z 47 stránek
Titel
1
2
Ad auctorem
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
Název:
Wenceslai Hagek a Liboczan, Annales Bohemorum I/4. Ad auctorem Chronologiae rerum etc.
Autor:
Dobner, Gelasius
Rok vydání:
1761
Místo vydání:
Praha
Počet stran celkem:
47
Počet stran předmluvy plus obsahu:
47
Obsah:
- 1: Titel
- 3: Ad auctorem
upravit
Strana 1
HISTORIOPHILI EXAMEN CRITICUM ALTERUM QUO EXPENDUNTUR ET PROFLIGANTUR DUBIA NUPER ADVERSUS ORIGINEM CZECHO- RUM A ZECHIS ZICHISVE ASIÆ PETITAM AB EXIMIO P. FRANCISCO PUBITSCHKA S. J. IN SERIE SUA CHRONOLOGICA RERUM SLA- VO - BOHEMICARUM, QUÆ SECUNDIS CU- RIS VIENNENSIBUS PRODIIT, OВJЕCТА. Referendæ ego habeo linguam gratiæ, Eodem mihi pretio ſal præhibetur, quo tibi. Plaut. CUM FACULTATE CENSURÆ REGIÆ ET ORDINARII. PRAGÆ, LITERIS JOANNIS JOSEPHI CLAUSER, REGII TYFOGRAPHI. M. DCC. LXX.
HISTORIOPHILI EXAMEN CRITICUM ALTERUM QUO EXPENDUNTUR ET PROFLIGANTUR DUBIA NUPER ADVERSUS ORIGINEM CZECHO- RUM A ZECHIS ZICHISVE ASIÆ PETITAM AB EXIMIO P. FRANCISCO PUBITSCHKA S. J. IN SERIE SUA CHRONOLOGICA RERUM SLA- VO - BOHEMICARUM, QUÆ SECUNDIS CU- RIS VIENNENSIBUS PRODIIT, OВJЕCТА. Referendæ ego habeo linguam gratiæ, Eodem mihi pretio ſal præhibetur, quo tibi. Plaut. CUM FACULTATE CENSURÆ REGIÆ ET ORDINARII. PRAGÆ, LITERIS JOANNIS JOSEPHI CLAUSER, REGII TYFOGRAPHI. M. DCC. LXX.
Strana 2
Vituperare res male affectas, & longius in erro- rem progreſſas minime jucundum , ſed neceſſari- um interdum eſt. Plato lib. de legibus.
Vituperare res male affectas, & longius in erro- rem progreſſas minime jucundum , ſed neceſſari- um interdum eſt. Plato lib. de legibus.
Strana 3
b AD AUCTOREM CHRONOLOGIÆ RERUM SLA- VO-BOHEMICARUM. Neſcio, quo fato Dobneri evenire dicam, ut cum hodie ☞ funt, qui ejus confilium in expendenda critice hiftoria pa- tria probant, cum ejus lucubrationibus hiſtoricis tanta familiaritate utuntur, ut ejus ſudores pene ſuos faciant, tamen necdum quiefcant eum per latus ferire, ac in re- bus minoris momenti, origine inquam præſerrim gentis, aliud ex alio bello ſerant , & bis terve fracta atque contuſa arma in arenam profe- rant. Quæ fi quis prudens intus, quod ajunt, atque in cute rimetur, an non facile intelligat ea magis spectare ad invidiam , quam eruditio- nem , & eo confilio potiſſimum ſuſcipi, ut crepundiis, & plusquam anilibus altereationibus virum mihi amiciſſimum negotiis domeſticis alio- quin multum diftentum a proſecutione operum fuorum retrahant, quan- tumque per otia licet feſtinanti aliam atque aliam tragulam injiciant. Refugiunt illi quidem aperto Marte cum hoſte ſuo congredi, paſſimque illis Schminkius obtentui, atque pro pallio eſt; at quis vel oculis orbus non videat Dobnerum impeti, quandoquidem nemini incognitum, Schmin- kium opinionem ſuam de Procopii Zechis nonniſi ambigue retuliffe, nec ad A 2 eam
b AD AUCTOREM CHRONOLOGIÆ RERUM SLA- VO-BOHEMICARUM. Neſcio, quo fato Dobneri evenire dicam, ut cum hodie ☞ funt, qui ejus confilium in expendenda critice hiftoria pa- tria probant, cum ejus lucubrationibus hiſtoricis tanta familiaritate utuntur, ut ejus ſudores pene ſuos faciant, tamen necdum quiefcant eum per latus ferire, ac in re- bus minoris momenti, origine inquam præſerrim gentis, aliud ex alio bello ſerant , & bis terve fracta atque contuſa arma in arenam profe- rant. Quæ fi quis prudens intus, quod ajunt, atque in cute rimetur, an non facile intelligat ea magis spectare ad invidiam , quam eruditio- nem , & eo confilio potiſſimum ſuſcipi, ut crepundiis, & plusquam anilibus altereationibus virum mihi amiciſſimum negotiis domeſticis alio- quin multum diftentum a proſecutione operum fuorum retrahant, quan- tumque per otia licet feſtinanti aliam atque aliam tragulam injiciant. Refugiunt illi quidem aperto Marte cum hoſte ſuo congredi, paſſimque illis Schminkius obtentui, atque pro pallio eſt; at quis vel oculis orbus non videat Dobnerum impeti, quandoquidem nemini incognitum, Schmin- kium opinionem ſuam de Procopii Zechis nonniſi ambigue retuliffe, nec ad A 2 eam
Strana 4
c*6 (*) eam ſtabiliendam uſpiam aliquibus argumentis uſum; ea vero omnia ſtabilimenta & fulera eſſe Dobneri, quæ illi ſubruere atque humi ſter- nere irrito conatu nituntur. Non erat ſuperiore ſæculo hæc Bohemiæ eruditis indoles, cum Bohuslaus Balbinus quoque prolatis certioribus monumentis rei criticæ adminiculo plura ex hiſtoria patria expunxit, complura fabulæ atque erroris condemnavit. Habuit ille Peſfinam, Cru- gerium, Boleluzkium aliosque conſimilium ſtudiorum Collegas, nemi- nem invidioſum æmulum, aut affertorum ſuorum allatratorem. Argu- mentum, quod quiſque animo præconceperat, libere perfecutus ab impugnando confutandoque Balbino abſtinuit, quemadmodum & ille ne- mini eorum dicam ſcripſit. At hodie cum hactenus pleraque alia in hi- ſtoria patria obſcura, multa a nemine hactenus tractata, aut fatis expedi- ta operam virorum iſtorum expoſeunt, illi omnes pene nervos in unam quæftionem de origine gentis, ceteris neglectis, intendunt, scilicet ut altercationum faſtidio Dobnerum tandem a reſpondendo deterreant, atque cùm is tacuerit, victum confufumque glorientur. Hæc univer- ſim longius extra cancellos evagatus præjicienda merito putavi. Jam Ad te vir doctiſſime convertitur mea oratio, qui cum in chrono- logica ſerie tua anno ſuperiore typis Pragenfibus excuſa de gentis ori- gine nullam litem Dobnero moviſti, nunc in ea editione, quæ curis ſecundis Viennæ prodiit, clafficum quoque intonas, ejuſque ſententi- am convellere, ac penitus atterere adniſus es. Non alia quidem ratione nuper suſcepi provinciam confutandi Authoris Diſquisitionis, quam ut ſententiam, quæ pridem altiſſime animo ſederat, quæ non modo vero- fimilibus ſed prope evidentibus rationis, temporis, hiſtoriæ, crifisque fundamentis nititur, tuerer, quam ut Dobnerum liberarem faſtidioſo negotio, celerioremque reliquorum Tomorum fuorum publicationem ab eo ſperare poſſemus. Hoc rurſum fine arma adverſum te ſuſcepta judica, nempe ut pauca plumbea tela tua, quæ Græcæ linguæ ignaris chalybea validiffimaque videri poſfunt, penitus elidantur, ac conteran- tur. Ad rem ipſam itaque propius accedamus: Exemplo Authoris Diſquifitionis, ad quem pag. 62. provocas, in- citatus Vir Eximie etymologiam Czechorum a Zechis Zichisve Afiæ minime Tibi probari innuis, at ſolum eas difficultates adverſus eam te allaturum polliceris, quas ifte prætermifit. Qua in re cum Auctorem Diſquifitionis ejuſque argumenta probas, mirum cur non ejus quoque etymologiam ab Archipincernatu & nomine petitam probaveris? eur fententias pene omnes de origine gentis referens hanc unam noviſſi- 4 mam
c*6 (*) eam ſtabiliendam uſpiam aliquibus argumentis uſum; ea vero omnia ſtabilimenta & fulera eſſe Dobneri, quæ illi ſubruere atque humi ſter- nere irrito conatu nituntur. Non erat ſuperiore ſæculo hæc Bohemiæ eruditis indoles, cum Bohuslaus Balbinus quoque prolatis certioribus monumentis rei criticæ adminiculo plura ex hiſtoria patria expunxit, complura fabulæ atque erroris condemnavit. Habuit ille Peſfinam, Cru- gerium, Boleluzkium aliosque conſimilium ſtudiorum Collegas, nemi- nem invidioſum æmulum, aut affertorum ſuorum allatratorem. Argu- mentum, quod quiſque animo præconceperat, libere perfecutus ab impugnando confutandoque Balbino abſtinuit, quemadmodum & ille ne- mini eorum dicam ſcripſit. At hodie cum hactenus pleraque alia in hi- ſtoria patria obſcura, multa a nemine hactenus tractata, aut fatis expedi- ta operam virorum iſtorum expoſeunt, illi omnes pene nervos in unam quæftionem de origine gentis, ceteris neglectis, intendunt, scilicet ut altercationum faſtidio Dobnerum tandem a reſpondendo deterreant, atque cùm is tacuerit, victum confufumque glorientur. Hæc univer- ſim longius extra cancellos evagatus præjicienda merito putavi. Jam Ad te vir doctiſſime convertitur mea oratio, qui cum in chrono- logica ſerie tua anno ſuperiore typis Pragenfibus excuſa de gentis ori- gine nullam litem Dobnero moviſti, nunc in ea editione, quæ curis ſecundis Viennæ prodiit, clafficum quoque intonas, ejuſque ſententi- am convellere, ac penitus atterere adniſus es. Non alia quidem ratione nuper suſcepi provinciam confutandi Authoris Diſquisitionis, quam ut ſententiam, quæ pridem altiſſime animo ſederat, quæ non modo vero- fimilibus ſed prope evidentibus rationis, temporis, hiſtoriæ, crifisque fundamentis nititur, tuerer, quam ut Dobnerum liberarem faſtidioſo negotio, celerioremque reliquorum Tomorum fuorum publicationem ab eo ſperare poſſemus. Hoc rurſum fine arma adverſum te ſuſcepta judica, nempe ut pauca plumbea tela tua, quæ Græcæ linguæ ignaris chalybea validiffimaque videri poſfunt, penitus elidantur, ac conteran- tur. Ad rem ipſam itaque propius accedamus: Exemplo Authoris Diſquifitionis, ad quem pag. 62. provocas, in- citatus Vir Eximie etymologiam Czechorum a Zechis Zichisve Afiæ minime Tibi probari innuis, at ſolum eas difficultates adverſus eam te allaturum polliceris, quas ifte prætermifit. Qua in re cum Auctorem Diſquifitionis ejuſque argumenta probas, mirum cur non ejus quoque etymologiam ab Archipincernatu & nomine petitam probaveris? eur fententias pene omnes de origine gentis referens hanc unam noviſſi- 4 mam
Strana 5
63 (*)N 5 mam prætermiſeris? imo ea veluti contemta atque neglecta quafi ad occultas qualitates Philoſophicas rediens pluribus locis contesteris: Te etymologiam & natales patrios ignorare. Ne igitur & Tibi solvendo impares videamur, habe hic confutationem non tam dubiorum, quam vexarum Tuarum (plus enim vel ipſi Tibi peritiæ Græci ſermonis tribui- mus, quam paginis Tuis oſtentandi animus fuerit.) Ceteris jam ſatis fe- cimus in Examine noſtro Critico nuper vulgato, quod cum procul du- bio legeris, agnoſces, quæ vis roburque iis infit, quæ Tu certiſſima & indubitata cum commilite tuo judicaſti. Quæ vero, aut cujus generis funt illa, quæ Te ad ſubſeribendum huic fententiæ revocant, & ob quæ vel verofimilem Tibi videri ety- mologiam Czechorum a Zechis Zichisve Aſiæ negas? Græcum „ (ut compendio dicam) ais, ab omni antiquitate & memoria Græcorum ſono vocalis latinæ i fuit enunciatum, ac proinde Zechi illi Afiæ a Proco- pio Cæſarienſi aliiſque paucis pern ſcripti, Zichi ubivis, non Zechi le- gendi ſunt. Hine denique concludis: Czechis Bohemiæ nihil ſimilitudinis in voce eſfe cum Zichis illis Afiæ. Atque hic aries tuus, cujus im- petu totam molem ſyſtematis Dobneri ſubruere conaris, imo jam ſub- rutam, & terræ alliſam eſſe ſumma confidentia gloriaris. Si mihi in more poſitum eſſet ad ſubterfugia multum vobis uſitata recurrere, ſcio, quid his opponere brevibus fas eſſet. Liceret enim dicere: Ex om- nium prope gentium & linguarum recepto more nihil facilius certiusque oſtendi poſſe, quam pro diverſa dialecto ejusdem linguæ gentium ſæpiſ- ſime olim obſervatas literarum mutationes, hodieque præſertim in vo- calibus obſervari, nec incognitum effe Græcis tanta amplitudine per diverſas provincias diffufis, præter illas quatuor præcipuas dialectos, plurimas alias olim fuiſſe, quemadmodum omnes Græcæ linguæ periti in inſtitutionibus ſuis Grammaticis confitentur. Hine igitur diversita- tem illam profluere, quod apud alios ſcriptores Zechós, apud alios Zichos legamus, alii „ ſono e, alii latini i reddiderint. Liceret hæc confirmare illo pridem a Dobnero prolato Porphyrogeniti loco, quo idem hane literarum & cumprimis vocalium aqud Græcos præſertim in nominibus gentium permutationem ingenue confitetur. Nec magno labore statura res eſſet, hæc ipſa plurimis exemplis amplificare, e quo- rum numero, hæe vel paucula ſunto : Quis ignorat a multts Græcis Biviòas ſeribi, quos alii paſſim Bevedus & Oveveòas item Ouiveòus compel- lant enunciantque, unde etiam apud latinos jam Vinidi, jam Venedi, jam Vinedæ, Venedæque ſcripti reperiuntur. Guis apud Græcos hiſto- A 3 ri-
63 (*)N 5 mam prætermiſeris? imo ea veluti contemta atque neglecta quafi ad occultas qualitates Philoſophicas rediens pluribus locis contesteris: Te etymologiam & natales patrios ignorare. Ne igitur & Tibi solvendo impares videamur, habe hic confutationem non tam dubiorum, quam vexarum Tuarum (plus enim vel ipſi Tibi peritiæ Græci ſermonis tribui- mus, quam paginis Tuis oſtentandi animus fuerit.) Ceteris jam ſatis fe- cimus in Examine noſtro Critico nuper vulgato, quod cum procul du- bio legeris, agnoſces, quæ vis roburque iis infit, quæ Tu certiſſima & indubitata cum commilite tuo judicaſti. Quæ vero, aut cujus generis funt illa, quæ Te ad ſubſeribendum huic fententiæ revocant, & ob quæ vel verofimilem Tibi videri ety- mologiam Czechorum a Zechis Zichisve Aſiæ negas? Græcum „ (ut compendio dicam) ais, ab omni antiquitate & memoria Græcorum ſono vocalis latinæ i fuit enunciatum, ac proinde Zechi illi Afiæ a Proco- pio Cæſarienſi aliiſque paucis pern ſcripti, Zichi ubivis, non Zechi le- gendi ſunt. Hine denique concludis: Czechis Bohemiæ nihil ſimilitudinis in voce eſfe cum Zichis illis Afiæ. Atque hic aries tuus, cujus im- petu totam molem ſyſtematis Dobneri ſubruere conaris, imo jam ſub- rutam, & terræ alliſam eſſe ſumma confidentia gloriaris. Si mihi in more poſitum eſſet ad ſubterfugia multum vobis uſitata recurrere, ſcio, quid his opponere brevibus fas eſſet. Liceret enim dicere: Ex om- nium prope gentium & linguarum recepto more nihil facilius certiusque oſtendi poſſe, quam pro diverſa dialecto ejusdem linguæ gentium ſæpiſ- ſime olim obſervatas literarum mutationes, hodieque præſertim in vo- calibus obſervari, nec incognitum effe Græcis tanta amplitudine per diverſas provincias diffufis, præter illas quatuor præcipuas dialectos, plurimas alias olim fuiſſe, quemadmodum omnes Græcæ linguæ periti in inſtitutionibus ſuis Grammaticis confitentur. Hine igitur diversita- tem illam profluere, quod apud alios ſcriptores Zechós, apud alios Zichos legamus, alii „ ſono e, alii latini i reddiderint. Liceret hæc confirmare illo pridem a Dobnero prolato Porphyrogeniti loco, quo idem hane literarum & cumprimis vocalium aqud Græcos præſertim in nominibus gentium permutationem ingenue confitetur. Nec magno labore statura res eſſet, hæc ipſa plurimis exemplis amplificare, e quo- rum numero, hæe vel paucula ſunto : Quis ignorat a multts Græcis Biviòas ſeribi, quos alii paſſim Bevedus & Oveveòas item Ouiveòus compel- lant enunciantque, unde etiam apud latinos jam Vinidi, jam Venedi, jam Vinedæ, Venedæque ſcripti reperiuntur. Guis apud Græcos hiſto- A 3 ri-
Strana 6
&s (* )* ricos non legit promiſcuam illam ſeribendi rationem: ZuNáBor, ExNa- Bivon, EuNaEnyci, imo & EnNaBngiavoì? quis non Týwaiòss, Tnmiòss, Tvwatòss, Irredeg & Tsmeдsç? unde etiam latinis ufitatæ voces Sclavi, Scla- veni, Selavini, Sclaveſiani, Gepedes, Gipedes & Gepides? Quis ig- norat Polonos seu Lechos & Lechitas a Ruſsis itidem Slavica gente Lachos ab Illyriis Slavis Lesky, ab Hungaris plane Lechum Lengielap- pellari? An igitur, quia vocales aut confonantes in his vocibus mu- tantur variantque, non intenderunt auctores hac ſcribendi diverfitate unam eandemque gentem indigitare? His denique opponere fas effet Regulam illam CXXII. Generalis Criticæ jam ſuperiore Examine noſtro pag. 47. prolatam: Nomina gentium, quæ novata &c. Atque quam- vis facile adduci poſsem, ut crederem erudito Lectori his farissactum iri, memori ſcilicet gravium aliorum argumentorum alias a Dobnero pro definienda quæstione hac allatorum, tamen quod generica fint, ne apud Te ſubterfugiorum ſuſpicionem notamque incurrant, ea penitus transmiſſa volumus, ac ex ipfis Græcis fontibus, atque Tuis principiis cauſam confutandam, configendamque fuſcipimus, oftenfuri, quod ajunt, ad oculum: Nulla, vana, ſubleſta, & commentitia eſſe argumenta om- nia, in quibus Tu vim maximam reponis; & quibus ſyftema Dobneri penitus proculcatum venditas. Verum ne queri poſſis, feu a nobis ali- quid prætermiſſum, ſeu minus fideliter recenfitum, res vero omnis ma- jori in luce ponatur, eam longius verbis Tuis ex pag. 60. tranſcribi- mus. Poſteaquam igitur opinionem de Zechis Aſiæ a Schminkio prola- tam Tibi minime probari præfatus eras, ſubjungis: Ac primo quidem mihi Schminkius Zichos veteris Zichiœ incolas Zechos recte dici (ut ita appareret inter Zechos & Czehos aliqua nominis ſimilitudo intercedere) nequaquam demonſtraverit. Quod Zichi a Græcorum ſcriptorum inter- pretibus latine Zechi ſcribantur, non aliä cauſa eſt, quam quod a Pro- copio Cæſarienſi , pauciſque aliis Græce Ziyu & Znzzu ſcribantur, il- ludque � poſtea apud latinos ex ſola conſvetudine (magna verborum con- fidentia! ) nec ea perpetua, neque ratione aliqua in emutari ſoleat. Ego vero ajo dubitari nonpoſſe (quin nihil magis dubium incertumque eſſe) n ſeu nræ ut i, ſeu ita pronuntiandum eſſe, & unisonum eſſe cum i, el, ot, v. Neget quis mihi hoc , obtendatque Grammaticorum doctiſſimorum, puta: Eraſmi, Voſſi Salmaſii, Chechi, Mekerky, qui oppoſitum ſenſe- rint auctoritatem; nee litem inter doctos Viros de vera pronuntiatione longo tempore ferventem deciſam eſſe. Eumego ad Thomam Stanislaum Velaſti noſtrum Græce peritum, & natione Græcum (Vah novum Græ- 6 ciæ
&s (* )* ricos non legit promiſcuam illam ſeribendi rationem: ZuNáBor, ExNa- Bivon, EuNaEnyci, imo & EnNaBngiavoì? quis non Týwaiòss, Tnmiòss, Tvwatòss, Irredeg & Tsmeдsç? unde etiam latinis ufitatæ voces Sclavi, Scla- veni, Selavini, Sclaveſiani, Gepedes, Gipedes & Gepides? Quis ig- norat Polonos seu Lechos & Lechitas a Ruſsis itidem Slavica gente Lachos ab Illyriis Slavis Lesky, ab Hungaris plane Lechum Lengielap- pellari? An igitur, quia vocales aut confonantes in his vocibus mu- tantur variantque, non intenderunt auctores hac ſcribendi diverfitate unam eandemque gentem indigitare? His denique opponere fas effet Regulam illam CXXII. Generalis Criticæ jam ſuperiore Examine noſtro pag. 47. prolatam: Nomina gentium, quæ novata &c. Atque quam- vis facile adduci poſsem, ut crederem erudito Lectori his farissactum iri, memori ſcilicet gravium aliorum argumentorum alias a Dobnero pro definienda quæstione hac allatorum, tamen quod generica fint, ne apud Te ſubterfugiorum ſuſpicionem notamque incurrant, ea penitus transmiſſa volumus, ac ex ipfis Græcis fontibus, atque Tuis principiis cauſam confutandam, configendamque fuſcipimus, oftenfuri, quod ajunt, ad oculum: Nulla, vana, ſubleſta, & commentitia eſſe argumenta om- nia, in quibus Tu vim maximam reponis; & quibus ſyftema Dobneri penitus proculcatum venditas. Verum ne queri poſſis, feu a nobis ali- quid prætermiſſum, ſeu minus fideliter recenfitum, res vero omnis ma- jori in luce ponatur, eam longius verbis Tuis ex pag. 60. tranſcribi- mus. Poſteaquam igitur opinionem de Zechis Aſiæ a Schminkio prola- tam Tibi minime probari præfatus eras, ſubjungis: Ac primo quidem mihi Schminkius Zichos veteris Zichiœ incolas Zechos recte dici (ut ita appareret inter Zechos & Czehos aliqua nominis ſimilitudo intercedere) nequaquam demonſtraverit. Quod Zichi a Græcorum ſcriptorum inter- pretibus latine Zechi ſcribantur, non aliä cauſa eſt, quam quod a Pro- copio Cæſarienſi , pauciſque aliis Græce Ziyu & Znzzu ſcribantur, il- ludque � poſtea apud latinos ex ſola conſvetudine (magna verborum con- fidentia! ) nec ea perpetua, neque ratione aliqua in emutari ſoleat. Ego vero ajo dubitari nonpoſſe (quin nihil magis dubium incertumque eſſe) n ſeu nræ ut i, ſeu ita pronuntiandum eſſe, & unisonum eſſe cum i, el, ot, v. Neget quis mihi hoc , obtendatque Grammaticorum doctiſſimorum, puta: Eraſmi, Voſſi Salmaſii, Chechi, Mekerky, qui oppoſitum ſenſe- rint auctoritatem; nee litem inter doctos Viros de vera pronuntiatione longo tempore ferventem deciſam eſſe. Eumego ad Thomam Stanislaum Velaſti noſtrum Græce peritum, & natione Græcum (Vah novum Græ- 6 ciæ
Strana 7
☞ (*) ciæ Delphicum oraculum! ) remitto', qui hanc qu�ſtionem ex profeſſo trac- tat, & errorem Virorum alioqui doctorum aperit, & refutat, ut unus omnium quid tenendum, docere nos poſſit. Guam vanæ hæ gloriati- ones fint, lector infra cognoſcet. Ego ne nimius ſim ( imo pluſquam nimium eſſe te oportuit, ut toti Scholæ Etiſticæ perſvaderes, eamque convinceres ) argumentum ex P. II. c. 3. quo Velaftius oftendit: Græ- cos ſcriptores I latinum vertere in �vu, afferam. Dionyſius Halicarnaſ- ſæus, qui omnium diligentiſſimus habetur, qui græcis litteris latinum ſo- num exprimunt, ex Aricinis ágixnvav ( Vah! an non apud latinos etiam Aricenis ſcriptum reperturus es?) Scaptinenſium ouaævrvôv, Cluſinen- ſum xA8onvav, Terminium, Aventinum, Algidum A'Aynòov, A'bevTn- vov, requrviov vertit, & in voce Herminium, quam vertit E'eunlow hæc notatu digna refert ejus Interpres ( Jotiſta nempe ) Lupus Biragus: Dionyſius, inquit, ut latinæ vocis ſonum ſervaret Herminii: ſcripſit per �rw Herminius, ſic Ptolomæus: Pictones græce IInxToves. Strabo: Sci. pio Exrwíov , Brixia Bgnźiw. Numitor Pompilius Neuńwwg HIouwunics extulit. Alia & alia argumenta ceteris capitibus idem Velaſti pro- ducit. Ohe jam ſatis eſt, ohe libelle ! Qua tu nobis confidentia inſolentem ex Græco duorum , & quod ex- currit, ſæculorum bello triumphum fine clade, sine victoria buceinas? Unine Tuo Velaſtio inter tot Græcæ linguæ oracula conſervata ea glo- ria, ut is tam diuturnam Eriſtas inter & Jotiftas pugnam unica differ- tatione compeſceret, de qua quidem componenda unquam , dum fol lu- cebit, plerique eruditi partis utriusque arbitri ſpem omnem pridem ab- jecerunt? An ante Velaſtium Tuum nemini lectus Dionyſius Halicar- naſſæus, Claudius Ptolemæus, aut Strabo? Aut num ſenſus Virorum istorum, dum hos authores legerent, lethargo aliquo ſopiti fuerunt, ut ſi in iis certum adverſæ ſententiæ præſidium inveniri potuit, ducen- torum annorum intervallo nemo unus ante Velaſtium Tuum deprehen- derit, & Etiftarum Scholam pridem mutire jufferit? An primus Velaſ- tius Tuus, qui hanc qu�stionem ex profeſſo tractavit? An non centum facile anteſignanos in eodem argumento habuit ? Sed ais : Unum omnium eſſe Velaſtium, qui docere nos poſſit, quid tenendum. Unde amabo tan- ta Viro illi præ cæteris omnibus prærogativa? An reliquiomnes hac in re cæcutierunt? An ille ſcriptis Græcis, aut Græcorum authorum trans-
☞ (*) ciæ Delphicum oraculum! ) remitto', qui hanc qu�ſtionem ex profeſſo trac- tat, & errorem Virorum alioqui doctorum aperit, & refutat, ut unus omnium quid tenendum, docere nos poſſit. Guam vanæ hæ gloriati- ones fint, lector infra cognoſcet. Ego ne nimius ſim ( imo pluſquam nimium eſſe te oportuit, ut toti Scholæ Etiſticæ perſvaderes, eamque convinceres ) argumentum ex P. II. c. 3. quo Velaftius oftendit: Græ- cos ſcriptores I latinum vertere in �vu, afferam. Dionyſius Halicarnaſ- ſæus, qui omnium diligentiſſimus habetur, qui græcis litteris latinum ſo- num exprimunt, ex Aricinis ágixnvav ( Vah! an non apud latinos etiam Aricenis ſcriptum reperturus es?) Scaptinenſium ouaævrvôv, Cluſinen- ſum xA8onvav, Terminium, Aventinum, Algidum A'Aynòov, A'bevTn- vov, requrviov vertit, & in voce Herminium, quam vertit E'eunlow hæc notatu digna refert ejus Interpres ( Jotiſta nempe ) Lupus Biragus: Dionyſius, inquit, ut latinæ vocis ſonum ſervaret Herminii: ſcripſit per �rw Herminius, ſic Ptolomæus: Pictones græce IInxToves. Strabo: Sci. pio Exrwíov , Brixia Bgnźiw. Numitor Pompilius Neuńwwg HIouwunics extulit. Alia & alia argumenta ceteris capitibus idem Velaſti pro- ducit. Ohe jam ſatis eſt, ohe libelle ! Qua tu nobis confidentia inſolentem ex Græco duorum , & quod ex- currit, ſæculorum bello triumphum fine clade, sine victoria buceinas? Unine Tuo Velaſtio inter tot Græcæ linguæ oracula conſervata ea glo- ria, ut is tam diuturnam Eriſtas inter & Jotiftas pugnam unica differ- tatione compeſceret, de qua quidem componenda unquam , dum fol lu- cebit, plerique eruditi partis utriusque arbitri ſpem omnem pridem ab- jecerunt? An ante Velaſtium Tuum nemini lectus Dionyſius Halicar- naſſæus, Claudius Ptolemæus, aut Strabo? Aut num ſenſus Virorum istorum, dum hos authores legerent, lethargo aliquo ſopiti fuerunt, ut ſi in iis certum adverſæ ſententiæ præſidium inveniri potuit, ducen- torum annorum intervallo nemo unus ante Velaſtium Tuum deprehen- derit, & Etiftarum Scholam pridem mutire jufferit? An primus Velaſ- tius Tuus, qui hanc qu�stionem ex profeſſo tractavit? An non centum facile anteſignanos in eodem argumento habuit ? Sed ais : Unum omnium eſſe Velaſtium, qui docere nos poſſit, quid tenendum. Unde amabo tan- ta Viro illi præ cæteris omnibus prærogativa? An reliquiomnes hac in re cæcutierunt? An ille ſcriptis Græcis, aut Græcorum authorum trans-
Strana 8
g* (*) translationibus erudito orbi teſtatum fecit ſe peritia hujus-linguæreli- quos omnes fuperaffe? An hoc totum Viri meritum eft, quia, ut Tu inquis, natione Græcus? Apage ejuſcemodi meritum, quod pene in- ter poſtrema referendum. Guis enim fata Græcæ linguæ a ſæculo XV. ignorat, cum Conftantinopoli a Turcis expugnata pene ad interi- tum ſuum properavit? Quibus illa non peregrinis vocibus Arabicis, Turcicis, Selavonicis, Hungaricisque ab eo potifſimum tempore fœda- ta? quantum illa a priſeis Grammaticæ & Syntaxis legibus detorta, ut in novam quaſi Gr�co-barbaram linguam degeneraverit, omniumque eruditorum ſententia: multum a via deflectant illi, qui hodie a natio- ne Græco non prius in Atticis scholis meliora edocto, aut veterum Græcorum lectione exercitato Græcam linguam difcere voluerint , non ſecus atque ſi hodie a puro Italo linguam latinam condiſcere cuperent. Quare perſuaſum Tibi habe, ſi Tu atque Velaſtius-Tuus, qui quidem quis qualisque fit, mihi penitus incognitum (nec enim eum uſpiam ſeu in Lexicis ſeu Bibliothecis eruditorum , ſeu in noviſſimo Jotiſtarum Catalogo notatum reperio) fi Tu inquam atque Velaftius Tuus ad ra- vim uſque io Pæan! io triumphe ! inclametis, haud aliud ultra præter riſum in Etiſtarum ſchola promoveritis. Sed quaſi victoriæ certus mag- na fiducia ais: Velaſtius errorem Virorum alioqui doctorum aperit, & refutat. Qui viri illi docti? nempe quos paulo ante commemoraſti: Eraſmus, Voſſius, Salmaſius, Chechius, Mekerkius. Sedan hi ſoli? prætermiſiſti Jacobum Gretferum Tuum (a) Friderieum Sylburgium (b) Aldum Manutium (c) Huetium (d) Morhofium (e) Theod. Beza, Ja- cobum Ceratinum, Anonymum ſub nomine Philopappi (f ) Schvanber- gium (g) Mirtisbum Sarpedonium (h) J. H. Schufterum (i)Herm. Hard- tium (k) Laur. Ramireſium (1) Henninium (m) Andream Helvigium (n) Thomam Schmidium (o) Joannem Cajum (p) Laur. Rhodomannum (q) Coclenium (r) Mich. Havemannum (s) Joannem Antrechtum. (t) 8 (a) In diſſert. de pronune. ling. Græcæ Grammaticæ ejus ſubjecta. (b) In notis ad Clenardum & in Ramea Gramm. p. 4. & ſeq. (c) In libello de poteſtate litera- rum, & in Parergo de vitiata vocalium & conſon. pronune. (d) In demon- ſtrat Evang. Propoſ. III. § 20. (e) 1. c. (f) Horum opuſcula cum Adolpho Mekercho conjunctim,edidit Henric. Stephanus. (g) De pronunc. ling. Græe. (h) In Diſſert de vera Atticorum pronunc. contra Grégorium Placentinum (i) de natura linguarum (k) In ſtudioſo Græco. (1) In Pentecontarcho. (m) In Hel- leniſmo. (n) In demonſtr. pronunc. Gr, ling. (o) In epiſt. ad Stephanum de ling. Græc. pronunt. (p) De pronune. ling. gr. (q) Ad Q. Calabrum p. 360. (r) In Problem, Gramm. L. V. c. 24. (s) In methodo p. 292.
g* (*) translationibus erudito orbi teſtatum fecit ſe peritia hujus-linguæreli- quos omnes fuperaffe? An hoc totum Viri meritum eft, quia, ut Tu inquis, natione Græcus? Apage ejuſcemodi meritum, quod pene in- ter poſtrema referendum. Guis enim fata Græcæ linguæ a ſæculo XV. ignorat, cum Conftantinopoli a Turcis expugnata pene ad interi- tum ſuum properavit? Quibus illa non peregrinis vocibus Arabicis, Turcicis, Selavonicis, Hungaricisque ab eo potifſimum tempore fœda- ta? quantum illa a priſeis Grammaticæ & Syntaxis legibus detorta, ut in novam quaſi Gr�co-barbaram linguam degeneraverit, omniumque eruditorum ſententia: multum a via deflectant illi, qui hodie a natio- ne Græco non prius in Atticis scholis meliora edocto, aut veterum Græcorum lectione exercitato Græcam linguam difcere voluerint , non ſecus atque ſi hodie a puro Italo linguam latinam condiſcere cuperent. Quare perſuaſum Tibi habe, ſi Tu atque Velaſtius-Tuus, qui quidem quis qualisque fit, mihi penitus incognitum (nec enim eum uſpiam ſeu in Lexicis ſeu Bibliothecis eruditorum , ſeu in noviſſimo Jotiſtarum Catalogo notatum reperio) fi Tu inquam atque Velaftius Tuus ad ra- vim uſque io Pæan! io triumphe ! inclametis, haud aliud ultra præter riſum in Etiſtarum ſchola promoveritis. Sed quaſi victoriæ certus mag- na fiducia ais: Velaſtius errorem Virorum alioqui doctorum aperit, & refutat. Qui viri illi docti? nempe quos paulo ante commemoraſti: Eraſmus, Voſſius, Salmaſius, Chechius, Mekerkius. Sedan hi ſoli? prætermiſiſti Jacobum Gretferum Tuum (a) Friderieum Sylburgium (b) Aldum Manutium (c) Huetium (d) Morhofium (e) Theod. Beza, Ja- cobum Ceratinum, Anonymum ſub nomine Philopappi (f ) Schvanber- gium (g) Mirtisbum Sarpedonium (h) J. H. Schufterum (i)Herm. Hard- tium (k) Laur. Ramireſium (1) Henninium (m) Andream Helvigium (n) Thomam Schmidium (o) Joannem Cajum (p) Laur. Rhodomannum (q) Coclenium (r) Mich. Havemannum (s) Joannem Antrechtum. (t) 8 (a) In diſſert. de pronune. ling. Græcæ Grammaticæ ejus ſubjecta. (b) In notis ad Clenardum & in Ramea Gramm. p. 4. & ſeq. (c) In libello de poteſtate litera- rum, & in Parergo de vitiata vocalium & conſon. pronune. (d) In demon- ſtrat Evang. Propoſ. III. § 20. (e) 1. c. (f) Horum opuſcula cum Adolpho Mekercho conjunctim,edidit Henric. Stephanus. (g) De pronunc. ling. Græe. (h) In Diſſert de vera Atticorum pronunc. contra Grégorium Placentinum (i) de natura linguarum (k) In ſtudioſo Græco. (1) In Pentecontarcho. (m) In Hel- leniſmo. (n) In demonſtr. pronunc. Gr, ling. (o) In epiſt. ad Stephanum de ling. Græc. pronunt. (p) De pronune. ling. gr. (q) Ad Q. Calabrum p. 360. (r) In Problem, Gramm. L. V. c. 24. (s) In methodo p. 292.
Strana 9
6h (*)N (t) Ancillonem (u) Budæum aliosque complurimos linguæ hujus peritia Græcis hodiernis si non superiores, certe pares. Prætermisiſti complu- res inclyti ordinis Tui provincias, potifſimas Angliæ, Galliarum, Bel- gii, inferioris Saxoniæ Scholas & Academias, harumque Provincia- rum & Academiarum græca eruditione claros Viros, qui ſe in fuis in- ſtitutionibus Grammaticis, Græcis exercitationibus, librisque e Græco in latinum verſis, aut commentariis illuſtratis palam Etistas profiten- tur. An igitur hos omnes Velaſtius Tuus velut fulmine perculit, & prolato uno alterove ambiguo Dionyſii, Ptolemæi aut Strabonis voca- bulo erroris convicit? haud ſecus atque ſi his tribus authoribus univer- fitas omnium Græcorum ſcriptorum comprehenderetur, & non magis ad deſiniendam ejuscemodi quæstionem conſpiratio omnium aut certe po- tiſſimorum requireretur? Quid dicam de Provincia Bohema ſumme mihi ſuſpiciendi Ordinis Tui, an igitur & illam Velaſtius Tuus erro- ris convicit? qui autem fit, quod illa errorem fuum tam manifeſtum non agnoſeat , & hodie etiam deponere refugiat? Nam adhue ſuperio- re anno Rudimenta linguæ Græcæ typis ſuis Clementinis in publicum emiſit, in quibus non modo in Alphabeto B�ra Beta, (nra Zeta, "va Eta, Inra Theta excuſum lego, ſed etiam in exemplis lectionum Græ- carum pro uſu Tyronum ſubjectis omni loco n per e latinum redditum invenio. Aufisne dicere scholas & Magiftros Provinciæ Tuæ contumaces aut errorum incurios eſfe, qui vetuſtum hunc errorem non modo diffi- mulent, ſed etiam doceant atque nutriant, imo eum teneris juventutis mentibus veluti cum lacte inftillent, quem provecta ætate, veluti ob- ducto callo, nunquam amplius aut ægerrime depoſituræ funt. Minus cireumſpecte igitur Vir doctiſſime eum ufum errorem vocaſti, qui in ſeholis veſtris quotidianus eſt, & quem libris veſtris etiam in alia Bo- hemiæ, Moraviæ, Sileſiæque gymnaſia propagatis, ad quem quidem deponendum vix etiam poſthac Velaſtii commendatione adducetur Pro- vincia Tua. Nam certus ſum multos futuros non modo ex exteris, ſed etiam Provincia Bohema Collegas Tuos, qui nunquam ſe Velaſtii ar- gumentis convictos ſentient, qui vel conſecuturis temporibus ad aram Etiſticam vota ſua nuncupabunt. Ego quidem non eo Tecum ſupercilio ſum, ut quemadmodum Tu Jotiſtis, ita ego ſolis Etiſtis palmam defe- ram, aut contrarium uſum errorem, quin potius conſvetudinem viciſ- B ſitu- 9 (t) In Theſibus Gram, de vera pronune. Lit, Græe. (u) In miſcellancis Lipfiens. T. VIII. p. 57.
6h (*)N (t) Ancillonem (u) Budæum aliosque complurimos linguæ hujus peritia Græcis hodiernis si non superiores, certe pares. Prætermisiſti complu- res inclyti ordinis Tui provincias, potifſimas Angliæ, Galliarum, Bel- gii, inferioris Saxoniæ Scholas & Academias, harumque Provincia- rum & Academiarum græca eruditione claros Viros, qui ſe in fuis in- ſtitutionibus Grammaticis, Græcis exercitationibus, librisque e Græco in latinum verſis, aut commentariis illuſtratis palam Etistas profiten- tur. An igitur hos omnes Velaſtius Tuus velut fulmine perculit, & prolato uno alterove ambiguo Dionyſii, Ptolemæi aut Strabonis voca- bulo erroris convicit? haud ſecus atque ſi his tribus authoribus univer- fitas omnium Græcorum ſcriptorum comprehenderetur, & non magis ad deſiniendam ejuscemodi quæstionem conſpiratio omnium aut certe po- tiſſimorum requireretur? Quid dicam de Provincia Bohema ſumme mihi ſuſpiciendi Ordinis Tui, an igitur & illam Velaſtius Tuus erro- ris convicit? qui autem fit, quod illa errorem fuum tam manifeſtum non agnoſeat , & hodie etiam deponere refugiat? Nam adhue ſuperio- re anno Rudimenta linguæ Græcæ typis ſuis Clementinis in publicum emiſit, in quibus non modo in Alphabeto B�ra Beta, (nra Zeta, "va Eta, Inra Theta excuſum lego, ſed etiam in exemplis lectionum Græ- carum pro uſu Tyronum ſubjectis omni loco n per e latinum redditum invenio. Aufisne dicere scholas & Magiftros Provinciæ Tuæ contumaces aut errorum incurios eſfe, qui vetuſtum hunc errorem non modo diffi- mulent, ſed etiam doceant atque nutriant, imo eum teneris juventutis mentibus veluti cum lacte inftillent, quem provecta ætate, veluti ob- ducto callo, nunquam amplius aut ægerrime depoſituræ funt. Minus cireumſpecte igitur Vir doctiſſime eum ufum errorem vocaſti, qui in ſeholis veſtris quotidianus eſt, & quem libris veſtris etiam in alia Bo- hemiæ, Moraviæ, Sileſiæque gymnaſia propagatis, ad quem quidem deponendum vix etiam poſthac Velaſtii commendatione adducetur Pro- vincia Tua. Nam certus ſum multos futuros non modo ex exteris, ſed etiam Provincia Bohema Collegas Tuos, qui nunquam ſe Velaſtii ar- gumentis convictos ſentient, qui vel conſecuturis temporibus ad aram Etiſticam vota ſua nuncupabunt. Ego quidem non eo Tecum ſupercilio ſum, ut quemadmodum Tu Jotiſtis, ita ego ſolis Etiſtis palmam defe- ram, aut contrarium uſum errorem, quin potius conſvetudinem viciſ- B ſitu- 9 (t) In Theſibus Gram, de vera pronune. Lit, Græe. (u) In miſcellancis Lipfiens. T. VIII. p. 57.
Strana 10
6* (*) fitudine temporum invectam appellem ; id, inquan, cum Viris quibus- que graviſſimis, qui partem utramque æqua lance ponderarunt, ſen- tio: Lis iſta num n ſono latini e aut i efferendum fit, numque veteres Græci ſono alterutro enunciaverint, finietur nunquam, niſi diverſa- rum Provinciarum & dialectorum veteres Græci conſurgant e tumulis ſuis, aperiantque, quare hi in latinis quibusque, hebraicis, aliisque barba- ris vocibus e latinum, hebræum, barbarumque per n, alii per e, alii ſubinde latinum i per idem n reddiderint, alii plane promiſcue jam n pro e, jam pro saut v adhibuerint. Qui ipſi ex tumulis ſuis experrec- ti docere nos debebunt, an exemplaria ea librorum ſuorum, quæ ho- die manibus & oculis tractamus, genuina fint? an fincera vocum fua- rum ſcriptio perſtiterit? an non potius pluribus locis librariorum aut typographorum error irrepſerit? Hac una folaque lege ego quidem velamen, quod hodie obductum oculis nostris est, detrahendum, li- temque tanto tempore inter doctos ferventem, minime autem vanis Tuis Velastii terriculamentis componendam autumo. Sed ad ipſa viſ- cera cauſæ accedamus. Ais quidem Vir doctifſime Velastium in Differtatione ſua de lite- rarum Græcarum pronuntiatione alia & âlia argumenta cæteris capitibus producere, quibus Jotistarum ſententiam stabiliat; at eum præter pau- culas voces proprias latinas græceque a tribus ſuprafatis authoribus redditas nullum uſpiam proferas, nec Diſſertatio Velaſtii unquam mihi viſa ſit, ac proinde obſcurum fit, quibus armis ſolidiſſima Etista- rum fulcimenta ſubruat, neceſſarium hie duxi ea in medium adferre, ne rerum harum ignaris videantur Etiſtæ ædificium ſuum arenæ ſuper- ſtruxifſe, aut ſe ſe hactenus ſolis umbris paviſſe, quin palain fiat ex Alphabeti Græci inventione, ejuſdemque linguæ principiis clare erui, quod ab ejuſdem incunabilis n ſono latini e primitus inventum reddi- tumque a ſuis inventoribus atque auctoribus fuerit, quem valorem quan- quam obstinatiores Etistæ postea etiam apud Atticos perstitiffe conten- dant, vix tamen dubium est apud Æolos & Jones perpetuo obtinuiſfe, ut ita vix quidem cum Cl. Opitio (a), Gunbrechto (b), Wæhnero (c) negare auſim in quibuſdam Græcorum provinciis pro dialectorum di- verſitate contrarium uſum fuilſe obſervatum. Atque ut jam ad momen- ta illa, quibus Etiſtarum ſchola nititur, progrediamur, ea maxime il- lorum in gratiam hie proferimus, quibus & belli iſtius Græci minor 10 cog- (a) In Græciſimo reſtituto. (b) In Florilegio Græeæ. (c) In Grammt. Græca p.25.
6* (*) fitudine temporum invectam appellem ; id, inquan, cum Viris quibus- que graviſſimis, qui partem utramque æqua lance ponderarunt, ſen- tio: Lis iſta num n ſono latini e aut i efferendum fit, numque veteres Græci ſono alterutro enunciaverint, finietur nunquam, niſi diverſa- rum Provinciarum & dialectorum veteres Græci conſurgant e tumulis ſuis, aperiantque, quare hi in latinis quibusque, hebraicis, aliisque barba- ris vocibus e latinum, hebræum, barbarumque per n, alii per e, alii ſubinde latinum i per idem n reddiderint, alii plane promiſcue jam n pro e, jam pro saut v adhibuerint. Qui ipſi ex tumulis ſuis experrec- ti docere nos debebunt, an exemplaria ea librorum ſuorum, quæ ho- die manibus & oculis tractamus, genuina fint? an fincera vocum fua- rum ſcriptio perſtiterit? an non potius pluribus locis librariorum aut typographorum error irrepſerit? Hac una folaque lege ego quidem velamen, quod hodie obductum oculis nostris est, detrahendum, li- temque tanto tempore inter doctos ferventem, minime autem vanis Tuis Velastii terriculamentis componendam autumo. Sed ad ipſa viſ- cera cauſæ accedamus. Ais quidem Vir doctifſime Velastium in Differtatione ſua de lite- rarum Græcarum pronuntiatione alia & âlia argumenta cæteris capitibus producere, quibus Jotistarum ſententiam stabiliat; at eum præter pau- culas voces proprias latinas græceque a tribus ſuprafatis authoribus redditas nullum uſpiam proferas, nec Diſſertatio Velaſtii unquam mihi viſa ſit, ac proinde obſcurum fit, quibus armis ſolidiſſima Etista- rum fulcimenta ſubruat, neceſſarium hie duxi ea in medium adferre, ne rerum harum ignaris videantur Etiſtæ ædificium ſuum arenæ ſuper- ſtruxifſe, aut ſe ſe hactenus ſolis umbris paviſſe, quin palain fiat ex Alphabeti Græci inventione, ejuſdemque linguæ principiis clare erui, quod ab ejuſdem incunabilis n ſono latini e primitus inventum reddi- tumque a ſuis inventoribus atque auctoribus fuerit, quem valorem quan- quam obstinatiores Etistæ postea etiam apud Atticos perstitiffe conten- dant, vix tamen dubium est apud Æolos & Jones perpetuo obtinuiſfe, ut ita vix quidem cum Cl. Opitio (a), Gunbrechto (b), Wæhnero (c) negare auſim in quibuſdam Græcorum provinciis pro dialectorum di- verſitate contrarium uſum fuilſe obſervatum. Atque ut jam ad momen- ta illa, quibus Etiſtarum ſchola nititur, progrediamur, ea maxime il- lorum in gratiam hie proferimus, quibus & belli iſtius Græci minor 10 cog- (a) In Græciſimo reſtituto. (b) In Florilegio Græeæ. (c) In Grammt. Græca p.25.
Strana 11
6*h (*)M cognitio eſt, aut qui hac in lingua minus exercitati. Ea autem omnia ultro fatemur non noſtri ingenii induſtriæque partus eſſe, pridem enim a quibusque doctiſſimis Viris, quorum ſupra mentionem feeimus, in- venta, atque præoccupata funt. Nec enim unquam labores fudoresque aliorum arroganter noſtros facere libet, aut eorum, a quibus profeci- mus, memoriam ſubticere, quanti quanti ad probiſſimam mentem acvo- luntatem eruditiſſimi Viri Bohuslai Balbini comparati, qui in præfatione Indicis ſui Chronologici: Nunquam, inquit, illud mihi placuit quo- rundam inſtitutum, qui . . . . nullum, unde profecerunt nominant au- thorem. Scilicet ut mente turgidi primi rerum iſtiusmodi prolatores atque auctores quibusdam videantur. Ante omnia antem certum est primo: quasdam vocales Græcis effe duplices, quarum illi differentiam in ipſo Alphabeto certis adjec- tis vocibus indigitant. Sie vocant ouixgov, quod idem eft latine ac o parvum, ſen ut alii volunt o breve & tenue, quod differat ab altero, quod vocant apéya ſeu o magnum & longum. Certum præterea est ad differentiam Græeæ vocalis , ſeu jota alteram ab iiſdem appellari vpikòs, quod idem latine connotat atque i tenue, feu ut alii malunt molle ac breve. Jam cum certum quoque fit in Alphabeto Græco in- veniri vocalem suxòv id est e tenue feu brevé, quorsum & quam ob cauſam hane vocalem tenuem aut brevem appellatam dicemus, ſi nulla alia vocalis ſono literæ e a Jotiſtis in univerſo Græco Alphabeto de- fignari poteft? Guodfi autem adjectæ voci psnon ( quam fruſtra & præ- ter rationem appositam fuiſse nemo probaverit) vis ſua, us par est, concedenda est, quam tandem aliam ei respondentem vocalemn statue- mus, quam n ſeu nva, quæ omnino longa eſt, ac proinde alteri s DiNòn ſeu e tenui ac brevi accurate reſpondet, ut idcireo a ſuo auctore ſono literæ e inventa, ac in alphabetum inſerta merito cenſeri poſlit. Et quidem constat ex Platone, ut Etiftæ loquuntur, primos & vetustif- ſimos Græcos nonniſi unum e in Alphabeto ſuo quemadmodum unieum o habuiſſe. Simonidem (a) vero referente Plinio hiftor. natur. l. 7. c. 56. Alphabetum Græcum quatuor literis Z H q Q auxiſfe. Quemad- modum igitur manifestum est inventorem ob differentiam quantitatis ournoòv ſeu o parvo magnum ſeu ouéya objeciſſe, ita ſumme credibile B 2 eſt, 1I (a) Hunc Simonidem alii pro Zeano omnium celeberrimo Pocra habent, qui facile quinque ſæculis ante Chriſtum ſub Dario Hyſtaſpis filio vixiſſe perhihetur. Alii cum multo antiquiorem �oetam Jambicum fuiſſe judicant. Plinius l. c. Meli- eum vocat,
6*h (*)M cognitio eſt, aut qui hac in lingua minus exercitati. Ea autem omnia ultro fatemur non noſtri ingenii induſtriæque partus eſſe, pridem enim a quibusque doctiſſimis Viris, quorum ſupra mentionem feeimus, in- venta, atque præoccupata funt. Nec enim unquam labores fudoresque aliorum arroganter noſtros facere libet, aut eorum, a quibus profeci- mus, memoriam ſubticere, quanti quanti ad probiſſimam mentem acvo- luntatem eruditiſſimi Viri Bohuslai Balbini comparati, qui in præfatione Indicis ſui Chronologici: Nunquam, inquit, illud mihi placuit quo- rundam inſtitutum, qui . . . . nullum, unde profecerunt nominant au- thorem. Scilicet ut mente turgidi primi rerum iſtiusmodi prolatores atque auctores quibusdam videantur. Ante omnia antem certum est primo: quasdam vocales Græcis effe duplices, quarum illi differentiam in ipſo Alphabeto certis adjec- tis vocibus indigitant. Sie vocant ouixgov, quod idem eft latine ac o parvum, ſen ut alii volunt o breve & tenue, quod differat ab altero, quod vocant apéya ſeu o magnum & longum. Certum præterea est ad differentiam Græeæ vocalis , ſeu jota alteram ab iiſdem appellari vpikòs, quod idem latine connotat atque i tenue, feu ut alii malunt molle ac breve. Jam cum certum quoque fit in Alphabeto Græco in- veniri vocalem suxòv id est e tenue feu brevé, quorsum & quam ob cauſam hane vocalem tenuem aut brevem appellatam dicemus, ſi nulla alia vocalis ſono literæ e a Jotiſtis in univerſo Græco Alphabeto de- fignari poteft? Guodfi autem adjectæ voci psnon ( quam fruſtra & præ- ter rationem appositam fuiſse nemo probaverit) vis ſua, us par est, concedenda est, quam tandem aliam ei respondentem vocalemn statue- mus, quam n ſeu nva, quæ omnino longa eſt, ac proinde alteri s DiNòn ſeu e tenui ac brevi accurate reſpondet, ut idcireo a ſuo auctore ſono literæ e inventa, ac in alphabetum inſerta merito cenſeri poſlit. Et quidem constat ex Platone, ut Etiftæ loquuntur, primos & vetustif- ſimos Græcos nonniſi unum e in Alphabeto ſuo quemadmodum unieum o habuiſſe. Simonidem (a) vero referente Plinio hiftor. natur. l. 7. c. 56. Alphabetum Græcum quatuor literis Z H q Q auxiſfe. Quemad- modum igitur manifestum est inventorem ob differentiam quantitatis ournoòv ſeu o parvo magnum ſeu ouéya objeciſſe, ita ſumme credibile B 2 eſt, 1I (a) Hunc Simonidem alii pro Zeano omnium celeberrimo Pocra habent, qui facile quinque ſæculis ante Chriſtum ſub Dario Hyſtaſpis filio vixiſſe perhihetur. Alii cum multo antiquiorem �oetam Jambicum fuiſſe judicant. Plinius l. c. Meli- eum vocat,
Strana 12
6* (*) eſt, eum quoque n longum alteri s tenui feu brevi oppofuiffe. Quis enim sibi perſuadeat inventorem præter rem & rationem ſonum vocalis i ter per literas 1, v & n geminare, atque ita entia fine neceſſitate mul- tiplicare voluiſſe, præſertim poſtquam aliæ tres dyphtongi præterea éo- dem pene valore & sono enunciarentur. Non eft vero hæe ratio atque argumentatio noviter ab hodiernis Etiſtis excogitata, antiquiſſima illa eſt, quam jam exitu ſæculi primi ſub Trajano pervetuſtus Author Teren- tianus Maurus in arte ſua Metrica poſteritati transſcripſit, quaque ex- preſſis verbis confitetur Græcum s ita reſpondere vocalin, quemadmo- dum alteram vocalem o vocali a, ſonum vero literæ e jam ab origine & nativitate ſua accepiſſe, quamquam altera poſterius altera inventa & nata ſit, Verba illius ſunt: Literam namque e videmus eſſe ad nva proximam, Sicut o & a videntur eſſe vicinæ ſibi, Temporum momenta diſtant , non ſoni nativitas. Quo teftimonio quid luculentius validiusque? quali quantoque ex tanta antiquitate proferendo Jotistarum schola haud par eft. Nec ob- ſtat, quod potiſſima pars hodiernorum origine Græcorum, quos inter Velastium Tuum editum ac enutritum fuiffe lubens concedere velim, vocalem n hodie ſono latini i reddat: Id antiquitati, de qua nos hic agi- mus, & e qua Zechorum noſtrorum memoria eft, nihil detrahit. Nec enim deſunt Jotiftæ quique hodierni, qui quanquam in Grammaticis ſuis Institutionibus hanc recentiorum Græcorum enunciationem imitati „ pro ita in ſuis Alphabetis regulisque reponant, tamen in ſubjectis ſcholiis candide fatentur , id nonniſi hodierno more fieri, re autem ipſa & inſtitutione literam n magis ad ſonum e debere accedere. Vel unicum a ſuis Græcæ linguæ Iustitutionibus notiſſimum Nicolaum Cle- nardum pag. 2. ita commentantem audire libet: n, 1, & v, atque diph- tongi st , ol , 7 & q ſeu v ſonant hodie ut i vocale apud latinos , conſo- nantis vero nunquam naturam induunt. Proprie tamen unicum: debe- ret reſpondere noſtro i, n vero & n magis accedere ad ſonum e: Quan- quam & ob id ipſum a Frid. Sylburgio reprehendatur, qui potius mo- rem hodiernum, quam quod antiquitas & literarum inſtitutio ſuaſerat, ſecutus fuerit. (a) Neque hic omnia. Nullus magis idoneus teſtis veræ veteris Græcæ pronunciationis, nullum verius certiusque indicium, quo ſono quæque literæ olim enun- 12 cia- (a) In notis in Clenardi Gramm,
6* (*) eſt, eum quoque n longum alteri s tenui feu brevi oppofuiffe. Quis enim sibi perſuadeat inventorem præter rem & rationem ſonum vocalis i ter per literas 1, v & n geminare, atque ita entia fine neceſſitate mul- tiplicare voluiſſe, præſertim poſtquam aliæ tres dyphtongi præterea éo- dem pene valore & sono enunciarentur. Non eft vero hæe ratio atque argumentatio noviter ab hodiernis Etiſtis excogitata, antiquiſſima illa eſt, quam jam exitu ſæculi primi ſub Trajano pervetuſtus Author Teren- tianus Maurus in arte ſua Metrica poſteritati transſcripſit, quaque ex- preſſis verbis confitetur Græcum s ita reſpondere vocalin, quemadmo- dum alteram vocalem o vocali a, ſonum vero literæ e jam ab origine & nativitate ſua accepiſſe, quamquam altera poſterius altera inventa & nata ſit, Verba illius ſunt: Literam namque e videmus eſſe ad nva proximam, Sicut o & a videntur eſſe vicinæ ſibi, Temporum momenta diſtant , non ſoni nativitas. Quo teftimonio quid luculentius validiusque? quali quantoque ex tanta antiquitate proferendo Jotistarum schola haud par eft. Nec ob- ſtat, quod potiſſima pars hodiernorum origine Græcorum, quos inter Velastium Tuum editum ac enutritum fuiffe lubens concedere velim, vocalem n hodie ſono latini i reddat: Id antiquitati, de qua nos hic agi- mus, & e qua Zechorum noſtrorum memoria eft, nihil detrahit. Nec enim deſunt Jotiftæ quique hodierni, qui quanquam in Grammaticis ſuis Institutionibus hanc recentiorum Græcorum enunciationem imitati „ pro ita in ſuis Alphabetis regulisque reponant, tamen in ſubjectis ſcholiis candide fatentur , id nonniſi hodierno more fieri, re autem ipſa & inſtitutione literam n magis ad ſonum e debere accedere. Vel unicum a ſuis Græcæ linguæ Iustitutionibus notiſſimum Nicolaum Cle- nardum pag. 2. ita commentantem audire libet: n, 1, & v, atque diph- tongi st , ol , 7 & q ſeu v ſonant hodie ut i vocale apud latinos , conſo- nantis vero nunquam naturam induunt. Proprie tamen unicum: debe- ret reſpondere noſtro i, n vero & n magis accedere ad ſonum e: Quan- quam & ob id ipſum a Frid. Sylburgio reprehendatur, qui potius mo- rem hodiernum, quam quod antiquitas & literarum inſtitutio ſuaſerat, ſecutus fuerit. (a) Neque hic omnia. Nullus magis idoneus teſtis veræ veteris Græcæ pronunciationis, nullum verius certiusque indicium, quo ſono quæque literæ olim enun- 12 cia- (a) In notis in Clenardi Gramm,
Strana 13
c (* ) ciatæ fuerint, quam Onomatopeja, quæ figura eſt, qua Græci olim na- turalem ſonum, ſibilum, ſtridoremve, aut clamorem animalium imi- tando, eundem ſyllabis faltem initialibus accurate exprimere ſoliti. Hane figuram poſtea latini quoque a Græcis mutuati funt, ut pluribus ejuſmodi latinarum vocum exemplis testatum est. Supersunt vero ho- die iſtiuſmodi Græca vouatowoînrind vocabula, quibus plane convinci- tur Græcos vocalem n ſono literæ e non i reddidiſſe. Ita enim illi balatum caprarum Mee per verbum urzdouas & urxa(a, quod idem est ac more caprarum clamorem edere, appellarunt. Unde & illis capra urxàs aôos appellata. Quodſi vero z ſono i reddendum eſt, quis onomatopejam hac voce latitare fibi perſuadeat, aut credat græcas ca- pras non mee ſed mi clamaîſe? Verum nec hæc una folaque vox est, alia multo luculentior adferri poteft: ad balatum enim ovium expri- mendum utuntur Græci repetita voce n 2n, quæ fi Jotiftarum more ac legibus enuncianda, dicendum erit oves balatum fuum ſono & cla- more bi bi non be be edere. Quod tertium eſt: vix cogitatione affequi licet, qui factum fit, ut cum veteres latini ipsique patres & auctores linguæ latinæ omnibus literis Græcis , quas in commercium latium aſſumpſerunt, eandem vim ſonumque , quem apud Græcos habuerunt , reliquerint , ſolum unumque n a ſuo veteri, & si Diis placet, nativo valore ac sono deturbaverint? Nam ſi ex Jotiſtarum opinione literæ n primus natalisque fonus idem cum , ſeu jota fuit , quo fato accidit, quod in omnibus iisque innume- ris pene vocibus, quas latini a Græcis mutuarunt, femper n per e la- tinum, ac non potius per i reddiderint, eodem etiam ſono hodie reti- neant, nec hactenus inventus fit ullus, qui hanc enunciationem seu ſcriptionem vitioſam , ac proinde emendandam monuerit, aut optave- rit? Ex ſexcentis vocibus vel aliquas hic attuliffe ſufficiat: ſie Græeum P�vwg latini ſeribunt enunciantque Rhetor , Hgws Heros, Hwag He- par, Oncavgòs theſaurus, Anuoxgaría Democratia, Kivos Cetus ſeu balena, Anuua lemma, urręówolic Metropolis, Znkos Zelus, Huiva hemina &c. &c. qui, inquam, factum, quod vel unum cumprimis ſum- me venerabile Salvatoris noſtri nomen Insôs Græci non potius per é, aut certe latini per i reddiderint, ut tam fancti nominis vera primi- genia enunciatio & ſeriptio (quæ quidem apud omnes alias gentes Je- ſus non liſus audit) conſervaretur? Neque vero Tu Vir doctiſſime hunc 7 Græcum per e reddendi morem meram conſvetudinem præter rationem invectam appellare aufis. Conſuetudo ea, ut mox videre licuit, & B 3 13 ma-
c (* ) ciatæ fuerint, quam Onomatopeja, quæ figura eſt, qua Græci olim na- turalem ſonum, ſibilum, ſtridoremve, aut clamorem animalium imi- tando, eundem ſyllabis faltem initialibus accurate exprimere ſoliti. Hane figuram poſtea latini quoque a Græcis mutuati funt, ut pluribus ejuſmodi latinarum vocum exemplis testatum est. Supersunt vero ho- die iſtiuſmodi Græca vouatowoînrind vocabula, quibus plane convinci- tur Græcos vocalem n ſono literæ e non i reddidiſſe. Ita enim illi balatum caprarum Mee per verbum urzdouas & urxa(a, quod idem est ac more caprarum clamorem edere, appellarunt. Unde & illis capra urxàs aôos appellata. Quodſi vero z ſono i reddendum eſt, quis onomatopejam hac voce latitare fibi perſuadeat, aut credat græcas ca- pras non mee ſed mi clamaîſe? Verum nec hæc una folaque vox est, alia multo luculentior adferri poteft: ad balatum enim ovium expri- mendum utuntur Græci repetita voce n 2n, quæ fi Jotiftarum more ac legibus enuncianda, dicendum erit oves balatum fuum ſono & cla- more bi bi non be be edere. Quod tertium eſt: vix cogitatione affequi licet, qui factum fit, ut cum veteres latini ipsique patres & auctores linguæ latinæ omnibus literis Græcis , quas in commercium latium aſſumpſerunt, eandem vim ſonumque , quem apud Græcos habuerunt , reliquerint , ſolum unumque n a ſuo veteri, & si Diis placet, nativo valore ac sono deturbaverint? Nam ſi ex Jotiſtarum opinione literæ n primus natalisque fonus idem cum , ſeu jota fuit , quo fato accidit, quod in omnibus iisque innume- ris pene vocibus, quas latini a Græcis mutuarunt, femper n per e la- tinum, ac non potius per i reddiderint, eodem etiam ſono hodie reti- neant, nec hactenus inventus fit ullus, qui hanc enunciationem seu ſcriptionem vitioſam , ac proinde emendandam monuerit, aut optave- rit? Ex ſexcentis vocibus vel aliquas hic attuliffe ſufficiat: ſie Græeum P�vwg latini ſeribunt enunciantque Rhetor , Hgws Heros, Hwag He- par, Oncavgòs theſaurus, Anuoxgaría Democratia, Kivos Cetus ſeu balena, Anuua lemma, urręówolic Metropolis, Znkos Zelus, Huiva hemina &c. &c. qui, inquam, factum, quod vel unum cumprimis ſum- me venerabile Salvatoris noſtri nomen Insôs Græci non potius per é, aut certe latini per i reddiderint, ut tam fancti nominis vera primi- genia enunciatio & ſeriptio (quæ quidem apud omnes alias gentes Je- ſus non liſus audit) conſervaretur? Neque vero Tu Vir doctiſſime hunc 7 Græcum per e reddendi morem meram conſvetudinem præter rationem invectam appellare aufis. Conſuetudo ea, ut mox videre licuit, & B 3 13 ma-
Strana 14
c (* magis infra eluceſcet, antiquiſſima eſt, ex ipfis fontibus & inſtitutis Alphabeti Græci hauſta, eun ipfis ineunabilis latinæ linguæ orta, quæ proinde ut lege Græcorum fontium nata, ita etiam vim legis ſemper apud latinos obtinuit, quanquam a poſterioribus Græcis eorumque ſec- tatoribus in deſuetudinem prolapſa ſit. Hæe, inquam, ſumme ratio- nabilis & legalis confuetudo cum jam inter latinos obtinuerit, cum ma- xime floreret Græcia, eum mutuum Græcos inter & Romanos ae prope quotidianum eſfet commercium, cum Itali Athenas ftudiorum cauſa, inque alias Græciæ academias, tanquam ad mercaturam bonarum arti- um, communemque hominum ſcholam (ut Cicero & Diodorus ficulus ap- pellavit) convolarent, ibidemque maximam vitæ partem exigerent, quis sibi perſuadeat, neminem ex illis tam numerofis doctiffimisque Viris inventum, qui ex Græcia redux populares ſuos erroris arguiſfet, monuiffetque „ non per e fed i reddendum, Ita non Eta, Bita non Betæ &c. pronunciandum eſfe, quin paſſi ſint in ipſa Romana gymnaſia, in quibus, Cicerone aliisque teftibus, magna quoque laude Græca lin- gua tradebatur, hune ipſum errorem irrepere, ut quemadmodum ex hac antiquitate ſuperftites memoriæ produnt, ubivis Eta non Ita, Beta non Bita, Theta non Thita, Alphabetum non Alphabitum, Analpha- betus non Analphabitus personuerit. Et quidem de Eta jam ſupra Te- rentiani Mauri locum produximus, Theta apud Martialem & Perfium obvium eſt, de Beta vero luculentiſſimus nobis teftis eſt Juvenalis ita canens: 14 Hoc diſcant omnes ante Alpha & Beta puellæ. & Martialis libro 5. Quod Alpha dixi Codre penulatorum, Te nuper aliqua quum jocarer in charta, Si forte bilem movit, hie tibi verſus, Dicas, licebit, me Beta Togatorum. Nolim longius brevitatis cauſa eorum argumentationem proſequi, qui Græcas literas ſeu ex Hebraico, ſeu Phœniceo mutuatas deflexas- que volunt, apud quos fimiliter Beth, Hheth, Teth, non vero Bith , Hhith, Tith reperias. Nolim etiam eum perpetuum ſibilum unius li- teræ i in medium adferre, qui in Jotiſtarum ſchola cum tædio toties atque præter rationem recurrit, fi enim vocalibus n i v adjiciantur uni- ſonæ tres dyphtongi s ot v ſeu y imo & 7, ſeptemplicem unius literæ recurſum quis non cum faftidio accipiat? Tot, tanta, tamque folida funt fundamenta ſcholæ Etiſticæ, quæ Tu uno flatu, una, inquam, Ve- laſ-
c (* magis infra eluceſcet, antiquiſſima eſt, ex ipfis fontibus & inſtitutis Alphabeti Græci hauſta, eun ipfis ineunabilis latinæ linguæ orta, quæ proinde ut lege Græcorum fontium nata, ita etiam vim legis ſemper apud latinos obtinuit, quanquam a poſterioribus Græcis eorumque ſec- tatoribus in deſuetudinem prolapſa ſit. Hæe, inquam, ſumme ratio- nabilis & legalis confuetudo cum jam inter latinos obtinuerit, cum ma- xime floreret Græcia, eum mutuum Græcos inter & Romanos ae prope quotidianum eſfet commercium, cum Itali Athenas ftudiorum cauſa, inque alias Græciæ academias, tanquam ad mercaturam bonarum arti- um, communemque hominum ſcholam (ut Cicero & Diodorus ficulus ap- pellavit) convolarent, ibidemque maximam vitæ partem exigerent, quis sibi perſuadeat, neminem ex illis tam numerofis doctiffimisque Viris inventum, qui ex Græcia redux populares ſuos erroris arguiſfet, monuiffetque „ non per e fed i reddendum, Ita non Eta, Bita non Betæ &c. pronunciandum eſfe, quin paſſi ſint in ipſa Romana gymnaſia, in quibus, Cicerone aliisque teftibus, magna quoque laude Græca lin- gua tradebatur, hune ipſum errorem irrepere, ut quemadmodum ex hac antiquitate ſuperftites memoriæ produnt, ubivis Eta non Ita, Beta non Bita, Theta non Thita, Alphabetum non Alphabitum, Analpha- betus non Analphabitus personuerit. Et quidem de Eta jam ſupra Te- rentiani Mauri locum produximus, Theta apud Martialem & Perfium obvium eſt, de Beta vero luculentiſſimus nobis teftis eſt Juvenalis ita canens: 14 Hoc diſcant omnes ante Alpha & Beta puellæ. & Martialis libro 5. Quod Alpha dixi Codre penulatorum, Te nuper aliqua quum jocarer in charta, Si forte bilem movit, hie tibi verſus, Dicas, licebit, me Beta Togatorum. Nolim longius brevitatis cauſa eorum argumentationem proſequi, qui Græcas literas ſeu ex Hebraico, ſeu Phœniceo mutuatas deflexas- que volunt, apud quos fimiliter Beth, Hheth, Teth, non vero Bith , Hhith, Tith reperias. Nolim etiam eum perpetuum ſibilum unius li- teræ i in medium adferre, qui in Jotiſtarum ſchola cum tædio toties atque præter rationem recurrit, fi enim vocalibus n i v adjiciantur uni- ſonæ tres dyphtongi s ot v ſeu y imo & 7, ſeptemplicem unius literæ recurſum quis non cum faftidio accipiat? Tot, tanta, tamque folida funt fundamenta ſcholæ Etiſticæ, quæ Tu uno flatu, una, inquam, Ve- laſ-
Strana 15
6* (*) laſtii Tui commemoratione jam humi ſtrata autumabas, quæ nempe ne- que Salmaſius, (a) quem perperam ſupra inter Patronos Etiftarum re- cenſueras, neque Sim. Portius, neque Greg. Martinus, neque J. A. Müllerus, neque Crufius, neque Grabovius, neque Stephanus, neque Reimannus, neque Wedſenius, neque Kirchmajerus, totaque Jotiftarum turba hactenus evertere potuit. Sed hæc qualiacunque demum, & cujuscunque roboris fint, contemnenda putas, modo rite cum Velastio oftenderis Strabonem, Dionyfium Halicarnaſſæum, & Claudium Ptolemæum in prolatis voei- bus latinum i per n reddidiſſe. Guidſi iſtud Tibi penitus concedo, an idcirco recte inferas omnibus cæteris Græcis eandem ſcribendi enun- ciandique normam fuiſſe? An non potius off cii Tui fuiffet per omnia fæcula, & per omnes aut faltem potiſſimos ſcriptores Græciæ excurre- re, & ex fingulorum libris oftendere, quod re ipſa n ſono latini i ad- hibuerint, cùm merito tot dialectorum diversitas, & temporum viciſſi- tudo ſuſpicionem Tibi ingerere potuerit, fortaffis aliis atque aliis Pro- vinciis Oræciæ contrarium morem atque uſum fuiſſe. Verum miratus fum magno opere Te Virum doctiſſimum præter uilum examen fonti- umque iſtorum Græcorum inspectionem non modo tam facilem fidem Velaſtio dediſſe, ſed ei etiam utroque, quod ajunt, choro applaufiffe, qui procul dubio anxie legendo & excutiendo integros hos tres autho- res, nonniſi opinioni ſuæ faventes voces, tanquam rariſſimam & fu- gitivam feram in deſertiſſimis filvis venatus est, voces, inquam, ejuſinodi, quæ paſſim prorſus ambiguæ, quæ diverfis locis variantibus litteris ſcriptæ, quæ ſeu ſuſpicioni mendi librarii typographicive ob- noxiæ, ſeu pro more & genio gentis ad fimilitudinem aliarum Græca- rum vocum efabricatæ. Neſcio, qua confidentia Velaſtius has adulte- rinas merces Lectori venum proponere auſus fit, cum contra ſexcen- tas pene alias in his ipſis tribus authoribus deprehenderit, in quibus ubivis e latinum per idem n non s redditum legit: quaſi vero præter ſe nemini exemplar aliquod Græcorum iftorum ſeriptorum effet in ma- nibus, aut cœca credulitate acti Etiftæ omnes ſubito ſubſcripturi eſ- ſent ejus ſententiæ, nec ex tanto numero futurus unus, qui hæc in ipſis fontibus eſfet exploraturus. Et quidem cum primus omnium in manus mihi Strabo inciderit, ex eoque artes Velaſtii primo obtutu co- gnoverim, jam ex eo teſtatum facere libet, qua finceritate & certitudi- ne 15 (a) In notis ad Herodis Attici inſcript. p. 8 & 16.
6* (*) laſtii Tui commemoratione jam humi ſtrata autumabas, quæ nempe ne- que Salmaſius, (a) quem perperam ſupra inter Patronos Etiftarum re- cenſueras, neque Sim. Portius, neque Greg. Martinus, neque J. A. Müllerus, neque Crufius, neque Grabovius, neque Stephanus, neque Reimannus, neque Wedſenius, neque Kirchmajerus, totaque Jotiftarum turba hactenus evertere potuit. Sed hæc qualiacunque demum, & cujuscunque roboris fint, contemnenda putas, modo rite cum Velastio oftenderis Strabonem, Dionyfium Halicarnaſſæum, & Claudium Ptolemæum in prolatis voei- bus latinum i per n reddidiſſe. Guidſi iſtud Tibi penitus concedo, an idcirco recte inferas omnibus cæteris Græcis eandem ſcribendi enun- ciandique normam fuiſſe? An non potius off cii Tui fuiffet per omnia fæcula, & per omnes aut faltem potiſſimos ſcriptores Græciæ excurre- re, & ex fingulorum libris oftendere, quod re ipſa n ſono latini i ad- hibuerint, cùm merito tot dialectorum diversitas, & temporum viciſſi- tudo ſuſpicionem Tibi ingerere potuerit, fortaffis aliis atque aliis Pro- vinciis Oræciæ contrarium morem atque uſum fuiſſe. Verum miratus fum magno opere Te Virum doctiſſimum præter uilum examen fonti- umque iſtorum Græcorum inspectionem non modo tam facilem fidem Velaſtio dediſſe, ſed ei etiam utroque, quod ajunt, choro applaufiffe, qui procul dubio anxie legendo & excutiendo integros hos tres autho- res, nonniſi opinioni ſuæ faventes voces, tanquam rariſſimam & fu- gitivam feram in deſertiſſimis filvis venatus est, voces, inquam, ejuſinodi, quæ paſſim prorſus ambiguæ, quæ diverfis locis variantibus litteris ſcriptæ, quæ ſeu ſuſpicioni mendi librarii typographicive ob- noxiæ, ſeu pro more & genio gentis ad fimilitudinem aliarum Græca- rum vocum efabricatæ. Neſcio, qua confidentia Velaſtius has adulte- rinas merces Lectori venum proponere auſus fit, cum contra ſexcen- tas pene alias in his ipſis tribus authoribus deprehenderit, in quibus ubivis e latinum per idem n non s redditum legit: quaſi vero præter ſe nemini exemplar aliquod Græcorum iftorum ſeriptorum effet in ma- nibus, aut cœca credulitate acti Etiftæ omnes ſubito ſubſcripturi eſ- ſent ejus ſententiæ, nec ex tanto numero futurus unus, qui hæc in ipſis fontibus eſfet exploraturus. Et quidem cum primus omnium in manus mihi Strabo inciderit, ex eoque artes Velaſtii primo obtutu co- gnoverim, jam ex eo teſtatum facere libet, qua finceritate & certitudi- ne 15 (a) In notis ad Herodis Attici inſcript. p. 8 & 16.
Strana 16
c* ( * ) ne nitantur ea, quæ ille ex eo in præfidium opinionis ſux excerpfit. Prima, quam ex eo profert, vox eſt: Scipio, eam a Strabone Exnwlan ſcribi, alſerit Velastius. Non diffiteor hane ſcriptionem bis in Stra- bone occurrere. At negabitne Velaſtius tuus primo omnium loco, quo Scipionis meminit Strabo, & quo de ejusdem ſepulchro loquitur, fci- licet l. 5. editionis Parifiensis p. 243. legi Exiwlwvog? An non eadem ſcriptio l. 14. pag. 663. repetitur Exswiava? (a) Quam Velaftius cer- tam criſim judiciumque ex hac ſcripturæ diverfitate haurire potuit? An non potius merito ſuſpicari debuit vocem eam per n ſcriptam men- doſam eſſe, quæ Typographorum ſeribarumque oſcitatione in exem- plar Strabonis irrepſerit, cum certum fit apud omnes alios Græcos, quorum facile decem numero allegare fas effet, Enimlav ſeribi, legi- que? Altera vox propria eſt urbs Italiæ Bgnkio. Brixia. Eam quo- que tam in editione Parifienſi, quam Amstelædamenſi ita expreſ- ſam non nego. Verum nonniſi ſemel in univerſis Strabonis libris oc- currit, quæ fi ter quaterque ut vox Scipio receurreret, fortaffis & in ea diverſam ſcriptionem ante oculos pofitam haberemus. Sane Caſau- bono orthographia iſta non plaeuit, qui in animadverfionibus fuis in eun- dem Strabonis locum ſubjungit: Malim Boizia, ut apud Ptolemœum. Imo ſi Velaſtius Tuus fidelius cum lectore fuo agere voluiſſet, quem- admodum oportuit, commemoratione vocis istius penitus abſtinere de- buit. Nam procul dubio eodem Strabonis loco, feilicet l. 5. p. 213. mox præcedentem vocem Bngdv Verona; & subſequentem Pńyrov Re- gium Italiæ quoque urbes per n ſeriptas legit, quæ proinde ſi n ſono : redditum Strabonis tempore fuit, Virona & Rigium latinis appellata fuerunt, quod quis non rideat? Quin ausim dicere etiam Platonis ſcriptionem Bonzia ſuſtineri poſſe. Nam ſunt, qui ſcribunt eandem urbem, hodie Breſcia Italis dictam, jam olim eodem prorſus modo a Gallis Cenomanis Italisque Tranſpadanis fuiſſe vocitatam, ut ita Strabo non i latinum, ſed e Gallum Italumve recte per n reddiderit. Tertia vox HouwnNtos Pompilius idem fatum in libris Strabonis nacta eft, quod fuperior vox Scipio. Naml. 5. p. 228. legitur quidem per n, at pagina in- ſequente 230. lego Hourímtos, ut, quid denuo ex hac ſcriptionis varieta- te certi exſculpere velit Velastius, penitus ignorem. Quartaim vo- cem Numitor Neunnwg bis omnino per n ſcriptam libro 5. Strabonis re- 16 pe- (a) Iisdem literis ſingulis locis vox hæc ſcripta reperitur in editione Amstelædamenſi anno 1707. accurata.
c* ( * ) ne nitantur ea, quæ ille ex eo in præfidium opinionis ſux excerpfit. Prima, quam ex eo profert, vox eſt: Scipio, eam a Strabone Exnwlan ſcribi, alſerit Velastius. Non diffiteor hane ſcriptionem bis in Stra- bone occurrere. At negabitne Velaſtius tuus primo omnium loco, quo Scipionis meminit Strabo, & quo de ejusdem ſepulchro loquitur, fci- licet l. 5. editionis Parifiensis p. 243. legi Exiwlwvog? An non eadem ſcriptio l. 14. pag. 663. repetitur Exswiava? (a) Quam Velaftius cer- tam criſim judiciumque ex hac ſcripturæ diverfitate haurire potuit? An non potius merito ſuſpicari debuit vocem eam per n ſcriptam men- doſam eſſe, quæ Typographorum ſeribarumque oſcitatione in exem- plar Strabonis irrepſerit, cum certum fit apud omnes alios Græcos, quorum facile decem numero allegare fas effet, Enimlav ſeribi, legi- que? Altera vox propria eſt urbs Italiæ Bgnkio. Brixia. Eam quo- que tam in editione Parifienſi, quam Amstelædamenſi ita expreſ- ſam non nego. Verum nonniſi ſemel in univerſis Strabonis libris oc- currit, quæ fi ter quaterque ut vox Scipio receurreret, fortaffis & in ea diverſam ſcriptionem ante oculos pofitam haberemus. Sane Caſau- bono orthographia iſta non plaeuit, qui in animadverfionibus fuis in eun- dem Strabonis locum ſubjungit: Malim Boizia, ut apud Ptolemœum. Imo ſi Velaſtius Tuus fidelius cum lectore fuo agere voluiſſet, quem- admodum oportuit, commemoratione vocis istius penitus abſtinere de- buit. Nam procul dubio eodem Strabonis loco, feilicet l. 5. p. 213. mox præcedentem vocem Bngdv Verona; & subſequentem Pńyrov Re- gium Italiæ quoque urbes per n ſeriptas legit, quæ proinde ſi n ſono : redditum Strabonis tempore fuit, Virona & Rigium latinis appellata fuerunt, quod quis non rideat? Quin ausim dicere etiam Platonis ſcriptionem Bonzia ſuſtineri poſſe. Nam ſunt, qui ſcribunt eandem urbem, hodie Breſcia Italis dictam, jam olim eodem prorſus modo a Gallis Cenomanis Italisque Tranſpadanis fuiſſe vocitatam, ut ita Strabo non i latinum, ſed e Gallum Italumve recte per n reddiderit. Tertia vox HouwnNtos Pompilius idem fatum in libris Strabonis nacta eft, quod fuperior vox Scipio. Naml. 5. p. 228. legitur quidem per n, at pagina in- ſequente 230. lego Hourímtos, ut, quid denuo ex hac ſcriptionis varieta- te certi exſculpere velit Velastius, penitus ignorem. Quartaim vo- cem Numitor Neunnwg bis omnino per n ſcriptam libro 5. Strabonis re- 16 pe- (a) Iisdem literis ſingulis locis vox hæc ſcripta reperitur in editione Amstelædamenſi anno 1707. accurata.
Strana 17
6 (*) perio, a qua ſi omnem mendi ſuſpicionem removere libet, (a) ex quo- rundam ſententia dici poteſt: ſæpe Græcos impropriam diphtongum y adhibuiſſe, in qua jota jam ad latus afſigi, jam infra ſubſeribi ſolitum, quemadmodum id etiam in dyphtongis a & o fieri affolet. (b) Ejus- modi vero dyphtongum n ſeu in ſecundum eorundem authorum opinio- nem omnino uniſonam fuiſſe cum ceteris dyphtongis st, ot, vi; facile itaqué ſeu tranſcribentium oſcitantia, ſeu propter fugientes veteres literas aceidere potuiſfe, quod virgula illa tenuis, ſeu jota ſub n aut præjecta obſervata non fuerit, indeque profluxiffe, quod nonnunquam e latinum in n verſum deprehendatur, eum 3 ſubſtituere opus fuiſſet. Niſi malimus dicere Græcos minus ſcrupuloſos fuiſſe in reddendis ad literam latinis vocibus, & quemadmodum non raro latini Græca propria nomina ad genium linguæ ſuæ accommodarunt, ita pene infinitis exem- plis teſtatum eſſe Græcos latina nomina propria per Antitheſes litera- rumque tranſpoſitiones ad Græcarum vocum fimilitudinem effinxiffe, de quo copioſe agit Aventinus, cujus in epiſtola dedicatoria ſua inter ceteras querela eſt: Nusquam Græcula non recantat Echo. Et profec- to ſi ex ejusmodi vocibus latinis apud Græcos repertis, atque ex illo- rum ortographia univerſim latina propria nomina æſtimare, de vera, inquam, ſeriptione certam crifim formare fas eſfet, quanta non vocum anagrammata in latium inferre opus effet, aut statuendum veteribus la- tinis longe aliam olim ſcriptionem enunciationemque fuiſſe, quam ex eorum libris teftatum habeamus, aut hodie etiam obſervemus? Aufim ego dicere nullam omnium effe latinarum vocalium, quam apud diver- ſos Græcos hiſtoricos Geographosque non deprehendamus in alias atque alias vocales difſonas verſam translatamque. Ex infinitis vel paucula exempla afferre liceat: Dionyfius & Strabo omnibus locis, quod in aliis quoque Græcis obſervatur, Remum fratrem Romuli Pæov vocat ſcribit- que, an igitur Romus latinis quoque appellatus, aut o apud veteres Græcos ſono latini e enunciatum? Spoletum scribit owoktrow, Vindeli- ci jam O'Vvò8NIXO), jam O'vivòokóyoi, Hermunduri E'vuovòogo), Proco- pius Penates Romanos Hevnvas, Theodebertum Francum aliaque simili- ter deſinentia nomina propria Osoòiegvos, Porphyrogenitus Berenga- rium Begiyyégios , omnes paſſim Græci cum Dionyſio Halicar. Siciliam C 17 me- (a) Dionyſius profecto Halicarnaſſenſis omnibus locis ſeribit, Noutrwg. (b) Tale exemplum apud Dionyſium Halicarn. 1. 3. p. m. 150. in voce Sequinius Zexinvios aliisque plurimis legimus.
6 (*) perio, a qua ſi omnem mendi ſuſpicionem removere libet, (a) ex quo- rundam ſententia dici poteſt: ſæpe Græcos impropriam diphtongum y adhibuiſſe, in qua jota jam ad latus afſigi, jam infra ſubſeribi ſolitum, quemadmodum id etiam in dyphtongis a & o fieri affolet. (b) Ejus- modi vero dyphtongum n ſeu in ſecundum eorundem authorum opinio- nem omnino uniſonam fuiſſe cum ceteris dyphtongis st, ot, vi; facile itaqué ſeu tranſcribentium oſcitantia, ſeu propter fugientes veteres literas aceidere potuiſfe, quod virgula illa tenuis, ſeu jota ſub n aut præjecta obſervata non fuerit, indeque profluxiffe, quod nonnunquam e latinum in n verſum deprehendatur, eum 3 ſubſtituere opus fuiſſet. Niſi malimus dicere Græcos minus ſcrupuloſos fuiſſe in reddendis ad literam latinis vocibus, & quemadmodum non raro latini Græca propria nomina ad genium linguæ ſuæ accommodarunt, ita pene infinitis exem- plis teſtatum eſſe Græcos latina nomina propria per Antitheſes litera- rumque tranſpoſitiones ad Græcarum vocum fimilitudinem effinxiffe, de quo copioſe agit Aventinus, cujus in epiſtola dedicatoria ſua inter ceteras querela eſt: Nusquam Græcula non recantat Echo. Et profec- to ſi ex ejusmodi vocibus latinis apud Græcos repertis, atque ex illo- rum ortographia univerſim latina propria nomina æſtimare, de vera, inquam, ſeriptione certam crifim formare fas eſfet, quanta non vocum anagrammata in latium inferre opus effet, aut statuendum veteribus la- tinis longe aliam olim ſcriptionem enunciationemque fuiſſe, quam ex eorum libris teftatum habeamus, aut hodie etiam obſervemus? Aufim ego dicere nullam omnium effe latinarum vocalium, quam apud diver- ſos Græcos hiſtoricos Geographosque non deprehendamus in alias atque alias vocales difſonas verſam translatamque. Ex infinitis vel paucula exempla afferre liceat: Dionyfius & Strabo omnibus locis, quod in aliis quoque Græcis obſervatur, Remum fratrem Romuli Pæov vocat ſcribit- que, an igitur Romus latinis quoque appellatus, aut o apud veteres Græcos ſono latini e enunciatum? Spoletum scribit owoktrow, Vindeli- ci jam O'Vvò8NIXO), jam O'vivòokóyoi, Hermunduri E'vuovòogo), Proco- pius Penates Romanos Hevnvas, Theodebertum Francum aliaque simili- ter deſinentia nomina propria Osoòiegvos, Porphyrogenitus Berenga- rium Begiyyégios , omnes paſſim Græci cum Dionyſio Halicar. Siciliam C 17 me- (a) Dionyſius profecto Halicarnaſſenſis omnibus locis ſeribit, Noutrwg. (b) Tale exemplum apud Dionyſium Halicarn. 1. 3. p. m. 150. in voce Sequinius Zexinvios aliisque plurimis legimus.
Strana 18
18 628 ( * ) M mediterranei maris infulam ZizeNfas, Britanniam Bosrawznv, Treviri vgisáygot, Veji Oiroì, Ruſellani PaouNivos. In quibus perpaucis voci- bus quantas non Antitheſes vocaliumque tranſmutationes advertis? qua- rum recta enuntiatio aut ſeriptio, fi judicio Tuo ex Græcis repeten- da, aut ex eorum ortographia crifis ferenda, quanta non monſtra lati- narum vocum reſultatura intelliges? Sed quorsum tot perpurgationes defensionesque ad excufandas manutenendasque has quatuor Strabonis dubias voces cumulo? Au ex uno alterove vocabulo formanda crifis? an non potius eruendum, quid potiſſimum auctor ſecutus fit, & quo valore ac ſono paſſim hanc vel illam literam acceperit? En Tibi pro quatuor quadraginta voca- bula, quæ vel obiter Strabonis librum quintum & ſeptimum excurren- do in pugillares meos adnotavi, in quibus omnibus latinum e in n ab eo verfum leges, & e quibus fole clarius cognoſces Strabonem Etifta- rum ſcholæ accenſendum eſſe, nam ſin uniſonum ei fuiſſet cum vocali ſeu u, ubivis in his vocibus s literæ latinæ e ſubſtitutum legeremus. Ea autem nomina propria, quæ profero latina ſunt ſatis cognita urbium, fluminum, montium, virorum &c. quibus ut major perſtet auctoritas, ea illo caſu latine & græce declinata hic recenſeo, quo in Strabone exara- ta reperi. Et quidem ſunt Brgdv & Prytov Verona & Regium ſupra in- dicata, tum Rhenus fluv. Prvos, Forum Cornelium Qogev KogvńNaov, Cœſe- na Kaiarvx, Porſena Rex Italiæ, Hogonvas. Aretii montis , Abpnvîs , urbs Aretium Agńriov, Fidenæ Drònvai, Senæ ſeu Sena urbs Ziva, Senogal- lia EnvoyalNias, Exquilinum HozvNívov, Calenum KaNnváv, Setia Zi- ria , Miſenum Migrvô, Sinum Craterem Kournga, Tyrrheni Tvppnval, Pompejus Houwnos, Sirenuſis Zeignvovóv, Aquileja Axvìra, Veſtinis O'vngivov, Trebura vonſóga, Eretum HgnTov, Demaratus Anuágaros, Fregenæ Фosyńvia, Blerati BAnguret, Vejos O'vniovs, Mevania Maaa- tiw, Tellenæ 7sNA�vas, Setinum ZnTivós, Trerus fluv. vęngoc, Antenor AvTÉvogos, Cheruſci Kngövoner, Ægimerus Cheruſcorum Ducis filius Aryiungas, Helvetii EABýrhoi, Gabreta ſilva Tæógnva, Suevi Eanſol, Benacus fluv. Brvazos, Ruteni PaTrvoì, Rhemi Pruos, Sequana fluv. Enxeavás, Mons Pyrenæus Hugrvns, ut alia quamplurima ex libro Stra- bonis quinto & ſeptimo, aliisque in ejus libris paſſim obvia prætermit- tam. Credisne tandem Vir doctifsime inter veteres Græcos, fi non om- nes, certe aliquos & hune ipſum Strabonem n ſono latini e accepiſfe? Intelligis vero etiam, quam farcinam Tibi Velaſtius impoſuerit? Guod ſi jam ego tot tantisque vocibus nixus eadem confidentia argumentatio- nem
18 628 ( * ) M mediterranei maris infulam ZizeNfas, Britanniam Bosrawznv, Treviri vgisáygot, Veji Oiroì, Ruſellani PaouNivos. In quibus perpaucis voci- bus quantas non Antitheſes vocaliumque tranſmutationes advertis? qua- rum recta enuntiatio aut ſeriptio, fi judicio Tuo ex Græcis repeten- da, aut ex eorum ortographia crifis ferenda, quanta non monſtra lati- narum vocum reſultatura intelliges? Sed quorsum tot perpurgationes defensionesque ad excufandas manutenendasque has quatuor Strabonis dubias voces cumulo? Au ex uno alterove vocabulo formanda crifis? an non potius eruendum, quid potiſſimum auctor ſecutus fit, & quo valore ac ſono paſſim hanc vel illam literam acceperit? En Tibi pro quatuor quadraginta voca- bula, quæ vel obiter Strabonis librum quintum & ſeptimum excurren- do in pugillares meos adnotavi, in quibus omnibus latinum e in n ab eo verfum leges, & e quibus fole clarius cognoſces Strabonem Etifta- rum ſcholæ accenſendum eſſe, nam ſin uniſonum ei fuiſſet cum vocali ſeu u, ubivis in his vocibus s literæ latinæ e ſubſtitutum legeremus. Ea autem nomina propria, quæ profero latina ſunt ſatis cognita urbium, fluminum, montium, virorum &c. quibus ut major perſtet auctoritas, ea illo caſu latine & græce declinata hic recenſeo, quo in Strabone exara- ta reperi. Et quidem ſunt Brgdv & Prytov Verona & Regium ſupra in- dicata, tum Rhenus fluv. Prvos, Forum Cornelium Qogev KogvńNaov, Cœſe- na Kaiarvx, Porſena Rex Italiæ, Hogonvas. Aretii montis , Abpnvîs , urbs Aretium Agńriov, Fidenæ Drònvai, Senæ ſeu Sena urbs Ziva, Senogal- lia EnvoyalNias, Exquilinum HozvNívov, Calenum KaNnváv, Setia Zi- ria , Miſenum Migrvô, Sinum Craterem Kournga, Tyrrheni Tvppnval, Pompejus Houwnos, Sirenuſis Zeignvovóv, Aquileja Axvìra, Veſtinis O'vngivov, Trebura vonſóga, Eretum HgnTov, Demaratus Anuágaros, Fregenæ Фosyńvia, Blerati BAnguret, Vejos O'vniovs, Mevania Maaa- tiw, Tellenæ 7sNA�vas, Setinum ZnTivós, Trerus fluv. vęngoc, Antenor AvTÉvogos, Cheruſci Kngövoner, Ægimerus Cheruſcorum Ducis filius Aryiungas, Helvetii EABýrhoi, Gabreta ſilva Tæógnva, Suevi Eanſol, Benacus fluv. Brvazos, Ruteni PaTrvoì, Rhemi Pruos, Sequana fluv. Enxeavás, Mons Pyrenæus Hugrvns, ut alia quamplurima ex libro Stra- bonis quinto & ſeptimo, aliisque in ejus libris paſſim obvia prætermit- tam. Credisne tandem Vir doctifsime inter veteres Græcos, fi non om- nes, certe aliquos & hune ipſum Strabonem n ſono latini e accepiſfe? Intelligis vero etiam, quam farcinam Tibi Velaſtius impoſuerit? Guod ſi jam ego tot tantisque vocibus nixus eadem confidentia argumentatio- nem
Strana 19
&*Hh (*) nem capere velim, an non majori jure in verba Tuis ſimilia prorum- pam: Ego vero ajo dubitari non poſſe n ſeu nva ut e ſeu Eta pronunci- andum eſſe. Neget quis mihi boc, obtendatque Grammaticorum doctiſ- fimorum, qui oppoſitum ſenſerint, auctoritatem, nec litem inter doctos Viros de vera pronunciatione longo tempore ferventem deciſam eſſe. Eum ego ad Strabonem Græcæ peritiſſimum & natione Græcum remitto, qui e latinum ubivis (ſi paucas vitiatas voces excipias) per a Græcum red- didit, ut unus hic omnium, quid tenendum, docere nos poſſit. Sed quid unum Strabonem commemoro? optas ut ſexaginta, atque plerosque per ſæcula univerſa ſcriptores Græcos proferam? optas, ut Dionyſii Halicarnaſſæi, & Claudii Ptolemæi librorum conſimilem Analyſim vocum propriarum latinarum exhibeam? (a) Verum nolim vultui Tuo majorem ruborem offundere, nec lectorem ad magis ſeria feſti- nantem tanta vocum recensione atque farragine morari. Utere Vir doctiſſime oculis Tuis non Velaſtii, excute Dionyſium, excute Pto- lemæum, & vadem me Tibi præbeo, imo audacius Plauti verbis utor: Me Tibi habeto, ego Tibi mancupio dabo, niſi pleraque ſupra allata Strabonis nomina propria, aliaque complura eadem litera græca n ex- cuſa inveneris. Invenies in his ipfis pauculis a Te allatis vocibus va- riantem lectionem, eamque emendatiorem. Certe in iis seu men- dum ſeu Antitheſim cubare non obſcure ex Strabone ipſoque Diony- ſio Halicarnaſſæo eruitur, apud quos pariter A'Bsvrívov. vis xNeoivns, ANyiòov, HIRTóvov, Nauiòov, Aguivíov, rsquivioy, item Nopirwe, Hou- ríNos, Eguívios per i non a ſcripta excuſaque leguntur. Neque in eo Tibi aliquod præſidium puta, cum pag. 132. ſcribis: Habeo penes me cum aliorum Virorum doctorum, tum eruditiſſimi Spo- nii Angli lapidares Græciæ inſcriptiones, e quibus præter cetera argu- menta liquido probari poſſit n ut i latinum circa hæc tempora (ſcilicet Procopii Cæſarienſis ætate) ſonuiſſe. Nulla adhuc vetus lapidaris pro- C 2 19 la- (a) Conſule in Dionyſio Halicarnaſſæo voces proprias latinas : Tyrrhenum pelagus, Tre- zenium Hiſtoriæ Umbricæ ſcriptorem , urbes Italiæ Fidenas, Eretum , Tellenas. Lauretum , Cæretam, Regillum, tum propria hominum , Lucretia , Lucretius , Cornelius, Egeria Numæ Pompilii uxor item & nympha. Egerins , quo nomine pauperes Romanis indigitahantur. Sp. Tarpejus, Ariſtodemus, M. -Flavolejus, Menenius, P. Seſtius, Rabulejus, item Fidenates, Curetes, Ceretani, Setini, Mileſii , Miſenum &c. &c. an non in his vocibus omnibus e latinum per 7 græcum redditum invenies? Totidem multoque plures , niſi pœniteret operæ, & Claudio Ptolemæo recenſere fas eſſet,
&*Hh (*) nem capere velim, an non majori jure in verba Tuis ſimilia prorum- pam: Ego vero ajo dubitari non poſſe n ſeu nva ut e ſeu Eta pronunci- andum eſſe. Neget quis mihi boc, obtendatque Grammaticorum doctiſ- fimorum, qui oppoſitum ſenſerint, auctoritatem, nec litem inter doctos Viros de vera pronunciatione longo tempore ferventem deciſam eſſe. Eum ego ad Strabonem Græcæ peritiſſimum & natione Græcum remitto, qui e latinum ubivis (ſi paucas vitiatas voces excipias) per a Græcum red- didit, ut unus hic omnium, quid tenendum, docere nos poſſit. Sed quid unum Strabonem commemoro? optas ut ſexaginta, atque plerosque per ſæcula univerſa ſcriptores Græcos proferam? optas, ut Dionyſii Halicarnaſſæi, & Claudii Ptolemæi librorum conſimilem Analyſim vocum propriarum latinarum exhibeam? (a) Verum nolim vultui Tuo majorem ruborem offundere, nec lectorem ad magis ſeria feſti- nantem tanta vocum recensione atque farragine morari. Utere Vir doctiſſime oculis Tuis non Velaſtii, excute Dionyſium, excute Pto- lemæum, & vadem me Tibi præbeo, imo audacius Plauti verbis utor: Me Tibi habeto, ego Tibi mancupio dabo, niſi pleraque ſupra allata Strabonis nomina propria, aliaque complura eadem litera græca n ex- cuſa inveneris. Invenies in his ipfis pauculis a Te allatis vocibus va- riantem lectionem, eamque emendatiorem. Certe in iis seu men- dum ſeu Antitheſim cubare non obſcure ex Strabone ipſoque Diony- ſio Halicarnaſſæo eruitur, apud quos pariter A'Bsvrívov. vis xNeoivns, ANyiòov, HIRTóvov, Nauiòov, Aguivíov, rsquivioy, item Nopirwe, Hou- ríNos, Eguívios per i non a ſcripta excuſaque leguntur. Neque in eo Tibi aliquod præſidium puta, cum pag. 132. ſcribis: Habeo penes me cum aliorum Virorum doctorum, tum eruditiſſimi Spo- nii Angli lapidares Græciæ inſcriptiones, e quibus præter cetera argu- menta liquido probari poſſit n ut i latinum circa hæc tempora (ſcilicet Procopii Cæſarienſis ætate) ſonuiſſe. Nulla adhuc vetus lapidaris pro- C 2 19 la- (a) Conſule in Dionyſio Halicarnaſſæo voces proprias latinas : Tyrrhenum pelagus, Tre- zenium Hiſtoriæ Umbricæ ſcriptorem , urbes Italiæ Fidenas, Eretum , Tellenas. Lauretum , Cæretam, Regillum, tum propria hominum , Lucretia , Lucretius , Cornelius, Egeria Numæ Pompilii uxor item & nympha. Egerins , quo nomine pauperes Romanis indigitahantur. Sp. Tarpejus, Ariſtodemus, M. -Flavolejus, Menenius, P. Seſtius, Rabulejus, item Fidenates, Curetes, Ceretani, Setini, Mileſii , Miſenum &c. &c. an non in his vocibus omnibus e latinum per 7 græcum redditum invenies? Totidem multoque plures , niſi pœniteret operæ, & Claudio Ptolemæo recenſere fas eſſet,
Strana 20
20 c (* ) 8) lata inſeriptio, in qua non Etiſtæ ſeu ambiguitatem propter fugientes & exeſas vetuſtate literas, ſeu vitium, feu Antithesin, seu Archaiſmum, Hellenismum, aut peculiarem Dialectum ex aliis monumentis Græciæ de- monstraſſent, qui uni ambiguæ lapidis ſeripturæ paſſim decem, plures- que juſtas ſcriptiones opponunt, quæ ut convellerentur, aut erroris condemnarentur, necdum Jotiſtas propitio vultu fortuna reſpexit Ea omnia, ſi vacat, in authoribus a me ſupra recenſitis ita exhauſta re- peries, ut pene nil amplius fis desideraturus. Adverſum me vero ar- ma iſta nequaquam militant, qui mitiori obſtinatioribus Etiftis ſum in- genio , nee enim impugno quibusdam Græcis n ſono latini i quemad- modum hodie, ita olim in uſu fuiſſe. Illud tamen contendo certumque statuo.: nullum ſæculum uſque ad ipſum XIV. detegi poſſe, ex cujus ſcriptoribus Græcis palam non fieret, eorum plures imo plerosque vo- calem Græcam n ſono latini e uſurpaſſe, id, ſi litem porro moveris, exemplis per omnia ſæcula teſtatum faciam. Nam vel obiter diverſo- rum ſæculorum inſpectis Græcis hiſtoricis, Poetis, aut Geographis ubivis veſtigia deprehendi non ambigua ſed certa atque indubitata, eos latinum e in nominibus latinis propriis per n reddidilſe, quod Tu con- tra unum ſolumque argumentum judicaſti ad cauſam Tuam adverſus Dob- nerum convincendam, veteresque Zechos Afiæ ſumilitudine vocis cum hodiernis Czechis deturbandos. Verum de ſæculo cumprimis ſexto, quo floruit Procopius Cæſa- rienſis, litem moves, aisque: Te liquido probare poſſe circa hœc tem- porain ut i latinum fuiſſe redditum. Optalſem ut Hefichii, Agathiæ, Theophanis Byzantii, Euagrii ſcholaſtici, Menandri Protectoris, Theophylacti Simocatti opera (qui præcipui & Synchroni Proco- pio ſcriptores ſunt) vel feſtinantibus oculis inſpexilſes, proh! quanto ubivis fulgore eos e latinum per n Græcum redditum feriiffet. Guid si plane luculentis testimoniis ostendero ipsum Procopium Cæsariensem ſcholæ Etifticæ alumnum fuiſſe ? dubitas? Eja periculum facere libet, & vel levi brachio libros ejus de bello Gotthico, & Vandalico, de ædi- ficiis atque Arcanæ hiſtoriæ excutere. Quanta vero iſthic non nomi- num farrago, quæ per libros & capita diſpeſcere longum eſfet, præter ordinem itaque, ut a nobis lecta atque excerpta funt, ea habe: funt vero urbes Italiæ Cæſena Kalorva, Spoletum EwoNýTiov, Regium Prytov, Aquileja AzvAnia, Forum Cornelium ФogonogvńNOS, Altena ANTńvav, Picenum Hixńvois, Porta Aurelia Romæ AvgnNia, Singedunum Panno- niæ urbs Lyyndòv, Circeſtum & Diocletana in Dalmatia Kiguńcnor, Alo- zhá-
20 c (* ) 8) lata inſeriptio, in qua non Etiſtæ ſeu ambiguitatem propter fugientes & exeſas vetuſtate literas, ſeu vitium, feu Antithesin, seu Archaiſmum, Hellenismum, aut peculiarem Dialectum ex aliis monumentis Græciæ de- monstraſſent, qui uni ambiguæ lapidis ſeripturæ paſſim decem, plures- que juſtas ſcriptiones opponunt, quæ ut convellerentur, aut erroris condemnarentur, necdum Jotiſtas propitio vultu fortuna reſpexit Ea omnia, ſi vacat, in authoribus a me ſupra recenſitis ita exhauſta re- peries, ut pene nil amplius fis desideraturus. Adverſum me vero ar- ma iſta nequaquam militant, qui mitiori obſtinatioribus Etiftis ſum in- genio , nee enim impugno quibusdam Græcis n ſono latini i quemad- modum hodie, ita olim in uſu fuiſſe. Illud tamen contendo certumque statuo.: nullum ſæculum uſque ad ipſum XIV. detegi poſſe, ex cujus ſcriptoribus Græcis palam non fieret, eorum plures imo plerosque vo- calem Græcam n ſono latini e uſurpaſſe, id, ſi litem porro moveris, exemplis per omnia ſæcula teſtatum faciam. Nam vel obiter diverſo- rum ſæculorum inſpectis Græcis hiſtoricis, Poetis, aut Geographis ubivis veſtigia deprehendi non ambigua ſed certa atque indubitata, eos latinum e in nominibus latinis propriis per n reddidilſe, quod Tu con- tra unum ſolumque argumentum judicaſti ad cauſam Tuam adverſus Dob- nerum convincendam, veteresque Zechos Afiæ ſumilitudine vocis cum hodiernis Czechis deturbandos. Verum de ſæculo cumprimis ſexto, quo floruit Procopius Cæſa- rienſis, litem moves, aisque: Te liquido probare poſſe circa hœc tem- porain ut i latinum fuiſſe redditum. Optalſem ut Hefichii, Agathiæ, Theophanis Byzantii, Euagrii ſcholaſtici, Menandri Protectoris, Theophylacti Simocatti opera (qui præcipui & Synchroni Proco- pio ſcriptores ſunt) vel feſtinantibus oculis inſpexilſes, proh! quanto ubivis fulgore eos e latinum per n Græcum redditum feriiffet. Guid si plane luculentis testimoniis ostendero ipsum Procopium Cæsariensem ſcholæ Etifticæ alumnum fuiſſe ? dubitas? Eja periculum facere libet, & vel levi brachio libros ejus de bello Gotthico, & Vandalico, de ædi- ficiis atque Arcanæ hiſtoriæ excutere. Quanta vero iſthic non nomi- num farrago, quæ per libros & capita diſpeſcere longum eſfet, præter ordinem itaque, ut a nobis lecta atque excerpta funt, ea habe: funt vero urbes Italiæ Cæſena Kalorva, Spoletum EwoNýTiov, Regium Prytov, Aquileja AzvAnia, Forum Cornelium ФogonogvńNOS, Altena ANTńvav, Picenum Hixńvois, Porta Aurelia Romæ AvgnNia, Singedunum Panno- niæ urbs Lyyndòv, Circeſtum & Diocletana in Dalmatia Kiguńcnor, Alo- zhá-
Strana 21
(*h (*h ) ws uAária, eodem n ſeribitur Diocletianus Rom. Imp. Mare Tyrrhenum Tvòońvizńv, Montis Pirenæi IIvgnvaio, Rhenus fluv. Prvos, Gepedes Iń- waiòes, Saracenis Zagaunvay, Picentini Hixrvoì, ager eorundem Iuń- vey, Celtiberes KeRvinns Inęius. Nomina propria Romana Virorum : Meligedius MeNrynoios, Athenodorus ASnvóòwęog, Zeno Imp. Znvov, Severus Imp. EsBręos, Gregorius Igrycgíos, Cethegus ſenatus Rom. Prin- ceps KeSnyos, Clementinus Patricius Rom. KAnpevrivos, Joannes Pom- pei filius Iwœvvns ô Houwnîs, Verus & Philemutus Duces Herulorum Br- gos , Oixnua9, Bleda Attilæ frater BAnoa, Herodianus Totilæ Præfec- tus Heoòiœvas aliaque plurima. Satisne vero hæc idonea funt ad con- vincendum intellectum Tuum, ut aſſentiaris Procopium Cæſarienſem „ Græcum ſono vocalis e reddidiſſe? Quomodo igitur vocem Znzes to- ties in ejus libris recurrentem, omni loco sibi constantem , eodem or- dine, numero, & dimenſione literarum ſcriptam leges, Zechi an Zi- chi? Videsne quadrigam triumphalem luto demerſam? Aquo enim ma- gis certam fincerioremque gentis hujus cognitionem appellationeimque, quam a Procopio Cæſarienſi optes? qui individuus Beliſarii comes om- nes Ponto vieinas regiones pervagatus, ipfe oculis auribusque ufur- pavit omnia, quod paſſim in libris ejus occurrentes locorum a ſe vi- forum deſcriptiones palam teftantur, quique ipſe fatetur: hiſtorias ſuas potiſſimum iis locis quibus morabatur, ipfosque inter belli tumul- tus profectionesque annotaſſe. Quis igitur hune ſummum hiſtorieum prudentia, doctrina atque diligentia nemini facile ſecundum negligen- tiæ auſit arguere, qui his regionibus verſatus verum nomen Zecho- rum non didicerit, aut illud vitioſe ad posteritatem tranſmiſerit. Guin ex regulis Criticis ex uno hoc Procopio corrigendi & emendandi Græ- ci cæteri omnes, quibus hujus barbaræ gentis tam longe a ſe remotæ vix quidem alia fuit notitia, quam quæ incertis rumoribus & veteribus Geographis hauſta eſt. Nam non alio fonte profluxit fitus ille Zechorum Zichorumve varie atque varie a diverfisGeographis hiftoricisque indigita- tus,'non alio fonte manavit varians illa ſeriptio, quæ pene in fingulis non modo mutatis vocalibus ſed conſonantibus etiam alia atque alia legitur, adeo ut ne unus idemque fcriptor gentis iftius nomen crebrius repe- tens sibi perpetuo constet: fic enim Porphyrogenitus de admiinistran- do Imperio c. 6. & 42. seribit Zigluv & Ziyò, at c. 52. ter uniformem cum Procopio ſeriptionem Znyol & Znyia exhibet. Si autem Porphy- rogenitum quoque autumas n ſono : reddidifſe, ac proinde n feu i pro- miſcue uſurpaſſe, quæſo, ut latinas quasque ac barbaras voces Regium Č 3 21 Pr-
(*h (*h ) ws uAária, eodem n ſeribitur Diocletianus Rom. Imp. Mare Tyrrhenum Tvòońvizńv, Montis Pirenæi IIvgnvaio, Rhenus fluv. Prvos, Gepedes Iń- waiòes, Saracenis Zagaunvay, Picentini Hixrvoì, ager eorundem Iuń- vey, Celtiberes KeRvinns Inęius. Nomina propria Romana Virorum : Meligedius MeNrynoios, Athenodorus ASnvóòwęog, Zeno Imp. Znvov, Severus Imp. EsBręos, Gregorius Igrycgíos, Cethegus ſenatus Rom. Prin- ceps KeSnyos, Clementinus Patricius Rom. KAnpevrivos, Joannes Pom- pei filius Iwœvvns ô Houwnîs, Verus & Philemutus Duces Herulorum Br- gos , Oixnua9, Bleda Attilæ frater BAnoa, Herodianus Totilæ Præfec- tus Heoòiœvas aliaque plurima. Satisne vero hæc idonea funt ad con- vincendum intellectum Tuum, ut aſſentiaris Procopium Cæſarienſem „ Græcum ſono vocalis e reddidiſſe? Quomodo igitur vocem Znzes to- ties in ejus libris recurrentem, omni loco sibi constantem , eodem or- dine, numero, & dimenſione literarum ſcriptam leges, Zechi an Zi- chi? Videsne quadrigam triumphalem luto demerſam? Aquo enim ma- gis certam fincerioremque gentis hujus cognitionem appellationeimque, quam a Procopio Cæſarienſi optes? qui individuus Beliſarii comes om- nes Ponto vieinas regiones pervagatus, ipfe oculis auribusque ufur- pavit omnia, quod paſſim in libris ejus occurrentes locorum a ſe vi- forum deſcriptiones palam teftantur, quique ipſe fatetur: hiſtorias ſuas potiſſimum iis locis quibus morabatur, ipfosque inter belli tumul- tus profectionesque annotaſſe. Quis igitur hune ſummum hiſtorieum prudentia, doctrina atque diligentia nemini facile ſecundum negligen- tiæ auſit arguere, qui his regionibus verſatus verum nomen Zecho- rum non didicerit, aut illud vitioſe ad posteritatem tranſmiſerit. Guin ex regulis Criticis ex uno hoc Procopio corrigendi & emendandi Græ- ci cæteri omnes, quibus hujus barbaræ gentis tam longe a ſe remotæ vix quidem alia fuit notitia, quam quæ incertis rumoribus & veteribus Geographis hauſta eſt. Nam non alio fonte profluxit fitus ille Zechorum Zichorumve varie atque varie a diverfisGeographis hiftoricisque indigita- tus,'non alio fonte manavit varians illa ſeriptio, quæ pene in fingulis non modo mutatis vocalibus ſed conſonantibus etiam alia atque alia legitur, adeo ut ne unus idemque fcriptor gentis iftius nomen crebrius repe- tens sibi perpetuo constet: fic enim Porphyrogenitus de admiinistran- do Imperio c. 6. & 42. seribit Zigluv & Ziyò, at c. 52. ter uniformem cum Procopio ſeriptionem Znyol & Znyia exhibet. Si autem Porphy- rogenitum quoque autumas n ſono : reddidifſe, ac proinde n feu i pro- miſcue uſurpaſſe, quæſo, ut latinas quasque ac barbaras voces Regium Č 3 21 Pr-
Strana 22
6 (* ) N Prynoy, Rhenum Prvor, Gezerichus Vandalorum Rex Tneteixes , Gepe- des Tnæedes, Iberus fluvius Hiſp. IBnę, Timeſus Pannoniæ flluv. Tiur- ons &c. &c. in ejus libris explores. Apage igitur cum Velaſtii. Tui gloriationibus & terriculamentis, quibus linguæ Græcæ bellique iftius ignaras mentes percellere, & vel invitas tanta Viri opinione, diutur- nique erroris falfo obtentu in rete Tuum compellere conatus es, quo- rum quidem ſolorum cauſa hæc fuſius perſecuti ſumus, non neſeii hæc Viris rerum Græcarum peritioribus pro ſibilo alioquin fuiſſe. Prorſus contemnendum eft argumentum, quod ſuperiori poſtre- mo loco ſubjungis, & quo Joannis Proſdoconymi Cancellariz Pragen- fis ſuperiore ſæculo Notarii fragmentum verſus Græci proſers, quo ille v(eyès & resxixoç in carmine Græco corripuit; ubi ſubjicis: Quod facere ſine turpi lapſu non poterat , ſi Czechorum nomen Zechis ſeu Zi- chis Zixos Zichiæ populo reſponderet. Cui argumento ſi vim aliquam tribuere voluisti, ostendendum prius erat Joannem Czekanka (id enim Viro patrium nomen erat, quod ille pro more ſæculi hujus per Prosdo- conymus græce exprimere conatus ) nonmodo notitiam habuiſſe de Aſiæ Zechis, ſed & ejus ævo jam in Bohemia ſententiam eam aut opinionem viguiſſe, quod Czechi Bohemiæ ab iis originem ſuam repetant. Qui ideirco homini hæc penitus ignoranti lapſum impingas, nullus ſcio. Quid enim obstat ut hujus originis ignarus, (modo Tzechos per n non ſcribat) primam in hac voce ſyllabam ſeu corripere ſeu produce- re poſſit? Quis Poetarum libertatem præſertim in nominibus propriis barbaris , in quibus concurſus vocalium aut conſonantium nullam certam definit quantitatem, ignorat? An non paſſim ea quantitas adoptatur, quæ conficiendo velocius carmini, magis accommoda eft? Non fo- lum , ut Poeta loquitur, qualemcunque poteſt, facit indignatio, ſed etiam ſæpe: acceleratio verſum. Nolim in excutiendis pluteis meis longius tempus male perdere, & ſerupuloſius inquirere, qua quantita- te alii noſtri Poetæ Græci vocem Czechorum uſurpaverint, nam inter cætera Boemica collectanea multa mihi ſeges eft Græcorum Epitaphio- rum, Genetliacorum, Panegyricorum, Epithalamiorum, Programma- tum, Epigrammatum diverſis typis Regni noſtri ſuperiore ſæculo ex- cuforum, procul dubio uni Tuo Joannis Czekanka loco decem opponere integrum mihi eſfet, quibus alii atque alii primam ſyllabam in voce Cze- chus produxerunt, aut plane per n reddiderunt. Qui enim factum di- ces, quod omnes latini Poetæ noſtri, quos inter etiam Solimannus Tuus eft, a Te toties laudatus, eandem quantitatem Græcam non re- 22 ti-
6 (* ) N Prynoy, Rhenum Prvor, Gezerichus Vandalorum Rex Tneteixes , Gepe- des Tnæedes, Iberus fluvius Hiſp. IBnę, Timeſus Pannoniæ flluv. Tiur- ons &c. &c. in ejus libris explores. Apage igitur cum Velaſtii. Tui gloriationibus & terriculamentis, quibus linguæ Græcæ bellique iftius ignaras mentes percellere, & vel invitas tanta Viri opinione, diutur- nique erroris falfo obtentu in rete Tuum compellere conatus es, quo- rum quidem ſolorum cauſa hæc fuſius perſecuti ſumus, non neſeii hæc Viris rerum Græcarum peritioribus pro ſibilo alioquin fuiſſe. Prorſus contemnendum eft argumentum, quod ſuperiori poſtre- mo loco ſubjungis, & quo Joannis Proſdoconymi Cancellariz Pragen- fis ſuperiore ſæculo Notarii fragmentum verſus Græci proſers, quo ille v(eyès & resxixoç in carmine Græco corripuit; ubi ſubjicis: Quod facere ſine turpi lapſu non poterat , ſi Czechorum nomen Zechis ſeu Zi- chis Zixos Zichiæ populo reſponderet. Cui argumento ſi vim aliquam tribuere voluisti, ostendendum prius erat Joannem Czekanka (id enim Viro patrium nomen erat, quod ille pro more ſæculi hujus per Prosdo- conymus græce exprimere conatus ) nonmodo notitiam habuiſſe de Aſiæ Zechis, ſed & ejus ævo jam in Bohemia ſententiam eam aut opinionem viguiſſe, quod Czechi Bohemiæ ab iis originem ſuam repetant. Qui ideirco homini hæc penitus ignoranti lapſum impingas, nullus ſcio. Quid enim obstat ut hujus originis ignarus, (modo Tzechos per n non ſcribat) primam in hac voce ſyllabam ſeu corripere ſeu produce- re poſſit? Quis Poetarum libertatem præſertim in nominibus propriis barbaris , in quibus concurſus vocalium aut conſonantium nullam certam definit quantitatem, ignorat? An non paſſim ea quantitas adoptatur, quæ conficiendo velocius carmini, magis accommoda eft? Non fo- lum , ut Poeta loquitur, qualemcunque poteſt, facit indignatio, ſed etiam ſæpe: acceleratio verſum. Nolim in excutiendis pluteis meis longius tempus male perdere, & ſerupuloſius inquirere, qua quantita- te alii noſtri Poetæ Græci vocem Czechorum uſurpaverint, nam inter cætera Boemica collectanea multa mihi ſeges eft Græcorum Epitaphio- rum, Genetliacorum, Panegyricorum, Epithalamiorum, Programma- tum, Epigrammatum diverſis typis Regni noſtri ſuperiore ſæculo ex- cuforum, procul dubio uni Tuo Joannis Czekanka loco decem opponere integrum mihi eſfet, quibus alii atque alii primam ſyllabam in voce Cze- chus produxerunt, aut plane per n reddiderunt. Qui enim factum di- ces, quod omnes latini Poetæ noſtri, quos inter etiam Solimannus Tuus eft, a Te toties laudatus, eandem quantitatem Græcam non re- 22 ti-
Strana 23
6 (*) M tinuerint , ſed omni loco produxerint ? An id etiam ipſos ſine turpi lap- ſu facere non potuifſe dices? Vah! nænias, quibus nihil penitus con- vincas, legentis contra patientia abutaris. Altero argumento Tuo, quod pagina ſequens excipit, eum Auc- tore Diſquiſitionis negas Zechos Mæotydis & Ponti Euxini accolas Sla- vos fuiſſe, aut his regionum confiniis unquam Slavos ſedifſe, quod po- ſterius membrum omnium maxime a Te proficiſci miratus ſum. Nam cum in præfatione Seriei Tuæ Chronologicæ præmoneas, Te hac edi- tione pene nil aliud, quam Indicem Chronologicum Bohuslai Balbini nusquam antehac excuſum, meditari (a), a primis tamen Balbini prin- cipiis , quin eum confutes , aut erraiſe probes, toto, quod ajunt, coe- lo deflectas. Illius enim sententia est, ad Paludem Maotydem & Pon- tum Euxinum primas Slavorum ſedes fuiſſe, atque ex illis demum Sla- vos in Europam patriamque noſtram tranſmigrafſe. Verba Balbini ſunt (b) Univerſaliter hoc aſſertum noſtrum ex eo probatur, quod Sar- maticæ & Slavien gentes non in his Europæ terris, ſed in Aſiatica & Europea Sarmatia ad paludem Mæotydem & ad Pontum primas & an- tiquiſſimas ſedes habuerint , atque in ulteriorem Europam neceſſario com- migrarint. Sed quæ adverſum hæe præcipua argumenti Tui vis? Me- nander, inquis, ait: Sclavorum gens ignota, improbior, & versuti- or Romanos est aggreſſa &c. ex cujus verbis jam hanc argumentatio- nem elicis: Cum Menander Sclavos gentem ignotam vocet, iftud ve- 23 (a) Auctor Chronologicæ Seriei in mox dicta præfatione ait idcireo maxime ſibi ab ami- cis perſuaſam hanc editionem , ut ne ( verba illius ſunt ) Index ille Balbini qua- liscunque alienis etiam curis in lucem prodeat. Sed tuto & præter ſerupulum om- nem a quocunque demum hic Index Chronclogicus, ſeu Rationarium remporum Balbini in lucem emitti poteſt. Præter tria enim aut quatuor initialia vocabula quod bonum felix fauſtum vix quidpiams ex hoc Balbini Indice in Chronologicam ſeriem tranſumptum reperio. Hocne eſt Indicem Chronologicum Balbini in lu- cem emittere ? Verba autem Indicis , quem Balbinus cum anno 278, occipit, hæc ſunt : Quod felix fauſtum fortunatumque ſit, Czechus cum Lecho fratre juniore ſuisque ſex numero fratribus , ur eſt in Pulkava , & Chronico vetuſtiſſimo. Bolesla- vienſi, cum multitudine Heneta Slavorum in Boemiam venit &c. Vah ! jamne ſcrip- torum & Chronologiæ Balbini pudet ? qui ſi ſua ætate hæc præſidia hiſtorice nactus fuiſſet , quibus hodie cumulamur , ne certiora quæque in co legeremus. Sed hane ob cauſam non ſunt partus illius poſthumi rejiciendi , mutilandi , aut plane alia Chrenologica hiſtoriarumque ſerie deformandi , quin incorrupte , ut ab eo relicti ſunt , poſteritati tranſcribendi. Quod cum author Seriej Chronolo- gicæ non præſtiterit , non miretur, ſi idem Index Ghronologicus alienis curis paulo poſt prodierit. (b) Miſcell. Dec. 1. b 2. c. 22. §. 71.
6 (*) M tinuerint , ſed omni loco produxerint ? An id etiam ipſos ſine turpi lap- ſu facere non potuifſe dices? Vah! nænias, quibus nihil penitus con- vincas, legentis contra patientia abutaris. Altero argumento Tuo, quod pagina ſequens excipit, eum Auc- tore Diſquiſitionis negas Zechos Mæotydis & Ponti Euxini accolas Sla- vos fuiſſe, aut his regionum confiniis unquam Slavos ſedifſe, quod po- ſterius membrum omnium maxime a Te proficiſci miratus ſum. Nam cum in præfatione Seriei Tuæ Chronologicæ præmoneas, Te hac edi- tione pene nil aliud, quam Indicem Chronologicum Bohuslai Balbini nusquam antehac excuſum, meditari (a), a primis tamen Balbini prin- cipiis , quin eum confutes , aut erraiſe probes, toto, quod ajunt, coe- lo deflectas. Illius enim sententia est, ad Paludem Maotydem & Pon- tum Euxinum primas Slavorum ſedes fuiſſe, atque ex illis demum Sla- vos in Europam patriamque noſtram tranſmigrafſe. Verba Balbini ſunt (b) Univerſaliter hoc aſſertum noſtrum ex eo probatur, quod Sar- maticæ & Slavien gentes non in his Europæ terris, ſed in Aſiatica & Europea Sarmatia ad paludem Mæotydem & ad Pontum primas & an- tiquiſſimas ſedes habuerint , atque in ulteriorem Europam neceſſario com- migrarint. Sed quæ adverſum hæe præcipua argumenti Tui vis? Me- nander, inquis, ait: Sclavorum gens ignota, improbior, & versuti- or Romanos est aggreſſa &c. ex cujus verbis jam hanc argumentatio- nem elicis: Cum Menander Sclavos gentem ignotam vocet, iftud ve- 23 (a) Auctor Chronologicæ Seriei in mox dicta præfatione ait idcireo maxime ſibi ab ami- cis perſuaſam hanc editionem , ut ne ( verba illius ſunt ) Index ille Balbini qua- liscunque alienis etiam curis in lucem prodeat. Sed tuto & præter ſerupulum om- nem a quocunque demum hic Index Chronclogicus, ſeu Rationarium remporum Balbini in lucem emitti poteſt. Præter tria enim aut quatuor initialia vocabula quod bonum felix fauſtum vix quidpiams ex hoc Balbini Indice in Chronologicam ſeriem tranſumptum reperio. Hocne eſt Indicem Chronologicum Balbini in lu- cem emittere ? Verba autem Indicis , quem Balbinus cum anno 278, occipit, hæc ſunt : Quod felix fauſtum fortunatumque ſit, Czechus cum Lecho fratre juniore ſuisque ſex numero fratribus , ur eſt in Pulkava , & Chronico vetuſtiſſimo. Bolesla- vienſi, cum multitudine Heneta Slavorum in Boemiam venit &c. Vah ! jamne ſcrip- torum & Chronologiæ Balbini pudet ? qui ſi ſua ætate hæc præſidia hiſtorice nactus fuiſſet , quibus hodie cumulamur , ne certiora quæque in co legeremus. Sed hane ob cauſam non ſunt partus illius poſthumi rejiciendi , mutilandi , aut plane alia Chrenologica hiſtoriarumque ſerie deformandi , quin incorrupte , ut ab eo relicti ſunt , poſteritati tranſcribendi. Quod cum author Seriej Chronolo- gicæ non præſtiterit , non miretur, ſi idem Index Ghronologicus alienis curis paulo poſt prodierit. (b) Miſcell. Dec. 1. b 2. c. 22. §. 71.
Strana 24
& (*)71 vero minime de nomine gentis Slavorum jam Juſtiniani Imperio opti- me Græcis cognito accipi poſſit, merito de patria Slavorum Mau- ritii tempore (quo ſcripsit Menander Protector) adhue incognita intel- ligendum elfe. Ac proinde pag. 62. subfumis: Atqui Zichi neque Ro- manis, in qua patria reſiderent ignoti erant, neque Principes imo Re- ges eorum ignorarunt, hinc concludis: Zechos illos Zichosve non fuiſſe Slavos. Hoc quidem argumentationis compendium: Sed quid incogitans prolocutus es Slavorum patriam adhuc Mauritii ævo Slavis fuiſſe ignoratam, poſteaquam jam ſub Juſtiniano Jornandes de rebus Geticis eorum fines latiſſime a ſiniſtro latere Dacicarum alpium usque ad Danaſtrum & in Boream Viſclatenus deſcripſit, posteaquam Justini- anus iifdem Slavis crebro Romanorum fociorumque ditiones vexanti- bus jam etiam intra alpes Dacicas Danubiique ripis viciniores terras ea lege conceffit, ut acceptis annuis stipendiis & muneribus Imperatori Græcorum militarent, quare etiam omnibus pene posterioribus Jufti- niani annis auxiliares Slavorum in ejus exercitu leguntur copiæ, adeo ut etiam ad remotiſſimas regiones, Romamque obſeſſo a Gothis Beliſa- rio in auxilium mitterentur. (c) Non fuit Theophylacto Menandro con- temporaneo ignota patria Slavorum, is enim in hiſtoria ſua (d) eam verbis luculentiſſimis ultra Danubium ſen Iſtrum exprimit: Ultra ve- ro, inquit, ſi quis fluvium (Iſtrum) tranſmittat, Slavorum ditio eſt. Verum, amabo, quis unquam dixit eam Slavorum gentem, de qua agit Menander , & quæ primum ſub finem Imperii Juſtiniani, maxime ve- ro ſub Juſtino & Tiberio Romanos, ut inquit Menander, aggreſſa ſo- litudinem per eorum ditionis terras fecit, quis inquam hanc Slavoruim gentem Zechos fuiſſe dixit, quod tam argumentoſe concludas, ideo ignotam Slavorum patriam non potuiſſe videri Græcis, quia Zichorum ſeu Zechorum Aſiæ patriam minime ignorarunt, utpote quibus olim Reges dare ſoliti. An non Dobnerus longe ante Mauritium, quemad- modum & Tu ipſe tam in priore, quam altera Chronologia Tua (pro arbitrio quidem præter rationem, hiſtoriam, & eriſim reformata) Czechos jam in Bohemia ſediſſe ſtatuis? Quis igitur prudens locum illum Menandri de Zechis jam Albim accolentibus explicet, aut vel co- gitatione effingat eos ipſos fuiſfe, qui jam ſpatiis immenfis terrarum diſ- fiti ad vaſtandam Thraciam ipſumque longum murum Bizantio vicinum excurrerent? 24 Sed (c) Procopius Cæſ, de bello Gothico 1. 1. c. 27. (d) Verba hæe etiam in Excerp- tis de legatis Romanorum ad gentes leguntur.
& (*)71 vero minime de nomine gentis Slavorum jam Juſtiniani Imperio opti- me Græcis cognito accipi poſſit, merito de patria Slavorum Mau- ritii tempore (quo ſcripsit Menander Protector) adhue incognita intel- ligendum elfe. Ac proinde pag. 62. subfumis: Atqui Zichi neque Ro- manis, in qua patria reſiderent ignoti erant, neque Principes imo Re- ges eorum ignorarunt, hinc concludis: Zechos illos Zichosve non fuiſſe Slavos. Hoc quidem argumentationis compendium: Sed quid incogitans prolocutus es Slavorum patriam adhuc Mauritii ævo Slavis fuiſſe ignoratam, poſteaquam jam ſub Juſtiniano Jornandes de rebus Geticis eorum fines latiſſime a ſiniſtro latere Dacicarum alpium usque ad Danaſtrum & in Boream Viſclatenus deſcripſit, posteaquam Justini- anus iifdem Slavis crebro Romanorum fociorumque ditiones vexanti- bus jam etiam intra alpes Dacicas Danubiique ripis viciniores terras ea lege conceffit, ut acceptis annuis stipendiis & muneribus Imperatori Græcorum militarent, quare etiam omnibus pene posterioribus Jufti- niani annis auxiliares Slavorum in ejus exercitu leguntur copiæ, adeo ut etiam ad remotiſſimas regiones, Romamque obſeſſo a Gothis Beliſa- rio in auxilium mitterentur. (c) Non fuit Theophylacto Menandro con- temporaneo ignota patria Slavorum, is enim in hiſtoria ſua (d) eam verbis luculentiſſimis ultra Danubium ſen Iſtrum exprimit: Ultra ve- ro, inquit, ſi quis fluvium (Iſtrum) tranſmittat, Slavorum ditio eſt. Verum, amabo, quis unquam dixit eam Slavorum gentem, de qua agit Menander , & quæ primum ſub finem Imperii Juſtiniani, maxime ve- ro ſub Juſtino & Tiberio Romanos, ut inquit Menander, aggreſſa ſo- litudinem per eorum ditionis terras fecit, quis inquam hanc Slavoruim gentem Zechos fuiſſe dixit, quod tam argumentoſe concludas, ideo ignotam Slavorum patriam non potuiſſe videri Græcis, quia Zichorum ſeu Zechorum Aſiæ patriam minime ignorarunt, utpote quibus olim Reges dare ſoliti. An non Dobnerus longe ante Mauritium, quemad- modum & Tu ipſe tam in priore, quam altera Chronologia Tua (pro arbitrio quidem præter rationem, hiſtoriam, & eriſim reformata) Czechos jam in Bohemia ſediſſe ſtatuis? Quis igitur prudens locum illum Menandri de Zechis jam Albim accolentibus explicet, aut vel co- gitatione effingat eos ipſos fuiſfe, qui jam ſpatiis immenfis terrarum diſ- fiti ad vaſtandam Thraciam ipſumque longum murum Bizantio vicinum excurrerent? 24 Sed (c) Procopius Cæſ, de bello Gothico 1. 1. c. 27. (d) Verba hæe etiam in Excerp- tis de legatis Romanorum ad gentes leguntur.
Strana 25
6* ( * ) No Sed jam meliora certioraque lectione Græcorum hiſtoricorum alio- rumque Synchronorum edoctus oftendam de quibus Slavis hic Menan- dri locus explicandus fit. Non agit hic author de Slavis in genere, ut pridem ante me ſenfit Clar. Vir Henricus Dodwellus (a) aut gente Slavica univerſim accepta, ſed de peculiari quadam Slavorum stirpé, ut verba illius ita ſumenda videantur: Quædam Slavorum gens ignota, quod mox ſubſequens duplex comparativus improbior & verſutior lueu- lenter innuit, quaſi nempe legas: Quædam Slavorum gens ignota, ce- teris Slavinis populis improbior & verſutior Romanos eſt aggreſſa. Sed quæ hæc ignota, quæ improbior & verſutior Slavorum gens? Eam no- bis in apricum exponunt alii Græci, temporumque iſtorum Chronolo- gi: Et quidem certum est ab Euagrio, Constantino Porphyrogenito, aliisque Græcis (procul dubio propter morum rituumque fimilitudinem & communia prope cum Hunnis arma atque incurfationes (b)) paſsim Avares pro Slavis habitos. (c) Hæc gens remotior, & ultra Slavos Mæotydi & Ponto Euxino finitimos poſita non quidem ignota fuit Geo- graphis Græcis, at quod Græcis hactenus neque cum ea bellum aut commercium ullum intercederet, vulgo omnino ignorata fuit. Unde cum ſub finem Imperii Juſtiniani illa primum innotuiſſet, atque viſa fuiſſet, de ea his verbis ſeribit Auctor II. hiſtoriæ Miſcellæ: Eodem anno ingreſſa eſt gens Byzantium inopinata, eorum, qui dicuntnr Ava- res , & tota civitas cucurrit ad viſionem eorum, tanquam qui nunquam viderint hujusmodi gentem. Unde etiam paſſim alii coævi ſcribunt, tam ignotam hane gentem fuiſſe: Ut ne nomen eorum quidem maleficis By- zantinæ urbis civibus innotuerit. Hæc igitur illa ignota, imo & impro- bior Slavorum gens, fic enim de ea ipſe Imp. Juftinus apud Corip- pum l. 3. Effera gens Avarum, & Crudus & aſper Avar. Ea ipſa Romanos aggreſſa per eorum ditionis terras ſolitudinem fecit. Nam çum Juſtinianus pacis & tranquillitatis cauſa eiſdem annua stipendia & mu- néra decreviſſet dediffetque, ea vero poſtea jure & vi per legationem a Juſtino ejus ſucceffore petiiſîent, ille contra intrepidus negafſet, D (ut 25 (o) In Diſſertatione de ætate excerpt. Strab. (b) Sic Procopius contra dixit : Slavos in ceteris Hunnicum morem imitari , & alii paſſim Slavos Hunnorum ſocios ab ipſo Artilæ Imperio appellant; his vero Avaribus permixtos fuiſſe Bulgaros, quibus etiam poſtea Singedunum tutandum tradiderunt , ex hiſtoria miſcella , Theophylacto ahisque liquet. (c) Apud Clar. Aſſemanum Tom. I. & II. fa- cile 30. loca e Græcis excerpta invenias , quibus iidem Avares inter Slavos cen- ſentur.
6* ( * ) No Sed jam meliora certioraque lectione Græcorum hiſtoricorum alio- rumque Synchronorum edoctus oftendam de quibus Slavis hic Menan- dri locus explicandus fit. Non agit hic author de Slavis in genere, ut pridem ante me ſenfit Clar. Vir Henricus Dodwellus (a) aut gente Slavica univerſim accepta, ſed de peculiari quadam Slavorum stirpé, ut verba illius ita ſumenda videantur: Quædam Slavorum gens ignota, quod mox ſubſequens duplex comparativus improbior & verſutior lueu- lenter innuit, quaſi nempe legas: Quædam Slavorum gens ignota, ce- teris Slavinis populis improbior & verſutior Romanos eſt aggreſſa. Sed quæ hæc ignota, quæ improbior & verſutior Slavorum gens? Eam no- bis in apricum exponunt alii Græci, temporumque iſtorum Chronolo- gi: Et quidem certum est ab Euagrio, Constantino Porphyrogenito, aliisque Græcis (procul dubio propter morum rituumque fimilitudinem & communia prope cum Hunnis arma atque incurfationes (b)) paſsim Avares pro Slavis habitos. (c) Hæc gens remotior, & ultra Slavos Mæotydi & Ponto Euxino finitimos poſita non quidem ignota fuit Geo- graphis Græcis, at quod Græcis hactenus neque cum ea bellum aut commercium ullum intercederet, vulgo omnino ignorata fuit. Unde cum ſub finem Imperii Juſtiniani illa primum innotuiſſet, atque viſa fuiſſet, de ea his verbis ſeribit Auctor II. hiſtoriæ Miſcellæ: Eodem anno ingreſſa eſt gens Byzantium inopinata, eorum, qui dicuntnr Ava- res , & tota civitas cucurrit ad viſionem eorum, tanquam qui nunquam viderint hujusmodi gentem. Unde etiam paſſim alii coævi ſcribunt, tam ignotam hane gentem fuiſſe: Ut ne nomen eorum quidem maleficis By- zantinæ urbis civibus innotuerit. Hæc igitur illa ignota, imo & impro- bior Slavorum gens, fic enim de ea ipſe Imp. Juftinus apud Corip- pum l. 3. Effera gens Avarum, & Crudus & aſper Avar. Ea ipſa Romanos aggreſſa per eorum ditionis terras ſolitudinem fecit. Nam çum Juſtinianus pacis & tranquillitatis cauſa eiſdem annua stipendia & mu- néra decreviſſet dediffetque, ea vero poſtea jure & vi per legationem a Juſtino ejus ſucceffore petiiſîent, ille contra intrepidus negafſet, D (ut 25 (o) In Diſſertatione de ætate excerpt. Strab. (b) Sic Procopius contra dixit : Slavos in ceteris Hunnicum morem imitari , & alii paſſim Slavos Hunnorum ſocios ab ipſo Artilæ Imperio appellant; his vero Avaribus permixtos fuiſſe Bulgaros, quibus etiam poſtea Singedunum tutandum tradiderunt , ex hiſtoria miſcella , Theophylacto ahisque liquet. (c) Apud Clar. Aſſemanum Tom. I. & II. fa- cile 30. loca e Græcis excerpta invenias , quibus iidem Avares inter Slavos cen- ſentur.
Strana 26
6* (* ) * (ut omnia hæc fuſius & eleganter carmine expreſſa in Corippo de lau- dibus Juſtini 1. 3. a verfu 233. leguntur) Avares in furias acti pri- mum impetum in Sirmium, vel ipſo Menandro teſte, poſtea in Thra- ciam incursiones fecerunt, de qua ad annum X. Juſtini; qui Chriſti erat 575, hæc Joannes Bielarienſis: Abares litora maris captioſe (hem tandem etiam gens verſutior! ) obſident, & navibus litora Thraci�na- vigantibus ſatis infeſti ſunt. Sub Tiberio II. audaciores facti Avares, ut idem Author ad annum illius I. Chriſti vero 579. inquit, Thracias vaſtant, & regiam urbem (Byzantium) a muro longo obſident. Anno demum ejusdem Tiberii tertio qui fuit Christi 581. seribit idem Bicla- rienfis: Abares a finibus Thraciæ pelluntur & partes Græciæ atque Pannoniæ occupant. Quæ partes Græciæ non aliæ fuere, quam Mace- donia & Moeſia, unde poſtea in Illyrium ipſamque Dalmatiam remoti, inde demum ſub Heraclio a Magnis seu Bello Chrobatis, gentis scili- cet noſtræ colonia, ut eam plane nominibus ſuis prodit Porphyroge- nitus, (a) exturbati fuere. Partes vero Pannoniæ, in quas tranſiere Avares, luculenter explicat Menander: Illi (Avares;) Imperatoris fortitudinem admirati, longe ab eo profugientes & terga vertentes in Francorum regionem abierunt. Videlicet in ſuperiorem Pannoniam confinem Bavariæ, hodiernamque ſuperiorem Austriam, quæ ab illis olim Avaria appellata, & ex qua demum a Carolo M. Bello Hunnico exacti. En Avares ignotam illam Menandri gentem ! quam in Zechos Afiæ transformare fruſtra conatus. Porro ut opinionem Tuam confirmes hos Afix Zechos Slavis non eſse accensendos, redis ad pridem proſligata arma, arma illa inquam; quæ Dobnerus in Apologia ſua plusquam decem Paragraphis elifit, contrivitque. Refricas enim illam apparentem Antilogiam Procopii, dum alio loco dicit: Slavos ab antiquo non uni viro paruiſſe, alio con- tra: Zechis Afiæ olim ab Romanorum Imperatore Regem datum. At- que ut jam quædam Dobneri argumenta Paragraphis illis allata enerves, ſubdis pag. 63. Nec dicere lieuerit Regem, quem Zichis olim Romani Imperatores dediſſent, ſolum Regii nominis umbram pertuliſſe. At enim obſecro , quis Regem illum, quem Romani Zichis dederunt , ita depreſ- ſit unquam? quis ita Regium boc nomen interpretatus eſt? Magna pro- fecto momenta bis terve a Dobnero ſubruta & convulſa! quis vero ea a Viro in hiſtoriis veteribus exercitato proficiſei non miretur, etfi Dob- 26 (a) De Adminiftr. Imp. c. 30. & 31.
6* (* ) * (ut omnia hæc fuſius & eleganter carmine expreſſa in Corippo de lau- dibus Juſtini 1. 3. a verfu 233. leguntur) Avares in furias acti pri- mum impetum in Sirmium, vel ipſo Menandro teſte, poſtea in Thra- ciam incursiones fecerunt, de qua ad annum X. Juſtini; qui Chriſti erat 575, hæc Joannes Bielarienſis: Abares litora maris captioſe (hem tandem etiam gens verſutior! ) obſident, & navibus litora Thraci�na- vigantibus ſatis infeſti ſunt. Sub Tiberio II. audaciores facti Avares, ut idem Author ad annum illius I. Chriſti vero 579. inquit, Thracias vaſtant, & regiam urbem (Byzantium) a muro longo obſident. Anno demum ejusdem Tiberii tertio qui fuit Christi 581. seribit idem Bicla- rienfis: Abares a finibus Thraciæ pelluntur & partes Græciæ atque Pannoniæ occupant. Quæ partes Græciæ non aliæ fuere, quam Mace- donia & Moeſia, unde poſtea in Illyrium ipſamque Dalmatiam remoti, inde demum ſub Heraclio a Magnis seu Bello Chrobatis, gentis scili- cet noſtræ colonia, ut eam plane nominibus ſuis prodit Porphyroge- nitus, (a) exturbati fuere. Partes vero Pannoniæ, in quas tranſiere Avares, luculenter explicat Menander: Illi (Avares;) Imperatoris fortitudinem admirati, longe ab eo profugientes & terga vertentes in Francorum regionem abierunt. Videlicet in ſuperiorem Pannoniam confinem Bavariæ, hodiernamque ſuperiorem Austriam, quæ ab illis olim Avaria appellata, & ex qua demum a Carolo M. Bello Hunnico exacti. En Avares ignotam illam Menandri gentem ! quam in Zechos Afiæ transformare fruſtra conatus. Porro ut opinionem Tuam confirmes hos Afix Zechos Slavis non eſse accensendos, redis ad pridem proſligata arma, arma illa inquam; quæ Dobnerus in Apologia ſua plusquam decem Paragraphis elifit, contrivitque. Refricas enim illam apparentem Antilogiam Procopii, dum alio loco dicit: Slavos ab antiquo non uni viro paruiſſe, alio con- tra: Zechis Afiæ olim ab Romanorum Imperatore Regem datum. At- que ut jam quædam Dobneri argumenta Paragraphis illis allata enerves, ſubdis pag. 63. Nec dicere lieuerit Regem, quem Zichis olim Romani Imperatores dediſſent, ſolum Regii nominis umbram pertuliſſe. At enim obſecro , quis Regem illum, quem Romani Zichis dederunt , ita depreſ- ſit unquam? quis ita Regium boc nomen interpretatus eſt? Magna pro- fecto momenta bis terve a Dobnero ſubruta & convulſa! quis vero ea a Viro in hiſtoriis veteribus exercitato proficiſei non miretur, etfi Dob- 26 (a) De Adminiftr. Imp. c. 30. & 31.
Strana 27
64 (*) Dobneri confutationes non legerit? Guaſi nempe nuſpiam alii Slavo- rum Reges Ducesque legantur, quos fi jam priori Procopii ſententia opponas, Slavos fuiſſe etiam negandum erit, aut certe confitendum hos non Monarchica quidem poteſtate præditos Reges Ducesque fo- lam pene Regii Ducalisque nominis umbram præfetuliffe. Guid Tibi reliquum est, ut veterem Slavorum Aristocraticam seu Democraticam formam falves, quam ut Reges ejusmodi Ducesque Slavorum ſolam um- brám nominis geſſifſe dicas, qui ſeilicet bellorum emergentium tem- pore a Republica vitæ necisque in exercitus poteſtate donati, ab exte- ris , hiſtoricisque cum primis pro Regibus & Ducibus habebantur , aut qui quæſtorum, ſatraparum, præpoſitorumque nomine primum a Ro- manis Francicisque Regibus Slavis obtruſi, demum ambitione, ut fit, nomen ſibi Regum Ducumve, favore Imperatorum venditarunt. ſunt- ne ejusmodi nominis Regii umbræ in hiſtoriis penitus incoguitæ, aut apud alias etiam geutes nunquam detectæ? Sed quæris quis Regium nomen ita interpretatus fit? certe Dobnerus nec inventor, nec author eſt, id hoc ſenſu ſupra allata ratio interpretari ſuadet, id Chronolo- gus vetus Gallus, id pervetuſtus feriptor Francus ſolo Rex verbo &c, id ipſum non aliis verbis explicat Jordanus, quorum aliorumque teſti- monia pridem præoccupata in Dobneri Apologia leges; quid vero ad cramben istam cum nauſea recoquendam invitum compellis? legesis vel hiſtorias aliarum gentium ipſorumque Germanorum, ac Gallorum (a) legeſis omnia pene initia Monarchiarum, earum ſcilicet, quæ ſub- inde ambitione unius e republica potentis Viri, ſubinde plurium fac- tione , ſubinde Imperatorum armis atque vi a forma ſua Democratica ſeu Ariſtocratica ad Monarchicam deflexerunt. Nec vieiniora ætati noſtræ ſæcula, aut hoc, quo vivimus, avum exemplis deſtituuntur, e quibus fi Republicanum iſtius modi Regem, ut barbare loquar, cum vero Monarcha, iftiusque ſummam cum alterius per ordines Magistra- tusque arctata poteftaté conferas, umbram pene Regis contemplaturus ſis. Nee vero Dobnerus uſpiam dixit: a quoquam auctoritatem Re- gum aqud Zechos ita depreſsam fuifse; Sed ea lege jam datos Zechis Reges, nec ab ortu suo unquam majore auctoritate fuifse functos. Vi nempe atque armis Zechis obtruſi a Rom. Imperatoribus Reges, quem- admodum & aliis gentibus ab his ipfis , Græcis , Francicisque Regibus D 2 27 im- (a) Vel in ſolo Polyhiſtoris veſtri Papebrochii Propylæo antiquario bis terve inania Regum Francicorum primorum nomina , & Regum umbras lecturus es.
64 (*) Dobneri confutationes non legerit? Guaſi nempe nuſpiam alii Slavo- rum Reges Ducesque legantur, quos fi jam priori Procopii ſententia opponas, Slavos fuiſſe etiam negandum erit, aut certe confitendum hos non Monarchica quidem poteſtate præditos Reges Ducesque fo- lam pene Regii Ducalisque nominis umbram præfetuliffe. Guid Tibi reliquum est, ut veterem Slavorum Aristocraticam seu Democraticam formam falves, quam ut Reges ejusmodi Ducesque Slavorum ſolam um- brám nominis geſſifſe dicas, qui ſeilicet bellorum emergentium tem- pore a Republica vitæ necisque in exercitus poteſtate donati, ab exte- ris , hiſtoricisque cum primis pro Regibus & Ducibus habebantur , aut qui quæſtorum, ſatraparum, præpoſitorumque nomine primum a Ro- manis Francicisque Regibus Slavis obtruſi, demum ambitione, ut fit, nomen ſibi Regum Ducumve, favore Imperatorum venditarunt. ſunt- ne ejusmodi nominis Regii umbræ in hiſtoriis penitus incoguitæ, aut apud alias etiam geutes nunquam detectæ? Sed quæris quis Regium nomen ita interpretatus fit? certe Dobnerus nec inventor, nec author eſt, id hoc ſenſu ſupra allata ratio interpretari ſuadet, id Chronolo- gus vetus Gallus, id pervetuſtus feriptor Francus ſolo Rex verbo &c, id ipſum non aliis verbis explicat Jordanus, quorum aliorumque teſti- monia pridem præoccupata in Dobneri Apologia leges; quid vero ad cramben istam cum nauſea recoquendam invitum compellis? legesis vel hiſtorias aliarum gentium ipſorumque Germanorum, ac Gallorum (a) legeſis omnia pene initia Monarchiarum, earum ſcilicet, quæ ſub- inde ambitione unius e republica potentis Viri, ſubinde plurium fac- tione , ſubinde Imperatorum armis atque vi a forma ſua Democratica ſeu Ariſtocratica ad Monarchicam deflexerunt. Nec vieiniora ætati noſtræ ſæcula, aut hoc, quo vivimus, avum exemplis deſtituuntur, e quibus fi Republicanum iſtius modi Regem, ut barbare loquar, cum vero Monarcha, iftiusque ſummam cum alterius per ordines Magistra- tusque arctata poteftaté conferas, umbram pene Regis contemplaturus ſis. Nee vero Dobnerus uſpiam dixit: a quoquam auctoritatem Re- gum aqud Zechos ita depreſsam fuifse; Sed ea lege jam datos Zechis Reges, nec ab ortu suo unquam majore auctoritate fuifse functos. Vi nempe atque armis Zechis obtruſi a Rom. Imperatoribus Reges, quem- admodum & aliis gentibus ab his ipfis , Græcis , Francicisque Regibus D 2 27 im- (a) Vel in ſolo Polyhiſtoris veſtri Papebrochii Propylæo antiquario bis terve inania Regum Francicorum primorum nomina , & Regum umbras lecturus es.
Strana 28
28 c*& (*4 ) M imponi ſoliti, ut pluribus exemplis is oſtendit. Scilicet his vi armo- rum ſubactis populis primum dati ſatrapæ, Præfecti aut Præpoſiti, qui re ipſa haud alind erant, quam Quæstores & Procuratores Provincia- rum, quorum munus erat tributa cogere, delectum juventutis pro ex- ercitu Regis facere, expeditiones bellicas intimare, mandata Regia ad ſubjectas gentes deferre, hi ſubinde didati, auctoritate creſcentes, cum gentium libertatem magis magisque ex uſu Victorum stringerent, Impe- ratorum favore patriciatus honore nobilitati, aureis circulis donati Ducum titulos & prærogativas paſſim aſpirabant , quos ut Imperatores barbaris magis magisque formidandos, utrosque vero ſibi magis obno- xios redderent, subinde Regio diademate Regumque titulis cohone- ſtare ſoliti. Tale prorſus fatum fuilſe Zechorum Aſiæ probavit Dob- nerus, probavit, inquam, non conjecit, & quidem ex vetuſtiſſimo coævoque ſcriptore Flavio Joſepho teſtatum fecit Zechos hos patria institutione ne uni quidem Viro paruiſſe, ſed plusquam Democraticam regiminis formam fuiſſe ſecutos; Nam de gentibus Ponti Euxini & Mæotydis accolis, ipſisque Boſphorianis, quo nomine ab eo Zechi, quod Boſphorum accoluerint, indigitantur, ita ſeribit: Quid autem pergam enumerare Heniochos, & Colchos, & Taurorum gentem , Boſ- phoranos quoque & habitantes circa Ponti litora nationes, Mæotycas- que gentes ? apud quas nimirum olim xeque domeſticus aliquis dominus noſcebatur. Nunc vero militum ſubjiciuntur tantum tribus millibus , & quadraginta naves longæ innavigabile prius mare in pace custodiunt. Hem! omni Democratico regimine inferiorem Reipublicæ Zechicæ, Ze- chorumque formam, a qua quo fato deturbati, niſi quia armis a Ro- manis victi? qui ut ſubjectionem hanc manutenerent, tria millia militum stipendiariorum iſthic in castellis præsidiisque alebant, & quadraginta armatarum navium metu obedientiam ab ipsis extorquebant, omnem- que ſeditionem removebant. Minus recte vero a fubjecto, victo, violentoque Reipublicæ alicujus ſtatu argumentatio ad cognoſcendam illius intrinſecam regiminis formam patriasque inftitutiones deducitur. Victis atque ſubjectis nationibus non amplius liberum eft priorem con- ditionem ſuam perſequi, juraque patria tueri, quod totum paſſim ex arbitrio & voluntate victoris pendet. Unde primus Zechorum Afix Rex non fuit a populo adoptatus electusque, ſed illum eis dabat Ro- manus Imperator, ut Procopius loquitur, nee populus illi diadema de- dit, sed ab Imperatore jussus illud gestare, sic enim Constantinus Por- phy-
28 c*& (*4 ) M imponi ſoliti, ut pluribus exemplis is oſtendit. Scilicet his vi armo- rum ſubactis populis primum dati ſatrapæ, Præfecti aut Præpoſiti, qui re ipſa haud alind erant, quam Quæstores & Procuratores Provincia- rum, quorum munus erat tributa cogere, delectum juventutis pro ex- ercitu Regis facere, expeditiones bellicas intimare, mandata Regia ad ſubjectas gentes deferre, hi ſubinde didati, auctoritate creſcentes, cum gentium libertatem magis magisque ex uſu Victorum stringerent, Impe- ratorum favore patriciatus honore nobilitati, aureis circulis donati Ducum titulos & prærogativas paſſim aſpirabant , quos ut Imperatores barbaris magis magisque formidandos, utrosque vero ſibi magis obno- xios redderent, subinde Regio diademate Regumque titulis cohone- ſtare ſoliti. Tale prorſus fatum fuilſe Zechorum Aſiæ probavit Dob- nerus, probavit, inquam, non conjecit, & quidem ex vetuſtiſſimo coævoque ſcriptore Flavio Joſepho teſtatum fecit Zechos hos patria institutione ne uni quidem Viro paruiſſe, ſed plusquam Democraticam regiminis formam fuiſſe ſecutos; Nam de gentibus Ponti Euxini & Mæotydis accolis, ipſisque Boſphorianis, quo nomine ab eo Zechi, quod Boſphorum accoluerint, indigitantur, ita ſeribit: Quid autem pergam enumerare Heniochos, & Colchos, & Taurorum gentem , Boſ- phoranos quoque & habitantes circa Ponti litora nationes, Mæotycas- que gentes ? apud quas nimirum olim xeque domeſticus aliquis dominus noſcebatur. Nunc vero militum ſubjiciuntur tantum tribus millibus , & quadraginta naves longæ innavigabile prius mare in pace custodiunt. Hem! omni Democratico regimine inferiorem Reipublicæ Zechicæ, Ze- chorumque formam, a qua quo fato deturbati, niſi quia armis a Ro- manis victi? qui ut ſubjectionem hanc manutenerent, tria millia militum stipendiariorum iſthic in castellis præsidiisque alebant, & quadraginta armatarum navium metu obedientiam ab ipsis extorquebant, omnem- que ſeditionem removebant. Minus recte vero a fubjecto, victo, violentoque Reipublicæ alicujus ſtatu argumentatio ad cognoſcendam illius intrinſecam regiminis formam patriasque inftitutiones deducitur. Victis atque ſubjectis nationibus non amplius liberum eft priorem con- ditionem ſuam perſequi, juraque patria tueri, quod totum paſſim ex arbitrio & voluntate victoris pendet. Unde primus Zechorum Afix Rex non fuit a populo adoptatus electusque, ſed illum eis dabat Ro- manus Imperator, ut Procopius loquitur, nee populus illi diadema de- dit, sed ab Imperatore jussus illud gestare, sic enim Constantinus Por- phy-
Strana 29
cns (* )N phyrogenitus: (a) Teftificatur etiam Phlegon (b) in Olimpiade XV. Boſphorum ſub dominatu fuiſſe Cotis Boſphoriani Regis, cui Cæſar NB. juſſit diadema geſtare. Per quem Boſphorianum Regem quin Zechicus intelligatur , nemo hiſtoriarum veterum guarus auſit dubitare, cum præ- ter Zechos nulla gens Bosphorum accolens legatur Reges habuisfe. Vix vero Romani dominatum litoris Pontici Mæoticique amiſerunt, quid commemorat Procopius? Nunc, inquit, nulla in re parent bi bar- bari. Scilicet ablato violento reipublicæ statu ad priſtinam formam re- diere Zechi, nee enim poſthac unquam aliquis Zechicus aut Boſphori- anus Rex legitur. Sed quid perpetuo eadem lyra cum aliorum fto- macho cantilenam occini Tibi cupis? Redi ad Dobneri apologiam pri- dem hæc ipfa tractata confutataque invenies. Neque dicat aliquis ad caſum & fortuita rejiciendum eſſe, quod quatuor vieinarum gentium olim in Aſia colentium nomina ſeilicet Ze- chorum, Srborum, Lazorum & Bulgarorum accurate nominibus popu- lorum reſpondeant, quæ poftea nobis in Europa innotuerunt, & quæ pene finitimis locis iſthic ſedes novas amplexæ. Non funt hæc quatuor ſolum nomina , ſunt Hunni , ſunt Avares , qui Ze- chis olim prope in Aſia finitimi, in Europa quoque iisdem finitimas re- giones delegerunt, & quorum emigrationem tranfitumque in Enropam nemo in dubium vocare auſit, niſi omnium veterum Græcorum latino- rumque hiftorias evertere velit. Sunt Alani, funt Gothi, sunt Ma- rini, ſunt Maſſagetæ, qui olim tum infra tum ſupra veteres Zechos habitabant, eosque quaſi corona quadam circumdabant, eos omnes Attilæ ætate & paulo poſt in Europa militaſſe legimus, qui jam Græci- am, jam Daciam, jam Pannoniam jam Germaniam Galliasque pervagati in ipſam Italiam Hiſpaniam Africamque penetraſſe leguntur. An igitur ea ſolum de cauſa Zechos a communi gentiuin harum emigratione ex- cludemus , quia de nomine ab hiſtoricis coævis non referuntur? Satis ſuperque est, quod Dobnerus luculentis teftimoniis probet Hunnos & Avares Zechorun regiones tranfiiffe, illaque procella omnes vicinas gentes ſecum rapuiſſe. Profecto Hunnos per paludem Mæotydem, quam accolebant Zechi, tranſitum ſuum in Europam ſuscepisſe præter graviſſimos hiſtoricos Priſcum (c) Oroſium (d) Sozomenum (e Jor- nandem (f) ipse S. Hieronymus (g) coævus luculentifſimus testis est. D 3 Nem- * (a) L. 2. de Thematibus. (b) Vixit Phlegon ſub Antonino Pio. (c) Apud Jornandem c. 24. (d) L. 7. c. 32. & 33. (e) Hist. Eccles. l. 7. c. 37. (f) de rebus Geticis c. 24. (g) In epiſt. Ad Occanum , item ad Heliodorum. 29
cns (* )N phyrogenitus: (a) Teftificatur etiam Phlegon (b) in Olimpiade XV. Boſphorum ſub dominatu fuiſſe Cotis Boſphoriani Regis, cui Cæſar NB. juſſit diadema geſtare. Per quem Boſphorianum Regem quin Zechicus intelligatur , nemo hiſtoriarum veterum guarus auſit dubitare, cum præ- ter Zechos nulla gens Bosphorum accolens legatur Reges habuisfe. Vix vero Romani dominatum litoris Pontici Mæoticique amiſerunt, quid commemorat Procopius? Nunc, inquit, nulla in re parent bi bar- bari. Scilicet ablato violento reipublicæ statu ad priſtinam formam re- diere Zechi, nee enim poſthac unquam aliquis Zechicus aut Boſphori- anus Rex legitur. Sed quid perpetuo eadem lyra cum aliorum fto- macho cantilenam occini Tibi cupis? Redi ad Dobneri apologiam pri- dem hæc ipfa tractata confutataque invenies. Neque dicat aliquis ad caſum & fortuita rejiciendum eſſe, quod quatuor vieinarum gentium olim in Aſia colentium nomina ſeilicet Ze- chorum, Srborum, Lazorum & Bulgarorum accurate nominibus popu- lorum reſpondeant, quæ poftea nobis in Europa innotuerunt, & quæ pene finitimis locis iſthic ſedes novas amplexæ. Non funt hæc quatuor ſolum nomina , ſunt Hunni , ſunt Avares , qui Ze- chis olim prope in Aſia finitimi, in Europa quoque iisdem finitimas re- giones delegerunt, & quorum emigrationem tranfitumque in Enropam nemo in dubium vocare auſit, niſi omnium veterum Græcorum latino- rumque hiftorias evertere velit. Sunt Alani, funt Gothi, sunt Ma- rini, ſunt Maſſagetæ, qui olim tum infra tum ſupra veteres Zechos habitabant, eosque quaſi corona quadam circumdabant, eos omnes Attilæ ætate & paulo poſt in Europa militaſſe legimus, qui jam Græci- am, jam Daciam, jam Pannoniam jam Germaniam Galliasque pervagati in ipſam Italiam Hiſpaniam Africamque penetraſſe leguntur. An igitur ea ſolum de cauſa Zechos a communi gentiuin harum emigratione ex- cludemus , quia de nomine ab hiſtoricis coævis non referuntur? Satis ſuperque est, quod Dobnerus luculentis teftimoniis probet Hunnos & Avares Zechorun regiones tranfiiffe, illaque procella omnes vicinas gentes ſecum rapuiſſe. Profecto Hunnos per paludem Mæotydem, quam accolebant Zechi, tranſitum ſuum in Europam ſuscepisſe præter graviſſimos hiſtoricos Priſcum (c) Oroſium (d) Sozomenum (e Jor- nandem (f) ipse S. Hieronymus (g) coævus luculentifſimus testis est. D 3 Nem- * (a) L. 2. de Thematibus. (b) Vixit Phlegon ſub Antonino Pio. (c) Apud Jornandem c. 24. (d) L. 7. c. 32. & 33. (e) Hist. Eccles. l. 7. c. 37. (f) de rebus Geticis c. 24. (g) In epiſt. Ad Occanum , item ad Heliodorum. 29
Strana 30
c*/ (* ) M 30 Nempe a Topais Tartaris preſſi Hunni, prefferunt , Alanos Zechis confines , his juncti cum finitimis populis Gothos itidem Mæotydis acco- las, hi tranſmiſſo Ponto & Mæotyde gentes Europeas, quas hue quo- que cum gentium diverſarum multitudine conſecuti Hunni, ut ex coæ- vorum hiſtoriis liquet, adeo ut oris Ponti Mæotydisque alia aliam gen- tem exceperit. Quis itaque in hodierna integra Circaſſia, quæ ipsius Alaniæ Zechiæque veteris maxima pars eft, meros Slavos, aut Slavicam gentem post tot nationum mutationes serupulose requirat? Guærat quis jam hodie Gothorum, Francorum, Vandalorum, Longo- bardorum aliorumque populorum linguam in illis ſedibus, quas primi- tus tenuerunt, ac-poſtea deſeruerunt. Quærat jam Slavos in Saxonia & Brandeburgia, aut Avares Avaricumque fermonem in Auſtria? Græ- cam in plurimis Græciæ veteris provinciis? Imbeeillimum omnium, & nullius plane roboris argumentum aut crifis eſt, ideo hanc vel illam gentem iſtis terris non ſediſſe, quia ſermo genti huic uſitatus in illis hodie non viget. Dieere autem Juanum Bafilovitz Ruffiæ Ducem huc primum omnium intulifſe Slavos, nee antea Slavicam gentem hic fuiſſe cognitam, majoribus probationibus eget, quam ut cœca eredulitate aſ- ſentiamur. Nou negamus quidem deeſſe legitimum ex antiquitate tan- ta documentum, quo convincamus Zechos hos gente & lingua re ipſa Slavos fuisse, at idem documentum deeft adversariis, ut probent isthie Slavos non coluiſſe, quare cum ad figna convolandum fit, ex quibus ſolis communio gentis cum gente in lingua, moribus, ceterisque cog- noſcitur, ea autem omhia in Zechis Slavorum linguæ ac moribus re- ſpondere probaverit Dobnerus, quid ultra petant adverſarii ejus, igno- ro. Certe ille præterea a ſæculo ſexto plurium graviſſimorum hiſto- ricorum teſtimoma cumulavit, quibus illi Zechos hos Slavicæ gentis ſtirpem eſſe ultro confeſſi ſunt. Guorſum vero omnes hi Tui Vir doctiſſime conatus? An nos certio- ra gentis Czechieæ initia in Tua Chronologica ſerie docuifti, posteaquam nec Czechum Conditorem gentis sustinendum, nec originem a Zechis Afiæ repetendam, nec noviſſimæ de Archipincernatu opinioni (quod filentium Tuum innuit) ſubſeribendum cenſuiſti? Minime; Audire li- bet, quæ paſſim & nominatim pag. 64. circa hane quæstionem definias. Quid igitur, inquis, aliud reſtat, quam candide confiteri Czechorum natales nos ignorare. Ædepol! confilium quo ſapientius aſtutiusque Cato invenire haud potuit. Nempe cum Tibi nihil prorſum probatur, eum negas & refellis omnia, imo cum nec melius nec certius profer- re
c*/ (* ) M 30 Nempe a Topais Tartaris preſſi Hunni, prefferunt , Alanos Zechis confines , his juncti cum finitimis populis Gothos itidem Mæotydis acco- las, hi tranſmiſſo Ponto & Mæotyde gentes Europeas, quas hue quo- que cum gentium diverſarum multitudine conſecuti Hunni, ut ex coæ- vorum hiſtoriis liquet, adeo ut oris Ponti Mæotydisque alia aliam gen- tem exceperit. Quis itaque in hodierna integra Circaſſia, quæ ipsius Alaniæ Zechiæque veteris maxima pars eft, meros Slavos, aut Slavicam gentem post tot nationum mutationes serupulose requirat? Guærat quis jam hodie Gothorum, Francorum, Vandalorum, Longo- bardorum aliorumque populorum linguam in illis ſedibus, quas primi- tus tenuerunt, ac-poſtea deſeruerunt. Quærat jam Slavos in Saxonia & Brandeburgia, aut Avares Avaricumque fermonem in Auſtria? Græ- cam in plurimis Græciæ veteris provinciis? Imbeeillimum omnium, & nullius plane roboris argumentum aut crifis eſt, ideo hanc vel illam gentem iſtis terris non ſediſſe, quia ſermo genti huic uſitatus in illis hodie non viget. Dieere autem Juanum Bafilovitz Ruffiæ Ducem huc primum omnium intulifſe Slavos, nee antea Slavicam gentem hic fuiſſe cognitam, majoribus probationibus eget, quam ut cœca eredulitate aſ- ſentiamur. Nou negamus quidem deeſſe legitimum ex antiquitate tan- ta documentum, quo convincamus Zechos hos gente & lingua re ipſa Slavos fuisse, at idem documentum deeft adversariis, ut probent isthie Slavos non coluiſſe, quare cum ad figna convolandum fit, ex quibus ſolis communio gentis cum gente in lingua, moribus, ceterisque cog- noſcitur, ea autem omhia in Zechis Slavorum linguæ ac moribus re- ſpondere probaverit Dobnerus, quid ultra petant adverſarii ejus, igno- ro. Certe ille præterea a ſæculo ſexto plurium graviſſimorum hiſto- ricorum teſtimoma cumulavit, quibus illi Zechos hos Slavicæ gentis ſtirpem eſſe ultro confeſſi ſunt. Guorſum vero omnes hi Tui Vir doctiſſime conatus? An nos certio- ra gentis Czechieæ initia in Tua Chronologica ſerie docuifti, posteaquam nec Czechum Conditorem gentis sustinendum, nec originem a Zechis Afiæ repetendam, nec noviſſimæ de Archipincernatu opinioni (quod filentium Tuum innuit) ſubſeribendum cenſuiſti? Minime; Audire li- bet, quæ paſſim & nominatim pag. 64. circa hane quæstionem definias. Quid igitur, inquis, aliud reſtat, quam candide confiteri Czechorum natales nos ignorare. Ædepol! confilium quo ſapientius aſtutiusque Cato invenire haud potuit. Nempe cum Tibi nihil prorſum probatur, eum negas & refellis omnia, imo cum nec melius nec certius profer- re
Strana 31
6/ (* re potis es, fimplicem animum una voce, ignoro, prodere? qua voce ſane Te omni prorfus labore difficultatibusque expediiſti. Hac pruden- tia & ingenii acumine ſi fuiſſent usi cæteri, qui ante Te quæstionem hanc examinandam ſuſceperunt, ne illi tot veterum documentorum, hiſtoricorum, Geographorumque inveſtigatione abſtinere, næ infinitis prope moleſtiis vigiliisque ſe deliberare potuerunt. Sed si unusquis- que patrem ſcire & cognoſcere gaudet , quid ni patres & majores gentis, a quibus originem traximus, inveſtigare atque cognoſcere optemus? Si eruditi quique hiſtorici omni contentione initia patriæ popularium- que ſuorum inquirunt, quid nos foli hane partem hiſtoriæ negligamus? Non est conforme hoc conſilium Tuum ſapienti Poetæ monito: - Tu ſi quid rectius iſtis. Candidus imperti, ſi non, his utere. Utendum, inquam, erat alterutro, ſi nil rectius impertiri po- teras, quemadmodum doctiſſimi optimique hiſtorici tam latini, quam Græci de incunabulis urbis Romæ Romanorumque ſcribentes seu illam opinionem de Romulo ſeu alteram de Trojanis & Aboriginibus (prout aîterutra unieuique verofimilior videbatur) fecuti ſunt, librisque ſuis inſeruerunt. Nam de auctoribus, inquit Iſidorus , (a) conditarum urbium (multo magis gentium ) plerumque diſſenſio invenitur , adeo ut nec urbis Ro- mæ origo poſſit diligenter agnoſci. Neque enim in iſtiusmodi obſcuris, quæ a noſtra memoria longiſſime remota ſunt, & quæ coxvi nuſpiam literis con- fignarunt, evidens veritas, aut infallibilis certitudo expoſci poteſt, quam fi ſerupuloſe ubivis optare aut ſectari animus erat, plurima Tibi ex hiſto- ria patris prætermittenda, & eadem voce, ignoro, expedienda erant. Nam profecto vel ipſa geſta Ducum nostrorum, ne quid de numero eo- rumque fucceffione commemorem, usque ad Borzivogii baptiſmuin tam in- certa ſunt, tot tantisque difficultatibus obnoxia, (b) quot quantisque in- cunabula gentis nostræ, ejusque majores & Conditores. Neque vero ego , neque Dobnerus hanc de Zechis Aſiæ ſententiam tanquam certam in- 31 (a) Ifidorus l. 15. Etymol. (b) Coſmas l. 1. Horum igitur Principum de vita & mor- te filetur, tum quia ventri & ſomno dediti inculti & indocti aſſimilati ſunt pecori , - - - tum quia non erat in illo tempore , qui ſtilo eorum acta com- mendaret memoriæ. Sed ſileamus de quibus ſiletur. Et rurſum: Et quoniam hæc antiquis referuntur eveniſſe temperibus, utrum ſint facta an ficta , lectoris judicio relinguimus. Attamen in Tua Chronologica ſerie novam Epocham Czechi, novos annor vitæ & imperii Ducum, novam inquam univerſam Chronologiam nec Hagecio nee Stranskio , nec Veleslavino, nec Balbino , nee Jordano , nulli, inquam , cognitam legimus.
6/ (* re potis es, fimplicem animum una voce, ignoro, prodere? qua voce ſane Te omni prorfus labore difficultatibusque expediiſti. Hac pruden- tia & ingenii acumine ſi fuiſſent usi cæteri, qui ante Te quæstionem hanc examinandam ſuſceperunt, ne illi tot veterum documentorum, hiſtoricorum, Geographorumque inveſtigatione abſtinere, næ infinitis prope moleſtiis vigiliisque ſe deliberare potuerunt. Sed si unusquis- que patrem ſcire & cognoſcere gaudet , quid ni patres & majores gentis, a quibus originem traximus, inveſtigare atque cognoſcere optemus? Si eruditi quique hiſtorici omni contentione initia patriæ popularium- que ſuorum inquirunt, quid nos foli hane partem hiſtoriæ negligamus? Non est conforme hoc conſilium Tuum ſapienti Poetæ monito: - Tu ſi quid rectius iſtis. Candidus imperti, ſi non, his utere. Utendum, inquam, erat alterutro, ſi nil rectius impertiri po- teras, quemadmodum doctiſſimi optimique hiſtorici tam latini, quam Græci de incunabulis urbis Romæ Romanorumque ſcribentes seu illam opinionem de Romulo ſeu alteram de Trojanis & Aboriginibus (prout aîterutra unieuique verofimilior videbatur) fecuti ſunt, librisque ſuis inſeruerunt. Nam de auctoribus, inquit Iſidorus , (a) conditarum urbium (multo magis gentium ) plerumque diſſenſio invenitur , adeo ut nec urbis Ro- mæ origo poſſit diligenter agnoſci. Neque enim in iſtiusmodi obſcuris, quæ a noſtra memoria longiſſime remota ſunt, & quæ coxvi nuſpiam literis con- fignarunt, evidens veritas, aut infallibilis certitudo expoſci poteſt, quam fi ſerupuloſe ubivis optare aut ſectari animus erat, plurima Tibi ex hiſto- ria patris prætermittenda, & eadem voce, ignoro, expedienda erant. Nam profecto vel ipſa geſta Ducum nostrorum, ne quid de numero eo- rumque fucceffione commemorem, usque ad Borzivogii baptiſmuin tam in- certa ſunt, tot tantisque difficultatibus obnoxia, (b) quot quantisque in- cunabula gentis nostræ, ejusque majores & Conditores. Neque vero ego , neque Dobnerus hanc de Zechis Aſiæ ſententiam tanquam certam in- 31 (a) Ifidorus l. 15. Etymol. (b) Coſmas l. 1. Horum igitur Principum de vita & mor- te filetur, tum quia ventri & ſomno dediti inculti & indocti aſſimilati ſunt pecori , - - - tum quia non erat in illo tempore , qui ſtilo eorum acta com- mendaret memoriæ. Sed ſileamus de quibus ſiletur. Et rurſum: Et quoniam hæc antiquis referuntur eveniſſe temperibus, utrum ſint facta an ficta , lectoris judicio relinguimus. Attamen in Tua Chronologica ſerie novam Epocham Czechi, novos annor vitæ & imperii Ducum, novam inquam univerſam Chronologiam nec Hagecio nee Stranskio , nec Veleslavino, nec Balbino , nee Jordano , nulli, inquam , cognitam legimus.
Strana 32
e (* ) 32 indubitatamque historicam veritatem unquam venditavimus, ſed quando- quidem certa & evidentia deſunt, ex monito S. Hieronymi verofimi- libus, quibus nec hiſtoria, nec ratio nee Chronologia repugnat, lo- eus relinquendus, tam veroſimilibus, inquam, quæ cum veritate pari pene jure certant, quæ omnes adverſum excogitatas difficultates facili ſolutione elidunt, quæque omni parte tam validis ſepta funt munimen- tis , ut omnes adverſariorum inſultus paſſim hactenus riſu exceperint, & porrò intentandis faxeos intrepidosque muros objectura funt. Guare ad ſuperius Poetæ monitum rediens etiam D. Hieronymi verba Dobne- ri fac o: (c) Aut profer meliores epulas , & me conviva utere, aut quali- cunque noſtra cœnula contentus eſto. eterum cum examine hoc Critico altero abſoluto, jamque Typo- grapho ad excudendum tradito rurſum R. P. Athanaſii Breves animad- verſiones ad nostrum primum Examen Criticum in publicum prodierint, ne in malam partem acceperis Vir Eximie, quod compendii cauſa hic quoque brevia reſponſa & monita ſubjungam, quæ ſeorſim edendi, ei- que inſcribendi haud operæ pretium duxi. Et quidem: I. Longiorem confutationem a nobis ne exſpectet R. P. Athana- ſius. Æquus Lector collatis utriusque partis alſertis & probationibus arbitrum aget, quibusnam plus ponderis infit; cognoſcet ille procul du- bio pleraque illa effugia, quibus difficultates noſtras elidere conatus, advertet etiam ſilentio paſfim prætermiſſa illa fuiſſe, quæ fummi ducen- da erant, & quæ ante omnia ſeu enodanda, ſeu elidenda, ſeu proban- da aut confutanda ejus intererant. Nec vero eum Viro erebro dicto- rum ſuorum immemore, imo afſerta ſua negante, aut temonem qua- quaverſum non pro ratione ſed voluntate flectente ultra literarium cer- tamen inire animus eft. Non libet inquam amplius cum adverfario in- constante, systematum & epocharum ſemel ſuſceptarum (quibus reito- tius cardo vertitur) minime tenace manus pennamque conſerere. Guis inconſtantiam tantam non miretur, damnetque? cum is in Diſquifitione ſua originem, ſystema inquam & epocham hereditarii Archipincerna- tus Imperio Friderici Barbarofſæ atque Wladislai Ducis noſtri defixit, jam ab adverſario ſuo in anguſtias compulſus caſtrisqne exutus, nec ſua porro tuendi modum viamque reperiens, fugam arripit, & novum ve- (c) In Apologia ad Pommachium,
e (* ) 32 indubitatamque historicam veritatem unquam venditavimus, ſed quando- quidem certa & evidentia deſunt, ex monito S. Hieronymi verofimi- libus, quibus nec hiſtoria, nec ratio nee Chronologia repugnat, lo- eus relinquendus, tam veroſimilibus, inquam, quæ cum veritate pari pene jure certant, quæ omnes adverſum excogitatas difficultates facili ſolutione elidunt, quæque omni parte tam validis ſepta funt munimen- tis , ut omnes adverſariorum inſultus paſſim hactenus riſu exceperint, & porrò intentandis faxeos intrepidosque muros objectura funt. Guare ad ſuperius Poetæ monitum rediens etiam D. Hieronymi verba Dobne- ri fac o: (c) Aut profer meliores epulas , & me conviva utere, aut quali- cunque noſtra cœnula contentus eſto. eterum cum examine hoc Critico altero abſoluto, jamque Typo- grapho ad excudendum tradito rurſum R. P. Athanaſii Breves animad- verſiones ad nostrum primum Examen Criticum in publicum prodierint, ne in malam partem acceperis Vir Eximie, quod compendii cauſa hic quoque brevia reſponſa & monita ſubjungam, quæ ſeorſim edendi, ei- que inſcribendi haud operæ pretium duxi. Et quidem: I. Longiorem confutationem a nobis ne exſpectet R. P. Athana- ſius. Æquus Lector collatis utriusque partis alſertis & probationibus arbitrum aget, quibusnam plus ponderis infit; cognoſcet ille procul du- bio pleraque illa effugia, quibus difficultates noſtras elidere conatus, advertet etiam ſilentio paſfim prætermiſſa illa fuiſſe, quæ fummi ducen- da erant, & quæ ante omnia ſeu enodanda, ſeu elidenda, ſeu proban- da aut confutanda ejus intererant. Nec vero eum Viro erebro dicto- rum ſuorum immemore, imo afſerta ſua negante, aut temonem qua- quaverſum non pro ratione ſed voluntate flectente ultra literarium cer- tamen inire animus eft. Non libet inquam amplius cum adverfario in- constante, systematum & epocharum ſemel ſuſceptarum (quibus reito- tius cardo vertitur) minime tenace manus pennamque conſerere. Guis inconſtantiam tantam non miretur, damnetque? cum is in Diſquifitione ſua originem, ſystema inquam & epocham hereditarii Archipincerna- tus Imperio Friderici Barbarofſæ atque Wladislai Ducis noſtri defixit, jam ab adverſario ſuo in anguſtias compulſus caſtrisqne exutus, nec ſua porro tuendi modum viamque reperiens, fugam arripit, & novum ve- (c) In Apologia ad Pommachium,
Strana 33
6*4 ( * ) velut collem caftrumque quærens altius, ſed minus tute rurſum, in Conrado III. & Sobieslao Duce noſtro reponit, (a) quo loco fi eum rurſum exturbaverimus, quid ſpei nobis ſupereſt, quam ut fimili fu- ga deludamur? nos vero curforiam artem non didicimus, ut eum ex alio, in alium collem fugientem inſequamur, atque bis terve manibus noſtris elapſum noviter inveſtigemus, comprehendamusque. II. Monemus illum, ut pro hodierno politiorum morum uſu ad- verſario ſuo civilius modeſtiusque utatur. Nam Hiſtoriophilus Viri, nullo quidem unquam honoris gradu in ordine ſuo ornati, nunquam fine præfatione honoris meminit, eidem omni loco titulos Reverendi, doctiſſimi, eruditi, humaniſſimi adſcripſit, quin ejus Hiſtoriæ patriæ cognitionem, diligentiamque ſummam ex animo (non ironice, ut is maligne interpretatur) laudavit; cum ille contra Hiſtoriophilum nudiſ- ſimis verbis aceipit, tanquam hominem de plebe infima contemnit, at- que paginis fere omnibus pro indoctiſſimo habet. (b) Aliud est: Ad- verfarium fuum præſertim aggreſforem ſubinde aculeo ſatyrico punge- re, ad fallendum Lectoris tædium ejusque benevolentiam captandam fa- les, argutasque ironias orationi inſpergere, cum res & argumentum expoſcit, ejus etiam afferta deridiculo habere, aut errores detegere; aliud tribulum pennæ loco acuere atque stringere. Neque vero Salvia- næ ſententiæ membro primo unquam eum perſtringere Hiſtoriophilus eum animo ſuo propoſitum habuit, quandoquidem præſuppoſuit eum veritatem (ſaltem in ſenſu accommodo ) prins agnovifſe, atque post plures annos primum deſeruiſſe. Veritatem seilicet ejusmodi, qualem ipſe, reprehenſionis ſuæ immemor, poſtremo loco in Brevibus ani- madverſionibus ſuis ex B. Henrico Suſone pro opinione fua addu- eit. (c) III. Legat denuo meditatius Hiftoriophilum a pag. 4. usque me- dium pag. 6. & differentiam cognoseat inter ſæculum V. feu VI. quo ne quidem hiftoricum reperturus, qui nominis Bohemiz meminiſſet; & ſæculum XII, quod domeſtieis exterisve clarifſimis ſeriptoribus abun- dat. Ad probandam hodie fidem recte & critice repetuntur coxva do- cumenta a ſæculo XII, cum nemo adduei poſſit, ut credat, Chronogra- E phos 33 (a) Confer animadverſionum brevium pag. 5. item 22. alibique. (b) Paſſim Hiſtorio- philus arrogantiæ & ſuperbiæ trivialisque argutiæ damnatur , appellatur effranis & inſulſus ſubſannator , qui quadrata rotundis miſceat , catalogoque Virorum ob- ſcurorum inſerendus fit. (c) Videatur pag. 32. & conferatur ſententiæ Salviani rerſa pagina Tituli Examinis Critici primi appoſitæ.
6*4 ( * ) velut collem caftrumque quærens altius, ſed minus tute rurſum, in Conrado III. & Sobieslao Duce noſtro reponit, (a) quo loco fi eum rurſum exturbaverimus, quid ſpei nobis ſupereſt, quam ut fimili fu- ga deludamur? nos vero curforiam artem non didicimus, ut eum ex alio, in alium collem fugientem inſequamur, atque bis terve manibus noſtris elapſum noviter inveſtigemus, comprehendamusque. II. Monemus illum, ut pro hodierno politiorum morum uſu ad- verſario ſuo civilius modeſtiusque utatur. Nam Hiſtoriophilus Viri, nullo quidem unquam honoris gradu in ordine ſuo ornati, nunquam fine præfatione honoris meminit, eidem omni loco titulos Reverendi, doctiſſimi, eruditi, humaniſſimi adſcripſit, quin ejus Hiſtoriæ patriæ cognitionem, diligentiamque ſummam ex animo (non ironice, ut is maligne interpretatur) laudavit; cum ille contra Hiſtoriophilum nudiſ- ſimis verbis aceipit, tanquam hominem de plebe infima contemnit, at- que paginis fere omnibus pro indoctiſſimo habet. (b) Aliud est: Ad- verfarium fuum præſertim aggreſforem ſubinde aculeo ſatyrico punge- re, ad fallendum Lectoris tædium ejusque benevolentiam captandam fa- les, argutasque ironias orationi inſpergere, cum res & argumentum expoſcit, ejus etiam afferta deridiculo habere, aut errores detegere; aliud tribulum pennæ loco acuere atque stringere. Neque vero Salvia- næ ſententiæ membro primo unquam eum perſtringere Hiſtoriophilus eum animo ſuo propoſitum habuit, quandoquidem præſuppoſuit eum veritatem (ſaltem in ſenſu accommodo ) prins agnovifſe, atque post plures annos primum deſeruiſſe. Veritatem seilicet ejusmodi, qualem ipſe, reprehenſionis ſuæ immemor, poſtremo loco in Brevibus ani- madverſionibus ſuis ex B. Henrico Suſone pro opinione fua addu- eit. (c) III. Legat denuo meditatius Hiftoriophilum a pag. 4. usque me- dium pag. 6. & differentiam cognoseat inter ſæculum V. feu VI. quo ne quidem hiftoricum reperturus, qui nominis Bohemiz meminiſſet; & ſæculum XII, quod domeſtieis exterisve clarifſimis ſeriptoribus abun- dat. Ad probandam hodie fidem recte & critice repetuntur coxva do- cumenta a ſæculo XII, cum nemo adduei poſſit, ut credat, Chronogra- E phos 33 (a) Confer animadverſionum brevium pag. 5. item 22. alibique. (b) Paſſim Hiſtorio- philus arrogantiæ & ſuperbiæ trivialisque argutiæ damnatur , appellatur effranis & inſulſus ſubſannator , qui quadrata rotundis miſceat , catalogoque Virorum ob- ſcurorum inſerendus fit. (c) Videatur pag. 32. & conferatur ſententiæ Salviani rerſa pagina Tituli Examinis Critici primi appoſitæ.
Strana 34
34 631 (*) phos minutis aliis recenſitis rebus, hanc tanti momenti ſilentio præter- mittere potuiſſe. At in ſummo Authorum ſilentio, quod ſæculo V. ſeu VI. obtinuiſſe nemo ignorat, cuique prudenti & ſumme Critico veroſimillimæ conjecturæ, hiſtoriarum, temporum & rationis ponderi- bus probatæ, ſatisfaciunt. Non pauciores vero pro Conradi III. & So- bieslai noſtri imperio veteres fcriptores enumerare fas eſt, quam Hi- ftoriophilus pag. 5. pro Friderici Barbaroſſæ & Wladislai Regis ætate recenſuerit. IV. Sciat: Roſæ Grammaticales Regulas, uti & aliarum omni- um linguarum, poſteriores efſe inventis & ufitatis vocibus cujusque linguæ, nee linguas ex regulis Grammaticalibus, ſed grammaticales re- gulas ex linguis effe ortas. Proinde recte quidem voces derivatæ jux- ta grammaticales regulas e radicibus ſuis repetuntur, non contra fas proprie eſt cuique ſecundum grammaticales regulas voces novare, multo minus præter ullum vetuftatis indicium eas tanquam antiquas olim- que uſitatas hodierno ſæculo obtrudere; quod adverſarius in novato verbo czeſſim ex �zeſſe poculo fecit, qui imo ex hoc noviter invento verbo cżeſſim aliud ſubſtantivum Chech, veteribus in hac significatione penitus incognitum, ſumma licentia efabricavit. Proferat ille vetus documentum aliquod, & fidem nobis faciat, quod cžeffim antiquitati unquam uſitatuim fuerit, atque, ut ille contendit,pocillare (a) ſeu po- culum infuſum præbere ſignificaverit. Dicat etiam nobis rationem, cur cżeſſim non æque poculum fingere , torneare , confringere , effundere , ebibere &c. atque infuſum præbere ſignificet ? (b) Naiu ſi ritu Adverſarii no- (a) Verbum pocillo æque veteribus latinis incognitum est, atque alterum czeſſim Bohe- mis. Barbara hæe vox hodierno uſu non tam fignificat poculum præbere aut infundere , quam potum venum proponere, & pretio diſtrabere. (b) Quemad- modum Bohemi, omniaque eorum Lexica tam vetuſta quam recentia mox com- memoratas voces fingere , torueare , confringere &c. per diſtincta verba explicant, ita quoque poculi infuſsonem per verbum naljwati exprimunt. Nolim eam li- tem reſuſcitere , quam Anonymus in Ms. Epigrammate ſatyrico adverſario noſtro movit , quo oftendit cżiſſe non cżeſſe poculum Bohemis connotare , in veteri enim dyphtongo ie ſeu & ( qua cżieſfe in omnibus veteribus , & etiam cżieſinjk in hiſtoria Trojana ſcriptum legitur) hodie juxta obſervationes Grammaticales elidi e non i , ac proinde a Weleslavino cżifſe , a Joanne Amos Comnenio num 763. cżiſſka recte calicem ſeu poculum appellari. Quod ad Ms. Dalimili attinet, ſcriba vetus pro ratione & more ſuæ ætatis omnibus punctis abſtinuit , quid mirum fi dyphtongum e in cżeſſe non quoque puncto notavit ? profecto Dali- mi-
34 631 (*) phos minutis aliis recenſitis rebus, hanc tanti momenti ſilentio præter- mittere potuiſſe. At in ſummo Authorum ſilentio, quod ſæculo V. ſeu VI. obtinuiſſe nemo ignorat, cuique prudenti & ſumme Critico veroſimillimæ conjecturæ, hiſtoriarum, temporum & rationis ponderi- bus probatæ, ſatisfaciunt. Non pauciores vero pro Conradi III. & So- bieslai noſtri imperio veteres fcriptores enumerare fas eſt, quam Hi- ftoriophilus pag. 5. pro Friderici Barbaroſſæ & Wladislai Regis ætate recenſuerit. IV. Sciat: Roſæ Grammaticales Regulas, uti & aliarum omni- um linguarum, poſteriores efſe inventis & ufitatis vocibus cujusque linguæ, nee linguas ex regulis Grammaticalibus, ſed grammaticales re- gulas ex linguis effe ortas. Proinde recte quidem voces derivatæ jux- ta grammaticales regulas e radicibus ſuis repetuntur, non contra fas proprie eſt cuique ſecundum grammaticales regulas voces novare, multo minus præter ullum vetuftatis indicium eas tanquam antiquas olim- que uſitatas hodierno ſæculo obtrudere; quod adverſarius in novato verbo czeſſim ex �zeſſe poculo fecit, qui imo ex hoc noviter invento verbo cżeſſim aliud ſubſtantivum Chech, veteribus in hac significatione penitus incognitum, ſumma licentia efabricavit. Proferat ille vetus documentum aliquod, & fidem nobis faciat, quod cžeffim antiquitati unquam uſitatuim fuerit, atque, ut ille contendit,pocillare (a) ſeu po- culum infuſum præbere ſignificaverit. Dicat etiam nobis rationem, cur cżeſſim non æque poculum fingere , torneare , confringere , effundere , ebibere &c. atque infuſum præbere ſignificet ? (b) Naiu ſi ritu Adverſarii no- (a) Verbum pocillo æque veteribus latinis incognitum est, atque alterum czeſſim Bohe- mis. Barbara hæe vox hodierno uſu non tam fignificat poculum præbere aut infundere , quam potum venum proponere, & pretio diſtrabere. (b) Quemad- modum Bohemi, omniaque eorum Lexica tam vetuſta quam recentia mox com- memoratas voces fingere , torueare , confringere &c. per diſtincta verba explicant, ita quoque poculi infuſsonem per verbum naljwati exprimunt. Nolim eam li- tem reſuſcitere , quam Anonymus in Ms. Epigrammate ſatyrico adverſario noſtro movit , quo oftendit cżiſſe non cżeſſe poculum Bohemis connotare , in veteri enim dyphtongo ie ſeu & ( qua cżieſfe in omnibus veteribus , & etiam cżieſinjk in hiſtoria Trojana ſcriptum legitur) hodie juxta obſervationes Grammaticales elidi e non i , ac proinde a Weleslavino cżifſe , a Joanne Amos Comnenio num 763. cżiſſka recte calicem ſeu poculum appellari. Quod ad Ms. Dalimili attinet, ſcriba vetus pro ratione & more ſuæ ætatis omnibus punctis abſtinuit , quid mirum fi dyphtongum e in cżeſſe non quoque puncto notavit ? profecto Dali- mi-
Strana 35
6A (*) noſtri fas eſt verba nova fingere, an non mihi quoque liceat ex voce Madoba vaſe, verbum nadobym, ex Zonew cantharo konwjm, ex Hruce olla hrnizim, ex Kofflijk calice, koffijkam aut simile, verbum fingere? Guid ſentiet Adversarius, si contendero verba hæc vas, cantharum, ollam, calicem infundere connotare ? ſi etiam ritu illius urſero: verba hæc effe antiqua olimque uſitata? quidfi plane ad imitationem illius ex his novatis verbis, quemadmodum ille ex czeſſim fecit, alia atque alis ſubſtantiva derivavero? An me non omnibus fibilis dignum judicabit? eandem ſe maculam apud omnes linguæ Bohemæ peritos incurriſſe no- verit. Oſtendat ille legitimo documento, quod cžeſſim olim poculum infuſum præbere connotarit, oftendat etiam, quod cžech a veteribus pro pincernatu acceptum fuerit , tum adhibita combinatione temporis , historiæ & rationis cœpti in Bohemia Archipincernatus superstrust his vocibus Syſtema ſuum, quod niſi facit, nemo non ſententiam illius in- ter otioſa cerebri figmenta rejiciet. Nec vero is ſibi perſuadeat Bohe- micam linguam olim tam locupletem fuiſſe, ut tam abstracta nomina, quale Archipincernatus eſt, potuerit uno proprio nomine eitra eircum- ſcriptionem, aut voces a latinis germanisve mutuatas reddere. Qui fi a nobis petit, ut ei aliud vetus genuinum propriumque Bohemicum vocabulum indicemus, quo pincernatus connotatus fuerit: Eja indicet nobis quoque genuina, propria Bohemica vocabula, quæ ceterorum Archioſficialium munerum voces: Dapiferatus, Cancellariatus, Came- rariatus, Mareſcallatus una fignificatione exprimant. Operam certo eriam hodie in ampliori linguæ noſtræ latitudine perdet, nifi ad radices latinas germanasve recurrat. Quodſi vero ad imitationem vocis ſux cżech pincernatus a radice cžeffe poculo cetera plene & integre vernacu- le effingere voluerit, quanta non monstra nominum Archiofficialium resultabunt? Ex radice gjofo seu Brmé dapes, quod monstrum dapife- ratus & fie de ceteris commenturus est? Si fecundum commemoratas Roſæ Grammaticales regulas ex gjofo verbum Bohemum dapiferare (ut ita barbare loquar) connotans efformaverit, atque ex hujus verbi no- vati Imperativo rurſum aliud ſubſtantivum Bohemum dapiferatum ſig- nificans, procul dubio juxta datam pag. 5. Animadverſionum brevium E 2 85 re- mili hiſtoria ex autographis exemplaribus Pragæ ſæculo priore impreſſa omni loco haber czieſſy , czieſſe , non czeſſe, ut proinde falſum fit in Ms. exemplari PP. Frlanciſcanorum Neo-Pragæ ( in voce cyeſe punctuatum eſſe , quod tune in uſu non fuit Bohemis,
6A (*) noſtri fas eſt verba nova fingere, an non mihi quoque liceat ex voce Madoba vaſe, verbum nadobym, ex Zonew cantharo konwjm, ex Hruce olla hrnizim, ex Kofflijk calice, koffijkam aut simile, verbum fingere? Guid ſentiet Adversarius, si contendero verba hæc vas, cantharum, ollam, calicem infundere connotare ? ſi etiam ritu illius urſero: verba hæc effe antiqua olimque uſitata? quidfi plane ad imitationem illius ex his novatis verbis, quemadmodum ille ex czeſſim fecit, alia atque alis ſubſtantiva derivavero? An me non omnibus fibilis dignum judicabit? eandem ſe maculam apud omnes linguæ Bohemæ peritos incurriſſe no- verit. Oſtendat ille legitimo documento, quod cžeſſim olim poculum infuſum præbere connotarit, oftendat etiam, quod cžech a veteribus pro pincernatu acceptum fuerit , tum adhibita combinatione temporis , historiæ & rationis cœpti in Bohemia Archipincernatus superstrust his vocibus Syſtema ſuum, quod niſi facit, nemo non ſententiam illius in- ter otioſa cerebri figmenta rejiciet. Nec vero is ſibi perſuadeat Bohe- micam linguam olim tam locupletem fuiſſe, ut tam abstracta nomina, quale Archipincernatus eſt, potuerit uno proprio nomine eitra eircum- ſcriptionem, aut voces a latinis germanisve mutuatas reddere. Qui fi a nobis petit, ut ei aliud vetus genuinum propriumque Bohemicum vocabulum indicemus, quo pincernatus connotatus fuerit: Eja indicet nobis quoque genuina, propria Bohemica vocabula, quæ ceterorum Archioſficialium munerum voces: Dapiferatus, Cancellariatus, Came- rariatus, Mareſcallatus una fignificatione exprimant. Operam certo eriam hodie in ampliori linguæ noſtræ latitudine perdet, nifi ad radices latinas germanasve recurrat. Quodſi vero ad imitationem vocis ſux cżech pincernatus a radice cžeffe poculo cetera plene & integre vernacu- le effingere voluerit, quanta non monstra nominum Archiofficialium resultabunt? Ex radice gjofo seu Brmé dapes, quod monstrum dapife- ratus & fie de ceteris commenturus est? Si fecundum commemoratas Roſæ Grammaticales regulas ex gjofo verbum Bohemum dapiferare (ut ita barbare loquar) connotans efformaverit, atque ex hujus verbi no- vati Imperativo rurſum aliud ſubſtantivum Bohemum dapiferatum ſig- nificans, procul dubio juxta datam pag. 5. Animadverſionum brevium E 2 85 re- mili hiſtoria ex autographis exemplaribus Pragæ ſæculo priore impreſſa omni loco haber czieſſy , czieſſe , non czeſſe, ut proinde falſum fit in Ms. exemplari PP. Frlanciſcanorum Neo-Pragæ ( in voce cyeſe punctuatum eſſe , quod tune in uſu non fuit Bohemis,
Strana 36
36. 6* regulam reſultabit vox Gich, aut Gech, quæ si Diis placet, veteribus Dapiferatum connotavit. Cui non rumpantur abdomen & ilia riſu? V. Ne Dobneri ſententiam ætate cum sua comparet, atque tam novam-atque fuam temere dictitet. Sententia de origine Czechorum a Zechis Aſiæ jam pene a ſæculis duobus inter eruditos familiam ducit, quam pridem Reinerus Reineccius, (a) & Langius, ut pridem osten. dit Dobnerus, docuit, cam vero hodie etiam a ſummis pene hujus ſæ- cûli hiftoricis, qui de Bohemorum origine ſeripſere, acceptatam fuiſ- ſe, nemo non ex eorum noviter excuſis operibus legit, quæ procul dubio étiam inter patrios homines ſemper majora atque majora capiet incrementa. At opinio de Archipincernatu tam recens eft, atque fungi, qui hodie naſcuntur, cras marcent, ea neminem ſectatorem hac- tènus indepta eſt, nec indeptura unquam, etsi Adverſarius pro enſt bi- lienda étiain tot, quot Origenes, libros conſeripſerit. Commoritura ſcili- cet authori ſuo , uti Czechovicius pro Sigoveſo a Petro Codicillo obtruſus, aliaque figmenta authoribus ſuis commortua æternumque conſepulta ſunt. VI. Ne præter omne vetus documentum pag. 9. fingat Wladisla- um Ducem noſtrum anno 1163. in Imperatoris curia Moguntiæ Archi- pincernæ officium exercuiſſe, & cum Criticorum numero cenferi velit, ne nobis pro firmamento aſſerti hujus hæe verba apponat: Cum igitur Wladislaus II. (imo primus (b) ) tunc jam ab aliquod annis fuerit Rex , nihil obſtat, quo minus hoc anno 1163, exercuerit Archipineernæ officium. Multis paſſim nihil obſtat, quin accidere potuerint, quæ tamen nunquam acciderunt, fic nihil obſtat, quo minus anno ſuperiore Adver- farius noster Romæ in coronatione Pontificis effe potuerit, quem ta- men ſcimus nunquam Romam vidiſſe. VII. Ne afferta ſua, quæ omnium oculis obverfantur, inficias eat, aut jam per ſubterfugia aliter atque aliter intellecta fuiſfe effingat. Lector benevolus ex Diſquiſitionis paginis primis longiſſimaque iſthie ex Jornande & Procopio deducta argumentatione clare cognoſcet Ad- verfarium nihil aliud intendiſſe, quam ut ostenderet extra fines ab his duobus authoribus defignatos nuſpiam alios Slavos fuiſſe; cognoſcet, in- quam, (a) In Appendice ad Haython. Armen. pag, 6. (b) Adverſarius tam in Brevibus ſuis Animadverſionibus , quam ante in ſua Diſquiſitione ubivis Wladislaum I. ſeeundi nomine impertit, cum tamen certum ſit primum ex Regibus hujns nominis fuiſſe. Hinc etiam Wladislaus, qui Georgio in Regno ſucceſſerat, in omnibus numis & diplomatibus ſe ſecundum vocat.
36. 6* regulam reſultabit vox Gich, aut Gech, quæ si Diis placet, veteribus Dapiferatum connotavit. Cui non rumpantur abdomen & ilia riſu? V. Ne Dobneri ſententiam ætate cum sua comparet, atque tam novam-atque fuam temere dictitet. Sententia de origine Czechorum a Zechis Aſiæ jam pene a ſæculis duobus inter eruditos familiam ducit, quam pridem Reinerus Reineccius, (a) & Langius, ut pridem osten. dit Dobnerus, docuit, cam vero hodie etiam a ſummis pene hujus ſæ- cûli hiftoricis, qui de Bohemorum origine ſeripſere, acceptatam fuiſ- ſe, nemo non ex eorum noviter excuſis operibus legit, quæ procul dubio étiam inter patrios homines ſemper majora atque majora capiet incrementa. At opinio de Archipincernatu tam recens eft, atque fungi, qui hodie naſcuntur, cras marcent, ea neminem ſectatorem hac- tènus indepta eſt, nec indeptura unquam, etsi Adverſarius pro enſt bi- lienda étiain tot, quot Origenes, libros conſeripſerit. Commoritura ſcili- cet authori ſuo , uti Czechovicius pro Sigoveſo a Petro Codicillo obtruſus, aliaque figmenta authoribus ſuis commortua æternumque conſepulta ſunt. VI. Ne præter omne vetus documentum pag. 9. fingat Wladisla- um Ducem noſtrum anno 1163. in Imperatoris curia Moguntiæ Archi- pincernæ officium exercuiſſe, & cum Criticorum numero cenferi velit, ne nobis pro firmamento aſſerti hujus hæe verba apponat: Cum igitur Wladislaus II. (imo primus (b) ) tunc jam ab aliquod annis fuerit Rex , nihil obſtat, quo minus hoc anno 1163, exercuerit Archipineernæ officium. Multis paſſim nihil obſtat, quin accidere potuerint, quæ tamen nunquam acciderunt, fic nihil obſtat, quo minus anno ſuperiore Adver- farius noster Romæ in coronatione Pontificis effe potuerit, quem ta- men ſcimus nunquam Romam vidiſſe. VII. Ne afferta ſua, quæ omnium oculis obverfantur, inficias eat, aut jam per ſubterfugia aliter atque aliter intellecta fuiſfe effingat. Lector benevolus ex Diſquiſitionis paginis primis longiſſimaque iſthie ex Jornande & Procopio deducta argumentatione clare cognoſcet Ad- verfarium nihil aliud intendiſſe, quam ut ostenderet extra fines ab his duobus authoribus defignatos nuſpiam alios Slavos fuiſſe; cognoſcet, in- quam, (a) In Appendice ad Haython. Armen. pag, 6. (b) Adverſarius tam in Brevibus ſuis Animadverſionibus , quam ante in ſua Diſquiſitione ubivis Wladislaum I. ſeeundi nomine impertit, cum tamen certum ſit primum ex Regibus hujns nominis fuiſſe. Hinc etiam Wladislaus, qui Georgio in Regno ſucceſſerat, in omnibus numis & diplomatibus ſe ſecundum vocat.
Strana 37
6*A (*h)M quam, frigidum eſſe ſubterfugium, quo jam pag. 10. ſe exculpat, di- citque, ſe ſolum ibi ostendiſſe: Venedos Slavos & Antas fuiſſe longe ſe- junctos a Zechis. Quis vero negavit unquam Europæ Slavos ab illis Afiæ fuiſſe ſejunctos, quid id tot veterum teſtimonijs probare necelſum fuit , quandoquidem ne ignorantiſſimus quisque Geographiæ neſcit Sla- vorum Europæ regiones toto Ponto Euxino ab illis Afiæ Zechiæque ve- teris effe ſejunclas? Elidat jam Adverſarius argumentum Hiſtoriophili a ſe prætermiſſum: Si extra fines a Jornande & Procopio indicatos complures alii Slavi, Slavicæque refpublicæ exstitere, ut jam Adverſa- rius ipſe negare non audet, cur non quoque ad orientale Ponti Euxi- ni & Mæotydis litus Slavi eſſe potuerint, præſertim cum omnia signa Slavicæ stirpis in Zechis isthic accolentibus Dobnerus ostenderit, cum alias vicinas gentes Slavicas hoc regionum confinio, Srbos, Roffos, Bulgaresque detexerit? Vis omnis argumenti Adverſarii in eo repo- nitur: Quia nullus veterum Hiſtoricorum Zechos Slavis accenſet. At quod hodie non numeramus gentes Slavicas, quas a nemine Hiſtorieoruus veterum Slavis accenſas fuiffe probare poſſumus? Nemo omnium vetus Zechos Slavos appellat, aut Slavis accenset; ſed nemo etiam veterum dicit: Slavos non fuiffe, aut eos ab iis ſecernit, ac pro alia génte ven- ditat. Si hodie ad ſigna, quibus prope infallibiliter stirpium commu- nio & unitas in gentibus detegitur, convolare non licet, an non pene omnes gentes barbaras, quotquot ab orbe condito exstitere, stirpe di- verſas fuiſſe dicendum erit, cum ab iisdem nulla literaria monumen- ta poſteritati tranſcripta habeamus, exteri vero hiſtorici paſſim præter- miſerint indicare, cujusnam linguæ aut originis fuerint? Urget Adver- ſarius, & inquit: Aſſerenti incumbit onus probandi. At probavit Dob- nerus ex fignis Slavicæ genti communibus, cum propter veterum filentium, nemo prudens ab eo clarum teſtimonium petere poſſit. Probavit ex prima regiminis Democratici , Slavis omnibus communi , forma. Probavit ex Hunnorum finitimorum emigratione gentiumque ifthic colentium educti- one in Europam. Probavit ex novis delectis fedibus, cum plures gen- tes olim in Aſia finitimas rurſum in Europa viciniſſimis locis domicilia fixiſſe oftendit. Probavit ex nominum propriorum Slavicorum in vetere Zechia finibusque ejus memoriis & reliquiis, quæ apud Græcos veteres leguntur. Probavit authoritate inſignium authorum, qui a duobus ſæculis perpetuo Zechos Slavis accenſuerunt. Quibus quis in hoe ve- terum filentio ampliora aut luculentiora desideret? Non vero credat Adverſarius, quod citra indecori, imprudentiæque notam ei omnia ne- E 3 3 ga-
6*A (*h)M quam, frigidum eſſe ſubterfugium, quo jam pag. 10. ſe exculpat, di- citque, ſe ſolum ibi ostendiſſe: Venedos Slavos & Antas fuiſſe longe ſe- junctos a Zechis. Quis vero negavit unquam Europæ Slavos ab illis Afiæ fuiſſe ſejunctos, quid id tot veterum teſtimonijs probare necelſum fuit , quandoquidem ne ignorantiſſimus quisque Geographiæ neſcit Sla- vorum Europæ regiones toto Ponto Euxino ab illis Afiæ Zechiæque ve- teris effe ſejunclas? Elidat jam Adverſarius argumentum Hiſtoriophili a ſe prætermiſſum: Si extra fines a Jornande & Procopio indicatos complures alii Slavi, Slavicæque refpublicæ exstitere, ut jam Adverſa- rius ipſe negare non audet, cur non quoque ad orientale Ponti Euxi- ni & Mæotydis litus Slavi eſſe potuerint, præſertim cum omnia signa Slavicæ stirpis in Zechis isthic accolentibus Dobnerus ostenderit, cum alias vicinas gentes Slavicas hoc regionum confinio, Srbos, Roffos, Bulgaresque detexerit? Vis omnis argumenti Adverſarii in eo repo- nitur: Quia nullus veterum Hiſtoricorum Zechos Slavis accenſet. At quod hodie non numeramus gentes Slavicas, quas a nemine Hiſtorieoruus veterum Slavis accenſas fuiffe probare poſſumus? Nemo omnium vetus Zechos Slavos appellat, aut Slavis accenset; ſed nemo etiam veterum dicit: Slavos non fuiffe, aut eos ab iis ſecernit, ac pro alia génte ven- ditat. Si hodie ad ſigna, quibus prope infallibiliter stirpium commu- nio & unitas in gentibus detegitur, convolare non licet, an non pene omnes gentes barbaras, quotquot ab orbe condito exstitere, stirpe di- verſas fuiſſe dicendum erit, cum ab iisdem nulla literaria monumen- ta poſteritati tranſcripta habeamus, exteri vero hiſtorici paſſim præter- miſerint indicare, cujusnam linguæ aut originis fuerint? Urget Adver- ſarius, & inquit: Aſſerenti incumbit onus probandi. At probavit Dob- nerus ex fignis Slavicæ genti communibus, cum propter veterum filentium, nemo prudens ab eo clarum teſtimonium petere poſſit. Probavit ex prima regiminis Democratici , Slavis omnibus communi , forma. Probavit ex Hunnorum finitimorum emigratione gentiumque ifthic colentium educti- one in Europam. Probavit ex novis delectis fedibus, cum plures gen- tes olim in Aſia finitimas rurſum in Europa viciniſſimis locis domicilia fixiſſe oftendit. Probavit ex nominum propriorum Slavicorum in vetere Zechia finibusque ejus memoriis & reliquiis, quæ apud Græcos veteres leguntur. Probavit authoritate inſignium authorum, qui a duobus ſæculis perpetuo Zechos Slavis accenſuerunt. Quibus quis in hoe ve- terum filentio ampliora aut luculentiora desideret? Non vero credat Adverſarius, quod citra indecori, imprudentiæque notam ei omnia ne- E 3 3 ga-
Strana 38
c (*)N 38 gare liceat, non enim notiſſimum illud Adagium in negantes omnia ſtringi ſolitum ei erit incognitum, quod urbanitatis cauſa hie præter- mittimus. Neque etiam credat, eum negat simpliciter, ſe ſe onere probándi abſolutum. Noverit is affertionem ſuam Zechi Aſiæ non fue- runt Slavi non effe mere negativam, ſed ſimul, impliciteque affirma- tivam, involvit enim propoſitionem iſtam : Zechi Asic fuerunt alte- rius ſtirpis & gentis a Slavis. Oſtendat jam ille, quemadmodum Do- bnerus ex fignis oftendit, cujus gentis fuerint? probet totidem ratio- nibus ex combinatione temporum & hiſtoriarum petitis. At hic hæ- ret illi aqua. Nuſpiam enim vel minimo indicio prodere auſus, cujus- nam gentis ftirpisve hi Zechi fuerint, fluctuat loco omni, nec Hun- nis, nee Gothis, nec Alanis Zechorum finitimis, nec Tartaris, aut Turcis, qui poſterius has terras invaſere, accenſere audet, procul dubio quod prudens eircumſpexerit, ſe illico castris fuis exuendum. Atque hæe ipſa, non alia cauſa eſt, utne jam castris ſuis exutus vi- deatur, quod pag. 11. neget ſe vel ſomniaſſe Zechos Afic fuisse Hunni- cæ propaginis, eum tamen pag. 5. Diſſertationis suæ ostenſurus popu- los eos, qui ad orientale Ponti Euxini & Mæotydis littus coluerant, non Slavos, fed Uturguros fuiffe, allato ex Procopii l. 4. c. 4. teſ- timonio id probet, enjus verba ibidem adducit: Palus autem in Ponti Euxini littus evolvitur , qui illie habitant Cimmerii dicti olim, jam ve- cantur Uturguri. Uturguros vero Hunnicæ propagini accenſent tam veteres qvam novi Hiſtorici. VIII. Ne pagina 12. tam elumbem argumentationem ex loco Mar- cellini, quem Hiftoriophilus attulerat, deducat, ideoque Zechos ab Hunnis concorcandi fide pacta in Europam abreptos neget, quia hoc Marcellini loco nulla fit mentio Zechorum. Nunquid Marcellinus ait: reliquos ſibi concordandi fide pacta junxerunt? neque is ullam gentem proprio, ſed duas ſolum ſumme generico, ſeilicet Alanos & Tanaitas prodit, an igitur ſub voce reliquos, non licet adftruere fuiſſe Zechos, aliasque peculiares gentes Alanorum & Tanaitarum generico nomine comprehenſas? Nemo enim ignorat Alanos Zechis veteribus proxime fuiffe confines , & pridem ex ipſo Marcellino probavit Dobnerus: Ala- norum generico nomine eidem omnes pene gentes & regiones Ponti & Mæotydis littori adfitas veniſſe, quid igitur Zechos non quoque in- ter reliquos Marcellinus intellexerit? præſertim cum S. Hieronymus omnesque coavi doceant Hunnos per paludem Mæotydis, eui adfita erat vetus Zechia, in Europaim tranſiiſſe, nec prehenſis tabulis Geo- gra-
c (*)N 38 gare liceat, non enim notiſſimum illud Adagium in negantes omnia ſtringi ſolitum ei erit incognitum, quod urbanitatis cauſa hie præter- mittimus. Neque etiam credat, eum negat simpliciter, ſe ſe onere probándi abſolutum. Noverit is affertionem ſuam Zechi Aſiæ non fue- runt Slavi non effe mere negativam, ſed ſimul, impliciteque affirma- tivam, involvit enim propoſitionem iſtam : Zechi Asic fuerunt alte- rius ſtirpis & gentis a Slavis. Oſtendat jam ille, quemadmodum Do- bnerus ex fignis oftendit, cujus gentis fuerint? probet totidem ratio- nibus ex combinatione temporum & hiſtoriarum petitis. At hic hæ- ret illi aqua. Nuſpiam enim vel minimo indicio prodere auſus, cujus- nam gentis ftirpisve hi Zechi fuerint, fluctuat loco omni, nec Hun- nis, nee Gothis, nec Alanis Zechorum finitimis, nec Tartaris, aut Turcis, qui poſterius has terras invaſere, accenſere audet, procul dubio quod prudens eircumſpexerit, ſe illico castris fuis exuendum. Atque hæe ipſa, non alia cauſa eſt, utne jam castris ſuis exutus vi- deatur, quod pag. 11. neget ſe vel ſomniaſſe Zechos Afic fuisse Hunni- cæ propaginis, eum tamen pag. 5. Diſſertationis suæ ostenſurus popu- los eos, qui ad orientale Ponti Euxini & Mæotydis littus coluerant, non Slavos, fed Uturguros fuiffe, allato ex Procopii l. 4. c. 4. teſ- timonio id probet, enjus verba ibidem adducit: Palus autem in Ponti Euxini littus evolvitur , qui illie habitant Cimmerii dicti olim, jam ve- cantur Uturguri. Uturguros vero Hunnicæ propagini accenſent tam veteres qvam novi Hiſtorici. VIII. Ne pagina 12. tam elumbem argumentationem ex loco Mar- cellini, quem Hiftoriophilus attulerat, deducat, ideoque Zechos ab Hunnis concorcandi fide pacta in Europam abreptos neget, quia hoc Marcellini loco nulla fit mentio Zechorum. Nunquid Marcellinus ait: reliquos ſibi concordandi fide pacta junxerunt? neque is ullam gentem proprio, ſed duas ſolum ſumme generico, ſeilicet Alanos & Tanaitas prodit, an igitur ſub voce reliquos, non licet adftruere fuiſſe Zechos, aliasque peculiares gentes Alanorum & Tanaitarum generico nomine comprehenſas? Nemo enim ignorat Alanos Zechis veteribus proxime fuiffe confines , & pridem ex ipſo Marcellino probavit Dobnerus: Ala- norum generico nomine eidem omnes pene gentes & regiones Ponti & Mæotydis littori adfitas veniſſe, quid igitur Zechos non quoque in- ter reliquos Marcellinus intellexerit? præſertim cum S. Hieronymus omnesque coavi doceant Hunnos per paludem Mæotydis, eui adfita erat vetus Zechia, in Europaim tranſiiſſe, nec prehenſis tabulis Geo- gra-
Strana 39
6 (*) graphicis concipi fere poſfit, qui tam numeroſa Hunnorum gens ex Alania Mæotydem transiens Zechiam veterem intactam relinguere potuerit? Guodſi gentes illæ ab Hunnis pulſæ ſolum Gothi fuerunt,ut is eadem pagina innuit, ediſferat nobis quoque, cur Marcellinus eos nomine non referat. cum idem a nobis de Zechis Adverfarius expetat? Non agit hic Marcellinus de pulſis & fugitivis gentibus, ſed interfectis & ſpoliatis , reliquisque, quos fibi concordandi fide pacta junxexunt. Gothi tempori præſidium in ſuga nacti ſunt, quare etiam paſſim ab Hunnis pro hoſtibus habiti, cum contra Afiatici Slavi, Tanain, paludem Mæotydis, orientaleque Ponti Euxini latus accolentes Hunnis concordandi fide pacta juncti a prima corum emigratione paſſim illorum focii & amici fuerint, ut pene ex omnibus hiſtoricis cognitum eſt. Dixi Slavi Aſiatici, quia certum est ante Hunnorum in Europam irruptionem Antas Slavosque ad occiden- tales Ponti Euxini oras, Iſtrum, Daciæque fines fuiſſe incognitos non modo Geographis ſed & Historicis omnibus, in quibus paſſim alias at- que alias gentes his regionibus legimus; Antacas vero & Antas in Plinio aliisque Geographis ac Hiſtoricis emigratione Hunnorum vetuſ- tioribus ſupra Zechos in Aſia ultra Mæotin & Hunnos coluiſſe reperi- mus, (a) ut vix dubium ſuperſit eos a confinibus Hunnis torrente illo emigrationis ex Afiæ plagis in Europæ terras abreptos. Et vero quis præter omnium veterum fidem credat infinitam illam Hunnorum mul- titudinem, quæ Europam uno impetu invaſit, nonniſi unius stirpis gen- tisque Hunnicæ populo fuiffe compactam? aut fi ex pluribus gentibus, quarum regiones terrore bellico pervafit, collecta fuit, cur excluda- mus Antas & Zechos, Slavos, inquam, quos omnis antiquitas a morum & armorum ſimilitudine Hunnis comparat, a foederibus & ſocietate cum illis inita commendat? IX. Ne eadem pagina 12. Dobnerum tam Choroebum faciat, qui oram cismaritimam Ponti Euxini cum tranſmarina confuderit, atque inter utramque diſcrimen facere ignorarit. Ostendat in omnibus ejus hactenus editis opuſculis vel hujus erroris indicium, paginam inquam, niſi fide omni apud literatos cadere malit. Nec maculam eandem eru- ditiſſimo Schminkio, qui ſummam ſuam tam hiſtoriæ, quam Geogra- phiæ cognitionem pluribus operibus, quam Adverſarius animo præcon- cipere aufit, teſtatum fecit, inurat. Vocat Schminkius generice oram maritimam Ponti Euxini, ad quam Zechos Slavosque conſediſſe ait, quod 39 (a) Plin. hiſt. Nat. 1. 6. c. 7. Procop. 1. 4. c. 4. de bello Goth.
6 (*) graphicis concipi fere poſfit, qui tam numeroſa Hunnorum gens ex Alania Mæotydem transiens Zechiam veterem intactam relinguere potuerit? Guodſi gentes illæ ab Hunnis pulſæ ſolum Gothi fuerunt,ut is eadem pagina innuit, ediſferat nobis quoque, cur Marcellinus eos nomine non referat. cum idem a nobis de Zechis Adverfarius expetat? Non agit hic Marcellinus de pulſis & fugitivis gentibus, ſed interfectis & ſpoliatis , reliquisque, quos fibi concordandi fide pacta junxexunt. Gothi tempori præſidium in ſuga nacti ſunt, quare etiam paſſim ab Hunnis pro hoſtibus habiti, cum contra Afiatici Slavi, Tanain, paludem Mæotydis, orientaleque Ponti Euxini latus accolentes Hunnis concordandi fide pacta juncti a prima corum emigratione paſſim illorum focii & amici fuerint, ut pene ex omnibus hiſtoricis cognitum eſt. Dixi Slavi Aſiatici, quia certum est ante Hunnorum in Europam irruptionem Antas Slavosque ad occiden- tales Ponti Euxini oras, Iſtrum, Daciæque fines fuiſſe incognitos non modo Geographis ſed & Historicis omnibus, in quibus paſſim alias at- que alias gentes his regionibus legimus; Antacas vero & Antas in Plinio aliisque Geographis ac Hiſtoricis emigratione Hunnorum vetuſ- tioribus ſupra Zechos in Aſia ultra Mæotin & Hunnos coluiſſe reperi- mus, (a) ut vix dubium ſuperſit eos a confinibus Hunnis torrente illo emigrationis ex Afiæ plagis in Europæ terras abreptos. Et vero quis præter omnium veterum fidem credat infinitam illam Hunnorum mul- titudinem, quæ Europam uno impetu invaſit, nonniſi unius stirpis gen- tisque Hunnicæ populo fuiffe compactam? aut fi ex pluribus gentibus, quarum regiones terrore bellico pervafit, collecta fuit, cur excluda- mus Antas & Zechos, Slavos, inquam, quos omnis antiquitas a morum & armorum ſimilitudine Hunnis comparat, a foederibus & ſocietate cum illis inita commendat? IX. Ne eadem pagina 12. Dobnerum tam Choroebum faciat, qui oram cismaritimam Ponti Euxini cum tranſmarina confuderit, atque inter utramque diſcrimen facere ignorarit. Ostendat in omnibus ejus hactenus editis opuſculis vel hujus erroris indicium, paginam inquam, niſi fide omni apud literatos cadere malit. Nec maculam eandem eru- ditiſſimo Schminkio, qui ſummam ſuam tam hiſtoriæ, quam Geogra- phiæ cognitionem pluribus operibus, quam Adverſarius animo præcon- cipere aufit, teſtatum fecit, inurat. Vocat Schminkius generice oram maritimam Ponti Euxini, ad quam Zechos Slavosque conſediſſe ait, quod 39 (a) Plin. hiſt. Nat. 1. 6. c. 7. Procop. 1. 4. c. 4. de bello Goth.
Strana 40
(*)119 quod vero tranſmarinam ſolam oram intellexerit, liquet ex eitato Pro- copii libro 4. qui Zechos hue loci conjicit. Hæ vero illæ ſunt Aſia- ticæ, ſeuut verbis Adverſarii loquar, tranſmarinæ regiones, in quibus ante Hunnorum irruptionem tam Dobnerus quam Schminkius antiquiſ- ſimis temporibus Slavos habitaſſe, antequam ſe ſe verfus occidentem mo- vere inciperent , (b) ſentiunt. X. Ne Adverſarius ex solo compendiofifſimoque Loderekeri non tam, Lexico, quam Vocabulario Septilingui de radicibus Slavieis more Dic- tatorio ſententiam ferat. Conſulat is locupletiſſimum Gazophylacium Hlyrieum duobus Tomis, consulat alterum Andreæ Jambriffichii, con- ſulat Anonymorum Lexica Dalmatica atque Croatica, quæ in Hiſtorio- phili manibus funt, & demum de Slavicis radiaibus judicium ferat; ne- que ab eodem Loderekero homine Bohemo verum ſonum & enunciati- onem literæ Dalmaticæ x edoceri expoſcat: quin adeat Grammati- cam Dalmaticam ejusdem linguæ periti Viri Michaelis Teberiszi Vene- tiis excuſam, legatque ibidem pag. 27. quo ſono litera x Dalmatica enuncietur in vocibus Bodex pugio, Neoxenyen cælebs, Darxan ob- noxius, Mux maritus, Krüx, Crux, Ss'uxevnik miniſter, Lexati ja- cere, Straxa excubiæ, Xena mulier, Sloxiti complieare, Oxeniti mar ritare &c. &c. Guod altermn eft: Cum in vetere Zechia nomins quæquæ pure Slavica effe advertit, nee Slavica elfe negare audet jène recurrat ad cauſarum inveſtigationes, eur hoc Slavicum nomen loco impoſitum fuerit ? ae ob cauſæ ejusmodi ignoratione id civitate Slavica expungat; ſecus pro uno fex millia nomina propria locorum Bohemix oggerenda ſibi ſciat, quorum appellationis cujuscunque cauſas ab eo quoque rigide repetemus, quem rigorem denique orthograpliæ barba- ræ, cognitionemque diſcriminis inter Barbarum p & b ne a Græco ſcrip. tore ridicule expoſcat. Tertio fidelior fit in recenſendis confutandis- que nominibus propriis veteris Zechiæ, non ſecernat magis ambigua, omittatque pure Slavica. Edifferat nobis, an pridem a Dobnero & etiam me recenſita vocabula Burlic, Altzice, Abnici, Nicop, Mantziciert, Tzermatzu, Maſtati, Cybernik, Sgora &c. nihil ſapiant idiomatis Slavici, atque; ut verbis ejus utar, nihil fimilitudinis cum hac lingua habeant? Non prætermittat eam communem Geographorum obſervatio- nem, quod terminantia in ic, ice, ici, paſſim ſint Slavicæ connotatio- nis. Non negamus quandoque in aliarum gentium regionibus nomina 40 quæ- (b) Schminkius ad Goldaſti de Regno Boh. f. 1. c. 9.
(*)119 quod vero tranſmarinam ſolam oram intellexerit, liquet ex eitato Pro- copii libro 4. qui Zechos hue loci conjicit. Hæ vero illæ ſunt Aſia- ticæ, ſeuut verbis Adverſarii loquar, tranſmarinæ regiones, in quibus ante Hunnorum irruptionem tam Dobnerus quam Schminkius antiquiſ- ſimis temporibus Slavos habitaſſe, antequam ſe ſe verfus occidentem mo- vere inciperent , (b) ſentiunt. X. Ne Adverſarius ex solo compendiofifſimoque Loderekeri non tam, Lexico, quam Vocabulario Septilingui de radicibus Slavieis more Dic- tatorio ſententiam ferat. Conſulat is locupletiſſimum Gazophylacium Hlyrieum duobus Tomis, consulat alterum Andreæ Jambriffichii, con- ſulat Anonymorum Lexica Dalmatica atque Croatica, quæ in Hiſtorio- phili manibus funt, & demum de Slavicis radiaibus judicium ferat; ne- que ab eodem Loderekero homine Bohemo verum ſonum & enunciati- onem literæ Dalmaticæ x edoceri expoſcat: quin adeat Grammati- cam Dalmaticam ejusdem linguæ periti Viri Michaelis Teberiszi Vene- tiis excuſam, legatque ibidem pag. 27. quo ſono litera x Dalmatica enuncietur in vocibus Bodex pugio, Neoxenyen cælebs, Darxan ob- noxius, Mux maritus, Krüx, Crux, Ss'uxevnik miniſter, Lexati ja- cere, Straxa excubiæ, Xena mulier, Sloxiti complieare, Oxeniti mar ritare &c. &c. Guod altermn eft: Cum in vetere Zechia nomins quæquæ pure Slavica effe advertit, nee Slavica elfe negare audet jène recurrat ad cauſarum inveſtigationes, eur hoc Slavicum nomen loco impoſitum fuerit ? ae ob cauſæ ejusmodi ignoratione id civitate Slavica expungat; ſecus pro uno fex millia nomina propria locorum Bohemix oggerenda ſibi ſciat, quorum appellationis cujuscunque cauſas ab eo quoque rigide repetemus, quem rigorem denique orthograpliæ barba- ræ, cognitionemque diſcriminis inter Barbarum p & b ne a Græco ſcrip. tore ridicule expoſcat. Tertio fidelior fit in recenſendis confutandis- que nominibus propriis veteris Zechiæ, non ſecernat magis ambigua, omittatque pure Slavica. Edifferat nobis, an pridem a Dobnero & etiam me recenſita vocabula Burlic, Altzice, Abnici, Nicop, Mantziciert, Tzermatzu, Maſtati, Cybernik, Sgora &c. nihil ſapiant idiomatis Slavici, atque; ut verbis ejus utar, nihil fimilitudinis cum hac lingua habeant? Non prætermittat eam communem Geographorum obſervatio- nem, quod terminantia in ic, ice, ici, paſſim ſint Slavicæ connotatio- nis. Non negamus quandoque in aliarum gentium regionibus nomina 40 quæ- (b) Schminkius ad Goldaſti de Regno Boh. f. 1. c. 9.
Strana 41
63 4 (*) quædam locorum inveniri, quæ alienæ linguæ affinia, aut plane in alis lingua ſignificativa fint, at in tanta paucitate nominum veteris Zechiæ ab hiſtoricis prodita, omnia pene Slavica aut primo intuitu obſervari, aut facile ad radices Slavicas reduci poſſe, id nemini non certum gen- tis regionisque Slavicæ indicium videri debet. XI. Memorem efſe Adverſarium noſtrum cupimus, ut duo pecca- ta, quæ in linguam Græcam graviſſime admiſit, quoque diluat atque perpurget, nee eorum tanquam vulturum aſpectum fugiat. Guod ad tertium peccatum in eandem linguam admiſſum attinet, amice mone- mus, ne Velastio, Viro ceteroquin, ut haud dubitare fas est, in ſer- mone Græco egregie exercitato tantam imperitiam affingat, quaſi is ſenfifſet aut ſcripsiffet a Græcis etiam antiquis, omnique tempore Z ſono & valore noſtri mollis s fuiffe enunciatum, aut ex inftitutis & legibus linguæ Græcæ tam molliter recte enunciari. Quid enim id eſſet ac om- nem Proſodiam Græcam humi proculcare, & contra omnium Græco- rum torrentem temere scapham levem impellere? Non est unus ſolus- que Jacobus Gretferus, ut Adverſarius cavillando pag. 13. explodit; attulimus jam in priore Examine noſtro Nicolai Clenardi, & Ambroſii Calepini (qui forte in manus inciderant, nec a Græcæ linguz peritia incogniti ſunt ) teſtimonia ; Et jam ſumma confidentia pronunciamus: Ab inventa Græca litera Z nullum exſtitiſſe Grammaticum Græcum, qui eandem non inter duplices consonantes retuliffet. Non eft hic nobis, cum de veteribus Zechis agimus, ſermo de hodierna Græco- barbara, adulterata inquam, literæ Z enunciatione, ſed illa pura & caſta, quam Græcia Virgo flore ſuo adhuc & integritate amplexa fuerat. Dicat Adverſarius rationem aliam, cur Proſodiæ omnes Græcæ, Poetæque tam veteres quam novi vocalem ante " producant, ipſaque natura & po- fitione longam ftatuant, quam quia vim & ſonum duplicis conſonantis ſustinuit, hodieque ſuſtinére merito deberet. Provoco jam dexterita- tem agilitatemque linguæ Adverſarii noſtri, ut molle ſuum s ſono & valore cujuscunque duplicis consonantis efferat: obmutefcit? & pro- fecto obmuteſcet perpetuo, utne contra vel mutire amplius aufit. Pari ratione perdidit operam pag. 15. & 16. in cumulatione vocum qua- rumque Græcarum, quæ primam Sylabam a Z ordiuntur, atque latine reddita paſſim a latinis per ſimplex s ſeribuntur. Jam in priori noſtro Examine rationem hujus reddidimus, ſed quia aut natura aut obſtinatio- ne tam labilis Adverſarii noſtri eft memoria, eam ex pag. 25. huc rur- ſum tranſcribimus: Veteres omnino latini, qui peregrinas litteras in F com- 41
63 4 (*) quædam locorum inveniri, quæ alienæ linguæ affinia, aut plane in alis lingua ſignificativa fint, at in tanta paucitate nominum veteris Zechiæ ab hiſtoricis prodita, omnia pene Slavica aut primo intuitu obſervari, aut facile ad radices Slavicas reduci poſſe, id nemini non certum gen- tis regionisque Slavicæ indicium videri debet. XI. Memorem efſe Adverſarium noſtrum cupimus, ut duo pecca- ta, quæ in linguam Græcam graviſſime admiſit, quoque diluat atque perpurget, nee eorum tanquam vulturum aſpectum fugiat. Guod ad tertium peccatum in eandem linguam admiſſum attinet, amice mone- mus, ne Velastio, Viro ceteroquin, ut haud dubitare fas est, in ſer- mone Græco egregie exercitato tantam imperitiam affingat, quaſi is ſenfifſet aut ſcripsiffet a Græcis etiam antiquis, omnique tempore Z ſono & valore noſtri mollis s fuiffe enunciatum, aut ex inftitutis & legibus linguæ Græcæ tam molliter recte enunciari. Quid enim id eſſet ac om- nem Proſodiam Græcam humi proculcare, & contra omnium Græco- rum torrentem temere scapham levem impellere? Non est unus ſolus- que Jacobus Gretferus, ut Adverſarius cavillando pag. 13. explodit; attulimus jam in priore Examine noſtro Nicolai Clenardi, & Ambroſii Calepini (qui forte in manus inciderant, nec a Græcæ linguz peritia incogniti ſunt ) teſtimonia ; Et jam ſumma confidentia pronunciamus: Ab inventa Græca litera Z nullum exſtitiſſe Grammaticum Græcum, qui eandem non inter duplices consonantes retuliffet. Non eft hic nobis, cum de veteribus Zechis agimus, ſermo de hodierna Græco- barbara, adulterata inquam, literæ Z enunciatione, ſed illa pura & caſta, quam Græcia Virgo flore ſuo adhuc & integritate amplexa fuerat. Dicat Adverſarius rationem aliam, cur Proſodiæ omnes Græcæ, Poetæque tam veteres quam novi vocalem ante " producant, ipſaque natura & po- fitione longam ftatuant, quam quia vim & ſonum duplicis conſonantis ſustinuit, hodieque ſuſtinére merito deberet. Provoco jam dexterita- tem agilitatemque linguæ Adverſarii noſtri, ut molle ſuum s ſono & valore cujuscunque duplicis consonantis efferat: obmutefcit? & pro- fecto obmuteſcet perpetuo, utne contra vel mutire amplius aufit. Pari ratione perdidit operam pag. 15. & 16. in cumulatione vocum qua- rumque Græcarum, quæ primam Sylabam a Z ordiuntur, atque latine reddita paſſim a latinis per ſimplex s ſeribuntur. Jam in priori noſtro Examine rationem hujus reddidimus, ſed quia aut natura aut obſtinatio- ne tam labilis Adverſarii noſtri eft memoria, eam ex pag. 25. huc rur- ſum tranſcribimus: Veteres omnino latini, qui peregrinas litteras in F com- 41
Strana 42
6* (*)M commertium ortographiæ latinæ adſciſcere maxime refugiebant , quando- que in gr�cis vocibus civitate latina donatis pro litera græca Z aſſump- ſerunt ſimplex latinums , ſed id nonniſi a principio vocis neceſſitate qua- dam compulfi faciebant , quod duplicem literam ſſ ab initio vocum ſtatu- cre latinis non eſſet in uſu , conjunctio vero literarum ds penitus exularet apud latinos. Si alteram rationem expoſcit, cur Græci in vocibus Za- chlumi, Zagoria ſimilibusque vocalibus , Slavice per 3 ſcribi ſolitis, ſuum quoque durius Z, ac non potius mollius s Slavico; confonum adhi- buerint ? Noverit eum morem nonmodo Græcorum, ſed omnium alia- rum gentium effe, ut in feribendis nominibus propriis alienæ linguæ, frequenter (tempta propria enunciatione) adoptent ſequanturque eam ſcriptionem & orthographiam, quam linguæ alienæ populares periti ad- feiſcere ſoliti, quare eum Slavi Zachlumi & Zagoria per ; ſcribant, Græci idem Z, etſi durius eis enunciatum fuerit, conſervarunt. XII. Hortamur: ut ne pag. 18. argumentationem illam ex Pa- chymere in alterutram partem ſumptam inter argumenta ſua ſpectare neget, aut inficietur se afferuiſse, magis, seu quod idem est valde Petigoros remotos fuiſſe a Zechis, denuo verba ſua Diſquifitionis pag. 11. teſtimonio Miechovii præjecta legat. Petigororum iſtorum, inqui- ens , fitum a Zechis valde diſtinctum ſequentibus verbis deſcribit ſupra nominatus Mathias a Miechov &c. Breviter hæc abſolvimus, quod faſtidioſa rerum repetitione Lectorem fatigare nolimus, æquo ejus ar- bitrio penitus relinguentes, ut collatis utriusque paginis de re ipſa ju- dicium ferat. Ceterum hoc loco adhue monitum volumus Adverſarium, ut ne Ruſforum ſeu Slavorum colonias in Zechia Circaſſiave hodier- na lato ſenſu accepta & regionum confiniis primum a Tartarorum irruptione & ſæculo XIII. repetat. Conſulat acta SS. Cyrilli & Me- thodii, inquirat regionem, in qua prior linguam Slavicam didicit, quærat ex Constantino Porphyrogenito eique adjecta Tabula Geogra- phica fitum Cazariæ, adeat annales Bertinianos, Photium, Curopala- tem, Zonaram, Cedrenum, cognoſcatque ex illis potentiſſimi Rhoſſo- rum ſeu Ruſſorum populi ex hodierna Crimmæa Tartaria in Boſphorum finitimasque terras, jam ante ſæculum decimum protenſum Imperium. Quodque postremum hoc loco eſt, ne ex una Claudii Ptolemai edi- tione, quarum facile 20. numerantur, Hiſtoriophilum caligine oculo- rum damnet, conſulat alias pluresve, & reperturus Zinchos Varadano fluvio (cui quidem Pſatis viciniſſimus eſt) appoſitos, imo in una altera- ve Pſatim fluvium penitus omiſſum. 42 XIII.
6* (*)M commertium ortographiæ latinæ adſciſcere maxime refugiebant , quando- que in gr�cis vocibus civitate latina donatis pro litera græca Z aſſump- ſerunt ſimplex latinums , ſed id nonniſi a principio vocis neceſſitate qua- dam compulfi faciebant , quod duplicem literam ſſ ab initio vocum ſtatu- cre latinis non eſſet in uſu , conjunctio vero literarum ds penitus exularet apud latinos. Si alteram rationem expoſcit, cur Græci in vocibus Za- chlumi, Zagoria ſimilibusque vocalibus , Slavice per 3 ſcribi ſolitis, ſuum quoque durius Z, ac non potius mollius s Slavico; confonum adhi- buerint ? Noverit eum morem nonmodo Græcorum, ſed omnium alia- rum gentium effe, ut in feribendis nominibus propriis alienæ linguæ, frequenter (tempta propria enunciatione) adoptent ſequanturque eam ſcriptionem & orthographiam, quam linguæ alienæ populares periti ad- feiſcere ſoliti, quare eum Slavi Zachlumi & Zagoria per ; ſcribant, Græci idem Z, etſi durius eis enunciatum fuerit, conſervarunt. XII. Hortamur: ut ne pag. 18. argumentationem illam ex Pa- chymere in alterutram partem ſumptam inter argumenta ſua ſpectare neget, aut inficietur se afferuiſse, magis, seu quod idem est valde Petigoros remotos fuiſſe a Zechis, denuo verba ſua Diſquifitionis pag. 11. teſtimonio Miechovii præjecta legat. Petigororum iſtorum, inqui- ens , fitum a Zechis valde diſtinctum ſequentibus verbis deſcribit ſupra nominatus Mathias a Miechov &c. Breviter hæc abſolvimus, quod faſtidioſa rerum repetitione Lectorem fatigare nolimus, æquo ejus ar- bitrio penitus relinguentes, ut collatis utriusque paginis de re ipſa ju- dicium ferat. Ceterum hoc loco adhue monitum volumus Adverſarium, ut ne Ruſforum ſeu Slavorum colonias in Zechia Circaſſiave hodier- na lato ſenſu accepta & regionum confiniis primum a Tartarorum irruptione & ſæculo XIII. repetat. Conſulat acta SS. Cyrilli & Me- thodii, inquirat regionem, in qua prior linguam Slavicam didicit, quærat ex Constantino Porphyrogenito eique adjecta Tabula Geogra- phica fitum Cazariæ, adeat annales Bertinianos, Photium, Curopala- tem, Zonaram, Cedrenum, cognoſcatque ex illis potentiſſimi Rhoſſo- rum ſeu Ruſſorum populi ex hodierna Crimmæa Tartaria in Boſphorum finitimasque terras, jam ante ſæculum decimum protenſum Imperium. Quodque postremum hoc loco eſt, ne ex una Claudii Ptolemai edi- tione, quarum facile 20. numerantur, Hiſtoriophilum caligine oculo- rum damnet, conſulat alias pluresve, & reperturus Zinchos Varadano fluvio (cui quidem Pſatis viciniſſimus eſt) appoſitos, imo in una altera- ve Pſatim fluvium penitus omiſſum. 42 XIII.
Strana 43
c* ( *) XIII. Ne pagina 22. ( quod ipſum pag. 4. jam przoccupavit) Leétores fuos omnes coeca credulitate duci autumet, & verbis ejus tanquam Sybillinis foliis fidem habituros deputet, cum ſcribit: Anno 1158. vel ſequenti Henrico ſuperbo Bavariæ & Saxoniæ Duci abjudicata fuit utraque provincia, ac proinde tum vacavit aliquod Archiofficium. Sed quod illud? & unde probat quod aliquod vacaverit? An non ejus ante omnia intererat oftendere, quod Henricus ſuperbus reipſa aliquod Archiofficium geſſerit? ubi hiſtoriæ aut diplomatis minimum indicium? Guin procul dubio, ſi partitio illa Archiofficiorum manutenenda eſt, quam Adverſarius verſa prima pagina Diſſertationis ſuæ ex Martino Po- lono adducit, dicere oportebit Henricum ſuperbum propter duplicem provinciam duplex Archiofficium ſuſtinuiſſe. Quam ſupinæ igitur ne- gligentiæ non condemnandi côwvi omnes, quorum non paucos numera- mus, qui minutias quasque recenſentes, rem tantam poſterorumque memoria digniſſimam prætermiſerint, quamque nec ipſe Conradus III. in duplici ſuo exauctorizationis inſtrumento ad exaggerandam Henri- ci obedientiam fidelitatemque Imperatori debitam commemoraverit. Si- militer ne ſæculo huic erudito probationes flagitanti obtrudat, ac præ- ter omne vetus documentum afferat: Sub Conrado III. cæpiſſe fieri Archiofficia hereditaria. Non incognita illi pridem decantata Criticæ regula: Quidquid a recentiore præter vetus teſtimonium aſſeritur, me- rito contemnitur. XIV. Monemus: ut veram fignificationem vocis quisquiliæ ex claſſieis probatisque authoribus & Dictionariis latinis, non ſuo Wuſſi- ni Lexico hauriat , ne porro notam ruſticitatis Hiſtoriophilo inurat, ſeu impolitam vocem criminetur. Legat, ut unum commemorem, Franc. Mannharti S. J. Bibliothecam Domesticam Tom. X. c. 3. p, 79. & cognoſcet ab eo Nicephori incerta narrata quisquilias quoque ap- pellari. XV. Ne hiſtoriam patriam, & ordinem Regum noſtrorum con- fundat , cum non modo hie pag. 22. alibique, ſed jam multo prius etiam in Diſquisitione ſua Wenceslaum II. Regem noſtrum omni loco pro III. ſeu tertio venditat. Wenceslaus, ad quem anno 1290. Rudolphi 1. Diploma datum eſt, re ipſa ſecundus non tertius fuit. Eundem nume- ro ille ſe in omnibus groſfis Pragenfibus, quorum copia ſupereſt, eun- dem quoque in multis Diplomatibus ſeribit. XVI. Ne conſuetis Cancellariarum formulis rerum antiquitatem paſſim exaggerantibus dicam ſcribat, easque in dubium vocet, ac ne F 2 43 pro-
c* ( *) XIII. Ne pagina 22. ( quod ipſum pag. 4. jam przoccupavit) Leétores fuos omnes coeca credulitate duci autumet, & verbis ejus tanquam Sybillinis foliis fidem habituros deputet, cum ſcribit: Anno 1158. vel ſequenti Henrico ſuperbo Bavariæ & Saxoniæ Duci abjudicata fuit utraque provincia, ac proinde tum vacavit aliquod Archiofficium. Sed quod illud? & unde probat quod aliquod vacaverit? An non ejus ante omnia intererat oftendere, quod Henricus ſuperbus reipſa aliquod Archiofficium geſſerit? ubi hiſtoriæ aut diplomatis minimum indicium? Guin procul dubio, ſi partitio illa Archiofficiorum manutenenda eſt, quam Adverſarius verſa prima pagina Diſſertationis ſuæ ex Martino Po- lono adducit, dicere oportebit Henricum ſuperbum propter duplicem provinciam duplex Archiofficium ſuſtinuiſſe. Quam ſupinæ igitur ne- gligentiæ non condemnandi côwvi omnes, quorum non paucos numera- mus, qui minutias quasque recenſentes, rem tantam poſterorumque memoria digniſſimam prætermiſerint, quamque nec ipſe Conradus III. in duplici ſuo exauctorizationis inſtrumento ad exaggerandam Henri- ci obedientiam fidelitatemque Imperatori debitam commemoraverit. Si- militer ne ſæculo huic erudito probationes flagitanti obtrudat, ac præ- ter omne vetus documentum afferat: Sub Conrado III. cæpiſſe fieri Archiofficia hereditaria. Non incognita illi pridem decantata Criticæ regula: Quidquid a recentiore præter vetus teſtimonium aſſeritur, me- rito contemnitur. XIV. Monemus: ut veram fignificationem vocis quisquiliæ ex claſſieis probatisque authoribus & Dictionariis latinis, non ſuo Wuſſi- ni Lexico hauriat , ne porro notam ruſticitatis Hiſtoriophilo inurat, ſeu impolitam vocem criminetur. Legat, ut unum commemorem, Franc. Mannharti S. J. Bibliothecam Domesticam Tom. X. c. 3. p, 79. & cognoſcet ab eo Nicephori incerta narrata quisquilias quoque ap- pellari. XV. Ne hiſtoriam patriam, & ordinem Regum noſtrorum con- fundat , cum non modo hie pag. 22. alibique, ſed jam multo prius etiam in Diſquisitione ſua Wenceslaum II. Regem noſtrum omni loco pro III. ſeu tertio venditat. Wenceslaus, ad quem anno 1290. Rudolphi 1. Diploma datum eſt, re ipſa ſecundus non tertius fuit. Eundem nume- ro ille ſe in omnibus groſfis Pragenfibus, quorum copia ſupereſt, eun- dem quoque in multis Diplomatibus ſeribit. XVI. Ne conſuetis Cancellariarum formulis rerum antiquitatem paſſim exaggerantibus dicam ſcribat, easque in dubium vocet, ac ne F 2 43 pro-
Strana 44
44 e*h (*) Mo proinde temere pag. 23. ſubdat: Hoc illi credant, qui neſciunt, quan- tum diſtant �ra lupinis. Credunt id , & crediderunt hactenus omnes Criticæ & rei hiſtoricæ Diplomatariæ periti a Mabillonio ordiendo ad hæe usque noſtra tempora, quos, ut conſulat monemus, & etiam ob- ſecramus. Probavit id Historiophilus fimillima & pene ad verbum ex- ſcripta formula in Ruperti diplomate, in qua si Adverfarius éadem pagi- na ait: Rupertum iſthic Atavos in fignificatione impropria & transla- ta accepiſſe, ac generice majores intellexiffe; cur eandem formulæ interpretationem non quoque Rudolphi I. Diplomati adhibet? Cancel- larii quandoque in rebus hiſtoricis antiquitatem ſpectantibus non tam fuere licentioſi, ut ille ſentit, quam hiſtoriarum veterum imperiti, qui paſſim formulas præ manibus habentes, uti ex triplici Cancellaria Ca- roli IV. imo & Ms. Ottocari noſtri Albertique Auftriaci liquet, eas ad verbum citra rigidius examen exſcribere ſoliti, majoresque connotare volentes paſſim ad phraſin Atavorum & Abavorum recurrerunt. (a) Et ne cerebro noſtro hanc quorumque Cancellariorum & Notariorum imperitiam effinxiſſe videamur, transmittimus eum ad rei antiquarie Diplomatariæque peritiſſimum Virum Annalium San-Maximiliani autho- rem Alexandrum Wilthemium, qui in Epiſtola ſua ad Papebrochium de Notariorum quorumque oſcitantia hæe ſcribit: Hæc de cetero No- tarii homines candidi & antiqui moris condebant ex ſuo vel dictantium ingenio iis adhibitis verborum formulis, perſonarum nominibus, tempo- rum notis, quas pro ſuo captu ad rem eſſe arbitrabantur. Atque ut iſta ſine dolo malo in publicum emittebantur, ita minime argute aut ſcru- puloſe excutiebantur in curia , judicibus in ſummam rei duntaxat intentis. Et Joannes Wilhelmus de Grebel in Differtatione ſua de Notariis com- plura adducit exempla: Notarios quosque apta non fuiſſe imbutos peri- tia, quod ipſum non ſemel Papebrochius ingeminat, cum queritur Notarios regios antiquæ hiſtoriæ minime fuiſſe curioſos. Diplomatibus ævo ſuo res hiſtoricas ſuperiores referentibus non major fides abhibe- tur, quam hiſtoricis poſterioribus, ſi ſua coævorum teſtimonio non roborent, quæ pleno jure penitus evertuntur, fi hiſtoriis illorum tem- porum conciliari nequeant. Guodfi omnibus Diplomatibus ad res me- mo- (a) Pluralis profecto numerus in vocihus Abavis, Atavis id ipſum clare innuit. Quod ſi enim hæ voces, ut Adverſarius contendit , in ſtricto ſenſu accipiendæ eſſent, ſequeretur Wenceslaum II. plures Atavos Archipincernas habuiſſe , aut ſaltem maternum Atavum Socerumque Sobieslai Belam Hungariæ Regem , quoque Ar- chipincernam fuiſſe.
44 e*h (*) Mo proinde temere pag. 23. ſubdat: Hoc illi credant, qui neſciunt, quan- tum diſtant �ra lupinis. Credunt id , & crediderunt hactenus omnes Criticæ & rei hiſtoricæ Diplomatariæ periti a Mabillonio ordiendo ad hæe usque noſtra tempora, quos, ut conſulat monemus, & etiam ob- ſecramus. Probavit id Historiophilus fimillima & pene ad verbum ex- ſcripta formula in Ruperti diplomate, in qua si Adverfarius éadem pagi- na ait: Rupertum iſthic Atavos in fignificatione impropria & transla- ta accepiſſe, ac generice majores intellexiffe; cur eandem formulæ interpretationem non quoque Rudolphi I. Diplomati adhibet? Cancel- larii quandoque in rebus hiſtoricis antiquitatem ſpectantibus non tam fuere licentioſi, ut ille ſentit, quam hiſtoriarum veterum imperiti, qui paſſim formulas præ manibus habentes, uti ex triplici Cancellaria Ca- roli IV. imo & Ms. Ottocari noſtri Albertique Auftriaci liquet, eas ad verbum citra rigidius examen exſcribere ſoliti, majoresque connotare volentes paſſim ad phraſin Atavorum & Abavorum recurrerunt. (a) Et ne cerebro noſtro hanc quorumque Cancellariorum & Notariorum imperitiam effinxiſſe videamur, transmittimus eum ad rei antiquarie Diplomatariæque peritiſſimum Virum Annalium San-Maximiliani autho- rem Alexandrum Wilthemium, qui in Epiſtola ſua ad Papebrochium de Notariorum quorumque oſcitantia hæe ſcribit: Hæc de cetero No- tarii homines candidi & antiqui moris condebant ex ſuo vel dictantium ingenio iis adhibitis verborum formulis, perſonarum nominibus, tempo- rum notis, quas pro ſuo captu ad rem eſſe arbitrabantur. Atque ut iſta ſine dolo malo in publicum emittebantur, ita minime argute aut ſcru- puloſe excutiebantur in curia , judicibus in ſummam rei duntaxat intentis. Et Joannes Wilhelmus de Grebel in Differtatione ſua de Notariis com- plura adducit exempla: Notarios quosque apta non fuiſſe imbutos peri- tia, quod ipſum non ſemel Papebrochius ingeminat, cum queritur Notarios regios antiquæ hiſtoriæ minime fuiſſe curioſos. Diplomatibus ævo ſuo res hiſtoricas ſuperiores referentibus non major fides abhibe- tur, quam hiſtoricis poſterioribus, ſi ſua coævorum teſtimonio non roborent, quæ pleno jure penitus evertuntur, fi hiſtoriis illorum tem- porum conciliari nequeant. Guodfi omnibus Diplomatibus ad res me- mo- (a) Pluralis profecto numerus in vocihus Abavis, Atavis id ipſum clare innuit. Quod ſi enim hæ voces, ut Adverſarius contendit , in ſtricto ſenſu accipiendæ eſſent, ſequeretur Wenceslaum II. plures Atavos Archipincernas habuiſſe , aut ſaltem maternum Atavum Socerumque Sobieslai Belam Hungariæ Regem , quoque Ar- chipincernam fuiſſe.
Strana 45
c* (* ) moria fua ſuperiores ſe revocantibus fimpliciter & integre fides adſtru- enda eft, an non etiam veritate nitetur Olomucium a Romanis fuifse conditum, ut Georgius Podiebradius Rex noster in Diplomate apud Stredovskium affeverat? an non verum erit complures familias Bohe- mas a Czecho, alias Germanas a Julio Cæſare ortum traxiſſe, ut com- plura Regia & Imperatoria Diplomata perhibent? XVII. Si jam a Sobieslao I. Archipincernatus Ducibus Bohemiæ jure hereditario annexus fuit, qui factum quod rei hujus memoria, aut Pincernæ nomen Duci Bohemiæ proprium nuspiam in veteribus com- pareat? An non Adversarii fuit ostendere saltem ex Sobieslai suc- cesforibus Wladislao Rege, Friderico, Conrado, Wenceslao, Hen- rico, alteroque Wladislao Duce unum aliquem fuiffe, qui nomen istud geſſerit, aut officium administraverit, aut ſaltem ab aliquo ve- tere inter Archiofficiales censitus sit? Quid vero Adversarius de Henrico Duce fimul & Epiſcopo noſtro ſentier? an is etiam Archi- pincerna fuit? Habebunt profecto. Publiciſtæ, & hiſtoriæ legumque Imperialium periti novum argumentum diſceptandi, num porro non liceat in Collegio Electorum & Archiofficialium quatuor ex ordine Cleri recipere, cum tam luculentum & vetus exemplum ex Henrice Epiſcopo noſtro Archipincerna præſto ſit. XVIII. Ne novam pag. 25. comminiſcatur ſententiam nemini ad- hue Juris feudalis hiſtoriarumque perito auditam atque cognitam: ſcilicet Reges olim per gestationem gladii investitos fuisse. Nee ad ſententiæ huic robur quoddam addendum abutatur Adami Friderici Glafey auctoritate, & teſtimonio, qui de gestatione hac ne ſomniavit quidem, (a) aut aliquem in hominem recipere temere nobis per gestatio- nem gladii Imperialis explicet. Aliud est per ensem investiri, aliud in ſolemnitatibus gladium imperatorium ſub corona deferre, ut Otto Frifin- genſis ab adverfario relatus de Daciæ Rege loquitur , aliud quod Albertus Stadensis de bominio Canuti Obotritorum Regis memorat. Friderieus Barbaroſſa de Piſanis inveſtitis loquens ait: inveſtivimus Piſanos per en- ſem, quem manu tenebamus (b) non quem Pisani gestabant, aut Impe- ratori præferebant. Guomodo autem hæ investituræ per ensis contac- tum juramentumque ſuper eo, aut dein ſceptro vel plane cruce (c) E 3 præ- 45 (a) Videatur Adamus Frid. Glafey in Hiſt. Germ. Polemica c. 19. Thes. 5. p. 310. ad quem locum Adverſarius provocat. (b) Lunig, T. I. Cod. Ital. Diploinat. c. 3. n. 5. pag. 1050. (c) Henricus ſtero althaenſis ad An. 1273. de Rudolpho I. dicit , quod deficiente ſceptro inveſtituram capturos primus per crucem jurare juſſerit.
c* (* ) moria fua ſuperiores ſe revocantibus fimpliciter & integre fides adſtru- enda eft, an non etiam veritate nitetur Olomucium a Romanis fuifse conditum, ut Georgius Podiebradius Rex noster in Diplomate apud Stredovskium affeverat? an non verum erit complures familias Bohe- mas a Czecho, alias Germanas a Julio Cæſare ortum traxiſſe, ut com- plura Regia & Imperatoria Diplomata perhibent? XVII. Si jam a Sobieslao I. Archipincernatus Ducibus Bohemiæ jure hereditario annexus fuit, qui factum quod rei hujus memoria, aut Pincernæ nomen Duci Bohemiæ proprium nuspiam in veteribus com- pareat? An non Adversarii fuit ostendere saltem ex Sobieslai suc- cesforibus Wladislao Rege, Friderico, Conrado, Wenceslao, Hen- rico, alteroque Wladislao Duce unum aliquem fuiffe, qui nomen istud geſſerit, aut officium administraverit, aut ſaltem ab aliquo ve- tere inter Archiofficiales censitus sit? Quid vero Adversarius de Henrico Duce fimul & Epiſcopo noſtro ſentier? an is etiam Archi- pincerna fuit? Habebunt profecto. Publiciſtæ, & hiſtoriæ legumque Imperialium periti novum argumentum diſceptandi, num porro non liceat in Collegio Electorum & Archiofficialium quatuor ex ordine Cleri recipere, cum tam luculentum & vetus exemplum ex Henrice Epiſcopo noſtro Archipincerna præſto ſit. XVIII. Ne novam pag. 25. comminiſcatur ſententiam nemini ad- hue Juris feudalis hiſtoriarumque perito auditam atque cognitam: ſcilicet Reges olim per gestationem gladii investitos fuisse. Nee ad ſententiæ huic robur quoddam addendum abutatur Adami Friderici Glafey auctoritate, & teſtimonio, qui de gestatione hac ne ſomniavit quidem, (a) aut aliquem in hominem recipere temere nobis per gestatio- nem gladii Imperialis explicet. Aliud est per ensem investiri, aliud in ſolemnitatibus gladium imperatorium ſub corona deferre, ut Otto Frifin- genſis ab adverfario relatus de Daciæ Rege loquitur , aliud quod Albertus Stadensis de bominio Canuti Obotritorum Regis memorat. Friderieus Barbaroſſa de Piſanis inveſtitis loquens ait: inveſtivimus Piſanos per en- ſem, quem manu tenebamus (b) non quem Pisani gestabant, aut Impe- ratori præferebant. Guomodo autem hæ investituræ per ensis contac- tum juramentumque ſuper eo, aut dein ſceptro vel plane cruce (c) E 3 præ- 45 (a) Videatur Adamus Frid. Glafey in Hiſt. Germ. Polemica c. 19. Thes. 5. p. 310. ad quem locum Adverſarius provocat. (b) Lunig, T. I. Cod. Ital. Diploinat. c. 3. n. 5. pag. 1050. (c) Henricus ſtero althaenſis ad An. 1273. de Rudolpho I. dicit , quod deficiente ſceptro inveſtituram capturos primus per crucem jurare juſſerit.
Strana 46
46 66 (* ) præſtitum factæ fuerint, conſulat Chronicon Gotvicenſe , aut alios ; qui hoc argumentum ex profefſo tractarunt, ne unum quidem eorum re- perturus, qui geſtationem gladii Imperialis inter inveſtiturz ceræmo- nias reponat. Guare etiam Otto Frifingenfis l. 7. c. 19. nihil de in- veſtitura Daniæ Regis loquitur, nec in signum investituræ, fed in fi- gnum ſubjectionis ad decorem Imperialis reverentiæ Regi Daniæ delatam dicit gestationem gladii ab Imperatore. Guod alterum eft, ne æta- tem Lotharii cum poſterioribus temporibus, quibus, vel ſe ipſo tefte, coepere Archiofficia, confundat. Oftendat aliquem ex Archiofficiali- bus, qui Archimareſcalli munere non functus Imperatori Gladium præ- tulerit ab eo tempore, quo geſtatio gladii Imperialis coepit fieri mu- nus præeipuum fignumque diftinctivum Archimareſcallatus, & quo con- ftitutis Archiofficialibus juris veteris Teutonici lex data eſt: Der Her- tzoge zon Sachfen hat die andern Stimme an der Chur under den leien, der ist des Chuniges Marschalch, und soll dem Chunige sin. Swert tragen. Quibus Jordani alioruimque quæſita ſubterfugia merito eva- neſeunt. XIX. Ætatem & originem juris Teutonici, de quo Examine no- ſtro I. pag. 37. agimus, ne ex illius ſcriptura aut codice, qui omni- no ſub Wenceslao I. & Friderico II. Imp. scriptus est, metiatur; ne- mini incognitum eſt non modo ſub Ottonibus ſed jam Carolingicis Re- gibus jura & leges ſcriptas Teutonibus fuiſſe. (d) Nec dubitare licet inventis & hereditarie constitutis Archiofficiis, Archiofficialibus- que etiam proviſum fuifſe de cujusque jure ac munere, quæ quamvis hodie nonniſi ex literis & codicibus paulo poſteriorum temporum lega- mus, minus tamen critice arguere licet, ea ipſa ſcriptura ſua non fuilſe anteriora. Quo argumento fi de ceteris uti fas est, nec vetuſtiffimos Græcos Hebræosque ſcriptores aut ipſa Biblia exemplaribus hodie exftanti- bus vetuſtiora eſſe afferendum erit. XX. Ne ſe literato orbi deridendum propinet pag. 29. cum ex Neſtoris Sczekia Ržecka Zem ſeu Græciam exſculpere nititur. Legat Ruſſiæ hiſtorias, quæ hactenus latino ſeu Germanico idiomate redditæ prodiere, & quæ paſſim in rebus narrandis Neſtore tanquam fonte uſæ ſunt. (d) De lege Salica ante ipſos Reges Carolingicos uſitata nihil libet dicere. Chriſtoph. Broverus in Proparasceve Annal. & antiquit. Trevir. c. 10. n. 14 jam ad- ducit ex vetuſto codice leges Tentonico ſermone ſcriptas a Ludovico pio latas. De legibus Noricorum agit Gerardus in vita S. Udalrici. De legibus Freſonum Adam. Brem. 1. 2. c. 19. De legibus Saxonum a Conrado confirmatis Wippo pag. 430.
46 66 (* ) præſtitum factæ fuerint, conſulat Chronicon Gotvicenſe , aut alios ; qui hoc argumentum ex profefſo tractarunt, ne unum quidem eorum re- perturus, qui geſtationem gladii Imperialis inter inveſtiturz ceræmo- nias reponat. Guare etiam Otto Frifingenfis l. 7. c. 19. nihil de in- veſtitura Daniæ Regis loquitur, nec in signum investituræ, fed in fi- gnum ſubjectionis ad decorem Imperialis reverentiæ Regi Daniæ delatam dicit gestationem gladii ab Imperatore. Guod alterum eft, ne æta- tem Lotharii cum poſterioribus temporibus, quibus, vel ſe ipſo tefte, coepere Archiofficia, confundat. Oftendat aliquem ex Archiofficiali- bus, qui Archimareſcalli munere non functus Imperatori Gladium præ- tulerit ab eo tempore, quo geſtatio gladii Imperialis coepit fieri mu- nus præeipuum fignumque diftinctivum Archimareſcallatus, & quo con- ftitutis Archiofficialibus juris veteris Teutonici lex data eſt: Der Her- tzoge zon Sachfen hat die andern Stimme an der Chur under den leien, der ist des Chuniges Marschalch, und soll dem Chunige sin. Swert tragen. Quibus Jordani alioruimque quæſita ſubterfugia merito eva- neſeunt. XIX. Ætatem & originem juris Teutonici, de quo Examine no- ſtro I. pag. 37. agimus, ne ex illius ſcriptura aut codice, qui omni- no ſub Wenceslao I. & Friderico II. Imp. scriptus est, metiatur; ne- mini incognitum eſt non modo ſub Ottonibus ſed jam Carolingicis Re- gibus jura & leges ſcriptas Teutonibus fuiſſe. (d) Nec dubitare licet inventis & hereditarie constitutis Archiofficiis, Archiofficialibus- que etiam proviſum fuifſe de cujusque jure ac munere, quæ quamvis hodie nonniſi ex literis & codicibus paulo poſteriorum temporum lega- mus, minus tamen critice arguere licet, ea ipſa ſcriptura ſua non fuilſe anteriora. Quo argumento fi de ceteris uti fas est, nec vetuſtiffimos Græcos Hebræosque ſcriptores aut ipſa Biblia exemplaribus hodie exftanti- bus vetuſtiora eſſe afferendum erit. XX. Ne ſe literato orbi deridendum propinet pag. 29. cum ex Neſtoris Sczekia Ržecka Zem ſeu Græciam exſculpere nititur. Legat Ruſſiæ hiſtorias, quæ hactenus latino ſeu Germanico idiomate redditæ prodiere, & quæ paſſim in rebus narrandis Neſtore tanquam fonte uſæ ſunt. (d) De lege Salica ante ipſos Reges Carolingicos uſitata nihil libet dicere. Chriſtoph. Broverus in Proparasceve Annal. & antiquit. Trevir. c. 10. n. 14 jam ad- ducit ex vetuſto codice leges Tentonico ſermone ſcriptas a Ludovico pio latas. De legibus Noricorum agit Gerardus in vita S. Udalrici. De legibus Freſonum Adam. Brem. 1. 2. c. 19. De legibus Saxonum a Conrado confirmatis Wippo pag. 430.
Strana 47
(*) ſunt, conſulat vel Compendiatorem Neftoris Michaelem Lomonoſſov, & in hoc aliisque reperturus, quod Sczekiam illam, cujus Swatoslaus meminit , ex qua Wladimirus uxorem habuit , & in cujus confiniis Svato- polcus obiit, (e) Boemiam interpretentur. Nec poſtremo pro afferen- da Wladimiro Græca uxore fruſtra Græcorum cumulet teftimonia, quasi nempe Wladimirus præſertim ethnicus ſucceſſive aut etiam ſimul plures uxores habere non potuiffet. Legat ſcriptores Polonos, ex iisque edo- ceatur, quot Mieczislaus Dux Poloniæ præter Daubrawkam noſtram uxo- res habuerit? Quod unum Neſtoris teſtimonium anno 1138. seu 1139. (quo Archipincernatum hereditarie conftitutum contendit Adverſarius ) vetuſtius, demptis ceteris, jam demum illi perſvadeat, ut ſententiæ suæ Requiem æternam canat. Reliqua brevitatis cauſa judicio æqui Lectoris permittimus, quem hac in lite pleno jure arbitrum defignamus, ut is juxta vulgatam Criticæ regulam: maturo adhibito conſilio, probe explo- ratis partis utriusque fundamentis, probationibus & rationibus , pa- ginas noſtras adverſarii paginis, punctaque punctis comparando , & qu�- nam horum validiora ſint diſcutiendo quamcunque cenſuram fe- rat. Hæc itaque ſunt, quæ vobis utrisque Viri doctiſſimi : jam, neſcio quo fato, familiaritate quadam junctis) reſcribenda erant, quæque calamo noſtro minime jurgiorum ſtudioſo, nec tamen exiſtimationis defensio- nisque immemori vi quadam extorſiſtis. Audituri etiam porro plura, quæ vobis his ipfis minus placitura ſunt , niſi animum ad quietem com- ponitis, & Viros pacis ftudium amantes anhelantesque fux tranquillitati relinguitis. Cum enim ipſi cognoſcitis nullum militare robur nullos vali- dos authoriratis cujusdam veteris vobis fuppetere arietes, quibus ad- verſarii caſtrum pulſetis aut expugnetis, quid eft ad congruentias lon- ge quæſitas, verborum captiones, orthographiæ ſeu Græcæ ſeu latinæ tricas recurrere, quam manipulo exiguo eminus oſtenſo, & infultum fingente præſidiario militi illudere? Virorum, inquam, otium tempus- que melius locaturorum patientiam vexare atque exagitare? illos, ne cauſa cecidiffe videantur, id unum urgere, ut, ſepofitis rebus ceteris ma- joris momenti, tricis, altercationibus, argumentisque veſtris tum præoc- cupatis pridem, tum confutatis, ac proinde nonniſi recoctis novoque verborum jure conditis centies reſpon- deant. Valete. 47 (e) Suatopoleum Ruſſiæ Ducem profugum in confiniis Sileſiæ & Boemiæ interiiſſe non- modo Poloni quique & Sileſii, ſed etiam unus alterve ex noſtris meminere,
(*) ſunt, conſulat vel Compendiatorem Neftoris Michaelem Lomonoſſov, & in hoc aliisque reperturus, quod Sczekiam illam, cujus Swatoslaus meminit , ex qua Wladimirus uxorem habuit , & in cujus confiniis Svato- polcus obiit, (e) Boemiam interpretentur. Nec poſtremo pro afferen- da Wladimiro Græca uxore fruſtra Græcorum cumulet teftimonia, quasi nempe Wladimirus præſertim ethnicus ſucceſſive aut etiam ſimul plures uxores habere non potuiffet. Legat ſcriptores Polonos, ex iisque edo- ceatur, quot Mieczislaus Dux Poloniæ præter Daubrawkam noſtram uxo- res habuerit? Quod unum Neſtoris teſtimonium anno 1138. seu 1139. (quo Archipincernatum hereditarie conftitutum contendit Adverſarius ) vetuſtius, demptis ceteris, jam demum illi perſvadeat, ut ſententiæ suæ Requiem æternam canat. Reliqua brevitatis cauſa judicio æqui Lectoris permittimus, quem hac in lite pleno jure arbitrum defignamus, ut is juxta vulgatam Criticæ regulam: maturo adhibito conſilio, probe explo- ratis partis utriusque fundamentis, probationibus & rationibus , pa- ginas noſtras adverſarii paginis, punctaque punctis comparando , & qu�- nam horum validiora ſint diſcutiendo quamcunque cenſuram fe- rat. Hæc itaque ſunt, quæ vobis utrisque Viri doctiſſimi : jam, neſcio quo fato, familiaritate quadam junctis) reſcribenda erant, quæque calamo noſtro minime jurgiorum ſtudioſo, nec tamen exiſtimationis defensio- nisque immemori vi quadam extorſiſtis. Audituri etiam porro plura, quæ vobis his ipfis minus placitura ſunt , niſi animum ad quietem com- ponitis, & Viros pacis ftudium amantes anhelantesque fux tranquillitati relinguitis. Cum enim ipſi cognoſcitis nullum militare robur nullos vali- dos authoriratis cujusdam veteris vobis fuppetere arietes, quibus ad- verſarii caſtrum pulſetis aut expugnetis, quid eft ad congruentias lon- ge quæſitas, verborum captiones, orthographiæ ſeu Græcæ ſeu latinæ tricas recurrere, quam manipulo exiguo eminus oſtenſo, & infultum fingente præſidiario militi illudere? Virorum, inquam, otium tempus- que melius locaturorum patientiam vexare atque exagitare? illos, ne cauſa cecidiffe videantur, id unum urgere, ut, ſepofitis rebus ceteris ma- joris momenti, tricis, altercationibus, argumentisque veſtris tum præoc- cupatis pridem, tum confutatis, ac proinde nonniſi recoctis novoque verborum jure conditis centies reſpon- deant. Valete. 47 (e) Suatopoleum Ruſſiæ Ducem profugum in confiniis Sileſiæ & Boemiæ interiiſſe non- modo Poloni quique & Sileſii, ſed etiam unus alterve ex noſtris meminere,
- 1: Array
- 3: Array