z 48 stránek
Titel
1
2
Edice
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
Název:
Wenceslai Hagek a Liboczan, Annales Bohemorum I/3. Historiophili Examen Criticum etc.
Autor:
Dobner, Gelasius
Rok vydání:
1761
Místo vydání:
Praha
Počet stran celkem:
48
Počet stran předmluvy plus obsahu:
48
Obsah:
- 1: Titel
- 3: Edice
upravit
Strana 1
HISTORIOPHILI EXAMEN CRITICUM DISQUISITIONIS NUPER A R. P. ATHANASIO A S. JOSEPH ORD. FF. EREMIT. S. P. AUGUSTINI IN LUCEM EDITÆ. QUO OSTENDITUR NOMEN CZECHIÆ & CZECHO- RUM AB ARCHIPINCERNATU JU- RE HEREDITARIO BOHEMIÆ ANNEXO PETITUM NEC VERÆ CHRONOLOGIÆ, NEC HISTORIÆ, NEC CRISI RE- SPONDERE, CONTRA VEROSIMILLIMAM ESSE SENTEN- TIAM, QUÆ ORIGINEM NOMINIS ET GEN- TIS CZECHORUM A VETERIBUS ZECCHIS SEU ZICHIS ASIÆ REPETIT. In veritatis investigatione plurimum semper operæ ponen- dum cenſui. Halicarnaſseus c. 2. epiſt. ad Amm. CUM FACULTATE CENSURÆ REGIÆ ET ORDINARII. PRAGÆ, LITERIS JOANNIS JOSEPHI CLAUSER, REGII TYPOGRAPEI M. DCC. LXIX.
HISTORIOPHILI EXAMEN CRITICUM DISQUISITIONIS NUPER A R. P. ATHANASIO A S. JOSEPH ORD. FF. EREMIT. S. P. AUGUSTINI IN LUCEM EDITÆ. QUO OSTENDITUR NOMEN CZECHIÆ & CZECHO- RUM AB ARCHIPINCERNATU JU- RE HEREDITARIO BOHEMIÆ ANNEXO PETITUM NEC VERÆ CHRONOLOGIÆ, NEC HISTORIÆ, NEC CRISI RE- SPONDERE, CONTRA VEROSIMILLIMAM ESSE SENTEN- TIAM, QUÆ ORIGINEM NOMINIS ET GEN- TIS CZECHORUM A VETERIBUS ZECCHIS SEU ZICHIS ASIÆ REPETIT. In veritatis investigatione plurimum semper operæ ponen- dum cenſui. Halicarnaſseus c. 2. epiſt. ad Amm. CUM FACULTATE CENSURÆ REGIÆ ET ORDINARII. PRAGÆ, LITERIS JOANNIS JOSEPHI CLAUSER, REGII TYPOGRAPEI M. DCC. LXIX.
Strana 2
Incidere in falſæ opinionis errorem, priusquam vera cognoſcas, imperiti eſt animi & ſimpli- cis: perſeverare vero in eo, poſtquam agno- veris , contumaciæ. Salvianus fine epiſt. 7.
Incidere in falſæ opinionis errorem, priusquam vera cognoſcas, imperiti eſt animi & ſimpli- cis: perſeverare vero in eo, poſtquam agno- veris , contumaciæ. Salvianus fine epiſt. 7.
Strana 3
☞ a W primum Athanaſi Doctiſſime Disquisitionem Tuam Hiſtorico-Chronologico-Criticam, quæ certiorem nobis nominis Czechiæ & Czechorum originem polli- cebatur, prelum deſeruiſſe intellexi, ardori, quo in eognitionem hiſtoriæ patriæ feror, temperare haud potui, ut ne ſe- poſitis gravioris negotii rebus, eidem perlegendæ expendendæque horas aliquot commodarem. Sperabam enim vero magna fiducia nos induſtriæ Tuæ rerumque veterum cognitioni debituros, quod tan- dem de origine gentis, nominisque vera atque indubitata argumen- ta adverſus omnem fluctuationem, & contra tot tamque diverſas hi- ſtoricorum opiniones prolaturus fis, exſpectabam, inquam, unum alte- rumve vetus monumentum ex archivis membranisve, aut hiſtoricis hactenus nobis incognitis, quo ad amplectendum ftabiliendumque no- viſſimam ſententiam impulſus ſis ; haud aliud enim ſperare me exiſti- matio de eruditione Tua, vetuftatisque patriæ cognitione pridem con- cepta patiebatur: At vero, ne in malam partem acceperis Vir ſua- viſſime, quod pro candore animi mei mentem germane expromere cogar: Nihil istiusmodi, quod vetustatem ſaperet, quod non ab aliis pridem prolatum eſſet, tota Disquifitione Tua a me repertum, niſi quod numerum opinionum circa originem gentis noſtræ nova auxeris, quæ inter tot tantasque mihi omnium minime probabilis videtur. Nam univerſa ædificii Tui moles nonniſi ejusmodi gramma- A 2 U. S D tica-
☞ a W primum Athanaſi Doctiſſime Disquisitionem Tuam Hiſtorico-Chronologico-Criticam, quæ certiorem nobis nominis Czechiæ & Czechorum originem polli- cebatur, prelum deſeruiſſe intellexi, ardori, quo in eognitionem hiſtoriæ patriæ feror, temperare haud potui, ut ne ſe- poſitis gravioris negotii rebus, eidem perlegendæ expendendæque horas aliquot commodarem. Sperabam enim vero magna fiducia nos induſtriæ Tuæ rerumque veterum cognitioni debituros, quod tan- dem de origine gentis, nominisque vera atque indubitata argumen- ta adverſus omnem fluctuationem, & contra tot tamque diverſas hi- ſtoricorum opiniones prolaturus fis, exſpectabam, inquam, unum alte- rumve vetus monumentum ex archivis membranisve, aut hiſtoricis hactenus nobis incognitis, quo ad amplectendum ftabiliendumque no- viſſimam ſententiam impulſus ſis ; haud aliud enim ſperare me exiſti- matio de eruditione Tua, vetuftatisque patriæ cognitione pridem con- cepta patiebatur: At vero, ne in malam partem acceperis Vir ſua- viſſime, quod pro candore animi mei mentem germane expromere cogar: Nihil istiusmodi, quod vetustatem ſaperet, quod non ab aliis pridem prolatum eſſet, tota Disquifitione Tua a me repertum, niſi quod numerum opinionum circa originem gentis noſtræ nova auxeris, quæ inter tot tantasque mihi omnium minime probabilis videtur. Nam univerſa ædificii Tui moles nonniſi ejusmodi gramma- A 2 U. S D tica-
Strana 4
66 (*) 4 ticationibus ſuperstructa est, quarum cum nec ex vetuftate quidem certum indicium protuleris, teſtatum facis illas ingenio Tuo effictas effe, nec facile reperturas aliquem, qui eis affenſum præbiturus fit. Omne argumentum vero Tuum omni loco ex conjecturis eſt, adeo ut neque a ratione temporis, nec hiftoriæ vetus certumque docu- mentum me inveniſſe prope doluerim. Si vero originem nominis Czechici ad principium tempusque Archipincernatus jure hereditario Bohemiæ annexi defigere animus fuit, ut alia præteream, ante cæte- ra conveniſfet 1. aliquo certo veteri documento nobis teſtatum fa- cere, quod olim Cżech vernacule pincernatum, & quidem non quem- cunque pincernatum, aut domum pocillatoriam (vah indigna gente noſtra etymologia!) ſed Archipincernatum ipſum, munusque Archi- pincernæ connotarit. Quod alterum eſt, muneris Tui fuiſſet ſimili aliquo legitimo & veteri documento oſtendere, quod re ipſa ſub Fri- derico Barbarofſa & Wladislao II. Rege nostro Archipincernatus ju- re perpetuo Bohemiæ annexus fuerit: cum contra præter Conringii & Jordani noviſſimorum authorum conjecturas nullum prorſus firma- mentum ex hac vetuftate protuleris. Quod tandem tertium est: non abfimili hiſtoriæ patriæ monumento conveniſſet teſtatum facere, quod ſæculo medio duodecimo gens noſtra novum nomen affumpſe- rit; quibus tribus aut ſaltem uno alterove rite probatis, tandem Tibi licuiſset argumentationem facere: Czechiæ Czechorumque nomen haud aliunde, quam ex nomine Archipincernatus Bohemiæ jure he- reditario annexi repetendum elſé. At quandoquidem (quod ipse negare non aufis) tam Archipincernatus Slavicum nomen, quam tempus affumti Czechici nominis, quam epocha ipſa Archipincerna- tus jure perpetuo Bohemiæ annexi, dubia, incerta, merisque con- jecturis fulta ſunt, quam, amabo, argumentationem ex conjecturis, præmiſſis inquam incertis & fallibilibus deducas, nifi ipfis conjectu- ris præmiſfisque infirmiorem & incertiorem, adeo, ut fi quis ex rigo- re legum Dialecticarum Tecum agere in animum induxerit, suppo- fitum, ut vocant, Tibi negaturus sit, cum hæc tanquam certa & in- dubitata præſupponas. Nolim vero exiſtimes Vir optime argumen- tum Tuum effe ex hiſtoriis ſæculi quarti, aut quinti, quibus genti noſtræ hiſtorici, qui poſteritati res commendaffent, penitus defue- runt , & quibus ſæculis omnino hiſtoria patria nonniſi ex ſcriptorum exterorum combinatione per verofimillimas conjecturas quærenda eſt. Agitur de ſæculo XII. jam ultra dimidium progreſſo, quo lu- cu-
66 (*) 4 ticationibus ſuperstructa est, quarum cum nec ex vetuftate quidem certum indicium protuleris, teſtatum facis illas ingenio Tuo effictas effe, nec facile reperturas aliquem, qui eis affenſum præbiturus fit. Omne argumentum vero Tuum omni loco ex conjecturis eſt, adeo ut neque a ratione temporis, nec hiftoriæ vetus certumque docu- mentum me inveniſſe prope doluerim. Si vero originem nominis Czechici ad principium tempusque Archipincernatus jure hereditario Bohemiæ annexi defigere animus fuit, ut alia præteream, ante cæte- ra conveniſfet 1. aliquo certo veteri documento nobis teſtatum fa- cere, quod olim Cżech vernacule pincernatum, & quidem non quem- cunque pincernatum, aut domum pocillatoriam (vah indigna gente noſtra etymologia!) ſed Archipincernatum ipſum, munusque Archi- pincernæ connotarit. Quod alterum eſt, muneris Tui fuiſſet ſimili aliquo legitimo & veteri documento oſtendere, quod re ipſa ſub Fri- derico Barbarofſa & Wladislao II. Rege nostro Archipincernatus ju- re perpetuo Bohemiæ annexus fuerit: cum contra præter Conringii & Jordani noviſſimorum authorum conjecturas nullum prorſus firma- mentum ex hac vetuftate protuleris. Quod tandem tertium est: non abfimili hiſtoriæ patriæ monumento conveniſſet teſtatum facere, quod ſæculo medio duodecimo gens noſtra novum nomen affumpſe- rit; quibus tribus aut ſaltem uno alterove rite probatis, tandem Tibi licuiſset argumentationem facere: Czechiæ Czechorumque nomen haud aliunde, quam ex nomine Archipincernatus Bohemiæ jure he- reditario annexi repetendum elſé. At quandoquidem (quod ipse negare non aufis) tam Archipincernatus Slavicum nomen, quam tempus affumti Czechici nominis, quam epocha ipſa Archipincerna- tus jure perpetuo Bohemiæ annexi, dubia, incerta, merisque con- jecturis fulta ſunt, quam, amabo, argumentationem ex conjecturis, præmiſſis inquam incertis & fallibilibus deducas, nifi ipfis conjectu- ris præmiſfisque infirmiorem & incertiorem, adeo, ut fi quis ex rigo- re legum Dialecticarum Tecum agere in animum induxerit, suppo- fitum, ut vocant, Tibi negaturus sit, cum hæc tanquam certa & in- dubitata præſupponas. Nolim vero exiſtimes Vir optime argumen- tum Tuum effe ex hiſtoriis ſæculi quarti, aut quinti, quibus genti noſtræ hiſtorici, qui poſteritati res commendaffent, penitus defue- runt , & quibus ſæculis omnino hiſtoria patria nonniſi ex ſcriptorum exterorum combinatione per verofimillimas conjecturas quærenda eſt. Agitur de ſæculo XII. jam ultra dimidium progreſſo, quo lu- cu-
Strana 5
6 (*) culentiſſimos & maxime præcipuos (quos quantosque vix poſteriori- bus ſæculis babuit) hiſtoricos synchronos numerat Patria : Coſmam enim paulo ante fatis ſublatum ſecutus Vincentius ſcriptor diligen- tiſſimus, nec non Monachus Zazaviensis & Gradicenfis, (a) tum Chro- nographus Siloenfis & Continuator Coſmæ, qui Anno 1753. typis Viennensibus procuſus est. Habemus ex exteris Ottonem Frifin- gensem, & Radevicum qui duobus libris geſta Friderici Babaroſsæ complexi ſunt, Monachum Weingartensem, Ottonem de S. Blafio, Ottonem Morenam aliosque complures Biographos & Chronogra- phos horum temporum. Credisne illos hiftoricorum nomine & offi- cio rite functuros fuiſfe, fi tranſeriptis quibusque rebus minoris mo- menti, re omnium memoria digniſſima, re, inquam, quæ non modo ad hiſtoriam Bohemiæ, ſed maxime etiam Germaniæ Imperiique spe- ctabat, posteritatem fraudassent? At silentium hoc authorum p. 33. eliſurus, inquis ; Non mirum efſe hos coævos authores nihil com- memorare de nomine novo Bohemorum ex Archipincernatus nomine deflexo, quandoquidem iidem nihil ſcripſerunt de officio Archipincer- natus jure hereditario in Bohemiam translato. Hoc enim alterum fluit ex priore. Iſtud ſane nee mihi mirum. At illud omnibus, ut cum Plauto loquar : miro mirius, quod authores ſynchroni, qui mi- nutiſſima pene quæque hujus temporis annotarunt, nuspiam unquam vel mentionem fecerint Archiofficiorum ſub Friderico Barbaroſſa ju- re heriditario concelsorum, ac proinde etiam Archipincernatus jure perpetuo in Bohemiam translati. Atque cum illi hac de re nullum indicium reliquerunt, Tu tamen critice ſcripturus Disquifitionem Tuam andeas erudito Lectori neſcio quem fucum facere, hoc ipſo tempore, quoeilli ſeripſerunt, Archipincernatum jure hereditario Boemiæ fuiſſe annexum ab eo Imperatore, cujus geſta omnium ma- xime ad poſteritatem tranſeripta funt, ſub eo Duce Bohemiæ, cujus quoque res gestas peculiari libro complexus eft Vincentius, quem eidem Duci nuncupavit. Sed rurfum hæc enervaturus, præoccupas, & eadem pagina ais : Id minime fuiſſe neceffarium, ut ad poſterita- tem perſcriberent. Nam exiſtimaverint hi authores, quod ipſimet Reges Bohemiæ in coronationibus Regum Romanorum ſuum Archioffi- cium exercendo hujus rei memoriam ſemper eſſent renovaturi. Vah perfrigidam filentii excuſationem ! Cur non authores ipſam etiam A 3 coro- (a) Exemplar hujus authoris ex codice vetuſto Augusta Bibliothecž Vindobonenfis deſumtum penes Dobnerum est.
6 (*) culentiſſimos & maxime præcipuos (quos quantosque vix poſteriori- bus ſæculis babuit) hiſtoricos synchronos numerat Patria : Coſmam enim paulo ante fatis ſublatum ſecutus Vincentius ſcriptor diligen- tiſſimus, nec non Monachus Zazaviensis & Gradicenfis, (a) tum Chro- nographus Siloenfis & Continuator Coſmæ, qui Anno 1753. typis Viennensibus procuſus est. Habemus ex exteris Ottonem Frifin- gensem, & Radevicum qui duobus libris geſta Friderici Babaroſsæ complexi ſunt, Monachum Weingartensem, Ottonem de S. Blafio, Ottonem Morenam aliosque complures Biographos & Chronogra- phos horum temporum. Credisne illos hiftoricorum nomine & offi- cio rite functuros fuiſfe, fi tranſeriptis quibusque rebus minoris mo- menti, re omnium memoria digniſſima, re, inquam, quæ non modo ad hiſtoriam Bohemiæ, ſed maxime etiam Germaniæ Imperiique spe- ctabat, posteritatem fraudassent? At silentium hoc authorum p. 33. eliſurus, inquis ; Non mirum efſe hos coævos authores nihil com- memorare de nomine novo Bohemorum ex Archipincernatus nomine deflexo, quandoquidem iidem nihil ſcripſerunt de officio Archipincer- natus jure hereditario in Bohemiam translato. Hoc enim alterum fluit ex priore. Iſtud ſane nee mihi mirum. At illud omnibus, ut cum Plauto loquar : miro mirius, quod authores ſynchroni, qui mi- nutiſſima pene quæque hujus temporis annotarunt, nuspiam unquam vel mentionem fecerint Archiofficiorum ſub Friderico Barbaroſſa ju- re heriditario concelsorum, ac proinde etiam Archipincernatus jure perpetuo in Bohemiam translati. Atque cum illi hac de re nullum indicium reliquerunt, Tu tamen critice ſcripturus Disquifitionem Tuam andeas erudito Lectori neſcio quem fucum facere, hoc ipſo tempore, quoeilli ſeripſerunt, Archipincernatum jure hereditario Boemiæ fuiſſe annexum ab eo Imperatore, cujus geſta omnium ma- xime ad poſteritatem tranſeripta funt, ſub eo Duce Bohemiæ, cujus quoque res gestas peculiari libro complexus eft Vincentius, quem eidem Duci nuncupavit. Sed rurfum hæc enervaturus, præoccupas, & eadem pagina ais : Id minime fuiſſe neceffarium, ut ad poſterita- tem perſcriberent. Nam exiſtimaverint hi authores, quod ipſimet Reges Bohemiæ in coronationibus Regum Romanorum ſuum Archioffi- cium exercendo hujus rei memoriam ſemper eſſent renovaturi. Vah perfrigidam filentii excuſationem ! Cur non authores ipſam etiam A 3 coro- (a) Exemplar hujus authoris ex codice vetuſto Augusta Bibliothecž Vindobonenfis deſumtum penes Dobnerum est.
Strana 6
6* (*) coronationem & Regiam dignitatem Wladislai filentio præterierunt, cum itidem exiſtimare poſſent ejusdem memoriam in ſucceſſoribus suis semper renovandam? Poterantne hi authores existimare aut ſperare, quod in Regum Romanorum coronationibus renovabitur etiam memoria, quo ſæculo aut tempore ſub quo Imperatore, aut Rege Bo- hemiæ hoc Archipincernatus officium Bohemiæ fuerit annexum ? Atqui ejusmodi prærogativam ſcire, quo tempore cœperit, quis primus Ducum Regumve noftrorum eam meruerit, maxime poſteritatis in- tererat, maximeque gloriam rerum gestarum Wladislai auxerat ; quam a tot coævis hiſtoricis præteriri nonniſi ſummæ eorum ſocordiæ & imprudentiæ imputari poterat a poſteris. Non neſcio plerisque Authoribus, qui ſub Friderico Barbaroſſa & Wladislao rege noſtro Archipincernatum jure hereditario Bohemix annexum statuunt, maximum eſſe præsidium ac fulcimentum in Ar- noldi Lubecenfis teftimonio, qui l. 3. Chron. Slav. c. 9. p. 319. famoſiſſimam Friderici curiam ad Moguntiam deſcribens inter cetera dicit: officium dapiferi ſeu pincernæ, Camerarii ſeu Mareſchalci non- niſi Reges, vel Duces, aut Marchiones administrabant. Welcher lo- cus (inquit Adamus Glafey (a) cum pluribus aliis (b) von niemand anders als denen Bohmiſchen Kónigen verſtanden werden kann/ wei= len kein anderer König damals im Reiche war, der ſolche nahe con- nexion mit Deutschland gehabt hatte. Guod rurfum alio loco re- petit. (c) Sed quanta authorum iſtorum incogitantia hune Arnoldi centonem Wladislao, Regibusque nostris affuendi? cum verbis ex- preſſis Arnoldus dicat Anno verbi incarnationis M. C. LXXXII. in Pentecoſte (d) hane Curiam celebratam, certum autem fit Wladislaum Regem noſtrum jam novem annis præmortuum fuiſſe, eo denique tempore, Friderico Duce Bohemis imperante, de nullo Rege usque ad Przimislaum Ottocarum quidpiam proditum eſſe in hiſtoriis no- stris. Quin potius vel ex hoc ipſo Arnoldi loco manifeſte erui- tur ſub Friderico Imperatore atque post mortem Wladislai Ducis Bohemiæ, anno nempe 1184. archiofficia adhuc fuiſſe ambulatoria & arbitraria, cum archiofficiales nominentur Reges diverſi a Bohemo, O cer- (a) Glafey Pragmatiſche Geschichte c. 2. Theſ. 2. p. 46. (b) Vide Jordanum in Archipincernatu c. 2. §. 8. p. 38. (c) Glafey ibid. c. 18. Theſ. 17. p. 303. (d) Imo Bapgertus in notis pag. 323. ex aliis coavis ostendit: mendum esse in his numeris Arnoldi, & duobus annis ſerius nempe anno 1184. hane curiam Moguntiæ a Friderico celebratam fuiſſe.
6* (*) coronationem & Regiam dignitatem Wladislai filentio præterierunt, cum itidem exiſtimare poſſent ejusdem memoriam in ſucceſſoribus suis semper renovandam? Poterantne hi authores existimare aut ſperare, quod in Regum Romanorum coronationibus renovabitur etiam memoria, quo ſæculo aut tempore ſub quo Imperatore, aut Rege Bo- hemiæ hoc Archipincernatus officium Bohemiæ fuerit annexum ? Atqui ejusmodi prærogativam ſcire, quo tempore cœperit, quis primus Ducum Regumve noftrorum eam meruerit, maxime poſteritatis in- tererat, maximeque gloriam rerum gestarum Wladislai auxerat ; quam a tot coævis hiſtoricis præteriri nonniſi ſummæ eorum ſocordiæ & imprudentiæ imputari poterat a poſteris. Non neſcio plerisque Authoribus, qui ſub Friderico Barbaroſſa & Wladislao rege noſtro Archipincernatum jure hereditario Bohemix annexum statuunt, maximum eſſe præsidium ac fulcimentum in Ar- noldi Lubecenfis teftimonio, qui l. 3. Chron. Slav. c. 9. p. 319. famoſiſſimam Friderici curiam ad Moguntiam deſcribens inter cetera dicit: officium dapiferi ſeu pincernæ, Camerarii ſeu Mareſchalci non- niſi Reges, vel Duces, aut Marchiones administrabant. Welcher lo- cus (inquit Adamus Glafey (a) cum pluribus aliis (b) von niemand anders als denen Bohmiſchen Kónigen verſtanden werden kann/ wei= len kein anderer König damals im Reiche war, der ſolche nahe con- nexion mit Deutschland gehabt hatte. Guod rurfum alio loco re- petit. (c) Sed quanta authorum iſtorum incogitantia hune Arnoldi centonem Wladislao, Regibusque nostris affuendi? cum verbis ex- preſſis Arnoldus dicat Anno verbi incarnationis M. C. LXXXII. in Pentecoſte (d) hane Curiam celebratam, certum autem fit Wladislaum Regem noſtrum jam novem annis præmortuum fuiſſe, eo denique tempore, Friderico Duce Bohemis imperante, de nullo Rege usque ad Przimislaum Ottocarum quidpiam proditum eſſe in hiſtoriis no- stris. Quin potius vel ex hoc ipſo Arnoldi loco manifeſte erui- tur ſub Friderico Imperatore atque post mortem Wladislai Ducis Bohemiæ, anno nempe 1184. archiofficia adhuc fuiſſe ambulatoria & arbitraria, cum archiofficiales nominentur Reges diverſi a Bohemo, O cer- (a) Glafey Pragmatiſche Geschichte c. 2. Theſ. 2. p. 46. (b) Vide Jordanum in Archipincernatu c. 2. §. 8. p. 38. (c) Glafey ibid. c. 18. Theſ. 17. p. 303. (d) Imo Bapgertus in notis pag. 323. ex aliis coavis ostendit: mendum esse in his numeris Arnoldi, & duobus annis ſerius nempe anno 1184. hane curiam Moguntiæ a Friderico celebratam fuiſſe.
Strana 7
6*8 (*). certumque fit nec Saxonem, nec Palatinum, nec Marchionem Brande- burgiæ Reges fuiſfe aut Regum titulis gavisos. Sed quorsum tot tan- taque præoccupo, quæ in Paragraphum poſtremum transmittenda erant, quo fententiamn de Archipincernatu refellere ordo Disquifitio- nis Tuæ expoſcit. In viam itaque redeo. Reperi in eadem Disquisitione Tua Vir doctiſſime ſententiam de veteribus Zechis Zichisve Paludis Mæotydis & Ponti Euxini ac- colis, quam veroſimillimam, ne dicam ceteris omnibus certiorem no- bis tam in Annalibus fuis, quam Apologia Doct. Vir Dobnerus tra- didit, quamque complures eruditi caleulo ſuo probarunt, a te non modo vellicari, ſed eo conatum Tuum cumprimis vergere, ut eam penitus evertas, atque ex ejus ruderibus trophæum Archipincerna- tui Tuo ſtatuas. Sed, verbo ſit venia, operam perdidiſti, præter paucula enim, quæ meris conjecturis nituntur, cetera pridem præoc- cupata & confutata in Dobneri opuſculis legi, ut plane agnoverim Te non veritatis ſtudio, ſed litigandi pruritu, Dobnerumque a profe- cutione operum ſuorum retardandi confilio, Disquifitioni huic ani- mum calamumque addixiſſe. Hæc cum ego haud ſatis æ�no animo ſub lectione Disquifitio- nis Tuæ acciperem, & pro pridem recepto more meo libros legendi plura in pugillares meos adnotaſſem, quæ a Dobnero pridem præoc- cupata & confutata ſeiveram, quæque minus legitima, & authoritatibus fulta videram, meditarer inquam, qua ratione aut quibus telis ob- viandum effet nonnullis allatis tuis dubiis ; amiciſſimum mihi Dobne- rum acceſſi, eumque exhortari cœpi, ut ne pateretur fententiam ſuam infirmari, ſed brevi reſponſo ea penitus enervaret, quæ diffi- cultatis alicujus ſpeciem in Tua Disquiſitione præſeferrent. Ad quæ ille : „Quidvis prius, atque iſtud me ab humanitate ſua impe- „traturum : ſeſe animo proſpicere altercationum nullum unquam fu- „turum finem. Apologia ſua omnibus dubitationibus atque difficul- „tatibus fatisfactum effe, hefternorum pleraque nonniſi eſculentorum „condimenta eſſe. Ita quidem pridem conſtitutum effe cum animo „ſuo : de origine gentis nemini poſthac reſponſurum unquam. Mo- „numenta certa & indubitata deeſſe, nec detegenda unquam, con- „jecturarum itaque novarum atque novarum meras digladiationes „ emerſuras, quæ ſibi omne tempus erepturæ fint. Rationem vero „temporis ſibi omnium maxime ſpectandam eſſe, ne ejusmodi inuti- „ libus pugnis profundatur. Tot tantisque negotiis domeſticis di- sten-
6*8 (*). certumque fit nec Saxonem, nec Palatinum, nec Marchionem Brande- burgiæ Reges fuiſfe aut Regum titulis gavisos. Sed quorsum tot tan- taque præoccupo, quæ in Paragraphum poſtremum transmittenda erant, quo fententiamn de Archipincernatu refellere ordo Disquifitio- nis Tuæ expoſcit. In viam itaque redeo. Reperi in eadem Disquisitione Tua Vir doctiſſime ſententiam de veteribus Zechis Zichisve Paludis Mæotydis & Ponti Euxini ac- colis, quam veroſimillimam, ne dicam ceteris omnibus certiorem no- bis tam in Annalibus fuis, quam Apologia Doct. Vir Dobnerus tra- didit, quamque complures eruditi caleulo ſuo probarunt, a te non modo vellicari, ſed eo conatum Tuum cumprimis vergere, ut eam penitus evertas, atque ex ejus ruderibus trophæum Archipincerna- tui Tuo ſtatuas. Sed, verbo ſit venia, operam perdidiſti, præter paucula enim, quæ meris conjecturis nituntur, cetera pridem præoc- cupata & confutata in Dobneri opuſculis legi, ut plane agnoverim Te non veritatis ſtudio, ſed litigandi pruritu, Dobnerumque a profe- cutione operum ſuorum retardandi confilio, Disquifitioni huic ani- mum calamumque addixiſſe. Hæc cum ego haud ſatis æ�no animo ſub lectione Disquifitio- nis Tuæ acciperem, & pro pridem recepto more meo libros legendi plura in pugillares meos adnotaſſem, quæ a Dobnero pridem præoc- cupata & confutata ſeiveram, quæque minus legitima, & authoritatibus fulta videram, meditarer inquam, qua ratione aut quibus telis ob- viandum effet nonnullis allatis tuis dubiis ; amiciſſimum mihi Dobne- rum acceſſi, eumque exhortari cœpi, ut ne pateretur fententiam ſuam infirmari, ſed brevi reſponſo ea penitus enervaret, quæ diffi- cultatis alicujus ſpeciem in Tua Disquiſitione præſeferrent. Ad quæ ille : „Quidvis prius, atque iſtud me ab humanitate ſua impe- „traturum : ſeſe animo proſpicere altercationum nullum unquam fu- „turum finem. Apologia ſua omnibus dubitationibus atque difficul- „tatibus fatisfactum effe, hefternorum pleraque nonniſi eſculentorum „condimenta eſſe. Ita quidem pridem conſtitutum effe cum animo „ſuo : de origine gentis nemini poſthac reſponſurum unquam. Mo- „numenta certa & indubitata deeſſe, nec detegenda unquam, con- „jecturarum itaque novarum atque novarum meras digladiationes „ emerſuras, quæ ſibi omne tempus erepturæ fint. Rationem vero „temporis ſibi omnium maxime ſpectandam eſſe, ne ejusmodi inuti- „ libus pugnis profundatur. Tot tantisque negotiis domeſticis di- sten-
Strana 8
6 (*)N 8 „ſtento vix otiolum ſuppetere, quod deſeribendæ Parti IV. Anna- „lium pridem abſolutæ commodaret." Cum itaque neque ullis con- ſiliis, neque hortatibus proficerem, dolerem autem rem in medio relinqui, imo merito præmetuerem fimilium grammaticationum exemplo feneſtram aperiundam ad plures iſtiusmodi nominis patrii etymologias, (a) Virum amiciſſimum orare cœpi, ut mecum commu- nicaret, meisque adjiceret argumenta, quæ validiſſima atque maxi- me idonea illi viderentur ad convellendam de Archipincernatu opi- nionem, quod cum is libens lubensque præſtitit: En jam Tibi Atha- naſi Doctiſſime vigilias quascumque meas, in quibus difficultatum Tua- rum omnium, ſi veris cedere animus eſt, enodationem præter om- nem acrimoniam styli reperturus. Et quidem strictim ſex capitibus feu paragraphis examen hoc criticum ex ordine Disquifitionis Tuæ abſolvitur, quod habe. I. Multæ Respublicæ & gentes Slavicæ fuere extra fi- nes a Jornande indicatos. rimum Tuum Achilleum argumentum, & quaſi murus aheneus est Jornandis de rebus Geticis pridem a Dobnero quoque prolatus locus, quem pagina 4. recitas: Dacia est ad coronæ speciem arduis Alpibus emunita, juxta quorum ſiniſtrum latus, quod in Aquilonemt vergit, & ab ortu Viſtulæ fluminis per immenſa ſpatia venit, Vinida- rum natio populoſa conſedit. Quorum nomina licet nunc per varias familias & loca mutentur, principaliter tamen Sclavini & Antes nomi- nantur. Sclavini a Civitate nova & Sclavino Rumunenſe, & lacu, qui appellatur Mufianus usque ad Danaſtrum & in Boream Viſclate- nus commorantur. Hoc Slavorum ſeu potius Vinidarum ſitu per Jor- ſa) An non paulo poſt conſurrecturus nonnemo , qui argumento , & ratione uſus , quod majores noſtri ante invecta ex oriente aromata allio & cepis menſas condire iisque delectari ſoliti , nomen Czechiæ & Czechorum a vernacula vo- ce Czeſnek , quæ allium ſignificat, deflexurus est ? quanta enim inter Cžeſnek & Cżefſnik vocis diſcrepantia ? An non futurus alius , qui , quod majores no- ſtri erebro hoſtes ſuos probe depexuerint a voce Bohemica ceſari , quæ idem connotat, repetiturus ſit ? quemadmodum adhue ſuperiori ſæculn Marco- mannorum nomina Jubilius & Vibilius Boemice że Nepřáteli wybik, & że ge hubil explicata fuere.
6 (*)N 8 „ſtento vix otiolum ſuppetere, quod deſeribendæ Parti IV. Anna- „lium pridem abſolutæ commodaret." Cum itaque neque ullis con- ſiliis, neque hortatibus proficerem, dolerem autem rem in medio relinqui, imo merito præmetuerem fimilium grammaticationum exemplo feneſtram aperiundam ad plures iſtiusmodi nominis patrii etymologias, (a) Virum amiciſſimum orare cœpi, ut mecum commu- nicaret, meisque adjiceret argumenta, quæ validiſſima atque maxi- me idonea illi viderentur ad convellendam de Archipincernatu opi- nionem, quod cum is libens lubensque præſtitit: En jam Tibi Atha- naſi Doctiſſime vigilias quascumque meas, in quibus difficultatum Tua- rum omnium, ſi veris cedere animus eſt, enodationem præter om- nem acrimoniam styli reperturus. Et quidem strictim ſex capitibus feu paragraphis examen hoc criticum ex ordine Disquifitionis Tuæ abſolvitur, quod habe. I. Multæ Respublicæ & gentes Slavicæ fuere extra fi- nes a Jornande indicatos. rimum Tuum Achilleum argumentum, & quaſi murus aheneus est Jornandis de rebus Geticis pridem a Dobnero quoque prolatus locus, quem pagina 4. recitas: Dacia est ad coronæ speciem arduis Alpibus emunita, juxta quorum ſiniſtrum latus, quod in Aquilonemt vergit, & ab ortu Viſtulæ fluminis per immenſa ſpatia venit, Vinida- rum natio populoſa conſedit. Quorum nomina licet nunc per varias familias & loca mutentur, principaliter tamen Sclavini & Antes nomi- nantur. Sclavini a Civitate nova & Sclavino Rumunenſe, & lacu, qui appellatur Mufianus usque ad Danaſtrum & in Boream Viſclate- nus commorantur. Hoc Slavorum ſeu potius Vinidarum ſitu per Jor- ſa) An non paulo poſt conſurrecturus nonnemo , qui argumento , & ratione uſus , quod majores noſtri ante invecta ex oriente aromata allio & cepis menſas condire iisque delectari ſoliti , nomen Czechiæ & Czechorum a vernacula vo- ce Czeſnek , quæ allium ſignificat, deflexurus est ? quanta enim inter Cžeſnek & Cżefſnik vocis diſcrepantia ? An non futurus alius , qui , quod majores no- ſtri erebro hoſtes ſuos probe depexuerint a voce Bohemica ceſari , quæ idem connotat, repetiturus ſit ? quemadmodum adhue ſuperiori ſæculn Marco- mannorum nomina Jubilius & Vibilius Boemice że Nepřáteli wybik, & że ge hubil explicata fuere.
Strana 9
c* (*) Jordanum & Stredonium explicato basis controversiæ Tuæ nititur, adeo ut ostenſis extra hos fines veterum Zechorum ſeu Zichorum ſedibus pagina 7. concludas: Ex allegatis hiſce teſtimoniis & mappis Geopraphicis ad oculum apparet, quam longe ab invicem diſſiti fue- rint Slavi & Zechi. Slavi namque ſedes ſuas habuerunt cis Pontum Euxinum in Europa, Zechi, Zichi vel Zygi autem trans pontum in Aſia. Quis vero tibi litem moverit Antas (non Slavos ut tu ais) (a) a Jornande indicatos toto Euxino Ponto ſejunctos fuiffe a Zechis, istosque trans, illos eis Pontum ſedes suas habuiffe? iftud profecto nemini in mentem venerit negare, cui vel a limite Geographiam ſa- lutare contigit. At vero infers, cum Slavi ſeu Antæ nonniſi finibus a Jornande indicatis ſederint, igitur recte Zechi extra hos fines commorantes imo longius remoti minime inter Slavos ſeu Antas cen- fendi sunt. Rifum omnem feponere velim, ne queri poſſis me con- temtim Tecum egiſſe. At ubinam, amabo, dixit Jornandes, quod his finibus Vinidarum (nam Slavorum nomen illi adhuc particulare eft) univerfitas comprehendatur? negavitne Jornandes aliquo loco, quod extra hos fines Vinidarum natio uspiam exftiterit? nulla us- piam hujus gentis respublica ſejuncta, aut alteri nationi permixta fuerit? Guid ſi jam in Geographis paſſim legas Germanos Germa- niamque a Septentrione claudi mari Germanico & Baltico, ab oriente Hungaria & Polonia, negabisne etiam in Dania, Suecia, Curlandia, Polonia, Hungaria, Tranfilvaniaque germanos exstare populos? Et quid si mens fuiffet Jornandi (quod tamen nemini perſuaſurus es) his finibus eum voluiſſe univerſam Vinidarum nationem complecti, an auſis pro eo vadimonium ſuſcipere, quod ſeu ille plenam rei hujus notitiam habuerit, ſeu nulli induſtriæ pepercerit, ut eam acquireret, & omni certitudine rem ad posteritatem auderet tranſcribere ? Guid Tu igitur ipſe mox ſequente pagina 5. eundem Jornandem ex Pro- copio Cæſarienſi corrigis, atque cum is ſupra allato loco dixifſet Slavos tantum usque ad Danastrum feu fluvium Nieper & Boristhenem dictum protenſos fuilſe, jam ex Procopio concedis etiam Slavicum populum Antas (verba tua ſunt) jam antiquitus (imo adhue Proco- pii & Jornandis ævo) inter fluvios Tanaim & Volgam poſt Hunnos ſediſſe ? Si igitur Jornandes Slavicum populum Antarum nomine B no- 9 (a) Jornandes citato loco Sclwinos tantum a civitate Nova & Sclavino Rumunenſe usque ad Viſtulam coluiſſe ait , unde reliqui Vinidæ, qui Antarum nomine tum cenſebantur , cis Pontum Euxinum in Europa ſedes ſuas habuerunt.
c* (*) Jordanum & Stredonium explicato basis controversiæ Tuæ nititur, adeo ut ostenſis extra hos fines veterum Zechorum ſeu Zichorum ſedibus pagina 7. concludas: Ex allegatis hiſce teſtimoniis & mappis Geopraphicis ad oculum apparet, quam longe ab invicem diſſiti fue- rint Slavi & Zechi. Slavi namque ſedes ſuas habuerunt cis Pontum Euxinum in Europa, Zechi, Zichi vel Zygi autem trans pontum in Aſia. Quis vero tibi litem moverit Antas (non Slavos ut tu ais) (a) a Jornande indicatos toto Euxino Ponto ſejunctos fuiffe a Zechis, istosque trans, illos eis Pontum ſedes suas habuiffe? iftud profecto nemini in mentem venerit negare, cui vel a limite Geographiam ſa- lutare contigit. At vero infers, cum Slavi ſeu Antæ nonniſi finibus a Jornande indicatis ſederint, igitur recte Zechi extra hos fines commorantes imo longius remoti minime inter Slavos ſeu Antas cen- fendi sunt. Rifum omnem feponere velim, ne queri poſſis me con- temtim Tecum egiſſe. At ubinam, amabo, dixit Jornandes, quod his finibus Vinidarum (nam Slavorum nomen illi adhuc particulare eft) univerfitas comprehendatur? negavitne Jornandes aliquo loco, quod extra hos fines Vinidarum natio uspiam exftiterit? nulla us- piam hujus gentis respublica ſejuncta, aut alteri nationi permixta fuerit? Guid ſi jam in Geographis paſſim legas Germanos Germa- niamque a Septentrione claudi mari Germanico & Baltico, ab oriente Hungaria & Polonia, negabisne etiam in Dania, Suecia, Curlandia, Polonia, Hungaria, Tranfilvaniaque germanos exstare populos? Et quid si mens fuiffet Jornandi (quod tamen nemini perſuaſurus es) his finibus eum voluiſſe univerſam Vinidarum nationem complecti, an auſis pro eo vadimonium ſuſcipere, quod ſeu ille plenam rei hujus notitiam habuerit, ſeu nulli induſtriæ pepercerit, ut eam acquireret, & omni certitudine rem ad posteritatem auderet tranſcribere ? Guid Tu igitur ipſe mox ſequente pagina 5. eundem Jornandem ex Pro- copio Cæſarienſi corrigis, atque cum is ſupra allato loco dixifſet Slavos tantum usque ad Danastrum feu fluvium Nieper & Boristhenem dictum protenſos fuilſe, jam ex Procopio concedis etiam Slavicum populum Antas (verba tua ſunt) jam antiquitus (imo adhue Proco- pii & Jornandis ævo) inter fluvios Tanaim & Volgam poſt Hunnos ſediſſe ? Si igitur Jornandes Slavicum populum Antarum nomine B no- 9 (a) Jornandes citato loco Sclwinos tantum a civitate Nova & Sclavino Rumunenſe usque ad Viſtulam coluiſſe ait , unde reliqui Vinidæ, qui Antarum nomine tum cenſebantur , cis Pontum Euxinum in Europa ſedes ſuas habuerunt.
Strana 10
ch (*) notum, fluviique Tanais & Volgæ accolam non comprehendit intra fines Vinidarum ſuorum, quidni etiam Zechi paulo infra Tanaim co- lentes gente Venedæ esse potuerunt, etsi Jornandes eos intra fines a ſe præſcriptos non comprehendit? Patere Vir humaniſſime, ut mihi argumentatione Tua uti liceat, liceat inquam nonnifi iis 'arctis finibus Viſtula, Dacia, Danaſtro, Tanai & Volga Venedos ſeu Slavos circumſcribere, quibus eos Jornandes & Procopius circumferipfit: Igitur Jornandis & Procopii ævo nulli ad Oderam, & Albim atque utriusque oſtia conſederunt Slavi feu Venedi? Quid igitur ſenties de patria noſtra? illane ſæculo medio ſexto necdum fuit a Slavis ha- bitata ? Nam Jornandes Sclavinorum fines describens verbis expres- ſis ait Viſcla tenus, adeo ut ultra Vistulam habitantes e Slavina gente non eſſe ſenferit. Majoribusne vero terrarum ſpatiis distant Albis & Viſtulæ oſtia, quam Tanais & Palus Mæotis veterum Zechorum fedes ? Quid dicam de Slavis jam Jornandis ævo Danubium trans- greſſis ? an & illi iſthie non exstiterunt, quia eos Jornandes intra fines suos non comprehendit? Atqui conftat jam ejus ævo in Illy- ricum ex gente noſtra aliisque finitimis Slavis factas incursiones ductasque colonias, quod vel ipſe Procopius de bello Gothico l. 3. c. 29. his verbis testatur; Sub idem tempus (a) Sclavenorum copia trajecto Iſtro flumine totum Illyricum, Epidamnum usque fœde vaſta- runt. Quid igitur ad argumentationem Tuam ex Jornande ductam reſpondeam, quam quod ad ſimillimum adverſarii argumentum in Apologia ſua reſpondit Dobnerus pag, 171. Avesne cognoſcere quan. tæ difficultatis , quantive roboris hæc tua fit argumentatio ? ſimillima eſt illi, ſi dicam: Boemi, Poloni, Ruſſique verſus ſeptemtrionem siti ſunt Slavi genere, ergo Dalmátæ, Croatæ, Servii Bulgaresque verſus meridiem colentes non ſunt Slavi. Oſtendiſtine vel minimo indicio ex Procopio (addo etiam ex Jornande) hos Zechos veteres non fuiſſe Sla- vos, aut inter gentes Pontum Euxinum & Paludem Mæotydis acco- lentes aliquas non fuiſſe Slavicas? Ego profecto, ſi veritati litare necesse est, nee hoc, nec sequentibus paragraphis Tuis id ostensum probatumque reperi. Patere jam vero etiam Vir optime, ut ſupra allatum Jornan- dis teſtimonium adhibita chronologiæ, hiſtoriæque criſi aliquantum pensiculatius excutiamus: Certum eſt 1. Jornandis & Procopii ævo Sla- 10 (a) Aſſemanus in Kalend. T. I. P. 2. c. 6. tempus iſtud de anno 547. recte ex- plicat , Jornandes vero ſex annis ſerius ſcripſit.
ch (*) notum, fluviique Tanais & Volgæ accolam non comprehendit intra fines Vinidarum ſuorum, quidni etiam Zechi paulo infra Tanaim co- lentes gente Venedæ esse potuerunt, etsi Jornandes eos intra fines a ſe præſcriptos non comprehendit? Patere Vir humaniſſime, ut mihi argumentatione Tua uti liceat, liceat inquam nonnifi iis 'arctis finibus Viſtula, Dacia, Danaſtro, Tanai & Volga Venedos ſeu Slavos circumſcribere, quibus eos Jornandes & Procopius circumferipfit: Igitur Jornandis & Procopii ævo nulli ad Oderam, & Albim atque utriusque oſtia conſederunt Slavi feu Venedi? Quid igitur ſenties de patria noſtra? illane ſæculo medio ſexto necdum fuit a Slavis ha- bitata ? Nam Jornandes Sclavinorum fines describens verbis expres- ſis ait Viſcla tenus, adeo ut ultra Vistulam habitantes e Slavina gente non eſſe ſenferit. Majoribusne vero terrarum ſpatiis distant Albis & Viſtulæ oſtia, quam Tanais & Palus Mæotis veterum Zechorum fedes ? Quid dicam de Slavis jam Jornandis ævo Danubium trans- greſſis ? an & illi iſthie non exstiterunt, quia eos Jornandes intra fines suos non comprehendit? Atqui conftat jam ejus ævo in Illy- ricum ex gente noſtra aliisque finitimis Slavis factas incursiones ductasque colonias, quod vel ipſe Procopius de bello Gothico l. 3. c. 29. his verbis testatur; Sub idem tempus (a) Sclavenorum copia trajecto Iſtro flumine totum Illyricum, Epidamnum usque fœde vaſta- runt. Quid igitur ad argumentationem Tuam ex Jornande ductam reſpondeam, quam quod ad ſimillimum adverſarii argumentum in Apologia ſua reſpondit Dobnerus pag, 171. Avesne cognoſcere quan. tæ difficultatis , quantive roboris hæc tua fit argumentatio ? ſimillima eſt illi, ſi dicam: Boemi, Poloni, Ruſſique verſus ſeptemtrionem siti ſunt Slavi genere, ergo Dalmátæ, Croatæ, Servii Bulgaresque verſus meridiem colentes non ſunt Slavi. Oſtendiſtine vel minimo indicio ex Procopio (addo etiam ex Jornande) hos Zechos veteres non fuiſſe Sla- vos, aut inter gentes Pontum Euxinum & Paludem Mæotydis acco- lentes aliquas non fuiſſe Slavicas? Ego profecto, ſi veritati litare necesse est, nee hoc, nec sequentibus paragraphis Tuis id ostensum probatumque reperi. Patere jam vero etiam Vir optime, ut ſupra allatum Jornan- dis teſtimonium adhibita chronologiæ, hiſtoriæque criſi aliquantum pensiculatius excutiamus: Certum eſt 1. Jornandis & Procopii ævo Sla- 10 (a) Aſſemanus in Kalend. T. I. P. 2. c. 6. tempus iſtud de anno 547. recte ex- plicat , Jornandes vero ſex annis ſerius ſcripſit.
Strana 11
6*t (*) Slavorum nomen hiſtoricis cœpifſe innoteſcere, quod uterque pri- mus omnium libris ſuis inſeruit, & ad poſteritatem tranſcripſit, unde etiam Menander, qui ſub Mauritio vixit, adhuc gentem novam (a) vocat. Certum eſt 2. Has ipſa ætate needum genericum nomen hiſtoricis, Geographisque eognitum fuiſſe, quo connotaretur ea na- tio, quam hodie in univerſum Slavos dicimus. A Venedis illis jam Tacito, Claudio Ptolemæo, Plinio, aliisque vetuſtiffimis Græcis latinisque historicis & Geographis cognitis Jornandes Slavos omnes, qui a Daciæ ſiniſtro latere inter Vistulam & Danastrum habitabant, (excluſis illis, qui ultra utrumque hunc fluvium colebant) vocat Vinidas, quos in Sclavinos & Antes diſpeſcit. Unde certum est 3. Slavinorum ſeu Slavorum nomen a Jornande non generice, sed spe- cifice fuiſſe acceptum, ut illi ſolum populi Slavorum nomine ei vene- rint, qui a civitate Nova, & Sclavino Rumunenſe (verba ſunt Jor- nandis) & lacu, (b) qui appellatur Muſianus usque ad Danaſtrum, & in Boream Viſclatenus commorantur. Ceteri ad Pontum, usque ad Daciæ finiftrum latus appellati fuerunt Antes, quemadmodum etiam hie eodem nomine a Procopio aliisque hujus ævi hiſtorieis referun- tur. Duas igitur hic ſolum Vinidarum ſpecies Slavinos & Antes commemorat Jornandes, neque posteriorum numero illos accenfet Antas, qui teste Procopio ultra Danastrum ad Tanaim & Volgam ha- B 2 buere 11 (a) Menander in excerptis T. I. p. 79. At Sclavorum gens ignotæ improbior & ver- ſutior Romanos eſt aggreſſa, & ſolitudinem per eorum ditionis terras fecit. (b) Mi- nus recte Jordanus a Te pag. 4 relatus hanc Civitatem Novam & Sclavinum Rumunenſe & lacum in ſuperiore Moeſia ad hodiernum Vidin statuit. Jor- nandes Slavorum , imo Antarum fines nonniſi ab Alpium Daciæ ſiniſtro latere metitur , intra quos fines minime terræ ultra Iſtrum & extra limites Alpium Dacicarum , multo minus ipſius veteris Daciæ venire poſſunt. Quare verius ſentiendum per hane Novam civitatem Jornandem intellexiſſe Novogrod quod Slavice civitasem Novam fignificat, nam eam antiquitus Slawænsk appellatam ſuiſſe reſtantur paſſim Ruſſici Scriptores , & noviſſime Michaila Lomonoſſov in Brevibus Annal. Regentum Ruſsiæ §. 6. Ibi enim est lacus hodie Ilmen dictus, qui omnium Geographorum‘ judicio totius Europæ eſt ſpectatiſſimus, quique veroſimillime Jornandis ævo ab iſſhic colentibus Moſcis Muſcanus ſeu Moſcua- nus dictus eſt, ut ita in voce Muſsunus mendum cubare videatur. Ad hune ipſum lacum collimat Stredonius apud Balbin l. 2. Miſcell. p. 95. Lomonoſſor plane contendit, quod Claudii Ptolomæi Stavani in hanc terrarum dimenſio- nem veniant, iidemque cum Slavanis ſint. Slavani autem a Græcis appellati, quod ipſis in uſu non eſſet conſonantes sl, conjungere , nec facile eas enunciare poſſent.
6*t (*) Slavorum nomen hiſtoricis cœpifſe innoteſcere, quod uterque pri- mus omnium libris ſuis inſeruit, & ad poſteritatem tranſcripſit, unde etiam Menander, qui ſub Mauritio vixit, adhuc gentem novam (a) vocat. Certum eſt 2. Has ipſa ætate needum genericum nomen hiſtoricis, Geographisque eognitum fuiſſe, quo connotaretur ea na- tio, quam hodie in univerſum Slavos dicimus. A Venedis illis jam Tacito, Claudio Ptolemæo, Plinio, aliisque vetuſtiffimis Græcis latinisque historicis & Geographis cognitis Jornandes Slavos omnes, qui a Daciæ ſiniſtro latere inter Vistulam & Danastrum habitabant, (excluſis illis, qui ultra utrumque hunc fluvium colebant) vocat Vinidas, quos in Sclavinos & Antes diſpeſcit. Unde certum est 3. Slavinorum ſeu Slavorum nomen a Jornande non generice, sed spe- cifice fuiſſe acceptum, ut illi ſolum populi Slavorum nomine ei vene- rint, qui a civitate Nova, & Sclavino Rumunenſe (verba ſunt Jor- nandis) & lacu, (b) qui appellatur Muſianus usque ad Danaſtrum, & in Boream Viſclatenus commorantur. Ceteri ad Pontum, usque ad Daciæ finiftrum latus appellati fuerunt Antes, quemadmodum etiam hie eodem nomine a Procopio aliisque hujus ævi hiſtorieis referun- tur. Duas igitur hic ſolum Vinidarum ſpecies Slavinos & Antes commemorat Jornandes, neque posteriorum numero illos accenfet Antas, qui teste Procopio ultra Danastrum ad Tanaim & Volgam ha- B 2 buere 11 (a) Menander in excerptis T. I. p. 79. At Sclavorum gens ignotæ improbior & ver- ſutior Romanos eſt aggreſſa, & ſolitudinem per eorum ditionis terras fecit. (b) Mi- nus recte Jordanus a Te pag. 4 relatus hanc Civitatem Novam & Sclavinum Rumunenſe & lacum in ſuperiore Moeſia ad hodiernum Vidin statuit. Jor- nandes Slavorum , imo Antarum fines nonniſi ab Alpium Daciæ ſiniſtro latere metitur , intra quos fines minime terræ ultra Iſtrum & extra limites Alpium Dacicarum , multo minus ipſius veteris Daciæ venire poſſunt. Quare verius ſentiendum per hane Novam civitatem Jornandem intellexiſſe Novogrod quod Slavice civitasem Novam fignificat, nam eam antiquitus Slawænsk appellatam ſuiſſe reſtantur paſſim Ruſſici Scriptores , & noviſſime Michaila Lomonoſſov in Brevibus Annal. Regentum Ruſsiæ §. 6. Ibi enim est lacus hodie Ilmen dictus, qui omnium Geographorum‘ judicio totius Europæ eſt ſpectatiſſimus, quique veroſimillime Jornandis ævo ab iſſhic colentibus Moſcis Muſcanus ſeu Moſcua- nus dictus eſt, ut ita in voce Muſsunus mendum cubare videatur. Ad hune ipſum lacum collimat Stredonius apud Balbin l. 2. Miſcell. p. 95. Lomonoſſor plane contendit, quod Claudii Ptolomæi Stavani in hanc terrarum dimenſio- nem veniant, iidemque cum Slavanis ſint. Slavani autem a Græcis appellati, quod ipſis in uſu non eſſet conſonantes sl, conjungere , nec facile eas enunciare poſſent.
Strana 12
& (*) buere ſedes, fortaſſis quod ei ignoti fuerint, aut alio nomine vene- rint , quemadmodum non raro una eademque gens plura & diverſa nomina apud diverſos populos hiftoricosque confecuta eſt; quos vel ipſos Antes ſeu Antas Slavici fuiſſe generis etiam hodie procul dubio ignoraremus, niſi id Jornandes & Procopius posteritatem docuiſfet. Statuendumne autem hujus tam immenſæ gentis, ut posterioribus illi- co ſæculis innotuit, tantum duas non plures ſuiffe ſpecies, nomine videlicet Slavinorum, & Antarum notas, nec ullo uspiam alio? ſi ultra Viſtulam Sorabi, Zechi, Luitici, Lufici, Suisli, Obodritæ ſex- centæque aliæ gentes & respublicæ, quanquam a Jornande comme- moratæ non fuerint, re ipſa tamen generico Vinidarum ſeu Slavino- rum nomini accenſendi fuerunt, quidni etiam Zechi Afiæ, quos gen- te & lingua Slavos fuiffe multis luculentisque argumentis probavit Dobnerus? Minus recte idcirco argumentatus es Zechos Afiæ non fuiſſe Slavos, quia inter fines a Jornande deſcriptos non ſederunt, duas ille ſolum Vinidarum ſpecies commemoravit, de ceteris cum filet, non continuo eas excludit, aut ad univerfitatem gentis hujus ſpectare negat. 12 II. Zecchi ſeu Zichi Aſiæ , non fuere gente & lingua Hunni. Lecchos veteres Asiæ ostensurus merito a Jornande Slavis non fuiffe accenſos, locum ex Procopii Cæsarienfis libro 4. de bello Go- thico c. 4. profers, ex quo conaris convincere, regiones quæ ad Pa- ludem Mæotydis & vicinum Ponti Euxini littus ſunt , habitatas fuiſfe ab Hunnis; verba Procopii hæc ſunt : Palus autem in Ponti Euxini littus evolvitur, qui illic habitant Cimmerii dicti olim, jam vocantur Uturguri. Ego vero ſatis mirari nequeo Athanaſi doctiſſime a Te locum iſtum Procopii adferri, quin vel mentionem facias ipſum a Dob- nero in Apologia ſua pag. 172. pridem præoccupatum, elifumque fuiſſe. An non officii Tui fuiſſet confutare ea, aut ſaltem infirmare, quæ ille ibidem copioſe per tres pene paginas differuit, quo loco cauſas detegit, cur Procopii tempore regiones illæ Uturgurorum, Hunnorumve appellatæ fint, quo denique aliud etiam multo valen- tius teftimonium ex Procopii libro 5. fibi opponit, enervatque. Quæ cum dilueide juxta ae nervoſe a Dobnero præfatis paginis tractata fint ,
& (*) buere ſedes, fortaſſis quod ei ignoti fuerint, aut alio nomine vene- rint , quemadmodum non raro una eademque gens plura & diverſa nomina apud diverſos populos hiftoricosque confecuta eſt; quos vel ipſos Antes ſeu Antas Slavici fuiſſe generis etiam hodie procul dubio ignoraremus, niſi id Jornandes & Procopius posteritatem docuiſfet. Statuendumne autem hujus tam immenſæ gentis, ut posterioribus illi- co ſæculis innotuit, tantum duas non plures ſuiffe ſpecies, nomine videlicet Slavinorum, & Antarum notas, nec ullo uspiam alio? ſi ultra Viſtulam Sorabi, Zechi, Luitici, Lufici, Suisli, Obodritæ ſex- centæque aliæ gentes & respublicæ, quanquam a Jornande comme- moratæ non fuerint, re ipſa tamen generico Vinidarum ſeu Slavino- rum nomini accenſendi fuerunt, quidni etiam Zechi Afiæ, quos gen- te & lingua Slavos fuiffe multis luculentisque argumentis probavit Dobnerus? Minus recte idcirco argumentatus es Zechos Afiæ non fuiſſe Slavos, quia inter fines a Jornande deſcriptos non ſederunt, duas ille ſolum Vinidarum ſpecies commemoravit, de ceteris cum filet, non continuo eas excludit, aut ad univerfitatem gentis hujus ſpectare negat. 12 II. Zecchi ſeu Zichi Aſiæ , non fuere gente & lingua Hunni. Lecchos veteres Asiæ ostensurus merito a Jornande Slavis non fuiffe accenſos, locum ex Procopii Cæsarienfis libro 4. de bello Go- thico c. 4. profers, ex quo conaris convincere, regiones quæ ad Pa- ludem Mæotydis & vicinum Ponti Euxini littus ſunt , habitatas fuiſfe ab Hunnis; verba Procopii hæc ſunt : Palus autem in Ponti Euxini littus evolvitur, qui illic habitant Cimmerii dicti olim, jam vocantur Uturguri. Ego vero ſatis mirari nequeo Athanaſi doctiſſime a Te locum iſtum Procopii adferri, quin vel mentionem facias ipſum a Dob- nero in Apologia ſua pag. 172. pridem præoccupatum, elifumque fuiſſe. An non officii Tui fuiſſet confutare ea, aut ſaltem infirmare, quæ ille ibidem copioſe per tres pene paginas differuit, quo loco cauſas detegit, cur Procopii tempore regiones illæ Uturgurorum, Hunnorumve appellatæ fint, quo denique aliud etiam multo valen- tius teftimonium ex Procopii libro 5. fibi opponit, enervatque. Quæ cum dilueide juxta ae nervoſe a Dobnero præfatis paginis tractata fint ,
Strana 13
c3k ( * ) fint, ne examen hoc multo ante confutatis rebus farciamus, Te Le- ctoremque Benevolum illo remittimus. Id folum pro temporum il- lorum notitia in compendium reducentes, quod everſo Attilæ im- perio, ejusque filid Ellaco occiſo Immachus natu minimus cum reli- quiis ſuis Hunnorum Paludis Mæotydis orientalia littora occupave- rit. Quæ autem Immachus cum Hunnis ſuis terrarum ſpatia ad Palu- dem Mæotydis occupavit? profecto nullum aptiorem reperiemus Geographum hæc explicantem, quam ipſum Procopium, qui ante d - xit hie habitare Uturguros. Is itaque l. 5. hæc terrarum ſpatia ab Hunnis occupata his verbis explicat: ab urbe, inquit, Bosphoro (a) ad urbem Cherſonem ſitam in maris litore, & Romanis jam inde olim fubditum tenent barbari, utique Hunni, quidquid interjacet. Non ultra Bosphorum igitur vel ipſius Procopii teſtimonio iſthie Hunni conſederant. Ex quo Procopii loco palam fit Zeechos veteres non- niſi ab ora Paludis Mæotydis retro ultra Bosphorum, & in litora Ponti Euxini retruſos fuifſe, ut ſeu Hunnis victoribus hæc terra- rum ſpatia cedere coacti fint, ſeu Zecchi ipſi ſponte & libere Hun- nis illa habitanda concelferint, feu denique, quod verofimillimum vi- detur (b) Hunnos in communionem civitatemque Slavicam receperint. Nam nuspiam commemorat Procopius alias gentes ifthic habitantes, quarumque ſedes avitæ erant , ab Hunnis fuiſſe exturbatas, quin no- minatim cum Gothis iſthie quoque habitantibus transactum ait, ut Gothi amici impoſterum, ſociique Uturgurorum pari cum iplis jure ſemper viverent. Quemadmodum Dobnerus loco prius memorato commentatur. Perftiterunt igitur Zeechi lingua & gente ab Hunnis diverfiſſimi etiam Procopii ævo in avitis ſuis ſedibus, neque unquam a Procopio inter Hunnos aut Uturguros Coturgurosve censiti fue- Punt, quin ab illis penitus diſparati, & ſejuncti, quod manifeſto ar- gumento est veteres Zecchos nequaquam Hunnicæ propaginis, ut Tu perperam autumas, fuiſſe. Nam libro 2. de bello Gothico pag. 334. gentes ad Paludem Mæotydis & Ponti Euxini orientale latus de- ſeribens ait: Ibi cum aliæ gentes multæ ſodes habent, tum Alani atque Abasgi veteres Chriſtianorum ac Romanorum amici, Zecchi præ- B 3 terea, 13 (a) Bosphori nomen non modo fretum Cimmeriuin, ſed etiam urbs iſthie poſita fe- rebat, vide præter alios vetuſtiores Dictionarium Geographicum Nicolai Lloy- dii voce Bosphorus. (b) Conſtantinus Porphyrogenitus in libro de admini- ſtrando Imperio adhue ſæculo X. Zechorum fines ultra Bosphorum ad me- dium pene Paludis Mæotydis protendin
c3k ( * ) fint, ne examen hoc multo ante confutatis rebus farciamus, Te Le- ctoremque Benevolum illo remittimus. Id folum pro temporum il- lorum notitia in compendium reducentes, quod everſo Attilæ im- perio, ejusque filid Ellaco occiſo Immachus natu minimus cum reli- quiis ſuis Hunnorum Paludis Mæotydis orientalia littora occupave- rit. Quæ autem Immachus cum Hunnis ſuis terrarum ſpatia ad Palu- dem Mæotydis occupavit? profecto nullum aptiorem reperiemus Geographum hæc explicantem, quam ipſum Procopium, qui ante d - xit hie habitare Uturguros. Is itaque l. 5. hæc terrarum ſpatia ab Hunnis occupata his verbis explicat: ab urbe, inquit, Bosphoro (a) ad urbem Cherſonem ſitam in maris litore, & Romanis jam inde olim fubditum tenent barbari, utique Hunni, quidquid interjacet. Non ultra Bosphorum igitur vel ipſius Procopii teſtimonio iſthie Hunni conſederant. Ex quo Procopii loco palam fit Zeechos veteres non- niſi ab ora Paludis Mæotydis retro ultra Bosphorum, & in litora Ponti Euxini retruſos fuifſe, ut ſeu Hunnis victoribus hæc terra- rum ſpatia cedere coacti fint, ſeu Zecchi ipſi ſponte & libere Hun- nis illa habitanda concelferint, feu denique, quod verofimillimum vi- detur (b) Hunnos in communionem civitatemque Slavicam receperint. Nam nuspiam commemorat Procopius alias gentes ifthic habitantes, quarumque ſedes avitæ erant , ab Hunnis fuiſſe exturbatas, quin no- minatim cum Gothis iſthie quoque habitantibus transactum ait, ut Gothi amici impoſterum, ſociique Uturgurorum pari cum iplis jure ſemper viverent. Quemadmodum Dobnerus loco prius memorato commentatur. Perftiterunt igitur Zeechi lingua & gente ab Hunnis diverfiſſimi etiam Procopii ævo in avitis ſuis ſedibus, neque unquam a Procopio inter Hunnos aut Uturguros Coturgurosve censiti fue- Punt, quin ab illis penitus diſparati, & ſejuncti, quod manifeſto ar- gumento est veteres Zecchos nequaquam Hunnicæ propaginis, ut Tu perperam autumas, fuiſſe. Nam libro 2. de bello Gothico pag. 334. gentes ad Paludem Mæotydis & Ponti Euxini orientale latus de- ſeribens ait: Ibi cum aliæ gentes multæ ſodes habent, tum Alani atque Abasgi veteres Chriſtianorum ac Romanorum amici, Zecchi præ- B 3 terea, 13 (a) Bosphori nomen non modo fretum Cimmeriuin, ſed etiam urbs iſthie poſita fe- rebat, vide præter alios vetuſtiores Dictionarium Geographicum Nicolai Lloy- dii voce Bosphorus. (b) Conſtantinus Porphyrogenitus in libro de admini- ſtrando Imperio adhue ſæculo X. Zechorum fines ultra Bosphorum ad me- dium pene Paludis Mæotydis protendin
Strana 14
9*6. (*)N* terea, poſtque hos Hunni cognomento Sabiri. Si igitur poſt Zecchos primum Hunni, quomodo iidem cum Hunnis aut Hunni ipſi? qui ſi ejusdem stirpis & generici nominis fuere, cur non Hunnis accenfuit? cur Hunnos tantum usque ad Bosphorum coluiſſe ſcripſit, cur non usque ad Nicopsin aut plane Phaſin fluvium, quo veterum Zeceho- rum ſedes pertingebant? Sed omnem ambiguitatem procul removit Procopius, cum nonniſi id terrarum ſpatium concedit Hunnis: quid- quid interjacet ab urbe Bosphoro - - ad urbem Cherſonem ut extra hoc terrarum ſpatium colentes gentes minime Hunnos fuiſſe poſte- ritatem docere voluerit. Quod alterum est, atque ad argumentum præsens ordine Dis- quisitionis Tuæ ſpectat: Optandum fuit, ut Vir ſolertiſſime Herman- ni Schminkii verba, quæ pagina 4. recitas, meditatius penſaiſes, nee enim fortaſſis unquam adverfus ejus ſententiam Disquifitionem Tuam adornaſſes, non infimulaſſes inquam eum, imo nomine ejus quaſi in- jecto pallio Dobnerum erroris, qui uterque recte fentit: Slavos ad Paludem Mæotydis & oram maritimam Ponti Euxini antiquiſſimis temporibus habitaſſe, antequam ſeſe verſus occidentem movere occipe- rent. Respexit maxime tam Schminkius quam Dobnerus hac fua ſententia ad ſuperiora duo Jornandis & Procopii ætate ſæcula, ante- quam Hunni ultra paludis Mæotydis oras pofiti ſedibus ſuis egreſſi per omnes orientales paludi finitimas regiones ipſamque veterem Zechiam graffati Slavicos ifthic colentes populos secum in ſocietatem rapuiſſent, ac demum eos in occidentalem Ponti Euxini plagam, (a) & finitimas Iftri regiones exoneraffent. (b) Jornandis & duplex Pro- copii teſtimonium, quod pagina 5. adducis, hac antiquitate recen- tius eſt, nec enim Schminkii Dobnerique ſententiam infringit, nec Tuæ quidquam patrocinatur. Nam ſi hac Hunnorum eruptione ſupe- riores Geographos, Hiſtoricosque omnes tam Græcos quam latinos conſulas, ne vestigium quidem Antarum ad flumen Istri & oeciden- tale 14 (a) Ammianus Marcellinus l. 31. p. 549. Igitur Hunni pervaſis Alanorum regionibus (iis contermini erant Zechi) quas Geunthungis confines Tanuitus conſuetudo nominavit, interfectisque multis & ſpoliatis, reliquos ſibi concordandi fide pacta junxerunt, eisque adjunctis confidentius Ermenrichi late patentes & uberes pa- gos ( in Europa ad Pontum fitos) repentino impetu perruperunt, (b) Idem ibidem p. 550. Novos majoresque ſolitis caſus verſare gentes arctoas rumores terribiles diffuderunt per omne quidquid ad Pontuin a Murcomanis prætenditur & Quadis , multitudinem barbaram abditarum nationum vi ſubita ſedibus pulſam circa flumen Iſtrum vagari cum caritatibus ſuis diſſeminantes.
9*6. (*)N* terea, poſtque hos Hunni cognomento Sabiri. Si igitur poſt Zecchos primum Hunni, quomodo iidem cum Hunnis aut Hunni ipſi? qui ſi ejusdem stirpis & generici nominis fuere, cur non Hunnis accenfuit? cur Hunnos tantum usque ad Bosphorum coluiſſe ſcripſit, cur non usque ad Nicopsin aut plane Phaſin fluvium, quo veterum Zeceho- rum ſedes pertingebant? Sed omnem ambiguitatem procul removit Procopius, cum nonniſi id terrarum ſpatium concedit Hunnis: quid- quid interjacet ab urbe Bosphoro - - ad urbem Cherſonem ut extra hoc terrarum ſpatium colentes gentes minime Hunnos fuiſſe poſte- ritatem docere voluerit. Quod alterum est, atque ad argumentum præsens ordine Dis- quisitionis Tuæ ſpectat: Optandum fuit, ut Vir ſolertiſſime Herman- ni Schminkii verba, quæ pagina 4. recitas, meditatius penſaiſes, nee enim fortaſſis unquam adverfus ejus ſententiam Disquifitionem Tuam adornaſſes, non infimulaſſes inquam eum, imo nomine ejus quaſi in- jecto pallio Dobnerum erroris, qui uterque recte fentit: Slavos ad Paludem Mæotydis & oram maritimam Ponti Euxini antiquiſſimis temporibus habitaſſe, antequam ſeſe verſus occidentem movere occipe- rent. Respexit maxime tam Schminkius quam Dobnerus hac fua ſententia ad ſuperiora duo Jornandis & Procopii ætate ſæcula, ante- quam Hunni ultra paludis Mæotydis oras pofiti ſedibus ſuis egreſſi per omnes orientales paludi finitimas regiones ipſamque veterem Zechiam graffati Slavicos ifthic colentes populos secum in ſocietatem rapuiſſent, ac demum eos in occidentalem Ponti Euxini plagam, (a) & finitimas Iftri regiones exoneraffent. (b) Jornandis & duplex Pro- copii teſtimonium, quod pagina 5. adducis, hac antiquitate recen- tius eſt, nec enim Schminkii Dobnerique ſententiam infringit, nec Tuæ quidquam patrocinatur. Nam ſi hac Hunnorum eruptione ſupe- riores Geographos, Hiſtoricosque omnes tam Græcos quam latinos conſulas, ne vestigium quidem Antarum ad flumen Istri & oeciden- tale 14 (a) Ammianus Marcellinus l. 31. p. 549. Igitur Hunni pervaſis Alanorum regionibus (iis contermini erant Zechi) quas Geunthungis confines Tanuitus conſuetudo nominavit, interfectisque multis & ſpoliatis, reliquos ſibi concordandi fide pacta junxerunt, eisque adjunctis confidentius Ermenrichi late patentes & uberes pa- gos ( in Europa ad Pontum fitos) repentino impetu perruperunt, (b) Idem ibidem p. 550. Novos majoresque ſolitis caſus verſare gentes arctoas rumores terribiles diffuderunt per omne quidquid ad Pontuin a Murcomanis prætenditur & Quadis , multitudinem barbaram abditarum nationum vi ſubita ſedibus pulſam circa flumen Iſtrum vagari cum caritatibus ſuis diſſeminantes.
Strana 15
c*k ( *) tale Ponti Euxini latus reperias. Fuerunt hæ Slavorum ſedes æta- te Jornandis & Procopii prope novæ, minime avitæ aut primæ, ex his itaque Schminkium aut Dobnerum refellere, conarique probare, quod cis non ultra Pontum Slavi ſederint, magnæ eſt incogitantiæ. Imo ſi certum eſt Antas Slavosque primum poſt hanc Hunnorum eruptionem in hae occidentali Ponti plaga cognitos, & ab hiſtoricis proditos fuiſſe, ſi Marcellini ſupra allato teſtimonio certum eft eos ab Hunnis ſecum raptos atque huc translatos, unde tandem hos An- tas ſeu Slavos allatos ftatues, quam ex gentibus confinibus Tanaitis, & Alanorum regionibus (a) paludi Mæotydis, & Bosphoro viciniſſi- mis ut teſtatur Marcellinus? ut cum Blondo, Cromero, Guagnino omnes eruditi ſentiunt? Si autem hæ primitiæ Iſtri gentes non fue- runt ex orientalibus Ponti Euxini & Paludis Mæotydis regionibus, oftendendæ Tibi fuerunt eorum primæ ſedes, terræque unde eas Hun- ni collegerant, (b) roborandæ inquam vetuftis Geographorum & Hi- storicorum documentis; quod cum nuspiam præftiteris, Marcellini teſtimonium perpetuo pro Schminkio & Dobnero militat. Non ita- que Schminkius & Dobnerus ut Tu ais pag. 9. regionem transmari- nam cum cismarina confudit. Tuus hic error eſt, verbo sit venia, qui tempora, qui ſuperiora ſæcula cum Jornandis ætate, qui novas cum avitis veteribusque Antarum ſeu Slavorum ſedibus confudiſti. Quorum neuter ignoravit Jornandis & Procopii ævo etiam in occi- dentali Ponti Euxini plaga Antas Slavosque coluiffe, eos ipſos autem prius in orientali plaga ſedes ſuas habuiſſe utriusque eſt ſententia, neque tu id negas, quandoquidem pagina 7. ais: Habitaverunt & habitant quidem plurimi Slavi etiam in Aſia ſed non ad Pontum Eu- xinum. Habitaverunt autem Te ipso pag. 5. teste etiam ad flu- vium Tanaim ſeſe in ipſam paludem Mæotydis exonerantem, & qui- dem adhuc Procopii ævo, quidni etiam ad ipſam paludem Mæotydis præſertim ante illam Procopii ævo ſuperiorem emigrationem, & an- tequam redux Immachus filius Attilæ Hunnis fuis has regiones inun- daſſet? Unde vero & quo indicio noſti, quod Slavi etiam ad Ta- naim 15 (a) Alanorum nomen genericum & plurium gentium fuiſſe, quæ ad ipſam Palu- dem Mæotydis excurrerint , vide in Dobneri Apologia p. 72. veterum te- ſtimonia, (b) Hunnorum ſitum his verbis deſcribit Æthicus in Coſmogra- phia ſua titulo Aſiæ Provinciæ eum limitibus & populis ſuis : A fontibus Ot- torogorræ usque ad civitatem Ostorogorram inter Hunnos & Seythas & Ganda- rides mons Caucaſus.
c*k ( *) tale Ponti Euxini latus reperias. Fuerunt hæ Slavorum ſedes æta- te Jornandis & Procopii prope novæ, minime avitæ aut primæ, ex his itaque Schminkium aut Dobnerum refellere, conarique probare, quod cis non ultra Pontum Slavi ſederint, magnæ eſt incogitantiæ. Imo ſi certum eſt Antas Slavosque primum poſt hanc Hunnorum eruptionem in hae occidentali Ponti plaga cognitos, & ab hiſtoricis proditos fuiſſe, ſi Marcellini ſupra allato teſtimonio certum eft eos ab Hunnis ſecum raptos atque huc translatos, unde tandem hos An- tas ſeu Slavos allatos ftatues, quam ex gentibus confinibus Tanaitis, & Alanorum regionibus (a) paludi Mæotydis, & Bosphoro viciniſſi- mis ut teſtatur Marcellinus? ut cum Blondo, Cromero, Guagnino omnes eruditi ſentiunt? Si autem hæ primitiæ Iſtri gentes non fue- runt ex orientalibus Ponti Euxini & Paludis Mæotydis regionibus, oftendendæ Tibi fuerunt eorum primæ ſedes, terræque unde eas Hun- ni collegerant, (b) roborandæ inquam vetuftis Geographorum & Hi- storicorum documentis; quod cum nuspiam præftiteris, Marcellini teſtimonium perpetuo pro Schminkio & Dobnero militat. Non ita- que Schminkius & Dobnerus ut Tu ais pag. 9. regionem transmari- nam cum cismarina confudit. Tuus hic error eſt, verbo sit venia, qui tempora, qui ſuperiora ſæcula cum Jornandis ætate, qui novas cum avitis veteribusque Antarum ſeu Slavorum ſedibus confudiſti. Quorum neuter ignoravit Jornandis & Procopii ævo etiam in occi- dentali Ponti Euxini plaga Antas Slavosque coluiffe, eos ipſos autem prius in orientali plaga ſedes ſuas habuiſſe utriusque eſt ſententia, neque tu id negas, quandoquidem pagina 7. ais: Habitaverunt & habitant quidem plurimi Slavi etiam in Aſia ſed non ad Pontum Eu- xinum. Habitaverunt autem Te ipso pag. 5. teste etiam ad flu- vium Tanaim ſeſe in ipſam paludem Mæotydis exonerantem, & qui- dem adhuc Procopii ævo, quidni etiam ad ipſam paludem Mæotydis præſertim ante illam Procopii ævo ſuperiorem emigrationem, & an- tequam redux Immachus filius Attilæ Hunnis fuis has regiones inun- daſſet? Unde vero & quo indicio noſti, quod Slavi etiam ad Ta- naim 15 (a) Alanorum nomen genericum & plurium gentium fuiſſe, quæ ad ipſam Palu- dem Mæotydis excurrerint , vide in Dobneri Apologia p. 72. veterum te- ſtimonia, (b) Hunnorum ſitum his verbis deſcribit Æthicus in Coſmogra- phia ſua titulo Aſiæ Provinciæ eum limitibus & populis ſuis : A fontibus Ot- torogorræ usque ad civitatem Ostorogorram inter Hunnos & Seythas & Ganda- rides mons Caucaſus.
Strana 16
(*8 (*) naim habitaverint ? nunquid eo unico, quia iſthie Antas prodidit Procopius, cujus nominis gentem cis Pontum positam Jornandes Vi- nidis accenset. Guidſi Jornandes nuspiam prodidifet hos Antas fuiſſe gentis Venedæ, nunquid etiam eos Slavos fuiſſe negaſſes, cum tamen re ipſa Slavi fuerint ? Nec igitur veteres Zechi communio- ne Slavorum expungendi, etfi nec Procopius, nec Jornandes, aut ut tu pag. 9. ais nemo veterum Slavis adnumeret. Erupit primo Procopii & Jornandis ævo, ut ante meminimus Slavorum nomen, paucis erat cognitum, non erat id genericum, fed fpecificum, arctis- que finibus cireumferiptum ; nec univerſale nomen, quo gens ea, quam hodie Slavos dicimus, connotaretur, inventum fuit, quid mi- rum fi cum Zechis innumeræ pene Slavorum gentes & respublicæ Sclavinis illis Antisque accenſi non fuerunt. Quod ſi autem nonniſi Slavi fuerunt, quos Procopius & Jornandes prodidit, næ Tu innu- meras gentes & respublicas Slavicas, & Te ipfum cum gente Tua Slavorum civitate exturbabis, quam quoque nec Jornandes nec Pro- copius Slavis accenfuit. Rara admodum funt exempla in vetustate, ut barbararum præſertim gentium idiomata & linguæ, quæ proprie gentem a gente diſpeſcunt, proderentur. Quantæ hodiedum inter eruditos lites : cujus linguæ gentisque Celtæ, veteres Galli, Mar- comanni, Quadi, Jazyges, Alani, Vandali aliique plurimi fuerint populi? quos fi ex diverfis nominibus folum dijudices, tot tamque di- verſas linguas, quot nomina gentium admittere neceſfum erit. Aliis itaque indieiis quærendæ ſpecies gentium, quæ ſub unum genus ſpe- ctant, atque ſub unius linguæ communionem referuntur ; quod non indiligenter in Zechis suis veteribus Dobnerus executus est. Guæ fi enervare animus fuit, ostendendum Tibi erat Zechos hos alterius linguæ fuiffe a Slavis, aut a vetuſtis probatisque Authoribus, Hun- nis, Gothis, Tataris, Perſis, Græcis aliique genti accensitos. Ve- rum cum de eorum lingua apud omnes filentium, fitus vero, nomi- na hujus regionis paſſim Slavica, nomen genti noſtræ conforme, emi- gratio, tempusque Slavos fuiffe prodant, poſteriorum etiam ſæculo- rum celebres quique hiftorici eos Slavis accenſeant, quis Tuæ potius atque alteri ſententiæ aſsenſum præbuerit? Dicam, quod res est: Non eſt ingenium Tuum hac in eriſi minus verſatum, aut non digno- vit illud multo ante, quid veriſimilius hoc in argumento fit, ſed quoniam animo alte inſedit commentitiam illam de Archipincernatu telam pertexere, itaque nodi in ſeirpo querendi erant, vellicanda 16 de
(*8 (*) naim habitaverint ? nunquid eo unico, quia iſthie Antas prodidit Procopius, cujus nominis gentem cis Pontum positam Jornandes Vi- nidis accenset. Guidſi Jornandes nuspiam prodidifet hos Antas fuiſſe gentis Venedæ, nunquid etiam eos Slavos fuiſſe negaſſes, cum tamen re ipſa Slavi fuerint ? Nec igitur veteres Zechi communio- ne Slavorum expungendi, etfi nec Procopius, nec Jornandes, aut ut tu pag. 9. ais nemo veterum Slavis adnumeret. Erupit primo Procopii & Jornandis ævo, ut ante meminimus Slavorum nomen, paucis erat cognitum, non erat id genericum, fed fpecificum, arctis- que finibus cireumferiptum ; nec univerſale nomen, quo gens ea, quam hodie Slavos dicimus, connotaretur, inventum fuit, quid mi- rum fi cum Zechis innumeræ pene Slavorum gentes & respublicæ Sclavinis illis Antisque accenſi non fuerunt. Quod ſi autem nonniſi Slavi fuerunt, quos Procopius & Jornandes prodidit, næ Tu innu- meras gentes & respublicas Slavicas, & Te ipfum cum gente Tua Slavorum civitate exturbabis, quam quoque nec Jornandes nec Pro- copius Slavis accenfuit. Rara admodum funt exempla in vetustate, ut barbararum præſertim gentium idiomata & linguæ, quæ proprie gentem a gente diſpeſcunt, proderentur. Quantæ hodiedum inter eruditos lites : cujus linguæ gentisque Celtæ, veteres Galli, Mar- comanni, Quadi, Jazyges, Alani, Vandali aliique plurimi fuerint populi? quos fi ex diverfis nominibus folum dijudices, tot tamque di- verſas linguas, quot nomina gentium admittere neceſfum erit. Aliis itaque indieiis quærendæ ſpecies gentium, quæ ſub unum genus ſpe- ctant, atque ſub unius linguæ communionem referuntur ; quod non indiligenter in Zechis suis veteribus Dobnerus executus est. Guæ fi enervare animus fuit, ostendendum Tibi erat Zechos hos alterius linguæ fuiffe a Slavis, aut a vetuſtis probatisque Authoribus, Hun- nis, Gothis, Tataris, Perſis, Græcis aliique genti accensitos. Ve- rum cum de eorum lingua apud omnes filentium, fitus vero, nomi- na hujus regionis paſſim Slavica, nomen genti noſtræ conforme, emi- gratio, tempusque Slavos fuiffe prodant, poſteriorum etiam ſæculo- rum celebres quique hiftorici eos Slavis accenſeant, quis Tuæ potius atque alteri ſententiæ aſsenſum præbuerit? Dicam, quod res est: Non eſt ingenium Tuum hac in eriſi minus verſatum, aut non digno- vit illud multo ante, quid veriſimilius hoc in argumento fit, ſed quoniam animo alte inſedit commentitiam illam de Archipincernatu telam pertexere, itaque nodi in ſeirpo querendi erant, vellicanda 16 de
Strana 17
63 (*) de Zeechis veteribus opinio, iique Slavorum contubernio ex- pungendi. 17 III. Nomina locorum in vetere Zecchia ſeu Zicchia funt paſſim Slavica, aut e radicibus Slavicis derivata. onfirmaturus veteres Zecchos minime linguæ ac gentis fuiſſe Sla- vicæ producis pag. 7. plura locorum nomina in vetere Zeechia a Porphyrogenito prodita, ſubjungisque: hæc nihil ſimilitudinis ha- bere cum idiomate Slavico. Cujus vero ſæculi eſt Author, e quo hæc nomina mutuaſti? nunquid ſæculi Xmi? Guid mirum eſfet, ſi hoc ſæculo ne veſtigium nominis Slavici hic locorum amplius repe- rires, posteaquam ante ex Marcellino ostendi ab Hunnis regionum iſtarum incolas potiſſimum ſecum concordandi fide, ut idem Author loquitur, in Europam abreptos, poſtquam eodem loco docui Imma- chum filium Attilæ ex Pannonia retrogreſſum Hunnis fuis terras has usque ad Bosphorum inundaſſe, quid mirum inquam, ſi etiam vete- res Zecchos ſedibus fuis proturbaffent, antiquatisque veteribus Sla- vicis nominibus novas genioque linguæ ſuæ accommodas appellatio- nes inſulis, fluviis, fontibus, oppidisque indidiffent? Quidſi etiam eodem ſæculo X, de quo loquimur, nomina locorum veteris Boje- miæ aut Marcomanniæ in patria noſtra requiras? veſtigiumne illo- rum germanæque veteris dialecti hic amplius reperturus? An ultra indicium Marobudi illius nominatiſfimi? an Caſurgis? Mænosga- dæ? Bicurgii? Redintuini? Nomiſterii? Melioduni? Strevintæ? Hegitmatiæ? Budorgis? quæ pene in eadem regionum dimensione a Claudio Ptolemæo nominantur, & deſcribuntur? quæ nomina cum fitu eo usque deleta funt, ut nonnifi ariolationibus venia ſupersit, quæ urbes hæ fuerint, aut quibus locis steterint, explorandi. Guid- fi jam ego ſimili adverſus Te argumentatione utar, dicamque Mar- comannos Germanosve nunquam fediffe in Bohemia, quoniam ſæcu- lo X. nulla amplius idiomatis Germani Marcomanicive veteris nomi- na apud ſcriptores ſæculi hujus reperire eſt. Nullus dubito, fi Hun- norum eruptione antiquior ſupereffet hiſtoricus aut Geographus, qui tot nomina genuina non græcizata veteris Zecchia poſteritatis C me-
63 (*) de Zeechis veteribus opinio, iique Slavorum contubernio ex- pungendi. 17 III. Nomina locorum in vetere Zecchia ſeu Zicchia funt paſſim Slavica, aut e radicibus Slavicis derivata. onfirmaturus veteres Zecchos minime linguæ ac gentis fuiſſe Sla- vicæ producis pag. 7. plura locorum nomina in vetere Zeechia a Porphyrogenito prodita, ſubjungisque: hæc nihil ſimilitudinis ha- bere cum idiomate Slavico. Cujus vero ſæculi eſt Author, e quo hæc nomina mutuaſti? nunquid ſæculi Xmi? Guid mirum eſfet, ſi hoc ſæculo ne veſtigium nominis Slavici hic locorum amplius repe- rires, posteaquam ante ex Marcellino ostendi ab Hunnis regionum iſtarum incolas potiſſimum ſecum concordandi fide, ut idem Author loquitur, in Europam abreptos, poſtquam eodem loco docui Imma- chum filium Attilæ ex Pannonia retrogreſſum Hunnis fuis terras has usque ad Bosphorum inundaſſe, quid mirum inquam, ſi etiam vete- res Zecchos ſedibus fuis proturbaffent, antiquatisque veteribus Sla- vicis nominibus novas genioque linguæ ſuæ accommodas appellatio- nes inſulis, fluviis, fontibus, oppidisque indidiffent? Quidſi etiam eodem ſæculo X, de quo loquimur, nomina locorum veteris Boje- miæ aut Marcomanniæ in patria noſtra requiras? veſtigiumne illo- rum germanæque veteris dialecti hic amplius reperturus? An ultra indicium Marobudi illius nominatiſfimi? an Caſurgis? Mænosga- dæ? Bicurgii? Redintuini? Nomiſterii? Melioduni? Strevintæ? Hegitmatiæ? Budorgis? quæ pene in eadem regionum dimensione a Claudio Ptolemæo nominantur, & deſcribuntur? quæ nomina cum fitu eo usque deleta funt, ut nonnifi ariolationibus venia ſupersit, quæ urbes hæ fuerint, aut quibus locis steterint, explorandi. Guid- fi jam ego ſimili adverſus Te argumentatione utar, dicamque Mar- comannos Germanosve nunquam fediffe in Bohemia, quoniam ſæcu- lo X. nulla amplius idiomatis Germani Marcomanicive veteris nomi- na apud ſcriptores ſæculi hujus reperire eſt. Nullus dubito, fi Hun- norum eruptione antiquior ſupereffet hiſtoricus aut Geographus, qui tot nomina genuina non græcizata veteris Zecchia poſteritatis C me-
Strana 18
66 (*) 59 memoriæ transcripsifset, quot postea transcripsit Porphyrogenitus, vultum hodiernæ Czechiæ tanquam in ſpeculo in vetere illa intuere- ris. Et profecto ſi pauca illa nomina locorum & populorum palu- dem Mæotydis & Pontum Euxinum accolentium in examen trahan- tur , quæ apud Plinium, Claudium Ptolemæum & Æthicum reperire eft, ea minime dialecto Slavicæ repugnant, quin manifeste ostendunt ex hujus linguæ radicibus derivata eſſe. Exploremus vel nomina oppidorum, quæ Claudius Ptolemæus lib. 5. c. 9. juxta Vardanum fîu- vium (hodie Copa ſeu Cupha, ut ipſe pag, 11. ſentis, dictum) re- cenſet, & ad quem Zinchos ſuos Tabula II. Aſiæ reponit. Nume- rat vero Scopelum, Surubam, Corusiam, Seracam. An Sstopel, seu Skopek, (a) Suruba ſeu Surub, (b) Korusi, (c) Seraka & Serak(d) ge- nio linguæ Slavicæ repugnant? quorum nominum ſimillima etiam hodie in mappis Geographieis Boemiæ, Moraviæ, Ruſſiæ, Poloniæ- que occurrunt : Nec vero gentium his confiniis colentium nomina, quæ apud eundem Claudium Ptolemaum legere est, Psesfii (e) The- meotæ (f) Tyrambi (g) Aſturicani (h) & apud Plinium præter aliquos mox memoratos Vali (i) & Serbi (k) radicibus lingna Slavicæ ad- verſantur. Quodſi tamen omnia hæc locorum & gentium nomina Slavica eſſe neges, imo contendas nihil similitudinis habere cum idio- mate Slavico, id me tamen unum a veritatis ſudioſo animo Tuo, quem tantoopere prædicas, impetraturum confido, ut mihi conce- das 18 (a) Quam disſimiles hodiernæ voces vernaculæ Sskopek, Staphium aut Skopec ver. vex ? (b) .Surrub hodiedum Dalmatis & Croatis griſeum ſen cinericium indumentum connotat , & quam diſſimile inclytum familiæ Saruba ſeu Zaruba nomen. (c) Si Ruſſi, Boruſſi antiquiſſimis hiſtoricis teſtibus voces Slavicæ ſunt quidni Koruſi: (d) Ral omnibus Slavis cancrum fignificare, Raka hodiedum Dalmatis & Croatis ſpeeum , ſe & ze præpoſitionem eſſe Slavicam item conjunctionem nemini ignotum. (e) Pſeſſii ſeu ut vult Plinius l. 6. c. 7. Bſefii quaſi caninos dicas. (f) Them ſeu Tem Slavice legionem ſignificabat , radix item Slavica tem unde tma & temny etian umbram & te- nebras connotat. (g) Tyrambi quaſi audaces depulſores dicas a Slavica ve- teri radice tiram, ſtricto enſe depello. (h) Aſturicani, nec hae vox, utut peregrina, adverſa eſt Slavicis radicibus: 23, hodic, A; usque, Tueriga lo- cum munitum connotabat, quemadmodum Porphyrogenitus vocem napreſi per præruptum locum explicat. (i) Vali tam ſubſtantive quam verbaliter vox penitus Slavica eſt, hie volvere, illie vallum aggerem item & undam fluctumve connotans. (k) Serbi ſeu ut proprie vocabantur Srbi finitimi poſtea patriæ noſtræ Slavi, Srb falcem meſſor am pro radice habent. Con- fer etiam Dobnerum Apol. p. 41. & 115.
66 (*) 59 memoriæ transcripsifset, quot postea transcripsit Porphyrogenitus, vultum hodiernæ Czechiæ tanquam in ſpeculo in vetere illa intuere- ris. Et profecto ſi pauca illa nomina locorum & populorum palu- dem Mæotydis & Pontum Euxinum accolentium in examen trahan- tur , quæ apud Plinium, Claudium Ptolemæum & Æthicum reperire eft, ea minime dialecto Slavicæ repugnant, quin manifeste ostendunt ex hujus linguæ radicibus derivata eſſe. Exploremus vel nomina oppidorum, quæ Claudius Ptolemæus lib. 5. c. 9. juxta Vardanum fîu- vium (hodie Copa ſeu Cupha, ut ipſe pag, 11. ſentis, dictum) re- cenſet, & ad quem Zinchos ſuos Tabula II. Aſiæ reponit. Nume- rat vero Scopelum, Surubam, Corusiam, Seracam. An Sstopel, seu Skopek, (a) Suruba ſeu Surub, (b) Korusi, (c) Seraka & Serak(d) ge- nio linguæ Slavicæ repugnant? quorum nominum ſimillima etiam hodie in mappis Geographieis Boemiæ, Moraviæ, Ruſſiæ, Poloniæ- que occurrunt : Nec vero gentium his confiniis colentium nomina, quæ apud eundem Claudium Ptolemaum legere est, Psesfii (e) The- meotæ (f) Tyrambi (g) Aſturicani (h) & apud Plinium præter aliquos mox memoratos Vali (i) & Serbi (k) radicibus lingna Slavicæ ad- verſantur. Quodſi tamen omnia hæc locorum & gentium nomina Slavica eſſe neges, imo contendas nihil similitudinis habere cum idio- mate Slavico, id me tamen unum a veritatis ſudioſo animo Tuo, quem tantoopere prædicas, impetraturum confido, ut mihi conce- das 18 (a) Quam disſimiles hodiernæ voces vernaculæ Sskopek, Staphium aut Skopec ver. vex ? (b) .Surrub hodiedum Dalmatis & Croatis griſeum ſen cinericium indumentum connotat , & quam diſſimile inclytum familiæ Saruba ſeu Zaruba nomen. (c) Si Ruſſi, Boruſſi antiquiſſimis hiſtoricis teſtibus voces Slavicæ ſunt quidni Koruſi: (d) Ral omnibus Slavis cancrum fignificare, Raka hodiedum Dalmatis & Croatis ſpeeum , ſe & ze præpoſitionem eſſe Slavicam item conjunctionem nemini ignotum. (e) Pſeſſii ſeu ut vult Plinius l. 6. c. 7. Bſefii quaſi caninos dicas. (f) Them ſeu Tem Slavice legionem ſignificabat , radix item Slavica tem unde tma & temny etian umbram & te- nebras connotat. (g) Tyrambi quaſi audaces depulſores dicas a Slavica ve- teri radice tiram, ſtricto enſe depello. (h) Aſturicani, nec hae vox, utut peregrina, adverſa eſt Slavicis radicibus: 23, hodic, A; usque, Tueriga lo- cum munitum connotabat, quemadmodum Porphyrogenitus vocem napreſi per præruptum locum explicat. (i) Vali tam ſubſtantive quam verbaliter vox penitus Slavica eſt, hie volvere, illie vallum aggerem item & undam fluctumve connotans. (k) Serbi ſeu ut proprie vocabantur Srbi finitimi poſtea patriæ noſtræ Slavi, Srb falcem meſſor am pro radice habent. Con- fer etiam Dobnerum Apol. p. 41. & 115.
Strana 19
628 (* ) w) das hos a Plinio ad Paludem Mæotydis indicatos Serbos Slavici ſuiffe generis, ejusdemque cum illis, qui nominata illa crebro Hunnorum incursione velut torrente abhine abrepti, poſtea in hodierna Saxonia & Luſatia Boemiæ finitima tantoopere a ſæculo octavo apud Scripto- res Francicos inclaruerunt, & e quibus teſte Porphyrogenito multi postea cum Chrobatis in Illyrium transgreſſi, ibidem Serviæ regioni nomen novum dederunt. Gui ſi non iidem Srbi paludis Mæotydis ſunt, edoce amabo vetustatis & historiæ cupidos, unde tandem hue advenerint? nam certo constat ante Attilæ & Hunnorum tempora illis hodiernæ Saxoniæ & Luſatiæ ſedes non fuiſſe avitas. Neque nega- bis mihi etiam plerasque veteribus Zecchis finitimas gentes, eas inquam pene omnes: quæ illum ab Hunnis ad paludem usque Mæoty- dis & Pontum Euxinium terrarum tractum tenuerunt, quæque a ve- teribus Geographis & Hiſtoricis commemorantur: poſtea in Europa fuiſſe obſervatas in Hunnorum & Attilæ exercitu, quarum denique pleræque, poſteaquam Hunni ſedes in Pannonia fixiſfent, exturbatis veteribus colonis ſeſe viciniſſimis quoque plagis Hunnisque finitimis collocarunt. De Alanis Zecchorum confinibus plenæ eorum tem- porum hiſtoriæ, qui primum cum Hunnis militaîsent, postea excuſſo jugo partes Theodorici Vesegothorum Regis & Aetii in campis Ca- talaunicis amplexi (a) denique omnem Galliam pervagati in ipſam Hispaniam irruperunt. Abares, seu Avares, Euagrio teste (b) ift- hic quoque in Afia Hunnis finitimi non minus clarum nomen in Eu- ropa nacti, qui hodiernæ Bavariæ & Austriæ terras occupantes, eis- dom nomen novum Avariæ indidere. Maſſagetas Hunnis olim fini- timos in exercitu quoque Attilæ fuiſſe testatur Procopius de bello Vandalico l. 1. c. 4. Hunni, ut paulo ante diximus, Pannoniæ transdanubianas primum, dein etiam eisdanubianas regiones incolue- runt. Otrogoras (e) olim Hunnis confines primum cum iisdem in Pannonia ſediſſe, dein diſſoluto Attilæ imperio inter Chersonem & Bosphorum ſedes delegifſe ex Procopio diſcimus. Plinii Serbos ſeu Srbos proprie Slavice, a Francis Sorabos appellatos ad limites Boemiæ in hodierna Lufatia & Saxonia novas colonias affecutos ne- mini eſt incognitum. Veteres Bulgæ ſeu Volgæ fluminis accolas & Bulgariæ antiquæ colonos poſtea trajecto Iſtro in Moeſiæ regionibus C 2 ſedes 19 (a) Jornandes c. 36. p. 23. (b) In hiſtoria eccleſiastica. (c) Procopius l. 4. de bello Goth. c. 4. eos vocat Uturguros alibi Coturguros, Agathias Cotrigoros. Æthicus Ottorog orras.
628 (* ) w) das hos a Plinio ad Paludem Mæotydis indicatos Serbos Slavici ſuiffe generis, ejusdemque cum illis, qui nominata illa crebro Hunnorum incursione velut torrente abhine abrepti, poſtea in hodierna Saxonia & Luſatia Boemiæ finitima tantoopere a ſæculo octavo apud Scripto- res Francicos inclaruerunt, & e quibus teſte Porphyrogenito multi postea cum Chrobatis in Illyrium transgreſſi, ibidem Serviæ regioni nomen novum dederunt. Gui ſi non iidem Srbi paludis Mæotydis ſunt, edoce amabo vetustatis & historiæ cupidos, unde tandem hue advenerint? nam certo constat ante Attilæ & Hunnorum tempora illis hodiernæ Saxoniæ & Luſatiæ ſedes non fuiſſe avitas. Neque nega- bis mihi etiam plerasque veteribus Zecchis finitimas gentes, eas inquam pene omnes: quæ illum ab Hunnis ad paludem usque Mæoty- dis & Pontum Euxinium terrarum tractum tenuerunt, quæque a ve- teribus Geographis & Hiſtoricis commemorantur: poſtea in Europa fuiſſe obſervatas in Hunnorum & Attilæ exercitu, quarum denique pleræque, poſteaquam Hunni ſedes in Pannonia fixiſfent, exturbatis veteribus colonis ſeſe viciniſſimis quoque plagis Hunnisque finitimis collocarunt. De Alanis Zecchorum confinibus plenæ eorum tem- porum hiſtoriæ, qui primum cum Hunnis militaîsent, postea excuſſo jugo partes Theodorici Vesegothorum Regis & Aetii in campis Ca- talaunicis amplexi (a) denique omnem Galliam pervagati in ipſam Hispaniam irruperunt. Abares, seu Avares, Euagrio teste (b) ift- hic quoque in Afia Hunnis finitimi non minus clarum nomen in Eu- ropa nacti, qui hodiernæ Bavariæ & Austriæ terras occupantes, eis- dom nomen novum Avariæ indidere. Maſſagetas Hunnis olim fini- timos in exercitu quoque Attilæ fuiſſe testatur Procopius de bello Vandalico l. 1. c. 4. Hunni, ut paulo ante diximus, Pannoniæ transdanubianas primum, dein etiam eisdanubianas regiones incolue- runt. Otrogoras (e) olim Hunnis confines primum cum iisdem in Pannonia ſediſſe, dein diſſoluto Attilæ imperio inter Chersonem & Bosphorum ſedes delegifſe ex Procopio diſcimus. Plinii Serbos ſeu Srbos proprie Slavice, a Francis Sorabos appellatos ad limites Boemiæ in hodierna Lufatia & Saxonia novas colonias affecutos ne- mini eſt incognitum. Veteres Bulgæ ſeu Volgæ fluminis accolas & Bulgariæ antiquæ colonos poſtea trajecto Iſtro in Moeſiæ regionibus C 2 ſedes 19 (a) Jornandes c. 36. p. 23. (b) In hiſtoria eccleſiastica. (c) Procopius l. 4. de bello Goth. c. 4. eos vocat Uturguros alibi Coturguros, Agathias Cotrigoros. Æthicus Ottorog orras.
Strana 20
6 A (*) ſedes fixiſſe, nec non iis nomen Bulgariæ indidisse ex historicis eorum temporum exploratum habemus. Guibus fi jam addamus Valos Plinii poſtea quoque in hiſtoriis non obſcuros, eosdemque cenſeamus, quos Valachos hodiernæ Moravix incolas Polonisque confines, uſus appellare obtinuit, item Maros & Marinas Proco- pii, ſimilitudine nominis Moravis olim Maravis, & Maravanis dictis, affines, quidni res ipſa ſe prodat omnem Afiam Sarmaticam in Euro- pam fuiſſe translatam, omnesque Mæotydi & Ponto Euxino conter- minos populos in vicinas nobis regiones eum nominibus ſuis commi- graſſe? Aut qui factum sit, explica Vir optime, cur non modo ho- diernum noſtrum patrium nomen patriæque, ſed & tot tantaque fini- timarum in Europa gentium nomina veteribus illis in Aſia accurate reſpondeant? cur non prius iſthic audita & cognita fuerint, quam cum communem gentium ex orientalibus Mæotydis & Ponti Euxini plagis emigrationem accidiffe ex hiſtoricis coævis legimus? Soline Zeechi, per quorum tamen ditiones Hunni iter carpebant, in con- cordandi fidem, ut loquitur Marcellinus, non fuerunt ab eis abrepti? Soline nos patrium noſtrum nomen ab eis non repetamus, quando- quidem ipſa luce clarius est, plures alias olim & hodie adhue vici- nas gentes recte ex Asiaticis illis plagis originem suam repetere, ac repetiisse? Aut igitur mihi concedendum Majores nostros ex his veteribus Asiæ Zecchis deſcendiffe, aut tibi negandum est: Hunnos, Alanos, Avares, Maffagetas, Uturguros, Srbos, Bulgares reliquos- que confines populos olim in Europa rebus gestis claros eosdem fuiſſe eum Aſiaticis ; admittendum tibi inſuper Marcellinum aliosque Synchronos ſcriptores posteritati impoſuiffe, eum ſeripſerunt has gentes ex Afia in Europam transmigraſſe. Optalſem Athanaſi do- ctiſſime, ut pro Archipincernatu Tuo ex ipſo ſæculo XII. jam hiſto- ricorum patriorum exterorumque agmine referto tam validum atque tam convincens argumentum attuliſſes, quantum iſtud vel ex tene- bris hiſtoriæ, primisque æræ Chriſtianæ ſæculis eſt, procul dubio opi- nionis Tuæ plures patronos & alfeclas indeptus effes. Sed hæc eo dicta funto, ſi nomina locorum a Porphyrogenito ſæculi X. ſeriptore pro- dita nihil ſimilitudinis , ut Tu contendis, cum idiomate Slavico habe- rent. Verum quoniam Dobnerus in Apologia fua pag. 75. & 76. item alibi propugnat poſt memoratam emigrationem veterum Zeecho- rum cum Hunnis adhuc iſthic perſtitiſſe reliquias gentis, atque eas usque ad duo ſuperiora ſæcula in vetere Zeechia conſervatas fuiſſe, 20 quin
6 A (*) ſedes fixiſſe, nec non iis nomen Bulgariæ indidisse ex historicis eorum temporum exploratum habemus. Guibus fi jam addamus Valos Plinii poſtea quoque in hiſtoriis non obſcuros, eosdemque cenſeamus, quos Valachos hodiernæ Moravix incolas Polonisque confines, uſus appellare obtinuit, item Maros & Marinas Proco- pii, ſimilitudine nominis Moravis olim Maravis, & Maravanis dictis, affines, quidni res ipſa ſe prodat omnem Afiam Sarmaticam in Euro- pam fuiſſe translatam, omnesque Mæotydi & Ponto Euxino conter- minos populos in vicinas nobis regiones eum nominibus ſuis commi- graſſe? Aut qui factum sit, explica Vir optime, cur non modo ho- diernum noſtrum patrium nomen patriæque, ſed & tot tantaque fini- timarum in Europa gentium nomina veteribus illis in Aſia accurate reſpondeant? cur non prius iſthic audita & cognita fuerint, quam cum communem gentium ex orientalibus Mæotydis & Ponti Euxini plagis emigrationem accidiffe ex hiſtoricis coævis legimus? Soline Zeechi, per quorum tamen ditiones Hunni iter carpebant, in con- cordandi fidem, ut loquitur Marcellinus, non fuerunt ab eis abrepti? Soline nos patrium noſtrum nomen ab eis non repetamus, quando- quidem ipſa luce clarius est, plures alias olim & hodie adhue vici- nas gentes recte ex Asiaticis illis plagis originem suam repetere, ac repetiisse? Aut igitur mihi concedendum Majores nostros ex his veteribus Asiæ Zecchis deſcendiffe, aut tibi negandum est: Hunnos, Alanos, Avares, Maffagetas, Uturguros, Srbos, Bulgares reliquos- que confines populos olim in Europa rebus gestis claros eosdem fuiſſe eum Aſiaticis ; admittendum tibi inſuper Marcellinum aliosque Synchronos ſcriptores posteritati impoſuiffe, eum ſeripſerunt has gentes ex Afia in Europam transmigraſſe. Optalſem Athanaſi do- ctiſſime, ut pro Archipincernatu Tuo ex ipſo ſæculo XII. jam hiſto- ricorum patriorum exterorumque agmine referto tam validum atque tam convincens argumentum attuliſſes, quantum iſtud vel ex tene- bris hiſtoriæ, primisque æræ Chriſtianæ ſæculis eſt, procul dubio opi- nionis Tuæ plures patronos & alfeclas indeptus effes. Sed hæc eo dicta funto, ſi nomina locorum a Porphyrogenito ſæculi X. ſeriptore pro- dita nihil ſimilitudinis , ut Tu contendis, cum idiomate Slavico habe- rent. Verum quoniam Dobnerus in Apologia fua pag. 75. & 76. item alibi propugnat poſt memoratam emigrationem veterum Zeecho- rum cum Hunnis adhuc iſthic perſtitiſſe reliquias gentis, atque eas usque ad duo ſuperiora ſæcula in vetere Zeechia conſervatas fuiſſe, 20 quin
Strana 21
6*8 (*) quin ipſe ex iſtiusmodi nominibus locorum argumentum ducat iſthic Slavos ſediſſe, igitur jam examini ſubjicienda nomina iſta, num e ra- dicibus Slavicis hauſta non fint? Ante cetera vero Tibi Athanafi Doctiſſime oſtendendum fuiſſet, cuinam idiomati propiora fint hæc nomina, aut quid in aliena lingua connotent, cum tantoopere dia- lecto Slavicæ diſſimilia eſſe contendas. Procul dubio ea Hungarica efſe ſuſpicaris, cum ante ex Procopio conatus fis convincere ifthie Hunnos Uturguros fediffe, fed quære ex linguæ hujus peritis, con- ſule linguæ hujus Dictionaria, quod utrumque feci, & quantum Te Tua opinio fefellerit, agnoſces. Quod alterum est, memorem Te eſſe oportuit in hæe Mæotydis & cumprimis Ponti Euxini littora & inſulas plures a Græcis ductas colonias, ifthic urbes & caftella exxdi- ficata, unde etiam Græcorum auctoritas eo invaluit, ut Zecchis Re- ges imponerent, isthic Archiepiscopatum erigerent, quemadmodum hæc omnia apud Procopium aliosque Byzantinos Scriptores legere eſt, pridemque ex illis Dobnerus docuit. Guid itaque mirum, si iſthic etiam græca locorum nomina inveniuntur, ſi appellationes quæque Slavicæ a primigenia ſua fignificatione in Græcam translaræ, fi inflexionibus, terminationibusque ad genium linguæ græcæ accom- modatæ; vel unum exemplum Tibi eſto in appellatione patria & vernacula fluminis Charvaſid fines Zecchorum prætercurrentis, quem Græci Coracem, ut oſtendit Peyſſonel, dixerunt, fic fluvium Kopa Vardanum nuncuparunt. Quod tertium est: ex Te quærere mihi liceat, an Te tam peritum veteris & primigeniæ linguæ Slavi- cæ auſis jactare, ut prima fronte cognoſcas, num nomina & vocabu- la ex hac antiquitate linguæ atque ejus radicibus fint? Quot quanta- que non deprehendis in Porphyrogenito, quæ nifi is diceret, & in- terpretaretur Slavica eſfe atque Ruthenica, nunquam adducereris ut crederes ex hujus idiomatis effe commercio? Credidiffesne etiam pagani vocem Slavicam efſe non baptizatos fignificantem, an non po- tius latinam aut græcam ? An Tibi perſuaſiſſes Aiphar & Neaſet vo- ces eſſe Slavicas & Antiquitus munitionem magnam connotaîſe, quin potius Hungaricas? quid reliqua commemorem Ulborſi inſulam præ- ruptam? Buruphorum paludem magnam Slavice ſignificantem, niſi id verbis expreſſis testaretur Porphyrogenitus? Guot quantaque vel non hodie in Bohemia locorum nomina reperias, quæ uti mini- me ſimilia ſunt huic idiomati, ita radicem eorum Slavicam invenire, multo magis ea ad significationem vernaculam reducere res perditæ C 3 21 est
6*8 (*) quin ipſe ex iſtiusmodi nominibus locorum argumentum ducat iſthic Slavos ſediſſe, igitur jam examini ſubjicienda nomina iſta, num e ra- dicibus Slavicis hauſta non fint? Ante cetera vero Tibi Athanafi Doctiſſime oſtendendum fuiſſet, cuinam idiomati propiora fint hæc nomina, aut quid in aliena lingua connotent, cum tantoopere dia- lecto Slavicæ diſſimilia eſſe contendas. Procul dubio ea Hungarica efſe ſuſpicaris, cum ante ex Procopio conatus fis convincere ifthie Hunnos Uturguros fediffe, fed quære ex linguæ hujus peritis, con- ſule linguæ hujus Dictionaria, quod utrumque feci, & quantum Te Tua opinio fefellerit, agnoſces. Quod alterum est, memorem Te eſſe oportuit in hæe Mæotydis & cumprimis Ponti Euxini littora & inſulas plures a Græcis ductas colonias, ifthic urbes & caftella exxdi- ficata, unde etiam Græcorum auctoritas eo invaluit, ut Zecchis Re- ges imponerent, isthic Archiepiscopatum erigerent, quemadmodum hæc omnia apud Procopium aliosque Byzantinos Scriptores legere eſt, pridemque ex illis Dobnerus docuit. Guid itaque mirum, si iſthic etiam græca locorum nomina inveniuntur, ſi appellationes quæque Slavicæ a primigenia ſua fignificatione in Græcam translaræ, fi inflexionibus, terminationibusque ad genium linguæ græcæ accom- modatæ; vel unum exemplum Tibi eſto in appellatione patria & vernacula fluminis Charvaſid fines Zecchorum prætercurrentis, quem Græci Coracem, ut oſtendit Peyſſonel, dixerunt, fic fluvium Kopa Vardanum nuncuparunt. Quod tertium est: ex Te quærere mihi liceat, an Te tam peritum veteris & primigeniæ linguæ Slavi- cæ auſis jactare, ut prima fronte cognoſcas, num nomina & vocabu- la ex hac antiquitate linguæ atque ejus radicibus fint? Quot quanta- que non deprehendis in Porphyrogenito, quæ nifi is diceret, & in- terpretaretur Slavica eſfe atque Ruthenica, nunquam adducereris ut crederes ex hujus idiomatis effe commercio? Credidiffesne etiam pagani vocem Slavicam efſe non baptizatos fignificantem, an non po- tius latinam aut græcam ? An Tibi perſuaſiſſes Aiphar & Neaſet vo- ces eſſe Slavicas & Antiquitus munitionem magnam connotaîſe, quin potius Hungaricas? quid reliqua commemorem Ulborſi inſulam præ- ruptam? Buruphorum paludem magnam Slavice ſignificantem, niſi id verbis expreſſis testaretur Porphyrogenitus? Guot quantaque vel non hodie in Bohemia locorum nomina reperias, quæ uti mini- me ſimilia ſunt huic idiomati, ita radicem eorum Slavicam invenire, multo magis ea ad significationem vernaculam reducere res perditæ C 3 21 est
Strana 22
6 6 (*) eſt operæ ? Quidſi porro in his ipſis Porphyrogeniti nominibus vi- tium ſcribæ interceſſit, quidſi author & ſcriba græcus barbara iſtius- modi enunciatu, duriora vocabula ægre literis græcis tranſcribere potuit, atque ubivis inter plures concurrentes confonantes pro mo- re Græcorum vocales interferuit? quid denique fi typographi oſci- tantia literæ quædam omiſſæ, adjectæ, mutatæ, aut præpoſtero ordine poſitæ, ut paſſim in barbaris nominibus fieri afſolet ? An non Com- mentator in Porphyrogenitum Cl. Bandurius hane ipſam codicum & vocum corruptionem queritur, & plura vocabula Slavica & Ru- thenica expolit atque emendat? Sed quæ jam tandem amabo funt hæc nomina, quæ nihil fimilitudinis habere ais cum idiomate Slavico? Primum Tibi eſt Ucruch: Huiene vero voci civitatem aufis diſputa- re Slavicam qua nihil magis eſt Slavicum? Adi omnia Lexica Dal- matica, Croatica & Slavica inveniesque cruh (a) panem fignificare, ut ita vox u crub idem quod ad, feu apud panem connotet. Et ve- ro num etiam Ucri & Uchri dicti populi, qui hodiernam Pomera- niam & Ueromarchiam incolebant, quorumque jam Witichindus lib. 3. meminit, non fuerunt Slavi ? Vide jam quam vere pag. 7. de voce hac ſeripſeris, eam nihil fimilitudinis habere cum idiomate Slavico. Alterum nomen eſt Turganerch, nomen omnino primo conſpectu nonnihil diffonum dialecto Slavicæ, nec tamen extra ejus radices. Tvergia enim olim propugnaculum, eaſtrum oppidumque Slavis connotabat, connotatque hodie Croatis, nec exitus hujus vo- cis a genio idiomatis alienus est, ut apparet ex vocibus wrch trch, quas confonantes junctas cum Græci enunciare nequirent, plerumque, uti etiam hodie Germani, vocalem e interjecerunt, pari modo ex aſpera ſyllaba Tver fecere Tur. Tertium est: Tzarpagani. Mirum vero animo ſubit etiam nomen hoc expungi catalogo vocum Slavica- rum, quod vel Tu ipſe, qui Porphyrogenitum Dobnerumque toties legeras, non ignorare poteras proprie Slavicum effe. An non Con- stantinus Porphyrogenitus binis vicibus nempe c. 29. & 35. inquit: Pagani quippe Sclavorum lingua non baptizati dicuntur? Si igitur vocabulum pagani non baptizatus fignificavit, vox præpoſita tzar obvia eſt hodiedum Dalmatis, Croatis, Polonis, ipfisque Ruſſis ni- grum connotans, ut itaque extra omne dubium fit hoc nomine nigros Ethnicos fignificari. Quartum eſt Page, quod quamobrem Slavico 22 idio- (a) h in fine apud omnes Slavicas nationes ut ch enunciatur,
6 6 (*) eſt operæ ? Quidſi porro in his ipſis Porphyrogeniti nominibus vi- tium ſcribæ interceſſit, quidſi author & ſcriba græcus barbara iſtius- modi enunciatu, duriora vocabula ægre literis græcis tranſcribere potuit, atque ubivis inter plures concurrentes confonantes pro mo- re Græcorum vocales interferuit? quid denique fi typographi oſci- tantia literæ quædam omiſſæ, adjectæ, mutatæ, aut præpoſtero ordine poſitæ, ut paſſim in barbaris nominibus fieri afſolet ? An non Com- mentator in Porphyrogenitum Cl. Bandurius hane ipſam codicum & vocum corruptionem queritur, & plura vocabula Slavica & Ru- thenica expolit atque emendat? Sed quæ jam tandem amabo funt hæc nomina, quæ nihil fimilitudinis habere ais cum idiomate Slavico? Primum Tibi eſt Ucruch: Huiene vero voci civitatem aufis diſputa- re Slavicam qua nihil magis eſt Slavicum? Adi omnia Lexica Dal- matica, Croatica & Slavica inveniesque cruh (a) panem fignificare, ut ita vox u crub idem quod ad, feu apud panem connotet. Et ve- ro num etiam Ucri & Uchri dicti populi, qui hodiernam Pomera- niam & Ueromarchiam incolebant, quorumque jam Witichindus lib. 3. meminit, non fuerunt Slavi ? Vide jam quam vere pag. 7. de voce hac ſeripſeris, eam nihil fimilitudinis habere cum idiomate Slavico. Alterum nomen eſt Turganerch, nomen omnino primo conſpectu nonnihil diffonum dialecto Slavicæ, nec tamen extra ejus radices. Tvergia enim olim propugnaculum, eaſtrum oppidumque Slavis connotabat, connotatque hodie Croatis, nec exitus hujus vo- cis a genio idiomatis alienus est, ut apparet ex vocibus wrch trch, quas confonantes junctas cum Græci enunciare nequirent, plerumque, uti etiam hodie Germani, vocalem e interjecerunt, pari modo ex aſpera ſyllaba Tver fecere Tur. Tertium est: Tzarpagani. Mirum vero animo ſubit etiam nomen hoc expungi catalogo vocum Slavica- rum, quod vel Tu ipſe, qui Porphyrogenitum Dobnerumque toties legeras, non ignorare poteras proprie Slavicum effe. An non Con- stantinus Porphyrogenitus binis vicibus nempe c. 29. & 35. inquit: Pagani quippe Sclavorum lingua non baptizati dicuntur? Si igitur vocabulum pagani non baptizatus fignificavit, vox præpoſita tzar obvia eſt hodiedum Dalmatis, Croatis, Polonis, ipfisque Ruſſis ni- grum connotans, ut itaque extra omne dubium fit hoc nomine nigros Ethnicos fignificari. Quartum eſt Page, quod quamobrem Slavico 22 idio- (a) h in fine apud omnes Slavicas nationes ut ch enunciatur,
Strana 23
c*4 ( 3) idiomati repugnet, non video, radix enim eft mox ſupra allatæ vocis pagani. Constat præterea hodie paſſim per h ſeribi, quæ veteres Slavi per g reddebant. Paah Croatis & Dalmatis hodie quoque ve- xillum, Pah flatum connotat, & quam difſimilis vox Bak, quæ tau- rum significat, ut taceam vocem Croaticam Paga, quæ vectigal & tributum connotat, unde Pagadur quæstor, Pagadurow proquæstor, Pagaduria quæſtura. Quintum eſt Papagi & Papagia: Quot vo- cibus me atque Lectorem enecas? quid li Tibi fexcenta vocabula Bohemica pagorum opponam, in quibus ad radicem Slavicam redu- cendis labor Tibi magno fudore steterit. Sed ne in hac voce defe- ciſfe videamur, eadem illi, quæ ſuperiori radix eſt. Vox Pa an- tepoſita procul dubio præpositionis locum obtinet, aut hodiernæ Po æquivaluit, nam constat ex Porphyrogenito literam o pro diverſita- te dialectorum Slavicarum & gentium nonnunquam mutari, fic qui illi dicuntur Pagani, majoribus noſtris dicebantur Pogani, hodie Do hani Ethnicos dicimus. Sextum eſt: famoſiſſimum illud Zapaxi, de quo pluribus paginis jam egit Dobnerus tam in Proemie II. Par- tis II. quam Apologia pag. 191. usque 196. quibus locis oftendit literam r in hac voce deſiderari, ut pulverulentum aliquid, quod Por- phyrogenitus intendit, Slavice connotet. Guodfi Tu tamen Hunnos iſthie ſediſfe cupis, eja fac, ut vocem Por quæ Hungaris pulverem significat, tam facile unius literæ adjectione ad fimilitudinem vocis Zapaxi efabrices, aut saltem ex Porphyrogenito ostendas, eum tam frequenter voces Hunnicas interpretatum, quemadmodum Slavicas & Ruthenicas, probes etiam præter Slavicam linguam eum Hunnicam noviſſe & ſeripsilſe. Poſtremum tandem nomen eſt Camuch, quo- cum concludis, ac cenſuram adjicis, Hæc minime redolent linguam Slavicam. Quis vero credidiſset etiam hoc vocabulum repugna- re linguæ Slavicæ, præſertim cum Porphyrogenitus innuat id origi- nem ab authore & conditore trahere, quaſi vero etiam hodie repu- gnaret aliquem in Bohemia Camuch appellari ? profecto Kamuk ho- diedum Dalmatis & Croatis pannum ſericum, qualis in ſpecie Dama- ſcenus eft, connotat. His itaque feptem vocibus abrumpis cenfum nominum ex Porphyrogenito exſcriptorum, & tanquam Gorgones conſpexiſſes, a reliquis in medium proferendis abſtines. Quid igi- tur voces in eadem vetere Zecchia ſeu Zichia ejusque confiniis Bur- lic Altzice, Abnici, Nicop? quid Mantziciert, Tzermatzu, Ma- ſtati, Cybernik, Sgora? quid Capitanei Nicopſeos nomen Petrona Boi- 23 la ,
c*4 ( 3) idiomati repugnet, non video, radix enim eft mox ſupra allatæ vocis pagani. Constat præterea hodie paſſim per h ſeribi, quæ veteres Slavi per g reddebant. Paah Croatis & Dalmatis hodie quoque ve- xillum, Pah flatum connotat, & quam difſimilis vox Bak, quæ tau- rum significat, ut taceam vocem Croaticam Paga, quæ vectigal & tributum connotat, unde Pagadur quæstor, Pagadurow proquæstor, Pagaduria quæſtura. Quintum eſt Papagi & Papagia: Quot vo- cibus me atque Lectorem enecas? quid li Tibi fexcenta vocabula Bohemica pagorum opponam, in quibus ad radicem Slavicam redu- cendis labor Tibi magno fudore steterit. Sed ne in hac voce defe- ciſfe videamur, eadem illi, quæ ſuperiori radix eſt. Vox Pa an- tepoſita procul dubio præpositionis locum obtinet, aut hodiernæ Po æquivaluit, nam constat ex Porphyrogenito literam o pro diverſita- te dialectorum Slavicarum & gentium nonnunquam mutari, fic qui illi dicuntur Pagani, majoribus noſtris dicebantur Pogani, hodie Do hani Ethnicos dicimus. Sextum eſt: famoſiſſimum illud Zapaxi, de quo pluribus paginis jam egit Dobnerus tam in Proemie II. Par- tis II. quam Apologia pag. 191. usque 196. quibus locis oftendit literam r in hac voce deſiderari, ut pulverulentum aliquid, quod Por- phyrogenitus intendit, Slavice connotet. Guodfi Tu tamen Hunnos iſthie ſediſfe cupis, eja fac, ut vocem Por quæ Hungaris pulverem significat, tam facile unius literæ adjectione ad fimilitudinem vocis Zapaxi efabrices, aut saltem ex Porphyrogenito ostendas, eum tam frequenter voces Hunnicas interpretatum, quemadmodum Slavicas & Ruthenicas, probes etiam præter Slavicam linguam eum Hunnicam noviſſe & ſeripsilſe. Poſtremum tandem nomen eſt Camuch, quo- cum concludis, ac cenſuram adjicis, Hæc minime redolent linguam Slavicam. Quis vero credidiſset etiam hoc vocabulum repugna- re linguæ Slavicæ, præſertim cum Porphyrogenitus innuat id origi- nem ab authore & conditore trahere, quaſi vero etiam hodie repu- gnaret aliquem in Bohemia Camuch appellari ? profecto Kamuk ho- diedum Dalmatis & Croatis pannum ſericum, qualis in ſpecie Dama- ſcenus eft, connotat. His itaque feptem vocibus abrumpis cenfum nominum ex Porphyrogenito exſcriptorum, & tanquam Gorgones conſpexiſſes, a reliquis in medium proferendis abſtines. Quid igi- tur voces in eadem vetere Zecchia ſeu Zichia ejusque confiniis Bur- lic Altzice, Abnici, Nicop? quid Mantziciert, Tzermatzu, Ma- ſtati, Cybernik, Sgora? quid Capitanei Nicopſeos nomen Petrona Boi- 23 la ,
Strana 24
6*(*) la, quæ Dobnerus Apologiæ ſuæ pagina 197. & 198. adducit, conti- cuiſti? Quid prætermiſiſti eam communem Geographorum obſerva- tionem, quod terminantia in iz ice, ici, paſſim ſint Slavici idioma- tis ? Cato nempe uſus confilio, ut ne Lectoribus Tuis tela in ma- nus dares, quibus illi Te caſtro Tuo exturbent. Coronidis inftar hic eſto Ruffici authoris Michaila Lomonofſov teſtimonium, non ho- minis latini, ſed Slavi, qui in opuſculo ſuo, quod patrio ſermone ex meris fontibus Historiæ Rufficæ congesfit, veteres Afix Zecchos ſeu Zichos origine Slavos fuiſſe agnoſeit, nam & eos cum pluribus aliis vicinis populis ſedibus ſuis egreſſos, & verſus Albis fontes co- lonias duxiſſe tradit, adeo ut etiam vetus nomen ſuum novæ iſthic regioni indiderint. (a) 24 IV. Tzechi, Czechi & Zecchi idem ſunt origine populus. veteris Zecchiæ nominibus propriis locorum, quæ difſimilima Tibi videbantur idiomati Slavico, tranſis ad diverſum ſeriptionis ge- nus, quo nomen Czechorum apud varios Authores expreſſum inve- niſti, atque ex eo argumentum adverfus veteres Zecchos ducis: Nam cum Cinnamum patrium gentis nostræ nomen per initiales lite- ras Tz ſcripsiſſe deprehenderis, conaris evincere Procopii & Por- phyrogeniti Zecchos folum per Z literam ſcriptos non unum eun- demque origine efſe populum. Vah præter omnem exſpectatio- nem meam indigniſſimam judicio Tuo cenſuram, & eriſim ! qui ab Authoribus diverſis, diverſisque ſæculis ſeribentibus in voce barba- ra (cujus enunciationem & fonum vix quidem græeis literis affequi poterant) eandem orthographiæ legem, literarum ordinem & nume- rum ſcrupuloſe expoſcis , quem ſerupulum Tuum merito mihi bis ter- ve recoctam cramben appellare liceat, quandoquidem eum pridem Dobnerus in Apologia ſua paginis 186. 187. 188. tum multo ante in Prodromo ſuo ſic exhauſit, ut porro eo in argumento copioſiorem eſſe pigeat. Quare ne præſtituta brevitatis vincula hie quoque rum- (a) Michaila Lomonoſſov in geſtis veteribus Ruſſiæ p. 1. c. 5. Opuſculum hoc nuncupatum eſt Magno Duci Paulo Petrowitz , quod non modo a ſummis infimisque Imperii Ruſſici, ſed & exteris magno plauſu exceptum eſt, jam- que in linguam Germanicam transferri meruit,
6*(*) la, quæ Dobnerus Apologiæ ſuæ pagina 197. & 198. adducit, conti- cuiſti? Quid prætermiſiſti eam communem Geographorum obſerva- tionem, quod terminantia in iz ice, ici, paſſim ſint Slavici idioma- tis ? Cato nempe uſus confilio, ut ne Lectoribus Tuis tela in ma- nus dares, quibus illi Te caſtro Tuo exturbent. Coronidis inftar hic eſto Ruffici authoris Michaila Lomonofſov teſtimonium, non ho- minis latini, ſed Slavi, qui in opuſculo ſuo, quod patrio ſermone ex meris fontibus Historiæ Rufficæ congesfit, veteres Afix Zecchos ſeu Zichos origine Slavos fuiſſe agnoſeit, nam & eos cum pluribus aliis vicinis populis ſedibus ſuis egreſſos, & verſus Albis fontes co- lonias duxiſſe tradit, adeo ut etiam vetus nomen ſuum novæ iſthic regioni indiderint. (a) 24 IV. Tzechi, Czechi & Zecchi idem ſunt origine populus. veteris Zecchiæ nominibus propriis locorum, quæ difſimilima Tibi videbantur idiomati Slavico, tranſis ad diverſum ſeriptionis ge- nus, quo nomen Czechorum apud varios Authores expreſſum inve- niſti, atque ex eo argumentum adverfus veteres Zecchos ducis: Nam cum Cinnamum patrium gentis nostræ nomen per initiales lite- ras Tz ſcripsiſſe deprehenderis, conaris evincere Procopii & Por- phyrogeniti Zecchos folum per Z literam ſcriptos non unum eun- demque origine efſe populum. Vah præter omnem exſpectatio- nem meam indigniſſimam judicio Tuo cenſuram, & eriſim ! qui ab Authoribus diverſis, diverſisque ſæculis ſeribentibus in voce barba- ra (cujus enunciationem & fonum vix quidem græeis literis affequi poterant) eandem orthographiæ legem, literarum ordinem & nume- rum ſcrupuloſe expoſcis , quem ſerupulum Tuum merito mihi bis ter- ve recoctam cramben appellare liceat, quandoquidem eum pridem Dobnerus in Apologia ſua paginis 186. 187. 188. tum multo ante in Prodromo ſuo ſic exhauſit, ut porro eo in argumento copioſiorem eſſe pigeat. Quare ne præſtituta brevitatis vincula hie quoque rum- (a) Michaila Lomonoſſov in geſtis veteribus Ruſſiæ p. 1. c. 5. Opuſculum hoc nuncupatum eſt Magno Duci Paulo Petrowitz , quod non modo a ſummis infimisque Imperii Ruſſici, ſed & exteris magno plauſu exceptum eſt, jam- que in linguam Germanicam transferri meruit,
Strana 25
6 (*) rumpamus, Lectorisque bene memoris patientia abutamur, Typo- graphum vero in excudendo moremur, Te horum oblitum ad eas- dem remittimus. Iſtud tamen silentio præterire haud poſſumus: graviſſime Te Vir optime offendiſſe, cum pedem in penetralia linguæ Græcæ infer- re auſus es. Audire libet, quid pagina 7. commenteris: Græci, inquis, carent litera c, & eo ipſo etiam liquida é) unde quando c aut é pronunciandum occurrit , ponunt duas conſonantes tz. Et mox pa- gina ſequente proſequeris: Jam vero quotiescunque gr�ci Scripto- res agunt de Ponti Euxini accolis Zecchis aut Zichis , ſemper primam literam adhibent Zita , quæ pronunciatur ut s lene , quaſi quis diceret Sechi, aut Sichi. Ubi amabo hanc legem græcæ Orthographiæ le- giſti, aut quis Te Græcus Magiſter, liberve docuit Z pronunciatum fuiſſe apud Græcos, aut pronunciari ut s lene ? quod ſono ſuo vim duplicis conſonantis ſemper habuit, quodque demum a Græcis re- ceptum latini jam per ſs, jam per ds, jam euphoniæ cauſa per ſd, red- dere ſoliti. Nec enim Proſodiæ tam latinæ quam græcæ alia ratio est, quod vocalis ante literam Z longa fit, seu producatur, quam quod vim duplicis confonantis obtineat. Vel vulgatiſſimum octolin- gue Ambroſii Calepini Dictionarium inspexifses, legiffes ibidem: Z litera græca eſt, qua in latinis dictionibus non utimur. Eſt autem gemina conſonans, loco cujus nos interdum geminum ſs, ut patriſſo rargio, pityſſo pro viró(o, interdum sd ſubſtituimus, ut Esdras pro &Qgus. Quod autem magis conſone Græcorum enunciationi lite- ra Z tanquam ds pronunciari debeat, audi Clariffimum N. Clenardum in Institutionibus Græcæ linguæ pag. 2. loquentem : debet sonum literarum ô non cô retinere, ut & &4 no, & p wo non autem qx. ow. Gui ſi Author tibi præ manibus non est, apprehende Rudimen- ta linguæ Græcæ Jacobi Gretſeri S. J. quæ olim tyro in ſeholis do- ctus es, ibidem pag, mihi 4. leges: Semivocales dividuntur in li- quidas - - - - & in duplices ſic dictas, quod duabus aliis conſonanti- bus �quivaleant. Valent autem § òs, vel ut quidam oô. Veteres omnino latini, qui peregrinas literas in commereium orthographiæ latinæ adseifcere maxime refugiebant, quandoque in græcis vocibus civitate latina donatis pro litera græca Z affumpſerunt ſimplex lati- num s, ſed id nonniſi a principio vocis neceſſitate quadam compulfi faciebant, quod duplicem literam ſs ab initio vocum ftatuere latinis non effet in uſu, conjunctio vero literarum ds penitus exularet apud D 25 lati-
6 (*) rumpamus, Lectorisque bene memoris patientia abutamur, Typo- graphum vero in excudendo moremur, Te horum oblitum ad eas- dem remittimus. Iſtud tamen silentio præterire haud poſſumus: graviſſime Te Vir optime offendiſſe, cum pedem in penetralia linguæ Græcæ infer- re auſus es. Audire libet, quid pagina 7. commenteris: Græci, inquis, carent litera c, & eo ipſo etiam liquida é) unde quando c aut é pronunciandum occurrit , ponunt duas conſonantes tz. Et mox pa- gina ſequente proſequeris: Jam vero quotiescunque gr�ci Scripto- res agunt de Ponti Euxini accolis Zecchis aut Zichis , ſemper primam literam adhibent Zita , quæ pronunciatur ut s lene , quaſi quis diceret Sechi, aut Sichi. Ubi amabo hanc legem græcæ Orthographiæ le- giſti, aut quis Te Græcus Magiſter, liberve docuit Z pronunciatum fuiſſe apud Græcos, aut pronunciari ut s lene ? quod ſono ſuo vim duplicis conſonantis ſemper habuit, quodque demum a Græcis re- ceptum latini jam per ſs, jam per ds, jam euphoniæ cauſa per ſd, red- dere ſoliti. Nec enim Proſodiæ tam latinæ quam græcæ alia ratio est, quod vocalis ante literam Z longa fit, seu producatur, quam quod vim duplicis confonantis obtineat. Vel vulgatiſſimum octolin- gue Ambroſii Calepini Dictionarium inspexifses, legiffes ibidem: Z litera græca eſt, qua in latinis dictionibus non utimur. Eſt autem gemina conſonans, loco cujus nos interdum geminum ſs, ut patriſſo rargio, pityſſo pro viró(o, interdum sd ſubſtituimus, ut Esdras pro &Qgus. Quod autem magis conſone Græcorum enunciationi lite- ra Z tanquam ds pronunciari debeat, audi Clariffimum N. Clenardum in Institutionibus Græcæ linguæ pag. 2. loquentem : debet sonum literarum ô non cô retinere, ut & &4 no, & p wo non autem qx. ow. Gui ſi Author tibi præ manibus non est, apprehende Rudimen- ta linguæ Græcæ Jacobi Gretſeri S. J. quæ olim tyro in ſeholis do- ctus es, ibidem pag, mihi 4. leges: Semivocales dividuntur in li- quidas - - - - & in duplices ſic dictas, quod duabus aliis conſonanti- bus �quivaleant. Valent autem § òs, vel ut quidam oô. Veteres omnino latini, qui peregrinas literas in commereium orthographiæ latinæ adseifcere maxime refugiebant, quandoque in græcis vocibus civitate latina donatis pro litera græca Z affumpſerunt ſimplex lati- num s, ſed id nonniſi a principio vocis neceſſitate quadam compulfi faciebant, quod duplicem literam ſs ab initio vocum ftatuere latinis non effet in uſu, conjunctio vero literarum ds penitus exularet apud D 25 lati-
Strana 26
cn (*) latinos. Hane autem illam ipſam genuinam cauſam eſſe cognoſce Vir optime, quod apud veteriores quosdam latinos Zecchos ſeu Zi- chos veteres per literam S ſcriptos reperias nempe Sechos, Sichos, aut plane apud Marcellinum Sinchos. Minus recte igitur eam mol- litiem, qua a nobis pronunciatur Bohemica litera ;, quæque mollities apud patriæ noſtræ homines ex vernaculo Alphabeto ad latinum ſer- monem & enunciationem traducta est, Græcis attribuiſti, quam illi aſperius enunciant, quemadmodum & aliæ gentes. Audieris pro- cul dubio non raro Italos imo & Germanos Bavariæ Imperiique Ro- mani latine loquentes, qui latinum Z in nominibus propriis eodem ſono, quo germanicum 3 enunciant , qui ſonus omnino Græcis literis ds reſpondet. Vide idcirco Athanaſi doctiſſime, quam plena pe- riculi alea sit, alterum corrigere, nifi prudens omnia circumſpicias. 26 Cenſura ſæpe judicata re magis Vapulat, & errat. Non igitur litera Z apud Græcos inftar lenis mollisve s, ſed durius permodum ds in voce Zecchi ſeu Zichi pronunciata fuit, ac proinde inter Tzechos Cinnami & Zecchos Procopii vix aliqua in ſo- no differentia, nam etiam hodie Dſech & Tzech paululum differunt enunciatione, niſi quod poſterior ſeriptio magis ad barbaræ vocis du- ritem exprimendam accommodatior poſterioribus viſa fit Græcis, qui Slavorum crebro commercio adverterunt Slavicam literam ć non ple- ne ſono reddi per literam Z, quam ut aſperiorem efficerent, literæ Z præjecerunt T. Sed neque fic vim adhuc affecuti hujus literæ, ut recte oftendit Dobnerus Apologiæ fuæ p. 187. Quare omnis in voce Zecchiæ & Zecchorum ſcribendi diversitas non aliunde, quam a ſæculis (quæ in omnium linguarum pene enunciatione ac orthogra- phia variare ſolent) quam denique a diverſitate hiſtoricorum Geogra- phorumque reperenda eft, quorum alter præ altero hujus gentis ma- jorem notitiam habuit , aut credidit ſeſe verius barbari nominis ſonum aſſecuturum. Hoc ſane permirum Te ipſum ejusmodi diverfitatem Seriptorum Græcorum in voce Sani & Tzani attuliſſe, ita ut non diſfitearis unum eundemque populum eſſe ; quidni magis Zecchi & Tzechi unus idemque origine populus fit? aut cur a veterioribus dicti Zecchi, non iidem fint, qui a poſterioribus Tzechi ſcripti fuere, quem- admodum idem in Sanis accidiffe pag. 7. memoras ? Hem ! ad quan- tam logomachiam vel invitum condemnaveris! Nec
cn (*) latinos. Hane autem illam ipſam genuinam cauſam eſſe cognoſce Vir optime, quod apud veteriores quosdam latinos Zecchos ſeu Zi- chos veteres per literam S ſcriptos reperias nempe Sechos, Sichos, aut plane apud Marcellinum Sinchos. Minus recte igitur eam mol- litiem, qua a nobis pronunciatur Bohemica litera ;, quæque mollities apud patriæ noſtræ homines ex vernaculo Alphabeto ad latinum ſer- monem & enunciationem traducta est, Græcis attribuiſti, quam illi aſperius enunciant, quemadmodum & aliæ gentes. Audieris pro- cul dubio non raro Italos imo & Germanos Bavariæ Imperiique Ro- mani latine loquentes, qui latinum Z in nominibus propriis eodem ſono, quo germanicum 3 enunciant , qui ſonus omnino Græcis literis ds reſpondet. Vide idcirco Athanaſi doctiſſime, quam plena pe- riculi alea sit, alterum corrigere, nifi prudens omnia circumſpicias. 26 Cenſura ſæpe judicata re magis Vapulat, & errat. Non igitur litera Z apud Græcos inftar lenis mollisve s, ſed durius permodum ds in voce Zecchi ſeu Zichi pronunciata fuit, ac proinde inter Tzechos Cinnami & Zecchos Procopii vix aliqua in ſo- no differentia, nam etiam hodie Dſech & Tzech paululum differunt enunciatione, niſi quod poſterior ſeriptio magis ad barbaræ vocis du- ritem exprimendam accommodatior poſterioribus viſa fit Græcis, qui Slavorum crebro commercio adverterunt Slavicam literam ć non ple- ne ſono reddi per literam Z, quam ut aſperiorem efficerent, literæ Z præjecerunt T. Sed neque fic vim adhuc affecuti hujus literæ, ut recte oftendit Dobnerus Apologiæ fuæ p. 187. Quare omnis in voce Zecchiæ & Zecchorum ſcribendi diversitas non aliunde, quam a ſæculis (quæ in omnium linguarum pene enunciatione ac orthogra- phia variare ſolent) quam denique a diverſitate hiſtoricorum Geogra- phorumque reperenda eft, quorum alter præ altero hujus gentis ma- jorem notitiam habuit , aut credidit ſeſe verius barbari nominis ſonum aſſecuturum. Hoc ſane permirum Te ipſum ejusmodi diverfitatem Seriptorum Græcorum in voce Sani & Tzani attuliſſe, ita ut non diſfitearis unum eundemque populum eſſe ; quidni magis Zecchi & Tzechi unus idemque origine populus fit? aut cur a veterioribus dicti Zecchi, non iidem fint, qui a poſterioribus Tzechi ſcripti fuere, quem- admodum idem in Sanis accidiffe pag. 7. memoras ? Hem ! ad quan- tam logomachiam vel invitum condemnaveris! Nec
Strana 27
6*6 (*) Nec minor altera Tua hæſitatio eſt, quæ priorem pagina verſa inſequitur. Nam cum ante pag. 7. dixiſti: Græci carent litera c, & eo ipſo etiam liquida & unde quando c aut � pronunciandum occur- rit, ponunt duas conſonantes tz, pagina præſente 8. ais contra: ubi latini utuntur litera c, græci ponunt k, e. g. Kyrillos loco Cyrillus, & hoc modo Laonicus Calchondilas l. 2. de rebus Turcicis pag. 10. edit. Venetæ nominat Kechios in Græco. Sed quare fecundum priorem Tuam regulam Chalchondilas non vocavit Tzechios ? aut ſi fortaffis lex Tua poſterior priori derogat, cur non Cinnamus appellavit, ſcripſitque Kechos? Adverte Vir optime quantum Tecum ipſe tam vicinis paginis pugnes? ante dixiſti Græcos litera c carentes subfti- tuere ſolitos conſonantes tz, jam ais literam k. Niſi fortaſſis effu- gium in eo quæras, dicasque aliam Græcis fuiffe orthographiam re- ſpectu latinorum vocabulorum, aliam reſpectu vocum barbararum. At nunquid etiam Calchondilæ vox Kechii tam bene barbara est, at- que altera Cinnami Tzechi? quomodo contra idem Laonicus Cal- chondilas l. 3. Circaſſos ſeu Cercaîſos, qui etiam per c ſcribuntur vocat Tzarcalſos? eur non potius Kercaſſos aut Karcaſſos? Intelli- gisne tandem , quod operam perdideris, cum ex varia ſeriptione no- minis crifim elicere attentaſti, Dobnerumque tacite erroris convin- cere conatus es, adeo ut in uno eodemque etiam Authore pugnam & contradictionem regularum græcarum cerebro tuo effictarum de- prehendas? Quæ tertia Tua hallucinatio pag. 8. eft: minus recte vocem Kyrillos pro exemplo attuliſti, dicendo: ubi latini utuntur litera c, Græci ponunt k. e. g. Kyrillos loco Cyrillus. Cyrillus origine græca vox eſt, eamque latini a græcis, non græci a latinis mutuarunt, ac proinde erronee iſthic pro exemplo adducta; dataque iſthic tua re- gula invertenda eſt & dicendum : ubi græci literam k adhibent, lati- ni paſſim literam c uſurpant e.g. Cyrillus loco KóginNos. Non alia autém ratione latini literam e loco k adhibuerunt, quam quia k proprie græ- ca eft litera, qua caruerunt veteres latini, recentiores quique non- niſi adſeiverunt. Nee vero hodie conſtat, aut lis inter Grammati- cos compoſita est, quo ſono priſei primique latini confonantem e an- te vocales-e aut i pronunciaverint, an feilicet eo sono, quem hodie ei damus, an alio, an non potius ſono græci Kappa, atque ut ean- dem conſonantem hodie ante vocales a, o, u, tum ante conſonantes, tum denique in fine dictionis enunciamus? Non deſunt enim Autho- D2 27 res,
6*6 (*) Nec minor altera Tua hæſitatio eſt, quæ priorem pagina verſa inſequitur. Nam cum ante pag. 7. dixiſti: Græci carent litera c, & eo ipſo etiam liquida & unde quando c aut � pronunciandum occur- rit, ponunt duas conſonantes tz, pagina præſente 8. ais contra: ubi latini utuntur litera c, græci ponunt k, e. g. Kyrillos loco Cyrillus, & hoc modo Laonicus Calchondilas l. 2. de rebus Turcicis pag. 10. edit. Venetæ nominat Kechios in Græco. Sed quare fecundum priorem Tuam regulam Chalchondilas non vocavit Tzechios ? aut ſi fortaffis lex Tua poſterior priori derogat, cur non Cinnamus appellavit, ſcripſitque Kechos? Adverte Vir optime quantum Tecum ipſe tam vicinis paginis pugnes? ante dixiſti Græcos litera c carentes subfti- tuere ſolitos conſonantes tz, jam ais literam k. Niſi fortaſſis effu- gium in eo quæras, dicasque aliam Græcis fuiffe orthographiam re- ſpectu latinorum vocabulorum, aliam reſpectu vocum barbararum. At nunquid etiam Calchondilæ vox Kechii tam bene barbara est, at- que altera Cinnami Tzechi? quomodo contra idem Laonicus Cal- chondilas l. 3. Circaſſos ſeu Cercaîſos, qui etiam per c ſcribuntur vocat Tzarcalſos? eur non potius Kercaſſos aut Karcaſſos? Intelli- gisne tandem , quod operam perdideris, cum ex varia ſeriptione no- minis crifim elicere attentaſti, Dobnerumque tacite erroris convin- cere conatus es, adeo ut in uno eodemque etiam Authore pugnam & contradictionem regularum græcarum cerebro tuo effictarum de- prehendas? Quæ tertia Tua hallucinatio pag. 8. eft: minus recte vocem Kyrillos pro exemplo attuliſti, dicendo: ubi latini utuntur litera c, Græci ponunt k. e. g. Kyrillos loco Cyrillus. Cyrillus origine græca vox eſt, eamque latini a græcis, non græci a latinis mutuarunt, ac proinde erronee iſthic pro exemplo adducta; dataque iſthic tua re- gula invertenda eſt & dicendum : ubi græci literam k adhibent, lati- ni paſſim literam c uſurpant e.g. Cyrillus loco KóginNos. Non alia autém ratione latini literam e loco k adhibuerunt, quam quia k proprie græ- ca eft litera, qua caruerunt veteres latini, recentiores quique non- niſi adſeiverunt. Nee vero hodie conſtat, aut lis inter Grammati- cos compoſita est, quo ſono priſei primique latini confonantem e an- te vocales-e aut i pronunciaverint, an feilicet eo sono, quem hodie ei damus, an alio, an non potius ſono græci Kappa, atque ut ean- dem conſonantem hodie ante vocales a, o, u, tum ante conſonantes, tum denique in fine dictionis enunciamus? Non deſunt enim Autho- D2 27 res,
Strana 28
6*4 ( * ) res, qui non alio fonte atque iſto manare dicunt eam differentiam in ſono literæ e, qui hodie inter diverſas gentes latine loquentes variat, hine Gallica & Italica lingua, quæ filiæ latinæ ſunt, minime in ſono nobiſcum hujus literæ conveniunt. Gallus enim conſonantem c ante e aut i enunciat ut molle s, contra Italus aſpere, ad modum no- ſtri Boemici c. Tyrones quidem græcæ linguæ in ſcholis ita edoce- mus, ut penſa ſua latina exercitationis gratia characteribus græcis ſeripturi, loco conſonantis c, adhibeant k. At ſi quis latinus linguæ græcæ peritior præſertim in nominibus propriis fonum hodiernæ lite- ræ e ante vocales e aut i imitari, græcisque literis rite exprimere voluerit, minime ille græcum k ſed z, quod ſono hodiernæ literæ c magis reſpondet, adhibebit. Laonicus Calehondilas, qui Zeechos per k ſcripſit, oppido hac ipſa voce teſtatum reliquit, ſeſe exiguam aut nullam linguæ, gentisque noſtræ habuiffe cognitionem, aut certe non eam, quam de vicinioribus ſibi Circaſſis habuit; ſecus enim ritu aliorum Græcorum apud eum Tzechos aut Zecchos legeremus, quem- admodum & ipſe Tzarcafſos appellavit, ſcripsitque. Plurimas qui- dem dictiones græcas in linguam ſuam adſciverunt latini, pauciſſimas contra aut pene nullas latinas veteres græci, ut itaque ſuperius a Te allata regula vix unquam inter vetustiores græcos locum invenerit. Abstine igitur porro Vir optime falcem immittere in mesfem græ- cam, & ex hujus linguæ argutiis res erroneas nobis pro certis ven- ditare, noli inquam argumento hoc Te expediturus pag. 8. tanquam e tripode Jovis pronunciare: Nec libet diutius immorari rei aliun- Quin auſim dicere incertæ, ne dicam omnium incer- de certæ. tiſſimæ. 28 V. Circaſſi Petigores ſeu Quinquemontani funt reli- quiæ veterum Zecchorum. t telam Tuam de Archipincernatu pertexeres, negas etiam Cir- caffos effe veterum Zecchorum reliquias, quosque Dobnerus ex plu- ribus ſuperiorum ſæculorum illuſtribus hiſtoricis probavit non modo gente & lingua Slavos, ſed & veteris nominis heredes effe, Tu con- tra Tartaros effe conaris convincere. Argumentum iftud Dobne- rus in Apologia fua a pag. 178. usque, 185. & rurſum a pag. 200. usque
6*4 ( * ) res, qui non alio fonte atque iſto manare dicunt eam differentiam in ſono literæ e, qui hodie inter diverſas gentes latine loquentes variat, hine Gallica & Italica lingua, quæ filiæ latinæ ſunt, minime in ſono nobiſcum hujus literæ conveniunt. Gallus enim conſonantem c ante e aut i enunciat ut molle s, contra Italus aſpere, ad modum no- ſtri Boemici c. Tyrones quidem græcæ linguæ in ſcholis ita edoce- mus, ut penſa ſua latina exercitationis gratia characteribus græcis ſeripturi, loco conſonantis c, adhibeant k. At ſi quis latinus linguæ græcæ peritior præſertim in nominibus propriis fonum hodiernæ lite- ræ e ante vocales e aut i imitari, græcisque literis rite exprimere voluerit, minime ille græcum k ſed z, quod ſono hodiernæ literæ c magis reſpondet, adhibebit. Laonicus Calehondilas, qui Zeechos per k ſcripſit, oppido hac ipſa voce teſtatum reliquit, ſeſe exiguam aut nullam linguæ, gentisque noſtræ habuiffe cognitionem, aut certe non eam, quam de vicinioribus ſibi Circaſſis habuit; ſecus enim ritu aliorum Græcorum apud eum Tzechos aut Zecchos legeremus, quem- admodum & ipſe Tzarcafſos appellavit, ſcripsitque. Plurimas qui- dem dictiones græcas in linguam ſuam adſciverunt latini, pauciſſimas contra aut pene nullas latinas veteres græci, ut itaque ſuperius a Te allata regula vix unquam inter vetustiores græcos locum invenerit. Abstine igitur porro Vir optime falcem immittere in mesfem græ- cam, & ex hujus linguæ argutiis res erroneas nobis pro certis ven- ditare, noli inquam argumento hoc Te expediturus pag. 8. tanquam e tripode Jovis pronunciare: Nec libet diutius immorari rei aliun- Quin auſim dicere incertæ, ne dicam omnium incer- de certæ. tiſſimæ. 28 V. Circaſſi Petigores ſeu Quinquemontani funt reli- quiæ veterum Zecchorum. t telam Tuam de Archipincernatu pertexeres, negas etiam Cir- caffos effe veterum Zecchorum reliquias, quosque Dobnerus ex plu- ribus ſuperiorum ſæculorum illuſtribus hiſtoricis probavit non modo gente & lingua Slavos, ſed & veteris nominis heredes effe, Tu con- tra Tartaros effe conaris convincere. Argumentum iftud Dobne- rus in Apologia fua a pag. 178. usque, 185. & rurſum a pag. 200. usque
Strana 29
6(*) usque 205. alibique tam luculenter nervoſe copioseque expendit, ut nihil pene a Te dictum reperiam, quod non is ibidem præoccu- paffet, ac convelliffet. Neque vero ille allatis iisdem Tuis Græ- corum teſtimoniis negavit tandem ſæculo XIII. regiones Mæotydis Pontique Euxini, ac proinde etiam veterum Zecchorum ſedes occu- patas a Tartaris, non negavit cum Pachymere plerosque regionum harum incolas in mores & linguam Tartarorum tranſiifſe, at num Tu recte concluferis omnes in Tartaros tranfiiffe, nullasque avitarum gentium reliquias toto hoc terrarum tractu conſervatas fuiſfe, judi- cio prudentis Lectoris remittimus, præſertim poſteaquam graviſſimi quique Authores regionum harum ſpeculatores non uno loco pro- dunt alterutro nomine Circafſos ſeu Cikos appellari, Slavicamque feu Ruthenicam linguam illis vernaculam eſſe, variarum itidem aliarum gentium idiomata his regionibus reperiri. Profecto minus tempe- rata, minus circumſpecta eſt hæc tua argumentatio, quaſi vero novæ gentis irruptione neceffe effet omnes veteres colonos exigi, aut in illius mores & linguam tranfire. Itane quia Turciæ vaſtiſſimum orientis Imperium totamque Græciam occuparunt, omnium regionum iſtarum veteres incolæ aut exturbati, aut in Turcarum mores & lin- guam tranfierunt? Nulline inter eos ſuperſtites Græci, Slavi, Ar- meni, Persæ, Hungari, Arabes, aliique? Concedis quidem pag. 11. Circaſſos Quinquemontanos Slavice Pietigorski, & Pietihorski appellari, concedis etiam illos eſſe stirpis & idiomatis Slavici, at il- lorum ſitum multum a vetere Zecchia diſtinctum, remotumque effe ais, eo quod ex Miechovio legeris eos magis verfus Caſpium mare poſitos elſe. Iſtud ſi Tibi concedam, at nunquid eosdem Circaffos aliter Cikos appellat Herberfteinius? (a) Eduardus Brerevodus ali- ter Ziechos? (b) & Gulielmus de l' Isle Circaffiam aliter Zichiam ? (c) quid igitur refert, quocunque demum hodie loco refideant, five Ponto Euxino, ſive Caſpio mari propiores, modo certum fit eos ori- gine Zecehos, nee non gente & lingua Ruthenos sen Slavos effe, ut ipſe Miechovius non negat. Nec enim Dobnerus diffitetur Zec- chos veteres fe Tartarorum metu in montes recepifſe, qui ante etiam planitiem ad Mæotydem & Pontum Euxinum occupabant, probat ex claris quibusque Geographis illis nihil cum Tartarorum moribus, cul- D 3 29 tu, (a) Herbersteinius rer. Moſcov. Tit. de Tartaris p. 108. (b) In ſcrutinio lingua- rum c. 8. (c) In Adnotationibus in Tabulas geogr, Constant. Porphy- rogeniti.
6(*) usque 205. alibique tam luculenter nervoſe copioseque expendit, ut nihil pene a Te dictum reperiam, quod non is ibidem præoccu- paffet, ac convelliffet. Neque vero ille allatis iisdem Tuis Græ- corum teſtimoniis negavit tandem ſæculo XIII. regiones Mæotydis Pontique Euxini, ac proinde etiam veterum Zecchorum ſedes occu- patas a Tartaris, non negavit cum Pachymere plerosque regionum harum incolas in mores & linguam Tartarorum tranſiifſe, at num Tu recte concluferis omnes in Tartaros tranfiiffe, nullasque avitarum gentium reliquias toto hoc terrarum tractu conſervatas fuiſfe, judi- cio prudentis Lectoris remittimus, præſertim poſteaquam graviſſimi quique Authores regionum harum ſpeculatores non uno loco pro- dunt alterutro nomine Circafſos ſeu Cikos appellari, Slavicamque feu Ruthenicam linguam illis vernaculam eſſe, variarum itidem aliarum gentium idiomata his regionibus reperiri. Profecto minus tempe- rata, minus circumſpecta eſt hæc tua argumentatio, quaſi vero novæ gentis irruptione neceffe effet omnes veteres colonos exigi, aut in illius mores & linguam tranfire. Itane quia Turciæ vaſtiſſimum orientis Imperium totamque Græciam occuparunt, omnium regionum iſtarum veteres incolæ aut exturbati, aut in Turcarum mores & lin- guam tranfierunt? Nulline inter eos ſuperſtites Græci, Slavi, Ar- meni, Persæ, Hungari, Arabes, aliique? Concedis quidem pag. 11. Circaſſos Quinquemontanos Slavice Pietigorski, & Pietihorski appellari, concedis etiam illos eſſe stirpis & idiomatis Slavici, at il- lorum ſitum multum a vetere Zecchia diſtinctum, remotumque effe ais, eo quod ex Miechovio legeris eos magis verfus Caſpium mare poſitos elſe. Iſtud ſi Tibi concedam, at nunquid eosdem Circaffos aliter Cikos appellat Herberfteinius? (a) Eduardus Brerevodus ali- ter Ziechos? (b) & Gulielmus de l' Isle Circaffiam aliter Zichiam ? (c) quid igitur refert, quocunque demum hodie loco refideant, five Ponto Euxino, ſive Caſpio mari propiores, modo certum fit eos ori- gine Zecehos, nee non gente & lingua Ruthenos sen Slavos effe, ut ipſe Miechovius non negat. Nec enim Dobnerus diffitetur Zec- chos veteres fe Tartarorum metu in montes recepifſe, qui ante etiam planitiem ad Mæotydem & Pontum Euxinum occupabant, probat ex claris quibusque Geographis illis nihil cum Tartarorum moribus, cul- D 3 29 tu, (a) Herbersteinius rer. Moſcov. Tit. de Tartaris p. 108. (b) In ſcrutinio lingua- rum c. 8. (c) In Adnotationibus in Tabulas geogr, Constant. Porphy- rogeniti.
Strana 30
enh ( *) tu, ſtatura, ac ſermone commune eſſe, an igitur, quia veteris Zec- chiæ maritimas oras non amplius incolunt, idcirco ceſfarunt efſe ori- gine Zecchi ? At nimium Vir doctiſſime unius Miechovii ſat obſcu- ro teſtimonio, præ tot aliis claris tribuiſti, quaſi ex critices regulis unius Authoris teſtimonium pluribus præponderet. Plures profecto Authores ſunt, qui hos Cireaſſos Copam fluvium accolentes propio- res ex genuina Tabularum Geographicarum cognitione Ponto Euxi- no & Mæotydi, quam Caſpio mari faciunt : Sigismundus Herberstei- nius loco mox laudato inquit: Ab oriente meridiem versus reflecten- do circa Mæotydis paludes & Pontum ad fluvium Cupa, qui paludes influit, Aphgaſi populi ſunt, quo loci usque ad Merula fluvium, qui Pontum illabitur, montes occurrunt, quos Circaſſi ſeu Ciki incolunt, Clarius Harduinus in Plin. hift. nat. l. 6. Sunt hi porro Sauromatæ, qui nunc Tartari Pettigori, id eſt Quinquemontani vocantur in Tanais ripis, qua ſpectat Aſiam, quaque proxime in Mæotim effunditur. In eadem regione ponit Hibnerus Petigores in Lexico ſuo Geogra- phico, nec unus eorum mentionem facit de Caſpio mari, bene vero Mæotyde & Ponto. Neque præter rem & rationem : Nam certum eſt, ut Tu ipſe non negas pag. 11. Circallos nomen inveniſſe a ca- ſtro Tzercas, quod ad ripam fluminis Copa ſeu Cupha exſtructum eſt, Petigoresque eundem fluvium Copa accolere. Jam fi in manum quas- cumque obvias Geographicas tabellas prehendas, conſpecturus es Co- pam fluvium oriri in Caucaſeis montibus (veteribus in hac regione Mons Corax dicebantur) cujus fontes ab oſtio, quod ad paludem Mæo- tydis est, nonnisi septuaginta Germanicis milharibus diftant, cum contra ab his ipſis fontibus ad mare Caſpium plus quam centum qua- draginta Germanica milliaria numerentur. Cui igitur mari Petigores fluvium Copam accolentes, & Tzerkas caſtrum Copæ ripis ſuperpo- fitum propius elſe dices, Caſpio mari? an Mæotydi & Ponto Euxi- no? Hunc ipfuim locum fedemque ad Copam fluvjum, vetuftis Var- danum dictum, tribuit Claudius Ptolemæus Tabula II. Afiæ Zinchis fuis, quos eosdem effe cum Zeechis alias probavit Dobnerus, adeo ut pene in medio fluminis hujus curſu eos collocet. Nam memorem te effe oportuit veterem Zecchiam a Constantino Porphyrogenito ab Uchruch usque Nicopfin fluvium intervallo trecentorum milliarium fuiſſe definitam, quo in terrarum ſpatio quin etiam fontes Vardani ſeu Copæ censiti fuerint nemo dubitare aufit. Ortelius quidem ve- rofimillime Miechovium ſecutus Petigores propiores mari Caſpio 30 lo-
enh ( *) tu, ſtatura, ac ſermone commune eſſe, an igitur, quia veteris Zec- chiæ maritimas oras non amplius incolunt, idcirco ceſfarunt efſe ori- gine Zecchi ? At nimium Vir doctiſſime unius Miechovii ſat obſcu- ro teſtimonio, præ tot aliis claris tribuiſti, quaſi ex critices regulis unius Authoris teſtimonium pluribus præponderet. Plures profecto Authores ſunt, qui hos Cireaſſos Copam fluvium accolentes propio- res ex genuina Tabularum Geographicarum cognitione Ponto Euxi- no & Mæotydi, quam Caſpio mari faciunt : Sigismundus Herberstei- nius loco mox laudato inquit: Ab oriente meridiem versus reflecten- do circa Mæotydis paludes & Pontum ad fluvium Cupa, qui paludes influit, Aphgaſi populi ſunt, quo loci usque ad Merula fluvium, qui Pontum illabitur, montes occurrunt, quos Circaſſi ſeu Ciki incolunt, Clarius Harduinus in Plin. hift. nat. l. 6. Sunt hi porro Sauromatæ, qui nunc Tartari Pettigori, id eſt Quinquemontani vocantur in Tanais ripis, qua ſpectat Aſiam, quaque proxime in Mæotim effunditur. In eadem regione ponit Hibnerus Petigores in Lexico ſuo Geogra- phico, nec unus eorum mentionem facit de Caſpio mari, bene vero Mæotyde & Ponto. Neque præter rem & rationem : Nam certum eſt, ut Tu ipſe non negas pag. 11. Circallos nomen inveniſſe a ca- ſtro Tzercas, quod ad ripam fluminis Copa ſeu Cupha exſtructum eſt, Petigoresque eundem fluvium Copa accolere. Jam fi in manum quas- cumque obvias Geographicas tabellas prehendas, conſpecturus es Co- pam fluvium oriri in Caucaſeis montibus (veteribus in hac regione Mons Corax dicebantur) cujus fontes ab oſtio, quod ad paludem Mæo- tydis est, nonnisi septuaginta Germanicis milharibus diftant, cum contra ab his ipſis fontibus ad mare Caſpium plus quam centum qua- draginta Germanica milliaria numerentur. Cui igitur mari Petigores fluvium Copam accolentes, & Tzerkas caſtrum Copæ ripis ſuperpo- fitum propius elſe dices, Caſpio mari? an Mæotydi & Ponto Euxi- no? Hunc ipfuim locum fedemque ad Copam fluvjum, vetuftis Var- danum dictum, tribuit Claudius Ptolemæus Tabula II. Afiæ Zinchis fuis, quos eosdem effe cum Zeechis alias probavit Dobnerus, adeo ut pene in medio fluminis hujus curſu eos collocet. Nam memorem te effe oportuit veterem Zecchiam a Constantino Porphyrogenito ab Uchruch usque Nicopfin fluvium intervallo trecentorum milliarium fuiſſe definitam, quo in terrarum ſpatio quin etiam fontes Vardani ſeu Copæ censiti fuerint nemo dubitare aufit. Ortelius quidem ve- rofimillime Miechovium ſecutus Petigores propiores mari Caſpio 30 lo-
Strana 31
6 (*) locat in ſuis tabellis Geographicis, at recentiores Galli omnes, & emendatiſſima noviſſimaque Ponti Euxini Pariſiis excuſa Tabula ſi- tum eorum Mæotydi viciniorem ſtatuit. Non repugno, verumque eſſe ajo, quod eadem pag. 11. ſeri- bis: Sola Zecchia non constituit totam Circaſſiam, utpote longe late- que magis diffuſam: Nam neque ego ignarus ſum Cireaſſiam toto medio ſpatio terrarum, quod Mæotydem & Caſpium mare interjacet, a quibusdam appellari, quo nunquam veteris Zecchiæ fines pertinge- bant; neque etiam ignarus ſum, plures numerari Circaſſias pro- prie & improprie dictas, atque ideo Circaffiam illam genericam ex pluribus veteribus regionibus & gentibus conflatam elſe. At illud quoque verum elſe admittas neceffe eſt; Circaſſiam in omni ſua la- titudine acceptam etiam comprehendere veteris Zecchiæ regionem, in cujus extremitatibus & montibus veterum Zecchorum Slavorum conſervatæ ſunt reliquiæ. Nam quod eadem pagina contendis, has reliquias Slavorum in Circaſſia Petigorenfi ex illis Ruffis eſfe, qui se cum Alanis Zeechis & Gothis tefte Pachymere Tartaris junxerunt, vel Te ipſo judice ſuſtineri non poteſt, nam mox ante ſuperiore pa- gina 10. docuiſti hos omnes quatuor populos, nempe Alanos, Zi- chos, Gothos & Ruſſos mores paulatim ipſorum (Tartarorum) didi- ciſſe, & cum vitæ uſu linguam etiam & veſtitum eorum uſurpaſſe, ad- eo, ut Tu quidem ſentis, toti quanti in carnem & cutem Tartarorum tranſierint. Aut ſi jam hac pagina priorem opinionem Tuam corri- gis, admittisque non omnes Pachymeris Ruſſos mores & linguam Tartarorum didiciſſe, ac proinde Quinquemontanos Petigores apud mores patrios, & linguam Ruthenicam conſervatos, cur idipſum Do- bnero de Zeechis veteribus dicere non licuit? Guodcunque in latus pe- dem defigis, in pedicas recidis, nec contradictionis Tuæ vitium eſfugis. Jam vero nihil ſuper erat, quam ut Sigismundi Herberſteinii hi- ſtorici gravis, & qui Ruthenorum oculare adfert teſtimonium, autho- ritatem convelleres oppoſito alio Brerevodi teſtimonio ex Intereano mutuato , quo is Circaſſis Liturgiam in Græca, non Slavica, ut vult Herbersteinius, lingua tribuit, quibus ſubjungis pag. 12. Male infor- matus fuit Herberſteinius, qui propter nomen Circaſſorum, quod Quin- quemontanis & Zichis eſt commune, ritum Slavonicum Quinquemon- tanis uſualem erronee etiam Cikis, ſeu Zichis attribuit. Itane vel tuomet teſtimonio ritus Slavonicus Quinquemontanis uſualis eſt? atqui nos ſupra argumentoſe prolatisque Authorum teſtimoniis probavimus 31 hos
6 (*) locat in ſuis tabellis Geographicis, at recentiores Galli omnes, & emendatiſſima noviſſimaque Ponti Euxini Pariſiis excuſa Tabula ſi- tum eorum Mæotydi viciniorem ſtatuit. Non repugno, verumque eſſe ajo, quod eadem pag. 11. ſeri- bis: Sola Zecchia non constituit totam Circaſſiam, utpote longe late- que magis diffuſam: Nam neque ego ignarus ſum Cireaſſiam toto medio ſpatio terrarum, quod Mæotydem & Caſpium mare interjacet, a quibusdam appellari, quo nunquam veteris Zecchiæ fines pertinge- bant; neque etiam ignarus ſum, plures numerari Circaſſias pro- prie & improprie dictas, atque ideo Circaffiam illam genericam ex pluribus veteribus regionibus & gentibus conflatam elſe. At illud quoque verum elſe admittas neceffe eſt; Circaſſiam in omni ſua la- titudine acceptam etiam comprehendere veteris Zecchiæ regionem, in cujus extremitatibus & montibus veterum Zecchorum Slavorum conſervatæ ſunt reliquiæ. Nam quod eadem pagina contendis, has reliquias Slavorum in Circaſſia Petigorenfi ex illis Ruffis eſfe, qui se cum Alanis Zeechis & Gothis tefte Pachymere Tartaris junxerunt, vel Te ipſo judice ſuſtineri non poteſt, nam mox ante ſuperiore pa- gina 10. docuiſti hos omnes quatuor populos, nempe Alanos, Zi- chos, Gothos & Ruſſos mores paulatim ipſorum (Tartarorum) didi- ciſſe, & cum vitæ uſu linguam etiam & veſtitum eorum uſurpaſſe, ad- eo, ut Tu quidem ſentis, toti quanti in carnem & cutem Tartarorum tranſierint. Aut ſi jam hac pagina priorem opinionem Tuam corri- gis, admittisque non omnes Pachymeris Ruſſos mores & linguam Tartarorum didiciſſe, ac proinde Quinquemontanos Petigores apud mores patrios, & linguam Ruthenicam conſervatos, cur idipſum Do- bnero de Zeechis veteribus dicere non licuit? Guodcunque in latus pe- dem defigis, in pedicas recidis, nec contradictionis Tuæ vitium eſfugis. Jam vero nihil ſuper erat, quam ut Sigismundi Herberſteinii hi- ſtorici gravis, & qui Ruthenorum oculare adfert teſtimonium, autho- ritatem convelleres oppoſito alio Brerevodi teſtimonio ex Intereano mutuato , quo is Circaſſis Liturgiam in Græca, non Slavica, ut vult Herbersteinius, lingua tribuit, quibus ſubjungis pag. 12. Male infor- matus fuit Herberſteinius, qui propter nomen Circaſſorum, quod Quin- quemontanis & Zichis eſt commune, ritum Slavonicum Quinquemon- tanis uſualem erronee etiam Cikis, ſeu Zichis attribuit. Itane vel tuomet teſtimonio ritus Slavonicus Quinquemontanis uſualis eſt? atqui nos ſupra argumentoſe prolatisque Authorum teſtimoniis probavimus 31 hos
Strana 32
c*4 (*) hos ipſos Quinquemontanos reliquias eſſe Zichorum, nec vero de alia Slavica gente inter Circaſſos hodie constat, quam de illa ipſa Quinquemontana ſeu Petigorensi. Igitur Sigismundus Herberstei- nius male informatus dici haud poteſt, qui veroſimillime hos ipſos Circaſſos Quinquemontanos intellexit, nam verbis expreffis Circafſos ſeu Cikos, de quibus illi fermo eft, montes incolere dicit, Circaſſia ve- ro illa quæ ad Caſpium mare protenditur, mera planities eft, adeo ut in omnibus pene Geographicis Tabulis iſthic loci verba; Vastiſ- ſima planities appoſita reperturus ſis. Præcipitaſti igitur judicium Tuum, Vir optime, qui Herbersteinium & male informatum & erro- nee Circaſſos confudifſe pronuncias. Non enim id ex Critices legi- bus licet, ut in contradictione duorum gravium fibique contempora- neorum Authorum alterutrum erroris condemnes, nifi omnis concilia- tio in vanum abierit. Non facilior antem quam Herbersteinii eun Brerevodo conciliatio, ut hunc de Circaffis & Circaſſia Caſpio mari contermina, de qua agit etiam Miechovius, Herberſteinium de Cir- caſſia Mæotydi confini loqui dicamus. Quod niſi admittimus, con- cedimusque propter magnam Circaſſix amplitudinem & in diverſas partitionem Authores jam de hac jam de altera loqui, etiam Salomon Schweigertius, de quo copioſe agit Dobnerus Apol. pag. 200. & seqq. mendacii condemnandus erit, qui non ſecus atque Intereanus a Bre- revodo laudatus has regiones ſpeculatus Circaffis propriam atque ab ipſis Tartaris diſtinctam linguam concedit, (cujus alphabetum ſibi a Monacho Circaſſiæ descriptum profert) adjungitque in eadem patria lingua Circaſſos ſacra ſua peragere. Habes itaque Herbersteinium, qui dicit Circaſſos lingua Slavonica qua utuntur ſacra peragere, ha- bes Intereanum a Brerevodo allatum, qui dicit: In Græca lingua ce- lebrant Circaſsi, quorum ſacerdotes non intelligunt, quid legant pro- pter ſummam ignorantiam. Habes Salomonem Schweigertium lingua Germanica scribentem: Ihr Gottesdienst verrichten sie in ihrer Mut- terſprache, denn ſie haben eine eigene Sprache. Cui jam ex his tri- bus palmam concedes, aut quem vera ſcripüifse ſenties, nifi eos de alia & aha Cireaſſia (quæ ambitu ſuo facile ſeptingenta milliaria Ger- manica æquat) loqui concedas ? Sed quid longius argumento huie immoror, in quo quæstionis vis nulla pofita eſt, non enim quærimus, qua Liturgia, Græca, an Slavica Circaſſi Sacra ſua peregerint? ſed num gente & lingna Slavi fuerint? At nunquid Brerevodus ipſe Circafsos Slavis accenfet, at- 32 que
c*4 (*) hos ipſos Quinquemontanos reliquias eſſe Zichorum, nec vero de alia Slavica gente inter Circaſſos hodie constat, quam de illa ipſa Quinquemontana ſeu Petigorensi. Igitur Sigismundus Herberstei- nius male informatus dici haud poteſt, qui veroſimillime hos ipſos Circaſſos Quinquemontanos intellexit, nam verbis expreffis Circafſos ſeu Cikos, de quibus illi fermo eft, montes incolere dicit, Circaſſia ve- ro illa quæ ad Caſpium mare protenditur, mera planities eft, adeo ut in omnibus pene Geographicis Tabulis iſthic loci verba; Vastiſ- ſima planities appoſita reperturus ſis. Præcipitaſti igitur judicium Tuum, Vir optime, qui Herbersteinium & male informatum & erro- nee Circaſſos confudifſe pronuncias. Non enim id ex Critices legi- bus licet, ut in contradictione duorum gravium fibique contempora- neorum Authorum alterutrum erroris condemnes, nifi omnis concilia- tio in vanum abierit. Non facilior antem quam Herbersteinii eun Brerevodo conciliatio, ut hunc de Circaffis & Circaſſia Caſpio mari contermina, de qua agit etiam Miechovius, Herberſteinium de Cir- caſſia Mæotydi confini loqui dicamus. Quod niſi admittimus, con- cedimusque propter magnam Circaſſix amplitudinem & in diverſas partitionem Authores jam de hac jam de altera loqui, etiam Salomon Schweigertius, de quo copioſe agit Dobnerus Apol. pag. 200. & seqq. mendacii condemnandus erit, qui non ſecus atque Intereanus a Bre- revodo laudatus has regiones ſpeculatus Circaffis propriam atque ab ipſis Tartaris diſtinctam linguam concedit, (cujus alphabetum ſibi a Monacho Circaſſiæ descriptum profert) adjungitque in eadem patria lingua Circaſſos ſacra ſua peragere. Habes itaque Herbersteinium, qui dicit Circaſſos lingua Slavonica qua utuntur ſacra peragere, ha- bes Intereanum a Brerevodo allatum, qui dicit: In Græca lingua ce- lebrant Circaſsi, quorum ſacerdotes non intelligunt, quid legant pro- pter ſummam ignorantiam. Habes Salomonem Schweigertium lingua Germanica scribentem: Ihr Gottesdienst verrichten sie in ihrer Mut- terſprache, denn ſie haben eine eigene Sprache. Cui jam ex his tri- bus palmam concedes, aut quem vera ſcripüifse ſenties, nifi eos de alia & aha Cireaſſia (quæ ambitu ſuo facile ſeptingenta milliaria Ger- manica æquat) loqui concedas ? Sed quid longius argumento huie immoror, in quo quæstionis vis nulla pofita eſt, non enim quærimus, qua Liturgia, Græca, an Slavica Circaſſi Sacra ſua peregerint? ſed num gente & lingna Slavi fuerint? At nunquid Brerevodus ipſe Circafsos Slavis accenfet, at- 32 que
Strana 33
e*h ( * ) que in hoc Herbersteinio conſentit, inquiens: Slavonica lingua mul- tis in Europa, aliquibus in Aſia vernacula eſt. Præcipui - - - in Aſia Circaſſi, Mengrelii (olim Colchi & Zichi) & Gazaritæ (a) Nee ab eo diſſentit Mathias Miechovius, Reinerus Reineccius, Hof- mannus, Godefridus Henfelius, Bohorizius, P. Plancius, Petrus Kewa, & ex noſtris, Balbinus, Roſa, Boleluzky, quorum fingulo- rum teſtimonia recitat Dobnerus in Apologia fua p. 184. Neque vero diſputare velim per veteris Zichiæ regionem quotidie magis magisque langueſcere, ac minoribus finibus circumſeribi linguam Slavonicam, quandoquidem conftat Turcas, Tartarosque longe la- teque per eam imperium fuum extendiffe. An non vel idipſum in patria noſtra experimur, & quaſi oculis ſpectamus ab eo tempore, quo illa Germanis Regibus parere cœpit? adeo ut Slavicam linguam ex omnibus prope nobilioribus civitatibus exturbatam, a limitibus in interiora retruſam videamus, ac pene problematis inftar efſe poſ- ſit: Pluresne Germani an Bohemi ſeu Slavi Bohemiam hodie inco- lant ? Ita prorſum intelligendus Anonimus Germanus Norimberga Anno 1725. excuſus de Caſani, Astracani & Georgiæ regiminis for- ma, dum in Circaſſia hodie præter Tartaricum ſermonem Ruthenici guaros eſſe docet incolas. Profecto ſuperioribus ſæculis majoribus ſpatiis Slavicum ſermonem definitum fuiſfe non uno vestigio prodi- tum eſt, nec enim Principum Circaſſiæ nomina, quotquot reperiun- tur, alia funt, quam pure puteque Slavica, inter quos præcipue emi- nuit familia Gorsky, e qua plures Magni Duces Ruffiæ, & poſtre- mus adhue Iwan Bafilowicz uxores fibi delegere. 33 VI. Nomen hodiernum patrium Czechiæ & Czecho- rum vetuſtius eft Archipincernatu jure perpetuo & he- reditario in Bohemiam translato. andem cum omnia dubia adverſaque opinioni Tuæ removiſſe ar- bitraris, veluti manubiis palmisque victricibus turgidus mentem Tuam audacter expromis, & Czechos hodiernos ab Officio Archipincerna- tus jure hereditario Boemiæ annexo appellationem traxifſe gramma- E tice (a) In Scrutinio linguarum c. 8.
e*h ( * ) que in hoc Herbersteinio conſentit, inquiens: Slavonica lingua mul- tis in Europa, aliquibus in Aſia vernacula eſt. Præcipui - - - in Aſia Circaſſi, Mengrelii (olim Colchi & Zichi) & Gazaritæ (a) Nee ab eo diſſentit Mathias Miechovius, Reinerus Reineccius, Hof- mannus, Godefridus Henfelius, Bohorizius, P. Plancius, Petrus Kewa, & ex noſtris, Balbinus, Roſa, Boleluzky, quorum fingulo- rum teſtimonia recitat Dobnerus in Apologia fua p. 184. Neque vero diſputare velim per veteris Zichiæ regionem quotidie magis magisque langueſcere, ac minoribus finibus circumſeribi linguam Slavonicam, quandoquidem conftat Turcas, Tartarosque longe la- teque per eam imperium fuum extendiffe. An non vel idipſum in patria noſtra experimur, & quaſi oculis ſpectamus ab eo tempore, quo illa Germanis Regibus parere cœpit? adeo ut Slavicam linguam ex omnibus prope nobilioribus civitatibus exturbatam, a limitibus in interiora retruſam videamus, ac pene problematis inftar efſe poſ- ſit: Pluresne Germani an Bohemi ſeu Slavi Bohemiam hodie inco- lant ? Ita prorſum intelligendus Anonimus Germanus Norimberga Anno 1725. excuſus de Caſani, Astracani & Georgiæ regiminis for- ma, dum in Circaſſia hodie præter Tartaricum ſermonem Ruthenici guaros eſſe docet incolas. Profecto ſuperioribus ſæculis majoribus ſpatiis Slavicum ſermonem definitum fuiſfe non uno vestigio prodi- tum eſt, nec enim Principum Circaſſiæ nomina, quotquot reperiun- tur, alia funt, quam pure puteque Slavica, inter quos præcipue emi- nuit familia Gorsky, e qua plures Magni Duces Ruffiæ, & poſtre- mus adhue Iwan Bafilowicz uxores fibi delegere. 33 VI. Nomen hodiernum patrium Czechiæ & Czecho- rum vetuſtius eft Archipincernatu jure perpetuo & he- reditario in Bohemiam translato. andem cum omnia dubia adverſaque opinioni Tuæ removiſſe ar- bitraris, veluti manubiis palmisque victricibus turgidus mentem Tuam audacter expromis, & Czechos hodiernos ab Officio Archipincerna- tus jure hereditario Boemiæ annexo appellationem traxifſe gramma- E tice (a) In Scrutinio linguarum c. 8.
Strana 34
c* (*) M 34 tice magis quam hiſtorice demonstras. Nulla enim uſpiam apparent monumenta, ſed etymologiarum novæ quælitæ leges, tum prater conjecturas haud aliquod convincens argumentum. Nec enim, ut ſub initium innui, aliquo veteri documento probatum Majoribus no- stris Cżech Pincernatum connotasse, nec ſub Friderico Barbaroffa Ar- chipincernatum jure perpetuo Bohemiæ fuiſſe annexum, nec nomen Czechorum eo plane tempore inventum. Compendium vero affer- cionis Tuæ-hoc eſt: Primo Archipincernatus officium ab Henrico Duce Bavariæ proſcripto ad Sobieslaum I. Ducem Bohemiæ transla- tum fuiſſe (a) dein vero Wladislao II. Regi noſtro per Fridericum Barbaroſſam confirmatum inque jus hereditarium Bohemiæ fuiſſe tra- ditum, denique Cziessnik seu Czefsnit olim idiomate Bohemo significasse pincernam & pocillatorem, cžieſſe ſeu cžeffe poculum, ex qua voce longa grammaticali derivatione quæritur vox Cżech apud nullum ve- teriorem prodita, quæ pincernatum connotaſle magna confidentia afſeritur, ac demum concluditur : in memoriam hujus Archipincer- natus jure hereditario Bohemiæ annexi a gente noſtra hoc ipſum pin- cernatus vernaculum nomen affumptum fuilfe, ab eoque tempore fefe Boemos noviter Czechos, Bohemiam Czechiam dixifſe ac ſcripsifſe. Non eſt hic noſtrum longius inquirere, aut Monumentis veteri- bus certum reddere, quo�am demum tempore, aut ſub quo Rege no- ſtro Archipincernatus jure perpetuo Bohemiæ annexus fuerit, in hoc enim argumento nolumus prævertere Dobneri vigiliis, quibus tan- dem in ejus Annalibus certius tempus, vetuftatisque documentis ma- gis roboratum detegendum ſperamus, nostra tamen hic interefse cenſemus oftendere, quibus temporibus adhue minime Bohemiæ per- petuo annexus dici poſſit, quod inquam hujus epochæ defigendæ præ- matura fint Friderici Barbaroſſæ & Wladislai II. tempora. Atque, ut principio quidem innui, tot Authorum coævorum noſtrorum atque exterorum, & cumprimis Vincentii in re graviſſima, Tua etiam opi- nione glorioſiſſima, ſilentium ſalvari haud poteſt, quam futilibus ſub- ter- (a) Totum id aſſertum fabulam eſſe convineunt instrumenta Conradi, quæ hodie ſuperſunt, quibusque exauctorato Henrico Duce Bavariæ Leopoldo Marchio- ni Ducatum Bavariæ , Alberto vero Marchioni Ducatum Saxoniæ cum omni- bus juribus, quibus utrumque Henricus poſſederat, concedit, in quibus pro- fecto hodie legeremus exceptum fuiſſe Archipincernatum, ſi Sobieslao noſtro traditus fuiſſet. Sed nee ullo ſolido fundamento aut monumento veteri oſtendi potest Henricum ſuperbum aut ejus præceſſores Duces Bavaria here- ditarios Archipincernas fuiſſe.
c* (*) M 34 tice magis quam hiſtorice demonstras. Nulla enim uſpiam apparent monumenta, ſed etymologiarum novæ quælitæ leges, tum prater conjecturas haud aliquod convincens argumentum. Nec enim, ut ſub initium innui, aliquo veteri documento probatum Majoribus no- stris Cżech Pincernatum connotasse, nec ſub Friderico Barbaroffa Ar- chipincernatum jure perpetuo Bohemiæ fuiſſe annexum, nec nomen Czechorum eo plane tempore inventum. Compendium vero affer- cionis Tuæ-hoc eſt: Primo Archipincernatus officium ab Henrico Duce Bavariæ proſcripto ad Sobieslaum I. Ducem Bohemiæ transla- tum fuiſſe (a) dein vero Wladislao II. Regi noſtro per Fridericum Barbaroſſam confirmatum inque jus hereditarium Bohemiæ fuiſſe tra- ditum, denique Cziessnik seu Czefsnit olim idiomate Bohemo significasse pincernam & pocillatorem, cžieſſe ſeu cžeffe poculum, ex qua voce longa grammaticali derivatione quæritur vox Cżech apud nullum ve- teriorem prodita, quæ pincernatum connotaſle magna confidentia afſeritur, ac demum concluditur : in memoriam hujus Archipincer- natus jure hereditario Bohemiæ annexi a gente noſtra hoc ipſum pin- cernatus vernaculum nomen affumptum fuilfe, ab eoque tempore fefe Boemos noviter Czechos, Bohemiam Czechiam dixifſe ac ſcripsifſe. Non eſt hic noſtrum longius inquirere, aut Monumentis veteri- bus certum reddere, quo�am demum tempore, aut ſub quo Rege no- ſtro Archipincernatus jure perpetuo Bohemiæ annexus fuerit, in hoc enim argumento nolumus prævertere Dobneri vigiliis, quibus tan- dem in ejus Annalibus certius tempus, vetuftatisque documentis ma- gis roboratum detegendum ſperamus, nostra tamen hic interefse cenſemus oftendere, quibus temporibus adhue minime Bohemiæ per- petuo annexus dici poſſit, quod inquam hujus epochæ defigendæ præ- matura fint Friderici Barbaroſſæ & Wladislai II. tempora. Atque, ut principio quidem innui, tot Authorum coævorum noſtrorum atque exterorum, & cumprimis Vincentii in re graviſſima, Tua etiam opi- nione glorioſiſſima, ſilentium ſalvari haud poteſt, quam futilibus ſub- ter- (a) Totum id aſſertum fabulam eſſe convineunt instrumenta Conradi, quæ hodie ſuperſunt, quibusque exauctorato Henrico Duce Bavariæ Leopoldo Marchio- ni Ducatum Bavariæ , Alberto vero Marchioni Ducatum Saxoniæ cum omni- bus juribus, quibus utrumque Henricus poſſederat, concedit, in quibus pro- fecto hodie legeremus exceptum fuiſſe Archipincernatum, ſi Sobieslao noſtro traditus fuiſſet. Sed nee ullo ſolido fundamento aut monumento veteri oſtendi potest Henricum ſuperbum aut ejus præceſſores Duces Bavaria here- ditarios Archipincernas fuiſſe.
Strana 35
6* 4 (*) terfugiis, ut proinde mihi de Archipincernatus principiis haud dif- forme ſit ſimili in Vincentium a Dobnero editum animadverſioni, (a) cum negat leonem bicaudatum a Friderico Barbaroſſa Bohemiæ in elypeum datum, quia rei hujuſce apud Vincentium rerum Wladi- slai II. diligentiſſimum Scriptorem, inque ejus hiſtoria ipſi Wladislao nuncupata, nullum eſt indicium. Oſtendi etiam principio hujus exa- minis ex Arnoldo Lubecenſi poſt mortem adhuc Wladislai annoque 1184. Archiofficia Imperialia cum ipſo Archipincernatu fuiſſe ambu- latoria & arbitraria, neque enim vero vel conjectura ex hiftoriis le- gitimis petita probari poteſt Sobieslaum II. Ducem, qui tum Bohemix præfuit, aut ejus Succelſores Fridericum, Conradum, Wenceslaum, Henricum aut Wladislaum III. Duces nostros Archipincernatus offi- cium geſſiſſe, aut Archipincernarum titulo gaviſos, qui varia paſſim apud Imperatores fortuna uſi ne hoc quidem Imperatoriæ conceſſio- nis obtinuerunt, quod ante Fridericus Barbaroſſa Wladislao & Suc- ceſſoribus publico inſtrumento tradidit, ut circulo aureo per Epiſco- pos Pragensem & Olomucensem imponendo gauderent. Nam in Si- gillis, quæ apud Dobnerum ex autographis delineata ſervantur, fin- gulorum capita a Wladislao II. nudo capite viſuntur. Guin quod ex alio Arnoldi Lubecenfis loco manifestum reddatur, ne quidem Przemislaum I. Ottocarum ſub coronatione Philippi Imperatoris ad- huc Archipincernæ officio fun ctum. Nam idem Author in Chron. ſuo Slavorum (b) hane Imperialis coronationis cerimoniam deſcribens, ait : Bojemo (Przemyslao Ottocaro) etiam major dignitas acceſſit, ut cum antea Ducatum teneret, titulo regio a Philippo ſublimatus, ibi & ipſe procederet coronatus, & gladii regii bajalus. Si autem gladii re- gii bajulus, quod proprie Archimareſchallorum erat, quomodo Ar- chipincerna? aut ſi Archipincerra, quomodo Saxonis huic electioni & coronationi præſentis (e) officium involare aut præripere potuit? (d) Profecto ſi vetuſta monumenta coæva conſulantur, vix quidem E2 Ar- 35 (2) Dobnerus Tom. I. MSS. ined. p. 48. in noris. (b) Arnoldus Lubec. in Chron. Slav. l. 6. c. 2. p. m. 451. (c) Vide Baronium in Annal. Eccleſ. ad ann. 996. N. 60. (d) Jordanus de Archipincernatu c 2. §. 6. hunc ipſum Arnoldi locum referens ingenioſe magis quam ex legibus hiſtorix & politices explicat , inquit enim differentiams eſſe inter eſſe Archimareſchallum & Archimareſchal- li vices ſubire , quin vero portatio gladit Imperatorii in proceſſione ſolenni ho- norificentiſſimum eſt officium , pro ea vice cum bona Saxonis roluntate Prze- myslaum ad condecorandam magis dignitatem ſuam illud adminiſtraſſe, Ve- rúm
6* 4 (*) terfugiis, ut proinde mihi de Archipincernatus principiis haud dif- forme ſit ſimili in Vincentium a Dobnero editum animadverſioni, (a) cum negat leonem bicaudatum a Friderico Barbaroſſa Bohemiæ in elypeum datum, quia rei hujuſce apud Vincentium rerum Wladi- slai II. diligentiſſimum Scriptorem, inque ejus hiſtoria ipſi Wladislao nuncupata, nullum eſt indicium. Oſtendi etiam principio hujus exa- minis ex Arnoldo Lubecenſi poſt mortem adhuc Wladislai annoque 1184. Archiofficia Imperialia cum ipſo Archipincernatu fuiſſe ambu- latoria & arbitraria, neque enim vero vel conjectura ex hiftoriis le- gitimis petita probari poteſt Sobieslaum II. Ducem, qui tum Bohemix præfuit, aut ejus Succelſores Fridericum, Conradum, Wenceslaum, Henricum aut Wladislaum III. Duces nostros Archipincernatus offi- cium geſſiſſe, aut Archipincernarum titulo gaviſos, qui varia paſſim apud Imperatores fortuna uſi ne hoc quidem Imperatoriæ conceſſio- nis obtinuerunt, quod ante Fridericus Barbaroſſa Wladislao & Suc- ceſſoribus publico inſtrumento tradidit, ut circulo aureo per Epiſco- pos Pragensem & Olomucensem imponendo gauderent. Nam in Si- gillis, quæ apud Dobnerum ex autographis delineata ſervantur, fin- gulorum capita a Wladislao II. nudo capite viſuntur. Guin quod ex alio Arnoldi Lubecenfis loco manifestum reddatur, ne quidem Przemislaum I. Ottocarum ſub coronatione Philippi Imperatoris ad- huc Archipincernæ officio fun ctum. Nam idem Author in Chron. ſuo Slavorum (b) hane Imperialis coronationis cerimoniam deſcribens, ait : Bojemo (Przemyslao Ottocaro) etiam major dignitas acceſſit, ut cum antea Ducatum teneret, titulo regio a Philippo ſublimatus, ibi & ipſe procederet coronatus, & gladii regii bajalus. Si autem gladii re- gii bajulus, quod proprie Archimareſchallorum erat, quomodo Ar- chipincerna? aut ſi Archipincerra, quomodo Saxonis huic electioni & coronationi præſentis (e) officium involare aut præripere potuit? (d) Profecto ſi vetuſta monumenta coæva conſulantur, vix quidem E2 Ar- 35 (2) Dobnerus Tom. I. MSS. ined. p. 48. in noris. (b) Arnoldus Lubec. in Chron. Slav. l. 6. c. 2. p. m. 451. (c) Vide Baronium in Annal. Eccleſ. ad ann. 996. N. 60. (d) Jordanus de Archipincernatu c 2. §. 6. hunc ipſum Arnoldi locum referens ingenioſe magis quam ex legibus hiſtorix & politices explicat , inquit enim differentiams eſſe inter eſſe Archimareſchallum & Archimareſchal- li vices ſubire , quin vero portatio gladit Imperatorii in proceſſione ſolenni ho- norificentiſſimum eſt officium , pro ea vice cum bona Saxonis roluntate Prze- myslaum ad condecorandam magis dignitatem ſuam illud adminiſtraſſe, Ve- rúm
Strana 36
36 c (*)w) Archipincernatus hereditarius Bohemis Principibus concedi poteſt, antequam apud eos fimul Regia dignitas hereditaria facta, & a Fri- derico II. omnibus Przemyslai Ottocari Succefforibus concelſa fuit. (a) Nam tam vetus Jus Provinciale Teutonicum Das Tütsche Lantrecht Buoch, quam ſpeculum Saxonicum, quod ex priore deſumtum est, nonniſi de Regibus Archipincernis diſponit, minime Ducibus, ita in- quiens: Der Kunig von Böhem ift des Riches Schenche. Guod cum legis vigorem habuerit, violenter nonnifi ad Duces traheretur, & procul dubio ad præcavendas ea de re lites in illo disjunctive lege- remus Der Kunig oder Hertzoge; quod manifesto indicio est Wla- dislaum II. necdum Archipincernam fuilſe, cum regiam dignitatem ad poſteros ſuos non transmiſerit, & sex Succeffores Ducali ſolum di- gnitate conſpicuos poſt ſe reliquerit. Imo fi altera juris hujus anti- qui Teutonici Provincialis diſpoſitio expendatur, magnæ incogitan- tiæ arguendi eſſent majores noſtri, qui ab Archipincernatu fibi & Bohemiæ nomen impoſuerunt, immemores, quod vigore illius ne- quaquam Archipincernatus officium perpetuo Bohemiæ annexum per- ſtiturum ſit. Nam idem Jus Provinciale de quatuor ſæcularibus Elec- toribus statuit : Dieſe vier ſullen Tütsche Man ſin von Vater und von Muoter, oder von eintwederine id est: Quatuor ſæculares Principes debent eſſe Teutonici Viri a patre & matre, ſeu alterutro. Unde quotiescunque Boemiæ Rex, qui durante stirpe Przemyslea pro Sla- vo habebatur , non fuit matre Teutonica editus, caruit officio Elec- toratus & Archipincernatus, illudque ad Ducem Bavariæ tranfiit. Iſtud adhue Wenceslao I. Regi Bohemiæ Przemyslai II. patri acci- dit. rum vim aliquam habere videri poſſet hec explicatio, ſi Jordanus prius certo probaſſet ac monumentis veteribus docuiſſet tum jam Archipincernatum penes Bohemum , aut Mareſcallatum penes Saxonem fuiſle , ſed quandoquidem ſup- poſitum ſuum ambiguum eſt, neque unquam probatum, quo hæc explicatio valeat , ignoro. Si Philippus Przemyslao ob dignitatem regiam aliquam præ- rogativam concedere voluit, quid opus fuit , ut enſem Saxoni eriperet, eum- que Przemyslao traderet , nam & hodie Archipincerna Bohemus præ reliquis Electoribus præcedentiam habet, quin tamen officium Saxonis involet. De- mum quis neſeit, qua contentione & quo rigore in omnibus officiis publicis præſertim ſummis Imperialibus dignitatum ordo, præcipue jure ac tempore quæſitus , manuteneatur , præcaveaturque ne alterins exercitio jus quoddam quæratur ? Quo denique officio in hae Philippi coronatione functus Saxo ? procul dubio Archipincernæ. Vah quisquilias ! (a) Goldaſtius in appendice Documentorum m. p. 27.
36 c (*)w) Archipincernatus hereditarius Bohemis Principibus concedi poteſt, antequam apud eos fimul Regia dignitas hereditaria facta, & a Fri- derico II. omnibus Przemyslai Ottocari Succefforibus concelſa fuit. (a) Nam tam vetus Jus Provinciale Teutonicum Das Tütsche Lantrecht Buoch, quam ſpeculum Saxonicum, quod ex priore deſumtum est, nonniſi de Regibus Archipincernis diſponit, minime Ducibus, ita in- quiens: Der Kunig von Böhem ift des Riches Schenche. Guod cum legis vigorem habuerit, violenter nonnifi ad Duces traheretur, & procul dubio ad præcavendas ea de re lites in illo disjunctive lege- remus Der Kunig oder Hertzoge; quod manifesto indicio est Wla- dislaum II. necdum Archipincernam fuilſe, cum regiam dignitatem ad poſteros ſuos non transmiſerit, & sex Succeffores Ducali ſolum di- gnitate conſpicuos poſt ſe reliquerit. Imo fi altera juris hujus anti- qui Teutonici Provincialis diſpoſitio expendatur, magnæ incogitan- tiæ arguendi eſſent majores noſtri, qui ab Archipincernatu fibi & Bohemiæ nomen impoſuerunt, immemores, quod vigore illius ne- quaquam Archipincernatus officium perpetuo Bohemiæ annexum per- ſtiturum ſit. Nam idem Jus Provinciale de quatuor ſæcularibus Elec- toribus statuit : Dieſe vier ſullen Tütsche Man ſin von Vater und von Muoter, oder von eintwederine id est: Quatuor ſæculares Principes debent eſſe Teutonici Viri a patre & matre, ſeu alterutro. Unde quotiescunque Boemiæ Rex, qui durante stirpe Przemyslea pro Sla- vo habebatur , non fuit matre Teutonica editus, caruit officio Elec- toratus & Archipincernatus, illudque ad Ducem Bavariæ tranfiit. Iſtud adhue Wenceslao I. Regi Bohemiæ Przemyslai II. patri acci- dit. rum vim aliquam habere videri poſſet hec explicatio, ſi Jordanus prius certo probaſſet ac monumentis veteribus docuiſſet tum jam Archipincernatum penes Bohemum , aut Mareſcallatum penes Saxonem fuiſle , ſed quandoquidem ſup- poſitum ſuum ambiguum eſt, neque unquam probatum, quo hæc explicatio valeat , ignoro. Si Philippus Przemyslao ob dignitatem regiam aliquam præ- rogativam concedere voluit, quid opus fuit , ut enſem Saxoni eriperet, eum- que Przemyslao traderet , nam & hodie Archipincerna Bohemus præ reliquis Electoribus præcedentiam habet, quin tamen officium Saxonis involet. De- mum quis neſeit, qua contentione & quo rigore in omnibus officiis publicis præſertim ſummis Imperialibus dignitatum ordo, præcipue jure ac tempore quæſitus , manuteneatur , præcaveaturque ne alterins exercitio jus quoddam quæratur ? Quo denique officio in hae Philippi coronatione functus Saxo ? procul dubio Archipincernæ. Vah quisquilias ! (a) Goldaſtius in appendice Documentorum m. p. 27.
Strana 37
c* ( *)w dit. Nam quia matre Conſtantia Hungara Belæ Hungariæ Regis filia fuit editus, lis ipſi circa annum 1231. mota, atque ut doctiſſime com- mentatur Petrus Lambecius: (a) abjudicata illi eſt Electoralis digni- tas cum annexo Archipincernatu, ejusque loco Dux Bavariæ pro Electore & Archipincerna S. Romani Imperii cœpit haberi. Guare etiam in volumine Germanico membranaceo Bibliothecx Auguftæ Vindob. Das Lantrecht Buoch dicto, quod plane ætate hac ſub Wenceslao I. & Friderico II. Imperatore scriptum est, inter Electores & Archioffi- ciales ſeptem nulla fit mentio Regis Boemiæ, bene vero Ducis Bava- riæ his verbis: Der Hertzoge von Paiern hat die vierten Stimme an der Chur und ist des Riches Schenche und soll dem Chunige den ersten Becher tragen. Hæcque ipſa genuina origo fuit celebris illius controver- ſiæ, quæ poſtea coram Rudolpho I. Anno 1275. inter Przemyslaum Ottocarum II. Regem Boh. jam matre Teutonica, ſcilieet Cunigunde Philippi Cæſaris filia, editum; & Duces Bavariæ actitata est, dum Duces Bavariæ jus eligendi Romanorum Imperatorem fibi competere contendebant, ut instrumentum hujus controversiæ apud Goldastum aliosque procuſum teſtimonio eſt. (b) Non poterant non igitur ma- jores noſtri maximæ damnari incogitantiæ, qui cum prævidere pru- dentes pofsent, nequaquam Archipincernatum perpetuo perstaturum apud Bohemiam, eo quod vix quidem placiturum effet omnibus Re- gibus noſtris uxores inviolabiliter ex Teutonia affumere, nihilomi- nus velut rei certitudine confifi Bohemiam Archipincernatum ap- pellaverint. Qui, inquam, poſtea verificatum Bohemiam effe Ar- chipincernatum, cum is ad Bavariæ Duces tranfiit ? Fabulis non ve- ritati ſtudemus, fi tot tantisque argumentationibus ex ipfis fontibus hiſtoriæ petitis intellectus noſter non convincitur. Novi quod Jordano (c) Tibique (qui ex priore id pagina 27. emutuaſti ) præcipuum & quaſi unicum Archipincernatus de Imperio Friderici Barbaroſſæ fulcrum ſit: Eſt Rudolphi I. Diploma, quod pag. 26. integrum recitas, & quod verbis expreſſis Archipincerna- tum juré hereditario Wenceslai II. Regis Boh. Abavis, Atavis, pro- avis, avis pure pleniſſime competiiſſe affeverat. Verum ſi verba hæc Diplomatis ex rigore expendantur, admittendum erit Archipincer- natum hereditarium non modo ſub Wladislao II. ſed jam patre ejus, five is Sobieslaus I. ut vult Continuator Coſmæ, ſeu Wladislaus I. E 3 fue- 37 (a) Lambecius Biblioth, Aug. Vindob. 1. 2. p. 827. (b) In appendice Documen- torum pag, m. 38. (c) Jordanus in Archipincernatu c. 2. §. 8. p. 37.
c* ( *)w dit. Nam quia matre Conſtantia Hungara Belæ Hungariæ Regis filia fuit editus, lis ipſi circa annum 1231. mota, atque ut doctiſſime com- mentatur Petrus Lambecius: (a) abjudicata illi eſt Electoralis digni- tas cum annexo Archipincernatu, ejusque loco Dux Bavariæ pro Electore & Archipincerna S. Romani Imperii cœpit haberi. Guare etiam in volumine Germanico membranaceo Bibliothecx Auguftæ Vindob. Das Lantrecht Buoch dicto, quod plane ætate hac ſub Wenceslao I. & Friderico II. Imperatore scriptum est, inter Electores & Archioffi- ciales ſeptem nulla fit mentio Regis Boemiæ, bene vero Ducis Bava- riæ his verbis: Der Hertzoge von Paiern hat die vierten Stimme an der Chur und ist des Riches Schenche und soll dem Chunige den ersten Becher tragen. Hæcque ipſa genuina origo fuit celebris illius controver- ſiæ, quæ poſtea coram Rudolpho I. Anno 1275. inter Przemyslaum Ottocarum II. Regem Boh. jam matre Teutonica, ſcilieet Cunigunde Philippi Cæſaris filia, editum; & Duces Bavariæ actitata est, dum Duces Bavariæ jus eligendi Romanorum Imperatorem fibi competere contendebant, ut instrumentum hujus controversiæ apud Goldastum aliosque procuſum teſtimonio eſt. (b) Non poterant non igitur ma- jores noſtri maximæ damnari incogitantiæ, qui cum prævidere pru- dentes pofsent, nequaquam Archipincernatum perpetuo perstaturum apud Bohemiam, eo quod vix quidem placiturum effet omnibus Re- gibus noſtris uxores inviolabiliter ex Teutonia affumere, nihilomi- nus velut rei certitudine confifi Bohemiam Archipincernatum ap- pellaverint. Qui, inquam, poſtea verificatum Bohemiam effe Ar- chipincernatum, cum is ad Bavariæ Duces tranfiit ? Fabulis non ve- ritati ſtudemus, fi tot tantisque argumentationibus ex ipfis fontibus hiſtoriæ petitis intellectus noſter non convincitur. Novi quod Jordano (c) Tibique (qui ex priore id pagina 27. emutuaſti ) præcipuum & quaſi unicum Archipincernatus de Imperio Friderici Barbaroſſæ fulcrum ſit: Eſt Rudolphi I. Diploma, quod pag. 26. integrum recitas, & quod verbis expreſſis Archipincerna- tum juré hereditario Wenceslai II. Regis Boh. Abavis, Atavis, pro- avis, avis pure pleniſſime competiiſſe affeverat. Verum ſi verba hæc Diplomatis ex rigore expendantur, admittendum erit Archipincer- natum hereditarium non modo ſub Wladislao II. ſed jam patre ejus, five is Sobieslaus I. ut vult Continuator Coſmæ, ſeu Wladislaus I. E 3 fue- 37 (a) Lambecius Biblioth, Aug. Vindob. 1. 2. p. 827. (b) In appendice Documen- torum pag, m. 38. (c) Jordanus in Archipincernatu c. 2. §. 8. p. 37.
Strana 38
678 (*) 38 fuerit; ut vult Vincentius, cœpiſſe ; Nam alteruter fuit Atavus Wenceslai II. quousque verba Diplomatis reſpiciunt. Si autem Wladislai pater, quisquis demum is fuerit, jam fuit Archipincer- na, minime dubium eſt Wladislaum, qui principio ſtatim Friderico Barbaroſſæ adhæſit, ſubito in hoc Archiofficio confirmatum fuiſſe, qui autem accidit, quod in Diplomate Friderici Barbaroſſæ poſterius, annoque 1157. dato, quo Wladislao præter circulum aureum cenſum de terra Poloniæ concedit in perpetuum, eum hac Arehiofficii præ- rogativa & nomine non nobilitet? Qui factum, quod Vincentius noster ad an. 1154. de eodem Friderico Imper. loquens dicat: plu- rimis ſuis Principibus & Duci Bohemiæ Moersburg curiam indicit. Gui ſi illud officium jam a patre accepit, idque ei, ut Diploma ſupe- rius innuit, pure pleniſſime competiit, an non fuit Princeps Friderici, & Principibus ſuis annumerandus? Non igitur ea latitudine hæe ver- ba Diplomatis accipienda ſunt. Quis enim rei criticæ peritus igno- rat liberales Cancellariarum formulas, & profuſam in rebus istiusmo- di Archigrammateorum indulgentiam, qui quemadmodum hodie ita olim, cum de rerum diuturnitate agebatur, plerumque earum initia tantum exaggerare ſoliti, ut ab Abavis & Atavis primaque antiqui- tate ea repetere pene in uſu habuerint. Exemplo nobis ſunt in eo- dem prorſus argumento literæ Ruperti I. Comitis Palatini Rheni & Ducis Bavariæ (a) in quibus etiam dicitur Carolum IV. Imperatorem jus Electoratus atque idcirco etiam Archipincernatus ab Atavis, proavis, avis & progenitoribus repetere, cum tamen certum fit, nec avo nec proavo illius multo minus atavo, ſed ſolum patri Joanni id jus competiifſe. Aut ſi maternos avos, proavos, atavosque per hæc verba explicandos effe contendis : admittere Tibi neceſſum erit non- niſi Przemyslaum Ottocarum I. Regem noſtrum, qui ex materna li- nea Carolo IV. atavus erat, primum Electorem & Archipincernam fuiſſe, quod rurſum ſententiæ Tuæ adverſatur. E quibus itaque maniſeſto eruitur ex ejusmodi ufitatis Cancellariarum formulis nullam veram criſim erni poſſe, ae proinde in allato Rudolphi I. Diplomate nec Tibi nec Jordano quodpiam præſidium eſſe. Guin quod non levis fuſpicio ſuboriri poſſit : in hoc Diplomate Rudolphi I. quod paſſim in omnium manibus eſt, verba Abavis, Atavis alioquin præ- poſtero ordine poſita, perperam a poſteriore nonnemine intruſa fuiſſe. (a) Apud Goldastum in Appendice Docamentorum pag. m. 102.
678 (*) 38 fuerit; ut vult Vincentius, cœpiſſe ; Nam alteruter fuit Atavus Wenceslai II. quousque verba Diplomatis reſpiciunt. Si autem Wladislai pater, quisquis demum is fuerit, jam fuit Archipincer- na, minime dubium eſt Wladislaum, qui principio ſtatim Friderico Barbaroſſæ adhæſit, ſubito in hoc Archiofficio confirmatum fuiſſe, qui autem accidit, quod in Diplomate Friderici Barbaroſſæ poſterius, annoque 1157. dato, quo Wladislao præter circulum aureum cenſum de terra Poloniæ concedit in perpetuum, eum hac Arehiofficii præ- rogativa & nomine non nobilitet? Qui factum, quod Vincentius noster ad an. 1154. de eodem Friderico Imper. loquens dicat: plu- rimis ſuis Principibus & Duci Bohemiæ Moersburg curiam indicit. Gui ſi illud officium jam a patre accepit, idque ei, ut Diploma ſupe- rius innuit, pure pleniſſime competiit, an non fuit Princeps Friderici, & Principibus ſuis annumerandus? Non igitur ea latitudine hæe ver- ba Diplomatis accipienda ſunt. Quis enim rei criticæ peritus igno- rat liberales Cancellariarum formulas, & profuſam in rebus istiusmo- di Archigrammateorum indulgentiam, qui quemadmodum hodie ita olim, cum de rerum diuturnitate agebatur, plerumque earum initia tantum exaggerare ſoliti, ut ab Abavis & Atavis primaque antiqui- tate ea repetere pene in uſu habuerint. Exemplo nobis ſunt in eo- dem prorſus argumento literæ Ruperti I. Comitis Palatini Rheni & Ducis Bavariæ (a) in quibus etiam dicitur Carolum IV. Imperatorem jus Electoratus atque idcirco etiam Archipincernatus ab Atavis, proavis, avis & progenitoribus repetere, cum tamen certum fit, nec avo nec proavo illius multo minus atavo, ſed ſolum patri Joanni id jus competiifſe. Aut ſi maternos avos, proavos, atavosque per hæc verba explicandos effe contendis : admittere Tibi neceſſum erit non- niſi Przemyslaum Ottocarum I. Regem noſtrum, qui ex materna li- nea Carolo IV. atavus erat, primum Electorem & Archipincernam fuiſſe, quod rurſum ſententiæ Tuæ adverſatur. E quibus itaque maniſeſto eruitur ex ejusmodi ufitatis Cancellariarum formulis nullam veram criſim erni poſſe, ae proinde in allato Rudolphi I. Diplomate nec Tibi nec Jordano quodpiam præſidium eſſe. Guin quod non levis fuſpicio ſuboriri poſſit : in hoc Diplomate Rudolphi I. quod paſſim in omnium manibus eſt, verba Abavis, Atavis alioquin præ- poſtero ordine poſita, perperam a poſteriore nonnemine intruſa fuiſſe. (a) Apud Goldastum in Appendice Docamentorum pag. m. 102.
Strana 39
6* (*)ws fuiſſe. Nam Hagecius noſter, qui ad annum 1290. illud vernacule redditum quoque recitat, & cui juffu Ferdinandi I. ex Tabulis Regni & Archivo Regio autographa inſtrumenta communicata fuerant, vo- cibus duabus Abavorum & Atavorum abſtinet, & poſtremo nonniſi ad proavas provocat, inquiens: od geho Diedičouw a Pradiednow, uti etiam hunc locum rite in germanicum ad eundem annum Sande- lius transtulit Anzund Uranherren, id est avis & proavis. Ut ita- que ultra Proavum, qui fuit Przemyslaus I. Ottocarus, vix quidem verba hæc Diplomatis ſenſusque exporrigi poſſint. Sed jam de hoc argumento, atque Archipineernatus, poſterio- ribus opinione Tuæ principiis ultra quam ſat eſt. Quid ſi tempus cœpti & jure hereditario Boemiæ annexi Archipincernatus plane in medio relinquamus? quid ſi nec Tibi controverfiam de voce Cżech pincernatum connotante nec uspiam apud veteres prodita movea- mus? unde amabo probas, quod idem pincernatus nomen, altero veluti antiquato, gens noſtra afsumpſerit? an adducis rei huic ali- quod firmamentum ex vetuſtioribus monumentis, aut ſaltem minimum ex hiſtoriis noſtris exterisve veſtigium allegas? Minime gentium. Tota Tua argumentatio in hoc compendium recidit: Archipincer- natus hereditarius cœpit ſub Wladislao, Cżech Boemica vox pincer- natum connotat, ergo Czechi fimile ferentes nomen ab Archipin- cernatu id emutuarunt. Nam quod ſuſpicaris eodem prorfus tem- pore nomen hoc novum exortum, omni veriſimilitudine caret, ut infra legitimis documentis demonstrabimus. Guod alterum est, quarere jam ex Te mihi liceat Athanasi doctiſſime, quis hoc novum Pincernatus vernaculum nomen Bohemiz, Boemisque indiderit? An germani vicini aut ipfi Imperatores, a qui- bus Archipincernatus Boemiæ Prinsipibus conceſfus fuit? Minime quidem. Nam ſecus apud eos veteresque audiiſsemus die Mund ſchenke, & patria noſtra das Mundschenkenland. Qui enim appella- tio Slavica Czech germanis cognita eife potuit? An ab Hungaris aut Græeis, apud quos posteriores hoc nomen primum deprehendi dicis? At neque ab his linguæ noſtræ ignaris Slaviça appellatio expectari potuit, qui fortaſſis nec notitiam habuere iſtiusmodi Archiofficium Bohemis fuilſe conceſſum. Guid ſi igitur a Polonis? verum de- monstrandum Tibi prius erat etiam Polonis Cesſnif pincernam, Cżech pincernatum connotaſſe, apud quos diſſimillimum vocabulum Dodčaſny reperio pincernam significans. Nihil igitur restat, quam 39 ut
6* (*)ws fuiſſe. Nam Hagecius noſter, qui ad annum 1290. illud vernacule redditum quoque recitat, & cui juffu Ferdinandi I. ex Tabulis Regni & Archivo Regio autographa inſtrumenta communicata fuerant, vo- cibus duabus Abavorum & Atavorum abſtinet, & poſtremo nonniſi ad proavas provocat, inquiens: od geho Diedičouw a Pradiednow, uti etiam hunc locum rite in germanicum ad eundem annum Sande- lius transtulit Anzund Uranherren, id est avis & proavis. Ut ita- que ultra Proavum, qui fuit Przemyslaus I. Ottocarus, vix quidem verba hæc Diplomatis ſenſusque exporrigi poſſint. Sed jam de hoc argumento, atque Archipineernatus, poſterio- ribus opinione Tuæ principiis ultra quam ſat eſt. Quid ſi tempus cœpti & jure hereditario Boemiæ annexi Archipincernatus plane in medio relinquamus? quid ſi nec Tibi controverfiam de voce Cżech pincernatum connotante nec uspiam apud veteres prodita movea- mus? unde amabo probas, quod idem pincernatus nomen, altero veluti antiquato, gens noſtra afsumpſerit? an adducis rei huic ali- quod firmamentum ex vetuſtioribus monumentis, aut ſaltem minimum ex hiſtoriis noſtris exterisve veſtigium allegas? Minime gentium. Tota Tua argumentatio in hoc compendium recidit: Archipincer- natus hereditarius cœpit ſub Wladislao, Cżech Boemica vox pincer- natum connotat, ergo Czechi fimile ferentes nomen ab Archipin- cernatu id emutuarunt. Nam quod ſuſpicaris eodem prorfus tem- pore nomen hoc novum exortum, omni veriſimilitudine caret, ut infra legitimis documentis demonstrabimus. Guod alterum est, quarere jam ex Te mihi liceat Athanasi doctiſſime, quis hoc novum Pincernatus vernaculum nomen Bohemiz, Boemisque indiderit? An germani vicini aut ipfi Imperatores, a qui- bus Archipincernatus Boemiæ Prinsipibus conceſfus fuit? Minime quidem. Nam ſecus apud eos veteresque audiiſsemus die Mund ſchenke, & patria noſtra das Mundschenkenland. Qui enim appella- tio Slavica Czech germanis cognita eife potuit? An ab Hungaris aut Græeis, apud quos posteriores hoc nomen primum deprehendi dicis? At neque ab his linguæ noſtræ ignaris Slaviça appellatio expectari potuit, qui fortaſſis nec notitiam habuere iſtiusmodi Archiofficium Bohemis fuilſe conceſſum. Guid ſi igitur a Polonis? verum de- monstrandum Tibi prius erat etiam Polonis Cesſnif pincernam, Cżech pincernatum connotaſſe, apud quos diſſimillimum vocabulum Dodčaſny reperio pincernam significans. Nihil igitur restat, quam 39 ut
Strana 40
6* (*) ut dicas Boemos ſibi ipſis hoc nomen indidiſſe. Sed qua ratione, aut qua via, quibusve modis id evenit? Verofimillimum dici poſſet Archipincernam primum hereditarium Wladislaum id deereto Regio, aut Comitiorum conſulto præcepiſſe, fed ubi iſtiusmodi Decreti aut Conſulti vel indicium in hiftoriis noſtris aut exteris? nee ſpero Te id petiturum a nobis, ut credamus aliquando ejusmodi Decretum aut Conſultum exstitiſſe, cujus exemplar procul dubio in Disquisitione Tua protulifſes. Ut autem populi univerſi Bohemi conſenſu inven- tum adſcitumque dicatur, omniùm minime eft credibile. Guis enim vel cogitatione afſequatur tam miram celeremque ingeniorum totius Bohemiæ in nomen novum conſpirationem ? quis ſibi perſua- deat non modo tot capitum & ſententiarum incolas tam facile brevi- que tempore in unam ſententiam coactos, ſed & ipſum Czecho- rum novum nomen tam ſubito creviſſe ac invaluiſſe, ut jam in bello Hungarico Wladislai paucis poſt ejus coronationem annis longinqui Græci gentem nostram non aliter quam Tzechos appellaverint? Uti- que concives noſtros ad amplectendum nomen hoc novum, celeri- terque per omnium ora circumferendum haud aliud inducere potuit, quain fingularis illa prærogativa, quam Bohemia, Bohemique Princi- pes ex Archiofficio Pincernatus ſe confecuturos ſperabant: At nun- quid toties in hiſtoriis noſtris legimus majores noſtros omnem ne- xum cum Romano Imperio detestatos, adeo ut eam ob rem cruentiffi- ma bella crebro exorta fint, quod præmetuerent obtenderentque ſibi ab Imperatoribus vincula cudi, jugum fabricari, & conceſſionibus iftius- modi tanquam eſca poſita Bohemiam in laqueos allici, trahique. Guorum permulti vel ipſam Regiam dignitatem ab Imperatoribus conceſſam limis oculis in Principibus noſtris aſpiciebant. Guod ſi tamen ejusmodi arrogantiæ ſtimulis pulſati fuerunt majores noſtri, at- que ex conceſſionibus iſtiusmodi Imperatoriis neſcio quod ſplendo- ris utilitatisque publicæ incrementum fibi pollicebantur, eur non po- tius translata ad Principes noſtros, Boemiamque dignitate Regia fe Bráli aut Kráſowny, baſilicos inquam & Reges Regiosve, quam pin- cernas nuncuparunt? Quid dicam de vetufto Bojorum Boemorumve nomine? tam vetus, inquam, tam glorioſium nomen antiquare po- pularibus noſtris cordi non fuerit? quis prudens credat pincerna- tus, pincernarum, pocillatorumve ridiculum nomen iisdem præpla- cere potuiffe? & quidem tantoopere præplacuiſſe, ut invento, in- ductoque novo Czechorum nomine vetus Bohemorum in patria lingua 40 peni-
6* (*) ut dicas Boemos ſibi ipſis hoc nomen indidiſſe. Sed qua ratione, aut qua via, quibusve modis id evenit? Verofimillimum dici poſſet Archipincernam primum hereditarium Wladislaum id deereto Regio, aut Comitiorum conſulto præcepiſſe, fed ubi iſtiusmodi Decreti aut Conſulti vel indicium in hiftoriis noſtris aut exteris? nee ſpero Te id petiturum a nobis, ut credamus aliquando ejusmodi Decretum aut Conſultum exstitiſſe, cujus exemplar procul dubio in Disquisitione Tua protulifſes. Ut autem populi univerſi Bohemi conſenſu inven- tum adſcitumque dicatur, omniùm minime eft credibile. Guis enim vel cogitatione afſequatur tam miram celeremque ingeniorum totius Bohemiæ in nomen novum conſpirationem ? quis ſibi perſua- deat non modo tot capitum & ſententiarum incolas tam facile brevi- que tempore in unam ſententiam coactos, ſed & ipſum Czecho- rum novum nomen tam ſubito creviſſe ac invaluiſſe, ut jam in bello Hungarico Wladislai paucis poſt ejus coronationem annis longinqui Græci gentem nostram non aliter quam Tzechos appellaverint? Uti- que concives noſtros ad amplectendum nomen hoc novum, celeri- terque per omnium ora circumferendum haud aliud inducere potuit, quain fingularis illa prærogativa, quam Bohemia, Bohemique Princi- pes ex Archiofficio Pincernatus ſe confecuturos ſperabant: At nun- quid toties in hiſtoriis noſtris legimus majores noſtros omnem ne- xum cum Romano Imperio detestatos, adeo ut eam ob rem cruentiffi- ma bella crebro exorta fint, quod præmetuerent obtenderentque ſibi ab Imperatoribus vincula cudi, jugum fabricari, & conceſſionibus iftius- modi tanquam eſca poſita Bohemiam in laqueos allici, trahique. Guorum permulti vel ipſam Regiam dignitatem ab Imperatoribus conceſſam limis oculis in Principibus noſtris aſpiciebant. Guod ſi tamen ejusmodi arrogantiæ ſtimulis pulſati fuerunt majores noſtri, at- que ex conceſſionibus iſtiusmodi Imperatoriis neſcio quod ſplendo- ris utilitatisque publicæ incrementum fibi pollicebantur, eur non po- tius translata ad Principes noſtros, Boemiamque dignitate Regia fe Bráli aut Kráſowny, baſilicos inquam & Reges Regiosve, quam pin- cernas nuncuparunt? Quid dicam de vetufto Bojorum Boemorumve nomine? tam vetus, inquam, tam glorioſium nomen antiquare po- pularibus noſtris cordi non fuerit? quis prudens credat pincerna- tus, pincernarum, pocillatorumve ridiculum nomen iisdem præpla- cere potuiffe? & quidem tantoopere præplacuiſſe, ut invento, in- ductoque novo Czechorum nomine vetus Bohemorum in patria lingua 40 peni-
Strana 41
6h (*) penitus interire paſſi fint, quod niſi ex Græcis veterioribus ſcire- mus, legeremusque apud eosdem nos olim Boici & Boiſci appellatos, ne quidem hodie proprie ſciremus, quid olim Boemus Slavice conno- tarit. Nam appellatio Tua, quam pag. 24. adfers Sſowácy Bemowé , & Bemská Zem omnibus vetuftis, quin etiam recentioribus alicujus nominis Authoribus fuit incognita, nee mihi unquam audita. Hæc ſunt Athanaſi optime, quæ nobis a Te enodari in Disquifitione Tua neceſſum erat, ut ſententia Tua majorem fidem indipiſceretur. Venio ad id quod caput rei eſt, & in quo omnis cardo verti- tur , ut oſtendam non modo Friderici Barbaroffæ imperio, ſed & ipſo Wladislai Sobicslaique Ducatu vetustiores effe Czechorum Czechiæve nominis memorias : Non diffiteor paucifſimas poſteritati, tempori- busque noſtris a ſæculo XI. & XII. conſervatas elfe membranas, in quibus inſtrumenta publica rerumque memorias patria vernacula lin- gua confignatas legeremus, quæ ipſa ratio eft, quod Czechorum & Czechiæ nomen (latinis universim nomen Bohemiz & Bohemorum uſurpantibus ) ſuperioribus ſæculis nonniſi in patria lingua adhiberi ſolitum, rariſſime deprehendatur. Nihilominus deféctus iſte patrio- rum veterum documentorum ex exterarum gentium hiſtoriis supplen- dus, quæ patriam noſtram nationemque Slavica illa Czechiæ Czecho- rumque appellatione indigitare in uſu habuere. Et quidem Tu ipse primum omnium Czechorum nominis Tua opinione prolatorem Cin- namum Græcum Historicum adducis Wladislai II. quasdam res gestas in Græcia & Hungaria referentem, atque ex hac prima ſæculo XII. nominis iſtius memoria argumentationem ad Archipincernatum du- eis, quem hoc ipſo tempore jure perpetuo Bohemiæ annexum fuiſſe ſuſpicaris. At telum nobis ipſe dediſti in manum, quo opinio Tua confoditur. Nunquid Cinnamus idem jam multo ante, & quidem fub Conrado Imperatore Fridericique Barbaroſſæ Præceſfore, nominatim denique anno 1148. Tzechorum nominis bis meminit? cum nempe Wladislaus idem Dux Boh. cum Conrado Imperatore eruce aſſumpta ad Terram Sanctam a Saracenis deliberandam profectus Græciam transiiſset? Verba Cinnami l. 2. Historiarum §. 18. pag. 37. de Duce noſtro Wladislao loquentis funt: Horum alter (Wladislaus) Tze- chorum genti imperitabat. Rurſum l. 5. §. 10. Tzechorum præterea ſibi adjunxit nationem. Gui igitur gens noſtra ab Archipincerna- tu, quem primum ſub Conradi Succeffore Friderico Barbaroſfa Boe- mis jure hereditario conceſſum statuis, nomen indipiſci potuit? F 41 Qno-
6h (*) penitus interire paſſi fint, quod niſi ex Græcis veterioribus ſcire- mus, legeremusque apud eosdem nos olim Boici & Boiſci appellatos, ne quidem hodie proprie ſciremus, quid olim Boemus Slavice conno- tarit. Nam appellatio Tua, quam pag. 24. adfers Sſowácy Bemowé , & Bemská Zem omnibus vetuftis, quin etiam recentioribus alicujus nominis Authoribus fuit incognita, nee mihi unquam audita. Hæc ſunt Athanaſi optime, quæ nobis a Te enodari in Disquifitione Tua neceſſum erat, ut ſententia Tua majorem fidem indipiſceretur. Venio ad id quod caput rei eſt, & in quo omnis cardo verti- tur , ut oſtendam non modo Friderici Barbaroffæ imperio, ſed & ipſo Wladislai Sobicslaique Ducatu vetustiores effe Czechorum Czechiæve nominis memorias : Non diffiteor paucifſimas poſteritati, tempori- busque noſtris a ſæculo XI. & XII. conſervatas elfe membranas, in quibus inſtrumenta publica rerumque memorias patria vernacula lin- gua confignatas legeremus, quæ ipſa ratio eft, quod Czechorum & Czechiæ nomen (latinis universim nomen Bohemiz & Bohemorum uſurpantibus ) ſuperioribus ſæculis nonniſi in patria lingua adhiberi ſolitum, rariſſime deprehendatur. Nihilominus deféctus iſte patrio- rum veterum documentorum ex exterarum gentium hiſtoriis supplen- dus, quæ patriam noſtram nationemque Slavica illa Czechiæ Czecho- rumque appellatione indigitare in uſu habuere. Et quidem Tu ipse primum omnium Czechorum nominis Tua opinione prolatorem Cin- namum Græcum Historicum adducis Wladislai II. quasdam res gestas in Græcia & Hungaria referentem, atque ex hac prima ſæculo XII. nominis iſtius memoria argumentationem ad Archipincernatum du- eis, quem hoc ipſo tempore jure perpetuo Bohemiæ annexum fuiſſe ſuſpicaris. At telum nobis ipſe dediſti in manum, quo opinio Tua confoditur. Nunquid Cinnamus idem jam multo ante, & quidem fub Conrado Imperatore Fridericique Barbaroſſæ Præceſfore, nominatim denique anno 1148. Tzechorum nominis bis meminit? cum nempe Wladislaus idem Dux Boh. cum Conrado Imperatore eruce aſſumpta ad Terram Sanctam a Saracenis deliberandam profectus Græciam transiiſset? Verba Cinnami l. 2. Historiarum §. 18. pag. 37. de Duce noſtro Wladislao loquentis funt: Horum alter (Wladislaus) Tze- chorum genti imperitabat. Rurſum l. 5. §. 10. Tzechorum præterea ſibi adjunxit nationem. Gui igitur gens noſtra ab Archipincerna- tu, quem primum ſub Conradi Succeffore Friderico Barbaroſfa Boe- mis jure hereditario conceſſum statuis, nomen indipiſci potuit? F 41 Qno-
Strana 42
(h (*)* Quomodo anno 1148. Czechorum nomen necdum a Boemis affumtum Græcis Scriptoribus cognitum ſuit ? Scio quid ſubterfugii mediteris, & qua interpretatione hune locum expurgare intendas. Cinnamus, inquis, hie loci per anticipationem ſeu Prolepſin nomen Czechorum poſtea enatum uſurpat. Iſtud quidem effugium Athanaſi optime vim aliquam & locum iſthie haberet, si Cinnamus res narraret ætate ſua ſuperiores, niſi inquam cognitum eſſet Cinnamum fuiffe Authorem coævum, & ocularem auritumque teftem rerum a ſe ſcriptarum, qui utique hiſtorias ſuas non ſibi & pro privata ſua notitia, ſed Græcis popularibus ſuis & poſteritati ſeripſit. Jam vero qui populares fui ſeire poterant Tzechos, qui annô 1164. in Hungaria contra Græ- cos fteterant, eosdem effe cum Bohemis illis, qui anno 1148. eum Conrado Imperatore in Græcia erant, nisi Cinnamus mutati interme- dio tempore nominis novique Tzechorum aſſumpti notitiam aliquam legentibus dedifſet? An non muneris ſui fuiffet vel paucis verbis Tzechi, qui paulo ante dicti Bohemi, vel Tzechi aliter dicti Boemi, vel denique Boemi noviſſime appellati Tzechi aut ſimillimis mutatio- nem nominis indigitare? Profecto ſupinæ negligentiæ, ſummæque incogitantiæ tam egregius Seriptor Græeus arguendus effet, qui præ- ſens adfuit, nee ignoravit adhuc anno 1148. gentem nostram non- niſi Boemorum nomine veniſſe & audiiſſe, tamen hoc ipſo anno eos per præoccupationem novo omnibusque incognito Tzechorum nomi- ne appellaſſet. An non quisque contemporaneus civis eum cavil- latus fuiſset, errorisque insimulaffet, quod ſeripſerit Tzechorum gen- tem cum Conrado fuiſſe in Græcia, quibus ea de re nihil eſfet cognitum, nec enim annis his unquam viſam gentem quandam Tzechorum nomine appellatam ? Perneceſſarium itaque fuiſſet, si prudentis, ſi circum- ſpecti hiſtoriei partes Cinnamum egiſſe admittere libet, quod quidem nemo ei hactenus diſputavit, neceſſarium inquam fuiſſet indicium aliquod mutati & novati intermedio tempore Boemorum nominis ad- jicere, & populares fuos docere: Tzechos illos bello Hungarico cum Græcorum Imperatore implicitos haud alios effe ab iis, qui annis duodecim prius Boemorum nomine adhuc Conrado militaverant, at- que in Græcia Palestinaque inclaruerant. Quod alterum eft, eo- dem loco etiam Cinnamus primus omnium hiſtoricorum profert Le- chorum nomen, quo Polonos intelligit. An illud igitur etiam tum primum inventum, & a Polonis adſcitum est? ex qua radice Slavica illius originem & etymologiam duces? ſuggeram aliquid defenſio- 42 nem
(h (*)* Quomodo anno 1148. Czechorum nomen necdum a Boemis affumtum Græcis Scriptoribus cognitum ſuit ? Scio quid ſubterfugii mediteris, & qua interpretatione hune locum expurgare intendas. Cinnamus, inquis, hie loci per anticipationem ſeu Prolepſin nomen Czechorum poſtea enatum uſurpat. Iſtud quidem effugium Athanaſi optime vim aliquam & locum iſthie haberet, si Cinnamus res narraret ætate ſua ſuperiores, niſi inquam cognitum eſſet Cinnamum fuiffe Authorem coævum, & ocularem auritumque teftem rerum a ſe ſcriptarum, qui utique hiſtorias ſuas non ſibi & pro privata ſua notitia, ſed Græcis popularibus ſuis & poſteritati ſeripſit. Jam vero qui populares fui ſeire poterant Tzechos, qui annô 1164. in Hungaria contra Græ- cos fteterant, eosdem effe cum Bohemis illis, qui anno 1148. eum Conrado Imperatore in Græcia erant, nisi Cinnamus mutati interme- dio tempore nominis novique Tzechorum aſſumpti notitiam aliquam legentibus dedifſet? An non muneris ſui fuiffet vel paucis verbis Tzechi, qui paulo ante dicti Bohemi, vel Tzechi aliter dicti Boemi, vel denique Boemi noviſſime appellati Tzechi aut ſimillimis mutatio- nem nominis indigitare? Profecto ſupinæ negligentiæ, ſummæque incogitantiæ tam egregius Seriptor Græeus arguendus effet, qui præ- ſens adfuit, nee ignoravit adhuc anno 1148. gentem nostram non- niſi Boemorum nomine veniſſe & audiiſſe, tamen hoc ipſo anno eos per præoccupationem novo omnibusque incognito Tzechorum nomi- ne appellaſſet. An non quisque contemporaneus civis eum cavil- latus fuiſset, errorisque insimulaffet, quod ſeripſerit Tzechorum gen- tem cum Conrado fuiſſe in Græcia, quibus ea de re nihil eſfet cognitum, nec enim annis his unquam viſam gentem quandam Tzechorum nomine appellatam ? Perneceſſarium itaque fuiſſet, si prudentis, ſi circum- ſpecti hiſtoriei partes Cinnamum egiſſe admittere libet, quod quidem nemo ei hactenus diſputavit, neceſſarium inquam fuiſſet indicium aliquod mutati & novati intermedio tempore Boemorum nominis ad- jicere, & populares fuos docere: Tzechos illos bello Hungarico cum Græcorum Imperatore implicitos haud alios effe ab iis, qui annis duodecim prius Boemorum nomine adhuc Conrado militaverant, at- que in Græcia Palestinaque inclaruerant. Quod alterum eft, eo- dem loco etiam Cinnamus primus omnium hiſtoricorum profert Le- chorum nomen, quo Polonos intelligit. An illud igitur etiam tum primum inventum, & a Polonis adſcitum est? ex qua radice Slavica illius originem & etymologiam duces? ſuggeram aliquid defenſio- 42 nem
Strana 43
cnh (*) nem & patrocinium opinionis Tuæ ſuſcepturo, cum Tu ſilentio tam rem notabilem præterieris: Clarum eſt ex ſupra laudato Friderici I. diplomate, quod apud Goldaftum excuſum eft, ab eodem Imperatore Wladislao Duci noſtro & Succeſſoribus præter circulum aureum etiam conceſſum fuiſſe in perpetuum cenſum de terra Poloniæ. Guid ſi hac conceſſione Imperatoria Polonia jure perpetuo ac hereditario facta feudum Boemiæ, in reique tantæ memoriam nomen novum quoque affumpfit, aut eis a Boemis impoſitum eſt? nam memini me alicubi legiſſe hodiernum vernaculum Lehno veteres ſcripsiſſe Legno ſeu Lechno: quid facilius quam ex hac radice vetere Slavica deriva- re vocem Lechi nomenque Lechorum? quos quaſi feudatarios Boemiæ dicas. Sed ad ſeria redeamus. Præoccupas ipſe Vir ſolertiſſime pag. 23. Neſtoris primi Ruſſiæ Scriptoris de quodam Sczeko teſtimonium (a) quod verbis Tuis ma- gis quam noſtris ex eadem pagina reddere libet, fic vero ſcribis: Clar. Vir Auguſtus Ludovicus Schloezer in ſolutione Problematis ex Hiſt. Pol. §. 3. refert quidem, qualiter vetustiſſimus Russiæ historicus Neſtor - - - nugetur jam de tribus fratribus Ky, Sczek, & Choriw. Quorum trium fratrum nominibus Schlœtzerus conjicit Neſtorem ad conditores Sczekiæ ſeu Czechiæ, Kiowiæ, & Chorvatiæ ſeu Croa- tiæ allufiſſe. Ad quod argumentum his verbis refpondes: Quis ſibi perſuadeat, ut antiquiſſimi noſtri domeſtici Seriptores Chriſtianus Monachus, & Coſmas Decanus ignoraverint Czechum ſeu Sczek, eun- dem vero Nefior longiſſime a Boemia diſſitus exploraverit. Vah ! quid ad otiofi figmenta cerebri opus eft, ut illa anteriores aut alibi gen- tium degentes historici noverint? Ignoravit etiam Christannus & Coſmas Czechum, quem pluribus ſæculis poſterius ex Czechorum no- mine effinxit Dalimilus, quidni etiam e Sczekjæ ſeu Sezekjorum no- mine, qui Neſtori non erant incogniti, potuit is quendam Sczek conditorem genris nostræ comminiſci? ſed ut hoc scrupulo Te Vir optime penitus deliberem, noveris Neſtorem ne verbo quidem me- miniſſe mox nominatum Sczek conditorem fuiſſe gentis nostræ. Lo- F 2 quens 43 (a) Nector vixit fine ſæcull undecimi , & principio duodecimi ad annum usque circi- ter 1113. Vita ejus exſtat in ſcripto Periodico, quod Petropoli lingua Ruthe- na Anno 1715. prodiit. Noviſſime vero fine ſuperioris anni Bremæ emen- datior ejus vita germanice prodiit in Prodromo Probe Rußischer Annalen per Cl. Virum Auguſtum Ludoy. Schlætzer Academiæ Petropolitanæ Hiſtoriæ Profeſſorem publ,
cnh (*) nem & patrocinium opinionis Tuæ ſuſcepturo, cum Tu ſilentio tam rem notabilem præterieris: Clarum eſt ex ſupra laudato Friderici I. diplomate, quod apud Goldaftum excuſum eft, ab eodem Imperatore Wladislao Duci noſtro & Succeſſoribus præter circulum aureum etiam conceſſum fuiſſe in perpetuum cenſum de terra Poloniæ. Guid ſi hac conceſſione Imperatoria Polonia jure perpetuo ac hereditario facta feudum Boemiæ, in reique tantæ memoriam nomen novum quoque affumpfit, aut eis a Boemis impoſitum eſt? nam memini me alicubi legiſſe hodiernum vernaculum Lehno veteres ſcripsiſſe Legno ſeu Lechno: quid facilius quam ex hac radice vetere Slavica deriva- re vocem Lechi nomenque Lechorum? quos quaſi feudatarios Boemiæ dicas. Sed ad ſeria redeamus. Præoccupas ipſe Vir ſolertiſſime pag. 23. Neſtoris primi Ruſſiæ Scriptoris de quodam Sczeko teſtimonium (a) quod verbis Tuis ma- gis quam noſtris ex eadem pagina reddere libet, fic vero ſcribis: Clar. Vir Auguſtus Ludovicus Schloezer in ſolutione Problematis ex Hiſt. Pol. §. 3. refert quidem, qualiter vetustiſſimus Russiæ historicus Neſtor - - - nugetur jam de tribus fratribus Ky, Sczek, & Choriw. Quorum trium fratrum nominibus Schlœtzerus conjicit Neſtorem ad conditores Sczekiæ ſeu Czechiæ, Kiowiæ, & Chorvatiæ ſeu Croa- tiæ allufiſſe. Ad quod argumentum his verbis refpondes: Quis ſibi perſuadeat, ut antiquiſſimi noſtri domeſtici Seriptores Chriſtianus Monachus, & Coſmas Decanus ignoraverint Czechum ſeu Sczek, eun- dem vero Nefior longiſſime a Boemia diſſitus exploraverit. Vah ! quid ad otiofi figmenta cerebri opus eft, ut illa anteriores aut alibi gen- tium degentes historici noverint? Ignoravit etiam Christannus & Coſmas Czechum, quem pluribus ſæculis poſterius ex Czechorum no- mine effinxit Dalimilus, quidni etiam e Sczekjæ ſeu Sezekjorum no- mine, qui Neſtori non erant incogniti, potuit is quendam Sczek conditorem genris nostræ comminiſci? ſed ut hoc scrupulo Te Vir optime penitus deliberem, noveris Neſtorem ne verbo quidem me- miniſſe mox nominatum Sczek conditorem fuiſſe gentis nostræ. Lo- F 2 quens 43 (a) Nector vixit fine ſæcull undecimi , & principio duodecimi ad annum usque circi- ter 1113. Vita ejus exſtat in ſcripto Periodico, quod Petropoli lingua Ruthe- na Anno 1715. prodiit. Noviſſime vero fine ſuperioris anni Bremæ emen- datior ejus vita germanice prodiit in Prodromo Probe Rußischer Annalen per Cl. Virum Auguſtum Ludoy. Schlætzer Academiæ Petropolitanæ Hiſtoriæ Profeſſorem publ,
Strana 44
c*6 ( *)* 44 quens ille de regimine Ruriki Magni Ducis Ruſſiæ hoc ſolum ait : Ex Wagiris duos præcipuos Bojaros ſeu Wladikos Oskold & Dir nomi- ne ad urbem Kiew veniſſe, qui interrogantes cujusnam hæc urbs elſet, a civibus loci reſponſum acceperunt : Tres fratres Ky, Sczek & Chorew hanc urbem condidifſe, urbemque ex natu maximi fratris nomine Kyew appellatam eſſe , porro tres hos fratres jam fatis ceſſiſſe. Neque vero Schlœtzerus uspiam affirmative dixit ſuprafatum Sezek a Nestore conditorem gentis nostræ fuiffe appellatum, ſed ait : hæc tria nomina alludere ad urbem Kyew , ad Czechos & ad Chorvatos, & mox ſub conditione dubitative ſubjungit: Si ergo Sczek Neſtoris idem eſſet cum Czecho &c. ut itaque quidquid de hoe argumento diſputat Schlœtzerus, pro ſola ejusdem conjectura accipiendum fit. (a). Verum quanquam Neſtor mox dictum Sezek conditorem gentis nostræ nusquam fecerit, non ignoravit ille tamen patrium nostrum Czechiæ & Czechorum nomen. Nam ter quaterve Sezekja & Scze- kjorum meminit in Chronico ſuo : ut cum Swatoslaum Ducem Ruſſix inducit præ Ruſsia felicitatem Bulgariæ deprædicantem, quo loco ait: facilem per Danubium ex Sczekja & Hungaria argenti equorumque eſſe devectionem, cum Wladimirum alterum Ducem Ruſſiæ ex Sczekja uxorem habuiſſe ait, eum Swatopolcum caſum totaque Polonia trans- miſſa profugum in limitibus Sezekjæ occubuiſſe narrat, ut alia loca taceam, quæ fortaffis lectionis tædio hujus linguæ gnarus, & a me re- quifitus ex Ruffico Neſtoris Chronico excerpfit, mecumque commu- nicavit. Sed & huic telo eadem pag. 23. feutum opponis, Nestoris ætatem evertendo. Ita autem commentaris: Scripſerit Neſtor tar- dius , quando nempe officium Archipincernatus jam perpetuo jure ad- bæſit Bohemiæ, & Czechorum nomen jam apud nos inclaruit. Ita ſane ! ſi Neſtor tum primum Chronicon ſuum ſcripfit, cum jure per- petuo Archipincernatus adhæſit Bohemiæ, poſt mortem a manibus ſuis ſcriptum , & nonniſi poſt ſæculum prope ex Elyfiis campis ad Ruſſiam transmiſfum fuiffe dicere neceſſum erit. Legistine unquam Chronicon Neſtoris, aut vitæ mortisque certiorem noritiam habes Academia Petropolitana? Credisne Viros Academiæ hujus hodie in- ter præcipuas Europæ effloreſcentis ætatem Nestoris præter examen exactamque criſim orbi literato perſcripſiſſe? Sedulo imo illi & gnaviter explorarunt circa authorem ejusque Annales omnia. Le- geſis (a) Manet igitut, quod conſtat, hactenus Dalimilo prærogativa, qui hodie primus prolator Czechi ſcitur.
c*6 ( *)* 44 quens ille de regimine Ruriki Magni Ducis Ruſſiæ hoc ſolum ait : Ex Wagiris duos præcipuos Bojaros ſeu Wladikos Oskold & Dir nomi- ne ad urbem Kiew veniſſe, qui interrogantes cujusnam hæc urbs elſet, a civibus loci reſponſum acceperunt : Tres fratres Ky, Sczek & Chorew hanc urbem condidifſe, urbemque ex natu maximi fratris nomine Kyew appellatam eſſe , porro tres hos fratres jam fatis ceſſiſſe. Neque vero Schlœtzerus uspiam affirmative dixit ſuprafatum Sezek a Nestore conditorem gentis nostræ fuiffe appellatum, ſed ait : hæc tria nomina alludere ad urbem Kyew , ad Czechos & ad Chorvatos, & mox ſub conditione dubitative ſubjungit: Si ergo Sczek Neſtoris idem eſſet cum Czecho &c. ut itaque quidquid de hoe argumento diſputat Schlœtzerus, pro ſola ejusdem conjectura accipiendum fit. (a). Verum quanquam Neſtor mox dictum Sezek conditorem gentis nostræ nusquam fecerit, non ignoravit ille tamen patrium nostrum Czechiæ & Czechorum nomen. Nam ter quaterve Sezekja & Scze- kjorum meminit in Chronico ſuo : ut cum Swatoslaum Ducem Ruſſix inducit præ Ruſsia felicitatem Bulgariæ deprædicantem, quo loco ait: facilem per Danubium ex Sczekja & Hungaria argenti equorumque eſſe devectionem, cum Wladimirum alterum Ducem Ruſſiæ ex Sczekja uxorem habuiſſe ait, eum Swatopolcum caſum totaque Polonia trans- miſſa profugum in limitibus Sezekjæ occubuiſſe narrat, ut alia loca taceam, quæ fortaffis lectionis tædio hujus linguæ gnarus, & a me re- quifitus ex Ruffico Neſtoris Chronico excerpfit, mecumque commu- nicavit. Sed & huic telo eadem pag. 23. feutum opponis, Nestoris ætatem evertendo. Ita autem commentaris: Scripſerit Neſtor tar- dius , quando nempe officium Archipincernatus jam perpetuo jure ad- bæſit Bohemiæ, & Czechorum nomen jam apud nos inclaruit. Ita ſane ! ſi Neſtor tum primum Chronicon ſuum ſcripfit, cum jure per- petuo Archipincernatus adhæſit Bohemiæ, poſt mortem a manibus ſuis ſcriptum , & nonniſi poſt ſæculum prope ex Elyfiis campis ad Ruſſiam transmiſfum fuiffe dicere neceſſum erit. Legistine unquam Chronicon Neſtoris, aut vitæ mortisque certiorem noritiam habes Academia Petropolitana? Credisne Viros Academiæ hujus hodie in- ter præcipuas Europæ effloreſcentis ætatem Nestoris præter examen exactamque criſim orbi literato perſcripſiſſe? Sedulo imo illi & gnaviter explorarunt circa authorem ejusque Annales omnia. Le- geſis (a) Manet igitut, quod conſtat, hactenus Dalimilo prærogativa, qui hodie primus prolator Czechi ſcitur.
Strana 45
6*4 (*) gesis ea de re Commentarios (a) ejusdem Acadomiæ, & posthac non auſis dicere : Scripſerit Neſtor tardius. Accurata vitæ ætatisque de Neſtore ſupereſt memoria & cognitio. Monachus ille fuit Kiovia in coenobio Peczerino propter vitæ ſuæ ſanctitatem olim in populo multum conſpicuus. Chronicon , quod fine ſæculi XI. & ſub ingreſ- ſum XII. ſcripſit, primum videtur ſimile Univerſali orbis Chronico, a Rurico autem Duce transit in veram hiftoriam Ruffix, ex qua tan- quam unico fonte omnes pofteriores Ruffici Seriptores fua haufere. Annus quidem mortis certus non eſt, ultra annum tamen 1120. eum vitam non produxiſſe luculentis monumentis testatum est. Codex illius MSus anno 1760. Kœnigsberga, alterum exemplar a Patriar- cha Nikon ad Petropolitanam Scientiarum Academiam delatum est, collatione diligenter facta tandem totum opus Nestoris probe reco- gnitum in lingua Ruſſica, qua ſeriptum eſt, Petropoli in duobus vo- luminibus in quarto, ut ajunt , anno 1767. typis prodiit. Quibus ſi jam certiora de Neſtore in penu Tua ſunt, edoce orbem literatum, aut nobis concede eum ante Archipincernatum jure hereditario Bo- hemiæ annexum vixiſſe, Czechorumque Czechiæque nomen non mo- do genti noitræ, ſed & exteris cognitum fuiſse. Neque vero in Græcis Rufficisque Scriptoribus priores Archi- pincernatu Czechici nominis memorias quærere neceffe est. Super- eſt hodie in plurium manibus Jus municipale MS. vetus urbis Pragenæ vernaculo fermone conſcriptum Sobieslai ceterorumque Ducum & Re- gum fanctiones usque ad Carolum IV. complectens, quod a Campano ve- roſimillime tranſcriptum eſt ex exemplari vetuſto olim in Curia Vete- ro-urbenſi ſervato, cujus adhuc Stranskius meminit, ſed, ut erat ſuperioribus duobus ſæculis ſeribarum incuria & inſcitia, verba illi vetuſta paſſim ad orthographiam ætatis ſuæ deflexerunt, ne dicam corruperunt. In hoc jure municipali mox primo loco recitantur ſex articuli a Sobieslao I. conſtituti, in quorum primo lego verba: w českém Enicžerstwj, nec enim totos articulos, qui ad rem præsentem nihil faciunt, exſcribendi est animus. Articulo II. lego : w Cże- chách. Articulo ultimo : Znieżie Cżeſké. Guæ profecto teſtatum faciunt ante Fridericum Barbaroſſam & Wladislaum II. nomen Cze- chiæ & Czechorum non incognitum fuiſſe popularibus noſtris. 45 F 3 Do- (2) Sammlung Rußischer Geschichten 5. Band. 6. Seite. Item 5. Band, 555. Seite.
6*4 (*) gesis ea de re Commentarios (a) ejusdem Acadomiæ, & posthac non auſis dicere : Scripſerit Neſtor tardius. Accurata vitæ ætatisque de Neſtore ſupereſt memoria & cognitio. Monachus ille fuit Kiovia in coenobio Peczerino propter vitæ ſuæ ſanctitatem olim in populo multum conſpicuus. Chronicon , quod fine ſæculi XI. & ſub ingreſ- ſum XII. ſcripſit, primum videtur ſimile Univerſali orbis Chronico, a Rurico autem Duce transit in veram hiftoriam Ruffix, ex qua tan- quam unico fonte omnes pofteriores Ruffici Seriptores fua haufere. Annus quidem mortis certus non eſt, ultra annum tamen 1120. eum vitam non produxiſſe luculentis monumentis testatum est. Codex illius MSus anno 1760. Kœnigsberga, alterum exemplar a Patriar- cha Nikon ad Petropolitanam Scientiarum Academiam delatum est, collatione diligenter facta tandem totum opus Nestoris probe reco- gnitum in lingua Ruſſica, qua ſeriptum eſt, Petropoli in duobus vo- luminibus in quarto, ut ajunt , anno 1767. typis prodiit. Quibus ſi jam certiora de Neſtore in penu Tua ſunt, edoce orbem literatum, aut nobis concede eum ante Archipincernatum jure hereditario Bo- hemiæ annexum vixiſſe, Czechorumque Czechiæque nomen non mo- do genti noitræ, ſed & exteris cognitum fuiſse. Neque vero in Græcis Rufficisque Scriptoribus priores Archi- pincernatu Czechici nominis memorias quærere neceffe est. Super- eſt hodie in plurium manibus Jus municipale MS. vetus urbis Pragenæ vernaculo fermone conſcriptum Sobieslai ceterorumque Ducum & Re- gum fanctiones usque ad Carolum IV. complectens, quod a Campano ve- roſimillime tranſcriptum eſt ex exemplari vetuſto olim in Curia Vete- ro-urbenſi ſervato, cujus adhuc Stranskius meminit, ſed, ut erat ſuperioribus duobus ſæculis ſeribarum incuria & inſcitia, verba illi vetuſta paſſim ad orthographiam ætatis ſuæ deflexerunt, ne dicam corruperunt. In hoc jure municipali mox primo loco recitantur ſex articuli a Sobieslao I. conſtituti, in quorum primo lego verba: w českém Enicžerstwj, nec enim totos articulos, qui ad rem præsentem nihil faciunt, exſcribendi est animus. Articulo II. lego : w Cże- chách. Articulo ultimo : Znieżie Cżeſké. Guæ profecto teſtatum faciunt ante Fridericum Barbaroſſam & Wladislaum II. nomen Cze- chiæ & Czechorum non incognitum fuiſſe popularibus noſtris. 45 F 3 Do- (2) Sammlung Rußischer Geschichten 5. Band. 6. Seite. Item 5. Band, 555. Seite.
Strana 46
68 (*) Dobnerus quidem paſſim docet hoc nomen primum ſæculo X. ad plenas vires excreviſſe, ac tum demum ad univerſas Bohemix re- giones Bohemosque fuiſſe propagatum, poſteaquam Bolelaus Sævus omnes Regulos Bohemix Ducatui Pragensi subjeciffet. At mihi pa- ce Viri iſtius amiciſſimi dicere liceat: haud obſcura ſuperefſe indi- cia id multo prius & ſæculis duobus anterius ſub Carolo M. accidiffe. Nam Duces Bohemiæ jam ſæculo IX. & X. atque ante Boleslaum Sæ- vum Pragenſibus Ducibus ſubjectos fuilſe multis coævorum monumen- tis teſtatum eſt. Sic in Annalium Franco-Fuldensium supplemen- to (a) jam ad annum 895. Spitignæus & Wratislaus Borziwogii filii vocantur Primores Ducum, & Witichindus, Ditmarus aliique vete- res paſſim ceteros Duces Bohemiæ ſubregulos vocant, quod manifeſto teſtimonio eſt: Ducem Pragenſem ante Boleslai Sævi imperium ce- teris eminuiſſe, in eosque jus & potestatem habuifſe. Acciderat id nempe, cum præſertim ſub Carolo M. nimium quantum invaleſce- ret Francorum Regum potentia, adverſus quam ut ſe armarent reſpu- blicæ Slavicæ, viribus junctis neceſſe fuit, in unam quodammodo civitatem coire, jura ſua privata ſejunctaque boni communis publici- que ergo feponere, uni Principi, e cujus nutu & imperio ftaret ce- terorum voluntas, ſe ſubjicere, atque ita tam validi hoſtis auſus in perniciem Slavici nominis vergentes infringere. Hanc itaque ſub Caroli M. Imperio veroſimillimam epocham deputamus propagati a Republica & Ducatu Pragenſi in univerſam Bohemiam Czechici no- minis. Neque vero id cerebro noſtro effingimus, ſupereſt rei hujus luculentum indicium in vetuſtiſſimo Scriptore ab ipſo Dobnero nobis indicato. Is est Petrus Bibliothecarius apud Martinum Bouquet T. V. pagina 335. Rer. Gallic. & Francic. Seriptorum, qui ad an- num DCCCVI, posteaquam alias narrationes ad hiftoriam patriam mi- nime ſpectantes præmiſiſſet, hæc ſolum verba ſubjungit : Boemii Scla- vi (b) alio nomine appellati ſunt. Guod vero aliud id nomen fuiffe dicamus, quo tum Boemii Slavi appellati funt, quam Czechorum ? Nullum enim alind unquam gentis noſtræ nomen nobis aut exteris proditum cognitumque fuit. Si quæras, eur Author id non ex- prefſerit? etenim & me cauſa latet, facile tamen conjicere licet Au- 46 (a) Analecta Vindobonensia T. 1. p. 527. (b) Ita Boemi Sclavi appellantur in Annal. Fuld. Ad annum 886. & 895. ab Hermanno Contracto apud Mart. Bouquet ad an. 880. Boemani Sclavt; a Chriſtanno noſtro Boemiæ Slavi, ſen Slavi Bohemia.
68 (*) Dobnerus quidem paſſim docet hoc nomen primum ſæculo X. ad plenas vires excreviſſe, ac tum demum ad univerſas Bohemix re- giones Bohemosque fuiſſe propagatum, poſteaquam Bolelaus Sævus omnes Regulos Bohemix Ducatui Pragensi subjeciffet. At mihi pa- ce Viri iſtius amiciſſimi dicere liceat: haud obſcura ſuperefſe indi- cia id multo prius & ſæculis duobus anterius ſub Carolo M. accidiffe. Nam Duces Bohemiæ jam ſæculo IX. & X. atque ante Boleslaum Sæ- vum Pragenſibus Ducibus ſubjectos fuilſe multis coævorum monumen- tis teſtatum eſt. Sic in Annalium Franco-Fuldensium supplemen- to (a) jam ad annum 895. Spitignæus & Wratislaus Borziwogii filii vocantur Primores Ducum, & Witichindus, Ditmarus aliique vete- res paſſim ceteros Duces Bohemiæ ſubregulos vocant, quod manifeſto teſtimonio eſt: Ducem Pragenſem ante Boleslai Sævi imperium ce- teris eminuiſſe, in eosque jus & potestatem habuifſe. Acciderat id nempe, cum præſertim ſub Carolo M. nimium quantum invaleſce- ret Francorum Regum potentia, adverſus quam ut ſe armarent reſpu- blicæ Slavicæ, viribus junctis neceſſe fuit, in unam quodammodo civitatem coire, jura ſua privata ſejunctaque boni communis publici- que ergo feponere, uni Principi, e cujus nutu & imperio ftaret ce- terorum voluntas, ſe ſubjicere, atque ita tam validi hoſtis auſus in perniciem Slavici nominis vergentes infringere. Hanc itaque ſub Caroli M. Imperio veroſimillimam epocham deputamus propagati a Republica & Ducatu Pragenſi in univerſam Bohemiam Czechici no- minis. Neque vero id cerebro noſtro effingimus, ſupereſt rei hujus luculentum indicium in vetuſtiſſimo Scriptore ab ipſo Dobnero nobis indicato. Is est Petrus Bibliothecarius apud Martinum Bouquet T. V. pagina 335. Rer. Gallic. & Francic. Seriptorum, qui ad an- num DCCCVI, posteaquam alias narrationes ad hiftoriam patriam mi- nime ſpectantes præmiſiſſet, hæc ſolum verba ſubjungit : Boemii Scla- vi (b) alio nomine appellati ſunt. Guod vero aliud id nomen fuiffe dicamus, quo tum Boemii Slavi appellati funt, quam Czechorum ? Nullum enim alind unquam gentis noſtræ nomen nobis aut exteris proditum cognitumque fuit. Si quæras, eur Author id non ex- prefſerit? etenim & me cauſa latet, facile tamen conjicere licet Au- 46 (a) Analecta Vindobonensia T. 1. p. 527. (b) Ita Boemi Sclavi appellantur in Annal. Fuld. Ad annum 886. & 895. ab Hermanno Contracto apud Mart. Bouquet ad an. 880. Boemani Sclavt; a Chriſtanno noſtro Boemiæ Slavi, ſen Slavi Bohemia.
Strana 47
& (. */))8 Authorem cum primis Italum vix aſſequi potuiſſe tam barbari voca- buli enunciationem fcriptionemque, aut illud dubie varieque fibi re- latum fuiſſe, ut merito metueret fe periculo erroris exponere ; aut denique id plane ignoraîſe perlata ſolum ad ſe fama novi ſuſcepti no- minis. Ne vero dubites Petrum Bibliothecarium ſæculo IX. vixifſe ac ſcripfifſe, audi quæ Bouquetius eadem pagina in notis fubjungat: Hæc hiſtoria, quam Nardæus Regius Medicus Romæ degens ex MS. codice deſcribi curavit, & quam Franc. Cheſnius edidit Tom, 3. Script. Franc. p. 540. initium ducit ab anno 715. & deſinit in anno 898. quo florebat Petrus Bibliothecarius. Si Tibi fortafſe libido est obrendendi: verba Authoris ita accipienda eſſe: non quaſi Boemi tum aliud nomen accepiſſent, ſed quod Bohemi alio nomine appellen- tur Sclavi ; quæro, eur Author præteritum adhibuerit , & num hoc anno primum alio nomine Sclavi appellari cœperint, cum nemini hi- ſtoriæ gnaro incognitum fit ab eo tempore, quo Slavi Boemiam in- colere cœperunt, prius Francis aliisque feriptoribus Sclavorum quam Boemorum nomen cognitum ufitatumque fuiſſe. At vero Petrus Bibliothecarius ad omnem amphibologiam, ambiguitatemque Lectoris fui tollendam præcavendamque caute voces Boęmii Sclavi conjunxit, nec interjecta voce alia diſpeſcuit, ut fenfus Tuus, quem contendis, elici minime poſſit; tum vocem Boemii adhibuit adjective, quaſi di- ceret Boemici Slavi alio nomine appellati ſunt. Nam ad annum 878. gentem quoque noſtram commemorans, substantiveque uſurpare vo- lens, ait: Sclavi Dalmatæ, Soavi, Bohemi &c. Quæ itaque Athanaſi doctiſſime ſat ſuperque futura arbitror, ut a ſententia Tua recedas, præcipue ſi apud animum Tuum locum in- venit omnium prope eruditorum judicium & crifis: Nomina gentium, quæ novata eſſe certo non constat, pro primigeniis & avitis tenenda ſunt. Eorum proinde principia in veteribus hiſtoricis & Geographis inveſtiganda ſunt. Nec obſtat ſi hodierna a veteribus nonnihil ſcrip- tura aut enunciatione deflectant, modo rationi temporum, hiſtoriisque veterum non repugnet eas in alias regiones e primis ſedibus transmi- graſſe (a) Atque his Examen Criticum vel opinione mea longius progreſſum abſolvo, humanitatem Tuam iterum iterumque exorans, ut ne moleſte feras, quod Tuæ opinioni prorſus contrariam tuear, qui adverſus Te ſcriptaque Tua nusquam pennam acuiſſem, niſi ſen- tentiam, quæ pridem animo ſederat, totumque occupaverat, lacefsi- viſſes. 47 (a) Anonymus Luſitanus in Critica Generali, Reg. 223.
& (. */))8 Authorem cum primis Italum vix aſſequi potuiſſe tam barbari voca- buli enunciationem fcriptionemque, aut illud dubie varieque fibi re- latum fuiſſe, ut merito metueret fe periculo erroris exponere ; aut denique id plane ignoraîſe perlata ſolum ad ſe fama novi ſuſcepti no- minis. Ne vero dubites Petrum Bibliothecarium ſæculo IX. vixifſe ac ſcripfifſe, audi quæ Bouquetius eadem pagina in notis fubjungat: Hæc hiſtoria, quam Nardæus Regius Medicus Romæ degens ex MS. codice deſcribi curavit, & quam Franc. Cheſnius edidit Tom, 3. Script. Franc. p. 540. initium ducit ab anno 715. & deſinit in anno 898. quo florebat Petrus Bibliothecarius. Si Tibi fortafſe libido est obrendendi: verba Authoris ita accipienda eſſe: non quaſi Boemi tum aliud nomen accepiſſent, ſed quod Bohemi alio nomine appellen- tur Sclavi ; quæro, eur Author præteritum adhibuerit , & num hoc anno primum alio nomine Sclavi appellari cœperint, cum nemini hi- ſtoriæ gnaro incognitum fit ab eo tempore, quo Slavi Boemiam in- colere cœperunt, prius Francis aliisque feriptoribus Sclavorum quam Boemorum nomen cognitum ufitatumque fuiſſe. At vero Petrus Bibliothecarius ad omnem amphibologiam, ambiguitatemque Lectoris fui tollendam præcavendamque caute voces Boęmii Sclavi conjunxit, nec interjecta voce alia diſpeſcuit, ut fenfus Tuus, quem contendis, elici minime poſſit; tum vocem Boemii adhibuit adjective, quaſi di- ceret Boemici Slavi alio nomine appellati ſunt. Nam ad annum 878. gentem quoque noſtram commemorans, substantiveque uſurpare vo- lens, ait: Sclavi Dalmatæ, Soavi, Bohemi &c. Quæ itaque Athanaſi doctiſſime ſat ſuperque futura arbitror, ut a ſententia Tua recedas, præcipue ſi apud animum Tuum locum in- venit omnium prope eruditorum judicium & crifis: Nomina gentium, quæ novata eſſe certo non constat, pro primigeniis & avitis tenenda ſunt. Eorum proinde principia in veteribus hiſtoricis & Geographis inveſtiganda ſunt. Nec obſtat ſi hodierna a veteribus nonnihil ſcrip- tura aut enunciatione deflectant, modo rationi temporum, hiſtoriisque veterum non repugnet eas in alias regiones e primis ſedibus transmi- graſſe (a) Atque his Examen Criticum vel opinione mea longius progreſſum abſolvo, humanitatem Tuam iterum iterumque exorans, ut ne moleſte feras, quod Tuæ opinioni prorſus contrariam tuear, qui adverſus Te ſcriptaque Tua nusquam pennam acuiſſem, niſi ſen- tentiam, quæ pridem animo ſederat, totumque occupaverat, lacefsi- viſſes. 47 (a) Anonymus Luſitanus in Critica Generali, Reg. 223.
Strana 48
61 (*) viſfes. Ceterum hoc meo Examine critico minime mens eſt fervorem Tuum in illuſtranda hiſtoria patria ſuffocandi, quem imo magis magis- que incendi cupio, modo rebus iſtiusmodi levidenſibus miſſis ad ma- gis ſeria induſtriam convertas, res inquam & argumenta ejusmodi, in quibus documentis, non conjecturis & grammaticationibus pugna- tur, quorum me cultorem perpetuum & prædicatorem habiturus. Quantusquantus itaque prudentia Tua fretus ſum, ut confutationem hanc ſie accipias, ne in novo (quod ne eveniat, opto) reſponſo acerbius queri mihi cum S. Ambroſio neceſſe ſit: Nemo facile ſe pa- titur vinci, licet ſciat vera, quæ audit. Vale Vir ſuaviſſime. Da- bam ex Ædibus meis IX. Kal. Aprilis MDCCLXIX. 48 I. F. D. P. nLE
61 (*) viſfes. Ceterum hoc meo Examine critico minime mens eſt fervorem Tuum in illuſtranda hiſtoria patria ſuffocandi, quem imo magis magis- que incendi cupio, modo rebus iſtiusmodi levidenſibus miſſis ad ma- gis ſeria induſtriam convertas, res inquam & argumenta ejusmodi, in quibus documentis, non conjecturis & grammaticationibus pugna- tur, quorum me cultorem perpetuum & prædicatorem habiturus. Quantusquantus itaque prudentia Tua fretus ſum, ut confutationem hanc ſie accipias, ne in novo (quod ne eveniat, opto) reſponſo acerbius queri mihi cum S. Ambroſio neceſſe ſit: Nemo facile ſe pa- titur vinci, licet ſciat vera, quæ audit. Vale Vir ſuaviſſime. Da- bam ex Ædibus meis IX. Kal. Aprilis MDCCLXIX. 48 I. F. D. P. nLE
- 1: Array
- 3: Array