn. P — Slibuj za to!] Ó U, Oho (Ó S)! Slibuji ť, že ť vám OS — Nedá ďábel] vyn. R — Však] Prej, však S0 — Však by byla] A byla by U — bylo RO — 251 pánuom vyn. O — Milostem N —Však... mají] vyn. S, aby měli O — mají, začiž by se hanbiti neměli N — 252 často] vyn. R, tak často O — k tělu božímu] k velebnejm svátostem C, k stolu Páně U, vyn. O — než ... bódaj] jediné sotva (leda O) v roce (+ a to ještě sotva 0) SO — než ne C, než teď N, a ještě, by bylo U — (jednůj KPRCNTU — do roka C, v roce N. (za rok) KU — a ještě bódaj] vyn. PRU — bódají (sotva) K, Bůh dej, aby bylo hodně a úžitečně C, aby to bylo N — 253 Milý] (Milí křesťané) K, IR, A U, A (Ach O), moji milí přátelé S0 — «to) vyn. BK, pak to O — drahý Pán N — (Věru, věru) K, Jistě, jistě PRONTUSO 255 A] (A zase dí; K, Neb SO — (pije KCTUSO — 255—256 má... 254 Jan 6, 53 — 255 Jan 6, 54 —
475 Páté dábelství: »Ruce mají, a nedotýkají se.« Co j' to?) Skrze ruce znamenávají se skutkové dobří, mravní, příkladní. 245Jest-li to do vás, že vy toho hledíte, abyšte skutky dobré činili, příklady dobré jiným na sobě dali v obcování s čeledí, a) vy páni hospodáři, již-li ste své čeládce příklad dali, že jste se zpovídali, k tělu božímu připravili a jim také řkauc: »Nuže, milá čeládko, poďme, abychom se připravili k tělu božímu!« 250 Bylo-li jest to do vás? Slibuj za to! Nedá dábel! Však by byla hanba pánuom, Jich Milosti! Však oni již to za hanbu mají, při- pravovati se často k tělu božímu, než jedinú v rok — a ještě bódaj! Milý, komu jest «to řekl Pán Ježíš: »Zajisté, zajisté pravím vám: Nebudete-li jísti těla Syna člověka a píti jeho krve, nebu- 255 dete míti života v sobě«? A: »Ktož jí mé tělo a pí mú krev, má ť 243 ďábelstvo PT, ďábelství jest, že O — nedotýkají se] nehmatají SO — Co j' to? vyn. B, (Co jest to?) K, Co jest to? I toto N, I co míní skrze ruce? U — 244—247 Skrze ... hospodáři] I, skutky dobré, abyšte na sobě v obcování čeládce příklad dobrý dávali, vy hospodářové a hospo- dyně U — 244 ruce] to S0 — znamenají PRNTSO — 245—246 Jest- li . . . s čeledí, a) Jste-li vy takoví, abyšte čeládce své příklad dobrý dá- vali B, Nu, jest-li to (co toho O) do vás SO — 245 to] toho P — měli a je činili C — 246 dali] dávali RC, ukazovali N — v] vyn. C — sčeledí v čeledi PRONT — 247 již-li ... že jste] dali (dáváte O) -li ste (vyn. 0) na sobě dobrý příklad své dčeládce, aby S0—«ste ... že vyn. B — čeledi U — příklad na sobě C — 248 často spovídali O, právě zpovídali C — tělu] stolu U — božímu] a krvi boží C, Páně, božímu a krvi drahé jste se T — při- pravovali SO — 248—249 a jim ... božímu vyn. BR, A co vy (+ také O), milá dčeládko, také (jak 0) -li (vy 0) se (+ také O) k tomu připravu- jete? SO — 248 Nuže Nu TU — 249 podme ... božímu buďme hotovi přijímati tělo a krev milého Spasitele U — abychom hodně C — božímu a k drahé krvi T — božímu] a krvi boží C — 250 Bylo ... vás?] Činíte-li tak? U, vyn. SO — to] vyn. P — Slibuj za to!] Ó U, Oho (Ó S)! Slibuji ť, že ť vám OS — Nedá ďábel] vyn. R — Však] Prej, však S0 — Však by byla] A byla by U — bylo RO — 251 pánuom vyn. O — Milostem N —Však... mají] vyn. S, aby měli O — mají, začiž by se hanbiti neměli N — 252 často] vyn. R, tak často O — k tělu božímu] k velebnejm svátostem C, k stolu Páně U, vyn. O — než ... bódaj] jediné sotva (leda O) v roce (+ a to ještě sotva 0) SO — než ne C, než teď N, a ještě, by bylo U — (jednůj KPRCNTU — do roka C, v roce N. (za rok) KU — a ještě bódaj] vyn. PRU — bódají (sotva) K, Bůh dej, aby bylo hodně a úžitečně C, aby to bylo N — 253 Milý] (Milí křesťané) K, IR, A U, A (Ach O), moji milí přátelé S0 — «to) vyn. BK, pak to O — drahý Pán N — (Věru, věru) K, Jistě, jistě PRONTUSO 255 A] (A zase dí; K, Neb SO — (pije KCTUSO — 255—256 má... 254 Jan 6, 53 — 255 Jan 6, 54 —
Strana 476
476 260 život věčný«? Zdaliž jest to řekl toliko těmto bab«kám chudým a Kkmetíkuom), zavrženým «těm lidem), a Vaší Milosti nic? Zvíte, nemějte i péče, jak ť vám k vašemu velikému B 177 zlému přijde to drahé tělo! «Vše ť to dábel jedná! Šesté dábelství: »Nohy mají, a nechodí.« Jestliže se kdy obléníš na službu boží «jíti, na slovo boží, ale k tancóm, k kol- bám hotov si, do krčmy v neděli, na túlačky, nechaje služby boží , to ť dábelství tvýma nohama vládne. Sedmé ďábelství: »Nebudú volati hrdlem svým.« Jestliže si 265 své volání obracel k marným písněm oplzlým světským, a k chvále boží nic, to ť jest dábel vládl tvým hrdlem. Milý, nač jest tobě dal Buoh tvé všecky údy? Na to-li, aby byli jako nádobí ctnosti, aby «ty audy obracel k boží chvále a zasluhoval sobě jimi ne- věčný] ve mně přebývá a já v něm SO — 256 on to U — toliko] jediné U, vyn. S, jen O — těm U, k těm SO — bab«k»ám] babám BU, lidem po- třebným aneb R, kmetům O — 257 kmetíkuom kmetóm BCS, (kme- tíkům těm) K, babám O, vyn. R — «těm lidem) vyn. BKSO — Vašim Milostem N — 258 Ó, zvíte N, Nu, nu, (+ jistě O) zvíte S0 — nemějte pak C — nemějte péče] vyn. USO, (nebudete-li míti o to péče) K — «jak) nač B, že U — (vám to) KUSO — 258—259 k vašemu ... zlému vyn. B — 258 velikému] vyn. UO — 259 «přijde bude S0 — to drahé... jedná! vyn. SO — drahé] vyn. K — tělo (boží) KT, tělo a krev boží C — Vše ... jednál vyn. B — jedná] jedná a působí N, působí U — 260 dábelství jest RSO — 260—261 Jestliže ... slovo boží] Bývá-li to do vás, že nechcete k slovu božímu choditi a na službu boží S, Medle, jest-li do vás co toho, že neradi chodíváte k slovu božímu a na službu boží O — 261 oblíníte U — na službu boží] vyn. U — «jíti vyn. BU, (jíti aneb) K — na slovo boží] k slovu božímu U — ale] a T — k tanci C — k kolbám] klevetám(!) U, vyn. SO — 262 hotov si vyn. BUSO —si vyn. PRTC — krčmy a jinam na taulky SO — v svatau neděli NT, v neděli, tak v svátek O — 262—263 na túlačky .. . boží hotov jsi B, na taulání a nechá služby boží U, tu se předce upražďňujete SO — 262 túlačky] na taulky, na zahrady, do vinic C — nechajíce C — 263 to ť] tu ť U, a tak S0 — ďábelství a ďábel PRCNT, dábel USO — tvýma] tvejmi C, vašima S, vašimi O — (tvými nohami) KU — nohami O — 264 ďábelství jest O — Nebudú] Hrdlo mají, a nebudau C, Nemohau SO — hrdlem svým] vyn. R — 264—266 Jestliže ... hrdlem] vyn. S0 — 265 své volání] svau řeč N — obracoval U — věcem a k písním U — písním RNT, písničkám C — oplzlým] frejířskejm C — 266 to ť jest] to ť již T — ďábelství a ďábel C — vládl] volal U — Milý] (Milý člověče KU, Nuže (Pohle O), milí křestané S0 — nač] proč U — tobě] vám O — 267 milý Pán (vyn. C) Bůh CT — tvé] vaše O — Na to-li] (než na to) KO, než S, Na to PRONT, I, proto U — aby byly ... ctnosti] vyn. SO — (nádobyl KRN — svatých ctností N, plny všech cností U — 268 abyšte O — (ty
476 260 život věčný«? Zdaliž jest to řekl toliko těmto bab«kám chudým a Kkmetíkuom), zavrženým «těm lidem), a Vaší Milosti nic? Zvíte, nemějte i péče, jak ť vám k vašemu velikému B 177 zlému přijde to drahé tělo! «Vše ť to dábel jedná! Šesté dábelství: »Nohy mají, a nechodí.« Jestliže se kdy obléníš na službu boží «jíti, na slovo boží, ale k tancóm, k kol- bám hotov si, do krčmy v neděli, na túlačky, nechaje služby boží , to ť dábelství tvýma nohama vládne. Sedmé ďábelství: »Nebudú volati hrdlem svým.« Jestliže si 265 své volání obracel k marným písněm oplzlým světským, a k chvále boží nic, to ť jest dábel vládl tvým hrdlem. Milý, nač jest tobě dal Buoh tvé všecky údy? Na to-li, aby byli jako nádobí ctnosti, aby «ty audy obracel k boží chvále a zasluhoval sobě jimi ne- věčný] ve mně přebývá a já v něm SO — 256 on to U — toliko] jediné U, vyn. S, jen O — těm U, k těm SO — bab«k»ám] babám BU, lidem po- třebným aneb R, kmetům O — 257 kmetíkuom kmetóm BCS, (kme- tíkům těm) K, babám O, vyn. R — «těm lidem) vyn. BKSO — Vašim Milostem N — 258 Ó, zvíte N, Nu, nu, (+ jistě O) zvíte S0 — nemějte pak C — nemějte péče] vyn. USO, (nebudete-li míti o to péče) K — «jak) nač B, že U — (vám to) KUSO — 258—259 k vašemu ... zlému vyn. B — 258 velikému] vyn. UO — 259 «přijde bude S0 — to drahé... jedná! vyn. SO — drahé] vyn. K — tělo (boží) KT, tělo a krev boží C — Vše ... jednál vyn. B — jedná] jedná a působí N, působí U — 260 dábelství jest RSO — 260—261 Jestliže ... slovo boží] Bývá-li to do vás, že nechcete k slovu božímu choditi a na službu boží S, Medle, jest-li do vás co toho, že neradi chodíváte k slovu božímu a na službu boží O — 261 oblíníte U — na službu boží] vyn. U — «jíti vyn. BU, (jíti aneb) K — na slovo boží] k slovu božímu U — ale] a T — k tanci C — k kolbám] klevetám(!) U, vyn. SO — 262 hotov si vyn. BUSO —si vyn. PRTC — krčmy a jinam na taulky SO — v svatau neděli NT, v neděli, tak v svátek O — 262—263 na túlačky .. . boží hotov jsi B, na taulání a nechá služby boží U, tu se předce upražďňujete SO — 262 túlačky] na taulky, na zahrady, do vinic C — nechajíce C — 263 to ť] tu ť U, a tak S0 — ďábelství a ďábel PRCNT, dábel USO — tvýma] tvejmi C, vašima S, vašimi O — (tvými nohami) KU — nohami O — 264 ďábelství jest O — Nebudú] Hrdlo mají, a nebudau C, Nemohau SO — hrdlem svým] vyn. R — 264—266 Jestliže ... hrdlem] vyn. S0 — 265 své volání] svau řeč N — obracoval U — věcem a k písním U — písním RNT, písničkám C — oplzlým] frejířskejm C — 266 to ť jest] to ť již T — ďábelství a ďábel C — vládl] volal U — Milý] (Milý člověče KU, Nuže (Pohle O), milí křestané S0 — nač] proč U — tobě] vám O — 267 milý Pán (vyn. C) Bůh CT — tvé] vaše O — Na to-li] (než na to) KO, než S, Na to PRONT, I, proto U — aby byly ... ctnosti] vyn. SO — (nádobyl KRN — svatých ctností N, plny všech cností U — 268 abyšte O — (ty
Strana 477
477 beského království)? Když pak člověk obrací ty údy k své vuoli 270 a k hříchuom, již ďáblu odění proti sobě přidává a dává jemu místo a svobodu v svém těle. Nuže, Kmilí křesťané), ulekneme-li se řkúce: »Ano snad ve mně ta všechna dábelství byla«? Než pak, chcekte-li těch dábelství zbýti), utectoe se ku Pánu Ježíšovi a napravte 275 své údy a smysly právě k němu a učiňte jedne) tyto tři věci, a já ť vám slibuji, že ť vám všechny hříchy odpustí a pomuož od dábla a dá nebeské království, jedné tyto tři smysly napravte: vidění, slyšení, mluvení. Mluvení tak, jakož jste na křtu slíbili víru milému Bohu, abyšte ji držali. Neb, jakož dí svatý Petr, 280 dábel chodí jako lev hledaje, koho by sežral; jemužto odpírajte, audy) je B, ty nádoby U — ty ty N - obrátil U, obraceli O — ke cti a k chvále boží C — a] a abyšte O — 268 269 nebeského království) spasení B — 269 Když ... člověk] Ale kdož U — 269—270 Když... «již] A pakli ť (pakliže O) je obracíš (obracíte 0) k hříchům, již (+ jich O) SO 269 pak (kolivěk K - hříchům, nepravostem N — 270 «již) jich B, tehdy U — odění] vyn. O odění ... přidává] na sebe kyje podává, aby jeho duši tím mlátil a mordoval U — přidává] půjčuješ S0 - dáváš S, tak dáváte O — 271 místo] vyn. SO Sa svobodu vyn. B, svobodu SO - 272 Nuže] Och U, Ó S0 — Kmilí křesťané ta všechna ďábelství. A B uleknete O — řkúce] co řkauce C, toho, an díš U, toho řkauce S, toho O Ano] vyn. U —272-273 Ano... chce te] a povážíte-li sobě toho, aby snad nebyla při vás tavšeckna ďábelství? Co ť se vám zdá? Ale- však vy, chcete O 273 ve mně] v něm(!) U — byla] nebyla(!) U — Než... těch] Ale kdo chcete toho U — Než pak] Ale vy S — chceme B, chceš N — těch] ta R — 274 (zbýti zniknúti B, od sebe zapuditi R, ujíti SO utecme B, utec N, musíte se utéci O Ježíšovi] BohuC 274 275 napravte ... k němu a] jediné S, vyn. O 274 naprav N 275 k němů] ſku Pánu Bohu) K, k Bohu U učiníte U —. Kjedne vyn. BR, toliko V, jen U věci k vůli jeho O 276 všechny] Bůh všecky C, vaše NU, vyn. T — (odpustí (+ milej NT) Bůh KNTU — spomůž SO — 277 dábla] toho ďábelství NU — a] a potom konečně N — dá vám C — své nebeské O nebeské království] věčnau radost U — jedno N, jen U 277—278 jedné ... jakož jste] jedno ( aby 0), co si SO — 277 tři věci a R — na- pravíte U 278 Mluvení vyn. RU slíbili připovídali N, slíbil SO — 279 víru] vyn. P, a víru měli U, věrau S0 a Bohu zachovati N — ji] to NSO, vyn. U držali] (zachovali a zdrželi) K, zdrželi RN, drželi TSO 279— 282 Neb ... skufo]tkuov jeho] vyn. SO 279 jakož vyn. PNTU — praví C s Petr] Pavel, že U, Petr, že C 280 obchází CU — hledaje] (řeva hledaje) K, řeva PNT, řeva hledaje C, řeva a hledá U, vyn. R — sežral, 280 I. Pelr 5, 8 a 9 —
477 beského království)? Když pak člověk obrací ty údy k své vuoli 270 a k hříchuom, již ďáblu odění proti sobě přidává a dává jemu místo a svobodu v svém těle. Nuže, Kmilí křesťané), ulekneme-li se řkúce: »Ano snad ve mně ta všechna dábelství byla«? Než pak, chcekte-li těch dábelství zbýti), utectoe se ku Pánu Ježíšovi a napravte 275 své údy a smysly právě k němu a učiňte jedne) tyto tři věci, a já ť vám slibuji, že ť vám všechny hříchy odpustí a pomuož od dábla a dá nebeské království, jedné tyto tři smysly napravte: vidění, slyšení, mluvení. Mluvení tak, jakož jste na křtu slíbili víru milému Bohu, abyšte ji držali. Neb, jakož dí svatý Petr, 280 dábel chodí jako lev hledaje, koho by sežral; jemužto odpírajte, audy) je B, ty nádoby U — ty ty N - obrátil U, obraceli O — ke cti a k chvále boží C — a] a abyšte O — 268 269 nebeského království) spasení B — 269 Když ... člověk] Ale kdož U — 269—270 Když... «již] A pakli ť (pakliže O) je obracíš (obracíte 0) k hříchům, již (+ jich O) SO 269 pak (kolivěk K - hříchům, nepravostem N — 270 «již) jich B, tehdy U — odění] vyn. O odění ... přidává] na sebe kyje podává, aby jeho duši tím mlátil a mordoval U — přidává] půjčuješ S0 - dáváš S, tak dáváte O — 271 místo] vyn. SO Sa svobodu vyn. B, svobodu SO - 272 Nuže] Och U, Ó S0 — Kmilí křesťané ta všechna ďábelství. A B uleknete O — řkúce] co řkauce C, toho, an díš U, toho řkauce S, toho O Ano] vyn. U —272-273 Ano... chce te] a povážíte-li sobě toho, aby snad nebyla při vás tavšeckna ďábelství? Co ť se vám zdá? Ale- však vy, chcete O 273 ve mně] v něm(!) U — byla] nebyla(!) U — Než... těch] Ale kdo chcete toho U — Než pak] Ale vy S — chceme B, chceš N — těch] ta R — 274 (zbýti zniknúti B, od sebe zapuditi R, ujíti SO utecme B, utec N, musíte se utéci O Ježíšovi] BohuC 274 275 napravte ... k němu a] jediné S, vyn. O 274 naprav N 275 k němů] ſku Pánu Bohu) K, k Bohu U učiníte U —. Kjedne vyn. BR, toliko V, jen U věci k vůli jeho O 276 všechny] Bůh všecky C, vaše NU, vyn. T — (odpustí (+ milej NT) Bůh KNTU — spomůž SO — 277 dábla] toho ďábelství NU — a] a potom konečně N — dá vám C — své nebeské O nebeské království] věčnau radost U — jedno N, jen U 277—278 jedné ... jakož jste] jedno ( aby 0), co si SO — 277 tři věci a R — na- pravíte U 278 Mluvení vyn. RU slíbili připovídali N, slíbil SO — 279 víru] vyn. P, a víru měli U, věrau S0 a Bohu zachovati N — ji] to NSO, vyn. U držali] (zachovali a zdrželi) K, zdrželi RN, drželi TSO 279— 282 Neb ... skufo]tkuov jeho] vyn. SO 279 jakož vyn. PNTU — praví C s Petr] Pavel, že U, Petr, že C 280 obchází CU — hledaje] (řeva hledaje) K, řeva PNT, řeva hledaje C, řeva a hledá U, vyn. R — sežral, 280 I. Pelr 5, 8 a 9 —
Strana 478
478 silni jsúc u víře. Hlediž, aby jemu tu víru zachoval, kterúž jsi mu slíbil, odříkaje se dábla i všech skufojtkuov jeho. Druhé, aby napravil vidění vnitřní i zevnitřní a aby prohlédal k tomu a ptal se na to, což jest potřebí k spasení a co tobě milý Buoh v zákoně 285 svém velí a přikazuje. Třetí, aby sluch obrátil a rád, míle, s pilností slova božího poslúchal a toho, což rozkazuje skrze věrné zprávce a dobré kněží, ješto věrně, právě a upřímně vedlé zprávy zákona božího naučení zdravá dávají, aby těch poslauchal — neb on sám Pán) dí: »Kto vás slyší, mě slyší, a kto vámi pohrdá, mnú ť 290 pohrdá« — a tak, slyše Kto v skutku plnil a zachovával. Neb nemni sobě, by ť Buoh hříchy odpustil, nebudeš-li plniti kterého najmenšího l jeho přikázaní, «kteréž jest tobě Pán Bůh při- B 178 hledá N — jemužto] protož jemu U — odpírajte odolajte BT, odo- lávejte C, odporujte R — 281 jsúc] vyn. PTU — jemu] (Bohu) KN, vyn. U — mu] (na křtu jemu (vyn. U) KRU — 282 skufo]tkuov jeho] hříchů smrtedlných U — 283 aby] vyn. S — a ptal se na to] vyn. SO — 284 tobě potřebného N, potřeba SO — k spasení tobě C — tobě milý] vyn. USO — 285 velí a] vyn. SO — velí] poraučí N — velí a přikazuje] přikázal, to s vochot- ností čiň U — svůj sluch NSO — sluch obrátil a] vyn. U — a rád] aby rád PRONT — 285—286 a rád... rozkazuje] k poslauchání slova božího, a což on ráčí přikazovati v svém zákoně O — 285 mile] s milostí S — s pil- ností] s vochotností U, vyn. S — 286 toho] vyn. S — co ť on PRONTUS — poraučí U, přikazuje S — věrné] dobré K, věrné a upřímné N, své věrné SO — 286—288 zprávce .. . poslauchal kteříž věrně a upřímně vypravují a čtau zákon boží, aby těch poslauchal U, kněží vedlé správy zákona božího, zdravé naučení dávaje, aby těch poslauchal S, kněží, toho aby se držal O — 287—288 a dobré ... poslauchal své, pozoroval B — 287 a] vyn. NT — dobré] vyn. R — věrně] (dobře) K — upřímně (pravdu vyznávají a) K — zprávy a R — 288 (zdrávě) K — on] vyn. CNS, Bůh U, tak ť on O — 289 Pán vyn. BU, Pán Spasitel N, Pán Bůh C — praví SO — mnú ť pohrdá] vyn. CU — 290—291 a tak ... by ť] A protož, rozumíš-li této řeči samého Boha, což dí, že, kdo se komu protiví v dobrém a nejvíce Bohu, nedomnívej se, aby tobě U — 290 «to ... zachovával od nich, aby to všecko v skutku zachoval B — to, aby RC — aby plnil O — a zachovával vyn. S0 — zachoval R — Neb nemni sobě] Aniž se domnívej O — 291 nemni sobě] (nedomnívej se nikoli) KNC, nemni sobě nikoli PRT, se nedomnívej S — by ť] by ť tobě PCNT, ať by SO — tvé hříchy O — (jediného kterého) KP — 291—294 kterého ... měl] všech božích přikázaní, kteráž sau tobě přiká- zána, a (+ pakli O) přestaupíš-li (jen 0) jediné, tak (tedy O) budeš všemi povinen: (+ potom pak O) by ť by (ty 0) plakal jak koliv hořkými slzami, by ť měl nevím jaké náboženství SO — 292 jeho] vyn. PRT, jediného bo- žího (vyn. C) NC — 292—293 kteréž... plniti vyn. B — 292 Pán 289 Luk. 10, 16 —
478 silni jsúc u víře. Hlediž, aby jemu tu víru zachoval, kterúž jsi mu slíbil, odříkaje se dábla i všech skufojtkuov jeho. Druhé, aby napravil vidění vnitřní i zevnitřní a aby prohlédal k tomu a ptal se na to, což jest potřebí k spasení a co tobě milý Buoh v zákoně 285 svém velí a přikazuje. Třetí, aby sluch obrátil a rád, míle, s pilností slova božího poslúchal a toho, což rozkazuje skrze věrné zprávce a dobré kněží, ješto věrně, právě a upřímně vedlé zprávy zákona božího naučení zdravá dávají, aby těch poslauchal — neb on sám Pán) dí: »Kto vás slyší, mě slyší, a kto vámi pohrdá, mnú ť 290 pohrdá« — a tak, slyše Kto v skutku plnil a zachovával. Neb nemni sobě, by ť Buoh hříchy odpustil, nebudeš-li plniti kterého najmenšího l jeho přikázaní, «kteréž jest tobě Pán Bůh při- B 178 hledá N — jemužto] protož jemu U — odpírajte odolajte BT, odo- lávejte C, odporujte R — 281 jsúc] vyn. PTU — jemu] (Bohu) KN, vyn. U — mu] (na křtu jemu (vyn. U) KRU — 282 skufo]tkuov jeho] hříchů smrtedlných U — 283 aby] vyn. S — a ptal se na to] vyn. SO — 284 tobě potřebného N, potřeba SO — k spasení tobě C — tobě milý] vyn. USO — 285 velí a] vyn. SO — velí] poraučí N — velí a přikazuje] přikázal, to s vochot- ností čiň U — svůj sluch NSO — sluch obrátil a] vyn. U — a rád] aby rád PRONT — 285—286 a rád... rozkazuje] k poslauchání slova božího, a což on ráčí přikazovati v svém zákoně O — 285 mile] s milostí S — s pil- ností] s vochotností U, vyn. S — 286 toho] vyn. S — co ť on PRONTUS — poraučí U, přikazuje S — věrné] dobré K, věrné a upřímné N, své věrné SO — 286—288 zprávce .. . poslauchal kteříž věrně a upřímně vypravují a čtau zákon boží, aby těch poslauchal U, kněží vedlé správy zákona božího, zdravé naučení dávaje, aby těch poslauchal S, kněží, toho aby se držal O — 287—288 a dobré ... poslauchal své, pozoroval B — 287 a] vyn. NT — dobré] vyn. R — věrně] (dobře) K — upřímně (pravdu vyznávají a) K — zprávy a R — 288 (zdrávě) K — on] vyn. CNS, Bůh U, tak ť on O — 289 Pán vyn. BU, Pán Spasitel N, Pán Bůh C — praví SO — mnú ť pohrdá] vyn. CU — 290—291 a tak ... by ť] A protož, rozumíš-li této řeči samého Boha, což dí, že, kdo se komu protiví v dobrém a nejvíce Bohu, nedomnívej se, aby tobě U — 290 «to ... zachovával od nich, aby to všecko v skutku zachoval B — to, aby RC — aby plnil O — a zachovával vyn. S0 — zachoval R — Neb nemni sobě] Aniž se domnívej O — 291 nemni sobě] (nedomnívej se nikoli) KNC, nemni sobě nikoli PRT, se nedomnívej S — by ť] by ť tobě PCNT, ať by SO — tvé hříchy O — (jediného kterého) KP — 291—294 kterého ... měl] všech božích přikázaní, kteráž sau tobě přiká- zána, a (+ pakli O) přestaupíš-li (jen 0) jediné, tak (tedy O) budeš všemi povinen: (+ potom pak O) by ť by (ty 0) plakal jak koliv hořkými slzami, by ť měl nevím jaké náboženství SO — 292 jeho] vyn. PRT, jediného bo- žího (vyn. C) NC — 292—293 kteréž... plniti vyn. B — 292 Pán 289 Luk. 10, 16 —
Strana 479
479 kázal plniti; by pak jak koliv hořce i krvavými slzami plakal a nevím jaké vraucí náboženství měl, by na každý den sto 295 kop pro Buoh rozdal, by se břitvami řezal, jiné které koli věci činil: nebude-li plnění přikázaní božího, vše ť jest daremno, nikoli tebe milý Buoh neuslyší aniž ty kdy budeš moci hodně přijímati tělo boží! Věruj te, přisahejje, bohdákejte) jezdě«te v neděli, pak pošepcíce knězi, puojdete k tělu božímu! 300 Zvíte, nemějte péče!) Však tomuto lidu tak jest vešlo v lehkost to jméno boží, že mají-li ť psa, kočku, svini vyhnati, vždycky: »Bóhdaj tě vlcí!« »Bóhdej zabit!« »Bóhdej tě nehet rozsadil!« — a s tím se vším k zpovědi! Nu mnedle, počti, kolikrát jsi se toho Bůh] vyn. N — Bůh tvůj C — 293 byl ba, by U — pak] ty PRONTU «jak koliv nevím na hříchy B, velmi U — 294 a] by PRNT, by ty C nevím jaké . . . měl] a aby měl a veliké almužny dával, a by měl náboženství veliké a U — vraucí, horlivé PNTC — by na] a by ť ty třebas na O — 295 pro Buoh] (pro Boha) K, almužny U — by] a třebas O — by se . . . řezal vyn. U — se] tělo své SO v břitvami po kusu N — 295—296 jiné ... činil (jediné) K, vyn. SO — 295 které] kterak R, jaké U — 296 činil, ba C - nebude ... daremno] nebudeš-li plniti božích přikázaní, všecko to darmo a U — 296 297 nebude ... neuslyší] nenaplníš-i všech božích přikázaní, nic platno nebude aniž Bůh tebe uslyší S, již tobě nic platno nebude aniž t Pán Bůh uslyší O — 296 jest daremno] (bude darmo) K, jest to darmo P, jest darmo R, jest to (vyn. C) nadarmo NC — 297 milý] vyn. KP — 297— 300 aniž... Však] a nehodně přijímáš-li velebnau svátost, a v tom věrují, bohdákají, přisahají, v neděli jedau, jdau, a knězi pošeptaje, ihned k tělu božímu! Zvíte ť, kde bude mnoho býti déle! Ale U — 297 ty) co R — ty kdy) vyn. O — moci] moci k tomu přijíti, aby mohl S0 — 298 (těla božího) KPRT, těla a krve boží C, tělo a krev boží N — poněvadž věrujete C věruje, přisahaje, bohdákaje, jezdě B, Věrujete, přisaháte, bohdákáte, jezdíte (+ chodíte C) PC — 298 301 Věruj te) ... mají-li ť] nebo (pro- tože O) věrujete se, přisaháte (vyn. O), bohdákáte, († k tělu božímu S), ano (a vy 0) maje SO — 299 v neděli [svatau) KN, v svatau boží neděli C 299—300 pak ... péče! vyn. B — 299 pošeptajíce) KT — puojdete budete chtíti N — tělu božímu] velebnejm svátostem C — 300 Zvíte, zvíte N nemějte] (nebudete-li míti? K — nemějte péče] co ť vás proto potom potká C — 301 že] vyn. CNT — že, mají-li ť] a maje U — psa nebo SOC — neb svini S — svini] vyn. O — ven vyhnati R, z domu vyhnati O — (a (an N) vždy K — 302 Bóhdaj] Bódaj PT, Aby R, Bóhdej NU, bohdákáte S0 — &tě vlcí ... rozsadil!«) vyn. BSO, tě toto a to!« U — vlcí] vlci snědli R, vyn. N — Bóhdej By P, Aby R, Bóhdej NT — zabit byl R — Bóh- dej] By P, Aby R, Bóhdej NT — rozsadil] (rozpukl) K (nedosti jasné korigováno!)— 303 vždy s tím PRNT — se vším] vyn. PRNTU vždy (+ jdete 0) CSO — ke zpovědi C — zpovědi a potom k tělu božímu N - §Nu... počti? a B — 303—304 §Nu... zpovídal] ano se mnoho-
479 kázal plniti; by pak jak koliv hořce i krvavými slzami plakal a nevím jaké vraucí náboženství měl, by na každý den sto 295 kop pro Buoh rozdal, by se břitvami řezal, jiné které koli věci činil: nebude-li plnění přikázaní božího, vše ť jest daremno, nikoli tebe milý Buoh neuslyší aniž ty kdy budeš moci hodně přijímati tělo boží! Věruj te, přisahejje, bohdákejte) jezdě«te v neděli, pak pošepcíce knězi, puojdete k tělu božímu! 300 Zvíte, nemějte péče!) Však tomuto lidu tak jest vešlo v lehkost to jméno boží, že mají-li ť psa, kočku, svini vyhnati, vždycky: »Bóhdaj tě vlcí!« »Bóhdej zabit!« »Bóhdej tě nehet rozsadil!« — a s tím se vším k zpovědi! Nu mnedle, počti, kolikrát jsi se toho Bůh] vyn. N — Bůh tvůj C — 293 byl ba, by U — pak] ty PRONTU «jak koliv nevím na hříchy B, velmi U — 294 a] by PRNT, by ty C nevím jaké . . . měl] a aby měl a veliké almužny dával, a by měl náboženství veliké a U — vraucí, horlivé PNTC — by na] a by ť ty třebas na O — 295 pro Buoh] (pro Boha) K, almužny U — by] a třebas O — by se . . . řezal vyn. U — se] tělo své SO v břitvami po kusu N — 295—296 jiné ... činil (jediné) K, vyn. SO — 295 které] kterak R, jaké U — 296 činil, ba C - nebude ... daremno] nebudeš-li plniti božích přikázaní, všecko to darmo a U — 296 297 nebude ... neuslyší] nenaplníš-i všech božích přikázaní, nic platno nebude aniž Bůh tebe uslyší S, již tobě nic platno nebude aniž t Pán Bůh uslyší O — 296 jest daremno] (bude darmo) K, jest to darmo P, jest darmo R, jest to (vyn. C) nadarmo NC — 297 milý] vyn. KP — 297— 300 aniž... Však] a nehodně přijímáš-li velebnau svátost, a v tom věrují, bohdákají, přisahají, v neděli jedau, jdau, a knězi pošeptaje, ihned k tělu božímu! Zvíte ť, kde bude mnoho býti déle! Ale U — 297 ty) co R — ty kdy) vyn. O — moci] moci k tomu přijíti, aby mohl S0 — 298 (těla božího) KPRT, těla a krve boží C, tělo a krev boží N — poněvadž věrujete C věruje, přisahaje, bohdákaje, jezdě B, Věrujete, přisaháte, bohdákáte, jezdíte (+ chodíte C) PC — 298 301 Věruj te) ... mají-li ť] nebo (pro- tože O) věrujete se, přisaháte (vyn. O), bohdákáte, († k tělu božímu S), ano (a vy 0) maje SO — 299 v neděli [svatau) KN, v svatau boží neděli C 299—300 pak ... péče! vyn. B — 299 pošeptajíce) KT — puojdete budete chtíti N — tělu božímu] velebnejm svátostem C — 300 Zvíte, zvíte N nemějte] (nebudete-li míti? K — nemějte péče] co ť vás proto potom potká C — 301 že] vyn. CNT — že, mají-li ť] a maje U — psa nebo SOC — neb svini S — svini] vyn. O — ven vyhnati R, z domu vyhnati O — (a (an N) vždy K — 302 Bóhdaj] Bódaj PT, Aby R, Bóhdej NU, bohdákáte S0 — &tě vlcí ... rozsadil!«) vyn. BSO, tě toto a to!« U — vlcí] vlci snědli R, vyn. N — Bóhdej By P, Aby R, Bóhdej NT — zabit byl R — Bóh- dej] By P, Aby R, Bóhdej NT — rozsadil] (rozpukl) K (nedosti jasné korigováno!)— 303 vždy s tím PRNT — se vším] vyn. PRNTU vždy (+ jdete 0) CSO — ke zpovědi C — zpovědi a potom k tělu božímu N - §Nu... počti? a B — 303—304 §Nu... zpovídal] ano se mnoho-
Strana 480
480 zpovídal [již]! (Kéž ostaneš?? Ale vy říkáte: »Zapomínám se!« 305 Shledáš, že ť se nad tebú Pán Buoh zapomene v tvú najpilnější) potřebu, až ť bude na smrti! Divná to věc, že jest sobě tento lid to jméno Kboží v lehkost vzal , ano světí první náramně sobě je vzali a vážili a Qu veliké) poctivosti měli to jméno boží). David říkal: »A, á, přesvaté a přehrozné jméno jeho!« Velmi-li jest vás 310 pak hrozno před jeho drahým tělem, velmi-li se bojíte a «velmi- li se vážně a poctivě máte? Práv, jako by přišli do jiné stodoly! Zvíte! kráte spovídáte z toho O — 303 mnedle] vyn. U — počti (spočti) K, počti to U, vyn. S — jsi] ty R, vyn. US — (z toho) KCUS — 304 zpovídáte S — [již] vyn. KPRCNT — Kéž ostaneš? vyn. BU, A kýž toho ostanete (přestanete 0) SO — Kéž (+ pak C) toho NCU — přestaneš NU — Ale] vyn. PONTS, A U — vy říkáte] (mnozí říkají) K, Prý PCNU, Ó, prý T, I, prej S, Au, prej O, obecně říkáte R — 305 Shledáš] Uhlídáš U, Shledáš to C — Shledáš, že] Zapomene PNT, Inu, také S0 také nad tebau C — Pán Buoh] vyn. N, milý, drahý Pán Bůh T, milý Bůh U — zapomene] vyn. PNT — 305—306 v tvú ... smrti!] vyn. SO — 305 najposlednější BU — 306 hodinu a potřebu R — potřebu] hodinu U — až t když ť CU — na (při) K — smrti, nenapravíš-li U — Divná jest T, Ó, divná jest U, I pře- divná jest C, Předivná O — to] vyn. SO — že] co RNTC, jak U — to] tak SO — 307 «boží v lehkost vzalo svaté zlehčil B — v lehkost velikau N — ano] a oni PTC, onino N, oni SO — ano ... vzali a] ale prvnější křes- tané náramně sobě toho U — 307—308 světí ... boží vyn. R — 307—312 náramně... Zvíte] oni ť sau je u veliké poctivosti měli i náramně ho sobě vážili a před jeho drahým tělem velmi se vážně měli. Ach, běda ť nám bude S, i naši předkové měli sau je u veliké vážnosti a velikau jemu poctivost činili a před jeho drahým tělem velmi se uctivě měli. Ach, běda ť nám bude, budem-li pro to trestáni O — 307 sobě je vzali a] (sau jej) K — je vzali a] je C, vyn. PNT — 308 vážili] vyšetřovali N — u veliké) v B — «to jméno boží vyn. BR — David svatý R — 309 říkával CN — A, á] vyn. KN, Oh R — hrozné R — jeho] boží CU (vám; KN — 310 pak] vyn. U drahým svatým B — tělem, když do kostela přijdete PRCNT, tělem, a když k slovu božímu přijdete U — 310—312 se bojíte... Zvíte] ste se vážně k němu měli? Nebo, kdo se nevážně k slovu božímu(!), ten má tak veliký hřích, jako by drahé tělo boží chtíci na zem upustil. Ale nyní k slovu božímu nevážně jdau jako do nějaké stodoly! Ach, běda bude U — 310—311 (velmi-li se vyn. B — 311 «a poctivě vyn. B — Práv] Nic! Než právě ť teď přijde C — 311—312 Práv ... Zvíte] (Pravda (Práv přijde div už T) jako do jiné stodoly přijde (vyn. PT). Ach (A P), běda bude (+ vám T)3 KPT, Přijde neřádně do kostela jako do jiné stodoly! A, běda bude R, Právě přijde, otevra usta, jako do jiné stodoly! Ó, běda bude N — 311 by přišli] vyn. C — 312 Zvíte] A, běda bude! C — 309 Ž. 111, 9 —
480 zpovídal [již]! (Kéž ostaneš?? Ale vy říkáte: »Zapomínám se!« 305 Shledáš, že ť se nad tebú Pán Buoh zapomene v tvú najpilnější) potřebu, až ť bude na smrti! Divná to věc, že jest sobě tento lid to jméno Kboží v lehkost vzal , ano světí první náramně sobě je vzali a vážili a Qu veliké) poctivosti měli to jméno boží). David říkal: »A, á, přesvaté a přehrozné jméno jeho!« Velmi-li jest vás 310 pak hrozno před jeho drahým tělem, velmi-li se bojíte a «velmi- li se vážně a poctivě máte? Práv, jako by přišli do jiné stodoly! Zvíte! kráte spovídáte z toho O — 303 mnedle] vyn. U — počti (spočti) K, počti to U, vyn. S — jsi] ty R, vyn. US — (z toho) KCUS — 304 zpovídáte S — [již] vyn. KPRCNT — Kéž ostaneš? vyn. BU, A kýž toho ostanete (přestanete 0) SO — Kéž (+ pak C) toho NCU — přestaneš NU — Ale] vyn. PONTS, A U — vy říkáte] (mnozí říkají) K, Prý PCNU, Ó, prý T, I, prej S, Au, prej O, obecně říkáte R — 305 Shledáš] Uhlídáš U, Shledáš to C — Shledáš, že] Zapomene PNT, Inu, také S0 také nad tebau C — Pán Buoh] vyn. N, milý, drahý Pán Bůh T, milý Bůh U — zapomene] vyn. PNT — 305—306 v tvú ... smrti!] vyn. SO — 305 najposlednější BU — 306 hodinu a potřebu R — potřebu] hodinu U — až t když ť CU — na (při) K — smrti, nenapravíš-li U — Divná jest T, Ó, divná jest U, I pře- divná jest C, Předivná O — to] vyn. SO — že] co RNTC, jak U — to] tak SO — 307 «boží v lehkost vzalo svaté zlehčil B — v lehkost velikau N — ano] a oni PTC, onino N, oni SO — ano ... vzali a] ale prvnější křes- tané náramně sobě toho U — 307—308 světí ... boží vyn. R — 307—312 náramně... Zvíte] oni ť sau je u veliké poctivosti měli i náramně ho sobě vážili a před jeho drahým tělem velmi se vážně měli. Ach, běda ť nám bude S, i naši předkové měli sau je u veliké vážnosti a velikau jemu poctivost činili a před jeho drahým tělem velmi se uctivě měli. Ach, běda ť nám bude, budem-li pro to trestáni O — 307 sobě je vzali a] (sau jej) K — je vzali a] je C, vyn. PNT — 308 vážili] vyšetřovali N — u veliké) v B — «to jméno boží vyn. BR — David svatý R — 309 říkával CN — A, á] vyn. KN, Oh R — hrozné R — jeho] boží CU (vám; KN — 310 pak] vyn. U drahým svatým B — tělem, když do kostela přijdete PRCNT, tělem, a když k slovu božímu přijdete U — 310—312 se bojíte... Zvíte] ste se vážně k němu měli? Nebo, kdo se nevážně k slovu božímu(!), ten má tak veliký hřích, jako by drahé tělo boží chtíci na zem upustil. Ale nyní k slovu božímu nevážně jdau jako do nějaké stodoly! Ach, běda bude U — 310—311 (velmi-li se vyn. B — 311 «a poctivě vyn. B — Práv] Nic! Než právě ť teď přijde C — 311—312 Práv ... Zvíte] (Pravda (Práv přijde div už T) jako do jiné stodoly přijde (vyn. PT). Ach (A P), běda bude (+ vám T)3 KPT, Přijde neřádně do kostela jako do jiné stodoly! A, běda bude R, Právě přijde, otevra usta, jako do jiné stodoly! Ó, běda bude N — 311 by přišli] vyn. C — 312 Zvíte] A, běda bude! C — 309 Ž. 111, 9 —
Strana 481
481 Než pak již dále vizme, co dí svaté čtení: »Když již Pán Ježíš vyvrhl toho dábla, i divili se zástupové. Ale někteří z nich (totižto 315 zákonníci) řekli jsú: V Bélzebubu, knížeti dábelském, vymítá dábly.« Tito zákonníci, kteří jsú pravili, že by Pán Ježíš mocí dábelskú dábly vymítal, ne proto jsú pravili, že by toho neradi viděli, «že ďábly vymítá, neb jsú koni rádi viděli, když z jich sauseduov a známých dábly vymítal a nemocné přátely jich 320 uzdravoval, ale proto ť jsú se na ň hněvali, že jest slovo «boží kázal a jim jich slepotu a hříchy oznamoval a z jich slepoty je trestal, proto ť jsú jemu dábelníky dávali. Nebo i dnes, kdež se slovo boží věrně káže a úžitečně v dobrém rozumu vedlé zákona božího, tu ť se dábel hněvá, tu ť «se sápá a bauří 325 a svých úduov popúzí proti tomu. Ale kdež teď nětco nejistého 313 Než ... vizmej Ale slyšme U 313 314 Než... dábla] I dí dále svaté (vyn. S) čtení S0— 313 již] vyn. U — dále] vyn. C — dí dále C Ježíš drahý PRCNT 314 vyvrhši C — toho dábla] dábelství) K, to dábelství PRONTU i] (tehdy) K, prý N - i divili se zástupové] vyn. U — někteří ... totižto] vyn. U totižto] to jest PNT, vyn. C — totižto zákonníci] vyn. RSO— 315 pravili S0 — jsú] sau, že) KR, že on U ďábelském] ďáblův T 316 317 kteří... vymítal] vyn. SO — 316 by] vyn. U - 316 317 Pán... že byl vyn.(!) P - 317 vymítá U — jsú] sau to oni (vyn. USO) RONTUSO — že] jako N 318 «že dábly vymítá vyn. BSO - vymítal N — neb ... viděli] když (+ sau 0) 80 — gonis tomu B, oni tomu U, oni to N — rádi to C Kviděli, když byli, že jest B — viděli] byli U— 319 saused PRCTS — a] vyn. C — dábly] vyn. R — dábly vymítal] ďábli byli vyháněni O — přátely] vyn. O — 320 «na ň. vyn. B — hněvali a zlobili N a boží kázala» své káže B — boží v moci N — 321 kázal a oznamoval N jich slepotu a vyn. B — jich] vyn. S — jich hříchy PRCTS v oznamoval] ukazoval N — a z jich slepoty je trestal] vyn. C 322 proto ť] a to proto SO - jsú] sau se vztěkali N — (teď oni jemu, KPRT, mu tuto teď C — jemu... dávali] jej ďábelníkem nazyvali U dábelníků nadávali) K — Nebo i dnes] A podnes jest to O — dnes] (podnes, KS, podnes jest to C, do dneška N, dnes vždycky U — kdež když U kdež se když se kde O323 věrně] vyn. K, věrně a upřím- ně ČN 323 324 věrně .... božího] mluví rozumně lidem k naučení a k odvedení od hříchu, tak, jak zákon velí, ó U - 323 káže a učí R - a] vyn. RSO úžitečně zákon boží B, vyn. SO — dobrém a v pravém C, dobrém a vlastním N 323—324 vedlé... ďábel se praví, ďábel se proto náramně B 324 božího věrně mluví K — tu] že O — velmi hněvá O tuť seb sápá] vyn. SOtuť se ] vztěká N — se» vyn. B — «se s sápá] vyn. N — zsápá P - a bauří] tu ť se popauzí P, a bauříse U, tufse bauříC 325 všech svých NSO popůzí postaví P, ponau- ká U — tomu] němu PSO, tomu, totiž lidí zlých U, vyn. R - kdež když SO — teď by bylo U, vyn. SO nejistého mluví N 326 odpustcích papežských Rokycanova Postilla. 31
481 Než pak již dále vizme, co dí svaté čtení: »Když již Pán Ježíš vyvrhl toho dábla, i divili se zástupové. Ale někteří z nich (totižto 315 zákonníci) řekli jsú: V Bélzebubu, knížeti dábelském, vymítá dábly.« Tito zákonníci, kteří jsú pravili, že by Pán Ježíš mocí dábelskú dábly vymítal, ne proto jsú pravili, že by toho neradi viděli, «že ďábly vymítá, neb jsú koni rádi viděli, když z jich sauseduov a známých dábly vymítal a nemocné přátely jich 320 uzdravoval, ale proto ť jsú se na ň hněvali, že jest slovo «boží kázal a jim jich slepotu a hříchy oznamoval a z jich slepoty je trestal, proto ť jsú jemu dábelníky dávali. Nebo i dnes, kdež se slovo boží věrně káže a úžitečně v dobrém rozumu vedlé zákona božího, tu ť se dábel hněvá, tu ť «se sápá a bauří 325 a svých úduov popúzí proti tomu. Ale kdež teď nětco nejistého 313 Než ... vizmej Ale slyšme U 313 314 Než... dábla] I dí dále svaté (vyn. S) čtení S0— 313 již] vyn. U — dále] vyn. C — dí dále C Ježíš drahý PRCNT 314 vyvrhši C — toho dábla] dábelství) K, to dábelství PRONTU i] (tehdy) K, prý N - i divili se zástupové] vyn. U — někteří ... totižto] vyn. U totižto] to jest PNT, vyn. C — totižto zákonníci] vyn. RSO— 315 pravili S0 — jsú] sau, že) KR, že on U ďábelském] ďáblův T 316 317 kteří... vymítal] vyn. SO — 316 by] vyn. U - 316 317 Pán... že byl vyn.(!) P - 317 vymítá U — jsú] sau to oni (vyn. USO) RONTUSO — že] jako N 318 «že dábly vymítá vyn. BSO - vymítal N — neb ... viděli] když (+ sau 0) 80 — gonis tomu B, oni tomu U, oni to N — rádi to C Kviděli, když byli, že jest B — viděli] byli U— 319 saused PRCTS — a] vyn. C — dábly] vyn. R — dábly vymítal] ďábli byli vyháněni O — přátely] vyn. O — 320 «na ň. vyn. B — hněvali a zlobili N a boží kázala» své káže B — boží v moci N — 321 kázal a oznamoval N jich slepotu a vyn. B — jich] vyn. S — jich hříchy PRCTS v oznamoval] ukazoval N — a z jich slepoty je trestal] vyn. C 322 proto ť] a to proto SO - jsú] sau se vztěkali N — (teď oni jemu, KPRT, mu tuto teď C — jemu... dávali] jej ďábelníkem nazyvali U dábelníků nadávali) K — Nebo i dnes] A podnes jest to O — dnes] (podnes, KS, podnes jest to C, do dneška N, dnes vždycky U — kdež když U kdež se když se kde O323 věrně] vyn. K, věrně a upřím- ně ČN 323 324 věrně .... božího] mluví rozumně lidem k naučení a k odvedení od hříchu, tak, jak zákon velí, ó U - 323 káže a učí R - a] vyn. RSO úžitečně zákon boží B, vyn. SO — dobrém a v pravém C, dobrém a vlastním N 323—324 vedlé... ďábel se praví, ďábel se proto náramně B 324 božího věrně mluví K — tu] že O — velmi hněvá O tuť seb sápá] vyn. SOtuť se ] vztěká N — se» vyn. B — «se s sápá] vyn. N — zsápá P - a bauří] tu ť se popauzí P, a bauříse U, tufse bauříC 325 všech svých NSO popůzí postaví P, ponau- ká U — tomu] němu PSO, tomu, totiž lidí zlých U, vyn. R - kdež když SO — teď by bylo U, vyn. SO nejistého mluví N 326 odpustcích papežských Rokycanova Postilla. 31
Strana 482
482 o odpustcích neb životy nejisté svatých se rozprávějí a nějaké básně bají, tu ť jest dáblu u líbo, tu ť se nehněvá, ale k tomu B 179 lidi vede. Tak jest on chytrý, dábel). Ba ještě, kdež ť se ty písně světské čertovy, ješto k smilství popúzejí, zpívají, tu ť nic 330 neřkú, ale ještě ť s chutí poposlechnú; ale kdež by se čtení svaté zpívalo česky aneb tak, jakž lidé rozumějí, neb jiné písně nábožné, tu uzříš, jak ť se dábel zbauří a zstěká s svými údy, ani ť proto kaceřují, odřezance dávají, klnú, rotí — tak toho máš nyní dosti. A že tito zákonníci pro dobrý skutek jsú utrhali Pánu Ježíšovi 335 a jemu jej ve zlé obraceli. Nahlédniž ty k sobě! Jestliže jsi kdy komu dobrý skutek ve zlé obracel nebo řeč nebo účinek, ješto jej on dobrým úmyslem učinil aneb mluvil nětco, a ty jemu to jinak N — 326—327 životy ... bají] nějaké básně, klevety U — 326 životy... svatých] o životech svatých nejistých S, o životu svatých O — rozprávějí] vypravují N, rozpráví S0 — a] neb PRCNT — 326—327 a nějaké ... bají] vyn. SO — 327 bají] vyn. KPRCNT — tu] to USO — jest] vyn. O — líbo] líbo, milo N, mílo U, velmi líbo S, se velmi líbí O — tu ť] a proto ť S, aniž proto O, a U — na to (+ on U) nehněvá PRONTU — hněvá O — ale] ale brž C, ba ještě SO — 328 lidi] je U, vyn. SO — «Tak... dábel) i jeho úduom jest to líbo B — 328—339Tak ... tauž] aby ty písně svět- ské, k smilstvu podpal dávající, spívali: tu (toho O) ť se (vyn. O) s chutí poslauchá (poslauchají O) a tu (ješto O) ť se (+ i tím O) Pánu Kristu ďábel- nictví dává, a (vyn. 0) jednostejnau (vyn. 0) SO — 328 on] to C — Ba ještě] Ale U — kdež ť) kdež se může, a tu, kdež R — 329 totiž světské R — čertovy] ďáblovy PCN, frejířské a ďáblovy U, šmrtovy T — ješto] nebo ony U — smilstvu PRNT — popúzejí] ponaukají U — tu t] ó, tomu ť oni U — 330 (neřeknau) KNU, by neřekli C — ale brž C — ale . .. poposlechnú vyn. K — ještě se zasmějí a U — chutí] libostí N — poslechnau PRONT, poslauchají U — se] vyn. PRCNT — 330—331 čtení ... nábožné] slovo boží mluvilo a svaté Písmo, spívali nábožně i čtení svaté U — 331 zpívali PRONT — jazykem českým N — aneb] vyn. K — jakž ... rozumějí aby lidé rozuměli (porozuměli N) KPRONT — jiné] vyn. KPRON — 332 uzříš] uhlídáš U — zbauří... údy] v lidech zježí, zbauří proti tomu N — (vzteče) K, vztěká PRCT — údy] holomky U — 332—333 ani t ... dávají] a budau nadávati kacířů, bludných a oddělenců a U — 333 kaceřují... dávají] i kacíře (kacířův R) dávají (nadávají R) i bludné oddělence PRCT — kaceřují, odřezance] i kacíře, odřezance od církve N — odřezance dávají a bludných oddělenců nazývají K — ani ť klnau NPRCT — «tak» a B, to U — toho.... dosti] máš za to, věrná duše! Raduj se z toho, tudy jest cesta do nebe! U — nyní vyn. C — dosti v tomto nepravém lidu N — 334 že] také U — 335 jemu jejl (jeho skutek) K, jemu dobrý skutek PRCNT, jeho dobré skutky U — ty] i také C, ty také sám N — jestliže obracel-i (!) U — 336 ve zlé] vyn. R — obracel] vyn. U — jeho řeč U — účinek, ješto] úžitek, a on U — 337 on] vyn. U. on snad N — 337—338
482 o odpustcích neb životy nejisté svatých se rozprávějí a nějaké básně bají, tu ť jest dáblu u líbo, tu ť se nehněvá, ale k tomu B 179 lidi vede. Tak jest on chytrý, dábel). Ba ještě, kdež ť se ty písně světské čertovy, ješto k smilství popúzejí, zpívají, tu ť nic 330 neřkú, ale ještě ť s chutí poposlechnú; ale kdež by se čtení svaté zpívalo česky aneb tak, jakž lidé rozumějí, neb jiné písně nábožné, tu uzříš, jak ť se dábel zbauří a zstěká s svými údy, ani ť proto kaceřují, odřezance dávají, klnú, rotí — tak toho máš nyní dosti. A že tito zákonníci pro dobrý skutek jsú utrhali Pánu Ježíšovi 335 a jemu jej ve zlé obraceli. Nahlédniž ty k sobě! Jestliže jsi kdy komu dobrý skutek ve zlé obracel nebo řeč nebo účinek, ješto jej on dobrým úmyslem učinil aneb mluvil nětco, a ty jemu to jinak N — 326—327 životy ... bají] nějaké básně, klevety U — 326 životy... svatých] o životech svatých nejistých S, o životu svatých O — rozprávějí] vypravují N, rozpráví S0 — a] neb PRCNT — 326—327 a nějaké ... bají] vyn. SO — 327 bají] vyn. KPRCNT — tu] to USO — jest] vyn. O — líbo] líbo, milo N, mílo U, velmi líbo S, se velmi líbí O — tu ť] a proto ť S, aniž proto O, a U — na to (+ on U) nehněvá PRONTU — hněvá O — ale] ale brž C, ba ještě SO — 328 lidi] je U, vyn. SO — «Tak... dábel) i jeho úduom jest to líbo B — 328—339Tak ... tauž] aby ty písně svět- ské, k smilstvu podpal dávající, spívali: tu (toho O) ť se (vyn. O) s chutí poslauchá (poslauchají O) a tu (ješto O) ť se (+ i tím O) Pánu Kristu ďábel- nictví dává, a (vyn. 0) jednostejnau (vyn. 0) SO — 328 on] to C — Ba ještě] Ale U — kdež ť) kdež se může, a tu, kdež R — 329 totiž světské R — čertovy] ďáblovy PCN, frejířské a ďáblovy U, šmrtovy T — ješto] nebo ony U — smilstvu PRNT — popúzejí] ponaukají U — tu t] ó, tomu ť oni U — 330 (neřeknau) KNU, by neřekli C — ale brž C — ale . .. poposlechnú vyn. K — ještě se zasmějí a U — chutí] libostí N — poslechnau PRONT, poslauchají U — se] vyn. PRCNT — 330—331 čtení ... nábožné] slovo boží mluvilo a svaté Písmo, spívali nábožně i čtení svaté U — 331 zpívali PRONT — jazykem českým N — aneb] vyn. K — jakž ... rozumějí aby lidé rozuměli (porozuměli N) KPRONT — jiné] vyn. KPRON — 332 uzříš] uhlídáš U — zbauří... údy] v lidech zježí, zbauří proti tomu N — (vzteče) K, vztěká PRCT — údy] holomky U — 332—333 ani t ... dávají] a budau nadávati kacířů, bludných a oddělenců a U — 333 kaceřují... dávají] i kacíře (kacířův R) dávají (nadávají R) i bludné oddělence PRCT — kaceřují, odřezance] i kacíře, odřezance od církve N — odřezance dávají a bludných oddělenců nazývají K — ani ť klnau NPRCT — «tak» a B, to U — toho.... dosti] máš za to, věrná duše! Raduj se z toho, tudy jest cesta do nebe! U — nyní vyn. C — dosti v tomto nepravém lidu N — 334 že] také U — 335 jemu jejl (jeho skutek) K, jemu dobrý skutek PRCNT, jeho dobré skutky U — ty] i také C, ty také sám N — jestliže obracel-i (!) U — 336 ve zlé] vyn. R — obracel] vyn. U — jeho řeč U — účinek, ješto] úžitek, a on U — 337 on] vyn. U. on snad N — 337—338
Strana 483
483 obracel: věziž, že jsi týmž hříchem shřešil jako tito zákonníci, ješto jsú dávali dábelníky Pánu Ježíšovi, a tauž múku budeš 340 s nimi trpěti v horúcím pekle, nebudeš-li se káti. A toho jest plno v tomto lidu, ani ť jinak Spřevrhau): »Takto jest řekl, takto jest učinil« — ješto by každý křesťan měl radše v lepší obrátiti) než v horší. Tito zákonníci jemu dábelníky dávají, ano Buoh Otec jej svým milým Synem nazývá řka: »Ej, to ť muoj Syn milý, jeho 345 poslúchajte!« Pomniž to, jestliže jsi komu kdy lál a zlořečil, ano snad jej Buoh dobrořečí, aneb že s' ho súdil zlým synem neb zlú dcerú býti, an snad syn boží neb dcera — běda tobě, nebožtíčku, bude, shledáš, že ť «toho) Buoh bez pomsty nenechá! Než pak toto ještě povím, abychom dábelníci nebyli. I hleďmež, aneb... obracel) nebo jeho řeč, anebo nětco mluví, a ty jemu to jinak obracíš U — nětco... obracel? vyn. B — 337 nětco] vyn. K — to] vyn. K — 338 týmž také tím U s shřešil] (hřešil) K, mluvil(!) i zhřešil U — ti U — 339 jsú dávali ... Ježíšovi] (nazývali (jmenovali U) Pána Ježíše ďábelníkem) KU — tauž] takovau U — 339340 múku... káti] vyn. O — 339 budeš] musíš U 339—340 budeš... trpěti] trpěti musejí S — 340 trpěti na věky PRONTU — v horúcím pekle] vyn. N — nebudau- li S - nebudeš-li se káti] ač nebudeš pokání svatého činiti z toho hříchu N právě káti U — 340 345 A toho ... poslúchajte!] vyn. SO — 340 A toho jest] Ale máš toho U. splno] (mnoho) K — 341 světě lidu(!) R — an U — převracují B, převrátí a dí U — takto] toto U — 342 učinil a toto jest učinil a řekl U — ješto ... radše] ale měl by radějí U — radči N — lepší] (dobré) K — obraceti B — 343 v horší] (ve zlé) K, v horší, věda o tom, že týmž pádům a poklískám poddán jest jako bližní jeho N — jemu, dra- hému Pánu N — jemu ... ano] (jeho ďábelníkem nazývali, ale) K, Pánu dábly dávali, a U — dávali T -- ano] a PRONT — Otec drahej C — 344 jej sám PRNTU — milým] vyn. CU — Ej] vyn. PNTU, Aj R — To (Toto CNU) ť jest PRONTU — muoj] vyn. R — milý, řka R, milý, v němž mi se dobře zalíbilo ČN 345 poslauchejte lidé všickni C — Pomniž] Pamatuj U — (na to) KNS, na to, milý člověče O kdy] vyn. SO — a] anebo R — — ano] vyn. SO — 345—346 ano ... dobrořečí] a Bůh jemu dobrořečil U — 346 jej] jemu KPNTSO — (dobrořečil, KSO — aneb... súdil] saudil-li si koho SO (za zlého (vyn. O) syna a (anebo CTSO) za zlau (dáblovu S0) dceru) KPCNTUSO — 347 býti] vyn. KPCNTUSO — an] on SO, a on U — snad jest USO - neb] vyn. N v“ neb dcera] vyn. SO — dcera boží PRONTU, dcera boží, neb dí Pán: »Kdož činí vůli mau, ten jest syn i dcera i matka má U — ó běda U — nebožtíku P, nebožku T — 348 bude vyn. B shledáš to TSO, uhlídáš to U — (toho) tebe B — 348—359 Než ... ješto by mohly] Co já vás napomínám, a (avšak O) nic se nechcete polepšiti, a hned nevím, jaké by řeči měly (mohly 0) S — 348 Než] Ale U=349 pak vyn. U toto vám U povím o tom PRONTU — 349— 344 Marek 9, 7; Luk. 9, 35 — 31*
483 obracel: věziž, že jsi týmž hříchem shřešil jako tito zákonníci, ješto jsú dávali dábelníky Pánu Ježíšovi, a tauž múku budeš 340 s nimi trpěti v horúcím pekle, nebudeš-li se káti. A toho jest plno v tomto lidu, ani ť jinak Spřevrhau): »Takto jest řekl, takto jest učinil« — ješto by každý křesťan měl radše v lepší obrátiti) než v horší. Tito zákonníci jemu dábelníky dávají, ano Buoh Otec jej svým milým Synem nazývá řka: »Ej, to ť muoj Syn milý, jeho 345 poslúchajte!« Pomniž to, jestliže jsi komu kdy lál a zlořečil, ano snad jej Buoh dobrořečí, aneb že s' ho súdil zlým synem neb zlú dcerú býti, an snad syn boží neb dcera — běda tobě, nebožtíčku, bude, shledáš, že ť «toho) Buoh bez pomsty nenechá! Než pak toto ještě povím, abychom dábelníci nebyli. I hleďmež, aneb... obracel) nebo jeho řeč, anebo nětco mluví, a ty jemu to jinak obracíš U — nětco... obracel? vyn. B — 337 nětco] vyn. K — to] vyn. K — 338 týmž také tím U s shřešil] (hřešil) K, mluvil(!) i zhřešil U — ti U — 339 jsú dávali ... Ježíšovi] (nazývali (jmenovali U) Pána Ježíše ďábelníkem) KU — tauž] takovau U — 339340 múku... káti] vyn. O — 339 budeš] musíš U 339—340 budeš... trpěti] trpěti musejí S — 340 trpěti na věky PRONTU — v horúcím pekle] vyn. N — nebudau- li S - nebudeš-li se káti] ač nebudeš pokání svatého činiti z toho hříchu N právě káti U — 340 345 A toho ... poslúchajte!] vyn. SO — 340 A toho jest] Ale máš toho U. splno] (mnoho) K — 341 světě lidu(!) R — an U — převracují B, převrátí a dí U — takto] toto U — 342 učinil a toto jest učinil a řekl U — ješto ... radše] ale měl by radějí U — radči N — lepší] (dobré) K — obraceti B — 343 v horší] (ve zlé) K, v horší, věda o tom, že týmž pádům a poklískám poddán jest jako bližní jeho N — jemu, dra- hému Pánu N — jemu ... ano] (jeho ďábelníkem nazývali, ale) K, Pánu dábly dávali, a U — dávali T -- ano] a PRONT — Otec drahej C — 344 jej sám PRNTU — milým] vyn. CU — Ej] vyn. PNTU, Aj R — To (Toto CNU) ť jest PRONTU — muoj] vyn. R — milý, řka R, milý, v němž mi se dobře zalíbilo ČN 345 poslauchejte lidé všickni C — Pomniž] Pamatuj U — (na to) KNS, na to, milý člověče O kdy] vyn. SO — a] anebo R — — ano] vyn. SO — 345—346 ano ... dobrořečí] a Bůh jemu dobrořečil U — 346 jej] jemu KPNTSO — (dobrořečil, KSO — aneb... súdil] saudil-li si koho SO (za zlého (vyn. O) syna a (anebo CTSO) za zlau (dáblovu S0) dceru) KPCNTUSO — 347 býti] vyn. KPCNTUSO — an] on SO, a on U — snad jest USO - neb] vyn. N v“ neb dcera] vyn. SO — dcera boží PRONTU, dcera boží, neb dí Pán: »Kdož činí vůli mau, ten jest syn i dcera i matka má U — ó běda U — nebožtíku P, nebožku T — 348 bude vyn. B shledáš to TSO, uhlídáš to U — (toho) tebe B — 348—359 Než ... ješto by mohly] Co já vás napomínám, a (avšak O) nic se nechcete polepšiti, a hned nevím, jaké by řeči měly (mohly 0) S — 348 Než] Ale U=349 pak vyn. U toto vám U povím o tom PRONTU — 349— 344 Marek 9, 7; Luk. 9, 35 — 31*
Strana 484
484 350 milí křesťané, abychom dábla nenásledovali; neb on, dábel, v tom zatvrzen jest, že se jest protivil vuoli boží, «a v tom ť vždy tak stojí, zatvrdiv se. Protož my hleďme, abychom se také nikda vuoli boží neprotivili, abychom s ďáblem) do horaucího) pekla strčeni nebyli. Ale mnedle, slýcháte-li vy co 355 té vuole boží a «nedbáte plniti)? Nejednú ty řeči budú se na kázaní praviti a na nejednoho se povalé, a pro to duše bídná nic se neužasne. A proč to? Nebo ďábel v něm jest a dáblem zatvrzen. Co bude napomínaní, a nic nepolepší, ani sobě stesknau! u Né, B 180 já nevím, mohly-li by jakové řeči býti, «ješto by mohly tímto 360 lidem pohnúti. Než již koni v tom zatvrzení), a jakž navykli, tak trváti budú, až i na věčné zatracení s dábly runau. Ba, ještě t máš do tohoto mnohého lidu, že z kázaní a z těch 350 nebyli ... nenásledovali nebývali ani jeho následovali B — 351 v tom proto B, v tom tak U — zprotivil PRC, protiví U — 351—352 ga v tom ... zatvrdiv se vyn. B — 352 tak] také R, vyn. U — stojí] trvá a U — (zatvrdivše) K, zatvrdivši N, zatvrzen C, zatvrzený U — se) sa C, jest U — Protož] Ale U — my vyn. PRCNT — 353 «také nikda) vyn. BU, nikda C — abychom s ďáblem) a tak s ďábly B, a tak abychom s ďáblem U — 354 «horaucího vyn. B — zstrčeni PN, sstrčeni R, vstrčeni U — Ale] A U — 355 «nedbáte plniti neplníte B — 355—356 budú... praviti a] na kázaní se mluví, že U — 356 a na] (že na) KPRC — a na ne- jednoho] že ne na jednoho NT — (jako povalejí) K, jako povalí PRONT povalé] to bude trefovati, že to činí U — bídná, otrtá C — 357 neužasne] (neulekne) KNU — to?] jest (vyn. C) to? I, proto CU — Nebo] (Protože) K — (v ní) KU — dáblem zatvrzen] zatvrdil srdce a nedá jí ďábel dobře činiti U — (zatvrzena) K, zatvrzen sa nic nedbá N — 358 Co bude napomí- naní] A co se napomíná U — napomínán RN — a] však N — (se nepolepší) KPRCU — [nestesknau, K, steskne R, co stesknau C, posteskne NU — Né] (Neb. KP, A RU, Již C, vyn. N — 359 (já již) KU — mohly ... jakové jaký by mohly U — li] vyn. P - jaké) KPCT, které N — býti] ještě bejti C, se najíti N — «ješto by aby BU — 359—360 mohly ... pohnúti] tento lid mohl se napraviti U — 360 zatvrdilejm a tvrdošnejm(!) lidem C — hnauti) KPRT — Než ... zatvrzeni? Ale oni v (vyn.!) své navyklosti velmi sau zatvrzeni U, Než (Neb S) předce (již S) (+ oni v tom S) svém zatvrzení stojí S0 — již ſsau) KR — Koni ... zatvrzeni se oni v tom zatvrzují B — a] vyn. SO — 361 tak trváti budú] tak trvají U, vyn. SO — i] [utonau) K — «s dábly vyn. B, (s čerty a s ďábly) KT, s pekelnými dábly R — runau] vyn. K, ronau PT, hrochnau CNSO, hronau R, padnau U — 362—363 Ba .. . míti!] vyn. S0 — Kmáš... spasení z toho, co slyší, nejednú B — 362—364 máš... převrhau mnozí sau, že s kázaní slova božího kunšty a smích mají, co by měli plakati na své hříchy, když se ji —rada dává k spasení. I to v nich dábel činí a převracuje k jich zatra-
484 350 milí křesťané, abychom dábla nenásledovali; neb on, dábel, v tom zatvrzen jest, že se jest protivil vuoli boží, «a v tom ť vždy tak stojí, zatvrdiv se. Protož my hleďme, abychom se také nikda vuoli boží neprotivili, abychom s ďáblem) do horaucího) pekla strčeni nebyli. Ale mnedle, slýcháte-li vy co 355 té vuole boží a «nedbáte plniti)? Nejednú ty řeči budú se na kázaní praviti a na nejednoho se povalé, a pro to duše bídná nic se neužasne. A proč to? Nebo ďábel v něm jest a dáblem zatvrzen. Co bude napomínaní, a nic nepolepší, ani sobě stesknau! u Né, B 180 já nevím, mohly-li by jakové řeči býti, «ješto by mohly tímto 360 lidem pohnúti. Než již koni v tom zatvrzení), a jakž navykli, tak trváti budú, až i na věčné zatracení s dábly runau. Ba, ještě t máš do tohoto mnohého lidu, že z kázaní a z těch 350 nebyli ... nenásledovali nebývali ani jeho následovali B — 351 v tom proto B, v tom tak U — zprotivil PRC, protiví U — 351—352 ga v tom ... zatvrdiv se vyn. B — 352 tak] také R, vyn. U — stojí] trvá a U — (zatvrdivše) K, zatvrdivši N, zatvrzen C, zatvrzený U — se) sa C, jest U — Protož] Ale U — my vyn. PRCNT — 353 «také nikda) vyn. BU, nikda C — abychom s ďáblem) a tak s ďábly B, a tak abychom s ďáblem U — 354 «horaucího vyn. B — zstrčeni PN, sstrčeni R, vstrčeni U — Ale] A U — 355 «nedbáte plniti neplníte B — 355—356 budú... praviti a] na kázaní se mluví, že U — 356 a na] (že na) KPRC — a na ne- jednoho] že ne na jednoho NT — (jako povalejí) K, jako povalí PRONT povalé] to bude trefovati, že to činí U — bídná, otrtá C — 357 neužasne] (neulekne) KNU — to?] jest (vyn. C) to? I, proto CU — Nebo] (Protože) K — (v ní) KU — dáblem zatvrzen] zatvrdil srdce a nedá jí ďábel dobře činiti U — (zatvrzena) K, zatvrzen sa nic nedbá N — 358 Co bude napomí- naní] A co se napomíná U — napomínán RN — a] však N — (se nepolepší) KPRCU — [nestesknau, K, steskne R, co stesknau C, posteskne NU — Né] (Neb. KP, A RU, Již C, vyn. N — 359 (já již) KU — mohly ... jakové jaký by mohly U — li] vyn. P - jaké) KPCT, které N — býti] ještě bejti C, se najíti N — «ješto by aby BU — 359—360 mohly ... pohnúti] tento lid mohl se napraviti U — 360 zatvrdilejm a tvrdošnejm(!) lidem C — hnauti) KPRT — Než ... zatvrzeni? Ale oni v (vyn.!) své navyklosti velmi sau zatvrzeni U, Než (Neb S) předce (již S) (+ oni v tom S) svém zatvrzení stojí S0 — již ſsau) KR — Koni ... zatvrzeni se oni v tom zatvrzují B — a] vyn. SO — 361 tak trváti budú] tak trvají U, vyn. SO — i] [utonau) K — «s dábly vyn. B, (s čerty a s ďábly) KT, s pekelnými dábly R — runau] vyn. K, ronau PT, hrochnau CNSO, hronau R, padnau U — 362—363 Ba .. . míti!] vyn. S0 — Kmáš... spasení z toho, co slyší, nejednú B — 362—364 máš... převrhau mnozí sau, že s kázaní slova božího kunšty a smích mají, co by měli plakati na své hříchy, když se ji —rada dává k spasení. I to v nich dábel činí a převracuje k jich zatra-
Strana 485
485 věcí, které se jim praví k jich spasení, kumštíky budau míti; uzříš, kterak to oni ještě nejednau převrhau! Ale praví ť 365 mistr Matěj Pařížský, že ť jest velmi veliký hřích, z toho kumšty míti. Než pak dále: Když tak «bylo, že dábelníky dávali drahému Pánu a druzí znamení z nebe pokúšejíce hledali, »ale on, jakž jest viděl myšlení jich.« Tu v tomto on, milý Pán, dovodí svého božství 370 a že mocí božskau to činí, a to v tomto, kdež dí: »Ale on, když jest viděl myšlení jich« ; nebo to jest div nade všecky jiné divy, myšlení lidská znáti a věděti. Jiní divové bývají, ješto bez moci božské, ale mocí ďábelskú Kmohau činěni a okazováni býti, jako oni čarodějníci v Ejiptě divy «divné) a rozličné činili; ale znáti 375 myšlení [lidská] — to ť jest samého Boha, ale ne jiného. Řekl jim, totiž zákonníkuom : »Všeliké království samo v sobě rozdělené zpustne a duom na duom padne. A poněvadž cení U 362 z kázaní slova božího N 363 praví mluví a N — kumštíky] jakés kumštíky a žertíčky N, žerty a kumšty C, klasky a kunštíky PRT — 363—364 budau... převrhau!) mají B — 363 budau míti] mají PONT 364 nejednau] vyn. K 364 366 Ale praví... kumšty míti] vyn. C — 364 365 praví t... Pařížský (zvíte) K 365 že] jaký PT, jak N — velmi] (převelmi] K, to NPTU — veliký] vyn. PT — 366 (kumštíky) KR, kunšty P 367 Než ... dále] A U, Poslyšmež také O — Než pak] Poslyšmež již S tak] vyn. U m. bylo, že vyn. BU 367—368 ďábelníky .. . Pánu ídábelníkem nazývali drahého Pána) K 368 Pánu Ježíšovi C — a druzí] jiní pak PNTS, a druzí pak RC, jiní UO — (pokaušejíce jeho KRCTUO hledáchu od něho T, hledali od něho PONSO — ale on] on pak O — on, drahý Pán U — jakž jest viděl] znal US, znaje O — 369 věděl R, uzřel C — 369 375 Tu ... jiného] A protož S, vyn. O — 369 Tuto R — v tom PRONT on... Pán] vyn. U — milý] drahej N — Pán Ježíš T — dovodí] dokazuje N, dokázal U 370 toto činí PON — 370—371 «a to ... jich?, vyn. B — 370 tomto] tom PRCNTU — kdež když U — 370—371 Ale ... jich« že myšlení jejich znal U 370 když] jakž R — 371 věděl R, uzřel C jejich RCT« 372 a] vyn. U — věděti viděti N, vyn. U — Jiní] A mno- zí U - «ješto ale B — 372—373 «ješto) ... ale] vyn. U 373 ďábel- skú] Bélskau a ďáblovau P Smohau... býti vyn. B, a ne boží voka- zováni U 374 tito oni(!) C, onino N v Ejiptě] ejiptští N — divné; veliké B — činili] působili N 375 [lidská] vyn. KPRCTU, lidská i ďá- belská N - jest vlastní věc N — ale ne] tžádného) KPCNTU, a ne R — 376 jim] jim Pán Ježíš T. k nim O — totiž těm N — totiž zákonníkuom] vyn. SO Všeliké] Každé CUSO ve samo v] vyn. K, proti USO — samo] vyn. PNT 377 duom na duom padne] zboří se U — padá SO A poně- 374 2. M. 7, II n n.
485 věcí, které se jim praví k jich spasení, kumštíky budau míti; uzříš, kterak to oni ještě nejednau převrhau! Ale praví ť 365 mistr Matěj Pařížský, že ť jest velmi veliký hřích, z toho kumšty míti. Než pak dále: Když tak «bylo, že dábelníky dávali drahému Pánu a druzí znamení z nebe pokúšejíce hledali, »ale on, jakž jest viděl myšlení jich.« Tu v tomto on, milý Pán, dovodí svého božství 370 a že mocí božskau to činí, a to v tomto, kdež dí: »Ale on, když jest viděl myšlení jich« ; nebo to jest div nade všecky jiné divy, myšlení lidská znáti a věděti. Jiní divové bývají, ješto bez moci božské, ale mocí ďábelskú Kmohau činěni a okazováni býti, jako oni čarodějníci v Ejiptě divy «divné) a rozličné činili; ale znáti 375 myšlení [lidská] — to ť jest samého Boha, ale ne jiného. Řekl jim, totiž zákonníkuom : »Všeliké království samo v sobě rozdělené zpustne a duom na duom padne. A poněvadž cení U 362 z kázaní slova božího N 363 praví mluví a N — kumštíky] jakés kumštíky a žertíčky N, žerty a kumšty C, klasky a kunštíky PRT — 363—364 budau... převrhau!) mají B — 363 budau míti] mají PONT 364 nejednau] vyn. K 364 366 Ale praví... kumšty míti] vyn. C — 364 365 praví t... Pařížský (zvíte) K 365 že] jaký PT, jak N — velmi] (převelmi] K, to NPTU — veliký] vyn. PT — 366 (kumštíky) KR, kunšty P 367 Než ... dále] A U, Poslyšmež také O — Než pak] Poslyšmež již S tak] vyn. U m. bylo, že vyn. BU 367—368 ďábelníky .. . Pánu ídábelníkem nazývali drahého Pána) K 368 Pánu Ježíšovi C — a druzí] jiní pak PNTS, a druzí pak RC, jiní UO — (pokaušejíce jeho KRCTUO hledáchu od něho T, hledali od něho PONSO — ale on] on pak O — on, drahý Pán U — jakž jest viděl] znal US, znaje O — 369 věděl R, uzřel C — 369 375 Tu ... jiného] A protož S, vyn. O — 369 Tuto R — v tom PRONT on... Pán] vyn. U — milý] drahej N — Pán Ježíš T — dovodí] dokazuje N, dokázal U 370 toto činí PON — 370—371 «a to ... jich?, vyn. B — 370 tomto] tom PRCNTU — kdež když U — 370—371 Ale ... jich« že myšlení jejich znal U 370 když] jakž R — 371 věděl R, uzřel C jejich RCT« 372 a] vyn. U — věděti viděti N, vyn. U — Jiní] A mno- zí U - «ješto ale B — 372—373 «ješto) ... ale] vyn. U 373 ďábel- skú] Bélskau a ďáblovau P Smohau... býti vyn. B, a ne boží voka- zováni U 374 tito oni(!) C, onino N v Ejiptě] ejiptští N — divné; veliké B — činili] působili N 375 [lidská] vyn. KPRCTU, lidská i ďá- belská N - jest vlastní věc N — ale ne] tžádného) KPCNTU, a ne R — 376 jim] jim Pán Ježíš T. k nim O — totiž těm N — totiž zákonníkuom] vyn. SO Všeliké] Každé CUSO ve samo v] vyn. K, proti USO — samo] vyn. PNT 377 duom na duom padne] zboří se U — padá SO A poně- 374 2. M. 7, II n n.
Strana 486
486 šatanáš sám v sobě rozdělen jest, kterak stane království jeho? Nebo pravíte mne v Bélzebubu vymítati dábelství«. 380 Proč jim Pán Ježíš z zákona nedovodí, že mocí božskau to činí, ale rozumy jim dovodí? Nebo rozum to jest, když dí: »Všeliké království v sobě etc.« Proto, neb jsú byli v zákoně prolezlí a umělí a dobře mohli věděti z zákona, by byli chtěli, že jest on pravý Syn boží, i nebyli hodni, aby jim zákonem dovodil. A dí: 385 »Poněvadž šatanáš sám v sobě rozdělen jest, kterak stane království jeho?« Nebo, ačkoli ďáblové sami mezi sebú jsú rozděleni, takže nižádné svornosti mezi nimi není, než ustavičně se hanějí, klají sobě: a tak i ti, ktož se k nim dostanú, budú v ustavičném hanění a lání z ďábly. Čertí jim budú praviti: »Haha, vy jste nám «muk 390 přičinili, dostavše se k nám!« A oni zase dábluom [budú říci]: »Á, á, nastojte! a vy jste nás zavedli«. A tak nikda žádného vadž] I jest-li U — 378 šatan USO — Ksám) vyn. BUSO — v] proti CUSO — rozdělen jest] vyn. U — bude státi U — 379 «Nebo ... ďábel- ství vyn. B, Nebo mně(!) nazýváte Bélzebubem (totiž knížetem ďábel- ským) U — mne] že já CN — vymítám ČN — 380 Proč] Protož R — jim] jim tuto S, pak jim také O — Ježíš] Ježíš toho U, Kristus SO — z zákona] z zákona božího N, zákonem U — nedovodí, i dí U — 381 ale] a R — ale rozumy jim dovodí] vyn. SO — jim] (jiné)(!) K, jim to U — 381—382 «Ne- bo ... etc.« vyn. B — 381 Nebo ... když] To míní rozumy, že U m to jest, když dí] jich to dobře věděl, že N — když dí] vyn. PT — Všeliké] Každé U — 382 etc.] rozdělené etc. NU, (rozdělené (vyn. T) spustne (vyn. T, + a dům na dům padne R) KRCT — Proto také N — Proto, neb To jest proto učinil, že O — neb] protože U — prolezlí] zběhlí U — 382— 383 prolezlí ... z zákona, by] uměli znáti, kdyby S, umělí, kdyby O — 383 to dobře U — z zákona božího U — by] kdyby RNU — chtěli, snadno mohli poznati O — 384 i] ale SO — toho hodni SO — 384—386 aby jim... jeho?] vyn. SO — 384 byl dovodil C — (dále dí) K — 385 (kterak tehdy) KR — 386 sami] sami v sobě sau anebo N, vyn. USO — jsú) vyn. C — rozdě- leni] rozděleni a rozdvojeni N, nesvorni a rozdílni S, nesvorni O — takže] že PCNTU — 386—387 takže . . . než] vyn. SO — 387 ústavně PT — hanějí] vždycky hanějí C, hněvají S0 — lajíc B — 388 sobě, zlořečí N — ktož] ješto S — k nim] jim PNTU, tam k nim O — dostanau z lidí N — budau vždycky U — 389 lání] žehrání C, v zlořečení bez konce U — ďábly] nimi O — Čertí] Dáblové PU, Oni, totiž ďáblové R, Šatanové N, Nebo oni (vyn. O), ďáblové SO, A šmrti T, vyn. C — Jimž C — budú] vyn. PTUSO praviti] (láti řkauce) KR, řkau PT, říci C, řeknau USO — (Aha) KPRONTU, Ach, co S, Proč O — múky B — 390 přičíněli R, přivětšili N, přidali S0 — dostavše se k nám] jak ste se k nám dostali O — k] vyn. PNT, sem U oni] lidé U — k dáblům CN — [budú říci] vyn. KPNTSO — 391 A, á] (Aha; KPRCNT, Ach USO — a vy jste] proč jste vy SO — zavedli svodili B, (zavedli, že sme se k vám dostali) K — nikda] vyn. PNT, na věky U —
486 šatanáš sám v sobě rozdělen jest, kterak stane království jeho? Nebo pravíte mne v Bélzebubu vymítati dábelství«. 380 Proč jim Pán Ježíš z zákona nedovodí, že mocí božskau to činí, ale rozumy jim dovodí? Nebo rozum to jest, když dí: »Všeliké království v sobě etc.« Proto, neb jsú byli v zákoně prolezlí a umělí a dobře mohli věděti z zákona, by byli chtěli, že jest on pravý Syn boží, i nebyli hodni, aby jim zákonem dovodil. A dí: 385 »Poněvadž šatanáš sám v sobě rozdělen jest, kterak stane království jeho?« Nebo, ačkoli ďáblové sami mezi sebú jsú rozděleni, takže nižádné svornosti mezi nimi není, než ustavičně se hanějí, klají sobě: a tak i ti, ktož se k nim dostanú, budú v ustavičném hanění a lání z ďábly. Čertí jim budú praviti: »Haha, vy jste nám «muk 390 přičinili, dostavše se k nám!« A oni zase dábluom [budú říci]: »Á, á, nastojte! a vy jste nás zavedli«. A tak nikda žádného vadž] I jest-li U — 378 šatan USO — Ksám) vyn. BUSO — v] proti CUSO — rozdělen jest] vyn. U — bude státi U — 379 «Nebo ... ďábel- ství vyn. B, Nebo mně(!) nazýváte Bélzebubem (totiž knížetem ďábel- ským) U — mne] že já CN — vymítám ČN — 380 Proč] Protož R — jim] jim tuto S, pak jim také O — Ježíš] Ježíš toho U, Kristus SO — z zákona] z zákona božího N, zákonem U — nedovodí, i dí U — 381 ale] a R — ale rozumy jim dovodí] vyn. SO — jim] (jiné)(!) K, jim to U — 381—382 «Ne- bo ... etc.« vyn. B — 381 Nebo ... když] To míní rozumy, že U m to jest, když dí] jich to dobře věděl, že N — když dí] vyn. PT — Všeliké] Každé U — 382 etc.] rozdělené etc. NU, (rozdělené (vyn. T) spustne (vyn. T, + a dům na dům padne R) KRCT — Proto také N — Proto, neb To jest proto učinil, že O — neb] protože U — prolezlí] zběhlí U — 382— 383 prolezlí ... z zákona, by] uměli znáti, kdyby S, umělí, kdyby O — 383 to dobře U — z zákona božího U — by] kdyby RNU — chtěli, snadno mohli poznati O — 384 i] ale SO — toho hodni SO — 384—386 aby jim... jeho?] vyn. SO — 384 byl dovodil C — (dále dí) K — 385 (kterak tehdy) KR — 386 sami] sami v sobě sau anebo N, vyn. USO — jsú) vyn. C — rozdě- leni] rozděleni a rozdvojeni N, nesvorni a rozdílni S, nesvorni O — takže] že PCNTU — 386—387 takže . . . než] vyn. SO — 387 ústavně PT — hanějí] vždycky hanějí C, hněvají S0 — lajíc B — 388 sobě, zlořečí N — ktož] ješto S — k nim] jim PNTU, tam k nim O — dostanau z lidí N — budau vždycky U — 389 lání] žehrání C, v zlořečení bez konce U — ďábly] nimi O — Čertí] Dáblové PU, Oni, totiž ďáblové R, Šatanové N, Nebo oni (vyn. O), ďáblové SO, A šmrti T, vyn. C — Jimž C — budú] vyn. PTUSO praviti] (láti řkauce) KR, řkau PT, říci C, řeknau USO — (Aha) KPRONTU, Ach, co S, Proč O — múky B — 390 přičíněli R, přivětšili N, přidali S0 — dostavše se k nám] jak ste se k nám dostali O — k] vyn. PNT, sem U oni] lidé U — k dáblům CN — [budú říci] vyn. KPNTSO — 391 A, á] (Aha; KPRCNT, Ach USO — a vy jste] proč jste vy SO — zavedli svodili B, (zavedli, že sme se k vám dostali) K — nikda] vyn. PNT, na věky U —
Strana 487
487 pokoje nebude, ale ustavičné lání a hanění. A ač tam dáblové jsú nesvorni, ii ale v tomto ť jsú náramně svorní, že jsú jako jedné B 181 vuole, což jest proti nám, k našemu oklamání a svedení, tu ť jsú 395 náramně svorni. Uchovajž nás jich tovařiství, milý, drahý Bože! A dále dí [Pán]: »Jestliže já v Bélzebubu vymítám dábelství, synové vaši v kom vymítají? Protož oni súdce vaši budú«. Bylo tak již, že Pán Ježíš byl dal moc apoštoluom, že jsú dábly vymí- tali. I protož tuto Pán Ježíš dí: »synové vaši« — míní apoštoly — 400 nebo, což jsú tehdáž apoštolé činili, nic jsú oni toho nedbali, protože jsú byli apoštolé rodu znamenitějšího, z města Jeruzalema slavného, ale on, drahý Pán, od Nazareta městečka a z Betléma hubeného a syn dievky chudé, sám chudičký a zavržený v světě. I protož jemu toho záviděli, nebo vždy k urození a k bohatství 405 hleděli. Jakož i podnes lidé v tom bludu stojí, že vždy hledí k uro- 392 pokoje] (řádu mezi nimi) K — nebudej bude P, nebude na věky N, míti nebudau UO — ale ... hanění] vyn. O — ale] než S —. hanění a sobě vespolek zlořečení N, hanění a zlořečení S — 392—395 A ač... Bože Než (Ale O) v tom (tomto 0) sau dáblové velmi svorni, že sobě proti nám jako z jedné vůle pomáhají, aby nás na zatracení uvedli, čehož nás rač uchovati (+ milý 0) Pán Bůh (+ náš na věky, od S, † a zbaviti O) jejich tovaryšstva SO 392 A] [Alevšak) K, Ale PRCTU — A ač] Ačkoliv pak N ač že U— tam] (mezi sebau) KN, tak mezi sebau PCTU, tak R — 393 nesvorni, ale v tomto ť jsú] vyn.(!) K — v tomto] tu U — náramně] náramně velmi C, velmi U — že jsú] a U — všichni jako R — 394 vůle v tom) K - jest] se dotýče N — zavedení PRCTU — 394—395 tu f. . . svorni] vyn. N — 395 náramně] velmi PRCT — jejich T, jich a jejich U — tovařistva PRNT 396 [Pán] vyn. KPNTUSO, čtení svaté C, drahý Pán R — Bélzebubu, knížeti ďábelském 0 dábly PRONTUSO — 397 saudcové) KCNUSO — Bylo] Stalo se N 397 398 Bylo tak již, že] I tehda již U, A to bylo tak, že O — 398 již] vyn. PRONTS — byl již PRNTC — že jsú ... vymítali] ďábly vymítali O - 399 400 I protož ... činili] ale SO — 399 tuto] to ( Ježíš] vyn. U, (Ježíš dále) K — vaši (v kom vymítají? KR — miní apoštoly] (A to řka, míní své učedlníky) K — míníc N, to míní CU — 400 divů činili U — nic] vyn. O — nedbali] nešetřili N, nevšímali U, na nich nedbali SO — 401 z rodu PCNTU — (znamenitého) K — totiž z města N — 402 on] vyn. O — od Nazareta] vyn. S, toliko O — z městečka USO . a z] vyn. S — a z Betléma] vyn. O 403 hubeného] chatrného U — (děvky; KSO — dívky chudičké N — sám také N — sám... zavržený] a opo- vržené 80 (chudý) K — v světě] u světa U — 404 toho] v tom O nebo tento svět N — vždy oni C — 404—408 vždy ... darmo jsau oni hleděli k urození a důstojenství, a to vše nadarmo O — 404 k povýšení a k urození U. 405 hledí N — 405—406 i podnes ... ba] to ještě podnes trvá S — 405 dodnes N — bludu] vyn. R — k] vyn. KPCNT 405—406
487 pokoje nebude, ale ustavičné lání a hanění. A ač tam dáblové jsú nesvorni, ii ale v tomto ť jsú náramně svorní, že jsú jako jedné B 181 vuole, což jest proti nám, k našemu oklamání a svedení, tu ť jsú 395 náramně svorni. Uchovajž nás jich tovařiství, milý, drahý Bože! A dále dí [Pán]: »Jestliže já v Bélzebubu vymítám dábelství, synové vaši v kom vymítají? Protož oni súdce vaši budú«. Bylo tak již, že Pán Ježíš byl dal moc apoštoluom, že jsú dábly vymí- tali. I protož tuto Pán Ježíš dí: »synové vaši« — míní apoštoly — 400 nebo, což jsú tehdáž apoštolé činili, nic jsú oni toho nedbali, protože jsú byli apoštolé rodu znamenitějšího, z města Jeruzalema slavného, ale on, drahý Pán, od Nazareta městečka a z Betléma hubeného a syn dievky chudé, sám chudičký a zavržený v světě. I protož jemu toho záviděli, nebo vždy k urození a k bohatství 405 hleděli. Jakož i podnes lidé v tom bludu stojí, že vždy hledí k uro- 392 pokoje] (řádu mezi nimi) K — nebudej bude P, nebude na věky N, míti nebudau UO — ale ... hanění] vyn. O — ale] než S —. hanění a sobě vespolek zlořečení N, hanění a zlořečení S — 392—395 A ač... Bože Než (Ale O) v tom (tomto 0) sau dáblové velmi svorni, že sobě proti nám jako z jedné vůle pomáhají, aby nás na zatracení uvedli, čehož nás rač uchovati (+ milý 0) Pán Bůh (+ náš na věky, od S, † a zbaviti O) jejich tovaryšstva SO 392 A] [Alevšak) K, Ale PRCTU — A ač] Ačkoliv pak N ač že U— tam] (mezi sebau) KN, tak mezi sebau PCTU, tak R — 393 nesvorni, ale v tomto ť jsú] vyn.(!) K — v tomto] tu U — náramně] náramně velmi C, velmi U — že jsú] a U — všichni jako R — 394 vůle v tom) K - jest] se dotýče N — zavedení PRCTU — 394—395 tu f. . . svorni] vyn. N — 395 náramně] velmi PRCT — jejich T, jich a jejich U — tovařistva PRNT 396 [Pán] vyn. KPNTUSO, čtení svaté C, drahý Pán R — Bélzebubu, knížeti ďábelském 0 dábly PRONTUSO — 397 saudcové) KCNUSO — Bylo] Stalo se N 397 398 Bylo tak již, že] I tehda již U, A to bylo tak, že O — 398 již] vyn. PRONTS — byl již PRNTC — že jsú ... vymítali] ďábly vymítali O - 399 400 I protož ... činili] ale SO — 399 tuto] to ( Ježíš] vyn. U, (Ježíš dále) K — vaši (v kom vymítají? KR — miní apoštoly] (A to řka, míní své učedlníky) K — míníc N, to míní CU — 400 divů činili U — nic] vyn. O — nedbali] nešetřili N, nevšímali U, na nich nedbali SO — 401 z rodu PCNTU — (znamenitého) K — totiž z města N — 402 on] vyn. O — od Nazareta] vyn. S, toliko O — z městečka USO . a z] vyn. S — a z Betléma] vyn. O 403 hubeného] chatrného U — (děvky; KSO — dívky chudičké N — sám také N — sám... zavržený] a opo- vržené 80 (chudý) K — v světě] u světa U — 404 toho] v tom O nebo tento svět N — vždy oni C — 404—408 vždy ... darmo jsau oni hleděli k urození a důstojenství, a to vše nadarmo O — 404 k povýšení a k urození U. 405 hledí N — 405—406 i podnes ... ba] to ještě podnes trvá S — 405 dodnes N — bludu] vyn. R — k] vyn. KPCNT 405—406
Strana 488
488 zení vysokému a k duostojenství; ba, by ť byl najlepší člověk, nic tomuto lidu od něho příjemno není; není-li duostojenství a urození, vše darmo)! Ale dí ť svatý Petr, že Buoh není při- jimač osob. A to jest na oko viděti: těchto chudých, zavržených 410 od světa), více uzříš na službě boží; aneb kteří častěji k tělu božímu jdú, «ti-li chudí, zavržení, čili Konino) páni velicí, bohatí? Bylo by hanba pánu, Jeho Milosti! Však jest již na to přišel tento lid křesťanský, že se on již] stydí svým milým Bohem a službú jeho. Kterak pak preláti a biskupi? — pohled 415 na ty, často-li ti jdú k tělu božímu? »A, á, biskup, když [od slauží k urození... duostojenství] k povýšení a k urození a k bohatství U — 406 vysokému a k] (vysokého) (+ a C) KPCNT — najlepší] ještě lepší S — člověk, když jest chudej, tehdy ť C — 407 nic ... není-li] není-li při něm S — (tehdy ť nic) KPRNT — tomuto ... příjemno není] ho sobě ne- váží lidé ďáblovi U — příjemného N — není-li při tom C, není-li t k tomu N — v důstojenství U — 408 urozený U — vše darmo vyn. B, a bo- hatý U — 408—409 Ale ... to jest] Ale Bůh osob nepřijímá, ale patří k srdci. Nebo to S, Avšak Pán Bůh nepatří na osobu, ale patří k srdci. Ano to O — 409—412 těchto ... bohatí] že tito chudí (+ lidé O), od světa za- vržení, spíšeji jdau (půjdau O) na službu boží i častějí (+ přichází k stolu O) k (vyn. O) slovu (vyn. O) božímu (vyn. O), k (vyn. O) večeři (večeře O) Páně nežli onino znamenití a velicí páni (+ »Au, prej S) S0 — 409 (těchto lidí) K, těchto-li PRNT, že těch lidí U — 410 od světa vyn. B, u světa U — uzříš ... boží] uhlídáš u slova božího U — častějí více B, (časnějí (!) K — tělu božímu] velebnejm svátostem večeře Páně C, stolu Páně U — 411 božímu a krvi boží T — 411—412 «ti-li ... bohatí] čili ti chudí čili ti bohatí, rozkošní, u světa vzáctní a velicí páni U — 411 «ti-li chudí] chudí-li B — zavržení vyn. B — gonino) ti B — 411—412 páni ... bohatí] Jich Milosti, páni velicí, znamenití N — 412 bohatí zna- menití KPRCT — 412—414 bylo by ... službú jeho] vyn. O — 412 aj (au NCTU), bylo by PCNTU — pánu... Milosti] (páně Milosti) KPT, Vaší Milosti U — 412—414 Však ... službú jeho] nebo oni se stydí svému milému Bohu na službu jíti S — 413 na to zle C — přišlo, že U — křesťan- ský] vyn. U — oni RCT — 413—414 on již .. kterak pak] oni stydí za Pána Boha a s ním se poobírati, a U — 413 [již] vyn. KPRCNT - za svého milého Boha N — 414 za službu CN — (jeho obírati) K, jeho umlauvati R — 414—415 kterak .. na ty] Pohlediž pak na pány biskupy, preláty N— 414 kterak] A co O — (pak onino) K. — preláti velicí R — —(pohledte K — 414—415 pohleď na ty] vyn. PSO — 415 ti] vyn. PUS, oni RCO — chodí SO — tělu božímu] přijímaní těla a krve Pána Ježíše C — tělu] stolu SO — božímu a k drahý krvi T — A, á] (Ano; K, Au N, Aha T, Ach, ach O — když] když ť on C, vyn. SO — (slauží) KPRNTUS, odslauží mši C, vyn. 408 Sk. 10, 34 —
488 zení vysokému a k duostojenství; ba, by ť byl najlepší člověk, nic tomuto lidu od něho příjemno není; není-li duostojenství a urození, vše darmo)! Ale dí ť svatý Petr, že Buoh není při- jimač osob. A to jest na oko viděti: těchto chudých, zavržených 410 od světa), více uzříš na službě boží; aneb kteří častěji k tělu božímu jdú, «ti-li chudí, zavržení, čili Konino) páni velicí, bohatí? Bylo by hanba pánu, Jeho Milosti! Však jest již na to přišel tento lid křesťanský, že se on již] stydí svým milým Bohem a službú jeho. Kterak pak preláti a biskupi? — pohled 415 na ty, často-li ti jdú k tělu božímu? »A, á, biskup, když [od slauží k urození... duostojenství] k povýšení a k urození a k bohatství U — 406 vysokému a k] (vysokého) (+ a C) KPCNT — najlepší] ještě lepší S — člověk, když jest chudej, tehdy ť C — 407 nic ... není-li] není-li při něm S — (tehdy ť nic) KPRNT — tomuto ... příjemno není] ho sobě ne- váží lidé ďáblovi U — příjemného N — není-li při tom C, není-li t k tomu N — v důstojenství U — 408 urozený U — vše darmo vyn. B, a bo- hatý U — 408—409 Ale ... to jest] Ale Bůh osob nepřijímá, ale patří k srdci. Nebo to S, Avšak Pán Bůh nepatří na osobu, ale patří k srdci. Ano to O — 409—412 těchto ... bohatí] že tito chudí (+ lidé O), od světa za- vržení, spíšeji jdau (půjdau O) na službu boží i častějí (+ přichází k stolu O) k (vyn. O) slovu (vyn. O) božímu (vyn. O), k (vyn. O) večeři (večeře O) Páně nežli onino znamenití a velicí páni (+ »Au, prej S) S0 — 409 (těchto lidí) K, těchto-li PRNT, že těch lidí U — 410 od světa vyn. B, u světa U — uzříš ... boží] uhlídáš u slova božího U — častějí více B, (časnějí (!) K — tělu božímu] velebnejm svátostem večeře Páně C, stolu Páně U — 411 božímu a krvi boží T — 411—412 «ti-li ... bohatí] čili ti chudí čili ti bohatí, rozkošní, u světa vzáctní a velicí páni U — 411 «ti-li chudí] chudí-li B — zavržení vyn. B — gonino) ti B — 411—412 páni ... bohatí] Jich Milosti, páni velicí, znamenití N — 412 bohatí zna- menití KPRCT — 412—414 bylo by ... službú jeho] vyn. O — 412 aj (au NCTU), bylo by PCNTU — pánu... Milosti] (páně Milosti) KPT, Vaší Milosti U — 412—414 Však ... službú jeho] nebo oni se stydí svému milému Bohu na službu jíti S — 413 na to zle C — přišlo, že U — křesťan- ský] vyn. U — oni RCT — 413—414 on již .. kterak pak] oni stydí za Pána Boha a s ním se poobírati, a U — 413 [již] vyn. KPRCNT - za svého milého Boha N — 414 za službu CN — (jeho obírati) K, jeho umlauvati R — 414—415 kterak .. na ty] Pohlediž pak na pány biskupy, preláty N— 414 kterak] A co O — (pak onino) K. — preláti velicí R — —(pohledte K — 414—415 pohleď na ty] vyn. PSO — 415 ti] vyn. PUS, oni RCO — chodí SO — tělu božímu] přijímaní těla a krve Pána Ježíše C — tělu] stolu SO — božímu a k drahý krvi T — A, á] (Ano; K, Au N, Aha T, Ach, ach O — když] když ť on C, vyn. SO — (slauží) KPRNTUS, odslauží mši C, vyn. 408 Sk. 10, 34 —
Strana 489
489 třikrát do roka a teď na veliké hody, dosti ť má!« Aha, zvědí ť, shledají ť to! A dí: »Protož oni súdce vaši budú.« Jako by řekl: »Oni jsú synové vaši a oni to mau mocí činí, a vy nevěříte; protož ť oni 420 vás budú súditi v súdný den.« A dí dále: »Jestliže v Duchu svatém vymítám dábelství, jistě přišlo ťjest mezi vás [nebeské] království boží«. Když jim toho rozumy dovodil Pán milý, že Duchem svatým a ne Bélzebubem ďábly vymítá, — »tehdy zajisté přišlo v vás krá- lovství boží«, mluví, aby rozuměli, že jest on ten drahý Mesiáš, 425 kterýž právě v se věřícím li otevře království nebeské. Než pak, B 182 že tuto jest zmínka o Bélzebubu: Bélzebub se vykládá jako buch much neb múchavý Kbůh. Hleďmež, milí křesťané, aby v nás ten buoh místa neměl! Nebo bývá-li to, že na modlitbě často- krát rozličná kolácení a myšlení bývají, ona i ona, od dábla, an O 416 roka, máte dosti R — a] on má dosti U — a teď ... hody] vyn. N a teď] vyn. S, jen O — hody, a hnedky (hned na tom 0) S0 — dosti ť má] již ť jest hned dosti! Teď na veliké hody jich Pán Bůh drobet užive, vostatek pak svět, tělo, ďábel N, má ť on na tom dosti C, vyn. U — máte R 416 417 Aha ... to] Nebudau-li ť s(!) toho trestáni, to ť potom zvíte S. Snad by bylo hanba Jeho Milosti, často jíti na službu boží O — 416 Aha] [Ach) K, A U, vyn. N — [zvědíť, nebožátka) K — 417 to, coť je pro to potká C, to, když bude na smrti T, to, kdež bude déle býti U 418 Aj Též U — A ... Protož] A protož (4 dobře 0) dí (+ Syn boží0), že S0 — (dí dále KR — saudcové CNUS - vaši] vyn. S, jejich O — (budau, totiž apoštolé K — Jako... Oni] vyn. K — Jako ... řekl] totiž PONTU jsú] sauce N 419 vaši, Židé z Židův pošlí N — oni] vyn. USO — toto TSO — a] avšak O tomu věřiti nechcete N — oni] vyn. O — 420 dí... Jestliže] pakli ť já SO — dále čtení svaté C — Jestliže já PU, Jestliže pak (— v Duchu svatém] (prstem božím; KSO — 421 dábly S0 — zajisté PRONTU — mezi] v PRTU — mezi vás] k vám SO —[nebeské] vyn. PRONTU, boží SO 422 424 boží... boží« ] vyn. BKSO — 422 jim již U dovodilj dovedl NU — 423 v vás] meci vás ČN — 424 boží nebeské N — mluví] když jim toho milej Pán rozumy dovodil (! opak.!), k tomu vedi C, mluví jim N. To jim mluví drahý Pán S0 - ten drahý] (pravý) K, ten drahý Pán R, ten (vyn. O) zaslíbený SO, ten drahý, z nebe přišlý N 425 kterýž skrze kterého U s právě v se] vyn. SO — v se věřícím] se věřícím právě U se nebeské věčné a nebeské N, boží USO — Než pak] Ale NU — jest] se děje N, se činí S0 — Bélzebub] ten pak] vyn. SO 426 tu U SO jako by řekl N 426—427 jako .. . neb] vyn. S0 — 427 bůh vyn. BRUSO — 427—428 Hleďmež ... že na] a jako mauchy nemají žádného sebrání, tak na člověka (člověku 0) při S0 427 vás U — 428 slig vyn. B — na] při U — modlitbách C, modlení UO — častokrát] vyn. 429 rozličná] ona i ona S0 — kolácení aj vyn. U — ona i ona] ono USO
489 třikrát do roka a teď na veliké hody, dosti ť má!« Aha, zvědí ť, shledají ť to! A dí: »Protož oni súdce vaši budú.« Jako by řekl: »Oni jsú synové vaši a oni to mau mocí činí, a vy nevěříte; protož ť oni 420 vás budú súditi v súdný den.« A dí dále: »Jestliže v Duchu svatém vymítám dábelství, jistě přišlo ťjest mezi vás [nebeské] království boží«. Když jim toho rozumy dovodil Pán milý, že Duchem svatým a ne Bélzebubem ďábly vymítá, — »tehdy zajisté přišlo v vás krá- lovství boží«, mluví, aby rozuměli, že jest on ten drahý Mesiáš, 425 kterýž právě v se věřícím li otevře království nebeské. Než pak, B 182 že tuto jest zmínka o Bélzebubu: Bélzebub se vykládá jako buch much neb múchavý Kbůh. Hleďmež, milí křesťané, aby v nás ten buoh místa neměl! Nebo bývá-li to, že na modlitbě často- krát rozličná kolácení a myšlení bývají, ona i ona, od dábla, an O 416 roka, máte dosti R — a] on má dosti U — a teď ... hody] vyn. N a teď] vyn. S, jen O — hody, a hnedky (hned na tom 0) S0 — dosti ť má] již ť jest hned dosti! Teď na veliké hody jich Pán Bůh drobet užive, vostatek pak svět, tělo, ďábel N, má ť on na tom dosti C, vyn. U — máte R 416 417 Aha ... to] Nebudau-li ť s(!) toho trestáni, to ť potom zvíte S. Snad by bylo hanba Jeho Milosti, často jíti na službu boží O — 416 Aha] [Ach) K, A U, vyn. N — [zvědíť, nebožátka) K — 417 to, coť je pro to potká C, to, když bude na smrti T, to, kdež bude déle býti U 418 Aj Též U — A ... Protož] A protož (4 dobře 0) dí (+ Syn boží0), že S0 — (dí dále KR — saudcové CNUS - vaši] vyn. S, jejich O — (budau, totiž apoštolé K — Jako... Oni] vyn. K — Jako ... řekl] totiž PONTU jsú] sauce N 419 vaši, Židé z Židův pošlí N — oni] vyn. USO — toto TSO — a] avšak O tomu věřiti nechcete N — oni] vyn. O — 420 dí... Jestliže] pakli ť já SO — dále čtení svaté C — Jestliže já PU, Jestliže pak (— v Duchu svatém] (prstem božím; KSO — 421 dábly S0 — zajisté PRONTU — mezi] v PRTU — mezi vás] k vám SO —[nebeské] vyn. PRONTU, boží SO 422 424 boží... boží« ] vyn. BKSO — 422 jim již U dovodilj dovedl NU — 423 v vás] meci vás ČN — 424 boží nebeské N — mluví] když jim toho milej Pán rozumy dovodil (! opak.!), k tomu vedi C, mluví jim N. To jim mluví drahý Pán S0 - ten drahý] (pravý) K, ten drahý Pán R, ten (vyn. O) zaslíbený SO, ten drahý, z nebe přišlý N 425 kterýž skrze kterého U s právě v se] vyn. SO — v se věřícím] se věřícím právě U se nebeské věčné a nebeské N, boží USO — Než pak] Ale NU — jest] se děje N, se činí S0 — Bélzebub] ten pak] vyn. SO 426 tu U SO jako by řekl N 426—427 jako .. . neb] vyn. S0 — 427 bůh vyn. BRUSO — 427—428 Hleďmež ... že na] a jako mauchy nemají žádného sebrání, tak na člověka (člověku 0) při S0 427 vás U — 428 slig vyn. B — na] při U — modlitbách C, modlení UO — častokrát] vyn. 429 rozličná] ona i ona S0 — kolácení aj vyn. U — ona i ona] ono USO
Strana 490
490 430 namítá, an vnuká, že nejednau člověk zapomene, co říká, že tu duši ubohú utlukú, usedají právě jako múchy, že žádného sebrání nemuož míti? To ť ten Bélzebub činí, že z toho potom ty modlitby bývají mrzké před tváří boží. Právě jako kdyby byla nějaká dobrá krmě a much do ní plno napadalo — 435 rád-li by ji jedl? Nezdá mi se! Též ť jest před Bohem: budú ť modlitby dobré, jakož jsú samy v sobě, ale když jich člověk nevede dobře), jakož vésti má v duchu, v pravdě, ale koláceními, Kmyšleními oněmi i oněmi) zaneprázdní se: již ť jest ohavná před Bohem. A takéž ť jest i o jiných dobrých skutcích. A proto vždy lidé 440 jakés doufání mají v ty dobré skutky a netbajíc jich tak vésti, jakž Buoh velí a chce míti, než jakž jsú navykli. Dí prorok Jeremiáš: »Toto dí Pán Buoh: Nechtějte doufati v slova i ono R, jiné a jiné U — 429—433 ona i ona ... potom ty] ano (— tu O) člověk na ledacos vzpomene, takže potom takové S0 — 429 od ďábla] vyn. R, a to od ďábla U — 430 takže RT — 431 (dušičku) K — nebohú PKNU, hubenau a ubohau R — uposedajé C — «právě) vyn. BU — 432 sebrání] skraušení na srdci U — míti] býti U — z toho] skrze to U — potom] potom té duše NT, té duše U — 433 ty] (ta duše (+ a její K) ty) KPRC — mrzké a ohavné PCNSO — před tváří boží] vyn. SO — Právě] Rovně O — (tak, jako) KU — kdyby byla] vyn. R — 434 nějaká vyn. BR— a] a kdyby R, ano by O — do ní (v ni KPRCT — (plno vyn. B — na- padlo PO, napadalo všudy U — 435 medle, rád R — rád-li] medle, jak SO — by ty O — ji] vyn. C — Viď, nezdá O — Též] Tak UO — před milým Pánem Bohem T, u Pána Boha U — budú ť] budau-li ť R, vyn. U — 435—436 budú t ... v sobě] vaše modlitba sama v sobě dobrá O — 436 jakož vyn. US — jsú] vyn. S — 436—437 jich . . . má] člověk se nemodlí srdcem skrau- šeným U — 436—438 jich ... zaneprázdní se] je (ji O) člověk říká v divném kolácení a myšlení SO — 437 «dobře vyn. B, dobře, (tak) K — s kolá- cením C — 437—438 koláceními ... oněmi) při modlení má jiné a jiné myšlení, i tím U — 438 s myšleními C — «myšleními ... oněmi» rozlič- nými B, (myšlením oním i oním; K — oniem i oniem T — již ť jest] když takové zlé myšlení tane na srdce, neodrazí, nezavře se, ale při tom stojí, povoluje, již t jest taková modlitba N — to ohavná C, ohavná a smrdí U — 439 (milým Bohem) KT — takéž ť jest] tak má býti rozumíno N, tak ť jest U, tak S, tak máš rozoměti O — dobrých] vyn. O — 439—446 A proto ... vy Medle, lžete-li (+ také O) kdy? Zdá mi se (Ano se mně zdá O), že ve vší Praze není více lhářův, jako jich bývá v jednom kostele. Vy říkáte SO — 439 proto vždy] předce U — lidé] vyn. R — 440 «netba- jíc nechtí BU, nedbají R — tak] vyn. C — vésti] činiti U — 441 milý Pán Bůh T — velí] poraučí U — «a chce míti vyn. B — než toliko N — jsú navykli] zvykli N — (Ano dí) K — 442 «dí praví B — Pán Buoh] vyn. 442 Jer. 7, 4 —
490 430 namítá, an vnuká, že nejednau člověk zapomene, co říká, že tu duši ubohú utlukú, usedají právě jako múchy, že žádného sebrání nemuož míti? To ť ten Bélzebub činí, že z toho potom ty modlitby bývají mrzké před tváří boží. Právě jako kdyby byla nějaká dobrá krmě a much do ní plno napadalo — 435 rád-li by ji jedl? Nezdá mi se! Též ť jest před Bohem: budú ť modlitby dobré, jakož jsú samy v sobě, ale když jich člověk nevede dobře), jakož vésti má v duchu, v pravdě, ale koláceními, Kmyšleními oněmi i oněmi) zaneprázdní se: již ť jest ohavná před Bohem. A takéž ť jest i o jiných dobrých skutcích. A proto vždy lidé 440 jakés doufání mají v ty dobré skutky a netbajíc jich tak vésti, jakž Buoh velí a chce míti, než jakž jsú navykli. Dí prorok Jeremiáš: »Toto dí Pán Buoh: Nechtějte doufati v slova i ono R, jiné a jiné U — 429—433 ona i ona ... potom ty] ano (— tu O) člověk na ledacos vzpomene, takže potom takové S0 — 429 od ďábla] vyn. R, a to od ďábla U — 430 takže RT — 431 (dušičku) K — nebohú PKNU, hubenau a ubohau R — uposedajé C — «právě) vyn. BU — 432 sebrání] skraušení na srdci U — míti] býti U — z toho] skrze to U — potom] potom té duše NT, té duše U — 433 ty] (ta duše (+ a její K) ty) KPRC — mrzké a ohavné PCNSO — před tváří boží] vyn. SO — Právě] Rovně O — (tak, jako) KU — kdyby byla] vyn. R — 434 nějaká vyn. BR— a] a kdyby R, ano by O — do ní (v ni KPRCT — (plno vyn. B — na- padlo PO, napadalo všudy U — 435 medle, rád R — rád-li] medle, jak SO — by ty O — ji] vyn. C — Viď, nezdá O — Též] Tak UO — před milým Pánem Bohem T, u Pána Boha U — budú ť] budau-li ť R, vyn. U — 435—436 budú t ... v sobě] vaše modlitba sama v sobě dobrá O — 436 jakož vyn. US — jsú] vyn. S — 436—437 jich . . . má] člověk se nemodlí srdcem skrau- šeným U — 436—438 jich ... zaneprázdní se] je (ji O) člověk říká v divném kolácení a myšlení SO — 437 «dobře vyn. B, dobře, (tak) K — s kolá- cením C — 437—438 koláceními ... oněmi) při modlení má jiné a jiné myšlení, i tím U — 438 s myšleními C — «myšleními ... oněmi» rozlič- nými B, (myšlením oním i oním; K — oniem i oniem T — již ť jest] když takové zlé myšlení tane na srdce, neodrazí, nezavře se, ale při tom stojí, povoluje, již t jest taková modlitba N — to ohavná C, ohavná a smrdí U — 439 (milým Bohem) KT — takéž ť jest] tak má býti rozumíno N, tak ť jest U, tak S, tak máš rozoměti O — dobrých] vyn. O — 439—446 A proto ... vy Medle, lžete-li (+ také O) kdy? Zdá mi se (Ano se mně zdá O), že ve vší Praze není více lhářův, jako jich bývá v jednom kostele. Vy říkáte SO — 439 proto vždy] předce U — lidé] vyn. R — 440 «netba- jíc nechtí BU, nedbají R — tak] vyn. C — vésti] činiti U — 441 milý Pán Bůh T — velí] poraučí U — «a chce míti vyn. B — než toliko N — jsú navykli] zvykli N — (Ano dí) K — 442 «dí praví B — Pán Buoh] vyn. 442 Jer. 7, 4 —
Strana 491
491 klživá!« Lže-li kdy tento lid, hádaj?! Zdá mi se, že není jednoho domu ani dvú ani desíti «ani sta) ve vší Praze, aby v něm více 445 lhářů «bylo, jako «jich bývá v jednom kostele, «a aby více lhali). Říká te-li vy v kostele kdy): »Přiď království tvé!«? Jest-li tak, že v Kvás Buoh kraluje, čili «jest, že- v vás kraluje pýcha, lakomství, obžerství, závist, lenost, smilstvo? Říkáte-li: »Buď vuole tvá!«? Plníte-li tu vuoli [boží]? 450 Jest-li vůle boží, aby jména božího nadarmo nebrali, nevěro- vali, jeden druhého neoklamával, nepřesahal, čili jinak jest? Nesaudíte-li žádného, kdo vám poručen nejni? Ba, však lžete jedno! Říkáte-li: »Chléb náš veždajší daj nám dnes!«? I velmi-li žádáte těla božího? On dává, a vy nechcete vzíti! »Nech ho tam. 455 Panc Ježíši, měj je sobě!« Říkáte-liž: »Odpusť nám naše viny jakož i my odpauštíme našim vinníkuom!«? Odpúštíte-li? Ano, R - Nerodte PCNT — 443 lživá lži B — Mnedle, lže-li PKONTU — lid kdy C — 444 ani desíti] vyn. C — desíti] (sto; K — «ani sta vyn. BR — ve vší Praze] na všem světě C — něm] kterém domu C. nich N — více zaumyslnejch N — 445 «bylo vyn. B, nebylo(!) U — «jich bývá vyn. B — jednom vyn. B, jediném PN a kostele kdy PT — «a aby více lhali« vyn. BR aby] kde by U — 446 Říká«te-li vy] Říkaji B — vy) vyn. R kdy) vyn. B 447 Jest ... kraluje] A ona v vás panuje SO tak do vás U — nás BR «jest, že vyn. BU, jest to, že C — 449 Říká C — «-li) vyn. BSO — 449—453 Buď... Říkáte-li] »Ne- vezmeš jména božího nadarmo!«, a vy předce věrujete, přisaháte, dušujete a jeden druhého oklamáváte; aniž také nemáte žádného sauditi, kdož vám poručen není. Říkáte S, »Nevezmeš jména božího nadarmo!«, a předce budete se věrovati, dušovati, přisahati a jeden druhého oklamáváte. Říká- váte O — 449 tvá?« tento lid C — «tu) vyn. B — [boží] vyn. KPTU — 450Jest... boží) vyn. B — li to N — fabyšte) KR — nevěrovali] vyn. C s nevěrovali, nepřisahali (vyn. N), nebohdákali RN — 451 neoklamal PCU, neklamal RT, nevoklamávali N — nepřesahal vyn. BU, ne- přesáhl PRT, nepřesahali N — jináč U — 452 « Nesaudíte ... nejni? vyn. B — Nesaudíte-li již C - kdo ... nejni? vyn. U — vám k saudu N — 452 453 Ba ... jedno!] ale lež strojíte a lžete a U — 452 lžete] lež strojíte a lžete T 453 jedno] toliko v té modlitbě N (Opět, říkáte-li) K — veždajší] (nadpodstatný i veždejší KN, nadpodstatný TU — I] vyn. C, Nu SO — 454 žádáte sobě SO - těla] toho (+ drahého C) těla PRC, toho chleba nadpodstatného, totiž těla N, toho chleba, těla S0 — božího] a krve boží C — On] Ač je vám Bůh SO — a vy) ale vy ho O — nechcete (ho) K — vzíti] bráti O, vyn. R, vzíti. On volá, pobízí, a vy nedbáte, ale řikáte N, vzíti, jako by ještě říkali C — 454—455 »Nech... sobě!« vyn. BK — 454 Ba, nech S0: 455 milý Pane O — měj se] vyn. O — je] jej RUS — Ří- káte-liž] Opět říkáte O — liž] li také N, vyn. S — 456 vyn. B — [svým Odpustíte-liž vy, medle C — 456—457 Odpúštíte ... jednoho] Au, K —
491 klživá!« Lže-li kdy tento lid, hádaj?! Zdá mi se, že není jednoho domu ani dvú ani desíti «ani sta) ve vší Praze, aby v něm více 445 lhářů «bylo, jako «jich bývá v jednom kostele, «a aby více lhali). Říká te-li vy v kostele kdy): »Přiď království tvé!«? Jest-li tak, že v Kvás Buoh kraluje, čili «jest, že- v vás kraluje pýcha, lakomství, obžerství, závist, lenost, smilstvo? Říkáte-li: »Buď vuole tvá!«? Plníte-li tu vuoli [boží]? 450 Jest-li vůle boží, aby jména božího nadarmo nebrali, nevěro- vali, jeden druhého neoklamával, nepřesahal, čili jinak jest? Nesaudíte-li žádného, kdo vám poručen nejni? Ba, však lžete jedno! Říkáte-li: »Chléb náš veždajší daj nám dnes!«? I velmi-li žádáte těla božího? On dává, a vy nechcete vzíti! »Nech ho tam. 455 Panc Ježíši, měj je sobě!« Říkáte-liž: »Odpusť nám naše viny jakož i my odpauštíme našim vinníkuom!«? Odpúštíte-li? Ano, R - Nerodte PCNT — 443 lživá lži B — Mnedle, lže-li PKONTU — lid kdy C — 444 ani desíti] vyn. C — desíti] (sto; K — «ani sta vyn. BR — ve vší Praze] na všem světě C — něm] kterém domu C. nich N — více zaumyslnejch N — 445 «bylo vyn. B, nebylo(!) U — «jich bývá vyn. B — jednom vyn. B, jediném PN a kostele kdy PT — «a aby více lhali« vyn. BR aby] kde by U — 446 Říká«te-li vy] Říkaji B — vy) vyn. R kdy) vyn. B 447 Jest ... kraluje] A ona v vás panuje SO tak do vás U — nás BR «jest, že vyn. BU, jest to, že C — 449 Říká C — «-li) vyn. BSO — 449—453 Buď... Říkáte-li] »Ne- vezmeš jména božího nadarmo!«, a vy předce věrujete, přisaháte, dušujete a jeden druhého oklamáváte; aniž také nemáte žádného sauditi, kdož vám poručen není. Říkáte S, »Nevezmeš jména božího nadarmo!«, a předce budete se věrovati, dušovati, přisahati a jeden druhého oklamáváte. Říká- váte O — 449 tvá?« tento lid C — «tu) vyn. B — [boží] vyn. KPTU — 450Jest... boží) vyn. B — li to N — fabyšte) KR — nevěrovali] vyn. C s nevěrovali, nepřisahali (vyn. N), nebohdákali RN — 451 neoklamal PCU, neklamal RT, nevoklamávali N — nepřesahal vyn. BU, ne- přesáhl PRT, nepřesahali N — jináč U — 452 « Nesaudíte ... nejni? vyn. B — Nesaudíte-li již C - kdo ... nejni? vyn. U — vám k saudu N — 452 453 Ba ... jedno!] ale lež strojíte a lžete a U — 452 lžete] lež strojíte a lžete T 453 jedno] toliko v té modlitbě N (Opět, říkáte-li) K — veždajší] (nadpodstatný i veždejší KN, nadpodstatný TU — I] vyn. C, Nu SO — 454 žádáte sobě SO - těla] toho (+ drahého C) těla PRC, toho chleba nadpodstatného, totiž těla N, toho chleba, těla S0 — božího] a krve boží C — On] Ač je vám Bůh SO — a vy) ale vy ho O — nechcete (ho) K — vzíti] bráti O, vyn. R, vzíti. On volá, pobízí, a vy nedbáte, ale řikáte N, vzíti, jako by ještě říkali C — 454—455 »Nech... sobě!« vyn. BK — 454 Ba, nech S0: 455 milý Pane O — měj se] vyn. O — je] jej RUS — Ří- káte-liž] Opět říkáte O — liž] li také N, vyn. S — 456 vyn. B — [svým Odpustíte-liž vy, medle C — 456—457 Odpúštíte ... jednoho] Au, K —
Strana 492
492 slibuj, že odpúštíte)! Ba,jednoho] slova protivného ne- odpustí, aby se nepomstil, neodreptal, však vždy jedno Bohem lžete: vždycky jinak v kostele mluví, a vyjdúce ven, 460 jinak učiní! Dí dále čtení svaté): u »Když silný oděnec ostříhá síně B 183 své, v pokoji jsú všecky věci, kterýmiž vládne.« Který jest to silný oděnec? Škaredý ďábel. A dí, že ostříhá síni své; nedí: »jednoho kautu«, protože Antikrist zachvátil veškeren lid. Protož 465 Pán žaluje skrze proroka řka: »Běda mně, že jsem učiněn jako Konen muž, jenž zbírá paběrky!« I tak máš, že, jako když ono na vinici zberau víno, pak chudí lidé jdau potom na ty paběrky) a tu onde najde zrníčko, onde hrozníček, ješto «se v listu zaválí tam někde, aneb ono po žni, ješto sežnau všecko, slibuji ť, že ť vy odpustíte, a vy SO — 456 Odpustíte PRU — Ba, ano U — 457 že odpúštíte) vyn. B, že neodpustíte P, že odpustíte CU — že vyn. R — (Ba vyn. BN — [jednoho] vyn. KPRONTU — protivného] nejmenšího O — «neodpustí neustúpí B, nestrpí R, nestrpíte O, neztrpí, neodpustí U, nesmlčíte S — 458—459 «se) .. . ven] neodbrebtali anebo se nepomstili! A to se vše mluví Bohem svatým, prose v kostele, a jak vyjdau ven, hned O — 458 se vyn. B — 458—459 neodreptal ... jinak] neodbrebtal, a to vše z Bohem S — 458 neodreptal] nemůž-li jinak, ale rovným nebo odreptáním N — vždy] vy P — jedno] jediné) K, pravím toliko, že N, vyn. U — 459 (Bohu) KU — (lžeme) K, lží PRT, lhau CNU — vždycky vyn. BNU — mluví] (mluvíme) K, mluvíce N, vyn. U — vyjda PNU, vejda T — ven z kostela R — 460 také opět jinak C — činí B, fuči- níme) K, činí, pomstu hroznau na sebe svolávajíce, kterak oni činí svým bližním, aby i jim tak Pán Buoh učinil N 461 (Což dále dí KPRCNT — svaté) vyn. BSO — síni T — 462. 470 Který ... tak právě] To dí proto, že SO — 463 Škaredý] (I) KCNT, vyn. PU — ďábel] vyn. U — dí, že] že dí C — síně RNTC — své] vyn. PT — nedí nehledí R — 464 jednoho] jen U — protože] Proto dí, že U — zachvá- til] k zahynutí zahrnul U — lid] téměř svět N, vyn. PT — Protožl (Že KPCTU — 465 (Pán Bůh) KPRCNTU — těmito slovy řka C — 466 gonen muž ten B, muž N — ješto NTC, kterýž U — 466—467 «I tak... paběrky vyn. B — 466 že] vyn. U - jako] vyn. R - 467 ono] vyn. KU — seberau U — víno] vína R, hrozny vinné N — pak] a potom U — lidé, (zbírají a (vyn. U)3 KU — jdau] vyn. U — potom] vyn. KU — na] vyn. U — 468 tu onde] tam onde i onde PNT, tam onde RC, tu nekde U — zerníčko T — onde] někde U — rožníček U — ješto] který U — se) vyn. B — (v list KPRT, do listu CN, listem U — zaválí] zachrání U — 469 tam někde vyn. B — aneb ono? Též někdy B, aneb oni C — 469— 470 aneb ... zbírají) Také když tam bývá po žni a chudí lidé zbírají klasy U — «ješto ... zbírají chudý člověk klásky zbírá B — 469 ješto] 465 Podle Mich. 7, 1 —
492 slibuj, že odpúštíte)! Ba,jednoho] slova protivného ne- odpustí, aby se nepomstil, neodreptal, však vždy jedno Bohem lžete: vždycky jinak v kostele mluví, a vyjdúce ven, 460 jinak učiní! Dí dále čtení svaté): u »Když silný oděnec ostříhá síně B 183 své, v pokoji jsú všecky věci, kterýmiž vládne.« Který jest to silný oděnec? Škaredý ďábel. A dí, že ostříhá síni své; nedí: »jednoho kautu«, protože Antikrist zachvátil veškeren lid. Protož 465 Pán žaluje skrze proroka řka: »Běda mně, že jsem učiněn jako Konen muž, jenž zbírá paběrky!« I tak máš, že, jako když ono na vinici zberau víno, pak chudí lidé jdau potom na ty paběrky) a tu onde najde zrníčko, onde hrozníček, ješto «se v listu zaválí tam někde, aneb ono po žni, ješto sežnau všecko, slibuji ť, že ť vy odpustíte, a vy SO — 456 Odpustíte PRU — Ba, ano U — 457 že odpúštíte) vyn. B, že neodpustíte P, že odpustíte CU — že vyn. R — (Ba vyn. BN — [jednoho] vyn. KPRONTU — protivného] nejmenšího O — «neodpustí neustúpí B, nestrpí R, nestrpíte O, neztrpí, neodpustí U, nesmlčíte S — 458—459 «se) .. . ven] neodbrebtali anebo se nepomstili! A to se vše mluví Bohem svatým, prose v kostele, a jak vyjdau ven, hned O — 458 se vyn. B — 458—459 neodreptal ... jinak] neodbrebtal, a to vše z Bohem S — 458 neodreptal] nemůž-li jinak, ale rovným nebo odreptáním N — vždy] vy P — jedno] jediné) K, pravím toliko, že N, vyn. U — 459 (Bohu) KU — (lžeme) K, lží PRT, lhau CNU — vždycky vyn. BNU — mluví] (mluvíme) K, mluvíce N, vyn. U — vyjda PNU, vejda T — ven z kostela R — 460 také opět jinak C — činí B, fuči- níme) K, činí, pomstu hroznau na sebe svolávajíce, kterak oni činí svým bližním, aby i jim tak Pán Buoh učinil N 461 (Což dále dí KPRCNT — svaté) vyn. BSO — síni T — 462. 470 Který ... tak právě] To dí proto, že SO — 463 Škaredý] (I) KCNT, vyn. PU — ďábel] vyn. U — dí, že] že dí C — síně RNTC — své] vyn. PT — nedí nehledí R — 464 jednoho] jen U — protože] Proto dí, že U — zachvá- til] k zahynutí zahrnul U — lid] téměř svět N, vyn. PT — Protožl (Že KPCTU — 465 (Pán Bůh) KPRCNTU — těmito slovy řka C — 466 gonen muž ten B, muž N — ješto NTC, kterýž U — 466—467 «I tak... paběrky vyn. B — 466 že] vyn. U - jako] vyn. R - 467 ono] vyn. KU — seberau U — víno] vína R, hrozny vinné N — pak] a potom U — lidé, (zbírají a (vyn. U)3 KU — jdau] vyn. U — potom] vyn. KU — na] vyn. U — 468 tu onde] tam onde i onde PNT, tam onde RC, tu nekde U — zerníčko T — onde] někde U — rožníček U — ješto] který U — se) vyn. B — (v list KPRT, do listu CN, listem U — zaválí] zachrání U — 469 tam někde vyn. B — aneb ono? Též někdy B, aneb oni C — 469— 470 aneb ... zbírají) Také když tam bývá po žni a chudí lidé zbírají klasy U — «ješto ... zbírají chudý člověk klásky zbírá B — 469 ješto] 465 Podle Mich. 7, 1 —
Strana 493
493 470 a lidé chudí klasů zbírají): tak právě veškeren lid ďábel zachvátil, že Pán Ježíš nemá, než teď nětco svého maličko v kautě. I protož dí: »séni«, pro širokost a množství. A dále dí: »Ale když přijde silnější nad něho, přemuož ho a všecko odění jeho odejme a kořist rozptýlé«. Ktož jest to, silnější? Pán Ježíš. Když jest jej přemohl? 475 Tehdáž, když jest mra na kříži za nás za hříšné duši vypustil. Neb dí Písmo: »Řítil se silný na silného a oba [spolu] padla« totižto Pán Ježíš Křítil) se na dábla. Pán Ježíš padl, když jest na těle umřel; a dábel padl, když jest smrtí našeho milého Ježíše tak oblúpen a umdlen, že po jeho umučení on žádné moci nemá, 480 aby mohl z své moci koho k svéj vuoli připraviti, leč sám člověk jemu nad sebú moc dá a jemu svolí. «Tak jest jej umdlil náš milý Ježíš, škaredého, hanebného dábla! Ej, milí křesťané, snažme se na to a nesvolujme jemu; však jest tak mdlý duch, jestliže jemu sami nad sebú moci nedáme, nikoli ť nám nebude 485 moci uškoditi! ješto lidé PNT — 470 a lidé potom N — chudina N zbírá N tak] — . (též KPRCT právě že U — zachvátil] zahrnul U — 471 že] takže U že .. . nemá] vyn. SO - než teď] toliko O — teď] tak N — nětco Ježíš SO — svého] vyn. O — v kautě] onde i onde v kautě N, stádečka U — 472 séni ... Ale] sám SO — (že síněj K, síně CAT, síň Upro] že U A] (Ale) K - dále] vyn. U — dí čtení svaté C Alej (Aj KPNT, vyn. U 473 nad něho] (na ňi KPCTU, nežli on O — všeckna SO — odejme, v něž jest aufal SO —- kořist] (kořisti) (+ jeho CSO) KRCSO, zboží U 474 roz- ptýlé] pobere U, rozdělí SO — 474 476 Ktož... Písmo] vyn. SO — 474 to] vyn. R, to, ten U . Ú, Pán C, I, náš milý a drahý Pán T — 475 Au, tehdáž C již umíraje U — za hříšné vyn. C ſpustil) KPRCT — 476 Neb] A U — tak dí PRCNT — Řítil se Nebo se tehdáž řítil (obořil O) SO silného, když Pán Ježíš mra na kříži duši pustil (vypustil 0) S0 — tu ť sau oba O [spolu] vyn. KPRCNTUSO (padli) KRTU — 477 totižto... ďábla] vyn. SO — totižto] to jest N — řítil obořil B — a milý Pán T — Pán Ježíš padl] tehdy U — 478 těle] (kříži) K ale ďábel tehdáž SO — když jest] jsa SO — Ježíše] Ježíše Krista U, Pána S0 — 479 tak] vyn. PTU, pře- možen SO —- zemdlen SO — že po] že pro C (ale r, zdá se, je slabě škrtnuto!), skrze S0 — on] takže SO — nemá tak U — 480— 482 aby ... dábla!s vyn. SO — 480 z své moci] svau mocí U — připraviti] přivésti U — 481 a jemu svolí] skrze povolení jemu N, a povolí hříchu: tu ť by i jemu povolil, když by smrtedlně hřešil U. 481 482 «Tak... dábla! vyn. B — 481 Tak] ale že U - 482 škaredéhoj toho škaredého N, šeredného a Us Ej] ó3 KUSO, Oj PT, Aj R, ÚC. Au N — 483 snažme se na to a] vyn. U snažme] snažujme S, oddejme O 483—484 a nesvolujme ... nedámej abychom nesvolovali zlým žádostem SO 483 jemu více k hří- chům a nepravostem C — zlej duch C 484 jestliže] jediné nedáme-li U — sami nesvolíme a C — nedáme] vyn. U — že nikoli N — vám S —
493 470 a lidé chudí klasů zbírají): tak právě veškeren lid ďábel zachvátil, že Pán Ježíš nemá, než teď nětco svého maličko v kautě. I protož dí: »séni«, pro širokost a množství. A dále dí: »Ale když přijde silnější nad něho, přemuož ho a všecko odění jeho odejme a kořist rozptýlé«. Ktož jest to, silnější? Pán Ježíš. Když jest jej přemohl? 475 Tehdáž, když jest mra na kříži za nás za hříšné duši vypustil. Neb dí Písmo: »Řítil se silný na silného a oba [spolu] padla« totižto Pán Ježíš Křítil) se na dábla. Pán Ježíš padl, když jest na těle umřel; a dábel padl, když jest smrtí našeho milého Ježíše tak oblúpen a umdlen, že po jeho umučení on žádné moci nemá, 480 aby mohl z své moci koho k svéj vuoli připraviti, leč sám člověk jemu nad sebú moc dá a jemu svolí. «Tak jest jej umdlil náš milý Ježíš, škaredého, hanebného dábla! Ej, milí křesťané, snažme se na to a nesvolujme jemu; však jest tak mdlý duch, jestliže jemu sami nad sebú moci nedáme, nikoli ť nám nebude 485 moci uškoditi! ješto lidé PNT — 470 a lidé potom N — chudina N zbírá N tak] — . (též KPRCT právě že U — zachvátil] zahrnul U — 471 že] takže U že .. . nemá] vyn. SO - než teď] toliko O — teď] tak N — nětco Ježíš SO — svého] vyn. O — v kautě] onde i onde v kautě N, stádečka U — 472 séni ... Ale] sám SO — (že síněj K, síně CAT, síň Upro] že U A] (Ale) K - dále] vyn. U — dí čtení svaté C Alej (Aj KPNT, vyn. U 473 nad něho] (na ňi KPCTU, nežli on O — všeckna SO — odejme, v něž jest aufal SO —- kořist] (kořisti) (+ jeho CSO) KRCSO, zboží U 474 roz- ptýlé] pobere U, rozdělí SO — 474 476 Ktož... Písmo] vyn. SO — 474 to] vyn. R, to, ten U . Ú, Pán C, I, náš milý a drahý Pán T — 475 Au, tehdáž C již umíraje U — za hříšné vyn. C ſpustil) KPRCT — 476 Neb] A U — tak dí PRCNT — Řítil se Nebo se tehdáž řítil (obořil O) SO silného, když Pán Ježíš mra na kříži duši pustil (vypustil 0) S0 — tu ť sau oba O [spolu] vyn. KPRCNTUSO (padli) KRTU — 477 totižto... ďábla] vyn. SO — totižto] to jest N — řítil obořil B — a milý Pán T — Pán Ježíš padl] tehdy U — 478 těle] (kříži) K ale ďábel tehdáž SO — když jest] jsa SO — Ježíše] Ježíše Krista U, Pána S0 — 479 tak] vyn. PTU, pře- možen SO —- zemdlen SO — že po] že pro C (ale r, zdá se, je slabě škrtnuto!), skrze S0 — on] takže SO — nemá tak U — 480— 482 aby ... dábla!s vyn. SO — 480 z své moci] svau mocí U — připraviti] přivésti U — 481 a jemu svolí] skrze povolení jemu N, a povolí hříchu: tu ť by i jemu povolil, když by smrtedlně hřešil U. 481 482 «Tak... dábla! vyn. B — 481 Tak] ale že U - 482 škaredéhoj toho škaredého N, šeredného a Us Ej] ó3 KUSO, Oj PT, Aj R, ÚC. Au N — 483 snažme se na to a] vyn. U snažme] snažujme S, oddejme O 483—484 a nesvolujme ... nedámej abychom nesvolovali zlým žádostem SO 483 jemu více k hří- chům a nepravostem C — zlej duch C 484 jestliže] jediné nedáme-li U — sami nesvolíme a C — nedáme] vyn. U — že nikoli N — vám S —
Strana 494
494 Co pak dále dí čtení svaté? »Ktož není se mnú, proti mně jest«. To ť jest na nás hrozné! Nebýváme-li kdy s ním, hádaj?! Běda nám, strach, že on «také s námi nebude a opustí nás v naši najvětčí potřebu, když bude na smrti! A když to bývá, že 490 nebýváme s Ježíšem? Tehdáž, když vidíme, ano se [divně] děje [a] zjevně proti Bohu, a my «se nedbáme o to zasaditi a proti tomu se postaviti, proti zjevným hříchům, ješto se nejednau zjevně proti Bohu děje, a my mlčíme, vše to pohltíme, pomineme, abychom sobě nelibosti nezískali. A nejednú bychom mohli staviti, 495 a nedbáme. Co pak nejednú se děje křivdy jeho údóm — vdovám, sirotkuom, chudině —, a my se nic o to nepostavíme! Aha, páni, panoše, Krytíři, konšelé, zvíte, ješto nedbáte obecního l B 184 486 Co ... dále] A U — Co] vyn. SO — čtení svaté] vyn. S, čtení O — 487 To] Toto PNT, Ach, toto O — na nás] k nám U — hrozné] (velmi hrozné) K, vyn. U — Nebýváme ... s ním] Jestliže ť my s ním nebudem O — Nu, nebýváme S — kdy] my S — 487—488 hádaj ... nám] vyn. SO — 488 A (Ó N, Ach T), běda (+ bude C) PRONT — strach ť jest S0 — «také) vyn. B — tak nás opustí O — 489 naši] naší U, vyn. SO — najvětčí] naj- pilnější PNTUS, nejpilnější a největší C, nejposlednější O — potřebu] potřebě CU, hodinu O — 489—496 A když... nepostavíme!] vyn. SO — 489 Kdy pak N — 490 se Pánem Ježíšem R, s milým Pánem Ježíšem T — Ú, tehdáž C — [divně] vyn. KPRCNTU — 491 [a] vyn. KPRNTU, co C — Bohu a přikázaním jeho svatým N — 491—493 se nedbáme ... a my vyn. B — 491 zasaditi] postaviti a postarati C, (sami) zasaditi K — 492 se] vyn. PTU, zlému N — postaviti] zasaditi C, povstati U — zjevným] zjevně a vůbec páchaným N — zevně] zjevně a N, vyn. U — 493 (dějí) KNU — my nedbáme N — 493—494 vše ... staviti] a nedbáme i bojíme se, abychom jim v nelibost nevešli, i moha to zastaviti U — 493 pohltíme, přehlídneme C — mineme PNT — 494 nelibosti] lásky (libosti T) od lidí nestratili a nelibosti od nich sobě NT — nezejskali PN, nezajskali R — A] An R — zstaviti mnoho zlého N — 495 Co pak A co U — 496 (chudým) KTU — nic] vyn. K — nepostavíme] (nepostaráme) KCTU — Aha] Medle, vy SO, (Ach (Aha T), vy) KT, Ach, ubozí U — pane C — 497 panoše] panoši R, vyn. U0 — Krytíři vyn. B, rytíři, zemané, rychtářové C, rychtáři KU — zvíte] vyn. SO — 497—537 ješto nedbáte ... málo dbáte] vy byšte nejednau mohli nětco přivésti k boží chvále, kdybyšte (vyn. S) chudé lidi ochránili (vyn. S), vdovy, sirotky zastávali (ochrániti S) a (+ k tomu S) jiné (jiného S) mnohé (mnoho S) zlé (zlého S) zstavovali (zstaviti S), alevšak (avšak S) nedbáte, anobrž (a S), když vaši poddaní přestupují přikázaní boží, vy (vyn. S) byšte (abyšte S) je z toho měli (vyn. S) trestati (trestali S). Ale (+ vy S) říkáte: »Co je (vyn. S) mi do toho? Já (Však já S) za ně neponesu, ano (an S) každý ví, co má činiti!« Ale (Nu S) zvíte, že ť vám to všeckno na vaši hlavu sedne! OS — 497 ješto] zvíte, ješto T, zvíte, že U — obecného RT, nyní obecného N —
494 Co pak dále dí čtení svaté? »Ktož není se mnú, proti mně jest«. To ť jest na nás hrozné! Nebýváme-li kdy s ním, hádaj?! Běda nám, strach, že on «také s námi nebude a opustí nás v naši najvětčí potřebu, když bude na smrti! A když to bývá, že 490 nebýváme s Ježíšem? Tehdáž, když vidíme, ano se [divně] děje [a] zjevně proti Bohu, a my «se nedbáme o to zasaditi a proti tomu se postaviti, proti zjevným hříchům, ješto se nejednau zjevně proti Bohu děje, a my mlčíme, vše to pohltíme, pomineme, abychom sobě nelibosti nezískali. A nejednú bychom mohli staviti, 495 a nedbáme. Co pak nejednú se děje křivdy jeho údóm — vdovám, sirotkuom, chudině —, a my se nic o to nepostavíme! Aha, páni, panoše, Krytíři, konšelé, zvíte, ješto nedbáte obecního l B 184 486 Co ... dále] A U — Co] vyn. SO — čtení svaté] vyn. S, čtení O — 487 To] Toto PNT, Ach, toto O — na nás] k nám U — hrozné] (velmi hrozné) K, vyn. U — Nebýváme ... s ním] Jestliže ť my s ním nebudem O — Nu, nebýváme S — kdy] my S — 487—488 hádaj ... nám] vyn. SO — 488 A (Ó N, Ach T), běda (+ bude C) PRONT — strach ť jest S0 — «také) vyn. B — tak nás opustí O — 489 naši] naší U, vyn. SO — najvětčí] naj- pilnější PNTUS, nejpilnější a největší C, nejposlednější O — potřebu] potřebě CU, hodinu O — 489—496 A když... nepostavíme!] vyn. SO — 489 Kdy pak N — 490 se Pánem Ježíšem R, s milým Pánem Ježíšem T — Ú, tehdáž C — [divně] vyn. KPRCNTU — 491 [a] vyn. KPRNTU, co C — Bohu a přikázaním jeho svatým N — 491—493 se nedbáme ... a my vyn. B — 491 zasaditi] postaviti a postarati C, (sami) zasaditi K — 492 se] vyn. PTU, zlému N — postaviti] zasaditi C, povstati U — zjevným] zjevně a vůbec páchaným N — zevně] zjevně a N, vyn. U — 493 (dějí) KNU — my nedbáme N — 493—494 vše ... staviti] a nedbáme i bojíme se, abychom jim v nelibost nevešli, i moha to zastaviti U — 493 pohltíme, přehlídneme C — mineme PNT — 494 nelibosti] lásky (libosti T) od lidí nestratili a nelibosti od nich sobě NT — nezejskali PN, nezajskali R — A] An R — zstaviti mnoho zlého N — 495 Co pak A co U — 496 (chudým) KTU — nic] vyn. K — nepostavíme] (nepostaráme) KCTU — Aha] Medle, vy SO, (Ach (Aha T), vy) KT, Ach, ubozí U — pane C — 497 panoše] panoši R, vyn. U0 — Krytíři vyn. B, rytíři, zemané, rychtářové C, rychtáři KU — zvíte] vyn. SO — 497—537 ješto nedbáte ... málo dbáte] vy byšte nejednau mohli nětco přivésti k boží chvále, kdybyšte (vyn. S) chudé lidi ochránili (vyn. S), vdovy, sirotky zastávali (ochrániti S) a (+ k tomu S) jiné (jiného S) mnohé (mnoho S) zlé (zlého S) zstavovali (zstaviti S), alevšak (avšak S) nedbáte, anobrž (a S), když vaši poddaní přestupují přikázaní boží, vy (vyn. S) byšte (abyšte S) je z toho měli (vyn. S) trestati (trestali S). Ale (+ vy S) říkáte: »Co je (vyn. S) mi do toho? Já (Však já S) za ně neponesu, ano (an S) každý ví, co má činiti!« Ale (Nu S) zvíte, že ť vám to všeckno na vaši hlavu sedne! OS — 497 ješto] zvíte, ješto T, zvíte, že U — obecného RT, nyní obecného N —
Strana 495
495 dobrého, chudiny, vdov, sirotkuov, než každý svého hledí! «Vsedeť vám to na vaše hrdla, to ť shledáte! Nejednau ti lidé mocní mohli 500 by mnoho staviti, ješto sau proti Bohu, a nedbají, ano ť se zjevně přikázaní boží přestupuje, a nic tomu neřkú. »U, prý, což mi do nich? Však já za žádného neponesu, každý ví, což má činiti!« Mejlíte se, shledáte to!) Přikázal ť jest Buoh míti péči o svých bližních. Mluví Pán Bůh skrze Jeremiáše proroka: »Křídla tvá zma- 505 zána jsú krví nevinných lidí.« Co jsú to křídla? Kněží, králi, knížata, páni, panoše, rytíři, zprávce duchovní i světští, ješto by oni měli jako křídloma pozdvihovati svých poddacích k milému Bohu [a jich brániti]; jestliže toho zanetbají, již jsú zkrvaveni a Buoh požádá duší těch sprostných podací z rukú 510 jich. Ó králové, knížata, páni, jak by měli o své poddací velikau péči míti, aby je k Bohu vedli! Nedarmo ť jest Buoh přikázal, aby Kkrál se na každý den z zákonem božím obíral, aby uměl 498 chudiny schudých) K, chudých lidi N, chudého U — sirotka a vdovy Unež] nebo R, ale U — každej jen toliko C — hledíte N — 498—503 Vsede ... shledáte to! Vše ť vám to vsede na hrdlo! B — 498 (Vsednej KRNT, Ale vsedne U — «Vsede ť vám to] Vše ť vám to vsede R — 499 vaše] vyn. R — hrdla] hlavy) K, hrdlo R, hlavu U — 500 by] vyn. N — mnoho zlého CU — zastaviti UI — ješto] co N — ješto... Bohu] vyn. U — sau] (se děje) KRC, jest N — zjevně] zjevně proti Pánu Bohu děje(!), ano se zjevně C, již zjevně ode všech N — 501 přestupují CN — k tomu C — neřkú] neřeknau) KOU, se neříká N, neříkají R — Ú, prý] (než mnozí říkají) K. než spíše ť budau říci to R, než mnohej bude říci C, než: »Ó, prý T, ale dějí U — do nich] po nich U, do nich jest R 502 Však] vyn. U — žádného] něho T, ně U však každej C — každý ... činiti vyn. U — ví] věz NT . má] mu) K (Zmejlíte) KONU — 503 zajisté Pán, Bůh C . svém bližním) KPTC, svého bližního N, své bližní U 504 Mluví Pán Bůhy DíB, A dí Bůh U-Bůh] vyn. R — proroka] takto řka) K, proroka řka R, proroka takto C, vyn. PT — 505 Kněží] vyn. K — králi, knížata] vyn. R 506 «panoše, rytíři vyn. BR, panoše C, rytíři, měšťané, auřadní N - zprávcové RN, správci U — 507 ješto ... měli] a měli by U — ješto by oni] jako nějakými oni by N jako křídloma] a povinni sau N — kříd- lama RTU — pozdvíhati C — (poddaných) KRNU — 508 [a jich brániti] vyn. KPRCNTU — ješto, jestliže C — jestliže toho zanetbají] i zanedbají-li to T — 509 zkrvaveni a zmazáni C — se skrvavili N — duše PRNU — prostýchlspodací] poddaných (+ jich N, t jejich R)3 KRN, poddanejch C. poddacích jichPT, správcův(!) U—510—511 « ... vedli! vyn. B — 510 Ó] Aha R 510 511 o své... péči] své podlané (poddací C) velmi na péči) KRC 510 poddané NU — 511 péči a starost N. Však jest ne nadarmo) K, I, ne nadarmo f C, Ne nadarmo ť N 512 Skrál vyn. 504 Podle Jer. 2, 31
495 dobrého, chudiny, vdov, sirotkuov, než každý svého hledí! «Vsedeť vám to na vaše hrdla, to ť shledáte! Nejednau ti lidé mocní mohli 500 by mnoho staviti, ješto sau proti Bohu, a nedbají, ano ť se zjevně přikázaní boží přestupuje, a nic tomu neřkú. »U, prý, což mi do nich? Však já za žádného neponesu, každý ví, což má činiti!« Mejlíte se, shledáte to!) Přikázal ť jest Buoh míti péči o svých bližních. Mluví Pán Bůh skrze Jeremiáše proroka: »Křídla tvá zma- 505 zána jsú krví nevinných lidí.« Co jsú to křídla? Kněží, králi, knížata, páni, panoše, rytíři, zprávce duchovní i světští, ješto by oni měli jako křídloma pozdvihovati svých poddacích k milému Bohu [a jich brániti]; jestliže toho zanetbají, již jsú zkrvaveni a Buoh požádá duší těch sprostných podací z rukú 510 jich. Ó králové, knížata, páni, jak by měli o své poddací velikau péči míti, aby je k Bohu vedli! Nedarmo ť jest Buoh přikázal, aby Kkrál se na každý den z zákonem božím obíral, aby uměl 498 chudiny schudých) K, chudých lidi N, chudého U — sirotka a vdovy Unež] nebo R, ale U — každej jen toliko C — hledíte N — 498—503 Vsede ... shledáte to! Vše ť vám to vsede na hrdlo! B — 498 (Vsednej KRNT, Ale vsedne U — «Vsede ť vám to] Vše ť vám to vsede R — 499 vaše] vyn. R — hrdla] hlavy) K, hrdlo R, hlavu U — 500 by] vyn. N — mnoho zlého CU — zastaviti UI — ješto] co N — ješto... Bohu] vyn. U — sau] (se děje) KRC, jest N — zjevně] zjevně proti Pánu Bohu děje(!), ano se zjevně C, již zjevně ode všech N — 501 přestupují CN — k tomu C — neřkú] neřeknau) KOU, se neříká N, neříkají R — Ú, prý] (než mnozí říkají) K. než spíše ť budau říci to R, než mnohej bude říci C, než: »Ó, prý T, ale dějí U — do nich] po nich U, do nich jest R 502 Však] vyn. U — žádného] něho T, ně U však každej C — každý ... činiti vyn. U — ví] věz NT . má] mu) K (Zmejlíte) KONU — 503 zajisté Pán, Bůh C . svém bližním) KPTC, svého bližního N, své bližní U 504 Mluví Pán Bůhy DíB, A dí Bůh U-Bůh] vyn. R — proroka] takto řka) K, proroka řka R, proroka takto C, vyn. PT — 505 Kněží] vyn. K — králi, knížata] vyn. R 506 «panoše, rytíři vyn. BR, panoše C, rytíři, měšťané, auřadní N - zprávcové RN, správci U — 507 ješto ... měli] a měli by U — ješto by oni] jako nějakými oni by N jako křídloma] a povinni sau N — kříd- lama RTU — pozdvíhati C — (poddaných) KRNU — 508 [a jich brániti] vyn. KPRCNTU — ješto, jestliže C — jestliže toho zanetbají] i zanedbají-li to T — 509 zkrvaveni a zmazáni C — se skrvavili N — duše PRNU — prostýchlspodací] poddaných (+ jich N, t jejich R)3 KRN, poddanejch C. poddacích jichPT, správcův(!) U—510—511 « ... vedli! vyn. B — 510 Ó] Aha R 510 511 o své... péči] své podlané (poddací C) velmi na péči) KRC 510 poddané NU — 511 péči a starost N. Však jest ne nadarmo) K, I, ne nadarmo f C, Ne nadarmo ť N 512 Skrál vyn. 504 Podle Jer. 2, 31
Strana 496
496 své poddací vedlé zákona božího zpravovati. Toto oni mnějí, že jest jim na to zboží dáno, aby svú vuoli mněli, dobré bydlo, 515utěšení, veselé, a aby krásně chodili, ženy krásně odívali Ka připravovali jako modly. Jinak bude, zvíte, nemějte péče! Nu, mnedle ještě: »Kto není se mnú, proti mně jest«. Velmi-li se pak zasadíme vedlé toho Ježíše drahého o jeho pravdu, ano 520 hanějí, tupí, kaceřují? Velmi-li nám toho žel a velmi-li se proti tomu postavíme)? Ba, rci: »Vtáhneme jazyk v hrdlo; Ka snad bychom přízeň ztratili aneb by nám zboží odjali!« Aha, »kdo nejni se mnau, proti mně jest!«Ba, ktožť jest věrně vedlé Pána Ježíše), musí ť druhdy jako boj vedlé něho 525 zedrati a najméně aspoň želeti srdečně křivdy, která se děje tomu drahému Pánu. Ale «to) — jako skrze prsty «teď B — božím] vyn. K — obíral] vyn.(!) C — 513 (poddaný; K, poddané RU, poddané spravovati a je N, poddací vésti a T — podlé U — božího] Páně N, božího je T — zpravovati] vésti NU — Toto ... mnějí Oni ť se domní- vají N — Toto] Ale U — se domnívají, tak mám za to C — 514 to zboží U — zboží dáno] milej Buoh zboží a panování dal N — (měli) KPRCNT — 514—515 m[njěli... chodili na to provodili a utěšení, veselí měli a aby pyšné raucho nosili a U — 514 bejdlo, rozkoš C — 515 svá utěšení N — veselí provozovali N — aby ted C — «krásně chodili) se a své B — ženy svéC — krásně] pyšně U — se odívaly R, zvodívali C — 515—516 odívali... modly] ženy jako modly nějaké, an jda nadutá jako hajl na zemi nepohlídne, odívali a připravovali N — 516 a připravovali vyn. B, a připravovali, ustrojili C — 516—517 Jinak ... péče Ó, zvíte, kde ť bude déle býti U — 516 bude, zmejlíte se C — zvíte] po tomto životě R — zvíte to T — «nemějte péče to B, (nemáte-li o to péče) K, pak, kde ť bude déle bejti C — 518 Nu ... ještě] A dí U — Velmi] Medle, velmi C — 519 my se U — zasadíme] zastydíme(!) R — toho] vyn. PU — drahého] drahého a T, vyn. U — svatau pravdu N — an U — 520 fano tupí, ano) KPRONT — Velmi-li jest pak C — žel] jest líto N, líto U — 520—521 «proti ... postavíme) o to zasadíme B — 521 postavujeme N Ba] A U — Mlčíme, vtáhneme N — 521—522 Vtáhneme . . . bychom] Snad bychom sobě U — 521 v hrdlo] vyn. PT — Ka snad bychom) abychom B, však bychom) K — 522 přízeň] od některejch mocnejch světa tohoto přízně, lásky a milosti C — potratili N, neztratili(!) C — aneb... zboží a zboží by nám U — zboží] snad něco zboží ubylo aneb by nám auřad C — odňali RN, pobrali U — 522—523 Aha ... jest!« vyn. B — 522 Aha] (Ach) KN — 523 Ba Ale B — — jest stojí N — věrně] vyn. U — 524 vedlé... Ježíše s Ježíšem B — 524—526 musí... Ale «to] ten ť musí hrdla i statku nasaditi pro něho. Ale želejmež Boha milého křivdy! Ale právě U — 524 druhdy někdy B — 525 «najméně najviec B, vyn. K — aspoň] vyn. K, asa PNT, asi RC - srdečně vyn. B — (té) křivdy K — 526 tomu] jemu C — tomu...
496 své poddací vedlé zákona božího zpravovati. Toto oni mnějí, že jest jim na to zboží dáno, aby svú vuoli mněli, dobré bydlo, 515utěšení, veselé, a aby krásně chodili, ženy krásně odívali Ka připravovali jako modly. Jinak bude, zvíte, nemějte péče! Nu, mnedle ještě: »Kto není se mnú, proti mně jest«. Velmi-li se pak zasadíme vedlé toho Ježíše drahého o jeho pravdu, ano 520 hanějí, tupí, kaceřují? Velmi-li nám toho žel a velmi-li se proti tomu postavíme)? Ba, rci: »Vtáhneme jazyk v hrdlo; Ka snad bychom přízeň ztratili aneb by nám zboží odjali!« Aha, »kdo nejni se mnau, proti mně jest!«Ba, ktožť jest věrně vedlé Pána Ježíše), musí ť druhdy jako boj vedlé něho 525 zedrati a najméně aspoň želeti srdečně křivdy, která se děje tomu drahému Pánu. Ale «to) — jako skrze prsty «teď B — božím] vyn. K — obíral] vyn.(!) C — 513 (poddaný; K, poddané RU, poddané spravovati a je N, poddací vésti a T — podlé U — božího] Páně N, božího je T — zpravovati] vésti NU — Toto ... mnějí Oni ť se domní- vají N — Toto] Ale U — se domnívají, tak mám za to C — 514 to zboží U — zboží dáno] milej Buoh zboží a panování dal N — (měli) KPRCNT — 514—515 m[njěli... chodili na to provodili a utěšení, veselí měli a aby pyšné raucho nosili a U — 514 bejdlo, rozkoš C — 515 svá utěšení N — veselí provozovali N — aby ted C — «krásně chodili) se a své B — ženy svéC — krásně] pyšně U — se odívaly R, zvodívali C — 515—516 odívali... modly] ženy jako modly nějaké, an jda nadutá jako hajl na zemi nepohlídne, odívali a připravovali N — 516 a připravovali vyn. B, a připravovali, ustrojili C — 516—517 Jinak ... péče Ó, zvíte, kde ť bude déle býti U — 516 bude, zmejlíte se C — zvíte] po tomto životě R — zvíte to T — «nemějte péče to B, (nemáte-li o to péče) K, pak, kde ť bude déle bejti C — 518 Nu ... ještě] A dí U — Velmi] Medle, velmi C — 519 my se U — zasadíme] zastydíme(!) R — toho] vyn. PU — drahého] drahého a T, vyn. U — svatau pravdu N — an U — 520 fano tupí, ano) KPRONT — Velmi-li jest pak C — žel] jest líto N, líto U — 520—521 «proti ... postavíme) o to zasadíme B — 521 postavujeme N Ba] A U — Mlčíme, vtáhneme N — 521—522 Vtáhneme . . . bychom] Snad bychom sobě U — 521 v hrdlo] vyn. PT — Ka snad bychom) abychom B, však bychom) K — 522 přízeň] od některejch mocnejch světa tohoto přízně, lásky a milosti C — potratili N, neztratili(!) C — aneb... zboží a zboží by nám U — zboží] snad něco zboží ubylo aneb by nám auřad C — odňali RN, pobrali U — 522—523 Aha ... jest!« vyn. B — 522 Aha] (Ach) KN — 523 Ba Ale B — — jest stojí N — věrně] vyn. U — 524 vedlé... Ježíše s Ježíšem B — 524—526 musí... Ale «to] ten ť musí hrdla i statku nasaditi pro něho. Ale želejmež Boha milého křivdy! Ale právě U — 524 druhdy někdy B — 525 «najméně najviec B, vyn. K — aspoň] vyn. K, asa PNT, asi RC - srdečně vyn. B — (té) křivdy K — 526 tomu] jemu C — tomu...
Strana 497
497 práv pohledíme! Shledáte, že ť vše sauzeno bude, nemějte péče, i ty vaše neupřímnosti»! Což dále dí?) »A ktož se mnú nezbírá, rozptyluje.« [Nu, 530 mnedle, mohli-li byšte vy nejednau přivésti nětco k jeho chvále, a nedbáte, mníte, by ť to vám tak splynulo? Nu vy, páni, panoše, Krytíři a měšťané, konšelé, Kmohli-li byšte) kdy co shromážditi k Ježíšovi a sebrati, Spřivésti k němu, [a nedbáte,] když vaši poddací přestupují boží přikázanie, abyšte) zbírali s Ježíšem — jedny [s] pěknú řečí, druhé také hrubší, na neposlušné a zlé přičiniti moci a tak, jakž na koho sluší, [přinutiti] — ale vy toho málo dbáte! Nu, vy hospodáři, hospodyně, již-li jste svú čeládku shromáždili k Ježíšovi? Máte-li o to Kvelikau) pilnost Ka snažnost , aby vaše čeládka boží přikázaní plnila? Již vaše 540 čeled nebohdáká, nevčruje, nepřisahá, jména božího nadarmo 535 Pánu] (milému Bohu) KP, jemu, milému Pánu NT . (to) teď B, toto C 526 527 «teď práv pohledíme hledí B, teď praví(!) pohled'me R, hledíme U 527 právě KONT (jako) pohledíme K — Shledáte] Shle- dáte to C, Uhlídáme ť U — ť] to U — to vše C — sauzeno bude] k saudu přijde U 527 528 nemějte ... neupřímnosti vyn. B — nemějte — péče] vyn. CU 529 «Což... dí? vyn. B. A dí dále svaté čtení U dí čtení svaté Gse mnú nezbírá] není se mnau PNTU — [Nu] vyn. KPRONT — 529— 530 [Nu ... nejednau] A moha někdy U — 530—531 nejednau... Nu» vyn. B — 530 jeho] boží U — cti, chvále C — 531 by ť to ... Nu že vám to tak splyne? A U tak] vyn. C — panoše] vyn. N — 532 rytíři a měš- ťanép vyn. B mohli-li byšte vyn. B — 532— 536 «mohli-li... [přinutiti] měli byste lid vésti k přikázaním božím, a když poddaní přestu- pují boží přikázaní, a abyšte napravovali i přívětivau řečí i také trestáním, jak na koho sluší, neposlušné a zlé mocí U — 533 ku Pánu drahému Ježí- šovi N přivésti vyn. B — k němu] vyn. PRCNT — [a nedbáte] vyn. KPRCNT 534 (poddaní, KRN — přestupují zjevně N . abyšte) aby B — s Ježíšem] ku Pánu Ježíšovi C, (se Pánem Ježíšem) KRNI — 535 jedny] vyn. N — [s] vyn. KPRCNT — druhé] jiné) KPCT, jiný R — dru- hé ... hrubší] jednau příkřejší, jakož na koho náleží a sluší N — a zlé přičiniti přičiníce B — 536 a tak] vyn. PRCNT — jakž ... sluší] vyn. N — [přinutiti] vyn. KPRONT — 537 toho] na to U — toho ... dbáte] malý pozor na to máte N — Nu] A U, Nuže S, A co pak O — 537—541 již-li .. . neberee vedete-li svau čeládku k poznání Pána Ježíše, aby jeho přikázaní plniti a nebohdákali, nevěrovali, nepřisahali a jména božího nadarmo nebrali U — 537—539 již-li... snažnost také-li vy svau dče- ládku zbíráte SO — 538 li vy N — «velikau) vyn. B — 539 a snažnost vyn. B — vaše čeládka] vyn. SO — (čeled) KRT, čeled vaše P — Již] (Avšak — vaše čeled] vyn. PNTSO — již KT, Zdali již PS, Však již R. Již-li CO 540 čeládka C — nebohdáká] vyn. PRCTSO a nevěrují TSO — 540—541 Kokycunova Postilla. 32
497 práv pohledíme! Shledáte, že ť vše sauzeno bude, nemějte péče, i ty vaše neupřímnosti»! Což dále dí?) »A ktož se mnú nezbírá, rozptyluje.« [Nu, 530 mnedle, mohli-li byšte vy nejednau přivésti nětco k jeho chvále, a nedbáte, mníte, by ť to vám tak splynulo? Nu vy, páni, panoše, Krytíři a měšťané, konšelé, Kmohli-li byšte) kdy co shromážditi k Ježíšovi a sebrati, Spřivésti k němu, [a nedbáte,] když vaši poddací přestupují boží přikázanie, abyšte) zbírali s Ježíšem — jedny [s] pěknú řečí, druhé také hrubší, na neposlušné a zlé přičiniti moci a tak, jakž na koho sluší, [přinutiti] — ale vy toho málo dbáte! Nu, vy hospodáři, hospodyně, již-li jste svú čeládku shromáždili k Ježíšovi? Máte-li o to Kvelikau) pilnost Ka snažnost , aby vaše čeládka boží přikázaní plnila? Již vaše 540 čeled nebohdáká, nevčruje, nepřisahá, jména božího nadarmo 535 Pánu] (milému Bohu) KP, jemu, milému Pánu NT . (to) teď B, toto C 526 527 «teď práv pohledíme hledí B, teď praví(!) pohled'me R, hledíme U 527 právě KONT (jako) pohledíme K — Shledáte] Shle- dáte to C, Uhlídáme ť U — ť] to U — to vše C — sauzeno bude] k saudu přijde U 527 528 nemějte ... neupřímnosti vyn. B — nemějte — péče] vyn. CU 529 «Což... dí? vyn. B. A dí dále svaté čtení U dí čtení svaté Gse mnú nezbírá] není se mnau PNTU — [Nu] vyn. KPRONT — 529— 530 [Nu ... nejednau] A moha někdy U — 530—531 nejednau... Nu» vyn. B — 530 jeho] boží U — cti, chvále C — 531 by ť to ... Nu že vám to tak splyne? A U tak] vyn. C — panoše] vyn. N — 532 rytíři a měš- ťanép vyn. B mohli-li byšte vyn. B — 532— 536 «mohli-li... [přinutiti] měli byste lid vésti k přikázaním božím, a když poddaní přestu- pují boží přikázaní, a abyšte napravovali i přívětivau řečí i také trestáním, jak na koho sluší, neposlušné a zlé mocí U — 533 ku Pánu drahému Ježí- šovi N přivésti vyn. B — k němu] vyn. PRCNT — [a nedbáte] vyn. KPRCNT 534 (poddaní, KRN — přestupují zjevně N . abyšte) aby B — s Ježíšem] ku Pánu Ježíšovi C, (se Pánem Ježíšem) KRNI — 535 jedny] vyn. N — [s] vyn. KPRCNT — druhé] jiné) KPCT, jiný R — dru- hé ... hrubší] jednau příkřejší, jakož na koho náleží a sluší N — a zlé přičiniti přičiníce B — 536 a tak] vyn. PRCNT — jakž ... sluší] vyn. N — [přinutiti] vyn. KPRONT — 537 toho] na to U — toho ... dbáte] malý pozor na to máte N — Nu] A U, Nuže S, A co pak O — 537—541 již-li .. . neberee vedete-li svau čeládku k poznání Pána Ježíše, aby jeho přikázaní plniti a nebohdákali, nevěrovali, nepřisahali a jména božího nadarmo nebrali U — 537—539 již-li... snažnost také-li vy svau dče- ládku zbíráte SO — 538 li vy N — «velikau) vyn. B — 539 a snažnost vyn. B — vaše čeládka] vyn. SO — (čeled) KRT, čeled vaše P — Již] (Avšak — vaše čeled] vyn. PNTSO — již KT, Zdali již PS, Však již R. Již-li CO 540 čeládka C — nebohdáká] vyn. PRCTSO a nevěrují TSO — 540—541 Kokycunova Postilla. 32
Strana 498
498 nebere? Milý, chcete-li, aby vás vaše čeled poslúchala? Mám l B 185 za to, že chcete. Neb každý služebník jest k tomu zavázán, aby svému pánu věren byl, druhé, aby ho ctil, třetí, aby jemu slúžil. K témuž-li vy je vedete, aby byli věrni milému Bohu, co jsú 545 [jemu] na křtu slíbili, aby [mu] plnili «a drželi, aby jej ctili) a «jemu slúžili? Vy svému chcete, ale boží ť má vždy napřed býti; nebo žádného přikázaní člověk nemá tak pilen býti, ale přede všecka jiná přikázaní člověk má přikázaní [člověk] boží předložiti, aby je plnil, ani papežská, ani císařská, ani «krá- 550 lovská, ani zemská, ani » žádná — vždy ť má přikázaní boží napřed Kmíti místo». Nebo, jako teď epištola bude v středu, když Pán Buoh dával synuom izrahelským svá přikázaní, tehdy se hora kauřila, blýskota byla hrozná, trúbení, strach veliký, až řekli Mojžíšovi: »Mluv ty nám, ať nám Pán nemluví, abychom ne- 555 zemřeli!« A to na to bylo, že mají velmi vážena býti boží přikázaní nepřisahá ... nebere vyn. B — 540 nepřisahají TSO — nadarmo nebere] neberau-li nadarmo O — 541 nebéře-li C, neberau T — Milí] A U, Nu, milí S, Jest pravda O — chcete-li] že vy chcete O — li vy PCNUS — čeládka CNSO — 541—542 Mám... Neb] a vám věrna byla, jakož O — 542 služebník] čeledín U, vyn. SO — k tomu] vyn. S — aby] vyn. O — 543 byl] býti O — 543—544 druhé ... milému] a aby ho měl v poctivosti a aby věrni byli Bohu a pánům svým a U — 543—559 druhé ... napřed] Máte (Avšak vy máte O) jich také ve všem zastávati a jim neubližovati a je (vyn. S) přikázaním božím pilně vyučovati SO — 544 vy] vyn. PNT — vede PNT, pak vedete C — aby oni PRCNT — milému] (Pánu) KCT, vyn. PRN — 545 [jemu] vyn. PRONTU — [mu] vyn. PRCNT, to U — «a drželi... ctili vyn. B - ga drželi] vyn. U — 546 «jemu věrně B, aby jemu PRCNT — slaužili a nade vše milovali U — Vy] Hospodáři, vy U — svému vždy R — vždy] vyn. U — 547 býti] jíti U — žádného ... ale vyn. BR — 548 přede] nade U — všecka jiná přikázaní] všemi jinejmi přikáza- ními C — člověk] vyn. N přikázaní... boží] vyn. K 548 549 při- kázaní ... předložiti] je plniti U — 548 [člověk] omylem opak. B- 549 aby je plnil vyn. BU — 549—550 «královská ... ani vyn. B — 550 zemská ani majtburská (magdeburská R, mejtburská C) PRTC žádná která koliv N — vždy ť] ale U — 551 míti místo býti B, jíti a místo míti U — Nebo] A U — bude, dá Pán Bůh N — ve středu NU — že, když U — 552 vydával NU — ſsvé KU, svá svatá N — tehdy] tu ť U — 553 blýskota .. . hrozná] blýskaní bylo hrozné K, blejskání, hromo- bití N, blejskalo se a bylo hrozné U — traubení pozorné(!) N - veliký a hrůza N — 554 nám, Mojžíši N — ať] nechť PCNT — nám] vyn. C — (Pán Bůh) KRC — snad nemřeli C — 555 na to] (pro to) KNU — bylo] 552 nn. 2. M. 19, 16 nn. — 554 2. M. 20, 19 —
498 nebere? Milý, chcete-li, aby vás vaše čeled poslúchala? Mám l B 185 za to, že chcete. Neb každý služebník jest k tomu zavázán, aby svému pánu věren byl, druhé, aby ho ctil, třetí, aby jemu slúžil. K témuž-li vy je vedete, aby byli věrni milému Bohu, co jsú 545 [jemu] na křtu slíbili, aby [mu] plnili «a drželi, aby jej ctili) a «jemu slúžili? Vy svému chcete, ale boží ť má vždy napřed býti; nebo žádného přikázaní člověk nemá tak pilen býti, ale přede všecka jiná přikázaní člověk má přikázaní [člověk] boží předložiti, aby je plnil, ani papežská, ani císařská, ani «krá- 550 lovská, ani zemská, ani » žádná — vždy ť má přikázaní boží napřed Kmíti místo». Nebo, jako teď epištola bude v středu, když Pán Buoh dával synuom izrahelským svá přikázaní, tehdy se hora kauřila, blýskota byla hrozná, trúbení, strach veliký, až řekli Mojžíšovi: »Mluv ty nám, ať nám Pán nemluví, abychom ne- 555 zemřeli!« A to na to bylo, že mají velmi vážena býti boží přikázaní nepřisahá ... nebere vyn. B — 540 nepřisahají TSO — nadarmo nebere] neberau-li nadarmo O — 541 nebéře-li C, neberau T — Milí] A U, Nu, milí S, Jest pravda O — chcete-li] že vy chcete O — li vy PCNUS — čeládka CNSO — 541—542 Mám... Neb] a vám věrna byla, jakož O — 542 služebník] čeledín U, vyn. SO — k tomu] vyn. S — aby] vyn. O — 543 byl] býti O — 543—544 druhé ... milému] a aby ho měl v poctivosti a aby věrni byli Bohu a pánům svým a U — 543—559 druhé ... napřed] Máte (Avšak vy máte O) jich také ve všem zastávati a jim neubližovati a je (vyn. S) přikázaním božím pilně vyučovati SO — 544 vy] vyn. PNT — vede PNT, pak vedete C — aby oni PRCNT — milému] (Pánu) KCT, vyn. PRN — 545 [jemu] vyn. PRONTU — [mu] vyn. PRCNT, to U — «a drželi... ctili vyn. B - ga drželi] vyn. U — 546 «jemu věrně B, aby jemu PRCNT — slaužili a nade vše milovali U — Vy] Hospodáři, vy U — svému vždy R — vždy] vyn. U — 547 býti] jíti U — žádného ... ale vyn. BR — 548 přede] nade U — všecka jiná přikázaní] všemi jinejmi přikáza- ními C — člověk] vyn. N přikázaní... boží] vyn. K 548 549 při- kázaní ... předložiti] je plniti U — 548 [člověk] omylem opak. B- 549 aby je plnil vyn. BU — 549—550 «královská ... ani vyn. B — 550 zemská ani majtburská (magdeburská R, mejtburská C) PRTC žádná která koliv N — vždy ť] ale U — 551 míti místo býti B, jíti a místo míti U — Nebo] A U — bude, dá Pán Bůh N — ve středu NU — že, když U — 552 vydával NU — ſsvé KU, svá svatá N — tehdy] tu ť U — 553 blýskota .. . hrozná] blýskaní bylo hrozné K, blejskání, hromo- bití N, blejskalo se a bylo hrozné U — traubení pozorné(!) N - veliký a hrůza N — 554 nám, Mojžíši N — ať] nechť PCNT — nám] vyn. C — (Pán Bůh) KRC — snad nemřeli C — 555 na to] (pro to) KNU — bylo] 552 nn. 2. M. 19, 16 nn. — 554 2. M. 20, 19 —
Strana 499
499 nade všecka jiná, a ktož jich nezachová, že těžké, hrozné pomsty neujde. Ne proto ť pravím, ať by poddací neposlúchali pánuov svých — mají ť poslúchati v dobrém — ale Boha Kvždy napřed. Tak-li vy svú čeled vedete, aby napřed plnili přikázaní boží? 560 Ah, jak by se zbauřil, kdyby pacholek tvuoj neučinil, co by ty rozkázal; ale že ť toho nečiní, co Buoh Kvelí), o to vy se Smálo staráte, ale boží ť má napřed býti! Žalujete-li — jakož i mnozí žalují — často) na zpovědi, že [máte] čeled nekolná, neposlušná? Bývá-li to? Víte-li, proč «to? I, proto, že) vy sami 565 přikázaní božího neplníte a přestupujete je sami) a jiných [k tomu] nevedete, aby je plnili , i hodnú pomstu na vás Buoh dává, že vám dává zlú, neposlušnau čeled, že s ní zde musíte psotu míti a potom strach pekla; neb tak jest u Pána se dálo N - velmi vážena] u veliké vážnosti U božská N — 556 všecka jiná] všecky jiné věci II — nezachovává R, neplní U — že ť ten U — těžké. ítěžké hrůzy a) K, vyn. U - hrozné] hruozy a PONT — 557 proto ť] vyn U (poddaní KRNU 558 mají ť jich N vždy vyn. BU — před) kem U 559 Tak] Nu, tak S, Nu, medle, tak O vy] vyn. C - dčeládku(!— O Vaby oni PRONTUS — napřed] nejprv S0 plnili] pilni byli C — plni li . . . boží] boží vůli činili a potom vaši O božích 560 (Ach) KNTC, Ó U, Alerach, nastojte! SO jak] jak vy nedbáte! jak) K, což S0 — by se] bys ty se U, by ty se pro (o 0) to S0 se] vyn. R búřil BU tvuoj ti U — toho neučinil USO - 561 ty] ty mu NC, mu U — rozkázal] (kázal- KPRT, jemu poručil SO - že ť] když U — že f... nečiní] (že oni, neučiníce toho) K, vyn. SO s Kvelí rozkáže B, poraučí N — vy] vyn. PNT — 562 smálo staráte, ale nestaráte, a BR — málo veď N — ale neb ť PNTS, a U, ano 0 boží ť] boží přikázaní PNTU, boží věc S, vůle boží O — napřed] nejprv S0 - 562 564 Žalujete... proto, že A říkají, že čeled neposlušná. A proč to? I, že U 562 Žalujete začasté (často 0) S0 — 562 563 li ... častos- vyn. BSO — 563 i] vyn. N — mnozí] vyn. PNT — žalují to se vopakuje N na zpovědi] vyn. C, i na spovědech S0 — že] »Au, prý N — [máte] vyn. KPRONTSO - čeládka C — 563—564 nekolná ... Bývá-li to?3« neposlušnú B. neposlušná SO— 563 nekolná] nepovolná, K, vyn. N o 564 a víte-li PNT — Víte-li ... vy] I proč jest to než proto, že O proč to?] proč se to děje? N “ (to? I proto, že Neb B — to] vyn. S 565 boží 80 s neplníte ... sami] neposlaucháte, sami přestupujete U. přestupujete SO «a přestupujete je sami ) vyn. B — je] vyn. PT z jiných] jich také SO- 566 [k tomu] vyn. KPRCT, k Pánu Bohu N v nevedete] nedbáte U — aby je plnili vyn. B — je vůli jeho N i] Protož) N, a proto U, a tak O — pomstu] pokutu O — milej Bůh N — 567 dává] dopanští NSO — že vám dává vyn. B, že vám dá R, že míváte S0 - neposlušnau vyn. BO dčeládku(!) O, čeládku C s ní zde] vyn. N. s nimi SO 568 psotu] pomstu U — míti] práti(!) U trpěti SO i pekla O 568 571 neb... svaté) vyn. S0 - 32*
499 nade všecka jiná, a ktož jich nezachová, že těžké, hrozné pomsty neujde. Ne proto ť pravím, ať by poddací neposlúchali pánuov svých — mají ť poslúchati v dobrém — ale Boha Kvždy napřed. Tak-li vy svú čeled vedete, aby napřed plnili přikázaní boží? 560 Ah, jak by se zbauřil, kdyby pacholek tvuoj neučinil, co by ty rozkázal; ale že ť toho nečiní, co Buoh Kvelí), o to vy se Smálo staráte, ale boží ť má napřed býti! Žalujete-li — jakož i mnozí žalují — často) na zpovědi, že [máte] čeled nekolná, neposlušná? Bývá-li to? Víte-li, proč «to? I, proto, že) vy sami 565 přikázaní božího neplníte a přestupujete je sami) a jiných [k tomu] nevedete, aby je plnili , i hodnú pomstu na vás Buoh dává, že vám dává zlú, neposlušnau čeled, že s ní zde musíte psotu míti a potom strach pekla; neb tak jest u Pána se dálo N - velmi vážena] u veliké vážnosti U božská N — 556 všecka jiná] všecky jiné věci II — nezachovává R, neplní U — že ť ten U — těžké. ítěžké hrůzy a) K, vyn. U - hrozné] hruozy a PONT — 557 proto ť] vyn U (poddaní KRNU 558 mají ť jich N vždy vyn. BU — před) kem U 559 Tak] Nu, tak S, Nu, medle, tak O vy] vyn. C - dčeládku(!— O Vaby oni PRONTUS — napřed] nejprv S0 plnili] pilni byli C — plni li . . . boží] boží vůli činili a potom vaši O božích 560 (Ach) KNTC, Ó U, Alerach, nastojte! SO jak] jak vy nedbáte! jak) K, což S0 — by se] bys ty se U, by ty se pro (o 0) to S0 se] vyn. R búřil BU tvuoj ti U — toho neučinil USO - 561 ty] ty mu NC, mu U — rozkázal] (kázal- KPRT, jemu poručil SO - že ť] když U — že f... nečiní] (že oni, neučiníce toho) K, vyn. SO s Kvelí rozkáže B, poraučí N — vy] vyn. PNT — 562 smálo staráte, ale nestaráte, a BR — málo veď N — ale neb ť PNTS, a U, ano 0 boží ť] boží přikázaní PNTU, boží věc S, vůle boží O — napřed] nejprv S0 - 562 564 Žalujete... proto, že A říkají, že čeled neposlušná. A proč to? I, že U 562 Žalujete začasté (často 0) S0 — 562 563 li ... častos- vyn. BSO — 563 i] vyn. N — mnozí] vyn. PNT — žalují to se vopakuje N na zpovědi] vyn. C, i na spovědech S0 — že] »Au, prý N — [máte] vyn. KPRONTSO - čeládka C — 563—564 nekolná ... Bývá-li to?3« neposlušnú B. neposlušná SO— 563 nekolná] nepovolná, K, vyn. N o 564 a víte-li PNT — Víte-li ... vy] I proč jest to než proto, že O proč to?] proč se to děje? N “ (to? I proto, že Neb B — to] vyn. S 565 boží 80 s neplníte ... sami] neposlaucháte, sami přestupujete U. přestupujete SO «a přestupujete je sami ) vyn. B — je] vyn. PT z jiných] jich také SO- 566 [k tomu] vyn. KPRCT, k Pánu Bohu N v nevedete] nedbáte U — aby je plnili vyn. B — je vůli jeho N i] Protož) N, a proto U, a tak O — pomstu] pokutu O — milej Bůh N — 567 dává] dopanští NSO — že vám dává vyn. B, že vám dá R, že míváte S0 - neposlušnau vyn. BO dčeládku(!) O, čeládku C s ní zde] vyn. N. s nimi SO 568 psotu] pomstu U — míti] práti(!) U trpěti SO i pekla O 568 571 neb... svaté) vyn. S0 - 32*
Strana 500
500 Boha, (že, čímž jej člověk hněvá, týmž nápodobně Kzase 570 Pán Bůh) nad ním mstí. Ale vizmež, co dí dále čtení svaté): »Když nečistý duch vyjde od člověka, chodí po místech suchých, hledaje odpo- činutí [sobě], a nenalezna dí: »Navrátím se [zase] do domu mého, odkud jsem vyšel.« A když přijde, nalezne jej chvoštišti umetený 575 a Kokrášlený . Tehdy jde a přijme sedm duchuov horších sebe, a vejdúce přebývají tam.« Toto věz: Jestliže s' se kdy kál hříchuov a čistil pokáním a zpovědí, postem a «jinau věcí své svědomí, ga potom li již «že dábel byl od tebe odšel; jestliže s' se B 186 potom v hříchy zase navracoval a netrval až do smrti v dobrém 580 počatém: že vždy po každém navrácení dábel s sedmi duchy horšími v tě všel. Neboť mnohem jest líbějí ďáblu vjíti do toho člověka, který se již kál a potom se zase navrátil v hříchy, nežli tehdy, když jest nejprvé zhřešil. A tak máš, že dábel [druhdy od druhých vychází, ne aby se zase nevrátil, ale jako na procházku 568 tak jest] taková jest spravedlnost N — 569 Kže vyn. BC — týmž] že tím U — nápodobně] vyn. U — 569—570 zase... Bůh vyn. B, zase U — 571 Ale ... co IB — vizmež] slyšme U — dále] vyn. U — sva- té) vyn. B — A když (+ prej 0) SO — 572 vejde T — od člověka] vyn. C — suchých] (uvadlých) KP — odpočinauti T — 573 [sobě] vyn. KPRCNTU — 573—576 sobě ... tam« vyn. S0 — 573 Vrátím PNTU — [zase] vyn. KPRONTU — svého U — 574 odkavad R — chvoštištmi R — umetený] ozdobenej C, (očištěný) K — 575 okrášlený ozdobený B — Tehdy] I U — přijme k sobě N, přijme s sebau U — jiných sedum U — 576 Toto] Toto jistě C, Tuto SO — jestliže s'] že s' R — se kdy kál] vyn. O — kdy vyn. S — z (vyn. C) svých hříchů SOC — 577 a čistil] očistil R, čistil O — (čistil se) KS — pokáním svatým NC — a] neb O — spovídaním U — «jinau věcí jinými věcmi B, jiným U — své svědomí] vyn. U — 578 a potom» tehdy B, a U, tu ť S0 — již] vyn. U — «že) vyn. BSO, se C — byl] vyn. SO — od tebe odšel] jako od tebe odstěhoval a poodšel C — vodešel RU, odejde SO — 578—579 jestliže s' . .. navracoval] a navrátil-li si se zase v ně U, a pakliže se zase navrátíš v (+ též 0) hříchy SO — 579 navrátil C — netrváš S, nesetrváš O — až] vyn. S — 580 počatém] začatém N, vyn. U — že] tehdy U — že vždy] nu, jestliže O — vždy] vyn. S — jinými sedmi USO — duchy] dábly U, vyn. S - 581 sebe horšími SO — v tě] vyn. O — vešel RNSO, vstaupil U — 581—583 Neboť ... zhřešil vyn. B, Nebo on ve mi rád zase do toho člověka vstaupí, který počal pokání činiti, a potom se zase navrátil, rači než tu, když nejprvé zhřešil U — 581 dáblu] šatanu O, vyn. R — do toho] (v toho) K — 582 již] vyn. SO — počal káti N — v hříchy] v hřích RCT, do těch hříchův a nepravostí N — 583 tehdy] vyn. O — prvé O — hřešil O — máš] z toho toto máš C, vyn. U — ďábel] vyn. UO — [druhdy] vyn. KPRCTU — 584 od druhých] od takových N, od
500 Boha, (že, čímž jej člověk hněvá, týmž nápodobně Kzase 570 Pán Bůh) nad ním mstí. Ale vizmež, co dí dále čtení svaté): »Když nečistý duch vyjde od člověka, chodí po místech suchých, hledaje odpo- činutí [sobě], a nenalezna dí: »Navrátím se [zase] do domu mého, odkud jsem vyšel.« A když přijde, nalezne jej chvoštišti umetený 575 a Kokrášlený . Tehdy jde a přijme sedm duchuov horších sebe, a vejdúce přebývají tam.« Toto věz: Jestliže s' se kdy kál hříchuov a čistil pokáním a zpovědí, postem a «jinau věcí své svědomí, ga potom li již «že dábel byl od tebe odšel; jestliže s' se B 186 potom v hříchy zase navracoval a netrval až do smrti v dobrém 580 počatém: že vždy po každém navrácení dábel s sedmi duchy horšími v tě všel. Neboť mnohem jest líbějí ďáblu vjíti do toho člověka, který se již kál a potom se zase navrátil v hříchy, nežli tehdy, když jest nejprvé zhřešil. A tak máš, že dábel [druhdy od druhých vychází, ne aby se zase nevrátil, ale jako na procházku 568 tak jest] taková jest spravedlnost N — 569 Kže vyn. BC — týmž] že tím U — nápodobně] vyn. U — 569—570 zase... Bůh vyn. B, zase U — 571 Ale ... co IB — vizmež] slyšme U — dále] vyn. U — sva- té) vyn. B — A když (+ prej 0) SO — 572 vejde T — od člověka] vyn. C — suchých] (uvadlých) KP — odpočinauti T — 573 [sobě] vyn. KPRCNTU — 573—576 sobě ... tam« vyn. S0 — 573 Vrátím PNTU — [zase] vyn. KPRONTU — svého U — 574 odkavad R — chvoštištmi R — umetený] ozdobenej C, (očištěný) K — 575 okrášlený ozdobený B — Tehdy] I U — přijme k sobě N, přijme s sebau U — jiných sedum U — 576 Toto] Toto jistě C, Tuto SO — jestliže s'] že s' R — se kdy kál] vyn. O — kdy vyn. S — z (vyn. C) svých hříchů SOC — 577 a čistil] očistil R, čistil O — (čistil se) KS — pokáním svatým NC — a] neb O — spovídaním U — «jinau věcí jinými věcmi B, jiným U — své svědomí] vyn. U — 578 a potom» tehdy B, a U, tu ť S0 — již] vyn. U — «že) vyn. BSO, se C — byl] vyn. SO — od tebe odšel] jako od tebe odstěhoval a poodšel C — vodešel RU, odejde SO — 578—579 jestliže s' . .. navracoval] a navrátil-li si se zase v ně U, a pakliže se zase navrátíš v (+ též 0) hříchy SO — 579 navrátil C — netrváš S, nesetrváš O — až] vyn. S — 580 počatém] začatém N, vyn. U — že] tehdy U — že vždy] nu, jestliže O — vždy] vyn. S — jinými sedmi USO — duchy] dábly U, vyn. S - 581 sebe horšími SO — v tě] vyn. O — vešel RNSO, vstaupil U — 581—583 Neboť ... zhřešil vyn. B, Nebo on ve mi rád zase do toho člověka vstaupí, který počal pokání činiti, a potom se zase navrátil, rači než tu, když nejprvé zhřešil U — 581 dáblu] šatanu O, vyn. R — do toho] (v toho) K — 582 již] vyn. SO — počal káti N — v hříchy] v hřích RCT, do těch hříchův a nepravostí N — 583 tehdy] vyn. O — prvé O — hřešil O — máš] z toho toto máš C, vyn. U — ďábel] vyn. UO — [druhdy] vyn. KPRCTU — 584 od druhých] od takových N, od
Strana 501
501 585 a jako by se protúlalS. A to máš do těch lidí, ješto teď již nyní počnú se káti, postí se, zpovídají, ba i pláčí, ale již i nejednú pomyslé, když bude s velké noci, aby se zase v některé hříchy navrátili, kono aby k hodům měli raucho nové, krásné, pyšné, ono aby věncuov «fijalových sobě nadělali, a ono 590 i ono). Nu, počti to a pomysl, kolikrát jsi se počal káti, ješto jsi se zpovídal a potom navrátil «zase v hříchy! Bylo-li jednau sedm duchů horších vešlo; bylo-li dvakrát, to čtrnáct; bylo-li třikrát, to jedenmezcítma; «bylo-li čtyrykrát, to osummecítma), a tak dále, že nejeden člověk na tisíce dábluov Kmá v své 595 duši. Jakož o tom napsáno ve čtení svatého Marka: »Když otázal Pán Ježíš dábla řka: Které jest tobě jméno?, a on řekl: Tma«; a tma v sobě zavírá počtem šest tisícuov šest set šedesáte a šest; tak ť jich bude nejeden míti v své duši dábluov. A to ť jest mnohem některých UC, vyn. S0 — ne aby ... ale] vyn. S0 - navrátil(!) RU, nena- vrátil NT: ale] a jde U . 585 «a jako by se vyn. B, by (aby S0) se RSO — protúlá B —. A to máš] vyn. SO — to] tak U — do těch] od těch SO — teď-již] vyn. SO — 586 nyní] vyn. O — počnau utěšeně N — 586— 587 postí ... aby se] teď v postě, ale po veliké noci U — 586 postí se] vyn. PATSO, postiti se R — zpovídají se PRNSO — popláčí (+ na své hříchy N) NO — 586 587 ale ... když] a hned zase myslí, jak S, a pak hned zase, jak O 587 velikonoci T — aby] vyn. PNT — zase] vyn. PCNTSO — 588 navrátiti N, navrátí U 588 589 gono ... aby vyn. B, totiž (vyn. S) aby měli k hodům nové raucho, aby v něm pyšně chodili, ono i ono aby sobě připravili SO - 588 gono aby] a U — aby měli U — krásné) pěkné U 589 ono] a U. věncuov ... nadělali] vyn. SO — «fijalových) vyn. B, fiolových Pga ono i ono aneb jiné věci BSO, jiné a jiné U — 590 počti to a] vyn. U — pomysli RNU — mnoholikrát U — 590—591 ješto ... zpovídal] počti to U, a spovídati SO — 591 potom s' se PSO, potom si se RONU, potom ses T — «zase) vyn. BK — v ty hříchy U, v též hříchy O - jedngau] jedno(!) BO, (jednau již, K, jednau navrácení, tehdy N — 592 bylo-li dvakrát] po druhé opět sedum U, pakli dvakrát SO — to bylo RS, to již O - bylo-li] a R, jestli O, vyn. S — 593 třikrát] po třetí U v to] vyn. PT, to již O — «bylo-li ... osummecítma, vyn. B - bylo-li] pakli jest O - již osmmecítma C, osmdvadceti SO — 594 dále] vyn. USO - tisíc O gmá bude míti BRC, má v sobě USO — v své duši] vyn. S0 své bídné N — 595 o tom... Marka] vyn. SO - napsáno] [máme psáno K, vyn. PT, máme C, položeno N, napsáno stojí U — otázal se NSO, se optal U — 596 sám Pán S0 — řka] vyn. PCTUO, v krajině Gerazenské N — jest] vyn. PNTU — tobě] jeho O — vece PNTS — 597 (počet) KU, vyn. SO- tisíc SO 598 tak též R, tak mnohý N — tak t... 596 Podle Marka 5. 9 597 Podle Zj. 13 18
501 585 a jako by se protúlalS. A to máš do těch lidí, ješto teď již nyní počnú se káti, postí se, zpovídají, ba i pláčí, ale již i nejednú pomyslé, když bude s velké noci, aby se zase v některé hříchy navrátili, kono aby k hodům měli raucho nové, krásné, pyšné, ono aby věncuov «fijalových sobě nadělali, a ono 590 i ono). Nu, počti to a pomysl, kolikrát jsi se počal káti, ješto jsi se zpovídal a potom navrátil «zase v hříchy! Bylo-li jednau sedm duchů horších vešlo; bylo-li dvakrát, to čtrnáct; bylo-li třikrát, to jedenmezcítma; «bylo-li čtyrykrát, to osummecítma), a tak dále, že nejeden člověk na tisíce dábluov Kmá v své 595 duši. Jakož o tom napsáno ve čtení svatého Marka: »Když otázal Pán Ježíš dábla řka: Které jest tobě jméno?, a on řekl: Tma«; a tma v sobě zavírá počtem šest tisícuov šest set šedesáte a šest; tak ť jich bude nejeden míti v své duši dábluov. A to ť jest mnohem některých UC, vyn. S0 — ne aby ... ale] vyn. S0 - navrátil(!) RU, nena- vrátil NT: ale] a jde U . 585 «a jako by se vyn. B, by (aby S0) se RSO — protúlá B —. A to máš] vyn. SO — to] tak U — do těch] od těch SO — teď-již] vyn. SO — 586 nyní] vyn. O — počnau utěšeně N — 586— 587 postí ... aby se] teď v postě, ale po veliké noci U — 586 postí se] vyn. PATSO, postiti se R — zpovídají se PRNSO — popláčí (+ na své hříchy N) NO — 586 587 ale ... když] a hned zase myslí, jak S, a pak hned zase, jak O 587 velikonoci T — aby] vyn. PNT — zase] vyn. PCNTSO — 588 navrátiti N, navrátí U 588 589 gono ... aby vyn. B, totiž (vyn. S) aby měli k hodům nové raucho, aby v něm pyšně chodili, ono i ono aby sobě připravili SO - 588 gono aby] a U — aby měli U — krásné) pěkné U 589 ono] a U. věncuov ... nadělali] vyn. SO — «fijalových) vyn. B, fiolových Pga ono i ono aneb jiné věci BSO, jiné a jiné U — 590 počti to a] vyn. U — pomysli RNU — mnoholikrát U — 590—591 ješto ... zpovídal] počti to U, a spovídati SO — 591 potom s' se PSO, potom si se RONU, potom ses T — «zase) vyn. BK — v ty hříchy U, v též hříchy O - jedngau] jedno(!) BO, (jednau již, K, jednau navrácení, tehdy N — 592 bylo-li dvakrát] po druhé opět sedum U, pakli dvakrát SO — to bylo RS, to již O - bylo-li] a R, jestli O, vyn. S — 593 třikrát] po třetí U v to] vyn. PT, to již O — «bylo-li ... osummecítma, vyn. B - bylo-li] pakli jest O - již osmmecítma C, osmdvadceti SO — 594 dále] vyn. USO - tisíc O gmá bude míti BRC, má v sobě USO — v své duši] vyn. S0 své bídné N — 595 o tom... Marka] vyn. SO - napsáno] [máme psáno K, vyn. PT, máme C, položeno N, napsáno stojí U — otázal se NSO, se optal U — 596 sám Pán S0 — řka] vyn. PCTUO, v krajině Gerazenské N — jest] vyn. PNTU — tobě] jeho O — vece PNTS — 597 (počet) KU, vyn. SO- tisíc SO 598 tak též R, tak mnohý N — tak t... 596 Podle Marka 5. 9 597 Podle Zj. 13 18
Strana 502
502 horší, než by je v těle měl. A dí: »A budú poslední věci toho člověka 600 horší prvních.« Toto věz, že, když jsi který hřích učinil jednú, musíš se ho těžce káti, chceš-li, ať jej Buoh odpustí; když s' druhé učinil, tíže ť odpustí; pakli třetí, tíže; pakli opět a opět, pře- nesnadně ku pokání přijdeš a přetěžce ť již Buoh odpustí. Neb, «když člověk hřeší opět i opět, vždy opakuje,upadá [člověk 605 v zatvrzení, že nemuož přijíti k pravému pokání; potom zúfá, najméně na smrti, toš ť [potom] peklo horúcí. Než pak když tak bylo, kon, milý Pán, ty řeči mluvil a tito zákoníci haněli jej, ďábelníky jemu dávajíce, a žena jedna, pozdvihši hlasu z zástupu, řekla: »Blahoslavený život, kterýž 610 tě nosil!“« Divná jest to žena byla! Kde jest tu smělost vzala? dábluov] totiž takto (6666), a že nejeden člověk má jich tolik v své duši U — jich] vyn. RSO — bude] vyn. SO — má SO — své duši] sobě S0 - ďábluov] vyn. N — 598—600 A to f ... prvních«] vyn. SO — 598 mno- hem] mnohem víc P, vyn. U — 599 A dí] vyn. U — (dí dále) KC — 600 nežli první CNU — A to SO — jsi] vyn. SO — (některý) KPRONTUSO — učinil] spáchal R, učiníš SO — jen jednau O — 601—606 musíš...[potom a budeš-li se (+ z něho O) káti, budeť (tobě O) dosti těžce odpuštěn, a když po druhé, tedy (to O) tíže, a po třetí ještě tíže, a pakli (+ bude jich O) víceji, tedy velmi nesnadně již (jich O) Pán Bůh odpustí; nebo (a O), kdož tak hřeší, upadá v zatvrzení a potom v zaufalství a potom v S0 — 601 ho] (z toho) K — ať] (aby ti) KN, ať by TU — jej ti U — milý Pán Bůh T — (odpustil) KNTU — 601—602 když s' ... učinil] když s' se ho po druhé dopustil N, učiníš-i po druhé, to U — 601 pak po druhé C — 602 tíže] (též/(!) K, těžce R, tíže ť jej a nesnadnějí milej Buoh N — odpustí] vyn. U, odpustí jej R — třetí, tíže] po třetí, tížeji ti odpustí U, po třetí, ještě tíže C, po třetí, ještě mnohem tížeji N — pakli] pak C — opět a opět] opět, opět, opět PT, po čtvrtý, po pátý, po šestý N — a opět] vyn. R, opět, opět C — přene- snadno N — 603 přetěžce) těžce B — milej Bůh tobě (vyn. T) NT — 604 když... opakuje skrze opětování hříchu B, člověk, když se v hříchy zase navracuje, z toho opětování N — [zhřeší K — opakuje vyn. K, opětuje C — [člověk] vyn. PRONTU, (potom) K — 605 zatvrzení] zatracení R, zatracení a v zatvrzení C — takže C — «k pravému potom ku B — sobě zaufá C, (zaufání) K — 606 najméně] nejméně a nejspíše C, nejspíše U — na smrti] vyn. P, při smrti U — [potom] vyn. KPRCNT — horaucí hotovo C — 607 Než pak A BSO — «Než... on] Ale U — tak bylo... milý] vyn. SO — 607—608 on ... dávajíce vyn. B — 607 ty] když ty NTU, tyto SO — tak mluvil O — 608 a] ano O — tito] vyn. UO — haněli] zhaněli RC, vyn. SO — jej] jej, tupili N, vyn. SO — ďábelníky . .. dávajíce] [dábelníkem ho nazývali) KU — dávali S0 — a] tedy S, tehdy O — 609 pozdvihši ... řekla] sauce mezi zástupem lidí, i zvolala hlasem a řka U — z zástupu] tu v zástupu S — vece (+ jemu C) PNTC — 610 (nosil, a prsi,
502 horší, než by je v těle měl. A dí: »A budú poslední věci toho člověka 600 horší prvních.« Toto věz, že, když jsi který hřích učinil jednú, musíš se ho těžce káti, chceš-li, ať jej Buoh odpustí; když s' druhé učinil, tíže ť odpustí; pakli třetí, tíže; pakli opět a opět, pře- nesnadně ku pokání přijdeš a přetěžce ť již Buoh odpustí. Neb, «když člověk hřeší opět i opět, vždy opakuje,upadá [člověk 605 v zatvrzení, že nemuož přijíti k pravému pokání; potom zúfá, najméně na smrti, toš ť [potom] peklo horúcí. Než pak když tak bylo, kon, milý Pán, ty řeči mluvil a tito zákoníci haněli jej, ďábelníky jemu dávajíce, a žena jedna, pozdvihši hlasu z zástupu, řekla: »Blahoslavený život, kterýž 610 tě nosil!“« Divná jest to žena byla! Kde jest tu smělost vzala? dábluov] totiž takto (6666), a že nejeden člověk má jich tolik v své duši U — jich] vyn. RSO — bude] vyn. SO — má SO — své duši] sobě S0 - ďábluov] vyn. N — 598—600 A to f ... prvních«] vyn. SO — 598 mno- hem] mnohem víc P, vyn. U — 599 A dí] vyn. U — (dí dále) KC — 600 nežli první CNU — A to SO — jsi] vyn. SO — (některý) KPRONTUSO — učinil] spáchal R, učiníš SO — jen jednau O — 601—606 musíš...[potom a budeš-li se (+ z něho O) káti, budeť (tobě O) dosti těžce odpuštěn, a když po druhé, tedy (to O) tíže, a po třetí ještě tíže, a pakli (+ bude jich O) víceji, tedy velmi nesnadně již (jich O) Pán Bůh odpustí; nebo (a O), kdož tak hřeší, upadá v zatvrzení a potom v zaufalství a potom v S0 — 601 ho] (z toho) K — ať] (aby ti) KN, ať by TU — jej ti U — milý Pán Bůh T — (odpustil) KNTU — 601—602 když s' ... učinil] když s' se ho po druhé dopustil N, učiníš-i po druhé, to U — 601 pak po druhé C — 602 tíže] (též/(!) K, těžce R, tíže ť jej a nesnadnějí milej Buoh N — odpustí] vyn. U, odpustí jej R — třetí, tíže] po třetí, tížeji ti odpustí U, po třetí, ještě tíže C, po třetí, ještě mnohem tížeji N — pakli] pak C — opět a opět] opět, opět, opět PT, po čtvrtý, po pátý, po šestý N — a opět] vyn. R, opět, opět C — přene- snadno N — 603 přetěžce) těžce B — milej Bůh tobě (vyn. T) NT — 604 když... opakuje skrze opětování hříchu B, člověk, když se v hříchy zase navracuje, z toho opětování N — [zhřeší K — opakuje vyn. K, opětuje C — [člověk] vyn. PRONTU, (potom) K — 605 zatvrzení] zatracení R, zatracení a v zatvrzení C — takže C — «k pravému potom ku B — sobě zaufá C, (zaufání) K — 606 najméně] nejméně a nejspíše C, nejspíše U — na smrti] vyn. P, při smrti U — [potom] vyn. KPRCNT — horaucí hotovo C — 607 Než pak A BSO — «Než... on] Ale U — tak bylo... milý] vyn. SO — 607—608 on ... dávajíce vyn. B — 607 ty] když ty NTU, tyto SO — tak mluvil O — 608 a] ano O — tito] vyn. UO — haněli] zhaněli RC, vyn. SO — jej] jej, tupili N, vyn. SO — ďábelníky . .. dávajíce] [dábelníkem ho nazývali) KU — dávali S0 — a] tedy S, tehdy O — 609 pozdvihši ... řekla] sauce mezi zástupem lidí, i zvolala hlasem a řka U — z zástupu] tu v zástupu S — vece (+ jemu C) PNTC — 610 (nosil, a prsi,
Strana 503
503 Tito hanějí — a ona chválí! A co jest tu mužuov bylo, však se nečte, by se který postavil o Ježíše, jediná tato žena. Ó blaze jemu, komuž to dá milý Buoh, aby v nesnázkách a v puotkách postavil se vedlé Pána Ježíše)! Aha, nemní sobě malý l B 187 615 dar! Ale my bychom jazyk v hrdlo vtáhli! A když tak bylo, tehdy toho potvrdil milý Pán, její řeči, a řka: »I ovšem, blahoslavení, kteří slyší slovo boží a ostříhají jeho.« Jako by řekl: »Blahoslavený jest život to, ale blahoslavenější ť jsú [to,], kteříž slyšíce slovo boží i ostříhají ho)«. Neb 620 z toho, že jest Panna Maria nosila tělesně Pána Ježíše, nebyla by tak blahoslavena, by byla nezachovávala slova božího ale », že jest zachovávala [slovo boží], z toho jest blahoslavenější. Neb Ko níja dí euvangelista svatý Lukáš: »Maria zachovávala kterých si požíval) KSO - jest] vyn. SO- to] tato NSO — žena byla] věc R—jest tu] se v ní ta S, se v ní taková O - smělost tato žena R — 611 «Tito) Zákonníci B, Oni U — ona] tato PCNTU chválí přede všemi NA] Pohle O — tu] tu tehdáž N — však se nečte] nečte se o žádném SO 612 který] kdo PONTUSO -- postavil o] vydařil a zastal Pána N, zasadil (+ o S0) USO — Ježíše] vedlé Pána Ježíše U m jediná] jediné PSO, kromě N V. tato dobrá N — 613 jemu] tomu USO — milý] Pán C, vyn. PRU a v svých půtkách a nesnázéch O — nesnázích) KRCS 614 vedlé] o R, podlé Ts «Pána Ježíše) něho B— Aha, nemni soběj Není to B. Ale nedomnívej se, by to byl N — 614 615 Aha ... dar!] vyn. SO — 614 Aha] (Ach) K, AleT, A U sobě to C, sobě, by to byl U - 615 myl (abychom my to činili?! I rači) K — bychom radějí SO svůj jazyk O — vtáhli a mlčali SO 616 když ... řeči a Pán Ježíš pak potvrdil té její řeči S0 tehdyl i UI — Pán Ježíš té ČN —« její řeči a vyn. B, totiž řeči její R [řeč K = 617 618 blahoslavení ... řekl vyn. R blahoslavení ... život to] vyn. SO 617 ti, kteříž C 618 Jako by řekl vyn. B — to] tem NUo 618 blahoslavenější] i ti ť blahoslavení C — 618—619 ale ... [to] totiž U 619 [to] vyn. KPCNT, ti S0 — kteříž (ješto) KR — slyší BRSO e slovo boží] vyn. RC — «i ostříhají ho vyn. B, i ostříhají slova božího RC 620 z toho] skrze to U — Maria blahoslavená N — tělesně ... Ježíše mne (+ v svém životě O) SO — nebyla by] ona by nebyla PRNU — 621 by] vyn. O 621—622 «by byla . .. ale) jako z toho B, jako SO — 621 (by] kdyby U — 622 zachovávala ... boží] poslauchala slova božího a je zachovávala SO — [slovo boží] vyn. KPRCNTU — z toho jest] protože jest s toho O — 623 o nís tak B, vyn. C, tak o ní R - ko ní... Lukáš se o ní praví, že PNTUSO — euvangelista] vyn. KC — Maria] vyn. SO - zachováváše T — 624 ta] vyn. ROSO — skládajíci je] snášejíce C — 624 623 Luk. 2, 19 —
503 Tito hanějí — a ona chválí! A co jest tu mužuov bylo, však se nečte, by se který postavil o Ježíše, jediná tato žena. Ó blaze jemu, komuž to dá milý Buoh, aby v nesnázkách a v puotkách postavil se vedlé Pána Ježíše)! Aha, nemní sobě malý l B 187 615 dar! Ale my bychom jazyk v hrdlo vtáhli! A když tak bylo, tehdy toho potvrdil milý Pán, její řeči, a řka: »I ovšem, blahoslavení, kteří slyší slovo boží a ostříhají jeho.« Jako by řekl: »Blahoslavený jest život to, ale blahoslavenější ť jsú [to,], kteříž slyšíce slovo boží i ostříhají ho)«. Neb 620 z toho, že jest Panna Maria nosila tělesně Pána Ježíše, nebyla by tak blahoslavena, by byla nezachovávala slova božího ale », že jest zachovávala [slovo boží], z toho jest blahoslavenější. Neb Ko níja dí euvangelista svatý Lukáš: »Maria zachovávala kterých si požíval) KSO - jest] vyn. SO- to] tato NSO — žena byla] věc R—jest tu] se v ní ta S, se v ní taková O - smělost tato žena R — 611 «Tito) Zákonníci B, Oni U — ona] tato PCNTU chválí přede všemi NA] Pohle O — tu] tu tehdáž N — však se nečte] nečte se o žádném SO 612 který] kdo PONTUSO -- postavil o] vydařil a zastal Pána N, zasadil (+ o S0) USO — Ježíše] vedlé Pána Ježíše U m jediná] jediné PSO, kromě N V. tato dobrá N — 613 jemu] tomu USO — milý] Pán C, vyn. PRU a v svých půtkách a nesnázéch O — nesnázích) KRCS 614 vedlé] o R, podlé Ts «Pána Ježíše) něho B— Aha, nemni soběj Není to B. Ale nedomnívej se, by to byl N — 614 615 Aha ... dar!] vyn. SO — 614 Aha] (Ach) K, AleT, A U sobě to C, sobě, by to byl U - 615 myl (abychom my to činili?! I rači) K — bychom radějí SO svůj jazyk O — vtáhli a mlčali SO 616 když ... řeči a Pán Ježíš pak potvrdil té její řeči S0 tehdyl i UI — Pán Ježíš té ČN —« její řeči a vyn. B, totiž řeči její R [řeč K = 617 618 blahoslavení ... řekl vyn. R blahoslavení ... život to] vyn. SO 617 ti, kteříž C 618 Jako by řekl vyn. B — to] tem NUo 618 blahoslavenější] i ti ť blahoslavení C — 618—619 ale ... [to] totiž U 619 [to] vyn. KPCNT, ti S0 — kteříž (ješto) KR — slyší BRSO e slovo boží] vyn. RC — «i ostříhají ho vyn. B, i ostříhají slova božího RC 620 z toho] skrze to U — Maria blahoslavená N — tělesně ... Ježíše mne (+ v svém životě O) SO — nebyla by] ona by nebyla PRNU — 621 by] vyn. O 621—622 «by byla . .. ale) jako z toho B, jako SO — 621 (by] kdyby U — 622 zachovávala ... boží] poslauchala slova božího a je zachovávala SO — [slovo boží] vyn. KPRCNTU — z toho jest] protože jest s toho O — 623 o nís tak B, vyn. C, tak o ní R - ko ní... Lukáš se o ní praví, že PNTUSO — euvangelista] vyn. KC — Maria] vyn. SO - zachováváše T — 624 ta] vyn. ROSO — skládajíci je] snášejíce C — 624 623 Luk. 2, 19 —
Strana 504
504 všecka slova ta, skládajíci je v srdci svém.« Dajž i nám [hříšným], 625 milý Bože, to slovo zachovávati! * 625 Dajž ... zachovávati!] Tak i my také čiňme, slova božího rádi poslau- chejme, v srdcích je skládejme, dá ť nám také Pán Bůh zde svau milost a po smrti věčnau radost, do kteréžto mně i vám rač dopomáhati blahoslavená svatá Trojice! Amen S, A tak i my učiňme, slova božího rádi poslauchejme, je v srdcích svých skládejme, a tak nám Pán Bůh ráčí dáti zde svau milost a po smrti věčnau radost. Amen O — 624 i] vyn. U — [hříšným] vyn. KPNTU — 624—625 [hříšným] ... zachovávati!] všechněm to, náš drahý Pane Bože, abychom, poznajícc slovo tvé, jej(!) mohli zachovávati v srdcích našich. To všechno dobré on sám, drahý Pán náš Ježíš Kristus, račiž v nás utvrditi! Amen R — 625 «milý drahý B — slovo tvé svaté N — zachovati PT, zachovávati, abychom je zachovávajíce, mohli se k tobě, kdež kra- luješ, dostati! Amen) K, zachovávati v srdci našem! Amen U, zachovávati a jím se věrně a právě zpravovati! Amen C -
504 všecka slova ta, skládajíci je v srdci svém.« Dajž i nám [hříšným], 625 milý Bože, to slovo zachovávati! * 625 Dajž ... zachovávati!] Tak i my také čiňme, slova božího rádi poslau- chejme, v srdcích je skládejme, dá ť nám také Pán Bůh zde svau milost a po smrti věčnau radost, do kteréžto mně i vám rač dopomáhati blahoslavená svatá Trojice! Amen S, A tak i my učiňme, slova božího rádi poslauchejme, je v srdcích svých skládejme, a tak nám Pán Bůh ráčí dáti zde svau milost a po smrti věčnau radost. Amen O — 624 i] vyn. U — [hříšným] vyn. KPNTU — 624—625 [hříšným] ... zachovávati!] všechněm to, náš drahý Pane Bože, abychom, poznajícc slovo tvé, jej(!) mohli zachovávati v srdcích našich. To všechno dobré on sám, drahý Pán náš Ježíš Kristus, račiž v nás utvrditi! Amen R — 625 «milý drahý B — slovo tvé svaté N — zachovati PT, zachovávati, abychom je zachovávajíce, mohli se k tobě, kdež kra- luješ, dostati! Amen) K, zachovávati v srdci našem! Amen U, zachovávati a jím se věrně a právě zpravovati! Amen C -
Strana 505
Neděle čtvrtá v postě. Epištola svatého Pavla g Gallatuom v IIII. kapitole. Bratří! Psáno jest, že Abraham měl jest dva syny, jednoho z dívky, a druhého z svo- 5bodné. Ale který byl z dívky, vedlé těla se narodil, ale který z svobodné, skrze zaslí- bení. Jenž jsú skrze podobenství povědíny. Neb tyto jsú dva zákony, jeden zajisté na huoře Sinaj, v službn podrobuje, jenž jest 1 Agar. Sina«jo zajisté hora jest v Arabí, jenž jest spojena té, kteráž nyní jest Jeruzalem — slúží s syny svými. Ale onen, který jest svrchovaný Jeruzalem, svobodný ť jest, jenž jest matka naše. Nebo psáno ť jest: »Vesel se, 15neplodná, kteráž nerodíš, vykřikni a zvo- leja, kteráž ku porodu neusiluješ; nebo mno- zí synové opuštěné, více než té, kteráž má 1 26 Epištola ... vysvobodil] vyn. RSO 2 svatého Pavla] vyn. KCN —. kapitole] rozdílu U 3 (Napsáno] KPONT, Neb psáno U — 4 děvky NTU — druhého] jednoho U — 5 24 Ale ... bratří, již] Konec U 5 Ale (Tento pak) K, Ten pak P byl vyn. PNT byl] vyn. C — děvky T podlé PNT — vedlé těla] obyčejem tělesným) K — 6 ten skrze PC — 7 Jenž... povědíny] (A toto (to ť P) jest duchovně povědíno) KP, Kteréžto věci v duchovním rozumu sau povědíny C — 8 Neb tyto] Toto zajisté C — tyto] tato P — tyto ... jeden] sau to dvoje svědectví, jedno NT — dva] dvoje svědectví aneb dva C 9 (Sinaj vydaný (vyn. C), ješto) KPC — (podroboval) KP, podrobujíc (1 aneb porozujíc T) NT — jenž jest] a ten se vyznamenává skrze) KP, jenž se rozumí C — 10 Syna(!) BPCNT — kteráž NT — 11 připojena PN — té, kteráž] tomu, jenž) KP, k té, ješto C — jenž NT — Ueruzalemu K 12 onen] ten PCNT v který jest] vyn. KT — 13 svrcho- vaný] svrchu PNTC 14 naše] (všech nás) K — napsáno NTC — Vesel] Raduj NT 15 vykřikni vesele P v. a zvolej vyn. B, a volej NT — 16 ku porodu] vyn. NT — neusiluješ] (nepracuješ) KPC, nerodíš N, nepo rozuješ T — 16— 17 nebo ... než téj (nebo ta opuštěná mnoho má synů, více nežli ta) K — 17 opuštěné osaměli P, osamělé C — jest měla NT 3 un. Gal. 4. 22 31 а 5, 1
Neděle čtvrtá v postě. Epištola svatého Pavla g Gallatuom v IIII. kapitole. Bratří! Psáno jest, že Abraham měl jest dva syny, jednoho z dívky, a druhého z svo- 5bodné. Ale který byl z dívky, vedlé těla se narodil, ale který z svobodné, skrze zaslí- bení. Jenž jsú skrze podobenství povědíny. Neb tyto jsú dva zákony, jeden zajisté na huoře Sinaj, v službn podrobuje, jenž jest 1 Agar. Sina«jo zajisté hora jest v Arabí, jenž jest spojena té, kteráž nyní jest Jeruzalem — slúží s syny svými. Ale onen, který jest svrchovaný Jeruzalem, svobodný ť jest, jenž jest matka naše. Nebo psáno ť jest: »Vesel se, 15neplodná, kteráž nerodíš, vykřikni a zvo- leja, kteráž ku porodu neusiluješ; nebo mno- zí synové opuštěné, více než té, kteráž má 1 26 Epištola ... vysvobodil] vyn. RSO 2 svatého Pavla] vyn. KCN —. kapitole] rozdílu U 3 (Napsáno] KPONT, Neb psáno U — 4 děvky NTU — druhého] jednoho U — 5 24 Ale ... bratří, již] Konec U 5 Ale (Tento pak) K, Ten pak P byl vyn. PNT byl] vyn. C — děvky T podlé PNT — vedlé těla] obyčejem tělesným) K — 6 ten skrze PC — 7 Jenž... povědíny] (A toto (to ť P) jest duchovně povědíno) KP, Kteréžto věci v duchovním rozumu sau povědíny C — 8 Neb tyto] Toto zajisté C — tyto] tato P — tyto ... jeden] sau to dvoje svědectví, jedno NT — dva] dvoje svědectví aneb dva C 9 (Sinaj vydaný (vyn. C), ješto) KPC — (podroboval) KP, podrobujíc (1 aneb porozujíc T) NT — jenž jest] a ten se vyznamenává skrze) KP, jenž se rozumí C — 10 Syna(!) BPCNT — kteráž NT — 11 připojena PN — té, kteráž] tomu, jenž) KP, k té, ješto C — jenž NT — Ueruzalemu K 12 onen] ten PCNT v který jest] vyn. KT — 13 svrcho- vaný] svrchu PNTC 14 naše] (všech nás) K — napsáno NTC — Vesel] Raduj NT 15 vykřikni vesele P v. a zvolej vyn. B, a volej NT — 16 ku porodu] vyn. NT — neusiluješ] (nepracuješ) KPC, nerodíš N, nepo rozuješ T — 16— 17 nebo ... než téj (nebo ta opuštěná mnoho má synů, více nežli ta) K — 17 opuštěné osaměli P, osamělé C — jest měla NT 3 un. Gal. 4. 22 31 а 5, 1
Strana 506
506 muže.« Ale my bratří «vedlé» Izáka synové zaslíbení jsme. Ale kterak pak ten, který 20se vedlé těla narodil, protivil se tomu, kte- rýž byl vedlé Duchu, takť jest i nyní. Ale co dí Písmo? »Vyvrz dívku i syna jejího; neb nebude dědicem syn dívky s synem svobodné.« A protož, bratří, již nejsme synové dívky, 25ale z svobodné; i kterúžto svobodú Kristus B 188 nás vysvobodil. Čtení svatého Jana v kapitole šesté. V ten čas odšel Ježíš za moře Galilejské, jenž jest Tiberiadské. A šlo za ním množství soveliké; nebo viděli znamení, kteráž činil nad těmi, kteříž nemocni byli. Tehdy odšel jest Ježíš na huoru a tu sedl s učedlníky svými. A byla blízko velika noc, den sváteční 18 Ale... Izáka] (My ť sme tedy bratří, tak jako Izák) K, My pak bratří vedlé zaslíbení Izákova P — vedlé) weli(!) B, podlé NT — 19 zaslíbení] vyn. P, zaslíbené N — jsme] vyn. K — 19—20 kterak... narodil] (jako (+ pak P) tehdáž ten (+ který P) podlé těla zplozený (narozen byl P) KP — 19 pak] tehdy NT, pak tehdy C — 20 podlé těla narozen byl CNT — 21 byl] vyn. PC, bieše T, (byl splozen) K, byl narozen N — (podlé) KNT — Ducha P, Duchu narozen T — jest] (se děje) K 22 děvku NT — 23 děvky NT — 24 již] vyn. PNT — děvky NTU — 25 z] vyn. PCNTU — 25—26 kterúžto ... vysvobodil] vyn. U — 26 vysvobodil. Pán Bůh račiž býti s vámi! I s Duchem svým! N — 27 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N, Čtení svaté, napsal svatý Jan TU — Jana] Matauše(!) R - v VI. kapitule T, a VI. rozdílu U — šesté. Sláva tobě, Hospodine! N — 28 V ten čas] vyn. RO, Potom S — za] přes C — 29 jenž jest] jenž slove SO — 29—58 jenž... svět] etc. Vajklad R — 29 Tiberiadis T — jdíše T, šel USO — (po něm; K — množství veliké] zástup mnohý USO — 30 veliké lidu C — 30—58 viděli ... svět] vyn. S — 30 znamení] znamení jeho U, divy jeho O — kteréž UCO — činil] činil Pán Ježíš C, vyn.(!) O, činíše T — 31 těmi... byli] nemocnými O — kteříž] jenž NU — nemocni byli] se zle měli C — biechu T — Tehdy] Proto PN, Protož tehdy T, I UO — odšel jest] ſvstaupil) KPUO, všel jest C, odšedše N, odjide T — 32 tu sedl) tam seděl PNOU, tam se posadil C, tam sedíše T — 33—57 A byla... zajisté] Nastával pak den. Konec tento U — 33 A] Ale NT — byla... 28 nn. Jan 6, 1—14.
506 muže.« Ale my bratří «vedlé» Izáka synové zaslíbení jsme. Ale kterak pak ten, který 20se vedlé těla narodil, protivil se tomu, kte- rýž byl vedlé Duchu, takť jest i nyní. Ale co dí Písmo? »Vyvrz dívku i syna jejího; neb nebude dědicem syn dívky s synem svobodné.« A protož, bratří, již nejsme synové dívky, 25ale z svobodné; i kterúžto svobodú Kristus B 188 nás vysvobodil. Čtení svatého Jana v kapitole šesté. V ten čas odšel Ježíš za moře Galilejské, jenž jest Tiberiadské. A šlo za ním množství soveliké; nebo viděli znamení, kteráž činil nad těmi, kteříž nemocni byli. Tehdy odšel jest Ježíš na huoru a tu sedl s učedlníky svými. A byla blízko velika noc, den sváteční 18 Ale... Izáka] (My ť sme tedy bratří, tak jako Izák) K, My pak bratří vedlé zaslíbení Izákova P — vedlé) weli(!) B, podlé NT — 19 zaslíbení] vyn. P, zaslíbené N — jsme] vyn. K — 19—20 kterak... narodil] (jako (+ pak P) tehdáž ten (+ který P) podlé těla zplozený (narozen byl P) KP — 19 pak] tehdy NT, pak tehdy C — 20 podlé těla narozen byl CNT — 21 byl] vyn. PC, bieše T, (byl splozen) K, byl narozen N — (podlé) KNT — Ducha P, Duchu narozen T — jest] (se děje) K 22 děvku NT — 23 děvky NT — 24 již] vyn. PNT — děvky NTU — 25 z] vyn. PCNTU — 25—26 kterúžto ... vysvobodil] vyn. U — 26 vysvobodil. Pán Bůh račiž býti s vámi! I s Duchem svým! N — 27 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N, Čtení svaté, napsal svatý Jan TU — Jana] Matauše(!) R - v VI. kapitule T, a VI. rozdílu U — šesté. Sláva tobě, Hospodine! N — 28 V ten čas] vyn. RO, Potom S — za] přes C — 29 jenž jest] jenž slove SO — 29—58 jenž... svět] etc. Vajklad R — 29 Tiberiadis T — jdíše T, šel USO — (po něm; K — množství veliké] zástup mnohý USO — 30 veliké lidu C — 30—58 viděli ... svět] vyn. S — 30 znamení] znamení jeho U, divy jeho O — kteréž UCO — činil] činil Pán Ježíš C, vyn.(!) O, činíše T — 31 těmi... byli] nemocnými O — kteříž] jenž NU — nemocni byli] se zle měli C — biechu T — Tehdy] Proto PN, Protož tehdy T, I UO — odšel jest] ſvstaupil) KPUO, všel jest C, odšedše N, odjide T — 32 tu sedl) tam seděl PNOU, tam se posadil C, tam sedíše T — 33—57 A byla... zajisté] Nastával pak den. Konec tento U — 33 A] Ale NT — byla... 28 nn. Jan 6, 1—14.
Strana 507
507 židovský. Protož, když pozdvihl očí Ježíš 35a uzrel, že množstvic veliké jde k němu, dí k Filipovi: »Odkud nakúpíme chlebuov, aby jedli tito?« Ale to pravil, pokúšeje jeho; neb jest on věděl, co by měl činiti. Odpověděl jemu Filip: »Za dvě stě peněz chlebuov ne- ostatčí jim, aby jedenkaždý z nich nězce ma- ličko vzal.« Vetce jemu jeden z učedlníkuov jeho, Ondřej. bratr Šimona Petra: »Jest dítě tuto jedno, jenž má pět chlebnov ječných a dvě rybě; ale coť jest to mezi tak mnohé?« 45 Tehdy vetce Ježíš: »Kažte lidem sésti!« A bylo sena mnoho namístě. Protož posadilo se mu- žuoy v počet jakožto pět tisícuov. Tehdy vzal jest Ježíš chleby, a když učinil díky, rozdělil jest stolícím; a též i z ryb, kterak 50jsú chtěli mnoho. A když jsú byli nasyceni, řekl jest učedlníkóm svým: »Zbeřte, což ť jest zuostalo z drobtuov, ať nezhynú!« Pro- sváteční] byl blízko den sváteční, velikonoční hod C — bíše T s den svá- teční] svátek O — sváteční] slavný NT 34 Protož... pozdvihl] Tehdy pozdvili O 35 viděl) KPCO množstvie veliké mnohý zástup O — (řekl K, vetce NCT 36 kj vyn. P — Odkud] Kde O 37 pojedli TO - jest řekl PKO, pravil Pán Ježíš C, pravieše T — (skaušeje K — 38 jest] vyn. T s on] ſsám; AP, on zajisté C, on sám O — věděšé T - byl jest NT (učiniti; KPONTO Odpovědě T — 39 chleba O - nepostačí; KO — 40 z nich] vyn. KPONT— 41 Vetce] (Dí; KPO, I řekl C, Řekl N — k němu NT 42 43 Jest... jenž] (Jesti tezde mládeneček (mládenec PC) jeden, ješto (jenž C, kterýž 0) APCO 44 rybičky O — tak mnohé takové mnoství T — mnohě] veliké množství N 45 Tehdy] Protož C, 1 0 — vetce] řekl jim Pán, KC, řekl jim P, řekl Pán N, řekl O Rozkažtež O (lidu KPCO — (se posaditi) KC, se ssaditi NT, ať se usadí O — A bylo] Ale bieše T — 46 sena] trávy PONO (tom místěj KPONO — Protoží [1) KPO, Tehdy C posadilo] zsadili sú T, posadili sau C-mužnovj (lidí; K, muží T - 47 v počet] (v počtuj KPNO, počtem CT — Tehdy] 1 0 — 48 vzal jest] vzev N, vzav T rchléb CT, ty chleby O - a když... díky] i požehnal jim a C — když] vyn. PNTO — (činil) KP, učiniv NTO — 49 rozdělil] (roz- dával) KPO, rozdal NT vs stolícím] sedícím) KPC, učedlníkům, učedlnío pak sedícím O — též také NT — z ryb] (ryby] KP, z rybiček O — jak PNO 50 syti) KP — 51 řekl Pán Ježíš C — 51—52 což ... z drobtuov] (ty drobty) K, drobty O, kteří zůstali drobty P, otrusky (drobty C), kteří sau zůstali po (vyn. T) těch (těm T), jenž (kteříž TC) sau jedli NTC — 52
507 židovský. Protož, když pozdvihl očí Ježíš 35a uzrel, že množstvic veliké jde k němu, dí k Filipovi: »Odkud nakúpíme chlebuov, aby jedli tito?« Ale to pravil, pokúšeje jeho; neb jest on věděl, co by měl činiti. Odpověděl jemu Filip: »Za dvě stě peněz chlebuov ne- ostatčí jim, aby jedenkaždý z nich nězce ma- ličko vzal.« Vetce jemu jeden z učedlníkuov jeho, Ondřej. bratr Šimona Petra: »Jest dítě tuto jedno, jenž má pět chlebnov ječných a dvě rybě; ale coť jest to mezi tak mnohé?« 45 Tehdy vetce Ježíš: »Kažte lidem sésti!« A bylo sena mnoho namístě. Protož posadilo se mu- žuoy v počet jakožto pět tisícuov. Tehdy vzal jest Ježíš chleby, a když učinil díky, rozdělil jest stolícím; a též i z ryb, kterak 50jsú chtěli mnoho. A když jsú byli nasyceni, řekl jest učedlníkóm svým: »Zbeřte, což ť jest zuostalo z drobtuov, ať nezhynú!« Pro- sváteční] byl blízko den sváteční, velikonoční hod C — bíše T s den svá- teční] svátek O — sváteční] slavný NT 34 Protož... pozdvihl] Tehdy pozdvili O 35 viděl) KPCO množstvie veliké mnohý zástup O — (řekl K, vetce NCT 36 kj vyn. P — Odkud] Kde O 37 pojedli TO - jest řekl PKO, pravil Pán Ježíš C, pravieše T — (skaušeje K — 38 jest] vyn. T s on] ſsám; AP, on zajisté C, on sám O — věděšé T - byl jest NT (učiniti; KPONTO Odpovědě T — 39 chleba O - nepostačí; KO — 40 z nich] vyn. KPONT— 41 Vetce] (Dí; KPO, I řekl C, Řekl N — k němu NT 42 43 Jest... jenž] (Jesti tezde mládeneček (mládenec PC) jeden, ješto (jenž C, kterýž 0) APCO 44 rybičky O — tak mnohé takové mnoství T — mnohě] veliké množství N 45 Tehdy] Protož C, 1 0 — vetce] řekl jim Pán, KC, řekl jim P, řekl Pán N, řekl O Rozkažtež O (lidu KPCO — (se posaditi) KC, se ssaditi NT, ať se usadí O — A bylo] Ale bieše T — 46 sena] trávy PONO (tom místěj KPONO — Protoží [1) KPO, Tehdy C posadilo] zsadili sú T, posadili sau C-mužnovj (lidí; K, muží T - 47 v počet] (v počtuj KPNO, počtem CT — Tehdy] 1 0 — 48 vzal jest] vzev N, vzav T rchléb CT, ty chleby O - a když... díky] i požehnal jim a C — když] vyn. PNTO — (činil) KP, učiniv NTO — 49 rozdělil] (roz- dával) KPO, rozdal NT vs stolícím] sedícím) KPC, učedlníkům, učedlnío pak sedícím O — též také NT — z ryb] (ryby] KP, z rybiček O — jak PNO 50 syti) KP — 51 řekl Pán Ježíš C — 51—52 což ... z drobtuov] (ty drobty) K, drobty O, kteří zůstali drobty P, otrusky (drobty C), kteří sau zůstali po (vyn. T) těch (těm T), jenž (kteříž TC) sau jedli NTC — 52
Strana 508
508 tož sebrali jsú a naplnili dvanácte košuov drobtuov z pěti chlebuov ječných a ze dvú 55ryb, kteříž byli zuostali těm, jenž jsú jedli Tehda ti lidé, když jsú uzřeli, které jest uči- nil znamení, pravili, že tento zajisté jest prorok, kterýž jest měl přijíti na tento svět. Dnes již, tuto neděli, napomíná se veškeren lid křesťanský, B 189 60 aby se radoval a veselil v svém milém Pánu Bohu; ale to ten lid, kterýž jest to tak naplnil, k čemuž jest jej milý Buoh napomínal skrze Johele proroka v první středu v postě řka: »Obraťte se ke mně v celém srdci vašem, v postu, v pláči a v kvílení!« Již pak dnes napomíná ty, ktož jsú tak učinili, že jsú obrátili a dali se 65 na pravé pokání, že jsú věrně, srdečně želeli, plakali, kvílili na své hříchy a že jsú kdy svého milého Boha hněvali: »Již se veselte dnes a radujte a oddechněte sobě a mějte plnú naději, že ť se nad nezahynau CT— Protož] (Tedy) K, Tehdy P, 10 — 54 drobtuov] otruskův NT — ječných] vyn. N — a ze dvú ryb] vyn. O — 55 kteříž ... těm] (ješto sau ostali po těchž K, kteréžto pozůstaly (zbyly sau C) po těch CO — byli zuostali] sau zbyli PNT — (kteří) KCT — 56 Tehda ti] (Ti pak) K, Protož ti (vyn. 0) PNTO — 56—57 když ... znamení] uzřevše ten div, kterýž jest učinil (+ Ježíš O) NO — 56 které] (ten div, který) K, ten div a které C — 57 znamení] vyn. K — (řekli sau) K, praviechu T — že] vyn. PNTO — tento] toto C — jistě PNT — 58 jenž U — měl přijíti] přišel CU — tento] vyn. UO — [svět. Kázaní na svaté čtení) K, svět. Výklad PNO, svět. Vejklad — na to svaté čtení T 59 Dnes ... tuto] Dnešní tuto svatau S, Přátelé milí! V tuto dnešní svatú O — tuto svatau a požehnanau N — neděli máme čtení svaté, k tomu U — veškeren] vyn. PNTUSO — 60 a veselil] vyn. O — 60—61 ale... Buoh] jakož sám S, jakož k tomu O — 60 to ten] ten PNTU, tento RC - 61 to] vyn. R — tak] vyn. U — naplnil pokání R — k čemuž] kterémuž R — jej] vyn. PTU — napomíná SO — 62 (Ezechiele)(!) K — v první... řka] vyn. SO — půstě C — 63 svém S0 — 63— 64 a v kvílení ... dali se aby se dali SO — 63 v kvílení] ve (v U) lkání PTU, v lkání a v kvílení C — 64 dnešního dne N — napomíná ty] napomenuti R — ty] vyn. U — učinili a Pána Boha v proroku uposlechli N, učinili, aby se radovali v tom sva- tém pokání a U — (sau se) KRU — obrátili] (věrně a právě káli a k Bohu obrátili) K, se obrátili C, věrně k svému milému Bohu obrátili U — 64—65 dali se . . . želeli] vyn. U — 65 pravé] vyn. O — že jsú ... srdečně] vyn. SO — věrně] vyn. K — plakali] vyn. S0 — kvíleli SO — 66 své dočiněné N — a] ale C — milého] vyn. KSO — Boha] Stvořitele SO — tak hněvali N — 66—68 »Již... hříchy«] vyn. SO — 66 Již vy ti a takoví C, Ej, již U — 62 Joel 2, 12 —
508 tož sebrali jsú a naplnili dvanácte košuov drobtuov z pěti chlebuov ječných a ze dvú 55ryb, kteříž byli zuostali těm, jenž jsú jedli Tehda ti lidé, když jsú uzřeli, které jest uči- nil znamení, pravili, že tento zajisté jest prorok, kterýž jest měl přijíti na tento svět. Dnes již, tuto neděli, napomíná se veškeren lid křesťanský, B 189 60 aby se radoval a veselil v svém milém Pánu Bohu; ale to ten lid, kterýž jest to tak naplnil, k čemuž jest jej milý Buoh napomínal skrze Johele proroka v první středu v postě řka: »Obraťte se ke mně v celém srdci vašem, v postu, v pláči a v kvílení!« Již pak dnes napomíná ty, ktož jsú tak učinili, že jsú obrátili a dali se 65 na pravé pokání, že jsú věrně, srdečně želeli, plakali, kvílili na své hříchy a že jsú kdy svého milého Boha hněvali: »Již se veselte dnes a radujte a oddechněte sobě a mějte plnú naději, že ť se nad nezahynau CT— Protož] (Tedy) K, Tehdy P, 10 — 54 drobtuov] otruskův NT — ječných] vyn. N — a ze dvú ryb] vyn. O — 55 kteříž ... těm] (ješto sau ostali po těchž K, kteréžto pozůstaly (zbyly sau C) po těch CO — byli zuostali] sau zbyli PNT — (kteří) KCT — 56 Tehda ti] (Ti pak) K, Protož ti (vyn. 0) PNTO — 56—57 když ... znamení] uzřevše ten div, kterýž jest učinil (+ Ježíš O) NO — 56 které] (ten div, který) K, ten div a které C — 57 znamení] vyn. K — (řekli sau) K, praviechu T — že] vyn. PNTO — tento] toto C — jistě PNT — 58 jenž U — měl přijíti] přišel CU — tento] vyn. UO — [svět. Kázaní na svaté čtení) K, svět. Výklad PNO, svět. Vejklad — na to svaté čtení T 59 Dnes ... tuto] Dnešní tuto svatau S, Přátelé milí! V tuto dnešní svatú O — tuto svatau a požehnanau N — neděli máme čtení svaté, k tomu U — veškeren] vyn. PNTUSO — 60 a veselil] vyn. O — 60—61 ale... Buoh] jakož sám S, jakož k tomu O — 60 to ten] ten PNTU, tento RC - 61 to] vyn. R — tak] vyn. U — naplnil pokání R — k čemuž] kterémuž R — jej] vyn. PTU — napomíná SO — 62 (Ezechiele)(!) K — v první... řka] vyn. SO — půstě C — 63 svém S0 — 63— 64 a v kvílení ... dali se aby se dali SO — 63 v kvílení] ve (v U) lkání PTU, v lkání a v kvílení C — 64 dnešního dne N — napomíná ty] napomenuti R — ty] vyn. U — učinili a Pána Boha v proroku uposlechli N, učinili, aby se radovali v tom sva- tém pokání a U — (sau se) KRU — obrátili] (věrně a právě káli a k Bohu obrátili) K, se obrátili C, věrně k svému milému Bohu obrátili U — 64—65 dali se . . . želeli] vyn. U — 65 pravé] vyn. O — že jsú ... srdečně] vyn. SO — věrně] vyn. K — plakali] vyn. S0 — kvíleli SO — 66 své dočiněné N — a] ale C — milého] vyn. KSO — Boha] Stvořitele SO — tak hněvali N — 66—68 »Již... hříchy«] vyn. SO — 66 Již vy ti a takoví C, Ej, již U — 62 Joel 2, 12 —
Strana 509
509 vámi «slituje váš milý Buch a odpustí vám všechny hříchy«. A tak dnes všecka služba v kostele jest utěšená, i čtení i epištola, 70 vše radostné, a mše se takto začíná: »Ej, vesel se, Jeruzaleme, a sejděte se všickni, kteříž milujete jej, radujte se všickni, kteříž jste v zámutku byli.« I nazývá ty lidi Jeruzalemem a velí se jim radovati. Ale vy, kteří jste Babylon, ješto ještě v hříších obýváte, vy se neradujte, ale plačte a kvělte, radím ť vám, máte čeho pla- 75kati zajisté. Teprv polezú: »U, prý, abych se musel druhé zpoviedati do hod!« I mníte vy, by ť vám tau zpovědí byli hří- chové odpuštěni? Zmajlíte se a zklamáte a přídete o duše! Ale pro Buoh, nezpoléhajte na tu ušní zpověd, však vám nikoli ta sama zpověd neprospěje, nebude-li plnění všech přikázaní so božích! Ale vy, když knězi pošepcete, nuž, ihned k tělu božímu! A věrují, přisahají, bohdákají, lží, jeden druhého oklamá, kde 68 slituje smiluje BO — náš U — bříchy vaše N 69 dnes] vyn. O služba boží CNU - v kostele] vyn. U 69 70 i čtení ... radostné] veselá a radostná N - 69 čtení svaté C 70 vše radostné, a] vše radost a C, ra- dostná, aby se zase potěšili, kdož ste (sau byli O) v zarmaucení, nebo (a O) SO — svatá mše N (začínala) K, začne PCT — Ej] Aj RN, vyn. KSO 71 s veselím všeckni C -- všickni... všickni] vyn. Rkdož CNTUSO ej (aj K), radujte PKCNTU : všickni] (s veselím) KPONTU, vyn. SO kdo NTUSO 72 v zamúcení PRONTUSO, (zarmauceni) K — 72 73 I nazývá .. . radovati] vyn. SO — 72 lidi] vyn. PNTU — Jeruzalem C — jim] vyn. KPROTU73 kteří] ješto S . v Babylonč SO — 73—74 ješto... neradujte, ale] vyn. SO 73 ješto] a U — ještě] vyn. PNTU — obýváte] ležíte U 74 kvilte R — radím ť] pravím SO — [máte zajisté) KPN, neb máte S0 — plakati] vyn. O — 75 zajisté] vyn. KPN — 75 86 zajisté... se vesel!«] vyn. SO 75 Teprv] vyn. R, Ani ť teprv C, Teprv ted NT — 75 77 Teprv . .. o duše!] výn. U — 75 (polezau k zpovědi, říkají K, polezau, uzříš N, polezau ke zpovědi a mnozí bejvají, ješto říkají C§»U... druhé« aby se nemusili dvakrát BR. (»Bych byl prvé chodil k zpovědi, musil bych se byl po druhé K — ÚJAC po druhé ČNT — 76 do hod vyn. C — domníváte vy se, že C v-zpovědí austní C-77 (Mejlíte se) KPT, Mejlíte se v tom N s ozklamáte a vyn. B - (klamáte) KPT, velice klamáte N, zklamáte se zajisté R — zajisté (4 tím spůsobem N) přijdete PNT, tudy přijdete C - své duše) KON - 78 Ale] vyn. KRC — Protož PNT — Ale pro Buohp ó U(Pro Boha) KT, pro milého Boha N — tu] vyn. U ušní] aušní R. saman a ustní U, vyn. PCNT— 78 80 však ... božích] jistě, nebudete-li plniti přikázaní U - 79 ta] vyn. PRT, ona N — zpověd] vyn. N neprospěje] (nespomůže) K — 80 (božských) KR — nuž] vyn. RU, nuž potom N, nu T božímu] a krvi boží C, božímu a k dra- hé krvi T 81 předce věrují C, věrují, přikázaní boží přestupují PTU — lží] (lhan) KNU, zle(!) R 81 83 jeden ... měl! a oklamávají, ubližují, leda oni jediné měli! U — 81 oklamává PT, oklamávají N 82 jediné]
509 vámi «slituje váš milý Buch a odpustí vám všechny hříchy«. A tak dnes všecka služba v kostele jest utěšená, i čtení i epištola, 70 vše radostné, a mše se takto začíná: »Ej, vesel se, Jeruzaleme, a sejděte se všickni, kteříž milujete jej, radujte se všickni, kteříž jste v zámutku byli.« I nazývá ty lidi Jeruzalemem a velí se jim radovati. Ale vy, kteří jste Babylon, ješto ještě v hříších obýváte, vy se neradujte, ale plačte a kvělte, radím ť vám, máte čeho pla- 75kati zajisté. Teprv polezú: »U, prý, abych se musel druhé zpoviedati do hod!« I mníte vy, by ť vám tau zpovědí byli hří- chové odpuštěni? Zmajlíte se a zklamáte a přídete o duše! Ale pro Buoh, nezpoléhajte na tu ušní zpověd, však vám nikoli ta sama zpověd neprospěje, nebude-li plnění všech přikázaní so božích! Ale vy, když knězi pošepcete, nuž, ihned k tělu božímu! A věrují, přisahají, bohdákají, lží, jeden druhého oklamá, kde 68 slituje smiluje BO — náš U — bříchy vaše N 69 dnes] vyn. O služba boží CNU - v kostele] vyn. U 69 70 i čtení ... radostné] veselá a radostná N - 69 čtení svaté C 70 vše radostné, a] vše radost a C, ra- dostná, aby se zase potěšili, kdož ste (sau byli O) v zarmaucení, nebo (a O) SO — svatá mše N (začínala) K, začne PCT — Ej] Aj RN, vyn. KSO 71 s veselím všeckni C -- všickni... všickni] vyn. Rkdož CNTUSO ej (aj K), radujte PKCNTU : všickni] (s veselím) KPONTU, vyn. SO kdo NTUSO 72 v zamúcení PRONTUSO, (zarmauceni) K — 72 73 I nazývá .. . radovati] vyn. SO — 72 lidi] vyn. PNTU — Jeruzalem C — jim] vyn. KPROTU73 kteří] ješto S . v Babylonč SO — 73—74 ješto... neradujte, ale] vyn. SO 73 ješto] a U — ještě] vyn. PNTU — obýváte] ležíte U 74 kvilte R — radím ť] pravím SO — [máte zajisté) KPN, neb máte S0 — plakati] vyn. O — 75 zajisté] vyn. KPN — 75 86 zajisté... se vesel!«] vyn. SO 75 Teprv] vyn. R, Ani ť teprv C, Teprv ted NT — 75 77 Teprv . .. o duše!] výn. U — 75 (polezau k zpovědi, říkají K, polezau, uzříš N, polezau ke zpovědi a mnozí bejvají, ješto říkají C§»U... druhé« aby se nemusili dvakrát BR. (»Bych byl prvé chodil k zpovědi, musil bych se byl po druhé K — ÚJAC po druhé ČNT — 76 do hod vyn. C — domníváte vy se, že C v-zpovědí austní C-77 (Mejlíte se) KPT, Mejlíte se v tom N s ozklamáte a vyn. B - (klamáte) KPT, velice klamáte N, zklamáte se zajisté R — zajisté (4 tím spůsobem N) přijdete PNT, tudy přijdete C - své duše) KON - 78 Ale] vyn. KRC — Protož PNT — Ale pro Buohp ó U(Pro Boha) KT, pro milého Boha N — tu] vyn. U ušní] aušní R. saman a ustní U, vyn. PCNT— 78 80 však ... božích] jistě, nebudete-li plniti přikázaní U - 79 ta] vyn. PRT, ona N — zpověd] vyn. N neprospěje] (nespomůže) K — 80 (božských) KR — nuž] vyn. RU, nuž potom N, nu T božímu] a krvi boží C, božímu a k dra- hé krvi T 81 předce věrují C, věrují, přikázaní boží přestupují PTU — lží] (lhan) KNU, zle(!) R 81 83 jeden ... měl! a oklamávají, ubližují, leda oni jediné měli! U — 81 oklamává PT, oklamávají N 82 jediné]
Strana 510
510 jediné muož, Kutrhne, udře, přesáhne, vylže a dobyde, jakž můž, leda jediné měl! Ach, běda, nastojte, běda! Ba », mláta v hrdlo vezmi, nech těla božího, lépe ť bude! Ó bídní lidé, jak vy 85 sobě nechcete nikdy porozuměti! 90 »Jeruzaleme, ty se vesel!« Jeruzalem se vykládá [jako] vidění pokoje; to ť jsú ti lidé, ješto ť mají pokoj s svým milým Bohem a Kzde s svými bližními a dojdú [potom] onoho pokoje věčného [v] království ne beské ho, a Bůh dej, bychom jeho došli! . B 190 A dí: »Sejděte se spolu!« Byla-li s' nevěstka, cizoložnice, byl-li jsi rufián, cizoložník, dráč, «laupežník , zloděj, nespravedlivý, jestliže se těch hříchuov věrně a právě kaješ a máš je v mrzkosti a úmysl radějí umříti, než smrtedlně zhřešiti, a že dnes, nežli by smrtedlně shřešil, radějí by, aby ruku neb nohu 95 ufali, a všedních hříchnov varuješ se (ačkoli bez těch býti vyn. KPONT — mohau N — 82—83 Kutrhne ... měl! vyn. B, utrhnau, udrau, přesáhnau, vylhau, dobudau, jak mohau, jediné aby měli! N — 82 (vodře) K — přisáhne R, přesáhne, vydře C - jakž jediné RC — 83 leda] aby PT — jediné] on C, vyn. PR — Ach] [A; KPC, Ach T, Ó NU, vyn. R — [běda bude) KCU, běda, běda PRNT — běda] vyn. KPRONTU — Ba vyn. B, Ba, radějí NTU — 84 nech] ne R, než U — božího] božího a krve drahé T, a krve boží C — ČJÁ PI 85 nikdy] nijakž N rozu- měti U — 86 Nebo Jeruzalem SO — [jako] vyn. KPRCTUSO, jako by řekl N — vidění] dům SO — 87 svým milým] Pánem S0 - 88 zde vyn. BP — s svými bližními a] se všemi lidmi, a ti U — svými] vyn. PRTNSO — důjdau R, že dojdau N — [potom] (bóhdá) KTUSO, Pán Bůh dá R, v naději a z milosti boží C, dá to Pán Buoh N, vyn. P - pokoje] vyn. R — věčného] vyn. U — 89 [v] vyn. KPRONTSO — království... došli! vyn. SO — nebeské« ho] nebeskému BU, a pokoje věčného R — a Bůh... došli! vyn. B, I račiž, milý, drahý Pane Bože, nám to dáti, abychom tam přišli! T — Pán Bůh nám R — jeho] vyn. C — všickni došli N — 90 dí (že dí K, jakož (+ se 0) dí SO — nevěstkau O - byl-li jsi] vyn. SO — 91 rufián] rufián, kuběnář N, rufiánkau S, rufiánka O — též cizoložník O - laupežník vyn. B, lichevník, laupežník C — nepravý, nespravedlivý R 92 z těch N — těch hříchuov] vyn. O — Kvěrně a vyn. B, věrně S0 právě] vyn. SO — máš-li O — je ty hříchy O — 93 v mrzkost P — a úmysl] a máš úmysl N, a aumysl pevnej míti C, a aumysl ten, že U, chtěje SO — radějí padna k zemi N — umříti] smrt volíš U — 93—94 «než ... dnes) vyn. BRNU — a že dnes . . . shřešil] z vůle, z aumysla C — 93 hřešiti PO — že] vyn. SO — 94 by ... shřešil] smrtedlně zhřešiti R — by, aby] ať by PC, aby tobě O, by svolil, aby ti N — aby] sobě dal U — 95 utíti U — též všed- ních SO — varuješ se] v B pův. warugis je; před g nadepsá- no dodatečně i; ſvaruješ se) KPT, varuješ se, jak můžeš N, varuješ-li
510 jediné muož, Kutrhne, udře, přesáhne, vylže a dobyde, jakž můž, leda jediné měl! Ach, běda, nastojte, běda! Ba », mláta v hrdlo vezmi, nech těla božího, lépe ť bude! Ó bídní lidé, jak vy 85 sobě nechcete nikdy porozuměti! 90 »Jeruzaleme, ty se vesel!« Jeruzalem se vykládá [jako] vidění pokoje; to ť jsú ti lidé, ješto ť mají pokoj s svým milým Bohem a Kzde s svými bližními a dojdú [potom] onoho pokoje věčného [v] království ne beské ho, a Bůh dej, bychom jeho došli! . B 190 A dí: »Sejděte se spolu!« Byla-li s' nevěstka, cizoložnice, byl-li jsi rufián, cizoložník, dráč, «laupežník , zloděj, nespravedlivý, jestliže se těch hříchuov věrně a právě kaješ a máš je v mrzkosti a úmysl radějí umříti, než smrtedlně zhřešiti, a že dnes, nežli by smrtedlně shřešil, radějí by, aby ruku neb nohu 95 ufali, a všedních hříchnov varuješ se (ačkoli bez těch býti vyn. KPONT — mohau N — 82—83 Kutrhne ... měl! vyn. B, utrhnau, udrau, přesáhnau, vylhau, dobudau, jak mohau, jediné aby měli! N — 82 (vodře) K — přisáhne R, přesáhne, vydře C - jakž jediné RC — 83 leda] aby PT — jediné] on C, vyn. PR — Ach] [A; KPC, Ach T, Ó NU, vyn. R — [běda bude) KCU, běda, běda PRNT — běda] vyn. KPRONTU — Ba vyn. B, Ba, radějí NTU — 84 nech] ne R, než U — božího] božího a krve drahé T, a krve boží C — ČJÁ PI 85 nikdy] nijakž N rozu- měti U — 86 Nebo Jeruzalem SO — [jako] vyn. KPRCTUSO, jako by řekl N — vidění] dům SO — 87 svým milým] Pánem S0 - 88 zde vyn. BP — s svými bližními a] se všemi lidmi, a ti U — svými] vyn. PRTNSO — důjdau R, že dojdau N — [potom] (bóhdá) KTUSO, Pán Bůh dá R, v naději a z milosti boží C, dá to Pán Buoh N, vyn. P - pokoje] vyn. R — věčného] vyn. U — 89 [v] vyn. KPRONTSO — království... došli! vyn. SO — nebeské« ho] nebeskému BU, a pokoje věčného R — a Bůh... došli! vyn. B, I račiž, milý, drahý Pane Bože, nám to dáti, abychom tam přišli! T — Pán Bůh nám R — jeho] vyn. C — všickni došli N — 90 dí (že dí K, jakož (+ se 0) dí SO — nevěstkau O - byl-li jsi] vyn. SO — 91 rufián] rufián, kuběnář N, rufiánkau S, rufiánka O — též cizoložník O - laupežník vyn. B, lichevník, laupežník C — nepravý, nespravedlivý R 92 z těch N — těch hříchuov] vyn. O — Kvěrně a vyn. B, věrně S0 právě] vyn. SO — máš-li O — je ty hříchy O — 93 v mrzkost P — a úmysl] a máš úmysl N, a aumysl pevnej míti C, a aumysl ten, že U, chtěje SO — radějí padna k zemi N — umříti] smrt volíš U — 93—94 «než ... dnes) vyn. BRNU — a že dnes . . . shřešil] z vůle, z aumysla C — 93 hřešiti PO — že] vyn. SO — 94 by ... shřešil] smrtedlně zhřešiti R — by, aby] ať by PC, aby tobě O, by svolil, aby ti N — aby] sobě dal U — 95 utíti U — též všed- ních SO — varuješ se] v B pův. warugis je; před g nadepsá- no dodatečně i; ſvaruješ se) KPT, varuješ se, jak můžeš N, varuješ-li
Strana 511
511 nemuožem, ale proto by i těch rád prázden byl, by to mohlo býti) — již se sejděte v hromadu! Kterak? Takto: Že ty se již věrně kaješ, již jsi účasten oněchno «toho všeho dobrého , což koli onino mají, ješto jsú nikdy v kžádný hřích smrtedlný ne- 100 pad ali; budeš účastna, ač jsi byla nevěstka, panen, jich panenství, vdov, svatých, všech jiných dobrých lidí budeš účasten, kdož jiné dobré skutky vede — ono» že pláčí na hříchy, ono se postí, ono v žíni chodí —, když ty se dáš na Kplnění přikázaní božího a hříchů se kaješ a srdce skraušené máš. Nebo bez skrau- 105 šeného srdce není pokání pravého aniž budau hříchové odpuštěni. Ale jakož dnes tejden praveno, co jest srdce skrúšené. Slyšiž, kterak ho máš nabyti, «toť teď již dnes povím?: jedno toto aby pomyslil [na to], kdes byl; druhé, kdes nebyl; třetí, kde jsi; a čtvrté, kde nejsi. To čtvero vezmi před oči. se C, varuješ-i se S, máš se varovati, pokudž nejvíc možné O, varuj se RU těch] nich O 96 nemůžeš U ale ... těch] a protož by jich S 96— 97 ale .. . ty se již] A když se tak O 96 proto by] aby U — by to] kdyby to S 97 již se . . . ty se již když se tak S — vhromadu spolu B — Ú, takto C. věrně vyn. K 98 již jsi] a že si U, budeš také SO oněch- no vyn. USO — toho ... dobréhop ve všem dobrém B, všeho dobrého O, koli onino vyn.B 99oninokoni první svatí U ješto toho všeho U kteříž USO žádný ... smrtedlný] hříchy smrtedlné B, žádných hříších smrtedlných R — nevpadli BSO, (nepadl K, nebyli R — 100 před účastna v B: účasten, ale je to škrtnuto; účasten, aučastna ON — ač a co B — ač jsi byla] byla-li si NUS, jestli si byla O nevěstkau NO panen čistotných N panen, jich] vyn. U 100 102 panen ... ono“, žel jejich vdovství i panenství i všech jiných svatých, kdož jiné (jaké O) skutky dobré vedau SO 101 panenství] vyn. K 101 103 svatých ... postí, ono] i všech lidí svatých, a budeš a učasten všeho toho dobrého, co se děje od svatých po všem světě: tobo, kteří se postí, pláčí a vzdychají, an U 101 toho aučasten PRONT — 102« kdož... onoda cožť dobrého činí, buďto B — onop fano) KR — že] vyn. C — pláče Nem ono] ano R, vyn. SO - 103 ono] ano R. vyn. SO — se dáš na] jen budeš SO — dáš oddáš U — 103 106 plnění... co jest pravé pokání aB — plnění plniti SO 104 boží 80, božích C varuješ a kaješ C - a srdce skraušené mášl vyn. K 105 pravé U0 - aniž a U, aniž také O ne- budau,U. bude SO hříchův odpuštění 80 — 106 praveno] jsem pravil, KRO - Doslyš N. Však poslyš SO — 107 « toť... povím vyn. B, o tom tobě povím dnes N, povím ti toto U — teď] já S0 — již vám S, tobě O, vyn. R - «jedno toto najprv BS, vyn. U 107 109 «jedno ... oči] vyn. O — 108 aby pomyslil] pomysli S — [na to] vyn. PRONTUS — 109 To ... oči] vyn. S —
511 nemuožem, ale proto by i těch rád prázden byl, by to mohlo býti) — již se sejděte v hromadu! Kterak? Takto: Že ty se již věrně kaješ, již jsi účasten oněchno «toho všeho dobrého , což koli onino mají, ješto jsú nikdy v kžádný hřích smrtedlný ne- 100 pad ali; budeš účastna, ač jsi byla nevěstka, panen, jich panenství, vdov, svatých, všech jiných dobrých lidí budeš účasten, kdož jiné dobré skutky vede — ono» že pláčí na hříchy, ono se postí, ono v žíni chodí —, když ty se dáš na Kplnění přikázaní božího a hříchů se kaješ a srdce skraušené máš. Nebo bez skrau- 105 šeného srdce není pokání pravého aniž budau hříchové odpuštěni. Ale jakož dnes tejden praveno, co jest srdce skrúšené. Slyšiž, kterak ho máš nabyti, «toť teď již dnes povím?: jedno toto aby pomyslil [na to], kdes byl; druhé, kdes nebyl; třetí, kde jsi; a čtvrté, kde nejsi. To čtvero vezmi před oči. se C, varuješ-i se S, máš se varovati, pokudž nejvíc možné O, varuj se RU těch] nich O 96 nemůžeš U ale ... těch] a protož by jich S 96— 97 ale .. . ty se již] A když se tak O 96 proto by] aby U — by to] kdyby to S 97 již se . . . ty se již když se tak S — vhromadu spolu B — Ú, takto C. věrně vyn. K 98 již jsi] a že si U, budeš také SO oněch- no vyn. USO — toho ... dobréhop ve všem dobrém B, všeho dobrého O, koli onino vyn.B 99oninokoni první svatí U ješto toho všeho U kteříž USO žádný ... smrtedlný] hříchy smrtedlné B, žádných hříších smrtedlných R — nevpadli BSO, (nepadl K, nebyli R — 100 před účastna v B: účasten, ale je to škrtnuto; účasten, aučastna ON — ač a co B — ač jsi byla] byla-li si NUS, jestli si byla O nevěstkau NO panen čistotných N panen, jich] vyn. U 100 102 panen ... ono“, žel jejich vdovství i panenství i všech jiných svatých, kdož jiné (jaké O) skutky dobré vedau SO 101 panenství] vyn. K 101 103 svatých ... postí, ono] i všech lidí svatých, a budeš a učasten všeho toho dobrého, co se děje od svatých po všem světě: tobo, kteří se postí, pláčí a vzdychají, an U 101 toho aučasten PRONT — 102« kdož... onoda cožť dobrého činí, buďto B — onop fano) KR — že] vyn. C — pláče Nem ono] ano R, vyn. SO - 103 ono] ano R. vyn. SO — se dáš na] jen budeš SO — dáš oddáš U — 103 106 plnění... co jest pravé pokání aB — plnění plniti SO 104 boží 80, božích C varuješ a kaješ C - a srdce skraušené mášl vyn. K 105 pravé U0 - aniž a U, aniž také O ne- budau,U. bude SO hříchův odpuštění 80 — 106 praveno] jsem pravil, KRO - Doslyš N. Však poslyš SO — 107 « toť... povím vyn. B, o tom tobě povím dnes N, povím ti toto U — teď] já S0 — již vám S, tobě O, vyn. R - «jedno toto najprv BS, vyn. U 107 109 «jedno ... oči] vyn. O — 108 aby pomyslil] pomysli S — [na to] vyn. PRONTUS — 109 To ... oči] vyn. S —
Strana 512
512 110 Najprvé, kde jsi byl: že, když jsi byl v hříších , byl jsi v moci a v vokovách dáblových a byl jsi v také škaredosti, že s nikdy nic škaredého tak neviděl — ani čertuov, co s' jich vidal kdy malujíce —, jako jest duše tvá byla škareda a ohavna před tváří boží, a nikda není od nebe tak daleko do pekla, jako tvá duše 115 byla zdálena od milého Boha. A tu pomysl řka: »Ó já bídný, hanebný člověk! Jakú sem křivdu učinil mému milému Bohu, že on, milý Pán, stvořil mi duši krásnú, k obrazu svému podobnú, a já tak hanebně sem ten obraz zkálel a zmazal svými hanebnými hříchy!« — a z toho by mohl přijíti pláč a želení a «tak zkrú- 120 šené srdce. Druhé, kde s' nebyl. Nebyl s' v milosti boží, nebyl s' v aučasten- ství všeho dobrého, ze všeho s' byl vyvržen, co se koli dobrého děje po všem světě, ale zlého» byl jsi všeho účasten, co se na všem světě děje. Tvá duše, když jest byla po křtěna, byla B 191 125 dcera všemohúcího Boha, «byla chot Krista Ježíše, Syna bo- žího, byla chrám Ducha svatého a tovařiška svatých anjeluov; a ty, shřešiv smrtedlně, již jsi v to uvalen, že jsi dcera a syn dáb- 110 Nu, nejprvé S — byl, pomysli O — že] (i) KC — že, když dokudž PNTUSO — byl] trval N — hříších hříchu smrtedlném BR, (hříších smrtedlných; KC, hříších a nepravostech N — byl jsi v moci] neb si byl SO — 111 (takové) KCNTUSO — šerednosti U — 112—113 nic škaredého... malujíce] tak škaredého ďábla neviděl malovati SO — 112 šeredného U — čertuov] (čerta) K, ďábla PRCNU, šmrta T - jich] vyn. KPRNT — viďal] vídal (viděl KNU) dábluov (vyn. U, čertů K, ďáblův škaredě R) KPRNTU, věděl(!) ďáblů škaredejch C — 113 (malovaných) KRN, malujících C, na- malovaných U — škareda a] vyn. SO — ohavna] vyn. O — 114 do pekla] peklo SO — 115 A] Oh R — pomysli RSO, pomyslíš U — řka] vyn. C, (takto řka) K — Ó] vyn. R, Ú C, Ach SO — hanebný] a nehodný U — 116 já křivdu SO — svému S — že on] On U — milý, drahý T — 116—117 milý... stvořil mi] kdy ráčil stvořiti tobě O — 117 stvořil mi] sedě učil mau)(!) K — mi] mne, dal mi R — tak krásnau O — 118 ten obraz] ji SO - «a zma- zal vyn. B, zšeredil a zmazal N — hanebnými] vyn. PCNTUSO — 119 z toho] tak z toho S, tak z toho rozjímání O — pláč na hříchy O — «tak) vyn. BOS — 121 Nebyl s'] Nebo si nebyl SO — nebyl s'] ani O — aučastnosti C — 122—123 ze všeho s' ... děje] vyn. R — 122 vyvržen] oblaupen U, za- vržen O — 123 děje] dálo NSO — 123—124 ale zlého... «děje] vyn. CSO — 123 zlého» zase B, na to místo N — všeho zlého N — 123—124 po všem PRNTU — 124 děje dálo B — 125 dcerka P, dcerau RC, dcerkau NT — «byla chot a BR — Syna] vyn. SO — «božího jeho BR, vyn. SO — 126 byla] a S0 — chrámem R — a] byla C — všech svatých R — 127 ty, shřešiv] jakž si zhřešil SO — shřešiv (zhřešil) KC, zhřešil-li s'
512 110 Najprvé, kde jsi byl: že, když jsi byl v hříších , byl jsi v moci a v vokovách dáblových a byl jsi v také škaredosti, že s nikdy nic škaredého tak neviděl — ani čertuov, co s' jich vidal kdy malujíce —, jako jest duše tvá byla škareda a ohavna před tváří boží, a nikda není od nebe tak daleko do pekla, jako tvá duše 115 byla zdálena od milého Boha. A tu pomysl řka: »Ó já bídný, hanebný člověk! Jakú sem křivdu učinil mému milému Bohu, že on, milý Pán, stvořil mi duši krásnú, k obrazu svému podobnú, a já tak hanebně sem ten obraz zkálel a zmazal svými hanebnými hříchy!« — a z toho by mohl přijíti pláč a želení a «tak zkrú- 120 šené srdce. Druhé, kde s' nebyl. Nebyl s' v milosti boží, nebyl s' v aučasten- ství všeho dobrého, ze všeho s' byl vyvržen, co se koli dobrého děje po všem světě, ale zlého» byl jsi všeho účasten, co se na všem světě děje. Tvá duše, když jest byla po křtěna, byla B 191 125 dcera všemohúcího Boha, «byla chot Krista Ježíše, Syna bo- žího, byla chrám Ducha svatého a tovařiška svatých anjeluov; a ty, shřešiv smrtedlně, již jsi v to uvalen, že jsi dcera a syn dáb- 110 Nu, nejprvé S — byl, pomysli O — že] (i) KC — že, když dokudž PNTUSO — byl] trval N — hříších hříchu smrtedlném BR, (hříších smrtedlných; KC, hříších a nepravostech N — byl jsi v moci] neb si byl SO — 111 (takové) KCNTUSO — šerednosti U — 112—113 nic škaredého... malujíce] tak škaredého ďábla neviděl malovati SO — 112 šeredného U — čertuov] (čerta) K, ďábla PRCNU, šmrta T - jich] vyn. KPRNT — viďal] vídal (viděl KNU) dábluov (vyn. U, čertů K, ďáblův škaredě R) KPRNTU, věděl(!) ďáblů škaredejch C — 113 (malovaných) KRN, malujících C, na- malovaných U — škareda a] vyn. SO — ohavna] vyn. O — 114 do pekla] peklo SO — 115 A] Oh R — pomysli RSO, pomyslíš U — řka] vyn. C, (takto řka) K — Ó] vyn. R, Ú C, Ach SO — hanebný] a nehodný U — 116 já křivdu SO — svému S — že on] On U — milý, drahý T — 116—117 milý... stvořil mi] kdy ráčil stvořiti tobě O — 117 stvořil mi] sedě učil mau)(!) K — mi] mne, dal mi R — tak krásnau O — 118 ten obraz] ji SO - «a zma- zal vyn. B, zšeredil a zmazal N — hanebnými] vyn. PCNTUSO — 119 z toho] tak z toho S, tak z toho rozjímání O — pláč na hříchy O — «tak) vyn. BOS — 121 Nebyl s'] Nebo si nebyl SO — nebyl s'] ani O — aučastnosti C — 122—123 ze všeho s' ... děje] vyn. R — 122 vyvržen] oblaupen U, za- vržen O — 123 děje] dálo NSO — 123—124 ale zlého... «děje] vyn. CSO — 123 zlého» zase B, na to místo N — všeho zlého N — 123—124 po všem PRNTU — 124 děje dálo B — 125 dcerka P, dcerau RC, dcerkau NT — «byla chot a BR — Syna] vyn. SO — «božího jeho BR, vyn. SO — 126 byla] a S0 — chrámem R — a] byla C — všech svatých R — 127 ty, shřešiv] jakž si zhřešil SO — shřešiv (zhřešil) KC, zhřešil-li s'
Strana 513
513 luov, a již nejsi dcerú ani [dci] synem božím aniž si v tovaryství svatých andělů, a již si byl v zradě této, že on, milý Pán, byl 130 sobě učinil stolíci v tvé duši, odtud si ty jej byl vyhnal a sstrčil z té stolice a vsadil si ďábla. Ó, v kteraké jsi byl zradě, na- stojte! A «tudy by opět mohl nabyti srdce skrúšeného. Třetí, kde jsi: že v tomto bídném, hanebném světě, slzavém údolí, ano v něm nižádné stálosti není, žádného bezpečenství, 135 ano vždy na se čekati smrti hrozné, dne súdného hrozného, a ty jsi v také slepotě, že nevíš, jsi-li v milosti boží «čili nejsi nevíš, přijímá-li toto Pán Buoh od tebe, co ty dobrého činíš, čili nic, nevíš, klíbí-li se jemu tvoji skutkové či nelíbí, nevíš, odpustí-li ť hříchy či nic, pošle-li tě do pekla či (tě) do nebe 140 Kvezme, nevíš, andělé-li tvú duši vezmau čili ďáblové . A, na- R, když si zhřešil V, hřešil U- již jsi ... že jsi] hned si byl SO — v tom R uvalen] uveden U deera a] dcera anebo C - syn a dcera dáblova PNTUSO 128 132 a již nejsi ... skrúšeného] A (Ačkoliv 0) Pán Bůh byl sobě v tvé duši učinil stolici a ty si jej odtud vyhnal (+ a vystrčil si jej z té stolice S) a vsadil si na ni (tu stolici O) dábla 80 — 128 dcerů ... bo- žím] synem ani dcerau boží, KPRONTU : [dci] v Bomylem, snad m. jsi — 128 131 ganiž...dábla? a již jsi Pána všemohúcího ssadil stolice, kterůž měl v tvé duši, a ďábla jsi vlaudil B — 128 «aniž si] a nejsi U tovaryšstvuR 129 všech svatých U — a již] ale N, a ty, zhřešiv (zhřešil U) smrtedlně, již PNTU — zradě této] fraděj(!) K — 130 v tvé duši] vyn. U, [to(!) tvé duši; K a ty] vyn. RN — sstrčil] (srazil; K — 131 z té] si z R vsadil si na ni CU — dábla šeredného na ni N — kteraké] (jaké KPONTU 132 «tudy tu BU 133 (Třetí, pomysliž KSO, Třetí, že R — že] Pomysliž (4 na to UI). že PONTU, I R hanebném, bauřlivém C hanebném světě] a U [světě a také v tomto) K, světě, v tomto PRNT — slzavém lživém R, v tomto plačtivém a slzavém C 134 audolí a banebném světě U nižádné stálosti] žádného stálého místa SO stálosti a spravedlnosti] K žádného] ani SO a 135 vždy musíš O — na se] naší P —čakati R, očekávati N, čeká T hrozné] jako vraha C, hrozné a potom S0- ano dne PONTU hroz- ného vyn. O, hrozného [musíš] K ty] již O, vyn. S 136 jsi] zůstáváš N takové KPONUSO že vyn. R — nemůžeš věděti N (v vyn. Bčili nejsid- hoden či nenávisti B, čili v nenávisti N 137 přijme TSO toto] to PRONU, tč S0 Pán] milý PRONUO, milý Pán T - god tebe vyn. B, i to S, čili nepřijme, anebo to O — ty] vyn. PRNTUSO 138 čili nic] vyn. O nevíš vyn. S0 : glíbí... nevíše vyn. BKU jemu Bohu RO tvoji] vyn. O skutkové] dobří skutkové C, vyn. O nevíší aniž víš S 139 odpustil-li K hříchy] Pán Bůh O- 139 140 pošle . . . nevíš] a po tvé smrti nevíš, kdo tvau duši vezme SO 139 tě) vyn. BN nebeseR 140 vezme ... dáblové, přijme, anjel-li tě vezme čili dábel B tvů duši vezmauj vyn. S0 140 141 K ... nenávidíš!] Rokycanova Postilla 33
513 luov, a již nejsi dcerú ani [dci] synem božím aniž si v tovaryství svatých andělů, a již si byl v zradě této, že on, milý Pán, byl 130 sobě učinil stolíci v tvé duši, odtud si ty jej byl vyhnal a sstrčil z té stolice a vsadil si ďábla. Ó, v kteraké jsi byl zradě, na- stojte! A «tudy by opět mohl nabyti srdce skrúšeného. Třetí, kde jsi: že v tomto bídném, hanebném světě, slzavém údolí, ano v něm nižádné stálosti není, žádného bezpečenství, 135 ano vždy na se čekati smrti hrozné, dne súdného hrozného, a ty jsi v také slepotě, že nevíš, jsi-li v milosti boží «čili nejsi nevíš, přijímá-li toto Pán Buoh od tebe, co ty dobrého činíš, čili nic, nevíš, klíbí-li se jemu tvoji skutkové či nelíbí, nevíš, odpustí-li ť hříchy či nic, pošle-li tě do pekla či (tě) do nebe 140 Kvezme, nevíš, andělé-li tvú duši vezmau čili ďáblové . A, na- R, když si zhřešil V, hřešil U- již jsi ... že jsi] hned si byl SO — v tom R uvalen] uveden U deera a] dcera anebo C - syn a dcera dáblova PNTUSO 128 132 a již nejsi ... skrúšeného] A (Ačkoliv 0) Pán Bůh byl sobě v tvé duši učinil stolici a ty si jej odtud vyhnal (+ a vystrčil si jej z té stolice S) a vsadil si na ni (tu stolici O) dábla 80 — 128 dcerů ... bo- žím] synem ani dcerau boží, KPRONTU : [dci] v Bomylem, snad m. jsi — 128 131 ganiž...dábla? a již jsi Pána všemohúcího ssadil stolice, kterůž měl v tvé duši, a ďábla jsi vlaudil B — 128 «aniž si] a nejsi U tovaryšstvuR 129 všech svatých U — a již] ale N, a ty, zhřešiv (zhřešil U) smrtedlně, již PNTU — zradě této] fraděj(!) K — 130 v tvé duši] vyn. U, [to(!) tvé duši; K a ty] vyn. RN — sstrčil] (srazil; K — 131 z té] si z R vsadil si na ni CU — dábla šeredného na ni N — kteraké] (jaké KPONTU 132 «tudy tu BU 133 (Třetí, pomysliž KSO, Třetí, že R — že] Pomysliž (4 na to UI). že PONTU, I R hanebném, bauřlivém C hanebném světě] a U [světě a také v tomto) K, světě, v tomto PRNT — slzavém lživém R, v tomto plačtivém a slzavém C 134 audolí a banebném světě U nižádné stálosti] žádného stálého místa SO stálosti a spravedlnosti] K žádného] ani SO a 135 vždy musíš O — na se] naší P —čakati R, očekávati N, čeká T hrozné] jako vraha C, hrozné a potom S0- ano dne PONTU hroz- ného vyn. O, hrozného [musíš] K ty] již O, vyn. S 136 jsi] zůstáváš N takové KPONUSO že vyn. R — nemůžeš věděti N (v vyn. Bčili nejsid- hoden či nenávisti B, čili v nenávisti N 137 přijme TSO toto] to PRONU, tč S0 Pán] milý PRONUO, milý Pán T - god tebe vyn. B, i to S, čili nepřijme, anebo to O — ty] vyn. PRNTUSO 138 čili nic] vyn. O nevíš vyn. S0 : glíbí... nevíše vyn. BKU jemu Bohu RO tvoji] vyn. O skutkové] dobří skutkové C, vyn. O nevíší aniž víš S 139 odpustil-li K hříchy] Pán Bůh O- 139 140 pošle . . . nevíš] a po tvé smrti nevíš, kdo tvau duši vezme SO 139 tě) vyn. BN nebeseR 140 vezme ... dáblové, přijme, anjel-li tě vezme čili dábel B tvů duši vezmauj vyn. S0 140 141 K ... nenávidíš!] Rokycanova Postilla 33
Strana 514
514 stojte, ještě jsi v tom těle, že často činíš to, čehož nenávidíš! Jakož dí svatý Pavel: »Já to činím, čehož nenávidím. Oh, «pře- nešťastný já člověk, kto mě vysvobodí z toho těla smrtedlného?« A on ť jest věděl, že ť jest volený boží, avšak se bál, stýskal sobě. 145 A to ť jest proti těm lidem bludným, ješto říkají: »Jsem-li ť já Kvolený k království božímu, čiň já, co chci, proto ť z Bohem budu, pakli ku peklu předvěděný, také, čiň já, co chci, ne- ujdu ť «toho)!« Ba, jakož ť jest tě Buoh předzvěděl k nebi nebo ku peklu, tak ť jest on to předvěděl, kterak ty živ budeš, dobře-li 150 čili zle , a kterú cestú puojdeš. I proto to tak před se bera, kde jsi, mohl by se zbuditi k zkrúšenému srdci. Čtvrté, kde nejsi: nejsi v oné radosti nebeské, k kteréj «si stvořen, a to pro hřích; že tu nejsi, kde jest pravé, celé bezpečenství, pravé poznání beze vší slepoty; «již tam bude práce 155 bez ustání, a (to ta práce, že nic jiného nebudeme činiti, až tam — dá-li Bůh — budeme, jediné milého Boha chváliti, vyn. SO — 140 Ach NT, A[ch] K — 141 ještě] ješto C — čeho nemáš činiti a čehož U — 142 Jakož dí] Ano naříkal SO — Jakož... Pavel] A dí jeden svatý U — Já] Ó já nešťastne«j (-j vyn!) člověk, kdo mne vysvobodí z těla, poruším(!) tohoto, že já C — Já . .. nenávidím] vyn. SO — 142— 143 Oh ... smrtedlného] vyn. C — 142 Ó K, Ach NT, Och U, vyn. S0 — neštastný B — 143 toho] vyn. PNTUSO — 144 o tom dobře věděl N — bál] toho dne bál, až O — 145 A to ť] Nu, toto O — bludným [nekajícím se K — říkávají N — 146 (volený předvěděn B, předzvěděný R, vyvolenej boží C — k království božímu] boží S0 — království] životu N — božímu nebeskému KRCNTU — v K pozdní přípisek: [Kalvín] — chci] čiňNSO — proto ť) tehdy ť já PNTU, proto ť já C, vždy ť předce SO — s Bo- hem v nebi C — 147 pakli ť jsem PRCNTUSO — «předvěděný vyn. B, předzvědín C, předzvěděný NUSO — také] tak R, vyn. US — já] vyn. O — chci] chci, tehdy ť (+ já U) PTU, čiň dobrého (vyn. S), tehdy ť NS, čiň O — 148 «toho jeho BN — Ba ovšem O — Buoh] on S0 — před- věděl KPRT, přezvěděl N, předzvěděl a předpověděl C — nebo a R — 149 k peklu U — tak ť] takéž PRNT, však také O — on to] vyn. SO — pře- zvěděl N, předzvěděl USO — ty na světě N — 149—150 dobře ... zle zle-li čili dobře U — dobře ... puojdeš] vyn. SO — 150zle nic B — před se bera, kde jsi] zbera SO — 151 mohl by] můžeš O, mohl by se z toho N — 152 kde nejsi] kde R, že SO — «si] vyn. B — 153 to] to nejsi KPRC hříchy SO — že] ješto PRCS, a O — že tu nejsi] nejsi, ještě tu nejsi NT, — nejsi, a nejsi tu U — celé] celé a dokonalé již K, a dokonalé O — 154 bez BSO — Kvší» vyn. BSO— «již tam bude vyn. B — 155—157a to... beze vší] radost bez SO — 155 «to» vyn. B — «to» ta] toto PT, to taková C, tato N, ta U — 155—156 že ... budeme bude B — 156 142 Řím. 7, 15 a 24 —
514 stojte, ještě jsi v tom těle, že často činíš to, čehož nenávidíš! Jakož dí svatý Pavel: »Já to činím, čehož nenávidím. Oh, «pře- nešťastný já člověk, kto mě vysvobodí z toho těla smrtedlného?« A on ť jest věděl, že ť jest volený boží, avšak se bál, stýskal sobě. 145 A to ť jest proti těm lidem bludným, ješto říkají: »Jsem-li ť já Kvolený k království božímu, čiň já, co chci, proto ť z Bohem budu, pakli ku peklu předvěděný, také, čiň já, co chci, ne- ujdu ť «toho)!« Ba, jakož ť jest tě Buoh předzvěděl k nebi nebo ku peklu, tak ť jest on to předvěděl, kterak ty živ budeš, dobře-li 150 čili zle , a kterú cestú puojdeš. I proto to tak před se bera, kde jsi, mohl by se zbuditi k zkrúšenému srdci. Čtvrté, kde nejsi: nejsi v oné radosti nebeské, k kteréj «si stvořen, a to pro hřích; že tu nejsi, kde jest pravé, celé bezpečenství, pravé poznání beze vší slepoty; «již tam bude práce 155 bez ustání, a (to ta práce, že nic jiného nebudeme činiti, až tam — dá-li Bůh — budeme, jediné milého Boha chváliti, vyn. SO — 140 Ach NT, A[ch] K — 141 ještě] ješto C — čeho nemáš činiti a čehož U — 142 Jakož dí] Ano naříkal SO — Jakož... Pavel] A dí jeden svatý U — Já] Ó já nešťastne«j (-j vyn!) člověk, kdo mne vysvobodí z těla, poruším(!) tohoto, že já C — Já . .. nenávidím] vyn. SO — 142— 143 Oh ... smrtedlného] vyn. C — 142 Ó K, Ach NT, Och U, vyn. S0 — neštastný B — 143 toho] vyn. PNTUSO — 144 o tom dobře věděl N — bál] toho dne bál, až O — 145 A to ť] Nu, toto O — bludným [nekajícím se K — říkávají N — 146 (volený předvěděn B, předzvěděný R, vyvolenej boží C — k království božímu] boží S0 — království] životu N — božímu nebeskému KRCNTU — v K pozdní přípisek: [Kalvín] — chci] čiňNSO — proto ť) tehdy ť já PNTU, proto ť já C, vždy ť předce SO — s Bo- hem v nebi C — 147 pakli ť jsem PRCNTUSO — «předvěděný vyn. B, předzvědín C, předzvěděný NUSO — také] tak R, vyn. US — já] vyn. O — chci] chci, tehdy ť (+ já U) PTU, čiň dobrého (vyn. S), tehdy ť NS, čiň O — 148 «toho jeho BN — Ba ovšem O — Buoh] on S0 — před- věděl KPRT, přezvěděl N, předzvěděl a předpověděl C — nebo a R — 149 k peklu U — tak ť] takéž PRNT, však také O — on to] vyn. SO — pře- zvěděl N, předzvěděl USO — ty na světě N — 149—150 dobře ... zle zle-li čili dobře U — dobře ... puojdeš] vyn. SO — 150zle nic B — před se bera, kde jsi] zbera SO — 151 mohl by] můžeš O, mohl by se z toho N — 152 kde nejsi] kde R, že SO — «si] vyn. B — 153 to] to nejsi KPRC hříchy SO — že] ješto PRCS, a O — že tu nejsi] nejsi, ještě tu nejsi NT, — nejsi, a nejsi tu U — celé] celé a dokonalé již K, a dokonalé O — 154 bez BSO — Kvší» vyn. BSO— «již tam bude vyn. B — 155—157a to... beze vší] radost bez SO — 155 «to» vyn. B — «to» ta] toto PT, to taková C, tato N, ta U — 155—156 že ... budeme bude B — 156 142 Řím. 7, 15 a 24 —
Strana 515
515 a to bude beze vší tesknosti; již bude poznání plné, jakož dí svatý Pavel: »Nyní vidíme jako v podobenství, ale «tam okem v uoko; nyní z stránky poznáváme, ale tam poznám, jakož i po- 160 znán sem«. A tak z toho rozjímaní zbudila by se žádost k oněm věcem nebeským, že by se roztauže žádostí li i poplakal by B 192 řka: »Běda mně, budu-li já zbaven té radosti [nebeské]! Ba, uzřím-li já tu drahú Pannu Mariji? Ba, shledám-li já se s těmi drahými knížaty nebeskými», s svatými» anjely, poznám-li já ty 165 konšely a súdce nebeské, svaté apoštoly? Ba, budu-li já míti tovařiství se všemi svatými, dójdu-li já té radosti, o níž svatý Pavel praví, že ani voko vídalo ani ucho slýchalo ani na srdce člověku vstúpilo, co jest [milý] Buoh připravil těm, kteří milují ho?! A tak těmi věcmi mohl by člověk nabyti srdce skrúšeného, 170 mrzkost na hříchy míti a žalost, želení a pláč?. Ale mnoho až tam ... budeme, když nám tam Pán Bůh pomůž C — dá-li Bůh] vyn. KU, Bůh dá RT, Bůh milý dá N — budeme se dostaneme N — 157 to] to dílo N, vyn. U «již bude) vyn. BU, tuť bude N — 157—158 «již... Pavel] a tam již nic jiného nebudeme činiti, jediné Boha chváliti SO — 157 poznání plné] vyn. U — plné] Boha pravého K, pravé Pána Boha pra- vého C, pravé drahého Boha PRNT — 158 jako] zde SO — v zrcadle a v po- dobenství C — 158 160 «tam ... sem) tehdy tváří v tvář B — 158 tam] tam již bude C, potom U, tam tváří v tvář SO — 159 z stránky] nedo- konale C — stránky] strany R, částky O — poznáme S — tam] tehdáž tak SO poznám] poznáme O, vyn. S — 159—160 jakož .. . sem] vyn. O 160 zbudila by se] vzbudí se v tobě O — [dobrá a svatá] žádost K — o něm] vyn. SO — 161 věčným a nebeským N — že] a tak O — roztaužil B, radějí roztaužil U i až 0 — by vyn. PRCTUS 162 Ó běda PNTUSO — mně nebožtíkovi K — té] oné U — [nebeské] vyn. KPRTNUS, věčné CO — uhlídám U — 163 já tu drahú] vyn. S — tu drahú] vyn. O — drahú vyn. R, blahoslavenau a drahau N — Ba] Ba, uzřím-li já a PNT — Ba ... já se] Aneb zdaliž se shledám O — se] vyn.(!) P — drahými] vyn. RO, jasnými N 164 nebeskými) vyn. BO - svatými nebeskými BO — anděly [a svým milým otcem, matkau a milými přátely] K — ba, poznám-li PRONUSO — já tu C, já tam SO — 165 a súdce] vyn. O — drahé apoštoly N — Ba] vyn. PNTS, anebo 0, a U — 165—166 «budu... svatými) vyn. B — 165 já] vyn. O 166 důjdu R — 167 Pavel a Izaiáš prorok N — dí KPRCNTU - ani] vyn. O — vidělo KPT, nevidělo N, nevídalo CSO — ani] vyn. SO — slyšelo KPR, neslyšelo N, uslyšelo T, neslýchalo SOC 167—168 ani na srdce ... vstúpilo] vyn. U — 167 ani kdy C — 168 člověč KPT, člověka CO, lidské NS — nevstaupilo NS — [milý] vyn. KPCNTUSC kteří] ješto PNTU, kdož RC — 169 tak zvíš, že O — mohl ... nabyti nabudeš O - srdce skrúšeného] skraušení S0 — 170 mrzkost,.. pláč- 158 1. Kor. 13, 12 — 167 1. Kor. 2, 9 — 33*
515 a to bude beze vší tesknosti; již bude poznání plné, jakož dí svatý Pavel: »Nyní vidíme jako v podobenství, ale «tam okem v uoko; nyní z stránky poznáváme, ale tam poznám, jakož i po- 160 znán sem«. A tak z toho rozjímaní zbudila by se žádost k oněm věcem nebeským, že by se roztauže žádostí li i poplakal by B 192 řka: »Běda mně, budu-li já zbaven té radosti [nebeské]! Ba, uzřím-li já tu drahú Pannu Mariji? Ba, shledám-li já se s těmi drahými knížaty nebeskými», s svatými» anjely, poznám-li já ty 165 konšely a súdce nebeské, svaté apoštoly? Ba, budu-li já míti tovařiství se všemi svatými, dójdu-li já té radosti, o níž svatý Pavel praví, že ani voko vídalo ani ucho slýchalo ani na srdce člověku vstúpilo, co jest [milý] Buoh připravil těm, kteří milují ho?! A tak těmi věcmi mohl by člověk nabyti srdce skrúšeného, 170 mrzkost na hříchy míti a žalost, želení a pláč?. Ale mnoho až tam ... budeme, když nám tam Pán Bůh pomůž C — dá-li Bůh] vyn. KU, Bůh dá RT, Bůh milý dá N — budeme se dostaneme N — 157 to] to dílo N, vyn. U «již bude) vyn. BU, tuť bude N — 157—158 «již... Pavel] a tam již nic jiného nebudeme činiti, jediné Boha chváliti SO — 157 poznání plné] vyn. U — plné] Boha pravého K, pravé Pána Boha pra- vého C, pravé drahého Boha PRNT — 158 jako] zde SO — v zrcadle a v po- dobenství C — 158 160 «tam ... sem) tehdy tváří v tvář B — 158 tam] tam již bude C, potom U, tam tváří v tvář SO — 159 z stránky] nedo- konale C — stránky] strany R, částky O — poznáme S — tam] tehdáž tak SO poznám] poznáme O, vyn. S — 159—160 jakož .. . sem] vyn. O 160 zbudila by se] vzbudí se v tobě O — [dobrá a svatá] žádost K — o něm] vyn. SO — 161 věčným a nebeským N — že] a tak O — roztaužil B, radějí roztaužil U i až 0 — by vyn. PRCTUS 162 Ó běda PNTUSO — mně nebožtíkovi K — té] oné U — [nebeské] vyn. KPRTNUS, věčné CO — uhlídám U — 163 já tu drahú] vyn. S — tu drahú] vyn. O — drahú vyn. R, blahoslavenau a drahau N — Ba] Ba, uzřím-li já a PNT — Ba ... já se] Aneb zdaliž se shledám O — se] vyn.(!) P — drahými] vyn. RO, jasnými N 164 nebeskými) vyn. BO - svatými nebeskými BO — anděly [a svým milým otcem, matkau a milými přátely] K — ba, poznám-li PRONUSO — já tu C, já tam SO — 165 a súdce] vyn. O — drahé apoštoly N — Ba] vyn. PNTS, anebo 0, a U — 165—166 «budu... svatými) vyn. B — 165 já] vyn. O 166 důjdu R — 167 Pavel a Izaiáš prorok N — dí KPRCNTU - ani] vyn. O — vidělo KPT, nevidělo N, nevídalo CSO — ani] vyn. SO — slyšelo KPR, neslyšelo N, uslyšelo T, neslýchalo SOC 167—168 ani na srdce ... vstúpilo] vyn. U — 167 ani kdy C — 168 člověč KPT, člověka CO, lidské NS — nevstaupilo NS — [milý] vyn. KPCNTUSC kteří] ješto PNTU, kdož RC — 169 tak zvíš, že O — mohl ... nabyti nabudeš O - srdce skrúšeného] skraušení S0 — 170 mrzkost,.. pláč- 158 1. Kor. 13, 12 — 167 1. Kor. 2, 9 — 33*
Strana 516
516 bývá lidí, ješto zpovídajíc se říkají: »Žel mi toho s pravú věrú!« — a bude lháti nejednú, neb, by ť bylo žel s pravú věrú, nikoli by nenechal, aby toho s pláčem neželel, aniž by se více v ty hříchy navrátil ». Ale «toto» se jich bude dvadceti «třidceti zpo- 175 viedati, a neznamenáš, by ť jeden právě zplakal srdečně na hří- chy, a vždy bude praviti, že mu žel s pravú věrú — a lže! Než pak, že toho žádný nemuož uložiti tak, aby každý jedním na- býval srdce skrúšeného a popúzel se ku pláči a želení, ale onen jiným se zbudí a onen jiným, onomuno z ničeho přijde srdce 180 zkrúšené, ješto «tomuto » z toho nepřijde, onomu zase z toho též: i protož, což člověk vidí, ješto jej popúzí k náboženství, ono žalmy, ono pamatování na hříchy, a z toho také zvláště? aby želel hříchuov a mrzkost k nim měl B, maje v mrzkosti hříchy S, ma- jíce své hříchy v ošklivosti O — želení a pláč vyn. K — Ale že O — 171 zpovídajíc se] zpovídají se a C, spovídají se U, na spovědi SO — Milej kněže, žel C — Žel mi toho] že mi toho žel U — mi jest PRCNT — toho] vyn. PT — 172 a bude ... věrú] vyn. P — a bude lháti] lhauce U — a bude ... neb] vyn. R — bude lháti] lhau NT, selhau S0 — by ť] by ť jim N, když by SO — bylo žel] želel O — bylo ... věrů] toho právě želel R — 173—174 «ne- nechal ... navrátil toho více nečinil B, nemohli se od pláče zdržeti, aby toho neželeli aneb v ty hříchy více by se nenavracovali N, toho nepominul, aby toho s pláčem neželel anebo v ty hříchy navrátil S, toho nepominul, aby toho s pláčem neželel aniž by se zase v též hříchy navracel O — toho nenechal R — aniž] aneb PT, a nikoliv R, a U — aniž by se] nelitoval aneb by se aspoň C — více] zase R — ty] vyn. R — 174 nenavrátil R, nenavraco- val C, nevracel U — «toto toho B, toto, ješto K — «třidceti vyn. B, aneb třidceti UO, i třidceti S — 175 neznamenáš] neuznamenáš K, nemůžeš znamenati N, neznati U, nepoznáš O — 175—176 by ť... mu žel aby se jeden srdečně kál anebo splakal na své hříchy, a každý praví: »Žel mi toho O — právě ... mu žel] činil pokání a plakal srdečně, právě na své hříchy, a vždy pravě: »Žel mi U — zplakal... a lže! želel B, a srdečně se kál nebo splakal na své hříchy, a vždy praví, že jim toho žel s pravau věrau — a lhau! S — 175 zaplakal CN — právě, srdečně PT — své (+těžké C) hříchy NC — 176 a] avšak N — bude praviti] praví PT, pravě R, mluví N — že mu žel] »Žel mi (+ toho RC, + jest N) PRCNT — lže] lhau PO, jediné lží R, lží NT — 176—177 Než pak] Ale N — Než ... toho] A tak SO — 177 pak] tak TU — sobě uložiti S0 — 177—179 tak ... onomuno] jak by měl (mohl 0) srdce skraušeného nabyti, tento tak, jiný jinak, a onomu SO — 177 jedním spů- sobem anebo obyčejem C — 178 z srdce P — popúzel] ponaukal U — onen jiný U — 179 zbuzuje B — onen] tento N — onen jiným] vyn. U — ni- čeho] něčeho jiného C — 179—180 srdce ... též] skraušení SO — 180 skrau- šeného P — ješto] an U — «tomuto) jinému B, tomuto, prej U, druhému N — nepřijde] se skraušenost nevzbudí N — 181 což kolivěk TUO — ješto] an U — jej vyn. B — zbudí U — k náboženství a ku pláči C 182
516 bývá lidí, ješto zpovídajíc se říkají: »Žel mi toho s pravú věrú!« — a bude lháti nejednú, neb, by ť bylo žel s pravú věrú, nikoli by nenechal, aby toho s pláčem neželel, aniž by se více v ty hříchy navrátil ». Ale «toto» se jich bude dvadceti «třidceti zpo- 175 viedati, a neznamenáš, by ť jeden právě zplakal srdečně na hří- chy, a vždy bude praviti, že mu žel s pravú věrú — a lže! Než pak, že toho žádný nemuož uložiti tak, aby každý jedním na- býval srdce skrúšeného a popúzel se ku pláči a želení, ale onen jiným se zbudí a onen jiným, onomuno z ničeho přijde srdce 180 zkrúšené, ješto «tomuto » z toho nepřijde, onomu zase z toho též: i protož, což člověk vidí, ješto jej popúzí k náboženství, ono žalmy, ono pamatování na hříchy, a z toho také zvláště? aby želel hříchuov a mrzkost k nim měl B, maje v mrzkosti hříchy S, ma- jíce své hříchy v ošklivosti O — želení a pláč vyn. K — Ale že O — 171 zpovídajíc se] zpovídají se a C, spovídají se U, na spovědi SO — Milej kněže, žel C — Žel mi toho] že mi toho žel U — mi jest PRCNT — toho] vyn. PT — 172 a bude ... věrú] vyn. P — a bude lháti] lhauce U — a bude ... neb] vyn. R — bude lháti] lhau NT, selhau S0 — by ť] by ť jim N, když by SO — bylo žel] želel O — bylo ... věrů] toho právě želel R — 173—174 «ne- nechal ... navrátil toho více nečinil B, nemohli se od pláče zdržeti, aby toho neželeli aneb v ty hříchy více by se nenavracovali N, toho nepominul, aby toho s pláčem neželel anebo v ty hříchy navrátil S, toho nepominul, aby toho s pláčem neželel aniž by se zase v též hříchy navracel O — toho nenechal R — aniž] aneb PT, a nikoliv R, a U — aniž by se] nelitoval aneb by se aspoň C — více] zase R — ty] vyn. R — 174 nenavrátil R, nenavraco- val C, nevracel U — «toto toho B, toto, ješto K — «třidceti vyn. B, aneb třidceti UO, i třidceti S — 175 neznamenáš] neuznamenáš K, nemůžeš znamenati N, neznati U, nepoznáš O — 175—176 by ť... mu žel aby se jeden srdečně kál anebo splakal na své hříchy, a každý praví: »Žel mi toho O — právě ... mu žel] činil pokání a plakal srdečně, právě na své hříchy, a vždy pravě: »Žel mi U — zplakal... a lže! želel B, a srdečně se kál nebo splakal na své hříchy, a vždy praví, že jim toho žel s pravau věrau — a lhau! S — 175 zaplakal CN — právě, srdečně PT — své (+těžké C) hříchy NC — 176 a] avšak N — bude praviti] praví PT, pravě R, mluví N — že mu žel] »Žel mi (+ toho RC, + jest N) PRCNT — lže] lhau PO, jediné lží R, lží NT — 176—177 Než pak] Ale N — Než ... toho] A tak SO — 177 pak] tak TU — sobě uložiti S0 — 177—179 tak ... onomuno] jak by měl (mohl 0) srdce skraušeného nabyti, tento tak, jiný jinak, a onomu SO — 177 jedním spů- sobem anebo obyčejem C — 178 z srdce P — popúzel] ponaukal U — onen jiný U — 179 zbuzuje B — onen] tento N — onen jiným] vyn. U — ni- čeho] něčeho jiného C — 179—180 srdce ... též] skraušení SO — 180 skrau- šeného P — ješto] an U — «tomuto) jinému B, tomuto, prej U, druhému N — nepřijde] se skraušenost nevzbudí N — 181 což kolivěk TUO — ješto] an U — jej vyn. B — zbudí U — k náboženství a ku pláči C 182
Strana 517
517 bývá srdce skrúšené, když člověk rozjímá dobrodínství boží řka: »Ó milý Pane, co s' ty mi mnoho dal svých daróv i nad jiné 185 lidi, a já ť sem je lehce vážil, nikdy ť sem té vděčnosti neokázal, jako bych měl okázati.« A tak rozjímati ta dobrodínství: ono, že ť jest dal tělesnú potřebu, ono krásu, ono zdraví, ono povýšení nad jiné, ono, když jsi byl v hříších, že tebe do pekla neposlal, ale milostivě čakal, kono i ono», ješto toho člověka na všem 190 světě není, aby jemu mnoho daruov nebylo od Boha dáno. Ale když ť jest nevděčnost, velmi ť jest veliký hřích. Dí svatý Bernart, že nevděčnost vysušuje potoky hojného milosrdenství božího. Než pak Vilhelmus mluví in Racionali a nazývá tuto neděli 195 «neděle potěšení; nebo prvé křesťané scházeli se spolu a «ve- selili se v milém Bohu, pojedli a napili se spolu skrovně ono] buďto 0 mono] neb O pamatováním KRU — a] neb O — také] vyn. SO, takto C zvláštní BK, vzláštně R, vzláště U, obzvláštně S, ob- zvláštníO 183 193 srdce skrůšené ... božího] skraušení; to sobě často připamatovávej řka: »Ó milý Pane, což si ty mi mnoho dobrého a svých darův uděliti ráčil, avšak sem já jich sobě velmi málo vážil a nikda sem jich vděčně nepřijímal; ačkoliv si mně dal tělesnau potřebu, krásu, zdraví i jiné, avšak sem já tobě z toho nikda neděkoval a tudy sem sobě pekla zasluhoval, nebo nevděčnost jest veliký hřích O — 183—186 rozjímá ... dobrodínství pamatuje na božská dobrodíní a je rozjímá B — 183 rozjímá sobě NCS dobrodínství] dobrodíní U, o nevinném umučení božím, při- pomínaje sobě dobrodíní N — božská RTS — 184 Ó] A PCTU, A, á R, 185 já ť] (jak) K — jej (tě) K, jich S — sobě vyn. NS mi] vyn. PNT lehce S vážil, já bídnýT 185 193 té vděčnosti ... božího] jich s vděč- ností nepřijímal; nebo si mi dal tělesnau potřebu, krásu, zdraví i jiné, a já sem tobě z toho nikda neděkoval a tak sem sobě pekla zaslanžil, nebo ne- vděčnost jest veliký hřích S 185 té] vyn. KU — ti neokázal K — 186 jako] jakú RNTU — veliká dobrodíní N — 187 ono zdraví] zdraví U — ono] vyn. U 188 ono a U e hříchu U — 189 čekal, shovíval N, čekal, [aby pokání svaté činil a se polepšil] K — ono i ono» a tak dále B, jiné a jiné Uvšem vyn. B 190 od Boha] vyn. R, od milého Boha NT — 191 velmi ť] vyn. C Šveliký těžký B, veliký to U — že dí KNT, tak díC 192 že] vyn. RN že nevděčnost] a C — prý, vysušuje N — 193 božího vyn. B 194 195 Než ... potěšení] Ale že tato neděle potěšení sluje S, Ale že tato neděle sluje družebná, jinak potěšení O — 194 Než pak] A N — pak] tak U mluvě dí KPCNTU, dí R — in Racionali] vyn. CU — tuto svatau N — 195 «neděle vyn. BRC — nebo] protože O — prvnější S, první CO — scházívali CSO — spolu... «veselili) se] vyn. SO — veselili těšili B — 196 svém milém C — Bohu porozprávěli O — napojili BN — spoluj však S0 — 197 s bázní CUSO - jako vy říkáte] my jí proto říkáme O
517 bývá srdce skrúšené, když člověk rozjímá dobrodínství boží řka: »Ó milý Pane, co s' ty mi mnoho dal svých daróv i nad jiné 185 lidi, a já ť sem je lehce vážil, nikdy ť sem té vděčnosti neokázal, jako bych měl okázati.« A tak rozjímati ta dobrodínství: ono, že ť jest dal tělesnú potřebu, ono krásu, ono zdraví, ono povýšení nad jiné, ono, když jsi byl v hříších, že tebe do pekla neposlal, ale milostivě čakal, kono i ono», ješto toho člověka na všem 190 světě není, aby jemu mnoho daruov nebylo od Boha dáno. Ale když ť jest nevděčnost, velmi ť jest veliký hřích. Dí svatý Bernart, že nevděčnost vysušuje potoky hojného milosrdenství božího. Než pak Vilhelmus mluví in Racionali a nazývá tuto neděli 195 «neděle potěšení; nebo prvé křesťané scházeli se spolu a «ve- selili se v milém Bohu, pojedli a napili se spolu skrovně ono] buďto 0 mono] neb O pamatováním KRU — a] neb O — také] vyn. SO, takto C zvláštní BK, vzláštně R, vzláště U, obzvláštně S, ob- zvláštníO 183 193 srdce skrůšené ... božího] skraušení; to sobě často připamatovávej řka: »Ó milý Pane, což si ty mi mnoho dobrého a svých darův uděliti ráčil, avšak sem já jich sobě velmi málo vážil a nikda sem jich vděčně nepřijímal; ačkoliv si mně dal tělesnau potřebu, krásu, zdraví i jiné, avšak sem já tobě z toho nikda neděkoval a tudy sem sobě pekla zasluhoval, nebo nevděčnost jest veliký hřích O — 183—186 rozjímá ... dobrodínství pamatuje na božská dobrodíní a je rozjímá B — 183 rozjímá sobě NCS dobrodínství] dobrodíní U, o nevinném umučení božím, při- pomínaje sobě dobrodíní N — božská RTS — 184 Ó] A PCTU, A, á R, 185 já ť] (jak) K — jej (tě) K, jich S — sobě vyn. NS mi] vyn. PNT lehce S vážil, já bídnýT 185 193 té vděčnosti ... božího] jich s vděč- ností nepřijímal; nebo si mi dal tělesnau potřebu, krásu, zdraví i jiné, a já sem tobě z toho nikda neděkoval a tak sem sobě pekla zaslanžil, nebo ne- vděčnost jest veliký hřích S 185 té] vyn. KU — ti neokázal K — 186 jako] jakú RNTU — veliká dobrodíní N — 187 ono zdraví] zdraví U — ono] vyn. U 188 ono a U e hříchu U — 189 čekal, shovíval N, čekal, [aby pokání svaté činil a se polepšil] K — ono i ono» a tak dále B, jiné a jiné Uvšem vyn. B 190 od Boha] vyn. R, od milého Boha NT — 191 velmi ť] vyn. C Šveliký těžký B, veliký to U — že dí KNT, tak díC 192 že] vyn. RN že nevděčnost] a C — prý, vysušuje N — 193 božího vyn. B 194 195 Než ... potěšení] Ale že tato neděle potěšení sluje S, Ale že tato neděle sluje družebná, jinak potěšení O — 194 Než pak] A N — pak] tak U mluvě dí KPCNTU, dí R — in Racionali] vyn. CU — tuto svatau N — 195 «neděle vyn. BRC — nebo] protože O — prvnější S, první CO — scházívali CSO — spolu... «veselili) se] vyn. SO — veselili těšili B — 196 svém milém C — Bohu porozprávěli O — napojili BN — spoluj však S0 — 197 s bázní CUSO - jako vy říkáte] my jí proto říkáme O
Strana 518
518 v bázni boží a v lásce Ducha svatého. li A jako vy říkáte neděle B 193 družebadlná, tak oni družni byli, jedni z druhými se zdělujíce, bratřství(!) v Pánu Bohu okazujíc jeden z druhým. Ale již jest to 200 vše ďábel zbrodil jinak, obrátil v hříchy. Nebo, jakož jsem prvé řekl, že se velmi utěšené řeči dnes na mši zpívají, ono řeč Davida, jenž dí): »Rozveselil sem se v tom, což jest mi povědíno«. V čem? V tom, že do domu «božího puojdeme, to jest do království nebeského, toho Jeruzalema věčného. Ej, dajž Buoh, 205«byšte tam přišli i se mnú, abychom se tam shledali, kmilý Bože, drahý)! Než pak, co dí čtení svaté, vizme: »Když se bral Ježíš přes moře.« Naučení nám toto: Chceme-li Pána Ježíše následovati a za ním přijíti tu, kdež jest on v radosti nebeské[m], mu- 210 síme se přeplaviti přes moře, jenž jest tento bídný, hanebný svět, kterýž se vždycky búří jako nepoklidné moře. A protož, máme-li se přeplaviti přes moře, musíme na lodí vsésti. Která jest to lodí? Mluví svatý Jan Zlatoustý, že jako za času Noe 198 družebná KRONUSO, družbadlná PT — tak... byh] nebo jsau oni bývali tak družebni, že O — družni byli] združili se U — združni KPCT, družebni S — zdělovali ve všem O — 199 bratřství... z druhým] vyn. SO — Bohu] Ježíši N — k druhému N — již] vyn. U — 200 šatan 0 — zbrodil] zbrodl(!) P, jinak zbrodil a C, zbrodil a zmátl a N, zbořil O — zobra- cel SO — v hříchy] v hříchy a v nepravosti proměnil N, vyn. O — 200—213 Nebo ... to lodí?] vyn. SO — 200 prvé) napřed B — 201 řekl] oznámil N — utěšená řeč U — mši svaté N — zpívá U — ono] onu C, jako N — Davida svatého RU, Davidova N — 202 «jenž dí vyn. BR, takto C — takto dí K — Rozveselil sem se dnes U, Rozveselil sem se v [duchu a pravdě a v] K — povědíno od Pána N — 203 V čem? V tom, že vyn. B - že) prý N — «božího Páně B — puojdu K — 204 Aj R — 204—205 Ej... mnú] Pán Bůh račiž to dáti, abyšte tam přišli i se mnau hříšným a N — 204 dajž] račiž nám to dáti milý Pán T, dejž vám U — 205 «byšte... mnú » vyn. B — [všichni] přišli K — spolu shledali RC — 205—206«milý... drahý všickni B, drahý Pane Bože R — 207 pak již C — dí dále C — viz K — Když se bral] Odšel jest Pán K, Přebral se PNTU. Přibral se Pán C, že se přebral Pán R — přes] za K — 208 Tu naučení C — nám] nám [dal] K, nám pochází z toho N, jest nám U — 209 kradosti království B — nebeském B, omylem — 210 také pře- plaviti C — bauřlivé moře N — jenž jest] Kteréž jest (+ pak C) to moře? KPRTC, vyn. U — 210—211 jenž ... kterýž tohoto bídného, hanebného světa, jenž N — 210 Au, tento C — hanebný] vyn. R — 211 kterýž] jenž PRCT, an U — vždycky] bez přestání N — nepoklidné] bauřivé KT, bau- řavé P, bauřlivé CU, vyn. N, barawe (sic!) R — 212 vsednauti RNU — 213 to] vyn. C — Mluví] I dí U, Až o tom mluví O — Zlataustý B — 214 202 Podle Ž. 122, 1 —
518 v bázni boží a v lásce Ducha svatého. li A jako vy říkáte neděle B 193 družebadlná, tak oni družni byli, jedni z druhými se zdělujíce, bratřství(!) v Pánu Bohu okazujíc jeden z druhým. Ale již jest to 200 vše ďábel zbrodil jinak, obrátil v hříchy. Nebo, jakož jsem prvé řekl, že se velmi utěšené řeči dnes na mši zpívají, ono řeč Davida, jenž dí): »Rozveselil sem se v tom, což jest mi povědíno«. V čem? V tom, že do domu «božího puojdeme, to jest do království nebeského, toho Jeruzalema věčného. Ej, dajž Buoh, 205«byšte tam přišli i se mnú, abychom se tam shledali, kmilý Bože, drahý)! Než pak, co dí čtení svaté, vizme: »Když se bral Ježíš přes moře.« Naučení nám toto: Chceme-li Pána Ježíše následovati a za ním přijíti tu, kdež jest on v radosti nebeské[m], mu- 210 síme se přeplaviti přes moře, jenž jest tento bídný, hanebný svět, kterýž se vždycky búří jako nepoklidné moře. A protož, máme-li se přeplaviti přes moře, musíme na lodí vsésti. Která jest to lodí? Mluví svatý Jan Zlatoustý, že jako za času Noe 198 družebná KRONUSO, družbadlná PT — tak... byh] nebo jsau oni bývali tak družebni, že O — družni byli] združili se U — združni KPCT, družebni S — zdělovali ve všem O — 199 bratřství... z druhým] vyn. SO — Bohu] Ježíši N — k druhému N — již] vyn. U — 200 šatan 0 — zbrodil] zbrodl(!) P, jinak zbrodil a C, zbrodil a zmátl a N, zbořil O — zobra- cel SO — v hříchy] v hříchy a v nepravosti proměnil N, vyn. O — 200—213 Nebo ... to lodí?] vyn. SO — 200 prvé) napřed B — 201 řekl] oznámil N — utěšená řeč U — mši svaté N — zpívá U — ono] onu C, jako N — Davida svatého RU, Davidova N — 202 «jenž dí vyn. BR, takto C — takto dí K — Rozveselil sem se dnes U, Rozveselil sem se v [duchu a pravdě a v] K — povědíno od Pána N — 203 V čem? V tom, že vyn. B - že) prý N — «božího Páně B — puojdu K — 204 Aj R — 204—205 Ej... mnú] Pán Bůh račiž to dáti, abyšte tam přišli i se mnau hříšným a N — 204 dajž] račiž nám to dáti milý Pán T, dejž vám U — 205 «byšte... mnú » vyn. B — [všichni] přišli K — spolu shledali RC — 205—206«milý... drahý všickni B, drahý Pane Bože R — 207 pak již C — dí dále C — viz K — Když se bral] Odšel jest Pán K, Přebral se PNTU. Přibral se Pán C, že se přebral Pán R — přes] za K — 208 Tu naučení C — nám] nám [dal] K, nám pochází z toho N, jest nám U — 209 kradosti království B — nebeském B, omylem — 210 také pře- plaviti C — bauřlivé moře N — jenž jest] Kteréž jest (+ pak C) to moře? KPRTC, vyn. U — 210—211 jenž ... kterýž tohoto bídného, hanebného světa, jenž N — 210 Au, tento C — hanebný] vyn. R — 211 kterýž] jenž PRCT, an U — vždycky] bez přestání N — nepoklidné] bauřivé KT, bau- řavé P, bauřlivé CU, vyn. N, barawe (sic!) R — 212 vsednauti RNU — 213 to] vyn. C — Mluví] I dí U, Až o tom mluví O — Zlataustý B — 214 202 Podle Ž. 122, 1 —
Strana 519
519 byl veškeren svět vodau zatopen, a Noe udělal koráb a zaléval 215 pevně ono smolú, ono klím, kono oním», aby bylo bezpečno, a tak se jest zachoval sám osm, že sau neztonuli , a jiní všickni ztonuli. A kudy to přišlo, že sau jiní ztonuli? Proto, že páchavše hříchy, nechtěli se jich káti , a co jim Noe pravil, nechtěli věřiti, ale posmívali se, a třetí, že pravili: [že,] »Ač jsme my hříšní, 220 ale pro někoho dobrého nedá Pán Buoh té «pomsty», aby tak vešken svět zahynul«. — Tak ť se i nyní děje právě», že lidé náramně u velikých hříších (přebývají , i nechtí se jich káti; druhé, co se jim pravdy praví, nechtí [jim] věřiti, «jako oni nevěřili Noe, co jim pravil ; a třetí, že se zamítají dobrými lidmi, 225 že pro ně Pán Buoh nedopustí, a sami vždy polepšiti nechtí, Kaž ť i přijde hněv a pomsta boží na vás hrozná, to shledáte! vešken S — potopen PRCNT — udělav (+ sobě T) NT, udělal sobě SO zaléval jej C — 215 pevné] vyn. R, pevně a stále N, jej OS — ono] někde N, vyn. USO - ono] jinde N, a SO, vyn. U — klijem R, klihem CNU — gono oním) vyn. B, jinde jiným a jiným N, a jiným a jiným U — 216 tak] tady KTC, tudy PUS, takže R, tím spůsobem N, skrze to O — osmý RNCTUSO — «že sau neztonuli od potopy B, vyn. SO - neztonuli u vodách N, s jinejmi neztonuli C, neutonuli U — a jiní všickni ztonuli] vyn. U — jiní pak N, jiní však O 217 ztopili se N, se stonuli O 217—218 A kudy ... káti a proč? než, že hřešivše i nekáli se B, vyn. SO — 217 kudy] proč jest U — páchali U — 218 a nechtěli U — se jich káti] z nich svatého pokání činiti C — káti [a pokání činiti] K — a] Druhé N — Noe] vyn. O — pravil] pravil a radil N. dával vejstrahu O však nic nechtěli S0 — jemu věřiti RC — 219 ale] a ještě O — posmívali se jemu S0 — «třetí, že také B, jiní S, a jiní opět O- že vyn. N — [že] vyn. KPRNTUSO, Ú C — my] vyn. S0 — hříšní zlí B, zlí a hříšní R — 220 dobrého] vždy S, nám vždy Pán Bůh odpustí a O — nedá] nedá, nedopustí N, nedopustí (+ na nás O) SO — Pán Buoh] vyn. PO — «pomsty potopy B — 220—221 aby ... zahynul] vyn. SO 220 tak pojednau C — 221 veškeren T, všecken U — měl zahynauti C — Tak se pak právě U, A tak právě se S0 — právě) vyn. BUSO — že lidé «náramně] ačkoliv vědí (vidí O) všickni, že sau SO — 222 náramně jsúce BR, vyn. U — velikých a nesčíslných N — hříších, v mnohem větších nežli první svět N — «přebývají vyn. BRSO, obývají K, obejvajíce C — i] avšak S0 — jich] vyn. PRNTUSO — 223 druhé a N — druhé ... nechtí jim] ani pravdě S0 — pravdy boží N — praví] káže a mluví N — [jim] vyn. KPRCTU, tomu N — 223—224 «jako... pravil vyn. BSO — 223 onino N — 224 Noelovi UN — pravil] pravdu mluvil U — a třetí, že] a k tomu S0 — a třetí ... zamítají] zamítají se také nynější hříšníci i N — 225 Bůh tohoto neb onoho O — nepřepustí B — a sami vždy] avšak předce nikda O — sami] vyn. S — vždy] se U — polepšiti nechtí] se nepolepšují SO — nechtí, než (ale U) PNTU — 226—229 Kažť.., nechtí) vyn. B — 226 i] právě S0 — hněv a] vyn. SO — na vás] na ně U.
519 byl veškeren svět vodau zatopen, a Noe udělal koráb a zaléval 215 pevně ono smolú, ono klím, kono oním», aby bylo bezpečno, a tak se jest zachoval sám osm, že sau neztonuli , a jiní všickni ztonuli. A kudy to přišlo, že sau jiní ztonuli? Proto, že páchavše hříchy, nechtěli se jich káti , a co jim Noe pravil, nechtěli věřiti, ale posmívali se, a třetí, že pravili: [že,] »Ač jsme my hříšní, 220 ale pro někoho dobrého nedá Pán Buoh té «pomsty», aby tak vešken svět zahynul«. — Tak ť se i nyní děje právě», že lidé náramně u velikých hříších (přebývají , i nechtí se jich káti; druhé, co se jim pravdy praví, nechtí [jim] věřiti, «jako oni nevěřili Noe, co jim pravil ; a třetí, že se zamítají dobrými lidmi, 225 že pro ně Pán Buoh nedopustí, a sami vždy polepšiti nechtí, Kaž ť i přijde hněv a pomsta boží na vás hrozná, to shledáte! vešken S — potopen PRCNT — udělav (+ sobě T) NT, udělal sobě SO zaléval jej C — 215 pevné] vyn. R, pevně a stále N, jej OS — ono] někde N, vyn. USO - ono] jinde N, a SO, vyn. U — klijem R, klihem CNU — gono oním) vyn. B, jinde jiným a jiným N, a jiným a jiným U — 216 tak] tady KTC, tudy PUS, takže R, tím spůsobem N, skrze to O — osmý RNCTUSO — «že sau neztonuli od potopy B, vyn. SO - neztonuli u vodách N, s jinejmi neztonuli C, neutonuli U — a jiní všickni ztonuli] vyn. U — jiní pak N, jiní však O 217 ztopili se N, se stonuli O 217—218 A kudy ... káti a proč? než, že hřešivše i nekáli se B, vyn. SO — 217 kudy] proč jest U — páchali U — 218 a nechtěli U — se jich káti] z nich svatého pokání činiti C — káti [a pokání činiti] K — a] Druhé N — Noe] vyn. O — pravil] pravil a radil N. dával vejstrahu O však nic nechtěli S0 — jemu věřiti RC — 219 ale] a ještě O — posmívali se jemu S0 — «třetí, že také B, jiní S, a jiní opět O- že vyn. N — [že] vyn. KPRNTUSO, Ú C — my] vyn. S0 — hříšní zlí B, zlí a hříšní R — 220 dobrého] vždy S, nám vždy Pán Bůh odpustí a O — nedá] nedá, nedopustí N, nedopustí (+ na nás O) SO — Pán Buoh] vyn. PO — «pomsty potopy B — 220—221 aby ... zahynul] vyn. SO 220 tak pojednau C — 221 veškeren T, všecken U — měl zahynauti C — Tak se pak právě U, A tak právě se S0 — právě) vyn. BUSO — že lidé «náramně] ačkoliv vědí (vidí O) všickni, že sau SO — 222 náramně jsúce BR, vyn. U — velikých a nesčíslných N — hříších, v mnohem větších nežli první svět N — «přebývají vyn. BRSO, obývají K, obejvajíce C — i] avšak S0 — jich] vyn. PRNTUSO — 223 druhé a N — druhé ... nechtí jim] ani pravdě S0 — pravdy boží N — praví] káže a mluví N — [jim] vyn. KPRCTU, tomu N — 223—224 «jako... pravil vyn. BSO — 223 onino N — 224 Noelovi UN — pravil] pravdu mluvil U — a třetí, že] a k tomu S0 — a třetí ... zamítají] zamítají se také nynější hříšníci i N — 225 Bůh tohoto neb onoho O — nepřepustí B — a sami vždy] avšak předce nikda O — sami] vyn. S — vždy] se U — polepšiti nechtí] se nepolepšují SO — nechtí, než (ale U) PNTU — 226—229 Kažť.., nechtí) vyn. B — 226 i] právě S0 — hněv a] vyn. SO — na vás] na ně U.
Strana 520
520 A čtvrté, říkají: »Necháť a pomuožeť nám pro svú svatú pravdu a nedá ť jí zahladiti!«, a sami zlí zlosynové a nikoli polepšiti nechtí. Ač ť jest pravda jeho pravá, ale pro naše zlosti 230 muože ť Buoh na Kn)ás dopustiti a odjíti «n ám — proto ť jeho pravda vždy pravdú zuostane. I dí dále svatý Jan Zlatoustý: »Takéž, jakož Noe udělal (ten koráb, svatý Pavel také nám udělal , ne z dříví a ne z smoly, ani klím zaléval, ale Duchem svatým,« z těch slov, kteráž píše k Filippenským v II. kapitole B 194 235 řka: »Milá bratří! Všecky věci čiňte bez reptání a bez pochybo- vání , abyšte byli bez žaloby a sprostní jakožto synové boží bez (trestání uprostřed národa zlého a převráceného.« I dí dále svatý Jan: »Na tu lodí musí každý vsésti, chce-li vyplynúti k životu věčnému, a ktož se koli chybí té lodí, jako v moři «po- 240 hřížen bude a utone«. Pomáhajž nám, milý Bože, na tu lodí abychom vyn. SO — hrozná] vyn. PNTUSO — to] tu ť teprv N — potom shledáte O, shledají U, shledáte, po čem hoře platí N — 227 čtvrté] čtvrté, že PTU, opět N, jiní S, jiní opět O — Nechá ť a] A K, Ú, nechá ť C, Nechť U, Nechme (+ toho pokání O) tak a S0 — nám Pán Bůh OC — 228 jí] nás O - sau sami U — zlí, nešlechetní C — nikoli] vyn. U, sami C — polepšiti se U —— polepšiti nechtí] pravdě místa dáti nechtí v sobě sami N — 229 alevšak SO — «n»aše] vaše BC, naše mnohé N, naši S0 — zlosti a nešlechetnosti C, zlosti a nepravosti N, zlost SO — 230 Buoh] vyn. O - vás BKRC — dopustiti zlé věci O - gnXvám] vám BKRC, nám ji N, nám (+ zase O) to, co ť se jemu líbí (bude líbiti O) SO — 231 jeho] vyn. N, jest R — pravdú] vyn. SO — vostane RC — 231—232 I dí ... koráb] Ano nám (+ svaté O) čtení praví, že se Pán Ježíš přeplavil přes moře, abychom i my (+ jeho O) následovali (+Pána Ježíše S) a (+ též 0) za ním se plavili na té lodí, kterauž SO — 231 dále] vyn. K — 232 Takéž] vyn. N — byl zdělal C — 232- 233 ten ... udělal vyn. B(!) — 232 koráb. A dí R, koráb pro zachování sebe, tak N — také] též RU, vyn. CNTSO — nám] vyn. P — 233 a ne] anižto PT, ani CNUSO — z smoly] smolau RC, z smůly T — ani klím zaléval] vyn. SO — anižto P — klím] klijem R, z klihu N, klihem to U — zalévajíc ním N — z Ducha svatého O — 234—235 z těch slov ... řka] jakož na- psal k Filipenským SO — 234 kteréž U — byl (vyn. U) napsal NU — ka- pitole] rozdílu N — 235 řka] vyn. U — Milá] Milí RCNTU, vyn. SO — věci vaše C — «a bez pochybování vyn. B — 236 byli nalezeni SO — a sprostní] vyn. SO — 236—238 bez trestání) ... Jan] vyn. SO — 237 trestání) přestání B, reptání(!) U — 238 Na] A tak na SO — každý vyn. SO — vsed- nauti NU — kto chce BRO — «li vyn. BRO — vyplynúti] připlauti O — 239 k života věčného břehu N — se koli] vyn. S — koli] vyn. O — koli chybí] nechytí U — 239—244 «pohřížen ... mne učiň utone v hříších, jenž nyní náramně rozlili se jako vody v světě, z nichžto žádal David svatý vyplynúti řka: »Salvum me fac!« — »Vysvobodiž mě B — 240 utone] utune 234 Fil. 2, 14 a 15 —
520 A čtvrté, říkají: »Necháť a pomuožeť nám pro svú svatú pravdu a nedá ť jí zahladiti!«, a sami zlí zlosynové a nikoli polepšiti nechtí. Ač ť jest pravda jeho pravá, ale pro naše zlosti 230 muože ť Buoh na Kn)ás dopustiti a odjíti «n ám — proto ť jeho pravda vždy pravdú zuostane. I dí dále svatý Jan Zlatoustý: »Takéž, jakož Noe udělal (ten koráb, svatý Pavel také nám udělal , ne z dříví a ne z smoly, ani klím zaléval, ale Duchem svatým,« z těch slov, kteráž píše k Filippenským v II. kapitole B 194 235 řka: »Milá bratří! Všecky věci čiňte bez reptání a bez pochybo- vání , abyšte byli bez žaloby a sprostní jakožto synové boží bez (trestání uprostřed národa zlého a převráceného.« I dí dále svatý Jan: »Na tu lodí musí každý vsésti, chce-li vyplynúti k životu věčnému, a ktož se koli chybí té lodí, jako v moři «po- 240 hřížen bude a utone«. Pomáhajž nám, milý Bože, na tu lodí abychom vyn. SO — hrozná] vyn. PNTUSO — to] tu ť teprv N — potom shledáte O, shledají U, shledáte, po čem hoře platí N — 227 čtvrté] čtvrté, že PTU, opět N, jiní S, jiní opět O — Nechá ť a] A K, Ú, nechá ť C, Nechť U, Nechme (+ toho pokání O) tak a S0 — nám Pán Bůh OC — 228 jí] nás O - sau sami U — zlí, nešlechetní C — nikoli] vyn. U, sami C — polepšiti se U —— polepšiti nechtí] pravdě místa dáti nechtí v sobě sami N — 229 alevšak SO — «n»aše] vaše BC, naše mnohé N, naši S0 — zlosti a nešlechetnosti C, zlosti a nepravosti N, zlost SO — 230 Buoh] vyn. O - vás BKRC — dopustiti zlé věci O - gnXvám] vám BKRC, nám ji N, nám (+ zase O) to, co ť se jemu líbí (bude líbiti O) SO — 231 jeho] vyn. N, jest R — pravdú] vyn. SO — vostane RC — 231—232 I dí ... koráb] Ano nám (+ svaté O) čtení praví, že se Pán Ježíš přeplavil přes moře, abychom i my (+ jeho O) následovali (+Pána Ježíše S) a (+ též 0) za ním se plavili na té lodí, kterauž SO — 231 dále] vyn. K — 232 Takéž] vyn. N — byl zdělal C — 232- 233 ten ... udělal vyn. B(!) — 232 koráb. A dí R, koráb pro zachování sebe, tak N — také] též RU, vyn. CNTSO — nám] vyn. P — 233 a ne] anižto PT, ani CNUSO — z smoly] smolau RC, z smůly T — ani klím zaléval] vyn. SO — anižto P — klím] klijem R, z klihu N, klihem to U — zalévajíc ním N — z Ducha svatého O — 234—235 z těch slov ... řka] jakož na- psal k Filipenským SO — 234 kteréž U — byl (vyn. U) napsal NU — ka- pitole] rozdílu N — 235 řka] vyn. U — Milá] Milí RCNTU, vyn. SO — věci vaše C — «a bez pochybování vyn. B — 236 byli nalezeni SO — a sprostní] vyn. SO — 236—238 bez trestání) ... Jan] vyn. SO — 237 trestání) přestání B, reptání(!) U — 238 Na] A tak na SO — každý vyn. SO — vsed- nauti NU — kto chce BRO — «li vyn. BRO — vyplynúti] připlauti O — 239 k života věčného břehu N — se koli] vyn. S — koli] vyn. O — koli chybí] nechytí U — 239—244 «pohřížen ... mne učiň utone v hříších, jenž nyní náramně rozlili se jako vody v světě, z nichžto žádal David svatý vyplynúti řka: »Salvum me fac!« — »Vysvobodiž mě B — 240 utone] utune 234 Fil. 2, 14 a 15 —
Strana 521
521 mohli vyplynúti! Neb náramně nyní ty vody zlé rozlily sau se po všem světě, hříchové a žádosti tělesné, jenž jako vody plynau. Mluví David a nyní se to často zpívá v kostele: »Salvum me fac!« »Ej, uzdraviž mne a spasena mne učiň, muoj milý Bože, 245 neboť jsú vešly vody až k mé duši!« Nuže, milí křesťané, nahlédněmež k sobě, již-li jsme uhodili na tu lodí?! Jest-li to do nás, že jsme ve všem povolni milému Bohu, že rádi, míle plníme jeho přikázaní a nikda nejsme »odporni a nerepceme což slyšíme od kněží, an nám dobrého rozkazují, že sme povolni 250 hned a nerepceme, čili se z hněváme a zrepceme a řkúc: »A, á, nešťastní popi, vždy rozkazují a chtí vládnúti a [s tím svým kázaním chtí nám klášter z města udělati«? Aha, zvíte, nemějte péče! [A di svatý Pavel:] »Bez pochybovánie«. Již-li se U, utopí se S0 — milý Bože] milý, drahý Pane (vyn. C) Bože TC, věčný (vyn. S), mocný (milý Pane O) Bože S0 — 240—244 na tu lodí ... učiň abychom mohli (+ všickni O) vyplauti, nebo jsau se náramně ty (vyn. O) vody (+ nepravosti O) rozlily (rozvodnily O) po všem světě. Ano (+ takto O) svatý David se modlil: »Uzdraviž mě SO 241 vyplúti PNT — nyní vyn. U zlé vyn. R, [totiž] hříchové mrzcí K — rozlily] rozvodnily N — 242 hříchové] vyn. K s zlé žádosti N — 243 svatý David K — to] vyn. U »Salvum me fac!« vyn. KPNTU — fac, Deus RC — 244 Ej] Aj RN muoj] vyn. RSO milý] Pane O — Bože] Hospodine K — 245 vyšly R k mé duši v duši mú B — Nuže] 6 0 — 246 nahlédněmež (nahlédne- me-liž S) my sami (vyn. RC) PRONTUSO — již-li] zdaliž O — jsme uho- dili] to do vás a uhodili-li sme U — Kuhodili vešli B, trefili N — 246 247 Jest-li . . . jsme] a sme-li SO 247 vás C — ste Cpovolni ... Bohu] pilni milého Boha R — 247—248 že rádi ... plníme] a plníme-li rádi (vyn. O) SO 248 plníme všecka PTU, plníte C - svatá přikázaní CO — Knikda nejsme» nejsme-li BS, nejste-li nikda C, také nejsme-li O - jemu odporni S, odporni jim N -odporni a (nerepceme] vyn. O — a] aniž N — «ne- repceme neodrepcem-li BS, nerepcete-li C, repceme N — 249 slyšíte C, slyšíme dobrého SO — od kněží... rozkazují] z zákona božího U — an... rozkazují] vyn. SO — ani RCNT — nám co R, vám mnoho C 249—250 (že .. . nerepceme vyn. B— 249 «že] a U — že sme] ste-li C, jsme-li SO — tomu povolni NSO . 250 hned] vyn. RUSO - a nerepceme) vyn. S, a neodrepceme R, a nerepcete-li C, a nerepceme-li O čili ... řkúc Ach, spíšeji ť vy řeknete O — hněváme BUS, zhněváte C — a zrepceme a řkúc] vyn. S — zrepeceme K, zrepcete C, repceme RU — a řkúc] ani ť C, vyn. PNTU — 251 Ká]ó NUSO á] vyn. P — rozkazují a chtí] chtí rozkazovati a K, nám chtějí rozkazovati a všudy S0 — a s tím] ani R, tím SO — [s tím] vyn. KPCNTU — 252 s (vyn. KPT) svými kázaními KPCT — chtěli by N — 252—257 chtí... žaloby] vyn. SO — 252 Aha] Ach U — zvíte, nebožátka C — 253 nemějte péče] kde ť bude déle bejti C 245 Podle Ž. 69. 2 —
521 mohli vyplynúti! Neb náramně nyní ty vody zlé rozlily sau se po všem světě, hříchové a žádosti tělesné, jenž jako vody plynau. Mluví David a nyní se to často zpívá v kostele: »Salvum me fac!« »Ej, uzdraviž mne a spasena mne učiň, muoj milý Bože, 245 neboť jsú vešly vody až k mé duši!« Nuže, milí křesťané, nahlédněmež k sobě, již-li jsme uhodili na tu lodí?! Jest-li to do nás, že jsme ve všem povolni milému Bohu, že rádi, míle plníme jeho přikázaní a nikda nejsme »odporni a nerepceme což slyšíme od kněží, an nám dobrého rozkazují, že sme povolni 250 hned a nerepceme, čili se z hněváme a zrepceme a řkúc: »A, á, nešťastní popi, vždy rozkazují a chtí vládnúti a [s tím svým kázaním chtí nám klášter z města udělati«? Aha, zvíte, nemějte péče! [A di svatý Pavel:] »Bez pochybovánie«. Již-li se U, utopí se S0 — milý Bože] milý, drahý Pane (vyn. C) Bože TC, věčný (vyn. S), mocný (milý Pane O) Bože S0 — 240—244 na tu lodí ... učiň abychom mohli (+ všickni O) vyplauti, nebo jsau se náramně ty (vyn. O) vody (+ nepravosti O) rozlily (rozvodnily O) po všem světě. Ano (+ takto O) svatý David se modlil: »Uzdraviž mě SO 241 vyplúti PNT — nyní vyn. U zlé vyn. R, [totiž] hříchové mrzcí K — rozlily] rozvodnily N — 242 hříchové] vyn. K s zlé žádosti N — 243 svatý David K — to] vyn. U »Salvum me fac!« vyn. KPNTU — fac, Deus RC — 244 Ej] Aj RN muoj] vyn. RSO milý] Pane O — Bože] Hospodine K — 245 vyšly R k mé duši v duši mú B — Nuže] 6 0 — 246 nahlédněmež (nahlédne- me-liž S) my sami (vyn. RC) PRONTUSO — již-li] zdaliž O — jsme uho- dili] to do vás a uhodili-li sme U — Kuhodili vešli B, trefili N — 246 247 Jest-li . . . jsme] a sme-li SO 247 vás C — ste Cpovolni ... Bohu] pilni milého Boha R — 247—248 že rádi ... plníme] a plníme-li rádi (vyn. O) SO 248 plníme všecka PTU, plníte C - svatá přikázaní CO — Knikda nejsme» nejsme-li BS, nejste-li nikda C, také nejsme-li O - jemu odporni S, odporni jim N -odporni a (nerepceme] vyn. O — a] aniž N — «ne- repceme neodrepcem-li BS, nerepcete-li C, repceme N — 249 slyšíte C, slyšíme dobrého SO — od kněží... rozkazují] z zákona božího U — an... rozkazují] vyn. SO — ani RCNT — nám co R, vám mnoho C 249—250 (že .. . nerepceme vyn. B— 249 «že] a U — že sme] ste-li C, jsme-li SO — tomu povolni NSO . 250 hned] vyn. RUSO - a nerepceme) vyn. S, a neodrepceme R, a nerepcete-li C, a nerepceme-li O čili ... řkúc Ach, spíšeji ť vy řeknete O — hněváme BUS, zhněváte C — a zrepceme a řkúc] vyn. S — zrepeceme K, zrepcete C, repceme RU — a řkúc] ani ť C, vyn. PNTU — 251 Ká]ó NUSO á] vyn. P — rozkazují a chtí] chtí rozkazovati a K, nám chtějí rozkazovati a všudy S0 — a s tím] ani R, tím SO — [s tím] vyn. KPCNTU — 252 s (vyn. KPT) svými kázaními KPCT — chtěli by N — 252—257 chtí... žaloby] vyn. SO — 252 Aha] Ach U — zvíte, nebožátka C — 253 nemějte péče] kde ť bude déle bejti C 245 Podle Ž. 69. 2 —
Strana 522
522 nikdy neviklete «na řečech božích, než že díte: »Poněvadž 255 jest to muoj milý Pán řekl, já ť jemu silně věřím«? Tak-li je? Dajž vám to milý Buoh! A dí, abyšte byli bez žaloby. Nu, vy páni měšťané, tak-li jste živi v svém obcování, že vy žádnému křivdy neučiníte v žádné věci, že vy, když k vám hosté přijdú, neodřete, neoblúpíte nepřesáhnete? Tak-li jest? 260 Nu, vy kramáři, kupci, šantročníci, šenkéři, již-li vy žádného nepřesáhnete a neoklamáte, již-li nesejlžete: »Na mau víru, ji- nému bych nedala! A, á, na mú víru, sama ť za to mám!« — a lže! Již-li pravú mieru [sáhnete] a váhu dáte, již-li spra- vedlivě naléte»? Nu, vy páni, ješto súdíte, Qnu, » konšelé, rychtáři, 265 již-li vás Knikda darové neodchýlé od spravedlnosti, «činíte-li vdovám a sirotkóm pravdu, již-li vámi přízen nešine anebo hněv nemějte ... pochybovánie«] vyn. U — A ... Pavel] vyn. KPNT, AC svatý Pavel] vyn. R — »A bez PNT — 254 nikdy] vyn. R — nezviklete KONTU — «na v BRC — «než ... díte) a dáte(!)-li B, bez pechybo- vání, ale díte U — Ú (Nu N), poněvadž CN — 255 «jest to) tak B — milý] vyn. PRCNTU — Křekl velí B — «jemu tomu BU — 256 Tak-li je? vyn. B, Tak-li je, ha? N — nám PTU — Pane Bože N — dí tu PNTU — 257 Nuže NO — tak-li jste] také-li ste tak O — živi... obcování, že] vyn. U — že vy] abyšte SO — 258 žádnému žádné NO — neučinili USO, neučiníte svým obcováním K — neučiníte ... že vy» nečiníte B — k vám] vám PT — 259 přijdú] přijedau KPN, přijdau anebo přijedau C, přijdau, kterak se k nim chováte, zdali jich O - neodřete] jich neodřete C, vyn. U — neoblúpíte] neublížíte U — «nepřesáhnete] vyn. BUO, nepřisáhnete S, nepřetáhnete N — Tak-li jest? vyn. BU — 260 Nu] A co vy S, vyn. O — kramáři] krčmáři, kramáři K, krčmáři S0 — kupci, hlupci N — šenkéři] řemeslníci KSO, hokynáři (vyn. PRU), řemesl- níci, šenkéři PRNU, vyn. T — 260—261 již-li vy ... neoklamáte, již-li také-li vy (vyn. O) žádného neoklamáte SO — 261 nepřesáhnete a] vyn. U, nepřisáhnete, a vy, řemeslníci, šenkýři, již-li T — a] již-li PN, žádného C — nelžete KPRCNTU, neselžete, ale spíšeji t (+ vy 0) řeknete SO — 261—263 »Na mau... lže!« vyn. B — 261—262 jinému ... na mú víru] vyn. CU — 262 bych za to N — nedal R — A, á ... víru] vyn. NSO — A, á] vyn. PRT — víru] duši K — sám R — za to] tak PTS — nemám N — 263 lže] bude lháti RC, selže S0 — 263—264 Již-li ... naléte? vyn. SO — 263 [sáhnete] vyn. KPRCNTU — 263—264 «již-li ... naléte) vyn. B — 263 «již-li] a U — spravedlivě] spravedlivau míru R — 264 na- léte a nepřipíšete N, nalijete RT — Nu] A co pak O — páni] vyn. SO — jiné saudíte O — nu) vyn. B, nu, vy C — končelé U — 265 již] také SO — «nikda vyn. BSO — neodchýlé] neodchejlili R, neodchylují a cči vám nezaslepují C, neoslepí U — 265—267 «činíte-li ... každému vyn. B — 266 pravdu] za spravedlivý N, spravedlivě U, spravedlnost a pravdu CO — 266—267 již-li vámi ... každému vyn. SO — 266 vámi] vám R
522 nikdy neviklete «na řečech božích, než že díte: »Poněvadž 255 jest to muoj milý Pán řekl, já ť jemu silně věřím«? Tak-li je? Dajž vám to milý Buoh! A dí, abyšte byli bez žaloby. Nu, vy páni měšťané, tak-li jste živi v svém obcování, že vy žádnému křivdy neučiníte v žádné věci, že vy, když k vám hosté přijdú, neodřete, neoblúpíte nepřesáhnete? Tak-li jest? 260 Nu, vy kramáři, kupci, šantročníci, šenkéři, již-li vy žádného nepřesáhnete a neoklamáte, již-li nesejlžete: »Na mau víru, ji- nému bych nedala! A, á, na mú víru, sama ť za to mám!« — a lže! Již-li pravú mieru [sáhnete] a váhu dáte, již-li spra- vedlivě naléte»? Nu, vy páni, ješto súdíte, Qnu, » konšelé, rychtáři, 265 již-li vás Knikda darové neodchýlé od spravedlnosti, «činíte-li vdovám a sirotkóm pravdu, již-li vámi přízen nešine anebo hněv nemějte ... pochybovánie«] vyn. U — A ... Pavel] vyn. KPNT, AC svatý Pavel] vyn. R — »A bez PNT — 254 nikdy] vyn. R — nezviklete KONTU — «na v BRC — «než ... díte) a dáte(!)-li B, bez pechybo- vání, ale díte U — Ú (Nu N), poněvadž CN — 255 «jest to) tak B — milý] vyn. PRCNTU — Křekl velí B — «jemu tomu BU — 256 Tak-li je? vyn. B, Tak-li je, ha? N — nám PTU — Pane Bože N — dí tu PNTU — 257 Nuže NO — tak-li jste] také-li ste tak O — živi... obcování, že] vyn. U — že vy] abyšte SO — 258 žádnému žádné NO — neučinili USO, neučiníte svým obcováním K — neučiníte ... že vy» nečiníte B — k vám] vám PT — 259 přijdú] přijedau KPN, přijdau anebo přijedau C, přijdau, kterak se k nim chováte, zdali jich O - neodřete] jich neodřete C, vyn. U — neoblúpíte] neublížíte U — «nepřesáhnete] vyn. BUO, nepřisáhnete S, nepřetáhnete N — Tak-li jest? vyn. BU — 260 Nu] A co vy S, vyn. O — kramáři] krčmáři, kramáři K, krčmáři S0 — kupci, hlupci N — šenkéři] řemeslníci KSO, hokynáři (vyn. PRU), řemesl- níci, šenkéři PRNU, vyn. T — 260—261 již-li vy ... neoklamáte, již-li také-li vy (vyn. O) žádného neoklamáte SO — 261 nepřesáhnete a] vyn. U, nepřisáhnete, a vy, řemeslníci, šenkýři, již-li T — a] již-li PN, žádného C — nelžete KPRCNTU, neselžete, ale spíšeji t (+ vy 0) řeknete SO — 261—263 »Na mau... lže!« vyn. B — 261—262 jinému ... na mú víru] vyn. CU — 262 bych za to N — nedal R — A, á ... víru] vyn. NSO — A, á] vyn. PRT — víru] duši K — sám R — za to] tak PTS — nemám N — 263 lže] bude lháti RC, selže S0 — 263—264 Již-li ... naléte? vyn. SO — 263 [sáhnete] vyn. KPRCNTU — 263—264 «již-li ... naléte) vyn. B — 263 «již-li] a U — spravedlivě] spravedlivau míru R — 264 na- léte a nepřipíšete N, nalijete RT — Nu] A co pak O — páni] vyn. SO — jiné saudíte O — nu) vyn. B, nu, vy C — končelé U — 265 již] také SO — «nikda vyn. BSO — neodchýlé] neodchejlili R, neodchylují a cči vám nezaslepují C, neoslepí U — 265—267 «činíte-li ... každému vyn. B — 266 pravdu] za spravedlivý N, spravedlivě U, spravedlnost a pravdu CO — 266—267 již-li vámi ... každému vyn. SO — 266 vámi] vám R
Strana 523
523 anebo bázen, ale upřímě každému dopomáháte[-li] spravedlnosti, «že na vás již] žádný v pravdě žalovati nemuož, by mu se křivda stala? Nu, svy páni, panoše, rytíři, nečiníte-li křivdy 270 žádnému, neutískáte-li žádného, neučiníte-li násilé žádnému neodřete-li, neoblúpíte-li své chudiny ani žádného, nevezmete-li křivě, bezprávně jednoho haléře s chudinky, » aby na vás v pravdě nemohli žalovati? Tak-li jest, tak-li jste mnedle živi, jako nám zákon boží Kukazuje, abyšte měli na svých žoldích dosti? Tak- 275 li jest? A, ne ui bozí páni, zvíte, kde ť «bude déle býti! B 195 Milí! nač jest vám dal Buoh zboží? Zdali na to, abyšte vy hojnost měli a dobré bydlo, krajrali », sami se a své ženy krásně, Spyšně, hrdě připravovali, sedrauc s chudiny? Ano, veď-li?! přízen tohoto světa s cesty C — nešine] nevoní R — 267 anebo bázen] a bázen U— každému bez přijímaní osob N — [-li] vyn. KPRNTU — k spravedl- nosti CNUS — 268 «že aby BS, takže C, aby oni O — [již] vyn. KPRONTU — [již]... by mu se] v den saudný neměl co žalovati, že se mu S, v den saudný nežalovali, že se jim od vás O — 268—269v pravdě ... stala? nežaloval B - 268 v pravděj co U — nemuož] by nemohl C, nemá U — 269 jaká křivda (+ aneb ublížení C) NC — stala od vás N — Nu] A co pak S0 dvy vyn. B — panoše] panoši R, vyn. SO — 269—275 nečiníte-li... « Tak-li jest? ] ješto máte poddané, kterak je spravujete, neutískáte-li jich, neoblaupíte-li chudých, nevezmete-li křivě a bezprávně o jeden haléř, aby neměli na vás co žalovati? Medle, také-li ste tak živi, abyšte přestávali na svých žoldích, jakož vám zákon boží ukazuje? S, kterak vy své poddané spravujete, zdali jich neutiskujete, neoblaupíte-li chudých, nečiníte-li jim bezpráví a neberete-li od nich křivě ani o jeden halíř, aby na vás neměli co v saudný den žalovati? Medle, jste-li tak živi, abyšte na svých žoldích přestávali, jakož vám zákon boží ukazuje? O 269—270 křivdy žádnému] vyn. U — 270 neutískáte .... žádnému ani násilé chudině B, vyn. R, násilí žádnému U — (neutiskujjete K, ne- utisknete C - nečiníte P 271 neodřete-li] vyn. U — 271—272 své chudiny ... chudinky bezprávně ižádného B — 271 svého T — své... žádného] poddaných svých N, poddaného ani žádného U — chudiny] chu- dinky PRC, chudého T — jiného žádného R — 272 haléře] peníze U — chu- dinky] chudiny PRNC, chudých T, chudého U — v pravdě] vyn. U — 273 nemohli žalovati] mohli nežalovati PNTC, nežalovali U — Tak-li jest vyn. K snáme vás B, vám CNTU — 274 Kukazuje) učí B — vy měli C — «Tak-li jest? vyn. BU — 275 A] Ah P, Ó NU, Ach CSO — zvíte ... býti] vyn. SO — «bude jest B — býti, zvíte N 276 Milí!] Mnedle K, Milej C, vyn. RSO — nač] I ač(!) R — milý Bůh RC — to zboží U — Zdali] zde R — vy] vyn. SO — 277 hojnost měli a měli O — bejdlo C — «rajrali) k tomu B, rejrali RTC, kvasili N, hodovali U, hejrali S, hejřili O — sám sebe R — krásně] vyn. P — 278—279 pyšně.. Jakož odívali, chudinu oblúpíc? Ne na to! Neb B — 278—280 pyšně...
523 anebo bázen, ale upřímě každému dopomáháte[-li] spravedlnosti, «že na vás již] žádný v pravdě žalovati nemuož, by mu se křivda stala? Nu, svy páni, panoše, rytíři, nečiníte-li křivdy 270 žádnému, neutískáte-li žádného, neučiníte-li násilé žádnému neodřete-li, neoblúpíte-li své chudiny ani žádného, nevezmete-li křivě, bezprávně jednoho haléře s chudinky, » aby na vás v pravdě nemohli žalovati? Tak-li jest, tak-li jste mnedle živi, jako nám zákon boží Kukazuje, abyšte měli na svých žoldích dosti? Tak- 275 li jest? A, ne ui bozí páni, zvíte, kde ť «bude déle býti! B 195 Milí! nač jest vám dal Buoh zboží? Zdali na to, abyšte vy hojnost měli a dobré bydlo, krajrali », sami se a své ženy krásně, Spyšně, hrdě připravovali, sedrauc s chudiny? Ano, veď-li?! přízen tohoto světa s cesty C — nešine] nevoní R — 267 anebo bázen] a bázen U— každému bez přijímaní osob N — [-li] vyn. KPRNTU — k spravedl- nosti CNUS — 268 «že aby BS, takže C, aby oni O — [již] vyn. KPRONTU — [již]... by mu se] v den saudný neměl co žalovati, že se mu S, v den saudný nežalovali, že se jim od vás O — 268—269v pravdě ... stala? nežaloval B - 268 v pravděj co U — nemuož] by nemohl C, nemá U — 269 jaká křivda (+ aneb ublížení C) NC — stala od vás N — Nu] A co pak S0 dvy vyn. B — panoše] panoši R, vyn. SO — 269—275 nečiníte-li... « Tak-li jest? ] ješto máte poddané, kterak je spravujete, neutískáte-li jich, neoblaupíte-li chudých, nevezmete-li křivě a bezprávně o jeden haléř, aby neměli na vás co žalovati? Medle, také-li ste tak živi, abyšte přestávali na svých žoldích, jakož vám zákon boží ukazuje? S, kterak vy své poddané spravujete, zdali jich neutiskujete, neoblaupíte-li chudých, nečiníte-li jim bezpráví a neberete-li od nich křivě ani o jeden halíř, aby na vás neměli co v saudný den žalovati? Medle, jste-li tak živi, abyšte na svých žoldích přestávali, jakož vám zákon boží ukazuje? O 269—270 křivdy žádnému] vyn. U — 270 neutískáte .... žádnému ani násilé chudině B, vyn. R, násilí žádnému U — (neutiskujjete K, ne- utisknete C - nečiníte P 271 neodřete-li] vyn. U — 271—272 své chudiny ... chudinky bezprávně ižádného B — 271 svého T — své... žádného] poddaných svých N, poddaného ani žádného U — chudiny] chu- dinky PRC, chudého T — jiného žádného R — 272 haléře] peníze U — chu- dinky] chudiny PRNC, chudých T, chudého U — v pravdě] vyn. U — 273 nemohli žalovati] mohli nežalovati PNTC, nežalovali U — Tak-li jest vyn. K snáme vás B, vám CNTU — 274 Kukazuje) učí B — vy měli C — «Tak-li jest? vyn. BU — 275 A] Ah P, Ó NU, Ach CSO — zvíte ... býti] vyn. SO — «bude jest B — býti, zvíte N 276 Milí!] Mnedle K, Milej C, vyn. RSO — nač] I ač(!) R — milý Bůh RC — to zboží U — Zdali] zde R — vy] vyn. SO — 277 hojnost měli a měli O — bejdlo C — «rajrali) k tomu B, rejrali RTC, kvasili N, hodovali U, hejrali S, hejřili O — sám sebe R — krásně] vyn. P — 278—279 pyšně.. Jakož odívali, chudinu oblúpíc? Ne na to! Neb B — 278—280 pyšně...
Strana 524
524 Na to ť jest dal?! Jakož dí Písmo: »Rozdělil jim Buoh krajiny, 280 onomu ono zboží, onomu Kjiné).« A nač? Aby ostříhali jeho přikázaní! Na to ť jest, aby, plníc přikázaní boží, jiné k tomu vedli. Nuže, již-li jest to, že jste vy bez žaloby, vy páni, živi, již-li ste na tu lodí uhodili? Nu, vy všichni, k sobě každý nahlédni, není-li na světě člověka, ješto by nemohl říci a žalovati na vás před 285 Bohem, by jemu o jeden haléř křivdu učinil! Tak-li jest?» A dále dí: »A sprostní, jako synové boží bez trestání.« Tak-li toho hledíte, abyšte prostě, upřímě se k každému měli, nic zlého jeden o druhém nemyslili, žádné chytrosti aby nebylo k oklamání bližního? »A bez trestání« — aby tak hleděl živ (býti , Aby] odívali a ony aby hrdě chodily, derauce své poddané? Ano, viď, že na to!? Ale zmejlíte se, ano Bůh vám rozdělil krajiny a zboží jiné a jiné, abyšte S, odívali, a ony aby hrdě chodily, drauce své poddané? Ano, viď, že na to?! Ale zmejlíte ť se! Není ť vám na to dáno, ale abyšte dobře živi byli O — 278 pyšně] vyn. C — připravovali] odívali U — sederauc K, sedrauc a zlaupíc N, odrauce U — s chudiny] to (vyn. N) z chudých lidí NT, chudého U — Ano] A U — ved] viď U — li] vyn. PRNTU — 279 Ba, na to C — dal] vám dal zboží KC — 280 ono toto B, vyn. R — onomu] vyn. R — jiné) vonono B, vyn. R — A] Ale C — nač] nač? (+ Ú C) Na to KPNC, proč? I, proto U, nač to RT — ostříhali] plnili O — 281 jeho] božího UO, božích C — Na to ... aby] a sami U — Na to ... přikázaní boží vyn. O — jest] jesť (+ jim C) dal RC, vyn. N, jest vám dáno S — abyšte S — sami plníce KPNTC, sami plnili S — 281—287 jiné ... upřímě] a potom k tomu i (jak O) poddané (+ tak O) i dčeládku svau (vyn. O) vedli, a tak (vyn. O) byšte na tu lodí uhodili (mohli uhoditi O). Nu, vy všickni a jeden- každý (+ zvláště O), nahlédni (+ sám 0) k sobě, není-li (zdali není 0) na světě člověka, ješto by nemohl na vás (+ co O) žalovati před Bohem, že (abyšte 0) ste (vyn. O) jemu (+ ani O) o jeden (vyn. O) halíř (+ žádné O) křivdy neučinili, (+ a že byšte 0) sprostně (vyn. O) a (vyn. O) upřímně SO — 281 tomu] témuž K — 282 vedli [a učili] K — Nu U — to] tak PRCNTU — 282—285 vy páni... Tak-li jest aby na vás neměli proč žalovati před milým Bohem B — 282 vy] vyn. CU — živi] [tyrané, šibalé, podvodníci a lháři, skuste se, i vy kněží] K — 283 uhodili] trefili N — vy] vyn. KRC — všichni lidé N — každý sám K — 284 mohl N — nemohl... žalovati žaloval U — a] ani K — 285 milým Pánem Bohem T — byšte U — jediný NT — peníz U — učinili U — 286 dí] dí svatý Pavel K, praví C, vyn. PNTU — bez trestání] vyn. U — trestání prostřed národa zlého a převráceného K — 286—287 Tak ... prostě] vyn. PNTU — 287 aby C — prostě] sprostně a KC, sprostní a R — upřímně CNU — k jednomu každému O — měli] maje U, chovali O — 288 nemysle U, nemyslili, mnohem více nemluvili N — žádné chytrosti] vyn. S — 288—289 žádné ... trestání« — aby] bližního neoklamali a že by O — 288 chytrosti, lsti N — k oklamání] a oklamání U, na oklamání 279 Snad podle Ž, 105, 44 —
524 Na to ť jest dal?! Jakož dí Písmo: »Rozdělil jim Buoh krajiny, 280 onomu ono zboží, onomu Kjiné).« A nač? Aby ostříhali jeho přikázaní! Na to ť jest, aby, plníc přikázaní boží, jiné k tomu vedli. Nuže, již-li jest to, že jste vy bez žaloby, vy páni, živi, již-li ste na tu lodí uhodili? Nu, vy všichni, k sobě každý nahlédni, není-li na světě člověka, ješto by nemohl říci a žalovati na vás před 285 Bohem, by jemu o jeden haléř křivdu učinil! Tak-li jest?» A dále dí: »A sprostní, jako synové boží bez trestání.« Tak-li toho hledíte, abyšte prostě, upřímě se k každému měli, nic zlého jeden o druhém nemyslili, žádné chytrosti aby nebylo k oklamání bližního? »A bez trestání« — aby tak hleděl živ (býti , Aby] odívali a ony aby hrdě chodily, derauce své poddané? Ano, viď, že na to!? Ale zmejlíte se, ano Bůh vám rozdělil krajiny a zboží jiné a jiné, abyšte S, odívali, a ony aby hrdě chodily, drauce své poddané? Ano, viď, že na to?! Ale zmejlíte ť se! Není ť vám na to dáno, ale abyšte dobře živi byli O — 278 pyšně] vyn. C — připravovali] odívali U — sederauc K, sedrauc a zlaupíc N, odrauce U — s chudiny] to (vyn. N) z chudých lidí NT, chudého U — Ano] A U — ved] viď U — li] vyn. PRNTU — 279 Ba, na to C — dal] vám dal zboží KC — 280 ono toto B, vyn. R — onomu] vyn. R — jiné) vonono B, vyn. R — A] Ale C — nač] nač? (+ Ú C) Na to KPNC, proč? I, proto U, nač to RT — ostříhali] plnili O — 281 jeho] božího UO, božích C — Na to ... aby] a sami U — Na to ... přikázaní boží vyn. O — jest] jesť (+ jim C) dal RC, vyn. N, jest vám dáno S — abyšte S — sami plníce KPNTC, sami plnili S — 281—287 jiné ... upřímě] a potom k tomu i (jak O) poddané (+ tak O) i dčeládku svau (vyn. O) vedli, a tak (vyn. O) byšte na tu lodí uhodili (mohli uhoditi O). Nu, vy všickni a jeden- každý (+ zvláště O), nahlédni (+ sám 0) k sobě, není-li (zdali není 0) na světě člověka, ješto by nemohl na vás (+ co O) žalovati před Bohem, že (abyšte 0) ste (vyn. O) jemu (+ ani O) o jeden (vyn. O) halíř (+ žádné O) křivdy neučinili, (+ a že byšte 0) sprostně (vyn. O) a (vyn. O) upřímně SO — 281 tomu] témuž K — 282 vedli [a učili] K — Nu U — to] tak PRCNTU — 282—285 vy páni... Tak-li jest aby na vás neměli proč žalovati před milým Bohem B — 282 vy] vyn. CU — živi] [tyrané, šibalé, podvodníci a lháři, skuste se, i vy kněží] K — 283 uhodili] trefili N — vy] vyn. KRC — všichni lidé N — každý sám K — 284 mohl N — nemohl... žalovati žaloval U — a] ani K — 285 milým Pánem Bohem T — byšte U — jediný NT — peníz U — učinili U — 286 dí] dí svatý Pavel K, praví C, vyn. PNTU — bez trestání] vyn. U — trestání prostřed národa zlého a převráceného K — 286—287 Tak ... prostě] vyn. PNTU — 287 aby C — prostě] sprostně a KC, sprostní a R — upřímně CNU — k jednomu každému O — měli] maje U, chovali O — 288 nemysle U, nemyslili, mnohem více nemluvili N — žádné chytrosti] vyn. S — 288—289 žádné ... trestání« — aby] bližního neoklamali a že by O — 288 chytrosti, lsti N — k oklamání] a oklamání U, na oklamání 279 Snad podle Ž, 105, 44 —
Strana 525
525 290 aby nikdy nebyl hoden trestáni, ale aby poctiv é a šlechetn é Kobcování okazoval mezi lidmi. Nuže, milí křesťané, již-li jsme na té lodí? Vězte, že jest nám veliké potřebí o to pracovati, aby- chom Kmohli na ni uhoditi)! Neuhodíme-li, ztoneme, a pirátové, ti morští zlodějové, ďáblové škaredí, zjímají ť nás 295 A dí dále svatý Jan Zlatá usta, že ten koráb Noe znamenal církev svatú; a jakož Noe byl s sebú [byl] pobral všecky živo- čichy do toho korábu, ptáky, hovada všecka, aby byli zachováni, zlé i dobré, takéž v církvi svaté jsú zli i dobří. A jako Noe když havrana toho kobu vypustil, hned se k mrše navrátil, nic 300 proto toho nezuostal: též ti lidé hovadní, ač se již kdy na pokání — na tu lodí — dadí, ale hlediž, ani ť potom v hříchy se navrátí, jako koba k mrše. Jestřáb též nezuostal svého drání S 289 bližnímu PT, k biižnímu U — bez trestání] vyn. S — trestání] rep- s hleděl vyn. BS abýti byl BS — 290 nebyl hoden] tání U nezaslaužil N hoden žádného O 290—291 aby poctivgé) ... oka- zoval » ctně a chvalitebně že by se choval O 290 poctivě BRCT — šlechetně BR, šlechetné a svaté KR, šlechetně a svatě C —291 obcování okazoval obcoval B, okazoval se S okázal KR 291 292 Nuže ... lodí?] vyn. SO 291 již-li] jestli C 392 Věztež zajisté KC - vám C 292 294 nám ... zjímají ť náste vám potřeba uhoditi na tu lodí, abyšte neztonuli a ti mořští zlodějí, ďáblové, aby nás nezjímali O 292 veliké potřebí veliká potřeba N, velmi potřeba S - o to pracovati] vyn. S — pracovati a se starati N. 293 mohlic vyn. B — ni tu lodí RS — uhodili B, trefiti N 293 294 Neuhodíme ... nás.e vyn. B, abychom nestonuli a ti mořští zlodějové, ďáblové, by nás zjímali S — 293 Neuhodíme Netrefíme N ztoneme] nyní R - 294 ti] a K zlodějové, totižto C s zjímají nás] zjímajíce nás uvedli by nás do propasti. Čehož nás rač zachovati, milej Bože drahej! C — 295 A] Ještě C, Nebo O - dále] vyn. S0 svatý] vyn. U Zlato- ustý KPRONTUSO — ten] ta lodí nebo KCSO (Noce vyn. BRSO znamenala K, vyznamenává C, znamená S0 296 byl] vyn. KPRONTUSO 297 do toho korábu] vyn. SO toho] vyn. CU . korábu, čisté i nečisté V a všecka] všecky UI, všickny C, zeměplazy SO 298 zlé i dobré] vyn. V tak takéO svaté spolu O — lidé zlí S 299 když... kobuj havrana S, krkavce O 299 300 hmed ... též ti] nic (a ten O) své vášně neostal, ale (4. tam O) ihned na mrše zůstal: tak S0 299 hned se zase C na- vrátil] obrátil nebo navrátil PNTU 300 toho] toho svého obyčeje, kterejž má, mrchy žráti C nezuostal] nezapomenul N, nepřestal U též] tehuly R, takéž i T tito CT již] vyn. O kdy] vyn. SO 301 na tu lodí vyn. SO dají CSO — 301 302 ale hlediž... navrátí] a potom se ihned v též hříchy navracují O 301 hlédajž KP — hlediž, ani ť potom zase U — ani ť ... hříchy] ano ť zase v též hříchy S ani] ane T v hříchy a v nepravosti N 302 zase navrátí C s koba] krkavec N, ten koba SO též] také U, vyn Jastřáb P. Ani ten jestřáb S, Ano ani ten jestřáb O
525 290 aby nikdy nebyl hoden trestáni, ale aby poctiv é a šlechetn é Kobcování okazoval mezi lidmi. Nuže, milí křesťané, již-li jsme na té lodí? Vězte, že jest nám veliké potřebí o to pracovati, aby- chom Kmohli na ni uhoditi)! Neuhodíme-li, ztoneme, a pirátové, ti morští zlodějové, ďáblové škaredí, zjímají ť nás 295 A dí dále svatý Jan Zlatá usta, že ten koráb Noe znamenal církev svatú; a jakož Noe byl s sebú [byl] pobral všecky živo- čichy do toho korábu, ptáky, hovada všecka, aby byli zachováni, zlé i dobré, takéž v církvi svaté jsú zli i dobří. A jako Noe když havrana toho kobu vypustil, hned se k mrše navrátil, nic 300 proto toho nezuostal: též ti lidé hovadní, ač se již kdy na pokání — na tu lodí — dadí, ale hlediž, ani ť potom v hříchy se navrátí, jako koba k mrše. Jestřáb též nezuostal svého drání S 289 bližnímu PT, k biižnímu U — bez trestání] vyn. S — trestání] rep- s hleděl vyn. BS abýti byl BS — 290 nebyl hoden] tání U nezaslaužil N hoden žádného O 290—291 aby poctivgé) ... oka- zoval » ctně a chvalitebně že by se choval O 290 poctivě BRCT — šlechetně BR, šlechetné a svaté KR, šlechetně a svatě C —291 obcování okazoval obcoval B, okazoval se S okázal KR 291 292 Nuže ... lodí?] vyn. SO 291 již-li] jestli C 392 Věztež zajisté KC - vám C 292 294 nám ... zjímají ť náste vám potřeba uhoditi na tu lodí, abyšte neztonuli a ti mořští zlodějí, ďáblové, aby nás nezjímali O 292 veliké potřebí veliká potřeba N, velmi potřeba S - o to pracovati] vyn. S — pracovati a se starati N. 293 mohlic vyn. B — ni tu lodí RS — uhodili B, trefiti N 293 294 Neuhodíme ... nás.e vyn. B, abychom nestonuli a ti mořští zlodějové, ďáblové, by nás zjímali S — 293 Neuhodíme Netrefíme N ztoneme] nyní R - 294 ti] a K zlodějové, totižto C s zjímají nás] zjímajíce nás uvedli by nás do propasti. Čehož nás rač zachovati, milej Bože drahej! C — 295 A] Ještě C, Nebo O - dále] vyn. S0 svatý] vyn. U Zlato- ustý KPRONTUSO — ten] ta lodí nebo KCSO (Noce vyn. BRSO znamenala K, vyznamenává C, znamená S0 296 byl] vyn. KPRONTUSO 297 do toho korábu] vyn. SO toho] vyn. CU . korábu, čisté i nečisté V a všecka] všecky UI, všickny C, zeměplazy SO 298 zlé i dobré] vyn. V tak takéO svaté spolu O — lidé zlí S 299 když... kobuj havrana S, krkavce O 299 300 hmed ... též ti] nic (a ten O) své vášně neostal, ale (4. tam O) ihned na mrše zůstal: tak S0 299 hned se zase C na- vrátil] obrátil nebo navrátil PNTU 300 toho] toho svého obyčeje, kterejž má, mrchy žráti C nezuostal] nezapomenul N, nepřestal U též] tehuly R, takéž i T tito CT již] vyn. O kdy] vyn. SO 301 na tu lodí vyn. SO dají CSO — 301 302 ale hlediž... navrátí] a potom se ihned v též hříchy navracují O 301 hlédajž KP — hlediž, ani ť potom zase U — ani ť ... hříchy] ano ť zase v též hříchy S ani] ane T v hříchy a v nepravosti N 302 zase navrátí C s koba] krkavec N, ten koba SO též] také U, vyn Jastřáb P. Ani ten jestřáb S, Ano ani ten jestřáb O
Strana 526
526 nebo ti jiní ptáci; též ti lidé, ješto [jiné] drú, laupí, jeden druhého oklamá, kdež muož. Vlk také nezapomenul svého 305 lakomství, hltá jako i prvé; též ti lidé lakomí, ukrutní hledí ť dobyti, jakž koli mohau, zle neb dobře, věrně neb nevěrně, leda oni jediné měli. Dí dále čtení svaté: »Tehdy všel na huoru [Ježíš] a «tam) se posadil s učedlníky svými.« «Které nám tu naučení? Toto: 310 Máme-li přijíti za Pánem Ježíšem na «tu hóru, do nebeského království, musíme pracovati. Neb, ktož na huoru jde, s prací jemu to přichází, že puojde, až i ustane; tak my musíme pra- covati l a usilovati o své spasení a o dobré skutky. Nebo, by ť B 196 pak člověk zlého nechal a ostal hříchuov, nebude-li ť dobře činiti, 315 nic jemu to samo neprospěje k spasení; ale člověk, nechaje hříchuov, hlediž, aby plnil všecka boží přikázaní a aby ctně, šlechetně a střízlivě živ byl, těch se hříchuov minulých kál a SO — 303 «nebo ti též B, ani SO — jiní] vyn. KSO — ti] také (vyn. S) tito SO — ješto] kteří U, vyn. SO — [jiné] vyn. KPRONTS, jedni druhé 0) — derau KPRCNT, vyn. U — 303—304 «jeden ... muož oklamávají B, oklamávají, jak mohau O — «jeden druhého] vyn. U — 304 zklamávají C — kdež jediné K — muož a jak může N — Vlk také] A jako vlk S — 304 — 306 Vlk ... jakžkoli] a jako vlcí, jak O — 304 nezapomenul vyn. B, nezapomněl TU — 305—306 lakomství ... nevěrně) hltání nezuostal: tak i lakomci nepřestanú ť hltáti nikoli B, hltání: tak lidé ukrutní hledí dobyti, jak mohau, zle i dobře, věrně i nevěrně S — 305 lakomství] lakom- ství, hltání, předce C — též] tak U — ti] vyn. KC — lidé] vyn. R — ba, hledí KRC — 306 jakž ... nevěrně právě i neprávě U — koli] vyn. P, kde R, koli jediné N — zle] právě N — dobře] neprávě N — věrně] zle N — neb] i O — nevěrně] dobře N, nevěrně právě i neprávě C, nevěrně nahltají a nalakomějí O — 307 jediné vyn. PRTSO, jen N — 308 Ale což dále dí PRONTU — svaté) vyn. BO — vyšel R [Ježíš] vyn. KPRNU, Pán Ježíš C — «tam) tu B — 309—310 Které... Máme) Tu (A to S0) nám ( k S0) naučení, chcem BSO — 309 Které jest C — tu] odtud N — naučení pochází N — 310 přijíti] vstaupiti U, my přijíti C, vjíti S — Ktu vyn. B — do] vyn. RSO — 311 o to pracovati SO, pracovati [a ne jen samé věřiti] K — 311—313 neb ... pracovati] vyn. O — 311 na huoru] na hříchy spomíná a na tu hůru U — s prací ť jistě C — 312 jemu] vyn. S — přijde K — že] ano U — že ... ustane] vyn. S — myl vyn. PNT, i my US — 313 a usilovati o své spasení a] vyn. R — jiné dobré O — 314 pak] vyn. SO — zlého] vyn. SO — a ostal] zůstal N, vyn. USO — hříchuov] vyn. U, hříchóv, [samo věřil] K — dobrého C — 315 to] vyn. O — samo] vyn. USO — neprospěje nepostatčí B, platno nebude aniž mu co prospěje O — ale] a to C, protož O — milý človčče SO — 316 splnil S — 316—317 aby ... kál a za předešlé hříchy aby B, buď živ ctně
526 nebo ti jiní ptáci; též ti lidé, ješto [jiné] drú, laupí, jeden druhého oklamá, kdež muož. Vlk také nezapomenul svého 305 lakomství, hltá jako i prvé; též ti lidé lakomí, ukrutní hledí ť dobyti, jakž koli mohau, zle neb dobře, věrně neb nevěrně, leda oni jediné měli. Dí dále čtení svaté: »Tehdy všel na huoru [Ježíš] a «tam) se posadil s učedlníky svými.« «Které nám tu naučení? Toto: 310 Máme-li přijíti za Pánem Ježíšem na «tu hóru, do nebeského království, musíme pracovati. Neb, ktož na huoru jde, s prací jemu to přichází, že puojde, až i ustane; tak my musíme pra- covati l a usilovati o své spasení a o dobré skutky. Nebo, by ť B 196 pak člověk zlého nechal a ostal hříchuov, nebude-li ť dobře činiti, 315 nic jemu to samo neprospěje k spasení; ale člověk, nechaje hříchuov, hlediž, aby plnil všecka boží přikázaní a aby ctně, šlechetně a střízlivě živ byl, těch se hříchuov minulých kál a SO — 303 «nebo ti též B, ani SO — jiní] vyn. KSO — ti] také (vyn. S) tito SO — ješto] kteří U, vyn. SO — [jiné] vyn. KPRONTS, jedni druhé 0) — derau KPRCNT, vyn. U — 303—304 «jeden ... muož oklamávají B, oklamávají, jak mohau O — «jeden druhého] vyn. U — 304 zklamávají C — kdež jediné K — muož a jak může N — Vlk také] A jako vlk S — 304 — 306 Vlk ... jakžkoli] a jako vlcí, jak O — 304 nezapomenul vyn. B, nezapomněl TU — 305—306 lakomství ... nevěrně) hltání nezuostal: tak i lakomci nepřestanú ť hltáti nikoli B, hltání: tak lidé ukrutní hledí dobyti, jak mohau, zle i dobře, věrně i nevěrně S — 305 lakomství] lakom- ství, hltání, předce C — též] tak U — ti] vyn. KC — lidé] vyn. R — ba, hledí KRC — 306 jakž ... nevěrně právě i neprávě U — koli] vyn. P, kde R, koli jediné N — zle] právě N — dobře] neprávě N — věrně] zle N — neb] i O — nevěrně] dobře N, nevěrně právě i neprávě C, nevěrně nahltají a nalakomějí O — 307 jediné vyn. PRTSO, jen N — 308 Ale což dále dí PRONTU — svaté) vyn. BO — vyšel R [Ježíš] vyn. KPRNU, Pán Ježíš C — «tam) tu B — 309—310 Které... Máme) Tu (A to S0) nám ( k S0) naučení, chcem BSO — 309 Které jest C — tu] odtud N — naučení pochází N — 310 přijíti] vstaupiti U, my přijíti C, vjíti S — Ktu vyn. B — do] vyn. RSO — 311 o to pracovati SO, pracovati [a ne jen samé věřiti] K — 311—313 neb ... pracovati] vyn. O — 311 na huoru] na hříchy spomíná a na tu hůru U — s prací ť jistě C — 312 jemu] vyn. S — přijde K — že] ano U — že ... ustane] vyn. S — myl vyn. PNT, i my US — 313 a usilovati o své spasení a] vyn. R — jiné dobré O — 314 pak] vyn. SO — zlého] vyn. SO — a ostal] zůstal N, vyn. USO — hříchuov] vyn. U, hříchóv, [samo věřil] K — dobrého C — 315 to] vyn. O — samo] vyn. USO — neprospěje nepostatčí B, platno nebude aniž mu co prospěje O — ale] a to C, protož O — milý človčče SO — 316 splnil S — 316—317 aby ... kál a za předešlé hříchy aby B, buď živ ctně
Strana 527
527 utrpení za ně měl. Nebo hřích zavírá v sobě dvě věci: vinu a pomstu; protož, když člověk želé hříchuov, Buoh jemu vinu 320 odpustí, ale pomsty ne ihned, protož musí člověk utrpení míti, aby i Kmauka shlazena byla. Druhá takto: huora jest spravedlivost, jakož Duch boží v knihách» Proverbiorum nazývá ji spravedlností. I protož má člověk na tu huoru jíti s prací, aby k každému svému bližnímu 325 spravedlivě se měl, krátce, co sobě nechceš, aby nečinil toho bližnímu [svému]. Druhé, aby byla k Bohu spravedlnost «ta- ková », jakož dí svatý Bernart, aby byla upřímá, čistá a trvanlivá: upřímá, «tak aby žádná věc tebú nemohla šinúti od toho, což na Boha sluší, by toho neplnil, a aby žádné věci nebylo, ješto by 330 ji více miloval «nežli Boha tak, že by v tom a skrze to někdy mohl Boha zapomenúti ; druhé, aby byla čistá, aby se na to dal, aby tvé tělo ode všech poškvrn hřícha bylo zacho- (spravedlivě O), šlechetně a střízlivě SO — 317 těch se] vyn. U — kál] litovati U — 318 utrpení... měl vyn. S0 — za ně měl» nesl B — měl činil K, činiti na těle U — Nebo všeliký N — ty dvě C, jiné dvě S0 — totiž vinnu SO — 319 protož] a U — svých hříchův O — ačkoliv Bůh O — 320 odpauští N — ne ihned odvrátí (odpustí C) SOC — 321 mauka) pomsta — BK 322—328 Druhá ... «tak»] vyn. O — 322 Druhé KNUS — takto] tato N, vyn. CS — 322—323 jakož ... spravedlností] vyn. NTUS — 323 (v knihách vyn. BP — v knihách Proverbiorum]v Přísloví C — Pro- verbiorum] vyn. P, Přísloví R — ji] huoru KPC, ji, horu R — spravedlnost RC — jesti a má U — 324 s velikau prací S — každému] vyn. S — svému bližnímu] vyn. U 325 krátce] a pak nakrátce K, krátce mluvě N, a US — nechce S — aby nečinil] nečiň N — [toho] vyn. KPTU, také S — 326 [svému] vyn. KPTUS — Druhé] Jiná opět N — 326327 Druhé... Bernart, aby byla] A má býti ta cesta S — 326 k svému Pánu Bohu R — «taková takto B — 327 upřímná KCTU — čistá] vyn. S — trvalivá T, trvalá U 328 upřímá] upřímná C, vyn. US — «tak) vyn. BS — žádná věc] nic O — nemohlo O — 328—336 aby ... trval] v O až níže, viz ř. 338 šinúti] hnauti U — 328—329 toho, což .. . neplnil] božího přikázaní SC * — 329 neučinil a nenaplnil C — žádná věc nebyla T — 329—331 nebylo... zapomenúti více nemiloval ani obliboval než Buoha a nikda aby na Boha nezapomínal K, více nemiloval jako Pána Boha svého SO — 330 ji] vyn. C — miloval a oblíbil RYC, miloval a obliboval NU — 330— 331 nežli... zapomenůti vyn. B — 330 v tom a] vyn. U — 331 na Boha TU — 331 333 druhé ... a čeho] tak, aby v tom nikda nemohl zapomenauti na Boha, a co S, a co O 331—332 se na to dal . .. hřícha] světlo(!) ode všech hříchů U 332 vydal N — všech všudy N — chováno B — 333 nechtěl ... viděli 323 Spr. Ž. 36, 7 —
527 utrpení za ně měl. Nebo hřích zavírá v sobě dvě věci: vinu a pomstu; protož, když člověk želé hříchuov, Buoh jemu vinu 320 odpustí, ale pomsty ne ihned, protož musí člověk utrpení míti, aby i Kmauka shlazena byla. Druhá takto: huora jest spravedlivost, jakož Duch boží v knihách» Proverbiorum nazývá ji spravedlností. I protož má člověk na tu huoru jíti s prací, aby k každému svému bližnímu 325 spravedlivě se měl, krátce, co sobě nechceš, aby nečinil toho bližnímu [svému]. Druhé, aby byla k Bohu spravedlnost «ta- ková », jakož dí svatý Bernart, aby byla upřímá, čistá a trvanlivá: upřímá, «tak aby žádná věc tebú nemohla šinúti od toho, což na Boha sluší, by toho neplnil, a aby žádné věci nebylo, ješto by 330 ji více miloval «nežli Boha tak, že by v tom a skrze to někdy mohl Boha zapomenúti ; druhé, aby byla čistá, aby se na to dal, aby tvé tělo ode všech poškvrn hřícha bylo zacho- (spravedlivě O), šlechetně a střízlivě SO — 317 těch se] vyn. U — kál] litovati U — 318 utrpení... měl vyn. S0 — za ně měl» nesl B — měl činil K, činiti na těle U — Nebo všeliký N — ty dvě C, jiné dvě S0 — totiž vinnu SO — 319 protož] a U — svých hříchův O — ačkoliv Bůh O — 320 odpauští N — ne ihned odvrátí (odpustí C) SOC — 321 mauka) pomsta — BK 322—328 Druhá ... «tak»] vyn. O — 322 Druhé KNUS — takto] tato N, vyn. CS — 322—323 jakož ... spravedlností] vyn. NTUS — 323 (v knihách vyn. BP — v knihách Proverbiorum]v Přísloví C — Pro- verbiorum] vyn. P, Přísloví R — ji] huoru KPC, ji, horu R — spravedlnost RC — jesti a má U — 324 s velikau prací S — každému] vyn. S — svému bližnímu] vyn. U 325 krátce] a pak nakrátce K, krátce mluvě N, a US — nechce S — aby nečinil] nečiň N — [toho] vyn. KPTU, také S — 326 [svému] vyn. KPTUS — Druhé] Jiná opět N — 326327 Druhé... Bernart, aby byla] A má býti ta cesta S — 326 k svému Pánu Bohu R — «taková takto B — 327 upřímná KCTU — čistá] vyn. S — trvalivá T, trvalá U 328 upřímá] upřímná C, vyn. US — «tak) vyn. BS — žádná věc] nic O — nemohlo O — 328—336 aby ... trval] v O až níže, viz ř. 338 šinúti] hnauti U — 328—329 toho, což .. . neplnil] božího přikázaní SC * — 329 neučinil a nenaplnil C — žádná věc nebyla T — 329—331 nebylo... zapomenúti více nemiloval ani obliboval než Buoha a nikda aby na Boha nezapomínal K, více nemiloval jako Pána Boha svého SO — 330 ji] vyn. C — miloval a oblíbil RYC, miloval a obliboval NU — 330— 331 nežli... zapomenůti vyn. B — 330 v tom a] vyn. U — 331 na Boha TU — 331 333 druhé ... a čeho] tak, aby v tom nikda nemohl zapomenauti na Boha, a co S, a co O 331—332 se na to dal . .. hřícha] světlo(!) ode všech hříchů U 332 vydal N — všech všudy N — chováno B — 333 nechtěl ... viděli 323 Spr. Ž. 36, 7 —
Strana 528
528 váno, a čeho by koli nechtěl učiniti, když by lidé vážní viděli nad to by toho nečinil pokútně věda, že ť tě vidí milý Buoh; třetí 335 aby byla trvanlivá, aby ne teď, na čas, hříchuov nechal a dobře živ byl, ale až do smrti v tom stál a trval. A dále dí, že se posadil on, milý Pán, i učedlníci (jeho]. Co je to? Sedění znamená ť upokojení. Hlediž toho s pilností, což koli činíš dobrého, aby se upokojil ode všech věcí tělesných 340 a světských; modlíš-li se, poslúcháš-li slova božího, hlediž, aby se upokojil. Tak-li vy činíte? Ano když se modli, [teď] usty se blentuje), a srdce kdes jinde se túlá. Tuto »Otče náš« usty, a Kmysl tam někde v kuchyni neb v pivnici neb «na vinnici neb v hospodářství. Slova božího poslúch aní též, ano li se ko-B 197 345 lácé lecos na mysli, ano není k mysli, Kano vlažně, tesklivě, nesměl učiniti před dobrými lidmi U — učiniti před lidmi C, činiti O — když by] že by to K, aby SO — vážní] vyn. SO — 333—334 vážní ... nečinil] vzácní věděli, také toho nečiň K — 333 viděli] věděli S0 — 334 nadto] vyn. O — by] aby viděli R — by toho nečinil] nečiň toho S, nečiň také O neučinil PRNTU — pokautně, když by lidé neviděli U — věda] nebo víš S — věda ... Buoh] nebo Pán Bůh všudy vidí O — Bůh všudy vidí C ne tě] vyn. S — všudy vidí U — milý] Pán S — 334—336 třetí... trvaly vyn. SO — 335 trvalivá T — teď] jediné U — 336 ale aby C — v tom [dobrém, svatém pokání] K — «stál a vyn. B — 337 A dále] Ale U — dí čtení svaté K — on] vyn. SO — [jeho] vyn. KPRONTSO — «Co je to? Toto BU, Co to vyznamenává C, Co to T, Co pak N, A to SO — 338 sedění jeho SO — znamená? NT, znamenává C, vyznamenává nám S, nám znamená spravedlnost, aby tebau nic nemohlo šinauti O (zde teprve je napsána v O delší partie, kterou písař výše vynechal, ř. 328—336) — ť] I N, vyn. T — Protož (+ ty 0) hleď SO — toho] vyn. O — toho s pilností] vyn. U — s pilností] pilně SO — 339 tělesných a] vyn. O 340 když se modlíš O — modlíš-li se, postíš-li se C — nebo poslaucháš-li S, i když poslaucháš O — aby se upokojil] se upokojiti v svém myšlení O— 341 342 Tak-li ... Tuto] Ale vy (+ ač O) říkáte SO 341 An U — [teď) vyn. KPRONTU — «se blentuje blekce B — «se] vyn. PR — 342 344 Tuto ... hospodářství] vyn. U — 342—343 a mysl... neb v ale myslí se obracíte do kuchyně, do pivnice neb k jinému O — «mysl tam někde srdce někdy B — 343 kdes tam C - tam ... neb v běží do ku- chyně neb do pinvice nebo na vinnici nebo K — pinvici (+ neb v stodole R) PRON — «na vinnici neb v při B, v R, na poli, v C — 344 A slova když U — Slova ... též] A při poslauchání slova božího tolikéž S0 — poslúch aní] poslúcháme BRU, v poslauchaní C, poslaucháme-li NT — též] též tak T, vyn. U — ano vlažně, ano R — 344—345 ano ... na mysli] sem i tam se v mysli kolácí O — kalace(!) B, kolácí KPRCNTS, přijde U 345 ledacos KCUS — na mysli] na mysl příde T — ano není ... vlažně]
528 váno, a čeho by koli nechtěl učiniti, když by lidé vážní viděli nad to by toho nečinil pokútně věda, že ť tě vidí milý Buoh; třetí 335 aby byla trvanlivá, aby ne teď, na čas, hříchuov nechal a dobře živ byl, ale až do smrti v tom stál a trval. A dále dí, že se posadil on, milý Pán, i učedlníci (jeho]. Co je to? Sedění znamená ť upokojení. Hlediž toho s pilností, což koli činíš dobrého, aby se upokojil ode všech věcí tělesných 340 a světských; modlíš-li se, poslúcháš-li slova božího, hlediž, aby se upokojil. Tak-li vy činíte? Ano když se modli, [teď] usty se blentuje), a srdce kdes jinde se túlá. Tuto »Otče náš« usty, a Kmysl tam někde v kuchyni neb v pivnici neb «na vinnici neb v hospodářství. Slova božího poslúch aní též, ano li se ko-B 197 345 lácé lecos na mysli, ano není k mysli, Kano vlažně, tesklivě, nesměl učiniti před dobrými lidmi U — učiniti před lidmi C, činiti O — když by] že by to K, aby SO — vážní] vyn. SO — 333—334 vážní ... nečinil] vzácní věděli, také toho nečiň K — 333 viděli] věděli S0 — 334 nadto] vyn. O — by] aby viděli R — by toho nečinil] nečiň toho S, nečiň také O neučinil PRNTU — pokautně, když by lidé neviděli U — věda] nebo víš S — věda ... Buoh] nebo Pán Bůh všudy vidí O — Bůh všudy vidí C ne tě] vyn. S — všudy vidí U — milý] Pán S — 334—336 třetí... trvaly vyn. SO — 335 trvalivá T — teď] jediné U — 336 ale aby C — v tom [dobrém, svatém pokání] K — «stál a vyn. B — 337 A dále] Ale U — dí čtení svaté K — on] vyn. SO — [jeho] vyn. KPRONTSO — «Co je to? Toto BU, Co to vyznamenává C, Co to T, Co pak N, A to SO — 338 sedění jeho SO — znamená? NT, znamenává C, vyznamenává nám S, nám znamená spravedlnost, aby tebau nic nemohlo šinauti O (zde teprve je napsána v O delší partie, kterou písař výše vynechal, ř. 328—336) — ť] I N, vyn. T — Protož (+ ty 0) hleď SO — toho] vyn. O — toho s pilností] vyn. U — s pilností] pilně SO — 339 tělesných a] vyn. O 340 když se modlíš O — modlíš-li se, postíš-li se C — nebo poslaucháš-li S, i když poslaucháš O — aby se upokojil] se upokojiti v svém myšlení O— 341 342 Tak-li ... Tuto] Ale vy (+ ač O) říkáte SO 341 An U — [teď) vyn. KPRONTU — «se blentuje blekce B — «se] vyn. PR — 342 344 Tuto ... hospodářství] vyn. U — 342—343 a mysl... neb v ale myslí se obracíte do kuchyně, do pivnice neb k jinému O — «mysl tam někde srdce někdy B — 343 kdes tam C - tam ... neb v běží do ku- chyně neb do pinvice nebo na vinnici nebo K — pinvici (+ neb v stodole R) PRON — «na vinnici neb v při B, v R, na poli, v C — 344 A slova když U — Slova ... též] A při poslauchání slova božího tolikéž S0 — poslúch aní] poslúcháme BRU, v poslauchaní C, poslaucháme-li NT — též] též tak T, vyn. U — ano vlažně, ano R — 344—345 ano ... na mysli] sem i tam se v mysli kolácí O — kalace(!) B, kolácí KPRCNTS, přijde U 345 ledacos KCUS — na mysli] na mysl příde T — ano není ... vlažně]
Strana 529
529 aby jediné spíše dokonal. Není dobře pohříchu, všeho ť toho mstíti bude milý, drahý Buoh! Což dále díčtení svaté)? »A byla blízko velika noc.« Když milý Pán tyto zástupy nakrmil, byla blízko velika noc, a když 350 ráčil trpěti na kříži, také bylo o těch hodech, na znamení toho, že on, milý Pán, chce, aby lidé často pamatovali [na] jeho nevinné umučení. A jakož mluví oni staří doktorové, Hilarius a Pasohasius, že on, milý Pán, na to jest ráčil vzíti naše člově- čenství na sebe, aby se tudy s námi spojil, a opět na to nám zde 355 nechal svého drahého těla a své svaté krve, abychom jedúc to jeho drahé tělo) a pijíc «krev svatau) s ním se [skrze to] spo- jovali a tak v něm přebývali a on v nás. Nebo, «jako dí svatý Augustin): »Augustine, jez! ale ty mě v se nezměníš, ale ty budeš v mě změněn.« Nebo z hodného přijímaní člověk nabývá 360 toho, že divného života nabývá, že nápodobně jako božského poslauchá S0 sano vyn. B — vlažně] vyn. R — 346 jedno K, jedne NT, jen USO — dokonal] konce dočekal O, bylo po kázaní a aby dokonal C — Ó (Och S, Ale O), není (+ ť to S0) TSO — pohříchu] vyn. UO — všeť K, nebo všeho SO — 347 milý] vyn. O — drahý vyn. BCSO — 348 Což] A S. I O — Což dále] vyn. U — dí čtení svaté vyn. BU svaté vyn. SO — bíše N, bieše T — noc, svátek židovský SO — Když] A SO — 349 Pán] Syn boží U — nasytil C, nakrmiti ráčil NSO — byla... noc, a když] a když tak učinil U, a potom SO — 350 také trpěti S — také] a to U — také bylo] vyn. S — bylo] vyn. O — těch] těch ídnech anebž K 350 351 toho ... chce] vyn. U — 351 často vyn. BUSO — [na] vyn. KPRONTS, na to U — 352 mluví] dí U, o tom mluví SO — staří svatí C — doktorové] učitelové SO — 353 Pascasius BPU, Pastozius R, Pastacius NT — on] vyn. S — milý a drahý T — (Pán Bůh) KT, Buoh PRNUS — na to jest ráčil] proto ráčil čtověka stvořiti a (+ potom O) SO — vzíti] přijíti N — naše] vyn. SO — 354 na sebe] vyn. PCNT — tudy) vyn. SO a opět] vyn. USO — na to] potom SO — zde] vyn. SO — 355 za- nechal SO drahého] (svatého) K — svaté] (drahé) K — 355—356 «to... tělo vyn. B 355 «to] vyn. SO — 356 jeho] vyn. RU — drahé] svaté N, vyn. SOkrev svatau) vyn. B — krev jeho RONO — svatau) drahau N — [skrze to] vyn. KPRONTUSO — 357 abychom v něm PRCNTUSO 357—359 Nebo ... změněn] vyn. SO — 357—358 jako ... Augustin] jest řečeno svatému Augustinu B — 358 jez] vyn. K, ale po- necháno prázdné místo pro slovo — 359 hojného(!) U — nabývá toho, že] vyn. SO 360 že] vyn. R — 360 361 5že... nabývá jako některak božského B, božského nápodobně U, vyn. SO 360 že 358 Tato slova zná Rokycana nejspíše z Passionálu (viz ib. vydání 1495 v životě sv. Augustina, J. XVI: »Augustine, jiesti mě budeš ani ty mne obrátíš v se jakžto pokrm tělesenstvíe tvého, ale ty se obrálíš v měs). Rokycanova Postilla 34
529 aby jediné spíše dokonal. Není dobře pohříchu, všeho ť toho mstíti bude milý, drahý Buoh! Což dále díčtení svaté)? »A byla blízko velika noc.« Když milý Pán tyto zástupy nakrmil, byla blízko velika noc, a když 350 ráčil trpěti na kříži, také bylo o těch hodech, na znamení toho, že on, milý Pán, chce, aby lidé často pamatovali [na] jeho nevinné umučení. A jakož mluví oni staří doktorové, Hilarius a Pasohasius, že on, milý Pán, na to jest ráčil vzíti naše člově- čenství na sebe, aby se tudy s námi spojil, a opět na to nám zde 355 nechal svého drahého těla a své svaté krve, abychom jedúc to jeho drahé tělo) a pijíc «krev svatau) s ním se [skrze to] spo- jovali a tak v něm přebývali a on v nás. Nebo, «jako dí svatý Augustin): »Augustine, jez! ale ty mě v se nezměníš, ale ty budeš v mě změněn.« Nebo z hodného přijímaní člověk nabývá 360 toho, že divného života nabývá, že nápodobně jako božského poslauchá S0 sano vyn. B — vlažně] vyn. R — 346 jedno K, jedne NT, jen USO — dokonal] konce dočekal O, bylo po kázaní a aby dokonal C — Ó (Och S, Ale O), není (+ ť to S0) TSO — pohříchu] vyn. UO — všeť K, nebo všeho SO — 347 milý] vyn. O — drahý vyn. BCSO — 348 Což] A S. I O — Což dále] vyn. U — dí čtení svaté vyn. BU svaté vyn. SO — bíše N, bieše T — noc, svátek židovský SO — Když] A SO — 349 Pán] Syn boží U — nasytil C, nakrmiti ráčil NSO — byla... noc, a když] a když tak učinil U, a potom SO — 350 také trpěti S — také] a to U — také bylo] vyn. S — bylo] vyn. O — těch] těch ídnech anebž K 350 351 toho ... chce] vyn. U — 351 často vyn. BUSO — [na] vyn. KPRONTS, na to U — 352 mluví] dí U, o tom mluví SO — staří svatí C — doktorové] učitelové SO — 353 Pascasius BPU, Pastozius R, Pastacius NT — on] vyn. S — milý a drahý T — (Pán Bůh) KT, Buoh PRNUS — na to jest ráčil] proto ráčil čtověka stvořiti a (+ potom O) SO — vzíti] přijíti N — naše] vyn. SO — 354 na sebe] vyn. PCNT — tudy) vyn. SO a opět] vyn. USO — na to] potom SO — zde] vyn. SO — 355 za- nechal SO drahého] (svatého) K — svaté] (drahé) K — 355—356 «to... tělo vyn. B 355 «to] vyn. SO — 356 jeho] vyn. RU — drahé] svaté N, vyn. SOkrev svatau) vyn. B — krev jeho RONO — svatau) drahau N — [skrze to] vyn. KPRONTUSO — 357 abychom v něm PRCNTUSO 357—359 Nebo ... změněn] vyn. SO — 357—358 jako ... Augustin] jest řečeno svatému Augustinu B — 358 jez] vyn. K, ale po- necháno prázdné místo pro slovo — 359 hojného(!) U — nabývá toho, že] vyn. SO 360 že] vyn. R — 360 361 5že... nabývá jako některak božského B, božského nápodobně U, vyn. SO 360 že 358 Tato slova zná Rokycana nejspíše z Passionálu (viz ib. vydání 1495 v životě sv. Augustina, J. XVI: »Augustine, jiesti mě budeš ani ty mne obrátíš v se jakžto pokrm tělesenstvíe tvého, ale ty se obrálíš v měs). Rokycanova Postilla 34
Strana 530
530 života nabývá. A jakož mluví světí, že nai kterak lépe ne- muož býti pamatováno umučení boží než jedením jeho drahého těla a pitím jeho] svaté krve, a tudy dábel, nepřítel náš, bývá umdlen najvíce pamatováním podstatným umučení božího?; 365 a to ť jest podstatné pamatování: v «jedení jeho těla svatého a v pití jeho krve svaté». Ale tento lid toho nic netbá ani sobě váží , aniž se jim toho drahého těla chce; by ť ještě za čtvrt léta velika noc nepřišla, mnohým by se nezechtělo těla božího, než, že Veliký pátek blízko: »Již také puojdem, abychom 370 z lidí nebyli!«, ješto pravým obyčejem a náhodú přijímají, že se Veliký pátek nahodil. Ale shledáte, kde ť bude déle býti! Ona žena samaritánská, «pohanka, nevěstka, hurva, cizoložnice, když jí Kon, drahý Pán, chválil vodu živau, kterúž on dává — jakož bylo čtení «teď v pátek o tom —, ihned se v ní a N — 361 A jakož] A S, Ano O — některak(!) B, nijakž U, vyn. SO —lépeji SO — 362 býti pamatováno] pamatovati (spamatovati S0) člověk USO — božího SO — než] jako SO — skrze jedení U — jedením Syna božího, totiž R — drahého] vyn. CSO — 363 [jeho] vyn. KPRTUO — svaté] drahé US, předrahé O — a] nebo SO — a tudy] Ale lid tento na to nic nedbá ani sobě co váží aniž se jim chce toho drahého těla, ješto tudy U — nepřítel náš] vyn. SO — 364 zemdlen OS — nejvíceji R, velmi SO — pamatováním... božího?] vyn. SO — božího Krista Ježíše B — 365 v] vyn. U — 365—366 v «jedení ... svaté těla jedení a krve pití S0 — «jedení... svaté) přijímaní té drahé svátosti B — 365 svatého] vyn. PT, drahého RC — 366 v] vyn. U — jeho] vyn. K — svaté) drahé PRNT, vyn. U — 366—367 Ale ... chce] vyn. U — 366 tento] nynější SO — 366—367 nic... chce] sobě málo váží aniž se mu chce těla božího SO — gani ... váží vyn. B — 367 oni váží K — drahého těla» vyn. B — těla božího a krve svaté T — chce] kdy zachce; ba N — 367—368 by ť ještě... nezechtělo těla] vyn.(!) C — 368 čtvrt] půl O — líta R — nepřišla] nebyla SO — ne- zachtělo KU, nechtělo RSO — 369 než teď KC — že již KSO — Veliký pátek] velika noc O — blízko jest R — Ú (Ej U, Ú, prej C, Au, prej SO), již PCTU, Au, již prý N — také ale C — 370 lidí] jiných lidí N, jiných O — ješto] že pohříchu PNT — ješto ... obyčejem] že mnozí jediné z obyčeje U — 370—371 ješto... nahodil] a tak pohříchu, že jest Veliký pátek, přijímají SO - 370 náhodau tolik U — 371 teď Veliký N — Ale] A R — shledáte] shledáte to C, uhlídáte U, shledají ť O — kde . . . býti] to všeckno na smrti SO — Onano N, Ano C, Ano ona SO — 372 samaritánská] kana- nejská PCNTU, Samaritánka S, vyn. R — «pohanka) vyn. B, pohanská O — «hurva vyn. BPSO, kurva U (v K slovo hurva škrtnuto; in marg. napsáno: Jan 4) — 373 gon, drahý» vyn. BUSO — on] vyn. P — tu vodu RCNTU — živau života B — 374 dá KPRTU - 371 nn. Jan 4, 7—15.
530 života nabývá. A jakož mluví světí, že nai kterak lépe ne- muož býti pamatováno umučení boží než jedením jeho drahého těla a pitím jeho] svaté krve, a tudy dábel, nepřítel náš, bývá umdlen najvíce pamatováním podstatným umučení božího?; 365 a to ť jest podstatné pamatování: v «jedení jeho těla svatého a v pití jeho krve svaté». Ale tento lid toho nic netbá ani sobě váží , aniž se jim toho drahého těla chce; by ť ještě za čtvrt léta velika noc nepřišla, mnohým by se nezechtělo těla božího, než, že Veliký pátek blízko: »Již také puojdem, abychom 370 z lidí nebyli!«, ješto pravým obyčejem a náhodú přijímají, že se Veliký pátek nahodil. Ale shledáte, kde ť bude déle býti! Ona žena samaritánská, «pohanka, nevěstka, hurva, cizoložnice, když jí Kon, drahý Pán, chválil vodu živau, kterúž on dává — jakož bylo čtení «teď v pátek o tom —, ihned se v ní a N — 361 A jakož] A S, Ano O — některak(!) B, nijakž U, vyn. SO —lépeji SO — 362 býti pamatováno] pamatovati (spamatovati S0) člověk USO — božího SO — než] jako SO — skrze jedení U — jedením Syna božího, totiž R — drahého] vyn. CSO — 363 [jeho] vyn. KPRTUO — svaté] drahé US, předrahé O — a] nebo SO — a tudy] Ale lid tento na to nic nedbá ani sobě co váží aniž se jim chce toho drahého těla, ješto tudy U — nepřítel náš] vyn. SO — 364 zemdlen OS — nejvíceji R, velmi SO — pamatováním... božího?] vyn. SO — božího Krista Ježíše B — 365 v] vyn. U — 365—366 v «jedení ... svaté těla jedení a krve pití S0 — «jedení... svaté) přijímaní té drahé svátosti B — 365 svatého] vyn. PT, drahého RC — 366 v] vyn. U — jeho] vyn. K — svaté) drahé PRNT, vyn. U — 366—367 Ale ... chce] vyn. U — 366 tento] nynější SO — 366—367 nic... chce] sobě málo váží aniž se mu chce těla božího SO — gani ... váží vyn. B — 367 oni váží K — drahého těla» vyn. B — těla božího a krve svaté T — chce] kdy zachce; ba N — 367—368 by ť ještě... nezechtělo těla] vyn.(!) C — 368 čtvrt] půl O — líta R — nepřišla] nebyla SO — ne- zachtělo KU, nechtělo RSO — 369 než teď KC — že již KSO — Veliký pátek] velika noc O — blízko jest R — Ú (Ej U, Ú, prej C, Au, prej SO), již PCTU, Au, již prý N — také ale C — 370 lidí] jiných lidí N, jiných O — ješto] že pohříchu PNT — ješto ... obyčejem] že mnozí jediné z obyčeje U — 370—371 ješto... nahodil] a tak pohříchu, že jest Veliký pátek, přijímají SO - 370 náhodau tolik U — 371 teď Veliký N — Ale] A R — shledáte] shledáte to C, uhlídáte U, shledají ť O — kde . . . býti] to všeckno na smrti SO — Onano N, Ano C, Ano ona SO — 372 samaritánská] kana- nejská PCNTU, Samaritánka S, vyn. R — «pohanka) vyn. B, pohanská O — «hurva vyn. BPSO, kurva U (v K slovo hurva škrtnuto; in marg. napsáno: Jan 4) — 373 gon, drahý» vyn. BUSO — on] vyn. P — tu vodu RCNTU — živau života B — 374 dá KPRTU - 371 nn. Jan 4, 7—15.
Strana 531
531 375 jakás žádost z sarodila, že řekla: »A, á, Pane, daj mi té vody, ať bych více nežíznila!« A co Buoh sám chválí? Své drahé tělo, B 198 řka: »Ktož jí mé tělo a pí mú krev, má ť život věčný.« Kněží chválé, volají, upějí, prosí, zovú k tomu drahému pokrmu a nápoji, a nikoli se nemuož v tomto lidu žádná žádost zbuditi, aniž oni 380 tbají, aniž se jim chce. Ale shledáte, že ť vám to na hrdlo vsede, nemějte péče! Tato nevěstka žádala, a oni nežádají! Vždy jste nějací tajní zlosynové a bídnice nešlechetné, že toho nedbáte! To ť jest znamení o vás! Než «pak toto povím a velmi žalostné, ješto každý věrný člověk měl by toho želeti, kterak lidé 385 zlí, nešlechetní, bludní a kacérští se kvelmi rozmáhají, ješto, ač vy nevíte, ale my ť pohříchu víme, kteříž žádné víry nemají o tom drahém těle božím a o té drahé krvi, by jakož .. . o tom] vskakující do života SO — bylo] dí U — čtení svaté CNU — kteď vyn. B — v pátek] tento pátek K, pominulého pátku N ihned] aj (ej U), hned U 375 kterakás PT — narodila B, zrodila R — že i P. až S0 : A, á] Ó N, vyn. SO — 376 víceji R — nelačněla ani žížnila SO A] Ale O co] vyn. U, tuto, co SO — sám milý Buoh K — sám vyn. S, se O To své C 376—377 Své ... řka] že sám Pán praví O - 377 pije RONTUSO — krev, ve mně přebývá a já v něm SO 377 378 Kněží ... zovů] A co tuto kněží volá(!), prosí, zovan, volají S, Ano ť kněží zovan, volají O 378 prosí, modlechají(!) (se K (po modlechají prožraný papír; pozdějším některým čtenářem toto slovo škrtnuto a pře učněno v jiné, začínající se nap..., — ostatek odříznut); prosí, modlí se PRCU — zůví R, szóvau P, zůvau N — k tomu stolu, totiž P — a nápoji] vyn. S 379 a nikoli] ale nikoliv S — se nemuož] nemohau SO — tom R — tomto lidu] nich O - žádné žádosti S0 - zbuditi] zroditi U — aniž oni tbají] vyn. U oni] oni co N, co SO — 380—381 aniž se jim .... péče!] vyn. SO - 380 shledáte] uhlídáte U a vsede] vyn.(!) C, vsedne NTU 381 nemějte péčej nebudete-li z toho pokání činiti C, vyn. U — sama žádala SO - 381 382 a oni . .. nedbáte] ale oni ť, bídníci, nic nedbají O, ale tito bídníci nešlechetní nic toho nedbají S 381 Ale vždy C — 382 tajní] tejní CNU, tajní zlodějové aneb R — ga aneb vy B — bídníci nešlechetní RT 383 «To ť... o vás! vyn. B, a to ť jest o nich zlé znamení O Toť jest] vyn. U vzlé znamení S do vás KRC- «pak vyn. BSO vám povím O - a] ale C — 384 žalostného PT — ješto] a S0 — 384 386 každý . .. kteříž] vyn. U — 384 věrný] v K přepsáno později v dobrý — člověk] křesťan C, vyn. SO — poželeti S0 — kterak] že O — lidi N, ti lidé O — 385 zlí, nešlechetní vyn. O — bludní vyn. BNU — «velmi)s vyn. BU - sau rozmohli C — 386 ješto ... víme] vyn. S — ač ... kteříž] vyn. PONTO - vy mnozí K — kteříž ješto KR — 387 tom ... krvi] té drahé krvi ani o těle O — «božím vyn. BS — o té drahé) vyn. S — 377 Jan 6, 54 — 34*
531 375 jakás žádost z sarodila, že řekla: »A, á, Pane, daj mi té vody, ať bych více nežíznila!« A co Buoh sám chválí? Své drahé tělo, B 198 řka: »Ktož jí mé tělo a pí mú krev, má ť život věčný.« Kněží chválé, volají, upějí, prosí, zovú k tomu drahému pokrmu a nápoji, a nikoli se nemuož v tomto lidu žádná žádost zbuditi, aniž oni 380 tbají, aniž se jim chce. Ale shledáte, že ť vám to na hrdlo vsede, nemějte péče! Tato nevěstka žádala, a oni nežádají! Vždy jste nějací tajní zlosynové a bídnice nešlechetné, že toho nedbáte! To ť jest znamení o vás! Než «pak toto povím a velmi žalostné, ješto každý věrný člověk měl by toho želeti, kterak lidé 385 zlí, nešlechetní, bludní a kacérští se kvelmi rozmáhají, ješto, ač vy nevíte, ale my ť pohříchu víme, kteříž žádné víry nemají o tom drahém těle božím a o té drahé krvi, by jakož .. . o tom] vskakující do života SO — bylo] dí U — čtení svaté CNU — kteď vyn. B — v pátek] tento pátek K, pominulého pátku N ihned] aj (ej U), hned U 375 kterakás PT — narodila B, zrodila R — že i P. až S0 : A, á] Ó N, vyn. SO — 376 víceji R — nelačněla ani žížnila SO A] Ale O co] vyn. U, tuto, co SO — sám milý Buoh K — sám vyn. S, se O To své C 376—377 Své ... řka] že sám Pán praví O - 377 pije RONTUSO — krev, ve mně přebývá a já v něm SO 377 378 Kněží ... zovů] A co tuto kněží volá(!), prosí, zovan, volají S, Ano ť kněží zovan, volají O 378 prosí, modlechají(!) (se K (po modlechají prožraný papír; pozdějším některým čtenářem toto slovo škrtnuto a pře učněno v jiné, začínající se nap..., — ostatek odříznut); prosí, modlí se PRCU — zůví R, szóvau P, zůvau N — k tomu stolu, totiž P — a nápoji] vyn. S 379 a nikoli] ale nikoliv S — se nemuož] nemohau SO — tom R — tomto lidu] nich O - žádné žádosti S0 - zbuditi] zroditi U — aniž oni tbají] vyn. U oni] oni co N, co SO — 380—381 aniž se jim .... péče!] vyn. SO - 380 shledáte] uhlídáte U a vsede] vyn.(!) C, vsedne NTU 381 nemějte péčej nebudete-li z toho pokání činiti C, vyn. U — sama žádala SO - 381 382 a oni . .. nedbáte] ale oni ť, bídníci, nic nedbají O, ale tito bídníci nešlechetní nic toho nedbají S 381 Ale vždy C — 382 tajní] tejní CNU, tajní zlodějové aneb R — ga aneb vy B — bídníci nešlechetní RT 383 «To ť... o vás! vyn. B, a to ť jest o nich zlé znamení O Toť jest] vyn. U vzlé znamení S do vás KRC- «pak vyn. BSO vám povím O - a] ale C — 384 žalostného PT — ješto] a S0 — 384 386 každý . .. kteříž] vyn. U — 384 věrný] v K přepsáno později v dobrý — člověk] křesťan C, vyn. SO — poželeti S0 — kterak] že O — lidi N, ti lidé O — 385 zlí, nešlechetní vyn. O — bludní vyn. BNU — «velmi)s vyn. BU - sau rozmohli C — 386 ješto ... víme] vyn. S — ač ... kteříž] vyn. PONTO - vy mnozí K — kteříž ješto KR — 387 tom ... krvi] té drahé krvi ani o těle O — «božím vyn. BS — o té drahé) vyn. S — 377 Jan 6, 54 — 34*
Strana 532
532 to bylo pravé tělo boží z Panny Marie narozené a kteréž sedí na pravici Boha Otce všemohúcího, ale, ješto jest hrozno říci, modlú 390 i jináč nazývají, ješto se nehodí nadhlas mluviti, aby lidem v srdce nevpadlo. Oho, bídní, nešlechetní lidé! Ó hanebný dáble, kterak ty umíš chytře a rozličně lidi miežditi a zavoditi o jich duše! Pro milého Boha, umějte se takových lidí vystřiehati, neboť náramně umějí pěkně a chytře mluviti, že ť tudíž člověka 395 svedau, tak jest to náramně lpavý hřích; nebo vedlé jich roz- umu nepodobné jest, aby v tak malé věci a okrúhlosti a bělosti měl býti celý Kristus «a pravý Bůh. Ale nad rozum ť jest to a věrau ť toho člověk dosáhnúti má hledě k tomu, že jest řekl tvuoj milý Buoh: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé, kteréž 400 za vás zrazeno bude!«, a »Vezměte a píte, to ť jest krev má drahé svaté B — krvi boží C — 387—388 by to bylo... Marie] aby (vyn. S) z čisté Panny SO — 388 narozené bylo O — kteréž již O — 389— 390 ale ... nazývají vyn. B, ale (ach 0), což hrozno říci, ještě (že O) je modlau nazývají S0 — 389 ale] vyn. K — ješto] vyn. NU — jest vyn. N — to hrozné K — říci] mluviti N —390 jináč] jinak hůře RC, jináč je U — nazývajíce KU — ješto] a K, což S0 — se] toho N — nehodí) nesluší BN — nahlas NU, ani nahlas SO — promluviti O — aby ten blud N, aby to SO — 391 na srdce O — nepadlo KPRU, nepadl N — Oh K — Oho .. . lidé!] a to sau ti kacíři boleslavští N, vyn. USO . bídný, nešle- chetný P — lidé] vyn. P, ďáble T — Ó hanebný] vyn. P, Ó bídný (hrozný U), nešlechetný NU — hanební dáblové R —- dáble, ó hanebný prašivče N, ďáble a nešlechetný S0 — 392 kterak] což S0 — velmi chytře N — chytře ... zavoditi] divně lidi (vyn. O) svoditi a rozličně (+ lid 0) mámiti a připravovati S0 — jich] vyn. O — 393 duše] spasení C, duše připravovati N — Och, pro S — takových] těch RN — lidí] pikhartův N — vystřiehati] varovati U — 394—396 umějí... nepodobné jest] pěkně mluví a chytře člověka svedau, neb jest ten hřích velmi lípavý náramně; ano říkají vedlé rozomu tělesného: »Není podobné SO — 394 umějí ... mluviti] pěkně mluví a chytře C — pěkně velmi U — tak chytře N — 394—395 že .... hřích) vyn. B — 394 člověka od pravdy N — 395 tak] neb ť K — to] vyn. R — náramně] velmi N — lípavý U —395—396 vedlé . . . nepodobné jest] vedlé rozumu (+ lidského a C) tělesného není podobné PRONTU — 396 věci a] vyn. NSO — a okrúhlosti] v té okrauhlosti PRCTU — 396—397 a bělosti .. Kristus) mělo býti pravé tělo boží N — 397 pravej a celej Kristus C — a pravý Bůh vyn. BN — «nad rozum ť jest to a není ť to na rozumu B — rozum lidský O — 398 to] vyn. S — a neb S0 — dosahovati RCU — a hleděti R — 398—399 k tomu... Buoh] k těmto slovům, kteráž sám Spasitel ráčil říci (promluviti O) S0 — 399 Buoh] Pán U — toto ť CSO — 399—400 kteréž... bude vyn. B — 400 toto ť CSO — 401 bude byla(!) 399 nn. Mat. 26, 26 28.
532 to bylo pravé tělo boží z Panny Marie narozené a kteréž sedí na pravici Boha Otce všemohúcího, ale, ješto jest hrozno říci, modlú 390 i jináč nazývají, ješto se nehodí nadhlas mluviti, aby lidem v srdce nevpadlo. Oho, bídní, nešlechetní lidé! Ó hanebný dáble, kterak ty umíš chytře a rozličně lidi miežditi a zavoditi o jich duše! Pro milého Boha, umějte se takových lidí vystřiehati, neboť náramně umějí pěkně a chytře mluviti, že ť tudíž člověka 395 svedau, tak jest to náramně lpavý hřích; nebo vedlé jich roz- umu nepodobné jest, aby v tak malé věci a okrúhlosti a bělosti měl býti celý Kristus «a pravý Bůh. Ale nad rozum ť jest to a věrau ť toho člověk dosáhnúti má hledě k tomu, že jest řekl tvuoj milý Buoh: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé, kteréž 400 za vás zrazeno bude!«, a »Vezměte a píte, to ť jest krev má drahé svaté B — krvi boží C — 387—388 by to bylo... Marie] aby (vyn. S) z čisté Panny SO — 388 narozené bylo O — kteréž již O — 389— 390 ale ... nazývají vyn. B, ale (ach 0), což hrozno říci, ještě (že O) je modlau nazývají S0 — 389 ale] vyn. K — ješto] vyn. NU — jest vyn. N — to hrozné K — říci] mluviti N —390 jináč] jinak hůře RC, jináč je U — nazývajíce KU — ješto] a K, což S0 — se] toho N — nehodí) nesluší BN — nahlas NU, ani nahlas SO — promluviti O — aby ten blud N, aby to SO — 391 na srdce O — nepadlo KPRU, nepadl N — Oh K — Oho .. . lidé!] a to sau ti kacíři boleslavští N, vyn. USO . bídný, nešle- chetný P — lidé] vyn. P, ďáble T — Ó hanebný] vyn. P, Ó bídný (hrozný U), nešlechetný NU — hanební dáblové R —- dáble, ó hanebný prašivče N, ďáble a nešlechetný S0 — 392 kterak] což S0 — velmi chytře N — chytře ... zavoditi] divně lidi (vyn. O) svoditi a rozličně (+ lid 0) mámiti a připravovati S0 — jich] vyn. O — 393 duše] spasení C, duše připravovati N — Och, pro S — takových] těch RN — lidí] pikhartův N — vystřiehati] varovati U — 394—396 umějí... nepodobné jest] pěkně mluví a chytře člověka svedau, neb jest ten hřích velmi lípavý náramně; ano říkají vedlé rozomu tělesného: »Není podobné SO — 394 umějí ... mluviti] pěkně mluví a chytře C — pěkně velmi U — tak chytře N — 394—395 že .... hřích) vyn. B — 394 člověka od pravdy N — 395 tak] neb ť K — to] vyn. R — náramně] velmi N — lípavý U —395—396 vedlé . . . nepodobné jest] vedlé rozumu (+ lidského a C) tělesného není podobné PRONTU — 396 věci a] vyn. NSO — a okrúhlosti] v té okrauhlosti PRCTU — 396—397 a bělosti .. Kristus) mělo býti pravé tělo boží N — 397 pravej a celej Kristus C — a pravý Bůh vyn. BN — «nad rozum ť jest to a není ť to na rozumu B — rozum lidský O — 398 to] vyn. S — a neb S0 — dosahovati RCU — a hleděti R — 398—399 k tomu... Buoh] k těmto slovům, kteráž sám Spasitel ráčil říci (promluviti O) S0 — 399 Buoh] Pán U — toto ť CSO — 399—400 kteréž... bude vyn. B — 400 toto ť CSO — 401 bude byla(!) 399 nn. Mat. 26, 26 28.
Strana 533
533 nového zákona, kteráž bude vylita za mnohé na odpuštění hříchóm!« A svatý Pavel mluví: »Zkus sebe sám člověk a tak z toho chleba jez a z kalicha pí, nebo, ktož jí a pí nehodně, saud sobě jí a pí, nemaje vážnosti k tělu božímus«. By ť «to 405 nebylo jeho drahé tělo, pro kus oplatka aby měl člověk do pekla jíti, není ť podobné, ale že jest to jeho pravé tělo, z Panny narozené, na kříži pro nás umučené a které sedí na pravici Boha Otce. Po- hleď na ony první svaté: na svatého Dionysia, kterak velmi slavně mluví o té velebné svátosti; l svatý Jeronym opět, když k němu B 199 410 kněz šel s tú velebnú svátostí, když Kměl umříti, jakovú jest poctivost ukázal! Ale ti bludní nechtí, by jim co doktory dovo- zoval, než vše zákonem. A po tom poznáš, ktož ť již nechce dokto- ruov svatých slyšeti — již ť jest zlé znamení, již ten má do sebe nětco bludného. 415 Milý člověče! Kdyby to nebylo pravé tělo boží, což by pak svátosti naše Nového zákona větší byly nad svátosti zákona BR — za mnohé] vyn. RO 402 hříchův RONTUSO — mluvíj (mluví řka; KRC, tí U, praví S0, vyn. PNT — Skusiž tedy S0 403 kalichu Páně N — ktož] člověk, když U pije RNUSO a nehodně C — 404 pije NUSO nemaje ... k tělu] nerozsuzuje těla CN, nerozsuzuje těla Páně a nemaje vážnosti žádné k tělu SO božímus Páně BON By ť] A kdyby US. Ano kdyby O stom tu BS, vyn. O 405 drahé pravé N - ten kus SOv aby ... člověk] neměl by S, nemohl by O 406 není ť podobné] to ť podobné(!) C, vyn. SO to podobné U že] vyn. SO to] vyn. z Panny Marie RCUS 407 SO pravé] drahé R, svaté a pravé R Boha Otce] boží N Otce všemohůcího KC 407 409 Pohleď .. k němu] Oni první svatí, když SO - 408 na svatého Dionysia] svatý Dionysius U — kterak oni (on R) PRONT — 409 svatý] a U — opět vyn. U 410 kněz] vyn. U — šel k nemocnému S0 a tů] vyn. N velebnů vyn. SO — 410 412 když měl s ... nechcej velikau poctivost (+ v tom 0) okazovali ( + až na kolena padali O): ale nyní o tom nechtí SO — 410 když měl umříti] vyn. C —měls chtěl BRT jakau KPCNTU 411 ti] tu R, tito C — bludní pikharti N — tomu nechtí K — doktory svatejmi C — dovodil KPRNU 412 můžeš poznati C m nechtí PNT 413 svatých] vyn. O již ť] vyn. N, a protož S. jiží ... znamení] vyn. C 413—414 již ten... bludného] neb máte v sobě bludy S, nebo jsau bludy nakvašeni, a protož jest o nich zlé znamení O 413 ten člověk konečně N — 415 420 M.lý ... těle] Nu, milí křesťané! Za Starého zákona manna znamenala tělo boží; a proč by pak toto nebylo tělo boží, poněvadž jest to sám Syn boží vyhlásil? Neboť sau větší tyto nové svátosti nežli ony staré S, Ó milí křesťané! Však za Starého zákona manna znamenala tělo boží, poně- vadž jest to sám Syn boží vyhlásil. Ale větší ť jest tato nová svátost nezli ona 402 I. Kor. 11, 28 29.
533 nového zákona, kteráž bude vylita za mnohé na odpuštění hříchóm!« A svatý Pavel mluví: »Zkus sebe sám člověk a tak z toho chleba jez a z kalicha pí, nebo, ktož jí a pí nehodně, saud sobě jí a pí, nemaje vážnosti k tělu božímus«. By ť «to 405 nebylo jeho drahé tělo, pro kus oplatka aby měl člověk do pekla jíti, není ť podobné, ale že jest to jeho pravé tělo, z Panny narozené, na kříži pro nás umučené a které sedí na pravici Boha Otce. Po- hleď na ony první svaté: na svatého Dionysia, kterak velmi slavně mluví o té velebné svátosti; l svatý Jeronym opět, když k němu B 199 410 kněz šel s tú velebnú svátostí, když Kměl umříti, jakovú jest poctivost ukázal! Ale ti bludní nechtí, by jim co doktory dovo- zoval, než vše zákonem. A po tom poznáš, ktož ť již nechce dokto- ruov svatých slyšeti — již ť jest zlé znamení, již ten má do sebe nětco bludného. 415 Milý člověče! Kdyby to nebylo pravé tělo boží, což by pak svátosti naše Nového zákona větší byly nad svátosti zákona BR — za mnohé] vyn. RO 402 hříchův RONTUSO — mluvíj (mluví řka; KRC, tí U, praví S0, vyn. PNT — Skusiž tedy S0 403 kalichu Páně N — ktož] člověk, když U pije RNUSO a nehodně C — 404 pije NUSO nemaje ... k tělu] nerozsuzuje těla CN, nerozsuzuje těla Páně a nemaje vážnosti žádné k tělu SO božímus Páně BON By ť] A kdyby US. Ano kdyby O stom tu BS, vyn. O 405 drahé pravé N - ten kus SOv aby ... člověk] neměl by S, nemohl by O 406 není ť podobné] to ť podobné(!) C, vyn. SO to podobné U že] vyn. SO to] vyn. z Panny Marie RCUS 407 SO pravé] drahé R, svaté a pravé R Boha Otce] boží N Otce všemohůcího KC 407 409 Pohleď .. k němu] Oni první svatí, když SO - 408 na svatého Dionysia] svatý Dionysius U — kterak oni (on R) PRONT — 409 svatý] a U — opět vyn. U 410 kněz] vyn. U — šel k nemocnému S0 a tů] vyn. N velebnů vyn. SO — 410 412 když měl s ... nechcej velikau poctivost (+ v tom 0) okazovali ( + až na kolena padali O): ale nyní o tom nechtí SO — 410 když měl umříti] vyn. C —měls chtěl BRT jakau KPCNTU 411 ti] tu R, tito C — bludní pikharti N — tomu nechtí K — doktory svatejmi C — dovodil KPRNU 412 můžeš poznati C m nechtí PNT 413 svatých] vyn. O již ť] vyn. N, a protož S. jiží ... znamení] vyn. C 413—414 již ten... bludného] neb máte v sobě bludy S, nebo jsau bludy nakvašeni, a protož jest o nich zlé znamení O 413 ten člověk konečně N — 415 420 M.lý ... těle] Nu, milí křesťané! Za Starého zákona manna znamenala tělo boží; a proč by pak toto nebylo tělo boží, poněvadž jest to sám Syn boží vyhlásil? Neboť sau větší tyto nové svátosti nežli ony staré S, Ó milí křesťané! Však za Starého zákona manna znamenala tělo boží, poně- vadž jest to sám Syn boží vyhlásil. Ale větší ť jest tato nová svátost nezli ona 402 I. Kor. 11, 28 29.
Strana 534
534 Starého? Nebo jsú Koni » také měli svátosti Kv Starém zákoně, mannu a jiné , ješto jsú byly figura Nového zákona. Manna znamenala tělo boží. A mnoho jest těch duovodóv o tom drahém 420 těle). Ale již pohříchu plní se ona řeč svatého Pavla: »Věz to, Timothee, že ť nastanú časové, «ješto se rozmuož nepravost, láska ustydne a víra zahyne.« Již toto nyní bludové, kacířstva, nepravosti, nešlechetnosti rostau zhuoru a dobré hyne den ode dne, pravda boží, přijímaní krve boží tupí se a níží . Což již 425 máme učiniti? Já ť jiného nevím, než utéci se [k milému Bohu na modlitby, ať milý Buoh sám v to ráčí nazříti a ty bludy zkaziti a ty protivníky své drahé pravdy Xumdliti a zvelebiti svú pravdu drahú. A ti bludní obecně, když poblaudí, říkají: »Již sme, děkujíc stará a fikurná O — 415 člověče] vyn. PCNTU — Kdyby] By ť PCNTU — 416 větší menší RCU — 417 goni) Židé B — v Starém zákoně) vyn. B — zákoně, [totiž archu] K — 418 «jiné) beránka B, jiné a jiné U — 418—420 «Manna... těle) tehdy by byl větčí beránek a manna přechutná nebeská nežli kus oplatka. Ale to jest nepodobné, neb mnohem jest větčí pravda než figura: figura manna a beránek, a pravda tělo a krev Krista Ježíše v svátosti chleba a vína. Neb, kdyby bylo, jakž ti bludní praví, tehdy by Buoh Židuom víc učinil než křesťanuom: jim dal beránka a mannu, a nám kus chleba. Ale to jest proti víře, neb jest křesťanuom nade všecky národy najlépe učinil B — 420 těle a krvi boží C, těle božím N — Ale] Ach SO — již] právě ť O — ona] vyn. KSO, ta P —- Pavla, kterauž propověděl k Timoteovi těmito slovy a řka C, Pavla, kterýž praví O — Věz to, Timothee] vyn. SO — 421 že ť] vyn. O — časové poslední C — 421 424 časové... níží lidé sami sebe milujíce, nepravost se rozmnoží, láska ustydne, víra zahyne. Ba právě ť již nyní (vyn. O) ty nešlechetnosti (nepra- vosti O) rostau zhůru a dobré den ode dne hyne S0 - «ješto ... níží v nichžto někteří od víry odstúpí, poslúchajíce duchuov ďábelských. To již nyní jest, že všecko dobré hyne a zlé se rozmáhá B 421 rozmuož] roz- množí PNTU — 422 zhyne KRCT — Již] Jistěť jest K - Již... nyní] Alc U — to K — nyní, že K — 423 nešlechetnosti] vyn. U v hůru C, zhuoru jako tráva po dešti N — 424 postupuje K, potupují U - se] vyn. U níží mizí P, tlačí, nuzí C, lehčí N, potlačují U — Ach, což U 425 máme vyn. N — učiniti, poněvadž se tupí přijímaní krve boží? SO — Já ť] vyn. SO — již nevím O — 425—426 utéci ... nazříti] utecme (utéci O) se ku Pánu Bohu všemohaucímu na svých modlitbách a prosmež (prositi O) jeho milosti, ať (aby O) sám ráčí (ráčil O) na to pohleděti SO — 425 [k milému Bohu] vyn. KPRCNTU — 426 modlitby svaté N — nazříti] vkročiti C, nahlídnauti NU — bludy kacířstva N — zkaziti a z církve své vypleniti C — 427 ty] vyn. RCUSO — své] té své R, jeho N — drahé] svaté S0 — 427—431 Kumdliti... Amen shladiti B — 427 zemdliti SO — 427 428 a zvelebiti ... drahů] vyn. USO — 427 ať ráčí zvelebiti C — 428 A pak 420 nn. Podle 2. Tim. 3, 1 n. a Mal. 24, 12 —
534 Starého? Nebo jsú Koni » také měli svátosti Kv Starém zákoně, mannu a jiné , ješto jsú byly figura Nového zákona. Manna znamenala tělo boží. A mnoho jest těch duovodóv o tom drahém 420 těle). Ale již pohříchu plní se ona řeč svatého Pavla: »Věz to, Timothee, že ť nastanú časové, «ješto se rozmuož nepravost, láska ustydne a víra zahyne.« Již toto nyní bludové, kacířstva, nepravosti, nešlechetnosti rostau zhuoru a dobré hyne den ode dne, pravda boží, přijímaní krve boží tupí se a níží . Což již 425 máme učiniti? Já ť jiného nevím, než utéci se [k milému Bohu na modlitby, ať milý Buoh sám v to ráčí nazříti a ty bludy zkaziti a ty protivníky své drahé pravdy Xumdliti a zvelebiti svú pravdu drahú. A ti bludní obecně, když poblaudí, říkají: »Již sme, děkujíc stará a fikurná O — 415 člověče] vyn. PCNTU — Kdyby] By ť PCNTU — 416 větší menší RCU — 417 goni) Židé B — v Starém zákoně) vyn. B — zákoně, [totiž archu] K — 418 «jiné) beránka B, jiné a jiné U — 418—420 «Manna... těle) tehdy by byl větčí beránek a manna přechutná nebeská nežli kus oplatka. Ale to jest nepodobné, neb mnohem jest větčí pravda než figura: figura manna a beránek, a pravda tělo a krev Krista Ježíše v svátosti chleba a vína. Neb, kdyby bylo, jakž ti bludní praví, tehdy by Buoh Židuom víc učinil než křesťanuom: jim dal beránka a mannu, a nám kus chleba. Ale to jest proti víře, neb jest křesťanuom nade všecky národy najlépe učinil B — 420 těle a krvi boží C, těle božím N — Ale] Ach SO — již] právě ť O — ona] vyn. KSO, ta P —- Pavla, kterauž propověděl k Timoteovi těmito slovy a řka C, Pavla, kterýž praví O — Věz to, Timothee] vyn. SO — 421 že ť] vyn. O — časové poslední C — 421 424 časové... níží lidé sami sebe milujíce, nepravost se rozmnoží, láska ustydne, víra zahyne. Ba právě ť již nyní (vyn. O) ty nešlechetnosti (nepra- vosti O) rostau zhůru a dobré den ode dne hyne S0 - «ješto ... níží v nichžto někteří od víry odstúpí, poslúchajíce duchuov ďábelských. To již nyní jest, že všecko dobré hyne a zlé se rozmáhá B 421 rozmuož] roz- množí PNTU — 422 zhyne KRCT — Již] Jistěť jest K - Již... nyní] Alc U — to K — nyní, že K — 423 nešlechetnosti] vyn. U v hůru C, zhuoru jako tráva po dešti N — 424 postupuje K, potupují U - se] vyn. U níží mizí P, tlačí, nuzí C, lehčí N, potlačují U — Ach, což U 425 máme vyn. N — učiniti, poněvadž se tupí přijímaní krve boží? SO — Já ť] vyn. SO — již nevím O — 425—426 utéci ... nazříti] utecme (utéci O) se ku Pánu Bohu všemohaucímu na svých modlitbách a prosmež (prositi O) jeho milosti, ať (aby O) sám ráčí (ráčil O) na to pohleděti SO — 425 [k milému Bohu] vyn. KPRCNTU — 426 modlitby svaté N — nazříti] vkročiti C, nahlídnauti NU — bludy kacířstva N — zkaziti a z církve své vypleniti C — 427 ty] vyn. RCUSO — své] té své R, jeho N — drahé] svaté S0 — 427—431 Kumdliti... Amen shladiti B — 427 zemdliti SO — 427 428 a zvelebiti ... drahů] vyn. USO — 427 ať ráčí zvelebiti C — 428 A pak 420 nn. Podle 2. Tim. 3, 1 n. a Mal. 24, 12 —
Strana 535
535 Bohu, na pravú cestu uhodili!« Uhodili ste — k dáblu do ho- 430 raucího pekla! Dajž nám, milý Bože, v pravé víře státi a setrvati do smrti! Amen. * C428 431 A ti ... smrti] a kteříž sau z pravé cesty poblaudili, zase je (vyn. O) svau milostí napraviti, a kdož sau co koliv (vyn. O) dobrého zapo- čali, aby šťastně dokonali (dokonati mohli O) a potom všickni (šťastně O) do nebeské slávy se dostali, kdežto mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám 0) všem rač dopomáhati blahoslavená, svatá Trojice SO — 428 A ti] Ti pak K bludaři N obecní N, obecně již K — když poblaudí vyn. R — U (ÓU), již PU 3 sme, prej C — 429 milému Bohu C — Uhodili ste, nebožátka R — ste] vyn. C — k dáblu] k čertu KN, vyn. R — 430 Ó, dejž U, Ale nám dejž R — milý, drahý Pane R víře, [v lásce, naději, daufání a jiných všech cnostech svatých] K v ní setrvati R, do konce setrvati N - 431 do smrti] vyn. PNTU, do konce C, do skonání životův našich a račiž ji nám tam dáti vyznávati, kdežto s svými svatými anjely přebýváš v nebeském království R — Amen. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N —
535 Bohu, na pravú cestu uhodili!« Uhodili ste — k dáblu do ho- 430 raucího pekla! Dajž nám, milý Bože, v pravé víře státi a setrvati do smrti! Amen. * C428 431 A ti ... smrti] a kteříž sau z pravé cesty poblaudili, zase je (vyn. O) svau milostí napraviti, a kdož sau co koliv (vyn. O) dobrého zapo- čali, aby šťastně dokonali (dokonati mohli O) a potom všickni (šťastně O) do nebeské slávy se dostali, kdežto mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám 0) všem rač dopomáhati blahoslavená, svatá Trojice SO — 428 A ti] Ti pak K bludaři N obecní N, obecně již K — když poblaudí vyn. R — U (ÓU), již PU 3 sme, prej C — 429 milému Bohu C — Uhodili ste, nebožátka R — ste] vyn. C — k dáblu] k čertu KN, vyn. R — 430 Ó, dejž U, Ale nám dejž R — milý, drahý Pane R víře, [v lásce, naději, daufání a jiných všech cnostech svatých] K v ní setrvati R, do konce setrvati N - 431 do smrti] vyn. PNTU, do konce C, do skonání životův našich a račiž ji nám tam dáti vyznávati, kdežto s svými svatými anjely přebýváš v nebeském království R — Amen. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N —
Strana 536
V středu po Družebné neděli?. Čtení svatého Jana v IX. kapitole. (Sláva tobě, Hospodine!) (N 110 V ten čas pomíjeje Pán Ježíš, uzřel člově- 5ka slepého od narození. I táza li sau se ho učedlníci jeho řkauce: »Mistře, kdo jest zhře- šil, tento-li, čili rodičové jeho, že se slepý narodil?« Odpověděl Pán Ježíš: »Ani ť jest tento zhřešil ani rodičové jeho, ale aby zje- loveni byli skutkové boží na něm. Já musím činiti skutky toho, kdo jest mne poslal, do- kavad den jest; přijde ť noc, když nižádný nebude moci dělati. Dokavadž sem na světě, světlo sem světa.« To pověděv, plinuv na 15zemi, a učinil bláto z hlíny, a pomazav bláto na oči, i řekl jemu: »Jdi a umej se v kupa- dlách Siloe! (jenž jse vykládá »Poslaný«). Tehdy odšel a umyl se i navrátil se vida. A tak sau- sedé, a kteří sau ho viděli dříve žebrati, řekli 20sau: »Však tento jest, jenž sedával a li žebrá-(N 111 val.« Tito pravili, že ten jest, a jiní: »Nikoli, ale podobný jest k němu.« Ale on pravil, že »já sem«. Tehdy řekli sau jemu: »Kterak sau otevříny tobě oči tvé?« Odpověděl: »Ten člo- 1 «po družebné neděli vyn. NT — 2 Svaté čtení T — 3 Sláva ... Hospodine!] vyn. PT 4 V ten čas] vyn. P — uzře T — 5—83 I tázali ... ten ť jest] Konec P — 5 se] vyn. T — 7 že] aby T — slep T — 8 Odpovědě T — 14 plinul T — 15 učini T — hlíny] sliny T — zmaže T — 16 věce T — umý T — 18 odjide a umyje se T — navrátil se] přijde T — 19 žebrati] že bieše žebrák T — vecechu T — 20 sedíše a žebráše T — 21 Tito pravili] Jiní praviechu T — 22 pravieše T — 24 tvoji T — Odpovědě T — 27 umý se T — 28—29 4 nn. Jan 9, 1—38.
V středu po Družebné neděli?. Čtení svatého Jana v IX. kapitole. (Sláva tobě, Hospodine!) (N 110 V ten čas pomíjeje Pán Ježíš, uzřel člově- 5ka slepého od narození. I táza li sau se ho učedlníci jeho řkauce: »Mistře, kdo jest zhře- šil, tento-li, čili rodičové jeho, že se slepý narodil?« Odpověděl Pán Ježíš: »Ani ť jest tento zhřešil ani rodičové jeho, ale aby zje- loveni byli skutkové boží na něm. Já musím činiti skutky toho, kdo jest mne poslal, do- kavad den jest; přijde ť noc, když nižádný nebude moci dělati. Dokavadž sem na světě, světlo sem světa.« To pověděv, plinuv na 15zemi, a učinil bláto z hlíny, a pomazav bláto na oči, i řekl jemu: »Jdi a umej se v kupa- dlách Siloe! (jenž jse vykládá »Poslaný«). Tehdy odšel a umyl se i navrátil se vida. A tak sau- sedé, a kteří sau ho viděli dříve žebrati, řekli 20sau: »Však tento jest, jenž sedával a li žebrá-(N 111 val.« Tito pravili, že ten jest, a jiní: »Nikoli, ale podobný jest k němu.« Ale on pravil, že »já sem«. Tehdy řekli sau jemu: »Kterak sau otevříny tobě oči tvé?« Odpověděl: »Ten člo- 1 «po družebné neděli vyn. NT — 2 Svaté čtení T — 3 Sláva ... Hospodine!] vyn. PT 4 V ten čas] vyn. P — uzře T — 5—83 I tázali ... ten ť jest] Konec P — 5 se] vyn. T — 7 že] aby T — slep T — 8 Odpovědě T — 14 plinul T — 15 učini T — hlíny] sliny T — zmaže T — 16 věce T — umý T — 18 odjide a umyje se T — navrátil se] přijde T — 19 žebrati] že bieše žebrák T — vecechu T — 20 sedíše a žebráše T — 21 Tito pravili] Jiní praviechu T — 22 pravieše T — 24 tvoji T — Odpovědě T — 27 umý se T — 28—29 4 nn. Jan 9, 1—38.
Strana 537
537 25věk, ješto slove Ježíš, učinil jest bláto a po- mazal očí mých i řekl mi: »Jdi k kupadlům Siloc a umej se!« I šel sem a umyl sem se i vi- dím.« A řekli sau jemu: »Kde jest ten?« Od- pověděl: »Nevím.« I přivedli sau ho k záko- 30níkům, jenž byl slepý. A byla sobota, když bláto učinil Ježíš a otevřel oči jeho. Tchdy ho opět otázali zákoníci, kterak by prohlídl. A on vece jim: »Bláto mi položil na oči a umyl sem se i vidím.« Tehdy pravili někteří z zá- 35 koníkův: »Neníťten člověk od Boha, neb so- boty neostříhá!« Jiní pravili: »Kterak můž člověk hříšný takové divy činiti?« I bylo rozdělení mezi nimi. Tchdy řekli sau slepé- mu opět: »Ty co pravíš o něm, kterýž otevřel 40oči tvé?« li A on vetce, že prorok jest. Protož (N 111a2) nevěřili o něm Židé, že by slepý byl a viděl, až povolali rodičův toho, jenž byl prozřel, i otázali jich a řekli: »Tento-li jest syn váš, o němž vy pravíte, že se jest narodil slepý? 45 Kterakž tchdy nyní vidí?« Odpověděli jim rodičové jeho a řekli sau: »Víme, že tento jest syn náš a že se jest slepý narodil; ale kterak nyní vidí, my ť nevíme. Těžte se ho, však ť léta má, nech sám za sebe mluví!« To 50sau proto řekli rodičové jeho, že se báli Židův, neb se již byli spikli Židé, kdož by ho vyznával Kristem, aby byl vyobcován. Pro- tož rodičové jeho řekli sau: »Má ť léta, tažte se samého!« Tehdy opět zavolali člověka, 55 jenž byl slepý, a řekli sau jemu: »Vzdejž chválu Bohu! My ť víme, že tento člověk hříšný jest.« Tehdy on odpověděl: »Jest-li Odpověděl] Věce jim T — 29 přivedli sau ho] přivedau toho T — 30 slep T — bieše T 32 tázáchu T — prozřel T — 34 praviechu T — 36 praviechu T37 takové] také T — bieše T — 39 o něm] vyn. T — 41 nevěříchu T — 42 až povolali] a povolachu T.— 43 tázáchu T - řkauce T — 45 Odpově- děchu T — 47 slep T — 48 se] vyn. T 50 bojíchu T 51 bicchu T — Židé, že T — 53 sau, že ť T — tažte se] těžte T 54 zavolachu T — 55 slep T — Vzdejž] Dajž T — 57 vece T — 59 slep T — Tehdy věcechu jemu
537 25věk, ješto slove Ježíš, učinil jest bláto a po- mazal očí mých i řekl mi: »Jdi k kupadlům Siloc a umej se!« I šel sem a umyl sem se i vi- dím.« A řekli sau jemu: »Kde jest ten?« Od- pověděl: »Nevím.« I přivedli sau ho k záko- 30níkům, jenž byl slepý. A byla sobota, když bláto učinil Ježíš a otevřel oči jeho. Tchdy ho opět otázali zákoníci, kterak by prohlídl. A on vece jim: »Bláto mi položil na oči a umyl sem se i vidím.« Tehdy pravili někteří z zá- 35 koníkův: »Neníťten člověk od Boha, neb so- boty neostříhá!« Jiní pravili: »Kterak můž člověk hříšný takové divy činiti?« I bylo rozdělení mezi nimi. Tchdy řekli sau slepé- mu opět: »Ty co pravíš o něm, kterýž otevřel 40oči tvé?« li A on vetce, že prorok jest. Protož (N 111a2) nevěřili o něm Židé, že by slepý byl a viděl, až povolali rodičův toho, jenž byl prozřel, i otázali jich a řekli: »Tento-li jest syn váš, o němž vy pravíte, že se jest narodil slepý? 45 Kterakž tchdy nyní vidí?« Odpověděli jim rodičové jeho a řekli sau: »Víme, že tento jest syn náš a že se jest slepý narodil; ale kterak nyní vidí, my ť nevíme. Těžte se ho, však ť léta má, nech sám za sebe mluví!« To 50sau proto řekli rodičové jeho, že se báli Židův, neb se již byli spikli Židé, kdož by ho vyznával Kristem, aby byl vyobcován. Pro- tož rodičové jeho řekli sau: »Má ť léta, tažte se samého!« Tehdy opět zavolali člověka, 55 jenž byl slepý, a řekli sau jemu: »Vzdejž chválu Bohu! My ť víme, že tento člověk hříšný jest.« Tehdy on odpověděl: »Jest-li Odpověděl] Věce jim T — 29 přivedli sau ho] přivedau toho T — 30 slep T — bieše T 32 tázáchu T — prozřel T — 34 praviechu T — 36 praviechu T37 takové] také T — bieše T — 39 o něm] vyn. T — 41 nevěříchu T — 42 až povolali] a povolachu T.— 43 tázáchu T - řkauce T — 45 Odpově- děchu T — 47 slep T — 48 se] vyn. T 50 bojíchu T 51 bicchu T — Židé, že T — 53 sau, že ť T — tažte se] těžte T 54 zavolachu T — 55 slep T — Vzdejž] Dajž T — 57 vece T — 59 slep T — Tehdy věcechu jemu
Strana 538
538 hříšný, nevím, jediné to vím, že, když sem byl slepý, již vidím.« I řekli jemu: »Co jest 60tobě učinil a kterak i jest tobě otevřel oči?« (N 111 Odpověděl ten: »Pověděl sem vám již a sly- šeli ste. Co opět chcete slyšeti? Zdali i vy učedlníci jeho chcete býti?« Tehdy zlořečili jemu a řekli sau: »Ty učedlníkem jeho buď, 65ale my sme učedlníci Mojžíšovi, my víme, že Mojžíšovi mluvil jest Buoh; ale toho«to) nevíme, odkud jest.« Odpověděl ten člověk a řekl jim: »Zajisté v tom divné jest, že vy nevíte, odkud by byl, a otevřel jest oči mé. 70Víme, že Bůh hříšných neslyší, ale, ač kdo jest ctitel boží a vůli jeho činí, toho ť slyší. Od věkův není slýcháno, by ť kdy kdo otevřel oči narozenému slepému; a by ť tento nebyl od Boha, nemohl by učiniti ničehož.« Odpo- 75věděli sau a řekli jemu: »V hříších si se veške- ren narodil, a ty nás učíš?!« I vyhnali sau jej ven. I uslyšavši to Pán Ježíš, že sau jej vy- hnali l ven, a když ho nalezl, vetce jemu: (N 111 80 »Věříš-li ty v Syna božího?« Odpověděl ten a řekl: »Kdo jest, Pane, abych věřil v něho?« I dí jemu Ježíš: »I viděl si ho, a jenž s tebau mluví, ten ť jest!« Tehdy on řekl: »Věřím, Pane!« A padši pomodlil se jest jemu. 85 Výklad. P 135 Když Pán Ježíš chtěl otevříti oči tomuto slepému od naro- zení, tehdy plinuv učinil bláto a pomazal oči jeho a kázal se jemu umyti v kupadlách Siloe. Moh-li jest jinak jeho uzdraviti nežli tak? An mohl, ale takto ráčil, nebo jeho údové byli sau jako T — 61 Odpovědě T — Pravil T — 64 učedlník T — 66 toho N — 67 Od- povědě T — 68 vece T - 76 vyhnali sau] vyvržechu T 78 uslyšc T — vyvrhli T — 80 Odpovědě T — 81 věce T 82 vece 83 vece PT — 84 padl(!) P, pad T — modlil P — T — — 85 Vejklad na to svaté čtení T 86 od narození] narozenému N — 89 tak] skrze ten prostředek N — takto] tím spůsobem N — 90 něžto NT — pocházela k uzdravování N —
538 hříšný, nevím, jediné to vím, že, když sem byl slepý, již vidím.« I řekli jemu: »Co jest 60tobě učinil a kterak i jest tobě otevřel oči?« (N 111 Odpověděl ten: »Pověděl sem vám již a sly- šeli ste. Co opět chcete slyšeti? Zdali i vy učedlníci jeho chcete býti?« Tehdy zlořečili jemu a řekli sau: »Ty učedlníkem jeho buď, 65ale my sme učedlníci Mojžíšovi, my víme, že Mojžíšovi mluvil jest Buoh; ale toho«to) nevíme, odkud jest.« Odpověděl ten člověk a řekl jim: »Zajisté v tom divné jest, že vy nevíte, odkud by byl, a otevřel jest oči mé. 70Víme, že Bůh hříšných neslyší, ale, ač kdo jest ctitel boží a vůli jeho činí, toho ť slyší. Od věkův není slýcháno, by ť kdy kdo otevřel oči narozenému slepému; a by ť tento nebyl od Boha, nemohl by učiniti ničehož.« Odpo- 75věděli sau a řekli jemu: »V hříších si se veške- ren narodil, a ty nás učíš?!« I vyhnali sau jej ven. I uslyšavši to Pán Ježíš, že sau jej vy- hnali l ven, a když ho nalezl, vetce jemu: (N 111 80 »Věříš-li ty v Syna božího?« Odpověděl ten a řekl: »Kdo jest, Pane, abych věřil v něho?« I dí jemu Ježíš: »I viděl si ho, a jenž s tebau mluví, ten ť jest!« Tehdy on řekl: »Věřím, Pane!« A padši pomodlil se jest jemu. 85 Výklad. P 135 Když Pán Ježíš chtěl otevříti oči tomuto slepému od naro- zení, tehdy plinuv učinil bláto a pomazal oči jeho a kázal se jemu umyti v kupadlách Siloe. Moh-li jest jinak jeho uzdraviti nežli tak? An mohl, ale takto ráčil, nebo jeho údové byli sau jako T — 61 Odpovědě T — Pravil T — 64 učedlník T — 66 toho N — 67 Od- povědě T — 68 vece T - 76 vyhnali sau] vyvržechu T 78 uslyšc T — vyvrhli T — 80 Odpovědě T — 81 věce T 82 vece 83 vece PT — 84 padl(!) P, pad T — modlil P — T — — 85 Vejklad na to svaté čtení T 86 od narození] narozenému N — 89 tak] skrze ten prostředek N — takto] tím spůsobem N — 90 něžto NT — pocházela k uzdravování N —
Strana 539
539 90 nádobí, skrze nějžto božská i moc pocházela. A na tomto slepém P 135b2 toto jest nám naučení, že jest on uposlechl, jakž koli milý Buoh rozkázal, a tak vše učinil. Kéž jest on řekl: »Co mně(!) tím blátem mažeš?« Nic, ale vše to snesl a uposlechl, že se umyl a šel do ku- padl Siloc. Tak my máme učiniti, chceme-li uzdraveni býti: 95 musíme uposlechnúti a vše splniti, což nám milý Buoh přikazuje. A toť jest proti těm lidem zlým, hanebným, bludným, ješto ne- drží o té svátosti oleje svatého, než kunštíky a klindříky pósobie [nechají). Já ť tuto víru mám z zákona božího o této svátosti oleje svatého, že, když nemocný jím mazán bývá, že jemu milý 100 Buoh hříchy odpustí, a bude-li k jeho lepšímu a k jeho spasení, že i k zdraví jej spíše navrátí milý l Buoh. Neb dí svatý Jakub P 136a v páté kapitole: »Jest-li kdo mezi vámi nemocen, uveď kněží zboru a modlte se nad ním, mažíce ho ve jménu božím; a modlitba víry uzdraví nemocného a polehčí jemu Pán Buoh; a bude-li 105 v hříších, budau jemu odpuštěni.« Protiviti se pak tomu, co sau světí ti, velicí Duchem svatým, ustavili?! Ba, byť tobě se kázal blátem mazati aneb bláto jísti, měl by to učiniti! Vše ť jest to dáblovo jednání, kdož ť se tomu protiví! Druzí pak liknují se té svátosti, mnějíc, že spíše zemrau, 110 ano jemu milý Buoh spíše polehčí, bude-li k jeho dobrému. A když tak bylo o tom slepém, že jest jemu oči otevřel drahý Pán, tehdy zákonníci řekli, že, poněvadž soboty nezachovává, ale u i zdravuje v sobotu, že není z Boha, ale že jest hříšný. I od— P 136a pověděl ten, který slep byl, řka: »Jest-li ť hříšný, nevím, jedno — Na tomto pak N — 91 milý, drahý Pán T 93 94 do těch kupadel N kaupadel T 1- 94 máme učiniti] vyn. NT — chceme] máme N — 95 po- slauchati N přikazuje a poraučí N§ 96 hanebným] nešlechetným N nic nedrží N -97 98 než ... [nechají] ale kumštíky z toho mají N — 97 pósobic] v P.po sobě 98 [nechají] vyn. T mám] sem vzal Ns této vyn. N. té T 99 ním N 100 odpustí, tomu nepochybně věřím N 102 nemocnýT uveď k sobě N kněze T - 103 zboru] církve N, kostela To ho olejem N — 106 světí ti, velicí] ti velicí svatí, první N — ustanovili, jest se Duchu svatému protiviti N — se kázal] rozkázal N, kázal T — 107 Ale vše ť měl ... učiniti] si to povinen poslechnauti N — učiniti vše T T — 108 čertovo T - tomu dobrému N — 109 liknují se] lidé sau ostejchající se N - umrau NT — 110 spíše] — mnohdykráte N - bude-li míti bejti N 111 odevřel T 112 zákoníci nevěrní N 114 slepý N jediné N, 102 un. Jak. 5. H1 a 15 —
539 90 nádobí, skrze nějžto božská i moc pocházela. A na tomto slepém P 135b2 toto jest nám naučení, že jest on uposlechl, jakž koli milý Buoh rozkázal, a tak vše učinil. Kéž jest on řekl: »Co mně(!) tím blátem mažeš?« Nic, ale vše to snesl a uposlechl, že se umyl a šel do ku- padl Siloc. Tak my máme učiniti, chceme-li uzdraveni býti: 95 musíme uposlechnúti a vše splniti, což nám milý Buoh přikazuje. A toť jest proti těm lidem zlým, hanebným, bludným, ješto ne- drží o té svátosti oleje svatého, než kunštíky a klindříky pósobie [nechají). Já ť tuto víru mám z zákona božího o této svátosti oleje svatého, že, když nemocný jím mazán bývá, že jemu milý 100 Buoh hříchy odpustí, a bude-li k jeho lepšímu a k jeho spasení, že i k zdraví jej spíše navrátí milý l Buoh. Neb dí svatý Jakub P 136a v páté kapitole: »Jest-li kdo mezi vámi nemocen, uveď kněží zboru a modlte se nad ním, mažíce ho ve jménu božím; a modlitba víry uzdraví nemocného a polehčí jemu Pán Buoh; a bude-li 105 v hříších, budau jemu odpuštěni.« Protiviti se pak tomu, co sau světí ti, velicí Duchem svatým, ustavili?! Ba, byť tobě se kázal blátem mazati aneb bláto jísti, měl by to učiniti! Vše ť jest to dáblovo jednání, kdož ť se tomu protiví! Druzí pak liknují se té svátosti, mnějíc, že spíše zemrau, 110 ano jemu milý Buoh spíše polehčí, bude-li k jeho dobrému. A když tak bylo o tom slepém, že jest jemu oči otevřel drahý Pán, tehdy zákonníci řekli, že, poněvadž soboty nezachovává, ale u i zdravuje v sobotu, že není z Boha, ale že jest hříšný. I od— P 136a pověděl ten, který slep byl, řka: »Jest-li ť hříšný, nevím, jedno — Na tomto pak N — 91 milý, drahý Pán T 93 94 do těch kupadel N kaupadel T 1- 94 máme učiniti] vyn. NT — chceme] máme N — 95 po- slauchati N přikazuje a poraučí N§ 96 hanebným] nešlechetným N nic nedrží N -97 98 než ... [nechají] ale kumštíky z toho mají N — 97 pósobic] v P.po sobě 98 [nechají] vyn. T mám] sem vzal Ns této vyn. N. té T 99 ním N 100 odpustí, tomu nepochybně věřím N 102 nemocnýT uveď k sobě N kněze T - 103 zboru] církve N, kostela To ho olejem N — 106 světí ti, velicí] ti velicí svatí, první N — ustanovili, jest se Duchu svatému protiviti N — se kázal] rozkázal N, kázal T — 107 Ale vše ť měl ... učiniti] si to povinen poslechnauti N — učiniti vše T T — 108 čertovo T - tomu dobrému N — 109 liknují se] lidé sau ostejchající se N - umrau NT — 110 spíše] — mnohdykráte N - bude-li míti bejti N 111 odevřel T 112 zákoníci nevěrní N 114 slepý N jediné N, 102 un. Jak. 5. H1 a 15 —
Strana 540
540 115 vím, když jsem byl slep, již vidím.« Řekli sau oni jemu: »Co jest učinil tobě a kterak jest tobě otevřel oči?« Odpověděl jest on: »Pravil jsem vám již a slyšeli ste. Což opět chcete slyšeti? Zdali i vy učedl- níci jeho chcete býti?« I zlořečili sau oni jemu a řekli sau: »Ty buď jeho učedlníkem, ale my ť sme učedlníci Mojžíšovi!« — Po- 120 hlediž, jak ť sau se proto rozhněvali tito zákonníci, nechtějíce býti učedlníci drahého Ježíše! A potom hněvy vyvrhli jej ven a vy- obcovali! Ah, kterak ť jest to řídké a nesnadné, býti učedlníkem Ježí- šovým, nébrž hanebné v tomto svě tě! Nebo to ť jsau učedlníci P 136b 125 Ježíšovi, ješto naučení, kteráž jest v svém zákoně vydal a přikázal, uplně zachovávají a plní a jich se vší silau přídrží. Kde sau ti? Nu, které jest jeho učení? Toto: aby se pro svú křivdu nemstil, nehněval, aby nepřátely miloval, aby zlého za zlé nenavracoval, ale dobré za zlé! Jest-li to do vás? Leč by bylo mezi lidmi rytíř- 130 skými. Ano, slibuj! Kdyby tam jeden druhému poliček dal, hádaj, nastavil-li by druhého? Byla by hanba, řekli by: »Nevěrný blázen, nesmí se pomstiti! Ba, by zabit, hanebně dá sobě to činiti!« Ba, neřku o poliček, ale o protivné slovo: »Ba, hle, neodepřel jemu! Ú, jakýs babinec a pravý ženkýl, dá na sobě jezditi!« Tak máš, 135 že ť za hanbu mají; ba ještě, díš-li li co, aby strpěl pro Buoh, ano P 136b prý: »Tu, tu, strpím, on mi křivdu učinil, a bych jemu toho tak nechal? Nemuož to býti!« Tak máš, že ť se tento lid stydí učením Pána Ježíše, že to za hanbu má. Ale shledáte, že ť se vámi Pán Ježíš bude styděti 140 před svým Otcem nebeským a před anjely nebeskými! jedno to T — 115 slepý, že N — sau opět N — 118 oni] vyn. N — 121 vy- vrhli] vyhnali N — 123 Ach N — velmi řídké N — drahého Pána Ježíše T — 124 hanebné] potupné N — nešťastném světě N — 125 milýho (vyn. N) Pána Ježíše NT — svatém zákoně N — 126 zauplna N - plní a] ostříhají a pilně se N — ti, kde? N — 127 které pak N — jest to N — pro svú křivdu] sám ani jiný kdo na tomto světě pro křivdu tobě učiněnau N —128 své nepřátely N — aby] vyn. N — 129 dobrým za zlý se odplacoval N — by to N — těmi lidmi N — 131 druhého líce? N — Byla-li by N — řekli ť by mu N — 132 zabit byl N — činiti! Nenechávej ho tak, zachovej k němu pořad práva! N — 133 hle, prý N — 135 že ť přikázaní boží za velikau hanbu N — ještě] jestli N — li] vyn. N — to strpěl N — an N — 136 křivdu nevinně N — jemu] jeho N — toho] vyn. NT — 138 za učení N — Ježíše Krista N — 139 mají N — shledáte to N - vámi] za vás také N —
540 115 vím, když jsem byl slep, již vidím.« Řekli sau oni jemu: »Co jest učinil tobě a kterak jest tobě otevřel oči?« Odpověděl jest on: »Pravil jsem vám již a slyšeli ste. Což opět chcete slyšeti? Zdali i vy učedl- níci jeho chcete býti?« I zlořečili sau oni jemu a řekli sau: »Ty buď jeho učedlníkem, ale my ť sme učedlníci Mojžíšovi!« — Po- 120 hlediž, jak ť sau se proto rozhněvali tito zákonníci, nechtějíce býti učedlníci drahého Ježíše! A potom hněvy vyvrhli jej ven a vy- obcovali! Ah, kterak ť jest to řídké a nesnadné, býti učedlníkem Ježí- šovým, nébrž hanebné v tomto svě tě! Nebo to ť jsau učedlníci P 136b 125 Ježíšovi, ješto naučení, kteráž jest v svém zákoně vydal a přikázal, uplně zachovávají a plní a jich se vší silau přídrží. Kde sau ti? Nu, které jest jeho učení? Toto: aby se pro svú křivdu nemstil, nehněval, aby nepřátely miloval, aby zlého za zlé nenavracoval, ale dobré za zlé! Jest-li to do vás? Leč by bylo mezi lidmi rytíř- 130 skými. Ano, slibuj! Kdyby tam jeden druhému poliček dal, hádaj, nastavil-li by druhého? Byla by hanba, řekli by: »Nevěrný blázen, nesmí se pomstiti! Ba, by zabit, hanebně dá sobě to činiti!« Ba, neřku o poliček, ale o protivné slovo: »Ba, hle, neodepřel jemu! Ú, jakýs babinec a pravý ženkýl, dá na sobě jezditi!« Tak máš, 135 že ť za hanbu mají; ba ještě, díš-li li co, aby strpěl pro Buoh, ano P 136b prý: »Tu, tu, strpím, on mi křivdu učinil, a bych jemu toho tak nechal? Nemuož to býti!« Tak máš, že ť se tento lid stydí učením Pána Ježíše, že to za hanbu má. Ale shledáte, že ť se vámi Pán Ježíš bude styděti 140 před svým Otcem nebeským a před anjely nebeskými! jedno to T — 115 slepý, že N — sau opět N — 118 oni] vyn. N — 121 vy- vrhli] vyhnali N — 123 Ach N — velmi řídké N — drahého Pána Ježíše T — 124 hanebné] potupné N — nešťastném světě N — 125 milýho (vyn. N) Pána Ježíše NT — svatém zákoně N — 126 zauplna N - plní a] ostříhají a pilně se N — ti, kde? N — 127 které pak N — jest to N — pro svú křivdu] sám ani jiný kdo na tomto světě pro křivdu tobě učiněnau N —128 své nepřátely N — aby] vyn. N — 129 dobrým za zlý se odplacoval N — by to N — těmi lidmi N — 131 druhého líce? N — Byla-li by N — řekli ť by mu N — 132 zabit byl N — činiti! Nenechávej ho tak, zachovej k němu pořad práva! N — 133 hle, prý N — 135 že ť přikázaní boží za velikau hanbu N — ještě] jestli N — li] vyn. N — to strpěl N — an N — 136 křivdu nevinně N — jemu] jeho N — toho] vyn. NT — 138 za učení N — Ježíše Krista N — 139 mají N — shledáte to N - vámi] za vás také N —
Strana 541
541 A dí dále ten slepý: »Víme, že Bůh hříšných neslyší.« A to jest pravda, že milý Buoh žádného neslyší, dokudž jest v hříších a stojí a trvá v nich, žádné jeho modlitby ani postové ani almužny nejsau jemu k spasení prospěšny, dokavadž koli člověk v hříších 145 stojí; ale by byl najvětší hříšník a kaje se věrně a právě, tehdy velmi míle, rád slyší jej milý Buoh, tak ť jest on dobrý! A žádná mátě nikdy jest ne i milovala dítěte svého, jako on miluje své milé P 137a1 volené, kteří se k němu právě obrátí. Bývá toto nejednau do lidí, že, když nejednau dadí se na to a mají plnú vůli, aby v ničemž Boha 150 nehněvali, a přihodí-li se něco z křehkosti, z nechtění, že v některý hřích padnú, i stýskají sobě, až nejednau dí: »By ť mě Buoh chtěl spasiti, však by na mně(!) toho nedopustil!« To ť jest velmi zlá řeč! Nebo dokavad sme v těle, nikoli nemuožeme býti bez hříchu, najméně všedního. Jako dí svatý Jan: »Díme-li, že hříchu nemáme, 155 sami se svodíme a pravda v nás není.« Nemá ť člověk nikoli zaufati, nebo, když jest dobrá vuole, že by radše smrt trpěl než dobrovolně smrtedlně shřešil: ač ť se co přihodí, ne ihned toho Buch bude mstíti. Ano nejednau dě li ťátko matku zmočí aneb i huoře učiní, P 137a2 a pro to ť matka věrná sobě toho nic neváží, ale vše odpustí, 160 umiluje, ulíbá děťátko; což pak náš milý Bůh mnohem více jest milostivější k nám, hříšným lidem, než která máti k svému dítěti! Nebo on dí skrze Izaiáše proroka: »Zdali zapomenúti muože mátě dítěte svého, aby se nad synem života svého neslitovala? A ač by se ona zapomenula, ale já se nezapomenu«, — dí Pán Buoh. 165 Hleďte, milí křesťané, kterak máme dobrého Boha! Ú, i milujme jej a nehněvajme ho více, milí křesťané! 141 mluví N 142 pravá pravda N — 142 143 jest... v nich] trvá v hříších a nepravostech N — 143 ani] vyn. N — ani] vyn. N — 145 kajíce N 146 on dobrý] předobrý N 147 máti N — nemilovala jest tak N 148 to T — 149 dají T — 150 pakli ť se přihodí N — 151 milý Pán Bůh T 152 zlá a škodlivá N — 153 v tomto porušitedlném těle N hříchův N — 154 nemáme (to jest všedního) N 155 pravdy N — 156 jest toliko v duši N — než by T s dobrovolně, a zvlášť N — 157 co kdy N 161 k nám... lidem] a laskavější na nás, hříšné lidi N — která] mnohá N — máteř N, mátě T — dítěti a vlastní krvi N — 162 matka N — 163 aby se] a by ť se pak N — 164 ale] však N — Bůh všemohaucí N — 165 my máme N — Ú] vyn. T — 154 I. Jan 1, 8 — 162 Iz. 49, 15 —
541 A dí dále ten slepý: »Víme, že Bůh hříšných neslyší.« A to jest pravda, že milý Buoh žádného neslyší, dokudž jest v hříších a stojí a trvá v nich, žádné jeho modlitby ani postové ani almužny nejsau jemu k spasení prospěšny, dokavadž koli člověk v hříších 145 stojí; ale by byl najvětší hříšník a kaje se věrně a právě, tehdy velmi míle, rád slyší jej milý Buoh, tak ť jest on dobrý! A žádná mátě nikdy jest ne i milovala dítěte svého, jako on miluje své milé P 137a1 volené, kteří se k němu právě obrátí. Bývá toto nejednau do lidí, že, když nejednau dadí se na to a mají plnú vůli, aby v ničemž Boha 150 nehněvali, a přihodí-li se něco z křehkosti, z nechtění, že v některý hřích padnú, i stýskají sobě, až nejednau dí: »By ť mě Buoh chtěl spasiti, však by na mně(!) toho nedopustil!« To ť jest velmi zlá řeč! Nebo dokavad sme v těle, nikoli nemuožeme býti bez hříchu, najméně všedního. Jako dí svatý Jan: »Díme-li, že hříchu nemáme, 155 sami se svodíme a pravda v nás není.« Nemá ť člověk nikoli zaufati, nebo, když jest dobrá vuole, že by radše smrt trpěl než dobrovolně smrtedlně shřešil: ač ť se co přihodí, ne ihned toho Buch bude mstíti. Ano nejednau dě li ťátko matku zmočí aneb i huoře učiní, P 137a2 a pro to ť matka věrná sobě toho nic neváží, ale vše odpustí, 160 umiluje, ulíbá děťátko; což pak náš milý Bůh mnohem více jest milostivější k nám, hříšným lidem, než která máti k svému dítěti! Nebo on dí skrze Izaiáše proroka: »Zdali zapomenúti muože mátě dítěte svého, aby se nad synem života svého neslitovala? A ač by se ona zapomenula, ale já se nezapomenu«, — dí Pán Buoh. 165 Hleďte, milí křesťané, kterak máme dobrého Boha! Ú, i milujme jej a nehněvajme ho více, milí křesťané! 141 mluví N 142 pravá pravda N — 142 143 jest... v nich] trvá v hříších a nepravostech N — 143 ani] vyn. N — ani] vyn. N — 145 kajíce N 146 on dobrý] předobrý N 147 máti N — nemilovala jest tak N 148 to T — 149 dají T — 150 pakli ť se přihodí N — 151 milý Pán Bůh T 152 zlá a škodlivá N — 153 v tomto porušitedlném těle N hříchův N — 154 nemáme (to jest všedního) N 155 pravdy N — 156 jest toliko v duši N — než by T s dobrovolně, a zvlášť N — 157 co kdy N 161 k nám... lidem] a laskavější na nás, hříšné lidi N — která] mnohá N — máteř N, mátě T — dítěti a vlastní krvi N — 162 matka N — 163 aby se] a by ť se pak N — 164 ale] však N — Bůh všemohaucí N — 165 my máme N — Ú] vyn. T — 154 I. Jan 1, 8 — 162 Iz. 49, 15 —
Strana 542
542 A když ten uzdravený slepý tak mluvil, že Buoh hříšných neslyší, než toho, kdož ctitel boží: kdo jest to, ctitel boží? Ten, kdož to všecko, co má od Boha, hledí obrátiti k jeho chvále a k jeho 170 cti. Toho ť on slyší. l Nuže, máte-li vy co od Boha těch daruov P 137 — zboží, cti, síly, zdraví a jiných daruov? Obracujete-li své zboží k jeho chvále, že chudým, nuzným jeho údóm ve jméno jeho udělíte, nakrmíte, odějete li a tak dále, svú čest, povýšení, sílu, však vše k jeho chvále obracíte? Muožete-li kdy co sstaviti zlého, což 175 se proti Bohu děje, že ihned stavíte? A což jest cti a chvály boží, že to velebíte, aby zhuoru to rostlo a vše zlé aby bylo tupeno, tlačeno a sstavováno? Zdraví své zdali k jeho chvále obrátíte a k jeho cti? Jest-li to do vás, buď Buoh pochválen! Oh, co by lidé svú mladostí, svým zdravím mohli sobě mnoho dobrého za- 180 slaužiti a Bohu poslaužiti, a nedbají, ale mladost dáblu obrátí, a starost — kvasnice — tepruv Bohu! Malá ť jest již tu od li plata. P 137 Ale tuť jest odplata, ješto, moha člověk zlé učiniti, neučiní, moha hřešiti, nehřeší, moha přestaupiti, i nepřestaupí — za to ť bude odplata hojná, za to! Ale toto, až již zlé nemuož činiti, ješto již 185 dábel jeho ostane, tož tepruv bude chtíti dobrým býti: dáblu dá zrno, a plevy Bohu! Protož toho ť slyší milý Buoh, kdož ť jest jeho ctitel, ješto zboží, sílu, čest, duostojenství, moc, mladost, starost, obrátí vše k jeho cti a chvále. Dajž nám v to uhoditi milý Bože, abychom všecky věci uměli k tvé chvále obrátiti! 190 Amen. 167 slepec N — tak směle N — 168 kdož jest NT — I kdož T — Ten každý N — 169 což koliv N — od milýho Pána Boha T — hledí to N — k jeho svaté cti a chvále N — 170 těch] vyn. NT — 171 síly, moci N — ta svá zboží N — 172 jeho] boží N — 173 sílu, moc N — 174 vše to N — ps. chwáléé P — obracujete N — zastaviti N — zlého a neslušného, přítrž tomu učiniti N — 175 to ihned zastavíte N — jest pak N — 176 zvelebíte N — 177 Item zdraví N — zdali] však snad N, však T — obracíte NT — 178 svaté cti N — to] toto vše N — budiž z toho N — Buoh pochválen] Pánu Bohu chvála věčná T — Och N — 180 obrátí] obětují N — 182 ješto] když N — neučiní, zdrží se, přemůže N — 183 zhřešiti, nezhřeší N — 185 sám ďábel N, čert T — zůstane N — teprva N — a dáblu N, a čertu T — 186 dal nejlepší zrno, a teď teprva plevy N — milý, drahý Pán Bůh T — 188 to všecko N — v] na N — 189 milý, drahý (+ náš Pane T) NT — chvále a cti NT — obrátiti a potom z(!) tvémi(!) svatými na věky v nebeském království chváliti! K tomu rač nám dáti svau svatau pomoc Bůh Otec i Syn i Duch svatý na věky! T —
542 A když ten uzdravený slepý tak mluvil, že Buoh hříšných neslyší, než toho, kdož ctitel boží: kdo jest to, ctitel boží? Ten, kdož to všecko, co má od Boha, hledí obrátiti k jeho chvále a k jeho 170 cti. Toho ť on slyší. l Nuže, máte-li vy co od Boha těch daruov P 137 — zboží, cti, síly, zdraví a jiných daruov? Obracujete-li své zboží k jeho chvále, že chudým, nuzným jeho údóm ve jméno jeho udělíte, nakrmíte, odějete li a tak dále, svú čest, povýšení, sílu, však vše k jeho chvále obracíte? Muožete-li kdy co sstaviti zlého, což 175 se proti Bohu děje, že ihned stavíte? A což jest cti a chvály boží, že to velebíte, aby zhuoru to rostlo a vše zlé aby bylo tupeno, tlačeno a sstavováno? Zdraví své zdali k jeho chvále obrátíte a k jeho cti? Jest-li to do vás, buď Buoh pochválen! Oh, co by lidé svú mladostí, svým zdravím mohli sobě mnoho dobrého za- 180 slaužiti a Bohu poslaužiti, a nedbají, ale mladost dáblu obrátí, a starost — kvasnice — tepruv Bohu! Malá ť jest již tu od li plata. P 137 Ale tuť jest odplata, ješto, moha člověk zlé učiniti, neučiní, moha hřešiti, nehřeší, moha přestaupiti, i nepřestaupí — za to ť bude odplata hojná, za to! Ale toto, až již zlé nemuož činiti, ješto již 185 dábel jeho ostane, tož tepruv bude chtíti dobrým býti: dáblu dá zrno, a plevy Bohu! Protož toho ť slyší milý Buoh, kdož ť jest jeho ctitel, ješto zboží, sílu, čest, duostojenství, moc, mladost, starost, obrátí vše k jeho cti a chvále. Dajž nám v to uhoditi milý Bože, abychom všecky věci uměli k tvé chvále obrátiti! 190 Amen. 167 slepec N — tak směle N — 168 kdož jest NT — I kdož T — Ten každý N — 169 což koliv N — od milýho Pána Boha T — hledí to N — k jeho svaté cti a chvále N — 170 těch] vyn. NT — 171 síly, moci N — ta svá zboží N — 172 jeho] boží N — 173 sílu, moc N — 174 vše to N — ps. chwáléé P — obracujete N — zastaviti N — zlého a neslušného, přítrž tomu učiniti N — 175 to ihned zastavíte N — jest pak N — 176 zvelebíte N — 177 Item zdraví N — zdali] však snad N, však T — obracíte NT — 178 svaté cti N — to] toto vše N — budiž z toho N — Buoh pochválen] Pánu Bohu chvála věčná T — Och N — 180 obrátí] obětují N — 182 ješto] když N — neučiní, zdrží se, přemůže N — 183 zhřešiti, nezhřeší N — 185 sám ďábel N, čert T — zůstane N — teprva N — a dáblu N, a čertu T — 186 dal nejlepší zrno, a teď teprva plevy N — milý, drahý Pán Bůh T — 188 to všecko N — v] na N — 189 milý, drahý (+ náš Pane T) NT — chvále a cti NT — obrátiti a potom z(!) tvémi(!) svatými na věky v nebeském království chváliti! K tomu rač nám dáti svau svatau pomoc Bůh Otec i Syn i Duch svatý na věky! T —
Strana 543
Neděle umučení božího neb krchadlná. (B 199) Epištola svatého Pavla k Židuom v IX. kapitole. Bratří! Kristus, přistojící biskup budú- cího dobrého, do širšího a dokonalejšího 5stánku, ne rukú učiněného, to jest ne tohoto stvoření, ani skrze krev kozlovú nebbajkovú, ale skrze vlastní krev všel jedinú do sva- tyn«ěy, věčné vykúpení nalezl. Neb, poněvadž krev kozluov aneb býkuov a popel jalovičí loskropený u poškvrněný osvěcuje k vyčištění B 200 těla, čím více krev Kristova, jenž skrze Du- cha svatého sám se obětoval nepoškvrně- ného Bohu, očistí svědomí naše od skutkuov mrtvých k slúžení Bohu živému! A protož 15nového zákona jesti ť smírce, aby smrt, mezi to vstúpieci na vykúpení těch přestúpení, kteráž byla pod prvním zákonem, zaslíbení 1 umučení... krchadlná] pátá v puostě KPRONTU, pátá v postě, — jinak smrtedlná SO 2—19 Epištola ... našem] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. C - k] vyn. N v IX. kapitole] vyn. K — XI.(!) C — kapitole] vyn. N, rozdílu U — 3 Ale Kristus U — přístojící biskup] vrchní kněz U kněz a biskup C — 3 4 budaucích dobrých věcí PCNTU — 4—5 do ... stánku] (skrze dokonalejší a širší stánek) KPONT, přestupuje skrze věčí a dokonalejší stánek U 5 [učiněný) KNT, udělaný PCU — to jest] totižto C — 6 stvo- ření] stavení NU . 6— 17 ani skrze ... zákonem] Konec U — 6 (kozlecí) K 7 [skrze svůj K — jednau ČNT — ſwatiny (sic!) B — 9 kozlecí K, kozlová P - aneb a ČNT — býková KP — 9—10 jalovice pokropený poškvrněné posvěcoval (posvěcuje C) KPCNT — 11 tělesnému C — čím pak K čím více] mnohem C — kterejžto C — 12 samého sebe N — 13 vyčistil PNT — vaše K — 15 zákona] svědectví PNT — 16 vstúpieci na vykúpení] vstaupila k vyplacení P, vkročila k vykaupení C — 17 kteréž byly N — biechu T — zákonem] zákonem, a tak P, svědectvím NT — 18 3 nn. Žid. 9, 11— 15.
Neděle umučení božího neb krchadlná. (B 199) Epištola svatého Pavla k Židuom v IX. kapitole. Bratří! Kristus, přistojící biskup budú- cího dobrého, do širšího a dokonalejšího 5stánku, ne rukú učiněného, to jest ne tohoto stvoření, ani skrze krev kozlovú nebbajkovú, ale skrze vlastní krev všel jedinú do sva- tyn«ěy, věčné vykúpení nalezl. Neb, poněvadž krev kozluov aneb býkuov a popel jalovičí loskropený u poškvrněný osvěcuje k vyčištění B 200 těla, čím více krev Kristova, jenž skrze Du- cha svatého sám se obětoval nepoškvrně- ného Bohu, očistí svědomí naše od skutkuov mrtvých k slúžení Bohu živému! A protož 15nového zákona jesti ť smírce, aby smrt, mezi to vstúpieci na vykúpení těch přestúpení, kteráž byla pod prvním zákonem, zaslíbení 1 umučení... krchadlná] pátá v puostě KPRONTU, pátá v postě, — jinak smrtedlná SO 2—19 Epištola ... našem] vyn. RSO — 2 svatého Pavla] vyn. C - k] vyn. N v IX. kapitole] vyn. K — XI.(!) C — kapitole] vyn. N, rozdílu U — 3 Ale Kristus U — přístojící biskup] vrchní kněz U kněz a biskup C — 3 4 budaucích dobrých věcí PCNTU — 4—5 do ... stánku] (skrze dokonalejší a širší stánek) KPONT, přestupuje skrze věčí a dokonalejší stánek U 5 [učiněný) KNT, udělaný PCU — to jest] totižto C — 6 stvo- ření] stavení NU . 6— 17 ani skrze ... zákonem] Konec U — 6 (kozlecí) K 7 [skrze svůj K — jednau ČNT — ſwatiny (sic!) B — 9 kozlecí K, kozlová P - aneb a ČNT — býková KP — 9—10 jalovice pokropený poškvrněné posvěcoval (posvěcuje C) KPCNT — 11 tělesnému C — čím pak K čím více] mnohem C — kterejžto C — 12 samého sebe N — 13 vyčistil PNT — vaše K — 15 zákona] svědectví PNT — 16 vstúpieci na vykúpení] vstaupila k vyplacení P, vkročila k vykaupení C — 17 kteréž byly N — biechu T — zákonem] zákonem, a tak P, svědectvím NT — 18 3 nn. Žid. 9, 11— 15.
Strana 544
544 přijali ti, kteří jsú povoláni k věčnému dě- dictví v Kristu Ježíši, Pánu našem. 20 Čtení svatého Jana v kapitole osmé. Za onoho času pravi«l Ježíš zástupuom židovským a knížatóm kněžským: »Kto z vás bude mě trestati z hříchu? Pravím-li vám pravdu, proč mi nevěříte? Ktož z Boha jest, 25slova boží slyší; protož vy neslyšíte, nebo z Boha nejste.« Tehdy odpověděli jsú Židé a řekli k němu: »Však dobře pravíme my, že Samaritán jsi ty a dábla máš.« Odpověděl jim Ježíš: »Já ďábla nemám, ale ctím Otce 30 mého, a vy jste mne neuctili. Já zajisté chvá- ly mé nehledám; jesti ť, kto by hledal a sú- dil. Jistě, zavěrné pravím vám: Ač kto řeč mú zachovává, smrti neuzří na věky.« Tehdy vetcechu Židé: »Nyní ťjsme poznali, že dábla přijali] vzali K, by přijali C — ti] vyn. KPNTU — 18—19 kteří... našem) věčného dědictví U — 19 našem. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 20 Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — Čtení] Čtení svaté TU, Evangelium S — svatého Jana] napsal svatý Jan U — v kapitole osmé] takto K, v VIII. rozdílu U — 21—22 Za onoho ... kněžským] vyn. RSO — 21 V ten čas KPCNTU — prawie (sic!) B, mluvil jest K, pravieše T, řekl U — k zástupům U — 22 a knížatóm kněžským] vyn. U — 23 Pravím-li] Poněvadž (Jestliže U) pravím KUSO — vám] vyn. USO — 23—53 Pravím ... z chrámu] etc. Vajklad R — 24 mi] vy mně USO — Nebo, kdo C — 24—53 Ktož .. . z chrámu] vyn. S — 24—52 Ktož... Ale] Konec U — 25 (slovo) KPCO — nebo] že O — 26 odpověděli jsú] odpověděchu T, odpověděli jemu O — 27 věcechu T — k němu] jemu PCNT, vyn. O — 28 dábelství O — Odpo- věděv T — 29 jim] vyn. PNTC — Pán Ježíš a řekl (řka C) NC, Pán Ježíš i věce T — dábelství O — 30 svého PCO — a] ale NTO — mne] ho O — zajisté] vyn. K, ť O — 31 své O — (jesti ť jiný) K — (kdo hledá a saudí) KPCO — 32 Jistě, zavěrné] [Věru, věru) K, Jistě, jistě (vyn. C) PNCTO — 32—33 Ač ... zachovává] Bude-li kdo řeč mau zachovávati O — 33 za- chová PNT, zachovávati bude C — neuzří] (nevokusí) KCO — 33—37 Tehdy ... na věky] vyn.(!) C — 33 Tehdy] vyn. NT — 34 (řekli sau) K, odpověděli P, Řekli opět N, Věcechu opět T, řekli jemu O — ďábelství O — 21 nn. Jan 8, 46—59.
544 přijali ti, kteří jsú povoláni k věčnému dě- dictví v Kristu Ježíši, Pánu našem. 20 Čtení svatého Jana v kapitole osmé. Za onoho času pravi«l Ježíš zástupuom židovským a knížatóm kněžským: »Kto z vás bude mě trestati z hříchu? Pravím-li vám pravdu, proč mi nevěříte? Ktož z Boha jest, 25slova boží slyší; protož vy neslyšíte, nebo z Boha nejste.« Tehdy odpověděli jsú Židé a řekli k němu: »Však dobře pravíme my, že Samaritán jsi ty a dábla máš.« Odpověděl jim Ježíš: »Já ďábla nemám, ale ctím Otce 30 mého, a vy jste mne neuctili. Já zajisté chvá- ly mé nehledám; jesti ť, kto by hledal a sú- dil. Jistě, zavěrné pravím vám: Ač kto řeč mú zachovává, smrti neuzří na věky.« Tehdy vetcechu Židé: »Nyní ťjsme poznali, že dábla přijali] vzali K, by přijali C — ti] vyn. KPNTU — 18—19 kteří... našem) věčného dědictví U — 19 našem. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 20 Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — Čtení] Čtení svaté TU, Evangelium S — svatého Jana] napsal svatý Jan U — v kapitole osmé] takto K, v VIII. rozdílu U — 21—22 Za onoho ... kněžským] vyn. RSO — 21 V ten čas KPCNTU — prawie (sic!) B, mluvil jest K, pravieše T, řekl U — k zástupům U — 22 a knížatóm kněžským] vyn. U — 23 Pravím-li] Poněvadž (Jestliže U) pravím KUSO — vám] vyn. USO — 23—53 Pravím ... z chrámu] etc. Vajklad R — 24 mi] vy mně USO — Nebo, kdo C — 24—53 Ktož .. . z chrámu] vyn. S — 24—52 Ktož... Ale] Konec U — 25 (slovo) KPCO — nebo] že O — 26 odpověděli jsú] odpověděchu T, odpověděli jemu O — 27 věcechu T — k němu] jemu PCNT, vyn. O — 28 dábelství O — Odpo- věděv T — 29 jim] vyn. PNTC — Pán Ježíš a řekl (řka C) NC, Pán Ježíš i věce T — dábelství O — 30 svého PCO — a] ale NTO — mne] ho O — zajisté] vyn. K, ť O — 31 své O — (jesti ť jiný) K — (kdo hledá a saudí) KPCO — 32 Jistě, zavěrné] [Věru, věru) K, Jistě, jistě (vyn. C) PNCTO — 32—33 Ač ... zachovává] Bude-li kdo řeč mau zachovávati O — 33 za- chová PNT, zachovávati bude C — neuzří] (nevokusí) KCO — 33—37 Tehdy ... na věky] vyn.(!) C — 33 Tehdy] vyn. NT — 34 (řekli sau) K, odpověděli P, Řekli opět N, Věcechu opět T, řekli jemu O — ďábelství O — 21 nn. Jan 8, 46—59.
Strana 545
545 35máš. Abraham umřel jest i proroci, a ty pra- víš: »Ač kto zachovává řeč mú, smrti neokusí na věky.« Zdali jsi ty větčí otce našeho Abra- hama, kterýž jest umřel? I proroci zemřeli jsú; kým se samého činíš?« Odpověděl Ježíš: 40 » Jestliže já se sám chválím, chvála má nic není; jesti ť Otec muoj, jenž chválí mě, kte- réhož vy pravíte, že jest Buoh váš. A nepo- znali jste uho; ale já f znám jeho. A dím-li, B201 že jeho neznám, budu podobný vám lhář; ale 45znám ho a řeč jeho zachovávám. Abraham, otec váš, radoval se, aby viděl den muoje viděl jest a zradoval se.« Protož řekli jsú Židé: »Padesáti let ještě nemáš, a Abrahama jsi viděl?« Vetce jim Ježíš: »Jistě, jistě pra- 50vím vám, že dříve, než jest byl Abraham, já jsem.« Tehdy zchápali jsú Židé kamení, aby házeli na něho. Ale Ježíš skryl se a vyšel z chrámu. Dnes již tuto neděli pamatuje se a znamenitějíc přivodí 55 se v církvi svat ké umučení našeho milého Ježíše. Nebo již křesťané snažně zbírají a zbierati budú, počnúc od této neděle, 35 proroci zemřeli sau PNT 36 Ač] Bude-li PO (zachová) KT, zacho vati (!) P, zachovávati O 37 nežli otec náš Abraham NC —. 38 jenž T 39 kým ty PNC, kejm C samého] vyn. KNT, sám PC Odpovědě T — 38 (jim Pán Ježíš) K 40 Jestliže ... chválím) Chválím-li já se sám PNTO 41 není] vyn. C — kterýž OC —- jehož OC 42 A] Avšak O 43 dím-li] řek-li bych K, kdybych řekl O — 44 budu] byl bych O —. 46 radoval) veselil O - 47 zradoval] (radoval) KPCNT— Protož (Tedy) KO, Tehdy C vě cechu Ta jsú] jemu) KPNTO, k němu C— 48 Padesáte P a co s' Abra- hama O - 49 jsi] vyn. O - I řekl KCNO — 50 že dříve] prvé C — 51 Tehdy] Protož C - zchápali] zdvihli P, chápali NO, zchápáchu T, zchápali na ň O 52 skryl se] skrze ně U. vyšel ven N— 53 chrámu. Kázaní na čtení svaté K, chrámu. Vejklad N, chrámu. Vejklad na to svaté čtení T, — chrámu. Vejklad XXII. na svaté čtení U 54 Dnes ... tuto] Dnešní tuto svatau S, Přátelé milí, v tuto svatan dnešní O Dnes] Ej U 54—55 pamatuje se ... svaté] v církvi svaté připomíná se SO 54 pamatujeme RNU — a] vyn. PNT — znamenitě B - přivodí] a přivodí PT, a přivodí se ku paměti N, připomínáme, již (jenž U) RU 55 se v církvi církev B m se] vyn. PRNTU — svatá B — o umučení U s našeho] vyn. U — Ježíše] Pána (+ našeho U) Ježíše Krista RU, Spasitele, Pána Ježíše O — 56 křesťané věrní PRONTUSO Rokycanova Postilla 35
545 35máš. Abraham umřel jest i proroci, a ty pra- víš: »Ač kto zachovává řeč mú, smrti neokusí na věky.« Zdali jsi ty větčí otce našeho Abra- hama, kterýž jest umřel? I proroci zemřeli jsú; kým se samého činíš?« Odpověděl Ježíš: 40 » Jestliže já se sám chválím, chvála má nic není; jesti ť Otec muoj, jenž chválí mě, kte- réhož vy pravíte, že jest Buoh váš. A nepo- znali jste uho; ale já f znám jeho. A dím-li, B201 že jeho neznám, budu podobný vám lhář; ale 45znám ho a řeč jeho zachovávám. Abraham, otec váš, radoval se, aby viděl den muoje viděl jest a zradoval se.« Protož řekli jsú Židé: »Padesáti let ještě nemáš, a Abrahama jsi viděl?« Vetce jim Ježíš: »Jistě, jistě pra- 50vím vám, že dříve, než jest byl Abraham, já jsem.« Tehdy zchápali jsú Židé kamení, aby házeli na něho. Ale Ježíš skryl se a vyšel z chrámu. Dnes již tuto neděli pamatuje se a znamenitějíc přivodí 55 se v církvi svat ké umučení našeho milého Ježíše. Nebo již křesťané snažně zbírají a zbierati budú, počnúc od této neděle, 35 proroci zemřeli sau PNT 36 Ač] Bude-li PO (zachová) KT, zacho vati (!) P, zachovávati O 37 nežli otec náš Abraham NC —. 38 jenž T 39 kým ty PNC, kejm C samého] vyn. KNT, sám PC Odpovědě T — 38 (jim Pán Ježíš) K 40 Jestliže ... chválím) Chválím-li já se sám PNTO 41 není] vyn. C — kterýž OC —- jehož OC 42 A] Avšak O 43 dím-li] řek-li bych K, kdybych řekl O — 44 budu] byl bych O —. 46 radoval) veselil O - 47 zradoval] (radoval) KPCNT— Protož (Tedy) KO, Tehdy C vě cechu Ta jsú] jemu) KPNTO, k němu C— 48 Padesáte P a co s' Abra- hama O - 49 jsi] vyn. O - I řekl KCNO — 50 že dříve] prvé C — 51 Tehdy] Protož C - zchápali] zdvihli P, chápali NO, zchápáchu T, zchápali na ň O 52 skryl se] skrze ně U. vyšel ven N— 53 chrámu. Kázaní na čtení svaté K, chrámu. Vejklad N, chrámu. Vejklad na to svaté čtení T, — chrámu. Vejklad XXII. na svaté čtení U 54 Dnes ... tuto] Dnešní tuto svatau S, Přátelé milí, v tuto svatan dnešní O Dnes] Ej U 54—55 pamatuje se ... svaté] v církvi svaté připomíná se SO 54 pamatujeme RNU — a] vyn. PNT — znamenitě B - přivodí] a přivodí PT, a přivodí se ku paměti N, připomínáme, již (jenž U) RU 55 se v církvi církev B m se] vyn. PRNTU — svatá B — o umučení U s našeho] vyn. U — Ježíše] Pána (+ našeho U) Ježíše Krista RU, Spasitele, Pána Ježíše O — 56 křesťané věrní PRONTUSO Rokycanova Postilla 35
Strana 546
546 všechny [tyto] dny až do velikonoci, ty křivdy, kteréž jsú se dály našemu milému Pánu. Neb «mluví svatý Bernart, že «lidé) křesťané již dny tyto u větčí vážnosti a v náboženství 60 zachovati mají, aby mohli hodně jísti to drahé tělo a píti krev svatú, kteráž jest vylita za nás za hříšné, a zvláště ti lidé, kteříž sau zmeškali první časy postu svatého a času kajícího, aby se aspoň «na to napravili a [hříchuov] se káli, pamatujíce na to dobrodíní «milého Buoha) a k čemu jsme jej připravili, 65 zlí, hanební lidé svými hanebnými] hříchy. Neb včíra na nešpoře [takto] zpíváno: »Vexilla regis prodeunt« — »Ej, již korúhve krále našeho, milého Ježíše, vynikují, a již se stkví ta- jemstvie umučení jeho.« Nebo jakož když lidé jedú na vojnu proti nepřáteluom, tehdy «praporce a korúhve rozličných barev 70 rozvinují — ono bílé, ono červené, ono modré —, tak éž náš snažnějí PRCNTUS, snažejí(!) O — zbírají a] se SO — svaté neděle N — 57 po všecky S0 — [tyto] vyn. KPCNT, ty S0 — až právě N — veliké noci PRCNTUS — ty] litujíce SO — křivdy a bezpráví N — kteráž se dála (stala O) SO — se koliv N — 58 Pánu] Pánu Spasiteli od národu židovského N. Spasiteli O — 58—61 Neb ... hříšné] aby mohli s větší vážností a hodně (hodností 0) tělo jeho jísti a krev píti, kteráž jest za nás vylita SO — 58 (mluví dí B — «lidé) vyn. B, již lidé P, lidé a U — 59 křesťané praví P — «již vyn. BP — všecky dni P — «a v náboženství vyn. B — 60 zachovati vésti B, zachovávati CU — zachovati mají] mají a povinni sau dluhem křesťanským zachovati proto N — 60—62 aby mohli... kajícího a to proto, aby se tím připravili k hodnému přijímaní těla a krve Ježíše Krista, a kteří jsú při počátku postu zanetbali B — 60 drahé boží N — píti] vyn. K — 61 tu krev N, krev jeho C — svatú] velebnau N hříšné] veliké hříšníky N, hříšné, [píti] K — pak zvláště K, zvláště prý PNT — 62 kteříž] ješto PNTSO — zameškali NS — časy minulé N — času] vyn. SO — 63 aspoň... hříchuov se] již aspoň při vostatku N, vyn. T na to nyní B, zase SO — napravili ještě KPRC.— a [hříchuov] aby KPRCU, vyn. SO — se káli] vyn. SO — 64 na] vyn. KPCT - ta 0 — «mi- lého Buoha boží B, svého milého Boha O, veliké milého Boha N — a] Ach U — sme my NCT — 65 zlí... lidé) vyn. BSO — [hanebnými] vyn. KPRCTU, hanebnými a mrzkými (mrzutými S) NS, mrzutými O - Neb] Jakož SO — včerejšího dne N — 66 [takto] vyn. KPRNTU, bylo SOC — »Vexilla ... prodeunt«] vyn. KRUSO (v U až pozdní přípi- sek in marg.!) — prodeunt] vyn. PTC, prodeunt etc. N — již] vyn. C — 67 krále] královské KRU — našeho] vyn. RU, věčného, totižto ko- růhve královské našeho C — milého Ježíše] vyn. SO - vynikají PRNTUSO — a] ej O — 68 Nebo] vyn. U — jedú] jedau nebo táhnau N, táhnau SO - 69 «praporce a) vyn. B, praporce nebo N — 70 ono] vyn. NSO — bílé... modré] červené, modré, bílé, ono žluté C — bílé, černé N — ono] vyn. NSO— ono] vyn. NSO — modré] zelené, žluté S, zelené, modré, žluté 0 — tak B,
546 všechny [tyto] dny až do velikonoci, ty křivdy, kteréž jsú se dály našemu milému Pánu. Neb «mluví svatý Bernart, že «lidé) křesťané již dny tyto u větčí vážnosti a v náboženství 60 zachovati mají, aby mohli hodně jísti to drahé tělo a píti krev svatú, kteráž jest vylita za nás za hříšné, a zvláště ti lidé, kteříž sau zmeškali první časy postu svatého a času kajícího, aby se aspoň «na to napravili a [hříchuov] se káli, pamatujíce na to dobrodíní «milého Buoha) a k čemu jsme jej připravili, 65 zlí, hanební lidé svými hanebnými] hříchy. Neb včíra na nešpoře [takto] zpíváno: »Vexilla regis prodeunt« — »Ej, již korúhve krále našeho, milého Ježíše, vynikují, a již se stkví ta- jemstvie umučení jeho.« Nebo jakož když lidé jedú na vojnu proti nepřáteluom, tehdy «praporce a korúhve rozličných barev 70 rozvinují — ono bílé, ono červené, ono modré —, tak éž náš snažnějí PRCNTUS, snažejí(!) O — zbírají a] se SO — svaté neděle N — 57 po všecky S0 — [tyto] vyn. KPCNT, ty S0 — až právě N — veliké noci PRCNTUS — ty] litujíce SO — křivdy a bezpráví N — kteráž se dála (stala O) SO — se koliv N — 58 Pánu] Pánu Spasiteli od národu židovského N. Spasiteli O — 58—61 Neb ... hříšné] aby mohli s větší vážností a hodně (hodností 0) tělo jeho jísti a krev píti, kteráž jest za nás vylita SO — 58 (mluví dí B — «lidé) vyn. B, již lidé P, lidé a U — 59 křesťané praví P — «již vyn. BP — všecky dni P — «a v náboženství vyn. B — 60 zachovati vésti B, zachovávati CU — zachovati mají] mají a povinni sau dluhem křesťanským zachovati proto N — 60—62 aby mohli... kajícího a to proto, aby se tím připravili k hodnému přijímaní těla a krve Ježíše Krista, a kteří jsú při počátku postu zanetbali B — 60 drahé boží N — píti] vyn. K — 61 tu krev N, krev jeho C — svatú] velebnau N hříšné] veliké hříšníky N, hříšné, [píti] K — pak zvláště K, zvláště prý PNT — 62 kteříž] ješto PNTSO — zameškali NS — časy minulé N — času] vyn. SO — 63 aspoň... hříchuov se] již aspoň při vostatku N, vyn. T na to nyní B, zase SO — napravili ještě KPRC.— a [hříchuov] aby KPRCU, vyn. SO — se káli] vyn. SO — 64 na] vyn. KPCT - ta 0 — «mi- lého Buoha boží B, svého milého Boha O, veliké milého Boha N — a] Ach U — sme my NCT — 65 zlí... lidé) vyn. BSO — [hanebnými] vyn. KPRCTU, hanebnými a mrzkými (mrzutými S) NS, mrzutými O - Neb] Jakož SO — včerejšího dne N — 66 [takto] vyn. KPRNTU, bylo SOC — »Vexilla ... prodeunt«] vyn. KRUSO (v U až pozdní přípi- sek in marg.!) — prodeunt] vyn. PTC, prodeunt etc. N — již] vyn. C — 67 krále] královské KRU — našeho] vyn. RU, věčného, totižto ko- růhve královské našeho C — milého Ježíše] vyn. SO - vynikají PRNTUSO — a] ej O — 68 Nebo] vyn. U — jedú] jedau nebo táhnau N, táhnau SO - 69 «praporce a) vyn. B, praporce nebo N — 70 ono] vyn. NSO — bílé... modré] červené, modré, bílé, ono žluté C — bílé, černé N — ono] vyn. NSO— ono] vyn. NSO — modré] zelené, žluté S, zelené, modré, žluté 0 — tak B,
Strana 547
547 milý Ježíš, maje boj těžký podstúpiti s škaredým, hanebným ďáblem pro naše spasení, jako korúlve rozvinul rozličných barev, rozličná utrpení na svém těle maje, jakož o nich dnes ráno zpíváno: »Ej, tu ť jest byl ocet s žlučí, tu «trest, ješto) bili hlavu jeho 75 drahú, tu uplvání a ukydání i ohavné, ješto bídní Židé vy- B 202 chrkujíce ohavně kydali na jeho svatú tvář, tu hřebíci, tu kopí, jímžto kopím to tiché tělo ušlechtilé probodeno, a krev a voda vytekla, kterúžto řekau, jenž z boku tekla, země, moře i nebesa jsau obmyta a vyčištěna)»; nebo všecko ť jest vy- so čištěno moci té drahé krve, a nemni sobě, by ť najmenší hřích mohl odpuštěn býti než mocí té krve. Chceš-li vážně pamatovati umučení boží, učiniž takto: Vezmi a polož na jednu stranu velebnost toho drahého Pána, kterak jest velebný a všemohúcí. O jehožto velebnosti mluví svatý 85 Pavel v dnešní epištole řka: »Kristus, přístojící biskup budúcího dobrého«. Tu dotýká velebnosti jeho, když dí: »biskup přístojící,« tak i SO 71 milý, drahý T — těžký a hrozný PRONTUSO — 71 72 (škaredým ... pro nepřátely, z dábly, o B — 71 hanebným] vyn. RUO 72 korauhev U rozvinau(!) RU — barev, a on U, barev, totiž SO 73 74 jakož... Ej] vyn. SO 73 dnes] teď PNTC ráno] mnoho U zpíváno bude T 74 Ej] vyn. PNT, Aj R — se žlučí NSO — trest, ješto»- třtí B trest a kopí S0 — ješto ješto s ním N, vyn. U — v hlavu U jehoj tu PNT s 75 drahů] svatú KSO, drahau, požehnanau N — tu] vyn. S plvání BR, prý uplvání PNT — ohavné, tryzňování N — bídní] ohavní O Židé na něj ohavně S vychrkujíce] vychrknauce KPRTC, nažravše se česenku, cibule, těmi smrdutými flusy vychrkujíce N — 75—76 vychrku- jíce . .. tvář] plvali S, na něj plvali O — 76 ohavně] i C — svatau, drahau C - hřebíky U, hřebíci k přibíjení S0 — 77 jímžto] kterýmžto KT, tím U, jímžto tím C, ješto ním (vyn. O) SO — kopím to vyn. BSO — tiché] vyn. RUSO, přetiché N a ušlechtilé] a přeušlechtilé C, jeho SO — bylo prokláno a probodeno C 77 78 a voda] s vodau S0 — a voda . . . řekau) jeho svatá C — 78 vytekla] se vylila O — 78—80 kterúžto ... najmenší] kteraužto (a tau S) sme my očištěni od svých hříchův; a nedo- mnívej se, aby tobě jediný SO — 78 prý řekau PNT — 79 nebe CU jsa ... vyčištěna a vešken svět jest vyčištěn B, jest obmyto a vyčiš- těno N nebo vpravdě N — 80 81 a nemní ... krve] vyn. K — 80 nemní sobě] jest a nepochybuj o tom C, nedomnívej se žádnej N — jeden nejmenší N hříšek PONT 80 81 mohl... býti] byl odpuštěný O 81 odpuštěn] shlazen N nežl jediné PRONTUSO — drahé (svaté 8) krve PRONTUSO 82 Protož (1 SC), chceš-li SOC — vážně] pak vážně K, nábožně O učiniž... Vezmi a] vyn. SO 84 (volebný veliký B, on velebný KO 85 v dnešní ... řka] takto SO — svaté opištole C — Kristus trpěl jest U 85 86 budaucích dobrých věcí PRONTS - 86 Tu] To R, Toto ť U 35*
547 milý Ježíš, maje boj těžký podstúpiti s škaredým, hanebným ďáblem pro naše spasení, jako korúlve rozvinul rozličných barev, rozličná utrpení na svém těle maje, jakož o nich dnes ráno zpíváno: »Ej, tu ť jest byl ocet s žlučí, tu «trest, ješto) bili hlavu jeho 75 drahú, tu uplvání a ukydání i ohavné, ješto bídní Židé vy- B 202 chrkujíce ohavně kydali na jeho svatú tvář, tu hřebíci, tu kopí, jímžto kopím to tiché tělo ušlechtilé probodeno, a krev a voda vytekla, kterúžto řekau, jenž z boku tekla, země, moře i nebesa jsau obmyta a vyčištěna)»; nebo všecko ť jest vy- so čištěno moci té drahé krve, a nemni sobě, by ť najmenší hřích mohl odpuštěn býti než mocí té krve. Chceš-li vážně pamatovati umučení boží, učiniž takto: Vezmi a polož na jednu stranu velebnost toho drahého Pána, kterak jest velebný a všemohúcí. O jehožto velebnosti mluví svatý 85 Pavel v dnešní epištole řka: »Kristus, přístojící biskup budúcího dobrého«. Tu dotýká velebnosti jeho, když dí: »biskup přístojící,« tak i SO 71 milý, drahý T — těžký a hrozný PRONTUSO — 71 72 (škaredým ... pro nepřátely, z dábly, o B — 71 hanebným] vyn. RUO 72 korauhev U rozvinau(!) RU — barev, a on U, barev, totiž SO 73 74 jakož... Ej] vyn. SO 73 dnes] teď PNTC ráno] mnoho U zpíváno bude T 74 Ej] vyn. PNT, Aj R — se žlučí NSO — trest, ješto»- třtí B trest a kopí S0 — ješto ješto s ním N, vyn. U — v hlavu U jehoj tu PNT s 75 drahů] svatú KSO, drahau, požehnanau N — tu] vyn. S plvání BR, prý uplvání PNT — ohavné, tryzňování N — bídní] ohavní O Židé na něj ohavně S vychrkujíce] vychrknauce KPRTC, nažravše se česenku, cibule, těmi smrdutými flusy vychrkujíce N — 75—76 vychrku- jíce . .. tvář] plvali S, na něj plvali O — 76 ohavně] i C — svatau, drahau C - hřebíky U, hřebíci k přibíjení S0 — 77 jímžto] kterýmžto KT, tím U, jímžto tím C, ješto ním (vyn. O) SO — kopím to vyn. BSO — tiché] vyn. RUSO, přetiché N a ušlechtilé] a přeušlechtilé C, jeho SO — bylo prokláno a probodeno C 77 78 a voda] s vodau S0 — a voda . . . řekau) jeho svatá C — 78 vytekla] se vylila O — 78—80 kterúžto ... najmenší] kteraužto (a tau S) sme my očištěni od svých hříchův; a nedo- mnívej se, aby tobě jediný SO — 78 prý řekau PNT — 79 nebe CU jsa ... vyčištěna a vešken svět jest vyčištěn B, jest obmyto a vyčiš- těno N nebo vpravdě N — 80 81 a nemní ... krve] vyn. K — 80 nemní sobě] jest a nepochybuj o tom C, nedomnívej se žádnej N — jeden nejmenší N hříšek PONT 80 81 mohl... býti] byl odpuštěný O 81 odpuštěn] shlazen N nežl jediné PRONTUSO — drahé (svaté 8) krve PRONTUSO 82 Protož (1 SC), chceš-li SOC — vážně] pak vážně K, nábožně O učiniž... Vezmi a] vyn. SO 84 (volebný veliký B, on velebný KO 85 v dnešní ... řka] takto SO — svaté opištole C — Kristus trpěl jest U 85 86 budaucích dobrých věcí PRONTS - 86 Tu] To R, Toto ť U 35*
Strana 548
548 neb on sám přístojí před Bohem Otcem a oroduje za nás. A nižádný nemuož přistúpiti k Bohu Otci, jediné skrze Ježíše; tak ť jest on velmi důstojný a velebný Pán! A nikdy žádný člověk ne- 90 byl tak duostojný ani bude; ba, ještě vezmi všechny lidi spolu, což jest jich bylo od počátku světa a bude, neměli sau tak veliké moci, jako tato osoba jediná, náš milý Pán Ježíš; tak ť jest mocný a tak jest v něm mnoho dobrého složeno bez míry). Izaiáš o «jeho velebnosti mluvě dí: »Rod jeho 95 kto vypraví?« Vezmi na druhú stranu jeho umučení, jeho smrt nevinnú, jeho rúhaní, posmívaní, jeho opuštění, ano jej všickni opustili a prchli od něho. A protož dnes mše svatá se začíná a v osobě jeho mluví David takto: »Iudica me, Deus!«, ješto se již drahý Pán odvolává k Bohu Otci, aby jej [spravedlivě] súdil, 100 «poněvadž oni jsú jej, zlí a hanební Židé, křivě [odsúdili, Tu dotýká] Dotejče v tom N — 86—87 Tu dotýká ... za nás] samého sebe za nás obětoval Bohu Otci S0 — 86 když] kdež RC — přístojící] vyn. KPRONT, budaucího dobrého U — 87 neb on] nebo K — přístojí] stojí P - před milým Pánem T — A] Neb O — 88 přístupu míti N — Bohu] vyn. RU — Ježíše Pána K, Pána (vyn. N) Ježíše Krista RCNU — 88— 89 tak t... Pán!] vyn. SO - 89 «velmi vyn. B — důstojný] veliký C — ga velebný vyn. B, a [svatý,] velebný K — nikdy] vyn. SO — 89. 90 nebyl ... lidi ani všicni(!) lidé B — 90 tak duostojný] vyn. KC — ba ... spolu] vyn. SO 91 «což... bylo) vyn. B, co jest (jich O) koliv bylo lidí (vyn. O) SO — 91—92 «a bude ... jako nebyli tak důstojni ani toliké moci jako on B — 91 a] aneb ještě S — bude až do skonání N — ti všichni neměli RU — 92 jediná] jedna U, vyn. SO, jediná jí má PNT jediná má KC - náš... Ježíš] Pán Ježíš K, náš milý Ježíš P, náš milý, drahý Pán Ježíš T, samého Ježíše S0 — Ježíš Kristus N — 93 «tak ť... mnoho v němžto jest množství B — «tak ť ... mocný] vyn. SO — složeno hned O — 94 bez míry vyn. B — Veď a Izaiáš P — 94—95 Izaiáš... vypraví? «] vyn. SO — 94 «jeho .. . mluvě něm B — velebnosti] velikosti U — mluvě] mluví PTU, vyn. C — Ej, rod U — 95 Vezmiž také S0 — nevinné (+ a těžké N) umučení CNSO — jeho] a N — jeho smrt nevinnů, jeho] vyn. SO — 96 nevinnú] ohavnau N — jeho posmívaní KONT jeho opuštění] a smrt SO — jej, drahého Pána N — 97 prchli] se rozprchli N, utekli SO — něho kromě té svaté, požehnané Panny, matky velebné jeho N — 97—99 protož... Pán] on se SO — 97 dnes] teď dnešní PNT, ted dnes C — mše svatá] vyn.(!) C — svatá] vyn. PT — takto se začíná K, se začne PNC, se začínala RU — 98 a] a jest C — mluví David] řeč svatého Davida C — mluvil U — David prorok, řka K — takto řka N — takto... Deus!«] vyn. U — Deus, et discerne causam meam etc. N — 99 již jako N — Bohu] svému milému (+ Bohu S) NSO, vyn. U — [spravedlivě] vyn. KPRONTUSO — 100 «poněvadžoni neb B, poněvadž SO — zlí a hanební vyn. BSO - 94 Iz. 53, 8
548 neb on sám přístojí před Bohem Otcem a oroduje za nás. A nižádný nemuož přistúpiti k Bohu Otci, jediné skrze Ježíše; tak ť jest on velmi důstojný a velebný Pán! A nikdy žádný člověk ne- 90 byl tak duostojný ani bude; ba, ještě vezmi všechny lidi spolu, což jest jich bylo od počátku světa a bude, neměli sau tak veliké moci, jako tato osoba jediná, náš milý Pán Ježíš; tak ť jest mocný a tak jest v něm mnoho dobrého složeno bez míry). Izaiáš o «jeho velebnosti mluvě dí: »Rod jeho 95 kto vypraví?« Vezmi na druhú stranu jeho umučení, jeho smrt nevinnú, jeho rúhaní, posmívaní, jeho opuštění, ano jej všickni opustili a prchli od něho. A protož dnes mše svatá se začíná a v osobě jeho mluví David takto: »Iudica me, Deus!«, ješto se již drahý Pán odvolává k Bohu Otci, aby jej [spravedlivě] súdil, 100 «poněvadž oni jsú jej, zlí a hanební Židé, křivě [odsúdili, Tu dotýká] Dotejče v tom N — 86—87 Tu dotýká ... za nás] samého sebe za nás obětoval Bohu Otci S0 — 86 když] kdež RC — přístojící] vyn. KPRONT, budaucího dobrého U — 87 neb on] nebo K — přístojí] stojí P - před milým Pánem T — A] Neb O — 88 přístupu míti N — Bohu] vyn. RU — Ježíše Pána K, Pána (vyn. N) Ježíše Krista RCNU — 88— 89 tak t... Pán!] vyn. SO - 89 «velmi vyn. B — důstojný] veliký C — ga velebný vyn. B, a [svatý,] velebný K — nikdy] vyn. SO — 89. 90 nebyl ... lidi ani všicni(!) lidé B — 90 tak duostojný] vyn. KC — ba ... spolu] vyn. SO 91 «což... bylo) vyn. B, co jest (jich O) koliv bylo lidí (vyn. O) SO — 91—92 «a bude ... jako nebyli tak důstojni ani toliké moci jako on B — 91 a] aneb ještě S — bude až do skonání N — ti všichni neměli RU — 92 jediná] jedna U, vyn. SO, jediná jí má PNT jediná má KC - náš... Ježíš] Pán Ježíš K, náš milý Ježíš P, náš milý, drahý Pán Ježíš T, samého Ježíše S0 — Ježíš Kristus N — 93 «tak ť... mnoho v němžto jest množství B — «tak ť ... mocný] vyn. SO — složeno hned O — 94 bez míry vyn. B — Veď a Izaiáš P — 94—95 Izaiáš... vypraví? «] vyn. SO — 94 «jeho .. . mluvě něm B — velebnosti] velikosti U — mluvě] mluví PTU, vyn. C — Ej, rod U — 95 Vezmiž také S0 — nevinné (+ a těžké N) umučení CNSO — jeho] a N — jeho smrt nevinnů, jeho] vyn. SO — 96 nevinnú] ohavnau N — jeho posmívaní KONT jeho opuštění] a smrt SO — jej, drahého Pána N — 97 prchli] se rozprchli N, utekli SO — něho kromě té svaté, požehnané Panny, matky velebné jeho N — 97—99 protož... Pán] on se SO — 97 dnes] teď dnešní PNT, ted dnes C — mše svatá] vyn.(!) C — svatá] vyn. PT — takto se začíná K, se začne PNC, se začínala RU — 98 a] a jest C — mluví David] řeč svatého Davida C — mluvil U — David prorok, řka K — takto řka N — takto... Deus!«] vyn. U — Deus, et discerne causam meam etc. N — 99 již jako N — Bohu] svému milému (+ Bohu S) NSO, vyn. U — [spravedlivě] vyn. KPRONTUSO — 100 «poněvadžoni neb B, poněvadž SO — zlí a hanební vyn. BSO - 94 Iz. 53, 8
Strana 549
549 dábelníky, Samaritány dávali; i dí takto: »Ej, sudiž kty mě, Kmuoj Bože, a rozeznaj při mú z národu nesvatého!« (to míní křivé svědky, ješto na ň neprávě svědčili) »a od člověka zlého, nešlechetného« to jest od Piláta, «jenž jest jej ne- 105 spravedlivě odsaudil), »a od lstivého« (míní Jidáše, ješto) jej, jsa učedlníkem jeho, lstivě zradil, a jiní učedlníci, mnoho sli- bovav liše, prchli od drahého Pána a nevěrně [jemu] učinili). B 203 A dále dí: »Nebo si ty Buoh muoj a síla má.« I tak ť by měl člověk pamatovati to umučení svého milého Pána. Ale 10 pohříchu že lidé málo pamatují to dobrodínství. A, jak to jest on nám věrně poslúžil a k čemu sme my jej svými hříchy» připravili! An dí skrze Izaiáše: »Ej, milý člověče, připravil jsi mě, abych tvým hříchuom slúžil.« Ale jest rozdíl mezi pekelníky a volenými božími, že pekelníci ť jinak pamatují umučení boží [lidé] Židé K Židé] vyn. SO křivě neprávě C — saudili KPRCNTU 101 dávali] dávajíce KRCTI jej nazývali N, mu dávali S0 — i dí takto] vyn. PCNTS — Ej] vyn. K, Ej (Aj NO), prý PNTSO, Aj R — Styp vyn. BSO — mě] vyn. SO 102 «mnojes milý BR, prej, můj milej C, můj milý U, vyn. SO Bože Otče KPCNT e a rozeznaj] ty S, vyn. O — 102 110 z národu ... jak ts nebo sau na ň falešné svědky vedli, Jidáš, učedlník jeho, v ruce Židům jej zradil, a tak jest nevinně odsauzen. Ale pohříchu málo ť lidé pamatují na ta dobrodíní, jak SO 102 nesvatého] nepravého U 103 na ň neprávěj jej křivě saudili(!) a křivě na ň C — neprávě] vyn. KPT, křivě saudy RU, nedůvodně a nepravé věci N — 104 «to jest od Piláta vyn. B — jest] vyn. RU - Piláta Pontského N — 104 105 jenž ... odsaudil ješto jej křivě súdil B — 105 saudil RCU — to míní od (vyn. C) PRONTU «ještop kterýž B — 106 sauce N - i křivě i lstivě PNT 106 107 slibujíc předtím, však rozprchli se N, jemu slibovali, totiž Pánn Ježíšovi, a potom prchli a utekli sau C — 107 drahého Pánaj- něho B, něho, od drahého Pána RCU -[jemu] vyn. KPRCTU 108A dále ... tak ť by? To B dále v témž žalmu N — mál vyn. U 109 to umučení» a rozjímati dobrodíní B, to nevinné umučení C — Pána Ježíše TC — 109 110«Ale... jak ť) A tak B 110 pamatují na N dobrodíní RU, dobrodíní boží N — AOK, Aá R, Ach C, a na to N, a U jak [] vyn.(!)C 111 nám [spasitedlně rám] K — 111—113 a k čemu ... slůžil] vyn. SO — 111 sme myl sú B, sme PT — svými hříchy. naši hříchové B 112 A on U — Izajáše] Jeremiáše PT, Izaiáše proroka RU, Jeremiáše proroka N — Aj RN 113 abych já PNT « slaužil a je vytíral U 113—114 «jest... že výn. B 113 že ť jest U veliký rozdíl N — peklnými(!) pekelníky U — 114 mezi volenými U — že vyn. 101 nn. Ž. 43, I 108 Ž. 43, 2 112 Podle Iz. 43, 24 —
549 dábelníky, Samaritány dávali; i dí takto: »Ej, sudiž kty mě, Kmuoj Bože, a rozeznaj při mú z národu nesvatého!« (to míní křivé svědky, ješto na ň neprávě svědčili) »a od člověka zlého, nešlechetného« to jest od Piláta, «jenž jest jej ne- 105 spravedlivě odsaudil), »a od lstivého« (míní Jidáše, ješto) jej, jsa učedlníkem jeho, lstivě zradil, a jiní učedlníci, mnoho sli- bovav liše, prchli od drahého Pána a nevěrně [jemu] učinili). B 203 A dále dí: »Nebo si ty Buoh muoj a síla má.« I tak ť by měl člověk pamatovati to umučení svého milého Pána. Ale 10 pohříchu že lidé málo pamatují to dobrodínství. A, jak to jest on nám věrně poslúžil a k čemu sme my jej svými hříchy» připravili! An dí skrze Izaiáše: »Ej, milý člověče, připravil jsi mě, abych tvým hříchuom slúžil.« Ale jest rozdíl mezi pekelníky a volenými božími, že pekelníci ť jinak pamatují umučení boží [lidé] Židé K Židé] vyn. SO křivě neprávě C — saudili KPRCNTU 101 dávali] dávajíce KRCTI jej nazývali N, mu dávali S0 — i dí takto] vyn. PCNTS — Ej] vyn. K, Ej (Aj NO), prý PNTSO, Aj R — Styp vyn. BSO — mě] vyn. SO 102 «mnojes milý BR, prej, můj milej C, můj milý U, vyn. SO Bože Otče KPCNT e a rozeznaj] ty S, vyn. O — 102 110 z národu ... jak ts nebo sau na ň falešné svědky vedli, Jidáš, učedlník jeho, v ruce Židům jej zradil, a tak jest nevinně odsauzen. Ale pohříchu málo ť lidé pamatují na ta dobrodíní, jak SO 102 nesvatého] nepravého U 103 na ň neprávěj jej křivě saudili(!) a křivě na ň C — neprávě] vyn. KPT, křivě saudy RU, nedůvodně a nepravé věci N — 104 «to jest od Piláta vyn. B — jest] vyn. RU - Piláta Pontského N — 104 105 jenž ... odsaudil ješto jej křivě súdil B — 105 saudil RCU — to míní od (vyn. C) PRONTU «ještop kterýž B — 106 sauce N - i křivě i lstivě PNT 106 107 slibujíc předtím, však rozprchli se N, jemu slibovali, totiž Pánn Ježíšovi, a potom prchli a utekli sau C — 107 drahého Pánaj- něho B, něho, od drahého Pána RCU -[jemu] vyn. KPRCTU 108A dále ... tak ť by? To B dále v témž žalmu N — mál vyn. U 109 to umučení» a rozjímati dobrodíní B, to nevinné umučení C — Pána Ježíše TC — 109 110«Ale... jak ť) A tak B 110 pamatují na N dobrodíní RU, dobrodíní boží N — AOK, Aá R, Ach C, a na to N, a U jak [] vyn.(!)C 111 nám [spasitedlně rám] K — 111—113 a k čemu ... slůžil] vyn. SO — 111 sme myl sú B, sme PT — svými hříchy. naši hříchové B 112 A on U — Izajáše] Jeremiáše PT, Izaiáše proroka RU, Jeremiáše proroka N — Aj RN 113 abych já PNT « slaužil a je vytíral U 113—114 «jest... že výn. B 113 že ť jest U veliký rozdíl N — peklnými(!) pekelníky U — 114 mezi volenými U — že vyn. 101 nn. Ž. 43, I 108 Ž. 43, 2 112 Podle Iz. 43, 24 —
Strana 550
550 115 a» volení boží «jinak. Pekelníci teď pamatují po zevnitřních věcech a po smysléch, kamž je smyslové vedú, po vidění, že teď uzří obraz aneb malování nějaké žalostivé, a teď po slyšení, že [u slyší nětco žalostivého čtúce neb zpívajíce, že ť nejednau i zpláčí i zslintají, a teď že se zobláčejí v nějaké rúcho sprost- 120 nější a smutnější, Kba již ť i kuklice na se poberau u Veliký pátek a bosi puojdú, «a» již myslí, aby měli na veliku noc šaty [čisté nové, pěkné) střevíce červené s špici. A nyní ť se pokoří, a po velice noci nuž se zase v svět uvalé a v hříchy. Toť jest povaha pekelníkuov. A také ť se jim nyní i těla božího zechce. 125 Práv jako «nejednau nemocnému zechce se vody, a) k jeho horšímu bude, a kdyby zdráv byl, nechtělo by se jemu jí: tak tomuto lidu čert zbudí v nich nejednú žádost [i] k tělu PNT — peklníci(!) U — ť jinak] ti ť to jináče O — 114—115 umučení... pamatují vyn. SO — 115 a) než B — «jinak... pamatují neb teď jediné B — také jinak NC — teď tak TC — pamatují umučení boží N — po zevnitřním spůsobu anebo po zevnitřních věcech C — 116 a po smysléch] a po smyslných U, vyn. CSO — toliko smyslové jejich C, jich smyslové NO — po vidění, že nebo mnozí S, ano ť mnozí, když O — teď] vyn. O — 117 aneb] a O — nějaké] nějakové K, vyn. SO — žalostné C — 117—118 a teď ... [u]slyší] aneb že S0 — 117 teď] opět N — 118 slyší KPRCTU, teď slyší N — 118—119 čtúce .. . teď že se] spívají, nejednau spláčí a slin- tají. Ale (A 0) že (též 0) teď (také O) na se S0 — «že t... zslintají) vyn. B — 119 zpláčí] pláčí PR, popláčí C, placagi(!) U — slintají RTU, poslintají C — zuoblačí PRNCTU — v] vyn. USO — «nějaké) vyn. BSO — raucha O — prostější NO, sprostný U — 120 a] aneb C — ba již ... pátek vyn. B — ba již ť] ano S0 — na se] vyn. SO — 121 a) také již i C — a bosi puojdú] ano i bosi pochodí O — puojdau ť bosi [a mrskají se] K - ga» ale B, avšak N — již] vyn. N — na veliku noc] na vánoce N, z veliké noci O — [čisté] vyn. KPRCNTUSO — 122 pěkné) vyn. BU třevíce KPRTSO — červené] kordovanské červené N, vyn. U — s špici] špičaté U, s špicemi C, se špici S, k tomu špičaté O — 122—123 A nyní... nuž a tak B — 122 pokoří] pošmauří PRU, poknauří C, pokníří T — 123 po] s O — veliké NTUSO — nuž] vyn. SO — se] vyn. S — zase] opět O — v svět... v hříchy] v též hříchy se vydávají O — uvalé a] nu K, a S — rozličné hříchy S, hříchy, nepravosti N — 123—124 Toť... pekelníkuov] vyn. SO — 124 A také... nyní] Ano se jim O — takéť již K — nyní i] někdy U — božího a krve boží C — 125 právě KPRCNTU, rovně S0 — «nejednau někdy B, někdy nejednau C, vyn. UO — zechce se] pochce se N, vyn. U — ga) vyn. B, ano C, avšak N, a to U — 125—126 a ... jí] ješto jim to bývá k horšímu, ješto, když sau zdrávi, nebudu jí chtíti O — 125 k jeho] jemu k S — 126 «bude ... jemu ješto zdráv jsa, nepil by B — nezechtělo PRC — jí] vyn. RU — 127 takéž ť i C — čert] ďábel PRNC, se S0 —v nich) vyn. BSO — nejednú] vyn. S0 — i] vyn. KPRCUSO - k tělu
550 115 a» volení boží «jinak. Pekelníci teď pamatují po zevnitřních věcech a po smysléch, kamž je smyslové vedú, po vidění, že teď uzří obraz aneb malování nějaké žalostivé, a teď po slyšení, že [u slyší nětco žalostivého čtúce neb zpívajíce, že ť nejednau i zpláčí i zslintají, a teď že se zobláčejí v nějaké rúcho sprost- 120 nější a smutnější, Kba již ť i kuklice na se poberau u Veliký pátek a bosi puojdú, «a» již myslí, aby měli na veliku noc šaty [čisté nové, pěkné) střevíce červené s špici. A nyní ť se pokoří, a po velice noci nuž se zase v svět uvalé a v hříchy. Toť jest povaha pekelníkuov. A také ť se jim nyní i těla božího zechce. 125 Práv jako «nejednau nemocnému zechce se vody, a) k jeho horšímu bude, a kdyby zdráv byl, nechtělo by se jemu jí: tak tomuto lidu čert zbudí v nich nejednú žádost [i] k tělu PNT — peklníci(!) U — ť jinak] ti ť to jináče O — 114—115 umučení... pamatují vyn. SO — 115 a) než B — «jinak... pamatují neb teď jediné B — také jinak NC — teď tak TC — pamatují umučení boží N — po zevnitřním spůsobu anebo po zevnitřních věcech C — 116 a po smysléch] a po smyslných U, vyn. CSO — toliko smyslové jejich C, jich smyslové NO — po vidění, že nebo mnozí S, ano ť mnozí, když O — teď] vyn. O — 117 aneb] a O — nějaké] nějakové K, vyn. SO — žalostné C — 117—118 a teď ... [u]slyší] aneb že S0 — 117 teď] opět N — 118 slyší KPRCTU, teď slyší N — 118—119 čtúce .. . teď že se] spívají, nejednau spláčí a slin- tají. Ale (A 0) že (též 0) teď (také O) na se S0 — «že t... zslintají) vyn. B — 119 zpláčí] pláčí PR, popláčí C, placagi(!) U — slintají RTU, poslintají C — zuoblačí PRNCTU — v] vyn. USO — «nějaké) vyn. BSO — raucha O — prostější NO, sprostný U — 120 a] aneb C — ba již ... pátek vyn. B — ba již ť] ano S0 — na se] vyn. SO — 121 a) také již i C — a bosi puojdú] ano i bosi pochodí O — puojdau ť bosi [a mrskají se] K - ga» ale B, avšak N — již] vyn. N — na veliku noc] na vánoce N, z veliké noci O — [čisté] vyn. KPRCNTUSO — 122 pěkné) vyn. BU třevíce KPRTSO — červené] kordovanské červené N, vyn. U — s špici] špičaté U, s špicemi C, se špici S, k tomu špičaté O — 122—123 A nyní... nuž a tak B — 122 pokoří] pošmauří PRU, poknauří C, pokníří T — 123 po] s O — veliké NTUSO — nuž] vyn. SO — se] vyn. S — zase] opět O — v svět... v hříchy] v též hříchy se vydávají O — uvalé a] nu K, a S — rozličné hříchy S, hříchy, nepravosti N — 123—124 Toť... pekelníkuov] vyn. SO — 124 A také... nyní] Ano se jim O — takéť již K — nyní i] někdy U — božího a krve boží C — 125 právě KPRCNTU, rovně S0 — «nejednau někdy B, někdy nejednau C, vyn. UO — zechce se] pochce se N, vyn. U — ga) vyn. B, ano C, avšak N, a to U — 125—126 a ... jí] ješto jim to bývá k horšímu, ješto, když sau zdrávi, nebudu jí chtíti O — 125 k jeho] jemu k S — 126 «bude ... jemu ješto zdráv jsa, nepil by B — nezechtělo PRC — jí] vyn. RU — 127 takéž ť i C — čert] ďábel PRNC, se S0 —v nich) vyn. BSO — nejednú] vyn. S0 — i] vyn. KPRCUSO - k tělu
Strana 551
551 božímu k jich horšímu, ani nemocní [a] na duši neduživí v hříchy zase padnú po velice noci: »Pane Ježíši, žehnáme tě, víc ť tvoji 130 nejsme!« Ach, běda bude)! To ť povaha pekelníkuov! Ale Kpovaha volených božích, pamatovati umučení boží, jest jiná, nebo volení boží pilně o to stojí a pracují, aby Kmohli nabyti Ducha svatého, nebo žádný nemuož hodně a Bohu líbě a sobě úžitečně pamatovati [nemůž] umučení bo- 135 žího, nemá-li Ducha svatého). Druhé, že podstatně pamatují to umučení boží jedením jeho drahého těla a pitím jeho svaté krve, to ť jest živá památka, Kto)! A třetí, že na svých těléch nesú Ježíše Krista ukřižovaného tak, že svá těla křižují. Jakož dí svatý Pavel: »Ktož jsú Kristovi, těla svá ukřižovali jsú z hříchy 140 a s žádostmi«, že nechavše hříchuov a jsú živi k vuoli tomu milému Pánu. A ktož ť jsú praví milovníci a pravá chot Kristo l va, oni ť B 204 božímu] k těm svátostem velebnejm, a to bejvá C — 128 božímu, a to vše (bude O) USO — horšímu [zatracení] K — ani] ano U, neb sau SO — velmi nemocni O [a] vyn. KPCNTSO — na duši] vyn. O, na dušech sau (vyn. C) NC — neduživí a K, a velmi neduživí C, nezdraví, neduživí N, nedu- živí, ano (nebo 0) U0 — 128—129 v hříchy ... padnůj ihned O — 128 hřích PRNTUS — 129 ani ť hned zase K — padnau (+ a S) hned PRTUS, padnauti myslíce hned N, padají ihned C — veliké RNTUSO — noci, jako by řekli C — 129—130 Pane ... To ť] Pána Ježíše zamítají. A (Neb O) taková ť jest S0 — 129 víc.] řeknau RU — tvoji nejsme] tobě slaužiti ne- chceme N, tvoji nechceme bejti C — 130 Ach] A KPRCU, Ó N — «bude) — vyn. B, bude, nastojte U : jest povaha PRONT 131 «povaha... pamatovati volení boží jinak pamatují B 131 132 «povaha ... pracují volení boží o to pilně pracují SO — 131 božích] božích jest U, vyn. PT — pamatovati pamatování KU — boží božího [právě] K, božího PCT — 132 «jest ... pilně neb oni B — jest to jest U — stojí a se starají N .- Ka pracují s pilností B — 133 mohli nabyti nabyli B — «nebo» bez něhožto B — nemohau(!) N — 133—134 chodně... sobě vyn. BO, hodně Bohu a lidem libě a sobě U, hodně S. vyn. O — 134 líbě] vzáctně N — samým sobě N úžitečně] úžitečně a prospěšně N, vyn. SO: [nemůž] vyn. KPRCNTUSO — 134 135 bo- žího .. . svatého Kristova BO 135 nemají-li N — 135—136 Druhé... jedením] A to ť jest živá památka, pamatovati jeho umučení v požívání S, v požívání svátosti O 136 častým a hodným jedením N . jeho svaté svaté] KTU, jeho SO - drahé a svaté C krve z posvátného kalicha S0 137 143 to t... prsech] vyn. S0 — 137 «to vyn. BK — 138 Krista] vyn. NT Jakož] Nebo KRCNTU — praví N — 139 Kteříž K — Kristovi, tiťCNU 140 milému] drahému RU — Pánu] Bohu PT, Ježíši ukřižovanému N 141 Ježíše Krista KPCNT — 142 to činí U — onů chotí] vochotností(!) 139 Gal. 5, 24 —
551 božímu k jich horšímu, ani nemocní [a] na duši neduživí v hříchy zase padnú po velice noci: »Pane Ježíši, žehnáme tě, víc ť tvoji 130 nejsme!« Ach, běda bude)! To ť povaha pekelníkuov! Ale Kpovaha volených božích, pamatovati umučení boží, jest jiná, nebo volení boží pilně o to stojí a pracují, aby Kmohli nabyti Ducha svatého, nebo žádný nemuož hodně a Bohu líbě a sobě úžitečně pamatovati [nemůž] umučení bo- 135 žího, nemá-li Ducha svatého). Druhé, že podstatně pamatují to umučení boží jedením jeho drahého těla a pitím jeho svaté krve, to ť jest živá památka, Kto)! A třetí, že na svých těléch nesú Ježíše Krista ukřižovaného tak, že svá těla křižují. Jakož dí svatý Pavel: »Ktož jsú Kristovi, těla svá ukřižovali jsú z hříchy 140 a s žádostmi«, že nechavše hříchuov a jsú živi k vuoli tomu milému Pánu. A ktož ť jsú praví milovníci a pravá chot Kristo l va, oni ť B 204 božímu] k těm svátostem velebnejm, a to bejvá C — 128 božímu, a to vše (bude O) USO — horšímu [zatracení] K — ani] ano U, neb sau SO — velmi nemocni O [a] vyn. KPCNTSO — na duši] vyn. O, na dušech sau (vyn. C) NC — neduživí a K, a velmi neduživí C, nezdraví, neduživí N, nedu- živí, ano (nebo 0) U0 — 128—129 v hříchy ... padnůj ihned O — 128 hřích PRNTUS — 129 ani ť hned zase K — padnau (+ a S) hned PRTUS, padnauti myslíce hned N, padají ihned C — veliké RNTUSO — noci, jako by řekli C — 129—130 Pane ... To ť] Pána Ježíše zamítají. A (Neb O) taková ť jest S0 — 129 víc.] řeknau RU — tvoji nejsme] tobě slaužiti ne- chceme N, tvoji nechceme bejti C — 130 Ach] A KPRCU, Ó N — «bude) — vyn. B, bude, nastojte U : jest povaha PRONT 131 «povaha... pamatovati volení boží jinak pamatují B 131 132 «povaha ... pracují volení boží o to pilně pracují SO — 131 božích] božích jest U, vyn. PT — pamatovati pamatování KU — boží božího [právě] K, božího PCT — 132 «jest ... pilně neb oni B — jest to jest U — stojí a se starají N .- Ka pracují s pilností B — 133 mohli nabyti nabyli B — «nebo» bez něhožto B — nemohau(!) N — 133—134 chodně... sobě vyn. BO, hodně Bohu a lidem libě a sobě U, hodně S. vyn. O — 134 líbě] vzáctně N — samým sobě N úžitečně] úžitečně a prospěšně N, vyn. SO: [nemůž] vyn. KPRCNTUSO — 134 135 bo- žího .. . svatého Kristova BO 135 nemají-li N — 135—136 Druhé... jedením] A to ť jest živá památka, pamatovati jeho umučení v požívání S, v požívání svátosti O 136 častým a hodným jedením N . jeho svaté svaté] KTU, jeho SO - drahé a svaté C krve z posvátného kalicha S0 137 143 to t... prsech] vyn. S0 — 137 «to vyn. BK — 138 Krista] vyn. NT Jakož] Nebo KRCNTU — praví N — 139 Kteříž K — Kristovi, tiťCNU 140 milému] drahému RU — Pánu] Bohu PT, Ježíši ukřižovanému N 141 Ježíše Krista KPCNT — 142 to činí U — onů chotí] vochotností(!) 139 Gal. 5, 24 —
Strana 552
552 činí s onú chotí, kteráž řekla v knihách Canticorum: »Milý muoj mně jako snopek myrry a přebývati bude v mých prsech.« To ť oni tu myrru jako v snopek zbírají, jeho protivenství, křivé svě- 145 dectví, rúhaní, hanění, jeho pláč, jeho pot, uplvání, poličky, rvání, jeho opuštění, stýskaní, an sobě stýskal, jakož dí svatý Matúš: »Počal Ježíš teskliti a truchliv býti«, jeho opuštění, ano všichni od něho prchli apoštolé — ty i jiné věci, vše to v hromadu zbírají) a v srdci svém rozjímají. To ť jest povaha volených 150 božích . Ale pak pohlediž tuto na drahého Pána, kterak se poddává, ihned tuto na počátku čtení svatého) řka: «Kto z vás bude mne trestati z hříchu?« Ačkoli nižádného hřícha, ani prvorozeného, neměl, alevšak z veliké pokory poddal se trestání, jestliže by oni U — kteráž] jako KPRCTU, ješto N — knihách Canticorum] Písničkách Šalomaunových U — knize N — Canticorum] Písniček (+ Šalomauno- vých C) KNC — 143 mně a já jemu C — prsích N — 144 oni ... v snopek] jeho (vyn. O) věrní jako po zrnu SO — snopky K — zbírají ta všeckna O, zbírajíce váží N — jeho] ješto NT — protivenství ... svědectví] utrpení O — křivé] křivá K, křivdy, falešná C — 145 hanění] vyn. RU — jeho pláč ... pot] vyn. SO — jeho pot) pot N, jeho U — pot krvavý C — plvání U — poličkování O — 146 jeho opuštění] opuštění USO — jeho stejskání U — 146—149 stýskaní ... rozjímají] ano všickni od něho zutíkali (utekli O); a to sebera jako v snopek (snopček O), v svém srdci to schovají a často sobě to rozjímají (a často ... rozjímají] vyn. O) SO — 146 stýskal] milej Pán velmi stejskal C, milostný Pán postyskoval N — jakož... Matúš] řka K, prý PNT, jakož o tom píše evangelista, prý RU, jakož píše evangelista, že C — 147 Počal sobě U — teskliti] sobě stejskati a teskliti PNT, stýskati RU — truchliv] smuten K, truchel PT, truchlivý N — býti] byl N, bejti, jakož pak i vám povědíti ráčil řka: »Smutna jest duše má až k smrti«C — 147—149 «jeho . . . zbírají to ť vše zbírají v hromadu. A to ť jest povaha volených božích B — 147 jeho opuštění] an jeho opustili U — ano] a U — 148 apoštolé] vyn. KU — věci] všechny věci K — vše to] vyn. K — 149 zbírajíc U — 149—150 rozjímají ... božích jako snopek myrry rozbírají B — 149 to rozjímají PT, rozjímajíc U — To t] A tať S, Neb taková O — 151 pak] vyn. PNTSO — pohleďmež SO — na] na ň PRNT, na ň, na C — se] vyn. K, se on SO — 152 ihned ... řka] a praví hned na počátku svatého evangelium (čtení 0) S0 — tuto] vyn. RU — svatého» vyn. B, svaté U — 153 hříchův SO — Ačkoli] Ale on nikoliv U — ani] vyn. NTSO — prvorozeného] přirozeného UO — 154 do sebe neměl O — alevšak] avšak PT, nicméně N — veliké a hluboké N — 154—155 poddal... trestán býti poddával se tomu, kdo by ho chtěl trestati z nětčeho SO — 154 tres- 142 Pís. 1, 13 — 147 Mat. 26, 37 —
552 činí s onú chotí, kteráž řekla v knihách Canticorum: »Milý muoj mně jako snopek myrry a přebývati bude v mých prsech.« To ť oni tu myrru jako v snopek zbírají, jeho protivenství, křivé svě- 145 dectví, rúhaní, hanění, jeho pláč, jeho pot, uplvání, poličky, rvání, jeho opuštění, stýskaní, an sobě stýskal, jakož dí svatý Matúš: »Počal Ježíš teskliti a truchliv býti«, jeho opuštění, ano všichni od něho prchli apoštolé — ty i jiné věci, vše to v hromadu zbírají) a v srdci svém rozjímají. To ť jest povaha volených 150 božích . Ale pak pohlediž tuto na drahého Pána, kterak se poddává, ihned tuto na počátku čtení svatého) řka: «Kto z vás bude mne trestati z hříchu?« Ačkoli nižádného hřícha, ani prvorozeného, neměl, alevšak z veliké pokory poddal se trestání, jestliže by oni U — kteráž] jako KPRCTU, ješto N — knihách Canticorum] Písničkách Šalomaunových U — knize N — Canticorum] Písniček (+ Šalomauno- vých C) KNC — 143 mně a já jemu C — prsích N — 144 oni ... v snopek] jeho (vyn. O) věrní jako po zrnu SO — snopky K — zbírají ta všeckna O, zbírajíce váží N — jeho] ješto NT — protivenství ... svědectví] utrpení O — křivé] křivá K, křivdy, falešná C — 145 hanění] vyn. RU — jeho pláč ... pot] vyn. SO — jeho pot) pot N, jeho U — pot krvavý C — plvání U — poličkování O — 146 jeho opuštění] opuštění USO — jeho stejskání U — 146—149 stýskaní ... rozjímají] ano všickni od něho zutíkali (utekli O); a to sebera jako v snopek (snopček O), v svém srdci to schovají a často sobě to rozjímají (a často ... rozjímají] vyn. O) SO — 146 stýskal] milej Pán velmi stejskal C, milostný Pán postyskoval N — jakož... Matúš] řka K, prý PNT, jakož o tom píše evangelista, prý RU, jakož píše evangelista, že C — 147 Počal sobě U — teskliti] sobě stejskati a teskliti PNT, stýskati RU — truchliv] smuten K, truchel PT, truchlivý N — býti] byl N, bejti, jakož pak i vám povědíti ráčil řka: »Smutna jest duše má až k smrti«C — 147—149 «jeho . . . zbírají to ť vše zbírají v hromadu. A to ť jest povaha volených božích B — 147 jeho opuštění] an jeho opustili U — ano] a U — 148 apoštolé] vyn. KU — věci] všechny věci K — vše to] vyn. K — 149 zbírajíc U — 149—150 rozjímají ... božích jako snopek myrry rozbírají B — 149 to rozjímají PT, rozjímajíc U — To t] A tať S, Neb taková O — 151 pak] vyn. PNTSO — pohleďmež SO — na] na ň PRNT, na ň, na C — se] vyn. K, se on SO — 152 ihned ... řka] a praví hned na počátku svatého evangelium (čtení 0) S0 — tuto] vyn. RU — svatého» vyn. B, svaté U — 153 hříchův SO — Ačkoli] Ale on nikoliv U — ani] vyn. NTSO — prvorozeného] přirozeného UO — 154 do sebe neměl O — alevšak] avšak PT, nicméně N — veliké a hluboké N — 154—155 poddal... trestán býti poddával se tomu, kdo by ho chtěl trestati z nětčeho SO — 154 tres- 142 Pís. 1, 13 — 147 Mat. 26, 37 —
Strana 553
553 155 [na ň] co věděli, «že by chtěl trestán býti)). Tu ť se porazí «naše) pýcha kněžská, «ješto nechceme nejednau od lejkův trestáni býti , a teď tento drahý kněz a najlepší biskup chtěl trestán býti. Dobré ť jest to znamení do každého člověka, ješto trestání přijímá a oblibuje, neb tím, že zde bývá trestán a kárán, bude 160 jemu tudy shlazeno, že ho věčně milý Buoh nebude trestati. Říkal David: »Milý Pane, daj mi to, ať by mě spravedlivý trestal a ká- ral), ale ať pochlebník olejem nemaže hlavy mé!« — jako Kmy kněží a mniší; nejednú budau lahoditi a pochlebovati Klidem) mocným Ka urozeným), a na člověka chudého, 165 sedlá«čka jako s patra «se utrhne)! Dí dále: »Jestliže [vám] pravdu mluvím, proč mi nevěříte? Kto z Boha jest, slova boží slyší.« «Mluví Origenes, že ten člověk, který rád, s pilností poslúchá slova božího, že má do sebe veliké znamení, že jest volený boží. Nebo slovo boží jest takové tání] (k tomu; KPONT, tomu RU — 155 [na ň] vyn. KPRCNTU — «že by ... býti vyn. B Tutoť S - poráží NTUS - «naše vyn. B — 156—157 «ješto... býti jenž z ničehnož od žádného trestáni býti nechtějí B (ps. tresta“!) — 156 nejednau] vyn. SO — žádného lejka SO 157 «tento ... kněz a vyn. B — drahej a velebnej C — kněz a] vyn. SO kněz velebný, důstojný vedlé řádu Melchisedechova N — najlepší vyn. SO, nejlepší a nejdůstojnější C — rád trestán SO — 158 159 Dobré.. že] A to ť jest všech dobré znamení, kteříž trestání oblibují, nebo proto SO 158 člověka] vyn. PT, toho N - kterýž UC — trestání přijímá a] trestáním nepohrzí, ale je N — 159 neb a U — člověk trestán TO — bývá i bude U — 159 161 bude ... David] jen aby věčného trestání ujíti mohl. A (Ano i O) David říkával SO — 160 věčný RU — Říkával to rád N. Ří- kával CU 161 svatý David) KRNU, David milej a svatej C — mi] vyn. SO to] vyn. PTSO — «a káral« vyn. BSO — 162 ale] a 80 — ať] (dejž (+ Bůh RCU), aby) KRCU, prý, ó, by P. prý zachovej toho, aby N, prý, Bůh dej T, ne SO jako olejem PCNT — olejem ... mé] vyn. SO — ne- maže] nezmazal KU, nemazal PRNT, mne nemazal a C — «my vyn. BRU, mnozí SO 163 a mniší vyn. B, a mniší též C, a mniší [to činí] K nejednů] vyn. SO — budau lahoditi a budú B — budem K 164 lidem vyn. B — mocným a] vyn. SO — «a urozeným) vyn. B, a uče- ným U s člověka) vyn. B, človíčka C — chudého] sprostého a chatr- ného (chaterného 0) SO — 165 sedláka B0 — «se utrhne spadnú B. — se (+ na ň C) utrhnem KRNC, se utrhnau R 166 dále čtení svaté C — Jestliže] Že RU — [vám] vyn. KPNT — pra- vím KCSO „- vy mi SO — 167 slovo RONTSO — Mluví) Dí B, Mluví o tom SO — Origenes doktor K, svatý Origenes PNT — že ten] že tento U, vyn. SO — 168 s pilností] vyn. SO — do sebe] v sobě SO — 169 volený] předzvěděnej 161 Podle Ž. 141, 5 —
553 155 [na ň] co věděli, «že by chtěl trestán býti)). Tu ť se porazí «naše) pýcha kněžská, «ješto nechceme nejednau od lejkův trestáni býti , a teď tento drahý kněz a najlepší biskup chtěl trestán býti. Dobré ť jest to znamení do každého člověka, ješto trestání přijímá a oblibuje, neb tím, že zde bývá trestán a kárán, bude 160 jemu tudy shlazeno, že ho věčně milý Buoh nebude trestati. Říkal David: »Milý Pane, daj mi to, ať by mě spravedlivý trestal a ká- ral), ale ať pochlebník olejem nemaže hlavy mé!« — jako Kmy kněží a mniší; nejednú budau lahoditi a pochlebovati Klidem) mocným Ka urozeným), a na člověka chudého, 165 sedlá«čka jako s patra «se utrhne)! Dí dále: »Jestliže [vám] pravdu mluvím, proč mi nevěříte? Kto z Boha jest, slova boží slyší.« «Mluví Origenes, že ten člověk, který rád, s pilností poslúchá slova božího, že má do sebe veliké znamení, že jest volený boží. Nebo slovo boží jest takové tání] (k tomu; KPONT, tomu RU — 155 [na ň] vyn. KPRCNTU — «že by ... býti vyn. B Tutoť S - poráží NTUS - «naše vyn. B — 156—157 «ješto... býti jenž z ničehnož od žádného trestáni býti nechtějí B (ps. tresta“!) — 156 nejednau] vyn. SO — žádného lejka SO 157 «tento ... kněz a vyn. B — drahej a velebnej C — kněz a] vyn. SO kněz velebný, důstojný vedlé řádu Melchisedechova N — najlepší vyn. SO, nejlepší a nejdůstojnější C — rád trestán SO — 158 159 Dobré.. že] A to ť jest všech dobré znamení, kteříž trestání oblibují, nebo proto SO 158 člověka] vyn. PT, toho N - kterýž UC — trestání přijímá a] trestáním nepohrzí, ale je N — 159 neb a U — člověk trestán TO — bývá i bude U — 159 161 bude ... David] jen aby věčného trestání ujíti mohl. A (Ano i O) David říkával SO — 160 věčný RU — Říkával to rád N. Ří- kával CU 161 svatý David) KRNU, David milej a svatej C — mi] vyn. SO to] vyn. PTSO — «a káral« vyn. BSO — 162 ale] a 80 — ať] (dejž (+ Bůh RCU), aby) KRCU, prý, ó, by P. prý zachovej toho, aby N, prý, Bůh dej T, ne SO jako olejem PCNT — olejem ... mé] vyn. SO — ne- maže] nezmazal KU, nemazal PRNT, mne nemazal a C — «my vyn. BRU, mnozí SO 163 a mniší vyn. B, a mniší též C, a mniší [to činí] K nejednů] vyn. SO — budau lahoditi a budú B — budem K 164 lidem vyn. B — mocným a] vyn. SO — «a urozeným) vyn. B, a uče- ným U s člověka) vyn. B, človíčka C — chudého] sprostého a chatr- ného (chaterného 0) SO — 165 sedláka B0 — «se utrhne spadnú B. — se (+ na ň C) utrhnem KRNC, se utrhnau R 166 dále čtení svaté C — Jestliže] Že RU — [vám] vyn. KPNT — pra- vím KCSO „- vy mi SO — 167 slovo RONTSO — Mluví) Dí B, Mluví o tom SO — Origenes doktor K, svatý Origenes PNT — že ten] že tento U, vyn. SO — 168 s pilností] vyn. SO — do sebe] v sobě SO — 169 volený] předzvěděnej 161 Podle Ž. 141, 5 —
Strana 554
554 170 moci, že, kdež právě zajde, všecky hříchy zahání a zapuzuje a zbuzuje v člověku horlivé milování k Bohu). Neb dí Duch boží: »Všeliké slovo boží jest hořící a jest jako štít všem v se úfajícím.« Protož li oni světí první náramně jsú vážili to slovo B 205 boží, neb napsáno v Dekretě, ktož by koli v neděli nebyl 175 na kázaní a moha anebo že by vyšel z kostela prvé, než by bylo po požehnání, každý ten aby byl v kladbě. Ale nyní sobě lidé málo váží slovo boží, jako by bylo nětco starého, již osmrkali, ostydlo jim a obecně říkají: »Však to dávno slýcháme!«, jdú na túlačky, radše se projdú. A druzí pak, ač poslúchají, ale netbají 180 pamatovati. — Ale má-li ť komu býti k úžitku a k spasení slovo boží, má ť k tomu slovu býti milost, ať by s milostí, krád po- k království nebeskému a že jest volenej C — boží] vyn. T — takové] tak veliké SO — 170 že] vyn. O — kdež ono NO — zejde RT, vzejde C — «za- hání a vyn. BO — zahání a zapuzuje a] odtud vyhání a na to místo N — 171 v člověku horlivé] člověka k horlivému S0 — «k Bohu) boží B, Pána Boha NUS, vyn. O — 171—173 Neb... úfajícím] vyn. SO — 172 boží, že C — Každé U — boží] vyn. KR — jest hořící] hořící P — všem) vyn. BRU — v se] Boha(!) U, v se věřícím a T — 173 daufajícímu U, dau- fajícím C — onino N — svatí boží N, právě svatí U — náramně] velmi U — jsú] sobě U, sau sobě CSO — 173—174 to ... boží] slova božího CUSO — 174 neb» an B, sobě, neb K, nebo máme S, jakož o tom máme O — psáno RU — Dekretě takto O — že, kdož PCNTS — v neděli vyn. B — 175 v kostele na kázaní C — kázaní slova božího S0 — moha bezelstně N, moha jíti O — vyšel v B pův. všel, y nadepsáno dodatečně; šel U — 176 ten] ten a takovej C, vyn. U — aby] vyn. PRCNTUS — byl] vyn. R — kletbě R, kladbě a zlořečenství O — 176—178 sobě ... říkají] jim to vše ostydlo, jako by (+ to 0) nětco starého bylo SO — 177 velmi málo N — slova božího RCNU — nětco již RC — starého anebo vetchého C, starého, dávního a vetchého N — již to oni C, již je sobě N — 178 již ostydlo K — a] a takoví K — a obecně říkají] Prý P, Ó, prý T, Ba, prej C, Ale přeběda tomu člověku, u kohož jest Pán Bůh vetešníkem! »Au, prý N — Však] Však sme K, Však, prej S, Alevšak, prej O — již prvé dávno C — slýchali K, slejchám PNTS, slejcháváme O — 178—179 jdú ... projdú] raději jdau (+ mnozí C) na túlačky a protulují (procházejí C) se KC, radše jdau na taulky leckams S, a tak jdau radějí leckams na taulky O — 179 projdú] protaulají U — pak] vyn. KUSO — ač někdy O — netbají] málo na to dbají O — netbají pamatovati] nepamatují aniž dbají pamatovati, ,nic jim k mysli není] K — 180 aby co pamatovali (spamatovali O) SO — Ale ... komu] a (+ potom O) jakž jim to má SO — k aužitku a prospěchu C, k jakému úžitku SO — 180—182 a k spasení... poslúchal] vyn. SO — 181 slovu býti] míti U — slovu božímu C — Krád» vyn. BU — slyšal PT, 172 Podle Ž. 18, 31 (?) —
554 170 moci, že, kdež právě zajde, všecky hříchy zahání a zapuzuje a zbuzuje v člověku horlivé milování k Bohu). Neb dí Duch boží: »Všeliké slovo boží jest hořící a jest jako štít všem v se úfajícím.« Protož li oni světí první náramně jsú vážili to slovo B 205 boží, neb napsáno v Dekretě, ktož by koli v neděli nebyl 175 na kázaní a moha anebo že by vyšel z kostela prvé, než by bylo po požehnání, každý ten aby byl v kladbě. Ale nyní sobě lidé málo váží slovo boží, jako by bylo nětco starého, již osmrkali, ostydlo jim a obecně říkají: »Však to dávno slýcháme!«, jdú na túlačky, radše se projdú. A druzí pak, ač poslúchají, ale netbají 180 pamatovati. — Ale má-li ť komu býti k úžitku a k spasení slovo boží, má ť k tomu slovu býti milost, ať by s milostí, krád po- k království nebeskému a že jest volenej C — boží] vyn. T — takové] tak veliké SO — 170 že] vyn. O — kdež ono NO — zejde RT, vzejde C — «za- hání a vyn. BO — zahání a zapuzuje a] odtud vyhání a na to místo N — 171 v člověku horlivé] člověka k horlivému S0 — «k Bohu) boží B, Pána Boha NUS, vyn. O — 171—173 Neb... úfajícím] vyn. SO — 172 boží, že C — Každé U — boží] vyn. KR — jest hořící] hořící P — všem) vyn. BRU — v se] Boha(!) U, v se věřícím a T — 173 daufajícímu U, dau- fajícím C — onino N — svatí boží N, právě svatí U — náramně] velmi U — jsú] sobě U, sau sobě CSO — 173—174 to ... boží] slova božího CUSO — 174 neb» an B, sobě, neb K, nebo máme S, jakož o tom máme O — psáno RU — Dekretě takto O — že, kdož PCNTS — v neděli vyn. B — 175 v kostele na kázaní C — kázaní slova božího S0 — moha bezelstně N, moha jíti O — vyšel v B pův. všel, y nadepsáno dodatečně; šel U — 176 ten] ten a takovej C, vyn. U — aby] vyn. PRCNTUS — byl] vyn. R — kletbě R, kladbě a zlořečenství O — 176—178 sobě ... říkají] jim to vše ostydlo, jako by (+ to 0) nětco starého bylo SO — 177 velmi málo N — slova božího RCNU — nětco již RC — starého anebo vetchého C, starého, dávního a vetchého N — již to oni C, již je sobě N — 178 již ostydlo K — a] a takoví K — a obecně říkají] Prý P, Ó, prý T, Ba, prej C, Ale přeběda tomu člověku, u kohož jest Pán Bůh vetešníkem! »Au, prý N — Však] Však sme K, Však, prej S, Alevšak, prej O — již prvé dávno C — slýchali K, slejchám PNTS, slejcháváme O — 178—179 jdú ... projdú] raději jdau (+ mnozí C) na túlačky a protulují (procházejí C) se KC, radše jdau na taulky leckams S, a tak jdau radějí leckams na taulky O — 179 projdú] protaulají U — pak] vyn. KUSO — ač někdy O — netbají] málo na to dbají O — netbají pamatovati] nepamatují aniž dbají pamatovati, ,nic jim k mysli není] K — 180 aby co pamatovali (spamatovali O) SO — Ale ... komu] a (+ potom O) jakž jim to má SO — k aužitku a prospěchu C, k jakému úžitku SO — 180—182 a k spasení... poslúchal] vyn. SO — 181 slovu býti] míti U — slovu božímu C — Krád» vyn. BU — slyšal PT, 172 Podle Ž. 18, 31 (?) —
Strana 555
555 slúchal. Druhé má býti pamět, aby pamatoval a často na své mysli převracel a rozjímal; neb v tom slovu božím a tím slovem božím bývají jako vyprány a vyčištěny duše od hříchuov. Nebo 185 co by platno bylo, kdyby šat byl uvržen v kalkus neb v lúh? Nebyl by proto čist, ale muší potom ženy ždímati a mnúti, aby špína byla vyčištěna. Tak právě, má-li ť se tvá duše vyčistiti slovem božím, musí ť býti časté rozjímaní s ním a ždímaní, co jsi proti tomu slovu vyvinul, aby želel, ždímal se v srdci svém: Kvěroval-li 190 si, bohdákal-li si a jiné věci činil, ješto slovo boží toho hájí, již aby želel a lítost měl “. Třetí, aby v skutku plnil to všecko, což slyšíš slova božího, aby do smrti nechtěl proti tomu nikda vyvinúti v ničemž. Ale řekl by někto: »Já nemohu pamatovati, pročež mám na kázaní choditi?« Bývají ť lidé, že nemohau 195 pamatovati, ono pro starost, ono, že ihned paměti nemají. slyšel N — 182 Druhé ... pamatoval vyn. B — má býti pamět] vyn. SO — pamět] vyn. K, v paměti U. často] vždycky U — 183 převracel a] vyn. KSO, přemejšlel a C — rozjímal o tom slovu božím S0 183—184 (v tom ... duše se tudy duše čistí B, skrze ně bývají duše očištěny O 183 v tom slovu božím] v něm S — slovem božím] slovem KRC — 184 jako vyprány a] vyn. S — vyprány, vypraveny(!) N — kající a věrné duše Code všech N od hříchuov] vyn. C 185 kdyby] že by PRONTUS— vržen BR, vařen U — v kalkus neb] vyn. NSO — kalkusu U — do lauhu KNO, v lauhu U 186 Nebyl ... čist] vyn. SO — čistej C, čist od špíny N — potom] proto PT, jej NSO— vyždímati U — a] ano i v rukau O — 187 li t] vyn. U, li ť bejti a má-li ť C tvá] vyn. SO — 188 býti ... ždímaní sobě často rozjímati o něm a S0 — časté] čistá a čistá U — rozjímaní obírání N — s ním] vyn. U, smrti C, s ním a jeho rozjímání N — ždímání smrti C — co jsi] v čem jest kdo O — si kdy U 189 tomu] vyn. KU tomu slovu] němu SO slovu] vyn. PNT, slovu božímu [učinil a] K, slovu božímu CU — vyvinul] učinil RU — aby želel .. . svém] vyn. O — 189—191 (věroval ... měl vyn. B — 190 a jiné] neb jiné SO — činil-li si NSO ješto] an U — slovo boží] zákon O toho] to N, jich O, vyn. S — hájí zapovídá N, brání činiti O již] vyn. NSO — 191 aby] vyn. PTU, aby toho N, aby jich O — želel] želej U - a] vyn. S — lítost toho KS — měj U aby v skutku plnil] má ť býti v skutku plnění N — naplnil U — všecko] vyn. SO — 192 slyšíš dobrého C, si slyšel O — z slova PRCNTSO — aby až K, aby již (+ ani 0) S0 — tomu] němu 0 — 192—193 nikda... v ničemž slovu nic vyštěrbovati B, vyvinauti ničímž S0 192 nikda) se U, vyn. RC - 193 vyvinúti] vyvinovati z vůle, z aumysla N — by snad NSO — Já toho U, Já nic O — pamatovati, ono pro starost U — 194 počež P, pročiž N, pročež pak CSO — choditi?« Odpověď na to může bejti dána tato, že C — Bývají] Jsau (+ mnozí 0) S0 — 194—195 «že ... pamato- vati ješto nepamatují B — 194 že, ač N — 195 ono] a ono S, tento O — ono] onenne O — že] vyn. O — ihned] vyn. SO — paměti [z mládi] K, pa-
555 slúchal. Druhé má býti pamět, aby pamatoval a často na své mysli převracel a rozjímal; neb v tom slovu božím a tím slovem božím bývají jako vyprány a vyčištěny duše od hříchuov. Nebo 185 co by platno bylo, kdyby šat byl uvržen v kalkus neb v lúh? Nebyl by proto čist, ale muší potom ženy ždímati a mnúti, aby špína byla vyčištěna. Tak právě, má-li ť se tvá duše vyčistiti slovem božím, musí ť býti časté rozjímaní s ním a ždímaní, co jsi proti tomu slovu vyvinul, aby želel, ždímal se v srdci svém: Kvěroval-li 190 si, bohdákal-li si a jiné věci činil, ješto slovo boží toho hájí, již aby želel a lítost měl “. Třetí, aby v skutku plnil to všecko, což slyšíš slova božího, aby do smrti nechtěl proti tomu nikda vyvinúti v ničemž. Ale řekl by někto: »Já nemohu pamatovati, pročež mám na kázaní choditi?« Bývají ť lidé, že nemohau 195 pamatovati, ono pro starost, ono, že ihned paměti nemají. slyšel N — 182 Druhé ... pamatoval vyn. B — má býti pamět] vyn. SO — pamět] vyn. K, v paměti U. často] vždycky U — 183 převracel a] vyn. KSO, přemejšlel a C — rozjímal o tom slovu božím S0 183—184 (v tom ... duše se tudy duše čistí B, skrze ně bývají duše očištěny O 183 v tom slovu božím] v něm S — slovem božím] slovem KRC — 184 jako vyprány a] vyn. S — vyprány, vypraveny(!) N — kající a věrné duše Code všech N od hříchuov] vyn. C 185 kdyby] že by PRONTUS— vržen BR, vařen U — v kalkus neb] vyn. NSO — kalkusu U — do lauhu KNO, v lauhu U 186 Nebyl ... čist] vyn. SO — čistej C, čist od špíny N — potom] proto PT, jej NSO— vyždímati U — a] ano i v rukau O — 187 li t] vyn. U, li ť bejti a má-li ť C tvá] vyn. SO — 188 býti ... ždímaní sobě často rozjímati o něm a S0 — časté] čistá a čistá U — rozjímaní obírání N — s ním] vyn. U, smrti C, s ním a jeho rozjímání N — ždímání smrti C — co jsi] v čem jest kdo O — si kdy U 189 tomu] vyn. KU tomu slovu] němu SO slovu] vyn. PNT, slovu božímu [učinil a] K, slovu božímu CU — vyvinul] učinil RU — aby želel .. . svém] vyn. O — 189—191 (věroval ... měl vyn. B — 190 a jiné] neb jiné SO — činil-li si NSO ješto] an U — slovo boží] zákon O toho] to N, jich O, vyn. S — hájí zapovídá N, brání činiti O již] vyn. NSO — 191 aby] vyn. PTU, aby toho N, aby jich O — želel] želej U - a] vyn. S — lítost toho KS — měj U aby v skutku plnil] má ť býti v skutku plnění N — naplnil U — všecko] vyn. SO — 192 slyšíš dobrého C, si slyšel O — z slova PRCNTSO — aby až K, aby již (+ ani 0) S0 — tomu] němu 0 — 192—193 nikda... v ničemž slovu nic vyštěrbovati B, vyvinauti ničímž S0 192 nikda) se U, vyn. RC - 193 vyvinúti] vyvinovati z vůle, z aumysla N — by snad NSO — Já toho U, Já nic O — pamatovati, ono pro starost U — 194 počež P, pročiž N, pročež pak CSO — choditi?« Odpověď na to může bejti dána tato, že C — Bývají] Jsau (+ mnozí 0) S0 — 194—195 «že ... pamato- vati ješto nepamatují B — 194 že, ač N — 195 ono] a ono S, tento O — ono] onenne O — že] vyn. O — ihned] vyn. SO — paměti [z mládi] K, pa-
Strana 556
556 Pro to nikoli nemají nechati poslúchaní slova božího. Píše svatý Rehoř, že za oněch Otcuov starých byl nějaký mládenec, i chodil rád na «kázaní poslúchat slova božího), a nemohl nic spa- matovati. Tehdy dí tomu Otci starému: »Co bych darmo po- 200 slúchal, poněvadž nemohu spamatovati?« A ten Otec, vzav nějakú nádobu, ano v ní drahně prachu, kázal «tomu mlá- denci do ní vody «naliti. A když nalil, tehdy dí jemu: »Poplákni a vylí ven!« A když tak učinil, tehdy dí jemu ten Otec starý: »Čisto-li jest, «nahlédni!« A on) vetce: »Ano čisto.« »Takéž ť 205 jest, když slovo boží v tvú duši «zajde); ač ť tam nezuostane, ale protoť vyčistí tě.« A potom ten li jistý] mládenec vždy» B 206 rád poslúchal slova božího. A protož nemá ť se žádný rozpačiti v poslúchaní slova božího. Dí dále: »Protož vy neslyšíte, nebo měti od přirození CN — nemá O — 196 však pro to N — nikoli] vyn. PNT, nehned SO — mají SO, nemají ti a takoví C — nechati a opauštěti C — Napsal U — in marg. K: [NB. Příklad pěkný] — 197 svatejch starejch C — 197—198 i chodil ... božího ješto rád poslauchal slova božího a na kázaní chodíval SO — 197 i chodil] kterýž chodíval N — chodíval C — 198 rád často C — «kázaní ... božího slovo boží B — kázaní na slovo boží C — a poslauchal PNT, poslauchati U — a] avšak O — pamatovati BU — 199 tomu] svému R, svatému U, jednomu O — svatému starému C — Co bych] Proč bych já K, Což (+ já C) mám (+ prej C) CSO — darmo) prý, darmo N, rád U — poslauchati (+ slova božího C) CSO — 200 poněvadž když K, poněvadž ho N, a U, a já hned nic O - nemohu nic CUS — pama- tovati BKRU — A ten... vzav] I vezme ten Otec SO — Otec svatej C — vezma PRNTU — 201 nádobku O — «ano ... drahně , v níž bylo mnoho B — prachu bylo N — káže PRCTUSO — 201—202 «tomu... do ní jemu v ni B—202 do ní, totižto do té nádoby C — 202—203 «naliti... starý nabrati a vyplákna vyliti ven. I dí k němu B — 202 nalil] naleje P, nalí R — tehdy] vyn. USO — dí] řekl KNO — jemu] vyn. PT — 202— 203 jemu .. . jemu] k němu C — 202 Popláchni U, Inu, poplákni (+ ji O) SO — 203 vylej N — učiní TSO — dí] vece N — k němu N — 204 Čista U — «nahlédni!« A on Kterýž B — nahlédni, a není-li tam prachu RU — vetce] řekl KRUSO, dí C, odpověděl N — Ano] vyn. O — čisto] jest čista U, již čisto S, Již čista jest O, čisto«. I vetce (dí RC) mu starec (vyn. C) BRC — Takéž ť jest] »Nu, ač ť tam vody nezůstalo, však jest čisto!« Tak nápodobně N — 205 jest] jest, ač ť tam vody není, avšak čisto (+ jest C)«. Též ť jest PC — v tvú] v tu K — «zajde vejde B, vzejde R — neostane KO — 206 ale . .. tě] alevšak tvau duši vyčistí U — tě] tvau duši i srdce N — A tak SO — [jistý] vyn. KPCNTUSO — Kvždy vyn. B — 207 rád poslúchal slova božího] radíval(!) na slovo boží a poslauchal slova božího C (radíval patrně omyl m. rád chodíval) — rád, sauce tím podobenstvím vzdělán N — 207—209 A protož... nejstee) vyn. B — 207—208 A protož... božího] vyn. PNT — 208 dále čtení svaté
556 Pro to nikoli nemají nechati poslúchaní slova božího. Píše svatý Rehoř, že za oněch Otcuov starých byl nějaký mládenec, i chodil rád na «kázaní poslúchat slova božího), a nemohl nic spa- matovati. Tehdy dí tomu Otci starému: »Co bych darmo po- 200 slúchal, poněvadž nemohu spamatovati?« A ten Otec, vzav nějakú nádobu, ano v ní drahně prachu, kázal «tomu mlá- denci do ní vody «naliti. A když nalil, tehdy dí jemu: »Poplákni a vylí ven!« A když tak učinil, tehdy dí jemu ten Otec starý: »Čisto-li jest, «nahlédni!« A on) vetce: »Ano čisto.« »Takéž ť 205 jest, když slovo boží v tvú duši «zajde); ač ť tam nezuostane, ale protoť vyčistí tě.« A potom ten li jistý] mládenec vždy» B 206 rád poslúchal slova božího. A protož nemá ť se žádný rozpačiti v poslúchaní slova božího. Dí dále: »Protož vy neslyšíte, nebo měti od přirození CN — nemá O — 196 však pro to N — nikoli] vyn. PNT, nehned SO — mají SO, nemají ti a takoví C — nechati a opauštěti C — Napsal U — in marg. K: [NB. Příklad pěkný] — 197 svatejch starejch C — 197—198 i chodil ... božího ješto rád poslauchal slova božího a na kázaní chodíval SO — 197 i chodil] kterýž chodíval N — chodíval C — 198 rád často C — «kázaní ... božího slovo boží B — kázaní na slovo boží C — a poslauchal PNT, poslauchati U — a] avšak O — pamatovati BU — 199 tomu] svému R, svatému U, jednomu O — svatému starému C — Co bych] Proč bych já K, Což (+ já C) mám (+ prej C) CSO — darmo) prý, darmo N, rád U — poslauchati (+ slova božího C) CSO — 200 poněvadž když K, poněvadž ho N, a U, a já hned nic O - nemohu nic CUS — pama- tovati BKRU — A ten... vzav] I vezme ten Otec SO — Otec svatej C — vezma PRNTU — 201 nádobku O — «ano ... drahně , v níž bylo mnoho B — prachu bylo N — káže PRCTUSO — 201—202 «tomu... do ní jemu v ni B—202 do ní, totižto do té nádoby C — 202—203 «naliti... starý nabrati a vyplákna vyliti ven. I dí k němu B — 202 nalil] naleje P, nalí R — tehdy] vyn. USO — dí] řekl KNO — jemu] vyn. PT — 202— 203 jemu .. . jemu] k němu C — 202 Popláchni U, Inu, poplákni (+ ji O) SO — 203 vylej N — učiní TSO — dí] vece N — k němu N — 204 Čista U — «nahlédni!« A on Kterýž B — nahlédni, a není-li tam prachu RU — vetce] řekl KRUSO, dí C, odpověděl N — Ano] vyn. O — čisto] jest čista U, již čisto S, Již čista jest O, čisto«. I vetce (dí RC) mu starec (vyn. C) BRC — Takéž ť jest] »Nu, ač ť tam vody nezůstalo, však jest čisto!« Tak nápodobně N — 205 jest] jest, ač ť tam vody není, avšak čisto (+ jest C)«. Též ť jest PC — v tvú] v tu K — «zajde vejde B, vzejde R — neostane KO — 206 ale . .. tě] alevšak tvau duši vyčistí U — tě] tvau duši i srdce N — A tak SO — [jistý] vyn. KPCNTUSO — Kvždy vyn. B — 207 rád poslúchal slova božího] radíval(!) na slovo boží a poslauchal slova božího C (radíval patrně omyl m. rád chodíval) — rád, sauce tím podobenstvím vzdělán N — 207—209 A protož... nejstee) vyn. B — 207—208 A protož... božího] vyn. PNT — 208 dále čtení svaté
Strana 557
557 z Buoha nejste.« Ti, kteří jsú se narodili z Boha k věčnému 210 životu — a to jsú boží volení —, Kti ť) mají velikú pilnost, aby slyšali slovo boží, a to, což slyší, hledí v skutku zachovávati a snášejí je v svém srdci. Ano dí evangelista svatý Lukáš: »Maria zachovávala všecka slova ta, snášejíci je v srdci svém«. A svatý David říkal: »Já, milý Bože, v svém srdci skryl jsem řeči) 215 tvé, abych neshřešil tobě.« Nebo tu ť záleží život věčný, v poslú- chaní slova božího a v plnění; nebo žádný nemuož plniti, leč prvé slyší. Nebo, jakož sem řekl, že v slovu božím záleží věčný život. Neb dí on sám, drahý Ježíš: »Řeč, kterúž s' mi dal, Otče, dal jsem jim a vím, že tvé řeči sau život věčný.« Nu, jaký 220 pak bude úžitek z poslúchaní slova božího, zde važme: ten, že, ktož sau zde s milostí poslúchali slova božího rádi, hodné jest, aby uslyšali ono slovo utěšené a radostné) v súdný den: KN, dále čtení O nebo] že S0 — 209 Ti] Nebo ti O — zrodili SO — 210 a to ... volení] vyn. O — «tiť) vyn. BKO — mají o to O — pilnost, aby! péči, aby s pilností O 211 boží] vyn. K 211—212 «a to... Lukáše v svém srdci je snášeje a skutkem je plniti hledí, jako napsal svatý Lukáš o Panně Mariji B, a to, což slyší, aby to mohli v svém srdci zachovati, tak jako Panna O 211 hleděli R — plniti a zachovávati C, zachovati PNT, naplniti U— 212 a] vyn. US snášejí] snášeti R, skládají C, vyn. US je] vyn. US a v svém srdci] vyn. U — svém] vyn. C — Ano ... Lukáš) jako Panna S. Ano] A U že Maria PNT, Maria pak C — 213 zachová- váše T, zachovala O — ta] vyn. SO — snášejíce RT, skládajíce SO — je vyn. P 213 216 A svatý ... v plnění vyn. SO - 213 svatý] vyn. PONT 214 říkával CN «Já ... řeči V srdci mém schoval jsem výmluvnosti B Bože] Pane PCNT — mém PCT - řeči» vejmluvnosti N — 215 ne- hřešil RNTU — tobě] před tebau U 216 v plnění [přikázaní božích] K, v plnění jeho RU, v skutečném plnění jeho (vyn. C) NC — plniti ho C. nic plniti O — 217 uslyší KNO, bude slyšeti RCU — 217— 218 «Nebo... sám?. Tak on sám řekl B — 217 Nebo] vyn. P, A RNU, Ano O - jakož sem řekl, že vyn. SO — slovu božím] poslauchání slova božího C — 218 Neb] Tak RU, Zajisté N. Jakož S0 — on] vyn. S0 — sám), vyn. S — milý, drahý (vyn. S0) Pán TSO Ježíš] vyn. SO — Řeč, kterúž s' Slova, kteráž si S0 — 219 já jsem PRCNTUSO — jim] vyn. U, jim a oni sau ji přijali N — ctvé řeči sau řeč tvá jest B — 219—222 «Nu.. uslyšali. A ktož koli uposlechne toho drahého slova, hoden bude slyšeti B 220 zde] vyn. CSO — važme] vážně PTU, vážného N, vyn. CSO — ten] tento PNTU, Nebo ten S, Nebo 0 — že] ti U, vyn. SO 221 sau] vyn. SO - poslauchá S0 - slova božího] vyn. U — rádi vyn. PS, rád O hodné NTUS, hoden O — jest] bude O — 222 uslyšel O 212 Luk. 2, 19 214 Podla Ž. 119, I1 218 Podle Jana 12, 19 50
557 z Buoha nejste.« Ti, kteří jsú se narodili z Boha k věčnému 210 životu — a to jsú boží volení —, Kti ť) mají velikú pilnost, aby slyšali slovo boží, a to, což slyší, hledí v skutku zachovávati a snášejí je v svém srdci. Ano dí evangelista svatý Lukáš: »Maria zachovávala všecka slova ta, snášejíci je v srdci svém«. A svatý David říkal: »Já, milý Bože, v svém srdci skryl jsem řeči) 215 tvé, abych neshřešil tobě.« Nebo tu ť záleží život věčný, v poslú- chaní slova božího a v plnění; nebo žádný nemuož plniti, leč prvé slyší. Nebo, jakož sem řekl, že v slovu božím záleží věčný život. Neb dí on sám, drahý Ježíš: »Řeč, kterúž s' mi dal, Otče, dal jsem jim a vím, že tvé řeči sau život věčný.« Nu, jaký 220 pak bude úžitek z poslúchaní slova božího, zde važme: ten, že, ktož sau zde s milostí poslúchali slova božího rádi, hodné jest, aby uslyšali ono slovo utěšené a radostné) v súdný den: KN, dále čtení O nebo] že S0 — 209 Ti] Nebo ti O — zrodili SO — 210 a to ... volení] vyn. O — «tiť) vyn. BKO — mají o to O — pilnost, aby! péči, aby s pilností O 211 boží] vyn. K 211—212 «a to... Lukáše v svém srdci je snášeje a skutkem je plniti hledí, jako napsal svatý Lukáš o Panně Mariji B, a to, což slyší, aby to mohli v svém srdci zachovati, tak jako Panna O 211 hleděli R — plniti a zachovávati C, zachovati PNT, naplniti U— 212 a] vyn. US snášejí] snášeti R, skládají C, vyn. US je] vyn. US a v svém srdci] vyn. U — svém] vyn. C — Ano ... Lukáš) jako Panna S. Ano] A U že Maria PNT, Maria pak C — 213 zachová- váše T, zachovala O — ta] vyn. SO — snášejíce RT, skládajíce SO — je vyn. P 213 216 A svatý ... v plnění vyn. SO - 213 svatý] vyn. PONT 214 říkával CN «Já ... řeči V srdci mém schoval jsem výmluvnosti B Bože] Pane PCNT — mém PCT - řeči» vejmluvnosti N — 215 ne- hřešil RNTU — tobě] před tebau U 216 v plnění [přikázaní božích] K, v plnění jeho RU, v skutečném plnění jeho (vyn. C) NC — plniti ho C. nic plniti O — 217 uslyší KNO, bude slyšeti RCU — 217— 218 «Nebo... sám?. Tak on sám řekl B — 217 Nebo] vyn. P, A RNU, Ano O - jakož sem řekl, že vyn. SO — slovu božím] poslauchání slova božího C — 218 Neb] Tak RU, Zajisté N. Jakož S0 — on] vyn. S0 — sám), vyn. S — milý, drahý (vyn. S0) Pán TSO Ježíš] vyn. SO — Řeč, kterúž s' Slova, kteráž si S0 — 219 já jsem PRCNTUSO — jim] vyn. U, jim a oni sau ji přijali N — ctvé řeči sau řeč tvá jest B — 219—222 «Nu.. uslyšali. A ktož koli uposlechne toho drahého slova, hoden bude slyšeti B 220 zde] vyn. CSO — važme] vážně PTU, vážného N, vyn. CSO — ten] tento PNTU, Nebo ten S, Nebo 0 — že] ti U, vyn. SO 221 sau] vyn. SO - poslauchá S0 - slova božího] vyn. U — rádi vyn. PS, rád O hodné NTUS, hoden O — jest] bude O — 222 uslyšel O 212 Luk. 2, 19 214 Podla Ž. 119, I1 218 Podle Jana 12, 19 50
Strana 558
558 »Poďte, požehnaní Otce mého, přijměte nebeské království!« Ó, jak to bude utěšené slovo, komuž je dá slyšeti milý Buoh! 225 Ó dajž nám «je uslyšeti, milý, drahý Bože! Neb Kříkal [svatý] David: »Milý» Pane [Bože), ty dáš sluchu mému radost a veselé a zradují se kosti ponížené.« Ba, komuž ť dá to slovo slyšeti, i všecky kosti i všecko tělo, každá žíla naplněna bude divné radosti a divného veselé), že všecko oplývati v radosti 230 bude. Blaze jemu, milý Bože, komuž to dáš slyšeti), ale) běda jemu, nestojte, od koho) to odjato bude! A že dí: »Vy neslyšíte, neb z Boha nejste.« Poznamenajž tohoto lidu, jest-li z Boha čili z ďábla? Slýcháte-li co toho slova božího, bádaj, a kéž plníte? Jest-li to boží slovo, aby jména 235 božího nadarmo nebral, nevěroval, nepřisahal, neděli světil, jeden druhého neoklamal; co sobě nechceš, nečiň jinému; v trhu ne- ona slova utěšená 0 — a radostné) boží B, a radostná O — v súdný den] vyn. O — 223 přijměte... království] vládnětež královstvím vám připraveným od ustanovení světa SO — nebeské vyn. B — království vám připravené od ustanovení světa!« B — 224—225 Ó, jak... Ó» vyn. B — 224 jak] kterak N — radostné a přeutěšené C — slvšeti] vyn. R 225 Ó) vyn. SO — dajž... Bože] vyn. S — «je to slovo BO, jej P — slyšeti radostně KPC, slyšeti U — Kříkal jest řekl B, říkával CNTSO — 226 [svatý] vyn. KPONTSO — Milý vyn. B — [Bože vyn. KPRCNTUSO — ty] vyn. SO — slyšení KSO — 227 vzradují PT, potěšíť SO — kosti mé NSO — Ba jistě O — dá ... slovo] se dá slovo boží K to] vyn. P — slovo] vyn. S, slovo veselé N — slovo slyšeti] Pán Bůh O 228 všecky] vyn. O — všechna těla R — ba každá K, i každá U — 228 229 naplněna ... všecko] vyn. SO — 229 divnau radostí CNU — 229 230 a divného ... v radosti bude] vyn. U — 229 divného veselé) utěšení B, divným veselím N — v radosti] radostí NSO — 230 Blaze jemu bude PONTO — milý ... «slyšeti] vyn. O — milý, drahý Pane T Bože] Pane U — komuž ty S — slyšeti vyn. B — Kale) a BC 231 běda bude PCNTSO — jemu] tomu ť O — «nestojte, od koho» komuž B — nestojte] vyn. SO — to] vyn. S — odňato N — 232 A že dí] Nebo dí dále (vyn. O) čtení: »Protož S0 — že] že tuto K, vyn. U — neb] že SO — Poznejmež (+ my 0) 80 — 232 233 I zna- menejmež na tomto lidu N — 233 toho U — lidu zavedení S0— Slýchá- váte T — Slýcháte-li co] Co slýcháte S, Ach, což vy slýcháte O — li vy co N — 234 hádaj pohled C, vyn. BNTSO — kéž je C, kýž co S0 - to to, medle C, toto O — aby žádný O — 235 nebrali, nevěrovali KU 235 237 nevěroval ... vespolek] vyn. SO — 235 nepřisahal] vyn. KPCNT, ne- přisahali U — neděli svatau C, neděli Páně T — světili [tak, jak má svěcena býti] K, aby světil C, světili U — 236 druhého aby K — neoklamával N, — 223 Mat. 25, 34 226 Podle Ž. 51, 10
558 »Poďte, požehnaní Otce mého, přijměte nebeské království!« Ó, jak to bude utěšené slovo, komuž je dá slyšeti milý Buoh! 225 Ó dajž nám «je uslyšeti, milý, drahý Bože! Neb Kříkal [svatý] David: »Milý» Pane [Bože), ty dáš sluchu mému radost a veselé a zradují se kosti ponížené.« Ba, komuž ť dá to slovo slyšeti, i všecky kosti i všecko tělo, každá žíla naplněna bude divné radosti a divného veselé), že všecko oplývati v radosti 230 bude. Blaze jemu, milý Bože, komuž to dáš slyšeti), ale) běda jemu, nestojte, od koho) to odjato bude! A že dí: »Vy neslyšíte, neb z Boha nejste.« Poznamenajž tohoto lidu, jest-li z Boha čili z ďábla? Slýcháte-li co toho slova božího, bádaj, a kéž plníte? Jest-li to boží slovo, aby jména 235 božího nadarmo nebral, nevěroval, nepřisahal, neděli světil, jeden druhého neoklamal; co sobě nechceš, nečiň jinému; v trhu ne- ona slova utěšená 0 — a radostné) boží B, a radostná O — v súdný den] vyn. O — 223 přijměte... království] vládnětež královstvím vám připraveným od ustanovení světa SO — nebeské vyn. B — království vám připravené od ustanovení světa!« B — 224—225 Ó, jak... Ó» vyn. B — 224 jak] kterak N — radostné a přeutěšené C — slvšeti] vyn. R 225 Ó) vyn. SO — dajž... Bože] vyn. S — «je to slovo BO, jej P — slyšeti radostně KPC, slyšeti U — Kříkal jest řekl B, říkával CNTSO — 226 [svatý] vyn. KPONTSO — Milý vyn. B — [Bože vyn. KPRCNTUSO — ty] vyn. SO — slyšení KSO — 227 vzradují PT, potěšíť SO — kosti mé NSO — Ba jistě O — dá ... slovo] se dá slovo boží K to] vyn. P — slovo] vyn. S, slovo veselé N — slovo slyšeti] Pán Bůh O 228 všecky] vyn. O — všechna těla R — ba každá K, i každá U — 228 229 naplněna ... všecko] vyn. SO — 229 divnau radostí CNU — 229 230 a divného ... v radosti bude] vyn. U — 229 divného veselé) utěšení B, divným veselím N — v radosti] radostí NSO — 230 Blaze jemu bude PONTO — milý ... «slyšeti] vyn. O — milý, drahý Pane T Bože] Pane U — komuž ty S — slyšeti vyn. B — Kale) a BC 231 běda bude PCNTSO — jemu] tomu ť O — «nestojte, od koho» komuž B — nestojte] vyn. SO — to] vyn. S — odňato N — 232 A že dí] Nebo dí dále (vyn. O) čtení: »Protož S0 — že] že tuto K, vyn. U — neb] že SO — Poznejmež (+ my 0) 80 — 232 233 I zna- menejmež na tomto lidu N — 233 toho U — lidu zavedení S0— Slýchá- váte T — Slýcháte-li co] Co slýcháte S, Ach, což vy slýcháte O — li vy co N — 234 hádaj pohled C, vyn. BNTSO — kéž je C, kýž co S0 - to to, medle C, toto O — aby žádný O — 235 nebrali, nevěrovali KU 235 237 nevěroval ... vespolek] vyn. SO — 235 nepřisahal] vyn. KPCNT, ne- přisahali U — neděli svatau C, neděli Páně T — světili [tak, jak má svěcena býti] K, aby světil C, světili U — 236 druhého aby K — neoklamával N, — 223 Mat. 25, 34 226 Podle Ž. 51, 10
Strana 559
559 přesáhl, nepřátely miloval, vespolek jeden druhému puojčil a za to Kse nic nenadál? Ó bídní lichevníci! Aby žádného nezpra- voval, nesúdil, míru pravú dal «a jiné)? Slýcháte-li to, hádaj? 240 Kéž plníte? Proč? Neb z Boha nejste! Té malé věci nemohú učiniti pro Boha, aby nevěrovali, nebohdákali! Aha, zvíte, kde ť bude déle býti! Kterak máte své obchody vésti vedlé zprávy zákona božího? Slýcháte-li [také], kterak se máte [hříchuov] káti? «Tak-li se kajete? Nebo, jakož bylo praveno dnes týden o srdci skraušeném, 245 kterak na těch třech věcech záleží pravé pokání, na pravé zpovědi, na srdci skraušeném a na dosti činění za hříchy. A bez toho nemuož býti pravé pokáni, než musí to vše člověk najméně u vuoli míti. I protož, chce-li kto dosti učiniti za své hříchy, musí ť se takto míti, aby, kterak s' koli hřešil, tak se proti tomu od l porně B 207 250 kál [a za své hříchy dosti činil]. Jako Maria Magdalena: že očima hleděla marně, zase se kála, že jima hledieci] plakala; neoklamali U — co sobě ... jinému] vyn. K — nechceš, aby NC — nečinil PCNT v trhu svého bližního C — nepřesahal PRCNT, nepřesahovali U 237 nepřátely miloval] vyn. K milovali U — druhému darmo O půjčil, založil R, přál, pučil N, půjčoval C, aby půjčil SO — 238 se... lichevníci! nic nežádal B s se] se zase C, vyn. UO — nic více U — ne- nadál] nenadál vzíti R, nenadál ani nebral C. nežádal U, nebera O — O] ARe lichevníci, nebéřete-li lichvy? SO — Aby] Slejcháte-li, aby S, Ano slýcháte, aby O nezpravoval] vyn. U — 239 nesúdil víru každému držel O 239 240 pravú ... nejste!] dobrau dával? Kýž se vás to chytí? A vy SO 239 a jinéz vyn. B, a činil jiné dobré T — hádejte U — 240 Kéž se vás to chytí, kéž (1 to C]PCNT Kéž ... nejste!] vyn. RU — Proč jest (vyn. T) to NT, Proč neplníte C —— Proč... Té] vyn. U — nemůžete S0 241 abyšte 80 aspoň nevěrovali a C 241—243 nebohdákali ... božího? vyn. B 241 Aha] Ach U241 242 Aha... Kterak máte] A jak máte S AO 242 býti! Slýcháte-li vy, kterak máte živi býti RC — abyšte vedli O s zprávy] vyn. SO - 243 božího spravedlivě S — Slýcháte-li] Alevšak (Avšak na to O) nic nedbáte, že (protože 0) z Boha nejste! A (Ano i to O) vy (vyn. O) slýcháváte 80 — [také] vyn. KPRONTUSO [hříchuov vyn. KPRONTUSO v míti a káti NT . 243—249 «Tak-li... hřešil aby, jakož jsi hřešil B. Nebo pravé pokání záleží na tomto, aby se (+ často O) spovídal z svých hříchův skraušeným srdcem S0 — 244 bylo pravené sem pravil v neděli KC, sem pravil RU — 245 těchto K“ záleží srdce skrau- šené a PNT s pokání, totiž N na] vyn. U, na [hříchů přestání a do nich se zase až do smrti nenavracování, na] K — spovídání U — 246 učinění KC, činěním(!) PT 247 pravého RC — vše] vyn. K — člověk a RU u. vyn. RU a vuoli k tomu RU 249 250 tak se . . . kál] vyn. SO 249 proti tomu] potom U 250 [a za ... činil] vyn. KPRCNTU — své hříchy hříchy S, ně O Maří S0 Mangdalena C, Magdalena: ona S0 očima svýma K 251 marně] vyn. C, na marné věci U, na marnosti SO zase ..
559 přesáhl, nepřátely miloval, vespolek jeden druhému puojčil a za to Kse nic nenadál? Ó bídní lichevníci! Aby žádného nezpra- voval, nesúdil, míru pravú dal «a jiné)? Slýcháte-li to, hádaj? 240 Kéž plníte? Proč? Neb z Boha nejste! Té malé věci nemohú učiniti pro Boha, aby nevěrovali, nebohdákali! Aha, zvíte, kde ť bude déle býti! Kterak máte své obchody vésti vedlé zprávy zákona božího? Slýcháte-li [také], kterak se máte [hříchuov] káti? «Tak-li se kajete? Nebo, jakož bylo praveno dnes týden o srdci skraušeném, 245 kterak na těch třech věcech záleží pravé pokání, na pravé zpovědi, na srdci skraušeném a na dosti činění za hříchy. A bez toho nemuož býti pravé pokáni, než musí to vše člověk najméně u vuoli míti. I protož, chce-li kto dosti učiniti za své hříchy, musí ť se takto míti, aby, kterak s' koli hřešil, tak se proti tomu od l porně B 207 250 kál [a za své hříchy dosti činil]. Jako Maria Magdalena: že očima hleděla marně, zase se kála, že jima hledieci] plakala; neoklamali U — co sobě ... jinému] vyn. K — nechceš, aby NC — nečinil PCNT v trhu svého bližního C — nepřesahal PRCNT, nepřesahovali U 237 nepřátely miloval] vyn. K milovali U — druhému darmo O půjčil, založil R, přál, pučil N, půjčoval C, aby půjčil SO — 238 se... lichevníci! nic nežádal B s se] se zase C, vyn. UO — nic více U — ne- nadál] nenadál vzíti R, nenadál ani nebral C. nežádal U, nebera O — O] ARe lichevníci, nebéřete-li lichvy? SO — Aby] Slejcháte-li, aby S, Ano slýcháte, aby O nezpravoval] vyn. U — 239 nesúdil víru každému držel O 239 240 pravú ... nejste!] dobrau dával? Kýž se vás to chytí? A vy SO 239 a jinéz vyn. B, a činil jiné dobré T — hádejte U — 240 Kéž se vás to chytí, kéž (1 to C]PCNT Kéž ... nejste!] vyn. RU — Proč jest (vyn. T) to NT, Proč neplníte C —— Proč... Té] vyn. U — nemůžete S0 241 abyšte 80 aspoň nevěrovali a C 241—243 nebohdákali ... božího? vyn. B 241 Aha] Ach U241 242 Aha... Kterak máte] A jak máte S AO 242 býti! Slýcháte-li vy, kterak máte živi býti RC — abyšte vedli O s zprávy] vyn. SO - 243 božího spravedlivě S — Slýcháte-li] Alevšak (Avšak na to O) nic nedbáte, že (protože 0) z Boha nejste! A (Ano i to O) vy (vyn. O) slýcháváte 80 — [také] vyn. KPRONTUSO [hříchuov vyn. KPRONTUSO v míti a káti NT . 243—249 «Tak-li... hřešil aby, jakož jsi hřešil B. Nebo pravé pokání záleží na tomto, aby se (+ často O) spovídal z svých hříchův skraušeným srdcem S0 — 244 bylo pravené sem pravil v neděli KC, sem pravil RU — 245 těchto K“ záleží srdce skrau- šené a PNT s pokání, totiž N na] vyn. U, na [hříchů přestání a do nich se zase až do smrti nenavracování, na] K — spovídání U — 246 učinění KC, činěním(!) PT 247 pravého RC — vše] vyn. K — člověk a RU u. vyn. RU a vuoli k tomu RU 249 250 tak se . . . kál] vyn. SO 249 proti tomu] potom U 250 [a za ... činil] vyn. KPRCNTU — své hříchy hříchy S, ně O Maří S0 Mangdalena C, Magdalena: ona S0 očima svýma K 251 marně] vyn. C, na marné věci U, na marnosti SO zase ..
Strana 560
560 usty že zle mluvila, potom jimi nohy líbala drahému Pánu; vlasy pýchala, potom jimi nohy vy»tírala; a tak, jakož dí svatý Rehoř, kolik měla na svém těle kochání, tolik vydala obětí. Jakož 255 dí svatý Pavel: »Milá) bratří, jakož jste vydávali svá těla k hříchuom, tak abyšte zase vydávali k cnostem«. Jestliže jsi zhřešil pýchú, nad jiné se vznášeje, hlediž, aby se kál zase pokorau, aby se již pod jiné nížil; jestliže jsi se na koho neřádně hněval, hlediž, aby jej zase miloval; záviděl-li jsi komu, 200 přejž jemu zase; nenáviděl-li si koho, viniž ho k sobě rád zase; byl-li jsi lakotný, obžerný, Kopilý, hlediž, aby byl skrovný a střízlivý, aby se rád často postil; byl-li jsi lakomý, že hledieci] též zase očima (nimi O) SO — «se kála, že vyn. B — že a RU ji«ma] gina (sic!) B, očima K, jimi PTC, nimi NU — [hledieci] vyn. KPRONTU — 252 usty svými S0 — že] vyn. PRCTSO, hřešila U — mlu- vila, usty se kála a srdečně Boha milovala, vlasy krásně ozdobovala RU 252—253 potom ... pýchala] vyn. R — 252 drahé nohy S0 — líbala] třela U — 252—253 drahému... A tak] vyn. U — 252 Pána Ježíše drahého C — drahému] vyn. SO — vlasy svými NSO, vlasy, že jest T — 253 utírala BU — jakož dí] píše SO — 254 kolik] že, kolikož koli KPCNT, že, kolik R, Ej, jakož, kolik U, že, kolikero SO — tělesnejch kochání C — tolik] že zase tolikero O — vydala] zase (vyn. O) vydávala SO - obětí] obnětí R, obmytí U — 254—256 Jakož . . . cnostem] A tak ty učiň S, A tak i my učiňme O 254 Jakož] A U — 255 dí) učí BU — «Milá vyn. B, Milí NCTU vydali K — svá těla k údy své slúžiti B — 256 zase vydávali k- je vydávali slúžiti B — vydali K — svatým ctnostem N, ctnostem [sva- tým K — Jestliže] Kdo O — 256—257 A hřešil-li si U — 257 hřešil RCTSO — vynášeje NO — 257—258 hlediž... pokorau vyn. B, hlediž S0 — aby se kál zase pokorau] aby jej zase miloval a kál se, maje svatau a hlubo- kau pokoru C — 258 aby] vyn. O — [již] vyn. KPRCNTU, zase S0 — «jiné) ně B, všecky jiné N — nížiti O — někoho O — 259 aby] vyn. O — řádně miloval S, řádně milovati O — 259—260 záviděl ... jemu zase] jestli s' koho nenáviděl, zase jej k sobě přiviň S, kohož si nenáviděl, již se k němu přiviň O — 260 komu) vyn. BPT, již C — «nenáviděl... zase) vyn. BSO — nenáviděl-li si komu(!) aneb koho... R, záviděl-li si komu C — přiviniž KU — zase vyn. U — 261—264 byl-li jsi lakotný ... dával jestliže si byl lakomý, hled rád chudým udělovati a štědré almužny dávati S, byl-li si lakomý, hleď rád almužnu dávati O — 261 lakomý, lakotný K — 261 264 obžerný ... dával obžerlivý, opilý, i zachovej střídmost a hlediž, aby zase rád ve jméno boží udělil, chudým, nuzným šťědře aby almužny dával U — 261 kopilý ... byl budiž zase B — byl zase R — 261 262 aby byl ... střízlivý] vyn. C — 261—264 skrovný ... dával rád ve jméno boží udělil, chudým, nuzným štědře almužny dával R — 262 aby ... postil a posť se rád B —[modlil,] postil K — «že jsi vyn. B — 263—264 255 Podlc Řím. 6, 19 —
560 usty že zle mluvila, potom jimi nohy líbala drahému Pánu; vlasy pýchala, potom jimi nohy vy»tírala; a tak, jakož dí svatý Rehoř, kolik měla na svém těle kochání, tolik vydala obětí. Jakož 255 dí svatý Pavel: »Milá) bratří, jakož jste vydávali svá těla k hříchuom, tak abyšte zase vydávali k cnostem«. Jestliže jsi zhřešil pýchú, nad jiné se vznášeje, hlediž, aby se kál zase pokorau, aby se již pod jiné nížil; jestliže jsi se na koho neřádně hněval, hlediž, aby jej zase miloval; záviděl-li jsi komu, 200 přejž jemu zase; nenáviděl-li si koho, viniž ho k sobě rád zase; byl-li jsi lakotný, obžerný, Kopilý, hlediž, aby byl skrovný a střízlivý, aby se rád často postil; byl-li jsi lakomý, že hledieci] též zase očima (nimi O) SO — «se kála, že vyn. B — že a RU ji«ma] gina (sic!) B, očima K, jimi PTC, nimi NU — [hledieci] vyn. KPRONTU — 252 usty svými S0 — že] vyn. PRCTSO, hřešila U — mlu- vila, usty se kála a srdečně Boha milovala, vlasy krásně ozdobovala RU 252—253 potom ... pýchala] vyn. R — 252 drahé nohy S0 — líbala] třela U — 252—253 drahému... A tak] vyn. U — 252 Pána Ježíše drahého C — drahému] vyn. SO — vlasy svými NSO, vlasy, že jest T — 253 utírala BU — jakož dí] píše SO — 254 kolik] že, kolikož koli KPCNT, že, kolik R, Ej, jakož, kolik U, že, kolikero SO — tělesnejch kochání C — tolik] že zase tolikero O — vydala] zase (vyn. O) vydávala SO - obětí] obnětí R, obmytí U — 254—256 Jakož . . . cnostem] A tak ty učiň S, A tak i my učiňme O 254 Jakož] A U — 255 dí) učí BU — «Milá vyn. B, Milí NCTU vydali K — svá těla k údy své slúžiti B — 256 zase vydávali k- je vydávali slúžiti B — vydali K — svatým ctnostem N, ctnostem [sva- tým K — Jestliže] Kdo O — 256—257 A hřešil-li si U — 257 hřešil RCTSO — vynášeje NO — 257—258 hlediž... pokorau vyn. B, hlediž S0 — aby se kál zase pokorau] aby jej zase miloval a kál se, maje svatau a hlubo- kau pokoru C — 258 aby] vyn. O — [již] vyn. KPRCNTU, zase S0 — «jiné) ně B, všecky jiné N — nížiti O — někoho O — 259 aby] vyn. O — řádně miloval S, řádně milovati O — 259—260 záviděl ... jemu zase] jestli s' koho nenáviděl, zase jej k sobě přiviň S, kohož si nenáviděl, již se k němu přiviň O — 260 komu) vyn. BPT, již C — «nenáviděl... zase) vyn. BSO — nenáviděl-li si komu(!) aneb koho... R, záviděl-li si komu C — přiviniž KU — zase vyn. U — 261—264 byl-li jsi lakotný ... dával jestliže si byl lakomý, hled rád chudým udělovati a štědré almužny dávati S, byl-li si lakomý, hleď rád almužnu dávati O — 261 lakomý, lakotný K — 261 264 obžerný ... dával obžerlivý, opilý, i zachovej střídmost a hlediž, aby zase rád ve jméno boží udělil, chudým, nuzným šťědře aby almužny dával U — 261 kopilý ... byl budiž zase B — byl zase R — 261 262 aby byl ... střízlivý] vyn. C — 261—264 skrovný ... dával rád ve jméno boží udělil, chudým, nuzným štědře almužny dával R — 262 aby ... postil a posť se rád B —[modlil,] postil K — «že jsi vyn. B — 263—264 255 Podlc Řím. 6, 19 —
Strana 561
561 jsi lakomě zboží dobýval, hlediž, aby zase rád ve jméno boží udílel, chudým, nuzným štědré almužny dával; byl-li jsi smilný, 265 hlediž čistý býti, a že s' v tom míval kochání, tělu povoloval, hlediž, aby je zase trápil metlami, žíní, tvrdým léhaním a jinými věcmi; byl-li jsi lenivý na boží službě, budiž hotový, chtivý vstáti ráno na modlitby, na slovo boží. A tak o jiných věcech. Jestliže jsi koho v čem zklamalo, vzal, oblaupil, vydřel, 270 hlediž navrátiti zase, jedné víš-li komu; pakli nevíš, ale dávaj chudým, jestliže máš z čeho; pakli nemáš, ale měj plnú vuoli, že by rád navrátil, kdyby měl [čím: jinak «ty se nikoli nemuožeš právě káti! Pohleď na Zachea; když se chtěl káti, řekl: »Pane, polovici statku mého dávám chudým, a oklamal-li jsem 275 koho, navracuji čtverokrát«. Jestliže s' kdy koho pomlúval, utrhaje na cti a na dobré pověsti, takto hleď za to dosti učiniti: dobýval .. . dával dobývaje, již buď štědrý, pro jméno boží je rozdieleje B — 263 dobýval, a snad mnohdykrát neprávě N — aby [zase navrátil a] K — 264 udělil PT, uděloval CN v nuzným lidem N — štědře PCN — 265 267 hlediž... včemi e tělo své v tom neřádu kochaje, již je zase treskci a v službu podrobuj posty, mrskáním, tvrdým léhaním, bděním, a již bud čistý B, hlediž se čistotně chovati a svě tělo trestati metlami a tvrdým líháním a postem SO 265 hlediž, aby U — býti] byl U, býti a zdrželivý N — 266 hlediž] vyn. RU : je] jej P trestal, trápil U — žíněmi U — 267 věcmi odpornými N — služby N, službu O — 267—268 «budiž... věcech již buď zchopný a bedlivý B, budiž (hleď O) rychlý (vyn. O) ráno vstávati na modlitby a k slovu božímu choditi ( † a tak i o jiných věcech S) SO — 268 na modlitby] k modlitbám, písničkám N, vyn. U — na slovo] k slovu N, na službu U — božímu N — věcech rozuměti máš N — 269 kdy koho C - v čem zklamal oklamával B — oklamal CSO, zklamal [nebo mu co vylhal] K — 269 270 vzal ... dávaj dral a lúpil, navra- cůj zase, a pakli nemuožeš, ale místo dávaj rád B — 269 vzal neb 0 — vydřel] vyn. SO — 270 ale] i U — dávaj] dávej rád C, dej to U, dávej al- mužnu O — 271 chudým] vyn. O — jestliže máš z čeho vyn. BSO — «jestliže ... nemáš] a nemáš-li U, jestliže nemáš z čeho K — ale] tehdy U 272 vuoli] naději S0 v rád dal i U — [čím vyn. KPRNTS, odkud C, s čeho UO — 272—273 jinak ... nemuožeš] a tak se múžeš O- 272 «ty» vyn. BSO — nikoli] vyn. S — 273 když se chtěl] on chtěje se O —chtěl právě (+ co jest C) KRC chtěl ... řekl kál, kterak promluvil N — že ihned řekl K — 274 Pane, hle SO — svého O — zklamal PCT . 275 kdy koho C, koho v čem RNTUSO — navracuji to (vyn. C) (+ zase CU) KNCUSO čtvero KNS, čtvernásob RCUO — 275 — 281 Jestliže ... odmluvil My pak z příkladu toho, kdo jest komu v čem utrhal a na dobré pověsti pomlauval, hleď zase o něm dobře mluviti i mysliti a zase ho před lidma omluviti O — 275 276 Jestliže ... utrhaje] Nu, jestliže 274 Luk. 19, 8 — Rokycanova Postilla. 36
561 jsi lakomě zboží dobýval, hlediž, aby zase rád ve jméno boží udílel, chudým, nuzným štědré almužny dával; byl-li jsi smilný, 265 hlediž čistý býti, a že s' v tom míval kochání, tělu povoloval, hlediž, aby je zase trápil metlami, žíní, tvrdým léhaním a jinými věcmi; byl-li jsi lenivý na boží službě, budiž hotový, chtivý vstáti ráno na modlitby, na slovo boží. A tak o jiných věcech. Jestliže jsi koho v čem zklamalo, vzal, oblaupil, vydřel, 270 hlediž navrátiti zase, jedné víš-li komu; pakli nevíš, ale dávaj chudým, jestliže máš z čeho; pakli nemáš, ale měj plnú vuoli, že by rád navrátil, kdyby měl [čím: jinak «ty se nikoli nemuožeš právě káti! Pohleď na Zachea; když se chtěl káti, řekl: »Pane, polovici statku mého dávám chudým, a oklamal-li jsem 275 koho, navracuji čtverokrát«. Jestliže s' kdy koho pomlúval, utrhaje na cti a na dobré pověsti, takto hleď za to dosti učiniti: dobýval .. . dával dobývaje, již buď štědrý, pro jméno boží je rozdieleje B — 263 dobýval, a snad mnohdykrát neprávě N — aby [zase navrátil a] K — 264 udělil PT, uděloval CN v nuzným lidem N — štědře PCN — 265 267 hlediž... včemi e tělo své v tom neřádu kochaje, již je zase treskci a v službu podrobuj posty, mrskáním, tvrdým léhaním, bděním, a již bud čistý B, hlediž se čistotně chovati a svě tělo trestati metlami a tvrdým líháním a postem SO 265 hlediž, aby U — býti] byl U, býti a zdrželivý N — 266 hlediž] vyn. RU : je] jej P trestal, trápil U — žíněmi U — 267 věcmi odpornými N — služby N, službu O — 267—268 «budiž... věcech již buď zchopný a bedlivý B, budiž (hleď O) rychlý (vyn. O) ráno vstávati na modlitby a k slovu božímu choditi ( † a tak i o jiných věcech S) SO — 268 na modlitby] k modlitbám, písničkám N, vyn. U — na slovo] k slovu N, na službu U — božímu N — věcech rozuměti máš N — 269 kdy koho C - v čem zklamal oklamával B — oklamal CSO, zklamal [nebo mu co vylhal] K — 269 270 vzal ... dávaj dral a lúpil, navra- cůj zase, a pakli nemuožeš, ale místo dávaj rád B — 269 vzal neb 0 — vydřel] vyn. SO — 270 ale] i U — dávaj] dávej rád C, dej to U, dávej al- mužnu O — 271 chudým] vyn. O — jestliže máš z čeho vyn. BSO — «jestliže ... nemáš] a nemáš-li U, jestliže nemáš z čeho K — ale] tehdy U 272 vuoli] naději S0 v rád dal i U — [čím vyn. KPRNTS, odkud C, s čeho UO — 272—273 jinak ... nemuožeš] a tak se múžeš O- 272 «ty» vyn. BSO — nikoli] vyn. S — 273 když se chtěl] on chtěje se O —chtěl právě (+ co jest C) KRC chtěl ... řekl kál, kterak promluvil N — že ihned řekl K — 274 Pane, hle SO — svého O — zklamal PCT . 275 kdy koho C, koho v čem RNTUSO — navracuji to (vyn. C) (+ zase CU) KNCUSO čtvero KNS, čtvernásob RCUO — 275 — 281 Jestliže ... odmluvil My pak z příkladu toho, kdo jest komu v čem utrhal a na dobré pověsti pomlauval, hleď zase o něm dobře mluviti i mysliti a zase ho před lidma omluviti O — 275 276 Jestliže ... utrhaje] Nu, jestliže 274 Luk. 19, 8 — Rokycanova Postilla. 36
Strana 562
562 Jestliže jsi myslil o něm zle, hlediž se myslí káti, aby se rmútil za to) a aby vše dobré o něm zase) myslil. Pakli s' «kde) před kým ko něm zle, neprávě [ojmluvil, hlediž, chceš-li se 280 právě káti, aby se zase před těmi, před kterými s' utrhal jemu, chtě jej zhyzditi, zase odmluvil řka: »Nebyl sem [o tom] dobře zpraven, jakož jsem o něm mluvil toto a toto; prosím vás, nemějte k němu pro to zlé vuole!« A pakli jest se Kto jeho) doneslo, o kom si ty mluvil , jdi a odpros jeho, ať odpustí 285 Jinak se právě nikoli nemuožeš káti. I mníte vy, když se zpovídáte, že by již na «tom) bylo dosti? Haha, jinému jest býti! By pak již hříchóv nechal, nebudeš-li za ně dosti B 20 si komu utrhal S — 275 «kdy) vyn. BU — koho] komu N — pomlúval, utrhaje] utrhal pomlúvaje PN, utrhal, pomlauval T — 276 utrhaje mu C — 276—281 takto ... odmluvil pomlúvaje ho, hleď zase o něm dobře mysliti; pakli si kde o něm zle mluvil a neprávě myslil, hleď zase ho před tím omluviti S — 276 za to dosti] zase C — 277 jestliže] že PT — myslil o něm zle] o to kdy myslil a o něm se zle domníval C — hlediž se zase N— 278 za to z toho BC, na to místo, když se mu zlé děje, jako by to sám na sobě cítil N, vyn. U — «zase) vyn. BR — zase, pakli R — «kde) vyn. B, kdy P — 279 před kým] vyn. U — o něm zle) jej tak B — mluvil KRCNU, myslil a mluvil PT — i hled U — 279—281 chceš-li... odmluvil aby před týmž jej opravil B — 279 chceš-li se] ač se chceš N — 280 se zase] zase PRCNTU — těmi] tím PNT, těmi lidmi C — 280— 281 před kterými ... odmluvil jej ohradil U — 280 kterýmž PNT, kejm C — 281 odmluvil před nimi odmluvil C, odvolal N — [o tom] vyn. KPRCTUS, o tom člověku N, o něm O — 282—283 «jakož ... vuole) prosím tebe, neměj o něm toho domnění, kteréž jsi ode mne slyšal B, jakož jsem byl o něm tobě mluvil toto a toto: prosím tebe přátelsky, neměj o něm toho domnění ani žádné k němu zlé vůle N, toto a toto sem zle o něm mluvil, prosím vás, nemějte ho v (ve O) tom (zlém O) domnění SO — 282 jakož jsem jakož K, co sem U — vás, proto k němu mějte dobrau vůli a R — 283 mějte U — pro to] žádné R, vyn. U — zlé vuole] dobrau vuoli předce a ne- mějte k němu žádné zlé vůle U — 283—284 A pakli ... odpustí anebo jeho odproš(!), jestliže se toho dověděl, o kom si zle mluvil, ať ti to odpustí O — 283 «to jeho vyn. B, to jeho dotklo a dovalilo aneb R — 284 o kom si ty mluvil kohož s' pomlúval B — ty] ty [neprávě] K, vyn. RCU, to N, zle S — jdiž k němu N — pros US — «ať odpustí zase B, ať tobě to odpustí NUS — 285 jinak ty RCU — «nikoli vyn. BRU, nikoli ty PNT — A (Ale O) vy se domníváte SO — domníváte se C — 286 že] vyn. PRCT — by ... bylo] jest na tom S0 — již vyn. U, již vám K — «tom) to(!) B, na tom hned N — Aha PRTC, Au N, Ach O, vyn. K — 286—287 jinému... nechal» jinéť vás u B 208 u potká B — «jinému jest] jinak ť musí NUSO — 287 Nebo, by C, By ty USO — pak] vyn. US — již vyn. U — přestal a nechal N — dosti] pokání svatého C — 288 moha) vyn. B,
562 Jestliže jsi myslil o něm zle, hlediž se myslí káti, aby se rmútil za to) a aby vše dobré o něm zase) myslil. Pakli s' «kde) před kým ko něm zle, neprávě [ojmluvil, hlediž, chceš-li se 280 právě káti, aby se zase před těmi, před kterými s' utrhal jemu, chtě jej zhyzditi, zase odmluvil řka: »Nebyl sem [o tom] dobře zpraven, jakož jsem o něm mluvil toto a toto; prosím vás, nemějte k němu pro to zlé vuole!« A pakli jest se Kto jeho) doneslo, o kom si ty mluvil , jdi a odpros jeho, ať odpustí 285 Jinak se právě nikoli nemuožeš káti. I mníte vy, když se zpovídáte, že by již na «tom) bylo dosti? Haha, jinému jest býti! By pak již hříchóv nechal, nebudeš-li za ně dosti B 20 si komu utrhal S — 275 «kdy) vyn. BU — koho] komu N — pomlúval, utrhaje] utrhal pomlúvaje PN, utrhal, pomlauval T — 276 utrhaje mu C — 276—281 takto ... odmluvil pomlúvaje ho, hleď zase o něm dobře mysliti; pakli si kde o něm zle mluvil a neprávě myslil, hleď zase ho před tím omluviti S — 276 za to dosti] zase C — 277 jestliže] že PT — myslil o něm zle] o to kdy myslil a o něm se zle domníval C — hlediž se zase N— 278 za to z toho BC, na to místo, když se mu zlé děje, jako by to sám na sobě cítil N, vyn. U — «zase) vyn. BR — zase, pakli R — «kde) vyn. B, kdy P — 279 před kým] vyn. U — o něm zle) jej tak B — mluvil KRCNU, myslil a mluvil PT — i hled U — 279—281 chceš-li... odmluvil aby před týmž jej opravil B — 279 chceš-li se] ač se chceš N — 280 se zase] zase PRCNTU — těmi] tím PNT, těmi lidmi C — 280— 281 před kterými ... odmluvil jej ohradil U — 280 kterýmž PNT, kejm C — 281 odmluvil před nimi odmluvil C, odvolal N — [o tom] vyn. KPRCTUS, o tom člověku N, o něm O — 282—283 «jakož ... vuole) prosím tebe, neměj o něm toho domnění, kteréž jsi ode mne slyšal B, jakož jsem byl o něm tobě mluvil toto a toto: prosím tebe přátelsky, neměj o něm toho domnění ani žádné k němu zlé vůle N, toto a toto sem zle o něm mluvil, prosím vás, nemějte ho v (ve O) tom (zlém O) domnění SO — 282 jakož jsem jakož K, co sem U — vás, proto k němu mějte dobrau vůli a R — 283 mějte U — pro to] žádné R, vyn. U — zlé vuole] dobrau vuoli předce a ne- mějte k němu žádné zlé vůle U — 283—284 A pakli ... odpustí anebo jeho odproš(!), jestliže se toho dověděl, o kom si zle mluvil, ať ti to odpustí O — 283 «to jeho vyn. B, to jeho dotklo a dovalilo aneb R — 284 o kom si ty mluvil kohož s' pomlúval B — ty] ty [neprávě] K, vyn. RCU, to N, zle S — jdiž k němu N — pros US — «ať odpustí zase B, ať tobě to odpustí NUS — 285 jinak ty RCU — «nikoli vyn. BRU, nikoli ty PNT — A (Ale O) vy se domníváte SO — domníváte se C — 286 že] vyn. PRCT — by ... bylo] jest na tom S0 — již vyn. U, již vám K — «tom) to(!) B, na tom hned N — Aha PRTC, Au N, Ach O, vyn. K — 286—287 jinému... nechal» jinéť vás u B 208 u potká B — «jinému jest] jinak ť musí NUSO — 287 Nebo, by C, By ty USO — pak] vyn. US — již vyn. U — přestal a nechal N — dosti] pokání svatého C — 288 moha) vyn. B,
Strana 563
563 činiti «moha), tobě ť jich Buoh neodpustí! Mluví svatý Rehoř in Pastorali a dává příklad: »Když by písař, napíše nětco, i nepsal 290 více, proto, že více nepíše, již-li jest ono tím smazáno, což jest napsal?« Druhý příklad «dává: »Když by někto u někoho vy- puojčil sto kop a více nevypuojčoval, tím-li by jemu zaplatil a splnil, že více nevypůjčuje?« Třetí příklad dává:»Aneb) kdyby někto, maje ránu těžkú rozkysalú, i ukázal ji lékaři a žád- 295 ného lékařství nepřijal, «již-li by tím byl uzdraven, že lékařství nepřijímá, jedno že ránu ukázal?« Tak ť jest právě, že, ač se lidé zpovídají, rány ukazují, hříchy vyznávají, ale, nebudú-li toho plniti, což sluší ku pravému pokání, nic platno není. Slý- cháte-li vy to: »Řekl jest Buoh: Jdi a nechtěj víc hřešiti!«? — 300 Jest-li to řeč a slovo boží, kéž plníte? Ha! Než vždy se zase moha, ni koliv NC — tobě] jistě že S0 — milý Buoh NT — neodpustí ani pro- mine N — 289 in Pastorali] vyn. KPNUSO, sui Pastoralis RCT — a dává] dávaje (- nám 0) S0 — příklad řka K — Prý, kdyby N — 289 291 Když by... «dává vyn. SO — 289 napíšíc U — 290 ono] to U — 291 dává vyn. B, dává a řka C — Kdyby, prej SO — vypůjčil sobě NSO 292 sta K — více nevypuojčoval] potom by se (+ již O) nedlužil více SO — více potom K, více se nedlužil a C, více nic N — nevypůjčil U — 292— 293 tím-li .. . splnil] i zaplatil-li by jemu tím U, zdaliž by mu tím zaplatil O — 292 tím-li by jemu] zdali by tím věřiteli a dobrodínci svému N chtěl zaplatiti S — 293 a splnil] a dluh vyplnil N, vyn. S - že se N — nevypůjčuješ R, nevypůjčoval C, dlužiti přestává? Nikoliv! N 293 294 Třetí... kdyby] Anebo SO — 293 dává vyn. BRU, dává takovej, řka C . SAneb» vyn. BRU — 294 kdyby] vyn. PT, prý N — velikau, těžkau C — i] kdyby N, vyn. S — ukázal by U, ukáže S0 - a] vyn. O — 295 nepřijal] nepřijal ani flastru K, nepřijímal CT — 295 296 nepřijal... jedno] nechtěl by přijímati, tím-li by uzdraven byl (chtěl býti 0) S0 sjiž .. . nepřijímá. vyn. BC 295 li] vyn. U — byl] nebyl U — že] proto, že U, vyn. C — 296 nechce přijímati N, nepřijal U — jedno v Popravou z jedna, toliko N, jediné U (že vyn. B — právě toto O — že] vyn. PRNTUSO — 297 zpovídajíce N - rány ukazují] vyn. SO — 298 sluší) slejchají z slova božího a což náleží N, přísluší a náleží C, náleží S0 k SO ku pravému] k svatému C — nic jim to CU, nic mu S z není] jim (vyn. O) nebude NO 298 299 Slýcháte... Řekl jest Ano vy to (vyn. O) slýcháte, co jest řekl SO— 299 Řek-li KPCT, že řekl NU 300 Jest-li pak S — Jest-li to] Nu, to jest O — řeč a] vyn. U — kýž to NO, kéž pak C, kéž vy jej U—300—301 gHa? ... z Boha! vyn. B, Ač (vyn. O) někdy (vyn. O) plníte (vyn. O), avšak se vždycky (vyn. O) zase v též hříchy, ano (aneb O) i v horší navracujete SO — 300 Ha] vyn. U — Než] Ale PRONTU — 301 navracíte C na každý K — Zajisté, že není C Není ... z Boha!] 299 Jan 8, II — 36*
563 činiti «moha), tobě ť jich Buoh neodpustí! Mluví svatý Rehoř in Pastorali a dává příklad: »Když by písař, napíše nětco, i nepsal 290 více, proto, že více nepíše, již-li jest ono tím smazáno, což jest napsal?« Druhý příklad «dává: »Když by někto u někoho vy- puojčil sto kop a více nevypuojčoval, tím-li by jemu zaplatil a splnil, že více nevypůjčuje?« Třetí příklad dává:»Aneb) kdyby někto, maje ránu těžkú rozkysalú, i ukázal ji lékaři a žád- 295 ného lékařství nepřijal, «již-li by tím byl uzdraven, že lékařství nepřijímá, jedno že ránu ukázal?« Tak ť jest právě, že, ač se lidé zpovídají, rány ukazují, hříchy vyznávají, ale, nebudú-li toho plniti, což sluší ku pravému pokání, nic platno není. Slý- cháte-li vy to: »Řekl jest Buoh: Jdi a nechtěj víc hřešiti!«? — 300 Jest-li to řeč a slovo boží, kéž plníte? Ha! Než vždy se zase moha, ni koliv NC — tobě] jistě že S0 — milý Buoh NT — neodpustí ani pro- mine N — 289 in Pastorali] vyn. KPNUSO, sui Pastoralis RCT — a dává] dávaje (- nám 0) S0 — příklad řka K — Prý, kdyby N — 289 291 Když by... «dává vyn. SO — 289 napíšíc U — 290 ono] to U — 291 dává vyn. B, dává a řka C — Kdyby, prej SO — vypůjčil sobě NSO 292 sta K — více nevypuojčoval] potom by se (+ již O) nedlužil více SO — více potom K, více se nedlužil a C, více nic N — nevypůjčil U — 292— 293 tím-li .. . splnil] i zaplatil-li by jemu tím U, zdaliž by mu tím zaplatil O — 292 tím-li by jemu] zdali by tím věřiteli a dobrodínci svému N chtěl zaplatiti S — 293 a splnil] a dluh vyplnil N, vyn. S - že se N — nevypůjčuješ R, nevypůjčoval C, dlužiti přestává? Nikoliv! N 293 294 Třetí... kdyby] Anebo SO — 293 dává vyn. BRU, dává takovej, řka C . SAneb» vyn. BRU — 294 kdyby] vyn. PT, prý N — velikau, těžkau C — i] kdyby N, vyn. S — ukázal by U, ukáže S0 - a] vyn. O — 295 nepřijal] nepřijal ani flastru K, nepřijímal CT — 295 296 nepřijal... jedno] nechtěl by přijímati, tím-li by uzdraven byl (chtěl býti 0) S0 sjiž .. . nepřijímá. vyn. BC 295 li] vyn. U — byl] nebyl U — že] proto, že U, vyn. C — 296 nechce přijímati N, nepřijal U — jedno v Popravou z jedna, toliko N, jediné U (že vyn. B — právě toto O — že] vyn. PRNTUSO — 297 zpovídajíce N - rány ukazují] vyn. SO — 298 sluší) slejchají z slova božího a což náleží N, přísluší a náleží C, náleží S0 k SO ku pravému] k svatému C — nic jim to CU, nic mu S z není] jim (vyn. O) nebude NO 298 299 Slýcháte... Řekl jest Ano vy to (vyn. O) slýcháte, co jest řekl SO— 299 Řek-li KPCT, že řekl NU 300 Jest-li pak S — Jest-li to] Nu, to jest O — řeč a] vyn. U — kýž to NO, kéž pak C, kéž vy jej U—300—301 gHa? ... z Boha! vyn. B, Ač (vyn. O) někdy (vyn. O) plníte (vyn. O), avšak se vždycky (vyn. O) zase v též hříchy, ano (aneb O) i v horší navracujete SO — 300 Ha] vyn. U — Než] Ale PRONTU — 301 navracíte C na každý K — Zajisté, že není C Není ... z Boha!] 299 Jan 8, II — 36*
Strana 564
564 navracujete každý rok! Není tento lid z Boha! Ale proč jest to, že tento lid nerad slova božího [nejslyší, a ač slyší, ale «nevěří? By ť věřili, zajisté by plnili! Neb dí Pán Ježíš: »Poněvadž vám pravdu pravím, proč 305 mi nevěříte?« Já ť vám povím čtveru věc, proč tento lid «nevěří. Jedno proto, že jest tento lid ve lži zchován a vykrmen; jakž z mládi «naučeni a v čemž sau zchováni, pro žádnú již věc ne- mohau oni pravdě věřiti, než, jakž je kněží a mniší svatokupci naučili a navedli, tak vždy v tom trvají; lecjakés jim básně pravili 310 a praví, a zákona božího nechají. Druhé proto, že slova boží sau a řeči jeho drsnaté a ostré a nechce se jich)). Cos' ť jest to ved drsnatého: »Vezmi kříž svuoj a zapři sebe sám a následuj mne!« »Milujte nepřátely!« a jiné. Toto lehčejší, pokropiti vyn. U — Ale medle O — jest to, že] pak SO — to medle N — 302 «tento) vyn. B — Knerad) vyn. B, tak nerad S0 — slovo boží 0 — slyší KPRCNTUSO — a] ale P, vyn. U — gač pakli BSO, ač pak již C — 303 ale] vyn. P, však nic S0 — «nevěří ... plnili! neplní? Ú, proto, neb mu nevěří! B, neplní SO — nevěří jemu U — Neb, by ť C — zajisté že RCU — 304 Neb dí Dí dále B, A dí C, I dí sám S, Ano dí sám O — «Je- žíš vyn. B — ván] vyn. KU — 305 vy mi SO — Já ť] vyn. PNT, Nu, já S, Inu, chcete-li, já ť O — Povím vám PNT — také povím K, povím s po- mocí boží C, povím o tom S — čtverau NU — 305—306 «nevěří... lid) vyn. B — 305 nevěří slovu božímu K — 306 jedno] nejprvé O - ve lži lží U, velmi(!) C, vyn. O — zchován a] vyn. U, vychován O, odchován N, pozchován T — a vykrmen] vyn. K — jakž] a jak je S, tím, čemu je O — 307 z mladosti O — 307—308 naučeni ... oni lecjakýmis básněmi mnišskými zchován, i nemuož B — «naučeni ... věřiti kněží naučili, ti svatokupci, tak (a oni O) i (vždy O) v tom trvají, nebo jim lecjakés (leda- jakés O) básně pravili, a zákona božího tak (vyn. S) nechali S0 — 307 naučen C — sau] vyn. RCT — vychováni U, schován C — nemohau] nebudau N, nechtějí T — 308 v pravdě R, pravdě místa dáti ani pravdě C, pravdě boží N — věřiti aniž mohau N — 308—311 Než ... jich druhé proto, že jsú řeči boží drsnaté a odporné B — 308—312 Než... drsnatého] druhé proto slova božího nechtí poslauchati, že jest jim velmi drstnaté(!), toto SO — 308 «než] neb RU — je] jej(!) P — mniší lháři a K — svato- kupci] vyn. U — 309 tak oni KN — pravili a] vyn. RCU — 310 praví] rozprávějí RU — na zákon boží K — zákona] kázaní U — nechají] nedbají K — protože] že K — boží] Pána Ježíše C — sau a] vyn. U — 311 jeho] vyn. U — jim jich C — ť jest] tě K, ti T — viď R — 312 drsnaté U — sebe sám] se samého SO — «a následuj mne vyn. B — 313 K tomu: »Milujte O - nepřátely a dobře jim čiňte C — «a jiné) své B, své!«, a jiné RU, 312 Mat. 16, 24; Marek 8, 34 — 313 Mat. 5, 44; Luk. 6, 27, 35 —
564 navracujete každý rok! Není tento lid z Boha! Ale proč jest to, že tento lid nerad slova božího [nejslyší, a ač slyší, ale «nevěří? By ť věřili, zajisté by plnili! Neb dí Pán Ježíš: »Poněvadž vám pravdu pravím, proč 305 mi nevěříte?« Já ť vám povím čtveru věc, proč tento lid «nevěří. Jedno proto, že jest tento lid ve lži zchován a vykrmen; jakž z mládi «naučeni a v čemž sau zchováni, pro žádnú již věc ne- mohau oni pravdě věřiti, než, jakž je kněží a mniší svatokupci naučili a navedli, tak vždy v tom trvají; lecjakés jim básně pravili 310 a praví, a zákona božího nechají. Druhé proto, že slova boží sau a řeči jeho drsnaté a ostré a nechce se jich)). Cos' ť jest to ved drsnatého: »Vezmi kříž svuoj a zapři sebe sám a následuj mne!« »Milujte nepřátely!« a jiné. Toto lehčejší, pokropiti vyn. U — Ale medle O — jest to, že] pak SO — to medle N — 302 «tento) vyn. B — Knerad) vyn. B, tak nerad S0 — slovo boží 0 — slyší KPRCNTUSO — a] ale P, vyn. U — gač pakli BSO, ač pak již C — 303 ale] vyn. P, však nic S0 — «nevěří ... plnili! neplní? Ú, proto, neb mu nevěří! B, neplní SO — nevěří jemu U — Neb, by ť C — zajisté že RCU — 304 Neb dí Dí dále B, A dí C, I dí sám S, Ano dí sám O — «Je- žíš vyn. B — ván] vyn. KU — 305 vy mi SO — Já ť] vyn. PNT, Nu, já S, Inu, chcete-li, já ť O — Povím vám PNT — také povím K, povím s po- mocí boží C, povím o tom S — čtverau NU — 305—306 «nevěří... lid) vyn. B — 305 nevěří slovu božímu K — 306 jedno] nejprvé O - ve lži lží U, velmi(!) C, vyn. O — zchován a] vyn. U, vychován O, odchován N, pozchován T — a vykrmen] vyn. K — jakž] a jak je S, tím, čemu je O — 307 z mladosti O — 307—308 naučeni ... oni lecjakýmis básněmi mnišskými zchován, i nemuož B — «naučeni ... věřiti kněží naučili, ti svatokupci, tak (a oni O) i (vždy O) v tom trvají, nebo jim lecjakés (leda- jakés O) básně pravili, a zákona božího tak (vyn. S) nechali S0 — 307 naučen C — sau] vyn. RCT — vychováni U, schován C — nemohau] nebudau N, nechtějí T — 308 v pravdě R, pravdě místa dáti ani pravdě C, pravdě boží N — věřiti aniž mohau N — 308—311 Než ... jich druhé proto, že jsú řeči boží drsnaté a odporné B — 308—312 Než... drsnatého] druhé proto slova božího nechtí poslauchati, že jest jim velmi drstnaté(!), toto SO — 308 «než] neb RU — je] jej(!) P — mniší lháři a K — svato- kupci] vyn. U — 309 tak oni KN — pravili a] vyn. RCU — 310 praví] rozprávějí RU — na zákon boží K — zákona] kázaní U — nechají] nedbají K — protože] že K — boží] Pána Ježíše C — sau a] vyn. U — 311 jeho] vyn. U — jim jich C — ť jest] tě K, ti T — viď R — 312 drsnaté U — sebe sám] se samého SO — «a následuj mne vyn. B — 313 K tomu: »Milujte O - nepřátely a dobře jim čiňte C — «a jiné) své B, své!«, a jiné RU, 312 Mat. 16, 24; Marek 8, 34 — 313 Mat. 5, 44; Luk. 6, 27, 35 —
Strana 565
565 se, políbiti, třidceti mší zakúpiti, onde se na odpustky projíti, 315 onde na pauto, to ť není tak protivné. Třetí proto, že srdce lidské jest odporné dobrému. U, slibuj za to! By dnes povolil srdci svému, kam by chtělo, hádaj, kde by se stavilo?! Slibuj že by nětco dvorného spáchal, tak ť jest to zlé srdce! A čtvrté proto, že vedlé Ježíše [a vedlé jeho pravdy] nižádné cti nedójdeš 320 ani důstojenství ani povýšení, ale puotky, nesnáze , hanění, kaceřování — toho se spíše dovrtíš vedlé Pána Ježíše než co jiného na tomto světě; i nechce se nám toho, ale vždy zvelebení žádáme na tomto světě)! I dí dále čtení svaté): »Odpověděli Židé a řekli jemu: 325 »Však dobře spravíme my, že Samaritán jsi ty a dábla máš!« své!«, a k tomu podobné N, vaše a dobře jim čiňte!« S, vaše a dobré čiňte protivníkům svým!« O — 313—315 Toto... na paut Ale toto, jakž (jemuž O) se naučili od svých kněží, zdá (jest O) se (vyn. O) jim (vyn. O) lehčejší: onde i onde na paut jíti, svěcenau vodau se pokropiti, obraz po- líbiti, třidceti mší zakaupiti SO — 313 lehčejší] jediné U — 314 se] vyn. R — políbiti se K — 314 315 zakúpiti... paut kúpiti a někde puto- vati B—314 onde] jinam N — na] pro N — 315 onde] vyn. N — onde na paut vyn. U — takl vyn. R, tělu U, jim tak S0 — proto] vyn. SO — že] nevěří tento lid slovu božímu, protože K — 316—318 U ... srdce! a náchylné ke zlému, a kdyby jemu člověk ve všem povolil, kdo ví, kde by se ono stavilo! B — 316 Ú] vyn. KRUSO — slibuj za to!] vyn. SO — Byl že, kdyby C, Kdyby ty SO — 317 ono chtělo KROUSO — hádaj] pohled — C — se] člověka N — stavilo] ono stavilo C, zavedlo N, s ním stavil SO Slibuj] vyn. SO — 318 že] a snad SO — by i S — dvorného] zlého SO — spáchalo U — tak f... srdce vyn. SO — jest ono C — zlé a hanebné N — srdce člověčí K — 319 proto] proto neradi slova (slovo O) božího (boží 0) slyší SO — že] nebo SO — Ježíše] něho SO — [a vedlé jeho pravdy] vyn. KPRONTUSO — nižádné] vyn. O — neduojdeš na tomto světě K, nedojde SO — 320 jakého důstojenství O, důstojenství zde na tomto světě N — ani povýšení] vyn. SO — toliko (+ bude míti O) půtky SO — nesnázky B — 321—322 «toho ... světě vyn. B — 321 toho] to U — se] vyn. NU, se ty S0 — nejspíše O — dovrtíš] dosáhneš N — drahého Pána T — Pána Ježíše] slova božího SO — 322 jiného] vyn. U — na tomto světě] vyn. N — tomto] vyn. U — 322—323 i nechce . .. světě» vyn. SO — 322 se) sám(!) B — toho] vyn. C, toho, [veď-li] K, do toho N — 322—323 gale ... světě) protož pravdě věřiti nechceme B — 323 zvelebeni bejti C — na] — v RC - tomto] vyn. U — světě a slávy N 324 «čtení svaté) vyn. B — svaté) vyn. SO — Odpověděchu T — Odpověděli ... jemu] vyn. SO — řekli] věcechu T — jemu] Pánu Ježíšovi C, vyn. PNT 325 pravíme díme BT — dábla] dábelství N — 326 Nu, pohlediž S0 - 326 329 «tyto... dábla zlost zteklú těchto Ži- duov, kterak dábelníky dávají tomu, kterýž jest plný Ducha svatého
565 se, políbiti, třidceti mší zakúpiti, onde se na odpustky projíti, 315 onde na pauto, to ť není tak protivné. Třetí proto, že srdce lidské jest odporné dobrému. U, slibuj za to! By dnes povolil srdci svému, kam by chtělo, hádaj, kde by se stavilo?! Slibuj že by nětco dvorného spáchal, tak ť jest to zlé srdce! A čtvrté proto, že vedlé Ježíše [a vedlé jeho pravdy] nižádné cti nedójdeš 320 ani důstojenství ani povýšení, ale puotky, nesnáze , hanění, kaceřování — toho se spíše dovrtíš vedlé Pána Ježíše než co jiného na tomto světě; i nechce se nám toho, ale vždy zvelebení žádáme na tomto světě)! I dí dále čtení svaté): »Odpověděli Židé a řekli jemu: 325 »Však dobře spravíme my, že Samaritán jsi ty a dábla máš!« své!«, a k tomu podobné N, vaše a dobře jim čiňte!« S, vaše a dobré čiňte protivníkům svým!« O — 313—315 Toto... na paut Ale toto, jakž (jemuž O) se naučili od svých kněží, zdá (jest O) se (vyn. O) jim (vyn. O) lehčejší: onde i onde na paut jíti, svěcenau vodau se pokropiti, obraz po- líbiti, třidceti mší zakaupiti SO — 313 lehčejší] jediné U — 314 se] vyn. R — políbiti se K — 314 315 zakúpiti... paut kúpiti a někde puto- vati B—314 onde] jinam N — na] pro N — 315 onde] vyn. N — onde na paut vyn. U — takl vyn. R, tělu U, jim tak S0 — proto] vyn. SO — že] nevěří tento lid slovu božímu, protože K — 316—318 U ... srdce! a náchylné ke zlému, a kdyby jemu člověk ve všem povolil, kdo ví, kde by se ono stavilo! B — 316 Ú] vyn. KRUSO — slibuj za to!] vyn. SO — Byl že, kdyby C, Kdyby ty SO — 317 ono chtělo KROUSO — hádaj] pohled — C — se] člověka N — stavilo] ono stavilo C, zavedlo N, s ním stavil SO Slibuj] vyn. SO — 318 že] a snad SO — by i S — dvorného] zlého SO — spáchalo U — tak f... srdce vyn. SO — jest ono C — zlé a hanebné N — srdce člověčí K — 319 proto] proto neradi slova (slovo O) božího (boží 0) slyší SO — že] nebo SO — Ježíše] něho SO — [a vedlé jeho pravdy] vyn. KPRONTUSO — nižádné] vyn. O — neduojdeš na tomto světě K, nedojde SO — 320 jakého důstojenství O, důstojenství zde na tomto světě N — ani povýšení] vyn. SO — toliko (+ bude míti O) půtky SO — nesnázky B — 321—322 «toho ... světě vyn. B — 321 toho] to U — se] vyn. NU, se ty S0 — nejspíše O — dovrtíš] dosáhneš N — drahého Pána T — Pána Ježíše] slova božího SO — 322 jiného] vyn. U — na tomto světě] vyn. N — tomto] vyn. U — 322—323 i nechce . .. světě» vyn. SO — 322 se) sám(!) B — toho] vyn. C, toho, [veď-li] K, do toho N — 322—323 gale ... světě) protož pravdě věřiti nechceme B — 323 zvelebeni bejti C — na] — v RC - tomto] vyn. U — světě a slávy N 324 «čtení svaté) vyn. B — svaté) vyn. SO — Odpověděchu T — Odpověděli ... jemu] vyn. SO — řekli] věcechu T — jemu] Pánu Ježíšovi C, vyn. PNT 325 pravíme díme BT — dábla] dábelství N — 326 Nu, pohlediž S0 - 326 329 «tyto... dábla zlost zteklú těchto Ži- duov, kterak dábelníky dávají tomu, kterýž jest plný Ducha svatého
Strana 566
566 Pohlediž na li «tyto Židy, kterak praví jemu, drahému Pánu, B 209 řkauc, že dábla má, an pln vší svatosti, pln Ducha svatého bez míry! A oni jemu dábelníky dávají! A tím hříchem převýšili sau dábla!) Neb ďábel volal, jakož Kpíše) svatý Lukáš v kapitole 330 čtvrté:»Co tobě a nám, Ježíši Nazaretský? Přišel si zatratiti nás? Vímfe], že jsi Svatý boží!« «Hlédajž, dábel ho nazývá Svatým božím [praví], a tito [pak] dábelníkem). A v tom sau) dábla [ve zlosti] převýšili. Nebo mnozí lidé převyšují ďábla hříchy svými, zvláště ti, kteříž hřeší hříchy sodomskými, ně- 335 mými, proti přirození. Nebo tak píší doktorové, že k každému hříchu sau jiní a jiní ďáblové, ješto popauzejí a ponúkají, k smilstvu jiní, k vraždě jiní, k lakomství jiní, a tak k jiným hříchóm; ale těm hříchóm němým, sodomským,, praví, že žádného není, že dábli sami těch hříchuov nenávidí a nemohú tu býti, ale odstupují 340 odtud pro nějaké přirození ještě, ješto jsú měli: tak jsú to velicí i vší svatosti, a tím hříchem horší než ďábel B — 326 směle praví O — jemuj vyn. CUSO — Pánu Ježíšovi C — 327 řkauc] vyn. S0 — máš U — an] a on byl C, a on S, ješto jest O — plný NU — pln ... svatosti] vyn. SO — plný NUSO — bez] beze vší N — 327—328 bez .. . dávají] vyn. SO — 328 dávali U — tím] skrze to O — hříchem] vyn. SO — 329 dábly N — ďábel — volal vyn. B — 329—330 jakož . . . čtvrté] vyn. SO — 329 jakož a U «píše položil B, poznamenal N — kapitole čtvrté] IV. rozdílu N — 330— 331 Co . .. nás? kterak ďáblové křičíce pravili B — 330 a nám] do nás SO — Nazaretský] vyn. O — Přišel si] že si přišel před časem C, Přišel si před časem RNUSO - zatratili] trápiti C — 331 Vím KU, Vím tě(!) PRT, Vím o tom N, Víme CUSO — si ty KU — Svatý] vyn. U — «Hlédajž... nazývá» Dáblové B — Hlédajž] I hlédajž K, Hlediž RTU, Považiž N, Pohlediž C, Hle S, Pohle O — že ďábel K, an ďábel RU — 332 Svatým a U — božím vyn. SO — [praví] vyn. KPCRNTUSO — a] ale O — [pak] Židé KRCU, vyn. PTSO — ďábelníky spílají B, ďábelníkem ho nazejvali C — a] vyn. SO — v tom sau) tak B, tím sau U, vyn. SO — 333 [ve zlosti] vyn. KPRCNTUSO — 334 ti] vyn. PNT — hříchy] těmi O — 334—338 ně- mými ... sodomským vyn. B — 335 Nebo] vyn. N — tak] Tak zajisté N, vyn. CO — doktorové svatí CNTUO — 336 a jiní vyn. RU — ďáblové, jiní RU — ješto] an U, tito O — popauzejí a] vyn. USO — ponúkají lidi N — k smilstvu jiní] k smilstvu PNU, k smilstvu onino O — 337 lakomství závisti U — jiní] vyn. PRNT, jiní k hněvu C — 338 tak praví C — žádného ďábla O - že ďábli] ale že ďáblové N, a tak že ďáblové C — 339 těch tako- vých N — těch hříchuov] jich SO — a nemohú] aniž mohau NO — býti, kde se páší N — ale] protož pryč O — 340 pro nějaké ... tak] neb S0 — nějaké své N — ještě] vyn. U — ještě, ješto] Bohem v ně vlité, kteréž N ješto] které C — velicí a hrozní N — 341 Ach] Ó K, Achy U, Ach, běda ť 330 Luk. 4, 34 —
566 Pohlediž na li «tyto Židy, kterak praví jemu, drahému Pánu, B 209 řkauc, že dábla má, an pln vší svatosti, pln Ducha svatého bez míry! A oni jemu dábelníky dávají! A tím hříchem převýšili sau dábla!) Neb ďábel volal, jakož Kpíše) svatý Lukáš v kapitole 330 čtvrté:»Co tobě a nám, Ježíši Nazaretský? Přišel si zatratiti nás? Vímfe], že jsi Svatý boží!« «Hlédajž, dábel ho nazývá Svatým božím [praví], a tito [pak] dábelníkem). A v tom sau) dábla [ve zlosti] převýšili. Nebo mnozí lidé převyšují ďábla hříchy svými, zvláště ti, kteříž hřeší hříchy sodomskými, ně- 335 mými, proti přirození. Nebo tak píší doktorové, že k každému hříchu sau jiní a jiní ďáblové, ješto popauzejí a ponúkají, k smilstvu jiní, k vraždě jiní, k lakomství jiní, a tak k jiným hříchóm; ale těm hříchóm němým, sodomským,, praví, že žádného není, že dábli sami těch hříchuov nenávidí a nemohú tu býti, ale odstupují 340 odtud pro nějaké přirození ještě, ješto jsú měli: tak jsú to velicí i vší svatosti, a tím hříchem horší než ďábel B — 326 směle praví O — jemuj vyn. CUSO — Pánu Ježíšovi C — 327 řkauc] vyn. S0 — máš U — an] a on byl C, a on S, ješto jest O — plný NU — pln ... svatosti] vyn. SO — plný NUSO — bez] beze vší N — 327—328 bez .. . dávají] vyn. SO — 328 dávali U — tím] skrze to O — hříchem] vyn. SO — 329 dábly N — ďábel — volal vyn. B — 329—330 jakož . . . čtvrté] vyn. SO — 329 jakož a U «píše položil B, poznamenal N — kapitole čtvrté] IV. rozdílu N — 330— 331 Co . .. nás? kterak ďáblové křičíce pravili B — 330 a nám] do nás SO — Nazaretský] vyn. O — Přišel si] že si přišel před časem C, Přišel si před časem RNUSO - zatratili] trápiti C — 331 Vím KU, Vím tě(!) PRT, Vím o tom N, Víme CUSO — si ty KU — Svatý] vyn. U — «Hlédajž... nazývá» Dáblové B — Hlédajž] I hlédajž K, Hlediž RTU, Považiž N, Pohlediž C, Hle S, Pohle O — že ďábel K, an ďábel RU — 332 Svatým a U — božím vyn. SO — [praví] vyn. KPCRNTUSO — a] ale O — [pak] Židé KRCU, vyn. PTSO — ďábelníky spílají B, ďábelníkem ho nazejvali C — a] vyn. SO — v tom sau) tak B, tím sau U, vyn. SO — 333 [ve zlosti] vyn. KPRCNTUSO — 334 ti] vyn. PNT — hříchy] těmi O — 334—338 ně- mými ... sodomským vyn. B — 335 Nebo] vyn. N — tak] Tak zajisté N, vyn. CO — doktorové svatí CNTUO — 336 a jiní vyn. RU — ďáblové, jiní RU — ješto] an U, tito O — popauzejí a] vyn. USO — ponúkají lidi N — k smilstvu jiní] k smilstvu PNU, k smilstvu onino O — 337 lakomství závisti U — jiní] vyn. PRNT, jiní k hněvu C — 338 tak praví C — žádného ďábla O - že ďábli] ale že ďáblové N, a tak že ďáblové C — 339 těch tako- vých N — těch hříchuov] jich SO — a nemohú] aniž mohau NO — býti, kde se páší N — ale] protož pryč O — 340 pro nějaké ... tak] neb S0 — nějaké své N — ještě] vyn. U — ještě, ješto] Bohem v ně vlité, kteréž N ješto] které C — velicí a hrozní N — 341 Ach] Ó K, Achy U, Ach, běda ť 330 Luk. 4, 34 —
Strana 567
567 hříši! Ach, kto jste v ně padali, nestojte, nebožátka, máte se čeho káti a třeba ť se jest vám těžce káti! Ale co dí dále čtení svaté? Řekl Pán Ježíš: »Já dábla nemám, ale ctím Otce mého, a vy jste neuctili mne!« Pohlediž na 345 drahého Pána, kterak ť «pokorně a tíše [k tak velikému rúhaní] odpovídá! Naučiž se tomu, když tě čím viní křivě, nemáš zamlčeti, ale tíše, pěkně odpověděti, že toho není, lásku zachovaje, ale krátce, nesváře se, nehaněje zase. A di dále: »Já ť chvály mé nehledám, jesti ť, kto hledá a súdí.« 350 Naučiž se, když ť se křivda děje, aby se sám nemstil, ale nemuožeš-li toho tak snésti, ale proto ť jsú úřadové v církvi svaté ustavení, znes na ně, jako teď milý Pán řekl: »Jesti ť, kto saudí!« A dále dí: »Věrně, věrně pravím vám: Ač kto řeč mú za- chová[vá], smrti neokusí) na věky«. Nebo, jakož jsem prvé) vám O — vpadli S, padli O — ach, nastojte S — nebožátka] vyn. O — 341 — 342 máte ... třeba] potřeba SO — 341 čeho] co KRT, čeho jistě C, z čeho N — 342 a třeba ... káti vyn. BN — těžce] hořce těch hříchův a tako- — vejch C — káti káti z (vyn. R) toho RU 343 Ale ... Řekl I řekl jest B — «Ale... Ježíš] Ale dí dále čtení S, I odpovídá jim Spasitel O — Ale] A RU — co] vyn. U — dí] praví N — Řekl Odpověděl Židóm K — milý Pán T — dábla] dábelství SO — 344 svého C — a vy] ale vy CUS, než vy O — Pohleďte O — na] jeho KRCU, toho PN, na toho S, na tohoto O — 345 jak PCTSO — «pokorně a vyn. B, velmi pokorně a N, jim SO —[k tak velikému rúhaní] vyn. KPRCNTUSO — 346 Naučiž se také C, Naučtež vy se také SO — tomu] vyn. S — tě) se na tě řítí a tebe U, vás S, o vás O — čím] z čeho N, vyn. SO — viní] mluví O, [stíhají a] viní K — křesťané křivě U, křivě, lají, hanějí SO — za- mlčeti] mlčením toho na sebe vztahovati N, se odmlčeti S, se odmlčovati O — 347 pěkně] pokorně NCUSO — odpovídati USO — že toho není] vyn. SO — lásku již U, lásku k nim SO — zachovávaje B, okazuje a zachovaje K — 347—350 ale . . . nemstil] vyn. SO — 347 ale] a to KPNTU, ano C — 348 nesváře se] nevadě se U — nesváře se, nehaněje] nehněvaje se K, ne- vaditi se o to, nehaněti C, bez sváru a hněvu N — zase] vyn. N — 349 A] Ale RU — dále] vyn. RU — mé] vyn. U — hledá a súdí] sauditi R — 350 Naučiž se tomu RNU — ť] tobě N — jaká křivda N — nikoliv nemstil RU — ale] a SO — 350—351 ale... toho] a pakli toho nemuožeš ale] aspoň N, však CO, vyn. U, an S — proto KC — 351 tak] vyn. USO — ť však K, proto opět U — úřadové] řádové U — svaté ustavení] vyn. SO — ustanovení NCTU — 352 vznes (+ to NTO) PNCTUSO — ted] vyn. USO — řekl] učinil řka K, řka PCT — hledá a saudí S0 — 353 A] Ale R — dí] praví čtení O — Věrně, věrně] Jistě, jistě PRNUSO, Věru, věru T, v K pozdější přípisek nad tím: Amen, amen — Ač] vyn. USO — zachová KPT, zachovávati bude CU — 354 neokusí) neuzří BRU — Nebo práv R, Neb dí U — prvé) vyn.
567 hříši! Ach, kto jste v ně padali, nestojte, nebožátka, máte se čeho káti a třeba ť se jest vám těžce káti! Ale co dí dále čtení svaté? Řekl Pán Ježíš: »Já dábla nemám, ale ctím Otce mého, a vy jste neuctili mne!« Pohlediž na 345 drahého Pána, kterak ť «pokorně a tíše [k tak velikému rúhaní] odpovídá! Naučiž se tomu, když tě čím viní křivě, nemáš zamlčeti, ale tíše, pěkně odpověděti, že toho není, lásku zachovaje, ale krátce, nesváře se, nehaněje zase. A di dále: »Já ť chvály mé nehledám, jesti ť, kto hledá a súdí.« 350 Naučiž se, když ť se křivda děje, aby se sám nemstil, ale nemuožeš-li toho tak snésti, ale proto ť jsú úřadové v církvi svaté ustavení, znes na ně, jako teď milý Pán řekl: »Jesti ť, kto saudí!« A dále dí: »Věrně, věrně pravím vám: Ač kto řeč mú za- chová[vá], smrti neokusí) na věky«. Nebo, jakož jsem prvé) vám O — vpadli S, padli O — ach, nastojte S — nebožátka] vyn. O — 341 — 342 máte ... třeba] potřeba SO — 341 čeho] co KRT, čeho jistě C, z čeho N — 342 a třeba ... káti vyn. BN — těžce] hořce těch hříchův a tako- — vejch C — káti káti z (vyn. R) toho RU 343 Ale ... Řekl I řekl jest B — «Ale... Ježíš] Ale dí dále čtení S, I odpovídá jim Spasitel O — Ale] A RU — co] vyn. U — dí] praví N — Řekl Odpověděl Židóm K — milý Pán T — dábla] dábelství SO — 344 svého C — a vy] ale vy CUS, než vy O — Pohleďte O — na] jeho KRCU, toho PN, na toho S, na tohoto O — 345 jak PCTSO — «pokorně a vyn. B, velmi pokorně a N, jim SO —[k tak velikému rúhaní] vyn. KPRCNTUSO — 346 Naučiž se také C, Naučtež vy se také SO — tomu] vyn. S — tě) se na tě řítí a tebe U, vás S, o vás O — čím] z čeho N, vyn. SO — viní] mluví O, [stíhají a] viní K — křesťané křivě U, křivě, lají, hanějí SO — za- mlčeti] mlčením toho na sebe vztahovati N, se odmlčeti S, se odmlčovati O — 347 pěkně] pokorně NCUSO — odpovídati USO — že toho není] vyn. SO — lásku již U, lásku k nim SO — zachovávaje B, okazuje a zachovaje K — 347—350 ale . . . nemstil] vyn. SO — 347 ale] a to KPNTU, ano C — 348 nesváře se] nevadě se U — nesváře se, nehaněje] nehněvaje se K, ne- vaditi se o to, nehaněti C, bez sváru a hněvu N — zase] vyn. N — 349 A] Ale RU — dále] vyn. RU — mé] vyn. U — hledá a súdí] sauditi R — 350 Naučiž se tomu RNU — ť] tobě N — jaká křivda N — nikoliv nemstil RU — ale] a SO — 350—351 ale... toho] a pakli toho nemuožeš ale] aspoň N, však CO, vyn. U, an S — proto KC — 351 tak] vyn. USO — ť však K, proto opět U — úřadové] řádové U — svaté ustavení] vyn. SO — ustanovení NCTU — 352 vznes (+ to NTO) PNCTUSO — ted] vyn. USO — řekl] učinil řka K, řka PCT — hledá a saudí S0 — 353 A] Ale R — dí] praví čtení O — Věrně, věrně] Jistě, jistě PRNUSO, Věru, věru T, v K pozdější přípisek nad tím: Amen, amen — Ač] vyn. USO — zachová KPT, zachovávati bude CU — 354 neokusí) neuzří BRU — Nebo práv R, Neb dí U — prvé) vyn.
Strana 568
568 355 řekl, že, ktož slyší slovo boží rád a zachovává, že hodné jest, aby slyšal onu řeč utěšenú a radostnú: »Poďte, požehnaní, přijměte království boží« — a tak budú prázdni a neokusí smrti oné věčné na věky. Ale zase, ktož neradi slyší slova božího a nedbají zachovávati, těm jest hodné, aby neslyšeli toho slova 360 utěšeného: »Podte!«, ale uslyší ono slovo hrozné: »Jděte), zlořečení, do ohně věčného, «kterýž jest připraven dáblu a anjelóm jeho«! Uchovaj nás toho milý, drahý Buoh! «Ale tito), kteříž sau rádi slyšeli slovo boží Ka zachovávali je, netoliko budau zbaveni a neokusí Koné věčné smrti, ale, jakož dí 365 ll svatý Rehoř v Kčtvrtých knihách Dialogorum, že i tato smrt, B 210 tělesná, přijde jim s velikú chutí. Jako právě když člověk upracuje se, urob otuje, mílo mu odpočinúti po té práci a chut- BRUSO — 355 řekl] oznámil N — že] vyn. USO — a zachovává] vyn. SO, a zachovává je PNTU — že] vyn. PNT — hoden U — 355—356 hodné... radostnú] uslyší onu řeč O — 356 onu] vyn. U — utěšenú a radostnú] vyn. S — požehnaní Otce mého SO — 356—357 přijměte ... «boží] vládněte královtvím O, vyn. S — 357 «boží vám připravené od ustanovení světa B, nebeské C — tak ti O — a] ale U — 357—358 a neokusí ... věčné] oné věčné smrti a (aniž N) neokusí (okusí N) jí PRCNTSO — 358 Ale) A B, A tak pak R — zase] na druhau stranu N, k těm zase dí U — kteří U — 358—360 neradi ... uslyší slovem božím pohrdají, uslyší, ač ne- radi B — 358 neradi] rádi(!) U — poslauchají S — slovo boží UO — 359 nedbají] nedbají ho NSO, vyn. U — zachovati jeho R, nezachovávají ho U — 359—360 těm ... ale] ti t S, vyn. O — 360 utěšeného] milostného N — uslyší slyšeti budau NT, musí slyšeti O — ona slova hrozná O — pře- hrozné KPCT, přehrozné a strašlivé N — «Jděte) Odstupte ode mne B, Jděte ode mne C, Odejdětež (+ ode mne S) SO — 361 zlořečení, ode mně(!) RU — 361—362 kterýž . .. jeho vyn. BS — 361 dáblům(!) C — a anje- lóm jeho vyn. O — 362 Uchovaj ... toho] Čehož nás rač uchovati S — drahý Buoh» Bože BO — drahý vyn. S — Pane Bože (+ náš N) RCN — 362—366 Ale ... jako právě] A jakož se praví, že O — 362 «Ale tito) A že ti B — 363 ješto S - «sau... slyšeli zachovávají B — sau] vyn. S — slyší S — 363—364 a zachovávali ... zbaveni a vyn. B — 363 zachovávají RS, zachovávali [a činili skutkem] K — 364 budau muk S — a) ale U, ale oni S — goné... dí smrti na věky, mluví B — cné] vyn. US — 364—366 ale, jakož ... chutí] vyn. S — 365 čtvrtých vyn. B — Dialogorum v XVII. kapitole KRCU — 366 tělesná časná B, tělesná a časná C, chutí, prý PT, chutí a libostí, prý N — právě] praví(!) R, právě nápodobně C, rovně N — 367 urobutuje(!) B — odpočinauti a usnúti C — 367—368 po té ... velmi] velmi chutné C — té) takové 356 Mat. 25, 34 — 360 Mat. 25, 41 —
568 355 řekl, že, ktož slyší slovo boží rád a zachovává, že hodné jest, aby slyšal onu řeč utěšenú a radostnú: »Poďte, požehnaní, přijměte království boží« — a tak budú prázdni a neokusí smrti oné věčné na věky. Ale zase, ktož neradi slyší slova božího a nedbají zachovávati, těm jest hodné, aby neslyšeli toho slova 360 utěšeného: »Podte!«, ale uslyší ono slovo hrozné: »Jděte), zlořečení, do ohně věčného, «kterýž jest připraven dáblu a anjelóm jeho«! Uchovaj nás toho milý, drahý Buoh! «Ale tito), kteříž sau rádi slyšeli slovo boží Ka zachovávali je, netoliko budau zbaveni a neokusí Koné věčné smrti, ale, jakož dí 365 ll svatý Rehoř v Kčtvrtých knihách Dialogorum, že i tato smrt, B 210 tělesná, přijde jim s velikú chutí. Jako právě když člověk upracuje se, urob otuje, mílo mu odpočinúti po té práci a chut- BRUSO — 355 řekl] oznámil N — že] vyn. USO — a zachovává] vyn. SO, a zachovává je PNTU — že] vyn. PNT — hoden U — 355—356 hodné... radostnú] uslyší onu řeč O — 356 onu] vyn. U — utěšenú a radostnú] vyn. S — požehnaní Otce mého SO — 356—357 přijměte ... «boží] vládněte královtvím O, vyn. S — 357 «boží vám připravené od ustanovení světa B, nebeské C — tak ti O — a] ale U — 357—358 a neokusí ... věčné] oné věčné smrti a (aniž N) neokusí (okusí N) jí PRCNTSO — 358 Ale) A B, A tak pak R — zase] na druhau stranu N, k těm zase dí U — kteří U — 358—360 neradi ... uslyší slovem božím pohrdají, uslyší, ač ne- radi B — 358 neradi] rádi(!) U — poslauchají S — slovo boží UO — 359 nedbají] nedbají ho NSO, vyn. U — zachovati jeho R, nezachovávají ho U — 359—360 těm ... ale] ti t S, vyn. O — 360 utěšeného] milostného N — uslyší slyšeti budau NT, musí slyšeti O — ona slova hrozná O — pře- hrozné KPCT, přehrozné a strašlivé N — «Jděte) Odstupte ode mne B, Jděte ode mne C, Odejdětež (+ ode mne S) SO — 361 zlořečení, ode mně(!) RU — 361—362 kterýž . .. jeho vyn. BS — 361 dáblům(!) C — a anje- lóm jeho vyn. O — 362 Uchovaj ... toho] Čehož nás rač uchovati S — drahý Buoh» Bože BO — drahý vyn. S — Pane Bože (+ náš N) RCN — 362—366 Ale ... jako právě] A jakož se praví, že O — 362 «Ale tito) A že ti B — 363 ješto S - «sau... slyšeli zachovávají B — sau] vyn. S — slyší S — 363—364 a zachovávali ... zbaveni a vyn. B — 363 zachovávají RS, zachovávali [a činili skutkem] K — 364 budau muk S — a) ale U, ale oni S — goné... dí smrti na věky, mluví B — cné] vyn. US — 364—366 ale, jakož ... chutí] vyn. S — 365 čtvrtých vyn. B — Dialogorum v XVII. kapitole KRCU — 366 tělesná časná B, tělesná a časná C, chutí, prý PT, chutí a libostí, prý N — právě] praví(!) R, právě nápodobně C, rovně N — 367 urobutuje(!) B — odpočinauti a usnúti C — 367—368 po té ... velmi] velmi chutné C — té) takové 356 Mat. 25, 34 — 360 Mat. 25, 41 —
Strana 569
569 no usnauti velmice: tak právě tato smrt tělesná, když přijde, voleným božím velmi s chutí bývá, a to proto, že sám milý 370 Ježíš přichází, ukazuje se jim k jich potěšení s svými anjely, a pro radost jeho vidění až právě žádné bolesti neučijí, až [právě] duše z těla vyjde). Račiž nás také neopúštěti, milý Ježíši! I řekli jsú Židé -dí čtení-: »Nyní jsme poznali, že dábla 375 máš«. Tito Židé a zákonníci sami nešlechetni byli a vždy zlost na Pána Ježíše cpali. Tak máš do mnohých lidí, že jiné budú tupiti a hančti a kacéře dávati, a sami v kacířství a v svatokupectví až do hrdla tápají, jenž jest to první kacířství; budú dávati oddělence, sami se všelikterak oddělili od Ježíše, od zákona 380 a ode čtení jeho svatého. A když «tak bylo, že se tak gzazlili ti Židé a knížata kněžská), tehdy, sauce zatvrzeni v své zlosti), N - ga chutno ... velmi vyn. B, milo usnauti a velmi chutno S, usnauti a bývá jim to velmi chutno O — 368 tato] tuto U — 369 velmi jim C — s chutí bývá chutná bude B, jim s chutí bývá PRTU, jim chutná bývá NSO — a to] vyn. PNSO — 370 Ježíš] Pán PNT, Bůh SO — přicházívá O — velikému potěšení PNTSO — apoštoly a s anděly U — 371 a] až U — jeho toho BRUSO — až právě] vyn. SO — právě] jako N — bolesti z (vyn. U) těla RU — neucítí NU — až když RU — 372 [právě] vyn. KPRCTUSO — vystúpí B, vynde T — také] také při hodině smrti N, vyn. S — [všemohaucí] milý K — 373 Ježíši] Bože KPCN, drahý Pane (vyn. U) Bože RTU, Pán Bůh S0 — 374 I řekli jsú] Dále dí čtení svaté: »Vecechu (I řekli C) KC, I věcechu T, Tedy řekli jemu opět SO — jsú] mu N — Kdí čtení) vyn. BKRCUSO, dí svaté čtení N — 375 Židé a] vyn. SO — velmi zlostní a nešlechetní SO — byli] sauce N — svau zlost SO — 376 Tak] A podnes O — máš i nyní C — máš ... že] sau mnozí lidé, a nejvíce (zvláště O) kněží S0 — lidí nynějšího věkgu) N (ps. věky!) — jiné] mnohé N — 377 a haněti a vyn. B — kacéře dávati] kaceřovati NO — sami budau C — v kacířství a v sau (budau 0) plni kacířství S0 — a v svatokupectví] svatokupečském PRNTU — 378 a až S — tápají] tápají [a vězí] K, tápati C, pohříženi sau N, v tom tápají S tápají... kacířství vyn. O — «jenž jest to) neb svatokupectví jest B0 — «jenž... kacířství] vyn. S — 379 oddělence, odřezance od církve katolické, a N — a sami O — všelikterak oddělili) vším obyčejem oddělivše B — všelikterak] všelijak PRCTU, mnohými spůsoby N, na nejvyšší SO — oddělí RU — od zákona] od (+ pravdy N) jeho zákona PCRNTU, i od jeho zákona SO — 380 a ode . . . svatého] vyn. SO — ode] vyn. PRCNTU — jeho] vyn. PRNTU — svatého, [rušíce kšaft Syna božího] K, svatého. Tak ť se děje pohříchu! PRCNTU — «tak bylo, že vyn. BSO- tak] vyn. RU 380—381 zazlili ... kněžská rozpálili v zlosti tito Židé B, zazlili ta židovská knížata SO — 380 zazlili] zazlobili N — 381 Židé] lidé židovští RU — kněžská na Pána Ježíše C — tehdy
569 no usnauti velmice: tak právě tato smrt tělesná, když přijde, voleným božím velmi s chutí bývá, a to proto, že sám milý 370 Ježíš přichází, ukazuje se jim k jich potěšení s svými anjely, a pro radost jeho vidění až právě žádné bolesti neučijí, až [právě] duše z těla vyjde). Račiž nás také neopúštěti, milý Ježíši! I řekli jsú Židé -dí čtení-: »Nyní jsme poznali, že dábla 375 máš«. Tito Židé a zákonníci sami nešlechetni byli a vždy zlost na Pána Ježíše cpali. Tak máš do mnohých lidí, že jiné budú tupiti a hančti a kacéře dávati, a sami v kacířství a v svatokupectví až do hrdla tápají, jenž jest to první kacířství; budú dávati oddělence, sami se všelikterak oddělili od Ježíše, od zákona 380 a ode čtení jeho svatého. A když «tak bylo, že se tak gzazlili ti Židé a knížata kněžská), tehdy, sauce zatvrzeni v své zlosti), N - ga chutno ... velmi vyn. B, milo usnauti a velmi chutno S, usnauti a bývá jim to velmi chutno O — 368 tato] tuto U — 369 velmi jim C — s chutí bývá chutná bude B, jim s chutí bývá PRTU, jim chutná bývá NSO — a to] vyn. PNSO — 370 Ježíš] Pán PNT, Bůh SO — přicházívá O — velikému potěšení PNTSO — apoštoly a s anděly U — 371 a] až U — jeho toho BRUSO — až právě] vyn. SO — právě] jako N — bolesti z (vyn. U) těla RU — neucítí NU — až když RU — 372 [právě] vyn. KPRCTUSO — vystúpí B, vynde T — také] také při hodině smrti N, vyn. S — [všemohaucí] milý K — 373 Ježíši] Bože KPCN, drahý Pane (vyn. U) Bože RTU, Pán Bůh S0 — 374 I řekli jsú] Dále dí čtení svaté: »Vecechu (I řekli C) KC, I věcechu T, Tedy řekli jemu opět SO — jsú] mu N — Kdí čtení) vyn. BKRCUSO, dí svaté čtení N — 375 Židé a] vyn. SO — velmi zlostní a nešlechetní SO — byli] sauce N — svau zlost SO — 376 Tak] A podnes O — máš i nyní C — máš ... že] sau mnozí lidé, a nejvíce (zvláště O) kněží S0 — lidí nynějšího věkgu) N (ps. věky!) — jiné] mnohé N — 377 a haněti a vyn. B — kacéře dávati] kaceřovati NO — sami budau C — v kacířství a v sau (budau 0) plni kacířství S0 — a v svatokupectví] svatokupečském PRNTU — 378 a až S — tápají] tápají [a vězí] K, tápati C, pohříženi sau N, v tom tápají S tápají... kacířství vyn. O — «jenž jest to) neb svatokupectví jest B0 — «jenž... kacířství] vyn. S — 379 oddělence, odřezance od církve katolické, a N — a sami O — všelikterak oddělili) vším obyčejem oddělivše B — všelikterak] všelijak PRCTU, mnohými spůsoby N, na nejvyšší SO — oddělí RU — od zákona] od (+ pravdy N) jeho zákona PCRNTU, i od jeho zákona SO — 380 a ode . . . svatého] vyn. SO — ode] vyn. PRCNTU — jeho] vyn. PRNTU — svatého, [rušíce kšaft Syna božího] K, svatého. Tak ť se děje pohříchu! PRCNTU — «tak bylo, že vyn. BSO- tak] vyn. RU 380—381 zazlili ... kněžská rozpálili v zlosti tito Židé B, zazlili ta židovská knížata SO — 380 zazlili] zazlobili N — 381 Židé] lidé židovští RU — kněžská na Pána Ježíše C — tehdy
Strana 570
570 385 vzchápali jsú kamení, aby házeli na něho, nebo, jakož v srdci byli zatvrzeni jako kamení, též teď kamením na Krista házeti chtěli. I Kdí čtení: »Tehdy Ježíš skryl se a vyšel z chrámu«. Tak ť [nejednú] bývá, že milý Buoh nejednau) napomíná lidi chtě), aby jej poznali a k němu se obrátili, a když lidé nedbají na- pomínaní a vnuknutí, potom milý Buch odchází od těch lidí, kteříž jeho naučení nepřijímají. Ó běda tomu každému, od kohož 390 milý Pán odejde svú milostí! Dajž nám, milý Bože, tak se [k sobě míti, abychom tebe od sebe nezapudili, ale aby s námi zuostal zde v milosti a potom u věčné radosti! Amen. teď RU, i S, vyn. O — «sauce ... zlosti vyn. BSO — 382 vzchápali jsú] chápali se S, zchápali OC — jsú kamení] vyn. R — aby .. . něho] na drahého Pána PRNTSO, na Pána Ježíše U, na něj C — 382—385 nebo ... Tehdy) vyn. KO — 383—384 jako ... chtěli] tak kamením (kamení U) zchápali, aby na ň házeli RU — 383 kamením PT, kámen N — 383—384 též... chtěli] tak se ho také chápali, aby na ň házeli S — 383 teď] vyn. PNTC 383—384 kamením ... chtěli] kamení (+na drahého Pána NT) zchopili — (zbírali N, zchápali C), aby na ň házeli PNTC 385 I ... čtení] vyn. US — dí) koná se B, dí dále T — čtení svaté RCNT — Tehdy] vyn. US — A Pán Ježíš KU, Ale Ježíš SO — vyšel ven N — 386 [nejednú] vyn. PRCNTUO — bývá] se stává NO — milý a drahý T — «nejednau) vyn. BS, nejedny K — lidi] vyn. RUSO — «chtě) vyn. B, chtě tomu N — 387 a když ale když O — nedbají ani na N — «napomínaní a vnuknutí vyn. BSO — 388 a] ani na N, ani T, vyn. U — vnuknutí přijíti K, vnuknutí dobrého přijímati C — potom také O — Bůh od nich O — těch) takových N — lidí] vyn. SO — 389 naučení svatejch C — nepřijímají] přijímati nechtějí O — Ój A, KC, Ach S, Ale O — bědať bude SO — 390 on, milý (+ drahý T) PRCTU — milý Pán] on SO — Pán Ježíš T — s svau U — nám to CSO — milý, drahý Pane T, milý, drahý SO — 390—391 tak .. . míti] vyn. SO — 390 [k sobě] vyn. KPRCNTU — 391—392 abychom ... potom, aby nás neopúštěl, ale s námi byl zde svú milostí a po smrti B — Kabychom ... radosti] abychom od tebe ne- odcházeli a tebe od sebe neodháněli, ale račiž s námi svau milostí zůstati a potom do věčné slávy nás pojíti O — 391 sebe nikdy N — nezapuzovali N, nezaháněli S — aby račiž S — zůstati S — 392 v milosti] svau milosti U — potom konečně C — radosti na věky T, radosti, kdežto mně i vám všem rač dopomáhati Pán Bůh náš! S — «Amen vyn. B; v Oteprve potom (drobnějším písmem, ale původní rukou): kdežto nám rač dopomoci Pán Bůh náš na věky požehnaný! Amen.
570 385 vzchápali jsú kamení, aby házeli na něho, nebo, jakož v srdci byli zatvrzeni jako kamení, též teď kamením na Krista házeti chtěli. I Kdí čtení: »Tehdy Ježíš skryl se a vyšel z chrámu«. Tak ť [nejednú] bývá, že milý Buoh nejednau) napomíná lidi chtě), aby jej poznali a k němu se obrátili, a když lidé nedbají na- pomínaní a vnuknutí, potom milý Buch odchází od těch lidí, kteříž jeho naučení nepřijímají. Ó běda tomu každému, od kohož 390 milý Pán odejde svú milostí! Dajž nám, milý Bože, tak se [k sobě míti, abychom tebe od sebe nezapudili, ale aby s námi zuostal zde v milosti a potom u věčné radosti! Amen. teď RU, i S, vyn. O — «sauce ... zlosti vyn. BSO — 382 vzchápali jsú] chápali se S, zchápali OC — jsú kamení] vyn. R — aby .. . něho] na drahého Pána PRNTSO, na Pána Ježíše U, na něj C — 382—385 nebo ... Tehdy) vyn. KO — 383—384 jako ... chtěli] tak kamením (kamení U) zchápali, aby na ň házeli RU — 383 kamením PT, kámen N — 383—384 též... chtěli] tak se ho také chápali, aby na ň házeli S — 383 teď] vyn. PNTC 383—384 kamením ... chtěli] kamení (+na drahého Pána NT) zchopili — (zbírali N, zchápali C), aby na ň házeli PNTC 385 I ... čtení] vyn. US — dí) koná se B, dí dále T — čtení svaté RCNT — Tehdy] vyn. US — A Pán Ježíš KU, Ale Ježíš SO — vyšel ven N — 386 [nejednú] vyn. PRCNTUO — bývá] se stává NO — milý a drahý T — «nejednau) vyn. BS, nejedny K — lidi] vyn. RUSO — «chtě) vyn. B, chtě tomu N — 387 a když ale když O — nedbají ani na N — «napomínaní a vnuknutí vyn. BSO — 388 a] ani na N, ani T, vyn. U — vnuknutí přijíti K, vnuknutí dobrého přijímati C — potom také O — Bůh od nich O — těch) takových N — lidí] vyn. SO — 389 naučení svatejch C — nepřijímají] přijímati nechtějí O — Ój A, KC, Ach S, Ale O — bědať bude SO — 390 on, milý (+ drahý T) PRCTU — milý Pán] on SO — Pán Ježíš T — s svau U — nám to CSO — milý, drahý Pane T, milý, drahý SO — 390—391 tak .. . míti] vyn. SO — 390 [k sobě] vyn. KPRCNTU — 391—392 abychom ... potom, aby nás neopúštěl, ale s námi byl zde svú milostí a po smrti B — Kabychom ... radosti] abychom od tebe ne- odcházeli a tebe od sebe neodháněli, ale račiž s námi svau milostí zůstati a potom do věčné slávy nás pojíti O — 391 sebe nikdy N — nezapuzovali N, nezaháněli S — aby račiž S — zůstati S — 392 v milosti] svau milosti U — potom konečně C — radosti na věky T, radosti, kdežto mně i vám všem rač dopomáhati Pán Bůh náš! S — «Amen vyn. B; v Oteprve potom (drobnějším písmem, ale původní rukou): kdežto nám rač dopomoci Pán Bůh náš na věky požehnaný! Amen.
Strana 571
Na Květnú neděli. Kázání Epištola svatého Pavla k Filipenským v druhé kapitole. Bratří! To ciťte na sobě, co i na Kristu Ježíši. Kterýž, když jest byl v způsobu bo- 5žím, ne lúpežem domníval se jest rovný býtil B211 Bohu, a samého sebe zmařil, zpuosob služeb- níka přijal, ku podobenství lidskémuučiněn; a v uobcování nalezen jako člověk, ponížil samého sebe, učiněn jsa poslušen až do smrti, lsmrti zajisté kříže. Protož i Buoh povýšil ho a dal jemu jméno, jenž jest nad každé jméno, aby ve jméno Ježíšovo každé koleno klekalo, nebeské, zemské i pekelní, a všeliký jazyk aby vyznával, že Pán Ježíš jest v slávě 15 Boha Otce. 1 Na] V PT,vyn. KRNUSO — Neděle (+ slove R) Květná KRNSO, Neděle šestá v postě, jenž Květná se jmenuje U — neděli kázaní mis- trovo (-vo vyn.!) C2 — 2—15 Epištola... Otce] vyn. RSO 2 svatého Pavla] vyn. KC — druhém rozdílu U — 3 To cifte ... i na] Protož ten aumysl budiž v vás, jenž byl i v U čijte K, zajisté ciťte P, čij(! T — 4 když jest byl] jsa KPU — způsobu] bytu KP, kráse NT — boží NT — 5 ne lúpežem ... býti] nepokládal za laupež, aby byl rovným U — domněl PCNT — roven C — 6 a] ale KPCNTU — sám T — zmařiv NT — přijav K — ku] v CU — lidí KPCU — učiněn] sa posta- ven U — 8 v uobcování] v spůsobu C, způsobau U, v oděvu NT — jako] pravý K, jest jako NT — 8—14 ponížil... v slávě] Konec: k slávě U —9 se samého PNT — samého C — poslušný NT, poslušen Otce C — 10 smrti zajisté kříže] a až do smrti kříže K, a smrti kříže PT — zajisté] pak CN — 11 kteréž C 12 jménu C — Pána Ježíše KC, Ježíše P — každé] všeliké NT — 13 nebeské... všeliký] nebeských, zemských i pekelních, a každý (všeliký N) KPCN — pekelné T — 14 Ježíš Kristus KPC — 3 nn. Filip. 2, 5 II.
Na Květnú neděli. Kázání Epištola svatého Pavla k Filipenským v druhé kapitole. Bratří! To ciťte na sobě, co i na Kristu Ježíši. Kterýž, když jest byl v způsobu bo- 5žím, ne lúpežem domníval se jest rovný býtil B211 Bohu, a samého sebe zmařil, zpuosob služeb- níka přijal, ku podobenství lidskémuučiněn; a v uobcování nalezen jako člověk, ponížil samého sebe, učiněn jsa poslušen až do smrti, lsmrti zajisté kříže. Protož i Buoh povýšil ho a dal jemu jméno, jenž jest nad každé jméno, aby ve jméno Ježíšovo každé koleno klekalo, nebeské, zemské i pekelní, a všeliký jazyk aby vyznával, že Pán Ježíš jest v slávě 15 Boha Otce. 1 Na] V PT,vyn. KRNUSO — Neděle (+ slove R) Květná KRNSO, Neděle šestá v postě, jenž Květná se jmenuje U — neděli kázaní mis- trovo (-vo vyn.!) C2 — 2—15 Epištola... Otce] vyn. RSO 2 svatého Pavla] vyn. KC — druhém rozdílu U — 3 To cifte ... i na] Protož ten aumysl budiž v vás, jenž byl i v U čijte K, zajisté ciťte P, čij(! T — 4 když jest byl] jsa KPU — způsobu] bytu KP, kráse NT — boží NT — 5 ne lúpežem ... býti] nepokládal za laupež, aby byl rovným U — domněl PCNT — roven C — 6 a] ale KPCNTU — sám T — zmařiv NT — přijav K — ku] v CU — lidí KPCU — učiněn] sa posta- ven U — 8 v uobcování] v spůsobu C, způsobau U, v oděvu NT — jako] pravý K, jest jako NT — 8—14 ponížil... v slávě] Konec: k slávě U —9 se samého PNT — samého C — poslušný NT, poslušen Otce C — 10 smrti zajisté kříže] a až do smrti kříže K, a smrti kříže PT — zajisté] pak CN — 11 kteréž C 12 jménu C — Pána Ježíše KC, Ježíše P — každé] všeliké NT — 13 nebeské... všeliký] nebeských, zemských i pekelních, a každý (všeliký N) KPCN — pekelné T — 14 Ježíš Kristus KPC — 3 nn. Filip. 2, 5 II.
Strana 572
572 Čtení svatého Matúše v XXI. kapitoli. Za onoho času, když se přibližoval Pán Ježíš k Jeruzalemu a přišel do Betfage k hoře Olivetské, tehdy poslal dva z učedlníkuov 2osvých, řka jim: »Jděte do hrádku, kterýž proti vám jest, a ihned naleznete oslici přivázanú a oslátko sní; rozvěžte a přiveďtemi; a pakli vám kto co dí, rcetež, že ť pán jich potřebuje; a ihned ť propustí je.« Ale toto všecko stalo 25se jest, aby se naplnilo, což povědíno jest skrze proroka řkúcího: »Povězte dceři sionské: Aj, král tvuoj béře se tobě tichý, sedě na oslici a «na oslátku též jhup podrobeném«. A šedše učedlníci, učinili jsú, jakož rozkázal 30jim Ježíš, a přivedli jsú oslici a oslátko a vlo- žili jsú rúcha na ně svá a jemu svrchu sésti kázali. Ale mnohý zástup stlali sú rúcha svá na cestě a jiní lámali ratolesti z stro- muov a stlali na cestě. Ale zástupové, kteří 16 Čtení] Evangelium S — svatého ... kapitoli] hledaj (jako v P) první neděli v advent KP, v neděli první adventní. Vejklad N — svatého Matúše] svaté, napsal svatý Matauš (Lukáš T) UT — Matúše v XXI.] Lukáše v devatenácté S — Matúše] Lukáše O — v XX.(!) kapitole T — rozdílu U — v B lze čísti i kapituli (ps. ca li)— 17—38 Za onoho ... výsosti] Výklad PN — 17 Za onoho času] V ten čas KCU, vyn. RTSO — přiblížil KRTUS, přiblížili O — Pán Ježíš] vyn. O — 18 k Jeruzalemu a přišel] vyn. S — 18—36 k Jeruzalemu... Davido- vým] k Betsaji a Betaní k hoře, kteráž slove Olivetská. Konec U — 18 — 38 a přišel ... výsosti] Vajklad R — 18 přišli O — do] k KCT — Betfagi C — 19 Olivetské. Kázaní na neděli Květnú K, Olivetské. Hledej ho na po- čkáptku (á vyn.!) těchto knih v první neděli adventní. Vejklad na to svaté čtení T — 19—38 tehdy ... výsosti!] vyn. KT — 19 tehdy] vyn. S — poslal Ježíš O — z] vyn. SO — učedlníky své SO — 20—38 řka... výsosti!] vyn. S — 20 hrádku] městečka O — jenž C, kteréž O — 22 odvěžte C, odvažtež je SO — mi] ke mně C — 22—23 pakli ... díj dí-li vám kdo co O — 24 A to O — 25 což povědíno jest povědění O — 26 Pravte O — 27 Ej CO — k tobě CO — 28 «na oslátku též jhu oslátko synu(!) B — též] té C — podrobené CO — 29 jsú]sau tak C, tak O — byl přikázal CO — 31—32 jemu ... kázali] jemu, aby svrchu seděl, připravili C, jej na vrchu posadili O — 32 Ale] A O — Ale mnohý] Mnohej pak C — 33 lámali] řezali O — stromuov] dříví O — 34 na cestě] vyn. C — cestu O — Ale] A CO — 35 17 nn. Mat. 21, 1—9.
572 Čtení svatého Matúše v XXI. kapitoli. Za onoho času, když se přibližoval Pán Ježíš k Jeruzalemu a přišel do Betfage k hoře Olivetské, tehdy poslal dva z učedlníkuov 2osvých, řka jim: »Jděte do hrádku, kterýž proti vám jest, a ihned naleznete oslici přivázanú a oslátko sní; rozvěžte a přiveďtemi; a pakli vám kto co dí, rcetež, že ť pán jich potřebuje; a ihned ť propustí je.« Ale toto všecko stalo 25se jest, aby se naplnilo, což povědíno jest skrze proroka řkúcího: »Povězte dceři sionské: Aj, král tvuoj béře se tobě tichý, sedě na oslici a «na oslátku též jhup podrobeném«. A šedše učedlníci, učinili jsú, jakož rozkázal 30jim Ježíš, a přivedli jsú oslici a oslátko a vlo- žili jsú rúcha na ně svá a jemu svrchu sésti kázali. Ale mnohý zástup stlali sú rúcha svá na cestě a jiní lámali ratolesti z stro- muov a stlali na cestě. Ale zástupové, kteří 16 Čtení] Evangelium S — svatého ... kapitoli] hledaj (jako v P) první neděli v advent KP, v neděli první adventní. Vejklad N — svatého Matúše] svaté, napsal svatý Matauš (Lukáš T) UT — Matúše v XXI.] Lukáše v devatenácté S — Matúše] Lukáše O — v XX.(!) kapitole T — rozdílu U — v B lze čísti i kapituli (ps. ca li)— 17—38 Za onoho ... výsosti] Výklad PN — 17 Za onoho času] V ten čas KCU, vyn. RTSO — přiblížil KRTUS, přiblížili O — Pán Ježíš] vyn. O — 18 k Jeruzalemu a přišel] vyn. S — 18—36 k Jeruzalemu... Davido- vým] k Betsaji a Betaní k hoře, kteráž slove Olivetská. Konec U — 18 — 38 a přišel ... výsosti] Vajklad R — 18 přišli O — do] k KCT — Betfagi C — 19 Olivetské. Kázaní na neděli Květnú K, Olivetské. Hledej ho na po- čkáptku (á vyn.!) těchto knih v první neděli adventní. Vejklad na to svaté čtení T — 19—38 tehdy ... výsosti!] vyn. KT — 19 tehdy] vyn. S — poslal Ježíš O — z] vyn. SO — učedlníky své SO — 20—38 řka... výsosti!] vyn. S — 20 hrádku] městečka O — jenž C, kteréž O — 22 odvěžte C, odvažtež je SO — mi] ke mně C — 22—23 pakli ... díj dí-li vám kdo co O — 24 A to O — 25 což povědíno jest povědění O — 26 Pravte O — 27 Ej CO — k tobě CO — 28 «na oslátku též jhu oslátko synu(!) B — též] té C — podrobené CO — 29 jsú]sau tak C, tak O — byl přikázal CO — 31—32 jemu ... kázali] jemu, aby svrchu seděl, připravili C, jej na vrchu posadili O — 32 Ale] A O — Ale mnohý] Mnohej pak C — 33 lámali] řezali O — stromuov] dříví O — 34 na cestě] vyn. C — cestu O — Ale] A CO — 35 17 nn. Mat. 21, 1—9.
Strana 573
573 35předcházeli a kteří po něm šli, volali jsú řkúce: »Spasení synem Davidovým! Požehna- ný, jenž se béře ve jméno boží! Spasiž nás na výsosti!« li B 212 Tato svatá neděle slove bolesti a jest den velmi krutý a hořký, 40 nebo drahý Ježíš trpěl jest mnohé věci na svém těle. Měl jest zajisté) na těle svém) svatém Kvelikau) bolest; druhé jest měl velikau hořkost. A my «k té dvojí věci máme hleděti jako ku příkladu a tak činiti, jakož jest řekl Pán Buoh k Mojžíšovi (napsáno v knihách Exodi XXV.): »Pohlediž a učiň 45 tak vedlé příkladu, kterýž tobě ukázán na huoře.« Protož my najprvé)), znamenajíce umučení Kristovo, máme k tomu hle- děti, co jest Pán Kristus trpěl, druhé, abychom to též čili na sobě což vidíme na něm, jakož dnes o tom epištola. Dí svatý Pavel: »To ciťte na sobě, co i na Kristu Ježíšovi!« Hleďmež na něho, předcházeli a] napřed šli (+ i ti 0) CO - po něm šli] následovali jeho C, nazad byli O — 36 Spasení] Osanna O — 37 kterýž U — se béře] si přišel O — béřeš C — 37—38 jméno . . . výsosti!«] jménu Páně!« Vejklad XXIII. na svaté čtení U — 37 jménu O — boží] Páně CO — 37—38 Spasiž... vý- — sosti] Vejklad O 39 Tato... hořký] Tento den slavný (voslavnej C, † a svatý N) slove den bolesti a den hořký a trpký TN — slove] vyn. U — jest] vyn. R — ukrutný RU — 40 drahý] vyn. C, Pán U — Ježíš] Pán (vyn. C) Kristus TNC — mnoho věcí T — na svém těle] vyn. R — Měl jest zajisté) vyn. B — 41 zajisté) vyn. R — na těle] vyn. U — svém) vyn. BU — svatém) přesvatém R, vyn. CNT — «velikau) vyn. B, převelikau U — 41—42 druhé ... velikau) a na mysli přetěžkú B — 41 druhé bolest, že U — 42 A tak CTN — 42—43 k té... příkladu a hledíc na tu dvojí věc, hleďme B — 42 té] této CNT — máme hleděti] patřiti máme a hleděti R, patříme a máme hleděti U — 43 jako] vyn. U — podobenství příkladu CNT — «jest někdy B, byl RU — 44 k] vyn. R — stojí napsáno RU — v druhých knihách CNT — Exodi] Exodu RU, Mojžíšových CTN — XXV. v XXV. kapitole RU, vyn. NC — 44—45 Pohlediž... vedlé] Patř pilně a čiň aneb dělej vedlé toho TNC — 45 podlé U — který jest TNC — uká- zaný U — 45—46 Protož... hleděti] Takéž i my máme učiniti, patříce k umučení Kristovu, a nejprvé k tomu TNC — 46 «najprvé) naprawe (sic!) B — 47 Pán Kristus] vyn. NTC — druhé] potom N — 47—49 to též ... na něho] též činili, jako on vedlé množství (+ a U) možnosti naší. 39 V rkpise T jest napsáno nejdříve III. kázaní na Květnou neděli (téměř shodné s rkpisy PN); proto zde se místo titulu čte: Druhé kázaní na týž den, též toho mistra — 44 2. M. 25, 10 ..
573 35předcházeli a kteří po něm šli, volali jsú řkúce: »Spasení synem Davidovým! Požehna- ný, jenž se béře ve jméno boží! Spasiž nás na výsosti!« li B 212 Tato svatá neděle slove bolesti a jest den velmi krutý a hořký, 40 nebo drahý Ježíš trpěl jest mnohé věci na svém těle. Měl jest zajisté) na těle svém) svatém Kvelikau) bolest; druhé jest měl velikau hořkost. A my «k té dvojí věci máme hleděti jako ku příkladu a tak činiti, jakož jest řekl Pán Buoh k Mojžíšovi (napsáno v knihách Exodi XXV.): »Pohlediž a učiň 45 tak vedlé příkladu, kterýž tobě ukázán na huoře.« Protož my najprvé)), znamenajíce umučení Kristovo, máme k tomu hle- děti, co jest Pán Kristus trpěl, druhé, abychom to též čili na sobě což vidíme na něm, jakož dnes o tom epištola. Dí svatý Pavel: »To ciťte na sobě, co i na Kristu Ježíšovi!« Hleďmež na něho, předcházeli a] napřed šli (+ i ti 0) CO - po něm šli] následovali jeho C, nazad byli O — 36 Spasení] Osanna O — 37 kterýž U — se béře] si přišel O — béřeš C — 37—38 jméno . . . výsosti!«] jménu Páně!« Vejklad XXIII. na svaté čtení U — 37 jménu O — boží] Páně CO — 37—38 Spasiž... vý- — sosti] Vejklad O 39 Tato... hořký] Tento den slavný (voslavnej C, † a svatý N) slove den bolesti a den hořký a trpký TN — slove] vyn. U — jest] vyn. R — ukrutný RU — 40 drahý] vyn. C, Pán U — Ježíš] Pán (vyn. C) Kristus TNC — mnoho věcí T — na svém těle] vyn. R — Měl jest zajisté) vyn. B — 41 zajisté) vyn. R — na těle] vyn. U — svém) vyn. BU — svatém) přesvatém R, vyn. CNT — «velikau) vyn. B, převelikau U — 41—42 druhé ... velikau) a na mysli přetěžkú B — 41 druhé bolest, že U — 42 A tak CTN — 42—43 k té... příkladu a hledíc na tu dvojí věc, hleďme B — 42 té] této CNT — máme hleděti] patřiti máme a hleděti R, patříme a máme hleděti U — 43 jako] vyn. U — podobenství příkladu CNT — «jest někdy B, byl RU — 44 k] vyn. R — stojí napsáno RU — v druhých knihách CNT — Exodi] Exodu RU, Mojžíšových CTN — XXV. v XXV. kapitole RU, vyn. NC — 44—45 Pohlediž... vedlé] Patř pilně a čiň aneb dělej vedlé toho TNC — 45 podlé U — který jest TNC — uká- zaný U — 45—46 Protož... hleděti] Takéž i my máme učiniti, patříce k umučení Kristovu, a nejprvé k tomu TNC — 46 «najprvé) naprawe (sic!) B — 47 Pán Kristus] vyn. NTC — druhé] potom N — 47—49 to též ... na něho] též činili, jako on vedlé množství (+ a U) možnosti naší. 39 V rkpise T jest napsáno nejdříve III. kázaní na Květnou neděli (téměř shodné s rkpisy PN); proto zde se místo titulu čte: Druhé kázaní na týž den, též toho mistra — 44 2. M. 25, 10 ..
Strana 574
574 50 milí křesťané, o němž dnešní čtení: »Aj, král tvuoj béře se tobě tichý!« A svatý Pavel k Židuom: »Skrze trpělivost běžme k ulo- ženému nám boji, patříce na rozmnožitele víry a skonavatele Ježíše, kterýž, předloživ sobě radost, strpěl kříž pohaněním, po- hrdáním.« Protož rozpomínajte se na něho, kterýž takové sám 55 proti sobě trpěl jest od hříšníkuov odmlúvaní. Již nyní každý věrný křesťan má patřiti k tomu králi drahému, Ježíši Kristu, kterak protivné věci trpěl jest; nebo jednak trpěl jest proti- venství od slov, jednak od bití: od slov porauhaní, zlořečení etc. a od bití poličky, mrskání, korunu hlohovau a nejposléze těžký 60 kříž . Druhé toto máme míti při památce umučení drahého Ježíše, abychom ho následovali v utrpení i s strany těla i s strany duše; nebo i na své svaté duši trpěl jest zámutek, jakož jest řekl: »Smutna ť Hleďmež tehdy k tomu a znamenejme RU — 47—50 to též ... čtení] též činili, jako jest on činil, vedlé naší možnosti. Protož věrní křesťané mají hleděti k tomu, což dnešní svaté čtení (+ kdež C) ukazuje, když (a C) dí TNC — 50 o němž] co dí svaté R, I dí svaté U — Ej UC — tvuoj] vyn. U — k tobě RNUC — 51 tichý] vyn. RU — A] Dí RTUC, Praví N — k Židuom] k Židuom ve XII. (IIX(!) T) kapitole NTC, vyn. U — svatau trpělivost C — uloženému] předloženému TNC — 52 cíli a k boji (epištola k Židům) U — následovatele, na skonavatele C — 53 Ježíše Krista U — jenž NTC — předložil U — i trpěl U — pohaněním, pohrdáním] na po- hanění nedbal RU, pohaněním pohrdav (pohrdal C). A málo doleji dí NTC — 54 rozpomínejme RU — 54—55 takové ... sobě] také (takové C) protivenství TNC — 55 strpěl R — odmlúvaní] vyn. CTN — Již nyní] vyn. T. I NC — 56 «křesťan vyn. B — k tomu ... Kristu] na toho velebného krále (pána C) TNC — Kristu] vyn. RU — 57 kteraké RNC, kterakové T, kterak on U — protivné] vyn. TNC — 57—60 nebo... kříž buďto od slov, porúhaní a hanění, buďto od bití, poličky, koruno- vání, mrskání a potom kříž přetěžký B — 57 nebo] vyn. U — jednak vyn. TUC — protivenství] vyn. TNC— 58 i od TNC — jednak] i TNC — od slov] v slovích trpěl TNC, od slov, jako R — 58—60 ctc ... kříž] a jiného mnoho, a bití trpěl, když mu dávali poličky, záhlavky (pohlavky C), mrskali ho, korunu těžkau v hlavu tiskli TNC — 59 nejposléze] naposledy U — 61—62 toto ... utrpení] tento den taky se máme vobírati s umučením Kristovým, abychom tak činili, totiž (vyn. C) následujíce ho v trpení TNC — 61 památce] vobírání RU — umučení drahého] Pána U — 62 i s] vyn. U — s strany] vyn. U — 63 i na své... zámutek] drahý Pán i v duši jest trpěl TNC — svaté] vyn. RU — jakož jest] a RU, an tak TNC — řekl] 51 Podle Žid. 12, 1 a 2. 63 Mat. 26, 38; Marek 14, 34 —
574 50 milí křesťané, o němž dnešní čtení: »Aj, král tvuoj béře se tobě tichý!« A svatý Pavel k Židuom: »Skrze trpělivost běžme k ulo- ženému nám boji, patříce na rozmnožitele víry a skonavatele Ježíše, kterýž, předloživ sobě radost, strpěl kříž pohaněním, po- hrdáním.« Protož rozpomínajte se na něho, kterýž takové sám 55 proti sobě trpěl jest od hříšníkuov odmlúvaní. Již nyní každý věrný křesťan má patřiti k tomu králi drahému, Ježíši Kristu, kterak protivné věci trpěl jest; nebo jednak trpěl jest proti- venství od slov, jednak od bití: od slov porauhaní, zlořečení etc. a od bití poličky, mrskání, korunu hlohovau a nejposléze těžký 60 kříž . Druhé toto máme míti při památce umučení drahého Ježíše, abychom ho následovali v utrpení i s strany těla i s strany duše; nebo i na své svaté duši trpěl jest zámutek, jakož jest řekl: »Smutna ť Hleďmež tehdy k tomu a znamenejme RU — 47—50 to též ... čtení] též činili, jako jest on činil, vedlé naší možnosti. Protož věrní křesťané mají hleděti k tomu, což dnešní svaté čtení (+ kdež C) ukazuje, když (a C) dí TNC — 50 o němž] co dí svaté R, I dí svaté U — Ej UC — tvuoj] vyn. U — k tobě RNUC — 51 tichý] vyn. RU — A] Dí RTUC, Praví N — k Židuom] k Židuom ve XII. (IIX(!) T) kapitole NTC, vyn. U — svatau trpělivost C — uloženému] předloženému TNC — 52 cíli a k boji (epištola k Židům) U — následovatele, na skonavatele C — 53 Ježíše Krista U — jenž NTC — předložil U — i trpěl U — pohaněním, pohrdáním] na po- hanění nedbal RU, pohaněním pohrdav (pohrdal C). A málo doleji dí NTC — 54 rozpomínejme RU — 54—55 takové ... sobě] také (takové C) protivenství TNC — 55 strpěl R — odmlúvaní] vyn. CTN — Již nyní] vyn. T. I NC — 56 «křesťan vyn. B — k tomu ... Kristu] na toho velebného krále (pána C) TNC — Kristu] vyn. RU — 57 kteraké RNC, kterakové T, kterak on U — protivné] vyn. TNC — 57—60 nebo... kříž buďto od slov, porúhaní a hanění, buďto od bití, poličky, koruno- vání, mrskání a potom kříž přetěžký B — 57 nebo] vyn. U — jednak vyn. TUC — protivenství] vyn. TNC— 58 i od TNC — jednak] i TNC — od slov] v slovích trpěl TNC, od slov, jako R — 58—60 ctc ... kříž] a jiného mnoho, a bití trpěl, když mu dávali poličky, záhlavky (pohlavky C), mrskali ho, korunu těžkau v hlavu tiskli TNC — 59 nejposléze] naposledy U — 61—62 toto ... utrpení] tento den taky se máme vobírati s umučením Kristovým, abychom tak činili, totiž (vyn. C) následujíce ho v trpení TNC — 61 památce] vobírání RU — umučení drahého] Pána U — 62 i s] vyn. U — s strany] vyn. U — 63 i na své... zámutek] drahý Pán i v duši jest trpěl TNC — svaté] vyn. RU — jakož jest] a RU, an tak TNC — řekl] 51 Podle Žid. 12, 1 a 2. 63 Mat. 26, 38; Marek 14, 34 —
Strana 575
575 jest duše má až do smrti.« Svatý Petr [také] dí: »Kristus trpěl jest 65 za nás, nám zuostaviv příklad, abychom následovali šlépějí jeho.« Patřmež v ty knihy, v rány jeho svaté, a znamenajme toto, co stojí psáno ve čtení svatého Lukáše: »A zajisté Syn člo- věka jde, jakož uloženo jest o něm.« Nebo to jest «bylo uloženo od věčnosti v Trojici svaté, aby Kristus drahý l přikázaní Boha B 213 70 Otce naplnil a skrze to naplnění aby ukojil Boha Otce všemo- haucího). A tak od věčnosti to uloženo a na drahého Ježíše vloženo, aby on svú těžkú prací smířil nás z Bohem Otcem. A také proto jde, aby pád anjelský napravil. Nebo bylo v tajemství uloženo Trojice svaté, aby Syn boží milý, přijda na tento svět, odjal 75 moc dáblu, jenž prvé kraloval nade vším lidským pokolením, aby již ďábel svau mocí nemohl nám škoditi). O tom di svatý Pavel k Židuom v kapitole první, »aby smrtí [svú] zkazil toho, kterýž měl císařství smrti, to jest dábla, a vysvobodil ty, kteříž pro bázen smrti po všem životě zavázáni byli k slu- — sám ráčil povědíti C — 64 na smrt R, k smrti UC — [také] vyn. RTUNC dí] mluví (napsal C) v své kanonice i dí TNC — 65 vám BU — ostaviv T, zůstavil UC — 66 Patřmež] I protož hleďme TC, Protož nahlídejme často N — Kv na B — ty] takové TNC — knihy, to jest TNC — svaté] drahé TN, svaté a drahé C — 66 67 znamenajme ... Lukáše] tak hledíce na toho velebného Pána a na jeho umučení, znamenejme to slovo, kteréž píše (napsal C) svatý Lukáš v XXII. (dvamezcítmém N) kapitole (rozdílu N) TNC — 67 napsáno RU — ve čtení] u RU — Lukáše v XXII. (sedumnácté U) kapitole RU — 68 jde] vedlé toho TNC, vyn. U — něm, jde TNC — Nebo to jest] vyn. U — to] vyn. TNC—«bylo vyn. BU — 69 v raddě Trojice svaté N — svaté] vyn. C, svaté a blahoslavené T — Kristus] Pán U — Kristus drahý] Syn Boha živého, druhá osoba Trojice svaté N — drahý) milý T, Pán C : Boha] vyn. U — 70 Otce Boha věčného U — « askrze ... všemohaucího vyn. B skrze to] tiem TNC — naplněním TNC — ukojil hněv NC 71 to] jest TNUC — a] vyn. U — a na] jest na něho R, a to na něho TNC drahého Ježíše] vyn. TNC — vloženo] vyn. RU, vzloženo (+ totižto na Krista Pána C) TNC — 72 prací, a robotnau TC, prací a ro- botau N — 73 jde] přišel ten drahý (+ a velebný T) Pán TNC — 73—75 Nebo ... prvé) a aby moc ďábelskú zrušil, kterýž jest B — 73 Nebo to U — tajenství N — 74 v Trojici TUNC — milý] vyn. CTN — tento bídný N — 75 škaredému ďáblu TN — jenž] kteraužto mocí TNC — kraloval] panoval TNC — 76 «aby ... škoditi vyn. B — nám] žádnému z nás TNC — uškoditi TNUC —«O tom jakož B — 77 k Židuom] vyn. U — v kapitole první] vyn. RU — první] XII. TNC — skrze smrt RTNC 64 Podle 1. Petr 2, 21 67 Luk. 22, 22 — 77 Žid. 2, 14 15.
575 jest duše má až do smrti.« Svatý Petr [také] dí: »Kristus trpěl jest 65 za nás, nám zuostaviv příklad, abychom následovali šlépějí jeho.« Patřmež v ty knihy, v rány jeho svaté, a znamenajme toto, co stojí psáno ve čtení svatého Lukáše: »A zajisté Syn člo- věka jde, jakož uloženo jest o něm.« Nebo to jest «bylo uloženo od věčnosti v Trojici svaté, aby Kristus drahý l přikázaní Boha B 213 70 Otce naplnil a skrze to naplnění aby ukojil Boha Otce všemo- haucího). A tak od věčnosti to uloženo a na drahého Ježíše vloženo, aby on svú těžkú prací smířil nás z Bohem Otcem. A také proto jde, aby pád anjelský napravil. Nebo bylo v tajemství uloženo Trojice svaté, aby Syn boží milý, přijda na tento svět, odjal 75 moc dáblu, jenž prvé kraloval nade vším lidským pokolením, aby již ďábel svau mocí nemohl nám škoditi). O tom di svatý Pavel k Židuom v kapitole první, »aby smrtí [svú] zkazil toho, kterýž měl císařství smrti, to jest dábla, a vysvobodil ty, kteříž pro bázen smrti po všem životě zavázáni byli k slu- — sám ráčil povědíti C — 64 na smrt R, k smrti UC — [také] vyn. RTUNC dí] mluví (napsal C) v své kanonice i dí TNC — 65 vám BU — ostaviv T, zůstavil UC — 66 Patřmež] I protož hleďme TC, Protož nahlídejme často N — Kv na B — ty] takové TNC — knihy, to jest TNC — svaté] drahé TN, svaté a drahé C — 66 67 znamenajme ... Lukáše] tak hledíce na toho velebného Pána a na jeho umučení, znamenejme to slovo, kteréž píše (napsal C) svatý Lukáš v XXII. (dvamezcítmém N) kapitole (rozdílu N) TNC — 67 napsáno RU — ve čtení] u RU — Lukáše v XXII. (sedumnácté U) kapitole RU — 68 jde] vedlé toho TNC, vyn. U — něm, jde TNC — Nebo to jest] vyn. U — to] vyn. TNC—«bylo vyn. BU — 69 v raddě Trojice svaté N — svaté] vyn. C, svaté a blahoslavené T — Kristus] Pán U — Kristus drahý] Syn Boha živého, druhá osoba Trojice svaté N — drahý) milý T, Pán C : Boha] vyn. U — 70 Otce Boha věčného U — « askrze ... všemohaucího vyn. B skrze to] tiem TNC — naplněním TNC — ukojil hněv NC 71 to] jest TNUC — a] vyn. U — a na] jest na něho R, a to na něho TNC drahého Ježíše] vyn. TNC — vloženo] vyn. RU, vzloženo (+ totižto na Krista Pána C) TNC — 72 prací, a robotnau TC, prací a ro- botau N — 73 jde] přišel ten drahý (+ a velebný T) Pán TNC — 73—75 Nebo ... prvé) a aby moc ďábelskú zrušil, kterýž jest B — 73 Nebo to U — tajenství N — 74 v Trojici TUNC — milý] vyn. CTN — tento bídný N — 75 škaredému ďáblu TN — jenž] kteraužto mocí TNC — kraloval] panoval TNC — 76 «aby ... škoditi vyn. B — nám] žádnému z nás TNC — uškoditi TNUC —«O tom jakož B — 77 k Židuom] vyn. U — v kapitole první] vyn. RU — první] XII. TNC — skrze smrt RTNC 64 Podle 1. Petr 2, 21 67 Luk. 22, 22 — 77 Žid. 2, 14 15.
Strana 576
576 80 žebnosti«. Protož dí Pán Buoh skrze Jeremiáše takto: »Já ť vím myšlení, kteráž ť myslím nad vámi, myšlení pokoje, a ne trápení «. Nebo to byl Buoh uložil od věčnosti prvé, nežli sme my byli, aby nás vysvobodil z rukau dáblových. Ó, tehdy požehnaný příchod jeho na tento svět! Jakož dí svaté čtení: »Požehnaný, 85 jenž přišel ve jméno boží!« Přišel proto, aby Otce nebes- kého ukojil, také aby ho ctil a aby chválu Otce svého ukázal a zjevil; nebo my hříšní i s prvním otcem naším Ada- mem neprávě a nevěrně jsme učinili Bohu svému a neuctili sme ho skrze přestúpení přikázaní jeho. Protož on teď přišel, 90 abyza nás ctil Boha Otce drahého), an tak sám řekl: »Já ť ctím Otce mého.« A včíra modle se v zahradě řekl: »Otče, přišel sem, abych (tě oslavil na zemi!« A také proto přišel, aby Otce svaté z temností vykúpil. I dobře dí čtení: »Aj, král [svú] vyn. RTUN — 78 císařstvo RTC — 79 všechen život B — zavázáni] poddáni TNC — k] vyn. TNC — 80 Protož] A U — Protož... vím] I dobře (+ tehdy C) dí Jeremiáš prorok v osobě boží řka: »Já, Pán Bůh, znám TNC — takto] proroka R, vyn. U — 81 trápení] trýznění RU — 82 prvé... byli vyn. B — prvé] dříve TC — my] vyn. N — 83 z moci ďáblovy (ďáblové N) TNC — 83—84 Ó... Jakož] A protož požehnaný (+ to C) byl jeho příchod, ano tak TNC — 83 «požehnaný poznajmy(!) B, jest požehnaný U — 84 Jakož] I U — svaté] vyn. T — 85 «boží Páně B — Neb jest proto přišel TNC — aby hněv C — Boha Otce TNC — nebeského] vyn. TNC — 86 «také aby ho ctil a aby) a B — «také ... chválu] a aby ho uctil (ctil NC); a taky proto přišel, aby slávu TNC — chválu] chválil U — 86—87 Otce ... ukázala jeho B — 87— 89 zjevil... jeho] oznámil. Neb tak jemu bylo uloženo, že my nevěrně Bohu činíme a nectíme ho TNC — 88 činili U — svému] vyn. R — nectili RU — 89 teď] vyn. TUNC — 90 aby] vyn. RU — «za nás ... drahého čest svého Otce navrátil, vykúpě nás v poslušenství jeho nás podmanil B, pro nás, i ctil Boha (vyn. U) Otce drahého (svého U) RU — řekl] říkal R, povědíti ráčil C, praví TN, dí U — 90—91 Já... Otče] jakož včera ve (v svatém C) čtení bylo (+ připomínáno N): Prý TNC — 91 svého U — 92 Ktě... zemi oslavil jméno tvé B — oslavil, Otče N — «proto vyn. B — 93 temností] předpeklí TNC — vykúpil] vykaupil a k tomu všecko lidské pokolení TNC, vysvobodil a z předpeklí a nás všechny aby vykaupil a z pekla (+ vysvobodil a U) nám (vyn. U) pomohl RU — I] I protož TC, Protož N — se dí TNC — čtení svaté RU, ve (v svatém C) čtení TNC — A «j»] 35 — 80 Jer. 29, 11 — 84 Podle Z. 118, 26; Mat. 21, 9; 23, 39; Marek 11, 9; Luk. 13, 90 Jan 8, 49 — 91 Podle Jana 17, 4 —
576 80 žebnosti«. Protož dí Pán Buoh skrze Jeremiáše takto: »Já ť vím myšlení, kteráž ť myslím nad vámi, myšlení pokoje, a ne trápení «. Nebo to byl Buoh uložil od věčnosti prvé, nežli sme my byli, aby nás vysvobodil z rukau dáblových. Ó, tehdy požehnaný příchod jeho na tento svět! Jakož dí svaté čtení: »Požehnaný, 85 jenž přišel ve jméno boží!« Přišel proto, aby Otce nebes- kého ukojil, také aby ho ctil a aby chválu Otce svého ukázal a zjevil; nebo my hříšní i s prvním otcem naším Ada- mem neprávě a nevěrně jsme učinili Bohu svému a neuctili sme ho skrze přestúpení přikázaní jeho. Protož on teď přišel, 90 abyza nás ctil Boha Otce drahého), an tak sám řekl: »Já ť ctím Otce mého.« A včíra modle se v zahradě řekl: »Otče, přišel sem, abych (tě oslavil na zemi!« A také proto přišel, aby Otce svaté z temností vykúpil. I dobře dí čtení: »Aj, král [svú] vyn. RTUN — 78 císařstvo RTC — 79 všechen život B — zavázáni] poddáni TNC — k] vyn. TNC — 80 Protož] A U — Protož... vím] I dobře (+ tehdy C) dí Jeremiáš prorok v osobě boží řka: »Já, Pán Bůh, znám TNC — takto] proroka R, vyn. U — 81 trápení] trýznění RU — 82 prvé... byli vyn. B — prvé] dříve TC — my] vyn. N — 83 z moci ďáblovy (ďáblové N) TNC — 83—84 Ó... Jakož] A protož požehnaný (+ to C) byl jeho příchod, ano tak TNC — 83 «požehnaný poznajmy(!) B, jest požehnaný U — 84 Jakož] I U — svaté] vyn. T — 85 «boží Páně B — Neb jest proto přišel TNC — aby hněv C — Boha Otce TNC — nebeského] vyn. TNC — 86 «také aby ho ctil a aby) a B — «také ... chválu] a aby ho uctil (ctil NC); a taky proto přišel, aby slávu TNC — chválu] chválil U — 86—87 Otce ... ukázala jeho B — 87— 89 zjevil... jeho] oznámil. Neb tak jemu bylo uloženo, že my nevěrně Bohu činíme a nectíme ho TNC — 88 činili U — svému] vyn. R — nectili RU — 89 teď] vyn. TUNC — 90 aby] vyn. RU — «za nás ... drahého čest svého Otce navrátil, vykúpě nás v poslušenství jeho nás podmanil B, pro nás, i ctil Boha (vyn. U) Otce drahého (svého U) RU — řekl] říkal R, povědíti ráčil C, praví TN, dí U — 90—91 Já... Otče] jakož včera ve (v svatém C) čtení bylo (+ připomínáno N): Prý TNC — 91 svého U — 92 Ktě... zemi oslavil jméno tvé B — oslavil, Otče N — «proto vyn. B — 93 temností] předpeklí TNC — vykúpil] vykaupil a k tomu všecko lidské pokolení TNC, vysvobodil a z předpeklí a nás všechny aby vykaupil a z pekla (+ vysvobodil a U) nám (vyn. U) pomohl RU — I] I protož TC, Protož N — se dí TNC — čtení svaté RU, ve (v svatém C) čtení TNC — A «j»] 35 — 80 Jer. 29, 11 — 84 Podle Z. 118, 26; Mat. 21, 9; 23, 39; Marek 11, 9; Luk. 13, 90 Jan 8, 49 — 91 Podle Jana 17, 4 —
Strana 577
577 tvůj jde.« Nebo tak bylo to uloženo, aby Syn boží milý svú múd- 95 rostí, spravedlností a mocí a milostí) nás vysvobodil; nebo žádné pokání kterak koli veliké kterého koli člověka nic by k spa- sení neprospělo, kdyby jeho milosti a spravedlnosti nebylo. Nebo hříchové jsú nějaká věc nesmír«noá a těžká, za něž žádný, nižádný bez milosti boží dostatečně pokání učiniti nemuož. Ale Syn 100 boží proto ráčil přijíti, aby ten nedostatek při pokání svú milostí ráčil nahraditi. Tehdy z toho toto: Poněvadž hříchové jsú věc tak ve i liká a nesmírná, tehdy, ktož se svých hříchuov B214 káti nebude nesmírně a nečíslně, bude tresktán v pekle a múky bez konce trpěti bude; a zase ti, ktož se budú káti svých hříchův, 105 dójdú milosti od Syna božího a věčnú radost vezmú v jeho krá- lovství. Dí doktor de Cassia: By to mohlo býti, že by lidé mohli zde na světě dosti učiniti za své hříchy skrze pokání, bez zaslúžení Pána Ježíše Krista, tehdy by jeho umučení daremné a bezpotřebné A B, Ej C, A ej U — 94 jde] přišel TNC — tak bylo to] jest bylo TNC — to) vyn. U — milý] vyn. TNC — 94—95 múdrostí, spravedlností a] vyn. TNC — 95 ga milostí) vyn. B. a svau milostí C — vysvobodil] vykaupil TNC 96 žádného U — 96—97 kterak koli ... neprospělo] žádnému člověku by nemohlo prospěti TNC — 97 neprospěl (!) R — milosti a milosrdenství C — 98 nějaká měkká(!) B — 98—99 nějaká... Ale] věc (věčně pokutováni(!) C) některak (jakás N, a trestáni; kterak C) velmi (+ velice N) zlá, nesčíslná a nesmírná. Proto nemohl žádný člověk i podnes nemůže sám z sebe hodného pokání učiniti za své hříchy. I proto ť jest TNC 99 neſmira (sic!) B — těžká, za něž] vážná, i proto RU — žádný] vyn. RU — 99 nižádný z lidí RU — dostatečného RU — nemohl jest za své hříchy RU — 100 proto ... přijíti] přišel TNC «aby» a B 101 ráčil nahraditi) napravil TNC— Tehdy] A tak TNC — to U, toto naučení měj C — 102 některá (jakási N) věc TNC — věc ... nesmírná] tak velicí a nesmírně zlá věc U —- tak veliká a] vyn. TNC — veliká, zlá R — kdo ste RU — z svých N 103 káti nebude] nekáli aneb káti nebudete R, nekáli a nedbáte se káti U, zde nebudau káti N, káti nebudau TC — nečíslně] nezčíslně R, a tak (vyn. CN bez konce TNC — 103—104 bude tresktán ... a zase] v pekle horaucím budau (musejí býti N) mučeni a tak nesmírně a bez konce mauku (mauky C) trpěti budau; ale TNC — 103 trestáni a mučeni budete RU— múky bez konce] nesmírnau mauku RU — 104 budete RU — z svých N — 105 dojdů ... království] nesmírná (nesmírné U) utěšení přijmau od milého Pána Boha (vyn. U) drahého v království nebeském RU, taky vezmau nesmírná (nesmírné C) utěšení TNC — 106 by] kdyby TNC — že by aby TNC 107 zde na] na tomto RU — zde na světě] sami s sebe TNC — za své hříchy] vyn. U — skrze] vyn. CTN — 107—108 bez zaslúžení ... Krista] vyn. CTN 108 Krista] vyn. RU — jeho umučení] umučení Krista Pána a jeho zaslaužení C jeho] boží TN v daremní N — bezpotřebné] Rokycanova Postilla. 37
577 tvůj jde.« Nebo tak bylo to uloženo, aby Syn boží milý svú múd- 95 rostí, spravedlností a mocí a milostí) nás vysvobodil; nebo žádné pokání kterak koli veliké kterého koli člověka nic by k spa- sení neprospělo, kdyby jeho milosti a spravedlnosti nebylo. Nebo hříchové jsú nějaká věc nesmír«noá a těžká, za něž žádný, nižádný bez milosti boží dostatečně pokání učiniti nemuož. Ale Syn 100 boží proto ráčil přijíti, aby ten nedostatek při pokání svú milostí ráčil nahraditi. Tehdy z toho toto: Poněvadž hříchové jsú věc tak ve i liká a nesmírná, tehdy, ktož se svých hříchuov B214 káti nebude nesmírně a nečíslně, bude tresktán v pekle a múky bez konce trpěti bude; a zase ti, ktož se budú káti svých hříchův, 105 dójdú milosti od Syna božího a věčnú radost vezmú v jeho krá- lovství. Dí doktor de Cassia: By to mohlo býti, že by lidé mohli zde na světě dosti učiniti za své hříchy skrze pokání, bez zaslúžení Pána Ježíše Krista, tehdy by jeho umučení daremné a bezpotřebné A B, Ej C, A ej U — 94 jde] přišel TNC — tak bylo to] jest bylo TNC — to) vyn. U — milý] vyn. TNC — 94—95 múdrostí, spravedlností a] vyn. TNC — 95 ga milostí) vyn. B. a svau milostí C — vysvobodil] vykaupil TNC 96 žádného U — 96—97 kterak koli ... neprospělo] žádnému člověku by nemohlo prospěti TNC — 97 neprospěl (!) R — milosti a milosrdenství C — 98 nějaká měkká(!) B — 98—99 nějaká... Ale] věc (věčně pokutováni(!) C) některak (jakás N, a trestáni; kterak C) velmi (+ velice N) zlá, nesčíslná a nesmírná. Proto nemohl žádný člověk i podnes nemůže sám z sebe hodného pokání učiniti za své hříchy. I proto ť jest TNC 99 neſmira (sic!) B — těžká, za něž] vážná, i proto RU — žádný] vyn. RU — 99 nižádný z lidí RU — dostatečného RU — nemohl jest za své hříchy RU — 100 proto ... přijíti] přišel TNC «aby» a B 101 ráčil nahraditi) napravil TNC— Tehdy] A tak TNC — to U, toto naučení měj C — 102 některá (jakási N) věc TNC — věc ... nesmírná] tak velicí a nesmírně zlá věc U —- tak veliká a] vyn. TNC — veliká, zlá R — kdo ste RU — z svých N 103 káti nebude] nekáli aneb káti nebudete R, nekáli a nedbáte se káti U, zde nebudau káti N, káti nebudau TC — nečíslně] nezčíslně R, a tak (vyn. CN bez konce TNC — 103—104 bude tresktán ... a zase] v pekle horaucím budau (musejí býti N) mučeni a tak nesmírně a bez konce mauku (mauky C) trpěti budau; ale TNC — 103 trestáni a mučeni budete RU— múky bez konce] nesmírnau mauku RU — 104 budete RU — z svých N — 105 dojdů ... království] nesmírná (nesmírné U) utěšení přijmau od milého Pána Boha (vyn. U) drahého v království nebeském RU, taky vezmau nesmírná (nesmírné C) utěšení TNC — 106 by] kdyby TNC — že by aby TNC 107 zde na] na tomto RU — zde na světě] sami s sebe TNC — za své hříchy] vyn. U — skrze] vyn. CTN — 107—108 bez zaslúžení ... Krista] vyn. CTN 108 Krista] vyn. RU — jeho umučení] umučení Krista Pána a jeho zaslaužení C jeho] boží TN v daremní N — bezpotřebné] Rokycanova Postilla. 37
Strana 578
578 bylo; ale že nižádný z lidí nemuož dosti učiniti za své hříchy, 110 proto Syn boží nesmírný ráčil přijíti tělo, aby nesmírné múky za naše hříchy trpěl, pro nesmírné naše zlé hříchy a múky trpěl], kterýchž jsme se dopustili proti Bohu, abychom netrpěli za to v pekle muk nesmírných. Nebo člověčenstvie Kristovo vzalo jest moc, aby mohlo dosti učiniti za naše hříchy trpením a podstú- 115 pením ohavné smrti. (Nebo, by teď bylo vzato všecko lidské pokolení spolu, nemohlo by dosti učiniti za hříchy naše věky věkuov. Ale tak bylo uloženo, aby nás drahý Pán Ježíš vykaupil. Protož se k němu [samému] utecme, «ať nám pomůže od našich hříchův, an na to vzal člověčenství). O němž řekl svatý Jan 120 Křtitel: »KAj, beránek boží, jenž snímá hříchy světa!« Nebo to jest zvláštní věc samému Bohu, hříchy snímati, a v tom uká- bez úžitku TNC — 109 že] vyn. CTN — z lidí) člověk sám z sebe TNC — 110 proto ... přijíti] než toliko z umučení božího; nebo nesmírný Pán Bůl vzal TNC — 110—111 za naše hříchy] pro nás TNC — 111 [hříchy ... trpěl vyn. RTUNC — 112 kterého R, které TNUC — se dopustili] činili TC páchali N — milému (vyn. N) Pánu Bohu a TN — 113 pekle horaucím TNO — Nebo] vyn. TNC — Krista Pána RU, Pána Ježíše N — 114 utrpením N — a podstúpením] vyn. U — 114—115 a podstúpením ... smrti] vyn. TNC — 115—117 Nebo ... vykaupil za něžto všickni lidé spolu dosti by neučinili B — 115 bylo pojednau TC — vzalo(!) C — 116 spolu] vyn. TC, pojednau N — 116—117 od věků (+ až C) na věky TNC — 117 Ale že RU — bylo] jest TN — drahý] vyn. CTNU — Pán Ježíš] Kristus C — Ježíš Kristus T — 118 [samému] vyn. RTNUC — utíkejme TNC — 118—119 gať ... člověčenství, jenž sám moc má naše odpustiti hříchy B, a on ť nás vysvobodí a pomůž nám od našich hříchův. Nebo jest proto ráčil přijíti člověčenství, ano RU — 118 ráčí pomoci C — 119 an na to] poněvadž jest proto na se C — člověčenství drahé C — O němž] Neb když jest TNC, vyn. RU — řekl] vyn. RU — 120 Křtitel] vyn. TNC, Křtitel, když jest řekl o něm RU — KAj A B, Aj, to ťTN, Ej U, Ej, teď C — boží] boží!« Skrze to (+ kterýž učinil U) oznámil jest jeho člověčenství. Nebo, jakož za času Starého zákona obětovali beránka (sau ho U), tak (vyn. U) on (vyn. U), drahý (vyn. U) Pán (vyn. U) Ježíš (vyn. U), ten (vyn. U) pravý (vyn. U) beránek (vyn. U), obětován (vyn. U) jest (vyn. U) za nás. Božství pak (vyn. U) jeho oznámil, když jest řekl RU, boží. Tu jest mínil jeho člově- čenství drahé (svaté N). Nebo, jakož za času Starého zákona obětovávali beránka, takéž on, drahý Kristus, obětován jest za nás. Ale v tomto slovu svatý Jan oznámil jest jeho božství, když řekl TNC — 121 vzláštní U — věc] vyn. RT — samému] milému U — hříchy světa U — snímati] snímati a odpauštěti RU, odníti anebo sníti C, odjíti T, odpauštěti anebo snímati N — jest (+ i U) okázáno RU, se jest ukázalo TNC — 122 jeho] boží TNC 120 Jan 1, 29 —
578 bylo; ale že nižádný z lidí nemuož dosti učiniti za své hříchy, 110 proto Syn boží nesmírný ráčil přijíti tělo, aby nesmírné múky za naše hříchy trpěl, pro nesmírné naše zlé hříchy a múky trpěl], kterýchž jsme se dopustili proti Bohu, abychom netrpěli za to v pekle muk nesmírných. Nebo člověčenstvie Kristovo vzalo jest moc, aby mohlo dosti učiniti za naše hříchy trpením a podstú- 115 pením ohavné smrti. (Nebo, by teď bylo vzato všecko lidské pokolení spolu, nemohlo by dosti učiniti za hříchy naše věky věkuov. Ale tak bylo uloženo, aby nás drahý Pán Ježíš vykaupil. Protož se k němu [samému] utecme, «ať nám pomůže od našich hříchův, an na to vzal člověčenství). O němž řekl svatý Jan 120 Křtitel: »KAj, beránek boží, jenž snímá hříchy světa!« Nebo to jest zvláštní věc samému Bohu, hříchy snímati, a v tom uká- bez úžitku TNC — 109 že] vyn. CTN — z lidí) člověk sám z sebe TNC — 110 proto ... přijíti] než toliko z umučení božího; nebo nesmírný Pán Bůl vzal TNC — 110—111 za naše hříchy] pro nás TNC — 111 [hříchy ... trpěl vyn. RTUNC — 112 kterého R, které TNUC — se dopustili] činili TC páchali N — milému (vyn. N) Pánu Bohu a TN — 113 pekle horaucím TNO — Nebo] vyn. TNC — Krista Pána RU, Pána Ježíše N — 114 utrpením N — a podstúpením] vyn. U — 114—115 a podstúpením ... smrti] vyn. TNC — 115—117 Nebo ... vykaupil za něžto všickni lidé spolu dosti by neučinili B — 115 bylo pojednau TC — vzalo(!) C — 116 spolu] vyn. TC, pojednau N — 116—117 od věků (+ až C) na věky TNC — 117 Ale že RU — bylo] jest TN — drahý] vyn. CTNU — Pán Ježíš] Kristus C — Ježíš Kristus T — 118 [samému] vyn. RTNUC — utíkejme TNC — 118—119 gať ... člověčenství, jenž sám moc má naše odpustiti hříchy B, a on ť nás vysvobodí a pomůž nám od našich hříchův. Nebo jest proto ráčil přijíti člověčenství, ano RU — 118 ráčí pomoci C — 119 an na to] poněvadž jest proto na se C — člověčenství drahé C — O němž] Neb když jest TNC, vyn. RU — řekl] vyn. RU — 120 Křtitel] vyn. TNC, Křtitel, když jest řekl o něm RU — KAj A B, Aj, to ťTN, Ej U, Ej, teď C — boží] boží!« Skrze to (+ kterýž učinil U) oznámil jest jeho člověčenství. Nebo, jakož za času Starého zákona obětovali beránka (sau ho U), tak (vyn. U) on (vyn. U), drahý (vyn. U) Pán (vyn. U) Ježíš (vyn. U), ten (vyn. U) pravý (vyn. U) beránek (vyn. U), obětován (vyn. U) jest (vyn. U) za nás. Božství pak (vyn. U) jeho oznámil, když jest řekl RU, boží. Tu jest mínil jeho člově- čenství drahé (svaté N). Nebo, jakož za času Starého zákona obětovávali beránka, takéž on, drahý Kristus, obětován jest za nás. Ale v tomto slovu svatý Jan oznámil jest jeho božství, když řekl TNC — 121 vzláštní U — věc] vyn. RT — samému] milému U — hříchy světa U — snímati] snímati a odpauštěti RU, odníti anebo sníti C, odjíti T, odpauštěti anebo snímati N — jest (+ i U) okázáno RU, se jest ukázalo TNC — 122 jeho] boží TNC 120 Jan 1, 29 —
Strana 579
579 záno jeho veliké milosrdenstvie k nám, když jest poslal Syna svého k trpení pro odjití hříchův našich. Nebo žádný člověk ze všeho světa toho by byl nemohl učiniti. Druhé proto přišel, aby 125 nás vyňal z moci dáblovy; neb tak bylo uloženo od věčnosti a v tom ukázal k nám velikau a nesmírnau lásku svau, kterauž jest měl k nám, když jest umřel za nás. Dí svatý Pavel k Ří- manům v V. kapitole): »Jedva [by] kto za spravedlivého gumře) aneb za dobrého, kto «snad bude smieti umříti.« Ale dovodí 130 Buoh lásky své k nám, že, když sme hříšníci ještě byli, Kristus umřel jest za nás; tehdy mnohem více my nyní spravedliví učiněni jsúce ve krvi jeho spaseni budem, jsúce obmyti od něho. A tak všem vespolek drahý Pán ukázal své) milosrdenství, neb i lot- róm, vražedlníkóm, nevěstkám, cizoložníkóm prospěla jeho smrt. 135 Třetí uloženo «bylo», aby přišla ta drahá múdrost, Kristus Ježíš, nebo v tom veliká jeho múdrost ukázána jest, kdyžto z na- šeho velikého zlého učinil našej veliké dobré. Také z smrti jeho k nám] nad námi TNC— 122—127 «když... za nás, že proto, aby s nás hříchy snímal, umříti pro nás volil B 123 svého nejmilejšího N k trpení ... našich] aby trpěl za hříchy naše, aby nám byli sňati RU utrpení N --odnětí N 124 by byl] jest RU — učiniti. A to jest jedna pří- čina, proč jest ráčil přijíti RU — 125 vyňal] vyprostil RU — dábelské RU 126 a] tak RU 126 svau] ráčil (vyn. U) okázati (vyn. U), když jest vylil svau předrahau krev za nás. A protož, kteří kolivěk zjevní hříšníci i tajní obrátí se k němu, právě ( s Pánem Bohem U) spaseni budau skrze něho. Ještě více vezměme (vezme U) sobě ( + příklad U) před oči (+ a toto U) tu jeho lásku velikau a nesmírnau RU 127 k nám jako skrytau v samém sobě, a ta se vyjevila N — když... nás že jest ráčil umříti za nás RU Dí] Jakož dí RU, O tom praví TNC — k Římanům v V. ka- pitole vyn. B 128 kapitole kapitole, že RU, kapitole řka TC, rozdílu řka N Ledva TNCU [by vyn. RTUNC — umřel B — 129 dobrého» spravedlivého B a snad» pak RTUN — smieti] moci U chtíti umříti C — dovodí] chválí RU, ukázal jest TC, zjevil jest N 130 lásku RTCUN svau RTCUN - k nám] v nás RU — hříšní U, hříšníci my CN 131 tehdy .. . učiněni jsúce) ale nyní mnohem více spravedlivi učiněni sme TNC my nyní] vyn. RU 132 a spaseni TNC „od]skrze RU — něho] hříchův skrze něho TNC 132 133 A tak... Pán] Neb v tom (4 k C) každému TNC — 133 vespolek] vyn. U — «své) vyn. B, své veliké N — neb i] takže TNC 134 nevěstkám, cizoložníkóm] vyn. U — smrt drahá TUNC — 135 «Třetí Také jest to B, Třetí toto TNC «bylo vyn. B, bylo od věčnosti TNC = Kristus Ježíš] Syn boží milý TNC — 136 velmi veliká TNC - jeho] vyn. RU — se ukázala TNC — 137 vobral a učinil N — [naše] 128 Rim. 5, 7 37*
579 záno jeho veliké milosrdenstvie k nám, když jest poslal Syna svého k trpení pro odjití hříchův našich. Nebo žádný člověk ze všeho světa toho by byl nemohl učiniti. Druhé proto přišel, aby 125 nás vyňal z moci dáblovy; neb tak bylo uloženo od věčnosti a v tom ukázal k nám velikau a nesmírnau lásku svau, kterauž jest měl k nám, když jest umřel za nás. Dí svatý Pavel k Ří- manům v V. kapitole): »Jedva [by] kto za spravedlivého gumře) aneb za dobrého, kto «snad bude smieti umříti.« Ale dovodí 130 Buoh lásky své k nám, že, když sme hříšníci ještě byli, Kristus umřel jest za nás; tehdy mnohem více my nyní spravedliví učiněni jsúce ve krvi jeho spaseni budem, jsúce obmyti od něho. A tak všem vespolek drahý Pán ukázal své) milosrdenství, neb i lot- róm, vražedlníkóm, nevěstkám, cizoložníkóm prospěla jeho smrt. 135 Třetí uloženo «bylo», aby přišla ta drahá múdrost, Kristus Ježíš, nebo v tom veliká jeho múdrost ukázána jest, kdyžto z na- šeho velikého zlého učinil našej veliké dobré. Také z smrti jeho k nám] nad námi TNC— 122—127 «když... za nás, že proto, aby s nás hříchy snímal, umříti pro nás volil B 123 svého nejmilejšího N k trpení ... našich] aby trpěl za hříchy naše, aby nám byli sňati RU utrpení N --odnětí N 124 by byl] jest RU — učiniti. A to jest jedna pří- čina, proč jest ráčil přijíti RU — 125 vyňal] vyprostil RU — dábelské RU 126 a] tak RU 126 svau] ráčil (vyn. U) okázati (vyn. U), když jest vylil svau předrahau krev za nás. A protož, kteří kolivěk zjevní hříšníci i tajní obrátí se k němu, právě ( s Pánem Bohem U) spaseni budau skrze něho. Ještě více vezměme (vezme U) sobě ( + příklad U) před oči (+ a toto U) tu jeho lásku velikau a nesmírnau RU 127 k nám jako skrytau v samém sobě, a ta se vyjevila N — když... nás že jest ráčil umříti za nás RU Dí] Jakož dí RU, O tom praví TNC — k Římanům v V. ka- pitole vyn. B 128 kapitole kapitole, že RU, kapitole řka TC, rozdílu řka N Ledva TNCU [by vyn. RTUNC — umřel B — 129 dobrého» spravedlivého B a snad» pak RTUN — smieti] moci U chtíti umříti C — dovodí] chválí RU, ukázal jest TC, zjevil jest N 130 lásku RTCUN svau RTCUN - k nám] v nás RU — hříšní U, hříšníci my CN 131 tehdy .. . učiněni jsúce) ale nyní mnohem více spravedlivi učiněni sme TNC my nyní] vyn. RU 132 a spaseni TNC „od]skrze RU — něho] hříchův skrze něho TNC 132 133 A tak... Pán] Neb v tom (4 k C) každému TNC — 133 vespolek] vyn. U — «své) vyn. B, své veliké N — neb i] takže TNC 134 nevěstkám, cizoložníkóm] vyn. U — smrt drahá TUNC — 135 «Třetí Také jest to B, Třetí toto TNC «bylo vyn. B, bylo od věčnosti TNC = Kristus Ježíš] Syn boží milý TNC — 136 velmi veliká TNC - jeho] vyn. RU — se ukázala TNC — 137 vobral a učinil N — [naše] 128 Rim. 5, 7 37*
Strana 580
580 milosti boží i došli jsme a skrze ni vysvobozeni «budeme z věčné B 21 smrti i z muk a skrze jeho zámutek dójdeme bóhdá věčné 140 radosti. Ó milí křesťané, poděkujmež tomu drahému Pánu) Ježíšovi z té spravedlnosti, z milosti, z maudrosti a z milo- srdenství «jeho, kteréž jesti měl k nám. Neb jest v tom velikau lásku k nám ráčil okázati, když jest vylil za nás svú předrahú krev. A «protož, jakož sem řekl prvé, že kteří koli zjevníi 145 tajní hříšníci, obrátí-li» se k němu, «budau spaseni skrze něho. Ještě dále vezměme sobě před oči naše jeho dobrotu velikau z toho), že, poněvadž za nás umřel z své dobroty , že «také) z té dobroty «dovede nás do království nebeského; nebo dob- rého, spravedlivého uvésti do království nebeského jesti ť mno- 150 hem menší věc než z hříšného učiniti spravedlivého — a to jest on učinil, drahý Pán, z své dobroty, kteráž přišla z jeho smrti, že člověka hříšného učiní spravedlivého. Jakož dí svatý Pavel: »Neb, poněvadž, když jsme byli nepřátelé, smířeni jsme z Bohem vyn. RTCNU — Také z smrti] Nebo (A tak U) skrze smrt TNUC — 138 vysvobozeni] zbaveni TNC — «budeme" jsme B, sme a budeme U —z) vyn. TNC — 139 i z muk vyn. B, i múky TNC — zármutek (vyn.(!) C) a tesknost my TNC — důjdeme R — bóhdá] dá Pán Bůh N, v naději a z milosti boží C — 139—140 Kvěčné radosti. Ó» věčného utěšení. E B — věčných radostí R — 140 radosti a věčného veselé C — S Ej T, I NC — milí křesťané] vyn. TNC — jemu, tomu C — drahému Pánu) dobrému RTN, milému a drahému Pánu C, drahému U — 141 z milosti] vyn. TNC — «z maudrosti vyn. B — 142 «jeho vyn. B, jeho a z toho milování NTC — k nám] vyn. RTU — 142—143 Neb... vylil vyliv B — 142 velikau (vyn. C) svau TNC — 143 ráčil okázati] ukázal TNC pro nás TNC — drahau TNC — 144 «protož... kteří kteří ste B — 144—145 «protož... hříšníci] protož i největší hříšníci, zjevní i tejní TNC — 144 i nebo B — 145 obrátí-li obraťte B — li] vyn. R — «budau) budete B, všichni budau TNC — spaseni skrze] uzdraveni odTNC — 146 Ješ- tě] vyn. TNC — 146—147 «dále ... toho více važme sobě dobrotu našeho milého Ježíše B — 146 dále] Dále taky NTC, vyn. U — 147 z toho vyn. TCN — žel nebTNC — «z své dobroty vyn. B — dobroty ... také» pauhlé (pauhé NC) dobroty, také t bóhdá (věříme C, dá Pán Bůh N) TNC — «také) vyn. BC — 148 té] též (+ své C) RTC — «dovede) uvede B — dobrého člověka TN — 149 a spravedlivého člověka U — 150 z] vyn. RU — a] jakož TNC — 151 on] vyn. C — 151—152 drahý ... Jakož] že člověk hříšný kajc (pokaje N) se bude spravedlivý a velikého zaslaužení; a to z té dobroty, kteráž přišla nám skrze smrt jeho. Nebo TNC — 152 z člověka R — dí apoštol TNC — 153 Neb] vyn. TNC — poněvadž] vyn. U — sme ještě TNC — 154 [Otcem] vyn. CRTNU — 154—155 gmnohem ... jeho vyn. 153 Řím. 5, 10 —
580 milosti boží i došli jsme a skrze ni vysvobozeni «budeme z věčné B 21 smrti i z muk a skrze jeho zámutek dójdeme bóhdá věčné 140 radosti. Ó milí křesťané, poděkujmež tomu drahému Pánu) Ježíšovi z té spravedlnosti, z milosti, z maudrosti a z milo- srdenství «jeho, kteréž jesti měl k nám. Neb jest v tom velikau lásku k nám ráčil okázati, když jest vylil za nás svú předrahú krev. A «protož, jakož sem řekl prvé, že kteří koli zjevníi 145 tajní hříšníci, obrátí-li» se k němu, «budau spaseni skrze něho. Ještě dále vezměme sobě před oči naše jeho dobrotu velikau z toho), že, poněvadž za nás umřel z své dobroty , že «také) z té dobroty «dovede nás do království nebeského; nebo dob- rého, spravedlivého uvésti do království nebeského jesti ť mno- 150 hem menší věc než z hříšného učiniti spravedlivého — a to jest on učinil, drahý Pán, z své dobroty, kteráž přišla z jeho smrti, že člověka hříšného učiní spravedlivého. Jakož dí svatý Pavel: »Neb, poněvadž, když jsme byli nepřátelé, smířeni jsme z Bohem vyn. RTCNU — Také z smrti] Nebo (A tak U) skrze smrt TNUC — 138 vysvobozeni] zbaveni TNC — «budeme" jsme B, sme a budeme U —z) vyn. TNC — 139 i z muk vyn. B, i múky TNC — zármutek (vyn.(!) C) a tesknost my TNC — důjdeme R — bóhdá] dá Pán Bůh N, v naději a z milosti boží C — 139—140 Kvěčné radosti. Ó» věčného utěšení. E B — věčných radostí R — 140 radosti a věčného veselé C — S Ej T, I NC — milí křesťané] vyn. TNC — jemu, tomu C — drahému Pánu) dobrému RTN, milému a drahému Pánu C, drahému U — 141 z milosti] vyn. TNC — «z maudrosti vyn. B — 142 «jeho vyn. B, jeho a z toho milování NTC — k nám] vyn. RTU — 142—143 Neb... vylil vyliv B — 142 velikau (vyn. C) svau TNC — 143 ráčil okázati] ukázal TNC pro nás TNC — drahau TNC — 144 «protož... kteří kteří ste B — 144—145 «protož... hříšníci] protož i největší hříšníci, zjevní i tejní TNC — 144 i nebo B — 145 obrátí-li obraťte B — li] vyn. R — «budau) budete B, všichni budau TNC — spaseni skrze] uzdraveni odTNC — 146 Ješ- tě] vyn. TNC — 146—147 «dále ... toho více važme sobě dobrotu našeho milého Ježíše B — 146 dále] Dále taky NTC, vyn. U — 147 z toho vyn. TCN — žel nebTNC — «z své dobroty vyn. B — dobroty ... také» pauhlé (pauhé NC) dobroty, také t bóhdá (věříme C, dá Pán Bůh N) TNC — «také) vyn. BC — 148 té] též (+ své C) RTC — «dovede) uvede B — dobrého člověka TN — 149 a spravedlivého člověka U — 150 z] vyn. RU — a] jakož TNC — 151 on] vyn. C — 151—152 drahý ... Jakož] že člověk hříšný kajc (pokaje N) se bude spravedlivý a velikého zaslaužení; a to z té dobroty, kteráž přišla nám skrze smrt jeho. Nebo TNC — 152 z člověka R — dí apoštol TNC — 153 Neb] vyn. TNC — poněvadž] vyn. U — sme ještě TNC — 154 [Otcem] vyn. CRTNU — 154—155 gmnohem ... jeho vyn. 153 Řím. 5, 10 —
Strana 581
581 [Otcem] skrze smrt Syna jeho, Kmnohem více smířeni sauce 155 spaseni budem v životě jeho)«. Protož k tomuto ť také napomínám, abyšte nehřešili, zpoléhajíc na smrt jeho, neb hřešením ze zlosti bývá vyprázdněn úžitek smrti Kristovy. Jakož dí svatý Pavel k Židuom: »Dobrovolně hřešícím nám již nepozuostává obět za hříchy, ale očekáváme nějakého dne hrozného súdného«. Protož 160 se sluší báti. A z druhé strany, abyšte se nebáli věčného zatracení, kteříž se právě kajete, neb ť jest dostatečná smrt drahého Ježíše. A protož raduj se, dcero sionská! Aj, král tvuoj jde tobě! A to ť jest takový král, že v ruce své má smrt i život. A poněvadž má smrt v ruce, nebojž se věčné smrti, neb ť jest věčný král, on ť 165 můž vydříti duši tvau z hrdla ďáblova. A také proto přišel ten král, aby od nás zahnal nezřízenau bázen. Neb sám tak praví): »Ne- bojte se těch, ješto zabíjejí tělo, a potom nemají co více uškoditi!« Také má v své) moci život, Ka tak zahnal dábla, jenž prvé panoval nad lidským pokolením. O tom sám dí ve čtení svatého B — 154 i mnohem U, mnohem pak TC — více již TNC — 155—162 k to- muto ... protož] z jedné strany nesluší se lidem bezpečiti a zpoléhati na smrt jeho, a z druhé strany taky se nebáti pekla a zatracení věčného. A proto dobře (+ svaté CN) čtení dí TNC — 155 také] vás také R, vás U — 155- 160 nehřešili... báti] se ne příliš (přílišně U) bezpečili (nebezpečili(!) R) na smrt jeho, abyšte na ni hřešili RU — 160 strany také U — abyšte se také R 161 kteříž... kajete] vy (vyn. R) právě kající RU — Ježíše (+ale U) za hříchy všeho světa RU — 162 dcerko TN — Ej TUC — přijde TNC — k tobě (+ anebo béře se tobě C) NUC — 162—163 A to ... že] Neb ten král přišel, kterýžto TNC — 163 že] jenž věčně (vyn. R) RU — ruce] moci U — 164 ruce jeho R, ruce své TNUC — 164 166 Kť jest... praví) tě od ní muož zachovati. An sám takto dí B — 164 jest on U — věčný] mocný TNC — 165 vydříti] vytrhnauti TNC č hrdla dáblova] úst dáblových TNC — také] vyn. TNC — ten král] vyn.U 166 nás také N — zapudil TNC — on sám C s tak praví) dí TNC — 167 kteří U — tělo, ale duši nemají moci uškoditi C — a] neboť RU — 167—168 a potom... Také ale toho se bojte, ješto tělo i duši (z duší N) můž poslati na věčné zatracení. Druhé tento velebný Pán (král N) TNC — 167 nemají moci U — co by RU- uškoditi!« Také] učinili. Druhé tento drahý král RU — 168 své) vyn. B — moci a v svém vladařství TNC — 168—169 a tak ... sám neb jest dábla smrtonoši zahnal a život navrátil, an B — 168 zahnal] zažene toho, totiž TNC — kterýž TNC — 169 lidským pokolením lidskými životy TNC — O tom] Neb TNC, vyn. U — sám o sobě TNC — dí] praví TNC, A dí U — 169—170 svatý Jan U — 170 Jana v jedenácté kapitole TC 158 Žid. 10, 26 27. 166 Luk. 12, 4 —
581 [Otcem] skrze smrt Syna jeho, Kmnohem více smířeni sauce 155 spaseni budem v životě jeho)«. Protož k tomuto ť také napomínám, abyšte nehřešili, zpoléhajíc na smrt jeho, neb hřešením ze zlosti bývá vyprázdněn úžitek smrti Kristovy. Jakož dí svatý Pavel k Židuom: »Dobrovolně hřešícím nám již nepozuostává obět za hříchy, ale očekáváme nějakého dne hrozného súdného«. Protož 160 se sluší báti. A z druhé strany, abyšte se nebáli věčného zatracení, kteříž se právě kajete, neb ť jest dostatečná smrt drahého Ježíše. A protož raduj se, dcero sionská! Aj, král tvuoj jde tobě! A to ť jest takový král, že v ruce své má smrt i život. A poněvadž má smrt v ruce, nebojž se věčné smrti, neb ť jest věčný král, on ť 165 můž vydříti duši tvau z hrdla ďáblova. A také proto přišel ten král, aby od nás zahnal nezřízenau bázen. Neb sám tak praví): »Ne- bojte se těch, ješto zabíjejí tělo, a potom nemají co více uškoditi!« Také má v své) moci život, Ka tak zahnal dábla, jenž prvé panoval nad lidským pokolením. O tom sám dí ve čtení svatého B — 154 i mnohem U, mnohem pak TC — více již TNC — 155—162 k to- muto ... protož] z jedné strany nesluší se lidem bezpečiti a zpoléhati na smrt jeho, a z druhé strany taky se nebáti pekla a zatracení věčného. A proto dobře (+ svaté CN) čtení dí TNC — 155 také] vás také R, vás U — 155- 160 nehřešili... báti] se ne příliš (přílišně U) bezpečili (nebezpečili(!) R) na smrt jeho, abyšte na ni hřešili RU — 160 strany také U — abyšte se také R 161 kteříž... kajete] vy (vyn. R) právě kající RU — Ježíše (+ale U) za hříchy všeho světa RU — 162 dcerko TN — Ej TUC — přijde TNC — k tobě (+ anebo béře se tobě C) NUC — 162—163 A to ... že] Neb ten král přišel, kterýžto TNC — 163 že] jenž věčně (vyn. R) RU — ruce] moci U — 164 ruce jeho R, ruce své TNUC — 164 166 Kť jest... praví) tě od ní muož zachovati. An sám takto dí B — 164 jest on U — věčný] mocný TNC — 165 vydříti] vytrhnauti TNC č hrdla dáblova] úst dáblových TNC — také] vyn. TNC — ten král] vyn.U 166 nás také N — zapudil TNC — on sám C s tak praví) dí TNC — 167 kteří U — tělo, ale duši nemají moci uškoditi C — a] neboť RU — 167—168 a potom... Také ale toho se bojte, ješto tělo i duši (z duší N) můž poslati na věčné zatracení. Druhé tento velebný Pán (král N) TNC — 167 nemají moci U — co by RU- uškoditi!« Také] učinili. Druhé tento drahý král RU — 168 své) vyn. B — moci a v svém vladařství TNC — 168—169 a tak ... sám neb jest dábla smrtonoši zahnal a život navrátil, an B — 168 zahnal] zažene toho, totiž TNC — kterýž TNC — 169 lidským pokolením lidskými životy TNC — O tom] Neb TNC, vyn. U — sám o sobě TNC — dí] praví TNC, A dí U — 169—170 svatý Jan U — 170 Jana v jedenácté kapitole TC 158 Žid. 10, 26 27. 166 Luk. 12, 4 —
Strana 582
582 170 Jana: »Já ť jsem vzkříšení i život.« A tak, aby smrt zahnal a život aby nám dal, proto jest přišel. Ej, radujž se [z toho], dcero sionská! A že jest to bylo od věčnosti uloženo, aby přišel. Dí prorok Zachariáš: »Dosti se vesel, dcero sionská, plésaj, dcero jeruzalemská! Aj, král tvuoj přišel tobě spraved ji livý a spasitel.« B 21 175 Protož každý z nás s velikým daufáním k němu přistup a žádajme od něho, což jediné chceme, všecko ť dá, an sám nabízí řka: »Proste a vezmete, tlucte a bude ť vám otevříno!« A svatý Pavel k Židuom v IIII. kapitole: »Přistupme s doufáním k truonu milosti jeho, abychom milosrdenství došli a milost nalezli v času potřebném« 180 Křkauc: »Smiluj se nad námi, Pane, smiluj se nad námi!).« Pohleďme na Magdalenu, kterážto, že z doufáním přistúpila ku Pánu Kristu, vzala milost od něho, takže jest byla zbavena sedmi ďábluov a místo nich přijala sedm daruov Ducha svatého. Pohleďmež i na onu ženu, kteráž byla v cizoložství popadena, sem, prej C — 170—171 «A tak... přišel vyn. B — 170 také U — 171 aby] věčný TNC, vyn. U — proto ... přišel vyn. U — Ej] I RU, Aj N, ÓC — [z toho] vyn. RTNUC — dcerko TN — 172-173 A že ... sionská vyn. B — 172 A že] Neb TNC — ulo- ženo] spůsobeno TNC — 173 dí] an tak praví (pověděl C) TNC — Zachariáš v osobě boží řka TNC — Dosti... plésaj] Raduj se velmi, dcerko (dcero NC) sionská, raduj se TNC — 174 Ej UC - tvuoj] vyn. U - přišel] jde NCT - k tobě NUC — 175 každý] vyn. RU — z nás] vyn. TNC — němu] tomu králi velebnému (vyn. TC) TNC — žádajme] pros TNC — 176 od něho] vyn. U — jediné ... an] kolivěk (+ chceš a C) žádáš míti, neb ť on (+ žád- nému za zlé nemá, kdož t ho prosí upřímně zač za podobného, poněvadž C) TNC — všecko ... an] míti, však RU — sám Pán C — 177 odevříno R — A] A k témuž napomíná TNC — Pavel dí R, Pavel mluvě TNC — 178 v IIII. kapitole] vyn. N, v čtvrtém rozdílu U — truonu] stolici TNC, trůnu velebnosti a RU — milosti] milosrdenství C — 179 nalezli] abychom našli RU — času] spomožení TNC — 180 řkauc... námi! vyn. B — řkauc onu řeč († aneb žalm svatého David«a) («a) vyn.! C) TNC — Pane) Hospodine TN, Pane Bože, C — smiluj se nad námi vyn. C — nad námi vyn. U — 181 Pohlédni TN —«že) vyn. BU, když jest TNC — 183 nich) těch sedmi ďáblův (hříchův smrtedlných N) TNC — 184 i] taky TNC, vyn. U - která«ž] kterak B, vyn. N — byla] vyn. N — cizoložstvu RNUC popadenau N, zastižena TC — 185 avšak jí a U — 185—186 Křekl.. 170 Jan 11, 25 — 173 Zach. 9, 9 — 176 Mat. 7, 7; Luk. 11, 9 — 178 Žid. 4, 16 — 181 nn. Luk. 8, 2 — 184 nn. Jan 8, 3—11.
582 170 Jana: »Já ť jsem vzkříšení i život.« A tak, aby smrt zahnal a život aby nám dal, proto jest přišel. Ej, radujž se [z toho], dcero sionská! A že jest to bylo od věčnosti uloženo, aby přišel. Dí prorok Zachariáš: »Dosti se vesel, dcero sionská, plésaj, dcero jeruzalemská! Aj, král tvuoj přišel tobě spraved ji livý a spasitel.« B 21 175 Protož každý z nás s velikým daufáním k němu přistup a žádajme od něho, což jediné chceme, všecko ť dá, an sám nabízí řka: »Proste a vezmete, tlucte a bude ť vám otevříno!« A svatý Pavel k Židuom v IIII. kapitole: »Přistupme s doufáním k truonu milosti jeho, abychom milosrdenství došli a milost nalezli v času potřebném« 180 Křkauc: »Smiluj se nad námi, Pane, smiluj se nad námi!).« Pohleďme na Magdalenu, kterážto, že z doufáním přistúpila ku Pánu Kristu, vzala milost od něho, takže jest byla zbavena sedmi ďábluov a místo nich přijala sedm daruov Ducha svatého. Pohleďmež i na onu ženu, kteráž byla v cizoložství popadena, sem, prej C — 170—171 «A tak... přišel vyn. B — 170 také U — 171 aby] věčný TNC, vyn. U — proto ... přišel vyn. U — Ej] I RU, Aj N, ÓC — [z toho] vyn. RTNUC — dcerko TN — 172-173 A že ... sionská vyn. B — 172 A že] Neb TNC — ulo- ženo] spůsobeno TNC — 173 dí] an tak praví (pověděl C) TNC — Zachariáš v osobě boží řka TNC — Dosti... plésaj] Raduj se velmi, dcerko (dcero NC) sionská, raduj se TNC — 174 Ej UC - tvuoj] vyn. U - přišel] jde NCT - k tobě NUC — 175 každý] vyn. RU — z nás] vyn. TNC — němu] tomu králi velebnému (vyn. TC) TNC — žádajme] pros TNC — 176 od něho] vyn. U — jediné ... an] kolivěk (+ chceš a C) žádáš míti, neb ť on (+ žád- nému za zlé nemá, kdož t ho prosí upřímně zač za podobného, poněvadž C) TNC — všecko ... an] míti, však RU — sám Pán C — 177 odevříno R — A] A k témuž napomíná TNC — Pavel dí R, Pavel mluvě TNC — 178 v IIII. kapitole] vyn. N, v čtvrtém rozdílu U — truonu] stolici TNC, trůnu velebnosti a RU — milosti] milosrdenství C — 179 nalezli] abychom našli RU — času] spomožení TNC — 180 řkauc... námi! vyn. B — řkauc onu řeč († aneb žalm svatého David«a) («a) vyn.! C) TNC — Pane) Hospodine TN, Pane Bože, C — smiluj se nad námi vyn. C — nad námi vyn. U — 181 Pohlédni TN —«že) vyn. BU, když jest TNC — 183 nich) těch sedmi ďáblův (hříchův smrtedlných N) TNC — 184 i] taky TNC, vyn. U - která«ž] kterak B, vyn. N — byla] vyn. N — cizoložstvu RNUC popadenau N, zastižena TC — 185 avšak jí a U — 185—186 Křekl.. 170 Jan 11, 25 — 173 Zach. 9, 9 — 176 Mat. 7, 7; Luk. 11, 9 — 178 Žid. 4, 16 — 181 nn. Luk. 8, 2 — 184 nn. Jan 8, 3—11.
Strana 583
583 185 avšak jí drahý Pán Křekl: »Žádný tebe neodsaudil?« A ona řekla: »Žádný« . »Aniž já tebe odsuzuji; jdi a jediné nechtěj více hřešiti!« Protož to jest bylo od věčnosti zpuosobeno, aby Syn boží přišel, pro nás aby umřel a obětován byl za nás. Neb on sám o sobě pověděl učedlníkům svým řka): »Aj, vstu- 190 pujeme do Jeruzalema a Syn člověka zrazen bude a umrskán bude a uplván, uposmíván; a když se mu naposmívají, potom zabijí jej.«. A dí znamenitě: »do Jeruzalema«, neb v tom městě oběti Bohu bývaly, tu byla [i] důstojnost královská, tu byli biskupové, mistři a zákonníci. A tak [Kristus] jako dnes přišel do Jeruzalema, 195 aby v něm obětován byl za nás a krev svau aby vylil a duší našich posvětil a aby nás do svrchovaného Jeruzalema uvedl. A tak proto šel do Jeruzalema, aby tu pokoj uvedl mezi Bohem Otcem a námi. Nebo se Jeruzalem vykládá »vidění pokoje«, Kristus v něm proto obětován, aby nás v mír a pokoj z Bohem, Žádný«) k smrti neodsúdil, než řekl jí B 185 řekl: »Ženo TNC — Žádný-li U — 185 186 A ona ... Žádný« vyn. TN — 186 řekla] pokorně odpově- děla C Žádnej, Pane C „Aniž] Také ť ani TN, I řekl jí Pán Ježíš: »Také ani C — neodsuzuji NC, neodsaudím T (ale za tím psáno: zuji; tak povrchně opravoval písař svůj omyl, správně tedy třeba i v T čísti: neodsuzuji) — jdi a] vyn. RU - jediné vyn. TNC — 187 to] co R, to. co U — bylo jednáno a RU zpuosobeno působeno RU, uloženo TNC — 188 i Syn R — boží] člověka TNC — 188— 189 (přišel ... sobě? byl obětí za hříchy naše, jakož jest sám tak učedl- níkuom B 188 aby totiž TNC 189 on] jest tak (+ někdy C) TNC Kučedlníkům ... řka) vyn. B - k učedlníkům TNC — řka vyn. U — EjC 190 bude v ruce hříšníkův (hříšných U) RU — 190—191 a umrskán bude a] vyn. TNC — a umrskán ... naposmívají] vyn. RU — 191 zeplván TN — uposmíván ... potom] a ubičován a C — 191—192 uposmíván ... jej a ubičován a zabit bude T, bičován a zabit N r 191 potom] a RU — 192 jej a třetího dne z mrtvejch vstane C — dí] vyn.(!) T — znamenitě] vyn. N — neb] proto, nebo C městě slavném N — největší oběti TNC — 193 Bohu] vyn. RTUC tu] a tu, kde RU, a také tu CTN — [i] vyn. CRTNU tu] také tu RU, a taky v tom městě TNC - 194 mistři a] vyn. RU, kněží, mistři N — tak] vyn. RU — [Kristus] vyn. CRUTN — dnešní den TNC do Jeruzalema] k tomu městu TNC — 195-198 v něm... Nebo byl pravá obět za hříchy naše, jehožto biskupí, kněží, zákonníci i králové na obět vydali a krev jeho svatú vylili; obojí duše naše byly posvěceny. A tak, jakož B — 195 svau svatau C — aby] vyn. TNC — duše naše TNC — 196 aby osvítil NC, aby osvětil T — 197 A tak] Taky TNC — uvedl a spůsobil N — Boha Otce T — 198 námi] vámi R, nás T, námi, lidským pokolením N, 189 Marck 10, 33—34.
583 185 avšak jí drahý Pán Křekl: »Žádný tebe neodsaudil?« A ona řekla: »Žádný« . »Aniž já tebe odsuzuji; jdi a jediné nechtěj více hřešiti!« Protož to jest bylo od věčnosti zpuosobeno, aby Syn boží přišel, pro nás aby umřel a obětován byl za nás. Neb on sám o sobě pověděl učedlníkům svým řka): »Aj, vstu- 190 pujeme do Jeruzalema a Syn člověka zrazen bude a umrskán bude a uplván, uposmíván; a když se mu naposmívají, potom zabijí jej.«. A dí znamenitě: »do Jeruzalema«, neb v tom městě oběti Bohu bývaly, tu byla [i] důstojnost královská, tu byli biskupové, mistři a zákonníci. A tak [Kristus] jako dnes přišel do Jeruzalema, 195 aby v něm obětován byl za nás a krev svau aby vylil a duší našich posvětil a aby nás do svrchovaného Jeruzalema uvedl. A tak proto šel do Jeruzalema, aby tu pokoj uvedl mezi Bohem Otcem a námi. Nebo se Jeruzalem vykládá »vidění pokoje«, Kristus v něm proto obětován, aby nás v mír a pokoj z Bohem, Žádný«) k smrti neodsúdil, než řekl jí B 185 řekl: »Ženo TNC — Žádný-li U — 185 186 A ona ... Žádný« vyn. TN — 186 řekla] pokorně odpově- děla C Žádnej, Pane C „Aniž] Také ť ani TN, I řekl jí Pán Ježíš: »Také ani C — neodsuzuji NC, neodsaudím T (ale za tím psáno: zuji; tak povrchně opravoval písař svůj omyl, správně tedy třeba i v T čísti: neodsuzuji) — jdi a] vyn. RU - jediné vyn. TNC — 187 to] co R, to. co U — bylo jednáno a RU zpuosobeno působeno RU, uloženo TNC — 188 i Syn R — boží] člověka TNC — 188— 189 (přišel ... sobě? byl obětí za hříchy naše, jakož jest sám tak učedl- níkuom B 188 aby totiž TNC 189 on] jest tak (+ někdy C) TNC Kučedlníkům ... řka) vyn. B - k učedlníkům TNC — řka vyn. U — EjC 190 bude v ruce hříšníkův (hříšných U) RU — 190—191 a umrskán bude a] vyn. TNC — a umrskán ... naposmívají] vyn. RU — 191 zeplván TN — uposmíván ... potom] a ubičován a C — 191—192 uposmíván ... jej a ubičován a zabit bude T, bičován a zabit N r 191 potom] a RU — 192 jej a třetího dne z mrtvejch vstane C — dí] vyn.(!) T — znamenitě] vyn. N — neb] proto, nebo C městě slavném N — největší oběti TNC — 193 Bohu] vyn. RTUC tu] a tu, kde RU, a také tu CTN — [i] vyn. CRTNU tu] také tu RU, a taky v tom městě TNC - 194 mistři a] vyn. RU, kněží, mistři N — tak] vyn. RU — [Kristus] vyn. CRUTN — dnešní den TNC do Jeruzalema] k tomu městu TNC — 195-198 v něm... Nebo byl pravá obět za hříchy naše, jehožto biskupí, kněží, zákonníci i králové na obět vydali a krev jeho svatú vylili; obojí duše naše byly posvěceny. A tak, jakož B — 195 svau svatau C — aby] vyn. TNC — duše naše TNC — 196 aby osvítil NC, aby osvětil T — 197 A tak] Taky TNC — uvedl a spůsobil N — Boha Otce T — 198 námi] vámi R, nás T, námi, lidským pokolením N, 189 Marck 10, 33—34.
Strana 584
584 200 Otcem svým, uved, abychom ho víc nehněvali hříchy svými, za kteréžto jest Kristus umřel. Budiž jemu z toho chvála! Co jest to pak, že jest drahý Pán poslal po voslici a po voslátko učedlníky a potom na nich zase do Jeruzalema přijel? Toto jest, že voslice, to jest člověk, vyveden byl z ráje. Jenž se právě 205 přirovnává voslici; neb psáno li v žaltáři: »Člověk, když jest byl B 217 ve cti, neporozuměl sobě, přirovnán jest hovadóm ne- maudrým) a podoben jest učiněn jim.« Pak drahý Pán skrze svuoj příchod zase ho uvedl [vosla, to jest člověka] do ráje nebeského. Protož my, chcem-li, aby nás do nebe přivedl, musíme 210 jemu býti jako voslové poddáni a nésti jej na svém těle; jakož napomíná svatý Pavel k Korintuom: »Chvalte a noste Boha na těle vašem, nebo kúpeni jste mzdú velikú«. A tak drahý Pán bral se do toho Jeruzalema s pláčem a s milováním, neb s jedné námi, lidmi hříšnejmi C — vykládá] pokládá R — 199—201 [Kristus... chvála!] vyn. RTNUC — 201 chválu(!) B — 202 Co . .. pak] Taky toto jest bylo uloženo od věčnosti TNC pak] vyn. U — měl poslati TNC — po] pro RNU — po] vyn. R, pro NU 203 učedlníky] své učedlníky do Jeruzalema RU — 203—204 a potom... že] Nebo oslice k němu byla vyvedena z Jeruzalema, (+ tak C) jakož čtení svaté ukazuje, když (kdež N) dí: »Odvěžte (Odvažte N) ji a přiveďte mi (ke mně C)!« Co jest tím znamenalo se (vyn. C)? Jediné (Nic jiného TC) to (než T, než to C) že ta TNC — 203 nich] něm RU — jest] vyn. RU — 204 člověk hříšnej C — vyveden] vyhnán U — ráje pro hřich RU — jenž se právě] A proč se člověk RU, skrze hřích (+ a přestaupení přikázaní božího C), a proto se člověk TNC — 205 k voslici? RU — neb... Člověk] Protože R, Neb TNC, Proto U — byl člověk U — 206 neporuzumiel (sic!) B, ne- srozuměl jest RTC, nerozuměl U — sobě] vyn. RT — ale (+ 1 N) přirovnán TNC — k hovadům U, hovadům a podobnej učiněn jest jim C — «nemaud- rým vyn. B — 207 podobný RU — a podoben ... jim] vyn. TNC — Pak Ale U — Pak ... Pán] Potom pak Pán Kristus TNC — 208 svuoj příchod] své příští TNC — «ho) vyn. BU — [vosla ... člověka] vyn. RTNUC — onoho ráje TNC — 209 nebeského království a k (vyn. U) vidění pokoje RU — 209—210 Protož... jakož] Nosme (Nesmež U) ho na svých tělích, — jako ho (vyn. U) tato oslice nosila. A k tomu nábožně (vyn. U) RU 209 i my TNC — jestliže chcem TNC — 209—210 do nebe, ... jakož] uvedl do ráje nebeského aneb k vidění pokoje, i (vyn. NC) nosmež ho v sobě a v svém srdci, jako tato voslice nesla ho na sobě, takže na ní vjel (jel C) až do Jeruzalema. A k tomu TNC — 211 «napomíná dí B, napomíná nás U — k Korintuom] řka TNC — 212 svém N — 212—213 A tak... do toho] Také bylo uloženo, aby ten drahý Pán přišel (přijel N) do TNC — 213 205 Ž. 49, 21 — 211 Podle 2. Kor. 4, 10 a 1. Kor. 6, 20 a 7, 23 —
584 200 Otcem svým, uved, abychom ho víc nehněvali hříchy svými, za kteréžto jest Kristus umřel. Budiž jemu z toho chvála! Co jest to pak, že jest drahý Pán poslal po voslici a po voslátko učedlníky a potom na nich zase do Jeruzalema přijel? Toto jest, že voslice, to jest člověk, vyveden byl z ráje. Jenž se právě 205 přirovnává voslici; neb psáno li v žaltáři: »Člověk, když jest byl B 217 ve cti, neporozuměl sobě, přirovnán jest hovadóm ne- maudrým) a podoben jest učiněn jim.« Pak drahý Pán skrze svuoj příchod zase ho uvedl [vosla, to jest člověka] do ráje nebeského. Protož my, chcem-li, aby nás do nebe přivedl, musíme 210 jemu býti jako voslové poddáni a nésti jej na svém těle; jakož napomíná svatý Pavel k Korintuom: »Chvalte a noste Boha na těle vašem, nebo kúpeni jste mzdú velikú«. A tak drahý Pán bral se do toho Jeruzalema s pláčem a s milováním, neb s jedné námi, lidmi hříšnejmi C — vykládá] pokládá R — 199—201 [Kristus... chvála!] vyn. RTNUC — 201 chválu(!) B — 202 Co . .. pak] Taky toto jest bylo uloženo od věčnosti TNC pak] vyn. U — měl poslati TNC — po] pro RNU — po] vyn. R, pro NU 203 učedlníky] své učedlníky do Jeruzalema RU — 203—204 a potom... že] Nebo oslice k němu byla vyvedena z Jeruzalema, (+ tak C) jakož čtení svaté ukazuje, když (kdež N) dí: »Odvěžte (Odvažte N) ji a přiveďte mi (ke mně C)!« Co jest tím znamenalo se (vyn. C)? Jediné (Nic jiného TC) to (než T, než to C) že ta TNC — 203 nich] něm RU — jest] vyn. RU — 204 člověk hříšnej C — vyveden] vyhnán U — ráje pro hřich RU — jenž se právě] A proč se člověk RU, skrze hřích (+ a přestaupení přikázaní božího C), a proto se člověk TNC — 205 k voslici? RU — neb... Člověk] Protože R, Neb TNC, Proto U — byl člověk U — 206 neporuzumiel (sic!) B, ne- srozuměl jest RTC, nerozuměl U — sobě] vyn. RT — ale (+ 1 N) přirovnán TNC — k hovadům U, hovadům a podobnej učiněn jest jim C — «nemaud- rým vyn. B — 207 podobný RU — a podoben ... jim] vyn. TNC — Pak Ale U — Pak ... Pán] Potom pak Pán Kristus TNC — 208 svuoj příchod] své příští TNC — «ho) vyn. BU — [vosla ... člověka] vyn. RTNUC — onoho ráje TNC — 209 nebeského království a k (vyn. U) vidění pokoje RU — 209—210 Protož... jakož] Nosme (Nesmež U) ho na svých tělích, — jako ho (vyn. U) tato oslice nosila. A k tomu nábožně (vyn. U) RU 209 i my TNC — jestliže chcem TNC — 209—210 do nebe, ... jakož] uvedl do ráje nebeského aneb k vidění pokoje, i (vyn. NC) nosmež ho v sobě a v svém srdci, jako tato voslice nesla ho na sobě, takže na ní vjel (jel C) až do Jeruzalema. A k tomu TNC — 211 «napomíná dí B, napomíná nás U — k Korintuom] řka TNC — 212 svém N — 212—213 A tak... do toho] Také bylo uloženo, aby ten drahý Pán přišel (přijel N) do TNC — 213 205 Ž. 49, 21 — 211 Podle 2. Kor. 4, 10 a 1. Kor. 6, 20 a 7, 23 —
Strana 585
585 strany měl veliký zámutek, strach, lekání na svém těle a člově- 215 čenství, a z druhé strany měl velikú milost. Milost měl z toho, že tvá di más duše [skrze jeho umučení] radost míti bude, a bolest a pláč měl z nevděčnosti, kterúž jemu měli okázati za dobrodíní od něho vzaté. A tak měl nevidomú milost a bolest. Nebo, po- rozumí-li tomu člověk právě, proč jest drahý Pán přišel do Jeru- 220 zalema, a že pro nic pro jiné, než pro spasení jeho? A pakli neporoz- umí, že pro nic pro jiného nepřišel, než aby zatratil ho? Račiž nám dáti právě porozuměti, milostivý Pane! Ale jakož prvé bylo Křečeno, že to bylo uloženo, aby Kristus přišel [na svět] pro čest svého Otce a aby pokoj zjednal 225 mezi Bohem Otcem a námi)e. Neb jest tak měl uctěn býti Buoh Otec, [aby] skrze Syna jeho aby prchlivost jeho ukrocena byla? . A z toho Pán Ježíš po dni súdném bude nás Bohu Otci obětovati řka: »Na, Otče, kteréžs' mi dal a kteréžs' (!) jsem vykúpil svau krví, a skrze to sem ukrotil tvau prchlivost), navracuji ť toho] vyn. U — s pláčem velikým N — 214 veliký .. . člověčenství] velikau bolest TNC tčle a] vyn. RU 215 měl velikú] milování TNC — milost] vyn. T — Milost] takovau milost RU, A milost TN, vyn. C — měl] ta (to C) byla TNC — z toho] vyn. RU — 216 «i má vyn. B, nebo má RU . [skrze ... umučení] vyn. RTNUC radost věčně (věčnau C) TNC — 216 217 a bolest ... nevděčnosti] ale bolest jeho (+ jest C) a žalost z toho byla, že viděl velikau nevděčnost TNC 217 jemu] jemu, drahému Pánu N, vyn. U — okázati] se oplatiti (odplatiti C) TNC — za] a U — dobro- dínství T — 218 vzaté] učiněné TNC, vzíti lidé U — tak] kterak U — ne- vidomú] nevídanau U — 218— 219 porozumí-li] by mohl porozuměti TNO — 219 právě a to poznati TNC a drahý] Kristus TNC — toho (tohoto Ny Jeruzalema RTNC — 220 a že] vyn. T — a že ... jeho?] však proto, aby nás věčně, jakž nadepsáno, spasil N — jiného RC — pro spasení jeho?] aby tě spasil TC — 220 221 neporozumí... zatratil ho?] neporozumíš, proto ť jest přišel, aby tě zatratil TNC — 221 pro jiného] jiného U, pro jiné R — 221— 222 Račiž... Pane!] vyn. CN — 222 právě tomu RU — milostivý, drahý RU — 223 řečeno ... bylo» vyn. B — řečeno] praveno TUC, oznámeno N to] vyn. TNC — 224 [na svět] vyn. CRTNU — svého] vyn. CTN Otcovu TNC 224—225 ga aby . . . námi) vyn. B, a pro pokoj, aby jej zjednal mezi Bohem Otcem (vyn. C, + svým N) a námi (+ lidmi hříš- nejmi C, + lidským pokolením N) TNC — 225 Otcem] vyn. R — tak) vyn. U — ctěn RU, poctěn TNC — 226 Buoh] vyn. U — [aby] vyn. RTNUC — jeho] svého (+ milého N) CNT, vyn. RU — 226—227 «aby prchlivost... byla ukrocen byl od svého hněvu B, aby hněv jeho a prchlivost skrze něj byla ukrocena TNC — 227 z toho] protož drahý TNC — Otci svému N — 228 Na] Aj (Ej C), to tTNC — Otče milý TNC — 229 svau ... prchli- vost vyn. B — drahau krví TN — 229—230 již je tobě navracuji TNC —
585 strany měl veliký zámutek, strach, lekání na svém těle a člově- 215 čenství, a z druhé strany měl velikú milost. Milost měl z toho, že tvá di más duše [skrze jeho umučení] radost míti bude, a bolest a pláč měl z nevděčnosti, kterúž jemu měli okázati za dobrodíní od něho vzaté. A tak měl nevidomú milost a bolest. Nebo, po- rozumí-li tomu člověk právě, proč jest drahý Pán přišel do Jeru- 220 zalema, a že pro nic pro jiné, než pro spasení jeho? A pakli neporoz- umí, že pro nic pro jiného nepřišel, než aby zatratil ho? Račiž nám dáti právě porozuměti, milostivý Pane! Ale jakož prvé bylo Křečeno, že to bylo uloženo, aby Kristus přišel [na svět] pro čest svého Otce a aby pokoj zjednal 225 mezi Bohem Otcem a námi)e. Neb jest tak měl uctěn býti Buoh Otec, [aby] skrze Syna jeho aby prchlivost jeho ukrocena byla? . A z toho Pán Ježíš po dni súdném bude nás Bohu Otci obětovati řka: »Na, Otče, kteréžs' mi dal a kteréžs' (!) jsem vykúpil svau krví, a skrze to sem ukrotil tvau prchlivost), navracuji ť toho] vyn. U — s pláčem velikým N — 214 veliký .. . člověčenství] velikau bolest TNC tčle a] vyn. RU 215 měl velikú] milování TNC — milost] vyn. T — Milost] takovau milost RU, A milost TN, vyn. C — měl] ta (to C) byla TNC — z toho] vyn. RU — 216 «i má vyn. B, nebo má RU . [skrze ... umučení] vyn. RTNUC radost věčně (věčnau C) TNC — 216 217 a bolest ... nevděčnosti] ale bolest jeho (+ jest C) a žalost z toho byla, že viděl velikau nevděčnost TNC 217 jemu] jemu, drahému Pánu N, vyn. U — okázati] se oplatiti (odplatiti C) TNC — za] a U — dobro- dínství T — 218 vzaté] učiněné TNC, vzíti lidé U — tak] kterak U — ne- vidomú] nevídanau U — 218— 219 porozumí-li] by mohl porozuměti TNO — 219 právě a to poznati TNC a drahý] Kristus TNC — toho (tohoto Ny Jeruzalema RTNC — 220 a že] vyn. T — a že ... jeho?] však proto, aby nás věčně, jakž nadepsáno, spasil N — jiného RC — pro spasení jeho?] aby tě spasil TC — 220 221 neporozumí... zatratil ho?] neporozumíš, proto ť jest přišel, aby tě zatratil TNC — 221 pro jiného] jiného U, pro jiné R — 221— 222 Račiž... Pane!] vyn. CN — 222 právě tomu RU — milostivý, drahý RU — 223 řečeno ... bylo» vyn. B — řečeno] praveno TUC, oznámeno N to] vyn. TNC — 224 [na svět] vyn. CRTNU — svého] vyn. CTN Otcovu TNC 224—225 ga aby . . . námi) vyn. B, a pro pokoj, aby jej zjednal mezi Bohem Otcem (vyn. C, + svým N) a námi (+ lidmi hříš- nejmi C, + lidským pokolením N) TNC — 225 Otcem] vyn. R — tak) vyn. U — ctěn RU, poctěn TNC — 226 Buoh] vyn. U — [aby] vyn. RTNUC — jeho] svého (+ milého N) CNT, vyn. RU — 226—227 «aby prchlivost... byla ukrocen byl od svého hněvu B, aby hněv jeho a prchlivost skrze něj byla ukrocena TNC — 227 z toho] protož drahý TNC — Otci svému N — 228 Na] Aj (Ej C), to tTNC — Otče milý TNC — 229 svau ... prchli- vost vyn. B — drahau krví TN — 229—230 již je tobě navracuji TNC —
Strana 586
586 230 je tobě v ruce tvé!« Nebo Otec Buoh řekl byl svému Synu (psáno v žaltáři): »Požádaj ode mne, a dám tobě národy, dědictví tvé.« A tak všickni budú ke cti Boha Otce drahého, kteréž Kristus přivede do království nebeského. A tak to všeckno bylo uloženo od věčnosti, aby přišel u do Jeruzalema jako dnešní den, aby B 218 235 se tu všecko skonalo, co jest o něm prorokováno. A protož z toho drahého umučení děkujme Bohu Otci i Synu jeho milému a prosme, ať nás nezbavuje úžitku jeho! * 230 v tvoje ruce svaté N — tak byl řekl TNC — «svému vyn. B, k svému TN — Synu nejmilejšímu N — 231 (psáno v žaltáři)] vyn. RTNUC — k dě- dictví tvému C — v dědictví U — 232 tvé, a končiny země, vladařství tvé N — všickni] všichni, kteří koli budau přivedeni do království nebeského TNC — k veliké cti TNC — Boha ... drahého] Otci nebeskému drahému U — 232—237 kteréž ... jeho] A ještě netoliko proto byl přišel na tento svět milý Syn boží, aby hledal cti Boha Otce (+ drahého C, + všemo- haucího N), ale taky proto, aby hněv jeho, který měl proti nám, ukojil. Neb (+ málo N) předtím byl řekl Bůh Otec: »Žel mi jest, že sem kdy stvořil člověka«, takže ihned od té chvíle Bůh Otec žádné oběti nechtěl přijímati (přijíti NC); an tak (+ i N) David říkal (říkával C): »Zápalných obětí a da- rův nechtěl si«, až sám drahý Pán Ježíš ráčil se obětovati Bohu Otci za nás. Neb jeho obětování pošlo z pravého poslušenství, kteréž měl k Bohu Otci (+ svému N), a z (vyn. C) toho také Bůh chce od nás prvé (+ radějí N) poslušenství nežli obětem (oběti N). Poprosmež všichni milýho (vyn. NC) Pána Ježíše, ať nás ráčí účastny učiniti svého nevinného umučení TNC — 233 všeckno] vyn. RU — 235 tu] již to RU — jest kdy (vyn. U) bylo RU — něm, o drahém Pánu Ježíšovi RU — 236 drahého] vyn. RU — 236—237 i Synu ... jeho!] a chvalme jeho z něho, žádajíce (+ jeho a prosíce R), ať nás (nám U) ráčí (+ dáti býti U) účastny (aučastna U) učiniti umu- čení (+ jeho U) Syna svého milého! Amen RU — (Potom následuje v T — bez přerušení a bez jakéhokoli nadpisu! — třetí recense kázání na Květnou n eděli, která jest v rkpise K—zde v tisku II. kázání; rovněž v N, ale před tím jest titul: »V Květnau neděli druhé kázaní« (vlastně je to už třetí; písař N nepřihlíží tu k prvému kázání, jež jest ob saženo v N na normálním místě v pořadu kázání, před kázáním na hod Boží velikonoční, kdežto obě tyto recense jsou až vzadu!) 231 Ž. 2, 8 —
586 230 je tobě v ruce tvé!« Nebo Otec Buoh řekl byl svému Synu (psáno v žaltáři): »Požádaj ode mne, a dám tobě národy, dědictví tvé.« A tak všickni budú ke cti Boha Otce drahého, kteréž Kristus přivede do království nebeského. A tak to všeckno bylo uloženo od věčnosti, aby přišel u do Jeruzalema jako dnešní den, aby B 218 235 se tu všecko skonalo, co jest o něm prorokováno. A protož z toho drahého umučení děkujme Bohu Otci i Synu jeho milému a prosme, ať nás nezbavuje úžitku jeho! * 230 v tvoje ruce svaté N — tak byl řekl TNC — «svému vyn. B, k svému TN — Synu nejmilejšímu N — 231 (psáno v žaltáři)] vyn. RTNUC — k dě- dictví tvému C — v dědictví U — 232 tvé, a končiny země, vladařství tvé N — všickni] všichni, kteří koli budau přivedeni do království nebeského TNC — k veliké cti TNC — Boha ... drahého] Otci nebeskému drahému U — 232—237 kteréž ... jeho] A ještě netoliko proto byl přišel na tento svět milý Syn boží, aby hledal cti Boha Otce (+ drahého C, + všemo- haucího N), ale taky proto, aby hněv jeho, který měl proti nám, ukojil. Neb (+ málo N) předtím byl řekl Bůh Otec: »Žel mi jest, že sem kdy stvořil člověka«, takže ihned od té chvíle Bůh Otec žádné oběti nechtěl přijímati (přijíti NC); an tak (+ i N) David říkal (říkával C): »Zápalných obětí a da- rův nechtěl si«, až sám drahý Pán Ježíš ráčil se obětovati Bohu Otci za nás. Neb jeho obětování pošlo z pravého poslušenství, kteréž měl k Bohu Otci (+ svému N), a z (vyn. C) toho také Bůh chce od nás prvé (+ radějí N) poslušenství nežli obětem (oběti N). Poprosmež všichni milýho (vyn. NC) Pána Ježíše, ať nás ráčí účastny učiniti svého nevinného umučení TNC — 233 všeckno] vyn. RU — 235 tu] již to RU — jest kdy (vyn. U) bylo RU — něm, o drahém Pánu Ježíšovi RU — 236 drahého] vyn. RU — 236—237 i Synu ... jeho!] a chvalme jeho z něho, žádajíce (+ jeho a prosíce R), ať nás (nám U) ráčí (+ dáti býti U) účastny (aučastna U) učiniti umu- čení (+ jeho U) Syna svého milého! Amen RU — (Potom následuje v T — bez přerušení a bez jakéhokoli nadpisu! — třetí recense kázání na Květnou n eděli, která jest v rkpise K—zde v tisku II. kázání; rovněž v N, ale před tím jest titul: »V Květnau neděli druhé kázaní« (vlastně je to už třetí; písař N nepřihlíží tu k prvému kázání, jež jest ob saženo v N na normálním místě v pořadu kázání, před kázáním na hod Boží velikonoční, kdežto obě tyto recense jsou až vzadu!) 231 Ž. 2, 8 —
Strana 587
Kázaní na neděli Květnú. Kázání K 152a Když jest Pán Ježíš ráčil přijíti na tento svět pro nás, aby pomohl nám z pekla horaucího a vytáhl nás a vydřel z aust a z hrdla dáblova, a ráčil se vtěliti, tehdy ihned, když jest anděl vzdal po- 5 selství a ona, drahá Panna Maria, svolila řkúci: »Staniž mi se vedlé slova tvého!«, — ihned okamžení stvořeno jest v jejím životě pojednau celé, dokonalé tělo, a duše nová ihned okamžení vlita a spojena s tím tělem, že ihned celý člověk byl pojednau náš milý Pán Ježíš (ne tak, jako my teď, obecným u během pomalu K 152a lo se audové jednají až do čtyřidcíti dní, ale toto ihned, pojednau); a tak ihned ta drahá duše jeho byla jest naplněna vší múdrosti a všeho umění, všeho poznání, že to malé děťátko bylo ihned tak múdré, tak umělé i všeho poznání plné, jako jest dnes, sedě na pravici Boha Otce všemohúcího. A protož Jeremiáš prorok, v uosobě 15 jeho mluvě, dí (— a bude to proroctví čteno v tuto středu—): 1 V Květnau neděli druhé kázaní N, vyn. TC — Varianty pe- rikop viz při I. kázání. Slova v hranatých závor- kách, není-li o nich ve variantech zmínky, jsou v rukopise K pozdější přípisky 2 Nejmilejší! Když SO — náš] vyn. SO Ježíš Kristus, pravý Buoh a pravý člověk N — tento] ten C, vyn. S — pro nás] vyn. SO — nás hříšné TNC 3 spomohl O — nám hříšným S0 — 3—4 a vydřel ... dáblova a z hrdla ďáblu SO — 4 ráčil se nejprv O — pro nás vtěliti SO, vtěliti v pře- čistau Pannu Marii C — tehdy] a SO — když] jakž SO — vzdal] zděl NO, vyřídil SO — 4—5 poselství sobě poručené N — 5 ona] ta S0 — drahá a velebná N — Maria] vyn. SO — podlé T — 6 v okamžení S, vokamžením Os v jejím životě] vyn. SO — čistém životě N — 7 celé a NO — ihned] vyn. SO — v okamžení S, vyn. O — 8 tím] vyn. CTNSO — člověk] vyn. SO 8 9 náš... Pán] Kristus SO — 9 milý, drahý T — ne tak ... bě- hem] avšak ne tím (takovým 0) během, jako my, obecným S0 — tak vyn. TNC— 10 jednají] působí N, spojují O — ihned] vyn. SO — 11 a tak) takže S0 — drahá a důstojná N — duše] Panna(!) SO — jeho] vyn. SO 12 všeho umění] umění O — všeho poznání] vyn. TNC, a poznání S0 — že takže S, a O - ihned] vyn. SO — 13 tak umělé] a umělé S0 — všech C — jako] tak jako S0 — 14—16 A protož .. . sem«] vyn. SO — 14 prorok boží N — 15 čteno a v církvi boží vykládáno N — tuto středu] tento auterý - 5 Luk. 1, 38 6 nn. Srvnej Naučení spasitedlná, připojovaná k Rokycanově Postille (otištěná na konci této edice).
Kázaní na neděli Květnú. Kázání K 152a Když jest Pán Ježíš ráčil přijíti na tento svět pro nás, aby pomohl nám z pekla horaucího a vytáhl nás a vydřel z aust a z hrdla dáblova, a ráčil se vtěliti, tehdy ihned, když jest anděl vzdal po- 5 selství a ona, drahá Panna Maria, svolila řkúci: »Staniž mi se vedlé slova tvého!«, — ihned okamžení stvořeno jest v jejím životě pojednau celé, dokonalé tělo, a duše nová ihned okamžení vlita a spojena s tím tělem, že ihned celý člověk byl pojednau náš milý Pán Ježíš (ne tak, jako my teď, obecným u během pomalu K 152a lo se audové jednají až do čtyřidcíti dní, ale toto ihned, pojednau); a tak ihned ta drahá duše jeho byla jest naplněna vší múdrosti a všeho umění, všeho poznání, že to malé děťátko bylo ihned tak múdré, tak umělé i všeho poznání plné, jako jest dnes, sedě na pravici Boha Otce všemohúcího. A protož Jeremiáš prorok, v uosobě 15 jeho mluvě, dí (— a bude to proroctví čteno v tuto středu—): 1 V Květnau neděli druhé kázaní N, vyn. TC — Varianty pe- rikop viz při I. kázání. Slova v hranatých závor- kách, není-li o nich ve variantech zmínky, jsou v rukopise K pozdější přípisky 2 Nejmilejší! Když SO — náš] vyn. SO Ježíš Kristus, pravý Buoh a pravý člověk N — tento] ten C, vyn. S — pro nás] vyn. SO — nás hříšné TNC 3 spomohl O — nám hříšným S0 — 3—4 a vydřel ... dáblova a z hrdla ďáblu SO — 4 ráčil se nejprv O — pro nás vtěliti SO, vtěliti v pře- čistau Pannu Marii C — tehdy] a SO — když] jakž SO — vzdal] zděl NO, vyřídil SO — 4—5 poselství sobě poručené N — 5 ona] ta S0 — drahá a velebná N — Maria] vyn. SO — podlé T — 6 v okamžení S, vokamžením Os v jejím životě] vyn. SO — čistém životě N — 7 celé a NO — ihned] vyn. SO — v okamžení S, vyn. O — 8 tím] vyn. CTNSO — člověk] vyn. SO 8 9 náš... Pán] Kristus SO — 9 milý, drahý T — ne tak ... bě- hem] avšak ne tím (takovým 0) během, jako my, obecným S0 — tak vyn. TNC— 10 jednají] působí N, spojují O — ihned] vyn. SO — 11 a tak) takže S0 — drahá a důstojná N — duše] Panna(!) SO — jeho] vyn. SO 12 všeho umění] umění O — všeho poznání] vyn. TNC, a poznání S0 — že takže S, a O - ihned] vyn. SO — 13 tak umělé] a umělé S0 — všech C — jako] tak jako S0 — 14—16 A protož .. . sem«] vyn. SO — 14 prorok boží N — 15 čteno a v církvi boží vykládáno N — tuto středu] tento auterý - 5 Luk. 1, 38 6 nn. Srvnej Naučení spasitedlná, připojovaná k Rokycanově Postille (otištěná na konci této edice).
Strana 588
588 »Pane, okázal si mi, a poznal sem.« Tak ť jest jemu Buoh Otec ihned okázal, že ta drahá duše viděla v božství jakožto v zrcadle všecky věci minulé i budaucí. Nebo již jest viděla a znala, kterak má maudře naše spasení jednati a vuoli Boha Otce naplniti, l K 152bl 20 znala a věděla, koliko duší má býti a kolik bylo, koliko se jest na- rodilo aneb narodí na svět, hříchy všechny viděla tvé i mé, všecky mauky, nesnáze, kteréž měl podstúpiti, všecky znal a věděl věděl také, koliko ran bude míti na svém těle, všecko znal a věděl. A nemni, by ť ty rány, kteréž jest trpěl drahý Pán na svém těle, 25 takéž jemu přišly jako jiným lidem, ale každá rána zvláštní živau bolest měla. Jiní lidé, když mají několiko ran, a jednu bude míti najvětší, že jej najvíce bolí, jiných za tau jako zapomene a bude říci: »Na tyto ť bych tak nedbal, však ť nečiji, by ť mě ty bolely, jedne ť mě tato najvíce bolí«; anebo když kto má zimnici a kámen, 30 také říká: »Zimnici ť l bych ještě strpěl, ale kámen, ten mě K 152b2 náramně trápí«; anebo opět, když koho hlava bolí a zubi, říkají: »Nic ť bych tak na hlavu nedbal, ale zubi ť mě trápí náramně“ — takže za větší bolestí člověk menší zapomene. To lidem bývá. Ale jemu, drahému Pánu, nebylo jest tak, ale každá najmenší († příští N) TN — 16 ukázal T, pokázal NC — milý Pán Bůh T — 17 ihned] vyn. SO — pokázal TNC, prokázal SO — 19 Boha] vyn. O — Otce svého O — 20 znal SO — viděla C, věděl SO — 20—21 má býti ... narodí] bylo, kolik jest a kolik jich ještě býti má a naroditi se jich (vyn. S) SO — 20 býti stvořeno na svět N — 20—21 se jest ... svět] má ještě býti a se naroditi lidí N — 20 jest] jich C — 21 viděla] viděl S, vyn. O — všecky též i SO, vyn. C — 22 všecky znal a věděl] vyn. SO — 23 věděl] viděl NO svatém těle N — věděl] viděl CO — 24 nedomnívej se C — 24—25 A nemni.. jiným lidem] drahý Pán SO — 24 Pán Ježíš T — 25 takéž všecky takéž C, všecky též (tak N) TN — jiným teď N — ale] jakau O — každičká nejmenší N — 26 měla] bude míti O, vyn.(!) C — jiní pak S — jiní ... mají] A my pak, když máme O — jedna SO — že bude O — míti] vyn. SO — 27 že a ta že O — jiných všech O — za tau jako] jako zadu NC — jako] vyn. O — a bude říci] říkají S, řka O — 28 říci] mluviti N — bych prý N — bych tak nedbal] já ne tak mnoho (vyn. O) dbám SO — 28—29 však ... jedne ť] ale SO — 28 tak (+ hrubě C) bolely NC — 29 jedne toliko N, jediná C — bolí] trápí O — kto] někdo S, vyn. O — spolu zimnici SO — 30 také] tedy S, tehdy O — ještě] ještě spíše C, vyn. S0 — trpěl N — ten] vyn. SO — 31 náramně] velmi O — opět] vyn. SO — i (vyn. S0) říká CNSO — 32 Nic... tak] Tak ť bych N, Ne tak bych SO — netbal T, dbal SO — náramně] velmi S — 33 takže] že TN, a tak SO — člověk] vyn. O — na menší SO — To tak C — To . . . bývá!] vyn. SO — lidem vůbec N — 34 jemu] tomu S, tomuto 16 Podle Jer. 11, 18 —
588 »Pane, okázal si mi, a poznal sem.« Tak ť jest jemu Buoh Otec ihned okázal, že ta drahá duše viděla v božství jakožto v zrcadle všecky věci minulé i budaucí. Nebo již jest viděla a znala, kterak má maudře naše spasení jednati a vuoli Boha Otce naplniti, l K 152bl 20 znala a věděla, koliko duší má býti a kolik bylo, koliko se jest na- rodilo aneb narodí na svět, hříchy všechny viděla tvé i mé, všecky mauky, nesnáze, kteréž měl podstúpiti, všecky znal a věděl věděl také, koliko ran bude míti na svém těle, všecko znal a věděl. A nemni, by ť ty rány, kteréž jest trpěl drahý Pán na svém těle, 25 takéž jemu přišly jako jiným lidem, ale každá rána zvláštní živau bolest měla. Jiní lidé, když mají několiko ran, a jednu bude míti najvětší, že jej najvíce bolí, jiných za tau jako zapomene a bude říci: »Na tyto ť bych tak nedbal, však ť nečiji, by ť mě ty bolely, jedne ť mě tato najvíce bolí«; anebo když kto má zimnici a kámen, 30 také říká: »Zimnici ť l bych ještě strpěl, ale kámen, ten mě K 152b2 náramně trápí«; anebo opět, když koho hlava bolí a zubi, říkají: »Nic ť bych tak na hlavu nedbal, ale zubi ť mě trápí náramně“ — takže za větší bolestí člověk menší zapomene. To lidem bývá. Ale jemu, drahému Pánu, nebylo jest tak, ale každá najmenší († příští N) TN — 16 ukázal T, pokázal NC — milý Pán Bůh T — 17 ihned] vyn. SO — pokázal TNC, prokázal SO — 19 Boha] vyn. O — Otce svého O — 20 znal SO — viděla C, věděl SO — 20—21 má býti ... narodí] bylo, kolik jest a kolik jich ještě býti má a naroditi se jich (vyn. S) SO — 20 býti stvořeno na svět N — 20—21 se jest ... svět] má ještě býti a se naroditi lidí N — 20 jest] jich C — 21 viděla] viděl S, vyn. O — všecky též i SO, vyn. C — 22 všecky znal a věděl] vyn. SO — 23 věděl] viděl NO svatém těle N — věděl] viděl CO — 24 nedomnívej se C — 24—25 A nemni.. jiným lidem] drahý Pán SO — 24 Pán Ježíš T — 25 takéž všecky takéž C, všecky též (tak N) TN — jiným teď N — ale] jakau O — každičká nejmenší N — 26 měla] bude míti O, vyn.(!) C — jiní pak S — jiní ... mají] A my pak, když máme O — jedna SO — že bude O — míti] vyn. SO — 27 že a ta že O — jiných všech O — za tau jako] jako zadu NC — jako] vyn. O — a bude říci] říkají S, řka O — 28 říci] mluviti N — bych prý N — bych tak nedbal] já ne tak mnoho (vyn. O) dbám SO — 28—29 však ... jedne ť] ale SO — 28 tak (+ hrubě C) bolely NC — 29 jedne toliko N, jediná C — bolí] trápí O — kto] někdo S, vyn. O — spolu zimnici SO — 30 také] tedy S, tehdy O — ještě] ještě spíše C, vyn. S0 — trpěl N — ten] vyn. SO — 31 náramně] velmi O — opět] vyn. SO — i (vyn. S0) říká CNSO — 32 Nic... tak] Tak ť bych N, Ne tak bych SO — netbal T, dbal SO — náramně] velmi S — 33 takže] že TN, a tak SO — člověk] vyn. O — na menší SO — To tak C — To . . . bývá!] vyn. SO — lidem vůbec N — 34 jemu] tomu S, tomuto 16 Podle Jer. 11, 18 —
Strana 589
589 35 ranka živau bolest zvláště a zvláště čitedlnau mauku jest jemu činila: hlava jinau, hřebíci jinau, bičování jinau, uplvání jinau, žluč jinau. A netoliko to; ale i tato dnešní čest, která se jest dála jemu, drahému Pánu, aby jemu mauky nové nepřidala a bolesti? Neb věděl a znal jich velikau nevděčnost, že po tak veliké cti 40 a slávě ven jej z města u Veliký pátek jako zločince vyvedau, H ani hned u večer — jako dnes — také ho žádný přijíti nechtěl K 153a do svého domu, že mušel z mě(stka ven jíti do Betaní. A tak, koliko kolivěk ran bylo, toliko muk zvláštních. A tím jest on, drahý Pán, převýšil a přesáhl všecky mauky všeho světa, co jich 45 jest bylo na všem světě, an sám dí: »Ó vy všichni, kdož cestau jdete (totiž psotami a bídami), vizte a znamenejte, že ť není bo- lesti, jako jest bolest má.« Také jest viděla ta drahá duše ne- vděčnost mnohých lidí, že nebudau účastni jeho těžké práce pro nevděčnost. I dí tu dále prorok Jeremiáš v osobě drahého Pána: »Ty si mi ukázal snažnosti jich.« On, milý Pán, znal a věděl všecko, kte- r ak au snažností Židé a pilností jednali sau jeho smrt; to vše viděl, jakož; ll o tom v dnešní pašiji svatý Matúš pokládá. Protož, K 153a když člověk pašije poslúchá, tyto čtyři věci má na mysli rozjímati: 55 aby měl bolest, radost, bázen a naději. Bolest aby měl, že s' svého milého Buoha snad příčina svými hříchy k tak ukrutnému umučení O — Pánů Ježíšovi T — každá, i ta NSO — 35 jeho ranka CTN, rána SO zvláště vyn. NSO — a zvláště] a zvláštní S0 — a čitedlnau S0 — jest jemu činila] dávala S, měla O 36—37 hlava ... žluč jinauj vyn. SO 36 hřebové N 37 žluč s octem C — jest dála] činila O — 38 jemu] vyn. SO abyl vyn. SO - přidala SO — 39 tak takové T — 40 ven ... z města vyn. SO nějakého zločince N vyvedli TC — 41 ano NO — hned] ihned jako O — jako] vyn. O — také] vyn. NSO— 42 svého domu] hospody N — že mušel] ale musil NSO — městi(!) K — 43 kolivčk] vyn. O — toliko toliko bylo O m i muk S0 — zvláštních přibyl o (ps. přibyly) N 44 a přesáhl] vyn. O 44 45 co jich ... světě] vyn. SO 45 ano S, jakož O jenž CTNSO - cesta tauto SO 46 totiž... bídami] vyn. SO— 47 51 Také ... snažnosti jich] vyn. SO — 47 to viděla CTN — 50 Pána Ježíše CTN — 51 pokázal CTN — snažnost C — On] vyn. SO všecko] vyn. S0 — kterau KC — 52 jeho] o jeho C, o jeho obavnau N to vše viděl] vyn. SO 53 věděl C — pašiji] svaté pašiji první N, pašije O pokládá] vypravuje O — 54 když člověk] každý člověk, když O mysli své S, mysli míti a C — 56 snad vyn. TSO hříchy těžkými 50 42 Části kázání z K v závorkách R jsou v rkpise pozdější přepisy na místech porušených neho vytrhaných (viz o tom v úvodě) 45 Pláč 1, 12 50 Jer. 11, 18 —
589 35 ranka živau bolest zvláště a zvláště čitedlnau mauku jest jemu činila: hlava jinau, hřebíci jinau, bičování jinau, uplvání jinau, žluč jinau. A netoliko to; ale i tato dnešní čest, která se jest dála jemu, drahému Pánu, aby jemu mauky nové nepřidala a bolesti? Neb věděl a znal jich velikau nevděčnost, že po tak veliké cti 40 a slávě ven jej z města u Veliký pátek jako zločince vyvedau, H ani hned u večer — jako dnes — také ho žádný přijíti nechtěl K 153a do svého domu, že mušel z mě(stka ven jíti do Betaní. A tak, koliko kolivěk ran bylo, toliko muk zvláštních. A tím jest on, drahý Pán, převýšil a přesáhl všecky mauky všeho světa, co jich 45 jest bylo na všem světě, an sám dí: »Ó vy všichni, kdož cestau jdete (totiž psotami a bídami), vizte a znamenejte, že ť není bo- lesti, jako jest bolest má.« Také jest viděla ta drahá duše ne- vděčnost mnohých lidí, že nebudau účastni jeho těžké práce pro nevděčnost. I dí tu dále prorok Jeremiáš v osobě drahého Pána: »Ty si mi ukázal snažnosti jich.« On, milý Pán, znal a věděl všecko, kte- r ak au snažností Židé a pilností jednali sau jeho smrt; to vše viděl, jakož; ll o tom v dnešní pašiji svatý Matúš pokládá. Protož, K 153a když člověk pašije poslúchá, tyto čtyři věci má na mysli rozjímati: 55 aby měl bolest, radost, bázen a naději. Bolest aby měl, že s' svého milého Buoha snad příčina svými hříchy k tak ukrutnému umučení O — Pánů Ježíšovi T — každá, i ta NSO — 35 jeho ranka CTN, rána SO zvláště vyn. NSO — a zvláště] a zvláštní S0 — a čitedlnau S0 — jest jemu činila] dávala S, měla O 36—37 hlava ... žluč jinauj vyn. SO 36 hřebové N 37 žluč s octem C — jest dála] činila O — 38 jemu] vyn. SO abyl vyn. SO - přidala SO — 39 tak takové T — 40 ven ... z města vyn. SO nějakého zločince N vyvedli TC — 41 ano NO — hned] ihned jako O — jako] vyn. O — také] vyn. NSO— 42 svého domu] hospody N — že mušel] ale musil NSO — městi(!) K — 43 kolivčk] vyn. O — toliko toliko bylo O m i muk S0 — zvláštních přibyl o (ps. přibyly) N 44 a přesáhl] vyn. O 44 45 co jich ... světě] vyn. SO 45 ano S, jakož O jenž CTNSO - cesta tauto SO 46 totiž... bídami] vyn. SO— 47 51 Také ... snažnosti jich] vyn. SO — 47 to viděla CTN — 50 Pána Ježíše CTN — 51 pokázal CTN — snažnost C — On] vyn. SO všecko] vyn. S0 — kterau KC — 52 jeho] o jeho C, o jeho obavnau N to vše viděl] vyn. SO 53 věděl C — pašiji] svaté pašiji první N, pašije O pokládá] vypravuje O — 54 když člověk] každý člověk, když O mysli své S, mysli míti a C — 56 snad vyn. TSO hříchy těžkými 50 42 Části kázání z K v závorkách R jsou v rkpise pozdější přepisy na místech porušených neho vytrhaných (viz o tom v úvodě) 45 Pláč 1, 12 50 Jer. 11, 18 —
Strana 590
590 [připravil]. Radost aby měl, že ť jest tě z věčné smrti vykúpil a bránu království nebeského otevřel a do té tě buohdá uvede. Bázen aby měl, poněvadž jest on trpěl tak mnoho, a my, nebude- 60 me-li pro ň trpěti, kteraks ním budem kralovati? Také se máme báti, aby jeho ukrutné utrpení a umučení a jeho smrt hořká nebyla na nás zmařena. Naději máme míti, že, poněvadž jest nám Buoh Otec jeho dal, také nám bóhdá věc menší dá, nebeské krá iilovství, K 153b a uvede nás do něho. Protož, milý křesťane, nemni, by ť jemu, 65 drahému Pánu, to lehko bylo trpěti od tohoto lidu, kterýž jest byl sobě vyvolil ze všeho světa a nade všecky jiné národy! Divná dobrodínství jim okazoval, Židóm, a kterak sú byli snažni, aby jej zahubili! A on stál jako beránek tichý, jenž nesen bývá k oběti zápalné. Proč se jest milý, drahý Pán ráčil k beránkovi přirovnati? 70 Však sau také jiné oběti byly, ano obětovali kozelce, voly, telata? Avšak se jedno k beránkovi ráčil přirovnati. Bylo tak Židuom rozkázáno, že na každý den vždycky přede všemi jinými obětmi beránka obětovali a potom teprv nesli jiné oběti a opět večer po všech obětech opět beránka obětovali, takže vždy beránkem oběti 75 počali ll a beránkem dokonali; a dvakrát za den beránka obětovali, K 153b TNC — ukrutnému a ohavnému C — mučení O — 57 měl s toho 0 — z] od O — 58 a do té... uvede] vyn. CTN, kdežto tě potom i uvede (ráčí uvésti O) S0 — 59 on, drahý Pán N — pro tebe trpěl S0 — 59—60 budem-li O — 60 pro ň] také s ním S0 — kterak] vyn. O — 61 trpení TC, trápení O — a umučení] a nevinné umučení C, vyn. S0 — jeho] vyn. O — hořká, nevinná TNC — 62 na nás] vyn. TC, na něm SO — naději pak S — 63 také nám] také ť s ním S, také ť nám s ním O — bóhdá] milý a drahý Pán Bůh dá T, věříme, z milosti své C, vyn. NSO — dá nám T, dá, totiž NC, ráčí dáti SO — 64 a uvede .. . něho] vyn. SO — milí křesťané CSO — nedomnívej se N, nedomnívejte se CSO — by ť] ať by O — jemu] tomu S — 65 dra- hému Pánu] vyn. O — Pánu Ježíšovi T — lehké S, tak lehko O — bylo a přišlo C — toho SO — 66 jiné] vyn. SO — Divná] a divná O — 67 dobro- díní N, a mnohá (rozličná C) dobrodíní CSO — jim] jemu SO, vyn. C — Ži- dóm] totižto Židům C, vyn. SO — 69 Proč] Ale proč O — jest milý] pak S, jest O — Pán Ježíš T — ráčil] vyn. O — přirovnával O, přirovnati anebo připodobniti C — 70 i jiné S — bývaly CSO — an N — ano obětovali] vyn. SO — obětovávali C — kozli SO — telata, (+ to C) vše TC — 71 avšak .. přirovnati] vyn. SO — jedno] toliko N — Bylo tak] Ale tak bylo S, Ano bylo O — Židuom] lidu izrahelskému N — 72 rozkázaní T, přikázáno N — že] aby S, vyn.(!) O — vždycky] nejprvé S0 — jinými] vyn. SO — 73 a po- tom ... jiné oběti] vyn. O — opět večer] pak opěty S0 — u večer C — 74 jiných (po těch C) obětech CS — opět] po druhé N, vyn. O — obětovali] vyn. O — takže] a tak S, a tak zase O — vždy] na každý den N — 75 začínali 71 nn. 2. M. 29, 38—39; 3. M. 22, 21—22.
590 [připravil]. Radost aby měl, že ť jest tě z věčné smrti vykúpil a bránu království nebeského otevřel a do té tě buohdá uvede. Bázen aby měl, poněvadž jest on trpěl tak mnoho, a my, nebude- 60 me-li pro ň trpěti, kteraks ním budem kralovati? Také se máme báti, aby jeho ukrutné utrpení a umučení a jeho smrt hořká nebyla na nás zmařena. Naději máme míti, že, poněvadž jest nám Buoh Otec jeho dal, také nám bóhdá věc menší dá, nebeské krá iilovství, K 153b a uvede nás do něho. Protož, milý křesťane, nemni, by ť jemu, 65 drahému Pánu, to lehko bylo trpěti od tohoto lidu, kterýž jest byl sobě vyvolil ze všeho světa a nade všecky jiné národy! Divná dobrodínství jim okazoval, Židóm, a kterak sú byli snažni, aby jej zahubili! A on stál jako beránek tichý, jenž nesen bývá k oběti zápalné. Proč se jest milý, drahý Pán ráčil k beránkovi přirovnati? 70 Však sau také jiné oběti byly, ano obětovali kozelce, voly, telata? Avšak se jedno k beránkovi ráčil přirovnati. Bylo tak Židuom rozkázáno, že na každý den vždycky přede všemi jinými obětmi beránka obětovali a potom teprv nesli jiné oběti a opět večer po všech obětech opět beránka obětovali, takže vždy beránkem oběti 75 počali ll a beránkem dokonali; a dvakrát za den beránka obětovali, K 153b TNC — ukrutnému a ohavnému C — mučení O — 57 měl s toho 0 — z] od O — 58 a do té... uvede] vyn. CTN, kdežto tě potom i uvede (ráčí uvésti O) S0 — 59 on, drahý Pán N — pro tebe trpěl S0 — 59—60 budem-li O — 60 pro ň] také s ním S0 — kterak] vyn. O — 61 trpení TC, trápení O — a umučení] a nevinné umučení C, vyn. S0 — jeho] vyn. O — hořká, nevinná TNC — 62 na nás] vyn. TC, na něm SO — naději pak S — 63 také nám] také ť s ním S, také ť nám s ním O — bóhdá] milý a drahý Pán Bůh dá T, věříme, z milosti své C, vyn. NSO — dá nám T, dá, totiž NC, ráčí dáti SO — 64 a uvede .. . něho] vyn. SO — milí křesťané CSO — nedomnívej se N, nedomnívejte se CSO — by ť] ať by O — jemu] tomu S — 65 dra- hému Pánu] vyn. O — Pánu Ježíšovi T — lehké S, tak lehko O — bylo a přišlo C — toho SO — 66 jiné] vyn. SO — Divná] a divná O — 67 dobro- díní N, a mnohá (rozličná C) dobrodíní CSO — jim] jemu SO, vyn. C — Ži- dóm] totižto Židům C, vyn. SO — 69 Proč] Ale proč O — jest milý] pak S, jest O — Pán Ježíš T — ráčil] vyn. O — přirovnával O, přirovnati anebo připodobniti C — 70 i jiné S — bývaly CSO — an N — ano obětovali] vyn. SO — obětovávali C — kozli SO — telata, (+ to C) vše TC — 71 avšak .. přirovnati] vyn. SO — jedno] toliko N — Bylo tak] Ale tak bylo S, Ano bylo O — Židuom] lidu izrahelskému N — 72 rozkázaní T, přikázáno N — že] aby S, vyn.(!) O — vždycky] nejprvé S0 — jinými] vyn. SO — 73 a po- tom ... jiné oběti] vyn. O — opět večer] pak opěty S0 — u večer C — 74 jiných (po těch C) obětech CS — opět] po druhé N, vyn. O — obětovali] vyn. O — takže] a tak S, a tak zase O — vždy] na každý den N — 75 začínali 71 nn. 2. M. 29, 38—39; 3. M. 22, 21—22.
Strana 591
591 a ten byl čistý, že neměl býti ani slepý, ani jednovoký, ani kulhavý, ani prašivý, ale čistý. Proto se k němu ráčil přirovnati. A také proto, že beránek jest hovádko velmi tiché, a on také tichý, Pán. Když haněli, nehaněl; řekli mu: »Dábla máš«, a on tíše odpověděl: so »Já ť dábla nemám«; když láli, neodlál, ani volali: »Aha, jenž rušíš chrám boží!« Ale jako v Starém zákoně bývala dvoje obět zápalná: jedna, když měli s nepřátely bojovati, tehdy obětovali zapálenú obět, aby jim Buoh dal vítězství nad nepřátely, a to slaula hostia pro hostibus vincendis; druhau obět činili, když 85 nepřátely přemohli, a ta obět slaula victima: tak právě Pán náš Ježíš učiněn obětí i zapálenú před bojem, když měl boj K 154a' podstúpiti s naším nepřítelem, dáblem škaredým. Zdali jest ne- hořal ohněm nevýmluvné lásky, an z té milosti jsa zapálen na- pomínal Jidáše, aby spíše konal, řka: »Ba, co činíš, konaj spíše, 90co s' počal«? Pospích á, aby nám spíše) pomohl a konal naše spasení! An, když bylo v zahradě, když ho šli jímat, nekryl se ani čekal na místě, ale šel proti nim, an nemlčí, netají sebe, ale hoří ohněm veliké lásky, aby nám pomohl spíše, utíká se s řečí NO, počínali S a]i S0- beránkem vyn. SO - dokonávali NSO — 75 76 a dvakrát ... ten byl] a takč měl býti S0 76 čistý bez poškvrny O že] vyn. S - že neměl býti] aby nebyl O a ani slepý] slepý 8O ani jedno- voký] vyn. N 77 čistý čistý a beze vší vady S, beze vší vady O — Proto] A také, hle, proto O — přirovnati a připodobniti C — a také proto] vyn. SO 78 velmi] vyn. SO — pokorné a tiché C a on také tichý] tak on, drahý S0 79 když ho CSO — 79 80 řekli ... nemám« vyn. SO — 80 když mu CO - neodlál] zase nelál N, zase neodlál C, neodmlauval SO — ani když na něj N 80 88 ani volali... lásky] vyn. SO — 80 volají T Haha, vach TCN 81 rušíš] kazíš TNC — byla N — 82 zapálená TN 83 zápalnau CT to] ta obět C — to slaula] ta slaul(!) N 84 pro... vincendis] vyn. CTN — 86 zápalnau C — bojem] milým Pánem Bohem T. Bohem(!) NC 88 ano i SO - jsa zapálen] kterauž k nám měl S0 napomenul S 89 aby spíše konal] vyn. SO — konal své předsevzetí N Ba] vyn. SO — činíš, ba C v konaj] čiň SO — spíše] vyn. CT, tím spíše N — 90 co s' počal] vyn. NSO — Pospíchgá] Pospíchaj(!) K (ale- připsáno až později!), vyn. SO - aby] jen aby S0 - aspíše: spěšně K, tím spíše N — spomohl 0 — dokonal S0 — 91 Ano SO — byl SO zahradě, nekryl se, ale SO s jímati NSO — 91 92 nekryl... ale vyn. SO 92 ani čekal] nečekal N ale] a C 92—94 an... tíže se a hned se před nimi netajil, ale optal se ( F jich řka 0) S0 — 92 nemlčel 79 n. Jan 8. 43 49. 80 Mat. 27, 40; Marek 15. 29 89 Podle Jana 13, 27
591 a ten byl čistý, že neměl býti ani slepý, ani jednovoký, ani kulhavý, ani prašivý, ale čistý. Proto se k němu ráčil přirovnati. A také proto, že beránek jest hovádko velmi tiché, a on také tichý, Pán. Když haněli, nehaněl; řekli mu: »Dábla máš«, a on tíše odpověděl: so »Já ť dábla nemám«; když láli, neodlál, ani volali: »Aha, jenž rušíš chrám boží!« Ale jako v Starém zákoně bývala dvoje obět zápalná: jedna, když měli s nepřátely bojovati, tehdy obětovali zapálenú obět, aby jim Buoh dal vítězství nad nepřátely, a to slaula hostia pro hostibus vincendis; druhau obět činili, když 85 nepřátely přemohli, a ta obět slaula victima: tak právě Pán náš Ježíš učiněn obětí i zapálenú před bojem, když měl boj K 154a' podstúpiti s naším nepřítelem, dáblem škaredým. Zdali jest ne- hořal ohněm nevýmluvné lásky, an z té milosti jsa zapálen na- pomínal Jidáše, aby spíše konal, řka: »Ba, co činíš, konaj spíše, 90co s' počal«? Pospích á, aby nám spíše) pomohl a konal naše spasení! An, když bylo v zahradě, když ho šli jímat, nekryl se ani čekal na místě, ale šel proti nim, an nemlčí, netají sebe, ale hoří ohněm veliké lásky, aby nám pomohl spíše, utíká se s řečí NO, počínali S a]i S0- beránkem vyn. SO - dokonávali NSO — 75 76 a dvakrát ... ten byl] a takč měl býti S0 76 čistý bez poškvrny O že] vyn. S - že neměl býti] aby nebyl O a ani slepý] slepý 8O ani jedno- voký] vyn. N 77 čistý čistý a beze vší vady S, beze vší vady O — Proto] A také, hle, proto O — přirovnati a připodobniti C — a také proto] vyn. SO 78 velmi] vyn. SO — pokorné a tiché C a on také tichý] tak on, drahý S0 79 když ho CSO — 79 80 řekli ... nemám« vyn. SO — 80 když mu CO - neodlál] zase nelál N, zase neodlál C, neodmlauval SO — ani když na něj N 80 88 ani volali... lásky] vyn. SO — 80 volají T Haha, vach TCN 81 rušíš] kazíš TNC — byla N — 82 zapálená TN 83 zápalnau CT to] ta obět C — to slaula] ta slaul(!) N 84 pro... vincendis] vyn. CTN — 86 zápalnau C — bojem] milým Pánem Bohem T. Bohem(!) NC 88 ano i SO - jsa zapálen] kterauž k nám měl S0 napomenul S 89 aby spíše konal] vyn. SO — konal své předsevzetí N Ba] vyn. SO — činíš, ba C v konaj] čiň SO — spíše] vyn. CT, tím spíše N — 90 co s' počal] vyn. NSO — Pospíchgá] Pospíchaj(!) K (ale- připsáno až později!), vyn. SO - aby] jen aby S0 - aspíše: spěšně K, tím spíše N — spomohl 0 — dokonal S0 — 91 Ano SO — byl SO zahradě, nekryl se, ale SO s jímati NSO — 91 92 nekryl... ale vyn. SO 92 ani čekal] nečekal N ale] a C 92—94 an... tíže se a hned se před nimi netajil, ale optal se ( F jich řka 0) S0 — 92 nemlčel 79 n. Jan 8. 43 49. 80 Mat. 27, 40; Marek 15. 29 89 Podle Jana 13, 27
Strana 592
592 a tíže se: »Koho hledáte?« A oni řekli: »Ježíše Nazaretského.« 95 A on hned rád, míle odpověděl řka: »Já ť sem!« Ó milí křesťané, umíme-li to vážiti? Ba, kéž ho zase zami- lujeme? A, běda nám, nebožátkóm! To již tak k nám hořal ten drahý, tichý, milý náš Beránek, l náš milý Pán Ježíš, k nám ve- K 154a likau láskau, chtě naše spasení jednati a spíše nás z hrdla dáblu 100 vydříti; an sám dí o té lásce: »Žádný nemá větší lásky, jediné ktož dá duši svú za své nepřátely.« A on to vše převýšil svú láskú, že za nás, za své nepřátely, dal duši, tělo, božství, krev všecku vy- točiti. Divná [jest boží] láska! A my nepřátelé boží byli, jako dí apoštol svatý Pavel k Římenínóm: »Když sme ještě byli ne- 105 přátelé boží, smířeni sme skrze [samu] krev Syna jeho.« Druhé hořal ohněm lítosti, tehdy, když se jest z veliké lítosti modlil za své nepřátely, ani jej křižují, ani se jemu rauhají, a on se za ně modlí řka: »Otče, odpusť jim, neb ť nevědí, co činí!« Divná lítost, divná dobrota našeho milého Boha! Ještě hořal ohněm 110 slitování l k své milé matce, vida ji tak opuštěnau a žalostivau. K 1541 N — netajil N — 93 hořel N — utíkal N — 94 tázal se N — řekli] odpo- věděli N — 95 hned] vyn. SO — odpovídal TN — 96 sobě vážiti CO — Ba ... zase] a kýž my ho SO — kéž] proč N milujeme TC, nemilujeme N — 97 Au CTN, Ach SO — To] Nebo SO — již on O — tak] vyn. S — 98 tichý] vyn. SO — milý náš] vyn. TN — náš] vyn. C — náš Beránek ... Ježíš] Pán S0 — k nám] vyn. TN, tak S — 99 chtě] konaje SO — jednati] vyn. SO — spíše] chtěje S0 — «ďáblu) čertu K 100 vydříti] vyníti S0 — ano O — že žádný SO — nemá] nemůže míti O - jediné (jako O) ten SO — ješto O — 101 dá] klade O — svau] vyn. O — své] vyn. S — přátely(!) TN — N Ale S0 — že] vyn. S0 — 102 davši O všecku] svau O — z sebe vytočiti SO — 103 Och, divná S0 — [jest boží] v K pozdější přípisek, vyn. TNC, tě to SO — 103—106 A my... veliké] Ano se ještě (vyn. O) z své veliké lásky a S0 - 104 apoštol Páně N — k Římenínóm] vyn. C, k Římanům NT — 105 krev] vyn. TNC — jeho] božího T — 106 tehdy] třetí TNC — 106—108 za své ... modlí] svému milému Otci, i za ty, ješto (kteříž O) ho křižovali a jemu se rauhali SO - 107 an C, ano T — ano T — 108 řka] až řekl O — 108 109 Divná... dob- rota] Och, divná a lítostivá dobroto (dobrota O) S0 — 109—110 Ještě... matce] Ano i k své matce tak (vyn. O) hořal ohněm svého slitování SO 110—111 vida ... slitování] až O — 110 truchlivau a opuštěnau C — a ža- lostivau] vyn. S — 111 Új I TNC, Snad se, bídný člověče S mníš ty, člověče T, domníváš se CS — by ť] že S — mauky] bolesti S - a on S 94 n. Jan 18, 4 a 5 — 100 Podle Jana 15, 13 — 104 Podle Řím. 5, 10— 108 Luk. 23, 34 —
592 a tíže se: »Koho hledáte?« A oni řekli: »Ježíše Nazaretského.« 95 A on hned rád, míle odpověděl řka: »Já ť sem!« Ó milí křesťané, umíme-li to vážiti? Ba, kéž ho zase zami- lujeme? A, běda nám, nebožátkóm! To již tak k nám hořal ten drahý, tichý, milý náš Beránek, l náš milý Pán Ježíš, k nám ve- K 154a likau láskau, chtě naše spasení jednati a spíše nás z hrdla dáblu 100 vydříti; an sám dí o té lásce: »Žádný nemá větší lásky, jediné ktož dá duši svú za své nepřátely.« A on to vše převýšil svú láskú, že za nás, za své nepřátely, dal duši, tělo, božství, krev všecku vy- točiti. Divná [jest boží] láska! A my nepřátelé boží byli, jako dí apoštol svatý Pavel k Římenínóm: »Když sme ještě byli ne- 105 přátelé boží, smířeni sme skrze [samu] krev Syna jeho.« Druhé hořal ohněm lítosti, tehdy, když se jest z veliké lítosti modlil za své nepřátely, ani jej křižují, ani se jemu rauhají, a on se za ně modlí řka: »Otče, odpusť jim, neb ť nevědí, co činí!« Divná lítost, divná dobrota našeho milého Boha! Ještě hořal ohněm 110 slitování l k své milé matce, vida ji tak opuštěnau a žalostivau. K 1541 N — netajil N — 93 hořel N — utíkal N — 94 tázal se N — řekli] odpo- věděli N — 95 hned] vyn. SO — odpovídal TN — 96 sobě vážiti CO — Ba ... zase] a kýž my ho SO — kéž] proč N milujeme TC, nemilujeme N — 97 Au CTN, Ach SO — To] Nebo SO — již on O — tak] vyn. S — 98 tichý] vyn. SO — milý náš] vyn. TN — náš] vyn. C — náš Beránek ... Ježíš] Pán S0 — k nám] vyn. TN, tak S — 99 chtě] konaje SO — jednati] vyn. SO — spíše] chtěje S0 — «ďáblu) čertu K 100 vydříti] vyníti S0 — ano O — že žádný SO — nemá] nemůže míti O - jediné (jako O) ten SO — ješto O — 101 dá] klade O — svau] vyn. O — své] vyn. S — přátely(!) TN — N Ale S0 — že] vyn. S0 — 102 davši O všecku] svau O — z sebe vytočiti SO — 103 Och, divná S0 — [jest boží] v K pozdější přípisek, vyn. TNC, tě to SO — 103—106 A my... veliké] Ano se ještě (vyn. O) z své veliké lásky a S0 - 104 apoštol Páně N — k Římenínóm] vyn. C, k Římanům NT — 105 krev] vyn. TNC — jeho] božího T — 106 tehdy] třetí TNC — 106—108 za své ... modlí] svému milému Otci, i za ty, ješto (kteříž O) ho křižovali a jemu se rauhali SO - 107 an C, ano T — ano T — 108 řka] až řekl O — 108 109 Divná... dob- rota] Och, divná a lítostivá dobroto (dobrota O) S0 — 109—110 Ještě... matce] Ano i k své matce tak (vyn. O) hořal ohněm svého slitování SO 110—111 vida ... slitování] až O — 110 truchlivau a opuštěnau C — a ža- lostivau] vyn. S — 111 Új I TNC, Snad se, bídný člověče S mníš ty, člověče T, domníváš se CS — by ť] že S — mauky] bolesti S - a on S 94 n. Jan 18, 4 a 5 — 100 Podle Jana 15, 13 — 104 Podle Řím. 5, 10— 108 Luk. 23, 34 —
Strana 593
593 Ú, mníš, by ť jemu to zvláštní mauky nepřidalo, an z toho slitování poručil ji svému najmilejšímu učedlníkovi? Jiná pak opět obět bývala v Starém zákoně, když nepřátely přemohli, zapálena. I tau ť jest on obětí ráčil býti, když jest na 115 kříži visal, těžce hoře velikau bolestí. Ano obecně lidé říkají: »Hoří mi ta ruka nebo noha od té rány aneb od neštovice.« Oh, zdali ť jest on vešken nehořal, ano ran bez počtu, od vrchu hlavy až do pat celého místa nebylo, a každá rána hoří bolestí živau a každá zvláště čitedlnau bolest činí? A zdaž jest nehořalo to drahé 120 tělo, ano všecka silička vyprahla, že nemá síly, aby mohl svú hlavu držeti, li ano již uschlo, uvadlo to drahé tělo, vyprahlo, K 154b- jakož sám dí: »Všecky kosti mé jako škvarek zprahly«? Pohlediž, milý člověče, a povobíraj se s tau zapálenú obětí, kteráž jest za tě dána, a bude ť toho líto, k čemu s' jej svými hříchy připravil. 125 Druhé se poraduj z toho, že ť jest již pomohl a buohdá pomuož do nebe. A třetí boj se, aby nebylo nad tebú zmařeno to jeho těžké umučení. I dobře Kdí: »Jako beránek tichý«. Znamenajž tu tichost, že tak tichý učiněn, aby nám tudy pomohl, vší moci božské toho] svého S 112 poraučíT, ráčil poručiti SO — milému O- učedlníkovi (+ svatému C) Janovi TNC, učedlníkovi, vise na kříži v tak veliké muce a hořké bolesti S0- 113—115 Jiná .. . bolestí] vyn. S0 — 113 opět] vyn. N — 114 zapá- lena a slaula victima N — on] vyn. N — 115 dřevě, kříži N — ano] Ješto O — obecní T — říkají, když mají jakau bolest SO — 116 Prej, hoří C — ta] tak T -s té neštovice TN — Och TC, Ach N, Ach, milí lidé S, Ach, milý Bože O — 117 veškeren TNSO — nehořel (+ tvůj milý Syn 0) S0 - ran bylo C - počtu, ješto O 118 paty O, paty nohy C — místa na něm NSO hořela zvláštní (vyn. C) SOC — 118—119 živau ... činí] vyn. SO — 119 to drahé] všeckno jeho SO — 120 ana TC, an N, až O 120—122 všecka ... mé] usvadlo a vyprahlo S0 — 120 silička z něho TNC - takže neměl C 121 tělo velebné N — 122 zprahly] vyn. SO — Pohleď, ó S0 — 123 zápalnau SO — tě] tebe a za mne C — 124 k čemu s'jej že s' jej k tomu SO — 125 126 Druhé .. . boj se] A boj se toho SO — 125 se proto C — buohdá] dá-li (dá N) Pán Bůh TN, daufej, že ť C —pomůže i C — 126 třetí, také C — nad tebů] na tobě S0 — 127 tak těžké a hořké C 128 134 I dobře ... řka] Nuže (Ó 0), milí křesťané, velmi-li nám (vám ty věci O) vězí v srdci to jeho umučení a ta láska jeho (+ k nám O) veliká? Ach (Ale O), pohříchu málo ť! Milý (Ano milý O) Pán řekl SO — 128 tehdy dobře C sdí já(!) K, jest povědíno, že C — jeho tichost C — 129 131 vší... pomohl! vyn. K — 129 své božské C — 130 poodložil] poztáhl 122 Podle Ž. 31, 1I a 102, 1 Rokycanova Postilla. 38
593 Ú, mníš, by ť jemu to zvláštní mauky nepřidalo, an z toho slitování poručil ji svému najmilejšímu učedlníkovi? Jiná pak opět obět bývala v Starém zákoně, když nepřátely přemohli, zapálena. I tau ť jest on obětí ráčil býti, když jest na 115 kříži visal, těžce hoře velikau bolestí. Ano obecně lidé říkají: »Hoří mi ta ruka nebo noha od té rány aneb od neštovice.« Oh, zdali ť jest on vešken nehořal, ano ran bez počtu, od vrchu hlavy až do pat celého místa nebylo, a každá rána hoří bolestí živau a každá zvláště čitedlnau bolest činí? A zdaž jest nehořalo to drahé 120 tělo, ano všecka silička vyprahla, že nemá síly, aby mohl svú hlavu držeti, li ano již uschlo, uvadlo to drahé tělo, vyprahlo, K 154b- jakož sám dí: »Všecky kosti mé jako škvarek zprahly«? Pohlediž, milý člověče, a povobíraj se s tau zapálenú obětí, kteráž jest za tě dána, a bude ť toho líto, k čemu s' jej svými hříchy připravil. 125 Druhé se poraduj z toho, že ť jest již pomohl a buohdá pomuož do nebe. A třetí boj se, aby nebylo nad tebú zmařeno to jeho těžké umučení. I dobře Kdí: »Jako beránek tichý«. Znamenajž tu tichost, že tak tichý učiněn, aby nám tudy pomohl, vší moci božské toho] svého S 112 poraučíT, ráčil poručiti SO — milému O- učedlníkovi (+ svatému C) Janovi TNC, učedlníkovi, vise na kříži v tak veliké muce a hořké bolesti S0- 113—115 Jiná .. . bolestí] vyn. S0 — 113 opět] vyn. N — 114 zapá- lena a slaula victima N — on] vyn. N — 115 dřevě, kříži N — ano] Ješto O — obecní T — říkají, když mají jakau bolest SO — 116 Prej, hoří C — ta] tak T -s té neštovice TN — Och TC, Ach N, Ach, milí lidé S, Ach, milý Bože O — 117 veškeren TNSO — nehořel (+ tvůj milý Syn 0) S0 - ran bylo C - počtu, ješto O 118 paty O, paty nohy C — místa na něm NSO hořela zvláštní (vyn. C) SOC — 118—119 živau ... činí] vyn. SO — 119 to drahé] všeckno jeho SO — 120 ana TC, an N, až O 120—122 všecka ... mé] usvadlo a vyprahlo S0 — 120 silička z něho TNC - takže neměl C 121 tělo velebné N — 122 zprahly] vyn. SO — Pohleď, ó S0 — 123 zápalnau SO — tě] tebe a za mne C — 124 k čemu s'jej že s' jej k tomu SO — 125 126 Druhé .. . boj se] A boj se toho SO — 125 se proto C — buohdá] dá-li (dá N) Pán Bůh TN, daufej, že ť C —pomůže i C — 126 třetí, také C — nad tebů] na tobě S0 — 127 tak těžké a hořké C 128 134 I dobře ... řka] Nuže (Ó 0), milí křesťané, velmi-li nám (vám ty věci O) vězí v srdci to jeho umučení a ta láska jeho (+ k nám O) veliká? Ach (Ale O), pohříchu málo ť! Milý (Ano milý O) Pán řekl SO — 128 tehdy dobře C sdí já(!) K, jest povědíno, že C — jeho tichost C — 129 131 vší... pomohl! vyn. K — 129 své božské C — 130 poodložil] poztáhl 122 Podle Ž. 31, 1I a 102, 1 Rokycanova Postilla. 38
Strana 594
594 130 zapomenul a poodložil, právě jako by Bohem nebyl; tak se ráčil ponížiti a utišiti, aby nám tudy pomohl! Ej, umíme-li jemu z toho poděkovati, milí křesťané? A tudy ť jest on, milý Pán, smazal ten nápis, o němž dí svatý Pavel: »Shladil s' nápis.« I kterýž jest to byl nápis? Tento, jejž byl Buoh sám vydal řka: I (»Kterauž koli ho- K 15 135 dinu budete jísti z dřeva toho ovotce, smrtí zemřete.« To ť ten nápis, jímž sme byli připsáni všichni po Adamovu okušení zapověděného jablka k horaucímu peklu a k věčné smrti. Ten nápis smazal a shladil náš milý Pán Ježíš, když jest hojně dal vytočiti všecku krev z svého těla. Nuže, milí křesťané, velmi-li nám vězí 140 «to) v srdci jeho umučení ata) jeho láska veliká? Po- hříchu málo! Svatý Aukustin mluví v knihách O městě božím, kterak by lidé náramně měli vážně zbírati a v své srdce pamato- vati to umučení a to veliké dobrodíní našeho Boha milého, a k čemu sme my jej svými hříchy připravili; i dí takto, že mnozí křesťané 145 toliko po věcech zevnitřních pamatují umučení Ježíše a jeho smrt ukrutnau, «k kteréž sau jej svými hříchy připravili, že teď tento čas přišel a že teď spívaní smutná slyší; ale jakž to mine, tak ť l také pamět s tím zahyne. Ale aby bylo zbíraní v srdce K 15 jeho umučení, jeho všechna protivenství a toho pamatování a za- TC — 131 velmi ponížiti C — tišiti T — 132 Pán Ježíš T — 133 Shladil s'] Shladiv T, Smazav N — 134 Tento, jejž] Však tento, kterejžto N — V kterau koliv CSO — 135 tohoto CTSO — toho ovotce] zapověděného N — 135—137 To ť... Ten] Ale již ť jest ten SO — 137 jablka] ovotce N — nápis] zápis SO — smazán O — 138—141 a shladil... málo!) jímž (kterýmž 0) sme byli zapsáni k (ku O) horaucímu (vyn. O) peklu S0 139 vdězí] ps. v K wezy — 140 «to) vyn. K — «jeho umučení a vyn. K — tka) to K — 141 Ano svatý SO — v knihách] vyn. N — v knihách ... božím] De civitate Dei TC, v svých knihách S, v svých kázaních O — 142—144 kterak ... takto] vyn. SO — 142 zbírati ... srdce] zbírajíc v (+ své C) srdce NC — srdce a T — 143 nevinné umučení Pána Ježíše C — 144 těžkejmi, mrzkejmi, hroznejmi a vohavnejmi hříchy C — 144—146 i dí ... připravili vyn. C — 145 [umučení] umučeného TN — Ježíšovo SO — 146k vyn. K, ku S — připravili, ale (vyn. O) my (+ sice O) nejspíš pamatujeme (spa- matujem O) SO — 147 tento] ten TNSC, postní O — a že] v němž O — teď] se SO — smutná a žalostná C — slyšeti N — pomine CSO — 148 také také hned i C, ihned S0 — s tím] vyn. SO — zhyne CTN — Ale] Ješto O — aby bylo] mělo by býti SO — v srdce] srdce C, v srdci TN, všech SO- 149—150 umučení... pravý] utrpení spamatování, avšak jen toliko O — — jeho všechna ... pravý] a pamatování jeho protivenství, avšak jen S 133 Kol. 2, 14 134 Podle 1. M. 2, 17
594 130 zapomenul a poodložil, právě jako by Bohem nebyl; tak se ráčil ponížiti a utišiti, aby nám tudy pomohl! Ej, umíme-li jemu z toho poděkovati, milí křesťané? A tudy ť jest on, milý Pán, smazal ten nápis, o němž dí svatý Pavel: »Shladil s' nápis.« I kterýž jest to byl nápis? Tento, jejž byl Buoh sám vydal řka: I (»Kterauž koli ho- K 15 135 dinu budete jísti z dřeva toho ovotce, smrtí zemřete.« To ť ten nápis, jímž sme byli připsáni všichni po Adamovu okušení zapověděného jablka k horaucímu peklu a k věčné smrti. Ten nápis smazal a shladil náš milý Pán Ježíš, když jest hojně dal vytočiti všecku krev z svého těla. Nuže, milí křesťané, velmi-li nám vězí 140 «to) v srdci jeho umučení ata) jeho láska veliká? Po- hříchu málo! Svatý Aukustin mluví v knihách O městě božím, kterak by lidé náramně měli vážně zbírati a v své srdce pamato- vati to umučení a to veliké dobrodíní našeho Boha milého, a k čemu sme my jej svými hříchy připravili; i dí takto, že mnozí křesťané 145 toliko po věcech zevnitřních pamatují umučení Ježíše a jeho smrt ukrutnau, «k kteréž sau jej svými hříchy připravili, že teď tento čas přišel a že teď spívaní smutná slyší; ale jakž to mine, tak ť l také pamět s tím zahyne. Ale aby bylo zbíraní v srdce K 15 jeho umučení, jeho všechna protivenství a toho pamatování a za- TC — 131 velmi ponížiti C — tišiti T — 132 Pán Ježíš T — 133 Shladil s'] Shladiv T, Smazav N — 134 Tento, jejž] Však tento, kterejžto N — V kterau koliv CSO — 135 tohoto CTSO — toho ovotce] zapověděného N — 135—137 To ť... Ten] Ale již ť jest ten SO — 137 jablka] ovotce N — nápis] zápis SO — smazán O — 138—141 a shladil... málo!) jímž (kterýmž 0) sme byli zapsáni k (ku O) horaucímu (vyn. O) peklu S0 139 vdězí] ps. v K wezy — 140 «to) vyn. K — «jeho umučení a vyn. K — tka) to K — 141 Ano svatý SO — v knihách] vyn. N — v knihách ... božím] De civitate Dei TC, v svých knihách S, v svých kázaních O — 142—144 kterak ... takto] vyn. SO — 142 zbírati ... srdce] zbírajíc v (+ své C) srdce NC — srdce a T — 143 nevinné umučení Pána Ježíše C — 144 těžkejmi, mrzkejmi, hroznejmi a vohavnejmi hříchy C — 144—146 i dí ... připravili vyn. C — 145 [umučení] umučeného TN — Ježíšovo SO — 146k vyn. K, ku S — připravili, ale (vyn. O) my (+ sice O) nejspíš pamatujeme (spa- matujem O) SO — 147 tento] ten TNSC, postní O — a že] v němž O — teď] se SO — smutná a žalostná C — slyšeti N — pomine CSO — 148 také také hned i C, ihned S0 — s tím] vyn. SO — zhyne CTN — Ale] Ješto O — aby bylo] mělo by býti SO — v srdce] srdce C, v srdci TN, všech SO- 149—150 umučení... pravý] utrpení spamatování, avšak jen toliko O — — jeho všechna ... pravý] a pamatování jeho protivenství, avšak jen S 133 Kol. 2, 14 134 Podle 1. M. 2, 17
Strana 595
595 150 chovávaní pevně - toho ť není, ale pravý posměch se děje tomu ukřižovanému Pánu Ježíšovi. A dává příklad oné fikury z Starého zákona, když Noc po potopě štípil vinici, potom se opil tím vínem, a tak, že usnuv obnažil se a odkryl. A měl tři syny: Sema, Chama a Jafeta. Tehdy ten jeden syn, Cham, uzřev to, an se odkryl, i po- 155 věděl těmto dvěma bratrům, Semovi a Jafetovi, s posměchem i posmíval se otci. Tehda ta dva, Sem a Jafet, jdau tam vnitř do stanu, i zahradili sobě oči, aby neviděli nahoty otce, i zakryli jej; ale Cham, vyšed ven z stanu, posmíval se otci. A otec, maje toho zjevení, i dal zlořečenství na Chama a řka: »Ty budeš 160 služebníkem bratří[ch] tvých, zlořečený Kanaan.« I vykládaje tu řeč svatý Aukustin dí: »Tento Noe jest náš Pán Ježíš, jenžto štípil vinnici, totižto lid židovský. Potom se opil vínem, totiž milostí, která jej z nebe stáhla i dolův a k těžké práci K 155b připravila, a no nahý visí na kříži, obnažil se ten drahý 165 Noe, náš milý Pán Ježíš«. Pak skrze Chama všichni se tito zna- menají, ješto se posmíval, výně vyšed z stanu, kteřížto 149 všech NC toho hodnéC zachování TN 150 toho pevně C, pevné Ne to Na není přinich O pravý to N - děje v tom N — tomu] vyn. O 157 a]ano O dává se nám S0 - oné fikury z] vyn. SO, na oné figuře C na oné T z] vyn. TN — v Starém zákoně O — 152 když] kterak S0 opiv C 153 a tak, že usnuv] až usnul (4 v tom 0) a S0- že] vyn. T usnul C, usnuv že T a odkryl] vyn. SO - měl] maje N syny, kterejmžto říkali: jednomu říkali C 153 154 Sema ... Jafeta] Sem, (+ a druhému C) Cham a ( : třetímu C) Jafet TC, vyn. SO — 154 ten] vyn. O jménem Cham 0 uzřel C, vida O — to] vyn. SO - an sej ano se otec jeho O odkryl otec C 154—155 i pověděl... bratrům] pověděv to oběma (dvěma O) bratřím (bratrům 0) S0 poví T — 155 bratřím NC 155 156 s posměchem... Jafet] a (když O) sám se již otci (vyn. O) naposmíval i před nimi, tedy oni SO — 156 otci svému N — 156 158 Tehda ... otci vyn. K 156 ta] tito NC - dva bratří C — jdauce O tam] vyn. SO 157 zahradivše N, a (vyn. S) zahradí CS — nahoty anebo hanby C otce svého NC - přikryli NSO — 158 jej pláštěm SO 158. 159 ale Cham... Chama] i (a potom O) pověděli otci svému, kterak se jemu posmíval Cham. Tedy otec vydal na něj zlořečenství SO — 158 vyšel C — otci] vyn. C 159 toho] o tom C — 160 bratří TNSO — svých O s vykládá O — 161 Augustin a T — dí] a řka C, vyn. S, že O — Ten SO náš] náš milý TC, vyn. SO Ježíš Kristus N jenžto] kterýžto N, on ť jest sobě S0 162 totižto] vyn. SO — židovský] izrahelský N - 163 totiž] to jest TNC, vyn. SO — strhla O — 164 a n) nahgý»] ležel obnažený SO pa«n]aj K náh K - vise S0 obnaživši N — 164 165 obnažil... Ježíš] vyn. SO 165 všichni... znamenají] se rozomí všeckno 152 nn. 1. M. 9, 21 25. 38*
595 150 chovávaní pevně - toho ť není, ale pravý posměch se děje tomu ukřižovanému Pánu Ježíšovi. A dává příklad oné fikury z Starého zákona, když Noc po potopě štípil vinici, potom se opil tím vínem, a tak, že usnuv obnažil se a odkryl. A měl tři syny: Sema, Chama a Jafeta. Tehdy ten jeden syn, Cham, uzřev to, an se odkryl, i po- 155 věděl těmto dvěma bratrům, Semovi a Jafetovi, s posměchem i posmíval se otci. Tehda ta dva, Sem a Jafet, jdau tam vnitř do stanu, i zahradili sobě oči, aby neviděli nahoty otce, i zakryli jej; ale Cham, vyšed ven z stanu, posmíval se otci. A otec, maje toho zjevení, i dal zlořečenství na Chama a řka: »Ty budeš 160 služebníkem bratří[ch] tvých, zlořečený Kanaan.« I vykládaje tu řeč svatý Aukustin dí: »Tento Noe jest náš Pán Ježíš, jenžto štípil vinnici, totižto lid židovský. Potom se opil vínem, totiž milostí, která jej z nebe stáhla i dolův a k těžké práci K 155b připravila, a no nahý visí na kříži, obnažil se ten drahý 165 Noe, náš milý Pán Ježíš«. Pak skrze Chama všichni se tito zna- menají, ješto se posmíval, výně vyšed z stanu, kteřížto 149 všech NC toho hodnéC zachování TN 150 toho pevně C, pevné Ne to Na není přinich O pravý to N - děje v tom N — tomu] vyn. O 157 a]ano O dává se nám S0 - oné fikury z] vyn. SO, na oné figuře C na oné T z] vyn. TN — v Starém zákoně O — 152 když] kterak S0 opiv C 153 a tak, že usnuv] až usnul (4 v tom 0) a S0- že] vyn. T usnul C, usnuv že T a odkryl] vyn. SO - měl] maje N syny, kterejmžto říkali: jednomu říkali C 153 154 Sema ... Jafeta] Sem, (+ a druhému C) Cham a ( : třetímu C) Jafet TC, vyn. SO — 154 ten] vyn. O jménem Cham 0 uzřel C, vida O — to] vyn. SO - an sej ano se otec jeho O odkryl otec C 154—155 i pověděl... bratrům] pověděv to oběma (dvěma O) bratřím (bratrům 0) S0 poví T — 155 bratřím NC 155 156 s posměchem... Jafet] a (když O) sám se již otci (vyn. O) naposmíval i před nimi, tedy oni SO — 156 otci svému N — 156 158 Tehda ... otci vyn. K 156 ta] tito NC - dva bratří C — jdauce O tam] vyn. SO 157 zahradivše N, a (vyn. S) zahradí CS — nahoty anebo hanby C otce svého NC - přikryli NSO — 158 jej pláštěm SO 158. 159 ale Cham... Chama] i (a potom O) pověděli otci svému, kterak se jemu posmíval Cham. Tedy otec vydal na něj zlořečenství SO — 158 vyšel C — otci] vyn. C 159 toho] o tom C — 160 bratří TNSO — svých O s vykládá O — 161 Augustin a T — dí] a řka C, vyn. S, že O — Ten SO náš] náš milý TC, vyn. SO Ježíš Kristus N jenžto] kterýžto N, on ť jest sobě S0 162 totižto] vyn. SO — židovský] izrahelský N - 163 totiž] to jest TNC, vyn. SO — strhla O — 164 a n) nahgý»] ležel obnažený SO pa«n]aj K náh K - vise S0 obnaživši N — 164 165 obnažil... Ježíš] vyn. SO 165 všichni... znamenají] se rozomí všeckno 152 nn. 1. M. 9, 21 25. 38*
Strana 596
596 po zevnitřních věcech pamatují umučení boží, že teď slyší nětco žalostného aneb uzří a že teď ten čas přišel umučení božího; a již ť se teď pošmauří také a polezau, nábožně se stavějíc, jako by 170 kuřátka neuměli rozvázati, a již popláčí také, poslintají, a jednekť bude toho náboženství do Bílé soboty anebo do pondělího, «nuž zase se navrátí v rozpustilosti, v h-říchy, dadí tělu vůli a svo- bodu plnau. To ť sau vše posměvači. A také i k tělu božímu jdau. Ó, by nechali, nast ojte! Ba, byť mláta pojedli, jak by K 15 175 jim nesmírně lépe bylo! Já to pravím zajisté, že, což mohu zna- menati, že maličko a řídko kdo hodně jde k tomu drahému tělu božímu. Kdo jsau koli po přijímaní zase v smrtedlné hříchy padali a přikázaní boží přestupovali, bojte se, že ste ne- hodně přijímali a posměch jste jedno vedli. Kolikrát to bylo, 180 hádej?! A, běda bude! Nebo, kdož hodně přijímají, ti ť dále a dále v dobrém prospívají. Ale toto, vždy věrují, bohdákají, přisahají, a pošepce knězi, nuž k tělu 3 li božímu, a potom se zase K 15 to množství SO — znamenávají C — 166 posmíval ... kteřížto] posmívají jeho umučení a jen S0 — v ně] mně(!) K — stanu v K nečitel- né — to sau ti (+ všickni lidé takoví C), kteří (4 toliko C) TC — 167 pamatujíce SO — boží jeho SO — slyšejí S — 167—169 nětco ... stavějíc smutná spívání; a tu také (ť O) se drobet pošmauří, popláčí S0— 168 a že aneb že C — 169 se teď] se taky TNC — pošmauří] poknauří C, pokníří T — také] vyn. TC, poslintají N — by] vyn. N — 170—171 a již... toho] a tak potrvají v tom SO — 170 již] vyn. N — poslintají] vyn. N — a] ale N — jedne«t»]«ť je v K nečitelné; jediné ť N — 171 až do Bílé SO — pondělku velikonočního NC, pondělka veliké noci S0 — «nuž zase ani ť K, nuž potom zase O — 172 navrátiti hledí TNC — v vyn. TNC — rozpustilosti] vyn. TNC, své rozpustilosti O — říchy K — tělu sobě v nich O — vůli a] vyn. SO — 173 tělu a krvi C — 174 jdau s jinými N, jdau (+ z vobyčeje, jen O) aby z jiných nebyli SO — Ó, by] Ach, aby radějí T, A, á, by NC — Ó, by... Ba, by ť] Ach, nastojte, kdyby radějí SO — mláto K — pojedli rači C — 174—175 jak .... lépe] daleko by jim lépeji SO — 175 nesmírnějí N — zajisté, že] vyn. SO - což já TNC — 176 málo S — maličko a vyn. O — řítko K, řídký S — kdo] vyn. CTS, lidu N, jich O — hodně] vyn. S, z náboženství O — 177 božímu] a krvi boží C Kd(!) K, Nebo, kdož C jsau] ste O — koli] vyn. SO — 178 padli S, upadli O — bojtež se vy O — 178— 180 že ste ... bude!] vyn. O — 179 přijímají(!) K 179 180 a posměch ... bude!] vyn. S — 179 jediné N — 180 Ó N dále a dále] více a více C, také dále S, také O — a] vyn. TN — 181 dobrejch skutcích C — toto ... přisahají] vy předce věrujete, přisaháte, dušujete, bohdákáte SO — vždy] vyn. N, vždy předce C — dušují, věrují N — 182 pošepcíc TNSC, pošeptaje O nuž s tím N tělu] stolu C zase) vyn. KO — 183 hříchy] vyn. TN, hříchy aneb v horší C — navracují a CNO
596 po zevnitřních věcech pamatují umučení boží, že teď slyší nětco žalostného aneb uzří a že teď ten čas přišel umučení božího; a již ť se teď pošmauří také a polezau, nábožně se stavějíc, jako by 170 kuřátka neuměli rozvázati, a již popláčí také, poslintají, a jednekť bude toho náboženství do Bílé soboty anebo do pondělího, «nuž zase se navrátí v rozpustilosti, v h-říchy, dadí tělu vůli a svo- bodu plnau. To ť sau vše posměvači. A také i k tělu božímu jdau. Ó, by nechali, nast ojte! Ba, byť mláta pojedli, jak by K 15 175 jim nesmírně lépe bylo! Já to pravím zajisté, že, což mohu zna- menati, že maličko a řídko kdo hodně jde k tomu drahému tělu božímu. Kdo jsau koli po přijímaní zase v smrtedlné hříchy padali a přikázaní boží přestupovali, bojte se, že ste ne- hodně přijímali a posměch jste jedno vedli. Kolikrát to bylo, 180 hádej?! A, běda bude! Nebo, kdož hodně přijímají, ti ť dále a dále v dobrém prospívají. Ale toto, vždy věrují, bohdákají, přisahají, a pošepce knězi, nuž k tělu 3 li božímu, a potom se zase K 15 to množství SO — znamenávají C — 166 posmíval ... kteřížto] posmívají jeho umučení a jen S0 — v ně] mně(!) K — stanu v K nečitel- né — to sau ti (+ všickni lidé takoví C), kteří (4 toliko C) TC — 167 pamatujíce SO — boží jeho SO — slyšejí S — 167—169 nětco ... stavějíc smutná spívání; a tu také (ť O) se drobet pošmauří, popláčí S0— 168 a že aneb že C — 169 se teď] se taky TNC — pošmauří] poknauří C, pokníří T — také] vyn. TC, poslintají N — by] vyn. N — 170—171 a již... toho] a tak potrvají v tom SO — 170 již] vyn. N — poslintají] vyn. N — a] ale N — jedne«t»]«ť je v K nečitelné; jediné ť N — 171 až do Bílé SO — pondělku velikonočního NC, pondělka veliké noci S0 — «nuž zase ani ť K, nuž potom zase O — 172 navrátiti hledí TNC — v vyn. TNC — rozpustilosti] vyn. TNC, své rozpustilosti O — říchy K — tělu sobě v nich O — vůli a] vyn. SO — 173 tělu a krvi C — 174 jdau s jinými N, jdau (+ z vobyčeje, jen O) aby z jiných nebyli SO — Ó, by] Ach, aby radějí T, A, á, by NC — Ó, by... Ba, by ť] Ach, nastojte, kdyby radějí SO — mláto K — pojedli rači C — 174—175 jak .... lépe] daleko by jim lépeji SO — 175 nesmírnějí N — zajisté, že] vyn. SO - což já TNC — 176 málo S — maličko a vyn. O — řítko K, řídký S — kdo] vyn. CTS, lidu N, jich O — hodně] vyn. S, z náboženství O — 177 božímu] a krvi boží C Kd(!) K, Nebo, kdož C jsau] ste O — koli] vyn. SO — 178 padli S, upadli O — bojtež se vy O — 178— 180 že ste ... bude!] vyn. O — 179 přijímají(!) K 179 180 a posměch ... bude!] vyn. S — 179 jediné N — 180 Ó N dále a dále] více a více C, také dále S, také O — a] vyn. TN — 181 dobrejch skutcích C — toto ... přisahají] vy předce věrujete, přisaháte, dušujete, bohdákáte SO — vždy] vyn. N, vždy předce C — dušují, věrují N — 182 pošepcíc TNSC, pošeptaje O nuž s tím N tělu] stolu C zase) vyn. KO — 183 hříchy] vyn. TN, hříchy aneb v horší C — navracují a CNO
Strana 597
597 185 v též hříchy navrátí, aniž sobě oni toho váží, by to byl hřích! [Ba, mláta v hrdlo — mnohem ť by lép bylo!] Ale tato dva, Sem a Jafet, vnitř vešli do stanu. A to san ti lidé, ješto vnitř v svém srdci vždy pamatují umučení boží a zbírají ty všechny křivdy jeho a v tom trvají a to na sobě čijí, co i na Kristu Ježíšovi; jakož o tom dí svatý Pavel v dnešní epištole: »Milá bratří, to čijte na sobě, co i na Kristu Ježíšovi«. Co na něm 190 čijem? To, že nás velmi miloval; neb nás miloval trojím obyčejem: sladce, maudře a silně. Sladce tak, že jemu nic milejí nebylo než naše spasení, an, na kříži těžce vise, své bolesti mlčí, než toliko volá řka: »Žiezním.« Což jest žíznil, pití-li čili co jiného? Našeho spasení! Též my máme li jej zase milovati, aby nám nic milejí K 156a 195 nebylo než Pán Ježíš; a ktož koli jest čeho pilnější — buď hospo- dářství aneb čeho koli —, každý jest modlář. Také nás miloval maudře, že ve všem svém obcování, což jest pro naše spasení pracoval, nikdyž nevyvinul ani kterého najmenšího hříchu učinil. Takéž my jej zase máme milovati mandře, abychom žádného jeho 200 přikázaní nevyvinuli a zákona jeho, ale abychom tak živi byli, jako jeho zákon velí a okazuje. Miloval nás silně, právě až do smrti 183 188 aniž sobě ... opištole] a nic (za žádný 0) sobě (vyn. O) toho za (vyn. 0) hřích nepokládají (nemají O). Ano svatý Pavel nás napomíná v dnešní epištole takto S0 183 oni] co TNC 184 [Ba ... bylo!] vyn. TNC 185 vnitř, totiž C 187 ty] vyn. C trvají ustavični sau N cítí N — 188 svaté epištole N 189 Milí TNC, vyn. SO ciťte NSO Co] Nu, co S 189 190 Co .. miloval] vyn. O 190 cítíme N I, toto N. I, to S 190 191 neb... Sladce tak až (kterýž O) sebe samého vydal za nás. Nebo on nás tak velmi miloval S0 191 jemu jest C milejšího NSO — než jako NSO — 192 194an... spasení!] vyn. SO 192 v svých bolestech Na než] jen N 193 I (An C), našeho TC, Nic, než našeho N 194 Též] Taky S, A tak O - milejšího CTNSO 195 než] jako sám N, jako O a nebo S — čeho jiného N, čeho koliv O - bud] vyn. O 196 čeho co S0 koli] jiného O 196 197 Také... žej Ale on jest pro nás pracoval tak, že S0 — 197 198 což... pracoval vyn. O — 197 jest] vyn. S 198 nikdíž (nikda O) v ničemž NO který nejmenší hřích S0 učinil neučinil C, se dočinil N 199 A tak S0 zase] vyn. S maudře] vyn. SO - z žádného CTN jeho] vyn. O 200 nevyvinůli ... abychomi nepřestaupili ani v něm (čem 0) vyvinuli a (neb 0) S0 — a z zákona T, a (vyn. N) z zákona NC — abychom] vyn. TNC — byli] máme býti O 201 jakž nám O — jeho] boží N — velí a] vyn. SO 201—202 Miloval ... 189 nn. Viz Naučení spasitedlná (na konci edice) 193 Jan 19, 28
597 185 v též hříchy navrátí, aniž sobě oni toho váží, by to byl hřích! [Ba, mláta v hrdlo — mnohem ť by lép bylo!] Ale tato dva, Sem a Jafet, vnitř vešli do stanu. A to san ti lidé, ješto vnitř v svém srdci vždy pamatují umučení boží a zbírají ty všechny křivdy jeho a v tom trvají a to na sobě čijí, co i na Kristu Ježíšovi; jakož o tom dí svatý Pavel v dnešní epištole: »Milá bratří, to čijte na sobě, co i na Kristu Ježíšovi«. Co na něm 190 čijem? To, že nás velmi miloval; neb nás miloval trojím obyčejem: sladce, maudře a silně. Sladce tak, že jemu nic milejí nebylo než naše spasení, an, na kříži těžce vise, své bolesti mlčí, než toliko volá řka: »Žiezním.« Což jest žíznil, pití-li čili co jiného? Našeho spasení! Též my máme li jej zase milovati, aby nám nic milejí K 156a 195 nebylo než Pán Ježíš; a ktož koli jest čeho pilnější — buď hospo- dářství aneb čeho koli —, každý jest modlář. Také nás miloval maudře, že ve všem svém obcování, což jest pro naše spasení pracoval, nikdyž nevyvinul ani kterého najmenšího hříchu učinil. Takéž my jej zase máme milovati mandře, abychom žádného jeho 200 přikázaní nevyvinuli a zákona jeho, ale abychom tak živi byli, jako jeho zákon velí a okazuje. Miloval nás silně, právě až do smrti 183 188 aniž sobě ... opištole] a nic (za žádný 0) sobě (vyn. O) toho za (vyn. 0) hřích nepokládají (nemají O). Ano svatý Pavel nás napomíná v dnešní epištole takto S0 183 oni] co TNC 184 [Ba ... bylo!] vyn. TNC 185 vnitř, totiž C 187 ty] vyn. C trvají ustavični sau N cítí N — 188 svaté epištole N 189 Milí TNC, vyn. SO ciťte NSO Co] Nu, co S 189 190 Co .. miloval] vyn. O 190 cítíme N I, toto N. I, to S 190 191 neb... Sladce tak až (kterýž O) sebe samého vydal za nás. Nebo on nás tak velmi miloval S0 191 jemu jest C milejšího NSO — než jako NSO — 192 194an... spasení!] vyn. SO 192 v svých bolestech Na než] jen N 193 I (An C), našeho TC, Nic, než našeho N 194 Též] Taky S, A tak O - milejšího CTNSO 195 než] jako sám N, jako O a nebo S — čeho jiného N, čeho koliv O - bud] vyn. O 196 čeho co S0 koli] jiného O 196 197 Také... žej Ale on jest pro nás pracoval tak, že S0 — 197 198 což... pracoval vyn. O — 197 jest] vyn. S 198 nikdíž (nikda O) v ničemž NO který nejmenší hřích S0 učinil neučinil C, se dočinil N 199 A tak S0 zase] vyn. S maudře] vyn. SO - z žádného CTN jeho] vyn. O 200 nevyvinůli ... abychomi nepřestaupili ani v něm (čem 0) vyvinuli a (neb 0) S0 — a z zákona T, a (vyn. N) z zákona NC — abychom] vyn. TNC — byli] máme býti O 201 jakž nám O — jeho] boží N — velí a] vyn. SO 201—202 Miloval ... 189 nn. Viz Naučení spasitedlná (na konci edice) 193 Jan 19, 28
Strana 598
598 kříže. Též my jej máme milovati silně, abychom radše zemřeli, než bychom k smrtedlnému hříchu svolili aneb se kterému proti- venství aneb neštěstí pro Pána Ježíše a pro své hříchy zprotivili. 205 Neb bude běda tomu každému, na kohož jdau l protivenství K 150 nebo zámutci a on se v tom trpělivě nemá. A toho každého člověka jest víra nepravá a zlá, [samá,] nebo nevěří, by to bylo boží do- puštění. Milý, však víš, by ť tomu Buoh nechtěl, že by vlas s tvé hlavy nezahynul; ale ty, zlý člověče, neb ty, babo šeredná, když ť 210 se co protivného stane, jak tebau «ďábel zlomcuje! Nebo jedne ť baby po její vuoli na svadbě neposadí neb jinde, uzříš, jak ť se bude vztiekati. A, běda bude! Protož znamenajme, že tento den dnešní slove den bolesti a den velmi trpký a smutný, neb tak sám drahý Pán řekl, jakož 215 píše svatý Matúš v dnešní pašiji: »Smutna jest duše má až do smrti.« Proč, milý Pane Ježíši, jest tak smutna duše tvá? Najvíc proto, že jest ta jeho drahá duše viděla v šech lidí budaucích všechny K 150 hříchy [jich], tvé i mé, co sme učinili «jich) koli aneb učiníme, i bylo jí to náramně těžko; a to jest jí bylo najtíž a proto se 220 najvíc ta drahá duše rmautila, že viděla v jeho svatém božství kříže] vyn. SO — 201 silně] vyn. CTN — 202 Též] A tak SO — my] vyn. SO — silně]vyn. SO — radči N, radějí SO — 203 bychom... svolili] se smrtedlného hříchu dopustili O — k] k kterému S — některému S0 — 204 aneb neštěstí] vyn. S0 — a pro své hříchy] vyn. SO — 206 nebo] a O — zármutky CNO, zármutci S — se v tom ... člověka] toho (jich O) trpělivě nesnáší, nebo takového SO — 207 nepravá a] velmi SO — 208 Milý ... by ť] A zdaliž nevíš (nevíme O), že (vyn. O), kdyby SO — 209 nezahynul] nezhynul C, nespadl S, nepadl O — zlej, bídnej a hanebnej C — neb... šeredná] vyn. S0 — ť] tobě O — 210 jak... Nebo] aneb O — čert K - jedné t] jediné ť N, jak některé SO — 211 na svadbě] vyn. O — by neposa- dili C — neb jinde] vyn. SO — 212 vstěkati (+ jako ť by ní ďábel lomcoval O) SO — Á] Ale TO, Ó N, Ach S — běda ť nám O — 213 Protož sobě SO — 214 a den] vyn. S — a den ... smutný] vyn. trpký a bolestný S — sáml vyn. SO — 214—215 jakož ... pašiji] O — vyn. O — 215 napsal TNC — svaté pašiji N — k smrti CSO — 216 ó milý S — Pane Ježíši] vyn. T — Ježíši] vyn. CN — tvá, an (ano 0) si nic zlého neučinil? SO — Ale nejvíce SO — 217 jeho] vyn. SO — viděla] se nad tím rmautila, vidauc N — 218 [jich] vyn. CTNSO - «jich vyn. K — aneb ještě O — 219 i bylo ... těžko]a tak jemu to bylo velmi těžké O — to tak S — náramně] velmi S — těžké S — jest jí bylo] ještě SO — 219—220 najtíž ... najvíc] tížejí, že se O — 220 najvíc] velmi S — drahá] vyn. C — 215 Mat. 26, 38 — Srvnej Naučení spasitedlná, otištěná na konci této edice —
598 kříže. Též my jej máme milovati silně, abychom radše zemřeli, než bychom k smrtedlnému hříchu svolili aneb se kterému proti- venství aneb neštěstí pro Pána Ježíše a pro své hříchy zprotivili. 205 Neb bude běda tomu každému, na kohož jdau l protivenství K 150 nebo zámutci a on se v tom trpělivě nemá. A toho každého člověka jest víra nepravá a zlá, [samá,] nebo nevěří, by to bylo boží do- puštění. Milý, však víš, by ť tomu Buoh nechtěl, že by vlas s tvé hlavy nezahynul; ale ty, zlý člověče, neb ty, babo šeredná, když ť 210 se co protivného stane, jak tebau «ďábel zlomcuje! Nebo jedne ť baby po její vuoli na svadbě neposadí neb jinde, uzříš, jak ť se bude vztiekati. A, běda bude! Protož znamenajme, že tento den dnešní slove den bolesti a den velmi trpký a smutný, neb tak sám drahý Pán řekl, jakož 215 píše svatý Matúš v dnešní pašiji: »Smutna jest duše má až do smrti.« Proč, milý Pane Ježíši, jest tak smutna duše tvá? Najvíc proto, že jest ta jeho drahá duše viděla v šech lidí budaucích všechny K 150 hříchy [jich], tvé i mé, co sme učinili «jich) koli aneb učiníme, i bylo jí to náramně těžko; a to jest jí bylo najtíž a proto se 220 najvíc ta drahá duše rmautila, že viděla v jeho svatém božství kříže] vyn. SO — 201 silně] vyn. CTN — 202 Též] A tak SO — my] vyn. SO — silně]vyn. SO — radči N, radějí SO — 203 bychom... svolili] se smrtedlného hříchu dopustili O — k] k kterému S — některému S0 — 204 aneb neštěstí] vyn. S0 — a pro své hříchy] vyn. SO — 206 nebo] a O — zármutky CNO, zármutci S — se v tom ... člověka] toho (jich O) trpělivě nesnáší, nebo takového SO — 207 nepravá a] velmi SO — 208 Milý ... by ť] A zdaliž nevíš (nevíme O), že (vyn. O), kdyby SO — 209 nezahynul] nezhynul C, nespadl S, nepadl O — zlej, bídnej a hanebnej C — neb... šeredná] vyn. S0 — ť] tobě O — 210 jak... Nebo] aneb O — čert K - jedné t] jediné ť N, jak některé SO — 211 na svadbě] vyn. O — by neposa- dili C — neb jinde] vyn. SO — 212 vstěkati (+ jako ť by ní ďábel lomcoval O) SO — Á] Ale TO, Ó N, Ach S — běda ť nám O — 213 Protož sobě SO — 214 a den] vyn. S — a den ... smutný] vyn. trpký a bolestný S — sáml vyn. SO — 214—215 jakož ... pašiji] O — vyn. O — 215 napsal TNC — svaté pašiji N — k smrti CSO — 216 ó milý S — Pane Ježíši] vyn. T — Ježíši] vyn. CN — tvá, an (ano 0) si nic zlého neučinil? SO — Ale nejvíce SO — 217 jeho] vyn. SO — viděla] se nad tím rmautila, vidauc N — 218 [jich] vyn. CTNSO - «jich vyn. K — aneb ještě O — 219 i bylo ... těžko]a tak jemu to bylo velmi těžké O — to tak S — náramně] velmi S — těžké S — jest jí bylo] ještě SO — 219—220 najtíž ... najvíc] tížejí, že se O — 220 najvíc] velmi S — drahá] vyn. C — 215 Mat. 26, 38 — Srvnej Naučení spasitedlná, otištěná na konci této edice —
Strana 599
599 jako v zrcadle, že jeho veliká práce a ukrutná smrt na mnohých bude zmařena a ztracena skrze nevděčnost; neb jest žádný přítel přítele ani mátě dítěte nikdy tak velmi nemilovala, jako náš milý Pán Ježíš nás miloval. [Samověrci nechtí vo lásce ani slyšeti! 225 I proto se ta drahá duše rmautila, neb to vše věděla, že se jemu mnozí zase láskau neodplatí, nébrž ještě z toho jeho zámutku, když se drahý Pán modlil (jakož o tom píše svatý Lukáš v své pašiji), učiněn jest pot obličeje jeho jakožto kruopě krve tekaucí na zemi. Ó horlivá l(a vraucí modlitbo! Tu máme věděti, že K 157a 230 trojím obyčejem pot přichází a pro trojí věc se jest Pán Ježíš potil. Nejprvé pot bývá z horkosti, druhé z práce, a třetí pot bývá před smrtí, ano obecně lidé říkají: »Na boží ť jest milosti ten člověk nemocný, již ť se potí, síla z něho jde.« I nejprv se potil Pán Ježíš z horkosti, vraucí milostí rozpáliv se, až ta drahá krev, 235 sauc puzena jeho chtivostí a velikau milostí, aby nás spíše vy- kaupil, i lnula se s potem, nemohauc dočekati zejtřka, aby na kříži vylita byla. Druhé byl pot Pána Ježíše z práce, neb sau všeho světa hříchové na ň byli uvaleni a vzloženi. Třetí byl duše velmi O — že] nebo O — jeho] svém SO — 221 tak jako O — že ta O a ukrutná smrt] vyn. O — mnohých nevděčných N — 222 a] vyn. CNTSO skrze nevděčnost] vyn. N 223 ani] vyn. TNSC — nikdy] vyn. N — velmi] vyn. SO 225 duše (+ proto(!) S) velmi SO — neb to vše] že to S, že O věděla] viděla, znala N, viděla CSO — 226 mnozí] vyn. CTNO, žádný S — láskau a milostí C, žádnau láskau O — neoplatí TN, neodměníme O — nébrž] pozdní opravou z toho: nýbrž K — jeho] vyn. SO 227 když ještě S když se vyn. O — tak se za nás modlil O — 227 228 jakož ... jakožto] až jest pot jeho učiněn jako SO — 227 napsal TNC 229 0 ... modlitbo] Och (Ach O), to ť jest byla horlivá modlitba! Také (Ale také 0) -li my se kdy (vyn. O) kde (vyn. O) tak horlivě modlíme? Ach (Však O), běda (vyn. O) nám (vyn. O)! Jemu (jest jemu O) ť toho nebylo potřebí, ale nám jest vždyckny (+ toho O) potřeba se (vyn. O) modliti (abychom se s pláčem modlili O) a nepřestávati S0 - 229—230 Tu... přichází a] A tak SO — 230 milej Pán C, drahý Pán TSO — Ježíš] Ježíš drahý NC, vyn. SO — 231 potil, jakož i na nás trojí pot přichází SO pot bývá] vyn. SO — 231—232 pot bývá] vyn. SO — 232 při smrti SO — ano] jakož O- lidé] vyn. O — 233 ten ... nemocný] vyn. SO — z něho] jeho O 233 234 I nejprv ... Ježíš] Tak i milý Pán ráčil se jest potiti SO 234 hořkosti(!) duše své a SO — rozpálil C — 234—235 rozpáliv se ... milostí] vyn. SO — 235 tím spíše N, spíšeji O — 236 i lnula ... nemo- hauc] a tak se krev lila potem z něho, nemoha SO — linula se TC — s potem z něho C — jako zejtřka C, do zejtřka O — aby] až by O — 237 byl ... z práce] proto se potil SO — drahého Pána TNC — 238 ze všeho 228 Luk. 22, 44 —
599 jako v zrcadle, že jeho veliká práce a ukrutná smrt na mnohých bude zmařena a ztracena skrze nevděčnost; neb jest žádný přítel přítele ani mátě dítěte nikdy tak velmi nemilovala, jako náš milý Pán Ježíš nás miloval. [Samověrci nechtí vo lásce ani slyšeti! 225 I proto se ta drahá duše rmautila, neb to vše věděla, že se jemu mnozí zase láskau neodplatí, nébrž ještě z toho jeho zámutku, když se drahý Pán modlil (jakož o tom píše svatý Lukáš v své pašiji), učiněn jest pot obličeje jeho jakožto kruopě krve tekaucí na zemi. Ó horlivá l(a vraucí modlitbo! Tu máme věděti, že K 157a 230 trojím obyčejem pot přichází a pro trojí věc se jest Pán Ježíš potil. Nejprvé pot bývá z horkosti, druhé z práce, a třetí pot bývá před smrtí, ano obecně lidé říkají: »Na boží ť jest milosti ten člověk nemocný, již ť se potí, síla z něho jde.« I nejprv se potil Pán Ježíš z horkosti, vraucí milostí rozpáliv se, až ta drahá krev, 235 sauc puzena jeho chtivostí a velikau milostí, aby nás spíše vy- kaupil, i lnula se s potem, nemohauc dočekati zejtřka, aby na kříži vylita byla. Druhé byl pot Pána Ježíše z práce, neb sau všeho světa hříchové na ň byli uvaleni a vzloženi. Třetí byl duše velmi O — že] nebo O — jeho] svém SO — 221 tak jako O — že ta O a ukrutná smrt] vyn. O — mnohých nevděčných N — 222 a] vyn. CNTSO skrze nevděčnost] vyn. N 223 ani] vyn. TNSC — nikdy] vyn. N — velmi] vyn. SO 225 duše (+ proto(!) S) velmi SO — neb to vše] že to S, že O věděla] viděla, znala N, viděla CSO — 226 mnozí] vyn. CTNO, žádný S — láskau a milostí C, žádnau láskau O — neoplatí TN, neodměníme O — nébrž] pozdní opravou z toho: nýbrž K — jeho] vyn. SO 227 když ještě S když se vyn. O — tak se za nás modlil O — 227 228 jakož ... jakožto] až jest pot jeho učiněn jako SO — 227 napsal TNC 229 0 ... modlitbo] Och (Ach O), to ť jest byla horlivá modlitba! Také (Ale také 0) -li my se kdy (vyn. O) kde (vyn. O) tak horlivě modlíme? Ach (Však O), běda (vyn. O) nám (vyn. O)! Jemu (jest jemu O) ť toho nebylo potřebí, ale nám jest vždyckny (+ toho O) potřeba se (vyn. O) modliti (abychom se s pláčem modlili O) a nepřestávati S0 - 229—230 Tu... přichází a] A tak SO — 230 milej Pán C, drahý Pán TSO — Ježíš] Ježíš drahý NC, vyn. SO — 231 potil, jakož i na nás trojí pot přichází SO pot bývá] vyn. SO — 231—232 pot bývá] vyn. SO — 232 při smrti SO — ano] jakož O- lidé] vyn. O — 233 ten ... nemocný] vyn. SO — z něho] jeho O 233 234 I nejprv ... Ježíš] Tak i milý Pán ráčil se jest potiti SO 234 hořkosti(!) duše své a SO — rozpálil C — 234—235 rozpáliv se ... milostí] vyn. SO — 235 tím spíše N, spíšeji O — 236 i lnula ... nemo- hauc] a tak se krev lila potem z něho, nemoha SO — linula se TC — s potem z něho C — jako zejtřka C, do zejtřka O — aby] až by O — 237 byl ... z práce] proto se potil SO — drahého Pána TNC — 238 ze všeho 228 Luk. 22, 44 —
Strana 600
600 jeho pot před smrtí, nebo ihned nazejtří jej umrtvili, to jest u Veliký 240 pátek. A před tím [pak], jako u Veliký čtvrtek, po večeři, ui když K 157 bíše již dábel všel v Jidáše, řekl Pán Ježíš učedlníkům svým: »Jistě, že jeden z vás mě zradí.« Co jest jej milý Pán Ježíš napomínal, chtě jej obrátiti, maje nad ním lítost, nejprv řka: »Jeden z vás mě zradí«, opět: »Kdo sahá se mnau do mísy, ten 245 mě zradí«! A Jidáš řekl: »Já-li sem, Mistře?« A Pán Ježíš zase jemu: »Ty si řekl.« Opět: »Běda tomu člověku, skrze kterého Syn člověka zrazen bude!« — vždy jej chtě obrátiti a obměkčiti. Dal jemu své tělo, umyl jemu nohy, biskupem jej učinil, šafářem jej udělal — a žádná jeho dobrodíní nemohla ho obměkčiti, než 250 vždy v svém zatvrzení zůstal. Takéž jest do mnohých lidí. Co od Boha darův berau, dobrodíní mnohá a napomínaní skrze kněží, trestání a žehrání — a nic jich nemůž obmě kčiti, než ještě K 157 mnozí říkají: »Nechť kněží káží, a my učiníme, co chome.« Co je to jiného, jediné [to], že sau s Jidášem předvěděni ku peklu?! SO — Kuvaleni a vyn. K, zvaleni a TC, uvalili(!) O — vzloženi] vyn. O — byl ten SO — 239 umrtvili] byli usmrtili SO — to jest] vyn. SO — 240 a] ale S — před tím] toto O — [pak] vyn. CTNSO — u Veliký] v Zelený SO — večeři se modlil SO — 241 byl CNSO — již] vyn. C — vešel O — v srdce Jidáše C, do Jidáše NSO — 241—242 řekl .. . zradí«] vyn. SO - 241 věce T, vece CN — 242 «že) vyn. K — Ježíš] vyn. SO — 243 chtě... řka] však nic platno nebylo; on řekl, drahý Pán S, když řekl O — 244 opět] a potom řekl O — sahá rukau CSO — 245—246 Jidáš... si řekl«) vyn. SO — 246 jemu] jemu řekl C — Opět] A potom O — kterého] něhož NSO — 247 bude! Dobré by bylo jemu, by se byl nenarodil člověk ten!« N — a to vždy O — obrátiti a] vyn. SO — 248 tělo] svaté tělo a krev C, drahé tělo a krev SO — jemu] jeho O — šafářem svých tajemství (tajenství O) SO — 249 a] ale S, alevšak O — jeho] vyn. SO — ho] vyn. TN — než vždy] ale SO — 250 předce zůstal CSO — Takéž ... lidí] Och (Ach O), což jest mnoho takových lidí na světě S0 — jest i nyní C — Co] ješto O — 251 mnohé dary O — dobrodíní ... skrze] k tomu od O — mnohá a] mnoho C — a napomínaní] vyn. S, a napomínání mnohá TN — 252 mnohá trestání O — žehrání častá S, mnohá žehrání C — žehrání] káraní O — a nic jich avšak nic O — jich to C — nemohau SO — než] ale O — 253 mnozí] vyn. SO — Nechť nám O — káží, co chtí SO — my také SO — co] jak NSO — chome] se nám líbí N — 253—254 Co . .. jediné] A to nic jiného není, než O — 254 jediné] než S — [to] vyn. CTNSO — Jidášem] jinými(!) O — pře- zvěděni TN, předzvěděni CSO — 242 Mat. 26, 21; Marek 14, 18; Jan 13, 21 — 244 Mat. 26, 23 — 245 Mat. 26, 25 — 246 Mat. 26, 24 —
600 jeho pot před smrtí, nebo ihned nazejtří jej umrtvili, to jest u Veliký 240 pátek. A před tím [pak], jako u Veliký čtvrtek, po večeři, ui když K 157 bíše již dábel všel v Jidáše, řekl Pán Ježíš učedlníkům svým: »Jistě, že jeden z vás mě zradí.« Co jest jej milý Pán Ježíš napomínal, chtě jej obrátiti, maje nad ním lítost, nejprv řka: »Jeden z vás mě zradí«, opět: »Kdo sahá se mnau do mísy, ten 245 mě zradí«! A Jidáš řekl: »Já-li sem, Mistře?« A Pán Ježíš zase jemu: »Ty si řekl.« Opět: »Běda tomu člověku, skrze kterého Syn člověka zrazen bude!« — vždy jej chtě obrátiti a obměkčiti. Dal jemu své tělo, umyl jemu nohy, biskupem jej učinil, šafářem jej udělal — a žádná jeho dobrodíní nemohla ho obměkčiti, než 250 vždy v svém zatvrzení zůstal. Takéž jest do mnohých lidí. Co od Boha darův berau, dobrodíní mnohá a napomínaní skrze kněží, trestání a žehrání — a nic jich nemůž obmě kčiti, než ještě K 157 mnozí říkají: »Nechť kněží káží, a my učiníme, co chome.« Co je to jiného, jediné [to], že sau s Jidášem předvěděni ku peklu?! SO — Kuvaleni a vyn. K, zvaleni a TC, uvalili(!) O — vzloženi] vyn. O — byl ten SO — 239 umrtvili] byli usmrtili SO — to jest] vyn. SO — 240 a] ale S — před tím] toto O — [pak] vyn. CTNSO — u Veliký] v Zelený SO — večeři se modlil SO — 241 byl CNSO — již] vyn. C — vešel O — v srdce Jidáše C, do Jidáše NSO — 241—242 řekl .. . zradí«] vyn. SO - 241 věce T, vece CN — 242 «že) vyn. K — Ježíš] vyn. SO — 243 chtě... řka] však nic platno nebylo; on řekl, drahý Pán S, když řekl O — 244 opět] a potom řekl O — sahá rukau CSO — 245—246 Jidáš... si řekl«) vyn. SO — 246 jemu] jemu řekl C — Opět] A potom O — kterého] něhož NSO — 247 bude! Dobré by bylo jemu, by se byl nenarodil člověk ten!« N — a to vždy O — obrátiti a] vyn. SO — 248 tělo] svaté tělo a krev C, drahé tělo a krev SO — jemu] jeho O — šafářem svých tajemství (tajenství O) SO — 249 a] ale S, alevšak O — jeho] vyn. SO — ho] vyn. TN — než vždy] ale SO — 250 předce zůstal CSO — Takéž ... lidí] Och (Ach O), což jest mnoho takových lidí na světě S0 — jest i nyní C — Co] ješto O — 251 mnohé dary O — dobrodíní ... skrze] k tomu od O — mnohá a] mnoho C — a napomínaní] vyn. S, a napomínání mnohá TN — 252 mnohá trestání O — žehrání častá S, mnohá žehrání C — žehrání] káraní O — a nic jich avšak nic O — jich to C — nemohau SO — než] ale O — 253 mnozí] vyn. SO — Nechť nám O — káží, co chtí SO — my také SO — co] jak NSO — chome] se nám líbí N — 253—254 Co . .. jediné] A to nic jiného není, než O — 254 jediné] než S — [to] vyn. CTNSO — Jidášem] jinými(!) O — pře- zvěděni TN, předzvěděni CSO — 242 Mat. 26, 21; Marek 14, 18; Jan 13, 21 — 244 Mat. 26, 23 — 245 Mat. 26, 25 — 246 Mat. 26, 24 —
Strana 601
601 Potom pak Jidáš s zástupem přišel do zahrady, aby Pána Ježíše jali, i políbil ho Jidáš; a Pán Ježíš jemu řekl: »Příteli, k čemu si přišel?« Ještě jej přítelem nazývá! Toto naučení z toho: že milý Buoh žádného nepřítelem není, leč se sám člověk prvé skrze hřích nepřítelem božím učiní. A také Boha žádný právě 260 nemuože milovati, leč jej Buoh prvé miluje. A když tak bylo, [tehdy] svázali drahého Pána Ježíše provazem. Doktorové světí praví, že tak jej ukrutně svázali, že provazové až do kostí mas o) pronikli. Hádaj, babo, také-li s' kterau nit napřadla k to mu pro- K 157b2 vazu? Všichni ť sme pohříchu přadli, neb, kolik sme koli hříchuov 265 učinili, tolik sme nití napřadli! A že jest byl prostředkem provaza Pán Ježíš svázán, že jeden konec provazu byl napřed a druhý nazad, to proto, že jest on Ksám) za všechny hříchy všeho světa trpěl, i za ty, kteří před jeho umučením byli, i za ty, kteří po jeho umučení budau, kteréž my nyní pamatujeme. Potom jej javše, drahého Pána, vedli jej najprvé k Annášovi biskupu, potom k Kaifášovi. Ten celý večer se s ním mezi biskupy «taláceli, poličkujíc a říkajíc: »Tak-liž odpovídáš biskupovi?«, 270 255 255 Potom pak] Nu, potom ještě na ň S, Nu, tuto na něj O — zástupy O — do zahrady] vyn. SO — Pána Ježíše] jej SO — 256 i] a jak O — políbí T — ho ... řekl] Ježíše, a (vyn. O) on k němu (+ řekl 0) SO — vece TN 257 k čemů] nač O — Hle (Pohle O), ještě SO — nazval N — Toto... z toho] To (A my to 0) máme míti za naučení SO — naučení nám dávaje C z toho mějme N — 258 žádnému SO — leda O — prvé] vyn. SO — 259 hříchy SO — 260 bude milovati N — 260—261 A když... provazem) vyn. SO — 261 [tehdy] vyn. CTN — svázavše TNC — Tak doktorové SO — svatí NSOC — 262 praví] píší O — jej] milého Pána S0 — že] až N — až] vyn. N — masa(!) K, skrze maso N — 263 Hádejte SO — babo] babo zlá, nečistá N, vy ženy S0 — s'] ste S0 — tu kterau C — připřadla N. upředly SO — 264 Ba (+ však S), všickni CNSO — koli] kdo SO — 265 učinili] spáchali N — napředli NS, upředli O — A] Ale SO - toho provazu SO — 266 Pán náš milej C — Pán Ježíš] drahý Pán Ježíš N, vyn. SO — že] vyn. N, až S, takže CO — 267 to bylo SO — «sám vyn. KSO — všechny hříchy] hřích O — 268 i] jak S0 — kteří ... za ty] vyn.(!) C — kteří jenž N i] tak (4 i 0) SO — kteří] ješto S — umučení byli a N — 269 budau] vyn. T — kteréž ... pamatujeme] do dne saudného N, až do světa skonání O -- i my S — pamatujeme] činíme CTS — 270 Potom... Pána] A pak S, A potom sau O — javše a tak tuze svázavše jako teď řezníci hovado N — najprvé] vyn. SO — 272 «taláceli) trmáceli KSO, talácejíc C — poličkovali S0 — a říkajíc ... biskupovi?« 256 Mat. 26, 50 — 263 nn. Viz Naučení spasitedlná — 272 Jan 18, 22 —
601 Potom pak Jidáš s zástupem přišel do zahrady, aby Pána Ježíše jali, i políbil ho Jidáš; a Pán Ježíš jemu řekl: »Příteli, k čemu si přišel?« Ještě jej přítelem nazývá! Toto naučení z toho: že milý Buoh žádného nepřítelem není, leč se sám člověk prvé skrze hřích nepřítelem božím učiní. A také Boha žádný právě 260 nemuože milovati, leč jej Buoh prvé miluje. A když tak bylo, [tehdy] svázali drahého Pána Ježíše provazem. Doktorové světí praví, že tak jej ukrutně svázali, že provazové až do kostí mas o) pronikli. Hádaj, babo, také-li s' kterau nit napřadla k to mu pro- K 157b2 vazu? Všichni ť sme pohříchu přadli, neb, kolik sme koli hříchuov 265 učinili, tolik sme nití napřadli! A že jest byl prostředkem provaza Pán Ježíš svázán, že jeden konec provazu byl napřed a druhý nazad, to proto, že jest on Ksám) za všechny hříchy všeho světa trpěl, i za ty, kteří před jeho umučením byli, i za ty, kteří po jeho umučení budau, kteréž my nyní pamatujeme. Potom jej javše, drahého Pána, vedli jej najprvé k Annášovi biskupu, potom k Kaifášovi. Ten celý večer se s ním mezi biskupy «taláceli, poličkujíc a říkajíc: »Tak-liž odpovídáš biskupovi?«, 270 255 255 Potom pak] Nu, potom ještě na ň S, Nu, tuto na něj O — zástupy O — do zahrady] vyn. SO — Pána Ježíše] jej SO — 256 i] a jak O — políbí T — ho ... řekl] Ježíše, a (vyn. O) on k němu (+ řekl 0) SO — vece TN 257 k čemů] nač O — Hle (Pohle O), ještě SO — nazval N — Toto... z toho] To (A my to 0) máme míti za naučení SO — naučení nám dávaje C z toho mějme N — 258 žádnému SO — leda O — prvé] vyn. SO — 259 hříchy SO — 260 bude milovati N — 260—261 A když... provazem) vyn. SO — 261 [tehdy] vyn. CTN — svázavše TNC — Tak doktorové SO — svatí NSOC — 262 praví] píší O — jej] milého Pána S0 — že] až N — až] vyn. N — masa(!) K, skrze maso N — 263 Hádejte SO — babo] babo zlá, nečistá N, vy ženy S0 — s'] ste S0 — tu kterau C — připřadla N. upředly SO — 264 Ba (+ však S), všickni CNSO — koli] kdo SO — 265 učinili] spáchali N — napředli NS, upředli O — A] Ale SO - toho provazu SO — 266 Pán náš milej C — Pán Ježíš] drahý Pán Ježíš N, vyn. SO — že] vyn. N, až S, takže CO — 267 to bylo SO — «sám vyn. KSO — všechny hříchy] hřích O — 268 i] jak S0 — kteří ... za ty] vyn.(!) C — kteří jenž N i] tak (4 i 0) SO — kteří] ješto S — umučení byli a N — 269 budau] vyn. T — kteréž ... pamatujeme] do dne saudného N, až do světa skonání O -- i my S — pamatujeme] činíme CTS — 270 Potom... Pána] A pak S, A potom sau O — javše a tak tuze svázavše jako teď řezníci hovado N — najprvé] vyn. SO — 272 «taláceli) trmáceli KSO, talácejíc C — poličkovali S0 — a říkajíc ... biskupovi?« 256 Mat. 26, 50 — 263 nn. Viz Naučení spasitedlná — 272 Jan 18, 22 —
Strana 602
602 rujíc za bradu, zášíkujíc, za vlasy trhajíc. A zdali ť se s ním i nyní netalácejí mezi biskupy a preláty též, hádaj? A potom pak, 275 když li drahý Pán byl před biskupy a dívka vrátná připravila K 158a Petra ku přísaze a k zapření drahého Pána, a Pán Ježíš obrátiv se, i pohleděl na Petra. Jako práv, když člověk v slunce vzezří, hned oči slzí, a když slunce obejde, hned se rozhřeje: též když to drahé «tělo), slunce — náš milý Pán Ježíš — zahřelo Petra 280 zhl édnu) tím, ihned vyšed v en Petr, i plakal jest hořce. Dajž nám, milý Bože drahý, ten pláč, jímž bychom mohli ten plamen pekelní uhasiti a svým hříchóm těžkým zde od- puštění vzíti a konečně království nebeského dojíti! Amen. * vyn. SO — 273 rujíc ho N — zášíkujíc] zášijkujíc T, vyn. S0 — a trhajíc SO — A] Ale S — i] též N — nyní duchovnie N, nyní (vyn. O) mnozí kněží a biskupové SO — 274 «netalácejí netrmácejí KSO, netelácejí(!) T mezi... hádaj?] nosíce se s jeho drahým tělem sem i tam po polích, po (vyn. O) domích (vyn. 0) z místa na místo v (vyn. O) mostranci(!) (vyn. O) SO — též] hádej TC, vyn. N — potom] vyn. SO — 275 tak drahý O — a dívka] děvka S, děvečka O — připravila] přivedla O — 276 ku] k hříchu, k hrozné N, k SO — drahého ... Ježíš] Pána Ježíše, ale ihned SO — Pána Ježíše CTN — Ježíš milostivý N — obrátil se na Petra C, obrátiv se Petr O, obrátiv se za se S — 277 i] nebo (když na něj O) Pán Ježíš, to slunce spravedl- nosti SO — pohleděl] vzhlédl TC, vzezřev SO — na Petra] vyn. SO — 277- 280 jako práv ... Petr] a on ihned slzí, pláče a lituje, co jest učinil, a vyšedši ven S, ihned Petr plakal, slzavě želeje toho, co jest učinil, a vyšedši ven O — 277 právě TNC — 278 tak ihned C — slzí] slzy polijí C — odhřeje CT, ohřeje N — 279 «tělo) vyn. KCSO — «náš milý vyn. KSO — zahřílo N — 280 zhlédnu tím] kédnu v K nečitelné, prožraný papír — vyšel C — vKen v K nečitelné, prožraný papír— 281 Tak dejž TNC — i nám S, nám také O — Bože] Ježíši 80 — ten] takový S0 — pláč úžitečný N — jímž bychom] ať bychom mohli (+ též O) svých hříchův želeti a jich odpuštění vzíti, ať (a O) bycbom (vyn. O) SO — mohli] mohli (vyn. O) svými slzami SO — 282 plamen] oheň S0 - 282—283 svým hříchóm ... konečně] vyn. S0 — 282 «zde vyn. K — 283 konečně] vyn. N — dojíti. Čehož mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám O) rač dopomáhati svatá Trojice SO — po »Amen« v T (125b2) po známka, viz úvod; podobná pozn. v C (350 a1), viz ib.
602 rujíc za bradu, zášíkujíc, za vlasy trhajíc. A zdali ť se s ním i nyní netalácejí mezi biskupy a preláty též, hádaj? A potom pak, 275 když li drahý Pán byl před biskupy a dívka vrátná připravila K 158a Petra ku přísaze a k zapření drahého Pána, a Pán Ježíš obrátiv se, i pohleděl na Petra. Jako práv, když člověk v slunce vzezří, hned oči slzí, a když slunce obejde, hned se rozhřeje: též když to drahé «tělo), slunce — náš milý Pán Ježíš — zahřelo Petra 280 zhl édnu) tím, ihned vyšed v en Petr, i plakal jest hořce. Dajž nám, milý Bože drahý, ten pláč, jímž bychom mohli ten plamen pekelní uhasiti a svým hříchóm těžkým zde od- puštění vzíti a konečně království nebeského dojíti! Amen. * vyn. SO — 273 rujíc ho N — zášíkujíc] zášijkujíc T, vyn. S0 — a trhajíc SO — A] Ale S — i] též N — nyní duchovnie N, nyní (vyn. O) mnozí kněží a biskupové SO — 274 «netalácejí netrmácejí KSO, netelácejí(!) T mezi... hádaj?] nosíce se s jeho drahým tělem sem i tam po polích, po (vyn. O) domích (vyn. 0) z místa na místo v (vyn. O) mostranci(!) (vyn. O) SO — též] hádej TC, vyn. N — potom] vyn. SO — 275 tak drahý O — a dívka] děvka S, děvečka O — připravila] přivedla O — 276 ku] k hříchu, k hrozné N, k SO — drahého ... Ježíš] Pána Ježíše, ale ihned SO — Pána Ježíše CTN — Ježíš milostivý N — obrátil se na Petra C, obrátiv se Petr O, obrátiv se za se S — 277 i] nebo (když na něj O) Pán Ježíš, to slunce spravedl- nosti SO — pohleděl] vzhlédl TC, vzezřev SO — na Petra] vyn. SO — 277- 280 jako práv ... Petr] a on ihned slzí, pláče a lituje, co jest učinil, a vyšedši ven S, ihned Petr plakal, slzavě želeje toho, co jest učinil, a vyšedši ven O — 277 právě TNC — 278 tak ihned C — slzí] slzy polijí C — odhřeje CT, ohřeje N — 279 «tělo) vyn. KCSO — «náš milý vyn. KSO — zahřílo N — 280 zhlédnu tím] kédnu v K nečitelné, prožraný papír — vyšel C — vKen v K nečitelné, prožraný papír— 281 Tak dejž TNC — i nám S, nám také O — Bože] Ježíši 80 — ten] takový S0 — pláč úžitečný N — jímž bychom] ať bychom mohli (+ též O) svých hříchův želeti a jich odpuštění vzíti, ať (a O) bycbom (vyn. O) SO — mohli] mohli (vyn. O) svými slzami SO — 282 plamen] oheň S0 - 282—283 svým hříchóm ... konečně] vyn. S0 — 282 «zde vyn. K — 283 konečně] vyn. N — dojíti. Čehož mně (vyn. O) i (vyn. O) vám (nám O) rač dopomáhati svatá Trojice SO — po »Amen« v T (125b2) po známka, viz úvod; podobná pozn. v C (350 a1), viz ib.
Strana 603
V Květnú neděli. Kásáni Dnes církev svatá pamatuje, kterak Pán Kristus šel [i jel] (P 146a" do Jeruzalema, když se přibližoval čas jeho umučení, v kterémžto městě měl býti posmíván, bičován, poličkován, křivě obžalován 5i odsauzen na smrt. Když se přibližoval, divným obyčejem byl pohnut lid, aby vyšel proti němu s ratolestmi palmovými. A sami tomu nerozuměli sau, jako i Kaifáš řka: »Užitečno jest vám, ať jeden člověk umře za lid, ať nezahyné vešken lid.« A to pamatu- jíce kněží i lidé, měli by s velikým náboženstvím choditi v procesí 10 dnešní, pamatujíce dobrovolné chtění Pána našeho Jezukrista, utrpení li a potom i umučení, a to vše pro naše spasení. Protož dříve, nežli přistaupím k výkladu dnešního čtení, znamenajme, když Pán Ježíš [šel a] bral se s svými apoštoly od galilejské vlasti k Jeruzalemu, na té cestě řekl učedlníkuom svým: 15 »Aj, vcházíme do Jeruzalema, a Syn člověka zrazen bude knížatům kněžským (totiž biskupuom a učiteluom), a odsaudí ho na smrt a vydadí ho ku posmívaní a k bičování, a třetí den vstane z mrtvých.« Potom šel do Betanie a tu vzkřísil Lazara z mrtvých, čtrnáctý den před svým umučením, to jest ukřižováním. A ihned 20 nazajtří biskupi a zákonníci židovští sebrali sau se a učinili radu, aby Ježíše zahubili. A pak — jako včera — přišel do Betanie a tu jest večeřal v ii domu svaté Marty a bratra jejího z mrtvých P 146b2 vzkřísil. A zvěděvše zástupové židovští, že Kristus jest v Betaní, i přišli do Betanie netoliko pro Ježíše, ale i pro Lazara, aby ho 25 vzkříšeného opatřili. Pak nazajtří — jako dnešní den — chtě Pán Kristus konati proroctví, pojal učedlníky své a bral se do Jeruzalema, a zástup židovský, jenž byl včiera vyšel, přišel s ním. P 146b1 1 Titul a varianty perikop viz při I. kázání. 2 [i jel] vyn. NT — 3 nevinného umučení NT — 4 místě NT — 7 ať] aby N . 8 umřel N- aby nezahynul N veškeren N na to N — 9 na procesí N — 10 dnešního dne N — Ježíše Krista NT 12 svatého čtení N 13 [šel a] vyn. NT 21 přijíti ráčil N — 22 večeřel NT — 23 zvěděvši N — 24 do Betanie] tam N — 25 Pak] Potom 7 Jan 1I, 50 15 Mat. 20, 18—19.
V Květnú neděli. Kásáni Dnes církev svatá pamatuje, kterak Pán Kristus šel [i jel] (P 146a" do Jeruzalema, když se přibližoval čas jeho umučení, v kterémžto městě měl býti posmíván, bičován, poličkován, křivě obžalován 5i odsauzen na smrt. Když se přibližoval, divným obyčejem byl pohnut lid, aby vyšel proti němu s ratolestmi palmovými. A sami tomu nerozuměli sau, jako i Kaifáš řka: »Užitečno jest vám, ať jeden člověk umře za lid, ať nezahyné vešken lid.« A to pamatu- jíce kněží i lidé, měli by s velikým náboženstvím choditi v procesí 10 dnešní, pamatujíce dobrovolné chtění Pána našeho Jezukrista, utrpení li a potom i umučení, a to vše pro naše spasení. Protož dříve, nežli přistaupím k výkladu dnešního čtení, znamenajme, když Pán Ježíš [šel a] bral se s svými apoštoly od galilejské vlasti k Jeruzalemu, na té cestě řekl učedlníkuom svým: 15 »Aj, vcházíme do Jeruzalema, a Syn člověka zrazen bude knížatům kněžským (totiž biskupuom a učiteluom), a odsaudí ho na smrt a vydadí ho ku posmívaní a k bičování, a třetí den vstane z mrtvých.« Potom šel do Betanie a tu vzkřísil Lazara z mrtvých, čtrnáctý den před svým umučením, to jest ukřižováním. A ihned 20 nazajtří biskupi a zákonníci židovští sebrali sau se a učinili radu, aby Ježíše zahubili. A pak — jako včera — přišel do Betanie a tu jest večeřal v ii domu svaté Marty a bratra jejího z mrtvých P 146b2 vzkřísil. A zvěděvše zástupové židovští, že Kristus jest v Betaní, i přišli do Betanie netoliko pro Ježíše, ale i pro Lazara, aby ho 25 vzkříšeného opatřili. Pak nazajtří — jako dnešní den — chtě Pán Kristus konati proroctví, pojal učedlníky své a bral se do Jeruzalema, a zástup židovský, jenž byl včiera vyšel, přišel s ním. P 146b1 1 Titul a varianty perikop viz při I. kázání. 2 [i jel] vyn. NT — 3 nevinného umučení NT — 4 místě NT — 7 ať] aby N . 8 umřel N- aby nezahynul N veškeren N na to N — 9 na procesí N — 10 dnešního dne N — Ježíše Krista NT 12 svatého čtení N 13 [šel a] vyn. NT 21 přijíti ráčil N — 22 večeřel NT — 23 zvěděvši N — 24 do Betanie] tam N — 25 Pak] Potom 7 Jan 1I, 50 15 Mat. 20, 18—19.
Strana 604
604 A že od Betanie až do Jeruzalema byly dvě míle, protož v polovici té cesty byla ves, jenž slove Betfage; do té přišel, jako svědčí 30 dnešní svaté) čtení, kteréž píše svatý Matauš řka: »V ten čas, když se přibližoval Ježíš k Jeruzalemu.«. Toto svaté čtení v skutku se stalo jako dnešní den, v němžto oznamuje evangelista, kterak Pán Ježíš, přibližuje se k il Jeru- P 147a zalemu, přikázal učedlníkuom, aby šli do kaštela a odvázali osla 35 a oslici. Druhé oznamuje, že to se dálo ne z příhody, ale aby se naplnilo proroctví Zachariášovo, jenžto dávno, před mnoha sty let, zvěstoval Duchem svatým, že tak má přijíti do Jeruzalema Spasitel a Král, jim Bohem slíbený. Třetí okazuje, kterak jsau apoštolé učinili podlé jeho rozkázaní. Čtvrté oznamuje čest a chvá- 401u), kteráž se stala Pánu Kristu od zástupuov židovských. O prvním dí takto evangelista: »Když se přibližoval Ježíš k Jeruzalemu a přišel byl do Betfage« (totiž z Betanie jda, neb v Betaní tu noc byl a pak ráno šel do Betfage). Jakož dí vejklad, Betfage byla véska podlé hory Olivetské a byla ustavena pro 45 kněží, l aby tu bydlili, dokavadž sau podlé třídy své slaužili P 147a v chrámě, aby tak byli vzdáleni od jiných lidí, neb jim bylo tak přikázáno. Protož Pán Kristus, přibližuje se k Jeruzalemu, stavil se v Betfage. Najprvé proto, aby najprv stav duchovní napravil a k celosti jej navrátil. Druhé Pán Kristus proto se ráčil staviti 50 v Betfage, chtě přijíti do Jeruzalema, na znamení, že, kdo chce přijíti do Jeruzalema svrchovaného, totiž do království nebeské- ho, [a] má k tomu pohnut býti skrze kněžské napomínaní a jich spasitedlnau radu skrze Písma svatá. A tak že ti kněží Starého zákona bydlili sau podlé hory Olivetské, kterážto hora 55 znamená Kvelikost milosrdenství, netoliko k sobě, ale i k lidu obecnému, aby jich li nedostatkův duchovních želeli jako svých P 1471 N — 29 kteráž slaula N — jakž o tom N — 30 svaté) vyn. P — píše] poznamenal N — 31 přibližováše T — 32 tento dnešní N — 33 přibližujíce(!) N — 34 učedlníkům svým N — 35 z nějaké příhody N — 36 Zachariáše proroka N — kterýž N mnoha] několika N — 37 lety N — přijeti N — 38 Spasitel milostivý N — a] vyn. N — ten Král N — ukazuje NT — 39—40 chvála(!) P — 40 Kristu] Ježíši N — 41 přibližováše T — 43 pak] potom N — 45 kněze T — bydleli T — 46 v chrámě jeruzalemským N — 47 přibližujíce N — k městu Jeruzalemu N — 48 v té Betfagi N — 49 zastaviti N — 50 v Betfagi N — 51 totiž vyn. N — 52 [a] vyn. N — 53 raddau N — 54 vedlé N — 55 Kvelikost
604 A že od Betanie až do Jeruzalema byly dvě míle, protož v polovici té cesty byla ves, jenž slove Betfage; do té přišel, jako svědčí 30 dnešní svaté) čtení, kteréž píše svatý Matauš řka: »V ten čas, když se přibližoval Ježíš k Jeruzalemu.«. Toto svaté čtení v skutku se stalo jako dnešní den, v němžto oznamuje evangelista, kterak Pán Ježíš, přibližuje se k il Jeru- P 147a zalemu, přikázal učedlníkuom, aby šli do kaštela a odvázali osla 35 a oslici. Druhé oznamuje, že to se dálo ne z příhody, ale aby se naplnilo proroctví Zachariášovo, jenžto dávno, před mnoha sty let, zvěstoval Duchem svatým, že tak má přijíti do Jeruzalema Spasitel a Král, jim Bohem slíbený. Třetí okazuje, kterak jsau apoštolé učinili podlé jeho rozkázaní. Čtvrté oznamuje čest a chvá- 401u), kteráž se stala Pánu Kristu od zástupuov židovských. O prvním dí takto evangelista: »Když se přibližoval Ježíš k Jeruzalemu a přišel byl do Betfage« (totiž z Betanie jda, neb v Betaní tu noc byl a pak ráno šel do Betfage). Jakož dí vejklad, Betfage byla véska podlé hory Olivetské a byla ustavena pro 45 kněží, l aby tu bydlili, dokavadž sau podlé třídy své slaužili P 147a v chrámě, aby tak byli vzdáleni od jiných lidí, neb jim bylo tak přikázáno. Protož Pán Kristus, přibližuje se k Jeruzalemu, stavil se v Betfage. Najprvé proto, aby najprv stav duchovní napravil a k celosti jej navrátil. Druhé Pán Kristus proto se ráčil staviti 50 v Betfage, chtě přijíti do Jeruzalema, na znamení, že, kdo chce přijíti do Jeruzalema svrchovaného, totiž do království nebeské- ho, [a] má k tomu pohnut býti skrze kněžské napomínaní a jich spasitedlnau radu skrze Písma svatá. A tak že ti kněží Starého zákona bydlili sau podlé hory Olivetské, kterážto hora 55 znamená Kvelikost milosrdenství, netoliko k sobě, ale i k lidu obecnému, aby jich li nedostatkův duchovních želeli jako svých P 1471 N — 29 kteráž slaula N — jakž o tom N — 30 svaté) vyn. P — píše] poznamenal N — 31 přibližováše T — 32 tento dnešní N — 33 přibližujíce(!) N — 34 učedlníkům svým N — 35 z nějaké příhody N — 36 Zachariáše proroka N — kterýž N mnoha] několika N — 37 lety N — přijeti N — 38 Spasitel milostivý N — a] vyn. N — ten Král N — ukazuje NT — 39—40 chvála(!) P — 40 Kristu] Ježíši N — 41 přibližováše T — 43 pak] potom N — 45 kněze T — bydleli T — 46 v chrámě jeruzalemským N — 47 přibližujíce N — k městu Jeruzalemu N — 48 v té Betfagi N — 49 zastaviti N — 50 v Betfagi N — 51 totiž vyn. N — 52 [a] vyn. N — 53 raddau N — 54 vedlé N — 55 Kvelikost
Strana 605
605 a milosrdně o ně pečovali, přivodiec je k duchovním statkuom, aby v ničemž nebyli obmeškáni a z nich jim pomáhali. Jako radí svatý Pavel a řka: »Bude-li který člověk hříchem osedlán, vy, jenž 60ste duchovní, totiž vy kněží, takové ho) naveďte duchem dobrotivým«. A když tak budau milosrdni, tehdy pošle je a řka: »Jděte do hrádku (totiž do Jeruzalema), jenž proti vám jest, a ihned naleznete oslici přivázanú a oslátko s ní. Odvěžte a při- veďte mi!« Na to dí svatý Jan Zlatoustý: »Jakož se dí ve čtení: 65 Jděte do hrádku!, že to jest zvláštnost dobrého syna, aby běžal do domu otcova, aby jemu čest a chválu vzdal«; a ty, člověče duchovní, následovníkem jsa Kristovým učiněn, též u učiň: P 147b2 když do kterého města vejdeš, ihned jdi do kostela a Pánu Bohu chválu vzdaj! A dí dále ve čtení: »Odvěžte a přiveďte mi!« Dí znamenitě: »Odvěžte!«, a nedí: »Svěžte«; nebo jest větší milosrdenství od- vázati nežli svázati. Neb skrze oslici svázanú znamenává se lid hlaupý a sprostný, kterýžto lid hříchy a obyčeji světskými při- vázán jest. A ten osel, totiž lid sprostný a hlaupý, nemuož 75 sám sebe odvázati, ale milosrdenství boží musí jej odvázati a ku Pánu Ježíšovi přivésti. A velmi podobně skrze osla nebo oslici znamenává se tento lid sprostný, hlaupý; neb, jakožto osel ani oslice nesmyslí, což k rozumu sluší, a tento hlaupý, sprostný lid a nerozumný málo smyslé, co jest království nebeské a život du- sochovní. A ii proto ť jest řekl Kristus: »Jděte do hrádku« (totiž P 148a do Jeruzalema), a nedí: »do města«, proto, neb město slove od jednoty měšťanuov sjednání; a že měšťané jeruzalemští nebyli sau v jednotě sjednáni, neb sau byli rozdvoj eni , protož neřekl: »Jděte do města!«, ale řekl: »do hrádku, jenž proti vám jest«. Ten hrádek jest tento svět. Neb, kteříž bývají posláni k odvázaní hříšných oslův, to jest lidí hříšných, těm ť se oni protiví a jsau proti jich učení zdravému živi odpornč.). Protož 70 85 vysokost P 59 jakým hříchem N v osedlán] zachvácen N, osidlán 7 kteří N 60 61 totiž... dobrotivým] naučte takového v duchu dobroti vém N 60 takové P 65 vlastnost N 68 vendeš T — jdi nejprv N 70 v svatém čtení N 72 vyznamenává N 77 znamená N - ani a N 78 nesmyslí toho N — sluší, a tento] jest a přísluší, tak nápodobné ten T 83 rozdvojilí P N 85 tento bídný N 59 Gal. 6, 1 87 odporni PT 88 Pán Ježíš 7 89 napo-
605 a milosrdně o ně pečovali, přivodiec je k duchovním statkuom, aby v ničemž nebyli obmeškáni a z nich jim pomáhali. Jako radí svatý Pavel a řka: »Bude-li který člověk hříchem osedlán, vy, jenž 60ste duchovní, totiž vy kněží, takové ho) naveďte duchem dobrotivým«. A když tak budau milosrdni, tehdy pošle je a řka: »Jděte do hrádku (totiž do Jeruzalema), jenž proti vám jest, a ihned naleznete oslici přivázanú a oslátko s ní. Odvěžte a při- veďte mi!« Na to dí svatý Jan Zlatoustý: »Jakož se dí ve čtení: 65 Jděte do hrádku!, že to jest zvláštnost dobrého syna, aby běžal do domu otcova, aby jemu čest a chválu vzdal«; a ty, člověče duchovní, následovníkem jsa Kristovým učiněn, též u učiň: P 147b2 když do kterého města vejdeš, ihned jdi do kostela a Pánu Bohu chválu vzdaj! A dí dále ve čtení: »Odvěžte a přiveďte mi!« Dí znamenitě: »Odvěžte!«, a nedí: »Svěžte«; nebo jest větší milosrdenství od- vázati nežli svázati. Neb skrze oslici svázanú znamenává se lid hlaupý a sprostný, kterýžto lid hříchy a obyčeji světskými při- vázán jest. A ten osel, totiž lid sprostný a hlaupý, nemuož 75 sám sebe odvázati, ale milosrdenství boží musí jej odvázati a ku Pánu Ježíšovi přivésti. A velmi podobně skrze osla nebo oslici znamenává se tento lid sprostný, hlaupý; neb, jakožto osel ani oslice nesmyslí, což k rozumu sluší, a tento hlaupý, sprostný lid a nerozumný málo smyslé, co jest království nebeské a život du- sochovní. A ii proto ť jest řekl Kristus: »Jděte do hrádku« (totiž P 148a do Jeruzalema), a nedí: »do města«, proto, neb město slove od jednoty měšťanuov sjednání; a že měšťané jeruzalemští nebyli sau v jednotě sjednáni, neb sau byli rozdvoj eni , protož neřekl: »Jděte do města!«, ale řekl: »do hrádku, jenž proti vám jest«. Ten hrádek jest tento svět. Neb, kteříž bývají posláni k odvázaní hříšných oslův, to jest lidí hříšných, těm ť se oni protiví a jsau proti jich učení zdravému živi odpornč.). Protož 70 85 vysokost P 59 jakým hříchem N v osedlán] zachvácen N, osidlán 7 kteří N 60 61 totiž... dobrotivým] naučte takového v duchu dobroti vém N 60 takové P 65 vlastnost N 68 vendeš T — jdi nejprv N 70 v svatém čtení N 72 vyznamenává N 77 znamená N - ani a N 78 nesmyslí toho N — sluší, a tento] jest a přísluší, tak nápodobné ten T 83 rozdvojilí P N 85 tento bídný N 59 Gal. 6, 1 87 odporni PT 88 Pán Ježíš 7 89 napo-
Strana 606
606 věrní křesťané pamatujíce dnes, co jest učinil náš milostivý Pán všeho světa věrně dušém hříšných lidí k napomenajutí, že 90 milostivý, drahý Spasitel, přibližuje se jako dnešní den k Jeruza- lemu, ukázal li velikau pokoru, veliké milosrdenství i spravedli- P 148a2 vost ... Pokoru ukázal, že, jsa pánem a králem všeho světa, jel jest sprostně na oslíku, aby pajchu světskú potupil. Milosrdenství ukázal, že, jeda do Jeruzalema, věda, co se má lidu tomu státi 95 i na těle i na duši, plakal jest velmi, až se náramně zalknul tak, že nemohl Kříci a) dokonati řka: »Jeruzaleme, by ty poznal, i ty by ...«; pro veliký pláč a jektání, kteréž bylo na něm, na drahém Pánu, nemohl doříci toho slova: »i ty by plakalo«. Tu veliké milosrdenství ukázal, že plakal, co se má lidu tomu zlého 100 státi a přihoditi. Spravedlivost také ukázal, že kněží a trhovce z chrámu bičem vyhnal a vymrskal, řka jim: »Psáno ť jest: Duom muoj duom modlitebný jest, a li vy ste jej učinili peleší lotrov- skú«. Protož máme na Spasiteli našem, Pánu Jezukristu, dnešní den ukázánu pokoru, milosrdenství a spravedlivost, aby člověk 105 to věda do Pána Krista také byl pokorný, milosrdný, spravedlivý. Neb dnes podivme se jeho, drahého Pána, veliké pokoře, že, jsa Buoh věčný a stvořitel všeho světa, král anjelský, vždy pěšky pro naše spasení chodil pracně, ustavičně po městech, po vsech i po pauštích, a jediné — jako dnes — na oslíku jel, aby proroctví 110 naplnil svatého Zachariáše, jenž dí v IX. kapitole: »Aj, král tvůj jde k tobě spravedlivý a spasitel, sedě na oslici a na oslíku, k vy- kaupení« (totiž tobě, člověče). A spravodlivý, aby tobě křivdy ne- učinil, a spasitel, aby tě spasil i a nezatratil, budeš-li dobrý; on P 148b chudý pro tě, aby ty (totiž člověče) byl na věky bohatý. — »Sedě na P 148b1 menauti(!) P, napomenutí NT — 90 Spasitel Pán Ježíš T — 95 gnáramně zalknul naklnul(!) P — 96 říci a řeči P — peznalo N — 97 by etc. trhovce] prodavače N N — 99 ukázal] prokázal N — 100 kněze T 101 k nim N — 102 a] ale N — peleší] jeskyní NT — 103 Ježíši Kristu NT — 104 ukázanau NT 107 Pán a Bůh T — král a pán N — pěšíky] pův. v P jen pěš, -ky připsáno až později; pěš T, vyn. N — 108 městech, měs- tečkách N — vsích N — 109 jedinau toliko N - dnešního dne N — oslu N — jel, a to proto N — 110 Zachariáše proroka N 111 oslátku T - 112—113 nečinil N — 113 on] an T — 114 tebe N — Sedě] Jede T — 115 96 Podle Luk. 19, 42 — 101 Mat. 21, 13; Luk. 19, 46 110 Podle Zach. 9, 9 —
606 věrní křesťané pamatujíce dnes, co jest učinil náš milostivý Pán všeho světa věrně dušém hříšných lidí k napomenajutí, že 90 milostivý, drahý Spasitel, přibližuje se jako dnešní den k Jeruza- lemu, ukázal li velikau pokoru, veliké milosrdenství i spravedli- P 148a2 vost ... Pokoru ukázal, že, jsa pánem a králem všeho světa, jel jest sprostně na oslíku, aby pajchu světskú potupil. Milosrdenství ukázal, že, jeda do Jeruzalema, věda, co se má lidu tomu státi 95 i na těle i na duši, plakal jest velmi, až se náramně zalknul tak, že nemohl Kříci a) dokonati řka: »Jeruzaleme, by ty poznal, i ty by ...«; pro veliký pláč a jektání, kteréž bylo na něm, na drahém Pánu, nemohl doříci toho slova: »i ty by plakalo«. Tu veliké milosrdenství ukázal, že plakal, co se má lidu tomu zlého 100 státi a přihoditi. Spravedlivost také ukázal, že kněží a trhovce z chrámu bičem vyhnal a vymrskal, řka jim: »Psáno ť jest: Duom muoj duom modlitebný jest, a li vy ste jej učinili peleší lotrov- skú«. Protož máme na Spasiteli našem, Pánu Jezukristu, dnešní den ukázánu pokoru, milosrdenství a spravedlivost, aby člověk 105 to věda do Pána Krista také byl pokorný, milosrdný, spravedlivý. Neb dnes podivme se jeho, drahého Pána, veliké pokoře, že, jsa Buoh věčný a stvořitel všeho světa, král anjelský, vždy pěšky pro naše spasení chodil pracně, ustavičně po městech, po vsech i po pauštích, a jediné — jako dnes — na oslíku jel, aby proroctví 110 naplnil svatého Zachariáše, jenž dí v IX. kapitole: »Aj, král tvůj jde k tobě spravedlivý a spasitel, sedě na oslici a na oslíku, k vy- kaupení« (totiž tobě, člověče). A spravodlivý, aby tobě křivdy ne- učinil, a spasitel, aby tě spasil i a nezatratil, budeš-li dobrý; on P 148b chudý pro tě, aby ty (totiž člověče) byl na věky bohatý. — »Sedě na P 148b1 menauti(!) P, napomenutí NT — 90 Spasitel Pán Ježíš T — 95 gnáramně zalknul naklnul(!) P — 96 říci a řeči P — peznalo N — 97 by etc. trhovce] prodavače N N — 99 ukázal] prokázal N — 100 kněze T 101 k nim N — 102 a] ale N — peleší] jeskyní NT — 103 Ježíši Kristu NT — 104 ukázanau NT 107 Pán a Bůh T — král a pán N — pěšíky] pův. v P jen pěš, -ky připsáno až později; pěš T, vyn. N — 108 městech, měs- tečkách N — vsích N — 109 jedinau toliko N - dnešního dne N — oslu N — jel, a to proto N — 110 Zachariáše proroka N 111 oslátku T - 112—113 nečinil N — 113 on] an T — 114 tebe N — Sedě] Jede T — 115 96 Podle Luk. 19, 42 — 101 Mat. 21, 13; Luk. 19, 46 110 Podle Zach. 9, 9 —
Strana 607
607 115 voslíku a na oslici«, a to ne darmo, ale aby i starého člověka hříšníka i mladého spasil. Neb skrze oslici starú znamenává se hříšník starý, a skrze mladé oslátko znamenává se hříšník mladý. Protož jel na oslíku a na oslici, aby dal známost, že i mladého i starého chce spasiti, an i proto chtěl umučen býti ukrutnú 120 a hořkú smrtí. Milosrdný Spasiteli, i proč tobě [pro naše hříchy) bylo jest potřebí tak ukrutnú, hořkú a ohavnú smrt trpěti? Je- diné pro naše hříchy! I co se to míní, že ihned brzo po procesí čte se pašije, to jest umučení divné v hromadu složen é)»? Tuto chválu v procesí již 125 sau učinili Židé li Kristu, vyšedše proti němu, když k nim jel P 149a na oslíku. A pak od večera mezi nimi nižádný nebyl té cti, by mu kdo svého chleba podal, a ještě zápověd byla, aby mu nižádný noclehu nedával; a tak milej Pán Kristus musil jíti z města toho večera a ten celý den nic nejedl, až teprvu) večer u svaté 130 Marty v Betaní. Protož po té poctivosti, kterauž jemu učinili [Židé] jako dnes, potom pak pátý den učinili jemu velikú hanbu a ohavnú snut. A to jsau světí pěkně položili nám k naučení, abychom v nižádné radosti světské neměli utěšení a daufání vědauce, že po radosti bývá pláč. A tomu na znamení drahý 135 Spasitel plakal jest v své slávě, kterauž sau jemu činili Židé), abychom my li to pamatujíce, když máme v světě které veselé, P 149a- štěstí aneb chválu neb povýšení, pomněli na zarmaucení; a též, máme-li zase pro Krista které zarmaucení zde, abychom pomněli na věčnú radost. Neb jest tak smiešeno i v světských lidech 140 i v duchovních; i kdo chce sobě všetečně daufati, aby po zdejší radosti bez zarmúcení došel radosti věčné, poněvadž anjelský Pán, jenž hříchu neměl, po takové chvále trpěl jest tak veliké pohanění a umučení až do smrti? Ještě veliké dokázaní jest, kterak brzce člověka pomine světská chvála; protož není nám ne nadarmo N 116 vyznamenává se N — 117 vyznamenává se N 120 [pro naše hříchy] vyn. NT 121 122 Jediné ... hříchy!S vyn. P m 124 podivné N. divně T složené] m.gé) ps. je P, složené a sepsané N 125 Pánů Ježíši N jeti ráčil N 126 pak] potom N víčera N 127 svého] kausek N a nad to nade všecko ještě N 128 jíti předce ven N - 129 až jeliž T Kuvyn. P 130 Betaní, uševši(!) ty dvě míle N 131 [Židé] vyn. NT - velmi velikau N — 132 svatí NT 134 tomu] toho N 135 Židé) vyn. P— 136 na to N — veselí neb N 137 pomněli při tom N 138 pomněli] se rozpomínali N 140 sobě] v sebe N 141 věčné a neskonalé N anjelský král, Pán N 142 hříchu žádného chvále a slávě N 143 smrti, a smrti ohavného kříže N — 145 pilnu
607 115 voslíku a na oslici«, a to ne darmo, ale aby i starého člověka hříšníka i mladého spasil. Neb skrze oslici starú znamenává se hříšník starý, a skrze mladé oslátko znamenává se hříšník mladý. Protož jel na oslíku a na oslici, aby dal známost, že i mladého i starého chce spasiti, an i proto chtěl umučen býti ukrutnú 120 a hořkú smrtí. Milosrdný Spasiteli, i proč tobě [pro naše hříchy) bylo jest potřebí tak ukrutnú, hořkú a ohavnú smrt trpěti? Je- diné pro naše hříchy! I co se to míní, že ihned brzo po procesí čte se pašije, to jest umučení divné v hromadu složen é)»? Tuto chválu v procesí již 125 sau učinili Židé li Kristu, vyšedše proti němu, když k nim jel P 149a na oslíku. A pak od večera mezi nimi nižádný nebyl té cti, by mu kdo svého chleba podal, a ještě zápověd byla, aby mu nižádný noclehu nedával; a tak milej Pán Kristus musil jíti z města toho večera a ten celý den nic nejedl, až teprvu) večer u svaté 130 Marty v Betaní. Protož po té poctivosti, kterauž jemu učinili [Židé] jako dnes, potom pak pátý den učinili jemu velikú hanbu a ohavnú snut. A to jsau světí pěkně položili nám k naučení, abychom v nižádné radosti světské neměli utěšení a daufání vědauce, že po radosti bývá pláč. A tomu na znamení drahý 135 Spasitel plakal jest v své slávě, kterauž sau jemu činili Židé), abychom my li to pamatujíce, když máme v světě které veselé, P 149a- štěstí aneb chválu neb povýšení, pomněli na zarmaucení; a též, máme-li zase pro Krista které zarmaucení zde, abychom pomněli na věčnú radost. Neb jest tak smiešeno i v světských lidech 140 i v duchovních; i kdo chce sobě všetečně daufati, aby po zdejší radosti bez zarmúcení došel radosti věčné, poněvadž anjelský Pán, jenž hříchu neměl, po takové chvále trpěl jest tak veliké pohanění a umučení až do smrti? Ještě veliké dokázaní jest, kterak brzce člověka pomine světská chvála; protož není nám ne nadarmo N 116 vyznamenává se N — 117 vyznamenává se N 120 [pro naše hříchy] vyn. NT 121 122 Jediné ... hříchy!S vyn. P m 124 podivné N. divně T složené] m.gé) ps. je P, složené a sepsané N 125 Pánů Ježíši N jeti ráčil N 126 pak] potom N víčera N 127 svého] kausek N a nad to nade všecko ještě N 128 jíti předce ven N - 129 až jeliž T Kuvyn. P 130 Betaní, uševši(!) ty dvě míle N 131 [Židé] vyn. NT - velmi velikau N — 132 svatí NT 134 tomu] toho N 135 Židé) vyn. P— 136 na to N — veselí neb N 137 pomněli při tom N 138 pomněli] se rozpomínali N 140 sobě] v sebe N 141 věčné a neskonalé N anjelský král, Pán N 142 hříchu žádného chvále a slávě N 143 smrti, a smrti ohavného kříže N — 145 pilnu
Strana 608
608 145 pilnu býti o ni státi, poněvadž brzo míjí. Ale stůjme o tu chválu, jenž na věky ostane, trpíc zde pro ni protiven] ství a zarmúcení; P 149 nebo trpícím a zamúceným zde pro ni a trvajícím až do skonání života svého bude dána chvála na věky trvající. Jížto chvály nebeské rač nám dopomáhati Otec i Syn i Duch svatý! Amen. * býti] potřebí N — tak brzo N — Ale radějí N 146 ostane, trpíc] trvající jest, a trpme N — zde rádi N — 147 zarmauceným NT — 147—148 pro ni... svého] protivenství, jehož sem již pověděl, a v nich trpělivě se majícím N, pro ni protivenství a zarmaucení, jakož sem již pověděl, a trvajícím až do — skonání života svého T — 148 trvajícím(!) T — Kteréžto NT
608 145 pilnu býti o ni státi, poněvadž brzo míjí. Ale stůjme o tu chválu, jenž na věky ostane, trpíc zde pro ni protiven] ství a zarmúcení; P 149 nebo trpícím a zamúceným zde pro ni a trvajícím až do skonání života svého bude dána chvála na věky trvající. Jížto chvály nebeské rač nám dopomáhati Otec i Syn i Duch svatý! Amen. * býti] potřebí N — tak brzo N — Ale radějí N 146 ostane, trpíc] trvající jest, a trpme N — zde rádi N — 147 zarmauceným NT — 147—148 pro ni... svého] protivenství, jehož sem již pověděl, a v nich trpělivě se majícím N, pro ni protivenství a zarmaucení, jakož sem již pověděl, a trvajícím až do — skonání života svého T — 148 trvajícím(!) T — Kteréžto NT
Strana 609
Na Květnau neděli. Kázáni I Věrní křesťané! Dnešní den a tento tejden máme dvoji C 109b1 slavnau památku a velmi znamenitau. Jednu památku slavnau procesí, kteraužto drahej Pán jakožto dnešní den ráčil činiti a bráti se do Jeruzalema, a druhau památku jeho svaté a nevinné 5smrti. A to obojí dnešní den v hromadu se zbírá a pamatuje, abychom tomu rozuměli, kterak chvála tohoto světa bídného jest velmi neustavičná. Neb kdo se tuto může vydiviti, kterak náramně rychlé a brzké změnění stalo se jest v tomto lidu z dobrého ve zlé? Neb což byl drahej Pán v tomto lidu ve třech letech vzdělal 10a vštípil, to v jedné hodině změnilo se a nadarmo vyprázdněno. A která toho příčina, než těch nevěrnejch pastejřův l a nájem- C 109b2 níkův, vlkův hltavých? Jakož také teď nedávno sme měli o Mojží- šovi, kterak ne na velmi velikau chvíli byl se odlaučil od lidu na hůru Sionskau, a velmi se byli proměnili. Neb, jako právě stádo 15 bez pastejře, město bez strážného a království bez krále jest v ne- bezpečenství, tak jest lid u velikém nebezpečenství bez pravého a věrného zprávce a kazkatele. Ten lid židovskej s svejmi biskupy a mistry měli se k tomu nápodobně jako člověk někdy k té věci, které sobě nepokládá 20 za úžitečnau, než lehce ji sobě váží, jako teď kost anebo něco takového, ješto to vrže psu; tak sau oni sobě za neúžitečnau věc a za velmi lehkau drahého Pána Ježíše položili a zavrhli. Ano včera praveno v čpištole o Jeremiášovi bylo, kterak sau řekli o něn: »Však proto nezahyne zákon od kněze ani radda od maud- 25 rého«; také ho sobě za neúžitečného počítali a kladli. Nebo, když sau vydali drahého Pána Ježíše pohanům, zdaliž sau ho nedali jako psům? A to ť se jest naplnilo proti tomu: »Nedávejte svatého lpsům!« A jinde dí: »Není dobré vzíti chléb synovskej C 110a 1 Varianty perikop viz při I. recensi! — 2 Inic. V nevyplněna! 17 ps. kazetele(!) 24 Jer. 18, 18 27 Mat. 7, 6 28 Podle Mat. 15, 26; Marck 7, 27 Rokycanova Postilla. 39
Na Květnau neděli. Kázáni I Věrní křesťané! Dnešní den a tento tejden máme dvoji C 109b1 slavnau památku a velmi znamenitau. Jednu památku slavnau procesí, kteraužto drahej Pán jakožto dnešní den ráčil činiti a bráti se do Jeruzalema, a druhau památku jeho svaté a nevinné 5smrti. A to obojí dnešní den v hromadu se zbírá a pamatuje, abychom tomu rozuměli, kterak chvála tohoto světa bídného jest velmi neustavičná. Neb kdo se tuto může vydiviti, kterak náramně rychlé a brzké změnění stalo se jest v tomto lidu z dobrého ve zlé? Neb což byl drahej Pán v tomto lidu ve třech letech vzdělal 10a vštípil, to v jedné hodině změnilo se a nadarmo vyprázdněno. A která toho příčina, než těch nevěrnejch pastejřův l a nájem- C 109b2 níkův, vlkův hltavých? Jakož také teď nedávno sme měli o Mojží- šovi, kterak ne na velmi velikau chvíli byl se odlaučil od lidu na hůru Sionskau, a velmi se byli proměnili. Neb, jako právě stádo 15 bez pastejře, město bez strážného a království bez krále jest v ne- bezpečenství, tak jest lid u velikém nebezpečenství bez pravého a věrného zprávce a kazkatele. Ten lid židovskej s svejmi biskupy a mistry měli se k tomu nápodobně jako člověk někdy k té věci, které sobě nepokládá 20 za úžitečnau, než lehce ji sobě váží, jako teď kost anebo něco takového, ješto to vrže psu; tak sau oni sobě za neúžitečnau věc a za velmi lehkau drahého Pána Ježíše položili a zavrhli. Ano včera praveno v čpištole o Jeremiášovi bylo, kterak sau řekli o něn: »Však proto nezahyne zákon od kněze ani radda od maud- 25 rého«; také ho sobě za neúžitečného počítali a kladli. Nebo, když sau vydali drahého Pána Ježíše pohanům, zdaliž sau ho nedali jako psům? A to ť se jest naplnilo proti tomu: »Nedávejte svatého lpsům!« A jinde dí: »Není dobré vzíti chléb synovskej C 110a 1 Varianty perikop viz při I. recensi! — 2 Inic. V nevyplněna! 17 ps. kazetele(!) 24 Jer. 18, 18 27 Mat. 7, 6 28 Podle Mat. 15, 26; Marck 7, 27 Rokycanova Postilla. 39
Strana 610
610 a vrci jej psům k jedení«. A zdaliž není Kristus ten chléb živej? 30 A tak, davše ho pohanům, dali sau ho psům. Jako člověk, což sobě málo váží, dává to psům, tak ť sau oni tuto učinili. A jestliže právě znamenati chcete, milí křesťané, znamenejmež vjití jeho do Jeruzalema a vyjití z Jeruzalema! Do Jeruzalema jest vjel jakožto král, ano ho všickni ctili, ale z Jeruzalema šel 35 jakožto lotr anebo zločinec. Aj, kteraký rozdíl anebo změnění Přijavše ho slavně, a potom ho hanebně ven vyvrhli a vyvedli, nic sobě nevážíce všech jeho dobrodínství ani na ně pamatujíce, an jim drahej Pán i tím oči vytejkal, když jim řekl: »Já zajisté mnohé dobré skutky okázal sem vám Otce mého. Pro kterejžto 40 skutek mne kamenujete a tak z města k ukřižování vedete?« Toho figura předešla na Davidovi v druhejch knihách Královskejch v patnácté kapitole, kterak sau ho byli vyhnali z Jeruzalema; a David byl velikej strážnej a jako král a velmi silnej a udatnej bojovník, avšak mu to pro to učinili. A netoliko v Písmích svatejch 45 máme o tom příklad, ale také i na přirozených li věcech. Víno C 11 zajisté vydává ratolesti a víte, že jest] velmi sladké bejvá víno; avšak potom, sřežíce ratolesti, i umítají to v úheň. Protož znamenejmež, milí křesťané, aby, což sau tito učinili Židé drahému Pánu, na nás to nebylo shledáno a nalezeno. Neb 50 oni nejprvé u veliké cti a chvále sau ho přijali, a potom ho s velikau nepoctivostí vyhnali. Tak pohříchu strach o mnohých kajících lidech a křesťanech, jenž se zdají nyní velmi nábožní, teď že se pošmauří, tělo a krev boží přijímají, ba i popláčí ť, a jedne ť pak až bude po velikonoci, ani ť zase v hříchy a v rozpustilosti se vy- 55 dadí, že ť drahého Pána Ježíše z sebe vyženau jako kteří Židé z Jeruzalema a tauž jemu nepoctivost neb mnohem větší učiní; neb oni Židé smrtedlnému Kristu Pánu to učinili, ale tito již ne- smrtedlnému, na věky kralujícímu. A protož to pravím: Kdož nemá pravého a celého aumysla, 60 aby byl služebník boží až do smrti, radím ť, nechoď k tělu božímu! A pakli půjdeš, nepřijmeš sobě než věčnau smrt. Neb co jest prospěšno takovým vám ráno jíti do kostela k tělu a krvi boží, a po vobědích anebo od víčera do krčmy, k tancům, ke jhrám, k vožralství, k smilstvu, l k cizoložstvu, k rozpustilostem, k mar- C 11 65 nostem, na procházky, někteří se do lenosti dadí, a jiné, mnohé 38 Podle Jana 10, 32 — 41 2. Sam. 15, 14 nn. —
610 a vrci jej psům k jedení«. A zdaliž není Kristus ten chléb živej? 30 A tak, davše ho pohanům, dali sau ho psům. Jako člověk, což sobě málo váží, dává to psům, tak ť sau oni tuto učinili. A jestliže právě znamenati chcete, milí křesťané, znamenejmež vjití jeho do Jeruzalema a vyjití z Jeruzalema! Do Jeruzalema jest vjel jakožto král, ano ho všickni ctili, ale z Jeruzalema šel 35 jakožto lotr anebo zločinec. Aj, kteraký rozdíl anebo změnění Přijavše ho slavně, a potom ho hanebně ven vyvrhli a vyvedli, nic sobě nevážíce všech jeho dobrodínství ani na ně pamatujíce, an jim drahej Pán i tím oči vytejkal, když jim řekl: »Já zajisté mnohé dobré skutky okázal sem vám Otce mého. Pro kterejžto 40 skutek mne kamenujete a tak z města k ukřižování vedete?« Toho figura předešla na Davidovi v druhejch knihách Královskejch v patnácté kapitole, kterak sau ho byli vyhnali z Jeruzalema; a David byl velikej strážnej a jako král a velmi silnej a udatnej bojovník, avšak mu to pro to učinili. A netoliko v Písmích svatejch 45 máme o tom příklad, ale také i na přirozených li věcech. Víno C 11 zajisté vydává ratolesti a víte, že jest] velmi sladké bejvá víno; avšak potom, sřežíce ratolesti, i umítají to v úheň. Protož znamenejmež, milí křesťané, aby, což sau tito učinili Židé drahému Pánu, na nás to nebylo shledáno a nalezeno. Neb 50 oni nejprvé u veliké cti a chvále sau ho přijali, a potom ho s velikau nepoctivostí vyhnali. Tak pohříchu strach o mnohých kajících lidech a křesťanech, jenž se zdají nyní velmi nábožní, teď že se pošmauří, tělo a krev boží přijímají, ba i popláčí ť, a jedne ť pak až bude po velikonoci, ani ť zase v hříchy a v rozpustilosti se vy- 55 dadí, že ť drahého Pána Ježíše z sebe vyženau jako kteří Židé z Jeruzalema a tauž jemu nepoctivost neb mnohem větší učiní; neb oni Židé smrtedlnému Kristu Pánu to učinili, ale tito již ne- smrtedlnému, na věky kralujícímu. A protož to pravím: Kdož nemá pravého a celého aumysla, 60 aby byl služebník boží až do smrti, radím ť, nechoď k tělu božímu! A pakli půjdeš, nepřijmeš sobě než věčnau smrt. Neb co jest prospěšno takovým vám ráno jíti do kostela k tělu a krvi boží, a po vobědích anebo od víčera do krčmy, k tancům, ke jhrám, k vožralství, k smilstvu, l k cizoložstvu, k rozpustilostem, k mar- C 11 65 nostem, na procházky, někteří se do lenosti dadí, a jiné, mnohé 38 Podle Jana 10, 32 — 41 2. Sam. 15, 14 nn. —
Strana 611
611 jiné hříchy, ješto kdo by je vypravil? Ješto to nic jiného není, než pekla sobě dobejvati! Tito, hle, velmi slavně přijali drahého Pána Ježíše, ratolesti a raucha prostírajíce na cestě před ním; a událo-li jest se potom 70 kterému z nich úpěti a křičeti: »Ukřižuj! ukřižuj!«? Z toho sobě toto naučení vezmeme, abychom se nevokojovali chvalau a slavau světskau. Neb tomu učí Duch svatej v knihách Ekleziastiku v XI. kapitole: »V den dobrejch věcí nezapomínej na zlé věci, a zase v den zlejch věcí nezapomínej na dobré.« Znamenejmež toto a postůjme při svatém čtení, že drahej Pán ráčil jeti na hovádku de Jeruzalema. Co by to bylo anebo znamenalo, a že s jednoho hovádka přesedal na druhé? Divná věc, že tak ráčil jeti do Jeruzalema, ješto nikdej tak nejezdil; ačkoliv častokrát jindy, a téměř vždycky, pěšky chodil, ale tuto 80 jezdecky, avšak velmi pokorně. Co by to znamenalo? To dávno slejcháte, že oslice znamenává lid židovskej, pro kterejžto Bůh všemohúcí ráčil s nebe staupiti a jemu se nejprvé ráčil l C 110b2 známiti, a jiní všickni národové pohanští jakožto v temnostech chodili, neznajíce Boha. Jakož o tom napsáno v knihách Exodi 85 v první kapitole: »Vida viděl sem trápení lidu mého«. A tomu se ráčil voznámiti. A to, že jest nejprvé jel na oslici, znamenalo, že se tomu lidu nejprvé oznámil. A potom k skonání světa přesedl na oslátko, a to z milosti své, jakož o tom dí svatej Pavel k Ří- manům v XV. kapitole: »Pohané pak zajisté z milosrdenství 90 mají ctíti Boha.« A my někdy ten lid pohanskej byli sme. A poně- vadž sme my ti byli a k tomu sme přišli, že sme jako se pod jho jemu poddali, měli bychom se dáti mrskati. An tak jeden svatej ří- kával: »Jakožto hovádko učiněn sem před tebau«. A potom ří- kával: »Pán zpravuje mne a nic mi se nebude nedostávati«. I že se jest jím zpravoval, nesl ho na sobě. Protož apoštol v druhé epištole k Korintům v VI. kapitole: »Neste Pána Krista na sobě a na těle vašem«. A jestliže máme Boha nositi na těle 75 95 81 dop v slovč židovskej vyn. 70 Luh. 23, 21; Jan 19, 6 — 73 Podle Eccli. 11, 26 — 85 Podle 2. M. 3, 7 89 Podle Řím. 15, 9 — 93 Ž. 73, 22 94 Podle Ž. 23, 1 — 96 Podle 2. Kor. 4, 10 — 39*
611 jiné hříchy, ješto kdo by je vypravil? Ješto to nic jiného není, než pekla sobě dobejvati! Tito, hle, velmi slavně přijali drahého Pána Ježíše, ratolesti a raucha prostírajíce na cestě před ním; a událo-li jest se potom 70 kterému z nich úpěti a křičeti: »Ukřižuj! ukřižuj!«? Z toho sobě toto naučení vezmeme, abychom se nevokojovali chvalau a slavau světskau. Neb tomu učí Duch svatej v knihách Ekleziastiku v XI. kapitole: »V den dobrejch věcí nezapomínej na zlé věci, a zase v den zlejch věcí nezapomínej na dobré.« Znamenejmež toto a postůjme při svatém čtení, že drahej Pán ráčil jeti na hovádku de Jeruzalema. Co by to bylo anebo znamenalo, a že s jednoho hovádka přesedal na druhé? Divná věc, že tak ráčil jeti do Jeruzalema, ješto nikdej tak nejezdil; ačkoliv častokrát jindy, a téměř vždycky, pěšky chodil, ale tuto 80 jezdecky, avšak velmi pokorně. Co by to znamenalo? To dávno slejcháte, že oslice znamenává lid židovskej, pro kterejžto Bůh všemohúcí ráčil s nebe staupiti a jemu se nejprvé ráčil l C 110b2 známiti, a jiní všickni národové pohanští jakožto v temnostech chodili, neznajíce Boha. Jakož o tom napsáno v knihách Exodi 85 v první kapitole: »Vida viděl sem trápení lidu mého«. A tomu se ráčil voznámiti. A to, že jest nejprvé jel na oslici, znamenalo, že se tomu lidu nejprvé oznámil. A potom k skonání světa přesedl na oslátko, a to z milosti své, jakož o tom dí svatej Pavel k Ří- manům v XV. kapitole: »Pohané pak zajisté z milosrdenství 90 mají ctíti Boha.« A my někdy ten lid pohanskej byli sme. A poně- vadž sme my ti byli a k tomu sme přišli, že sme jako se pod jho jemu poddali, měli bychom se dáti mrskati. An tak jeden svatej ří- kával: »Jakožto hovádko učiněn sem před tebau«. A potom ří- kával: »Pán zpravuje mne a nic mi se nebude nedostávati«. I že se jest jím zpravoval, nesl ho na sobě. Protož apoštol v druhé epištole k Korintům v VI. kapitole: »Neste Pána Krista na sobě a na těle vašem«. A jestliže máme Boha nositi na těle 75 95 81 dop v slovč židovskej vyn. 70 Luh. 23, 21; Jan 19, 6 — 73 Podle Eccli. 11, 26 — 85 Podle 2. M. 3, 7 89 Podle Řím. 15, 9 — 93 Ž. 73, 22 94 Podle Ž. 23, 1 — 96 Podle 2. Kor. 4, 10 — 39*
Strana 612
612 115 svém, tehdy obraz Kristův po skutcích našich má poznán bejti. Jako teď o svatém Petru měli sme v pašiji, kterak sau poznali 100 ho po řeči, neb sau mu řekli: »Však ť i řeč tvá tě zná li ma činí!« Hle, po čem ť sau a kterak poznali! Též-li ť by mělo i o nás tak bejti, aby na nás Kristus byl poznán, bychom pak i mezi pohany přebejvali? Dejž to milej Bůh, abychom se tomu naučilí, abychom nosili Krista na sobě, aby byl posvěcen a poznán v nás skrze dobré 105 skutky! Druhé, abychom se všech hříchův varovali, jestliže ho chceme na sobě nositi. Ano tak jeden otec s synem svý«m) říkal, jakož o tom napsáno v prvních knihách Královskejch v druhé kapitole: »Zhřeší-li muž proti muži, může upokojen bejti, a pakli proti Bohu 110 zhřeší, kdo se za něj přimlauvati bude aneb kdo za něj prositi bude?« A tauto řečí velmi se hřích obtěžuje, kterej jest proti Bohu. A protož, jestliže máme nositi na svém těle Pána Boha, máme toho hleděti, aby to mohlo na nás poznáno bejti, abychom byli jeho hovádka povolná etc. A jakož sem řekl, že pro tu oslici s nebe milej Bůh drahej jest sstaupil s hůry a seznámil se a dal jim zákon a přikázani a ty jest nazval synem svým, jakož o tom Ozeáš prorok dí v XI. ka- pitole: »Z Ejipta povolal sem syna mého.« Vedlé litery bylo jest to povědíno o tom lidu izdrahelském (ačkoli v smyslu a v rozumu 120 duchovním jest také to Písmo o u Kristu Pánu, o Synu božím C 111 milém), kterejžto židovskej lid milej Bůh nazval synem svejm, jenž ho potom opustil a k těžké a hrozné smrti připravil. Ale potom se obrátil ku pohanům. To [jest] v tom se ukazuje, že nejprvé s hůry Olivetské vsedl na oslici, a potom z velikého 125 milosrdenství přesedl na oslíka. Protož svatej Pavel to přesedení nazejvá milosrdenstvím ku pohanskému lidu. Vizmež, co dí dále čtení svaté! »Ale zástupové, kteříž napřed šli a kteříž po něm, volali sau řkauce: Spasení s Synem Davidovým! Požehnanej, jenž se béře ve jménu Páně!« A že sau všickni velmi 130 svorně a silně zpívali a chválili spasení s Synem Davidovým: »Požehnanej, jenž se béře a jenž si přišel ve jméno boží! Požehnané království otce našeho Davida!« A jakož před ním, takéž i po 107 ps. ſwy(!) — 122 k vyn.(!) — 100 Mat. 26, 73 — 109 Podle I. Sam. 2, 25 — 118 Oz. 11, 1 —
612 115 svém, tehdy obraz Kristův po skutcích našich má poznán bejti. Jako teď o svatém Petru měli sme v pašiji, kterak sau poznali 100 ho po řeči, neb sau mu řekli: »Však ť i řeč tvá tě zná li ma činí!« Hle, po čem ť sau a kterak poznali! Též-li ť by mělo i o nás tak bejti, aby na nás Kristus byl poznán, bychom pak i mezi pohany přebejvali? Dejž to milej Bůh, abychom se tomu naučilí, abychom nosili Krista na sobě, aby byl posvěcen a poznán v nás skrze dobré 105 skutky! Druhé, abychom se všech hříchův varovali, jestliže ho chceme na sobě nositi. Ano tak jeden otec s synem svý«m) říkal, jakož o tom napsáno v prvních knihách Královskejch v druhé kapitole: »Zhřeší-li muž proti muži, může upokojen bejti, a pakli proti Bohu 110 zhřeší, kdo se za něj přimlauvati bude aneb kdo za něj prositi bude?« A tauto řečí velmi se hřích obtěžuje, kterej jest proti Bohu. A protož, jestliže máme nositi na svém těle Pána Boha, máme toho hleděti, aby to mohlo na nás poznáno bejti, abychom byli jeho hovádka povolná etc. A jakož sem řekl, že pro tu oslici s nebe milej Bůh drahej jest sstaupil s hůry a seznámil se a dal jim zákon a přikázani a ty jest nazval synem svým, jakož o tom Ozeáš prorok dí v XI. ka- pitole: »Z Ejipta povolal sem syna mého.« Vedlé litery bylo jest to povědíno o tom lidu izdrahelském (ačkoli v smyslu a v rozumu 120 duchovním jest také to Písmo o u Kristu Pánu, o Synu božím C 111 milém), kterejžto židovskej lid milej Bůh nazval synem svejm, jenž ho potom opustil a k těžké a hrozné smrti připravil. Ale potom se obrátil ku pohanům. To [jest] v tom se ukazuje, že nejprvé s hůry Olivetské vsedl na oslici, a potom z velikého 125 milosrdenství přesedl na oslíka. Protož svatej Pavel to přesedení nazejvá milosrdenstvím ku pohanskému lidu. Vizmež, co dí dále čtení svaté! »Ale zástupové, kteříž napřed šli a kteříž po něm, volali sau řkauce: Spasení s Synem Davidovým! Požehnanej, jenž se béře ve jménu Páně!« A že sau všickni velmi 130 svorně a silně zpívali a chválili spasení s Synem Davidovým: »Požehnanej, jenž se béře a jenž si přišel ve jméno boží! Požehnané království otce našeho Davida!« A jakož před ním, takéž i po 107 ps. ſwy(!) — 122 k vyn.(!) — 100 Mat. 26, 73 — 109 Podle I. Sam. 2, 25 — 118 Oz. 11, 1 —
Strana 613
613 něm na zad jdauce zpívali. Znamenáš-li pilně to zpívaní, že jedni, totižto ti, kteříž napřed šli, šetřili druhejch, potomních, takže 135 někteří předešli nás a my následujem jich. Protož, chceme-li Pána Boha uctiti, šetřmež pilně předních! Apoštol svatej Pavel k Fili- penským v druhé kapitole říkal: »Následovníci moji buďte a šetřte těch, i kteříž tak chodí«, totiž jako já. Neb to jest spůsob náš C 111b a tak to volání obojích, předních i zadních, jest chvála boží i služba 140 jeho, ješto by ta chvála měla jednosvorna bejti s voněmi prvními zástupy. Neb, nechceme-li při službě boží blauditi, tehdy máme předkův našich šetřiti, kteřížto chválíce Boha vešli sau do Jeru- zalema. Nebo oni ť sau nám zůstavili příklad, kterak máme Pánu Bohu slanžiti i kterak jej chváliti, abychom také mohli přijíti do 145 Jeruzalema, věčného království nebeského. Máme figuru a příklad na králi Davidovi, kterak jest velikej náklad učinil na dříví a nachystal všech potřeb k chrámu božímu, ne aby jej on stavěl, ale syn jeho po něm aby měl hotovo. A to se jest tím mínilo a to znamenalo, abychom i my toho hleděli, což 150 sau oni zřídili a nachystali k stavení duchovního chrámu, nebo kterauž sau oni cestau uhodili do Jeruzalema nebeského, tauž bychom měli i my kráčeti. A my teď měli nedávno, že ten Jeru- zalem, kterejž s svrchu jest, jest matka naše; protož s ním bychom se měli srovnati, a ne s těmi, kteřížto v službu boží nešporní u po C 111b2 155 krčmách sedí, majíce s jinejmi pobožnejmi příkladem těchto Pána Boha chváliti. Oni přední říkali (jakož svatej Jakub v své kanonice napsal): »Abychom byli některakej počátek stvoření jeho«. Oni ť sau počátek víry křesťanské. Protož pomyslte na to, že, což ť my koli 160 zpíváme anebo kážeme, všecko ť sau to oni nám zůstavili. Oniť sau již pominuli a nás předešli, a my jako v patách za nimi, čtení svaté kážíce, naučení pravá dávajíce. Pročež pak i vy nescházíte se s voněmi prvními? Zdaliž sau oni po krčmách aneb po taulkách tak časy mařili jako vy? Ale vám ť se zdá, že vše dobře a vše rovno! 165 Ale shledáte, když ť bude toho nejpilnější potřeba vám, že toho budete pykati a želeti, a dejž Bůh, aby pozdě nebylo, milej Bože! Ale řekl by snad někdo: »Poněvadž ta hovádka dvojí lid sau znamenala, kterakž tehdy potomní lid mohl uhoditi na šlépěje 137 Fil. 3, 17 152 Gal. 1, 26 158 Jak. 1 1S
613 něm na zad jdauce zpívali. Znamenáš-li pilně to zpívaní, že jedni, totižto ti, kteříž napřed šli, šetřili druhejch, potomních, takže 135 někteří předešli nás a my následujem jich. Protož, chceme-li Pána Boha uctiti, šetřmež pilně předních! Apoštol svatej Pavel k Fili- penským v druhé kapitole říkal: »Následovníci moji buďte a šetřte těch, i kteříž tak chodí«, totiž jako já. Neb to jest spůsob náš C 111b a tak to volání obojích, předních i zadních, jest chvála boží i služba 140 jeho, ješto by ta chvála měla jednosvorna bejti s voněmi prvními zástupy. Neb, nechceme-li při službě boží blauditi, tehdy máme předkův našich šetřiti, kteřížto chválíce Boha vešli sau do Jeru- zalema. Nebo oni ť sau nám zůstavili příklad, kterak máme Pánu Bohu slanžiti i kterak jej chváliti, abychom také mohli přijíti do 145 Jeruzalema, věčného království nebeského. Máme figuru a příklad na králi Davidovi, kterak jest velikej náklad učinil na dříví a nachystal všech potřeb k chrámu božímu, ne aby jej on stavěl, ale syn jeho po něm aby měl hotovo. A to se jest tím mínilo a to znamenalo, abychom i my toho hleděli, což 150 sau oni zřídili a nachystali k stavení duchovního chrámu, nebo kterauž sau oni cestau uhodili do Jeruzalema nebeského, tauž bychom měli i my kráčeti. A my teď měli nedávno, že ten Jeru- zalem, kterejž s svrchu jest, jest matka naše; protož s ním bychom se měli srovnati, a ne s těmi, kteřížto v službu boží nešporní u po C 111b2 155 krčmách sedí, majíce s jinejmi pobožnejmi příkladem těchto Pána Boha chváliti. Oni přední říkali (jakož svatej Jakub v své kanonice napsal): »Abychom byli některakej počátek stvoření jeho«. Oni ť sau počátek víry křesťanské. Protož pomyslte na to, že, což ť my koli 160 zpíváme anebo kážeme, všecko ť sau to oni nám zůstavili. Oniť sau již pominuli a nás předešli, a my jako v patách za nimi, čtení svaté kážíce, naučení pravá dávajíce. Pročež pak i vy nescházíte se s voněmi prvními? Zdaliž sau oni po krčmách aneb po taulkách tak časy mařili jako vy? Ale vám ť se zdá, že vše dobře a vše rovno! 165 Ale shledáte, když ť bude toho nejpilnější potřeba vám, že toho budete pykati a želeti, a dejž Bůh, aby pozdě nebylo, milej Bože! Ale řekl by snad někdo: »Poněvadž ta hovádka dvojí lid sau znamenala, kterakž tehdy potomní lid mohl uhoditi na šlépěje 137 Fil. 3, 17 152 Gal. 1, 26 158 Jak. 1 1S
Strana 614
614 předních, neb sau Židé Zákon měli, a pohané nic?« Oni sau zajisté 170 Zákon měli, totižto Židé, jenž sau předešli; ale potomním, to jest pohanům, ostaven jest byl Duch svatej. Protož, chceme-li se s nimí scházeti, zal jisté potřebí jest nám toho, abychom měli Ducha C 112 svatého, aby on nám počal. Neb stojí napsáno (k Římanům v VIII. kapitole, svatej Pavel říkával): »V němžto voláme Abba, Otče«, 175 totižto v Duchu svatém. Jedno slovo židovské a druhé řecké nebo latinské, jako by jednostejně řekli: »Otče«, na znamení, že se máme všickni společně v chvalách božích srovnávati a sjed- návati, Otce jednoho majíc Boha, jenž jest požehnanej, vší cti, chvály hodný na věky věkův. Amen. 174 Řím. 8, 15 —
614 předních, neb sau Židé Zákon měli, a pohané nic?« Oni sau zajisté 170 Zákon měli, totižto Židé, jenž sau předešli; ale potomním, to jest pohanům, ostaven jest byl Duch svatej. Protož, chceme-li se s nimí scházeti, zal jisté potřebí jest nám toho, abychom měli Ducha C 112 svatého, aby on nám počal. Neb stojí napsáno (k Římanům v VIII. kapitole, svatej Pavel říkával): »V němžto voláme Abba, Otče«, 175 totižto v Duchu svatém. Jedno slovo židovské a druhé řecké nebo latinské, jako by jednostejně řekli: »Otče«, na znamení, že se máme všickni společně v chvalách božích srovnávati a sjed- návati, Otce jednoho majíc Boha, jenž jest požehnanej, vší cti, chvály hodný na věky věkův. Amen. 174 Řím. 8, 15 —
Strana 615
Hodu velikonočního. Kázání I. Epištola svatého Pavla k Korintským, prvního listu v Spáté) (B 218) kapitole. Bratří! Vymeťte starý kvas, abyšte bylí 5nové skropení, jakož ste nenakvašeni. Nebo Beránek náš velikonoční obětován jest, Kristus. A protož hodujme ne v kvasu starém ani v kvasu zlostr a nešlechetnosti, ale v přes- nicích čistoty a pravdy. 10 Čtení svatého Marka v kapitole šestnácté)). V ten čas Maria Magdalena a Maria Jako- bova a Salomé nakúpily jsú vonných mastí, aby přijdúce pomazaly Ježíše. A velmi ráno v neděli přišly jsú k hrobu, když již bylo 1 Na hod (den TONO) slavný velikonoční KTONO, Na veliku (velikau N) noc (4 kázaní C.) PNCr. Na den slavný, hod (+ velikonoční Páně U) památný (vyn. U) z mrtvých vstání Pána Ježíše Krista RU, Na den slavný vzkříšení Páně S 2 Čtení svatého Marka(!) a epištola ... U — Epištola (+ svatého Pavla PCIT) v (vyn. NT) první (vyn. NT) k Korintóm v páté (dvanáctý(!) C1) kapitole KPCINT 2— 9 Epištola ... pravdy] vyn. RSO — 2 1. k Ko- rintům U 2 3 prvního ... kapitole] v pátém rozdílu U Spáté) seďmé(!) B 4 Vyměťte N, Vyčisťte U — 5 Nebo, aj K, Nebo zajisté Ci — 5—9 Nebo ... čistoty] Konec: upřímnosti U — 7 slavme, hodujme C — 8 ne- šlechetnosti] nepravosti KPC — přesnicích] přesných chlebích NT, chlebích nekvašených Ci — 9 pravdy. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N 10 Čtení] Evangelium C1 — Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Marek XVI. k. N. Čtení svaté, napsal svatý Marek v šestnáctém rozdílu — U — šestnácté poslední B 11 V ten čas] vyn. R, Za oněch dnův U, A když pominula sobota SO— 12 Salomcova P — kaupily RT — vonných] drahých NT — 13—26 aby ... vám«] vyn. S přijdúce ... vám«] etc. Vajklad R — 14 v neděli 4 nn. I. Kor. 5, 7—8. 11 mn. Marck 16, 1 7.
Hodu velikonočního. Kázání I. Epištola svatého Pavla k Korintským, prvního listu v Spáté) (B 218) kapitole. Bratří! Vymeťte starý kvas, abyšte bylí 5nové skropení, jakož ste nenakvašeni. Nebo Beránek náš velikonoční obětován jest, Kristus. A protož hodujme ne v kvasu starém ani v kvasu zlostr a nešlechetnosti, ale v přes- nicích čistoty a pravdy. 10 Čtení svatého Marka v kapitole šestnácté)). V ten čas Maria Magdalena a Maria Jako- bova a Salomé nakúpily jsú vonných mastí, aby přijdúce pomazaly Ježíše. A velmi ráno v neděli přišly jsú k hrobu, když již bylo 1 Na hod (den TONO) slavný velikonoční KTONO, Na veliku (velikau N) noc (4 kázaní C.) PNCr. Na den slavný, hod (+ velikonoční Páně U) památný (vyn. U) z mrtvých vstání Pána Ježíše Krista RU, Na den slavný vzkříšení Páně S 2 Čtení svatého Marka(!) a epištola ... U — Epištola (+ svatého Pavla PCIT) v (vyn. NT) první (vyn. NT) k Korintóm v páté (dvanáctý(!) C1) kapitole KPCINT 2— 9 Epištola ... pravdy] vyn. RSO — 2 1. k Ko- rintům U 2 3 prvního ... kapitole] v pátém rozdílu U Spáté) seďmé(!) B 4 Vyměťte N, Vyčisťte U — 5 Nebo, aj K, Nebo zajisté Ci — 5—9 Nebo ... čistoty] Konec: upřímnosti U — 7 slavme, hodujme C — 8 ne- šlechetnosti] nepravosti KPC — přesnicích] přesných chlebích NT, chlebích nekvašených Ci — 9 pravdy. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N 10 Čtení] Evangelium C1 — Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Marek XVI. k. N. Čtení svaté, napsal svatý Marek v šestnáctém rozdílu — U — šestnácté poslední B 11 V ten čas] vyn. R, Za oněch dnův U, A když pominula sobota SO— 12 Salomcova P — kaupily RT — vonných] drahých NT — 13—26 aby ... vám«] vyn. S přijdúce ... vám«] etc. Vajklad R — 14 v neděli 4 nn. I. Kor. 5, 7—8. 11 mn. Marck 16, 1 7.
Strana 616
616 15slunce vzešlo. 1 pravily vespolek: »Kto od- valí nám kámen ode dveří hrobových?« A po- patřivše uzřely jsú odvalený kámen; neb byl veliký velmi. A všedše do hrobu, uzřely jsú mládence, sedícého na pravici, oděného 20rúchem bílým; i ulekly jsú se. Kterýž vetce jim: »Nechtějte se báti! Ježíše-li hledáte Na- zaretského, ukřižovaného? Vstal ť jest, není ho tuto! Aj, místo, kdež sú byli pozložili! Ale jděte, povězte učedlníkóm jehoi Petrovi, 25že [jest vstal Ježíš a] předejde vás v Galilei; B 219 tam jeho uzříte, jakož jest pověděl vám.« Nuže, milí křesťané,tento dnešní den slavný jest den) radosti a dík vzdávaní milému Bohu; radosti zajisté pro Pána Ježíše, neb dí apoštol k Židuom v II. kapitole: »Vidíme Ježíše v jednu neděli P, první den po sobotě NCTUO — přišly jsú] přiševše(!) N — když] an KNUO, ano PCIT — 15 I] Tehdy C1 — pravily] mluvíchu K, řekly sau C.PO — vespolek] jedna k druhé O — 16 od N — 16 25 A popatřivše ... Galilei] Konec U — 16—17 popatřivše] vzhlédše K, vzhlédši PO — 17—18 neb byl] bieše zajistě T — 17 neb] vyn. PNO — 18 zajisté veliký KPCINO — 19 an (sedí; KP — oblečeného TO, a přiodě- ného C1 — 20 Kterýž] 10 — (řekl) KCINO —. 21 (Nebojte se) K — li] vyn. C„NTO — 22 jest zajisté C, — 23 ho tuto] zde NT — A ej C — položili K, položili jej PC,NTO — 24 jdčte a KPO, jdauce C. — 25 [jest vstal Ježíš a) vyn. KPCNTO — do Galilé KPCO — 26 tam] tu T — tam ... uzříte] vyn. O — předpověděl P — vám. Kázaní na čtení K, vám. Vejklaď na to svaté čtení PT, vám. Vejklad (+ XXIIII. U) NUO— 27 In marg. T červenč: Kázaní druhé (před ním je recense T2) — Nuže] Poněvadž U — Nuže ... tento] Tato slavnost K — Nuže... křesťané] vyn. CNS, I dí dále T, Přátelé milí O — slavný] vyn. KONTSO den) vyn. BKU — 28 radostný RU, radosti plnej C — dík] den dík K, díkův CO — vzdávaní] činění CTNSO — 28 30 milému ... korunova- ného] nebo se v něm děje slavná památka vskříšení Pána Ježíše; a slavné vítězství obdržel nad peklem, nad ďáblem i smrtí, a tak jest své věrné obradoval jako slavný vítěz O — 28 našemu milému RU - milému Bohu] vyn. CTNS — 28—29 milému... Ježíše] vyn. S - 28 radosti... pro a jeho velikého a nesmírného dobrodínství. Pročež má nám býti tento den radosti pro našeho K — radosti] den radosti CTN, s radostí U — zajisté] proto (vyn. CTN) nám má býti CRTNU — Pána našeho N — 29 Ježíše Krista RNU — neb] a U — apoštol svatý Pavel KRU — k Židuom] vyn. CTNS — v II. kapitole] vyn. CKTNS — 30 pro] skrze CKTNUS - utrpení] 29 Žid. 2, 9 —
616 15slunce vzešlo. 1 pravily vespolek: »Kto od- valí nám kámen ode dveří hrobových?« A po- patřivše uzřely jsú odvalený kámen; neb byl veliký velmi. A všedše do hrobu, uzřely jsú mládence, sedícého na pravici, oděného 20rúchem bílým; i ulekly jsú se. Kterýž vetce jim: »Nechtějte se báti! Ježíše-li hledáte Na- zaretského, ukřižovaného? Vstal ť jest, není ho tuto! Aj, místo, kdež sú byli pozložili! Ale jděte, povězte učedlníkóm jehoi Petrovi, 25že [jest vstal Ježíš a] předejde vás v Galilei; B 219 tam jeho uzříte, jakož jest pověděl vám.« Nuže, milí křesťané,tento dnešní den slavný jest den) radosti a dík vzdávaní milému Bohu; radosti zajisté pro Pána Ježíše, neb dí apoštol k Židuom v II. kapitole: »Vidíme Ježíše v jednu neděli P, první den po sobotě NCTUO — přišly jsú] přiševše(!) N — když] an KNUO, ano PCIT — 15 I] Tehdy C1 — pravily] mluvíchu K, řekly sau C.PO — vespolek] jedna k druhé O — 16 od N — 16 25 A popatřivše ... Galilei] Konec U — 16—17 popatřivše] vzhlédše K, vzhlédši PO — 17—18 neb byl] bieše zajistě T — 17 neb] vyn. PNO — 18 zajisté veliký KPCINO — 19 an (sedí; KP — oblečeného TO, a přiodě- ného C1 — 20 Kterýž] 10 — (řekl) KCINO —. 21 (Nebojte se) K — li] vyn. C„NTO — 22 jest zajisté C, — 23 ho tuto] zde NT — A ej C — položili K, položili jej PC,NTO — 24 jdčte a KPO, jdauce C. — 25 [jest vstal Ježíš a) vyn. KPCNTO — do Galilé KPCO — 26 tam] tu T — tam ... uzříte] vyn. O — předpověděl P — vám. Kázaní na čtení K, vám. Vejklaď na to svaté čtení PT, vám. Vejklad (+ XXIIII. U) NUO— 27 In marg. T červenč: Kázaní druhé (před ním je recense T2) — Nuže] Poněvadž U — Nuže ... tento] Tato slavnost K — Nuže... křesťané] vyn. CNS, I dí dále T, Přátelé milí O — slavný] vyn. KONTSO den) vyn. BKU — 28 radostný RU, radosti plnej C — dík] den dík K, díkův CO — vzdávaní] činění CTNSO — 28 30 milému ... korunova- ného] nebo se v něm děje slavná památka vskříšení Pána Ježíše; a slavné vítězství obdržel nad peklem, nad ďáblem i smrtí, a tak jest své věrné obradoval jako slavný vítěz O — 28 našemu milému RU - milému Bohu] vyn. CTNS — 28—29 milému... Ježíše] vyn. S - 28 radosti... pro a jeho velikého a nesmírného dobrodínství. Pročež má nám býti tento den radosti pro našeho K — radosti] den radosti CTN, s radostí U — zajisté] proto (vyn. CTN) nám má býti CRTNU — Pána našeho N — 29 Ježíše Krista RNU — neb] a U — apoštol svatý Pavel KRU — k Židuom] vyn. CTNS — v II. kapitole] vyn. CKTNS — 30 pro] skrze CKTNUS - utrpení] 29 Žid. 2, 9 —
Strana 617
617 30 pro utrpení smrti ctí a slavú korunovaného.« A z toho on, drahý Pán, má chválu velikú, že jest korunován, neb nižádný nebude moci dojíti koruny věčné, jediné. skrze korunu Pána Jezu Krista. Protož z toho máme se radovati. Neb «jest on sám řekl »Tělo mé opět rozkvetlo jest«. Latině stojí »refloruit«, to jest 35 »opět kvísti bude« ; neb on nejprvé kvetl, když jest vzal tělo z drahé Panny Marie beze vší poškvrny; druhé kvetl, když jeho tělo mrtvé obžilo. Protož z toho se máme radovati a děkovati jemu z jeho umučení i vzkříšení, neb jest nám skrze to spasení ráčil působiti a peklo oblúpiti. Druhé z tohoto se máme radovati a děkovati jemu, že on z svého slavného vzkříšení ukázal nám cestu k nebi, když po trpení K, umučení CRYNUS i šmrtí slavnau a R — a slavů] vyn. R — 30 31 korunovaného, že jest] vyn.(!) Cs on, drahý Pán] vyn. TNS, on O 31 převelikan K jest byl FTNUS — korunován byl C s neb] a CTNSO 32 dojíti] dosáhnauti O z té koruny S0 - věčné] vyn. O, života věčného K — - jediné) než B v skrze tu (tuto N) CTNS dra- bého Pána Ježíše CRTNUSO a 33 Krista] vyn. CRTNUSO — z toho vyn. SO - 33 40 Neb ... radovati] vyn. SO 33 jest ... řekl) on dí skrze Davida B. on sám dí Csám] vyn. RU — 34 opět] vyn. CKTN — roz- květlo NC jesttotiž po druhé RU 34 36 gLatině...tčlop. Neb jest prvé bylo zkvětlo, když se jest nepoškvrněné z panny narodilo, ale že jest bylo posvadlo u Veliký pátek skrze utrýznění muk a smrti, ale již po druhé zkvětlo, když jest B, to jest po veliké a ohavné smrti slavné vzkříšení vzalo. Neb jest dvojím obyčejem jeho svaté tělo kvetlo: najprvé tu chvíli, když jest ráčil tělo přijíti z blahoslavené Panny Marie beze vší poškvrny; druhé tělo jeho svaté rozkvetlo tu chvíli, když tělo jeho K. Neb prvé bylo zkvetlo, když jest ráčil vzíti tělo z blahoslavené Panny Marie beze vší poškvrny; a po druhé rozkvetlo, když jeho svaté tělo RU — 35 kvésti T — 37 mrtvé) vyn. U ožilo KTC, voživlo R, obživilo U. I protož K — jemu] jeho milosti svaté K 38 jeho] toho jeho GU s slavného vzkříšení K — nám tím a K spasení věčné K ráčil] vyn. TNC — 39 působiti] zjednati K, zůstaviti a způsobiti RU, spůsobil TC, spůsobeno N oblaupil TC, oblau- peno N, polaupiti U 40 Druhé z tohoto] Ještě z toho K, Taky proto TNC — a děkovati jemul vyn. O jemu, drahému Pánu K 40 41 že ... slavného] neb on skrze své K 41 z svého ... vzkříšení] nám svým drahým vzkříšením (TASO ukázal] vyn. NT — nám] vyn. SO — 41—55 k nebi... pekel- ních] k věčnému životu (+ začež jemu máme vděčně děkovati O). Nebo on po svém vzkříšení vstaupil jest do nebe a skrze to otevřel nám království nebeské, jakož o tom svatý Jan praví (— v svém Zjevení O): »Svítězil jest lev silný z pokolení Judova a otevřel (+ nám království nebeského 0) knihy, jichžto nemohl žádný otevřiti ani zavříti«. (1 Nebo nižádný nemohl 40 34 Ž. 27, 7
617 30 pro utrpení smrti ctí a slavú korunovaného.« A z toho on, drahý Pán, má chválu velikú, že jest korunován, neb nižádný nebude moci dojíti koruny věčné, jediné. skrze korunu Pána Jezu Krista. Protož z toho máme se radovati. Neb «jest on sám řekl »Tělo mé opět rozkvetlo jest«. Latině stojí »refloruit«, to jest 35 »opět kvísti bude« ; neb on nejprvé kvetl, když jest vzal tělo z drahé Panny Marie beze vší poškvrny; druhé kvetl, když jeho tělo mrtvé obžilo. Protož z toho se máme radovati a děkovati jemu z jeho umučení i vzkříšení, neb jest nám skrze to spasení ráčil působiti a peklo oblúpiti. Druhé z tohoto se máme radovati a děkovati jemu, že on z svého slavného vzkříšení ukázal nám cestu k nebi, když po trpení K, umučení CRYNUS i šmrtí slavnau a R — a slavů] vyn. R — 30 31 korunovaného, že jest] vyn.(!) Cs on, drahý Pán] vyn. TNS, on O 31 převelikan K jest byl FTNUS — korunován byl C s neb] a CTNSO 32 dojíti] dosáhnauti O z té koruny S0 - věčné] vyn. O, života věčného K — - jediné) než B v skrze tu (tuto N) CTNS dra- bého Pána Ježíše CRTNUSO a 33 Krista] vyn. CRTNUSO — z toho vyn. SO - 33 40 Neb ... radovati] vyn. SO 33 jest ... řekl) on dí skrze Davida B. on sám dí Csám] vyn. RU — 34 opět] vyn. CKTN — roz- květlo NC jesttotiž po druhé RU 34 36 gLatině...tčlop. Neb jest prvé bylo zkvětlo, když se jest nepoškvrněné z panny narodilo, ale že jest bylo posvadlo u Veliký pátek skrze utrýznění muk a smrti, ale již po druhé zkvětlo, když jest B, to jest po veliké a ohavné smrti slavné vzkříšení vzalo. Neb jest dvojím obyčejem jeho svaté tělo kvetlo: najprvé tu chvíli, když jest ráčil tělo přijíti z blahoslavené Panny Marie beze vší poškvrny; druhé tělo jeho svaté rozkvetlo tu chvíli, když tělo jeho K. Neb prvé bylo zkvetlo, když jest ráčil vzíti tělo z blahoslavené Panny Marie beze vší poškvrny; a po druhé rozkvetlo, když jeho svaté tělo RU — 35 kvésti T — 37 mrtvé) vyn. U ožilo KTC, voživlo R, obživilo U. I protož K — jemu] jeho milosti svaté K 38 jeho] toho jeho GU s slavného vzkříšení K — nám tím a K spasení věčné K ráčil] vyn. TNC — 39 působiti] zjednati K, zůstaviti a způsobiti RU, spůsobil TC, spůsobeno N oblaupil TC, oblau- peno N, polaupiti U 40 Druhé z tohoto] Ještě z toho K, Taky proto TNC — a děkovati jemul vyn. O jemu, drahému Pánu K 40 41 že ... slavného] neb on skrze své K 41 z svého ... vzkříšení] nám svým drahým vzkříšením (TASO ukázal] vyn. NT — nám] vyn. SO — 41—55 k nebi... pekel- ních] k věčnému životu (+ začež jemu máme vděčně děkovati O). Nebo on po svém vzkříšení vstaupil jest do nebe a skrze to otevřel nám království nebeské, jakož o tom svatý Jan praví (— v svém Zjevení O): »Svítězil jest lev silný z pokolení Judova a otevřel (+ nám království nebeského 0) knihy, jichžto nemohl žádný otevřiti ani zavříti«. (1 Nebo nižádný nemohl 40 34 Ž. 27, 7
Strana 618
618 vzkříšení svém ráčil vstúpiti do nebe a je otevříti, jakož o tom psáno v Zjevení svatého Jana v V. kapitole: »Kto jest hoden otevříti knihy (— to jest království nebeské—) a rozvázati pečeti 45 jich?«A nižádný nemohl jest ani v nebi ani na zemi ani pod zemí otevříti těch knih a na ně pohleděti. I dí svatý Jan: »A já plakách, že nižádný nalezen není, aby otevřel knihy aneb na ně hleděl. Tehdy jeden z starcuov řekl mi: Neplačiž! Aj, svítězil ť jest lev z pokolení Juda, kořen Daviduov, kterýž jest hoden, aby 50 otevřel nebeské království jako za pečetěné knihy«. Neb žádný B 220 jiný nemohl tak dostatečně ukázati cesty, kterauž bychom mohli přijíti do nebeského království, než on, Syn milý boží). tak snadně cesty ukázati, kterauž bychom mohli jíti do nebeského království S), jediné ten drahý Pán. Protož se z toho radovati a veseliti máme SO — 41—42 k nebi . . . svém] po kteréž máme přijíti [k spasení] do nebe, kdyžto po čtyřidcíti dnech K — 41 k nebi, když] kterauž máme jíti do nebe, neb on TNC — 42 svém slavném U — ráčil vstúpiti] vstaupil jest TNC — vstúpiti] vstáti a jíti U — 42—43 a je otevříti... Jana] on sám, drahý Pán, byl toho hoden, jakož dí svatý Jan v Zjevení K — 42 je] jej U — 42—48 je otevříti... Aj] skrze to otevře (otevřelC, + nám N) království nebeské; neb on sám tu moc jest měl, aby otevřel nebesa, jakož o tom svědčí svatý Jan v (+ svém NC) Zjevení řka TNC — 43 psáno ... Jana] píše (napsal U) svatý Jan RU — 44—45 otevříti... jich] vzíti knihy a rozvázati na znamenání jeho K — 44 to jest totiž RU — 44—45 rozvázati ... jich] od- vázati znamenání jich (+ totiž pečeti U) RU — 45 jest] se najíti U — na nebi RU — 46—47 otevříti ... hleděl] vyn. K — 46 kněh U — a] ani RU — hleděti RU — I dí ... Jan] vyn. RU — zaplakal velmi RU — 47 aneb) ty, to jest, aby RU — 48 Tehdy] A K — mi] jest K — Ej U — 49 Judova T — kořen] kmen U — 49—50 kořen . .. knihy] aby (vyn. T) otevřel (otevříti T) knihy a rozvázal (rozvázati T) na znamenání jeho. A (Neb T) to jest bylo zavřeno (+ tomu T) člověku, to (totiž T), jest (vyn. T) Pánu (drahému T) Ježíšovi (vyn. T) Kristu, aby otevřel knihy KT, a (kterejžto C) hoden jest (+ otevříti knihy a C) rozvázati znamení (znamenání neb zapečetění C) jeho (jejich C)«. Neb to bylo zjeveno tomu člověku svatému, Janovi, že měl Pán Ježíš otevříti (svatému ... otevříti] totiž drahému Kristovi, aby otevřel C) knihy NC — 49 kterýž ... hoden] vyn. RU — 50 otevřel ty knihy, to jest R — jako ... knihy] vyn. RU — 51 jiný] vyn. RU — dosta- tečně] snadné a upřímé K, snadné RNU, snadně TC — 51—52 «kterauž... boží k nebeskému království jako Kristus Ježíš svým vzkříšením, o němž dí svatý Pavel, že jest nám začal cestu novú B — 51 kterauž] skrze kterauž K, po kteréž RU — 52 přijíti] vjíti RU — nebeského království] nebe K — než... boží jako jest on nám ji ukázal K, jako on (tento N) drahý Pán Ježíš NTC — 53 Protož z toho C — Kmáme sluší B, z toho máme — 43 Zj. 5. 2 46 nn. Zj. 5, 4 5.
618 vzkříšení svém ráčil vstúpiti do nebe a je otevříti, jakož o tom psáno v Zjevení svatého Jana v V. kapitole: »Kto jest hoden otevříti knihy (— to jest království nebeské—) a rozvázati pečeti 45 jich?«A nižádný nemohl jest ani v nebi ani na zemi ani pod zemí otevříti těch knih a na ně pohleděti. I dí svatý Jan: »A já plakách, že nižádný nalezen není, aby otevřel knihy aneb na ně hleděl. Tehdy jeden z starcuov řekl mi: Neplačiž! Aj, svítězil ť jest lev z pokolení Juda, kořen Daviduov, kterýž jest hoden, aby 50 otevřel nebeské království jako za pečetěné knihy«. Neb žádný B 220 jiný nemohl tak dostatečně ukázati cesty, kterauž bychom mohli přijíti do nebeského království, než on, Syn milý boží). tak snadně cesty ukázati, kterauž bychom mohli jíti do nebeského království S), jediné ten drahý Pán. Protož se z toho radovati a veseliti máme SO — 41—42 k nebi . . . svém] po kteréž máme přijíti [k spasení] do nebe, kdyžto po čtyřidcíti dnech K — 41 k nebi, když] kterauž máme jíti do nebe, neb on TNC — 42 svém slavném U — ráčil vstúpiti] vstaupil jest TNC — vstúpiti] vstáti a jíti U — 42—43 a je otevříti... Jana] on sám, drahý Pán, byl toho hoden, jakož dí svatý Jan v Zjevení K — 42 je] jej U — 42—48 je otevříti... Aj] skrze to otevře (otevřelC, + nám N) království nebeské; neb on sám tu moc jest měl, aby otevřel nebesa, jakož o tom svědčí svatý Jan v (+ svém NC) Zjevení řka TNC — 43 psáno ... Jana] píše (napsal U) svatý Jan RU — 44—45 otevříti... jich] vzíti knihy a rozvázati na znamenání jeho K — 44 to jest totiž RU — 44—45 rozvázati ... jich] od- vázati znamenání jich (+ totiž pečeti U) RU — 45 jest] se najíti U — na nebi RU — 46—47 otevříti ... hleděl] vyn. K — 46 kněh U — a] ani RU — hleděti RU — I dí ... Jan] vyn. RU — zaplakal velmi RU — 47 aneb) ty, to jest, aby RU — 48 Tehdy] A K — mi] jest K — Ej U — 49 Judova T — kořen] kmen U — 49—50 kořen . .. knihy] aby (vyn. T) otevřel (otevříti T) knihy a rozvázal (rozvázati T) na znamenání jeho. A (Neb T) to jest bylo zavřeno (+ tomu T) člověku, to (totiž T), jest (vyn. T) Pánu (drahému T) Ježíšovi (vyn. T) Kristu, aby otevřel knihy KT, a (kterejžto C) hoden jest (+ otevříti knihy a C) rozvázati znamení (znamenání neb zapečetění C) jeho (jejich C)«. Neb to bylo zjeveno tomu člověku svatému, Janovi, že měl Pán Ježíš otevříti (svatému ... otevříti] totiž drahému Kristovi, aby otevřel C) knihy NC — 49 kterýž ... hoden] vyn. RU — 50 otevřel ty knihy, to jest R — jako ... knihy] vyn. RU — 51 jiný] vyn. RU — dosta- tečně] snadné a upřímé K, snadné RNU, snadně TC — 51—52 «kterauž... boží k nebeskému království jako Kristus Ježíš svým vzkříšením, o němž dí svatý Pavel, že jest nám začal cestu novú B — 51 kterauž] skrze kterauž K, po kteréž RU — 52 přijíti] vjíti RU — nebeského království] nebe K — než... boží jako jest on nám ji ukázal K, jako on (tento N) drahý Pán Ježíš NTC — 53 Protož z toho C — Kmáme sluší B, z toho máme — 43 Zj. 5. 2 46 nn. Zj. 5, 4 5.
Strana 619
619 Protož se máme radovati z jeho slavného vzkříšení [všem křesťanóm i hříšníkóm a žádný se nemá rmútiti pro své hříchy 55 aneb pro bázen muk pekolních], jakož i tyto ženy [nábožné a svaté radovaly se, Kvidauce drahého Pána. A tak všichni hříšníci dnešní den mají se radovati a nemají se rmútiti pro hříchy aniž se mají báti muk pekelních. O kterémžto vzkříšení Pána Ježíše a o ukázaní ženám dí čtení svaté): »Maria Magdalena 60 a Maria Jakobova a Salomé Kkaupily sau mastí.« Ženy tyto svaté měly jsú velikú péči a práci o Pánu Ježíšovi, pracujíc a usi- lujíc k hrobu; a protož [teď] milost od něho nalezly, že se jest jim okázal. A tak se stane i nyní všem, kteříž pracují a usilují v dob- RTNU 53 55 z jeho ... pekelních] vyn. K 53 z jeho] i také (vyn. NTC) z jeho RTNUC slavného] vyn. CRNTU — 53—55 všem ... pekel- ních] vyn. RNTUC — 55 jakož] nebo K, ano CRNTUS - tyto] vyn. K — [nábožné a] vyn. KRCNTUSO — 56 svaté, ty (vyn. SO) Marie CTNSO 56 59 «vidauce ... svaté uzřevše vzkříšeného Pána Jezu Krista dnešní den, o nichž teď dí svaté čtení B — 56 vidauce] uzřevše RU — drahého] vyn. RU, ano drahý N Pána] Pána Ježíše RU, Pán se jim zjevil a ukázal N A tak] Protož RU, A též i CTN všichni, [však kající] K, všichni jiní S 57 tento dnešní RNU — mají] máme UI — 57 58 a nemají... pekelních] že se již muk pekelních pro své hříchy nemají báti O — 57 své hříchy RU 58 mají] vyn. CTNUS — báti] strachovati N, také báti U pekolních, kteříž pokání činili Te vzkříšení] slavném vzkříšení CTNS, slavném vítězství a vzkříšení O — Pána] drahého Pána RU, vyn. CTNS — 59 Ježíše] vyn. CTNS, Jezukrista O a o ukázaní] vyn. O — ženám dí čtení svaté) jest ( + toto O) dnešní svaté evangelium (čtení O), kteréž dí: »A když pominula sobota S0 — ukázaní jeho K, ukázaní se N — dí] jest dnešní NTC, vyn. K — svaté vypisuje svatého Marka takto K, svaté, kteréž tak di NTC — 60 Jakobova] s Magdalenau Jakobova R, s Magdalenau Ja- kobovau U — «kaupily ... mastí etc. B, kaupily (nakaupily NC) sau drahých mastí (+ etc. N) NTC, kaupily sau vonných mastí, aby přijdauce pomazaly Pána Ježíše RUSO — 60—61 Ženy ... svaté] Pohleďte, milí křesťané, jakau tyto ženy O — 61 svaté] vyn. U — velikú] vyn. CTSO — péči a práci] pilnost SO, snažnost a péči K, péči a pilnost TNC — Pánu Ježíšovi] drahého (vyn. USO) Pána Ježíše TNUSOC — a usilujíc] vyn. N, a chodíce K, a usilujíce cestau O — 62 k hrobu nežli slunce vzešlo SO — [teď] vyn. KRNTUSOC od vyn. O něho] Pána Krista K, Pána drahého CTNS, Pána Ježíše O — že] neb KTNSOC, a Kristus RU — 63—65 okázal... proroka] ukázal sám skrze se i skrze anděly; tak právě, kteříž kolivěk lidé obojího pohlaví co nesnadného trpí anebo snášejí pro Pána Ježíše a v tom trvají a trpělivě se mají, takoví ť ho naleznau. Neb dí prorok Jeremiáš v uosobě boží o takových K, ráčil (+ živý N) ukázati; kteří (nebo ti TC) zajisté (kdož TC) práci mají pro Pána Ježíše, ti ť ho nalézají, jakož dí (+ o tom TC) Jeremiáš (+ prorok NC) v osobě boží řka TNC, ráčil ukázati († na příklad nám 0); nebo (že O) ti (+ všickni O), ješto Ježíše hledají
619 Protož se máme radovati z jeho slavného vzkříšení [všem křesťanóm i hříšníkóm a žádný se nemá rmútiti pro své hříchy 55 aneb pro bázen muk pekolních], jakož i tyto ženy [nábožné a svaté radovaly se, Kvidauce drahého Pána. A tak všichni hříšníci dnešní den mají se radovati a nemají se rmútiti pro hříchy aniž se mají báti muk pekelních. O kterémžto vzkříšení Pána Ježíše a o ukázaní ženám dí čtení svaté): »Maria Magdalena 60 a Maria Jakobova a Salomé Kkaupily sau mastí.« Ženy tyto svaté měly jsú velikú péči a práci o Pánu Ježíšovi, pracujíc a usi- lujíc k hrobu; a protož [teď] milost od něho nalezly, že se jest jim okázal. A tak se stane i nyní všem, kteříž pracují a usilují v dob- RTNU 53 55 z jeho ... pekelních] vyn. K 53 z jeho] i také (vyn. NTC) z jeho RTNUC slavného] vyn. CRNTU — 53—55 všem ... pekel- ních] vyn. RNTUC — 55 jakož] nebo K, ano CRNTUS - tyto] vyn. K — [nábožné a] vyn. KRCNTUSO — 56 svaté, ty (vyn. SO) Marie CTNSO 56 59 «vidauce ... svaté uzřevše vzkříšeného Pána Jezu Krista dnešní den, o nichž teď dí svaté čtení B — 56 vidauce] uzřevše RU — drahého] vyn. RU, ano drahý N Pána] Pána Ježíše RU, Pán se jim zjevil a ukázal N A tak] Protož RU, A též i CTN všichni, [však kající] K, všichni jiní S 57 tento dnešní RNU — mají] máme UI — 57 58 a nemají... pekelních] že se již muk pekelních pro své hříchy nemají báti O — 57 své hříchy RU 58 mají] vyn. CTNUS — báti] strachovati N, také báti U pekolních, kteříž pokání činili Te vzkříšení] slavném vzkříšení CTNS, slavném vítězství a vzkříšení O — Pána] drahého Pána RU, vyn. CTNS — 59 Ježíše] vyn. CTNS, Jezukrista O a o ukázaní] vyn. O — ženám dí čtení svaté) jest ( + toto O) dnešní svaté evangelium (čtení O), kteréž dí: »A když pominula sobota S0 — ukázaní jeho K, ukázaní se N — dí] jest dnešní NTC, vyn. K — svaté vypisuje svatého Marka takto K, svaté, kteréž tak di NTC — 60 Jakobova] s Magdalenau Jakobova R, s Magdalenau Ja- kobovau U — «kaupily ... mastí etc. B, kaupily (nakaupily NC) sau drahých mastí (+ etc. N) NTC, kaupily sau vonných mastí, aby přijdauce pomazaly Pána Ježíše RUSO — 60—61 Ženy ... svaté] Pohleďte, milí křesťané, jakau tyto ženy O — 61 svaté] vyn. U — velikú] vyn. CTSO — péči a práci] pilnost SO, snažnost a péči K, péči a pilnost TNC — Pánu Ježíšovi] drahého (vyn. USO) Pána Ježíše TNUSOC — a usilujíc] vyn. N, a chodíce K, a usilujíce cestau O — 62 k hrobu nežli slunce vzešlo SO — [teď] vyn. KRNTUSOC od vyn. O něho] Pána Krista K, Pána drahého CTNS, Pána Ježíše O — že] neb KTNSOC, a Kristus RU — 63—65 okázal... proroka] ukázal sám skrze se i skrze anděly; tak právě, kteříž kolivěk lidé obojího pohlaví co nesnadného trpí anebo snášejí pro Pána Ježíše a v tom trvají a trpělivě se mají, takoví ť ho naleznau. Neb dí prorok Jeremiáš v uosobě boží o takových K, ráčil (+ živý N) ukázati; kteří (nebo ti TC) zajisté (kdož TC) práci mají pro Pána Ježíše, ti ť ho nalézají, jakož dí (+ o tom TC) Jeremiáš (+ prorok NC) v osobě boží řka TNC, ráčil ukázati († na příklad nám 0); nebo (že O) ti (+ všickni O), ješto Ježíše hledají
Strana 620
620 rých skutcích aneb co trpí pro něho, že ho ti všickni najdú, 65 jakož dí skrze Jeremiáše proroka: »Budete-li mě hledati Kz celého srdce vašeho», nalezen budu od vás«. I protož i my hledajmy toho celým srdcem neodpadujíc, a naleznem jako tyto ženy, jimžto nic nepřekazilo hledati, ani noční tma ani rytířuov moc ani mrtvého těla Kristuov strach (neb se obecně lidé strachují mrtvých 70 těl); i my také žádajme milého Buoha, aby nám dal svú milost a pomoc, aby nás nic nerozpačilo ani překazilo hledati jeho, a jakož sau ty ženy tak dlúho hledaly Pána Ježíše, až potom i do hrobu a pro něj pracují, ti (že O) ť ho (+ také O) nalézají, jakož (nebo 0) dí prorok Jeremiáš SO — 63 nyní nám U — 63—64 v dobrých skutcích] o dobré skutky RU — 64 naleznau RU — 65 jakož] an (a on U) sám RU — praví RU — Budete-li mě] Bude-li mne kdo S, Kdož mne bude O — 65— 66 z celého . . . vašeho v celém srdci vašem B — 66 vašcho] svého O — já nalezen TNC — vás] něho O — 66—74 I protož... hrobu) Ej (IN, U C, Aj S, Ó O), hledejmež ho, milí křesťané, z pravého srdce (+ a upřímného C) našeho (svého 0); jako těmto ženám nic nepřekazilo (nepřekáželo T (ps. nepři — (!), nemohlo překaziti S) hledati (vyn. S) (jako . .. hledati ať bychom ho nalezli jako tyto ženy, nebo jim nic nemohlo překaziti O), ani temnosti ani strážní (vojáci N) ani taky (vyn. S0) mrtvé tělo Kristovo (neb (+ to CO) obecně (+ bývá, že C0) těla mrtvá lidská (vyn. O) bývají (sau O, + jakás' C) hrozná a lidé se jich (— rádi C) bojí (+ a vzláště pak v noci C): protož (+ i N) my (+také S0) žádejme toho na milém Pánu Bohu, ať nám taky (vyn. S0) hříšným dá milost svau (+ svatau C), aby nám nic nepřekazilo (nepřekáželo CSO) v hledání toho (vyn. S0) drahého (vyn. SO) Pána. Neb (vyn. O) tyto (+ ženy svaté C, + ženy S0) tak dlauho sau (4 ho S0) hledaly, Pána (vyn. S0) Krista (vyn. S0), že (až CS0) potom až (vyn. SO) i do hrobu sau vešly. Tak i my máme (+ pilně jeho S) hledati Pána (vyn. S) Krista (vyn. S) (potom až... hledati Pána Krista] vyn. (!) C), až právě do vjití (vyjití N) našeho těla (vyn. S) do hrobu (Tak ... hrobu] dávaje nám příklad, abychom my také jeho hledali až právě do našeho v hrobě odpočívání 0) NTSOC — 66—69 I protož... strach] Dajž milý Buoh, abychom hledajíce i mohli nalézti, a jakož jest těchto žen svatých nic nemohlo rozpačiti ani jim co překaziti, aby drahého Pána nehledaly, ani temnosti, ani strážní ani také mrtvé tělo Kristovo K — 66 i my]vyn. RU — 67 toho]ho RU — 67—69 celým ... strach] z celého srdce a Pán Bůh dá, že jej naleznem, a jako těmto ženám (+ nic U) nepřekazilo, aby hledaly Krista Pána, ani temnosti ani strážní ani také (vyn. U) mrtvé tělo Kristovo RU — 69 strachujíl bojí KRU — 70—74 gi my ... hrobu ale hledaly jeho, až potom i do hrobu vešly: tak i my hledajme, opovážíce se puotek všelija- kých, a to až i do hrobuov po smrti vstúpíme B — 70 i] protož RU — také) vyn. RU — prosme a žádejme RU — 71 a pomoc] vyn. RU — nám RU — ne- rozpačilo ani] vyn. RU — nepřekazilo RU — jeho, a pak (vyn. U) vzláště hříchové, neb sau to největší překážka (překážky U) RU — 72 tak dlúho] 65 Podle Jer. 29, 13 —
620 rých skutcích aneb co trpí pro něho, že ho ti všickni najdú, 65 jakož dí skrze Jeremiáše proroka: »Budete-li mě hledati Kz celého srdce vašeho», nalezen budu od vás«. I protož i my hledajmy toho celým srdcem neodpadujíc, a naleznem jako tyto ženy, jimžto nic nepřekazilo hledati, ani noční tma ani rytířuov moc ani mrtvého těla Kristuov strach (neb se obecně lidé strachují mrtvých 70 těl); i my také žádajme milého Buoha, aby nám dal svú milost a pomoc, aby nás nic nerozpačilo ani překazilo hledati jeho, a jakož sau ty ženy tak dlúho hledaly Pána Ježíše, až potom i do hrobu a pro něj pracují, ti (že O) ť ho (+ také O) nalézají, jakož (nebo 0) dí prorok Jeremiáš SO — 63 nyní nám U — 63—64 v dobrých skutcích] o dobré skutky RU — 64 naleznau RU — 65 jakož] an (a on U) sám RU — praví RU — Budete-li mě] Bude-li mne kdo S, Kdož mne bude O — 65— 66 z celého . . . vašeho v celém srdci vašem B — 66 vašcho] svého O — já nalezen TNC — vás] něho O — 66—74 I protož... hrobu) Ej (IN, U C, Aj S, Ó O), hledejmež ho, milí křesťané, z pravého srdce (+ a upřímného C) našeho (svého 0); jako těmto ženám nic nepřekazilo (nepřekáželo T (ps. nepři — (!), nemohlo překaziti S) hledati (vyn. S) (jako . .. hledati ať bychom ho nalezli jako tyto ženy, nebo jim nic nemohlo překaziti O), ani temnosti ani strážní (vojáci N) ani taky (vyn. S0) mrtvé tělo Kristovo (neb (+ to CO) obecně (+ bývá, že C0) těla mrtvá lidská (vyn. O) bývají (sau O, + jakás' C) hrozná a lidé se jich (— rádi C) bojí (+ a vzláště pak v noci C): protož (+ i N) my (+také S0) žádejme toho na milém Pánu Bohu, ať nám taky (vyn. S0) hříšným dá milost svau (+ svatau C), aby nám nic nepřekazilo (nepřekáželo CSO) v hledání toho (vyn. S0) drahého (vyn. SO) Pána. Neb (vyn. O) tyto (+ ženy svaté C, + ženy S0) tak dlauho sau (4 ho S0) hledaly, Pána (vyn. S0) Krista (vyn. S0), že (až CS0) potom až (vyn. SO) i do hrobu sau vešly. Tak i my máme (+ pilně jeho S) hledati Pána (vyn. S) Krista (vyn. S) (potom až... hledati Pána Krista] vyn. (!) C), až právě do vjití (vyjití N) našeho těla (vyn. S) do hrobu (Tak ... hrobu] dávaje nám příklad, abychom my také jeho hledali až právě do našeho v hrobě odpočívání 0) NTSOC — 66—69 I protož... strach] Dajž milý Buoh, abychom hledajíce i mohli nalézti, a jakož jest těchto žen svatých nic nemohlo rozpačiti ani jim co překaziti, aby drahého Pána nehledaly, ani temnosti, ani strážní ani také mrtvé tělo Kristovo K — 66 i my]vyn. RU — 67 toho]ho RU — 67—69 celým ... strach] z celého srdce a Pán Bůh dá, že jej naleznem, a jako těmto ženám (+ nic U) nepřekazilo, aby hledaly Krista Pána, ani temnosti ani strážní ani také (vyn. U) mrtvé tělo Kristovo RU — 69 strachujíl bojí KRU — 70—74 gi my ... hrobu ale hledaly jeho, až potom i do hrobu vešly: tak i my hledajme, opovážíce se puotek všelija- kých, a to až i do hrobuov po smrti vstúpíme B — 70 i] protož RU — také) vyn. RU — prosme a žádejme RU — 71 a pomoc] vyn. RU — nám RU — ne- rozpačilo ani] vyn. RU — nepřekazilo RU — jeho, a pak (vyn. U) vzláště hříchové, neb sau to největší překážka (překážky U) RU — 72 tak dlúho] 65 Podle Jer. 29, 13 —
Strana 621
621 vešly, takéž i my jich příkladem máme hledati milého Buoha, práv až do vložení těla našeho do hrobu, abychom nepřestávali 75 hledati. A [dí čtení,] že jsú velmi ráno vyšly před sluncem, [ale než k hrobu přišly, až slunce vzešlo]. Mluví svatý Ambrož super psalmo Beati inmaculati, že jest veliký hřích a hrozný, kohož kolivěk zastihne slunce v neděli svatú na luoži: jest prokletý a zlořečený. s0 A co jest pohří chu toho mnoho mezi lidmi, ani ť řeknú: »Však B 221 jest svátek, poležme tím déle, však nemáme na dílo jíti!« Běda bude, nastojte! A ačkoli tyto ženy měly velikú práci i náklad, když jsú hle- daly Pána Krista, však jsú také nedostatek do sebe měly, že jsú dotud RU — Ježíše] Krista RU — až] že R — 73 jich] vyn. RU — milého Buoha, práv] Krista RU 74 vložení] vjití R, vyjití U — 74— 75 aby- chom... Hledati] a to bez přestání, než, jakž bychom počali, abychom v tom trvali až do smrti, neb dí sám Pán: »Ktož setrvá až do konce, ten spasen bude« K, abychom nikoli neodpad-li (ps. neodpali T, neodpa- dali N) od bledání našeho milého Pána Boha TN, a nikoliv prvé nepřestávati S, a nikoliv nemámě přestávati prvé od hledání O — 74 abychom nikoliv (neodpadovali a C) RUC .. 75 hledati ho RU, od hledání našeho milého Boha ( — 76 A] Ano S, Nebo O [idlí čtení vyn. KNTRCUSO — 76 77 že ... Mluvíj že (vyn. S0) tyto ženy vyšly (vešly T) sau (z domu S0) velmi ráno před sluncem. ( I my také máme ráno před sluncem vstávati a milého Baha na svých medlitbách hledati (+ abychom i my také ráno a hned na úsvitě vstávali a milého Boha na svých modlitbách hledali O) S0). Dí (Nebo praví O)TNSOC fale ... vzešlo] vyn. KRU—77 Dí RU.-Mluví.. Ambrož] Na to slovo mluvě svatý Ambrož dí K — Rehoř(!) i Ambrož O 77 78 Super ... inmaculati] vyn. KSO, na (onen CTN) žalm (4 svatého Davida TNC): Blahoslavení nepoškvrnění na cestě RTNC, Nepoškvrnění na cestě U 78 jest to O - veliký] převeliký K, převelmi těžký TNSOC přebrozný Kč kohož kolivěk] jestliže koho K, kohož SO — 79 svatú] vyn. TSO luoži ležícího KTNSOC s. jest prokletý] a (že U) jest ten každý proklatý RU 79 82 jest ... nastojte] vyn. KTNC, nebo pekelný oheň pod ním boří a dáblové jemu u lože slauží a dávají mu (vyn. O) libé spání. Och, běda a na věky běda těm (a na věky ... těm] vám bude všem O), kteříž to (tlanho O) činí (líháte O), nebo se (+ tudy O) milosti boží zbavují (zbavujete 0) S0 80 pohříchu] vyn. U — an II — řeknů] obecně budau říci R, obecně říkají U 81 Och, běda U 83 84 A ačkoli . . . jsú také] Pohleď, kterak sau tyto ženy velikau práci měly při hledání drahého Ježíše, avšak proto S, Pohleďte na tyto ženy, kterak ony ráno vstaly, velikau péči měly, hledajíce Ježíše, nic k tomu neprohlédajíce, že O 83 ačkoli] kterakž koli TNC — velikú] takovú K i vyn. CTNU náklad] pilnost K, vyn. TNC, náklady U — když jsú hledaly]
621 vešly, takéž i my jich příkladem máme hledati milého Buoha, práv až do vložení těla našeho do hrobu, abychom nepřestávali 75 hledati. A [dí čtení,] že jsú velmi ráno vyšly před sluncem, [ale než k hrobu přišly, až slunce vzešlo]. Mluví svatý Ambrož super psalmo Beati inmaculati, že jest veliký hřích a hrozný, kohož kolivěk zastihne slunce v neděli svatú na luoži: jest prokletý a zlořečený. s0 A co jest pohří chu toho mnoho mezi lidmi, ani ť řeknú: »Však B 221 jest svátek, poležme tím déle, však nemáme na dílo jíti!« Běda bude, nastojte! A ačkoli tyto ženy měly velikú práci i náklad, když jsú hle- daly Pána Krista, však jsú také nedostatek do sebe měly, že jsú dotud RU — Ježíše] Krista RU — až] že R — 73 jich] vyn. RU — milého Buoha, práv] Krista RU 74 vložení] vjití R, vyjití U — 74— 75 aby- chom... Hledati] a to bez přestání, než, jakž bychom počali, abychom v tom trvali až do smrti, neb dí sám Pán: »Ktož setrvá až do konce, ten spasen bude« K, abychom nikoli neodpad-li (ps. neodpali T, neodpa- dali N) od bledání našeho milého Pána Boha TN, a nikoliv prvé nepřestávati S, a nikoliv nemámě přestávati prvé od hledání O — 74 abychom nikoliv (neodpadovali a C) RUC .. 75 hledati ho RU, od hledání našeho milého Boha ( — 76 A] Ano S, Nebo O [idlí čtení vyn. KNTRCUSO — 76 77 že ... Mluvíj že (vyn. S0) tyto ženy vyšly (vešly T) sau (z domu S0) velmi ráno před sluncem. ( I my také máme ráno před sluncem vstávati a milého Baha na svých medlitbách hledati (+ abychom i my také ráno a hned na úsvitě vstávali a milého Boha na svých modlitbách hledali O) S0). Dí (Nebo praví O)TNSOC fale ... vzešlo] vyn. KRU—77 Dí RU.-Mluví.. Ambrož] Na to slovo mluvě svatý Ambrož dí K — Rehoř(!) i Ambrož O 77 78 Super ... inmaculati] vyn. KSO, na (onen CTN) žalm (4 svatého Davida TNC): Blahoslavení nepoškvrnění na cestě RTNC, Nepoškvrnění na cestě U 78 jest to O - veliký] převeliký K, převelmi těžký TNSOC přebrozný Kč kohož kolivěk] jestliže koho K, kohož SO — 79 svatú] vyn. TSO luoži ležícího KTNSOC s. jest prokletý] a (že U) jest ten každý proklatý RU 79 82 jest ... nastojte] vyn. KTNC, nebo pekelný oheň pod ním boří a dáblové jemu u lože slauží a dávají mu (vyn. O) libé spání. Och, běda a na věky běda těm (a na věky ... těm] vám bude všem O), kteříž to (tlanho O) činí (líháte O), nebo se (+ tudy O) milosti boží zbavují (zbavujete 0) S0 80 pohříchu] vyn. U — an II — řeknů] obecně budau říci R, obecně říkají U 81 Och, běda U 83 84 A ačkoli . . . jsú také] Pohleď, kterak sau tyto ženy velikau práci měly při hledání drahého Ježíše, avšak proto S, Pohleďte na tyto ženy, kterak ony ráno vstaly, velikau péči měly, hledajíce Ježíše, nic k tomu neprohlédajíce, že O 83 ačkoli] kterakž koli TNC — velikú] takovú K i vyn. CTNU náklad] pilnost K, vyn. TNC, náklady U — když jsú hledaly]
Strana 622
622 85 neměly pravé víry. Neb, by byly měly pravú víru, «byly by ho nehledaly, ale byly by věřily, že jest vstal z mrtvých)). Jako o Panně Mariji se nečte, by ona ho hledala, neb jest měla víru o jeho z mrtvých vstání, nebo v ní samé zachována byla víra; ale tyto ženy neměly jsú víry, protož je trestal anjel (jakož píše 90 svatý Lukáš) řka: »I co hledáte živého s mrtvými?« Ačkoli měly velikú práci i žádost, aby mazaly tělo Ježíšovo, však jsú pro to nemazaly. Tak právě lidé mnozí: ačkoli mají úmysl dobrý a také mnohdykrát těžké věci snášejí při hledání drahéno Ježíše, ale že se nezpravují věrau [při tom] jako tyto ženy, žádné odplaty za při hledání KTNC — 84 drahého Pána TNC — Krista] Ježíše KTNC — 84 85 jsú ... by byly] proto, by (kdyby C) TNC — 84 také ... sebe] proto při sobě nedostatek tento K — sebe v hledání O — měly tento RU — že] neb O — 85 víry, [než tolikau(!) samau] K — Neb] A O — by] kdyby SO — praví] vyn. RU — 85—86 «byly ... z mrtvých, že vstane z mrtvých, byly by k mrtvému s mastmi nechodily, ale živého by s utěšením čakaly B — 86 nikoli nehledaly TNSOC — byly by věřily] věřily by [právě] K uvěřily RU, věřily pevně N — jest vstal] vstane RNTUSC — mrtvých oslavně K — 87 o blahoslavené Panně K — o Panně... hledala] drahá Panna Maria, (+ ona ť O) nehledala ho mrtvého TNSOC — toho nečte K — 87—88 jest měla ... vstání] vyn. O — 87 ona měla RU — pravú víru KN — 88 o jeho ... nebo] že, což jest řekl, že se tak stane; neb byl řekl, že »třetí den z mrtvých vstanu«, a tak věřila tomu. A K, a toliko RNTUSC — samé toliko K, sama RNU — víra] celá a pravá víra, [však ne sama, ale také láska, naděje, daufání a s jinými všemi cnostmi svatými] K, pravá víra TC, v té pravé víře N, vyn. US — 89 ale tyto ... víry] vyn. O — té víry K — anjel Páně O — o tom píše (napsal C) KTNC, napsal U — 90 Lukáš v XXIIII. (XIIII. C) kapitole RTNUC — řka] když (že S0) jim řekl TSOC, vyn. N — I] vyn. N — I co] Proč S0 — mrtvými? Není ť ho teď, ale vstal ť jest K — 90—91 Ačkoli ... žádost] Ještě, ačkoli tyto ženy velmi o to stály a tu velikau žádost měly K — 90 Ačkoli] A (vyn. S0) taky (vyn. S0) tyto (+ svaté O) ženy, ačkoli TNSOC — 91 práci i vyn. O — práci] starost TNSC — pomazaly N — tělo] vyn. TSC, mastmi, kteréž byly sobě připravily O — Pána Ježíše K, P. Ježíšovo (Ježíše U) tyto ženy RU, drahého Pána TN, drahého Ježíše CSO — proto] ho TNSC, vyn. O — 92 nemazaly aniž k tomu mohly přijíti K — Tak právě] Takéž i TNC, Tak i my SO — mnozí] vyn. CKTN, smrtedlní S0 — ačkolivěk častokrát K— máme SO — dobrý] pravý KTNSOC — také] vyn. TNSOC — 93 mnoho- krát RTNUSOC — mnohdykrát těžké] i některé protivné K — i těžké N — snášíme SO — při hledání] hledajíce K — drahého] Pána KN — drahého Ježíše] Kristovu TC, Krista SO — ale jediné K — 94 nespravujem SO — pra- vau vírau C — věrau a toho, což činí, nečiní u víře a víry nemají [pravé, živé K (pozdější změnou uděláno z věrau: láskau, z víry: lásky) 90 Luk. 24, 5 —
622 85 neměly pravé víry. Neb, by byly měly pravú víru, «byly by ho nehledaly, ale byly by věřily, že jest vstal z mrtvých)). Jako o Panně Mariji se nečte, by ona ho hledala, neb jest měla víru o jeho z mrtvých vstání, nebo v ní samé zachována byla víra; ale tyto ženy neměly jsú víry, protož je trestal anjel (jakož píše 90 svatý Lukáš) řka: »I co hledáte živého s mrtvými?« Ačkoli měly velikú práci i žádost, aby mazaly tělo Ježíšovo, však jsú pro to nemazaly. Tak právě lidé mnozí: ačkoli mají úmysl dobrý a také mnohdykrát těžké věci snášejí při hledání drahéno Ježíše, ale že se nezpravují věrau [při tom] jako tyto ženy, žádné odplaty za při hledání KTNC — 84 drahého Pána TNC — Krista] Ježíše KTNC — 84 85 jsú ... by byly] proto, by (kdyby C) TNC — 84 také ... sebe] proto při sobě nedostatek tento K — sebe v hledání O — měly tento RU — že] neb O — 85 víry, [než tolikau(!) samau] K — Neb] A O — by] kdyby SO — praví] vyn. RU — 85—86 «byly ... z mrtvých, že vstane z mrtvých, byly by k mrtvému s mastmi nechodily, ale živého by s utěšením čakaly B — 86 nikoli nehledaly TNSOC — byly by věřily] věřily by [právě] K uvěřily RU, věřily pevně N — jest vstal] vstane RNTUSC — mrtvých oslavně K — 87 o blahoslavené Panně K — o Panně... hledala] drahá Panna Maria, (+ ona ť O) nehledala ho mrtvého TNSOC — toho nečte K — 87—88 jest měla ... vstání] vyn. O — 87 ona měla RU — pravú víru KN — 88 o jeho ... nebo] že, což jest řekl, že se tak stane; neb byl řekl, že »třetí den z mrtvých vstanu«, a tak věřila tomu. A K, a toliko RNTUSC — samé toliko K, sama RNU — víra] celá a pravá víra, [však ne sama, ale také láska, naděje, daufání a s jinými všemi cnostmi svatými] K, pravá víra TC, v té pravé víře N, vyn. US — 89 ale tyto ... víry] vyn. O — té víry K — anjel Páně O — o tom píše (napsal C) KTNC, napsal U — 90 Lukáš v XXIIII. (XIIII. C) kapitole RTNUC — řka] když (že S0) jim řekl TSOC, vyn. N — I] vyn. N — I co] Proč S0 — mrtvými? Není ť ho teď, ale vstal ť jest K — 90—91 Ačkoli ... žádost] Ještě, ačkoli tyto ženy velmi o to stály a tu velikau žádost měly K — 90 Ačkoli] A (vyn. S0) taky (vyn. S0) tyto (+ svaté O) ženy, ačkoli TNSOC — 91 práci i vyn. O — práci] starost TNSC — pomazaly N — tělo] vyn. TSC, mastmi, kteréž byly sobě připravily O — Pána Ježíše K, P. Ježíšovo (Ježíše U) tyto ženy RU, drahého Pána TN, drahého Ježíše CSO — proto] ho TNSC, vyn. O — 92 nemazaly aniž k tomu mohly přijíti K — Tak právě] Takéž i TNC, Tak i my SO — mnozí] vyn. CKTN, smrtedlní S0 — ačkolivěk častokrát K— máme SO — dobrý] pravý KTNSOC — také] vyn. TNSOC — 93 mnoho- krát RTNUSOC — mnohdykrát těžké] i některé protivné K — i těžké N — snášíme SO — při hledání] hledajíce K — drahého] Pána KN — drahého Ježíše] Kristovu TC, Krista SO — ale jediné K — 94 nespravujem SO — pra- vau vírau C — věrau a toho, což činí, nečiní u víře a víry nemají [pravé, živé K (pozdější změnou uděláno z věrau: láskau, z víry: lásky) 90 Luk. 24, 5 —
Strana 623
623 95 to nevezmau od Boha. O takých dí svatý Pavel k Rímanuom X.: »Svědectví vydávám jim, že ť milovánie boží mají, ale ne podlé umění«; nebo, má-li ť kto dobrú práci vésti s úžitkem, má to vésti vedlé pravidla víry a zákona (Kristova). Že pak tři Marije hledaly jsú Ježíše. [Maria Magdalena:] Maria 100 vykládá se »osvícená« aneb »světlá«. A tak vedlé trojího osvícení máme hledati) Krista. Jedno osvícení: když člověk prohlédá k svým hříchóm; druhé: když prohlédá k dobrodíním božským; a třetí: když člověk prohlédá k bídě a k núzi svých bližních. A z toho trojího světla, kteréž má člověk, má sobě udělati trojí 105 mast. První mast z kořeni hořkého, totiž míti pláč a bolest [při tom vyn. CKRNTUSO — jako teď K — ženy (vyn. T), proto (+ také O) CRTNUSO, ženy neměly K — 94 95 žádné ... Boha] protož od milého Boha žádné odplaty za tu práci a za ty skutky nevezmau K — za to] vyn. RU, za takovau práci TNSOC — 95 nevezmau] nevzali C, neberem S0 — O takých] O takových K, O takových lidech RTNUC, Protož S, Jakož O — di apoštol RU— svatý Pavel] vyn. U — k Římanuom] vyn. SO — 96 X.] v desáté (5.(!) U) kapitole KRTUC, vyn. NSO — vydávám] sem vydal SO, vydává U — boží vyn. B, božího N — 97 vedlé KTNSOC s úžitkem] vyn. KSO 97 98 s úžitkem ... vésti] vyn.(!) RTNUC 97 má] tedy má O - 98 to] ji KSO podlé RU — pravidla] pravý K víry] v K přepsáno později v lásky Kristova božího B 99 Že pak] Ale že (+ tyto S0) CTNSO — Pána Ježíše KU, drahého Pána Ježíše R, drahého (vyn. N) Krista Pána TNC, Krista SO —[Maria Magdalena] vyn. KONTUSO — 100 jako osvícená C — aneb »světlá« vyn. KCNTSO: tak my O — podlé N - osviecení [daufanlivě] K, osvěco- vání RU 101 máme my N — máme... Krista] vyn. U — hledati) hleděti B — Jedno jest S, Neb jest jedno O — Jedno osvícení Nebo (Protož TNC) truoje jest osvícení (to osvěcování R): první (jedno R, jedno osvícení jest TNC) KRTNC, Jedno U — přihlídá S — 102 hříchóm] nedostatkům, hříchům a (vyn. C) nepravostem (vyn. C) NC — druhé osviecení jest TNC když člověk TNUC a když prohlédá] vyn. O — patří a prohlídá N, přihlídá S : dobrodínstvím KRTSOC a božím TNUSOC — 103 třetí... prohlédá] vyn. U - třetí pak osvícení K, třetí pak R, třetí osvícení (— jest N) TNC Kčlověk ... a k vidí B — člověk] vyn. O — spolubližních N 104 Aj A tak SO, Protož, ktož chce s těmito Marijemi osvícenými hledati Pána Krista, má ť sobě K — z toho jest R — 104—105 z toho... troji mast] tak z toho trojieho osviccenie bývají troje masti TNC — světla... mast] osvícení bývají troje masti S0 — 104 světla .. . sobě] vyn. K, slova nebo osvěcování má sobě člověk ten, který prohlídá k tomu trojímu RU — nadělati K 105 masti z osvícení K — mast (druhé)] mast má dělána býti K, mast má dělati RU, mast bývá TNSOC — kořene B — 105—109 míti ... že ho] z pláče a z srdečné bolesti; a (+ ta mast CTNSO) má býti 96 Řím. 10, 2
623 95 to nevezmau od Boha. O takých dí svatý Pavel k Rímanuom X.: »Svědectví vydávám jim, že ť milovánie boží mají, ale ne podlé umění«; nebo, má-li ť kto dobrú práci vésti s úžitkem, má to vésti vedlé pravidla víry a zákona (Kristova). Že pak tři Marije hledaly jsú Ježíše. [Maria Magdalena:] Maria 100 vykládá se »osvícená« aneb »světlá«. A tak vedlé trojího osvícení máme hledati) Krista. Jedno osvícení: když člověk prohlédá k svým hříchóm; druhé: když prohlédá k dobrodíním božským; a třetí: když člověk prohlédá k bídě a k núzi svých bližních. A z toho trojího světla, kteréž má člověk, má sobě udělati trojí 105 mast. První mast z kořeni hořkého, totiž míti pláč a bolest [při tom vyn. CKRNTUSO — jako teď K — ženy (vyn. T), proto (+ také O) CRTNUSO, ženy neměly K — 94 95 žádné ... Boha] protož od milého Boha žádné odplaty za tu práci a za ty skutky nevezmau K — za to] vyn. RU, za takovau práci TNSOC — 95 nevezmau] nevzali C, neberem S0 — O takých] O takových K, O takových lidech RTNUC, Protož S, Jakož O — di apoštol RU— svatý Pavel] vyn. U — k Římanuom] vyn. SO — 96 X.] v desáté (5.(!) U) kapitole KRTUC, vyn. NSO — vydávám] sem vydal SO, vydává U — boží vyn. B, božího N — 97 vedlé KTNSOC s úžitkem] vyn. KSO 97 98 s úžitkem ... vésti] vyn.(!) RTNUC 97 má] tedy má O - 98 to] ji KSO podlé RU — pravidla] pravý K víry] v K přepsáno později v lásky Kristova božího B 99 Že pak] Ale že (+ tyto S0) CTNSO — Pána Ježíše KU, drahého Pána Ježíše R, drahého (vyn. N) Krista Pána TNC, Krista SO —[Maria Magdalena] vyn. KONTUSO — 100 jako osvícená C — aneb »světlá« vyn. KCNTSO: tak my O — podlé N - osviecení [daufanlivě] K, osvěco- vání RU 101 máme my N — máme... Krista] vyn. U — hledati) hleděti B — Jedno jest S, Neb jest jedno O — Jedno osvícení Nebo (Protož TNC) truoje jest osvícení (to osvěcování R): první (jedno R, jedno osvícení jest TNC) KRTNC, Jedno U — přihlídá S — 102 hříchóm] nedostatkům, hříchům a (vyn. C) nepravostem (vyn. C) NC — druhé osviecení jest TNC když člověk TNUC a když prohlédá] vyn. O — patří a prohlídá N, přihlídá S : dobrodínstvím KRTSOC a božím TNUSOC — 103 třetí... prohlédá] vyn. U - třetí pak osvícení K, třetí pak R, třetí osvícení (— jest N) TNC Kčlověk ... a k vidí B — člověk] vyn. O — spolubližních N 104 Aj A tak SO, Protož, ktož chce s těmito Marijemi osvícenými hledati Pána Krista, má ť sobě K — z toho jest R — 104—105 z toho... troji mast] tak z toho trojieho osviccenie bývají troje masti TNC — světla... mast] osvícení bývají troje masti S0 — 104 světla .. . sobě] vyn. K, slova nebo osvěcování má sobě člověk ten, který prohlídá k tomu trojímu RU — nadělati K 105 masti z osvícení K — mast (druhé)] mast má dělána býti K, mast má dělati RU, mast bývá TNSOC — kořene B — 105—109 míti ... že ho] z pláče a z srdečné bolesti; a (+ ta mast CTNSO) má býti 96 Řím. 10, 2
Strana 624
624 na hříchy a vložiti do moždíře, to jest do svědomí, li ga tlúci B 222 a má vařiti u ohně, aby se zapálil horlivým milováním Boha a skrúšením na hříchy; a má přiliti oleje, totiž náboženství, a naději má míti, že ho milý Buoh uslyší. Neb dí svatý) David o tako- 110 vých: »Srdcem skrúšeným a poníženým, Bože, nepohrzíš«. Druhá mast: té jestliže nemůžme doma míti, ale jděme k súsedovuom a nabeřme jí u nich, totiž hledíce k jich nedostatkóm kterýmfilž koli; a vařme ji, to jest lítost mějme nad nimi a přilíme oleje milosrdenství. Třetí pak mast bývá z koření z dalekých krajin vložena do moždíře (mořdíře N) a (vyn. O) (+ v něm býti TNC, + v něm má býti S, + v kterémžto má býti O) tlučena, totiž do (palicí S0) svědomí tvého (svého O), a má býti vařena při vohni, totižto při pláči skraušeném a srdečném (totižto . . . srdečném] horlivého skraušenie CTNSO) na hříchy a při vraucím milování božím (při ... božím] v milování božím TNC), k (vyn. S) tomu (vyn. S) přiložiti (přikládati 0) dříví (vyn. O) milování božího S0) a přilí (má k ní přilito býti TNC, má přilito býti S, přilíti mezi to O) oleje (+ k té masti K), to (totižto C, vyn. S0) jest (vyn. CSO) náboženství (milosrdenství božího S0), a (+ s toho TNSO) měj (má míti 0) (+ tu K) plnú (+ víru a K) naději, (+ bude-li ta mast tak dělána (udělána O) CTNSO), že ť tě KTNSOC 105 bolest] hořkost U — 106 hmoždíře U — to jest) totiž U — a tlúci] otlúci B — 107 u ohně] v ohni U — 109 milý, drahý K — uslyší, zač kolivěk prositi budeš K — Neb] A U, Ano O — praví S0 — svatý vyn. BS — o takových] že S0 — 110 Srdce skraušeného a po- níženého (pokorného T) RTU — poníženým] pokorným NC — Bože] milý Bože K, Pán Bůh TSO, Pane U — nepohrzej K, nepohrzí TSO, pohrzeti (pohrdati C) nebudeš NC — Pak druhá TC, Potom druhá NS — 111 té) jí U — 111—113 té ... přilíme] nemůž-li doma dělána býti (má býti dělána ne doma S0), ale má ji pohledati jinde člověk (vyn. SO), totiž (vyn. S0) ptaje (ptáti NO) se, kde by (vyn. O) byli (sau O) lidé chudí, nuzní, psotní (kteří sau v bídě a v psotě zde na tomto světě postaveni C, + bídní N), aby (a O) prohlédal (tu má prohlídati 0) k jich (+ nauzi a NS0) bídě (+ psotě a chudobě C); a (+ potom 0) ta (tu S0) mast má (máš S) býti (vyn. S0) vařena (vařiti S0) v (+ střevách O) lítosti a vložena (vložiti S0) do moždíře (mořdíře N, nádoby SO), to (vyn. S0) jest (vyn. S0) do (vyn. SO) svědomí tvého (svého a S0), přiliti (+ opět S0) TNSOC — 111 nemůžme... míti] nemáme doma K — k sausedům RU — 111 113 k súse- dovuom ... nad nimi] jí kupovat ku prodavačóm a vezměme ji od nich, totižto mějme lítost nad chudými a nad bídnými K — 112 nedostatku U 112— 113 kterým i]ž koli] vyn. RU — 113 vařme] vážně(!) R, važ U — ji] jej U — nad] vyn. U — nimi] nimi (vyn. U) a vložme do moždíře (hmoždíře U), totižto do svědomí RU — 114 milosrdenství [a lásky], pomáhajíce jim, což bychom mohli kolivěk, z statku svého K — pak] vyn. KUO — bývá] bývá dělána aneb má býti dělána K, bývá dělána TNC, má dělána býti 110 Ž. 51, 19
624 na hříchy a vložiti do moždíře, to jest do svědomí, li ga tlúci B 222 a má vařiti u ohně, aby se zapálil horlivým milováním Boha a skrúšením na hříchy; a má přiliti oleje, totiž náboženství, a naději má míti, že ho milý Buoh uslyší. Neb dí svatý) David o tako- 110 vých: »Srdcem skrúšeným a poníženým, Bože, nepohrzíš«. Druhá mast: té jestliže nemůžme doma míti, ale jděme k súsedovuom a nabeřme jí u nich, totiž hledíce k jich nedostatkóm kterýmfilž koli; a vařme ji, to jest lítost mějme nad nimi a přilíme oleje milosrdenství. Třetí pak mast bývá z koření z dalekých krajin vložena do moždíře (mořdíře N) a (vyn. O) (+ v něm býti TNC, + v něm má býti S, + v kterémžto má býti O) tlučena, totiž do (palicí S0) svědomí tvého (svého O), a má býti vařena při vohni, totižto při pláči skraušeném a srdečném (totižto . . . srdečném] horlivého skraušenie CTNSO) na hříchy a při vraucím milování božím (při ... božím] v milování božím TNC), k (vyn. S) tomu (vyn. S) přiložiti (přikládati 0) dříví (vyn. O) milování božího S0) a přilí (má k ní přilito býti TNC, má přilito býti S, přilíti mezi to O) oleje (+ k té masti K), to (totižto C, vyn. S0) jest (vyn. CSO) náboženství (milosrdenství božího S0), a (+ s toho TNSO) měj (má míti 0) (+ tu K) plnú (+ víru a K) naději, (+ bude-li ta mast tak dělána (udělána O) CTNSO), že ť tě KTNSOC 105 bolest] hořkost U — 106 hmoždíře U — to jest) totiž U — a tlúci] otlúci B — 107 u ohně] v ohni U — 109 milý, drahý K — uslyší, zač kolivěk prositi budeš K — Neb] A U, Ano O — praví S0 — svatý vyn. BS — o takových] že S0 — 110 Srdce skraušeného a po- níženého (pokorného T) RTU — poníženým] pokorným NC — Bože] milý Bože K, Pán Bůh TSO, Pane U — nepohrzej K, nepohrzí TSO, pohrzeti (pohrdati C) nebudeš NC — Pak druhá TC, Potom druhá NS — 111 té) jí U — 111—113 té ... přilíme] nemůž-li doma dělána býti (má býti dělána ne doma S0), ale má ji pohledati jinde člověk (vyn. SO), totiž (vyn. S0) ptaje (ptáti NO) se, kde by (vyn. O) byli (sau O) lidé chudí, nuzní, psotní (kteří sau v bídě a v psotě zde na tomto světě postaveni C, + bídní N), aby (a O) prohlédal (tu má prohlídati 0) k jich (+ nauzi a NS0) bídě (+ psotě a chudobě C); a (+ potom 0) ta (tu S0) mast má (máš S) býti (vyn. S0) vařena (vařiti S0) v (+ střevách O) lítosti a vložena (vložiti S0) do moždíře (mořdíře N, nádoby SO), to (vyn. S0) jest (vyn. S0) do (vyn. SO) svědomí tvého (svého a S0), přiliti (+ opět S0) TNSOC — 111 nemůžme... míti] nemáme doma K — k sausedům RU — 111 113 k súse- dovuom ... nad nimi] jí kupovat ku prodavačóm a vezměme ji od nich, totižto mějme lítost nad chudými a nad bídnými K — 112 nedostatku U 112— 113 kterým i]ž koli] vyn. RU — 113 vařme] vážně(!) R, važ U — ji] jej U — nad] vyn. U — nimi] nimi (vyn. U) a vložme do moždíře (hmoždíře U), totižto do svědomí RU — 114 milosrdenství [a lásky], pomáhajíce jim, což bychom mohli kolivěk, z statku svého K — pak] vyn. KUO — bývá] bývá dělána aneb má býti dělána K, bývá dělána TNC, má dělána býti 110 Ž. 51, 19
Strana 625
625 115 přineseného; protož z tohoto takovú mast udělajme: zberúce všecky dary, kteréž máme od milého Boha, a jeho dobrodíní, a vařme to při ohni, to jest milujíce jej za to, a přilijíce oleje, totiž utěšení mějme, jako svatý David řekl: »Olejem utěšení a veselé pomazal jsi mě«. Hledajmež tehdy drahého Ježíše s těmito 120 ženami, majíce troje osvícení a trojí mast. A jakož ty ženy měly překážku, hledajíc Ježíše, že byl kámen na hrobě položen, pro nějž jsú nemohly viděti Ježíše v hrobě, svatý Bernart super Cantica dí: »Člověče, máš-li srdce zatvrzené, SO — z koření] vyn. U — z dalekých] dalekých R — krajin] zemí KTNS, vlastí anebo zemí C — 115 přinesena U — protož ... zberúce] (a z toho koření tu mast takto máme udělati: vzéti) K — z tohoto ... udělajme] takto dělejme tu mast TNC, ji takto dělejme S, ji máme takto dělati O — toho RU — berauce R — 116 ty dary O — (dary před oči své) K — (od něho, to jest od K —- a] totiž O — a jeho dobrodíní, a] vyn. U — všeckna jeho C, všecko jeho) K — (dobrodínství, kteráž s námi činil a činí a činiti nepře- stává) K, dobrodíní (dobrodínství T) všechna (+ svatá N) RTNS — 117 vařme] slože je v hromadu, vařme O — to při] (tu mast přij K, ji při TNC, je při tom SO — to jest] totiž RTNUC, vyn. SO — to jest ... za to] totižto při srdečném milování milého Boha) K — milujíce ... přilijíce] milujme ho z srdce a přilejme SO — jej] milého Boha C — za to] z toho TC, pro to N, vyn. U — (přilíme) KRC, přilejme TNU — oleje] k tomu mirry O — 118 totiž] vyn. SO — utěšení] (radosti a utěšení duchovního) K, veselé a utěšenie TNC — mějme] vyn. KO — jako] an tak TNC — jako ... řekl) ano i David tak říkával S — svatý] vyn. TNO — řekl] (dí) K, říkal RTU, říkával NC, se tak modlíval O — Olejem] Milý (vyn. S0) Pane, volejem TNSOC — utěšení] potěšení RN — 118—119 utěšení a veselé] potěšením a veselím U, veselé CT, veselí tvého SO — 119 Hledajmež tehdy] (Protož hledajme) KTNC, Protož hledejme toho SO — drahého ] Pána C — Ježíše] Pána O — 120 to troje SO — osvěcování R — troji] troje TNC, ty S, ty troje O - (mast, a bóhdá nalezneme) K, masti tím obyčejem (+ dělané N), jako již povědieno (oznámeno N) jest TNC, masti, jakož povědíno S0 — 121 A jakož] Ale že SO — tyto TNUSO — (při hledání) K — Pána Krista TNC — 121—122 Ježíše... v hrobě] Krista v hrobě, tak i nám překáží tvrdost srdce našeho, že nemůžeme naleznauti drahého Ježíše SO — 121 že byl] (neb) K, nebo byl TNC — 122 položen] (velmi veliký ležal) K — pro nějž jsú] (jenž jim překážku činil, aby) K, kterýž jim pře- kážel TNC — nemohly] vyn. TNC — Ježíše v hrobě] Krista Pána (vyn. CN) v (vyn. C) sobě(!) (vyn. C) aneb (vyn. C) v hrobě. Tak ť i nám překážie tvrdost srdce našeho, že nemůžeme naleznauti drahého Pána Ježíše TNC — 123 Svatý] Dí svatý N, Jakož svatý O — Bernart mluvě TNC — super] in sermone tercio super R — super Cantica] (na dnešním kázaní K, vyn. USO — dí a řka TNC, mluví SO — Člověče] (Ty, křesťane) K — jestliže 118 Podle Ž. 45, 8 — Rokycanova Postilla. 40
625 115 přineseného; protož z tohoto takovú mast udělajme: zberúce všecky dary, kteréž máme od milého Boha, a jeho dobrodíní, a vařme to při ohni, to jest milujíce jej za to, a přilijíce oleje, totiž utěšení mějme, jako svatý David řekl: »Olejem utěšení a veselé pomazal jsi mě«. Hledajmež tehdy drahého Ježíše s těmito 120 ženami, majíce troje osvícení a trojí mast. A jakož ty ženy měly překážku, hledajíc Ježíše, že byl kámen na hrobě položen, pro nějž jsú nemohly viděti Ježíše v hrobě, svatý Bernart super Cantica dí: »Člověče, máš-li srdce zatvrzené, SO — z koření] vyn. U — z dalekých] dalekých R — krajin] zemí KTNS, vlastí anebo zemí C — 115 přinesena U — protož ... zberúce] (a z toho koření tu mast takto máme udělati: vzéti) K — z tohoto ... udělajme] takto dělejme tu mast TNC, ji takto dělejme S, ji máme takto dělati O — toho RU — berauce R — 116 ty dary O — (dary před oči své) K — (od něho, to jest od K —- a] totiž O — a jeho dobrodíní, a] vyn. U — všeckna jeho C, všecko jeho) K — (dobrodínství, kteráž s námi činil a činí a činiti nepře- stává) K, dobrodíní (dobrodínství T) všechna (+ svatá N) RTNS — 117 vařme] slože je v hromadu, vařme O — to při] (tu mast přij K, ji při TNC, je při tom SO — to jest] totiž RTNUC, vyn. SO — to jest ... za to] totižto při srdečném milování milého Boha) K — milujíce ... přilijíce] milujme ho z srdce a přilejme SO — jej] milého Boha C — za to] z toho TC, pro to N, vyn. U — (přilíme) KRC, přilejme TNU — oleje] k tomu mirry O — 118 totiž] vyn. SO — utěšení] (radosti a utěšení duchovního) K, veselé a utěšenie TNC — mějme] vyn. KO — jako] an tak TNC — jako ... řekl) ano i David tak říkával S — svatý] vyn. TNO — řekl] (dí) K, říkal RTU, říkával NC, se tak modlíval O — Olejem] Milý (vyn. S0) Pane, volejem TNSOC — utěšení] potěšení RN — 118—119 utěšení a veselé] potěšením a veselím U, veselé CT, veselí tvého SO — 119 Hledajmež tehdy] (Protož hledajme) KTNC, Protož hledejme toho SO — drahého ] Pána C — Ježíše] Pána O — 120 to troje SO — osvěcování R — troji] troje TNC, ty S, ty troje O - (mast, a bóhdá nalezneme) K, masti tím obyčejem (+ dělané N), jako již povědieno (oznámeno N) jest TNC, masti, jakož povědíno S0 — 121 A jakož] Ale že SO — tyto TNUSO — (při hledání) K — Pána Krista TNC — 121—122 Ježíše... v hrobě] Krista v hrobě, tak i nám překáží tvrdost srdce našeho, že nemůžeme naleznauti drahého Ježíše SO — 121 že byl] (neb) K, nebo byl TNC — 122 položen] (velmi veliký ležal) K — pro nějž jsú] (jenž jim překážku činil, aby) K, kterýž jim pře- kážel TNC — nemohly] vyn. TNC — Ježíše v hrobě] Krista Pána (vyn. CN) v (vyn. C) sobě(!) (vyn. C) aneb (vyn. C) v hrobě. Tak ť i nám překážie tvrdost srdce našeho, že nemůžeme naleznauti drahého Pána Ježíše TNC — 123 Svatý] Dí svatý N, Jakož svatý O — Bernart mluvě TNC — super] in sermone tercio super R — super Cantica] (na dnešním kázaní K, vyn. USO — dí a řka TNC, mluví SO — Člověče] (Ty, křesťane) K — jestliže 118 Podle Ž. 45, 8 — Rokycanova Postilla. 40
Strana 626
626 proto Bohu nechtěj nevěren býti ani chtěj zúfati ani přestávati od 125 dobrého,ale své zření měj k Bohu, častokrát se jemu modle, a on ť tebe neopustí«: Jako tyto ženy nepřestaly ani od hrobu odešly, ale dotud tu u hrobu byly, až i kámen odvalený od hrobu uzřely i do něho nahlédly: tak učiní milý Buoh těm, kteříž jsú ustavični v dobrém, že ť odejme od nich tvrdost srdce, jako odjal kámen 130 ženám s hrobu. Ač pak na lidi přicházejí taková pokušení, že pro ně nemohú náboženství míti, proto nemají o pustiti přijímaní B 223 těla a krve drahého Ježíše, jestliže člověk sám sobě není pří- (+ co C) máš CSO — 124 Bohu ... přestávati] (nezaufej ani přestávej) K, sobě (vyn. TNSC) nechtěj zaufati ani přestávati (přestávej O) TNSOC — nevěrný U — ani chtěj zúfati] a nikoliv nezaufati U — 125 dobrého činění O — své... častokrát] (pozdvihuj srdce svého častokrát k milému Bohu, nábožně) K — své zření měj] patř vždy (vyn. S) TNSOC — k Pánu Bohu svému O — modle] p s. modlee B, modle (modli U) nábožně RTNUSC, modle, a to nábožně a s pláčem O — on ť] (Pán Bůh) KTNSC, věř, že ť Pán Bůh O — 126 Jako ... odešly] (Neb, jakož tyto Marije neodešly od hrobu, kamenem velikým přivaleného) K — 126—128 Jako ... nahlédly] Nebo (+ i NSC, Ano i O) tyto ženy svaté (vyn. S0) neodešly sau od hrobu (+ po- jednau S0), ale tak dlauho (+ trvaly a C) patřily k (vyn. 0) hrobu (vyn. O), až kámen (vyn. S0) viděly (spatřily N, uzřely, ano kámen S0) od (vyn. S0) hrobu (vyn. S0) odvalený TNSOC — 126 ale] že R, než U — 127 tu u hrobu byly] a tak dlauho tu přihlédaly) K — odvalen R — od hrobu vyn. K, z hrobu RU — 127—128 i ... nahlédly] vyn. K — 128 tak] takéž ť TNC, nebo O — učiní] pomoc dá TNC, svau pomoc dá S, svau svatau pomoc dává O — milý] vyn. CSO — těm] (těm lidem) KRU, takovým lidem TNOC, také takovým lidem S — ješto TNSOC — jsú ustavični] ustavičně pracují O — [ustavični a trvanlivi) K — 129 že ť] a TNSOC — odjímá O — od nich od nich časem svejm C, vyn. SO — (všechnu tvrdost) K — srdce] srdečnau O — 129—130 jako . . . s hrobu ] vyn. CTNSO — 130 Ač pak] (A protož, jestliže kdy) K, Neb i když TNC, Nebo (Ano O) mnohokráte SO — i na R — lidi mnohokrát TNC — přichází O — taková] těžká TNC, těžká myšlení a S0 — 130—131 že . . . nemohú] (těžká, buď od světa, od těla aneb i od ďábla, a nemohau-li) K — že pro ně] takže CTNSO — 131 nemohau skrze to ani C — (opauštěti) KO — 131—132 přijímaní... drahého] drahého ani přijímaní posvátného těla a krve Pána) K — 131 přijímaní] vyn. S0 — 132—133 člověk... Pavel] (sami sobě nejsau příčina těm pokušením, kte- réž(!) na sobě mají; nebo mnohokrát ze zlého myšlení přic házejí (c vyn!) na člověka rozličná pokušení, že sám sobě bude člověk příčina k některému zlému skutku, když dá zlému myšlení v svém srdci se rozmoci. Protož člověk každý má to znamenati, když na ň myšlení zlá jdau a pokušení, a on se proto rmautí, stýště sobě, buď ve spání anebo jindy, ač druhdy i kochání skrze to tělo bude míti (jakož tělo jest křehko a k kochání hotovo), ale když se člověk proto rmautí a nesvolí, ihned Pán Bůh jest tu hotov svau pomoc dáti, a člověk dobrý druhdy se pro ta pokušení rmautí
626 proto Bohu nechtěj nevěren býti ani chtěj zúfati ani přestávati od 125 dobrého,ale své zření měj k Bohu, častokrát se jemu modle, a on ť tebe neopustí«: Jako tyto ženy nepřestaly ani od hrobu odešly, ale dotud tu u hrobu byly, až i kámen odvalený od hrobu uzřely i do něho nahlédly: tak učiní milý Buoh těm, kteříž jsú ustavični v dobrém, že ť odejme od nich tvrdost srdce, jako odjal kámen 130 ženám s hrobu. Ač pak na lidi přicházejí taková pokušení, že pro ně nemohú náboženství míti, proto nemají o pustiti přijímaní B 223 těla a krve drahého Ježíše, jestliže člověk sám sobě není pří- (+ co C) máš CSO — 124 Bohu ... přestávati] (nezaufej ani přestávej) K, sobě (vyn. TNSC) nechtěj zaufati ani přestávati (přestávej O) TNSOC — nevěrný U — ani chtěj zúfati] a nikoliv nezaufati U — 125 dobrého činění O — své... častokrát] (pozdvihuj srdce svého častokrát k milému Bohu, nábožně) K — své zření měj] patř vždy (vyn. S) TNSOC — k Pánu Bohu svému O — modle] p s. modlee B, modle (modli U) nábožně RTNUSC, modle, a to nábožně a s pláčem O — on ť] (Pán Bůh) KTNSC, věř, že ť Pán Bůh O — 126 Jako ... odešly] (Neb, jakož tyto Marije neodešly od hrobu, kamenem velikým přivaleného) K — 126—128 Jako ... nahlédly] Nebo (+ i NSC, Ano i O) tyto ženy svaté (vyn. S0) neodešly sau od hrobu (+ po- jednau S0), ale tak dlauho (+ trvaly a C) patřily k (vyn. 0) hrobu (vyn. O), až kámen (vyn. S0) viděly (spatřily N, uzřely, ano kámen S0) od (vyn. S0) hrobu (vyn. S0) odvalený TNSOC — 126 ale] že R, než U — 127 tu u hrobu byly] a tak dlauho tu přihlédaly) K — odvalen R — od hrobu vyn. K, z hrobu RU — 127—128 i ... nahlédly] vyn. K — 128 tak] takéž ť TNC, nebo O — učiní] pomoc dá TNC, svau pomoc dá S, svau svatau pomoc dává O — milý] vyn. CSO — těm] (těm lidem) KRU, takovým lidem TNOC, také takovým lidem S — ješto TNSOC — jsú ustavični] ustavičně pracují O — [ustavični a trvanlivi) K — 129 že ť] a TNSOC — odjímá O — od nich od nich časem svejm C, vyn. SO — (všechnu tvrdost) K — srdce] srdečnau O — 129—130 jako . . . s hrobu ] vyn. CTNSO — 130 Ač pak] (A protož, jestliže kdy) K, Neb i když TNC, Nebo (Ano O) mnohokráte SO — i na R — lidi mnohokrát TNC — přichází O — taková] těžká TNC, těžká myšlení a S0 — 130—131 že . . . nemohú] (těžká, buď od světa, od těla aneb i od ďábla, a nemohau-li) K — že pro ně] takže CTNSO — 131 nemohau skrze to ani C — (opauštěti) KO — 131—132 přijímaní... drahého] drahého ani přijímaní posvátného těla a krve Pána) K — 131 přijímaní] vyn. S0 — 132—133 člověk... Pavel] (sami sobě nejsau příčina těm pokušením, kte- réž(!) na sobě mají; nebo mnohokrát ze zlého myšlení přic házejí (c vyn!) na člověka rozličná pokušení, že sám sobě bude člověk příčina k některému zlému skutku, když dá zlému myšlení v svém srdci se rozmoci. Protož člověk každý má to znamenati, když na ň myšlení zlá jdau a pokušení, a on se proto rmautí, stýště sobě, buď ve spání anebo jindy, ač druhdy i kochání skrze to tělo bude míti (jakož tělo jest křehko a k kochání hotovo), ale když se člověk proto rmautí a nesvolí, ihned Pán Bůh jest tu hotov svau pomoc dáti, a člověk dobrý druhdy se pro ta pokušení rmautí
Strana 627
627 čina takového pokušení. Neb apoštol svatý Pavel, když jest byl v těžkém [smilném] pokušení, stýskal sobě [toto] proto, avšak 135 neodstúpil od dobrého; i pomohl jemu milý Buoh a vysvobodil z toho těžkého pokušení. Neb dí Duch boží (Ecclesiastici II.): »Kto jest kdy úfal v Boha, aby jím Buoh pohrdal?« (jako by řekl: »Nikda se jest to nestalo!«) Ještě toto, že, když Maria Magdalena hledala Ježíše, řekl jí 140 Ježíš: »Jdi a pověz jim, bratřím mým i Petrovi, že ť je předejdu v Galilei.« Znamenajmež tuto velikú dobrotu Pána Ježíše Krista! Nebo, dokudž ještě bylo před jeho svatým umučením, své apoštoly boje se, by Boha nehněval, druhdy nemůž míti ani nábožného modlení i k jiným dobrým věcem není spůsoben. I dí svatý Rehoř, že za takového člověka pokušení více se za ň modlí a víc jemu zasluhuje, nežli by se on modlil. A máme toho důvod na apoštolu svatém Pavlu, kterýž K — 132 člověk] vyn. U — gnení příčina nečiní B — příčinau C — 133 takového] k takovému TNSOC, dábelského U — apoštol] i apoštol NSOC, vyn. U — svatý Pavel] vyn. TNCSO — 134 v těžkém] (u velikém) K — [smilném] vyn. KTNSOC: 134 135 (velmi (+ hrubě N) sobě (+ proto K) stejskal, avšak (a K) pro to neodstaupil (nepřestal TNSOC) KTNSOC — 134 [toto) vyn. RU 135 od] vyn. S0 — 135—136 i pomohl... Ecclesiastici II.] (až ho milý Bůh i toho vyprostil a vysvobodil. Neb jest napsáno v knihách Ekleziastiku v druhé kapitole) K — 135 i pomohl jemu] a (avšak O) vysvobodil jej S0— pomohl z toho (+ časem svým C) TNC — 135—136 a vysvobodil... pokušení vyn. S, ze všeho O — 136 z toho ... boží] ho; neb napsáno stojí v († knize N) TNC — toho těžkého] takového RU — Neb] A U, Ano O — dí .. . II.] máme napsáno S0 — v Ekleziastiku RU, Ekkleziastikus N II. v II. kapitole RUTC, vyn. N — 137 kdy] vyn. TN — daufal TNSUCO Buoh] vyn. SO — měl pohrdati O — řekl] řečeno bylo TNC, řekl, že O — 138 Nikda] (Nižádnému; K, Ó nikoli U, že nikdej žádnému C — toho C — (nestalo, kdo jest daufal v Boha, aby ho Pán Bůh opustil; K — 139 140 Ještě... Ježíšj (Ale když tak bylo, že tyto ženy hledaly Pána Krista v hrobě, tehdy řekl jim anjel: »Vím, že Ježíše hledáte. Vstal ť jest (— nějaké slovo nečitelné!) teď. A jdauce povězte učedníkům jeho i Petrovi«. A potom sám drahý Pán ukázal se Mariji Magdaleně, řekl k níj K 139 Ještě toto] Ale (+ my O) tuto vizme TNSOC — toto ... když] tuto —že] vyn. RS— Ježíše] drahého Pána Krista TNC, Krista (+ Pána 0) 80 r jíj k ní N — 140 Ježíš] vyn. TONS, on O — Jdi] vyn.(!) U — jim vyn. RNTUSC - i Petrovi] vyn. KTNSOC — 140—141 že ... Galilei] ať jdau do Galilé TNSOC — 140 je] vás RU — 141 do Galileje U — 141—142 Znamenajmež ... svatým] (Nuže, znamen ajmež (— ajmež vyn!) dobrotu milého Boha, že, když bylo před K — 141 Znamenajmež tuto] Milí křesťané, znamenejtež toto (tuto U): nejprvé RU — Nejprvé znamenejme TNSC - tuto] vyn. NSC — velikú] převelikau TNC, vyn. SO — drahého Pána CRTNU — Pána ... Krista] našeho milého Stvořitele S0 — Ježíše) 136 Podle Eccli. 2, 11 — 40*
627 čina takového pokušení. Neb apoštol svatý Pavel, když jest byl v těžkém [smilném] pokušení, stýskal sobě [toto] proto, avšak 135 neodstúpil od dobrého; i pomohl jemu milý Buoh a vysvobodil z toho těžkého pokušení. Neb dí Duch boží (Ecclesiastici II.): »Kto jest kdy úfal v Boha, aby jím Buoh pohrdal?« (jako by řekl: »Nikda se jest to nestalo!«) Ještě toto, že, když Maria Magdalena hledala Ježíše, řekl jí 140 Ježíš: »Jdi a pověz jim, bratřím mým i Petrovi, že ť je předejdu v Galilei.« Znamenajmež tuto velikú dobrotu Pána Ježíše Krista! Nebo, dokudž ještě bylo před jeho svatým umučením, své apoštoly boje se, by Boha nehněval, druhdy nemůž míti ani nábožného modlení i k jiným dobrým věcem není spůsoben. I dí svatý Rehoř, že za takového člověka pokušení více se za ň modlí a víc jemu zasluhuje, nežli by se on modlil. A máme toho důvod na apoštolu svatém Pavlu, kterýž K — 132 člověk] vyn. U — gnení příčina nečiní B — příčinau C — 133 takového] k takovému TNSOC, dábelského U — apoštol] i apoštol NSOC, vyn. U — svatý Pavel] vyn. TNCSO — 134 v těžkém] (u velikém) K — [smilném] vyn. KTNSOC: 134 135 (velmi (+ hrubě N) sobě (+ proto K) stejskal, avšak (a K) pro to neodstaupil (nepřestal TNSOC) KTNSOC — 134 [toto) vyn. RU 135 od] vyn. S0 — 135—136 i pomohl... Ecclesiastici II.] (až ho milý Bůh i toho vyprostil a vysvobodil. Neb jest napsáno v knihách Ekleziastiku v druhé kapitole) K — 135 i pomohl jemu] a (avšak O) vysvobodil jej S0— pomohl z toho (+ časem svým C) TNC — 135—136 a vysvobodil... pokušení vyn. S, ze všeho O — 136 z toho ... boží] ho; neb napsáno stojí v († knize N) TNC — toho těžkého] takového RU — Neb] A U, Ano O — dí .. . II.] máme napsáno S0 — v Ekleziastiku RU, Ekkleziastikus N II. v II. kapitole RUTC, vyn. N — 137 kdy] vyn. TN — daufal TNSUCO Buoh] vyn. SO — měl pohrdati O — řekl] řečeno bylo TNC, řekl, že O — 138 Nikda] (Nižádnému; K, Ó nikoli U, že nikdej žádnému C — toho C — (nestalo, kdo jest daufal v Boha, aby ho Pán Bůh opustil; K — 139 140 Ještě... Ježíšj (Ale když tak bylo, že tyto ženy hledaly Pána Krista v hrobě, tehdy řekl jim anjel: »Vím, že Ježíše hledáte. Vstal ť jest (— nějaké slovo nečitelné!) teď. A jdauce povězte učedníkům jeho i Petrovi«. A potom sám drahý Pán ukázal se Mariji Magdaleně, řekl k níj K 139 Ještě toto] Ale (+ my O) tuto vizme TNSOC — toto ... když] tuto —že] vyn. RS— Ježíše] drahého Pána Krista TNC, Krista (+ Pána 0) 80 r jíj k ní N — 140 Ježíš] vyn. TONS, on O — Jdi] vyn.(!) U — jim vyn. RNTUSC - i Petrovi] vyn. KTNSOC — 140—141 že ... Galilei] ať jdau do Galilé TNSOC — 140 je] vás RU — 141 do Galileje U — 141—142 Znamenajmež ... svatým] (Nuže, znamen ajmež (— ajmež vyn!) dobrotu milého Boha, že, když bylo před K — 141 Znamenajmež tuto] Milí křesťané, znamenejtež toto (tuto U): nejprvé RU — Nejprvé znamenejme TNSC - tuto] vyn. NSC — velikú] převelikau TNC, vyn. SO — drahého Pána CRTNU — Pána ... Krista] našeho milého Stvořitele S0 — Ježíše) 136 Podle Eccli. 2, 11 — 40*
Strana 628
628 nazýval služebníky a přátely, a potom, teď, po svém vzkříšení, ačkoli nad ním neprávě učinili — prchli od něho —, bratřími je 145 nazývá. Ó veliká dobrota drahého Ježíše, že on hříšníky najvětčí, kteříž se k němu právě obracují, bratřími nazývá, takže se nikdy nechce rozpomenúti na nepravost lidskú, budú-li věrně želeti hříchuov minulých, vystříhati se budúcích! Neb hříchové neškodí, kteříž se nelíbí; ač člověk někdy hřešil, a když ho jediné mrzejí, 150 «již Pán Bůh zapomíná takových hříchů). vyn. TUNC — Krista] vyn. RTNUC — 142 Nebo] že TNSOC — ještěj vyn. TNSOC — jeho] vyn. S — svatým] vyn. TNSC — umučením, Pán Kristus TNC, umučením Krista Pána (Pána Jezukrista 0) SO — 142—144 své apoštoly ... ačkoli] všickni sau jej opustili, ješto je nazýval svými učedlníky, služebníky a přátely, a tu O — 142 apoštoly] učedlníky TNSC — 143 služebníky] učedlníky U — služebníky a] vyn. K — ale potom C — 143—144 potom ... učinili] (ačkoli jej v jeho umučení opustili) K — 143 teď) vyn. U — teď... vzkříšení] vyn. TNSC — svém] jeho slavném RU — 144 nad ním... od něho] ho v (při NC) umučení opustili, však pro to (+ předce C) TNC, při jeho umučení všickni ho opustili, a teď po umučení, při svém slavném vskříšení S, při umučení zutíkali, ale teď pak po svém slavném vzkříšení O — že prchli U — (něho, mnoho jemu slibo- vavše) K — 145 drahého Ježíše] (jeho a milosrdenství) K, Pána Krista T, Pána Ježíše N, Kristova SCO — on] vyn. U — najvětčí] (veliké) KTNSOC, největší přijímá U — 146 právě] vyn. KTNSOC, upřímně U — obracejí RTUSOC — bratry svými U, svými bratřími SO — je nazývá U, nazývá je. Ó veliká dobrota Pána Ježíše drahého v tom! R — se] vyn. NU — 146 — 147 nikdy ... věrně] nechce nikoliv (nikdy O) zapomenauti nad (+ svým stvořením, nad 0) lidským pokolením, ale (+ že 0) chce se (+ radějí O) zapomenauti nad jejich nepravostmi, jestliže jen (+ jich O) budeme SO — 147 rozpomenúti] vzpomenauti N, spomínati U, mstíti a rozpomínati C — — na nepravost lidskú] nad nepravostmi lidskejmi, že C, hříchův jich U lidskú] jich, jediné) K — jestliže budau jediné TNC — věrně] vyn. TNC — želeti těch svých O — 148 od budaucích RU, budau od budaucích TC — Neb ti CTNUSO — tak neškodí člověku S, ne tak škodí člověku O—149 kteříž se nelíbí] kterejchžto člověk neoblibuje C — jemu nelíbí O — ačkoli zajistě TNC — někdy] mnohokrát TNSOC — jest zhřešil N — a] ale U, vyn. O — ho] vyn. R — ho jediné mrzejí] potom ty hříchy bude míti v mrz- kosti TNC, jej ti hříchové mrzí U, jen bude (budeme O) míti je v mrzkosti SO — mrzejí hříchové R — 150 «již... hříchů. Buoh je odpustí B, milý Pán Bůh hned těch hříchův zapomene, a on taky všechny největší hříšníky přijímá k sobě TNC, již na ně také milý Bůh zapomene, neb on všecky, i největší hříšníky, k sobě přijímá U, Pán Bůh mu jich (+ na věky O) nevzpomene, a (nebo O) také (vyn. O) všecky, i největší hříšníky přijímá k sobě, jediné když (+ jen(!) O) ho za to skraušeným srdcem žádajíSO — Pán] milý R — takových] všech těch R — hříchů, nebo on všechny, i největší hříšníky, k sobě na milost přijímá R —
628 nazýval služebníky a přátely, a potom, teď, po svém vzkříšení, ačkoli nad ním neprávě učinili — prchli od něho —, bratřími je 145 nazývá. Ó veliká dobrota drahého Ježíše, že on hříšníky najvětčí, kteříž se k němu právě obracují, bratřími nazývá, takže se nikdy nechce rozpomenúti na nepravost lidskú, budú-li věrně želeti hříchuov minulých, vystříhati se budúcích! Neb hříchové neškodí, kteříž se nelíbí; ač člověk někdy hřešil, a když ho jediné mrzejí, 150 «již Pán Bůh zapomíná takových hříchů). vyn. TUNC — Krista] vyn. RTNUC — 142 Nebo] že TNSOC — ještěj vyn. TNSOC — jeho] vyn. S — svatým] vyn. TNSC — umučením, Pán Kristus TNC, umučením Krista Pána (Pána Jezukrista 0) SO — 142—144 své apoštoly ... ačkoli] všickni sau jej opustili, ješto je nazýval svými učedlníky, služebníky a přátely, a tu O — 142 apoštoly] učedlníky TNSC — 143 služebníky] učedlníky U — služebníky a] vyn. K — ale potom C — 143—144 potom ... učinili] (ačkoli jej v jeho umučení opustili) K — 143 teď) vyn. U — teď... vzkříšení] vyn. TNSC — svém] jeho slavném RU — 144 nad ním... od něho] ho v (při NC) umučení opustili, však pro to (+ předce C) TNC, při jeho umučení všickni ho opustili, a teď po umučení, při svém slavném vskříšení S, při umučení zutíkali, ale teď pak po svém slavném vzkříšení O — že prchli U — (něho, mnoho jemu slibo- vavše) K — 145 drahého Ježíše] (jeho a milosrdenství) K, Pána Krista T, Pána Ježíše N, Kristova SCO — on] vyn. U — najvětčí] (veliké) KTNSOC, největší přijímá U — 146 právě] vyn. KTNSOC, upřímně U — obracejí RTUSOC — bratry svými U, svými bratřími SO — je nazývá U, nazývá je. Ó veliká dobrota Pána Ježíše drahého v tom! R — se] vyn. NU — 146 — 147 nikdy ... věrně] nechce nikoliv (nikdy O) zapomenauti nad (+ svým stvořením, nad 0) lidským pokolením, ale (+ že 0) chce se (+ radějí O) zapomenauti nad jejich nepravostmi, jestliže jen (+ jich O) budeme SO — 147 rozpomenúti] vzpomenauti N, spomínati U, mstíti a rozpomínati C — — na nepravost lidskú] nad nepravostmi lidskejmi, že C, hříchův jich U lidskú] jich, jediné) K — jestliže budau jediné TNC — věrně] vyn. TNC — želeti těch svých O — 148 od budaucích RU, budau od budaucích TC — Neb ti CTNUSO — tak neškodí člověku S, ne tak škodí člověku O—149 kteříž se nelíbí] kterejchžto člověk neoblibuje C — jemu nelíbí O — ačkoli zajistě TNC — někdy] mnohokrát TNSOC — jest zhřešil N — a] ale U, vyn. O — ho] vyn. R — ho jediné mrzejí] potom ty hříchy bude míti v mrz- kosti TNC, jej ti hříchové mrzí U, jen bude (budeme O) míti je v mrzkosti SO — mrzejí hříchové R — 150 «již... hříchů. Buoh je odpustí B, milý Pán Bůh hned těch hříchův zapomene, a on taky všechny největší hříšníky přijímá k sobě TNC, již na ně také milý Bůh zapomene, neb on všecky, i největší hříšníky, k sobě přijímá U, Pán Bůh mu jich (+ na věky O) nevzpomene, a (nebo O) také (vyn. O) všecky, i největší hříšníky přijímá k sobě, jediné když (+ jen(!) O) ho za to skraušeným srdcem žádajíSO — Pán] milý R — takových] všech těch R — hříchů, nebo on všechny, i největší hříšníky, k sobě na milost přijímá R —
Strana 629
629 Také v tomto čtení pokládá se Maria Magdalena, kterážto, ačkoli zjevná hříšnice byla, avšak milý Buoh jí velikého pokladu svěřil, neb sebe samého, «když jí rozkázal, aby skrze ni učedlníkům byl oznámen . Pokládá se také tuto i Petr, kterýžto, ačkoli Pána 155 Krista zapřel, však proto velí, aby jemu jeho vzkříšení bylo ozná- meno; neb jest tak milý Buoh milosrdný, že on ani najvětčího hříšníka nechce zatratiti, ale všeckny k své milosti přijíti. Il A proto B 224 teď Petra ze jména kázal jmenovati, aby sobě nezúfal a v hříchu svém dlúho nestál, kteréhož s] se dopustil zapřev Ježíše, ale aby 160 tu plnú naději měl, že mu milý Bůh ten hřích odpustí. A tu by sobě měl vzíti příklad najvětčí hříšník, aby nezúfal nad milo- 151 152 Také ... byla] Tato (Ano tato O) Maria Magdalena, ačkoliv hříšnice veliká byla SO — 151 Také] (Druhé) KRTNUC — svatém čtení RTNUC — pokládá se] se klade) K — že Maria TNC — kterážto] vyn. TNC - 152 zjevná] (veliká) KTNC — milý Buoh] vyn. K — jí všeckny odpustil a O — převelikého TNC, veliký SO — poklad (+ jí 0) S0 — 153 svěřiti ráčil S0 — neb] (totižto) K, vyn. U — samého tu chvíli TNC — 153 — 154 «když... oznámeno, že se již rozkázal učedlníkóm zvěstovati řka: »Jdi, pověz bratřím« etc. B — 153 když] vyn. SO — jí rozkázal] to po ní vzkázal svým učedlníkům) K — rozkázal] kázal TNSC, ukázal(!) O — 153 154 skrze ... oznámen ho učedlníkům oznámila (+ že jest již z mrtvých vstal O) TNSOC — 153 učedlníkům] (jim K — 154—155 Pokládá ... Krista] Ano nám připomíná čtení svaté, že, ačkoliv Petr drahého Ježíše SO, Klade se ve čtení svatém, ačkoli svatý Petr Pána U — 154 Pokládá ... tuto] (Třetí se ve čtení svatém (vyn. K) pokládá (klade R, připomíná TNC) KRTNC — drahého Pána Ježíše TNC — 155 Krista] vyn. NC — jest byl zapřel s pří- sahau N — proto] vyn. U — velí] (rozkázal) K, kázal TSOC, poručil N — aby ... oznámeno?] jemu oznámiti své vzkříšení SO — (slavné vzkříšení) K - oznámeno zvěstováno B, (zjeveno a oznámeno K — 156 milý Buoh] vyn. S, on 0 — on] (nižádného) K, žádauckého) C, žádničkého T, žádného NSO — ba ani TNC — ani najvětčího] vyn. O — největšího ve všem světě N — 157 ale chce (+ rád N) RTNUSC — k své milosti] na milost SO — přijímá O — 158 teď] hned na znamení toho proto milý Bůh největšího pokla (!)) K, jest TNO, jest i C, vyn. S — kázal jmenovati] jme- noval TNSOC — sobě] vyn. KTN — 158—159 a v hříchu... nestál] pro svůj hřích) KTNSO, pro svůj hřích a aučin ge k (ps. Aucziniek!) C — 158 a] vyn. U — svém aby (+ v něm U) RU — 159 kteréhož... Ježíše] který (vyn. SO) byl (vyn. S0) učinil (vyn. SO), že drahého Pána Ježíše (vyn. O) zapřel TNSOC — zapřel U — 159—162 zapřev ... učedlníkuom] (že jest zapřel byl mistra svého a Pána, a to ještě pod velikau přísahau a pod (d vyn!) klatbau, ale aby již plnau naději měl a daufání, že mu milý Pán ten hřích odpustí; a příkladem jeho nemá žádný zaufati, jakovými kolivěk hříchy byl by obklíčeni]. A řekl tu anděl) K — 159 ale] vyn. U — tu] vyn. CTNSO — 160—161 (že ... měl vyn. B — 160 že on O — milý Bůh vyn. O — hřích jeho O — odpustil C, odpauští O — 160 —
629 Také v tomto čtení pokládá se Maria Magdalena, kterážto, ačkoli zjevná hříšnice byla, avšak milý Buoh jí velikého pokladu svěřil, neb sebe samého, «když jí rozkázal, aby skrze ni učedlníkům byl oznámen . Pokládá se také tuto i Petr, kterýžto, ačkoli Pána 155 Krista zapřel, však proto velí, aby jemu jeho vzkříšení bylo ozná- meno; neb jest tak milý Buoh milosrdný, že on ani najvětčího hříšníka nechce zatratiti, ale všeckny k své milosti přijíti. Il A proto B 224 teď Petra ze jména kázal jmenovati, aby sobě nezúfal a v hříchu svém dlúho nestál, kteréhož s] se dopustil zapřev Ježíše, ale aby 160 tu plnú naději měl, že mu milý Bůh ten hřích odpustí. A tu by sobě měl vzíti příklad najvětčí hříšník, aby nezúfal nad milo- 151 152 Také ... byla] Tato (Ano tato O) Maria Magdalena, ačkoliv hříšnice veliká byla SO — 151 Také] (Druhé) KRTNUC — svatém čtení RTNUC — pokládá se] se klade) K — že Maria TNC — kterážto] vyn. TNC - 152 zjevná] (veliká) KTNC — milý Buoh] vyn. K — jí všeckny odpustil a O — převelikého TNC, veliký SO — poklad (+ jí 0) S0 — 153 svěřiti ráčil S0 — neb] (totižto) K, vyn. U — samého tu chvíli TNC — 153 — 154 «když... oznámeno, že se již rozkázal učedlníkóm zvěstovati řka: »Jdi, pověz bratřím« etc. B — 153 když] vyn. SO — jí rozkázal] to po ní vzkázal svým učedlníkům) K — rozkázal] kázal TNSC, ukázal(!) O — 153 154 skrze ... oznámen ho učedlníkům oznámila (+ že jest již z mrtvých vstal O) TNSOC — 153 učedlníkům] (jim K — 154—155 Pokládá ... Krista] Ano nám připomíná čtení svaté, že, ačkoliv Petr drahého Ježíše SO, Klade se ve čtení svatém, ačkoli svatý Petr Pána U — 154 Pokládá ... tuto] (Třetí se ve čtení svatém (vyn. K) pokládá (klade R, připomíná TNC) KRTNC — drahého Pána Ježíše TNC — 155 Krista] vyn. NC — jest byl zapřel s pří- sahau N — proto] vyn. U — velí] (rozkázal) K, kázal TSOC, poručil N — aby ... oznámeno?] jemu oznámiti své vzkříšení SO — (slavné vzkříšení) K - oznámeno zvěstováno B, (zjeveno a oznámeno K — 156 milý Buoh] vyn. S, on 0 — on] (nižádného) K, žádauckého) C, žádničkého T, žádného NSO — ba ani TNC — ani najvětčího] vyn. O — největšího ve všem světě N — 157 ale chce (+ rád N) RTNUSC — k své milosti] na milost SO — přijímá O — 158 teď] hned na znamení toho proto milý Bůh největšího pokla (!)) K, jest TNO, jest i C, vyn. S — kázal jmenovati] jme- noval TNSOC — sobě] vyn. KTN — 158—159 a v hříchu... nestál] pro svůj hřích) KTNSO, pro svůj hřích a aučin ge k (ps. Aucziniek!) C — 158 a] vyn. U — svém aby (+ v něm U) RU — 159 kteréhož... Ježíše] který (vyn. SO) byl (vyn. S0) učinil (vyn. SO), že drahého Pána Ježíše (vyn. O) zapřel TNSOC — zapřel U — 159—162 zapřev ... učedlníkuom] (že jest zapřel byl mistra svého a Pána, a to ještě pod velikau přísahau a pod (d vyn!) klatbau, ale aby již plnau naději měl a daufání, že mu milý Pán ten hřích odpustí; a příkladem jeho nemá žádný zaufati, jakovými kolivěk hříchy byl by obklíčeni]. A řekl tu anděl) K — 159 ale] vyn. U — tu] vyn. CTNSO — 160—161 (že ... měl vyn. B — 160 že on O — milý Bůh vyn. O — hřích jeho O — odpustil C, odpauští O — 160 —
Strana 630
630 srdenstvím božím. A kázal jí říci Kristus učedlníkuom, že vás předejde v Galilei. Galilea vykládá se přestěhování, nebo Kristus již se byl přestěhoval z smrtedlnosti v nesmrtedlnost a z tohoto 165 světa do nebeské slávy. Dajž Pán Bůh, abychom i my se přestěho- vali z této smrtedlnosti do nebeské slávy, do kteréžto pomáhaj nám ten, jenž kraluje! Amen. 162 A tu... božím] Protož nižádný člověk nemá zaufati, by měl ne- vím kterak (jak N) koli (vyn. N) veliké hříchy TNC, Protož (+ také O) nemá žádný sobě zaufati, by t měl nevím jaké hříchy veliké (vyn. O) SO — 161 který kolivěk největší RU — velikým milosrdenstvím U 162 A] Ještě toto slovo TNC — 162—163 A kázal... Galilei] vyn. — SO — 162 kázal... učedlníkuom] že jest Kristus Pán (+ drahý TNC) řekl to (toto TN, této C) ženě (vyn. U) svaté (vyn. CTNU) Maří (vyn. CTN) Magdaleně (vyn. CTN): »Pověz učedlníkům (+ aneb bratřím C) jiným (mým TNC) a (i CNU) Petrovi RTNUC — vás] je TNC — 163 předejdu TNCU — (do Kalilé) K, do Galilé TN, v Kalilej U, do Galileje C — vykládá se] nám (vyn. S) vyznamenává S0 — (přestěho- vání aneb přenesení K — 163—164 nebo ... přestěhoval] vyn. RU — 163 Kristus] Pán Ježíš N — 164 již vyn. CTNO — se byl přestěhoval] byl přenesen K, byl přestěhován TNSOC — z této smrtedlnosti NO — (do nesmrtedlnosti) K — tohoU — 165 (bídného světa) K — nebeské] (věčné KTNUSOC, své R — Dajž... Bůh] (Dejž milý Bůh K, Inu (vyn. TNC, I0) pomáhejž i (také S, vyn. O) nám, milý,drahý (Pane S0) Bože TNSOC — i my] vyn. TNC — se mohli stěhovati O — 165—167 se přestěhovali . . . kraluje] (byli přeneseni z smrti do života a z tohoto světa do života věč- ného, do kteréhožto rač nás přivésti ty, jenž si živý na věky věkův) K — 166 této] vyn. RU — 166—167 této .. . kraluje] hříchův do ctností (+ svatejch C), z smrti do života a z tohoto biedného světa do slávy věčné, do kteréžto nás rač přivésti ten, jenž jest požehnaný na věky věkův TNC, dobrých skutkův v lepší, z tohoto světa a plačtivého audolí do věčné radosti, kdežto rač nám všem pomáhati král věčné slávy, na věky požehnaný O — do ne- beské ... kraluje] do života věčného, totižto z radosti (toho U) světa do slávy nebeské, do kteréž nás rač přivésti (dovésti U) ty, jenž kraluješ na věky věkův RU, v nesmrtedlnost, z tohoto světa do věčné slávy, z tohoto plačtivého audolí do věčné radosti, do kteréžto radosti a věčného blahosla- venství rač nás uvésti král věčné slávy, jenž jest na věky požehnaný S —
630 srdenstvím božím. A kázal jí říci Kristus učedlníkuom, že vás předejde v Galilei. Galilea vykládá se přestěhování, nebo Kristus již se byl přestěhoval z smrtedlnosti v nesmrtedlnost a z tohoto 165 světa do nebeské slávy. Dajž Pán Bůh, abychom i my se přestěho- vali z této smrtedlnosti do nebeské slávy, do kteréžto pomáhaj nám ten, jenž kraluje! Amen. 162 A tu... božím] Protož nižádný člověk nemá zaufati, by měl ne- vím kterak (jak N) koli (vyn. N) veliké hříchy TNC, Protož (+ také O) nemá žádný sobě zaufati, by t měl nevím jaké hříchy veliké (vyn. O) SO — 161 který kolivěk největší RU — velikým milosrdenstvím U 162 A] Ještě toto slovo TNC — 162—163 A kázal... Galilei] vyn. — SO — 162 kázal... učedlníkuom] že jest Kristus Pán (+ drahý TNC) řekl to (toto TN, této C) ženě (vyn. U) svaté (vyn. CTNU) Maří (vyn. CTN) Magdaleně (vyn. CTN): »Pověz učedlníkům (+ aneb bratřím C) jiným (mým TNC) a (i CNU) Petrovi RTNUC — vás] je TNC — 163 předejdu TNCU — (do Kalilé) K, do Galilé TN, v Kalilej U, do Galileje C — vykládá se] nám (vyn. S) vyznamenává S0 — (přestěho- vání aneb přenesení K — 163—164 nebo ... přestěhoval] vyn. RU — 163 Kristus] Pán Ježíš N — 164 již vyn. CTNO — se byl přestěhoval] byl přenesen K, byl přestěhován TNSOC — z této smrtedlnosti NO — (do nesmrtedlnosti) K — tohoU — 165 (bídného světa) K — nebeské] (věčné KTNUSOC, své R — Dajž... Bůh] (Dejž milý Bůh K, Inu (vyn. TNC, I0) pomáhejž i (také S, vyn. O) nám, milý,drahý (Pane S0) Bože TNSOC — i my] vyn. TNC — se mohli stěhovati O — 165—167 se přestěhovali . . . kraluje] (byli přeneseni z smrti do života a z tohoto světa do života věč- ného, do kteréhožto rač nás přivésti ty, jenž si živý na věky věkův) K — 166 této] vyn. RU — 166—167 této .. . kraluje] hříchův do ctností (+ svatejch C), z smrti do života a z tohoto biedného světa do slávy věčné, do kteréžto nás rač přivésti ten, jenž jest požehnaný na věky věkův TNC, dobrých skutkův v lepší, z tohoto světa a plačtivého audolí do věčné radosti, kdežto rač nám všem pomáhati král věčné slávy, na věky požehnaný O — do ne- beské ... kraluje] do života věčného, totižto z radosti (toho U) světa do slávy nebeské, do kteréž nás rač přivésti (dovésti U) ty, jenž kraluješ na věky věkův RU, v nesmrtedlnost, z tohoto světa do věčné slávy, z tohoto plačtivého audolí do věčné radosti, do kteréžto radosti a věčného blahosla- venství rač nás uvésti král věčné slávy, jenž jest na věky požehnaný S —
Strana 631
Na veliku noc?. Kázáni I Poněvadž dnešní den jest jako hlava všech skutkuov božích, P 150a kteréžto celý rok světíme, neb v tomto dni slavném dokonal jest všecko, což jest slušalo k našemu spasení, neb, by se byl nenarodil 5 a nebyl umučen i umrtven na kříži, nebyli bychom z rukau věčné smrti vysvobozeni, a také, by byl umřev i nevstal z mrtvých, nikdy bychom jeho řeči nevěřili a tak bychom nikoli nemohli spaseni býti, a protož ráčil se časně a tělesně naroditi a v svém tělesenství umříl ti a v témž těle oslaveném a nesmrtedlném P 150a- 10 [životě] z mrtvých vstáti: a protož hodně se dnes čte i zpívá to, což prorok dí v žaltáři: »Toto ť jest ten den, kterýž jest učinil Hospodin, radujme se a veselme se v něm!« Neb Hospodin tento den zvláště svým vzkříšením jest oslavil mimo všecky jiné dni. Protož sluší každému křesťanu věrnému v něm duchovně se rado- 15 vati a veseliti, jakož nás napomíná svatý Pavel (k Filipenským v IIII. kapitole) řka: »Radujte se v Pánu vždycky. Opět pravím, radujte se!« Jako by řekl svatý Pavel: »Radujte se v duški a veselte se tělem!« Neb dnešní den Pán náš Ježíš Kristus přemohl jest smrt, 20 a nad dáblem svítěziv, nesmrtedlností a slavností jsa 1 odín, P 150b1 duše Otcuov svatých z temností pekelních vyvedl a z hrobu zape- četěného a stráží rytířskú ohrazeného divně vystaupil a svým zvoleným radostně se ukázal. A protož tento den, kterýžto k své cti a chvále učinil jest zvláště Hospodin, protož, chceme-li tak 1 Varianty titulu a perikop viz u předešlého kázání — 2 skutkuov] svátkův N — 3 přes celej N — dokonati jest ráčil N — 4 příslušelo N, slušelo T — neb, by se byl] by ť se byl zajisté N — 5 rukau] moci N — 6 umřevi] i umřel, a kdyby N — 7 řečem N — nevěřili] věřiti nemohli N — 7—8 nikoli ... býti] ani k spasení přijíti nemohli N — 9 oslavném NT — 10 [životě] vyn. NT — dnešního dne N — 15 nás k tomu N — k Filipenské obci píšíc N — 17 kv duš«i] duší P 20 v nesmrtedlnosti a slavnosti T — 22 ohrazeného] osazeného N 23 vyvoleným N — se ukázal] sebe samého zjevil po svém slavném z mrtvých vstání N — 24 Protož] I N — chceme-liž my N — 27 svatů] drahau N — 11 Ž. 118, 24 16 Filip. 4, 4 —
Na veliku noc?. Kázáni I Poněvadž dnešní den jest jako hlava všech skutkuov božích, P 150a kteréžto celý rok světíme, neb v tomto dni slavném dokonal jest všecko, což jest slušalo k našemu spasení, neb, by se byl nenarodil 5 a nebyl umučen i umrtven na kříži, nebyli bychom z rukau věčné smrti vysvobozeni, a také, by byl umřev i nevstal z mrtvých, nikdy bychom jeho řeči nevěřili a tak bychom nikoli nemohli spaseni býti, a protož ráčil se časně a tělesně naroditi a v svém tělesenství umříl ti a v témž těle oslaveném a nesmrtedlném P 150a- 10 [životě] z mrtvých vstáti: a protož hodně se dnes čte i zpívá to, což prorok dí v žaltáři: »Toto ť jest ten den, kterýž jest učinil Hospodin, radujme se a veselme se v něm!« Neb Hospodin tento den zvláště svým vzkříšením jest oslavil mimo všecky jiné dni. Protož sluší každému křesťanu věrnému v něm duchovně se rado- 15 vati a veseliti, jakož nás napomíná svatý Pavel (k Filipenským v IIII. kapitole) řka: »Radujte se v Pánu vždycky. Opět pravím, radujte se!« Jako by řekl svatý Pavel: »Radujte se v duški a veselte se tělem!« Neb dnešní den Pán náš Ježíš Kristus přemohl jest smrt, 20 a nad dáblem svítěziv, nesmrtedlností a slavností jsa 1 odín, P 150b1 duše Otcuov svatých z temností pekelních vyvedl a z hrobu zape- četěného a stráží rytířskú ohrazeného divně vystaupil a svým zvoleným radostně se ukázal. A protož tento den, kterýžto k své cti a chvále učinil jest zvláště Hospodin, protož, chceme-li tak 1 Varianty titulu a perikop viz u předešlého kázání — 2 skutkuov] svátkův N — 3 přes celej N — dokonati jest ráčil N — 4 příslušelo N, slušelo T — neb, by se byl] by ť se byl zajisté N — 5 rukau] moci N — 6 umřevi] i umřel, a kdyby N — 7 řečem N — nevěřili] věřiti nemohli N — 7—8 nikoli ... býti] ani k spasení přijíti nemohli N — 9 oslavném NT — 10 [životě] vyn. NT — dnešního dne N — 15 nás k tomu N — k Filipenské obci píšíc N — 17 kv duš«i] duší P 20 v nesmrtedlnosti a slavnosti T — 22 ohrazeného] osazeného N 23 vyvoleným N — se ukázal] sebe samého zjevil po svém slavném z mrtvých vstání N — 24 Protož] I N — chceme-liž my N — 27 svatů] drahau N — 11 Ž. 118, 24 16 Filip. 4, 4 —
Strana 632
632 25 vzáctně tento hod slavný světiti, máme najprv skrze hodné pokání své svědomí očistiti a duostojně přijímati jeho svaté tělo i jeho svatú krev. To prvé máme míti, chceme-li tento hod slavně světiti, že máme míti k slavení tohoto hodu oblečení v ctnosti Pána našeho 30 Jezukrista, totiž v čistotu, v pokoru, v tichost, v milosrdenství, spravedlivost. Druhé tohoto hodu slavného sluší nám požívati tím u rozkošnějších krmí i nápojův. A která jest rozkošnější P 150b krmě nežli tělo Pána našeho Jezukrista? A tak, jakožto sám Kristus, vstav dnešní den, živ jest na věky, též my skrze pokání 35 z svých hříchuov povstanúce vizme, abychme, nehřešíce smrte- dlně, i živi byli na věky a tak bychom byli duchovně vzkříšeni z mrtvých. A o tom vzkříšení píše svatý Marek v dnešním čtení a řka: »Maria Magdalena a Maria Jakubova« etc. Ukazuje svaté čteni, 40 co se jest stalo jako dnes při Kristovu z mrtvých vstání, kteréž dnes slavíme, abychom, jsauce vděčni jeho z mrtvých vstání, také svého čekali, abychom jsauce oslaveni s ním se na věky radovali. A o tom vzkříšení slavíme dnes den sva] tý a veliký, pamatu- P 151a jíce ve čtení, co se jest stalo: že svaté ženy tři — totiž Maria Magda- 45 lena a Maria, matka Jakubova, a Maria, žena Salomova — ty Marie kaupily sau masti drahé. A jmenují se tu tři Marie: Magdalena kající, aby nám všem hříšným byla dána za příklad, že, ač jsme [hříšní] v hříších sauce byli jako poslední k našemu spasení shledáni, jestliže budem právě kající, budem první v hledání našeho spasení. Protož nyní vizme: když byl u Veliký pátek Pán Kristus v hodinu kumpletní pochován od Nikodema a od Jozefa a tyto svaté ženy při tom byly a viděly, do kterého hrobu byl pochován, tehdy Maria Magdalena a druhé dvě Mariji kaupily jsau drahých mastí, u P 151a aby, přijdauce jako dnešní den k hrobu, pomazaly Ježíše, že, 50 28 prvé] nejprv N — 30 Ježíše Krista NT — 32 rozkošnějších] silnějších N — nápojův a rozkošnějších N — Která jest pak N — 33 nežli] jako N — Ježíše Krista NT — 34 milý, drahý Pán Kristus T — vstavši N — den od mrtvých N — též tak i N — svaté pokání N — 36 živi byli] živi mohli bejti N — 38 A o tom] O kterémž N — vzkříšení z mrtvých N — dnešním svatém 39 etc.] vyn. T — 41 jeho slavného N — 42 očekávali N — N — 45 Salomeova N, Salomé T — 47 ku příkladu NT — 48 [hřišní] vyn. NT — sauce byli] byli a sauce NT — 50 nyní vyn. P — 53 Mariji] Marie NT — nakaupily N — 54 že]
632 25 vzáctně tento hod slavný světiti, máme najprv skrze hodné pokání své svědomí očistiti a duostojně přijímati jeho svaté tělo i jeho svatú krev. To prvé máme míti, chceme-li tento hod slavně světiti, že máme míti k slavení tohoto hodu oblečení v ctnosti Pána našeho 30 Jezukrista, totiž v čistotu, v pokoru, v tichost, v milosrdenství, spravedlivost. Druhé tohoto hodu slavného sluší nám požívati tím u rozkošnějších krmí i nápojův. A která jest rozkošnější P 150b krmě nežli tělo Pána našeho Jezukrista? A tak, jakožto sám Kristus, vstav dnešní den, živ jest na věky, též my skrze pokání 35 z svých hříchuov povstanúce vizme, abychme, nehřešíce smrte- dlně, i živi byli na věky a tak bychom byli duchovně vzkříšeni z mrtvých. A o tom vzkříšení píše svatý Marek v dnešním čtení a řka: »Maria Magdalena a Maria Jakubova« etc. Ukazuje svaté čteni, 40 co se jest stalo jako dnes při Kristovu z mrtvých vstání, kteréž dnes slavíme, abychom, jsauce vděčni jeho z mrtvých vstání, také svého čekali, abychom jsauce oslaveni s ním se na věky radovali. A o tom vzkříšení slavíme dnes den sva] tý a veliký, pamatu- P 151a jíce ve čtení, co se jest stalo: že svaté ženy tři — totiž Maria Magda- 45 lena a Maria, matka Jakubova, a Maria, žena Salomova — ty Marie kaupily sau masti drahé. A jmenují se tu tři Marie: Magdalena kající, aby nám všem hříšným byla dána za příklad, že, ač jsme [hříšní] v hříších sauce byli jako poslední k našemu spasení shledáni, jestliže budem právě kající, budem první v hledání našeho spasení. Protož nyní vizme: když byl u Veliký pátek Pán Kristus v hodinu kumpletní pochován od Nikodema a od Jozefa a tyto svaté ženy při tom byly a viděly, do kterého hrobu byl pochován, tehdy Maria Magdalena a druhé dvě Mariji kaupily jsau drahých mastí, u P 151a aby, přijdauce jako dnešní den k hrobu, pomazaly Ježíše, že, 50 28 prvé] nejprv N — 30 Ježíše Krista NT — 32 rozkošnějších] silnějších N — nápojův a rozkošnějších N — Která jest pak N — 33 nežli] jako N — Ježíše Krista NT — 34 milý, drahý Pán Kristus T — vstavši N — den od mrtvých N — též tak i N — svaté pokání N — 36 živi byli] živi mohli bejti N — 38 A o tom] O kterémž N — vzkříšení z mrtvých N — dnešním svatém 39 etc.] vyn. T — 41 jeho slavného N — 42 očekávali N — N — 45 Salomeova N, Salomé T — 47 ku příkladu NT — 48 [hřišní] vyn. NT — sauce byli] byli a sauce NT — 50 nyní vyn. P — 53 Mariji] Marie NT — nakaupily N — 54 že]
Strana 633
633 55 jakž koli ty svaté ženy sau viděly, že jest tělo Pána Ježíše zmazáno drahými mastmi podlé obyčeje židovského, avšak že sau ho velice milovaly a žádaly ještě mrtvého ohledati a tím mazáním svau lásku okázati. Neb, když kdo koho velmi miluje, nezdá se, by kdo jemu lépe poslaužil nežli ten, kdož koho miluje. A tak Maria 60 Magdalena, sestra svaté Marty, kterážto jako u Velikú středu byla vylila mast drahú na hlavu Pána Ježíše, a tak tuto také první byla k mazání jeho těla; a pak Maria Jakubova, to jest mátě svatého Jakuba, a Maria Salomova byly jsau sestry duostojné Panně Mariji a tak byly tetky Pánu Kristu podlé člo věčenství, P 151bl 65 i ty byly s Marijí Magdalenú. Podlé pak smyslu duchovního tyto tři ženy svaté znamenají tři stavy církve svaté, totiž stav panenský, vdovský a manželský; a skrze drahé masti znamená se svědomí a skrze hrob Kristuov znamená se každý věrný, v němžto Pán Kristus odpočívá svau milostí, jakož tak dí svatý Pavel k Ko- 70 rintům): »Vy ste tělo Kristovo«. A tak, kolikrát kolivěk kterému věrnému který skutek milosrdný činíme, tolikrát tělo Kristovo drahú mastí mažeme. Neb tak dí sám ve čtení svatého Matauše v XXV. kapitole: »Co ste jednomu z mých najmenších učinili, mně ste učinili«. A tak z tohoto svatého čtení máme, že tyto 75 ženy nábožné, všecky jednoho jména, jsauce u nazvány Marie, P 151b2 a všecky jednoho náboženství, jakož dí svatý Rehoř, zna- menají duše křesťanské. Ale znamenajme, že všichni takoví křesťané, jsauce již osvíceni skrze pravé pokání a skrze milost boží, mají míti drahé masti, 80 jako i tyto ženy měly jsau a přišly byly mazat Ježíše. Jako dí svatý Bernart na Písně Šalomaunovy: »Drahý masti mají míti křesťané, jakož tyto Marie měly sau, jimižto mají mazati Pána Ježíše; první mast drahá jest žalost z hříchuov, druhá mast jest náboženství a radování v Bohu, třetí mast jest milosrdenství 85 k bližnímu«. Nebo N — 57 ohledati] o- teprve dodatečně písařem při- psáno P — 57—58 své lásky dokázati N — 59 lépeji N — nežli] jako N — 63 matka N — Salomé NT — 64 Panny Marie (Mariji T) NT — 67 stav vdovský a stav manželský N — 69—70 k Korintům) vyn. P — 74 máme toto naučení N — 83 z hříchuov] na hříchy N — 70 I. Kor. 12, 27 — 73 Mat. 25, 40 —
633 55 jakž koli ty svaté ženy sau viděly, že jest tělo Pána Ježíše zmazáno drahými mastmi podlé obyčeje židovského, avšak že sau ho velice milovaly a žádaly ještě mrtvého ohledati a tím mazáním svau lásku okázati. Neb, když kdo koho velmi miluje, nezdá se, by kdo jemu lépe poslaužil nežli ten, kdož koho miluje. A tak Maria 60 Magdalena, sestra svaté Marty, kterážto jako u Velikú středu byla vylila mast drahú na hlavu Pána Ježíše, a tak tuto také první byla k mazání jeho těla; a pak Maria Jakubova, to jest mátě svatého Jakuba, a Maria Salomova byly jsau sestry duostojné Panně Mariji a tak byly tetky Pánu Kristu podlé člo věčenství, P 151bl 65 i ty byly s Marijí Magdalenú. Podlé pak smyslu duchovního tyto tři ženy svaté znamenají tři stavy církve svaté, totiž stav panenský, vdovský a manželský; a skrze drahé masti znamená se svědomí a skrze hrob Kristuov znamená se každý věrný, v němžto Pán Kristus odpočívá svau milostí, jakož tak dí svatý Pavel k Ko- 70 rintům): »Vy ste tělo Kristovo«. A tak, kolikrát kolivěk kterému věrnému který skutek milosrdný činíme, tolikrát tělo Kristovo drahú mastí mažeme. Neb tak dí sám ve čtení svatého Matauše v XXV. kapitole: »Co ste jednomu z mých najmenších učinili, mně ste učinili«. A tak z tohoto svatého čtení máme, že tyto 75 ženy nábožné, všecky jednoho jména, jsauce u nazvány Marie, P 151b2 a všecky jednoho náboženství, jakož dí svatý Rehoř, zna- menají duše křesťanské. Ale znamenajme, že všichni takoví křesťané, jsauce již osvíceni skrze pravé pokání a skrze milost boží, mají míti drahé masti, 80 jako i tyto ženy měly jsau a přišly byly mazat Ježíše. Jako dí svatý Bernart na Písně Šalomaunovy: »Drahý masti mají míti křesťané, jakož tyto Marie měly sau, jimižto mají mazati Pána Ježíše; první mast drahá jest žalost z hříchuov, druhá mast jest náboženství a radování v Bohu, třetí mast jest milosrdenství 85 k bližnímu«. Nebo N — 57 ohledati] o- teprve dodatečně písařem při- psáno P — 57—58 své lásky dokázati N — 59 lépeji N — nežli] jako N — 63 matka N — Salomé NT — 64 Panny Marie (Mariji T) NT — 67 stav vdovský a stav manželský N — 69—70 k Korintům) vyn. P — 74 máme toto naučení N — 83 z hříchuov] na hříchy N — 70 I. Kor. 12, 27 — 73 Mat. 25, 40 —
Strana 634
634 100 První mast jest drahá, totiž žalost na hříchy. Vizme, z kterého kořeni ta mast bývá dělána — a má ť doma li každý P 152a to koření! První koření té masti jest rozpomínaní na všechny své cesty zlé, na všechny hříchy a příčiny hříchuov, neb tím jako 90 zbírá koření a býlé. A ty věci — totiž rozpomínaní na hříchy, na zlé cesty a příčiny hříchův — člověk má v srdci ztlauci jako v mož- dieři, s bolestí v srdce sobě přivodě, a to koření a býlé má rozpustiti ohněm želení, a tak skraušení hříchův [má] přijíti. O tom ohni dí pro- rok v žaltáři: »Zahřelo se srdce mé ve mně a v přemyšlování mém 95 zapáli se oheň«, totiž v přemyšlování mojich hříchuov rozpáli se oheň pokání. A ta mast, ač ť jest z smrdutého koření učiněna, totiž z hříchův, ale když jich člověk želé, však jí Pán Kristus ne- zamítá, jako dí David v žaltáři: »Srdcem skrau šeným a poní- P 152a ženým, Bože, nepohrdáš«. Tau mastí Maria Magdalena mazala jest Pána Ježíše. Neb, jakž koli zevnitř nohy jeho mazala jinau mastí, avšak vnitřní jeho nohy mazala tau duchovní mastí; a to bylo vzácnějí drahému Pánu. Neb, když se člověk věrně svých hříchuov kaje a jich se nestydí zpovídati a svého zlého životu v dobrý neváhá proměniti, 105 tehdy vešken duom — totiž všecka svatá církev — naplní se vuoně dobrého poklada. A tak by mnozí, ješto sau nyní v pokání vstúpili, jestliže v tom setrvají, všem anjeluom i vší říši nebeské utěšení a radosti přispoří. Jako dí sám Kristus: »Radost jest anjeluom božím nad jedním hříšníkem pokání li činícím větší nežli nad P 152b1 86 (na hříchy) z hříchuov P, na hříchy; druhá mast jest lepšie, totiž náboženství a radování v Bohu, třetí mast jest najlepšie, totiž milo- srdenství k bližnímu. První mast jest drahá, totiž žalost z hříchův T — 87 kořene P — dělána] strojena N — 88 rozpomínaní se N — 89—91 neb tím... hříchův] vyn. N — 91—92 v moždíři takové koření N — 92 v srdce] srdce na pamět je N — býlé] bylinu N — 93 hříchův] na hříchy N — [má] vyn. NT — tom] kterémž N — 94 Zahřílo N — 94—95 mém... přemyšlování) vyn. P — 95 zapáli] rozhoří T — mojich] v P nejasné, zdá se ko- rigováno v mých; mejch NT — 97 Kristus] Ježíš T — 99 nepo- hrzíš N — 100 Pána] nohy Pána N — 101 mastí vonnau N — vnitřně N — 101 vzácněji a příjemněji N — 103 z svých N — 104 neváhá] neodkládá N — 105 veškeren N — vůní NT — 106 pokladu NI — by vyn. N — mnozí lidé N — kteří N — 107 setrvají až do smrti, tehdy N — 108 přispoří] přivětší N — jest] bude N — 109—110 větší .. spravedlivými vyn. 94 Ž. 39, 4 — 98 Ž. 51, 19 — 108 Pdle Luk. 15, 7 a 10 —
634 100 První mast jest drahá, totiž žalost na hříchy. Vizme, z kterého kořeni ta mast bývá dělána — a má ť doma li každý P 152a to koření! První koření té masti jest rozpomínaní na všechny své cesty zlé, na všechny hříchy a příčiny hříchuov, neb tím jako 90 zbírá koření a býlé. A ty věci — totiž rozpomínaní na hříchy, na zlé cesty a příčiny hříchův — člověk má v srdci ztlauci jako v mož- dieři, s bolestí v srdce sobě přivodě, a to koření a býlé má rozpustiti ohněm želení, a tak skraušení hříchův [má] přijíti. O tom ohni dí pro- rok v žaltáři: »Zahřelo se srdce mé ve mně a v přemyšlování mém 95 zapáli se oheň«, totiž v přemyšlování mojich hříchuov rozpáli se oheň pokání. A ta mast, ač ť jest z smrdutého koření učiněna, totiž z hříchův, ale když jich člověk želé, však jí Pán Kristus ne- zamítá, jako dí David v žaltáři: »Srdcem skrau šeným a poní- P 152a ženým, Bože, nepohrdáš«. Tau mastí Maria Magdalena mazala jest Pána Ježíše. Neb, jakž koli zevnitř nohy jeho mazala jinau mastí, avšak vnitřní jeho nohy mazala tau duchovní mastí; a to bylo vzácnějí drahému Pánu. Neb, když se člověk věrně svých hříchuov kaje a jich se nestydí zpovídati a svého zlého životu v dobrý neváhá proměniti, 105 tehdy vešken duom — totiž všecka svatá církev — naplní se vuoně dobrého poklada. A tak by mnozí, ješto sau nyní v pokání vstúpili, jestliže v tom setrvají, všem anjeluom i vší říši nebeské utěšení a radosti přispoří. Jako dí sám Kristus: »Radost jest anjeluom božím nad jedním hříšníkem pokání li činícím větší nežli nad P 152b1 86 (na hříchy) z hříchuov P, na hříchy; druhá mast jest lepšie, totiž náboženství a radování v Bohu, třetí mast jest najlepšie, totiž milo- srdenství k bližnímu. První mast jest drahá, totiž žalost z hříchův T — 87 kořene P — dělána] strojena N — 88 rozpomínaní se N — 89—91 neb tím... hříchův] vyn. N — 91—92 v moždíři takové koření N — 92 v srdce] srdce na pamět je N — býlé] bylinu N — 93 hříchův] na hříchy N — [má] vyn. NT — tom] kterémž N — 94 Zahřílo N — 94—95 mém... přemyšlování) vyn. P — 95 zapáli] rozhoří T — mojich] v P nejasné, zdá se ko- rigováno v mých; mejch NT — 97 Kristus] Ježíš T — 99 nepo- hrzíš N — 100 Pána] nohy Pána N — 101 mastí vonnau N — vnitřně N — 101 vzácněji a příjemněji N — 103 z svých N — 104 neváhá] neodkládá N — 105 veškeren N — vůní NT — 106 pokladu NI — by vyn. N — mnozí lidé N — kteří N — 107 setrvají až do smrti, tehdy N — 108 přispoří] přivětší N — jest] bude N — 109—110 větší .. spravedlivými vyn. 94 Ž. 39, 4 — 98 Ž. 51, 19 — 108 Pdle Luk. 15, 7 a 10 —
Strana 635
635 110 devadesáti devíti spravedlivými«). A poněvadž jest anjeluom radost z obrácení jednoho hříšníka, ješto pokání činí, ovšem ze mnohých kajících! A poněvadž jest to tak vzáctná mast a z domá- cího býlé můž býti učiněna, snažme se snažně, abychom ji učinili a tu anjeluom i lidem utěšení přivětšili. Neb, kdož právě své 115 svědomí spatří, mnoho ť nedostatkuov shledá k masti pokání učiněné. A protož nesluší ť křesťanóm pokání odpadnúti, ale tím pokáním jakožto libau mastí, jenž se znamená skrze mast, nohy Pána Jezukrista mazati. To ť se znamená duchovně skrze první mast, totiž žalost hříchuov. Pak druhá mast, jakož praví svatý Bernart, jest náboženství a radování v Pánu Bohu. A ta ť li mast bývá učiněna z koření P 152b2 z dalekých vlastí sebraného. A to jest spatření rozličného dobro- díní božského neb vážiti dobrodíní božská v svém rozumu, kte- rážto dobrodínství jest nám učinil Buch stvořiv nás, a všecko 125 stvoření nám podrobil, s námi se stovařišiv skrze vtělení «pře- divně spojil, podobný se nám kromě hříchu učinil, pro nás trpěv chudobu, potupu, hanění, bití i smrt. Kdož ta dobrodínství umí vážiti a jich vděčen býti a tak se v náboženství pozdvihnúti a v něm se radovati, má mast drahú, jenž jest Pánu Bohu vzáctna. 130 A proto, nemuože-li kdo míti té masti druhé, totiž náboženství a radování v Pánu Bohu, ostaň při první, žalost na hříchy maje, a žádaj od Pána Boha, ať druhé popřeje, jenž jest náboženství a radová ll ní v Pánu Bohu; neb ť Pán Buoh i tu druhú k tvému P 153a1 spasení dá, budeš-li státi a trváti statečně při prvním dobrém. 135 Nebo kdož první mast má, želení na hříchy, a druhé ne- dojde, totiž náboženství a radování v Pánu Bohu, v zaufalství 120 P 111 pokání svaté N — ovšem] což pak N — 112 A poněvadž... tak) I když jest to tak v pravé pravdě N — z domácí byliny N — 113 se snažně a přičiňme se o to N, se, snažme T — učinili a sobě nadělali N — 116 učinění N — pokání odpadnúti] od pokání začatého odstupovat N — 118 Ježíše Krista NT — vyznamenává N — 120 Pak druhá] Druhá potom N — jest] jenž T — 121 radování se N — 122 sebraného a přinešeného N — 122—123 A to... vážiti] to jest z rozvažování a rozjímání dobrodíní božích; neb rozjímati N — dobrodín- ství] vyn. N, dobrodíní T — 124 milý Pán Bůh T, Bůh všemohaucí N — stvořivši N — 125 podrobil] podmanil v službu a pod moc naši N — stova- ryšil N — 125—126 předivně .. . učinil nás učiniv PT — 127 trpěl N — chudobu, psotu T — smrt ohavnau kříže N — dobrodíní NT — 129 velmi vzáctna a líbezna N — 130 druhé] drahé T — 131 Bohu svém N zůstaň N — totiž žalost N — hříchy] první T — 132 žádej srdečně N —
635 110 devadesáti devíti spravedlivými«). A poněvadž jest anjeluom radost z obrácení jednoho hříšníka, ješto pokání činí, ovšem ze mnohých kajících! A poněvadž jest to tak vzáctná mast a z domá- cího býlé můž býti učiněna, snažme se snažně, abychom ji učinili a tu anjeluom i lidem utěšení přivětšili. Neb, kdož právě své 115 svědomí spatří, mnoho ť nedostatkuov shledá k masti pokání učiněné. A protož nesluší ť křesťanóm pokání odpadnúti, ale tím pokáním jakožto libau mastí, jenž se znamená skrze mast, nohy Pána Jezukrista mazati. To ť se znamená duchovně skrze první mast, totiž žalost hříchuov. Pak druhá mast, jakož praví svatý Bernart, jest náboženství a radování v Pánu Bohu. A ta ť li mast bývá učiněna z koření P 152b2 z dalekých vlastí sebraného. A to jest spatření rozličného dobro- díní božského neb vážiti dobrodíní božská v svém rozumu, kte- rážto dobrodínství jest nám učinil Buch stvořiv nás, a všecko 125 stvoření nám podrobil, s námi se stovařišiv skrze vtělení «pře- divně spojil, podobný se nám kromě hříchu učinil, pro nás trpěv chudobu, potupu, hanění, bití i smrt. Kdož ta dobrodínství umí vážiti a jich vděčen býti a tak se v náboženství pozdvihnúti a v něm se radovati, má mast drahú, jenž jest Pánu Bohu vzáctna. 130 A proto, nemuože-li kdo míti té masti druhé, totiž náboženství a radování v Pánu Bohu, ostaň při první, žalost na hříchy maje, a žádaj od Pána Boha, ať druhé popřeje, jenž jest náboženství a radová ll ní v Pánu Bohu; neb ť Pán Buoh i tu druhú k tvému P 153a1 spasení dá, budeš-li státi a trváti statečně při prvním dobrém. 135 Nebo kdož první mast má, želení na hříchy, a druhé ne- dojde, totiž náboženství a radování v Pánu Bohu, v zaufalství 120 P 111 pokání svaté N — ovšem] což pak N — 112 A poněvadž... tak) I když jest to tak v pravé pravdě N — z domácí byliny N — 113 se snažně a přičiňme se o to N, se, snažme T — učinili a sobě nadělali N — 116 učinění N — pokání odpadnúti] od pokání začatého odstupovat N — 118 Ježíše Krista NT — vyznamenává N — 120 Pak druhá] Druhá potom N — jest] jenž T — 121 radování se N — 122 sebraného a přinešeného N — 122—123 A to... vážiti] to jest z rozvažování a rozjímání dobrodíní božích; neb rozjímati N — dobrodín- ství] vyn. N, dobrodíní T — 124 milý Pán Bůh T, Bůh všemohaucí N — stvořivši N — 125 podrobil] podmanil v službu a pod moc naši N — stova- ryšil N — 125—126 předivně .. . učinil nás učiniv PT — 127 trpěl N — chudobu, psotu T — smrt ohavnau kříže N — dobrodíní NT — 129 velmi vzáctna a líbezna N — 130 druhé] drahé T — 131 Bohu svém N zůstaň N — totiž žalost N — hříchy] první T — 132 žádej srdečně N —
Strana 636
636 140 upadá jakožto Kain, jenž jest řekl: »Větší jest nepravost má, nežli abych milosti zaslaužil«; a Jidáš řekl: »Shřešil sem, zradiv krev nevinnú!« A tak ti sau měli některak první mast, totižto želení z hří- chuov, ale že sau druhé neměli, totižto náboženství a radování v Pánu Bohu, v zaufalství sau upadli. Hlédajtež, by druzí křesťané nebyli tací, majíce první mast, želení hříchův, a nemajíce druhé, totižto náboženství l a radování v Bohu, abyšte neupadli v zau- 145 falství, ale, majíce první, žádali od Pána Boha druhé, prosíce snažně za ní, jenž hotov jest všem takovým ji dáti, ktož svých hříchův želejí a za milost prosí, stojíc u víře a v naději. Neb světí, že jsau byli bohati u víře, v lásce a v naději, protož sau hojně měli té druhé masti, totižto radování k Bohu. To o druhé masti rozu- 150 mějte, co jest mast druhá. Pak třetí mast, milosrdenství k bližnímu a slitování; a ta mast bývá dělána z nedostatkův duchovních i tělesných, na bližních shledaných. Nebo, když věrný křesťan vidí chudého bližního v přílišné chudobě, v hanění, u vazbě, v Ii nemoci aneb P 153b 155 v hříších a toho lituje velmi a želé a k tomu, což muož, se přičiní, aby bližnímu svému pomohl z hříchuov, a kdož se posadí až do hanění, bití, žalařování aneb do smrti — to ť jest mast najdražší a najvzáctnější Bohu. Té masti byl jest pln svatý Pavel; protož nazván jest saudek vyvolený, neb tak sám o sobě praví: »Všem 160 všecko učiněn sem, abych všecky získal, maudrým i nemaudrým«, totiž všem čině milosrdenství a všecky veda k spasení. Tu ť jest třetí mast měl svatý Pavel, jsa bohatý u víře, v naději i v lásce. P 153a také popřeje N — 134 dá] přidá N — 135 má, totiž NT — 137 padá T — — jest se(!) P 140—141 z hříchův dopuštěných N — 142 padli N — Hiédajtež, by druzí] Hleďtež pilnost přičiniti, byšte vy N — 143 takoví N — totižto želení NT — 145 milého Pána T — druhého N — 146 takovým těm N — kteří N — 147 právě želejí a litují N — 147—148 Neb ... v naději] vyn.(!) N — 148 hojně tyto Marie N — 149 druhé] drahé T — 151 Potom N — ta] tak ta T — 153 věrný a upřímný N — 154 aneb] vyn. NT — 155 velmi a] a velmi N — 156 posadí] zasadí o bližního svého N — 158 pln] pilen a pln NT — 159 saudek vyvolený] nádoba vyvolená N, saud(!) vyvolenie T — 160 zejskal NT — 162 tento svatý N — 163 vezměme(! 137 1. M. 4, 13 — 138 Mat. 27, 4 — 159 Podle 1. Kor. 9, 22 —
636 140 upadá jakožto Kain, jenž jest řekl: »Větší jest nepravost má, nežli abych milosti zaslaužil«; a Jidáš řekl: »Shřešil sem, zradiv krev nevinnú!« A tak ti sau měli některak první mast, totižto želení z hří- chuov, ale že sau druhé neměli, totižto náboženství a radování v Pánu Bohu, v zaufalství sau upadli. Hlédajtež, by druzí křesťané nebyli tací, majíce první mast, želení hříchův, a nemajíce druhé, totižto náboženství l a radování v Bohu, abyšte neupadli v zau- 145 falství, ale, majíce první, žádali od Pána Boha druhé, prosíce snažně za ní, jenž hotov jest všem takovým ji dáti, ktož svých hříchův želejí a za milost prosí, stojíc u víře a v naději. Neb světí, že jsau byli bohati u víře, v lásce a v naději, protož sau hojně měli té druhé masti, totižto radování k Bohu. To o druhé masti rozu- 150 mějte, co jest mast druhá. Pak třetí mast, milosrdenství k bližnímu a slitování; a ta mast bývá dělána z nedostatkův duchovních i tělesných, na bližních shledaných. Nebo, když věrný křesťan vidí chudého bližního v přílišné chudobě, v hanění, u vazbě, v Ii nemoci aneb P 153b 155 v hříších a toho lituje velmi a želé a k tomu, což muož, se přičiní, aby bližnímu svému pomohl z hříchuov, a kdož se posadí až do hanění, bití, žalařování aneb do smrti — to ť jest mast najdražší a najvzáctnější Bohu. Té masti byl jest pln svatý Pavel; protož nazván jest saudek vyvolený, neb tak sám o sobě praví: »Všem 160 všecko učiněn sem, abych všecky získal, maudrým i nemaudrým«, totiž všem čině milosrdenství a všecky veda k spasení. Tu ť jest třetí mast měl svatý Pavel, jsa bohatý u víře, v naději i v lásce. P 153a také popřeje N — 134 dá] přidá N — 135 má, totiž NT — 137 padá T — — jest se(!) P 140—141 z hříchův dopuštěných N — 142 padli N — Hiédajtež, by druzí] Hleďtež pilnost přičiniti, byšte vy N — 143 takoví N — totižto želení NT — 145 milého Pána T — druhého N — 146 takovým těm N — kteří N — 147 právě želejí a litují N — 147—148 Neb ... v naději] vyn.(!) N — 148 hojně tyto Marie N — 149 druhé] drahé T — 151 Potom N — ta] tak ta T — 153 věrný a upřímný N — 154 aneb] vyn. NT — 155 velmi a] a velmi N — 156 posadí] zasadí o bližního svého N — 158 pln] pilen a pln NT — 159 saudek vyvolený] nádoba vyvolená N, saud(!) vyvolenie T — 160 zejskal NT — 162 tento svatý N — 163 vezměme(! 137 1. M. 4, 13 — 138 Mat. 27, 4 — 159 Podle 1. Kor. 9, 22 —
Strana 637
637 Ale kde my tu mast vezm«eme, poněvadž jsme chudi u víře, v naději, a v lásce? Nikdež jinde, než želejíc hříchuov a zpovídajíc se 165 jich a v pokání k pravém stojíc, přijímajíce tělo a krev Pána našeho P 153b2 Jezukrista a míle trpíc všecka protivenství pro zákon boží — budem míti třetí mast, majíc milosrdenství k bližnímu. A protož, kteříž ť sau tak osvíceni jakožto tyto Marie tři v poznání božím a svém a mají tyto tři masti duchovnie, totiž želení hříchův, nábo- 170 ženství a radování v Bohu, milosrdenství a slitování nad bližními — ti ť poznají, jak veliké pomsty i pokuty budau zbaveni, to jest věčného zatracení. Protož pamatujte, co tyto tři Marie svaté se třmi mastmi znamenají, jakož ste slyšeli, abyšte je vezmúce na pří- klad též učinili a tudy došli nebeského království. P — 165 jich] z nich N — 166 Ježíše Krista NT — trpíc] snášejíc N — 170 a radování] nebo radování N — svými bližními N — 173 vyznamená- vají N — 174 nebeského království] nebeské věčné slávy v království božím N —
637 Ale kde my tu mast vezm«eme, poněvadž jsme chudi u víře, v naději, a v lásce? Nikdež jinde, než želejíc hříchuov a zpovídajíc se 165 jich a v pokání k pravém stojíc, přijímajíce tělo a krev Pána našeho P 153b2 Jezukrista a míle trpíc všecka protivenství pro zákon boží — budem míti třetí mast, majíc milosrdenství k bližnímu. A protož, kteříž ť sau tak osvíceni jakožto tyto Marie tři v poznání božím a svém a mají tyto tři masti duchovnie, totiž želení hříchův, nábo- 170 ženství a radování v Bohu, milosrdenství a slitování nad bližními — ti ť poznají, jak veliké pomsty i pokuty budau zbaveni, to jest věčného zatracení. Protož pamatujte, co tyto tři Marie svaté se třmi mastmi znamenají, jakož ste slyšeli, abyšte je vezmúce na pří- klad též učinili a tudy došli nebeského království. P — 165 jich] z nich N — 166 Ježíše Krista NT — trpíc] snášejíc N — 170 a radování] nebo radování N — svými bližními N — 173 vyznamená- vají N — 174 nebeského království] nebeské věčné slávy v království božím N —
Strana 638
Na den slavnej velikonoční. Kázáni Tento dnešní den, jenž slove velika noc, jest plnej veselé (C 112 a radosti a všeho utěšení, nebo z tohoto dne pošla jest všemu lidskému pokolení radost a veselé. Dnešní den Bůh Otec vše- 5 mohaucí radoval se, že Syn jeho milej, kterejž byl ohavnau smrtí umřel, jako dnes zase ožil. Radoval se také i milej Syn boží, že po tak velikém utrýznění a l uplvání a pohanění a těžkém kříži C 112b jako dnešní den náramně velice vyvejšen. Ba, radovali sau se i andělé svatí, kdyžto sau knížatům pekelním domlauvali a řkauci: 10 »Pozdvihněte se, brány pekelní, ať tam vejde král slávy!« A to proto jim domlauvali, že sau již neměli žádné moci více, držeti duší Otcův svatejch. Svatí Otcové také se radovali, nebo toho, čehož sau aneb kte réhož sau zdávna v temnostech čekali a žádali, jako dnešní den šťasně(!) dočekali; ano se tak o nich 15 zpívá, kterak sau s velikau radostí řekli: »Ej, zavítal si k nám, přežádaucí Pane! Ó, ty s' naše veliké utěšení v těchto temnostech«. Protož i my, tyto věci majíce před sebau a slyšíce o těchto ra- dostech, abychom se pak také neradovali? A vzláště pak ti mají se radovati, kteříž sau byli smutni, s Kristem v pokání svatém 20 stojíce; takoví ť se dnešní den nemají rmauti «ti), ale velice ra- dovati, že jest již drahej Pán Ježíš dábla přemohl a peklo oblaupil a zrušil. Ale řekl by snad někdo: »Ó, tehdy ť jest již dobře, poněvadž jest peklo zbořeno a zrušeno!« Odpověd tato může dána bejti, že 25 pro to Jidášovi a bohatci a jinejm mnohejm, kteříž sau se za ži l va C 112b do pekla zpropadali a kteříž sau pokání svatého za své hříchy nečinili, není zbořeno a jinejm nešlechetníkům a takovým, ješto jich v takových věcech následují. Takoví ť [sau] se všickni mají báti, aby se k nim nedostali, aby v to peklo, v kterémžto věčně 30 budau a z něho nikda nevyjdau(!). 1 Varianty perikop (jsou značeny C1) viz při recensi I! 2 Iniciálka nevyplněna! — 13 Kré) v slově kteréhož — vyn.! — 20 ps. rmautij(!) 10 Podle Ž. 24, 9 —
Na den slavnej velikonoční. Kázáni Tento dnešní den, jenž slove velika noc, jest plnej veselé (C 112 a radosti a všeho utěšení, nebo z tohoto dne pošla jest všemu lidskému pokolení radost a veselé. Dnešní den Bůh Otec vše- 5 mohaucí radoval se, že Syn jeho milej, kterejž byl ohavnau smrtí umřel, jako dnes zase ožil. Radoval se také i milej Syn boží, že po tak velikém utrýznění a l uplvání a pohanění a těžkém kříži C 112b jako dnešní den náramně velice vyvejšen. Ba, radovali sau se i andělé svatí, kdyžto sau knížatům pekelním domlauvali a řkauci: 10 »Pozdvihněte se, brány pekelní, ať tam vejde král slávy!« A to proto jim domlauvali, že sau již neměli žádné moci více, držeti duší Otcův svatejch. Svatí Otcové také se radovali, nebo toho, čehož sau aneb kte réhož sau zdávna v temnostech čekali a žádali, jako dnešní den šťasně(!) dočekali; ano se tak o nich 15 zpívá, kterak sau s velikau radostí řekli: »Ej, zavítal si k nám, přežádaucí Pane! Ó, ty s' naše veliké utěšení v těchto temnostech«. Protož i my, tyto věci majíce před sebau a slyšíce o těchto ra- dostech, abychom se pak také neradovali? A vzláště pak ti mají se radovati, kteříž sau byli smutni, s Kristem v pokání svatém 20 stojíce; takoví ť se dnešní den nemají rmauti «ti), ale velice ra- dovati, že jest již drahej Pán Ježíš dábla přemohl a peklo oblaupil a zrušil. Ale řekl by snad někdo: »Ó, tehdy ť jest již dobře, poněvadž jest peklo zbořeno a zrušeno!« Odpověd tato může dána bejti, že 25 pro to Jidášovi a bohatci a jinejm mnohejm, kteříž sau se za ži l va C 112b do pekla zpropadali a kteříž sau pokání svatého za své hříchy nečinili, není zbořeno a jinejm nešlechetníkům a takovým, ješto jich v takových věcech následují. Takoví ť [sau] se všickni mají báti, aby se k nim nedostali, aby v to peklo, v kterémžto věčně 30 budau a z něho nikda nevyjdau(!). 1 Varianty perikop (jsou značeny C1) viz při recensi I! 2 Iniciálka nevyplněna! — 13 Kré) v slově kteréhož — vyn.! — 20 ps. rmautij(!) 10 Podle Ž. 24, 9 —
Strana 639
639 Ještě den tento jest radosti, protože, což sau svatí proroci dávno prorokovali, to jest již dnešní den dokonáno. Jakož sám tak učedlníkům oněm dvěma řekl drahej Pán Ježíš (jakož zejtra — dá-li Pán Bůh — bude čtení svaté o tom): »Ó, prej, blázni 35 a zpozdilého srdce k věření ve všech věcech, kteréž sau mluvili proroci! «Zdaliž jest nemusil Kristus trpěti a tak do své slávy přijíti?« Neb sau to všeckna písma prorocká ukazovala, že měl Kristus trpěti a z mrtvejch vstáti a tak v svau slávu vjíti. A tak se jest dnešní den naplnilo a dokonalo. Ještě dnešní den máme se radovati z toho, protože máme mnohem lepší věci, než sau [sau] v ráji byli, totižto plnau a doko- nalau radost. Nebo v ráji člověk neměl jest plné a dokonalé radosti. Ačkoli měl nevinnost, ale neměl oslavení, ale my zde, na tomto světě, dobře a svatě živi sauce, čekáme z milosti a v naději boží I. C 113a1 45 oslavení věčného v dušéch našich i v tělích, jakož o tom dí svatej Pavel: »Obcování naše v nebesích jest, odkavadžto očekáváme Spasitele, Pána našeho Ježíše Krista, jenž obnoví tělo pokory naší a připodobní je tělu jasnosti své«. Nuže, medle, kdo by se neměl radovati dnešní den, poněvadž 50 věříme, k takovému oslavení že máme přijíti? Pomáhejž nám toho všem, milej, drahej Bože, abychom se tam mohli spolu šťasně(!) shledati! Vizmež pak k naučení našemu, co dí čtení svaté o těch svatejch ženách, kteréž sau hledaly Pána Jezu Krista! »Maria Mangdalena 55 a Maria Jakobova a Salomeova nakaupily sau drahejch a vonnejch mastí, aby přijdauce pomazaly Pána Ježíše « etc. Z tohoto čtení svatého můžem tomu porozuměti, kterak sau velikau pilnost měly tyto svaté ženy, hledajíce drahého Pána Ježíše. Ale snad by někdo pomysle i řekl: »Medle, jakáž jest to byla pilnost do těch 60 žen, poněvadž sau do třetího dne prodlívaly hledati Pána Krista?« Aha! Milej člověče, není ť proto k žádné hanbě těm ženám, neb byl milej Bůh přikázal, aby ten den sobotní lidé žádného díla nedělali a nečinili, a ony, pil l ně přikázaní boží zachovávajíce, C 113a2 40 36 Zdaliž jest nemusilo upravuje vydavatel chybné čtení rkpisné: A což sau mluvil, i to, že musil(!) — 46 po odkavadžto v r k p. ps.: Ocze kawadzto(!), patrně omyl písařův 34 Luk. 24, 25 a 26 46 Filip. 3, 20 a 21
639 Ještě den tento jest radosti, protože, což sau svatí proroci dávno prorokovali, to jest již dnešní den dokonáno. Jakož sám tak učedlníkům oněm dvěma řekl drahej Pán Ježíš (jakož zejtra — dá-li Pán Bůh — bude čtení svaté o tom): »Ó, prej, blázni 35 a zpozdilého srdce k věření ve všech věcech, kteréž sau mluvili proroci! «Zdaliž jest nemusil Kristus trpěti a tak do své slávy přijíti?« Neb sau to všeckna písma prorocká ukazovala, že měl Kristus trpěti a z mrtvejch vstáti a tak v svau slávu vjíti. A tak se jest dnešní den naplnilo a dokonalo. Ještě dnešní den máme se radovati z toho, protože máme mnohem lepší věci, než sau [sau] v ráji byli, totižto plnau a doko- nalau radost. Nebo v ráji člověk neměl jest plné a dokonalé radosti. Ačkoli měl nevinnost, ale neměl oslavení, ale my zde, na tomto světě, dobře a svatě živi sauce, čekáme z milosti a v naději boží I. C 113a1 45 oslavení věčného v dušéch našich i v tělích, jakož o tom dí svatej Pavel: »Obcování naše v nebesích jest, odkavadžto očekáváme Spasitele, Pána našeho Ježíše Krista, jenž obnoví tělo pokory naší a připodobní je tělu jasnosti své«. Nuže, medle, kdo by se neměl radovati dnešní den, poněvadž 50 věříme, k takovému oslavení že máme přijíti? Pomáhejž nám toho všem, milej, drahej Bože, abychom se tam mohli spolu šťasně(!) shledati! Vizmež pak k naučení našemu, co dí čtení svaté o těch svatejch ženách, kteréž sau hledaly Pána Jezu Krista! »Maria Mangdalena 55 a Maria Jakobova a Salomeova nakaupily sau drahejch a vonnejch mastí, aby přijdauce pomazaly Pána Ježíše « etc. Z tohoto čtení svatého můžem tomu porozuměti, kterak sau velikau pilnost měly tyto svaté ženy, hledajíce drahého Pána Ježíše. Ale snad by někdo pomysle i řekl: »Medle, jakáž jest to byla pilnost do těch 60 žen, poněvadž sau do třetího dne prodlívaly hledati Pána Krista?« Aha! Milej člověče, není ť proto k žádné hanbě těm ženám, neb byl milej Bůh přikázal, aby ten den sobotní lidé žádného díla nedělali a nečinili, a ony, pil l ně přikázaní boží zachovávajíce, C 113a2 40 36 Zdaliž jest nemusilo upravuje vydavatel chybné čtení rkpisné: A což sau mluvil, i to, že musil(!) — 46 po odkavadžto v r k p. ps.: Ocze kawadzto(!), patrně omyl písařův 34 Luk. 24, 25 a 26 46 Filip. 3, 20 a 21
Strana 640
640 nesměly sau ten den ani k hrobu jíti ani masti připravovati, než 65 dočekavše večera, jenž jest počátek dnešního dne, i chystaly se teprv k hrobu, připravujíce masti. Ale dí čtení svaté, že sau velmi ráno přišly k hrobu, ano již slunce vzešlo. Ale řekl by snad někdo: »Medle, kterakž jest to mohlo velmi ráno bejti, poněvadž sau byly k hrobu přišly, ano již slunce 70 vzešlo?« To musíme obrátiti k tomu času, neb sau v noci vyšly před světem a k hrobu teprv přišly, když již bylo slunce vyšlo (právě též jako my, ješto sme také v noci dobře ráno vstali, a jiní, také dobře ráno vyšedše, teprv nyní přišli etc.). Protož toto nám naučení na těchto ženách, jestliže hledajíce Krista chceme ho 75 naleznauti, abychom ho s velikau pilností a snažností hledali. A že sau ho hledaly s mastmi. Tu svatí vykládají modlitby svaté. Protož my také s nábožnejmi modlitbami máme ho hledati, aby je milej Bůh od nás jako vonné masti přijíti ráčil. Jakož o tom v Zjevení svatého Jana napsáno, že viděl svatej Jan báně zlaté 80 [a zahdlite](!), plné vonnejch mastí, a ihned to vykládá a řka: »To ť sau mod litby svatejch«. A poněvadž jest tak, že modlitby C 113b nábožné k Bohu sau jako vonné masti, tehdy se musí říci, že se v nich milej Bůh kochá. Protož z toho můžem důvod míti, že ničímž jinejm nemůžeme tak Pána Boha uctiti jako nábožnejmi modli- 85 tbami. Ještě to zname nejme), jakož dí čtení svaté, že tyto ženy vyšly ráno před sluncem. Dí svatej Ambrož super psalmo Beati inmaculati in via, že jest velmi těžkej a hroznej hřích a že jest zlořečenej a proklatej každej člověk, kteréhož slunce zastihne na 90 posteli aneb jinak na lůži, an ještě leží v svatau boží neděli jsa zdráv, silen, čerstev a mlád. A, co jest vás takovejch pohříchu, ješto jinej den ranějí vstanau, aby díla aneb trhu nezmeškali, a dočekajíce neděle svaté aneb jiného svátku, budau ť říci: »Všakť jest pak dnes svátek, poležme tím déle, však ť nemáme na dílo 95 jíti!« Tu, kdež by měli nejranějí vstáti a Pánu Bohu tím pilnějí poslaužiti — tu pak chtí tím déle ležeti! A, běda bude takovým! A že všeckny tyto tři ženy jedno jméno měly, Marie. Což se nám v tom znamenává? I, toto: abychom byli svorni a jedno- myslni, nebo všickni jedno jméno máme, li totiž křesťané, a všickni C 113b2 80 [a zahdlite] nějaký omyl písařův — 86 ps. zname(!) — 79 nn. Zj. 5, 8 —
640 nesměly sau ten den ani k hrobu jíti ani masti připravovati, než 65 dočekavše večera, jenž jest počátek dnešního dne, i chystaly se teprv k hrobu, připravujíce masti. Ale dí čtení svaté, že sau velmi ráno přišly k hrobu, ano již slunce vzešlo. Ale řekl by snad někdo: »Medle, kterakž jest to mohlo velmi ráno bejti, poněvadž sau byly k hrobu přišly, ano již slunce 70 vzešlo?« To musíme obrátiti k tomu času, neb sau v noci vyšly před světem a k hrobu teprv přišly, když již bylo slunce vyšlo (právě též jako my, ješto sme také v noci dobře ráno vstali, a jiní, také dobře ráno vyšedše, teprv nyní přišli etc.). Protož toto nám naučení na těchto ženách, jestliže hledajíce Krista chceme ho 75 naleznauti, abychom ho s velikau pilností a snažností hledali. A že sau ho hledaly s mastmi. Tu svatí vykládají modlitby svaté. Protož my také s nábožnejmi modlitbami máme ho hledati, aby je milej Bůh od nás jako vonné masti přijíti ráčil. Jakož o tom v Zjevení svatého Jana napsáno, že viděl svatej Jan báně zlaté 80 [a zahdlite](!), plné vonnejch mastí, a ihned to vykládá a řka: »To ť sau mod litby svatejch«. A poněvadž jest tak, že modlitby C 113b nábožné k Bohu sau jako vonné masti, tehdy se musí říci, že se v nich milej Bůh kochá. Protož z toho můžem důvod míti, že ničímž jinejm nemůžeme tak Pána Boha uctiti jako nábožnejmi modli- 85 tbami. Ještě to zname nejme), jakož dí čtení svaté, že tyto ženy vyšly ráno před sluncem. Dí svatej Ambrož super psalmo Beati inmaculati in via, že jest velmi těžkej a hroznej hřích a že jest zlořečenej a proklatej každej člověk, kteréhož slunce zastihne na 90 posteli aneb jinak na lůži, an ještě leží v svatau boží neděli jsa zdráv, silen, čerstev a mlád. A, co jest vás takovejch pohříchu, ješto jinej den ranějí vstanau, aby díla aneb trhu nezmeškali, a dočekajíce neděle svaté aneb jiného svátku, budau ť říci: »Všakť jest pak dnes svátek, poležme tím déle, však ť nemáme na dílo 95 jíti!« Tu, kdež by měli nejranějí vstáti a Pánu Bohu tím pilnějí poslaužiti — tu pak chtí tím déle ležeti! A, běda bude takovým! A že všeckny tyto tři ženy jedno jméno měly, Marie. Což se nám v tom znamenává? I, toto: abychom byli svorni a jedno- myslni, nebo všickni jedno jméno máme, li totiž křesťané, a všickni C 113b2 80 [a zahdlite] nějaký omyl písařův — 86 ps. zname(!) — 79 nn. Zj. 5, 8 —
Strana 641
641 100 slovem křesťané od Krista. A protož, kdež sau ty věci, svornost a jednota, naděje jest dobrá, že budau lidé v svejch modlitbách uslyšáni a naleznau milého Krista jako tyto ženy. A také, když byšte se tak hustě na každau neděli na službu boží scházeli a vážně, bedlivě poslauchali slova božího, bylo by jisté znamení a dobrá na- 105 děje, že by vás milej Bůh v vašich modlitbách a prozbách uslyšal a přijímal by od vás vaše dobré skutky. Co ještě nám více naučení na těchto ženách? I, toto: Ony jako včera nesměly jíti k hrobu, neb byly ženy nábožné, nechtějíce zrušiti soboty. A co by jim to bylo škodilo, by byly šly? A teď 110 pak šly v noci, ješto se to zdá k většímu pohanění, a již se ani které škody bály a vědauce, že byli u hrobu rytíři a dvorní lidé, ješto jimi byl hrob pilně osazen, aby ho ostříhali, aby Pána Ježíše drahého neukradli, a k tomu ještě byl hrob zapečetěnej. Všeho se toho odvážily. Což nám tu naučení? Toto, že, což se tkne při- 115 kázaní božích, abychom jich pro nižá dne«j požitek ani pro C 114a" kterau libost žádného člověka ani pro kterej strach aneb hrůzu nepřestaupili ani přerušili, jako, hle, tyto ženy pro milého přítele, Pána Ježíše Krista, v sobotu nechtěly jíti k hrobu, aby přikázaní božího nepřestaupily a nepřerušily vedlé Starého zákona. A, á, 120 kdyby to do nás bylo, ba, nebáli bychom se žádné hrůzy aniž by nás co mohlo odvésti od neplnění(!) přikázaní božích! Jako, hle, tyto ženy, že včera naplnily přikázaní boží, teď, jako dnes, šly bezpečně k hrobu beze všeho strachu a žádnej jim neuškodil ani co překazil, ale okázal se jest jim drahej Pán Ježíš velmi ochotně 125 a pozdravil jich velmi milostivě, jakož o tom jinej evangelista píše, že jim řekl: »Zdrávy buďte!« A v tom, že přišly k hrobu a kámen převelmi velikej byl na něm a ony ženy jedno mdlé, a druhé, s cesty byly ustaly, a by pak se byly o to pokusily, byly by jím ani nepohnuly. Protož 130 sau řekly: »Kdo nám odvalí kámen ode dveří hrobových?« A milej Bůh velmi divně ráčil to jednati a působiti, že, sečež ony nemohly bejti a o čež sau se staraly, o velmi nesnadnau věc, a milej Bůh ráčil to velmi snadně spůsobiti, že ony, sem i tam hledíce, uzřely odvalenej kámen. Ó, kdož ť co věrně a upřímně a právě činí pro C 114a2 135 Boha a pro své spasení, což nejdále může, avšak ť milej Bůh pomoc svau dá potom i u větší aneb v těžší věci. Můžem toho míti 115 ps. nizadne(!) — 126 Mat. 28, 9 — Rokycanova Postilla. 41
641 100 slovem křesťané od Krista. A protož, kdež sau ty věci, svornost a jednota, naděje jest dobrá, že budau lidé v svejch modlitbách uslyšáni a naleznau milého Krista jako tyto ženy. A také, když byšte se tak hustě na každau neděli na službu boží scházeli a vážně, bedlivě poslauchali slova božího, bylo by jisté znamení a dobrá na- 105 děje, že by vás milej Bůh v vašich modlitbách a prozbách uslyšal a přijímal by od vás vaše dobré skutky. Co ještě nám více naučení na těchto ženách? I, toto: Ony jako včera nesměly jíti k hrobu, neb byly ženy nábožné, nechtějíce zrušiti soboty. A co by jim to bylo škodilo, by byly šly? A teď 110 pak šly v noci, ješto se to zdá k většímu pohanění, a již se ani které škody bály a vědauce, že byli u hrobu rytíři a dvorní lidé, ješto jimi byl hrob pilně osazen, aby ho ostříhali, aby Pána Ježíše drahého neukradli, a k tomu ještě byl hrob zapečetěnej. Všeho se toho odvážily. Což nám tu naučení? Toto, že, což se tkne při- 115 kázaní božích, abychom jich pro nižá dne«j požitek ani pro C 114a" kterau libost žádného člověka ani pro kterej strach aneb hrůzu nepřestaupili ani přerušili, jako, hle, tyto ženy pro milého přítele, Pána Ježíše Krista, v sobotu nechtěly jíti k hrobu, aby přikázaní božího nepřestaupily a nepřerušily vedlé Starého zákona. A, á, 120 kdyby to do nás bylo, ba, nebáli bychom se žádné hrůzy aniž by nás co mohlo odvésti od neplnění(!) přikázaní božích! Jako, hle, tyto ženy, že včera naplnily přikázaní boží, teď, jako dnes, šly bezpečně k hrobu beze všeho strachu a žádnej jim neuškodil ani co překazil, ale okázal se jest jim drahej Pán Ježíš velmi ochotně 125 a pozdravil jich velmi milostivě, jakož o tom jinej evangelista píše, že jim řekl: »Zdrávy buďte!« A v tom, že přišly k hrobu a kámen převelmi velikej byl na něm a ony ženy jedno mdlé, a druhé, s cesty byly ustaly, a by pak se byly o to pokusily, byly by jím ani nepohnuly. Protož 130 sau řekly: »Kdo nám odvalí kámen ode dveří hrobových?« A milej Bůh velmi divně ráčil to jednati a působiti, že, sečež ony nemohly bejti a o čež sau se staraly, o velmi nesnadnau věc, a milej Bůh ráčil to velmi snadně spůsobiti, že ony, sem i tam hledíce, uzřely odvalenej kámen. Ó, kdož ť co věrně a upřímně a právě činí pro C 114a2 135 Boha a pro své spasení, což nejdále může, avšak ť milej Bůh pomoc svau dá potom i u větší aneb v těžší věci. Můžem toho míti 115 ps. nizadne(!) — 126 Mat. 28, 9 — Rokycanova Postilla. 41
Strana 642
642 důvod aneb příklad u figuře: Když ono synové izdrahelští k roz- kázaní božímu byli se vystěhovali z Ejipta, takže již přišli k Červe- nému moři, dí tu vejklad, že byli vnikli mezi hory na pravo i na 140 levo a k tomu také k moři velmi hroznému, a král ejipskej faraon táhl po nich a honil je s vozy a s jezdci svejmi, téměř již jako v patách za nimi stíhajíce je, a oni to vidauce, velmi sau se báli a stejskali sobě rovně a nápodobně k tomuto, jako tyto ženy řekly: »Kdo nám odvalí kámen ode dveří hrobových?«, a milej Bůh 145 potom jim ráčil spomoci. Když již farao honě je byl všel se všemi svejmi vojsky do moře, a milej Bůh že byl přikázal Mojžíšovi, aby prutem udeřil v moře, a ono se ihned pojednau na dvě straně rozstaupilo a bylo s vobau stranau jako zed, takže beze vší škody synové izdrahelští přešli to moře Červené, takže beze vší škody 150 přešli na druhau stranu břehu, chválíce a velebíce Pána Boha. A Ejipští to vidauce, že oni přešli, i šli také předce po li nich; C 114b a když již byli v pravém prostředku moře a Mojžíš zase rozkázaním božím udeřil prutem v moře a ono se ihned zase sstaupi, Ejipští pak to vidauce řekli: »Och, nastojte, utečme před Izdrahelem, 155 neb ť Bůh jich bojuje za ně proti nám!« A tak nakrátce, že všickni v tom moři zůstali a ztonuli; ale synové izdrahelští, že sau učinili, což jim Bůh rozkázal, přešli suchau nohau moře Červené, a Ejipští všickni tam zůstali a ztonuli, a to proto, že sau se protivili a byli odporni přikázaním božím. Ale kteříž koli plnie přikázaní boží 160 ó, velmi ť se jim šťasně(!) zdaří; ale kteříž nechtí plniti, ó, musíť bejti ztopeni s tím faraonem v tom moři pekla horaucího! Ale vizmež, co dí dále čtení svaté, že tyto svaté ženy uzřely mládence, sedícího na pravici. Ej, novina! A ten jim řekl: »Ježíše hledáte Nazaretského, ukřižovaného? Vstal ť jest, není ť ho zde«. Co jest to a co se v tom znamenává? Toto: nynější že tato jest figura a podobenství onoho života věčného, budaucího. Neb, že jest Kristus z mrtvých vstal a andělé voznámili lidem a za novinu velmi veselau a utěšenau pověděli, protož lidé vzkříšení Kristovu l C 1141 mají se těšiti a převelmi radovati. Nebo jakož smrt drahého Pána Ježíše byla jest u figuře, tak i jeho slavné vzkříšení; a to obé, totiž smrt i vzkříšení, u figuře i v pravdě. Nebo smrt jeho zna- menala smrt naši a vzkříšení jeho vzkříšení naše, jakož o tom svědčí svatej Petr v své kanonice a řka: »Kristus trpěl jest za nás a nám ostavil [k] příklad, abychom následovali šlépějí jeho«. A dále 165 170 137 nn. 2. M. 14, 21 nn. — 173 Podle I. Petr 2, 21 —
642 důvod aneb příklad u figuře: Když ono synové izdrahelští k roz- kázaní božímu byli se vystěhovali z Ejipta, takže již přišli k Červe- nému moři, dí tu vejklad, že byli vnikli mezi hory na pravo i na 140 levo a k tomu také k moři velmi hroznému, a král ejipskej faraon táhl po nich a honil je s vozy a s jezdci svejmi, téměř již jako v patách za nimi stíhajíce je, a oni to vidauce, velmi sau se báli a stejskali sobě rovně a nápodobně k tomuto, jako tyto ženy řekly: »Kdo nám odvalí kámen ode dveří hrobových?«, a milej Bůh 145 potom jim ráčil spomoci. Když již farao honě je byl všel se všemi svejmi vojsky do moře, a milej Bůh že byl přikázal Mojžíšovi, aby prutem udeřil v moře, a ono se ihned pojednau na dvě straně rozstaupilo a bylo s vobau stranau jako zed, takže beze vší škody synové izdrahelští přešli to moře Červené, takže beze vší škody 150 přešli na druhau stranu břehu, chválíce a velebíce Pána Boha. A Ejipští to vidauce, že oni přešli, i šli také předce po li nich; C 114b a když již byli v pravém prostředku moře a Mojžíš zase rozkázaním božím udeřil prutem v moře a ono se ihned zase sstaupi, Ejipští pak to vidauce řekli: »Och, nastojte, utečme před Izdrahelem, 155 neb ť Bůh jich bojuje za ně proti nám!« A tak nakrátce, že všickni v tom moři zůstali a ztonuli; ale synové izdrahelští, že sau učinili, což jim Bůh rozkázal, přešli suchau nohau moře Červené, a Ejipští všickni tam zůstali a ztonuli, a to proto, že sau se protivili a byli odporni přikázaním božím. Ale kteříž koli plnie přikázaní boží 160 ó, velmi ť se jim šťasně(!) zdaří; ale kteříž nechtí plniti, ó, musíť bejti ztopeni s tím faraonem v tom moři pekla horaucího! Ale vizmež, co dí dále čtení svaté, že tyto svaté ženy uzřely mládence, sedícího na pravici. Ej, novina! A ten jim řekl: »Ježíše hledáte Nazaretského, ukřižovaného? Vstal ť jest, není ť ho zde«. Co jest to a co se v tom znamenává? Toto: nynější že tato jest figura a podobenství onoho života věčného, budaucího. Neb, že jest Kristus z mrtvých vstal a andělé voznámili lidem a za novinu velmi veselau a utěšenau pověděli, protož lidé vzkříšení Kristovu l C 1141 mají se těšiti a převelmi radovati. Nebo jakož smrt drahého Pána Ježíše byla jest u figuře, tak i jeho slavné vzkříšení; a to obé, totiž smrt i vzkříšení, u figuře i v pravdě. Nebo smrt jeho zna- menala smrt naši a vzkříšení jeho vzkříšení naše, jakož o tom svědčí svatej Petr v své kanonice a řka: »Kristus trpěl jest za nás a nám ostavil [k] příklad, abychom následovali šlépějí jeho«. A dále 165 170 137 nn. 2. M. 14, 21 nn. — 173 Podle I. Petr 2, 21 —
Strana 643
643 175 dí: »Jenž se vydal saudci, saudícímu nespravedlivě, kterejžto hříchy naše vnesl na dřevo«. A protož hned to dále oznamuje, abychom i my, hříchům zemrauce, v spravedlnosti živi byli. A témuž(!) mluví svatej Pavel k Římanům řka: »Bůh Otec vzkřísil Syna svého Pána Ježíše, jenž byl vydán na smrt pro hříchy naše a vstal 180 pro ospravedlnění naše«. Z toho sobě toto máme vzíti, abychom po Kristovu z mrtvejch vstání tak živi byli, abychom onoho vzkříšení a z mrtvejch vstání budaucího šťasně(!) dočekali a tak života věčného. Neb po z mrtvejch vstání všickni máme bejti jako ten anděl, kterej se ukázal těmto svatejm ženám v bílém 185 rauše, jakož se o něm vypisuje, že byl mládenec, neb v takové l C 115al postavě všickni mají bejti, žádnej nebude starší; a proto se v té postavě ten anděl ukázal ženám. Dí dále čtení svaté: »I ulekly sau se«. Tak obecně vykládají, ale více ť sau se divily. Neb tam když nám Pán Bůh dá přijíti, 190 v království nebeském vždyckny lidé budau jakožto na novinách a vždyckny jim bude divno. A dí, že na pravici. Zde, na tomto světě, jest po levici, totižto v psotách, v bídách, v nemocech, v zármutcích a v pokušeních mnohejch; ale tam ť teprv bude na pravici, neb již nebude více 195 tam ani bolesti ani kvílení ani křiku. A dí: »oblečeného«. Ó, kdož ť sau zde nazi, od cností svatejch nechodí-li, tam ť nadto budau oblečeni od Pána Boha v bílé raucho jako tento anděl; neb se skrze to raucho rozumí nevinnost. O milej Bože, jaká by měla bejti čistota do každého člověka! A že řekl anděl: »Nechtějte se báti!« Neb tam již žádné bázně nebude aniž co bude moci zstrašiti, ale velmi jasně a vesele patřiti budem v úbličej boží. Dále dí čtení svaté: »Tam ho uzříte, jakož předpověděl vám«. A oznámil jim, že v Galileji [že] ho tam uzří. Neb Galilea se vykládá 205 přestěhování; protož, jestliže ho budeme chtíti viděti, musíme ť se přestěhovati k němu. ! Neb kdož se zde stěhují z hříchů do C 115a2 svatejch cností, těm ť má bejti veliké potěšení, že již drahého Pána Ježíše počínají zde viděti věrau v milosti a potom, dá jim Pán Bůh, viděti budau vůkem v úko u věčné radosti, jížto mně 210 i vám rač dopomoci ten, jenž jest slavně, mocně a velebně z mrtvých vstal a kraluje na věky věkův! Amen. 200 * 175 I. Petr 2, 23 a 24 — 178 Podle Řím. 4, 24 a 25 - 41*
643 175 dí: »Jenž se vydal saudci, saudícímu nespravedlivě, kterejžto hříchy naše vnesl na dřevo«. A protož hned to dále oznamuje, abychom i my, hříchům zemrauce, v spravedlnosti živi byli. A témuž(!) mluví svatej Pavel k Římanům řka: »Bůh Otec vzkřísil Syna svého Pána Ježíše, jenž byl vydán na smrt pro hříchy naše a vstal 180 pro ospravedlnění naše«. Z toho sobě toto máme vzíti, abychom po Kristovu z mrtvejch vstání tak živi byli, abychom onoho vzkříšení a z mrtvejch vstání budaucího šťasně(!) dočekali a tak života věčného. Neb po z mrtvejch vstání všickni máme bejti jako ten anděl, kterej se ukázal těmto svatejm ženám v bílém 185 rauše, jakož se o něm vypisuje, že byl mládenec, neb v takové l C 115al postavě všickni mají bejti, žádnej nebude starší; a proto se v té postavě ten anděl ukázal ženám. Dí dále čtení svaté: »I ulekly sau se«. Tak obecně vykládají, ale více ť sau se divily. Neb tam když nám Pán Bůh dá přijíti, 190 v království nebeském vždyckny lidé budau jakožto na novinách a vždyckny jim bude divno. A dí, že na pravici. Zde, na tomto světě, jest po levici, totižto v psotách, v bídách, v nemocech, v zármutcích a v pokušeních mnohejch; ale tam ť teprv bude na pravici, neb již nebude více 195 tam ani bolesti ani kvílení ani křiku. A dí: »oblečeného«. Ó, kdož ť sau zde nazi, od cností svatejch nechodí-li, tam ť nadto budau oblečeni od Pána Boha v bílé raucho jako tento anděl; neb se skrze to raucho rozumí nevinnost. O milej Bože, jaká by měla bejti čistota do každého člověka! A že řekl anděl: »Nechtějte se báti!« Neb tam již žádné bázně nebude aniž co bude moci zstrašiti, ale velmi jasně a vesele patřiti budem v úbličej boží. Dále dí čtení svaté: »Tam ho uzříte, jakož předpověděl vám«. A oznámil jim, že v Galileji [že] ho tam uzří. Neb Galilea se vykládá 205 přestěhování; protož, jestliže ho budeme chtíti viděti, musíme ť se přestěhovati k němu. ! Neb kdož se zde stěhují z hříchů do C 115a2 svatejch cností, těm ť má bejti veliké potěšení, že již drahého Pána Ježíše počínají zde viděti věrau v milosti a potom, dá jim Pán Bůh, viděti budau vůkem v úko u věčné radosti, jížto mně 210 i vám rač dopomoci ten, jenž jest slavně, mocně a velebně z mrtvých vstal a kraluje na věky věkův! Amen. 200 * 175 I. Petr 2, 23 a 24 — 178 Podle Řím. 4, 24 a 25 - 41*
Strana 644
V pondělí velikonoční. Epištola v Skutcích apoštolských v desáté kapitole. V těch dnech stoje Petr uprostřed lidu vetce: »Muží bratří! Vy víte, že stalo se jest 5slovo po všem Židovstvu nebo počav od Galilé, po křtu, kterýž jest kázal Jan, Ježíše od Nazareta, kteréhož pomazal Buoh Duchem svatým a mocí, jenž jest přešel dobře čině a uzdravuje všecky posedlé od dábla; nebo 10 Buoh byl s ním. A my svědkové jsme všech věcí, kteréž jest činil v krajině židovské a v Jeruzalemě); kteréhož jsú zabili, obě- sivše na kříži. Toho Buoh vzkřísil třetí den a dal ho známu býti ne všem lidem, ale svěd- 15kóm nám od Boha zřízeným, jenž jsme jedli a pili s ním, když jest vstal z mrtvých. A při- káz alnám kázati lidu a svědčiti, že on jest, 1 velikonoční] vyn. P, velikonoční kázaní RC. — 2—22 Epištola... v něho] vyn. RSO — 2 Epištola svatého Petra U — v Skutcích] Skutků U — apoštolských] vyn. N — X. rozdílu U — — kapitole takto) K 3 V těch dnech) Tehdy U — 3—4 stoje ... vetce] otevřev Petr usta svá řekl (řka N, vece T) PNTU — 4 řekl jest C — 4—21 Vy ... kteříž] V pravdě to shledávám, že Bůh nepřijímá osob, ale v každém lidu jest mu vzáctný každý, kdož se bojí a činí spravedlnost. Konec: každý, kdož U — 4 že] které P — 5 slovo boží NT — Nebo počav] Počav zajisté P — počal C — 6 o kterém P — 7 kteréhož) kterak jest ho PCNT — 8 kterýžto P — přešel] (chodil) KP, prošel NT — 10 bíše K, bieše T, by C — 10—11 všech... kteréž] toho všeho, co KPONT — 11 učinil NT — v krajině] ve vlasti N, u vlasti T — 12 v Jeruzalemě jeruzalemské B — jehož KPNT — za- mordovali N — 13 kříži] dřevě PCT — 14 dal ho známu býti] oznámil ho KP, zjevil ho N — známu] zjevnu T — všemu (všelikému T) lidu NCT — 15 nám... jenž] k (vyn. T) tomu (vyn. T) spůsobeným (předspůsobeným T) od Boha, ješto NT — 16 když... z mrtvých] po jeho z mrtvých vstání KP — 17 kázati lidu a svědčiti] abychom ohlašovali lidem a svědčili KP — 3 nn. Skutk. 10, 37—43.
V pondělí velikonoční. Epištola v Skutcích apoštolských v desáté kapitole. V těch dnech stoje Petr uprostřed lidu vetce: »Muží bratří! Vy víte, že stalo se jest 5slovo po všem Židovstvu nebo počav od Galilé, po křtu, kterýž jest kázal Jan, Ježíše od Nazareta, kteréhož pomazal Buoh Duchem svatým a mocí, jenž jest přešel dobře čině a uzdravuje všecky posedlé od dábla; nebo 10 Buoh byl s ním. A my svědkové jsme všech věcí, kteréž jest činil v krajině židovské a v Jeruzalemě); kteréhož jsú zabili, obě- sivše na kříži. Toho Buoh vzkřísil třetí den a dal ho známu býti ne všem lidem, ale svěd- 15kóm nám od Boha zřízeným, jenž jsme jedli a pili s ním, když jest vstal z mrtvých. A při- káz alnám kázati lidu a svědčiti, že on jest, 1 velikonoční] vyn. P, velikonoční kázaní RC. — 2—22 Epištola... v něho] vyn. RSO — 2 Epištola svatého Petra U — v Skutcích] Skutků U — apoštolských] vyn. N — X. rozdílu U — — kapitole takto) K 3 V těch dnech) Tehdy U — 3—4 stoje ... vetce] otevřev Petr usta svá řekl (řka N, vece T) PNTU — 4 řekl jest C — 4—21 Vy ... kteříž] V pravdě to shledávám, že Bůh nepřijímá osob, ale v každém lidu jest mu vzáctný každý, kdož se bojí a činí spravedlnost. Konec: každý, kdož U — 4 že] které P — 5 slovo boží NT — Nebo počav] Počav zajisté P — počal C — 6 o kterém P — 7 kteréhož) kterak jest ho PCNT — 8 kterýžto P — přešel] (chodil) KP, prošel NT — 10 bíše K, bieše T, by C — 10—11 všech... kteréž] toho všeho, co KPONT — 11 učinil NT — v krajině] ve vlasti N, u vlasti T — 12 v Jeruzalemě jeruzalemské B — jehož KPNT — za- mordovali N — 13 kříži] dřevě PCT — 14 dal ho známu býti] oznámil ho KP, zjevil ho N — známu] zjevnu T — všemu (všelikému T) lidu NCT — 15 nám... jenž] k (vyn. T) tomu (vyn. T) spůsobeným (předspůsobeným T) od Boha, ješto NT — 16 když... z mrtvých] po jeho z mrtvých vstání KP — 17 kázati lidu a svědčiti] abychom ohlašovali lidem a svědčili KP — 3 nn. Skutk. 10, 37—43.
Strana 645
645 jenž ustaven jest od Boha súdce živých i mrtvých. Tomu všickni prorokové svě- 20dectví vydávají, i že odpuštění hříchuov vez-B 225 mú skrze něho jeho] všichni, kteříž věří v něho«. Čtení svatého Lukáše v poslední kapituli. V ten čas dva z učedlníkuov Ježíšových 25šla jsta toho dne do kaštelu, kterýž byl vzdáli honuov šedesáte od Jeruzalema, jmé- nem Emaus. A ta sobě rozmlúvala o těch všech věcech, které se byly přihodily. I stalo se, když sobě rozprávěli a spolu se tázali, 30 a on Ježíš přiblížil se k nim a šel s nimi. Ale oči jich držány byly, aby ho nepoznaly. I vetce jim: »Které jsú to řeči, ješto rozmlúváta spolu, a jste smutni?« A odpověděv jeden, jemužto 18 kterýž P — ustanoven PON — 19 Tomu] Jemužto KP — 20 hříchóm K — vezmú] mají míti P, vzíti mají N, přijmau T — 21 něho] jméno PONT — [jeho] vyn. K — 22 v něho] ve jméno jeho K, v něho. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 23 Čtení ... kapituli] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš v XXIV. Sláva tobě, Hospodine! N — Čtení] Evangelium S — svaté svatého T — svatého ... kapituli] svaté, napsal svatý Lukáš v dvacátým čtvrtým rozdílu U — v poslední] ve čtrmezcítmé K, XXIIII. PRCT, v dvadcáté čtvrté S0 — kapitole SO, vyn. C — 24 V ten čas] vyn. PRS, V ten čas, hle U — Ježíšových] jeho S — 25 šli sau (vyn. RUSO) PRTNUSO — jsta] vyn. C — 25—73 toho dne... chleba] etc. Vajklad R. 25 kaštelu] hrádku KCNT, městečka USO — kterýž] jenž PCNT, kteréž US, vyn. O — byl] bieše T, bylo US, vyn. O — 27—28 A ... věcech] A mluvíchu (mluvili P) vespolek o těch věcech KP, A oni (vyn. SO, ti C) rozmlauvali o těch (+ všech C) věcech NCTSO, A rozprávěli sobě o tom o všem U — 28 které... přihodily] což se bylo přihodilo U — 28—73 které... chleba] vyn. S — 28 se byly] sau se O — 28—72 1... kterak jsú] Konec: a kterak U — 29—30 sobě ... a on] sau (+ spolu CT) rozmlúvali (rozmlúvala T) a (+ spolu NT) sebe (+ se O) otazovali (otazovala T), tehdy (a C, a on NT) Pán (vyn. PC) KPONTO — 30 přiblíživ KPNTO — k nim] vyn. KPNTO — Ale] A NT — 31 drženy T, zdržány O — bíchu K — dí PO, řekl C — 32 k nim KPCNTO — to] tyto PT — jež NT, jenž C — rozmlúváta spolu] rozmlúváte (mluvíte C) vespolek (spolu N) jdauce KCNO, rozmlúváte jdauce P — spolu jdauce T — 33 odpověděl (+ jemu 24 nn. Luk. 24, 13—35.
645 jenž ustaven jest od Boha súdce živých i mrtvých. Tomu všickni prorokové svě- 20dectví vydávají, i že odpuštění hříchuov vez-B 225 mú skrze něho jeho] všichni, kteříž věří v něho«. Čtení svatého Lukáše v poslední kapituli. V ten čas dva z učedlníkuov Ježíšových 25šla jsta toho dne do kaštelu, kterýž byl vzdáli honuov šedesáte od Jeruzalema, jmé- nem Emaus. A ta sobě rozmlúvala o těch všech věcech, které se byly přihodily. I stalo se, když sobě rozprávěli a spolu se tázali, 30 a on Ježíš přiblížil se k nim a šel s nimi. Ale oči jich držány byly, aby ho nepoznaly. I vetce jim: »Které jsú to řeči, ješto rozmlúváta spolu, a jste smutni?« A odpověděv jeden, jemužto 18 kterýž P — ustanoven PON — 19 Tomu] Jemužto KP — 20 hříchóm K — vezmú] mají míti P, vzíti mají N, přijmau T — 21 něho] jméno PONT — [jeho] vyn. K — 22 v něho] ve jméno jeho K, v něho. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 23 Čtení ... kapituli] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš v XXIV. Sláva tobě, Hospodine! N — Čtení] Evangelium S — svaté svatého T — svatého ... kapituli] svaté, napsal svatý Lukáš v dvacátým čtvrtým rozdílu U — v poslední] ve čtrmezcítmé K, XXIIII. PRCT, v dvadcáté čtvrté S0 — kapitole SO, vyn. C — 24 V ten čas] vyn. PRS, V ten čas, hle U — Ježíšových] jeho S — 25 šli sau (vyn. RUSO) PRTNUSO — jsta] vyn. C — 25—73 toho dne... chleba] etc. Vajklad R. 25 kaštelu] hrádku KCNT, městečka USO — kterýž] jenž PCNT, kteréž US, vyn. O — byl] bieše T, bylo US, vyn. O — 27—28 A ... věcech] A mluvíchu (mluvili P) vespolek o těch věcech KP, A oni (vyn. SO, ti C) rozmlauvali o těch (+ všech C) věcech NCTSO, A rozprávěli sobě o tom o všem U — 28 které... přihodily] což se bylo přihodilo U — 28—73 které... chleba] vyn. S — 28 se byly] sau se O — 28—72 1... kterak jsú] Konec: a kterak U — 29—30 sobě ... a on] sau (+ spolu CT) rozmlúvali (rozmlúvala T) a (+ spolu NT) sebe (+ se O) otazovali (otazovala T), tehdy (a C, a on NT) Pán (vyn. PC) KPONTO — 30 přiblíživ KPNTO — k nim] vyn. KPNTO — Ale] A NT — 31 drženy T, zdržány O — bíchu K — dí PO, řekl C — 32 k nim KPCNTO — to] tyto PT — jež NT, jenž C — rozmlúváta spolu] rozmlúváte (mluvíte C) vespolek (spolu N) jdauce KCNO, rozmlúváte jdauce P — spolu jdauce T — 33 odpověděl (+ jemu 24 nn. Luk. 24, 13—35.
Strana 646
646 jméno Kleofáš, i řekl jemu: »Ty jsi sám pútní- 35kem byl do Jeruzalema, a nepoznal s', k teré jsú se věci v něm staly těchto dnuov?« Jimžto on vetce: »Které?« I vetcechu: »O Ježíši Naza- retském, jenž jest byl muž prorok mocný v skutku i v řeči před Bohem i přede vším 40 lidem. A kterak jsú ho vydali najvyšší kněží a knížata naše na potupení smrti a ukřižovali jsú jej. A my jsme se nadáli, že jest on měl vykúpiti izrahelský lid; a nyní těm všem věcem jest třetí den, jakž jsú se ty věci dály. 45Ale i ženy některé z našich zstrašily jsú nás, kteréžto přede dnem byly jsú u hrobu; a ne- nalezše těla jeho, přišly jsú pravíce, že by také i anjelské vidění viděly, jenž praví o něm, že by živ byl. I odešli jsú někteří z na- 50 šich k hrobu a tak jsú nalezli, «jakož ženy pravily, ale jeho nenalezli.)« A on vetce k nim: »Ó blázni a zpozdilého srdce li k vě-B 226 ření ve všech věcech, které jsú mluvili pro- roci! Však jest tak musilo býti, že Kristus C) NOC — jeden z nich PONTO — jemužto] kterémuž N, vyn. O — 34 jméno bylo C, jménem O — i řekl] vece T — k němu O — pútníkem] pří- chozem PO, příchozí C, pautník NT — 35 byl] vyn. PONTO — v Jeruzalemě K — nepoznal si toho O — 36 těchto dnuov] tyto dni PNT, v tyto dni C, vyn. O — 37 dí P, řekl CNO — vetcechu] (řekli san) KPC, Řekli jemu N, Vecechu jemu T, A oni řekli O — 38 kterýž N — a prorok O — 39—40 všemi lidmi T — 40 vydali] dali T — 41 potupení] odsauzení k KNC, odsau- zení PTO — a ukřižovali jsú jej] aby ho ukřižovali O — 42 nadáli] domnívali O — jest] by PCNTO — 43—44 izrahelský ... den] Izrahele; a již mimo tyto všeckny věci třetí jest den dnes TN — těm všem věcem] tomu všemu KPC, nade všecko O — 44 dnes třetí PCO - jsú se ... dály] se to stalo O — tyto P — dály] staly KPCNT — 45 Ale] A NT, Ano O — zastrašily O — 46 kteréžto] jenž PNT — přede dnem před světem KNT, před svítáním P, na úsvitě C — 47 přišly jsú] vyn. P — že by] že sau KPCNO — 48 také] vyn. N — i] vyn. PCNT — anjelův T — kteréžto PC, kteřížto NTO — 49 o něm] vyn. PONTO — by živ byl] jest živ T — odešli] šli NTO — 50—51 jakož ... nenalezli vyn. B — 50 jakož kterak sau N — 51 pravily] viděly O — nenalezli neviděli C — A on vetce] Tehdy on (vyn. C) řekl KPC, On pak řekl N — řekl O — 52 k nim] k nim Pán Ježíš C, jim TO — zpozdilí KPCNTO — srdcem KPCNTO — 53 ve všech . .. které] všemu (+ tomu NO), což KPCNO — proroci] vyn. C — 54—55 Však ... měl] Zdaliž jest nemusil Kristus C — jest ... měl] ty věci musil Kristus K, jest
646 jméno Kleofáš, i řekl jemu: »Ty jsi sám pútní- 35kem byl do Jeruzalema, a nepoznal s', k teré jsú se věci v něm staly těchto dnuov?« Jimžto on vetce: »Které?« I vetcechu: »O Ježíši Naza- retském, jenž jest byl muž prorok mocný v skutku i v řeči před Bohem i přede vším 40 lidem. A kterak jsú ho vydali najvyšší kněží a knížata naše na potupení smrti a ukřižovali jsú jej. A my jsme se nadáli, že jest on měl vykúpiti izrahelský lid; a nyní těm všem věcem jest třetí den, jakž jsú se ty věci dály. 45Ale i ženy některé z našich zstrašily jsú nás, kteréžto přede dnem byly jsú u hrobu; a ne- nalezše těla jeho, přišly jsú pravíce, že by také i anjelské vidění viděly, jenž praví o něm, že by živ byl. I odešli jsú někteří z na- 50 šich k hrobu a tak jsú nalezli, «jakož ženy pravily, ale jeho nenalezli.)« A on vetce k nim: »Ó blázni a zpozdilého srdce li k vě-B 226 ření ve všech věcech, které jsú mluvili pro- roci! Však jest tak musilo býti, že Kristus C) NOC — jeden z nich PONTO — jemužto] kterémuž N, vyn. O — 34 jméno bylo C, jménem O — i řekl] vece T — k němu O — pútníkem] pří- chozem PO, příchozí C, pautník NT — 35 byl] vyn. PONTO — v Jeruzalemě K — nepoznal si toho O — 36 těchto dnuov] tyto dni PNT, v tyto dni C, vyn. O — 37 dí P, řekl CNO — vetcechu] (řekli san) KPC, Řekli jemu N, Vecechu jemu T, A oni řekli O — 38 kterýž N — a prorok O — 39—40 všemi lidmi T — 40 vydali] dali T — 41 potupení] odsauzení k KNC, odsau- zení PTO — a ukřižovali jsú jej] aby ho ukřižovali O — 42 nadáli] domnívali O — jest] by PCNTO — 43—44 izrahelský ... den] Izrahele; a již mimo tyto všeckny věci třetí jest den dnes TN — těm všem věcem] tomu všemu KPC, nade všecko O — 44 dnes třetí PCO - jsú se ... dály] se to stalo O — tyto P — dály] staly KPCNT — 45 Ale] A NT, Ano O — zastrašily O — 46 kteréžto] jenž PNT — přede dnem před světem KNT, před svítáním P, na úsvitě C — 47 přišly jsú] vyn. P — že by] že sau KPCNO — 48 také] vyn. N — i] vyn. PCNT — anjelův T — kteréžto PC, kteřížto NTO — 49 o něm] vyn. PONTO — by živ byl] jest živ T — odešli] šli NTO — 50—51 jakož ... nenalezli vyn. B — 50 jakož kterak sau N — 51 pravily] viděly O — nenalezli neviděli C — A on vetce] Tehdy on (vyn. C) řekl KPC, On pak řekl N — řekl O — 52 k nim] k nim Pán Ježíš C, jim TO — zpozdilí KPCNTO — srdcem KPCNTO — 53 ve všech . .. které] všemu (+ tomu NO), což KPCNO — proroci] vyn. C — 54—55 Však ... měl] Zdaliž jest nemusil Kristus C — jest ... měl] ty věci musil Kristus K, jest
Strana 647
647 55 měl trpěti a tak vjíti do své slávy!« A počav od Mojžíše a ode všech prorokuov, vykládáše jim ze všech písem, kteráž o něm byla. I při- blížili jsú se k kaštelu, do kteréhož sú šli; a on početl se dále jíti; i přinutili jsú ho 60řkúce: »Zuostaň s námi, neb se již připozdívá a již se nachýlil den.« I všel jest s nimi. I stalo se, když stolil snimi, vzav chléb, žehnal a lá- mal a podával jim. I otevříny sú oči jich, a poznali jsú ho; a on zmizal jest od očí jich. 65 I řekli k sobě: »Však srdce naše hořalo jest v nás, když jest nám mluvil na cestě a vy- kládal nám písma.« A vstavše té hodiny, vrá- tili jsú se do Jeruzalema a nalezli jsú shro- mážděných jedenácte a ty, kteříž s nimi byli, 7ani praví, že jest vstal Pán a okázal se Ši- monovi. Tehdy i tito rozprávěli ty věci, které se jim dály na cestě, a kterak jsú ho poznali v lámaní chleba. musil Kristus PNTO — 55 v slávu svau NT — počal C — 56 ode] vyn. CPO — vykládal PONTO — 57 ze všech písem] všecka písma PONTO — biechu T — přiblížil se C, přiblíživ (přiblíživši O) se NO, přiblížichu se T — 58 hrádku KNT, městečku O — do kteréhož] kam NT — sú šli] jdíchu K, měli vjíti C — 59 početl] potrhl KPONO, pořekl T — jako by chtěl dále CO- 60 Ostaň T — s námi, Pane KPON — se již] se PTO — 61 již se ... den] den se jest nachýlil NCT, den se naklonil O — všel] zůstal N, vjide T, šel O — jest] vyn. TO, aby zůstal C — 62 stolil s nimi] seděl s nimi za stolem KPCO, stoléše s nimi T — vzal (+ Pán Ježíš C) KPOC - žehnal] a dobro- řečil KPC, dobrořečiv O, požehnal jest NT — 63 podal N, podáváše jest(!) T, dával O — I] A ihned O — otevřely sau (sta T) se NT — jejich O — 64 poznala sta jej T - ho v lámaní chleba C — a on ... jich] vyn. O — on] vyn. N — 65 řekli sami P s k sobě] sami v sobě C, jeden k druhému NT, k sobě vespolek O — Však] Zdali PNTO — nehořalo PNTO — 66 jest nám mluvil] s námi rozmlúval PNT — vykládal] otvíral) KPCNTO — 67 vstavši N — (v tu hodinu) KPCNTO — navrátili se O — 69 kteříž] ješto P — biechu T — 70 ani praví] pravíce NTO — (Pán právěj KPCNO — Šimonovi] Petrovi O — 71 Tehdy ... rozprávěli] A tito (oni O) také vypravovali KPO — Tehdy i tito] A tito také C, A oni také (vyn. T) NT — vypravovali C — ty... které] které věci PCO — 72 jim] vyn. CNT — staly KPCO — kterak] jak N — ho] vyn. C — 73 chleba. Kázaní K, chleba. Vejklad na to svaté čtení P, chleba. Vejklad NO, chleba. Výklad XXV. na svaté čtení U, chleba. Vejklad na to svaté č«tení («t) vyn.!), Duchem svatým učiněn skrze kněze Jana Rokycana dobré a svaté paměti T —
647 55 měl trpěti a tak vjíti do své slávy!« A počav od Mojžíše a ode všech prorokuov, vykládáše jim ze všech písem, kteráž o něm byla. I při- blížili jsú se k kaštelu, do kteréhož sú šli; a on početl se dále jíti; i přinutili jsú ho 60řkúce: »Zuostaň s námi, neb se již připozdívá a již se nachýlil den.« I všel jest s nimi. I stalo se, když stolil snimi, vzav chléb, žehnal a lá- mal a podával jim. I otevříny sú oči jich, a poznali jsú ho; a on zmizal jest od očí jich. 65 I řekli k sobě: »Však srdce naše hořalo jest v nás, když jest nám mluvil na cestě a vy- kládal nám písma.« A vstavše té hodiny, vrá- tili jsú se do Jeruzalema a nalezli jsú shro- mážděných jedenácte a ty, kteříž s nimi byli, 7ani praví, že jest vstal Pán a okázal se Ši- monovi. Tehdy i tito rozprávěli ty věci, které se jim dály na cestě, a kterak jsú ho poznali v lámaní chleba. musil Kristus PNTO — 55 v slávu svau NT — počal C — 56 ode] vyn. CPO — vykládal PONTO — 57 ze všech písem] všecka písma PONTO — biechu T — přiblížil se C, přiblíživ (přiblíživši O) se NO, přiblížichu se T — 58 hrádku KNT, městečku O — do kteréhož] kam NT — sú šli] jdíchu K, měli vjíti C — 59 početl] potrhl KPONO, pořekl T — jako by chtěl dále CO- 60 Ostaň T — s námi, Pane KPON — se již] se PTO — 61 již se ... den] den se jest nachýlil NCT, den se naklonil O — všel] zůstal N, vjide T, šel O — jest] vyn. TO, aby zůstal C — 62 stolil s nimi] seděl s nimi za stolem KPCO, stoléše s nimi T — vzal (+ Pán Ježíš C) KPOC - žehnal] a dobro- řečil KPC, dobrořečiv O, požehnal jest NT — 63 podal N, podáváše jest(!) T, dával O — I] A ihned O — otevřely sau (sta T) se NT — jejich O — 64 poznala sta jej T - ho v lámaní chleba C — a on ... jich] vyn. O — on] vyn. N — 65 řekli sami P s k sobě] sami v sobě C, jeden k druhému NT, k sobě vespolek O — Však] Zdali PNTO — nehořalo PNTO — 66 jest nám mluvil] s námi rozmlúval PNT — vykládal] otvíral) KPCNTO — 67 vstavši N — (v tu hodinu) KPCNTO — navrátili se O — 69 kteříž] ješto P — biechu T — 70 ani praví] pravíce NTO — (Pán právěj KPCNO — Šimonovi] Petrovi O — 71 Tehdy ... rozprávěli] A tito (oni O) také vypravovali KPO — Tehdy i tito] A tito také C, A oni také (vyn. T) NT — vypravovali C — ty... které] které věci PCO — 72 jim] vyn. CNT — staly KPCO — kterak] jak N — ho] vyn. C — 73 chleba. Kázaní K, chleba. Vejklad na to svaté čtení P, chleba. Vejklad NO, chleba. Výklad XXV. na svaté čtení U, chleba. Vejklad na to svaté č«tení («t) vyn.!), Duchem svatým učiněn skrze kněze Jana Rokycana dobré a svaté paměti T —
Strana 648
648 Svatý Bernart mluví v kázaní velikonočním a napomíná 75 věrné křesťany, aby plakali a kvílili zlých lidí, kteříž jsú jako zlý hospodář, ješto, přijma někoho poctivě do svého domu, po malé chvíli jej nepoctivě vyhnal; tak právě množství zlých lidí takové povahy jest, ješto v hody a v slavnosti po zpovědi přijímají tělo 74 Svatý] (Čstení (i nic. neprovedena!) svaté toto jest o veliké noci jako i včerejší, v kterémž se vypravuje, kterak drahej Pán slavně vstal z mrtvejch a ráčil se na cestě těm dvěma učedlníkům ukázati a je z ne- věry a z zpozdilého «srdce (vyn.!) k věření trestá. Protož svatej C, Přátelé milí! Svatý SO, Dnes církev svatá přivodí nám dvoje lidi před voči: jedny nevěrné a druhé věrné. A ti oboji, budau-li se míti řádně k drahému Pánu Ježíšovi, obojím chce svú milost dáti, jediné budau-li se k němu poslušně, [věrně] míti, vše ť on chce a hotov jest přijíti a všecky nedostatky nahraditi. Neb on sám dí: »Což koli ke mně přijde, já nezavrhu od sebe«. Ba, buď nevěstka, buď rufián, vše ť on přijme, ktož se jediné k němu právě napraví [skrze pravé pokání]. A o těch nevěrných máme epištolu dnešní i ve čtvrtek také bóhdá bude, kdežto onen pohan mauřenín, komorník královny kan- dacké, jel na voze cestau z Jeruzalema, jenž se klaněl v chrámě v Jeruzalemě. A když jel cestau, tehdy četl v zákoně božím [papeženci brání zákona čísti, rači lecjaké fabule čtau!]; a četl Isaiáše proroka, jenž dí: »Jakožto ovčička na zabití veden jest«. Tu se okazuje hanba naše veliká, ješto se neradi obíráte s zákonem božím a nedbáte čísti. Veď-li, že by byla hanba, kdybyšte se často rádi s zákonem božím obírali?! Teď pohan tento obíral se s zákonem božím — však vás lecktos předejde do Kn»ebe! A když tak bylo, tehdy Filip svatý zjednáním božím přišel k němu a pokřtil ho; a uvěřil v drahého Pána Ježíše. Nebo, kdož má dobrú vuoli k milému Bohu a rád se obírá s «jeho zákonem, nikoli ť milý Buoh nenechá, by ť jemu nezjevil toho všeho, což jest jemu potřebí k spasení. Protož svatý) K (slova v závorkách těžko čitelná nebo vůbec nečitelná doplněna vydavatelem!) — mluví] mluvě TN, vyn. C O — v kázaní svém C1 — v kázaní velikonočním] na dnešní (dnešním O) kázaní SO — a] vyn. CC,TNUO — 75 věrné křesťany] všecky věrné a pravé křesťany) K, pravých a (vyn. U) věrných (vyn. U) křesťanův RU, křesťany CITNS, křesťanův CO — a kvílili] a želeli Cp vyn. CTNSO — zlejch a ne- věrnejch C1 — lidí] (křesťanův a nevděčných) K, křesťanů a lidí C1 — jenžto C1 — 76 ješto, přijma] jenž by přijal RU, jenž (kterejžto C1) přijímá (přijme S) TCINSC — přijme O — někoho] některého hostě anebo přítele svého milého C — poctivě] poctivého N, vyn. C — domu a KRTNC — po malé chvíli] (potom by) KTNSOC, a potom přijmauc ho, kdyby C1 — 77 nepoctivě] (s velikau hanbau, nectí) K, hanebně RU, zas nepoctivě C1 vyn., TNSOC — vyhnal (+ zase C) (z svého domu) KRTNC — 77—78 právě... přijímají jest právě (+ s námi S0), ješto teď mnozí (vyn. O) tento (v tento S0) hod (+ svatej C) slavný (+ a velebnej C) aneb i (+ v C, v S0) jiné (+ svaté C) hody, přijmauce TNSOC — množství... zpovědi] jest o křesťanech, kteříž teď, při těchto slavnostech nynějších) K, právě ti křesťané, kteříž sau teď v tyto dni při této slavnosti C1 — 77 lidí, že U — 78 jest] jsau RU — v slav-
648 Svatý Bernart mluví v kázaní velikonočním a napomíná 75 věrné křesťany, aby plakali a kvílili zlých lidí, kteříž jsú jako zlý hospodář, ješto, přijma někoho poctivě do svého domu, po malé chvíli jej nepoctivě vyhnal; tak právě množství zlých lidí takové povahy jest, ješto v hody a v slavnosti po zpovědi přijímají tělo 74 Svatý] (Čstení (i nic. neprovedena!) svaté toto jest o veliké noci jako i včerejší, v kterémž se vypravuje, kterak drahej Pán slavně vstal z mrtvejch a ráčil se na cestě těm dvěma učedlníkům ukázati a je z ne- věry a z zpozdilého «srdce (vyn.!) k věření trestá. Protož svatej C, Přátelé milí! Svatý SO, Dnes církev svatá přivodí nám dvoje lidi před voči: jedny nevěrné a druhé věrné. A ti oboji, budau-li se míti řádně k drahému Pánu Ježíšovi, obojím chce svú milost dáti, jediné budau-li se k němu poslušně, [věrně] míti, vše ť on chce a hotov jest přijíti a všecky nedostatky nahraditi. Neb on sám dí: »Což koli ke mně přijde, já nezavrhu od sebe«. Ba, buď nevěstka, buď rufián, vše ť on přijme, ktož se jediné k němu právě napraví [skrze pravé pokání]. A o těch nevěrných máme epištolu dnešní i ve čtvrtek také bóhdá bude, kdežto onen pohan mauřenín, komorník královny kan- dacké, jel na voze cestau z Jeruzalema, jenž se klaněl v chrámě v Jeruzalemě. A když jel cestau, tehdy četl v zákoně božím [papeženci brání zákona čísti, rači lecjaké fabule čtau!]; a četl Isaiáše proroka, jenž dí: »Jakožto ovčička na zabití veden jest«. Tu se okazuje hanba naše veliká, ješto se neradi obíráte s zákonem božím a nedbáte čísti. Veď-li, že by byla hanba, kdybyšte se často rádi s zákonem božím obírali?! Teď pohan tento obíral se s zákonem božím — však vás lecktos předejde do Kn»ebe! A když tak bylo, tehdy Filip svatý zjednáním božím přišel k němu a pokřtil ho; a uvěřil v drahého Pána Ježíše. Nebo, kdož má dobrú vuoli k milému Bohu a rád se obírá s «jeho zákonem, nikoli ť milý Buoh nenechá, by ť jemu nezjevil toho všeho, což jest jemu potřebí k spasení. Protož svatý) K (slova v závorkách těžko čitelná nebo vůbec nečitelná doplněna vydavatelem!) — mluví] mluvě TN, vyn. C O — v kázaní svém C1 — v kázaní velikonočním] na dnešní (dnešním O) kázaní SO — a] vyn. CC,TNUO — 75 věrné křesťany] všecky věrné a pravé křesťany) K, pravých a (vyn. U) věrných (vyn. U) křesťanův RU, křesťany CITNS, křesťanův CO — a kvílili] a želeli Cp vyn. CTNSO — zlejch a ne- věrnejch C1 — lidí] (křesťanův a nevděčných) K, křesťanů a lidí C1 — jenžto C1 — 76 ješto, přijma] jenž by přijal RU, jenž (kterejžto C1) přijímá (přijme S) TCINSC — přijme O — někoho] některého hostě anebo přítele svého milého C — poctivě] poctivého N, vyn. C — domu a KRTNC — po malé chvíli] (potom by) KTNSOC, a potom přijmauc ho, kdyby C1 — 77 nepoctivě] (s velikau hanbau, nectí) K, hanebně RU, zas nepoctivě C1 vyn., TNSOC — vyhnal (+ zase C) (z svého domu) KRTNC — 77—78 právě... přijímají jest právě (+ s námi S0), ješto teď mnozí (vyn. O) tento (v tento S0) hod (+ svatej C) slavný (+ a velebnej C) aneb i (+ v C, v S0) jiné (+ svaté C) hody, přijmauce TNSOC — množství... zpovědi] jest o křesťanech, kteříž teď, při těchto slavnostech nynějších) K, právě ti křesťané, kteříž sau teď v tyto dni při této slavnosti C1 — 77 lidí, že U — 78 jest] jsau RU — v slav-
Strana 649
649 a krev drahého Ježíše, a jediné ť hody minú, ani ť ihned vyženú 80 toho drahého hosti, Boha všemohúcého, když se zase navrátí k zlostem a ku prvním na vyklostem. Protož dí svatý Bernart, B 227 že takoví lidé přirovnávají se Jidášovi, kterýžto po přijímaní těla a krve drahého Ježíše a po políbení zradil ho. Neb již pohříchu nynější lid má za to, když on již v hody přijímá tělo boží, že jsú 85 oni již právě a věrně uctili ten hod, ano žádného úmysla pravého nebylo ostání hříchuov; než z pravého obyčeje přijímali, že se teď velika noc neb jiný hod nahodil, a po hodech toho ihned osla- nosti znamenité RU — přijímali (+ s náboženstvím C1), UC1 — 79 krev boží C — drahého] (Pána) K, vyn. RU — 79—80 a jediné ... všemohúcého] [s náboženstvím a potom ho vyvracují, milého Boha, svého(!) srdce) K, a již ho zase vyhánějí C1, s náboženstvím, potom pak vyhánějí (+ zase C) z sebe milého Pána Boha TNC — 79—89 a jediné ... By ť byli] jako Jidáš, kterýž ho potom zradil, za to mají a tak se jim (+ to 0) zdá, že oni právě světí hod velikonoční, a potom ihned obleví, od dobrého počatého odstaupí, nebo nemají (nemá S) pravého poznání. Protož dí apoštol o takových: »Kdyby oni Pána SO 79 an U — ven (+ vymítají a U) vyženau RU — 80 hostě U - (navracují, KTNCCI — 81 zlostem] hříchům RNTKUCCI — a] vyn. TNC — a ku] vyn. K — ku ... navyklostem] k navyklostem dřev- ním RU, vyn. TNC — prvním a k) K — navyklostem] nepravostem, kterejchž sau se byli zpovídali C1 — Protož] I TNC, A U — dí] (tu dále mluví K, dí tu TN — 82 lidé] (křesťané) K, všichni lidé NCC1 — k Jidá- šovi († a podobni sau jemu C1) RNUCC1 — 82—83 po přijímaní ... zradil ho] přijav tělo a krev drahého Pána Ježíše, potom ho pak (+ opovážlivě N) zradil TNC — 83 drahého Ježíše] Kristovy C1 — a po políbení] políbením RU — ho] drahého Pána Ježíše C1— 83 84 Neb ... lid] (Nýbrž nynější křesťanstvo; K, Protož i lidé mnozí C1 — 83 již] vyn. TNC — 84—89 ny- nější... Pavel] mnoho jest těch (+ a takovejch C) lidí, že, když oni při této slavnosti velikonoční přijímají tělo Kristovo (vyn. C) a jeho (vyn. C) drahau (vyn. C) krev (+ boží C), že (vyn. N) za to mají a tak se jim zdá, že oni právě světí (+ a ctí C) ten hod velikonoční, a potom ihned obleví a odstaupí od (+ toho C) dobrého počatého, neb nemají pravého poznání. Protož dí apoštol o takových TNC — má za to ... slaviti] když při těchto hodech přijímají tělo boží a krev jeho svatau, domnívají se, že tím náramně své duši prospívají a že skrze [a) to a takové přijímání ty hody slavné a svaté právě světí a ctí, ani ť po malé chvíli od toho dobrého odpadnau. A proč jest to? I, proto, neb nemají poznání pravého C1 — 84 že, když U — 84—89 on již .. . slaviti] foni u Veliký pátek jednau v rok aneb u velikau noc při- jímají tělo boží, že jest již na tom všeho dobrého dosti a že oni již právě světí hody, a potom žádného změnění životův ani které opravy; a takoví ť znova křižují Syna božího) K — 84 on ... boží on přijímají tělo a krev boží na velikau noc aneb (i U) v jiné hody RU — 85 učinili a uctili U —86 k ostání U — 86—87 než ... teď] ale jen z obyčeje, že se teď nahodila U — 86 obyčeje] hříchu, to jest obyčeje R — se jim R — 87 nahodil] vyn.
649 a krev drahého Ježíše, a jediné ť hody minú, ani ť ihned vyženú 80 toho drahého hosti, Boha všemohúcého, když se zase navrátí k zlostem a ku prvním na vyklostem. Protož dí svatý Bernart, B 227 že takoví lidé přirovnávají se Jidášovi, kterýžto po přijímaní těla a krve drahého Ježíše a po políbení zradil ho. Neb již pohříchu nynější lid má za to, když on již v hody přijímá tělo boží, že jsú 85 oni již právě a věrně uctili ten hod, ano žádného úmysla pravého nebylo ostání hříchuov; než z pravého obyčeje přijímali, že se teď velika noc neb jiný hod nahodil, a po hodech toho ihned osla- nosti znamenité RU — přijímali (+ s náboženstvím C1), UC1 — 79 krev boží C — drahého] (Pána) K, vyn. RU — 79—80 a jediné ... všemohúcého] [s náboženstvím a potom ho vyvracují, milého Boha, svého(!) srdce) K, a již ho zase vyhánějí C1, s náboženstvím, potom pak vyhánějí (+ zase C) z sebe milého Pána Boha TNC — 79—89 a jediné ... By ť byli] jako Jidáš, kterýž ho potom zradil, za to mají a tak se jim (+ to 0) zdá, že oni právě světí hod velikonoční, a potom ihned obleví, od dobrého počatého odstaupí, nebo nemají (nemá S) pravého poznání. Protož dí apoštol o takových: »Kdyby oni Pána SO 79 an U — ven (+ vymítají a U) vyženau RU — 80 hostě U - (navracují, KTNCCI — 81 zlostem] hříchům RNTKUCCI — a] vyn. TNC — a ku] vyn. K — ku ... navyklostem] k navyklostem dřev- ním RU, vyn. TNC — prvním a k) K — navyklostem] nepravostem, kterejchž sau se byli zpovídali C1 — Protož] I TNC, A U — dí] (tu dále mluví K, dí tu TN — 82 lidé] (křesťané) K, všichni lidé NCC1 — k Jidá- šovi († a podobni sau jemu C1) RNUCC1 — 82—83 po přijímaní ... zradil ho] přijav tělo a krev drahého Pána Ježíše, potom ho pak (+ opovážlivě N) zradil TNC — 83 drahého Ježíše] Kristovy C1 — a po políbení] políbením RU — ho] drahého Pána Ježíše C1— 83 84 Neb ... lid] (Nýbrž nynější křesťanstvo; K, Protož i lidé mnozí C1 — 83 již] vyn. TNC — 84—89 ny- nější... Pavel] mnoho jest těch (+ a takovejch C) lidí, že, když oni při této slavnosti velikonoční přijímají tělo Kristovo (vyn. C) a jeho (vyn. C) drahau (vyn. C) krev (+ boží C), že (vyn. N) za to mají a tak se jim zdá, že oni právě světí (+ a ctí C) ten hod velikonoční, a potom ihned obleví a odstaupí od (+ toho C) dobrého počatého, neb nemají pravého poznání. Protož dí apoštol o takových TNC — má za to ... slaviti] když při těchto hodech přijímají tělo boží a krev jeho svatau, domnívají se, že tím náramně své duši prospívají a že skrze [a) to a takové přijímání ty hody slavné a svaté právě světí a ctí, ani ť po malé chvíli od toho dobrého odpadnau. A proč jest to? I, proto, neb nemají poznání pravého C1 — 84 že, když U — 84—89 on již .. . slaviti] foni u Veliký pátek jednau v rok aneb u velikau noc při- jímají tělo boží, že jest již na tom všeho dobrého dosti a že oni již právě světí hody, a potom žádného změnění životův ani které opravy; a takoví ť znova křižují Syna božího) K — 84 on ... boží on přijímají tělo a krev boží na velikau noc aneb (i U) v jiné hody RU — 85 učinili a uctili U —86 k ostání U — 86—87 než ... teď] ale jen z obyčeje, že se teď nahodila U — 86 obyčeje] hříchu, to jest obyčeje R — se jim R — 87 nahodil] vyn.
Strana 650
650 boie a přestanú. Protož nezná lid tento, jak má hody Pána Krista slaviti. Dí svatý Pavel: »By ť byli poznali, nikdy by Pána slávy 90 neukřižovali«. A tak tento lid nynější neumí právě světiti hodu velikonočního ani jiných hodův, neb netrvají v dobrém počatém, jakož bylo praveno předvčerejškem v Bílau sobotu, nebo svatý Pavel v epištole dí: »Povstali-li jste s Kristem, těch věcí, kteréž svrchu jsú, hledajte«, totiž žádostí a rozumem, a aby 95 se lidé obnovili. Jakož dí svatý Pavel: »Abyšte byli nové skropení«, U — oslabí RU, oslapie(!) B — 88 přestane od toho dobrého RU — 88- 89 Protož... slaviti] A takoví nemají pravého poznání, neb (a U) RU 89 (Jako dí) KC1 — apoštol svatej C1 — (Pavel apoštol k Židům: »A v po- směch jej mají«. A kudy se to děje? Tudy, že nemají poznání pravého, jako dí apoštol) K — By] (Ej, by) K, Zajisté, by RU — byli] oni TNC — by byli C1 — Pána a krále C — Pána slávy] ho SO — 90 neukřižovali] byli ukřižovali (neukřižovali CU) RUC, neukřižovali a tak ani skrze hříchy z sebe by ho nevyhnali C1, nebyli ukřižovali TN, nekřižovali SO — 90—92 A tak... nebo? Ale křižují jeje (ps. je!) znova svými prvními nepravostmi. Neb, jak by se měli míti k tomuto hodu nynějšímu B — 90 A tak] Protož RU, A tak z toho máme (+ toto naučení N), že TNSOC — (nynější a křesťanstvo obého pohlaví) K — světiti] slaviti C1 — 90—91 hodu ... netrvají] (svátkův a hodův velikonočních. Neb, kdož by chtěl právě hody a slavnost boží světiti, má ť býti trvánlivý) K — hodu velikonočního] svátkův velikonočních C1 — 91 ani] a tolikéž i C — ani jiných hodův] vyn. TNSO — jinejch svatejch a slavnejch C — neb] a to tudy jde, že C1 — netrvají] neumějí (neumí O) ani (vyn. S0) tbáti (vyn. S0) ani (vyn. CTSO) trváti TNSOC — tom dobrém C — počatém] započatém O. vyn. U, počatém a také že sau neprávě povstali s Kristem a nehledají těch věcí, kteréž sau svrchu C1, počatém aniž sau ještě právě vstali z (+ hříchů a s U) drahým (vyn. U) Pánem Ježíšem RU — 92 jakož . . . nebo? Ale dí t C1 — jakož] vyn. TN, jakož o tom SO, (nebo KC — bylo] (jest) K — předvčerejškem] vyn. USO — Bílau] vyn. RTNSOC — sobotu epištola R — nebo vyn. K, a U — 92—93 nebo ... «dí)] v epištole takto (vyn. O): »Bratří milí TNSOC — 93 dí) učí B, mluví řka R — Milí bratří, povstali-li ste C1 — Jestliže ste povstali TNSOC — 94 svrchu] (nahoře) K, na nebi U — hledejte a ty čenichejte a ty vám buďte chutny a míly a ne ty, které sau na zemi C1, hledáte a čenicháte T, hledejte a čenichejte NSC — 95—95 hledajte ... Pavel] (čenichejte, totižto hledejte jich rozumem i žádostí a obnovujte se v dobrých skutcích, jakož velí apoštol ve včerejší epištole řka) K — 94 totiž] vyn. C1 — 94—95 žádostí ... obnovili] hledajíce (hledíce S0) jich (toho S0) rozumem (rozumně T) i žádostí (+ do- sáhnauti SO), neb (protož Cp poněvadž 0) lidé mají se obnovovati v dobrých skutcích TNSOCC1 — a aby ... obnovili] neb by se měli lidé obnoviti v dob- — rých skutcích RU — 95 Jakož... Pavel] vyn. SO — Jakož potom U 89 I. Kor. 2, 8 — 93 Podle Kol. 3, 1 a 2 — 95 Podle 1. Kor. 5, 7 —
650 boie a přestanú. Protož nezná lid tento, jak má hody Pána Krista slaviti. Dí svatý Pavel: »By ť byli poznali, nikdy by Pána slávy 90 neukřižovali«. A tak tento lid nynější neumí právě světiti hodu velikonočního ani jiných hodův, neb netrvají v dobrém počatém, jakož bylo praveno předvčerejškem v Bílau sobotu, nebo svatý Pavel v epištole dí: »Povstali-li jste s Kristem, těch věcí, kteréž svrchu jsú, hledajte«, totiž žádostí a rozumem, a aby 95 se lidé obnovili. Jakož dí svatý Pavel: »Abyšte byli nové skropení«, U — oslabí RU, oslapie(!) B — 88 přestane od toho dobrého RU — 88- 89 Protož... slaviti] A takoví nemají pravého poznání, neb (a U) RU 89 (Jako dí) KC1 — apoštol svatej C1 — (Pavel apoštol k Židům: »A v po- směch jej mají«. A kudy se to děje? Tudy, že nemají poznání pravého, jako dí apoštol) K — By] (Ej, by) K, Zajisté, by RU — byli] oni TNC — by byli C1 — Pána a krále C — Pána slávy] ho SO — 90 neukřižovali] byli ukřižovali (neukřižovali CU) RUC, neukřižovali a tak ani skrze hříchy z sebe by ho nevyhnali C1, nebyli ukřižovali TN, nekřižovali SO — 90—92 A tak... nebo? Ale křižují jeje (ps. je!) znova svými prvními nepravostmi. Neb, jak by se měli míti k tomuto hodu nynějšímu B — 90 A tak] Protož RU, A tak z toho máme (+ toto naučení N), že TNSOC — (nynější a křesťanstvo obého pohlaví) K — světiti] slaviti C1 — 90—91 hodu ... netrvají] (svátkův a hodův velikonočních. Neb, kdož by chtěl právě hody a slavnost boží světiti, má ť býti trvánlivý) K — hodu velikonočního] svátkův velikonočních C1 — 91 ani] a tolikéž i C — ani jiných hodův] vyn. TNSO — jinejch svatejch a slavnejch C — neb] a to tudy jde, že C1 — netrvají] neumějí (neumí O) ani (vyn. S0) tbáti (vyn. S0) ani (vyn. CTSO) trváti TNSOC — tom dobrém C — počatém] započatém O. vyn. U, počatém a také že sau neprávě povstali s Kristem a nehledají těch věcí, kteréž sau svrchu C1, počatém aniž sau ještě právě vstali z (+ hříchů a s U) drahým (vyn. U) Pánem Ježíšem RU — 92 jakož . . . nebo? Ale dí t C1 — jakož] vyn. TN, jakož o tom SO, (nebo KC — bylo] (jest) K — předvčerejškem] vyn. USO — Bílau] vyn. RTNSOC — sobotu epištola R — nebo vyn. K, a U — 92—93 nebo ... «dí)] v epištole takto (vyn. O): »Bratří milí TNSOC — 93 dí) učí B, mluví řka R — Milí bratří, povstali-li ste C1 — Jestliže ste povstali TNSOC — 94 svrchu] (nahoře) K, na nebi U — hledejte a ty čenichejte a ty vám buďte chutny a míly a ne ty, které sau na zemi C1, hledáte a čenicháte T, hledejte a čenichejte NSC — 95—95 hledajte ... Pavel] (čenichejte, totižto hledejte jich rozumem i žádostí a obnovujte se v dobrých skutcích, jakož velí apoštol ve včerejší epištole řka) K — 94 totiž] vyn. C1 — 94—95 žádostí ... obnovili] hledajíce (hledíce S0) jich (toho S0) rozumem (rozumně T) i žádostí (+ do- sáhnauti SO), neb (protož Cp poněvadž 0) lidé mají se obnovovati v dobrých skutcích TNSOCC1 — a aby ... obnovili] neb by se měli lidé obnoviti v dob- — rých skutcích RU — 95 Jakož... Pavel] vyn. SO — Jakož potom U 89 I. Kor. 2, 8 — 93 Podle Kol. 3, 1 a 2 — 95 Podle 1. Kor. 5, 7 —
Strana 651
651 totižto abyšte byli trvánlivi v dobrém počatém. Nebo jsú mnozí tento čas svatý postní počali jako svatě živi býti, postili se, zpovídali, almužny dávali a jiné skutky dobré ukazovali, a v tom jedva den neb dva po velice noci trvali. A mnozí by byli rádi, 100 by jediné ti dnové spíše minuli, aby svú vuoli měli. A tak ta první svatost nebyla pravá, ale pokrytá a talešná, jako pod nějakú zástěrú. A ti potom, vracujíce se zase k vývratu svému, přijímají v se sedm duchuov horších a přebývají v nich. Ale pravé svěcení hoduov velikonočních neb jiných jest velmi úžitečné a jest veliká apoštol, svatý U — svatý Pavel apoštel CCiRTN — aby R — 96 totižto .. trvánlivi obnovujíce se B, totiž trvající RTU, totiž (+ trvati a C) trvajíce NC, trvajíce SO — « Nebot Jakož B, Ačkoliv O — 96—100 Nebo... měli] (Ale lidé, počavše některak teď jako svatě živi býti v postě, zpoví- davše se hříchův pod nějakau pošmaurností, potom od toho přestávají K, Ale pohříchu málo trvají! Teď v půstě počavše pěkně a jako svatě živi bejti, a již nyní všecko pomalu rozsypí a roztrausí a jako jim to již v za- pomenutí přijde C1-97 mnozí lidé TNSOC — ten R, v ten U — tento ... postní] v postě TNSOC — postní] v půstě RU — započali SO — jako] ně- kterak jako RTNC, nějak jako SO, vyn. U — 98—100 postili ... měli] a (+ potom C) po hodech ihned (+ zase C) ulevují (ulevili neb ulevují C, oblevují S0) TNSOC — 98 dobré ukazovali pokání svatého (svaté U) vedli RU — 99 ledva U — dva dni U — veliké U — byli] vyn. RU — 100 měli] konali U — tak] vyn. C1 — první vyn. K C1 — 101 (svatost a to(!) spovědl K, svatost, kterauž počali (započali S0) vésti TNSOC, svatost neb ti dobří skutkové, kteréž sau vedli C1 — nebyla ... falešná] nebyli sau v pravdě, ale C1 — 101—102 pravá ... zástěrú] jest (vyn. SO) v pravdě svatost, neb jest byla pod pokrytstvím a jako pod nějakým přikrytím pošmúrným TNSOC — 101 pokrytá a falešná] vyn. K, pokrytá, pošmaurná a falešná RU — 102 zástěrau a pokličkau) K, pokličkau a pod pošmaurností C1 — 102 103 A ti . .. v se] (A (+ tak CTNSO) v takové lidi po ( + těch božích CTNSO) hodech přichází (+ a vracuje (navracuje CO) se TNSOC) KTNSOC, A již v takové lidi navracuje se C1, A takoví všichni, kteříž se tak po hodech navracují (navracejí U) ke zlému a k hříchům, přijímají v sebe RU — 103 sedum R, jiných sedum SO — (vejdauce (+ tam CC1) přebývají KCCi přebývávají R, přebývají tam S — v nich] (tu) K, v nich. Čehož rač uchovati věčnej, milej Bůh nás toho zlého a takového svěcení C, v nich. Uchovej nás toho, milý, drahý (vyn. S) Pán (Pane NS) Bůh (Bože NS) TNS, Uchovejž nás toho, milej, věčnej Bože C., Čehož nás rač uchovati milý Pán Bůh O — Ale] Protož Ci — 103—104 Ale ... jiných] Zajisté já to pravím, že pravé svěcení svátkův velikonočních C, Svěcení zajistě právě svátkův velikonočních T, Svěcení (+ pak S0) zajisté (vyn. 0) svátkův pravé (vyn. S0) velikonočních NSO — 104 těchto hodův a svátkův C, — neb jiných] vyn. C1 — neb] fil KRU — (jiných slavnostech(!!)3 K, jiných (+ hodův a U) slavností RU — úžitečno R — jest] vyn. CC — 104—105 jest veliká ... k dobrému] pomoc k velikému dobrému O —
651 totižto abyšte byli trvánlivi v dobrém počatém. Nebo jsú mnozí tento čas svatý postní počali jako svatě živi býti, postili se, zpovídali, almužny dávali a jiné skutky dobré ukazovali, a v tom jedva den neb dva po velice noci trvali. A mnozí by byli rádi, 100 by jediné ti dnové spíše minuli, aby svú vuoli měli. A tak ta první svatost nebyla pravá, ale pokrytá a talešná, jako pod nějakú zástěrú. A ti potom, vracujíce se zase k vývratu svému, přijímají v se sedm duchuov horších a přebývají v nich. Ale pravé svěcení hoduov velikonočních neb jiných jest velmi úžitečné a jest veliká apoštol, svatý U — svatý Pavel apoštel CCiRTN — aby R — 96 totižto .. trvánlivi obnovujíce se B, totiž trvající RTU, totiž (+ trvati a C) trvajíce NC, trvajíce SO — « Nebot Jakož B, Ačkoliv O — 96—100 Nebo... měli] (Ale lidé, počavše některak teď jako svatě živi býti v postě, zpoví- davše se hříchův pod nějakau pošmaurností, potom od toho přestávají K, Ale pohříchu málo trvají! Teď v půstě počavše pěkně a jako svatě živi bejti, a již nyní všecko pomalu rozsypí a roztrausí a jako jim to již v za- pomenutí přijde C1-97 mnozí lidé TNSOC — ten R, v ten U — tento ... postní] v postě TNSOC — postní] v půstě RU — započali SO — jako] ně- kterak jako RTNC, nějak jako SO, vyn. U — 98—100 postili ... měli] a (+ potom C) po hodech ihned (+ zase C) ulevují (ulevili neb ulevují C, oblevují S0) TNSOC — 98 dobré ukazovali pokání svatého (svaté U) vedli RU — 99 ledva U — dva dni U — veliké U — byli] vyn. RU — 100 měli] konali U — tak] vyn. C1 — první vyn. K C1 — 101 (svatost a to(!) spovědl K, svatost, kterauž počali (započali S0) vésti TNSOC, svatost neb ti dobří skutkové, kteréž sau vedli C1 — nebyla ... falešná] nebyli sau v pravdě, ale C1 — 101—102 pravá ... zástěrú] jest (vyn. SO) v pravdě svatost, neb jest byla pod pokrytstvím a jako pod nějakým přikrytím pošmúrným TNSOC — 101 pokrytá a falešná] vyn. K, pokrytá, pošmaurná a falešná RU — 102 zástěrau a pokličkau) K, pokličkau a pod pošmaurností C1 — 102 103 A ti . .. v se] (A (+ tak CTNSO) v takové lidi po ( + těch božích CTNSO) hodech přichází (+ a vracuje (navracuje CO) se TNSOC) KTNSOC, A již v takové lidi navracuje se C1, A takoví všichni, kteříž se tak po hodech navracují (navracejí U) ke zlému a k hříchům, přijímají v sebe RU — 103 sedum R, jiných sedum SO — (vejdauce (+ tam CC1) přebývají KCCi přebývávají R, přebývají tam S — v nich] (tu) K, v nich. Čehož rač uchovati věčnej, milej Bůh nás toho zlého a takového svěcení C, v nich. Uchovej nás toho, milý, drahý (vyn. S) Pán (Pane NS) Bůh (Bože NS) TNS, Uchovejž nás toho, milej, věčnej Bože C., Čehož nás rač uchovati milý Pán Bůh O — Ale] Protož Ci — 103—104 Ale ... jiných] Zajisté já to pravím, že pravé svěcení svátkův velikonočních C, Svěcení zajistě právě svátkův velikonočních T, Svěcení (+ pak S0) zajisté (vyn. 0) svátkův pravé (vyn. S0) velikonočních NSO — 104 těchto hodův a svátkův C, — neb jiných] vyn. C1 — neb] fil KRU — (jiných slavnostech(!!)3 K, jiných (+ hodův a U) slavností RU — úžitečno R — jest] vyn. CC — 104—105 jest veliká ... k dobrému] pomoc k velikému dobrému O —
Strana 652
652 105 nápomoc k dobrému, když lidé v ty hody myslé o Pánu Kristu a rozmlúvají o něm; a netoliko to jest úžitečné, rozmlúvati o něm, ale i poslúchati spolu řečí jeho, li jako jsú ho tito poslúchali, jdúce B 228 do Emaus, a z toho poslúchaní o Pánu Ježíši byli jsú hořící v milo- vání jeho tak, že ho žádali, aby s nimi zůstal,řkúc: »Zuostaň 110 s námi, milý Pane, neb ť se připožďuje!« I my také, milí křesťané, prosme milosti jeho, ať s námi ráčí zuostati, neb ť se již připožďuje, to jest, že se blížíme k smrti, aby nám ráčil býti milostivý pomocník. Že pak milý Ježíš trestal tyto z nevěry řka jim: »Ó blázniví a zpozdilého srdce k věření!« Nebo najjistější jest zatracení těch, 105 (pomoc) KTNUSCC, — k dobrému] vyn. K — když] neb TNC, nebo sobě S0 — v ty hody] vyn. KRCJU, častějí TNC, často S, často o tom O — myslé] rozmlauvají TNSOC, mluví a přemejšlejí Ci — o Pánu Kristu] o tom (vyn. C1) drahém Pánu Ježíšovi CC,TNSO — Kristu a] (Bohu a rádi) K — 106 a rozmlúvají o něm] vyn. C. — 106—107 a roz- mlúvají ... spolu] rozjímajíce (+ sobě S) jeho dobrodíní a poslauchajíce TNSOC — 106 rozmlúvají rozmlauvali by U — rozmlúvati o něm] (mysliti a mluviti o Kristu) KC, mysliti a mluviti o drahém Pánu Ježíšovi (+ a o jeho dobrodínstvích R) RU — 107 (ale také) KC, ale také úžitečno jest RU — i poslúchati ... jeho] rádi slyšeti o něm C1 — spolu řečí] vyn. K, ho a řečí RU — jeho svatých SO — 107—108 jako ... Emaus] jako tito (ti N, tato C, + dnešní den S0) dva učedlníci, kteříž šli do Emaus, rozmlauvajíce (+ sobě S0) o něm TNSOC — 107 jsú] vyn. C — jsú ho] vyn. U — tito dva C1 — poslauchala Ci — jdúce] (kteříž sau šli) KRU, když sau šli C, — 108 a] (neb) KRUC, vyn. N — poslúchaní ... hořící] rozmlauvání o Kristu (drahém Pánu Ježíšovi C., Pánu Ježíšovi N, + to jim dobré přišlo, že sau C1) nalezli ho a hořící (hned v nich srdce hořela S0) biechu (byli CC,N, vyn. S0) KTNSOCC, — o Pánu ... jsú] a z mluvení o Pánu Ježíšovi nalezli sau ho a rozníceni byli v srdcích a RU — v] vyn. SO — lásce a milování C — milováním S0 — 109 tak ... žádali] a žádali sau C. — ho] (potom) K, ho ihned S — aby ... zůstal s sebú zuostati B — řkúc] když (+ jemu RU) řekli) KRU, řkauce k němu Ci — 110 milý] vyn. CC,KTNSO — se vyn. T, se již NCI — připožďuje] již k večerau přibližuje a den se již na- chejlil C, připozdívá RUNCI, jest (blíží S0) již k večerau TSO — Tak (Též C1) i my TNSOCC, — také] vyn. TNCC, — milí křesťané] vyn. KNSOCC, — 111 žádejme ho (vyn. S0) a prosme TNSOC — milosti jeho] vyn. KTNSO, jeho božské a svaté milosti C — ať... zuostati] aby zůstal s námi Ci ráčí zuostati] (zůstane) (+ svau milostí C) KRUTNSOC — již] vyn. CKTNSO (připozdívá) KRUTNSOCC, — 112 to jest] (totiž) KRUSO — že se — blížíme] (neb se béřeme) K — že ... k smrti] že sme (+ velmi C1) blízci od (k C.) smrti TNCI, blíží se nám čas smrti (+ naší 0) S0 — aby ... po- mocník] vyn. CC,KTNSO, aby on, drahý Pán, při naší smrti ráčil nám po- mocník (milostiv U) býti RU — 113 Že ... Ježíš] (Ale že jest Kristus (drahý Pán TNSCC, milý Pán O) KTNSOCC,, I že drahý Pán U — milý, drahý Pán Ježíš R — 113—
652 105 nápomoc k dobrému, když lidé v ty hody myslé o Pánu Kristu a rozmlúvají o něm; a netoliko to jest úžitečné, rozmlúvati o něm, ale i poslúchati spolu řečí jeho, li jako jsú ho tito poslúchali, jdúce B 228 do Emaus, a z toho poslúchaní o Pánu Ježíši byli jsú hořící v milo- vání jeho tak, že ho žádali, aby s nimi zůstal,řkúc: »Zuostaň 110 s námi, milý Pane, neb ť se připožďuje!« I my také, milí křesťané, prosme milosti jeho, ať s námi ráčí zuostati, neb ť se již připožďuje, to jest, že se blížíme k smrti, aby nám ráčil býti milostivý pomocník. Že pak milý Ježíš trestal tyto z nevěry řka jim: »Ó blázniví a zpozdilého srdce k věření!« Nebo najjistější jest zatracení těch, 105 (pomoc) KTNUSCC, — k dobrému] vyn. K — když] neb TNC, nebo sobě S0 — v ty hody] vyn. KRCJU, častějí TNC, často S, často o tom O — myslé] rozmlauvají TNSOC, mluví a přemejšlejí Ci — o Pánu Kristu] o tom (vyn. C1) drahém Pánu Ježíšovi CC,TNSO — Kristu a] (Bohu a rádi) K — 106 a rozmlúvají o něm] vyn. C. — 106—107 a roz- mlúvají ... spolu] rozjímajíce (+ sobě S) jeho dobrodíní a poslauchajíce TNSOC — 106 rozmlúvají rozmlauvali by U — rozmlúvati o něm] (mysliti a mluviti o Kristu) KC, mysliti a mluviti o drahém Pánu Ježíšovi (+ a o jeho dobrodínstvích R) RU — 107 (ale také) KC, ale také úžitečno jest RU — i poslúchati ... jeho] rádi slyšeti o něm C1 — spolu řečí] vyn. K, ho a řečí RU — jeho svatých SO — 107—108 jako ... Emaus] jako tito (ti N, tato C, + dnešní den S0) dva učedlníci, kteříž šli do Emaus, rozmlauvajíce (+ sobě S0) o něm TNSOC — 107 jsú] vyn. C — jsú ho] vyn. U — tito dva C1 — poslauchala Ci — jdúce] (kteříž sau šli) KRU, když sau šli C, — 108 a] (neb) KRUC, vyn. N — poslúchaní ... hořící] rozmlauvání o Kristu (drahém Pánu Ježíšovi C., Pánu Ježíšovi N, + to jim dobré přišlo, že sau C1) nalezli ho a hořící (hned v nich srdce hořela S0) biechu (byli CC,N, vyn. S0) KTNSOCC, — o Pánu ... jsú] a z mluvení o Pánu Ježíšovi nalezli sau ho a rozníceni byli v srdcích a RU — v] vyn. SO — lásce a milování C — milováním S0 — 109 tak ... žádali] a žádali sau C. — ho] (potom) K, ho ihned S — aby ... zůstal s sebú zuostati B — řkúc] když (+ jemu RU) řekli) KRU, řkauce k němu Ci — 110 milý] vyn. CC,KTNSO — se vyn. T, se již NCI — připožďuje] již k večerau přibližuje a den se již na- chejlil C, připozdívá RUNCI, jest (blíží S0) již k večerau TSO — Tak (Též C1) i my TNSOCC, — také] vyn. TNCC, — milí křesťané] vyn. KNSOCC, — 111 žádejme ho (vyn. S0) a prosme TNSOC — milosti jeho] vyn. KTNSO, jeho božské a svaté milosti C — ať... zuostati] aby zůstal s námi Ci ráčí zuostati] (zůstane) (+ svau milostí C) KRUTNSOC — již] vyn. CKTNSO (připozdívá) KRUTNSOCC, — 112 to jest] (totiž) KRUSO — že se — blížíme] (neb se béřeme) K — že ... k smrti] že sme (+ velmi C1) blízci od (k C.) smrti TNCI, blíží se nám čas smrti (+ naší 0) S0 — aby ... po- mocník] vyn. CC,KTNSO, aby on, drahý Pán, při naší smrti ráčil nám po- mocník (milostiv U) býti RU — 113 Že ... Ježíš] (Ale že jest Kristus (drahý Pán TNSCC, milý Pán O) KTNSOCC,, I že drahý Pán U — milý, drahý Pán Ježíš R — 113—
Strana 653
653 115 kteří nemají pravé víry. Ale tito učedlníci nedlúho stáli v té nevěře, ale hned jako včíra šli, zdali by se kterému kde okázal; protož také jako náhodau ukázal se jim Pán v osobě pútníka. Dí doktor de Cassia: »Ktož kolivěk hledá Ježíše z příhody aneb z nějakového slibu, a ne zmilosti aneb z lásky, takovým se ukáže Kristus v vuosobě 120 pútníka [na znamení toho], ale ne v vlastní osobě«. Nebo dábel umí lidi klamati, že oni hledají Ježíše z náhody; že se teď [u] Veliký pátek nahodil aneb velika noc, tu teď nětco učiní a zdá se jim, že tím velmi Bohu poslúží — a to nebylo z žádné milosti, než teď 114 z nevěry ... věření!] (dva (vyn. CCRUTNSO) učedlníky, protože (z toho, že CC,RUTNSO) sau víry (+ té U) pravé (vyn. KTNSO) neměli) KRUTNSOCCI — 114 Nebo] A to proto, neb C1 — najjistější] jisté NTSOC nejjistší C, — těch lidí NSOC — 115 kteří] ješto O — pravé] vyn. KRC,UO — Ale ... stáli] Tak (Jako O) i tito stáli, však (ač O) nedlauho SO — Ale tito] Že pak ti (ta C) dva TNC — tito učedlníci] (že sau) KC, — učedlníky C — nedlúho .. . nevěře] v nevěře dlauho nestáli C1 — stála TC — 116 ale nebo SO — šla T některému U — kde] (z nich; KCITNUSO, z nich kde RC — 116—117 protož... náhodau] a on, milý (+ drahý N) Pán, tak jako z (zná N) náhody (potřebu N) TNSOC — 117 také jako] i C. — také vyn. U — jim] vyn. O — Pán] Pán drahý RU, vyn. CCTNSO — osobě spůsobu USO - pautníkův(!) T — Jako dí T — 117—118 Dí... Cassia] vyn. SO — 117 doktor] (Šimon) KCi — 118 Ktož kolivěk] Nebo kdo O — kolivěk] vyn. NSCCI — Krista C, drahého Pána Ježíše TNSOC - příhody náhody TNSOCC, — aneb] a U — nějakého TNUSC — 119 slibu] slibu toliko TNC, skutku dobrého nebo z slibu SO — z milosti aneb z lásky] vedlé (podlé 0) vůle boží a (+ jestli ť O) nemiluje (+ li S) ho právě (+ a upřímně N) TNSOC — aneb z lásky] a ne vedlé vůle boží C1 — aneb z] ani z pravé RU — ukáže] zjevuje N, ukazuje CSO — Kristus] vyn. C., Kristus Pán RNC — vuosobě] postavě SO — 120 pautníkův(!) RU, pautničic TNSOC — [na znamení toho] vyn. KRUNTSOCC, — ale] vyn. RU, a TNSOC — ale ... osobě] a ne vlastně v své osobě C1 — v své vlastní TNSOC — osobě] vyn. TNSO — ďábel náramně chytře C, — 121 (umí velmi) KRU, chytře umí N, umí divně S0 — že] aby TNSOCC, — hledali C, hledali drahého Pána TNSOC — Ježíše] Krista C, drahého Pána z příhody aneb RU — 121—125 že se teď... Boha] (to jest při hodech toliko; neb hodové náhodau přicházejí a oni tu chvíli toliko hledají ho) K, to (totiž S) jest (vyn. S) při hodech znamenitých toliko; neb takoví hodové a slavnosti z náhody přicházejí svými časy, protož taky takoví lidé hledají Pána Boha, a nenalézají TNSC, totiž v příhodách rozličných a znamenitých; nebo takovým slavní hodové z náhody přicházejí svými časy; protož také takoví Boha hledají, a ne- nalézají O, to jest, že se teď velika noc nahodila aneb Velikej pátek aneb jiní hodové, ješto se náhodau časy svejmi přiházejí, a při těch hodech, hle- dajíce Pána Ježíše C, — 121 [u] vyn. RUC. — 122 aneb] aneb teď R, a U — 122—123 a zdá ... poslúží] že se jim bude zdáti, že sau velmi dobře po- slaužili Bohu RU — 123 teď proto RU — 124 s jinými dobrými RU — 125
653 115 kteří nemají pravé víry. Ale tito učedlníci nedlúho stáli v té nevěře, ale hned jako včíra šli, zdali by se kterému kde okázal; protož také jako náhodau ukázal se jim Pán v osobě pútníka. Dí doktor de Cassia: »Ktož kolivěk hledá Ježíše z příhody aneb z nějakového slibu, a ne zmilosti aneb z lásky, takovým se ukáže Kristus v vuosobě 120 pútníka [na znamení toho], ale ne v vlastní osobě«. Nebo dábel umí lidi klamati, že oni hledají Ježíše z náhody; že se teď [u] Veliký pátek nahodil aneb velika noc, tu teď nětco učiní a zdá se jim, že tím velmi Bohu poslúží — a to nebylo z žádné milosti, než teď 114 z nevěry ... věření!] (dva (vyn. CCRUTNSO) učedlníky, protože (z toho, že CC,RUTNSO) sau víry (+ té U) pravé (vyn. KTNSO) neměli) KRUTNSOCCI — 114 Nebo] A to proto, neb C1 — najjistější] jisté NTSOC nejjistší C, — těch lidí NSOC — 115 kteří] ješto O — pravé] vyn. KRC,UO — Ale ... stáli] Tak (Jako O) i tito stáli, však (ač O) nedlauho SO — Ale tito] Že pak ti (ta C) dva TNC — tito učedlníci] (že sau) KC, — učedlníky C — nedlúho .. . nevěře] v nevěře dlauho nestáli C1 — stála TC — 116 ale nebo SO — šla T některému U — kde] (z nich; KCITNUSO, z nich kde RC — 116—117 protož... náhodau] a on, milý (+ drahý N) Pán, tak jako z (zná N) náhody (potřebu N) TNSOC — 117 také jako] i C. — také vyn. U — jim] vyn. O — Pán] Pán drahý RU, vyn. CCTNSO — osobě spůsobu USO - pautníkův(!) T — Jako dí T — 117—118 Dí... Cassia] vyn. SO — 117 doktor] (Šimon) KCi — 118 Ktož kolivěk] Nebo kdo O — kolivěk] vyn. NSCCI — Krista C, drahého Pána Ježíše TNSOC - příhody náhody TNSOCC, — aneb] a U — nějakého TNUSC — 119 slibu] slibu toliko TNC, skutku dobrého nebo z slibu SO — z milosti aneb z lásky] vedlé (podlé 0) vůle boží a (+ jestli ť O) nemiluje (+ li S) ho právě (+ a upřímně N) TNSOC — aneb z lásky] a ne vedlé vůle boží C1 — aneb z] ani z pravé RU — ukáže] zjevuje N, ukazuje CSO — Kristus] vyn. C., Kristus Pán RNC — vuosobě] postavě SO — 120 pautníkův(!) RU, pautničic TNSOC — [na znamení toho] vyn. KRUNTSOCC, — ale] vyn. RU, a TNSOC — ale ... osobě] a ne vlastně v své osobě C1 — v své vlastní TNSOC — osobě] vyn. TNSO — ďábel náramně chytře C, — 121 (umí velmi) KRU, chytře umí N, umí divně S0 — že] aby TNSOCC, — hledali C, hledali drahého Pána TNSOC — Ježíše] Krista C, drahého Pána z příhody aneb RU — 121—125 že se teď... Boha] (to jest při hodech toliko; neb hodové náhodau přicházejí a oni tu chvíli toliko hledají ho) K, to (totiž S) jest (vyn. S) při hodech znamenitých toliko; neb takoví hodové a slavnosti z náhody přicházejí svými časy, protož taky takoví lidé hledají Pána Boha, a nenalézají TNSC, totiž v příhodách rozličných a znamenitých; nebo takovým slavní hodové z náhody přicházejí svými časy; protož také takoví Boha hledají, a ne- nalézají O, to jest, že se teď velika noc nahodila aneb Velikej pátek aneb jiní hodové, ješto se náhodau časy svejmi přiházejí, a při těch hodech, hle- dajíce Pána Ježíše C, — 121 [u] vyn. RUC. — 122 aneb] aneb teď R, a U — 122—123 a zdá ... poslúží] že se jim bude zdáti, že sau velmi dobře po- slaužili Bohu RU — 123 teď proto RU — 124 s jinými dobrými RU — 125
Strana 654
654 aby se z dobrými lidmi srovnali a z lidí nebyli. A takoví, ačkoli 125 hledají Boha, ale nehledají ho z pravého srdce; protož ho ne- naleznú tak, jakž jest vpravdě. Neb dí Pán Buoh (Jeremie): »Budete-li mne hledati z Kcelého" srdce Kvašeho", budu ť nalezen od vás«. Ještě toto, že drahý Pán ukázal se [těmto učedlníkóm] v osobě 130 pútníka, na znamení toho, že všickni lidé «na tomto světě jsú jako pútníci. Nebo jako pautník, přijda do některého města, nedlúho v něm pobude, ale tudíž z něho pryč jde: tak my nemáme sobě zde, na tomto světě, dlúhého li obydlé troštovati, ale tam, B 229 k onomu svrchnímu městu nebeskému máme táhnúti, tam túžiti 135 i mysliti a tam se obrátiti. Svatý David říkal: »Hostem a pútníkem ale] vyn. C, nebo TNSOC — ho] vyn. R — pravého] celého TNSOCC, — — 125—126 protož... vpravdě] a takto nenaleznau v pravé pravdě, jakž jest) K, protož ti nenaleznau ho v pravé pravdě RU, a tak ho nenalézají v pravé pravdě TNC, vyn. SO — 126 Neb ... Jeremie] (A prorok Jeremiáš dí v osobě boží) K, Neb sám Pán Bůh dí skrze Jeremiáše proroka (vyn. U) RU, Jakož dí (praví O) prorok Jeremiáš v osobě Boha (boží C) řka (vyn. O) TNSOC — skrze Jeremiáše proroka v XIX, C, — 127 «celého pravého BU — vašeho vyn. B — 127—128 tehdy ť nalezen budu (bude S) TNSOC — 128 vás, pakli nebudete, také mne nenaleznete) K — 129 Ještě... Pán] (A že Kristus) K — Ještě toto] Ale TNSOCC, — toto] vyn. RU — drahý vyn. U — Pán Ježíš RU — tuto se ukázal TNSC — [těmto učedlníkóm] vyn. KRNUSOC — osobě] způsobě C — 130 pautničí RU — (lidé, kteří sau) K — «na v B, zde na C — 131 jako] vyn. KRTU, toliko N — Nebo] (A) KTN, A právě C. — (když přijde) K, přijda někde C. — některého kterého koli B — domu aneb města O — 132 nedlúho] (málo) KC1 — v něm] tu C1 — v něm ... jde] tam bejvá, ale vskůře odchází T, tam zůstává (bývá SCO), ale brzo (+ zase S0) vychází (odchází CSO) NSOC — ale ... jdej (a hned se (+ zase odtud C1) pryč béře) KC, — tak] tak též R, též C takéž i U, tak i TNSOC — (my, poněvadž sme pautníci) K, i my také C. — 133 zde] vyn. O — na tomto světě] vyn. KTNSOCC, na světě U — dlúhého] dlauho C, — obydlé] bytu U — troštovati] (pokládati) KTNSOC, klásti C, sobě(!) pokládati R, zakládati U — 133—134 tam... obrátiti] táhnauti se k jinému, svrchovanému C. —133—136 tam k onomu... moji«] máme se táhnauti k (vyn. S0) jinému (vyn. SO), k onomu (+ bytu S0), kteréž (kterýž CSO) jest tam (vyn. S0) na (v O) nebi (nebesích O) věčné (věčně C, vyn. SO). Neb (Jakož O) dí svatý (vyn. O) David: »Příchozí (Příchozím N, Pohostinu a příchozí C) já (vyn. CSO) u tebe a pautníkem« CTNSO — 134 svrchovanému U — městu nebeskému] (obydlí; K — nebeské- mu vždy se RU — 134—136 tam túžiti... moji«] vyn. K — 134 túžiti] vyn. U — 135 i] tam R, vyn. U — se obrátiti] své zření obrátiti a tam 127 Podle Jer. 29, 13 — 135 Podle Ž. 39, 13 —
654 aby se z dobrými lidmi srovnali a z lidí nebyli. A takoví, ačkoli 125 hledají Boha, ale nehledají ho z pravého srdce; protož ho ne- naleznú tak, jakž jest vpravdě. Neb dí Pán Buoh (Jeremie): »Budete-li mne hledati z Kcelého" srdce Kvašeho", budu ť nalezen od vás«. Ještě toto, že drahý Pán ukázal se [těmto učedlníkóm] v osobě 130 pútníka, na znamení toho, že všickni lidé «na tomto světě jsú jako pútníci. Nebo jako pautník, přijda do některého města, nedlúho v něm pobude, ale tudíž z něho pryč jde: tak my nemáme sobě zde, na tomto světě, dlúhého li obydlé troštovati, ale tam, B 229 k onomu svrchnímu městu nebeskému máme táhnúti, tam túžiti 135 i mysliti a tam se obrátiti. Svatý David říkal: »Hostem a pútníkem ale] vyn. C, nebo TNSOC — ho] vyn. R — pravého] celého TNSOCC, — — 125—126 protož... vpravdě] a takto nenaleznau v pravé pravdě, jakž jest) K, protož ti nenaleznau ho v pravé pravdě RU, a tak ho nenalézají v pravé pravdě TNC, vyn. SO — 126 Neb ... Jeremie] (A prorok Jeremiáš dí v osobě boží) K, Neb sám Pán Bůh dí skrze Jeremiáše proroka (vyn. U) RU, Jakož dí (praví O) prorok Jeremiáš v osobě Boha (boží C) řka (vyn. O) TNSOC — skrze Jeremiáše proroka v XIX, C, — 127 «celého pravého BU — vašeho vyn. B — 127—128 tehdy ť nalezen budu (bude S) TNSOC — 128 vás, pakli nebudete, také mne nenaleznete) K — 129 Ještě... Pán] (A že Kristus) K — Ještě toto] Ale TNSOCC, — toto] vyn. RU — drahý vyn. U — Pán Ježíš RU — tuto se ukázal TNSC — [těmto učedlníkóm] vyn. KRNUSOC — osobě] způsobě C — 130 pautničí RU — (lidé, kteří sau) K — «na v B, zde na C — 131 jako] vyn. KRTU, toliko N — Nebo] (A) KTN, A právě C. — (když přijde) K, přijda někde C. — některého kterého koli B — domu aneb města O — 132 nedlúho] (málo) KC1 — v něm] tu C1 — v něm ... jde] tam bejvá, ale vskůře odchází T, tam zůstává (bývá SCO), ale brzo (+ zase S0) vychází (odchází CSO) NSOC — ale ... jdej (a hned se (+ zase odtud C1) pryč béře) KC, — tak] tak též R, též C takéž i U, tak i TNSOC — (my, poněvadž sme pautníci) K, i my také C. — 133 zde] vyn. O — na tomto světě] vyn. KTNSOCC, na světě U — dlúhého] dlauho C, — obydlé] bytu U — troštovati] (pokládati) KTNSOC, klásti C, sobě(!) pokládati R, zakládati U — 133—134 tam... obrátiti] táhnauti se k jinému, svrchovanému C. —133—136 tam k onomu... moji«] máme se táhnauti k (vyn. S0) jinému (vyn. SO), k onomu (+ bytu S0), kteréž (kterýž CSO) jest tam (vyn. S0) na (v O) nebi (nebesích O) věčné (věčně C, vyn. SO). Neb (Jakož O) dí svatý (vyn. O) David: »Příchozí (Příchozím N, Pohostinu a příchozí C) já (vyn. CSO) u tebe a pautníkem« CTNSO — 134 svrchovanému U — městu nebeskému] (obydlí; K — nebeské- mu vždy se RU — 134—136 tam túžiti... moji«] vyn. K — 134 túžiti] vyn. U — 135 i] tam R, vyn. U — se obrátiti] své zření obrátiti a tam 127 Podle Jer. 29, 13 — 135 Podle Ž. 39, 13 —
Strana 655
655 jsem já jako i všickni otcové moji«. A apoštol svatý Pavel takto praví: »Nemáme zde přebývajícého miesta, ale búdúcího hledajme«, »neb jsme nic nepřinesli s sebú na tento svět a bez pochyby že také ustrnauti RU — Jako říkával svatej David C — říkal] on, ješto takto říkal: »Milý Bože R, takto říkal: »Ach, milý Pane U — pútníkem] příchozím a pautníkem C. 136 já na tomto světě R, já zde na světě U — jako . . . moji] u tebe C. 136—137 A apoštol... praví] (Jakož dí svatý Pavel; K — 136 apoštol] vyn. USO takto] vyn. RNTUSOCC, — 137 dí (+ že C,) NTUCC, — přebývajícého] přebejvajícího aneb obejvajícího C, zůstá- vajícího 80 města USO — ale budúcího] vyn. K — hledáme RUSO; po hledajme teprve v K slova (ř. 135—136): Svatý .. . moji« — 138 172 neb jsme nic . . . nepoznáním] v K celá tato partie zní takto (místy nečitelné, jak ukazují 9 závorky; text v nich doplněn podle Naučení spasitedlných, tuto vzadu otištěných): (Ale vizme, co dále dí svaté čtení: »Vece jim Pán Ježíš (totiž těm dvěma učedníkům): Kteréž sou to řeči, kteréž rozmlouváte vespolek a sauce smutni?« Tu máme věděti, že se někteří lidé ústavně rmoutí na hříchy. I dí svatý Bernart, že to nejni dobře, člověku se vždycky rmautiti, aby člověk v zoufalství neupadl, ale dí: »Při- míchej ku pelyňce medu, rozpomeň se na dobrodíní boží, na jeho zaslaužení a na jeho milosrdenství, a tu vyrazíš neřádnou bázen, neb on dí: »Větší jest mé milosrdenství než tvé prohřešení«. Neb «ti lidé nejlép stojí, když se chtí modliti, nejprv své hříchy spomenou, s kým mají mluviti, že s (vyn!) všemohoucím Bohem; a druhé, že se utekou hned k jeho dobrodíním a k jeho milosrdenství a v tom naději vezmú řkouce: »Však jest on, milý Pán, dosti učinil za všechny hříchy«! Ale pak hned vezmi k tomu rybu pečenau, jako ji apoštolé dali Pánu Ježíšovi, a plást strdi: rybu pečenou, aby také své tělo pekl a sušil. Neb, jakož jest apoštolům dal drobty — a ti drobtové znamenají: co sou svatí všichni trpěli aneb trpět budú proti Kristovu trpení, jich trpení sou jako drobtové — avšak chice Pán Ježíš, aby jeho volení také trpěli a tím sobě více zasloužili odplaty). A to jest poklad církve svaté, aby lidé, což pro Bůh trpí, to trpení přikládali ku(!) trpení Pána Ježíše. Neb, když člověk spůsobený, hříšný spovídá se a má úmysl hříchův do smrti káti(!) a v ně se nenavracovati, tehdy jemu Bůh hříchy odpustí, a ne po jednom, ale všichny spolu. Jakož dí Vilhelmus in Racionali, že tak jest štědrá milost boží, že ne po jednom, ale pojednou všechny hříchy odpustí spólu, ale mauky a viny ne ihned odpustí, než musí lidé z toho pokladu církve svaté bráti, aby také nějaké utrpení na svém těle nesli, aby sobě oné mauky umenšovali a tak aby i hřích byl shla- zen i vina byla odpuštěna. A muože člověk tak činiti a takové utrpení nésti, že i hřích i vina pojednau bude shlazena, jako Mariji Magdaleně. Neb dí svatý Rehoř, že, koliko koli měla neřádných kochání, tolik vydala obětí 137 Podle Žid. 13, 14 a 1. Tim. 6, 7. 138 172 Různočtení v K jest podobné kázání I. na úterý velikonoční ř. 233 nn. a II. kázání na týž den ř. 40 nn. Totéž i v Naučeních spasi- tedlných.
655 jsem já jako i všickni otcové moji«. A apoštol svatý Pavel takto praví: »Nemáme zde přebývajícého miesta, ale búdúcího hledajme«, »neb jsme nic nepřinesli s sebú na tento svět a bez pochyby že také ustrnauti RU — Jako říkával svatej David C — říkal] on, ješto takto říkal: »Milý Bože R, takto říkal: »Ach, milý Pane U — pútníkem] příchozím a pautníkem C. 136 já na tomto světě R, já zde na světě U — jako . . . moji] u tebe C. 136—137 A apoštol... praví] (Jakož dí svatý Pavel; K — 136 apoštol] vyn. USO takto] vyn. RNTUSOCC, — 137 dí (+ že C,) NTUCC, — přebývajícého] přebejvajícího aneb obejvajícího C, zůstá- vajícího 80 města USO — ale budúcího] vyn. K — hledáme RUSO; po hledajme teprve v K slova (ř. 135—136): Svatý .. . moji« — 138 172 neb jsme nic . . . nepoznáním] v K celá tato partie zní takto (místy nečitelné, jak ukazují 9 závorky; text v nich doplněn podle Naučení spasitedlných, tuto vzadu otištěných): (Ale vizme, co dále dí svaté čtení: »Vece jim Pán Ježíš (totiž těm dvěma učedníkům): Kteréž sou to řeči, kteréž rozmlouváte vespolek a sauce smutni?« Tu máme věděti, že se někteří lidé ústavně rmoutí na hříchy. I dí svatý Bernart, že to nejni dobře, člověku se vždycky rmautiti, aby člověk v zoufalství neupadl, ale dí: »Při- míchej ku pelyňce medu, rozpomeň se na dobrodíní boží, na jeho zaslaužení a na jeho milosrdenství, a tu vyrazíš neřádnou bázen, neb on dí: »Větší jest mé milosrdenství než tvé prohřešení«. Neb «ti lidé nejlép stojí, když se chtí modliti, nejprv své hříchy spomenou, s kým mají mluviti, že s (vyn!) všemohoucím Bohem; a druhé, že se utekou hned k jeho dobrodíním a k jeho milosrdenství a v tom naději vezmú řkouce: »Však jest on, milý Pán, dosti učinil za všechny hříchy«! Ale pak hned vezmi k tomu rybu pečenau, jako ji apoštolé dali Pánu Ježíšovi, a plást strdi: rybu pečenou, aby také své tělo pekl a sušil. Neb, jakož jest apoštolům dal drobty — a ti drobtové znamenají: co sou svatí všichni trpěli aneb trpět budú proti Kristovu trpení, jich trpení sou jako drobtové — avšak chice Pán Ježíš, aby jeho volení také trpěli a tím sobě více zasloužili odplaty). A to jest poklad církve svaté, aby lidé, což pro Bůh trpí, to trpení přikládali ku(!) trpení Pána Ježíše. Neb, když člověk spůsobený, hříšný spovídá se a má úmysl hříchův do smrti káti(!) a v ně se nenavracovati, tehdy jemu Bůh hříchy odpustí, a ne po jednom, ale všichny spolu. Jakož dí Vilhelmus in Racionali, že tak jest štědrá milost boží, že ne po jednom, ale pojednou všechny hříchy odpustí spólu, ale mauky a viny ne ihned odpustí, než musí lidé z toho pokladu církve svaté bráti, aby také nějaké utrpení na svém těle nesli, aby sobě oné mauky umenšovali a tak aby i hřích byl shla- zen i vina byla odpuštěna. A muože člověk tak činiti a takové utrpení nésti, že i hřích i vina pojednau bude shlazena, jako Mariji Magdaleně. Neb dí svatý Rehoř, že, koliko koli měla neřádných kochání, tolik vydala obětí 137 Podle Žid. 13, 14 a 1. Tim. 6, 7. 138 172 Různočtení v K jest podobné kázání I. na úterý velikonoční ř. 233 nn. a II. kázání na týž den ř. 40 nn. Totéž i v Naučeních spasi- tedlných.
Strana 656
656 s sebú nic odnésti nebudeme moci«. A jako pútníci berú s sebú na 140 cestu pokrm a nesú sobě v mošničkách aneb v uzlících: takéž i my, že jsme pútníci na tomto světě, zpuosobujme se k cnostnému životu, skrze kterýžto mohli bychom přijíti do nebe, přijímajíce pro posilnění tělo a krev drahého) Pána Ježíše Krista. Ale že těmto učedlníkóm řekl Pán: »Proč jste smutni?« Tak právě ti, kteří mají smutek na své hříchy, stýští sobě a pláčí, že jsú potratili milost boží, takoví ji zase [nejnajdú. Ó dobrý to smutek a svaté tesklení, když sobě člověk stýště, vida na někom nětco dobrého, a sám toho nemaje. Ale některých lidí tesknost 145 na svém těle K — 138—139 neb ... moci] vyn. CC,TNSO — s sebú] vyn. RU — bez pochybení R — také] žádný U — 139 s sebú] vyn. RU — ne- budeme] z něho nebude U — A] Rovně SO — pútníci] tito pautníci, když chtějí na cestu jíti SO — s sebú] sobě SO — 139—140 na cestu ... uzlících] pokrmy (pokrm S0) do mošniček TNSOCC, — 140 aneb v uzlících] vyn. C„U — nějakých uzlících R — 141 že jsme ... světě] vyn. TNSOCC, — pautníci, nesme, totiž U — «světě) vyn.(!) B — zpuosobujem B, spůsobme U — 141—143 zpuosobujme ... drahého se k tomu strojme, abychom mohli přijíti do nebe, berauce sobě do svého srdce ku posilnění té cesty drahé tělo a krev O — 141 se] sobě N — 142—143 cnost- nému ... drahého ctnostem přijímaní těla a krve B, tomu pokrmu (vyn. S), skrze (vyn. S) kterýžto (vyn. S) bychom mohli přijíti do nebe, berauce (+ sobě do svého srdce S) pro (ku S) posilnění tělo a krev drahého (našeho N) TNSC — 142 cnostnému] budaucímu věčnému C. — skrze ... bychom] skrze kříž a zármutky, tak abychom skrze ně mohli U — skrze kterýžto] kudy C. — 143 nebeskýho království R — přijímajíce] vezmauce C. posilnění duše C. — drahého» milého U — 144 Krista] vyn. RUTSOCC, 145 že tuto O — těm C., k těmto SO — Pán] Pán Ježíš RU, milý Pán Kristus TNSC, Kristus Pán C., vyn. O — Proč] Co rozmlauváte jdauce a C. — tak smutni? SO — 146 Nebo tak SO, Tak také C — 146—148 právě... tesklení] kteříž (někteří S, mnozí O) se lidé rmautí, protože sau pro své hříchy stratili (+ Ježíše, tu 0) milost boží, pláčíce a kvílíce stýšťé sobě, a ti ť budau moci naleznauti (nalézti S) milost božie, (+ ó NC) dobrá (+ jest S0) to (taková O) žalost! TNCSO — 146 mají... pláčí] by se rmautili z toho C. — 146—147 na své... [nenajdú] aneb tesknost z toho, že sau pro své těžké (vyn. U) hříchy potratili milost boží, i pláčí, tesklí, rmautí se, takoví ť budau moci naleznauti (najíti U) milost boží RU — 147 jsú] sau skrze hříchy a nepravosti Ci — 147—148 takoví ... stýště] mohli by tak milost boží najíti a potěšil by jich milej Kristus jako těchto učedlníkův v jich zármutku a tesknosti. Neb jest to velmi dobrá tesknost a dobrej zármutek, když se člověk rmautí Ci — 148 smutek] zármutek RU — proto stýště TNSOC, stýská a tesklí RU — 149 nětco dobrého] některý (vyn. S0) dobrý skutek TNSOC — a sám .. . nemaje] býti, a (+ že C1) on toho nemůže
656 s sebú nic odnésti nebudeme moci«. A jako pútníci berú s sebú na 140 cestu pokrm a nesú sobě v mošničkách aneb v uzlících: takéž i my, že jsme pútníci na tomto světě, zpuosobujme se k cnostnému životu, skrze kterýžto mohli bychom přijíti do nebe, přijímajíce pro posilnění tělo a krev drahého) Pána Ježíše Krista. Ale že těmto učedlníkóm řekl Pán: »Proč jste smutni?« Tak právě ti, kteří mají smutek na své hříchy, stýští sobě a pláčí, že jsú potratili milost boží, takoví ji zase [nejnajdú. Ó dobrý to smutek a svaté tesklení, když sobě člověk stýště, vida na někom nětco dobrého, a sám toho nemaje. Ale některých lidí tesknost 145 na svém těle K — 138—139 neb ... moci] vyn. CC,TNSO — s sebú] vyn. RU — bez pochybení R — také] žádný U — 139 s sebú] vyn. RU — ne- budeme] z něho nebude U — A] Rovně SO — pútníci] tito pautníci, když chtějí na cestu jíti SO — s sebú] sobě SO — 139—140 na cestu ... uzlících] pokrmy (pokrm S0) do mošniček TNSOCC, — 140 aneb v uzlících] vyn. C„U — nějakých uzlících R — 141 že jsme ... světě] vyn. TNSOCC, — pautníci, nesme, totiž U — «světě) vyn.(!) B — zpuosobujem B, spůsobme U — 141—143 zpuosobujme ... drahého se k tomu strojme, abychom mohli přijíti do nebe, berauce sobě do svého srdce ku posilnění té cesty drahé tělo a krev O — 141 se] sobě N — 142—143 cnost- nému ... drahého ctnostem přijímaní těla a krve B, tomu pokrmu (vyn. S), skrze (vyn. S) kterýžto (vyn. S) bychom mohli přijíti do nebe, berauce (+ sobě do svého srdce S) pro (ku S) posilnění tělo a krev drahého (našeho N) TNSC — 142 cnostnému] budaucímu věčnému C. — skrze ... bychom] skrze kříž a zármutky, tak abychom skrze ně mohli U — skrze kterýžto] kudy C. — 143 nebeskýho království R — přijímajíce] vezmauce C. posilnění duše C. — drahého» milého U — 144 Krista] vyn. RUTSOCC, 145 že tuto O — těm C., k těmto SO — Pán] Pán Ježíš RU, milý Pán Kristus TNSC, Kristus Pán C., vyn. O — Proč] Co rozmlauváte jdauce a C. — tak smutni? SO — 146 Nebo tak SO, Tak také C — 146—148 právě... tesklení] kteříž (někteří S, mnozí O) se lidé rmautí, protože sau pro své hříchy stratili (+ Ježíše, tu 0) milost boží, pláčíce a kvílíce stýšťé sobě, a ti ť budau moci naleznauti (nalézti S) milost božie, (+ ó NC) dobrá (+ jest S0) to (taková O) žalost! TNCSO — 146 mají... pláčí] by se rmautili z toho C. — 146—147 na své... [nenajdú] aneb tesknost z toho, že sau pro své těžké (vyn. U) hříchy potratili milost boží, i pláčí, tesklí, rmautí se, takoví ť budau moci naleznauti (najíti U) milost boží RU — 147 jsú] sau skrze hříchy a nepravosti Ci — 147—148 takoví ... stýště] mohli by tak milost boží najíti a potěšil by jich milej Kristus jako těchto učedlníkův v jich zármutku a tesknosti. Neb jest to velmi dobrá tesknost a dobrej zármutek, když se člověk rmautí Ci — 148 smutek] zármutek RU — proto stýště TNSOC, stýská a tesklí RU — 149 nětco dobrého] některý (vyn. S0) dobrý skutek TNSOC — a sám .. . nemaje] býti, a (+ že C1) on toho nemůže
Strana 657
657 150 bývá zlá, ješto se rmútí pro dobrý skutek v zákoně božím zalo- žený. Jako když se káže na lichevníky, aby darmo půjčili, za to nic nežádali — a to jest přikázaní boží, vespolek sobě půjčovati a nic se za to nenadějíce —, tehdy jim, to nelíbo, rmútí se: »A, co mu mám pak darmo puojčiti? Totě, to, naučíš mě tomu, kněže!« 155 Opět, když se káže na lidi hrdé, pyšné, vládyky městské, aby se po nich kožiši, blány nesmýkali a chomútuov sobě na hlavy ne- dělali, v zlatě, v stříbře, v rauše drahém nechodili, hněvají se, řkú: »Nevěrný pop, an jiného nic neumí, jedno dobré lidi haněti!« Opět protivníci pravdy boží rmútí se, hněvají, kaceřují, 160 hanějí, když vidí, ano klid obecní přijímá tělo a krev boží, míti (+ poželí, popláče, pozávidí, dobrá ť jest to jistě, svatá závist a žalost; ne aby želel a záviděl toho, že on má, ale toho, že on nemůže míti C1) RUC, a že sám toho nemá. Jako (4 onano NO) Ráchel, jsauci neplodná, i záviděla Lie (vyn. S0), sestře své, protože (že O) ona byla plodná a děti časté (často S0) mívala, a (ale S0) ona nemohla míti (+ jako Lia TNC, + nic SO) TNSOC — Ale] Nebo N, Alevšak SO — tesknost] truchlivost neboli (a SO) žalost (žádost C) TSOC, žalost N, zármutek Ci — 150 velmi zlá O, velmi zlej Cr se ještoj že oni mnohokrát TNSOC — rmautí a hněvají RUC, — 150 152 «pro ... půjčovati a když se jim pravda z zákona božího mluví. Jako lichevník, když uslyší přikázaní boží: »Vespolek sobě puojčujte B — 150 151 založenej a utvrzenej C1 — 151 káže a mluví Ci — 151—153 darmo ... nenadějíce] půjčovali a z toho nic nebrali Ci — 151—158 aby darmo ... hančti] aneb (a 0) na zjevné cizoložníky, tehdy se jim to nelíbí a mrzí je to (vyn. S0) a (až i 0) rmautí se proto. Opět ženy pyšné, hrdé, kterak se ony hněvají, když se jich (jim jejich S0) pejcha oznamuje a zby- tečnost přílišná (daremná S0) na rauše, ano se po nich blány (vyn. N) neb (vyn. N) sukně (vyn. N) s (vyn. NSO) uocasy (vyn. S0) povlekau (vlekau O) na loket neb (vyn. C) více (vyn. C) TNSOC — 153 za to] odtud RU— jimo jemu B nelíbo] se nelíbí Cp nelíbo, nemílo R — rmautí se z toho C — 153 154 A .. . kněže] vyn. C. — 153 A, prej U — 154 pak] vyn. U — Totě] To to U nenaučíš (+ ty U) RU — 155 když se káže] se domlauvá a káže kněz a zprávce C1 — 155 158 vládyky ... haněti!« také se z toho hněvají a rmautí a v nenávisti mají pro to kazatele C. — 155 vládyky městské] sedlské i městské, na (vyn. U) vládyky (vyn. U) RU — kožiši, blány] sukně, blány, kožichové (kožichy U) RU — 156 chomútuov ... ne- dělali] drdolů na hlavách aby nenosily U — sobě ... nedělali] velikých na hlavách a rohův neměli, aby R — 157 v zlatě] vyn. U — v stříbře, v perlách RU v rauše drahém vyn. U — 157—158 nechodili ... řkůj aby nechodily, uzříš, ani (an U) ť se zhněvají (hněvají U), zbauří (bauří U) a v nenávist kněze vezmau a řeknau (budau ještě říci R) RU — 159 160 Opět... hanějí] Též (Takéž S0, + i C) úhlavní nepřátelé kalicha (kříže S0) (F Kristova C, + a kalichu Páně proto (vyn. O) SO) rmantí se (1 příliš 0) a tesknost velikau mají TNSOC — 159 Opět] Též C A U 159 160 pravdy ... hanějí] kalicha Kristova rmantí se Rokycanova lostilla. 42
657 150 bývá zlá, ješto se rmútí pro dobrý skutek v zákoně božím zalo- žený. Jako když se káže na lichevníky, aby darmo půjčili, za to nic nežádali — a to jest přikázaní boží, vespolek sobě půjčovati a nic se za to nenadějíce —, tehdy jim, to nelíbo, rmútí se: »A, co mu mám pak darmo puojčiti? Totě, to, naučíš mě tomu, kněže!« 155 Opět, když se káže na lidi hrdé, pyšné, vládyky městské, aby se po nich kožiši, blány nesmýkali a chomútuov sobě na hlavy ne- dělali, v zlatě, v stříbře, v rauše drahém nechodili, hněvají se, řkú: »Nevěrný pop, an jiného nic neumí, jedno dobré lidi haněti!« Opět protivníci pravdy boží rmútí se, hněvají, kaceřují, 160 hanějí, když vidí, ano klid obecní přijímá tělo a krev boží, míti (+ poželí, popláče, pozávidí, dobrá ť jest to jistě, svatá závist a žalost; ne aby želel a záviděl toho, že on má, ale toho, že on nemůže míti C1) RUC, a že sám toho nemá. Jako (4 onano NO) Ráchel, jsauci neplodná, i záviděla Lie (vyn. S0), sestře své, protože (že O) ona byla plodná a děti časté (často S0) mívala, a (ale S0) ona nemohla míti (+ jako Lia TNC, + nic SO) TNSOC — Ale] Nebo N, Alevšak SO — tesknost] truchlivost neboli (a SO) žalost (žádost C) TSOC, žalost N, zármutek Ci — 150 velmi zlá O, velmi zlej Cr se ještoj že oni mnohokrát TNSOC — rmautí a hněvají RUC, — 150 152 «pro ... půjčovati a když se jim pravda z zákona božího mluví. Jako lichevník, když uslyší přikázaní boží: »Vespolek sobě puojčujte B — 150 151 založenej a utvrzenej C1 — 151 káže a mluví Ci — 151—153 darmo ... nenadějíce] půjčovali a z toho nic nebrali Ci — 151—158 aby darmo ... hančti] aneb (a 0) na zjevné cizoložníky, tehdy se jim to nelíbí a mrzí je to (vyn. S0) a (až i 0) rmautí se proto. Opět ženy pyšné, hrdé, kterak se ony hněvají, když se jich (jim jejich S0) pejcha oznamuje a zby- tečnost přílišná (daremná S0) na rauše, ano se po nich blány (vyn. N) neb (vyn. N) sukně (vyn. N) s (vyn. NSO) uocasy (vyn. S0) povlekau (vlekau O) na loket neb (vyn. C) více (vyn. C) TNSOC — 153 za to] odtud RU— jimo jemu B nelíbo] se nelíbí Cp nelíbo, nemílo R — rmautí se z toho C — 153 154 A .. . kněže] vyn. C. — 153 A, prej U — 154 pak] vyn. U — Totě] To to U nenaučíš (+ ty U) RU — 155 když se káže] se domlauvá a káže kněz a zprávce C1 — 155 158 vládyky ... haněti!« také se z toho hněvají a rmautí a v nenávisti mají pro to kazatele C. — 155 vládyky městské] sedlské i městské, na (vyn. U) vládyky (vyn. U) RU — kožiši, blány] sukně, blány, kožichové (kožichy U) RU — 156 chomútuov ... ne- dělali] drdolů na hlavách aby nenosily U — sobě ... nedělali] velikých na hlavách a rohův neměli, aby R — 157 v zlatě] vyn. U — v stříbře, v perlách RU v rauše drahém vyn. U — 157—158 nechodili ... řkůj aby nechodily, uzříš, ani (an U) ť se zhněvají (hněvají U), zbauří (bauří U) a v nenávist kněze vezmau a řeknau (budau ještě říci R) RU — 159 160 Opět... hanějí] Též (Takéž S0, + i C) úhlavní nepřátelé kalicha (kříže S0) (F Kristova C, + a kalichu Páně proto (vyn. O) SO) rmantí se (1 příliš 0) a tesknost velikau mají TNSOC — 159 Opět] Též C A U 159 160 pravdy ... hanějí] kalicha Kristova rmantí se Rokycanova lostilla. 42
Strana 658
658 nebo jimi dábel k tomu hýbá a i [a] popauzí; neb ví dábel, že se jeho království neruší ničímž, nežli tú drahú krví, a on by rád, by jí na všem světě kruopičky nebylo. Ale, milí křesťané, přijí- majte rádi tu drahú krev, duověříce tomu, že ji budem píti novu 165 v království jeho! Ještě při tom slovu, že drahý Pán tresce tyto učedlníky z nevěry řka jim: »Ó blázniví a zpozdilého srdce k věření!«Tu v té řeči drahý Pán trestal je ze dvojí věci, totiž z nevěry a z ne- poznání, když dále jim řekl: »Však musil Kristus trpěti a v svau 170 slávu vjíti!« Nebo každý křesťan k tomu jest zavázán, aby měl poznání z zákona Kristova, co najdále muože; neb žádný se a velmi bauří C. — 160 hanějí] hněvají se(!), hanějí, tupí R, tupí U — an U — lidé obecní přijímají B — přijímá pije TNSOCC, — tělo a] vyn. TNSOCCI — boží] drahého Pána Ježíše R, Kristovu TNSC, Kristovu z ka- licha posvátně C1, Kristovu z kalichu O — 161—165 nebo jimi... v krá- lovství jeho] a ďábel se také z toho rmautí, hněvá a jich k tomu popauzí, aby se tomu protivili, když vidí, ano se co dobrého a spasitedlného děje C — 161 nebo] ano ť O — k tomu] vyn. RUTNSO — a] vyn. SO — [a] k tomu jich RU, vyn. TNSOC — 161—165 popauzí... jeho!] taky (vyn. S0) se (vyn. S0) rmautí (vyn. S0), když vidí, ano se co dobrého a spasitedl- ného děje (+ až se nemohau spokojiti O) TNSOC — 161 ví to dobře ví RU — 162 ničímž jiným RU — on, ďábel RU — rád, byl rád, by to mohlo býti. aby RU — 163 ani krůpičky, té drahé krve Krista Pána RU — při- jímejte ji U — 164 tu drahú ... novu] vážně, s pláčem (+ tělo a krev R) drahého Pána Ježíše a důvěřte se jemu, že jej budeme bůhdá s ním píti nový RU — 166 Ještě... slovu] Ale TNC, A C., Pak SO — 166—167 Ještě... jim] Dále milý Pán Ježíš v tomto svatém čtení pokládá, že své učedlníky trestal z nedověry, když jim řekl RU — 166 že] vyn. C — tuto drahý O — drahý] Kristus C1 — trestal TNSOCC, — tyto] vyn. S, své O — 167 z nevěry. že neměli víry pravé TNC, vyn. C.S0 — a řekl O — jim] vyn. C. — blázni RTNUSOCC, — zpozdilí srdcem UOC — 167—170 «Tu... vjíti!« že jsú toho neznali z Písma, že Kristus umříti měl B — 167—168 Tu v té řeči] Nebo (vyn. C,TNC) lidé (vyn. CTNC, mají lidé O) trestáni bývají (byli N, býti, když mají O) z (vyn. O) nedostatku (nedostatek O) víry (+ uče- dlníci Kristovi C); tak (aby jí 0) taky (+ i my a C, vyn. O) lidé mají (měli by C vyn. O) srdcem věřiti a ne rozumem chtieti (chtíc C) dosáhnauti (srdcem ... dosáhnauti] dosahovati C dosahovati srdcem věřícím S, do- sahovali srdcem věřícím O) těch (v těch O) věcí (věcech O), které sau z víry křesťanské. Neb (ano tuto O) TNSOCC, — 168 totiž z nevěry a z] nejprvé pro víru, druhé pro TNC, totiž pro víru, že jí neměli, a druhé pro C., jedno pro nedověru, druhé pro SO — 169 dále jim] vyn. TNSOC, jim Ci — v svau slávu] tak do své slávy CCTNSO — 170 přijíti CUCi — Nebo] Však O — křesťan] vyn. O — 171 zákona] Písem svatejch, zákona CC1 — písem zákona
658 nebo jimi dábel k tomu hýbá a i [a] popauzí; neb ví dábel, že se jeho království neruší ničímž, nežli tú drahú krví, a on by rád, by jí na všem světě kruopičky nebylo. Ale, milí křesťané, přijí- majte rádi tu drahú krev, duověříce tomu, že ji budem píti novu 165 v království jeho! Ještě při tom slovu, že drahý Pán tresce tyto učedlníky z nevěry řka jim: »Ó blázniví a zpozdilého srdce k věření!«Tu v té řeči drahý Pán trestal je ze dvojí věci, totiž z nevěry a z ne- poznání, když dále jim řekl: »Však musil Kristus trpěti a v svau 170 slávu vjíti!« Nebo každý křesťan k tomu jest zavázán, aby měl poznání z zákona Kristova, co najdále muože; neb žádný se a velmi bauří C. — 160 hanějí] hněvají se(!), hanějí, tupí R, tupí U — an U — lidé obecní přijímají B — přijímá pije TNSOCC, — tělo a] vyn. TNSOCCI — boží] drahého Pána Ježíše R, Kristovu TNSC, Kristovu z ka- licha posvátně C1, Kristovu z kalichu O — 161—165 nebo jimi... v krá- lovství jeho] a ďábel se také z toho rmautí, hněvá a jich k tomu popauzí, aby se tomu protivili, když vidí, ano se co dobrého a spasitedlného děje C — 161 nebo] ano ť O — k tomu] vyn. RUTNSO — a] vyn. SO — [a] k tomu jich RU, vyn. TNSOC — 161—165 popauzí... jeho!] taky (vyn. S0) se (vyn. S0) rmautí (vyn. S0), když vidí, ano se co dobrého a spasitedl- ného děje (+ až se nemohau spokojiti O) TNSOC — 161 ví to dobře ví RU — 162 ničímž jiným RU — on, ďábel RU — rád, byl rád, by to mohlo býti. aby RU — 163 ani krůpičky, té drahé krve Krista Pána RU — při- jímejte ji U — 164 tu drahú ... novu] vážně, s pláčem (+ tělo a krev R) drahého Pána Ježíše a důvěřte se jemu, že jej budeme bůhdá s ním píti nový RU — 166 Ještě... slovu] Ale TNC, A C., Pak SO — 166—167 Ještě... jim] Dále milý Pán Ježíš v tomto svatém čtení pokládá, že své učedlníky trestal z nedověry, když jim řekl RU — 166 že] vyn. C — tuto drahý O — drahý] Kristus C1 — trestal TNSOCC, — tyto] vyn. S, své O — 167 z nevěry. že neměli víry pravé TNC, vyn. C.S0 — a řekl O — jim] vyn. C. — blázni RTNUSOCC, — zpozdilí srdcem UOC — 167—170 «Tu... vjíti!« že jsú toho neznali z Písma, že Kristus umříti měl B — 167—168 Tu v té řeči] Nebo (vyn. C,TNC) lidé (vyn. CTNC, mají lidé O) trestáni bývají (byli N, býti, když mají O) z (vyn. O) nedostatku (nedostatek O) víry (+ uče- dlníci Kristovi C); tak (aby jí 0) taky (+ i my a C, vyn. O) lidé mají (měli by C vyn. O) srdcem věřiti a ne rozumem chtieti (chtíc C) dosáhnauti (srdcem ... dosáhnauti] dosahovati C dosahovati srdcem věřícím S, do- sahovali srdcem věřícím O) těch (v těch O) věcí (věcech O), které sau z víry křesťanské. Neb (ano tuto O) TNSOCC, — 168 totiž z nevěry a z] nejprvé pro víru, druhé pro TNC, totiž pro víru, že jí neměli, a druhé pro C., jedno pro nedověru, druhé pro SO — 169 dále jim] vyn. TNSOC, jim Ci — v svau slávu] tak do své slávy CCTNSO — 170 přijíti CUCi — Nebo] Však O — křesťan] vyn. O — 171 zákona] Písem svatejch, zákona CC1 — písem zákona
Strana 659
659 nevymluví nevědomím a nepoznáním. I dí: »Však musil Kristus trpěti a tak do své slávy vjíti«. A «počav od Mojžíše a od prorokůvo, vykládal jim písma, která byla o něm). Nebo 175 všechny věci, které mají držány býti z víry, mají býti provedeny Písmem svatým), z zákona božího. Neb dí svatý Jeronym, že všechna písma lidská i kusové víry mají se potvrditi a zpraviti písmem zákona božího. A když tak bylo, že již tito učedlníci přinutkali s sebú drahého 180 Ježíše do kaštela, dí čtení: »Poznali jsú jej v lámaní chleba«. TNSOC Kristova] božího RUSO — najdále] nejvíce TNSOC — může býti S0 171 172 se nevymluví] nebude (nemůže(!) C) vymluven RTNUCC, nebude moci býti vymluven SO — 172 nevědomím] neumělostí TNSOC - nepoznáním] hlaupostí C, — a] ani O — I dí] A že drahý Pán Ježíš svého drahého umučení dovodil (dovedl U) řka RU, Také drahej Kristus umučení svého Písmy dovodil, když řekl C1 — 172—173 I dí... vjíti«] Ano (Ale i toto TNSC, Ale i tuto N) jest (ještě, že TNSC) tuto (vyn. NS) drahý Pán Ježíš (vyn. CNSO) počal svého umučení dovoditi písmy, jakož dí (+ svaté čtení TNC, + že O) TNSOC — 172 dí dále čtení K — Však] vyn. K 173 do své slávy] v slávu R, v slávě U — přijíti C1 — 173—174 A počav ... o němis vyn. C, 173 počal BUC — «a od prorokův vyn. B, a ode všech prorokův KTNSOC — 174 vykládáše T — Spísma... o němy ve všech písmích B — biechu T — něm něm řka, že tak napsáno jest a tak musil Kristus trpěti a do své slávy vjíti (přijíti C) TNC, něm řka: »Musil Kristus trpěti a tak do své slávy vjíti SO Nebo všechny] Všecky zajisté K 175 ty všecky S0 které] kteréž koliv NC, vyn. SO — mají držány býti] sau C za víru KTNSOC mají býti provedeny] a dovoděny S, kteréž sau O - dovedeny TNC, a provedeny U — 176 Písmen] vyn. O s svatýmy vyn. BO božího] Kristova KTNSCCp svatého U. vyn. R Neb jakož C. 176 178 Neb ... božího] vyn. SO- 176 186 Neb dí .. . že, když Teď sám Kristus písmy dovodil těmto učedlníkóm. V tom nám naučení dal, abychom se zákona jeho drželi a jím všech svých obchodóv i jiných věcí, kteréž k ctnostem [svatým] příslušejí, potvrzovali a jím se zpravovali. A jakož K 176 Neb] A U dí tak mluví TNC — 177 kusové] článkové Ci -víry] kteříž se víry dotýčí (drží(!) C) TNC, víry křesťanské C — 177—178 se potvrditi ... božího] bejti potvrzeni (tvrzeni C.) a zpra- vování (spraveni NC.) písmem svatým zákona Kristova TNCC,— 179 183 A ... křesťané] Neb svatý Augustin na počátku (+ svého kázaní počal O) mnohé věci psal (psáti O), a (+ potom O), když poznal, že (+ by C) byly (by bylo S, by to bylo O) proti zákonu Kristovu, odvolal všeho (+ jinými spisy N). Neb svatí Otcové nestyděli se místa dáti zákonu Pána (vyn. CSO) Ježíše (Kristovu CSO), ač (kdyby S, když 0) sau (vyn. S0) kdy (vyn. S0) co bludného drželi (Nebo ... drželi] vyn. C1) A (Ale S0, + že CC.) drahý (Kristus C.) Pán těmto (+ svým S0, těm C1) učedl- níkům dal (dával C.) tělo své (+ svaté a velebné N) k jedení, (+ jakož dí svatý Augustin NCC.), z kteréhožto přijetí (požívání 0) (+ těla a (vyn. 42*
659 nevymluví nevědomím a nepoznáním. I dí: »Však musil Kristus trpěti a tak do své slávy vjíti«. A «počav od Mojžíše a od prorokůvo, vykládal jim písma, která byla o něm). Nebo 175 všechny věci, které mají držány býti z víry, mají býti provedeny Písmem svatým), z zákona božího. Neb dí svatý Jeronym, že všechna písma lidská i kusové víry mají se potvrditi a zpraviti písmem zákona božího. A když tak bylo, že již tito učedlníci přinutkali s sebú drahého 180 Ježíše do kaštela, dí čtení: »Poznali jsú jej v lámaní chleba«. TNSOC Kristova] božího RUSO — najdále] nejvíce TNSOC — může býti S0 171 172 se nevymluví] nebude (nemůže(!) C) vymluven RTNUCC, nebude moci býti vymluven SO — 172 nevědomím] neumělostí TNSOC - nepoznáním] hlaupostí C, — a] ani O — I dí] A že drahý Pán Ježíš svého drahého umučení dovodil (dovedl U) řka RU, Také drahej Kristus umučení svého Písmy dovodil, když řekl C1 — 172—173 I dí... vjíti«] Ano (Ale i toto TNSC, Ale i tuto N) jest (ještě, že TNSC) tuto (vyn. NS) drahý Pán Ježíš (vyn. CNSO) počal svého umučení dovoditi písmy, jakož dí (+ svaté čtení TNC, + že O) TNSOC — 172 dí dále čtení K — Však] vyn. K 173 do své slávy] v slávu R, v slávě U — přijíti C1 — 173—174 A počav ... o němis vyn. C, 173 počal BUC — «a od prorokův vyn. B, a ode všech prorokův KTNSOC — 174 vykládáše T — Spísma... o němy ve všech písmích B — biechu T — něm něm řka, že tak napsáno jest a tak musil Kristus trpěti a do své slávy vjíti (přijíti C) TNC, něm řka: »Musil Kristus trpěti a tak do své slávy vjíti SO Nebo všechny] Všecky zajisté K 175 ty všecky S0 které] kteréž koliv NC, vyn. SO — mají držány býti] sau C za víru KTNSOC mají býti provedeny] a dovoděny S, kteréž sau O - dovedeny TNC, a provedeny U — 176 Písmen] vyn. O s svatýmy vyn. BO božího] Kristova KTNSCCp svatého U. vyn. R Neb jakož C. 176 178 Neb ... božího] vyn. SO- 176 186 Neb dí .. . že, když Teď sám Kristus písmy dovodil těmto učedlníkóm. V tom nám naučení dal, abychom se zákona jeho drželi a jím všech svých obchodóv i jiných věcí, kteréž k ctnostem [svatým] příslušejí, potvrzovali a jím se zpravovali. A jakož K 176 Neb] A U dí tak mluví TNC — 177 kusové] článkové Ci -víry] kteříž se víry dotýčí (drží(!) C) TNC, víry křesťanské C — 177—178 se potvrditi ... božího] bejti potvrzeni (tvrzeni C.) a zpra- vování (spraveni NC.) písmem svatým zákona Kristova TNCC,— 179 183 A ... křesťané] Neb svatý Augustin na počátku (+ svého kázaní počal O) mnohé věci psal (psáti O), a (+ potom O), když poznal, že (+ by C) byly (by bylo S, by to bylo O) proti zákonu Kristovu, odvolal všeho (+ jinými spisy N). Neb svatí Otcové nestyděli se místa dáti zákonu Pána (vyn. CSO) Ježíše (Kristovu CSO), ač (kdyby S, když 0) sau (vyn. S0) kdy (vyn. S0) co bludného drželi (Nebo ... drželi] vyn. C1) A (Ale S0, + že CC.) drahý (Kristus C.) Pán těmto (+ svým S0, těm C1) učedl- níkům dal (dával C.) tělo své (+ svaté a velebné N) k jedení, (+ jakož dí svatý Augustin NCC.), z kteréhožto přijetí (požívání 0) (+ těla a (vyn. 42*
Strana 660
660 Domýšlé se tu svatý Augustin, že by jim tu Kristus svého svatého těla podával a z toho přijetí jeho svatého těla že jsú jej poznali. Tak právě věrní křesťané, kolikrátž koli přijímají tělo a krev boží, tolikrát se jim přispáří daruov božích a milostí a divného poznání 185 nabývají z hodného přijímaní. C) krve (vyn. C) drahého Pána Ježíše NC, + těla Kristova C + těla a krve O) vzali (+ pravé CN) poznání o Pánu Ježíšovi (Kristu CC,SO); nebo dí (+ čtení O, tak napsáno C,), že (vyn. S) sau ho poznali v lámaní chleba. Též (Tak C.) i (právě C1) lidé (věrní křesťané C,) CNSOC1 — 179—185 A když.. přijímaní] Neb svatý Augustin na počátku v svém učení mnohé věci, ba i bludy psal, zákonu božímu protivné; jako i toto psal a držal, že dvěma dnešníma učedlníkoma drahý Pán v Emausích dával své tělo k jedení (jakož o tom dolejí bude oznámeno), a když poznal, že bylo to proti zákonu Kristovu, odvolal všeho. Neb svatí Otcové nestyděli se místa dáti zákonu Kristovu; ač sau kdy co koli bludného psali neb učili a říkali, ode všeho upustili. A toto jest jeden blud, že drahý Pán Ježíš dával těmto učedlníkům tělo své k jedení, jakož dí svatý Augustin, z kteréhožto přijetí těla drahého Pána Ježíše vzali pravé poznání o Pánu Kristu. To svatý Augustin psal ten blud, když byl v Manichejské sektě, o kterýž se kt»ě (ps.: letkie(!) mluví papež Lev první; ale když mu dal Pán Bůh poznání, ihned odvolal a ustaupil zákonu božímu a napsal v svých knihách takto: »Když se tělo Kristovo podává, když se krev z kalichu v ústa věrných vlévá, co se tím jiného vy- znamenává, než těla Kristova na kříži obětování a jeho svaté krve z boku vylití?« A opět dí: »Sáti budete krev z kalicha Páně a mannu skrytau jísti« (a to míní pod dvojí spůsobau smrt Kristovu připomínati, neb pod jednau spůsobau a bez krve přijímání nemůž člověk na smrt Kristovu pa- matovati). To svatý Augustin vyznal Duchem svatým sa naučen, jakož i svatého Pavla řeč, který jsa naučen v třetím nebi, jenž dí k Židům IX. kapitole, že bez krve vylití není hříchům odpuštění. I poněvadž není bez krve vylití hříchům odpuštění, i kterak budem moci bez krve přijímání na smrt Kristovu pamatovati? A nebudem-li pamatovati, že jest ráčil umříti, jakož sám dí u svatého Marka v XIIII. kapitole: »Kolikrát koli jísti a píti budete, smrt Páně zvěstujete«, — nebudeme ani přikázaní moci plniti; a přikázaní kdož neplní, ten ani v sobě milosti boží nemá, a kdož nemá milosti boží, má hněv a pomsta na něm zůstává a potom věcné zatracení. Neb dí dále čtení svaté, že sau ho poznali v lámaní chleba. A to znamenává dvoje poznání, jedno duchovní a druhé tělesné. První, kolikrátž kolivěk lidě přijímají tělo a krev Krista Ježíše, tolikrát se v nich rozmáhají darové milosti a známosti vůle boží T — 179 již] vyn. RU — ti U — 180 čtení svaté RU — 181—182 Domýšlé ... poznali] A svatý Augustin dí: »Z které- hožto přijetí vzali poznání o drahém Pánu Ježíšovi«, neb hned zjevně dí čtení svaté, že sau ho poznali v lámaní chleba RU — 183 kolikrátž] když C. — tělo Kristovo C. — boží] drahého Pána Ježíše RU, Krista Pána N, Krista Ježíše CSO, jeho drahau C. — 184—185 tolikrát... přijímaní] vždyckny se v nich rozmnožují darové boží a milost C. — 184 jim] vyn. RU, v nich CNSO — přispáří] přispoří RU, rozmáhají CNSO — 184—185
660 Domýšlé se tu svatý Augustin, že by jim tu Kristus svého svatého těla podával a z toho přijetí jeho svatého těla že jsú jej poznali. Tak právě věrní křesťané, kolikrátž koli přijímají tělo a krev boží, tolikrát se jim přispáří daruov božích a milostí a divného poznání 185 nabývají z hodného přijímaní. C) krve (vyn. C) drahého Pána Ježíše NC, + těla Kristova C + těla a krve O) vzali (+ pravé CN) poznání o Pánu Ježíšovi (Kristu CC,SO); nebo dí (+ čtení O, tak napsáno C,), že (vyn. S) sau ho poznali v lámaní chleba. Též (Tak C.) i (právě C1) lidé (věrní křesťané C,) CNSOC1 — 179—185 A když.. přijímaní] Neb svatý Augustin na počátku v svém učení mnohé věci, ba i bludy psal, zákonu božímu protivné; jako i toto psal a držal, že dvěma dnešníma učedlníkoma drahý Pán v Emausích dával své tělo k jedení (jakož o tom dolejí bude oznámeno), a když poznal, že bylo to proti zákonu Kristovu, odvolal všeho. Neb svatí Otcové nestyděli se místa dáti zákonu Kristovu; ač sau kdy co koli bludného psali neb učili a říkali, ode všeho upustili. A toto jest jeden blud, že drahý Pán Ježíš dával těmto učedlníkům tělo své k jedení, jakož dí svatý Augustin, z kteréhožto přijetí těla drahého Pána Ježíše vzali pravé poznání o Pánu Kristu. To svatý Augustin psal ten blud, když byl v Manichejské sektě, o kterýž se kt»ě (ps.: letkie(!) mluví papež Lev první; ale když mu dal Pán Bůh poznání, ihned odvolal a ustaupil zákonu božímu a napsal v svých knihách takto: »Když se tělo Kristovo podává, když se krev z kalichu v ústa věrných vlévá, co se tím jiného vy- znamenává, než těla Kristova na kříži obětování a jeho svaté krve z boku vylití?« A opět dí: »Sáti budete krev z kalicha Páně a mannu skrytau jísti« (a to míní pod dvojí spůsobau smrt Kristovu připomínati, neb pod jednau spůsobau a bez krve přijímání nemůž člověk na smrt Kristovu pa- matovati). To svatý Augustin vyznal Duchem svatým sa naučen, jakož i svatého Pavla řeč, který jsa naučen v třetím nebi, jenž dí k Židům IX. kapitole, že bez krve vylití není hříchům odpuštění. I poněvadž není bez krve vylití hříchům odpuštění, i kterak budem moci bez krve přijímání na smrt Kristovu pamatovati? A nebudem-li pamatovati, že jest ráčil umříti, jakož sám dí u svatého Marka v XIIII. kapitole: »Kolikrát koli jísti a píti budete, smrt Páně zvěstujete«, — nebudeme ani přikázaní moci plniti; a přikázaní kdož neplní, ten ani v sobě milosti boží nemá, a kdož nemá milosti boží, má hněv a pomsta na něm zůstává a potom věcné zatracení. Neb dí dále čtení svaté, že sau ho poznali v lámaní chleba. A to znamenává dvoje poznání, jedno duchovní a druhé tělesné. První, kolikrátž kolivěk lidě přijímají tělo a krev Krista Ježíše, tolikrát se v nich rozmáhají darové milosti a známosti vůle boží T — 179 již] vyn. RU — ti U — 180 čtení svaté RU — 181—182 Domýšlé ... poznali] A svatý Augustin dí: »Z které- hožto přijetí vzali poznání o drahém Pánu Ježíšovi«, neb hned zjevně dí čtení svaté, že sau ho poznali v lámaní chleba RU — 183 kolikrátž] když C. — tělo Kristovo C. — boží] drahého Pána Ježíše RU, Krista Pána N, Krista Ježíše CSO, jeho drahau C. — 184—185 tolikrát... přijímaní] vždyckny se v nich rozmnožují darové boží a milost C. — 184 jim] vyn. RU, v nich CNSO — přispáří] přispoří RU, rozmáhají CNSO — 184—185
Strana 661
661 Ještě toto, že, když tito učedlníci rozmlúvali s sebú o drahém Ježíšovi jdúce cestú, nic jsú tím nezmeškali, neb ještě den ten do Jeruzalema se vrátili, ač se byli vopozdili, jdúc do toho kaštela,] a mnoho dobrého tudy nabyli. Tak ť by lidé, jsúce zde na Kcestě) 190 tohoto světa, li měli sobě vždycky rozmlúvati o Pánu Ježíšovi B 231 a mysliti vždycky o jeho přikázaních, a pak zvláště při stoléch aby o dobrém rozmlúvali rádi, neb tu znamenitější dary berú daruov ... přijímaní] darové, milosti boží CNSO — 184 a milosti] milostí U — 186 Ještě ... když] Ale že TNC, Ano S, A když U, A jakož C O — že] vyn. R ti NCC, rozmlauvajíce T, když sau rozmlauvali C1 — 186—187 rozmlúvali ... cestů] když sau šli cestau rozmlúvajíce (+ z sebau SC) o drahém Ježíšovi (+ o jeho útrpnostech 0) CSO — 186 s sebú] vyn. KCo mezi sebau RU — 187 když šli TN — nic .. . nezmeškali] tím se nic ne- obmeškali O — tím] skrze to Ci — 187—188 [neb ještě ... kaštela] vyn. KCCTNSORU — 189 a mnoho ... nabyli] vyn. KTNSOCC,, než (ale U) mnoho se jim stalo dobrého skrze to RU — Tak ť by lidé] Neb lidé U, Nebo tak mají lidé činiti S, dávaje nám příklad, že my máme tak všickni činiti O s Takéž C, — by] vyn. NCCI — na] v S, na tomto O — «cestě) světě BKPSO 190 tohoto ... sobě] mají C — tohoto světa] na té cestě K, vyn. TNS — 190 193 tohoto ... napájí] abychom také vždyckny o Pánu Kristu rozmlauvali, o něm přemyšlovali, jakož sau tito učinili. A když sau o něm rozmlauvali, ihned sau jej přítomného měli, a když sau s ním za stolem seděli, tak ihned je svým tělem nakrmiti ráčil. A tak tehdy jedance i pijíce a ve všem, což koliv činíme, vždyckny máme o Pánu Boh«u) (ps. Boho!) rozmlauvati a dobrého sobě žádati O — 190 světa] života Ci měli] mají CTNS, měli by U — sobě] vyn. KCTNS — vždycky rádi C, — mluviti K s drahém Pánu C. — Ježíšovi Kristu TSC — 191 a] sobě U — 191—192 mysliti ... rádi] přemyšlovati o něm. Neb, když sau ti učedlníci rozmlúvali s Pánem Kristem, sedíce s ním za stolem, tehdy je on nakrmil a dal jim své tělo jísti; jakož dí svatý Augustin: »Z kteréhožto přijímaní těla Kristova vzali poznání o Kristu«. Neb tak dí čtení, že sau ho poznali v lámaní chleba. Takéž i lidé křesťané, kolikrát koli přijímají tělo a krev boží v náboženství a v skraušení, tolikrát se v nich rozmnožují darové boží a milosti. A že sau rozmlůvali s ním za stolem, v tom nám naučení, abychom rozmlúvali rádi při stole o Pánu Bohu [a ne marné, daremné řeči mluviti] K 191—193 mysliti ... napájí] přemyšlovati o něm. A když sau rozmlauvali na té cestě ti učedlníci s Kristem Pánem a jdauce až do Emaus, tehdy Pán Ježíš, vzav chléb, požehnal a dával těm učedlníkům a na krmil je chlebem, a ne tčlem, nebo tu neřekl: »Vezměte a jezte, toto jest tělo mé!«, jako u Veliký štvrtek na poslední večeři ráčil říci. Nebo, kdež těch slov kněz neříká nad chlebem posvátným, tu není tělo boží, ale chléb hmotný. Jako i svatý Jan dí v první kapitole: »Slovo tělem učiněno jest«. A svatý Ambrož dí: »Tento chléb chlebem jest před slovy svátosti, ale jakž k němu přistaupí posvěcení, již s chleba učiněno jest tělo Kristovo«.
661 Ještě toto, že, když tito učedlníci rozmlúvali s sebú o drahém Ježíšovi jdúce cestú, nic jsú tím nezmeškali, neb ještě den ten do Jeruzalema se vrátili, ač se byli vopozdili, jdúc do toho kaštela,] a mnoho dobrého tudy nabyli. Tak ť by lidé, jsúce zde na Kcestě) 190 tohoto světa, li měli sobě vždycky rozmlúvati o Pánu Ježíšovi B 231 a mysliti vždycky o jeho přikázaních, a pak zvláště při stoléch aby o dobrém rozmlúvali rádi, neb tu znamenitější dary berú daruov ... přijímaní] darové, milosti boží CNSO — 184 a milosti] milostí U — 186 Ještě ... když] Ale že TNC, Ano S, A když U, A jakož C O — že] vyn. R ti NCC, rozmlauvajíce T, když sau rozmlauvali C1 — 186—187 rozmlúvali ... cestů] když sau šli cestau rozmlúvajíce (+ z sebau SC) o drahém Ježíšovi (+ o jeho útrpnostech 0) CSO — 186 s sebú] vyn. KCo mezi sebau RU — 187 když šli TN — nic .. . nezmeškali] tím se nic ne- obmeškali O — tím] skrze to Ci — 187—188 [neb ještě ... kaštela] vyn. KCCTNSORU — 189 a mnoho ... nabyli] vyn. KTNSOCC,, než (ale U) mnoho se jim stalo dobrého skrze to RU — Tak ť by lidé] Neb lidé U, Nebo tak mají lidé činiti S, dávaje nám příklad, že my máme tak všickni činiti O s Takéž C, — by] vyn. NCCI — na] v S, na tomto O — «cestě) světě BKPSO 190 tohoto ... sobě] mají C — tohoto světa] na té cestě K, vyn. TNS — 190 193 tohoto ... napájí] abychom také vždyckny o Pánu Kristu rozmlauvali, o něm přemyšlovali, jakož sau tito učinili. A když sau o něm rozmlauvali, ihned sau jej přítomného měli, a když sau s ním za stolem seděli, tak ihned je svým tělem nakrmiti ráčil. A tak tehdy jedance i pijíce a ve všem, což koliv činíme, vždyckny máme o Pánu Boh«u) (ps. Boho!) rozmlauvati a dobrého sobě žádati O — 190 světa] života Ci měli] mají CTNS, měli by U — sobě] vyn. KCTNS — vždycky rádi C, — mluviti K s drahém Pánu C. — Ježíšovi Kristu TSC — 191 a] sobě U — 191—192 mysliti ... rádi] přemyšlovati o něm. Neb, když sau ti učedlníci rozmlúvali s Pánem Kristem, sedíce s ním za stolem, tehdy je on nakrmil a dal jim své tělo jísti; jakož dí svatý Augustin: »Z kteréhožto přijímaní těla Kristova vzali poznání o Kristu«. Neb tak dí čtení, že sau ho poznali v lámaní chleba. Takéž i lidé křesťané, kolikrát koli přijímají tělo a krev boží v náboženství a v skraušení, tolikrát se v nich rozmnožují darové boží a milosti. A že sau rozmlůvali s ním za stolem, v tom nám naučení, abychom rozmlúvali rádi při stole o Pánu Bohu [a ne marné, daremné řeči mluviti] K 191—193 mysliti ... napájí] přemyšlovati o něm. A když sau rozmlauvali na té cestě ti učedlníci s Kristem Pánem a jdauce až do Emaus, tehdy Pán Ježíš, vzav chléb, požehnal a dával těm učedlníkům a na krmil je chlebem, a ne tčlem, nebo tu neřekl: »Vezměte a jezte, toto jest tělo mé!«, jako u Veliký štvrtek na poslední večeři ráčil říci. Nebo, kdež těch slov kněz neříká nad chlebem posvátným, tu není tělo boží, ale chléb hmotný. Jako i svatý Jan dí v první kapitole: »Slovo tělem učiněno jest«. A svatý Ambrož dí: »Tento chléb chlebem jest před slovy svátosti, ale jakž k němu přistaupí posvěcení, již s chleba učiněno jest tělo Kristovo«.
Strana 662
662 od milého Boha, že je krmí a napájí z své štědrosti, i mají se varo- vati řečí prázných a oplzlých, nebo jináč všechny krmě, kteréž 195 budú, jim zlořečené a příčina budú věčného zatracení, ješto, Asvatý Ireneus dí: »Když slovo přistaupí k chlebu a vínu, ihned bude tělo a krev Kristovo«. A tak, hle, všichni svatí doktorové psali a učili, že má přijímáno bejti od lidu obecného tak, jak na poslední večeři před smrtí ustanovil Pán Ježíš, pod obojí spósobau, a nám kšachtoval(!) tělo k jedení a krev ku pití a potom toho kšachtu(!) potvrdil smrtí; a tak, co jest na tom kšachtu(!) drahý Pán Ježíš poručil činiti, nemá žádný nic přidávati ani ují- mati, ale tak se chovati, chce-li milosti boží nabyti. Nebo kdo by rušil kšacht(!) a jinak činil, tehdy přijde o dědictví nebeské, jakož svatý Pavel dí k Galatům v III. kapitole. I dí dále o druhém poznání, že sau ho poznali v lámaní chleba. Poznali, ovšem, ale jest tento rozum, že Pán Ježíš, když jest nakrmil pět tisíc lidu, vzav chléb a díky učiniv, rozdával učedlníkům, a lámal chléb tak hladce, jako by ho mohl nožem ukrojiti. Tu jest div učinil; a Lukáš a Kleofáš, vidauce ten div, poznali, že Bůh jest, nebo jest takového divu žádný člověk neučinil. A dnes v Emaus těmto dvěma učedlníkům lámal chléb tak, jako na paušti, hladce; i poznali ho v tom divu, že jest Pán a Mistr jich. A tak právě lidé, jedauce aneb pijíce aneb což kolivěk činíce, vždy mají rozmlauvati o Pánu Bohu T; přemyšlovati o něm. A když se s nimi potkal Pán Ježíš a oni rozmlauvali s ním, nakrmil jest je svým drahým tělem a svau svatau krví napojil, kdož sau u stolu seděli. Tak právě lidé, jedauce aneb pijíce aneb což kolivěk činíce, vždy mají rozmlauvati o Pánu Bohu N, přemyšlovati o něm, neb tito, když sau o něm rozmlauvali, hned ho přítom- ného měli, a když sau za stolem seděli, hned je svým tělem nakrmil. A tak i my, jedauce i pijíce neb což koliv činíme, vždycky máme o Pánu Bohu rozmlauvati S, přemyšlovati o něm. A když sau rozmlauvali s Kristem, tehdy Kristus Pán nakrmil je svým svatejm tělem drahejm, kdož sau u stolu seděli. Tak právě lidé, jedauce a pijíce aneb což kolivěk činíce, vždy mají rozmlauvati o Pánu Kristu C — 191—199 vždycky ... postojí!] Nebo oni, když sau rozmlauvali o Kristu Pánu, Kristus se k nim přivinul a přitovaryšil a potom je nakrmil svým svatým tělem, když sau seděli za stolem. Tak právě lidé, buďto že jedí neb pijí neb což kolivěk jiného činí, vždyckny mají rádi a s milostí rozmlauvati o drahém Pánu Ježíšovi. A jakož Kristus početl se dále jíti, ale oni svau žádostí a prozbau jako přinutili jeho; a to jest podobné k vonomu, jakož byl Bůh řekl k Mojžíšovi: »Pusť mne, ať se rozhněvá prchlivost má, a shladím tento lid!«, a on ho (totiž milého Boha) nedržel, jediné toliko žádostí, modlitbau pokornau a prozbau. Bejvá pak i toto, že milej Bůh má se častokrát k některým, jako by od (ps. o!) nich odšel a nebyl s nimi, skrze to chtě je napomenauti [aby] anebo návěští dáti, aby se zbuzovali ku pláči a k žádosti srdečné, aby milej Bůh milostí svau do konce neopauštěl; jakož i tito učedlníci žádali sau, aby neodcházel od nich, též i takoví lidé mají se za to milému Bohu modliti a starati ho, aby od něho anebo od nich neodcházel C, — 191 jeho umučení a o U — stoléch a při jídle RU — 192 béřeme K — 193 milého] vyn. K — že je] když nás K — 193—199 z své ... postojí!] A (Dále dí čtení K) že se Pán Ježíš (drahý TNC) početl (pořekl T, potrhl N) dále jíti, ale oni svými žádostmi a prosbami
662 od milého Boha, že je krmí a napájí z své štědrosti, i mají se varo- vati řečí prázných a oplzlých, nebo jináč všechny krmě, kteréž 195 budú, jim zlořečené a příčina budú věčného zatracení, ješto, Asvatý Ireneus dí: »Když slovo přistaupí k chlebu a vínu, ihned bude tělo a krev Kristovo«. A tak, hle, všichni svatí doktorové psali a učili, že má přijímáno bejti od lidu obecného tak, jak na poslední večeři před smrtí ustanovil Pán Ježíš, pod obojí spósobau, a nám kšachtoval(!) tělo k jedení a krev ku pití a potom toho kšachtu(!) potvrdil smrtí; a tak, co jest na tom kšachtu(!) drahý Pán Ježíš poručil činiti, nemá žádný nic přidávati ani ují- mati, ale tak se chovati, chce-li milosti boží nabyti. Nebo kdo by rušil kšacht(!) a jinak činil, tehdy přijde o dědictví nebeské, jakož svatý Pavel dí k Galatům v III. kapitole. I dí dále o druhém poznání, že sau ho poznali v lámaní chleba. Poznali, ovšem, ale jest tento rozum, že Pán Ježíš, když jest nakrmil pět tisíc lidu, vzav chléb a díky učiniv, rozdával učedlníkům, a lámal chléb tak hladce, jako by ho mohl nožem ukrojiti. Tu jest div učinil; a Lukáš a Kleofáš, vidauce ten div, poznali, že Bůh jest, nebo jest takového divu žádný člověk neučinil. A dnes v Emaus těmto dvěma učedlníkům lámal chléb tak, jako na paušti, hladce; i poznali ho v tom divu, že jest Pán a Mistr jich. A tak právě lidé, jedauce aneb pijíce aneb což kolivěk činíce, vždy mají rozmlauvati o Pánu Bohu T; přemyšlovati o něm. A když se s nimi potkal Pán Ježíš a oni rozmlauvali s ním, nakrmil jest je svým drahým tělem a svau svatau krví napojil, kdož sau u stolu seděli. Tak právě lidé, jedauce aneb pijíce aneb což kolivěk činíce, vždy mají rozmlauvati o Pánu Bohu N, přemyšlovati o něm, neb tito, když sau o něm rozmlauvali, hned ho přítom- ného měli, a když sau za stolem seděli, hned je svým tělem nakrmil. A tak i my, jedauce i pijíce neb což koliv činíme, vždycky máme o Pánu Bohu rozmlauvati S, přemyšlovati o něm. A když sau rozmlauvali s Kristem, tehdy Kristus Pán nakrmil je svým svatejm tělem drahejm, kdož sau u stolu seděli. Tak právě lidé, jedauce a pijíce aneb což kolivěk činíce, vždy mají rozmlauvati o Pánu Kristu C — 191—199 vždycky ... postojí!] Nebo oni, když sau rozmlauvali o Kristu Pánu, Kristus se k nim přivinul a přitovaryšil a potom je nakrmil svým svatým tělem, když sau seděli za stolem. Tak právě lidé, buďto že jedí neb pijí neb což kolivěk jiného činí, vždyckny mají rádi a s milostí rozmlauvati o drahém Pánu Ježíšovi. A jakož Kristus početl se dále jíti, ale oni svau žádostí a prozbau jako přinutili jeho; a to jest podobné k vonomu, jakož byl Bůh řekl k Mojžíšovi: »Pusť mne, ať se rozhněvá prchlivost má, a shladím tento lid!«, a on ho (totiž milého Boha) nedržel, jediné toliko žádostí, modlitbau pokornau a prozbau. Bejvá pak i toto, že milej Bůh má se častokrát k některým, jako by od (ps. o!) nich odšel a nebyl s nimi, skrze to chtě je napomenauti [aby] anebo návěští dáti, aby se zbuzovali ku pláči a k žádosti srdečné, aby milej Bůh milostí svau do konce neopauštěl; jakož i tito učedlníci žádali sau, aby neodcházel od nich, též i takoví lidé mají se za to milému Bohu modliti a starati ho, aby od něho anebo od nich neodcházel C, — 191 jeho umučení a o U — stoléch a při jídle RU — 192 béřeme K — 193 milého] vyn. K — že je] když nás K — 193—199 z své ... postojí!] A (Dále dí čtení K) že se Pán Ježíš (drahý TNC) početl (pořekl T, potrhl N) dále jíti, ale oni svými žádostmi a prosbami
Strana 663
663 kdyby člověk ty řeči oplzlé a smilné jinde mluvil, kromě stolu, menší by hřích měl a ne tak by za ně v pekle trpěl, jako když za stolem mluví. A, nastojte, co jest toho u dvoruov a již téměř všudy, i u sedlákuov, ješto se těžce dobré slovo z hrdla postojí! 200 A když jej tak poznali, tehdy zmizal od očí jich, že jsú ho víc Ktělesnýma) očíma nevidali, ale v srdcéch svých sú hořeli zdrželi (obdržali sú TNC) jeho (+ že s nimi zuostal K), († právě NC) jako někdy byl řekl Pán Bůh k (vyn. C) Mojžíšovi: » Mojžíši (vyn. K,) pusť mne!«, an (a on N) ho nedržal ničímž, než toliko skrze (vyn. NTC) žádost (žádostí TNC) a modlitbu (modlitbau pokornau a nábožnau C, modlitbau TN). Neb (A tak bývá, že TNC) se mnohokrát tak (vyn. TN) milý (+ drahý Pán TN) Bůh má k některým lidem, jako by od nich (+ odšel aneb K) odstaupil, a to proto, aby jich popauzel ku pláči a aby v nich větší žádost zbuzoval k žádaní, aby od nich neodcházel (a to proto ... neodcházel] a skrze to chtě (chce C) v ně uvésti některakau tesknost aneb pláč, aby žádali milého Pána Boha, aby svých darův přispořil TNC), jako teď tito učedlníci žádali, aby od nich (+ neodstaupil aneb TN) neodcházel (+ a ne- odstupoval C), (+ když řekli: »Zůstaň s námi, Pane!« K). A tak i (+ ti K) lidé měli by se za to (+ často TNC) modliti (+ milému (vyn. CN) Pánu Bohu drahému (vyn. CN), aby vždy s nimi byl (zůstával N) TNC; Ale (Potom 0) že (ten 0) drahý Pán potrhl se, jako by chtěl dále jíti, ale oni svými žádostmi a prozbami obdržali (přinutili O) sau ho, rovně (vyn. O) jako někdy Mojžíšovi řekl (+ Bůh O): »Pusť mne«, a on ho nedržal, než toliko žádostí a modlitbau. A tak (on s nimi zůstal. A mnohokráte to O) bývá, že milý (vyn. O) Pán Bůh mnohokráte (vyn. O) se některým ukazuje, jako by od nich odstaupil, a skrze to chce v ně uvésti nějakau truchlivost (truchlost O) nebo pláč, aby (+ spíšeji O) žádali (+ milého S) Boha, aby svých darův jim přispořil (přispořiti ráčil, tak O), jako títo učedlníci sau žádali, aby od nich neodcházel, ale aby s nimi vždycky byl SO — 193 štědrosti] štědré milosti RU — varovati všech (+ hříchův a U) RU — 194— 195 a oplzlých ... ješto] oplzlých (vyn. U), neřádných (vyn. U), nebo, kdož kolivěk nevarují se těch hříchův, mluvení zlého při stole, všechny krmě, kterých (kteréž U) požívají, obrátí se (+ jim U) k věčnému zatracení a všeckno jest (+ to U) proklaté (+ čehož koliv požívají R). A RU — 196 ty] též R — oplzlé a smilné] vyn. RU — kromě stolu] než při stole a při jídle, zle, oplzle, smilně RU — 197 ne tak] míně RU — horaucím pekle RU jako když nežli když (+ jestli by(!) U) je RU — 197—198 za stolem) při jídle U. 198 mluvil U — Och U — a] a pohříchu RU — 199 se těžce... postojí] málokomu co dobrého z aust vyjde U s postojí] vypustí R - 200 A ... tehdy] A potom drahej Pán C, A jakož drahej Pán C — A když ... jich] A že jest Kristus zmizal z vočí jich tak K, A potom drahý Pán zmizal od nich TNS, Ale on jim zmizal od očí jejich O — jej tak] tak bylo, že jej RU — poznali v lámaní chleba, dí čtení svaté RU — znizal(!) B, on zmizal RU — jich, totižto tělesných RU — 200—202 že jsú ... jeho] proto ť jest nebyl zmizal od očí jich duchovních C1, A ačkoli zmizal od tělesných očí jich (vyn. S), však proto nezmizal z (vyn. S) jich (jim S) srdcí
663 kdyby člověk ty řeči oplzlé a smilné jinde mluvil, kromě stolu, menší by hřích měl a ne tak by za ně v pekle trpěl, jako když za stolem mluví. A, nastojte, co jest toho u dvoruov a již téměř všudy, i u sedlákuov, ješto se těžce dobré slovo z hrdla postojí! 200 A když jej tak poznali, tehdy zmizal od očí jich, že jsú ho víc Ktělesnýma) očíma nevidali, ale v srdcéch svých sú hořeli zdrželi (obdržali sú TNC) jeho (+ že s nimi zuostal K), († právě NC) jako někdy byl řekl Pán Bůh k (vyn. C) Mojžíšovi: » Mojžíši (vyn. K,) pusť mne!«, an (a on N) ho nedržal ničímž, než toliko skrze (vyn. NTC) žádost (žádostí TNC) a modlitbu (modlitbau pokornau a nábožnau C, modlitbau TN). Neb (A tak bývá, že TNC) se mnohokrát tak (vyn. TN) milý (+ drahý Pán TN) Bůh má k některým lidem, jako by od nich (+ odšel aneb K) odstaupil, a to proto, aby jich popauzel ku pláči a aby v nich větší žádost zbuzoval k žádaní, aby od nich neodcházel (a to proto ... neodcházel] a skrze to chtě (chce C) v ně uvésti některakau tesknost aneb pláč, aby žádali milého Pána Boha, aby svých darův přispořil TNC), jako teď tito učedlníci žádali, aby od nich (+ neodstaupil aneb TN) neodcházel (+ a ne- odstupoval C), (+ když řekli: »Zůstaň s námi, Pane!« K). A tak i (+ ti K) lidé měli by se za to (+ často TNC) modliti (+ milému (vyn. CN) Pánu Bohu drahému (vyn. CN), aby vždy s nimi byl (zůstával N) TNC; Ale (Potom 0) že (ten 0) drahý Pán potrhl se, jako by chtěl dále jíti, ale oni svými žádostmi a prozbami obdržali (přinutili O) sau ho, rovně (vyn. O) jako někdy Mojžíšovi řekl (+ Bůh O): »Pusť mne«, a on ho nedržal, než toliko žádostí a modlitbau. A tak (on s nimi zůstal. A mnohokráte to O) bývá, že milý (vyn. O) Pán Bůh mnohokráte (vyn. O) se některým ukazuje, jako by od nich odstaupil, a skrze to chce v ně uvésti nějakau truchlivost (truchlost O) nebo pláč, aby (+ spíšeji O) žádali (+ milého S) Boha, aby svých darův jim přispořil (přispořiti ráčil, tak O), jako títo učedlníci sau žádali, aby od nich neodcházel, ale aby s nimi vždycky byl SO — 193 štědrosti] štědré milosti RU — varovati všech (+ hříchův a U) RU — 194— 195 a oplzlých ... ješto] oplzlých (vyn. U), neřádných (vyn. U), nebo, kdož kolivěk nevarují se těch hříchův, mluvení zlého při stole, všechny krmě, kterých (kteréž U) požívají, obrátí se (+ jim U) k věčnému zatracení a všeckno jest (+ to U) proklaté (+ čehož koliv požívají R). A RU — 196 ty] též R — oplzlé a smilné] vyn. RU — kromě stolu] než při stole a při jídle, zle, oplzle, smilně RU — 197 ne tak] míně RU — horaucím pekle RU jako když nežli když (+ jestli by(!) U) je RU — 197—198 za stolem) při jídle U. 198 mluvil U — Och U — a] a pohříchu RU — 199 se těžce... postojí] málokomu co dobrého z aust vyjde U s postojí] vypustí R - 200 A ... tehdy] A potom drahej Pán C, A jakož drahej Pán C — A když ... jich] A že jest Kristus zmizal z vočí jich tak K, A potom drahý Pán zmizal od nich TNS, Ale on jim zmizal od očí jejich O — jej tak] tak bylo, že jej RU — poznali v lámaní chleba, dí čtení svaté RU — znizal(!) B, on zmizal RU — jich, totižto tělesných RU — 200—202 že jsú ... jeho] proto ť jest nebyl zmizal od očí jich duchovních C1, A ačkoli zmizal od tělesných očí jich (vyn. S), však proto nezmizal z (vyn. S) jich (jim S) srdcí
Strana 664
664 v milosti jeho. A tak ihned vstavše tito učedlníci, šli do Jeruzalema, aby to tak jiným učedlníkóm oznámili, co se jest Ks nimi) na cestě dálo a kterak jsú ho poznali v lámaní chleba. Nebo to jest 205 povaha dobrých lidí, když které dary mají od Boha aneb že ně- jakého poznání nabudú z zákona božího «a z vuole jeho, ihned toho jsú pilni, aby i jiní též poznání měli. Protož, křesťané milí, hleďme toho pilně a snažme se, abychom tyto hody velikonoční tak ctili a slavili, aby to slavení bylo ke cti a k chvále milému 210 Bohu a «k našemu spasení, a nechati přílišného žrádla a pití, ješto to zapaluje k hříchu, než z bázní boží pojésti a napiti se (v srdcích S) TNSC — 200 že] takže O — 201 víc] vyn. K — tělesnýma svýma B, vyn. O — očima] vyn. O — 201—202 ale ... ihned] ale proto ť jest byl nezmizal od srdcí jich; neb hned potom K — ale ... jeho] avšak jim předce v srdci zůstal O — 202 v milosti] milostí U — A tak] takže O — tak] potom C1, vyn. TN — tito] ta dva C, — tito učedlníci] oni v tu hodinu SO — šli] šli zase KTNC, vrátili se S, navrátili se O — 203 aby] a KTNSOCC, — to] vyn. U, o tom SO — tak] vyn. CC,KNTSO, také RU — učedlníkóm vyn. CC,TNS, všem O — oznámili] zvěstovali K, zjevili a oznámili TC, oznámili a rozprávěli C1 — 203—204 co se ... dálo] které se věci dály na cestě C. — 203 s nimi jim BSO — 204 dálo] přihodilo SO — to] ta TNSC, taková O — 205 u dobrých U — lidí, že TNSOC — mají ... nějakého] boží vezmau a že nějaké O — mají od vezmau od milého TNSC, přijmau C — aneb] a TNSC — že] vyn. K — nějaké KNS, nějakového R, některaké TCC. — 206 nabudú] vyn. K, mají TNSOCC, — a z vuole jeho vyn. B — jeho drahé R, jeho svaté TNUSOC — 206—207 ihned ... pilni] také toho hledí a o to pracují K, i hledí toho pilně (+ a snažni sau R) RU, také toho hledí TNSCC, také to hledí oznámiti jiným O — 207 i jiní ... měli] to jiným oznámili S, i oni toho byli účastni O — též] takové TNC, také U — křesťané milí] vyn. K — moji milí SO — 208 nehleďme(!) C1 — pilně] vyn. KTNCC, — a snažme se] vyn. KTNUCC,, a snažně R — tyto hody) tuto slavnost KTNSOC — 209 uctili C1 — ctili ... slavení] světili, aby to (+ naše S0) svěcení KTNSOC — slavení aneb (a U) svěcení (osvícení U) napřed RU — aby to slavení] abychom my a to svěcení C, — ke cti a] vyn. KTN (v K teprve pozdější přípisek!) — milému Bohu] boží KTNSOCC,, milého Pána Boha RU — 210 «k našemu nám k BSO — spasení našich milejch duší C — 210—212 nechati ... daruov] neobtěžujme se (vyn. N) přílišným jídlem a nápojem (pitím C0) (+ toho (vyn. TN) bídného vosla, (+ totižto C) těla našeho TNC), aby potom (+ tělo S0) nebylo náchylno (+ a hotovo TNC) ke všemu zlému TNSOC — 210 nechati.. žrádla] zdržujme se od přílišného jedení K — nechati] pozanechejme C. — žrádla] žraní U, jídla C1 — 211—212 ješto ... daruov] aby se to tělo hanebné nebauřilo, nebo jest ono hotové ke všemu zlému K, skrze kteréžto věci tělo se bauří a pálí a potom z toho bejvá hotové tělo ke všemu zlému C1 — 211 ješto., než ješto (an U) tělo zapalují (zapaluje U), aby (+ z toho R) nebylo ho- tovo ke (k U) všemu (vyn. U) dobrému, ale spíše ke zlému; než člověk RU —
664 v milosti jeho. A tak ihned vstavše tito učedlníci, šli do Jeruzalema, aby to tak jiným učedlníkóm oznámili, co se jest Ks nimi) na cestě dálo a kterak jsú ho poznali v lámaní chleba. Nebo to jest 205 povaha dobrých lidí, když které dary mají od Boha aneb že ně- jakého poznání nabudú z zákona božího «a z vuole jeho, ihned toho jsú pilni, aby i jiní též poznání měli. Protož, křesťané milí, hleďme toho pilně a snažme se, abychom tyto hody velikonoční tak ctili a slavili, aby to slavení bylo ke cti a k chvále milému 210 Bohu a «k našemu spasení, a nechati přílišného žrádla a pití, ješto to zapaluje k hříchu, než z bázní boží pojésti a napiti se (v srdcích S) TNSC — 200 že] takže O — 201 víc] vyn. K — tělesnýma svýma B, vyn. O — očima] vyn. O — 201—202 ale ... ihned] ale proto ť jest byl nezmizal od srdcí jich; neb hned potom K — ale ... jeho] avšak jim předce v srdci zůstal O — 202 v milosti] milostí U — A tak] takže O — tak] potom C1, vyn. TN — tito] ta dva C, — tito učedlníci] oni v tu hodinu SO — šli] šli zase KTNC, vrátili se S, navrátili se O — 203 aby] a KTNSOCC, — to] vyn. U, o tom SO — tak] vyn. CC,KNTSO, také RU — učedlníkóm vyn. CC,TNS, všem O — oznámili] zvěstovali K, zjevili a oznámili TC, oznámili a rozprávěli C1 — 203—204 co se ... dálo] které se věci dály na cestě C. — 203 s nimi jim BSO — 204 dálo] přihodilo SO — to] ta TNSC, taková O — 205 u dobrých U — lidí, že TNSOC — mají ... nějakého] boží vezmau a že nějaké O — mají od vezmau od milého TNSC, přijmau C — aneb] a TNSC — že] vyn. K — nějaké KNS, nějakového R, některaké TCC. — 206 nabudú] vyn. K, mají TNSOCC, — a z vuole jeho vyn. B — jeho drahé R, jeho svaté TNUSOC — 206—207 ihned ... pilni] také toho hledí a o to pracují K, i hledí toho pilně (+ a snažni sau R) RU, také toho hledí TNSCC, také to hledí oznámiti jiným O — 207 i jiní ... měli] to jiným oznámili S, i oni toho byli účastni O — též] takové TNC, také U — křesťané milí] vyn. K — moji milí SO — 208 nehleďme(!) C1 — pilně] vyn. KTNCC, — a snažme se] vyn. KTNUCC,, a snažně R — tyto hody) tuto slavnost KTNSOC — 209 uctili C1 — ctili ... slavení] světili, aby to (+ naše S0) svěcení KTNSOC — slavení aneb (a U) svěcení (osvícení U) napřed RU — aby to slavení] abychom my a to svěcení C, — ke cti a] vyn. KTN (v K teprve pozdější přípisek!) — milému Bohu] boží KTNSOCC,, milého Pána Boha RU — 210 «k našemu nám k BSO — spasení našich milejch duší C — 210—212 nechati ... daruov] neobtěžujme se (vyn. N) přílišným jídlem a nápojem (pitím C0) (+ toho (vyn. TN) bídného vosla, (+ totižto C) těla našeho TNC), aby potom (+ tělo S0) nebylo náchylno (+ a hotovo TNC) ke všemu zlému TNSOC — 210 nechati.. žrádla] zdržujme se od přílišného jedení K — nechati] pozanechejme C. — žrádla] žraní U, jídla C1 — 211—212 ješto ... daruov] aby se to tělo hanebné nebauřilo, nebo jest ono hotové ke všemu zlému K, skrze kteréžto věci tělo se bauří a pálí a potom z toho bejvá hotové tělo ke všemu zlému C1 — 211 ješto., než ješto (an U) tělo zapalují (zapaluje U), aby (+ z toho R) nebylo ho- tovo ke (k U) všemu (vyn. U) dobrému, ale spíše ke zlému; než člověk RU —
Strana 665
665 a děkovati milému Bohu z daruov. Píše Vilhelmus in Racionali, že tento obyčej byl prvních křesťanuov, že při těchto hodech a slavnostech, kteříž spolu bydlili v jednom domu — to muž z ženú 215 —, že vždy při stole Kmívali metlu, a jestliže který z nich čím takovým zatrhl, ihned ho druhý ll mrštil řka: »Pomni, že ť jsú B 232 boží může RU — najésti se U — napiti se slušně (k slušné potřebě U) RU 212 z jeho darův R Píše] Pokládá TNC — 212—214 Píše ... slavno- stech] Neb (Ano O) jest to bývalo za první církve staré, že ti SO — 213 tento] vyn. TN, ten CC1 uprvních C — 213—214 byl prvních ... z ženú san měli první křesťané, že, když hodové byli, tehdy ti, kteříž sau spolu v jed- nom domu bydleli C, — 213 křesťanův, kteříž spolu obývali v jednom domu, to jest muží a ženy TNC — že] vyn. TNC — hodech a] vyn. KTC - 214 a slav- nostech] a (vyn. TC) slavnostech velikonočních KTNC, velikonočních U 214 215 kteříž spolu... že] vyn. NTC — 214 kteříž] ješto O a to — spolu] vyn. SO přebývali K, obejvali RUSO — 214—215 to muž... stole] při těchto slavnostech velikonočních za stolem SO 214 to] vyn. K, tehdy RU — muží s ženami svými K — 215 že] vyn. RU — že vždy ... metlu] mívali metly (metlu TNC1) za stolem KTNCI - při stole vyn. U měli B - a] aby C — jestliže by CC. — 215— 216 a jestliže ... zatrhl] tedy, chtěl-li jest kdo čím darebným zatrhnauti U 215 který z nich jeden TNCC,, kdo S0 — z nich čím takovým] co K — 215—216 z nich ... zatrhl] chtěl jím zatrhnauti aneb co takového zahavati R — 216 takovým] vyn. TNSOCC, — chtěl zatrhnauti (+ aneb co takového marného, bláznivého a oplzlého, což by nevzdělávalo k dobrému, pobož- nému, cnostnému, šlechetnému obcování a životu kajícímu, nemravně a nevážně promluviti C) TNSOCC, — ihned] tehdy ihned C, vyn. S, tedy O — mrštil (+ tau S0) metlau TNSOC — Hej, pomni C, Pomni na to N 217 hody boží C hody (+† boží 0), ne tak! SO — nynější] nyní KNTOSC, nynější křesťané C.U již pak již R, své SO — již ... žerty] ďábelské řeči U — 217 219 již ... etc.] žerty, smíchy (vyn. CN) ďábelské z toho vedau a mají ( 1 a již to dábel navopak jim vobrátil C), že ženy (+ anebo děvečky C) s pacholky a pacholci s ženami a s děvkami (děvečkami C) mrskají se a pomlázejí (pomlácejí(!) T) a skrze to veliké rozpustilosti vedau. (+ Uchovej nás toho, milý, drahý Pane Bože, těch rozpustilostí, a potom věčného za- tracení! Amen T, + Pán Bůh všemohaucí račiž to sám ještě napraviti, aby se v tom i také v jinejch hříších poznajíce, za to svaté pokání, odvolíc tomu všemu zlému, i s námi činili, abychom moh-li (h vyn!) potom po této smrtedlnosti časné přijíti do slávy a radosti věčné. Dejž nám k tomu pomoc svau svatau, milej Pane Ježíši ukřižovanej! Amen C) NTC — 217 219 již ďábelské ...etc.] to sau již obrátili v žerty a v zabylstva ďábelská, že, chodíce po domích s pomlázkami, i tepau se a mrskají, pacholci s dě- večkami a děvečky zase s pacholky rozpustilosti vedauce přílišné. I žá- dejmež na milém Bohu, abychom mohli právě tyto svaté a slavné hody bez hříchu stráviti a zachovati C1 — 217 z toho] vyn. RU — mají a strojí RU — 217—219 «že ... etc.] ženy s mužmi, pacholci z děvkami se mrskají a († na ně O) pomlázejí a (1 potom 0) skrze to mnohé rozpustilosti vedau.
665 a děkovati milému Bohu z daruov. Píše Vilhelmus in Racionali, že tento obyčej byl prvních křesťanuov, že při těchto hodech a slavnostech, kteříž spolu bydlili v jednom domu — to muž z ženú 215 —, že vždy při stole Kmívali metlu, a jestliže který z nich čím takovým zatrhl, ihned ho druhý ll mrštil řka: »Pomni, že ť jsú B 232 boží může RU — najésti se U — napiti se slušně (k slušné potřebě U) RU 212 z jeho darův R Píše] Pokládá TNC — 212—214 Píše ... slavno- stech] Neb (Ano O) jest to bývalo za první církve staré, že ti SO — 213 tento] vyn. TN, ten CC1 uprvních C — 213—214 byl prvních ... z ženú san měli první křesťané, že, když hodové byli, tehdy ti, kteříž sau spolu v jed- nom domu bydleli C, — 213 křesťanův, kteříž spolu obývali v jednom domu, to jest muží a ženy TNC — že] vyn. TNC — hodech a] vyn. KTC - 214 a slav- nostech] a (vyn. TC) slavnostech velikonočních KTNC, velikonočních U 214 215 kteříž spolu... že] vyn. NTC — 214 kteříž] ješto O a to — spolu] vyn. SO přebývali K, obejvali RUSO — 214—215 to muž... stole] při těchto slavnostech velikonočních za stolem SO 214 to] vyn. K, tehdy RU — muží s ženami svými K — 215 že] vyn. RU — že vždy ... metlu] mívali metly (metlu TNC1) za stolem KTNCI - při stole vyn. U měli B - a] aby C — jestliže by CC. — 215— 216 a jestliže ... zatrhl] tedy, chtěl-li jest kdo čím darebným zatrhnauti U 215 který z nich jeden TNCC,, kdo S0 — z nich čím takovým] co K — 215—216 z nich ... zatrhl] chtěl jím zatrhnauti aneb co takového zahavati R — 216 takovým] vyn. TNSOCC, — chtěl zatrhnauti (+ aneb co takového marného, bláznivého a oplzlého, což by nevzdělávalo k dobrému, pobož- nému, cnostnému, šlechetnému obcování a životu kajícímu, nemravně a nevážně promluviti C) TNSOCC, — ihned] tehdy ihned C, vyn. S, tedy O — mrštil (+ tau S0) metlau TNSOC — Hej, pomni C, Pomni na to N 217 hody boží C hody (+† boží 0), ne tak! SO — nynější] nyní KNTOSC, nynější křesťané C.U již pak již R, své SO — již ... žerty] ďábelské řeči U — 217 219 již ... etc.] žerty, smíchy (vyn. CN) ďábelské z toho vedau a mají ( 1 a již to dábel navopak jim vobrátil C), že ženy (+ anebo děvečky C) s pacholky a pacholci s ženami a s děvkami (děvečkami C) mrskají se a pomlázejí (pomlácejí(!) T) a skrze to veliké rozpustilosti vedau. (+ Uchovej nás toho, milý, drahý Pane Bože, těch rozpustilostí, a potom věčného za- tracení! Amen T, + Pán Bůh všemohaucí račiž to sám ještě napraviti, aby se v tom i také v jinejch hříších poznajíce, za to svaté pokání, odvolíc tomu všemu zlému, i s námi činili, abychom moh-li (h vyn!) potom po této smrtedlnosti časné přijíti do slávy a radosti věčné. Dejž nám k tomu pomoc svau svatau, milej Pane Ježíši ukřižovanej! Amen C) NTC — 217 219 již ďábelské ...etc.] to sau již obrátili v žerty a v zabylstva ďábelská, že, chodíce po domích s pomlázkami, i tepau se a mrskají, pacholci s dě- večkami a děvečky zase s pacholky rozpustilosti vedauce přílišné. I žá- dejmež na milém Bohu, abychom mohli právě tyto svaté a slavné hody bez hříchu stráviti a zachovati C1 — 217 z toho] vyn. RU — mají a strojí RU — 217—219 «že ... etc.] ženy s mužmi, pacholci z děvkami se mrskají a († na ně O) pomlázejí a (1 potom 0) skrze to mnohé rozpustilosti vedau.
Strana 666
666 hody!« Ale nynější již ďábelské žerty z toho mají, že pacholci z dívkami a dívky s pacholky se pomlázejí, zabylstva vedúce všeho zpět etc. Téhož (Ale O) my se (+ toho O) hleďme (+ vystříhati a všemi obyčeji O) varovati, ale v dobrém prospívati, a Pán Bůh nám dá (ale . . . dá] abycbom při těchto hodech božích na sebe Pána Boha nerozhněvali, hleďme jej všeli- kterak krotiti, z dobrodíní jeho slavného vzkříšení dočekání jemu srdečně děkovati, v dobrém prospívati, aby nám ráčil Pán Bůh dáti O) zde svau pomoc (milost O) a po smrti věčnau radost (+ kdežto mně i vám rač dopo- moci Pán Bůh náš! S). Amen SO — 217 «že pacholci pacholky(!) B — že] nebo RU — 218 děvkami RU - a dívky s pacholky» vyn. B — děvky RU — 218—219 zabylstva ... etc.] a mrskají a rozpustilosti veliké a neřády vedau. A toho jest pohříchu všude dosti. Napraviž nás milý Buoh, abychom, zde právě tyto hody velikonoční světíce, mohli sobě milosti zaslú- žiti a potom království nebeského dojíti! Amen K, zabejvajíc (a zabývají U) se, nekázen vedau, všecko zpět činí. Ale nám nerač dáti tak pamatovati hodu velikonočního, ale rač nám pro své svaté z mrtvých vstání dáti, Pane Ježíši Kriste, s sebau v nebesích věčné (vyn. U) kralování (kralovati U)! — Amen RU
666 hody!« Ale nynější již ďábelské žerty z toho mají, že pacholci z dívkami a dívky s pacholky se pomlázejí, zabylstva vedúce všeho zpět etc. Téhož (Ale O) my se (+ toho O) hleďme (+ vystříhati a všemi obyčeji O) varovati, ale v dobrém prospívati, a Pán Bůh nám dá (ale . . . dá] abycbom při těchto hodech božích na sebe Pána Boha nerozhněvali, hleďme jej všeli- kterak krotiti, z dobrodíní jeho slavného vzkříšení dočekání jemu srdečně děkovati, v dobrém prospívati, aby nám ráčil Pán Bůh dáti O) zde svau pomoc (milost O) a po smrti věčnau radost (+ kdežto mně i vám rač dopo- moci Pán Bůh náš! S). Amen SO — 217 «že pacholci pacholky(!) B — že] nebo RU — 218 děvkami RU - a dívky s pacholky» vyn. B — děvky RU — 218—219 zabylstva ... etc.] a mrskají a rozpustilosti veliké a neřády vedau. A toho jest pohříchu všude dosti. Napraviž nás milý Buoh, abychom, zde právě tyto hody velikonoční světíce, mohli sobě milosti zaslú- žiti a potom království nebeského dojíti! Amen K, zabejvajíc (a zabývají U) se, nekázen vedau, všecko zpět činí. Ale nám nerač dáti tak pamatovati hodu velikonočního, ale rač nám pro své svaté z mrtvých vstání dáti, Pane Ježíši Kriste, s sebau v nebesích věčné (vyn. U) kralování (kralovati U)! — Amen RU
Strana 667
V pondělí. Kázáni Poněvadž dnešní čtení svaté jakožto i jiná čtení tohoto (P 155a téhodne ukazuje pravé vzkříšení Pána našeho Jezukrista, neb jest velmi velebná věc a slavná jeho vzkříšení. Neb, když sau viděli 5 učedlníci Pána Krista ukřižovaného a umrtveného na kříži P 155a2 a pak do hrobu vloženého a zavaleného tak velikým kamením, zdálo se jim, že by již jemu nelze bylo vstáti z mrtvých. Ale že milý Buoh jest veliký, protož veliké víry jest o něm potřebí. A že křesťané obyčejnú věrau tomu věří, neb ihned to slýchají 10 z mladosti své a od přátel i od starších učeni bývají tomu, že jest Pán Kristus vstal z mrtvých, a tak věří obecnau věrau. A protož v dnešním čtení Pán Kristus ukázal své vzkříšení, najprvé okázav se jim v pautničí osobě, druhé skrze výklad Písma, třetí skrze lámaní chleba. O tom jest dnešní čtení, kteréž píše svatý Lukáš 15v XXIIII. kapitole. Protož v tom svatém čtení svatý Lukáš ozna- muje nám divné, milostné a úžitečné oka zování Pána našeho Jezu- P. 155b krista po jeho slavném vzkříšení, kterak se ráčil okázati dvěma svýma učedlníkoma, jenž sau byla ze dvau a z sedmdesáti menších učedl- níkuov, o nichž píše svatý Lukáš v X. kapitole. A najprvé pokládá 20 a vypisuje těch dvau učedlníkuov chvalné putování, avšak nepravú víru měli; druhé svatý Lukáš v tomto svatém čtení ukazuje Pána Krista k těm učedlníkuom milostné přitovařišení a ochotné roz- mlúvaní a trestání z nedověry; třetí v tomto svatém čtení svatý 1 Varianty titulu, evangelia a epištoly viz u kázání předešlého — 2 jiná čtení svatá N — 3 právě T — Ježíše Krista NT — 4 věděli(!) T a 6 tak] vyn. N — kamenem, takže N, kamenem T — 7 z mrtvých] od mrtvých N - 9 vírau N 9—10 to slýchají ... tomu] z mladosti tomu se cvičí a to slejchají N 11 Ježíš N věrau, kteréž se učí od svých přátel a rodičův N 12 svatém čtení N — okázav] zjevivši N — 13 v pautničím spůsobu N - Písma svatého N— 14 svaté čtení N — napsal N — 15 roz- dílu N 16 divné] velmi podivné N — ukazování a zjevování N — Ježíše Krista NT — 17 slavném a radostném N — ukazovati N, ukázati T — svým 18 učedlníkům N — sau] sta T — byla ze] byli z těch N— 20 těchto N N- chvalitebné N 20 21 pravé víry neměli N - 22—23 milostné... 19 Luk. 10, 1 un.
V pondělí. Kázáni Poněvadž dnešní čtení svaté jakožto i jiná čtení tohoto (P 155a téhodne ukazuje pravé vzkříšení Pána našeho Jezukrista, neb jest velmi velebná věc a slavná jeho vzkříšení. Neb, když sau viděli 5 učedlníci Pána Krista ukřižovaného a umrtveného na kříži P 155a2 a pak do hrobu vloženého a zavaleného tak velikým kamením, zdálo se jim, že by již jemu nelze bylo vstáti z mrtvých. Ale že milý Buoh jest veliký, protož veliké víry jest o něm potřebí. A že křesťané obyčejnú věrau tomu věří, neb ihned to slýchají 10 z mladosti své a od přátel i od starších učeni bývají tomu, že jest Pán Kristus vstal z mrtvých, a tak věří obecnau věrau. A protož v dnešním čtení Pán Kristus ukázal své vzkříšení, najprvé okázav se jim v pautničí osobě, druhé skrze výklad Písma, třetí skrze lámaní chleba. O tom jest dnešní čtení, kteréž píše svatý Lukáš 15v XXIIII. kapitole. Protož v tom svatém čtení svatý Lukáš ozna- muje nám divné, milostné a úžitečné oka zování Pána našeho Jezu- P. 155b krista po jeho slavném vzkříšení, kterak se ráčil okázati dvěma svýma učedlníkoma, jenž sau byla ze dvau a z sedmdesáti menších učedl- níkuov, o nichž píše svatý Lukáš v X. kapitole. A najprvé pokládá 20 a vypisuje těch dvau učedlníkuov chvalné putování, avšak nepravú víru měli; druhé svatý Lukáš v tomto svatém čtení ukazuje Pána Krista k těm učedlníkuom milostné přitovařišení a ochotné roz- mlúvaní a trestání z nedověry; třetí v tomto svatém čtení svatý 1 Varianty titulu, evangelia a epištoly viz u kázání předešlého — 2 jiná čtení svatá N — 3 právě T — Ježíše Krista NT — 4 věděli(!) T a 6 tak] vyn. N — kamenem, takže N, kamenem T — 7 z mrtvých] od mrtvých N - 9 vírau N 9—10 to slýchají ... tomu] z mladosti tomu se cvičí a to slejchají N 11 Ježíš N věrau, kteréž se učí od svých přátel a rodičův N 12 svatém čtení N — okázav] zjevivši N — 13 v pautničím spůsobu N - Písma svatého N— 14 svaté čtení N — napsal N — 15 roz- dílu N 16 divné] velmi podivné N — ukazování a zjevování N — Ježíše Krista NT — 17 slavném a radostném N — ukazovati N, ukázati T — svým 18 učedlníkům N — sau] sta T — byla ze] byli z těch N— 20 těchto N N- chvalitebné N 20 21 pravé víry neměli N - 22—23 milostné... 19 Luk. 10, 1 un.
Strana 668
668 Lukáš vypisuje jeho milosrdné zjevení a divné zmizaní, o těch 25 dvau do Jeruzalema navrácení, jakož uslyšíte. O prvním dí takto: »V ten čas (totiž druhý den po vzkří l šení P 155b2 Pána Krista) dva z učedlníkuov Ježíšových šli do kaštela Emaus«. O tom, že dí »dva«, znamená se láska jich, neb laskaví [mezi sebau putují spolu; a kdož má lásku k svému bližnímu, ten prospívá 30 z ctnosti do ctnosti. Neb dí svatý Jan: »Kdož miluje bližního, zákon jest naplnil«. A protož »dva z učedlníkuov Ježíšových«; nebo jedno ti, kteří jsau Ježíšovi, právě milují bližní své a zákon jeho plní. Jakož sám Kristus dí v XIII. kapitole svatého Jana: »Na tom ť poznají všichni, učedlníci že ste moji, budete-li se milovati 35 spolu; a též zase na tom poznají, že nej ste moji (totižto Kristovi učedlníci), nebudete-li se spolu milovati«. A tak na tom, že jsau dva šla, znamenává se jich poslušenství, které sau drželi podlé P 156a1 přikázaní Pána Krista, Mistra svého, jenž jest po dvú posílal před sebau do každého města, do kteréhož měl přijíti; a také pomněli 40 sau na slova Pána Krista, kteráž jim řekl: »Kdež koli budau dva nebo tři sebráni ve jméno mé, tu ť jsem já mezi nimi«. Protož dva sau šla spolu učedlníci Ježíšova v ten den, totiž do hrádku, řeče- ného Emaus. Protož vězme, že ta dva učedlníky, nemajíce svého Mistra 45 tělesně najlepšího a zřetedlně při sobě, však ještě zachovávali jeho trestání] velikau milost, z kteréžto zvláštní milosti k nim se přitovaryšil a ochotně s nimi, ač s mdlými, u víře rozmlauval a trestal je N — 23 svatém a požehnaném N — 24 zmizení N — 26 na druhý N — 27 Ježíše N — Pána Ježíše N — šla T — 28 laskavi] láskau spojeni N — [mezi sebau] vyn. NT — 29 prospívá a kráčí N — 30 do ctnosti, z dobré v lepší N — 32 jedno] toliko sami N — Ježíšovi učedlníci N — mohau milovati N — 33 plniti N — v XIII. kapitole] vyn. N — u svatého NT — Na] Po N — 34 učedlníci] vyn. N — moji učedlníci N — 35 spolu] vespolek NT — též] na druhau stranu N — na tom] po tom ť N — neste(!) P — 36 nebudete] budete N — spolu] vespolek N — milovati] nenáviděti N — sta T — 37 šli N — vyznamenává se jejich N — drželi] zachovali N — 38 jest je T — 39 města neb městečka N — do kteréhož kdež jest sám N — 40 budete N, budeta T — 41 sebráni] shromážděni N — jménu mém T — nimi] vámi N — 42 sta T — šli N — učedlníky T — — Ježíšova] Páně N 44 vězme] znejme N — že, ačkoliv N — ta] tito N, ti T — učedlníci NT — 45 najlepšího a] vyn. N — zřetedlně] viditedlně N — ještě] předce 30 Spr. Pavel (Řím. 13, 8) — 33 Podle Jana 13, 35 — 40 Mat. 18, 20 —
668 Lukáš vypisuje jeho milosrdné zjevení a divné zmizaní, o těch 25 dvau do Jeruzalema navrácení, jakož uslyšíte. O prvním dí takto: »V ten čas (totiž druhý den po vzkří l šení P 155b2 Pána Krista) dva z učedlníkuov Ježíšových šli do kaštela Emaus«. O tom, že dí »dva«, znamená se láska jich, neb laskaví [mezi sebau putují spolu; a kdož má lásku k svému bližnímu, ten prospívá 30 z ctnosti do ctnosti. Neb dí svatý Jan: »Kdož miluje bližního, zákon jest naplnil«. A protož »dva z učedlníkuov Ježíšových«; nebo jedno ti, kteří jsau Ježíšovi, právě milují bližní své a zákon jeho plní. Jakož sám Kristus dí v XIII. kapitole svatého Jana: »Na tom ť poznají všichni, učedlníci že ste moji, budete-li se milovati 35 spolu; a též zase na tom poznají, že nej ste moji (totižto Kristovi učedlníci), nebudete-li se spolu milovati«. A tak na tom, že jsau dva šla, znamenává se jich poslušenství, které sau drželi podlé P 156a1 přikázaní Pána Krista, Mistra svého, jenž jest po dvú posílal před sebau do každého města, do kteréhož měl přijíti; a také pomněli 40 sau na slova Pána Krista, kteráž jim řekl: »Kdež koli budau dva nebo tři sebráni ve jméno mé, tu ť jsem já mezi nimi«. Protož dva sau šla spolu učedlníci Ježíšova v ten den, totiž do hrádku, řeče- ného Emaus. Protož vězme, že ta dva učedlníky, nemajíce svého Mistra 45 tělesně najlepšího a zřetedlně při sobě, však ještě zachovávali jeho trestání] velikau milost, z kteréžto zvláštní milosti k nim se přitovaryšil a ochotně s nimi, ač s mdlými, u víře rozmlauval a trestal je N — 23 svatém a požehnaném N — 24 zmizení N — 26 na druhý N — 27 Ježíše N — Pána Ježíše N — šla T — 28 laskavi] láskau spojeni N — [mezi sebau] vyn. NT — 29 prospívá a kráčí N — 30 do ctnosti, z dobré v lepší N — 32 jedno] toliko sami N — Ježíšovi učedlníci N — mohau milovati N — 33 plniti N — v XIII. kapitole] vyn. N — u svatého NT — Na] Po N — 34 učedlníci] vyn. N — moji učedlníci N — 35 spolu] vespolek NT — též] na druhau stranu N — na tom] po tom ť N — neste(!) P — 36 nebudete] budete N — spolu] vespolek N — milovati] nenáviděti N — sta T — 37 šli N — vyznamenává se jejich N — drželi] zachovali N — 38 jest je T — 39 města neb městečka N — do kteréhož kdež jest sám N — 40 budete N, budeta T — 41 sebráni] shromážděni N — jménu mém T — nimi] vámi N — 42 sta T — šli N — učedlníky T — — Ježíšova] Páně N 44 vězme] znejme N — že, ačkoliv N — ta] tito N, ti T — učedlníci NT — 45 najlepšího a] vyn. N — zřetedlně] viditedlně N — ještě] předce 30 Spr. Pavel (Řím. 13, 8) — 33 Podle Jana 13, 35 — 40 Mat. 18, 20 —
Strana 669
669 učení, že dva a dva spolu ještě chodila. Protož jako dnes ráno svatý Petr a svatý Jan běželi k hrobu spolu, a též tato dva učedlníky menší šla z Jeruzalema do Emaus; a to proto, jakož dí svatý l P 156a- Rehoř, aby učedlníci, jenž měli býti kazatelé, měli dvoji lásku, 50 totiž k Bohu a k bližnímu, a kdož toho nemá, aby knězem nebyl ani auřadu kázaní přijímal. Neb kněz má míti k Bohu takovú lásku, aby se žádných hříchuov nedopustil proti Bohu. Protož sau dva spolu šla vedlé přikázaní Kristova, jakož jim byl při- kázal. Druhé proto dva spolu chodila podlé přikázaní Kristova, 55 aby jeden druhému byl pomocen a raden k dobrému. A protož jest napsáno v knihách Ekleziastika: »Lépe jest býti dvěma než jednomu; neb, padne-li jeden, od druhého bude pozdvižen«. A také, aby byla sstálá a sjednána v dobrém; neb jest-li jeden dobrý a druhý zlý, více ť jest jeden druhému ke u škodě nežli P 156b1 60 ku pomoci; pakli sau oba zlá, jeden druhému spomáhá ke zlosti. A protož, jakož jest velmi úžitečno k spasení bydliti dvěma dobrýma spolu a choditi, též jest veliká příčina k zatracení býti dvěma zlýma, sjednanýma v zlosti. A protož svatý Pavel, jakž koli byl muž dokonalý, však měl tovaryše Barnabáše aneb Timotea. Protož 65 dán jest člověk člověku na pomoc. A tak řídko člověk samotný jest dobrý; neb člověk samotný aneb jest Buoh aneb hovado. Jest-li člověk samotný dokonalý, tehdy jest z Bohem; pakli jest člověk nedokonalý, tehdy jest hovado, nepožívaje rozumu pravého, jenž sluší k Bohu. A tak Pán Kristus svých volených konečně i neostane, jako P 156b- túto dvú učedlníkuov neostal, ale k nim se přiblížil svú milostí a dal jim pevné poznání své pravdy a navrátil je k spasení. A to ť se znamenává, že, kdyžto ta dva šla učedlníci z Jeruzalema do 70 N — jeho] a pamatovali na jeho svaté N — 46 chodili N — dnešního dne N 47 běželi dva N, běžala sta T — a též tato] tolikéž i tito N — učedlníci N — 48 šli N — 50 nebyl, aby N — 51 kázaní přijímal] kněžského nepři- jímal N — Nebo každý N — 53 sta T — šli N — přikázal] tak poručil N 54 chodili N — přikázaní] poručení N — 55 nápomocen N — 58 byli stálí (sstálí T) a srovnalí (zjednaní T) NT — 60 pomoci a k úžitku N — sta T — zlí N v pomáhá N — k zlosti N — 61—62 dobrým a spolu choditi N 62 též tak ť N 63 zlým NT — sjednaným v zlosti a v nepravosti N — 68 konečně hovado N — nepožívajíce N — 69 přísluší N 70 zvolených NT — nezůstane N — 71 túto] tuto těchto N — ne- zůstal N - milostí, pomocí N 72 poznání sebe a N — 73 znamená NT — 56 Spr. podle Kaz. (Ecclesiastes) 4, 9 a 10 —
669 učení, že dva a dva spolu ještě chodila. Protož jako dnes ráno svatý Petr a svatý Jan běželi k hrobu spolu, a též tato dva učedlníky menší šla z Jeruzalema do Emaus; a to proto, jakož dí svatý l P 156a- Rehoř, aby učedlníci, jenž měli býti kazatelé, měli dvoji lásku, 50 totiž k Bohu a k bližnímu, a kdož toho nemá, aby knězem nebyl ani auřadu kázaní přijímal. Neb kněz má míti k Bohu takovú lásku, aby se žádných hříchuov nedopustil proti Bohu. Protož sau dva spolu šla vedlé přikázaní Kristova, jakož jim byl při- kázal. Druhé proto dva spolu chodila podlé přikázaní Kristova, 55 aby jeden druhému byl pomocen a raden k dobrému. A protož jest napsáno v knihách Ekleziastika: »Lépe jest býti dvěma než jednomu; neb, padne-li jeden, od druhého bude pozdvižen«. A také, aby byla sstálá a sjednána v dobrém; neb jest-li jeden dobrý a druhý zlý, více ť jest jeden druhému ke u škodě nežli P 156b1 60 ku pomoci; pakli sau oba zlá, jeden druhému spomáhá ke zlosti. A protož, jakož jest velmi úžitečno k spasení bydliti dvěma dobrýma spolu a choditi, též jest veliká příčina k zatracení býti dvěma zlýma, sjednanýma v zlosti. A protož svatý Pavel, jakž koli byl muž dokonalý, však měl tovaryše Barnabáše aneb Timotea. Protož 65 dán jest člověk člověku na pomoc. A tak řídko člověk samotný jest dobrý; neb člověk samotný aneb jest Buoh aneb hovado. Jest-li člověk samotný dokonalý, tehdy jest z Bohem; pakli jest člověk nedokonalý, tehdy jest hovado, nepožívaje rozumu pravého, jenž sluší k Bohu. A tak Pán Kristus svých volených konečně i neostane, jako P 156b- túto dvú učedlníkuov neostal, ale k nim se přiblížil svú milostí a dal jim pevné poznání své pravdy a navrátil je k spasení. A to ť se znamenává, že, kdyžto ta dva šla učedlníci z Jeruzalema do 70 N — jeho] a pamatovali na jeho svaté N — 46 chodili N — dnešního dne N 47 běželi dva N, běžala sta T — a též tato] tolikéž i tito N — učedlníci N — 48 šli N — 50 nebyl, aby N — 51 kázaní přijímal] kněžského nepři- jímal N — Nebo každý N — 53 sta T — šli N — přikázal] tak poručil N 54 chodili N — přikázaní] poručení N — 55 nápomocen N — 58 byli stálí (sstálí T) a srovnalí (zjednaní T) NT — 60 pomoci a k úžitku N — sta T — zlí N v pomáhá N — k zlosti N — 61—62 dobrým a spolu choditi N 62 též tak ť N 63 zlým NT — sjednaným v zlosti a v nepravosti N — 68 konečně hovado N — nepožívajíce N — 69 přísluší N 70 zvolených NT — nezůstane N — 71 túto] tuto těchto N — ne- zůstal N - milostí, pomocí N 72 poznání sebe a N — 73 znamená NT — 56 Spr. podle Kaz. (Ecclesiastes) 4, 9 a 10 —
Strana 670
670 Emaus a rozjímala o umučení, o ukřižování a o jetí Pána Krista, 75 on se k nim přiblížil, Písma otevřel, v lámaní se chleba oznámil a proto sau se zase navrátili toho dne do Jeruzalema. Protož se k nim Kristus přitovařišil na cestě, neb jsau o něm rozmlúvali, ne vo marnostech tohoto světa. A ačkoli v tomto čtení svatém jich všecky řeči nejsau popsány, co sau tu rozmlúvali, jdauce 80 spolu, avšak hodno jest věřiti, že ť sau také rozmlúvali o Jidášovi a o jeho zaufalství, divíce se li tomu, že svého Mistra a milosti- P 157a vého Pána zradil, jenž jemu byl mnoho dobrého učinil: že ho k apoštolství svému povolal, jemu tělo a krev svatú přijímati dal, nohy umýval — podobné ť jest, že ť sau to vše rozjímali; a opět, 85 když jímán, kterak sau všichni apoštolé od něho utekli a jeho pravdy vyznávati nesměli, a kterak to všecko, co se stalo, Pán Kristus dříve jim vypravil. Mám za to, že jim bylo Kristovo umu- čení více vtěleno v jich srdce na veliku noc nežli druhým u Veliký pátek. Vážili ť sau to, co se divuov dálo při Kristově umučení: 90 že tmy byly veliké a hrozné, země se třásla, pukalo se skalé. A že jsau tak o spasitedlných věcech rozmlúvali, Pán Kristus se u k nim P 157a2 přitovařišil, protože sau rozjímali o takových věcech, totiž o jímaní a o ukřižování i umučení a o jiných věcech, které se dály při jeho smrti. A v tom máme naučení, když kam jdeme, po cestě abychom 95 dobré a spasitedlné řeči rozmlúvali, ne marné a utrhavé, lživé, jako druzí činí. Neb dí svatý Pavel: »Mluví-li kdo, mluv jako řečí boží«, totiž ať mluví úžitečně, spasitedlně a spravedlivě. Neb na křesťany nesluší marná řeč, utrhavá, lstivá a lživá, ale pravá. Nebdí svatý Pavel k Efezóm v IIII. kapitole: »Nechtějte utrhati jeden 100 druhému, bratři moji; neb, kdož utrhá bratru svému a saudí bratra svého, anebo ť utrhá zákonu aneb saudí zákon«. A Šalomún dí v li knihách Přísloví: »Ohavnost boží i lidská utrhač«. A málo P 157bl kdyžto ... šlaj když sau dva šli tito N — ta] ti T — 74 rozjímali NT 75 oznámil a zjevil N — 76 zase) vyn. P — 78 tohoto bídného N — 80 hodné N — 82 směl zraditi N — kterýž N — 83 povolati ráčil N — 84 nohy jeho N — podobné k víře N — 85 jímán byl Pán N — 86 vyznávati] zastati N — 87 jim] těmto N — 88 velikau T — druhým u] oněmno na N — 89 Kristovém N — 90 hrozné po všem světě N — 91 tak] to N — 92 roz- mlauvali a rozjímali T — 94 naučení, abychom NT — cestách N — 95 lživé, klevety N — 96 druzí činí vy to umíte N — 97 ať mluví] aby mluvil N — Neb na křesťany] Na křesťany zajisté N — 101 anebo ť] ten N — aneb] 96 Spr. 1. Petr 4, 11 — 99 Spr. podle Jak. 4, 11 — 102 Podle Přísl. 24, 9 —
670 Emaus a rozjímala o umučení, o ukřižování a o jetí Pána Krista, 75 on se k nim přiblížil, Písma otevřel, v lámaní se chleba oznámil a proto sau se zase navrátili toho dne do Jeruzalema. Protož se k nim Kristus přitovařišil na cestě, neb jsau o něm rozmlúvali, ne vo marnostech tohoto světa. A ačkoli v tomto čtení svatém jich všecky řeči nejsau popsány, co sau tu rozmlúvali, jdauce 80 spolu, avšak hodno jest věřiti, že ť sau také rozmlúvali o Jidášovi a o jeho zaufalství, divíce se li tomu, že svého Mistra a milosti- P 157a vého Pána zradil, jenž jemu byl mnoho dobrého učinil: že ho k apoštolství svému povolal, jemu tělo a krev svatú přijímati dal, nohy umýval — podobné ť jest, že ť sau to vše rozjímali; a opět, 85 když jímán, kterak sau všichni apoštolé od něho utekli a jeho pravdy vyznávati nesměli, a kterak to všecko, co se stalo, Pán Kristus dříve jim vypravil. Mám za to, že jim bylo Kristovo umu- čení více vtěleno v jich srdce na veliku noc nežli druhým u Veliký pátek. Vážili ť sau to, co se divuov dálo při Kristově umučení: 90 že tmy byly veliké a hrozné, země se třásla, pukalo se skalé. A že jsau tak o spasitedlných věcech rozmlúvali, Pán Kristus se u k nim P 157a2 přitovařišil, protože sau rozjímali o takových věcech, totiž o jímaní a o ukřižování i umučení a o jiných věcech, které se dály při jeho smrti. A v tom máme naučení, když kam jdeme, po cestě abychom 95 dobré a spasitedlné řeči rozmlúvali, ne marné a utrhavé, lživé, jako druzí činí. Neb dí svatý Pavel: »Mluví-li kdo, mluv jako řečí boží«, totiž ať mluví úžitečně, spasitedlně a spravedlivě. Neb na křesťany nesluší marná řeč, utrhavá, lstivá a lživá, ale pravá. Nebdí svatý Pavel k Efezóm v IIII. kapitole: »Nechtějte utrhati jeden 100 druhému, bratři moji; neb, kdož utrhá bratru svému a saudí bratra svého, anebo ť utrhá zákonu aneb saudí zákon«. A Šalomún dí v li knihách Přísloví: »Ohavnost boží i lidská utrhač«. A málo P 157bl kdyžto ... šlaj když sau dva šli tito N — ta] ti T — 74 rozjímali NT 75 oznámil a zjevil N — 76 zase) vyn. P — 78 tohoto bídného N — 80 hodné N — 82 směl zraditi N — kterýž N — 83 povolati ráčil N — 84 nohy jeho N — podobné k víře N — 85 jímán byl Pán N — 86 vyznávati] zastati N — 87 jim] těmto N — 88 velikau T — druhým u] oněmno na N — 89 Kristovém N — 90 hrozné po všem světě N — 91 tak] to N — 92 roz- mlauvali a rozjímali T — 94 naučení, abychom NT — cestách N — 95 lživé, klevety N — 96 druzí činí vy to umíte N — 97 ať mluví] aby mluvil N — Neb na křesťany] Na křesťany zajisté N — 101 anebo ť] ten N — aneb] 96 Spr. 1. Petr 4, 11 — 99 Spr. podle Jak. 4, 11 — 102 Podle Přísl. 24, 9 —
Strana 671
671 dí dolejí v též kapitole: «S utrhači nesměšuj se, neb ť náhle povstane zatracení jich«. Protož my křesťané, slyšíce to, co na 105 utrhače dí Písmo, vystříhajme se toho hříchu, rauhaní a utrhání, neb ť jest velmi škodný a ve všech stavích velmi obecný! Protož tato dva učedlníci rozmlauvali sau o těch všech věcech, které se dály v Jeruzalemě, rozjímajíce o Pánu Kristu, a Pán Kristus, k nim se přiblíživ, šel s nimi. Protož i my, chceme-li, aby 110 se k nám Pán Kristus přiblížil a s námi putoval na tomto světě, máme v náboženství a s žalostí rozmlúvati o jeho trpkém umučení, jakož ť jsau tato dva učinila učedlníci, neb byla li v nich jednota P 157be u víře a v pokojnosti i v svornosti. Dále dí čtení: »A oči jich byly držány, aby ho nepoznali«. 115 Proto jich tělesnýma očima nedal se poznati, neb jsau v svém rozumu neměli pravé víry. A také sau oni pautníci byli hodni, aby se k nim přitovařišil. Ne v své, ale v pautničí osobě se jim okázal. A vece k nim: »Které jsau to řeči, jež spolu [rozjmluvíte jdauce a ste smutni?« Ne proto tíže, jako by nevěděl (poněvadž všecky věci 120 ví jako Buoh), ale proto tíže, aby z jich vyznání měl přístupu k trestání jich nevěry a také aby nám dal příklad, abychom se nestyděli i svých menších tázati o dobrých věcech. Dí dále čtení svaté): »Odpověděl jemu jeden, je muž P 158a jméno Kleofáš: Ty s' sám pautník do Jeruzalema, a nepoznal 125 si, které jsau se věci v něm staly tyto dni?« Vizme, že Pán Kristus putoval na světě mezi všemi! Neb pro nás jest učinil vyjití z naj- vyššího nebe do břicha duostojné Panny Marie; druhau paut učinil jest z břicha Panny Marie na tento svět; třetí paut učinil a N — 102 Ohavnost ... lidská] Ohavný jest Bohu i lidem N — 105 na utrhače] o utrhačích N — mluví N — rauhaní] pomlauvání N, vyn. T a] vyn. T — 106 a již nyní N — velmi zvyklý a N — 107 tito NT s učedlníky T — rozmlauvala sta T — 108—109 Pánu — Kristu ... k nim] Mistru a Pánu svém, k nimžto N — 109 přiblížil T jdíše T — 111 rozjímati a rozmlauvati T — trpkém] nevinném a těžkém N — 112 tito dva učinili N 114 svaté čtení N — 115 Proto jich] Proto jim N — 116 také že N hodně P — 117 okázal] zjevil N — 118 řekl N — spolu] s sebau N — mluvíte NT — 119 proto se jich N — 120 zná a ví N — se tíže N — přístup a cestu N — 121 příklad a naučení N — 122 svých menších] sebe nižších N — tázati, zvláště N — dobrých a spasitedlných N — 123 «svaté) vyn. P — Odpovědě T — kterémuž N — 124 pautníkem N — 126 všemi lidmi N — učinil] vykonal N — 127 břicha] života N důstojné a blahoslavené N — 128 břicha] života blahoslavené N — 129
671 dí dolejí v též kapitole: «S utrhači nesměšuj se, neb ť náhle povstane zatracení jich«. Protož my křesťané, slyšíce to, co na 105 utrhače dí Písmo, vystříhajme se toho hříchu, rauhaní a utrhání, neb ť jest velmi škodný a ve všech stavích velmi obecný! Protož tato dva učedlníci rozmlauvali sau o těch všech věcech, které se dály v Jeruzalemě, rozjímajíce o Pánu Kristu, a Pán Kristus, k nim se přiblíživ, šel s nimi. Protož i my, chceme-li, aby 110 se k nám Pán Kristus přiblížil a s námi putoval na tomto světě, máme v náboženství a s žalostí rozmlúvati o jeho trpkém umučení, jakož ť jsau tato dva učinila učedlníci, neb byla li v nich jednota P 157be u víře a v pokojnosti i v svornosti. Dále dí čtení: »A oči jich byly držány, aby ho nepoznali«. 115 Proto jich tělesnýma očima nedal se poznati, neb jsau v svém rozumu neměli pravé víry. A také sau oni pautníci byli hodni, aby se k nim přitovařišil. Ne v své, ale v pautničí osobě se jim okázal. A vece k nim: »Které jsau to řeči, jež spolu [rozjmluvíte jdauce a ste smutni?« Ne proto tíže, jako by nevěděl (poněvadž všecky věci 120 ví jako Buoh), ale proto tíže, aby z jich vyznání měl přístupu k trestání jich nevěry a také aby nám dal příklad, abychom se nestyděli i svých menších tázati o dobrých věcech. Dí dále čtení svaté): »Odpověděl jemu jeden, je muž P 158a jméno Kleofáš: Ty s' sám pautník do Jeruzalema, a nepoznal 125 si, které jsau se věci v něm staly tyto dni?« Vizme, že Pán Kristus putoval na světě mezi všemi! Neb pro nás jest učinil vyjití z naj- vyššího nebe do břicha duostojné Panny Marie; druhau paut učinil jest z břicha Panny Marie na tento svět; třetí paut učinil a N — 102 Ohavnost ... lidská] Ohavný jest Bohu i lidem N — 105 na utrhače] o utrhačích N — mluví N — rauhaní] pomlauvání N, vyn. T a] vyn. T — 106 a již nyní N — velmi zvyklý a N — 107 tito NT s učedlníky T — rozmlauvala sta T — 108—109 Pánu — Kristu ... k nim] Mistru a Pánu svém, k nimžto N — 109 přiblížil T jdíše T — 111 rozjímati a rozmlauvati T — trpkém] nevinném a těžkém N — 112 tito dva učinili N 114 svaté čtení N — 115 Proto jich] Proto jim N — 116 také že N hodně P — 117 okázal] zjevil N — 118 řekl N — spolu] s sebau N — mluvíte NT — 119 proto se jich N — 120 zná a ví N — se tíže N — přístup a cestu N — 121 příklad a naučení N — 122 svých menších] sebe nižších N — tázati, zvláště N — dobrých a spasitedlných N — 123 «svaté) vyn. P — Odpovědě T — kterémuž N — 124 pautníkem N — 126 všemi lidmi N — učinil] vykonal N — 127 břicha] života N důstojné a blahoslavené N — 128 břicha] života blahoslavené N — 129
Strana 672
672 z tohoto světa na kříž, s kříže do hrobu a z hrobu do pekel, z pekel 130 opět na svět, z tohoto světa do nebe. Neb sám to svědčí Kristus a řka: »Vyšel jsem od Otce mého a přišel jsem na svět; opět opauštím svět a jdu k Otci«. A protož dobře jest řečeno: »Sám poutník jda do Jeruzalema«, totiž svrchovaného i dolejšího. Protož sau tato I dva učedlníci, jdauce do Jeruzalema, řekla jemu: »Ty jsi sám P 158 135 pautník«, neb se jim ukázal v uosobě pautničí. Ale proč se jest ukázal v pautničí postavě těmto dvěma, a v zpuosobě zahradníka svaté Magdaleně? Na znamení toho, že se nám Pán Kristus dává pod dvojí způsobú, chleba a vína. Neb na své večeři poslední, sedě v těle smrtedlném, dal se [v způsobě ještě 140 sa smrtedlné, apoštoluom] v způsobě chleba a vína, avšak ne tak, jako jest«se dal v smrtedlném těle, ale jinak a jinak. Protož na té veliké večeři měl jest tělo smrtedlné, duši a božství, a též i dnes v posvátném těle jest duše a božství. A že to tělesenství Pána Krista počato z Ducha svatého, ll mohlo jest i muož přijíti P 158 145 rozličné zpuosoby. Neb na huoře Tábor ukázal se jest v zpuosobě oslavné a u Veliký čtvrtek dal se pod způsobú smrtedlnú, a jiným obyčejem byl jest tudíž pod zpuosobem chleba a jiným obyčejem pod způsobem vína. A též na den velikonoční, den svého vzkříšení, ukázal se zahradníkem i pautníkem, neb pod rozličnými zpuoso- 150 bami dává rozličné dary. Ale proč se těmto učedlníkuom ukázal pod způsobú pautníka? Praví svatý Rehoř: »Neb jsau ho milovali i o něm pochybovali« (totiž, by on byl Kristus); a protož se jim ukázal jakožto svým milovníkuom v pautničí tváři jakožto po- chybující, neb byl neprávě znám jich srdcóm. l A též, jako my se P 1581 155 k němu máme, takéž on k nám. A tak proto se ukázal v pautničí kříž dříví kříže (ps. drziwe) N — z pekla N — 131 mého] vyn. N — 132 řečeno] povědíno N — 133 tito N — 134 učedlníky T — jdauci N — řekli NT — 135 pautníkem N — vokázal T — uosobě] postavě N — pautničí — těmto dvěma pautníkům N 136 Ale ... dvěma] vyn. N — 136—137 v spůsobu N — 137 Marii Magdaleně N — 139—140 [v způsobě ... apoštoluom] vyn. NT — 140 spůsobu N — 141 se dal seďal(!) P, seděl N — 142 duše(!) P — 143 dnes] do dnešního dne N — 144 počaté N — 145—146 v spůsobu oslaveném N — 146 oslavené T — dal se ... smrtedlnú] vidín jest v spůsobu smrtedl- ném N — 147 tudíž] vyn. N — 148 v den svého N — 149 spůsoby N 150—151 učedlníkuom ... způsobú] dvěma pautníkům zjevil v spůsobu 131 Jan 16, 28 —
672 z tohoto světa na kříž, s kříže do hrobu a z hrobu do pekel, z pekel 130 opět na svět, z tohoto světa do nebe. Neb sám to svědčí Kristus a řka: »Vyšel jsem od Otce mého a přišel jsem na svět; opět opauštím svět a jdu k Otci«. A protož dobře jest řečeno: »Sám poutník jda do Jeruzalema«, totiž svrchovaného i dolejšího. Protož sau tato I dva učedlníci, jdauce do Jeruzalema, řekla jemu: »Ty jsi sám P 158 135 pautník«, neb se jim ukázal v uosobě pautničí. Ale proč se jest ukázal v pautničí postavě těmto dvěma, a v zpuosobě zahradníka svaté Magdaleně? Na znamení toho, že se nám Pán Kristus dává pod dvojí způsobú, chleba a vína. Neb na své večeři poslední, sedě v těle smrtedlném, dal se [v způsobě ještě 140 sa smrtedlné, apoštoluom] v způsobě chleba a vína, avšak ne tak, jako jest«se dal v smrtedlném těle, ale jinak a jinak. Protož na té veliké večeři měl jest tělo smrtedlné, duši a božství, a též i dnes v posvátném těle jest duše a božství. A že to tělesenství Pána Krista počato z Ducha svatého, ll mohlo jest i muož přijíti P 158 145 rozličné zpuosoby. Neb na huoře Tábor ukázal se jest v zpuosobě oslavné a u Veliký čtvrtek dal se pod způsobú smrtedlnú, a jiným obyčejem byl jest tudíž pod zpuosobem chleba a jiným obyčejem pod způsobem vína. A též na den velikonoční, den svého vzkříšení, ukázal se zahradníkem i pautníkem, neb pod rozličnými zpuoso- 150 bami dává rozličné dary. Ale proč se těmto učedlníkuom ukázal pod způsobú pautníka? Praví svatý Rehoř: »Neb jsau ho milovali i o něm pochybovali« (totiž, by on byl Kristus); a protož se jim ukázal jakožto svým milovníkuom v pautničí tváři jakožto po- chybující, neb byl neprávě znám jich srdcóm. l A též, jako my se P 1581 155 k němu máme, takéž on k nám. A tak proto se ukázal v pautničí kříž dříví kříže (ps. drziwe) N — z pekla N — 131 mého] vyn. N — 132 řečeno] povědíno N — 133 tito N — 134 učedlníky T — jdauci N — řekli NT — 135 pautníkem N — vokázal T — uosobě] postavě N — pautničí — těmto dvěma pautníkům N 136 Ale ... dvěma] vyn. N — 136—137 v spůsobu N — 137 Marii Magdaleně N — 139—140 [v způsobě ... apoštoluom] vyn. NT — 140 spůsobu N — 141 se dal seďal(!) P, seděl N — 142 duše(!) P — 143 dnes] do dnešního dne N — 144 počaté N — 145—146 v spůsobu oslaveném N — 146 oslavené T — dal se ... smrtedlnú] vidín jest v spůsobu smrtedl- ném N — 147 tudíž] vyn. N — 148 v den svého N — 149 spůsoby N 150—151 učedlníkuom ... způsobú] dvěma pautníkům zjevil v spůsobu 131 Jan 16, 28 —
Strana 673
673 způsobě, nám dávaje naučení, abychom na tomto světě byli jako hosté a pautníci. Neb dvoji sau lidé na světě. Neb někteří sau domácí tomuto světu, ale nebeskému království jsau pautníci a cizí; druzí jsau 160 pautníci tomuto světu, a domácí nebeskému království, majíce tento svět za cizí kraj, nebeské království za vlast svau, k nížto se ústavně táhnú svau žádostí a dobrými skutky a činy. Nebo jakožto pautníci, jakž koli sau bohati, ukazují se chudi, též ti pautníci, kteříž k nebeskému království putují, ač mají veliké 165 dary boží, však jich neo u kazují pro slávu svú, ale boží. Jakožto P 159a1 pautníci ptají se na cestu, kterážto upřímo vede do nebeské vlasti, a velmi rádi o ní slyší, žádajíc jí dojíti. Třetí, jakož pautníci nemají přízni mezi lidmi pro svau neznámost, též věrní křesťané malé ť mají přátely mezi světskými lidmi, protože se s nimi v jich obyčejích 170 nesjednávají. Čtvrté, pautníci nebydlí rozkošně, ale skrovně; též věrní křesťané nedbají rozkoši tělesné, ale protiví se jim, utíkajíce od nich. Protož dí svatý Petr v své kanonice: »Najmilejší! Prosím vás jako hostí a pautníkuov, abyšte se zdržkovali od tělesných žádostí, kteréžto rytířují proti duši«. Tací pautníci 175 měli bychom my křesťané býti, ač i žádáme, aby se k nám P 159a2 Pán Kristus přitovařišiti [se] ráčil skrze své milosrdenství a nás trestal z našich nedostatkuov a oznámil nám pravdu svú. Protož Pán Kristus, kteréž chce věčně spasiti, ty ť tvrdě tresce na tomto světě; nebo to svědčí Šalomún v knihách Přísloví řka: »Kohož 180 Buoh miluje, toho ť tresce«. Protož dobré jest znamení, že nás Pán Buoh miluje, když nás tresce skrze mnohé zármutky a pro- N — 153 tvářnosti N — 154 srdcím N — též] vyn. N — 155 tak se N k nám má N - 156 způsobě] osobě N — 158 Neb někteří Někteří N — tomuto bídnému N — 159 cizí] hosté N — 160 tomuto marnému N — 162 ustavičně N — 163 jakožto příchozí a N býti chudi N 165 ale boží ale pro slávu boží T — 168 hrubé přízně N. přízně T — 168—169 málo ť mají přátel N — 169 obyčejích, v ožralství a v jiných nepravostech N — 170 nebydlí nejsau živi N — skrovně] v skrov- — nosti se chovají N — 171 na rozkoše N — protiví se] na odpor staví se N 172 od nich] jich N 173 zdrželi P — 174 rytěřují T, bojují N — Takoví N — 175 žádáme] chceme-li N — k vyn. N — 176 přitovaryšiti v tomto světě N — [se] vyn. N — 177 potrestal N — svau svatau N — 177—178 Protož... Kristus] Pán Kristus zajisté N — 178 mnohem tvrdějí N 179 Šalomaun mudřec N — 181 protivenství N, protivenstvími T — 182 172 l. Petr 2, 1I 179 Př. 3, 12 Rokycanova Postilla. 43
673 způsobě, nám dávaje naučení, abychom na tomto světě byli jako hosté a pautníci. Neb dvoji sau lidé na světě. Neb někteří sau domácí tomuto světu, ale nebeskému království jsau pautníci a cizí; druzí jsau 160 pautníci tomuto světu, a domácí nebeskému království, majíce tento svět za cizí kraj, nebeské království za vlast svau, k nížto se ústavně táhnú svau žádostí a dobrými skutky a činy. Nebo jakožto pautníci, jakž koli sau bohati, ukazují se chudi, též ti pautníci, kteříž k nebeskému království putují, ač mají veliké 165 dary boží, však jich neo u kazují pro slávu svú, ale boží. Jakožto P 159a1 pautníci ptají se na cestu, kterážto upřímo vede do nebeské vlasti, a velmi rádi o ní slyší, žádajíc jí dojíti. Třetí, jakož pautníci nemají přízni mezi lidmi pro svau neznámost, též věrní křesťané malé ť mají přátely mezi světskými lidmi, protože se s nimi v jich obyčejích 170 nesjednávají. Čtvrté, pautníci nebydlí rozkošně, ale skrovně; též věrní křesťané nedbají rozkoši tělesné, ale protiví se jim, utíkajíce od nich. Protož dí svatý Petr v své kanonice: »Najmilejší! Prosím vás jako hostí a pautníkuov, abyšte se zdržkovali od tělesných žádostí, kteréžto rytířují proti duši«. Tací pautníci 175 měli bychom my křesťané býti, ač i žádáme, aby se k nám P 159a2 Pán Kristus přitovařišiti [se] ráčil skrze své milosrdenství a nás trestal z našich nedostatkuov a oznámil nám pravdu svú. Protož Pán Kristus, kteréž chce věčně spasiti, ty ť tvrdě tresce na tomto světě; nebo to svědčí Šalomún v knihách Přísloví řka: »Kohož 180 Buoh miluje, toho ť tresce«. Protož dobré jest znamení, že nás Pán Buoh miluje, když nás tresce skrze mnohé zármutky a pro- N — 153 tvářnosti N — 154 srdcím N — též] vyn. N — 155 tak se N k nám má N - 156 způsobě] osobě N — 158 Neb někteří Někteří N — tomuto bídnému N — 159 cizí] hosté N — 160 tomuto marnému N — 162 ustavičně N — 163 jakožto příchozí a N býti chudi N 165 ale boží ale pro slávu boží T — 168 hrubé přízně N. přízně T — 168—169 málo ť mají přátel N — 169 obyčejích, v ožralství a v jiných nepravostech N — 170 nebydlí nejsau živi N — skrovně] v skrov- — nosti se chovají N — 171 na rozkoše N — protiví se] na odpor staví se N 172 od nich] jich N 173 zdrželi P — 174 rytěřují T, bojují N — Takoví N — 175 žádáme] chceme-li N — k vyn. N — 176 přitovaryšiti v tomto světě N — [se] vyn. N — 177 potrestal N — svau svatau N — 177—178 Protož... Kristus] Pán Kristus zajisté N — 178 mnohem tvrdějí N 179 Šalomaun mudřec N — 181 protivenství N, protivenstvími T — 182 172 l. Petr 2, 1I 179 Př. 3, 12 Rokycanova Postilla. 43
Strana 674
674 tivnostmi nepřátelskými. Neb nikda netrpěti a vždycky veselé a utěšení v tomto světě míti jest očité znamení věčného zatracení. Jakož dí svatý Rehoř: »Protož trpěti zámutkuov nebuď nám teskno, 185 neb jest to počátek a znamení našeho spasení.« Protož trpme to míle, ať nám l Pán Buoh dá za to odplatu věčnú v nebeském P 159 království, jehož nám rač dopomoci Pán Buoh všemohaucí! Amen. * nepřátel N — a vždycky] než vždycky N — 183 na tomto světě N — 184 praví N — zármutky N, zármutkův T — 185 očité znamení N — Protož] I N — 186 míle a rádi N — milý Pán T — nebeském a věčném N — 187 Amen. Druhé kázaní na týž den T (následuje tu potom kázání druhé, jež v této edici položeno už před toto ká- zání) —
674 tivnostmi nepřátelskými. Neb nikda netrpěti a vždycky veselé a utěšení v tomto světě míti jest očité znamení věčného zatracení. Jakož dí svatý Rehoř: »Protož trpěti zámutkuov nebuď nám teskno, 185 neb jest to počátek a znamení našeho spasení.« Protož trpme to míle, ať nám l Pán Buoh dá za to odplatu věčnú v nebeském P 159 království, jehož nám rač dopomoci Pán Buoh všemohaucí! Amen. * nepřátel N — a vždycky] než vždycky N — 183 na tomto světě N — 184 praví N — zármutky N, zármutkův T — 185 očité znamení N — Protož] I N — 186 míle a rádi N — milý Pán T — nebeském a věčném N — 187 Amen. Druhé kázaní na týž den T (následuje tu potom kázání druhé, jež v této edici položeno už před toto ká- zání) —
Strana 675
V úterý velikonoční. Kázáni Řeč z Skutkuov apoštolských. (B 232) V těch dnech vstav Pavel a rukú mlčení uloživ, řekl jest: »Muží bratří, synové rodu 5Abrahamova a kteří se mezi vámi bojí Boha, vám slovo spasení tohoto posláno jest. Nebo, kteří přebývají v Jeruzalemě a knížata jeho, neznajíce Ježíše ani hlasuov proročských, kteříž se na každú sobotu čítají, saudivše Dnaplnili jsú. A nižádné příčiny smrti ne- nalezše na něm, prosili sú od Piláta, aby ho zabili. A když jsú dokonali všecky věci, kte- réž byly psány o něm, složivše jej z dřeva, vložili jsú do hrobu. Ale Buoh vzkřísil ho 15z mrtvých třetí den. Kterýž jest vídán po mnohé dni od těch, kteří jsú byli s ním vstú- pili od Galilé do Jeruzalema a až dosavad 1—2 V úterý ... apoštolských] vyn. T — 2—21 Řeč ... našeho«] vyn. RSO — 2 Epištola (+ svatého Pavla U) v (vyn. U) Skutcích (vyn. U) apoštolských (vyn. NU) v třinádeté (III. C) kapitole KPNUC 3— 4 V těch ... uloživ] I povstal Pavel tehdy a pokynul rukau, aby mlčeli U 3 povstavši K, povstav PNT, povstal C — mlčení uloživ] po- kynuv, aby mlčeli PN, pokynul C — 4 uloživ] učiniv K — i vece KT, i dí P, řka C — 4 21 bratří... našeho] izdrahelští a kteří se bojíte Boha, slyšte: Bůh tohoto lidu vyvolil otce naše. Konec: totižto nám vzkřísil Ježíše U s 5 kteří] ti, ješto T — 7 kteří] ti, ješto PNT — bydlí PNT — jeho jich NT —— 8 toho Ježíše PNT — ani] a T — 9 ješto NT — každú sobotu každý den NT ečtau (+ v sobotu N, + sobotní T) KPCNT — odsúdivše i (vyn. PON) KPCN — 10 příčiny smrti] viny K — od] vyn. KPON 11 12 ho zabili] byl ukřižován N — 12 zahubili K, ukřižovali PT — 12—13 všecky .. . něm] všecko, což o něm bylo psáno KPNT — 13 napsány C- položili KPONT 14 sau ho CT — v hrob PT — Ale Buoh] Buoh pak K 15 Jenž PCNT — jest vídán] se ukazoval C — vidín KPN — po] za KP 16 od těch] těm C . ješto NT — vstúpili] spolu vstúpili (sstaupili C) KC. spolu s ním vyšli (vešli T) NT — 17 z Galité K — a až] kteřížto až 3 un. Skuth. 13, 16, 26—32. 43*
V úterý velikonoční. Kázáni Řeč z Skutkuov apoštolských. (B 232) V těch dnech vstav Pavel a rukú mlčení uloživ, řekl jest: »Muží bratří, synové rodu 5Abrahamova a kteří se mezi vámi bojí Boha, vám slovo spasení tohoto posláno jest. Nebo, kteří přebývají v Jeruzalemě a knížata jeho, neznajíce Ježíše ani hlasuov proročských, kteříž se na každú sobotu čítají, saudivše Dnaplnili jsú. A nižádné příčiny smrti ne- nalezše na něm, prosili sú od Piláta, aby ho zabili. A když jsú dokonali všecky věci, kte- réž byly psány o něm, složivše jej z dřeva, vložili jsú do hrobu. Ale Buoh vzkřísil ho 15z mrtvých třetí den. Kterýž jest vídán po mnohé dni od těch, kteří jsú byli s ním vstú- pili od Galilé do Jeruzalema a až dosavad 1—2 V úterý ... apoštolských] vyn. T — 2—21 Řeč ... našeho«] vyn. RSO — 2 Epištola (+ svatého Pavla U) v (vyn. U) Skutcích (vyn. U) apoštolských (vyn. NU) v třinádeté (III. C) kapitole KPNUC 3— 4 V těch ... uloživ] I povstal Pavel tehdy a pokynul rukau, aby mlčeli U 3 povstavši K, povstav PNT, povstal C — mlčení uloživ] po- kynuv, aby mlčeli PN, pokynul C — 4 uloživ] učiniv K — i vece KT, i dí P, řka C — 4 21 bratří... našeho] izdrahelští a kteří se bojíte Boha, slyšte: Bůh tohoto lidu vyvolil otce naše. Konec: totižto nám vzkřísil Ježíše U s 5 kteří] ti, ješto T — 7 kteří] ti, ješto PNT — bydlí PNT — jeho jich NT —— 8 toho Ježíše PNT — ani] a T — 9 ješto NT — každú sobotu každý den NT ečtau (+ v sobotu N, + sobotní T) KPCNT — odsúdivše i (vyn. PON) KPCN — 10 příčiny smrti] viny K — od] vyn. KPON 11 12 ho zabili] byl ukřižován N — 12 zahubili K, ukřižovali PT — 12—13 všecky .. . něm] všecko, což o něm bylo psáno KPNT — 13 napsány C- položili KPONT 14 sau ho CT — v hrob PT — Ale Buoh] Buoh pak K 15 Jenž PCNT — jest vídán] se ukazoval C — vidín KPN — po] za KP 16 od těch] těm C . ješto NT — vstúpili] spolu vstúpili (sstaupili C) KC. spolu s ním vyšli (vešli T) NT — 17 z Galité K — a až] kteřížto až 3 un. Skuth. 13, 16, 26—32. 43*
Strana 676
676 jsú svědkové jeho k lidu. A my vám zvěstu- jeme to, kteréž k otcóm našim stalo se za- 20slíbení, že jest je Buoh naplnil synóm vašim, vzkřisiv Ježíše Krista, Pána našeho«. Čtení svatého Lukáše v poslední kapitole. Za onoho času stal jest Ježíš prostřed učedlníkuov svých a řekl jim: »Pokoj vám! 25 gJá ť sem!) Nechtějte se báti!« Ale oni, za- múceni jsúce a přestrašeni, domnívali se, že by ducha viděli. I řekl jest jim: »Co se rmútíte a myšlení vstupují na srdce vaše? Viztež iruce mé a nohy mé, že ť sem já týž! B 233 30 Hmatajte a vizte, že ť duch těla a kostí nemá, jakož mě vidíte míti!« A když to řekl, ukázal KPNT — dosavad] do této chvíle C — 19 to] skrze čtení svaté to zaslíbení C — k otcóm ... stalo se] se jest stalo k otcuom našim KPCNT — zaslíbení] vyn. C — 20 že] neb NTC — jest již KP — jej to CNT — našim C — 21 vzkřísiv (vzkřísil C) z mrtvých KCNT — našeho. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 22 Čtení ... kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš XXIV. N, Čtení svaté Lukáše svatého v XXIV. kapitole T, Čtení svaté, napsal svatý Lukáš v XXIIII. rozdílu U — Čtení] Evangelium S — po- slední] XXIIII. KPRCSO — kapitole] vyn. C — 23 Za onoho času] V ten čas KCNT, vyn. PR, Kdyžto oni učedlníci rozmlauvali U, A když to rozmlauvali S, Když oni o tom rozmlauvali mezi sebau O — stal jest] stal sám U, postavil se O — uprostřed KNUR — 23—24 prostřed... svých] mezi učedlníky svými O — 24 učedlníkuov svých] nich US — 24—46 učedlníkuov ... národiech] uče(!) etc. Vajklad R — 24 Pokoj vám!] vyn. P — 25 «Já ť sem! vyn. BP — 25—46 Ne- chtějte ... národiech] vyn. S — 25 báti! Já ť jsem P — 25—26 Ale... přestrašeni] A zamútivše se a zstrašeni jsauce P, A zarmútivše se a sstra- šivše se NT, Oni pak, zhrozivše se a přestrašeni jsauce O — 25 Ale oni] Tehda C — zamúceni jsúce] zlekše se U — 26 zstrašeni sauce U, ztrašeni C — dom«n íváchu se («n) vyn.!) T — 27 že by] vyn. CU — viděti C — 27—46 viděli... národiech] viděti. Konec: počnauce od Jeruzalema. Vejklad XXVI. na svaté čtení U — 27 řekl jest] věce T — jest jim] k nim N, jim Pán Ježíš C — se] vyn. PNT — 28 rmútite] (strašíte) KO, ste zarmau- ceni PCNT — vstupuje T — 29 mé] vyn. N — mé] vyn. O — sem já týž já ten sem KPCNTO — 30 Hmatajte] Dotýkajte se KN, Makajte PCTO — a] ani C — 31 když to řekl] pověděvše to O — když jim NT — pověděl 23 nn. Luk. 24, 36—47.
676 jsú svědkové jeho k lidu. A my vám zvěstu- jeme to, kteréž k otcóm našim stalo se za- 20slíbení, že jest je Buoh naplnil synóm vašim, vzkřisiv Ježíše Krista, Pána našeho«. Čtení svatého Lukáše v poslední kapitole. Za onoho času stal jest Ježíš prostřed učedlníkuov svých a řekl jim: »Pokoj vám! 25 gJá ť sem!) Nechtějte se báti!« Ale oni, za- múceni jsúce a přestrašeni, domnívali se, že by ducha viděli. I řekl jest jim: »Co se rmútíte a myšlení vstupují na srdce vaše? Viztež iruce mé a nohy mé, že ť sem já týž! B 233 30 Hmatajte a vizte, že ť duch těla a kostí nemá, jakož mě vidíte míti!« A když to řekl, ukázal KPNT — dosavad] do této chvíle C — 19 to] skrze čtení svaté to zaslíbení C — k otcóm ... stalo se] se jest stalo k otcuom našim KPCNT — zaslíbení] vyn. C — 20 že] neb NTC — jest již KP — jej to CNT — našim C — 21 vzkřísiv (vzkřísil C) z mrtvých KCNT — našeho. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 22 Čtení ... kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Lukáš XXIV. N, Čtení svaté Lukáše svatého v XXIV. kapitole T, Čtení svaté, napsal svatý Lukáš v XXIIII. rozdílu U — Čtení] Evangelium S — po- slední] XXIIII. KPRCSO — kapitole] vyn. C — 23 Za onoho času] V ten čas KCNT, vyn. PR, Kdyžto oni učedlníci rozmlauvali U, A když to rozmlauvali S, Když oni o tom rozmlauvali mezi sebau O — stal jest] stal sám U, postavil se O — uprostřed KNUR — 23—24 prostřed... svých] mezi učedlníky svými O — 24 učedlníkuov svých] nich US — 24—46 učedlníkuov ... národiech] uče(!) etc. Vajklad R — 24 Pokoj vám!] vyn. P — 25 «Já ť sem! vyn. BP — 25—46 Ne- chtějte ... národiech] vyn. S — 25 báti! Já ť jsem P — 25—26 Ale... přestrašeni] A zamútivše se a zstrašeni jsauce P, A zarmútivše se a sstra- šivše se NT, Oni pak, zhrozivše se a přestrašeni jsauce O — 25 Ale oni] Tehda C — zamúceni jsúce] zlekše se U — 26 zstrašeni sauce U, ztrašeni C — dom«n íváchu se («n) vyn.!) T — 27 že by] vyn. CU — viděti C — 27—46 viděli... národiech] viděti. Konec: počnauce od Jeruzalema. Vejklad XXVI. na svaté čtení U — 27 řekl jest] věce T — jest jim] k nim N, jim Pán Ježíš C — se] vyn. PNT — 28 rmútite] (strašíte) KO, ste zarmau- ceni PCNT — vstupuje T — 29 mé] vyn. N — mé] vyn. O — sem já týž já ten sem KPCNTO — 30 Hmatajte] Dotýkajte se KN, Makajte PCTO — a] ani C — 31 když to řekl] pověděvše to O — když jim NT — pověděl 23 nn. Luk. 24, 36—47.
Strana 677
677 jim ruce a bok. A když ještě oni nevěřili, a divili se pro radost, řekl jim: »Máte-li tu co, ješto by se pojedlo?« A oni mu podali 35částky ryby pečené a plást strdi. A když pojedl před nimi, vzav ostatky, dal jim, řka k nim: »Tato ť jsú slova, kteráž jsem mluvil vám, když jsem ještě byl s vámi, že potřebí jest, aby se naplnily všecky věci, které jsú 40psány v zákoně Mojžíšově i v prorocích i v žalmích o mně«. Tehdy otevřel jim rozum, aby rozuměli písmuom, a řekl k nim, že tak psáno jest, tak musil Kristus trpěti a tudy do své slávy vjíti a vstáti z mrtvých třetí 45den, a aby bylo kázáno ve jméno jeho pokání na odpuštění hříchóm ve všech národiech. Mezi všemi artikuli a články víry naší křesťanské žádného gartikule) tak církev svatá slavně nepamatuje a nedovodí, jako toho o z mrtvých vstání a o vzkříšení těl. Nebo, jest-li který 50 artikul mezi všemi «artikuli nesnadný k věření, to jest ten o z mrtvých vstání. Nebo jiní artikulové víry naší křesťanské sau snadnější k věření nežli tento; nebo věřiti tomu, že to tělo KPC, vece T 32 bok] nohy KPNTO — 32 33 A když... divili] Ale ještě jim nevěřícím a divícím C 32 oni] vyn. PNT — nevěříchu T — 33 a] ale KN, vyn. O diviechu se T, vyn. O- pro radost] vyn. O — i vece K jim jest PCT « tu co] nětco tuto PONT - 34 nětco O — ješto... pojedlo] pojésti C s dali T — 35 částky] částku K, kusu NO, kus T - plástu KPNO 36 pojedl] jest jedl NT — vzal CO - a řekl PONO, a vece T — 37 jim C 38 39 potřebí... naplnily] musejí býti naplněny PT. musí se naplniti NO 39 40 všecky ... psány] všecko to, což psáno jest O 40 napsány PONT — 41 otvíral O - rozum] smysl KPCNTO 42 Písmu NT k nim] jim PCNTO — že] nebo C — 43 jest, a CTO — 43 44 a tudy ... vjíti] vyn. PONTO — 44—45 třetího dne NO — 45 aby bylo kázáno] kázati CT 46 na] a KPCNTO — hříchóv mezi všemi národy. — Vajklad (vyn. C, 4 na to svaté čtení T) KPONTO 47 Přátelé milí! Mezi S0 — a články] vyn. S0 — 48 Kartikuler- vyn. BSO — slavně] znamenitě RCU — a] vyn. SO — nedovodí] znamenitě nedovodí PNT, vyn. SO — 49 tohoto (+ artikule N) KRCNUS, toto O — a] slavně S, slavné O — o] těla SO — vzkříšení] z mrtvých vzkříšení S — těl] těl mrtvých N, těl našich C, vyn. SO — 49—51 Nebo ... vstání] vyn. SO — 50 «artikuli národy B, články N — tak nesnadnej N — to jest ten] jako tento NU — 51—52 «Nebo ... tento vyn. B — 51 Nebo jiní] Jiní zajisté N — 52 věření víře PNT — tento tito(!) U — uvěřiti U
677 jim ruce a bok. A když ještě oni nevěřili, a divili se pro radost, řekl jim: »Máte-li tu co, ješto by se pojedlo?« A oni mu podali 35částky ryby pečené a plást strdi. A když pojedl před nimi, vzav ostatky, dal jim, řka k nim: »Tato ť jsú slova, kteráž jsem mluvil vám, když jsem ještě byl s vámi, že potřebí jest, aby se naplnily všecky věci, které jsú 40psány v zákoně Mojžíšově i v prorocích i v žalmích o mně«. Tehdy otevřel jim rozum, aby rozuměli písmuom, a řekl k nim, že tak psáno jest, tak musil Kristus trpěti a tudy do své slávy vjíti a vstáti z mrtvých třetí 45den, a aby bylo kázáno ve jméno jeho pokání na odpuštění hříchóm ve všech národiech. Mezi všemi artikuli a články víry naší křesťanské žádného gartikule) tak církev svatá slavně nepamatuje a nedovodí, jako toho o z mrtvých vstání a o vzkříšení těl. Nebo, jest-li který 50 artikul mezi všemi «artikuli nesnadný k věření, to jest ten o z mrtvých vstání. Nebo jiní artikulové víry naší křesťanské sau snadnější k věření nežli tento; nebo věřiti tomu, že to tělo KPC, vece T 32 bok] nohy KPNTO — 32 33 A když... divili] Ale ještě jim nevěřícím a divícím C 32 oni] vyn. PNT — nevěříchu T — 33 a] ale KN, vyn. O diviechu se T, vyn. O- pro radost] vyn. O — i vece K jim jest PCT « tu co] nětco tuto PONT - 34 nětco O — ješto... pojedlo] pojésti C s dali T — 35 částky] částku K, kusu NO, kus T - plástu KPNO 36 pojedl] jest jedl NT — vzal CO - a řekl PONO, a vece T — 37 jim C 38 39 potřebí... naplnily] musejí býti naplněny PT. musí se naplniti NO 39 40 všecky ... psány] všecko to, což psáno jest O 40 napsány PONT — 41 otvíral O - rozum] smysl KPCNTO 42 Písmu NT k nim] jim PCNTO — že] nebo C — 43 jest, a CTO — 43 44 a tudy ... vjíti] vyn. PONTO — 44—45 třetího dne NO — 45 aby bylo kázáno] kázati CT 46 na] a KPCNTO — hříchóv mezi všemi národy. — Vajklad (vyn. C, 4 na to svaté čtení T) KPONTO 47 Přátelé milí! Mezi S0 — a články] vyn. S0 — 48 Kartikuler- vyn. BSO — slavně] znamenitě RCU — a] vyn. SO — nedovodí] znamenitě nedovodí PNT, vyn. SO — 49 tohoto (+ artikule N) KRCNUS, toto O — a] slavně S, slavné O — o] těla SO — vzkříšení] z mrtvých vzkříšení S — těl] těl mrtvých N, těl našich C, vyn. SO — 49—51 Nebo ... vstání] vyn. SO — 50 «artikuli národy B, články N — tak nesnadnej N — to jest ten] jako tento NU — 51—52 «Nebo ... tento vyn. B — 51 Nebo jiní] Jiní zajisté N — 52 věření víře PNT — tento tito(!) U — uvěřiti U
Strana 678
678 má zase Kcelé) vstáti, ješto jest na prach spáleno, jiné, ješto ho- vada snědla), jako těla svatých, ješto sekajíce) po 55 kusu metali šelmám, lvuom a jiné zvěři,ptákóm, ješto ta těla jsú od nich snědena a obracovala) se v jich těla hovadí jako i jiný pokrm — a by ta pak měla zase) z mrtvých vstáti, velmi jest nepodobné k víře. Avšak jest to naše víra křesťanská, a protož církev svatá nyní přivodí všecky čtyři evangelisty o tom 60 vzkříšení l a z mrtvých vstání našeho Pána Ježíše Krista, ješto B 234 i my mocí jeho Kvzkříšení vstanem z mrtvých»; jako dí svatý Pavel: »Když se okáže Kristus, život váš, i vy se okážete s ním v slávě«. To bude den súdný. I protož o tom vzkříšení Pána Ježíše měli jsme čtení v sobotu najprv ihned svatého Matúše, 65 v neděli svatého Marka, včíra a dnes svatého Lukáše a zítra bóhdá a ve čtvrtek svatého Jana; a ti všickni čtyři dovodí a doličují mnohými důvody jeho vzkříšení, drahého Pána [Krista]. toto T — tělo naše N — 53 celé) vyn. BU, celé a nepoškvrněné S0 - z mrtvých vstáti NUSO — jest bylo N — jiné opět T — ješto] ano U, vyn. SO — 53—54 hovado snědlo B — hovada] hovada nebo zvěř N, zvěř U — 54 jako] a SO — ješto] an U — 54—55 ješto ... kusu] na kusy zsekali (zřezali O) SO — 54 sekajíc B, sekajíce je N — 55 metali je O — šelmám] zvěři O — «lvuom... zvěři) vyn. B — lvuom k sežrání N — a jiné a jinejm(!) C, vyn. U — ješto ta těla a S, a tak O — ta] jejich U — 56 od nich] od nich roznošena a N, vyn. U — obrátila BU, obracovali K, obra- cela R — jich těla] těla těch KRCU, těla N — hovadí] hovad KPRCTU, hovadská N, vyn. SO — 57 ta těla C — pak] vyn. O —«zase vyn. BCSO — 58 jest to CSO — víře] věření U — Alevšak U — to] o tom O — 59 nyní] vyn. SO — přivozuje C — 60 slavném vzkříšení NO — našeho milého C, našeho Spasitele N — Krista] vyn. KPRCU — ješto] jenž KPRCTU, že S — ješto i my] svědčící a vypisující o něm, jenž my, dá to všemohaucí Pán Buoh N — 61 i] vyn. PRTU, v naději boží věříme C — my buohdá KRTU — vzkříšení ... mrtvých» máme z mrtvých vstáti B, budeme moci vzkříšeni býti a z mrtvých vstáti S, budeme z mrtvých vzkříšeni O — vzkříšení vyn. RU — budeme(!) a vstanem C — 62 Když] že O — Kristus ... s ním) vyn.(!) C — náš USO — my UO — okážeme UO — 63 v slávě] vyn. U — bude] se stane N — v (+ poslední O) den KPRCNTUSO — «Pána Ježíše) vyn. B — Pána našeho N — 64 Ježíše Krista NTS, Jezukrista O — svaté čtení O — najprv] vyn. SO — gihned) vyn. BSO — 65 svatý Lukáš U — vzejtra S0 — zítra bóhdá] zajtra, dá-li Bůh KPCNT — bóhdá] Pán Bůh dá R — 65—66 bóhdá ... čtvrtek] vyn. SO — 66 čtyří] čtyří evan- gelistové CN, vyn. SO — «doličují dokazují BSO — 67 mnohými] jinými RU, mnohejmi a znamenitejmi C, velmi mnohými N — «jeho vyn. BSO, o jeho C — drahého vyn. B — [Krista] Ježíše C, vyn. 62 Kol. 3, 4 —
678 má zase Kcelé) vstáti, ješto jest na prach spáleno, jiné, ješto ho- vada snědla), jako těla svatých, ješto sekajíce) po 55 kusu metali šelmám, lvuom a jiné zvěři,ptákóm, ješto ta těla jsú od nich snědena a obracovala) se v jich těla hovadí jako i jiný pokrm — a by ta pak měla zase) z mrtvých vstáti, velmi jest nepodobné k víře. Avšak jest to naše víra křesťanská, a protož církev svatá nyní přivodí všecky čtyři evangelisty o tom 60 vzkříšení l a z mrtvých vstání našeho Pána Ježíše Krista, ješto B 234 i my mocí jeho Kvzkříšení vstanem z mrtvých»; jako dí svatý Pavel: »Když se okáže Kristus, život váš, i vy se okážete s ním v slávě«. To bude den súdný. I protož o tom vzkříšení Pána Ježíše měli jsme čtení v sobotu najprv ihned svatého Matúše, 65 v neděli svatého Marka, včíra a dnes svatého Lukáše a zítra bóhdá a ve čtvrtek svatého Jana; a ti všickni čtyři dovodí a doličují mnohými důvody jeho vzkříšení, drahého Pána [Krista]. toto T — tělo naše N — 53 celé) vyn. BU, celé a nepoškvrněné S0 - z mrtvých vstáti NUSO — jest bylo N — jiné opět T — ješto] ano U, vyn. SO — 53—54 hovado snědlo B — hovada] hovada nebo zvěř N, zvěř U — 54 jako] a SO — ješto] an U — 54—55 ješto ... kusu] na kusy zsekali (zřezali O) SO — 54 sekajíc B, sekajíce je N — 55 metali je O — šelmám] zvěři O — «lvuom... zvěři) vyn. B — lvuom k sežrání N — a jiné a jinejm(!) C, vyn. U — ješto ta těla a S, a tak O — ta] jejich U — 56 od nich] od nich roznošena a N, vyn. U — obrátila BU, obracovali K, obra- cela R — jich těla] těla těch KRCU, těla N — hovadí] hovad KPRCTU, hovadská N, vyn. SO — 57 ta těla C — pak] vyn. O —«zase vyn. BCSO — 58 jest to CSO — víře] věření U — Alevšak U — to] o tom O — 59 nyní] vyn. SO — přivozuje C — 60 slavném vzkříšení NO — našeho milého C, našeho Spasitele N — Krista] vyn. KPRCU — ješto] jenž KPRCTU, že S — ješto i my] svědčící a vypisující o něm, jenž my, dá to všemohaucí Pán Buoh N — 61 i] vyn. PRTU, v naději boží věříme C — my buohdá KRTU — vzkříšení ... mrtvých» máme z mrtvých vstáti B, budeme moci vzkříšeni býti a z mrtvých vstáti S, budeme z mrtvých vzkříšeni O — vzkříšení vyn. RU — budeme(!) a vstanem C — 62 Když] že O — Kristus ... s ním) vyn.(!) C — náš USO — my UO — okážeme UO — 63 v slávě] vyn. U — bude] se stane N — v (+ poslední O) den KPRCNTUSO — «Pána Ježíše) vyn. B — Pána našeho N — 64 Ježíše Krista NTS, Jezukrista O — svaté čtení O — najprv] vyn. SO — gihned) vyn. BSO — 65 svatý Lukáš U — vzejtra S0 — zítra bóhdá] zajtra, dá-li Bůh KPCNT — bóhdá] Pán Bůh dá R — 65—66 bóhdá ... čtvrtek] vyn. SO — 66 čtyří] čtyří evan- gelistové CN, vyn. SO — «doličují dokazují BSO — 67 mnohými] jinými RU, mnohejmi a znamenitejmi C, velmi mnohými N — «jeho vyn. BSO, o jeho C — drahého vyn. B — [Krista] Ježíše C, vyn. 62 Kol. 3, 4 —
Strana 679
679 A ten artikul víry ob z mrtvých vstání jest jako svorník všech jiných artikuluov a článkuov, a ačkoli každý, ktož by 70 kterého článka víry nedržal a zviklal se na něm, nikoli spasen nebude, a by pak všecky jiné držal, zvikle-li se na tomto jediném, všecko ť jest darmo; by věřil v Boha Otce i v Jezukrista, Syna jeho, že jest počat Duchem svatým, narodil se z Panny Marie, ukřižován umřel, (pohřben) a tak dále, nebudeš-li věřiti těla vzkříšení, 75 vše ť jiné darmo bude! A jako sem řekl prvé, že věřiti [prvé tomu, že to tělo na prach spálené, od hovad, od ptákuov snědené má z mrtvých vstáti, těžké k věření. Ale že tomu lidé věří, to jest tudy, že ihned z mladosti tomu učeni, v tom vykrmeni, tomu na- vykli; ale by ť to mělo znovu v lidi uvedeno býti aneb že by bylo 80 některak potuchlo, uzřel ť by, snadno-li ť by tomu lidé uvěřili! Ano o této drahé krvi boží, ješto jest tomu mnohem snáze a lehčejí KPRNTUSO 68 Aj ješto O — Svíry ob o vzkříšení B— vstání) vyn. B, vstání a o vzkříšení našeho drahého Pána U — nějaký svorník N — 69 a] nebo N — článkóv víry ( + křesťanské 0) KRCTUSO, článkův víry křesťanské pravé katolické N — ačkoli] vyn. SO — každý vyn. USO — 70 článka víry] vyn. SO - nevěřil a nedržel C — na] v CSO — něm nebo pochybil N 71 by f ty O — jiné] vyn. PRCNTUSO — držal a o nich zau- plna věřil Nv zvikleš-i KU, zvikleš-li RNTS, zvikláš-li C — 71 72 zvikle ... darmo] vyn. O 71 na] v CS — tom U—72 jest] bude N, vyn. S — nadarmo N e by ť ty S 72 74 i v Jezukrista ... dále] v Boha Syna, v Boha Ducha svatého S0 72 Ježíše Krista NT — jeho jediného, Pána našeho C — 73 počatý U — z Duchem T — z čisté Panny C — že ukřižován PRONTU 74 umřel i PONTU — (pohřben vyn. B, po- hřeben T — nebudeš... vzkříšení] a zvikláš-i se v jednom, takže by nevěřil těla z mrtvých vzkříšení O — těla z mrtvých NCU — 75 vše f] vyn. U — vše ... «bude »] nic (+ to 0) platno nebude SO - jiné] to N nadarmo ČN Sbudes vyn. B — 75 77 A jako .. . věření vyn. SO 75 že vyn. PU = [prvé] vyn. KPRONT, jest U — 76 že] aby C s spáleno T, spálené, jiné U - hovad, od ptákuov] zvěři U —- měloC — 77 vstáti a ko nečně vstane N k vyn. RU k věření] kkgu (ps. tu!) vieře G jest tudy] se tím spůsobem děje N —78 tudy tím USO — že sau PRONTUSO z]v0 - mládi U tomů] v tom S, k tomu navedeni a tomu O vyučeni RC, vynaučeni UO, naučeni S — v tom] a S — vykrmeni] vychováni U tomu navykli] vyn. K, tomu jako navykli N — 79 by ť] kdyby USO — 79 80 mělo .... některak] v lidech SO — 79 znovu] po novotě N v lidi] v lid N, vyn. U — uvozováno N — bylo] to bylo PRONT, to U — 80 nějak N — poutuchlo KN, potuchlo a mělo zase (vyn. O) v ně znova vedeno to býti SO — uzřeli byšte S0 — uzřel ... snadno-li] nesnadno U — snadně S — snadno-li ť) jak ť nesnadně O — tomu ... uvěřili] k tomu vedeni byli, aby tomu věřili O — byli uvěřili K, věřili RUS — 81 té U — drahé] vyn. O — ješto] vyn. O — tomu] vyn. O — snázejí USO — a lehčejí] a nechtí R, vyn.
679 A ten artikul víry ob z mrtvých vstání jest jako svorník všech jiných artikuluov a článkuov, a ačkoli každý, ktož by 70 kterého článka víry nedržal a zviklal se na něm, nikoli spasen nebude, a by pak všecky jiné držal, zvikle-li se na tomto jediném, všecko ť jest darmo; by věřil v Boha Otce i v Jezukrista, Syna jeho, že jest počat Duchem svatým, narodil se z Panny Marie, ukřižován umřel, (pohřben) a tak dále, nebudeš-li věřiti těla vzkříšení, 75 vše ť jiné darmo bude! A jako sem řekl prvé, že věřiti [prvé tomu, že to tělo na prach spálené, od hovad, od ptákuov snědené má z mrtvých vstáti, těžké k věření. Ale že tomu lidé věří, to jest tudy, že ihned z mladosti tomu učeni, v tom vykrmeni, tomu na- vykli; ale by ť to mělo znovu v lidi uvedeno býti aneb že by bylo 80 některak potuchlo, uzřel ť by, snadno-li ť by tomu lidé uvěřili! Ano o této drahé krvi boží, ješto jest tomu mnohem snáze a lehčejí KPRNTUSO 68 Aj ješto O — Svíry ob o vzkříšení B— vstání) vyn. B, vstání a o vzkříšení našeho drahého Pána U — nějaký svorník N — 69 a] nebo N — článkóv víry ( + křesťanské 0) KRCTUSO, článkův víry křesťanské pravé katolické N — ačkoli] vyn. SO — každý vyn. USO — 70 článka víry] vyn. SO - nevěřil a nedržel C — na] v CSO — něm nebo pochybil N 71 by f ty O — jiné] vyn. PRCNTUSO — držal a o nich zau- plna věřil Nv zvikleš-i KU, zvikleš-li RNTS, zvikláš-li C — 71 72 zvikle ... darmo] vyn. O 71 na] v CS — tom U—72 jest] bude N, vyn. S — nadarmo N e by ť ty S 72 74 i v Jezukrista ... dále] v Boha Syna, v Boha Ducha svatého S0 72 Ježíše Krista NT — jeho jediného, Pána našeho C — 73 počatý U — z Duchem T — z čisté Panny C — že ukřižován PRONTU 74 umřel i PONTU — (pohřben vyn. B, po- hřeben T — nebudeš... vzkříšení] a zvikláš-i se v jednom, takže by nevěřil těla z mrtvých vzkříšení O — těla z mrtvých NCU — 75 vše f] vyn. U — vše ... «bude »] nic (+ to 0) platno nebude SO - jiné] to N nadarmo ČN Sbudes vyn. B — 75 77 A jako .. . věření vyn. SO 75 že vyn. PU = [prvé] vyn. KPRONT, jest U — 76 že] aby C s spáleno T, spálené, jiné U - hovad, od ptákuov] zvěři U —- měloC — 77 vstáti a ko nečně vstane N k vyn. RU k věření] kkgu (ps. tu!) vieře G jest tudy] se tím spůsobem děje N —78 tudy tím USO — že sau PRONTUSO z]v0 - mládi U tomů] v tom S, k tomu navedeni a tomu O vyučeni RC, vynaučeni UO, naučeni S — v tom] a S — vykrmeni] vychováni U tomu navykli] vyn. K, tomu jako navykli N — 79 by ť] kdyby USO — 79 80 mělo .... některak] v lidech SO — 79 znovu] po novotě N v lidi] v lid N, vyn. U — uvozováno N — bylo] to bylo PRONT, to U — 80 nějak N — poutuchlo KN, potuchlo a mělo zase (vyn. O) v ně znova vedeno to býti SO — uzřeli byšte S0 — uzřel ... snadno-li] nesnadno U — snadně S — snadno-li ť) jak ť nesnadně O — tomu ... uvěřili] k tomu vedeni byli, aby tomu věřili O — byli uvěřili K, věřili RUS — 81 té U — drahé] vyn. O — ješto] vyn. O — tomu] vyn. O — snázejí USO — a lehčejí] a nechtí R, vyn.
Strana 680
680 věřiti, avšak přenesnadně to v lidi uvedeno. Ó, co jest bylo nesnází o to i podnes ještě jest! A by ť to bylo potuchlo, uzřel by teprv, co ť by nesnadně lidé tomu uvěřili; ale že to tak vždy trvá, ale 85 třeba ť jest toho včas hleděti, aby se v té víře upevnil. Nebo toto jistě věz, že ne li pomuož-li ť [jistě] Buoh a opustí tě, že najméně B 235 na smrti o to budeš míti nesnáz, že toho bude dábel hleděti vší silau, aby tě z některého kusu víry, potřebného k spasení, vyrazil a zviklal. Protož stojí napsáno v knihách Ecclesiasticu: »Vzýval 90 sem Pána, [Boha] Otce, Pána mého, aby mne neopúštěl v den zámutku mého a v čas pyšných bez pomoci«. Kdy to bude, den zamúcení? [než] Den smrti tvé a» mé, kdyžto, jestliže milý Buoh tobě nedá potěšení, že divným zámutkem dábluov jsa po- ražen, vypadneš z víry i z naděje, že konečně zúfáš; a jakž 95 zautáš, tak se okamžení octneš v horaucím pekle. I dobře dí: »Aby mne neopustil v den zamúcení mého«). Ó, jak bychom se Kza to často měli modliti s pláčem, aby nás neopustil milý U — 82 věřiti a nevěří U — dosti nesnadně S0 — lid S0 — Oh PRT, Ach NUO, Och CS — nesnáze KPTUSO, mnoho nesnáze (nesnází C) NC — 83 i podnes] a S, a posavad O — dnes PRTU — ještě] vyn. RU — jest] konce není N — by ť) kdyby SO — toto CNTS — bylo] vyn. SO — utuchlo N — uzřel byteprv] vyn. SO — 84 nesnadno S0 — věřili PRNTUSO — vždy] vyn. K — ale třeba ť] proto ť K, potřeba ť SO — 85 hleděti] sobě velmi šetřiti N — v té víře upevnil] v tom utvrdil, totiž v té víře upevnil (vyn. U) RU — upevnil] čím dál vždy víc upevňoval, vznikla-li by zvláště o to jaká veřejná nesnáz N — 85—86 toto ... najméně] vyn. K — 85 toto] vyn. PRNTU, to C, vyn. SO — 86 jistotně S0 — vězte C — že] vyn. O [jistě] vyn. PRNTSO, milý UC — opustí-li ť NSO — že] vyn. N — najméně nejspíše C, vyn. SO — 87 nesnázku K, nesnázi PRONTUSO — že] a S, ano ť O — to C — ze vší síly R, se vší silau U — 88 silau svau C, silau a mocí N — aby) kterak by N — té víry SO — k spasení] vyn. O — vyrazil a zviklal] vyklátil a vyrazil, aby o něm pochybil. Zachovejž nás toho všech, milý, drahý Bože! N, mohl vyraziti a zviklati SO — 89 a zviklal] vyn. C — Protož ... Ecclesiasticu] A dí Ekleziastes U — 89—96 Protož .. . mého« vyn. SO — 89 psáno B — knize N — Ekleziastici PT, Ekkleziastikus N — Prý, vzýval PNT — 90 [Boha] vyn. KPRONTU — Otce, Pána] vyn. U — neopustil KPRCNT — 91 zamúcení KP, zarmaucení RCNTU — to bude] bude ten N — v den C — 92 [než] vyn. KPRT, IN, I v CU - a) aneb B, vyn. N — kdyžto] a K — 93 tobě a mně N — že] vyn. N — dábluov) ďábelským N, od ďáblů U — sauce N — 94 naděje i z lásky C — «že a B — 94—96 «a jakž .. . mého« vyn. B — 94 jakž brzo N — 95 v oka- mžení N — I dobře dí] Ó (A C), prý PNTC — dobře tu K — 96 0h KR, Och CNTUS, Ach O — jakj což O — bychom my CN — 97 gza to často? 89 Eccli. 51, 14 —
680 věřiti, avšak přenesnadně to v lidi uvedeno. Ó, co jest bylo nesnází o to i podnes ještě jest! A by ť to bylo potuchlo, uzřel by teprv, co ť by nesnadně lidé tomu uvěřili; ale že to tak vždy trvá, ale 85 třeba ť jest toho včas hleděti, aby se v té víře upevnil. Nebo toto jistě věz, že ne li pomuož-li ť [jistě] Buoh a opustí tě, že najméně B 235 na smrti o to budeš míti nesnáz, že toho bude dábel hleděti vší silau, aby tě z některého kusu víry, potřebného k spasení, vyrazil a zviklal. Protož stojí napsáno v knihách Ecclesiasticu: »Vzýval 90 sem Pána, [Boha] Otce, Pána mého, aby mne neopúštěl v den zámutku mého a v čas pyšných bez pomoci«. Kdy to bude, den zamúcení? [než] Den smrti tvé a» mé, kdyžto, jestliže milý Buoh tobě nedá potěšení, že divným zámutkem dábluov jsa po- ražen, vypadneš z víry i z naděje, že konečně zúfáš; a jakž 95 zautáš, tak se okamžení octneš v horaucím pekle. I dobře dí: »Aby mne neopustil v den zamúcení mého«). Ó, jak bychom se Kza to často měli modliti s pláčem, aby nás neopustil milý U — 82 věřiti a nevěří U — dosti nesnadně S0 — lid S0 — Oh PRT, Ach NUO, Och CS — nesnáze KPTUSO, mnoho nesnáze (nesnází C) NC — 83 i podnes] a S, a posavad O — dnes PRTU — ještě] vyn. RU — jest] konce není N — by ť) kdyby SO — toto CNTS — bylo] vyn. SO — utuchlo N — uzřel byteprv] vyn. SO — 84 nesnadno S0 — věřili PRNTUSO — vždy] vyn. K — ale třeba ť] proto ť K, potřeba ť SO — 85 hleděti] sobě velmi šetřiti N — v té víře upevnil] v tom utvrdil, totiž v té víře upevnil (vyn. U) RU — upevnil] čím dál vždy víc upevňoval, vznikla-li by zvláště o to jaká veřejná nesnáz N — 85—86 toto ... najméně] vyn. K — 85 toto] vyn. PRNTU, to C, vyn. SO — 86 jistotně S0 — vězte C — že] vyn. O [jistě] vyn. PRNTSO, milý UC — opustí-li ť NSO — že] vyn. N — najméně nejspíše C, vyn. SO — 87 nesnázku K, nesnázi PRONTUSO — že] a S, ano ť O — to C — ze vší síly R, se vší silau U — 88 silau svau C, silau a mocí N — aby) kterak by N — té víry SO — k spasení] vyn. O — vyrazil a zviklal] vyklátil a vyrazil, aby o něm pochybil. Zachovejž nás toho všech, milý, drahý Bože! N, mohl vyraziti a zviklati SO — 89 a zviklal] vyn. C — Protož ... Ecclesiasticu] A dí Ekleziastes U — 89—96 Protož .. . mého« vyn. SO — 89 psáno B — knize N — Ekleziastici PT, Ekkleziastikus N — Prý, vzýval PNT — 90 [Boha] vyn. KPRONTU — Otce, Pána] vyn. U — neopustil KPRCNT — 91 zamúcení KP, zarmaucení RCNTU — to bude] bude ten N — v den C — 92 [než] vyn. KPRT, IN, I v CU - a) aneb B, vyn. N — kdyžto] a K — 93 tobě a mně N — že] vyn. N — dábluov) ďábelským N, od ďáblů U — sauce N — 94 naděje i z lásky C — «že a B — 94—96 «a jakž .. . mého« vyn. B — 94 jakž brzo N — 95 v oka- mžení N — I dobře dí] Ó (A C), prý PNTC — dobře tu K — 96 0h KR, Och CNTUS, Ach O — jakj což O — bychom my CN — 97 gza to často? 89 Eccli. 51, 14 —
Strana 681
681 Pán Buoh! A dále dí: »A v čas pyšných bez pomoci«. To ť bude čas pyšných, to jest ďábluov: když budeš míti umříti; 100 tu ť se teprv ten pyšný dábel Kvylé a okáže), ješto nyní jako spí; ale tu ť se teprv ukáže pyšně, Kmocně a hrozně, «do- pustí-li to- milý Buoh a nedá-li pomoci. Oh, milý člověče, jak tě se za to třeba vždy modliti vstávaje i léhaje milému Bohu, aby «milý Buoh nenechával bez pomoci v čas pyšných, když bude 105 na smrti. Mnedle, když říkáte Otčenáš a přijdete na to slovo: »Ale zbav nás od zlého«, velmi-li s Kvážností a s žádostí srdečnau, s pláčem požádáte), aby vás milý Buoh na smrti zbavil [od] zlého, hanebného) dábla, aby hrozau jeho nebyl poražen a v den saudný také od zlého pekla horaucího, čili tak 110 pomníte to, leda se říkalo: »A, nastojte, nastojte, jak sme my vyn. B — měli Pánu Bohu S0 — s pláčem] vyn. SO — neopauštěl N, ne- ráčil opauštěti S0— «milý vyn. BSO — 98 Pán Buoh] vyn. S — 98—99 Pán ... dábluov) a v čas pokušení neráčil nás nechávati bez pomoci. A to ť bude ten čas O — 98 Pán] vyn. KPN — 98—99 A dále ... bude v den zamúcení. A v B. Ale dí: »V U — 98 A dále dí] vyn. C — dále dí: »Aj Prý PNT, vyn. S — času K — pyšných nenechával NS — 98—99 To f... pyšných] vyn. N. 99 ten čas S — pyšných bez pomoci U — to jest] totiž S — budeš] budeme N, vyn. S — umříti PONTU, umírati S0 — 100 tuť se] to ť jest RU, tedy ť se tobě O — «teprv) vyn. BRUO — ten] vyn. O — pyšný] vyn. O — «vylé a okáže vytasí B, tu ť se teprv vylí a okáže R, tu ť teprv okáže U, okáže S0 — vylije T — okáže hrozně C — 99—100 ješto ... spí] ano nyní jest, jako by spal U — ješto ... ukáže] vyn. O — 101 by spal N — se teprv ukáže] bude teprve okázán RU — pyšně] vyn. RU, velmi pyšně N, pyšný S — mocně vyn. B, mocný SO — hrozný SO — 101—102 «dopustí-li ť nezachová-li ho B — Kdopustí... ne- dá-li] jestli ť milý Bůh nedá SO — 102 posily a pomoci U — Oh] Och CNTU. ÓS, Protož, 6 0 8 tě]ť jest KPRCNTUS, vyn. O — 103 velmi potřeba U. potřeba (+ ť jest 0) CSO — «vždy snažně B, vyn. CSO — vstávajíc i líhajíc RU 104 aby tč S0 — 104—105 «milý ... přijdete) tě od toho pyšného draka zachoval! Když přijdeš B — 104 milý Buoh] vyn. 0 — nenechal K, nenechával nás U — své svaté pomoci N — v čas pyšných] vyn. SO — 105—112 Mnedle ... byli zbaveni] vyn. C — 105 když vy SO - modlitbu Páně, otčenáš S0 — přijde RS, přijdeš O — ta slova O — 106 ale vyn. B — velmi-li s] s velikau-li vy SO — 106—107 Kvážností.. požádátel žádostí a s pláčem srdečným požádáš (žádáte S0) BSO 107 vás milýs tě B, nás milý RU — milý vyn. N — 108 [od] vyn. KPRNTUSO — ghanebného vyn. B — 108—111 hrozau... lidé!« on tebe svú hrozú neporazil, čili tak pomineme ta slova? B — 109 také od zlého] dostal by se do O — zlého] vyn. S — horaucího (+ aby U) vysvobozen- (+ byl U) RU — čili vy († jediné U, + jen O) USO — 110 pomníte] po- minete NT — to] toho N, jen S — Achy U, Ach SO, Ó N — nastojte] v P
681 Pán Buoh! A dále dí: »A v čas pyšných bez pomoci«. To ť bude čas pyšných, to jest ďábluov: když budeš míti umříti; 100 tu ť se teprv ten pyšný dábel Kvylé a okáže), ješto nyní jako spí; ale tu ť se teprv ukáže pyšně, Kmocně a hrozně, «do- pustí-li to- milý Buoh a nedá-li pomoci. Oh, milý člověče, jak tě se za to třeba vždy modliti vstávaje i léhaje milému Bohu, aby «milý Buoh nenechával bez pomoci v čas pyšných, když bude 105 na smrti. Mnedle, když říkáte Otčenáš a přijdete na to slovo: »Ale zbav nás od zlého«, velmi-li s Kvážností a s žádostí srdečnau, s pláčem požádáte), aby vás milý Buoh na smrti zbavil [od] zlého, hanebného) dábla, aby hrozau jeho nebyl poražen a v den saudný také od zlého pekla horaucího, čili tak 110 pomníte to, leda se říkalo: »A, nastojte, nastojte, jak sme my vyn. B — měli Pánu Bohu S0 — s pláčem] vyn. SO — neopauštěl N, ne- ráčil opauštěti S0— «milý vyn. BSO — 98 Pán Buoh] vyn. S — 98—99 Pán ... dábluov) a v čas pokušení neráčil nás nechávati bez pomoci. A to ť bude ten čas O — 98 Pán] vyn. KPN — 98—99 A dále ... bude v den zamúcení. A v B. Ale dí: »V U — 98 A dále dí] vyn. C — dále dí: »Aj Prý PNT, vyn. S — času K — pyšných nenechával NS — 98—99 To f... pyšných] vyn. N. 99 ten čas S — pyšných bez pomoci U — to jest] totiž S — budeš] budeme N, vyn. S — umříti PONTU, umírati S0 — 100 tuť se] to ť jest RU, tedy ť se tobě O — «teprv) vyn. BRUO — ten] vyn. O — pyšný] vyn. O — «vylé a okáže vytasí B, tu ť se teprv vylí a okáže R, tu ť teprv okáže U, okáže S0 — vylije T — okáže hrozně C — 99—100 ješto ... spí] ano nyní jest, jako by spal U — ješto ... ukáže] vyn. O — 101 by spal N — se teprv ukáže] bude teprve okázán RU — pyšně] vyn. RU, velmi pyšně N, pyšný S — mocně vyn. B, mocný SO — hrozný SO — 101—102 «dopustí-li ť nezachová-li ho B — Kdopustí... ne- dá-li] jestli ť milý Bůh nedá SO — 102 posily a pomoci U — Oh] Och CNTU. ÓS, Protož, 6 0 8 tě]ť jest KPRCNTUS, vyn. O — 103 velmi potřeba U. potřeba (+ ť jest 0) CSO — «vždy snažně B, vyn. CSO — vstávajíc i líhajíc RU 104 aby tč S0 — 104—105 «milý ... přijdete) tě od toho pyšného draka zachoval! Když přijdeš B — 104 milý Buoh] vyn. 0 — nenechal K, nenechával nás U — své svaté pomoci N — v čas pyšných] vyn. SO — 105—112 Mnedle ... byli zbaveni] vyn. C — 105 když vy SO - modlitbu Páně, otčenáš S0 — přijde RS, přijdeš O — ta slova O — 106 ale vyn. B — velmi-li s] s velikau-li vy SO — 106—107 Kvážností.. požádátel žádostí a s pláčem srdečným požádáš (žádáte S0) BSO 107 vás milýs tě B, nás milý RU — milý vyn. N — 108 [od] vyn. KPRNTUSO — ghanebného vyn. B — 108—111 hrozau... lidé!« on tebe svú hrozú neporazil, čili tak pomineme ta slova? B — 109 také od zlého] dostal by se do O — zlého] vyn. S — horaucího (+ aby U) vysvobozen- (+ byl U) RU — čili vy († jediné U, + jen O) USO — 110 pomníte] po- minete NT — to] toho N, jen S — Achy U, Ach SO, Ó N — nastojte] v P
Strana 682
682 zavedení a opuštění lidé!«? Pomáhajž nám, milý, drahý Bože, abychom od zlého byli zbaveni! A že jest právě vstal drahý Pán, o tom jest dnešní svaté čtení, jenž takto dí) euvangelista svatý Lukáš: »Stal Ježíš uprostřed 115 učedlníkuov svých«. Bylo tak, když ona dva přišla z Emaus, jakož ste o tom včera čtení svaté slyšeli, když sau poznali Pána Ježíše v lámaní chleba; přišedše rozmlauvali o tom a pravíce, že sau jej viděli živého; a tito také pravili, že se jest Petrovi okázal. A kdy oni tak rozmlúvali, tehdy milý Pán okázal se jim a stal 120 prostřed nich. To měj naučení, že, když koli lidé rádi rozmlúvají a rozjímají o božských věcech, o jeho dobrodíních, o jeho při- kázaních, l že jest ihned hotov milý Buoh přiblížiti se k nim B 236 a okázati se jim svú milostí a dá jim poznati to) vše, což jest jim potřebné k spasení, «a nikoli nenechá, aby se jim na jen jednou — kterak RUSO — my velmi SO — 111 Pomáhejž ty U — drahý» vyn. B0 — Pán Bůh O — 112 abychom... zbaveni ujíti toho zlého B — 113 A] Alevšak O — vstal z mrtvých U — 113—114 drahý ... dí) Pán Ježíš z mrtvých, o tom teď mluví B — 113 drahý] náš milý, drahý U, milý O — jest] vyn. R, dí U, máme ť 0 — 114 jenž vyn. U — dí] vyn. U — evandělista KPRNTSO, vyn. CU — svatý Lukáš] vyn. CUSO — (u prostředku) K — 115 svých] a řekl jim: »Pokoj vám!« SO — když že, když PNT, že SO — ona] onino NU, oni RT, tito S, sau ti O — přišli RTUSO — 116—118 jakož... okázal rozprávěla o tom, kterak Ježíše viděli a poznali v lámaní chleba, tehdy i tito pravili, kterak se jest ukázal Šimo- novi B — 116 jakož ... když o nichž sme včera slyšeli, že O — ste] vyn. C, sme KS — včerejšího dne N — čtení] vyn. US, ze čtení N — svaté] vyn. PTUS, svatého N — slyšeli] měli K, bylo C — když] že S — 117 Ježíše] vyn. SO — přišedše] i vrátivše se zase do Jeruzalema) K — rozmlauvali] rozprávěli RU — a pravíce] vyn. RUSO — pravíc a jistíc N — 118 jejl Pána SO, vyn. K — živého z mrtvých vstáti U — tito také pravili] vyn. S0 — tito] oni RU — pravili] oznamovali N — 119 tak spolu N — rozprávěli S — tehdy] tu U — on, milý PRCNTU — milý ... stal] on postavil se SO — Pán Ježíš T — jim] jest U — jim a stal] a zjevil jim a postavil se N — 120 uprostřed NTUSO — Toto KPNT, A to S0 — měj] měj na znamení a R, sobě vezměme N, nám na znamení a k U, má nám býti za SO — když kdež SO — lidé rádi] sejdau se mezi sebau S — lidé . . . rozmlúvají] se sejdau dva anebo tří, majíce rozmlauvání O — 121 a rozjímají] mezi sebau KC, a rozjímají mezi sebau PRNT, vyn. S — 121 božských, spasitedlných N — věcech, jako C, věcech mezi sebau U — dobrodínstvích KPCTS, dobrodínství R, dobrodíní NU — o jeho] a o U — přikázaní U — 122 milý Buoh] Pán U — 123 a okázati se] vyn. P — se] vyn. SO — jim] vyn. P — milost S0, milostí zde KPCNT — a dá... poznati] že dá jim požeh- nání, a U — dáti KPCNTSO — jim] vyn. O — to» vyn. B — 124 jim]
682 zavedení a opuštění lidé!«? Pomáhajž nám, milý, drahý Bože, abychom od zlého byli zbaveni! A že jest právě vstal drahý Pán, o tom jest dnešní svaté čtení, jenž takto dí) euvangelista svatý Lukáš: »Stal Ježíš uprostřed 115 učedlníkuov svých«. Bylo tak, když ona dva přišla z Emaus, jakož ste o tom včera čtení svaté slyšeli, když sau poznali Pána Ježíše v lámaní chleba; přišedše rozmlauvali o tom a pravíce, že sau jej viděli živého; a tito také pravili, že se jest Petrovi okázal. A kdy oni tak rozmlúvali, tehdy milý Pán okázal se jim a stal 120 prostřed nich. To měj naučení, že, když koli lidé rádi rozmlúvají a rozjímají o božských věcech, o jeho dobrodíních, o jeho při- kázaních, l že jest ihned hotov milý Buoh přiblížiti se k nim B 236 a okázati se jim svú milostí a dá jim poznati to) vše, což jest jim potřebné k spasení, «a nikoli nenechá, aby se jim na jen jednou — kterak RUSO — my velmi SO — 111 Pomáhejž ty U — drahý» vyn. B0 — Pán Bůh O — 112 abychom... zbaveni ujíti toho zlého B — 113 A] Alevšak O — vstal z mrtvých U — 113—114 drahý ... dí) Pán Ježíš z mrtvých, o tom teď mluví B — 113 drahý] náš milý, drahý U, milý O — jest] vyn. R, dí U, máme ť 0 — 114 jenž vyn. U — dí] vyn. U — evandělista KPRNTSO, vyn. CU — svatý Lukáš] vyn. CUSO — (u prostředku) K — 115 svých] a řekl jim: »Pokoj vám!« SO — když že, když PNT, že SO — ona] onino NU, oni RT, tito S, sau ti O — přišli RTUSO — 116—118 jakož... okázal rozprávěla o tom, kterak Ježíše viděli a poznali v lámaní chleba, tehdy i tito pravili, kterak se jest ukázal Šimo- novi B — 116 jakož ... když o nichž sme včera slyšeli, že O — ste] vyn. C, sme KS — včerejšího dne N — čtení] vyn. US, ze čtení N — svaté] vyn. PTUS, svatého N — slyšeli] měli K, bylo C — když] že S — 117 Ježíše] vyn. SO — přišedše] i vrátivše se zase do Jeruzalema) K — rozmlauvali] rozprávěli RU — a pravíce] vyn. RUSO — pravíc a jistíc N — 118 jejl Pána SO, vyn. K — živého z mrtvých vstáti U — tito také pravili] vyn. S0 — tito] oni RU — pravili] oznamovali N — 119 tak spolu N — rozprávěli S — tehdy] tu U — on, milý PRCNTU — milý ... stal] on postavil se SO — Pán Ježíš T — jim] jest U — jim a stal] a zjevil jim a postavil se N — 120 uprostřed NTUSO — Toto KPNT, A to S0 — měj] měj na znamení a R, sobě vezměme N, nám na znamení a k U, má nám býti za SO — když kdež SO — lidé rádi] sejdau se mezi sebau S — lidé . . . rozmlúvají] se sejdau dva anebo tří, majíce rozmlauvání O — 121 a rozjímají] mezi sebau KC, a rozjímají mezi sebau PRNT, vyn. S — 121 božských, spasitedlných N — věcech, jako C, věcech mezi sebau U — dobrodínstvích KPCTS, dobrodínství R, dobrodíní NU — o jeho] a o U — přikázaní U — 122 milý Buoh] Pán U — 123 a okázati se] vyn. P — se] vyn. SO — jim] vyn. P — milost S0, milostí zde KPCNT — a dá... poznati] že dá jim požeh- nání, a U — dáti KPCNTSO — jim] vyn. O — to» vyn. B — 124 jim]
Strana 683
683 125 smrti neokázal milý, drahý Buoh a aby divné pomoci a potěšení nedal; a v den súdný, tu ť se jim okáže velmi míle a pojme «jes- k sobě do nebeské radosti. Neb on dí: »Kdež jsú dva nebo tří shromážděni ve jméno mé, [tu ť] sem já třetí prostřed nich«. On ť jest té povahy, náš milý Pán, že, kdež o něm rozmlúvají v lásce, 130 Ks milostí, že nemuož nechati, aby se k nim nepřiblížil a hojných daruov nedal; an těm, ješto šli do Emaus a rozmlúvali o něm, ihned se jim přiblížil. Ej, račiž se nám také okázati a k nám také «se přiblížiti, jenž jsme daleko od tebe zahávali, milostivý Pane Ježíši! 135 Adí znamenitč evangelista: »[Stal] prostřed učedlníkuov svých«, na znamení toho, že ďábel také má své učedlníky. Nebo, kteříž sú učedlníky Kristovy, ti ť hledí všecka jeho přikázaní [najplniti; vyn. U — potřebí KPRCT, potřebného NSO — a nikoli i na smrti jich bez potěšení B — 124 126 a nikoli ... nedal a na smrti se jim ukáže milý Pán Bůh a dá (4 svau O) pomoc a utěšení (utěší je O) SO — Kaby... nedal vyn. B — 125 Buoh] Ježíš K — aby] vyn. PRNTU — aby divné pomoci a] divného C — 126 tu ť] tak U, vyn. C — tu f ... míle a] vyn. SO — a míle U — «je vyn. BOSO — 127 nebeské] nebeské a věčné N, vyn. O - on sám SO — jsú] vyn. S — [nebo tří] vyn. KPRTU — 128 shromážděni] sejdau se S, zberau se O — ve jméno .. prostředj já ť sem uprostřed N — jménu (jméno(!) mém KRCUO — [tu ť] vyn. KPRCTUO — já] vyn. S — třetí... nich] mezi nimi S0 — prostřed nich] mezi nimi C — v prostřed R — On ť jest té) Neb jest on takové O — 129 těch povah U — náš] vyn. S — náš milý Pán, že] vyn. O — milý] vyn. KR — Pán Bůh T — kdež] když S0 — 130 «s milostí) vyn. B, a milosti SO — že jich U — že ne- muož] nemůž toho S0 — nechati] zminauti O — svých hojných O— 130 jim nedal RNU — 131 134 gan... Pane Ježíši!] vyn. C — 131—132 Kan... Ej] vyn. SO — 131 gan jako B — těm] toho dokázal na těch N— 131 132 a rozmlúvali ... přiblížil srdce jich divně k milování zapálil B 132 jim] vyn. K, k nim N — Aj RN — nám... okázati a vyn. B — nám vyn. K — také] vyn. O 133 také] vyn. TUSO — «se) vyn. BK — 133—134 jenž ... Ježíši] drahý Ježíši, a rač nás uvésti na cestu spasení, neboť sme (+ tak O) daleko poblaudili od tvé milosti SO — 133 sme se K - «zahávali vyn. B, zahnali K, zašli N, odešli U — 134 — milostivý] milý KPN, milý, drahý RTU — Ježíši Kriste T 135 evangelista] evangelista svatý Lukáš P, svaté čtení U — [stal] vyn. KPRCNT, že se postavil S0 — uprostřed C — prostřed... svých] uprostřed nich SO — svých] vyn. U — 136 že on S — Nebo] vyn. N — Kteří zajisté N — 137 učedlníci Pána (vyn. PNO) Ježíše (Ježíšovi P, Kristovi NO) KPRONTUSO — hledí] vyn. U — všecka] vyn. O — plniti (+ a zacho- 127 Mat. 18, 20 —
683 125 smrti neokázal milý, drahý Buoh a aby divné pomoci a potěšení nedal; a v den súdný, tu ť se jim okáže velmi míle a pojme «jes- k sobě do nebeské radosti. Neb on dí: »Kdež jsú dva nebo tří shromážděni ve jméno mé, [tu ť] sem já třetí prostřed nich«. On ť jest té povahy, náš milý Pán, že, kdež o něm rozmlúvají v lásce, 130 Ks milostí, že nemuož nechati, aby se k nim nepřiblížil a hojných daruov nedal; an těm, ješto šli do Emaus a rozmlúvali o něm, ihned se jim přiblížil. Ej, račiž se nám také okázati a k nám také «se přiblížiti, jenž jsme daleko od tebe zahávali, milostivý Pane Ježíši! 135 Adí znamenitč evangelista: »[Stal] prostřed učedlníkuov svých«, na znamení toho, že ďábel také má své učedlníky. Nebo, kteříž sú učedlníky Kristovy, ti ť hledí všecka jeho přikázaní [najplniti; vyn. U — potřebí KPRCT, potřebného NSO — a nikoli i na smrti jich bez potěšení B — 124 126 a nikoli ... nedal a na smrti se jim ukáže milý Pán Bůh a dá (4 svau O) pomoc a utěšení (utěší je O) SO — Kaby... nedal vyn. B — 125 Buoh] Ježíš K — aby] vyn. PRNTU — aby divné pomoci a] divného C — 126 tu ť] tak U, vyn. C — tu f ... míle a] vyn. SO — a míle U — «je vyn. BOSO — 127 nebeské] nebeské a věčné N, vyn. O - on sám SO — jsú] vyn. S — [nebo tří] vyn. KPRTU — 128 shromážděni] sejdau se S, zberau se O — ve jméno .. prostředj já ť sem uprostřed N — jménu (jméno(!) mém KRCUO — [tu ť] vyn. KPRCTUO — já] vyn. S — třetí... nich] mezi nimi S0 — prostřed nich] mezi nimi C — v prostřed R — On ť jest té) Neb jest on takové O — 129 těch povah U — náš] vyn. S — náš milý Pán, že] vyn. O — milý] vyn. KR — Pán Bůh T — kdež] když S0 — 130 «s milostí) vyn. B, a milosti SO — že jich U — že ne- muož] nemůž toho S0 — nechati] zminauti O — svých hojných O— 130 jim nedal RNU — 131 134 gan... Pane Ježíši!] vyn. C — 131—132 Kan... Ej] vyn. SO — 131 gan jako B — těm] toho dokázal na těch N— 131 132 a rozmlúvali ... přiblížil srdce jich divně k milování zapálil B 132 jim] vyn. K, k nim N — Aj RN — nám... okázati a vyn. B — nám vyn. K — také] vyn. O 133 také] vyn. TUSO — «se) vyn. BK — 133—134 jenž ... Ježíši] drahý Ježíši, a rač nás uvésti na cestu spasení, neboť sme (+ tak O) daleko poblaudili od tvé milosti SO — 133 sme se K - «zahávali vyn. B, zahnali K, zašli N, odešli U — 134 — milostivý] milý KPN, milý, drahý RTU — Ježíši Kriste T 135 evangelista] evangelista svatý Lukáš P, svaté čtení U — [stal] vyn. KPRCNT, že se postavil S0 — uprostřed C — prostřed... svých] uprostřed nich SO — svých] vyn. U — 136 že on S — Nebo] vyn. N — Kteří zajisté N — 137 učedlníci Pána (vyn. PNO) Ježíše (Ježíšovi P, Kristovi NO) KPRONTUSO — hledí] vyn. U — všecka] vyn. O — plniti (+ a zacho- 127 Mat. 18, 20 —
Strana 684
684 neb on sám dí): »Budete-li má přikázaní plniti, zajisté moji učedlníci budete«. A druhé, že hledí lásku a svornost zachovati 140 mezi sebú, že, nežli by «měli vypadnúti z lásky «s bližními radějí škodu vezm«au na statku tělesném. To ť jsú jeho učedlníci a těm ť se on zjeví. An, když bylo v zahradě, potě se krvavým potem, na modlitbě řekl: »Otče svatý, zachovaj «je ve jménu tvém), kteréž jsi mi dal, aby byli jedno, jako i my jedno jsme!« 145 Ach, běda bude jemu «na věky, nestojte), kto bude vyražen a nebude účasten té) jeho modlitby! I Křku, to ť jsú [to) jeho učedlníci, «ješto ť hledí plniti všecka) přikázaní jeho, a dru- hé, ješto lásku zachovávají k Bohu a k bližním). Ale tento lid, ješto zjevně beze vší bázně boží a bez studu, jako by nebylo 150 boží přikázaní, přestupují je, věrují, přisahají, bohdákají, neděle vávati N) KPRCNTSO, plní U — 138 neb... dí) jakož sám dí jim B — on, Pán SO — praví U — plniti] zachovávati KONTSO, plniti a za- chovávati PU, zachovávati a je plniti R — jistě C — 139 budete a poznáte pravdu a pravda ť vás vysvobodí C — A druhé, že] Nebo SO — zachovávati U — 140 mezi sebú] vespolek N — že] vyn. U, a SO - měli vypadnúti) vypadl B, měli z toho vyvinauti O — z lásky] z lásky bratrské C, vyn. O — s bližními bližním BRU, vyn. O — 141 že (vyn. PNTS) radše (radějí PNUS, radějše T) KPNTUS — vezme B — statku tělesném] těle i na statku SO — 141—142 To ... zjeví] vyn. SO — 141 jeho praví N — 142 zjeví] ukáže C, rád zjevuje N — An] Nebo S, Ano O — bylo] se modlil (+ Kristus Pán 0) S0 — 143—144 «je ... tvém) vyn. B — 144 aby oni O — 145 Ó PNTU, A RC, Och S — 145—146 bude jemu ... vyražen Ka] nám na věky, ach, nastojte, kdož bude vyvržen a S, nám na věky, jestliže kdo O — 145 na věky, nestojte) vyn. B, nastojte U — nestojte) vyn. C — bude vyražen a] vyn. C — 146 a nebude ... té) z této B — té) vyn. U — svaté modlitby RCU — «řku, to ť dím, že B, pravím, (+ řku(!) C) že NC, to ť K, řka, to ť U, pravím, to O, řku S — [to] vyn. KPRCNT, to všeckno O — 147 jeho] toho C, jeho praví N — «ješto... všecka ktož plní B — ješto t] kteříž U — všecka vyn. O — jeho svatá NUO — 147—148 druhé... bližním k bližním lásku mají B, k svým bližním lásku zachovávají i k Bohu SO — 148 ješto jeho R — zachovávati hledí předkem C — k bližním] potom také i bližním(!) C, k svému bližnímu N — 149 zjevně vyn. B, jest S0 — bázni P — bez] beze všeho K, vyn. NT — 149—150 jako . . . přikázaní] vyn. SO — 149 to nebylo U; po nebylo v C křížek, který je též in marg., a při něm stojí napsáno: Boha C — 150 žádného božího N, božího C — přestupujíce O — přestupují je] hřeší N — je] vyn. C, boží přikázaní SO — věrují, dušují SO — bohdákají, lají, zlořečí N — neděle svaté CNSO — 151 nesvětí a jiné 138 Podle Jana 8, 31 — 143 Podle Jana 17, 11 —
684 neb on sám dí): »Budete-li má přikázaní plniti, zajisté moji učedlníci budete«. A druhé, že hledí lásku a svornost zachovati 140 mezi sebú, že, nežli by «měli vypadnúti z lásky «s bližními radějí škodu vezm«au na statku tělesném. To ť jsú jeho učedlníci a těm ť se on zjeví. An, když bylo v zahradě, potě se krvavým potem, na modlitbě řekl: »Otče svatý, zachovaj «je ve jménu tvém), kteréž jsi mi dal, aby byli jedno, jako i my jedno jsme!« 145 Ach, běda bude jemu «na věky, nestojte), kto bude vyražen a nebude účasten té) jeho modlitby! I Křku, to ť jsú [to) jeho učedlníci, «ješto ť hledí plniti všecka) přikázaní jeho, a dru- hé, ješto lásku zachovávají k Bohu a k bližním). Ale tento lid, ješto zjevně beze vší bázně boží a bez studu, jako by nebylo 150 boží přikázaní, přestupují je, věrují, přisahají, bohdákají, neděle vávati N) KPRCNTSO, plní U — 138 neb... dí) jakož sám dí jim B — on, Pán SO — praví U — plniti] zachovávati KONTSO, plniti a za- chovávati PU, zachovávati a je plniti R — jistě C — 139 budete a poznáte pravdu a pravda ť vás vysvobodí C — A druhé, že] Nebo SO — zachovávati U — 140 mezi sebú] vespolek N — že] vyn. U, a SO - měli vypadnúti) vypadl B, měli z toho vyvinauti O — z lásky] z lásky bratrské C, vyn. O — s bližními bližním BRU, vyn. O — 141 že (vyn. PNTS) radše (radějí PNUS, radějše T) KPNTUS — vezme B — statku tělesném] těle i na statku SO — 141—142 To ... zjeví] vyn. SO — 141 jeho praví N — 142 zjeví] ukáže C, rád zjevuje N — An] Nebo S, Ano O — bylo] se modlil (+ Kristus Pán 0) S0 — 143—144 «je ... tvém) vyn. B — 144 aby oni O — 145 Ó PNTU, A RC, Och S — 145—146 bude jemu ... vyražen Ka] nám na věky, ach, nastojte, kdož bude vyvržen a S, nám na věky, jestliže kdo O — 145 na věky, nestojte) vyn. B, nastojte U — nestojte) vyn. C — bude vyražen a] vyn. C — 146 a nebude ... té) z této B — té) vyn. U — svaté modlitby RCU — «řku, to ť dím, že B, pravím, (+ řku(!) C) že NC, to ť K, řka, to ť U, pravím, to O, řku S — [to] vyn. KPRCNT, to všeckno O — 147 jeho] toho C, jeho praví N — «ješto... všecka ktož plní B — ješto t] kteříž U — všecka vyn. O — jeho svatá NUO — 147—148 druhé... bližním k bližním lásku mají B, k svým bližním lásku zachovávají i k Bohu SO — 148 ješto jeho R — zachovávati hledí předkem C — k bližním] potom také i bližním(!) C, k svému bližnímu N — 149 zjevně vyn. B, jest S0 — bázni P — bez] beze všeho K, vyn. NT — 149—150 jako . . . přikázaní] vyn. SO — 149 to nebylo U; po nebylo v C křížek, který je též in marg., a při něm stojí napsáno: Boha C — 150 žádného božího N, božího C — přestupujíce O — přestupují je] hřeší N — je] vyn. C, boží přikázaní SO — věrují, dušují SO — bohdákají, lají, zlořečí N — neděle svaté CNSO — 151 nesvětí a jiné 138 Podle Jana 8, 31 — 143 Podle Jana 17, 11 —
Strana 685
685 nesvětí, svornosti a lásky zachovati nehledí, ale pro malú věc kriky), sváry plodí, li ana ť baba jedna druhé slova nestrpí, B 237 Knež sápá se a repce, hněvá, vždy se namluvíte, vždy se natlamáte, ješto duši i tělo tudy zatracují , neb hněviví 155 lidé nemohú dlúho «trváti, ale musí spíše zemříti : a těm takovým knikoli) se neokáže milý Buoh, ale) dábel jich tovařiš, kterýž takové nelásky, hněvy a nesvornosti mezi nimi jedná]! Dí dále čtení: »Řekl jim: Pokoj vám!«, a to proto, že sau 160 byli od něho prchli; mnoho [mu] slibovavše, nevěrně [mu] uči- nili Knad ním): Petr ho s přísahú zapřel, Jan z kytle vynik a utekl. A on, milý Pán, již jako se s nimi smířiti «a již jim ( nesvornostím(!) lásky, ale U) PRONTU — zachovávati CU, k sobě nezachovají (nezachovávají 0) S0 — nehledí] vyn. SO — maličkau věc špatnau N — 152 křiky BRS, krikův C — kriky ... plodí] se zrotí, zeklnau O — sváry] svárův C, vády U — plodí nastrojí KC, strojí PRNT, stropí S, svodí U — 152 154 ana ť ... natlamáte] vyn. C — 152 anť N, ano USO — baba] žena R. vyn. U — jedna] vyn. PT - druhé ženě U . slovíčka N — nestrpí] nestrpí a nesmlčí K, nesmlčí PRTUSO, nesnese N — 153 než ale BU, vyn. SO — 153—154 sápá ... natlamáte) zsápá se, hněvá se, laje, repce, až bude těžko poslauchati jejího mluvení SO — 153 zsápá R — a repce, hněvá] hněvá se, ana ť repce KPT — zrepce R, repce, buble N — 153—154 vždy ... natlamáte] vyn. B — 153 vždy se] vyn. PNTU — někdy namlu- víte N 154 natlamáte] natlampáte N, vyn. U — duši... zatracujíš. tím hněvem tělu i duši škodí B — tudy] tím C — zatracují ztracují K, zatracujete T, zatratíte U, stracuje S0 — 154—155 neb... zemříti, vyn. C z 154 neb] nebo, věřte mi toho, že N, ano ti O — 155 nemohů nebudau RU — strváti ... zemříti živi býti B, trvati S — 155—156 trváti ... neokáže] trvati aniž se jim okáže O — 155 trváti] živi býti K, živi RU spíše] tím prvé N — umříti P, mříti N — «těm) vyn. B — 156 gnikoli vyn. B milý vyn. S — „Buoh, ale Ježíš, a B, Buoh, ale čert a KT, Buoh při hodině smrti, než N, Pán Bůh na smrti S0 — dábel] ďábel hroznej a šerednej N, vyn. S0 156—158 [jich ... jedná] vyn. KPRONTUSO 159 dálej vyn. U čtení svaté RCNU, čtení, že S, svaté čtení, že Pán O jim Pán Ježíš C 159 160 a to ... byli neb jsú s ním jako v nepokoj a v hněv zašli, když B, protože sau byli NT — 160 se rozprchli SO ač mnoho S0 — [mu] vyn. KPRNTUSO — slibovali, však SO — [mů] vyn. KPRCNTUSO 161 nad ním vyn. BNSO — ho... zapřel] pak i s přísahau zapřel, že ho nezná S0 — s vyn. BR — s pří- sahau, mizerné děvce k vůli N — Jan svatý U — z kytle vynik] opustiv a nechav raucha N — kytle] raucha svého O — vynikl KRCTUSO — 162 a] náh PT, vyn. N — utekl nahý S0 - A on] Ale S0 - «již) vyn. B s nimi] vyn. O 162— 163 8a již... nezpomínati vyn. BSO — 162
685 nesvětí, svornosti a lásky zachovati nehledí, ale pro malú věc kriky), sváry plodí, li ana ť baba jedna druhé slova nestrpí, B 237 Knež sápá se a repce, hněvá, vždy se namluvíte, vždy se natlamáte, ješto duši i tělo tudy zatracují , neb hněviví 155 lidé nemohú dlúho «trváti, ale musí spíše zemříti : a těm takovým knikoli) se neokáže milý Buoh, ale) dábel jich tovařiš, kterýž takové nelásky, hněvy a nesvornosti mezi nimi jedná]! Dí dále čtení: »Řekl jim: Pokoj vám!«, a to proto, že sau 160 byli od něho prchli; mnoho [mu] slibovavše, nevěrně [mu] uči- nili Knad ním): Petr ho s přísahú zapřel, Jan z kytle vynik a utekl. A on, milý Pán, již jako se s nimi smířiti «a již jim ( nesvornostím(!) lásky, ale U) PRONTU — zachovávati CU, k sobě nezachovají (nezachovávají 0) S0 — nehledí] vyn. SO — maličkau věc špatnau N — 152 křiky BRS, krikův C — kriky ... plodí] se zrotí, zeklnau O — sváry] svárův C, vády U — plodí nastrojí KC, strojí PRNT, stropí S, svodí U — 152 154 ana ť ... natlamáte] vyn. C — 152 anť N, ano USO — baba] žena R. vyn. U — jedna] vyn. PT - druhé ženě U . slovíčka N — nestrpí] nestrpí a nesmlčí K, nesmlčí PRTUSO, nesnese N — 153 než ale BU, vyn. SO — 153—154 sápá ... natlamáte) zsápá se, hněvá se, laje, repce, až bude těžko poslauchati jejího mluvení SO — 153 zsápá R — a repce, hněvá] hněvá se, ana ť repce KPT — zrepce R, repce, buble N — 153—154 vždy ... natlamáte] vyn. B — 153 vždy se] vyn. PNTU — někdy namlu- víte N 154 natlamáte] natlampáte N, vyn. U — duši... zatracujíš. tím hněvem tělu i duši škodí B — tudy] tím C — zatracují ztracují K, zatracujete T, zatratíte U, stracuje S0 — 154—155 neb... zemříti, vyn. C z 154 neb] nebo, věřte mi toho, že N, ano ti O — 155 nemohů nebudau RU — strváti ... zemříti živi býti B, trvati S — 155—156 trváti ... neokáže] trvati aniž se jim okáže O — 155 trváti] živi býti K, živi RU spíše] tím prvé N — umříti P, mříti N — «těm) vyn. B — 156 gnikoli vyn. B milý vyn. S — „Buoh, ale Ježíš, a B, Buoh, ale čert a KT, Buoh při hodině smrti, než N, Pán Bůh na smrti S0 — dábel] ďábel hroznej a šerednej N, vyn. S0 156—158 [jich ... jedná] vyn. KPRONTUSO 159 dálej vyn. U čtení svaté RCNU, čtení, že S, svaté čtení, že Pán O jim Pán Ježíš C 159 160 a to ... byli neb jsú s ním jako v nepokoj a v hněv zašli, když B, protože sau byli NT — 160 se rozprchli SO ač mnoho S0 — [mu] vyn. KPRNTUSO — slibovali, však SO — [mů] vyn. KPRCNTUSO 161 nad ním vyn. BNSO — ho... zapřel] pak i s přísahau zapřel, že ho nezná S0 — s vyn. BR — s pří- sahau, mizerné děvce k vůli N — Jan svatý U — z kytle vynik] opustiv a nechav raucha N — kytle] raucha svého O — vynikl KRCTUSO — 162 a] náh PT, vyn. N — utekl nahý S0 - A on] Ale S0 - «již) vyn. B s nimi] vyn. O 162— 163 8a již... nezpomínati vyn. BSO — 162
Strana 686
686 toho nezpomínati chtě, řekl jim: »Pokoj vám!« [ničímž jim toho nezpomínaje, řekl:] »Nechtějte se báti!« Věziž toto: Jestliže jsi 165 kdy co «sliboval milému Bohu, (jakož s' sliboval najméně na křtu!), a přestúpil jsi to, ještě se obrať k «milému) Bohu věrně skrze pokánie pravé a duověř jemu a měj pevný úmysl, že by radějí smrt trpěl, než by více Boha hněval. «Nenechá ť nikoli milý Buoh), ale okáže ť «se zde svú «milostí a dá ť hojné 170 dary) a zapomene ť všech (tvých hříchuov a nikdy na věky jich k tvé hanbě a ku pomstě nepřipomene; tak ť jest on dobrý, náš milý Buoh! KI dí: »Pokoj vám! Nechtějte se báti!«, jako by řekl: »Však já vám již toho nezpomenu, což ste nade mnau učinili« A dí dále čtení: »A zamútivše se a ztrašivše se [učedlníci] 175 domnívali se, že by ducha viděli«, totiž duši [jeho], kterúž na již] vyn. P — jim] vyn. RU — 163 chtíce N, chtěje, že jim již (vyn. O) toho nespomene SO — jim] vyn. KPCTSO, jest k nim N — 163—164 [ničímž... řekl] vyn. KPRCNTUSO — 164 Věziž toto] Věztež (Viztež 0) tuto (vy O) všickni SO — to U — 164—166 Jestliže ... obrať] kdož stež (!) co slibovali na křtu milému Bohu anebo co jiného, a jestliže ť si toho nesplnil, tedy obraťte se O — 165 «sliboval.. jakož s'] vyn.(!) U — slíbil B — s'] si v pravdě N — najméně] vyn. S — 166 přestúpil jsi] přestaupil-li s' PCNT, přestaupiv R — ještě] vyn. S — «milému) vyn. B — Bohu, jakož s' sliboval U — věrně] spěšně K, vyn. U — 167 «duověř... úmysl měj u mysli B — duověř se RNUSO — pevný] ten plný O, plný PNTS — 168 radše KPRT, radši S — trpěl] ohavnau podstaupil («d) vyn!) N — by] vyn. K — Kvíce vyn. BK, více, zvláště kterým hříchem smrtedlným N — hněval z vůle, zaumysla C, rozhněval O — 168—169 «Nenechá... Buoh) Dóvěřiž milému Bohu, že ť tebe neopustí B — 168 Nenechá t] Věz, že ť nenechá tebe SO, Neopustí ť tě U — 169 «se zde vyn. B, se U, zde S0 — 169—170 «milostí ... dary» milost B — 169 milost SO — 170 zapomene] nespomene SO — všech] na všecky NU, vyn. S0 — (tvých» vyn. B, tvé NU — hříchy NU — a nikdy] vyn. SO, a U — 171 jich] jich již více C, vyn. TOS — tvé] vyn. N — a] ani KPRCTU — pomstě] potupě S0 — ne- připomene] nezpomene KPRCTU, vzpomene N, vyn. SO — tak ť jest on neboť jest tak OS — dobrý] dobrotivej N — 172 Buoh] Pán SO — 172— 173 KI di ... učinili vyn. B — 172 I dí] I dobře teď dí K, Prý PONTSO — 173 takto řekl K — Však] vyn. RUO — já] vyn. O — již vyn. S — to SO — nezpomenu] nikdy nechci vzpomenauti N, všeckno (vyn. S) odpauštím SO — nade mnau] mi N — 174 A dí ... čtení] vyn. SO — čtení] vyn. KRCU, čtení svaté N A oni SO — zarmautili O — a ztrašivše se] vyn. RU, a zstrašeni jsauce SO — 169—215 okáže ... tam] v rkpise K nově přepsáno, ale původní list je zachován, jest však chybně zařazen až za list 420 a označen cifrou 421 (a je převrácen, takže napřed patří jeho strana b, potom a); v tisku provedeno ovšem — srovnání podle tohoto původního textu, ne podle pozdějšího přepisu
686 toho nezpomínati chtě, řekl jim: »Pokoj vám!« [ničímž jim toho nezpomínaje, řekl:] »Nechtějte se báti!« Věziž toto: Jestliže jsi 165 kdy co «sliboval milému Bohu, (jakož s' sliboval najméně na křtu!), a přestúpil jsi to, ještě se obrať k «milému) Bohu věrně skrze pokánie pravé a duověř jemu a měj pevný úmysl, že by radějí smrt trpěl, než by více Boha hněval. «Nenechá ť nikoli milý Buoh), ale okáže ť «se zde svú «milostí a dá ť hojné 170 dary) a zapomene ť všech (tvých hříchuov a nikdy na věky jich k tvé hanbě a ku pomstě nepřipomene; tak ť jest on dobrý, náš milý Buoh! KI dí: »Pokoj vám! Nechtějte se báti!«, jako by řekl: »Však já vám již toho nezpomenu, což ste nade mnau učinili« A dí dále čtení: »A zamútivše se a ztrašivše se [učedlníci] 175 domnívali se, že by ducha viděli«, totiž duši [jeho], kterúž na již] vyn. P — jim] vyn. RU — 163 chtíce N, chtěje, že jim již (vyn. O) toho nespomene SO — jim] vyn. KPCTSO, jest k nim N — 163—164 [ničímž... řekl] vyn. KPRCNTUSO — 164 Věziž toto] Věztež (Viztež 0) tuto (vy O) všickni SO — to U — 164—166 Jestliže ... obrať] kdož stež (!) co slibovali na křtu milému Bohu anebo co jiného, a jestliže ť si toho nesplnil, tedy obraťte se O — 165 «sliboval.. jakož s'] vyn.(!) U — slíbil B — s'] si v pravdě N — najméně] vyn. S — 166 přestúpil jsi] přestaupil-li s' PCNT, přestaupiv R — ještě] vyn. S — «milému) vyn. B — Bohu, jakož s' sliboval U — věrně] spěšně K, vyn. U — 167 «duověř... úmysl měj u mysli B — duověř se RNUSO — pevný] ten plný O, plný PNTS — 168 radše KPRT, radši S — trpěl] ohavnau podstaupil («d) vyn!) N — by] vyn. K — Kvíce vyn. BK, více, zvláště kterým hříchem smrtedlným N — hněval z vůle, zaumysla C, rozhněval O — 168—169 «Nenechá... Buoh) Dóvěřiž milému Bohu, že ť tebe neopustí B — 168 Nenechá t] Věz, že ť nenechá tebe SO, Neopustí ť tě U — 169 «se zde vyn. B, se U, zde S0 — 169—170 «milostí ... dary» milost B — 169 milost SO — 170 zapomene] nespomene SO — všech] na všecky NU, vyn. S0 — (tvých» vyn. B, tvé NU — hříchy NU — a nikdy] vyn. SO, a U — 171 jich] jich již více C, vyn. TOS — tvé] vyn. N — a] ani KPRCTU — pomstě] potupě S0 — ne- připomene] nezpomene KPRCTU, vzpomene N, vyn. SO — tak ť jest on neboť jest tak OS — dobrý] dobrotivej N — 172 Buoh] Pán SO — 172— 173 KI di ... učinili vyn. B — 172 I dí] I dobře teď dí K, Prý PONTSO — 173 takto řekl K — Však] vyn. RUO — já] vyn. O — již vyn. S — to SO — nezpomenu] nikdy nechci vzpomenauti N, všeckno (vyn. S) odpauštím SO — nade mnau] mi N — 174 A dí ... čtení] vyn. SO — čtení] vyn. KRCU, čtení svaté N A oni SO — zarmautili O — a ztrašivše se] vyn. RU, a zstrašeni jsauce SO — 169—215 okáže ... tam] v rkpise K nově přepsáno, ale původní list je zachován, jest však chybně zařazen až za list 420 a označen cifrou 421 (a je převrácen, takže napřed patří jeho strana b, potom a); v tisku provedeno ovšem — srovnání podle tohoto původního textu, ne podle pozdějšího přepisu
Strana 687
687 kříži vypustil. I ten zámutek vyrazil z nich věrau, že sau ne- věřili, by to on sám, drahý Ježíš, byl; nebo častokrát neřádní zámutkové mnoho zlého lidem činí, že lidé z víry vypadají a v ne- dóvěru upadají a mnozí řkú: »By ť Buoh ráčil, však ť by mi po- 180 mohl, ale nechce f!« Ba, chce ť on tobě pomoc dáti vždycky; by ť jedno tebú nesešlo, jím ť nikdy nesejde! Ale ač častokrát milý Buoh má se k svým voleným, jako by nedbal na ně, práv) jako by teď spal, nechá jich v zámutcích, v nesnázkách a v puotkách: a to proto činí, aby v nich větčí žádost [k sobě 185 zbudil a tudy aby sobě s více zaslaužili odplaty a «tudy se čistili. A Spotom), když se oni pro to v tom vž lidy řádně B 238 mají, nikoli jich nenechá bez pomoci Kmilý Buoh; to ť jest jeho povaha). Ale že tito apoštolé z toho zámutka byli i v blud upadli (neboť sú oni také častokrát pobluzovali), teď se domnívali, by [učedlnici] vyn. KPRCNTUS — 175 domnívali se] mnějíchu KT, mněli PN, nebo sau se domnívali O že] vyn. KPCT — [jeho] vyn. KPRONTUS, tu O— 175 176 na kříži] vyn. RU — 176 I] A on O — věrau] vyn. O, a ne- věru C - 176 177 «že ... byl vyn. B — 176 že] neb PNTSO — 177 sám] vyn. SO — byl měl býti N — nebo] a U — 178 činí] přináší(!) N — lidé mnohdykráte i N — víryl nešetrně přepsáno v Kvlásky —vypadají a] vyn. S a] vyn. O — 178—179 nevěru (+ i v pochybení N) PNTUS - 179 upadají] vyn. O — a mnozí řkúj Ú (Au N), prý PNTS, a řka O - a] ano K — říkají KRCU — By ť] Kdyby O — Bůh pomohl (spomohl 0) UO, spomohl PNTS — 180 nechce] ne hned(!) U — Ba jistě O — hned chce U — tobě] vyn. SO — pomoc svau svatau N — pomoc dáti] pomoci U — vždycky] vyn. SO kdyby NUO 181 jedno] vyn. N, jediné USO — tebau samým N nescházelo CU — jím ... nesejde] vyn. C - jím f, tím drahým Pánem N — nikdy] nikoli U, to O — nesejde, budeš-li plniti jeho přikázaní U. Alerač častokrát] Ačkoliv někdy S0 -ač vyn. U milý Buoh vyn. O 182 Buoh druhdy KR, Bůh drahej C - voleným] milým voleným K, vyn. SO nedbal na ně, správo jako vyn. O na ně] aneb S ně nic CNU (právo a BT, právě CNU, vyn. S 183 (teď) vyn. BU — nechává NSO v zámutcích vyn. B, v zármutku U, v jejich zármutcích SO — v nesnázéch (1 v pokušeních, v saužení C) KPRCNTUS 184 půtkách, jako by nedbal O — a to] ale to všechno O — [k sobě] vyn. KPONTUSO 185 činil a zbudil R, vzbudil a roznítil N — tudy chtě Usobě] vyn. SO — Kvíce zaslaužili zasluhovali B — více) vyn. U, větší NCSO — věčné odplaty U — «tudy se zase B, tak tím se tudy U — 185— 188 a «tudy ... povaha vyn. SO — 186 «potom) vyn. BNU (pro tojs vyn. BNU, pro to nermautí a C — vždy] se C řádně a trpělivě U řádně mají] trpělivě chovajíN — 187 nenechává N — pomoci] odplaty a pomůže jim U — 187—188 « milý... povaha vyn. B. 187 to] ta N 188 Alevšak O 188 189 z toho ... teď] vyn. jako teď N - byl SO 188 byli] nabyli U 189 poblandili KPCNT
687 kříži vypustil. I ten zámutek vyrazil z nich věrau, že sau ne- věřili, by to on sám, drahý Ježíš, byl; nebo častokrát neřádní zámutkové mnoho zlého lidem činí, že lidé z víry vypadají a v ne- dóvěru upadají a mnozí řkú: »By ť Buoh ráčil, však ť by mi po- 180 mohl, ale nechce f!« Ba, chce ť on tobě pomoc dáti vždycky; by ť jedno tebú nesešlo, jím ť nikdy nesejde! Ale ač častokrát milý Buoh má se k svým voleným, jako by nedbal na ně, práv) jako by teď spal, nechá jich v zámutcích, v nesnázkách a v puotkách: a to proto činí, aby v nich větčí žádost [k sobě 185 zbudil a tudy aby sobě s více zaslaužili odplaty a «tudy se čistili. A Spotom), když se oni pro to v tom vž lidy řádně B 238 mají, nikoli jich nenechá bez pomoci Kmilý Buoh; to ť jest jeho povaha). Ale že tito apoštolé z toho zámutka byli i v blud upadli (neboť sú oni také častokrát pobluzovali), teď se domnívali, by [učedlnici] vyn. KPRCNTUS — 175 domnívali se] mnějíchu KT, mněli PN, nebo sau se domnívali O že] vyn. KPCT — [jeho] vyn. KPRONTUS, tu O— 175 176 na kříži] vyn. RU — 176 I] A on O — věrau] vyn. O, a ne- věru C - 176 177 «že ... byl vyn. B — 176 že] neb PNTSO — 177 sám] vyn. SO — byl měl býti N — nebo] a U — 178 činí] přináší(!) N — lidé mnohdykráte i N — víryl nešetrně přepsáno v Kvlásky —vypadají a] vyn. S a] vyn. O — 178—179 nevěru (+ i v pochybení N) PNTUS - 179 upadají] vyn. O — a mnozí řkúj Ú (Au N), prý PNTS, a řka O - a] ano K — říkají KRCU — By ť] Kdyby O — Bůh pomohl (spomohl 0) UO, spomohl PNTS — 180 nechce] ne hned(!) U — Ba jistě O — hned chce U — tobě] vyn. SO — pomoc svau svatau N — pomoc dáti] pomoci U — vždycky] vyn. SO kdyby NUO 181 jedno] vyn. N, jediné USO — tebau samým N nescházelo CU — jím ... nesejde] vyn. C - jím f, tím drahým Pánem N — nikdy] nikoli U, to O — nesejde, budeš-li plniti jeho přikázaní U. Alerač častokrát] Ačkoliv někdy S0 -ač vyn. U milý Buoh vyn. O 182 Buoh druhdy KR, Bůh drahej C - voleným] milým voleným K, vyn. SO nedbal na ně, správo jako vyn. O na ně] aneb S ně nic CNU (právo a BT, právě CNU, vyn. S 183 (teď) vyn. BU — nechává NSO v zámutcích vyn. B, v zármutku U, v jejich zármutcích SO — v nesnázéch (1 v pokušeních, v saužení C) KPRCNTUS 184 půtkách, jako by nedbal O — a to] ale to všechno O — [k sobě] vyn. KPONTUSO 185 činil a zbudil R, vzbudil a roznítil N — tudy chtě Usobě] vyn. SO — Kvíce zaslaužili zasluhovali B — více) vyn. U, větší NCSO — věčné odplaty U — «tudy se zase B, tak tím se tudy U — 185— 188 a «tudy ... povaha vyn. SO — 186 «potom) vyn. BNU (pro tojs vyn. BNU, pro to nermautí a C — vždy] se C řádně a trpělivě U řádně mají] trpělivě chovajíN — 187 nenechává N — pomoci] odplaty a pomůže jim U — 187—188 « milý... povaha vyn. B. 187 to] ta N 188 Alevšak O 188 189 z toho ... teď] vyn. jako teď N - byl SO 188 byli] nabyli U 189 poblandili KPCNT
Strana 688
688 190 ducha viděli. A on, milý Pán, chtě to z nich vyraziti, i okázal jim ruce i nohy řka: »Vizte a makajte, že ť duch těla a kostí nemá, jakož mě vidíte míti!« A dí tu: »Co myšlení vstupují na srdce vaše?« Bývá to častokrát lidem dobrým a voleným božím, že ne- jednau na ně puojdú myšlení zláš, hanebná a nečistá. A když 195 se tomu člověk brání, odrazí to, že nejednú sám se na se hněvá: ne ihned proto zhřeší smrtedlně, když nepovolí, nekochá se. Ale, jakož dí svatý Řehoř, že, ač nejednú člověk pro ta ne- čistá, Kzlá myšlení, když na ň jdú, nemuož míti sebrání ani vážného modlení, nemuož se vážně poobierati s svým milým 200 Bohem, a neoblibuje toho myšlení, varuje se příčin — tehdy «to) více se za ň modlé «před Bohem), než by měl nejednú veliké sebrání. Ale tito, ješto se příčin nevarují, «a když [zlé] myšlení jdau), kochají se, svolují : tu ť čert leží jako beran. A když tak bylo, že jim okázal ruce a nohy, a oni vždy ne- 205 věřili, «a on, milý Pán, cht«ě) jim toho skutky dovésti, řekl jim: »Máte-li tu co, ješto by se pojedlo?« A oni podali mu vyn. C, že by RNSO — 190 viděti C — on] vyn. SO — chtíce N, chtěje SO chtěl U — to] ten blud SO — 191 nohyl bok CS, svůj bok O — makajte dotýkajte K — 192 A dí tu... vaše?«] vyn. SO — tu] tu čtení svaté C vyn. U — 193 lidem dobrým a] vyn. O — dobrým] vyn. PNTS - ga vo- leným ... nejednau že B — 194 jdau 0 — Kzlá» vyn. B — hanebná a nečistá] a těžká SO — 195 se tomu] vyn. RU — brání] vyn. RU — odrazí to] vyn. K, a odráží to O — «že od sebe B, a SO — 196 ne) ale ne N — hřeší NUSO — když zvláště N — nepovolí] v tom SO — a nekochá se v tom C — 197 Ale že PNT — Ale, jakož] A U, vyn. SO — svatý] vyn. S — že, ač] že C, ač prý N — ač nejednú] mnohokráte O — nečistá] vyn. SO — 198 zlá vyn. B, zlá (vyn. R) mluvení a RU — když ... jdú] vyn. S0 — 198—199 míti sebrání ... nemuož] ani C — 198 sebrání ani] vyn. KTUSO — ani] nemuož míti PRN — 199 vážného] skraušeného S, skraušení na O — nemuož se vážně] a se S, aby se mohl O — 200 a] aniž můž míti sebrání ani modlení vážného; ale když C — a neoblibuje toho] pakli ť neoblibuje sobě O — neoblibuje-li US — toho] těch S0 — a varuje-li SO — příčiny U — tudy tehdy R — (to» ty trápení B — 201 před Bohem) Bohu B, před milým Pánem Bohem T — sebrání] skraušení U — 202—203 Ale tito... «svolují] Ale (A 0) když jdau (+ taková 0) myšlení a ty jim svoluješ SO — 202 tito] toto PT — ga) než B — [zlé] vyn. KPRCNTU — «jdau přijde B, na ně jdau C — 203 kochá se R, kochají se v tom C — «svolují) v něm B, vyn. K — ďábel PRCNSO — leží rostáhši se O — 204 tak ... oni] oni vždy tak jako by ještě S, sau oni O — tak bylo, že] vyn. U — vždy] ještě O, vždy ještě K — 205 ga on... Pán» i BSO — chti(!) B, vždy chtě PONT, chtěl USO — jim] vyn. O — «skutky dovésti dokonalejí dokázati B, skutkem dokázati U — skutkem KC, skutkem
688 190 ducha viděli. A on, milý Pán, chtě to z nich vyraziti, i okázal jim ruce i nohy řka: »Vizte a makajte, že ť duch těla a kostí nemá, jakož mě vidíte míti!« A dí tu: »Co myšlení vstupují na srdce vaše?« Bývá to častokrát lidem dobrým a voleným božím, že ne- jednau na ně puojdú myšlení zláš, hanebná a nečistá. A když 195 se tomu člověk brání, odrazí to, že nejednú sám se na se hněvá: ne ihned proto zhřeší smrtedlně, když nepovolí, nekochá se. Ale, jakož dí svatý Řehoř, že, ač nejednú člověk pro ta ne- čistá, Kzlá myšlení, když na ň jdú, nemuož míti sebrání ani vážného modlení, nemuož se vážně poobierati s svým milým 200 Bohem, a neoblibuje toho myšlení, varuje se příčin — tehdy «to) více se za ň modlé «před Bohem), než by měl nejednú veliké sebrání. Ale tito, ješto se příčin nevarují, «a když [zlé] myšlení jdau), kochají se, svolují : tu ť čert leží jako beran. A když tak bylo, že jim okázal ruce a nohy, a oni vždy ne- 205 věřili, «a on, milý Pán, cht«ě) jim toho skutky dovésti, řekl jim: »Máte-li tu co, ješto by se pojedlo?« A oni podali mu vyn. C, že by RNSO — 190 viděti C — on] vyn. SO — chtíce N, chtěje SO chtěl U — to] ten blud SO — 191 nohyl bok CS, svůj bok O — makajte dotýkajte K — 192 A dí tu... vaše?«] vyn. SO — tu] tu čtení svaté C vyn. U — 193 lidem dobrým a] vyn. O — dobrým] vyn. PNTS - ga vo- leným ... nejednau že B — 194 jdau 0 — Kzlá» vyn. B — hanebná a nečistá] a těžká SO — 195 se tomu] vyn. RU — brání] vyn. RU — odrazí to] vyn. K, a odráží to O — «že od sebe B, a SO — 196 ne) ale ne N — hřeší NUSO — když zvláště N — nepovolí] v tom SO — a nekochá se v tom C — 197 Ale že PNT — Ale, jakož] A U, vyn. SO — svatý] vyn. S — že, ač] že C, ač prý N — ač nejednú] mnohokráte O — nečistá] vyn. SO — 198 zlá vyn. B, zlá (vyn. R) mluvení a RU — když ... jdú] vyn. S0 — 198—199 míti sebrání ... nemuož] ani C — 198 sebrání ani] vyn. KTUSO — ani] nemuož míti PRN — 199 vážného] skraušeného S, skraušení na O — nemuož se vážně] a se S, aby se mohl O — 200 a] aniž můž míti sebrání ani modlení vážného; ale když C — a neoblibuje toho] pakli ť neoblibuje sobě O — neoblibuje-li US — toho] těch S0 — a varuje-li SO — příčiny U — tudy tehdy R — (to» ty trápení B — 201 před Bohem) Bohu B, před milým Pánem Bohem T — sebrání] skraušení U — 202—203 Ale tito... «svolují] Ale (A 0) když jdau (+ taková 0) myšlení a ty jim svoluješ SO — 202 tito] toto PT — ga) než B — [zlé] vyn. KPRCNTU — «jdau přijde B, na ně jdau C — 203 kochá se R, kochají se v tom C — «svolují) v něm B, vyn. K — ďábel PRCNSO — leží rostáhši se O — 204 tak ... oni] oni vždy tak jako by ještě S, sau oni O — tak bylo, že] vyn. U — vždy] ještě O, vždy ještě K — 205 ga on... Pán» i BSO — chti(!) B, vždy chtě PONT, chtěl USO — jim] vyn. O — «skutky dovésti dokonalejí dokázati B, skutkem dokázati U — skutkem KC, skutkem
Strana 689
689 částky ryby pečené a plástu strdi. Nebo to jest velmi pevný důvod pravého z mrtvých vstání, když jí; ale kdyby nejedl, bylo by to mylné. Jako sau čarodějníci mylně křísili mrtvé, ti sau nemohli 210 jísti. »Ale že jest drahý, Pán právě vstal, i jedl jest. Ale kam se jest ten pokrm děl? Však se jest neobrátil v jeho tělo; jako prvé, před umučením, co jest jedl a pil, to se jest v jeho tělo obra- celo, ale tuto již nic. A kterakž pak? Tak «právě) jako Kono vídáte, když «tam v pivovaře pod pánví nebo v peci neb jinde, 215 kdež veliký voheň hoří, a vrže tam) vody, že «tudíž splane, tak nápodobně tuto), což jest Kon jedl, ihned splanulo. A když tak «bylo, že jedl před nimi, vzem o !lstatky, dal jim. B 239 Jedení jeho této ryby pečené znamená jeho těžké múky. A že jest sám jedl a jim jedno drobty dal. Ti drobtové znamenají 220 utrpení všech volených na tomto světě. A ta utrpení jsú právě při nich SO - dovésti vždy R — 206 k nim K — tu] vyn. KRU, tuto CNTS — nětco O — podali] vždy nevěřili, i podali oni U — 207 částky] částku PRCNTU, kusu SO — plást R — to] ten N - velmi] převelmi K, povaha a P, vyn. TSO — 208 když jí] vyn. SO — když člověk K — jí a pí C — 208—209 «ale... nemohli jako Kristus oné dievce, kterúž zkřísil, kázal dáti B — 208 kdyby byl SO — nejedlo PT — to] vyn. PRONTUS — omylné UO — Jako] Ano S, Nebo O — sau] oni SO — vzkřísili PRU, kří- sívali SO ti] ale ti S, avšak oni O — 210 drahý milý U — Pán Ježíš T — právě z mrtvých U — vstal tento SO — jest i pil S0 Ale] I U, Pak O- 211 se jest neobrátil ... tělo] jest ho tělo nemohlo přijíti S0 «jeho vyn. B 212 prvé] předešle N, pokrmové U — al nebo RC — pil drahej Pán C — jest všeckno O — obrátilo BN — 213 tuto] toto U — již vyn. RU — A] Ale C — 213 214 A kterakž... když] Ale takto se to stalo, jako vídáváte S0 — 213 pak] vyn. PTU — Tak] Ú, tak C. Takto PNT, I U — «právě) vyn. B — gono vyn. BNU — 214—215 «tam... tamp na veliký oheň vleješ B 214 tam] vyn. O — v pivovaře hoří C — v peci neb] když O — neb jinde] vyn. U — jinde] kde O, kde jinde S — 215 kdež] vyn. SO, kdež koli T — vrže] ty (vyn. S) vliješ SO, vře UN, vlí C — tamp vyn. N — vody ... splane] vědro vody, tudíž splane a shoří SO — vody] vody, něco uzříš C, vlej tam vody U, voda N — «tudíž) ihned B - splane] vyvře N — 216 «tuto vyn. BT, tuto, že C - gon) Kristus B, vyn. SO — jedl, milej Pán C. jedl před nimi S, před nimi snědl O - ihned] ihned to N, pojednau (+ to 0) SO — 217 když že U — tak] pak SO — «bylo, že jedl pojedl BSO, jedl U — bylo tak P — vzav KR, vzal PCTUSO, vzavši N — ostatky] drobty KRCTU, vostatek NSO — 218 Jediné(!) B — Jedgení) ... této] Toto pak jedení té O — jeho] vyn. S — pečené] vyn. RU - znamená a rozumí C, znamenalo O — těžké a ukrutné C — 219 a] ale S0 — sám Pán C — jedno] toliko N, jednom T, jediné U, vyn. SO — zbytky nebo drobty N — drobtové] vostatkové N — 220 (trpení) KPRCT — vyvolených N, volených božích SOC — ta] (tak (+ naše U) Rokycanova Postilla. 44
689 částky ryby pečené a plástu strdi. Nebo to jest velmi pevný důvod pravého z mrtvých vstání, když jí; ale kdyby nejedl, bylo by to mylné. Jako sau čarodějníci mylně křísili mrtvé, ti sau nemohli 210 jísti. »Ale že jest drahý, Pán právě vstal, i jedl jest. Ale kam se jest ten pokrm děl? Však se jest neobrátil v jeho tělo; jako prvé, před umučením, co jest jedl a pil, to se jest v jeho tělo obra- celo, ale tuto již nic. A kterakž pak? Tak «právě) jako Kono vídáte, když «tam v pivovaře pod pánví nebo v peci neb jinde, 215 kdež veliký voheň hoří, a vrže tam) vody, že «tudíž splane, tak nápodobně tuto), což jest Kon jedl, ihned splanulo. A když tak «bylo, že jedl před nimi, vzem o !lstatky, dal jim. B 239 Jedení jeho této ryby pečené znamená jeho těžké múky. A že jest sám jedl a jim jedno drobty dal. Ti drobtové znamenají 220 utrpení všech volených na tomto světě. A ta utrpení jsú právě při nich SO - dovésti vždy R — 206 k nim K — tu] vyn. KRU, tuto CNTS — nětco O — podali] vždy nevěřili, i podali oni U — 207 částky] částku PRCNTU, kusu SO — plást R — to] ten N - velmi] převelmi K, povaha a P, vyn. TSO — 208 když jí] vyn. SO — když člověk K — jí a pí C — 208—209 «ale... nemohli jako Kristus oné dievce, kterúž zkřísil, kázal dáti B — 208 kdyby byl SO — nejedlo PT — to] vyn. PRONTUS — omylné UO — Jako] Ano S, Nebo O — sau] oni SO — vzkřísili PRU, kří- sívali SO ti] ale ti S, avšak oni O — 210 drahý milý U — Pán Ježíš T — právě z mrtvých U — vstal tento SO — jest i pil S0 Ale] I U, Pak O- 211 se jest neobrátil ... tělo] jest ho tělo nemohlo přijíti S0 «jeho vyn. B 212 prvé] předešle N, pokrmové U — al nebo RC — pil drahej Pán C — jest všeckno O — obrátilo BN — 213 tuto] toto U — již vyn. RU — A] Ale C — 213 214 A kterakž... když] Ale takto se to stalo, jako vídáváte S0 — 213 pak] vyn. PTU — Tak] Ú, tak C. Takto PNT, I U — «právě) vyn. B — gono vyn. BNU — 214—215 «tam... tamp na veliký oheň vleješ B 214 tam] vyn. O — v pivovaře hoří C — v peci neb] když O — neb jinde] vyn. U — jinde] kde O, kde jinde S — 215 kdež] vyn. SO, kdež koli T — vrže] ty (vyn. S) vliješ SO, vře UN, vlí C — tamp vyn. N — vody ... splane] vědro vody, tudíž splane a shoří SO — vody] vody, něco uzříš C, vlej tam vody U, voda N — «tudíž) ihned B - splane] vyvře N — 216 «tuto vyn. BT, tuto, že C - gon) Kristus B, vyn. SO — jedl, milej Pán C. jedl před nimi S, před nimi snědl O - ihned] ihned to N, pojednau (+ to 0) SO — 217 když že U — tak] pak SO — «bylo, že jedl pojedl BSO, jedl U — bylo tak P — vzav KR, vzal PCTUSO, vzavši N — ostatky] drobty KRCTU, vostatek NSO — 218 Jediné(!) B — Jedgení) ... této] Toto pak jedení té O — jeho] vyn. S — pečené] vyn. RU - znamená a rozumí C, znamenalo O — těžké a ukrutné C — 219 a] ale S0 — sám Pán C — jedno] toliko N, jednom T, jediné U, vyn. SO — zbytky nebo drobty N — drobtové] vostatkové N — 220 (trpení) KPRCT — vyvolených N, volených božích SOC — ta] (tak (+ naše U) Rokycanova Postilla. 44
Strana 690
690 jako drobtové proti utrpení Pána Krista; neb žádný nikda netrpěl tak mnoho aniž trpěti bude, jako on Ksám jediný, drahý Pán, trpěl). Avšak dal jim drobty. V tom ukazuje, «že on chce, aby i oni také trpěli. Neb «jakož dí svatý Pavel: »Budem-li 225 s ním trpěti, také) budem s ním kralovati.« Neb se toho žádný nenaděj, by mohl do nebe přijíti, nebude-li zde trpěti; najméně aby sobě sám utrpení činil, ono posty, Kžíní, metlami, nemuož-li mnoho, ale což muož, aby z lúpeže Bohu neobětoval. Jako dí svatý Rehoř: »Nejeden se bez rozumu trápí, že sobě potom 230 zkazí přirození«. Toho ť Buoh neoblibuje. Ale nemuožeš-li sobě dáti padesáti ran metelných, daj třidceti, nemůžeš-li , ale dvadceti neb dvanáct neb pět — ale vždy hleď, aby nětco trpěl, aby tu rybu [pečenú] jedl a plást, aby se trápil, a proto také, aby prohlédal k milosrdenství a] k zaslúžení Pána Krista a k milosrdenstvie 235 jeho. Ale varuj se samé ryby jísti, aby se vždy mútil, a také, by sám plást jedl bez ryby, aby ovšem nezpoléhal na milosrdenství všecka) KRCU, všecka PTSO — utrpení jejich SO — jsú právěl že sau U, jsau S, jenž jsau O — práv P — 221 drobtíkové SO — Pána našeho N — Krista] (Ježíše) KPCTUSO, Ježíše Krista NR — 222 aniž... bude] a nebude trpěti U — bude do skonání světa N — on] náš milý U — on ... jediný sám SO — sám vyn. BU — drahý] vyn. C, drahý Ježíš U — 223 «trpěl vyn. B — Alevšak že SO — drobty] vostatky N — v tom] v tom jim RU, tím O, vyn. S — ukazujíce N — «že on chce» vyn. BU — tomu chce NO — 224 i oni] jeho volení) KPCNTSO, oni také jakožto jeho volení RU — také] vyn. RU — Neb] A U — «jakož) vyn. BU — 225 «také) vyn. BNU — s ním] i N — Neb] Avšak SO — 225—226 Neb ... nenaděj A žádný se nedomnívej U — 226 nebudeš NU — zde s ním O - najméně] ale U — najméně aby] by ť (+ ty 0) měl SO — 227 sám) vyn. B — vždy nějaké utrpení N, trpení S — «činil uložil B, spůsobiti SO — žíní ono B — 228 nemůžeš NU — což muož] seč můžeš býti N — můžeš U — aby] ale aby C, aby činil to, ne aby T — toliko Pánu Bohu N — obětoval TO — 229 Jako] A U — Rehoř, že CUS — nejedni O — se] tělo své SO — že] a S0 — v sobě CNUSO — 230 pokazí N, kazí SO — milý Pán Bůh T, Bůh postu O — Ale] A S0 — dáti] vyn. O — 231 metlami NO, metlau U — ale dej CSO — «nemůžeš-li a pakli B, (nemůžeš-li tolik) K, vyn. SO — ale] nebo SO — 232 neb dvanáct neb pět] (ale dvanácte, (+ pakli T) ale pět (+ ale jednu dobrou K, + ale jednu tím lepší C) 3 KPRONT, ale pět U, nebo deset S, by f pak i deset O — ale] fa) KC, pakli ani tak, ale N, a tak SO — tu] vyn. C — 233 [pečenú] vyn. KPRCNTUSO — dojídal N — ten plást O — aby se trápil, a proto] a tak O — potrápil N — 234 [k milosrdenství a] vyn. PCNTUSO — k zásluze S0 — Krista] (Ježíše) KPRCUO, Ježíše Krista NT — 235 velikému jeho N — alevšak O — vždy] vyn. S — měl 224 Podle 2. Tim. 2, 12 —
690 jako drobtové proti utrpení Pána Krista; neb žádný nikda netrpěl tak mnoho aniž trpěti bude, jako on Ksám jediný, drahý Pán, trpěl). Avšak dal jim drobty. V tom ukazuje, «že on chce, aby i oni také trpěli. Neb «jakož dí svatý Pavel: »Budem-li 225 s ním trpěti, také) budem s ním kralovati.« Neb se toho žádný nenaděj, by mohl do nebe přijíti, nebude-li zde trpěti; najméně aby sobě sám utrpení činil, ono posty, Kžíní, metlami, nemuož-li mnoho, ale což muož, aby z lúpeže Bohu neobětoval. Jako dí svatý Rehoř: »Nejeden se bez rozumu trápí, že sobě potom 230 zkazí přirození«. Toho ť Buoh neoblibuje. Ale nemuožeš-li sobě dáti padesáti ran metelných, daj třidceti, nemůžeš-li , ale dvadceti neb dvanáct neb pět — ale vždy hleď, aby nětco trpěl, aby tu rybu [pečenú] jedl a plást, aby se trápil, a proto také, aby prohlédal k milosrdenství a] k zaslúžení Pána Krista a k milosrdenstvie 235 jeho. Ale varuj se samé ryby jísti, aby se vždy mútil, a také, by sám plást jedl bez ryby, aby ovšem nezpoléhal na milosrdenství všecka) KRCU, všecka PTSO — utrpení jejich SO — jsú právěl že sau U, jsau S, jenž jsau O — práv P — 221 drobtíkové SO — Pána našeho N — Krista] (Ježíše) KPCTUSO, Ježíše Krista NR — 222 aniž... bude] a nebude trpěti U — bude do skonání světa N — on] náš milý U — on ... jediný sám SO — sám vyn. BU — drahý] vyn. C, drahý Ježíš U — 223 «trpěl vyn. B — Alevšak že SO — drobty] vostatky N — v tom] v tom jim RU, tím O, vyn. S — ukazujíce N — «že on chce» vyn. BU — tomu chce NO — 224 i oni] jeho volení) KPCNTSO, oni také jakožto jeho volení RU — také] vyn. RU — Neb] A U — «jakož) vyn. BU — 225 «také) vyn. BNU — s ním] i N — Neb] Avšak SO — 225—226 Neb ... nenaděj A žádný se nedomnívej U — 226 nebudeš NU — zde s ním O - najméně] ale U — najméně aby] by ť (+ ty 0) měl SO — 227 sám) vyn. B — vždy nějaké utrpení N, trpení S — «činil uložil B, spůsobiti SO — žíní ono B — 228 nemůžeš NU — což muož] seč můžeš býti N — můžeš U — aby] ale aby C, aby činil to, ne aby T — toliko Pánu Bohu N — obětoval TO — 229 Jako] A U — Rehoř, že CUS — nejedni O — se] tělo své SO — že] a S0 — v sobě CNUSO — 230 pokazí N, kazí SO — milý Pán Bůh T, Bůh postu O — Ale] A S0 — dáti] vyn. O — 231 metlami NO, metlau U — ale dej CSO — «nemůžeš-li a pakli B, (nemůžeš-li tolik) K, vyn. SO — ale] nebo SO — 232 neb dvanáct neb pět] (ale dvanácte, (+ pakli T) ale pět (+ ale jednu dobrou K, + ale jednu tím lepší C) 3 KPRONT, ale pět U, nebo deset S, by f pak i deset O — ale] fa) KC, pakli ani tak, ale N, a tak SO — tu] vyn. C — 233 [pečenú] vyn. KPRCNTUSO — dojídal N — ten plást O — aby se trápil, a proto] a tak O — potrápil N — 234 [k milosrdenství a] vyn. PCNTUSO — k zásluze S0 — Krista] (Ježíše) KPRCUO, Ježíše Krista NT — 235 velikému jeho N — alevšak O — vždy] vyn. S — měl 224 Podle 2. Tim. 2, 12 —
Strana 691
691 boží, ale oboje měj spolu; nebo, ač ť jest on dosti učinil za všecky hříchy, ale chce ť, aby s ním lidé trpěli, chtějí-li Ks ním kra- lovati. A dí dále: »Tato ť jsú slova, kteráž jsem mluvil vám, když jsem ještě byl s vámi, že se mušejí naplniti všecky věci, kteréž sau psány o mně v zákoně Mojžíšově a v prorocích a v žalmích«. Dvojím obyčejem potvrzuje svého vzkříšení: jedno teď písmy a druhé skutky; že jest jedl, to jest skutek, dolíčení pravého 245 jeho z mrtvých vstání. Tak máš právě o téjto svaté pravdě, jakož psáno stojí v kapitole VI. svatého Jana, že mluvil Ježíš učedlníkóm svým a zá stupuom židovským: »Tělo mé právě jest pokrm B 240 a krev má právě jest nápoj«. To jest prvé daleko mluvil Pán Ježíš, než jest ustanovil tuto svátost velebnú. A tak mluvil jim prvé, 250 potom tefr]prv po mnohém času skutkem «dokonal a dokázal, dávaje jim své drahé tělo a svú svatú, drahúkrev. Milí křesťané! Nedajte sebú na tom) viklati, včzte zajisté, že ť jest jistá pravda. 240 rmautiti N, nermautil S a] ani S0 — by] vyn. SO — 236 samý RU — (samého (samau N) plástu (plást N) nejedl KNSO — ryby, totiž S0 ovšem] vyn. S0 237 on] vyn. PNTS — dosti] drahý Pán O — všecky) naše U — 238 hříchy všeho světa N — ale] proto ť také PONTS, však proto O — schce f on také KRU — chtí PCT — §s ním) vyn. B, s ním také C — kralovati v nebeském království N — 240 A] Ale RU, Potom SO — dále čtení svaté N — slova má S — vám] vyn. KRU 241 se] vyn. KPRCTSO — naplněny býti KPRCTSO — ty všecky C — 241—242 «věci ... žalmích etc. B — 241 které koliv N — 242 napsány UO — 243 A tak dvojím S0 — teď vyn. UO — 244 skutek, dolíčení důvod S0 — dolíčenej C — 245 jeho] vyn. U — právě] vyn. USO — té (+ drahé 0) S0 — pravdě jeho S — svaté pravdě] svátosti právě(!) C - 245 246 jakož ... Jana] a napsal svatý Jan v 6. kapitole U, jakož píše svatý Jan v pátý kapitole SO — 246 napsáno C — u svatého T 246—247 že mluvil ... židovským vyn. O — 247 právě pravý TSO, pravým U — pokrmem U — 248 právěj pravý TSO — nápoj etc. RON — To] Tuto řeč N — Pán] vyn. S — Ježíšj vyn. SO — 249 (ustavil KR — tu PRONTUS, tu drahau O — velebnú vyn. O, velebnau, tělo a krev svatau svau C — mluvil jim prvé] vyn. SO — mluvil] ſmluviv' KPT, což mluvil slovy N — prvé] dříve U — 250 to potom N — (teprv) KRU, tepruv PT, vyn. NSO — [skutky) KC — dokonal a vyn. BSO — toho dokázal SO — 251 drahé svaté 0 - svatů, drahú vyn. B — svatů] vyn. CU — drahní vyn. RNSO — Ó milí SO — křesťané! Prosím vás N — 252 sebú] (se) KN - Sna tomp vyn. B, v tom dobrém N, v tom SO — zviklati PU — vězte] věřte N, ale věřte O — zajisté] vyn. U, o tom S0 — jest to O — 247 Jan 6, 55 — 44*
691 boží, ale oboje měj spolu; nebo, ač ť jest on dosti učinil za všecky hříchy, ale chce ť, aby s ním lidé trpěli, chtějí-li Ks ním kra- lovati. A dí dále: »Tato ť jsú slova, kteráž jsem mluvil vám, když jsem ještě byl s vámi, že se mušejí naplniti všecky věci, kteréž sau psány o mně v zákoně Mojžíšově a v prorocích a v žalmích«. Dvojím obyčejem potvrzuje svého vzkříšení: jedno teď písmy a druhé skutky; že jest jedl, to jest skutek, dolíčení pravého 245 jeho z mrtvých vstání. Tak máš právě o téjto svaté pravdě, jakož psáno stojí v kapitole VI. svatého Jana, že mluvil Ježíš učedlníkóm svým a zá stupuom židovským: »Tělo mé právě jest pokrm B 240 a krev má právě jest nápoj«. To jest prvé daleko mluvil Pán Ježíš, než jest ustanovil tuto svátost velebnú. A tak mluvil jim prvé, 250 potom tefr]prv po mnohém času skutkem «dokonal a dokázal, dávaje jim své drahé tělo a svú svatú, drahúkrev. Milí křesťané! Nedajte sebú na tom) viklati, včzte zajisté, že ť jest jistá pravda. 240 rmautiti N, nermautil S a] ani S0 — by] vyn. SO — 236 samý RU — (samého (samau N) plástu (plást N) nejedl KNSO — ryby, totiž S0 ovšem] vyn. S0 237 on] vyn. PNTS — dosti] drahý Pán O — všecky) naše U — 238 hříchy všeho světa N — ale] proto ť také PONTS, však proto O — schce f on také KRU — chtí PCT — §s ním) vyn. B, s ním také C — kralovati v nebeském království N — 240 A] Ale RU, Potom SO — dále čtení svaté N — slova má S — vám] vyn. KRU 241 se] vyn. KPRCTSO — naplněny býti KPRCTSO — ty všecky C — 241—242 «věci ... žalmích etc. B — 241 které koliv N — 242 napsány UO — 243 A tak dvojím S0 — teď vyn. UO — 244 skutek, dolíčení důvod S0 — dolíčenej C — 245 jeho] vyn. U — právě] vyn. USO — té (+ drahé 0) S0 — pravdě jeho S — svaté pravdě] svátosti právě(!) C - 245 246 jakož ... Jana] a napsal svatý Jan v 6. kapitole U, jakož píše svatý Jan v pátý kapitole SO — 246 napsáno C — u svatého T 246—247 že mluvil ... židovským vyn. O — 247 právě pravý TSO, pravým U — pokrmem U — 248 právěj pravý TSO — nápoj etc. RON — To] Tuto řeč N — Pán] vyn. S — Ježíšj vyn. SO — 249 (ustavil KR — tu PRONTUS, tu drahau O — velebnú vyn. O, velebnau, tělo a krev svatau svau C — mluvil jim prvé] vyn. SO — mluvil] ſmluviv' KPT, což mluvil slovy N — prvé] dříve U — 250 to potom N — (teprv) KRU, tepruv PT, vyn. NSO — [skutky) KC — dokonal a vyn. BSO — toho dokázal SO — 251 drahé svaté 0 - svatů, drahú vyn. B — svatů] vyn. CU — drahní vyn. RNSO — Ó milí SO — křesťané! Prosím vás N — 252 sebú] (se) KN - Sna tomp vyn. B, v tom dobrém N, v tom SO — zviklati PU — vězte] věřte N, ale věřte O — zajisté] vyn. U, o tom S0 — jest to O — 247 Jan 6, 55 — 44*
Strana 692
692 Však ti protivníci Kté krve drahé), mají-li ť jediného doktora svatého «proti tomu), nechť [jejl ukáží! Ale vězte zajisté) 255 před milým Bohem, že ť «žádného nemají, a my ť jich máme na sto a písem hromadu, «ješto, by ť byla chvíle, všeho bychom toho dokázali s pomocí boží, že jest tak v pravé pravdě)). A dí dále čtení svaté): »Tehdy otevřel jim rozum, aby roz- oměli písmuom«. Proč jim prvé neotevřel? Učinil, jakž ráčil 260 a kdy ráčil a komu ráčil. A jakož řkau: »Ké jest to prvé zjeveno komu o té krvi boží aneb jinde)? Zda není jinde múdrých mistruov a doktoruov?«: ú, učinil, jakž ráčil, kdy ráčil, komu ráčil a skrze koho ráčil a kde ráčil. Mníte vy, by ť on každému zjevil, co jest jemu potřebné k spasení? Nikoli! Než, komuž ráčí, 265 tomu ť zjeví. Druzí říkají: »Kéž mistr Hus rozdával?« Zajisté, 253—257 však ti ... v pravé pravdě vyn. C — 253 (té... drahé) pravdy B, naši S0 — mají-li t] nemají ani USO — jednoho USO — 254 svatého . . . tomu) a pakli ť mají (+ proti nám 0) S0 - «proti tomu) na svú stranu B — nechť ... ukáží] a neokáží toho U — [jej] vyn. KPNTS, to R — zajisté) vyn. BU — 255 Bohem vám pravíme O — žádného? ho BN, nemají žádného důvodu ani svědka jednoho U, vyn. SO — a] ale USO — jich proti nim N — máme] nemáme málo, nežli U — 256 na sto] hojně S0 — sta NU — hromada PT, hromady N — 256—257 «ješto... pravdě svatých BN, vyn. PTSO — 256 ješto] a U — 257 toho] vyn. U — s pomocí boží vyn. RU — že] nebo U — pravé víře a v U — 258 A dí... svaté] vyn. SO — dále] vyn. U — svaté) vyn. B — 258—259 otevřel ... písmuom] otvíral jim písma, aby jim rozoměli SO — 258 rozum a smysl C — ahy o tom U — 259 písmům svatým U — 259 260 jim ... Ké] pak (+ jim O) toho prvé neučinil (nečinil O), jakž ráčil? Jako (+ o tom O) mnozí praví: »Kýž SO — 259 neotevřel rozumu? Proto, že tak N — I, učinil C — 260 a kdy ráčil a komu ráčil] vyn. CNT — A... řkau] Jakož právě nyní mnozí říkají C, Jako nápodobně N, Jako právě U — řkau] (pravie) KPRT — (Kéž, KPCT, Kde(!) RU, kýž N — 261 komu] vyn. N — o té ... boží] vyn. O — drahé krvi U — boží] drahé C — «aneb jinde) vyn. B, jediné (nežli O) tomuto mistru, Janovi z Husince SO — není jinde] jest jiných nebylo dosti SO — jinde] jinde dosti C, vyn. RU — múdrých] vyn. SO — 262 učenejch doktorův C — Új vyn. KRU, I PCTS, Proto, že tak N, Ale Bůh to O — kdy ráčil, komu] zjevil, komu PCT — komu ráčil] vyn. RU — 262—263 komu ... koho ráčil] zjevil, kdy mu se líbilo a komu ráčil N — 263—265 a skrze .. . zjeví] vyn. SO — 263 skrze koho] kde T — 263 koho ráčil, kdy ráčil PCT — a kde ... ráčil vyn. BKNT — I mníte PRTU, I domníváte se C — vy] vyn. PRU — on] vyn. U — 264 to, což PRONTU — jemu] vyn. PNTU — (potřebného KPRCNTU — Než] Ale PRONTU — 265 Druzí] (A (vyn. R) druzí pak) KRC, A mnozí pak U, A jiní N — říkají] Prý PT, praví NSO — 265—266 Kéž... Neb to] Když jest podával z kalichu, pročež ještě nepodává?« I (Ale 0) S0 — 265 Kéž]
692 Však ti protivníci Kté krve drahé), mají-li ť jediného doktora svatého «proti tomu), nechť [jejl ukáží! Ale vězte zajisté) 255 před milým Bohem, že ť «žádného nemají, a my ť jich máme na sto a písem hromadu, «ješto, by ť byla chvíle, všeho bychom toho dokázali s pomocí boží, že jest tak v pravé pravdě)). A dí dále čtení svaté): »Tehdy otevřel jim rozum, aby roz- oměli písmuom«. Proč jim prvé neotevřel? Učinil, jakž ráčil 260 a kdy ráčil a komu ráčil. A jakož řkau: »Ké jest to prvé zjeveno komu o té krvi boží aneb jinde)? Zda není jinde múdrých mistruov a doktoruov?«: ú, učinil, jakž ráčil, kdy ráčil, komu ráčil a skrze koho ráčil a kde ráčil. Mníte vy, by ť on každému zjevil, co jest jemu potřebné k spasení? Nikoli! Než, komuž ráčí, 265 tomu ť zjeví. Druzí říkají: »Kéž mistr Hus rozdával?« Zajisté, 253—257 však ti ... v pravé pravdě vyn. C — 253 (té... drahé) pravdy B, naši S0 — mají-li t] nemají ani USO — jednoho USO — 254 svatého . . . tomu) a pakli ť mají (+ proti nám 0) S0 - «proti tomu) na svú stranu B — nechť ... ukáží] a neokáží toho U — [jej] vyn. KPNTS, to R — zajisté) vyn. BU — 255 Bohem vám pravíme O — žádného? ho BN, nemají žádného důvodu ani svědka jednoho U, vyn. SO — a] ale USO — jich proti nim N — máme] nemáme málo, nežli U — 256 na sto] hojně S0 — sta NU — hromada PT, hromady N — 256—257 «ješto... pravdě svatých BN, vyn. PTSO — 256 ješto] a U — 257 toho] vyn. U — s pomocí boží vyn. RU — že] nebo U — pravé víře a v U — 258 A dí... svaté] vyn. SO — dále] vyn. U — svaté) vyn. B — 258—259 otevřel ... písmuom] otvíral jim písma, aby jim rozoměli SO — 258 rozum a smysl C — ahy o tom U — 259 písmům svatým U — 259 260 jim ... Ké] pak (+ jim O) toho prvé neučinil (nečinil O), jakž ráčil? Jako (+ o tom O) mnozí praví: »Kýž SO — 259 neotevřel rozumu? Proto, že tak N — I, učinil C — 260 a kdy ráčil a komu ráčil] vyn. CNT — A... řkau] Jakož právě nyní mnozí říkají C, Jako nápodobně N, Jako právě U — řkau] (pravie) KPRT — (Kéž, KPCT, Kde(!) RU, kýž N — 261 komu] vyn. N — o té ... boží] vyn. O — drahé krvi U — boží] drahé C — «aneb jinde) vyn. B, jediné (nežli O) tomuto mistru, Janovi z Husince SO — není jinde] jest jiných nebylo dosti SO — jinde] jinde dosti C, vyn. RU — múdrých] vyn. SO — 262 učenejch doktorův C — Új vyn. KRU, I PCTS, Proto, že tak N, Ale Bůh to O — kdy ráčil, komu] zjevil, komu PCT — komu ráčil] vyn. RU — 262—263 komu ... koho ráčil] zjevil, kdy mu se líbilo a komu ráčil N — 263—265 a skrze .. . zjeví] vyn. SO — 263 skrze koho] kde T — 263 koho ráčil, kdy ráčil PCT — a kde ... ráčil vyn. BKNT — I mníte PRTU, I domníváte se C — vy] vyn. PRU — on] vyn. U — 264 to, což PRONTU — jemu] vyn. PNTU — (potřebného KPRCNTU — Než] Ale PRONTU — 265 Druzí] (A (vyn. R) druzí pak) KRC, A mnozí pak U, A jiní N — říkají] Prý PT, praví NSO — 265—266 Kéž... Neb to] Když jest podával z kalichu, pročež ještě nepodává?« I (Ale 0) S0 — 265 Kéž]
Strana 693
693 byť byl se vrátil z Konstancí, že ť by byl dával! Neb to vím zajisté, že ť jest byl řekl mistru Jakúbkovi dobré paměti: »Milý Kubo, nekvap tím, když ť se bóhdá vrátím, chci ť «toho věrně po- moci!« A potom, když tam v Konstancí seděl v žaláři) a již 270 zde rozdávali a kněz Havel nějaký [protivník] protivil se tomu, a on, mistr Jan Hus, z žaláře jemu psal, aby se tomu neprotivil. A to mi jest dobře svědomo [a] před milým Bohem, že jinak není! A tam, když ten zbor Konstanský potupil rozdávaní pod obojí zpuosobú, on řekl, sedě v žaláři: »Ej, svatý Pavle, již ť jest 275 tento zbor potupil rozdávaní pod obojí zpuosobú, kteréžto na- učeni vydal jsi k Korintuom řka: »Já zajisté vzal jsem ode Pána, což jsem vydal vám!« Jižť jsú to potupili a za kacířství odsúdili.« B 241 Kýž jest pak PNT, Když U — Jan Hus RCTU, Hus Jan N — rozdával] dával PRTU, rozdával krev boží N — 265 266 Zajisté... dával! vyn. B — 265 Ba zajisté N 266 navrátil CN — z Konstancí] vyn. PRONTU — že ť by byl dávaly byl ť by rozdával CN — Neb] A Uzajisté] vpravdě N 267 že ť jest] kdy ť by se byl vrátil z Konstancí, že ť by byl podával, ano 80 —. Jakubovi KRU, Jakubelusovi T — dobré] dobré, svaté U, svaté U — Kubo] Jakube RCU, bratře T, Kaubo O — 268 tím, já C, s tím SO bohdá] dá-li Buoh PCU, Pán Bůh dá R - navrátím CNUSO — tohop vyn. B, v tom N — pomoci] nápomocen býti N, rád pomáhati O — 269 potom vyn. SO —- on tam O v žaltáři vyn. BSO — a již] předce sau SO 270 zde pod obojí N zde rozdávali] se rozdávalo RU — rozdávali krev boží O a] ale O [protivník] vyn. KPRCNTUSO — 271 on] on pak N, vyn. U 3 mistr Jan Hus] vyn. SO — Jan] výn. K — z žaláře] vyn. O — tomu] vyn. O 272 273 A to ... jinak není vyn. C — 272 A to) O tom N —— svědomo] povědomo, že jest to psal z žaláře O — [a] vyn. KUS — 272—273 před milým . .. není! vyn. O — 272 že) vyn. BS — 273 tam vyn. NSO když] jak RU — zbor nepravý N — když potupili RU, potupoval SO — 274 spůsobau, kteréžto naučení potupili U — a on T — Ej Ej, prý PT, Aj RSO, Aj, milý N — svatý] milý SO — 275 potupil] potupení dal v U 275—276 rozdávaní ... vydal jsi] tvé naučení (učení NSO), které (kterak C) s' dal (psal N, napsal SO) KPCNTSO — 276 k Korintuom] vyn. SO, Korintským U — Já] vyn. U — co vzal UO — od Pána (+ to C) KC, ode Pána to N — 277 což] to O - i vydal CUS — 277— 278 Již ... v Betlemě vyn. C — 277 Již] Ej, již U, že Pán náš Ježíš Kristus v (vyn. O) tu (vyn. O) noc (vyn. O), v kterauž zrazen byl, vzal chléb, díky činil a dával jim řka: »Vezměte a jezte, toto ť jest tělo mé, kteréž se za vás dává! To čiňte na mau památku!« Týmž spůsobem vzav (vzal O) kalich, když povečeřel, a (=dal jim 0) řka: »Tento kalich jest nová smlauva 270 List Husův knězi Havlovi viz v tištěné Husově Postille (r. 1563) na konci úvodu a nejnověji u Novotného (M. J. Husi Korespondence a dokumenty), str. 294. 276 Podle I. Kor. 11, 23 —
693 byť byl se vrátil z Konstancí, že ť by byl dával! Neb to vím zajisté, že ť jest byl řekl mistru Jakúbkovi dobré paměti: »Milý Kubo, nekvap tím, když ť se bóhdá vrátím, chci ť «toho věrně po- moci!« A potom, když tam v Konstancí seděl v žaláři) a již 270 zde rozdávali a kněz Havel nějaký [protivník] protivil se tomu, a on, mistr Jan Hus, z žaláře jemu psal, aby se tomu neprotivil. A to mi jest dobře svědomo [a] před milým Bohem, že jinak není! A tam, když ten zbor Konstanský potupil rozdávaní pod obojí zpuosobú, on řekl, sedě v žaláři: »Ej, svatý Pavle, již ť jest 275 tento zbor potupil rozdávaní pod obojí zpuosobú, kteréžto na- učeni vydal jsi k Korintuom řka: »Já zajisté vzal jsem ode Pána, což jsem vydal vám!« Jižť jsú to potupili a za kacířství odsúdili.« B 241 Kýž jest pak PNT, Když U — Jan Hus RCTU, Hus Jan N — rozdával] dával PRTU, rozdával krev boží N — 265 266 Zajisté... dával! vyn. B — 265 Ba zajisté N 266 navrátil CN — z Konstancí] vyn. PRONTU — že ť by byl dávaly byl ť by rozdával CN — Neb] A Uzajisté] vpravdě N 267 že ť jest] kdy ť by se byl vrátil z Konstancí, že ť by byl podával, ano 80 —. Jakubovi KRU, Jakubelusovi T — dobré] dobré, svaté U, svaté U — Kubo] Jakube RCU, bratře T, Kaubo O — 268 tím, já C, s tím SO bohdá] dá-li Buoh PCU, Pán Bůh dá R - navrátím CNUSO — tohop vyn. B, v tom N — pomoci] nápomocen býti N, rád pomáhati O — 269 potom vyn. SO —- on tam O v žaltáři vyn. BSO — a již] předce sau SO 270 zde pod obojí N zde rozdávali] se rozdávalo RU — rozdávali krev boží O a] ale O [protivník] vyn. KPRCNTUSO — 271 on] on pak N, vyn. U 3 mistr Jan Hus] vyn. SO — Jan] výn. K — z žaláře] vyn. O — tomu] vyn. O 272 273 A to ... jinak není vyn. C — 272 A to) O tom N —— svědomo] povědomo, že jest to psal z žaláře O — [a] vyn. KUS — 272—273 před milým . .. není! vyn. O — 272 že) vyn. BS — 273 tam vyn. NSO když] jak RU — zbor nepravý N — když potupili RU, potupoval SO — 274 spůsobau, kteréžto naučení potupili U — a on T — Ej Ej, prý PT, Aj RSO, Aj, milý N — svatý] milý SO — 275 potupil] potupení dal v U 275—276 rozdávaní ... vydal jsi] tvé naučení (učení NSO), které (kterak C) s' dal (psal N, napsal SO) KPCNTSO — 276 k Korintuom] vyn. SO, Korintským U — Já] vyn. U — co vzal UO — od Pána (+ to C) KC, ode Pána to N — 277 což] to O - i vydal CUS — 277— 278 Již ... v Betlemě vyn. C — 277 Již] Ej, již U, že Pán náš Ježíš Kristus v (vyn. O) tu (vyn. O) noc (vyn. O), v kterauž zrazen byl, vzal chléb, díky činil a dával jim řka: »Vezměte a jezte, toto ť jest tělo mé, kteréž se za vás dává! To čiňte na mau památku!« Týmž spůsobem vzav (vzal O) kalich, když povečeřel, a (=dal jim 0) řka: »Tento kalich jest nová smlauva 270 List Husův knězi Havlovi viz v tištěné Husově Postille (r. 1563) na konci úvodu a nejnověji u Novotného (M. J. Husi Korespondence a dokumenty), str. 294. 276 Podle I. Kor. 11, 23 —
Strana 694
694 A to máte napsáno na stěně v Betlemě. Protož, milí křesťané, přijímajte rádi vážně jeho drahé tělo a krev svatú z kalichu 280 a duověřte jemu, že bóhdá budeme s ním píti nóv v království jeho. Bóhdajž bychom se tam všichni shledali, milý, drahý Pane Bože! Amen. * v mé krvi. (Tento .. . krvi] Píte z něho všickni, toto ť jest krev má nové smlauvy O). To čiňte, kolikrátž koliv píti budete, na mau památku!« A oni SO — to] tě U — 278 A to ... Betlemě] vyn. SO — milí křesťané] vyn. C — 279 přijímejte ji U — 279—282 Kvážně ... Bože tu drahú krev, dóvěříce tomu, že s ním budete píti to nové v království nebeském B, vážně a ná- božně s velikau věrau a pokorau jeho svaté (drahé T) tělo i krev drahau (svatau T) z kalichu a důvěřte se (vyn. T) jemu, že bóhdá (Pán Bůh dá N) budeme s ním píti nový kalich (vyn. T) v jeho království. I dejž nám to Pán (milý Pane T) Buoh (Bože T), abychom se tam všickni shledali (+ v ne- beském království s milým Pánem Bohem T) NT, vážně tu velebnau svátost těla a Krista Ježíše krve jeho drahé(!) C — 279 vážně] s vážností O — krev jeho SO — svatú] vyn. U — z kalichu píte SO — 280 duověřme KO, dů- věřte se RUS — jemu] jemu, svému Bohu U, v tom Bohu S0 — bóhdá] dá-li Buoh P, vyn. SO — budete SO — nóv] vyn. P, nový RU, nový kalich SO — 281 jeho] vyn. U, nebeském SO — Bóhdajž] Ó P, Pán Bůh nám dej R, Bůh rač nám dáti U — 281—282 Bóhdajž... Bože] kdežto (neb O) se (+ tam 0) máme všickni shledati a s ním se na věky radovati. Pomáhejž nám všem k sobě nebeský Otec skrze Ježíše Krista, Syna tvého milého, v Duchu svatém na věky požehnaným (Pomáhejž ... požehnaným] kdežto nám všem dopomoz Pán Bůh náš O) SO — 281 shledati mohli RU — 281— 282 milý ... Bože] vyn. RU — 282 Amen] vyn. C — 278 O nápise v Betlemě viz posledně u F. M. Bartoše, Literární činnost M. Jakoubka ze Stříbra (1925) pod čís. 43 (str. 37—38); srovn. i Novotného vyd. Husovy korespondence 289. Český překlad Jakoubkova spisku Salvator noster při tištěné Husově Postille (r. 1563) a v rkpise N Rokycanovy Postilly (viz úvod této edice při popise rkpisu N). Srovnej i Bartoše l. c. pod č. 43a (str. 38) —
694 A to máte napsáno na stěně v Betlemě. Protož, milí křesťané, přijímajte rádi vážně jeho drahé tělo a krev svatú z kalichu 280 a duověřte jemu, že bóhdá budeme s ním píti nóv v království jeho. Bóhdajž bychom se tam všichni shledali, milý, drahý Pane Bože! Amen. * v mé krvi. (Tento .. . krvi] Píte z něho všickni, toto ť jest krev má nové smlauvy O). To čiňte, kolikrátž koliv píti budete, na mau památku!« A oni SO — to] tě U — 278 A to ... Betlemě] vyn. SO — milí křesťané] vyn. C — 279 přijímejte ji U — 279—282 Kvážně ... Bože tu drahú krev, dóvěříce tomu, že s ním budete píti to nové v království nebeském B, vážně a ná- božně s velikau věrau a pokorau jeho svaté (drahé T) tělo i krev drahau (svatau T) z kalichu a důvěřte se (vyn. T) jemu, že bóhdá (Pán Bůh dá N) budeme s ním píti nový kalich (vyn. T) v jeho království. I dejž nám to Pán (milý Pane T) Buoh (Bože T), abychom se tam všickni shledali (+ v ne- beském království s milým Pánem Bohem T) NT, vážně tu velebnau svátost těla a Krista Ježíše krve jeho drahé(!) C — 279 vážně] s vážností O — krev jeho SO — svatú] vyn. U — z kalichu píte SO — 280 duověřme KO, dů- věřte se RUS — jemu] jemu, svému Bohu U, v tom Bohu S0 — bóhdá] dá-li Buoh P, vyn. SO — budete SO — nóv] vyn. P, nový RU, nový kalich SO — 281 jeho] vyn. U, nebeském SO — Bóhdajž] Ó P, Pán Bůh nám dej R, Bůh rač nám dáti U — 281—282 Bóhdajž... Bože] kdežto (neb O) se (+ tam 0) máme všickni shledati a s ním se na věky radovati. Pomáhejž nám všem k sobě nebeský Otec skrze Ježíše Krista, Syna tvého milého, v Duchu svatém na věky požehnaným (Pomáhejž ... požehnaným] kdežto nám všem dopomoz Pán Bůh náš O) SO — 281 shledati mohli RU — 281— 282 milý ... Bože] vyn. RU — 282 Amen] vyn. C — 278 O nápise v Betlemě viz posledně u F. M. Bartoše, Literární činnost M. Jakoubka ze Stříbra (1925) pod čís. 43 (str. 37—38); srovn. i Novotného vyd. Husovy korespondence 289. Český překlad Jakoubkova spisku Salvator noster při tištěné Husově Postille (r. 1563) a v rkpise N Rokycanovy Postilly (viz úvod této edice při popise rkpisu N). Srovnej i Bartoše l. c. pod č. 43a (str. 38) —
Strana 695
Druhé kázaní téhož mistra a učitele na týž den. Kázání Včera Pán Ježíš oněm dvěma učedlníkům ukázal se byl v spů- (T 137a1) sobě pautničí. A tak se i nyní ukazuje v způsobě pau l tničí drahý T 137a2 Pán Ježíš těm lidem, kteříž tento svět mají v mrzkosti a v úškli- 5 vosti a ješto sobě nepokládají dlauhého živdo ta na něm ani dlauhého obydlí. Neb by lidé tyto zemské věci měli mieti velmi v nenávisti, neb ty věci ke všemu zlému a ke vší bídě a psotě lidi po tomto životě uvozují. Protož dí svatý Jan v Zjevení, že viděl vorlici, létající pod oblaky a volající: »Běda, běda, běda lidem, 10 přebývajícím na zemi!« A dnes pak čtení svaté jest , že drahý Pán ukázal se v těle oslaveném, kteréžto tělo prvé bylo tělesné a smrtedlné, ale již duchovní a nesmrtedlné, jakož dí apoštol. O kterémžto ukázaní dí svatý čtení: »Stal Pán Ježíš prostřed učedlníkův svých a řekl 15 jim: Pokoj vám!« Neb milý, drahý Pán Bůh takový jest, že hotov jest dáti svau milost a jednostejné účastenství. Neb dí čtení, že stal u prostředku. V tom se znamená jednostejné účasten- ství a společné; neb on, drahý Pán Ježí«š, dal se jest zde na tomto světě k společnému účastenství u velebné svátosti, což jest 20 na něm, neb ne všichni sau pochopni jednostejných darův bráti od něho. Neb právě jako malá nádoba neb veliká k tomu jest při- pravena, aby v se vodu vzala aneb jinau věc, avšak větší nádoba více vezme v se než menší: tak ť jest právě, ačkolivěk všickni lidé sau některak k tomu spůsobeni, aby brali milost boží, avšak jeden 25 jest více způsobný k té milosti než druhý. Neb on, drahý Pán Ježíš, z své milosti a z zaslaužení církve svaté tomu li chce, T 137b1 1 Druhé ... den] V auterý velikonoční (+ kázaní mistrovo C) NC — 2 3 v pautničím spůsobu N —3 v spůsobu pautničím N — 5 živata(!) 8 svém Zjevení N s věděl(!) T — 11 svaté jestp vyn. T, svaté máme C — 14 svaté a blahoslavené N — uprostřed C — 15 drahý Pán] vyn. C 16 hotový N — 17 svaté čtení NC — stal] se postavil N — prostředku Pán Ježíš C —18 Ježi(!) T — 19 společnému] společnosti C — 21 právě] rovně N — jako teď N — 22 vzalal braly(!) N, brala C - 23 v se] vyn. N — 24 některak] jaks' N — spůsobni C — 25 způlobnyflij (sic!) T, spůsobný N, spůsobnější C — 26 Ježíš) T 9 Podle Zj. 12, 12
Druhé kázaní téhož mistra a učitele na týž den. Kázání Včera Pán Ježíš oněm dvěma učedlníkům ukázal se byl v spů- (T 137a1) sobě pautničí. A tak se i nyní ukazuje v způsobě pau l tničí drahý T 137a2 Pán Ježíš těm lidem, kteříž tento svět mají v mrzkosti a v úškli- 5 vosti a ješto sobě nepokládají dlauhého živdo ta na něm ani dlauhého obydlí. Neb by lidé tyto zemské věci měli mieti velmi v nenávisti, neb ty věci ke všemu zlému a ke vší bídě a psotě lidi po tomto životě uvozují. Protož dí svatý Jan v Zjevení, že viděl vorlici, létající pod oblaky a volající: »Běda, běda, běda lidem, 10 přebývajícím na zemi!« A dnes pak čtení svaté jest , že drahý Pán ukázal se v těle oslaveném, kteréžto tělo prvé bylo tělesné a smrtedlné, ale již duchovní a nesmrtedlné, jakož dí apoštol. O kterémžto ukázaní dí svatý čtení: »Stal Pán Ježíš prostřed učedlníkův svých a řekl 15 jim: Pokoj vám!« Neb milý, drahý Pán Bůh takový jest, že hotov jest dáti svau milost a jednostejné účastenství. Neb dí čtení, že stal u prostředku. V tom se znamená jednostejné účasten- ství a společné; neb on, drahý Pán Ježí«š, dal se jest zde na tomto světě k společnému účastenství u velebné svátosti, což jest 20 na něm, neb ne všichni sau pochopni jednostejných darův bráti od něho. Neb právě jako malá nádoba neb veliká k tomu jest při- pravena, aby v se vodu vzala aneb jinau věc, avšak větší nádoba více vezme v se než menší: tak ť jest právě, ačkolivěk všickni lidé sau některak k tomu spůsobeni, aby brali milost boží, avšak jeden 25 jest více způsobný k té milosti než druhý. Neb on, drahý Pán Ježíš, z své milosti a z zaslaužení církve svaté tomu li chce, T 137b1 1 Druhé ... den] V auterý velikonoční (+ kázaní mistrovo C) NC — 2 3 v pautničím spůsobu N —3 v spůsobu pautničím N — 5 živata(!) 8 svém Zjevení N s věděl(!) T — 11 svaté jestp vyn. T, svaté máme C — 14 svaté a blahoslavené N — uprostřed C — 15 drahý Pán] vyn. C 16 hotový N — 17 svaté čtení NC — stal] se postavil N — prostředku Pán Ježíš C —18 Ježi(!) T — 19 společnému] společnosti C — 21 právě] rovně N — jako teď N — 22 vzalal braly(!) N, brala C - 23 v se] vyn. N — 24 některak] jaks' N — spůsobni C — 25 způlobnyflij (sic!) T, spůsobný N, spůsobnější C — 26 Ježíš) T 9 Podle Zj. 12, 12
Strana 696
696 aby všichni pospolně a jednostejně dary brali; an tak mluví svatý Pavel k Efezóm řka, že »spoluaučastníci sme zaslíbení jeho v Kristu Ježíšovi skrze čtení, jehožto sem já učiněn služebník vedlé darů 30 milosti boží, kteráž mi jest dána podlé dělání moci jeho«. A protož i David říkával: »Já sem účastfejník všech bojících se Pána Boha a ostříhajících přikázaní jeho«. A tak on, Kristus Pán drahý, z svého zaslaužení a s(!) zaslaužení církve svaté chce jednostejně aneb pospolně dary své dáti všem lidem, kdyby námi nescházelo 35 a s naší strany nedostatku nebylo. Nebo ti lidé, kteří více milují Boha a kteří se k tomu zde na světě jsauce více připravují, ti taky i na světě zde větší dary od milého Boha berau a v nebe- sích jasněji ho viděti budau. Ale že Kristus, jeda rybu pečenau, dal ostatky aneb drobty 40 jim dal. Ti drobtové znamenají, co sau všichni svatí trpěli aneb budau trpěti do dne saudného, že jich trpení proti Kristovu jsau jako drobtové; avšak chce drahý Pán, aby taky jeho volení trpěli a tím sobě více zasluhovali. A to jest poklad církve svaté, aby lidé, což pro Boha trpí, to trpení přikládali k trpení Pána Ježíše. 45 Neb, když člověk způsobený hříšný zpovídá se a má úmysl hříchův do smrti zůstati a v ně se více nenavracovati, tehdy jemu [milý Pán] Bůh hříchy odpustí, a ne po jednom, ale všechny spolu jako dí Vilhelmus in Racionali, že tak jest štědrá milost boží, že ne po jednom, ale všechny hříchy pojednau odpustí, ale múky 50 a vinny ne ihned odpustí, než musí lidé s(!) toho pokladu církve svaté bráti, aby tu rybu pečenau měl, aby taky nějaké utrpení na svém těle nesl a li těmi drobty aby sobě oné mauky umenšoval, T 137b tak, aby i hřích byl shlazen i vinna odpuštěna. A můž tak člověk činiti, že ihned hřích i vinna pojednau bude shlazena, jako Mariji 55 Magdaleně; neb dí svatý Rehoř, že ona, kolikož kolivěk měla vyn. N — 27 pospolně] společně N — jednostejné NC — 28 Efezským NC — 29 svaté čtení C — jehožto prý N — 31 David svatej C — účastník N, aučasten C — 32 Kristus Pán] Pán Ježíš N — 34 aneb pospolně] a společně N — 35 nedostatkův NC — 39 Pán Ježíš N — jim dal] učedlníkům N — 40 drobtové] doktorové(!) C — 41 jich všech C — 43 více odplaty N — více] vyn. C — 44 předkládali C — 45 spůsobný N — 46 do smrti] vyn. C — vostati NC — [milý Pán] vyn. CN — 47 ale] nežN — 52 nosil N — 54 ihned] i NC — 55 Rehoř papež 28 Podle Eſez. 3, 6 a 7 — 31 Ž. 119, 63 — 39 nn. Srovnej Naučení spasitedlná, otištěná na konci této edice —
696 aby všichni pospolně a jednostejně dary brali; an tak mluví svatý Pavel k Efezóm řka, že »spoluaučastníci sme zaslíbení jeho v Kristu Ježíšovi skrze čtení, jehožto sem já učiněn služebník vedlé darů 30 milosti boží, kteráž mi jest dána podlé dělání moci jeho«. A protož i David říkával: »Já sem účastfejník všech bojících se Pána Boha a ostříhajících přikázaní jeho«. A tak on, Kristus Pán drahý, z svého zaslaužení a s(!) zaslaužení církve svaté chce jednostejně aneb pospolně dary své dáti všem lidem, kdyby námi nescházelo 35 a s naší strany nedostatku nebylo. Nebo ti lidé, kteří více milují Boha a kteří se k tomu zde na světě jsauce více připravují, ti taky i na světě zde větší dary od milého Boha berau a v nebe- sích jasněji ho viděti budau. Ale že Kristus, jeda rybu pečenau, dal ostatky aneb drobty 40 jim dal. Ti drobtové znamenají, co sau všichni svatí trpěli aneb budau trpěti do dne saudného, že jich trpení proti Kristovu jsau jako drobtové; avšak chce drahý Pán, aby taky jeho volení trpěli a tím sobě více zasluhovali. A to jest poklad církve svaté, aby lidé, což pro Boha trpí, to trpení přikládali k trpení Pána Ježíše. 45 Neb, když člověk způsobený hříšný zpovídá se a má úmysl hříchův do smrti zůstati a v ně se více nenavracovati, tehdy jemu [milý Pán] Bůh hříchy odpustí, a ne po jednom, ale všechny spolu jako dí Vilhelmus in Racionali, že tak jest štědrá milost boží, že ne po jednom, ale všechny hříchy pojednau odpustí, ale múky 50 a vinny ne ihned odpustí, než musí lidé s(!) toho pokladu církve svaté bráti, aby tu rybu pečenau měl, aby taky nějaké utrpení na svém těle nesl a li těmi drobty aby sobě oné mauky umenšoval, T 137b tak, aby i hřích byl shlazen i vinna odpuštěna. A můž tak člověk činiti, že ihned hřích i vinna pojednau bude shlazena, jako Mariji 55 Magdaleně; neb dí svatý Rehoř, že ona, kolikož kolivěk měla vyn. N — 27 pospolně] společně N — jednostejné NC — 28 Efezským NC — 29 svaté čtení C — jehožto prý N — 31 David svatej C — účastník N, aučasten C — 32 Kristus Pán] Pán Ježíš N — 34 aneb pospolně] a společně N — 35 nedostatkův NC — 39 Pán Ježíš N — jim dal] učedlníkům N — 40 drobtové] doktorové(!) C — 41 jich všech C — 43 více odplaty N — více] vyn. C — 44 předkládali C — 45 spůsobný N — 46 do smrti] vyn. C — vostati NC — [milý Pán] vyn. CN — 47 ale] nežN — 52 nosil N — 54 ihned] i NC — 55 Rehoř papež 28 Podle Eſez. 3, 6 a 7 — 31 Ž. 119, 63 — 39 nn. Srovnej Naučení spasitedlná, otištěná na konci této edice —
Strana 697
697 neřádných kochání, tolik vydala obětí na svém těle. A když tak lidé trpí, skrze to aneb tím trpením přikládají do jedné pokladnice, to jest do církve Kristovy, kteráž jest duchovnie tělo Kristovo a taková pokladnice nebude naplněna, dokavad poslední svatý 60 neodtrpsí). A tak každý volený boží má zde na světě něco vždy «postrpěti, aby skrze to trpení pekelné múky ubývalo. Ale že, když drahý Pán stal uprostřed učedl níkův, řekl jim: »Pokoj vám!« Tak právě, v kterých lidech Bůh přebývá, takoví budau míti pokoj, takže vyrazí od sebe bázen nezřízenau. Dobrota 65 zajistě veliká od drahého Pána [Ježíše] byla ukázána učedlníkům jeho, kteříž nedávno utekli byli od něho, a teď jim von praví: »Pokoj vám!« S(!) toho sobě máme vzíti naději a daufání, že, ačkoli mnoho sme shřešili proti [milému] Pánu Bohu, hněvajíc ho, že on nás proto neopustí, budeme-li míti toliko bolest a žalost 70 na hříchy a mrzkost na ně. A taky proto jim řekl: »Pokoj vám!« neb se báli a zarmauceni byli. Nebo oboje jest dobré, totiž bázen míti i rmaustiti se. A že lidé mnoho hřešivše i nebojí se ani hledají těch kněží, před kterýmiž by se styděli za hříchy na spovědi, než ledas kněz byl; takoví ť nebudau pokoje božího míti. Opět, že řekl: »Vizte a makejte, že já ten sem!« Nebo on, drahý Pán, ničehož jest na světě nevostavil z své krve, nebo i Bůh T 138a Otec vzkřísil jeho vcele nebo se všemi audy celými i s celau krví, kteráž jest z něho vytekla. A to ť bude proti oněm bludným, kteříž praví, že krev Kristova tekla na šlojíř Panny Marie, když stála 80 pod křížem, a že mají oni díl toho šlojíře krvavého; a tím klamají lidi sprostné a hlaupé, an milý Kristus vždy týž a celý zůstává jako před umučením. A že jim taky podal plástu strdi, když sám pojedl. Ten pokrm, kterýž tu jedl, neobrátil se jest v jeho tělo, ale tak jest zplanul 85 a zmizal, jako by do největčího ohně byl uvržen. Protož dí svatý Beda, že ty Bůh navštěvuje, kteříž taky trpí některé věci vedlé své možnosti. Nebo, jakož milý Pán oněm učedlníkům, kteříž 75 N — 60 neodtrpiti(!) T — 61 trpěti T — mauky NC, v T ps.: mu — ubývalo] se umenšovalo N — 62 učedlníkův svých N — 64 budau mítil mívají N — vyráží N - odj z C — nezřízenau] neřádnau C 65 [Ježíše] vyn. ČN — 66 on, ten Pán C — 68 [milému] vyn. ČN — 72 rmuatiti(!) T — zhřešivše N 74 led(!) T 76 nepozůstavil C — 81 lidi] lidmi(!) C 85 zmizel GN —. 89 jaká koliv N — [drahého] vyn. ČN — [Ježíše
697 neřádných kochání, tolik vydala obětí na svém těle. A když tak lidé trpí, skrze to aneb tím trpením přikládají do jedné pokladnice, to jest do církve Kristovy, kteráž jest duchovnie tělo Kristovo a taková pokladnice nebude naplněna, dokavad poslední svatý 60 neodtrpsí). A tak každý volený boží má zde na světě něco vždy «postrpěti, aby skrze to trpení pekelné múky ubývalo. Ale že, když drahý Pán stal uprostřed učedl níkův, řekl jim: »Pokoj vám!« Tak právě, v kterých lidech Bůh přebývá, takoví budau míti pokoj, takže vyrazí od sebe bázen nezřízenau. Dobrota 65 zajistě veliká od drahého Pána [Ježíše] byla ukázána učedlníkům jeho, kteříž nedávno utekli byli od něho, a teď jim von praví: »Pokoj vám!« S(!) toho sobě máme vzíti naději a daufání, že, ačkoli mnoho sme shřešili proti [milému] Pánu Bohu, hněvajíc ho, že on nás proto neopustí, budeme-li míti toliko bolest a žalost 70 na hříchy a mrzkost na ně. A taky proto jim řekl: »Pokoj vám!« neb se báli a zarmauceni byli. Nebo oboje jest dobré, totiž bázen míti i rmaustiti se. A že lidé mnoho hřešivše i nebojí se ani hledají těch kněží, před kterýmiž by se styděli za hříchy na spovědi, než ledas kněz byl; takoví ť nebudau pokoje božího míti. Opět, že řekl: »Vizte a makejte, že já ten sem!« Nebo on, drahý Pán, ničehož jest na světě nevostavil z své krve, nebo i Bůh T 138a Otec vzkřísil jeho vcele nebo se všemi audy celými i s celau krví, kteráž jest z něho vytekla. A to ť bude proti oněm bludným, kteříž praví, že krev Kristova tekla na šlojíř Panny Marie, když stála 80 pod křížem, a že mají oni díl toho šlojíře krvavého; a tím klamají lidi sprostné a hlaupé, an milý Kristus vždy týž a celý zůstává jako před umučením. A že jim taky podal plástu strdi, když sám pojedl. Ten pokrm, kterýž tu jedl, neobrátil se jest v jeho tělo, ale tak jest zplanul 85 a zmizal, jako by do největčího ohně byl uvržen. Protož dí svatý Beda, že ty Bůh navštěvuje, kteříž taky trpí některé věci vedlé své možnosti. Nebo, jakož milý Pán oněm učedlníkům, kteříž 75 N — 60 neodtrpiti(!) T — 61 trpěti T — mauky NC, v T ps.: mu — ubývalo] se umenšovalo N — 62 učedlníkův svých N — 64 budau mítil mívají N — vyráží N - odj z C — nezřízenau] neřádnau C 65 [Ježíše] vyn. ČN — 66 on, ten Pán C — 68 [milému] vyn. ČN — 72 rmuatiti(!) T — zhřešivše N 74 led(!) T 76 nepozůstavil C — 81 lidi] lidmi(!) C 85 zmizel GN —. 89 jaká koliv N — [drahého] vyn. ČN — [Ježíše
Strana 698
698 jedli s ním rybu, taky jim podal i plástu strdi, neb ti lidé, kteříž vedau jaká utrpení na svém těle pro toho [drahého] Pána [Ježíše 90 Krista], takoví mají sladkost v duši, že jim všecko jako oslazuje se, což kolivěk trpí)). Pomáhejž nám milý, drahý Pán Bůh, abychom utrpení vedauce pro své hříchy, mohli oné sladkosti okusiti, kteráž bude bez konce v království nebeském! * Krista] vyn. CN — 90 osladčuje C — 91 «trpí) vyn.(!) T, pro něho trpí C — drahý] vyn. N — Pán] vyn. CN — Bože NC —
698 jedli s ním rybu, taky jim podal i plástu strdi, neb ti lidé, kteříž vedau jaká utrpení na svém těle pro toho [drahého] Pána [Ježíše 90 Krista], takoví mají sladkost v duši, že jim všecko jako oslazuje se, což kolivěk trpí)). Pomáhejž nám milý, drahý Pán Bůh, abychom utrpení vedauce pro své hříchy, mohli oné sladkosti okusiti, kteráž bude bez konce v království nebeském! * Krista] vyn. CN — 90 osladčuje C — 91 «trpí) vyn.(!) T, pro něho trpí C — drahý] vyn. N — Pán] vyn. CN — Bože NC —
Strana 699
Ve čtvrtek po velice noci [kázanie na toto K 441b' čtenie svaté]. Čtení svatého Jana v dvadcáté kapitole). V ten čas Maria stáše vně u hrobu plačíci. A když plakala, skloni se a nahléde do hrobu. 5 I uzře dva anděly v bielém rauše sediece, jednoho u hlavy a jednoho u noh, kdež bylo položeno tělo Pána Ježíše. Řkú jí oni: »Ženo, co pláčeš? Koho hledáš?« Vece jim: »Neb sau vzali Pána mého, a neviem, kde sau ho položili«. To pověděvši D0obráti se za se i uzří Ježíše, an stojí, a ne- věděvši, by Ježíš byl. Vece jí Ježíš: »Ženo, co pláčeš? Koho hledáš?« A ona mnějíci, by) byl zahradník, vece jemu: »Pane, zdali s' ty jej vzal? Pověz mi, kde s' jej pololžil, a já ť K 441b 15 jej vezmu.« Vece jí Ježíš: »Maria!« A ona obrá- tivši se vece jemu: »Raboni!«, jenž se vykládá »Mistře!« Vece jí Ježíš: »Nechtěj se mne dotý- kati, neb sem ještě nevstaupil k Otci mému! Ale jdi k bratřím mým a pověz jim: Vstupuji 20k Otci mému a k Otci vašemu, Bohu mému a Bohu vašemu«. Přijíde Maria Magdalena, zvěstujíci učedlníkuom, že jsem viděla Pána a toto mi jest pověděl. 1 po velice ... svaté] vyn. PT — veliké N [kázanie... svaté N 2 KČtení ... kapitole vyn. K — kapitole] vyn. N 3 V ten čas] vyn. P — stála PN — 3—23 plačíci ... toto mi] vyn. P — 4 nahlédši N, nahlédne T — 5 uzřela NT — 6 jednoho] druhého N — bíše T — 7 Řekli N — oni] vyn. T — 10 obrátila N — uzřela N — an stojí] stojícího NT — 11 nevěděvši ... byl] nevěděla (nevědieše T), že Ježíš jest NT — I řekl N — 12 domnívajíce se N — «by vyn. K, že by T — 13 dí N — 15 jí] k ní N — 16 řekla N — 17 jí] k ní N — 20 k Bohu N — 21 k Bohu] N — Přijíde] Odešla N, Přijde T — 23 Konec: jest pověděl. Výklad P — pověděl. Vejklad (+ na to svaté čtení Duchem božím učiněn T) NT vyn. 3 Jan 20, 11 18.
Ve čtvrtek po velice noci [kázanie na toto K 441b' čtenie svaté]. Čtení svatého Jana v dvadcáté kapitole). V ten čas Maria stáše vně u hrobu plačíci. A když plakala, skloni se a nahléde do hrobu. 5 I uzře dva anděly v bielém rauše sediece, jednoho u hlavy a jednoho u noh, kdež bylo položeno tělo Pána Ježíše. Řkú jí oni: »Ženo, co pláčeš? Koho hledáš?« Vece jim: »Neb sau vzali Pána mého, a neviem, kde sau ho položili«. To pověděvši D0obráti se za se i uzří Ježíše, an stojí, a ne- věděvši, by Ježíš byl. Vece jí Ježíš: »Ženo, co pláčeš? Koho hledáš?« A ona mnějíci, by) byl zahradník, vece jemu: »Pane, zdali s' ty jej vzal? Pověz mi, kde s' jej pololžil, a já ť K 441b 15 jej vezmu.« Vece jí Ježíš: »Maria!« A ona obrá- tivši se vece jemu: »Raboni!«, jenž se vykládá »Mistře!« Vece jí Ježíš: »Nechtěj se mne dotý- kati, neb sem ještě nevstaupil k Otci mému! Ale jdi k bratřím mým a pověz jim: Vstupuji 20k Otci mému a k Otci vašemu, Bohu mému a Bohu vašemu«. Přijíde Maria Magdalena, zvěstujíci učedlníkuom, že jsem viděla Pána a toto mi jest pověděl. 1 po velice ... svaté] vyn. PT — veliké N [kázanie... svaté N 2 KČtení ... kapitole vyn. K — kapitole] vyn. N 3 V ten čas] vyn. P — stála PN — 3—23 plačíci ... toto mi] vyn. P — 4 nahlédši N, nahlédne T — 5 uzřela NT — 6 jednoho] druhého N — bíše T — 7 Řekli N — oni] vyn. T — 10 obrátila N — uzřela N — an stojí] stojícího NT — 11 nevěděvši ... byl] nevěděla (nevědieše T), že Ježíš jest NT — I řekl N — 12 domnívajíce se N — «by vyn. K, že by T — 13 dí N — 15 jí] k ní N — 16 řekla N — 17 jí] k ní N — 20 k Bohu N — 21 k Bohu] N — Přijíde] Odešla N, Přijde T — 23 Konec: jest pověděl. Výklad P — pověděl. Vejklad (+ na to svaté čtení Duchem božím učiněn T) NT vyn. 3 Jan 20, 11 18.
Strana 700
700 Dnes cierkev svatá přivodí nám dvoje lidi před oči: jedny 25 nevěrné a druhé hřiešné. A ti voboji, budú-li se mieti řádně k drahé- mu Ježíšovi, obojím chce svú svatú milost dáti, jediné toliko, budau-li se k němu věrně mieti — vše ť on chce a hotov jest přijieti a li všecky nedostatky nahraditi. Neb on sám die, jakož svatý K 442a Jan píše v šesté kapitole: »Všechno, což ke mně přijde, nezavrhu 30 ven od sebe.« Ba, buď nevěstka, buď rufián, vše ť on přijme, ktož se jediné k němu právě napraví. A o těch nevěrných máme dnešní epištolu, kdežto onen pohan múřenín, komorník královny Kandacké, jel na voze cestau z Jeru- zalema, jenž se klaněl v chrámě v Jeruzalemě; a když jel cestau 35 zase, tehdy četl v zákoně božiem a četl ono Písmo Izaiáše proroka, jenž die: »Jakožto ovčička na zabitie veden jest, a jakožto beránek před tiem, jenž ho střiže, oněměl jest bez hlasu, tak jest neotevřel úst svých. V pokoře saud jeho zdvižen jest; rod jeho kto vypraví? nebo bude vzat z země život jeho!« Tu ť se okazuje hanba naše 40 veliká, ješto se neradi obieráme s zákonem božím a netbáme čísti řečí apoštolských a skutkuov l Pána Ježíše. Ba, mnozí ť by sobě K 442a- to za hanbu počtli, kdyby se měli zákonem božím zpravovati a s ním se obierati! Teď, hle, tento pohan obieral se s zákonem božím. Ba, však ť nás lecktos předejde do nebe! A když tak bylo, tehdy Filip svatý zjednáním božím přišel k němu a tu jej naučil a pokřtil, a on uvěřil v drahého Ježíše. Nebo ktož má dobrú vuoli k milému Bohu a rád se obierá s jeho zákonem, 45 24 svatá křesťanská N — lid dvojí na pamět a N — 25 tito N — 26 svatú, drahú PT — 27 věrně a upřímně N — na milost přijíti N, přijíti, náš milý Pán P — 30 on(!) nevěstka N — bud rufián] rufián nečistý N — on, drahý Pán N — 31 napraví] uteče N — 32 dnešní svatau N — 33 králové PT — Kandaces N — z města Jeruzalema N — 34 kterýž N — v Jeruzalemě] jeruzalemském N — když, kaupivši sobě zákon Mojžíšův v Jeruzalemě N — 35 zase domů N — v tom zákoně N — a četl] sedě na voze N — 36 ovečka N — k zabití N — 38 vyzdvižen N — 39 vzat] vyňat N — Tu] V tom N — 40 ješto my N — 41 Pána našeho Ježíše Krista N — by] byšte N — 42 velikau hanbu N — kdybyšte N — božím] Páně N — 43 Teď] To T — pohan dobrý paměti — N — 44 Ba] vyn. N — nebe] království božího N 45 jednáním N — přišel] dostal se N — 46 naučil víře N — Nebo 29 Podle Jana 6, 37 — 32 nn. Skutk. 8, 27 nn. 36 Iz. 53, 7 a 8 (Skutk. 8, 32—33) —
700 Dnes cierkev svatá přivodí nám dvoje lidi před oči: jedny 25 nevěrné a druhé hřiešné. A ti voboji, budú-li se mieti řádně k drahé- mu Ježíšovi, obojím chce svú svatú milost dáti, jediné toliko, budau-li se k němu věrně mieti — vše ť on chce a hotov jest přijieti a li všecky nedostatky nahraditi. Neb on sám die, jakož svatý K 442a Jan píše v šesté kapitole: »Všechno, což ke mně přijde, nezavrhu 30 ven od sebe.« Ba, buď nevěstka, buď rufián, vše ť on přijme, ktož se jediné k němu právě napraví. A o těch nevěrných máme dnešní epištolu, kdežto onen pohan múřenín, komorník královny Kandacké, jel na voze cestau z Jeru- zalema, jenž se klaněl v chrámě v Jeruzalemě; a když jel cestau 35 zase, tehdy četl v zákoně božiem a četl ono Písmo Izaiáše proroka, jenž die: »Jakožto ovčička na zabitie veden jest, a jakožto beránek před tiem, jenž ho střiže, oněměl jest bez hlasu, tak jest neotevřel úst svých. V pokoře saud jeho zdvižen jest; rod jeho kto vypraví? nebo bude vzat z země život jeho!« Tu ť se okazuje hanba naše 40 veliká, ješto se neradi obieráme s zákonem božím a netbáme čísti řečí apoštolských a skutkuov l Pána Ježíše. Ba, mnozí ť by sobě K 442a- to za hanbu počtli, kdyby se měli zákonem božím zpravovati a s ním se obierati! Teď, hle, tento pohan obieral se s zákonem božím. Ba, však ť nás lecktos předejde do nebe! A když tak bylo, tehdy Filip svatý zjednáním božím přišel k němu a tu jej naučil a pokřtil, a on uvěřil v drahého Ježíše. Nebo ktož má dobrú vuoli k milému Bohu a rád se obierá s jeho zákonem, 45 24 svatá křesťanská N — lid dvojí na pamět a N — 25 tito N — 26 svatú, drahú PT — 27 věrně a upřímně N — na milost přijíti N, přijíti, náš milý Pán P — 30 on(!) nevěstka N — bud rufián] rufián nečistý N — on, drahý Pán N — 31 napraví] uteče N — 32 dnešní svatau N — 33 králové PT — Kandaces N — z města Jeruzalema N — 34 kterýž N — v Jeruzalemě] jeruzalemském N — když, kaupivši sobě zákon Mojžíšův v Jeruzalemě N — 35 zase domů N — v tom zákoně N — a četl] sedě na voze N — 36 ovečka N — k zabití N — 38 vyzdvižen N — 39 vzat] vyňat N — Tu] V tom N — 40 ješto my N — 41 Pána našeho Ježíše Krista N — by] byšte N — 42 velikau hanbu N — kdybyšte N — božím] Páně N — 43 Teď] To T — pohan dobrý paměti — N — 44 Ba] vyn. N — nebe] království božího N 45 jednáním N — přišel] dostal se N — 46 naučil víře N — Nebo 29 Podle Jana 6, 37 — 32 nn. Skutk. 8, 27 nn. 36 Iz. 53, 7 a 8 (Skutk. 8, 32—33) —
Strana 701
701 nikoli ť milý Buoh nenechá, by ť jemu nezjevil toho všeho, což jest jemu potřebie k spaseni. Než pak o hřiešných máme dnešnie čtenie, jenž se to okazuje na Mariji Magdaleně, té šťastné hřiešnici, o niež die takto dnešnie svaté čtenie: »Maria stála vně u hrobu plačíci«. Na této hřiešnici okazuje se veliké setrvánie, že se jest nepustila Ježíše, ale až i k hrobu za ním šla. Naučenie jest všem hřiešným kajícím, aby 55 byli stálí a trvaví v pokání, aby až do li smrti, do hrobu nepřestali K 442b1 činiti dobrého, co sau počali, chtie-li, aby se jim drahý Ježíš vo- kázal. Nebo tu ť mají všichni velicí hřiešníci vzieti naději velikú, že se jim milý, drahý Pán okáže svú milostí, poněvadž se této hřiešnici ráčil okázati; ale těm ť se okáže, ješto následují Magda- 60 leny, že v počatém dobrém mají pevný úmysl státi až do hrobu, do své smrti. Ale tito posměvači toho se nenadějte, ješto se zase v hřiechy navracují! A co jest těch, nestojte, ješto sau u Veliký pátek slintali, poknířili se — a již vše minulo, ba, již jim to kusa nevonie! Die dále čtenie svaté: »A když jest plakala, nachýlila se jest a nahlédla do hrobu«. Co je to? Toto: duše jejie byla náramně hojná v milosti ku Pánu Ježíšovi, i ta vždy táhla a chýlila tělo jejie doluov k němu. Nebo, ač věděla, že ho již tam nebylo, avšak vždy ta milost táhla, že tu vždy i nahlédala, kdež jest byl prvé K 442b 70 položen. Takéž ti lidé, ješto jim v jich srdcích vězí pravá milost k drahému Ježíšovi, že ť tam vždy hledie, tam myslé, tam taužie po něm, po drahém Pánu, kdežto on jest, sedě na pravici božie, tam ť oni se vždy najviec chýlé a pozdvihují. Jako někdy 50 65 každý ten N - 47 Bohu] Ježíši N — jeho] božím N — 48 nenechá ho tak N — 49 potřebného N 50 Než ... okazuje] Na druhau stranu o hříšnících máme zmínku také v dnešním svatém čtení, což se ukazuje N — 51 přesťastné N — 52 stáše N — 53 nezpustila Pána Ježíše PT, nespustila milého Ježíše N — 54 jest tuto V — 55 trvanliví N — v svatém pokání N — do hrobu] vyn. N — 56 chtie-li] chtíti P, chtějí-li N — 57 vzieti] bráti N — 58 konečně ukáže N — 59 svaté Magkdaleny(!) N — 60 do hrobu] vyn. N — 61 nikoliv nenadějte N — 62 v hříchy předešlé navracujete N — 63 poknířili] pošmau- křesili (ps. pošmaušili!) N — vše s kyselem minulo a vodešlo N — — 66 Co ... Toto] Co to znamená? I to, že N, Co to? I toto T — 67 i ta]a ta jest ji N — 68 viděla N — 69 táhla ji N — vždy] vyn. N — 70 srdci N — 72 po něm... Pánu] tam pospichá N — božie] velebnosti na výsostech N — 73 vždy vyn. K — pozdvihují pospíchají N — 74 drahau milostí
701 nikoli ť milý Buoh nenechá, by ť jemu nezjevil toho všeho, což jest jemu potřebie k spaseni. Než pak o hřiešných máme dnešnie čtenie, jenž se to okazuje na Mariji Magdaleně, té šťastné hřiešnici, o niež die takto dnešnie svaté čtenie: »Maria stála vně u hrobu plačíci«. Na této hřiešnici okazuje se veliké setrvánie, že se jest nepustila Ježíše, ale až i k hrobu za ním šla. Naučenie jest všem hřiešným kajícím, aby 55 byli stálí a trvaví v pokání, aby až do li smrti, do hrobu nepřestali K 442b1 činiti dobrého, co sau počali, chtie-li, aby se jim drahý Ježíš vo- kázal. Nebo tu ť mají všichni velicí hřiešníci vzieti naději velikú, že se jim milý, drahý Pán okáže svú milostí, poněvadž se této hřiešnici ráčil okázati; ale těm ť se okáže, ješto následují Magda- 60 leny, že v počatém dobrém mají pevný úmysl státi až do hrobu, do své smrti. Ale tito posměvači toho se nenadějte, ješto se zase v hřiechy navracují! A co jest těch, nestojte, ješto sau u Veliký pátek slintali, poknířili se — a již vše minulo, ba, již jim to kusa nevonie! Die dále čtenie svaté: »A když jest plakala, nachýlila se jest a nahlédla do hrobu«. Co je to? Toto: duše jejie byla náramně hojná v milosti ku Pánu Ježíšovi, i ta vždy táhla a chýlila tělo jejie doluov k němu. Nebo, ač věděla, že ho již tam nebylo, avšak vždy ta milost táhla, že tu vždy i nahlédala, kdež jest byl prvé K 442b 70 položen. Takéž ti lidé, ješto jim v jich srdcích vězí pravá milost k drahému Ježíšovi, že ť tam vždy hledie, tam myslé, tam taužie po něm, po drahém Pánu, kdežto on jest, sedě na pravici božie, tam ť oni se vždy najviec chýlé a pozdvihují. Jako někdy 50 65 každý ten N - 47 Bohu] Ježíši N — jeho] božím N — 48 nenechá ho tak N — 49 potřebného N 50 Než ... okazuje] Na druhau stranu o hříšnících máme zmínku také v dnešním svatém čtení, což se ukazuje N — 51 přesťastné N — 52 stáše N — 53 nezpustila Pána Ježíše PT, nespustila milého Ježíše N — 54 jest tuto V — 55 trvanliví N — v svatém pokání N — do hrobu] vyn. N — 56 chtie-li] chtíti P, chtějí-li N — 57 vzieti] bráti N — 58 konečně ukáže N — 59 svaté Magkdaleny(!) N — 60 do hrobu] vyn. N — 61 nikoliv nenadějte N — 62 v hříchy předešlé navracujete N — 63 poknířili] pošmau- křesili (ps. pošmaušili!) N — vše s kyselem minulo a vodešlo N — — 66 Co ... Toto] Co to znamená? I to, že N, Co to? I toto T — 67 i ta]a ta jest ji N — 68 viděla N — 69 táhla ji N — vždy] vyn. N — 70 srdci N — 72 po něm... Pánu] tam pospichá N — božie] velebnosti na výsostech N — 73 vždy vyn. K — pozdvihují pospíchají N — 74 drahau milostí
Strana 702
702 David, jsa opojen tau milostí, řiekával: »Oči mé vždycky ku Pánu 75 Bohu, neb on vytrhne z osídla nohy mé«. Těm ť milý Buoh dává pomoc svú, že ť ujdú všech osídl dábelských na tomto světě, kteřížto pravú milostí k němu vždy prohlédají. Ano obecně lidé řiekají: »Kdež milost, tu oči«. Ti ť jej právě milují, ješto všudy hledie ve všech svých běziech, aby milého Boha nehněvali; 80 a kteříž tak činie, všecko, což kolivěk činie, všecko se jim obrátie k odplatě a k spasení věčnému. Neb takoví, jdú-li na trh, tehdy jdú a hledie toho, aby žádného nezkla li mali, žádného aby ne- přesáhli; také hledie, aby mieru spravedlivú «dali v lokti, u váze i v jiném; toť sobě odplaty zaslúžie. Sednú-li ť k stolu, [toť] mluvie 85 nětco dobrého a pojedie ku potřebě, nepřevezmú, varují se přie- lišnosti ve všem, varují se lakoty; zvláštnie odplata bude! Opět, chtie-li pospati, pospie ku potřebě; hledie-li hospodářstvie, ale hledie ho tak, že toho, což mají, nikoli nemilují toho tak, ješto by bylo na překážku milování Boha, než, což koli milují — ženu, 90 děti, žena muže —, vše to milují v Boze a pro Boha a vše hlediece k oné odplatě nebeské, a chýlé se, nížie, kořie, buď v chodu, v rauše, v oděvu, nikdiež neupřielišie. Tak-li vy činíte, že všady hledíte z té milosti, aby všady skrovnost zachovali? Vy panie, skuoro-li necháte «toho raucha 95 pyšného? Kéž vy uposlechnete dvú apoštoluov svatých, svatého Petra a svatého Pavla, že oba k tomu mlu víta, aby ženy křesťan- K 443a2 ské zlata, střiebra, perel, rúcha drahého nepožívaly? Ano upo- K 443a N — 78 jejl je(!) P — 79 všudy] vyn. P — 80 všecko, což] což N — činie] před sebe berau N — 81 odplatě věčné N — věčnému] vyn. N — 82 jdů a hledie] šetří N — o malej peníz neoklamali N — nezklamali] vyn. T — žádného aby vyn. NT, žádného P — 83 dávali K — loktu N — 84 to] tím N — odplaty mnohé N — [to ť] vyn. PNT — hledí mluviti N — 85 dobrého, před tím pokleknauc na kolena, žádají Boha za požehnání, za stolem sedíc mluví o zákonu božím a o dobrodíních božích N — 86 lakoty; vstana od stolu, opět pokleknauc děkují z dobrodíní duchovních i tělesných Pánu Bohu; za to ť N — 87 chtějí N — ale] vyn. N — 88 nemilují toho] nemilují N — ješto by bylo] aby mělo býti N — 90 vše, hlediece] přikázaní jeho, a vždycky patříce N — 91 chýlé se] schylují se pod všecky lidi N — bud jak N — tak v rauše N — 92 nikdiež] v ničemž N — 93 všady hledíte] toho šetříte N — abyšte všudy N — 94 skuoro] brzo N — toho) vyn. K — oděvu N — 95 pyšného, ďábelského kroje (vyn. T) NT — Ba, kýž NT — 96 svatého Pavla] Pavla T — obadva N — mluví P, vedau N — křesťanské, skrze což se rozumí i muží N — 97 nenosily 74 Ž. 25, 15 — 96 I. Petr 3, 3; I. Tim. 2, 9 —
702 David, jsa opojen tau milostí, řiekával: »Oči mé vždycky ku Pánu 75 Bohu, neb on vytrhne z osídla nohy mé«. Těm ť milý Buoh dává pomoc svú, že ť ujdú všech osídl dábelských na tomto světě, kteřížto pravú milostí k němu vždy prohlédají. Ano obecně lidé řiekají: »Kdež milost, tu oči«. Ti ť jej právě milují, ješto všudy hledie ve všech svých běziech, aby milého Boha nehněvali; 80 a kteříž tak činie, všecko, což kolivěk činie, všecko se jim obrátie k odplatě a k spasení věčnému. Neb takoví, jdú-li na trh, tehdy jdú a hledie toho, aby žádného nezkla li mali, žádného aby ne- přesáhli; také hledie, aby mieru spravedlivú «dali v lokti, u váze i v jiném; toť sobě odplaty zaslúžie. Sednú-li ť k stolu, [toť] mluvie 85 nětco dobrého a pojedie ku potřebě, nepřevezmú, varují se přie- lišnosti ve všem, varují se lakoty; zvláštnie odplata bude! Opět, chtie-li pospati, pospie ku potřebě; hledie-li hospodářstvie, ale hledie ho tak, že toho, což mají, nikoli nemilují toho tak, ješto by bylo na překážku milování Boha, než, což koli milují — ženu, 90 děti, žena muže —, vše to milují v Boze a pro Boha a vše hlediece k oné odplatě nebeské, a chýlé se, nížie, kořie, buď v chodu, v rauše, v oděvu, nikdiež neupřielišie. Tak-li vy činíte, že všady hledíte z té milosti, aby všady skrovnost zachovali? Vy panie, skuoro-li necháte «toho raucha 95 pyšného? Kéž vy uposlechnete dvú apoštoluov svatých, svatého Petra a svatého Pavla, že oba k tomu mlu víta, aby ženy křesťan- K 443a2 ské zlata, střiebra, perel, rúcha drahého nepožívaly? Ano upo- K 443a N — 78 jejl je(!) P — 79 všudy] vyn. P — 80 všecko, což] což N — činie] před sebe berau N — 81 odplatě věčné N — věčnému] vyn. N — 82 jdů a hledie] šetří N — o malej peníz neoklamali N — nezklamali] vyn. T — žádného aby vyn. NT, žádného P — 83 dávali K — loktu N — 84 to] tím N — odplaty mnohé N — [to ť] vyn. PNT — hledí mluviti N — 85 dobrého, před tím pokleknauc na kolena, žádají Boha za požehnání, za stolem sedíc mluví o zákonu božím a o dobrodíních božích N — 86 lakoty; vstana od stolu, opět pokleknauc děkují z dobrodíní duchovních i tělesných Pánu Bohu; za to ť N — 87 chtějí N — ale] vyn. N — 88 nemilují toho] nemilují N — ješto by bylo] aby mělo býti N — 90 vše, hlediece] přikázaní jeho, a vždycky patříce N — 91 chýlé se] schylují se pod všecky lidi N — bud jak N — tak v rauše N — 92 nikdiež] v ničemž N — 93 všady hledíte] toho šetříte N — abyšte všudy N — 94 skuoro] brzo N — toho) vyn. K — oděvu N — 95 pyšného, ďábelského kroje (vyn. T) NT — Ba, kýž NT — 96 svatého Pavla] Pavla T — obadva N — mluví P, vedau N — křesťanské, skrze což se rozumí i muží N — 97 nenosily 74 Ž. 25, 15 — 96 I. Petr 3, 3; I. Tim. 2, 9 —
Strana 703
703 slechnú ť! »Ú, prý, na nás to slušie!« Ba, ještěť se zbauří na kněze, který proti tomu mluví: »Ú, prý, nevěrní popi, co ť voni 100 to mluvic! My-li ť nevieme, jak máme choditi?« Však vy z té lásky již žádného nevoklamáte? Ano, slibuj! Znamenie jisté, že ne- máte lásky a milovánic k Bohu, tiem toho dokazujete)! Die dále čtenie svaté: »I uzřela dva anjely» v bielém rauše sediece, jednoho u hlavy a druhého u noh, kdež bylo položeno 105 tělo Pána Ježíše«. Tento anděl, který seděl u hlav. Hlava zname- nává božstvie Pána našeho Ježíše Krista a nohy znamenávají člověčenstvie jeho aneb tělesenstvie; nebo i v hrobě i na kříži i vždycky, jakž jest rychle zjednáno v životě Panny Marie, tak jest ihned s božstvím spojeno a nikdy jest bez božstvie nebylo 1o aniž bude na věky. A tak se jest Buoh narodil, Buoh trpěl, l K 443b1 Buoh umřel, Buoh v hrobě ležal, Buoh z mrtvých vstal. Ač jest božstvic netrpělo, neumřelo, ale v pravé pravdě Buoh trpěl, Buoh umřel. V škole oni tam vědie, vám ť jest to těžko postihnúti; a proto, ješto nejedni chtie mudrovati: »Prý, Buoh neumřel, ono ono«, 115 radím ť vám takovým, nechte toho, co ť vám nenie potřebie k spa- seni, aniž se ptajte po tom; neb mnohokrát ti, ješto chtie věděti mnoho, mnoho havati, potom rádi v lecjakés bludy upadají. Než toto ť by bylo všem dobré naučenie z toho vzieti, tu hlavu drahú, jeho božstvie znamenati, kterak jest mocný, velebný, vše- 120 mohúcí Buoh, i báti se jeho velebnosti; druhé hleděti k jeho nobám, znamenajíc jeho člověčenstvie, jeho veliká utrpenie, kteráž jest pro nás nésti ráčil na tom člověčenství, i zamilovati jej z toho. — ani požívaly N = 98 Ba vyn. K — 99 kněží N — který] vyn. NT mluvící N — 100 tol tu P — My-li ť) Zdali P, Zdali my N — Však] Zdaliž P 101 již žádného] vyn. N, již T — Ano, slibuj] vyn. N — Ba, znamení N z jisté jest N 102 dokazujet»] v K geb odříznuto; do- kazujete, že ho poslauchati nechcete N — 103 dva anjely anděla K — 104 hlav PT — bíše T — 105 hlavy NT Hlava] vyn. N — 106 znamenají N — 108 blahoslavené Panny N 111 Ač] Než P 113 V škole] později v K škrtnuto a při- psáno: [Církev svatá] oni tam] žáci o tom dobře N — to vědí PT — ale vám N 114 ješto nejedni] z toho nerozumu mnozí N — ono 1 ono NT — 115 vám upřímně N .- toho, čemu nemůžete rozuměti a N — potřebné PN 116 ptajte ... ti] na to vyptávejte všetečně, neb potom z toho pochází těm N — 117 mnoho havati ... upadají] hlaubati, že v bludy hrozné — padají N 118 všem ... vzicti] úžitečné a spasitedlné věděti a naučiti se každému 120 Bůh věčný N — 122 snésti N — člověčenství velebném N N
703 slechnú ť! »Ú, prý, na nás to slušie!« Ba, ještěť se zbauří na kněze, který proti tomu mluví: »Ú, prý, nevěrní popi, co ť voni 100 to mluvic! My-li ť nevieme, jak máme choditi?« Však vy z té lásky již žádného nevoklamáte? Ano, slibuj! Znamenie jisté, že ne- máte lásky a milovánic k Bohu, tiem toho dokazujete)! Die dále čtenie svaté: »I uzřela dva anjely» v bielém rauše sediece, jednoho u hlavy a druhého u noh, kdež bylo položeno 105 tělo Pána Ježíše«. Tento anděl, který seděl u hlav. Hlava zname- nává božstvie Pána našeho Ježíše Krista a nohy znamenávají člověčenstvie jeho aneb tělesenstvie; nebo i v hrobě i na kříži i vždycky, jakž jest rychle zjednáno v životě Panny Marie, tak jest ihned s božstvím spojeno a nikdy jest bez božstvie nebylo 1o aniž bude na věky. A tak se jest Buoh narodil, Buoh trpěl, l K 443b1 Buoh umřel, Buoh v hrobě ležal, Buoh z mrtvých vstal. Ač jest božstvic netrpělo, neumřelo, ale v pravé pravdě Buoh trpěl, Buoh umřel. V škole oni tam vědie, vám ť jest to těžko postihnúti; a proto, ješto nejedni chtie mudrovati: »Prý, Buoh neumřel, ono ono«, 115 radím ť vám takovým, nechte toho, co ť vám nenie potřebie k spa- seni, aniž se ptajte po tom; neb mnohokrát ti, ješto chtie věděti mnoho, mnoho havati, potom rádi v lecjakés bludy upadají. Než toto ť by bylo všem dobré naučenie z toho vzieti, tu hlavu drahú, jeho božstvie znamenati, kterak jest mocný, velebný, vše- 120 mohúcí Buoh, i báti se jeho velebnosti; druhé hleděti k jeho nobám, znamenajíc jeho člověčenstvie, jeho veliká utrpenie, kteráž jest pro nás nésti ráčil na tom člověčenství, i zamilovati jej z toho. — ani požívaly N = 98 Ba vyn. K — 99 kněží N — který] vyn. NT mluvící N — 100 tol tu P — My-li ť) Zdali P, Zdali my N — Však] Zdaliž P 101 již žádného] vyn. N, již T — Ano, slibuj] vyn. N — Ba, znamení N z jisté jest N 102 dokazujet»] v K geb odříznuto; do- kazujete, že ho poslauchati nechcete N — 103 dva anjely anděla K — 104 hlav PT — bíše T — 105 hlavy NT Hlava] vyn. N — 106 znamenají N — 108 blahoslavené Panny N 111 Ač] Než P 113 V škole] později v K škrtnuto a při- psáno: [Církev svatá] oni tam] žáci o tom dobře N — to vědí PT — ale vám N 114 ješto nejedni] z toho nerozumu mnozí N — ono 1 ono NT — 115 vám upřímně N .- toho, čemu nemůžete rozuměti a N — potřebné PN 116 ptajte ... ti] na to vyptávejte všetečně, neb potom z toho pochází těm N — 117 mnoho havati ... upadají] hlaubati, že v bludy hrozné — padají N 118 všem ... vzicti] úžitečné a spasitedlné věděti a naučiti se každému 120 Bůh věčný N — 122 snésti N — člověčenství velebném N N
Strana 704
704 A to jest velmi dobré rozjímati, když chce člověk tělo božie při- jímati ii a krev jeho drahú. 125 Die dále čtenie svaté: »Vecechu oni jie (totiž andělé): Ženo, co pláčeš?« Jedni pravie, že sú ji kárali tito andělé, protože jest plakala, nemajíc viery, že by vstal z mrtvých a živ byl; neb ť jest ona «byla ještě nevěřila tomu, by vstal z mrtvých. A to se okazuje z té řeči, když řekla k těm anděluom: »Neb sau vzali Pána 130 mého a neviem, kde sú ho položili«. A to řekši obrátila se jest za se i uzřela Ježíše, an stojí. Tak píší světí, že, když jest ona roz- mlúvala s anděly, a on, drahý Pán, tu chvíli přiblíživ se k nim) i stojieše; a anjelé, uzřevše Pána drahého, zchopili se a povstali proti němu, počestnost ukazujíce, a ona, uzřevši to, že oni vstávají 135 a poctivost činie, i obrátila se za se. Oh, biední lidé, ješto se netbají mieti poctivě a vážně před tiem tělem božím drahým, a druzí pak u K 444a vydávají své rozúmky: »Prý, však se jest nekázal klaněti, ale jiesti a píti!« Vše ť jest to čertovo dielo v těch lidech! Teď se andělé klaněli a klanějí bez přestánie! K 443) A když tak bylo, že se obrátila ona, zdaž jest neměla dosti radosti a utěšenie, vidúci anděly a s nimi rozmlúvajíci? Neb veliká radost bývá lidem z viděnie dobrých, svatých anděluov; jako Abraham, když viděl anděly, velmi se radoval a jiní též. Ale tato Magdalena neměla na tom dosti; vždy ji ta milost pudila, 145 kterauž měla k drahému Ježíšovi. Nebo ti lidé, kteřížto právě milují drahého Ježíše, nižádná ť věc nenie, by mohla jimi hnúti a jiným se zaměstnati, aby tu a při tom ustrnuli milováním, než vždy ť tam hledie, vždy tam taužie po něm! Ale tento lid toho nemá! A proč? Protože v nich nenie milosti božie! Běda tobě, ne- 150 božtíčku, nestojte! Čiň co chceš, [věř, chlub se vierau jak chceš pravíce, že jest víra sama spasitedlná,] i posť se, modl se, plač, K 444a 140 123 dobré a úžitečné k spasení N — zvláště když N — tělo a krev N — 124 a krev ... drahú] vyn. N — 125 Řekli PN — jie] k ní N — totiž] to jest PNT — 126 Jedni] Jiní N — praví (což není proti rozumu) N — kárali] trestali N — 127 by] jest N — 128 «byla) vyn. KN — 131 uzří P — napsali N — svatí NT — 132 nim) ní K — 133 i stojieše] stojí P, stoje N — tu uzřevše P — 134 ukazujíce klaněním N — 135 poctivost činie] klanějí se N — Ó N, Och T — se netbají] netbáte(!) T — 137 rozumy T — 138 ďáblovo PN — 141 rozmlauvajíce T — 142 bývá] byla N — 147 jiným se zaměstnati] jim překážku učiniti N — a] vyn. NT — 148 tobo nic N — 149 Běda] A když
704 A to jest velmi dobré rozjímati, když chce člověk tělo božie při- jímati ii a krev jeho drahú. 125 Die dále čtenie svaté: »Vecechu oni jie (totiž andělé): Ženo, co pláčeš?« Jedni pravie, že sú ji kárali tito andělé, protože jest plakala, nemajíc viery, že by vstal z mrtvých a živ byl; neb ť jest ona «byla ještě nevěřila tomu, by vstal z mrtvých. A to se okazuje z té řeči, když řekla k těm anděluom: »Neb sau vzali Pána 130 mého a neviem, kde sú ho položili«. A to řekši obrátila se jest za se i uzřela Ježíše, an stojí. Tak píší světí, že, když jest ona roz- mlúvala s anděly, a on, drahý Pán, tu chvíli přiblíživ se k nim) i stojieše; a anjelé, uzřevše Pána drahého, zchopili se a povstali proti němu, počestnost ukazujíce, a ona, uzřevši to, že oni vstávají 135 a poctivost činie, i obrátila se za se. Oh, biední lidé, ješto se netbají mieti poctivě a vážně před tiem tělem božím drahým, a druzí pak u K 444a vydávají své rozúmky: »Prý, však se jest nekázal klaněti, ale jiesti a píti!« Vše ť jest to čertovo dielo v těch lidech! Teď se andělé klaněli a klanějí bez přestánie! K 443) A když tak bylo, že se obrátila ona, zdaž jest neměla dosti radosti a utěšenie, vidúci anděly a s nimi rozmlúvajíci? Neb veliká radost bývá lidem z viděnie dobrých, svatých anděluov; jako Abraham, když viděl anděly, velmi se radoval a jiní též. Ale tato Magdalena neměla na tom dosti; vždy ji ta milost pudila, 145 kterauž měla k drahému Ježíšovi. Nebo ti lidé, kteřížto právě milují drahého Ježíše, nižádná ť věc nenie, by mohla jimi hnúti a jiným se zaměstnati, aby tu a při tom ustrnuli milováním, než vždy ť tam hledie, vždy tam taužie po něm! Ale tento lid toho nemá! A proč? Protože v nich nenie milosti božie! Běda tobě, ne- 150 božtíčku, nestojte! Čiň co chceš, [věř, chlub se vierau jak chceš pravíce, že jest víra sama spasitedlná,] i posť se, modl se, plač, K 444a 140 123 dobré a úžitečné k spasení N — zvláště když N — tělo a krev N — 124 a krev ... drahú] vyn. N — 125 Řekli PN — jie] k ní N — totiž] to jest PNT — 126 Jedni] Jiní N — praví (což není proti rozumu) N — kárali] trestali N — 127 by] jest N — 128 «byla) vyn. KN — 131 uzří P — napsali N — svatí NT — 132 nim) ní K — 133 i stojieše] stojí P, stoje N — tu uzřevše P — 134 ukazujíce klaněním N — 135 poctivost činie] klanějí se N — Ó N, Och T — se netbají] netbáte(!) T — 137 rozumy T — 138 ďáblovo PN — 141 rozmlauvajíce T — 142 bývá] byla N — 147 jiným se zaměstnati] jim překážku učiniti N — a] vyn. NT — 148 tobo nic N — 149 Běda] A když
Strana 705
705 kvěl — tobě se nic neobrátí k spasení, nebudeš-li mieti milosti božie! Tento lid, ješto se zase v hřiechy navracuje, ješto zpoviedavše se jich, oplakavše je, slibivše [viec] nehřešiti, a toho kusa ne- 155 plnie — jisté znamenje, že v nich milosti božie nenie! Die dále čtenie svaté: »A ona mnějíci, by byl zahradník, vece jemu«. Proč jest ho nepoznala? Neb viery [pravé] neměla; hledala mrtvého, an byl živ. A protož on, drahý Pán nebeský, ne ihned se jí dal znáti. Nebo, jakž my se k němu máme,takéž 160 on právě k nám. My pohříechu vlažně, syrově, lenivě, netbale, rovně jako spiec, a on také nejednau má se k nám, jako by spal jímž týmž. Ale že jest byl hrob v zahradě, proto jest mněla, že jest zahradník. A byl ť jest v pravé pravdě zahradník pravý; nebo on jest byl štiopil onu zahradu rajskú. Také byl zahradníkem, 165 když jest byl učinil zahradu z této l Mařie Magdaleny, vyplev K 444b1 z nie a vymetav kopřivy, chamradie jejích hřiechuov i dábelstvie, kteráž v sobě měla. Neb tak die evangelista svatý Lukáš, že byl z nie sedm ďábluov vyhnal milý, drahý Pán a z jejie duše a učinil jako krásnú zahradu. Ej, milý zahradníče, račiž také dnešní den 170 z našich duši vypleti, vykopati kopřivy, trnie, bodláky, chamradie; z našich duší, všecky hřiechy smrtedlné z nás vyčistě, račiž sobě čistú zahradu učiniti a štiepiti ji dobrými skutky a ctnostmi a za- lévati a smáčeti svú drahú krví a také rač popřieti hojných slz a pláče srdečného na naše těžké hřiechy a úmyslu pevného, viece 175 se v ně nenavracovati! Račiž to učiniti, milý, drahý Ježíši! Die dále čtenie svaté: »Pane, zdali s' ty jej vzal, pověz mi, kde s' ho položil, ať já jej sobě vezmu!« Divná věc! Tato žena, svatá Maři Magdalena, byla žena li Kmdlá, a on, drahý Pán K 444b2 Buoh, byl muž krásný, veliký — a ona chce jej vzieti! Dobře) ty nemáš milosti boží, běda PNT — nebožtíku PT — 151 modli N — 154 [viec] vyn. PNT — 155 Jisté jest to N — 156 mnějíci] mněla P, domnívajíce se, že N — 157 řekla N — 159 poznati T — tak N — 160 právě] rovně N — k nám se má N — 162 jímž týmž] vyn. N — 163 pravý] vyn. PT — 164 onuno N — rejskau N — 165 rozkošnau zahradu N — vyplevši N — 168 vyvrhl PNT — Pán Ježíš T — 160 Ej] ÓN — 170 trní, hloží N — 171 z našich duší] vyn. N — vyčisti T — 173 slzí T — 175 dobrý, milý T — drahý] dobrý P, dobrý Pane N — 176 zdali ... vzal] vzal-li si ty jej N — 177 ať] a PT — «sobě) vyn. K — Předivná N — 178 «mdlá mladá(!) K — 179 Buoh] vyn. NT 167 Luk. 8, 2 — Rokycanova Postilla. 45
705 kvěl — tobě se nic neobrátí k spasení, nebudeš-li mieti milosti božie! Tento lid, ješto se zase v hřiechy navracuje, ješto zpoviedavše se jich, oplakavše je, slibivše [viec] nehřešiti, a toho kusa ne- 155 plnie — jisté znamenje, že v nich milosti božie nenie! Die dále čtenie svaté: »A ona mnějíci, by byl zahradník, vece jemu«. Proč jest ho nepoznala? Neb viery [pravé] neměla; hledala mrtvého, an byl živ. A protož on, drahý Pán nebeský, ne ihned se jí dal znáti. Nebo, jakž my se k němu máme,takéž 160 on právě k nám. My pohříechu vlažně, syrově, lenivě, netbale, rovně jako spiec, a on také nejednau má se k nám, jako by spal jímž týmž. Ale že jest byl hrob v zahradě, proto jest mněla, že jest zahradník. A byl ť jest v pravé pravdě zahradník pravý; nebo on jest byl štiopil onu zahradu rajskú. Také byl zahradníkem, 165 když jest byl učinil zahradu z této l Mařie Magdaleny, vyplev K 444b1 z nie a vymetav kopřivy, chamradie jejích hřiechuov i dábelstvie, kteráž v sobě měla. Neb tak die evangelista svatý Lukáš, že byl z nie sedm ďábluov vyhnal milý, drahý Pán a z jejie duše a učinil jako krásnú zahradu. Ej, milý zahradníče, račiž také dnešní den 170 z našich duši vypleti, vykopati kopřivy, trnie, bodláky, chamradie; z našich duší, všecky hřiechy smrtedlné z nás vyčistě, račiž sobě čistú zahradu učiniti a štiepiti ji dobrými skutky a ctnostmi a za- lévati a smáčeti svú drahú krví a také rač popřieti hojných slz a pláče srdečného na naše těžké hřiechy a úmyslu pevného, viece 175 se v ně nenavracovati! Račiž to učiniti, milý, drahý Ježíši! Die dále čtenie svaté: »Pane, zdali s' ty jej vzal, pověz mi, kde s' ho položil, ať já jej sobě vezmu!« Divná věc! Tato žena, svatá Maři Magdalena, byla žena li Kmdlá, a on, drahý Pán K 444b2 Buoh, byl muž krásný, veliký — a ona chce jej vzieti! Dobře) ty nemáš milosti boží, běda PNT — nebožtíku PT — 151 modli N — 154 [viec] vyn. PNT — 155 Jisté jest to N — 156 mnějíci] mněla P, domnívajíce se, že N — 157 řekla N — 159 poznati T — tak N — 160 právě] rovně N — k nám se má N — 162 jímž týmž] vyn. N — 163 pravý] vyn. PT — 164 onuno N — rejskau N — 165 rozkošnau zahradu N — vyplevši N — 168 vyvrhl PNT — Pán Ježíš T — 160 Ej] ÓN — 170 trní, hloží N — 171 z našich duší] vyn. N — vyčisti T — 173 slzí T — 175 dobrý, milý T — drahý] dobrý P, dobrý Pane N — 176 zdali ... vzal] vzal-li si ty jej N — 177 ať] a PT — «sobě) vyn. K — Předivná N — 178 «mdlá mladá(!) K — 179 Buoh] vyn. NT 167 Luk. 8, 2 — Rokycanova Postilla. 45
Strana 706
706 180 nepodobné! A ona se poddává, že chce vzieti. Co je to učinilo? Nic jiného než milost pravá, neb milost jest náramně silna, kdež právě zajde, »jako smrt« — tak pravie mudrci; a ona, tato Magda- lena, z té milosti, v níž jest byla hojná, i chtěla ho vzieti a zdálo se jí to z té milosti velmi snadno. Nebo milost pravá kdež zajde, 185 ona ť nikdy neprázdní, ale vždy jedná a puosobí. Tak někdy oni Macedonští, o nich ž to píše svatý Pavel k Židuom, chvále je, že sau dávali almužny viece, nežli sau mohli dostati, a nad svú sílu hojně almužny dávali. Já to ještě vím, že jsau mnohé osoby byly (a některé sau zemřely), ješto sau nad svau moc almužny dávaly 190 a «dobré skutky činily. A to ť vše činí ta milost pravá, kdež v kterau duši zajde právě a zavítá. Toto čtenie velmi jest krásné, a času nenie k mluvení, musí ukráceno býti. A když tak bylo, on, drahý Pán, již se jie dal znáti, i die jí: »Ženo, nechtěj il se mne dotýkati, neb sem ještě nevstaupil K 444 195 k Otci svému!« Proč jest jí nedal dotknúti sebe? An die jiný evangelista, svatý Matúš, že sau držely nohy jeho. Proto, aby věděl, nedal se sebe dotýkati jie, neb pravé viery neměla a ne- byla hodna: hledala vždy jako mrtvého, an živ «byl v pravé pravdě. Ten to lid, ješto jediné kam «vietr, t am plášť 200 — jediné že ť jim kto nětco povie nového, tam ť se šinú a nic nehledie k tomu, odkud mají vzieti potvrzenie viery! A to by mělo býti z zákona božieho, neb on sám die: »Ktož věří v mě« — Dobře» Dosti K — 180 A] Však N — 182 zejde N — jako] silnější nežli N — mluví PNT — 184 snadné PT, snadné a lehké N — zejde N — 185 onino N — 186 nichto K — chválíc N — 187 sílu neb možnost N — 188—189 «Já ... dávaly vyn. K — 188 Já to] Jako T — vím a v paměti snáším N — 189 nad všecku N — 189—190 almužny ... činily] dobré skutky činily (vyn. T) a almužny dávaly a činily NT — 190 «dobré skutky) — vyn. K — kdež vyn. N — 191 vzejde N 192 krásné] milostné N — nenie k mluvení] nepostačuje jeho k vyklá- dání N — k vymluvení T — 194 nn. List 445 v K je značně pro- děravělý, proto mnohde v závorkáchbylo nutno restituovati text podle rkpisu P — 195 jest se N — 196—197 aby věděl] vyn. N — 197 viděl T — nebo o něm N — 198 nebo hledala N — 200 jediné «že t] když N — nětco] co N — tam ť se] an ť se hned tam N — 201 má NT — 203 trhlík N — vymyslí P — vymysle sobě] 182 Podle Pís. 8, 6 — 186 Spr. podle 2. Kor. 8, 1 nn. 196 Mat. 28, 9 — 202 Jan 6, 47; 7, 38; 11, 25; 11, 26; 12, 44; 14, 12 — —
706 180 nepodobné! A ona se poddává, že chce vzieti. Co je to učinilo? Nic jiného než milost pravá, neb milost jest náramně silna, kdež právě zajde, »jako smrt« — tak pravie mudrci; a ona, tato Magda- lena, z té milosti, v níž jest byla hojná, i chtěla ho vzieti a zdálo se jí to z té milosti velmi snadno. Nebo milost pravá kdež zajde, 185 ona ť nikdy neprázdní, ale vždy jedná a puosobí. Tak někdy oni Macedonští, o nich ž to píše svatý Pavel k Židuom, chvále je, že sau dávali almužny viece, nežli sau mohli dostati, a nad svú sílu hojně almužny dávali. Já to ještě vím, že jsau mnohé osoby byly (a některé sau zemřely), ješto sau nad svau moc almužny dávaly 190 a «dobré skutky činily. A to ť vše činí ta milost pravá, kdež v kterau duši zajde právě a zavítá. Toto čtenie velmi jest krásné, a času nenie k mluvení, musí ukráceno býti. A když tak bylo, on, drahý Pán, již se jie dal znáti, i die jí: »Ženo, nechtěj il se mne dotýkati, neb sem ještě nevstaupil K 444 195 k Otci svému!« Proč jest jí nedal dotknúti sebe? An die jiný evangelista, svatý Matúš, že sau držely nohy jeho. Proto, aby věděl, nedal se sebe dotýkati jie, neb pravé viery neměla a ne- byla hodna: hledala vždy jako mrtvého, an živ «byl v pravé pravdě. Ten to lid, ješto jediné kam «vietr, t am plášť 200 — jediné že ť jim kto nětco povie nového, tam ť se šinú a nic nehledie k tomu, odkud mají vzieti potvrzenie viery! A to by mělo býti z zákona božieho, neb on sám die: »Ktož věří v mě« — Dobře» Dosti K — 180 A] Však N — 182 zejde N — jako] silnější nežli N — mluví PNT — 184 snadné PT, snadné a lehké N — zejde N — 185 onino N — 186 nichto K — chválíc N — 187 sílu neb možnost N — 188—189 «Já ... dávaly vyn. K — 188 Já to] Jako T — vím a v paměti snáším N — 189 nad všecku N — 189—190 almužny ... činily] dobré skutky činily (vyn. T) a almužny dávaly a činily NT — 190 «dobré skutky) — vyn. K — kdež vyn. N — 191 vzejde N 192 krásné] milostné N — nenie k mluvení] nepostačuje jeho k vyklá- dání N — k vymluvení T — 194 nn. List 445 v K je značně pro- děravělý, proto mnohde v závorkáchbylo nutno restituovati text podle rkpisu P — 195 jest se N — 196—197 aby věděl] vyn. N — 197 viděl T — nebo o něm N — 198 nebo hledala N — 200 jediné «že t] když N — nětco] co N — tam ť se] an ť se hned tam N — 201 má NT — 203 trhlík N — vymyslí P — vymysle sobě] 182 Podle Pís. 8, 6 — 186 Spr. podle 2. Kor. 8, 1 nn. 196 Mat. 28, 9 — 202 Jan 6, 47; 7, 38; 11, 25; 11, 26; 12, 44; 14, 12 — —
Strana 707
707 —jako die Písmo. Ale toto jediné ť onenno trlek die nětco vy- mysle sobě, odleckuds přijda — a lid slepý hned hotov! Ah, běda 205 bude, snadně sebú dáti šinúti! Shledáte, že ť vámi ďábel také šine od viery na smrti, pomněte mě! Ale že jie řekl drahý Pán: »Nechtěj se mne dotýkati, neb jsem ještě nevstúpil k li Otci mému«, — totiž: nedotýkaj se mne, K 445a2 neb ty nemáš viery, bych já byl rovný Bohu Otci. A die dále: 210 »Ale pověz bratřím mým, že vstupuji k Otci mému a k Otci vašemu«. Z té řeči našeho milého Pána ti lidé, ješto jsau se právě napravili k němu, mají vzíti velikú naději, že, poněvadž je nazývá bratřími a dí, že »k Otci mému a vašemu, k Bohu mému a k Bohu vašemu«, poněvadž jsme bratřie a jednoho Boha Otce máme, také bóhdá 215 jednoho dědictvie budem s ním užívati, královstvie nebeského. Račiž nás do něho přivésti všechny, milý, ukřižovaný Ježíši! Amen. * vymyšleného N — 204 přijeda PT — Och N, Ach T — 205 bude, na- stojte T — dáti šinauti] dá hnauti N — Shledáte to N — šine] hne N 206 víry pravé N — na mne T — 207 jie] je P, jest NT — 209 rovným PT — 211—213 Z té ... va- šemu vyn. K — 211 Pána Ježíše T — 213 a dí, že tím slovem N — vašemu] k Otci vašemu N — k Bohu mému . . . vašemu] vyn. T — k Bohu vašemu] vašemu P — 214 bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá N — 215 jedno PNT — užívati] míti PNT — nebeské PNT — 216 Ježíši] a z mrtvých třetího dne slavně po svém umučení vzkříšenej Pane Ježíši Kriste N, Pane Ježíši Kriste, kterýž si živ a kraluješ s Bohem Otcem i z Duchem svatým na věky — věkův T 453
707 —jako die Písmo. Ale toto jediné ť onenno trlek die nětco vy- mysle sobě, odleckuds přijda — a lid slepý hned hotov! Ah, běda 205 bude, snadně sebú dáti šinúti! Shledáte, že ť vámi ďábel také šine od viery na smrti, pomněte mě! Ale že jie řekl drahý Pán: »Nechtěj se mne dotýkati, neb jsem ještě nevstúpil k li Otci mému«, — totiž: nedotýkaj se mne, K 445a2 neb ty nemáš viery, bych já byl rovný Bohu Otci. A die dále: 210 »Ale pověz bratřím mým, že vstupuji k Otci mému a k Otci vašemu«. Z té řeči našeho milého Pána ti lidé, ješto jsau se právě napravili k němu, mají vzíti velikú naději, že, poněvadž je nazývá bratřími a dí, že »k Otci mému a vašemu, k Bohu mému a k Bohu vašemu«, poněvadž jsme bratřie a jednoho Boha Otce máme, také bóhdá 215 jednoho dědictvie budem s ním užívati, královstvie nebeského. Račiž nás do něho přivésti všechny, milý, ukřižovaný Ježíši! Amen. * vymyšleného N — 204 přijeda PT — Och N, Ach T — 205 bude, na- stojte T — dáti šinauti] dá hnauti N — Shledáte to N — šine] hne N 206 víry pravé N — na mne T — 207 jie] je P, jest NT — 209 rovným PT — 211—213 Z té ... va- šemu vyn. K — 211 Pána Ježíše T — 213 a dí, že tím slovem N — vašemu] k Otci vašemu N — k Bohu mému . . . vašemu] vyn. T — k Bohu vašemu] vašemu P — 214 bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá N — 215 jedno PNT — užívati] míti PNT — nebeské PNT — 216 Ježíši] a z mrtvých třetího dne slavně po svém umučení vzkříšenej Pane Ježíši Kriste N, Pane Ježíši Kriste, kterýž si živ a kraluješ s Bohem Otcem i z Duchem svatým na věky — věkův T 453
Strana 708
V neděli provodní. (B 241 Epištola z kanoniky svatého Jana v V. kapitole. Najmilejší! Všecko, co se jest narodilo z Boha, přemáhá svět; a to ť jest vítěžství, 5které přemáhá svět, víra vaše. A kto jest, jenž přemáhá svět, jediné ten, ktož věří, že Ježíš Kristus jest Syn boží? Ten ť jest, kte- rýž jest přišel skrze vodu akrev, Ježíš Kristus; a neuvodě toliko, ale u vodě a ve krvi. A Duch 1jest, kteříž(!) svědčí, že Kristus jest pravda. Nebo tří jsú, jenž svědectví vydávají v nebi: Otec, Slovo a Duch svatý, a ti tří jedno jsú. A tří sú, jenž svědectví dávají na zemi: Duch, voda a krev, a ti tří jedno sau.) Poněvadž 15svědectví lidské přijímáme, svědectví boží větčí ť jest. Nebo toto ť jest svědectví boží, kteréž větčí jest, že jest nám svědčil o Synu svém. Ktož věří v Syna božího, máť svědectví boží v sobě. 1 Neděle první po velice (veliké NTSO) noci KNTSO, Neděle první (vyn. U) provodní RU — 2—19 Epištola ... v sobě] vyn. RSO — 2 z kanoniky ... kapitolej svatého Petra v I. kanonice v II. rozdílu U — v první kanonice KPNT, v kanonice C — svatého] vyn. N — V.] vyn. T, první a v V. C - kapitole — takto K 3—19 Najmilejší ... v sobě] Bratří! Neb jaká jest to pochvala, bude-li snášeti, když hřešíce biti býváte, poličky? Ale jestliže, když dobře činíte, však sauženi sauc snášíte. Konec: k opatrovníku duší vašich U — to ť] toto) KPTC — jest] jest víra, naše C — 5 které] ješto C — 5—6 víra . . . svět] vyn.(!) C — 5 (naše) KP — A] (Ale) KPNT — 6 jenž] který PNT — ten] vyn. CT — 7 Kristus] vyn. CPNT — Ten] A on P — jenž C — 8—9 Ježíš ... ve krv.] vyn. T — 10 jenž PCNT — svědectví vydává KPC — 11 Nebo] vyn. T — jsú] vyn. C — kteří NT — na nebi KPCN — 13 kteří N — dávají] vydávají KPC — 14 a ti tří] vyn. NT — «jedno sau) vyn. BNT — 15 lidská P — 16 Nebo] A KPC — to CNT — 17 že] nebo KONT, že on P — nám] vyn. PCNT — 19 sobě. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 3 nn. 1. Jan 5, 4—10.
V neděli provodní. (B 241 Epištola z kanoniky svatého Jana v V. kapitole. Najmilejší! Všecko, co se jest narodilo z Boha, přemáhá svět; a to ť jest vítěžství, 5které přemáhá svět, víra vaše. A kto jest, jenž přemáhá svět, jediné ten, ktož věří, že Ježíš Kristus jest Syn boží? Ten ť jest, kte- rýž jest přišel skrze vodu akrev, Ježíš Kristus; a neuvodě toliko, ale u vodě a ve krvi. A Duch 1jest, kteříž(!) svědčí, že Kristus jest pravda. Nebo tří jsú, jenž svědectví vydávají v nebi: Otec, Slovo a Duch svatý, a ti tří jedno jsú. A tří sú, jenž svědectví dávají na zemi: Duch, voda a krev, a ti tří jedno sau.) Poněvadž 15svědectví lidské přijímáme, svědectví boží větčí ť jest. Nebo toto ť jest svědectví boží, kteréž větčí jest, že jest nám svědčil o Synu svém. Ktož věří v Syna božího, máť svědectví boží v sobě. 1 Neděle první po velice (veliké NTSO) noci KNTSO, Neděle první (vyn. U) provodní RU — 2—19 Epištola ... v sobě] vyn. RSO — 2 z kanoniky ... kapitolej svatého Petra v I. kanonice v II. rozdílu U — v první kanonice KPNT, v kanonice C — svatého] vyn. N — V.] vyn. T, první a v V. C - kapitole — takto K 3—19 Najmilejší ... v sobě] Bratří! Neb jaká jest to pochvala, bude-li snášeti, když hřešíce biti býváte, poličky? Ale jestliže, když dobře činíte, však sauženi sauc snášíte. Konec: k opatrovníku duší vašich U — to ť] toto) KPTC — jest] jest víra, naše C — 5 které] ješto C — 5—6 víra . . . svět] vyn.(!) C — 5 (naše) KP — A] (Ale) KPNT — 6 jenž] který PNT — ten] vyn. CT — 7 Kristus] vyn. CPNT — Ten] A on P — jenž C — 8—9 Ježíš ... ve krv.] vyn. T — 10 jenž PCNT — svědectví vydává KPC — 11 Nebo] vyn. T — jsú] vyn. C — kteří NT — na nebi KPCN — 13 kteří N — dávají] vydávají KPC — 14 a ti tří] vyn. NT — «jedno sau) vyn. BNT — 15 lidská P — 16 Nebo] A KPC — to CNT — 17 že] nebo KONT, že on P — nám] vyn. PCNT — 19 sobě. Pán Bůh budiž s vámi! I s Duchem svým! N — 3 nn. 1. Jan 5, 4—10.
Strana 709
709 Čtení svatého Jana v kapitole XX. Za onoho času, když byl večer ten den v jednu neděli a dveře byly zavříny, kdež sú byli učedlníci shromážděni pro strach ži- 25dovský, přišel Ježíš a stal u prostředku jich a řekl jim: »Pokoj vám!« A když to pověděl, ukázal jim ruce a bok. Tehdy zradovali sú se učedlníci, vidúce Pána. Protož řekl jest jim opět: »Pokoj vám! Jakož mě poslal Otec, i já 30pošélám vás.« To když řekl, vzdechl a řekl jim: » Přijměte Ducha svatého! Komuž odpustíte hříjchy, odpúštějí se jim; a ko-B 242 muž zadržíte, zadržány jsú jim.« Ale Tomáš, jeden ze dvanácti, jenž slove Didymus, nebyl 35s nimi, když přišel Ježíš. Tehdy pravili jsú mu jiní učedlníci: »Viděli jsme Pána!« Ale 21—55 Čtení ... jméno jeho] Čtení svaté, napsal svatý Jan v X. rozdílu. V ten čas řekl Ježíš učedlníkům svým: »Já sem pastýř dobrý. Dobrý pastýř duši svau dává za ovce své, ale nájemník a kterýž nejni pastýř, jehož nejsau ovce vlastní ... Konec: ovčinec a jeden pastýř«. Vejklad XXVII. na svaté čtení U — 21 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čteni napsal svatý Jan N — svatého... XX.] svaté podlé sepsání svatého Jana v XX. kapitole. Pán Bůh budiž s vámi! I z Duchem tvým! Sláva tobě. ve- Hospodine! Amen T 22 Za ... času] V ten čas KONT, vyn. PRSO — bíše T — ten] vyn. C — toho dne NTSO — den] vyn. R — 23 v] vyn. NT — v jednu neděli sváteční K, po sobotě PR, první po sobotě C, kterýž jest první (vyn. O) po sobotě S0 — 23 55 dveře ... jeho] dve(!) etc. Vajklad R — 23 biechu T - kdež když S — sú] se PSO — 24—55 byli učedlníci ... jeho] vyn. S 24 shromážděni] sebrali P, shromáždili O — 25 uprostřed nich KONO, uprostřed učedlníkuov P — 26 jim] jest NT — když] vyn. NT — řekl (+ Pokoj vám C) KC, pověděv NTO — 27 bok svůj PNO — Tehdy] I KPO, Protož CT, Protož CT, vyn. N — radovali C — 28 uzřevše T — Protož] Tehdy KPCNT, Tedy O — řekl jest] dí PO — 29 Otec můj, tak O — 30 pověděl CO - vdechl (zdechl P, dechl NO) na ně KPCNO, zdechl jest T — 31 Komuž] Kterýmž KPCNTO — 32 byšte koliv odpustili O — odpůštějí se] odpuštěni sau NT — komuž] kterýmž KPONTO — 33 byšte zadrželi O — jsú] budau NT v jim] vyn. PONTO — Ale] vyn. PONO — Tomáš pak PCNO — 34 kterýž PNT - jenž ... Didymus] vyn. O — Didymus] Pochybující KPONT — 35 Tehdy] I P, Protož CNT — řekli KPONTO — 36 jiní vyn. CO 22 nn. Jan 20, 19 31.
709 Čtení svatého Jana v kapitole XX. Za onoho času, když byl večer ten den v jednu neděli a dveře byly zavříny, kdež sú byli učedlníci shromážděni pro strach ži- 25dovský, přišel Ježíš a stal u prostředku jich a řekl jim: »Pokoj vám!« A když to pověděl, ukázal jim ruce a bok. Tehdy zradovali sú se učedlníci, vidúce Pána. Protož řekl jest jim opět: »Pokoj vám! Jakož mě poslal Otec, i já 30pošélám vás.« To když řekl, vzdechl a řekl jim: » Přijměte Ducha svatého! Komuž odpustíte hříjchy, odpúštějí se jim; a ko-B 242 muž zadržíte, zadržány jsú jim.« Ale Tomáš, jeden ze dvanácti, jenž slove Didymus, nebyl 35s nimi, když přišel Ježíš. Tehdy pravili jsú mu jiní učedlníci: »Viděli jsme Pána!« Ale 21—55 Čtení ... jméno jeho] Čtení svaté, napsal svatý Jan v X. rozdílu. V ten čas řekl Ježíš učedlníkům svým: »Já sem pastýř dobrý. Dobrý pastýř duši svau dává za ovce své, ale nájemník a kterýž nejni pastýř, jehož nejsau ovce vlastní ... Konec: ovčinec a jeden pastýř«. Vejklad XXVII. na svaté čtení U — 21 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čteni napsal svatý Jan N — svatého... XX.] svaté podlé sepsání svatého Jana v XX. kapitole. Pán Bůh budiž s vámi! I z Duchem tvým! Sláva tobě. ve- Hospodine! Amen T 22 Za ... času] V ten čas KONT, vyn. PRSO — bíše T — ten] vyn. C — toho dne NTSO — den] vyn. R — 23 v] vyn. NT — v jednu neděli sváteční K, po sobotě PR, první po sobotě C, kterýž jest první (vyn. O) po sobotě S0 — 23 55 dveře ... jeho] dve(!) etc. Vajklad R — 23 biechu T - kdež když S — sú] se PSO — 24—55 byli učedlníci ... jeho] vyn. S 24 shromážděni] sebrali P, shromáždili O — 25 uprostřed nich KONO, uprostřed učedlníkuov P — 26 jim] jest NT — když] vyn. NT — řekl (+ Pokoj vám C) KC, pověděv NTO — 27 bok svůj PNO — Tehdy] I KPO, Protož CT, Protož CT, vyn. N — radovali C — 28 uzřevše T — Protož] Tehdy KPCNT, Tedy O — řekl jest] dí PO — 29 Otec můj, tak O — 30 pověděl CO - vdechl (zdechl P, dechl NO) na ně KPCNO, zdechl jest T — 31 Komuž] Kterýmž KPCNTO — 32 byšte koliv odpustili O — odpůštějí se] odpuštěni sau NT — komuž] kterýmž KPONTO — 33 byšte zadrželi O — jsú] budau NT v jim] vyn. PONTO — Ale] vyn. PONO — Tomáš pak PCNO — 34 kterýž PNT - jenž ... Didymus] vyn. O — Didymus] Pochybující KPONT — 35 Tehdy] I P, Protož CNT — řekli KPONTO — 36 jiní vyn. CO 22 nn. Jan 20, 19 31.
Strana 710
710 on řekl jim: »Leč uzřím v rukú jeho [z]bodení hřebuov ka vpustím prst v místo hřebuví a včiním ruku mú v bok jeho, neuvěřím!« 40A po osmi dnech opět byli učedlníci jeho vnitř, a Tomáš s nimi. I přišel jest Ježíš za- vřenými dveřmi a stal uprostřed učedlní- kuov a řekl jim: »Pokoj vám!« Potom vetce k Tomášovi: »Vpusť prst tvuoj ijsem a viz 45ruce mé a vztíhni ruku tvú avlož v bok muoj; a nechtěj býti nevěřící, ale věrný!« Odpově- děl Tomáš i vetce jemu: »Pán muoj a Buoh muoj!« Vetce jemu Ježíš: »Že s' mě viděl, To- máši, uvěřil jsi; blahoslavení, kteří neviděli 50a uvěřili!« Mnohá zajisté jiná znamení učinil jest Ježíš před obličejem učedlníkuov svých, kteráž nejsú psána v těchto knihách. Ale tyto věci psány, abyšte věřili, že Ježíš jest Syn boží, a abyšte věříce život měli ve jméno 55jeho. Dnes již křesťané napomínají se k trojí věci. Jedno, aby se 36—37 Ale ... uzřím] A on vece jim: »Neuzřím-li K — 37 jim] vyn. PNT — Jediné leč N — Leč uzřím] Neuzřím-li PC — bodení KPCNTO — 38 hřebíkóv K — ga vpustím ... hřebův vyn. B, a nevčiním (nevpustím PC)-li prstu mého (svého P) v místo hřebíkóv (hřebuov PC) KPC — 39 včiním] nevpustím-li K, nevložím-li P, nevztáhnu-li C. vložím O — ruky mé (své P) KP, rukau mau C — svau O — do boku T — 40 biechu T — jeho] vyn. NT — 41 I] vyn KPN — 42 u prostředku NT — učedlníkuov] učedlníkóv svých KC, vyn. P, jich TN, nich O — 43 vetce] dí P, řekl CNO — 44 k] vyn. KPCNTO — Vpusť ... [ijsem a] vyn. O — Vpusť] Vnes K — svůj CT — sem KPCNT — 45 ztáhni KPCNTO — ruce své C — tvú] vyn. PT, svau NO — a vlož] vyn. PNT, a pusť K, a vpusť C, a vlož ji O — do boku mého PNT — 46 nechtěj býti] nebejvej C, nebudiž O — nevěrný P — ale věrný] vyn. O — 47 i vetce] a řekl CN, vyn. O — jemu] vyn. PNTO — muoj si ty K — 48 Řekl K, I řekl PCNT, I dí O — 49 blahoslavení jsau O — 50 Mnohé N — i jiná PT, i jiné N — znamení] divy N — činil KONTO 51 svých] vyn. O — 52 kteříž N, kteréž C — napsáni N, napsána T, psány C — 53 tyto věci psány] tato psána (napsána PT) sau KPT, tito napsáni sau N, toto jest napsáno O — psány sau C — Ježíš Kristus PCNTO — 54 54 život věčný OC — ve jméno jeho] vyn. C, skrze něho. Vejklad O — 55 jeho. Výklad (+ na to svaté čtení T) PNT — 56 Dnes .. . napomínají se] Nejmilejší křesťané! Dnešní svaté evangelium (čtení 0) napomíná nás SO — Dnešního dne N — již] vyn. CU — ke trojí
710 on řekl jim: »Leč uzřím v rukú jeho [z]bodení hřebuov ka vpustím prst v místo hřebuví a včiním ruku mú v bok jeho, neuvěřím!« 40A po osmi dnech opět byli učedlníci jeho vnitř, a Tomáš s nimi. I přišel jest Ježíš za- vřenými dveřmi a stal uprostřed učedlní- kuov a řekl jim: »Pokoj vám!« Potom vetce k Tomášovi: »Vpusť prst tvuoj ijsem a viz 45ruce mé a vztíhni ruku tvú avlož v bok muoj; a nechtěj býti nevěřící, ale věrný!« Odpově- děl Tomáš i vetce jemu: »Pán muoj a Buoh muoj!« Vetce jemu Ježíš: »Že s' mě viděl, To- máši, uvěřil jsi; blahoslavení, kteří neviděli 50a uvěřili!« Mnohá zajisté jiná znamení učinil jest Ježíš před obličejem učedlníkuov svých, kteráž nejsú psána v těchto knihách. Ale tyto věci psány, abyšte věřili, že Ježíš jest Syn boží, a abyšte věříce život měli ve jméno 55jeho. Dnes již křesťané napomínají se k trojí věci. Jedno, aby se 36—37 Ale ... uzřím] A on vece jim: »Neuzřím-li K — 37 jim] vyn. PNT — Jediné leč N — Leč uzřím] Neuzřím-li PC — bodení KPCNTO — 38 hřebíkóv K — ga vpustím ... hřebův vyn. B, a nevčiním (nevpustím PC)-li prstu mého (svého P) v místo hřebíkóv (hřebuov PC) KPC — 39 včiním] nevpustím-li K, nevložím-li P, nevztáhnu-li C. vložím O — ruky mé (své P) KP, rukau mau C — svau O — do boku T — 40 biechu T — jeho] vyn. NT — 41 I] vyn KPN — 42 u prostředku NT — učedlníkuov] učedlníkóv svých KC, vyn. P, jich TN, nich O — 43 vetce] dí P, řekl CNO — 44 k] vyn. KPCNTO — Vpusť ... [ijsem a] vyn. O — Vpusť] Vnes K — svůj CT — sem KPCNT — 45 ztáhni KPCNTO — ruce své C — tvú] vyn. PT, svau NO — a vlož] vyn. PNT, a pusť K, a vpusť C, a vlož ji O — do boku mého PNT — 46 nechtěj býti] nebejvej C, nebudiž O — nevěrný P — ale věrný] vyn. O — 47 i vetce] a řekl CN, vyn. O — jemu] vyn. PNTO — muoj si ty K — 48 Řekl K, I řekl PCNT, I dí O — 49 blahoslavení jsau O — 50 Mnohé N — i jiná PT, i jiné N — znamení] divy N — činil KONTO 51 svých] vyn. O — 52 kteříž N, kteréž C — napsáni N, napsána T, psány C — 53 tyto věci psány] tato psána (napsána PT) sau KPT, tito napsáni sau N, toto jest napsáno O — psány sau C — Ježíš Kristus PCNTO — 54 54 život věčný OC — ve jméno jeho] vyn. C, skrze něho. Vejklad O — 55 jeho. Výklad (+ na to svaté čtení T) PNT — 56 Dnes .. . napomínají se] Nejmilejší křesťané! Dnešní svaté evangelium (čtení 0) napomíná nás SO — Dnešního dne N — již] vyn. CU — ke trojí
Strana 711
711 radovali v svém milém Bohu, a to proto, že jsme již bóhdá vy- kúpeni z pekla a vysvobozeni z věčné smrti a z moci dábelské, §z jeho hrdla sme vytrženi, a to skrze Kumučení a smrt 60 nevinnú našeho milého Pána Ježíše. KI v tom se a z toho se máme veseliti, neb dí svatý Pavel: »Nedaj mi toho Buoh, bych já se kde jinde těšil a radoval, jediné v umučení Pána našeho Ježíše Krista!« Druhé se máme z toho radovati, že jsme již smířeni z Bohem 6i5 Otcem, «a netoliko s Bohem Otcem, ale i s anjely nebeskými, s těmi duchy drahými. Nebo netoliko jest lidské pokolení bylo upadlo v hněv a v nepřízen z Bohem, Kže sme všichni byli v hněvu božím hrozném, ale byli sme v nepřízni i s svatými anjely, a u to B 243 proto, že jsme byli na to a k tomu stvořeni, aby námi byl 70 napraven pád andělský)). A když jest člověk zhřešil a přikázaní boží přestúpil, všecko to byl potratil, že nižádný, by nevím co činil, nemohl přijíti do nebe, až Pán drahý, Ježíš, přišed smířil nás s svým milým Otcem i s anjely svatými, že námi bóhdá bude jich pád PRNTSO „ Jedno Nejprvé 80 — abychom SO 57 a to] vyn. O — bóhdá] vyn. PSO. Pár (vyn. U) Bůh dal RU), děkujíce milému Bohu C, děkujíc boží velebnosti N 58 pekla] pekla horaucího K, pekla v svém milém Bohu RU. vězení ďáblova C, pekla a věčného zatracení N — vysvobozeni] vyn. K z věčné] od věčné 80, z ostnu věčné N — 58—60 a z moci .. . milého] skrze umučení Páně a smrt nevinnau Pána našeho S0 — 59 z jeho ... vytrženis vyn. Bem Sumučení a vyn. B — smrt jeho RU — 60 Ježíše (vyn. U) Krista RTUSO, Ježíše [a ne skrze samau víru] K — I v tom se a e vyn. B - I vyn. PRNTU — 60—63 I v tom ... Krista«] vyn. SO 61 veseliti a radovati N — neba U — mi] vyn. R — 62 gjá... jediné se chtěl v včesem (ps. jjem!) jiném těšiti, než B —- kde jinde v čem jiném N našcho] vyn. PTR— 63 Krista!« [Samověrci se jen v samé víře těší, praví, že je sama spasí K 64 z toho] vyn. SO již vyn. O, bóhdá S, již bóhdá KT, již, děkujíc Pánu Bohu C, již z milosti boží N Bohem Otcem] ním SO — 65 a ne- toliko ... ale » vyn. BU 66 drahými] čistými SO — 67 padlo O — 67- 68 a v nepřízen ... nepřízni i Bohu (Boha O) Otci (Otce O), ale i v nepřízeň SOže sme ... v nepřízni i ale B — 67 byli zůstávali N — 68 ale byli sme] a RU 69 že] neb S0 — sme všichni NT — na to] proto (vyn. U) na ten konec RU — na to a vyn. SO nám(!)BT byli(!)C — 69 70 byli pádové anjelští napraveni B 70 A Ale U, Neb SO — člověk] Adam O — 71 boží vyn. S — 71 72 by nevím ... nemohl] nevěděl, co by měl činiti, aby mohl S, nevěděl, kterak by měl O — 71 nevím] nevědě P, z ne- vědomí (!) N 72 drahý vyn. C, milý, drahý O - Ježíš vyn. SO — přišel ROUSO — svým vyn. C — 73 milým] vyn. S, Bohem CO — Otcem drahejm 61 Podle Gal. 6, 11 —
711 radovali v svém milém Bohu, a to proto, že jsme již bóhdá vy- kúpeni z pekla a vysvobozeni z věčné smrti a z moci dábelské, §z jeho hrdla sme vytrženi, a to skrze Kumučení a smrt 60 nevinnú našeho milého Pána Ježíše. KI v tom se a z toho se máme veseliti, neb dí svatý Pavel: »Nedaj mi toho Buoh, bych já se kde jinde těšil a radoval, jediné v umučení Pána našeho Ježíše Krista!« Druhé se máme z toho radovati, že jsme již smířeni z Bohem 6i5 Otcem, «a netoliko s Bohem Otcem, ale i s anjely nebeskými, s těmi duchy drahými. Nebo netoliko jest lidské pokolení bylo upadlo v hněv a v nepřízen z Bohem, Kže sme všichni byli v hněvu božím hrozném, ale byli sme v nepřízni i s svatými anjely, a u to B 243 proto, že jsme byli na to a k tomu stvořeni, aby námi byl 70 napraven pád andělský)). A když jest člověk zhřešil a přikázaní boží přestúpil, všecko to byl potratil, že nižádný, by nevím co činil, nemohl přijíti do nebe, až Pán drahý, Ježíš, přišed smířil nás s svým milým Otcem i s anjely svatými, že námi bóhdá bude jich pád PRNTSO „ Jedno Nejprvé 80 — abychom SO 57 a to] vyn. O — bóhdá] vyn. PSO. Pár (vyn. U) Bůh dal RU), děkujíce milému Bohu C, děkujíc boží velebnosti N 58 pekla] pekla horaucího K, pekla v svém milém Bohu RU. vězení ďáblova C, pekla a věčného zatracení N — vysvobozeni] vyn. K z věčné] od věčné 80, z ostnu věčné N — 58—60 a z moci .. . milého] skrze umučení Páně a smrt nevinnau Pána našeho S0 — 59 z jeho ... vytrženis vyn. Bem Sumučení a vyn. B — smrt jeho RU — 60 Ježíše (vyn. U) Krista RTUSO, Ježíše [a ne skrze samau víru] K — I v tom se a e vyn. B - I vyn. PRNTU — 60—63 I v tom ... Krista«] vyn. SO 61 veseliti a radovati N — neba U — mi] vyn. R — 62 gjá... jediné se chtěl v včesem (ps. jjem!) jiném těšiti, než B —- kde jinde v čem jiném N našcho] vyn. PTR— 63 Krista!« [Samověrci se jen v samé víře těší, praví, že je sama spasí K 64 z toho] vyn. SO již vyn. O, bóhdá S, již bóhdá KT, již, děkujíc Pánu Bohu C, již z milosti boží N Bohem Otcem] ním SO — 65 a ne- toliko ... ale » vyn. BU 66 drahými] čistými SO — 67 padlo O — 67- 68 a v nepřízen ... nepřízni i Bohu (Boha O) Otci (Otce O), ale i v nepřízeň SOže sme ... v nepřízni i ale B — 67 byli zůstávali N — 68 ale byli sme] a RU 69 že] neb S0 — sme všichni NT — na to] proto (vyn. U) na ten konec RU — na to a vyn. SO nám(!)BT byli(!)C — 69 70 byli pádové anjelští napraveni B 70 A Ale U, Neb SO — člověk] Adam O — 71 boží vyn. S — 71 72 by nevím ... nemohl] nevěděl, co by měl činiti, aby mohl S, nevěděl, kterak by měl O — 71 nevím] nevědě P, z ne- vědomí (!) N 72 drahý vyn. C, milý, drahý O - Ježíš vyn. SO — přišel ROUSO — svým vyn. C — 73 milým] vyn. S, Bohem CO — Otcem drahejm 61 Podle Gal. 6, 11 —
Strana 712
712 napraven a ti kuorové, z nichž jsú ďáblové vypadli, námi budú] 75 naplněni. KÓ, radujme se, milí křesťané, máme zajisté z čeho! Neb, jakož dí svatý Pavel, když jsme byli ještě nepřátelé boží, smířeni jsme skrze krev Syna jeho. [Ej, radujmež se!] Třetí se máme radovati z toho, že, které sme vedli skutky pokání svatého, že jsú přijati před milým Bohem a že tudy nabyli 80 jsme odpuštění všem našim hříchóm a že Kjsme již tudy ukojili hněv Kmilého) Boha [Otce] jako milú a libú obětí. A čtvrté, že jsme bóhdá v naději hodně jedli jeho drahé tělo a pili krev svatú a tudy že jsme se s ním spojili zde v milosti a potom Kbóhdá dojdeme onoho spojení Kvěčného, kdežto budem s ním 85 spojeni, a takového dosáhneme ubezpečení, že nikda) na věky věkóv nebudem moci býti odlúčeni od něho, a jakož jest on C — anděly jeho K, anjely nebeskými a T — že již SO — námi] nám(!) T, jest to U — bóhdá] vyn. P, Bůh dal RU, dá to Pán Bůh N, věříme C — bude] jest R — jich] jejich C, ten SO — 74 napravil U — vypadli] vyn.(!) C — námi] vyn. S — [budú] vyn. KPRNTU, bude SO — 75 naplněn SO — «... z čeho!) vyn. B — Ó] Ej PCNTU, Aj R, Protož my O, vyn. S — křesťané, nebo SO — máme se U — zajisté] vyn. SO — z čeho radovati U — 76 Neb] A U — jakož... Pavel] vyn. S0 — jakož vyn. U — Pavel, že U — když jsme byli] jsauce my O — ještě] vyn. PNTUSO — 77 smířeni již O — sme s ním S0 — skrze smrt a C — [Ej, radujmež se!) vyn. KPRCNTUSO — 78 Třetí] A také S0 — radovati a veseliti N — z toho] vyn. S, z čeho O — které] vyn. SO — 78—79 které... Bohem] co sme činili, svaté pokání, že to ráčil přijíti U — 78 sme» byli(!) B — vedli dobré SO — 79 že jsú... Bohem] vyn. SO — že] vyn. R — jsú] (Bůh dá K, sau bóhdá T, sau, věříme v naději boží C, sau z milosti boží N — před... Bohem] od milého Boha N — a že] také věříme, že z milosti boží C — že bóhdá KT, že již NO — 80 všem] vyn. CNSO — našim] našich N, vyn. S0 — hříchův N — že ... již] vyn. SO — jsme vyn. BK — tudy] bóhdá tudy K, bóhdá T, vyn. PN — ukojili] ukrotili UO — 81 «milého» vyn. BCUO — Boha] boží C — [Otce] vyn. KPRCNTUS — a libú] vyn. O — 81—82 čtvrté ... bóhdá tak sme SO — 82 bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá R, dal Pán Bůh N — bóhdá v naději] v naději boží věříme C — hodně vyn. U — 82—83«jedli ... svatú» požívali těla a krve Pána Ježíše B — 82 drahé] svaté S0 — pili sme R — krev jeho PRONTUSO — 83 svatú drahú PTSO - a tudy ... milosti vyn. SO — potom s ním O — 84 «bóhdá ... onoho čakáme B — bóhdá] vyn. P, věříme, že, dá nám Pán Bůh C — onoho vyn. SO — spojení] spojení s ním S, spasení O — 84—85 Kvěčného .. . nikda u věčné slávě tak bezpečného, že B, věčného, že žádná muka S0 — věčného .. . spojeni] vyn. C — 85 takového] také RU — 86 Kvěkóv vyn. BU — nebudem 76 Řím. 5, 10 —
712 napraven a ti kuorové, z nichž jsú ďáblové vypadli, námi budú] 75 naplněni. KÓ, radujme se, milí křesťané, máme zajisté z čeho! Neb, jakož dí svatý Pavel, když jsme byli ještě nepřátelé boží, smířeni jsme skrze krev Syna jeho. [Ej, radujmež se!] Třetí se máme radovati z toho, že, které sme vedli skutky pokání svatého, že jsú přijati před milým Bohem a že tudy nabyli 80 jsme odpuštění všem našim hříchóm a že Kjsme již tudy ukojili hněv Kmilého) Boha [Otce] jako milú a libú obětí. A čtvrté, že jsme bóhdá v naději hodně jedli jeho drahé tělo a pili krev svatú a tudy že jsme se s ním spojili zde v milosti a potom Kbóhdá dojdeme onoho spojení Kvěčného, kdežto budem s ním 85 spojeni, a takového dosáhneme ubezpečení, že nikda) na věky věkóv nebudem moci býti odlúčeni od něho, a jakož jest on C — anděly jeho K, anjely nebeskými a T — že již SO — námi] nám(!) T, jest to U — bóhdá] vyn. P, Bůh dal RU, dá to Pán Bůh N, věříme C — bude] jest R — jich] jejich C, ten SO — 74 napravil U — vypadli] vyn.(!) C — námi] vyn. S — [budú] vyn. KPRNTU, bude SO — 75 naplněn SO — «... z čeho!) vyn. B — Ó] Ej PCNTU, Aj R, Protož my O, vyn. S — křesťané, nebo SO — máme se U — zajisté] vyn. SO — z čeho radovati U — 76 Neb] A U — jakož... Pavel] vyn. S0 — jakož vyn. U — Pavel, že U — když jsme byli] jsauce my O — ještě] vyn. PNTUSO — 77 smířeni již O — sme s ním S0 — skrze smrt a C — [Ej, radujmež se!) vyn. KPRCNTUSO — 78 Třetí] A také S0 — radovati a veseliti N — z toho] vyn. S, z čeho O — které] vyn. SO — 78—79 které... Bohem] co sme činili, svaté pokání, že to ráčil přijíti U — 78 sme» byli(!) B — vedli dobré SO — 79 že jsú... Bohem] vyn. SO — že] vyn. R — jsú] (Bůh dá K, sau bóhdá T, sau, věříme v naději boží C, sau z milosti boží N — před... Bohem] od milého Boha N — a že] také věříme, že z milosti boží C — že bóhdá KT, že již NO — 80 všem] vyn. CNSO — našim] našich N, vyn. S0 — hříchův N — že ... již] vyn. SO — jsme vyn. BK — tudy] bóhdá tudy K, bóhdá T, vyn. PN — ukojili] ukrotili UO — 81 «milého» vyn. BCUO — Boha] boží C — [Otce] vyn. KPRCNTUS — a libú] vyn. O — 81—82 čtvrté ... bóhdá tak sme SO — 82 bóhdá] vyn. P, Pán Bůh dá R, dal Pán Bůh N — bóhdá v naději] v naději boží věříme C — hodně vyn. U — 82—83«jedli ... svatú» požívali těla a krve Pána Ježíše B — 82 drahé] svaté S0 — pili sme R — krev jeho PRONTUSO — 83 svatú drahú PTSO - a tudy ... milosti vyn. SO — potom s ním O — 84 «bóhdá ... onoho čakáme B — bóhdá] vyn. P, věříme, že, dá nám Pán Bůh C — onoho vyn. SO — spojení] spojení s ním S, spasení O — 84—85 Kvěčného .. . nikda u věčné slávě tak bezpečného, že B, věčného, že žádná muka S0 — věčného .. . spojeni] vyn. C — 85 takového] také RU — 86 Kvěkóv vyn. BU — nebudem 76 Řím. 5, 10 —
Strana 713
713 vstal v tom oslavném těle, kteréž jsme my «jedli bóhdá hodně), že také mocí toho drahého těla oslavení dosáhnú naše [smrtedlná těla a zbudau vší smrtedlnosti, vší hrubosti, vší těžkosti, 90 Kvší škaredosti, ale budau nápodobna učiněna jeho drahému tělu, že budau náramně krásná, ušlechtilá, lepá, že, když pomyslí, tisíce mil ihned okamžení bude). [Jakož dí svatý Jan v kanonice: »Najmilejší! Nyní synové boží jsme, ale ještě se neokázalo, co budeme. Víme pak, že, když 95 se okáže, podobni budem jemu.«] Ej, radujmež se, Kmáme z čeho, a děkujme tomu drahému Pánu, co jest nám dobrého učinil! To pako teprv právě poznáme a ohledáme, až se tam buohdá s naším milým) Pánem shledáme, s naším bratrem, s naším přítelem. Buoh daj, abychom se aspoň tomu naučili, abychom ho PRNT — nebudem ... něho] nebude nás moci odlaučiti od lásky boží SO mod něho] jeho KC, vyn. PRNTU — 87 tom] tomto C, vyn. O — osla- veném KPCNTUSO — kteréhož N — my] vyn. RU — «jedli .. . hodně) přijímali B, požívali hodně N bóhdá] děkujíce Bohu C, vyn. PRUSO — 88 že také mocí] skrze moc SO — také budeme RU — toho] vyn. R — 88— 89 oslavení ... zbudau] zbudeme S0 — 88 oslavně KU, oslaveně R — do- sáhneme anebo C, dosáhnauti a U — [smrtedlná] vyn. KPRONTU — 89 a] vyn. V — a zbudau] až budau C — pozbudau N — všíš a B, vyn. S0 — vší a S, vyn. O — těžkosti] tesknosti CU — 90 Kvšíp i B, i vší SO — škaredosti zbavena C — ale] a U, ale naše těla SO — nápodobně C z nápodobna učiněna] nápodobněna P — učiněna] vyn. SO — drahému a velebnému N 91 «že budau náramně vyn. B — 91—92 Klepá... budepe a zbudau vší smrtedlnosti a budau čilá, že, kde jediné pomyslí, tu se hned v okamžení octne B — 91 lepá, rychlá N, lepá a čerstvá U — když jakž SO, když člověk K — 92 pomyslíme O — tisíc U — tisíce mil) vyn. SO — mil tu K, mil že U — ihned tam C — v okamžení S0, okamžení tu N .- bude tisíc mil uběhnau SO, se tam octne U — 93 95 [Jakož ... jemu] vyn. KPRONTUSO — 95—96 Ej ... učinil!] vyn. SO 95 Aj RN - radujmež] se, milí křesťané P — «máme z čeho) vyn. B — máme jistě N — z čeho zajisté C — 96 milému, drahému KRC — Pánu Ježíšovi KRCU — učinil] zjednati ráčil KPCNT, ráčil učiniti a zjednati RU—To pak) A to B — 97 teprv] teprva tam N, všeckno SO v právě] v pravdě U — uhlédáme NTSO, shledáme RU — Kaž» když B0 — až... buohdá dá-li Pán Bůh C — «buohdá vyn. BN, dá-li Buoh P — 98 s «našim ... Pánem vyn. NSO — naším milým), tím drahým B—98- 100 naším bratrem ... dobrodíní našimi bratřími, s našimi přátely B, naším milým Pánem, bratrem a přítelem SO — 98 milým bratrem PNU — s naším přítelem] vyn. N — 99 milým přítelem C Buoh dají vyn. RU, Dejž nám to Pán Bůh N, Ó, dejž nám to milý, 93 1. Jan 3, 2
713 vstal v tom oslavném těle, kteréž jsme my «jedli bóhdá hodně), že také mocí toho drahého těla oslavení dosáhnú naše [smrtedlná těla a zbudau vší smrtedlnosti, vší hrubosti, vší těžkosti, 90 Kvší škaredosti, ale budau nápodobna učiněna jeho drahému tělu, že budau náramně krásná, ušlechtilá, lepá, že, když pomyslí, tisíce mil ihned okamžení bude). [Jakož dí svatý Jan v kanonice: »Najmilejší! Nyní synové boží jsme, ale ještě se neokázalo, co budeme. Víme pak, že, když 95 se okáže, podobni budem jemu.«] Ej, radujmež se, Kmáme z čeho, a děkujme tomu drahému Pánu, co jest nám dobrého učinil! To pako teprv právě poznáme a ohledáme, až se tam buohdá s naším milým) Pánem shledáme, s naším bratrem, s naším přítelem. Buoh daj, abychom se aspoň tomu naučili, abychom ho PRNT — nebudem ... něho] nebude nás moci odlaučiti od lásky boží SO mod něho] jeho KC, vyn. PRNTU — 87 tom] tomto C, vyn. O — osla- veném KPCNTUSO — kteréhož N — my] vyn. RU — «jedli .. . hodně) přijímali B, požívali hodně N bóhdá] děkujíce Bohu C, vyn. PRUSO — 88 že také mocí] skrze moc SO — také budeme RU — toho] vyn. R — 88— 89 oslavení ... zbudau] zbudeme S0 — 88 oslavně KU, oslaveně R — do- sáhneme anebo C, dosáhnauti a U — [smrtedlná] vyn. KPRONTU — 89 a] vyn. V — a zbudau] až budau C — pozbudau N — všíš a B, vyn. S0 — vší a S, vyn. O — těžkosti] tesknosti CU — 90 Kvšíp i B, i vší SO — škaredosti zbavena C — ale] a U, ale naše těla SO — nápodobně C z nápodobna učiněna] nápodobněna P — učiněna] vyn. SO — drahému a velebnému N 91 «že budau náramně vyn. B — 91—92 Klepá... budepe a zbudau vší smrtedlnosti a budau čilá, že, kde jediné pomyslí, tu se hned v okamžení octne B — 91 lepá, rychlá N, lepá a čerstvá U — když jakž SO, když člověk K — 92 pomyslíme O — tisíc U — tisíce mil) vyn. SO — mil tu K, mil že U — ihned tam C — v okamžení S0, okamžení tu N .- bude tisíc mil uběhnau SO, se tam octne U — 93 95 [Jakož ... jemu] vyn. KPRONTUSO — 95—96 Ej ... učinil!] vyn. SO 95 Aj RN - radujmež] se, milí křesťané P — «máme z čeho) vyn. B — máme jistě N — z čeho zajisté C — 96 milému, drahému KRC — Pánu Ježíšovi KRCU — učinil] zjednati ráčil KPCNT, ráčil učiniti a zjednati RU—To pak) A to B — 97 teprv] teprva tam N, všeckno SO v právě] v pravdě U — uhlédáme NTSO, shledáme RU — Kaž» když B0 — až... buohdá dá-li Pán Bůh C — «buohdá vyn. BN, dá-li Buoh P — 98 s «našim ... Pánem vyn. NSO — naším milým), tím drahým B—98- 100 naším bratrem ... dobrodíní našimi bratřími, s našimi přátely B, naším milým Pánem, bratrem a přítelem SO — 98 milým bratrem PNU — s naším přítelem] vyn. N — 99 milým přítelem C Buoh dají vyn. RU, Dejž nám to Pán Bůh N, Ó, dejž nám to milý, 93 1. Jan 3, 2
Strana 714
714 100 uměli vážiti to jeho dobrodíní!. A k tomu radování a k veselí napomíná se lid Ku verši, kdež se dnes na mši počíná, a hned v tom: »Veselte se a radujte se, spravedliví, v Pánu Bohu)!« Druhé napomíná se lid, aby měli dobré žádosti,! Ka to ihned B 244 na počátku mše, jenž se tak začíná: »Quasi modo geniti«, 105 »Ej, jakožto nyní porozená nemluvňátka, ale rozomní beze lsti mléka žádajte, [abyšte jím rostli k spasení]!« I dí: »Jako nyní porozená nemluvňátka«; to mluví pro čistotu, že jsú oni čisti, beze vší poškvrny hřícha: tak aby každý zachoval čistotu vedlé svého stavu. Ale dí: »Rozumní«; nebo dítě nerozumné, po- 110 dáš-li jemu zlatého a jablka, radšeť jablko vezme než zlatý, neb Knemá rozumu): též právě lidé aby sobě více vážili [lidé] nebeské věci než tyto zemské, «časné, minulé. Nebo jako jablko jest malá drahý Pán Bůh T — aspoň vyn. U — tomu a jemu U — naučili] poraučeli U — 100 to, ta N — nesmírná dobrodíní N — 100—102 A k tomu... Bohu!«] vyn. SO — 101—102 u verši... Veselte se a v tom verši, kterýž zpívá na mši B — 101 ku verši... tom] hned nejprv v tom, když se dnes mše začíná takto (a ta jest U), řeč svatého Davida RU, u verši, kterýž se dnešního dne na mši svaté počíná N — dnes] vyn. C — na mši mše KC — v tom [praví] K, v tom verši C — 102 «Pánu BohuHospodinu B — 103 Druhé ... aby] Tak nás napomíná, abychom 80 — měl T — Ka to ihned vyn. B, jakož hned SO — 104 mše svaté N, mše svatá S0 — jenž vyn. BSO — tak] takto C, vyn. SO — začínala O - »Quasi... geniti«] vyn. KPONTUSO — 105 Ej] Aj RN, vyn. SO — urozená R, zrozená U — 105—106 nemluvňátka .. . k spasení!] mlaďátka (a to mluví pro čistotu, že sau ona čistá), ale rozumní, totiž bez lsti, požádejte mléka U — 105— 107 ale rozomní ... nemluvňátka] vyn.(!) N — 105 ale rozomní] vyn. SO — rozumná P, rozumu(!) R — 106 žádajte] požádajte KRSO, požádáte T, požívejte C — [abyšte .. . k spasení] vyn. KPRCTSO — 106—107 I di... nemluvňátka«] vyn. SO — 106 nyní] vyn. T — 107 urozená R, zrozená U nemluvňátka] nemluvňátka anebo děťátka K, děťátka PC — to mluví pro čistotu] vyn. U — mluví] míní anebo mluví C, dí S0 — oni] děti K, ona SO — čistá SO — 108 beze vší] bez SO — 108—120 tak aby . . . slibucj!] Jablko jest malá věc proti zlatému kroši, a podáš-li ho dítěti, radějí sáhne k jabku nežli k (+ tomu O) kroši: tak i my máme žádati oněch věcí nebeských, nebo jsau lepší nežli tyto časné a pomíjející SO — 108 čistotu] čistého(!) R, se U — podlé U — 109 stavu a povolání C — ale] a RU — Kdí vyn. B — nebo dítě] dítě zajisté N — dítě jest KC — dítěti nerozumnému RU — 110 a] anebo U — jabko U — 111 nemá rozumu tomu nerozumí B — též] takéž KPRTU, tak CN — [lidé] vyn. KPRCNTU — 112 věci] věci 102 Ž. 33, 1; 97, 12 — 104 1. Petr 2, 2 —
714 100 uměli vážiti to jeho dobrodíní!. A k tomu radování a k veselí napomíná se lid Ku verši, kdež se dnes na mši počíná, a hned v tom: »Veselte se a radujte se, spravedliví, v Pánu Bohu)!« Druhé napomíná se lid, aby měli dobré žádosti,! Ka to ihned B 244 na počátku mše, jenž se tak začíná: »Quasi modo geniti«, 105 »Ej, jakožto nyní porozená nemluvňátka, ale rozomní beze lsti mléka žádajte, [abyšte jím rostli k spasení]!« I dí: »Jako nyní porozená nemluvňátka«; to mluví pro čistotu, že jsú oni čisti, beze vší poškvrny hřícha: tak aby každý zachoval čistotu vedlé svého stavu. Ale dí: »Rozumní«; nebo dítě nerozumné, po- 110 dáš-li jemu zlatého a jablka, radšeť jablko vezme než zlatý, neb Knemá rozumu): též právě lidé aby sobě více vážili [lidé] nebeské věci než tyto zemské, «časné, minulé. Nebo jako jablko jest malá drahý Pán Bůh T — aspoň vyn. U — tomu a jemu U — naučili] poraučeli U — 100 to, ta N — nesmírná dobrodíní N — 100—102 A k tomu... Bohu!«] vyn. SO — 101—102 u verši... Veselte se a v tom verši, kterýž zpívá na mši B — 101 ku verši... tom] hned nejprv v tom, když se dnes mše začíná takto (a ta jest U), řeč svatého Davida RU, u verši, kterýž se dnešního dne na mši svaté počíná N — dnes] vyn. C — na mši mše KC — v tom [praví] K, v tom verši C — 102 «Pánu BohuHospodinu B — 103 Druhé ... aby] Tak nás napomíná, abychom 80 — měl T — Ka to ihned vyn. B, jakož hned SO — 104 mše svaté N, mše svatá S0 — jenž vyn. BSO — tak] takto C, vyn. SO — začínala O - »Quasi... geniti«] vyn. KPONTUSO — 105 Ej] Aj RN, vyn. SO — urozená R, zrozená U — 105—106 nemluvňátka .. . k spasení!] mlaďátka (a to mluví pro čistotu, že sau ona čistá), ale rozumní, totiž bez lsti, požádejte mléka U — 105— 107 ale rozomní ... nemluvňátka] vyn.(!) N — 105 ale rozomní] vyn. SO — rozumná P, rozumu(!) R — 106 žádajte] požádajte KRSO, požádáte T, požívejte C — [abyšte .. . k spasení] vyn. KPRCTSO — 106—107 I di... nemluvňátka«] vyn. SO — 106 nyní] vyn. T — 107 urozená R, zrozená U nemluvňátka] nemluvňátka anebo děťátka K, děťátka PC — to mluví pro čistotu] vyn. U — mluví] míní anebo mluví C, dí S0 — oni] děti K, ona SO — čistá SO — 108 beze vší] bez SO — 108—120 tak aby . . . slibucj!] Jablko jest malá věc proti zlatému kroši, a podáš-li ho dítěti, radějí sáhne k jabku nežli k (+ tomu O) kroši: tak i my máme žádati oněch věcí nebeských, nebo jsau lepší nežli tyto časné a pomíjející SO — 108 čistotu] čistého(!) R, se U — podlé U — 109 stavu a povolání C — ale] a RU — Kdí vyn. B — nebo dítě] dítě zajisté N — dítě jest KC — dítěti nerozumnému RU — 110 a] anebo U — jabko U — 111 nemá rozumu tomu nerozumí B — též] takéž KPRTU, tak CN — [lidé] vyn. KPRCNTU — 112 věci] věci 102 Ž. 33, 1; 97, 12 — 104 1. Petr 2, 2 —
Strana 715
715 věc proti zlatému, ještě f jest menší věc tyto časné věci proti oněm věcem nebeským, věčným; protož aby tam žádali, tam myslili, 115 tam vždycky taužili. A dí: »Beze lsti«, aby, jako dítky žádné lsti neumějí, ale upřímě, tak aby žádné lsti do křesťana nebylo k svému- bližnímu, jeden druhého nehleděl zklamati o jeden «haléř», nehleděl jeden druhého podtrhnúti ani v skutku ani v řeči, než právě, upřímě, beze lsti. Tak-li jest do vás? Ano, 120 slibuoj! Dí dále: »Požádajtež mléka!« Kteréhož to mléka velé žádati? Těla a krve drahého Pána našeho Ježíše Krista, jenž požívajíc ho hodně budeme moci ruosti v dokonalého muže. A velí žádati, a to proto, ač někteří lidé již nemohú tak často přijímati posvátně pro rozličné příčiny, ono manželé, Kono) 125 jiní, ješto nemohú tak často přijímati), ale aby žádost ta dobrá vždy v nich zuostala), aby na každý den srdečně požádal, když přijdeš na Ktop slovo: »Chléb náš veždajší daj věčné PNT, království U — tyto toto U — 112— 115 «časné ... taužili jenž jsú proti zemským jako zlato proti hubenému jablku B — 112 tělesné, časné N — minulé věci U — Nebo jako] Jako zajisté N — 113 zlatému v drahosti a v ceně C 113—114 ještě ť... věčným tak lidé pro časné věci opauštějí věčnau radost U — 113 ještě t jest] jistě, že ještě C — 114 věcem vyn. PRONT — věčným] vyn. PRNT — tam žádali] žádali U — 115 aby, jako] jako U — dítky, ješto K — 116 nemají ani umějí K, nemají PNT — upřímě se mají K, upřími P, upřímně R, upřímni sau N, upřímni T — křesťanů U — 117 svémus jeho B — bližnímu, aby C — «ne- hleděl zklamati nezklamati BU — 117 118 nehleděl... haléř] vyn. C 118 peníz B — 118 121 «nehleděl... žádati? v ničemž nepod- trhovati, ani v řeči ani v skutku. A d: »mléka žádajte!« Kterého? B — 118 nehleděl] vyn. RU — druhého podtrhnúti] vyn. U — 119 upřímně RONTU — do vás] to do nás C — Ano, slibuoj! Jedenkaždej považ sám u sebe C — Ano] ÚPT, Au N, vyn. RU — 120 slibuj za to RU — Dí dále] A jakož dí S0 Dí Ale dí R. A praví N dále vyn. U — Žádejte N — 120—121 Kteréhož ... žádati?] To proto veli, abychom my žádali 80 — 120 to] tu C — velí] měli U — 121 Těla] Nic jiného tu nemíní, než toliko těla C — drahé S0«Pána našeho vyn. B, Pána CUO Krista, jenž jehož B 122—123 jenž ... žádati] vyn. SO — 122 ho hodně) vyn. B, hodně CU — moci] vyn. U — dokonalého člověka a U — 123 a to] vyn. KPCNT proto míti máme ( že 0) S0 — již vyn. USO — 124—125 ono manželé . . . jiní] vyn. SO 124 manželé] pro manželství RU — 124— 125 ono ... přijímati) a jiné U — 124 gono ale B — 125 ješto... přijímati vyn. B ta] vyn. P — 126 zuostala) trvala B, zůstávala N, mohla zůstati S0 — protož aby O — den vždy C — «srdečně štědré- ho(!) B — 127 žádal S0 — «to ono B, ta O — slova O - nad náš v R pozdější přípisek: nadpodstatný — veždajší] nadpodstatný
715 věc proti zlatému, ještě f jest menší věc tyto časné věci proti oněm věcem nebeským, věčným; protož aby tam žádali, tam myslili, 115 tam vždycky taužili. A dí: »Beze lsti«, aby, jako dítky žádné lsti neumějí, ale upřímě, tak aby žádné lsti do křesťana nebylo k svému- bližnímu, jeden druhého nehleděl zklamati o jeden «haléř», nehleděl jeden druhého podtrhnúti ani v skutku ani v řeči, než právě, upřímě, beze lsti. Tak-li jest do vás? Ano, 120 slibuoj! Dí dále: »Požádajtež mléka!« Kteréhož to mléka velé žádati? Těla a krve drahého Pána našeho Ježíše Krista, jenž požívajíc ho hodně budeme moci ruosti v dokonalého muže. A velí žádati, a to proto, ač někteří lidé již nemohú tak často přijímati posvátně pro rozličné příčiny, ono manželé, Kono) 125 jiní, ješto nemohú tak často přijímati), ale aby žádost ta dobrá vždy v nich zuostala), aby na každý den srdečně požádal, když přijdeš na Ktop slovo: »Chléb náš veždajší daj věčné PNT, království U — tyto toto U — 112— 115 «časné ... taužili jenž jsú proti zemským jako zlato proti hubenému jablku B — 112 tělesné, časné N — minulé věci U — Nebo jako] Jako zajisté N — 113 zlatému v drahosti a v ceně C 113—114 ještě ť... věčným tak lidé pro časné věci opauštějí věčnau radost U — 113 ještě t jest] jistě, že ještě C — 114 věcem vyn. PRONT — věčným] vyn. PRNT — tam žádali] žádali U — 115 aby, jako] jako U — dítky, ješto K — 116 nemají ani umějí K, nemají PNT — upřímě se mají K, upřími P, upřímně R, upřímni sau N, upřímni T — křesťanů U — 117 svémus jeho B — bližnímu, aby C — «ne- hleděl zklamati nezklamati BU — 117 118 nehleděl... haléř] vyn. C 118 peníz B — 118 121 «nehleděl... žádati? v ničemž nepod- trhovati, ani v řeči ani v skutku. A d: »mléka žádajte!« Kterého? B — 118 nehleděl] vyn. RU — druhého podtrhnúti] vyn. U — 119 upřímně RONTU — do vás] to do nás C — Ano, slibuoj! Jedenkaždej považ sám u sebe C — Ano] ÚPT, Au N, vyn. RU — 120 slibuj za to RU — Dí dále] A jakož dí S0 Dí Ale dí R. A praví N dále vyn. U — Žádejte N — 120—121 Kteréhož ... žádati?] To proto veli, abychom my žádali 80 — 120 to] tu C — velí] měli U — 121 Těla] Nic jiného tu nemíní, než toliko těla C — drahé S0«Pána našeho vyn. B, Pána CUO Krista, jenž jehož B 122—123 jenž ... žádati] vyn. SO — 122 ho hodně) vyn. B, hodně CU — moci] vyn. U — dokonalého člověka a U — 123 a to] vyn. KPCNT proto míti máme ( že 0) S0 — již vyn. USO — 124—125 ono manželé . . . jiní] vyn. SO 124 manželé] pro manželství RU — 124— 125 ono ... přijímati) a jiné U — 124 gono ale B — 125 ješto... přijímati vyn. B ta] vyn. P — 126 zuostala) trvala B, zůstávala N, mohla zůstati S0 — protož aby O — den vždy C — «srdečně štědré- ho(!) B — 127 žádal S0 — «to ono B, ta O — slova O - nad náš v R pozdější přípisek: nadpodstatný — veždajší] nadpodstatný
Strana 716
716 nám dnes«, aby účasten byl těch, kteříž budú hodně přijímati, kněží a jiných, ješto se k tomu připravují a zpuosobují. Tak 130 má býti. Ale tento lid na to i nepomyslí, [o čem se tuto vypravuje]. A, běda bude! Třetí se k tomu lid napomíná, aby v dobrém počatém stáli a trvali až do smrti, a čehož jsú dobrého bóhdá v naději nabyli, aby s pilnosti ostříhali, aby toho nepostratili. Nebo, jakož 135 nyní tohoto času již všeckny věci se pučí, krostau z země) — tráva, kvítí na zemi i na dříví již se okazuje —, tak i v člověku krev se nyní rozmáhá, bauří se, hrá; a z toho tělo hotovo ke zlému, ano žádosti zlé, hanebné, chlipné, nečisté, smilné) prýští se z těla a ďábel, znamenaje to, i podpaluje, myšlení zlá 140 vmítá, Kvnuknutí dává, hledí toho, kudy by člověka zavedl a podtrhl Ka oklamal, aby člověk toho, což jest dobrého nabyl, aby toho zbaven byl a tudy aby dábel s sedmi horšími u B 245 duchy všel a tám obýval. I má sebe člověk náramně ostřiehati Spilně a modliti se milému Bohu často, aby [jemu] pomoc U, vezdejší i nadpodstatný O — 128 aby ... těch] a tak budeš aučasten O — budú] sau O — nejhodnějí N — přijímali O — 129 kněží a jiných) buď kněží nebo jiní N — kněží ... ješto] a S0 — jiní U — 129—130 a zpuosobují ... býti vyn. B, jakž má býti SO — 129 zpuosobují každého dne N — 130 má] by mělo C — 130—143 Ale ... obýval] a tak v dobrém (+ abyšte O) trvali a stáli (stálí byli O) až do smrti SO — 130 tento nynější RU — lid? Ba P — na to i nepomyslí] ba, ihned nepomní (nepomyslí T) na to NT — i] vyn. K, ba, ani ť C, ani U — [o čem... vypravuje] vyn. KPRCNTU — 131 KA ... bude! vyn. B — Ó N, Ach T — bude na věky T — 133 až] vyn. PRNTU — bóhdá] z milosti boží děkujíce Bohu C, vyn. PRNTU — v naději] vyn. RCU — 134 toho (to U) s pilností KCU — s pilností ... aby] vyn. T — neztratili B — 135 již] vyn. PCNT — rostau z země a obžívají B — 136 «na zemi... okazuje listí B — již vyn. RU — i] také (+ i RCU) KRCU — 137 velice rozmáhá N — pak tělo C - 138 Kano» vyn. B, an U — žádosti těla (tělesné N) PNT — «hanebné) vyn. B — «nečisté, smilné) vyn. B — 139 z těla] vyn. PNT — myšlení a C — 140 vmítá] umítá PC, uvodí U, vyn. U — Kvnuknutí dává vyn. B — kudy a kterak C — 141 a] vyn. KPT — podtrhl] podvedl U — « a okla- mal... což jest a čehož jest člověk B — toho] vyn. PNT, to U — dobrého věděl a U — 142 aby] vyn. RNU, aby tudy K — «toho ... dábel jej z(!) toho zbavil a potom B — 143 duchy ... tam) dábly vejda tu B — duchy] dušemi R — a] aby P — tam) tu RC — I má] A má ť také O — náramně pilen býti a sebe U — 144 pilně) vyn. BPU — 144—145 často.. Nebo] aby, což jest dobrého nabyl, toho zbaven nebyl a tudy († by O) dábel s jinými sedmi duchy horšími nevešel (tam vešel 0) a tam neobýval
716 nám dnes«, aby účasten byl těch, kteříž budú hodně přijímati, kněží a jiných, ješto se k tomu připravují a zpuosobují. Tak 130 má býti. Ale tento lid na to i nepomyslí, [o čem se tuto vypravuje]. A, běda bude! Třetí se k tomu lid napomíná, aby v dobrém počatém stáli a trvali až do smrti, a čehož jsú dobrého bóhdá v naději nabyli, aby s pilnosti ostříhali, aby toho nepostratili. Nebo, jakož 135 nyní tohoto času již všeckny věci se pučí, krostau z země) — tráva, kvítí na zemi i na dříví již se okazuje —, tak i v člověku krev se nyní rozmáhá, bauří se, hrá; a z toho tělo hotovo ke zlému, ano žádosti zlé, hanebné, chlipné, nečisté, smilné) prýští se z těla a ďábel, znamenaje to, i podpaluje, myšlení zlá 140 vmítá, Kvnuknutí dává, hledí toho, kudy by člověka zavedl a podtrhl Ka oklamal, aby člověk toho, což jest dobrého nabyl, aby toho zbaven byl a tudy aby dábel s sedmi horšími u B 245 duchy všel a tám obýval. I má sebe člověk náramně ostřiehati Spilně a modliti se milému Bohu často, aby [jemu] pomoc U, vezdejší i nadpodstatný O — 128 aby ... těch] a tak budeš aučasten O — budú] sau O — nejhodnějí N — přijímali O — 129 kněží a jiných) buď kněží nebo jiní N — kněží ... ješto] a S0 — jiní U — 129—130 a zpuosobují ... býti vyn. B, jakž má býti SO — 129 zpuosobují každého dne N — 130 má] by mělo C — 130—143 Ale ... obýval] a tak v dobrém (+ abyšte O) trvali a stáli (stálí byli O) až do smrti SO — 130 tento nynější RU — lid? Ba P — na to i nepomyslí] ba, ihned nepomní (nepomyslí T) na to NT — i] vyn. K, ba, ani ť C, ani U — [o čem... vypravuje] vyn. KPRCNTU — 131 KA ... bude! vyn. B — Ó N, Ach T — bude na věky T — 133 až] vyn. PRNTU — bóhdá] z milosti boží děkujíce Bohu C, vyn. PRNTU — v naději] vyn. RCU — 134 toho (to U) s pilností KCU — s pilností ... aby] vyn. T — neztratili B — 135 již] vyn. PCNT — rostau z země a obžívají B — 136 «na zemi... okazuje listí B — již vyn. RU — i] také (+ i RCU) KRCU — 137 velice rozmáhá N — pak tělo C - 138 Kano» vyn. B, an U — žádosti těla (tělesné N) PNT — «hanebné) vyn. B — «nečisté, smilné) vyn. B — 139 z těla] vyn. PNT — myšlení a C — 140 vmítá] umítá PC, uvodí U, vyn. U — Kvnuknutí dává vyn. B — kudy a kterak C — 141 a] vyn. KPT — podtrhl] podvedl U — « a okla- mal... což jest a čehož jest člověk B — toho] vyn. PNT, to U — dobrého věděl a U — 142 aby] vyn. RNU, aby tudy K — «toho ... dábel jej z(!) toho zbavil a potom B — 143 duchy ... tam) dábly vejda tu B — duchy] dušemi R — a] aby P — tam) tu RC — I má] A má ť také O — náramně pilen býti a sebe U — 144 pilně) vyn. BPU — 144—145 často.. Nebo] aby, což jest dobrého nabyl, toho zbaven nebyl a tudy († by O) dábel s jinými sedmi duchy horšími nevešel (tam vešel 0) a tam neobýval
Strana 717
717 145 dal k setrváni [v dobrém]. Nebo za to jest dnes modlitba na mši, aby milý Buoh dáti ráčil setrvání v dobrém, takto: »Ej, pro- síme, všemohúcí Bože, abychom my, jenž jsme slavnosti hodu velikonočního dočekali, dajž nám z tvé stědrosti, abychom to mravy, skutky i dobrým životem zachovali«. Dajž nám to, 150 Kdrahý, milý Pane Bože! I čtení dnešní svaté) toho dotýká, že jest drahý Pán Ježíše všel zavřenými dveřmi k učedlníkóm svým, shromáždě- ným pro strach židovský. Ale kterak se jest to mohlo státi, aby právě vzkříšené tělo mohlo Kvjíti a vstaupiti) skrze stěnu anebo 155 zed? O tom mluví svatý Rehoř v dnešním kázaní; dovodí toho, že jest to mohl učiniti drahý Pán. I dí na počátku toto čtení svaté, kterak po jeho vzkříšení pravé jeho tělo bylo jest, že zavře- nými dveřmi k učedlníkóm jest vjíti mohl. Ale nám potřebí jest věděti, že božský skutek, jestliže rozumem bude dosažen, tehdy (chtěl obývati 0) A SO — 144 [jemu] vyn. KPRCTU — pomoc svau C 145 dáti ráčil N — [v dobrém] vyn. KRONTU — Nebo] A U — 145—146 Nebo ... dobrém vyn. P — 145 za to] protož O — jest] byla SO — dnešního dne N — na mši] na mši svaté N, vyn. O — 146 aby ... dobrém vyn. B — milý, drahý Pán T — Ej] Aj RN, vyn. SO — prosíme ť tebe S0 — 147 my] mohli(!) RU — télo slavnosti O — 148 velikonočního] božího vskříšení radostně O — dočekati mohli O — dajž ... štědrosti] vyn. O — z] v U — své K — štědroty PCT — 149 to] ty U — i mravy i skutky C — skutkem U — i dobrým životem] dobrými O — dobrým] ctnostným N, vyn. U — 149—150 Dajž... Bože!] vyn. SO — 150 drahý vyn. B — 151 I] I dí(!) T, A protož O — «svaté) vyn. BS — drahý] vyn. CU — 152 Ježíš vyn. BO — vešel NO - svým milým U — 153 mohlo státi] stalo U — 154 «vjíti a vstaupiti projíti B — a] (nebo) K — 155 na dnešní kázaní O — dovodě R, dovodíc N — 156 mohl snadničko (snadně O) NO — 156—159 drahý ... věděti dí, kterak jest to mohlo býti, aby pravé tělo Kristovo vzkříšené vešlo k učedlníkóm zavřenými dveřmi. I dí B —156—161 drahý ... Rehoř] Nebo (vyn.S) dí, že (vyn. S) po vskříšení bylo jeho pravé tělo, ale (+ že O) duše pudí (pudila O) je, že mohlo vjíti zavřenými dveřmi. Ale (Alevšak O) nám není potřebí o tom více věděti, jak se to stalo, ale máme (+ tomu srdečně O) věřiti, že jest to božský skutek, aby nám odplaty neubylo SO 156 I] Protož) K — dí takto PONT — toto) tohoto R, vyn. U — 157 svaté] svaté (svatého R), že RU, svaté: »Pudí duši PONT — jeho] vyn. RONTU — pravé] vyn. U — jeho svaté U — tělo čilé (čerstvé U) a pronikavé RU — 158 mohlo PRCNTU — 159 že] vyn. PRNTU — před bude dosažen písař B omylem napsal slova, jež patří níže: lidským muož postižena býti. To svatý Rehoř. Nebo, kdyby člověk toho mohl dosáhnúti rozumem; zpozoro- vav svůj omyl, dal slova ta do závorky, škrtl je
717 145 dal k setrváni [v dobrém]. Nebo za to jest dnes modlitba na mši, aby milý Buoh dáti ráčil setrvání v dobrém, takto: »Ej, pro- síme, všemohúcí Bože, abychom my, jenž jsme slavnosti hodu velikonočního dočekali, dajž nám z tvé stědrosti, abychom to mravy, skutky i dobrým životem zachovali«. Dajž nám to, 150 Kdrahý, milý Pane Bože! I čtení dnešní svaté) toho dotýká, že jest drahý Pán Ježíše všel zavřenými dveřmi k učedlníkóm svým, shromáždě- ným pro strach židovský. Ale kterak se jest to mohlo státi, aby právě vzkříšené tělo mohlo Kvjíti a vstaupiti) skrze stěnu anebo 155 zed? O tom mluví svatý Rehoř v dnešním kázaní; dovodí toho, že jest to mohl učiniti drahý Pán. I dí na počátku toto čtení svaté, kterak po jeho vzkříšení pravé jeho tělo bylo jest, že zavře- nými dveřmi k učedlníkóm jest vjíti mohl. Ale nám potřebí jest věděti, že božský skutek, jestliže rozumem bude dosažen, tehdy (chtěl obývati 0) A SO — 144 [jemu] vyn. KPRCTU — pomoc svau C 145 dáti ráčil N — [v dobrém] vyn. KRONTU — Nebo] A U — 145—146 Nebo ... dobrém vyn. P — 145 za to] protož O — jest] byla SO — dnešního dne N — na mši] na mši svaté N, vyn. O — 146 aby ... dobrém vyn. B — milý, drahý Pán T — Ej] Aj RN, vyn. SO — prosíme ť tebe S0 — 147 my] mohli(!) RU — télo slavnosti O — 148 velikonočního] božího vskříšení radostně O — dočekati mohli O — dajž ... štědrosti] vyn. O — z] v U — své K — štědroty PCT — 149 to] ty U — i mravy i skutky C — skutkem U — i dobrým životem] dobrými O — dobrým] ctnostným N, vyn. U — 149—150 Dajž... Bože!] vyn. SO — 150 drahý vyn. B — 151 I] I dí(!) T, A protož O — «svaté) vyn. BS — drahý] vyn. CU — 152 Ježíš vyn. BO — vešel NO - svým milým U — 153 mohlo státi] stalo U — 154 «vjíti a vstaupiti projíti B — a] (nebo) K — 155 na dnešní kázaní O — dovodě R, dovodíc N — 156 mohl snadničko (snadně O) NO — 156—159 drahý ... věděti dí, kterak jest to mohlo býti, aby pravé tělo Kristovo vzkříšené vešlo k učedlníkóm zavřenými dveřmi. I dí B —156—161 drahý ... Rehoř] Nebo (vyn.S) dí, že (vyn. S) po vskříšení bylo jeho pravé tělo, ale (+ že O) duše pudí (pudila O) je, že mohlo vjíti zavřenými dveřmi. Ale (Alevšak O) nám není potřebí o tom více věděti, jak se to stalo, ale máme (+ tomu srdečně O) věřiti, že jest to božský skutek, aby nám odplaty neubylo SO 156 I] Protož) K — dí takto PONT — toto) tohoto R, vyn. U — 157 svaté] svaté (svatého R), že RU, svaté: »Pudí duši PONT — jeho] vyn. RONTU — pravé] vyn. U — jeho svaté U — tělo čilé (čerstvé U) a pronikavé RU — 158 mohlo PRCNTU — 159 že] vyn. PRNTU — před bude dosažen písař B omylem napsal slova, jež patří níže: lidským muož postižena býti. To svatý Rehoř. Nebo, kdyby člověk toho mohl dosáhnúti rozumem; zpozoro- vav svůj omyl, dal slova ta do závorky, škrtl je
Strana 718
718 160 není divný, aniž víra má odplaty, jestliže lidským rozumem muož postižena býti. To svatý Rehoř. Nebo, kdyby člověk toho mohl rozumem dosáhnúti, kterak jest tu tělo boží, anebo o jiných věcech jeho divných, které jest Kráčil učiniti, neměl by žádné odplaty ale za to ť bude odplata, že člověk nevěda, nerozuměje, i věří 165 tomu silně Kz toho, že jest to Bůh jeho mluvil toliko: »Poněvadž jest to muoj Pán mluvil, já tomu silně věřím, že jest to pravá pravda«, nic se nevyptávaje na obyčej, «kterým obyčejem jest tu tělo boží «a kterak; jakož toho mnoho činí ti zlí a hanební, všeteční lidé, mužského i ženského pohlaví, že potom z toho v bludy padají 170 a v kacířství, že nevěří, by tu bylo pravé tělo boží. A toho jest velmi mnoho). Já sem toho mnoho docházel, když jsem jich tázal, červeně, ale omylem škrtl i slovo bude a do (první slabiku slova dosažen) — dosažen] dostižen a poznán U — tehdy] vyn. PNT — 160 není] nebude N — aniž] a U — víra naše NU — má] do- sáhne jaké N, neměla by U — 160—161 jestliže ... Řehoř] vyn. K — 160 jestliže] kdyby to U — mohlo U — 161 postižena] postiženo PRCNT, do- stiženo a obsaženo U — Řehoř dí R — Nebo] vyn. U — toho] vyn. N, to SO — 162 dosáhnúti] dostihnúti PNT, stihnauti S0 — tu] tu na oltáři po požehnání SO — boží a jakým spůsobem N — anebo] a tak i SO — 163 jeho] vyn. CSO — divných] vyn. R, předivných N — které jest kterak jest je a z čeho N — Kráčil učiniti činil B — ráčil svau mocí O — neměli bychom O — 164 totoť S — neruzuměje (!)C — i] avšak (+ že 0) SO — 165— 166 z toho . . . věřím] vyn. PSO — 165 z toho ... toliko a říká B, i dí R — z toho] pro tu příčinu N, vyn. U — to] vyn. CT — toliko a řka C, řka N, a říká R, vyn. U — 165—166 Poněvadž... Pán] Mluvil to můj Pán Ježíš; an C — Poněvadž... věřím] vyn. U — 166 Pán] milý Spasitel N — (silně již) K, silně a pevně N — to] vyn. PT — pravá] vše SO — pravda, poněvadž jest on mluvil C, pravda, což jest v zákoně Páně (vyn. O) napsáno, že (neb O) jest to Pán mluvil a že se to tak (že se to tak] v pravdě se O) stalo SO 167 protož nic O - nic se nevyptávaje] Po(mni, že to jjest on mluvil, (nikoliv se neptaj) K — tu (vyn. C) neptá NTC, tu ptá P, neptá RU, tu nevyptávej O — obyčeje O — «kterým obyčejem kterak B, kterým spůsobem O — 168—171 a kterak ... mnoho jako ti zlí, hanební lidé činí, jenž pro svú všetečnost v bludy a v kacířstva upadají B, a kterak se to činí, jako tak mnozí všeteční lidé mužského i ženského pohlaví činí a skrze to v blud upadají a (+ potom O) v hrozné kacířství, že nevěří, aby tu bylo tělo boží na mši svaté na oltáři od kněze posvěcené SO — 168 mnoho nyní RU — činí] vídáte, kterak U, činívají N, činí, kterak R — hanební, nemaudří, blázniví N — všeteční] vyn. U — 169 že] a U — v hrozné bludy N, v blud U — upadají PCNTU — 170 kacířstva R — že] vyn. U — bylo] mohlo býti N — pravé] právě NT — boží a pravá krev boží C — 170—171 A toho... mnoho a celý Kristus Pán U — 170 (tak) velmi K — 171 mnoho již těch ku) suov K, mnoho pohříchu R, mnoho, ješto vy nevěříte C — 171—178
718 160 není divný, aniž víra má odplaty, jestliže lidským rozumem muož postižena býti. To svatý Rehoř. Nebo, kdyby člověk toho mohl rozumem dosáhnúti, kterak jest tu tělo boží, anebo o jiných věcech jeho divných, které jest Kráčil učiniti, neměl by žádné odplaty ale za to ť bude odplata, že člověk nevěda, nerozuměje, i věří 165 tomu silně Kz toho, že jest to Bůh jeho mluvil toliko: »Poněvadž jest to muoj Pán mluvil, já tomu silně věřím, že jest to pravá pravda«, nic se nevyptávaje na obyčej, «kterým obyčejem jest tu tělo boží «a kterak; jakož toho mnoho činí ti zlí a hanební, všeteční lidé, mužského i ženského pohlaví, že potom z toho v bludy padají 170 a v kacířství, že nevěří, by tu bylo pravé tělo boží. A toho jest velmi mnoho). Já sem toho mnoho docházel, když jsem jich tázal, červeně, ale omylem škrtl i slovo bude a do (první slabiku slova dosažen) — dosažen] dostižen a poznán U — tehdy] vyn. PNT — 160 není] nebude N — aniž] a U — víra naše NU — má] do- sáhne jaké N, neměla by U — 160—161 jestliže ... Řehoř] vyn. K — 160 jestliže] kdyby to U — mohlo U — 161 postižena] postiženo PRCNT, do- stiženo a obsaženo U — Řehoř dí R — Nebo] vyn. U — toho] vyn. N, to SO — 162 dosáhnúti] dostihnúti PNT, stihnauti S0 — tu] tu na oltáři po požehnání SO — boží a jakým spůsobem N — anebo] a tak i SO — 163 jeho] vyn. CSO — divných] vyn. R, předivných N — které jest kterak jest je a z čeho N — Kráčil učiniti činil B — ráčil svau mocí O — neměli bychom O — 164 totoť S — neruzuměje (!)C — i] avšak (+ že 0) SO — 165— 166 z toho . . . věřím] vyn. PSO — 165 z toho ... toliko a říká B, i dí R — z toho] pro tu příčinu N, vyn. U — to] vyn. CT — toliko a řka C, řka N, a říká R, vyn. U — 165—166 Poněvadž... Pán] Mluvil to můj Pán Ježíš; an C — Poněvadž... věřím] vyn. U — 166 Pán] milý Spasitel N — (silně již) K, silně a pevně N — to] vyn. PT — pravá] vše SO — pravda, poněvadž jest on mluvil C, pravda, což jest v zákoně Páně (vyn. O) napsáno, že (neb O) jest to Pán mluvil a že se to tak (že se to tak] v pravdě se O) stalo SO 167 protož nic O - nic se nevyptávaje] Po(mni, že to jjest on mluvil, (nikoliv se neptaj) K — tu (vyn. C) neptá NTC, tu ptá P, neptá RU, tu nevyptávej O — obyčeje O — «kterým obyčejem kterak B, kterým spůsobem O — 168—171 a kterak ... mnoho jako ti zlí, hanební lidé činí, jenž pro svú všetečnost v bludy a v kacířstva upadají B, a kterak se to činí, jako tak mnozí všeteční lidé mužského i ženského pohlaví činí a skrze to v blud upadají a (+ potom O) v hrozné kacířství, že nevěří, aby tu bylo tělo boží na mši svaté na oltáři od kněze posvěcené SO — 168 mnoho nyní RU — činí] vídáte, kterak U, činívají N, činí, kterak R — hanební, nemaudří, blázniví N — všeteční] vyn. U — 169 že] a U — v hrozné bludy N, v blud U — upadají PCNTU — 170 kacířstva R — že] vyn. U — bylo] mohlo býti N — pravé] právě NT — boží a pravá krev boží C — 170—171 A toho... mnoho a celý Kristus Pán U — 170 (tak) velmi K — 171 mnoho již těch ku) suov K, mnoho pohříchu R, mnoho, ješto vy nevěříte C — 171—178
Strana 719
719 věří-li, že jest tu pravé tělo boží a celý Kristus, a oni řekli mi: »Nesmíme proti svědomí mluviti.« Hle, k čemu ť přicházejí! Poželejte asa, milí křesťané, toho zavedení! Najlépe jest člověku 175 ne mnoho tu schtíti smýšleti, ne mnoho havati, ale jedno) z toho, že jest tvuoj Pán řekl, i říci: »Poněvadž jest on to řekl, věřím ť já jemu silně«). I dí tu dále svatý Rehoř: »Protož tito skutkové našeho Vy- kupitele, kteřížto sami z sebe nikoli nemohú rozumem dosaženi 180 býti, ale z jiných jeho divných skutkuov mají váženi býti, aby divné věci víry potvrdili při divných skutcích«. I dí dále svatý Rehoř, dovodě pravého z mrtvých vstání a vstaupení zavřenými dveřmi mezi učedlníky Pána Ježíše): »To zajisté tělo Páně vešlo jest mezi učedlníky zavřenými dveřmi, kteréžto tělo před oči 185 lidské skrze narození své vystúpilo jest z zavřeného života panny, a Kže jest to pravda«. Dí dále svatý Rehoř, že jest zavřenými Já... Řehoř] Ó milý Pane Bože, poželejž se (vyn. O) tobě (sobě O) tohoto lidu zavedení a oslepení! Ale (Protož O) každému člověku není potřeba ( † na to mysliti ani S) vyptávati se, jedno (toliko O) tomu silně věřiti, že jest to Pán (+ sám O) řekl SO — 171—173 Já... přicházejí!] vyn. PNT — 171 Já... docházel] Já ť sem (to slýchal,3 mnohokrát od takovejch; docházel K, vyn. Ujiž toho RC — docházel, zkusil a nalézal C — 171—172 když ... řekli mij I toto mi říkali U — 171 se jich R — 172 říkali KR řekli mi] mi odpovídali řkauc, že C — 174 Poželejte... zavedení! tací hanební lidé B —asa] asi RCTU — křesťané] lidé R — toho] takového CTU, takového hrozného N — 174—176 Najlépe .. . i říci] Nejúžitečnější jest věc člověku nemnoho o tom smysliti a hlaubati, než podati toho víře, ale toliko tak smysliti N — 174 jest zajisté C — 175 tu] vyn. U - «chtíti) vyn. BU — smysliti PT - «ne mnoho havati vyn. B, nemnoho mluviti Un. Kjedno vyn. BU — 176 z toho] na tom přestaň U — jest to KPCT — Pán Ježíš T — 176—177 gi říci . .. silně silně tomu věřiti B — 176 i říci] »Ú C — říci] vyn. PT, řci U — Poněvadž... řekl] vyn. RU — 177 jemu] tomu RCU — silně a nepohnutedlně N — 178 dí] praví N — tu dále] vyn. U — 178—184 Protož ... vešlo jest] dovodě pravého z mrtvých vstání a vstaupení K — 178 Protož] Ale protož C, A tak O — tito] tuto C, ti O — 179 kteřížto ... z sebe] vyn. SO — 180 z jiných . . . skutkuov] mimo jiné skutky divné O — jeho] vyn. S — 180— 181 aby divné .. . skutcích] vyn. SO — 181 víry] vyn. NT — potvrdili] nabývali lidé U — při divných] v předivnejch C — I dí dále] Jakož dí O dále] vyn. U — 182 183 dovodě ... Ježíše vyn. BSO — 182 dovodí PCT, dovodíc N — vstání] vzkříšení N, vstání Páně U — a vstaupení] vyn. U — 183 vešlo] vstaupilo SO — 184 své učedlníky O — tělo] vyn. SO — 185 své] vyn. O — vystúpilo] vstaupilo SO — panny] Panny Marie RCU, Panny bez porušení téhož svatého života jejího N, čisté Panny (+ Marie O) S0 186 191 a (že jest... máme vyn. SO — 186 «že B 246
719 věří-li, že jest tu pravé tělo boží a celý Kristus, a oni řekli mi: »Nesmíme proti svědomí mluviti.« Hle, k čemu ť přicházejí! Poželejte asa, milí křesťané, toho zavedení! Najlépe jest člověku 175 ne mnoho tu schtíti smýšleti, ne mnoho havati, ale jedno) z toho, že jest tvuoj Pán řekl, i říci: »Poněvadž jest on to řekl, věřím ť já jemu silně«). I dí tu dále svatý Rehoř: »Protož tito skutkové našeho Vy- kupitele, kteřížto sami z sebe nikoli nemohú rozumem dosaženi 180 býti, ale z jiných jeho divných skutkuov mají váženi býti, aby divné věci víry potvrdili při divných skutcích«. I dí dále svatý Rehoř, dovodě pravého z mrtvých vstání a vstaupení zavřenými dveřmi mezi učedlníky Pána Ježíše): »To zajisté tělo Páně vešlo jest mezi učedlníky zavřenými dveřmi, kteréžto tělo před oči 185 lidské skrze narození své vystúpilo jest z zavřeného života panny, a Kže jest to pravda«. Dí dále svatý Rehoř, že jest zavřenými Já... Řehoř] Ó milý Pane Bože, poželejž se (vyn. O) tobě (sobě O) tohoto lidu zavedení a oslepení! Ale (Protož O) každému člověku není potřeba ( † na to mysliti ani S) vyptávati se, jedno (toliko O) tomu silně věřiti, že jest to Pán (+ sám O) řekl SO — 171—173 Já... přicházejí!] vyn. PNT — 171 Já... docházel] Já ť sem (to slýchal,3 mnohokrát od takovejch; docházel K, vyn. Ujiž toho RC — docházel, zkusil a nalézal C — 171—172 když ... řekli mij I toto mi říkali U — 171 se jich R — 172 říkali KR řekli mi] mi odpovídali řkauc, že C — 174 Poželejte... zavedení! tací hanební lidé B —asa] asi RCTU — křesťané] lidé R — toho] takového CTU, takového hrozného N — 174—176 Najlépe .. . i říci] Nejúžitečnější jest věc člověku nemnoho o tom smysliti a hlaubati, než podati toho víře, ale toliko tak smysliti N — 174 jest zajisté C — 175 tu] vyn. U - «chtíti) vyn. BU — smysliti PT - «ne mnoho havati vyn. B, nemnoho mluviti Un. Kjedno vyn. BU — 176 z toho] na tom přestaň U — jest to KPCT — Pán Ježíš T — 176—177 gi říci . .. silně silně tomu věřiti B — 176 i říci] »Ú C — říci] vyn. PT, řci U — Poněvadž... řekl] vyn. RU — 177 jemu] tomu RCU — silně a nepohnutedlně N — 178 dí] praví N — tu dále] vyn. U — 178—184 Protož ... vešlo jest] dovodě pravého z mrtvých vstání a vstaupení K — 178 Protož] Ale protož C, A tak O — tito] tuto C, ti O — 179 kteřížto ... z sebe] vyn. SO — 180 z jiných . . . skutkuov] mimo jiné skutky divné O — jeho] vyn. S — 180— 181 aby divné .. . skutcích] vyn. SO — 181 víry] vyn. NT — potvrdili] nabývali lidé U — při divných] v předivnejch C — I dí dále] Jakož dí O dále] vyn. U — 182 183 dovodě ... Ježíše vyn. BSO — 182 dovodí PCT, dovodíc N — vstání] vzkříšení N, vstání Páně U — a vstaupení] vyn. U — 183 vešlo] vstaupilo SO — 184 své učedlníky O — tělo] vyn. SO — 185 své] vyn. O — vystúpilo] vstaupilo SO — panny] Panny Marie RCU, Panny bez porušení téhož svatého života jejího N, čisté Panny (+ Marie O) S0 186 191 a (že jest... máme vyn. SO — 186 «že B 246
Strana 720
720 dveřmi všel po svém z mrtvých vstání, maje již na věky živ býti, kterýžto smrtedlný jsa přišel, neotevřev života panny vyšel jest. To jest řeč svatého Rehoře, [v níž dovozuje Kristova z mrtvých 190 vstání a vjití mezi učedlníky, ješto jest to božský skutek, jehož ne rozumem, ale věrau dosáhnúti máme]. Než pak že on, drahý Pán, přišed mezi učedlníky, i stal uprostřed nich) a řekl jim: »Pokoj vám!« Proto Kse jest Kráčil postaviti prostřed nich, aby «jim okázal, že jest on smírce 195 a prostředek mezi Bohem KOtcem) a lidským pokolením. A Ktoho na znamení ráčil teď prostřed nich státi a řka: »Pokoj vám!« Proto jim dí: »Pokoj vám!«, jako by řekl: »Již ť jsem vás smířil s Bohem) Otcem a také i se mnú, mějte pokoj, ač ť jste byli prchli ode mne, mnoho mi slibovavše; protož již mějte pokoj, 200 že ť já vám toho ničímž nezpomenu, ale mír a pokoj chci s vámi míti.« KI dí dále: »A když to vetce, okázal jim ruce a bok«. Mluví tu opět svatý Rehoř: »Divná věc tuto dvoje se jest [tuto] jest ... Rehoř dále B — pravá pravda N — dále] vyn. U — 187 dveřmi] vyn. C — věky věkův N — 188 kterýžto] a U — přišel] vyn. PNTU — ne- otevřevši N, neotevřel CTU — Panny Marie C — vyšel jest] a přišel skrze ni na svět U — 189 Toto C — řeč ... Řehoře] svatý Rehoř řekl U — 189— 191 [v níž... máme] vyn. KPRONTU — 192—193 Než ... nich Dí čtení: »Stal jest uprostřed učedlníkuov svých B — 192 Než pak] Ale NU — pak toto O — Pán Ježíš T — přišed] přišedši N, přišel CU — přišed ... učedlníky, i] vyn. SO — své učedlníky N — 193 u prostředku ČN — jich N — řekl] promluvil N — jim] vyn. KCO, k nim N — 193—194 Proto ... on] Proto (ps. Protože!) jest ráčil postaviti se R — Proto... okázal] To jest proto učinil SO — 193 «se) vyn. B — 193—194 Kráčil .. . nich) stal u prostředku B — 194 uprostřed U — aby] vyn. U — «jim) vyn. BU, jim tím N — 194—197 okázal... dí» a státi řka U — 194 jest on] jsem já PT, sám já sem C, on sám jest N — 195 prostředník N — Otcem) vyn. BT — 195—197 «toho... dí» řekl B — 196 teď] vyn. O — uprostřed NSO — se postaviti N — řka jim SO — 197 Proto jim ... vám!« vyn. R — Proto jim] A to proto SO — Ej, již U — 198 «Bohem mým BC, svým RU, svým Bohem N — Otcem nebeským U — a také ... pokoj] vyn. SO — se mnú] s sebau N — 198—199 ač ť jste ... slibovavše] ač ste mi mnoho slibovali, avšak ste se ode mne rozběhli SO — 199 (tehdy) prchli K, se rozprchli N — mi skrze jednoho N — již vy N — mějte o to SO — 200 že ť] neb ť C, vyn. NSO — já] vyn. CU — toho již RC — ničímž] v ničemž N, ničímž zlejm C, nikdy U — nezpomenu] nespomenu na věky U, spomínati nebudu SO — 200—201 ale mír ... míti] vyn. SO — 200 chci] (učiniti a) K — s vámi učiniti a PNT — 202 I dí dále vyn. BU, Dí dále čtení svlaté K — vetce] řekl RCU, pověděl NSO — bok svůj N — 203 Mluví tu] A dí U — Mluví...
720 dveřmi všel po svém z mrtvých vstání, maje již na věky živ býti, kterýžto smrtedlný jsa přišel, neotevřev života panny vyšel jest. To jest řeč svatého Rehoře, [v níž dovozuje Kristova z mrtvých 190 vstání a vjití mezi učedlníky, ješto jest to božský skutek, jehož ne rozumem, ale věrau dosáhnúti máme]. Než pak že on, drahý Pán, přišed mezi učedlníky, i stal uprostřed nich) a řekl jim: »Pokoj vám!« Proto Kse jest Kráčil postaviti prostřed nich, aby «jim okázal, že jest on smírce 195 a prostředek mezi Bohem KOtcem) a lidským pokolením. A Ktoho na znamení ráčil teď prostřed nich státi a řka: »Pokoj vám!« Proto jim dí: »Pokoj vám!«, jako by řekl: »Již ť jsem vás smířil s Bohem) Otcem a také i se mnú, mějte pokoj, ač ť jste byli prchli ode mne, mnoho mi slibovavše; protož již mějte pokoj, 200 že ť já vám toho ničímž nezpomenu, ale mír a pokoj chci s vámi míti.« KI dí dále: »A když to vetce, okázal jim ruce a bok«. Mluví tu opět svatý Rehoř: »Divná věc tuto dvoje se jest [tuto] jest ... Rehoř dále B — pravá pravda N — dále] vyn. U — 187 dveřmi] vyn. C — věky věkův N — 188 kterýžto] a U — přišel] vyn. PNTU — ne- otevřevši N, neotevřel CTU — Panny Marie C — vyšel jest] a přišel skrze ni na svět U — 189 Toto C — řeč ... Řehoře] svatý Rehoř řekl U — 189— 191 [v níž... máme] vyn. KPRONTU — 192—193 Než ... nich Dí čtení: »Stal jest uprostřed učedlníkuov svých B — 192 Než pak] Ale NU — pak toto O — Pán Ježíš T — přišed] přišedši N, přišel CU — přišed ... učedlníky, i] vyn. SO — své učedlníky N — 193 u prostředku ČN — jich N — řekl] promluvil N — jim] vyn. KCO, k nim N — 193—194 Proto ... on] Proto (ps. Protože!) jest ráčil postaviti se R — Proto... okázal] To jest proto učinil SO — 193 «se) vyn. B — 193—194 Kráčil .. . nich) stal u prostředku B — 194 uprostřed U — aby] vyn. U — «jim) vyn. BU, jim tím N — 194—197 okázal... dí» a státi řka U — 194 jest on] jsem já PT, sám já sem C, on sám jest N — 195 prostředník N — Otcem) vyn. BT — 195—197 «toho... dí» řekl B — 196 teď] vyn. O — uprostřed NSO — se postaviti N — řka jim SO — 197 Proto jim ... vám!« vyn. R — Proto jim] A to proto SO — Ej, již U — 198 «Bohem mým BC, svým RU, svým Bohem N — Otcem nebeským U — a také ... pokoj] vyn. SO — se mnú] s sebau N — 198—199 ač ť jste ... slibovavše] ač ste mi mnoho slibovali, avšak ste se ode mne rozběhli SO — 199 (tehdy) prchli K, se rozprchli N — mi skrze jednoho N — již vy N — mějte o to SO — 200 že ť] neb ť C, vyn. NSO — já] vyn. CU — toho již RC — ničímž] v ničemž N, ničímž zlejm C, nikdy U — nezpomenu] nespomenu na věky U, spomínati nebudu SO — 200—201 ale mír ... míti] vyn. SO — 200 chci] (učiniti a) K — s vámi učiniti a PNT — 202 I dí dále vyn. BU, Dí dále čtení svlaté K — vetce] řekl RCU, pověděl NSO — bok svůj N — 203 Mluví tu] A dí U — Mluví...
Strana 721
721 stala od našeho Spasitele a rozumu lidskému velmi odporná: 205 jedno, že jim okázal bok a ruce, že jsú se ho mohli dotýkati, a druhé, že jim své tělo ukázal neporušitedlné. Nebo, což koli jest hmotného, Kmusí porušeno býti, a což není hmotného, nemuož Kmáceno nebo dotýkáno býti; u příkladě duše tvá nebo má nemuož dotýkána býti, neb jest neporušitelná, anjel 210 též.« I dí dále svatý Rehoř: »Ale Spasitel náš divným obyčejem a nedomnělým po svém vzkříšení tělo své ukázal neporušitedlné, avšak dotýkavé.« A nač? Na to, aby skrze dotýkaní v nich vieru) Kupevnil a skrze nesmrtedlnost aby v Knás žádost zbudil, abychom u my také žádali téhož těla nesmrtedlného dosáhnúti, B 247 215 jakož bóhdá dosáhneme, že budú naše těla z smrtedlnosti vyvlečena a v nesmrtedlnost oblečena, a to mocí těla Pána Ježíše. Dajž nám toho dosáhnúti), milý Bože drahý)! Než pak ještě toto: Ačkoli my bóhdá, když vezmeme těla oslavená, ta těla naše) téhož přirození budú, jakož i nyní máme, ale jiné slávy. Jakož — opět] Na to dí S, O tom dí O — opět (na to) K — Rehoř řka KRCU, Rehoř, že S0 — tu SO — [tuto] vyn. KPRONTUSO — 204 a] (ale všemu; K — velmi] vyn. RUSO, (jest velmi) K — 205 ukázati ráčil N - bok svůj NSO — se] vyn. K — ho vyn. BRC — 206 jim již KCU — neporušené C, pěkně neporušitedlné, čisté, zdravé N — 207 musí) muož B, musí to NU — a ale SO — není] jest O — hmotného porušitedlné B, hmotné PC, duchovního O — 208 nad máceno v P později připsáno: ma- káno — máceno] makáno KRCTU, hmatáno N —«máceno nebo dotýkáno? hmatáno B, dotýkáno SO — nebo] a KU — býti; jako K, býti; nebo U — u příkladu jako takto C, v příkladě mluvě N — 209 nebo] i U — jest ne- porušitelná] není porušitedlná PONTSO — anjel též a též podobně anjelská SO, a anděl jest též U — 210 I dí... Rehoř] vyn. SO — dále] vyn. RU — 211 a] vyn. SO — nedomnělým] nedomněně C — 212 dotýkavé a makavé N — A nač? Na tol A proč to učinil? I U, vyn. SO — nač? Au C — věrau(!) B — 213 Kupevnil) utvrdil KPRNTU — smrtedlnost(!) U — «nás) nich B — 214 také] vyn. O — 215 bóhdá dá-li Buoh P, Pán Bůh dá RNU, věříme, že, dá-li Pán Bůh C — tato naše S0 — z smrtedlnosti vyvlečena a smrtedlná S0 — 216 a to] vyn. O — to mocí těla] té moci jako tělo U — mocí ... Ježíše] činí moc Pána Ježíšova těla K — těla] vyn. SO — Pána našeho N — Ježíše Krista RNU — 216—217 Dajž... drahý!] vyn. S0 — 217 dosáhnúti dojíti B — Kdrahý vyn. B, drahý a velebnej N — 217—218 «Než ... naše?? Ale pak, ačkoli po z mrtvých vstání naše těla táž a B, A ačkoliv budau naše těla oslavená, avšak SO — 217 Než pak] Ale U — 218 my] vyn. T — bóhdá] vyn. P, milý Pán Bůh dá T — bóhdá když když nám dá Bůh C — když vezmeme] přijmem U — oslavená, ale U — tal a T — naše vyn. KNU — 219 téhož toho R, míti U — jakož i) jakéž PNS — i] my C, je O — alevšak N — slávy] slavné SO — 219—220 Rokycanova Postilla. 46
721 stala od našeho Spasitele a rozumu lidskému velmi odporná: 205 jedno, že jim okázal bok a ruce, že jsú se ho mohli dotýkati, a druhé, že jim své tělo ukázal neporušitedlné. Nebo, což koli jest hmotného, Kmusí porušeno býti, a což není hmotného, nemuož Kmáceno nebo dotýkáno býti; u příkladě duše tvá nebo má nemuož dotýkána býti, neb jest neporušitelná, anjel 210 též.« I dí dále svatý Rehoř: »Ale Spasitel náš divným obyčejem a nedomnělým po svém vzkříšení tělo své ukázal neporušitedlné, avšak dotýkavé.« A nač? Na to, aby skrze dotýkaní v nich vieru) Kupevnil a skrze nesmrtedlnost aby v Knás žádost zbudil, abychom u my také žádali téhož těla nesmrtedlného dosáhnúti, B 247 215 jakož bóhdá dosáhneme, že budú naše těla z smrtedlnosti vyvlečena a v nesmrtedlnost oblečena, a to mocí těla Pána Ježíše. Dajž nám toho dosáhnúti), milý Bože drahý)! Než pak ještě toto: Ačkoli my bóhdá, když vezmeme těla oslavená, ta těla naše) téhož přirození budú, jakož i nyní máme, ale jiné slávy. Jakož — opět] Na to dí S, O tom dí O — opět (na to) K — Rehoř řka KRCU, Rehoř, že S0 — tu SO — [tuto] vyn. KPRONTUSO — 204 a] (ale všemu; K — velmi] vyn. RUSO, (jest velmi) K — 205 ukázati ráčil N - bok svůj NSO — se] vyn. K — ho vyn. BRC — 206 jim již KCU — neporušené C, pěkně neporušitedlné, čisté, zdravé N — 207 musí) muož B, musí to NU — a ale SO — není] jest O — hmotného porušitedlné B, hmotné PC, duchovního O — 208 nad máceno v P později připsáno: ma- káno — máceno] makáno KRCTU, hmatáno N —«máceno nebo dotýkáno? hmatáno B, dotýkáno SO — nebo] a KU — býti; jako K, býti; nebo U — u příkladu jako takto C, v příkladě mluvě N — 209 nebo] i U — jest ne- porušitelná] není porušitedlná PONTSO — anjel též a též podobně anjelská SO, a anděl jest též U — 210 I dí... Rehoř] vyn. SO — dále] vyn. RU — 211 a] vyn. SO — nedomnělým] nedomněně C — 212 dotýkavé a makavé N — A nač? Na tol A proč to učinil? I U, vyn. SO — nač? Au C — věrau(!) B — 213 Kupevnil) utvrdil KPRNTU — smrtedlnost(!) U — «nás) nich B — 214 také] vyn. O — 215 bóhdá dá-li Buoh P, Pán Bůh dá RNU, věříme, že, dá-li Pán Bůh C — tato naše S0 — z smrtedlnosti vyvlečena a smrtedlná S0 — 216 a to] vyn. O — to mocí těla] té moci jako tělo U — mocí ... Ježíše] činí moc Pána Ježíšova těla K — těla] vyn. SO — Pána našeho N — Ježíše Krista RNU — 216—217 Dajž... drahý!] vyn. S0 — 217 dosáhnúti dojíti B — Kdrahý vyn. B, drahý a velebnej N — 217—218 «Než ... naše?? Ale pak, ačkoli po z mrtvých vstání naše těla táž a B, A ačkoliv budau naše těla oslavená, avšak SO — 217 Než pak] Ale U — 218 my] vyn. T — bóhdá] vyn. P, milý Pán Bůh dá T — bóhdá když když nám dá Bůh C — když vezmeme] přijmem U — oslavená, ale U — tal a T — naše vyn. KNU — 219 téhož toho R, míti U — jakož i) jakéž PNS — i] my C, je O — alevšak N — slávy] slavné SO — 219—220 Rokycanova Postilla. 46
Strana 722
722 220 i tělo Pána Ježíše: prvé bylo hrubé, smrtedlné, ustávalo, omdlévalo, lačnělo, žíznělo; již ť toho nebude na nás bóhdá a na něm již není. Také bylo časné, ano [najprv] byl děťátkem jednoho dne a potom «pacholátko, an byl ve dvanácti letech, potom staří; ale již «toho není, ale jest «již věčné, že již věčně v jedno- 225 stajné váze bude vždy až na věky [— tak i myl. Ale ještě toto, že jest uprostřed stal. Toto naučení, aby věděl, že, jakož Buoh jest všady, na každém místě, tvé tělo neb jiné toho nemá, aby kde celé bylo, než na jednom místě; ale tělo Pána Ježíše, to prostředek drží: protože jest člověčenství vzal, není 230 na každém místě, ale) že jest spojeno z božstvím, «i pro to spojení jest na mnohých místech celé a pojednú. Neb to tělo, jakž jest koli počato Duchem svatým v životě Panny Marie, nikda jest bez božství nebylo, ani na kříži ani v hrobě. A protož, jakož i tělo ... bylo] jakéž jest bylo Pána Ježíše, nejprv bylo děťátko, potom pacholátko, potom čím dál starší (větší 0) S0 — 220 Pána našeho N — hrubé] vyn. CO — smrtedlné] vyn. SO — umdlévalo SO — 221 žíznilo PRNT — 221—222 «již... ano rostlo B — 221—223 «již... staří] ale již toho (+ nic O) není S0 — 221 bóhdá] vyn. P, dá-li Pán Bůh C — a na něm již] jako i na jeho drahé milosti N — 222 není, totiž na Pánu Ježíšovi drahém C — [najprv] vyn. KPRCNTU — bylo PRCNTU — děťátko KPCNT — 223 «pacholátko ... letech] ve dvanácti letech pacholátko B — starší KRNU — 224 ale] než S — již] vyn. SO — toho není, ale vyn. BSO, to přestalo, než N — ale než PT — «již... věčně» v věčné BSO — již vyn. PNT — věčné, že již vyn. RU — věčně] vyn. R — 225 váze a RU — «bude ... až) a bude B, a ještě (vyn. O) bude až SO — vždy] vždy trváti N, vyn. U — až vyn. PRONTU — na věk(!). C — [tak i myl vyn. KPRCNTUSO — 226—228 Ale ... bylo] A také máme věděti, že naše tělo (těla O) nemůže (nemohau O) býti S0 — 226 toto] tohoto sluší povážiti N — u pro- středku KPCNU — aby věděl, že] nám z toho pochází N — 227 Buoh) Pán Ježíš U — neb] nebo mé anebo NT — 228 jednom místě] jiném místě jednom U — Pána našeho Ježíše Krista N — 229 to] vyn. O — 229—231 «protože ... spojení jest protože jest božství spojeno s člověčenstvím, a tak jest spojeno O — 229—230 «protože .. . ale),vyn. B — 229 protože pro tu příčinu, že N — vzal na mé, totiž na své božství C — 230 každém [jednom] K — že jest] protože jest člověčenství S — spojeno] vzal spojení C — z božstvím, [jest všudy uprostřed na kadém místě] K — 230—231 i pro to ... jest proto muož býti B — 230 i] vyn. RNU — pro] ješto RU — 231 spojení spojeno NS — jest vyn. R — mnoha UO — «a) vyn. B, a to U — pojednau všudybytné O — 231—235 «Neb... místech) Jako když se obětuje velebná svátost, tu jest všudy celý Kristus, kdež se koli obětuje B — 231 to] vyn. RU — 232 se počalo S0 - čisté (přečisté C) Panny CSO, důstojné a blahoslavené Panny N — 233 však nikda O — ani
722 220 i tělo Pána Ježíše: prvé bylo hrubé, smrtedlné, ustávalo, omdlévalo, lačnělo, žíznělo; již ť toho nebude na nás bóhdá a na něm již není. Také bylo časné, ano [najprv] byl děťátkem jednoho dne a potom «pacholátko, an byl ve dvanácti letech, potom staří; ale již «toho není, ale jest «již věčné, že již věčně v jedno- 225 stajné váze bude vždy až na věky [— tak i myl. Ale ještě toto, že jest uprostřed stal. Toto naučení, aby věděl, že, jakož Buoh jest všady, na každém místě, tvé tělo neb jiné toho nemá, aby kde celé bylo, než na jednom místě; ale tělo Pána Ježíše, to prostředek drží: protože jest člověčenství vzal, není 230 na každém místě, ale) že jest spojeno z božstvím, «i pro to spojení jest na mnohých místech celé a pojednú. Neb to tělo, jakž jest koli počato Duchem svatým v životě Panny Marie, nikda jest bez božství nebylo, ani na kříži ani v hrobě. A protož, jakož i tělo ... bylo] jakéž jest bylo Pána Ježíše, nejprv bylo děťátko, potom pacholátko, potom čím dál starší (větší 0) S0 — 220 Pána našeho N — hrubé] vyn. CO — smrtedlné] vyn. SO — umdlévalo SO — 221 žíznilo PRNT — 221—222 «již... ano rostlo B — 221—223 «již... staří] ale již toho (+ nic O) není S0 — 221 bóhdá] vyn. P, dá-li Pán Bůh C — a na něm již] jako i na jeho drahé milosti N — 222 není, totiž na Pánu Ježíšovi drahém C — [najprv] vyn. KPRCNTU — bylo PRCNTU — děťátko KPCNT — 223 «pacholátko ... letech] ve dvanácti letech pacholátko B — starší KRNU — 224 ale] než S — již] vyn. SO — toho není, ale vyn. BSO, to přestalo, než N — ale než PT — «již... věčně» v věčné BSO — již vyn. PNT — věčné, že již vyn. RU — věčně] vyn. R — 225 váze a RU — «bude ... až) a bude B, a ještě (vyn. O) bude až SO — vždy] vždy trváti N, vyn. U — až vyn. PRONTU — na věk(!). C — [tak i myl vyn. KPRCNTUSO — 226—228 Ale ... bylo] A také máme věděti, že naše tělo (těla O) nemůže (nemohau O) býti S0 — 226 toto] tohoto sluší povážiti N — u pro- středku KPCNU — aby věděl, že] nám z toho pochází N — 227 Buoh) Pán Ježíš U — neb] nebo mé anebo NT — 228 jednom místě] jiném místě jednom U — Pána našeho Ježíše Krista N — 229 to] vyn. O — 229—231 «protože ... spojení jest protože jest božství spojeno s člověčenstvím, a tak jest spojeno O — 229—230 «protože .. . ale),vyn. B — 229 protože pro tu příčinu, že N — vzal na mé, totiž na své božství C — 230 každém [jednom] K — že jest] protože jest člověčenství S — spojeno] vzal spojení C — z božstvím, [jest všudy uprostřed na kadém místě] K — 230—231 i pro to ... jest proto muož býti B — 230 i] vyn. RNU — pro] ješto RU — 231 spojení spojeno NS — jest vyn. R — mnoha UO — «a) vyn. B, a to U — pojednau všudybytné O — 231—235 «Neb... místech) Jako když se obětuje velebná svátost, tu jest všudy celý Kristus, kdež se koli obětuje B — 231 to] vyn. RU — 232 se počalo S0 - čisté (přečisté C) Panny CSO, důstojné a blahoslavené Panny N — 233 však nikda O — ani
Strana 723
723 kdež koli jest ta velebná svátost, jeho tělo drahé, tu jest celý 235 Kristus, a to na mnohých místech; a to se děje pro «to spojení s božstvím, [bez něhož jest nikdy tělo Kristovo nebylo, ani na kříži ani v hrobě, jakž se jest s ním a v životě panny spojilo]. Toho ť jiné žádné tělo nemá, ani [tělo] Panny Marije, Kani žádné), aby mohlo býti Kcelé » pojednú na mnohých místech. Tak 240 jest to velebné tělo našeho Pána Ježíše! Dí dále čtení svaté): »Zradovali sú se učedlníci, vidúce Pána.« Oh, jaká tu radost bude, komuž to milý Buoh dá, aby jej mohl viděti i na smrti i v den súdný kradostně i na věky! Oh, požádajmež toho na Kněm! Dáť se nám bóhdá opatřiti, 245 že jej budeme viděti na věky. Dí dále: I řekl jim opět: »Pokoj vám!« Co jest to, že jim dvakrát řekl: »Pokoj vám!«? Na to, že jest každému potřebí, aby měl dvój pokoj: jeden z Bohem a druhý s svým bližním. na] na SO — 234 drahé a krev SO — 235 to] to ne na jednom, ale N, to všudy SO — mnohých místech každém místě SO — a to] což N — «to) vyn. B, to jeho K — 236—237 [bez ... spojilo] vyn. KPRONTUSO — 237 Toho] Ale toho S, že toho O — 238 nemá] nemůž míti O — [tělo] vyn. KPNTUSO — Marie ani apoštolův S0 - ani žádné) vyn. B, ani jiné které N, ani žádné jiné SO — 239 mohlo býti] bylo O — celé vyn. BSO — pojednau (+ a O) v okamžení SO — mnoha UO — 239—240 Tak... Ježíše! vyn. B — 239 Tak] vyn. O — 240 jest] jako UO — to] vyn. O — svaté a velebné C — tělo jeho N — našeho] našeho milého PRONTU, vyn. O — Pána] vyn. P — Ježíše Krista U, Ježíše (+ Krista S, + jest O) všudy- bytné a neproměnitedlné SO — 241 čtení] vyn. S — svaté) vyn. BS — uzřevše R — 242 Och CU, Ó S0 — tu] to C, vyn. S — radost veliká N — 243 i v den] a potom v den O — Kradostně vyn. BU — i na věky] vyn. SO — i] a potom N, a potom v radosti U — 244 Oh vyn. BSO, Och C, I NU — 244—245 požádajmež... věky) Popřejž nám toho všem, milý, drahý Pane Bože, abychom tě mohli tváří v tvář, okem v oko viděti a na tebe na věky patřiti S, Čehož nám všem rač popříti milý Pán Bůh, abychom jej mohli tváří v tvář a okem v oko patříce na věky viděti O — 244 toho, milí křesťané T — naj vyn. N — na ... dá ť] daj PT — 244—245 něm... věky» jeho milosti srdečně B, ať se nám Bůh dá opatřiti a viděti na věky N — 244 dá ť] že ť se dá R — bóhdá] milý Bůh U, vyn. P, věříme, z milosti své — C — opatřiti] uhlídati U— 245 takže RU 246 Dí dále» vyn. BRSO — dále čtení svaté N — I] vyn. PNTU, A pak S, Potom O — jim vyn. S — opět vyn. U — 246—247 Co ... vám!«] vyn. K — 246 Co jest to, že] My pak to máme vážiti, proč O, Proč jest S — Co jest toj I toto U — jest] vyn. C — jim] vyn. C — 247 řekl ... vám!« pokoj vinšoval SO — Na to] Proto PNTUS, I, proto C, I, prej, proto O — potřebí [mysliti] K — 248 dvojí RONTUSO — druhé P — svým] svejmi 46*
723 kdež koli jest ta velebná svátost, jeho tělo drahé, tu jest celý 235 Kristus, a to na mnohých místech; a to se děje pro «to spojení s božstvím, [bez něhož jest nikdy tělo Kristovo nebylo, ani na kříži ani v hrobě, jakž se jest s ním a v životě panny spojilo]. Toho ť jiné žádné tělo nemá, ani [tělo] Panny Marije, Kani žádné), aby mohlo býti Kcelé » pojednú na mnohých místech. Tak 240 jest to velebné tělo našeho Pána Ježíše! Dí dále čtení svaté): »Zradovali sú se učedlníci, vidúce Pána.« Oh, jaká tu radost bude, komuž to milý Buoh dá, aby jej mohl viděti i na smrti i v den súdný kradostně i na věky! Oh, požádajmež toho na Kněm! Dáť se nám bóhdá opatřiti, 245 že jej budeme viděti na věky. Dí dále: I řekl jim opět: »Pokoj vám!« Co jest to, že jim dvakrát řekl: »Pokoj vám!«? Na to, že jest každému potřebí, aby měl dvój pokoj: jeden z Bohem a druhý s svým bližním. na] na SO — 234 drahé a krev SO — 235 to] to ne na jednom, ale N, to všudy SO — mnohých místech každém místě SO — a to] což N — «to) vyn. B, to jeho K — 236—237 [bez ... spojilo] vyn. KPRONTUSO — 237 Toho] Ale toho S, že toho O — 238 nemá] nemůž míti O — [tělo] vyn. KPNTUSO — Marie ani apoštolův S0 - ani žádné) vyn. B, ani jiné které N, ani žádné jiné SO — 239 mohlo býti] bylo O — celé vyn. BSO — pojednau (+ a O) v okamžení SO — mnoha UO — 239—240 Tak... Ježíše! vyn. B — 239 Tak] vyn. O — 240 jest] jako UO — to] vyn. O — svaté a velebné C — tělo jeho N — našeho] našeho milého PRONTU, vyn. O — Pána] vyn. P — Ježíše Krista U, Ježíše (+ Krista S, + jest O) všudy- bytné a neproměnitedlné SO — 241 čtení] vyn. S — svaté) vyn. BS — uzřevše R — 242 Och CU, Ó S0 — tu] to C, vyn. S — radost veliká N — 243 i v den] a potom v den O — Kradostně vyn. BU — i na věky] vyn. SO — i] a potom N, a potom v radosti U — 244 Oh vyn. BSO, Och C, I NU — 244—245 požádajmež... věky) Popřejž nám toho všem, milý, drahý Pane Bože, abychom tě mohli tváří v tvář, okem v oko viděti a na tebe na věky patřiti S, Čehož nám všem rač popříti milý Pán Bůh, abychom jej mohli tváří v tvář a okem v oko patříce na věky viděti O — 244 toho, milí křesťané T — naj vyn. N — na ... dá ť] daj PT — 244—245 něm... věky» jeho milosti srdečně B, ať se nám Bůh dá opatřiti a viděti na věky N — 244 dá ť] že ť se dá R — bóhdá] milý Bůh U, vyn. P, věříme, z milosti své — C — opatřiti] uhlídati U— 245 takže RU 246 Dí dále» vyn. BRSO — dále čtení svaté N — I] vyn. PNTU, A pak S, Potom O — jim vyn. S — opět vyn. U — 246—247 Co ... vám!«] vyn. K — 246 Co jest to, že] My pak to máme vážiti, proč O, Proč jest S — Co jest toj I toto U — jest] vyn. C — jim] vyn. C — 247 řekl ... vám!« pokoj vinšoval SO — Na to] Proto PNTUS, I, proto C, I, prej, proto O — potřebí [mysliti] K — 248 dvojí RONTUSO — druhé P — svým] svejmi 46*
Strana 724
724 A ktož koli nezachová tú dvú pokojí, Ks Bohem jednoho a druhého 250 s bližním, nižádný nebude moci spasen býti, aniž dojde onoho pokoje věčného, království nebeského, ale bude u věčném ne- pokoji s ďábly v horaucím pekle). Uchovaj milý Buoh) Ten pokoj z Bohem záleží [v] na plnění božích přikázaní; protož, chceš-li míti pokoj z Bohem, hlediž, aby plnil všecka přikázaní, 255«kterážto jest on tobě přikázal v svém zákoně, aby se na ně s pilností ptal, jim se naučil, je miloval a v skutku plnil). Neb dí David: »Ó jak jest převeliký pokoj těm, ktož mi lují B 248 zákon tvuoj, milý Bože!« Nuže, milí křesťané, velmi-li jej mi- lujete? Však vy rádi, s pilností a s milostí poslaucháte slova božího 260 a hledíte v skutku zachovati, což slyšíte? Slibuoj, že ť vám voní slovo boží! A proč to? Dí sám Spasitel: »Proto vy neslyšíte, C, vyn. PNSO — bližními CSO — 249 nedbá zachovati RU, nezachovává O — těch dvau pokojuov (pokojí T) KCTSO, toho dvojího pokoje RNU — 249—250 s Bohem ... nižádný vyn. BPO — 250 bližními S, svými bližními C — nižádný vyn. S — aniž dojde] a nedojde U — důjde R — 251 pokoje] vyn. P — věčného, totižto C — 251—252 království ... «Buoh) v věčném království SO — 251 bude] musí býti N — 252 s čerty a s dábly KU — dábly] čerty T — v horaucím pekle vyn. B — Uchovejž nás toho N, Čehož nás rač zachovati věčnej C — milej, drahej N — Bože BN — 253 Ten pak N — pokoj boží aneb PNT — [v] vyn. KPRCNTU — na plnění plnění S0 — božích] božího K, jeho (+ svatých 0) PTSO — 253— 254 přikázaní ... všecka] vyn. SO — 253 protož] vyn. KPNT, i C — 254 ten pokoj KC — přikázaní boží C — 255—256 «kterážto... plnil na ně se ptal a je miloval B — 255 on] vyn. PNTSO — tobě] vyn. SO — poručil N — svatém zákoně N — na ně každý O — 256 učil SO — je miloval] na ně se ptal(!) a K, je miloval a je U — v skutku] skutkem SO — plnil je T, plnil všecka přikázaní U — Neb] A U — 256—258 Neb... Bože!«] vyn. SO — 257 svatý David PRNTU — pře«veliký ] přemnohý B — ktož] ješto PNT — 258 milý Bože] Pane K, a zákon boží PNT — Nuže] ó 0 — 258— 261 «jej ... boží! vy milujete ten boží zákon, rádi-li slovo boží slyšíte a v skutku je plníte? Neslibuj, voní ť vám! B, je plníte aneb milujete a pilně-li poslaucháte slova božího, abyšte, což uslyšíte, v skutku zachovávali? Au, slibuji ť, že ť mnohým to slovo boží nic nevoní! O, plníte, velmi-li vy (vyn. NTS) je milujete? zdali (však NTS) vy (+ sic S) rádi, s milostí poslaucháte slova božího a hledíte (+ to N, je S) v skutku zachovati (zachovávati S), což slyšíte (slejcháte N)? Uj (Au NTS), slibuj, že ť vám (+ mnohým S) voní to (vyn. NT) slovo boží PNTS — 258 jej] vy je C — milujeme RU — 259 Však] Již-li C — a s milostí] vyn. RU — s milostí, s chutí a s vážností C — 260 hledíte-li je C — zachovávati RU, plniti a zachovávati C — Ó, slibuj RU, Ú, slibuj C — 261 A proč... Spasitel] vyn. PNTSO, Prej C — A proč 257 Podle Ž. 119, 165 — — 261 Jan 8, 47
724 A ktož koli nezachová tú dvú pokojí, Ks Bohem jednoho a druhého 250 s bližním, nižádný nebude moci spasen býti, aniž dojde onoho pokoje věčného, království nebeského, ale bude u věčném ne- pokoji s ďábly v horaucím pekle). Uchovaj milý Buoh) Ten pokoj z Bohem záleží [v] na plnění božích přikázaní; protož, chceš-li míti pokoj z Bohem, hlediž, aby plnil všecka přikázaní, 255«kterážto jest on tobě přikázal v svém zákoně, aby se na ně s pilností ptal, jim se naučil, je miloval a v skutku plnil). Neb dí David: »Ó jak jest převeliký pokoj těm, ktož mi lují B 248 zákon tvuoj, milý Bože!« Nuže, milí křesťané, velmi-li jej mi- lujete? Však vy rádi, s pilností a s milostí poslaucháte slova božího 260 a hledíte v skutku zachovati, což slyšíte? Slibuoj, že ť vám voní slovo boží! A proč to? Dí sám Spasitel: »Proto vy neslyšíte, C, vyn. PNSO — bližními CSO — 249 nedbá zachovati RU, nezachovává O — těch dvau pokojuov (pokojí T) KCTSO, toho dvojího pokoje RNU — 249—250 s Bohem ... nižádný vyn. BPO — 250 bližními S, svými bližními C — nižádný vyn. S — aniž dojde] a nedojde U — důjde R — 251 pokoje] vyn. P — věčného, totižto C — 251—252 království ... «Buoh) v věčném království SO — 251 bude] musí býti N — 252 s čerty a s dábly KU — dábly] čerty T — v horaucím pekle vyn. B — Uchovejž nás toho N, Čehož nás rač zachovati věčnej C — milej, drahej N — Bože BN — 253 Ten pak N — pokoj boží aneb PNT — [v] vyn. KPRCNTU — na plnění plnění S0 — božích] božího K, jeho (+ svatých 0) PTSO — 253— 254 přikázaní ... všecka] vyn. SO — 253 protož] vyn. KPNT, i C — 254 ten pokoj KC — přikázaní boží C — 255—256 «kterážto... plnil na ně se ptal a je miloval B — 255 on] vyn. PNTSO — tobě] vyn. SO — poručil N — svatém zákoně N — na ně každý O — 256 učil SO — je miloval] na ně se ptal(!) a K, je miloval a je U — v skutku] skutkem SO — plnil je T, plnil všecka přikázaní U — Neb] A U — 256—258 Neb... Bože!«] vyn. SO — 257 svatý David PRNTU — pře«veliký ] přemnohý B — ktož] ješto PNT — 258 milý Bože] Pane K, a zákon boží PNT — Nuže] ó 0 — 258— 261 «jej ... boží! vy milujete ten boží zákon, rádi-li slovo boží slyšíte a v skutku je plníte? Neslibuj, voní ť vám! B, je plníte aneb milujete a pilně-li poslaucháte slova božího, abyšte, což uslyšíte, v skutku zachovávali? Au, slibuji ť, že ť mnohým to slovo boží nic nevoní! O, plníte, velmi-li vy (vyn. NTS) je milujete? zdali (však NTS) vy (+ sic S) rádi, s milostí poslaucháte slova božího a hledíte (+ to N, je S) v skutku zachovati (zachovávati S), což slyšíte (slejcháte N)? Uj (Au NTS), slibuj, že ť vám (+ mnohým S) voní to (vyn. NT) slovo boží PNTS — 258 jej] vy je C — milujeme RU — 259 Však] Již-li C — a s milostí] vyn. RU — s milostí, s chutí a s vážností C — 260 hledíte-li je C — zachovávati RU, plniti a zachovávati C — Ó, slibuj RU, Ú, slibuj C — 261 A proč... Spasitel] vyn. PNTSO, Prej C — A proč 257 Podle Ž. 119, 165 — — 261 Jan 8, 47
Strana 725
725 neb z Boha nejste.« Tyto ženy pyšné, hrdé, slyšé-li, že praví ta dva apoštoly Duchem svatým, Petr a Pavel, aby Kony nenesly drahého rúcha, zlata, stříbra, perel ne«požívaly? Neslyší — 265 neb z Boha nejsú! Slýcháte-li, aby na modlitbě nebylo dlúhého mluvení? Činíte-li tak? Ba, jakž navykli, Koni vždy táhnú! Milí, velmi-li ste toho pilni, abyšte uměli přikázaní boží, větších deset a menších šest? Pilni-li ste toho, aby je vaši děti uměli? Nebo neumějíce, kterak je budete plniti? Já ť vám slibuji svau 270 vírú, že, kdo nezachová kterého přikázaní z oněch desíti nebo z těchto šesti, že nižádný spasen nebude, ale jako pro cizo- ložstvo nebo pro vraždu musíš do pekla jíti. Věříte-li tomu? Bo- jíte-li se toho? Ano, slibuj! Řci: »Tobě z aust a nám mimo uši«. to? Jako K, A proč? R, A protož U — sám] vyn. K — Spasitel] Pán RU — 261— 262 »Proto ... nejste«] nebo z Boha nejsau O — 262 neb] že S — Tyto] Ano ty O — hrdé, jako měch naduté N — slyšé-li] slyší-li slovo boží C, slyší-li to častokrát připomínati N, slyšely S, slyší O — že] co O — ta] vyn. PON, ti RTUS, tito O — 263 apoštolé CRNTUSO — jsauce k tomu Duchem — božím vedeni O — Duchem svatým] vyn. U — svatejm sauc naplněni C Pavel svatý U s gony» vyn. B — nenosily U, nechaly SO — 264 stříbra a B -perel] vyn. U, perel fabyl K, drahých perel N, perel a drahého kamení C -- ne požívaly] neužívaly B, na sobě nenosily A Neslyší] Neslyší toho N, Ale vy neslyšíte S, Ale nechtí toho poslech- nauti O — 265 neb] neb, protože N, neb ony T, že O — nejste S — Také-li slýcháte S, Ano také slýcháváte O — 265—266 Slýcháte ... mluvení? vyn. K — 265 abyšte O — na] při O — nebylo] nechali S0 — dlúhého] mnoho PT, mnohého RNUSO, mnohého, dlauhého, zbytečného, bez srdečné žádosti a skraušenosti C 266 «Činíte-li tak?» vyn. BSO — vy tak C — Ba, jakž Ale vy (+ předce 0), jakž ste SO — Koni tak B, tak oni C, tak předce S — vždy vyn. O — táhnete SO — 267—271 «Milí... nižádný Pilni-li jste, abyšte znali desatero boží přikázaní i šestero menší a abyšte jim děti své učili? Nebo, neumíte-li, kterak plniti bude te) («te) vyn!)? A já ť vám pravím svú vírú: nezachová-li kto z těch desíti kte- rého aneb z oněch šesti, že B — 267 Milí] Ó (vyn. RU) milí křesťané RUO, Milej C, Nu, moji milí S — velmi] hrubě S0 — toho] vyn. O — uměli, děti vaše i čeládka vaše N — 268 Pilni] Plníte li je, pilni C — toho] vyn. PNT vaše PNU — děti každého dne říkaly a N — 269 nebo] a U — neumějícej neumějíce jich, i N, nebudau-li (+ jich O) uměti S0 — je] vyn. PCTS (budau) KSO, budau aneb budete C — pod svau O — 270 věrau NSO — nezachovává S0 — kterého] vyn. PNTSO — přikázaní božího NT, přikázaní božích S0 — nebo] a USO — 271 těch C — spasen, čiň on cokoliv čiň N — 271—274 «ale ... já? Vy tomu nevěříte? A já bych chtěl B 271 ale] a to U, ale rovně O — cizoloství S — 272 musí t RU — tomu aneb O — 273 toho] toho pekla N — Ano] U PRC, AN, OT, 263 I. Petr 3, 3; I. Tim. 2, 9 —
725 neb z Boha nejste.« Tyto ženy pyšné, hrdé, slyšé-li, že praví ta dva apoštoly Duchem svatým, Petr a Pavel, aby Kony nenesly drahého rúcha, zlata, stříbra, perel ne«požívaly? Neslyší — 265 neb z Boha nejsú! Slýcháte-li, aby na modlitbě nebylo dlúhého mluvení? Činíte-li tak? Ba, jakž navykli, Koni vždy táhnú! Milí, velmi-li ste toho pilni, abyšte uměli přikázaní boží, větších deset a menších šest? Pilni-li ste toho, aby je vaši děti uměli? Nebo neumějíce, kterak je budete plniti? Já ť vám slibuji svau 270 vírú, že, kdo nezachová kterého přikázaní z oněch desíti nebo z těchto šesti, že nižádný spasen nebude, ale jako pro cizo- ložstvo nebo pro vraždu musíš do pekla jíti. Věříte-li tomu? Bo- jíte-li se toho? Ano, slibuj! Řci: »Tobě z aust a nám mimo uši«. to? Jako K, A proč? R, A protož U — sám] vyn. K — Spasitel] Pán RU — 261— 262 »Proto ... nejste«] nebo z Boha nejsau O — 262 neb] že S — Tyto] Ano ty O — hrdé, jako měch naduté N — slyšé-li] slyší-li slovo boží C, slyší-li to častokrát připomínati N, slyšely S, slyší O — že] co O — ta] vyn. PON, ti RTUS, tito O — 263 apoštolé CRNTUSO — jsauce k tomu Duchem — božím vedeni O — Duchem svatým] vyn. U — svatejm sauc naplněni C Pavel svatý U s gony» vyn. B — nenosily U, nechaly SO — 264 stříbra a B -perel] vyn. U, perel fabyl K, drahých perel N, perel a drahého kamení C -- ne požívaly] neužívaly B, na sobě nenosily A Neslyší] Neslyší toho N, Ale vy neslyšíte S, Ale nechtí toho poslech- nauti O — 265 neb] neb, protože N, neb ony T, že O — nejste S — Také-li slýcháte S, Ano také slýcháváte O — 265—266 Slýcháte ... mluvení? vyn. K — 265 abyšte O — na] při O — nebylo] nechali S0 — dlúhého] mnoho PT, mnohého RNUSO, mnohého, dlauhého, zbytečného, bez srdečné žádosti a skraušenosti C 266 «Činíte-li tak?» vyn. BSO — vy tak C — Ba, jakž Ale vy (+ předce 0), jakž ste SO — Koni tak B, tak oni C, tak předce S — vždy vyn. O — táhnete SO — 267—271 «Milí... nižádný Pilni-li jste, abyšte znali desatero boží přikázaní i šestero menší a abyšte jim děti své učili? Nebo, neumíte-li, kterak plniti bude te) («te) vyn!)? A já ť vám pravím svú vírú: nezachová-li kto z těch desíti kte- rého aneb z oněch šesti, že B — 267 Milí] Ó (vyn. RU) milí křesťané RUO, Milej C, Nu, moji milí S — velmi] hrubě S0 — toho] vyn. O — uměli, děti vaše i čeládka vaše N — 268 Pilni] Plníte li je, pilni C — toho] vyn. PNT vaše PNU — děti každého dne říkaly a N — 269 nebo] a U — neumějícej neumějíce jich, i N, nebudau-li (+ jich O) uměti S0 — je] vyn. PCTS (budau) KSO, budau aneb budete C — pod svau O — 270 věrau NSO — nezachovává S0 — kterého] vyn. PNTSO — přikázaní božího NT, přikázaní božích S0 — nebo] a USO — 271 těch C — spasen, čiň on cokoliv čiň N — 271—274 «ale ... já? Vy tomu nevěříte? A já bych chtěl B 271 ale] a to U, ale rovně O — cizoloství S — 272 musí t RU — tomu aneb O — 273 toho] toho pekla N — Ano] U PRC, AN, OT, 263 I. Petr 3, 3; I. Tim. 2, 9 —
Strana 726
726 Ale chtěl ť bych já, abyšte vy své děti ihned po páteři a Věřím 275 v Boha [ihned] učili desateru božímu přikázaní, šesti menším a osmeru blahoslavenství; ale nalezl by dosti starých, ješto ť sami) neumějí těch šesti přikázaní. A první jest toto, aby se neřádně nehněval; druhé, aby ženy žádné kromě své nežádal; třetí, aby ženy své nepúštěl od sebe, leč pro cizoložstvo; čtvrté, 280 aby ovšem nepřisahal, ani na pravdě ani na křivdě; páté, aby zlého za zlé nenavracoval, sám své křivdy nemstil; šesté, aby nepřátely své miloval. Cos' tě to rohatého, nesnáz tě, než tamto políbi ti) a pokropiti! Nu, plníte-li to? Ba, plníte-li Au SO, vyn. U — slibuj, že nemnoho C, slibuji ť O — Řci] Ba, řci P, vyn. USO — Tobě] Tobě, kněže C, že mně (+ tato slova O) S0 - nám] tobě S, vám O — uši šaust PRNUSO — 274 Ale A S — já? já tomu NO, tomu S — aby S — vy] vyn. PRTUSO — dítky SO — 274—275 ihned ... učili] učili (vyn. S!) modlitbě Páně, víře obecné křesťanské SO — 274 po] vyn. K — páteři] modlitbě PU, páteřích R, modlitbě Páně, po Otče náš C, Otče náš, Zdráva Maria N — 275 [ihned] vyn. KPRCNTU — 275—276 «šesti... blahoslavenství a potom šesteru B, při tom šesteru SO — 275 šesti] šesteru PC, šesterému U — menším] menšímu C, vyn. U — 276 potom osmeru N — blahoslavenství ze čtení svatého Matauše, potom ze čtení svatého Lukáše: »Buďtež bedra vaše přepásána!«, potom ze čtení svatého Jana: »Na počátku bylo Slovo« N — 276—277 ale nalezl ... toto] První S0 — 276 našel U — dosti] na tisíce N — starých lidí RNU — 277 gsami» vyn. B, sami toho N — z těch N — přikázaní božích PNT, přikázaní, ba ani desatera C — toto] toto z těch šesti C, vyn. U — 278 neřádně] na žádného bližního svého neřádně C, neřádně na žádného N, vyn. U — nehněval na bližního svého U, nehněval na žádného O — žádné bližního svého C — kromě své] jiné SO, kromě své vlastní N — nežádal ani (a O) na ni nestydatě nevzhlédal SO — 279 ženy] vyn. SO — nepropauštěl RCUSO — od sebe... cizoložstvo] kromě příčiny cizolostva U, kromě pro cizoložstvo SO — příčinu ciloložstva C — 280 ovšem ovšem nikoli C, vyn. SO — aby] vyn. S — 281 nenavracoval nečinil B, neodplacoval CUSO — nemstil, ale poraučel křivdu svau tomu, jenž spravedlivě saudí N — aby křivdy své Bohu poraučel a RU — 282 miloval, za ně se Pánu Bohu modlil, jim dobře činil C — cos' nu, cos' S — cos' ... rohatého] to ť jest cos' odporného U — cos' tě to nu, to máte cosi O — tě] vyn. KPCN, jest T — poně (poň PCN) rohatého KPCN — 282—289 nesnáz ... vše) Plníte (vyn. 0) -li (vyn. O) vy (vyn. O) to (vyn. O)? A co pak, plníte-li vy také oněch deset, abyšte jména božího nadarmo nebrali, jiného Boha neměli, neděli svatau světili? Ano (Au O), slibuj (slibuji ť, ano 0) jedau formané, páni, panoši S0 — 282 nesnáz tě] nesnadší K, nesnazší P, mnohem nesnadnější N, nesnadné, odporné T — nesnáz ... než] než (ale U) snadší jest RU, ne tak snadné, jako C — 283 tamto] vyn. C, tamto vám U — políbí(!) B, políbiti se U — pokropiti se RCU — Nuže KPRONTU — 283—284 §to ... deset vy ta přikázaní
726 Ale chtěl ť bych já, abyšte vy své děti ihned po páteři a Věřím 275 v Boha [ihned] učili desateru božímu přikázaní, šesti menším a osmeru blahoslavenství; ale nalezl by dosti starých, ješto ť sami) neumějí těch šesti přikázaní. A první jest toto, aby se neřádně nehněval; druhé, aby ženy žádné kromě své nežádal; třetí, aby ženy své nepúštěl od sebe, leč pro cizoložstvo; čtvrté, 280 aby ovšem nepřisahal, ani na pravdě ani na křivdě; páté, aby zlého za zlé nenavracoval, sám své křivdy nemstil; šesté, aby nepřátely své miloval. Cos' tě to rohatého, nesnáz tě, než tamto políbi ti) a pokropiti! Nu, plníte-li to? Ba, plníte-li Au SO, vyn. U — slibuj, že nemnoho C, slibuji ť O — Řci] Ba, řci P, vyn. USO — Tobě] Tobě, kněže C, že mně (+ tato slova O) S0 - nám] tobě S, vám O — uši šaust PRNUSO — 274 Ale A S — já? já tomu NO, tomu S — aby S — vy] vyn. PRTUSO — dítky SO — 274—275 ihned ... učili] učili (vyn. S!) modlitbě Páně, víře obecné křesťanské SO — 274 po] vyn. K — páteři] modlitbě PU, páteřích R, modlitbě Páně, po Otče náš C, Otče náš, Zdráva Maria N — 275 [ihned] vyn. KPRCNTU — 275—276 «šesti... blahoslavenství a potom šesteru B, při tom šesteru SO — 275 šesti] šesteru PC, šesterému U — menším] menšímu C, vyn. U — 276 potom osmeru N — blahoslavenství ze čtení svatého Matauše, potom ze čtení svatého Lukáše: »Buďtež bedra vaše přepásána!«, potom ze čtení svatého Jana: »Na počátku bylo Slovo« N — 276—277 ale nalezl ... toto] První S0 — 276 našel U — dosti] na tisíce N — starých lidí RNU — 277 gsami» vyn. B, sami toho N — z těch N — přikázaní božích PNT, přikázaní, ba ani desatera C — toto] toto z těch šesti C, vyn. U — 278 neřádně] na žádného bližního svého neřádně C, neřádně na žádného N, vyn. U — nehněval na bližního svého U, nehněval na žádného O — žádné bližního svého C — kromě své] jiné SO, kromě své vlastní N — nežádal ani (a O) na ni nestydatě nevzhlédal SO — 279 ženy] vyn. SO — nepropauštěl RCUSO — od sebe... cizoložstvo] kromě příčiny cizolostva U, kromě pro cizoložstvo SO — příčinu ciloložstva C — 280 ovšem ovšem nikoli C, vyn. SO — aby] vyn. S — 281 nenavracoval nečinil B, neodplacoval CUSO — nemstil, ale poraučel křivdu svau tomu, jenž spravedlivě saudí N — aby křivdy své Bohu poraučel a RU — 282 miloval, za ně se Pánu Bohu modlil, jim dobře činil C — cos' nu, cos' S — cos' ... rohatého] to ť jest cos' odporného U — cos' tě to nu, to máte cosi O — tě] vyn. KPCN, jest T — poně (poň PCN) rohatého KPCN — 282—289 nesnáz ... vše) Plníte (vyn. 0) -li (vyn. O) vy (vyn. O) to (vyn. O)? A co pak, plníte-li vy také oněch deset, abyšte jména božího nadarmo nebrali, jiného Boha neměli, neděli svatau světili? Ano (Au O), slibuj (slibuji ť, ano 0) jedau formané, páni, panoši S0 — 282 nesnáz tě] nesnadší K, nesnazší P, mnohem nesnadnější N, nesnadné, odporné T — nesnáz ... než] než (ale U) snadší jest RU, ne tak snadné, jako C — 283 tamto] vyn. C, tamto vám U — políbí(!) B, políbiti se U — pokropiti se RCU — Nuže KPRONTU — 283—284 §to ... deset vy ta přikázaní
Strana 727
727 oněch deset? Však vy jména božího nadarmo nebéřete, již 285 vy neděli světíte? Ano, slibuj, že teď díla nechajíž, ale do krčmy «jdau), na posvícení, na túlačky, — čertovo svěcení! O tom dí prorok: »Nepřátelé jeho posmívali jsú se svátkóm jeho«. Zvíte, nebožátka, co ť vás pro tu neděli potká! Jedau formané, páni, panoše, vše, a nic sobě toho za hřích neváží! Ah, 290 nebožátka, jak vy hanebně o své), duše přijdete! Druhé, aby měl pokoj z bližnímfi], tak, aby toho hleděl, aby pro nižádnú věc ani pro které zboží ani pro přízen neb jinak z žád- ným se nechtěl vaditi a všech příčin aby se u varoval, skrze B 249 kteréžto tvuoj bližní měl by k tobě nelásku míti, aby žádnému 295 0 jeden haléř křivdy nečinil. Ale toto, udře jeden druhého, kde jediné muož, přesáhne, nedolé), nedováží, nedoměří, a oni potom klnú, rotí: »Bóhdaj neměl co prodávati!« Toš ť jsi jemu příčina, B, oněch deset K — 283 to, ha? U — 284 deset přikázaní C — Však] Zdali P. Již-li C vy] vyn. RU — nikda nadarmo (vyn. C) KPCNT — již vyj však KRNTU, zdali P — 285 neděli svatau C — světíte, že (a ČN) ten + všecken C) celý den ke cti a k (ku(!) N) chvále boží obrátíte (obrátiti hledíte N) KPONT — slibuj, než K — díla tělesného C — nechá B, necháte U — ale místo toho N 286 krčem C — «jdaup vyn. B — taulky, na procházky Ca to ť jest čertovo (dáblovo U) KU, to tě dáblovo R — dáblovo (l ť jest to C) PC — čertovo svěcení] ba, radějí na poškvrnění N — 287 O tom dí prorok] vyn. PNT — O tom] Jakož C — prorok Jeremiáš K — Prý (že U), nepřátelé PNTU — svátkóm] svatým U — 288 nebožátka] vyn. KPCNT — boží neděli C, svatau neděli N — potká pro to C — Ano již jedau C — formané, vezau N — 289 panoše, vše též B. panoše, roky sobě kladau, saudy pokládají K, panoše, všichni RU, měštané N - toho] to T. jí S0 za hřích vyn. BSO — neváží] nemají K, nepokládají a ne- váží C, kusa (vyn. U4) nekladau NUV — Ah] ó KPU, A R, A, á C, Ach N, Och TSO r. 290 jak což S0 - své vyn. BK — přijdete, to poznáte N, přijdete, to pak zvíte T, přicházíte U — 291 měl také O — bližním KPRTU, bližním svým N — aby toho hleděl] vyn. SO 292 které . . . přízen] kterú přízen ani pro zboží P — které] vyn. SO — které zboží ani] jaké bohatství, buď N — neb jinak, vyn. SO — 293 nechtěl vaditi] vaditi nemáš U — skrze] pro O — 294 tvuoj bližní vyn. RII — nelásku] nelibost S0 — míti] vyn. SO — aby] a ani S — žádnému — ani T 295 o ani vo O — křivdy nečinil] neublížil ani křivdy nečinil O neučinil KPCT — 295 298 Ale... Nebo a nadto, udeří-li tebe kdo v jedno líce, nastav (aby nastavil O) mu i druhé. Ale SO — 295 toto činí navopak — N — 295 296 udře ... přesáhne] kdo jediné může s koho býti, ošidí U kde .. . nedolép vyn. B — 296 jediné] jednom T — nedoleje NTU (v P za nedole drobně připsáno ge) — oni] vyn. C — 297 Bóhdajl 287 Podle 12. 63, 18?
727 oněch deset? Však vy jména božího nadarmo nebéřete, již 285 vy neděli světíte? Ano, slibuj, že teď díla nechajíž, ale do krčmy «jdau), na posvícení, na túlačky, — čertovo svěcení! O tom dí prorok: »Nepřátelé jeho posmívali jsú se svátkóm jeho«. Zvíte, nebožátka, co ť vás pro tu neděli potká! Jedau formané, páni, panoše, vše, a nic sobě toho za hřích neváží! Ah, 290 nebožátka, jak vy hanebně o své), duše přijdete! Druhé, aby měl pokoj z bližnímfi], tak, aby toho hleděl, aby pro nižádnú věc ani pro které zboží ani pro přízen neb jinak z žád- ným se nechtěl vaditi a všech příčin aby se u varoval, skrze B 249 kteréžto tvuoj bližní měl by k tobě nelásku míti, aby žádnému 295 0 jeden haléř křivdy nečinil. Ale toto, udře jeden druhého, kde jediné muož, přesáhne, nedolé), nedováží, nedoměří, a oni potom klnú, rotí: »Bóhdaj neměl co prodávati!« Toš ť jsi jemu příčina, B, oněch deset K — 283 to, ha? U — 284 deset přikázaní C — Však] Zdali P. Již-li C vy] vyn. RU — nikda nadarmo (vyn. C) KPCNT — již vyj však KRNTU, zdali P — 285 neděli svatau C — světíte, že (a ČN) ten + všecken C) celý den ke cti a k (ku(!) N) chvále boží obrátíte (obrátiti hledíte N) KPONT — slibuj, než K — díla tělesného C — nechá B, necháte U — ale místo toho N 286 krčem C — «jdaup vyn. B — taulky, na procházky Ca to ť jest čertovo (dáblovo U) KU, to tě dáblovo R — dáblovo (l ť jest to C) PC — čertovo svěcení] ba, radějí na poškvrnění N — 287 O tom dí prorok] vyn. PNT — O tom] Jakož C — prorok Jeremiáš K — Prý (že U), nepřátelé PNTU — svátkóm] svatým U — 288 nebožátka] vyn. KPCNT — boží neděli C, svatau neděli N — potká pro to C — Ano již jedau C — formané, vezau N — 289 panoše, vše též B. panoše, roky sobě kladau, saudy pokládají K, panoše, všichni RU, měštané N - toho] to T. jí S0 za hřích vyn. BSO — neváží] nemají K, nepokládají a ne- váží C, kusa (vyn. U4) nekladau NUV — Ah] ó KPU, A R, A, á C, Ach N, Och TSO r. 290 jak což S0 - své vyn. BK — přijdete, to poznáte N, přijdete, to pak zvíte T, přicházíte U — 291 měl také O — bližním KPRTU, bližním svým N — aby toho hleděl] vyn. SO 292 které . . . přízen] kterú přízen ani pro zboží P — které] vyn. SO — které zboží ani] jaké bohatství, buď N — neb jinak, vyn. SO — 293 nechtěl vaditi] vaditi nemáš U — skrze] pro O — 294 tvuoj bližní vyn. RII — nelásku] nelibost S0 — míti] vyn. SO — aby] a ani S — žádnému — ani T 295 o ani vo O — křivdy nečinil] neublížil ani křivdy nečinil O neučinil KPCT — 295 298 Ale... Nebo a nadto, udeří-li tebe kdo v jedno líce, nastav (aby nastavil O) mu i druhé. Ale SO — 295 toto činí navopak — N — 295 296 udře ... přesáhne] kdo jediné může s koho býti, ošidí U kde .. . nedolép vyn. B — 296 jediné] jednom T — nedoleje NTU (v P za nedole drobně připsáno ge) — oni] vyn. C — 297 Bóhdajl 287 Podle 12. 63, 18?
Strana 728
728 že s' s ním z pokoje vypadl. Nebo náramně jest to řídká věc, pokoj z Bohem a z bližním, a jest náramně drahá, že žádný, ktož ho 300 nemá, nebude [moci] spasen [býti]. Protož, pro tu drahotu, že jest tak drahý pokoj, řekl jest Pán Ježíš: »Súdí-li ť se kto s tebú o sukni, přidaj jemu plášť; dá-li ť kto poliček, nastav jemu i druhého!« Proto to mluvil drahý Pán, aby lidé nade vše sobě ten pokoj vážili a aby z něho nevypadli. KDajž nám se, milý Bože, «na- 305 praviti na ten pokoj! Než pak ty všechny věci záleží na dobré vuoli, když má člověk dobrau vuoli k milému Bohu, že by rád všecka jeho přikázaní plnil, a proto, co muož najdále, plní; přimísí-li se co k tomu [Bože] jiného, neoblíbí; pakli z křehkosti nebo z nepoznání padne v hřích, ale neleží, neprodlévá, neodkládá Ó by P, aby RU — neměli KPNCT — prodati N, prodávati, aby (bóhdej C tě (vyn. C, jej U) takto a takto RCU — 297—298 Toš t ... že] A tak s U — 297 Toš ť] bóhdaj takto! To K, Bóhdej neměl, než za to do smrti Bóhdej takto a takto! A tak N, bóhdej takto a takto se stalo! Tož ť T — příčinau T — 298 náramně] nám(!) U — řídká věc] příklad míti U — věc zde v lidech T — pokoj] aby pokoj měli NT, míti pokoj O — 299 bližním lidmi N, bližními SO — jest ... žádný] jest také velmi, to drahá věc, nebo N — náramně drahá] přikázáno, a to jest drahá věc U — drahá, a to tak T — že] nebo U — žádný] vyn. KU — ho] toho pokoje CU, jí SO — 300 nemá] nebude míti O — také ť nebude N — [moci] vyn. KPRCNTUSO — [býti] vyn. KPRCNTUSO — 300—301 Protož... sukni] A to jest sám mluvil drahý Pán: »Chce-li kdo vzíti sukni S0 — 300 drahost C — 301 velice drahý N — pokoj] vyn. RU — 301—302 Súdí ... přidaj] Chce-li t se kdo s tebau sauditi o sukni, dej N — 302 aby přidal O — i plášť CNUSO — dá-li t ... druhého] vyn. SO — poliček] v líce K, poliček v líce pravé (jedno NU) CNU — nasad C — druhého líce T, levého C — 303 Proto to] A to proto SO — to mluvil] mluví U — drahý Pán] vyn. SO — 304 vážiti hleděli N — a] vyn. N — a aby ... nevypadli] vyn. SO — věčně nevypadli K, nevypadali C — 304—312 «Dajž... radost] Dejž se nám napraviti, milý, drahý Spasiteli, ať bychom, jsauce živi v tvém svatém pokoji, tvá přikázaní plnili a potom se do tvé slávy dostali, do kteréžto slávy a věčného pokoje rač nám dopomoci Pán Bůh náš, na věky požehnaný! Amen S, slovem božím se řídili, přikázaní boží plnili a po této časné smrti k tobě do života věčného se dostali, kdežto nám všem rač dopomoci blahoslavená, svatá Trojice, Bůh Otec, Syn i Duch svatý na věky! Amen O — 304 «Dajž nám se Napraviž nás na to B — milý, drahý RCNU — 304 305 gna- praviti... pokoj vyn. B — 305 Než] Než že N, Ale U — pak] pak, kdy R, vyn. U — tyto N — všechny] vyn. U — 306 má totiž N — «dobrau vuoli vyn. B — 307 naplnil T — proto] vyn. KPCNT — co] jak N — najdále] nejvíce NU, nejvíce a nejdále T — to plní KPRCT, plní a zachovává N. plní je U — 308 se pak CN — [Bože] vyn. KPRCNTU — jiného] odporného N — neoblíbí [toho] K, neoblíbí toho ČN — Pakli se C — 309 padne-li 301 Podle Mat. 5, 40, 39 —
728 že s' s ním z pokoje vypadl. Nebo náramně jest to řídká věc, pokoj z Bohem a z bližním, a jest náramně drahá, že žádný, ktož ho 300 nemá, nebude [moci] spasen [býti]. Protož, pro tu drahotu, že jest tak drahý pokoj, řekl jest Pán Ježíš: »Súdí-li ť se kto s tebú o sukni, přidaj jemu plášť; dá-li ť kto poliček, nastav jemu i druhého!« Proto to mluvil drahý Pán, aby lidé nade vše sobě ten pokoj vážili a aby z něho nevypadli. KDajž nám se, milý Bože, «na- 305 praviti na ten pokoj! Než pak ty všechny věci záleží na dobré vuoli, když má člověk dobrau vuoli k milému Bohu, že by rád všecka jeho přikázaní plnil, a proto, co muož najdále, plní; přimísí-li se co k tomu [Bože] jiného, neoblíbí; pakli z křehkosti nebo z nepoznání padne v hřích, ale neleží, neprodlévá, neodkládá Ó by P, aby RU — neměli KPNCT — prodati N, prodávati, aby (bóhdej C tě (vyn. C, jej U) takto a takto RCU — 297—298 Toš t ... že] A tak s U — 297 Toš ť] bóhdaj takto! To K, Bóhdej neměl, než za to do smrti Bóhdej takto a takto! A tak N, bóhdej takto a takto se stalo! Tož ť T — příčinau T — 298 náramně] nám(!) U — řídká věc] příklad míti U — věc zde v lidech T — pokoj] aby pokoj měli NT, míti pokoj O — 299 bližním lidmi N, bližními SO — jest ... žádný] jest také velmi, to drahá věc, nebo N — náramně drahá] přikázáno, a to jest drahá věc U — drahá, a to tak T — že] nebo U — žádný] vyn. KU — ho] toho pokoje CU, jí SO — 300 nemá] nebude míti O — také ť nebude N — [moci] vyn. KPRCNTUSO — [býti] vyn. KPRCNTUSO — 300—301 Protož... sukni] A to jest sám mluvil drahý Pán: »Chce-li kdo vzíti sukni S0 — 300 drahost C — 301 velice drahý N — pokoj] vyn. RU — 301—302 Súdí ... přidaj] Chce-li t se kdo s tebau sauditi o sukni, dej N — 302 aby přidal O — i plášť CNUSO — dá-li t ... druhého] vyn. SO — poliček] v líce K, poliček v líce pravé (jedno NU) CNU — nasad C — druhého líce T, levého C — 303 Proto to] A to proto SO — to mluvil] mluví U — drahý Pán] vyn. SO — 304 vážiti hleděli N — a] vyn. N — a aby ... nevypadli] vyn. SO — věčně nevypadli K, nevypadali C — 304—312 «Dajž... radost] Dejž se nám napraviti, milý, drahý Spasiteli, ať bychom, jsauce živi v tvém svatém pokoji, tvá přikázaní plnili a potom se do tvé slávy dostali, do kteréžto slávy a věčného pokoje rač nám dopomoci Pán Bůh náš, na věky požehnaný! Amen S, slovem božím se řídili, přikázaní boží plnili a po této časné smrti k tobě do života věčného se dostali, kdežto nám všem rač dopomoci blahoslavená, svatá Trojice, Bůh Otec, Syn i Duch svatý na věky! Amen O — 304 «Dajž nám se Napraviž nás na to B — milý, drahý RCNU — 304 305 gna- praviti... pokoj vyn. B — 305 Než] Než že N, Ale U — pak] pak, kdy R, vyn. U — tyto N — všechny] vyn. U — 306 má totiž N — «dobrau vuoli vyn. B — 307 naplnil T — proto] vyn. KPCNT — co] jak N — najdále] nejvíce NU, nejvíce a nejdále T — to plní KPRCT, plní a zachovává N. plní je U — 308 se pak CN — [Bože] vyn. KPRCNTU — jiného] odporného N — neoblíbí [toho] K, neoblíbí toho ČN — Pakli se C — 309 padne-li 301 Podle Mat. 5, 40, 39 —
Strana 729
729 310 den ote dne, jako pekelníci činí: »Až, prý, budu stár«, ale ihned se kaje, želé, lituje. Vše ť to milý Buoh přijme, že ť jemu dá pomoc, zde milost a potom věčnú radost. U — neleží v něm N, neleží v tom Cl = 310 peklníci(!) tak U, peklníci(!) to C - činí činí, než říkají K, činí říkajíce C, to činiti obyčej mají N — prý teď KC budu stár] budem staří, to ť budem dobři a budem pokání svaté činiti Cstarej R, starý TUN — ale] ale volenej boží ne tak říká C 311 kaje volený boží T — lituje líto jemu (+ že kdy Pána Boha svého dobrotivého, milostivého a laskavého hněval C) KPCT, toho RUm vše ... Buoh] ale všecko mu to milý Pán Bůh odpustí a T — přijme, oblíbí N, přijme ho T — 312 zde milost] svau svatau N — milost, hříchům (hříchů U) odpuštění RU, svau milost T a potom] po smrti K, potom (vyn. U) z sebau v nebi ŘVI, potoms sebau N — radost. Amen KRU, radost v nebi na věky. Amen I
729 310 den ote dne, jako pekelníci činí: »Až, prý, budu stár«, ale ihned se kaje, želé, lituje. Vše ť to milý Buoh přijme, že ť jemu dá pomoc, zde milost a potom věčnú radost. U — neleží v něm N, neleží v tom Cl = 310 peklníci(!) tak U, peklníci(!) to C - činí činí, než říkají K, činí říkajíce C, to činiti obyčej mají N — prý teď KC budu stár] budem staří, to ť budem dobři a budem pokání svaté činiti Cstarej R, starý TUN — ale] ale volenej boží ne tak říká C 311 kaje volený boží T — lituje líto jemu (+ že kdy Pána Boha svého dobrotivého, milostivého a laskavého hněval C) KPCT, toho RUm vše ... Buoh] ale všecko mu to milý Pán Bůh odpustí a T — přijme, oblíbí N, přijme ho T — 312 zde milost] svau svatau N — milost, hříchům (hříchů U) odpuštění RU, svau milost T a potom] po smrti K, potom (vyn. U) z sebau v nebi ŘVI, potoms sebau N — radost. Amen KRU, radost v nebi na věky. Amen I
Strana 730
Neděle druhá po velice noci. Epištola z kanoniky svatého Petra, v kapitole druhé [napsáno]. Najmilejší! Kristus trpěl jest za nás, vám 5zuostaviv příklad, abychom následovali šlé- pějí jeho. Kterýž jest hříchu nečinil, aniž jest nalezena lest v austech jeho; jemužto když jsú zlořečili, nezlořečil; když trpěl, nehrozil, ale vydal se súdci nespravedlivému. Nebo D0on naše hříchy nesl na svém těle na dřevo, abychom, hříchóm zemrúce, spravedlnosti živi byli, jehožto zsinalostí uzdraveni jsme. Byli ste zajisté jako ovce blúdíce, ale obrá- ceni jste nyní ku pastýři a k biskupu duší 15vašich. 1 veliké NTUO, velké S — velice noci] provodě R 2—15 Epištola ... vašich] vyn. RSO — 2 z kanoniky] z první kanoniky C, vyn. KPNTU — Petra] Petra v první kanonice (vyn. K) KPNTU — v kapitole druhé] v druhém rozdílu U, vyn. N — 3 [napsáno] vyn. KPONT — 4—14 Najmilejší ... ku] Bratří! Neb jaká jest to pochvala, budete-li snášeti, když hřešíce biti býváte, poličky? Ale jestliže, když dobře činíte, avšak sauženi sa (!) snášíte. Konec: k U — 4 vám] nám KPCNT — 5 ostaviv KPN, zůstavil C, ostavil T — příkladu N — šlápějí P — 6 neučinil KPONT — 7 kterémužto ČNT — 8 zlořečili, nezlořečil] láli, nelál jest P — 9 se sebe samého NT — súdci nespravedlivému] súdícímu nespravedlivě KONT, tomu, jenž ho saudil nespravedlivě P — Nebo on] On ť jest C — 10 vnesl jest N — dřevo kříže PC — 11 zemrúce] umrauce K, jsauce mrtví T — spravedlivě K, v spravedlnosti boží C — 12 sinalostmi N — 13 Nebo byli PNT — zajisté] někdy PN, zajisté někdy C, vyn. T — ale již C — obrátili ste se PNT — 14 k pastýři NC — biskupu] opatrovníku U — 15 vašich. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N, vašich. Amen T — 4 nn. 1. Petr 2, 21—25.
Neděle druhá po velice noci. Epištola z kanoniky svatého Petra, v kapitole druhé [napsáno]. Najmilejší! Kristus trpěl jest za nás, vám 5zuostaviv příklad, abychom následovali šlé- pějí jeho. Kterýž jest hříchu nečinil, aniž jest nalezena lest v austech jeho; jemužto když jsú zlořečili, nezlořečil; když trpěl, nehrozil, ale vydal se súdci nespravedlivému. Nebo D0on naše hříchy nesl na svém těle na dřevo, abychom, hříchóm zemrúce, spravedlnosti živi byli, jehožto zsinalostí uzdraveni jsme. Byli ste zajisté jako ovce blúdíce, ale obrá- ceni jste nyní ku pastýři a k biskupu duší 15vašich. 1 veliké NTUO, velké S — velice noci] provodě R 2—15 Epištola ... vašich] vyn. RSO — 2 z kanoniky] z první kanoniky C, vyn. KPNTU — Petra] Petra v první kanonice (vyn. K) KPNTU — v kapitole druhé] v druhém rozdílu U, vyn. N — 3 [napsáno] vyn. KPONT — 4—14 Najmilejší ... ku] Bratří! Neb jaká jest to pochvala, budete-li snášeti, když hřešíce biti býváte, poličky? Ale jestliže, když dobře činíte, avšak sauženi sa (!) snášíte. Konec: k U — 4 vám] nám KPCNT — 5 ostaviv KPN, zůstavil C, ostavil T — příkladu N — šlápějí P — 6 neučinil KPONT — 7 kterémužto ČNT — 8 zlořečili, nezlořečil] láli, nelál jest P — 9 se sebe samého NT — súdci nespravedlivému] súdícímu nespravedlivě KONT, tomu, jenž ho saudil nespravedlivě P — Nebo on] On ť jest C — 10 vnesl jest N — dřevo kříže PC — 11 zemrúce] umrauce K, jsauce mrtví T — spravedlivě K, v spravedlnosti boží C — 12 sinalostmi N — 13 Nebo byli PNT — zajisté] někdy PN, zajisté někdy C, vyn. T — ale již C — obrátili ste se PNT — 14 k pastýři NC — biskupu] opatrovníku U — 15 vašich. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N, vašich. Amen T — 4 nn. 1. Petr 2, 21—25.
Strana 731
731 Čtení svatého Jana v X. kapitole. B 250 30 V ten čas řekl jest Ježíš učedlníkóm svým: »Já sem pastýř dobrý; dobrý pastýř pokládá duši svú za ovce své; ale nájemník a kterýž 20není pastýř, jehožto nejsú ovce vlastní, vidí vlka přicházejícého, opúští ovce a utíká, a vlk lapá a rozptyluje ovce. Ale nájemník Kutíká, nebo nájemník jest a nepříleží k ně- mu o ovcích. Já sem pastýř dobrý a znám ovce 25mé a poznávají mne mé. Jakož mě zná Otec, a já znám Otce; a duši mú pokládám za ovce mé. A jiné ovce mám, kteréžto nejsú z tohoto ovčince; i ty musím přivésti; a hlas muoj uslyší, a bude jeden ovčinec a jeden pastýř«. Dnes již tuto neděli napomíná se lid křesťanský), aby se Kveselil a) radoval v svém milém Bohu. A z čeho se máme radovati a veseliti? Z toho jeho velikého milosrdenství, kteréž jest ráčil učiniti s námi, hříšnými lidmi! Nebo se dnes takto mše začíná: »Milosrdenství «božího plna jest země.« Které jest to 16 Čtení] Evangelium S — Čtení ... Jana] Řeč tohoto svatého čtení — v X. napsal svatý Jan N — svatého Jana] svaté, napsal svatý Jan U — kapitole] vyn. T, v desátém rozdílu U 17 V ten ... svým] vyn. RSO — 18—29 pokládá ... pastýř etc. Vajklad R — 18 pokládá] dává KPNTS, klade U — 19 ale nájemník] nájem- ník pak O 19—29 ale . . . bude jeden] Konec U — 19—29 a kterýž ... pastýř] vyn. S 19 kterýž] ten, jenž K, ješto C, ten, kterýž N — 20 vida CO — 21 přicházejícého] an lapá C, an jde, i O — a utíká] vyn. O 22 rozhání PNO — Ale] vyn. NO — nájemník pak CNO — 23 Kutíká, nebo nájemník vyn. B — nepříleží] nepřísluší KONT, nemá PO — 23—24 k němu o ovcích] péče o ovce PO — 24 o ovcích] ovce CN — 25 své CO — poznávají] znají ť CNTO — zná] znal jest NT — 26 a já] tak i já N, i já CTO — svú KO — 27 své KNO — A] Ai C, A ještě ti0 — 28 i ty] ty také N — 29 uslyší] slyšeti budau KPCO — pastýř. Vajklad na čtení KP, pastýř. Vejklad († XXVIII. U) NUO — 30 Dnes ... tuto] Přátelé milí! V tuto dnešní S0 — neděli svatau NO Skřesťanský vyn. B — 31 veselil a vyn. B, již U — svém vyn. O 31— 33 A z čeho .... lidmi?] vyn. SO — 31—32 «se máme .. . Z toho než z B—32 I, z toho CU — 33 dnešní den RU, dnešního dne N - mše svatá KN — 34 božího tvého, Pane B — 34—35 Které... ne- 17 nn. Jan 10, II —16. — 34 Ž. 32, 5
731 Čtení svatého Jana v X. kapitole. B 250 30 V ten čas řekl jest Ježíš učedlníkóm svým: »Já sem pastýř dobrý; dobrý pastýř pokládá duši svú za ovce své; ale nájemník a kterýž 20není pastýř, jehožto nejsú ovce vlastní, vidí vlka přicházejícého, opúští ovce a utíká, a vlk lapá a rozptyluje ovce. Ale nájemník Kutíká, nebo nájemník jest a nepříleží k ně- mu o ovcích. Já sem pastýř dobrý a znám ovce 25mé a poznávají mne mé. Jakož mě zná Otec, a já znám Otce; a duši mú pokládám za ovce mé. A jiné ovce mám, kteréžto nejsú z tohoto ovčince; i ty musím přivésti; a hlas muoj uslyší, a bude jeden ovčinec a jeden pastýř«. Dnes již tuto neděli napomíná se lid křesťanský), aby se Kveselil a) radoval v svém milém Bohu. A z čeho se máme radovati a veseliti? Z toho jeho velikého milosrdenství, kteréž jest ráčil učiniti s námi, hříšnými lidmi! Nebo se dnes takto mše začíná: »Milosrdenství «božího plna jest země.« Které jest to 16 Čtení] Evangelium S — Čtení ... Jana] Řeč tohoto svatého čtení — v X. napsal svatý Jan N — svatého Jana] svaté, napsal svatý Jan U — kapitole] vyn. T, v desátém rozdílu U 17 V ten ... svým] vyn. RSO — 18—29 pokládá ... pastýř etc. Vajklad R — 18 pokládá] dává KPNTS, klade U — 19 ale nájemník] nájem- ník pak O 19—29 ale . . . bude jeden] Konec U — 19—29 a kterýž ... pastýř] vyn. S 19 kterýž] ten, jenž K, ješto C, ten, kterýž N — 20 vida CO — 21 přicházejícého] an lapá C, an jde, i O — a utíká] vyn. O 22 rozhání PNO — Ale] vyn. NO — nájemník pak CNO — 23 Kutíká, nebo nájemník vyn. B — nepříleží] nepřísluší KONT, nemá PO — 23—24 k němu o ovcích] péče o ovce PO — 24 o ovcích] ovce CN — 25 své CO — poznávají] znají ť CNTO — zná] znal jest NT — 26 a já] tak i já N, i já CTO — svú KO — 27 své KNO — A] Ai C, A ještě ti0 — 28 i ty] ty také N — 29 uslyší] slyšeti budau KPCO — pastýř. Vajklad na čtení KP, pastýř. Vejklad († XXVIII. U) NUO — 30 Dnes ... tuto] Přátelé milí! V tuto dnešní S0 — neděli svatau NO Skřesťanský vyn. B — 31 veselil a vyn. B, již U — svém vyn. O 31— 33 A z čeho .... lidmi?] vyn. SO — 31—32 «se máme .. . Z toho než z B—32 I, z toho CU — 33 dnešní den RU, dnešního dne N - mše svatá KN — 34 božího tvého, Pane B — 34—35 Které... ne- 17 nn. Jan 10, II —16. — 34 Ž. 32, 5
Strana 732
732 35 milosrdenství? Toto máš veliké a nesmírné milosrdenství boží, že, když jsme byli v hříších těžkých a hrozných, ješto jsme byli hodni dávno horúcího pekla, a milý Buoh neráčil nás v nich zmořiti, ale dal nám se jich káti, ješto bóhdá již, kto jsú se jich káli právě, již jest jim milý Buoh všecky hříchy odpustil 40 a z synuov ďáblových nadělal synů božích, takže jsme již synové boží a dědicové království nebeského a spoludědicové Ježíše Krista. To ť veliké milosrdenství jeho) stalo se s námi hříšnými, i sluší ť se nám z toho radovati a milému Bohu děkovati. Ještě) toto jest veliké milosrdenství jeho, jakož dí David: »Milost tvá 45 předejdi mě, milý Bože, a milost tvá stíhaj mě!« Toto věz, že tak jest dobrý on, náš milý Bóh, že od žádného neodejde, leč prvé člověk od Buoha odejde a odstúpí, a zase žádný se nemuož k Bohu přiblížiti a navrátiti), leč prvé milý Buoh předejde smírné] A to (toto ť 0) jest to (vyn. O) veliké S0 — 35 milosrdenství boží? IN — a nesmírné] vyn. U — 36 sme my C — 36—37 a hrozných... dávno] velikých a mnohých, ješto sme zaslaužili nimi N — 36 «ješto» pro něž B, vyn. SO — 36—37 jsme byli... dávno»] zaslaužili sme O — 37 dávno vyn. B — a] ale SO — 38 umořiti SO — dal] popřál SO — nám, abychom SO — jich] vyn. R, z nich NSO — káti] prvé káti P, káti, ačkoliv mdle, nestatečně N, mohli káti SO — 38—39 ješto ... od- pustil] vyn. SO — 38 bóhdá již] vyn. PN, Pán Bůh dá RU, s pomocí boží již C, bóhdá T — jich] již svých hříchů C, z nich N — 39 právě (věrně U) a upřímně NU — ty všecky N — «hříchy» vyn. BU, dočiněné hříchy N — odpustil] odpustil, a někdo se tak šťastně kál a litoval, že mu Pán Buoh i budaucí hříchy, kteréž se mu mají ještě přihoditi, odpustiti ráčil N — 40 takže] že PCNTS — již učiněni N — 41 boží a dědicové] vyn. O — nebeského] božího CSO — Ježíše Krista] Kristovi SO — 42 Krista, Spasitele našeho N — To ť ... hříšnými i] A protož SO — To ť jest (vyn. R) to (vyn. KPONT) KPRCNTU — «jeho vyn. BN, kteréž U — hříšnejmi lidmi N — 43 nám] vyn. C — z toho] vyn. RNTUSO — radovati a veseliti NSO — a milému ... děkovati] vyn. SO — a milému Bohu] v milém Bohu a z toho U — Bohu z toho R — Ještě] ješto BRC — 43—44 Ještě) ... jeho] z toho milosrdenství. Ještě ť jest i toto jeho veliké milosrdenství N — Ještě) ... jest] že se s námi stalo SO — 44 to U — jeho] boží S0 — svatý David KU — 44—45 Milost ... mě] Ej (vyn. PNTSO), milosrdenství boží předejde (předejdiž N) mě, milosrdenství (vyn. S0) boží (vyn. SO) sstíhati (a stíhati S, a ostříhati O) mě bude KPNTUSO, Misericordia Do- mini praeveniet me, misericordia Domini subsequetur me. Aj (Ej C), milo- srdenství boží předejde mě, milosrdenství boží sstíhati mě bude RC — 45 Toto věz, že] A SO — Toto jistě každej C, A to U — 46 on] vyn. RSO — leda S — prvé] sám SO — 47 «Buoha odejde a něho BSO — odejde? vyn.(!) C — zase] také O — 48 Bohu] němu S0 — přiblížiti a] vyn. S — 44 Podle Ž. 59, 11 a 23, 6 —
732 35 milosrdenství? Toto máš veliké a nesmírné milosrdenství boží, že, když jsme byli v hříších těžkých a hrozných, ješto jsme byli hodni dávno horúcího pekla, a milý Buoh neráčil nás v nich zmořiti, ale dal nám se jich káti, ješto bóhdá již, kto jsú se jich káli právě, již jest jim milý Buoh všecky hříchy odpustil 40 a z synuov ďáblových nadělal synů božích, takže jsme již synové boží a dědicové království nebeského a spoludědicové Ježíše Krista. To ť veliké milosrdenství jeho) stalo se s námi hříšnými, i sluší ť se nám z toho radovati a milému Bohu děkovati. Ještě) toto jest veliké milosrdenství jeho, jakož dí David: »Milost tvá 45 předejdi mě, milý Bože, a milost tvá stíhaj mě!« Toto věz, že tak jest dobrý on, náš milý Bóh, že od žádného neodejde, leč prvé člověk od Buoha odejde a odstúpí, a zase žádný se nemuož k Bohu přiblížiti a navrátiti), leč prvé milý Buoh předejde smírné] A to (toto ť 0) jest to (vyn. O) veliké S0 — 35 milosrdenství boží? IN — a nesmírné] vyn. U — 36 sme my C — 36—37 a hrozných... dávno] velikých a mnohých, ješto sme zaslaužili nimi N — 36 «ješto» pro něž B, vyn. SO — 36—37 jsme byli... dávno»] zaslaužili sme O — 37 dávno vyn. B — a] ale SO — 38 umořiti SO — dal] popřál SO — nám, abychom SO — jich] vyn. R, z nich NSO — káti] prvé káti P, káti, ačkoliv mdle, nestatečně N, mohli káti SO — 38—39 ješto ... od- pustil] vyn. SO — 38 bóhdá již] vyn. PN, Pán Bůh dá RU, s pomocí boží již C, bóhdá T — jich] již svých hříchů C, z nich N — 39 právě (věrně U) a upřímně NU — ty všecky N — «hříchy» vyn. BU, dočiněné hříchy N — odpustil] odpustil, a někdo se tak šťastně kál a litoval, že mu Pán Buoh i budaucí hříchy, kteréž se mu mají ještě přihoditi, odpustiti ráčil N — 40 takže] že PCNTS — již učiněni N — 41 boží a dědicové] vyn. O — nebeského] božího CSO — Ježíše Krista] Kristovi SO — 42 Krista, Spasitele našeho N — To ť ... hříšnými i] A protož SO — To ť jest (vyn. R) to (vyn. KPONT) KPRCNTU — «jeho vyn. BN, kteréž U — hříšnejmi lidmi N — 43 nám] vyn. C — z toho] vyn. RNTUSO — radovati a veseliti NSO — a milému ... děkovati] vyn. SO — a milému Bohu] v milém Bohu a z toho U — Bohu z toho R — Ještě] ješto BRC — 43—44 Ještě) ... jeho] z toho milosrdenství. Ještě ť jest i toto jeho veliké milosrdenství N — Ještě) ... jest] že se s námi stalo SO — 44 to U — jeho] boží S0 — svatý David KU — 44—45 Milost ... mě] Ej (vyn. PNTSO), milosrdenství boží předejde (předejdiž N) mě, milosrdenství (vyn. S0) boží (vyn. SO) sstíhati (a stíhati S, a ostříhati O) mě bude KPNTUSO, Misericordia Do- mini praeveniet me, misericordia Domini subsequetur me. Aj (Ej C), milo- srdenství boží předejde mě, milosrdenství boží sstíhati mě bude RC — 45 Toto věz, že] A SO — Toto jistě každej C, A to U — 46 on] vyn. RSO — leda S — prvé] sám SO — 47 «Buoha odejde a něho BSO — odejde? vyn.(!) C — zase] také O — 48 Bohu] němu S0 — přiblížiti a] vyn. S — 44 Podle Ž. 59, 11 a 23, 6 —
Strana 733
733 jej a přiblíží se k člověku. To ť jest povaha našeho milého B 251 50 Boha. Protož teď dí David: »Milost boží předejdi mě«. Ale že) mnozí lidé již pohříchu chřbet obracují k svému Kmilému) Bohu a odcházejí od něho. S takovými děje se převeliká milost boží, že on stíhá je, jde po nich, chtě je přijíti na milost, by se jedné [oni] chtěli obrátiti k němu, hotov jest je přijíti, an napomíná, 55 vnuknutí dává, pomstú prodlévá; jakož dí skrze proroka: »Ej, obra- tiž se ke mně a navrať, hříšná duše, však já ť přijmu tě a nezpomenu ť tobě nikdy tvých všech) nepravostí. Uj, jediné navrať se!«. Hle, kterak ť jest on dobrý, že stíhá ještě hříšné lidi, chtěje se nad knimi) smilovati! Nebo Knikda žádný 60 člověk není tak hotov k milému Bohu se obrátiti, jako jest hotov jej milý Buoh na milost přijíti)«. A protož [teď] dí David: »Milo- a] ani PNT — «navrátiti přistúpiti B — prvé] vyn. SO — Bůh přijde a U — předejde jej a] zase S, sám O — 49 člověku] němu SO, němu, k tomu člověku U. — To] Ta N — 49—55 To ... prodlévá] vyn. SO — 50 Protož teď) A U — teď] vyn. R — svatý David PRNTU — Milosrdenství KPRONTU předejde KPRONTU — «Ale že Že B — Ale A PONT, vyn. R — že vyn. U — 51 obracejí RU — k vyn. PRNT — milému vyn. B — 52 s takovými lidmi N — s takovými děje se] a takové U — děje se vyn. PNT — převeliká milost] veliké (převeliké PRONTU) milosrdenství (+ ještě PNT, + totiž R, + se nám stalo, totiž U) KPRCNTU — 53 boží] vyn. C, boží jest N — on] vyn. N sstíhá K — jde po nich] vyn. KU — a chce KPRONT — je] jej P — 53—54 přijíti... hotov jest je] vyn.(!) U — 54 [oni] vyn. KPRCT, pamatovali a N — an] a on PNT, a CU — 55 s pomstau RNU — jakož a U — Aj RATSO — obratiž] navratiž S0 — obratiž se] obrať se, lide, a navraťte se U — 56a navrať, hříšná poběhlá B, hříšná SO, hříšný K — navrať se ke mně C — však a B — tě] vás U, tě k sobě O — 57 tobě] vyn. U — nikdy] na věky SO - tvých] vašich U — Kvšech vyn. BSO — 57—58 Uj... navrať se! vyn. BSO — 57 Uj] vyn. KU, I R, Au CN, Ej T — 58 navraťte U — Hle] Pohle S, Inu, pohleďmež O — jak ť PC, tak ť N on vyn. PRCNTSO — dobrotivý ten Pán N, dobrý Pán SO — stíhá] pobízí U — 58—59 stíhá... «nimi) se chce nad hříšnými S0 — hříšné lidi hříšníka B, hříšných lidí U — 59 a chce U —- «nimi) ním B — slitovati KPT, smilovati a slitovati C — Nebo] vyn. N — nikda žádný nižádný BSO, Žádný zajisté nikdy N — 60 člověk] vyn. S0 - hotový O — k milému Bohu] vyn. U — mi- lému] vyn. KRCNTSO — 60—61 hotov ... přijíti on hotov hříšnému milost dáti B, on, milý Pán Bůh, hotov jemu milost dáti a jej k sobě přijíti U, on hotový se smilovati a na milost přijíti O — 61—67 A protož... milosrdenství vyn. SO — 61 [ted vyn. KPRONTU — David svatý RU — 50 Podle Ž. 59, 11 55 Podle Jer. 3, 1 a Iz. 43, 25 —
733 jej a přiblíží se k člověku. To ť jest povaha našeho milého B 251 50 Boha. Protož teď dí David: »Milost boží předejdi mě«. Ale že) mnozí lidé již pohříchu chřbet obracují k svému Kmilému) Bohu a odcházejí od něho. S takovými děje se převeliká milost boží, že on stíhá je, jde po nich, chtě je přijíti na milost, by se jedné [oni] chtěli obrátiti k němu, hotov jest je přijíti, an napomíná, 55 vnuknutí dává, pomstú prodlévá; jakož dí skrze proroka: »Ej, obra- tiž se ke mně a navrať, hříšná duše, však já ť přijmu tě a nezpomenu ť tobě nikdy tvých všech) nepravostí. Uj, jediné navrať se!«. Hle, kterak ť jest on dobrý, že stíhá ještě hříšné lidi, chtěje se nad knimi) smilovati! Nebo Knikda žádný 60 člověk není tak hotov k milému Bohu se obrátiti, jako jest hotov jej milý Buoh na milost přijíti)«. A protož [teď] dí David: »Milo- a] ani PNT — «navrátiti přistúpiti B — prvé] vyn. SO — Bůh přijde a U — předejde jej a] zase S, sám O — 49 člověku] němu SO, němu, k tomu člověku U. — To] Ta N — 49—55 To ... prodlévá] vyn. SO — 50 Protož teď) A U — teď] vyn. R — svatý David PRNTU — Milosrdenství KPRONTU předejde KPRONTU — «Ale že Že B — Ale A PONT, vyn. R — že vyn. U — 51 obracejí RU — k vyn. PRNT — milému vyn. B — 52 s takovými lidmi N — s takovými děje se] a takové U — děje se vyn. PNT — převeliká milost] veliké (převeliké PRONTU) milosrdenství (+ ještě PNT, + totiž R, + se nám stalo, totiž U) KPRCNTU — 53 boží] vyn. C, boží jest N — on] vyn. N sstíhá K — jde po nich] vyn. KU — a chce KPRONT — je] jej P — 53—54 přijíti... hotov jest je] vyn.(!) U — 54 [oni] vyn. KPRCT, pamatovali a N — an] a on PNT, a CU — 55 s pomstau RNU — jakož a U — Aj RATSO — obratiž] navratiž S0 — obratiž se] obrať se, lide, a navraťte se U — 56a navrať, hříšná poběhlá B, hříšná SO, hříšný K — navrať se ke mně C — však a B — tě] vás U, tě k sobě O — 57 tobě] vyn. U — nikdy] na věky SO - tvých] vašich U — Kvšech vyn. BSO — 57—58 Uj... navrať se! vyn. BSO — 57 Uj] vyn. KU, I R, Au CN, Ej T — 58 navraťte U — Hle] Pohle S, Inu, pohleďmež O — jak ť PC, tak ť N on vyn. PRCNTSO — dobrotivý ten Pán N, dobrý Pán SO — stíhá] pobízí U — 58—59 stíhá... «nimi) se chce nad hříšnými S0 — hříšné lidi hříšníka B, hříšných lidí U — 59 a chce U —- «nimi) ním B — slitovati KPT, smilovati a slitovati C — Nebo] vyn. N — nikda žádný nižádný BSO, Žádný zajisté nikdy N — 60 člověk] vyn. S0 - hotový O — k milému Bohu] vyn. U — mi- lému] vyn. KRCNTSO — 60—61 hotov ... přijíti on hotov hříšnému milost dáti B, on, milý Pán Bůh, hotov jemu milost dáti a jej k sobě přijíti U, on hotový se smilovati a na milost přijíti O — 61—67 A protož... milosrdenství vyn. SO — 61 [ted vyn. KPRONTU — David svatý RU — 50 Podle Ž. 59, 11 55 Podle Jer. 3, 1 a Iz. 43, 25 —
Strana 734
734 srdenství tvé stíhá ť mě«. Pomysliž na to, kdyby milý Buoh z svého milosrdenství tebe nedržal a vždy nestíhal, netáhl by smrtedlně shřešiti), až ť by tě dábel ihned umrtvil a do 65 pekla (vtrkolil; ale on, milý Pán, z svého milosrdenství vždy ostříhá a brání. Ale poněvadž jest on tak dobrý, že nás [ostříhá a] stíhá Kz svého milosrdenství, jest-li pak, že tebau nebo mnau sejde, že nebudeš povolen jeho vnukání a napomínaní, běda ť bude na věky! Nejednomu ť milý Buoh čeká od několika let, 70 a on se nedbá k němu obrátiti; i boj se potom, že ty [snad] budeš chtíti, a on ť chtíti nebude! [Protož] potřebí ť jest nám toho) veliké, Kchceme-li spaseni býti, abychom božským napomínaním povol«ni byl»i, neb ť jest to naše víra, abychom vždy povolni byli Ka hotovi), jakož sám (Pán dí: »A vy hotovi a) 62 tvé] boží KRONTU — stíhati bude PRONTU — Pomyslme N, Ej, po- mysliž U — na to, že U — 63 z svého velikého N — tebe] nás N, s tebau U — 63—64 nedržal... dábel] neučinil i nechal by tebe smrtedlně hřešiti a dopustil by na tě ďábla, aby tě U — 63 vždy] vyn. N — «netáhl by ne tak by brzo B, nemohl by tak brzo C — netáhl] v T pův. písař změnil v nemeškal — by vyn. T, mohl by tak člověk N — 64 hřešiti BPT — tě] vyn. N — ihned) vyn. BU — 65—66 vtrkolil... Ale] pojal. A B — 65 vtrkolil] strhl N, uvedl U — Pán] Bůh U — 65—66 vždy... brání] božího stíhati mne bude U — 66 ostříhá] nedá K — Ale) Ej, po- mysliž na to, že, kdyby milý Pán Bůh milosrdenství svého s tebau neučinil i nechal by tebe! (opakuje se!), an tě vždy brání a ostříhá. A U — nás vždy KPRON — [ostříhá a] vyn. KPRCNTU — 67 vždy stíhá U — 67—68 z svého . . . povolen svú milostí, nebudeš-li ty pak dbáti B — 67 svým milosrdenstvím U — jestliže SO — pak to O — že] vyn. TUSO — 68 nesejde R — povolný UO — k jeho O — vnukání] vnuknutí KPRCNTS, vnuknutím U, povolání O — napomínáním U, napomenutí S — 69—70 Nejednomu... že A potom B — 69 Ano nejednomu O — několika] mnoho R, mnoha TUSO — let, aby se obrátil SO — 70 a] ale SO — se] vyn. SO — k němu obrátiti] vyn. SO — i boj se potom] Ach, nastojte, bojtež se (+ toho O) SO — takový boj U — potom] ten a takovej člověk C, vyn. PRNT — ty) by U, ť SO — [snad] vyn. KPRCNTUSO — budeš chtíti] chtěl U, budete chtíti (+ k němu O) obrátiti SO — 71 on také SO — nebude, ale do věčných muk tebe vežene U, nebude slyšeti S, nebude uslyšeti O — [Protož] vyn. KPRCNTU — 71—78 [Protož]... o «tom] Ano (Jakož O) o tom mluví SO — 71 Potřeba NU — «nám toho» vyn. B — toho veliké] za zdravého života Bohu slaužiti U — 72 veliká N — chceme ... abychom) vyn. B — abychom vyn. PRTU — božským napomínaním] máme božímu napomenutí U — napomenutím N — 73 povolnu BPT — býti BPRCTU — víra křesťanská N — vždy] vyn. U — povolni] vyn. KPCNT — 74 a 74 Luk. 12, 36 —
734 srdenství tvé stíhá ť mě«. Pomysliž na to, kdyby milý Buoh z svého milosrdenství tebe nedržal a vždy nestíhal, netáhl by smrtedlně shřešiti), až ť by tě dábel ihned umrtvil a do 65 pekla (vtrkolil; ale on, milý Pán, z svého milosrdenství vždy ostříhá a brání. Ale poněvadž jest on tak dobrý, že nás [ostříhá a] stíhá Kz svého milosrdenství, jest-li pak, že tebau nebo mnau sejde, že nebudeš povolen jeho vnukání a napomínaní, běda ť bude na věky! Nejednomu ť milý Buoh čeká od několika let, 70 a on se nedbá k němu obrátiti; i boj se potom, že ty [snad] budeš chtíti, a on ť chtíti nebude! [Protož] potřebí ť jest nám toho) veliké, Kchceme-li spaseni býti, abychom božským napomínaním povol«ni byl»i, neb ť jest to naše víra, abychom vždy povolni byli Ka hotovi), jakož sám (Pán dí: »A vy hotovi a) 62 tvé] boží KRONTU — stíhati bude PRONTU — Pomyslme N, Ej, po- mysliž U — na to, že U — 63 z svého velikého N — tebe] nás N, s tebau U — 63—64 nedržal... dábel] neučinil i nechal by tebe smrtedlně hřešiti a dopustil by na tě ďábla, aby tě U — 63 vždy] vyn. N — «netáhl by ne tak by brzo B, nemohl by tak brzo C — netáhl] v T pův. písař změnil v nemeškal — by vyn. T, mohl by tak člověk N — 64 hřešiti BPT — tě] vyn. N — ihned) vyn. BU — 65—66 vtrkolil... Ale] pojal. A B — 65 vtrkolil] strhl N, uvedl U — Pán] Bůh U — 65—66 vždy... brání] božího stíhati mne bude U — 66 ostříhá] nedá K — Ale) Ej, po- mysliž na to, že, kdyby milý Pán Bůh milosrdenství svého s tebau neučinil i nechal by tebe! (opakuje se!), an tě vždy brání a ostříhá. A U — nás vždy KPRON — [ostříhá a] vyn. KPRCNTU — 67 vždy stíhá U — 67—68 z svého . . . povolen svú milostí, nebudeš-li ty pak dbáti B — 67 svým milosrdenstvím U — jestliže SO — pak to O — že] vyn. TUSO — 68 nesejde R — povolný UO — k jeho O — vnukání] vnuknutí KPRCNTS, vnuknutím U, povolání O — napomínáním U, napomenutí S — 69—70 Nejednomu... že A potom B — 69 Ano nejednomu O — několika] mnoho R, mnoha TUSO — let, aby se obrátil SO — 70 a] ale SO — se] vyn. SO — k němu obrátiti] vyn. SO — i boj se potom] Ach, nastojte, bojtež se (+ toho O) SO — takový boj U — potom] ten a takovej člověk C, vyn. PRNT — ty) by U, ť SO — [snad] vyn. KPRCNTUSO — budeš chtíti] chtěl U, budete chtíti (+ k němu O) obrátiti SO — 71 on také SO — nebude, ale do věčných muk tebe vežene U, nebude slyšeti S, nebude uslyšeti O — [Protož] vyn. KPRCNTU — 71—78 [Protož]... o «tom] Ano (Jakož O) o tom mluví SO — 71 Potřeba NU — «nám toho» vyn. B — toho veliké] za zdravého života Bohu slaužiti U — 72 veliká N — chceme ... abychom) vyn. B — abychom vyn. PRTU — božským napomínaním] máme božímu napomenutí U — napomenutím N — 73 povolnu BPT — býti BPRCTU — víra křesťanská N — vždy] vyn. U — povolni] vyn. KPCNT — 74 a 74 Luk. 12, 36 —
Strana 735
735 75 podobni buďte lidem, očekávajícím pána svého, když by se vrátil s svadby.« Ale» že jest on, milý Pán, náramně milosrdný těm, ktož se k němu právě a věrně obracejí). Mluví o tom) svatý Petr v dnešní epištole «takto řka: »Milá bratří! Dříve jste byli o jako ovce blúdíce, ale obráceni jste nyní ku pastýři a k biskupu duší vašich.« Ó blaze jim, ktož jsú se věrně) a právě obrátili k němu! Tděm ť již žádná věc není, [ješto] by se jim mohla obrátiti ke zlému. Jakož dí svatý Pavel: »Víme, že milujícím Boha všecky věci nápomocny jsú k dobrému a nic není jim k za- 85 tracení.« A o tom [jeho] milosrdenství, kteréž činí milý Buoh s těmi, kteří se k němu věrně a právě obracejí a hlas jeho slyší, jest svaté) čtení dnešní, i kterak on, milý Pán, jest jich B 252 pastýřem. Dí takto): »Já ť jsem pastýř dobrý«. V té řeči drahý Pán Ježíš ukazuje, že jest on najlepší pastýř. A proto z té své hotovi vyn. B, hotovi KPCNT — jakož ... dí A tomu nás sám Pán na- pomíná řka, K, Tak dí Syn boží PNT, Prej C — Pán vyn. B — hotovi a vyn. KBC, hotovi aneb R — 75 budete U — 75—76 [když... svadby] vyn. KPRCTU 77 gAle) A B — gnáramně) vyn. B — milosrdnej, však C 77—78 «těm... obracejí vyn. B — 78 právě a věrně] v celém srdci svém N — věrně] upřímně U; v K škrtnuto a nad tím pozdější přípisek: [upřímným srdcem] — obracují CN, obracejí a se důvěří jemu O — mluví] vyn. U — «tom) něm B — 79 Petr] Pavel O — v své dnešní O — svaté epištole N — «takto řka dí BU, řka K, takto 0 — Milí KPRONUSO — Dříve] Někdy NSO — 80 ovce] u víře U — bludné KPRCU, blaudící S0 — ale] a U — obrátili ste se KPRCNTU — již nyní CSO — 81 jim] těm NSO — Kvěrně) a právě] celým srdcem S0 — věrně u víře B, v K věrně později škrtnuto a na- psáno: [právě a poslušně] — právě) v pravdě BP, upřímně C, v K pozdější změnou z právě: [pravdě] — 82 němu] tomu (to- muto N) pastýři PRONU — Tim B — žádné věci O — [ješto] vyn. KPRONTU — se] je S - «jim» vyn. BSO — nemohla U - mohla obrátiti] obrátila U — 83 obrátiti] vyn.(!) U — ke zlému] k dobrému U — 83—85 Víme ... zatracení] Nic (že nic S0) není k zatracení těm, kteří (ješto PNTS) sau v Kristu Ježíši KPRCNTUSO — 85—86 A o tom... slyší) Ano o tom praví SO — 85 [jeho] vyn. KPRCNTU — 85—86 «kte- réž ... slyší) k nám B — 86 věrně] později z toho: [upřímně K — obracují P — 87 jest] praví S — svaté) vyn. B — čtení] evangelium S — 87—88«kterak... takto» v němž se milostivým pastýřem nazývá řka B, vyn. SO — 87 milý, drahý PNT — Pán sám RCU — jejich U — 88 takto» vyn. U — té] kteréžto SO — 89 Pán] Spasitel SO — Ježíš) 83 Podle Řím. 8, 28 —
735 75 podobni buďte lidem, očekávajícím pána svého, když by se vrátil s svadby.« Ale» že jest on, milý Pán, náramně milosrdný těm, ktož se k němu právě a věrně obracejí). Mluví o tom) svatý Petr v dnešní epištole «takto řka: »Milá bratří! Dříve jste byli o jako ovce blúdíce, ale obráceni jste nyní ku pastýři a k biskupu duší vašich.« Ó blaze jim, ktož jsú se věrně) a právě obrátili k němu! Tděm ť již žádná věc není, [ješto] by se jim mohla obrátiti ke zlému. Jakož dí svatý Pavel: »Víme, že milujícím Boha všecky věci nápomocny jsú k dobrému a nic není jim k za- 85 tracení.« A o tom [jeho] milosrdenství, kteréž činí milý Buoh s těmi, kteří se k němu věrně a právě obracejí a hlas jeho slyší, jest svaté) čtení dnešní, i kterak on, milý Pán, jest jich B 252 pastýřem. Dí takto): »Já ť jsem pastýř dobrý«. V té řeči drahý Pán Ježíš ukazuje, že jest on najlepší pastýř. A proto z té své hotovi vyn. B, hotovi KPCNT — jakož ... dí A tomu nás sám Pán na- pomíná řka, K, Tak dí Syn boží PNT, Prej C — Pán vyn. B — hotovi a vyn. KBC, hotovi aneb R — 75 budete U — 75—76 [když... svadby] vyn. KPRCTU 77 gAle) A B — gnáramně) vyn. B — milosrdnej, však C 77—78 «těm... obracejí vyn. B — 78 právě a věrně] v celém srdci svém N — věrně] upřímně U; v K škrtnuto a nad tím pozdější přípisek: [upřímným srdcem] — obracují CN, obracejí a se důvěří jemu O — mluví] vyn. U — «tom) něm B — 79 Petr] Pavel O — v své dnešní O — svaté epištole N — «takto řka dí BU, řka K, takto 0 — Milí KPRONUSO — Dříve] Někdy NSO — 80 ovce] u víře U — bludné KPRCU, blaudící S0 — ale] a U — obrátili ste se KPRCNTU — již nyní CSO — 81 jim] těm NSO — Kvěrně) a právě] celým srdcem S0 — věrně u víře B, v K věrně později škrtnuto a na- psáno: [právě a poslušně] — právě) v pravdě BP, upřímně C, v K pozdější změnou z právě: [pravdě] — 82 němu] tomu (to- muto N) pastýři PRONU — Tim B — žádné věci O — [ješto] vyn. KPRONTU — se] je S - «jim» vyn. BSO — nemohla U - mohla obrátiti] obrátila U — 83 obrátiti] vyn.(!) U — ke zlému] k dobrému U — 83—85 Víme ... zatracení] Nic (že nic S0) není k zatracení těm, kteří (ješto PNTS) sau v Kristu Ježíši KPRCNTUSO — 85—86 A o tom... slyší) Ano o tom praví SO — 85 [jeho] vyn. KPRCNTU — 85—86 «kte- réž ... slyší) k nám B — 86 věrně] později z toho: [upřímně K — obracují P — 87 jest] praví S — svaté) vyn. B — čtení] evangelium S — 87—88«kterak... takto» v němž se milostivým pastýřem nazývá řka B, vyn. SO — 87 milý, drahý PNT — Pán sám RCU — jejich U — 88 takto» vyn. U — té] kteréžto SO — 89 Pán] Spasitel SO — Ježíš) 83 Podle Řím. 8, 28 —
Strana 736
736 90 dobroty nesmírné Kzjednal jest a zpuosobil svým ovcém hojnké) [pokrm] pastvy, své drahé tělo a [svú] svatú krev. A také dává jim pastýře a zprávce dobré, aby «jimi jsúce zpravováni věčné radosti dojíti mohli; a ihned jim dává znáti dobré pastýře, «kte- rak je mají znáti,řka: »Dobrý pastýř dává duši svú za ovce své, 95 ale nájemník a který není pastýř« etc. Ale kteří jsú pastýři praví a věrní, paterú pastvú mají pásti stádo boží; právě jako lidé požívají těch věcí obecně vedlé těla, tak dobří pastýři těmi věcmi mají krmiti ovce duchovní. První pastva bývá kořením, druhá kvítím, třetí ovocem, čtvrtá 100 mlékem a pátá «teď těmito hrubými věcmi, [jako] masem a jinau věcí. [Najprv] kořením, to jest zákonem božím a Stau zprávau, kteráž jest v zákoně božím). Nebo zákon boží jest jako kořen, «jenž tím mají pastýři a kněží věrní lid zpra- vovati «a vésti, aby lidé křesťané) vedlé toho pravidla vyn. BSO — on sám N — on... proto] vyn. SO — té své] vyn. O, své S — 90 veliké a nesmírné C — zjednal jest a vyn. B — ovcém] věřícím U — hojný B — 91 [pokrm] vyn. KPRCNTUSO — pastvy a v své svatosti pozůstavil nám S0 — drahé] svaté O, vyn. S — [svú] vyn. KPRUSO — svatú] vyn. TO — 91—93 A také dává ... jim dává] A (vyn. 0) k (vyn. S) tomu (také S) nám přidávaje (dává S) dobré správce, aby nás pásli tau pastvau k životu věčnému. A hned sám (vyn. S) povídá, jak by mohli SO — 92 dobré a věrné N — jím(!) B — spravováni a napomínáni N — 93 —94 «kterak... znáti vyn. BSO — kterak] po čem N — 94 znáti) poznati NU — 95 a který ... etc.] utíká S0 — etc.] vidí vlka přicházejícího a opauští ovce a utíká K, vidí etc. PT, vidí vlka, utíká etc. R, vida vlka přicházejícího N, vida vlka utíká U, vida vlka, an lapá a rozhání ovce, i utíká od nich C — 96 Ale] A tak SO — praví a věrní] dobří O, praví S — 97—98 právě... duchovní] vyn. SO — 97 právě] rovně N — lidé] vyn. RU — obecně) vyn. B — podlé CU — 98 dobří ...ovce tito B — krmiti] pásti RU — ovce boží C — duchovně PN, kněží a zprávcové duchovní duchovně C — 99 bývá] má býti O — 99—101 druhá .. . kořením] vyn. O — 100 «ted) vyn. B — těmi PRNTU — [jako] vyn. KPRCNTUS — 101 a jinau věcí etc. B, a jinejmi věcmi C, a tomu podobnými pastvami N, a jiným S — [Najprv] vyn. KRU, První pastva PNTS — to jest totiž S0 — 102 a «tau... božím vyn. S0 - «tau... božím zprávú zákona B — božím vyn. C — boží] Páně N — 103 kořen všech Písem svatých SO, koření U — «jenž tím jímž BSO, kterýmžto N, jenž těmi T — a kněží] vyn. SO — lid boží CO — 103—104 zpravovati a vésti ] věrně pásti SO — 104 a vésti) vyn. B, a pásti U — všickni lidé S0 — lid N — křesťané) vyn. BUSO, křesťanský N — 104—106 vedlé toho... «vše- chny] jsauce vykrmeni slovem božím z zákona Páně, uměli své obchody
736 90 dobroty nesmírné Kzjednal jest a zpuosobil svým ovcém hojnké) [pokrm] pastvy, své drahé tělo a [svú] svatú krev. A také dává jim pastýře a zprávce dobré, aby «jimi jsúce zpravováni věčné radosti dojíti mohli; a ihned jim dává znáti dobré pastýře, «kte- rak je mají znáti,řka: »Dobrý pastýř dává duši svú za ovce své, 95 ale nájemník a který není pastýř« etc. Ale kteří jsú pastýři praví a věrní, paterú pastvú mají pásti stádo boží; právě jako lidé požívají těch věcí obecně vedlé těla, tak dobří pastýři těmi věcmi mají krmiti ovce duchovní. První pastva bývá kořením, druhá kvítím, třetí ovocem, čtvrtá 100 mlékem a pátá «teď těmito hrubými věcmi, [jako] masem a jinau věcí. [Najprv] kořením, to jest zákonem božím a Stau zprávau, kteráž jest v zákoně božím). Nebo zákon boží jest jako kořen, «jenž tím mají pastýři a kněží věrní lid zpra- vovati «a vésti, aby lidé křesťané) vedlé toho pravidla vyn. BSO — on sám N — on... proto] vyn. SO — té své] vyn. O, své S — 90 veliké a nesmírné C — zjednal jest a vyn. B — ovcém] věřícím U — hojný B — 91 [pokrm] vyn. KPRCNTUSO — pastvy a v své svatosti pozůstavil nám S0 — drahé] svaté O, vyn. S — [svú] vyn. KPRUSO — svatú] vyn. TO — 91—93 A také dává ... jim dává] A (vyn. 0) k (vyn. S) tomu (také S) nám přidávaje (dává S) dobré správce, aby nás pásli tau pastvau k životu věčnému. A hned sám (vyn. S) povídá, jak by mohli SO — 92 dobré a věrné N — jím(!) B — spravováni a napomínáni N — 93 —94 «kterak... znáti vyn. BSO — kterak] po čem N — 94 znáti) poznati NU — 95 a který ... etc.] utíká S0 — etc.] vidí vlka přicházejícího a opauští ovce a utíká K, vidí etc. PT, vidí vlka, utíká etc. R, vida vlka přicházejícího N, vida vlka utíká U, vida vlka, an lapá a rozhání ovce, i utíká od nich C — 96 Ale] A tak SO — praví a věrní] dobří O, praví S — 97—98 právě... duchovní] vyn. SO — 97 právě] rovně N — lidé] vyn. RU — obecně) vyn. B — podlé CU — 98 dobří ...ovce tito B — krmiti] pásti RU — ovce boží C — duchovně PN, kněží a zprávcové duchovní duchovně C — 99 bývá] má býti O — 99—101 druhá .. . kořením] vyn. O — 100 «ted) vyn. B — těmi PRNTU — [jako] vyn. KPRCNTUS — 101 a jinau věcí etc. B, a jinejmi věcmi C, a tomu podobnými pastvami N, a jiným S — [Najprv] vyn. KRU, První pastva PNTS — to jest totiž S0 — 102 a «tau... božím vyn. S0 - «tau... božím zprávú zákona B — božím vyn. C — boží] Páně N — 103 kořen všech Písem svatých SO, koření U — «jenž tím jímž BSO, kterýmžto N, jenž těmi T — a kněží] vyn. SO — lid boží CO — 103—104 zpravovati a vésti ] věrně pásti SO — 104 a vésti) vyn. B, a pásti U — všickni lidé S0 — lid N — křesťané) vyn. BUSO, křesťanský N — 104—106 vedlé toho... «vše- chny] jsauce vykrmeni slovem božím z zákona Páně, uměli své obchody
Strana 737
737 105 zákona božího své běhy všecky vedli, své trhy, hospodářství i obchody všechny). Ale jakž kněží co jiného budú umietati v lidi nejistého, nějaké básně, nechajíce zákona božího), již nejsú pastýři, ale nájemníci, a lid, chybě se té pastvy, nikoli nebude moci živ býti životem duchovním, ale vše se jim k Kvěčné)- 110 smrti a ku peklu obrátí. Druhé, kvítím aby pásli. Kvítí jest tento svět, jenž jest velmi krásný. Kterak tau pastvau mají pásti? Takto: aby lidi odvodili od milování neřádného světa a skrze tyto věci krásné, kteréž sau na světě, aby vedli lidi ku poznání Buoha a k zamilování 115 jeho, k žádaní oněch věcí nebeských, kladúce jim to před oči, že, poněvadž milý Buoh tak krásné věci a «tak dobré stvořil jest [na světě], kterak mnohem a nesmírně jest on, Kmilý Buoh), sám lepší a kraší a kterak tyto věci časné jsú — vésti a hospodářství spravovati SO — 105 zákona božího vyn. BSO 105—106 běhy... všechny] obchody, hospodářství, trhy, kaupě, prodaje všecky vedli a spravovali N — 105 běhyl věci U — vedli] řídili U - své vyn. C — 105—106 své trhy ... všechny] hospodářové hospodářství své, trhy a obchody U — 105 hospodářství svá C — 106 všechny s vedli BSO — jakž] budau-li ť 0 — nětco S0 — budújvyn. O — umietati] vtrušovati N, kázati a umítati O — 107 v lidi] v lid NSO, vyn. UI — nejistého] nejisté N, vyn. O — jaké O — božího vyn. B — to (tu U) ť již SOU — 108 nejsú] nebudau O — ale nájemníci] vyn. C — chybě chopě(!) RU — chybě se] sejda s S0 - té] vyn. O — pastvy dobré 80 109 110 živ ... obrátí] uhoditi k životu věčnému, ale k věčné smrti SO— 109 věčné) vyn. B — 110 «a ku peklu) vyn. B — 111 kvítím ... Kvítí] mají pásti ovce své kvítím, jenž SO — Kvítí... jenž] Svět tento U — tento] skrze něž se znamená tento C — jenž jest vyn. SO — 112 115Kterak ... nebeských jímžto mají pásti lidi, aby je odvodíce od zlosti světa vedli je skrze ta utěšená stvoření světa ku poznání utěšenějších věcí nebeských a najkraššího stvořitele světa B 112 Kterak ... pásti?] a to SO — pásti ovce boží N — lid S0 — odvo- zovali N 113 milování tohoto OC — a] ale U — ty 0 — křesťanské(!) krásné U — kteréž sau krásau(!) U — 114 aby] vyn. PRONTSO — lid O — poznání [pravdy, z lásky] K — k zamilování] k milování N, za- milovati U — 115 jeho] vyn. P, Boha T — k žádaní] žádati N, k žádaní dojíti C, též aby sobě žádali O — věcí věčných a N — předkládajíce O — to vyn. RU — 116 že vyn. O — 116—117 krásné ... světě] krásné věci stvořil jest a tak pěkné a dobré K — 116 věci) vyn. BTSO — «tak) vyn. B, tak pěkné a C 117 [na světě] vyn. PRTU, na tomto světě C, zde na světě N, všecky věci S0 — kterak pak C — «mnohem a vyn. B — nesmírněji N - on) vyn. KRUO — 118 milý Buoh» vyn. B — sám] vyn. PRONTUSO 119 malá a vyn. B — §malá a hubená] malá Rokyčanova Postilla. 47
737 105 zákona božího své běhy všecky vedli, své trhy, hospodářství i obchody všechny). Ale jakž kněží co jiného budú umietati v lidi nejistého, nějaké básně, nechajíce zákona božího), již nejsú pastýři, ale nájemníci, a lid, chybě se té pastvy, nikoli nebude moci živ býti životem duchovním, ale vše se jim k Kvěčné)- 110 smrti a ku peklu obrátí. Druhé, kvítím aby pásli. Kvítí jest tento svět, jenž jest velmi krásný. Kterak tau pastvau mají pásti? Takto: aby lidi odvodili od milování neřádného světa a skrze tyto věci krásné, kteréž sau na světě, aby vedli lidi ku poznání Buoha a k zamilování 115 jeho, k žádaní oněch věcí nebeských, kladúce jim to před oči, že, poněvadž milý Buoh tak krásné věci a «tak dobré stvořil jest [na světě], kterak mnohem a nesmírně jest on, Kmilý Buoh), sám lepší a kraší a kterak tyto věci časné jsú — vésti a hospodářství spravovati SO — 105 zákona božího vyn. BSO 105—106 běhy... všechny] obchody, hospodářství, trhy, kaupě, prodaje všecky vedli a spravovali N — 105 běhyl věci U — vedli] řídili U - své vyn. C — 105—106 své trhy ... všechny] hospodářové hospodářství své, trhy a obchody U — 105 hospodářství svá C — 106 všechny s vedli BSO — jakž] budau-li ť 0 — nětco S0 — budújvyn. O — umietati] vtrušovati N, kázati a umítati O — 107 v lidi] v lid NSO, vyn. UI — nejistého] nejisté N, vyn. O — jaké O — božího vyn. B — to (tu U) ť již SOU — 108 nejsú] nebudau O — ale nájemníci] vyn. C — chybě chopě(!) RU — chybě se] sejda s S0 - té] vyn. O — pastvy dobré 80 109 110 živ ... obrátí] uhoditi k životu věčnému, ale k věčné smrti SO— 109 věčné) vyn. B — 110 «a ku peklu) vyn. B — 111 kvítím ... Kvítí] mají pásti ovce své kvítím, jenž SO — Kvítí... jenž] Svět tento U — tento] skrze něž se znamená tento C — jenž jest vyn. SO — 112 115Kterak ... nebeských jímžto mají pásti lidi, aby je odvodíce od zlosti světa vedli je skrze ta utěšená stvoření světa ku poznání utěšenějších věcí nebeských a najkraššího stvořitele světa B 112 Kterak ... pásti?] a to SO — pásti ovce boží N — lid S0 — odvo- zovali N 113 milování tohoto OC — a] ale U — ty 0 — křesťanské(!) krásné U — kteréž sau krásau(!) U — 114 aby] vyn. PRONTSO — lid O — poznání [pravdy, z lásky] K — k zamilování] k milování N, za- milovati U — 115 jeho] vyn. P, Boha T — k žádaní] žádati N, k žádaní dojíti C, též aby sobě žádali O — věcí věčných a N — předkládajíce O — to vyn. RU — 116 že vyn. O — 116—117 krásné ... světě] krásné věci stvořil jest a tak pěkné a dobré K — 116 věci) vyn. BTSO — «tak) vyn. B, tak pěkné a C 117 [na světě] vyn. PRTU, na tomto světě C, zde na světě N, všecky věci S0 — kterak pak C — «mnohem a vyn. B — nesmírněji N - on) vyn. KRUO — 118 milý Buoh» vyn. B — sám] vyn. PRONTUSO 119 malá a vyn. B — §malá a hubená] malá Rokyčanova Postilla. 47
Strana 738
738 Kmalá a hubená [nějaká] Kviecka) proti oněm věčným, ne- 120 beským), jako jedna kruopě vody proti celému moři. Třetí pastva má býti ovocem tímto: skutky dobrými a příkladnými, jakož sám on, milý Pán, Kvelmi) veliké a svaté skutky a příkladné obcování svým Kapoštolóm ukázal; potom [světí] apoštolé po něm velmi příkladně byli živi, žádnému aby 125 zlého příkladu nedali, u toho hleděli. An dí svatý Pavel: »Žád- nému žádného úrazu nedávajíce)!« Toho ť mají [pilni býti] věrní pastýři, hleděti, aby lidem na sobě dobré příklady dali, k tomu je vedli, aby lidé Pána Ježíše a jeho apoštolóv v skutcích následovali). Ale tito kněží, ožralci, opilci, kuběnáři, lotři, lako- 130mi, svatokupci, aby to byli pastýři? Tu ktu tu! ješto jediné svého zisku hledí, Kale ne lidského spasení. B 252 S, dosti malá O, malé, hubené RU — [nějaká] vyn. KPRONTUSO Kviecka vícka KCN, věcka T, vyn. RU, věc BSO — věčným] vyn. RU — «nebeským) vyn. B — 120 tak jako U, rovně jako O — «jedna) vyn. B — krůpěje CTSO — 121 ovocem] ovcím(!) NT — tímto» totiž B, tímto, totiž C, těmto NT, vyn. SO — skutkův dobrých a příkladných S0 — 122 on] vyn. S0 — milý] drahej C — «velmi vyn. B — a svaté] vyn. S0 — 122—123 svaté ... obcování slavné příklady B — 123 skutky] vyn. RU — Kapo- štolóm učedlníkóm B, milým učedlníkům N — ukazoval KONSO, okazoval T — 124 [světí vyn. KPRCNTUSO — 124—125 «po něm... An dobré příklady pozuostavili, žádného úrazu nedá l vajíce na sobě. Jakož B, také velmi příkladně živi byli, žádnému žádného aurazu nedávali S0 — 124 velmi také C — příkladně, cně, šlechetně a pobožně C — aby] vyn. CU — 125 příkladu nebyli a R — nedávali na sobě, ale dobré (dobře U) a šlechetné (šlechetně U) RU — hleděli] pilni byli N — An] A i T — An... Pavel] vyn. C — 125—126 dí ... nedávajíce!« vyn. SO — 126 žádného] vyn. RU — žádné aurážky KRCT — úrazu] pohoršení PN — nedávajte B — Toho ť] Čehož O — mají [dobří, praví] K — pilni býti věrní] vyn. K — [pilni býti] vyn. PRNCTU — 127—129 hleděti... následovali vyn. B — 127 hleděti] šetřiti N — lidem] vyn. O — dobrý příklad USO — dávali RUNO — 128 tomu] témuž K, životu šlechetnému N — je] vyn. S, lid O — v dobrých skutcích UCSO — 129 tito] tuto T, tito ť naši O — kněží] pastýři, kněží PRCTU, kněží jsau S, kněží a pastýřové jsau velicí O — vožralci, svůdcové, dobrých skutkův kazitelé N — kuběnáři, kteřížto sobě žen nabrali, s nimi dětí naplodili více nežli ctností svatých N — lakomci B, lakomí, smilní C — 130 svatokupci, jenž na nejvyšší i tu prst okolo kostela prošacovali N - aby to ... ješto] vyn. S, ti ť O — Tu tu tu] Nenaděj se nikoli C — Tu] I tu U — (tu) tě B — jediné sami O — 131 «ale» a BSO — nej nic NO — o spasení lidské nedbají O — 125 2. Kor. 6, 3 —
738 Kmalá a hubená [nějaká] Kviecka) proti oněm věčným, ne- 120 beským), jako jedna kruopě vody proti celému moři. Třetí pastva má býti ovocem tímto: skutky dobrými a příkladnými, jakož sám on, milý Pán, Kvelmi) veliké a svaté skutky a příkladné obcování svým Kapoštolóm ukázal; potom [světí] apoštolé po něm velmi příkladně byli živi, žádnému aby 125 zlého příkladu nedali, u toho hleděli. An dí svatý Pavel: »Žád- nému žádného úrazu nedávajíce)!« Toho ť mají [pilni býti] věrní pastýři, hleděti, aby lidem na sobě dobré příklady dali, k tomu je vedli, aby lidé Pána Ježíše a jeho apoštolóv v skutcích následovali). Ale tito kněží, ožralci, opilci, kuběnáři, lotři, lako- 130mi, svatokupci, aby to byli pastýři? Tu ktu tu! ješto jediné svého zisku hledí, Kale ne lidského spasení. B 252 S, dosti malá O, malé, hubené RU — [nějaká] vyn. KPRONTUSO Kviecka vícka KCN, věcka T, vyn. RU, věc BSO — věčným] vyn. RU — «nebeským) vyn. B — 120 tak jako U, rovně jako O — «jedna) vyn. B — krůpěje CTSO — 121 ovocem] ovcím(!) NT — tímto» totiž B, tímto, totiž C, těmto NT, vyn. SO — skutkův dobrých a příkladných S0 — 122 on] vyn. S0 — milý] drahej C — «velmi vyn. B — a svaté] vyn. S0 — 122—123 svaté ... obcování slavné příklady B — 123 skutky] vyn. RU — Kapo- štolóm učedlníkóm B, milým učedlníkům N — ukazoval KONSO, okazoval T — 124 [světí vyn. KPRCNTUSO — 124—125 «po něm... An dobré příklady pozuostavili, žádného úrazu nedá l vajíce na sobě. Jakož B, také velmi příkladně živi byli, žádnému žádného aurazu nedávali S0 — 124 velmi také C — příkladně, cně, šlechetně a pobožně C — aby] vyn. CU — 125 příkladu nebyli a R — nedávali na sobě, ale dobré (dobře U) a šlechetné (šlechetně U) RU — hleděli] pilni byli N — An] A i T — An... Pavel] vyn. C — 125—126 dí ... nedávajíce!« vyn. SO — 126 žádného] vyn. RU — žádné aurážky KRCT — úrazu] pohoršení PN — nedávajte B — Toho ť] Čehož O — mají [dobří, praví] K — pilni býti věrní] vyn. K — [pilni býti] vyn. PRNCTU — 127—129 hleděti... následovali vyn. B — 127 hleděti] šetřiti N — lidem] vyn. O — dobrý příklad USO — dávali RUNO — 128 tomu] témuž K, životu šlechetnému N — je] vyn. S, lid O — v dobrých skutcích UCSO — 129 tito] tuto T, tito ť naši O — kněží] pastýři, kněží PRCTU, kněží jsau S, kněží a pastýřové jsau velicí O — vožralci, svůdcové, dobrých skutkův kazitelé N — kuběnáři, kteřížto sobě žen nabrali, s nimi dětí naplodili více nežli ctností svatých N — lakomci B, lakomí, smilní C — 130 svatokupci, jenž na nejvyšší i tu prst okolo kostela prošacovali N - aby to ... ješto] vyn. S, ti ť O — Tu tu tu] Nenaděj se nikoli C — Tu] I tu U — (tu) tě B — jediné sami O — 131 «ale» a BSO — nej nic NO — o spasení lidské nedbají O — 125 2. Kor. 6, 3 —
Strana 739
739 Čtvrtá pastva jest mlékem. Co je to? Tělo a krev drahého Ježíše. Tím ť mají věrní pastýři pásti boží stádo, posluhujíce jim tú velebnú svátostí. Ale tito, ješto odrážejí lidi od přijímaní) 135 toho drahého «těla), nejednú nechtí dáti, a neznamenajíce žádného smrtedlného hříchu na člověku, a druzí pak, ješto příliš lehce Kvedau k tomu drahému tělu)?! Na obě ť jest straně třeba hleděti, aby neod Krážel bez hodné příčiny, a také, aby svatého psuom nedával. Budú ožralci, opilci, zlomlúvce, neřádní lichevníci, 140 a puojdú každú neděli k tělu božímu; a toho jest mnoho po městech):»U, prý, abych já nechal dobrého pro zlé?« I opět jest to čert v lidi uvrhl a bojím se, že ť jest to od některého kněze vyšlo: »Nenechávaj dobrého pro zlé!« Aha, nemni sobě, by ť tobě tělo boží dobré bylo, když jsi zle živ, ale jesti tobě) smrt 145 věčná! Dí svatý Pavel: »Ktož jí a pí nehodně, saud sobě jí a pí.« 132 mlékem ... to?] mléko, jenž jest SO — je to] to vyznamenává C — Tělo a] vyn. O — drahého Pána O — 133 jim rádi N — 134 svátostí pod obojí spůsobau N — tito] tuto T — ješto] an U — 134—135 ješto .. dáti, a ožhralci a kuběnáři ještě lid od toho odhrožují (+ od přijímaní boží krve S) a nejednau (+ jim O) nechtí poslaužiti ani těla božího SO — 134 odrazují T — lid KPCNT — 134—135 lidi ... drahého] od přijímaní toho U — 134 «přijímaní vyn. B — 135 «těla pokrmu B, těla a krve boží C — nejednú] vyn. C — nechtí dáti, a vyn. B — neznamenají PNT, neznajíc U, ješto nebudau znamenati O — 136 člověka U — pak] vyn. RU — ješto] vyn. SO — 137 «vedau... tělu) připúštějí k té drahé svátosti B, k tomu vedau, a tak S0 — tělu a k té svaté krvi. Jistě C — strany USO — třeba hleděti] pilný pozor dáti potřebí N — potřeba SO — 138 hlédati U — aby jak N — neodřezal B, neodrazili U, neodrážel lidu SO — a také, aby] tak zase N — žádné věci svaté U — 139 nedávali (+ totiž lidem U) PRTU — Budů] an budau U, Ano ť budau C, Ale toto budau SO — někteří vožralci (ps. wozlalczy!) C — zlomluvci CNSO, zlolajci NSO — 140 každú neděli] každé hody K, vyn. PNTSO — neděli třebas C — tělu božímu] stolu Páně U, tělu a krvi boží C — 140—141 «toho... městech) vyn. B — 141 místech RU - Ú, prý budú říci (říkati U) BRU, A takoví obecně říkají K — Új A T, Au SO — 141—143 I opět... vyšlo] Ano i to dábel uvrhl v (ve 0) zlé kněží, že (až 0) říkají SO — 141 — 142 opět jest to] to ť jest C — 142 ďábel PRCNU — uvedl U — to] to slovo K, vyn. T — 143 Ú, prej, milej brachu, nenechávej C — Aha] Ó N. Ach, milý (vyn. S) kněže SO — nedomnívej (+ ty C) se CNSO — «sobě»- vyn. BCSON — by ť] ať by SO — 144 to tělo RU — boží a krev boží co prospělo a C — bylo přijímati C — si ty UO — jsi] ty zlého nenecháš a si C — zle a převráceně N — jesti] bude to O — «tobě) ť B — 145 věčná jako 138—139 Ohlas Mat. 7, 6 — 145 1. Kor. 11, 29 — 47*
739 Čtvrtá pastva jest mlékem. Co je to? Tělo a krev drahého Ježíše. Tím ť mají věrní pastýři pásti boží stádo, posluhujíce jim tú velebnú svátostí. Ale tito, ješto odrážejí lidi od přijímaní) 135 toho drahého «těla), nejednú nechtí dáti, a neznamenajíce žádného smrtedlného hříchu na člověku, a druzí pak, ješto příliš lehce Kvedau k tomu drahému tělu)?! Na obě ť jest straně třeba hleděti, aby neod Krážel bez hodné příčiny, a také, aby svatého psuom nedával. Budú ožralci, opilci, zlomlúvce, neřádní lichevníci, 140 a puojdú každú neděli k tělu božímu; a toho jest mnoho po městech):»U, prý, abych já nechal dobrého pro zlé?« I opět jest to čert v lidi uvrhl a bojím se, že ť jest to od některého kněze vyšlo: »Nenechávaj dobrého pro zlé!« Aha, nemni sobě, by ť tobě tělo boží dobré bylo, když jsi zle živ, ale jesti tobě) smrt 145 věčná! Dí svatý Pavel: »Ktož jí a pí nehodně, saud sobě jí a pí.« 132 mlékem ... to?] mléko, jenž jest SO — je to] to vyznamenává C — Tělo a] vyn. O — drahého Pána O — 133 jim rádi N — 134 svátostí pod obojí spůsobau N — tito] tuto T — ješto] an U — 134—135 ješto .. dáti, a ožhralci a kuběnáři ještě lid od toho odhrožují (+ od přijímaní boží krve S) a nejednau (+ jim O) nechtí poslaužiti ani těla božího SO — 134 odrazují T — lid KPCNT — 134—135 lidi ... drahého] od přijímaní toho U — 134 «přijímaní vyn. B — 135 «těla pokrmu B, těla a krve boží C — nejednú] vyn. C — nechtí dáti, a vyn. B — neznamenají PNT, neznajíc U, ješto nebudau znamenati O — 136 člověka U — pak] vyn. RU — ješto] vyn. SO — 137 «vedau... tělu) připúštějí k té drahé svátosti B, k tomu vedau, a tak S0 — tělu a k té svaté krvi. Jistě C — strany USO — třeba hleděti] pilný pozor dáti potřebí N — potřeba SO — 138 hlédati U — aby jak N — neodřezal B, neodrazili U, neodrážel lidu SO — a také, aby] tak zase N — žádné věci svaté U — 139 nedávali (+ totiž lidem U) PRTU — Budů] an budau U, Ano ť budau C, Ale toto budau SO — někteří vožralci (ps. wozlalczy!) C — zlomluvci CNSO, zlolajci NSO — 140 každú neděli] každé hody K, vyn. PNTSO — neděli třebas C — tělu božímu] stolu Páně U, tělu a krvi boží C — 140—141 «toho... městech) vyn. B — 141 místech RU - Ú, prý budú říci (říkati U) BRU, A takoví obecně říkají K — Új A T, Au SO — 141—143 I opět... vyšlo] Ano i to dábel uvrhl v (ve 0) zlé kněží, že (až 0) říkají SO — 141 — 142 opět jest to] to ť jest C — 142 ďábel PRCNU — uvedl U — to] to slovo K, vyn. T — 143 Ú, prej, milej brachu, nenechávej C — Aha] Ó N. Ach, milý (vyn. S) kněže SO — nedomnívej (+ ty C) se CNSO — «sobě»- vyn. BCSON — by ť] ať by SO — 144 to tělo RU — boží a krev boží co prospělo a C — bylo přijímati C — si ty UO — jsi] ty zlého nenecháš a si C — zle a převráceně N — jesti] bude to O — «tobě) ť B — 145 věčná jako 138—139 Ohlas Mat. 7, 6 — 145 1. Kor. 11, 29 — 47*
Strana 740
740 Budau baby zlé, plískavé, nešlechetné, mluvíce smilně, neřádně, muží lájce, Kzlí, hanební, an ťo bídník ulaje ženu, dívku, pacholka jako pes vzteklý hanebným, zlým jazykem a nešle- chetnými slovy. Dajž jim pak, kněže, tělo boží! Mnohem 150 by byl, zdá mi se, menší hřích, by ta velebná svátost v bláto byla uvržena než v taková usta Kzlá, nešlechetná, neb žádné bláto není tak ohavné) před tváří boží, jako sau tvá usta Kohavná, když jimi laješ nebo zle mluvíš. Dí ť Duch boží, že lájce a zlomlauvce nebudau míti království božího nikoli). Opět tito, 155 ješto svodí od té drahé svátosti, od přijímaní krve boží, a protiví se tomu, hanějí, kaceřují , — aby to byli pastýři? Nikoli! onomu Jidášovi ( k zatracení O) SO — Ano dí S0 — pije RNSO — saud) odsauzení N — pije (+ neroszuzuje těla Páně O) RNSO, pí, nerozsuzuje těla Páně C. — 146 Budau] Ano ť (+ toto 0) budau SO, A toto, ano t budau — C — baby] některé ženy RU, baby žvavé C — zlé) vyn. PNTSO plískavé] klevetivé U — 146—147 nešlechetné... neřádně oplzlého mluvení, lživé, utrhavé B — 146 nešlechetně RU — smilně, oplzle R — 147 neřádně, nečistě C — muží též (+ budau 0) CSO — lájce] též N, zlo- lajci U, zlolejce C, zlolejci SO — «zlí ... an ť) vyn. B — zlí] vyn. U — hanební, přisahači N — ano SO — ulaje a speskuje O — svau ženu O, ženu vožerauc se N — děvku CSO — 148 vzteklý vyn. SO — «hanebným... nešlechetnými hanebnými B — hanebným] tím hanebnejm svejm C, vyn. KSO — zlým] vyn. U — jazykem vyn.(!) C — nešlechetným O — 149 slovy] vyn. O — Dajž ... kněže] avšak předce: »Milý (vyn. S) kněže, dej mu SO — «pak) vyn. B — tělo a krev C — boží, dajž jim P — 149 —150 Mnohem by byl Bylo by B — Mnohem ... hřích, by] ješto by mnohem menší hřích byl, jakož se mně zdá, aby O — 151 byl bylo S — zdá mi se] vyn. KT, tak se mně zdá S — do bláta O — 151 taková] taká KS, ta PT, tvá U — usta taková U — zlá, nešlechetná vložena B — zlá] vyn. SO — nebo vím, že S0 — 152 ohavné) ohyzdné B, ohavné a škaredé N — «sau tvá zlolajce B — tvá) taková SO — 153—154 ohavná ... nikoli Dí svatý Pavel: »Zlolajce nebudú míti království božího« B — 153 ohavná] nešlechetná S0 — když ty S0 — nebo] a USO — zle, hanebně, oplzle, nečistě a marně C — Dí] Ano mluví S, Ješto mluví O — Duch boží] svatej Pavel Duchem božím C — že] vyn. U — lájci NS, Zlolajce U, zlolejce C, zlolajci O — 154 zlomluvci NSO — nebudau míti nedojdau NSO — nikoli vyn. C — tito] vyn. C, ti U — 155 ješto] vyn. O — svozují B, odvodí lid SO — 155—156 drahé... kaceřují svátosti, protivíce se z kalichu přijímaní, tyto kaceřují a hanějí O — «svátosti ... kaceřují krve, kaceřují a protiví se tomu B — 155 velebné svátosti N — vátosti, od přijímaní] vyn. U — 156 hanějí] hanějí to PRCNT, vyn. U — a by to byli] to nikoliv (jistě O) nejsau dobří SO — praví pastejři C — Nikoli vyn. SO — 157 Nebo ten N — najlepší.... Vezměte a ten (vyn. S) každý 153 Podle 1. Kor. 6, 10 —
740 Budau baby zlé, plískavé, nešlechetné, mluvíce smilně, neřádně, muží lájce, Kzlí, hanební, an ťo bídník ulaje ženu, dívku, pacholka jako pes vzteklý hanebným, zlým jazykem a nešle- chetnými slovy. Dajž jim pak, kněže, tělo boží! Mnohem 150 by byl, zdá mi se, menší hřích, by ta velebná svátost v bláto byla uvržena než v taková usta Kzlá, nešlechetná, neb žádné bláto není tak ohavné) před tváří boží, jako sau tvá usta Kohavná, když jimi laješ nebo zle mluvíš. Dí ť Duch boží, že lájce a zlomlauvce nebudau míti království božího nikoli). Opět tito, 155 ješto svodí od té drahé svátosti, od přijímaní krve boží, a protiví se tomu, hanějí, kaceřují , — aby to byli pastýři? Nikoli! onomu Jidášovi ( k zatracení O) SO — Ano dí S0 — pije RNSO — saud) odsauzení N — pije (+ neroszuzuje těla Páně O) RNSO, pí, nerozsuzuje těla Páně C. — 146 Budau] Ano ť (+ toto 0) budau SO, A toto, ano t budau — C — baby] některé ženy RU, baby žvavé C — zlé) vyn. PNTSO plískavé] klevetivé U — 146—147 nešlechetné... neřádně oplzlého mluvení, lživé, utrhavé B — 146 nešlechetně RU — smilně, oplzle R — 147 neřádně, nečistě C — muží též (+ budau 0) CSO — lájce] též N, zlo- lajci U, zlolejce C, zlolejci SO — «zlí ... an ť) vyn. B — zlí] vyn. U — hanební, přisahači N — ano SO — ulaje a speskuje O — svau ženu O, ženu vožerauc se N — děvku CSO — 148 vzteklý vyn. SO — «hanebným... nešlechetnými hanebnými B — hanebným] tím hanebnejm svejm C, vyn. KSO — zlým] vyn. U — jazykem vyn.(!) C — nešlechetným O — 149 slovy] vyn. O — Dajž ... kněže] avšak předce: »Milý (vyn. S) kněže, dej mu SO — «pak) vyn. B — tělo a krev C — boží, dajž jim P — 149 —150 Mnohem by byl Bylo by B — Mnohem ... hřích, by] ješto by mnohem menší hřích byl, jakož se mně zdá, aby O — 151 byl bylo S — zdá mi se] vyn. KT, tak se mně zdá S — do bláta O — 151 taková] taká KS, ta PT, tvá U — usta taková U — zlá, nešlechetná vložena B — zlá] vyn. SO — nebo vím, že S0 — 152 ohavné) ohyzdné B, ohavné a škaredé N — «sau tvá zlolajce B — tvá) taková SO — 153—154 ohavná ... nikoli Dí svatý Pavel: »Zlolajce nebudú míti království božího« B — 153 ohavná] nešlechetná S0 — když ty S0 — nebo] a USO — zle, hanebně, oplzle, nečistě a marně C — Dí] Ano mluví S, Ješto mluví O — Duch boží] svatej Pavel Duchem božím C — že] vyn. U — lájci NS, Zlolajce U, zlolejce C, zlolajci O — 154 zlomluvci NSO — nebudau míti nedojdau NSO — nikoli vyn. C — tito] vyn. C, ti U — 155 ješto] vyn. O — svozují B, odvodí lid SO — 155—156 drahé... kaceřují svátosti, protivíce se z kalichu přijímaní, tyto kaceřují a hanějí O — «svátosti ... kaceřují krve, kaceřují a protiví se tomu B — 155 velebné svátosti N — vátosti, od přijímaní] vyn. U — 156 hanějí] hanějí to PRCNT, vyn. U — a by to byli] to nikoliv (jistě O) nejsau dobří SO — praví pastejři C — Nikoli vyn. SO — 157 Nebo ten N — najlepší.... Vezměte a ten (vyn. S) každý 153 Podle 1. Kor. 6, 10 —
Strana 741
711 Neb naj lepší Pastýř dí: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé! Vezměte a píte z toho všichni, to ť jest krev má!« A oni pak: »Nepíte nikoli!« On, drahý Pán, dí: »Ktož jí mé tělo a pí mú krev, ve mně přebývá a já v něm a má život věčný«. A oni pak: »(Ktož koli pijí krev boží z kalicha, [že] budú v horúcím ll pekle!«, vždy B 254 odporně proti Ježíšovi drahému . Svatý Pavel dí: »My mnozí jsme jedno tělo Kv Kristu Ježíšovi (to míní církev svatú) všickni, kteříž z jednoho chleba jíme a z jednoho kalicha píme«. A oni 165 pak řkú: »Ktož Spřijímají z kalicha, [že] jsú oddělenci, odře- zanci a vypadli z církve svaté)«. Komuž sluší více věřiti, Pánu-li Ježíšovi a svatému Pavlu čili jim? Zdá mi se, že Pánu Ježíšovi, jest (vyn. S) dobrý pastýř, kterýž (vyn. S) praví svým ovcím: »Vezměte a jezte, toto ť jest tělo boží, za nás na kříži umrtvené! Vezměte a SO Pastejř, Pán Ježíš CVezměte... Vezměte a vyn. B — to] toto NC - to ť jest tělo mé] vyn. U a méj vyn. C — 158 má ... pak] jeho za nás na kříži vylitá!« Ale protivníci (+ proti tomu O) praví SO - pak praví C — 159 nikoli] nikoli, budete v horaucím pekle K, nikoli, nejste hodni N, neb toho nejste hodni O, vyn. S — Onj Ano (Ješto O) i sám S0 — praví SO — pije RCNUSO — 160 přebývá zůstává R — věčný a já ť jej vzkřísím v den nejposlednější SO 160 161 A oni... pijí] Ale tito praví: »Kdož koliv pije (bude píti 0) 8O — 160 A Ale N — pak] vyn. N. pak zpět K, pak odporně proti tomu mluví, že C — Ktož koli řkú, ktož B — 161 boží vyn. BU - kalichu posvátného S — [že vyn. PRNTUS — budú v horúcím pekle] nelze jim než zatracenu býti K: v B omylem: jsú oddělenci, odřezanci.... věřiti? (viz níže!) budú v horúcím pekle; písař zpozoroval omyl a škrtl slova, jež patří až dále, ale s nimi chybně i: budú v horú (cím neškrtl!) — 161—162 vždy ... proti] a tak se protiví S0 — 162 odporni T — «dra- hému vyn. B -Ano (A O) svatý S0 „praví SO — dí napsal tato slova, že Cmnozí] vyn. SO — 163 v Kristu... svatů vyn. B — 163—164 to míní ... píme] vyn. SO - 163 svatú. A dále dí K — všickni] vyn. KPCNT — 164 kteříž jenž KPRNTU, Dále dí: »jenž C — pijeme RNTU Aj Ale N — 165 pak] vyn. N, opět O - řků] vyn. KNU, A, á, PRT. praví CSO — Kdož koliv C — přijímají pijí krev B, bude píti krev boží O —- z kalichu posvátného O — [žej vyn. KPRNTUSO — 165—166 odřezanci ... vypadli z] vyn. O — 166 a vypadlí ... svaté) vyn. B — a vypadli z] vyn. S — že sau vypadli C — z církve (římské, ne K, z poslu- šenství matky církve C - katolické svaté N — Komuž pak C — Komuž sluší] Pak já nevím, komu (+ se má S) SO — více] vyn. O — Pánu-li] těm-li tuplovaným lhářům čili Pánu N, zdali Pánu O — 167 a] čili O — čili... Ježíšovil vyn. RU — čili jim vyn. CN — jim] kněžím nynějším O — Ale 157 Podle Mat. 26, 26 n. 159 Podle Jana 6, 56, 54. 162 Podle 1. Kor. 10, 16 a 17.—
711 Neb naj lepší Pastýř dí: »Vezměte a jezte, to ť jest tělo mé! Vezměte a píte z toho všichni, to ť jest krev má!« A oni pak: »Nepíte nikoli!« On, drahý Pán, dí: »Ktož jí mé tělo a pí mú krev, ve mně přebývá a já v něm a má život věčný«. A oni pak: »(Ktož koli pijí krev boží z kalicha, [že] budú v horúcím ll pekle!«, vždy B 254 odporně proti Ježíšovi drahému . Svatý Pavel dí: »My mnozí jsme jedno tělo Kv Kristu Ježíšovi (to míní církev svatú) všickni, kteříž z jednoho chleba jíme a z jednoho kalicha píme«. A oni 165 pak řkú: »Ktož Spřijímají z kalicha, [že] jsú oddělenci, odře- zanci a vypadli z církve svaté)«. Komuž sluší více věřiti, Pánu-li Ježíšovi a svatému Pavlu čili jim? Zdá mi se, že Pánu Ježíšovi, jest (vyn. S) dobrý pastýř, kterýž (vyn. S) praví svým ovcím: »Vezměte a jezte, toto ť jest tělo boží, za nás na kříži umrtvené! Vezměte a SO Pastejř, Pán Ježíš CVezměte... Vezměte a vyn. B — to] toto NC - to ť jest tělo mé] vyn. U a méj vyn. C — 158 má ... pak] jeho za nás na kříži vylitá!« Ale protivníci (+ proti tomu O) praví SO - pak praví C — 159 nikoli] nikoli, budete v horaucím pekle K, nikoli, nejste hodni N, neb toho nejste hodni O, vyn. S — Onj Ano (Ješto O) i sám S0 — praví SO — pije RCNUSO — 160 přebývá zůstává R — věčný a já ť jej vzkřísím v den nejposlednější SO 160 161 A oni... pijí] Ale tito praví: »Kdož koliv pije (bude píti 0) 8O — 160 A Ale N — pak] vyn. N. pak zpět K, pak odporně proti tomu mluví, že C — Ktož koli řkú, ktož B — 161 boží vyn. BU - kalichu posvátného S — [že vyn. PRNTUS — budú v horúcím pekle] nelze jim než zatracenu býti K: v B omylem: jsú oddělenci, odřezanci.... věřiti? (viz níže!) budú v horúcím pekle; písař zpozoroval omyl a škrtl slova, jež patří až dále, ale s nimi chybně i: budú v horú (cím neškrtl!) — 161—162 vždy ... proti] a tak se protiví S0 — 162 odporni T — «dra- hému vyn. B -Ano (A O) svatý S0 „praví SO — dí napsal tato slova, že Cmnozí] vyn. SO — 163 v Kristu... svatů vyn. B — 163—164 to míní ... píme] vyn. SO - 163 svatú. A dále dí K — všickni] vyn. KPCNT — 164 kteříž jenž KPRNTU, Dále dí: »jenž C — pijeme RNTU Aj Ale N — 165 pak] vyn. N, opět O - řků] vyn. KNU, A, á, PRT. praví CSO — Kdož koliv C — přijímají pijí krev B, bude píti krev boží O —- z kalichu posvátného O — [žej vyn. KPRNTUSO — 165—166 odřezanci ... vypadli z] vyn. O — 166 a vypadlí ... svaté) vyn. B — a vypadli z] vyn. S — že sau vypadli C — z církve (římské, ne K, z poslu- šenství matky církve C - katolické svaté N — Komuž pak C — Komuž sluší] Pak já nevím, komu (+ se má S) SO — více] vyn. O — Pánu-li] těm-li tuplovaným lhářům čili Pánu N, zdali Pánu O — 167 a] čili O — čili... Ježíšovil vyn. RU — čili jim vyn. CN — jim] kněžím nynějším O — Ale 157 Podle Mat. 26, 26 n. 159 Podle Jana 6, 56, 54. 162 Podle 1. Kor. 10, 16 a 17.—
Strana 742
742 nebo víra «křesťanská naše nemá na lidech založena býti a upev- něna. Milí křesťané, nedajte se jim mížditi a svoditi, pravá ť 170 jest pravda! Vězte, že ť nemají žádného Písma stálého [proti této pravdě] — byť je «byli měli, byli ť by je ukázali v Bazilí, ale Knemají ť, to vězte)! Pátá pastva, jako sem řekl hrubá, to jsú nebeské věci, ješto jsú těžké a hrubé lidem poznati, i mají pastýři a kněží věrní lid 175 Kučiti a) zpravovati, ale v míru, ne mnoho Ksahati, ne hluboko. To ť jest povaha věrných pastýřóv a kněží božích, že ť tau paterau pastvau mají pásti stádo boží. Ale ještě věrní pastýři mají pásti i tělesnau potřebau, mají-li, a také, bylo-li by toho potřebí, má věrný pastýř ještě i svój život vydati na smrt a v nebezpečenství zdá S0 — Zdá mi se a ovšem bez zdání (ps. bezdani) C — že více (+ mám věřiti 0) SO — 168 nebo] nebo (poněvadž O) jest on (+ ta 0) věčná pravda, a také S0 — «křesťanská vyn. BR — nemá ... upevněna] není založena ani upevněna na lidských ustanoveních, ale na božích S, jest založena na božích přikázaních a ne na lidských ustanoveních O — 169—170 «Milí... že t)) ale na Bohu a na Písmě svatém. Ale B — 169 Ó milí SO — křesťané] vyn. O — jim, tém lhářům N — mížditi a] vyn. CNUSO — svoditi, lotrům RU — 169—170 pravá f ... že ť)) neboť S0 — 170 Vězte] Vězte zajisto PT; Věřte (+ to C) zajisté NC — Písma [papeženci] K — stálého] o tom SO — [proti této pravdě] vyn. KPRCTUSO — 171 by ť jej kdyby S0 — «byli vyn. BCNSO — byli ť] rádi O — ukázali, když sau byli na sněmu O — Bazilei KPNTS, Bazileji C, Baziliji UO — 172 nemají... vězte neukázali ť jsú B, jistě, že ť nemají žádného U, nemají ť S, neměli co, a tak musili pravdě místo dáti O — to] vyn. PCNT, jistě žádného R — vězte zajisté (zajisto N) PONT — 173 jest hrubá O — a to KPNO — jenž S0 — 174 a hrubé vyn. SO — lidem zemským, tělesným a zhovadilým C — i] nebo SO — pastýři a] vyn. S, naši O — věrně O — 175 učiti a o tom B, vyučovati a S0 — ale] vyn. SO — u míru TUO — 175—180 sahati .. . lidské) hlúbajíc, než, jako Písmo ukazuje: »Oko nevídalo, ani ucho slýchalo, ani na srdce člověku vstúpilo, co jest Buoh připravil milovníkóm svým«, — tú pastvú věrní pastýři pasú stádo boží. A jistě i jinú, měli-li by potřebu tělesnú, chudé krmíc a ještě život svuoj vydávajíc v práci a v nebezpečenství, a bylo-li by potřebí, i na smrt pro ovce Kristovy. Jakož teď dí, že dobrý pastýř pokládá duši svú za ovce své B, sahati na hluboké věci boží, a také, bylo-li by potřeba, věrnému pastýři i život svůj vydati na smrt a v nebezpečenství pro spasení lidské SO — 175 hlaubati a sahati RU — ne] vyn. RU — hluboko) hlaubati svým smyslem a rozumem C, hluboko hlaubati N — 176 věrných věrných a upřímných N, [dobrých] K, věrnejch a pravejch C — božích věrných RU —177 ještě] vyn. U, ještě [praví, upřímní] K — věrní a upřímní N — 178 mají-li] vyn. U — toho] vyn. CN — má [pravý, dobrý K — 180 lidské, zvláště svejch posluchačův N — Knám vyn. B, těm a nám C
742 nebo víra «křesťanská naše nemá na lidech založena býti a upev- něna. Milí křesťané, nedajte se jim mížditi a svoditi, pravá ť 170 jest pravda! Vězte, že ť nemají žádného Písma stálého [proti této pravdě] — byť je «byli měli, byli ť by je ukázali v Bazilí, ale Knemají ť, to vězte)! Pátá pastva, jako sem řekl hrubá, to jsú nebeské věci, ješto jsú těžké a hrubé lidem poznati, i mají pastýři a kněží věrní lid 175 Kučiti a) zpravovati, ale v míru, ne mnoho Ksahati, ne hluboko. To ť jest povaha věrných pastýřóv a kněží božích, že ť tau paterau pastvau mají pásti stádo boží. Ale ještě věrní pastýři mají pásti i tělesnau potřebau, mají-li, a také, bylo-li by toho potřebí, má věrný pastýř ještě i svój život vydati na smrt a v nebezpečenství zdá S0 — Zdá mi se a ovšem bez zdání (ps. bezdani) C — že více (+ mám věřiti 0) SO — 168 nebo] nebo (poněvadž O) jest on (+ ta 0) věčná pravda, a také S0 — «křesťanská vyn. BR — nemá ... upevněna] není založena ani upevněna na lidských ustanoveních, ale na božích S, jest založena na božích přikázaních a ne na lidských ustanoveních O — 169—170 «Milí... že t)) ale na Bohu a na Písmě svatém. Ale B — 169 Ó milí SO — křesťané] vyn. O — jim, tém lhářům N — mížditi a] vyn. CNUSO — svoditi, lotrům RU — 169—170 pravá f ... že ť)) neboť S0 — 170 Vězte] Vězte zajisto PT; Věřte (+ to C) zajisté NC — Písma [papeženci] K — stálého] o tom SO — [proti této pravdě] vyn. KPRCTUSO — 171 by ť jej kdyby S0 — «byli vyn. BCNSO — byli ť] rádi O — ukázali, když sau byli na sněmu O — Bazilei KPNTS, Bazileji C, Baziliji UO — 172 nemají... vězte neukázali ť jsú B, jistě, že ť nemají žádného U, nemají ť S, neměli co, a tak musili pravdě místo dáti O — to] vyn. PCNT, jistě žádného R — vězte zajisté (zajisto N) PONT — 173 jest hrubá O — a to KPNO — jenž S0 — 174 a hrubé vyn. SO — lidem zemským, tělesným a zhovadilým C — i] nebo SO — pastýři a] vyn. S, naši O — věrně O — 175 učiti a o tom B, vyučovati a S0 — ale] vyn. SO — u míru TUO — 175—180 sahati .. . lidské) hlúbajíc, než, jako Písmo ukazuje: »Oko nevídalo, ani ucho slýchalo, ani na srdce člověku vstúpilo, co jest Buoh připravil milovníkóm svým«, — tú pastvú věrní pastýři pasú stádo boží. A jistě i jinú, měli-li by potřebu tělesnú, chudé krmíc a ještě život svuoj vydávajíc v práci a v nebezpečenství, a bylo-li by potřebí, i na smrt pro ovce Kristovy. Jakož teď dí, že dobrý pastýř pokládá duši svú za ovce své B, sahati na hluboké věci boží, a také, bylo-li by potřeba, věrnému pastýři i život svůj vydati na smrt a v nebezpečenství pro spasení lidské SO — 175 hlaubati a sahati RU — ne] vyn. RU — hluboko) hlaubati svým smyslem a rozumem C, hluboko hlaubati N — 176 věrných věrných a upřímných N, [dobrých] K, věrnejch a pravejch C — božích věrných RU —177 ještě] vyn. U, ještě [praví, upřímní] K — věrní a upřímní N — 178 mají-li] vyn. U — toho] vyn. CN — má [pravý, dobrý K — 180 lidské, zvláště svejch posluchačův N — Knám vyn. B, těm a nám C
Strana 743
743 180 smrti pro spasení lidské)). Ale běda bude «nám), nebudem-li věrně a pilně pásti! Pohled iž) pak na ty pastýře, ješto jediné svého zisku hledí. Dí svatý Rehoř v dnešním kázaní, že to nejsú pastýři, ale nájemníci, ješto jedné proto pastýřství hledí do- sáhnúti), aby zaháleli, dobré bydlo měli, od lidí ctěni byli, lehce 185 se živili). Dosáhna kněz pleše aneb mnich kápě, hlediž, an t loví, honí, všecko hledí zpeněžiti; co koli učiní, vše jemu zaplať: ode křtu, od svátosti oleje svatého), [od zpovědi, od mazancuov svěcení, «a vždy daj! A tu ť lidem pochlebí ti poli- zači: » Prý, budu ť já slúžiti mší třidceti, a ty mi dáš a budeš 190 muk i hříchuov prázden.« Ba, ještě ť, bídníci, i hříchy oblehčují lidem: »U, prý, co škodí panně v věnci choditi, však jest to jich koruna!« Ba, koruna panenská jest) pokora Ka trpě- 181 nad věrně v K pozdější přípisek [dobře] — a pilněj vyn. SO Pohled'mež B. Ale pohlediž KPCNTS, Ale medle pohledmež O — pak vyn. 80 tyto CUSO — jediné toliko N, jen S, vyn. O — 182 zisku] pó- žitku PRCTSO, úžitku NU — hledí a puožitku K — 182—184 Dí... do- sáhnúti) vyn. SO — 183 jedné ... pastýřství] pastvy U — proto] pro Rpastýřství a kněžství N — hledí dosáhnúti dosahují B — 184 jen aby O — bejdlo C s od lidí ... byli lehce se živili, a chtějí od lidí ctěni býti O — ctěni aby C— lehce se živili] vyn. BO — 185 Ano, pohleď (vyn. O), dosáhna 80 - pleš U — Chlediž vyn. BSO, hlédajž KT — ano S — 186 honí] an ť honí KU, ani ť honí R, shání S — an ť loví ... vše] bude ť loviti, sháněti a všeckno speněžiti, a což koliv učiní, ode všeho mu zaplať O — loví, an t C — všecko] an ť vše KU, a vše S — hledí ... jemu) zpeněží B — zpeněžiti, a vode všeho mu zaplať U, zpeněžiti, neb S — vše ode všeho S — 186—187 vše ... zaplat] vyn. U — 187 oleje] od oleje C, vyn. SO — «svatéhos vyn. BSO — [od zpovědi] vyn. KPRONTSO, od smíření manželstva UI — 187—188 od mazancuov svěcení] vyn. NU — 188— 190 «a vždy .. . bídníci, i) Prodá mši, třidceti peněz dá do pušky, a ještě B, Při tom lidem pochlebují: »Já, prej, budu za tě třidceti mší slaužiti, zaplatíš-li mi, a budeš věčných muk zbaven a všech hříchův prázen. A ještě, bídníci, i S, Při tom lidem pochlebují řka: »Jestliže ty mi zaplatíš, já budu za tebe třidceti mší slaužiti a budeš muk pekelných prázen a všech hříchův zbaven. A tak O — 188 tu] za to N — ti] vyn. RU — polizači a budau říci K — 189 Prý] vyn. K, řkauc RU — a ty] ač PNT — dáš] zaplatíš RNU, dáš [toto a toto] K — 190 prázden zbaven RU — oblehčujíce O — 191 U, prý bídníci, řkú B, ani ť říkají K, a říkají RU, říkajíce C, praví O — Au S Co to RCU, Ale, což O — v] věnec míti aneb u C — choditi a k tanci jíti SO — 191— 192 však ... koruna] ano to jest koruna panenská S0 — 191 však jest] ano C — 192 Ba] Ba, bídníče N, Au, kněže, však jest S, Ale, milý kněže, ne tak, však jest O — 192 «jest vyn. B, jesti ť [čistota] K — pokora, stud C 192—- 193 pokora ... tanec?«] trpělivost S, stydli- vost O - «a trpělivost... Prýs tichost, stydlivost, ale viec jesti ť koruna
743 180 smrti pro spasení lidské)). Ale běda bude «nám), nebudem-li věrně a pilně pásti! Pohled iž) pak na ty pastýře, ješto jediné svého zisku hledí. Dí svatý Rehoř v dnešním kázaní, že to nejsú pastýři, ale nájemníci, ješto jedné proto pastýřství hledí do- sáhnúti), aby zaháleli, dobré bydlo měli, od lidí ctěni byli, lehce 185 se živili). Dosáhna kněz pleše aneb mnich kápě, hlediž, an t loví, honí, všecko hledí zpeněžiti; co koli učiní, vše jemu zaplať: ode křtu, od svátosti oleje svatého), [od zpovědi, od mazancuov svěcení, «a vždy daj! A tu ť lidem pochlebí ti poli- zači: » Prý, budu ť já slúžiti mší třidceti, a ty mi dáš a budeš 190 muk i hříchuov prázden.« Ba, ještě ť, bídníci, i hříchy oblehčují lidem: »U, prý, co škodí panně v věnci choditi, však jest to jich koruna!« Ba, koruna panenská jest) pokora Ka trpě- 181 nad věrně v K pozdější přípisek [dobře] — a pilněj vyn. SO Pohled'mež B. Ale pohlediž KPCNTS, Ale medle pohledmež O — pak vyn. 80 tyto CUSO — jediné toliko N, jen S, vyn. O — 182 zisku] pó- žitku PRCTSO, úžitku NU — hledí a puožitku K — 182—184 Dí... do- sáhnúti) vyn. SO — 183 jedné ... pastýřství] pastvy U — proto] pro Rpastýřství a kněžství N — hledí dosáhnúti dosahují B — 184 jen aby O — bejdlo C s od lidí ... byli lehce se živili, a chtějí od lidí ctěni býti O — ctěni aby C— lehce se živili] vyn. BO — 185 Ano, pohleď (vyn. O), dosáhna 80 - pleš U — Chlediž vyn. BSO, hlédajž KT — ano S — 186 honí] an ť honí KU, ani ť honí R, shání S — an ť loví ... vše] bude ť loviti, sháněti a všeckno speněžiti, a což koliv učiní, ode všeho mu zaplať O — loví, an t C — všecko] an ť vše KU, a vše S — hledí ... jemu) zpeněží B — zpeněžiti, a vode všeho mu zaplať U, zpeněžiti, neb S — vše ode všeho S — 186—187 vše ... zaplat] vyn. U — 187 oleje] od oleje C, vyn. SO — «svatéhos vyn. BSO — [od zpovědi] vyn. KPRONTSO, od smíření manželstva UI — 187—188 od mazancuov svěcení] vyn. NU — 188— 190 «a vždy .. . bídníci, i) Prodá mši, třidceti peněz dá do pušky, a ještě B, Při tom lidem pochlebují: »Já, prej, budu za tě třidceti mší slaužiti, zaplatíš-li mi, a budeš věčných muk zbaven a všech hříchův prázen. A ještě, bídníci, i S, Při tom lidem pochlebují řka: »Jestliže ty mi zaplatíš, já budu za tebe třidceti mší slaužiti a budeš muk pekelných prázen a všech hříchův zbaven. A tak O — 188 tu] za to N — ti] vyn. RU — polizači a budau říci K — 189 Prý] vyn. K, řkauc RU — a ty] ač PNT — dáš] zaplatíš RNU, dáš [toto a toto] K — 190 prázden zbaven RU — oblehčujíce O — 191 U, prý bídníci, řkú B, ani ť říkají K, a říkají RU, říkajíce C, praví O — Au S Co to RCU, Ale, což O — v] věnec míti aneb u C — choditi a k tanci jíti SO — 191— 192 však ... koruna] ano to jest koruna panenská S0 — 191 však jest] ano C — 192 Ba] Ba, bídníče N, Au, kněže, však jest S, Ale, milý kněže, ne tak, však jest O — 192 «jest vyn. B, jesti ť [čistota] K — pokora, stud C 192—- 193 pokora ... tanec?«] trpělivost S, stydli- vost O - «a trpělivost... Prýs tichost, stydlivost, ale viec jesti ť koruna
Strana 744
744 livost! Aneb opět: »Prý, muší ť mladí veseli býti, co škodí tanec?« B 255 Ba, Kti mniší a kněží polizači přijdú ť nejednau, ano v kostky hrají, 195 ožerau se, opilci, ožralci, a oni: »Nuže, račte «pomoci) ve jméno svatého Filipa, «ať vám zdaří Buoh, matka boží!« To-li jest pastýřství? Ješto by měli říci: »Nechte toho, neděle ť jest svatá, jděte na službu boží!«, — a «jindy by měli říci! »Nechte toho, však jest Buoh přikázal: Nepožádáš věci bližního 200 svého!« Ale neřkau, neb by jim [nic] nedali. Vidí vlka, Xan se béře, nechají, nehájí, neb jsú nájemníkové; vidí, an §ten vlk, ďábel, [dáví] duše [a] lapá — nic oni toho nedbají, nájemníci — není jim nic do ovec. Ale mají se právě jako ony koby neb «ti) zatracencuov, neb o nich tak mluví (napsáno v knihách Múdrosti v kapitole II.): »Poďte, korunujme se růžemi prvé, nežli ť zvadnú, a nebudiž žádná lúka, jíž by neproniklo smilstvo naše!« Opět B — trpělivost, čistota duchovní i tělesná C — 193 opět] vyn. C — Prý» říkají: »A (vyn. U) KU, budau říci (+ Té(!) C) RC — mladí lidé P — býti] pobyti KN — 194 Ba] Ano (+ již 0) S0 — 194—195 «ti ... oni» přijdú t mniší polizači mezi vožralce, kostkáře prose B, ti mniší (mnichovští O) polizači kněžští (kněží O) přijdau nejednau do krčmy, vožerau (užerauc O) se, (+ ano pijí S), v kostky neb (vyn. S) v karty (+ neb jináč S) pohrají a jiným (vyn. S) řeknau S0 — 194 mniší a] mnozí RU — přijdauc K — 195 a oni] vyn. U, a oni jim C — 195—196 Nuže ... Filipa] Budte vy jen veseli, račte pomoci SO — 195 Nu K — «pomoci pomáhati B, pomoci«, řeknau R — 196 jménu N — Filipa aneb ve jméno svatého Františka C — Kat... zdaří) ať vám ráčí zdařiti C, zdaří ť vám BSO — boží! Nu, pomoztež, a zdaří ť vám Buoh (vyn. P, bóhdá CT) KPCNT — milá matka C — 197 To] Nu, medle, to S, Inu, pomyslete, to O — jest pastýřství sau pastýři, to-li N, jest pastýřství, to-li TC — měl B, radějí měli O — řícti(!) lidem O — Ba, nu, nechte C, Au, nechte O — toho, hřích ť jest to C, toho, jesti ť hřích, nebo O — jest dnes S — 198 jděte rače (radči N, radějí USO) RNUSO, jděte radějí do kostela C — boží k slovu božímu C — 198—201 a jindy ... nehájí) ale toho nechají 80 — 198 «jindy ... říci kostkářóm B — 199 Nechte toho] vyn. U — toho, však jest] vyn. PT — Nepožádáš nic C — žádné věci N — 200 Ale nic K, Ale toho U — neřkau] neřkau proto K, neřkau (neřeknau nic N, oni ť toho neřeknau C). Proč? Proto PCNT — neřeknau. Proč (1 proč to U)? Proto RU — [nic] vyn. PRONTU — Vidauc N — 200—201 gan... nehájí a nic nedějí B, an jde, i nechají U — 201 neb] protože O — nájem- níci a není jim (+ nic C, + péče O) do (o 0) ovcí (ovce O, + nic N) KPCNT — 201—202 nájemníkové ... nedbají] vyn. US — 201 ano (+ teď C) KPCNT — (ten vlk) vyn. B, ten vlk hltavý N — 202 [dáví] vyn. KPRCNT — [a] vyn. KPRCNT — 202—203 nájemníci ... ovec] vyn. KPONT — 203 ovcí R, vovcí, vidí, an ten vlk ďábel duše lapá, a nic oni na to nedbají U, ovcí, a ten vlk dábel, vida ovce, že nemají dobrého pastýře, duše lapá a chytá, jak může, a oni toho nic nedbají SO — právě] jako S, k tomu jako
744 livost! Aneb opět: »Prý, muší ť mladí veseli býti, co škodí tanec?« B 255 Ba, Kti mniší a kněží polizači přijdú ť nejednau, ano v kostky hrají, 195 ožerau se, opilci, ožralci, a oni: »Nuže, račte «pomoci) ve jméno svatého Filipa, «ať vám zdaří Buoh, matka boží!« To-li jest pastýřství? Ješto by měli říci: »Nechte toho, neděle ť jest svatá, jděte na službu boží!«, — a «jindy by měli říci! »Nechte toho, však jest Buoh přikázal: Nepožádáš věci bližního 200 svého!« Ale neřkau, neb by jim [nic] nedali. Vidí vlka, Xan se béře, nechají, nehájí, neb jsú nájemníkové; vidí, an §ten vlk, ďábel, [dáví] duše [a] lapá — nic oni toho nedbají, nájemníci — není jim nic do ovec. Ale mají se právě jako ony koby neb «ti) zatracencuov, neb o nich tak mluví (napsáno v knihách Múdrosti v kapitole II.): »Poďte, korunujme se růžemi prvé, nežli ť zvadnú, a nebudiž žádná lúka, jíž by neproniklo smilstvo naše!« Opět B — trpělivost, čistota duchovní i tělesná C — 193 opět] vyn. C — Prý» říkají: »A (vyn. U) KU, budau říci (+ Té(!) C) RC — mladí lidé P — býti] pobyti KN — 194 Ba] Ano (+ již 0) S0 — 194—195 «ti ... oni» přijdú t mniší polizači mezi vožralce, kostkáře prose B, ti mniší (mnichovští O) polizači kněžští (kněží O) přijdau nejednau do krčmy, vožerau (užerauc O) se, (+ ano pijí S), v kostky neb (vyn. S) v karty (+ neb jináč S) pohrají a jiným (vyn. S) řeknau S0 — 194 mniší a] mnozí RU — přijdauc K — 195 a oni] vyn. U, a oni jim C — 195—196 Nuže ... Filipa] Budte vy jen veseli, račte pomoci SO — 195 Nu K — «pomoci pomáhati B, pomoci«, řeknau R — 196 jménu N — Filipa aneb ve jméno svatého Františka C — Kat... zdaří) ať vám ráčí zdařiti C, zdaří ť vám BSO — boží! Nu, pomoztež, a zdaří ť vám Buoh (vyn. P, bóhdá CT) KPCNT — milá matka C — 197 To] Nu, medle, to S, Inu, pomyslete, to O — jest pastýřství sau pastýři, to-li N, jest pastýřství, to-li TC — měl B, radějí měli O — řícti(!) lidem O — Ba, nu, nechte C, Au, nechte O — toho, hřích ť jest to C, toho, jesti ť hřích, nebo O — jest dnes S — 198 jděte rače (radči N, radějí USO) RNUSO, jděte radějí do kostela C — boží k slovu božímu C — 198—201 a jindy ... nehájí) ale toho nechají 80 — 198 «jindy ... říci kostkářóm B — 199 Nechte toho] vyn. U — toho, však jest] vyn. PT — Nepožádáš nic C — žádné věci N — 200 Ale nic K, Ale toho U — neřkau] neřkau proto K, neřkau (neřeknau nic N, oni ť toho neřeknau C). Proč? Proto PCNT — neřeknau. Proč (1 proč to U)? Proto RU — [nic] vyn. PRONTU — Vidauc N — 200—201 gan... nehájí a nic nedějí B, an jde, i nechají U — 201 neb] protože O — nájem- níci a není jim (+ nic C, + péče O) do (o 0) ovcí (ovce O, + nic N) KPCNT — 201—202 nájemníkové ... nedbají] vyn. US — 201 ano (+ teď C) KPCNT — (ten vlk) vyn. B, ten vlk hltavý N — 202 [dáví] vyn. KPRCNT — [a] vyn. KPRCNT — 202—203 nájemníci ... ovec] vyn. KPONT — 203 ovcí R, vovcí, vidí, an ten vlk ďábel duše lapá, a nic oni na to nedbají U, ovcí, a ten vlk dábel, vida ovce, že nemají dobrého pastýře, duše lapá a chytá, jak může, a oni toho nic nedbají SO — právě] jako S, k tomu jako
Strana 745
745 krkavci: když vidí, ano koni táhnú těžce u voze, by ť pak i v bahně 205 zvázli, nic oni toho nedbají aniž se starají vo obrok kusa; ale kdyžť kuoň umře, tu ť se tepruv sletí, zberau a tu teprv kváčí, krkají »rachy vachy« na mrše. Takéž oni nic nedbají, že jsú lidé zle živi, boží přikázaní zjevně přestupují, nic sobě o to nestesknú, co vidí 8po městech hampýsuov, tancuov, neřáduov, 210 her, zlých žen. Mnedle, mnoho-li na to káží, volají, Kmnoho-li se upláčí na to? Pakli kdy co dějí, ale slábě, právě jako onen věžník starý, když blachne jednú: »hav!«, a jedne t mu vrže kus chleba neb taléř, hned necháp. Takéž oni, když mají dobré bydlo a palec jim podmaží, hned ť vše oblehčí; ale když ť již umře, 215 tu ť se teprv sletí jako koby, »requiem, requiem«, »rachy vachy«, leda jediné jich kuchyně tučnější byla! Tak ť jest O ony onyno NT, vyn. O — kopy(!) C — 203—204 neb... vidí oni vidauce S0 - 203 «ti vyn. BPNT— 204 ti když PNT, když oni U — an U — koňové S0 — u vozej vůz O, u voze, že RU — bahně] blátě O — 205 vázli N, uvázli CU, vězeli O — oni toho ... obrok] se (+ o to O) nestarají SO — tohol na to U s se co starají N, se oni o to starají C — kusa) vyn. BRSO, nic kusa CU: 206 padna umře N — tepruv] jich O, vyn. S — zbe- rau ... teprvee vyn. BSO - a tu teprv) vyn. N — 207 rachy vachy] vyn. SO té mrše O — Tak ť U, Tak i SO — oni] tito SO — nic nedbají] kváčí, nedbajíce nic na to O 208 zjevně] zjevně beze vší bázně N, vyn. SO — 208 209 nic ... co] ano SO — 208 nic oni KPONTU — o toj pro to U — 209 vidí] vyn. OSport v B, po mnohých C — oněch městech (místech N) KPAT, místech ROU — hampejsy C — 209—210 hampýsuov ... žen] všeliké hampejsy, tance, hry, neřády, opilství, zlá mluvení (+ od žen S) SO 210 her, rozpustilostí N zlých] zlých, prázných R, zlejch rozpus- tilostí, zlejch C, zlých, nepoctivých U — kněží káží U — volají vyn. O — 210 211 smnoho... tos» aneb (a S) pláčí BOS, naříkají, úpí, mnoho-li se nad tím upláčí A 211 na to toho R, pro to U — Pakli . .. dějí“ A dějí-li ť kdy co PNT — Pakli ... právě] Ale rovně tak činí SO — velmi slábě C — právě vyn. RU 212 věžník] pes N, věžník pes U, vohař na řetěze S0 — když ... jedne ť]ano (tu O) blafne a štěkne, ale (a O) jak SO — tam (vyn. C) blafne RCU, bifne(!) N — jednau nebo dvakrát RU — hav] vyn. RU, haf N — jedne tj když N — vrhnau U, vrhne S, vrhneš O 213 neb taléř vyn. SO — taléř] s talíře (+ mu O) podá RU, talíř dá C — necháte umikne BO, tak nechá NCS — oni] i tito S — když jen O mají jedno RU 214 bejdlo C, bydlo a tučné talíře N — podmaže PRU, podmažeš S0 vše] každý hřích N. to vše O — 214—215 ale když.. . requiem] A pakli kdo umře, tedy (tu ť O) se zběhnau jako tyto koby, (+ tuť O) teprva Salve (Salvem S) a rekviem spívají SO — 214 již] již kdo C, kdo PNT — 215 teprvj vyn. KCT, ti krkavci N — jako ty RU — 215.216 jako ... vachy] teprv: »rachy, rachy, requiem, requiem N — 215 koby. tu (vyn. T) teprv KT, koby, tu ť budau zpívati C — 216 leda . . . kuchyně]
745 krkavci: když vidí, ano koni táhnú těžce u voze, by ť pak i v bahně 205 zvázli, nic oni toho nedbají aniž se starají vo obrok kusa; ale kdyžť kuoň umře, tu ť se tepruv sletí, zberau a tu teprv kváčí, krkají »rachy vachy« na mrše. Takéž oni nic nedbají, že jsú lidé zle živi, boží přikázaní zjevně přestupují, nic sobě o to nestesknú, co vidí 8po městech hampýsuov, tancuov, neřáduov, 210 her, zlých žen. Mnedle, mnoho-li na to káží, volají, Kmnoho-li se upláčí na to? Pakli kdy co dějí, ale slábě, právě jako onen věžník starý, když blachne jednú: »hav!«, a jedne t mu vrže kus chleba neb taléř, hned necháp. Takéž oni, když mají dobré bydlo a palec jim podmaží, hned ť vše oblehčí; ale když ť již umře, 215 tu ť se teprv sletí jako koby, »requiem, requiem«, »rachy vachy«, leda jediné jich kuchyně tučnější byla! Tak ť jest O ony onyno NT, vyn. O — kopy(!) C — 203—204 neb... vidí oni vidauce S0 - 203 «ti vyn. BPNT— 204 ti když PNT, když oni U — an U — koňové S0 — u vozej vůz O, u voze, že RU — bahně] blátě O — 205 vázli N, uvázli CU, vězeli O — oni toho ... obrok] se (+ o to O) nestarají SO — tohol na to U s se co starají N, se oni o to starají C — kusa) vyn. BRSO, nic kusa CU: 206 padna umře N — tepruv] jich O, vyn. S — zbe- rau ... teprvee vyn. BSO - a tu teprv) vyn. N — 207 rachy vachy] vyn. SO té mrše O — Tak ť U, Tak i SO — oni] tito SO — nic nedbají] kváčí, nedbajíce nic na to O 208 zjevně] zjevně beze vší bázně N, vyn. SO — 208 209 nic ... co] ano SO — 208 nic oni KPONTU — o toj pro to U — 209 vidí] vyn. OSport v B, po mnohých C — oněch městech (místech N) KPAT, místech ROU — hampejsy C — 209—210 hampýsuov ... žen] všeliké hampejsy, tance, hry, neřády, opilství, zlá mluvení (+ od žen S) SO 210 her, rozpustilostí N zlých] zlých, prázných R, zlejch rozpus- tilostí, zlejch C, zlých, nepoctivých U — kněží káží U — volají vyn. O — 210 211 smnoho... tos» aneb (a S) pláčí BOS, naříkají, úpí, mnoho-li se nad tím upláčí A 211 na to toho R, pro to U — Pakli . .. dějí“ A dějí-li ť kdy co PNT — Pakli ... právě] Ale rovně tak činí SO — velmi slábě C — právě vyn. RU 212 věžník] pes N, věžník pes U, vohař na řetěze S0 — když ... jedne ť]ano (tu O) blafne a štěkne, ale (a O) jak SO — tam (vyn. C) blafne RCU, bifne(!) N — jednau nebo dvakrát RU — hav] vyn. RU, haf N — jedne tj když N — vrhnau U, vrhne S, vrhneš O 213 neb taléř vyn. SO — taléř] s talíře (+ mu O) podá RU, talíř dá C — necháte umikne BO, tak nechá NCS — oni] i tito S — když jen O mají jedno RU 214 bejdlo C, bydlo a tučné talíře N — podmaže PRU, podmažeš S0 vše] každý hřích N. to vše O — 214—215 ale když.. . requiem] A pakli kdo umře, tedy (tu ť O) se zběhnau jako tyto koby, (+ tuť O) teprva Salve (Salvem S) a rekviem spívají SO — 214 již] již kdo C, kdo PNT — 215 teprvj vyn. KCT, ti krkavci N — jako ty RU — 215.216 jako ... vachy] teprv: »rachy, rachy, requiem, requiem N — 215 koby. tu (vyn. T) teprv KT, koby, tu ť budau zpívati C — 216 leda . . . kuchyně]
Strana 746
746 to pohříchu na oko viděti)! A lidé k nim příchylní lezú jako slepí mníce, by tudy spasení nabyli — ano strach pekla horaucího! Ba, bude ť kněz pastýř neřádný, ožralec, opilec, krčem- 220 ník, kuběnář, a když ť jim jedné ty zevnitřní věci vede, mazance světí, kropí, libadlo dává, již ť jest všeho dobrého dosti, již ť se tento lid) na jiné neohlédne, což jest pilnějšího a podstatné- ho) k spasení [neohlédnú], než chválé «jej, uzříš, an ť pán, poddací: »U, máme dobrého «kněze), všecky nám řády [kostelní 225 vede!«, — an bude zlý, nešlechetný, nic spasení lidského nedbá, leda «měl on hrdlo plno [bylo]. A [též] kněz zase, an ť) chválí pána: »«Au, mám dobrého pána, všecky kostelní řády miluje, jediné pohříchu leda kuchyně jejich S — jediné] vyn. O, jedně P, toliko N — «jich) vyn. B, jejich C — tučnější] naplněna O — 216—217 «Tak ... viděti vyn. BSO — 217 to] kuchyně(!) R, u nich U — na oko] vyn. RU — A lidé] že (+ sau U) RU, A lidé také k nim O — lezau a (vyn. O) sau (jsauce O) příchylni SO — oslepeni SO — 218 mnějíce PCT, domnívajíce se RNU, a tudy se domnívají SO — by] že KPRONTUSO — tudy] vyn. SO — spasení nabyli] budau spaseni NC — nabudau KPRCTUS — ano] a oni RU — strach ... horaucího horúcí peklo B — strach] vyn. RU, strach bude O — 219 Ba] Ano ť SO — «pastýř neřádný vyn. B — ožralec] hráč O — opilec] v K jiné slovo, nečitelné, protože někdo je později korigoval — krčemník) vyn. BK, krčmář N — 220 když on U — jen SO — vede] vede a vykonává C, zachovává N — mazance, pečeně, koření SO — 221 kropáčem kropí SO — líbaní KPRONTUSO — jest jim RUO — dobrého] vyn. O — 221—224 již ť se Ktento... poddací] Uzříš, ano (kterak ho 0) pán i poddaní chválí S0 — 222 «tento lid vyn. B, ten lid U — «jiné... podstatného nic potřebnějšího B — jiné] to U — pilnějšího a] vyn. U — podstatného podstatnějšího N, potřeb- ného U — 223 [neohlédnú] vyn. KPRCNTU — než] ale U — chválé] vyn. N — «jej, uzříš vyn. B, uzříš N, jej U — an ť] vyn. C — ano K, a PT — pán, poddací] jej budau chváliti, pán ť i poddaní, řka N — 224 poddaný RU — ÚjÓKP, Au RNU, Och T, Prej S, Aj, což O — «kněze) faráře B. pana faráře N — 224—225 všecky ... vede] vyn. S — 224 nám] vyn. PONTO — řády] věci O — [kostelní] vyn. KPRTU, církevní N, v kostele dobře O — 225 vede] vykonává RU — an] a PCT, a on NS, ale on U. ješto O — zlý] neřádný, zlý S, neřádný O — nešlechetný] vyn. O — nic] vyn. N, svatoprodavač SO — spasení lidského] o spasení lidské U, na spasení lidské SO — «nedbá nehledí, než B, nemá v pilnosti, aniž dbá K, nic nedbá SO, nedbánlivý N — 226 měl on jedné B, měl SO — jedno hrdlo C — [bylo] vyn. KPCNTU — A] Nuž O — [též] také SO, vyn. KPRONTU — zase, an ťo vyn. BSO, zase U — bude chváliti SO — 227 pána řka O — Au ... pána] Och, prej, tento pán S0 — Au) vyn. B, Ó KPNT, Och, prej C — mám, prý N, máme ť C — pána, Jeho Milost N 228 desátky B, desátkův O — 228—231 žádného ... nešlechetná dává!«, ano bude cizoložník, lájce, dráč, žráč. A tak se v uoplatu
746 to pohříchu na oko viděti)! A lidé k nim příchylní lezú jako slepí mníce, by tudy spasení nabyli — ano strach pekla horaucího! Ba, bude ť kněz pastýř neřádný, ožralec, opilec, krčem- 220 ník, kuběnář, a když ť jim jedné ty zevnitřní věci vede, mazance světí, kropí, libadlo dává, již ť jest všeho dobrého dosti, již ť se tento lid) na jiné neohlédne, což jest pilnějšího a podstatné- ho) k spasení [neohlédnú], než chválé «jej, uzříš, an ť pán, poddací: »U, máme dobrého «kněze), všecky nám řády [kostelní 225 vede!«, — an bude zlý, nešlechetný, nic spasení lidského nedbá, leda «měl on hrdlo plno [bylo]. A [též] kněz zase, an ť) chválí pána: »«Au, mám dobrého pána, všecky kostelní řády miluje, jediné pohříchu leda kuchyně jejich S — jediné] vyn. O, jedně P, toliko N — «jich) vyn. B, jejich C — tučnější] naplněna O — 216—217 «Tak ... viděti vyn. BSO — 217 to] kuchyně(!) R, u nich U — na oko] vyn. RU — A lidé] že (+ sau U) RU, A lidé také k nim O — lezau a (vyn. O) sau (jsauce O) příchylni SO — oslepeni SO — 218 mnějíce PCT, domnívajíce se RNU, a tudy se domnívají SO — by] že KPRONTUSO — tudy] vyn. SO — spasení nabyli] budau spaseni NC — nabudau KPRCTUS — ano] a oni RU — strach ... horaucího horúcí peklo B — strach] vyn. RU, strach bude O — 219 Ba] Ano ť SO — «pastýř neřádný vyn. B — ožralec] hráč O — opilec] v K jiné slovo, nečitelné, protože někdo je později korigoval — krčemník) vyn. BK, krčmář N — 220 když on U — jen SO — vede] vede a vykonává C, zachovává N — mazance, pečeně, koření SO — 221 kropáčem kropí SO — líbaní KPRONTUSO — jest jim RUO — dobrého] vyn. O — 221—224 již ť se Ktento... poddací] Uzříš, ano (kterak ho 0) pán i poddaní chválí S0 — 222 «tento lid vyn. B, ten lid U — «jiné... podstatného nic potřebnějšího B — jiné] to U — pilnějšího a] vyn. U — podstatného podstatnějšího N, potřeb- ného U — 223 [neohlédnú] vyn. KPRCNTU — než] ale U — chválé] vyn. N — «jej, uzříš vyn. B, uzříš N, jej U — an ť] vyn. C — ano K, a PT — pán, poddací] jej budau chváliti, pán ť i poddaní, řka N — 224 poddaný RU — ÚjÓKP, Au RNU, Och T, Prej S, Aj, což O — «kněze) faráře B. pana faráře N — 224—225 všecky ... vede] vyn. S — 224 nám] vyn. PONTO — řády] věci O — [kostelní] vyn. KPRTU, církevní N, v kostele dobře O — 225 vede] vykonává RU — an] a PCT, a on NS, ale on U. ješto O — zlý] neřádný, zlý S, neřádný O — nešlechetný] vyn. O — nic] vyn. N, svatoprodavač SO — spasení lidského] o spasení lidské U, na spasení lidské SO — «nedbá nehledí, než B, nemá v pilnosti, aniž dbá K, nic nedbá SO, nedbánlivý N — 226 měl on jedné B, měl SO — jedno hrdlo C — [bylo] vyn. KPCNTU — A] Nuž O — [též] také SO, vyn. KPRONTU — zase, an ťo vyn. BSO, zase U — bude chváliti SO — 227 pána řka O — Au ... pána] Och, prej, tento pán S0 — Au) vyn. B, Ó KPNT, Och, prej C — mám, prý N, máme ť C — pána, Jeho Milost N 228 desátky B, desátkův O — 228—231 žádného ... nešlechetná dává!«, ano bude cizoložník, lájce, dráč, žráč. A tak se v uoplatu
Strana 747
747 desátk«u ť) mi žádného nezadržuje, ba, velmi ť jest ctný a šlechetný pán — an bude rufián, cizoložník, smilník, lájce, 230 lakomec, laupežník, zloděj, dráč své chudiny. A kněz chválí pána a pán kněze, tak li se v uoplatu chválíta, a oba zlá, nešlechetná B 256 budeta. A, á, jak málo lidé stojí o dobré kněží, nébrž v mrzkost a v nenávist mají, ktož jim pravdu praví! A, běda bude! Jak ty, babo, peníz neb Kzlatý dobře ohledáš, aby se neokla- 235 mala, ba, nakúsne ť jej, neumí-li ť jinak! Ale komu ť má své) duše svěřiti, nic ť se na to neptá, leda kněz byl, aniž se bojí, aby o duši zklamán nebyl; by ť duoch v komži oblek, též ť by se jemu tento lid zpovídal jako jinému! Než pak svatý Rehoř mluvě v dnešním kázaní dí: »Milá 240 bratří! Toto ť jest nám velmi hrozné pastýřóm a nebezpečné Pán —. chválé, pán kněze a kněz pána, a voba zlosyny B — 228 nižádných O — nezadrží KPNT — baj a O — ctný a] vyn. SO — 229 an a on CUSO — lájce zlolejce CNUSO — 230 zloděj] vyn. KNSO — své chudiny] svejch podda- nejch RNUSO — chudiny, násilník K — A] bera dva auroky za jeden (+ a ten vydřenej dá knězi za desátek N), a (+ tak předce N) NT, Avšak proto RU, A tak SO — 231 tak ... chválíta] vyn. USO, tak se sobě chválau odplacují N — chválí PR — zlí RU, vyn. SO — nešlechetní RUS, nešle- chetní a černí jako saze O 232 budau PRUNSO — A, á] Ó KPCNS, Och T, Avšak ť U, Ale ach, nastojte O — jak] již U, kterak O — «lidé stojí) stojíte B, lidé stojí a se starají N — dobrého kněze S0 — nébrž ale U, nýbrž ho S, radějí ho O — v mrzkost] v mrzkost je K, v mrzkosti RONU — v mrzkost a] vyn. SO — 233 nenávist[i] K, nenávisti RONUSO — je mají CNU — ktož) když US, kteříž C, když jen O — praví] mluví NSO, praví [a z hříchu je tresce] K — A... bude!S vyn. BR — Á] Ach U, Ale SO, Ó N — běda jim SO — 234 Kterak N — 234—236 Jak... svěřiti] Nebo (Ne S) člověk (nemáš a S) nevíš(!), komu duši svau svěřiti, nebo S0 — 234 baboj ženo lakomá RU, babo anebo šéde C — «zlatýs groš B — dobře ohledáš T, na oban stranau ohledáš, máš z(!) to rozumu dosti N —- neoklamala] neošidila U — 235 nakausneš N, kausne U neumí] neumíš N, nemůže U — své vyn. B, svau U 236 duši U věřiti B — nic ... neptá] se nyní lidé na to málo ptají, jaký jest kněz, ale O - neptá] nynější lid neptá S, ptá P (teprve později před to drobně napsáno ne-), nepoptá N — kněz] vyn. O, on k knězi podobný N — 236 237 aniž... nebyl) vyn. BSO — 236 aniž se bojí] a nic se nebojí U —— 237 o duši] duše Uzklamána nebyla (+ ale U) NU — 237 238 by ť duoch ... zpovídal] ano obleka jim došek, budau se jemu spovídati (+ rovně 0) SO - 237 by ť [zlý] K, by ť třebas C — doch PT, došek RNU — [se] oblek K, oblekl PRON, oblíkli U — 238 jinému knězi C — 239 243 Než .. . muoj slyší« vyn. SO — 239 Než pak A dí U mluví PONT, vyn. U — a dí NU, i dí C — Milí KRCNU — 240 To U
747 desátk«u ť) mi žádného nezadržuje, ba, velmi ť jest ctný a šlechetný pán — an bude rufián, cizoložník, smilník, lájce, 230 lakomec, laupežník, zloděj, dráč své chudiny. A kněz chválí pána a pán kněze, tak li se v uoplatu chválíta, a oba zlá, nešlechetná B 256 budeta. A, á, jak málo lidé stojí o dobré kněží, nébrž v mrzkost a v nenávist mají, ktož jim pravdu praví! A, běda bude! Jak ty, babo, peníz neb Kzlatý dobře ohledáš, aby se neokla- 235 mala, ba, nakúsne ť jej, neumí-li ť jinak! Ale komu ť má své) duše svěřiti, nic ť se na to neptá, leda kněz byl, aniž se bojí, aby o duši zklamán nebyl; by ť duoch v komži oblek, též ť by se jemu tento lid zpovídal jako jinému! Než pak svatý Rehoř mluvě v dnešním kázaní dí: »Milá 240 bratří! Toto ť jest nám velmi hrozné pastýřóm a nebezpečné Pán —. chválé, pán kněze a kněz pána, a voba zlosyny B — 228 nižádných O — nezadrží KPNT — baj a O — ctný a] vyn. SO — 229 an a on CUSO — lájce zlolejce CNUSO — 230 zloděj] vyn. KNSO — své chudiny] svejch podda- nejch RNUSO — chudiny, násilník K — A] bera dva auroky za jeden (+ a ten vydřenej dá knězi za desátek N), a (+ tak předce N) NT, Avšak proto RU, A tak SO — 231 tak ... chválíta] vyn. USO, tak se sobě chválau odplacují N — chválí PR — zlí RU, vyn. SO — nešlechetní RUS, nešle- chetní a černí jako saze O 232 budau PRUNSO — A, á] Ó KPCNS, Och T, Avšak ť U, Ale ach, nastojte O — jak] již U, kterak O — «lidé stojí) stojíte B, lidé stojí a se starají N — dobrého kněze S0 — nébrž ale U, nýbrž ho S, radějí ho O — v mrzkost] v mrzkost je K, v mrzkosti RONU — v mrzkost a] vyn. SO — 233 nenávist[i] K, nenávisti RONUSO — je mají CNU — ktož) když US, kteříž C, když jen O — praví] mluví NSO, praví [a z hříchu je tresce] K — A... bude!S vyn. BR — Á] Ach U, Ale SO, Ó N — běda jim SO — 234 Kterak N — 234—236 Jak... svěřiti] Nebo (Ne S) člověk (nemáš a S) nevíš(!), komu duši svau svěřiti, nebo S0 — 234 baboj ženo lakomá RU, babo anebo šéde C — «zlatýs groš B — dobře ohledáš T, na oban stranau ohledáš, máš z(!) to rozumu dosti N —- neoklamala] neošidila U — 235 nakausneš N, kausne U neumí] neumíš N, nemůže U — své vyn. B, svau U 236 duši U věřiti B — nic ... neptá] se nyní lidé na to málo ptají, jaký jest kněz, ale O - neptá] nynější lid neptá S, ptá P (teprve později před to drobně napsáno ne-), nepoptá N — kněz] vyn. O, on k knězi podobný N — 236 237 aniž... nebyl) vyn. BSO — 236 aniž se bojí] a nic se nebojí U —— 237 o duši] duše Uzklamána nebyla (+ ale U) NU — 237 238 by ť duoch ... zpovídal] ano obleka jim došek, budau se jemu spovídati (+ rovně 0) SO - 237 by ť [zlý] K, by ť třebas C — doch PT, došek RNU — [se] oblek K, oblekl PRON, oblíkli U — 238 jinému knězi C — 239 243 Než .. . muoj slyší« vyn. SO — 239 Než pak A dí U mluví PONT, vyn. U — a dí NU, i dí C — Milí KRCNU — 240 To U
Strana 748
748 položil ve čtení, abychom nebyli nájemníci, a vám také potřebí jest se opatřiti, abyšte nebyli kozlové, ale ovce. Nebo dí Spasitel Ovce mé hlas muoj slyší«. Nuže, vy nahlédněte k sobě, slyšíte-li hlas jeho! Málo, pohříchu! Nu, jest-li toto hlas jeho: »Nebudeš 245 míti bohuov jiných!«? Ano jest! Slyšíte-li jej a plníte-li? Ano jedno málo co pobolí — hned k žehnáním se dadí; i ukradnú-li co neb se jaká škoda stane, nu, hned k hadačóm, ano těch pověr plno v tomto lidu — milovníci náramní světa a zboží! A což koli lidé více milují než Boha, že jsú Kpilnější, snažnější, chti- 250 vější, žádostivější čeho koli než božských věcí — již jest to jich buoh! KA, co jest toho Knestojte)! An nejednú druhý pro haléř modlářem bude, a to tehdy, když o jediný haléř svému bližnímu křivdu učiníš. Druhé: »Nevezmeš jména Boha svého nadarmo!« Slyšíte-li to? Ano, slibuj! Ano všudy jedno: »Bóhdaj velmi potřebí a U — hrozné jest U — 241 položil] dí U — [všem] vám K — 243 mé] vyn. P — Nuže ... nahlédněte] Ale my nahlédněme sami O — vy také N — nahlídnete-li R — slyšíte-li a slyšme O — 244 jeho] dobrého pastýře SO — Ale málo S — Málo .... hlas jeho] ješto nám mluví řeč boží O — Nu, medle CS — to U — jeho] boží S — 245 jiných přede mnau O — «Ano jest vyn. BPSO — jest vyn. U — Slyšíte ... plníte-li?] Nu, plníte-li vy to? Ale málo, pohříchu O — plníte-li] plníte PT, plníte-liž jej RU — Ano] Ano pohříchu C, vyn. RU — 246 jen S0 — málo] hlava neb ruka O — co] někoho SO — zabolí SO — hned] ano se ihned PCT, ano hned RU — v žehnání KRU, k žehnačkám N, k žehnání a lekování 80 — se dadí] dá PT, dadí C, se dají U, se obrátí SO — 246—247 se dadí . . . hned] vyn. N — i ukradnú ... hned] vyn. PT, stane-li se (+ jim O) jaká škoda, ano (nuž O) ť (vyn. O) SO — 247 co neb se] komu co aneb (vyn. R) že se komu (vyn. R) KR, komu co aneb buďto že se C, komu co a U — se stane U — nuž C — nu, hned] rauče K, hbitě RU — hned rauče C — hadačům a čaro- dějníkům SO — ano] an U, a co pak O — těch] vyn. PNT, jiných SO — pověr na všecky strany N — 248 plno ... zboží] mnoho v milovnících tohoto světa S, zachovávají milovníci tohoto světa O — plno] vyn. T — tom R — náramně B, náramní (náramně C) a lakomci KRCU —A] Nebo SO — 249— —250 že jsú ... věcí] vyn. O — 249 pilnější vyn. BSO — 250 žá- dostivější vyn. BSO — věcí vyn.(!) U — již] vyn. SO — 250—251 jest to . .. buoh] to mají za boha U, to ť sluje jejich bůh O — 251 A] Ach B — A... An] A SO — pak toho C — «nestojte) vyn. B — Ani ť C, Ano U — druhý] vyn. KPCNT, mnohý RU — druhý pro haléř] pro peníz utiskna svého (vyn. O) bližního SO — 252 modlářem bude] modláři učiněni bejvají C — modlářem ... haléř] vyn.(!) RU — 252—253 a to tehdy ... učiníš vyn. SO — 253 učiní RCU — Druhé jest (vyn. C0) přikázaní (+ boží C) UCO — Boha svého] božího KPRCNTUO — 254 Nu, slyšíte-li S. I to slejcháte O, Slyšíte-li vy U — to] to přikázaní C — slibuji O — Ano všudy] Všady KS, že ť všudy O — všudy jedno] na všecky strany uslyšíš N
748 položil ve čtení, abychom nebyli nájemníci, a vám také potřebí jest se opatřiti, abyšte nebyli kozlové, ale ovce. Nebo dí Spasitel Ovce mé hlas muoj slyší«. Nuže, vy nahlédněte k sobě, slyšíte-li hlas jeho! Málo, pohříchu! Nu, jest-li toto hlas jeho: »Nebudeš 245 míti bohuov jiných!«? Ano jest! Slyšíte-li jej a plníte-li? Ano jedno málo co pobolí — hned k žehnáním se dadí; i ukradnú-li co neb se jaká škoda stane, nu, hned k hadačóm, ano těch pověr plno v tomto lidu — milovníci náramní světa a zboží! A což koli lidé více milují než Boha, že jsú Kpilnější, snažnější, chti- 250 vější, žádostivější čeho koli než božských věcí — již jest to jich buoh! KA, co jest toho Knestojte)! An nejednú druhý pro haléř modlářem bude, a to tehdy, když o jediný haléř svému bližnímu křivdu učiníš. Druhé: »Nevezmeš jména Boha svého nadarmo!« Slyšíte-li to? Ano, slibuj! Ano všudy jedno: »Bóhdaj velmi potřebí a U — hrozné jest U — 241 položil] dí U — [všem] vám K — 243 mé] vyn. P — Nuže ... nahlédněte] Ale my nahlédněme sami O — vy také N — nahlídnete-li R — slyšíte-li a slyšme O — 244 jeho] dobrého pastýře SO — Ale málo S — Málo .... hlas jeho] ješto nám mluví řeč boží O — Nu, medle CS — to U — jeho] boží S — 245 jiných přede mnau O — «Ano jest vyn. BPSO — jest vyn. U — Slyšíte ... plníte-li?] Nu, plníte-li vy to? Ale málo, pohříchu O — plníte-li] plníte PT, plníte-liž jej RU — Ano] Ano pohříchu C, vyn. RU — 246 jen S0 — málo] hlava neb ruka O — co] někoho SO — zabolí SO — hned] ano se ihned PCT, ano hned RU — v žehnání KRU, k žehnačkám N, k žehnání a lekování 80 — se dadí] dá PT, dadí C, se dají U, se obrátí SO — 246—247 se dadí . . . hned] vyn. N — i ukradnú ... hned] vyn. PT, stane-li se (+ jim O) jaká škoda, ano (nuž O) ť (vyn. O) SO — 247 co neb se] komu co aneb (vyn. R) že se komu (vyn. R) KR, komu co aneb buďto že se C, komu co a U — se stane U — nuž C — nu, hned] rauče K, hbitě RU — hned rauče C — hadačům a čaro- dějníkům SO — ano] an U, a co pak O — těch] vyn. PNT, jiných SO — pověr na všecky strany N — 248 plno ... zboží] mnoho v milovnících tohoto světa S, zachovávají milovníci tohoto světa O — plno] vyn. T — tom R — náramně B, náramní (náramně C) a lakomci KRCU —A] Nebo SO — 249— —250 že jsú ... věcí] vyn. O — 249 pilnější vyn. BSO — 250 žá- dostivější vyn. BSO — věcí vyn.(!) U — již] vyn. SO — 250—251 jest to . .. buoh] to mají za boha U, to ť sluje jejich bůh O — 251 A] Ach B — A... An] A SO — pak toho C — «nestojte) vyn. B — Ani ť C, Ano U — druhý] vyn. KPCNT, mnohý RU — druhý pro haléř] pro peníz utiskna svého (vyn. O) bližního SO — 252 modlářem bude] modláři učiněni bejvají C — modlářem ... haléř] vyn.(!) RU — 252—253 a to tehdy ... učiníš vyn. SO — 253 učiní RCU — Druhé jest (vyn. C0) přikázaní (+ boží C) UCO — Boha svého] božího KPRCNTUO — 254 Nu, slyšíte-li S. I to slejcháte O, Slyšíte-li vy U — to] to přikázaní C — slibuji O — Ano všudy] Všady KS, že ť všudy O — všudy jedno] na všecky strany uslyšíš N
Strana 749
749 255 zabit byl!«, «Bóhdaj ť se toto stalo!«, «Na mú víru!«, »Na mú přísahu!« Ba, kočky, psa nemohú vyhnati, aby jména božího nadarmo «nebrali)). Tak ť jest již to jméno boží lidem v lehkost vešlo. Leč by toho u dvořákuov nebylo), mezi tú dobrú družinú: »Á, prý, mnoho se [nás] dobrých lidí «sjelo)!« — ano hromada 260 rufiánuov a zjevných přestupníkuov přikázaní božích! Bylo v Starém zákoně jedno jméno boží «Tetragramaton), «že ho) žádný nikda nesměl jmenovati, než sám biskup, a to jednú v rok. Tak sú oni Kměli u veliké vážnosti boží jméno; Kale tito křesťané za nic ho nemají). A já ť vám slibuji, byšte žádného) 265 jiného hříchu neměli než Kten), jména božího nadarmo u B 257 brání, že puojdete do pekla. Nu, třetí přikázaní boží. Slyšíte-li a zachováváte-li je v skutku)? »Pomni, aby den sváteční světil!« Světíte-li? Ano, jedno] uslyšíš SO — Bóhdaj] Ó, by P, aby RU — 255 byl] vyn. KPNTSO — Bóhdaj] vyn. PSO, aby RU — ť se toto stalo] takto KNT, tě (vyn. C) takto a takto RCU, vyn. PSO — Na mú přísahu] Přisau Bohu K, Přisahu Bohu PCT, Přísahám (přisáhne S0) Bohu RUSO, Na mau duši, sahám Pánu Bohu N — 256 Baj A S, takže O — kočku R — psa ani (nebo C) kočky CSO — z domu vyhnati SO - božího] Pána Boha svého N — 257 nadarmo) vyn. K, nadarmo lidé T - «nebrali nebyli brali B, nevzali N — 257 — 264 Tak f ... nemají vyn. SO — 257 již] jim U — lidem] vyn. RU — lehkost a v obyčej N — 258 by snad N — «nebylo» vyn.(!) B, není NV — dobrá] jako říkají, dobrau C - družinau, ano v nich bude dobroty co v komáru sádla C — 259 A] Au N — A, prýl Ano lidé tak obecně říkají K — [nás] vyn. KPRCNTU — «sjelo sebralo B — ano (ana N) bude KON — 260 přestupníkuov] hříšníkův a přestúpcí PT, hříšníkův, přestupníkův N, přestaupcí KR — božího KPT, božích, cizoložníků, dráčů, laupežníkův, tyranův nemilostivých a nemilosrdnejch k svejm bližním C — 261 Starém] božím K — boží veliké N, boží, jenž (kteréž C) slaulo KC — Thetrammaton(!) BT — «že ho jehož BT — 262 ani jmenovati K — než toliko N — sám] jediné KPT, vyn. RU — biskup nejvyšší N — za rok U — 263 Tak« Jak B (měli... vážnosti vážili B — váž- nosti to C 263— 264 gale ... nemají) ne jako křesťané B — 264 za] vyn. C - nemají] sobě neváží, za nic nemají a nepokládají jména božího C — vám to N — byšte] by PT, kdybyšte vy 0 - žádného vyn. B 265 jiného] vyn. PNT — než jediné SO — (ten pro samo B, vyn. SO — jméno boží U — nadarmo] lechce KC — 266 bráti RU — půjdete (musíte U) pro něj RUs puojdete] proto musíte jíti C, proto musíte N — 267 Nu] vyn. SO — boží] vyn. SO — Slyšíte-li je C, Slyšíte-li vy U — 267— 268 Slyšíte ... skutku vyn. SO - zachováváte ... skutku) plníte-li B — 268 269 «Světíte... slibuj! Ano vsvětie B, Světíte-li? An U, Nu, světíte-li vy? Ba, pohříchu, ano S, Nuže, světíte-li vy? Ba,
749 255 zabit byl!«, «Bóhdaj ť se toto stalo!«, «Na mú víru!«, »Na mú přísahu!« Ba, kočky, psa nemohú vyhnati, aby jména božího nadarmo «nebrali)). Tak ť jest již to jméno boží lidem v lehkost vešlo. Leč by toho u dvořákuov nebylo), mezi tú dobrú družinú: »Á, prý, mnoho se [nás] dobrých lidí «sjelo)!« — ano hromada 260 rufiánuov a zjevných přestupníkuov přikázaní božích! Bylo v Starém zákoně jedno jméno boží «Tetragramaton), «že ho) žádný nikda nesměl jmenovati, než sám biskup, a to jednú v rok. Tak sú oni Kměli u veliké vážnosti boží jméno; Kale tito křesťané za nic ho nemají). A já ť vám slibuji, byšte žádného) 265 jiného hříchu neměli než Kten), jména božího nadarmo u B 257 brání, že puojdete do pekla. Nu, třetí přikázaní boží. Slyšíte-li a zachováváte-li je v skutku)? »Pomni, aby den sváteční světil!« Světíte-li? Ano, jedno] uslyšíš SO — Bóhdaj] Ó, by P, aby RU — 255 byl] vyn. KPNTSO — Bóhdaj] vyn. PSO, aby RU — ť se toto stalo] takto KNT, tě (vyn. C) takto a takto RCU, vyn. PSO — Na mú přísahu] Přisau Bohu K, Přisahu Bohu PCT, Přísahám (přisáhne S0) Bohu RUSO, Na mau duši, sahám Pánu Bohu N — 256 Baj A S, takže O — kočku R — psa ani (nebo C) kočky CSO — z domu vyhnati SO - božího] Pána Boha svého N — 257 nadarmo) vyn. K, nadarmo lidé T - «nebrali nebyli brali B, nevzali N — 257 — 264 Tak f ... nemají vyn. SO — 257 již] jim U — lidem] vyn. RU — lehkost a v obyčej N — 258 by snad N — «nebylo» vyn.(!) B, není NV — dobrá] jako říkají, dobrau C - družinau, ano v nich bude dobroty co v komáru sádla C — 259 A] Au N — A, prýl Ano lidé tak obecně říkají K — [nás] vyn. KPRCNTU — «sjelo sebralo B — ano (ana N) bude KON — 260 přestupníkuov] hříšníkův a přestúpcí PT, hříšníkův, přestupníkův N, přestaupcí KR — božího KPT, božích, cizoložníků, dráčů, laupežníkův, tyranův nemilostivých a nemilosrdnejch k svejm bližním C — 261 Starém] božím K — boží veliké N, boží, jenž (kteréž C) slaulo KC — Thetrammaton(!) BT — «že ho jehož BT — 262 ani jmenovati K — než toliko N — sám] jediné KPT, vyn. RU — biskup nejvyšší N — za rok U — 263 Tak« Jak B (měli... vážnosti vážili B — váž- nosti to C 263— 264 gale ... nemají) ne jako křesťané B — 264 za] vyn. C - nemají] sobě neváží, za nic nemají a nepokládají jména božího C — vám to N — byšte] by PT, kdybyšte vy 0 - žádného vyn. B 265 jiného] vyn. PNT — než jediné SO — (ten pro samo B, vyn. SO — jméno boží U — nadarmo] lechce KC — 266 bráti RU — půjdete (musíte U) pro něj RUs puojdete] proto musíte jíti C, proto musíte N — 267 Nu] vyn. SO — boží] vyn. SO — Slyšíte-li je C, Slyšíte-li vy U — 267— 268 Slyšíte ... skutku vyn. SO - zachováváte ... skutku) plníte-li B — 268 269 «Světíte... slibuj! Ano vsvětie B, Světíte-li? An U, Nu, světíte-li vy? Ba, pohříchu, ano S, Nuže, světíte-li vy? Ba,
Strana 750
750 slibuj! Jedau na jarmarky, na posvícení, na hody, na roky, 270Kdo krčem jdau, a žádný to u nich hřích není aniž oni věří ani za hřích mají, prav jim kněz co chce, vy jinak neučiníte! Oni za to mají, když nechají díla tělesného, že sau již právě ten den světili, a puojdú do krčmy, ožerú se, rozpustilosti vedú, řeči oplzlé mluví — [tak světí], že se jim čert zasměje, Kono 275 na túlačky, ono onam, ješto by měli ten celý den ztráviti ke cti a k chvále boží. Tak učí světí, jedno, aby ten den lidé křesťané pohříchu ť jej světíte, ano ť O — 268 Světíte-li neděli svatau N — 269 jdau, jedau SO — na hody] vyn. PNTSO — roky aneb (a U) roz- právky RU — 270—273 do krčem ... puojdú] vyn. S0 — 270—271 do krčem ... mají aniž toho za hřích nemají B, a za žádný hřích toho nemají a nechtí věřiti, a U — 270 do krčem jdau] vyn. PRNT, na radovánky C — oni věří] věříte R, tomu věří C — ani za hřích mají by jim kdo pravil, že jest to hřích N — 271 toho oni za hřích C — mají) máte R — jim] vám R — kněz] vyn. KPCNTU — chce] chceš KPCNT, koli U — vy] oni ť KPCNTU, vy vždy R — neučiní KPCNTU — 271— 273 Oni... světili, a Jiní, nechajíc díla B — 271 Oni] Mnozí RU, Neb oni N — 272 mají, že RUTN — když oni U — tělesného, práce C — sau již právě] oni U — 273 usvětí U — puojdú] vejdauc K — krčmy na vostrov N — ožerú se] ožerú se, [tance] tu K, tu ť se ožerau, opijí C, a tam ožera se O — rozpustilosti vedú] vyn. U — řeči zlé SO — 274 [tak světí] vyn. KPRONTUSO — «že) až B — že ... zasměje] a tím ďábla na se po- silňují U — «jim) vyn. B — ďábel PRON, čmert T — 274—276 gono... světí jich svěcení. Ale jinak učí světiti neděli B — 274—275 ono na túlačky, ono onam] a nic toho oni (vyn. O) za hřích nemají. Prav (+ ty O) jim co chceš, oni ť jinak neučiní SO — 275 túlačky] taulky do vinic, do za- hrad, do štěpnic, ono v lenost je ďábel uvede, v spání se dají C — ono onam] jinam N, jinam a jinam U — ješto, nechaje taulání SO — ješto by měli měli by U — ke cti a k chvále] při (na O) službě S0 — 276 ku chvále N — Tak] v písničkách duchovních, v žalmích, v chvalách božskejch, v rozjí- maní jeho božskejch dobrodíní, v vostříhání jeho svatejch přikázaní a v po- slauchání slova božího i také v skutečném plnění a zachovávaní, aby tu již v ten den sváteční jedenkaždej člověk učinil počet sám s sebau, aby to rozvážil, rozsaudil sám u sebe, co jest se dopustil proti Pánu Bohu v tom týhodni, co by se mu přihodilo buďto pomysliti, požádati, promluviti, uči- niti, a co pak dobrého zameškati v těch šesti dnech, aby tu již v tom sed- mém dni svátečním, totiž v neděli svatau, nahrazoval s velikau pilností a bedlivostí, před Pánem Bohem se(!) rozprostíral srdce své a tu se kořil, nížil a za smilování prosil a žádal, aby se ráčil milej Bůh smilovati nad tebau a tvé všecky hříchy, kterejchž si se dopustil při té práci hmotné a tělesné v těch šesti dnech i po veškeren čas tvého života (?), vyn.!, milostivě a laskavě odpustiti, a aby se s věrnejmi ve všem dobrém srovnal. To ť by bylo pravé a hodné neděle svaté svěcení, to! Nebo tak C — A (Neb O) tak nás SO — svatí RCUSO — jedno] vyn. U — 276—277 jedno ...
750 slibuj! Jedau na jarmarky, na posvícení, na hody, na roky, 270Kdo krčem jdau, a žádný to u nich hřích není aniž oni věří ani za hřích mají, prav jim kněz co chce, vy jinak neučiníte! Oni za to mají, když nechají díla tělesného, že sau již právě ten den světili, a puojdú do krčmy, ožerú se, rozpustilosti vedú, řeči oplzlé mluví — [tak světí], že se jim čert zasměje, Kono 275 na túlačky, ono onam, ješto by měli ten celý den ztráviti ke cti a k chvále boží. Tak učí světí, jedno, aby ten den lidé křesťané pohříchu ť jej světíte, ano ť O — 268 Světíte-li neděli svatau N — 269 jdau, jedau SO — na hody] vyn. PNTSO — roky aneb (a U) roz- právky RU — 270—273 do krčem ... puojdú] vyn. S0 — 270—271 do krčem ... mají aniž toho za hřích nemají B, a za žádný hřích toho nemají a nechtí věřiti, a U — 270 do krčem jdau] vyn. PRNT, na radovánky C — oni věří] věříte R, tomu věří C — ani za hřích mají by jim kdo pravil, že jest to hřích N — 271 toho oni za hřích C — mají) máte R — jim] vám R — kněz] vyn. KPCNTU — chce] chceš KPCNT, koli U — vy] oni ť KPCNTU, vy vždy R — neučiní KPCNTU — 271— 273 Oni... světili, a Jiní, nechajíc díla B — 271 Oni] Mnozí RU, Neb oni N — 272 mají, že RUTN — když oni U — tělesného, práce C — sau již právě] oni U — 273 usvětí U — puojdú] vejdauc K — krčmy na vostrov N — ožerú se] ožerú se, [tance] tu K, tu ť se ožerau, opijí C, a tam ožera se O — rozpustilosti vedú] vyn. U — řeči zlé SO — 274 [tak světí] vyn. KPRONTUSO — «že) až B — že ... zasměje] a tím ďábla na se po- silňují U — «jim) vyn. B — ďábel PRON, čmert T — 274—276 gono... světí jich svěcení. Ale jinak učí světiti neděli B — 274—275 ono na túlačky, ono onam] a nic toho oni (vyn. O) za hřích nemají. Prav (+ ty O) jim co chceš, oni ť jinak neučiní SO — 275 túlačky] taulky do vinic, do za- hrad, do štěpnic, ono v lenost je ďábel uvede, v spání se dají C — ono onam] jinam N, jinam a jinam U — ješto, nechaje taulání SO — ješto by měli měli by U — ke cti a k chvále] při (na O) službě S0 — 276 ku chvále N — Tak] v písničkách duchovních, v žalmích, v chvalách božskejch, v rozjí- maní jeho božskejch dobrodíní, v vostříhání jeho svatejch přikázaní a v po- slauchání slova božího i také v skutečném plnění a zachovávaní, aby tu již v ten den sváteční jedenkaždej člověk učinil počet sám s sebau, aby to rozvážil, rozsaudil sám u sebe, co jest se dopustil proti Pánu Bohu v tom týhodni, co by se mu přihodilo buďto pomysliti, požádati, promluviti, uči- niti, a co pak dobrého zameškati v těch šesti dnech, aby tu již v tom sed- mém dni svátečním, totiž v neděli svatau, nahrazoval s velikau pilností a bedlivostí, před Pánem Bohem se(!) rozprostíral srdce své a tu se kořil, nížil a za smilování prosil a žádal, aby se ráčil milej Bůh smilovati nad tebau a tvé všecky hříchy, kterejchž si se dopustil při té práci hmotné a tělesné v těch šesti dnech i po veškeren čas tvého života (?), vyn.!, milostivě a laskavě odpustiti, a aby se s věrnejmi ve všem dobrém srovnal. To ť by bylo pravé a hodné neděle svaté svěcení, to! Nebo tak C — A (Neb O) tak nás SO — svatí RCUSO — jedno] vyn. U — 276—277 jedno ...
Strana 751
751 brali sobě před oči dobrodíní božská, že jest je ráčil z ničehuož. když jsú nebyli, stvořiti, a to k uobrazu a k podobenství svému [učiniti], a rozumné, ne jako jiná hovada, mnohými dary 280 obdařiti; potom, když jsme byli zahynuli, K a on z své dobroty Kveliké ráčil pro nás s nebe sstúpiti, psotu, bídu podstúpiti, člověkem smrtedlným Kvěčný Buoh, nesmrtedlný «smrtedlným) býti; těžké) práce), Kutrpení na se vzíti), tak se velmi ponížiti, «právě» jako by Bohem nebyl, Kohavně umříti těžkau 285 smrtí, aby) nás z hrdla ďáblova vytrh«l a «převysoce zvelebil. Jinké dobrodíní, Kan, když jsi byl v hříších, ne- umořil tebe, ješto, by byl umřel, byl by ihned de pekla šel Ka on, milý Pán, čakal, prodlil, aby ty se ku pokání navrátil. Druhé), v svátek toto rozjímati a před oči bráti svú smrt řka: 290 »Kterak tu se mnú bude, při mé smrti? Dá-li mi milý Buoh pomoc brah aby lid křesťanský bral (+ často 0) — 276 lidé] vyn. R — křesťané] a kresťané C, vyn. U - 277 brali] rozjímali U — sobě] vyn. C — před oči] vyn. U, před oči své C, před oči v den nedělní S, před oči den Páně nedělní a tu sobě rozjímal O - dobrodínství KPRCTS — boží KPRCTUS, veliká boží N — je tě O — Kz ničehuož vyn. BO — 278 když jsú nebyli] vyn. SO, když sau oni ničímž nebyli U — a to ... a) vyn. B — a toj vyn. O k vobrazu svému C - a a to C — 279 [učiniti] ... hovada] a SO — [učiniti] vyn. KPRONTU — rozumné] rozumem obdařiti N, rozumem T — dary tě O, dary svými S — 280 obdařil U, obdařiti, stvořivši tě z ničehéhož O skrze hříchy zahynuli (hynuli 0) 80 - ga cn vyn. B — 281 ve- liké nesmírné B, veliké a milosti, U, vyn. SO — pro nás s nebe dolův SO — sstúpiti] vstaupiti R — Spsotu... podstúpiti) vyn. B — 282 Kvěčný jsa BSO, sa věčný U — (smrtedlným) vyn. B, ráčil U, pro nás S, ráčil pro nás O — 283 těžkú práci BN — těžké ... vzíti těžkau robotu podstaupiti a na se vzíti C — «utrpení... vzíti podstúpiti B — utrpení vyn. SO — na se] vyn. O — 283—284 tak se . . . právě ] vyn. T - «velmi) vyn. B — «právě vyn. BCSO — 284—289 ohavně... rozjímati a] jen aby nás z moci ďábelské vysvobodil. Také máme v neděli sobě SO — 284 ohavně... těžkau) potom hořkú B - umřel U — 285 aby vyn. B — ďáblu vytrhnúti B — převysoce zvelebil příliš zve- lebiti B — 286 zvelebil a uved do království U — Jiní(!) B, Jiné opět N — dobrodínství KPRT — Kan vyn. B, že N — sme byli ve mnohých hříších N 287 tebe] nás N — by byl umřel ... šel by (+ byl R) ihned umra (+ v hříchu U) šel do pekla KRU — by byl kdo N — umra C, umřel v nich N - byl ... šel� v nich, do pekla by se dostal B — byl byl upřímo C — 288 a ale B — Pán] Buoh P — čakal] vyn. U — «prodlil vyn. B, prodlíval N, pro lid(!) T — ty] vyn. PRNT — obrátil a navrátil C — 289 «Druhé) Tak B — ve svátek U — toto] sobě U — rozjímati máme P — 289 a před oči bráti] vyn. U — oči své R — bráti] bráti máš C, sobě klásti sluší a náleží N — 290 Ba, kterak O — bude] hříšným se stane N —
751 brali sobě před oči dobrodíní božská, že jest je ráčil z ničehuož. když jsú nebyli, stvořiti, a to k uobrazu a k podobenství svému [učiniti], a rozumné, ne jako jiná hovada, mnohými dary 280 obdařiti; potom, když jsme byli zahynuli, K a on z své dobroty Kveliké ráčil pro nás s nebe sstúpiti, psotu, bídu podstúpiti, člověkem smrtedlným Kvěčný Buoh, nesmrtedlný «smrtedlným) býti; těžké) práce), Kutrpení na se vzíti), tak se velmi ponížiti, «právě» jako by Bohem nebyl, Kohavně umříti těžkau 285 smrtí, aby) nás z hrdla ďáblova vytrh«l a «převysoce zvelebil. Jinké dobrodíní, Kan, když jsi byl v hříších, ne- umořil tebe, ješto, by byl umřel, byl by ihned de pekla šel Ka on, milý Pán, čakal, prodlil, aby ty se ku pokání navrátil. Druhé), v svátek toto rozjímati a před oči bráti svú smrt řka: 290 »Kterak tu se mnú bude, při mé smrti? Dá-li mi milý Buoh pomoc brah aby lid křesťanský bral (+ často 0) — 276 lidé] vyn. R — křesťané] a kresťané C, vyn. U - 277 brali] rozjímali U — sobě] vyn. C — před oči] vyn. U, před oči své C, před oči v den nedělní S, před oči den Páně nedělní a tu sobě rozjímal O - dobrodínství KPRCTS — boží KPRCTUS, veliká boží N — je tě O — Kz ničehuož vyn. BO — 278 když jsú nebyli] vyn. SO, když sau oni ničímž nebyli U — a to ... a) vyn. B — a toj vyn. O k vobrazu svému C - a a to C — 279 [učiniti] ... hovada] a SO — [učiniti] vyn. KPRONTU — rozumné] rozumem obdařiti N, rozumem T — dary tě O, dary svými S — 280 obdařil U, obdařiti, stvořivši tě z ničehéhož O skrze hříchy zahynuli (hynuli 0) 80 - ga cn vyn. B — 281 ve- liké nesmírné B, veliké a milosti, U, vyn. SO — pro nás s nebe dolův SO — sstúpiti] vstaupiti R — Spsotu... podstúpiti) vyn. B — 282 Kvěčný jsa BSO, sa věčný U — (smrtedlným) vyn. B, ráčil U, pro nás S, ráčil pro nás O — 283 těžkú práci BN — těžké ... vzíti těžkau robotu podstaupiti a na se vzíti C — «utrpení... vzíti podstúpiti B — utrpení vyn. SO — na se] vyn. O — 283—284 tak se . . . právě ] vyn. T - «velmi) vyn. B — «právě vyn. BCSO — 284—289 ohavně... rozjímati a] jen aby nás z moci ďábelské vysvobodil. Také máme v neděli sobě SO — 284 ohavně... těžkau) potom hořkú B - umřel U — 285 aby vyn. B — ďáblu vytrhnúti B — převysoce zvelebil příliš zve- lebiti B — 286 zvelebil a uved do království U — Jiní(!) B, Jiné opět N — dobrodínství KPRT — Kan vyn. B, že N — sme byli ve mnohých hříších N 287 tebe] nás N — by byl umřel ... šel by (+ byl R) ihned umra (+ v hříchu U) šel do pekla KRU — by byl kdo N — umra C, umřel v nich N - byl ... šel� v nich, do pekla by se dostal B — byl byl upřímo C — 288 a ale B — Pán] Buoh P — čakal] vyn. U — «prodlil vyn. B, prodlíval N, pro lid(!) T — ty] vyn. PRNT — obrátil a navrátil C — 289 «Druhé) Tak B — ve svátek U — toto] sobě U — rozjímati máme P — 289 a před oči bráti] vyn. U — oči své R — bráti] bráti máš C, sobě klásti sluší a náleží N — 290 Ba, kterak O — bude] hříšným se stane N —
Strana 752
752 čili mě opustí? Setrvám-li já v pravé víře, čili mě Kna ní dábel zvikle? Budu-li míti naději pravú, čili z ní vypadnu? Dá-li mi milý Buoh anjela svého ku pomoci, čili mě dáblové obklíčí? A, běda mě(!), nastojte, nepomuož-li mi milý Buoh!« Třetí, rozmýšleti 295 se na onen súdný den hrozný řka: »Kterak já se tu postavím, na levici-li, čili na pravici? Co odpovím, když budu tázán, svému milému Bohu? Uslyším-li «já ten hlas: »Poďte, požehnaní ...!«?, čili onen: »Odstupte ode mne, zlořečení!«? Běda mně, nastojte! To ť by měli lidé v svátek rozjímati. Ale že ta přikázaní, jakož sem řekl, zvláště slušejí na Boha, jiných pak šest sluší na bližního. Otěž sebe každý, plníte-li je! Však vy žádného neoklamáte, nepřesáhnete, než právě, co sobě chcete, jiným čini)te?! Ano, slibuj! V «yj di, kam chceš, Kobrať 300 dá-li mi zdali mně dá O — milý] vyn. RUO — 291 já] vyn. S, do konce O — víře, [lásce, naději, daufání] K — «na ní vyn. BSO, v ní C — 292 zvikle? aneb O — z ní] vyn. RU — 292—293 dá-li... Buoh] budu-li míti SO — 293 svého] svého svatého N, vyn. SO — obklíčí a obstaupí C — Ó N, Ach SO — 294 mě] mně KPRCT, mně hříšnému N, bude S, vyn. O — mi] vyn. SO — muoj milý P — 294—295 Třetí... se na] Při tom máš sobě rozmejšleti SO — rozmýšleti se] rozmejšleti se má člověk křesťanský — N, spomínati U — 295 onen] vyn. U — súdný den] sauď poslední O hrozný] vyn. RU, hrozný, v němžto spasen bude velmi řídký N — postavím před tím spravedlivým saudcím N — 296 na levici... pravici] budu-li (zdali budu O) na pravici čili na levici SO — budu tu odpovídati SO — otázán RU — mému KPRCNTU — 296—297 svému ... Bohu] vyn. S, co odpovím O — 297 Uslyším-li] Zdaliž se tu stane ke mně O — «já) vyn. BO — tento TS — Poďte, poďte R — 298 Odstupte ode mne] Jděte KPRCNTU, Odejděte SO — 298—300 Běda... Boha] Och, jistě (vyn. O) běda ť tu (vyn. S) bude (+ jestli ť osamíš O)! A tak (vyn. S) ta troje přikázaní obzvláštně na Boha — náležejí (přísluší 0) S0 — 299 lidé křesťané N — v svátek] vyn. RU 300 Ale... zvláště? To jsú přikázaní tři, ješto B — ta tři KC — sluší a přináležejí C — 301 jiných] těchto KPCNT, a co jiných O — pak] vyn. S — šest sedm BSO — sluší] vyn. U, přísluší S, ta opět přísluší O — bližního] lidi, na bližní své C — Optej U — sebe každý] se každého (+ bližní bližního 0) S0 — každý pilně U — plní-li PNT — 302—303 je! Však ... kam chceš] vy je všeckna, neoklamáte-li a nepřisáhnete-li, a co sobě nechceš, aby jinému nečinil? S, ta všeckna přikázaní, neoklamáváte-li žádného, nepřisaháte-li, a co sobě nechcete, aby jinému nečinili? O — 302 Však] Zdaliž P, Již-li C — vy] vyn. C — než právě] a U — co vy sami T — 303 nechcete U — to jiným (jinému C) PRNTC — čiňte(!) B, nečiníte U, učiní- te-li C — Ano] U PC, Au RUN, Ó T — V«yj di] Ba, obrať se K, Vyndi C, Jdi NU; v B ps.: widi (snad: výdi, ač písař jindy rozlišuje 297 Mat. 25, 34 — — 298 Mat. 25, 41
752 čili mě opustí? Setrvám-li já v pravé víře, čili mě Kna ní dábel zvikle? Budu-li míti naději pravú, čili z ní vypadnu? Dá-li mi milý Buoh anjela svého ku pomoci, čili mě dáblové obklíčí? A, běda mě(!), nastojte, nepomuož-li mi milý Buoh!« Třetí, rozmýšleti 295 se na onen súdný den hrozný řka: »Kterak já se tu postavím, na levici-li, čili na pravici? Co odpovím, když budu tázán, svému milému Bohu? Uslyším-li «já ten hlas: »Poďte, požehnaní ...!«?, čili onen: »Odstupte ode mne, zlořečení!«? Běda mně, nastojte! To ť by měli lidé v svátek rozjímati. Ale že ta přikázaní, jakož sem řekl, zvláště slušejí na Boha, jiných pak šest sluší na bližního. Otěž sebe každý, plníte-li je! Však vy žádného neoklamáte, nepřesáhnete, než právě, co sobě chcete, jiným čini)te?! Ano, slibuj! V «yj di, kam chceš, Kobrať 300 dá-li mi zdali mně dá O — milý] vyn. RUO — 291 já] vyn. S, do konce O — víře, [lásce, naději, daufání] K — «na ní vyn. BSO, v ní C — 292 zvikle? aneb O — z ní] vyn. RU — 292—293 dá-li... Buoh] budu-li míti SO — 293 svého] svého svatého N, vyn. SO — obklíčí a obstaupí C — Ó N, Ach SO — 294 mě] mně KPRCT, mně hříšnému N, bude S, vyn. O — mi] vyn. SO — muoj milý P — 294—295 Třetí... se na] Při tom máš sobě rozmejšleti SO — rozmýšleti se] rozmejšleti se má člověk křesťanský — N, spomínati U — 295 onen] vyn. U — súdný den] sauď poslední O hrozný] vyn. RU, hrozný, v němžto spasen bude velmi řídký N — postavím před tím spravedlivým saudcím N — 296 na levici... pravici] budu-li (zdali budu O) na pravici čili na levici SO — budu tu odpovídati SO — otázán RU — mému KPRCNTU — 296—297 svému ... Bohu] vyn. S, co odpovím O — 297 Uslyším-li] Zdaliž se tu stane ke mně O — «já) vyn. BO — tento TS — Poďte, poďte R — 298 Odstupte ode mne] Jděte KPRCNTU, Odejděte SO — 298—300 Běda... Boha] Och, jistě (vyn. O) běda ť tu (vyn. S) bude (+ jestli ť osamíš O)! A tak (vyn. S) ta troje přikázaní obzvláštně na Boha — náležejí (přísluší 0) S0 — 299 lidé křesťané N — v svátek] vyn. RU 300 Ale... zvláště? To jsú přikázaní tři, ješto B — ta tři KC — sluší a přináležejí C — 301 jiných] těchto KPCNT, a co jiných O — pak] vyn. S — šest sedm BSO — sluší] vyn. U, přísluší S, ta opět přísluší O — bližního] lidi, na bližní své C — Optej U — sebe každý] se každého (+ bližní bližního 0) S0 — každý pilně U — plní-li PNT — 302—303 je! Však ... kam chceš] vy je všeckna, neoklamáte-li a nepřisáhnete-li, a co sobě nechceš, aby jinému nečinil? S, ta všeckna přikázaní, neoklamáváte-li žádného, nepřisaháte-li, a co sobě nechcete, aby jinému nečinili? O — 302 Však] Zdaliž P, Již-li C — vy] vyn. C — než právě] a U — co vy sami T — 303 nechcete U — to jiným (jinému C) PRNTC — čiňte(!) B, nečiníte U, učiní- te-li C — Ano] U PC, Au RUN, Ó T — V«yj di] Ba, obrať se K, Vyndi C, Jdi NU; v B ps.: widi (snad: výdi, ač písař jindy rozlišuje 297 Mat. 25, 34 — — 298 Mat. 25, 41
Strana 753
753 se, kde chceš, každý ť tě hledí zklamati: vyjdeš-li na trh), třeba 305 «ť jest i) v týle oči míti, chceš-li zklamán nebyti! Však všady jeden druhého utrhne, kdež muož, a za hřích toho nemají! §Ba, zklamá, vodře měštěnín sedláka, kupec kramářku, kramářka hokyni, hokyně rybářku — a tak každý jeden druhého!) A by li B 258 pak tento lid spasen byl? (Ano však by to bylo proti víře 310 naší! Slyší-li hlas boží ženy pyšné a muží pyšní, nadutí? Ba, neřku, by ť slyšali, ale mají ť v mrzkost a v uošklivost řeči boží. Slibuj, že ť oni rádi jdau na kázaní! A vždy jakaus' naději mají, že spaseni budau, ješto jest to proti víře. Mnedle, máte-li tu víru, že pohřben jest v pekle? A kdo? I, bohatec! A proč? 315 Proto, že se obláčel v zlatohlav a v kment a hodoval na každý den skvostně a že byl nemilostivý, na Lazara nedbal! A protož věříme, že jest pohřeben v pekle, neb sám Buoh to dí. í-ý), v Pps. Wyd 303 304 «obrať se ... trh) na trh-li, všudy B — obrať se] a K — 304 kde] kam U — každý ... trh) vyn. SO — oklamati RU — potřeba US, všudy potřeba O — 305«t jest i vyn. B — jest vyn. USO — i vyn. SO — v týle] zpředu i zadu N, napřed i v tejle C — 305— 306 chceš ... muož- aby zklamán nebyl, ano, ktož koho jediné muož, oklamá B, nechceš-li sklamán býti SO—305 oklamán NU — všady] vždy P— 305- 306 všady ... muož v každém kautě dře jeden druhého N — 306 utrhne] oklamá P, voklamává T — jedne kdež C — kdež muož] vyn. Pr a za hřích .. . nemají a kusa toho za hřích nemají N, vyn. SO — hřích pak C — toho nic C - 306 308 «Ba... druhého!), než za múdrost! B — 306 Ba] Ano ť O - 307 oklamá ť U — vodře] vyn. RU — měšťan CUO kramářku] kramáře USO — kramářka] kramář SO — 308 zase hokyni O — každý] vždy O — 308—313 A by pak ... Mnedle] Nu, medle SO — 309 pak] vyn. PCT — byl] býti měl N — «Ano ... bylo Jest to B 310 naší) vyn. B, naší křesťanské N — Slyšíte-li to (vyn. U) RU — Spyšní vyn. BC — 311—314 KBa... bohatec] tyto ženy KPCNT a věří-li tomu, že jest bohatec pohřben v pekle B— 311 v mnohé (vyn. CR) mrzkosti RCUse a v uošklivostl a v ošklivosti ROUN, vyn. PT — 312 rádi slyší řeč boží aneb C — jdan] chodí RU — a] ba U — vždy předce N 313 víře [pravé] K, víře křesťanské C — máte-li vy SO — 314 víru aneb věříte-li tomu C — pohřeben P — v pekle] vyn. NT — A kdo? I] vyn. SO — I] vyn. PRNT, že U — proč] to vše jen S, a to vše O — 315 obláčéše T — zlatohlav] šarlat S0 - hodováše) (ps. hodovavše) T, k tomu hodoval O 316 že byl vyn. B, že k tomu byl C, k tomu byl SO — nemilostivý] nemilostivý, nelítostivý, nemilosrdný (vyn. U) RU, nelítostivý, nemilo- srdný PON 316 318 na Lazara ... pevnů k Lazarovi byl. Musíte věřiti, neb to hlas boží svědčí! Tak i tomuto věřte B — 316 na Lazara nedbal] větší starost a péči o psy měl nežli o chudého Lazara N — Lazara, chudého bližního svého C — nic nedbal NC — 317 věřme RT — věříme... 314 nn. Luk. 16, 19 a nn. — Rokycanova Postilla. 48
753 se, kde chceš, každý ť tě hledí zklamati: vyjdeš-li na trh), třeba 305 «ť jest i) v týle oči míti, chceš-li zklamán nebyti! Však všady jeden druhého utrhne, kdež muož, a za hřích toho nemají! §Ba, zklamá, vodře měštěnín sedláka, kupec kramářku, kramářka hokyni, hokyně rybářku — a tak každý jeden druhého!) A by li B 258 pak tento lid spasen byl? (Ano však by to bylo proti víře 310 naší! Slyší-li hlas boží ženy pyšné a muží pyšní, nadutí? Ba, neřku, by ť slyšali, ale mají ť v mrzkost a v uošklivost řeči boží. Slibuj, že ť oni rádi jdau na kázaní! A vždy jakaus' naději mají, že spaseni budau, ješto jest to proti víře. Mnedle, máte-li tu víru, že pohřben jest v pekle? A kdo? I, bohatec! A proč? 315 Proto, že se obláčel v zlatohlav a v kment a hodoval na každý den skvostně a že byl nemilostivý, na Lazara nedbal! A protož věříme, že jest pohřeben v pekle, neb sám Buoh to dí. í-ý), v Pps. Wyd 303 304 «obrať se ... trh) na trh-li, všudy B — obrať se] a K — 304 kde] kam U — každý ... trh) vyn. SO — oklamati RU — potřeba US, všudy potřeba O — 305«t jest i vyn. B — jest vyn. USO — i vyn. SO — v týle] zpředu i zadu N, napřed i v tejle C — 305— 306 chceš ... muož- aby zklamán nebyl, ano, ktož koho jediné muož, oklamá B, nechceš-li sklamán býti SO—305 oklamán NU — všady] vždy P— 305- 306 všady ... muož v každém kautě dře jeden druhého N — 306 utrhne] oklamá P, voklamává T — jedne kdež C — kdež muož] vyn. Pr a za hřích .. . nemají a kusa toho za hřích nemají N, vyn. SO — hřích pak C — toho nic C - 306 308 «Ba... druhého!), než za múdrost! B — 306 Ba] Ano ť O - 307 oklamá ť U — vodře] vyn. RU — měšťan CUO kramářku] kramáře USO — kramářka] kramář SO — 308 zase hokyni O — každý] vždy O — 308—313 A by pak ... Mnedle] Nu, medle SO — 309 pak] vyn. PCT — byl] býti měl N — «Ano ... bylo Jest to B 310 naší) vyn. B, naší křesťanské N — Slyšíte-li to (vyn. U) RU — Spyšní vyn. BC — 311—314 KBa... bohatec] tyto ženy KPCNT a věří-li tomu, že jest bohatec pohřben v pekle B— 311 v mnohé (vyn. CR) mrzkosti RCUse a v uošklivostl a v ošklivosti ROUN, vyn. PT — 312 rádi slyší řeč boží aneb C — jdan] chodí RU — a] ba U — vždy předce N 313 víře [pravé] K, víře křesťanské C — máte-li vy SO — 314 víru aneb věříte-li tomu C — pohřeben P — v pekle] vyn. NT — A kdo? I] vyn. SO — I] vyn. PRNT, že U — proč] to vše jen S, a to vše O — 315 obláčéše T — zlatohlav] šarlat S0 - hodováše) (ps. hodovavše) T, k tomu hodoval O 316 že byl vyn. B, že k tomu byl C, k tomu byl SO — nemilostivý] nemilostivý, nelítostivý, nemilosrdný (vyn. U) RU, nelítostivý, nemilo- srdný PON 316 318 na Lazara ... pevnů k Lazarovi byl. Musíte věřiti, neb to hlas boží svědčí! Tak i tomuto věřte B — 316 na Lazara nedbal] větší starost a péči o psy měl nežli o chudého Lazara N — Lazara, chudého bližního svého C — nic nedbal NC — 317 věřme RT — věříme... 314 nn. Luk. 16, 19 a nn. — Rokycanova Postilla. 48
Strana 754
754 Tak také měj tu víru pevnú), že, ktož koli túž cestú jdú, že všichni s ním v pekle budú. A to jest všudy mezi lidmi, 320 že každý, což jediné muož, ve všem tělu povolí, v chodu, v jídle, v pití, v spání, a k tomu nemilosrdni — a za to vždy mají, že budau spaseni. Ale shledáte to, že každý takový, nebude-li se káti, že, čehož se naděje, toho nikoli nedosáhne . »Ovce mé hlas muoj slyší«. To jest bylo od prvopočátku, že, ktož koli «po- 325 slúchali Buoha) a plnili jeho přikázaní, že jich nikdy milý Buoh neopustil. Ale máš o tom mnoho psáno v zákoně, kterak milý Buoh slibuje řka: »Budete-li v mých přikázaních choditi, dám vám léta hojná, hojnost pšenice, vína, strdi a oleje, všecko zlé [daleko] zapudím od vás, nepřátely vaše dám v ruce vaše, 330 podrobím Kvám národy pod moc vaši«. A zase, nebudú-li jeho pekle] jest věčně pohřben v pekle u věčném mučení U — pohřben RONTS, vyn. O — to] vyn. KR — dí] mluví U, o něm praví S, praví CO — 318 měj ... pevnú vyn. U — tu celau N — pevnú] vyn. SO — že] vyn. U — tůž] tú PRNT, takovau S0 — túž... jdú] tak činí U — cestú [za ním] K 319 Svšichni) vyn. BNU — s ním] také SO — v pekle] také tam U — budau, a tomu máme pevně věřiti, co dí Pán U 319—323 «A to ... nedosáhne) Protož jest se potřebí (potřeba 0) káti, aby mohl spasen býti. A (Ale že tuto O) dí čtení (vyn. S) SO — 319 «A to ... lidmi) neb by se jemu stala křivda od Boha, aby, jej do pekla pošle, jiné jeho následovníky do nebe pojal, ješto téměř všichni chtí ho následovati B A] Ale U— 320 ve všemp- najlépe B — povoliti, povolí U — 321—323 za to ... nedosáhne» vždy chtí spaseni býti B — 322 spaseni a že budau s Bohem v nebi C takovej člověk C — 323 těžce káti K — nenaděje C — nikoli] vyn. C — Dí dále čtení svaté: »Ovce C — 324 To] Nu, to O — bylo vyn. O — prvupočátku R, prvopočátku světa KPCNT, počátku světa 80 324—325 poslúchali Buoha slyšeli přikázaní boží B — 325 « jeho přikázaní vyn. B — svatá přikázaní NCSO — milý] vyn. SO — 326 neopauštěl NSO — 326—327 Ale .. . slibuje an tak slíbil B — 326 Ale ... v zákoně] ano máme na- psáno v zákoně božím (vyn. O) SO — Ale] vyn. N. Alevšak U — již máme U - psáno] vyn. U — 327 Budete-li] Bude-li kdo O - v mých ... choditi] má přikázaní (+ zachovávati a je S0) plniti USO — po choditi je v K křížek, k němuž se vztahuje pozdější přípisek nad sloupcem: [o zaslíbení božím plnitelům přikázaní] — 328 léta hojná] vyn. NT - hojná, dám vám PRC, hojná a aurodná SO — hojnost vyn. U žita i pšenice S0 — strdi dost U, medu SO — 329 [daleko] vyn. PRNTUSO zapudím zaženu B, zapudí U — vaše] vyn. RU dám] dám vám KPCNT, podmaním O — 329—330 v ruce .. . národy] vyn. SO — 330 pod- robím] poddám N, dám U — Kvám všecky B, vyn. N — vaši a budete bydleti v pokoji O — A zase] Ale zase pak C — potom (vyn. S) zase hrozí 327 nn. Podle 3. M. 26, 3, 9 a n., 26, 15 a n.
754 Tak také měj tu víru pevnú), že, ktož koli túž cestú jdú, že všichni s ním v pekle budú. A to jest všudy mezi lidmi, 320 že každý, což jediné muož, ve všem tělu povolí, v chodu, v jídle, v pití, v spání, a k tomu nemilosrdni — a za to vždy mají, že budau spaseni. Ale shledáte to, že každý takový, nebude-li se káti, že, čehož se naděje, toho nikoli nedosáhne . »Ovce mé hlas muoj slyší«. To jest bylo od prvopočátku, že, ktož koli «po- 325 slúchali Buoha) a plnili jeho přikázaní, že jich nikdy milý Buoh neopustil. Ale máš o tom mnoho psáno v zákoně, kterak milý Buoh slibuje řka: »Budete-li v mých přikázaních choditi, dám vám léta hojná, hojnost pšenice, vína, strdi a oleje, všecko zlé [daleko] zapudím od vás, nepřátely vaše dám v ruce vaše, 330 podrobím Kvám národy pod moc vaši«. A zase, nebudú-li jeho pekle] jest věčně pohřben v pekle u věčném mučení U — pohřben RONTS, vyn. O — to] vyn. KR — dí] mluví U, o něm praví S, praví CO — 318 měj ... pevnú vyn. U — tu celau N — pevnú] vyn. SO — že] vyn. U — tůž] tú PRNT, takovau S0 — túž... jdú] tak činí U — cestú [za ním] K 319 Svšichni) vyn. BNU — s ním] také SO — v pekle] také tam U — budau, a tomu máme pevně věřiti, co dí Pán U 319—323 «A to ... nedosáhne) Protož jest se potřebí (potřeba 0) káti, aby mohl spasen býti. A (Ale že tuto O) dí čtení (vyn. S) SO — 319 «A to ... lidmi) neb by se jemu stala křivda od Boha, aby, jej do pekla pošle, jiné jeho následovníky do nebe pojal, ješto téměř všichni chtí ho následovati B A] Ale U— 320 ve všemp- najlépe B — povoliti, povolí U — 321—323 za to ... nedosáhne» vždy chtí spaseni býti B — 322 spaseni a že budau s Bohem v nebi C takovej člověk C — 323 těžce káti K — nenaděje C — nikoli] vyn. C — Dí dále čtení svaté: »Ovce C — 324 To] Nu, to O — bylo vyn. O — prvupočátku R, prvopočátku světa KPCNT, počátku světa 80 324—325 poslúchali Buoha slyšeli přikázaní boží B — 325 « jeho přikázaní vyn. B — svatá přikázaní NCSO — milý] vyn. SO — 326 neopauštěl NSO — 326—327 Ale .. . slibuje an tak slíbil B — 326 Ale ... v zákoně] ano máme na- psáno v zákoně božím (vyn. O) SO — Ale] vyn. N. Alevšak U — již máme U - psáno] vyn. U — 327 Budete-li] Bude-li kdo O - v mých ... choditi] má přikázaní (+ zachovávati a je S0) plniti USO — po choditi je v K křížek, k němuž se vztahuje pozdější přípisek nad sloupcem: [o zaslíbení božím plnitelům přikázaní] — 328 léta hojná] vyn. NT - hojná, dám vám PRC, hojná a aurodná SO — hojnost vyn. U žita i pšenice S0 — strdi dost U, medu SO — 329 [daleko] vyn. PRNTUSO zapudím zaženu B, zapudí U — vaše] vyn. RU dám] dám vám KPCNT, podmaním O — 329—330 v ruce .. . národy] vyn. SO — 330 pod- robím] poddám N, dám U — Kvám všecky B, vyn. N — vaši a budete bydleti v pokoji O — A zase] Ale zase pak C — potom (vyn. S) zase hrozí 327 nn. Podle 3. M. 26, 3, 9 a n., 26, 15 a n.
Strana 755
755 přikázaní ostřiehati, že na ně uvede všecko zlé, hlad a mor, nepřátely, nepokoj. A pro to vždy lidé přestupují boží přikázaní, ač nikdy bez pomsty nejsú. Ač někdy zde povede se jim dobře, to ť činí Kon z svých tajných sauduov, že ť Kto) [teprv] k věčné 335 Kmauce) chová. Milý, pomyslíš-li kdy na to, aby se pokořil a vinen dal Bohu, když Kco zlého přijde, ono mor, ono hlad, gono války, [nemoci, nesnázky], aby řekl: »Milý Bože, a snad jest to pro mé hříchy a snad jsem já toho [božího dopuštění příčina s svými hříchy! Běda mně, nebožtíčkovi!« Nic toho 340 tento lid nedbá), právě jí, pí a jako by jim kuol nepohořel. Ba, neřku ještě, by ť tento lid přikázaní boží plnil, ale SO jestliže nebudete jeho přikázaní ostříhati C — jeho] vyn. SO 331 svatých přikázaní N — plniti a (ani jich O, a jich S) zase ostříhati RUSO že . . . uvede] že (vyn. S0) uvedu na vás CSO - nepřátely] meč a S0 332 nepokoj a dám vás pod moc vašim nepřátelům S0- A proto] Alevšak předce U. Avšak proto S0 —ač] a KPRNS, a také CO, an T — 332—333 ač ... nejsú vyn. U. 333«Ač ... dobře O tom víc v pátých knihách Mojžíšových v kapitole XXXté. Ale že nyní mnozí přestupníci bez pomsty jsú a dobře se jim vede B - Ač] A U — někdy] vyn. O —zde] zde na tomto světě C, vyn. SO — vede CUOi to f] ale to ť N, a to ť U, ale to vše SO— 334ons Buoh BSO — «to takové B, jim to USO — [teprv] vyn. KPRNTUSO, potom jim C s věčnému U — 335 «mauce pomstě B, mučení U s. zachová PRONTU, dochová S — 335 336 Milý... daly Milí, mnoho-li vy se koříte svému Pánu B, Medle (Také-li O) pomyslíte-li (vyn. O) vy kdy na to, abyšte se pokořili, vinni dali, a když co zlého přijde SO — 336 337 Bohu ... nesnázky] vyn. SO — 336 milému Bohu U — co zlého přijde, ono a na vás dopustí B — Kono vyn. B —337 gono vyn. B — války] draho, ono i ono C [nemoci, nesnázky] vyn. KPRONTU — Ómilý K — Milý Bože, a] vyn. SO — 338 to] toto zlé C, to milý Pán Bůh ( na mne 0) S0— pro mne a pro KC — mé těžké O — hříchy dopustil SO „a snad] neb O, a S — sem sobě 80 — já] vyn. U — [božího dopuštění] vyn. KPRONTU, zlého sám SO— 339 svými .. . nebožtíčkovi] vyn. B — svými] pro mé U. vyn. SO — hříchy] nepravosti N, vyn. SO — Oh (Ú C), běda KC — nebožtíkovi KPC — 339 340 «toho ... nedbá na to tento lid nepomyslí (nedbá U) BU — 340 344 Nic ... tomu) neb (že O) sem neplnil jeho svatých přikázání. A (Ale toto 0) nerci-li, aby lid plnil boží (vyn. S) přikázaní, ano (+ hned oni O) nechtějí toho (vyn. O) slyšeti, což nám slovo boží poraučí. Nebo, když někdo nětco dobrého začne (+ mluviti řka O) a (vyn. O) že (+ toto a toto O) svaté čtení (+ nám 0) praví, mnozí by (vyn. O) radějí slyšeli (slyší O) to, čemu by (vyn. O) se SO — 340 právě] vyn. K, předce C jí, pí a» vyn. B — jedí K — pijí K — a dobrau vůli má N - jim vyn. PRNTU, mu C 341 Ba... ještě) Nébrž B ještěe vyn. TU - Spřikázaní boží e čtení svaté B — 341 344 §ale ... tomu) an jeho nerad slyší, a mnozí, když se čtení začne česky, 48*
755 přikázaní ostřiehati, že na ně uvede všecko zlé, hlad a mor, nepřátely, nepokoj. A pro to vždy lidé přestupují boží přikázaní, ač nikdy bez pomsty nejsú. Ač někdy zde povede se jim dobře, to ť činí Kon z svých tajných sauduov, že ť Kto) [teprv] k věčné 335 Kmauce) chová. Milý, pomyslíš-li kdy na to, aby se pokořil a vinen dal Bohu, když Kco zlého přijde, ono mor, ono hlad, gono války, [nemoci, nesnázky], aby řekl: »Milý Bože, a snad jest to pro mé hříchy a snad jsem já toho [božího dopuštění příčina s svými hříchy! Běda mně, nebožtíčkovi!« Nic toho 340 tento lid nedbá), právě jí, pí a jako by jim kuol nepohořel. Ba, neřku ještě, by ť tento lid přikázaní boží plnil, ale SO jestliže nebudete jeho přikázaní ostříhati C — jeho] vyn. SO 331 svatých přikázaní N — plniti a (ani jich O, a jich S) zase ostříhati RUSO že . . . uvede] že (vyn. S0) uvedu na vás CSO - nepřátely] meč a S0 332 nepokoj a dám vás pod moc vašim nepřátelům S0- A proto] Alevšak předce U. Avšak proto S0 —ač] a KPRNS, a také CO, an T — 332—333 ač ... nejsú vyn. U. 333«Ač ... dobře O tom víc v pátých knihách Mojžíšových v kapitole XXXté. Ale že nyní mnozí přestupníci bez pomsty jsú a dobře se jim vede B - Ač] A U — někdy] vyn. O —zde] zde na tomto světě C, vyn. SO — vede CUOi to f] ale to ť N, a to ť U, ale to vše SO— 334ons Buoh BSO — «to takové B, jim to USO — [teprv] vyn. KPRNTUSO, potom jim C s věčnému U — 335 «mauce pomstě B, mučení U s. zachová PRONTU, dochová S — 335 336 Milý... daly Milí, mnoho-li vy se koříte svému Pánu B, Medle (Také-li O) pomyslíte-li (vyn. O) vy kdy na to, abyšte se pokořili, vinni dali, a když co zlého přijde SO — 336 337 Bohu ... nesnázky] vyn. SO — 336 milému Bohu U — co zlého přijde, ono a na vás dopustí B — Kono vyn. B —337 gono vyn. B — války] draho, ono i ono C [nemoci, nesnázky] vyn. KPRONTU — Ómilý K — Milý Bože, a] vyn. SO — 338 to] toto zlé C, to milý Pán Bůh ( na mne 0) S0— pro mne a pro KC — mé těžké O — hříchy dopustil SO „a snad] neb O, a S — sem sobě 80 — já] vyn. U — [božího dopuštění] vyn. KPRONTU, zlého sám SO— 339 svými .. . nebožtíčkovi] vyn. B — svými] pro mé U. vyn. SO — hříchy] nepravosti N, vyn. SO — Oh (Ú C), běda KC — nebožtíkovi KPC — 339 340 «toho ... nedbá na to tento lid nepomyslí (nedbá U) BU — 340 344 Nic ... tomu) neb (že O) sem neplnil jeho svatých přikázání. A (Ale toto 0) nerci-li, aby lid plnil boží (vyn. S) přikázaní, ano (+ hned oni O) nechtějí toho (vyn. O) slyšeti, což nám slovo boží poraučí. Nebo, když někdo nětco dobrého začne (+ mluviti řka O) a (vyn. O) že (+ toto a toto O) svaté čtení (+ nám 0) praví, mnozí by (vyn. O) radějí slyšeli (slyší O) to, čemu by (vyn. O) se SO — 340 právě] vyn. K, předce C jí, pí a» vyn. B — jedí K — pijí K — a dobrau vůli má N - jim vyn. PRNTU, mu C 341 Ba... ještě) Nébrž B ještěe vyn. TU - Spřikázaní boží e čtení svaté B — 341 344 §ale ... tomu) an jeho nerad slyší, a mnozí, když se čtení začne česky, 48*
Strana 756
756 nechce ť jeho řečí slyšeti a mají to v mrzkost, an, mnedle, když čtení nebo nětco dobrého česky začnau, mnozí by radše slyšali, by nětco začali, ješto by se tomu čert zasmál, o mar[klétkách. 345 Ba, nemohú ť tu býti, tak ť jest jim to čert v uošklivost uvedl Nu, ještě jdi tam Kke dvoru, ješto ť jméno boží [nadarmo) lehce berú, [bohdákají,] přisahají, věrují, a řci: »Nech, milý, však jest to Buoh zapověděl Křka: Nevezmeš jména u božího B 25 nadarmo!«, uzříš, coť zase dí: »Ó,] bóhdaj zabit, již nás také 350 chce kázati!« A tak již tento lid přišel na hlubinu všeho zlého a na vrch zlosti; neb jest to [již] najhorší zlé, hříchu za hřích ne- mieti a hřích) vymlúvati. A který jest hřích, aby ho lidé nevymlúvali? Zdali pýchy? (Kaž, kněže, ať ženy pýchy nechají radše by, kdyby se nětco začalo, čemu by se B — 342 nechce ť ani N — a mají] ale máť N — mrzkosti RCNU — an] Nu KT, vyn. PN, né C — mne- dle] vyn. NU — 343 svaté čtení N — česky] českým jazykem N, po česku U — se začne N — mnohej C — slyšel C — 344 nětco] se nětco N, jim nětco RU — začal RU, začalo N — dábel PRCNU — zasměje O - marétkách KPR, marklétkách NCT — 344—346 mar[klétkách ... ješto ť] ňákých básních a pověrách, a hned jim to ďábel v ošklivost uvede, že tu nemohau pobyti. A co pak při dvořích panských, kterak S, ňáké básně, rozprávky neb pověry. A co pak při těch dvořích panských, kterak tam O — 345 ani tu KN — tak] však R, nebo U — ďábel PRCNU — v uošklivost uvedl zošklivil B, ostudil o zvošklivil U — 346 Nu] An U — jdi] nahlídněme N — ke dvoru) mezi ty BRU — [nadarmo] vyn. KPRT — 347 lehce] vyn. SO — [bohdákají] vyn. KPRCTUS — přisahají] přísahy P — věrují) vyn. B, hromují, šelmují, francuzují, peštelencují, věrují, bohdákají C — 347—349 řci . .. Ó bóhdaj] řekneš-li jim co o to, ihned dějí: »Bodej S, když jim co o to řekneš, hnedky dějí: »Bodej O — 347 řci] řekneš-li jim U, díš-li co kterému z nich C — Nech] vyn. PNT, Nepřisahejte RU, Nech toho C — milý] vyn. RU — 348 to] vyn. PT — «řka vyn. B — 348 349 jména ... nadarmo] etc. P — 349 uzříš] uhlídáš U — dí) odpoví B, dějí RU, proti tomu dí C - [Ó] vyn. KPNT, Oh R, Ú C — bóhdají by PRU —- zabit byl RU — 349—350 již nás ... kázati] ano (a co ty 0) nás chce (chceš O) učiti SO — 349 nás] nám C 350 chceš KNU kázati) tresktati KU, kárati R, učiti N — tento] vyn. O — přišel] vešel SO — nej- větší hlubinu SO — hlubinu hříchův a N — 351—352 a na vrch... vy- mlúvati vyn. SO — 351 zlosti a nepravosti N, zlosti. [Takovejch křesťanů má svět dosti, že již téměř nic za hřích nemají, umějí dobře každej hřích vopremovati a vymluviti; nejni žádný div, neb se sami také dobře pre- movati zlatem a stříbrem a jinejmi hedvábnejmi věcmi umějí ...] (konec přípisku nečitelný) K — [již] vyn. KPRCNT — zlé] zlé na člověku N, věc U — 352 hřích jej B, hřích ještě C — který jest] zdali jest který SO — jest, prosím N — lidé] vyn. PNTSO — 353 nevymluvili O — pejcha U — 353—359 «Kaž... křesťané) zdali hněvu, zdali lakom- ství? Ze všeho ť se vymluví! A tak na tomto lidu nic křesťanského se nenalézá
756 nechce ť jeho řečí slyšeti a mají to v mrzkost, an, mnedle, když čtení nebo nětco dobrého česky začnau, mnozí by radše slyšali, by nětco začali, ješto by se tomu čert zasmál, o mar[klétkách. 345 Ba, nemohú ť tu býti, tak ť jest jim to čert v uošklivost uvedl Nu, ještě jdi tam Kke dvoru, ješto ť jméno boží [nadarmo) lehce berú, [bohdákají,] přisahají, věrují, a řci: »Nech, milý, však jest to Buoh zapověděl Křka: Nevezmeš jména u božího B 25 nadarmo!«, uzříš, coť zase dí: »Ó,] bóhdaj zabit, již nás také 350 chce kázati!« A tak již tento lid přišel na hlubinu všeho zlého a na vrch zlosti; neb jest to [již] najhorší zlé, hříchu za hřích ne- mieti a hřích) vymlúvati. A který jest hřích, aby ho lidé nevymlúvali? Zdali pýchy? (Kaž, kněže, ať ženy pýchy nechají radše by, kdyby se nětco začalo, čemu by se B — 342 nechce ť ani N — a mají] ale máť N — mrzkosti RCNU — an] Nu KT, vyn. PN, né C — mne- dle] vyn. NU — 343 svaté čtení N — česky] českým jazykem N, po česku U — se začne N — mnohej C — slyšel C — 344 nětco] se nětco N, jim nětco RU — začal RU, začalo N — dábel PRCNU — zasměje O - marétkách KPR, marklétkách NCT — 344—346 mar[klétkách ... ješto ť] ňákých básních a pověrách, a hned jim to ďábel v ošklivost uvede, že tu nemohau pobyti. A co pak při dvořích panských, kterak S, ňáké básně, rozprávky neb pověry. A co pak při těch dvořích panských, kterak tam O — 345 ani tu KN — tak] však R, nebo U — ďábel PRCNU — v uošklivost uvedl zošklivil B, ostudil o zvošklivil U — 346 Nu] An U — jdi] nahlídněme N — ke dvoru) mezi ty BRU — [nadarmo] vyn. KPRT — 347 lehce] vyn. SO — [bohdákají] vyn. KPRCTUS — přisahají] přísahy P — věrují) vyn. B, hromují, šelmují, francuzují, peštelencují, věrují, bohdákají C — 347—349 řci . .. Ó bóhdaj] řekneš-li jim co o to, ihned dějí: »Bodej S, když jim co o to řekneš, hnedky dějí: »Bodej O — 347 řci] řekneš-li jim U, díš-li co kterému z nich C — Nech] vyn. PNT, Nepřisahejte RU, Nech toho C — milý] vyn. RU — 348 to] vyn. PT — «řka vyn. B — 348 349 jména ... nadarmo] etc. P — 349 uzříš] uhlídáš U — dí) odpoví B, dějí RU, proti tomu dí C - [Ó] vyn. KPNT, Oh R, Ú C — bóhdají by PRU —- zabit byl RU — 349—350 již nás ... kázati] ano (a co ty 0) nás chce (chceš O) učiti SO — 349 nás] nám C 350 chceš KNU kázati) tresktati KU, kárati R, učiti N — tento] vyn. O — přišel] vešel SO — nej- větší hlubinu SO — hlubinu hříchův a N — 351—352 a na vrch... vy- mlúvati vyn. SO — 351 zlosti a nepravosti N, zlosti. [Takovejch křesťanů má svět dosti, že již téměř nic za hřích nemají, umějí dobře každej hřích vopremovati a vymluviti; nejni žádný div, neb se sami také dobře pre- movati zlatem a stříbrem a jinejmi hedvábnejmi věcmi umějí ...] (konec přípisku nečitelný) K — [již] vyn. KPRCNT — zlé] zlé na člověku N, věc U — 352 hřích jej B, hřích ještě C — který jest] zdali jest který SO — jest, prosím N — lidé] vyn. PNTSO — 353 nevymluvili O — pejcha U — 353—359 «Kaž... křesťané) zdali hněvu, zdali lakom- ství? Ze všeho ť se vymluví! A tak na tomto lidu nic křesťanského se nenalézá
Strana 757
757 křesťanské, zlata, stříbra a perel, drahého raucha! Nechají-li ť? 355 »U, prý, na nás to sluší!« Mluv proti hněvu! »Ú, prý, nemuož to býti, on mi zlé učinil!« Nu, proti lakomství! Nic ť nebude! Nu, proti kterému koli smtedlnému hříchu! Všady ť výmluvu najdau, tento lid, kto jediné chce znamenati, že ť do něho nic křesťanského není, jedné že sau teď křtěni a že slovau křesťané)). 360 A kto jest, aby toho politoval a poželel, těch duší, že do pekla valem] Spuojdau)? A kto polituje těžké)s práce drahého Ježíše, že na mnohých bude zmařena)“, z Davidem řkap: »Viděl sem shříšné lidi)a, ani hřeší, a [slvadl jsem«? A svatý Pavel k Filipenským Kdí: »Pravil sem vám a s pláčem pravím 365 nepřátely kříže Kristova«. Ale ktož neslyší zde hlasu jehoa, než toliko jméno, že slovů křesťané a že jsú se křtili B, zdali hněv? zdali lakomství? Ba, proti každému hříchu vždycky vejmluvy najdau tito lidé! Kdo jediné to chce rozjímati a vážiti, že při tomto lidu křesťanského nic nejni, jediné to, že sau pokřtěni a že slovau křesťané U, nechají ženy naše (vyn. S) křesťanské, (+ aby drahého raucha 0), zlata, stříbra (vyn. O), perel a drahého kamení (+ nenosily 0)? Kaž (+ ty, kněže, jak chceš O) proti lakomství, nuž (a O) proti jiným (vyn. S) hříchům smrtedlným, však ť nic platno není! SO — 353 ženy pyšné C — 353—356 Kaž ... nebude! Nu] zdali hněvu? zdali lakomství? nic nebude! Ba R — 354 nechají-li ť?) vyn. K — 355 Ú, prý než říkají K, A, prý T — Mluv opět N — Ú, prý. uzříš, co ť dějí K, Ano spíše ť řeknau: »Au, tak ť C, A, prý T — to] vyn. C — 356 Nu] Mluv N, Nu, mluv C nebude] nesvedeš N — Nu Mluv N — 357 kterému koli] každému R — hříchu z sedmi N - všady ť] na všecko t C, všady ť všem N 358 najdau] nejde R — chce právě N — nic dokonce N — 359 slovan] jim říkají N - křesťané [a že mají víru spasitedlnau] K ln marg. N k tomu (původní rukou) poznámka: Co pak nyní, milý kněže Jene? — 360 A] Ach NU — jest ten RONTU aby toho ... poželel] ješto by politoval SO — poželel, na to poplakal N těch ubohých N z duší, ďáblem tak daleko zavedených N — že ješto B, co jich U 361 [valem vyn. KPRONTUSO — Spuojdau)« jdů BS. šlo a jde U. AjBa NO —«kto ... těžké daremné B — kdo přejedinau O těžké té přetěžké N, drahé S0 - drahého] vyn. SO 362 Ježíšovy S0 — «že ... zmařena Ktož jest, aby řekl B — na mnohých] vyn. SO, na mnohejch lidech C, na mnohých místech v lidech U — bude] jest daremně 80 - s Davidem (řka] vyn. SO — s Davidem svatým RU — Křkap- vyn. B. 363 365 »Viděl... Kristova«] vyn. SO — 363 hříšné lidi« přestupníky B — ano U — vadl KPRONTU — 364 dí... vám a Nyní B, Pravil sem vám prvé i nyní N—dí]vyn. CT — vám vyn. RCTU—a) a ještě KC s pláčem vyn. C — 365 nepřátelé R, že sau nepřátelé CNU — Ale ktož A ktož koli B, A kdož U — nechce slyšeti O — «jeho» 363 Podle Ž. 119, 158 a Ž. 119, 139 — 364 Filip. 3. 18 —
757 křesťanské, zlata, stříbra a perel, drahého raucha! Nechají-li ť? 355 »U, prý, na nás to sluší!« Mluv proti hněvu! »Ú, prý, nemuož to býti, on mi zlé učinil!« Nu, proti lakomství! Nic ť nebude! Nu, proti kterému koli smtedlnému hříchu! Všady ť výmluvu najdau, tento lid, kto jediné chce znamenati, že ť do něho nic křesťanského není, jedné že sau teď křtěni a že slovau křesťané)). 360 A kto jest, aby toho politoval a poželel, těch duší, že do pekla valem] Spuojdau)? A kto polituje těžké)s práce drahého Ježíše, že na mnohých bude zmařena)“, z Davidem řkap: »Viděl sem shříšné lidi)a, ani hřeší, a [slvadl jsem«? A svatý Pavel k Filipenským Kdí: »Pravil sem vám a s pláčem pravím 365 nepřátely kříže Kristova«. Ale ktož neslyší zde hlasu jehoa, než toliko jméno, že slovů křesťané a že jsú se křtili B, zdali hněv? zdali lakomství? Ba, proti každému hříchu vždycky vejmluvy najdau tito lidé! Kdo jediné to chce rozjímati a vážiti, že při tomto lidu křesťanského nic nejni, jediné to, že sau pokřtěni a že slovau křesťané U, nechají ženy naše (vyn. S) křesťanské, (+ aby drahého raucha 0), zlata, stříbra (vyn. O), perel a drahého kamení (+ nenosily 0)? Kaž (+ ty, kněže, jak chceš O) proti lakomství, nuž (a O) proti jiným (vyn. S) hříchům smrtedlným, však ť nic platno není! SO — 353 ženy pyšné C — 353—356 Kaž ... nebude! Nu] zdali hněvu? zdali lakomství? nic nebude! Ba R — 354 nechají-li ť?) vyn. K — 355 Ú, prý než říkají K, A, prý T — Mluv opět N — Ú, prý. uzříš, co ť dějí K, Ano spíše ť řeknau: »Au, tak ť C, A, prý T — to] vyn. C — 356 Nu] Mluv N, Nu, mluv C nebude] nesvedeš N — Nu Mluv N — 357 kterému koli] každému R — hříchu z sedmi N - všady ť] na všecko t C, všady ť všem N 358 najdau] nejde R — chce právě N — nic dokonce N — 359 slovan] jim říkají N - křesťané [a že mají víru spasitedlnau] K ln marg. N k tomu (původní rukou) poznámka: Co pak nyní, milý kněže Jene? — 360 A] Ach NU — jest ten RONTU aby toho ... poželel] ješto by politoval SO — poželel, na to poplakal N těch ubohých N z duší, ďáblem tak daleko zavedených N — že ješto B, co jich U 361 [valem vyn. KPRONTUSO — Spuojdau)« jdů BS. šlo a jde U. AjBa NO —«kto ... těžké daremné B — kdo přejedinau O těžké té přetěžké N, drahé S0 - drahého] vyn. SO 362 Ježíšovy S0 — «že ... zmařena Ktož jest, aby řekl B — na mnohých] vyn. SO, na mnohejch lidech C, na mnohých místech v lidech U — bude] jest daremně 80 - s Davidem (řka] vyn. SO — s Davidem svatým RU — Křkap- vyn. B. 363 365 »Viděl... Kristova«] vyn. SO — 363 hříšné lidi« přestupníky B — ano U — vadl KPRONTU — 364 dí... vám a Nyní B, Pravil sem vám prvé i nyní N—dí]vyn. CT — vám vyn. RCTU—a) a ještě KC s pláčem vyn. C — 365 nepřátelé R, že sau nepřátelé CNU — Ale ktož A ktož koli B, A kdož U — nechce slyšeti O — «jeho» 363 Podle Ž. 119, 158 a Ž. 119, 139 — 364 Filip. 3. 18 —
Strana 758
758 strach ť jest, že ť uslyší onen hrozný hlas: »Odejděte ode mne, zlořečení, do ohně věčného!« Dajž nám se na to napraviti, milý Bože, abychom zde slyšeli hlas tvuoj a potom mohli slyšeti onen Kradostný hlas): »Poďte, požehnaní Otce mého, přijměte 370 nebeské království!« Amen. * božího B, drahého Ježíše SO — 366 strach ... uslyší) uslyší ť potom v den súdný B — strach ... hlas) ten ť potom (vyn. S) musí slyšeti ono hrozné slovo (+ v den saudný S, + kteréž bude všem hříšným 0) SO — uslyší slyšeti musí N — hrozný a strašlivý N — hlas v den saudný TCU — Jděte KPRCNTU — 367 věčného, kterýž připraven jest dáblu (dáblům S) a anjelům jeho NSO — 367—368 Dajž ... slyšeti] Popřejž (Račiž O) nám toho (+ popříti O), milý, drahý Bože, ať bychom se (+ zde časně O) napravili, (+ tvůj hlas zde slyšeli a jemu S, + pokání svaté činili a tobě ve všem O) povolni byli, abychom (ať bychom radějí O) mohli slyšeti (uslyšeti 0) S0 — 368 milý, drahý Pane RU — zde ... potom] vyn. K — zde rádi N — a potom] jemu povolni (+ a poslušni N) byli, abychom PRCNTU — mohli] zaslaužili N — 369 radostný hlasy utěšený B — radostný a veselý N, radostnej a potěšenej C — 369—370 «Otce ... Amen) do království etc. B, Otce mého, vládněte královstvím vám od ustanovení světa připravenejm! Amen C, Otce mého, vládnětež královstvím vám při- praveným od ustanovení světa. Kdežto nám (mně i vám S) všem (vyn. S) rač dopomáhati svatá Trojice (+ Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý S) na věky požehnaná (požehnaný S). Amen S0 — 370 království vám připravené od ustanovení světa. Dej nám všechněm věrným tam se dostati, milý, drahý Pane Bože RU — Amen! Aleluja! U — 366 Mat. 25, 41 — 369 Podle Mat. 25, 34 —
758 strach ť jest, že ť uslyší onen hrozný hlas: »Odejděte ode mne, zlořečení, do ohně věčného!« Dajž nám se na to napraviti, milý Bože, abychom zde slyšeli hlas tvuoj a potom mohli slyšeti onen Kradostný hlas): »Poďte, požehnaní Otce mého, přijměte 370 nebeské království!« Amen. * božího B, drahého Ježíše SO — 366 strach ... uslyší) uslyší ť potom v den súdný B — strach ... hlas) ten ť potom (vyn. S) musí slyšeti ono hrozné slovo (+ v den saudný S, + kteréž bude všem hříšným 0) SO — uslyší slyšeti musí N — hrozný a strašlivý N — hlas v den saudný TCU — Jděte KPRCNTU — 367 věčného, kterýž připraven jest dáblu (dáblům S) a anjelům jeho NSO — 367—368 Dajž ... slyšeti] Popřejž (Račiž O) nám toho (+ popříti O), milý, drahý Bože, ať bychom se (+ zde časně O) napravili, (+ tvůj hlas zde slyšeli a jemu S, + pokání svaté činili a tobě ve všem O) povolni byli, abychom (ať bychom radějí O) mohli slyšeti (uslyšeti 0) S0 — 368 milý, drahý Pane RU — zde ... potom] vyn. K — zde rádi N — a potom] jemu povolni (+ a poslušni N) byli, abychom PRCNTU — mohli] zaslaužili N — 369 radostný hlasy utěšený B — radostný a veselý N, radostnej a potěšenej C — 369—370 «Otce ... Amen) do království etc. B, Otce mého, vládněte královstvím vám od ustanovení světa připravenejm! Amen C, Otce mého, vládnětež královstvím vám při- praveným od ustanovení světa. Kdežto nám (mně i vám S) všem (vyn. S) rač dopomáhati svatá Trojice (+ Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý S) na věky požehnaná (požehnaný S). Amen S0 — 370 království vám připravené od ustanovení světa. Dej nám všechněm věrným tam se dostati, milý, drahý Pane Bože RU — Amen! Aleluja! U — 366 Mat. 25, 41 — 369 Podle Mat. 25, 34 —
Strana 759
Neděle třetí po velice noci. Epištola svatého Petra v první [kapitole,] kanonice v kapitole II. Najmilejší! Prosím ť vás jakožto hostí 5a pautníkuov, abyšte se zdržovali od těles- ných žádostí, kteréž rytěřu jí proti duši. Obcování vaše mezi pohany majíce dobré, aby v tom, v čemž pomlúvají vás jakožto zločincuov, z dobrých skutkuov vás zname- mnajíce, velebili by Boha v den navštívení. Poddáni buďte všelikému lidskému pokolení pro Boha, buďto králi jakožto najvyššímu, buďto vuodcím jakožto od něho poslaným, ku pomstě zlým a k chvále dobrým. Nebo tak 15jest vuole boží, abyšte, dobře činíce, umlk- núti kázali nemúdrých lidí hlúposti jakožto svobodní. Ale nemívajte svobody za zástěru zlosti, ale jakožto služebníci boží. Všecky ctěte, bratrstvo milujte, Boha se bojte, B 260 1 veliké RNT. velké S velkonoci O 2—28 Epištola... našem] vyn. RSO 2 3 v první ... kanonice vyn. KU 2 kapitole] vyn. PTC 3 kanonice ... II.] vyn. N v kapitole II.] vyn. T — II.] druhé takto se počíná K - 4 Najmilejší] Bratří U— hostí] přichozích U — 5 pautníkuovi po- hostinných U zdrželi PT a 6 jenž PNT — rytěřují] bojují KPO 7 28 Obcování ... našem] Konec: abyšte následovali šlápějí jeho U 7 vaše] své PNT z majíce] mějte C — 8 v tom] z toho P — v čemž] ješto KNCT, jenž Pa pomlúvají vás] vám utrhají PC — vás] o vás T — 9 o zlo- čincích KT, zločincuom PC - z dobrých skutkuov] v dobrých skutcích K. dobré skutky PON - vás znamenajíce] na vás shlédnauce PC, na vás vidance N — 10 velebili] chválili NT by] Pána K, vyn. PC NT — 11 Protož pod- -— dáni P — všemu P. lidskému] vyn. K pokolení] stvoření KPONT 13 vuodcím vévodám KPONT 14 zlých P —tak]ta N 16—18 jakožto... zlosti] vyn. C sa 16 jakožto] Buďtež jako P — 17—18 ale ... zlosti] a ne jako zástěru majíce zlosti svobodu KNT — 17 nemajíce P — 18 slauhy 4 nn. 1, Petr 2, 11—20.
Neděle třetí po velice noci. Epištola svatého Petra v první [kapitole,] kanonice v kapitole II. Najmilejší! Prosím ť vás jakožto hostí 5a pautníkuov, abyšte se zdržovali od těles- ných žádostí, kteréž rytěřu jí proti duši. Obcování vaše mezi pohany majíce dobré, aby v tom, v čemž pomlúvají vás jakožto zločincuov, z dobrých skutkuov vás zname- mnajíce, velebili by Boha v den navštívení. Poddáni buďte všelikému lidskému pokolení pro Boha, buďto králi jakožto najvyššímu, buďto vuodcím jakožto od něho poslaným, ku pomstě zlým a k chvále dobrým. Nebo tak 15jest vuole boží, abyšte, dobře činíce, umlk- núti kázali nemúdrých lidí hlúposti jakožto svobodní. Ale nemívajte svobody za zástěru zlosti, ale jakožto služebníci boží. Všecky ctěte, bratrstvo milujte, Boha se bojte, B 260 1 veliké RNT. velké S velkonoci O 2—28 Epištola... našem] vyn. RSO 2 3 v první ... kanonice vyn. KU 2 kapitole] vyn. PTC 3 kanonice ... II.] vyn. N v kapitole II.] vyn. T — II.] druhé takto se počíná K - 4 Najmilejší] Bratří U— hostí] přichozích U — 5 pautníkuovi po- hostinných U zdrželi PT a 6 jenž PNT — rytěřují] bojují KPO 7 28 Obcování ... našem] Konec: abyšte následovali šlápějí jeho U 7 vaše] své PNT z majíce] mějte C — 8 v tom] z toho P — v čemž] ješto KNCT, jenž Pa pomlúvají vás] vám utrhají PC — vás] o vás T — 9 o zlo- čincích KT, zločincuom PC - z dobrých skutkuov] v dobrých skutcích K. dobré skutky PON - vás znamenajíce] na vás shlédnauce PC, na vás vidance N — 10 velebili] chválili NT by] Pána K, vyn. PC NT — 11 Protož pod- -— dáni P — všemu P. lidskému] vyn. K pokolení] stvoření KPONT 13 vuodcím vévodám KPONT 14 zlých P —tak]ta N 16—18 jakožto... zlosti] vyn. C sa 16 jakožto] Buďtež jako P — 17—18 ale ... zlosti] a ne jako zástěru majíce zlosti svobodu KNT — 17 nemajíce P — 18 slauhy 4 nn. 1, Petr 2, 11—20.
Strana 760
760 20krále v poctivosti mějte. Služebníkc»i poddá- ni buďte ve všeliké bázni pánóm svým, ne- toliko dobrým a střídmým, ale také i poběh- lým. Nebo ta ť jest milost, ač pro svědomí boží trpí kto zámutky nespravedlivě. Nebo 25 jaková jest to milost, jestliže hřešíce záší- kování trpíte? A pakli dobře činíce trpíte, to zajisté jest milost v Kristu Ježíši, Pánu našem. Čtení svatého Jana v XVI. kapitole. V ten čas řekl jest Ježíš učedlníkóm svým: »Maličko, a již neuzříte mne, a opět maličko, a uzříte mne; nebo jdu k Uotci«. Tehdy pra- vili učedlníci jeho sami k sobě: »Co jest to, že dí nám: Maličko, a již neuzříte mne, a opět 35maličko, a uzříte mne, neb jdu k Uotci«? Pro- tož vetcechu: »Co jest to, že dí nám: Maličko? Nevíme, co praví«. Tehdy poznal Ježíš, že jsú ho chtěli otázati, i řekl jest jim: »Očem tížete 30 T — 20 v poctivosti mějte] ctěte T — Služebníky(!) B — 21 všeliké vší KPCNT — svým] vyn. T — 22 střídmým] střízlivým NT — 23 tato P, to T — 23—25 ač pro ... milost] vyn. KNT, vzáctná před Bohem i před lidmi P — 23 svědomí] svědectví C — 24 trpí zdržuje C — trpíc nespraved- livě C — Nebo] vyn. C — 25 jaková jest] Jakáž jest pak C — 27 zajisté] vyn. C — milost u Boha a C — 28 našem. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 29 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N, Čtení svaté, napsal svatý Jan U — XV. P — kapitole vyn. NTC 30 V ten ... svým] vyn. RSO — jest] Pán KP — 31 již] vyn. S0 — 31—50 maličko... od vás] etc. Vajklad R — 32 neboť já S0 — Tehdy Protož NT — 32—50 Tehdy ... od vás] Konec: nebudete se tázati mne o ničemž. Vejklad XXIX. na svaté čtení U — 32—33 pravili] řekli sú (k němu C) KPCNTSO — 33—50 učedlníci ... od vás] vyn. S — 32 jeho... k sobě] vespolek KC, jeho vespolek PNT, jeho mezi sebau O — 34 dí] praví O — již] vyn. CNTO — 35 neb] a že P, a že já O — 36 vetcechu] pravíchu K řekli sau CPNTO — že] ješto C — dí nám] praví O — 37 praví] mluví NT - Tehdy] I KPCO — 37—38 jsú ho chtěli] ho chtí N — 38 se ho O — tázati O — řekl jest] vetce NT — jest jim] vyn. KP — čem] tom-li KCP, tom 30 nn. Jan 16, 16—22.
760 20krále v poctivosti mějte. Služebníkc»i poddá- ni buďte ve všeliké bázni pánóm svým, ne- toliko dobrým a střídmým, ale také i poběh- lým. Nebo ta ť jest milost, ač pro svědomí boží trpí kto zámutky nespravedlivě. Nebo 25 jaková jest to milost, jestliže hřešíce záší- kování trpíte? A pakli dobře činíce trpíte, to zajisté jest milost v Kristu Ježíši, Pánu našem. Čtení svatého Jana v XVI. kapitole. V ten čas řekl jest Ježíš učedlníkóm svým: »Maličko, a již neuzříte mne, a opět maličko, a uzříte mne; nebo jdu k Uotci«. Tehdy pra- vili učedlníci jeho sami k sobě: »Co jest to, že dí nám: Maličko, a již neuzříte mne, a opět 35maličko, a uzříte mne, neb jdu k Uotci«? Pro- tož vetcechu: »Co jest to, že dí nám: Maličko? Nevíme, co praví«. Tehdy poznal Ježíš, že jsú ho chtěli otázati, i řekl jest jim: »Očem tížete 30 T — 20 v poctivosti mějte] ctěte T — Služebníky(!) B — 21 všeliké vší KPCNT — svým] vyn. T — 22 střídmým] střízlivým NT — 23 tato P, to T — 23—25 ač pro ... milost] vyn. KNT, vzáctná před Bohem i před lidmi P — 23 svědomí] svědectví C — 24 trpí zdržuje C — trpíc nespraved- livě C — Nebo] vyn. C — 25 jaková jest] Jakáž jest pak C — 27 zajisté] vyn. C — milost u Boha a C — 28 našem. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 29 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N, Čtení svaté, napsal svatý Jan U — XV. P — kapitole vyn. NTC 30 V ten ... svým] vyn. RSO — jest] Pán KP — 31 již] vyn. S0 — 31—50 maličko... od vás] etc. Vajklad R — 32 neboť já S0 — Tehdy Protož NT — 32—50 Tehdy ... od vás] Konec: nebudete se tázati mne o ničemž. Vejklad XXIX. na svaté čtení U — 32—33 pravili] řekli sú (k němu C) KPCNTSO — 33—50 učedlníci ... od vás] vyn. S — 32 jeho... k sobě] vespolek KC, jeho vespolek PNT, jeho mezi sebau O — 34 dí] praví O — již] vyn. CNTO — 35 neb] a že P, a že já O — 36 vetcechu] pravíchu K řekli sau CPNTO — že] ješto C — dí nám] praví O — 37 praví] mluví NT - Tehdy] I KPCO — 37—38 jsú ho chtěli] ho chtí N — 38 se ho O — tázati O — řekl jest] vetce NT — jest jim] vyn. KP — čem] tom-li KCP, tom 30 nn. Jan 16, 16—22.
Strana 761
761 mezi vámi? Že jsem vám řekl: Maličko, a ne- 40uzříte mne, a opět maličko, a uzříte mne? Jistě, zavěrné pravím vám, že kvieliti a pla- kati budete vy, a svět se bude radovati; ale vy se rmútiti budete, ale zámutek váš obrátíť se vám v radost. Žena, když rodí, zámutek 45má, neb jest přišla hodina její; ale když porodí dítě, již nepomní na bolest pro radost, že se jest narodil člověk na svět. I vy za- jisté nyní zámutek máte, ale opět uzřím vás, a radovati se bude srdce vaše, a radosti vaší 50nižádný neodejme od vás«. Dnes, tuto neděli, [máme] věrný a právě kající lid Ka volení boží k trojí mu [věci] napomínají se): jedno, aby se rado- vali a veselili v svém milém Bohu; druhé, aby «prosili a) žádali pomsty na zlé, hanebné, nevěrné lidi, ješto jsú zle a neprávě 55 a) nevěrně učinili, počavše se káti, zase se vylili v svět a tělu povolili, v hříchy se obořili; u a třetí, aby se za «ty lidi B 261 modlili Kmilému Bohu, za zlé a hanebné posměvače a ruhače)). NTO — se tážete P, tážete N — 39 vámi? Že] sebau, že KPONTO — vám] vyn. KPNTO — 41 zavěrné] jistě KPC, vyn. O - že] vyn. O — a] ale PCO 42—43 ale vy] a vy P, vy pak O — 43 rmútiti budete] zarmautíte T — 46 nepomní] nepamatuje CNO — bolest] saužení O — 47 že] neb KP — I Protož i (vyn NT) KPNTO, Tak i C — zajisté] vyn KPNTO — 48 opět] vyn. O — 50 vás Kázaní K, vás. Vejklad PNTO 51—52 Dnes .. jedno] Přátelé (vyn. S) milí (vyn. S)! Opět v tuto dnešní svatau neděli napomíná se lid S0 — tuto neděli ... boží právě — kající a věrní boží vyvolení U — 51 tuto svatau (+ a požehnanau N)CN neděli, třetí po velice noci K — [máme] vyn. KPCRNT — věrný a] vyn. C věrně KPRN - lid] vyn. R, lidé N — ga volení boží vyn. B 52 boží k tomu, totiž C — trojí BC — [věci] vyn. KPRNTU — napomína- jí se napomínati B — 53 svém] vyn. O — druhé ... žádali] a aby prosili S0 Sprosilia vyn. B 54 hanebné) a na B — zle a] vyn. O — ne- právěa » vyn. B — 55 a nevěrně] vyn. RUSO — učinili živi a S0 — káti svých hříchů a nepravostí C 55—56 zase ... obořili obrátili se zase (vyn. S) v svět 80 — 55 vylili vyn. B 55—56 «vylili ... obořili vydali k světu a tělu povolují v hříších U — 55 v svět] v žádosti světa N — tělu povolili vyn. B — tělu svému N 56 se obořili » obrátili B, se zase obořili C, se vydali N — třetí] k tomu O — za «ty lidi ] vyn. CUSO — «ty lidi ně B — 57 «milému) vyn. BSO, milému svému Pánu U — Bohu] vyn. S0 — Kza zlé ... ruhače aby jich milý Buoh potresce k sobě je obrátil B — zlé] ty lidi zlé C — posměvače boží SO —
761 mezi vámi? Že jsem vám řekl: Maličko, a ne- 40uzříte mne, a opět maličko, a uzříte mne? Jistě, zavěrné pravím vám, že kvieliti a pla- kati budete vy, a svět se bude radovati; ale vy se rmútiti budete, ale zámutek váš obrátíť se vám v radost. Žena, když rodí, zámutek 45má, neb jest přišla hodina její; ale když porodí dítě, již nepomní na bolest pro radost, že se jest narodil člověk na svět. I vy za- jisté nyní zámutek máte, ale opět uzřím vás, a radovati se bude srdce vaše, a radosti vaší 50nižádný neodejme od vás«. Dnes, tuto neděli, [máme] věrný a právě kající lid Ka volení boží k trojí mu [věci] napomínají se): jedno, aby se rado- vali a veselili v svém milém Bohu; druhé, aby «prosili a) žádali pomsty na zlé, hanebné, nevěrné lidi, ješto jsú zle a neprávě 55 a) nevěrně učinili, počavše se káti, zase se vylili v svět a tělu povolili, v hříchy se obořili; u a třetí, aby se za «ty lidi B 261 modlili Kmilému Bohu, za zlé a hanebné posměvače a ruhače)). NTO — se tážete P, tážete N — 39 vámi? Že] sebau, že KPONTO — vám] vyn. KPNTO — 41 zavěrné] jistě KPC, vyn. O - že] vyn. O — a] ale PCO 42—43 ale vy] a vy P, vy pak O — 43 rmútiti budete] zarmautíte T — 46 nepomní] nepamatuje CNO — bolest] saužení O — 47 že] neb KP — I Protož i (vyn NT) KPNTO, Tak i C — zajisté] vyn KPNTO — 48 opět] vyn. O — 50 vás Kázaní K, vás. Vejklad PNTO 51—52 Dnes .. jedno] Přátelé (vyn. S) milí (vyn. S)! Opět v tuto dnešní svatau neděli napomíná se lid S0 — tuto neděli ... boží právě — kající a věrní boží vyvolení U — 51 tuto svatau (+ a požehnanau N)CN neděli, třetí po velice noci K — [máme] vyn. KPCRNT — věrný a] vyn. C věrně KPRN - lid] vyn. R, lidé N — ga volení boží vyn. B 52 boží k tomu, totiž C — trojí BC — [věci] vyn. KPRNTU — napomína- jí se napomínati B — 53 svém] vyn. O — druhé ... žádali] a aby prosili S0 Sprosilia vyn. B 54 hanebné) a na B — zle a] vyn. O — ne- právěa » vyn. B — 55 a nevěrně] vyn. RUSO — učinili živi a S0 — káti svých hříchů a nepravostí C 55—56 zase ... obořili obrátili se zase (vyn. S) v svět 80 — 55 vylili vyn. B 55—56 «vylili ... obořili vydali k světu a tělu povolují v hříších U — 55 v svět] v žádosti světa N — tělu povolili vyn. B — tělu svému N 56 se obořili » obrátili B, se zase obořili C, se vydali N — třetí] k tomu O — za «ty lidi ] vyn. CUSO — «ty lidi ně B — 57 «milému) vyn. BSO, milému svému Pánu U — Bohu] vyn. S0 — Kza zlé ... ruhače aby jich milý Buoh potresce k sobě je obrátil B — zlé] ty lidi zlé C — posměvače boží SO —
Strana 762
762 Nebo řád Kmše) této svaté neděle [mše] takto jest položen, že mše svatá se začíná, jenž se tím napomínají lidé kající a volení 60 boží, aby, což sau počali dobrého, v tom prospívali. Protož takto se začíná mše: »Jubilate Deo!« »Ej, plešte a radujte se a veselte se v svém milém Bohu všecka země«, to jest lidé na zemi. »Ej, zpívajte a dajte chválu slávě jeho!« A z čeho se mají [lidé] rado- vati? A není-li ť z čeho? A kto by to brž vymluvil, z čeho? 65 Alevšak zvláště z toho [mají se kající radovati], že jest jich milý Buoh Kráčil povolati ku pokání a že Kjiž bóhdá mají jistú naději, že jsú nabyli milosti boží a že jim milý Buoh všecky jich hříchy odpustil a na věky jim jich ku pomstě nezpomene. Ej, radujte se a plésajte «a veselte se v svém milém Bohu! 70 Ale vy, kteří jste nevěrně a neprávě, nešlechetně učinili, dali se v lehkosti, v svět se vylili, tělu povolili, vy plačte 58—61 řád ... Deo] mše svatá se dnešní neděli započíná takto S, se i mše svatá započíná takto O — 58 mše) v BU až po slově neděle — svaté] vyn. U — [mše] vyn. KPRCNT, a mše U — tak RNTU — jest po- ložen] se počne U — 59—60 «že mše ... Protož vyn. B, a tím se lidé napomínají kající a volení boží, jenž sau počali v dobrém prospívati. A U — 59 že] a K — lidé] vyn. K — 60 aby] že P, jenž CRT — prospívají PRCT, prospívali [a setrvali] K — Protož] A RC — 61 počíná U — mše] vyn. K, mše svatá N — Iubilate Deo] vyn. KRU — plésajte KRONUSO — Ka veselte se vyn. BU, a veselte se, spravedliví C — 62 Bohu, to jest P — 62—64 všecka ... radovati] všickni lidé a vzdávejte chválu jménu jeho SO — 62 zemi] světě U — Ej] vyn. PNT, Aj RC — 63 vzdajte PNU — slávě] jeho a slávu R, jemu a slovu U - mají mám C —[lidé] vyn. KPRCNTU — 64 A] vyn. PN — A kto ... z čeho? vyn. B, Kdo by to jen vymluviti nebo vypsati mohl? N — brž] vyn. RU — z čeho vyn. U — 65 tohoto U — [mají... radovati vyn. KPRCNTU — jich] nás O— 66 kráčil povolati) — povolal B — ku] k NO — pokání [svatému] K, svatému pokání NO již jich(!) B, již věří C — bóhdá] vyn. P, z milosti boží (+ a C) CN — mají] máme O — 67—68 mlosti ... na věky] hříchům odpuštění a že na věky N — 67 jim nám O — všecky] vyn. O — jich] vyn. RTUS, naše O — 68 jim] nám O, vyn. S — «jich vyn. BK — nezpomene] nechce spomínati O, nepřipomene, ale dá jim milost svau a potom s sebau v (!) věčnau radost N — 69 Aj RNT — Ej...Bohu!] vyn. SO — plešte C — a veselte se) vyn. BK — 70 nevěrní R — neprávě] vyn. PNT — nešlechetně vyn. BSO — činili SO — 71 «dali... povolili" vydali jste se v lehkosti, obco- vání v marnosti světa a v libosti těla, v hříchy B, dali se v svět a tělu povo- lujete v hříchy K, a dali ste se v lehkosti světské a (vyn. O) tělu ste (vyn. O) povolovali (povolujíce ve všem O) S0 — dali] oddali N — v svět se vylili] světu U — vy] vy (vám O), pravím SO — 72 a kvělte vyn. B — 61 Ž. 66, 1 a 2 —
762 Nebo řád Kmše) této svaté neděle [mše] takto jest položen, že mše svatá se začíná, jenž se tím napomínají lidé kající a volení 60 boží, aby, což sau počali dobrého, v tom prospívali. Protož takto se začíná mše: »Jubilate Deo!« »Ej, plešte a radujte se a veselte se v svém milém Bohu všecka země«, to jest lidé na zemi. »Ej, zpívajte a dajte chválu slávě jeho!« A z čeho se mají [lidé] rado- vati? A není-li ť z čeho? A kto by to brž vymluvil, z čeho? 65 Alevšak zvláště z toho [mají se kající radovati], že jest jich milý Buoh Kráčil povolati ku pokání a že Kjiž bóhdá mají jistú naději, že jsú nabyli milosti boží a že jim milý Buoh všecky jich hříchy odpustil a na věky jim jich ku pomstě nezpomene. Ej, radujte se a plésajte «a veselte se v svém milém Bohu! 70 Ale vy, kteří jste nevěrně a neprávě, nešlechetně učinili, dali se v lehkosti, v svět se vylili, tělu povolili, vy plačte 58—61 řád ... Deo] mše svatá se dnešní neděli započíná takto S, se i mše svatá započíná takto O — 58 mše) v BU až po slově neděle — svaté] vyn. U — [mše] vyn. KPRCNT, a mše U — tak RNTU — jest po- ložen] se počne U — 59—60 «že mše ... Protož vyn. B, a tím se lidé napomínají kající a volení boží, jenž sau počali v dobrém prospívati. A U — 59 že] a K — lidé] vyn. K — 60 aby] že P, jenž CRT — prospívají PRCT, prospívali [a setrvali] K — Protož] A RC — 61 počíná U — mše] vyn. K, mše svatá N — Iubilate Deo] vyn. KRU — plésajte KRONUSO — Ka veselte se vyn. BU, a veselte se, spravedliví C — 62 Bohu, to jest P — 62—64 všecka ... radovati] všickni lidé a vzdávejte chválu jménu jeho SO — 62 zemi] světě U — Ej] vyn. PNT, Aj RC — 63 vzdajte PNU — slávě] jeho a slávu R, jemu a slovu U - mají mám C —[lidé] vyn. KPRCNTU — 64 A] vyn. PN — A kto ... z čeho? vyn. B, Kdo by to jen vymluviti nebo vypsati mohl? N — brž] vyn. RU — z čeho vyn. U — 65 tohoto U — [mají... radovati vyn. KPRCNTU — jich] nás O— 66 kráčil povolati) — povolal B — ku] k NO — pokání [svatému] K, svatému pokání NO již jich(!) B, již věří C — bóhdá] vyn. P, z milosti boží (+ a C) CN — mají] máme O — 67—68 mlosti ... na věky] hříchům odpuštění a že na věky N — 67 jim nám O — všecky] vyn. O — jich] vyn. RTUS, naše O — 68 jim] nám O, vyn. S — «jich vyn. BK — nezpomene] nechce spomínati O, nepřipomene, ale dá jim milost svau a potom s sebau v (!) věčnau radost N — 69 Aj RNT — Ej...Bohu!] vyn. SO — plešte C — a veselte se) vyn. BK — 70 nevěrní R — neprávě] vyn. PNT — nešlechetně vyn. BSO — činili SO — 71 «dali... povolili" vydali jste se v lehkosti, obco- vání v marnosti světa a v libosti těla, v hříchy B, dali se v svět a tělu povo- lujete v hříchy K, a dali ste se v lehkosti světské a (vyn. O) tělu ste (vyn. O) povolovali (povolujíce ve všem O) S0 — dali] oddali N — v svět se vylili] světu U — vy] vy (vám O), pravím SO — 72 a kvělte vyn. B — 61 Ž. 66, 1 a 2 —
Strana 763
763 75 a kvělte a čakajte na každú hodinu) horúcího pekla, aby se snad [nejpolože spat i neusnul a dábel duše nevytrhl a ne- ocetl se s ní v horaucím pekle). [A těm ť mohú příležeti některak slova čtení dnešního, v nichž dí Spasitel: »Malitko, a neuzříte mne; a opět malitko, a uzříte mne«. Ač jsú slova k učedlníkóm jeho milým prvotně, ale i těmto posměvačóm kajícím se trefí; nebo ti jistě malitko Pána Ježíše uzří, neb toliko teď, u Veliký pátek neb v hody, s ním se — čekajíce O — hodinu chvíli B, hodinu na sebe U — horúcího] vyn. SO 73 snad ty U polože KPRCNTUS, položíce O — chtěje spáti U — i ne- usnul a] usna O, a usna U — dábel aby K, ďábel přijda U — aby duše K, by tvau duši S0, duše z těla C, duše tvé U — 73—74 «nevytrhl... pekle do pekla vydra nedonesl B, vytáhl a ty (vyn. S) ocetl se v horaucím pekle — SO — 74 s ní... pekle] v pekle RU 75—93 [A těm ... pekla] vyn. PRNTUCSO — 75—76 A těm... Spasitel] Uchovaj milý Buoh! I dí na počátku čtení svaté K — 76 Maličko K — maličko K — 77—93 Ač... do pekla] text v K je zcela změněn: I řekli sau učedlníci: »Nevíme, co praví«. Pohlediž: apoštolé, tak velicí světí, a nerozumějí; a my, bídní, kdyby nás co otázali a ihned na vše neuměli odpovědíti, hned bychom se za to styděli. Co je to? jediné pýcha, abychom vše uměli, všemu rozum dali! »A, á, mistr má vše uměti, všudy havati!« Ba, ženy bídné, plískavé a všetečné, i ty ť musí výklady činiti a otázky, kterak tuto tělo boží, kterak toto i vono! A, běda bude! By ty, babo, kaudele pohryzla, nechajíc své všetečnosti, co ť není potřebného k spasení, nemnoho o tom havala, než věřila, jako dí svatý Augustin: »Ač nerozumíš něčemu v zákoně božím, neprotahuj rozumu!«, totiž nemnoho vykládaj. Než že ť jest zákon boží a Buoh to mluvil, věř, že ť jest pravá pravda, aby, chtě mnoho rozuměti, i neupadl v blud. Tak by mělo býti. I mluvě tuto Pán dále v tomto čtení, dí: »Vy plakati a kvíliti budete, ale svět se bude radovati«. V tom dělí své milé a volené od pekelníkóv. Neb to jest povaha pekelníkóv, jísti, píti, kumšty, smíchy, rozkoš, utěšení míti. Protož dí: »Svět bude se radovati.« Ale jeho milí volení ne tak; jako dí svatý Pavel: »Skrze mnohé zámutky musíme vjíti do nebeského království«. Neb, což koli jeho volení trpí nesnází, puootek, hanění, utrhání, zámutky od lidí, velmi velikú za to odplatu budau míti. Ale ač někteří netrpí puotek, hanění, psoty, bídy, chudoby zevnitř na těle, ale vždyť pro to musí trpěti. Neb jest to zvláštní, lidem trpěti, a žádný se nenaděj, by do nebe přišel, nebude-li trpěti; neb jest to cesta do nebe, jako jest jí najprv sám milý Pán šel: ihned v uobecnici místa neměl, než psotu a bídu až na kříž vždy měl. I jakož sem řekl, ač někteří zevnitř netrpí, ale toto najméně trpí, když vidí, ano se co zděje proti milému Bohu a proti jeho zákonu — žel jim toho, pláčí, kvílé, a mohau-li, zastaví to [zastaví a ze zlého trescí]. To ť jest jedna povaha volených božích. Ale my, když by se nám škoda stala, kdyby svini naší nohu uťali, tu bychom se zbauřili: »A, á, tepau nám dobytek!« Ale co se Bohu křivdy děje, bídná duše, vidúc to, ba i nepomyslí ť na to! Pakli ť
763 75 a kvělte a čakajte na každú hodinu) horúcího pekla, aby se snad [nejpolože spat i neusnul a dábel duše nevytrhl a ne- ocetl se s ní v horaucím pekle). [A těm ť mohú příležeti některak slova čtení dnešního, v nichž dí Spasitel: »Malitko, a neuzříte mne; a opět malitko, a uzříte mne«. Ač jsú slova k učedlníkóm jeho milým prvotně, ale i těmto posměvačóm kajícím se trefí; nebo ti jistě malitko Pána Ježíše uzří, neb toliko teď, u Veliký pátek neb v hody, s ním se — čekajíce O — hodinu chvíli B, hodinu na sebe U — horúcího] vyn. SO 73 snad ty U polože KPRCNTUS, položíce O — chtěje spáti U — i ne- usnul a] usna O, a usna U — dábel aby K, ďábel přijda U — aby duše K, by tvau duši S0, duše z těla C, duše tvé U — 73—74 «nevytrhl... pekle do pekla vydra nedonesl B, vytáhl a ty (vyn. S) ocetl se v horaucím pekle — SO — 74 s ní... pekle] v pekle RU 75—93 [A těm ... pekla] vyn. PRNTUCSO — 75—76 A těm... Spasitel] Uchovaj milý Buoh! I dí na počátku čtení svaté K — 76 Maličko K — maličko K — 77—93 Ač... do pekla] text v K je zcela změněn: I řekli sau učedlníci: »Nevíme, co praví«. Pohlediž: apoštolé, tak velicí světí, a nerozumějí; a my, bídní, kdyby nás co otázali a ihned na vše neuměli odpovědíti, hned bychom se za to styděli. Co je to? jediné pýcha, abychom vše uměli, všemu rozum dali! »A, á, mistr má vše uměti, všudy havati!« Ba, ženy bídné, plískavé a všetečné, i ty ť musí výklady činiti a otázky, kterak tuto tělo boží, kterak toto i vono! A, běda bude! By ty, babo, kaudele pohryzla, nechajíc své všetečnosti, co ť není potřebného k spasení, nemnoho o tom havala, než věřila, jako dí svatý Augustin: »Ač nerozumíš něčemu v zákoně božím, neprotahuj rozumu!«, totiž nemnoho vykládaj. Než že ť jest zákon boží a Buoh to mluvil, věř, že ť jest pravá pravda, aby, chtě mnoho rozuměti, i neupadl v blud. Tak by mělo býti. I mluvě tuto Pán dále v tomto čtení, dí: »Vy plakati a kvíliti budete, ale svět se bude radovati«. V tom dělí své milé a volené od pekelníkóv. Neb to jest povaha pekelníkóv, jísti, píti, kumšty, smíchy, rozkoš, utěšení míti. Protož dí: »Svět bude se radovati.« Ale jeho milí volení ne tak; jako dí svatý Pavel: »Skrze mnohé zámutky musíme vjíti do nebeského království«. Neb, což koli jeho volení trpí nesnází, puootek, hanění, utrhání, zámutky od lidí, velmi velikú za to odplatu budau míti. Ale ač někteří netrpí puotek, hanění, psoty, bídy, chudoby zevnitř na těle, ale vždyť pro to musí trpěti. Neb jest to zvláštní, lidem trpěti, a žádný se nenaděj, by do nebe přišel, nebude-li trpěti; neb jest to cesta do nebe, jako jest jí najprv sám milý Pán šel: ihned v uobecnici místa neměl, než psotu a bídu až na kříž vždy měl. I jakož sem řekl, ač někteří zevnitř netrpí, ale toto najméně trpí, když vidí, ano se co zděje proti milému Bohu a proti jeho zákonu — žel jim toho, pláčí, kvílé, a mohau-li, zastaví to [zastaví a ze zlého trescí]. To ť jest jedna povaha volených božích. Ale my, když by se nám škoda stala, kdyby svini naší nohu uťali, tu bychom se zbauřili: »A, á, tepau nám dobytek!« Ale co se Bohu křivdy děje, bídná duše, vidúc to, ba i nepomyslí ť na to! Pakli ť
Strana 764
764 80 poobírají, ale potom přes celý rok jej s očí spustí, a jako by jeho již nebylo před nimi, bez strachu, svobodně hřeší. O nichž dí Písmo, že není bázně boží před očima jich; a jinde v žaltáři: »Řekl jest nemilostivý, že není Boha«. Protož jako nekázaná čeled, když doma hospodáře není, hledí sobě v čemž muož zlém povoliti, 85 tak i nešlechetní lidé, že se jim zdá, jako by hospodáře, Boha, doma nebylo, když jim nepřekazí zlé činiti, svobodně hřeší a tak malitko Boha vidí. Ale měli by se ohlédati na druhé(!) slova, kteráž co již uslyší nebo uzří proti Bohu, ono, že jeho drahú krev tupí, kaceřují, hanějí, ktož ji přijímají: »Ano to jistě zlé«, i to ť tím odbude, ale to ještě vlažně, nechtívě. Toto jistě věz, ktož žádá více zboží, veselé, rozkoši tělesné, cti, chvály, povýšení v tomto světě než chudoby, psoty, bídy, opovržení, hanění v tomto světě pro pravdu, každý ten žádá cesty, kteráž vede na věčné zatracení a každý ten na smrti své, nebude-li se toho těžce káti, zlého konce duojde. Druhé se proto rmautí volení boží, když se vidí nezpuosobné k božským věcem, ono že nemohau míti sebrání na modlitbě, ono vážného modlení [nejni]; rmautí se proto, žel jim toho s pravau věrau. Ale bídná duše, opuštěná od Boha, ba, nepomyslíť na to, když se nevážně modlí svému milému Bohu, by ť se za to rmautila. Třetí proto se rmautí, když vidí chudé, nuzné audy Kristovy, jeho krví vykaupené, spolutovařiše své, ani psotu, bídu trpí: rmautí se, litují, žel jim toho, a mohau-li, pomohau jim z núze. To ť jest povaha volených božích a to jest znamení, že sau živi v milosti boží. Ale kteříž ť sau umřeli milosti boží, ba, nepomyslé ť na to, ještě ť spíše chudým, nuzným vydrau, když mohau, buď s Bohem nebo s čertem, leda jediné oni měli. Jako právě, když jest člověk živ, by ho tekl jehlau, učije ť; ale když jest mrtev, by pak voštípem klál nebo sekerau raubal, i drobte najmenšího neučije ť: tak práv, dokudž jest člověk živ v milosti boží, jsa audem duchovního těla Kristova — jeho církve —, že, což se koli děje proti Bohu, proti audóm jeho, vše ť to na sobě čije, ze všeho ť tesknost a zámutek má; ale mrtvé tělo nic nečije — to ti, kteří sau mrtvi od milosti boží, ba, vědí-li ť co proti Bohu, nic ť se oni pro to nermautí ani poželejí ani pomyslé, ba ještě protivníky a ruhače pravdy Kristovy k sobě vinau a s nimi se přízní. Ba, tento lid mrtvý, by ť mohl čerta neb ďábla z horaucího pekla požiti, ba, všady ť jim dobře, všady ť by se spříznili. Ale zvíte, kde ť bude déle býti! Pak-li ť vidí chudé a nuzné, aniž ť oni na to pohledí, aby politovali, a mohau-li, pomohli z nauze, ale ještě t by dorazili spíš, [rádi o všecko připravili]. A Pán ť jest řekl: »Co ste mému najmenšímu učinili, mně ste učinili, a co ste neučinili, ani ste mně neučinili.« Ba, ještě jeho milí volení z toho se rmautí, jestliže mají potřebu tělesnau, bojí se a lekají, aby se jim zde tím milý Buoh neodplatil a jich tím 82 Podle Ž. 36, 2 — 83 Ž. 14, I a 53, 2 —
764 80 poobírají, ale potom přes celý rok jej s očí spustí, a jako by jeho již nebylo před nimi, bez strachu, svobodně hřeší. O nichž dí Písmo, že není bázně boží před očima jich; a jinde v žaltáři: »Řekl jest nemilostivý, že není Boha«. Protož jako nekázaná čeled, když doma hospodáře není, hledí sobě v čemž muož zlém povoliti, 85 tak i nešlechetní lidé, že se jim zdá, jako by hospodáře, Boha, doma nebylo, když jim nepřekazí zlé činiti, svobodně hřeší a tak malitko Boha vidí. Ale měli by se ohlédati na druhé(!) slova, kteráž co již uslyší nebo uzří proti Bohu, ono, že jeho drahú krev tupí, kaceřují, hanějí, ktož ji přijímají: »Ano to jistě zlé«, i to ť tím odbude, ale to ještě vlažně, nechtívě. Toto jistě věz, ktož žádá více zboží, veselé, rozkoši tělesné, cti, chvály, povýšení v tomto světě než chudoby, psoty, bídy, opovržení, hanění v tomto světě pro pravdu, každý ten žádá cesty, kteráž vede na věčné zatracení a každý ten na smrti své, nebude-li se toho těžce káti, zlého konce duojde. Druhé se proto rmautí volení boží, když se vidí nezpuosobné k božským věcem, ono že nemohau míti sebrání na modlitbě, ono vážného modlení [nejni]; rmautí se proto, žel jim toho s pravau věrau. Ale bídná duše, opuštěná od Boha, ba, nepomyslíť na to, když se nevážně modlí svému milému Bohu, by ť se za to rmautila. Třetí proto se rmautí, když vidí chudé, nuzné audy Kristovy, jeho krví vykaupené, spolutovařiše své, ani psotu, bídu trpí: rmautí se, litují, žel jim toho, a mohau-li, pomohau jim z núze. To ť jest povaha volených božích a to jest znamení, že sau živi v milosti boží. Ale kteříž ť sau umřeli milosti boží, ba, nepomyslé ť na to, ještě ť spíše chudým, nuzným vydrau, když mohau, buď s Bohem nebo s čertem, leda jediné oni měli. Jako právě, když jest člověk živ, by ho tekl jehlau, učije ť; ale když jest mrtev, by pak voštípem klál nebo sekerau raubal, i drobte najmenšího neučije ť: tak práv, dokudž jest člověk živ v milosti boží, jsa audem duchovního těla Kristova — jeho církve —, že, což se koli děje proti Bohu, proti audóm jeho, vše ť to na sobě čije, ze všeho ť tesknost a zámutek má; ale mrtvé tělo nic nečije — to ti, kteří sau mrtvi od milosti boží, ba, vědí-li ť co proti Bohu, nic ť se oni pro to nermautí ani poželejí ani pomyslé, ba ještě protivníky a ruhače pravdy Kristovy k sobě vinau a s nimi se přízní. Ba, tento lid mrtvý, by ť mohl čerta neb ďábla z horaucího pekla požiti, ba, všady ť jim dobře, všady ť by se spříznili. Ale zvíte, kde ť bude déle býti! Pak-li ť vidí chudé a nuzné, aniž ť oni na to pohledí, aby politovali, a mohau-li, pomohli z nauze, ale ještě t by dorazili spíš, [rádi o všecko připravili]. A Pán ť jest řekl: »Co ste mému najmenšímu učinili, mně ste učinili, a co ste neučinili, ani ste mně neučinili.« Ba, ještě jeho milí volení z toho se rmautí, jestliže mají potřebu tělesnau, bojí se a lekají, aby se jim zde tím milý Buoh neodplatil a jich tím 82 Podle Ž. 36, 2 — 83 Ž. 14, I a 53, 2 —
Strana 765
765 mluví Spasitel, a jich se báti, totiž [totiž]: »Malitko, a již neuzříte mě«, to jest: na málo pomějete své vuole ve zlém, tudíž já se 90 vám ukáži a uzříte mě, ač neradi. Jakož dí v knihách Múdrosti, kapitole VI.: »Hrozně a brzo ukáži se vám«, že byšte radějí v pekle byli, nežli mú hroznú tvář opatřili. Ale maličko jej u uzří ne- B 262 milostiví, neb toliko dotud, dokudž jich neodsúdí do pekla.] Druhé, věrně kající, jenž stojí v moci pravého pokání, napo- 95 mínají se, aby žádali pomsty na ty ruhače a posměvače a ne- přátely boží, aby milý Buoh nad nimi mstil. Nebo volení boží, když se koni radují v svém milém Pánu, tu sobě odplaty zaslu- hujé; a opět když Kvidí, ano se co děje proti Bohu, želejí toho, kvílí nad tím zlým, líto jim práce daremné ukřižovaného Pána Ježíše) 100 — tu sobě opět zaslúží; a když opět z milosti spravedlnosti, neoddčlil od sebe; pakli psotu, bídu, chudobu dopustí, bojí se a lekají, aby se jim zde peklo nepočalo a tam se nedokonalo. A tak vždycky volení boží sau v zámutcích a v nesnázích, a což koli na ně jde nesnází a zámutkóv, buď od lidí anebo jinak, když ť oni jedné dobré svědomí mají, vše to míle, rádi trpí. Ba, by ť tobě a mně právě v srdci vězela ta odplata nebeského království! Ba, není té věci pod nebem, by jí rád, míle nepodstaupil! Pohled na ony svaté apoštoly, když je byli zmrskali a pudili, hnali rozličně (tak o nich stojí napsáno), šli sau radujíce se, že sau hodni nalezeni trpěti pro jméno boží, Co je to učinilo jiného, jediné to, že jim vězela v srdci ta odplata věčná? I dávají světí příklad na voráči, že mnohokrát bude vorati, dělati, psotu a bídu trpěti, ano sníh, dešť, vítr, metelice — a vše to podstaupí, ba i prozpěvovati bude. Proč to? Jedne pro to, že jemu vězí v srdci ta odplata a ten úžitek [časný, vezdejší], že bóhdá bude míti čím živ býti; a by toho nebylo, nikoli by on toho nepodstaupil. Takéž ť jest voleným božím pro [nadpodstatné,] nebeské království K — 94 Druhé] Ale tuto (vyn. O) S0 —. Druhé . . . jenž] Druhé pak, jakož jest praveno na počátku kázaní, že věrní a právě kající, kteříž K — věrní RU kteří PRONTUSO - v moci pravého] v pravém S0 — pravého svatého U s pokání (4 a pravého U). volení boží PRNCU — 95 pomsty boží S — 95-96 a posměvače ... mstil vyn. B — a poměvače a nepřátely boží] vyn. SO — posmívače R — 96 mstil nemstil R, pomstil UO — 97 oni vyn. BCO — Pánu] Bohu PRONTUSO — zasluhujé] dosahují O — 98 a opět vyn. KPNTSO — Kvidí ... děje co zlého vidí B — pak vidí KPNT — ano] když C — co] co zlého N, nětco SO, vyn. U — milému Bohu NU — želí C — kvílí] a pláčí KN, kvílejí O — 99 nad tím ... Ježíše) na to B — zlým] vyn. SO — líto jim] nebo litují O — jim křivdy boží a N — práce drahé a C — daremní R, darebné T — milého Pána C — Ježíše Krista NU — 100 tu sobě ... zaslúží] vyn. SO — opět mnoho dobrého N — za- sluhují U — a když tu O — z milosti pro milost B, z milosti a KCS, 91 Podle Moudr. 6, 5 —
765 mluví Spasitel, a jich se báti, totiž [totiž]: »Malitko, a již neuzříte mě«, to jest: na málo pomějete své vuole ve zlém, tudíž já se 90 vám ukáži a uzříte mě, ač neradi. Jakož dí v knihách Múdrosti, kapitole VI.: »Hrozně a brzo ukáži se vám«, že byšte radějí v pekle byli, nežli mú hroznú tvář opatřili. Ale maličko jej u uzří ne- B 262 milostiví, neb toliko dotud, dokudž jich neodsúdí do pekla.] Druhé, věrně kající, jenž stojí v moci pravého pokání, napo- 95 mínají se, aby žádali pomsty na ty ruhače a posměvače a ne- přátely boží, aby milý Buoh nad nimi mstil. Nebo volení boží, když se koni radují v svém milém Pánu, tu sobě odplaty zaslu- hujé; a opět když Kvidí, ano se co děje proti Bohu, želejí toho, kvílí nad tím zlým, líto jim práce daremné ukřižovaného Pána Ježíše) 100 — tu sobě opět zaslúží; a když opět z milosti spravedlnosti, neoddčlil od sebe; pakli psotu, bídu, chudobu dopustí, bojí se a lekají, aby se jim zde peklo nepočalo a tam se nedokonalo. A tak vždycky volení boží sau v zámutcích a v nesnázích, a což koli na ně jde nesnází a zámutkóv, buď od lidí anebo jinak, když ť oni jedné dobré svědomí mají, vše to míle, rádi trpí. Ba, by ť tobě a mně právě v srdci vězela ta odplata nebeského království! Ba, není té věci pod nebem, by jí rád, míle nepodstaupil! Pohled na ony svaté apoštoly, když je byli zmrskali a pudili, hnali rozličně (tak o nich stojí napsáno), šli sau radujíce se, že sau hodni nalezeni trpěti pro jméno boží, Co je to učinilo jiného, jediné to, že jim vězela v srdci ta odplata věčná? I dávají světí příklad na voráči, že mnohokrát bude vorati, dělati, psotu a bídu trpěti, ano sníh, dešť, vítr, metelice — a vše to podstaupí, ba i prozpěvovati bude. Proč to? Jedne pro to, že jemu vězí v srdci ta odplata a ten úžitek [časný, vezdejší], že bóhdá bude míti čím živ býti; a by toho nebylo, nikoli by on toho nepodstaupil. Takéž ť jest voleným božím pro [nadpodstatné,] nebeské království K — 94 Druhé] Ale tuto (vyn. O) S0 —. Druhé . . . jenž] Druhé pak, jakož jest praveno na počátku kázaní, že věrní a právě kající, kteříž K — věrní RU kteří PRONTUSO - v moci pravého] v pravém S0 — pravého svatého U s pokání (4 a pravého U). volení boží PRNCU — 95 pomsty boží S — 95-96 a posměvače ... mstil vyn. B — a poměvače a nepřátely boží] vyn. SO — posmívače R — 96 mstil nemstil R, pomstil UO — 97 oni vyn. BCO — Pánu] Bohu PRONTUSO — zasluhujé] dosahují O — 98 a opět vyn. KPNTSO — Kvidí ... děje co zlého vidí B — pak vidí KPNT — ano] když C — co] co zlého N, nětco SO, vyn. U — milému Bohu NU — želí C — kvílí] a pláčí KN, kvílejí O — 99 nad tím ... Ježíše) na to B — zlým] vyn. SO — líto jim] nebo litují O — jim křivdy boží a N — práce drahé a C — daremní R, darebné T — milého Pána C — Ježíše Krista NU — 100 tu sobě ... zaslúží] vyn. SO — opět mnoho dobrého N — za- sluhují U — a když tu O — z milosti pro milost B, z milosti a KCS, 91 Podle Moudr. 6, 5 —
Strana 766
766 ne ze zlé vuole, žádají na Kzlé, hanebné lidi pomsty, opět sobě jiné odplaty zasluhují. Jakož jest Jeremiáš žádal pomsty na nepřátely boží a řka: »Dvojím setřením setři je, Pane Bože náš!« K tomu ť se teď napomíná veškeren lid na dnešní svaté 105 mši, aby žádali pomsty na nepřátely boží, kdež se bude takto dále zpívati: »Řcete Bohu): Kterak jsú hrozní skutkové tvoji, Pane Bože! Ve množství moci tvé lhali jsú tobě nepřátelé tvoji.« Lhali jste mnozí, ješto jste v postě ukládali a slibovali (nechati hříchuov: »Slibuji ť, kněže, a shledáš to, že ť opra- 110 vím!« — a selhali jste a vylhali jste tělo boží a jeho svatú krev a již jste nechali a opustili tu pastvu, jedení jeho drahého těla a pití jeho krve svaté), již vám nevoní, než «již) z té milosti O — spravedlnosti] a O — 101 ne ze zlé vuole] vyn. KRU — vuole, ale z milosti spravedlivosti PONT — zlé vyn. B — pomsty a skrze to O — sobě] vyn. O — 102 «jiné odplaty vyn. B — 102—106 jest Jeremiáš ... Bohu] dí David S0 — 102 Jeremiáš prorok (+ svatý N) KN — 102—103 (pomsty ... a vyn. B — 103 nad nepřátely božími KC — potřením C — milej Pane NC — 104 náš] vyn. KPON — 104—106 K tomu... zpívati? A takto se na mši zpívá v osobě těch božích horlivých mstiteluov B — 104 se teď napomíná] jest napomínán P — 104—105 na dnešní ... mši] v dnešním svatém čtení U — 105 aby lidé N- 105 kdež když T, kteráž N, a U — bude] vyn. K — 106 dále] vyn. R — zpívá K — Dále řcete R — Bohu] bohnow (sic!) B, Bože věčný, všemohaucí U — skutkové] saudové C — 107 Pane] milý P — lhali jsú] avšak (vyn. S) sau (vyn. S) křivě mluvili proti SO — 108 tvoji mnozí SO — Lhali-li PNT 118 109 Lhali ... hříchuov] Ano i vy v postě ukládali ste sobě hříchův nechati a slibovali ste knězi řka (vyn. S) SO — 108 jste] sme K — jste] sme již K, již PNT — v postě] vyn. KU, v půstě C — ukládali] usmyslili N, uložili sobě U — 108—109 a slibovali . . . hříchuov] hříchův nechati (+ již U) a slibovali (+ ste C) mnoho (řkauce N, vyn. U) CNU — 109 «nechati že již necháte B, již nechati R — Ú, slibuj P, Nu, slibuji ť S — milý kněže O — a shledáš to] vyn. SO — opravím] života vopravím a polepším N, se opravím a polepším SO — 110 a selhali jste a] a tak S0 — jste] sme K — vylhali jste] vylhali na mnohých kněžích N, vylhali sme K, vylhali ste na něm O — boží] vyn. U — jeho] vyn. CU — svatú] vyn. C — krev boží C — 111 sme K —«nechali a vyn. B — dobrau pastvu N — 111—112 jedení... svaté ] vyn. SO — 111 «jedení jeho přijímaní toho B — drahého] svatého N, vyn. T — 112 Kpití jeho vyn. B, pití N — drahé krve NU— svaté) vyn. BN — již vám nevoní] aniž vám co voní O — vám] pohříchu mnohým K, vám to N, vám to nic S — 112 113 než... vylili, již] ale (neb O) vydali ste se zase v svět S0 112 než] vyn. U — již vyn. 103 Jer. 17, 18 — 106 Podle Ž. 66, 3 —
766 ne ze zlé vuole, žádají na Kzlé, hanebné lidi pomsty, opět sobě jiné odplaty zasluhují. Jakož jest Jeremiáš žádal pomsty na nepřátely boží a řka: »Dvojím setřením setři je, Pane Bože náš!« K tomu ť se teď napomíná veškeren lid na dnešní svaté 105 mši, aby žádali pomsty na nepřátely boží, kdež se bude takto dále zpívati: »Řcete Bohu): Kterak jsú hrozní skutkové tvoji, Pane Bože! Ve množství moci tvé lhali jsú tobě nepřátelé tvoji.« Lhali jste mnozí, ješto jste v postě ukládali a slibovali (nechati hříchuov: »Slibuji ť, kněže, a shledáš to, že ť opra- 110 vím!« — a selhali jste a vylhali jste tělo boží a jeho svatú krev a již jste nechali a opustili tu pastvu, jedení jeho drahého těla a pití jeho krve svaté), již vám nevoní, než «již) z té milosti O — spravedlnosti] a O — 101 ne ze zlé vuole] vyn. KRU — vuole, ale z milosti spravedlivosti PONT — zlé vyn. B — pomsty a skrze to O — sobě] vyn. O — 102 «jiné odplaty vyn. B — 102—106 jest Jeremiáš ... Bohu] dí David S0 — 102 Jeremiáš prorok (+ svatý N) KN — 102—103 (pomsty ... a vyn. B — 103 nad nepřátely božími KC — potřením C — milej Pane NC — 104 náš] vyn. KPON — 104—106 K tomu... zpívati? A takto se na mši zpívá v osobě těch božích horlivých mstiteluov B — 104 se teď napomíná] jest napomínán P — 104—105 na dnešní ... mši] v dnešním svatém čtení U — 105 aby lidé N- 105 kdež když T, kteráž N, a U — bude] vyn. K — 106 dále] vyn. R — zpívá K — Dále řcete R — Bohu] bohnow (sic!) B, Bože věčný, všemohaucí U — skutkové] saudové C — 107 Pane] milý P — lhali jsú] avšak (vyn. S) sau (vyn. S) křivě mluvili proti SO — 108 tvoji mnozí SO — Lhali-li PNT 118 109 Lhali ... hříchuov] Ano i vy v postě ukládali ste sobě hříchův nechati a slibovali ste knězi řka (vyn. S) SO — 108 jste] sme K — jste] sme již K, již PNT — v postě] vyn. KU, v půstě C — ukládali] usmyslili N, uložili sobě U — 108—109 a slibovali . . . hříchuov] hříchův nechati (+ již U) a slibovali (+ ste C) mnoho (řkauce N, vyn. U) CNU — 109 «nechati že již necháte B, již nechati R — Ú, slibuj P, Nu, slibuji ť S — milý kněže O — a shledáš to] vyn. SO — opravím] života vopravím a polepším N, se opravím a polepším SO — 110 a selhali jste a] a tak S0 — jste] sme K — vylhali jste] vylhali na mnohých kněžích N, vylhali sme K, vylhali ste na něm O — boží] vyn. U — jeho] vyn. CU — svatú] vyn. C — krev boží C — 111 sme K —«nechali a vyn. B — dobrau pastvu N — 111—112 jedení... svaté ] vyn. SO — 111 «jedení jeho přijímaní toho B — drahého] svatého N, vyn. T — 112 Kpití jeho vyn. B, pití N — drahé krve NU— svaté) vyn. BN — již vám nevoní] aniž vám co voní O — vám] pohříchu mnohým K, vám to N, vám to nic S — 112 113 než... vylili, již] ale (neb O) vydali ste se zase v svět S0 112 než] vyn. U — již vyn. 103 Jer. 17, 18 — 106 Podle Ž. 66, 3 —
Strana 767
767 zase jste se v svět vylili, již kumštíky), žertíky, klasky , smíchy, Krozpustilosti, hříchy rozličné, o nichž dí Ksám Pán 115 v dnešním čtení: »Svět se bude radovati, ale vy se budete mútiti«. To ť jest veď rozdíl mezi volenými božími a mezi pekelníky, že ť volení boží vždy jsú v zámutcích. Nečijí-li ť co takového do sebe, hříchuov, aby se na ně rmútili, ale, kdež co uzří aneb uslyší, ano se děje proti Bohu, na to pláčí, kvílí, toho litují. Ale pekelníci, 120 ti ani na své hříchy ani na cizé Knic, než vše jim rovno. Uzří-li ť ještě co, ano se děje proti Bohu, zasmějí se tomu a nic oni se ne- starají, a rádi by, aby jich zde nic protivného nepotkalo) pakli je co potká, hledí rauče odraziti. A to věz, že, komuž se zde nechce trpěti puotek, nesnázek, zámutkuov, že ť se mu nechce do 125 nebeského království, neb ť jest to cesta do nebe, jakož dí svatý Pavel: »Skrze mnohé zámutky a protivenství musíme přijíti do —— B — 113 zase] vyn. U — jste se] se dali a KR — svět a marnosti jeho C — a vylili se R — vylili, již v U — kumšty BU, vyn. O — žertíky, klasky) žerty, rozpustilosti B, v žerty KU, v žertíky NSO — 114 smíchy] vyn. SO — rozpustilosti ... rozličné) vyn. B — hříchy rozličné) všeliké S0 — rozličné svobodně pášete N — dí] dobře dí S, dobře praví O — 114—115 «sám ... v dnešním) Spasitel dnes ve B — 114 sám] vyn. SO — 115 sva- tém čtení CRUN — se budete] vyn. SO — 116 To] V tomto N, A ten ť S, A tento O — veď] vyn. KSO, veliký N, viď U — božími] vyn. S — že ť] vyn. N - 117 vždy] ustavičně N — jsú v zámutcích] se radují v dobrých skutcích O Nečijí ... takového] Ač nečijí tak K — Nečijí-li ť] a když nečijí O co takového] takoví P, takové R, takově CNTU, vyn. SO do sebe] na sobě C — 118 žádných hříchův O — aby se na ně rmútili] pro něž by se měli rmautiti O — na ně] pro ně CS — ale] a US — když US — uzdří TU — uzří aneb] vyn. O — uslyší] vyn. (!) U — an U — 119 co děje zlého O - na to] nad tím O — pláče R — toho litují] líto jim toho KPCNTSO lituje R - 120 ba, ti KC — hříchy] vyn. S — nic, než vyn. B, nepláčí, než S0 - rovno] zároveň O — 120—122 uzří... nestarají ještě t se tomu zasmějí B — 120 uzří-li t] a když co uzří O, uhlídají-li U — 121 ještě vyn. USO — an C - Bohu, ještě SO — a nic] aniž O — oni] vyn. SO — o to nestarají US, o to starají, aby to napravili O — 122 zde] vyn. PO — pro- tivného] odporného S0 — «nepotkalo» nedotklo B — 123—127 pakli... nebe] vyn. K — 123 je] vyn. PRNUTS — co] vyn. U — ale hledí PNT, tedy (+ to O) hledí USO — rauče] hbitě RC, rychle N, to S, ihned to U, od sebe všeliak(!) O — A] Ale O — vězte SO — 124 nesnází (+ pokušení C) PRNTUSOC — zámutkuov] zármutkův (+ protivenství C) NTC, vyn. SO — že ť se mu] tomu ť se U — mu] jim O — do] vyn. PRCNTU — 125 to] to ta C, tam SO, tudy U — 125—127 do nebe... A] auzká a těžká, nebo (takže O) tam musí každý jíti skrze mnohé zármutky a nesnáze. Ano i SO 125 126 jakož... Pavel] Prý PNT — 125 jakož neb U 126 nesnázi(!) 126 Skuth. 14, 22 —
767 zase jste se v svět vylili, již kumštíky), žertíky, klasky , smíchy, Krozpustilosti, hříchy rozličné, o nichž dí Ksám Pán 115 v dnešním čtení: »Svět se bude radovati, ale vy se budete mútiti«. To ť jest veď rozdíl mezi volenými božími a mezi pekelníky, že ť volení boží vždy jsú v zámutcích. Nečijí-li ť co takového do sebe, hříchuov, aby se na ně rmútili, ale, kdež co uzří aneb uslyší, ano se děje proti Bohu, na to pláčí, kvílí, toho litují. Ale pekelníci, 120 ti ani na své hříchy ani na cizé Knic, než vše jim rovno. Uzří-li ť ještě co, ano se děje proti Bohu, zasmějí se tomu a nic oni se ne- starají, a rádi by, aby jich zde nic protivného nepotkalo) pakli je co potká, hledí rauče odraziti. A to věz, že, komuž se zde nechce trpěti puotek, nesnázek, zámutkuov, že ť se mu nechce do 125 nebeského království, neb ť jest to cesta do nebe, jakož dí svatý Pavel: »Skrze mnohé zámutky a protivenství musíme přijíti do —— B — 113 zase] vyn. U — jste se] se dali a KR — svět a marnosti jeho C — a vylili se R — vylili, již v U — kumšty BU, vyn. O — žertíky, klasky) žerty, rozpustilosti B, v žerty KU, v žertíky NSO — 114 smíchy] vyn. SO — rozpustilosti ... rozličné) vyn. B — hříchy rozličné) všeliké S0 — rozličné svobodně pášete N — dí] dobře dí S, dobře praví O — 114—115 «sám ... v dnešním) Spasitel dnes ve B — 114 sám] vyn. SO — 115 sva- tém čtení CRUN — se budete] vyn. SO — 116 To] V tomto N, A ten ť S, A tento O — veď] vyn. KSO, veliký N, viď U — božími] vyn. S — že ť] vyn. N - 117 vždy] ustavičně N — jsú v zámutcích] se radují v dobrých skutcích O Nečijí ... takového] Ač nečijí tak K — Nečijí-li ť] a když nečijí O co takového] takoví P, takové R, takově CNTU, vyn. SO do sebe] na sobě C — 118 žádných hříchův O — aby se na ně rmútili] pro něž by se měli rmautiti O — na ně] pro ně CS — ale] a US — když US — uzdří TU — uzří aneb] vyn. O — uslyší] vyn. (!) U — an U — 119 co děje zlého O - na to] nad tím O — pláče R — toho litují] líto jim toho KPCNTSO lituje R - 120 ba, ti KC — hříchy] vyn. S — nic, než vyn. B, nepláčí, než S0 - rovno] zároveň O — 120—122 uzří... nestarají ještě t se tomu zasmějí B — 120 uzří-li t] a když co uzří O, uhlídají-li U — 121 ještě vyn. USO — an C - Bohu, ještě SO — a nic] aniž O — oni] vyn. SO — o to nestarají US, o to starají, aby to napravili O — 122 zde] vyn. PO — pro- tivného] odporného S0 — «nepotkalo» nedotklo B — 123—127 pakli... nebe] vyn. K — 123 je] vyn. PRNUTS — co] vyn. U — ale hledí PNT, tedy (+ to O) hledí USO — rauče] hbitě RC, rychle N, to S, ihned to U, od sebe všeliak(!) O — A] Ale O — vězte SO — 124 nesnází (+ pokušení C) PRNTUSOC — zámutkuov] zármutkův (+ protivenství C) NTC, vyn. SO — že ť se mu] tomu ť se U — mu] jim O — do] vyn. PRCNTU — 125 to] to ta C, tam SO, tudy U — 125—127 do nebe... A] auzká a těžká, nebo (takže O) tam musí každý jíti skrze mnohé zármutky a nesnáze. Ano i SO 125 126 jakož... Pavel] Prý PNT — 125 jakož neb U 126 nesnázi(!) 126 Skuth. 14, 22 —
Strana 768
768 nebe.« A tento lid jediné teď, u Veliký pátek, se pošmúří, ba i po- pláčí ť, «posmrkají, pomlaští a poslintají. A to dlúho bude: jedno ť bude v pondělí po velice noci, nuž zase v též obyčeje 130 jako prvé, v svět se dadí), ješto Pán, modle se a potě krvavým potem v u zahradě, vyrazil je z své modlitby řka: »Neprosím ť B 26: já za svět, Otče, neprosím)«. A, běda bude [tuto] kakés po- směchy činiti! Tuto se dí: »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, «milý Bože)!« A, milý člověče, ulekneš-li se toho, že po všem křesťanství, 135 po [všech] klášteřích, kosteléch všudy v církvi svaté budau dnes volati) na pomstu k [milému] Bohu žádajíce), aby nad tebú pomstil «milý Buoh, ješto si se zpovídav, počav se káti, i zase si se v též hříchy navrátil. Počti, koliko bylo těch veliko- nocí, těch vánoc, ješto si se zpovídal, a zase si se potom v též a zámutky PT — a protivenství] vyn. PRNTU, a půtky C — 127 nebe nebeského království CU — A] Ale U — tento lid] vyn. K — jediné teď vyn. SO — teď] vyn. RU — pošmuřují O — pláčí ť U — 128 «posmrkají, pomlaští a vyn. BU — pomlaští a vyn. R — poslintají] vyn. NUSO — to dlúho bude] vyn. SO — to dlúho] teď dlauho-li ť toho C — dlúho] ne- dlauho P, nakrátce U, tak dlauho trvati N — bude] vyn. PSO — 129—130 jedno ... dadí) v pondělí ihned zase vstúpí v první obyčeje a v svět — B — 129 jedno ť jak SO — jedno ... pondělí] dokud nepřijde pondělí N v pondělí] v pondělí, v auterej C, vyn. O — po] s S0 — veliké RUNTS — velkonoci O — v též nebo horší mnohem N — obyčeje v (vyn. C) světské (vyn. C), v též hříchy CU — 130 jako prvé, v svět] vyn. N — v svět] vyn. PNTUSO, a v svět C — dadí] dají R, vydají N, vydadí TU, vyn. SO — 130— 131 modle ... potem] když se ráčil modliti O — 131 vyrazil] vyhradil N. vyrazivše O — je] se SO — řekl O — 132 já] vyn. PO — «neprosím) vyn. BU, ale za ty, kteréž si mi dal SO — Ó N, Ach U — 132—134 A, běda . . . Bože) vyn. SO — 132 [tuto] vyn. KPRCNTU — jakés KPRCNT, jediné U — 133 činiti] strojiti KPONT, strojí U — Tuto se dí] Prý PCNT, vyn. K — tobě] sobě R — «milý Bože vyn. B, Bože RU — 134 A] Ó NU, Inu (4 6 0) S0 — po všem v N — křesťanstvu PRCUNSO — 135 po ve O — [všech] vyn. KPRCTUS — v církvi svaté] vyn. SO — 135—136 budau ... volati zpívá se toto a volají B, volají dnes RU — 136 dneš- ního dne N — na pomstu... Bohu] pomsty z nebe N — [milému] vyn. KPRCTUSO — «žádajíce) vyn. BR, žádajíce Boha N — 137 ráčil pomstiti O — «milý .. . si , že s' B, nebo ste O — ješto] an U, ješto ty S — zpovídal CRUTS, spovídali O — 137—143 «počav... Bože! v hříchy zase na- vrátil, a pro to samo navracování zvláštní múku v pekle trpěti budeš, nepokaješ-li se B — 137 počal TUS, počali O — 138 i] a že N, a již O — si ste O — navrátili jako umytá svině do kaliště O. — Mnedle, počti KO — 138—140 Počti ... navrátil!] vyn. RU — 138 počti sobě každý O — bylo] by 131 Jan 17, 9 — 133 Podle Ž. 66, 3 —
768 nebe.« A tento lid jediné teď, u Veliký pátek, se pošmúří, ba i po- pláčí ť, «posmrkají, pomlaští a poslintají. A to dlúho bude: jedno ť bude v pondělí po velice noci, nuž zase v též obyčeje 130 jako prvé, v svět se dadí), ješto Pán, modle se a potě krvavým potem v u zahradě, vyrazil je z své modlitby řka: »Neprosím ť B 26: já za svět, Otče, neprosím)«. A, běda bude [tuto] kakés po- směchy činiti! Tuto se dí: »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, «milý Bože)!« A, milý člověče, ulekneš-li se toho, že po všem křesťanství, 135 po [všech] klášteřích, kosteléch všudy v církvi svaté budau dnes volati) na pomstu k [milému] Bohu žádajíce), aby nad tebú pomstil «milý Buoh, ješto si se zpovídav, počav se káti, i zase si se v též hříchy navrátil. Počti, koliko bylo těch veliko- nocí, těch vánoc, ješto si se zpovídal, a zase si se potom v též a zámutky PT — a protivenství] vyn. PRNTU, a půtky C — 127 nebe nebeského království CU — A] Ale U — tento lid] vyn. K — jediné teď vyn. SO — teď] vyn. RU — pošmuřují O — pláčí ť U — 128 «posmrkají, pomlaští a vyn. BU — pomlaští a vyn. R — poslintají] vyn. NUSO — to dlúho bude] vyn. SO — to dlúho] teď dlauho-li ť toho C — dlúho] ne- dlauho P, nakrátce U, tak dlauho trvati N — bude] vyn. PSO — 129—130 jedno ... dadí) v pondělí ihned zase vstúpí v první obyčeje a v svět — B — 129 jedno ť jak SO — jedno ... pondělí] dokud nepřijde pondělí N v pondělí] v pondělí, v auterej C, vyn. O — po] s S0 — veliké RUNTS — velkonoci O — v též nebo horší mnohem N — obyčeje v (vyn. C) světské (vyn. C), v též hříchy CU — 130 jako prvé, v svět] vyn. N — v svět] vyn. PNTUSO, a v svět C — dadí] dají R, vydají N, vydadí TU, vyn. SO — 130— 131 modle ... potem] když se ráčil modliti O — 131 vyrazil] vyhradil N. vyrazivše O — je] se SO — řekl O — 132 já] vyn. PO — «neprosím) vyn. BU, ale za ty, kteréž si mi dal SO — Ó N, Ach U — 132—134 A, běda . . . Bože) vyn. SO — 132 [tuto] vyn. KPRCNTU — jakés KPRCNT, jediné U — 133 činiti] strojiti KPONT, strojí U — Tuto se dí] Prý PCNT, vyn. K — tobě] sobě R — «milý Bože vyn. B, Bože RU — 134 A] Ó NU, Inu (4 6 0) S0 — po všem v N — křesťanstvu PRCUNSO — 135 po ve O — [všech] vyn. KPRCTUS — v církvi svaté] vyn. SO — 135—136 budau ... volati zpívá se toto a volají B, volají dnes RU — 136 dneš- ního dne N — na pomstu... Bohu] pomsty z nebe N — [milému] vyn. KPRCTUSO — «žádajíce) vyn. BR, žádajíce Boha N — 137 ráčil pomstiti O — «milý .. . si , že s' B, nebo ste O — ješto] an U, ješto ty S — zpovídal CRUTS, spovídali O — 137—143 «počav... Bože! v hříchy zase na- vrátil, a pro to samo navracování zvláštní múku v pekle trpěti budeš, nepokaješ-li se B — 137 počal TUS, počali O — 138 i] a že N, a již O — si ste O — navrátili jako umytá svině do kaliště O. — Mnedle, počti KO — 138—140 Počti ... navrátil!] vyn. RU — 138 počti sobě každý O — bylo] by 131 Jan 17, 9 — 133 Podle Ž. 66, 3 —
Strana 769
769 140 hříchy navrátil! Věziž zajisté, že za to každé zase v hříchy navrácení budeš míti těžkau, hroznau, jinau a jinau múku v horaucím pekle na věky, nebudeš-li se toho těžce káti. »Lhali ť sau tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!« Ach, jak ty hody velikonoční budau mnohým příčina věčného 145 zatracení veliká)! A jakož jest drahý Ježíš mnohým položen na pád, tak tyto hody budú mnohým ku pádu, a zvláště těm kli- dem), ješto sebe nedbají ostřiehati Ks velikau pilností, aby zase neupadli v hříchy. Neb není nebezpečnějšího času z rok do roka jako tento čas, a to jedno proto, že již nyní všecky 150 věci pučí se a rostú, ktvú, zelenají se a člověku to mílo, líbo, srdce se v tom kochá; druhé, že krmě Konačejší než prvé, spíše se s Ktěchto krmí) tělo hne a zbúří k lečemus zlému než z kysela) třetí, že se nyní krev obnovuje v lidech a búří, a z toho se prýští Knáramně ty žádosti zlé, hanebné, a protož musí sebe člověk 155 velmi pilně ostřéhati, aby jim nepovolil; a čtvrté, dábel jest náramně pilen, po přijímaní těla božího aby lidi zklamal a všel — bylo C, jest minulo N — těch] vyn. O — velikých nocí SO — 139 těch] nebo SO — zase že O — si] vyn. PT — potom] vyn. S — 140 hříchy] vyn. PTSO — zajisto T — každičké N — zase] vyn. PNTUSO - v hříchy) vyn. SO — 141 těžkau] vyn. P — hroznau jinau a jinau] vyn. SO — v ho- raucím pekle] vyn. SO — 142 toho] z toho S, vyn. O — těžce] vyn. OS — 142 143 Lhali... Bože! vyn. S0 — 144 Ah R, Achy U, A SO— jak] vyn. O — velikonoční] velikonoční boží U, a veliké noci O — budau míti O — příčinu O — věčného] k O, k věč- nému U 145 «veliká vyn. BUSO — drahý] Pán KCNUSO, vyn. PT — mnohým] vyn. PNT — 146 na pád] ku pádu CSO — tak tyto ... pádu] vyn. O — mnohým] mnohých PT, jim U — ku pádu] k jich (vyn. U) veli- kému pádu KCRNTU — klidem) vyn. BO — 147 nedbají] nehledí SO — ostřiehati] šetřiti N, ostříhati od hříchu U — Ks velikau pilností vyn. B — 147—148 ahy zase . . . v hříchy] vyn. SO — 148 nepadali K — 149 jako nyní C — «čas vyn. B, nynější N — a to jedno] vyn. S, a to O — již nyní] vyn. SO — 150 věci zemské SO — tkvau PRN, kvetau T, květnau SO, stkvějí se U — a] až O — to mílo, líbo] na to mílo pohleděti, takže jeho O — mílo] vyn. U — srdce] vyn. K, až jeho srdce S — 151 a kochá se v tom K — druhé opět O — každé krmě O — Konačejší ušlechtilejší B, rozkoš- nější a vonačejší C, nákladnější N, onačejí SO — 151—153 spíše ... v lidech a] krmí tělo SO — 151 spíše mnohem N — 152 těchto krmí nich B, toho U — hne] strhne U — zbúří] zbudí C — k lečemus ... kysela než prvé B — ledačemus RU — kysela a z suchý řípy nebo hub N — 153 nyní vyn. C — lidech] člověku N — prýští] pauští SO — 154«náramně ty) vyn. B, ty SO — hanebné] vyn. SO — 155 nepovoloval CO — čtvrté] třetí SO i že dábel PNTSO — 156 náramně] velmi S0 — toho pilen N — bo- Rokycanova Postilla: 49
769 140 hříchy navrátil! Věziž zajisté, že za to každé zase v hříchy navrácení budeš míti těžkau, hroznau, jinau a jinau múku v horaucím pekle na věky, nebudeš-li se toho těžce káti. »Lhali ť sau tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!« Ach, jak ty hody velikonoční budau mnohým příčina věčného 145 zatracení veliká)! A jakož jest drahý Ježíš mnohým položen na pád, tak tyto hody budú mnohým ku pádu, a zvláště těm kli- dem), ješto sebe nedbají ostřiehati Ks velikau pilností, aby zase neupadli v hříchy. Neb není nebezpečnějšího času z rok do roka jako tento čas, a to jedno proto, že již nyní všecky 150 věci pučí se a rostú, ktvú, zelenají se a člověku to mílo, líbo, srdce se v tom kochá; druhé, že krmě Konačejší než prvé, spíše se s Ktěchto krmí) tělo hne a zbúří k lečemus zlému než z kysela) třetí, že se nyní krev obnovuje v lidech a búří, a z toho se prýští Knáramně ty žádosti zlé, hanebné, a protož musí sebe člověk 155 velmi pilně ostřéhati, aby jim nepovolil; a čtvrté, dábel jest náramně pilen, po přijímaní těla božího aby lidi zklamal a všel — bylo C, jest minulo N — těch] vyn. O — velikých nocí SO — 139 těch] nebo SO — zase že O — si] vyn. PT — potom] vyn. S — 140 hříchy] vyn. PTSO — zajisto T — každičké N — zase] vyn. PNTUSO - v hříchy) vyn. SO — 141 těžkau] vyn. P — hroznau jinau a jinau] vyn. SO — v ho- raucím pekle] vyn. SO — 142 toho] z toho S, vyn. O — těžce] vyn. OS — 142 143 Lhali... Bože! vyn. S0 — 144 Ah R, Achy U, A SO— jak] vyn. O — velikonoční] velikonoční boží U, a veliké noci O — budau míti O — příčinu O — věčného] k O, k věč- nému U 145 «veliká vyn. BUSO — drahý] Pán KCNUSO, vyn. PT — mnohým] vyn. PNT — 146 na pád] ku pádu CSO — tak tyto ... pádu] vyn. O — mnohým] mnohých PT, jim U — ku pádu] k jich (vyn. U) veli- kému pádu KCRNTU — klidem) vyn. BO — 147 nedbají] nehledí SO — ostřiehati] šetřiti N, ostříhati od hříchu U — Ks velikau pilností vyn. B — 147—148 ahy zase . . . v hříchy] vyn. SO — 148 nepadali K — 149 jako nyní C — «čas vyn. B, nynější N — a to jedno] vyn. S, a to O — již nyní] vyn. SO — 150 věci zemské SO — tkvau PRN, kvetau T, květnau SO, stkvějí se U — a] až O — to mílo, líbo] na to mílo pohleděti, takže jeho O — mílo] vyn. U — srdce] vyn. K, až jeho srdce S — 151 a kochá se v tom K — druhé opět O — každé krmě O — Konačejší ušlechtilejší B, rozkoš- nější a vonačejší C, nákladnější N, onačejí SO — 151—153 spíše ... v lidech a] krmí tělo SO — 151 spíše mnohem N — 152 těchto krmí nich B, toho U — hne] strhne U — zbúří] zbudí C — k lečemus ... kysela než prvé B — ledačemus RU — kysela a z suchý řípy nebo hub N — 153 nyní vyn. C — lidech] člověku N — prýští] pauští SO — 154«náramně ty) vyn. B, ty SO — hanebné] vyn. SO — 155 nepovoloval CO — čtvrté] třetí SO i že dábel PNTSO — 156 náramně] velmi S0 — toho pilen N — bo- Rokycanova Postilla: 49
Strana 770
770 [k nim] s Kduchy horšími sedmi. A protož lidé [nyní] velmi těžce padají «tento čas) zase v hříchy, ješto) sebe [tento čas] nedbají ostřéhati, že pak teď na ně z toho přijde, že všecka 160 církev svatá [na ně] volá, žádajíc od Boha pomsty na ty zlé, hanebné lidi, na nepřátely boží. »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!« Protož každý věrný kající má za to žádati, aby milý Buoh zde mstil nad nimi, aby tudy ušli věčné pomsty od milého, drahého Buoha). Matko, když ty uzříš dcerku, ana ť se pyšně 165 pobéře v perlov ém) Kvěnci aneb v zlatě) po velice noci, aneb muž tvuoj, an se ožírá aneb jiným frejuje, aneb synáček Stvój — požádáš-li srdečně na milém Bohu, aby nad nimi zde toho ráčil mstíti a věčně odpustiti? Ano, slibuj! Ba, ještě ť se «tomu baba zasměje! Zvíte, nemějte péče! Ah, bídné žího] božího (vyn. C) a krve boží NC — klamal BRS, sklamával N, okla- mal UO — potom aby tam vešel SO — 157 [k nim] vyn. KPRCTU, v takový příbytek vymetený a ozdobený N — duchy vyn. B, jinými duchy SO — horšími sebe O — [nyní] vyn. KPRCNTUSO — 158 «tento čas) vyn. B, v tento čas UO — zase] vyn. SO — v hříchy] v hříchy a v nepra- vosti mnohé N, hříchy svými O — «ješto) kteříž B — [tento čas] vyn. KPRCNUTSO — 159 ostřéhati] šetřiti N, vyn. S, s toho vyvésti O — že pak] a N, že S, než O — teď] vyn. SO — z toho] toto O — přijde toto zlé N — 160 svatá] svatá křesťanská N, vyn. O — [na něj vyn. KPRCNTUS — volati bude a žádati SO — od Boha] vyn. SO — ty a takové N — 161 lidi, na] vyn. SO — Prý, lhali PONT — 161—162 lhali... Bože!] vyn. S 162 Protož] vyn. KPNT, A CSO — věrný kající] věřící O — věrný] pův. asi i v K, ale později přepsáno v upřímně; věřící a S — za to] toho PNTSO — 163 zde na tomto světě N — ráčil mstíti O — mohli ujíti O — věčné] vyn. K, věčné a těžké N — 163—164 od... Buoha vyn. B — 164 drahého] vyn. SO — Mnedle, matko KSO — uzdříš U — ceru R — dcerku, ana ť se] ano se tvá dcerka SO — 165 pobéře jako modla N, pobere do hospody SO, pobéře a připraví C — perlovém) kvěnci) perlovci B, perlovém neb jiném věnci S0 — aneb] vyn. KPCNTUSO — zlatě jinéj pýše B, vyn. USO, zlatě, v stříbrném páse N — po velice noci] vyn. KP, s veliké noci O — veliké TU — 166 aneb] anebo když uzříš, ano O — muž tvuoj] tvůj milý muž U, svého muže uzříš-i S — an] vyn. O — ožíře K, vožírá (užírá S0 ) hanebně NSO, vožere, vopije C — aneb] an RU — aneb jiným frejuje] vyn. O — 167 «tvoj též B, tvůj, ano s jinými hejří S0 — medle, požádáš O — li mne, Boha R, li toho SO — 167—168 na milém ... Ano aby milý Buoh zde nad nimi pomstil? B, abych zde nad tebau mstil a věčně tobě to odpustil? Ano R — 167 na milém Bohu] Boha U — nimi] ním K — 168 toho] časně SO, vyn. U — ráčil] vyn. U — pomstiti, C, mstil U — potom věčně USO — odpustiti] nemstil U — Ano) Ba PNTS, Au O, vyn. C — slibuj] vyn. C, slibuji ť S0 — Ba] vyn. PNTU, že SO — 169 «tomu) vyn. B, nad tím S0 — baba] baba, drchta stará N,
770 [k nim] s Kduchy horšími sedmi. A protož lidé [nyní] velmi těžce padají «tento čas) zase v hříchy, ješto) sebe [tento čas] nedbají ostřéhati, že pak teď na ně z toho přijde, že všecka 160 církev svatá [na ně] volá, žádajíc od Boha pomsty na ty zlé, hanebné lidi, na nepřátely boží. »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!« Protož každý věrný kající má za to žádati, aby milý Buoh zde mstil nad nimi, aby tudy ušli věčné pomsty od milého, drahého Buoha). Matko, když ty uzříš dcerku, ana ť se pyšně 165 pobéře v perlov ém) Kvěnci aneb v zlatě) po velice noci, aneb muž tvuoj, an se ožírá aneb jiným frejuje, aneb synáček Stvój — požádáš-li srdečně na milém Bohu, aby nad nimi zde toho ráčil mstíti a věčně odpustiti? Ano, slibuj! Ba, ještě ť se «tomu baba zasměje! Zvíte, nemějte péče! Ah, bídné žího] božího (vyn. C) a krve boží NC — klamal BRS, sklamával N, okla- mal UO — potom aby tam vešel SO — 157 [k nim] vyn. KPRCTU, v takový příbytek vymetený a ozdobený N — duchy vyn. B, jinými duchy SO — horšími sebe O — [nyní] vyn. KPRCNTUSO — 158 «tento čas) vyn. B, v tento čas UO — zase] vyn. SO — v hříchy] v hříchy a v nepra- vosti mnohé N, hříchy svými O — «ješto) kteříž B — [tento čas] vyn. KPRCNUTSO — 159 ostřéhati] šetřiti N, vyn. S, s toho vyvésti O — že pak] a N, že S, než O — teď] vyn. SO — z toho] toto O — přijde toto zlé N — 160 svatá] svatá křesťanská N, vyn. O — [na něj vyn. KPRCNTUS — volati bude a žádati SO — od Boha] vyn. SO — ty a takové N — 161 lidi, na] vyn. SO — Prý, lhali PONT — 161—162 lhali... Bože!] vyn. S 162 Protož] vyn. KPNT, A CSO — věrný kající] věřící O — věrný] pův. asi i v K, ale později přepsáno v upřímně; věřící a S — za to] toho PNTSO — 163 zde na tomto světě N — ráčil mstíti O — mohli ujíti O — věčné] vyn. K, věčné a těžké N — 163—164 od... Buoha vyn. B — 164 drahého] vyn. SO — Mnedle, matko KSO — uzdříš U — ceru R — dcerku, ana ť se] ano se tvá dcerka SO — 165 pobéře jako modla N, pobere do hospody SO, pobéře a připraví C — perlovém) kvěnci) perlovci B, perlovém neb jiném věnci S0 — aneb] vyn. KPCNTUSO — zlatě jinéj pýše B, vyn. USO, zlatě, v stříbrném páse N — po velice noci] vyn. KP, s veliké noci O — veliké TU — 166 aneb] anebo když uzříš, ano O — muž tvuoj] tvůj milý muž U, svého muže uzříš-i S — an] vyn. O — ožíře K, vožírá (užírá S0 ) hanebně NSO, vožere, vopije C — aneb] an RU — aneb jiným frejuje] vyn. O — 167 «tvoj též B, tvůj, ano s jinými hejří S0 — medle, požádáš O — li mne, Boha R, li toho SO — 167—168 na milém ... Ano aby milý Buoh zde nad nimi pomstil? B, abych zde nad tebau mstil a věčně tobě to odpustil? Ano R — 167 na milém Bohu] Boha U — nimi] ním K — 168 toho] časně SO, vyn. U — ráčil] vyn. U — pomstiti, C, mstil U — potom věčně USO — odpustiti] nemstil U — Ano) Ba PNTS, Au O, vyn. C — slibuj] vyn. C, slibuji ť S0 — Ba] vyn. PNTU, že SO — 169 «tomu) vyn. B, nad tím S0 — baba] baba, drchta stará N,
Strana 771
771 170 matery, jak své děti vy vedete! Shledáte to, že nad nimi rukama zlomíte, nemějte péče! Slibuji ť vám za to, mluv jim «kto chce) co [co]chce[š], ne u)věří! «Právě tento lid, starý i mladý, B 264 tak se má jako oni v Nazaretě, ješto píše [o nich] svatý Lukáš, že Pán Ježíš Ktu nemohl žádného divu učiniti, než 175 nětco málo nemocných uzdravil [a divil se nevěře jich). Ne proto, aby on moci neměl, ale pro jich nezpuosobilost to bylo, že jsú Knebyli zpuosobni a toho hodni, nebo sobě lehce Pána Ježíše vážili [i nehodné se učinili jeho slova drahého]. Tak právě v tomto lidu žádná moc božská [v tomto lidu] nemuož nic prospievati) 180 pro jich nezpuosobilost k dobrému; žádný nechce nic přijíti ani místa dáti pravdě a přikázaním božím, než [tak], jakž se jim mnohá žena R, mnohá U — KZvíte ... péče! vyn. BSO — nemějte péče nebudete-li za to činiti pokání C, kde ť bude dýle býti U — A PRT, ÓCNUS, Och O — 169—171 Ah ... péče!] vyn. K — 169 bídné, hanebné N 170 matky PC, mateře RUNTSO - jak ... vedete] vyn. RU — kterak O - své ty PCT, ty své N Shledáte to] To ť vám slibuji S, Za to ť vám slibuji O — to] vyn. PT — rukami NU, svejma rukami C — 171 lomiti budete (musíte N) CNUSO — nemějte péče] nebudete-li za to svatého pokání činiti C, vyn. SO — 171—181 Slibuji ... přikázaním božím] Ano mluv vám jak mluv, nic není platno, ano mladý ani starý nic nedbá žádný aniž dadí pravdě místo S0 — 171 Slibuji ť vám za to A B — za to, však již tak jest přišlo, že C — mluv] prav N — «kto chce vyn. B, kto K 172 co] omylem opak. B — nevěří B, oni t (+ nic U) neuvěří RU — 172—173 Právě ... má) Má se již tento lid práv B — 172 ten U — lid nynější K — mladý] malý N — 173 tak se má mají se PNT — tak vyn. RO — «ješto jako BRU, ješto, jakž C, vyn. P — napsal CNU — [o nich] vyn. KPRONTU. 174 že] ješto P — «tu nemohl mezi nimi B, tu(!) C —- učiniti pro jejich nevěru N — než, prý N — 175 nětco] toliko KRC, prý PT, kolik s' N, vyn. U — malitko PRT, maličko CU — uzdraviti ráčil N — [a divil . .. jich] vyn. KPRCNTU — 176 aby on] jako on, drahý Pán N — on] vyn. C — nezpuosobnost KT, velikau nespůsobnost N, ne- spravedlnost a nespůsobnost U — bylo] se stalo N — 177 «nebyli... nebo vyn. B — ani spůsobni N, způsobeni PT — a] ani N — toho] vyn. RU — neb) vyn. PCRTU — sobě] vyn. PT — Ježíše] Krista U — 178 [i nehodné . .. drahého] vyn. KPRONTU — právě nyní N — 179 [v tomto lidu] omylem opak. B — nic vyn. PNTU — «prospievati puoso- biti B — 180 nezpuosobnost KRNU — žádný z nich K — nechce] nemuož PNT nic] vyn. K — 181 místa žádného N — pravdám KPR — pravdě a] vyn. C — a] ani NTU — přikázaní U — božským K, božímu U — než] neb PN — [tak] vyn. KPRCTUSO, oni chtí N — 181—183 se jim... Pán by jim líbo bylo, kněží jim kažte. Jakož dí Pán Buoh skrze Jere- miáše: »Proroci prorokovali jsú lež a lid muoj miloval jest takové věci«. 174 Spr. Marek 6, 5.— 49*)
771 170 matery, jak své děti vy vedete! Shledáte to, že nad nimi rukama zlomíte, nemějte péče! Slibuji ť vám za to, mluv jim «kto chce) co [co]chce[š], ne u)věří! «Právě tento lid, starý i mladý, B 264 tak se má jako oni v Nazaretě, ješto píše [o nich] svatý Lukáš, že Pán Ježíš Ktu nemohl žádného divu učiniti, než 175 nětco málo nemocných uzdravil [a divil se nevěře jich). Ne proto, aby on moci neměl, ale pro jich nezpuosobilost to bylo, že jsú Knebyli zpuosobni a toho hodni, nebo sobě lehce Pána Ježíše vážili [i nehodné se učinili jeho slova drahého]. Tak právě v tomto lidu žádná moc božská [v tomto lidu] nemuož nic prospievati) 180 pro jich nezpuosobilost k dobrému; žádný nechce nic přijíti ani místa dáti pravdě a přikázaním božím, než [tak], jakž se jim mnohá žena R, mnohá U — KZvíte ... péče! vyn. BSO — nemějte péče nebudete-li za to činiti pokání C, kde ť bude dýle býti U — A PRT, ÓCNUS, Och O — 169—171 Ah ... péče!] vyn. K — 169 bídné, hanebné N 170 matky PC, mateře RUNTSO - jak ... vedete] vyn. RU — kterak O - své ty PCT, ty své N Shledáte to] To ť vám slibuji S, Za to ť vám slibuji O — to] vyn. PT — rukami NU, svejma rukami C — 171 lomiti budete (musíte N) CNUSO — nemějte péče] nebudete-li za to svatého pokání činiti C, vyn. SO — 171—181 Slibuji ... přikázaním božím] Ano mluv vám jak mluv, nic není platno, ano mladý ani starý nic nedbá žádný aniž dadí pravdě místo S0 — 171 Slibuji ť vám za to A B — za to, však již tak jest přišlo, že C — mluv] prav N — «kto chce vyn. B, kto K 172 co] omylem opak. B — nevěří B, oni t (+ nic U) neuvěří RU — 172—173 Právě ... má) Má se již tento lid práv B — 172 ten U — lid nynější K — mladý] malý N — 173 tak se má mají se PNT — tak vyn. RO — «ješto jako BRU, ješto, jakž C, vyn. P — napsal CNU — [o nich] vyn. KPRONTU. 174 že] ješto P — «tu nemohl mezi nimi B, tu(!) C —- učiniti pro jejich nevěru N — než, prý N — 175 nětco] toliko KRC, prý PT, kolik s' N, vyn. U — malitko PRT, maličko CU — uzdraviti ráčil N — [a divil . .. jich] vyn. KPRCNTU — 176 aby on] jako on, drahý Pán N — on] vyn. C — nezpuosobnost KT, velikau nespůsobnost N, ne- spravedlnost a nespůsobnost U — bylo] se stalo N — 177 «nebyli... nebo vyn. B — ani spůsobni N, způsobeni PT — a] ani N — toho] vyn. RU — neb) vyn. PCRTU — sobě] vyn. PT — Ježíše] Krista U — 178 [i nehodné . .. drahého] vyn. KPRONTU — právě nyní N — 179 [v tomto lidu] omylem opak. B — nic vyn. PNTU — «prospievati puoso- biti B — 180 nezpuosobnost KRNU — žádný z nich K — nechce] nemuož PNT nic] vyn. K — 181 místa žádného N — pravdám KPR — pravdě a] vyn. C — a] ani NTU — přikázaní U — božským K, božímu U — než] neb PN — [tak] vyn. KPRCTUSO, oni chtí N — 181—183 se jim... Pán by jim líbo bylo, kněží jim kažte. Jakož dí Pán Buoh skrze Jere- miáše: »Proroci prorokovali jsú lež a lid muoj miloval jest takové věci«. 174 Spr. Marek 6, 5.— 49*)
Strana 772
772 líbí, tak aby bylo. Kněží kažte jim k vuoli, jakž ť jest jim líbo; pakli jich drbneš, zvíš hody! Již právě Pán. Ježíš stojí před tímto lidem jako někdy před Pilátem svázaný, nemaje žádné moci; 185 «již oni brž za to mají, že tak má býti, aby se teď k vánocém a k velice noci měli nábožně a vážně a k jiným hodóm, ale potom aby se zase v svobodu hříchuov vydali, ano jest to posměch pravý! »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!« A co jest těch lhářuov, nastojte! A «komu se toho sželí, kto jest popláče nad tím, 190«kto jest poželeje daremné práce [nad nimi] ukřižovaného Ježíše, že na nich bude zmařena? [Kterýž jest jich spasení těžce a robotně dobýval a ukrutně za ně umučen. Práv jako žena, Protož jim nyní B— 182 líbí] bude líbiti O — tak aby bylo] vyn. SO aby vždy to U — aby kázali U — k vuoli] tak USO — 182—188 jakž ť jest... Bože!] Pakli jim co řekneš o přikázaní božím nebo o jejich nepravostech (neřádech O), zvíš od nich hody (zvíš ... hody] tak zvíš, jak tě uhanějí O)! Ba, již ť právě tento lid stojí urputný, zarytý a svévolný; jako onino Židé, když sau Pána Ježíše v své moci měli, tak oni se domnívají, že již jest v jejich moci, aby (že jsau O) se teď k vánocům a k veliké noci měli nábožně a vážně, ale že (vyn. S) potom zase v svobodu hříchův se vydali, ano (hned O) jest (zase O) to (učiní O) posměch Pánu Kristu. Právě (Ba, právě O) ť se na nich plní ono písmo Davida (Davidovo O): »Klamali ť jsau proti tobě, Bože, mnozí (tvoji O) nepřátelé!« SO — 182 jakž ť] co N — jest] se N, by se U — líbo] líbí N, líbilo U — 183 jich ... hody] jim pravdu povíš, hněvají se U — jich čím KC, jich v čem N — drbneš] tkneš K, drneš P, drsneš C, dotkneš a slovo boží N — právě tento lid nehodnej tak se má, že drahej C — Pán drahý Pán PRNT — tak stojí U — tímto lidem] ním C — 184 lidem, kterýžto se v pohanské obyčeje oblekl N — oním Pilátem CN — sa svázaný U — nemaje ... moci] vyn. R — 184—187 nemaje ... pravý» aniž oni tomu věří, že tak má býti, aby se teď k vánocém a k veliké noci měli vážně a nábožně, a potom aby zase svobodně hřešili, an jest to Bohu se posmívati U — 185—187 «již oni ... pravý! než teď jediné k veliko- noci na oko podávají se jemu a jako posměch mají z něho; jakož teď dí B 185 brž] vyn. N — vánocům RC — 186 veliké Nvelkonoci C — vážně] po křesťansku vážně N, vážně míti C — a k jiným hodóm] vyn. R — 187 vydali a pohansky živi byli N — pravý veliký činiti milému Bohu N — 188 Prej, Ihali ť C — prý tobě PNT — Bože] Pane KU — AjÓK, Ah P Ach RUNTSCO — lhářuov] hříchův T, lhářův na tomto světě (+ velmi mnoho 0) S0 — 189 «komu... jest ktož jest polituje toho a B, ktož jest, aby toho litoval U — 189—190« komu ... nimi] je-li kdo, aby (je-li... aby] není žádného, ješto by 0) toho poželel, že jest daremně zmařena práce SO — 189 sželí jedinau N — 189—191 popláče ... Ježíše] plačíci daremného ukřižování Pána Ježíše Krista, to U — 190 «kto jest poželeje polituje B — toho poželeje C, aby poželel N — [svaté] (pův. asi: věrné) práce K, věrné práce PRT, věrně práce CN — [nad nimi] vyn. KPRONT ukřižo- 188 Podle Ž. 66, 3 —
772 líbí, tak aby bylo. Kněží kažte jim k vuoli, jakž ť jest jim líbo; pakli jich drbneš, zvíš hody! Již právě Pán. Ježíš stojí před tímto lidem jako někdy před Pilátem svázaný, nemaje žádné moci; 185 «již oni brž za to mají, že tak má býti, aby se teď k vánocém a k velice noci měli nábožně a vážně a k jiným hodóm, ale potom aby se zase v svobodu hříchuov vydali, ano jest to posměch pravý! »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!« A co jest těch lhářuov, nastojte! A «komu se toho sželí, kto jest popláče nad tím, 190«kto jest poželeje daremné práce [nad nimi] ukřižovaného Ježíše, že na nich bude zmařena? [Kterýž jest jich spasení těžce a robotně dobýval a ukrutně za ně umučen. Práv jako žena, Protož jim nyní B— 182 líbí] bude líbiti O — tak aby bylo] vyn. SO aby vždy to U — aby kázali U — k vuoli] tak USO — 182—188 jakž ť jest... Bože!] Pakli jim co řekneš o přikázaní božím nebo o jejich nepravostech (neřádech O), zvíš od nich hody (zvíš ... hody] tak zvíš, jak tě uhanějí O)! Ba, již ť právě tento lid stojí urputný, zarytý a svévolný; jako onino Židé, když sau Pána Ježíše v své moci měli, tak oni se domnívají, že již jest v jejich moci, aby (že jsau O) se teď k vánocům a k veliké noci měli nábožně a vážně, ale že (vyn. S) potom zase v svobodu hříchův se vydali, ano (hned O) jest (zase O) to (učiní O) posměch Pánu Kristu. Právě (Ba, právě O) ť se na nich plní ono písmo Davida (Davidovo O): »Klamali ť jsau proti tobě, Bože, mnozí (tvoji O) nepřátelé!« SO — 182 jakž ť] co N — jest] se N, by se U — líbo] líbí N, líbilo U — 183 jich ... hody] jim pravdu povíš, hněvají se U — jich čím KC, jich v čem N — drbneš] tkneš K, drneš P, drsneš C, dotkneš a slovo boží N — právě tento lid nehodnej tak se má, že drahej C — Pán drahý Pán PRNT — tak stojí U — tímto lidem] ním C — 184 lidem, kterýžto se v pohanské obyčeje oblekl N — oním Pilátem CN — sa svázaný U — nemaje ... moci] vyn. R — 184—187 nemaje ... pravý» aniž oni tomu věří, že tak má býti, aby se teď k vánocém a k veliké noci měli vážně a nábožně, a potom aby zase svobodně hřešili, an jest to Bohu se posmívati U — 185—187 «již oni ... pravý! než teď jediné k veliko- noci na oko podávají se jemu a jako posměch mají z něho; jakož teď dí B 185 brž] vyn. N — vánocům RC — 186 veliké Nvelkonoci C — vážně] po křesťansku vážně N, vážně míti C — a k jiným hodóm] vyn. R — 187 vydali a pohansky živi byli N — pravý veliký činiti milému Bohu N — 188 Prej, Ihali ť C — prý tobě PNT — Bože] Pane KU — AjÓK, Ah P Ach RUNTSCO — lhářuov] hříchův T, lhářův na tomto světě (+ velmi mnoho 0) S0 — 189 «komu... jest ktož jest polituje toho a B, ktož jest, aby toho litoval U — 189—190« komu ... nimi] je-li kdo, aby (je-li... aby] není žádného, ješto by 0) toho poželel, že jest daremně zmařena práce SO — 189 sželí jedinau N — 189—191 popláče ... Ježíše] plačíci daremného ukřižování Pána Ježíše Krista, to U — 190 «kto jest poželeje polituje B — toho poželeje C, aby poželel N — [svaté] (pův. asi: věrné) práce K, věrné práce PRT, věrně práce CN — [nad nimi] vyn. KPRONT ukřižo- 188 Podle Ž. 66, 3 —
Strana 773
773 210 rodieci syny z bolestí — jakož teď dí: »Žena, když rodí, bolest má, neb jest přišla hodina její« —, tak Pán Ježíš, když přišla 195 hodina jeho nevinné smrti, s těžkú bolestí a s úsilím zrodil jest syny své novým rodem duchovním. Jakož dí svatý Jakub: »Dob- rovolně zrodil nás slovem pravdy své«. A jakož žena mívá radost, když by porodila dítě živé a zdařilé, ale když umrlé aneb potvorné porodí, tehdy se z toho rmútí: tak i on, drahý Pán, jest radosten 200 z toho, když se kto znova narodí pravým pokáním a v tom trvá — jako sám dí ve čtení svatého Lukáše: »Radost jest anjelóm božím v nebi nad jedním hříšníkem pokání činícím« —, takže zapomene vší bolesti, kterúž jest trpěl při svém umučení pro hříšníka; a zase jaká jest jemu žalost i anjelóm jeho i všem kněžím neb jiným 205 křesťanóm věrným, když teď nyní vidí množství toho lidu B 265 zmrlého těžkými hříchy smrtedlnými a potvorného neřádným a vohyzdným obcováním, a to po zpovědi a po přijímaní těla božího a krve jeho svaté! I protož zamútíce se tauží svému Pánu řkúce: »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!«] Třetí, právě kající dnes a volení boží napomínají se, aby prosili za ty ruhače, lháře a posměvače nevěrné milého Boha, a to v modlitbě, kteráž jest na mši a bude tento) celý týden po všem křesťanství; kněží v církvi svaté) tau modlitbú budú se modliti takto: »Milý Bože, jenž bludným, aby se na cestu 215 spravedlnosti mohli [napraviti a] navrátiti, pravdy tvé světlo ukazuješ, račiž dáti, Kmilý Pane, všem, kteřížto jména křesťan- vaného] drahého S0 — 191 «že ... zmařena vyn. BSO — zmařeno U, zmařena a potracena N 191 209 [kterýž ... Bože!] vyn. KPRNTCUSO — 210 Třetí] Ale S0, vyn. U — právě, věrně SO — kající lidé N — dnešního dne N — a volení boží] vyn. SO — aby] aby milého Boha SO, vyn.(!) U — 211 prosili] vyn. U — lháře] vyn. O — nevěrné] nešetrnou pozdější korekturou změněno v nevěřící K — milému Bohu U — 212 toto U — v] na KC, v té O — jest na mši; a] vyn. SO — jest dnes C — mši svaté N — a] vyn. SO — «bude tento vyn. B, jest tento O — 213 «po všem křesťanství vyn. B — křesťanstvu N — kněží] vyn. SO — v církvi svaté) vyn. BO — 213—214 tau modlitbú ... modliti] vyn. SO — 214 takto] vyn. O — Pane Bože všemohaucí N — jenž dejž USO — na cestu spravedlnosti] vyn. S — 215 tvé spravedlnosti O — [na- praviti a] vyn. KPRCNTU - a navrátiti] vyn. O, a na cestu spravedlnosti tvé vjíti S — 215—216 pravdy ... ukazuješ] vyn. SO — 215 tvé] vyn. CU — tvého světla U — 216 ukazuješ] vyn. U — dáti] ukázati U — milý Pane vyn. BU — všem těm O — křesťanského] tvého svatého (vyn. O) 201 Podle Luk. 15, 10 —
773 210 rodieci syny z bolestí — jakož teď dí: »Žena, když rodí, bolest má, neb jest přišla hodina její« —, tak Pán Ježíš, když přišla 195 hodina jeho nevinné smrti, s těžkú bolestí a s úsilím zrodil jest syny své novým rodem duchovním. Jakož dí svatý Jakub: »Dob- rovolně zrodil nás slovem pravdy své«. A jakož žena mívá radost, když by porodila dítě živé a zdařilé, ale když umrlé aneb potvorné porodí, tehdy se z toho rmútí: tak i on, drahý Pán, jest radosten 200 z toho, když se kto znova narodí pravým pokáním a v tom trvá — jako sám dí ve čtení svatého Lukáše: »Radost jest anjelóm božím v nebi nad jedním hříšníkem pokání činícím« —, takže zapomene vší bolesti, kterúž jest trpěl při svém umučení pro hříšníka; a zase jaká jest jemu žalost i anjelóm jeho i všem kněžím neb jiným 205 křesťanóm věrným, když teď nyní vidí množství toho lidu B 265 zmrlého těžkými hříchy smrtedlnými a potvorného neřádným a vohyzdným obcováním, a to po zpovědi a po přijímaní těla božího a krve jeho svaté! I protož zamútíce se tauží svému Pánu řkúce: »Lhali ť jsú tobě nepřátelé tvoji, milý Bože!«] Třetí, právě kající dnes a volení boží napomínají se, aby prosili za ty ruhače, lháře a posměvače nevěrné milého Boha, a to v modlitbě, kteráž jest na mši a bude tento) celý týden po všem křesťanství; kněží v církvi svaté) tau modlitbú budú se modliti takto: »Milý Bože, jenž bludným, aby se na cestu 215 spravedlnosti mohli [napraviti a] navrátiti, pravdy tvé světlo ukazuješ, račiž dáti, Kmilý Pane, všem, kteřížto jména křesťan- vaného] drahého S0 — 191 «že ... zmařena vyn. BSO — zmařeno U, zmařena a potracena N 191 209 [kterýž ... Bože!] vyn. KPRNTCUSO — 210 Třetí] Ale S0, vyn. U — právě, věrně SO — kající lidé N — dnešního dne N — a volení boží] vyn. SO — aby] aby milého Boha SO, vyn.(!) U — 211 prosili] vyn. U — lháře] vyn. O — nevěrné] nešetrnou pozdější korekturou změněno v nevěřící K — milému Bohu U — 212 toto U — v] na KC, v té O — jest na mši; a] vyn. SO — jest dnes C — mši svaté N — a] vyn. SO — «bude tento vyn. B, jest tento O — 213 «po všem křesťanství vyn. B — křesťanstvu N — kněží] vyn. SO — v církvi svaté) vyn. BO — 213—214 tau modlitbú ... modliti] vyn. SO — 214 takto] vyn. O — Pane Bože všemohaucí N — jenž dejž USO — na cestu spravedlnosti] vyn. S — 215 tvé spravedlnosti O — [na- praviti a] vyn. KPRCNTU - a navrátiti] vyn. O, a na cestu spravedlnosti tvé vjíti S — 215—216 pravdy ... ukazuješ] vyn. SO — 215 tvé] vyn. CU — tvého světla U — 216 ukazuješ] vyn. U — dáti] ukázati U — milý Pane vyn. BU — všem těm O — křesťanského] tvého svatého (vyn. O) 201 Podle Luk. 15, 10 —
Strana 774
774 ského účastni jsú.« A žádný není účasten křesťanského jména, ktož Krista v mravích nenásleduje. Tak doktorové mluví. Pak, následujeme-li ho, jakož jest on řekl: »Učte se ode mne, že já 220 tichý jsem a pokorného srdce«? To každý Rviz nahlédn a) k sobě. A opět, jestliže ho následujeme v tom, jakož jest řekl: »Jakož mi dal přikázaní Otec, tak činím«, plníme-li my jeho přikázaní, tehdy ho následujem, a následujem-li ho, tehdy jsme křesťané; pakli toho není, že jeho přikázaní neplníme, 225 tehdy ho) nenásledujeme, a nenásledujem-li jeho, tehdy nejsme [ani] křesťané. Což tehda budeme? Jiného nic, než Antikristové a služebníci ďáblovi! Dí dále v té modlitbě: »Račiž dáti těm všem, milý Pane, kteříž jména křesťanského jsú účastni, aby pohrdali těmi věcmi, kteréž jsú odporny [kl tomu jménu, 230 «totižto křesťan, a rač se dáti přídržeti těch věcí a násle- dovati, kteréžto příslušejí k tomu jménu!« Pomáhajž nám toho SO — 217—219 A žádný ... řekl] aby také následovali v dobrých skutcích. Nebo sám Pán praví SO — 217 žádný ten U — křesťanského] božího aneb křesťanského R, božího U — 218 jediné ktož KC — mravích] skutcích KPNT — následuje K, následují C — 218—219 « Tak... ho vyn. BSO — 218 doktorové světí (svatí CN) KON — Pak] I U — li my N — 219 řekl] mluvil řka U — že] nebo RUS — 220 tichý] pokorný U — pokorného srdce] pokorný srdcem (+ a naleznete odpočinutí dušém vašim SO) PRNTSO, tichý srdcem U — To vyn. B, A to O — «viz) vyn. B, věz UO - na- hlédni B, nahlédna sám PNTSO — 221 a opět... následujeme ná- sleduješ-li jeho opět B — a opět] vyn. SO — následuješ K — jakož jest ano opět SO — 222 řekl] Pán praví O, on řekl KTU — Jakož on U — Plníte-li RU, Nu (Inu O), také-li plníme (naplníme 0) SO — my] vyn. PRCNTU 223 jeho] ta boží O — svatá přikázaní CN — tehdy ho následujem, a] aneb SO, následujete U — následujem-li ho] zdali jej v tom následujeme O — ho] vyn. PCT — 224 praví křestané UO, křesťané a tak praví bratří N — « toho není, že vyn. BU — 224—226 «toho ... než] nic, tedy sme SO - 225 ho) Krista B —nenásledujem-li jeho, tehdy tak BU — jeho] vyn. R — 226 [ani] vyn. KPRONTU — jiného budeme N — Jiného nic vyn. BN — 227 Praví S, A praví se O — 228 těm] vyn. SO -- jenž PRONTUSO — 228—229 jména . . . věcmi, kteréž] vyn. S — 229 těmi všemi O — jenž O — odporné RCNTSO, odporně U — [k] vyn. KPRONTUSO — tomu] tvému S0 — 230 «totižto ... přídržeti) a ať by B, a dejž (+ nám O), abychom se přídrželi (+ všech 6) 80 — křesťanskému C — 230—231 «a následovati .. . jménu kteréž pravé jsú, následovali B — 230 a] totiž U — a následovati] vyn. SO — 231 přísluší S — k] vyn. RUSO — tomu] tvému S0 — 231—232 Pomáhajž ... Buoh] vyn. O — 231 toho] k tomu 219 Mat. 11, 29 — 222 Podle Jana 12, 50 —
774 ského účastni jsú.« A žádný není účasten křesťanského jména, ktož Krista v mravích nenásleduje. Tak doktorové mluví. Pak, následujeme-li ho, jakož jest on řekl: »Učte se ode mne, že já 220 tichý jsem a pokorného srdce«? To každý Rviz nahlédn a) k sobě. A opět, jestliže ho následujeme v tom, jakož jest řekl: »Jakož mi dal přikázaní Otec, tak činím«, plníme-li my jeho přikázaní, tehdy ho následujem, a následujem-li ho, tehdy jsme křesťané; pakli toho není, že jeho přikázaní neplníme, 225 tehdy ho) nenásledujeme, a nenásledujem-li jeho, tehdy nejsme [ani] křesťané. Což tehda budeme? Jiného nic, než Antikristové a služebníci ďáblovi! Dí dále v té modlitbě: »Račiž dáti těm všem, milý Pane, kteříž jména křesťanského jsú účastni, aby pohrdali těmi věcmi, kteréž jsú odporny [kl tomu jménu, 230 «totižto křesťan, a rač se dáti přídržeti těch věcí a násle- dovati, kteréžto příslušejí k tomu jménu!« Pomáhajž nám toho SO — 217—219 A žádný ... řekl] aby také následovali v dobrých skutcích. Nebo sám Pán praví SO — 217 žádný ten U — křesťanského] božího aneb křesťanského R, božího U — 218 jediné ktož KC — mravích] skutcích KPNT — následuje K, následují C — 218—219 « Tak... ho vyn. BSO — 218 doktorové světí (svatí CN) KON — Pak] I U — li my N — 219 řekl] mluvil řka U — že] nebo RUS — 220 tichý] pokorný U — pokorného srdce] pokorný srdcem (+ a naleznete odpočinutí dušém vašim SO) PRNTSO, tichý srdcem U — To vyn. B, A to O — «viz) vyn. B, věz UO - na- hlédni B, nahlédna sám PNTSO — 221 a opět... následujeme ná- sleduješ-li jeho opět B — a opět] vyn. SO — následuješ K — jakož jest ano opět SO — 222 řekl] Pán praví O, on řekl KTU — Jakož on U — Plníte-li RU, Nu (Inu O), také-li plníme (naplníme 0) SO — my] vyn. PRCNTU 223 jeho] ta boží O — svatá přikázaní CN — tehdy ho následujem, a] aneb SO, následujete U — následujem-li ho] zdali jej v tom následujeme O — ho] vyn. PCT — 224 praví křestané UO, křesťané a tak praví bratří N — « toho není, že vyn. BU — 224—226 «toho ... než] nic, tedy sme SO - 225 ho) Krista B —nenásledujem-li jeho, tehdy tak BU — jeho] vyn. R — 226 [ani] vyn. KPRONTU — jiného budeme N — Jiného nic vyn. BN — 227 Praví S, A praví se O — 228 těm] vyn. SO -- jenž PRONTUSO — 228—229 jména . . . věcmi, kteréž] vyn. S — 229 těmi všemi O — jenž O — odporné RCNTSO, odporně U — [k] vyn. KPRONTUSO — tomu] tvému S0 — 230 «totižto ... přídržeti) a ať by B, a dejž (+ nám O), abychom se přídrželi (+ všech 6) 80 — křesťanskému C — 230—231 «a následovati .. . jménu kteréž pravé jsú, následovali B — 230 a] totiž U — a následovati] vyn. SO — 231 přísluší S — k] vyn. RUSO — tomu] tvému S0 — 231—232 Pomáhajž ... Buoh] vyn. O — 231 toho] k tomu 219 Mat. 11, 29 — 222 Podle Jana 12, 50 —
Strana 775
775 milý Buoh a rač, milý Pane, zde mstíti nad těmi posměvači, lháři a ruhači otcovsky) a věčné pomsty) rač uchovati, drahý Pane, a rač navésti ty všecky , ktož jsú tak nevěrně 235 učinili, tvé drahé) tělo přijímavše a tvú předrahau) krev pivše i vylili se v svět, tělu povolili, dáblu a hříchóm místo dalipa, ať by mohli ku pokání pravému přijíti a jména křesťan- ského právě požívati, ty, jenž jsi za nás umřel a z mrtvých u B 266 vstal a kraluješ, Buoh požehnaný na věky věkuov! Amen, * N 232 Pane Bože NU, Bože drahej C — pomstiti SO — těmi] tvými SO — 233 ruhači, zde, milý Pane RU, ruhači jména tvého svatého C — otcovskgy] otcovskú pomstú B, otcovsky, laskavě, milosrdně C, vyn. SO — toliko věčné S0 — pomsty» vyn. B — zachovati U — (drahý Pane vyn. BUSO — drahý] milý PRCNT — 234 Pane Ježíši K — na- vésti] vyn. O — všecky vyn. B — «tak tobě B — věrně SO — 235 drahé) svaté BSO — 235—236 přijímavše ... pivše] tělo a krev svatau přijavše a tvau předrahau pravdu poznavše C — 235 přijímavše... předrahau přijavše a B — 235 přijavše O — tvů] vyn. SO — drahú P — 236—237 «pivše ... dali drahú, na pravú cestu B — 236 vylili] vydali SO, dali U — zase v svět CSO — povolivše S0 — dáblu] ďáblům U, vyn. SO — a] vyn. S — 237 davše O — mohli ještě K — k pokání N — 238 právě] vyn. SO — ráčil umříti SO — 239 vstáti 80 — a] jenž SO — požehnaný, vší cti a chvály hodný S — věkuov] chvály hodný O —
775 milý Buoh a rač, milý Pane, zde mstíti nad těmi posměvači, lháři a ruhači otcovsky) a věčné pomsty) rač uchovati, drahý Pane, a rač navésti ty všecky , ktož jsú tak nevěrně 235 učinili, tvé drahé) tělo přijímavše a tvú předrahau) krev pivše i vylili se v svět, tělu povolili, dáblu a hříchóm místo dalipa, ať by mohli ku pokání pravému přijíti a jména křesťan- ského právě požívati, ty, jenž jsi za nás umřel a z mrtvých u B 266 vstal a kraluješ, Buoh požehnaný na věky věkuov! Amen, * N 232 Pane Bože NU, Bože drahej C — pomstiti SO — těmi] tvými SO — 233 ruhači, zde, milý Pane RU, ruhači jména tvého svatého C — otcovskgy] otcovskú pomstú B, otcovsky, laskavě, milosrdně C, vyn. SO — toliko věčné S0 — pomsty» vyn. B — zachovati U — (drahý Pane vyn. BUSO — drahý] milý PRCNT — 234 Pane Ježíši K — na- vésti] vyn. O — všecky vyn. B — «tak tobě B — věrně SO — 235 drahé) svaté BSO — 235—236 přijímavše ... pivše] tělo a krev svatau přijavše a tvau předrahau pravdu poznavše C — 235 přijímavše... předrahau přijavše a B — 235 přijavše O — tvů] vyn. SO — drahú P — 236—237 «pivše ... dali drahú, na pravú cestu B — 236 vylili] vydali SO, dali U — zase v svět CSO — povolivše S0 — dáblu] ďáblům U, vyn. SO — a] vyn. S — 237 davše O — mohli ještě K — k pokání N — 238 právě] vyn. SO — ráčil umříti SO — 239 vstáti 80 — a] jenž SO — požehnaný, vší cti a chvály hodný S — věkuov] chvály hodný O —
Strana 776
Neděle čtvrtá po velce noci. Epištola svatého Jakuba, v první kapitole [stojí napsáno]. Najmilejší! Všeliké dání výborné a každý 5dar dokonalý shůry jest sstupující od Otce světlosti, u něhožto není proměnění ani chtění a nechtění. Nebo dobrovolně porodil nás slovem pravdy své, abychom byli ně- kteraký počátek stvoření jeho. Víte, bratři 1o moji najmilejší, aby byl každý člověk rychlý k slyšení a zpozdilý k mluvení a zpozdilý k hněvu. Nebo muže hněv spravedlivosti boží nečiní. Protož, odvrhúce všelikú nečistotu a hojnost zlosti, v tichosti přijměte vsáté 15slovo, kteréžto muož spasiti duše vaše. Čtení svatého Jana v XVI. kapitole. V ten čas řekl jest Ježíš učedlníkóm svým: »Jdu k tomu, kterýž mě jest poslal, a žádný — 1 štvrtá U — velice PC, veliké RNUSO — velikonoci T 2—15 Epištola... vaše] vyn. RSO — 2 Epištola v kanonice KC — prvním N — kapitole] rozdílu N — 3 [stojí napsáno] vyn. KPCNTU 4 Najmilejší] Bratří U — Všeliké] Každé PC — výborné] nejlepší NCT — 6—15 u něhožto . . . slovo] Konec U — 7 chtění a nechtění] časného zastínění KC, rozličných úmysluov zastínění PNT — Nebo] vyn. P, on C — dobrovolně] z uložené své vůle C — porodil] zajisté (vyn. KC) zplodil jest KCP — 8 slovem] řečí C — své] vyn. C — 8 9 některaký počátek prvotiny nějaké C — 9 Nebo víte K — Víte] Protož C — 10 aby byl] budiž KPCNT — 11 a] ale PC — 13 Protož] Pro kteraužto věc NT - odvrhúce složíce z(!) sebe C, zavrhauce P — všelikú] každú P — 14 hojnost rozhojnění C — v] a C — přijímajte PNTC — 15 slovo boží N — vaše. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 16 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — svatého Jana] svaté, napsal svatý Jan U — kapitole] vyn. T, kapitole. Sláva tobě, Hospodine! N — 17 V ten... svým] vyn. RSO — 18 Já jdu R, Nyní (+ pak 0) jdu 4 пu. Jakub I, 17-21. 17 nn. Jan 16, 5—14.
Neděle čtvrtá po velce noci. Epištola svatého Jakuba, v první kapitole [stojí napsáno]. Najmilejší! Všeliké dání výborné a každý 5dar dokonalý shůry jest sstupující od Otce světlosti, u něhožto není proměnění ani chtění a nechtění. Nebo dobrovolně porodil nás slovem pravdy své, abychom byli ně- kteraký počátek stvoření jeho. Víte, bratři 1o moji najmilejší, aby byl každý člověk rychlý k slyšení a zpozdilý k mluvení a zpozdilý k hněvu. Nebo muže hněv spravedlivosti boží nečiní. Protož, odvrhúce všelikú nečistotu a hojnost zlosti, v tichosti přijměte vsáté 15slovo, kteréžto muož spasiti duše vaše. Čtení svatého Jana v XVI. kapitole. V ten čas řekl jest Ježíš učedlníkóm svým: »Jdu k tomu, kterýž mě jest poslal, a žádný — 1 štvrtá U — velice PC, veliké RNUSO — velikonoci T 2—15 Epištola... vaše] vyn. RSO — 2 Epištola v kanonice KC — prvním N — kapitole] rozdílu N — 3 [stojí napsáno] vyn. KPCNTU 4 Najmilejší] Bratří U — Všeliké] Každé PC — výborné] nejlepší NCT — 6—15 u něhožto . . . slovo] Konec U — 7 chtění a nechtění] časného zastínění KC, rozličných úmysluov zastínění PNT — Nebo] vyn. P, on C — dobrovolně] z uložené své vůle C — porodil] zajisté (vyn. KC) zplodil jest KCP — 8 slovem] řečí C — své] vyn. C — 8 9 některaký počátek prvotiny nějaké C — 9 Nebo víte K — Víte] Protož C — 10 aby byl] budiž KPCNT — 11 a] ale PC — 13 Protož] Pro kteraužto věc NT - odvrhúce složíce z(!) sebe C, zavrhauce P — všelikú] každú P — 14 hojnost rozhojnění C — v] a C — přijímajte PNTC — 15 slovo boží N — vaše. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým! N — 16 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — svatého Jana] svaté, napsal svatý Jan U — kapitole] vyn. T, kapitole. Sláva tobě, Hospodine! N — 17 V ten... svým] vyn. RSO — 18 Já jdu R, Nyní (+ pak 0) jdu 4 пu. Jakub I, 17-21. 17 nn. Jan 16, 5—14.
Strana 777
777 z vás netíže se mne: »Kam jdeš?« Ale že sem 20toto mluvil [toto] vám, zámutek naplnil jest srdce vaše. Ale já ť pravdu pravím vám, že jest úžitečné vám, abych jáodšel; nebo, jestli- že já neotejdu, Utěšitel nepřijde k vám; a pakli ťotejdu, pošli hokvám. A když přijde 25on, bude trestati svět z hříchu, z spravedl- nosti a z súdu. Z hříchu zajisté, že jsú ne- věřili v mě; z spravedlivosti pak, že jdu k Otci; ale z saudu, že kníže tohoto světa již odsúzeno jest. Ještě mnoho měl bych mlu- soviti vám, ale nemuožte snýsti nyní; ale když přijde ten Duch pravdy, on ť vás naučí vše- liké pravdy. A nebude t mluviti sám od B 267 sebe, ale, což koli uslyší, mluviti bude; a které jsú věci budúcí, zvěstujeť vám. Tenť mě osla- 35ví, neb z něho vezme a zvěstuje vám«. Tuto již neděli dnešní, čtvrtú po velice noci, napomíná se lid křesťanský ke dvojímu: jedno k tomu, aby pamatovali ty NSO, Hle, nyní jdu U — 19—35 netíže ... vám] kam etc. Vajklad R — 19 neotíže P, neptá NO, netáže U — se] vyn. KT — mne] vyn. TS — Kam] Kde C 19 35 Ale že ... neb] Konec: že U — 19— 20 že sem ... naplnil jest] tyto věci mluvil sem vám, zámutek naplní ť K — 19—35 sem toto ... vám] vyn. S — 20 toto] to NT, vyn. C — [tote] omylem opak. B — naplnil jest] naplni C 21 pravdu] vyn. O — vám] vyn. C — 21—22 že jest úžitečné] potřebí jest KP, úžitečno jest NT, že jest potřebí O — 22 odšel šel NT, odešel O — neboj a C — jestliže já neotejdu] neodejdu-li ť 0 — 23 já] vyn. PC — Utěšitel, Duch svatý NO 24 ho] vyn. C 25 on] ten ť PNT — hříchův P — 26 jsú nevěřili] nevěří O — 27 mě z toho pozdní korekturou: něho K — ale z spravednosti(!) O — pakl vyn. CO — 28 k Otci, a již neuzříte mne (+ více O) KPONTO — ale] a K, vyn. PONTO — z saudu zajisté PNT, z saudu pak CO — že] nebo K — 29 mnohé věci PONT s měl bych] mám KPNTO — mluviti] praviti K — 31 on f] ten ť C, vyn. PNTO s naučí t vás PNTO — 31—32 všeliké pravdy] všem věcem C 32 pravdě KPNTO — Aj Neb KPNTO e mluviti nic C — 33 uslyší, to f KNT, uslyší od Otce O — které] což O — 34 jsú věci budúcí] věci přijíti mají KPC, budauciho jet O — zvěstovati bude NT — Ten On NTCO 35 vám. Kázaní K, vám. Výklad PNO, vám. Výklad XXX. na svaté čtení U — 36 Tuto] Dnes KPRCNT, Přátelé milí! V tuto O, Nejmilejší křesťané! Tuto S — již] svatau SO, vyn. U — [máme) neděli K, tuto (+ svatau N) neděli PRCNT — dnešní] vyn. KPRCNTU — čtvrtů... noci] vyn. O — veliké NTUS — velice noci] památce slavné a hodu velikonočním C —
777 z vás netíže se mne: »Kam jdeš?« Ale že sem 20toto mluvil [toto] vám, zámutek naplnil jest srdce vaše. Ale já ť pravdu pravím vám, že jest úžitečné vám, abych jáodšel; nebo, jestli- že já neotejdu, Utěšitel nepřijde k vám; a pakli ťotejdu, pošli hokvám. A když přijde 25on, bude trestati svět z hříchu, z spravedl- nosti a z súdu. Z hříchu zajisté, že jsú ne- věřili v mě; z spravedlivosti pak, že jdu k Otci; ale z saudu, že kníže tohoto světa již odsúzeno jest. Ještě mnoho měl bych mlu- soviti vám, ale nemuožte snýsti nyní; ale když přijde ten Duch pravdy, on ť vás naučí vše- liké pravdy. A nebude t mluviti sám od B 267 sebe, ale, což koli uslyší, mluviti bude; a které jsú věci budúcí, zvěstujeť vám. Tenť mě osla- 35ví, neb z něho vezme a zvěstuje vám«. Tuto již neděli dnešní, čtvrtú po velice noci, napomíná se lid křesťanský ke dvojímu: jedno k tomu, aby pamatovali ty NSO, Hle, nyní jdu U — 19—35 netíže ... vám] kam etc. Vajklad R — 19 neotíže P, neptá NO, netáže U — se] vyn. KT — mne] vyn. TS — Kam] Kde C 19 35 Ale že ... neb] Konec: že U — 19— 20 že sem ... naplnil jest] tyto věci mluvil sem vám, zámutek naplní ť K — 19—35 sem toto ... vám] vyn. S — 20 toto] to NT, vyn. C — [tote] omylem opak. B — naplnil jest] naplni C 21 pravdu] vyn. O — vám] vyn. C — 21—22 že jest úžitečné] potřebí jest KP, úžitečno jest NT, že jest potřebí O — 22 odšel šel NT, odešel O — neboj a C — jestliže já neotejdu] neodejdu-li ť 0 — 23 já] vyn. PC — Utěšitel, Duch svatý NO 24 ho] vyn. C 25 on] ten ť PNT — hříchův P — 26 jsú nevěřili] nevěří O — 27 mě z toho pozdní korekturou: něho K — ale z spravednosti(!) O — pakl vyn. CO — 28 k Otci, a již neuzříte mne (+ více O) KPONTO — ale] a K, vyn. PONTO — z saudu zajisté PNT, z saudu pak CO — že] nebo K — 29 mnohé věci PONT s měl bych] mám KPNTO — mluviti] praviti K — 31 on f] ten ť C, vyn. PNTO s naučí t vás PNTO — 31—32 všeliké pravdy] všem věcem C 32 pravdě KPNTO — Aj Neb KPNTO e mluviti nic C — 33 uslyší, to f KNT, uslyší od Otce O — které] což O — 34 jsú věci budúcí] věci přijíti mají KPC, budauciho jet O — zvěstovati bude NT — Ten On NTCO 35 vám. Kázaní K, vám. Výklad PNO, vám. Výklad XXX. na svaté čtení U — 36 Tuto] Dnes KPRCNT, Přátelé milí! V tuto O, Nejmilejší křesťané! Tuto S — již] svatau SO, vyn. U — [máme) neděli K, tuto (+ svatau N) neděli PRCNT — dnešní] vyn. KPRCNTU — čtvrtů... noci] vyn. O — veliké NTUS — velice noci] památce slavné a hodu velikonočním C —
Strana 778
778 divné věci, které jest učinil milý Buoh; druhé, aby, dívajíce se a rozjímajíce často ty věci divné, i chválili milého Boha a jemu 40 děkovali Kz toho)). Neb ť jest tak položen řád služby «boží) neděle této, jenž k tomu Kdvému napomíná; takto se dnešní mše začíná: »Ej, zpívajte Pánu písen novú!« A v té řeči na- pomíná se lid, aby chválili milého Boha a děkovali jemu z toho, co jest jim dobrého učinil. A dále dí, z čeho máme chváliti: 45 »Zpívajte jemu , neb ť jest divné věci učinil!« Tu napomíná, aby se dívali těm) jeho divným věcem a často je před oči Kberauce rozjímali)a. Dále dí: »Před obličejem pohanuov zjevil jest «Spa- sitele svého a spravedlnost svú«. Spasitele míní Pána Ježíše. A proč jej Spasitelem nazývá? Proto, že muož a umí spasiti hříšné 50 lidi. A proč jej nazývá spravedlivostí? Nebo z člověka hříš- ného)« muož učiniti spravedlivého. K tomu ť se teď napomíná lid «křesťanský), aby se dívali těm jeho dílóm divným a skutkuom [božským] a jemu z nich děkovali, drahému Pánu). A toho jest «převelmi mnoho, ješto nelze vymluviti těch jeho) 37 dvojí věci NU — jedno] první U — k tomu] vyn. SO -pamatoval O — na ty S — 38 milej, drahej Buoh N — dívajíce] divíce N 39 a rozjímajíce často] vyn. SO — a rozjímajíce] rozjímali U — na ty S0 — předivné N i chválili ... jemu] často je sobě rozjímali a milému Bohu z nich S0 — chválili z toho a velebili N — Boha z toho C — 40 z toho) vyn. BCTSO, z jeho dobrodíní K — «boží» vyn. BR — 41 této svaté a požehnané N — tomu] té U — kdvému divení B, dvojímu R, dvojí věci U — 41—42 dnešní ... začíná vše začíná na mši B — 41 dnešní] dnes SO — 42 svatá mše NSO — Ej]Aj R, vyn. PNTSO A] vyn. PRN — 42—45 A v té... jemu] vyn. SO — 44 učiniti ráčil N — z čehoj že ho U — «máme chváliti) se máme radovati a zpievati, řka B, vyn. K — 45 Zpívajte jemu vyn. B — Prý, zpívajte NC — jemu z toho RU — 45. 47 Tu ... dí] a 80 — 46 dívali těm divili BN — 46—47 «berauce rozjímali) brali B — 47 Dále] A U — 47—50 Spasitele... spravedlivostí? Spasitelem B — 48 svého] světa U, vyn. O — Spasitele míní... Ježíše] vyn. SO — Ježíše Krista U — 49 proč pak O — muož] mocen jest N — hříšné všeckny SO — 50 A proč... spravedlivostí? Spravedlností pak (vyn. 0) ho nazývá proto S0 — spravedlivostí) spravedlivého U — Nebo] Pro tu příčinu, že N, že SO — z člověka hříšného vyn. B — z] vyn. U — 51 svatého a spravedlivého C — Neb k tomu SO — teď] vyn. O — 52 křesťanský) vyn. B — dívali ... divným a divili B — 52—53 «dívali... Pánu divili těm (+ divným věcem, S) dílům a skutkům jeho S0 — 52 dívali divili C — těm věcem a U — 53 [božským] vyn. KPRNTU — drahému Pánu vyn. B — drahému a velebnému N — 54 A toho ... mnoho] vyn. 42 a 45 Ž. 98, 1 — 47 Podle Ž. 98, 2 —
778 divné věci, které jest učinil milý Buoh; druhé, aby, dívajíce se a rozjímajíce často ty věci divné, i chválili milého Boha a jemu 40 děkovali Kz toho)). Neb ť jest tak položen řád služby «boží) neděle této, jenž k tomu Kdvému napomíná; takto se dnešní mše začíná: »Ej, zpívajte Pánu písen novú!« A v té řeči na- pomíná se lid, aby chválili milého Boha a děkovali jemu z toho, co jest jim dobrého učinil. A dále dí, z čeho máme chváliti: 45 »Zpívajte jemu , neb ť jest divné věci učinil!« Tu napomíná, aby se dívali těm) jeho divným věcem a často je před oči Kberauce rozjímali)a. Dále dí: »Před obličejem pohanuov zjevil jest «Spa- sitele svého a spravedlnost svú«. Spasitele míní Pána Ježíše. A proč jej Spasitelem nazývá? Proto, že muož a umí spasiti hříšné 50 lidi. A proč jej nazývá spravedlivostí? Nebo z člověka hříš- ného)« muož učiniti spravedlivého. K tomu ť se teď napomíná lid «křesťanský), aby se dívali těm jeho dílóm divným a skutkuom [božským] a jemu z nich děkovali, drahému Pánu). A toho jest «převelmi mnoho, ješto nelze vymluviti těch jeho) 37 dvojí věci NU — jedno] první U — k tomu] vyn. SO -pamatoval O — na ty S — 38 milej, drahej Buoh N — dívajíce] divíce N 39 a rozjímajíce často] vyn. SO — a rozjímajíce] rozjímali U — na ty S0 — předivné N i chválili ... jemu] často je sobě rozjímali a milému Bohu z nich S0 — chválili z toho a velebili N — Boha z toho C — 40 z toho) vyn. BCTSO, z jeho dobrodíní K — «boží» vyn. BR — 41 této svaté a požehnané N — tomu] té U — kdvému divení B, dvojímu R, dvojí věci U — 41—42 dnešní ... začíná vše začíná na mši B — 41 dnešní] dnes SO — 42 svatá mše NSO — Ej]Aj R, vyn. PNTSO A] vyn. PRN — 42—45 A v té... jemu] vyn. SO — 44 učiniti ráčil N — z čehoj že ho U — «máme chváliti) se máme radovati a zpievati, řka B, vyn. K — 45 Zpívajte jemu vyn. B — Prý, zpívajte NC — jemu z toho RU — 45. 47 Tu ... dí] a 80 — 46 dívali těm divili BN — 46—47 «berauce rozjímali) brali B — 47 Dále] A U — 47—50 Spasitele... spravedlivostí? Spasitelem B — 48 svého] světa U, vyn. O — Spasitele míní... Ježíše] vyn. SO — Ježíše Krista U — 49 proč pak O — muož] mocen jest N — hříšné všeckny SO — 50 A proč... spravedlivostí? Spravedlností pak (vyn. 0) ho nazývá proto S0 — spravedlivostí) spravedlivého U — Nebo] Pro tu příčinu, že N, že SO — z člověka hříšného vyn. B — z] vyn. U — 51 svatého a spravedlivého C — Neb k tomu SO — teď] vyn. O — 52 křesťanský) vyn. B — dívali ... divným a divili B — 52—53 «dívali... Pánu divili těm (+ divným věcem, S) dílům a skutkům jeho S0 — 52 dívali divili C — těm věcem a U — 53 [božským] vyn. KPRNTU — drahému Pánu vyn. B — drahému a velebnému N — 54 A toho ... mnoho] vyn. 42 a 45 Ž. 98, 1 — 47 Podle Ž. 98, 2 —
Strana 779
779 55 divuov a dobrodíní, která jest nám učinil milý Pán; a za ta všecka dobrodíní jemu) děkovati zavázáni jsme pod věčným zatracením a jich nezapomínati)«. Jakož dí David: »Chvaliž duše má Pána Boha a nezapomínaj všech dobrodínství jeho!« Ale že jest v nás veliký nedostatek, že nemuožem pamatovati 60 «tak) uplně a docela) všech božských dobrodínství po- jednau. Ale aspoň znamenitější Kmají lidé bráti před očipš, a zvláště toto, o němž «jest prorokoval Jeremiáš prorok dávno řkap: »Novú věc učiní Pán Buoh na zemi: žena obklíčí muže«. Žena, to jest Panna Maria, obklíčila muže, měvši zavřena 65 v svém životě) našeho milého Pána Ježíše. A dí, že obklíčí »muže«; nedí, by »dítě« neb »pachole«, ale muže pro jeho dokonalost; neb jest on ihned byl pojednú dokonalý v jejím životě, pln jsa všeho umění, vší múdrosti, všecko znaje u a věda, B 268 jako dnes, sedě na pravici boží v nebesích. A toho jest USO — velmi B — ješto] A U, ješto (nebo O) jest toho SO — jest nelze N — všeho vymluviti O — 54—55 těch... dobrodíní] vyn. O — 54«jeho» vyn. B — 55 divuov a] vyn. S — 55—56 «která ... jemu z níchžto B — 55 která] jakých O — nám mnohých dobrodíní O — učiniti (činiti O) ráčil SO — milý] náš milý U, vyn. O — Pán Bůh O — 56 dobrodíní jeho U — jemu vyn. BSO — děkovati] vyn. (!) S — zavázáni] povinni O 57 «a jich nezapomínati vyn. B — a] ani S, a nikda O — jich] na ně NSO — Jakož] A U — Jakož] svatý David RUN — 57—58 Chvaliž... dobrodínství) Chval dobrodíním(!) B — 58 Boha] vyn. KSO — nezapo- mínej se SO - na všecka SO — dobrodíní NUSO — 59 v nás] náš KPSO, při nás N, na nás C — 60 «tak) vyn. BRU — zauplna N — a docela vyn. B — na všecka N — 60—61 božských ... ale dobrodíní a divuov božských B, však O — 60 božských] jeho C, božská N, božích U, vyn. S — dobrodíní N — 61 ale vyn. N — znamenitějších C — mají... oči pamatujme B — máme O — lidé] vyn. CRUSO — bráti často C — 62 toto) to O, vyn. S — čemž O — «jest prorokoval dí B — prorok] vyn. RUSO — dávno řkap vyn. B, řka O — 63 Novú] Divnau KPRNTUSO, Divnau a novau C — učiní] v K později připsáno na konci -l; učinil (+ nám 0) CRNTUSO — Buoh] vyn. PNTSO — že žena C — obklíčila USO 64 Žena, to jest totiž BU, a to jest S, a to se stalo tehdáž, když jest O — měvši] majíci ho CUS — zavřena] vyn. SO, zavřeného CNU — 65 životě břiše B — milého] vyn. SO — Ježíše Krista UO — dí znamenitě SO — že] vyn. PNTS — obklíčí žena S0 — 66 nepraví NSO — «by) vyn. BNSO — muže, to U — pro] vyn. PTS, totiž O — 67 ihned] vyn. S0 — 68 a plný U — všech U — všeho ... múdrosti] maudrosti a umění O — 69 jako] rovně (vyn. S) tak jako S0 — sedí RS — «boží Boha Otce B, Boha 57 Podle Ž. 103, 1 a 2 - 63 Podle Jer. 31, 22 —
779 55 divuov a dobrodíní, která jest nám učinil milý Pán; a za ta všecka dobrodíní jemu) děkovati zavázáni jsme pod věčným zatracením a jich nezapomínati)«. Jakož dí David: »Chvaliž duše má Pána Boha a nezapomínaj všech dobrodínství jeho!« Ale že jest v nás veliký nedostatek, že nemuožem pamatovati 60 «tak) uplně a docela) všech božských dobrodínství po- jednau. Ale aspoň znamenitější Kmají lidé bráti před očipš, a zvláště toto, o němž «jest prorokoval Jeremiáš prorok dávno řkap: »Novú věc učiní Pán Buoh na zemi: žena obklíčí muže«. Žena, to jest Panna Maria, obklíčila muže, měvši zavřena 65 v svém životě) našeho milého Pána Ježíše. A dí, že obklíčí »muže«; nedí, by »dítě« neb »pachole«, ale muže pro jeho dokonalost; neb jest on ihned byl pojednú dokonalý v jejím životě, pln jsa všeho umění, vší múdrosti, všecko znaje u a věda, B 268 jako dnes, sedě na pravici boží v nebesích. A toho jest USO — velmi B — ješto] A U, ješto (nebo O) jest toho SO — jest nelze N — všeho vymluviti O — 54—55 těch... dobrodíní] vyn. O — 54«jeho» vyn. B — 55 divuov a] vyn. S — 55—56 «která ... jemu z níchžto B — 55 která] jakých O — nám mnohých dobrodíní O — učiniti (činiti O) ráčil SO — milý] náš milý U, vyn. O — Pán Bůh O — 56 dobrodíní jeho U — jemu vyn. BSO — děkovati] vyn. (!) S — zavázáni] povinni O 57 «a jich nezapomínati vyn. B — a] ani S, a nikda O — jich] na ně NSO — Jakož] A U — Jakož] svatý David RUN — 57—58 Chvaliž... dobrodínství) Chval dobrodíním(!) B — 58 Boha] vyn. KSO — nezapo- mínej se SO - na všecka SO — dobrodíní NUSO — 59 v nás] náš KPSO, při nás N, na nás C — 60 «tak) vyn. BRU — zauplna N — a docela vyn. B — na všecka N — 60—61 božských ... ale dobrodíní a divuov božských B, však O — 60 božských] jeho C, božská N, božích U, vyn. S — dobrodíní N — 61 ale vyn. N — znamenitějších C — mají... oči pamatujme B — máme O — lidé] vyn. CRUSO — bráti často C — 62 toto) to O, vyn. S — čemž O — «jest prorokoval dí B — prorok] vyn. RUSO — dávno řkap vyn. B, řka O — 63 Novú] Divnau KPRNTUSO, Divnau a novau C — učiní] v K později připsáno na konci -l; učinil (+ nám 0) CRNTUSO — Buoh] vyn. PNTSO — že žena C — obklíčila USO 64 Žena, to jest totiž BU, a to jest S, a to se stalo tehdáž, když jest O — měvši] majíci ho CUS — zavřena] vyn. SO, zavřeného CNU — 65 životě břiše B — milého] vyn. SO — Ježíše Krista UO — dí znamenitě SO — že] vyn. PNTS — obklíčí žena S0 — 66 nepraví NSO — «by) vyn. BNSO — muže, to U — pro] vyn. PTS, totiž O — 67 ihned] vyn. S0 — 68 a plný U — všech U — všeho ... múdrosti] maudrosti a umění O — 69 jako] rovně (vyn. S) tak jako S0 — sedí RS — «boží Boha Otce B, Boha 57 Podle Ž. 103, 1 a 2 - 63 Podle Jer. 31, 22 —
Strana 780
780 70 neměl žádný nikda aniž má ani komu bude potom dáno?. I to ť divnú) věc Kmilý Buoh učinil na zemi, jenž ten drahý Ježíš, Syn boží milý, jsa skryt v tajnosti Trojice svaté od věčnosti, již nám ho zjevil Buoh Otec drahý, a on, přišed Kna tento svět, novú cestu nám nalezl a začal do nebeské radosti. Tomu ť se sluší 75 diviti a z toho děkovati. Dále) se sluší křesťanu poobierati s tím, kterak on, milý Pán, přišed na tento svět, múdře jest jednal spasení naše, že jest tomu dábel nemohl rozuměti, až jej jako na udici Klapil). Přišed na svět i ponížil se náramně a «pokořil, a jako by Bohem nebyl, 80 tak se chtěl pro nás pokořiti; psotu, bídu velikú podstúpil, chodě), káže, pracuje. A co «jest pak těch rúhaní trpěl, co hanění, co posmívaní, co muk, a jsa Buoh pravý)! Kdyby pak pomyslil na tu jeho lásku k nám velikú, ano ta milost PNT — na nebi P — A] Ješto O — 69—70 jest nemělo vyn. B — 70 aniž... dáno nemá aniž měl ani komu dáno bylo B — má] kdo (vyn. S) bude míti SO — ani komu... dáno protože žádnému to dáno nebude O — bude žádnému K — bude ... dáno dáno bylo potom žádnému RU — 71 I... věc] Tu ť jest divnau věc N — divnú jest divná B, tu (jistě O) divnú KRO — věc, kterauž C — Kmilý vyn. B — učinil zde N — jenž nebo N, že jest S, a U — ten drahý] vyn. U — 72 Ježíš] vyn. SO — Syn ... milý] vyn. K — milý vyn. O — jsa] byl S0 — skrytý U — tajemství SO - a v Trojici U — 73 zjevi C, zjeviti ráčil O — drahý] vyn. SO — a] takže O — přišel TU, přišedši k nám O —(na tento svět vyn. B — 74 začal ji sám SO — nebeského KRU — radosti] království KUR, vlasti P — 75 dívati PRNT — z toho] vyn. S, z toho milému Bohu PCNT, z toho jemu RU — děkovati milému Bohu S0 — 76 Dále Ještě B. A U, A také SO - křesťanuom PCNT, křesťané R, nám křesťanům (vyn. O) SO — milý, drahý SO — 77 Pán] vyn. K, Pán Ježíš Kristus U — přišel CUSO — tento bídnej N — jest jednal] aby (vyn. U) nám zjednal (zjevil O) USO — že jest] až S, takže O — 78 jemu a tomu R — ďábel nikterak SO — porozuměti C, srozoměti S0 — až jej ... Klapil] vyn. SO — Klapil popadl B — přišedši (+ pak O) NO, i přišel U — 79 tento svět RUNSO — i ponížil] uponížil(!) T — náramně] velmi O — 79—80 Spokořil... pokořiti položil B — 79 a] tak O — 80 tak se .. . pokořiti vyn. O — pro nás] vyn. C — a k tomu psotu O — velikú] velikau pro nás RU, vyn. SO — podstaupiti S — 81 chodil B — chod č) ... pracuje] aby tak dábla jako na udici lapil S0 — a co] ach, co U — 81—82 «jest... pravý» trpěl hanění, rúhaní, posmívaní, co muk B, co pak těch rauhání, posmívání přetrpěl, jsa Bůh pravý, avšak žádnému se (vyn. 0) zlým (za zlé O) neodplácel SO — 81 pak] vyn. U — těch] toho U — vytrpěl N — co hanění] těch hanění PRNTU — 82—83 Kdyby ... pomyslil] Když my pomyslíme U — 82 Kdyby] Medle (vyn. S), kdo z nás SO — pak] vyn. O — 83 pomyslí SO - Kk nám vyn. B — 83—85 gano ... těla? kteráž jej k nám pudila, že
780 70 neměl žádný nikda aniž má ani komu bude potom dáno?. I to ť divnú) věc Kmilý Buoh učinil na zemi, jenž ten drahý Ježíš, Syn boží milý, jsa skryt v tajnosti Trojice svaté od věčnosti, již nám ho zjevil Buoh Otec drahý, a on, přišed Kna tento svět, novú cestu nám nalezl a začal do nebeské radosti. Tomu ť se sluší 75 diviti a z toho děkovati. Dále) se sluší křesťanu poobierati s tím, kterak on, milý Pán, přišed na tento svět, múdře jest jednal spasení naše, že jest tomu dábel nemohl rozuměti, až jej jako na udici Klapil). Přišed na svět i ponížil se náramně a «pokořil, a jako by Bohem nebyl, 80 tak se chtěl pro nás pokořiti; psotu, bídu velikú podstúpil, chodě), káže, pracuje. A co «jest pak těch rúhaní trpěl, co hanění, co posmívaní, co muk, a jsa Buoh pravý)! Kdyby pak pomyslil na tu jeho lásku k nám velikú, ano ta milost PNT — na nebi P — A] Ješto O — 69—70 jest nemělo vyn. B — 70 aniž... dáno nemá aniž měl ani komu dáno bylo B — má] kdo (vyn. S) bude míti SO — ani komu... dáno protože žádnému to dáno nebude O — bude žádnému K — bude ... dáno dáno bylo potom žádnému RU — 71 I... věc] Tu ť jest divnau věc N — divnú jest divná B, tu (jistě O) divnú KRO — věc, kterauž C — Kmilý vyn. B — učinil zde N — jenž nebo N, že jest S, a U — ten drahý] vyn. U — 72 Ježíš] vyn. SO — Syn ... milý] vyn. K — milý vyn. O — jsa] byl S0 — skrytý U — tajemství SO - a v Trojici U — 73 zjevi C, zjeviti ráčil O — drahý] vyn. SO — a] takže O — přišel TU, přišedši k nám O —(na tento svět vyn. B — 74 začal ji sám SO — nebeského KRU — radosti] království KUR, vlasti P — 75 dívati PRNT — z toho] vyn. S, z toho milému Bohu PCNT, z toho jemu RU — děkovati milému Bohu S0 — 76 Dále Ještě B. A U, A také SO - křesťanuom PCNT, křesťané R, nám křesťanům (vyn. O) SO — milý, drahý SO — 77 Pán] vyn. K, Pán Ježíš Kristus U — přišel CUSO — tento bídnej N — jest jednal] aby (vyn. U) nám zjednal (zjevil O) USO — že jest] až S, takže O — 78 jemu a tomu R — ďábel nikterak SO — porozuměti C, srozoměti S0 — až jej ... Klapil] vyn. SO — Klapil popadl B — přišedši (+ pak O) NO, i přišel U — 79 tento svět RUNSO — i ponížil] uponížil(!) T — náramně] velmi O — 79—80 Spokořil... pokořiti položil B — 79 a] tak O — 80 tak se .. . pokořiti vyn. O — pro nás] vyn. C — a k tomu psotu O — velikú] velikau pro nás RU, vyn. SO — podstaupiti S — 81 chodil B — chod č) ... pracuje] aby tak dábla jako na udici lapil S0 — a co] ach, co U — 81—82 «jest... pravý» trpěl hanění, rúhaní, posmívaní, co muk B, co pak těch rauhání, posmívání přetrpěl, jsa Bůh pravý, avšak žádnému se (vyn. 0) zlým (za zlé O) neodplácel SO — 81 pak] vyn. U — těch] toho U — vytrpěl N — co hanění] těch hanění PRNTU — 82—83 Kdyby ... pomyslil] Když my pomyslíme U — 82 Kdyby] Medle (vyn. S), kdo z nás SO — pak] vyn. O — 83 pomyslí SO - Kk nám vyn. B — 83—85 gano ... těla? kteráž jej k nám pudila, že
Strana 781
781 pudila jej, že, modle se v zahradě za své milé volené, krvavý se 85 pot linul z jeho těla)! A to jest učinila «ta) jeho milost vraucí, že «ta jeho drahá krev nemohla zajtřka dočekati, aby na kříži byla vylita, «i linula se z něho. KPodíváme-li se tomu a poděkujem-li jemu z toho, hledíme-li se jemu zase oplatiti láskau? Ba, běda nám, nebožátkóm, nebudeme-li toho 90 vděčni! Ba, ještě podívaj se, co jest dobrého učinil, an tě z syna ďáblova a z dcery ďáblovy učinil syna [božího] a dceru boží, an tě) svým svatým tělem krmí a svú drahú krví napájí. A ktož jste se věrně a právě káli, v naději již bóhdá hodně ste)- jeho drahé tělo a krev svatú přijímali, učiněni jste rod 95 boží divný, dědicové «království nebeského a spoludědicové Krista Ježíše. Ba, umíte-li mu z toho poděkovati? Mnedle, koli- krát jste jemu od velikonoci, s tím se obírajíce vážně, po- se jest v zahradě modle za nás krvavým potem potil B — 83 ano] ana CRTO, an N — ta] vyn. S, sama jeho O — milost k lidem O — 84 popudila N — modlil SO — zahradě Olivové N — za své .. . volené] vyn. S, až O — milé vyn. RU — se] vyn. NU — 85 linul] plynul RU, tekl N, lil ven S, vyléval O — z] na O svatého těla K — tělo O — proto učinila S0 — (ta) to(!) B — jeho] vyn. KRCSO — 86 «ta) to(!) B — drahá] vyn. SO — do zejtřka SO, jako zejtřka C — čekati S —aby) až by BSO — 87 «i linula) na modlení prýštila B, vyn. SO — linula] plynula RUN — se z něhoj vyn. SO — se] vyn. RNU - z něho, drahého Pána N — «Podíváme-li se tomu a] Inu tedy (vyn. S) SO — Podivíme BN — 88 my jemu SO, jemu kdy N — 88 90 z toho ... vděčni z té veliké lásky? B — 88 z toho] za to U — hledíme-li] abychme SO — se za to U — zase] vyn. PCNT — 89 do- platiti RC, odměnili S, odměňovali O — láskau odměnnau C — Ba] Ha! Ó N, Nebo (1- by bylo O) S0 — běda bude NS — nebožátkóm] vyn. SO nebudeme-li] jestliže nebudeme S, když bychom nebyli O — toho] vyn. O 90 Ba] vyn. G, Avšak O: podívajme KSO dobrého nám S0 — uči- niti ráčil SO- ano USO 91 a z dcery] vyn. Oďáblovy vyn. BSO [božího] vyn. KPRCNTSU - a] též i 0 - 92 an] ano S, nebo O — «tě) vyn. B svatým] vyn. KPCNTS — krmil PCNRTU, nakrmil SO — svú] vyn. UO —- drahú] svatú KR, vlastní PCNTS, předrahau O, vyn. U — na- pájel PRNT, napojil CUS, napojil, kteráž z jeho vlastního boku vylita byla O — AjÓ N — 93 jste] sú K, vyn. S0 — «se ... bóhdá koli nyní B — kají S, budau káti O — již ste TSO — bóhdá] vyn. PN, také věříc C, bóhdá i KRUS —ste) vyn. KBNTSO — 94 drahé) vyn. BNO — tělo jedli Om krev jeho U — krev ... přijímali] z kalichu krev předrahau pili O —svatú« vyn. BO, drahau N — učiněni jste] a učiněni sau K, a skrze to učiněni ste SO - 95 boží] boží a nový KPCNT, nový SO — divný a k tomu S — « království ... spoludědicové vyn. B — nebeského] božího O — 96 Kristovi S0 — Ježíše] vyn. SO — Ba ... poděkovati? vyn. O — umíme K — my jemu S v z toho] vyn. S - Ale medle O — 97 sme S
781 pudila jej, že, modle se v zahradě za své milé volené, krvavý se 85 pot linul z jeho těla)! A to jest učinila «ta) jeho milost vraucí, že «ta jeho drahá krev nemohla zajtřka dočekati, aby na kříži byla vylita, «i linula se z něho. KPodíváme-li se tomu a poděkujem-li jemu z toho, hledíme-li se jemu zase oplatiti láskau? Ba, běda nám, nebožátkóm, nebudeme-li toho 90 vděčni! Ba, ještě podívaj se, co jest dobrého učinil, an tě z syna ďáblova a z dcery ďáblovy učinil syna [božího] a dceru boží, an tě) svým svatým tělem krmí a svú drahú krví napájí. A ktož jste se věrně a právě káli, v naději již bóhdá hodně ste)- jeho drahé tělo a krev svatú přijímali, učiněni jste rod 95 boží divný, dědicové «království nebeského a spoludědicové Krista Ježíše. Ba, umíte-li mu z toho poděkovati? Mnedle, koli- krát jste jemu od velikonoci, s tím se obírajíce vážně, po- se jest v zahradě modle za nás krvavým potem potil B — 83 ano] ana CRTO, an N — ta] vyn. S, sama jeho O — milost k lidem O — 84 popudila N — modlil SO — zahradě Olivové N — za své .. . volené] vyn. S, až O — milé vyn. RU — se] vyn. NU — 85 linul] plynul RU, tekl N, lil ven S, vyléval O — z] na O svatého těla K — tělo O — proto učinila S0 — (ta) to(!) B — jeho] vyn. KRCSO — 86 «ta) to(!) B — drahá] vyn. SO — do zejtřka SO, jako zejtřka C — čekati S —aby) až by BSO — 87 «i linula) na modlení prýštila B, vyn. SO — linula] plynula RUN — se z něhoj vyn. SO — se] vyn. RNU - z něho, drahého Pána N — «Podíváme-li se tomu a] Inu tedy (vyn. S) SO — Podivíme BN — 88 my jemu SO, jemu kdy N — 88 90 z toho ... vděčni z té veliké lásky? B — 88 z toho] za to U — hledíme-li] abychme SO — se za to U — zase] vyn. PCNT — 89 do- platiti RC, odměnili S, odměňovali O — láskau odměnnau C — Ba] Ha! Ó N, Nebo (1- by bylo O) S0 — běda bude NS — nebožátkóm] vyn. SO nebudeme-li] jestliže nebudeme S, když bychom nebyli O — toho] vyn. O 90 Ba] vyn. G, Avšak O: podívajme KSO dobrého nám S0 — uči- niti ráčil SO- ano USO 91 a z dcery] vyn. Oďáblovy vyn. BSO [božího] vyn. KPRCNTSU - a] též i 0 - 92 an] ano S, nebo O — «tě) vyn. B svatým] vyn. KPCNTS — krmil PCNRTU, nakrmil SO — svú] vyn. UO —- drahú] svatú KR, vlastní PCNTS, předrahau O, vyn. U — na- pájel PRNT, napojil CUS, napojil, kteráž z jeho vlastního boku vylita byla O — AjÓ N — 93 jste] sú K, vyn. S0 — «se ... bóhdá koli nyní B — kají S, budau káti O — již ste TSO — bóhdá] vyn. PN, také věříc C, bóhdá i KRUS —ste) vyn. KBNTSO — 94 drahé) vyn. BNO — tělo jedli Om krev jeho U — krev ... přijímali] z kalichu krev předrahau pili O —svatú« vyn. BO, drahau N — učiněni jste] a učiněni sau K, a skrze to učiněni ste SO - 95 boží] boží a nový KPCNT, nový SO — divný a k tomu S — « království ... spoludědicové vyn. B — nebeského] božího O — 96 Kristovi S0 — Ježíše] vyn. SO — Ba ... poděkovati? vyn. O — umíme K — my jemu S v z toho] vyn. S - Ale medle O — 97 sme S
Strana 782
782 děkovali�, kolikrát tento týden, «bylo-li dnes? Ha?! ano snad nikdíž! A, běda bude! Práv tento lid má se jako osel neb kuoň 100 neb jiné hovado; když jemu pán jeho dá jésti, nic ť jemu mrcha nepoděkuje: též tento lid svému Bohu. Poobírali-li jste se pak a podíva»-li jste se jeho vzkříšení, an tělo oslavené vzal, cestu u nám již do nebe začal, že my B 269 také bóhdá mocí jeho těla drahého budeme míti těla oslavená 105 a přijdeme do té radosti nebeské po něm? Poděkovali-li jste mu z toho, požádali-li jste s ním tam býti, potúžili-li jste po Kněm a po té radosti nebeské řkúce: »Přiď království tvé!«? Chce-li se vám tam? Ú, slibuj! By ť nám bylo zde tisíce let Kbýti), rci: »My ť bychom rádi! Měj ty, «Pane Bože, sobě svá nebesa)!« 110 A protož teď Kon dí v dnešním čtení: »Jdu k tomu, kterýž mě poslal, a žádný z vás netíže se mne: Kam jdeš?« — totiž, jemu se tím B — po velikonoci RU — veliké noci C s tím... poděkovali poobírali B — 98 kolikrát] a co pak S «bylo-li kolikrát B, a U — li to R — «bylo-li dnes] sme se s ním obírali SO Ha?] vyn. SO — ano] i O — 99 nikda U — Ach U — A, běda bude!] vyn. PNTSO — Právě CNU, Ba, právě ť O — tak jako NUO . neb kuoň] vyn. SO — 100 neb jiné] a jiné N — když] byť SO — dával S0 jésti] vobrok N, co chce jísti S, co by chtěl jísti O — nic (však 0) proto S0 — mrcha nic O — 101 též] tak U, tak i NS, tak také O — milému Bohu z jeho dobrodíní C, Bohu neděkuje (činí O), ješto od něho vše dobré přijímá, duši, tělo, pokrm, nápoj, oděv i jiné (+ potřeby tělesné O), avšak my (vyn. S) toho ni koliv (vyn. O) nejsme (nejsauce O) vděčni (+ nikda jemu s toho neděkujeme 0) S0 — 102 Poobírali... podívali jste se] Také-li ste se poradovali z S, A co pak, také-li jsme se kdy poradovali v O — li] vyn. U — pak ... vzkří- šení z(!) jeho vzkříšením U — podivili BUejste se] vyn. PCRNT — slav- nému vzkříšení N — 103 an] ano na se SO — oslavné B — na se vzal U — nám] vyn. S — již] vyn. NSO — nebe novau N — započalO že] tak i SO 104 také vyn. B — bóhdá] Bůh dá R, dá-li Pán Bůh C, vyn. KPN — — míti svá U — 105 po něm] za ním USO — 105—107 Poděkovali ... řkúce] a tam budem jemu děkovati ze všech jeho dobrodíní. Ano také v modlitbě Páně říkáme SO — 106 z toho] vyn. RU — něm a po vyn. B — 107 nebeské] vyn. RU — Ba, přiď (přijdiž brzo N) KPNT — 107— 108 Chce ... Ú vyn. B — 107 Medle, chce-li SO — 108 nám O — ÚS vyn. RU, AT, Ó N, Ano SO — slibuji O — 108—109 By f ... rádi] Ale kdyby zde bylo býti netoliko sto let, ale i tisíc let, my ť bychom byli radějí, a ještě bychom řekli S, Kdyby nám zde bylo sto let, by i tisíc let býti, my ť bychom byli dosti rádi, a ještě bychom řekli O — 108 tisíc NT — «býti pobyti BN — 109 byli rádi K — «Pane ... nebesa sobě království, Pane Bože, nebeské B — 110 teď... čtení nám dnešní čtení praví O — Kon vyn. B — praví S — svatém čtení CN —Nyní jdu O — tomu] němu CT — 111 112 a žádný..
782 děkovali�, kolikrát tento týden, «bylo-li dnes? Ha?! ano snad nikdíž! A, běda bude! Práv tento lid má se jako osel neb kuoň 100 neb jiné hovado; když jemu pán jeho dá jésti, nic ť jemu mrcha nepoděkuje: též tento lid svému Bohu. Poobírali-li jste se pak a podíva»-li jste se jeho vzkříšení, an tělo oslavené vzal, cestu u nám již do nebe začal, že my B 269 také bóhdá mocí jeho těla drahého budeme míti těla oslavená 105 a přijdeme do té radosti nebeské po něm? Poděkovali-li jste mu z toho, požádali-li jste s ním tam býti, potúžili-li jste po Kněm a po té radosti nebeské řkúce: »Přiď království tvé!«? Chce-li se vám tam? Ú, slibuj! By ť nám bylo zde tisíce let Kbýti), rci: »My ť bychom rádi! Měj ty, «Pane Bože, sobě svá nebesa)!« 110 A protož teď Kon dí v dnešním čtení: »Jdu k tomu, kterýž mě poslal, a žádný z vás netíže se mne: Kam jdeš?« — totiž, jemu se tím B — po velikonoci RU — veliké noci C s tím... poděkovali poobírali B — 98 kolikrát] a co pak S «bylo-li kolikrát B, a U — li to R — «bylo-li dnes] sme se s ním obírali SO Ha?] vyn. SO — ano] i O — 99 nikda U — Ach U — A, běda bude!] vyn. PNTSO — Právě CNU, Ba, právě ť O — tak jako NUO . neb kuoň] vyn. SO — 100 neb jiné] a jiné N — když] byť SO — dával S0 jésti] vobrok N, co chce jísti S, co by chtěl jísti O — nic (však 0) proto S0 — mrcha nic O — 101 též] tak U, tak i NS, tak také O — milému Bohu z jeho dobrodíní C, Bohu neděkuje (činí O), ješto od něho vše dobré přijímá, duši, tělo, pokrm, nápoj, oděv i jiné (+ potřeby tělesné O), avšak my (vyn. S) toho ni koliv (vyn. O) nejsme (nejsauce O) vděčni (+ nikda jemu s toho neděkujeme 0) S0 — 102 Poobírali... podívali jste se] Také-li ste se poradovali z S, A co pak, také-li jsme se kdy poradovali v O — li] vyn. U — pak ... vzkří- šení z(!) jeho vzkříšením U — podivili BUejste se] vyn. PCRNT — slav- nému vzkříšení N — 103 an] ano na se SO — oslavné B — na se vzal U — nám] vyn. S — již] vyn. NSO — nebe novau N — započalO že] tak i SO 104 také vyn. B — bóhdá] Bůh dá R, dá-li Pán Bůh C, vyn. KPN — — míti svá U — 105 po něm] za ním USO — 105—107 Poděkovali ... řkúce] a tam budem jemu děkovati ze všech jeho dobrodíní. Ano také v modlitbě Páně říkáme SO — 106 z toho] vyn. RU — něm a po vyn. B — 107 nebeské] vyn. RU — Ba, přiď (přijdiž brzo N) KPNT — 107— 108 Chce ... Ú vyn. B — 107 Medle, chce-li SO — 108 nám O — ÚS vyn. RU, AT, Ó N, Ano SO — slibuji O — 108—109 By f ... rádi] Ale kdyby zde bylo býti netoliko sto let, ale i tisíc let, my ť bychom byli radějí, a ještě bychom řekli S, Kdyby nám zde bylo sto let, by i tisíc let býti, my ť bychom byli dosti rádi, a ještě bychom řekli O — 108 tisíc NT — «býti pobyti BN — 109 byli rádi K — «Pane ... nebesa sobě království, Pane Bože, nebeské B — 110 teď... čtení nám dnešní čtení praví O — Kon vyn. B — praví S — svatém čtení CN —Nyní jdu O — tomu] němu CT — 111 112 a žádný..
Strana 783
783 že řídký se křesťan nahodí, aby se ptal se vší silú a hleděl se vší pilností, aby mohl do té radosti přijíti, kdež já jdu. Těžce křesťana najdeš, ať by se nade všecko ptal na nebeské věci a kterak 115 má spasen býti. Ba, mnedle, ještě vy, ješto vám Buoh dal více nad jiné statku a zboží, více-li jemu děkujete? Ba, pohříchu, že méně! Však to jest na oko viděti: uzříš [teď] tam v zimě, ano ť (ty babky chudé, kmet «ik» ové ihned raníčko tlukú se u kostela, třesúce se zimú, a tito bohatí leží, spí ztahujíce se, a mohúc jíti, 120 gano kožichuov, čub, blan hojně)). I mníte, že vy pro to totiž, že] jako by řekl: »Žádný a S, jako by řekl O — 111 mne] vyn. KPT — Kam] Kde C — 112 žádný a řídký KPT, žádný nebo velmi řídký N — nahodí tak U, nahodí k tomu O — se ptal] vyn. SO — se vší vší N — a] vyn. SO — hlédal UO - hleděl se vší] vyn. NT — se vší pilností, aby] jak by S, kterak by O — 113 radosti věčné N — přijíti] vjíti O — 113—117 Těžce ... viděti Než každý se ptá pilně na časné zisky, kde by co mohl utržiti, uhoniti, vydříti. A tak tento lid pln jest té múdrosti světské, o níž dí svatý Jakub, že tělesná, zemská a ďábelská; ale té múdrosti, kterúž by slúžil milému Bohu věrně a svého spasení hledal snažně, tento lid nedbá ani jí slyšeti chce, a zvláště lid bohatý, jenž jest v zboží a v rozkošech ustrnul B — 113 Těžce] Nebo stěžkem SO, Nesnadno U, Těžce tohoto času nyněj- šího C — 114 nade všecko] vyn. SO, nade všecko jiné U — 114—116 na nebeské ... pohříchu, že] o své spasení, kterak by ho došel. A vy, kterým jest dal nad jiné zboží, statku, více-li jemu za to děkujete? Zajisté U — 114 a] a na to S, aneb na to O — 115 má] by mohl SO — Ba] Ale O — ještě] vyn. RSO - vy] vyn. R — více] vyn. O — 116 zboží, také S, zboží, také tím O — více-li vy co O - jemu z toho N, jemu za to O — Ba] vyn. R, Ach O — pohříchu] zajisté (+ strach Č) PRCNTS, jistě O — že i S, že mnohem O — 117 méně nežli jiní (vyn. O) chudší S0 — Však] Ano O — vídati K — 117—119 uzříš... zimú] kterak tito v zimě chudí, jak ty staré babky, tak i kmetové, nemajíce co dobrého na se vzíti, avšak uzříš hned ráno aneb na úsvitě, ano ť tlukau u kostela a tu se potom zimau třesau, ofukují, až bude po službách božích a po požehnání S, kterak tito chudí a staré ženy i ti kmetové v největší zimu, nemajíce co na sebe vzíti dobrého, avšak je uzříš hned ráno aneb na úsvitě, ano ť budau tlauci u kostela, a tak se potom zimau třesau, ofukují, až bude po službách božích a po požehnání O — 117 [ted] vyn. KPRCNTU — 118 «ty» vyn. BRU — babky] ženy RU — chudé] vyn. NT — kmetové B, starečkové U — tlukauce C — se] okolo N — 119 a třesau U — a] ale SO — tito bohatí] bohatí páni a měštky O — tito] vyn. C — leží, spí] čistě sobě poleží a pospí tím dýle a S0 — ztáhají se KPT, ztáhajíce se R, vztahujíce se U, protahují se GNO, stahuje se S — mohúc] mohauc ráno vstáti a C, a mohauce jeho zanedbají U, mohauce dobře (vyn. S) ranějí SO — jíti na slovo boží C, jíti nežli tito chudí O — 120 ano» majíc dosti (vyn. O) BNO, ano mají dosti U, ješto mají S — kožichuov] vyn. N, kožichy dobré S, dobré šaty 0 — šub KP, čuby nové S0 — blan] vyn. NU — hojně vyn. BU — mníte]
783 že řídký se křesťan nahodí, aby se ptal se vší silú a hleděl se vší pilností, aby mohl do té radosti přijíti, kdež já jdu. Těžce křesťana najdeš, ať by se nade všecko ptal na nebeské věci a kterak 115 má spasen býti. Ba, mnedle, ještě vy, ješto vám Buoh dal více nad jiné statku a zboží, více-li jemu děkujete? Ba, pohříchu, že méně! Však to jest na oko viděti: uzříš [teď] tam v zimě, ano ť (ty babky chudé, kmet «ik» ové ihned raníčko tlukú se u kostela, třesúce se zimú, a tito bohatí leží, spí ztahujíce se, a mohúc jíti, 120 gano kožichuov, čub, blan hojně)). I mníte, že vy pro to totiž, že] jako by řekl: »Žádný a S, jako by řekl O — 111 mne] vyn. KPT — Kam] Kde C — 112 žádný a řídký KPT, žádný nebo velmi řídký N — nahodí tak U, nahodí k tomu O — se ptal] vyn. SO — se vší vší N — a] vyn. SO — hlédal UO - hleděl se vší] vyn. NT — se vší pilností, aby] jak by S, kterak by O — 113 radosti věčné N — přijíti] vjíti O — 113—117 Těžce ... viděti Než každý se ptá pilně na časné zisky, kde by co mohl utržiti, uhoniti, vydříti. A tak tento lid pln jest té múdrosti světské, o níž dí svatý Jakub, že tělesná, zemská a ďábelská; ale té múdrosti, kterúž by slúžil milému Bohu věrně a svého spasení hledal snažně, tento lid nedbá ani jí slyšeti chce, a zvláště lid bohatý, jenž jest v zboží a v rozkošech ustrnul B — 113 Těžce] Nebo stěžkem SO, Nesnadno U, Těžce tohoto času nyněj- šího C — 114 nade všecko] vyn. SO, nade všecko jiné U — 114—116 na nebeské ... pohříchu, že] o své spasení, kterak by ho došel. A vy, kterým jest dal nad jiné zboží, statku, více-li jemu za to děkujete? Zajisté U — 114 a] a na to S, aneb na to O — 115 má] by mohl SO — Ba] Ale O — ještě] vyn. RSO - vy] vyn. R — více] vyn. O — 116 zboží, také S, zboží, také tím O — více-li vy co O - jemu z toho N, jemu za to O — Ba] vyn. R, Ach O — pohříchu] zajisté (+ strach Č) PRCNTS, jistě O — že i S, že mnohem O — 117 méně nežli jiní (vyn. O) chudší S0 — Však] Ano O — vídati K — 117—119 uzříš... zimú] kterak tito v zimě chudí, jak ty staré babky, tak i kmetové, nemajíce co dobrého na se vzíti, avšak uzříš hned ráno aneb na úsvitě, ano ť tlukau u kostela a tu se potom zimau třesau, ofukují, až bude po službách božích a po požehnání S, kterak tito chudí a staré ženy i ti kmetové v největší zimu, nemajíce co na sebe vzíti dobrého, avšak je uzříš hned ráno aneb na úsvitě, ano ť budau tlauci u kostela, a tak se potom zimau třesau, ofukují, až bude po službách božích a po požehnání O — 117 [ted] vyn. KPRCNTU — 118 «ty» vyn. BRU — babky] ženy RU — chudé] vyn. NT — kmetové B, starečkové U — tlukauce C — se] okolo N — 119 a třesau U — a] ale SO — tito bohatí] bohatí páni a měštky O — tito] vyn. C — leží, spí] čistě sobě poleží a pospí tím dýle a S0 — ztáhají se KPT, ztáhajíce se R, vztahujíce se U, protahují se GNO, stahuje se S — mohúc] mohauc ráno vstáti a C, a mohauce jeho zanedbají U, mohauce dobře (vyn. S) ranějí SO — jíti na slovo boží C, jíti nežli tito chudí O — 120 ano» majíc dosti (vyn. O) BNO, ano mají dosti U, ješto mají S — kožichuov] vyn. N, kožichy dobré S, dobré šaty 0 — šub KP, čuby nové S0 — blan] vyn. NU — hojně vyn. BU — mníte]
Strana 784
784 nebudete trpěti? Slibuj, že ť vám to nesplyne! A nyní též spí, až bude po mšéch, a slovo boží nevoní jim! Strach zajisté), že vám Kmnohým to zboží bude příčina k horúcímu peklu. Ba ještě, umíte-li mu z toho poděkovati, že vás vždy ostříhá, 125 že dáblóm moci nedá, že do pekla nepošle, a my toho dávno hodni, a kdyby on dopustil, tudíž by hlíza na hrdlo Knaskočila, že by zdechl?! Ba, milý Bože, co jest těch dobrodíní, ješto nám dává, a nic námi nemuož hnúti, a ty by dchnúti nemohl bez jeho vuole a pomoci! Kéž jemu děkujete? Volení boží, «ti ť to umějí 130 vážiti a děkovati jemu z toho a tudy sobě zasluhují odplaty ve- liké)). Ale proč jest to, že zlým i dobrým milý Buoh své dary domnívají se proto (vyn. O) SO — že] že jim to tak splyne a že O — vy pro to] za to S0 — vyl vyn. C 121 nebudete] nic nebudau S0 — Slibuj Ú, slibuj C, Jistě S — Slibuj ... nesplyne] Uzdříte, kde ť bude déle býti U, vyn. O — to tak nikoliv (vyn. S) NS — 121—122 «A ... jim! vyn. B, ješto nám svatí tak (vyn. S) praví, kdož koliv leží (+ tak dlauho O), až slunce vyjde, že pod každým (vyn. S) takovým pekelný oheň hoří: alevšak oni (vyn. S) nic nedbají, když jen (+ nim ihned zde S) za živa nehoří, an (a O) mní (mnějí O), že ho (je O) to potom také (vyn. S) mine; nebo zaspí, zaleží, až bude po všech (vyn. O) službách božích, a (nebo O) nic jim slovo boží nevoní 80 — 121 též] vyn. U — 122 jim nic N — Strach jest NSO — zajisté)« vyn. BUSO — 123 vám ... zboží vyn. S0 Kmnohým« vyn. B — zboží slovo boží RU — 124 Ba, ještě] A také S, Ale O —- mu] tomu Pánu drahému U — z toho] také O děkovati80— vás] nás U — vždy] vyn. S, každý čas O — 125 že dáblóm] ďáblům RUS, a dáblu mrzkému O — moci] moci nad vámi NO, aby nad vámi moc měli S — nedává SO — že] vyn. CNT, a S — pekla vás pro vaše (vyn. S) hříchy SO — a my] ješto sme (jste O) SO — dávno] vyn. O — hodni] hodi byli C, S — nedává S0 — že] vyn. CNT, a S - pekla vás pro vaše (vyn. S) hříchy SO a myl ješto sme (jste 0) SO — dávno] vyn. O —. hodni] hodni byli C, zaslaužili N, hodni, vždyckny den ode dne hřešíce O 126 kdyby] by ť KPCNTS — kdyby on] on by také, milý PánO — dopustil] dovoliti ráčilN, mohl dopustiti S0 — «tudíž by , že by tudíž BSO — «naskočila vsedla B, vskočila SOU 127 že by] a ty by náhle SO — že by zdechl] a okamžení zadávila N zdechl] tudíž zdechl C, musil zdechnauti O — Ba] ó S0 — Bože náš N — těch] vyn. RU, těch tvých SO — dobrodíní tvejch N, dobro- díní velmi mnoho SO — nám je na každý den SO — 128 dává] dáváš KPTS, je dává C, je prokazuješ N, je dáváš U -a] avšak O — námi] nimi O — ne- mohau S0 - pohnauti CSO — a ty ... jeho] an (ano S0) bychom (+ ani O) dechnauti nemohli bez tvé (jeho S0) svaté (vyn. SO) NSO — dechnauti CU — 129 za to děkujeme N, děkujeme SO — Ale volení S0 —- «ti) oni B, vyn. RU — to vše SO — 130 zasluhovati O — záplaty O — «veliké) vyn. B 131 Ale] A UO, Alevšak S — to] pak medle to O — i zlým KPT . . zlým ... milý] jak svým milým dobrým (vyn. O), tak i zlým Pán S0 —
784 nebudete trpěti? Slibuj, že ť vám to nesplyne! A nyní též spí, až bude po mšéch, a slovo boží nevoní jim! Strach zajisté), že vám Kmnohým to zboží bude příčina k horúcímu peklu. Ba ještě, umíte-li mu z toho poděkovati, že vás vždy ostříhá, 125 že dáblóm moci nedá, že do pekla nepošle, a my toho dávno hodni, a kdyby on dopustil, tudíž by hlíza na hrdlo Knaskočila, že by zdechl?! Ba, milý Bože, co jest těch dobrodíní, ješto nám dává, a nic námi nemuož hnúti, a ty by dchnúti nemohl bez jeho vuole a pomoci! Kéž jemu děkujete? Volení boží, «ti ť to umějí 130 vážiti a děkovati jemu z toho a tudy sobě zasluhují odplaty ve- liké)). Ale proč jest to, že zlým i dobrým milý Buoh své dary domnívají se proto (vyn. O) SO — že] že jim to tak splyne a že O — vy pro to] za to S0 — vyl vyn. C 121 nebudete] nic nebudau S0 — Slibuj Ú, slibuj C, Jistě S — Slibuj ... nesplyne] Uzdříte, kde ť bude déle býti U, vyn. O — to tak nikoliv (vyn. S) NS — 121—122 «A ... jim! vyn. B, ješto nám svatí tak (vyn. S) praví, kdož koliv leží (+ tak dlauho O), až slunce vyjde, že pod každým (vyn. S) takovým pekelný oheň hoří: alevšak oni (vyn. S) nic nedbají, když jen (+ nim ihned zde S) za živa nehoří, an (a O) mní (mnějí O), že ho (je O) to potom také (vyn. S) mine; nebo zaspí, zaleží, až bude po všech (vyn. O) službách božích, a (nebo O) nic jim slovo boží nevoní 80 — 121 též] vyn. U — 122 jim nic N — Strach jest NSO — zajisté)« vyn. BUSO — 123 vám ... zboží vyn. S0 Kmnohým« vyn. B — zboží slovo boží RU — 124 Ba, ještě] A také S, Ale O —- mu] tomu Pánu drahému U — z toho] také O děkovati80— vás] nás U — vždy] vyn. S, každý čas O — 125 že dáblóm] ďáblům RUS, a dáblu mrzkému O — moci] moci nad vámi NO, aby nad vámi moc měli S — nedává SO — že] vyn. CNT, a S — pekla vás pro vaše (vyn. S) hříchy SO — a my] ješto sme (jste O) SO — dávno] vyn. O — hodni] hodi byli C, S — nedává S0 — že] vyn. CNT, a S - pekla vás pro vaše (vyn. S) hříchy SO a myl ješto sme (jste 0) SO — dávno] vyn. O —. hodni] hodni byli C, zaslaužili N, hodni, vždyckny den ode dne hřešíce O 126 kdyby] by ť KPCNTS — kdyby on] on by také, milý PánO — dopustil] dovoliti ráčilN, mohl dopustiti S0 — «tudíž by , že by tudíž BSO — «naskočila vsedla B, vskočila SOU 127 že by] a ty by náhle SO — že by zdechl] a okamžení zadávila N zdechl] tudíž zdechl C, musil zdechnauti O — Ba] ó S0 — Bože náš N — těch] vyn. RU, těch tvých SO — dobrodíní tvejch N, dobro- díní velmi mnoho SO — nám je na každý den SO — 128 dává] dáváš KPTS, je dává C, je prokazuješ N, je dáváš U -a] avšak O — námi] nimi O — ne- mohau S0 - pohnauti CSO — a ty ... jeho] an (ano S0) bychom (+ ani O) dechnauti nemohli bez tvé (jeho S0) svaté (vyn. SO) NSO — dechnauti CU — 129 za to děkujeme N, děkujeme SO — Ale volení S0 —- «ti) oni B, vyn. RU — to vše SO — 130 zasluhovati O — záplaty O — «veliké) vyn. B 131 Ale] A UO, Alevšak S — to] pak medle to O — i zlým KPT . . zlým ... milý] jak svým milým dobrým (vyn. O), tak i zlým Pán S0 —
Strana 785
785 dává? Pro řád spravedlnosti, Kzlí aby, berauce dary od něho a nejsauce jich vděčni a nevážíce jich, i potom za to aby spravedlivě trpěli v horaucím pekle; ale dobrým a voleným svým na to milý 135 Buoh dává své dary pro řád spravedlivosti, aby oni tudy, kdí- vajíce) se jeho divným u díluom, děkujíce jemu tudy sobě za- B 270 sluhovali a spravedlivú odplatu za to v království nebeském vzali. Hin dva puojdeta na pole neb do zahrad neb na vinice. Jeden, vida tam ty věci «pěkné) i utěšené i obrody krásné), 140 pozdvihne se z toho k milému Bohu, děkuje, chválí milého Boha a z toho ku poznání jeho přichází, že, poněvadž jest to ten drahý, milý Buoh tak dobré, krásné, utěšené a libé) věci zjednal, i co jest on pak nad to krašší a utěšenější! Roztauží se po něm, 132 dává] dává, nežli S, dávati ráčí? Nic jiného v tom není, nežli O — Au, pro C — Pro řád .. . něho] vyn. RU — spravedlivosti své N, a spravedlnost boží SO — 132—135 zlí... spravedlivosti] vyn. BC, ačkoliv zlí berau dary od něho, a nejsauce jich vděčni ani (také O) jich sobě co (nic O) vážíce (neváží O), aby (+ za to O) spravedlivě potom trpěli v horaucím pekle; ale dobrým a svým (vyn. S) voleným na to dává své (dobré O) dary SO — 133 nejsauce] zlí nejsauce U — nevážíce sobě U — jich] vyn. PT, jich sobě zlí R, jich ne- děkují mu z toho U — za to aby] vyn. PNT — 134 trpěli muky U — vole- ným božím U — na to] pro to U — 135 své svaté N — své dary] vyn. RU — pro řád spravedlivosti] vyn. K — řád také N — spravedlivosti své N — tudy] vyn. SO — divíce BO — 136 těm jeho CSO — podivným N-díluom] skutkům a dílům S, skutkům O — děkovali PNTSO — jemu] z toho jeho velebnosti N, jemu z toho a O — a tudy PNTS — jemu] z toho jeho veleb- nosti N, jemu z toho a O — a tudy PNTS — sobě odplaty O — zaslaužili U — 137 a] vyn. S — a spravedliví ... za to] vyn. O — v] totižto C, vyn. KPT — království] slávě N — nebeské KPCNT — 138 vzali] vyn. SO — Hin ... pole neb] An se stává, u příkladu mluvě N —Hin] Jako u příkladu hin C, An U, Ano tamto SO — půjdau PUSO, půjdete R — na pole neb do vyn. U — neb] vyn. T — zahrady NUO — neb potom C — na] do PCTS, vyn. N — vinici RUO, vinic CT — 139 Jeden ... tam] a tu vidauce O — tam] vyn. S — pěkné) krásné B, pěkné, krásné N — i obrody krásné] vyn. N — i obrody] aurody a obrody země C — krásné) hojné B — 140 pozdvihne se z toho] a tak se v tom pozdvihne svau myslí O — chválí, děkuje C — i děkuje mu U, děkujíce R, a jemu děkuje S, jemu s(!) toho děkují O — děkuje... Boha] vyn. PNT — milého Boha] milému Bohu C, jej z toho S, vyn. O — 141 a] až S, a potom O — jeho] Boha U, milému(!) Bohu O — toto KPCNTS — ten] vyn. U — drahý] vyn. KPCNT, drahý Pán a S — 142 milý Buoh] Pán O —tak] vyn. KPNTSO — dobré] vyn. O, divné U — utěšené .. . věci] vyn. U — alibé) vyn. B — věci] učinil a nám libé věci O — zjednal dal BO, spůsobil mocí svau N, učiniti ráčil U — 143 i co . .. nad to] mnohem ť zajisté sám musí býti O, ach, nadto ť jest on sám U — co] kterak N — jest] vyn. PT, prej musí býti S — on sám N — Rokycanova Postilla. 50
785 dává? Pro řád spravedlnosti, Kzlí aby, berauce dary od něho a nejsauce jich vděčni a nevážíce jich, i potom za to aby spravedlivě trpěli v horaucím pekle; ale dobrým a voleným svým na to milý 135 Buoh dává své dary pro řád spravedlivosti, aby oni tudy, kdí- vajíce) se jeho divným u díluom, děkujíce jemu tudy sobě za- B 270 sluhovali a spravedlivú odplatu za to v království nebeském vzali. Hin dva puojdeta na pole neb do zahrad neb na vinice. Jeden, vida tam ty věci «pěkné) i utěšené i obrody krásné), 140 pozdvihne se z toho k milému Bohu, děkuje, chválí milého Boha a z toho ku poznání jeho přichází, že, poněvadž jest to ten drahý, milý Buoh tak dobré, krásné, utěšené a libé) věci zjednal, i co jest on pak nad to krašší a utěšenější! Roztauží se po něm, 132 dává] dává, nežli S, dávati ráčí? Nic jiného v tom není, nežli O — Au, pro C — Pro řád .. . něho] vyn. RU — spravedlivosti své N, a spravedlnost boží SO — 132—135 zlí... spravedlivosti] vyn. BC, ačkoliv zlí berau dary od něho, a nejsauce jich vděčni ani (také O) jich sobě co (nic O) vážíce (neváží O), aby (+ za to O) spravedlivě potom trpěli v horaucím pekle; ale dobrým a svým (vyn. S) voleným na to dává své (dobré O) dary SO — 133 nejsauce] zlí nejsauce U — nevážíce sobě U — jich] vyn. PT, jich sobě zlí R, jich ne- děkují mu z toho U — za to aby] vyn. PNT — 134 trpěli muky U — vole- ným božím U — na to] pro to U — 135 své svaté N — své dary] vyn. RU — pro řád spravedlivosti] vyn. K — řád také N — spravedlivosti své N — tudy] vyn. SO — divíce BO — 136 těm jeho CSO — podivným N-díluom] skutkům a dílům S, skutkům O — děkovali PNTSO — jemu] z toho jeho velebnosti N, jemu z toho a O — a tudy PNTS — jemu] z toho jeho veleb- nosti N, jemu z toho a O — a tudy PNTS — sobě odplaty O — zaslaužili U — 137 a] vyn. S — a spravedliví ... za to] vyn. O — v] totižto C, vyn. KPT — království] slávě N — nebeské KPCNT — 138 vzali] vyn. SO — Hin ... pole neb] An se stává, u příkladu mluvě N —Hin] Jako u příkladu hin C, An U, Ano tamto SO — půjdau PUSO, půjdete R — na pole neb do vyn. U — neb] vyn. T — zahrady NUO — neb potom C — na] do PCTS, vyn. N — vinici RUO, vinic CT — 139 Jeden ... tam] a tu vidauce O — tam] vyn. S — pěkné) krásné B, pěkné, krásné N — i obrody krásné] vyn. N — i obrody] aurody a obrody země C — krásné) hojné B — 140 pozdvihne se z toho] a tak se v tom pozdvihne svau myslí O — chválí, děkuje C — i děkuje mu U, děkujíce R, a jemu děkuje S, jemu s(!) toho děkují O — děkuje... Boha] vyn. PNT — milého Boha] milému Bohu C, jej z toho S, vyn. O — 141 a] až S, a potom O — jeho] Boha U, milému(!) Bohu O — toto KPCNTS — ten] vyn. U — drahý] vyn. KPCNT, drahý Pán a S — 142 milý Buoh] Pán O —tak] vyn. KPNTSO — dobré] vyn. O, divné U — utěšené .. . věci] vyn. U — alibé) vyn. B — věci] učinil a nám libé věci O — zjednal dal BO, spůsobil mocí svau N, učiniti ráčil U — 143 i co . .. nad to] mnohem ť zajisté sám musí býti O, ach, nadto ť jest on sám U — co] kterak N — jest] vyn. PT, prej musí býti S — on sám N — Rokycanova Postilla. 50
Strana 786
786 žádá býti s ním a tudy sobě zaslúží veliké odplaty. A tento druhý 145 vida nic toho neváží, než teď le vidíš, ale ku poznání Boha skrze to nepřichází, než tak teď hledí, kterak by to zpeněžil, Kco mu se urodilo. Ten bez pomsty za to nikoli nebude! [Jako onen bohatý dědiník, o němž napsáno ve čtení svatého Lukáše v kapitole XII., jemuž Buoh dal úrody hojné na poli. A on 150 z toho Bohu nepoděkoval, ani toho k dobrému obrátiti myslil, než chtěl na to hodovati, jísti, píti, odpočívati za mnohá léta; a potom té noci řekl jemu Buoh: »Blázne, této noci od tebe po- žádají duše, a co jsi shromáždil, čí to bude?« Tak ť i takovým lakomcóm přijde.] Nuže, milí křesťané, hnú-li námi tyto [všecky] řeči? Rci: »Nic!« Právě se má tento lid jako vosel: Huď na lútnu voslu, vosel slyší teď, ale žádného z toho kochání nemá. Tak tento lid slyší slovo boží, a nic jím nemuož hnúti, [ba] aniž se mohú pokochati 155 pakl vyn. S — nad to] mnohem S - utěšenější] milejší S, utěšenější, libější U — I roztauže RU — Roztauží se po něm] A tak se v tom roztauží a O — 144 brzo býti N — s ním v nebi SO — zasluhuje O — Aj Ale N — tento pak SO — druhý] druhdy(!) R — 145 vida] vida to C, vyn. SO — nic sobě SO — nežádá a neváží U, vážiti nebude O — než teď ... ale] aniž S0 — než] jen U — le vidíš] že (+ to NU) vidí KRNU, hle, vidíš PT, leda viděl C — pravého Boha RU — skrze to] vyn. SO — 146 přichází S0 — než... hledí, ale myslí B, než tak toliko na to hledíc myslí N, nežli na to myslí U, ale hledí S0 — tak] vyn. K — teď] vyn. R — hledí a myslí sobě C — jak PONTSO — mohl speněžiti SO — 146—147 co ... nebude! a v zisk obrátil. Takový pomsty nikoli neujde B — 146 co] ty aurody zemské, co C — 147 urodilo] obrodilo KR, urodilo a do truhly přiložil N — Ten] Ó, jistě ten C, Ten takový U, Ale ten ť 0 — za to] vyn. U — nikoli] vyn. O - 148—154 [Jako ... přijde] vyn. KPRONTUSO 155 Nuže] Inu tehdy, ó O — pohnau SO — vámi KC — tyto] co tyto SO — [všecky] vyn. KPRONTUSO — řeči] v Tps. věci, ale pův. písař nad to napsal: řeči — Rci] Ú, rci C, či TSO — 156 Nic kusa C — Práv KPT — tak má U — Haud R, Huď ty O — lautnu, jak můžeš nejpěk- něji N, lautnu (+ neb citaru O), jak chceš SO — vosel] vosel to C, on O — 157 slyše CU, ačkoliv slyší SO — teď] vyn. KUSO — ale .. . nemá] nic na to nedbá U, avšak (alevšak O) na to nic nedbá, když jen má co jísti SO — potěšení a kochání C — Tak i S, Tak také O — slyše C, slyšíce U — 158 a] avšak O — a nic] avšak S — 158—159 a nic ... «nic. ] nic na to nedbá a nerozjímá sobě dobrodíní božích a nemá utěšení v Bohu, žádná dobrodíní ním nemohau hnauti U — 158 jimi KSO — hnauti k náboženství N, pohnauti CSO[ba] vyn. KPRONTSO — co mohau C — kochati S — 158 159 148 nn. Luk. 12, 16 nn. 152 Luk. 12, 20
786 žádá býti s ním a tudy sobě zaslúží veliké odplaty. A tento druhý 145 vida nic toho neváží, než teď le vidíš, ale ku poznání Boha skrze to nepřichází, než tak teď hledí, kterak by to zpeněžil, Kco mu se urodilo. Ten bez pomsty za to nikoli nebude! [Jako onen bohatý dědiník, o němž napsáno ve čtení svatého Lukáše v kapitole XII., jemuž Buoh dal úrody hojné na poli. A on 150 z toho Bohu nepoděkoval, ani toho k dobrému obrátiti myslil, než chtěl na to hodovati, jísti, píti, odpočívati za mnohá léta; a potom té noci řekl jemu Buoh: »Blázne, této noci od tebe po- žádají duše, a co jsi shromáždil, čí to bude?« Tak ť i takovým lakomcóm přijde.] Nuže, milí křesťané, hnú-li námi tyto [všecky] řeči? Rci: »Nic!« Právě se má tento lid jako vosel: Huď na lútnu voslu, vosel slyší teď, ale žádného z toho kochání nemá. Tak tento lid slyší slovo boží, a nic jím nemuož hnúti, [ba] aniž se mohú pokochati 155 pakl vyn. S — nad to] mnohem S - utěšenější] milejší S, utěšenější, libější U — I roztauže RU — Roztauží se po něm] A tak se v tom roztauží a O — 144 brzo býti N — s ním v nebi SO — zasluhuje O — Aj Ale N — tento pak SO — druhý] druhdy(!) R — 145 vida] vida to C, vyn. SO — nic sobě SO — nežádá a neváží U, vážiti nebude O — než teď ... ale] aniž S0 — než] jen U — le vidíš] že (+ to NU) vidí KRNU, hle, vidíš PT, leda viděl C — pravého Boha RU — skrze to] vyn. SO — 146 přichází S0 — než... hledí, ale myslí B, než tak toliko na to hledíc myslí N, nežli na to myslí U, ale hledí S0 — tak] vyn. K — teď] vyn. R — hledí a myslí sobě C — jak PONTSO — mohl speněžiti SO — 146—147 co ... nebude! a v zisk obrátil. Takový pomsty nikoli neujde B — 146 co] ty aurody zemské, co C — 147 urodilo] obrodilo KR, urodilo a do truhly přiložil N — Ten] Ó, jistě ten C, Ten takový U, Ale ten ť 0 — za to] vyn. U — nikoli] vyn. O - 148—154 [Jako ... přijde] vyn. KPRONTUSO 155 Nuže] Inu tehdy, ó O — pohnau SO — vámi KC — tyto] co tyto SO — [všecky] vyn. KPRONTUSO — řeči] v Tps. věci, ale pův. písař nad to napsal: řeči — Rci] Ú, rci C, či TSO — 156 Nic kusa C — Práv KPT — tak má U — Haud R, Huď ty O — lautnu, jak můžeš nejpěk- něji N, lautnu (+ neb citaru O), jak chceš SO — vosel] vosel to C, on O — 157 slyše CU, ačkoliv slyší SO — teď] vyn. KUSO — ale .. . nemá] nic na to nedbá U, avšak (alevšak O) na to nic nedbá, když jen má co jísti SO — potěšení a kochání C — Tak i S, Tak také O — slyše C, slyšíce U — 158 a] avšak O — a nic] avšak S — 158—159 a nic ... «nic. ] nic na to nedbá a nerozjímá sobě dobrodíní božích a nemá utěšení v Bohu, žádná dobrodíní ním nemohau hnauti U — 158 jimi KSO — hnauti k náboženství N, pohnauti CSO[ba] vyn. KPRONTSO — co mohau C — kochati S — 158 159 148 nn. Luk. 12, 16 nn. 152 Luk. 12, 20
Strana 787
787 v svém milém Bohu, žádná dobrodínství, nic. A, milý 160 Bože, co my těch «daróv a dobrodíní od Boha) béřeme a z toho ze všeho, i z každého dechnutí), počet vydati musíme! [Protož teď Spasitel na učedlníky své žehře řka: »Žádný z vás netíže se mne, kam«, — totiž, nechystá za mnú jíti. A dí: »Že jsem vám tyto věci mluvil, zámutek naplnil srdce vaše«. Majíce 165 se radovati učedlníci z toho, že Pán za ně na smrt jde, aby je vykúpil, a k Bohu Otci, aby jim místo v nebi připravil, i pak rmútili se, neb svému dobrému u nerozuměli. Ale Spasitel dí: B 271 pokochati... Bohu] povobírati na chvíli z(!) svým milým Pánem Bohem O — 159 žádná ... « nic] vyn. SO — dobrodíní N — Knic jeho B, nic jim oči otevříti nemohau C — A] Ach S0, Ó U — Kmilý Bože vyn. B, přemilý Pane Bože O — 160 vy C — «daróv a vyn. B — a dobrodíní vyn. P — od Boha božích B, od tebe CRU, vyn. O — béřeme] přijí- máme U, velmi mnoho bereme O — 161 «a z toho ... dechnutí lehce a z každého B — a] tak O — všeho, z marného pomyšlení, ano (vyn. O) SO — i] vyn. PTO, ba N — z] vyn. RT — každého] každému R, každičkého — N, vyn. O — dchnutí RT, vyn. O 162—186 [Protož... podmaňuje) Pomoz nám, milý (+ drahý Pane RU) Bože, a naprav nás (+ sám N), abychom byli vděčni (hodni C) tvých (+ drahých RU) daruov (+ a dobrodíní N, + skrze Pána a Spasitele našeho Ježíše Krista R, + a dobrodíní skrze Pána Krista U, + s nimi se obírati, jich požívati a vděčně je přijímati C) Amen (vyn. NT) PRONTU; Pomoz nám, věčný, milý Bože, a naprav nás sobě k své libosti, ať bychom tobě z tvých darův děkovali a jich vděčni byli a potom se k tobě do tvé slávy dostali. Do kteréžto mně i vám rač dopomoci Pán Bůh náš! Amen S; Protož prosmež milého Pána, ať nás ráčí napraviti k své svaté libosti, ať bychom, jsauce jeho dobrodíní vděčni, jemu z jeho darův děkovali a potom se k němu do věčné radosti dostati mohli. K čemuž nám rač dopo- máhati blahoslavená Trojice svatá, Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný Pán Bůh náš! Amen O; v K místo toho celá partie zní takto: »Jdu k němu, který jest mě poslal, a žádný mne netíže: Kam jdeš?« Toto jest Pán mluvil u Veliký čtvrtek apoštolóm svým milým. A oni slyšíce, že se chce od nich tělesně bráti, rmautili se ná- ramně velmi; nébrž někteří praví a píší, že sau i plakali slyšíce, že od nich chce, a to proto, že sau jej náramně milovali vedlé těla, až i božství zapo- mínali. Proto sau jej tak velmi milovali, že byl náramně libý a milý člověk, velmi milého obcování, ochotného a libého rozmlúvaní, an byl Petr řekl: »Panc, kam my od tebe puojdem, a ty máš slova věčného života?« Také jej proto milovali, že od něho velikau moc viděli, an mrtvé křísí, nemocné uzdravuje, dábly vymítá. A tak, ustrnuvše v milování jeho tělesenství, i zanedbali božství, že je teď z toho trestal, řka: »A žádný z vás netíže se: Kam jdeš«, — totiž, žádný z vás netíže se na nebeské věci. Pomysliž, mnedle, milý člověče: tito apoštolé, milujíce Pána tělesně a více než božské a nebeské věci, nikoli by jim to samo bylo nespomohlo 50*
787 v svém milém Bohu, žádná dobrodínství, nic. A, milý 160 Bože, co my těch «daróv a dobrodíní od Boha) béřeme a z toho ze všeho, i z každého dechnutí), počet vydati musíme! [Protož teď Spasitel na učedlníky své žehře řka: »Žádný z vás netíže se mne, kam«, — totiž, nechystá za mnú jíti. A dí: »Že jsem vám tyto věci mluvil, zámutek naplnil srdce vaše«. Majíce 165 se radovati učedlníci z toho, že Pán za ně na smrt jde, aby je vykúpil, a k Bohu Otci, aby jim místo v nebi připravil, i pak rmútili se, neb svému dobrému u nerozuměli. Ale Spasitel dí: B 271 pokochati... Bohu] povobírati na chvíli z(!) svým milým Pánem Bohem O — 159 žádná ... « nic] vyn. SO — dobrodíní N — Knic jeho B, nic jim oči otevříti nemohau C — A] Ach S0, Ó U — Kmilý Bože vyn. B, přemilý Pane Bože O — 160 vy C — «daróv a vyn. B — a dobrodíní vyn. P — od Boha božích B, od tebe CRU, vyn. O — béřeme] přijí- máme U, velmi mnoho bereme O — 161 «a z toho ... dechnutí lehce a z každého B — a] tak O — všeho, z marného pomyšlení, ano (vyn. O) SO — i] vyn. PTO, ba N — z] vyn. RT — každého] každému R, každičkého — N, vyn. O — dchnutí RT, vyn. O 162—186 [Protož... podmaňuje) Pomoz nám, milý (+ drahý Pane RU) Bože, a naprav nás (+ sám N), abychom byli vděčni (hodni C) tvých (+ drahých RU) daruov (+ a dobrodíní N, + skrze Pána a Spasitele našeho Ježíše Krista R, + a dobrodíní skrze Pána Krista U, + s nimi se obírati, jich požívati a vděčně je přijímati C) Amen (vyn. NT) PRONTU; Pomoz nám, věčný, milý Bože, a naprav nás sobě k své libosti, ať bychom tobě z tvých darův děkovali a jich vděčni byli a potom se k tobě do tvé slávy dostali. Do kteréžto mně i vám rač dopomoci Pán Bůh náš! Amen S; Protož prosmež milého Pána, ať nás ráčí napraviti k své svaté libosti, ať bychom, jsauce jeho dobrodíní vděčni, jemu z jeho darův děkovali a potom se k němu do věčné radosti dostati mohli. K čemuž nám rač dopo- máhati blahoslavená Trojice svatá, Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný Pán Bůh náš! Amen O; v K místo toho celá partie zní takto: »Jdu k němu, který jest mě poslal, a žádný mne netíže: Kam jdeš?« Toto jest Pán mluvil u Veliký čtvrtek apoštolóm svým milým. A oni slyšíce, že se chce od nich tělesně bráti, rmautili se ná- ramně velmi; nébrž někteří praví a píší, že sau i plakali slyšíce, že od nich chce, a to proto, že sau jej náramně milovali vedlé těla, až i božství zapo- mínali. Proto sau jej tak velmi milovali, že byl náramně libý a milý člověk, velmi milého obcování, ochotného a libého rozmlúvaní, an byl Petr řekl: »Panc, kam my od tebe puojdem, a ty máš slova věčného života?« Také jej proto milovali, že od něho velikau moc viděli, an mrtvé křísí, nemocné uzdravuje, dábly vymítá. A tak, ustrnuvše v milování jeho tělesenství, i zanedbali božství, že je teď z toho trestal, řka: »A žádný z vás netíže se: Kam jdeš«, — totiž, žádný z vás netíže se na nebeské věci. Pomysliž, mnedle, milý člověče: tito apoštolé, milujíce Pána tělesně a více než božské a nebeské věci, nikoli by jim to samo bylo nespomohlo 50*
Strana 788
788 »Já pravdu pravím«. Tak nyníčko lidé rmútí se, když se jim pravda mluví, a hněvají se mnozí, nechtíce rozuměti svému najlepšímu, 170 a že jinak spaseni nebudú, leč pravdě místo dadí. A jakož dí Kristus: »Poznáte pravdu a pravda ť vás vysvobodí, totiž od zatracení, a přivede k spasení«. I dí, že »úžitečné jest, abych já odšel; nebo, neotejdu-li já, Utěšitel nepřijde k vám«; ne aby Kristus překážel přijíti Utěšiteli, Duchu svatému, ale že jsú učedlníci jeho ustrnuli 175 při něm milostí tělesnú, nežádali jsú Ducha svatého aniž ho přijíti mohú, jakož jest pověděl sám Kristus o tom drahém Utěšiteli řka: »Kteréhož svět nemuož přijíti, neb nevidí ho aniž zná«. A dí dále: »Ten když přijde, bude trestati svět z hříchu, z spravedl- nosti a z súdu«. Z hříchu, totiž z bluduov a z kacířstva. A, nyní ani prospělo k spasení, jakož dí: »Užitečné ť jest, abych já odšel«. Neb, když jest od nich odšel a na nebesa vstaupil, hned sau oni po něm taužili, srdcem i myslí tam s ním byli. Pak ty, když více miluješ tělesné věci než božské — ženu, děti, zboží — větší pilnost a péči maje těkání, běhání, freso- vání, lopotování o to, kterau naději míti muožeš k spasení? Ba, toto věz, má-li kto spasen býti, musí ť tam v nebi srdcem a myslí obývati; jako dí svatý Pavel: »Obcování naše v nebesích jest.« Díš-li: »Kterak to muož býti, abych já byl v nebi srdcem a myslí?«, takto: Což více miluješ, oč více a častějí myslíš, tu ť jest srdce tvé; nebo dí mudřec, že, kdež duše miluje, že tu jest víc, než kdež obživuje. A Pán Ježíš sám dí: »Kde jest poklad tvój, tu ť jest i srdce tvé«. Pak, jest-li poklad náš v nebi a že tam býti máme, tehdy tam myslíme, tam taužíme. A po tom poznáš, jsi-li volený boží, jestliže tam máš srdce, tam myslíš najvíce, najčastějí se o to staráš, o to pečuješ; pakli více o tělesné věci, boj se, že v nebi pokladu nemáš a aby nebyl ku peklu předvěděný. Pak toto teď Pán vida, že by bylo na překážku jeho milých apoštolóv jeho tělesné obcování s nimi, i ráčil jim je odjíti. Naučiž se tomu, když na tě milý Buoh dopustí, že ť zboží odejmau tělesné, že ť děti, přátelé neb žena zemrau nebo že cti a chvály budeš zbaven, věziž, že ť jest to milý Buoh proto učinil, aby to tobě na překážku nebylo k tvému spasení, jedno uměj se v tom řádně míti, tu naději vezma, i chváliti z toho milého Boha, že ť jest to bóhdá pro tvé lepší učinil. Dí dále: »Když odejdu, jiného Utěšitele pošli vám, Ducha pravdy; a když přijde on, trestati bude svět z hříchu.« Nebo, v komž ť Duch svatý obývá, co ť vidí proti Bohu, nikoli ť nezamlčí, ale treskce: »Ó, milý, nech toho, rozhněváš Buoha!« Ale toto křesťanstvo, ač ť co neřádného ví na koho, zamlčí ť; pakli ť knězi poví: »Ale, kněže, neprav na mě!«, — vše ť na kněze zvalé, ale sami ť se nechtí ostuditi: »Než, prý, však bývá na úřadě, nedímť já jemu nic, Buoh toho nedaj, získal bych sobě nelibost!« Aha, není tu Ducha svatého! Z hříchu proto bude trestati, že nevěří ve mne. Co jest, ve ň 171 Podle Jana 8, 32 — 177 Jan 14, 17 —
788 »Já pravdu pravím«. Tak nyníčko lidé rmútí se, když se jim pravda mluví, a hněvají se mnozí, nechtíce rozuměti svému najlepšímu, 170 a že jinak spaseni nebudú, leč pravdě místo dadí. A jakož dí Kristus: »Poznáte pravdu a pravda ť vás vysvobodí, totiž od zatracení, a přivede k spasení«. I dí, že »úžitečné jest, abych já odšel; nebo, neotejdu-li já, Utěšitel nepřijde k vám«; ne aby Kristus překážel přijíti Utěšiteli, Duchu svatému, ale že jsú učedlníci jeho ustrnuli 175 při něm milostí tělesnú, nežádali jsú Ducha svatého aniž ho přijíti mohú, jakož jest pověděl sám Kristus o tom drahém Utěšiteli řka: »Kteréhož svět nemuož přijíti, neb nevidí ho aniž zná«. A dí dále: »Ten když přijde, bude trestati svět z hříchu, z spravedl- nosti a z súdu«. Z hříchu, totiž z bluduov a z kacířstva. A, nyní ani prospělo k spasení, jakož dí: »Užitečné ť jest, abych já odšel«. Neb, když jest od nich odšel a na nebesa vstaupil, hned sau oni po něm taužili, srdcem i myslí tam s ním byli. Pak ty, když více miluješ tělesné věci než božské — ženu, děti, zboží — větší pilnost a péči maje těkání, běhání, freso- vání, lopotování o to, kterau naději míti muožeš k spasení? Ba, toto věz, má-li kto spasen býti, musí ť tam v nebi srdcem a myslí obývati; jako dí svatý Pavel: »Obcování naše v nebesích jest.« Díš-li: »Kterak to muož býti, abych já byl v nebi srdcem a myslí?«, takto: Což více miluješ, oč více a častějí myslíš, tu ť jest srdce tvé; nebo dí mudřec, že, kdež duše miluje, že tu jest víc, než kdež obživuje. A Pán Ježíš sám dí: »Kde jest poklad tvój, tu ť jest i srdce tvé«. Pak, jest-li poklad náš v nebi a že tam býti máme, tehdy tam myslíme, tam taužíme. A po tom poznáš, jsi-li volený boží, jestliže tam máš srdce, tam myslíš najvíce, najčastějí se o to staráš, o to pečuješ; pakli více o tělesné věci, boj se, že v nebi pokladu nemáš a aby nebyl ku peklu předvěděný. Pak toto teď Pán vida, že by bylo na překážku jeho milých apoštolóv jeho tělesné obcování s nimi, i ráčil jim je odjíti. Naučiž se tomu, když na tě milý Buoh dopustí, že ť zboží odejmau tělesné, že ť děti, přátelé neb žena zemrau nebo že cti a chvály budeš zbaven, věziž, že ť jest to milý Buoh proto učinil, aby to tobě na překážku nebylo k tvému spasení, jedno uměj se v tom řádně míti, tu naději vezma, i chváliti z toho milého Boha, že ť jest to bóhdá pro tvé lepší učinil. Dí dále: »Když odejdu, jiného Utěšitele pošli vám, Ducha pravdy; a když přijde on, trestati bude svět z hříchu.« Nebo, v komž ť Duch svatý obývá, co ť vidí proti Bohu, nikoli ť nezamlčí, ale treskce: »Ó, milý, nech toho, rozhněváš Buoha!« Ale toto křesťanstvo, ač ť co neřádného ví na koho, zamlčí ť; pakli ť knězi poví: »Ale, kněže, neprav na mě!«, — vše ť na kněze zvalé, ale sami ť se nechtí ostuditi: »Než, prý, však bývá na úřadě, nedímť já jemu nic, Buoh toho nedaj, získal bych sobě nelibost!« Aha, není tu Ducha svatého! Z hříchu proto bude trestati, že nevěří ve mne. Co jest, ve ň 171 Podle Jana 8, 32 — 177 Jan 14, 17 —
Strana 789
789 180 by bylo potřebí nám Ducha svatého, abychom jím kazili bludy a kacířstva Antikristova, kteráž se nyní již rozmáhají! Z spravedl- nosti, že jí lidé nemají ani k milému Bohu, přikázaní jeho plníce, ani k bližním, nic zlého jim nepřejíce, ale radějši dobře činíce; hodni jsú trestání od Ducha svatého! Z saudu, že jest Kristus 185 Ježíš kníže tohoto světa, to jest dábla, do pekla odsúdil a svět od něho vysvobodil, a svět se jemu zase podává a podmaňuje. * věřiti? To všecko plniti a zachovati, co s' jemu na křtu slíbil. Odříkáš-li se pýchy? Odříkáš-li se ďábla i všech skutkóv jeho? [říkáme a kmotrové za nás se odříkají: »Odříkám«]. Hádaj, vyvinul-li si v tom kterém?! Shledáš, že trestán budeš! Z spravedlnosti a z saudu, nebo kníže tohoto světa odsau- zeno jest. Kníže tohoto světa jesti ť ďábel; nebo, jakož dábel jest první poběhlec a jest odsúzen, tak všichni [lháři,] jeho následovníci, kteříž, poběhše od Boha i přídrží se ďábla, budau odsauzeni a sau odsauzeni, neb skutkové jich je saudí. Pohlediž na tyto poběhlce, kteříž sau jeho svaté pravdy poběhli, v ní se narodivše a zchovavše, a již odstupují, jako by co bludného bylo, jako by již za kacířství odsauzeno bylo; a to znamenití, múdří mistři umělí, páni znamenití v Moravě i v Čechách. Co to učinilo? Jedno obrokové a úřadové, čest a chvála tohoto světa; neb mnoho zjevných písem jest, že není těžšího pádu než mezi múdrými a umělými. [Tuto praví, že není těžšího pádu, totiž bludu, než mezi múdrými (rozuměj světa) a uče- nými, a ne umělými.] A, čerte a ďáble, jak ty umíš chytře a rozličně lidi kla- mati! Pomáhajž nám, milý Bože, abychom ani takovými umělými ani ďáblem nebyli svedeni a zklamáni od nich! Amen.
789 180 by bylo potřebí nám Ducha svatého, abychom jím kazili bludy a kacířstva Antikristova, kteráž se nyní již rozmáhají! Z spravedl- nosti, že jí lidé nemají ani k milému Bohu, přikázaní jeho plníce, ani k bližním, nic zlého jim nepřejíce, ale radějši dobře činíce; hodni jsú trestání od Ducha svatého! Z saudu, že jest Kristus 185 Ježíš kníže tohoto světa, to jest dábla, do pekla odsúdil a svět od něho vysvobodil, a svět se jemu zase podává a podmaňuje. * věřiti? To všecko plniti a zachovati, co s' jemu na křtu slíbil. Odříkáš-li se pýchy? Odříkáš-li se ďábla i všech skutkóv jeho? [říkáme a kmotrové za nás se odříkají: »Odříkám«]. Hádaj, vyvinul-li si v tom kterém?! Shledáš, že trestán budeš! Z spravedlnosti a z saudu, nebo kníže tohoto světa odsau- zeno jest. Kníže tohoto světa jesti ť ďábel; nebo, jakož dábel jest první poběhlec a jest odsúzen, tak všichni [lháři,] jeho následovníci, kteříž, poběhše od Boha i přídrží se ďábla, budau odsauzeni a sau odsauzeni, neb skutkové jich je saudí. Pohlediž na tyto poběhlce, kteříž sau jeho svaté pravdy poběhli, v ní se narodivše a zchovavše, a již odstupují, jako by co bludného bylo, jako by již za kacířství odsauzeno bylo; a to znamenití, múdří mistři umělí, páni znamenití v Moravě i v Čechách. Co to učinilo? Jedno obrokové a úřadové, čest a chvála tohoto světa; neb mnoho zjevných písem jest, že není těžšího pádu než mezi múdrými a umělými. [Tuto praví, že není těžšího pádu, totiž bludu, než mezi múdrými (rozuměj světa) a uče- nými, a ne umělými.] A, čerte a ďáble, jak ty umíš chytře a rozličně lidi kla- mati! Pomáhajž nám, milý Bože, abychom ani takovými umělými ani ďáblem nebyli svedeni a zklamáni od nich! Amen.
Strana 790
Neděle křížových dnuov aneb prositelná. Epištola z kanoniky svatého Jakuba v první kapitole. Najmilejší! Buďte činitelé slova, a ne 5posluchači toliko, klamajíce sami se. Nebo, ač kto jest posluchačem slova a ne činitelem, ten přirovnán bude muži spatřujícímu obli- čej narození svého v zrcadle. Nebo vzhléď se jest a odšel a ihned zapomenul, jakový 10jest byl. A ktož prohlédá v zákoně dokonalé svobody, na zuostane-li v něm, ne poslucha-B 272 chačem nepamětlivým učiněn bývá, ale či- nitelem skutku, ten blahoslavený v skutku svém bude. Pakli se kto domnívá duchovním 15býti, a neskrocuje-li jazyka svého, ale svo- 1 křížových ... prositelná] pátá po velice (veliké NT) noci (+ jenž slove křížová aneb křížových dní C) KPRONTU, pátá po velkonoci (velké noci O), jenž (jinak 0) slove (vyn. O) křížová 80 — 2—20 Epištola ... světa] vyn. RSO — 2 z kanoniky] v kanonice KT, vyn. PONU — Jakuba v kanonice PC — v první kapitole] vyn. NT 5 zklamávajíce KPCU — 5—20 Nebo ... ostřiehati] Konec: samého sebe chovati U — 6 ač] jestliže P — posluchač KPCNT — činitel KPONT 7 ten] takovej C — spatřujícímu] znamenajícímu NT — 89 Nebo vzhléd se jest] Spatřil se jest zajisté P, Neb spatřivše se C, Nebo znamenavši (zna- menav T) se NT — 8 vzhlédl K — 9 a odšel] odešel N — jakový] kteraký KN, jaký PCT — 10 jest] by NCT — A ... v zákoně] Ale ktož se vzhlédne v zákon (zákoně C) KNC, Ale ktož by se spatřil v zákoně P, Ale kdož prozdří v zákoně T — 11 a zuostane-li v něm] vyn. C — zuostane-li] zuostal by P — li] vyn. KNT — 11—12 ne posluchačem nepamětlivým] ne posluchač za- pomenutedlný (zapomínající T) KT, nejsa posluchač nepamětlivej C, nejsa posluchačem zapomenutedlným P, nejsa posluchač zapomínající N — 12 bývá] vyn. PNTC - činitel NTKC — 13 v skutku KC — 14 Pakli ... kto. Jest-li pak kdo, že se T — Pakli] vyn. P. Jestliže pak (vyn. N) CN — Pakli .. . domnívá] Domnívá-li se pak kdo P — se kto domnívá] jest pak kdo domnívající se N — duchovním] křesťanem K, že by byl křesťanem P, nábožnejm C — 15 býti] vyn. P —li] vyn. KCNT — svodí KPCNT 4 nn. Jakub 1, 22—27,
Neděle křížových dnuov aneb prositelná. Epištola z kanoniky svatého Jakuba v první kapitole. Najmilejší! Buďte činitelé slova, a ne 5posluchači toliko, klamajíce sami se. Nebo, ač kto jest posluchačem slova a ne činitelem, ten přirovnán bude muži spatřujícímu obli- čej narození svého v zrcadle. Nebo vzhléď se jest a odšel a ihned zapomenul, jakový 10jest byl. A ktož prohlédá v zákoně dokonalé svobody, na zuostane-li v něm, ne poslucha-B 272 chačem nepamětlivým učiněn bývá, ale či- nitelem skutku, ten blahoslavený v skutku svém bude. Pakli se kto domnívá duchovním 15býti, a neskrocuje-li jazyka svého, ale svo- 1 křížových ... prositelná] pátá po velice (veliké NT) noci (+ jenž slove křížová aneb křížových dní C) KPRONTU, pátá po velkonoci (velké noci O), jenž (jinak 0) slove (vyn. O) křížová 80 — 2—20 Epištola ... světa] vyn. RSO — 2 z kanoniky] v kanonice KT, vyn. PONU — Jakuba v kanonice PC — v první kapitole] vyn. NT 5 zklamávajíce KPCU — 5—20 Nebo ... ostřiehati] Konec: samého sebe chovati U — 6 ač] jestliže P — posluchač KPCNT — činitel KPONT 7 ten] takovej C — spatřujícímu] znamenajícímu NT — 89 Nebo vzhléd se jest] Spatřil se jest zajisté P, Neb spatřivše se C, Nebo znamenavši (zna- menav T) se NT — 8 vzhlédl K — 9 a odšel] odešel N — jakový] kteraký KN, jaký PCT — 10 jest] by NCT — A ... v zákoně] Ale ktož se vzhlédne v zákon (zákoně C) KNC, Ale ktož by se spatřil v zákoně P, Ale kdož prozdří v zákoně T — 11 a zuostane-li v něm] vyn. C — zuostane-li] zuostal by P — li] vyn. KNT — 11—12 ne posluchačem nepamětlivým] ne posluchač za- pomenutedlný (zapomínající T) KT, nejsa posluchač nepamětlivej C, nejsa posluchačem zapomenutedlným P, nejsa posluchač zapomínající N — 12 bývá] vyn. PNTC - činitel NTKC — 13 v skutku KC — 14 Pakli ... kto. Jest-li pak kdo, že se T — Pakli] vyn. P. Jestliže pak (vyn. N) CN — Pakli .. . domnívá] Domnívá-li se pak kdo P — se kto domnívá] jest pak kdo domnívající se N — duchovním] křesťanem K, že by byl křesťanem P, nábožnejm C — 15 býti] vyn. P —li] vyn. KCNT — svodí KPCNT 4 nn. Jakub 1, 22—27,
Strana 791
791 zuje srdce své, toho marné jest duchovenství. Duchovenství čisté a nepoškvrněné u Boha a Otce toto jest: navštěvovati vdovy a si- rotky v zámutcích a nepoškvrněného sebe 20ostřichati od tohoto světa. Čtení svatého Jana v XVI. kapitole. V ten čas řekl Ježíš učedlníkuom svým: »Jistě, zavěrné pravím vám: Ač co prositi budete Otce ve jméno mé, dá ť vám. Až dosa- 25 vad neprosili jste ničehéhuož ve jméno mé. Proste a vezmete, aby radost vaše plna byla. Toto v příslovích pověděl sem vám; ale jde ť hodina, když již ne v přísloví mluviti budu vám, ale zjevně o Otci mém zvěstuji vám. 30V ten den budete prositi ve jméno mé; a ne- pravím vám, že já prositi budu Otce za vás. Ale on sámOtec miluje vás, nebo jste vy mne zamilovali a uvěřili jste, že jsem já vyšel 16 toho] takového K — marné] daremné P, darební T — duchovenství křesťanství K, náboženství PC — 17 Duchovenství Křesťanství K, Ná- boženství PC, Duchovenství zajisté N — 17—18 u... Otce] před Bohem a Otcem KC, u Boha Otce PN — 19 zámutcích] zamúcení jich K, zámutcích jich (jejich C) PNCT — samého sebe PNT — 20 toho U — světa. Pán Buoh budiž s vámi! I s Duchem svým N — 21 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — svatého Jana] svaté, napsal svatý Jan U — v XVI.) v třinácté S0, vyn. T — kapituli] kapitole RSO, rozdílu U, vyn. NT 22 V ten ... svým] vyn. RUSO — zavěrné] jistě KPCRNTUSO 23—40 Ač... vyšel] Bude(!) etc. Vajklad R — 23—24 Ač ... budete) Budete-li zač prositi KPNUSO — 24 Otce mého KPCNTSO — jménu mém USO — 24—40 dá ť ... vyšel] vyn. S — 25 níčehéhuož] za nic PUCO.— jménu mém CU — 26—40 Proste... V tom] Konec: Skrze to U — 26 plna] dokonalá O — 27 Toto] Tyto věci KONT — přísloví PO — mluvil KPCNTO — ale vyn. PNTO — jde ť] přišla jest KCNT, přichází ť P, přijde ť O — 28 když že ČNT — příslovích NTO — bude(!) P — 29 svém PCO — zvěstovati budu NT — 30 Otce prositi C — jménu mém CO — a nepravím vám] vyn. C — nepravím] nyní pravím KNT — 31 že] neb C — já... za vás] vyn.(!) NT — Otce mého C — 32 ale on sám] neb KC, on zajisté P, neb sám O, vyn. To sám] vyn. N — neboj že O — 33 milovali KPCNTO — že uvěřili O, 22 nn. Jan 16, 23—30.
791 zuje srdce své, toho marné jest duchovenství. Duchovenství čisté a nepoškvrněné u Boha a Otce toto jest: navštěvovati vdovy a si- rotky v zámutcích a nepoškvrněného sebe 20ostřichati od tohoto světa. Čtení svatého Jana v XVI. kapitole. V ten čas řekl Ježíš učedlníkuom svým: »Jistě, zavěrné pravím vám: Ač co prositi budete Otce ve jméno mé, dá ť vám. Až dosa- 25 vad neprosili jste ničehéhuož ve jméno mé. Proste a vezmete, aby radost vaše plna byla. Toto v příslovích pověděl sem vám; ale jde ť hodina, když již ne v přísloví mluviti budu vám, ale zjevně o Otci mém zvěstuji vám. 30V ten den budete prositi ve jméno mé; a ne- pravím vám, že já prositi budu Otce za vás. Ale on sámOtec miluje vás, nebo jste vy mne zamilovali a uvěřili jste, že jsem já vyšel 16 toho] takového K — marné] daremné P, darební T — duchovenství křesťanství K, náboženství PC — 17 Duchovenství Křesťanství K, Ná- boženství PC, Duchovenství zajisté N — 17—18 u... Otce] před Bohem a Otcem KC, u Boha Otce PN — 19 zámutcích] zamúcení jich K, zámutcích jich (jejich C) PNCT — samého sebe PNT — 20 toho U — světa. Pán Buoh budiž s vámi! I s Duchem svým N — 21 Čtení] Evangelium S — Čtení... Jana] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — svatého Jana] svaté, napsal svatý Jan U — v XVI.) v třinácté S0, vyn. T — kapituli] kapitole RSO, rozdílu U, vyn. NT 22 V ten ... svým] vyn. RUSO — zavěrné] jistě KPCRNTUSO 23—40 Ač... vyšel] Bude(!) etc. Vajklad R — 23—24 Ač ... budete) Budete-li zač prositi KPNUSO — 24 Otce mého KPCNTSO — jménu mém USO — 24—40 dá ť ... vyšel] vyn. S — 25 níčehéhuož] za nic PUCO.— jménu mém CU — 26—40 Proste... V tom] Konec: Skrze to U — 26 plna] dokonalá O — 27 Toto] Tyto věci KONT — přísloví PO — mluvil KPCNTO — ale vyn. PNTO — jde ť] přišla jest KCNT, přichází ť P, přijde ť O — 28 když že ČNT — příslovích NTO — bude(!) P — 29 svém PCO — zvěstovati budu NT — 30 Otce prositi C — jménu mém CO — a nepravím vám] vyn. C — nepravím] nyní pravím KNT — 31 že] neb C — já... za vás] vyn.(!) NT — Otce mého C — 32 ale on sám] neb KC, on zajisté P, neb sám O, vyn. To sám] vyn. N — neboj že O — 33 milovali KPCNTO — že uvěřili O, 22 nn. Jan 16, 23—30.
Strana 792
792 od Otce. Vyšel sem od Otce mého a přišel 35 jsem na svět; opět opauštím svět a jdu k Uotci«. Vetcechu jemu učedlníci jeho: »Aj, nyní zjevně mluvíš a přísloví žádného ne- pravíš. Nyní jsme poznali, že víš všeckny věci, a není potřebí, aby tebe kto otázal. 40 V tom věříme, že jsi od Boha vyšel«. Tato neděle dnešní slove neděle křížová neb prositedlná. A to oboje má býti do křesťana, u který chce hodně a úžitečně B 273 dočekati toho hodu Vstúpení Pána Ježíše na nebe a Ducha svatého Seslání, aby mohl také po něm tam přijíti do té radosti nebeské, 45 kdež on sedí na pravici Boha Otce. I musí to obé míti, aby křižoval tělo své postem a jiným trápením i také aby se modlil vážně a nábožně a úžitečně. Nebo tím dvým, postem a modlitbú, bývá člověk zpuosoben, že se muož pozdvíhati k oněm věcem nebeským, a tudy naši nepřátelé bývají umdleni. Nebo sám Pán dí: »To 50 ďábelství nemuož vyhnáno býti, jediné postem a modlitbú nábožnú«. věřili P — já] vyn. PCNTO — 34 Otce (první)] Boha KPNTO — mého] vyn. KPNTO — 36 I řekli sú KCO, Řekli PN — Aj] Ej C, Hle O — 38—39 všeckny věci] všeckno O — 39 tobě potřebí KPCNT — aby se PO — otazoval NT, tázal O — 40 V tom] Po tom ť P, A skrze to O — vyšel«. Kázaní mistro- v op (0 odříznuto) K — vyšel] přišel«. Vejklad XXXI. na svaté čtení U — vyšel«. Vejklad (+ dnešní T) PNT, vyšel«. Odpověděl jim Ježíš: »Nyní ť věříte, ale nastane ť hodina, že ť se každý rozprchne k svému a mne samého opustíte. Alevšak já nejsem sám, nebo se mnau Otec jest«. Vejklad O — 41 Tato] Přátelé milí! Tato S, Přátelé milí v Pánu Jezu Kristu! Aby- chom mohli této řeči boží, kterauž sme přeslyšeli, spasitedlně vyrozoměti, jesti ť nám potřebí při tom trojí věc poznati: nejprvé, že tato O — dnešní] dnešní svatá RUS, vyn. O — slove neděle] slove NTUSO — prosebná NU — 42 A to] což N — každého křesťana O, křesťana, zvláště N — kdož O — bude chtíti O — 43 toho] vyn. P — slavného hodu (+ božího 0) 80 — Pána] Pána našeho CSO, božího, totiž Pána U — Ježíše Krista CUO, Jezu- krista S — nebesa C — 44 po něm] za ním US, vyn. O — přijíti tu PRCT — té] vyn. U — 45 on] vyn. S — Boha] vyn. KPNTS, boží RU — Otce] vyn. RU, Otce všemohaucího C — musil R — to obé] toto do sebe O — míti křesťan do sebe C — 46 postem a] jak postem tak i O — i také] potom N, při tom O — 47 dvým] dvojím (+ spůsobem O) RCNSO, dvojím srdcem nelíbí se Bohu žádný člověk, nežli s dvojím U — 48 člověk... pozdvíhati] pozdvižen O — spůsobný NU — takže N — pozdvihnauti RNUS — 49 tudy] skrze to O — zemdleni SO — Nebo] Jakož O — Pán Ježíš C — To Toto PCNTSO, že U — 50 vyvrženo a vyhnáno C — nábožnú] vyn. S0 — 49 Podle Mat. 17, 21; Marek 9, 29 —
792 od Otce. Vyšel sem od Otce mého a přišel 35 jsem na svět; opět opauštím svět a jdu k Uotci«. Vetcechu jemu učedlníci jeho: »Aj, nyní zjevně mluvíš a přísloví žádného ne- pravíš. Nyní jsme poznali, že víš všeckny věci, a není potřebí, aby tebe kto otázal. 40 V tom věříme, že jsi od Boha vyšel«. Tato neděle dnešní slove neděle křížová neb prositedlná. A to oboje má býti do křesťana, u který chce hodně a úžitečně B 273 dočekati toho hodu Vstúpení Pána Ježíše na nebe a Ducha svatého Seslání, aby mohl také po něm tam přijíti do té radosti nebeské, 45 kdež on sedí na pravici Boha Otce. I musí to obé míti, aby křižoval tělo své postem a jiným trápením i také aby se modlil vážně a nábožně a úžitečně. Nebo tím dvým, postem a modlitbú, bývá člověk zpuosoben, že se muož pozdvíhati k oněm věcem nebeským, a tudy naši nepřátelé bývají umdleni. Nebo sám Pán dí: »To 50 ďábelství nemuož vyhnáno býti, jediné postem a modlitbú nábožnú«. věřili P — já] vyn. PCNTO — 34 Otce (první)] Boha KPNTO — mého] vyn. KPNTO — 36 I řekli sú KCO, Řekli PN — Aj] Ej C, Hle O — 38—39 všeckny věci] všeckno O — 39 tobě potřebí KPCNT — aby se PO — otazoval NT, tázal O — 40 V tom] Po tom ť P, A skrze to O — vyšel«. Kázaní mistro- v op (0 odříznuto) K — vyšel] přišel«. Vejklad XXXI. na svaté čtení U — vyšel«. Vejklad (+ dnešní T) PNT, vyšel«. Odpověděl jim Ježíš: »Nyní ť věříte, ale nastane ť hodina, že ť se každý rozprchne k svému a mne samého opustíte. Alevšak já nejsem sám, nebo se mnau Otec jest«. Vejklad O — 41 Tato] Přátelé milí! Tato S, Přátelé milí v Pánu Jezu Kristu! Aby- chom mohli této řeči boží, kterauž sme přeslyšeli, spasitedlně vyrozoměti, jesti ť nám potřebí při tom trojí věc poznati: nejprvé, že tato O — dnešní] dnešní svatá RUS, vyn. O — slove neděle] slove NTUSO — prosebná NU — 42 A to] což N — každého křesťana O, křesťana, zvláště N — kdož O — bude chtíti O — 43 toho] vyn. P — slavného hodu (+ božího 0) 80 — Pána] Pána našeho CSO, božího, totiž Pána U — Ježíše Krista CUO, Jezu- krista S — nebesa C — 44 po něm] za ním US, vyn. O — přijíti tu PRCT — té] vyn. U — 45 on] vyn. S — Boha] vyn. KPNTS, boží RU — Otce] vyn. RU, Otce všemohaucího C — musil R — to obé] toto do sebe O — míti křesťan do sebe C — 46 postem a] jak postem tak i O — i také] potom N, při tom O — 47 dvým] dvojím (+ spůsobem O) RCNSO, dvojím srdcem nelíbí se Bohu žádný člověk, nežli s dvojím U — 48 člověk... pozdvíhati] pozdvižen O — spůsobný NU — takže N — pozdvihnauti RNUS — 49 tudy] skrze to O — zemdleni SO — Nebo] Jakož O — Pán Ježíš C — To Toto PCNTSO, že U — 50 vyvrženo a vyhnáno C — nábožnú] vyn. S0 — 49 Podle Mat. 17, 21; Marek 9, 29 —
Strana 793
793 A o té modlitbě jest dnešní svaté čtení, jenž jest řekl Pán Ježíš učedlníkóm svým: »Jistě, jistě, ač co — totiž spasitedlného — prositi budete Otce ve jméno mé, dá ť vám«. Častokrát, a téměř vždycky obecným během lidé se modlé, a řídko na modlitbě 55 bývají uslyšáni. A proč to jest? Pro toto: že nemají «lidé křesťané) zpuosobuov a životóv pravých modlitebníkuov, než teď, přijdúce do kostela, tu ť mluví mnoho, klekají, padají, &ba i pláčí nejednú, že se s pláčem budú modliti; ale nebude-li toho, že nebudú míti životuov pravých modlitebníkuov, oni nikoli 60 nebudú uslyšáni a daremná a prokletá jich modlitba bude. Ba, by sobě dral tvář i oči, že by z nich krev tekla, všeť jest daremné Ale kterýž to jest život a zpuosob pravých modlitebníkuov? Tento: aby se na to napravil, aby, což koli činíš, aby to všecko činil a vedl prvotně k chvále boží a pro své spasení a pro ten 65 konec, pro nebeské království, ať by ty nebeské věci vězely vždy 51 A] Ano O — jest] máme SO — 52 Jistě, jistě] vyn. PNTSO, Pravím vám zavěrné RU — jistě, pravím vám C — 52—53 ač ... budete] budete-li co spasitedlného prositi S, bude-li kdo zač podobného prositi O — 53 Otce mého PRNTSO — Otce] vyn. C — jménu mém CUSO — vám Otec můj nebeský C — a téměř] vyn. U — 54 vdycky T, vždyckny C — lidé] lidé Bohu C, vyn. O — a] ale KPNTSO — velmi řídko N, řídko kdy CO — na modlitbě] vyn. O — 55 A] Ale SO — jest] jest medle jiného než O — Pro to TSO, I pro to U — klidé křesťané) vyn. BU — lidé] lidé a C, nynější SO — 56 zpuosoby KRC — zpuosobuov a] vyn. SO — 56—57 zpuosobuov... přijdúce] pravých životů spůsobných, jako by měli míti, tak jako jeho věrní mají, ale přijda U — «životóv úžitkuov B — pravých, upřímnejch a věr- nejch C — modlitebníkuov] mučedlníkův O — 57 tuť] vyn. SO — ba vyn. BRU — 58 popláčí C, spláčí O — že] a S — že .. . modliti] když se modlí O — 58—59 nebude-li .. . míti] nemají-li U — nebude-li .. . nebudú] ne- budau-li SO — 59 že nebudú ... životuov] abyšte měli životy N — míti... modlitebníkuov] se právě srdcem skraušeným modliti O — oni] vyn. NSO — 60 nebudete N — daremní N (z koncového -i později uděláno barevnou tužkou —a), darebná T — a prokletá] vyn. SO — jich ta vaše N — bude] jest KPCNTS, vyn. O — Ba, by] By ť ty S, By ť pak O — 61 tváře SO — i oči] vyn. O — že] takže N, až S0 — by ti O — tekla) kapala U — jest (vyn. SO) to RNTUSO — darebné T, darmo U — 62 Ale A U — 62—63 Ale... Tento] vyn.(!) PNT — 62—64 Ale ... prvotně) jestliže to nebude ke cti a SO — 63 Ú (I U), tento CU — a to aby PNT — aby, což že, což U — všecko] vyn. U — 64 a vedl] vyn. U — prvotně nejprv N, předně U — pro (+ čest a C) chválu PCU, ke cti a chvále N — a] potom N — a pro své spasení] omylem opak. B — své] tvé SO — a pro ten konec] na ten konec RU, vyn. SO — 65 pro nebeské království vyn. SO — ať by ty] a U — tobě ty S0 — věci aby U — vždy] vyn. S -
793 A o té modlitbě jest dnešní svaté čtení, jenž jest řekl Pán Ježíš učedlníkóm svým: »Jistě, jistě, ač co — totiž spasitedlného — prositi budete Otce ve jméno mé, dá ť vám«. Častokrát, a téměř vždycky obecným během lidé se modlé, a řídko na modlitbě 55 bývají uslyšáni. A proč to jest? Pro toto: že nemají «lidé křesťané) zpuosobuov a životóv pravých modlitebníkuov, než teď, přijdúce do kostela, tu ť mluví mnoho, klekají, padají, &ba i pláčí nejednú, že se s pláčem budú modliti; ale nebude-li toho, že nebudú míti životuov pravých modlitebníkuov, oni nikoli 60 nebudú uslyšáni a daremná a prokletá jich modlitba bude. Ba, by sobě dral tvář i oči, že by z nich krev tekla, všeť jest daremné Ale kterýž to jest život a zpuosob pravých modlitebníkuov? Tento: aby se na to napravil, aby, což koli činíš, aby to všecko činil a vedl prvotně k chvále boží a pro své spasení a pro ten 65 konec, pro nebeské království, ať by ty nebeské věci vězely vždy 51 A] Ano O — jest] máme SO — 52 Jistě, jistě] vyn. PNTSO, Pravím vám zavěrné RU — jistě, pravím vám C — 52—53 ač ... budete] budete-li co spasitedlného prositi S, bude-li kdo zač podobného prositi O — 53 Otce mého PRNTSO — Otce] vyn. C — jménu mém CUSO — vám Otec můj nebeský C — a téměř] vyn. U — 54 vdycky T, vždyckny C — lidé] lidé Bohu C, vyn. O — a] ale KPNTSO — velmi řídko N, řídko kdy CO — na modlitbě] vyn. O — 55 A] Ale SO — jest] jest medle jiného než O — Pro to TSO, I pro to U — klidé křesťané) vyn. BU — lidé] lidé a C, nynější SO — 56 zpuosoby KRC — zpuosobuov a] vyn. SO — 56—57 zpuosobuov... přijdúce] pravých životů spůsobných, jako by měli míti, tak jako jeho věrní mají, ale přijda U — «životóv úžitkuov B — pravých, upřímnejch a věr- nejch C — modlitebníkuov] mučedlníkův O — 57 tuť] vyn. SO — ba vyn. BRU — 58 popláčí C, spláčí O — že] a S — že .. . modliti] když se modlí O — 58—59 nebude-li .. . míti] nemají-li U — nebude-li .. . nebudú] ne- budau-li SO — 59 že nebudú ... životuov] abyšte měli životy N — míti... modlitebníkuov] se právě srdcem skraušeným modliti O — oni] vyn. NSO — 60 nebudete N — daremní N (z koncového -i později uděláno barevnou tužkou —a), darebná T — a prokletá] vyn. SO — jich ta vaše N — bude] jest KPCNTS, vyn. O — Ba, by] By ť ty S, By ť pak O — 61 tváře SO — i oči] vyn. O — že] takže N, až S0 — by ti O — tekla) kapala U — jest (vyn. SO) to RNTUSO — darebné T, darmo U — 62 Ale A U — 62—63 Ale... Tento] vyn.(!) PNT — 62—64 Ale ... prvotně) jestliže to nebude ke cti a SO — 63 Ú (I U), tento CU — a to aby PNT — aby, což že, což U — všecko] vyn. U — 64 a vedl] vyn. U — prvotně nejprv N, předně U — pro (+ čest a C) chválu PCU, ke cti a chvále N — a] potom N — a pro své spasení] omylem opak. B — své] tvé SO — a pro ten konec] na ten konec RU, vyn. SO — 65 pro nebeské království vyn. SO — ať by ty] a U — tobě ty S0 — věci aby U — vždy] vyn. S -
Strana 794
794 v tvém úmysle a v vuoli; co koli činíš, máš-li ves kúpiti, aby to vedl vše a kupoval, aneb jiné zboží nebo což koli, pro ten konec, pro nebeské království, aby tudy snáze mohl přijíti do té radosti věčné řka: »Teď já kúpím tuto ves a tyto lidi a budu toho hleděti, 70 abych je přivedl k drahému Ježíšovi k jeho chvále a k jich spasení a také abych mohl tím lépe skutky milosrdné vésti a almužny dávati Ka jiné)«. Kde jsú takoví páni, kde? Há li daj, mnoho-li B 274 by jich nalezl!? Čili proto kupujete zboží a platy, abyšte krásně chodili, dobře jedli a pili, hodovali, ženy krásně zuodívali? Aha, 75 zvíte, kde ť bude déle býti, nemějte péče! Též vy, měšťáci, když vy co kupujete neb které obchody vedete, že to vše činíte, prvotně hledí c e k tomu konci, k ne- beskému království, řka: »Teď kúpím obilé, navařím piva, poslúžím tím obci, aby mohla potřeba býti, aby zádavy nebylo«? 66 tvém] srdci tvém a U, vyn. O — a v vuoli] vyn. O co koli činíš Nebo SO — máš-li ty, pane O — kaupiti, hlediž O — 66—67 to vedl ... konec; ji kaupil S — 66—70 to vedl ... abych je] v ní lidi O — 67 tak vedl U — vše] vyn. U — pro ten konec] činíš, či to U — 68—69 aby tudy ... věčnéj vyn. S — 68 přijíti] přivésti sebe U — té] vyn. K 69 věčné] nebeské K, vyn. U — Teď] U (Au NT), teď PONT, Nu S — tyto v ní S a budu... hleděti] vyn. S — pilně hleděti N — 70 je] ty lidi KPCNT — mohl přivésti SO — cti a chvále C — 71 také proto PNTS — aby O — tím lépe] vyn. O — vésti] činiti USO — 72 a jiné) vyn. BK, a jiné dobré věci činiti C, a jiné dobré skutky N, a jiné věci SO — Ale (+ medle O) kde KOSO - jsau nyní S — takoví] ti KPCNTS — kde] vyn. NTSO — Hádaj] Mnedle S, a O — 73 našel NUO — Čili snad C — Čili proto] Snad žádného! Spíšeji (Ale spíšeji O) ť vy (oni 0) SO — kupujete sobě S, sobě skupují O — zboží, vsi, tvrze a zámky C — aby KPCSO — krásně] pěkně a krásně C, pyšně U — 74 dobře] dobré bydlo měli, dobré C, dobré N — dobře ... zuodívali] vyn. U — pili k tomu vždyckny O — ženy] veď (+ li CT), ženy PTC, ženy své NS — krásně] jejich aby se pěkně O — odívali NSO — Aha] Ach U, Ach, milí páni SO — 75 kde ... péče] jak vám to (+ na vaši hlavu O) sedne (vsedne O) SO — nemějte péče] nebudete-li za to činiti pokání C, vyn. U — vy] vyn. R — měšťané CNU, 76 Též] Ted R, A co S, A co pak O páni měšťáci S0 — vy] vyn. USO — kaupíte T — neb které] neb jaké U a své SO — 77 že] snad U — 77—78 že to vše ... království] také-li to činíte pro království boží SO — 77 činíte-li C — prvotně] předně N — prvotně... nebeskému] pro nebeské U — hledíte BR — 78 řka] abyšte řekli O Teď Ú, teď PC, Aj, teď T, Já teď U, vyn. SO — nakaupím KPCTSO — piv N — 78—79 poslúžím ... obci] chleba napeku SO — 79 tím] té R — potřeba býti] potřebu míti (+ obec, tak C) NC — býti doma S0 — aby . . . nebylo vyn. U — zádavy závady B, žádné zádavy (— v úbci C. † v lidu N)
794 v tvém úmysle a v vuoli; co koli činíš, máš-li ves kúpiti, aby to vedl vše a kupoval, aneb jiné zboží nebo což koli, pro ten konec, pro nebeské království, aby tudy snáze mohl přijíti do té radosti věčné řka: »Teď já kúpím tuto ves a tyto lidi a budu toho hleděti, 70 abych je přivedl k drahému Ježíšovi k jeho chvále a k jich spasení a také abych mohl tím lépe skutky milosrdné vésti a almužny dávati Ka jiné)«. Kde jsú takoví páni, kde? Há li daj, mnoho-li B 274 by jich nalezl!? Čili proto kupujete zboží a platy, abyšte krásně chodili, dobře jedli a pili, hodovali, ženy krásně zuodívali? Aha, 75 zvíte, kde ť bude déle býti, nemějte péče! Též vy, měšťáci, když vy co kupujete neb které obchody vedete, že to vše činíte, prvotně hledí c e k tomu konci, k ne- beskému království, řka: »Teď kúpím obilé, navařím piva, poslúžím tím obci, aby mohla potřeba býti, aby zádavy nebylo«? 66 tvém] srdci tvém a U, vyn. O — a v vuoli] vyn. O co koli činíš Nebo SO — máš-li ty, pane O — kaupiti, hlediž O — 66—67 to vedl ... konec; ji kaupil S — 66—70 to vedl ... abych je] v ní lidi O — 67 tak vedl U — vše] vyn. U — pro ten konec] činíš, či to U — 68—69 aby tudy ... věčnéj vyn. S — 68 přijíti] přivésti sebe U — té] vyn. K 69 věčné] nebeské K, vyn. U — Teď] U (Au NT), teď PONT, Nu S — tyto v ní S a budu... hleděti] vyn. S — pilně hleděti N — 70 je] ty lidi KPCNT — mohl přivésti SO — cti a chvále C — 71 také proto PNTS — aby O — tím lépe] vyn. O — vésti] činiti USO — 72 a jiné) vyn. BK, a jiné dobré věci činiti C, a jiné dobré skutky N, a jiné věci SO — Ale (+ medle O) kde KOSO - jsau nyní S — takoví] ti KPCNTS — kde] vyn. NTSO — Hádaj] Mnedle S, a O — 73 našel NUO — Čili snad C — Čili proto] Snad žádného! Spíšeji (Ale spíšeji O) ť vy (oni 0) SO — kupujete sobě S, sobě skupují O — zboží, vsi, tvrze a zámky C — aby KPCSO — krásně] pěkně a krásně C, pyšně U — 74 dobře] dobré bydlo měli, dobré C, dobré N — dobře ... zuodívali] vyn. U — pili k tomu vždyckny O — ženy] veď (+ li CT), ženy PTC, ženy své NS — krásně] jejich aby se pěkně O — odívali NSO — Aha] Ach U, Ach, milí páni SO — 75 kde ... péče] jak vám to (+ na vaši hlavu O) sedne (vsedne O) SO — nemějte péče] nebudete-li za to činiti pokání C, vyn. U — vy] vyn. R — měšťané CNU, 76 Též] Ted R, A co S, A co pak O páni měšťáci S0 — vy] vyn. USO — kaupíte T — neb které] neb jaké U a své SO — 77 že] snad U — 77—78 že to vše ... království] také-li to činíte pro království boží SO — 77 činíte-li C — prvotně] předně N — prvotně... nebeskému] pro nebeské U — hledíte BR — 78 řka] abyšte řekli O Teď Ú, teď PC, Aj, teď T, Já teď U, vyn. SO — nakaupím KPCTSO — piv N — 78—79 poslúžím ... obci] chleba napeku SO — 79 tím] té R — potřeba býti] potřebu míti (+ obec, tak C) NC — býti doma S0 — aby . . . nebylo vyn. U — zádavy závady B, žádné zádavy (— v úbci C. † v lidu N)
Strana 795
795 80 A tak to hledí na spravedlnosti dáti, nepřesáhnúti žádného, veď-li? Ano, ba udrúť, přesáhnú, nedolejé, nedováží, kdež jediné mohú, leda oni měli a své lakomství nasytili! Též by měli řemeslníci činiti, což dělají, kto) věrně dě- lat i, ne ku pýše, ne k marnosti, Kne k světu. Tak-li jest? Nu, 85 vy krajčí, ševci, kožišníci, «tak-li děláte? Ano špice, ono i ono; ba, neřku špice, ale by ť oni chtěli, vy byšte jim nadělali nějakých rohóv)! I mníte, že ť vás Buoh slyší? Nenadějte se [do něho] zajisté! Ba, máš-li v manželstvo vstúpiti, vše to máš učiniti hledě k uoné radosti nebeské, aby tudy mohl Ksnáze spasen 90 býti). «Tak-li vy tím) úmyslem v manželstvo vstupujete, PCNT, žádné v tom závady SO — 80 tak] vyn. U — to] aby to O, vyn. PNTS — hledí] hledíte K, hle PNT, hleděl C, hledíce R, aby hleděl S — hledí ... dáti] hleděl spravedlivě dávati a lidi O — dáti] dávati KC, to dávati PNT, činiti U — nepřesáhnúti] neošiditi U — 80—82 nepřesáhnúti.... a svéj nepřetahovati. Ale vy radějí přisáhnete, nedolijete, nedovážíte, a (vyn. S) jediné kdo (vyn. S) jak může (mohau S), tak (vyn. S) jiného (vyn. S) odře (udrau S), jen aby spíše (vyn. O) své nesyté SO — 80 žádného] vyn. PNTS — veď-li] vyn. K, viď-li RT, viď U, Činíte-liž to, ha N — 81 Ano] vyn. CN, Ano, slibuj! K — ba] vyn. RU, Ba, spíše ť C — přesáhnú ošidí, kde mohau U — nedolijí PRT — nedováží, nedoměří NU — oni jediné (toliko N) PRTN — 83 Též] Ano O - i řemeslníci tak O — učiniti C, věrně činiti U — 83—84 což... dělakti] lidského nežádati U — 83 což] když co O — (to» aby BSO —- věrně] v K později přepsáno v spravedlivě; věrně, upřímně a právě C — dělali BSO, dělali, spravedlivě N — 84 pejše a lepě N — ne k marnosti... Tak-li jest?] a marnosti, ne (a O) světu k li- bosti SO — 84—85 gne ... vy světa B — 84 jest, ha? N — Nuj A co pak O — 85 kožešníci NUSO— 85 87 «tak... rohóv ješto vše k vuoli pyšným lidem dělají, a, by chtěli, i rohuov by jim nadělali B, také-li (+ vy O) tak děláte, ono i ono? Ba, neřku-li špice u střevícův, ale i rohů nějakých vy (rádi O) byšte jim (vyn. O) nadělali SO — 85 Ano] Ono NT, vyn. P špice] vyn. P, špice, ano C — i ono] potvorné kroje (+ ono i ono T) NT — 86 neřku] neřku-li C, nejediné U — špice] špičaté čepice N — ale] vyn. RNU — by ť] kdyby N, by ť to U — chtěli míti RONTU — jim (tak mám za to) C — 87 I] avšak O — mníte vy RU, domníváte (+ vy O) se CSO — vás] takové U — Bůh na modlitbě U — uslyší O — 87—88 Nenadějte ... máš-li] Ale zmejlíte se! Chceš-li také kdo S, Ale zmejlíte se! Jesti kdo chce O — Nenadějte ... zajisté] Ó ne U — 87 [do něho] vyn. KPRONT — 88 manželství KPRONTU, jaké manželstvo O — 88—89 vše to ... nebeské) hleď to (ať by to O) vše (vyn. O) činiti (činil O) pro království boží SO — 88 činiti RU — 89 hledě ... nebeské» pro onu radost nebeskú B — hledě] prohlídajíc N, vyn. RU — nebeské a věčné N — 89—90 «snáze ... býti k spasení přijíti B — 89 snáze] vyn. SO — 90«Tak ... tím) Tím-li vy
795 80 A tak to hledí na spravedlnosti dáti, nepřesáhnúti žádného, veď-li? Ano, ba udrúť, přesáhnú, nedolejé, nedováží, kdež jediné mohú, leda oni měli a své lakomství nasytili! Též by měli řemeslníci činiti, což dělají, kto) věrně dě- lat i, ne ku pýše, ne k marnosti, Kne k světu. Tak-li jest? Nu, 85 vy krajčí, ševci, kožišníci, «tak-li děláte? Ano špice, ono i ono; ba, neřku špice, ale by ť oni chtěli, vy byšte jim nadělali nějakých rohóv)! I mníte, že ť vás Buoh slyší? Nenadějte se [do něho] zajisté! Ba, máš-li v manželstvo vstúpiti, vše to máš učiniti hledě k uoné radosti nebeské, aby tudy mohl Ksnáze spasen 90 býti). «Tak-li vy tím) úmyslem v manželstvo vstupujete, PCNT, žádné v tom závady SO — 80 tak] vyn. U — to] aby to O, vyn. PNTS — hledí] hledíte K, hle PNT, hleděl C, hledíce R, aby hleděl S — hledí ... dáti] hleděl spravedlivě dávati a lidi O — dáti] dávati KC, to dávati PNT, činiti U — nepřesáhnúti] neošiditi U — 80—82 nepřesáhnúti.... a svéj nepřetahovati. Ale vy radějí přisáhnete, nedolijete, nedovážíte, a (vyn. S) jediné kdo (vyn. S) jak může (mohau S), tak (vyn. S) jiného (vyn. S) odře (udrau S), jen aby spíše (vyn. O) své nesyté SO — 80 žádného] vyn. PNTS — veď-li] vyn. K, viď-li RT, viď U, Činíte-liž to, ha N — 81 Ano] vyn. CN, Ano, slibuj! K — ba] vyn. RU, Ba, spíše ť C — přesáhnú ošidí, kde mohau U — nedolijí PRT — nedováží, nedoměří NU — oni jediné (toliko N) PRTN — 83 Též] Ano O - i řemeslníci tak O — učiniti C, věrně činiti U — 83—84 což... dělakti] lidského nežádati U — 83 což] když co O — (to» aby BSO —- věrně] v K později přepsáno v spravedlivě; věrně, upřímně a právě C — dělali BSO, dělali, spravedlivě N — 84 pejše a lepě N — ne k marnosti... Tak-li jest?] a marnosti, ne (a O) světu k li- bosti SO — 84—85 gne ... vy světa B — 84 jest, ha? N — Nuj A co pak O — 85 kožešníci NUSO— 85 87 «tak... rohóv ješto vše k vuoli pyšným lidem dělají, a, by chtěli, i rohuov by jim nadělali B, také-li (+ vy O) tak děláte, ono i ono? Ba, neřku-li špice u střevícův, ale i rohů nějakých vy (rádi O) byšte jim (vyn. O) nadělali SO — 85 Ano] Ono NT, vyn. P špice] vyn. P, špice, ano C — i ono] potvorné kroje (+ ono i ono T) NT — 86 neřku] neřku-li C, nejediné U — špice] špičaté čepice N — ale] vyn. RNU — by ť] kdyby N, by ť to U — chtěli míti RONTU — jim (tak mám za to) C — 87 I] avšak O — mníte vy RU, domníváte (+ vy O) se CSO — vás] takové U — Bůh na modlitbě U — uslyší O — 87—88 Nenadějte ... máš-li] Ale zmejlíte se! Chceš-li také kdo S, Ale zmejlíte se! Jesti kdo chce O — Nenadějte ... zajisté] Ó ne U — 87 [do něho] vyn. KPRONT — 88 manželství KPRONTU, jaké manželstvo O — 88—89 vše to ... nebeské) hleď to (ať by to O) vše (vyn. O) činiti (činil O) pro království boží SO — 88 činiti RU — 89 hledě ... nebeské» pro onu radost nebeskú B — hledě] prohlídajíc N, vyn. RU — nebeské a věčné N — 89—90 «snáze ... býti k spasení přijíti B — 89 snáze] vyn. SO — 90«Tak ... tím) Tím-li vy
Strana 796
796 čili pro zboží, čili pro krásu neb pro své zlé vuole nasycení? Pro čež koli jiného v «manželství neb v který koli stav vstupuješ než proto, aby mohl tudy dojíti radosti nebeské, buď kněz v kněžství, — vše ť se to obrátí k věčné múce a nikoli tebe 95 milý Buoh neuslyší, jestliže při každé věci nemáš v žádosti ne- beské radosti. A toto, bude žák chudý s kapsú běhati, a jedne ť pleše dosáhne, uzříš, an ť hmatá, hromazdí [zboží]! Ah, by ť těmto biskupóm, prelátóm velikým právě v žádosti vězala ona radost nebeská, nikdy ť by nehledali té chvály tohoto 100 světa ani zboží tělesného)! Nebo za to milý Buoh dává Kvěčné) věci duchovní, ktož proň a jemu k vuoli Kopauštějí časné věci tělesné. Za to ť jest Kon poručil a úředníky zdělal apoštoly duchov- ních věcí, že jsú pro ň opustili tělesné věci, síti, lodi, otce, máteř, přátely, Matúš cla nechal, neb jsú jim v žádosti vězaly věci B — Tak] Nu, tak SO — 91 pro zboží] snad pro zboží PNTSO, pro to zboží R — čili] anebo S, a O — neb] čili snad (vyn. S) SO — zlé] zlé, smilné C, vyn. S — vuole] vůle a žádosti C, žádosti N — 91—92 Pročež... jiného] Jestliže tím úmyslem aneb jakým koliv jiným S, Jestliže ť ty tím aumyslem O — 92 «manželství neb v vyn. B — jiný stav KCNSO — 93—94 než... kněžství buď v kněžství, než pro spasení své B, nedojdeš věčné radosti, ale SO — 93 než] ne U — mohl proto C — radosti nebeské] nebeského (věčného U) království CU — 94 ť tobě O — se] vyn. U — «to» vyn. BTO — věčné] jeho (vyn. K) větší KS — 95 jestliže . . . nemáš] nemáš-li při každé věci U — v žádosti] žádosti SO — 95—96 nebeské radosti spasení B — nebeské] věčné RU, nebeské, věčné N, k nebeské S0 — 96 A toto] A to R, Toto pak N — toto ... žák] což pak (vyn. S) kněžství? Ano ť bude žáček SO — s kapsičkau O — běhati a žebrati N, po městě běhati, žebrati SO — jediné jak O — 97 «dosáhne dostihne B — uzříš] vyn. SO — an ť) ano ť hned lakomí S, bude ť lakoměti O — hmatá] shání N, sháněti O, lakomí U — hromazdí] hromazdí, [lakomí] K, an ť hromazdí PRCT, shromažďuje N, shromáždí S, a shromažďovati O, shání U — [zboží] vyn. KPRNTU, a radosti nebeské nemá (nebude míti O) v (na O) paměti SO — 98 tímto B, vyn. O — právě v] v pravé O, v pravdě U — vězelo O — 99 ona] ta KPCNTU — ona .. . nebeská] vyn. SO — nikdy] nikoli C — by oni PRONTUSO — 99—100 nehledali... tělesného» tak nehleděli zboží a chvály tohoto světa B — 99 nehledali] nehleděli PC, tak nehleděli NT, tak nehledali SO — té] vyn. U — tohoto] vyn. C, tohoto bídného N — 100 světa] světské C — to] tyto věci časné jim O — Kvěčné) vyn. B, ony věčné O — 101 věci] a O — pro ň] vyn. SO — gopauštějí časné opúští B — opustí U — tyto časné (vyn. 0) CSO — věci] vyn. KPNT — 102—103 Za to ... věcí) Proto ť jest on z učedlníkův svých (vyn. O) nadělal apošto- lův S0 — gon... věcí vzdělal učedlníky své apoštoly a učedlníky B — 102 poručil a] vyn. NU — úředníky] učedlníky RU — zdělal a U — 103 věcí a jim je poručil N — pro ň] po ň T — tyto tělesné SO — věci] opustili
796 čili pro zboží, čili pro krásu neb pro své zlé vuole nasycení? Pro čež koli jiného v «manželství neb v který koli stav vstupuješ než proto, aby mohl tudy dojíti radosti nebeské, buď kněz v kněžství, — vše ť se to obrátí k věčné múce a nikoli tebe 95 milý Buoh neuslyší, jestliže při každé věci nemáš v žádosti ne- beské radosti. A toto, bude žák chudý s kapsú běhati, a jedne ť pleše dosáhne, uzříš, an ť hmatá, hromazdí [zboží]! Ah, by ť těmto biskupóm, prelátóm velikým právě v žádosti vězala ona radost nebeská, nikdy ť by nehledali té chvály tohoto 100 světa ani zboží tělesného)! Nebo za to milý Buoh dává Kvěčné) věci duchovní, ktož proň a jemu k vuoli Kopauštějí časné věci tělesné. Za to ť jest Kon poručil a úředníky zdělal apoštoly duchov- ních věcí, že jsú pro ň opustili tělesné věci, síti, lodi, otce, máteř, přátely, Matúš cla nechal, neb jsú jim v žádosti vězaly věci B — Tak] Nu, tak SO — 91 pro zboží] snad pro zboží PNTSO, pro to zboží R — čili] anebo S, a O — neb] čili snad (vyn. S) SO — zlé] zlé, smilné C, vyn. S — vuole] vůle a žádosti C, žádosti N — 91—92 Pročež... jiného] Jestliže tím úmyslem aneb jakým koliv jiným S, Jestliže ť ty tím aumyslem O — 92 «manželství neb v vyn. B — jiný stav KCNSO — 93—94 než... kněžství buď v kněžství, než pro spasení své B, nedojdeš věčné radosti, ale SO — 93 než] ne U — mohl proto C — radosti nebeské] nebeského (věčného U) království CU — 94 ť tobě O — se] vyn. U — «to» vyn. BTO — věčné] jeho (vyn. K) větší KS — 95 jestliže . . . nemáš] nemáš-li při každé věci U — v žádosti] žádosti SO — 95—96 nebeské radosti spasení B — nebeské] věčné RU, nebeské, věčné N, k nebeské S0 — 96 A toto] A to R, Toto pak N — toto ... žák] což pak (vyn. S) kněžství? Ano ť bude žáček SO — s kapsičkau O — běhati a žebrati N, po městě běhati, žebrati SO — jediné jak O — 97 «dosáhne dostihne B — uzříš] vyn. SO — an ť) ano ť hned lakomí S, bude ť lakoměti O — hmatá] shání N, sháněti O, lakomí U — hromazdí] hromazdí, [lakomí] K, an ť hromazdí PRCT, shromažďuje N, shromáždí S, a shromažďovati O, shání U — [zboží] vyn. KPRNTU, a radosti nebeské nemá (nebude míti O) v (na O) paměti SO — 98 tímto B, vyn. O — právě v] v pravé O, v pravdě U — vězelo O — 99 ona] ta KPCNTU — ona .. . nebeská] vyn. SO — nikdy] nikoli C — by oni PRONTUSO — 99—100 nehledali... tělesného» tak nehleděli zboží a chvály tohoto světa B — 99 nehledali] nehleděli PC, tak nehleděli NT, tak nehledali SO — té] vyn. U — tohoto] vyn. C, tohoto bídného N — 100 světa] světské C — to] tyto věci časné jim O — Kvěčné) vyn. B, ony věčné O — 101 věci] a O — pro ň] vyn. SO — gopauštějí časné opúští B — opustí U — tyto časné (vyn. 0) CSO — věci] vyn. KPNT — 102—103 Za to ... věcí) Proto ť jest on z učedlníkův svých (vyn. O) nadělal apošto- lův S0 — gon... věcí vzdělal učedlníky své apoštoly a učedlníky B — 102 poručil a] vyn. NU — úředníky] učedlníky RU — zdělal a U — 103 věcí a jim je poručil N — pro ň] po ň T — tyto tělesné SO — věci] opustili
Strana 797
797 105 Kvěčné) víc než časné. Ač koli to má Kkaždý ihned od při- rození, že žádá u nebeského království, Kano) žid, pohan B 275 i najhorší člověk žádá, neb dí mudřec: »Summi boni inserta est cupiditas«, »Svrchovaného dobrého vsáta jest žádost«: ale žádostí pravú, aby pro ně všecko opustil, což by na překážku 110 bylo, a což koli činí, aby tím úmyslem činil, aby «tudy té radosti) dosáhnúti mohl, nebrzo toho) najdeš. Ba, slúžíš-li komu, že jsi služebníkem, máš-li uslyšán býti, hlediž toho, aby pro to slúžil tím úmyslem, hledě k tomu konci, že za to budeš míti od- platu v nebeském království; nebo služebníci a služebnice, 115 když věrně slúží pánuom «a paním svým, netoliko aby oni tuto mzdu tělesnú vzali, ale nebeské království budau míti za to). I měl by služebník říci: »Milý Bože, poněvadž s' ty KPNT, vyn. R — matky, manželky, dítky N — 104 přátely, ženy U — i cla U — nechal, Zacheus pravého zboží a dobře dobytého pro Bůh polovici rozdal C — v] vyn. R — žádosti srdci, v žádosti U, mysli B — tyto věci S — 105 věčné) nebeské B, věčné nebeské N, nebeského království U — víc] víc i nebeského království R, vyn. O — než časné] vyn. SO, než tyto časné, tudíž pomíjející C — časné] zemské RU, tyto tělesné a zemské N — 105—106 Ač ... království] vyn. RU — 105 každý vyn. B — ihned] vyn. SO — přirození svého N — 106 žádá by rád u do B, žádá sobě O — nebeské T — Kano vyn. BS, rovně O — 107 ten nejhorší O — žádá vyn. BSO, toho žádá N — 107—108 neb dí . .. jest žádost] vyn. SO — 107 neb] Ale U — maudřec T — 107—108 Summi ...cupiditas] vyn. K — Summi ... jest žádost vyn. U — 107 veri boni PCRNT — 108 »Svrchovaného ... žádost« vyn. PCRNT — dobrého pravého K — 109 aby měl O — ně] ni RTS, Boha O, to U — opustil, a opustil to U, opustiti O — 110 a což koli ... činil] vyn. SO — činíš N — aby to U — aby tím] tím PRCNT — činiti C — «tudy té radosti toho B, tudy (vyn. O) nebeské- ho království SO — té] vyn. U — radosti nebeské U — 111 «toho) vyn. B, to PNT, toho člověka U — nejdeš C — Ba] Ba jistě O, vyn. U — že] a SO — 111—114 že jsi . . . království) ať jest to k chvále boží, aby za to měl radost věčnau U — 112 máš] chceš S0 — od Boha uslyšán C — toho] vyn. O — slaužil a O — 113 tím úmyslem) vyn. B — hledě ... konci] vyn. O — hledě] a S — za to] vyn. SO — 113—114 odplatu ... králov- ství království nebeské BSO — 115 «když kteříž B, když oni O — — věrně] věrně a právě C — a paním) vyn. BK — nebo netoliko PT 115—117 gaby ... za to tu mzdu od nich míti budú, ale i odplatu v krá- lovství nebeském B, tuto tělesnau mzdu, ale i nebeské království vezmau S, tuto časnau, ale i věčnau odplatu vezmau a potom nebeské království O — 116 tu U — mzdu] odplatu C — ale více N — království že N — 117 I] Ano takto O — služebník takto každej sám k sobě C — Bože] Pane RU, Pane Bože všemohaucí N — 117—118 «poněvadž... ráčil však by ty mě mohl králem neb pánem učiniti, ale chceš B — 117 ty] vyn. S0 —
797 105 Kvěčné) víc než časné. Ač koli to má Kkaždý ihned od při- rození, že žádá u nebeského království, Kano) žid, pohan B 275 i najhorší člověk žádá, neb dí mudřec: »Summi boni inserta est cupiditas«, »Svrchovaného dobrého vsáta jest žádost«: ale žádostí pravú, aby pro ně všecko opustil, což by na překážku 110 bylo, a což koli činí, aby tím úmyslem činil, aby «tudy té radosti) dosáhnúti mohl, nebrzo toho) najdeš. Ba, slúžíš-li komu, že jsi služebníkem, máš-li uslyšán býti, hlediž toho, aby pro to slúžil tím úmyslem, hledě k tomu konci, že za to budeš míti od- platu v nebeském království; nebo služebníci a služebnice, 115 když věrně slúží pánuom «a paním svým, netoliko aby oni tuto mzdu tělesnú vzali, ale nebeské království budau míti za to). I měl by služebník říci: »Milý Bože, poněvadž s' ty KPNT, vyn. R — matky, manželky, dítky N — 104 přátely, ženy U — i cla U — nechal, Zacheus pravého zboží a dobře dobytého pro Bůh polovici rozdal C — v] vyn. R — žádosti srdci, v žádosti U, mysli B — tyto věci S — 105 věčné) nebeské B, věčné nebeské N, nebeského království U — víc] víc i nebeského království R, vyn. O — než časné] vyn. SO, než tyto časné, tudíž pomíjející C — časné] zemské RU, tyto tělesné a zemské N — 105—106 Ač ... království] vyn. RU — 105 každý vyn. B — ihned] vyn. SO — přirození svého N — 106 žádá by rád u do B, žádá sobě O — nebeské T — Kano vyn. BS, rovně O — 107 ten nejhorší O — žádá vyn. BSO, toho žádá N — 107—108 neb dí . .. jest žádost] vyn. SO — 107 neb] Ale U — maudřec T — 107—108 Summi ...cupiditas] vyn. K — Summi ... jest žádost vyn. U — 107 veri boni PCRNT — 108 »Svrchovaného ... žádost« vyn. PCRNT — dobrého pravého K — 109 aby měl O — ně] ni RTS, Boha O, to U — opustil, a opustil to U, opustiti O — 110 a což koli ... činil] vyn. SO — činíš N — aby to U — aby tím] tím PRCNT — činiti C — «tudy té radosti toho B, tudy (vyn. O) nebeské- ho království SO — té] vyn. U — radosti nebeské U — 111 «toho) vyn. B, to PNT, toho člověka U — nejdeš C — Ba] Ba jistě O, vyn. U — že] a SO — 111—114 že jsi . . . království) ať jest to k chvále boží, aby za to měl radost věčnau U — 112 máš] chceš S0 — od Boha uslyšán C — toho] vyn. O — slaužil a O — 113 tím úmyslem) vyn. B — hledě ... konci] vyn. O — hledě] a S — za to] vyn. SO — 113—114 odplatu ... králov- ství království nebeské BSO — 115 «když kteříž B, když oni O — — věrně] věrně a právě C — a paním) vyn. BK — nebo netoliko PT 115—117 gaby ... za to tu mzdu od nich míti budú, ale i odplatu v krá- lovství nebeském B, tuto tělesnau mzdu, ale i nebeské království vezmau S, tuto časnau, ale i věčnau odplatu vezmau a potom nebeské království O — 116 tu U — mzdu] odplatu C — ale více N — království že N — 117 I] Ano takto O — služebník takto každej sám k sobě C — Bože] Pane RU, Pane Bože všemohaucí N — 117—118 «poněvadž... ráčil však by ty mě mohl králem neb pánem učiniti, ale chceš B — 117 ty] vyn. S0 —
Strana 798
798 mě ráčil tak míti, abych já [věrně] slúžil, již ť já chci věrně a právě slúžiti, a ty mi dáš za to království nebeské. Nebo, 120 by ty byl ráčil, mohl s' mě pánem neb králem udělati; ale poně- vadž mě takto ráčíš míti, buď tvá chvála!« Tak-li vy činíte, služebníci a služebnice, že věrně slaužíte a hledíte toho, abyšte svých pánóv a paní nermautili ničímž, , čili jedné na oko, a ne- jednú, mohúc více díla udělati, a zaháléte [a s mnohými mají 125 páni jich pekla dosti pro jich dobrotu]?! Shledáte, «že ť vám to bez pomsty nepomine! Dobří jste mnozí, slibuj, že ť s vámi mají hody! I protož, má-li ť člověk uslyšán býti na modlitbě, při každé věci má míti velikú žádost k nebeským věcem. A to ť jest život 130 pravých modlitebníkuov. Tuto nejednú budú se modliti, volati k Bohu, a Buoh [jich] neslyší. Kněz »Dominus vobiscum« volá, a není-li žádosti srdečné, vše ť jest to darmo! Onen bude říci: »Mám 118 ráčil [chtíti] K, ráčíš NUSO — tak] chtíti tak N - já] vyn. PT [věrně] vyn. KPRTUS, jinejm lidem C, hříšný jiným N, u lidí O 118—119 «již... slúžiti vyn. B — 118 již ť] vyn. S0 — věrně lidem, tvému stvoření, rád N — 119 právě] spravedlivě T — slaužiti a věřím tvý dobrotě, že N — a] vyn. N — ráčíš dáti NSO — za to] vyn. S — 119— 121 Nebo ... chvála! vyn. B — 120 by] kdyby RUCS, milý Pane, kdyby ty O — byl] vyn. RUO — ráčil] chtěl S0 — mohl s' ty U — mě také C — učiniti RUCSO — 121 tak CUSO — ráčíš] ráčil R, ráčíš a chceš C, ráčíš chtíti N — tvá] tobě U, tvé velebnosti z toho N, tvé milosti S, za to tvé svaté milosti O, tobě, Pánu Bohu, z toho věčná C — chvála vzdána C — Nu (Inu O), tak SO — 122—123 že věrně ... ničímž abyšte věrně a právě slúžili pánóm svým a jich nemútili B, hledíce toho, abyšte svých pánův nermautili v ničemž S, abyšte vy svých pánův nermautili O — 122 že] vyn. U — slaužíte] vyn. U, slaužíte pánům a paním svým N — 123 ničímž, veď-li PCT, v ničemž, veď-li N — čili] ale O — jedné] jen K, vy jen tak (vyn. S) SO — na oko] leda bylo SO — k voku PRONTU — 124 díla] vyn. PSU — nadělati K — zaháléte] nedbáte U — 124—125 [a s mnohými ... dob- rotu] stojíte C, vyn. KPRNTUSO — 125 Shledáte] To ť potom zvíte S, Uhlídáte U, vyn. O, Shledáte to C — 125—127 «že f ... hody toho, že ť nad vámi milý Buoh pomstí B, Nebo ste tak dobři, že ť s vámi mají divné hody. Ale potom zvíte, na smrti, že ť vám to bez pomsty nesejde O— 125 vám to] toho Bůh U — 126 nepomine] nenechá U, nesejde, nebo tak S — Dobří jste bezděk(!) C — mnozí] vyn. PNTS — slibuj] vyn. S — 128 protož] vyn. U — na modlitbě] vyn. SO, na modlitbě, tehdy U — 129 nebeským a věčným N — život] živost(!) V — 130 Tuto] A U — 130—131 Tuto ... volá] Ano bude kněz volati »Dominus vobiscum« (+ totiž »Pán — Bůh budiž s vámi« O) SO — 131 [jich] vyn. KPRCNTU — neuslyší U kněží N — volají N — 132 srdečné] pravé, srdečné K, srcem(!) T, dobré SO — jest] vyn. U — nadarmo CNUO — Onen] Někdo U, Ano mnohý O
798 mě ráčil tak míti, abych já [věrně] slúžil, již ť já chci věrně a právě slúžiti, a ty mi dáš za to království nebeské. Nebo, 120 by ty byl ráčil, mohl s' mě pánem neb králem udělati; ale poně- vadž mě takto ráčíš míti, buď tvá chvála!« Tak-li vy činíte, služebníci a služebnice, že věrně slaužíte a hledíte toho, abyšte svých pánóv a paní nermautili ničímž, , čili jedné na oko, a ne- jednú, mohúc více díla udělati, a zaháléte [a s mnohými mají 125 páni jich pekla dosti pro jich dobrotu]?! Shledáte, «že ť vám to bez pomsty nepomine! Dobří jste mnozí, slibuj, že ť s vámi mají hody! I protož, má-li ť člověk uslyšán býti na modlitbě, při každé věci má míti velikú žádost k nebeským věcem. A to ť jest život 130 pravých modlitebníkuov. Tuto nejednú budú se modliti, volati k Bohu, a Buoh [jich] neslyší. Kněz »Dominus vobiscum« volá, a není-li žádosti srdečné, vše ť jest to darmo! Onen bude říci: »Mám 118 ráčil [chtíti] K, ráčíš NUSO — tak] chtíti tak N - já] vyn. PT [věrně] vyn. KPRTUS, jinejm lidem C, hříšný jiným N, u lidí O 118—119 «již... slúžiti vyn. B — 118 již ť] vyn. S0 — věrně lidem, tvému stvoření, rád N — 119 právě] spravedlivě T — slaužiti a věřím tvý dobrotě, že N — a] vyn. N — ráčíš dáti NSO — za to] vyn. S — 119— 121 Nebo ... chvála! vyn. B — 120 by] kdyby RUCS, milý Pane, kdyby ty O — byl] vyn. RUO — ráčil] chtěl S0 — mohl s' ty U — mě také C — učiniti RUCSO — 121 tak CUSO — ráčíš] ráčil R, ráčíš a chceš C, ráčíš chtíti N — tvá] tobě U, tvé velebnosti z toho N, tvé milosti S, za to tvé svaté milosti O, tobě, Pánu Bohu, z toho věčná C — chvála vzdána C — Nu (Inu O), tak SO — 122—123 že věrně ... ničímž abyšte věrně a právě slúžili pánóm svým a jich nemútili B, hledíce toho, abyšte svých pánův nermautili v ničemž S, abyšte vy svých pánův nermautili O — 122 že] vyn. U — slaužíte] vyn. U, slaužíte pánům a paním svým N — 123 ničímž, veď-li PCT, v ničemž, veď-li N — čili] ale O — jedné] jen K, vy jen tak (vyn. S) SO — na oko] leda bylo SO — k voku PRONTU — 124 díla] vyn. PSU — nadělati K — zaháléte] nedbáte U — 124—125 [a s mnohými ... dob- rotu] stojíte C, vyn. KPRNTUSO — 125 Shledáte] To ť potom zvíte S, Uhlídáte U, vyn. O, Shledáte to C — 125—127 «že f ... hody toho, že ť nad vámi milý Buoh pomstí B, Nebo ste tak dobři, že ť s vámi mají divné hody. Ale potom zvíte, na smrti, že ť vám to bez pomsty nesejde O— 125 vám to] toho Bůh U — 126 nepomine] nenechá U, nesejde, nebo tak S — Dobří jste bezděk(!) C — mnozí] vyn. PNTS — slibuj] vyn. S — 128 protož] vyn. U — na modlitbě] vyn. SO, na modlitbě, tehdy U — 129 nebeským a věčným N — život] živost(!) V — 130 Tuto] A U — 130—131 Tuto ... volá] Ano bude kněz volati »Dominus vobiscum« (+ totiž »Pán — Bůh budiž s vámi« O) SO — 131 [jich] vyn. KPRCNTU — neuslyší U kněží N — volají N — 132 srdečné] pravé, srdečné K, srcem(!) T, dobré SO — jest] vyn. U — nadarmo CNUO — Onen] Někdo U, Ano mnohý O
Strana 799
799 velmi krásné modlitby, ba velmi utěšené)«! — vše ť to nic není, neb ť on sám, Buoh, die: »Neoblibuji já těch řečí krásných«. 135 Ale žádost napravená, ta ť mnoho muož. Nejednú člověk mlčí usty, a když má dobrú žádost napravenú, srdnatú, ač ť usty nemluví, a proto ť žádost zní v auších Najvyššího. Jako toho duovod máme na Mojžíšovi: Když synové izrahelští šli z Ejipta a přišli k moři, že již dále nemohli pro moře, a pohané) nepřátelé 140 [v zápětí] je stíhali, a oni křičeli a úpěli ku Pánu Bohu, a Mojžíš mlčel, nic nevolal; a Pán Buoh dí k Mojžíšovi: »Mojžíši, co voláš ke mně?« KA on mlčal, i ač jest on mlčal, ale žádost jeho volala více nežli u hlasové těchto všech). Ale jakož B 276 sem řekl, že musí člověk, chce-li uslyšán býti, míti život pravých) — bude říci] dí U, Ú, prý PT, dí: »Au, prý N, »Ó, já C, říká: »Au, prej (já ť 0) S0 — 133 velmi] vyn. SO — krásné] krásné a pěkné C, pěkné O — ba ... utěšené vyn. B — ba] KSO — velmi sau C — vše ť to] Ó v pravdě, že ť to vše C — 133—134 vše t... já] ale co ť jest (jsau O) platno (platné O), když k tomu není upřímného (vyn. S) srdce? Nebo sobě (vyn. S) Pán Bůh neoblibuje SO — 133 to nic] vyn. T — 135 napravená] upřímná N, srdečná SO, upřímná a srdce skraušené a nepochybující U — ta ť] tak T, to ť U — ano nejednau O — člověk sedě N — 136—137 a když . . . nemluví] vyn. SO — 136 a] ale U — má jediné U — dobrú] jednu(!) R (patrně omyl m. jedne), vyn. U — napravenú] vyn. RU — srdnatú] srdnau C, srdnatau, upřímnau N, srdečnau, žádajíce srdnatě U — 137 nemluví] mlčí N — a avšak O — ta žádost PRONT, žádost jeho (vyn. O) srdečná S0 — žádost zní v auších] tauž radostí vstupuje a žádostí před U — zní] se ohlašuje N, — vchází O — uších KCS, auši P, uši RTO — Jako] A U — toho mnoho PT 138 důvod patrný N — synové ... šli] s lidem izdrahelským šel U — šli vyšli O 139 moři Červenému C — takže PCNTSO — již vyn. S — dále jíti O — nikam nemohli N - pro moře] vyn. SO — pro] přes RU — «pohané) vyn. BSO — nepřátelé jejich C — 140 [v zápětí] vyn. KPRONTU, byli zadu (nazad 0) a S0 — a] tu O —- oni všickni SO — křičeli a úpěli] hlasy velikými volali S, hlasy svými volali O — úpěli] úpěli, volali, C, volali U — ku Pánu] k milému RU — Bohu na pomoc C — a] ale NSO — 141—142 nic nevolal... jest on mlčal] vyn. SO — 141 nevolal] neřekl aniž co volal usty aneb hlasem C — «Pán... Mojžíši proto Pán k němu B — Buoh] vyn. U — řekl CU — 142 volášj mluvíš RU — A on mlčal, i vyn. B — A on] An PT, Ano N — i) ale PRCNTU — jest on] vyn. PCNU - ale] toliko SO, vyn. U — 143 jeho] jeho srdečná C, jeho byla a S, byla a ta O - volala ku Pánu Bohu SO - řeči a hlasové N, stavové(!) a hlasové U — těch U — všech) Židuov BN, všech lidí U, všech, a (až O) Bůh se jemu ozval: »Mojžíši, co voláš?«, a on mlčal SO — 143—145 Ale ... řka] A takový má býti aumysl pravých modlitebníkův a tu (tuto ť 0) by sobě mohl mnohý (každý O) po- 134 Podle Přísl. 23, 8— 141 2. M. 11, 15 —
799 velmi krásné modlitby, ba velmi utěšené)«! — vše ť to nic není, neb ť on sám, Buoh, die: »Neoblibuji já těch řečí krásných«. 135 Ale žádost napravená, ta ť mnoho muož. Nejednú člověk mlčí usty, a když má dobrú žádost napravenú, srdnatú, ač ť usty nemluví, a proto ť žádost zní v auších Najvyššího. Jako toho duovod máme na Mojžíšovi: Když synové izrahelští šli z Ejipta a přišli k moři, že již dále nemohli pro moře, a pohané) nepřátelé 140 [v zápětí] je stíhali, a oni křičeli a úpěli ku Pánu Bohu, a Mojžíš mlčel, nic nevolal; a Pán Buoh dí k Mojžíšovi: »Mojžíši, co voláš ke mně?« KA on mlčal, i ač jest on mlčal, ale žádost jeho volala více nežli u hlasové těchto všech). Ale jakož B 276 sem řekl, že musí člověk, chce-li uslyšán býti, míti život pravých) — bude říci] dí U, Ú, prý PT, dí: »Au, prý N, »Ó, já C, říká: »Au, prej (já ť 0) S0 — 133 velmi] vyn. SO — krásné] krásné a pěkné C, pěkné O — ba ... utěšené vyn. B — ba] KSO — velmi sau C — vše ť to] Ó v pravdě, že ť to vše C — 133—134 vše t... já] ale co ť jest (jsau O) platno (platné O), když k tomu není upřímného (vyn. S) srdce? Nebo sobě (vyn. S) Pán Bůh neoblibuje SO — 133 to nic] vyn. T — 135 napravená] upřímná N, srdečná SO, upřímná a srdce skraušené a nepochybující U — ta ť] tak T, to ť U — ano nejednau O — člověk sedě N — 136—137 a když . . . nemluví] vyn. SO — 136 a] ale U — má jediné U — dobrú] jednu(!) R (patrně omyl m. jedne), vyn. U — napravenú] vyn. RU — srdnatú] srdnau C, srdnatau, upřímnau N, srdečnau, žádajíce srdnatě U — 137 nemluví] mlčí N — a avšak O — ta žádost PRONT, žádost jeho (vyn. O) srdečná S0 — žádost zní v auších] tauž radostí vstupuje a žádostí před U — zní] se ohlašuje N, — vchází O — uších KCS, auši P, uši RTO — Jako] A U — toho mnoho PT 138 důvod patrný N — synové ... šli] s lidem izdrahelským šel U — šli vyšli O 139 moři Červenému C — takže PCNTSO — již vyn. S — dále jíti O — nikam nemohli N - pro moře] vyn. SO — pro] přes RU — «pohané) vyn. BSO — nepřátelé jejich C — 140 [v zápětí] vyn. KPRONTU, byli zadu (nazad 0) a S0 — a] tu O —- oni všickni SO — křičeli a úpěli] hlasy velikými volali S, hlasy svými volali O — úpěli] úpěli, volali, C, volali U — ku Pánu] k milému RU — Bohu na pomoc C — a] ale NSO — 141—142 nic nevolal... jest on mlčal] vyn. SO — 141 nevolal] neřekl aniž co volal usty aneb hlasem C — «Pán... Mojžíši proto Pán k němu B — Buoh] vyn. U — řekl CU — 142 volášj mluvíš RU — A on mlčal, i vyn. B — A on] An PT, Ano N — i) ale PRCNTU — jest on] vyn. PCNU - ale] toliko SO, vyn. U — 143 jeho] jeho srdečná C, jeho byla a S, byla a ta O - volala ku Pánu Bohu SO - řeči a hlasové N, stavové(!) a hlasové U — těch U — všech) Židuov BN, všech lidí U, všech, a (až O) Bůh se jemu ozval: »Mojžíši, co voláš?«, a on mlčal SO — 143—145 Ale ... řka] A takový má býti aumysl pravých modlitebníkův a tu (tuto ť 0) by sobě mohl mnohý (každý O) po- 134 Podle Přísl. 23, 8— 141 2. M. 11, 15 —
Strana 800
800 145 modlitebníkuov, Pomysliž [na to] řka: »Běda mně! a já se snad nikdy právě nemodlil!« Nebo nejeden chodí do kostela od třidcíti, od padesáti let, a nikdy se ještě právě a úžitečně nemodlil. A že tuto napomíná nás Pán, nébrž přikazuje se modliti a prositi. Nebo nenaděj se, by mohl míti Kdary Ducha svatého 150 aneb by přišel do nebes, nebudeš-li se za to často a právě modliti ba, chceme-li co míti, musíme to vymodlechati, vyprositi. Vy pak, ješto se neradi modlíte, i mníte, by vám Buoh své dary dal? Ne- nadějte se toho! Ženské pohlaví ještě spíše, ale Kmuží?! Uh, neradi se modlé! Když jest jim) na modlitbách pobyti, [chutno], 155 právě» jako šindelné hřebíky zobati jim jest to mílo! Aha! nedá dábel, neb Kon ví a zná, že se jeho království tudy ruší a mauku zvláštní on má. Dí Origenes, že, když se člověk mysliti řka SO — 144 býti na modlitbě KPCNT — pravých vyn. B — 145 [na to] vyn. KPRNTU, a C — A, běda KPCT, Ó běda N — 146 ještě nikda SC — nepomodlil SO, nemodlil, nemodlila C — třidcíti] čtyřicíti C — 147 neb od S — od padesáti] vyn. O — snad nikda SO — ještě] vyn. O — a úžitečně] vyn. PNTSO, ani úžit čně C — modliti nemohl U, nepomodlil SO — 148 A] Ale SO — že] vyn O — tuto] takto U — nás] náš U — nébrž] ano i O, a U — nébrž přikazuje] né přikazuje R (ale později byla tato slova kýmsi škrtnuta!) — 149 Nebo] A SO — nenaděj se žádný N — 149—150 míti v přišel] přijíti S0 — 149 «dary vyn. — B — 150 nebe CUSO — za to] vyn. PRUNTSO — často a] vyn. RUO a právě] vyn. SO, a právě v Duchu a a v pravdě C — modliti srdcem skraušeným SO, káti a modliti U — 151—153 ba ... toho!] ale (Ano O) ještě spíšeji to SO — 151 to] vyn. KRT, sobě U — vymodliti KPRCTU, vymodliti, vykořiti N — vyprositi, však toho nevyležíme, nevyspíme, nevyzahálíme C — Nu, vy C — Vy pak] A vy U — 152 modlíváte N — domníváte vy se C — byl že U — dá? U, dal? Zmejlíte se! C — 153 Zajisté ženské C — pohlaví proto C — ještě] ješto N — 153—154 ještě... jim nežli muží S0 — 153 spíše] vyn. U, spíše uzříš N, spíše se budau Bohu modliti C — 153—154 «muží... jim) ještě mužuom B — Uh] Uhu PC, Aha R, Ach N, Uho T, Haha U — 154 jest jim mají U — pobydau S, pobyde O — [chutno] vyn. KPRONTU, ale muží jen S, oni ť jen O — 155 «právě) vyn. BSO, právě jim tak R, tak jest U — jako by CUSO — zobati měl, tak C, zobati, tak R, zobali, tak U, měli zobati S0 — «jim ... mílo vyn. BSO — to] to tak N, vyn. UR — 156 Aha] Ah RK, Achy U, vyn. SO — Nedá jim S, Nebo jim nedá O — neb ... že] protože O — on ví a vyn. B — on to NU, on, ďábel T — a zná] vyn. S — zná, ďábel KPON — 156—157 «jeho ... má tím trápí a zvláštní múku trpí B — 157 tudy náramně C — ruší] ruší a kazí CN, kazí O — obzláštní U — on] on z toho N, tudy S, vyn. CO — má mají O, má z modlení a postu U — Dí... že] Nebo SO — svatý Origenes
800 145 modlitebníkuov, Pomysliž [na to] řka: »Běda mně! a já se snad nikdy právě nemodlil!« Nebo nejeden chodí do kostela od třidcíti, od padesáti let, a nikdy se ještě právě a úžitečně nemodlil. A že tuto napomíná nás Pán, nébrž přikazuje se modliti a prositi. Nebo nenaděj se, by mohl míti Kdary Ducha svatého 150 aneb by přišel do nebes, nebudeš-li se za to často a právě modliti ba, chceme-li co míti, musíme to vymodlechati, vyprositi. Vy pak, ješto se neradi modlíte, i mníte, by vám Buoh své dary dal? Ne- nadějte se toho! Ženské pohlaví ještě spíše, ale Kmuží?! Uh, neradi se modlé! Když jest jim) na modlitbách pobyti, [chutno], 155 právě» jako šindelné hřebíky zobati jim jest to mílo! Aha! nedá dábel, neb Kon ví a zná, že se jeho království tudy ruší a mauku zvláštní on má. Dí Origenes, že, když se člověk mysliti řka SO — 144 býti na modlitbě KPCNT — pravých vyn. B — 145 [na to] vyn. KPRNTU, a C — A, běda KPCT, Ó běda N — 146 ještě nikda SC — nepomodlil SO, nemodlil, nemodlila C — třidcíti] čtyřicíti C — 147 neb od S — od padesáti] vyn. O — snad nikda SO — ještě] vyn. O — a úžitečně] vyn. PNTSO, ani úžit čně C — modliti nemohl U, nepomodlil SO — 148 A] Ale SO — že] vyn O — tuto] takto U — nás] náš U — nébrž] ano i O, a U — nébrž přikazuje] né přikazuje R (ale později byla tato slova kýmsi škrtnuta!) — 149 Nebo] A SO — nenaděj se žádný N — 149—150 míti v přišel] přijíti S0 — 149 «dary vyn. — B — 150 nebe CUSO — za to] vyn. PRUNTSO — často a] vyn. RUO a právě] vyn. SO, a právě v Duchu a a v pravdě C — modliti srdcem skraušeným SO, káti a modliti U — 151—153 ba ... toho!] ale (Ano O) ještě spíšeji to SO — 151 to] vyn. KRT, sobě U — vymodliti KPRCTU, vymodliti, vykořiti N — vyprositi, však toho nevyležíme, nevyspíme, nevyzahálíme C — Nu, vy C — Vy pak] A vy U — 152 modlíváte N — domníváte vy se C — byl že U — dá? U, dal? Zmejlíte se! C — 153 Zajisté ženské C — pohlaví proto C — ještě] ješto N — 153—154 ještě... jim nežli muží S0 — 153 spíše] vyn. U, spíše uzříš N, spíše se budau Bohu modliti C — 153—154 «muží... jim) ještě mužuom B — Uh] Uhu PC, Aha R, Ach N, Uho T, Haha U — 154 jest jim mají U — pobydau S, pobyde O — [chutno] vyn. KPRONTU, ale muží jen S, oni ť jen O — 155 «právě) vyn. BSO, právě jim tak R, tak jest U — jako by CUSO — zobati měl, tak C, zobati, tak R, zobali, tak U, měli zobati S0 — «jim ... mílo vyn. BSO — to] to tak N, vyn. UR — 156 Aha] Ah RK, Achy U, vyn. SO — Nedá jim S, Nebo jim nedá O — neb ... že] protože O — on ví a vyn. B — on to NU, on, ďábel T — a zná] vyn. S — zná, ďábel KPON — 156—157 «jeho ... má tím trápí a zvláštní múku trpí B — 157 tudy náramně C — ruší] ruší a kazí CN, kazí O — obzláštní U — on] on z toho N, tudy S, vyn. CO — má mají O, má z modlení a postu U — Dí... že] Nebo SO — svatý Origenes
Strana 801
801 modlí dobrý nábožně a vážně, že, koliko slov [na modlitbě] propoví, vždycky jako by tolik bičových ran dáblu dal. I protož 160 ti tří nepřátelé — svět, tělo a dábel — náramně překážejí a) odvodí od pravého modlení. Nebo nejednú člověk chtěl by se pomodliti, a tělo lenivo a nezpuosobno, [chúlostivo,] nechce se mu; nejednau přijde vnuknutí na mysl dobré v noci neb jindy, aby vstal na modlitby, aby se pomodlil svému milému Bohu, a tělu 165 se nechce vstáti, nelíbo, nemílo, protivno, ano ť odvodí, rozpakuje, chaulostivo. Nu, to již tělo. Hlediž pak světa: svět, an ť také odporen modlení, an člověk nemuož se sebrati právě a postaviti se před svým milým Pánem, jakož sluší, než vždy lezú ty světské věci na oči, ono hospodářstvie, ono[ho] trh, aby utržil, aby 170 dobyl, ono i ono). Pak hlediž ďábla; Kuzříš, když se již] chceš vážně pomodliti, «jak ť se na tě ďábel snaží, an ť) zplete rozum, aby nerozuměl, co říkáš, an ť pamět vyrazí, že nepomníš, co říkáš, N — že] vyn. N — 158 dobrý nábožně a] nábožný S0 — vážně] vyn. O, vážně milému, drahému Bohu C — že] vyn. PNT, a S — kolik on SO — [na modlitbě] vyn. KPRNTUSO, nábožně na modlitbě své C — propoví] poví K, promluví N, vypustí U, tu uslyší O — 159 vždycky) vyn. BSO — Kbičových vyn. B, bičovaných N — dáblu] vyn. RU, ďáblu nepříteli N, mu O — 159— 161 I protož... modlení] vyn. SO — 160 «pře- kážejí a vyn. B — 161 pokání a modlení PNT — Nebo] A SO — 162 rád pomodliti S0 — a tělo] ano tělo S, ano ť má tělo O — nespůsobné, lenivé NTSO — [chúlostivo] vyn. KPRONTUSO — mu vstáti SO — 163—167 nejednau ... sebrati svět též odvodí, an člověk nemuož býti sebrán B, a nejednau mu přijdau dobrá myšlení, aby vstal (přivstal 0) na mod- litby a modlil se svému (vyn. O) milému Pánu Bohu, a (ale O) tělu se nechce, rozpakuje (+ se O) a jest chaulostivé. To, hle, již tělo hledí světa. Svět také jest odporen modlení, ano člověk nemůž míti srdce (na srdci O) skrau- šeného (skraušení 0) SO — 164 na modlitby] vyn. U — aby se pomodlil a pozdvihl se k K — svémuj vyn. RU — 165 nelíbo jemu C — ano] an RU, ono T — odvodí] vyn. K — se rozpakuje K — 166 Nu] vyn. PRONT — to) totiž N — již] vyn. N, máš od U — těla U — pak] vyn. PCNT, pak od U — svět] vyn. RTU — 167 se] celé mysli U — 167—168 právě ... vždy nebo mu SO — 167 právě] vyn. U — 168 svým] vyn. RU — milým] vyn. N — Pánem] Bohem PTU, Pánem Bohem RN, vyn. C — vdy R — ty) vyn. S, tyto O — 169 ono i ono O — ono[ho] ono KPRONTU — ono[ho) trhl vyn. SO — trh] i ono U — 169—170 «aby ... i ono ono řemeslo a jiné věci B, vyn. U — 169 toto i ono utržil O — aby] a O — 170 ono i ono) vyn. O — 170—171 Pak hlediž ...an ť) a ďábel také zmate a S, a k tomu ďábel mu O — 170 ďábla] vyn. RU — uzříš an ť B — [již] vyn. KPRCNTU — budeš chtíti RCU — 171 vážně a sebraně, s pamětí C — jak ... an ťo a upokojiti, ono B, ano ť U — snaží vážně R — an] on T — 172 nerozuměl] nevěděl SO — říká O — ano S0 — ť pamět] tě z paměti Rokycanova Postilla. 51
801 modlí dobrý nábožně a vážně, že, koliko slov [na modlitbě] propoví, vždycky jako by tolik bičových ran dáblu dal. I protož 160 ti tří nepřátelé — svět, tělo a dábel — náramně překážejí a) odvodí od pravého modlení. Nebo nejednú člověk chtěl by se pomodliti, a tělo lenivo a nezpuosobno, [chúlostivo,] nechce se mu; nejednau přijde vnuknutí na mysl dobré v noci neb jindy, aby vstal na modlitby, aby se pomodlil svému milému Bohu, a tělu 165 se nechce vstáti, nelíbo, nemílo, protivno, ano ť odvodí, rozpakuje, chaulostivo. Nu, to již tělo. Hlediž pak světa: svět, an ť také odporen modlení, an člověk nemuož se sebrati právě a postaviti se před svým milým Pánem, jakož sluší, než vždy lezú ty světské věci na oči, ono hospodářstvie, ono[ho] trh, aby utržil, aby 170 dobyl, ono i ono). Pak hlediž ďábla; Kuzříš, když se již] chceš vážně pomodliti, «jak ť se na tě ďábel snaží, an ť) zplete rozum, aby nerozuměl, co říkáš, an ť pamět vyrazí, že nepomníš, co říkáš, N — že] vyn. N — 158 dobrý nábožně a] nábožný S0 — vážně] vyn. O, vážně milému, drahému Bohu C — že] vyn. PNT, a S — kolik on SO — [na modlitbě] vyn. KPRNTUSO, nábožně na modlitbě své C — propoví] poví K, promluví N, vypustí U, tu uslyší O — 159 vždycky) vyn. BSO — Kbičových vyn. B, bičovaných N — dáblu] vyn. RU, ďáblu nepříteli N, mu O — 159— 161 I protož... modlení] vyn. SO — 160 «pře- kážejí a vyn. B — 161 pokání a modlení PNT — Nebo] A SO — 162 rád pomodliti S0 — a tělo] ano tělo S, ano ť má tělo O — nespůsobné, lenivé NTSO — [chúlostivo] vyn. KPRONTUSO — mu vstáti SO — 163—167 nejednau ... sebrati svět též odvodí, an člověk nemuož býti sebrán B, a nejednau mu přijdau dobrá myšlení, aby vstal (přivstal 0) na mod- litby a modlil se svému (vyn. O) milému Pánu Bohu, a (ale O) tělu se nechce, rozpakuje (+ se O) a jest chaulostivé. To, hle, již tělo hledí světa. Svět také jest odporen modlení, ano člověk nemůž míti srdce (na srdci O) skrau- šeného (skraušení 0) SO — 164 na modlitby] vyn. U — aby se pomodlil a pozdvihl se k K — svémuj vyn. RU — 165 nelíbo jemu C — ano] an RU, ono T — odvodí] vyn. K — se rozpakuje K — 166 Nu] vyn. PRONT — to) totiž N — již] vyn. N, máš od U — těla U — pak] vyn. PCNT, pak od U — svět] vyn. RTU — 167 se] celé mysli U — 167—168 právě ... vždy nebo mu SO — 167 právě] vyn. U — 168 svým] vyn. RU — milým] vyn. N — Pánem] Bohem PTU, Pánem Bohem RN, vyn. C — vdy R — ty) vyn. S, tyto O — 169 ono i ono O — ono[ho] ono KPRONTU — ono[ho) trhl vyn. SO — trh] i ono U — 169—170 «aby ... i ono ono řemeslo a jiné věci B, vyn. U — 169 toto i ono utržil O — aby] a O — 170 ono i ono) vyn. O — 170—171 Pak hlediž ...an ť) a ďábel také zmate a S, a k tomu ďábel mu O — 170 ďábla] vyn. RU — uzříš an ť B — [již] vyn. KPRCNTU — budeš chtíti RCU — 171 vážně a sebraně, s pamětí C — jak ... an ťo a upokojiti, ono B, ano ť U — snaží vážně R — an] on T — 172 nerozuměl] nevěděl SO — říká O — ano S0 — ť pamět] tě z paměti Rokycanova Postilla. 51
Strana 802
802 ano ť jedné usty: Otče náš!, a “pamět kdes! Bývá-li to, hádaj? Vše ť to dábel jedná a puosobí; ví ť on dobře, co ť muož mno- 175 ho) a jaké ť jest moci pravá a sebraná, Kvážná a nábožná modlitba, a protož jest toho náramně pilen, kdež Kmuož, tomu překaziti a nětco jiného v to uvrci — tak ť jest to chytrý ďábel! I protož se žádný nemuož právě, Kvážně, sebraně a úžitečně Bohu modliti, leč bude míti Ducha svatého. KVelmi ť jest 180 to řídko, jediné komuž to milý Buoh dá. Ale nám se vše zdá snadno!) Tohoto trého žádný nemá, leč má Ducha svatého, aby to mohl míti právě, úžitečně a spasitedlně a Bohu míle): jedno děkovati u milému Bohu z jeho dobrodíní, aby to uměl B 277 vážiti, z jeho narození, vtělení, umučení a z jeho daruov, co 185 jest nám dobrého zjednal — řídko ť to kto má [a umí]; druhé, aby se mohl a uměl poradovati v svém milém Pánu z toho, co jest nám dobrého učinil: že jest nám pomohl z pekla, že nám NC — nepomníš] nebudeš pamatovati C — 173 jedné] toliko N, vyn. USO —— náš! Otče náš! PRONT — «pamět mysl B — Bývá... hádaj!? vyn. SO — to] toho co N — 174 a puosobí vyn. B — ví f on neb on ví 0 - on to C — 174—176 dobře ... modlitba] jak jest modlitba nábožná veliké moci, když jest nábožná O 174—175 co f ... moci] že mnoho může U — 174 muož] umí S — mnoho vyn. BNS, mnoho dobrého C 175—176 jaké t ... modlitba] jak mnoho modlitba dovésti N —175 pravá... nábožná nábožná S, pravé sebrání a nábožná C, pravá a vážná U — sebraná] vyn. PT - Kvážná a nábožná vyn. B — 176 proto ť N — 176 — 193 jest toho ... toho nemáte] hledí všeliak(!) překaziti a nětco jiného uvrci; a tak velmi (vyn. S) řídký jest, ješto se právě (+ Pánu Bohu S) modlí, leč (leda O) ten, komuž to milý Pán Bůh dá. Moji (Ó milí O) milí (přátelé O), když vy se tak nemůžete skraušeně modliti S0 — 176 pře- náramně N — 176—177 «muož... dábel jediné množ, aby modlitbě překazil a nětco v ni utrúsil B — muož ... uvrci] jediné můž, aby překazil a myšlení umítá ledajakás U — 176 muož, aby N — 177 překaziti] překážku učinil N — uvrhl N — to] on K — chytrý a lstivý N 178 «vážně... úžitečně vyn. B — vážněj nábožně U, vyn. PNCT — úžitečně Bohu míle R, úžitečně, Bohu míle a líbě PNTC — 179 Bohu] vyn. U — pomodliti R — bude míti má B — svatého, ižádný RC — 179 181 Velmi... snadno!“ nebo B — 180—182 jediné ... míle) vyn. C — 180 to] ť KNT — milý] Pán U — vše to N — 181 snadno a rovno RU — Toho RU — 181— 182 nemá ... míle) nemuož hodně a spasitedlně bez Ducha svatého puosobiti B — 182 míle) líbě PT — 183 jeho svatých N — 183—184 aby ... vážiti vyn. B — 184 vážiti právě vážiti (+ a děkovati R) RU, vážil C — vtělení] z jeho vtělení N, vtělení, z jeho PRCNT — 185 zjednal učinil a vždy činí B, učinil, zjednal R — řídko ť to kto] zřídil, kdo to U — to] vyn. C — [a umí] vyn. KPRCNTU — 186 poradovati právě radovati U — svém] vyn. K — Pánu] Bohu KPRCTU 188 [i to)
802 ano ť jedné usty: Otče náš!, a “pamět kdes! Bývá-li to, hádaj? Vše ť to dábel jedná a puosobí; ví ť on dobře, co ť muož mno- 175 ho) a jaké ť jest moci pravá a sebraná, Kvážná a nábožná modlitba, a protož jest toho náramně pilen, kdež Kmuož, tomu překaziti a nětco jiného v to uvrci — tak ť jest to chytrý ďábel! I protož se žádný nemuož právě, Kvážně, sebraně a úžitečně Bohu modliti, leč bude míti Ducha svatého. KVelmi ť jest 180 to řídko, jediné komuž to milý Buoh dá. Ale nám se vše zdá snadno!) Tohoto trého žádný nemá, leč má Ducha svatého, aby to mohl míti právě, úžitečně a spasitedlně a Bohu míle): jedno děkovati u milému Bohu z jeho dobrodíní, aby to uměl B 277 vážiti, z jeho narození, vtělení, umučení a z jeho daruov, co 185 jest nám dobrého zjednal — řídko ť to kto má [a umí]; druhé, aby se mohl a uměl poradovati v svém milém Pánu z toho, co jest nám dobrého učinil: že jest nám pomohl z pekla, že nám NC — nepomníš] nebudeš pamatovati C — 173 jedné] toliko N, vyn. USO —— náš! Otče náš! PRONT — «pamět mysl B — Bývá... hádaj!? vyn. SO — to] toho co N — 174 a puosobí vyn. B — ví f on neb on ví 0 - on to C — 174—176 dobře ... modlitba] jak jest modlitba nábožná veliké moci, když jest nábožná O 174—175 co f ... moci] že mnoho může U — 174 muož] umí S — mnoho vyn. BNS, mnoho dobrého C 175—176 jaké t ... modlitba] jak mnoho modlitba dovésti N —175 pravá... nábožná nábožná S, pravé sebrání a nábožná C, pravá a vážná U — sebraná] vyn. PT - Kvážná a nábožná vyn. B — 176 proto ť N — 176 — 193 jest toho ... toho nemáte] hledí všeliak(!) překaziti a nětco jiného uvrci; a tak velmi (vyn. S) řídký jest, ješto se právě (+ Pánu Bohu S) modlí, leč (leda O) ten, komuž to milý Pán Bůh dá. Moji (Ó milí O) milí (přátelé O), když vy se tak nemůžete skraušeně modliti S0 — 176 pře- náramně N — 176—177 «muož... dábel jediné množ, aby modlitbě překazil a nětco v ni utrúsil B — muož ... uvrci] jediné můž, aby překazil a myšlení umítá ledajakás U — 176 muož, aby N — 177 překaziti] překážku učinil N — uvrhl N — to] on K — chytrý a lstivý N 178 «vážně... úžitečně vyn. B — vážněj nábožně U, vyn. PNCT — úžitečně Bohu míle R, úžitečně, Bohu míle a líbě PNTC — 179 Bohu] vyn. U — pomodliti R — bude míti má B — svatého, ižádný RC — 179 181 Velmi... snadno!“ nebo B — 180—182 jediné ... míle) vyn. C — 180 to] ť KNT — milý] Pán U — vše to N — 181 snadno a rovno RU — Toho RU — 181— 182 nemá ... míle) nemuož hodně a spasitedlně bez Ducha svatého puosobiti B — 182 míle) líbě PT — 183 jeho svatých N — 183—184 aby ... vážiti vyn. B — 184 vážiti právě vážiti (+ a děkovati R) RU, vážil C — vtělení] z jeho vtělení N, vtělení, z jeho PRCNT — 185 zjednal učinil a vždy činí B, učinil, zjednal R — řídko ť to kto] zřídil, kdo to U — to] vyn. C — [a umí] vyn. KPRCNTU — 186 poradovati právě radovati U — svém] vyn. K — Pánu] Bohu KPRCTU 188 [i to)
Strana 803
803 otevřel nebeské království i to], co jest nám dobrého složeno v tom drahém Ježíši, co tuto) v jeho drahém těle, v jeho 190 drahé) krvi — blaze jemu, kto to umí vážiti, děkovati a ra- dovati se v tom; třetí, modliti se vážně a nábožně). To ť jsú tří zvláštní skutkové Ducha svatého, že ť toho nižádný [právě nemá, ktož nemá Ducha svatého. Mnedle, když vy toho nemáte, velmi-li sobě o to stesknete, velmi-li po tom taužíte, velmi-li 195 se o to staráte, abyšte toho nabyti mohli? Nic kusa, leda bylo Když on odtlamá «ty» páteře, kteréž mu kněz uložil na zpovědí, [tak] leda bylo — již ť jest všeho dosti, veď, a mní, že velmi dobře stojí . Ale, že tu dí Pán Ježíš ve čtení: »Ač co prositi budete«. 200 »Nětco«, (to jest » nětco velikého; a nic není větčího, než nebeské- [ho] království, za něž máme prositi. To ť on míní, drahý Pán; vyn. KPRNT — to] vyn. CU — složil PRCNTU — 189 drahém milém Pánu K, drahém, milém PCNT — Ježíši] těle, milém ( v U) Pánu Ježíšovi RU co tuto) a B, co tu T — v jeho drahém těle vyn. U — drahém a velebném N 189—190 «v jeho drahé a B — 190 drahé] svaté a drahé N, svaté C — jemu] tomu CU — to] vyn. K - vážiti] vyn. K — Kděkovati vyn. BN — 191 tom] něm U — «nábožně úžitečně B — 192 ti tří RU — zvláštní] vyn. U — skutkové] kusové skutků RU — že ť] neb U [právěj vyn. KPRONTU — 193 nemá aniž můž míti C — Mnedle] Milí křesťané K, Milí PNT, Milej(!) C — 194 velmi-li také-li co O — 194—195 sobě... staráte] se o to staráte, velmi-li se pro to zarmautíte, medle N, po tom tau- žíte, velmi-li se o to staráte, velmi sobě o to stesknete, medle T — 194 o to] po tom S, pro to UO - tesknete SO, stejskáte CU — Kvelmi ... taužíte vyn. B, aneb taužíte SO — po tom] pro to U — 194—195 velmi-li se o to staráte] vyn. USO — 195 staráte, mnedle PC — toho nabyti mohli] mohli skraušení míti S0 - nabyti] dojíti U — Nic kusa] Ale vy nic O — Kleda bylo vyn. B — 195—196 leda . . . kteréž ale (vyn. O) leda se od- tlampalo (plampalo O) a leda ty páteře vyříkal, což SO — 196 on jen C, on toliko N — odbrebce a odtlamá C, odtlampá N — «ty) vyn. B — pá- teře, co Ježíš dí U — kteréž což PRCNTU — uloží O — 197 [tak] teď C, vyn. KPRNTUSO — leda bylo] vyn. PSO — již ... dosti] vyn. SO — jest má U — «veď, a již BSO, veď-li? a C, a KRU — mní] domnívám se C, se potom (vyn. S) domnívá SO — že oni tak C — 197—198 «velmi... stojí jest (má S) všeho dosti BS, všeho dosti O — 199 Ale A B - KAle ... Ježíš] Ano sám Pán dí S0 - že tu] vyn. U — že tu dí] dí, že R — ve čtení] vyn. K, tuto ve čtení R, v (ve N svatém čtení ČN — 199—209 ač co ... svatého«] Budete li zač prositi (+ ve jménu mém O)«. I zač pak (vyn. S) máme nejvíce (vyn. O) prositi, než za království boží? S0 200 »Nětco«] vyn. K, »Ač co« PNT — «to jest tu se rozumí B — nětco] vyn. PNT než] jako NU 200—201 nebeské KPRONTU — 201 prositi ve dne i v noci N — en tu KC — 202 51*
803 otevřel nebeské království i to], co jest nám dobrého složeno v tom drahém Ježíši, co tuto) v jeho drahém těle, v jeho 190 drahé) krvi — blaze jemu, kto to umí vážiti, děkovati a ra- dovati se v tom; třetí, modliti se vážně a nábožně). To ť jsú tří zvláštní skutkové Ducha svatého, že ť toho nižádný [právě nemá, ktož nemá Ducha svatého. Mnedle, když vy toho nemáte, velmi-li sobě o to stesknete, velmi-li po tom taužíte, velmi-li 195 se o to staráte, abyšte toho nabyti mohli? Nic kusa, leda bylo Když on odtlamá «ty» páteře, kteréž mu kněz uložil na zpovědí, [tak] leda bylo — již ť jest všeho dosti, veď, a mní, že velmi dobře stojí . Ale, že tu dí Pán Ježíš ve čtení: »Ač co prositi budete«. 200 »Nětco«, (to jest » nětco velikého; a nic není větčího, než nebeské- [ho] království, za něž máme prositi. To ť on míní, drahý Pán; vyn. KPRNT — to] vyn. CU — složil PRCNTU — 189 drahém milém Pánu K, drahém, milém PCNT — Ježíši] těle, milém ( v U) Pánu Ježíšovi RU co tuto) a B, co tu T — v jeho drahém těle vyn. U — drahém a velebném N 189—190 «v jeho drahé a B — 190 drahé] svaté a drahé N, svaté C — jemu] tomu CU — to] vyn. K - vážiti] vyn. K — Kděkovati vyn. BN — 191 tom] něm U — «nábožně úžitečně B — 192 ti tří RU — zvláštní] vyn. U — skutkové] kusové skutků RU — že ť] neb U [právěj vyn. KPRONTU — 193 nemá aniž můž míti C — Mnedle] Milí křesťané K, Milí PNT, Milej(!) C — 194 velmi-li také-li co O — 194—195 sobě... staráte] se o to staráte, velmi-li se pro to zarmautíte, medle N, po tom tau- žíte, velmi-li se o to staráte, velmi sobě o to stesknete, medle T — 194 o to] po tom S, pro to UO - tesknete SO, stejskáte CU — Kvelmi ... taužíte vyn. B, aneb taužíte SO — po tom] pro to U — 194—195 velmi-li se o to staráte] vyn. USO — 195 staráte, mnedle PC — toho nabyti mohli] mohli skraušení míti S0 - nabyti] dojíti U — Nic kusa] Ale vy nic O — Kleda bylo vyn. B — 195—196 leda . . . kteréž ale (vyn. O) leda se od- tlampalo (plampalo O) a leda ty páteře vyříkal, což SO — 196 on jen C, on toliko N — odbrebce a odtlamá C, odtlampá N — «ty) vyn. B — pá- teře, co Ježíš dí U — kteréž což PRCNTU — uloží O — 197 [tak] teď C, vyn. KPRNTUSO — leda bylo] vyn. PSO — již ... dosti] vyn. SO — jest má U — «veď, a již BSO, veď-li? a C, a KRU — mní] domnívám se C, se potom (vyn. S) domnívá SO — že oni tak C — 197—198 «velmi... stojí jest (má S) všeho dosti BS, všeho dosti O — 199 Ale A B - KAle ... Ježíš] Ano sám Pán dí S0 - že tu] vyn. U — že tu dí] dí, že R — ve čtení] vyn. K, tuto ve čtení R, v (ve N svatém čtení ČN — 199—209 ač co ... svatého«] Budete li zač prositi (+ ve jménu mém O)«. I zač pak (vyn. S) máme nejvíce (vyn. O) prositi, než za království boží? S0 200 »Nětco«] vyn. K, »Ač co« PNT — «to jest tu se rozumí B — nětco] vyn. PNT než] jako NU 200—201 nebeské KPRONTU — 201 prositi ve dne i v noci N — en tu KC — 202 51*
Strana 804
804 nebo tyto všecky věci tělesné, časné, minulé jsú Kmalé a jako nic Knejsau) proti oněm nebeským a božským, kvěčným). Nebo svatý Pavel, Kmluvě o těch věcech nebeských, dí: 205 »Ani oko vídalo ani ucho slýchalo ani na srdce člověku vstúpilo, které jest věci připravil Buoh milujícím sebe«. Protož, když lidé prosí za tělesné věci s větčí žádostí, s větší chtivostí, s větší snažností stojí o časné věci než o duchovní a věčné, již Koni převracují řád čtení svatého, neb on dí: »Najprvé hledajte království 210 božího« etc. A v modlitbě [a] v páteři ihned sám Pán [Buoh najprvé položil tři prozby, v kterýchžto žádáme a prosíme za nebeské věci. Jedna: »Osvěť se jméno tvé«. Druhá: »Přiď krá- lovství Ktvé)«. Mnedle, když na to slovo přijde, »přiď království tvé«, velmi-li po něm potúžíte, velmi-li ho požádáte řkúc: 215 »Ó milý Bože, račiž nám popříti dojíti toho království!«? Ano, časné) a B — minulé] pomíjející C, vyn. U — malé a vyn. B — 203 nejsau) vyn. BK, sau C — nebeským a] vyn. C — Kvěčným) vyn. B — 204 Nebo o nichž B — svatý] světí mluví o těch nebeských věcech. Svatý RU — mluvě... nebeských vyn. BU, mluvě i R — mluví PT nebeských] vyn. N — dí, že RU — 205 vidělo KPCNT, nevídalo U slyšalo KPCNT, neslýchalo U — člověku] člověčí K, vyn. U — 206 které a jaké C — které jest věci] co jest U — milej Bůh C — milujícím sebe] těm, kteříž ho milují C — 207 věci světské (+ a to U) RU — 207—208s větší... než o» a chtivostí a o ně stojí, než za B — 207 s větší chtivostí] vyn. RU — s větší snažností] vyn. PNT — 208 časné a pominutedlné N duchovní věci U — a věčné] věčné a nebeské C, vyn. U — již goni) takoví U — goni ti B — 209 převracejí RUT — neb on dí] Neb dí sám Pán S, Ano sám praviti ráčí milý Pán O — neb on] A Pán U — on] vyn. ON — dí] praví sám Pán Ježíš C — 210 božího] nebeského RCS — etc.) a spravedlnosti jeho a (+ potom C) tyto všecky (+ jiné C) věci budau vám přidány KC, a spravedlnosti jeho etc. N, vyn. T, a jiné všecky věci budau vám (vyn. O) přidány RUSO — v své modlitbě SO — [a] v páteři] vyn. PCUSO, v páteřích R, každodenní N, v páteři T — ihned] vyn. USO — [Buoh] vyn. PRONTSO — 211 najprvé] vyn. SO — tyto tři O — a prosíme] vyn. SO — 211—212 za nebeské věci] nebeských věcí O — 212 jedna] jedna a první prozba C, první U — druhé U — 213 tvé) vyn. B, tvé, třetí: »buď vůle tvá jako v nebi tak i na zemi O — 213—214 Mnedle ... tvéd vyn. PNT — 213 když vy C — 213—216 na to slovo ... vuole tvá!«] my to říkáme, mnoho-li my po těch nebeských věcech taužíme? O — 213 slovo] vyn. S — přijdete (+ modlitbu Páně říkajíce C) KRCU — 213—214 »přijď... tvé«] vyn. S — 214 taužíte NT, taužíme S — 214—215 velmi .. . království?] vyn. S — 214 velmi ... řkúc] řka U — ho vyn. B — 215 Ó] Ba KPNT, — 205 Podle 1. Kor. 2, 9 209 Mat. 6, 33; Luk. 12, 31 —
804 nebo tyto všecky věci tělesné, časné, minulé jsú Kmalé a jako nic Knejsau) proti oněm nebeským a božským, kvěčným). Nebo svatý Pavel, Kmluvě o těch věcech nebeských, dí: 205 »Ani oko vídalo ani ucho slýchalo ani na srdce člověku vstúpilo, které jest věci připravil Buoh milujícím sebe«. Protož, když lidé prosí za tělesné věci s větčí žádostí, s větší chtivostí, s větší snažností stojí o časné věci než o duchovní a věčné, již Koni převracují řád čtení svatého, neb on dí: »Najprvé hledajte království 210 božího« etc. A v modlitbě [a] v páteři ihned sám Pán [Buoh najprvé položil tři prozby, v kterýchžto žádáme a prosíme za nebeské věci. Jedna: »Osvěť se jméno tvé«. Druhá: »Přiď krá- lovství Ktvé)«. Mnedle, když na to slovo přijde, »přiď království tvé«, velmi-li po něm potúžíte, velmi-li ho požádáte řkúc: 215 »Ó milý Bože, račiž nám popříti dojíti toho království!«? Ano, časné) a B — minulé] pomíjející C, vyn. U — malé a vyn. B — 203 nejsau) vyn. BK, sau C — nebeským a] vyn. C — Kvěčným) vyn. B — 204 Nebo o nichž B — svatý] světí mluví o těch nebeských věcech. Svatý RU — mluvě... nebeských vyn. BU, mluvě i R — mluví PT nebeských] vyn. N — dí, že RU — 205 vidělo KPCNT, nevídalo U slyšalo KPCNT, neslýchalo U — člověku] člověčí K, vyn. U — 206 které a jaké C — které jest věci] co jest U — milej Bůh C — milujícím sebe] těm, kteříž ho milují C — 207 věci světské (+ a to U) RU — 207—208s větší... než o» a chtivostí a o ně stojí, než za B — 207 s větší chtivostí] vyn. RU — s větší snažností] vyn. PNT — 208 časné a pominutedlné N duchovní věci U — a věčné] věčné a nebeské C, vyn. U — již goni) takoví U — goni ti B — 209 převracejí RUT — neb on dí] Neb dí sám Pán S, Ano sám praviti ráčí milý Pán O — neb on] A Pán U — on] vyn. ON — dí] praví sám Pán Ježíš C — 210 božího] nebeského RCS — etc.) a spravedlnosti jeho a (+ potom C) tyto všecky (+ jiné C) věci budau vám přidány KC, a spravedlnosti jeho etc. N, vyn. T, a jiné všecky věci budau vám (vyn. O) přidány RUSO — v své modlitbě SO — [a] v páteři] vyn. PCUSO, v páteřích R, každodenní N, v páteři T — ihned] vyn. USO — [Buoh] vyn. PRONTSO — 211 najprvé] vyn. SO — tyto tři O — a prosíme] vyn. SO — 211—212 za nebeské věci] nebeských věcí O — 212 jedna] jedna a první prozba C, první U — druhé U — 213 tvé) vyn. B, tvé, třetí: »buď vůle tvá jako v nebi tak i na zemi O — 213—214 Mnedle ... tvéd vyn. PNT — 213 když vy C — 213—216 na to slovo ... vuole tvá!«] my to říkáme, mnoho-li my po těch nebeských věcech taužíme? O — 213 slovo] vyn. S — přijdete (+ modlitbu Páně říkajíce C) KRCU — 213—214 »přijď... tvé«] vyn. S — 214 taužíte NT, taužíme S — 214—215 velmi .. . království?] vyn. S — 214 velmi ... řkúc] řka U — ho vyn. B — 215 Ó] Ba KPNT, — 205 Podle 1. Kor. 2, 9 209 Mat. 6, 33; Luk. 12, 31 —
Strana 805
805 slibuj! Třetí prozba: »Buď vuole tvá!« V jiných pak již prosíme za ty věci, kteréž jsú nám potřebny u k tělu. I když pak B 278 ty věci více Kvězí lidem v žádosti, častějí se za ně modlé [než za věci věčné,] nikoli milý Buh neuslyší; pakli uslyší, ale to učiní 220 z svého velikého hněvu a k horšímu toho člověka. A di: »Ve jménu mém proste«. Které jest jméno jeho? Ježíš. A Ježíš se vykládá »spasení«. V tom nám) ukazuje, že my máme za spasitedlné věci prositi, jakož sem již řekl. Ale tak-liž pak máme prositi sprostně ve jméno Pána Ježíše? Nic! 225 Ale ve jméno Ježíše, to jest v jeho zaslúžení. Nebo nemáš «ty) nižádného jména nikdíž, aby mohlo v něm) býti spasení, jediné ve jménu Ježíšovu, v jeho zaslúžení, ani ve jménu Panny Marie ani svatého Petra ani Pavla, jediné v samém Ježíšovi; nebo všecka zaslúžení všech svatých nikoli by jim nepo]stačila k spasení, vyn. C — Bože] Pane RU — Bože ... království] Pane, dajž ho dojíti« KPNTC — dojíti] vyn. U — toho království] království nebeského RU — 215—216 «Ano, slibuj! vyn. BS, Slibuj, že požádáte! RU — Ano] U PC, Au N, ÓT — 216 slibuj, že ť by toho málo pohříchu nalezl C — prozba] vyn. KPNTS — tvá jako v nebi tak i na (v C) zemi SC — V jiných . .. již] Ale v jiných čtyrech prozbách O — již čtyrech S, prozbách již C — 217 za ty věci vyn. B — tyto O — ješto S — nám] vyn. RSO — nám... k tělu těla U — k] vyn. RSO — 217—218 i když ... žádosti] a kterým pak (vyn. O) lidem takové věci v žádosti vězí (vězejí O), tím S0 — 217 věci tělesné U — Kvězí) vyn.(!) B — za ně] vyn. O — 218—219 [než ... věčné] vyn. KPRONTUSO — 219—220 nikoli... člověka] vyn. S, a Bůh je slyši O — 219 nikoli] vyn. C — pakli uslyší, ale] vyn.(!) RU — uslyší] učiní PNT — ale] tehdy N, vyn. C — činí U — 220 člověka, a pakli jim dá zboží, i oddělí je tím U — 221 A protož SO — sám praví O — jméno mé PRNTS — 221—223 Které... Ale] vyn. SO — 221 jest to NT, jest pak to C — 222 nám) se B — 223za» vyn. B — 223—225 jakož ... ale] vyn.(!) U — 223 sem již řekl] praveno PNT — 224 tak] Inu, tak O — pak] my O, vyn. C — sprostně] jedno sprostně KPT, jako sprostně N, jednostejně C, vyn. SO — jménu SO — 224—225 Nic ... Ježíše] vyn. RSO — 225 ve jméno ... to jest] vyn. N — to jest totiž K, a SO — v jeho] ve jméno RU — zaslaužení? Ovšem, že ť tak! SO, zaslaužení také R — nemáme S0 — «ty» vyn. BKSOU — 226 nižádného] vyn. RU — jména] jiného NT — nikdíž] vyn. U, nikdež pode vším nebem C — mohl RU — «v něm) skrze ně B — spasen RU — 227 jméno RCU — Pána Ježíše (+ a RU, + Krista N) KRCNUSO — v jeho zaslúžení vyn. SO — zaslaužení a dosti učinění N — ani] Neb ani O — jméno CUS — 228 ani Pavla] Pavla NT, a Pavla SO — svatého Pavla KRU — 228—230 jediné ... Ježíše] vyn. SO — 228 samém] Pánu KN, vyn. PT, Páně C — Ježíšovu (+ jménu C) TC — 229 svatých vyn. B — nestačila
805 slibuj! Třetí prozba: »Buď vuole tvá!« V jiných pak již prosíme za ty věci, kteréž jsú nám potřebny u k tělu. I když pak B 278 ty věci více Kvězí lidem v žádosti, častějí se za ně modlé [než za věci věčné,] nikoli milý Buh neuslyší; pakli uslyší, ale to učiní 220 z svého velikého hněvu a k horšímu toho člověka. A di: »Ve jménu mém proste«. Které jest jméno jeho? Ježíš. A Ježíš se vykládá »spasení«. V tom nám) ukazuje, že my máme za spasitedlné věci prositi, jakož sem již řekl. Ale tak-liž pak máme prositi sprostně ve jméno Pána Ježíše? Nic! 225 Ale ve jméno Ježíše, to jest v jeho zaslúžení. Nebo nemáš «ty) nižádného jména nikdíž, aby mohlo v něm) býti spasení, jediné ve jménu Ježíšovu, v jeho zaslúžení, ani ve jménu Panny Marie ani svatého Petra ani Pavla, jediné v samém Ježíšovi; nebo všecka zaslúžení všech svatých nikoli by jim nepo]stačila k spasení, vyn. C — Bože] Pane RU — Bože ... království] Pane, dajž ho dojíti« KPNTC — dojíti] vyn. U — toho království] království nebeského RU — 215—216 «Ano, slibuj! vyn. BS, Slibuj, že požádáte! RU — Ano] U PC, Au N, ÓT — 216 slibuj, že ť by toho málo pohříchu nalezl C — prozba] vyn. KPNTS — tvá jako v nebi tak i na (v C) zemi SC — V jiných . .. již] Ale v jiných čtyrech prozbách O — již čtyrech S, prozbách již C — 217 za ty věci vyn. B — tyto O — ješto S — nám] vyn. RSO — nám... k tělu těla U — k] vyn. RSO — 217—218 i když ... žádosti] a kterým pak (vyn. O) lidem takové věci v žádosti vězí (vězejí O), tím S0 — 217 věci tělesné U — Kvězí) vyn.(!) B — za ně] vyn. O — 218—219 [než ... věčné] vyn. KPRONTUSO — 219—220 nikoli... člověka] vyn. S, a Bůh je slyši O — 219 nikoli] vyn. C — pakli uslyší, ale] vyn.(!) RU — uslyší] učiní PNT — ale] tehdy N, vyn. C — činí U — 220 člověka, a pakli jim dá zboží, i oddělí je tím U — 221 A protož SO — sám praví O — jméno mé PRNTS — 221—223 Které... Ale] vyn. SO — 221 jest to NT, jest pak to C — 222 nám) se B — 223za» vyn. B — 223—225 jakož ... ale] vyn.(!) U — 223 sem již řekl] praveno PNT — 224 tak] Inu, tak O — pak] my O, vyn. C — sprostně] jedno sprostně KPT, jako sprostně N, jednostejně C, vyn. SO — jménu SO — 224—225 Nic ... Ježíše] vyn. RSO — 225 ve jméno ... to jest] vyn. N — to jest totiž K, a SO — v jeho] ve jméno RU — zaslaužení? Ovšem, že ť tak! SO, zaslaužení také R — nemáme S0 — «ty» vyn. BKSOU — 226 nižádného] vyn. RU — jména] jiného NT — nikdíž] vyn. U, nikdež pode vším nebem C — mohl RU — «v něm) skrze ně B — spasen RU — 227 jméno RCU — Pána Ježíše (+ a RU, + Krista N) KRCNUSO — v jeho zaslúžení vyn. SO — zaslaužení a dosti učinění N — ani] Neb ani O — jméno CUS — 228 ani Pavla] Pavla NT, a Pavla SO — svatého Pavla KRU — 228—230 jediné ... Ježíše] vyn. SO — 228 samém] Pánu KN, vyn. PT, Páně C — Ježíšovu (+ jménu C) TC — 229 svatých vyn. B — nestačila
Strana 806
806 230 by ť nepřišlo zaslúžení drahého Ježíše. Panna Maria, ona ť jest byla zaslúžení velikého, nad jiné svaté, avšak by ona byla nikoli ne- přišla do nebe pro to samo své zaslúžení, by ť jí nepřispělo zaslúžení Pána Ježíše, Syna jejího milého. Kam se pak dějí Kony řeči, ješto říkají Kněkteří: »A, á, tato svatá Křekla), 235 ktož její umučení bude pamatovati a jméno její vzývati, že nikoli zatracen nebude, že světské hanby nedojde, že ženy budú lehce roditi«?! KAha!) všeť jest to zklamání veliké)! A tu ť lidé těžce hřeší, ješto své zření jinam obracují, nechajíc Ježíše; a kněží klakomí, slepí, svatokupci, vedú k tomu lidi pravíc, 240 že tento svatý «takto a takto velmi pomáhá, a lid slepý ihned KPRONT — 230 nepřišlo] neprospělo K, nepřispělo PNT, nebylo U — dra- hého] Pána K — Panna Maria] Ačkoliv O — Ačkoliv Panna S — ona ť jest vyn. SO — 231 velmi velikého NC — jiné všecky N — ona] vyn. SO — byla vyn. PNTUS — 231—232 nemohla (+ byla 0) přijíti 80 — 232 to] vyn. U — samo] vyn. NUSO, samé R — své] její KPTCSO, vlastní N — by t) kdyby USO — jí nepřišlo a B, vyn. RU — nepřispělo] neprospělo KRSO, nebylo U — 233 drahé zaslaužení S0 — «Pána ... milého». Syna jejího Ježíše Krista B — 233—234 Kam ... A, á] Inu tedy, ó milí křesťané (Inu... křesťané] vyn. S), kam se tuto dějí onyno řeči, ješto pravíte, že S0 — 234 gony řeči vyn. B — ješto] ješto kněží C, an U — říkají někteří] Prý PNT, mnozí je káží (+ a jako za pravé lidu oznamují C) KC (ale v K později to bylo škrtnuto a napsáno: [ona slova k obci Gal. v roz. 5. ca: Odstup to ode mne, abych já se měl v čí jméno chlubiti, jediné v † Pána našeho J. Krista]; další sloupec celý je škrt- nut a nad ním napsáno: Tu si zablaudil do básní, a nad násle- dujícím: Chybuješ lávky; o tom i o polemice mladšího čtenáře viz v úvodě při popisu rkp. K) — (někteří) vyn. B — A, á] An U — á] vyn. PT — takto tato (ta N) PNT, tato, prej C řekla vyn. B, je řekla K — 235 že, kdož U — Kumučení trpení B její jeho(!) P — vzývati] vyznávati K — 236 neujde(!) C — že] a S0 237 (Aha vyn. B, Ach NSO — vše] jistě že S0 — jest to] vyn. O — to] tu PNS - zklamání veliké z klamání B, oklamání U, sklamáni budete O — A] Nebo O — tuť] ti U, tím SO — 238 velice a těžce O — ješto] an U, že O — jinam obracují mají a obracejí leckams R — - jinam] ledakams U — obracejí CTS — a nechají U — nechajíc Ježíše] nežli k Ježíšovi SO — 239 lakomí» vyn. B — svatokupci zlostní N — lid PRONTUSO — pravíc, že] a chválé: »A KPCNT, řka S0 — 240 svatý neb (a tato O) svatá S0 — takto ... velmi tímto vládne, od tohoto B, a tato svatá velmi U, takto a takto S, takto O — spomáhá CUSO 240— 250 a lid slepý... oni světí] Svatá Kateřina, Markýta, Barbora a jiné svaté (+ ale ono ť O), co ť jsau kořiv trpěly, jestliže (kdyby O) sau (byly O) ku poznání Pána Ježíše nepřišly, nikoli sau (by O) spasení (spaseny O) nedošly (nebyly O). Pomněte, jak (kterak O) ť (vám O) pravím! Zdaliž (Však již O) sem (nejsem O) dítě(!), že sem řekl, že svatá Kateřina (+ a jiné S) nejsau (+ samy od sebe O)
806 230 by ť nepřišlo zaslúžení drahého Ježíše. Panna Maria, ona ť jest byla zaslúžení velikého, nad jiné svaté, avšak by ona byla nikoli ne- přišla do nebe pro to samo své zaslúžení, by ť jí nepřispělo zaslúžení Pána Ježíše, Syna jejího milého. Kam se pak dějí Kony řeči, ješto říkají Kněkteří: »A, á, tato svatá Křekla), 235 ktož její umučení bude pamatovati a jméno její vzývati, že nikoli zatracen nebude, že světské hanby nedojde, že ženy budú lehce roditi«?! KAha!) všeť jest to zklamání veliké)! A tu ť lidé těžce hřeší, ješto své zření jinam obracují, nechajíc Ježíše; a kněží klakomí, slepí, svatokupci, vedú k tomu lidi pravíc, 240 že tento svatý «takto a takto velmi pomáhá, a lid slepý ihned KPRONT — 230 nepřišlo] neprospělo K, nepřispělo PNT, nebylo U — dra- hého] Pána K — Panna Maria] Ačkoliv O — Ačkoliv Panna S — ona ť jest vyn. SO — 231 velmi velikého NC — jiné všecky N — ona] vyn. SO — byla vyn. PNTUS — 231—232 nemohla (+ byla 0) přijíti 80 — 232 to] vyn. U — samo] vyn. NUSO, samé R — své] její KPTCSO, vlastní N — by t) kdyby USO — jí nepřišlo a B, vyn. RU — nepřispělo] neprospělo KRSO, nebylo U — 233 drahé zaslaužení S0 — «Pána ... milého». Syna jejího Ježíše Krista B — 233—234 Kam ... A, á] Inu tedy, ó milí křesťané (Inu... křesťané] vyn. S), kam se tuto dějí onyno řeči, ješto pravíte, že S0 — 234 gony řeči vyn. B — ješto] ješto kněží C, an U — říkají někteří] Prý PNT, mnozí je káží (+ a jako za pravé lidu oznamují C) KC (ale v K později to bylo škrtnuto a napsáno: [ona slova k obci Gal. v roz. 5. ca: Odstup to ode mne, abych já se měl v čí jméno chlubiti, jediné v † Pána našeho J. Krista]; další sloupec celý je škrt- nut a nad ním napsáno: Tu si zablaudil do básní, a nad násle- dujícím: Chybuješ lávky; o tom i o polemice mladšího čtenáře viz v úvodě při popisu rkp. K) — (někteří) vyn. B — A, á] An U — á] vyn. PT — takto tato (ta N) PNT, tato, prej C řekla vyn. B, je řekla K — 235 že, kdož U — Kumučení trpení B její jeho(!) P — vzývati] vyznávati K — 236 neujde(!) C — že] a S0 237 (Aha vyn. B, Ach NSO — vše] jistě že S0 — jest to] vyn. O — to] tu PNS - zklamání veliké z klamání B, oklamání U, sklamáni budete O — A] Nebo O — tuť] ti U, tím SO — 238 velice a těžce O — ješto] an U, že O — jinam obracují mají a obracejí leckams R — - jinam] ledakams U — obracejí CTS — a nechají U — nechajíc Ježíše] nežli k Ježíšovi SO — 239 lakomí» vyn. B — svatokupci zlostní N — lid PRONTUSO — pravíc, že] a chválé: »A KPCNT, řka S0 — 240 svatý neb (a tato O) svatá S0 — takto ... velmi tímto vládne, od tohoto B, a tato svatá velmi U, takto a takto S, takto O — spomáhá CUSO 240— 250 a lid slepý... oni světí] Svatá Kateřina, Markýta, Barbora a jiné svaté (+ ale ono ť O), co ť jsau kořiv trpěly, jestliže (kdyby O) sau (byly O) ku poznání Pána Ježíše nepřišly, nikoli sau (by O) spasení (spaseny O) nedošly (nebyly O). Pomněte, jak (kterak O) ť (vám O) pravím! Zdaliž (Však již O) sem (nejsem O) dítě(!), že sem řekl, že svatá Kateřina (+ a jiné S) nejsau (+ samy od sebe O)
Strana 807
807 hotov. [Ale] toto věz zajisté), že ani Kateřina svatá ani Margareta) ani Dorota «ani Barbora a jiné svaté, což ť sú koli trpěly, jestliže ť sau k tomu poznání nepřišly a na to, že všecka utrpení jich a všecka zaslaužení nejsau jim dostatečna k spasení, 245 bez zaslaužení Pána Ježíše Krista že ť sau ony nikoli spasení nedosáhly! Pomněte, jak ť pravím! Zda díte, že sem řekl, že svatá Kateřina, Margareta a jiné nejsau svaté? Jednak vy umíte spískati ledacos! — Druzí lidé opět zle činí a hřeší řkauc): »Co nám mohú světí vyprositi? Nevyprosíme-li ť sobě sami, koni ť nám 250 nevyprosí!« Velmi ť jest Kto zlé)! Nebo oni světí, kteří jsú v nebi, jsú milejší milému u Bohu než my a radějí je slyší milý B 279 Buoh; Ka protož oni sau nám velmi pomocni). Mluví Origenes Super Iudicum, že, by nám nebývala dána pomoc od oné církve svaté, jako ť vy to umíte plískati? Ale to pomním (pravím O), že nám svatí nic nemohau pomoci (spomoci O), jestli ť my sobě sami nevyprosíme. Toliko (Ale O) tito svatí S0 240 slepý] bláznivý KPCNT — 241 [Ale] vyn. KPRONTU — zajisté vyn. BU — «svatá vyn. B — 242 «Marga- reta) Barbora B, Markýta RNTU, Margareta, Barbora P — ani Dorota) vyn. PNT — 242—248 gani... Barbora ... řkauc) ani jiná svatá pro své zaslúžení aneb jaké koli utrpení došla by spasení, kdyby nedoufala v umučení a v samého Ježíše v zaslúžení. Nemluvím ť proti tomu, by ť nám světí nebyli pomocni k spasení; jako někteří řkú B — 242 ani Barbora] Barbora RU, vyn. P — svaté] světice K — 243 jestliže ... na to, že] a za- slaužily K — k tomu] vyn. RU — ta všecka K — 244 trpení K — všecka vyn. K - zaslaužení sama CNT, zaslaužení samy od sebe U — jim] vyn. CT 245 zaslaužení a dostiučinění N — Krista] vyn. K — spasení svého C — 246 nedosáhly] nedošly PRU, nedosáhly z svého zaslaužení než skrze Pána Ježíše, to předrahé jméno K — Pomněte mne C — jak] já RU — ť] ť vám U — Zda díte] abyšte snad neřekli N — vy pak díte C — já řekl C — 247 Margareta] vyn. K, Markéta RNT — jiné] jiné světice KC, jiné svaté, že ony U — svaté? Odstup to ode mne! N — Jednak] Jinak R, Neb N, Ješto C. 247 splískati R, spíkati(!) C, vy selhati U — 248 ledacos křivého N — říkajíce RU 249 Nevyprosím-li já (vyn. P) sobě sám KPN — my sobě C — 249—250 koni ... nevyprosí vyn. B — 249 nám] mi KPNT — 250 málo vyprosí C, nic nevyprosí U —Ó, velmi U — to zlé všetečné mluviti B — 251 tam již v nebi C — nebi] nebi, oni RU, nebesích, protože (proto jsau tam, že jsau O) SO — 251—252 jsú milejší... a protož] vyn. C — 251 milému] Pánu USO, a vzáctnější mnohem milému N — radějí vždyckny také (vyn. S) SO — slyšeti ráčí O — 252 Buoh nežli nás N Ka protož... pomocni vyn. BT — oni] vyn. SO — nápomocni C — Ano mluví O — svatý Origenes NU — 253 Super Iudicum] vyn. USO — Super na knihu N — že] vyn. O — kdyby PCNTUSO — nebyla SO — 253—254 od oné . . . z nebe, že] zhůry od církve anjelské S — 253 oné] svaté U — 254 z nebe svítězilé N — že] vyn. RU — my nikoli C — nemohli] nebyli a nemohli
807 hotov. [Ale] toto věz zajisté), že ani Kateřina svatá ani Margareta) ani Dorota «ani Barbora a jiné svaté, což ť sú koli trpěly, jestliže ť sau k tomu poznání nepřišly a na to, že všecka utrpení jich a všecka zaslaužení nejsau jim dostatečna k spasení, 245 bez zaslaužení Pána Ježíše Krista že ť sau ony nikoli spasení nedosáhly! Pomněte, jak ť pravím! Zda díte, že sem řekl, že svatá Kateřina, Margareta a jiné nejsau svaté? Jednak vy umíte spískati ledacos! — Druzí lidé opět zle činí a hřeší řkauc): »Co nám mohú světí vyprositi? Nevyprosíme-li ť sobě sami, koni ť nám 250 nevyprosí!« Velmi ť jest Kto zlé)! Nebo oni světí, kteří jsú v nebi, jsú milejší milému u Bohu než my a radějí je slyší milý B 279 Buoh; Ka protož oni sau nám velmi pomocni). Mluví Origenes Super Iudicum, že, by nám nebývala dána pomoc od oné církve svaté, jako ť vy to umíte plískati? Ale to pomním (pravím O), že nám svatí nic nemohau pomoci (spomoci O), jestli ť my sobě sami nevyprosíme. Toliko (Ale O) tito svatí S0 240 slepý] bláznivý KPCNT — 241 [Ale] vyn. KPRONTU — zajisté vyn. BU — «svatá vyn. B — 242 «Marga- reta) Barbora B, Markýta RNTU, Margareta, Barbora P — ani Dorota) vyn. PNT — 242—248 gani... Barbora ... řkauc) ani jiná svatá pro své zaslúžení aneb jaké koli utrpení došla by spasení, kdyby nedoufala v umučení a v samého Ježíše v zaslúžení. Nemluvím ť proti tomu, by ť nám světí nebyli pomocni k spasení; jako někteří řkú B — 242 ani Barbora] Barbora RU, vyn. P — svaté] světice K — 243 jestliže ... na to, že] a za- slaužily K — k tomu] vyn. RU — ta všecka K — 244 trpení K — všecka vyn. K - zaslaužení sama CNT, zaslaužení samy od sebe U — jim] vyn. CT 245 zaslaužení a dostiučinění N — Krista] vyn. K — spasení svého C — 246 nedosáhly] nedošly PRU, nedosáhly z svého zaslaužení než skrze Pána Ježíše, to předrahé jméno K — Pomněte mne C — jak] já RU — ť] ť vám U — Zda díte] abyšte snad neřekli N — vy pak díte C — já řekl C — 247 Margareta] vyn. K, Markéta RNT — jiné] jiné světice KC, jiné svaté, že ony U — svaté? Odstup to ode mne! N — Jednak] Jinak R, Neb N, Ješto C. 247 splískati R, spíkati(!) C, vy selhati U — 248 ledacos křivého N — říkajíce RU 249 Nevyprosím-li já (vyn. P) sobě sám KPN — my sobě C — 249—250 koni ... nevyprosí vyn. B — 249 nám] mi KPNT — 250 málo vyprosí C, nic nevyprosí U —Ó, velmi U — to zlé všetečné mluviti B — 251 tam již v nebi C — nebi] nebi, oni RU, nebesích, protože (proto jsau tam, že jsau O) SO — 251—252 jsú milejší... a protož] vyn. C — 251 milému] Pánu USO, a vzáctnější mnohem milému N — radějí vždyckny také (vyn. S) SO — slyšeti ráčí O — 252 Buoh nežli nás N Ka protož... pomocni vyn. BT — oni] vyn. SO — nápomocni C — Ano mluví O — svatý Origenes NU — 253 Super Iudicum] vyn. USO — Super na knihu N — že] vyn. O — kdyby PCNTUSO — nebyla SO — 253—254 od oné . . . z nebe, že] zhůry od církve anjelské S — 253 oné] svaté U — 254 z nebe svítězilé N — že] vyn. RU — my nikoli C — nemohli] nebyli a nemohli
Strana 808
808 z nebe, že bychom nikoli nemohli svítěziti proti ďáblóm. Ale milý 255 Buoh rád slyší své milé volené, kteříž jsú s ním již v nebi, a dává nám Ksem) pomoc, posílaje nám anjely svaté, aby nás hájili. Nebo nezdaj ť se tobě Klehký boj, člověče, přemoci tělo se všemi žádostmi, svět se všemi marnostmi Ka s milovníky světa), peklo se všemi čerty — nezdaj ť se tobě snadné); a ni- 260 koli do nebe nepřijdeš, leč ty všechny nepřátely přemuožeš! Pomáhajž nám toho, milý Bože! Ale že tuto Pán Ježíš drahý velí prositi; «a dí, budeme-li prositi, že vezmeme�. Ale odkavad nám to bude dáno, že budeme uslyšáni? Ihned on dále dí, že odtud a z toho: »Nebo 265 on, Otec, miluje vás, protože) jste vy mě milovali a uvěřili jste, že jsem od Boha vyšel«. I protož ty ť milý Buoh slyší, kteřížto mají toto dvé) do sebe, totiž milování pravé k drahému Ježíšovi a víru pravú). A v čemž záleží to milování? V plnění přikázaní jeho, neb on sám dí: »Ktož má přikázaní má a zachovává je, N — obstáti ani svítěziti O — ďáblům zlostným N — 255 Buoh] Buoh vše- mohaucí N, Pán O — své milé volené] prozby svých volených O — milé] věrné RU, vyn. S — s nimi(!) P — «již) vyn. BSO — 256 dává se RU — sem vyn. BSORU, mám sem dolů N — svau pomoc SO — své anděly KSO — svaté] vyn. SO — oni nás O — 257 hájili] hájili a bránili KPCNTU, bránili SO — 257—261 nedaj ... Bože!] bychom my (nikterak O) nemohli přemáhati pokušení ďábelských, kdyby nám milý Pán nepomáhal S0 — 257 nezdej to R — «lehký malý B, lehký a snadný N — tělo své C — 258 svět ... marnostmi] vyn. PNT — «a s milovníky světa vyn. B — 259 čerty] ďábly KPRCNU — tobě to KPR — snadné) lehké B — 260 vše- chny vyn. B — 261 toho] k tomu N — milý Bože drahý KC, milý, drahý Pane Bože RNU — 262—264 tuto ... z toho] dí Pán: »Proste a vezmete«, a dále dokládá (+ evangelista takto 0) SO — 262 Pán náš KCNT — drahý vyn. U — Ka dí, budeme že, nebudeme B — jestliže budeme PNT, že, budeme CRU — li] vyn. PNT, li Pána U — 263 «že vezmeme nevezmeme B, vezmeme R — 264 Ihned] A U — dále] vyn. U — dí, Pán Ježíš C — z toho, když dí PNT — 265 on] vyn. SO — «protože) proto B, že SO — 266 Boha] Otce C — vyšel] pošel PT, přišel N — I protož] A U — uslyší a slyší vždycky ty U, rád slyší S0 — kdož C — 267—268 mají .. plnění] milují Ježíše a mají v něho víru; a to vše záleží v (vyn. O) naplnění (na plnění 0) SO — 267 to KPCNTU — dvé) vyn. B — to milování C — k drahému] ku Pánu K — 268 a víru pravú vyn. B — víru] v K později nešetrně z toho: lásku — jeho milování U, milování pravé? I N — 269 jeho] jeho svatých N, božích O, vyn. S — neb] ano O — on] Pán O — dí] tak praví O — přikázaní má] vyn. T, přikázaní mé KR, přikázaní plní U — Ka zacho- 269 Jan 14, 21 —
808 z nebe, že bychom nikoli nemohli svítěziti proti ďáblóm. Ale milý 255 Buoh rád slyší své milé volené, kteříž jsú s ním již v nebi, a dává nám Ksem) pomoc, posílaje nám anjely svaté, aby nás hájili. Nebo nezdaj ť se tobě Klehký boj, člověče, přemoci tělo se všemi žádostmi, svět se všemi marnostmi Ka s milovníky světa), peklo se všemi čerty — nezdaj ť se tobě snadné); a ni- 260 koli do nebe nepřijdeš, leč ty všechny nepřátely přemuožeš! Pomáhajž nám toho, milý Bože! Ale že tuto Pán Ježíš drahý velí prositi; «a dí, budeme-li prositi, že vezmeme�. Ale odkavad nám to bude dáno, že budeme uslyšáni? Ihned on dále dí, že odtud a z toho: »Nebo 265 on, Otec, miluje vás, protože) jste vy mě milovali a uvěřili jste, že jsem od Boha vyšel«. I protož ty ť milý Buoh slyší, kteřížto mají toto dvé) do sebe, totiž milování pravé k drahému Ježíšovi a víru pravú). A v čemž záleží to milování? V plnění přikázaní jeho, neb on sám dí: »Ktož má přikázaní má a zachovává je, N — obstáti ani svítěziti O — ďáblům zlostným N — 255 Buoh] Buoh vše- mohaucí N, Pán O — své milé volené] prozby svých volených O — milé] věrné RU, vyn. S — s nimi(!) P — «již) vyn. BSO — 256 dává se RU — sem vyn. BSORU, mám sem dolů N — svau pomoc SO — své anděly KSO — svaté] vyn. SO — oni nás O — 257 hájili] hájili a bránili KPCNTU, bránili SO — 257—261 nedaj ... Bože!] bychom my (nikterak O) nemohli přemáhati pokušení ďábelských, kdyby nám milý Pán nepomáhal S0 — 257 nezdej to R — «lehký malý B, lehký a snadný N — tělo své C — 258 svět ... marnostmi] vyn. PNT — «a s milovníky světa vyn. B — 259 čerty] ďábly KPRCNU — tobě to KPR — snadné) lehké B — 260 vše- chny vyn. B — 261 toho] k tomu N — milý Bože drahý KC, milý, drahý Pane Bože RNU — 262—264 tuto ... z toho] dí Pán: »Proste a vezmete«, a dále dokládá (+ evangelista takto 0) SO — 262 Pán náš KCNT — drahý vyn. U — Ka dí, budeme že, nebudeme B — jestliže budeme PNT, že, budeme CRU — li] vyn. PNT, li Pána U — 263 «že vezmeme nevezmeme B, vezmeme R — 264 Ihned] A U — dále] vyn. U — dí, Pán Ježíš C — z toho, když dí PNT — 265 on] vyn. SO — «protože) proto B, že SO — 266 Boha] Otce C — vyšel] pošel PT, přišel N — I protož] A U — uslyší a slyší vždycky ty U, rád slyší S0 — kdož C — 267—268 mají .. plnění] milují Ježíše a mají v něho víru; a to vše záleží v (vyn. O) naplnění (na plnění 0) SO — 267 to KPCNTU — dvé) vyn. B — to milování C — k drahému] ku Pánu K — 268 a víru pravú vyn. B — víru] v K později nešetrně z toho: lásku — jeho milování U, milování pravé? I N — 269 jeho] jeho svatých N, božích O, vyn. S — neb] ano O — on] Pán O — dí] tak praví O — přikázaní má] vyn. T, přikázaní mé KR, přikázaní plní U — Ka zacho- 269 Jan 14, 21 —
Strana 809
809 270 ten ť jest, jenž Kmě miluje«. Nahlédněmež my k sobě! Plníme-li jeho přikázaní, tehdy jeho milujeme; a milujem-li ho, tehdy, zač koli prosíme spasitedlného a nám potřebného, uslyší ť nás milý Buoh. Plníte-li ta přikázaní? Nahlédni každý sám k sobě: však vy nebéřete jména božího nadarmo, nevěrujete, nepřisaháte, 275 neděli světíte, veď-li? Já nevím, věříte-li vy tomu, že jest Pán Buoh přikázal nebrati jména božího nadarmo, nevěrovati, ne- přisahati! Čili snad mníte, že jest je čert vydal, že je sobě tak lehce vážíte, ano, jedne že ť psa mají vyhnati, a hned »Bóhdaj tě nehet rozsadil!« — a kto by to vše vypravil?! Sami 280 se klnau, roti: »Bóhdaj zabit!«, »Bóhdaj takto!« a »Bóhdaj psi tvú krev střebali!« Aha! zlí lidé, nevěrní svému Kmilému) vává je vyn. BU — 270 ješto S0 — mě) vyn. B — Nuže (Ó milí křesťané O), nahlídněmež SO — my] vyn. S — také-li plníme O — 271 jeho] my ta jeho S, ta boží O — přikázaní svatá NC — 271—284 tehdy jeho ... jiné dni] nejprv (vyn. S) abychom jiných bohův neměli, jména božího nadarmo nebrali? Ano ť klnau, rotí (Ano ... rotí] Ale tito ť se zrotí, zeklnau O), bohdákají a málo sobě toho váží, ano i tu boží (vyn. O) svatau neděli tak sobě zlehčili, že nikda žádný den více neřádů (+ a hříchů S) není S0 — 271 ho] vyn. K — tehdy] vyn. C — 272 ho (vyn. NTU) poprosíme PNTU — 272—273 spasitedlného ... Buoh] co jest nám k spasení, uslyšáni budeme od milého Boha U — 273 Buoh všemohaucí N — Plníme PNT — jeho při- kázaní KPCNT — Nahlédněmež RN, Nahlídnětež U — 274 však vy] zdali již P, však již NT, jest-li to při vás? již-li C — nebéřeme PT, nevezmete RU, snad nebéřeme N — nevěrujete] vyn. PNT, nevěrujete-li C — nepři- saháme PNT, nepřisaháte-li a jiné C — 275 neděli svatau NC — světíme PNT — veď-li] vyn. K, viď-li RT, li C, viď U — věří PNT — vy] vyn. PNT — 275—276 «tomu ... přikázal by to bylo boží přikázaní B — 275 tomu] vyn. K — Pánj to PRCNTU — 276 božího] svého KP — 276—277 nevěro- vati, nepřisahati] vyn. U — nepřisahati a jiné KRC — 271 mní PT, se do- mnívají N, se domníváte C — ďábel PRNUC — je] vyn. P — 278 lehce] málo KPNT, málo a lehce C — váží PNT — ano] a U — «jedne ... hned) t zrotí, zklnú dobytek, sami se B — že ť... mají] mají-li ť psa U — kočku nebo psa RNTC — vyhnati] vyn. P, vyhnati neb svini, krávu, kuoň K — a hned vyn. PC, a vždy U — 279 Bóhdaj tě] Aby tě R, Bóhdá!«, koně (kůň T), krávu zrotí: »Bóhdej tě N — nehet rozsadil] tak a tak U — rozsadil!«, krávu, kůň zrotí C — 279—280 a kto ... takto! « a Bóhdaj zabit byl!« B, ihned nemohau bez bohdákaní vyhnati, sami se klnú, zrotí: Ó, by zabit P, a hned se zrotí a rozhněvají, kdo by to vypravil? Sami se zeklnau a zrotí: »Aby zabit byl!« R, kdo by to vymluvil (vypravil T)? Sami se zeklnau, zrotí: »Bóhdej zabit!« NT — 279 vše] vyn. CU — 280 klnau] zeklnau C — zrotí C — Bóhdaj zabit] Aby zabit U — Bóhdaj takto] vyn. U — a se stalo C — Bóhdaj psi] Aby psi RU, Ó, by psi P — 281 krve tvé N — střebali] lokali PCT, chlem«tSali R (ps. chlemali!), se
809 270 ten ť jest, jenž Kmě miluje«. Nahlédněmež my k sobě! Plníme-li jeho přikázaní, tehdy jeho milujeme; a milujem-li ho, tehdy, zač koli prosíme spasitedlného a nám potřebného, uslyší ť nás milý Buoh. Plníte-li ta přikázaní? Nahlédni každý sám k sobě: však vy nebéřete jména božího nadarmo, nevěrujete, nepřisaháte, 275 neděli světíte, veď-li? Já nevím, věříte-li vy tomu, že jest Pán Buoh přikázal nebrati jména božího nadarmo, nevěrovati, ne- přisahati! Čili snad mníte, že jest je čert vydal, že je sobě tak lehce vážíte, ano, jedne že ť psa mají vyhnati, a hned »Bóhdaj tě nehet rozsadil!« — a kto by to vše vypravil?! Sami 280 se klnau, roti: »Bóhdaj zabit!«, »Bóhdaj takto!« a »Bóhdaj psi tvú krev střebali!« Aha! zlí lidé, nevěrní svému Kmilému) vává je vyn. BU — 270 ješto S0 — mě) vyn. B — Nuže (Ó milí křesťané O), nahlídněmež SO — my] vyn. S — také-li plníme O — 271 jeho] my ta jeho S, ta boží O — přikázaní svatá NC — 271—284 tehdy jeho ... jiné dni] nejprv (vyn. S) abychom jiných bohův neměli, jména božího nadarmo nebrali? Ano ť klnau, rotí (Ano ... rotí] Ale tito ť se zrotí, zeklnau O), bohdákají a málo sobě toho váží, ano i tu boží (vyn. O) svatau neděli tak sobě zlehčili, že nikda žádný den více neřádů (+ a hříchů S) není S0 — 271 ho] vyn. K — tehdy] vyn. C — 272 ho (vyn. NTU) poprosíme PNTU — 272—273 spasitedlného ... Buoh] co jest nám k spasení, uslyšáni budeme od milého Boha U — 273 Buoh všemohaucí N — Plníme PNT — jeho při- kázaní KPCNT — Nahlédněmež RN, Nahlídnětež U — 274 však vy] zdali již P, však již NT, jest-li to při vás? již-li C — nebéřeme PT, nevezmete RU, snad nebéřeme N — nevěrujete] vyn. PNT, nevěrujete-li C — nepři- saháme PNT, nepřisaháte-li a jiné C — 275 neděli svatau NC — světíme PNT — veď-li] vyn. K, viď-li RT, li C, viď U — věří PNT — vy] vyn. PNT — 275—276 «tomu ... přikázal by to bylo boží přikázaní B — 275 tomu] vyn. K — Pánj to PRCNTU — 276 božího] svého KP — 276—277 nevěro- vati, nepřisahati] vyn. U — nepřisahati a jiné KRC — 271 mní PT, se do- mnívají N, se domníváte C — ďábel PRNUC — je] vyn. P — 278 lehce] málo KPNT, málo a lehce C — váží PNT — ano] a U — «jedne ... hned) t zrotí, zklnú dobytek, sami se B — že ť... mají] mají-li ť psa U — kočku nebo psa RNTC — vyhnati] vyn. P, vyhnati neb svini, krávu, kuoň K — a hned vyn. PC, a vždy U — 279 Bóhdaj tě] Aby tě R, Bóhdá!«, koně (kůň T), krávu zrotí: »Bóhdej tě N — nehet rozsadil] tak a tak U — rozsadil!«, krávu, kůň zrotí C — 279—280 a kto ... takto! « a Bóhdaj zabit byl!« B, ihned nemohau bez bohdákaní vyhnati, sami se klnú, zrotí: Ó, by zabit P, a hned se zrotí a rozhněvají, kdo by to vypravil? Sami se zeklnau a zrotí: »Aby zabit byl!« R, kdo by to vymluvil (vypravil T)? Sami se zeklnau, zrotí: »Bóhdej zabit!« NT — 279 vše] vyn. CU — 280 klnau] zeklnau C — zrotí C — Bóhdaj zabit] Aby zabit U — Bóhdaj takto] vyn. U — a se stalo C — Bóhdaj psi] Aby psi RU, Ó, by psi P — 281 krve tvé N — střebali] lokali PCT, chlem«tSali R (ps. chlemali!), se
Strana 810
810 Bohu, zvíte, že ť vám to nesplyne, to shledáte), že musíte za to těžké múky trpěti! A tu boží neděli u velikú lehkost vzali, že se nikdy neřáduov tolik neděje jiné dni jako u v neděli svatú. B 280 285 A Buoh řekl: »Pomni, aby den sváteční světil!« A toto — opilstva, ožralstva, rozpustilosti, hry, tance, na řady dávaní, rufiánstva plno! A, vy páni, panoše, konšelé města, ješto nejednú mohli byšte mnoho zlého staviti, co se děje, a nedbáte, zvíte, kde ť bude déle býti, ješto, mohauce tím Pánu Bohu poslúžiti, nedbáte, 290 necháte a dopúštíte lidem svými jiným na svém zboží neřáduov shledáte, co ť vás pro to potká, že ť požádá Buoh duší jich z rukau vašich! A dí dále: »A uvěřili jste, že sem od Boha vyšel«. Blaze jemu, ktož má pravú víru k tomu drahému Pánu Ježíšovi! Ale za- 295 jisté, že ť [jich] jest maličko klidí, ješto ť by měli pravau víru k drahému Pánu. A tak ť jest ihned bylo od počátku, neb on dí, nachlemtali N — milému) vyn. B — 282 že f . .. nesplyne] co vám z toho přijde U — nesplyne tak K — to shledáte) vyn. B — 283 boží, svatau N — sobě již vzali C, ste vzali N — 284 v jiné TU - dni všední N — v neděle svaté K, v tu svatau neděli U — svatú] vyn. O — 285 řekl přikázal KNS, přikázati ráčil O — den sváteční] vyn. PRT, ji U — světil [celý, ne půl, ne kus, ne toliko na hodiny] K — toto] toto pak S, toto pak budau všeliká O — 285—286 opilství, ožralství, smilství N — 286 ožralstva, rozpustilosti] vyn. SO — 286 tance, kolby, turnaje N — «na řady neřády BKRTSO, nápojův na řady N, v neřády U — dávaní] vyn. K, v dávaní R, piva a vína na řad dávaní C, vyn. SO — 286—287 rufiánstva ... vy] rufián- ství a jiné zlé (+ věci O). Zvíte (Ale zvíte O) ť, co (jaké muky S) ť za to trpěti budete! Milí SO — 287 plno na všecky strany N — panoše] panoše, faráři, rytíři K, panoši (panoše TC),rytíři RUTC, rytíři N, rychtáři S0 — 287 291 města... potká neměli byšte toho dopauštěti, ale všudy to zsta- vovati. Nebo to shledáte SO —287 města] vyn. KU — ješte] jedno(!) R, vyn. U — 288 by U — zastaviti N — 288—290 «nedbáte ... necháte a tím byšte Bohu dobře poslúžili, od něhož lid podďaný máte; než B — 288 nedbají U — 289 nedbáte] vyn. PNT, nedbáte, ješto K — 290 dopustíte PRONTU — i jiným] vyn. KPCNT — zboží] panství U — neřády provozo- vati N — 291 shledáte ... potká zvíte, kde ť bude déle býti B — pro to] za to NU — duší jich] krve jejich O — 293 A druhé KRC — 293 294 A dí... ktož máj Ale blaze tomu, komuž milý Bůh dá SO — 293 jemu, milý Bože PNT — 294 ktož] komuž to Pán Bůh dá, že U — víru, milý Bože K — «k tomu... Pánu o tom drahém B, ku Pánu RU — 294—295 ale zajisté ... maličko] vyn. SO — 295 jich] vyn. KPRCNTU — 295—297 «lidí... Pán). An tak sám dí B, Nebo on (vyn. O) sám dí (praviti ráčí O) SO — ještoť by] aby U — pravau, 285 2. M. 20, 8 —
810 Bohu, zvíte, že ť vám to nesplyne, to shledáte), že musíte za to těžké múky trpěti! A tu boží neděli u velikú lehkost vzali, že se nikdy neřáduov tolik neděje jiné dni jako u v neděli svatú. B 280 285 A Buoh řekl: »Pomni, aby den sváteční světil!« A toto — opilstva, ožralstva, rozpustilosti, hry, tance, na řady dávaní, rufiánstva plno! A, vy páni, panoše, konšelé města, ješto nejednú mohli byšte mnoho zlého staviti, co se děje, a nedbáte, zvíte, kde ť bude déle býti, ješto, mohauce tím Pánu Bohu poslúžiti, nedbáte, 290 necháte a dopúštíte lidem svými jiným na svém zboží neřáduov shledáte, co ť vás pro to potká, že ť požádá Buoh duší jich z rukau vašich! A dí dále: »A uvěřili jste, že sem od Boha vyšel«. Blaze jemu, ktož má pravú víru k tomu drahému Pánu Ježíšovi! Ale za- 295 jisté, že ť [jich] jest maličko klidí, ješto ť by měli pravau víru k drahému Pánu. A tak ť jest ihned bylo od počátku, neb on dí, nachlemtali N — milému) vyn. B — 282 že f . .. nesplyne] co vám z toho přijde U — nesplyne tak K — to shledáte) vyn. B — 283 boží, svatau N — sobě již vzali C, ste vzali N — 284 v jiné TU - dni všední N — v neděle svaté K, v tu svatau neděli U — svatú] vyn. O — 285 řekl přikázal KNS, přikázati ráčil O — den sváteční] vyn. PRT, ji U — světil [celý, ne půl, ne kus, ne toliko na hodiny] K — toto] toto pak S, toto pak budau všeliká O — 285—286 opilství, ožralství, smilství N — 286 ožralstva, rozpustilosti] vyn. SO — 286 tance, kolby, turnaje N — «na řady neřády BKRTSO, nápojův na řady N, v neřády U — dávaní] vyn. K, v dávaní R, piva a vína na řad dávaní C, vyn. SO — 286—287 rufiánstva ... vy] rufián- ství a jiné zlé (+ věci O). Zvíte (Ale zvíte O) ť, co (jaké muky S) ť za to trpěti budete! Milí SO — 287 plno na všecky strany N — panoše] panoše, faráři, rytíři K, panoši (panoše TC),rytíři RUTC, rytíři N, rychtáři S0 — 287 291 města... potká neměli byšte toho dopauštěti, ale všudy to zsta- vovati. Nebo to shledáte SO —287 města] vyn. KU — ješte] jedno(!) R, vyn. U — 288 by U — zastaviti N — 288—290 «nedbáte ... necháte a tím byšte Bohu dobře poslúžili, od něhož lid podďaný máte; než B — 288 nedbají U — 289 nedbáte] vyn. PNT, nedbáte, ješto K — 290 dopustíte PRONTU — i jiným] vyn. KPCNT — zboží] panství U — neřády provozo- vati N — 291 shledáte ... potká zvíte, kde ť bude déle býti B — pro to] za to NU — duší jich] krve jejich O — 293 A druhé KRC — 293 294 A dí... ktož máj Ale blaze tomu, komuž milý Bůh dá SO — 293 jemu, milý Bože PNT — 294 ktož] komuž to Pán Bůh dá, že U — víru, milý Bože K — «k tomu... Pánu o tom drahém B, ku Pánu RU — 294—295 ale zajisté ... maličko] vyn. SO — 295 jich] vyn. KPRCNTU — 295—297 «lidí... Pán). An tak sám dí B, Nebo on (vyn. O) sám dí (praviti ráčí O) SO — ještoť by] aby U — pravau, 285 2. M. 20, 8 —
Strana 811
811 sám Pán): »Kdyžto přijde Syn člověka, zda mníš, by ť nalezl víru na zemi?« Jako by řekl, že Kvelmi) řídko kto nyní ujvěři řečem Ježíšovým. Což já mohu znamenati, že řídký jest člověk, 300 aby věřil řečem božím a dal jim místo. Jsau ť lidé, ale pohříchu málo! Neb dí Izaiáš «prorok: »Pane, kto uvěří slyšení našemu?«, totiž tomu, co jsme my od tebe slyšeli a jim pravili? (Kto tomu uvěří, kto? Zdaliž tomu věří lichevníci, «když se jim) praví: »Vespolek sobě «puojčujíce a nic se za to nena- 305 dějíce«? Zda tito, ješto neděli přestupují? Prav jim, mnedle, uvěří ť?! Prav těm, ješto jméno boží nadarmo berú, věrují, při- sahají! Leč by tomu u kterého dvoru uvěřili! U, slibuj, ta dobrá družina «že uvěří)! »A, prý, by ť to vše pravda byla, což ť kněží káží, kto by spasen byl? A by ť kněží peklem nehrozili, však [živau] K — 296 Pánu Ježíšovi PCNT — 297 Pán» vyn. RU — zda] i PT — mníš... nalezl] najde K, nalezne CNSO — by ť nalezl] že najde U — 298 že] vyn. CO — Kvelmi vyn. BO — řídko .. . nyní] řídký bude, kdo SO — nyní v tomto času medle N — věří KPRCNT, by věřil O — 299 řečem] slovům O — Páně Ježíšovým C — 299—311 Což... družina] Ale (vyn. S) prav ty co chceš lichevníkům, aby nelichvili, ale aby (vyn. S) darmo (+ vespolek sobě S) půjčovali, neděli Páně aby světili, jména božího na- darmo nebrali, nepřisahali, nevěrovali! Ale (vyn. S) tak ť jest to dobrá družina, že neuvěří (tomu nic nevěří 0) SO — 299—301 Což... Neb] jakož viděti, že ť se maličko těch najde, ať by věřili Bohu. An B — 299 já mohu] se muože PNT — řídký] velmi řídký N, náramně řídký C, řídký člověk, že náramně řídký R — 300 věřil] mohl věřiti právě N — dal] dáti N — Jsauť lidé] Jsau ť ještě, věřím, lidé C — lidé věrní U — pohříchu] věrně PCT, věrní R — pohříchu málo] málo jest jich U — 301 velmi jich málo N — prorok vyn. BPTC — Kuvěří jest uvěřil B — 302 tomu] vyn. K — jim] jiní C — 303 «kto .... kto? vyn. B — kto vyn. RU — Zdaliž... věří] vyn. U uvěří RC — když se jimž co jim Pán B — se] vyn. TU — 304 praví] dí U, praví (mluví N) řečí boží (+ řka N) PNT — «puojčujíce a) puojčujte BU — se za to nenadějíce] za to nežádejte U — 305 neděli svatú KCNU — přestupujíce R — 305—306 Prav jim ... uvěří t?] vyn. U — 305 mnedle] vyn. C — 306 uvěří-li ť? NC — těm také N — věrují, přestupují to U, věrují, dušují N — přisahají, hromují, bohdákají N — 307 tomu] toho u kterého dvoru nebylo aneb že by tomu C — některého NU — věřili KR— Ú, slibuj! vyn. B —Úvyn. K, Au RN, AT, Ach U — slibuj, že ť K — 307—308 ta ... uvěří sau ť dobři U — 307 ta, jako říkají C — 308 že uvěří) vyn. B — že] vyn. K — Á] Ah KPR, Ach CN — by] kdyby SO - to] vyn. PCNT — bylo C — 309 káží) praví B, mluví a káží C — jedinau spasen CN byl] býti mohl? Tak ť oni mluví! U, byl? Teď (Též RT, To, to C), že oni mluví! PRCT, byl? Tak jen oni mluví! N — 309—310 297 Podle Luk. 18, 8 — 301 Podle Iz. 53, 1 —
811 sám Pán): »Kdyžto přijde Syn člověka, zda mníš, by ť nalezl víru na zemi?« Jako by řekl, že Kvelmi) řídko kto nyní ujvěři řečem Ježíšovým. Což já mohu znamenati, že řídký jest člověk, 300 aby věřil řečem božím a dal jim místo. Jsau ť lidé, ale pohříchu málo! Neb dí Izaiáš «prorok: »Pane, kto uvěří slyšení našemu?«, totiž tomu, co jsme my od tebe slyšeli a jim pravili? (Kto tomu uvěří, kto? Zdaliž tomu věří lichevníci, «když se jim) praví: »Vespolek sobě «puojčujíce a nic se za to nena- 305 dějíce«? Zda tito, ješto neděli přestupují? Prav jim, mnedle, uvěří ť?! Prav těm, ješto jméno boží nadarmo berú, věrují, při- sahají! Leč by tomu u kterého dvoru uvěřili! U, slibuj, ta dobrá družina «že uvěří)! »A, prý, by ť to vše pravda byla, což ť kněží káží, kto by spasen byl? A by ť kněží peklem nehrozili, však [živau] K — 296 Pánu Ježíšovi PCNT — 297 Pán» vyn. RU — zda] i PT — mníš... nalezl] najde K, nalezne CNSO — by ť nalezl] že najde U — 298 že] vyn. CO — Kvelmi vyn. BO — řídko .. . nyní] řídký bude, kdo SO — nyní v tomto času medle N — věří KPRCNT, by věřil O — 299 řečem] slovům O — Páně Ježíšovým C — 299—311 Což... družina] Ale (vyn. S) prav ty co chceš lichevníkům, aby nelichvili, ale aby (vyn. S) darmo (+ vespolek sobě S) půjčovali, neděli Páně aby světili, jména božího na- darmo nebrali, nepřisahali, nevěrovali! Ale (vyn. S) tak ť jest to dobrá družina, že neuvěří (tomu nic nevěří 0) SO — 299—301 Což... Neb] jakož viděti, že ť se maličko těch najde, ať by věřili Bohu. An B — 299 já mohu] se muože PNT — řídký] velmi řídký N, náramně řídký C, řídký člověk, že náramně řídký R — 300 věřil] mohl věřiti právě N — dal] dáti N — Jsauť lidé] Jsau ť ještě, věřím, lidé C — lidé věrní U — pohříchu] věrně PCT, věrní R — pohříchu málo] málo jest jich U — 301 velmi jich málo N — prorok vyn. BPTC — Kuvěří jest uvěřil B — 302 tomu] vyn. K — jim] jiní C — 303 «kto .... kto? vyn. B — kto vyn. RU — Zdaliž... věří] vyn. U uvěří RC — když se jimž co jim Pán B — se] vyn. TU — 304 praví] dí U, praví (mluví N) řečí boží (+ řka N) PNT — «puojčujíce a) puojčujte BU — se za to nenadějíce] za to nežádejte U — 305 neděli svatú KCNU — přestupujíce R — 305—306 Prav jim ... uvěří t?] vyn. U — 305 mnedle] vyn. C — 306 uvěří-li ť? NC — těm také N — věrují, přestupují to U, věrují, dušují N — přisahají, hromují, bohdákají N — 307 tomu] toho u kterého dvoru nebylo aneb že by tomu C — některého NU — věřili KR— Ú, slibuj! vyn. B —Úvyn. K, Au RN, AT, Ach U — slibuj, že ť K — 307—308 ta ... uvěří sau ť dobři U — 307 ta, jako říkají C — 308 že uvěří) vyn. B — že] vyn. K — Á] Ah KPR, Ach CN — by] kdyby SO - to] vyn. PCNT — bylo C — 309 káží) praví B, mluví a káží C — jedinau spasen CN byl] býti mohl? Tak ť oni mluví! U, byl? Teď (Též RT, To, to C), že oni mluví! PRCT, byl? Tak jen oni mluví! N — 309—310 297 Podle Luk. 18, 8 — 301 Podle Iz. 53, 1 —
Strana 812
812 310 by za nic nestáli!« Ještě kumštíky a kDindříky «puosobí ta dobrá družina: »U, prý, mnoho se sjelo dobré družiny«, ano bude hromada rufiánuov a násilníkóv, lájcí, laupežníkóv, dráčuov bezprávných chudiny. Tak ť se děje pohříchu! Ale kudy jest to, že tento lid nemá pravé víry ku Pánu 315 Ježíšovi? Tudyto, že tak bylo ihned najprvé, když on kázal. Tehdy lid tento obecný přijímal kázaní jeho, ale což bylo znamenitých knížat, mistruov a zákonníkuov, ti se vždy jemu protivili, a Kto proto, že jsú vždy hleděli ku povýšeným a k urozeným, a že on, drahý Pán, byl v světě opovržený a chudičký, matku chudičkú 320 měl, ani «sami řekli: »Však víme, odkud jest, a že jest syn tesařuov!« I hleděli oni vždy k vzvelebeným a k vysokým. A by ť ... nestáli] vyn. SO — 309 A] Nebo CN, A, prej U — kněží] vyn. N, kněží nemluvili a RU — 309—310 však by za nic za nic by BN — 310 ještě] vyn. C, ach U — 310—313 kumštíky ... pohříchu! kumšty a po- směchy s toho mají, tak dábel nimi vládne! U, s toho mnohé kudrliňky(!) mají SO — 310 a] vyn. R — k«lindříky] kindříky(!) B, žertíky KN, vyn. R — 310—313 puosobí... pohříchu z toho plodí B — 311 dobrá] nedobrá C — 311—313 »Ú, prý ... chudiny] vyn. R — 311 Ú, prý ano (a C) obecně (+ lidé C) říkají KC — družiny] družiny, ano v nich dobroty, co v komáru sádla C — 312 lájcí] zlolejcův NC, vyn. K — 313 chudiny] chudých (+ lidí poddaných N) NT — 314 kudy «jest to , že] já (vyn. S) ť (vyn. S) to pravím, kdyby kněží peklem nehrozili, za nic by nestáli; ano svatý Pavel jim přikazuje: »Kaž předce (+ a dotírej S), buď vděk nebo nevděk!« Že pak SO — kudy proč U —«jest to) to de B, jest PT — tento ... nemá] lidé nemají U — pravé] vyn. S, pravé a živé N - ku Pánu] k drahému Pánu C -315 Tudyto... najprvé] odtud to pochazí, že S0 — Tudyto] I tudy to jde C, I proto U — že tak] tak KPCT, nebo tak N — ihned] vyn. U — on nejprvé SO — kázal, drahej Pán Ježíš C — tehdy] vyn. U — 316 tento] vyn. USO, ten C — to rád přijímal a SO, přijímali C — kázaní a řeči C, kázaní a naučení N — jeho poslauchal SO — ale] a O — což] co pak O — znamenitějších NU — 317 a zákonníkuov] též zákoníků O — ti] nebo ti O — 317—318 «to ... že nebo SO — «to proto toto B — 318 k povýšeným O, ku povýšení RU — k urozeným (+ a vzáctným N) tohoto světa (+ lidem N) CN — a že on, drahý) Ale milý SO — 319 byl] on ť jest byl O — v světě] vyn. SO, v tomto světě N, na světě U — chudičký] chudý S, vyn. O — a matku též (také O) SO — 320—321 ani ... k vysokým] vyn. SO — 320 ani] a oni RU, ano NT — «sami řekli tak o něm mluvili B, to sami řekli ti mistři a zákoníci učení židovští C — Však my CU — víme dobře C — odkavad C — «a že jest tento B, vyn. K — a] vyn. CNU — 321 toho Jozefa tesaře C — oni] vyn. PNT — vzvelebeným] zvelebení C, velebným U — vysokým 320 Podle Mat. 13, 55 a Marka 6, 3 —
812 310 by za nic nestáli!« Ještě kumštíky a kDindříky «puosobí ta dobrá družina: »U, prý, mnoho se sjelo dobré družiny«, ano bude hromada rufiánuov a násilníkóv, lájcí, laupežníkóv, dráčuov bezprávných chudiny. Tak ť se děje pohříchu! Ale kudy jest to, že tento lid nemá pravé víry ku Pánu 315 Ježíšovi? Tudyto, že tak bylo ihned najprvé, když on kázal. Tehdy lid tento obecný přijímal kázaní jeho, ale což bylo znamenitých knížat, mistruov a zákonníkuov, ti se vždy jemu protivili, a Kto proto, že jsú vždy hleděli ku povýšeným a k urozeným, a že on, drahý Pán, byl v světě opovržený a chudičký, matku chudičkú 320 měl, ani «sami řekli: »Však víme, odkud jest, a že jest syn tesařuov!« I hleděli oni vždy k vzvelebeným a k vysokým. A by ť ... nestáli] vyn. SO — 309 A] Nebo CN, A, prej U — kněží] vyn. N, kněží nemluvili a RU — 309—310 však by za nic za nic by BN — 310 ještě] vyn. C, ach U — 310—313 kumštíky ... pohříchu! kumšty a po- směchy s toho mají, tak dábel nimi vládne! U, s toho mnohé kudrliňky(!) mají SO — 310 a] vyn. R — k«lindříky] kindříky(!) B, žertíky KN, vyn. R — 310—313 puosobí... pohříchu z toho plodí B — 311 dobrá] nedobrá C — 311—313 »Ú, prý ... chudiny] vyn. R — 311 Ú, prý ano (a C) obecně (+ lidé C) říkají KC — družiny] družiny, ano v nich dobroty, co v komáru sádla C — 312 lájcí] zlolejcův NC, vyn. K — 313 chudiny] chudých (+ lidí poddaných N) NT — 314 kudy «jest to , že] já (vyn. S) ť (vyn. S) to pravím, kdyby kněží peklem nehrozili, za nic by nestáli; ano svatý Pavel jim přikazuje: »Kaž předce (+ a dotírej S), buď vděk nebo nevděk!« Že pak SO — kudy proč U —«jest to) to de B, jest PT — tento ... nemá] lidé nemají U — pravé] vyn. S, pravé a živé N - ku Pánu] k drahému Pánu C -315 Tudyto... najprvé] odtud to pochazí, že S0 — Tudyto] I tudy to jde C, I proto U — že tak] tak KPCT, nebo tak N — ihned] vyn. U — on nejprvé SO — kázal, drahej Pán Ježíš C — tehdy] vyn. U — 316 tento] vyn. USO, ten C — to rád přijímal a SO, přijímali C — kázaní a řeči C, kázaní a naučení N — jeho poslauchal SO — ale] a O — což] co pak O — znamenitějších NU — 317 a zákonníkuov] též zákoníků O — ti] nebo ti O — 317—318 «to ... že nebo SO — «to proto toto B — 318 k povýšeným O, ku povýšení RU — k urozeným (+ a vzáctným N) tohoto světa (+ lidem N) CN — a že on, drahý) Ale milý SO — 319 byl] on ť jest byl O — v světě] vyn. SO, v tomto světě N, na světě U — chudičký] chudý S, vyn. O — a matku též (také O) SO — 320—321 ani ... k vysokým] vyn. SO — 320 ani] a oni RU, ano NT — «sami řekli tak o něm mluvili B, to sami řekli ti mistři a zákoníci učení židovští C — Však my CU — víme dobře C — odkavad C — «a že jest tento B, vyn. K — a] vyn. CNU — 321 toho Jozefa tesaře C — oni] vyn. PNT — vzvelebeným] zvelebení C, velebným U — vysokým 320 Podle Mat. 13, 55 a Marka 6, 3 —
Strana 813
813 Tak se i nyní ui práv děje od těchto pikhartuov, jenž jest B 281 jich pohříchu [velmi] mnoho, kteříž říkají: »Aby tu v tak malé věci byl celý Kristus, není podobné.« Ale oni tří králi, když přijeli, 325 nesúce mu dary, viděli jej malým děťátkem a opovrženým, an v uobecnici místa nemá — kéž jsú oni pochybovali řkúce: »Není podobné, by to byl král a Buoh«? Nic, ale klaněli se jako pravému Bohu. Též lotr, vise s ním na kříži, kéž jest pochyboval, vida ho tak zmordovaného? Věřil a řekl: »A, milý Pane, rozpomeň se 330 na mě, když přijdeš do království tvého!« Též opět oni zákon- níci vždy hleděli vysoko řkúc: »Zdali jest kto z knížat uvěřil v něho? Jediné lid tento, ješto zákona nezná, [věří v něho].« Tak máš nyní právě o krvi boží, ješto mnozí říkají: »Kéž onino to činí, papež, kardinálové, biskupi a jiní múdří?« Zdali věcem RU 322 i nyní] vyn. O — právě KPRONTSO, vyn. U — těch O — bludných (nepravých O) pikhartův NO — «jenž jichž BKS, a U, kterýchž O — jest] vyn. N — 323 jich] vyn. SO — [velmi] vyn. KPRCNTU — se mnoho rozplemenilo N — kteříž říkají A, prej S, Oni ť praví: »Aj O — kteříž] vyn. PNT, an U, neb tak o těle božím C — říkají] tak říkají K, »A (Au N), prý PNT — Aby] Co, aby C — tu] vyn. USO — 324 byl] měl býti U — celý] vyn. U — není to C, že nejni U — podobné, to nemůž býti SO — Ale] vyn. N, (I + nu 0), dobře, ano SO — Onino dobří N — 324—326 když ... místa nemá] z daleka se jemu (králi židovskému 0) přijeli klaněti a dary jemu (z sebau O) přinesli a nalezli jej v jeslech ležícího SO — 325 mu] miru a U — 326 oni] vyn. SO — řkúce] že SO — Není to C — 327 byl] měl býti S0 — Bůh věčnej C, Bůh pravý SO — Nic se toho při nich ne- našlo N — Nic, alej Ale (Alevšak O) předce sau SO — klaněli se jemu (+ před- ce O) RUSO — 328 Bohu, Stvořiteli svému N; v K k tomu přípisek: [Blahoslavenej příklad milých svatých Tří králův proti všem jedovatým a proklatým sektám] — 328 Též onen N — vise] visící N, vyn. SO — s ním] vyn. SO — 329 zmordovaného] ztrýzněného N, utrýzněného O, utrápeného S — Ale věřil U, Než věřil C — Věřil a] Ale předce SO — a řekl] neb řekl PNT — Á] vyn. KPONTSO, Ó RU — milý] vyn. C — zpomeň KPTO — se] vyn. KPTO — 330 království tvého ráje B — tvého nebeského R, svého CS, svého nebeského U, vyn. O — 330—331 Též ... řkúc] Ano (vyn. S) taki ona knížata židovská řekli (řekla 0) SO — 330 oni] vyn. U — 331 řkúc] když řekli KPNT, když pravili C — 332 v něho] v Ježíše RU, jemu S, vyn. C — «jediné) ale BRU, jediné tento zlořečenej zástup a C — lid] zástup RU — ten S0 — kterýž RU — zákona] Boha KPCNTSO — [věří v něho] vyn. KPCTSO, zlořečeni jsau RNU — 333 nyní] vyn. O — právě také SO — boží drahé N — ješto] vyn. C, a ještě U — ješto ... říkají Prý PNT, říkají S, že říkají O — to říkají K — Kéž onino] Zdaliž SO — onenno P — 334 to činí] slavní ji pijí N, to kdo činí O — což papež, což kardináli 329 Luk. 23, 42 — 331 Jan 7, 48 a 49 —
813 Tak se i nyní ui práv děje od těchto pikhartuov, jenž jest B 281 jich pohříchu [velmi] mnoho, kteříž říkají: »Aby tu v tak malé věci byl celý Kristus, není podobné.« Ale oni tří králi, když přijeli, 325 nesúce mu dary, viděli jej malým děťátkem a opovrženým, an v uobecnici místa nemá — kéž jsú oni pochybovali řkúce: »Není podobné, by to byl král a Buoh«? Nic, ale klaněli se jako pravému Bohu. Též lotr, vise s ním na kříži, kéž jest pochyboval, vida ho tak zmordovaného? Věřil a řekl: »A, milý Pane, rozpomeň se 330 na mě, když přijdeš do království tvého!« Též opět oni zákon- níci vždy hleděli vysoko řkúc: »Zdali jest kto z knížat uvěřil v něho? Jediné lid tento, ješto zákona nezná, [věří v něho].« Tak máš nyní právě o krvi boží, ješto mnozí říkají: »Kéž onino to činí, papež, kardinálové, biskupi a jiní múdří?« Zdali věcem RU 322 i nyní] vyn. O — právě KPRONTSO, vyn. U — těch O — bludných (nepravých O) pikhartův NO — «jenž jichž BKS, a U, kterýchž O — jest] vyn. N — 323 jich] vyn. SO — [velmi] vyn. KPRCNTU — se mnoho rozplemenilo N — kteříž říkají A, prej S, Oni ť praví: »Aj O — kteříž] vyn. PNT, an U, neb tak o těle božím C — říkají] tak říkají K, »A (Au N), prý PNT — Aby] Co, aby C — tu] vyn. USO — 324 byl] měl býti U — celý] vyn. U — není to C, že nejni U — podobné, to nemůž býti SO — Ale] vyn. N, (I + nu 0), dobře, ano SO — Onino dobří N — 324—326 když ... místa nemá] z daleka se jemu (králi židovskému 0) přijeli klaněti a dary jemu (z sebau O) přinesli a nalezli jej v jeslech ležícího SO — 325 mu] miru a U — 326 oni] vyn. SO — řkúce] že SO — Není to C — 327 byl] měl býti S0 — Bůh věčnej C, Bůh pravý SO — Nic se toho při nich ne- našlo N — Nic, alej Ale (Alevšak O) předce sau SO — klaněli se jemu (+ před- ce O) RUSO — 328 Bohu, Stvořiteli svému N; v K k tomu přípisek: [Blahoslavenej příklad milých svatých Tří králův proti všem jedovatým a proklatým sektám] — 328 Též onen N — vise] visící N, vyn. SO — s ním] vyn. SO — 329 zmordovaného] ztrýzněného N, utrýzněného O, utrápeného S — Ale věřil U, Než věřil C — Věřil a] Ale předce SO — a řekl] neb řekl PNT — Á] vyn. KPONTSO, Ó RU — milý] vyn. C — zpomeň KPTO — se] vyn. KPTO — 330 království tvého ráje B — tvého nebeského R, svého CS, svého nebeského U, vyn. O — 330—331 Též ... řkúc] Ano (vyn. S) taki ona knížata židovská řekli (řekla 0) SO — 330 oni] vyn. U — 331 řkúc] když řekli KPNT, když pravili C — 332 v něho] v Ježíše RU, jemu S, vyn. C — «jediné) ale BRU, jediné tento zlořečenej zástup a C — lid] zástup RU — ten S0 — kterýž RU — zákona] Boha KPCNTSO — [věří v něho] vyn. KPCTSO, zlořečeni jsau RNU — 333 nyní] vyn. O — právě také SO — boží drahé N — ješto] vyn. C, a ještě U — ješto ... říkají Prý PNT, říkají S, že říkají O — to říkají K — Kéž onino] Zdaliž SO — onenno P — 334 to činí] slavní ji pijí N, to kdo činí O — což papež, což kardináli 329 Luk. 23, 42 — 331 Jan 7, 48 a 49 —
Strana 814
814 335 jiných múdrých není, ktož tomu jediné chce právě [porozuměti Ka povážiti toho, že se nyní práv též děje, jako se jest dálo za drahého) Pána Ježíše?! Ale, milí křesťané, pro milého Boha buďte maudři a žádajte na milém Bohu, ať Kráčí nám víry přispořiti) a na pravé víře dá nám skonati a po smrti radost 340 věčnú ráčí dáti! U — neb kardináli neb biskupi O — Ka jiní múdří vyn. BSO — múdří) mudrci U, maudří kýž ní posluhují jiným N — 334—340 Zdali ... dáti] a (aneb 0) jiní maudří pám? Jediné ten lid prostý (sprostný 0) vždy chce přijímati z kalichu!« Právě ť se to děje tak jako za času drahého Ježíše, že maudří a bohati vždy (vyn. S) jej potupovali a nic ho sobě nevážili, ale chudí (— ti ť 0) se ho vždyckny přídrželi (+ a posavad ještě přídrží 0). A (vyn. O) tak (vyn. O) i my (+ také O) prosme milého Boha, ať bychom byli maudři a věrni, a ať nám ráčí dáti v pravé víře umříti a potom do své slávy pojíti. Račiž nám k tomu dopomoci Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný! (ať bychom ... požehnaný) aby nám ráčil uděliti maudrosti, ať bychom mohli v pravé víře živi býti, blahoslaveně skonati a potom se k tobě do věčné radosti dostati. K čemuž nám rač dopomáhati blahoslavená, svatá Trojice, na věky požehnaná! O) Amen SO — 335 jiných] jinde KPNT. jich U — maudřejších U — rozuměti KPRCNTU — 336 a povážiti toho vyn. B — právě PRCTU, rovně N- též] tak U — «jest) prvé B, vyn. U — 337 drahého vyn. B — 338 nějací maudří N — 338—339 Kráčí ... přispořiti vám přispoří víry B — 338 nám] nám všem N, vám U — 338—340 víry ... dáti] ráčí dáti pravau víru a jí nám (vyn. U) přispořiti, v ní zemříti. V tom ve všem dobrém račiž nás upevniti a utvr- diti Pán Bůh, kterýž jest vší cti a chvály hoden od tohoto času nyní (vyn. R) až na věky věkův! Amen RU — 338 víry [a všech svatých a spasitedl- ných cností] K — 339 dá] ráčí dáti P — 339—340 dá nám ... dáti!] ať (vyn. T) nám ráčí dáti umříti! Amen CT, popřeje zemříti. Račiž nám to dáti, Pane Ježíši milostivý! Amen N — 339 skonati] umříti KP — 339—340 a po smrti ... dáti!) Pomáhajž nám toho všem, milý Pane Ježíši, drahý! Amen K, Amen P —
814 335 jiných múdrých není, ktož tomu jediné chce právě [porozuměti Ka povážiti toho, že se nyní práv též děje, jako se jest dálo za drahého) Pána Ježíše?! Ale, milí křesťané, pro milého Boha buďte maudři a žádajte na milém Bohu, ať Kráčí nám víry přispořiti) a na pravé víře dá nám skonati a po smrti radost 340 věčnú ráčí dáti! U — neb kardináli neb biskupi O — Ka jiní múdří vyn. BSO — múdří) mudrci U, maudří kýž ní posluhují jiným N — 334—340 Zdali ... dáti] a (aneb 0) jiní maudří pám? Jediné ten lid prostý (sprostný 0) vždy chce přijímati z kalichu!« Právě ť se to děje tak jako za času drahého Ježíše, že maudří a bohati vždy (vyn. S) jej potupovali a nic ho sobě nevážili, ale chudí (— ti ť 0) se ho vždyckny přídrželi (+ a posavad ještě přídrží 0). A (vyn. O) tak (vyn. O) i my (+ také O) prosme milého Boha, ať bychom byli maudři a věrni, a ať nám ráčí dáti v pravé víře umříti a potom do své slávy pojíti. Račiž nám k tomu dopomoci Bůh Otec, Bůh Syn, Bůh Duch svatý, na věky požehnaný! (ať bychom ... požehnaný) aby nám ráčil uděliti maudrosti, ať bychom mohli v pravé víře živi býti, blahoslaveně skonati a potom se k tobě do věčné radosti dostati. K čemuž nám rač dopomáhati blahoslavená, svatá Trojice, na věky požehnaná! O) Amen SO — 335 jiných] jinde KPNT. jich U — maudřejších U — rozuměti KPRCNTU — 336 a povážiti toho vyn. B — právě PRCTU, rovně N- též] tak U — «jest) prvé B, vyn. U — 337 drahého vyn. B — 338 nějací maudří N — 338—339 Kráčí ... přispořiti vám přispoří víry B — 338 nám] nám všem N, vám U — 338—340 víry ... dáti] ráčí dáti pravau víru a jí nám (vyn. U) přispořiti, v ní zemříti. V tom ve všem dobrém račiž nás upevniti a utvr- diti Pán Bůh, kterýž jest vší cti a chvály hoden od tohoto času nyní (vyn. R) až na věky věkův! Amen RU — 338 víry [a všech svatých a spasitedl- ných cností] K — 339 dá] ráčí dáti P — 339—340 dá nám ... dáti!] ať (vyn. T) nám ráčí dáti umříti! Amen CT, popřeje zemříti. Račiž nám to dáti, Pane Ježíši milostivý! Amen N — 339 skonati] umříti KP — 339—340 a po smrti ... dáti!) Pomáhajž nám toho všem, milý Pane Ježíši, drahý! Amen K, Amen P —
Strana 815
Neděle pátá po veliké noci. (K 421b2) Jan v XVI. »Věru, věru pravím vám: Ač za nětco pro- siti budete Otce mého ve jméno mé, dá ť vám.« Proč tuto die Pán dvakrát: »Věru, věru«? Zdaž jest nebylo dosti, řéci «jednau) »Věru«? Pro toto, aby aspoň spieše uvěřili. Nebo tak jest nakaženo lidské pokolenie, že daleko snáze básněm a lžem uvěřie než pravdě. Nebo, když bylo v ráji, Pán Buoh při- kázal a zapověděl Adamovi a Evě řka: »Když koli jiesti budete 10 z ovoce tohoto, smrtí zemřete!« A ďábel tázal, proč by nejedli [Tak, hle, ďábel až posavad lidi svází!] i (z toho ovotce? A Eva bídnice K 422a1 hned pochybovala [řkauc: »Nesmíme], abychom snad nezemřeli.« Na snadu řeč svau postavila a pochybovala. Dábel pak, rozu- měje tomu, že «pochybuje a uplně i docela [Bohu] nevěří), 5 1 Titul jen v N; Druhý na to svaté čtení vejklad této páté neděle T;v K až pozdní přípisek (rubrikátor zapomněl na- psati červeně nadpis kázání): [V pondělí po neděli Křížový] 2 «Jan v XVI.» vyn. CTU, v K zase až pozdější přípi- sek: [Evangelium svatého Luk, 11, ka.] 3 Věru, věru] Jistě, zavěrné TNCU — za nětcoj co TNCU — 4 jménu — mém U - vám etc. N 5 die] praví N — Věru, věru] Věrně, věrně pravím vám T, Věrně, věrně ČN, Jistě, jistě neb Věrně, věrně U — 6 jednau vyn. K — Věrně CTNU — I proto C — 7 velice nakaženo N — básním CTN — 8 lžím T, lžem, klevetám C — věří U — 10 z] vyn. C — tohoto] vyn. U, tohoto za- pověděného N — zázal] přistaupil s otázkau k Evě jako k mdlejšímu stvo- ření N, tázal jich, přišedši do ráje C — 10—11 [Tak ... svází] v Kaž poz- dější přípisek; list 421 sem omylem zařazen, viz o tom v úvodě při popisu rkpisu K — 12 pochybovala pochybila, dávajíc šatanu odpověd N — [řkauc: »Nesmíme] vyn. TNCU — Abychom, prej C — 13 Na ... postavila a] Snad i CTU — Na ... pochybo- vala] I položila přikázaní boží na snadu, na pochybnosti N — Dábel pak A ďábel TOU — pak schytralý N — 14 «pochybuje a uplně i vyn. K, 3 n. Jan 16, 23 — 9 Podle I. M. 2, 17 12 Podle 1. M. 3, 3
Neděle pátá po veliké noci. (K 421b2) Jan v XVI. »Věru, věru pravím vám: Ač za nětco pro- siti budete Otce mého ve jméno mé, dá ť vám.« Proč tuto die Pán dvakrát: »Věru, věru«? Zdaž jest nebylo dosti, řéci «jednau) »Věru«? Pro toto, aby aspoň spieše uvěřili. Nebo tak jest nakaženo lidské pokolenie, že daleko snáze básněm a lžem uvěřie než pravdě. Nebo, když bylo v ráji, Pán Buoh při- kázal a zapověděl Adamovi a Evě řka: »Když koli jiesti budete 10 z ovoce tohoto, smrtí zemřete!« A ďábel tázal, proč by nejedli [Tak, hle, ďábel až posavad lidi svází!] i (z toho ovotce? A Eva bídnice K 422a1 hned pochybovala [řkauc: »Nesmíme], abychom snad nezemřeli.« Na snadu řeč svau postavila a pochybovala. Dábel pak, rozu- měje tomu, že «pochybuje a uplně i docela [Bohu] nevěří), 5 1 Titul jen v N; Druhý na to svaté čtení vejklad této páté neděle T;v K až pozdní přípisek (rubrikátor zapomněl na- psati červeně nadpis kázání): [V pondělí po neděli Křížový] 2 «Jan v XVI.» vyn. CTU, v K zase až pozdější přípi- sek: [Evangelium svatého Luk, 11, ka.] 3 Věru, věru] Jistě, zavěrné TNCU — za nětcoj co TNCU — 4 jménu — mém U - vám etc. N 5 die] praví N — Věru, věru] Věrně, věrně pravím vám T, Věrně, věrně ČN, Jistě, jistě neb Věrně, věrně U — 6 jednau vyn. K — Věrně CTNU — I proto C — 7 velice nakaženo N — básním CTN — 8 lžím T, lžem, klevetám C — věří U — 10 z] vyn. C — tohoto] vyn. U, tohoto za- pověděného N — zázal] přistaupil s otázkau k Evě jako k mdlejšímu stvo- ření N, tázal jich, přišedši do ráje C — 10—11 [Tak ... svází] v Kaž poz- dější přípisek; list 421 sem omylem zařazen, viz o tom v úvodě při popisu rkpisu K — 12 pochybovala pochybila, dávajíc šatanu odpověd N — [řkauc: »Nesmíme] vyn. TNCU — Abychom, prej C — 13 Na ... postavila a] Snad i CTU — Na ... pochybo- vala] I položila přikázaní boží na snadu, na pochybnosti N — Dábel pak A ďábel TOU — pak schytralý N — 14 «pochybuje a uplně i vyn. K, 3 n. Jan 16, 23 — 9 Podle I. M. 2, 17 12 Podle 1. M. 3, 3
Strana 816
816 15i mluvil jí lež, smísivši ji s pravdú spolu, a ona ihned lži uvěřila [a pravdu zavrhla]. A zdali ť toho nyní není v tomto lidu [k skonání světa], že, když se jim co spasitelného «praví z zákona božího), s těžkostí tento lid tomu věřiti může a místo dáti; nýbrž, kde jest 20 kdo, aby tak hledal svého spasení, jakož jest je Pán Ježíš vydal a rozkázal? Než, kdyby teď nětco nového, libého nám pověděli lháři kněží, svůdcové: »Tuto políbíš!«, Tuto mši zaprosíš!«, »Tuto vložíš!«, »Tuto na paut půjdeš!« — k tomu ť jest tento lid hotový; ale Pána Ježíše následovati, přikázaní jeho plniti, 25 svůj kříž vzíti, sebe zapříti, nepřátely milovati — na to ť my ucha nevztáhnem a kněží, pochlebníci «svodní, toho nám) li K 42 oznámiti nechtí! I Kdí): »Ač [co] budete prositi [Otce mého] ve jméno mé«. Jméno jeho jest Ježíš; a Ježíš se vykládá »spasení«. I učí 30 milý Pán tuto modliti se, abychom za spasitedlné věci se mod- lili; nebo, chce-li člověk na modlitbě uslyšán býti, má za věci spasitedlné a věčné [Pána Boha] prositi, a ne za časné a po- minulé. Nebo toto věz, že, kdykoliv se modlíš a víceji tobě časné, minulé věci vězí v [tvé] mysli a v žádosti nežli věčné a nebeské, 35 že jest tvá zlá modlidba a proklatá, i nikoliv milej Bůh neuslyší jest Eva pochybila a uplně i N — pochybovala U — [Bohu] vyn. CTU, Stvořiteli svému N — nevěří, ujal tauž C, neuvěřila K, nevěřili(!) U — 15—16 i mluvil... zavrhla] taužejí s pokušením přistaupil k ní, a smísivši lež s pravdau, dal se jí v vychvalování, že budau jako bohové, a ona tomu hned uvěřila N, vyn. U — 15 smísivši ... spolu] vyn. T, místo pravdy C — lži spíše C — 16 [a pravdu zavrhla] vyn. T, nežli pravdě C 17 i nyní CN — není se nenachází K — [k skonání světa] vyn. CTU, převráceném N — 18 když kdež CN — praví mluví K, praví a oznamuje N — «božího Páně K — 19 s těžkostí] že těžko (s těžkostí C) TCU, nechce N — tomu ... dáti] uvěří a místo dá TCU — může] vyn. N — místa N — 21 rozkázal] poručil hledati N — 23 Tuto vložíš!] vyn. U — tomuto C — 24 hotov a velmi náchylen N — jeho svatá všecka N — 25 vzíti, za Pánem jíti N — sebe samého N — sebe zapříti] vyn. TCU — 26 ucha] aha(!) T — poch1Dební TCU (l vyn. T!) — svodní ... nám) svůdcové tohoto lidu K — svodní] svodí U — 27 oznámiti] pověděti TCU 28 dí praví Kristus Pán K — [co] vyn. CTNU — [Otce mého vyn. TNCU — 29 «jeho jest jest Pán K — a Ježíš]a N — «lučí) Proč(!) K — 30—31 se modlili žádali a prosili K — 31 «člověk na modlitbě) vyn. K — modlitbách svejch C — za] že(!) K — 32 [Pána Boha] vyn. CNTU — minulé TCU — 34 minulé] tělesné N — [tvé] vyn. CTNU — a ne- beské] vyn. CTU — 35 věz, že C — a proklatá] vyn. U — 36 [tvé modlitby.
816 15i mluvil jí lež, smísivši ji s pravdú spolu, a ona ihned lži uvěřila [a pravdu zavrhla]. A zdali ť toho nyní není v tomto lidu [k skonání světa], že, když se jim co spasitelného «praví z zákona božího), s těžkostí tento lid tomu věřiti může a místo dáti; nýbrž, kde jest 20 kdo, aby tak hledal svého spasení, jakož jest je Pán Ježíš vydal a rozkázal? Než, kdyby teď nětco nového, libého nám pověděli lháři kněží, svůdcové: »Tuto políbíš!«, Tuto mši zaprosíš!«, »Tuto vložíš!«, »Tuto na paut půjdeš!« — k tomu ť jest tento lid hotový; ale Pána Ježíše následovati, přikázaní jeho plniti, 25 svůj kříž vzíti, sebe zapříti, nepřátely milovati — na to ť my ucha nevztáhnem a kněží, pochlebníci «svodní, toho nám) li K 42 oznámiti nechtí! I Kdí): »Ač [co] budete prositi [Otce mého] ve jméno mé«. Jméno jeho jest Ježíš; a Ježíš se vykládá »spasení«. I učí 30 milý Pán tuto modliti se, abychom za spasitedlné věci se mod- lili; nebo, chce-li člověk na modlitbě uslyšán býti, má za věci spasitedlné a věčné [Pána Boha] prositi, a ne za časné a po- minulé. Nebo toto věz, že, kdykoliv se modlíš a víceji tobě časné, minulé věci vězí v [tvé] mysli a v žádosti nežli věčné a nebeské, 35 že jest tvá zlá modlidba a proklatá, i nikoliv milej Bůh neuslyší jest Eva pochybila a uplně i N — pochybovala U — [Bohu] vyn. CTU, Stvořiteli svému N — nevěří, ujal tauž C, neuvěřila K, nevěřili(!) U — 15—16 i mluvil... zavrhla] taužejí s pokušením přistaupil k ní, a smísivši lež s pravdau, dal se jí v vychvalování, že budau jako bohové, a ona tomu hned uvěřila N, vyn. U — 15 smísivši ... spolu] vyn. T, místo pravdy C — lži spíše C — 16 [a pravdu zavrhla] vyn. T, nežli pravdě C 17 i nyní CN — není se nenachází K — [k skonání světa] vyn. CTU, převráceném N — 18 když kdež CN — praví mluví K, praví a oznamuje N — «božího Páně K — 19 s těžkostí] že těžko (s těžkostí C) TCU, nechce N — tomu ... dáti] uvěří a místo dá TCU — může] vyn. N — místa N — 21 rozkázal] poručil hledati N — 23 Tuto vložíš!] vyn. U — tomuto C — 24 hotov a velmi náchylen N — jeho svatá všecka N — 25 vzíti, za Pánem jíti N — sebe samého N — sebe zapříti] vyn. TCU — 26 ucha] aha(!) T — poch1Dební TCU (l vyn. T!) — svodní ... nám) svůdcové tohoto lidu K — svodní] svodí U — 27 oznámiti] pověděti TCU 28 dí praví Kristus Pán K — [co] vyn. CTNU — [Otce mého vyn. TNCU — 29 «jeho jest jest Pán K — a Ježíš]a N — «lučí) Proč(!) K — 30—31 se modlili žádali a prosili K — 31 «člověk na modlitbě) vyn. K — modlitbách svejch C — za] že(!) K — 32 [Pána Boha] vyn. CNTU — minulé TCU — 34 minulé] tělesné N — [tvé] vyn. CTNU — a ne- beské] vyn. CTU — 35 věz, že C — a proklatá] vyn. U — 36 [tvé modlitby.
Strana 817
817 [tvé modlitby]; a pak-li ť kdy [co] učiní a dá, učiní to z velikého hněvu. A také častokráte milej Bůh neuslyší svých volených, ač za podobné a spasitedlné věci prosí; a to činí z své veliké milosti a pro jich lepší. Nebo druhdy člověk modlí se, žádá za skrau- 40 šené srdce, za pláč, a Pán Bůh toho jemu nedá. Ja u ko Kpo-K 422b1 hleďme na svatého Pavla; když se modlil, aby milý Bůh od něho odjal ta zlá hnutí smilná, neuslyšal ho) milej Bůh, a to učinil pro jeho lepší z své veliké milosti. Pošetřme dábla; když prosil, aby jemu dal moc nad tělem Jobovým, i uslyšel ho milej 45 Bůh, ale pro lepší Jobovo. Divná [jest tato] věc! Svatého Pavla neuslyšel, a ďábla uslyšel! Tak častokráte milý Bůh činí), že zlým lidem dá[vá] moc a slyší je, aby dobré [lidi] trápi li, aby zlí hlaube v pekle byli, a [na druhau stranu] dobří aby sobě tudy větší odplaty zaslaužili. »Proste, a bude vám dáno; hledejte, a naleznete; tlucte, a bude vám otevříno!« V «tomto čtení svatém) mluví Pán a poraučí, nýbrž i svatí mluví, že přikazuje, abychom prosili, hledali a tlaukli; a kdož velí prositi, ten ť chce dáti! Nebo když kdí: »Proste a vezmete!«, v tom slovu »proste!« ui přikazuje nám, abychom K 422b2 50 vyn. CTNU — [co] vyn. TNU, uslyší a C — dá] žádost naplní N — 38 věci někdy C — učiní TCU — 39 a pro jich lepší] vyn. U — Kdruhdy někdy K — 39—40 člověk ... toho jemu] jemu milý Bůh U — 39 prosí, modlí se N — 40 Pán] druhdy milý TC, milý N — toho] vyn. T, ho N — nedává N — 40—41 «pohleďme na ku příkladu máme K, pohleď na TCU — 42 odňal N — neuslyšal ho nechtěl ho uslyšeti K — neslyšal T — Bůh po třikrát za to prosícího N — 43 veliké] vyn. U — milosti, aby mu za to v nebi odplaty přibylo N — Pošetřme] Pohlediž na TCU — ďábla] na šatana zlého N — 44 prosil Boha všemohaucího N — 44—45 i uslyšel... Bůh) uslyšán jest od Boha N— 45 Jobovo, aby se koruny v nebi přivětšilo a dán byl příklad trpělivosti jeho budaucím N — ale] vyn. U — [jest tato] vyn. =46 «činí) činiti ráčí K — 47 dá (+ tu C) NTCU CNTU — aby zlí U — [lidi] vyn. CNTU — uslyší C v trápi«li] trápiti mohli proto K, utiskovali a trápili N — 48 zlí] vyn. U — [na druhau stranu vyn. CNTU — tudy, míle trpíc C — 49 zaslaužili darmo z milosti boží dosáhli K — 50 N přidává: Svatý Mat. VII. (vztahuje se k citátu z Písma sv., Mat. 7. 7) — 51 tomto ... svatém) této svaté řeči poraučí velí TCU 53 kdožj když(!) U — i dáti N dí) praví K K 54 a] hned dokládá N — 55 «v tom slovu) vyn. K — když U — nám? 41 2. Kor. 12, 7—9. 44 пn. Joh. I, 12 — 50 Mat. 7, 7; Luk. 11, 9 - Rokycanova Postilla. 52
817 [tvé modlitby]; a pak-li ť kdy [co] učiní a dá, učiní to z velikého hněvu. A také častokráte milej Bůh neuslyší svých volených, ač za podobné a spasitedlné věci prosí; a to činí z své veliké milosti a pro jich lepší. Nebo druhdy člověk modlí se, žádá za skrau- 40 šené srdce, za pláč, a Pán Bůh toho jemu nedá. Ja u ko Kpo-K 422b1 hleďme na svatého Pavla; když se modlil, aby milý Bůh od něho odjal ta zlá hnutí smilná, neuslyšal ho) milej Bůh, a to učinil pro jeho lepší z své veliké milosti. Pošetřme dábla; když prosil, aby jemu dal moc nad tělem Jobovým, i uslyšel ho milej 45 Bůh, ale pro lepší Jobovo. Divná [jest tato] věc! Svatého Pavla neuslyšel, a ďábla uslyšel! Tak častokráte milý Bůh činí), že zlým lidem dá[vá] moc a slyší je, aby dobré [lidi] trápi li, aby zlí hlaube v pekle byli, a [na druhau stranu] dobří aby sobě tudy větší odplaty zaslaužili. »Proste, a bude vám dáno; hledejte, a naleznete; tlucte, a bude vám otevříno!« V «tomto čtení svatém) mluví Pán a poraučí, nýbrž i svatí mluví, že přikazuje, abychom prosili, hledali a tlaukli; a kdož velí prositi, ten ť chce dáti! Nebo když kdí: »Proste a vezmete!«, v tom slovu »proste!« ui přikazuje nám, abychom K 422b2 50 vyn. CTNU — [co] vyn. TNU, uslyší a C — dá] žádost naplní N — 38 věci někdy C — učiní TCU — 39 a pro jich lepší] vyn. U — Kdruhdy někdy K — 39—40 člověk ... toho jemu] jemu milý Bůh U — 39 prosí, modlí se N — 40 Pán] druhdy milý TC, milý N — toho] vyn. T, ho N — nedává N — 40—41 «pohleďme na ku příkladu máme K, pohleď na TCU — 42 odňal N — neuslyšal ho nechtěl ho uslyšeti K — neslyšal T — Bůh po třikrát za to prosícího N — 43 veliké] vyn. U — milosti, aby mu za to v nebi odplaty přibylo N — Pošetřme] Pohlediž na TCU — ďábla] na šatana zlého N — 44 prosil Boha všemohaucího N — 44—45 i uslyšel... Bůh) uslyšán jest od Boha N— 45 Jobovo, aby se koruny v nebi přivětšilo a dán byl příklad trpělivosti jeho budaucím N — ale] vyn. U — [jest tato] vyn. =46 «činí) činiti ráčí K — 47 dá (+ tu C) NTCU CNTU — aby zlí U — [lidi] vyn. CNTU — uslyší C v trápi«li] trápiti mohli proto K, utiskovali a trápili N — 48 zlí] vyn. U — [na druhau stranu vyn. CNTU — tudy, míle trpíc C — 49 zaslaužili darmo z milosti boží dosáhli K — 50 N přidává: Svatý Mat. VII. (vztahuje se k citátu z Písma sv., Mat. 7. 7) — 51 tomto ... svatém) této svaté řeči poraučí velí TCU 53 kdožj když(!) U — i dáti N dí) praví K K 54 a] hned dokládá N — 55 «v tom slovu) vyn. K — když U — nám? 41 2. Kor. 12, 7—9. 44 пn. Joh. I, 12 — 50 Mat. 7, 7; Luk. 11, 9 - Rokycanova Postilla. 52
Strana 818
818 55 prosili; a v tom slovu, kdež dí: »vezmete«, tu se nám), milý Pán sám zavazuje, že [nám] chce dáti. Ale zač máme prositi? I, za hříchům odpuštění! Nebo, jakož nikoliv nemůžeme, dokudž jsme) v [tomto] těle smrtedlném, bez hříchův býti, nejméně všedních, protož máme vždy prositi a modliti se, aby 60 nám milý Bůh ráčil i ty všední odpustiti a pomoc dáti, abychom se jich Kvarovali). Nebo modlitba jest právě jako [nějaké lékařství proti hříchům; nebo hříchové všední, ti umdlévají duši a lásku Kumenšují, že nemůže[me] tak horlivě Pána Boha mi- lovati, a umdlí duši, že se nemůže tak snadně k nebeským věcem 65 pozdvihnauti. A [také] všední hříchové sau jako cesta k smrtedl- ným. U příkladě [mluvě], když přijde na člověka nějaké [zlé] myšlení, ktož ť všední hřích, a člověk] u neuteče-li se [člověk] na modlitbu k Bohu, hlediž, ano ť přijde kochánie a člověk zanetbá toho, hlediž svolenie, až ť bude Ki skutek, tož ť smrtedlný 70 hřiech. I chce-liž člověk spasen býti a do nebe přijíti, musí tak vyčištěn býti, aby žádného hřiechu, ani všednieho, neměl. Neb tam nic poškvrněného nevejde. I k tomu jest velmi úžitečna mod- litba, aby se člověk rád často modlil vážně, a milý Buoh hotov jest dáti, neb die: »Proste a vezmete« (totiž hřiechuom odpuštěnie) Die dále: »Hledajte, a naleznete!« Čeho máme hledati? Milosti božie. Neb když již člověk hřiechuov pozbývá, má velikú pilnost a snažnost mieti, aby mohl milosti božie nabyti. I dělí se na tré milost božie. Jako die svatý Pavel: »Milostí boží jsem to, což jsem«. Té milosti všichni požíváme, zlí i dobří; nebo dýchá-li 80 člověk, jie-li, spí-li, to jest vše milostí boží, a té milosti vše 75 K 42 vyn. K, on nám ČN — 56 Bůh U — [nám] vyn. CNTU — 58 jsme zůstáváme K, sme zde C — [tomto] vyn. NTCU — 59 a modliti se] vyn. U — 60 ty] vyn. CNU — všední hříchy C — 61 varovati mohli K — [nějaké] vyn. CNTU — 62 velmi umdlívají N — 63 a lásku umenšují] vyn. U — zmenšují K — nemůže CNTU — horlivě duší U — 64 umdleje T — 65 pozdvíhati C, pozdvihovati N — [také] vyn. CNTU — smrtedlným hříchům C — 66 Jako u příkladě C — [mluvě] vyn. CNTU — [zlé] vyn. NTU — 67 tožť) totiž KT — [člověk] v K pozd. přípisek, vyn. CTU, rychle N — 68 modlidbě U — ano ť potom z toho C — zanedbaje N, zanedbá-li C — 69 «i skutek) vyn. K — 70 chceš-li, člověče C — 72 nepoškvrněného(!) nevejde] nepřijde N — velmi] vyn. U — 74 a vezmete] vyn.(!) C - T — 75 Nebo čeho C — Té milosti boží N — 76 člověk, chodí-li, sedí-li N — 80 vše vyn. K, ve(!) T — milost CU — milosti boží C — 80 81 78 1. Kor. 15, 10 —
818 55 prosili; a v tom slovu, kdež dí: »vezmete«, tu se nám), milý Pán sám zavazuje, že [nám] chce dáti. Ale zač máme prositi? I, za hříchům odpuštění! Nebo, jakož nikoliv nemůžeme, dokudž jsme) v [tomto] těle smrtedlném, bez hříchův býti, nejméně všedních, protož máme vždy prositi a modliti se, aby 60 nám milý Bůh ráčil i ty všední odpustiti a pomoc dáti, abychom se jich Kvarovali). Nebo modlitba jest právě jako [nějaké lékařství proti hříchům; nebo hříchové všední, ti umdlévají duši a lásku Kumenšují, že nemůže[me] tak horlivě Pána Boha mi- lovati, a umdlí duši, že se nemůže tak snadně k nebeským věcem 65 pozdvihnauti. A [také] všední hříchové sau jako cesta k smrtedl- ným. U příkladě [mluvě], když přijde na člověka nějaké [zlé] myšlení, ktož ť všední hřích, a člověk] u neuteče-li se [člověk] na modlitbu k Bohu, hlediž, ano ť přijde kochánie a člověk zanetbá toho, hlediž svolenie, až ť bude Ki skutek, tož ť smrtedlný 70 hřiech. I chce-liž člověk spasen býti a do nebe přijíti, musí tak vyčištěn býti, aby žádného hřiechu, ani všednieho, neměl. Neb tam nic poškvrněného nevejde. I k tomu jest velmi úžitečna mod- litba, aby se člověk rád často modlil vážně, a milý Buoh hotov jest dáti, neb die: »Proste a vezmete« (totiž hřiechuom odpuštěnie) Die dále: »Hledajte, a naleznete!« Čeho máme hledati? Milosti božie. Neb když již člověk hřiechuov pozbývá, má velikú pilnost a snažnost mieti, aby mohl milosti božie nabyti. I dělí se na tré milost božie. Jako die svatý Pavel: »Milostí boží jsem to, což jsem«. Té milosti všichni požíváme, zlí i dobří; nebo dýchá-li 80 člověk, jie-li, spí-li, to jest vše milostí boží, a té milosti vše 75 K 42 vyn. K, on nám ČN — 56 Bůh U — [nám] vyn. CNTU — 58 jsme zůstáváme K, sme zde C — [tomto] vyn. NTCU — 59 a modliti se] vyn. U — 60 ty] vyn. CNU — všední hříchy C — 61 varovati mohli K — [nějaké] vyn. CNTU — 62 velmi umdlívají N — 63 a lásku umenšují] vyn. U — zmenšují K — nemůže CNTU — horlivě duší U — 64 umdleje T — 65 pozdvíhati C, pozdvihovati N — [také] vyn. CNTU — smrtedlným hříchům C — 66 Jako u příkladě C — [mluvě] vyn. CNTU — [zlé] vyn. NTU — 67 tožť) totiž KT — [člověk] v K pozd. přípisek, vyn. CTU, rychle N — 68 modlidbě U — ano ť potom z toho C — zanedbaje N, zanedbá-li C — 69 «i skutek) vyn. K — 70 chceš-li, člověče C — 72 nepoškvrněného(!) nevejde] nepřijde N — velmi] vyn. U — 74 a vezmete] vyn.(!) C - T — 75 Nebo čeho C — Té milosti boží N — 76 člověk, chodí-li, sedí-li N — 80 vše vyn. K, ve(!) T — milost CU — milosti boží C — 80 81 78 1. Kor. 15, 10 —
Strana 819
819 požívá, i hovada, had, múcha, vše. A to jest u jako obecná milost K 423a2 božie. Druhá milost jest), jakož die dále» svatý Pavel: »A mi- lost božie ve mně prázdna nebyla«. To jest, že, ktož tu milost boží nalezne, že se dá na dobré skutky, dobře sa živ varuje 85 se hřiechuov, pracuje a usiluje, aby mohl daruov Ducha svatého nabyti. A to jest milost milá milému, drahému Bohu. Třetie milost, jakož die [dále] svatý Pavel: »A milost jeho ve mně zuostává«. To jest, že, ktož tu milost boží nalezne, že se vší pilností toho hledí, aby jie nepotratil. Nebo po tomto máš poznati, máš-li milost 90 boží, jestliže tě hřiechové mrzejí; máš-li milost a lásku nade všecky věci k milému Bohu vraucí, srdnatau, líto-li ť toho, co se proti Bohu děje, mrzí-li tě vše zlé, rád-li, s chutí slova božieho poslúcháš, rád-li se milému Bohu často modlíš vážně — to ť jest znamenie, že máš milost boží. Pak, stojíš-li o to se vší pilností, 95 aby toho nepotratil, — jestliže by kdy z u křehkosti v který hřích, a K 423b ne z vuole upadl, hledí se ihned káti, želé, pláče, neleží v tom, to ť jest milost božie veliká a líbezná milému Bohu. Ale tato duše netbavá, opuštěná od milého Boha, v niež milosti božie nenie, ač kdy již má co dobrého, ono, že se muož vážně s pláčem pomod- 100 liti, kono slova božieho s chutí «poposlechnúti, potratí-li to, že se nemůž vážně pomodliti aneb slova božího s chutí poslú- chati, nic se o to nepostará, by ť toho zase nabyla, než tak havá, havá a tápá dále [a dále] v hřiechy, až i zlého konce duojde. A, uchovaj milý Buoh, aby se v pekle «horaucím) nevoctla! vše požívá, i] všickni požíváme, i ta nerozumná N — 81 užívá U — vše] vyn. U — obecná nebo veřejná N — 82 «jest) vyn. K, boží jest NC — mluví N — «dále vyn. KU — Pavel] David(!) U — 83 jest nikda prázdna C — 84 dá] vydá N - sa vyn. CKT, jest U — 86 drahému] Pánu N - 87 [dále] vyn. CNTU - 88 boží] jeho U — 89 jie] toho C — tom U — 90 mrzí T — 92od světa děje N — 93 často] vyn. U — 94 moc, milost(!) C — o to] vyn. U — 95 kdy] vyn. U — 96 z vůle, z aumysla N, z vůle, ale ne z vůle, z křehkosti U — hledíš N - želíš, pláčeš, neležíš N — 98 nedbalá NC - milost N — 99 ono] ano T — 100 «ono) aneb K, ano T — 100—101 «po- poslechnúti... s chutí) vyn. K — 100 poposlechnúti] poslechnauti UN, poposlauchati C — to] vyn. C — 101 poslechnauti U — 102 zase nepostará C — toho dobrého C — havá, havá] havá U, havá, šámá C — 103 [a dále] vyn. CNTU — A]ÓC, vyn. UN — 104 věčnej a drahej Bože C — «ho- raucím) vyn. CK 82 Podle 1. Kor. 15, 10 87 Podle I. Kor. 15, 10 — 52*
819 požívá, i hovada, had, múcha, vše. A to jest u jako obecná milost K 423a2 božie. Druhá milost jest), jakož die dále» svatý Pavel: »A mi- lost božie ve mně prázdna nebyla«. To jest, že, ktož tu milost boží nalezne, že se dá na dobré skutky, dobře sa živ varuje 85 se hřiechuov, pracuje a usiluje, aby mohl daruov Ducha svatého nabyti. A to jest milost milá milému, drahému Bohu. Třetie milost, jakož die [dále] svatý Pavel: »A milost jeho ve mně zuostává«. To jest, že, ktož tu milost boží nalezne, že se vší pilností toho hledí, aby jie nepotratil. Nebo po tomto máš poznati, máš-li milost 90 boží, jestliže tě hřiechové mrzejí; máš-li milost a lásku nade všecky věci k milému Bohu vraucí, srdnatau, líto-li ť toho, co se proti Bohu děje, mrzí-li tě vše zlé, rád-li, s chutí slova božieho poslúcháš, rád-li se milému Bohu často modlíš vážně — to ť jest znamenie, že máš milost boží. Pak, stojíš-li o to se vší pilností, 95 aby toho nepotratil, — jestliže by kdy z u křehkosti v který hřích, a K 423b ne z vuole upadl, hledí se ihned káti, želé, pláče, neleží v tom, to ť jest milost božie veliká a líbezná milému Bohu. Ale tato duše netbavá, opuštěná od milého Boha, v niež milosti božie nenie, ač kdy již má co dobrého, ono, že se muož vážně s pláčem pomod- 100 liti, kono slova božieho s chutí «poposlechnúti, potratí-li to, že se nemůž vážně pomodliti aneb slova božího s chutí poslú- chati, nic se o to nepostará, by ť toho zase nabyla, než tak havá, havá a tápá dále [a dále] v hřiechy, až i zlého konce duojde. A, uchovaj milý Buoh, aby se v pekle «horaucím) nevoctla! vše požívá, i] všickni požíváme, i ta nerozumná N — 81 užívá U — vše] vyn. U — obecná nebo veřejná N — 82 «jest) vyn. K, boží jest NC — mluví N — «dále vyn. KU — Pavel] David(!) U — 83 jest nikda prázdna C — 84 dá] vydá N - sa vyn. CKT, jest U — 86 drahému] Pánu N - 87 [dále] vyn. CNTU - 88 boží] jeho U — 89 jie] toho C — tom U — 90 mrzí T — 92od světa děje N — 93 často] vyn. U — 94 moc, milost(!) C — o to] vyn. U — 95 kdy] vyn. U — 96 z vůle, z aumysla N, z vůle, ale ne z vůle, z křehkosti U — hledíš N - želíš, pláčeš, neležíš N — 98 nedbalá NC - milost N — 99 ono] ano T — 100 «ono) aneb K, ano T — 100—101 «po- poslechnúti... s chutí) vyn. K — 100 poposlechnúti] poslechnauti UN, poposlauchati C — to] vyn. C — 101 poslechnauti U — 102 zase nepostará C — toho dobrého C — havá, havá] havá U, havá, šámá C — 103 [a dále] vyn. CNTU — A]ÓC, vyn. UN — 104 věčnej a drahej Bože C — «ho- raucím) vyn. CK 82 Podle 1. Kor. 15, 10 87 Podle I. Kor. 15, 10 — 52*
Strana 820
820 Dále die Pán ve čtení: »Tlucte, a bude vám otevřieno« (to- 105 tižto nebeské královstvie)! Čím máme tlauci? Žádostí, žádajíc se vší silau nade všecky věci nebeského královstvie a taužiec po naší hlavě, po Pánu Ježíši, a žádajíc s pravú věrú jej viděti. A chceš-li, aby se ta žádost v tobě zarodila, učiniž takto: Beřiž často před 110 oči tu radost nebeskú, kterak, když tam bóhdá ui budem, uzříme K 4. Boha, jakž jest, takovau nesmiernú radost budeme miti a veselé, ješto té radosti ani voko vidělo ani ucho slyšalo ani na tvé srdce vstúpilo, a kterak tau radostí budeš vešken poražen, všecky tvé kosti, všichni tvoji audové budau poraženi. Jako die 115 David: »Srdce mé a tělo mé rozveselí se v mém milém Bohu«. To ť bude divná radost! Tak bychom se měli k těm žádostem pozdvíhati. Ale my, biedná hovada, nic toho neumieme! Než to ť by bylo tlauci, tu žádost mieti k nebeským věcem nade všecky věci tělesné. A když se tam bóhdá shledáme, tu uzříme teprv, 120 jaká ť to radost bude! A ktož tak budau tlauci, těm ť bude ote- vřieno. Dajž Buoh, abychom se tam shledali, milý Bože! Amen. * 105 Pán Kristus C — v svatém čtení C — 106 tlaucti T — Žádostíj vyn. U, Au, žádostí dobrau C — hlavě, totiž C — 108 Ježíši Kristu N 109 zarodila] zrodila U, vzbudila a zrodila C — učiniž takto] vyn. C 110 bóhdá] dá Pán Bůh N, nám to Pán Bůh z milosti své dáti ráčí C — 110—111 uzdříme bóhdá Boha T, uzříme tak, jakž věříme, Pána C — 111 takovau kterak K — radost z toho N, žádost a radost C — 111—112 budeme ... vidělo budeš micti, jiež voko nevidělo K — 112 nevídalo C — neslyšelo C — 113 nikda nevstaupilo C — vešken] vyn. U — 115 roz- veselilo U — mém] svém U, něm, v N — 117 pozdvihovati N — biedná] bídní lidé a jako C, bídní U — 119 bóhdá] dá (+ li C) Pán (vyn. U) Bůh NCU — to] tam U — 121 Dejž nám to všem Pán Bůh všemohaucí N - šťastně shledali N — milý, drahý (+ Pane C) TCU — milý... Amen] vyn. N — Amen] vyn. T — 112 Ohlas 1. Kor. 2, 9 — 115 Podle Ž. 16, 9 —
820 Dále die Pán ve čtení: »Tlucte, a bude vám otevřieno« (to- 105 tižto nebeské královstvie)! Čím máme tlauci? Žádostí, žádajíc se vší silau nade všecky věci nebeského královstvie a taužiec po naší hlavě, po Pánu Ježíši, a žádajíc s pravú věrú jej viděti. A chceš-li, aby se ta žádost v tobě zarodila, učiniž takto: Beřiž často před 110 oči tu radost nebeskú, kterak, když tam bóhdá ui budem, uzříme K 4. Boha, jakž jest, takovau nesmiernú radost budeme miti a veselé, ješto té radosti ani voko vidělo ani ucho slyšalo ani na tvé srdce vstúpilo, a kterak tau radostí budeš vešken poražen, všecky tvé kosti, všichni tvoji audové budau poraženi. Jako die 115 David: »Srdce mé a tělo mé rozveselí se v mém milém Bohu«. To ť bude divná radost! Tak bychom se měli k těm žádostem pozdvíhati. Ale my, biedná hovada, nic toho neumieme! Než to ť by bylo tlauci, tu žádost mieti k nebeským věcem nade všecky věci tělesné. A když se tam bóhdá shledáme, tu uzříme teprv, 120 jaká ť to radost bude! A ktož tak budau tlauci, těm ť bude ote- vřieno. Dajž Buoh, abychom se tam shledali, milý Bože! Amen. * 105 Pán Kristus C — v svatém čtení C — 106 tlaucti T — Žádostíj vyn. U, Au, žádostí dobrau C — hlavě, totiž C — 108 Ježíši Kristu N 109 zarodila] zrodila U, vzbudila a zrodila C — učiniž takto] vyn. C 110 bóhdá] dá Pán Bůh N, nám to Pán Bůh z milosti své dáti ráčí C — 110—111 uzdříme bóhdá Boha T, uzříme tak, jakž věříme, Pána C — 111 takovau kterak K — radost z toho N, žádost a radost C — 111—112 budeme ... vidělo budeš micti, jiež voko nevidělo K — 112 nevídalo C — neslyšelo C — 113 nikda nevstaupilo C — vešken] vyn. U — 115 roz- veselilo U — mém] svém U, něm, v N — 117 pozdvihovati N — biedná] bídní lidé a jako C, bídní U — 119 bóhdá] dá (+ li C) Pán (vyn. U) Bůh NCU — to] tam U — 121 Dejž nám to všem Pán Bůh všemohaucí N - šťastně shledali N — milý, drahý (+ Pane C) TCU — milý... Amen] vyn. N — Amen] vyn. T — 112 Ohlas 1. Kor. 2, 9 — 115 Podle Ž. 16, 9 —
Strana 821
Na den Vstaupení Pána Ježíše Krista na nebesa. K 206a Epištola v Skutcích apoštolských 1. kapitola. (P 198a2) Najprvnější zajisté řeč učinil jsem o všech věcech, ó Theofile, kteréž počal Ježíš činiti a učiti, až do udne, v kterémžto, přikáza v P 198b1 apošt oluom, skrze Ducha svatého [a] kteréžto vyvolil, vzat jest. Jimžto i oznámil se samého loživa po svým umučení ve mnohých duovodích, za čtyřidceti dnuov okazuje se jim a mluvě o království božím. A pojedši s nimi přikázal jim, aby od Jeruzalema neodcházeli, ale oče- kávali zaslíbení Otcova, které ste řeči sly- 15šeli skrze usta má. Neb Jan zajisté křtil jest vodau, ale vy pokřtěni budete Duchem sva- tým ne po mnohých těchto dnech. Ti pak, kteří se byli sešli, tázali ho řkúce: »Pane, tento-li čas navrátíš království izrahelské?« 20I řekl jim: »Není ť vaše, abyšte znali časy 5 1—2 Na . . . nebesa] Na Boží vstaupení PNT, Na den Božího vstau- pení UCSO — 3—32 Epištola ... nebe« vyn. KSO — 3 z Skutk. N, z Skutků — apoštolských U — v 1. kap. NTCU 5 Najprvnější] V první knize C (iniciálka nevyplněna!), V prvních knihách U — 6 začal CU — 7 toho dne CU — přikázal C, při- kazuje CU — 8 [a] vyn. CNTU — jenž C — 9 vzhůru vzat CU — Kterýmžto C = 9—31 Jimžto ... od vás do nebe] Konec U — 9i] také NT — oznámil ukázal CN, vydal T — 10 živého ČN — 11 za] přes NT, kdyžto za C — okazuje] zjevuje N, ukazoval C — mluvil C — 12 pojedši] shromáždiv je v jedno místo C, pojed T — 13 neodchodili T, nechodili C — aby čekali NT — 14 které ste řeči] o kterémž ste C — řeči] věci NT — 17 Ti pak] Tehdy ti NT — 18 bíchu T —- sešli] sebrali NT — tázali se N — 19 boží izdrahel- ské C — 20 I řekl jim] Ale on vetce k nim NT — Není ... znali] Nesluší ť 5 nn. Skutk. 1, 1—11.
Na den Vstaupení Pána Ježíše Krista na nebesa. K 206a Epištola v Skutcích apoštolských 1. kapitola. (P 198a2) Najprvnější zajisté řeč učinil jsem o všech věcech, ó Theofile, kteréž počal Ježíš činiti a učiti, až do udne, v kterémžto, přikáza v P 198b1 apošt oluom, skrze Ducha svatého [a] kteréžto vyvolil, vzat jest. Jimžto i oznámil se samého loživa po svým umučení ve mnohých duovodích, za čtyřidceti dnuov okazuje se jim a mluvě o království božím. A pojedši s nimi přikázal jim, aby od Jeruzalema neodcházeli, ale oče- kávali zaslíbení Otcova, které ste řeči sly- 15šeli skrze usta má. Neb Jan zajisté křtil jest vodau, ale vy pokřtěni budete Duchem sva- tým ne po mnohých těchto dnech. Ti pak, kteří se byli sešli, tázali ho řkúce: »Pane, tento-li čas navrátíš království izrahelské?« 20I řekl jim: »Není ť vaše, abyšte znali časy 5 1—2 Na . . . nebesa] Na Boží vstaupení PNT, Na den Božího vstau- pení UCSO — 3—32 Epištola ... nebe« vyn. KSO — 3 z Skutk. N, z Skutků — apoštolských U — v 1. kap. NTCU 5 Najprvnější] V první knize C (iniciálka nevyplněna!), V prvních knihách U — 6 začal CU — 7 toho dne CU — přikázal C, při- kazuje CU — 8 [a] vyn. CNTU — jenž C — 9 vzhůru vzat CU — Kterýmžto C = 9—31 Jimžto ... od vás do nebe] Konec U — 9i] také NT — oznámil ukázal CN, vydal T — 10 živého ČN — 11 za] přes NT, kdyžto za C — okazuje] zjevuje N, ukazoval C — mluvil C — 12 pojedši] shromáždiv je v jedno místo C, pojed T — 13 neodchodili T, nechodili C — aby čekali NT — 14 které ste řeči] o kterémž ste C — řeči] věci NT — 17 Ti pak] Tehdy ti NT — 18 bíchu T —- sešli] sebrali NT — tázali se N — 19 boží izdrahel- ské C — 20 I řekl jim] Ale on vetce k nim NT — Není ... znali] Nesluší ť 5 nn. Skutk. 1, 1—11.
Strana 822
822 neb chvíle, kteréž položil Otec v své moci. Ale přijm«e te u moc Ducha svatého, přichá-P 1 zejícího na vás, a budete mi svědkové v Je- ruzalemě a ve všem Židovstvu i v Samaří 25a až do končin země«. A to když pověděl, ani na to hledí, pozdvižen jest a oblak ho přijal od očí jich. A když jsau hleděli na ň, an jde do nebe, a aj, dva muží stali jsau vedlé nich v bílém rau še, kteřížto řekli sau: »Muží gali- 30lejští, co stojíte, patříce do nebe? Tento Ježíš, kterýž vzat jest od vás do nebe, tak ť přijde, jakož ste viděli jej, an jde do nebe«. Čtení svatého Marka v šestnácté kapitole etc. (K 2 V ten čas, když stolilo jedenácte učedl- níkóv Pána Ježíše, i okázal se jim Pán Ježíš a trestal nedověru jich a tvrdost srdce, že sau těm, kteříž ho viděli z mrtvých vstalého, nevěřili [sau]. I vece k nim Pán Ježíš: Jdauce 40po všem světě, kažte čtení všemu stvoření. 35 na vás znáti NT — vaše věc C — 21 chvíle] okamžení NT — položil Otec] vyn.(!) C — 22 Ale vy N — přijměte P - 23 svědkové netoliko C — 24 a] ale C — 26 vzhůru pozdvižen C — 27—28 jsau hleděli .. . nebe, a] po něm patřili, jdaucím do nebe N, po něm patříchu, když se bráše do nebe T — 28 stali jsau] postavili se NT — podlé NT — 29 jenž NT — řekli sau] vecechu T — 30 patříce] hledíce C — nebes T — 32 jej, an jde] jdaucího U — jde] se béře NT — nebes T, nebe. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým N — 33 Čtení] Evangelium S — Čtení... Marka] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Marek N — svatého Marka] svaté, napsal svatý Marek U — v šestnácté . .. etc.] vyn. T — kapitole] vyn. N — etc.] vyn. PCNUSO — 35 V ten čas] Nejposléze pak a (vyn. S0) USO — 35—36 když... Ježíše] stolícím jedenácti učedlníkuom PNT — 35 stolilo] za stolem sedělo CUSO — učedlníkóv] vyn. SO — 36 Pána Ježíše] vyn. CUSO — 37—51 nedověru ... divuov] nedo(!) S — 37 že] nebo C — 38 z mrtvých vstalého an zase vstal O — 39 [sau] vyn. PONTUO — 39—51 I vece ... divuov Konec hledej jinde: skrze následující znamení. Vejklad XXXII. na svaté čtení U — 39 vece] řekl PNCO — k nim] jim PNCTO — Pán Ježíš] vyn. 35 nn. Marek 16, 14—20.
822 neb chvíle, kteréž položil Otec v své moci. Ale přijm«e te u moc Ducha svatého, přichá-P 1 zejícího na vás, a budete mi svědkové v Je- ruzalemě a ve všem Židovstvu i v Samaří 25a až do končin země«. A to když pověděl, ani na to hledí, pozdvižen jest a oblak ho přijal od očí jich. A když jsau hleděli na ň, an jde do nebe, a aj, dva muží stali jsau vedlé nich v bílém rau še, kteřížto řekli sau: »Muží gali- 30lejští, co stojíte, patříce do nebe? Tento Ježíš, kterýž vzat jest od vás do nebe, tak ť přijde, jakož ste viděli jej, an jde do nebe«. Čtení svatého Marka v šestnácté kapitole etc. (K 2 V ten čas, když stolilo jedenácte učedl- níkóv Pána Ježíše, i okázal se jim Pán Ježíš a trestal nedověru jich a tvrdost srdce, že sau těm, kteříž ho viděli z mrtvých vstalého, nevěřili [sau]. I vece k nim Pán Ježíš: Jdauce 40po všem světě, kažte čtení všemu stvoření. 35 na vás znáti NT — vaše věc C — 21 chvíle] okamžení NT — položil Otec] vyn.(!) C — 22 Ale vy N — přijměte P - 23 svědkové netoliko C — 24 a] ale C — 26 vzhůru pozdvižen C — 27—28 jsau hleděli .. . nebe, a] po něm patřili, jdaucím do nebe N, po něm patříchu, když se bráše do nebe T — 28 stali jsau] postavili se NT — podlé NT — 29 jenž NT — řekli sau] vecechu T — 30 patříce] hledíce C — nebes T — 32 jej, an jde] jdaucího U — jde] se béře NT — nebes T, nebe. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým N — 33 Čtení] Evangelium S — Čtení... Marka] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Marek N — svatého Marka] svaté, napsal svatý Marek U — v šestnácté . .. etc.] vyn. T — kapitole] vyn. N — etc.] vyn. PCNUSO — 35 V ten čas] Nejposléze pak a (vyn. S0) USO — 35—36 když... Ježíše] stolícím jedenácti učedlníkuom PNT — 35 stolilo] za stolem sedělo CUSO — učedlníkóv] vyn. SO — 36 Pána Ježíše] vyn. CUSO — 37—51 nedověru ... divuov] nedo(!) S — 37 že] nebo C — 38 z mrtvých vstalého an zase vstal O — 39 [sau] vyn. PONTUO — 39—51 I vece ... divuov Konec hledej jinde: skrze následující znamení. Vejklad XXXII. na svaté čtení U — 39 vece] řekl PNCO — k nim] jim PNCTO — Pán Ježíš] vyn. 35 nn. Marek 16, 14—20.
Strana 823
823 Ktož uvěří a pokřtí se, spasenu bude; ale K 206a2 ktož neuvěří, zatracen bude. Znamení pak ti, kteříž uvěří, tato míti budau: ve jméno mé dábly vymietati budau, jazyky novými 45 mluviti budau, hady bráti budau; a budau-li co jedovatého píti, nebudeť jim nic škoditi; na nemocné ruce klásti budau, a dobře se míti budau«. A Pán zajisté Ježíš, když jest odmlu- vil jim, vzat jest do nebe a sedí na pravici 50boží. A oni šedše, kázali sau všudy a Pán jim pomáháše a řeči potvrzováše v činění divuov. K 206b1 Dnes máme hod velmi slavný a radostný, vstaupení na nebesa našeho milého Pána Ježíše. I protož lid křesťanský radovati se má a veseliti v svém milém Bohu, neb se k tomu napomíná lid 55 [křesťanský), aby se veselil a radoval, jakož se o tom zpívá nyní v církvi svaté. A z čeho se máme radovati? Jedno z toho dobrého, co se jest stalo našemu milému Pánu, že již za svú práci, kterauž jest vedl, a za službu, kterauž jest nám věrně poslaužil k našemu spasení, poslušen jsa Boha Otce, vzal jest již odplatu, že, jakož jest 60 byl zde na světě u veliké potupě, v psotě, v bídě, v hanění, až i do ohavné smrti pracuje o naše spasení, již jest zveleben a povýšen PNTO — 41 Nebo kdo NT — pokřtěn bude T — ten spasen P — alej a CO — 42 kdož pak O — nevěří T — 43 ti ... míti] těch, kteříž uvěřili, tato násle- dovati O — jménu mém CO — 44 díbly T — 44—45 jazyky . .. mluviti budau] vyn. NO — 45 budau-li] pakli budau NT — 45—46 budau-li co... píti] jestliže by co jedovatého pili O — 46 nebude ... škoditi] neuškodí t jim P — jim] vám O — nic] vyn. CNTO — škoditi] škody C — 47 vzkládati PONT — 48 to odmluvil C — 49 nebes NT — 50 A] Ale NT — oni pak O — 50—51 a Pán ... pomáháše] s pomocí boží T — 51 pomáhal PCO, — napomáhal N — řeči jejich CNO — potvrzoval PCNO, potvrzováchu T v činění] činěním N, činění T — v činění divuov] následujícími divy. Vejklad O — divův a v znamení C, divuov. Vejklad na čtení P, zázrakův. Vejklad NT — 52 Dnes . . . radostný] Přátelé moji milí! Tento slavný a velmi radostný hod dnešní den pamatujeme O — Dnešního dne N, Dnešní tento den S — velmi] vyn. U — nebesa v slávu Otce svého O — 53 milého] vyn. SO — Ježíše Krista USO — 54 svém] vyn. O — 54—55 neb se .. . radoval] vyn. SO 55 [křestanský] vyn. PCNTU — nyní] dnes na mši SO — 56—61 A z čeho ... spasení] Aj, radujme se, milí křesťané, že S0 — 56 má P — 57 — 58 kterauž jest vedl, a za službu] vyn. U — kterauž jest] a C — 59 Bohu Otci C — 60 pohanění C — 61 smrti kříže N — aj, již U — 62 drahý] milý
823 Ktož uvěří a pokřtí se, spasenu bude; ale K 206a2 ktož neuvěří, zatracen bude. Znamení pak ti, kteříž uvěří, tato míti budau: ve jméno mé dábly vymietati budau, jazyky novými 45 mluviti budau, hady bráti budau; a budau-li co jedovatého píti, nebudeť jim nic škoditi; na nemocné ruce klásti budau, a dobře se míti budau«. A Pán zajisté Ježíš, když jest odmlu- vil jim, vzat jest do nebe a sedí na pravici 50boží. A oni šedše, kázali sau všudy a Pán jim pomáháše a řeči potvrzováše v činění divuov. K 206b1 Dnes máme hod velmi slavný a radostný, vstaupení na nebesa našeho milého Pána Ježíše. I protož lid křesťanský radovati se má a veseliti v svém milém Bohu, neb se k tomu napomíná lid 55 [křesťanský), aby se veselil a radoval, jakož se o tom zpívá nyní v církvi svaté. A z čeho se máme radovati? Jedno z toho dobrého, co se jest stalo našemu milému Pánu, že již za svú práci, kterauž jest vedl, a za službu, kterauž jest nám věrně poslaužil k našemu spasení, poslušen jsa Boha Otce, vzal jest již odplatu, že, jakož jest 60 byl zde na světě u veliké potupě, v psotě, v bídě, v hanění, až i do ohavné smrti pracuje o naše spasení, již jest zveleben a povýšen PNTO — 41 Nebo kdo NT — pokřtěn bude T — ten spasen P — alej a CO — 42 kdož pak O — nevěří T — 43 ti ... míti] těch, kteříž uvěřili, tato násle- dovati O — jménu mém CO — 44 díbly T — 44—45 jazyky . .. mluviti budau] vyn. NO — 45 budau-li] pakli budau NT — 45—46 budau-li co... píti] jestliže by co jedovatého pili O — 46 nebude ... škoditi] neuškodí t jim P — jim] vám O — nic] vyn. CNTO — škoditi] škody C — 47 vzkládati PONT — 48 to odmluvil C — 49 nebes NT — 50 A] Ale NT — oni pak O — 50—51 a Pán ... pomáháše] s pomocí boží T — 51 pomáhal PCO, — napomáhal N — řeči jejich CNO — potvrzoval PCNO, potvrzováchu T v činění] činěním N, činění T — v činění divuov] následujícími divy. Vejklad O — divův a v znamení C, divuov. Vejklad na čtení P, zázrakův. Vejklad NT — 52 Dnes . . . radostný] Přátelé moji milí! Tento slavný a velmi radostný hod dnešní den pamatujeme O — Dnešního dne N, Dnešní tento den S — velmi] vyn. U — nebesa v slávu Otce svého O — 53 milého] vyn. SO — Ježíše Krista USO — 54 svém] vyn. O — 54—55 neb se .. . radoval] vyn. SO 55 [křestanský] vyn. PCNTU — nyní] dnes na mši SO — 56—61 A z čeho ... spasení] Aj, radujme se, milí křesťané, že S0 — 56 má P — 57 — 58 kterauž jest vedl, a za službu] vyn. U — kterauž jest] a C — 59 Bohu Otci C — 60 pohanění C — 61 smrti kříže N — aj, již U — 62 drahý] milý
Strana 824
824 drahý Pán [dnešní den] nade všecka nebesa u veliké a nevýmluvné slávě, v chvále a v radosti věčné. Ej, radu jjme se, milí křesťané! K 2061 Druhé radujme se z tohoto našeho dobrého, že my také 65 bóhdá duojdeme a dosáhneme té věčné radosti; neb jest on tam na to vstaupil, aby nám tam místo připravil, jakož jest sám řek: »Já ť jdu, abych vám místo připravil«. Již ť on tam dnešní den připravuje nám místo a oroduje za nás před Bohem Otcem, aby nás tam uvedl. Ej, milí křesťané, máte-li tu naději, že budeme 70 v nebesích — ač bóhdá že máte —, ó, radujte se, milí křesťané, a veselte se v svém milém Bohu! Komuž ť ta radost věčná právě v srdci vězí, ten ť se umí radovati. Velmi-li ste vy se dnes pora- dovali v tom dobrém našeho milého Pána i v svém? Velmi-li ste potaužili po té radosti nebeské? Velmi-li ste se rozpálili žádostí, 75 tam taužíce? Požádali-li ste srdečně řkauce: »Ba, milý Pane, dajž Kmi dojíti u také té věčné radosti!«? Mnedle, kolikrát ste se K 207. tento týden s tím povobírali vážně, s pamětí, a kolikrát dnes? SO - [dnešní den] vyn. PNTUSO — uj v O — 62-66 veliké a nevýmluvné ... vstaupil] veliká a nevýmluvná nebesa radostná S, nevýmluvrau a radostnú slávu O — 63 v chvále] vyn. PNTU — Aj NT — křesťané, duchovním ve- selím C 64 Druhé] Také PT, Druhé také NU, Ba, po druhé C - radujme se druhé PT — 65 bóhdá] vyn. P, dá Pán Buoh N, dá-li Bůb U, z milosti boží a v naději boží, když nám to Pán Bůh dá C věčné a nevýmluvné N — 66 na to] pro to CN — tam] vyn. SO — sám] vyn. PNUS — 67 jdu] odejdu O — abych] vyn. PTU - připraviti PTU — Již ... tam] Aj, hle, již ťon O — 68 místo] je SO — Bohem] vyn. SO — Otcem svým milým NSO — 69 Aj TU — 69—75 Ej ... Ba] kdežto po své přetěžké práci, kterauž pro nás vedl přetěžce, u veliké potupě, již (aj, hle, již ť O) slavně (u věčné slávě O) odpočívá. Aj (Ó 0), milí křesťané, ten ť se umí velmi (ten ... velmi] umíme- li my se O) radovati v tom dobrém (dobrodíní O) našeho (vyn. O) milého Pána Boha v (a O) milém (vyn. O) svatém Duchu řkauce: »Ó SO — 70 ač bóhdá] Ba P — bóhdá že] v naději boží N, dá-li Bůh U — bóhdá že máte dá-li nám to Pán, budeme C — ó] uj P, au N, i TU — 71 v něm, v svém NT — věčná] vyn. TU — právě] vyn. N — 75 umí právě N — Nu, velmi N — dnes] vyn. C — 73 v svém také N — 74—75 velmi-li ste se rozpálili... taužíce] tam taužíce, rozpálíc se žádostí U — 75 Ba] vyn. PNTU — 76 mi nám KSO — věčné] vyn. PTUSO — radosti, ať bychom jí s tebau účastni byli? Ale O — 77 tím drahým Ježíšem O — vážně, s pamětí] vyn. SO — a kolikrát] anebo jen S — 77—78 a kolikrát dnes... Máme dnes čili ste jen na to teprva dnes pomyslili, že jest O — 78 Snad... Máme Také-li ste na to pomyslili, čili jen, že jest S — [pohříchu] vyn. PCNTU — 67 Jan 14, 3 —
824 drahý Pán [dnešní den] nade všecka nebesa u veliké a nevýmluvné slávě, v chvále a v radosti věčné. Ej, radu jjme se, milí křesťané! K 2061 Druhé radujme se z tohoto našeho dobrého, že my také 65 bóhdá duojdeme a dosáhneme té věčné radosti; neb jest on tam na to vstaupil, aby nám tam místo připravil, jakož jest sám řek: »Já ť jdu, abych vám místo připravil«. Již ť on tam dnešní den připravuje nám místo a oroduje za nás před Bohem Otcem, aby nás tam uvedl. Ej, milí křesťané, máte-li tu naději, že budeme 70 v nebesích — ač bóhdá že máte —, ó, radujte se, milí křesťané, a veselte se v svém milém Bohu! Komuž ť ta radost věčná právě v srdci vězí, ten ť se umí radovati. Velmi-li ste vy se dnes pora- dovali v tom dobrém našeho milého Pána i v svém? Velmi-li ste potaužili po té radosti nebeské? Velmi-li ste se rozpálili žádostí, 75 tam taužíce? Požádali-li ste srdečně řkauce: »Ba, milý Pane, dajž Kmi dojíti u také té věčné radosti!«? Mnedle, kolikrát ste se K 207. tento týden s tím povobírali vážně, s pamětí, a kolikrát dnes? SO - [dnešní den] vyn. PNTUSO — uj v O — 62-66 veliké a nevýmluvné ... vstaupil] veliká a nevýmluvná nebesa radostná S, nevýmluvrau a radostnú slávu O — 63 v chvále] vyn. PNTU — Aj NT — křesťané, duchovním ve- selím C 64 Druhé] Také PT, Druhé také NU, Ba, po druhé C - radujme se druhé PT — 65 bóhdá] vyn. P, dá Pán Buoh N, dá-li Bůb U, z milosti boží a v naději boží, když nám to Pán Bůh dá C věčné a nevýmluvné N — 66 na to] pro to CN — tam] vyn. SO — sám] vyn. PNUS — 67 jdu] odejdu O — abych] vyn. PTU - připraviti PTU — Již ... tam] Aj, hle, již ťon O — 68 místo] je SO — Bohem] vyn. SO — Otcem svým milým NSO — 69 Aj TU — 69—75 Ej ... Ba] kdežto po své přetěžké práci, kterauž pro nás vedl přetěžce, u veliké potupě, již (aj, hle, již ť O) slavně (u věčné slávě O) odpočívá. Aj (Ó 0), milí křesťané, ten ť se umí velmi (ten ... velmi] umíme- li my se O) radovati v tom dobrém (dobrodíní O) našeho (vyn. O) milého Pána Boha v (a O) milém (vyn. O) svatém Duchu řkauce: »Ó SO — 70 ač bóhdá] Ba P — bóhdá že] v naději boží N, dá-li Bůh U — bóhdá že máte dá-li nám to Pán, budeme C — ó] uj P, au N, i TU — 71 v něm, v svém NT — věčná] vyn. TU — právě] vyn. N — 75 umí právě N — Nu, velmi N — dnes] vyn. C — 73 v svém také N — 74—75 velmi-li ste se rozpálili... taužíce] tam taužíce, rozpálíc se žádostí U — 75 Ba] vyn. PNTU — 76 mi nám KSO — věčné] vyn. PTUSO — radosti, ať bychom jí s tebau účastni byli? Ale O — 77 tím drahým Ježíšem O — vážně, s pamětí] vyn. SO — a kolikrát] anebo jen S — 77—78 a kolikrát dnes... Máme dnes čili ste jen na to teprva dnes pomyslili, že jest O — 78 Snad... Máme Také-li ste na to pomyslili, čili jen, že jest S — [pohříchu] vyn. PCNTU — 67 Jan 14, 3 —
Strana 825
825 80 Snad [pohříchu] nikdíž! Čili tak jedno díte teď: »Máme dnes vstau- pení božího, tož ť dosti!«? KTak-li jest, hádaj?! Pohříchu opuštěn jest tento lid velmi a neumí vážiti dobro- dínství božích! Kolikrát ste se povobírali s jeho umučením, s jeho psotami a bídami, které jest ráčil pro nás podstúpiti? Strach jest že, jakž Veliký pátek minul, že jest nejednomu právě na mysl nevzešlo jeho umučení a smrt nevinná! A on ť chce, ať by to lidé 85 pamatovali; neb tak di skrze proroka: »Ej, rozpomeň se na mój pelyněk« — totiž na jeho hořkú smrt —, »ej, pomni na mú žluč, milý člověče!« Nebo pravé pamatování umučení božího, kdež zajde, náramně jest veliké moci. Jako: jest co pomocno proti osídlóm dábelským a proti hříchóm? To jest umužení u boží, kdež právě K 207a 90 zajde v kterú duši. Pro Buoh, milí křesťané, nezapomínajte se nad tím drahým Ježíšem, nad jeho nevinnau smrtí! [Nebo, kdy- bychom právě na trápení Krista Pána pamatovali, nechtělo by se nám nikdy veselu býti a hřešiti.] Dále máme se dnes radovati s svatými Otci z jich dobrého, 95 když jest jakožto dnes milý Pán ráčil je s sebau vésti do nebe, »Teď máme C — Máme] Jest U — dnes památku C — 79 tož ť] máte na tom S, a chcete míti na tom O — «Tak ... hádaj?! vyn. KO, Tak-li jest to — do vás? S 80 Pohříchu] vyn. U, Ach, pohříchu O — opuštěn ... velmi a] již ť jest tento lid tak velmi zašel, že již (vyn. S) nic SO — jest] vyn. NU, jest již C — velmi] velmi od milého Boha C, vyn. U — a] vyn. P, aniž N, nic U — umí N, sobě vážiti C — 81 božího U — 81—82 Kolikrát... podstúpiti? vyn. SO — 82 podstaupiti a dobrovolně snésti N — 83 že vyn. O — pomine O -- že jest... právě] tak mnohému N — 83—84 že jest . .. jeho] mnohému snad na mysl nepřišlo (nepřijde O) to drahé SO — 83—84 jest nejednomu ... nevzešlo] někomu nepřišlo na mysl U — 84 nepřišlo C — A on ť] Ano ť on PT, Anť N — A on ť chce] vyn. SO — 84—85 ať by ... pamatovali] aby ji sobě připomínali O — 84 lidé] sobě S — 85—90 neb tak ... duši] vyn. SO — 85 tak] vyn. C — Aj TU rozpomínaj (rozpo- mínejte T) se PNTU — 85—86 na mój ... pomni] vyn. NTU — 86 totiž] to jest PC — jeho] mau PC — pomni] zpoménajž P — muoj(!) žluč P — 87 pravé pokání a U — zajde v dobrau duši C — 89 To jest] nežli jako U — boží] vyn. C, boží jesti pomocno U — 90 zejde C — Pro Boha U — 91 tím ... nad jeho] vyn. SO — smrtí drahého (Pána O) Ježíše, nebo jest ná- ramně veliké moci proti osídlům ďábelským a proti hříchům našim ohavným SO — 91—93 [Nebo ... hřešiti, pozdější přípisek v K — 94 Dále] Protož SO — 95 když jest jakožto] kteréž jim S0 — dnes] dnešního dne N, vyn. O — je] učiniti a S0 — s sebau] vyn. U — uvésti S, 85 Podle Pláče 3, 19 —
825 80 Snad [pohříchu] nikdíž! Čili tak jedno díte teď: »Máme dnes vstau- pení božího, tož ť dosti!«? KTak-li jest, hádaj?! Pohříchu opuštěn jest tento lid velmi a neumí vážiti dobro- dínství božích! Kolikrát ste se povobírali s jeho umučením, s jeho psotami a bídami, které jest ráčil pro nás podstúpiti? Strach jest že, jakž Veliký pátek minul, že jest nejednomu právě na mysl nevzešlo jeho umučení a smrt nevinná! A on ť chce, ať by to lidé 85 pamatovali; neb tak di skrze proroka: »Ej, rozpomeň se na mój pelyněk« — totiž na jeho hořkú smrt —, »ej, pomni na mú žluč, milý člověče!« Nebo pravé pamatování umučení božího, kdež zajde, náramně jest veliké moci. Jako: jest co pomocno proti osídlóm dábelským a proti hříchóm? To jest umužení u boží, kdež právě K 207a 90 zajde v kterú duši. Pro Buoh, milí křesťané, nezapomínajte se nad tím drahým Ježíšem, nad jeho nevinnau smrtí! [Nebo, kdy- bychom právě na trápení Krista Pána pamatovali, nechtělo by se nám nikdy veselu býti a hřešiti.] Dále máme se dnes radovati s svatými Otci z jich dobrého, 95 když jest jakožto dnes milý Pán ráčil je s sebau vésti do nebe, »Teď máme C — Máme] Jest U — dnes památku C — 79 tož ť] máte na tom S, a chcete míti na tom O — «Tak ... hádaj?! vyn. KO, Tak-li jest to — do vás? S 80 Pohříchu] vyn. U, Ach, pohříchu O — opuštěn ... velmi a] již ť jest tento lid tak velmi zašel, že již (vyn. S) nic SO — jest] vyn. NU, jest již C — velmi] velmi od milého Boha C, vyn. U — a] vyn. P, aniž N, nic U — umí N, sobě vážiti C — 81 božího U — 81—82 Kolikrát... podstúpiti? vyn. SO — 82 podstaupiti a dobrovolně snésti N — 83 že vyn. O — pomine O -- že jest... právě] tak mnohému N — 83—84 že jest . .. jeho] mnohému snad na mysl nepřišlo (nepřijde O) to drahé SO — 83—84 jest nejednomu ... nevzešlo] někomu nepřišlo na mysl U — 84 nepřišlo C — A on ť] Ano ť on PT, Anť N — A on ť chce] vyn. SO — 84—85 ať by ... pamatovali] aby ji sobě připomínali O — 84 lidé] sobě S — 85—90 neb tak ... duši] vyn. SO — 85 tak] vyn. C — Aj TU rozpomínaj (rozpo- mínejte T) se PNTU — 85—86 na mój ... pomni] vyn. NTU — 86 totiž] to jest PC — jeho] mau PC — pomni] zpoménajž P — muoj(!) žluč P — 87 pravé pokání a U — zajde v dobrau duši C — 89 To jest] nežli jako U — boží] vyn. C, boží jesti pomocno U — 90 zejde C — Pro Boha U — 91 tím ... nad jeho] vyn. SO — smrtí drahého (Pána O) Ježíše, nebo jest ná- ramně veliké moci proti osídlům ďábelským a proti hříchům našim ohavným SO — 91—93 [Nebo ... hřešiti, pozdější přípisek v K — 94 Dále] Protož SO — 95 když jest jakožto] kteréž jim S0 — dnes] dnešního dne N, vyn. O — je] učiniti a S0 — s sebau] vyn. U — uvésti S, 85 Podle Pláče 3, 19 —
Strana 826
826 ten zástup svatých. Malau-li sau oni již tu radost měli, světí, proroci, patriarchy a jiní, když se jest s nimi bral, jakož se zpívá: »Vstaupil na výsost, pojav jatau vazbu«? Mnedle, malau-li ť se zdá Ktu) radost měla Eva, ješto jej byla [prvé] v ráji rozhněvala, 100 a již se s ním béře? Mohla Ktě) se [dobře] bába poradovati! Ba, milý člověče, když sau tito světí Otcové viděli tu drahú Pannu Mariji, když jest tu stála, když on, drahý Pán, na nebesa vstupoval, jakož píší, jakau sau oni z toho radost měli, vidúce ji, drahú dívku, ana z jich pokolení, a z ní a skrze ni mají toho Pána, kterýž jest 105 je vy u svobodil z moci pekelné a již je vede s sebau do radosti K 2071 věčné! Jaké jest tu bylo plésaní, jaká radost! Umíme-li se s tím povobierati? Ba, byla ť jest radost i andělóm svatým v nebi; neb, když jest on již tam ráčil přijíti, již sau oni naplněni radostného poznání, ješto sau prvé neznali. Ani ponajprvé řekli: »Který 110 jest «tento), jenž se béře z Edom [v skropeném rauše krví]?« Neznali, nevěděli, ale již poznali uplně, docela toho drahého Pána a radost nevýmluvnú z toho mají. Všecko dnešní den bylo naplněno radostí velikau: nebe, země i svět i povětří; ale peklo, je uvésti O — 96 ten zástup svatých] vyn. SO — veliký zástup N — svatejch Otcův C — Malau] Pomysl sobě, malau C, Ach, malau O — oni již tu radost] víru SO — již] vyn. P — tu] vyn. PT — oni svatí SO — 97 patriarchové PCNTUSO — a jiní] vyn. SO — jest již TUS — bral do své radosti SO— 97—99 Jakož . . . měla] vyn. SO — 98 Ej, vstaupil C — pojal NU — pojav ... vazbu] jaté vedl vězně PC, pojem jaté z vazby T — Medle, co ť se zdá NU — 98—99 se zdá] jest NU — 99 «tu) vyn. K - svatá Eva N, Eva, první matka naše C — [prvé] vyn. PTUSO — náramně (velice C) rozhněvala OC — 100 a již také O — béře do nebe N — Ktě) vyn. KN — [dobře] vyn. PCNTUSO — bába] vyn. C, babka O — radovati T — 100—101 Ba... viděli] ano vidí s Otci svatými SO — 102—103 když jest ... dívku] vyn.(!) NSO — 102 když on] kdež on U — drahý Pán] vyn. PTU — nebe T — 103 jakož o tom PCTU — píší svatí auktores C — z toho] vyn. U — vidúce ji] dívajíc se na tu U — dívku] pannu PTU — 104 ana jest USO — jejich N, jejího SO — a z ní] an z ní N, vyn. SO — že mají O — 105 pekelní NSO — s sebau zhůru SO — do té SO — 106 Ach, jaké O — jaká radost] jaké rado- vání SO — 106—113 Umíme ... velikau] svatým i anjelům! A tau radostí naplněný byl vešken svět SO — 108 již] vyn. U — již] vyn. NU — radost- ným N — 109 «poznání požívaní(!) K, poznáním N — An U — prvé PONTU — Kdož U — 110 «tento» toto K — [v skropeném ... krví vyn. PCNTU — 111 již teď N — auplně U — 113 i svět i] moře S, moře, i to O — peklo, to] to hrozné peklo SO — 114 bylo zarmaucené a U — ve- 98 Podle Ejez. 4, 8 — 109 Iz. 63, 1 —
826 ten zástup svatých. Malau-li sau oni již tu radost měli, světí, proroci, patriarchy a jiní, když se jest s nimi bral, jakož se zpívá: »Vstaupil na výsost, pojav jatau vazbu«? Mnedle, malau-li ť se zdá Ktu) radost měla Eva, ješto jej byla [prvé] v ráji rozhněvala, 100 a již se s ním béře? Mohla Ktě) se [dobře] bába poradovati! Ba, milý člověče, když sau tito světí Otcové viděli tu drahú Pannu Mariji, když jest tu stála, když on, drahý Pán, na nebesa vstupoval, jakož píší, jakau sau oni z toho radost měli, vidúce ji, drahú dívku, ana z jich pokolení, a z ní a skrze ni mají toho Pána, kterýž jest 105 je vy u svobodil z moci pekelné a již je vede s sebau do radosti K 2071 věčné! Jaké jest tu bylo plésaní, jaká radost! Umíme-li se s tím povobierati? Ba, byla ť jest radost i andělóm svatým v nebi; neb, když jest on již tam ráčil přijíti, již sau oni naplněni radostného poznání, ješto sau prvé neznali. Ani ponajprvé řekli: »Který 110 jest «tento), jenž se béře z Edom [v skropeném rauše krví]?« Neznali, nevěděli, ale již poznali uplně, docela toho drahého Pána a radost nevýmluvnú z toho mají. Všecko dnešní den bylo naplněno radostí velikau: nebe, země i svět i povětří; ale peklo, je uvésti O — 96 ten zástup svatých] vyn. SO — veliký zástup N — svatejch Otcův C — Malau] Pomysl sobě, malau C, Ach, malau O — oni již tu radost] víru SO — již] vyn. P — tu] vyn. PT — oni svatí SO — 97 patriarchové PCNTUSO — a jiní] vyn. SO — jest již TUS — bral do své radosti SO— 97—99 Jakož . . . měla] vyn. SO — 98 Ej, vstaupil C — pojal NU — pojav ... vazbu] jaté vedl vězně PC, pojem jaté z vazby T — Medle, co ť se zdá NU — 98—99 se zdá] jest NU — 99 «tu) vyn. K - svatá Eva N, Eva, první matka naše C — [prvé] vyn. PTUSO — náramně (velice C) rozhněvala OC — 100 a již také O — béře do nebe N — Ktě) vyn. KN — [dobře] vyn. PCNTUSO — bába] vyn. C, babka O — radovati T — 100—101 Ba... viděli] ano vidí s Otci svatými SO — 102—103 když jest ... dívku] vyn.(!) NSO — 102 když on] kdež on U — drahý Pán] vyn. PTU — nebe T — 103 jakož o tom PCTU — píší svatí auktores C — z toho] vyn. U — vidúce ji] dívajíc se na tu U — dívku] pannu PTU — 104 ana jest USO — jejich N, jejího SO — a z ní] an z ní N, vyn. SO — že mají O — 105 pekelní NSO — s sebau zhůru SO — do té SO — 106 Ach, jaké O — jaká radost] jaké rado- vání SO — 106—113 Umíme ... velikau] svatým i anjelům! A tau radostí naplněný byl vešken svět SO — 108 již] vyn. U — již] vyn. NU — radost- ným N — 109 «poznání požívaní(!) K, poznáním N — An U — prvé PONTU — Kdož U — 110 «tento» toto K — [v skropeném ... krví vyn. PCNTU — 111 již teď N — auplně U — 113 i svět i] moře S, moře, i to O — peklo, to] to hrozné peklo SO — 114 bylo zarmaucené a U — ve- 98 Podle Ejez. 4, 8 — 109 Iz. 63, 1 —
Strana 827
827 to bylo naplněno velikým zámutkem, ano dáblové stóní, ječí, 115 řevau, že sau oblaupeni. Tak ť se jest dálo. Než pak již vizme, co dí d(nešnjí svaté čtení:»Když jest stolilo jedená(dcte) učedlníkóv, okázal se jim Pán Ježíš«. Když bylo jako dnes, tehdy ihned na úsvitě učedlníci byli na modlitbě. K 207b2 Tak mluví doktorové. A po té modlitbě, když sau stolili již, tehdy 120 [on], drahý Pán, okázal se jim. To jednau; a druhé, když [již chtěl od nich vstúpiti na nebe, opět se jim okázal; a tak dvakrát se jim jako dnes ukázal. Nebo, když se jim ukázal tu, když sau stolili, nešel jest s nimi «tam) na huoru olivetskú, ale jako zmizal od nich, ale) tam jim jíti kázal a «tu) se jim 125 opět ukázal. I dí tu čtení svaté, když se jim prvé ukázal, že jest trestal nevěru jich a tvrdost srdce; z toho je káral drahý Pán, že sau nemohli dlauho věřiti, až jim mnohými duovody dovodil, tož sau věřili, i trestal nevěru jich. Nuže, nahlédněmež my k sobě! Tuto se nám pokládá dvojí věc: jedno nevěra - a zté «tresce), 130 (neb dí [čtení]: »a trestal nevěru jich«) —; druhé víra — a za tu pokládá odplatu (neb dí: »ktož u uvěří, spasen bude«). K 208a likým zámutkem zarmaucením U — an U — stonali, ječeli, řvali C — 115 Tak ... dálo] vyn. SO — dálo] stalo U — 116 Než pak již] Ale U — Než... vizme] Již (Nu, již O) pak (vyn. O) pohleďme SO — dále vizme C — dnešní] vyn. C — svaté] vyn. S0 —«Když Bylo ť) K — 116—117 «Když ... Když] že když ( + Pán Ježíš O) stolil s jedenácti učedlníky, a to SO — 118 tehdy] kdyžto SO — jako na úsvitě C, na svítání U — učedlníci] vyn. S — 119 Tak] jakž SO — mluví] nám píší O — doktorové svatí CNUSO — když sau] vyn. SO — již] vyn. U0 — tehdy] vyn. U — 120 [on] vyn. PNTUSO — drahý] milý S0 — To ... druhé] jednau, a potom po druhé SO — po druhé CN — [již] vyn. PNTUS — 121 chtěl] měl S0 — od nich vyn. K — nebesa SO - opět ... okázal] vyn. SO — ukázal jako dnešního dne N — 122 jako] vyn. U — ukázal] zjevil N — Nebo] A U — tu] tu chvíli C — 123 když] kdež NTUSO — 123— 125 nešel... ukázal] jakož (vyn. S) dí svaté čtení S0 — 123 «tam) vyn. K — 124 «ale) a KC — «tu) tam KC — 125 ponejprvé N — 126 nedověru CUSO — z tono ... Pán] vyn. USO — káral a trestal C — 127 až] a že jest C — jim to O — duovody] slovy U — 128 tož sau teprv CNU — tož sau ... Nuže] vyn. SO — uvěřili CN — nedověru U — Inu, nahléd- němež O — my také sami O — k sobě sami N — 129—132 Tuto ... trestati] že se nám také (vyn. O) tuto předkládá dvoje nevěra SO — 129 jedna, totiž U — «tresce» trestal K, tresce milej Bůh C — 130 [čtení] vyn. PCNTU — a] Prý N, vyn. TU — nedověru U — víru P, víra se pokládá C — 131 po- kládá] slibuje N, klade C — uvěří, ten PNU —
827 to bylo naplněno velikým zámutkem, ano dáblové stóní, ječí, 115 řevau, že sau oblaupeni. Tak ť se jest dálo. Než pak již vizme, co dí d(nešnjí svaté čtení:»Když jest stolilo jedená(dcte) učedlníkóv, okázal se jim Pán Ježíš«. Když bylo jako dnes, tehdy ihned na úsvitě učedlníci byli na modlitbě. K 207b2 Tak mluví doktorové. A po té modlitbě, když sau stolili již, tehdy 120 [on], drahý Pán, okázal se jim. To jednau; a druhé, když [již chtěl od nich vstúpiti na nebe, opět se jim okázal; a tak dvakrát se jim jako dnes ukázal. Nebo, když se jim ukázal tu, když sau stolili, nešel jest s nimi «tam) na huoru olivetskú, ale jako zmizal od nich, ale) tam jim jíti kázal a «tu) se jim 125 opět ukázal. I dí tu čtení svaté, když se jim prvé ukázal, že jest trestal nevěru jich a tvrdost srdce; z toho je káral drahý Pán, že sau nemohli dlauho věřiti, až jim mnohými duovody dovodil, tož sau věřili, i trestal nevěru jich. Nuže, nahlédněmež my k sobě! Tuto se nám pokládá dvojí věc: jedno nevěra - a zté «tresce), 130 (neb dí [čtení]: »a trestal nevěru jich«) —; druhé víra — a za tu pokládá odplatu (neb dí: »ktož u uvěří, spasen bude«). K 208a likým zámutkem zarmaucením U — an U — stonali, ječeli, řvali C — 115 Tak ... dálo] vyn. SO — dálo] stalo U — 116 Než pak již] Ale U — Než... vizme] Již (Nu, již O) pak (vyn. O) pohleďme SO — dále vizme C — dnešní] vyn. C — svaté] vyn. S0 —«Když Bylo ť) K — 116—117 «Když ... Když] že když ( + Pán Ježíš O) stolil s jedenácti učedlníky, a to SO — 118 tehdy] kdyžto SO — jako na úsvitě C, na svítání U — učedlníci] vyn. S — 119 Tak] jakž SO — mluví] nám píší O — doktorové svatí CNUSO — když sau] vyn. SO — již] vyn. U0 — tehdy] vyn. U — 120 [on] vyn. PNTUSO — drahý] milý S0 — To ... druhé] jednau, a potom po druhé SO — po druhé CN — [již] vyn. PNTUS — 121 chtěl] měl S0 — od nich vyn. K — nebesa SO - opět ... okázal] vyn. SO — ukázal jako dnešního dne N — 122 jako] vyn. U — ukázal] zjevil N — Nebo] A U — tu] tu chvíli C — 123 když] kdež NTUSO — 123— 125 nešel... ukázal] jakož (vyn. S) dí svaté čtení S0 — 123 «tam) vyn. K — 124 «ale) a KC — «tu) tam KC — 125 ponejprvé N — 126 nedověru CUSO — z tono ... Pán] vyn. USO — káral a trestal C — 127 až] a že jest C — jim to O — duovody] slovy U — 128 tož sau teprv CNU — tož sau ... Nuže] vyn. SO — uvěřili CN — nedověru U — Inu, nahléd- němež O — my také sami O — k sobě sami N — 129—132 Tuto ... trestati] že se nám také (vyn. O) tuto předkládá dvoje nevěra SO — 129 jedna, totiž U — «tresce» trestal K, tresce milej Bůh C — 130 [čtení] vyn. PCNTU — a] Prý N, vyn. TU — nedověru U — víru P, víra se pokládá C — 131 po- kládá] slibuje N, klade C — uvěří, ten PNU —
Strana 828
828 Z nevěry bude trestati. Pohlediž na tento lid nynější, jest-li co v něm nevěry! Nebo víra jest, což si slíbil Bohu na křtu, aby to držal [úplně]. Odříkáš-li se dábla a všech skutkóv jeho? 135 Odříkám. Držíte-liž to? Nedržíte-li, již ste v nevěru upadli a z té budete těžce trestáni a káráni, nebudete-li se káti! Ba, neřku, by ť v to upadl lid tento, že by shřešil některým hříchem, ale upadl jest v takau slepotu a v nevěru, že hříchu za hřích nemají a vymlúvají hříchy, nébrž že hříchy ctnostmi nazývají a těžké, 140 hrozné hříchy ctnostmi zuobalovali. Daj mi jeden hřích, aby nebyl ctností obalen a opremován! A to ť jest konec a vrch zlosti a všeho zlého a věčného horaucího pekla, hříchu za hřích nemieti a vymlúvati hřích a ctností nazývati. Neb dí sám Pán: »Běda [vám], ješto říkáte u zlému obré!« A kde ť jest koli běda, K 208. 145 tu ť jest peklo horaucí. Nu, vezmiž pajchu, ten hřích, a prav tomuto lidu a těmto ženám, ješto mají raucho pyšné, hrdé nadmíru, mimo potřebu dlauhé příliš — ano ť se za ní povleče saukně nebo blány 132 Pohleďmež PTUSO — 132—133 jest-li co ... křtu] mnoho-li jest v něm víry SO — 133 nevěry] té nevěy C, víry U — Nebo] vyn. N — Víra zajisté N — jest křesťanská P — to, což N - si] vyn. C — Bohu] vyn. U — 134 drželi O — [uplně] v K pozdější přípisek uplně N, co sau na křtu slibovali (+ když se jich kněz tázal 0) SO, vyn. PCTU — li ty U — skutkóm(!) K — jeho? Řekli ste N, jeho? Díš S0 — 135 Nu, držíte N — Držíte ... Nedržíte-li] Pakli (Jestliže O) toho nedržíte SO — 136 té toho O —- a káráni] vyn. UO, a káráni, ač N — se kráti] pokání činiti C — neřkau(!) C, neřku-li O — 137 hřešil 0 — 138 padl T — takau) takovú (+ hroznau N) PCNU, vyn. SO — nevěru] nešetrnou opra- vou z toho později v K: nelásku — že] neb O — 139 nad to i vy- mlauvají SO — a vymlúvají hříchyl ale hříchy jak mohau vymlauvají a zakrývají N — nébrž ... nazývají vyn. U — nébrž .. . ctnostmi a ctnost- mi je S0 — že] vyn. N — a těžké] Ach, běda SO — těžké] vyn. U — 140 ctnostmi zuobalovali. Daj mi] za ctnosti mají. Nejni U — zuobalovali] zodívali N, a jako nějakejmi pláštěmi a sukněmi krásnejmi zvodívali a zvo- balovali C — Daj] Nebo jmenuj C — 140—143 Daj . . . nazývati] a opremo- vali SO — 140 kterej koliv jeden C — 141 premován U — 142 všech zlostí N, vší zlosti C — všeho] všelikého C — 143 jej nazejvati CU — Pán Ježíš C — 144 [vám] vyn. PNTU — kdož U — říkáte dobrému zlé a C — zlému že jest O — dobré a dobrému zlé U — 144—145 A kde . . . tu ť] ano SO . 144 bída NU — 145 jest] jest i C. jest také N, jejich(!) U, bude O — vezmiž... pravl prav jim o pejše i U — hřích smrtedlný N, hřích, před sebe O — tomu PT — tomuto lidu a] vyn. SO — 146 ženám nynějším mladejm C — ješto an U — hrdé] vyn. SO — nadmíru] vyn. O — mimo] a přes O — 147 všecku potřebu Č — příliš] vyn. SO — an U — za nimi CUO — povlekau CU — 144 Podle Iz. 5, 20 —
828 Z nevěry bude trestati. Pohlediž na tento lid nynější, jest-li co v něm nevěry! Nebo víra jest, což si slíbil Bohu na křtu, aby to držal [úplně]. Odříkáš-li se dábla a všech skutkóv jeho? 135 Odříkám. Držíte-liž to? Nedržíte-li, již ste v nevěru upadli a z té budete těžce trestáni a káráni, nebudete-li se káti! Ba, neřku, by ť v to upadl lid tento, že by shřešil některým hříchem, ale upadl jest v takau slepotu a v nevěru, že hříchu za hřích nemají a vymlúvají hříchy, nébrž že hříchy ctnostmi nazývají a těžké, 140 hrozné hříchy ctnostmi zuobalovali. Daj mi jeden hřích, aby nebyl ctností obalen a opremován! A to ť jest konec a vrch zlosti a všeho zlého a věčného horaucího pekla, hříchu za hřích nemieti a vymlúvati hřích a ctností nazývati. Neb dí sám Pán: »Běda [vám], ješto říkáte u zlému obré!« A kde ť jest koli běda, K 208. 145 tu ť jest peklo horaucí. Nu, vezmiž pajchu, ten hřích, a prav tomuto lidu a těmto ženám, ješto mají raucho pyšné, hrdé nadmíru, mimo potřebu dlauhé příliš — ano ť se za ní povleče saukně nebo blány 132 Pohleďmež PTUSO — 132—133 jest-li co ... křtu] mnoho-li jest v něm víry SO — 133 nevěry] té nevěy C, víry U — Nebo] vyn. N — Víra zajisté N — jest křesťanská P — to, což N - si] vyn. C — Bohu] vyn. U — 134 drželi O — [uplně] v K pozdější přípisek uplně N, co sau na křtu slibovali (+ když se jich kněz tázal 0) SO, vyn. PCTU — li ty U — skutkóm(!) K — jeho? Řekli ste N, jeho? Díš S0 — 135 Nu, držíte N — Držíte ... Nedržíte-li] Pakli (Jestliže O) toho nedržíte SO — 136 té toho O —- a káráni] vyn. UO, a káráni, ač N — se kráti] pokání činiti C — neřkau(!) C, neřku-li O — 137 hřešil 0 — 138 padl T — takau) takovú (+ hroznau N) PCNU, vyn. SO — nevěru] nešetrnou opra- vou z toho později v K: nelásku — že] neb O — 139 nad to i vy- mlauvají SO — a vymlúvají hříchyl ale hříchy jak mohau vymlauvají a zakrývají N — nébrž ... nazývají vyn. U — nébrž .. . ctnostmi a ctnost- mi je S0 — že] vyn. N — a těžké] Ach, běda SO — těžké] vyn. U — 140 ctnostmi zuobalovali. Daj mi] za ctnosti mají. Nejni U — zuobalovali] zodívali N, a jako nějakejmi pláštěmi a sukněmi krásnejmi zvodívali a zvo- balovali C — Daj] Nebo jmenuj C — 140—143 Daj . . . nazývati] a opremo- vali SO — 140 kterej koliv jeden C — 141 premován U — 142 všech zlostí N, vší zlosti C — všeho] všelikého C — 143 jej nazejvati CU — Pán Ježíš C — 144 [vám] vyn. PNTU — kdož U — říkáte dobrému zlé a C — zlému že jest O — dobré a dobrému zlé U — 144—145 A kde . . . tu ť] ano SO . 144 bída NU — 145 jest] jest i C. jest také N, jejich(!) U, bude O — vezmiž... pravl prav jim o pejše i U — hřích smrtedlný N, hřích, před sebe O — tomu PT — tomuto lidu a] vyn. SO — 146 ženám nynějším mladejm C — ješto an U — hrdé] vyn. SO — nadmíru] vyn. O — mimo] a přes O — 147 všecku potřebu Č — příliš] vyn. SO — an U — za nimi CUO — povlekau CU — 144 Podle Iz. 5, 20 —
Strana 829
829 155 anebo krátké raucho nadmíru; a špici zapovědieni sau od prvního arcibiskupa pražského Jana a od císaře Karla pod klatbau. Kéž 150 toho nechají? Kéž nechají tyto ženy křesťanské zlata, stříbra, perel, ano toho zjevně zákon boží hájí? Proč to, že nenechají? Neb nevěří, by byl hřích, by pro to do pekla musili, ale ctností to nazovau a slušností praviec: »[A, á, však ť] to na nás sluší!« »Á, prý, slušně se má [a poctivě] v svém chodu!« Vezmi [opět] jiný hřích, lakomství! Není-li ť ctností obalen, že, ktož jest lakomý, [obecně] říkají: »A, á, dobrý hospodář, nezale- ží ť, u nezaspí ť, umí ť [svého] dobyti, nezamešká ť co! Uj, K 208b1 povleče ... blány] povlekau (povleče(!) T) blány anebo sukně s vocasem na loket aneb na dva (+ a nevědí toho N), že (ješto T) na těch vocasích hrozní (vyn. T) ďáblové jako na saních jedau (jako ... jedau] se vláčejí T) NT, povlekau blány a sukně dlauhé s vocasy na loket aneb na dva, an na těch ocasích se ďáblové vozí U, blány nebo sukně vleče SO — 148 anebo] anebo opět, ješto nesau raucho NT, anebo opět (+ mají 0) CSO, a jiní, an nesau raucho U — a to) ano to S0 — raucho] příliš U — nadmíru] vyn. SO — a špici] vyn. C — špici] střevíce špičaté a ti N, z(!) špici střevíce T, střevíce s špici US, střevíce špičaté O — an sau zapověděné U, zapovědíno jest C — 149 biskupa SO — pažského] vyn. SO — Karla, a to U — velikau kladbau SO — 150 toho] na to co dbají a toho N — Kéž nechají] vyn. SO — nynější] ženy SO — křesťanské] nekřesťanské TU, nekřesťanské těch čepic chochola- tých, ješto v nich k vopici podobnější nežli k vobrazu božímu, a těch živót- kův vykrajovaných ďábelských, jimiž ďábel k smilstvu popauzí, svozujíc mnohá srdce. Nevěřím jinak, než že šatan z horaucího pekla ten kroj potvorný na svět přinesl, aby tím víceji nahnal sobě lidských duší v ten smilný, pe- kelní dům! Kéž nechají N — aby zlata O — 151 ani perel 0 — an N — zjevně] vyn. U — boží vyn. U — hájí] brání N — 151—152 Proč... Neb] A (Ale O) ony SO — 151 to, že] toho NC, vyn. U — 152 Neb] Proto, neb NT, I proto, že U — tomu nevěří UO — to byl CNTUO — hřích aneb O musili jíti NTUSO — ale] ale ještě to přikrejvati a vymlauvati budau 152 154 ale ... chodu!«] vyn. SO — 153 to] vyn. N — nazejvají N C — praviec] řkauc PNTU, vyn. C — [A, á, však ť] Ú, prej C, vyn. PNTU 154 KA, prý: Anebo opět budau říci K, A ještě ho pochlebníci pochválí: »Ba, prý N — [a poctivě] vyn. PCNTU — chodu velmi C — 155 Vezmi] vyn. C, A U — [opět] vyn. PCNTUS — lakomství to (vyn. TU) proklaté NTU — jestli t není O — obaleno U — 156 že] neb NCSO ktož jest lakomý] o lakomém O — lakomec N — [obecně] tomu obecně C, vyn. PNTUS A, á] Au NSO, Ú C — á] vyn. PTU — dobrý tě to O 157 umí... dobyti] vyn. O — [svého] vyn. PONTUS — nezmešká KCS, nezmešká ť svého O — co] vyn. CNTSO — 157—158 «Uj... dobrý a 148 n. Arcibiskupem Janem I. nazývá Rokycana patrně Očka z Vlašimě (proti II., Jenštejnovi). O arcibiskupském zákaze proti střevícům se »zobáky« neboli »nosy« z r. 1366 viz na př. Žíbrlovy Dějiny kroje v zemích českých 331.
829 155 anebo krátké raucho nadmíru; a špici zapovědieni sau od prvního arcibiskupa pražského Jana a od císaře Karla pod klatbau. Kéž 150 toho nechají? Kéž nechají tyto ženy křesťanské zlata, stříbra, perel, ano toho zjevně zákon boží hájí? Proč to, že nenechají? Neb nevěří, by byl hřích, by pro to do pekla musili, ale ctností to nazovau a slušností praviec: »[A, á, však ť] to na nás sluší!« »Á, prý, slušně se má [a poctivě] v svém chodu!« Vezmi [opět] jiný hřích, lakomství! Není-li ť ctností obalen, že, ktož jest lakomý, [obecně] říkají: »A, á, dobrý hospodář, nezale- ží ť, u nezaspí ť, umí ť [svého] dobyti, nezamešká ť co! Uj, K 208b1 povleče ... blány] povlekau (povleče(!) T) blány anebo sukně s vocasem na loket aneb na dva (+ a nevědí toho N), že (ješto T) na těch vocasích hrozní (vyn. T) ďáblové jako na saních jedau (jako ... jedau] se vláčejí T) NT, povlekau blány a sukně dlauhé s vocasy na loket aneb na dva, an na těch ocasích se ďáblové vozí U, blány nebo sukně vleče SO — 148 anebo] anebo opět, ješto nesau raucho NT, anebo opět (+ mají 0) CSO, a jiní, an nesau raucho U — a to) ano to S0 — raucho] příliš U — nadmíru] vyn. SO — a špici] vyn. C — špici] střevíce špičaté a ti N, z(!) špici střevíce T, střevíce s špici US, střevíce špičaté O — an sau zapověděné U, zapovědíno jest C — 149 biskupa SO — pažského] vyn. SO — Karla, a to U — velikau kladbau SO — 150 toho] na to co dbají a toho N — Kéž nechají] vyn. SO — nynější] ženy SO — křesťanské] nekřesťanské TU, nekřesťanské těch čepic chochola- tých, ješto v nich k vopici podobnější nežli k vobrazu božímu, a těch živót- kův vykrajovaných ďábelských, jimiž ďábel k smilstvu popauzí, svozujíc mnohá srdce. Nevěřím jinak, než že šatan z horaucího pekla ten kroj potvorný na svět přinesl, aby tím víceji nahnal sobě lidských duší v ten smilný, pe- kelní dům! Kéž nechají N — aby zlata O — 151 ani perel 0 — an N — zjevně] vyn. U — boží vyn. U — hájí] brání N — 151—152 Proč... Neb] A (Ale O) ony SO — 151 to, že] toho NC, vyn. U — 152 Neb] Proto, neb NT, I proto, že U — tomu nevěří UO — to byl CNTUO — hřích aneb O musili jíti NTUSO — ale] ale ještě to přikrejvati a vymlauvati budau 152 154 ale ... chodu!«] vyn. SO — 153 to] vyn. N — nazejvají N C — praviec] řkauc PNTU, vyn. C — [A, á, však ť] Ú, prej C, vyn. PNTU 154 KA, prý: Anebo opět budau říci K, A ještě ho pochlebníci pochválí: »Ba, prý N — [a poctivě] vyn. PCNTU — chodu velmi C — 155 Vezmi] vyn. C, A U — [opět] vyn. PCNTUS — lakomství to (vyn. TU) proklaté NTU — jestli t není O — obaleno U — 156 že] neb NCSO ktož jest lakomý] o lakomém O — lakomec N — [obecně] tomu obecně C, vyn. PNTUS A, á] Au NSO, Ú C — á] vyn. PTU — dobrý tě to O 157 umí... dobyti] vyn. O — [svého] vyn. PONTUS — nezmešká KCS, nezmešká ť svého O — co] vyn. CNTSO — 157—158 «Uj... dobrý a 148 n. Arcibiskupem Janem I. nazývá Rokycana patrně Očka z Vlašimě (proti II., Jenštejnovi). O arcibiskupském zákaze proti střevícům se »zobáky« neboli »nosy« z r. 1366 viz na př. Žíbrlovy Dějiny kroje v zemích českých 331.
Strana 830
830 jistě dobrý a opatrný člověk!«? I nazovau to opatrností. Vezmi lakotu! Bude lakotný člověk, žráč neskrovný, [a o takovém budau 160 praviti řkauc]: »KÚ, prý, bopomozi jemu, bydlí ť k svému stolu pravý pán, pravé kníže, jí ť a pí hojně a svobodně!« To, [hle] opět svobodau nazovau, a na to nepomyslé, že bohatec pyšně chodil, obláče«je se v kment, a hodoval na každý den skvostně A nevěří, že, ktož sau tak živi a tau cestau jdau, že se tu dostanú, 165 kdež jest on — v horaucím pekle. Vezmi jiný hřích, smilstvo, frej! Neopremují-li ť toho, [ano obecně říkají]: »KÚ, prý, však ve cti a v kázni sme tu pokra- tochvílili!«? — ano bude rukau stískaní, oplzlé zhlédaní, řeči zatrhavé, smilné, myšlení zlá, nečistá, smilná, hnutí neřádná, ano 170 Buoh zapověděl, aby s cizí ženú, kteráž není tvá, ani na loket před ní nezpoléhal; a oni, když skutkem nedoko nají, nic sobě jiného K 208b jest K, ÚC, A, jistě jest ten U — 157 Uj] Au N, Aj T — 157—160 «Uj... Ú, prý Olakotném opět praví SO — 158 člověk jistě C — I... opatrností] Toť (Ten ť hřích proklatý N, Toť opět ten hřích C) opatrností nazovau PONT — Nu, vezmi NT — Vezmi lakotu] Nu, o lakotě co dějí? An U — 159 Ano ť bude C — člověk] vyn. U — neskrovný] nesmírný PNTU, o tom pak budau říci C — 160Ú, prý Ó KC, A, prej, ó U — Ú] Au N — pomozi U — 160—161 jemu ... kníže] umí ť svému stolu rozkoš učiniti S0 — 160 bydlíť) čistě ť bydlí C, jesti ť U — k] vyn. PNU — 161 pravé] pravý U — hojně a vyn. C, hodně U — 161—162 a svobodně ... opět] A to S0 — 161 [hle] vyn. PCNTU — 162 nazejvati budau C — na to nic N — onen boháč O — 163 obláčel se KU — kment a v zlatohlav C, šarlat a v kment O — skvostně] vyn. PSO, skvostně a rozkošně C, rozkošně NTU — 164—165 A ... pekle] avšak nevěřil, aby se (vyn. O) tau cestau dostal (šel 0) do pekla S0 — 164 nevěří tomu NCU — že] vyn. T — ktož) kdož koliv N, když U — živi, jako on byl C — jdau] kráčejí N — tu] tam PTU, tam za ním N — 165 on, totižto C — 166 Vezmi] A řekni co o U — Vezmi... hřích] Opět S0 — smilstvo, — cizoložstvo C — frej, uzříš NTU, freje, tance, hry, jiné neřády, zvíš C neopremuje P — 166—167 neopremují ... říkají] opremují (opremovali O) ctí, řka S0 — [ano ... říkají] vyn. PNTU, a nebudau-li ť říci C — 167 Ú, prýs vyn. K — Új Au NSO, A U, ÓC — však sme to činili C kázni] dobrém SO — tu] teď PTU, drobet N, spolu C, vyn. SO — 168 an U, a ono S — stískaní, makání C — oplzlá O, oplzlé, smilné, neřádné C — zhlé- daní] na nohy našlapování, vzhlédání nestydaté N — 169 zatrhavé] vyn. U — smilné] vyn. SO — myšlení zlá] mluvení a myšlení U — neřádná] vyn. SO — ano] a N, ano (an U) to CU, ano sám S0 — 170 s cizí] před cizí O - ani tvá U — před ní] vyn. SO — 171 a] ale NSO — oni pak C, oni se domnívají S0 — když toho S0 — skutkem nedokonají] k skutku nepři- 162 n. Luk. 16, 19
830 jistě dobrý a opatrný člověk!«? I nazovau to opatrností. Vezmi lakotu! Bude lakotný člověk, žráč neskrovný, [a o takovém budau 160 praviti řkauc]: »KÚ, prý, bopomozi jemu, bydlí ť k svému stolu pravý pán, pravé kníže, jí ť a pí hojně a svobodně!« To, [hle] opět svobodau nazovau, a na to nepomyslé, že bohatec pyšně chodil, obláče«je se v kment, a hodoval na každý den skvostně A nevěří, že, ktož sau tak živi a tau cestau jdau, že se tu dostanú, 165 kdež jest on — v horaucím pekle. Vezmi jiný hřích, smilstvo, frej! Neopremují-li ť toho, [ano obecně říkají]: »KÚ, prý, však ve cti a v kázni sme tu pokra- tochvílili!«? — ano bude rukau stískaní, oplzlé zhlédaní, řeči zatrhavé, smilné, myšlení zlá, nečistá, smilná, hnutí neřádná, ano 170 Buoh zapověděl, aby s cizí ženú, kteráž není tvá, ani na loket před ní nezpoléhal; a oni, když skutkem nedoko nají, nic sobě jiného K 208b jest K, ÚC, A, jistě jest ten U — 157 Uj] Au N, Aj T — 157—160 «Uj... Ú, prý Olakotném opět praví SO — 158 člověk jistě C — I... opatrností] Toť (Ten ť hřích proklatý N, Toť opět ten hřích C) opatrností nazovau PONT — Nu, vezmi NT — Vezmi lakotu] Nu, o lakotě co dějí? An U — 159 Ano ť bude C — člověk] vyn. U — neskrovný] nesmírný PNTU, o tom pak budau říci C — 160Ú, prý Ó KC, A, prej, ó U — Ú] Au N — pomozi U — 160—161 jemu ... kníže] umí ť svému stolu rozkoš učiniti S0 — 160 bydlíť) čistě ť bydlí C, jesti ť U — k] vyn. PNU — 161 pravé] pravý U — hojně a vyn. C, hodně U — 161—162 a svobodně ... opět] A to S0 — 161 [hle] vyn. PCNTU — 162 nazejvati budau C — na to nic N — onen boháč O — 163 obláčel se KU — kment a v zlatohlav C, šarlat a v kment O — skvostně] vyn. PSO, skvostně a rozkošně C, rozkošně NTU — 164—165 A ... pekle] avšak nevěřil, aby se (vyn. O) tau cestau dostal (šel 0) do pekla S0 — 164 nevěří tomu NCU — že] vyn. T — ktož) kdož koliv N, když U — živi, jako on byl C — jdau] kráčejí N — tu] tam PTU, tam za ním N — 165 on, totižto C — 166 Vezmi] A řekni co o U — Vezmi... hřích] Opět S0 — smilstvo, — cizoložstvo C — frej, uzříš NTU, freje, tance, hry, jiné neřády, zvíš C neopremuje P — 166—167 neopremují ... říkají] opremují (opremovali O) ctí, řka S0 — [ano ... říkají] vyn. PNTU, a nebudau-li ť říci C — 167 Ú, prýs vyn. K — Új Au NSO, A U, ÓC — však sme to činili C kázni] dobrém SO — tu] teď PTU, drobet N, spolu C, vyn. SO — 168 an U, a ono S — stískaní, makání C — oplzlá O, oplzlé, smilné, neřádné C — zhlé- daní] na nohy našlapování, vzhlédání nestydaté N — 169 zatrhavé] vyn. U — smilné] vyn. SO — myšlení zlá] mluvení a myšlení U — neřádná] vyn. SO — ano] a N, ano (an U) to CU, ano sám S0 — 170 s cizí] před cizí O - ani tvá U — před ní] vyn. SO — 171 a] ale NSO — oni pak C, oni se domnívají S0 — když toho S0 — skutkem nedokonají] k skutku nepři- 162 n. Luk. 16, 19
Strana 831
831 neváží, ale ctí a kázní nazovau, neb sau přišli na hlubinu všeho zlého. Vezmi veselé a utěšení světské! Budau ť rozpustilosti vésti, 175 veselé čertova, tance, kolby, neřády jiné a budau říci]: »U, prý, musí ť mladí klidé) veseli býti!« — vše ť vymluví! Vezmi tato svatokupectví kacířská, jenž jest veliký hřích před Bohem a první kacířství - a oni ť to službau boží nazovau, když kaupí třidceti mší! Od vigiljí jim zaplať, [ode všeho jim daj 180 — však: »U, prý, krásně službu boží vedau«, — ani slauží čertu a ďáblu! Pohleď pak na tyto výprosy, ješto páni, panoše, rytíři, měšťané a jiní výprosy činí, a králi, knížata dávají, ješto jest to zjevně proti zákonu božímu; nebo zákon boží velí, aby odúmrti na naj- staupí N — nevykonají S0 — 171—172 nic... nazovau] že není žádný hřích SO — 171 jiného] toho U — 172 ale] než U — to nazůvau NCU přišli] vešli S0 — 174 Nu, vezmi opět NT — Vezmi... vésti] Nu, co díš o utěšení svět- ském, an ť vedau rozpustilosti a U, Ano ť budau (vedau O) rozpustilosti SO — světa tohoto C — 175 veselosti SO — čertova] koncové a přepsáno v y K; ďáblova P, ďáblovo NU, dábelská C, čertovy S, vyn. O — hry, tance NTU — kolby, turnaje a N — jiné] a jiné věci zlé C [a budau říci] vyn. PNTU, ale řeknau ť S, avšak dějí O — Ú, prý vyn. KCSO — ÚjAu N, A U — 176 že musejí O — «lidé vyn. KSO — pobyti PTC — vše ť to C, a tak vše S0 — 177 Opět vezmi C, A co pak vezma před sebe S — Vezmi ... jenž jest] Nu, co díš o svatokupectví kacířskejm, an jest převelmi U, A svato- kupectví opět nazovau službau boží, ješto jest to O — tato] vyn. NTS — svatokupecká kacířství C — převelmi veliký NT — 178 před Bohem... kacířství] vyn. S — 178—179 před Bohem ... kaupí] Nebo, když od nich kaupíš O — 178 oni] mnozí C — nazývají U — 179 zakaupí N, od nich kaupíš S — mší, ihned praví, že budeš pekla zbaven O — Od A také od O - vigiljí též S — jim] mu O — [ode ... daj] vyn. PNTUSO — 180 však avšak (+ předce dějí N) PNT, a ještě řeknau S, a lidé je také v tom chválí řka: »Však O — Ú, prýs proto budau říci, že K, A, prej U, Au, však S, vyn. O, budau říci: »Velmi C — krásně slauží a (+ pěkně 0) S0 — služby O — vedau zajisté PCNT — ani] a oni (+ zajisté S) SO, a oni to U — 181 — čertu a] vyn. PCSO, dáblu a N — ďáblu] šatanu N 182 pak] vyn. UO - ty C 182—184 výprosy, ješto ... nebo] pány, rytíře (vyn. O) a knížata, jak (kterak O) ť jim dávají, oblaupíc (oblaupě O) vdovy, sirotky a chudé přátely, řkau (řkauc O): »Na nás to sluší a naše jest to právo«, ješto S0 — 182 ješto] an U — panoše] vyn. N — 183—185 a králi ... dadí] an odúmrti náleží nejbližším přátelům, a oni to dávají pá- nům, an jesti to zjevně proti zákonu božímu; a oni předce U — 183 dávají, císaři PCNT — 184 přikazuje N, zjevně velí SO — 185 spadalo C, přicházelo
831 neváží, ale ctí a kázní nazovau, neb sau přišli na hlubinu všeho zlého. Vezmi veselé a utěšení světské! Budau ť rozpustilosti vésti, 175 veselé čertova, tance, kolby, neřády jiné a budau říci]: »U, prý, musí ť mladí klidé) veseli býti!« — vše ť vymluví! Vezmi tato svatokupectví kacířská, jenž jest veliký hřích před Bohem a první kacířství - a oni ť to službau boží nazovau, když kaupí třidceti mší! Od vigiljí jim zaplať, [ode všeho jim daj 180 — však: »U, prý, krásně službu boží vedau«, — ani slauží čertu a ďáblu! Pohleď pak na tyto výprosy, ješto páni, panoše, rytíři, měšťané a jiní výprosy činí, a králi, knížata dávají, ješto jest to zjevně proti zákonu božímu; nebo zákon boží velí, aby odúmrti na naj- staupí N — nevykonají S0 — 171—172 nic... nazovau] že není žádný hřích SO — 171 jiného] toho U — 172 ale] než U — to nazůvau NCU přišli] vešli S0 — 174 Nu, vezmi opět NT — Vezmi... vésti] Nu, co díš o utěšení svět- ském, an ť vedau rozpustilosti a U, Ano ť budau (vedau O) rozpustilosti SO — světa tohoto C — 175 veselosti SO — čertova] koncové a přepsáno v y K; ďáblova P, ďáblovo NU, dábelská C, čertovy S, vyn. O — hry, tance NTU — kolby, turnaje a N — jiné] a jiné věci zlé C [a budau říci] vyn. PNTU, ale řeknau ť S, avšak dějí O — Ú, prý vyn. KCSO — ÚjAu N, A U — 176 že musejí O — «lidé vyn. KSO — pobyti PTC — vše ť to C, a tak vše S0 — 177 Opět vezmi C, A co pak vezma před sebe S — Vezmi ... jenž jest] Nu, co díš o svatokupectví kacířskejm, an jest převelmi U, A svato- kupectví opět nazovau službau boží, ješto jest to O — tato] vyn. NTS — svatokupecká kacířství C — převelmi veliký NT — 178 před Bohem... kacířství] vyn. S — 178—179 před Bohem ... kaupí] Nebo, když od nich kaupíš O — 178 oni] mnozí C — nazývají U — 179 zakaupí N, od nich kaupíš S — mší, ihned praví, že budeš pekla zbaven O — Od A také od O - vigiljí též S — jim] mu O — [ode ... daj] vyn. PNTUSO — 180 však avšak (+ předce dějí N) PNT, a ještě řeknau S, a lidé je také v tom chválí řka: »Však O — Ú, prýs proto budau říci, že K, A, prej U, Au, však S, vyn. O, budau říci: »Velmi C — krásně slauží a (+ pěkně 0) S0 — služby O — vedau zajisté PCNT — ani] a oni (+ zajisté S) SO, a oni to U — 181 — čertu a] vyn. PCSO, dáblu a N — ďáblu] šatanu N 182 pak] vyn. UO - ty C 182—184 výprosy, ješto ... nebo] pány, rytíře (vyn. O) a knížata, jak (kterak O) ť jim dávají, oblaupíc (oblaupě O) vdovy, sirotky a chudé přátely, řkau (řkauc O): »Na nás to sluší a naše jest to právo«, ješto S0 — 182 ješto] an U — panoše] vyn. N — 183—185 a králi ... dadí] an odúmrti náleží nejbližším přátelům, a oni to dávají pá- nům, an jesti to zjevně proti zákonu božímu; a oni předce U — 183 dávají, císaři PCNT — 184 přikazuje N, zjevně velí SO — 185 spadalo C, přicházelo
Strana 832
832 185 bližší přátely spadaly. A toto, lecktos vyprosí a králové dadí, vdovy, sirotky a chudé přátely u oblaupí. »KA, prý, jest to naše K 209 právo, na nás to sluší!« Tak máš s těmi jich právy vymyšlenými u císařóv, u králóv, u knížat, u pánóv, u měšťákóv, že, což oni mají za právo a za obyčej, tomu ť chtí, aby [to] držáno bylo; pakli 190 by co kto proti tomu řekl, ani ť: »A, á, ruší nám naše práva [a oby- čeje], naše řády!« Aneb, málo co že by proti tomu učinil, co ť oni ustaví, ba i hlavu ť nejednau sraubí! Tak máš. Ale což jest práva božího, jeho ustanovení, jeho přikázaní, na to ť oni málo dbají, jedno když ť jim jich práva jdau, že již oni právě s svými 195 právy, nálezky a vobyčeji udusili sau a utlačili právo a zákon boží, že místa nemuož míti, ale zjevně se všady proti přikázaní božímu děje a není kto toho polituje a poželeje, ani není kto proti tomu postavě se; než, což se proti Bohu zjevně děje, to právem a řádem [a obyčejem] u nazvali. A to ť jest již konec K 209 200 a vrch všeho zlého a věčného zatracení. Tak ť jest to již dábel SO — A] Ale N — 185—192 A toto ... Tak máš] a oni to kněží vyprosí, a králové a knížata jim to dávají. Pakli by co proti tomu (Pakli ... tomu] A kdyby jim co o to 0) řekl, co oni ustanoví, nejednomu hlavu sraubí SO- 185 toto ... dadí] oni dadauc PNT — lecktos] kury nepřipatej (psáno: Kury neprzi patey), tak říkají vejprosám, oni C — králové, knížata C — dávají C — 186 přátely] vyn. P — odrau, oblaupí N — KA, prý a obecně takto říkají: »Však ť K, a ještě budau říci C — jest pak C — 187 s těmi... vymyšlenými] ty práva nynější U — vymyšlenými] nynějšími PT, nynějšími nepravými, ďáblem vymyšlenými N — 188 měšťanův NCU — 189 a za obyčejl by pak z pekla od ďábla bylo N — tomu ť] to ť oniU — oni chtí NC — [to] vyn. PNTU — 190 kdo málo N — ani t] vyn. U, ani ť by ihned řekli C — [a obyčeje] v K až pozdější přípisek, vyn. PCNTU — 191 řády] rady P, raddy N — 191—192 Aneb ... ba) A málo nětco proti tomu učiň U — 192 ustanovili N, ustanoví C — i hlavu ť nejednau] hned ť s ním za město, an ť z něho hlavu N — nejednau] vyn. U — Tak máš vyn. U — máš do těchto nepravých saudcův N — 193 jeho] vyn. SO — usta«no vení] ustavení K, vyn. SO — jeho přikázaní vyn. O — 194 jedno toliko N — jedno ... právě s] A tak oni těmi O — že] A tak US - již oni] vyn. U — právě s] vyn. US — 195 a vobyčeji] vyn. UO — a utlačili vyn. U — potlačili N — právo a] vyn. O — 195—196 a zákon ... míti] zá- kona božího, že může se církvi s tím stejskati U — 196 197 proti při- kázaní ... děje] protiví zákonu božímu U — 196 přikázaní] zákonu O — 197—198 toho polituje ... než] by poplakal a poželel ani kdo by se proti tomu postavil (zasadil O), než (ale O) to SO — 197 politovati U — a po- želeje] vyn. U — kdo by N — 198 se postavil N, se postaviti U — než] ale U — to] vyn. S0 — 199 právem a] vyn. U — [a obyčejem] jen v K, pozdější přípisek — nazývají U — A to ť] ješto O — již] vyn. O — 200 a vrch] vyn. SO — zlého] nejhoršího N — věčného] vyn. O — Tak ť jest]
832 185 bližší přátely spadaly. A toto, lecktos vyprosí a králové dadí, vdovy, sirotky a chudé přátely u oblaupí. »KA, prý, jest to naše K 209 právo, na nás to sluší!« Tak máš s těmi jich právy vymyšlenými u císařóv, u králóv, u knížat, u pánóv, u měšťákóv, že, což oni mají za právo a za obyčej, tomu ť chtí, aby [to] držáno bylo; pakli 190 by co kto proti tomu řekl, ani ť: »A, á, ruší nám naše práva [a oby- čeje], naše řády!« Aneb, málo co že by proti tomu učinil, co ť oni ustaví, ba i hlavu ť nejednau sraubí! Tak máš. Ale což jest práva božího, jeho ustanovení, jeho přikázaní, na to ť oni málo dbají, jedno když ť jim jich práva jdau, že již oni právě s svými 195 právy, nálezky a vobyčeji udusili sau a utlačili právo a zákon boží, že místa nemuož míti, ale zjevně se všady proti přikázaní božímu děje a není kto toho polituje a poželeje, ani není kto proti tomu postavě se; než, což se proti Bohu zjevně děje, to právem a řádem [a obyčejem] u nazvali. A to ť jest již konec K 209 200 a vrch všeho zlého a věčného zatracení. Tak ť jest to již dábel SO — A] Ale N — 185—192 A toto ... Tak máš] a oni to kněží vyprosí, a králové a knížata jim to dávají. Pakli by co proti tomu (Pakli ... tomu] A kdyby jim co o to 0) řekl, co oni ustanoví, nejednomu hlavu sraubí SO- 185 toto ... dadí] oni dadauc PNT — lecktos] kury nepřipatej (psáno: Kury neprzi patey), tak říkají vejprosám, oni C — králové, knížata C — dávají C — 186 přátely] vyn. P — odrau, oblaupí N — KA, prý a obecně takto říkají: »Však ť K, a ještě budau říci C — jest pak C — 187 s těmi... vymyšlenými] ty práva nynější U — vymyšlenými] nynějšími PT, nynějšími nepravými, ďáblem vymyšlenými N — 188 měšťanův NCU — 189 a za obyčejl by pak z pekla od ďábla bylo N — tomu ť] to ť oniU — oni chtí NC — [to] vyn. PNTU — 190 kdo málo N — ani t] vyn. U, ani ť by ihned řekli C — [a obyčeje] v K až pozdější přípisek, vyn. PCNTU — 191 řády] rady P, raddy N — 191—192 Aneb ... ba) A málo nětco proti tomu učiň U — 192 ustanovili N, ustanoví C — i hlavu ť nejednau] hned ť s ním za město, an ť z něho hlavu N — nejednau] vyn. U — Tak máš vyn. U — máš do těchto nepravých saudcův N — 193 jeho] vyn. SO — usta«no vení] ustavení K, vyn. SO — jeho přikázaní vyn. O — 194 jedno toliko N — jedno ... právě s] A tak oni těmi O — že] A tak US - již oni] vyn. U — právě s] vyn. US — 195 a vobyčeji] vyn. UO — a utlačili vyn. U — potlačili N — právo a] vyn. O — 195—196 a zákon ... míti] zá- kona božího, že může se církvi s tím stejskati U — 196 197 proti při- kázaní ... děje] protiví zákonu božímu U — 196 přikázaní] zákonu O — 197—198 toho polituje ... než] by poplakal a poželel ani kdo by se proti tomu postavil (zasadil O), než (ale O) to SO — 197 politovati U — a po- želeje] vyn. U — kdo by N — 198 se postavil N, se postaviti U — než] ale U — to] vyn. S0 — 199 právem a] vyn. U — [a obyčejem] jen v K, pozdější přípisek — nazývají U — A to ť] ješto O — již] vyn. O — 200 a vrch] vyn. SO — zlého] nejhoršího N — věčného] vyn. O — Tak ť jest]
Strana 833
833 v lidi uvedl. Někdy sau se byli o to Čechové «postavili, aby, což by se proti Pánu Bohu zjevně dálo, aby to bylo hájeno, takže sau byli po městéch [i jinde] v Čechách hříchové sstavováni, že si neuzřel, ať by kto směl do města u věnci jeti aneb jíti. 205 [Nebo opět:] »V neděli žádný nejezď, žádný na řady nedávaj, žádný oplzlých písní nezpívaj!«. A toho sau sobě Čechové do- vedli, že jim na to kompaktáta zdělána a zapečetili papež, kardi- nálové, biskupi a císař. A toto již zase plnú svobodu mají všichni hříchové. Kéž se za to stydíte, milí Čechové, že ste tu 210 nevěru učinili Pánu Bohu, oč ste se zasadili a toho dovedli, že ste zase v to vkročili? Žádného studu nemáš, za žádný ť se hřích Nebo O — již] vyn. SO — 201 lidi] tento lid N, lid SO — uvedl, aby na to nic nedbali O — byli o to] první svatí Čechové o to tuze N — §posta- vili] zastavili K, zasadili NSO, postarali U — 202 byl vyn. SO — dále zjevnejch hříchův N, děje SO — aby to] vyn. N — aby to bylo hájeno] toho statečně hájili O — toho PTUS — bylo hájeno hájili S, bránili U — 203 [i jinde] vyn. PNTU, všudy SO — v české zemi N — hříchové zjevní CN — že] nebo N, takže S — 204 si neuzřel] neuhlídal U — 204—205 neuzřel... V neděli] uzřel, ano žádný nesměl pod věncem do města jíti nebo jeti O — 204 ať by] aniž S — přes město N — pod věncem U — jeti aneb vyn. K, jistě U — 205 [Nebo opět] vyn. PCNTS, a U — neděli svatau NC, neděli do města U — 205—206 žádný nejezd ... ne- zpívaj!«] aniž jakých písní neřádných spívati SO, žádný nesměl jíti ani jeti pro tělesnau potřebu, na řady nepili a písní oplzlých nespívali U 205 nesměl jezditi N — nedávaj] piva dávati N, piva aneb vína nedávaj C — 206 oplzlých] světských N — nezpívaj] spívati N — a] ano i O — sobě. sobě více N, vyn. U — Čechové] vyn. O — 207 jim] vyn. PTU — kom- pakta SO — zdělali PO — zpečetili jim to N — 208 biskupi] vyn. SO — císař, vše PCT — 208 — 209 A . .. hříchové] Ale toto ť jest všeho plná svoboda O — 208 «toto) to ť K, tuto U — zase všeho S — 209 hříchové] Čechové S — Ach, kýž S — Kéž ... Čechové Ó N — stydí TO — ste] sau O — tu] takovau SO — 210 Pánu] proti svému milému C — Bohu, že PTU — ste se] sau se předkové (otcové S) vaši NS, sau se naši milí předkové O — 210—211 a toho dovedli ... nemáš] prvé, již ste upustili to U — 210 toho] vyn. S, čeho sau pracně s vylitím krve O — sobě dovedli C — že] vyn. C, a O — 211—212 ste zase . . . nyní] vy s toho žádného studu nemáte ani (aniž 0) za hřích (hříchy O) se nestydíte (stydíte — O), a již na to S0 — 211 zase ... vkročili] vy z toho vykročiti směli N 204 Věncem se rozuměla jakákoli ozdoba ženské hlavy. Někteří věnečníci robili věnce perlovce, jiní »pracovali dracounem a zlatnickými titěrami a cet- kami«. Kromě toho si hotovito ženské pohlaví podobné věci samo, po domácku. Srvnej Wintrovy, Dějiny řemesel a obchodu v XIV. a XV. stol. str. 147—148. Že věnečníci neboli čepčaři existovali i za života Rokycanova, srvnej ib. str. 403. Rokycanova Postilla. 53
833 v lidi uvedl. Někdy sau se byli o to Čechové «postavili, aby, což by se proti Pánu Bohu zjevně dálo, aby to bylo hájeno, takže sau byli po městéch [i jinde] v Čechách hříchové sstavováni, že si neuzřel, ať by kto směl do města u věnci jeti aneb jíti. 205 [Nebo opět:] »V neděli žádný nejezď, žádný na řady nedávaj, žádný oplzlých písní nezpívaj!«. A toho sau sobě Čechové do- vedli, že jim na to kompaktáta zdělána a zapečetili papež, kardi- nálové, biskupi a císař. A toto již zase plnú svobodu mají všichni hříchové. Kéž se za to stydíte, milí Čechové, že ste tu 210 nevěru učinili Pánu Bohu, oč ste se zasadili a toho dovedli, že ste zase v to vkročili? Žádného studu nemáš, za žádný ť se hřích Nebo O — již] vyn. SO — 201 lidi] tento lid N, lid SO — uvedl, aby na to nic nedbali O — byli o to] první svatí Čechové o to tuze N — §posta- vili] zastavili K, zasadili NSO, postarali U — 202 byl vyn. SO — dále zjevnejch hříchův N, děje SO — aby to] vyn. N — aby to bylo hájeno] toho statečně hájili O — toho PTUS — bylo hájeno hájili S, bránili U — 203 [i jinde] vyn. PNTU, všudy SO — v české zemi N — hříchové zjevní CN — že] nebo N, takže S — 204 si neuzřel] neuhlídal U — 204—205 neuzřel... V neděli] uzřel, ano žádný nesměl pod věncem do města jíti nebo jeti O — 204 ať by] aniž S — přes město N — pod věncem U — jeti aneb vyn. K, jistě U — 205 [Nebo opět] vyn. PCNTS, a U — neděli svatau NC, neděli do města U — 205—206 žádný nejezd ... ne- zpívaj!«] aniž jakých písní neřádných spívati SO, žádný nesměl jíti ani jeti pro tělesnau potřebu, na řady nepili a písní oplzlých nespívali U 205 nesměl jezditi N — nedávaj] piva dávati N, piva aneb vína nedávaj C — 206 oplzlých] světských N — nezpívaj] spívati N — a] ano i O — sobě. sobě více N, vyn. U — Čechové] vyn. O — 207 jim] vyn. PTU — kom- pakta SO — zdělali PO — zpečetili jim to N — 208 biskupi] vyn. SO — císař, vše PCT — 208 — 209 A . .. hříchové] Ale toto ť jest všeho plná svoboda O — 208 «toto) to ť K, tuto U — zase všeho S — 209 hříchové] Čechové S — Ach, kýž S — Kéž ... Čechové Ó N — stydí TO — ste] sau O — tu] takovau SO — 210 Pánu] proti svému milému C — Bohu, že PTU — ste se] sau se předkové (otcové S) vaši NS, sau se naši milí předkové O — 210—211 a toho dovedli ... nemáš] prvé, již ste upustili to U — 210 toho] vyn. S, čeho sau pracně s vylitím krve O — sobě dovedli C — že] vyn. C, a O — 211—212 ste zase . . . nyní] vy s toho žádného studu nemáte ani (aniž 0) za hřích (hříchy O) se nestydíte (stydíte — O), a již na to S0 — 211 zase ... vkročili] vy z toho vykročiti směli N 204 Věncem se rozuměla jakákoli ozdoba ženské hlavy. Někteří věnečníci robili věnce perlovce, jiní »pracovali dracounem a zlatnickými titěrami a cet- kami«. Kromě toho si hotovito ženské pohlaví podobné věci samo, po domácku. Srvnej Wintrovy, Dějiny řemesel a obchodu v XIV. a XV. stol. str. 147—148. Že věnečníci neboli čepčaři existovali i za života Rokycanova, srvnej ib. str. 403. Rokycanova Postilla. 53
Strana 834
834 nestydí tento lid! Již jest to nyní přišlo a ďábel v tento lid uvedl jako v Sodomu; u tak bylo v Sodomě, že s sebau zjevně na ulicéch K 20 hřešili a žádný jeden druhého se nestyděl. Tak ť jest i nyní, že, což 215 se hříchóv děje, žádný se za ně nestydí a zjevně se rauhají [milému Bohu. Zda pajchu mají za hřích? Ba, slušností Kto nazovau, a že na ně sluší! Kéž se za to stydí? Ké za lakomství, že do- budau, jakž mohau, jeden druhého odře? A toho) ť pochválé [a ještě budau říci]: »U, prý, ten ť umí dobyti,« a nic se nestydí. 220 A by to pak byla víra? Nikoli! Bude ť trestati z nevěry. Pomněte mě, že s vašimi běhy nikoli nenechá vás Pán Buoh bez pomsty, ale uzříte těžkau a hroznú ránu nad sebau v malé chvíli! Dí čtení: »Trestal nevěru jich a tvrdost srdce«. Nu, 225 jest-li co té tvrdosti v tomto lidu? Milý, jedno pomysl na to, muože-li co býti, aby tento lid obměkčilo, aby byl ohbit a povolen studu z toho C — nemáte C, nemajíce N — 212 již nestydí C — nestydí ... lid nestydíce, takový nastal tento lid nevážný a zaufalý N — a] že S0 — dábel to U — tento] to SO — uvedl, aby SO — 213 v Sodomu] Sodoma C, v Sodomě SO — neb tak N — tak bylo ... s sebau] vyn. SO — v Sodomě a v Gomoře C — 214 hřešili] hřešili a za žádnej hřích toho neměli C — žádný] vyn. U — jeden druhého] žádného 80 — 214 215 Tak ... nestydí a] Ach, běda, zdaliž se zač stydí, ano SO — 215 nic nestydí N —a] než N [milému] vyn. PCNTUS, proti O — 216 Bohu a z slova božího posměchy své mají N — Zda .. . mají] Pověz mi, kdo pejchu má N — 216—221 Zda pajchu . . . z nevěry] vyn. SO — 216 mají] váží U Ba] Ale U — «to) vyn. K, ji C — nazvali U — 217 Ké] Kdo se stydí N. Kéž C, vyn. U lakomství se stydí C — 213 jakž] jakž jen N, kde U — odře] oklamá U, odře, oblaupí, přesáhne, předkaupí, kde můž C — A toho) Všeho K, A takového N — 219 [a ještě ... říci] vyn. PNTU, a ještě řeknau C — Ú, prý vyn. K, ÓC — Ú] Au N, A U — umí dobyti] se umí živiti N, umí sobě živnosti dobyti C — se] se za to P, se dokonce U — 220 pak] vyn. U — víra pravá C — Aha! nikoli C — 221 trestati Duch svatej C — z nevěry milý Bůh U — mě] na mě SO, vyn. U — s vašimi běhy] vyn. U — běhy] činy SO — 222 neuslyší a nenechá C — Pán Buoh] vyn. U — 222—223 ale . .. chvíli!] vyn. O — 222 uzdříte T, uhlídáte U — těžkau a] vyn. S — ránu] pomstu NS, pomstu a ránu TU — 223 v malé chvíli] vyn. S, v malém času N — v malé] každau U — 224 Dí čtení vyn. KC, Jakož (Ano tuto 0) dí čtení (+ že O) SO — čtení svaté N — trestal Pán O — nedověru NSO — 225—226 jest-li ce . .. tento lid] pomyslíte-li, co má býti tomuto lidu, aby jej S0 — 225 co] co v vás C — a v tomto C — jedno] vyn. CU — na to zdravě N —226 množe ... býti] vyn. U — co býti] se co najíti N — lid co U — ohbit a po- volen] povolný a poslušný N, ohbitej a povolnej CSO, povolný U — 227 svému
834 nestydí tento lid! Již jest to nyní přišlo a ďábel v tento lid uvedl jako v Sodomu; u tak bylo v Sodomě, že s sebau zjevně na ulicéch K 20 hřešili a žádný jeden druhého se nestyděl. Tak ť jest i nyní, že, což 215 se hříchóv děje, žádný se za ně nestydí a zjevně se rauhají [milému Bohu. Zda pajchu mají za hřích? Ba, slušností Kto nazovau, a že na ně sluší! Kéž se za to stydí? Ké za lakomství, že do- budau, jakž mohau, jeden druhého odře? A toho) ť pochválé [a ještě budau říci]: »U, prý, ten ť umí dobyti,« a nic se nestydí. 220 A by to pak byla víra? Nikoli! Bude ť trestati z nevěry. Pomněte mě, že s vašimi běhy nikoli nenechá vás Pán Buoh bez pomsty, ale uzříte těžkau a hroznú ránu nad sebau v malé chvíli! Dí čtení: »Trestal nevěru jich a tvrdost srdce«. Nu, 225 jest-li co té tvrdosti v tomto lidu? Milý, jedno pomysl na to, muože-li co býti, aby tento lid obměkčilo, aby byl ohbit a povolen studu z toho C — nemáte C, nemajíce N — 212 již nestydí C — nestydí ... lid nestydíce, takový nastal tento lid nevážný a zaufalý N — a] že S0 — dábel to U — tento] to SO — uvedl, aby SO — 213 v Sodomu] Sodoma C, v Sodomě SO — neb tak N — tak bylo ... s sebau] vyn. SO — v Sodomě a v Gomoře C — 214 hřešili] hřešili a za žádnej hřích toho neměli C — žádný] vyn. U — jeden druhého] žádného 80 — 214 215 Tak ... nestydí a] Ach, běda, zdaliž se zač stydí, ano SO — 215 nic nestydí N —a] než N [milému] vyn. PCNTUS, proti O — 216 Bohu a z slova božího posměchy své mají N — Zda .. . mají] Pověz mi, kdo pejchu má N — 216—221 Zda pajchu . . . z nevěry] vyn. SO — 216 mají] váží U Ba] Ale U — «to) vyn. K, ji C — nazvali U — 217 Ké] Kdo se stydí N. Kéž C, vyn. U lakomství se stydí C — 213 jakž] jakž jen N, kde U — odře] oklamá U, odře, oblaupí, přesáhne, předkaupí, kde můž C — A toho) Všeho K, A takového N — 219 [a ještě ... říci] vyn. PNTU, a ještě řeknau C — Ú, prý vyn. K, ÓC — Ú] Au N, A U — umí dobyti] se umí živiti N, umí sobě živnosti dobyti C — se] se za to P, se dokonce U — 220 pak] vyn. U — víra pravá C — Aha! nikoli C — 221 trestati Duch svatej C — z nevěry milý Bůh U — mě] na mě SO, vyn. U — s vašimi běhy] vyn. U — běhy] činy SO — 222 neuslyší a nenechá C — Pán Buoh] vyn. U — 222—223 ale . .. chvíli!] vyn. O — 222 uzdříte T, uhlídáte U — těžkau a] vyn. S — ránu] pomstu NS, pomstu a ránu TU — 223 v malé chvíli] vyn. S, v malém času N — v malé] každau U — 224 Dí čtení vyn. KC, Jakož (Ano tuto 0) dí čtení (+ že O) SO — čtení svaté N — trestal Pán O — nedověru NSO — 225—226 jest-li ce . .. tento lid] pomyslíte-li, co má býti tomuto lidu, aby jej S0 — 225 co] co v vás C — a v tomto C — jedno] vyn. CU — na to zdravě N —226 množe ... býti] vyn. U — co býti] se co najíti N — lid co U — ohbit a po- volen] povolný a poslušný N, ohbitej a povolnej CSO, povolný U — 227 svému
Strana 835
835 svému Bohu, zdali které rány, u kteréž Buoh dopauští [pro pře- K 209b2 stupování božích přikázaní]? Však oni i toho neumějí vážiti, by to «přicházelo od Buoha pro hříchy [jejich] na ně! Zdali která 230 napomínaní, zdali která dobrodíní božská, zdali která kázaní mohau tímto lidem hnauti? Ba, muož-li býti jaké kázaní, aby tímto lidem hnulo? Nic nemuož býti, než již tak havají, jakž sau navykli! Žádný jim neprav: Žaluje Pán Buoh skrze Zachariáše proroka řka: »Tento lid obrátil mi pleci a položil srdce své jako 235 adamas« (jenž jest kámen velmi tvrdý). A dí dále: »Budau mě hledati, a nenaleznau; budau ke mně volati, a neuslyším ť já jich«. I mníte vy, by vás Buoh slyšal takto, s těmito vašimi běhy? Jistě se majlíte! Dí dále čtení svaté: »Kto uvěří a pokřtí se, (ten spasen 240 bude.« Tu pokládá odplatu [cností svatých,] víry, věčné spasení. Ale za to-li samo má člověk té odplaty dosáhnúti, že [u]věří a pokřtí se? Nic! Ale, jakož dí jiný evangelista, svatý Matúš: »Jdauce K 210a1 milému C — kteréž ježto Pán N, ješto je SO, vyn. U — dopauštět ráčí U 227—228 [pro ... přikázaní] jen v K, pozdější přípisek — 228 Ale U — oni] ani O — i] nic C, vyn. USO — neumějí] nechtějí SO — 229 «při- cházelo bylo K, mělo přicházeti O — «přicházelo ... na ně] Bůh pro hříchy dopauštěl U — pro hříchy jejich] vyn. O — [jejich] vyn. PNTS — 229— 230 Zdali .. . napomínaní] Neb S, Aneb O — 229 které PNT — 230 které TU - božské U — které U — 231 tím U — 231 —232 Ba. . havají] Nebo tak již všickni činějí O — 231 li] vyn. U — 232 Ni ... býti] vyn. S, Ale nic U — než] nebo S — již tak havají] jediné tahají U — havají jako slepí koňové a C, vahají(!) S — 233 jim nic U, jim o tom nic O — neprav] neříkej U, neprav, že (co O) na ně SO — I žaluje U — Zachariáše] Izaiáše SO — 234 řka] vyn. PTSO — mi] se ke mně SO, ke mně U — plece CN, pleci svými O, hřbet U — položil] vyn. S, mají O — své] jejich S — 234—235 své... tvrdý] tvrdá jako kámen adamant O — 235 jenž jest] vyn. S — jenž] a to U — jenž jest kámen] kámen ten, jenž jest C — velmi] vyn. P — dí dále potom dáleji praví O — 235—236 Budau ... nenaleznau] vyn. SO — 237 I mníte vyl Vyť se domníváte N, I máte vy tu naději C — 237—238 I mní- te ... majlíte!] vyn. SO — 237 by] že NU — uslyšel C, slyší N, uslyší U — takto ... vašimi] s takovými U — takto] vyn. N, tak C — těmi NC — běhy] navyklostmi N — Jistě] Jistě, že ť C, Daleko N — 238 zmejlíte U — 239 I dí PT — dále] vyn. U — svaté] vyn. O (ten) vyn. KN — 240 bude, a kdož pak neuvěří, zatracen bude C — 240—243 Tu pokládá ... učte] a dáleji dí: »Učíce S0 — 240 [cností svatých] jen v K, pozd. přípisek—víry] vyn. U — věčného CU — 241 té] věčné U — dosáhnauti 234 Podle Zach. 7, 11 a 12 — 235 Podle Mich. 3, 4 — 242 Podle Mat. 28, 19 a 20 — 53*
835 svému Bohu, zdali které rány, u kteréž Buoh dopauští [pro pře- K 209b2 stupování božích přikázaní]? Však oni i toho neumějí vážiti, by to «přicházelo od Buoha pro hříchy [jejich] na ně! Zdali která 230 napomínaní, zdali která dobrodíní božská, zdali která kázaní mohau tímto lidem hnauti? Ba, muož-li býti jaké kázaní, aby tímto lidem hnulo? Nic nemuož býti, než již tak havají, jakž sau navykli! Žádný jim neprav: Žaluje Pán Buoh skrze Zachariáše proroka řka: »Tento lid obrátil mi pleci a položil srdce své jako 235 adamas« (jenž jest kámen velmi tvrdý). A dí dále: »Budau mě hledati, a nenaleznau; budau ke mně volati, a neuslyším ť já jich«. I mníte vy, by vás Buoh slyšal takto, s těmito vašimi běhy? Jistě se majlíte! Dí dále čtení svaté: »Kto uvěří a pokřtí se, (ten spasen 240 bude.« Tu pokládá odplatu [cností svatých,] víry, věčné spasení. Ale za to-li samo má člověk té odplaty dosáhnúti, že [u]věří a pokřtí se? Nic! Ale, jakož dí jiný evangelista, svatý Matúš: »Jdauce K 210a1 milému C — kteréž ježto Pán N, ješto je SO, vyn. U — dopauštět ráčí U 227—228 [pro ... přikázaní] jen v K, pozdější přípisek — 228 Ale U — oni] ani O — i] nic C, vyn. USO — neumějí] nechtějí SO — 229 «při- cházelo bylo K, mělo přicházeti O — «přicházelo ... na ně] Bůh pro hříchy dopauštěl U — pro hříchy jejich] vyn. O — [jejich] vyn. PNTS — 229— 230 Zdali .. . napomínaní] Neb S, Aneb O — 229 které PNT — 230 které TU - božské U — které U — 231 tím U — 231 —232 Ba. . havají] Nebo tak již všickni činějí O — 231 li] vyn. U — 232 Ni ... býti] vyn. S, Ale nic U — než] nebo S — již tak havají] jediné tahají U — havají jako slepí koňové a C, vahají(!) S — 233 jim nic U, jim o tom nic O — neprav] neříkej U, neprav, že (co O) na ně SO — I žaluje U — Zachariáše] Izaiáše SO — 234 řka] vyn. PTSO — mi] se ke mně SO, ke mně U — plece CN, pleci svými O, hřbet U — položil] vyn. S, mají O — své] jejich S — 234—235 své... tvrdý] tvrdá jako kámen adamant O — 235 jenž jest] vyn. S — jenž] a to U — jenž jest kámen] kámen ten, jenž jest C — velmi] vyn. P — dí dále potom dáleji praví O — 235—236 Budau ... nenaleznau] vyn. SO — 237 I mníte vyl Vyť se domníváte N, I máte vy tu naději C — 237—238 I mní- te ... majlíte!] vyn. SO — 237 by] že NU — uslyšel C, slyší N, uslyší U — takto ... vašimi] s takovými U — takto] vyn. N, tak C — těmi NC — běhy] navyklostmi N — Jistě] Jistě, že ť C, Daleko N — 238 zmejlíte U — 239 I dí PT — dále] vyn. U — svaté] vyn. O (ten) vyn. KN — 240 bude, a kdož pak neuvěří, zatracen bude C — 240—243 Tu pokládá ... učte] a dáleji dí: »Učíce S0 — 240 [cností svatých] jen v K, pozd. přípisek—víry] vyn. U — věčného CU — 241 té] věčné U — dosáhnauti 234 Podle Zach. 7, 11 a 12 — 235 Podle Mich. 3, 4 — 242 Podle Mat. 28, 19 a 20 — 53*
Strana 836
836 křtěte je ve jméno Otce i Syna i Ducha svatého a učte je zacho- vávati všem věcem, které sem vám přikázal«. I protož, ktož by, 245 vezma sobě jediné tato slova dnešní: »Ktož uvěří a pokřtí se, spasen bude«, a ono byl opustil, co druhý evandělista dí, aby přikázaní boží zachov áv»al — bludný a zlý by to byl duovod. Nebo sám křest a víra nespasí žádného rozumu došlého, nebude-li plniti přikázaní božího. Takéž máš právě o těle a o krvi boží zlý, 250 hanebný duovod, ješto, vezmúce sobě jedno slovo, i tím se za- mítají, a jiného nechají: »KPrý, však jest [Kristus] řekl: Ktož jí tento chléb, živ bude na věky. Mám ť já na tom dosti, netřeba mi více!« Ale tamto neprohlédne, že dí dále: »Nebude«te)-li jísti těla Syna člověka a píti jeho krve, věru, věru nebudete míti 255 života věčného!« Anebo opět toto vezmau: »Jest -li tu Kristus pod a očekávati C — že teď C — věří PNTU — pokřtil se N — 242 Nic ovšem N — Matauš, že řekl Pán Kristus C — Jdauce po všem světě C — 243 je] je, totiž všecky lidi, staré i mladé, malé i veliké C — a učte] A dále: »Učíce PT, I dokládá dále: »Prý, učíce N, a učíce C, A dále dí: »Učte U — 244 všem věcem] všechny věci U, všecka přikázaní S0 — sem... přikázal] sau koliv přikázány vám, totižto všem přikázaním Pána Boha všemohau- cího a jeho svatého slova C — I protož] A U — 244 — 2471 protož ... duovod] vyn. SO — 245 vzal U — vezma ... jediné] sobě koliv bral N — ta U — toto slovo C — dnešní] přední, totiž N, vyn. U — 246 ten spasen NC, že spasen U — ono by onono PNT, ono U — opustil a pominul N — dí] dokládá N — 246—247 aby přikázaní ... duovod] blaudil by, ale aby boží přikázaní zachovával U — 247 zachoval K — bludný] blúdil by (+ a tak by se zavedl N) PCNT — zlé C — ten důvod C — 248 samý U — ani víra SO — rozomu došlého] bez složení tělesných poškvrn a dokázaní dobrého svědomí N — již došlého U — 249 všech božích přikázaní N — božího božích CO, vyn. S — Takéž máš] A týž mají U, Ano také máme O — právě] vyn. U, přikázaní SO — o těle a] vyn. U — 249—250 zíý .. . ješto] abychom každé zvlášť přijímali: ale tito O — 250 ješto, vezmúce] an, vezma U — sobě důvod SO — jedno slovo] jeden důvod U — slovo zákona C — 251 jiného] celého smyslu N, jiného všeho O — nechá U — «Prý» jako tento, ješto říkají mnozí K, Au, prej O — [Kristus] vyn. PNTUS, Pán O — 253 Ale] A PNTU — tamo T, dále tam U — tamto ... že] medle, pohlídni na toto, co SO — že] co C, an U — dí Pán Ježíš C - dí dále] se dáleji praví O — dále] vyn. U — Nebude(!)-li K, Jistě, jistě pravím vám, nebudete-li C — 254 věru, věru] v K pozdějším čtenářem některým měněno, ale nelze přečísti, več; vyn. P, zajisté N, jistě, zavěrné T, jistě CU, věrau(!), nikoliv SO — 255 věčného] v sobě O — toto vezmau tuto vezmi toto S — vezmi NTO — Jest] Prý, jest C — celej Kristus CSO — 256 celý) vyn. KC, chleba SO — [Svatá ... otázka!] [jen v K, 252 Jan 6, 51 — 254 Jan 6, 53 —
836 křtěte je ve jméno Otce i Syna i Ducha svatého a učte je zacho- vávati všem věcem, které sem vám přikázal«. I protož, ktož by, 245 vezma sobě jediné tato slova dnešní: »Ktož uvěří a pokřtí se, spasen bude«, a ono byl opustil, co druhý evandělista dí, aby přikázaní boží zachov áv»al — bludný a zlý by to byl duovod. Nebo sám křest a víra nespasí žádného rozumu došlého, nebude-li plniti přikázaní božího. Takéž máš právě o těle a o krvi boží zlý, 250 hanebný duovod, ješto, vezmúce sobě jedno slovo, i tím se za- mítají, a jiného nechají: »KPrý, však jest [Kristus] řekl: Ktož jí tento chléb, živ bude na věky. Mám ť já na tom dosti, netřeba mi více!« Ale tamto neprohlédne, že dí dále: »Nebude«te)-li jísti těla Syna člověka a píti jeho krve, věru, věru nebudete míti 255 života věčného!« Anebo opět toto vezmau: »Jest -li tu Kristus pod a očekávati C — že teď C — věří PNTU — pokřtil se N — 242 Nic ovšem N — Matauš, že řekl Pán Kristus C — Jdauce po všem světě C — 243 je] je, totiž všecky lidi, staré i mladé, malé i veliké C — a učte] A dále: »Učíce PT, I dokládá dále: »Prý, učíce N, a učíce C, A dále dí: »Učte U — 244 všem věcem] všechny věci U, všecka přikázaní S0 — sem... přikázal] sau koliv přikázány vám, totižto všem přikázaním Pána Boha všemohau- cího a jeho svatého slova C — I protož] A U — 244 — 2471 protož ... duovod] vyn. SO — 245 vzal U — vezma ... jediné] sobě koliv bral N — ta U — toto slovo C — dnešní] přední, totiž N, vyn. U — 246 ten spasen NC, že spasen U — ono by onono PNT, ono U — opustil a pominul N — dí] dokládá N — 246—247 aby přikázaní ... duovod] blaudil by, ale aby boží přikázaní zachovával U — 247 zachoval K — bludný] blúdil by (+ a tak by se zavedl N) PCNT — zlé C — ten důvod C — 248 samý U — ani víra SO — rozomu došlého] bez složení tělesných poškvrn a dokázaní dobrého svědomí N — již došlého U — 249 všech božích přikázaní N — božího božích CO, vyn. S — Takéž máš] A týž mají U, Ano také máme O — právě] vyn. U, přikázaní SO — o těle a] vyn. U — 249—250 zíý .. . ješto] abychom každé zvlášť přijímali: ale tito O — 250 ješto, vezmúce] an, vezma U — sobě důvod SO — jedno slovo] jeden důvod U — slovo zákona C — 251 jiného] celého smyslu N, jiného všeho O — nechá U — «Prý» jako tento, ješto říkají mnozí K, Au, prej O — [Kristus] vyn. PNTUS, Pán O — 253 Ale] A PNTU — tamo T, dále tam U — tamto ... že] medle, pohlídni na toto, co SO — že] co C, an U — dí Pán Ježíš C - dí dále] se dáleji praví O — dále] vyn. U — Nebude(!)-li K, Jistě, jistě pravím vám, nebudete-li C — 254 věru, věru] v K pozdějším čtenářem některým měněno, ale nelze přečísti, več; vyn. P, zajisté N, jistě, zavěrné T, jistě CU, věrau(!), nikoliv SO — 255 věčného] v sobě O — toto vezmau tuto vezmi toto S — vezmi NTO — Jest] Prý, jest C — celej Kristus CSO — 256 celý) vyn. KC, chleba SO — [Svatá ... otázka!] [jen v K, 252 Jan 6, 51 — 254 Jan 6, 53 —
Strana 837
837 prvilní zpuosobau «celý?« [Svatá a z nebe pošlá jest ta otázka!] K 210a2 Díš-li jemu, an jest: »U, prý, mám ť já na tom dosti, když jest tu celý Kristus, netřeba mi více!« Vezmiž proti tomu takto: Pravda-li, že [Kristus] dí, že v tú dvau přikázaní zavírají se jiná 260 přikázaní: Milovati budeš Pána Boha svého etc. a bližního svého jako sám se? Jest-liž na tom dosti? Proto-liž mám jiná přikázaní opustiti, kteráž mi jest [milý] Buoh přikázal? Nebo, přestaupím-li ť jediné, bych všecka naplnil, nic mi to platno nebude. Zlí ť sau to jich hanební duovodové! Učte se, pro Buoh, abyšte se jim nedali 265 klamati a zavoditi o své duše! Než pak, jakož tu dotýká čtení svaté divuov, dí svatý Jero- nym, že sau již divové na Antikrista přeneseni, neb on přijde v zázracích a v divích lživých. Protož, by se jacíž koli divové dáli a od pravdy vedli, nemá jim věřeno býti nikoli, ale samému jedi- 270 nému Pánu Ježíšovi nade vše máme věřiti [a poslauchati, vůli jeho svatau činiti]. Neb dí svatý Cyprian mučedlník: »Poněvadž K 210b1 samého Krista máme poslúchati, nemáme k tomu hleděti, což sau předkové naši činili«. Ale toto: »«Prý, tak muoj otec byl, já také!« Aha, běda bude! By takto bylo, že by všichni mrtví pozd. přípisek — 257 jemu] vyn. S0 — ano 0 — Ú, prýp an ť zase dí K, vyn. O, opět dí C — Ú] Au N, IT, A US — já] vyn. S — když poněvadž C — 257—258 když... Kristus] vyn. SO — 258 Vezmiž] Nu S, Opět máme O — takto] toto O — 259 Pravda] Odpověz a rci jemu: »Pravda C — li je S0 — že .. . dí] vyn. SO — [Kristus] vyn. PNTU — v tú] na těch (těchto 0) 80 - tů] pozdější změnou z toho: těch K; těch CTU, tom N — dvojím N, dvauch O — přikázaních TUO — všeckna jiná CO, i jiná S — 260 svého] z celého srdce P, tvého T — etc.] vyn. TUS, ze všeho srdce tvého, ze vší duši(!) tvé, ze vší síly tvé C, z celého srdce svého O — svého] vyn. PNS, tvého T — 261 sebe samého CSO — Nu, jest-li SO — má(!) T, pak mám C — 262 mi] vyn. CSO — [milý] vyn. PNTUSO — Nebo] A U, Nebo vím SO — 263 jediné přikázaní C — všecka jiná O — to] vyn. NSO — 264 hanební] vyn. SO — pro milý Buoh N, pro Boha U — jim) vyn. SO — 265 zklamati CUSO — zavoditi] svoditi, připravovati N — o své — duše] svých duší SO 266—271 Než... činiti] vyn. SO — 266 Než pak] A U — tu] vyn. C, tuto U — svaté] vyn. PTU — 267 ti (vyn. N) divové a zázraci CN — 268 lživých rozličných U — 269 a od když by od U — pravdy boží C — 270— 271 [a poslauchati ... činiti] jen v K, pozd. přípisek — 271 svatau] ps. svautau(!) K — Neb] Ano O — mučedlník] boží mučedlník U, vyn. SO — 272 k tomu] na to O — 273 naši před námi C — Ale] A U — 273— 274 Ale... že? Nebo, kdyby to mohlo býti S0 — 273 «Prýs obecně 259 Mat. 22, 37—40; Marek 12, 30-31; Luk, 10, 27 —
837 prvilní zpuosobau «celý?« [Svatá a z nebe pošlá jest ta otázka!] K 210a2 Díš-li jemu, an jest: »U, prý, mám ť já na tom dosti, když jest tu celý Kristus, netřeba mi více!« Vezmiž proti tomu takto: Pravda-li, že [Kristus] dí, že v tú dvau přikázaní zavírají se jiná 260 přikázaní: Milovati budeš Pána Boha svého etc. a bližního svého jako sám se? Jest-liž na tom dosti? Proto-liž mám jiná přikázaní opustiti, kteráž mi jest [milý] Buoh přikázal? Nebo, přestaupím-li ť jediné, bych všecka naplnil, nic mi to platno nebude. Zlí ť sau to jich hanební duovodové! Učte se, pro Buoh, abyšte se jim nedali 265 klamati a zavoditi o své duše! Než pak, jakož tu dotýká čtení svaté divuov, dí svatý Jero- nym, že sau již divové na Antikrista přeneseni, neb on přijde v zázracích a v divích lživých. Protož, by se jacíž koli divové dáli a od pravdy vedli, nemá jim věřeno býti nikoli, ale samému jedi- 270 nému Pánu Ježíšovi nade vše máme věřiti [a poslauchati, vůli jeho svatau činiti]. Neb dí svatý Cyprian mučedlník: »Poněvadž K 210b1 samého Krista máme poslúchati, nemáme k tomu hleděti, což sau předkové naši činili«. Ale toto: »«Prý, tak muoj otec byl, já také!« Aha, běda bude! By takto bylo, že by všichni mrtví pozd. přípisek — 257 jemu] vyn. S0 — ano 0 — Ú, prýp an ť zase dí K, vyn. O, opět dí C — Ú] Au N, IT, A US — já] vyn. S — když poněvadž C — 257—258 když... Kristus] vyn. SO — 258 Vezmiž] Nu S, Opět máme O — takto] toto O — 259 Pravda] Odpověz a rci jemu: »Pravda C — li je S0 — že .. . dí] vyn. SO — [Kristus] vyn. PNTU — v tú] na těch (těchto 0) 80 - tů] pozdější změnou z toho: těch K; těch CTU, tom N — dvojím N, dvauch O — přikázaních TUO — všeckna jiná CO, i jiná S — 260 svého] z celého srdce P, tvého T — etc.] vyn. TUS, ze všeho srdce tvého, ze vší duši(!) tvé, ze vší síly tvé C, z celého srdce svého O — svého] vyn. PNS, tvého T — 261 sebe samého CSO — Nu, jest-li SO — má(!) T, pak mám C — 262 mi] vyn. CSO — [milý] vyn. PNTUSO — Nebo] A U, Nebo vím SO — 263 jediné přikázaní C — všecka jiná O — to] vyn. NSO — 264 hanební] vyn. SO — pro milý Buoh N, pro Boha U — jim) vyn. SO — 265 zklamati CUSO — zavoditi] svoditi, připravovati N — o své — duše] svých duší SO 266—271 Než... činiti] vyn. SO — 266 Než pak] A U — tu] vyn. C, tuto U — svaté] vyn. PTU — 267 ti (vyn. N) divové a zázraci CN — 268 lživých rozličných U — 269 a od když by od U — pravdy boží C — 270— 271 [a poslauchati ... činiti] jen v K, pozd. přípisek — 271 svatau] ps. svautau(!) K — Neb] Ano O — mučedlník] boží mučedlník U, vyn. SO — 272 k tomu] na to O — 273 naši před námi C — Ale] A U — 273— 274 Ale... že? Nebo, kdyby to mohlo býti S0 — 273 «Prýs obecně 259 Mat. 22, 37—40; Marek 12, 30-31; Luk, 10, 27 —
Strana 838
838 275 vstali z mrtvých, co jich jest umřelo od prvapočátka, druhé, že by všichni lidé živi byli, třetí, že by všichni čertí pravili [a znali], že přijímati krev boží z kalicha jest pravá pravda — nikoli ť by to tak pevné nebylo, jako jediné slovo [drahého] Pána Ježíše, když dí: »Ktož jí a pí, má život věčný a já jej vzkřísím v po- 280 slední den«. A protož žádní divové nemají místa míti, kteříž vedau od čtení svatého; pak-li sau kteří, sau falešní a lživí a ďábel je jedná. Jako onen Kapistran, ješto lživými divy od pravdy odvodil a od čtení svatého — neb sau již u divové přeneseni na K 210 Antikrista a na jeho audy. Ale když tak bylo, že on, milý Pán, ani na to hledí, pozdvižen jest a vstaupil na nebe, milý, malá-li jest to radost byla [těm svatým apoštolóm, když sau oni již viděli jeho jdaucího do nebes, a že již na to tam jde, aby jim místo připravil a již jako hospodu 285 nynější říkají K, budau říci: »Prej C, A, prej U — 274 také tak budu C — Aha] Ach U — bude takovým C — Byl Hle, by (vyn. C) PTC, By pak i N — takto] to U — Kže vyn. KSO — by] aby SO — mrtví lidé S0 — 275 prvopočátku (+ světa C) PCTS, světa počátku NO, počátku U — 275— 276 druhé ... třetí, že) by] též i živí všickni a nadto i SO — 275 žej vyn. U — 276 byli] byli proti tomu C, na světě pravili U — že) vyn. K — ďáblové (+ z horaucího pekla SO) PCNUSO — a pravili by nám O — [a znali] vyn. PNTUSO — 277 že mají lidé S0 — boží] vyn. U — jest pravá pravda] vyn. SO — 278 to] to slovo U — nebylo] býti nemělo U — [drahého] vyn. PNTUSO — 279 když] nebo on sám SO — když dí] kteréž jest řekl C — dí] praviti ráčí O — jí mé tělo a pije mau krev O — věčný] věčný, má život(!), totiž království boží U — v] vyn. T — nejposlednější NCUSO 280—283 A protož ... sau již] Ale nyní sau všelicí SO — 281 svatého] božího U, svatého, od přikázaní božích a od slova božího C — kteří, sau] vyn. T, kteří U — sau falešní] falešní PN — on ť ďábel U — 282 působí a jedná U — ješto] an U — divy] duovody, divy P — pravdy] pravdy boží NU, víry C — 283 čtení] pravdy čtení C — svatého svozoval N — již, jakož sem nahoře oznámil C — divové hříchové v divích O — 284 lživé audy, nebo on má přijíti v divích a zázracích lživých S0 - 285 Ale ... Pán] A praví svaté čtení: »A když jim to odmluvil O — Ale] A PU — že] a C, vyn. U — že ... Pán] vyn. S — milý] drahý U — an U, ano SO — všickni hledí O — 286 jest od nich C, jest milý Pán vzhůru SO — jest a] sa U — do nebe U — milý] nu, medle S, ó milí křesťané O — [těm] vyn. PNTUSO — 287 oni již] vyn. SO — jeho] vyn. P — nebe CSO — 288 a že . . . jde] vyn. SO — na to] pro to C, na ten spůsob N — jim] i nám 279 Jan 6, 54 — 282 O Kapistranovi viz Frant. Waloucha, Životopis svatého Jana Kapi- strána (Brno 1858) a Zd. Nejedlého, Česká missie Jana Kapistrana (ČČM. 1900.) —
838 275 vstali z mrtvých, co jich jest umřelo od prvapočátka, druhé, že by všichni lidé živi byli, třetí, že by všichni čertí pravili [a znali], že přijímati krev boží z kalicha jest pravá pravda — nikoli ť by to tak pevné nebylo, jako jediné slovo [drahého] Pána Ježíše, když dí: »Ktož jí a pí, má život věčný a já jej vzkřísím v po- 280 slední den«. A protož žádní divové nemají místa míti, kteříž vedau od čtení svatého; pak-li sau kteří, sau falešní a lživí a ďábel je jedná. Jako onen Kapistran, ješto lživými divy od pravdy odvodil a od čtení svatého — neb sau již u divové přeneseni na K 210 Antikrista a na jeho audy. Ale když tak bylo, že on, milý Pán, ani na to hledí, pozdvižen jest a vstaupil na nebe, milý, malá-li jest to radost byla [těm svatým apoštolóm, když sau oni již viděli jeho jdaucího do nebes, a že již na to tam jde, aby jim místo připravil a již jako hospodu 285 nynější říkají K, budau říci: »Prej C, A, prej U — 274 také tak budu C — Aha] Ach U — bude takovým C — Byl Hle, by (vyn. C) PTC, By pak i N — takto] to U — Kže vyn. KSO — by] aby SO — mrtví lidé S0 — 275 prvopočátku (+ světa C) PCTS, světa počátku NO, počátku U — 275— 276 druhé ... třetí, že) by] též i živí všickni a nadto i SO — 275 žej vyn. U — 276 byli] byli proti tomu C, na světě pravili U — že) vyn. K — ďáblové (+ z horaucího pekla SO) PCNUSO — a pravili by nám O — [a znali] vyn. PNTUSO — 277 že mají lidé S0 — boží] vyn. U — jest pravá pravda] vyn. SO — 278 to] to slovo U — nebylo] býti nemělo U — [drahého] vyn. PNTUSO — 279 když] nebo on sám SO — když dí] kteréž jest řekl C — dí] praviti ráčí O — jí mé tělo a pije mau krev O — věčný] věčný, má život(!), totiž království boží U — v] vyn. T — nejposlednější NCUSO 280—283 A protož ... sau již] Ale nyní sau všelicí SO — 281 svatého] božího U, svatého, od přikázaní božích a od slova božího C — kteří, sau] vyn. T, kteří U — sau falešní] falešní PN — on ť ďábel U — 282 působí a jedná U — ješto] an U — divy] duovody, divy P — pravdy] pravdy boží NU, víry C — 283 čtení] pravdy čtení C — svatého svozoval N — již, jakož sem nahoře oznámil C — divové hříchové v divích O — 284 lživé audy, nebo on má přijíti v divích a zázracích lživých S0 - 285 Ale ... Pán] A praví svaté čtení: »A když jim to odmluvil O — Ale] A PU — že] a C, vyn. U — že ... Pán] vyn. S — milý] drahý U — an U, ano SO — všickni hledí O — 286 jest od nich C, jest milý Pán vzhůru SO — jest a] sa U — do nebe U — milý] nu, medle S, ó milí křesťané O — [těm] vyn. PNTUSO — 287 oni již] vyn. SO — jeho] vyn. P — nebe CSO — 288 a že . . . jde] vyn. SO — na to] pro to C, na ten spůsob N — jim] i nám 279 Jan 6, 54 — 282 O Kapistranovi viz Frant. Waloucha, Životopis svatého Jana Kapi- strána (Brno 1858) a Zd. Nejedlého, Česká missie Jana Kapistrana (ČČM. 1900.) —
Strana 839
839 zjednal? Poradujeme-li se také z toho, že v naději také bóhdá 290 nám zjedná a zpuosobí? A když sau se vrátili z té slavné procesí, dí svatý Lukáš v Skutcích apoštolských, že sau byli všichni jedno- stajně na modlitbě Panna Maria a první církev apoštolská; když jest jim [on], milý Pán, kázal, aby neodcházeli od Jeruzalema, ale aby tu očekávali daru Ducha svatého, přišedše do Jeruzalema, 295 i vešli do [toho] večeřadla, kdežto jest jim dával své drahé tělo a svú krev drahú; tu sau u vždy trvali na modlitbě a v postu K 211a1 připravujíce se, aby mohli hodně přijíti Ducha svatého. A tak píší, že sau se postili od jeho vstaupení až do svatého Ducha seslání. Neb jest jim to byl prvé drahý Pán předpověděl. Když 300 se Židé tázali, proč se učedlníci jeho nepostí, a on, milý Pán, vy- mlúval je řka: »Dokavad ženich Ks nimi) jest, dotud se synové nemohau postiti. «Ale když bude od nich vzat, teprv se budau postiti)«. I teď již ženich odjat jim, i teprv se postí. A svatý Lukáš také toho dotýče v svém čtení, že sau se postili a tak při- tam SO — již] již nám tam SO — 289 jim zjednal C — 289—290 Poraduje- me ... zpuosobí?] vyn. SO — 289 li my NC — že] vyn. C — naději boží C — bóhdá] vyn. P, i U, dá Pán Buoh N, to dá Pán Bůh, budem-li jeho svatejch přikázaní ostříhati a slovo boží v skutku plniti C — 290 zjednal a způsobil C — spůsobí místo N — navrátili S0 — té] tak O — processí a pauti N — 291 dí ... apoštolských] vyn. SO — Lukáš a U — že] vyn. O — byli trvajíce O — všichni] vyn. SO — 292 modlitbách PTUSO, modlit- bách svatých trvající N — 292—293 a první ... kázal] nebo jim Pán po- ručil SO — 292 první] vyn. N, prvotní TU — 293 [on] vyn. PNTU — ne- odchodili T — 294 daru] seslání O — přišedše] i navrátivši se N, A tak při- šedše SO — do toho PT — 295 vešli zase SO — [toho] vyn. PNTUSO — jest byl N — drahé] vyn. S, svaté O — tělo jísti SO — 296 drahú] přesvatau C, drahau píti SO — sau] již PNTS — v modlitbách SO — na modlitbě a v postu postíce a modlíce se N — 297 připravujíce se k tomu SO — hodně a s svatým prospěchem N — přijíti dary N, přijímati U — 297—299 A tak ... seslání vyn. SO — 298 píší svatí C — 299 to byl prvé] vyn. S, tak O — 299—301 když se Židé ... řka] že S, vyn. O — 300 se] vyn. C — a] ale N — milý drahý N — 301 «s nimi) vyn. KC — dotud] dotavad CS, že O—302—303 Ale ... postiti vyn. K, ale když byl odjat, již se ihned postili S — 302 od nich] vyn. U — vzat] odňat N, odjat CTUO — 302—303 teprv... postiti aby se ihned postili O — 302 teprv] po těch dnech O — 303 I ted ... postí] vyn. SO — odňat N — jim] jest C, vyn. U — teprv] již PCTU, protož N — 304 také] vyn. SO — toho] vyn. O — dotýká USO — v svém čtení] 291 Skutk. 1, 14 — 301 Luk. 5, 34 a 35 —
839 zjednal? Poradujeme-li se také z toho, že v naději také bóhdá 290 nám zjedná a zpuosobí? A když sau se vrátili z té slavné procesí, dí svatý Lukáš v Skutcích apoštolských, že sau byli všichni jedno- stajně na modlitbě Panna Maria a první církev apoštolská; když jest jim [on], milý Pán, kázal, aby neodcházeli od Jeruzalema, ale aby tu očekávali daru Ducha svatého, přišedše do Jeruzalema, 295 i vešli do [toho] večeřadla, kdežto jest jim dával své drahé tělo a svú krev drahú; tu sau u vždy trvali na modlitbě a v postu K 211a1 připravujíce se, aby mohli hodně přijíti Ducha svatého. A tak píší, že sau se postili od jeho vstaupení až do svatého Ducha seslání. Neb jest jim to byl prvé drahý Pán předpověděl. Když 300 se Židé tázali, proč se učedlníci jeho nepostí, a on, milý Pán, vy- mlúval je řka: »Dokavad ženich Ks nimi) jest, dotud se synové nemohau postiti. «Ale když bude od nich vzat, teprv se budau postiti)«. I teď již ženich odjat jim, i teprv se postí. A svatý Lukáš také toho dotýče v svém čtení, že sau se postili a tak při- tam SO — již] již nám tam SO — 289 jim zjednal C — 289—290 Poraduje- me ... zpuosobí?] vyn. SO — 289 li my NC — že] vyn. C — naději boží C — bóhdá] vyn. P, i U, dá Pán Buoh N, to dá Pán Bůh, budem-li jeho svatejch přikázaní ostříhati a slovo boží v skutku plniti C — 290 zjednal a způsobil C — spůsobí místo N — navrátili S0 — té] tak O — processí a pauti N — 291 dí ... apoštolských] vyn. SO — Lukáš a U — že] vyn. O — byli trvajíce O — všichni] vyn. SO — 292 modlitbách PTUSO, modlit- bách svatých trvající N — 292—293 a první ... kázal] nebo jim Pán po- ručil SO — 292 první] vyn. N, prvotní TU — 293 [on] vyn. PNTU — ne- odchodili T — 294 daru] seslání O — přišedše] i navrátivši se N, A tak při- šedše SO — do toho PT — 295 vešli zase SO — [toho] vyn. PNTUSO — jest byl N — drahé] vyn. S, svaté O — tělo jísti SO — 296 drahú] přesvatau C, drahau píti SO — sau] již PNTS — v modlitbách SO — na modlitbě a v postu postíce a modlíce se N — 297 připravujíce se k tomu SO — hodně a s svatým prospěchem N — přijíti dary N, přijímati U — 297—299 A tak ... seslání vyn. SO — 298 píší svatí C — 299 to byl prvé] vyn. S, tak O — 299—301 když se Židé ... řka] že S, vyn. O — 300 se] vyn. C — a] ale N — milý drahý N — 301 «s nimi) vyn. KC — dotud] dotavad CS, že O—302—303 Ale ... postiti vyn. K, ale když byl odjat, již se ihned postili S — 302 od nich] vyn. U — vzat] odňat N, odjat CTUO — 302—303 teprv... postiti aby se ihned postili O — 302 teprv] po těch dnech O — 303 I ted ... postí] vyn. SO — odňat N — jim] jest C, vyn. U — teprv] již PCTU, protož N — 304 také] vyn. SO — toho] vyn. O — dotýká USO — v svém čtení] 291 Skutk. 1, 14 — 301 Luk. 5, 34 a 35 —
Strana 840
840 305 pravovali Kse, aby mohli hodně a slavně přijíti toho drahého hostě, Ducha svatého. Nuže, milí křesťané, již-li vy také o to myslíte, abyšte se připravovali k tomu hodu slavnému, abyšte mohli také hodně přijíti toho drahého hostě [Ducha svatého]? Hlédaj, bude-li ť 310 to do tebe na ten hod, a ty budeš prositi za dar Ducha svatého, aby ráčil zavítati, a nezpucsobíš j se k tomu a nepřipravíš, aby K 211. posměvačem nebyl? Nebo, byl-li by to posměvač, kdyby k sobě zval krále neb některého znamenitého, i nepřipravil [byl nic, ani co by jemu jísti aneb píti dal, ale uvedl jej někde do nějakého 315 chléva smrdutého? Mohl ť by říci, že z něho máš posměch! «Hlé- dajž, aby tuto také posměvačem nebyl! A on ť chce přijíti, jako dí Pán Ježíš: »Já ť stojím u dveří a tluku; ač mi kto otevře, vejdu k němu a budu s ním večeřeti«. Teď ť on již tluče skrze mě, hříšného kněze. Já ť vás napomínám a prosím, připravte se k tomu hodu 320 velebnému! Nebo ktož ť se nedbá nyní připravovati k tomuto hodu vyn. O — 305 se) vyn. K — aby] jak by O — toho] vyn. O — drahého hostě] vyn. SO — 306 hostě] hospodáře N, hostě milého C — 307 Nuže] Ó 0 — již ... také] také-li vy S, také-li my O — o to] vyn. U, na to kdy O — myslíte] myslíte a se postaráte N, pomyslíme O, stojíte, myslíte T — 307—308 abyšte se ... slavnému] vyn. SO — 308 připravili PNT — abychme O — také] vyn. USO — 309 toho ... hostě] vyn. SO — drahého» vyn K — hostě] hospodáře N — [Ducha svatébo] jen v KSO, ale v K až pozdější přípisek — Hlédaj] Hádej NS, Hlediž CU, Hádejte O — 310 tebe] vás SO — tento hod boží O — a ty budeš .. svatého] boží, abyšte za ten dar prosili SO — aby k nám O — 310—311 aby ráčil zavítati] vyn. U — 311—316 a nezpuosobíš ... přijíti] vyn. SO — 311 snad se nespůsobíš N — prvé k tomu U — a] ani N — aby] i šetř, aby N, hlediž, aby C — 312 Nebo medle N — 313 pozval C — nějakého krále C —zname nitého pána (člověka C) TCU, znamenitého pána a potentáta N — [by v K později napsáno na místě, kde bylo radováno, vyn. PNTU (vC jest!) — 314 dal, ale] podal, ale místo příbytku pěkné- ho N — jejj je P, by jej C — někde] vyn. U — 315 nečistého a smrdutého C, smrdutého a nevyklizeného N — «Hlédajž Hádajž K, Hlediž NCU — 316 aby ty U — A on] An C — chtě U — 317 sám Pán SO — Hle, já O — a tluku] tluka O — ač ... otevře] otevře-li mi kdo S, zdali mi kdo odevře, a já O - vejda O - 318 a] vyn. O — Teď ť] vyn. O — také tluče SO — skrze na S0 — 319 kněze] vyn. O - Ale já O - prosím, nezarmucujte mne hříš- ného N — 319—321 připravte ... připravoval] abyšte se k tomu slavnému hodu božímu připravovali rovně tak, jako ste se připravili k veliké noci; a kdož toho zanedbá O — 320 velebnému] slavnému U — 320—321 veleb- nému ... ten] slavnému Ducha svatého, jako ste se k veliké noci připravo- 317 Zj. 3, 20 —
840 305 pravovali Kse, aby mohli hodně a slavně přijíti toho drahého hostě, Ducha svatého. Nuže, milí křesťané, již-li vy také o to myslíte, abyšte se připravovali k tomu hodu slavnému, abyšte mohli také hodně přijíti toho drahého hostě [Ducha svatého]? Hlédaj, bude-li ť 310 to do tebe na ten hod, a ty budeš prositi za dar Ducha svatého, aby ráčil zavítati, a nezpucsobíš j se k tomu a nepřipravíš, aby K 211. posměvačem nebyl? Nebo, byl-li by to posměvač, kdyby k sobě zval krále neb některého znamenitého, i nepřipravil [byl nic, ani co by jemu jísti aneb píti dal, ale uvedl jej někde do nějakého 315 chléva smrdutého? Mohl ť by říci, že z něho máš posměch! «Hlé- dajž, aby tuto také posměvačem nebyl! A on ť chce přijíti, jako dí Pán Ježíš: »Já ť stojím u dveří a tluku; ač mi kto otevře, vejdu k němu a budu s ním večeřeti«. Teď ť on již tluče skrze mě, hříšného kněze. Já ť vás napomínám a prosím, připravte se k tomu hodu 320 velebnému! Nebo ktož ť se nedbá nyní připravovati k tomuto hodu vyn. O — 305 se) vyn. K — aby] jak by O — toho] vyn. O — drahého hostě] vyn. SO — 306 hostě] hospodáře N, hostě milého C — 307 Nuže] Ó 0 — již ... také] také-li vy S, také-li my O — o to] vyn. U, na to kdy O — myslíte] myslíte a se postaráte N, pomyslíme O, stojíte, myslíte T — 307—308 abyšte se ... slavnému] vyn. SO — 308 připravili PNT — abychme O — také] vyn. USO — 309 toho ... hostě] vyn. SO — drahého» vyn K — hostě] hospodáře N — [Ducha svatébo] jen v KSO, ale v K až pozdější přípisek — Hlédaj] Hádej NS, Hlediž CU, Hádejte O — 310 tebe] vás SO — tento hod boží O — a ty budeš .. svatého] boží, abyšte za ten dar prosili SO — aby k nám O — 310—311 aby ráčil zavítati] vyn. U — 311—316 a nezpuosobíš ... přijíti] vyn. SO — 311 snad se nespůsobíš N — prvé k tomu U — a] ani N — aby] i šetř, aby N, hlediž, aby C — 312 Nebo medle N — 313 pozval C — nějakého krále C —zname nitého pána (člověka C) TCU, znamenitého pána a potentáta N — [by v K později napsáno na místě, kde bylo radováno, vyn. PNTU (vC jest!) — 314 dal, ale] podal, ale místo příbytku pěkné- ho N — jejj je P, by jej C — někde] vyn. U — 315 nečistého a smrdutého C, smrdutého a nevyklizeného N — «Hlédajž Hádajž K, Hlediž NCU — 316 aby ty U — A on] An C — chtě U — 317 sám Pán SO — Hle, já O — a tluku] tluka O — ač ... otevře] otevře-li mi kdo S, zdali mi kdo odevře, a já O - vejda O - 318 a] vyn. O — Teď ť] vyn. O — také tluče SO — skrze na S0 — 319 kněze] vyn. O - Ale já O - prosím, nezarmucujte mne hříš- ného N — 319—321 připravte ... připravoval] abyšte se k tomu slavnému hodu božímu připravovali rovně tak, jako ste se připravili k veliké noci; a kdož toho zanedbá O — 320 velebnému] slavnému U — 320—321 veleb- nému ... ten] slavnému Ducha svatého, jako ste se k veliké noci připravo- 317 Zj. 3, 20 —
Strana 841
841 Ducha svatého a k velice noci se připravoval, ten tím toho do- kazuje, že má za menšího Ducha svatého tu osobu nežli Syna, ani sau rovni v božství. Nebo ono jest hod Pána Ježíše, Syna božího, velika noc, a toto jest hod Ducha svatého. u Pro Buoh, K 211b1 325 varujte se, abyšte v ten hřích a v blud neupadli. Pro milého Buoha, milí křesťané, umějte sobě vážiti ten dar drahého Ducha svatého! Není ť malá věc — veliká ť jest zajisté; nebo, což kolivěk lidé činí, nemajíce Ducha svatého, všecko se jim obrátí k zatracení. Jest-li pak, že se postíš, nemaje Ducha svatého, nikoli ť nepřijde k uod- 330 platě, ale k mauce věčné: modlíš-li se, almužnu-li dáváš, pláčeš-li na hříchy, což koli činíš, a nemáš-li Ducha svatého, nic se tobě k spasení neobrátí, ale ku peklu a k věčnému zatracení; ba, přijímáš-li tělo boží bez Ducha svatého, saud sobě jíš a píš. Nebo člověk muož ť míti všechny ctnosti do sebe — pokoru, nábo- 335 ženství, čistotu, zdrželivost, [víru] a jiné všechny — a nemaje Ducha svatého, kromě jedinélásky [z toho se porozuměti s pomocí Pána Boha může, že více na lásce svaté a boží a na milosrdenství všem kajícím k spasení záleží, nežli na samý jalový víře a věření]; té ť nižádný nemuož míti bez Ducha svatého, ale jiné všechny 340 muož míti. A protož nejeden se postí, modlí, jiné dobré skutky K 211b2 vede od padesáti, od šedesáti let, a nikdýž se právě Bohu a vzácně vali; a kdož toho nedbá S — 320 se nedbá] nedbánlivě se připravuje aneb (a N) nedbá se PNT — nyní vyn. U — tomu CU — 321 veliké TU — ten vyn. P, takový každý N — 322 nejmenšího N, nejmenší T — tu osobu] vyn. SO — tu osobu nežli Syna] vyn. U — osobu za menší N — Syna božího SO — 323 an NU, a oni C, ano SO — sobě rovni O — v božství, v slávě a v pokloně N — 323—327 Nebo ono ... zajisté] vyn. SO — 323 onenno N, onen U — Ježíše Krista N — Syna božího] vyn. P — 324 Pro Boha U — 326 drahého] vyn. CU — 327 než veliká C — jistě U — 328—329 všecko ... nikoli ť] nikoliv jim to SO — 329 pak] vyn. NCTU — 330 mauce věčné) mučení věčnému T — almužnu-li] aneb almužny S, almužny-li S, almužny T — 331 své hříchy O — neb což koli SO — a nemáš ... svatého] vyn. SO — li] vyn. C — ničehuož K — 332 tobě] tobě to CS, to U — 332—333 ale ku peklu . . . svatého] By ť ty i tělo boží přijímal SO — 332 k peklu C — 333 tělo a krev CU — bez] nemaje C — tedy saud O — anebo píš C — piješ NU — 334—340 Nebo člověk ... míti] vyn. SO — 335 [víru] jen v K. pozd. přípisek — jiné věci U — všechny] ctnosti N, všecky věci dobré C — nemaje lásky, to jest N — 336 kromě... lásky] vyn. N, té lásky U — 336—338 [z toho ... věření] jen v K, pozd. přípisek — 339 té] lásky N — nižádný] člověk PNTU — všecky ctnosti U — 340 nejeden] mnozí SO — postí a nejeden se S — modlí, almužny dává N — 341 vede činí NU, vedau O — padesáti] čtyřicíti C — od] neb S0 — od šedesáti let a šedesáti let i vejš N — šedesáti] padesáti C — 341—343 se právě ... jako]
841 Ducha svatého a k velice noci se připravoval, ten tím toho do- kazuje, že má za menšího Ducha svatého tu osobu nežli Syna, ani sau rovni v božství. Nebo ono jest hod Pána Ježíše, Syna božího, velika noc, a toto jest hod Ducha svatého. u Pro Buoh, K 211b1 325 varujte se, abyšte v ten hřích a v blud neupadli. Pro milého Buoha, milí křesťané, umějte sobě vážiti ten dar drahého Ducha svatého! Není ť malá věc — veliká ť jest zajisté; nebo, což kolivěk lidé činí, nemajíce Ducha svatého, všecko se jim obrátí k zatracení. Jest-li pak, že se postíš, nemaje Ducha svatého, nikoli ť nepřijde k uod- 330 platě, ale k mauce věčné: modlíš-li se, almužnu-li dáváš, pláčeš-li na hříchy, což koli činíš, a nemáš-li Ducha svatého, nic se tobě k spasení neobrátí, ale ku peklu a k věčnému zatracení; ba, přijímáš-li tělo boží bez Ducha svatého, saud sobě jíš a píš. Nebo člověk muož ť míti všechny ctnosti do sebe — pokoru, nábo- 335 ženství, čistotu, zdrželivost, [víru] a jiné všechny — a nemaje Ducha svatého, kromě jedinélásky [z toho se porozuměti s pomocí Pána Boha může, že více na lásce svaté a boží a na milosrdenství všem kajícím k spasení záleží, nežli na samý jalový víře a věření]; té ť nižádný nemuož míti bez Ducha svatého, ale jiné všechny 340 muož míti. A protož nejeden se postí, modlí, jiné dobré skutky K 211b2 vede od padesáti, od šedesáti let, a nikdýž se právě Bohu a vzácně vali; a kdož toho nedbá S — 320 se nedbá] nedbánlivě se připravuje aneb (a N) nedbá se PNT — nyní vyn. U — tomu CU — 321 veliké TU — ten vyn. P, takový každý N — 322 nejmenšího N, nejmenší T — tu osobu] vyn. SO — tu osobu nežli Syna] vyn. U — osobu za menší N — Syna božího SO — 323 an NU, a oni C, ano SO — sobě rovni O — v božství, v slávě a v pokloně N — 323—327 Nebo ono ... zajisté] vyn. SO — 323 onenno N, onen U — Ježíše Krista N — Syna božího] vyn. P — 324 Pro Boha U — 326 drahého] vyn. CU — 327 než veliká C — jistě U — 328—329 všecko ... nikoli ť] nikoliv jim to SO — 329 pak] vyn. NCTU — 330 mauce věčné) mučení věčnému T — almužnu-li] aneb almužny S, almužny-li S, almužny T — 331 své hříchy O — neb což koli SO — a nemáš ... svatého] vyn. SO — li] vyn. C — ničehuož K — 332 tobě] tobě to CS, to U — 332—333 ale ku peklu . . . svatého] By ť ty i tělo boží přijímal SO — 332 k peklu C — 333 tělo a krev CU — bez] nemaje C — tedy saud O — anebo píš C — piješ NU — 334—340 Nebo člověk ... míti] vyn. SO — 335 [víru] jen v K. pozd. přípisek — jiné věci U — všechny] ctnosti N, všecky věci dobré C — nemaje lásky, to jest N — 336 kromě... lásky] vyn. N, té lásky U — 336—338 [z toho ... věření] jen v K, pozd. přípisek — 339 té] lásky N — nižádný] člověk PNTU — všecky ctnosti U — 340 nejeden] mnozí SO — postí a nejeden se S — modlí, almužny dává N — 341 vede činí NU, vedau O — padesáti] čtyřicíti C — od] neb S0 — od šedesáti let a šedesáti let i vejš N — šedesáti] padesáti C — 341—343 se právě ... jako]
Strana 842
842 nemodlil ani jiných skutkóv vedl, neměl-li jest Ducha svatého; ba ještě, jako dí svatý Pavel, [že] nižádný nemuože říci »Pán Ježíš« — totiž úžitečně a spasitedlně — bez Ducha svatého. Tak ť jest 345 to drahý mistr, Duch svatý! Ale proč o to lidé stojí málo, aby mohli míti Ducha svatého? Proto, že jest je oslepil duch světa tohoto, ďábel, že oni nemohau k tomu prohlédnúti, co dobrého činí ten drahý host, Duch svatý, těm lidem, v kterýchž on obývá. A v každém člověku nebo 350 jest Duch svatý anebo duch [čertóv a] ďáblóv — jiného tu pro- středku žádného nemáš! A v kterýchž ť jest lidech. Duch svatý, těm ť lidem všecko, což koli činí, vše se jim obrátí k spasení věč- nému. A ten drahý Duch svatý jest utěšitel; nebo, u ktož má K 212a Ducha svatého, žádný neřádný zámutek nemuož toho člověka 355 poraziti, aby jemu uškodil, ale všemu ť odolá; a když bude na smrti, tehdy žádné hruozy ani zámutek který bude moci toho člověka poraziti, ale divné potěšení bude míti, že, v té radosti právě jako až nezví, duše vystaupí z těla a puojde do věčného odpočinutí. Račiž nám ho, milý Bože, dáti na naší smrti! A zase, nic Bohu vzáctně (vzáctného 0) a (ani O) líbě (libého O) nečiní bez Ducha svatého. A SO — 341 Bohu líbě U — a vzácně] vzáctně a líbě PCT, vzáctně a sobě úžitečně N — 342 ani] a U — skutkův dobrejch C — vedl] nevedl N, nečinil U — Ducha svatého] lásky ku Pánu Bohu a k svým bližním i k svým nepřátelům N — 343 jako dí] Ano praví i O — [že] vyn. PCNTU — 344 totiž] to jest C — 344—345 totiž... svatý] jediné v Duchu svatém S0 — 346 Ale proč] A proč pak tak S0 — lidé] vyn. T — mohli míti] měli SO — 347 Proto, že] Nebo, prej (+ tak 0) S0 — duch... tohoto] vyn. SO — totižto dábel CU — oni] vyn. CSO — 348 drahý] vyn. CSO — host) vyn. KTC — 349 lidem] vyn. SO — přebejvá C — 349—354 A v každém ... svatého] vyn. SO — 350 [čertóv a] vyn. PCNU — 352 lidem] se N — všecko) vyn. U — to vše U — vše se jim vyn. N — obrací N — věčnému] vyn. U—354 že žádný S, nebo žádný O — neřádný vyn. SO — 354—355 nemuož... poraziti] žádné (ani jaké 0) hrůzy nemohau (nebudau moci S) tomu člověku uškoditi ani ho poraziti SO — 355 aby ... uškodil] ale divné potěšení bude míti U — měl co uškoditi C — ale] a U — 356—357 ani zámutek ... že míti nebude, ale U — 356 zármutkové N — který ... moci] nemuož PT, nebudau moci N — toho] takového C — 357 poraziti nikteraký PT, přemoci N — ale] nebo O — potěšení s nebe C, utěšení S0 — bude míti] má O — míti, že] v něm působiti láska Ducha svatého, takže N — 357—358 že v té... nezví] a když SO — v té radosti právě] vyn. N — 358 až vyn. N — duše milá N — a] vyn. S — 359—387 Račiž ... nepřijde) vyn. SO — 359 ho] vyn. C — milý, drahý N — Bože] Pane C — dáti, toho 343 I. Kor. 12, 3 —
842 nemodlil ani jiných skutkóv vedl, neměl-li jest Ducha svatého; ba ještě, jako dí svatý Pavel, [že] nižádný nemuože říci »Pán Ježíš« — totiž úžitečně a spasitedlně — bez Ducha svatého. Tak ť jest 345 to drahý mistr, Duch svatý! Ale proč o to lidé stojí málo, aby mohli míti Ducha svatého? Proto, že jest je oslepil duch světa tohoto, ďábel, že oni nemohau k tomu prohlédnúti, co dobrého činí ten drahý host, Duch svatý, těm lidem, v kterýchž on obývá. A v každém člověku nebo 350 jest Duch svatý anebo duch [čertóv a] ďáblóv — jiného tu pro- středku žádného nemáš! A v kterýchž ť jest lidech. Duch svatý, těm ť lidem všecko, což koli činí, vše se jim obrátí k spasení věč- nému. A ten drahý Duch svatý jest utěšitel; nebo, u ktož má K 212a Ducha svatého, žádný neřádný zámutek nemuož toho člověka 355 poraziti, aby jemu uškodil, ale všemu ť odolá; a když bude na smrti, tehdy žádné hruozy ani zámutek který bude moci toho člověka poraziti, ale divné potěšení bude míti, že, v té radosti právě jako až nezví, duše vystaupí z těla a puojde do věčného odpočinutí. Račiž nám ho, milý Bože, dáti na naší smrti! A zase, nic Bohu vzáctně (vzáctného 0) a (ani O) líbě (libého O) nečiní bez Ducha svatého. A SO — 341 Bohu líbě U — a vzácně] vzáctně a líbě PCT, vzáctně a sobě úžitečně N — 342 ani] a U — skutkův dobrejch C — vedl] nevedl N, nečinil U — Ducha svatého] lásky ku Pánu Bohu a k svým bližním i k svým nepřátelům N — 343 jako dí] Ano praví i O — [že] vyn. PCNTU — 344 totiž] to jest C — 344—345 totiž... svatý] jediné v Duchu svatém S0 — 346 Ale proč] A proč pak tak S0 — lidé] vyn. T — mohli míti] měli SO — 347 Proto, že] Nebo, prej (+ tak 0) S0 — duch... tohoto] vyn. SO — totižto dábel CU — oni] vyn. CSO — 348 drahý] vyn. CSO — host) vyn. KTC — 349 lidem] vyn. SO — přebejvá C — 349—354 A v každém ... svatého] vyn. SO — 350 [čertóv a] vyn. PCNU — 352 lidem] se N — všecko) vyn. U — to vše U — vše se jim vyn. N — obrací N — věčnému] vyn. U—354 že žádný S, nebo žádný O — neřádný vyn. SO — 354—355 nemuož... poraziti] žádné (ani jaké 0) hrůzy nemohau (nebudau moci S) tomu člověku uškoditi ani ho poraziti SO — 355 aby ... uškodil] ale divné potěšení bude míti U — měl co uškoditi C — ale] a U — 356—357 ani zámutek ... že míti nebude, ale U — 356 zármutkové N — který ... moci] nemuož PT, nebudau moci N — toho] takového C — 357 poraziti nikteraký PT, přemoci N — ale] nebo O — potěšení s nebe C, utěšení S0 — bude míti] má O — míti, že] v něm působiti láska Ducha svatého, takže N — 357—358 že v té... nezví] a když SO — v té radosti právě] vyn. N — 358 až vyn. N — duše milá N — a] vyn. S — 359—387 Račiž ... nepřijde) vyn. SO — 359 ho] vyn. C — milý, drahý N — Bože] Pane C — dáti, toho 343 I. Kor. 12, 3 —
Strana 843
843 360 ktož ho nemá, ten nemuož žádnému zámutku odolati a na smrti žádného potěšení nebude moci míti. Uchovaj milý Buoh! Druhé, jest pravda ten Duch svatý; neb dí ve čtení svatého Jana »(Prý, Ducha pravdy«, že, ktož má Ducha svatého, že ten člověk dříve, než umře, pozná zde na tomto světě každú 365 pravdu, kter éž jest jemu potřebí k spasení, [— podvod- níci, šibali a falešní lháři toho nic neznají aniž o těch věcech a o pravdě, spravedlnosti a jiných cnostech svatých co vědí —] a ne- zklamá; ho žádné svedení dábelské. Třetí, [Duch svatý] jest síla neb moc; neb dí, že od Otce 370 poch odí, a Otci se připisuje moc. A ktož má Ducha svatého, K 212a2 ten bude míti takovú moc, že přemuož svět se všemi žádostmi, se všemi marnostmi, hříchy všecky, tělo Ksvé, peklo se všemi dábly», a na smrti všichni ďábli, všecko peklo žádnými hrózami, žádným strachem nebudau moci uškoditi, ale vše to přemuož; 375 a ktož nemá Ducha svatého, ten tomu ničemuž neodolá. Čtvrté, Duch svatý jest pomocník, že, což si počal dobrého, dá ť a pomuož v tom prospievati, pomuožť v tom setrvati a [do]- konati to dobré, že z toho nebudeš vyražen a nepotratíš toho, nepadneš v hříchy zase; ale ktož nemá Ducha svatého, ten, 380 ač počne co dobrého, ale neprospívá v tom, nesetrvá, ale, jediné t malé pokušeníčko přijde, až ť hned zase padne a neodolá pro žádnú věc. Bývá-li to kdy do nás), že počneme a uloží m)e dobrého a svatého Ducha C — na] při CNU — smrti, milej Bože, drahej C — 360 na] potom při N — 361 moci] vyn. CU — Uchovejž nás toho NC— Bože PNTU 362 A druhé, že U — 363 «Prý» vyn. KC — že] vyn. N — 363— 364 že ten] ten PNTU — 364 tomto] vyn. U — 365 která K — potřebna K, potřeba U — 365—367 [podvodníci ... vědí] jen v K, pozd. pří- pisek — 368 svedení] protivenství C 369 [Duch svatý] vyn. PNTU — neb moc] a moc U — 370 pochází CNU — 371 takau T — jeho žádostmi C — 372 se všemi marnostmi] mar- nosti U — hříchy .. . tělo] s hříchy, nepravostmi, tělo své se všemi bujnostmi a chlipnostmi N — všecky] vyn. U — «své) vyn. K — 373 ďábly čerty K — všecko peklo] z všeho pekla U — 374 ani žádným P — nebude C, nebudau mu U — uškoditi té duši N — 376 Duch svatý] vyn. PNT — 377 pomuožt v tom vyn. U — v tom dobrém C — v tom dobrém a C — 377—378 konati PONTU — 378 z toho dobrého C — 379 hřích K — 380 ač kdy N — jediné ť] jak U — 381 pokušení U — přijde nějaké C — až ť] an U — 382 vás KP — počnete K, počneme, 363 Jan 16, 13 — 369 Jan 15, 26 —
843 360 ktož ho nemá, ten nemuož žádnému zámutku odolati a na smrti žádného potěšení nebude moci míti. Uchovaj milý Buoh! Druhé, jest pravda ten Duch svatý; neb dí ve čtení svatého Jana »(Prý, Ducha pravdy«, že, ktož má Ducha svatého, že ten člověk dříve, než umře, pozná zde na tomto světě každú 365 pravdu, kter éž jest jemu potřebí k spasení, [— podvod- níci, šibali a falešní lháři toho nic neznají aniž o těch věcech a o pravdě, spravedlnosti a jiných cnostech svatých co vědí —] a ne- zklamá; ho žádné svedení dábelské. Třetí, [Duch svatý] jest síla neb moc; neb dí, že od Otce 370 poch odí, a Otci se připisuje moc. A ktož má Ducha svatého, K 212a2 ten bude míti takovú moc, že přemuož svět se všemi žádostmi, se všemi marnostmi, hříchy všecky, tělo Ksvé, peklo se všemi dábly», a na smrti všichni ďábli, všecko peklo žádnými hrózami, žádným strachem nebudau moci uškoditi, ale vše to přemuož; 375 a ktož nemá Ducha svatého, ten tomu ničemuž neodolá. Čtvrté, Duch svatý jest pomocník, že, což si počal dobrého, dá ť a pomuož v tom prospievati, pomuožť v tom setrvati a [do]- konati to dobré, že z toho nebudeš vyražen a nepotratíš toho, nepadneš v hříchy zase; ale ktož nemá Ducha svatého, ten, 380 ač počne co dobrého, ale neprospívá v tom, nesetrvá, ale, jediné t malé pokušeníčko přijde, až ť hned zase padne a neodolá pro žádnú věc. Bývá-li to kdy do nás), že počneme a uloží m)e dobrého a svatého Ducha C — na] při CNU — smrti, milej Bože, drahej C — 360 na] potom při N — 361 moci] vyn. CU — Uchovejž nás toho NC— Bože PNTU 362 A druhé, že U — 363 «Prý» vyn. KC — že] vyn. N — 363— 364 že ten] ten PNTU — 364 tomto] vyn. U — 365 která K — potřebna K, potřeba U — 365—367 [podvodníci ... vědí] jen v K, pozd. pří- pisek — 368 svedení] protivenství C 369 [Duch svatý] vyn. PNTU — neb moc] a moc U — 370 pochází CNU — 371 takau T — jeho žádostmi C — 372 se všemi marnostmi] mar- nosti U — hříchy .. . tělo] s hříchy, nepravostmi, tělo své se všemi bujnostmi a chlipnostmi N — všecky] vyn. U — «své) vyn. K — 373 ďábly čerty K — všecko peklo] z všeho pekla U — 374 ani žádným P — nebude C, nebudau mu U — uškoditi té duši N — 376 Duch svatý] vyn. PNT — 377 pomuožt v tom vyn. U — v tom dobrém C — v tom dobrém a C — 377—378 konati PONTU — 378 z toho dobrého C — 379 hřích K — 380 ač kdy N — jediné ť] jak U — 381 pokušení U — přijde nějaké C — až ť] an U — 382 vás KP — počnete K, počneme, 363 Jan 16, 13 — 369 Jan 15, 26 —
Strana 844
844 385 dobře živi býti, a vždy zase v hřích padá m)se?! u Strach, K 212b že Ducha svatého nemám)e. A nic sobě o to nestýskáme)! Páté, [Duch svatý] jest vuodce jistý, že konečně buohdá do- vede tě do nebeského království, budeš-li ho míti; a bez něho nižádný tam nepřijde. Nuže, milí křesťané, hleďme, abychom se k tomu připravovali, abychom mohli hodni býti ku přijetí toho drahého hostě, Ducha 390 svatého! Již slyšíte, kterací ť sau úžitkové, ktož má Ducha svatého. Blaze jemu, milý Bože, ktož jej má, a zase běda, kto nemá a nežádá míti! Již nyní připravujte se, ranějí přivstanauc, více se modliti nežli jindy; a dobré jest, tyto dni se «již postiti. Milí křesťané, potřebí ť jest nám toho, abychom mohli, nabudauc 395 daru Ducha svatého, přijíti do té věčné slávy, kdež jest vstaupil náš milý Pán Ježíš. Dajž nám to, milý Bože, abychom se tam všichni shledali! Amen. * i do nás P — uložíte K, uložíme sobě U — 383 živu NU — padáte K — 384 nemáte K — nic, bídní U — o to] pro to N, na to U — nesteskneme KC — 385 [Duch svatý] vyn. PNT, že U — buohdá] vyn. PN, věříme C — 386 tě] nás C, vyn. U — nebeského království] té věčné radosti a slávy U — 388 Nuže] Ó O — abychom] vyn. SO — k tomu hodu slavnému O — připravili PNT, hodně připravovati SO — 389 hodni ... přijetí] důstojně přijíti S, nábožně přijíti O — ku přijetí] přijíti N — drahého] důstojného O - drahého hostě] vyn. U — hostě] hospodáře N — Ducha svatého] vyn. SO — 390—391 «Již... svatého vyn. KU — 390 kterací] jací N — ktož má] vyn. C — 391 jemu] tomu SO — milý Bože] vyn. SO — 391—392 a zase ... míti] vyn. SO — 391 běda jemu C, běda tomu člověku N — 392 nemá] nemá a nedbá PCU, ho nemá aniž dbá N — a nežádá] nebo žádá N — ho míti U — Již] Protož SO — Již nyní] Protož prosím vás N — tím ranějí NSO — přivstávajíc C, přivstávejte S, vstávejte O — 393 více] častějí O — modlívejte SO — 393—394 nežli jindy .. . nám toho] a postěte v (vyn. S) tyto dni, neboť jest nám (vyn. O) toho nejvíc potřebí (potřebné 0) S0 — 393 jindy; a] jindy obyčej míváte; a také velmi N — «již) vyn. KN — postiti a úžitečné N — 394—395 nabudauc daru] nabyti SO — 395 daru] vyn. C — přijíti.. slávy] pak tam přijíti S, a přijíti tam O — věčné vlasti a U — 396 milý] vyn. O — Ježíš Kristus O — 396—397 Dajž ... shledali] Račiž nám to dáti, věčný, milý Bože, skrze Ježíše Krista, kterýž s tebau, Bohem Otcem i svatým Duchem kraluje, Bůh požehnaný na věky věkův S, kdežto z Bohem Otcem i z Duchem svatým kraluje Bůh požehnaný na věky věkův O — 396 milej, drahej N — 397 všichni) vyn. KC, tam všickni N — Amen] vyn. CT —
844 385 dobře živi býti, a vždy zase v hřích padá m)se?! u Strach, K 212b že Ducha svatého nemám)e. A nic sobě o to nestýskáme)! Páté, [Duch svatý] jest vuodce jistý, že konečně buohdá do- vede tě do nebeského království, budeš-li ho míti; a bez něho nižádný tam nepřijde. Nuže, milí křesťané, hleďme, abychom se k tomu připravovali, abychom mohli hodni býti ku přijetí toho drahého hostě, Ducha 390 svatého! Již slyšíte, kterací ť sau úžitkové, ktož má Ducha svatého. Blaze jemu, milý Bože, ktož jej má, a zase běda, kto nemá a nežádá míti! Již nyní připravujte se, ranějí přivstanauc, více se modliti nežli jindy; a dobré jest, tyto dni se «již postiti. Milí křesťané, potřebí ť jest nám toho, abychom mohli, nabudauc 395 daru Ducha svatého, přijíti do té věčné slávy, kdež jest vstaupil náš milý Pán Ježíš. Dajž nám to, milý Bože, abychom se tam všichni shledali! Amen. * i do nás P — uložíte K, uložíme sobě U — 383 živu NU — padáte K — 384 nemáte K — nic, bídní U — o to] pro to N, na to U — nesteskneme KC — 385 [Duch svatý] vyn. PNT, že U — buohdá] vyn. PN, věříme C — 386 tě] nás C, vyn. U — nebeského království] té věčné radosti a slávy U — 388 Nuže] Ó O — abychom] vyn. SO — k tomu hodu slavnému O — připravili PNT, hodně připravovati SO — 389 hodni ... přijetí] důstojně přijíti S, nábožně přijíti O — ku přijetí] přijíti N — drahého] důstojného O - drahého hostě] vyn. U — hostě] hospodáře N — Ducha svatého] vyn. SO — 390—391 «Již... svatého vyn. KU — 390 kterací] jací N — ktož má] vyn. C — 391 jemu] tomu SO — milý Bože] vyn. SO — 391—392 a zase ... míti] vyn. SO — 391 běda jemu C, běda tomu člověku N — 392 nemá] nemá a nedbá PCU, ho nemá aniž dbá N — a nežádá] nebo žádá N — ho míti U — Již] Protož SO — Již nyní] Protož prosím vás N — tím ranějí NSO — přivstávajíc C, přivstávejte S, vstávejte O — 393 více] častějí O — modlívejte SO — 393—394 nežli jindy .. . nám toho] a postěte v (vyn. S) tyto dni, neboť jest nám (vyn. O) toho nejvíc potřebí (potřebné 0) S0 — 393 jindy; a] jindy obyčej míváte; a také velmi N — «již) vyn. KN — postiti a úžitečné N — 394—395 nabudauc daru] nabyti SO — 395 daru] vyn. C — přijíti.. slávy] pak tam přijíti S, a přijíti tam O — věčné vlasti a U — 396 milý] vyn. O — Ježíš Kristus O — 396—397 Dajž ... shledali] Račiž nám to dáti, věčný, milý Bože, skrze Ježíše Krista, kterýž s tebau, Bohem Otcem i svatým Duchem kraluje, Bůh požehnaný na věky věkův S, kdežto z Bohem Otcem i z Duchem svatým kraluje Bůh požehnaný na věky věkův O — 396 milej, drahej N — 397 všichni) vyn. KC, tam všickni N — Amen] vyn. CT —
Strana 845
Neděle v uochtáb Božího vstúpení. (B 281) Epištola svatého Petra, první kanoniky v kapitole čtvrté. Najmilejší! Buďtež opatrni a bděte na 5modlitbách, ale přede všemi věcmi společnú mezi sebú lásku majíce ustavičnú, neb láska přikrývá množství hříchuov; vespolek pří- větivi, bez reptání, každý, jakož jest vzal milost, jeden druhému jí přisluhujíce, jako 1dobří šafáři rozličných daruov božích. Mlu- ví-li kto, jako řečí boží; pakli kto přisluhuje, jakožto z moci, kterúž jemu přidává Buoh, aby ve všech věcech ctěn byl Buoh skrze Ježíše Krista, Pána našeho. 1—3 Neděle ... čtvrté] vyn.(!) C — 1 mezi ochtábem KNT — v uoch- táb... vstúpení] šestá po velice noci P, po Božím vstaupení RUSO — 2—14 Epištola ... našeho] vyn. RSO — 2—3 Epištola ... čtvrté] vyn. NT — svatého ... čtvrté] z kanoniky svatého Petra v IIII. rozdílu U — první kanoniky] vyn. K, v 1. kanonice P — 4 Najmilejší] Bratří U, Nejmilejší bratří C — 4—5 opatrni ... modlit- bách] tehdy střízlivi a bedlivi k modlení U — 5 ale] vyn. U — všemi pak U — společnú] společní K, vyn. P, odměnnau NTC — 6 majíce] mějte PNTC — ustavičná vyn. NT — 7—14 vespolek ... našeho] Konec: kterémužto sláva a císařství na věky věků. Amen U — 7—8 buďtež přivětivi PCNT — 8—9 každý .. . přisluhujíce] vyn. PNT — 8 každý jedenkaždej C — 9 je- den ... jí] jí sobě vespolek K — k druhému C — jí] tau C — posluhujte K — 10 rozličných ... božích] rozličné milosti boží KPC, rozličného daru božího NT — 10—11 Mluví-li kto] Ač kdo co mluví, mluviž C — 11 kto, mluviž KPNT — pakli] ač CNT — posluhuje, činiž to jako KPC — 12 kteréž K — jemu] vyn. CNT — dodává KP, dává NT — 14 Jezu Krista C — našeho. Amen K, našeho. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým N — 3 nn. 1, Petr 4, 8—11. —
Neděle v uochtáb Božího vstúpení. (B 281) Epištola svatého Petra, první kanoniky v kapitole čtvrté. Najmilejší! Buďtež opatrni a bděte na 5modlitbách, ale přede všemi věcmi společnú mezi sebú lásku majíce ustavičnú, neb láska přikrývá množství hříchuov; vespolek pří- větivi, bez reptání, každý, jakož jest vzal milost, jeden druhému jí přisluhujíce, jako 1dobří šafáři rozličných daruov božích. Mlu- ví-li kto, jako řečí boží; pakli kto přisluhuje, jakožto z moci, kterúž jemu přidává Buoh, aby ve všech věcech ctěn byl Buoh skrze Ježíše Krista, Pána našeho. 1—3 Neděle ... čtvrté] vyn.(!) C — 1 mezi ochtábem KNT — v uoch- táb... vstúpení] šestá po velice noci P, po Božím vstaupení RUSO — 2—14 Epištola ... našeho] vyn. RSO — 2—3 Epištola ... čtvrté] vyn. NT — svatého ... čtvrté] z kanoniky svatého Petra v IIII. rozdílu U — první kanoniky] vyn. K, v 1. kanonice P — 4 Najmilejší] Bratří U, Nejmilejší bratří C — 4—5 opatrni ... modlit- bách] tehdy střízlivi a bedlivi k modlení U — 5 ale] vyn. U — všemi pak U — společnú] společní K, vyn. P, odměnnau NTC — 6 majíce] mějte PNTC — ustavičná vyn. NT — 7—14 vespolek ... našeho] Konec: kterémužto sláva a císařství na věky věků. Amen U — 7—8 buďtež přivětivi PCNT — 8—9 každý .. . přisluhujíce] vyn. PNT — 8 každý jedenkaždej C — 9 je- den ... jí] jí sobě vespolek K — k druhému C — jí] tau C — posluhujte K — 10 rozličných ... božích] rozličné milosti boží KPC, rozličného daru božího NT — 10—11 Mluví-li kto] Ač kdo co mluví, mluviž C — 11 kto, mluviž KPNT — pakli] ač CNT — posluhuje, činiž to jako KPC — 12 kteréž K — jemu] vyn. CNT — dodává KP, dává NT — 14 Jezu Krista C — našeho. Amen K, našeho. Pán Bůh budiž s námi! I s Duchem svým N — 3 nn. 1, Petr 4, 8—11. —
Strana 846
846 15 Svatého Jana v kapitole XV. V ten čas řekl Pán Ježíš učedlníkóm svým: »Když přijde Utěšitel, kteréhož já pošli u B 282 vám od Otce, Ducha pravdy, kterýž od Otce pochází, ten svědectví vydávati bude o mně. 20I vy svědectví vydáte, neb od počátku se mnú jste. Tyto věci mluvil sem vám, abyšte se nehoršili. Ven zboruov(!) honiti budau vás. Ale přijde ť hodina, že každý, ktož vás zabíjí, bude se domnievati, že by tím Bohu poslúžil. 25 Tyto pak věci činiti budú vám, neb jsú ne- poznali Otce ani mne. Ale tyto věci mluvil sem vám, aby, když přijde hodina těch věcí, rozpomenuli byšte se, že já předpověděl sem vám«. 30 Svaté apoštoly a jiné věrné máme ku příkladu, kterak jsú se 15 Svatého .. . kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — Svatého] Čtení (Evangelium S) svatého KPCRTSO, Čtení svaté, napsal svatý U — Jan U — v kapitole] vyn. T, v C — XV.] vyn. T, XV. a XVI. PCU, XVI. a XVII. S — 16 V ten ... svým vyn. RSO — V ten čas] vyn. U — 17 Když pak U — Utěšitel ten U — 17—29 pošli ... sem vám] etc. Vajklad R — 18 Ducha] Duch, řku ten U — jenž NCT — 18—19 kterýž ... ten] on ť S — 19 pochodí T — 19—29 vydávati ... vám] vyn. S —19 vydávati bude vydá KNT — 20 I] Anobrž i U, Ano i CO — vydáte] vydávati budete (+ o mně C) KPCUO — 21—29 Tyto ... vám] Konec: neb sem s vámi byl. Vejklad XXXIII. na svatéčtení U — 21 Tyto věci] Toto O — 22 Ven .. budau vás] Vypovědí ť vás ze zborův O — Ven] Bez P — z zboruov NRTU — zboruov ... budau] z obcí vyženau (honiti budau C) ť (vyn. C) KC — honiti budau] učiní P, vyženau NT — 23 že] aby T — zabije PONTO — 24 bude] vyn. T — se domnievati] mníti K, domníval se T - že] vyn. K — by] vyn. TO — slúží T, poslauží O — 25 Tyto pak věci] A toto ť P, A toť NCTO — pak vyn. K — činiti budú] učiní KPCNTO — vám proto CO — neb] že O — jsú nepoznali] neznali PT — 26 Ale] vyn. C — 27 abyšte PCO - hodina... věcí ten čas O — těch věcí] jich K — 28 rozpomínali se N — byšte] vyn. KPONTO — se na to O — 28—29 já ... vám] sem vám to pověděl. Tohoť sem vám od počátku nemluvil, neb sem byl s vámi. Vejklad O — 28 já to N — předpověděl] to (vyn. T) pravil KT, pověděl PCO — 29 vám. Kázaní K, vám. Vejklad (+ na to čtení T) PNT, vám. Toho pak od počátku sem vám nepravil, že sem s vámi byl C 30 Svaté] Křesťané věrní! Svaté C, Opět dnes (dnešní den O) svaté 16 nn. Jan 15, 26—27 a 16, 1—4.
846 15 Svatého Jana v kapitole XV. V ten čas řekl Pán Ježíš učedlníkóm svým: »Když přijde Utěšitel, kteréhož já pošli u B 282 vám od Otce, Ducha pravdy, kterýž od Otce pochází, ten svědectví vydávati bude o mně. 20I vy svědectví vydáte, neb od počátku se mnú jste. Tyto věci mluvil sem vám, abyšte se nehoršili. Ven zboruov(!) honiti budau vás. Ale přijde ť hodina, že každý, ktož vás zabíjí, bude se domnievati, že by tím Bohu poslúžil. 25 Tyto pak věci činiti budú vám, neb jsú ne- poznali Otce ani mne. Ale tyto věci mluvil sem vám, aby, když přijde hodina těch věcí, rozpomenuli byšte se, že já předpověděl sem vám«. 30 Svaté apoštoly a jiné věrné máme ku příkladu, kterak jsú se 15 Svatého .. . kapitole] Řeč tohoto svatého čtení napsal svatý Jan N — Svatého] Čtení (Evangelium S) svatého KPCRTSO, Čtení svaté, napsal svatý U — Jan U — v kapitole] vyn. T, v C — XV.] vyn. T, XV. a XVI. PCU, XVI. a XVII. S — 16 V ten ... svým vyn. RSO — V ten čas] vyn. U — 17 Když pak U — Utěšitel ten U — 17—29 pošli ... sem vám] etc. Vajklad R — 18 Ducha] Duch, řku ten U — jenž NCT — 18—19 kterýž ... ten] on ť S — 19 pochodí T — 19—29 vydávati ... vám] vyn. S —19 vydávati bude vydá KNT — 20 I] Anobrž i U, Ano i CO — vydáte] vydávati budete (+ o mně C) KPCUO — 21—29 Tyto ... vám] Konec: neb sem s vámi byl. Vejklad XXXIII. na svatéčtení U — 21 Tyto věci] Toto O — 22 Ven .. budau vás] Vypovědí ť vás ze zborův O — Ven] Bez P — z zboruov NRTU — zboruov ... budau] z obcí vyženau (honiti budau C) ť (vyn. C) KC — honiti budau] učiní P, vyženau NT — 23 že] aby T — zabije PONTO — 24 bude] vyn. T — se domnievati] mníti K, domníval se T - že] vyn. K — by] vyn. TO — slúží T, poslauží O — 25 Tyto pak věci] A toto ť P, A toť NCTO — pak vyn. K — činiti budú] učiní KPCNTO — vám proto CO — neb] že O — jsú nepoznali] neznali PT — 26 Ale] vyn. C — 27 abyšte PCO - hodina... věcí ten čas O — těch věcí] jich K — 28 rozpomínali se N — byšte] vyn. KPONTO — se na to O — 28—29 já ... vám] sem vám to pověděl. Tohoť sem vám od počátku nemluvil, neb sem byl s vámi. Vejklad O — 28 já to N — předpověděl] to (vyn. T) pravil KT, pověděl PCO — 29 vám. Kázaní K, vám. Vejklad (+ na to čtení T) PNT, vám. Toho pak od počátku sem vám nepravil, že sem s vámi byl C 30 Svaté] Křesťané věrní! Svaté C, Opět dnes (dnešní den O) svaté 16 nn. Jan 15, 26—27 a 16, 1—4.
Strana 847
847 oni zpuosobovali ku přijetí Ducha svatého, nebo skrze svuoj příklad zuostavili naučení [potomním] nám, jak bychom se měli zpuosobiti ku přijetí takového Ka tak znamenitého hostě. Ale pak těmito obyčeji zpuosobovali sú se apoštolé světí: najprvé, že jsú všickni 35 spolu trvali na jednom místě od vstúpení božího až do letnic, druhé, že jsú se postili a modlili tyto všecky dni, třetí, že jsú túžili a tesklili po tom Utěšiteli, kteréhož jim slíbil drahý Pán poslati, jakož o tom píše svatý Lukáš (v XXIIII. kapitole čteme), že apoštolé po na nebe vstúpení Syna božího navrátili 40 se do Jeruzalema s velikú radostí a že bíchu ustavičně v chrámě, velebíce a chváléce «milého) Boha. Jakož o tom) napsáno v Skutcích apoštolských v I. kapitole: »Ti všickni byli trvajíce na modlitbě jednomyslně s ženami i s Marijí, matkú Ježíšovú, i s bratřími jeho; a bíše zástup všech klidí spolkem jakožto SO — Svaté ... věrné] Kteříž sau s ním byli U — a jiné věrné] vyn. KPCNTSO — věrné, kteří sau s nimi byli R — 31 zpuosobovali] spůsobeni byli(!) S, spůsobili O — svatého, svaté apoštoly a své věrné U — 31—34 nebo skrze .. . světí] tak velikého a znamenitého hostě O — 31—32 nebo skrze ... zpuosobiti] a tak nám také připravovali příklad S — 31 skrze... příklad] oni (vyn. KC) svým příkladem KPCNT — 32 pozůstavili C — [potomním] vyn. RU — 32—33 [potomním ... ku přijetí lidem, kterak se mají připravovati ku přijetí Ducha (vyn. C) svatého (vyn. C) KPCNT 32 jak] kterak RU — se potomně R — spůsobovati U — 33 přijetí Ducha svatého RU — takového ga tak tak velikého a S — «a tak znamenitého vyn. B — a (vyn. K) velikého hostě KPCNT — Ale pak] I U — 33—34 Ale ... světí] vyn. S — 34 zpuosobovali] připravovali (při- pravili N) a zpuosobovali (způsobili P) KPONT, připravovali RU — apoštolé vyn. RU — světí] vyn. U — všickni] vyn. SO — 35 společně KPCRNTU— vstaupení [na nebe] Syna K — až právě C — letnic rovně PT — 36 modlili jednomyslně O — tyto] v tyto U, po ty S0 — 37 Utěšiteli, Duchu svatém O — zaslíbil O - drahý] milý, drahý PCNTS, milý O — Pán Ježíš CN — 38 seslati B — jakož vyn. U — o tom] vyn. SO — napsal NU — Lukáš ve — čtení P — 38—39 v XXIIII ... čteme vyn. SO — 39 čtrmecítmý C kapitole] vyn. N — 39 «čteme)) Protož se tak čte BR, vyn. P, v čtení T, A tak se čte U — apoštolé Páně U — na nebe] vyn. USO — 40 města Jeruzalema N — a že bíchu... v chrámě] vyn. SO — bíchu] byli KRONTU, jsau všichni byli v Jeruzalemě P — ustavičně] vždycky KCP, všickni vždycky NT — 41 milého» vyn. B — Boha drahého KPCNT — Jakož o tom) Tak B — 41—42 Jakož ... kapitole] vyn. S — 42 kapitole] rozdílu N — Ti] Ti prý PNT, vyn. U — bíchu T — byli trvajíce] trvali SO — 43 modlitbách O — jednomyslně] jednostajně PNTS — Marijí] vyn. U, Pannau Marijí N — Pána Ježíše K, Páně Ježíšovau C — 44—45 i s bratřími... 38 Luk, 24, 52 a 53 — 42 Skutk. 1, 14 a 15 —
847 oni zpuosobovali ku přijetí Ducha svatého, nebo skrze svuoj příklad zuostavili naučení [potomním] nám, jak bychom se měli zpuosobiti ku přijetí takového Ka tak znamenitého hostě. Ale pak těmito obyčeji zpuosobovali sú se apoštolé světí: najprvé, že jsú všickni 35 spolu trvali na jednom místě od vstúpení božího až do letnic, druhé, že jsú se postili a modlili tyto všecky dni, třetí, že jsú túžili a tesklili po tom Utěšiteli, kteréhož jim slíbil drahý Pán poslati, jakož o tom píše svatý Lukáš (v XXIIII. kapitole čteme), že apoštolé po na nebe vstúpení Syna božího navrátili 40 se do Jeruzalema s velikú radostí a že bíchu ustavičně v chrámě, velebíce a chváléce «milého) Boha. Jakož o tom) napsáno v Skutcích apoštolských v I. kapitole: »Ti všickni byli trvajíce na modlitbě jednomyslně s ženami i s Marijí, matkú Ježíšovú, i s bratřími jeho; a bíše zástup všech klidí spolkem jakožto SO — Svaté ... věrné] Kteříž sau s ním byli U — a jiné věrné] vyn. KPCNTSO — věrné, kteří sau s nimi byli R — 31 zpuosobovali] spůsobeni byli(!) S, spůsobili O — svatého, svaté apoštoly a své věrné U — 31—34 nebo skrze .. . světí] tak velikého a znamenitého hostě O — 31—32 nebo skrze ... zpuosobiti] a tak nám také připravovali příklad S — 31 skrze... příklad] oni (vyn. KC) svým příkladem KPCNT — 32 pozůstavili C — [potomním] vyn. RU — 32—33 [potomním ... ku přijetí lidem, kterak se mají připravovati ku přijetí Ducha (vyn. C) svatého (vyn. C) KPCNT 32 jak] kterak RU — se potomně R — spůsobovati U — 33 přijetí Ducha svatého RU — takového ga tak tak velikého a S — «a tak znamenitého vyn. B — a (vyn. K) velikého hostě KPCNT — Ale pak] I U — 33—34 Ale ... světí] vyn. S — 34 zpuosobovali] připravovali (při- pravili N) a zpuosobovali (způsobili P) KPONT, připravovali RU — apoštolé vyn. RU — světí] vyn. U — všickni] vyn. SO — 35 společně KPCRNTU— vstaupení [na nebe] Syna K — až právě C — letnic rovně PT — 36 modlili jednomyslně O — tyto] v tyto U, po ty S0 — 37 Utěšiteli, Duchu svatém O — zaslíbil O - drahý] milý, drahý PCNTS, milý O — Pán Ježíš CN — 38 seslati B — jakož vyn. U — o tom] vyn. SO — napsal NU — Lukáš ve — čtení P — 38—39 v XXIIII ... čteme vyn. SO — 39 čtrmecítmý C kapitole] vyn. N — 39 «čteme)) Protož se tak čte BR, vyn. P, v čtení T, A tak se čte U — apoštolé Páně U — na nebe] vyn. USO — 40 města Jeruzalema N — a že bíchu... v chrámě] vyn. SO — bíchu] byli KRONTU, jsau všichni byli v Jeruzalemě P — ustavičně] vždycky KCP, všickni vždycky NT — 41 milého» vyn. B — Boha drahého KPCNT — Jakož o tom) Tak B — 41—42 Jakož ... kapitole] vyn. S — 42 kapitole] rozdílu N — Ti] Ti prý PNT, vyn. U — bíchu T — byli trvajíce] trvali SO — 43 modlitbách O — jednomyslně] jednostajně PNTS — Marijí] vyn. U, Pannau Marijí N — Pána Ježíše K, Páně Ježíšovau C — 44—45 i s bratřími... 38 Luk, 24, 52 a 53 — 42 Skutk. 1, 14 a 15 —
Strana 848
848 45 sto a dvadceti«, tak že jsú se všickni připravovali ku přijetí Ducha svatého skrze puost a modlitbu. Také i Panna Maria, ačkoli byla plna milosti, však se pro to s apoštoly modlila a s jinými věrnými, aby «milý Syn její v ní ještě víc daruov svých) B 28 rozmnožil a přispořil. Také jsú připravovali těla svá postíce 50 se; neb, dokudž s nimi byl drahý Pán, nepostili sú se, ale jakž od nich odšel, tak se ihned postili. Neb tak píše svatý Lukáš v V. kapitole, že, když Židé tázali se Pána Ježíše řkúce: »Proč se učedl- níci Janovi postí, a tvoji nic, ale jedí a pijí?«, jimžto on vetce: »Zdaliž mohú synové ženichovi postiti se, dokudž jest s nimi že- 55 nich? Ale přijdú ť dnové, když bude od nich vzat ženich, a tehdy ť se budau postiti«. Ten zajisté ženich jesti ť on, milý Pán Kristus). A jakož drva suchá jsú k tomu zpuosobena, aby hořala, neb se Kvelmi snadně od ohně zažhú: tak ť jest právě, ktož posty trápí těla svá; k tomu ť je připravují a zpuosobují, že snáze budú takže] a tak ti S — 44 a bíše ... spolkem jichžto bylo všech spolu O, a bylo všech lidí spolkem zástup U — 44 bylo RNC — «lidí spolkem) vyn. B — 45 takže jsú] a ti CO — ti všichni PT — 46 skrze ... modlitbu] postíce se a modlíce milému, drahému Bohu C — 47 milosti boží C, Ducha milosti O — se] vyn. N —s jinými apoštoly věrnými S — s apoštoly ... věrnými] také s jinými modlila O — modlila] byla pilna modliteb N — a s jinými věrnými] vyn. S — 48 milý vyn. B, milý, drahý KRC, milý Bůh U — Kv ní) jí B - «svých Ducha svatého B, vyn. SO — 49 roz- množil] rozhojnil R, rozmnožiti ráčil O — a přispořil» vyn. BU, a roz- množil R — Také ... postíce se] vyn. SO — 50 drahý Pán] Pán Kristus K, milý Kristus PCNTSO — nikda se nepostili SO — 51 odešel NUSO — tak] vyn. U — 51—56 Neb... Kristus) vyn. SO — 51 Neb tak píšej A dí U — píše] praví KPRCT, napsal N — 52 když vyn. U — se] sau PCT. sau se N — 53 a] ale NC — nic, ale] předce C — ale] než KN — jimžto ... vetce] a on jim pověděl řka PNT — on vetce] odpověděl Pán Ježíš C, Pán řekl U — řekl R — 54 Zdaliž mohú] Nemohau ť C — 55 tehdy] teprv C — 56 postívat U — Ten ... Kristus) Tu ť se jest to naplnilo, že, když ženich, Pán Ježíš, vzat jest od nich, tehdy sú se tito (!) učedlníci, aby jim místo sebe dal jiného Utěšitele, totiž Ducha svatého B, A ten ženich bude Pán Kristus U — zajisté] drahej C — ženich [sám] K — on] vyn. C — Ježíš Kristus C — 57 dřeva U — suchá] vyn. R — sauc S0 — 57—58 jsú k tomu ... zažhú] spíše shořejí U — 57 k tomu] velmi N — způsobna RNSO, způsobna a schopna C — aby hořala] a pochopna k hoření N,k ho- ření S — hořala] hřála R — 57—58 neb ... zažhú] velmi se brzo zapálí SO — 58 «velmi) vyn. BKU — zažhnau K, zežnau R, zejmau N — posty častými posty N, se postí a U, postem SO — 59 své tělo aneb těla svá K, své tělo NUSO — jel jej P, se UO — připravují a] vyn. SO — připravuje 52 Luk. 5, 33 — 35 —
848 45 sto a dvadceti«, tak že jsú se všickni připravovali ku přijetí Ducha svatého skrze puost a modlitbu. Také i Panna Maria, ačkoli byla plna milosti, však se pro to s apoštoly modlila a s jinými věrnými, aby «milý Syn její v ní ještě víc daruov svých) B 28 rozmnožil a přispořil. Také jsú připravovali těla svá postíce 50 se; neb, dokudž s nimi byl drahý Pán, nepostili sú se, ale jakž od nich odšel, tak se ihned postili. Neb tak píše svatý Lukáš v V. kapitole, že, když Židé tázali se Pána Ježíše řkúce: »Proč se učedl- níci Janovi postí, a tvoji nic, ale jedí a pijí?«, jimžto on vetce: »Zdaliž mohú synové ženichovi postiti se, dokudž jest s nimi že- 55 nich? Ale přijdú ť dnové, když bude od nich vzat ženich, a tehdy ť se budau postiti«. Ten zajisté ženich jesti ť on, milý Pán Kristus). A jakož drva suchá jsú k tomu zpuosobena, aby hořala, neb se Kvelmi snadně od ohně zažhú: tak ť jest právě, ktož posty trápí těla svá; k tomu ť je připravují a zpuosobují, že snáze budú takže] a tak ti S — 44 a bíše ... spolkem jichžto bylo všech spolu O, a bylo všech lidí spolkem zástup U — 44 bylo RNC — «lidí spolkem) vyn. B — 45 takže jsú] a ti CO — ti všichni PT — 46 skrze ... modlitbu] postíce se a modlíce milému, drahému Bohu C — 47 milosti boží C, Ducha milosti O — se] vyn. N —s jinými apoštoly věrnými S — s apoštoly ... věrnými] také s jinými modlila O — modlila] byla pilna modliteb N — a s jinými věrnými] vyn. S — 48 milý vyn. B, milý, drahý KRC, milý Bůh U — Kv ní) jí B - «svých Ducha svatého B, vyn. SO — 49 roz- množil] rozhojnil R, rozmnožiti ráčil O — a přispořil» vyn. BU, a roz- množil R — Také ... postíce se] vyn. SO — 50 drahý Pán] Pán Kristus K, milý Kristus PCNTSO — nikda se nepostili SO — 51 odešel NUSO — tak] vyn. U — 51—56 Neb... Kristus) vyn. SO — 51 Neb tak píšej A dí U — píše] praví KPRCT, napsal N — 52 když vyn. U — se] sau PCT. sau se N — 53 a] ale NC — nic, ale] předce C — ale] než KN — jimžto ... vetce] a on jim pověděl řka PNT — on vetce] odpověděl Pán Ježíš C, Pán řekl U — řekl R — 54 Zdaliž mohú] Nemohau ť C — 55 tehdy] teprv C — 56 postívat U — Ten ... Kristus) Tu ť se jest to naplnilo, že, když ženich, Pán Ježíš, vzat jest od nich, tehdy sú se tito (!) učedlníci, aby jim místo sebe dal jiného Utěšitele, totiž Ducha svatého B, A ten ženich bude Pán Kristus U — zajisté] drahej C — ženich [sám] K — on] vyn. C — Ježíš Kristus C — 57 dřeva U — suchá] vyn. R — sauc S0 — 57—58 jsú k tomu ... zažhú] spíše shořejí U — 57 k tomu] velmi N — způsobna RNSO, způsobna a schopna C — aby hořala] a pochopna k hoření N,k ho- ření S — hořala] hřála R — 57—58 neb ... zažhú] velmi se brzo zapálí SO — 58 «velmi) vyn. BKU — zažhnau K, zežnau R, zejmau N — posty častými posty N, se postí a U, postem SO — 59 své tělo aneb těla svá K, své tělo NUSO — jel jej P, se UO — připravují a] vyn. SO — připravuje 52 Luk. 5, 33 — 35 —
Strana 849
849 60 zapálena ohněm Ducha svatého, takže více budú hořeti v ná- boženství a v srdečné žádosti toho drahého Utěšitele, nebo puost velmi činí tělo zpuosobné k vrúcímu náboženství. A tak ta dva skutky — [totiž] puost a modlitba — vyhánějí od člověka zlého ducha, jakož dí Kristus: »To pokolení dábelské nevyhání 65 se, než postem a modlitbú«. A zase «modlitbau a postem člověk k sobě přitahuje Ducha, totižto svatého Utěšitele. O kterémžto Utěšiteli jest dnešní svaté čtení, kteréž proto ku paměti přivodí se, aby lidé srdečně žádali toho Utěšitele a připravovali se k němu. Neb člověk, čiň jaké chce dobré skutky, nic mu nepro- 70 spějí, nebude-li míti Ducha svatého). I dí čtení svaté: »Když přijde Utěšitel, Duch svatý.« Tu drahý Pán dí: »Když přijde Utěšitel«, a nedí, kterého času neb které chvíle přijde, a to proto, aby lidé vždy byli hotovi, a spůsobuje N — spůsobuje SO — 59—60 bude zapálené N — 60 ohněm] vyn. O — Duchem svatým O — takže] až SO ,a také U — bude hořeti NT — 61 srdečné) vyn. B — drahého hostě USO — Utěšitele, Ducha svatého (vyn. U) CUSO — 62 způsobené R — 63 ta] ty R, ti NUSO — skutkové NUSO — [totiž] vyn. KRUSO — vyhání SO — 64 zlého] nečistého O — ducha] díbla T — jakož dí A dí o tom U — 64—70 jakož ... svatého O kterémžto Utěšiteli jest svaté dnešní čtení, kteréž se nám (vyn. S) proto ku paměti přivodí, aby lidé žádali sobě (vyn. S) srdečně toho Utěšitele a k němu se připravovali SO — 64 Pán Kristus NTU — 64—65 To po- kolení ... modlitbú] vyn. KPRNTU — To pokolení ... než] Ten národ (totižto ďábelský) nemůže bejti jinak vyhnán, jedno C — 65 A zase] že U — 65—68 «modlitbau... přivodí se puost a modlitba přivozuje B — 66 přitahuje] táhne N, přitrhuje PT — totižto] vyn. C — svatého, toho C — 67 kteréž a U — přivozuje U — 68 toho] za toho milého C — Utěšitele, Ducha svatého C — 68—70 a připravovali . .. Ducha svatého Ducha svatého, bez něhož žádní dobří skutkové nejsú vzácni, ano se zpívá o něm takto: »Sine quo preces omnes cassae«, »Bez něhož jsú všecky prozby marné a nehodné božích uší« B — 69 Neb co kolivěk U — činí U — jaké] jaké koliv N, vyn. U — chce] vyn. U — dobré skutky] dobrého U — mu to U — neprospěje CU — 70 nebudau P — 71 I dí) Nebo dí dnešní S — I dí čtení svaté) Kteréžto čtení píše (napsal evangelista Páně N) svatý Jan (+ takto řka PNT) KPNT, Kteréžto čtení svaté na počátku dí takto C, A (+ takto se R) dí na počátku čtení svatého RU, Jakož sme takto je slyšeli O — Duch svatý] kteréhož já pošli vám (vyn. NT) od Otce (+ Ducha pravdy NTCSO) KNTCSO, vyn. PU, etc. R — Tuto KRONTUSO — 71—72 Tu ... nedí) A nepraví tuto drahý Pán P — 72 dí... nedí) ač mluví o příchodu toho Utěšitele drahého, ale nevypravuje B — dí] řekl KC — a] ale R, vyn. C — nedí nevypravuje RU, nepraví NTSO, neklade C — kterého] určitého C — 73 neb které] 64 Podle Mat. 17, 21 a Marka 9, 29 — Rokycanova Postilla 54
849 60 zapálena ohněm Ducha svatého, takže více budú hořeti v ná- boženství a v srdečné žádosti toho drahého Utěšitele, nebo puost velmi činí tělo zpuosobné k vrúcímu náboženství. A tak ta dva skutky — [totiž] puost a modlitba — vyhánějí od člověka zlého ducha, jakož dí Kristus: »To pokolení dábelské nevyhání 65 se, než postem a modlitbú«. A zase «modlitbau a postem člověk k sobě přitahuje Ducha, totižto svatého Utěšitele. O kterémžto Utěšiteli jest dnešní svaté čtení, kteréž proto ku paměti přivodí se, aby lidé srdečně žádali toho Utěšitele a připravovali se k němu. Neb člověk, čiň jaké chce dobré skutky, nic mu nepro- 70 spějí, nebude-li míti Ducha svatého). I dí čtení svaté: »Když přijde Utěšitel, Duch svatý.« Tu drahý Pán dí: »Když přijde Utěšitel«, a nedí, kterého času neb které chvíle přijde, a to proto, aby lidé vždy byli hotovi, a spůsobuje N — spůsobuje SO — 59—60 bude zapálené N — 60 ohněm] vyn. O — Duchem svatým O — takže] až SO ,a také U — bude hořeti NT — 61 srdečné) vyn. B — drahého hostě USO — Utěšitele, Ducha svatého (vyn. U) CUSO — 62 způsobené R — 63 ta] ty R, ti NUSO — skutkové NUSO — [totiž] vyn. KRUSO — vyhání SO — 64 zlého] nečistého O — ducha] díbla T — jakož dí A dí o tom U — 64—70 jakož ... svatého O kterémžto Utěšiteli jest svaté dnešní čtení, kteréž se nám (vyn. S) proto ku paměti přivodí, aby lidé žádali sobě (vyn. S) srdečně toho Utěšitele a k němu se připravovali SO — 64 Pán Kristus NTU — 64—65 To po- kolení ... modlitbú] vyn. KPRNTU — To pokolení ... než] Ten národ (totižto ďábelský) nemůže bejti jinak vyhnán, jedno C — 65 A zase] že U — 65—68 «modlitbau... přivodí se puost a modlitba přivozuje B — 66 přitahuje] táhne N, přitrhuje PT — totižto] vyn. C — svatého, toho C — 67 kteréž a U — přivozuje U — 68 toho] za toho milého C — Utěšitele, Ducha svatého C — 68—70 a připravovali . .. Ducha svatého Ducha svatého, bez něhož žádní dobří skutkové nejsú vzácni, ano se zpívá o něm takto: »Sine quo preces omnes cassae«, »Bez něhož jsú všecky prozby marné a nehodné božích uší« B — 69 Neb co kolivěk U — činí U — jaké] jaké koliv N, vyn. U — chce] vyn. U — dobré skutky] dobrého U — mu to U — neprospěje CU — 70 nebudau P — 71 I dí) Nebo dí dnešní S — I dí čtení svaté) Kteréžto čtení píše (napsal evangelista Páně N) svatý Jan (+ takto řka PNT) KPNT, Kteréžto čtení svaté na počátku dí takto C, A (+ takto se R) dí na počátku čtení svatého RU, Jakož sme takto je slyšeli O — Duch svatý] kteréhož já pošli vám (vyn. NT) od Otce (+ Ducha pravdy NTCSO) KNTCSO, vyn. PU, etc. R — Tuto KRONTUSO — 71—72 Tu ... nedí) A nepraví tuto drahý Pán P — 72 dí... nedí) ač mluví o příchodu toho Utěšitele drahého, ale nevypravuje B — dí] řekl KC — a] ale R, vyn. C — nedí nevypravuje RU, nepraví NTSO, neklade C — kterého] určitého C — 73 neb které] 64 Podle Mat. 17, 21 a Marka 9, 29 — Rokycanova Postilla 54
Strana 850
850 když by koli přišel, aby ho přijíti mohli hodně; druhé také proto 75 drahý Pán nepověděl času, kterého by měl přijíti ten Duch svatý, aby tím dokázal duostojnost Ducha svatého, a tak pro duostoj- nost Ducha svatého nepověděl; třetí pro veliký úžitek Ducha B 284 svatého). Nebo« kdyby [tvuoj] [nějkterý «poctivý host aneb milý přítel tlúkl na ktvé dveře), a ty ho nechtěl pustiti, 80 Kó jak by ho potom rád přijal do domu svého! A on by «již také nechtěl Kpřijíti k tobě a potom by tě také opustil v tvau najpilnější potřebu, a moha spomoci, i nespomohl ť by). Tak tento host [drahý], Duch svatý, stojí u dveří tluka, Kpustí-li ho kto k sobě, aby s ním večeřal; a jestliže jemu lidé neotevrú, potom 85 ho budú žádati, a nebude jim dán a opustí je v hodinu jich smri, neb jsú nedbali [včas] se připravovati, aby mohli takového hostě k sobě přijíti a v svú duši)). Ale světí Otcové vždy sú se ani C — přijde] vyn. KSO, v kterau by měl přijíti C — protoj z té příčiny vždy] ustavičně N — 74 přišel] ráčil přijíti O — přijíti ... hodně C - hodni byli C — hodně] vyn. NT — druhé] a S0 — také] vyn. U — 75 on měl S — ten drahý host U —76—77 aby ... nepověděl pro důstojnost toho drahého Utěšitele, že jest to na jeho samého vuoli, aby přišel tehdy, kdy by ráčil, ne tehdy, kdy u B 284 l bychom my chtěli B, aby tím (vyn. O) ukázal důstojnost jeho SO — 76 tím] tudy C — okázal C — tu duostojnost RU — 77 třetí] třetí také proto PNT, a S0 — pro] vyn. SO — aužitek ČS — Ducha svatého tohoto drahého hosti, jemužto každý čas hotovi máme býti, neukládajíc sobě časuov, když by koli potlúk', hotovi byli (sic) otevříti; jakož dí sám: »Já stojím u dveří a tluku« B, vyn. SO — 78 «Nebo» Jako BK — [tvuoji vyn. KPRCNTUSO — který KPRCNTUSO — 78—79 Spoctivý . . . milý dobrý B — 78 aneb] a PONTS — 79 milý» vyn. K — potlúkl PNT - tvé dveře) tě BN, dveře O — ho) by B, by ho S, kdyby ho O — 80 ó, jak . . . svého a potom, kdy ť by najpilnější po- třeba přišla, rád by jeho pustil B, a potom by ho snad (vyn. U) rád chtěl pustiti RU — Ó, jak on rozhněvaje (!) odešel by: oho, což O — rád pustil a S0 - tvého KC — «již vyn. BSO — 81—82 přijíti ... nespomohlť by vyn. B — 81 přijíti] jíti S — také vyn. K — 82 najpilnější] nej- potřebnější SO — potřebu] hodinu O — moha] on by také, moha S, moha ti RU, mohauce ti N — spomoci, i] vyn. S, také O — ť by vyn. S — 83 host] vyn. SO — [drahý vyn. KPRNTUSO — a tluče O — 83—84 «pustí... k sobě zdali by jej kto pustil B, zdali jej kdo k sobě pustí O — 85 a opustí] ale opustí NO — hodinu] nejpilnější potřebu a v hodinu C — 86 neb] a to proto, že C — 86—90 neb jsú ... nad námi« nad nimi se nesmiluje S, aniž se nad nimi smiluje O — 86 [včas] vyn. KPRONTU — 86 —87 «aby ... duši k přijetí milosti jeho B — 86 takového] tak drahého U — 87 Otcové první C - vždy] velmi C — 88 zpuosobovali připravovali B, způsobo- 83 Podle Zjev. 3, 2 —
850 když by koli přišel, aby ho přijíti mohli hodně; druhé také proto 75 drahý Pán nepověděl času, kterého by měl přijíti ten Duch svatý, aby tím dokázal duostojnost Ducha svatého, a tak pro duostoj- nost Ducha svatého nepověděl; třetí pro veliký úžitek Ducha B 284 svatého). Nebo« kdyby [tvuoj] [nějkterý «poctivý host aneb milý přítel tlúkl na ktvé dveře), a ty ho nechtěl pustiti, 80 Kó jak by ho potom rád přijal do domu svého! A on by «již také nechtěl Kpřijíti k tobě a potom by tě také opustil v tvau najpilnější potřebu, a moha spomoci, i nespomohl ť by). Tak tento host [drahý], Duch svatý, stojí u dveří tluka, Kpustí-li ho kto k sobě, aby s ním večeřal; a jestliže jemu lidé neotevrú, potom 85 ho budú žádati, a nebude jim dán a opustí je v hodinu jich smri, neb jsú nedbali [včas] se připravovati, aby mohli takového hostě k sobě přijíti a v svú duši)). Ale světí Otcové vždy sú se ani C — přijde] vyn. KSO, v kterau by měl přijíti C — protoj z té příčiny vždy] ustavičně N — 74 přišel] ráčil přijíti O — přijíti ... hodně C - hodni byli C — hodně] vyn. NT — druhé] a S0 — také] vyn. U — 75 on měl S — ten drahý host U —76—77 aby ... nepověděl pro důstojnost toho drahého Utěšitele, že jest to na jeho samého vuoli, aby přišel tehdy, kdy by ráčil, ne tehdy, kdy u B 284 l bychom my chtěli B, aby tím (vyn. O) ukázal důstojnost jeho SO — 76 tím] tudy C — okázal C — tu duostojnost RU — 77 třetí] třetí také proto PNT, a S0 — pro] vyn. SO — aužitek ČS — Ducha svatého tohoto drahého hosti, jemužto každý čas hotovi máme býti, neukládajíc sobě časuov, když by koli potlúk', hotovi byli (sic) otevříti; jakož dí sám: »Já stojím u dveří a tluku« B, vyn. SO — 78 «Nebo» Jako BK — [tvuoji vyn. KPRCNTUSO — který KPRCNTUSO — 78—79 Spoctivý . . . milý dobrý B — 78 aneb] a PONTS — 79 milý» vyn. K — potlúkl PNT - tvé dveře) tě BN, dveře O — ho) by B, by ho S, kdyby ho O — 80 ó, jak . . . svého a potom, kdy ť by najpilnější po- třeba přišla, rád by jeho pustil B, a potom by ho snad (vyn. U) rád chtěl pustiti RU — Ó, jak on rozhněvaje (!) odešel by: oho, což O — rád pustil a S0 - tvého KC — «již vyn. BSO — 81—82 přijíti ... nespomohlť by vyn. B — 81 přijíti] jíti S — také vyn. K — 82 najpilnější] nej- potřebnější SO — potřebu] hodinu O — moha] on by také, moha S, moha ti RU, mohauce ti N — spomoci, i] vyn. S, také O — ť by vyn. S — 83 host] vyn. SO — [drahý vyn. KPRNTUSO — a tluče O — 83—84 «pustí... k sobě zdali by jej kto pustil B, zdali jej kdo k sobě pustí O — 85 a opustí] ale opustí NO — hodinu] nejpilnější potřebu a v hodinu C — 86 neb] a to proto, že C — 86—90 neb jsú ... nad námi« nad nimi se nesmiluje S, aniž se nad nimi smiluje O — 86 [včas] vyn. KPRONTU — 86 —87 «aby ... duši k přijetí milosti jeho B — 86 takového] tak drahého U — 87 Otcové první C - vždy] velmi C — 88 zpuosobovali připravovali B, způsobo- 83 Podle Zjev. 3, 2 —
Strana 851
851 k němu zpuosobovali). David říkával: [»Jako oči služebníkuov k rukama pánův jich a] jako oči dívky v rukú paní její, tak oči 90 naše ku Pánu Bohu, dokavadž se nesmiluje nad námi«. A svatý Bernart dí, že by se tak vždy měli míti křesťané), aby je milý Buoh vždycky nalezl hotové. Nebo tito jsú [pak] úžitkové Ducha svatého, v kteréhož člověka zavítá Kten drahý Utěšitel: najprvé, že člověku potěšení dává v kterakých 95 koli zámutcích a nesnázích; druhé, že pomoc dává člověku proti ďáblóm; třetí, že naučí člověka spasitedlným věcem; a čtvrté, že konečně přivede do království nebeského. Poněvadž tehdy tento drahý «Duch) svatý jest potěšitel, pomocník, naučitel a vůdce, máme ho žádati a připravovati se Kmáme, abychom 100 ho mohli přijíti; neb ť jest převeliký úžitek Ducha svatého, že, když lidé nemohau tělesných věcí protivných snášeti a trpěti od zlých lidí, neb sau jim těžké, hořké a velmi nesnadné), ale když ten drahý Utěšitel, Duch svatý, zavítá, hned ť «ty věci vali a připravovali C — David svatý KROU — říkal K — 88—89 Jako ... jich a] vyn. KPRCNTU — 89 jako] Ej, jakožto C — děvky TU — v rukú . . . její paní jejím rukau (!) U — v rukú] k rukama KPC, rukama R, zření mají k rukám N, hledí k rukama T — její patří C — 90 ku Pánu] k milému KPCNT — dokud NT — 91 dí] praví O — dí... tak] praví: »Tak by se KC — Kvždy vyn. B — míti] připravovati U — křesťané) lidé B — 92 vždycky vyn. O — našel U — Nebo vyn. B — ti U — jsú] se na- cházejí O — [pak] vyn. KPRCNTUSO — 93—94 v kteréhož... dává] vyn. U — 93 kterémž O — on člověka S, člověku on O — «ten drahý Utěšitel vyn. BSO — 94 Utěšitel Duch svatej C — že člověku] vyn. O — člověku] vyn. S — 94—95 člověku... koli člověka těší v kterýchž koli B — v kterakých koli ve všelijakých S, ve všelikém pokušení O — 95 zámutcích těžkostech S0 — «nesnázích puotkách B — že] vyn. O — člověku] vyn. SO — 96 díblům T — učí O — člověka] vyn. C — 97 «že) vyn. BNT, že jej SO — konečně] konečně Pán Bůh dá C, v konečnosti O — přivede] uvede O — 98 ten KT — drahý] vyn. USO, Utěšitel drahý KPCNT — jest] vyn. S, jest tak mocný O — utěšitel U — učitel NUO — 99 vůdce] průvodce O — sobě srdečně (vyn. S) žádati S0 — k tomu se připravovati S0 — máme] vyn. RU — 99—102 «máme ... nesnadné) ku přijetí jeho; nebo bez něho lidé ani zámutkuov snésti moci nebudú B — 99—100 «máme ... svatého] abychom ho mohli v svá srdce přijíti, neboť jest jeho příchodu tak veliký úžitek O — 100 úžitek toho drahého PNTS — že] nebo RU — 101 tělesných] vyn. RU, těchto tělesných O — 102 neb neb ty věci PNT, protože RCU — jim] vyn. RU, jim trpké C — velmi těžké SO — velmi] vyn. RUS, k tomu O — když] kdež O — 103 ten... svatý» ť on B — drahý Pán a U — hnedky jim OS, hned on U — 103—104 88 Podle Ž. 123, 2 — 54*
851 k němu zpuosobovali). David říkával: [»Jako oči služebníkuov k rukama pánův jich a] jako oči dívky v rukú paní její, tak oči 90 naše ku Pánu Bohu, dokavadž se nesmiluje nad námi«. A svatý Bernart dí, že by se tak vždy měli míti křesťané), aby je milý Buoh vždycky nalezl hotové. Nebo tito jsú [pak] úžitkové Ducha svatého, v kteréhož člověka zavítá Kten drahý Utěšitel: najprvé, že člověku potěšení dává v kterakých 95 koli zámutcích a nesnázích; druhé, že pomoc dává člověku proti ďáblóm; třetí, že naučí člověka spasitedlným věcem; a čtvrté, že konečně přivede do království nebeského. Poněvadž tehdy tento drahý «Duch) svatý jest potěšitel, pomocník, naučitel a vůdce, máme ho žádati a připravovati se Kmáme, abychom 100 ho mohli přijíti; neb ť jest převeliký úžitek Ducha svatého, že, když lidé nemohau tělesných věcí protivných snášeti a trpěti od zlých lidí, neb sau jim těžké, hořké a velmi nesnadné), ale když ten drahý Utěšitel, Duch svatý, zavítá, hned ť «ty věci vali a připravovali C — David svatý KROU — říkal K — 88—89 Jako ... jich a] vyn. KPRCNTU — 89 jako] Ej, jakožto C — děvky TU — v rukú . . . její paní jejím rukau (!) U — v rukú] k rukama KPC, rukama R, zření mají k rukám N, hledí k rukama T — její patří C — 90 ku Pánu] k milému KPCNT — dokud NT — 91 dí] praví O — dí... tak] praví: »Tak by se KC — Kvždy vyn. B — míti] připravovati U — křesťané) lidé B — 92 vždycky vyn. O — našel U — Nebo vyn. B — ti U — jsú] se na- cházejí O — [pak] vyn. KPRCNTUSO — 93—94 v kteréhož... dává] vyn. U — 93 kterémž O — on člověka S, člověku on O — «ten drahý Utěšitel vyn. BSO — 94 Utěšitel Duch svatej C — že člověku] vyn. O — člověku] vyn. S — 94—95 člověku... koli člověka těší v kterýchž koli B — v kterakých koli ve všelijakých S, ve všelikém pokušení O — 95 zámutcích těžkostech S0 — «nesnázích puotkách B — že] vyn. O — člověku] vyn. SO — 96 díblům T — učí O — člověka] vyn. C — 97 «že) vyn. BNT, že jej SO — konečně] konečně Pán Bůh dá C, v konečnosti O — přivede] uvede O — 98 ten KT — drahý] vyn. USO, Utěšitel drahý KPCNT — jest] vyn. S, jest tak mocný O — utěšitel U — učitel NUO — 99 vůdce] průvodce O — sobě srdečně (vyn. S) žádati S0 — k tomu se připravovati S0 — máme] vyn. RU — 99—102 «máme ... nesnadné) ku přijetí jeho; nebo bez něho lidé ani zámutkuov snésti moci nebudú B — 99—100 «máme ... svatého] abychom ho mohli v svá srdce přijíti, neboť jest jeho příchodu tak veliký úžitek O — 100 úžitek toho drahého PNTS — že] nebo RU — 101 tělesných] vyn. RU, těchto tělesných O — 102 neb neb ty věci PNT, protože RCU — jim] vyn. RU, jim trpké C — velmi těžké SO — velmi] vyn. RUS, k tomu O — když] kdež O — 103 ten... svatý» ť on B — drahý Pán a U — hnedky jim OS, hned on U — 103—104 88 Podle Ž. 123, 2 — 54*
Strana 852
852 hořké a těžké on osladí, že bude je člověk moci velmi lehce 105 snésti). Neb apoštolé po přijetí Ducha svatého, když jsú byli trápeni pro drahého Ježíše, tak psáno o nich v Skutcích apoštol- ských, že jsú šli radujíce se od tváři rady, protože jsú hodni nale- zeni, aby trpěli [pohanění] pro jméno Pána Ježíše. A takovým ť lidem břímě boží «jest lehké a jho jeho jest jim převelmi 110 sladké), neb ten drahý Utěšitel těší je, jakož o tom praví svatý Pavel K v druhé epištole k Korintóm v první kapitole) a řka: „ »Požehnaný Buoh a Otec Pána našeho Ježíše Krista, B 285 jenž nás těší v každém zamúcení našem«. Také ten drahý Utěšitel druhdy ne ihned odjímá od člověka některého 115 zamúcení a trápení; a to činí pro dobré toho člověka, chtě mu to zamúcení potom«ně přivésti ke všemu jeho dobrému. Jakož máme o svatém Pavlu, že jest od něho nechtěl odjíti «trápení ty věci . . . on všecky hořkosti B, ty věci SO — 104 osladčí NU, osladčí, oblehčí C — 104—105 «bude ... snésti) je člověk velmi lehce snese B, je budau moci velmi lehce snésti (snášeti 0) SO — 104 lehce] snadně K — 106 drahého] Pána C, slovo boží a Pána O — Ježíše Krista CU — 106 tak psáno... apoštolských] vyn. SO — psánc] se čte KRCU, se píše PNT — 107 že jsú... protože] odcházeli jsau od tváří jejich radujíce se a trpěli rádi, když je bili, mrskali a jinak trápili, a ještě pravili, že O — rady] rady, jsauce biti a mrskáni PNT, jejich, jsauce rádi biti a mrskáni S, a rádi (!) U — protože] aby pohanění trpěli, že RU, že C — 108 aby trpěli trpěti BKN, vyn. RU — [pohanění vyn. KPCRNTUSO — jméno] toho PT — Pána Ježíše] Ježíšovo K, drahého Ježíše PCNT, boží SO — 109 boží jeho NTSO — «jest) bývá B0 — velmi lehké N — 109—110 jho ... sladké» vyn. B — 109 jeho] vyn. SO — jest] vyn. USO — jim] vyn. SO — převelmi] velmi S0, vyn. U — 110 chutné a sladké PNT, přesladké U — ten] tam N, on T — Utěšitel, Duch svatý RU — těší je] potěšuje jich PNTS, utěší je R, utěšuje U, jich po- silňuje a potěšuje O — jakož AU — dí BU — 111 v druhé ... kapitole) k Korintským B — v druhé] vyn. U — epištole] vyn. RU — 113 potěšuje S0 — zámutku B — 113—120 Také... XI.] vyn. S0 — 114 Utěšitel Duch svatý U — «druhdy ne ihned) ne vždy v (sic!) hned B, druhdy KCU — druhdy] mnohdykrát PNT — neodjímá KC, odnímá N — ně- kterého zamúcení zámutky BT, zármutek N, zámutků P — některého neb každého C — 115 a to činí] ale to činí PNT, a to U, vyn. KRC — dobré jich dobré P, dobré jeho, totiž C — mu] vyn. PT — 116 to] vyn. U — trápení a (aneb K) zamúcení KPNT — potom BU — jeho] vyn. KRCU — 117 máme příklad U — máme o] toho máme zjevnej a patrnej důvod na C, máme příklad na N — že (+ milý PT) Buoh KPNT — něho] jeho těla U — 107 Skutk. 5, 41 — 112 Podle 2. Kor. 1, 3 a 4 —
852 hořké a těžké on osladí, že bude je člověk moci velmi lehce 105 snésti). Neb apoštolé po přijetí Ducha svatého, když jsú byli trápeni pro drahého Ježíše, tak psáno o nich v Skutcích apoštol- ských, že jsú šli radujíce se od tváři rady, protože jsú hodni nale- zeni, aby trpěli [pohanění] pro jméno Pána Ježíše. A takovým ť lidem břímě boží «jest lehké a jho jeho jest jim převelmi 110 sladké), neb ten drahý Utěšitel těší je, jakož o tom praví svatý Pavel K v druhé epištole k Korintóm v první kapitole) a řka: „ »Požehnaný Buoh a Otec Pána našeho Ježíše Krista, B 285 jenž nás těší v každém zamúcení našem«. Také ten drahý Utěšitel druhdy ne ihned odjímá od člověka některého 115 zamúcení a trápení; a to činí pro dobré toho člověka, chtě mu to zamúcení potom«ně přivésti ke všemu jeho dobrému. Jakož máme o svatém Pavlu, že jest od něho nechtěl odjíti «trápení ty věci . . . on všecky hořkosti B, ty věci SO — 104 osladčí NU, osladčí, oblehčí C — 104—105 «bude ... snésti) je člověk velmi lehce snese B, je budau moci velmi lehce snésti (snášeti 0) SO — 104 lehce] snadně K — 106 drahého] Pána C, slovo boží a Pána O — Ježíše Krista CU — 106 tak psáno... apoštolských] vyn. SO — psánc] se čte KRCU, se píše PNT — 107 že jsú... protože] odcházeli jsau od tváří jejich radujíce se a trpěli rádi, když je bili, mrskali a jinak trápili, a ještě pravili, že O — rady] rady, jsauce biti a mrskáni PNT, jejich, jsauce rádi biti a mrskáni S, a rádi (!) U — protože] aby pohanění trpěli, že RU, že C — 108 aby trpěli trpěti BKN, vyn. RU — [pohanění vyn. KPCRNTUSO — jméno] toho PT — Pána Ježíše] Ježíšovo K, drahého Ježíše PCNT, boží SO — 109 boží jeho NTSO — «jest) bývá B0 — velmi lehké N — 109—110 jho ... sladké» vyn. B — 109 jeho] vyn. SO — jest] vyn. USO — jim] vyn. SO — převelmi] velmi S0, vyn. U — 110 chutné a sladké PNT, přesladké U — ten] tam N, on T — Utěšitel, Duch svatý RU — těší je] potěšuje jich PNTS, utěší je R, utěšuje U, jich po- silňuje a potěšuje O — jakož AU — dí BU — 111 v druhé ... kapitole) k Korintským B — v druhé] vyn. U — epištole] vyn. RU — 113 potěšuje S0 — zámutku B — 113—120 Také... XI.] vyn. S0 — 114 Utěšitel Duch svatý U — «druhdy ne ihned) ne vždy v (sic!) hned B, druhdy KCU — druhdy] mnohdykrát PNT — neodjímá KC, odnímá N — ně- kterého zamúcení zámutky BT, zármutek N, zámutků P — některého neb každého C — 115 a to činí] ale to činí PNT, a to U, vyn. KRC — dobré jich dobré P, dobré jeho, totiž C — mu] vyn. PT — 116 to] vyn. U — trápení a (aneb K) zamúcení KPNT — potom BU — jeho] vyn. KRCU — 117 máme příklad U — máme o] toho máme zjevnej a patrnej důvod na C, máme příklad na N — že (+ milý PT) Buoh KPNT — něho] jeho těla U — 107 Skutk. 5, 41 — 112 Podle 2. Kor. 1, 3 a 4 —
Strana 853
853 jeho těla), neb jest to bylo pro jeho lepší, [aby on odolávaje takovým trápením, i rozmnožoval sobě odplatu v nebesích, 120 ut patet II. Cor. XI.] Nebo těm, kteříž jsú v rozličných) zámutcích a pokušeních), Ducha svatého milý Buoh dává, Kan to byl předpověděl svým učedlníkóm řka: »Vy se budete rmútiti, ale svět se bude radovati«. Tehdy toto z toho měj, že Buoh nedává Ducha svatého těm, kteří mají zde svá utěšení 125 a veselé; ba neřku, by ť jim dal Ducha svatého, ale, ač sau ho měli, skrze takové rozpustilosti a veselé potratí ho a odjat bude od nich.) Neb takovým dí sám drahý Pán: »Běda vám, jenž se smějete a svá utěšení máte, nebo kvieliti a plakati budete!« Ale milý Buoh svá potěšení dává skrze toho Utěšitele, Ducha 130 svatého, těm, kteří se v tomto světě rmautí. Ó milí křesťané, požádajme toho, aby ten drahý Utěšitel byl nám dán při naší 117—118 «trápení ... těla ostnu těla jeho, totiž pokušení a zápalu jeho zlého B, trápení tělesného PNT, trápení a jeho zarmaucení U — 118—120 [aby on... XI.] vyn. KPRCNTU — 120 «Nebo?. Než pak B, AU, vyn. R — Nebo těm] Těm zajisté N — těm] vyn. O — ješto RU — rozličných těch B — 121 zarmúceních PNT — «pokušeních v trápe- ních B, protivenstvích PNTS — milý] drahej C — Buoh] drahý Pán RU — 122—127 gan... nich, aby jich byl potěšitel a pomocník; ale ti, kteříž mají veselé svá neřádná v světě, nepotřebují ho aniž jsú jeho hodni B — 122 an] ano (+ i 0) S0 — předpověděl drahý Pán O — svým milým O — svým učedlníkóm] vyn. RU — 123 ale] a CU — Tehdy] vyn. RU, A tak tedy SO — toto z toho měj, že] vyn. KPNTSO — 124 Buoh] Kristus PTSOC, Pán Ježíš N, milý Bůh RU — nedal U — nedává ... těm] Ducha svatého dává těm, kdož sau v zármutcích velikých pro jméno boží, ale ne těm O — 124—125 mají... veselé] sau u veselostech a potěšeních 0 — 124 své potěšení U — 125 neřku-li O — ho dal O — Ducha svatého] vyn. O — svatého] vyn. C — ač sau] kdyby SO — 125—126 ač ... měli] měli-li sau ho PNT — 125 ho] prvé C — 126 měli, tedy O — skrze ... veselé] vyn. SO — taková RN — rozpustilosti a] vyn. RNU — veselé neřádná (světská C) RUC, veselé a rozpustilosti N — potracují C, i potratí-li U — bude] bejvá C — 127 takovým] o takových KSO — praví RU — sám drahý vyn. B, sám SO — Pán] Spasitel SO — 128 potěšení a veselé C, potěšení O — zde máte N — kvieliti] lkáti KPCNTS — 129—133 Ale ... od nás! vyn. B — 129—130 Ale ... rmautí] vyn. SO — 129 své KN — 130 Ó] Ú C, Oj R, Ej U, vyn. PNT — 131 požádajme ... dán] žádejmež my pilně (vyn. O) Pána Boha se vší snažností, ať nám pošle (ráčí poslati O) Ducha svatého SO — 131 toho] toho Utěšitele, Ducha svatého U — aby ten... 120 Spr. 2. Kor. 12, 7 a 8 — 122 Jan 16, 20 — 127 Podle Luk. 6, 25 —
853 jeho těla), neb jest to bylo pro jeho lepší, [aby on odolávaje takovým trápením, i rozmnožoval sobě odplatu v nebesích, 120 ut patet II. Cor. XI.] Nebo těm, kteříž jsú v rozličných) zámutcích a pokušeních), Ducha svatého milý Buoh dává, Kan to byl předpověděl svým učedlníkóm řka: »Vy se budete rmútiti, ale svět se bude radovati«. Tehdy toto z toho měj, že Buoh nedává Ducha svatého těm, kteří mají zde svá utěšení 125 a veselé; ba neřku, by ť jim dal Ducha svatého, ale, ač sau ho měli, skrze takové rozpustilosti a veselé potratí ho a odjat bude od nich.) Neb takovým dí sám drahý Pán: »Běda vám, jenž se smějete a svá utěšení máte, nebo kvieliti a plakati budete!« Ale milý Buoh svá potěšení dává skrze toho Utěšitele, Ducha 130 svatého, těm, kteří se v tomto světě rmautí. Ó milí křesťané, požádajme toho, aby ten drahý Utěšitel byl nám dán při naší 117—118 «trápení ... těla ostnu těla jeho, totiž pokušení a zápalu jeho zlého B, trápení tělesného PNT, trápení a jeho zarmaucení U — 118—120 [aby on... XI.] vyn. KPRCNTU — 120 «Nebo?. Než pak B, AU, vyn. R — Nebo těm] Těm zajisté N — těm] vyn. O — ješto RU — rozličných těch B — 121 zarmúceních PNT — «pokušeních v trápe- ních B, protivenstvích PNTS — milý] drahej C — Buoh] drahý Pán RU — 122—127 gan... nich, aby jich byl potěšitel a pomocník; ale ti, kteříž mají veselé svá neřádná v světě, nepotřebují ho aniž jsú jeho hodni B — 122 an] ano (+ i 0) S0 — předpověděl drahý Pán O — svým milým O — svým učedlníkóm] vyn. RU — 123 ale] a CU — Tehdy] vyn. RU, A tak tedy SO — toto z toho měj, že] vyn. KPNTSO — 124 Buoh] Kristus PTSOC, Pán Ježíš N, milý Bůh RU — nedal U — nedává ... těm] Ducha svatého dává těm, kdož sau v zármutcích velikých pro jméno boží, ale ne těm O — 124—125 mají... veselé] sau u veselostech a potěšeních 0 — 124 své potěšení U — 125 neřku-li O — ho dal O — Ducha svatého] vyn. O — svatého] vyn. C — ač sau] kdyby SO — 125—126 ač ... měli] měli-li sau ho PNT — 125 ho] prvé C — 126 měli, tedy O — skrze ... veselé] vyn. SO — taková RN — rozpustilosti a] vyn. RNU — veselé neřádná (světská C) RUC, veselé a rozpustilosti N — potracují C, i potratí-li U — bude] bejvá C — 127 takovým] o takových KSO — praví RU — sám drahý vyn. B, sám SO — Pán] Spasitel SO — 128 potěšení a veselé C, potěšení O — zde máte N — kvieliti] lkáti KPCNTS — 129—133 Ale ... od nás! vyn. B — 129—130 Ale ... rmautí] vyn. SO — 129 své KN — 130 Ó] Ú C, Oj R, Ej U, vyn. PNT — 131 požádajme ... dán] žádejmež my pilně (vyn. O) Pána Boha se vší snažností, ať nám pošle (ráčí poslati O) Ducha svatého SO — 131 toho] toho Utěšitele, Ducha svatého U — aby ten... 120 Spr. 2. Kor. 12, 7 a 8 — 122 Jan 16, 20 — 127 Podle Luk. 6, 25 —
Strana 854
854 smrti, aby všechny zámutky a neřádnau bázen a strach a hruozu zapudil od nás! Požádajmež, milí křesťané, ať nám ho dá a pošle! Neb teď dí: »Když příde Utěšitel, kteréhož já pošli vám 135 od Otce«. V tom, že dí »od Otce«, okazuje, že jest pomocník vše- mohúcí; a v tom, když dí: »kteréhož já pošli«, ukazuje múdrého vuodci; a že dí: »Utěšitele«, ukazuje utěšitele milostivého, nebo Otci Bohu připisuje se moc, Synu [jeho] múdrost, Duchu svatému dobrotivost). A protož i apoštol svatý Pavel ozna- 140 muje toho Potěšitele býti pomocníka našeho řka k Římanóm, že on, Duch svatý , spomáhá nemoci naší. A svatý Jan v své kanonice Kdí: »Všecko, co se narodilo z Boha, přemáhá svět«. Nebo Duch svatý jest tak silný pomocník, že když jej člověk bude míti, by se na ň [všecko] peklo se všemi dábly snažilo, 145 nic mu nebudau moci uškoditi ani učiniti). Příklad toho dán] ať nám ho pošle a dá PNT — Utěšitel, Duch svatý R. Utěšitel dnes U — dán i U — 133 Požádajmež... pošle] vyn. KPNTSO — 134 Neb teď] I K — teď takto náš Spasitel O — praví U — Když... Utěšitel] vyn. SO — 135 od Otce] Utěšitele, Ducha pravdy S0 — Otce mého PCNT — V tom] V tom zajisté K, Skrze to PNT, V tom ť okazuje (!). Tu nám sluší věděti a znamenati C — V tom... Otce«] vyn. R, I U, A do- kládá (+ i to O): »od Otce mého« SO — Otce mého PCNT — v tom ť oka- zuje C, okazujíc tím S0 — on jest C — spomocník CO — všemohúcí [Bůh sám] K — 136 a v tom, když Skrze to pak, že S0 — a v tom] skrze to pak PNT — v tom, když dí tím slovem C — když] že KNT, pak, když R, pak U — praví O — pošli] vyn. PNTSO — okazuje a oznamuje C, to uka- zuje U, tím okazuje O — 137 vuodci] vuodce PRNTSO, Otce U — že] v tom, že K — Utěšitel KPCRNT — ukazuje] oznamuje PRNTU, to oznamuje S0 — utěšitele] těšitele BK, vyn. (!) USO — milostivého, [pravého Spasitele] K — 138 se] vyn. S0 — [jeho] božímu KC, vyn. PRNTUSO — 139 dobrota B — 139—141 A protož... naší] vyn. SO — 139 protož i vyn. U — apoštol] vyn. PNTU — 139—140 oznamuje... našeho nazývá pomocníkem Utěšitele, Ducha svatého B — 140 toho] ho U — Potěšitele] Utěšitele RNU, Utěšitele, Ducha svatého C — a po- mocníka U — řka] dí PCNT — 141 že] vyn. K — on] ten C — svatý) vyn. B, totiž svatý PNT — Jan Miláček C — své) vyn. B — 142 dí) vyn. BR, praví PNTSO — Boha a tak z Ducha svatého K — 143 spo- mocník O — že, když jestliže RCU — 143—144 že .. . bude] bude-li ho člověk KPNTS, když jej má který koliv člověk O — 144 [všecko] vyn. KPRCNTUSO — čerty B — snažilo] obořilo RNUSO — 145 nebude BUSO — Kani učiniti vyn. BNO, a učiniti U — Příklad] Jakož příklad SO, Duovod KPCNT — toho] toho patrný N, vyn. SO — 146 máme vyn. B - 140 Řím. 8, 26 — 142 1. Jan 5. 4 —
854 smrti, aby všechny zámutky a neřádnau bázen a strach a hruozu zapudil od nás! Požádajmež, milí křesťané, ať nám ho dá a pošle! Neb teď dí: »Když příde Utěšitel, kteréhož já pošli vám 135 od Otce«. V tom, že dí »od Otce«, okazuje, že jest pomocník vše- mohúcí; a v tom, když dí: »kteréhož já pošli«, ukazuje múdrého vuodci; a že dí: »Utěšitele«, ukazuje utěšitele milostivého, nebo Otci Bohu připisuje se moc, Synu [jeho] múdrost, Duchu svatému dobrotivost). A protož i apoštol svatý Pavel ozna- 140 muje toho Potěšitele býti pomocníka našeho řka k Římanóm, že on, Duch svatý , spomáhá nemoci naší. A svatý Jan v své kanonice Kdí: »Všecko, co se narodilo z Boha, přemáhá svět«. Nebo Duch svatý jest tak silný pomocník, že když jej člověk bude míti, by se na ň [všecko] peklo se všemi dábly snažilo, 145 nic mu nebudau moci uškoditi ani učiniti). Příklad toho dán] ať nám ho pošle a dá PNT — Utěšitel, Duch svatý R. Utěšitel dnes U — dán i U — 133 Požádajmež... pošle] vyn. KPNTSO — 134 Neb teď] I K — teď takto náš Spasitel O — praví U — Když... Utěšitel] vyn. SO — 135 od Otce] Utěšitele, Ducha pravdy S0 — Otce mého PCNT — V tom] V tom zajisté K, Skrze to PNT, V tom ť okazuje (!). Tu nám sluší věděti a znamenati C — V tom... Otce«] vyn. R, I U, A do- kládá (+ i to O): »od Otce mého« SO — Otce mého PCNT — v tom ť oka- zuje C, okazujíc tím S0 — on jest C — spomocník CO — všemohúcí [Bůh sám] K — 136 a v tom, když Skrze to pak, že S0 — a v tom] skrze to pak PNT — v tom, když dí tím slovem C — když] že KNT, pak, když R, pak U — praví O — pošli] vyn. PNTSO — okazuje a oznamuje C, to uka- zuje U, tím okazuje O — 137 vuodci] vuodce PRNTSO, Otce U — že] v tom, že K — Utěšitel KPCRNT — ukazuje] oznamuje PRNTU, to oznamuje S0 — utěšitele] těšitele BK, vyn. (!) USO — milostivého, [pravého Spasitele] K — 138 se] vyn. S0 — [jeho] božímu KC, vyn. PRNTUSO — 139 dobrota B — 139—141 A protož... naší] vyn. SO — 139 protož i vyn. U — apoštol] vyn. PNTU — 139—140 oznamuje... našeho nazývá pomocníkem Utěšitele, Ducha svatého B — 140 toho] ho U — Potěšitele] Utěšitele RNU, Utěšitele, Ducha svatého C — a po- mocníka U — řka] dí PCNT — 141 že] vyn. K — on] ten C — svatý) vyn. B, totiž svatý PNT — Jan Miláček C — své) vyn. B — 142 dí) vyn. BR, praví PNTSO — Boha a tak z Ducha svatého K — 143 spo- mocník O — že, když jestliže RCU — 143—144 že .. . bude] bude-li ho člověk KPNTS, když jej má který koliv člověk O — 144 [všecko] vyn. KPRCNTUSO — čerty B — snažilo] obořilo RNUSO — 145 nebude BUSO — Kani učiniti vyn. BNO, a učiniti U — Příklad] Jakož příklad SO, Duovod KPCNT — toho] toho patrný N, vyn. SO — 146 máme vyn. B - 140 Řím. 8, 26 — 142 1. Jan 5. 4 —
Strana 855
855 Kmáme) na onom Samsonovi: když Duch boží «se řítil na něho, že lva na dvé roztrhl a «tak se nic nebál; ale jakž Ducha svatého potratil, přídrže se Kté) nevěstky Dalidy, tehdy ihned ti pohané Filist«inští moc nad ním vzali a oči jemu vy- 150 lúpili. A že naše tělo bídné) tak jest nemocné a mdlé k odo- lání žádostem [zl svým, potřebuje posilnění od Ducha svatého. B 286 Požádajmež milého Boha, ať ho nám ráčí poslati)! Takto jest říkal David těm, kteříž mají Ducha svatého: »Posilněte sebe a zmužile sobě čiňte a posilněno buď srdce vaše!« Neb, jestliže 155 nebudeme mieti posilnění od Ducha svatého, ďáblové škaredí hned nad námi moc míti budau. Protož David žádal na milém Bohu a říkal: »Milý Pane, nedávaj Kmoci hovadóm) (to jest dáblóm) onom] vyn. USO — silném Samsonovi C — boží] svatý R — «se řítil na vstúpil v B, se obořil na O — 147 že] vyn. N — lva] lva napoly, totiž R, lva silného N, lva, to zvíře silné K, nedvěda, lva U — «tak se nic žádné se síly lidské B, ničehuož se, by ho co mohlo přemoci K, nic se toho takového U — nic takového R — ale] a S — toho Ducha RU — 148 sva- tého] vyn. R — stratil U — «té) vyn. BUSO, oné PCT, onéno N — tehdy] vyn. SO — 149 «ti ) vyn. BKPSO — pohané ukrutní N — Filistejští B, Filistinové R — moc ... vzali] zmocnili (zmocněli P) se nad ním KPONTSO — vzali] měli U — vylaupali PU — 150 že] poněvadž (+ pak SO) PCNTSO — to (toto S0) naše PCNTSO — «bídné) vyn. B — nemocné) bídné B, nemocné, [slepé] K — k odolání] k vodolávaní C, odolati zlým O — 151 žádostem svým] proti hříchům a žádostem tělesným C, žádosti své U — [zlomyl, jen v B — nebo potřebuje O — posilnění] pomoci USO — 152 Požádajmež... poslati] vyn. SO — Uj (Ú C, Aj T, I N), požádajme PCNT — milého Boha] na milém Bohu K, posilnění (+ tehdy U) od týhož (toho U) Ducha svatýho RU — ať milý, drahý Buoh RU — ho] dá U — (poslati dáti B, a ráčí nám ho posílati (!) U 152—153 Takto ... těm) Prorok (vyn. S, Svatej C, Jakož tak prorok svatý 0) David říkával o těch KPCNTSO — 153 David prorok U — těm] o těch RU — 154 sobě] vyn. PT — 155 nebudete U — mieti posilnění] posilněni SO — svatého] božího N — tedy ďáblové O — hned] ti KPCNT, vyn. SO — 156 vámi U — míti budau] by měli C — 156—160 Protož... uvedli] Ano sám Pán Kristus praví: »Nepřátelé tvoji obklíčí tě náspem a zsauží tě se všech strán SO — 156 Protož to znaje RU — svatý David U — žádával KPNTC — 156—157 na ... říkal takto B — 157 a] když N — říkával PCNT — Můj milej C — Pane] Bože KPCNT — «moci hovadóm) šelmám B, moci hadům (!) to jest ďáblóm] vyn. PCNT — to jest] totiž U — škaredým dáblům U 146 Soudc. 14, 6 — 147 Soudc. 16, 4 nn. 153 Podle Ž. 31, 25 157 Podle Ž. 74, 19 —
855 Kmáme) na onom Samsonovi: když Duch boží «se řítil na něho, že lva na dvé roztrhl a «tak se nic nebál; ale jakž Ducha svatého potratil, přídrže se Kté) nevěstky Dalidy, tehdy ihned ti pohané Filist«inští moc nad ním vzali a oči jemu vy- 150 lúpili. A že naše tělo bídné) tak jest nemocné a mdlé k odo- lání žádostem [zl svým, potřebuje posilnění od Ducha svatého. B 286 Požádajmež milého Boha, ať ho nám ráčí poslati)! Takto jest říkal David těm, kteříž mají Ducha svatého: »Posilněte sebe a zmužile sobě čiňte a posilněno buď srdce vaše!« Neb, jestliže 155 nebudeme mieti posilnění od Ducha svatého, ďáblové škaredí hned nad námi moc míti budau. Protož David žádal na milém Bohu a říkal: »Milý Pane, nedávaj Kmoci hovadóm) (to jest dáblóm) onom] vyn. USO — silném Samsonovi C — boží] svatý R — «se řítil na vstúpil v B, se obořil na O — 147 že] vyn. N — lva] lva napoly, totiž R, lva silného N, lva, to zvíře silné K, nedvěda, lva U — «tak se nic žádné se síly lidské B, ničehuož se, by ho co mohlo přemoci K, nic se toho takového U — nic takového R — ale] a S — toho Ducha RU — 148 sva- tého] vyn. R — stratil U — «té) vyn. BUSO, oné PCT, onéno N — tehdy] vyn. SO — 149 «ti ) vyn. BKPSO — pohané ukrutní N — Filistejští B, Filistinové R — moc ... vzali] zmocnili (zmocněli P) se nad ním KPONTSO — vzali] měli U — vylaupali PU — 150 že] poněvadž (+ pak SO) PCNTSO — to (toto S0) naše PCNTSO — «bídné) vyn. B — nemocné) bídné B, nemocné, [slepé] K — k odolání] k vodolávaní C, odolati zlým O — 151 žádostem svým] proti hříchům a žádostem tělesným C, žádosti své U — [zlomyl, jen v B — nebo potřebuje O — posilnění] pomoci USO — 152 Požádajmež... poslati] vyn. SO — Uj (Ú C, Aj T, I N), požádajme PCNT — milého Boha] na milém Bohu K, posilnění (+ tehdy U) od týhož (toho U) Ducha svatýho RU — ať milý, drahý Buoh RU — ho] dá U — (poslati dáti B, a ráčí nám ho posílati (!) U 152—153 Takto ... těm) Prorok (vyn. S, Svatej C, Jakož tak prorok svatý 0) David říkával o těch KPCNTSO — 153 David prorok U — těm] o těch RU — 154 sobě] vyn. PT — 155 nebudete U — mieti posilnění] posilněni SO — svatého] božího N — tedy ďáblové O — hned] ti KPCNT, vyn. SO — 156 vámi U — míti budau] by měli C — 156—160 Protož... uvedli] Ano sám Pán Kristus praví: »Nepřátelé tvoji obklíčí tě náspem a zsauží tě se všech strán SO — 156 Protož to znaje RU — svatý David U — žádával KPNTC — 156—157 na ... říkal takto B — 157 a] když N — říkával PCNT — Můj milej C — Pane] Bože KPCNT — «moci hovadóm) šelmám B, moci hadům (!) to jest ďáblóm] vyn. PCNT — to jest] totiž U — škaredým dáblům U 146 Soudc. 14, 6 — 147 Soudc. 16, 4 nn. 153 Podle Ž. 31, 25 157 Podle Ž. 74, 19 —
Strana 856
856 Knad dušemi, kteréž «chválé tě«, a zvláště při smrti, neb ť tu teprv ďáblové škaredí vylijí se na člověka, hříchy rozličné ku 160 paměti přivodíce, aby v zúfalství uvedli. Dále dí čtení svaté): »Tyto věci mluvil sem vám, abyšte se nehoršili. Ven z zborův vás vyženau)«. My zde na tomto světě položeni jsme u velikém nebezpečenství, neb se jest již Antikrist rozmocnil a rozsílil, takže všickni dobří skutkové, kteréž 165 chce Buoh, aby byli činěni v církvi svaté), činí se ve lži a v po- krytství, jako zpověd, puost, pokání svaté). Mnedle, kto se jednú zpovídaje i nehřeší více? Málo těch pohříchu! To ť zpověd RU — 158 nad dušemi duší B, nad dušemi těmi C — «chválé) vy- znávají B, chválí a vyznávají C — a zvláště] vyn. PCNT — 158—160 při smrti ... uvedli] když bychom měli zemříti K, I dí »hovaduom«, to jest (+ škaredým N) ďábluom, ješto lidi k hovadnosti vedau (k hovadnosti vedau] zhovadilé činí N), aby nás nevydával, když bychom měli zemříti. An dí tak Pán Kristus: »Nepřátelé tvoji obklíčí tě náspem a sauží tě ze všech strán« PNT, hovada míní ďábly, aby jim nás milej Bůh nevydával, když bychom měli zemříti. Neb tak dí Pán Kristus: »Nepřátelé tvoji ob- klíčí tě náspem a sauží tě se všech strán« C — 159 s hříchy rozličnými — RU — je přivodíce R 161 Dálej A U, A protož O — svaté vyn. B — mluvil sem učiní PNTSO — vám proto S — 162 (Ven ... vyženau) vyn. B, Bez zborův učiní ť vás PNT — zborův] obcí KC — vyženú t. Ale (A S0) přijdeť (přichází PCNTSO) hodina, že každý, ktož zabijí (zabije NTSO, by zabil C) vás, bude mníti (domnívati se, že NC, domnívati se S0), by (že TSO) tím Bohu poslaužil (poslauží S0) KPCNTSO — My] Ba právě ť SO — 162—163 na tomto ... položeni] vyn. SO — 163 položeni] postaveni N — 164 rozmocnil] rozmocněl KPT, rozmohl RU, zmocnil S, na nejvyšší zmocnil O — rozsílil] rozšířil K, rozsil R, rozlil U, zsílil SO — takže] nebo KPCTS, vyn. N — Všickni zajisté N — dobří] vyn. KPTSO — 165 chce míti K —svaté) jeho B, vyn. O — činí se] ti skutkové se jednají a činí PNT, konají se S, již se konají O — 166 spovědi O — puost] vyn. S0 — svaté) vyn. B (ale i v K škrtnuto a pozdějším čtenářem napsáno místo toho: [mylné nekajícím]) — 166—174 Mnedle ... vyvolil] a potom aby více nehřešili. Ale málo ť jest takových! (a potom ... takových] Nebo jest málo takových, ješto by méněji po spovědi hřešili a pokání uložené splňovali O). Ano i ty (vyn. S) modlitby konají se ve lži, nebo (protože O) se lidé nemodlí skraušeným srdcem ani duchem (v duchu 0) vraucím. Říkáme v páteři: »Odpusť nám naše vinny!«, a (ale O) na srdci jest (to O) těžko (těžce leží O). Opět mnozí se postí postem, kteréhož Bůh nevyvolil aniž (+ jej O) přijímá SO — 166 Mnedle] vyn. KPCNT — 167 zpovídají NCU — i nehřeší] tak, aby nehřešili U — Málo jest PNT — 167—168 To ť ... ve lži] Kto se postí od pokrmu, aby se postil i od hříchóv, kto jednú kál se hříchóv, aby se v ně více nenavracoval? Všeho toho málo se
856 Knad dušemi, kteréž «chválé tě«, a zvláště při smrti, neb ť tu teprv ďáblové škaredí vylijí se na člověka, hříchy rozličné ku 160 paměti přivodíce, aby v zúfalství uvedli. Dále dí čtení svaté): »Tyto věci mluvil sem vám, abyšte se nehoršili. Ven z zborův vás vyženau)«. My zde na tomto světě položeni jsme u velikém nebezpečenství, neb se jest již Antikrist rozmocnil a rozsílil, takže všickni dobří skutkové, kteréž 165 chce Buoh, aby byli činěni v církvi svaté), činí se ve lži a v po- krytství, jako zpověd, puost, pokání svaté). Mnedle, kto se jednú zpovídaje i nehřeší více? Málo těch pohříchu! To ť zpověd RU — 158 nad dušemi duší B, nad dušemi těmi C — «chválé) vy- znávají B, chválí a vyznávají C — a zvláště] vyn. PCNT — 158—160 při smrti ... uvedli] když bychom měli zemříti K, I dí »hovaduom«, to jest (+ škaredým N) ďábluom, ješto lidi k hovadnosti vedau (k hovadnosti vedau] zhovadilé činí N), aby nás nevydával, když bychom měli zemříti. An dí tak Pán Kristus: »Nepřátelé tvoji obklíčí tě náspem a sauží tě ze všech strán« PNT, hovada míní ďábly, aby jim nás milej Bůh nevydával, když bychom měli zemříti. Neb tak dí Pán Kristus: »Nepřátelé tvoji ob- klíčí tě náspem a sauží tě se všech strán« C — 159 s hříchy rozličnými — RU — je přivodíce R 161 Dálej A U, A protož O — svaté vyn. B — mluvil sem učiní PNTSO — vám proto S — 162 (Ven ... vyženau) vyn. B, Bez zborův učiní ť vás PNT — zborův] obcí KC — vyženú t. Ale (A S0) přijdeť (přichází PCNTSO) hodina, že každý, ktož zabijí (zabije NTSO, by zabil C) vás, bude mníti (domnívati se, že NC, domnívati se S0), by (že TSO) tím Bohu poslaužil (poslauží S0) KPCNTSO — My] Ba právě ť SO — 162—163 na tomto ... položeni] vyn. SO — 163 položeni] postaveni N — 164 rozmocnil] rozmocněl KPT, rozmohl RU, zmocnil S, na nejvyšší zmocnil O — rozsílil] rozšířil K, rozsil R, rozlil U, zsílil SO — takže] nebo KPCTS, vyn. N — Všickni zajisté N — dobří] vyn. KPTSO — 165 chce míti K —svaté) jeho B, vyn. O — činí se] ti skutkové se jednají a činí PNT, konají se S, již se konají O — 166 spovědi O — puost] vyn. S0 — svaté) vyn. B (ale i v K škrtnuto a pozdějším čtenářem napsáno místo toho: [mylné nekajícím]) — 166—174 Mnedle ... vyvolil] a potom aby více nehřešili. Ale málo ť jest takových! (a potom ... takových] Nebo jest málo takových, ješto by méněji po spovědi hřešili a pokání uložené splňovali O). Ano i ty (vyn. S) modlitby konají se ve lži, nebo (protože O) se lidé nemodlí skraušeným srdcem ani duchem (v duchu 0) vraucím. Říkáme v páteři: »Odpusť nám naše vinny!«, a (ale O) na srdci jest (to O) těžko (těžce leží O). Opět mnozí se postí postem, kteréhož Bůh nevyvolil aniž (+ jej O) přijímá SO — 166 Mnedle] vyn. KPCNT — 167 zpovídají NCU — i nehřeší] tak, aby nehřešili U — Málo jest PNT — 167—168 To ť ... ve lži] Kto se postí od pokrmu, aby se postil i od hříchóv, kto jednú kál se hříchóv, aby se v ně více nenavracoval? Všeho toho málo se
Strana 857
857 ve lži. O tom dí Pán Buoh skrze proroka: »Člověče, neobrátil si se ke mně v pravdě!« A jinde dí prorok: »Není, kto by činil 170 dobré, není až do jednoho!« Na znamení toho praví, že jest málo těch lidí, ješto by dobré věci činili dobře a v pravdě. Ano, modlí-li se lidé Pánu Bohu, modlí se ve lži, neb se nemodlí sebraným srdcem a duchem vrúcím. Opět, postí-li se, nepostí se tím postem, kterýž Buoh vyvolil, neb se toliko od pokrmuov zdržují, 175 ale od hříchuov nic. Ba, zdaliž tento lid nehodný toho těla pře- drahého božího a krve jeho svaté ve lži a v pokrytství nepřijímá? Neb toliko k hodóm se teď pošmuřuje, [Ó,] druhdy i poslintají, popláčí, a jakž brzo hodové minú, tak se rychle k hříchóm obrátí nalézá! K, A oni spověd velebí U, vyn. PNTC — 168 O tom] Neb tak PNT, Jakož C, Protož K — tak di NTCP — Pán ... proroka] prorok U — proroka k člověku KPC — 168—169 Člověče... v pravdě) Není, kto by činil pokání z hříchův svých a řka: »I co jsem učinil?« A jinde: »Ve lži jsi se ke mně obrátil, člověče, a ne v pravdě!« B — 168 Člověče] vyn. KPC, »Není, kdo by činil dobře!« A jinde: »Prý NT — 169—170 A jinde ... jednoho] vyn. NT — 170—172 Na znamení ... ve lži] Nebo pohříchu málo jest těch lidí, ješto by dobré věci činili v pravdě, nebo i ve lži modlé se lidé K — 170 proto se to praví NCTP — 171 ješto by] aby U — věci] vyn. U — dobře a v pravdě] vyn. CU, v pravdě a právě PNT — Ano] Ale RU, Nebo C — 171—172 modlí-li . . . ve lži] i modlitby se jednají ve lži (+ i pá- teřové NT) PNT, lidé ve lži se modlí C — li se lidé] se U — 172—173 modlí se ve lži . . . vrúcím] a modlitby množí, ale nemají srdce skraušené a ducha vraucího U — 172 nemodlí] lidé nemodlí PT, lidé neumějí modliti N 173 srdcem a duchem) duchem a B — vraucím. V modlitbě (páteři T) dí: »Odpusť nám!«, a v srdci kyselost, - tož ť lež PT, vraucím. V modlitbě říkají všickni: »Odpusť nám naše viny!«, a v srdci k bližnímu kyselost — tož t lež N — 173—175 Opět ... nic] vyn. K — 173—174 Opět ... vyvolil a tím se postem postí, kteréhožto Pán Bůh nevyvolil C — 173 li se, nepostí] vyn. PNT — 174 kteréhož PNT — nevyvolil aniž (+ ho N) přijímá PNT — pokrmuov) jídla SO — 175 ale] a PNTUS — Ba] Ano SO — 175—176 Ba ... nepřijímá?] Také tento lid ve lži přijímá drahé tělo Kristovo a jeho krev svatau C — 175 zdaliž] vyn. KO — 175—176 tento ... božího] i těla božího S, mnozí i tělo boží O — 175 nehodný] vyn. KPNT — toho] i PNT, i to K, i toho U — 175—176 předrahé tělo boží i jeho krev svatú K — předrahého] vyn. PNT, drahého U — 176 božího] vyn. RU — krev jeho svatau O — svaté] drahé N — a v vyn. PNTSO — pokrytství] neupřímnosti K, vyn. PNTSO — přijímá K, nepřijímají S, přijímají O — 177 Neb] A U — toliko jen SO — hodům božím O — teď] vyn. KPNTSO — pošmuřuje] připravují KPCNTSO, pošmauří RU — [ó] vyn. KPRCNTUSO — druhdy ... po- slintají] vyn. KPONTUSO — 178 popláčí] vyn. KPCNTSO — brzo] jedne 168 Podle Jer. 3, 10 — 169 Spr. Řím. 3, 12 —
857 ve lži. O tom dí Pán Buoh skrze proroka: »Člověče, neobrátil si se ke mně v pravdě!« A jinde dí prorok: »Není, kto by činil 170 dobré, není až do jednoho!« Na znamení toho praví, že jest málo těch lidí, ješto by dobré věci činili dobře a v pravdě. Ano, modlí-li se lidé Pánu Bohu, modlí se ve lži, neb se nemodlí sebraným srdcem a duchem vrúcím. Opět, postí-li se, nepostí se tím postem, kterýž Buoh vyvolil, neb se toliko od pokrmuov zdržují, 175 ale od hříchuov nic. Ba, zdaliž tento lid nehodný toho těla pře- drahého božího a krve jeho svaté ve lži a v pokrytství nepřijímá? Neb toliko k hodóm se teď pošmuřuje, [Ó,] druhdy i poslintají, popláčí, a jakž brzo hodové minú, tak se rychle k hříchóm obrátí nalézá! K, A oni spověd velebí U, vyn. PNTC — 168 O tom] Neb tak PNT, Jakož C, Protož K — tak di NTCP — Pán ... proroka] prorok U — proroka k člověku KPC — 168—169 Člověče... v pravdě) Není, kto by činil pokání z hříchův svých a řka: »I co jsem učinil?« A jinde: »Ve lži jsi se ke mně obrátil, člověče, a ne v pravdě!« B — 168 Člověče] vyn. KPC, »Není, kdo by činil dobře!« A jinde: »Prý NT — 169—170 A jinde ... jednoho] vyn. NT — 170—172 Na znamení ... ve lži] Nebo pohříchu málo jest těch lidí, ješto by dobré věci činili v pravdě, nebo i ve lži modlé se lidé K — 170 proto se to praví NCTP — 171 ješto by] aby U — věci] vyn. U — dobře a v pravdě] vyn. CU, v pravdě a právě PNT — Ano] Ale RU, Nebo C — 171—172 modlí-li . . . ve lži] i modlitby se jednají ve lži (+ i pá- teřové NT) PNT, lidé ve lži se modlí C — li se lidé] se U — 172—173 modlí se ve lži . . . vrúcím] a modlitby množí, ale nemají srdce skraušené a ducha vraucího U — 172 nemodlí] lidé nemodlí PT, lidé neumějí modliti N 173 srdcem a duchem) duchem a B — vraucím. V modlitbě (páteři T) dí: »Odpusť nám!«, a v srdci kyselost, - tož ť lež PT, vraucím. V modlitbě říkají všickni: »Odpusť nám naše viny!«, a v srdci k bližnímu kyselost — tož t lež N — 173—175 Opět ... nic] vyn. K — 173—174 Opět ... vyvolil a tím se postem postí, kteréhožto Pán Bůh nevyvolil C — 173 li se, nepostí] vyn. PNT — 174 kteréhož PNT — nevyvolil aniž (+ ho N) přijímá PNT — pokrmuov) jídla SO — 175 ale] a PNTUS — Ba] Ano SO — 175—176 Ba ... nepřijímá?] Také tento lid ve lži přijímá drahé tělo Kristovo a jeho krev svatau C — 175 zdaliž] vyn. KO — 175—176 tento ... božího] i těla božího S, mnozí i tělo boží O — 175 nehodný] vyn. KPNT — toho] i PNT, i to K, i toho U — 175—176 předrahé tělo boží i jeho krev svatú K — předrahého] vyn. PNT, drahého U — 176 božího] vyn. RU — krev jeho svatau O — svaté] drahé N — a v vyn. PNTSO — pokrytství] neupřímnosti K, vyn. PNTSO — přijímá K, nepřijímají S, přijímají O — 177 Neb] A U — toliko jen SO — hodům božím O — teď] vyn. KPNTSO — pošmuřuje] připravují KPCNTSO, pošmauří RU — [ó] vyn. KPRCNTUSO — druhdy ... po- slintají] vyn. KPONTUSO — 178 popláčí] vyn. KPCNTSO — brzo] jedne 168 Podle Jer. 3, 10 — 169 Spr. Řím. 3, 12 —
Strana 858
858 a k navyklostem prvotním. Ještě i toto vizme a znamenajme, 180 jsme-li vpravdě křesťané! Slyšme Cypriana svatého, co ť on o tom praví: »Nadarmo sobě jméno křesťanské osobuje, ktož Krista v skutcích nenásle duje«. Tehdy z toho toto, že nižádný není B 287 v pravdě křesťanem, jediné ktož jest svatý. Toho na znamení svatý Pavel v svých) epištolách obecně křesťany nazývá 185 svatými; když psal k obcém oněm, takto říkal: »Pozdravte všech svatých«, to jest křesťanuov, kteříž jsú v Kristu. Protož již nyní při světa skonání pohříchu téměř se všecky věci ve lži a v po- krytství jednají, neb člověk nižádný právě nemuož a sobě k pro- spěchu přijímati těla a krve drahého Pána Ježíše), leč prvé KP, jediné T, jen SO — hodové] hody boží N, vyn. C — pominau O - rychle] zase KC, ihned zase PNTSO, ihned U — k prvním hříchům O — obrátí] navrátí KPNTUS, navracují O — 179 k navyklostem prvotním] první zvyklost činějí O — prvotním] dřevním PCNT, dřívním R, prvnějším U, prvním S — 179—180 Ještě ... křesťané!] vyn. SO — Ještě ... jsme-li Nébrž (Opět vizme PNT) zdali tento lid nynější mohau slanti KPNT, Ještě i toto znamenejme, tento lid nynější, mohau-li slauti C — 180 jsme slujem RU — v pravdě] v pravé pravdě N, praví U — křesťané, poněvadž nejsau svatí N — 180—181 t on ... praví] dí, že K, on dí (+ že C) PNTC — 180 o tom] vyn. RU — 181 sobě křestan C — osobuje ten RU, osobují S0 — kdož jeho, totižto C — 182 skutcích jeho O — nenásleduje] následovati nechce U, nenásledují S0 — Tehdy ... že] Nebo KPNTSO, Tehdy jest to U, A tak i v svatosti; neb dí skrze proroka: »Svatí buďte, nebo i já svatej sem, Pán Bůh váš!«. A tak z toho toto měj, že C — není] nemuož slauti (býti N) KPNTSO, není aniž mů«ž) bejti (ps. mu (!) C — 183 křesťan NTSO — jediné ten. U — jediné ... jest] ktož není KPONTSO — svatej, a svatej také nemůže bejti, nebude-li křesťanem C — Protož toho C — Toho .. . znamení] Ano SO — 184 apoštol, svatý PCNT — 184—185 v svých . . . říkal] říkával a v svých epištolách často opakovával takto O — 184 svých vyn. B — obecně] často KPNTS, první m)C (m vyn.!) 184—185 křesťany ... takto] vyn. S — křesťany ... říkal] křesťanům psal i jmenoval křesťany svatejmi, když jim takto psal C — 184 jmenuje KPNT, jmenoval RU — 185 svaté KPNT — psal... takto] vyn. KPNT — oněm] k jiným a k jiným U — takto říkal] i oněm takto říkaje R — říkával NS, říkaje U — všech] vyn. C — 186 to jest křesťanuov] vyn. PCNTSO — kteříž jsú] vyn. KSO — v Kristu] vyn. K, v Kristu Ježíši RCU — Protož] Ale U — 187 při světa .. . téměř] vyn. SO — tohoto světa RU — pohříchu] vyn. KPCNT — ve lži a] vyn. U — a v pokrytství] vyn. KPCNTSO — 188 jednají (dělají U) a působí RU — člověk] vyn. KPCNT, člověk obojího pohlaví RU — 188—192 člověk ... Opět] vyn. SO — 188 právě] v pravdě R, vyn. U — právě nemuož nebude moci (+ aniž muož K) v pravdě KPCNT a sobě k prospěchu] sobě k spasení U — k prospěchu] k úžitku KC, ku 185 Fil. 4, 21 —
858 a k navyklostem prvotním. Ještě i toto vizme a znamenajme, 180 jsme-li vpravdě křesťané! Slyšme Cypriana svatého, co ť on o tom praví: »Nadarmo sobě jméno křesťanské osobuje, ktož Krista v skutcích nenásle duje«. Tehdy z toho toto, že nižádný není B 287 v pravdě křesťanem, jediné ktož jest svatý. Toho na znamení svatý Pavel v svých) epištolách obecně křesťany nazývá 185 svatými; když psal k obcém oněm, takto říkal: »Pozdravte všech svatých«, to jest křesťanuov, kteříž jsú v Kristu. Protož již nyní při světa skonání pohříchu téměř se všecky věci ve lži a v po- krytství jednají, neb člověk nižádný právě nemuož a sobě k pro- spěchu přijímati těla a krve drahého Pána Ježíše), leč prvé KP, jediné T, jen SO — hodové] hody boží N, vyn. C — pominau O - rychle] zase KC, ihned zase PNTSO, ihned U — k prvním hříchům O — obrátí] navrátí KPNTUS, navracují O — 179 k navyklostem prvotním] první zvyklost činějí O — prvotním] dřevním PCNT, dřívním R, prvnějším U, prvním S — 179—180 Ještě ... křesťané!] vyn. SO — Ještě ... jsme-li Nébrž (Opět vizme PNT) zdali tento lid nynější mohau slanti KPNT, Ještě i toto znamenejme, tento lid nynější, mohau-li slauti C — 180 jsme slujem RU — v pravdě] v pravé pravdě N, praví U — křesťané, poněvadž nejsau svatí N — 180—181 t on ... praví] dí, že K, on dí (+ že C) PNTC — 180 o tom] vyn. RU — 181 sobě křestan C — osobuje ten RU, osobují S0 — kdož jeho, totižto C — 182 skutcích jeho O — nenásleduje] následovati nechce U, nenásledují S0 — Tehdy ... že] Nebo KPNTSO, Tehdy jest to U, A tak i v svatosti; neb dí skrze proroka: »Svatí buďte, nebo i já svatej sem, Pán Bůh váš!«. A tak z toho toto měj, že C — není] nemuož slauti (býti N) KPNTSO, není aniž mů«ž) bejti (ps. mu (!) C — 183 křesťan NTSO — jediné ten. U — jediné ... jest] ktož není KPONTSO — svatej, a svatej také nemůže bejti, nebude-li křesťanem C — Protož toho C — Toho .. . znamení] Ano SO — 184 apoštol, svatý PCNT — 184—185 v svých . . . říkal] říkával a v svých epištolách často opakovával takto O — 184 svých vyn. B — obecně] často KPNTS, první m)C (m vyn.!) 184—185 křesťany ... takto] vyn. S — křesťany ... říkal] křesťanům psal i jmenoval křesťany svatejmi, když jim takto psal C — 184 jmenuje KPNT, jmenoval RU — 185 svaté KPNT — psal... takto] vyn. KPNT — oněm] k jiným a k jiným U — takto říkal] i oněm takto říkaje R — říkával NS, říkaje U — všech] vyn. C — 186 to jest křesťanuov] vyn. PCNTSO — kteříž jsú] vyn. KSO — v Kristu] vyn. K, v Kristu Ježíši RCU — Protož] Ale U — 187 při světa .. . téměř] vyn. SO — tohoto světa RU — pohříchu] vyn. KPCNT — ve lži a] vyn. U — a v pokrytství] vyn. KPCNTSO — 188 jednají (dělají U) a působí RU — člověk] vyn. KPCNT, člověk obojího pohlaví RU — 188—192 člověk ... Opět] vyn. SO — 188 právě] v pravdě R, vyn. U — právě nemuož nebude moci (+ aniž muož K) v pravdě KPCNT a sobě k prospěchu] sobě k spasení U — k prospěchu] k úžitku KC, ku 185 Fil. 4, 21 —
Strana 859
859 190 bude míti Ducha svatého, kterýžto Duch jest duch pravdy, jakož jest řekl Spasitel: »Duch jest, jenž obživuje, ale tělo nic neprospívá«. Opět v lidech víra jest mrtvá, láska ošemetná, naděje bez au- žitku); a protož lidé těch ctností nevedú v pravdě, ale ve lži. Neb pohříchu již jsú lidé tak zkaženi a poskvrněni, že mnohé 195 věci, které sau pravé a jisté, ty mají za klam a za lež, a lži mnohé vedau a mají za pravdu. O tom Kdí svatý Rehoř «v knihách) Moralium, že taková jest zlost a nepravost nepřítele našeho, ška- redého» dábla, že on z ctností činí hříchy a skrze to lid«i táhne [po ní] ku peklu a zatracení. Jako u příkladu: Mše svatá 200 jest sama v sobě dobra, ale lidé, kupujíce ji a kněží prodávajíce, prospěchu a k úžitku R — 189 a krve ... Ježíše božího B, a krve drahé U — prvé právě (!) T, vyn. U — 190 kterýžto Duch] Neb on U — Duch svatej C — duch] vyn. KPCNT — pravda C, pravdy a duch obživu- jící K — jakož neb tak PCNTU — 191 jest... Spasitel] dí (+ tak R) sám Pán Ježíš (Kristus R) KR, Kristus dí PCNT, sám Pán Kristus dí U — ničehuož KP, ničemuž R, ničehéhož NCT — 192 Opět že U — Opět... víra] Ještě v tomto lidu nynějším, ač jest víra jaková, ale jest mrtvá, neb skutkův k ní dobrejch nemají. Jakož dí svatej Jakub v své kanonice, že víra bez skutků C — víra] nevěra (!) O — mrtvá, neb bez skutkóv K — ošemetná a (anebo C) falešná KPCNTS — «bez aužitku všetečná B, ta jest pak beze všeho aužitku C — 193—194 a protož... Neb] Nebo, za kteréž se skutky nadějí míti život věčnej, za ty budau míti peklo horaucí, protože těch skutkův v pravdě nevedli a nepůsobili ani jednali, jak by měli jednáni bejti. A tak C — 194 Neb] Než R — nakaženi C, zkaženi a pře- vráceni N, pokaženi SO — 194—196 «a poskvrněni ... a mají, že pravdu mají za lež a lež B — 194 poskvrněni] porušeni SO — 195 a jisté] vyn. KPNTSO — ty] vyn. SO — a za ležj anebo za lež PNT, vyn. S0 — lži] majíce pravdu, lži U — 196 vedauce K — a] a držíce, ty K, aneb PNT, vyn. U — mají vyn. U, mají je SO — za pravdu] vyn. U — 196—199 O tom ... příkladu] Nebo žádný nemůže pravdy (v pravdě S) přijímati ani (vyn. S) večeře Páně, leč bude míti Ducha svatého. Ano i S0 — 196 dí praví B — (v knihách vyn. BU — 197 Moralium) vyn. U — nepravost nešlechetnost K — škaredého vyn. BU — 198 z ctností činí hříchy] ctnosti nazývá hříchem U — lid B — 199 [po ní] vyn. KPRCNT, ku pánu svému, totiž U — a zatracení] vyn. KPCNT, a k věčnému za- tracení RU — Jako u příkladu] Ale U — u přikladu] vyn. PNT — Ano i ta (vyn. S) svatá mše SO — 200 v sobě pravá S0 — dobra (+ jako S0) i jiné svátosti (+ platná 0) PNTSO — ale] a RU, když se slušně a řádně působí; ale když C — kupujíce] kupují C, dávajíce za ně peníze a kupujíce N — ji] je PRONTSO — prodávají C, prodávajíce je N, jim je prodávajíce SO — 201 obracují] obracejí K, obracují hřích v ctnost a PNT — obra- 191 Jan 6, 63 —
859 190 bude míti Ducha svatého, kterýžto Duch jest duch pravdy, jakož jest řekl Spasitel: »Duch jest, jenž obživuje, ale tělo nic neprospívá«. Opět v lidech víra jest mrtvá, láska ošemetná, naděje bez au- žitku); a protož lidé těch ctností nevedú v pravdě, ale ve lži. Neb pohříchu již jsú lidé tak zkaženi a poskvrněni, že mnohé 195 věci, které sau pravé a jisté, ty mají za klam a za lež, a lži mnohé vedau a mají za pravdu. O tom Kdí svatý Rehoř «v knihách) Moralium, že taková jest zlost a nepravost nepřítele našeho, ška- redého» dábla, že on z ctností činí hříchy a skrze to lid«i táhne [po ní] ku peklu a zatracení. Jako u příkladu: Mše svatá 200 jest sama v sobě dobra, ale lidé, kupujíce ji a kněží prodávajíce, prospěchu a k úžitku R — 189 a krve ... Ježíše božího B, a krve drahé U — prvé právě (!) T, vyn. U — 190 kterýžto Duch] Neb on U — Duch svatej C — duch] vyn. KPCNT — pravda C, pravdy a duch obživu- jící K — jakož neb tak PCNTU — 191 jest... Spasitel] dí (+ tak R) sám Pán Ježíš (Kristus R) KR, Kristus dí PCNT, sám Pán Kristus dí U — ničehuož KP, ničemuž R, ničehéhož NCT — 192 Opět že U — Opět... víra] Ještě v tomto lidu nynějším, ač jest víra jaková, ale jest mrtvá, neb skutkův k ní dobrejch nemají. Jakož dí svatej Jakub v své kanonice, že víra bez skutků C — víra] nevěra (!) O — mrtvá, neb bez skutkóv K — ošemetná a (anebo C) falešná KPCNTS — «bez aužitku všetečná B, ta jest pak beze všeho aužitku C — 193—194 a protož... Neb] Nebo, za kteréž se skutky nadějí míti život věčnej, za ty budau míti peklo horaucí, protože těch skutkův v pravdě nevedli a nepůsobili ani jednali, jak by měli jednáni bejti. A tak C — 194 Neb] Než R — nakaženi C, zkaženi a pře- vráceni N, pokaženi SO — 194—196 «a poskvrněni ... a mají, že pravdu mají za lež a lež B — 194 poskvrněni] porušeni SO — 195 a jisté] vyn. KPNTSO — ty] vyn. SO — a za ležj anebo za lež PNT, vyn. S0 — lži] majíce pravdu, lži U — 196 vedauce K — a] a držíce, ty K, aneb PNT, vyn. U — mají vyn. U, mají je SO — za pravdu] vyn. U — 196—199 O tom ... příkladu] Nebo žádný nemůže pravdy (v pravdě S) přijímati ani (vyn. S) večeře Páně, leč bude míti Ducha svatého. Ano i S0 — 196 dí praví B — (v knihách vyn. BU — 197 Moralium) vyn. U — nepravost nešlechetnost K — škaredého vyn. BU — 198 z ctností činí hříchy] ctnosti nazývá hříchem U — lid B — 199 [po ní] vyn. KPRCNT, ku pánu svému, totiž U — a zatracení] vyn. KPCNT, a k věčnému za- tracení RU — Jako u příkladu] Ale U — u přikladu] vyn. PNT — Ano i ta (vyn. S) svatá mše SO — 200 v sobě pravá S0 — dobra (+ jako S0) i jiné svátosti (+ platná 0) PNTSO — ale] a RU, když se slušně a řádně působí; ale když C — kupujíce] kupují C, dávajíce za ně peníze a kupujíce N — ji] je PRONTSO — prodávají C, prodávajíce je N, jim je prodávajíce SO — 201 obracují] obracejí K, obracují hřích v ctnost a PNT — obra- 191 Jan 6, 63 —
Strana 860
860 obracují ctnost v hřích, neb se nadějí, že skrze to nabudú hříchóm odpuštění — ani nabudú pekla horúcího. Tak ť jest Duch svatý a slove pravý vuodce, neb on právě a upřímě vede ku Pánu Kristu. Neb» tak sám Kristus praví 205 »On ť svědectví vydá o mně, i vy svědectví vydáte«, totiž, majíce ho v sobě. A tak převeliký jest úžitek Ducha svatého, neb, ktož ho v sobě má, ten ť sobě váží Pána Krista, druhé, že ho ctí, a třetí, že Krista miluje, a čtvrté, že velebí Pána Krista. Ten sobě Krista váží pro jeho duostojnost), že Syn boží jest; proto ho ctí, že 210 jest povýšen nade všecka nebesa; proto jej miluje, že nám hříšným skrze něj stalo se jest vykaupení). O tom Kpíše) svatý Pavel k Kolocenským v první kapitole: »V němžto máme vykúpení a odpuštění hříchóm«. Proto velebí Krista: pro jeho svatost, cují ... neb] i mají hřích za ctnost a U — ctnost v hřích] hřích v ctnost R, ctnosti v hřích a hřích v ctnosti SO — neb] a lidé PNTS — neb se nadějí, že] a nadějíce se C, a potom se domnívají O — nadějí] domnívají NS — nabudú] vezmau K — hříchóm] vyn. C, hříchům svým S — 202 an N, a oni USO — nabudú] sobě (+ i s nimi PNT) dobudau (dobydau 0) KPONTSO — 203—204 Tak ... sám Kristus] A (Ano O) teď sám Syn boží S0 — 203 Tak ť] Také KPRONTU — jest] vyn. U — a] vyn. U — a slove] vyn. KPCNT — neb on] kterýž totiž KPCN, kterýžto T — 204 a upřímě] vyn. KPCT — upřímně NU — ku Pánu] k T — «Neb) Jakož B — (praví mluví BP, dí N, praví takto O — 205 On, totiž Duch C — vy- dává C, vydávati bude S0 — mně (totiž člověk, mající ho v sobě) U i] ano i C — 205—206 i vy . .. v sobě vyn. USO — 205 vydáváte R — 206 veliký SO — neb] že nejprv C — 207 nade vše váží O — Krista] Ježíše K — 207—209 druhé ... Syn boží jest] jej miluje a velebí a ctí SO — 207 ho] Krista PCNT — 208 Krista] jej K — velebí a ctí N — Pána Krista; ten] ho; proto K, Pána Krista. Najprvé, kdož má Ducha svatého, ten PNT — ten] proč C — Krista] drahého Ježíše K — 209 jeho velikau N — důstojen- stvie BU — že] protože C — Synem božím N, Syna božího, totiž U — jest] jest, také PNT, že U — 210 jest on U — 210—215 nám hříšným... anjel, nemoha] skrze něho stalo se vykaupení a odpuštění hříchům, a proto jej velebí, že jest jeho svatost nesmírná, ano i anjel Kabriel (!, vyn. O), nemoha jeho svatosti SO — 210 hříšným] vyn. KPCNT - 211 něho samého KPNT — «vykaupení spasení B, vykaupení [a spasení] K — píše) dí B, napsal U — 212 ku T — první kapitole] pátém rozdílu řka N — kapi- tole řka PT, kapitole takto C — němžto] něm samém K — máme] vyn. U — vykúpení, [spasení] K — 213 hříchóm vyn. B, hříchův RCNU Proto pak C — Krista] jej pak K, Krista, kdož má v sobě Ducha svatého 205 Jan 15, 26 a 27 — 212 Podle Kol. 1, 14 —
860 obracují ctnost v hřích, neb se nadějí, že skrze to nabudú hříchóm odpuštění — ani nabudú pekla horúcího. Tak ť jest Duch svatý a slove pravý vuodce, neb on právě a upřímě vede ku Pánu Kristu. Neb» tak sám Kristus praví 205 »On ť svědectví vydá o mně, i vy svědectví vydáte«, totiž, majíce ho v sobě. A tak převeliký jest úžitek Ducha svatého, neb, ktož ho v sobě má, ten ť sobě váží Pána Krista, druhé, že ho ctí, a třetí, že Krista miluje, a čtvrté, že velebí Pána Krista. Ten sobě Krista váží pro jeho duostojnost), že Syn boží jest; proto ho ctí, že 210 jest povýšen nade všecka nebesa; proto jej miluje, že nám hříšným skrze něj stalo se jest vykaupení). O tom Kpíše) svatý Pavel k Kolocenským v první kapitole: »V němžto máme vykúpení a odpuštění hříchóm«. Proto velebí Krista: pro jeho svatost, cují ... neb] i mají hřích za ctnost a U — ctnost v hřích] hřích v ctnost R, ctnosti v hřích a hřích v ctnosti SO — neb] a lidé PNTS — neb se nadějí, že] a nadějíce se C, a potom se domnívají O — nadějí] domnívají NS — nabudú] vezmau K — hříchóm] vyn. C, hříchům svým S — 202 an N, a oni USO — nabudú] sobě (+ i s nimi PNT) dobudau (dobydau 0) KPONTSO — 203—204 Tak ... sám Kristus] A (Ano O) teď sám Syn boží S0 — 203 Tak ť] Také KPRONTU — jest] vyn. U — a] vyn. U — a slove] vyn. KPCNT — neb on] kterýž totiž KPCN, kterýžto T — 204 a upřímě] vyn. KPCT — upřímně NU — ku Pánu] k T — «Neb) Jakož B — (praví mluví BP, dí N, praví takto O — 205 On, totiž Duch C — vy- dává C, vydávati bude S0 — mně (totiž člověk, mající ho v sobě) U i] ano i C — 205—206 i vy . .. v sobě vyn. USO — 205 vydáváte R — 206 veliký SO — neb] že nejprv C — 207 nade vše váží O — Krista] Ježíše K — 207—209 druhé ... Syn boží jest] jej miluje a velebí a ctí SO — 207 ho] Krista PCNT — 208 Krista] jej K — velebí a ctí N — Pána Krista; ten] ho; proto K, Pána Krista. Najprvé, kdož má Ducha svatého, ten PNT — ten] proč C — Krista] drahého Ježíše K — 209 jeho velikau N — důstojen- stvie BU — že] protože C — Synem božím N, Syna božího, totiž U — jest] jest, také PNT, že U — 210 jest on U — 210—215 nám hříšným... anjel, nemoha] skrze něho stalo se vykaupení a odpuštění hříchům, a proto jej velebí, že jest jeho svatost nesmírná, ano i anjel Kabriel (!, vyn. O), nemoha jeho svatosti SO — 210 hříšným] vyn. KPCNT - 211 něho samého KPNT — «vykaupení spasení B, vykaupení [a spasení] K — píše) dí B, napsal U — 212 ku T — první kapitole] pátém rozdílu řka N — kapi- tole řka PT, kapitole takto C — němžto] něm samém K — máme] vyn. U — vykúpení, [spasení] K — 213 hříchóm vyn. B, hříchův RCNU Proto pak C — Krista] jej pak K, Krista, kdož má v sobě Ducha svatého 205 Jan 15, 26 a 27 — 212 Podle Kol. 1, 14 —
Strana 861
861 kteráž jest nesmírná ui a nevýmluvná, nebo pro jeho nesmírnú B 288 215 svatost) Gabriel anjel, nemoha dokonale jeho svatosti vypra- viti), řekl ku Panně Mariji. »A což narodí se z tebe svatého, slúti bude Syn boží«. A poněvadž jest tak slavný Kristus, tehdy nemuož «tak zlehka nalezen býti, nebo jest jeho jméno pře- důstojné. Dí svatý Pavel: »Žádný nemuož říci Pán Ježíš«, totiž 220 úžitečně a spasitelně, »jediné v Duchu svatém«. A Kopět svatý Petr v Skutcích apoštolských dí: »Zjevil ho Buoh) ne všemu lidu, ale nám, svědkóm zřízeným od Boha«. Protož ť ho veď lidé nemohú naleznúti bez Ducha svatého, a «poněvadž jest tak veliký, tehdy stěžka kto k němu bude moci přijíti; neb ť jest on cesta, 225 [pravda i život]. A které koli věci dobré nám z nebe přicházejí, skrze něho přicházejí, a zase od nás nic libého ani vzácného nepřichází k Bohu, jediné skrze Krista. I požádajmež, milí C — nesmírnau svatost U — 214 nesmírná a] vyn. U — 214—215 pro... svatost jeho velikosti svatosti B — 215 anjel] vyn. KT, archanjel N — «dokonale ... vypraviti vymluviti B, vypraviti SO — 216 tak řekl C — ku Panně] k PNT — svatého] vyn. U — 217 slavný a duostojný PNTSO — Pán Ježíš Kristus K, milý Kristus PNT, náš milý Kristus SO — tehdy protož také O — 218 «tak) vyn. B — 218—219 nebo jest... Pavel] a S, ano O — veliké a duostojné KPONT — 219 Ano dí KC — Pavel, že U - řícti O — 219—220 totiž ... spasitelně] vyn. SO — 220 A] Nebo S, Jakož O — Kopět vyn. BSO — 221 Petr apoštol C, Petr, stojí napsáno RU — v Skutcích apoštolských] jakož se o tom čte v Skutcích apoštolských, že PNT, dí, že S0 — dí] řekl KRCNTU, vyn. SO — Zjevil... všemu Nezjevil Bůh Krista Ježíše všelikému C — Zjevil... Buoh jest ho Bůh nezjevil SO — ho Buoh» jeho B, ho Buoh, to jest Krista Pána RU, ho Buoh, prý N — 222 nám toliko KRU — zřízeným] předzpuosobeným KT, předzvěstovaným C, předzřízeným SO — Boha] totiž od Boha N — ved nijakž N, také O, vyn. S — 223 nalézti PNT, najíti S0 — 223—224 «po- něvadž ... přijíti žádný k němu neuhodí, leč on koho sám přivede B — 223 jest on O — veliký a předůstojný RU — 224 stěžka] z (!) těžkostí N — stěžka kto] jest SO — k němu] ho U — bude moci] těžko S0 — přijíti, nepovede-li ho drahý Pán Kristus RU — neb ť jest on] on sám zajisté jest N — on (sám) KPCTSO — ta cesta U — 225 [pravda i život] vyn. KPRCNTUS — A] Nebo C — nám z nebe přicházejí] pocházejí (sau O) SO — nám] vyn. R — nám z nebe] vyn. K — nebes PRNT — přicházejí, to U — 226 skrze ... přicházejí vyn. BK — něho samého N, něho nám U — a zase] ale O, a zase, že U — 227 přichází RC, nepochází S — k vyn. BU — Bohu Otci NU — I] Ej K, Uj P, Aj TS — tehdy ť my 216 Luk. 1, 35 — — 219 1. Kor. 12, 3 221 Podle Skutk. 10, 40 a 41 —
861 kteráž jest nesmírná ui a nevýmluvná, nebo pro jeho nesmírnú B 288 215 svatost) Gabriel anjel, nemoha dokonale jeho svatosti vypra- viti), řekl ku Panně Mariji. »A což narodí se z tebe svatého, slúti bude Syn boží«. A poněvadž jest tak slavný Kristus, tehdy nemuož «tak zlehka nalezen býti, nebo jest jeho jméno pře- důstojné. Dí svatý Pavel: »Žádný nemuož říci Pán Ježíš«, totiž 220 úžitečně a spasitelně, »jediné v Duchu svatém«. A Kopět svatý Petr v Skutcích apoštolských dí: »Zjevil ho Buoh) ne všemu lidu, ale nám, svědkóm zřízeným od Boha«. Protož ť ho veď lidé nemohú naleznúti bez Ducha svatého, a «poněvadž jest tak veliký, tehdy stěžka kto k němu bude moci přijíti; neb ť jest on cesta, 225 [pravda i život]. A které koli věci dobré nám z nebe přicházejí, skrze něho přicházejí, a zase od nás nic libého ani vzácného nepřichází k Bohu, jediné skrze Krista. I požádajmež, milí C — nesmírnau svatost U — 214 nesmírná a] vyn. U — 214—215 pro... svatost jeho velikosti svatosti B — 215 anjel] vyn. KT, archanjel N — «dokonale ... vypraviti vymluviti B, vypraviti SO — 216 tak řekl C — ku Panně] k PNT — svatého] vyn. U — 217 slavný a duostojný PNTSO — Pán Ježíš Kristus K, milý Kristus PNT, náš milý Kristus SO — tehdy protož také O — 218 «tak) vyn. B — 218—219 nebo jest... Pavel] a S, ano O — veliké a duostojné KPONT — 219 Ano dí KC — Pavel, že U - řícti O — 219—220 totiž ... spasitelně] vyn. SO — 220 A] Nebo S, Jakož O — Kopět vyn. BSO — 221 Petr apoštol C, Petr, stojí napsáno RU — v Skutcích apoštolských] jakož se o tom čte v Skutcích apoštolských, že PNT, dí, že S0 — dí] řekl KRCNTU, vyn. SO — Zjevil... všemu Nezjevil Bůh Krista Ježíše všelikému C — Zjevil... Buoh jest ho Bůh nezjevil SO — ho Buoh» jeho B, ho Buoh, to jest Krista Pána RU, ho Buoh, prý N — 222 nám toliko KRU — zřízeným] předzpuosobeným KT, předzvěstovaným C, předzřízeným SO — Boha] totiž od Boha N — ved nijakž N, také O, vyn. S — 223 nalézti PNT, najíti S0 — 223—224 «po- něvadž ... přijíti žádný k němu neuhodí, leč on koho sám přivede B — 223 jest on O — veliký a předůstojný RU — 224 stěžka] z (!) těžkostí N — stěžka kto] jest SO — k němu] ho U — bude moci] těžko S0 — přijíti, nepovede-li ho drahý Pán Kristus RU — neb ť jest on] on sám zajisté jest N — on (sám) KPCTSO — ta cesta U — 225 [pravda i život] vyn. KPRCNTUS — A] Nebo C — nám z nebe přicházejí] pocházejí (sau O) SO — nám] vyn. R — nám z nebe] vyn. K — nebes PRNT — přicházejí, to U — 226 skrze ... přicházejí vyn. BK — něho samého N, něho nám U — a zase] ale O, a zase, že U — 227 přichází RC, nepochází S — k vyn. BU — Bohu Otci NU — I] Ej K, Uj P, Aj TS — tehdy ť my 216 Luk. 1, 35 — — 219 1. Kor. 12, 3 221 Podle Skutk. 10, 40 a 41 —
Strana 862
862 křesťané, abychom ho mohli právě poznati! Ale pohříchu nyněji křesťanstvo malé má poznání o Pánu Ježíšovi. Práv jako on 230 apoštolé, vidúce Krista, an po moři chodí, i mněli, by byla obluda takéž nynější lid, maje pravdu Kristovu, řeči jeho, ano je jak v oči bodau, nemají jich za pravé Křeči, neb jim nevěří). Teď Pán Kristus, těše své apoštoly, řekl jim: »Přichází hodina, že každý, ktož vás zabíjí, domnievati se bude, že b 235 tím Bohu poslúžil«, Ktotiž, aby se nebáli těch, kteříž by je chtě zbíti pro víru Kristovu. A tak ani věrní křesťané měli by se nebáti těch, kteříž je kaceřují a tupí, hanějí, odřezance dávají aneb ž ho žádejmež O, žádejmež S — 228 křesťané, toho U — právě] vyn. O - poznati a poznaje milovati SO — 229 (křesťané KRNUSO - malé.. Ježíšovi] zpohanilí nemají poznání žádného o Kristu N — (mají, KRUSO drahém Pánu C — Pánu Ježíšovi] Kristu PT — Kristu Ježíšovi (vyn. SO USO — práv] právě NC, rovně SO, vyn. U — foni) KU, onino N. vyn. S0 — 230 vidúce . . . by byla) když viděli (+ Pána Krista O), ano chodí po moř Kristus (vyn. O), domnívali se, že jest SO — an] když U — chodil U — domnívali se, že RNCU — by to RU — nějaká obluda C — 231 tak i N takéž i T — lid, maje] (lidé, majíc) K, křesťané, majíce (ač mají 0) S0 - pravdu] pravau pravdu C, řeč S0 — řeči jeho] vyn. SO — jeho drahé C — ano] an N, ješto C, ana O — 232 v úči RN — bode SO — nemají nemají jich a nechtějí N, avšak nechtí míti O — jich míti N — řeči ... nevěří) ani jim věří B ,řeči aniž jim věří (věřejí 0) CSO — 233 Ale teďky O — Teď ... Kristus] Již pak teď dále drahý Pán C - Teď ... řekl] Neb Pán Kristus tíše (!) své apoštoly napomíná a řka U — (těší) KNSO, tíše (!) R, těšíce C — milé apoštoly C — fřka) KN, napomíná řka R — 233—234 Přijde ť hodina a přichází RU — 234 že] aby RU — (zabije) KRCTUSO, zamorduje N — bude mníti PT — že] vyn. P — by vyn. KTUSO — 235 (slauží, KS, poslauží O — 235—236 «totiž. .. nebáti Tú řečí je těší, aby se ne tak báli vědúce, že toho nebude chyby; jakož i nyní křesťané nemají se báti B, Jako by řekl: »Nebojte se! Kteří vás budau hubiti pro víru Kristovu, těch se nebojte!« A příkladem jich křesťané věrní neměli by se báti R, Jako by tím takto řekl: »Když přijde ta hodina anebo ten čas, že vás budau mordovati pro víru a pro pravdu, nebojte se jich!« Tauž měrau věrní křesťané nemají se báti C, Jako by řekl: »Nebojte se těch, kteříž vás budau hubiti pro víru Krista Pána!« A tak z toho věrní křesťané neměli by se báti U — 235 totiž] a to jim proto praví S0 — nic nebáli O — by je chtěli] je budau chtíti O — 236 zbíti] na tělích mordovati N — ani věrní] i my SO — měli] neměli NTSO — byl vyn. P, bychom S0 — nebáti báti PTSO, strachovati N — 237 těch, kteříž] když odporníci kalichu Páně N — je] nás O (korekturou z pův. je!) — odřezance církve svaté S0 — (a odřezanců jim nadávají) K — aneb] a buď U — aneb že je] až SO — 238 je] jej P — smrti N — vydávají odsuzují KPNTSO 230 Mat. 14, 25 a 26; Marek 6, 48 a 49 —
862 křesťané, abychom ho mohli právě poznati! Ale pohříchu nyněji křesťanstvo malé má poznání o Pánu Ježíšovi. Práv jako on 230 apoštolé, vidúce Krista, an po moři chodí, i mněli, by byla obluda takéž nynější lid, maje pravdu Kristovu, řeči jeho, ano je jak v oči bodau, nemají jich za pravé Křeči, neb jim nevěří). Teď Pán Kristus, těše své apoštoly, řekl jim: »Přichází hodina, že každý, ktož vás zabíjí, domnievati se bude, že b 235 tím Bohu poslúžil«, Ktotiž, aby se nebáli těch, kteříž by je chtě zbíti pro víru Kristovu. A tak ani věrní křesťané měli by se nebáti těch, kteříž je kaceřují a tupí, hanějí, odřezance dávají aneb ž ho žádejmež O, žádejmež S — 228 křesťané, toho U — právě] vyn. O - poznati a poznaje milovati SO — 229 (křesťané KRNUSO - malé.. Ježíšovi] zpohanilí nemají poznání žádného o Kristu N — (mají, KRUSO drahém Pánu C — Pánu Ježíšovi] Kristu PT — Kristu Ježíšovi (vyn. SO USO — práv] právě NC, rovně SO, vyn. U — foni) KU, onino N. vyn. S0 — 230 vidúce . . . by byla) když viděli (+ Pána Krista O), ano chodí po moř Kristus (vyn. O), domnívali se, že jest SO — an] když U — chodil U — domnívali se, že RNCU — by to RU — nějaká obluda C — 231 tak i N takéž i T — lid, maje] (lidé, majíc) K, křesťané, majíce (ač mají 0) S0 - pravdu] pravau pravdu C, řeč S0 — řeči jeho] vyn. SO — jeho drahé C — ano] an N, ješto C, ana O — 232 v úči RN — bode SO — nemají nemají jich a nechtějí N, avšak nechtí míti O — jich míti N — řeči ... nevěří) ani jim věří B ,řeči aniž jim věří (věřejí 0) CSO — 233 Ale teďky O — Teď ... Kristus] Již pak teď dále drahý Pán C - Teď ... řekl] Neb Pán Kristus tíše (!) své apoštoly napomíná a řka U — (těší) KNSO, tíše (!) R, těšíce C — milé apoštoly C — fřka) KN, napomíná řka R — 233—234 Přijde ť hodina a přichází RU — 234 že] aby RU — (zabije) KRCTUSO, zamorduje N — bude mníti PT — že] vyn. P — by vyn. KTUSO — 235 (slauží, KS, poslauží O — 235—236 «totiž. .. nebáti Tú řečí je těší, aby se ne tak báli vědúce, že toho nebude chyby; jakož i nyní křesťané nemají se báti B, Jako by řekl: »Nebojte se! Kteří vás budau hubiti pro víru Kristovu, těch se nebojte!« A příkladem jich křesťané věrní neměli by se báti R, Jako by tím takto řekl: »Když přijde ta hodina anebo ten čas, že vás budau mordovati pro víru a pro pravdu, nebojte se jich!« Tauž měrau věrní křesťané nemají se báti C, Jako by řekl: »Nebojte se těch, kteříž vás budau hubiti pro víru Krista Pána!« A tak z toho věrní křesťané neměli by se báti U — 235 totiž] a to jim proto praví S0 — nic nebáli O — by je chtěli] je budau chtíti O — 236 zbíti] na tělích mordovati N — ani věrní] i my SO — měli] neměli NTSO — byl vyn. P, bychom S0 — nebáti báti PTSO, strachovati N — 237 těch, kteříž] když odporníci kalichu Páně N — je] nás O (korekturou z pův. je!) — odřezance církve svaté S0 — (a odřezanců jim nadávají) K — aneb] a buď U — aneb že je] až SO — 238 je] jej P — smrti N — vydávají odsuzují KPNTSO 230 Mat. 14, 25 a 26; Marek 6, 48 a 49 —
Strana 863
86 je i na smrt vydávají, protože přijímají krev boží z kalicha). Nebo oni, to snášejíce míle po víru Kristovu, zbaveni bývají od 240 hříchóv a veliké dary skrze to od milého Boha berú. Ale řekl by někto: »Proč jest to, že zlí lidé obecně posly boží a věrné kazatele) v nenávisti mají?» I, proto, že káží [lidem] pravau víru Kristovu a vedau [je] Kk pravé cestě a že lid napomínají a vedau, aby své zření obracovali k živému Bohu a ne k obrazům mrtvým, jakož 245 to pohříchu činí mnozí kněží a mniší pochlebníci. I pomáhajž nám, milý Bože, abychom se tak napravili, abychom, dobrých protože ... kalicha pro krev boží B — protože] pro tu příčinu, že N, že SO — boží] drahého Pána Ježíše pod obojí spůsobau posvátně C , Kristovu drahau (předrahau O) SO - z kalichu posvátného SO — 239 Nebo] A USO oni] vyn. RU — snášejíce] (trpíce a snášejíce) KPNTU, trpíce S0 - víru a pro pravdu C — Kristovu, i tudíž U — od všech O - 240 skrze to] vyn. O — berů] přijímají O — Ale] A T, vyn. SO — řekl byl snad by mohl říci NSO — 241 snad někdo C — Pročiž N, Pročež T, Proč pak O — Proč jest to] vyn. RU — obecně... kazatele obyčejně dobré B — obecně tak SO — kazatele a učitele C — 242 I] I odpovídám, že O — I, proto] vyn. KPNT, Odpověd tato RU, Odpověd tato proti tomu může dána bejti C — že] že proto je (zlí dobré C) mají v nenávisti, že CRU, nebo O — káží] ozna- mují SO — lidem] vyn. KPRCNUS, jim O — «pravau ... Kristovu pravdu B — víru a pravdu C — 243 [je] vyn. RCNTU — 243—245 k pravé cestě ... pochlebníci. I na pravú cestu; ruší (! patrně místo: ale kdo ruší) hříchy a modly rozmnožuje a hříchy oslabuje, ten ť od světa pokoj a přízen má. Jakož jest řekl svatý Jan: »Oni ť jsú z světa a svět je miluje a svět je slyší« B — 243 a že lid ... vedau] vyn. SO — že lid] také i k tomu lidi C — a vedau] vyn. C — aby lidé SO — své všeckno C — 244 obrátili KC, obraceli RUO — k živému Bohu] k tváři živého Boha K, k mi- lému Bohu a živému na věky U — Bohu a pravému C — k obrazům mrtvým k (+ těm 0) mrtvým a (vyn. O) obrazům S0 — mrtvým aneb k nějakým pobonkům nejistým C — 245 to právě R — pohříchu] vyn. U — mnozí] vyn. U — křesťané a kněží S — kněží lakomí, svatokupečtí C, kněží lživí U a mniší] pochlebníci SO — pochlební, ješto jest to veliké zavečení těch lidí sprostných C — 246 milý, drahý S0 — Bůh KPT, Bůh všemohaucí N — 246—248 «tak ... nebe se na pravú cestu napravili a po smrti se tobě B — 246—248 tak napravili ... vystříci mohli] i my tak napraviti mohli skrze učení věrných správců, poslouchajíce jich velmi bedlivě, přikázaní boží plníce, těch zlých a nešlechetných kněží bludných se vystříhajíce, abychom mohli O — 247 správcí] správcův a kněží S — věrných] vyn. RU — poslauchali S, poslauchajíc raddy a učení N zlých pak RCU — vystříhati CS — 247—248 vystříci ... dostali] vy- stříhajíce, ale abychom v pravé víře a neomylné naději živi zde byli, v při- kázaních tvých kráčejíce, a po této časné smrti mohli se k tobě do tvé nebeské radosti dostati. Toho dobrého rač nám (+ dáti dojíti a U) do- pomoci, milý, drahý Pane Bože, jenž kraluješ na věky (+ věkův U)! RU
86 je i na smrt vydávají, protože přijímají krev boží z kalicha). Nebo oni, to snášejíce míle po víru Kristovu, zbaveni bývají od 240 hříchóv a veliké dary skrze to od milého Boha berú. Ale řekl by někto: »Proč jest to, že zlí lidé obecně posly boží a věrné kazatele) v nenávisti mají?» I, proto, že káží [lidem] pravau víru Kristovu a vedau [je] Kk pravé cestě a že lid napomínají a vedau, aby své zření obracovali k živému Bohu a ne k obrazům mrtvým, jakož 245 to pohříchu činí mnozí kněží a mniší pochlebníci. I pomáhajž nám, milý Bože, abychom se tak napravili, abychom, dobrých protože ... kalicha pro krev boží B — protože] pro tu příčinu, že N, že SO — boží] drahého Pána Ježíše pod obojí spůsobau posvátně C , Kristovu drahau (předrahau O) SO - z kalichu posvátného SO — 239 Nebo] A USO oni] vyn. RU — snášejíce] (trpíce a snášejíce) KPNTU, trpíce S0 - víru a pro pravdu C — Kristovu, i tudíž U — od všech O - 240 skrze to] vyn. O — berů] přijímají O — Ale] A T, vyn. SO — řekl byl snad by mohl říci NSO — 241 snad někdo C — Pročiž N, Pročež T, Proč pak O — Proč jest to] vyn. RU — obecně... kazatele obyčejně dobré B — obecně tak SO — kazatele a učitele C — 242 I] I odpovídám, že O — I, proto] vyn. KPNT, Odpověd tato RU, Odpověd tato proti tomu může dána bejti C — že] že proto je (zlí dobré C) mají v nenávisti, že CRU, nebo O — káží] ozna- mují SO — lidem] vyn. KPRCNUS, jim O — «pravau ... Kristovu pravdu B — víru a pravdu C — 243 [je] vyn. RCNTU — 243—245 k pravé cestě ... pochlebníci. I na pravú cestu; ruší (! patrně místo: ale kdo ruší) hříchy a modly rozmnožuje a hříchy oslabuje, ten ť od světa pokoj a přízen má. Jakož jest řekl svatý Jan: »Oni ť jsú z světa a svět je miluje a svět je slyší« B — 243 a že lid ... vedau] vyn. SO — že lid] také i k tomu lidi C — a vedau] vyn. C — aby lidé SO — své všeckno C — 244 obrátili KC, obraceli RUO — k živému Bohu] k tváři živého Boha K, k mi- lému Bohu a živému na věky U — Bohu a pravému C — k obrazům mrtvým k (+ těm 0) mrtvým a (vyn. O) obrazům S0 — mrtvým aneb k nějakým pobonkům nejistým C — 245 to právě R — pohříchu] vyn. U — mnozí] vyn. U — křesťané a kněží S — kněží lakomí, svatokupečtí C, kněží lživí U a mniší] pochlebníci SO — pochlební, ješto jest to veliké zavečení těch lidí sprostných C — 246 milý, drahý S0 — Bůh KPT, Bůh všemohaucí N — 246—248 «tak ... nebe se na pravú cestu napravili a po smrti se tobě B — 246—248 tak napravili ... vystříci mohli] i my tak napraviti mohli skrze učení věrných správců, poslouchajíce jich velmi bedlivě, přikázaní boží plníce, těch zlých a nešlechetných kněží bludných se vystříhajíce, abychom mohli O — 247 správcí] správcův a kněží S — věrných] vyn. RU — poslauchali S, poslauchajíc raddy a učení N zlých pak RCU — vystříhati CS — 247—248 vystříci ... dostali] vy- stříhajíce, ale abychom v pravé víře a neomylné naději živi zde byli, v při- kázaních tvých kráčejíce, a po této časné smrti mohli se k tobě do tvé nebeské radosti dostati. Toho dobrého rač nám (+ dáti dojíti a U) do- pomoci, milý, drahý Pane Bože, jenž kraluješ na věky (+ věkův U)! RU
Strana 864
864 správcí a věrných vůdcí poslauchajíc, zlých a svodných se vystříci mohli a potom se k tobě do nebe dostali! Amen. (pod tím v U: Konec dílu prvního. Sláva bud Bohu na výsosti! Amen; na násl. sloupci (100 b2) pak: Začíná se druhý díl Postilly mistra Jana Rokycána. A takto se počíná U) — 248 potom ... dostali] po tomto bídným (+ a strastném O) životě k tobě se do tvé (věčné O) slávy dostali (dostati 0). Čehož mně i vám všem rač dopomáhati (dopomoci O) svatá (Pán O) Trojice (Bůh O) na věky požehnaná (požehnaný 0) S0 — k] vyn. CT — do nebe] Pane Bože náš N, vyn. PCT — Amen] vyn. P, (Amen, amen, amen| K —
864 správcí a věrných vůdcí poslauchajíc, zlých a svodných se vystříci mohli a potom se k tobě do nebe dostali! Amen. (pod tím v U: Konec dílu prvního. Sláva bud Bohu na výsosti! Amen; na násl. sloupci (100 b2) pak: Začíná se druhý díl Postilly mistra Jana Rokycána. A takto se počíná U) — 248 potom ... dostali] po tomto bídným (+ a strastném O) životě k tobě se do tvé (věčné O) slávy dostali (dostati 0). Čehož mně i vám všem rač dopomáhati (dopomoci O) svatá (Pán O) Trojice (Bůh O) na věky požehnaná (požehnaný 0) S0 — k] vyn. CT — do nebe] Pane Bože náš N, vyn. PCT — Amen] vyn. P, (Amen, amen, amen| K —
Strana 865
Opravy a doplňky. (Slůvko ad odkazuje do variantů). Str. 1 ř. 4 čti Rímanuom m. Rímanóm; str. 10 ř. 2 zdola čti najpotřebnějí (m. — jší); k str. 29 ř. 56 přidej do poznámky pod čáru: Podle Jer. 31, 22; str. 51 ad 349 z toho, Když spr. z toho, když; str. 59 ř. 28—29 slova «Trest ... viděti jsou i v B, třeba tedy závorky škrtnouti a upraviti text pod čarou; ib. ř. 28—29 čti: klácenú; ib. ř. 29 m. Aneb polož: Ale, m. ste čti: jste; str. 72 ad 206 m. u škoreň C čti: u škoreň] vyn. C; str. 78 ad 280 m. jeste-li čti: jste-li; ib. ad 286 m. fen čti: jen; str. 84 ad 358 m. poctivvosti čti: poctivosti; str. 96 ř. 7 čti prozbě z děkováním prozby (m. prosbě s dě- kováním prosby); str. 136 ad 117 v slově hřiešným vypadlo i; tak i v slově milý str. 137 ad 118—119; str. 147 ad 44 škrtni závorku na konci řádku po C a polož ji o řádek níže (po slovech: úžitku toho); str. 157 in margine m. 99a má býti: 99b; str. 178 ad 196 m. i mnoha čti: i moha; str. 260 ř. 79 čti Matauš (m. Matouš); str. 290 ad 137 místo slov navře ... navrže čti: navrže SO; str. 291 ř. 157 čti navrže m. chybného navře; str. 294 ř. 186 čti neuvěřie (m. neuvěříe); str. 298 ad 244 čti Nebo m. Nobo; str. 319 ad 246 čti sám (m. sam); str. 328 ř. 97 čti zpravovati (m. zpracovati); str. 353 ad 86 spr. hanebného (m. hanéb—); str. 380 ad 451 zvěděvši (m. zdě—); 384 ř. 23 Matúše (m. Matúse); str. 391 ř. 132 nepřítelem (m. nepřitelem); str. 395 ad 191 povede m. poveede; str. 407 ad 364 rozmlauvati m. rozmaluvati ; str. 450 ř. 261 n. připoj poznámku: Srovnej staročeskou píseň z doby hu- sitské: Pro jedenie vyhnánie bylo z města rajského, tak již pro nejedenie nepuojdem do něho. O ní viz Flajšhanse, Věstník České ak. X, 1901, 598 (tiskovým omylem jest tu však titul: Staročeská píseň X IV. století m. spr. XV.). Viz i Nejedlého Dějiny husitského zpěvu str. 223. Str. 461 ad 63 m. členíčti čtení; str. 462 ř. 72 m. nezpomenuti čti nezpo- menúti; ib. ad 71 čti křestanští m. kres —; str. 465 ř. 113 čti m. s, se a na konci násl. řádku odtahoval, m. odtahovale; str. 472 ad 209 čti nesmejkají C (m. nasmejkají C); str. 529 ad 353 čti člověka m. čtověka; str. 534 ad 424 čti potupuje (m. postupuje); str. 606 ad 96 poznalo (m. peznalo); str. 681 ve variantech m. cifer 99—100 polož: 100—101; str. 683 ve var. m. cifry 130 (po slově hojných 0) dej: 131; str. 777 ad 34 jet spr.: jest; str. 781 ad 89 doplatiti spr. odplatiti; str. 784 ad 125 čti hodni m. hodi; str. 828 ad 133 nevěy spr. nevěry; ib. ad 136 kráti spr. káti. Určení citátů z církevních Otců a ostatních spisovatelů mimo bibli bude připojeno na konec II. dílu. *
Opravy a doplňky. (Slůvko ad odkazuje do variantů). Str. 1 ř. 4 čti Rímanuom m. Rímanóm; str. 10 ř. 2 zdola čti najpotřebnějí (m. — jší); k str. 29 ř. 56 přidej do poznámky pod čáru: Podle Jer. 31, 22; str. 51 ad 349 z toho, Když spr. z toho, když; str. 59 ř. 28—29 slova «Trest ... viděti jsou i v B, třeba tedy závorky škrtnouti a upraviti text pod čarou; ib. ř. 28—29 čti: klácenú; ib. ř. 29 m. Aneb polož: Ale, m. ste čti: jste; str. 72 ad 206 m. u škoreň C čti: u škoreň] vyn. C; str. 78 ad 280 m. jeste-li čti: jste-li; ib. ad 286 m. fen čti: jen; str. 84 ad 358 m. poctivvosti čti: poctivosti; str. 96 ř. 7 čti prozbě z děkováním prozby (m. prosbě s dě- kováním prosby); str. 136 ad 117 v slově hřiešným vypadlo i; tak i v slově milý str. 137 ad 118—119; str. 147 ad 44 škrtni závorku na konci řádku po C a polož ji o řádek níže (po slovech: úžitku toho); str. 157 in margine m. 99a má býti: 99b; str. 178 ad 196 m. i mnoha čti: i moha; str. 260 ř. 79 čti Matauš (m. Matouš); str. 290 ad 137 místo slov navře ... navrže čti: navrže SO; str. 291 ř. 157 čti navrže m. chybného navře; str. 294 ř. 186 čti neuvěřie (m. neuvěříe); str. 298 ad 244 čti Nebo m. Nobo; str. 319 ad 246 čti sám (m. sam); str. 328 ř. 97 čti zpravovati (m. zpracovati); str. 353 ad 86 spr. hanebného (m. hanéb—); str. 380 ad 451 zvěděvši (m. zdě—); 384 ř. 23 Matúše (m. Matúse); str. 391 ř. 132 nepřítelem (m. nepřitelem); str. 395 ad 191 povede m. poveede; str. 407 ad 364 rozmlauvati m. rozmaluvati ; str. 450 ř. 261 n. připoj poznámku: Srovnej staročeskou píseň z doby hu- sitské: Pro jedenie vyhnánie bylo z města rajského, tak již pro nejedenie nepuojdem do něho. O ní viz Flajšhanse, Věstník České ak. X, 1901, 598 (tiskovým omylem jest tu však titul: Staročeská píseň X IV. století m. spr. XV.). Viz i Nejedlého Dějiny husitského zpěvu str. 223. Str. 461 ad 63 m. členíčti čtení; str. 462 ř. 72 m. nezpomenuti čti nezpo- menúti; ib. ad 71 čti křestanští m. kres —; str. 465 ř. 113 čti m. s, se a na konci násl. řádku odtahoval, m. odtahovale; str. 472 ad 209 čti nesmejkají C (m. nasmejkají C); str. 529 ad 353 čti člověka m. čtověka; str. 534 ad 424 čti potupuje (m. postupuje); str. 606 ad 96 poznalo (m. peznalo); str. 681 ve variantech m. cifer 99—100 polož: 100—101; str. 683 ve var. m. cifry 130 (po slově hojných 0) dej: 131; str. 777 ad 34 jet spr.: jest; str. 781 ad 89 doplatiti spr. odplatiti; str. 784 ad 125 čti hodni m. hodi; str. 828 ad 133 nevěy spr. nevěry; ib. ad 136 kráti spr. káti. Určení citátů z církevních Otců a ostatních spisovatelů mimo bibli bude připojeno na konec II. dílu. *
- I: Titul
- III: Předmluva
- VII: Úvod
- LXXXI: Edice
- 865: Opravy a doplňky