z 345 stránek
Titel
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
Editio
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
- s. 1: ...GELASIUS DOBNER A S. CATHARINA S. P. D. aud aliter Vir Cl. toto opufculo tuo plau- dis, inſolenterque tripudias, atque ſi victo-...
- s. 4: ...hiſtoriarum veterum gnaro videri me- rito debet, ſeu a te Vir Cl. ſeu ab aliis contumaciter adſtrui ac (a) Juſtus Lipſius adverſus...
- s. 6: ...15. Etymolog. 6 EPISTOLA. voce qua calamo abſit. Age, loquere Vir Cl. cum modica turba tua : quod fidei, religionisque præceptum, quod...
- s. 6: ...quem cœlum, & terra omnibus odiis exagitet? Nec ego te Vir Cl. nec quemquam alium urfi coegique, ut ad fententiam meam accederetis,...
- s. 25: ...& commentatores ? Profecto ſi ad veritatem conciliandam hæc tua Vir Cl. argumentatio locum ha- bet in hiſtoriis , an non omnes...
- s. 27: ...a me exagitari , fideque publica privari. Sed nuſquam nobis Vir Cl. eam legem publicam , qua Hagecius in Claſſicum Pragmaticumque ſcriptorem...
- s. 30: ...primis maxime ſæculis ex turbidiſſimis hauſut rivulis ! Nam ſi Vir Cl. pragmaticum claſficumque ſcriptorem quæris Hagecium, propius tibi ad tempora ejuſce...
- s. 30: ...die rem non videat. II. Guod præterea ex præfatione tua Vir Cl. animadverſione di- gnum deputo: multa rerum exaggeratione adducis controverfiam illam...
- s. 31: ...erudita , ſcri- bendique & ſentiendi libertas tolluntur. Si tamen Vir Cl. Acta Troi- liana legiſti, effare, num vel unum firmum, ſolidum,...
- s. 31: ..., quod ad ravim uſque totis paginis exaggerat. Sed cum Vir Cl. ſedulo priora de Troili ſententia ex Jor- dano exſcripſiſti, cur...
- s. 32: ...luce publica haud dignum viſum fuit. Verum unde hæc tibi Vir Cl. ſcribendi confidentia , aut unde hauſiſti hæc documenta Schleinicii Manuſcriptum...
- s. 33: ...acerbius impetierat ) porro a me intactum peritaturum. Sed tuus Vir Cl. riſus , plauſusque me rurſum arma reſu- PARS I. E...
- s. 35: ...ſpectentur , a Catone afferri potuit ſententia. Nec dubitare velim Vir Cl. te hac voluntate ad ſcribendam hane lucubratiunculam acceſſiſ- PARS I...
- s. 38: ...RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. R& Rimo omnium telo Vir Cl. a te peti videor, cum opinionem meam de veteris Zecchiæ...
- s. 44: ...congruunt. III. Ut Czecho tuo authoritatem vetustatemque vendices, con- tendis Vir Cl. illum a Coſma in Chronico ſuo libro primo relatum, proque...
- s. 45: ...exordium a primis incolis terræ Boemorum. Guæro jam ex te Vir Cl. num Slavi , qui cum Czecho tuo venere in Boemiam...
- s. 46: ...memorias pridem in Prodromo noſtro dedi- mus , nec tu Vir Cl. impugnare, aut negare aufis. Vis etiamnum aliud teſtimonium, Coſmam per...
- s. 47: ...Czechos alios Boemos ſuos? Verum ne duriuſcule tecum egiſſe videar Vir Cl. cupio me tibi præbere clementem , quandoquidem & tu prædicaſti...
- s. 50: ...quod literam H. ve- teribus Slavis negaverimus. At qua attentione Vir Cl. opuſcula noſtra legiſti? An dubium iſtud non pridem P. II....
- s. 54: ...eum ſub Joanne Lucenburgico Rege Bohemiæ fuit exaratum, perdisque operam Vir Cl. dum in hoc Balbini numero errorem cubare eo argumento conaris...
- s. 57: ...Nec ego iſtos mores novi ſaculi novi. VII. Næ tu Vir Cl. in ducendo calculo Arithmetico longius ab-Pag. 20. erraſti , cum...
- s. 67: ...Ad §. IV. & V. Pag.22.& 23. I. Haud aliter Vir Cl. atque ſi ſcripta mea nunquam legiſſes, aut lecta ſubito ,...
- s. 68: ...II. Rurſum Lucifer tuus tragulam nobis injicere parat. Favebis vero Vir Cl. ut tantisper a te ſermonem ad illum deflectamus , cumque...
- s. 71: ...exquirebantur. Admirationem vero tuam multis para- ſangis vincit , cum Vir Cl. a nobis coæva teſtimonia immigrationis Slavorum in Boemiam ſcrupuloſe exigis,...
- s. 77: ..., nuſquam amplius comparent. VI. Eo vergunt tandem conſilia tua Vir Cl. ut Slavos ſub impe- rio Attilæ ſtetiſſe , aut ei...
- s. 80: ...CONFUTATIO Ad §. VII. I. Quinque regulas criticas hoc paragrapho Vir Cl. ex Auguſti- ni Calmet diſſertatione de itinere Romano S. Petri...
- s. 82: ...verba mercimonium. LUCIFER. Ad §. VIII. Pag. 31. Subtraxiſti aliquantiſper Vir Cl. catum vultum tuum hoc para- grapho, & Luciferum Momi perſonam...
- s. 87: ...viventes , incredibile memoratu eſt, quam facile couluerint. Sed age Vir Cl. exhibe mihi tot authores veteres gra- vesque etymon & poſteritatem...
- s. 91: ...in Melchiore Cano præſidium, ſed utinam is , vel tu Vir Cl. eum meditate, ut rei gravitas exigebat, legiſsetis, aut in- telligere...
- s. 93: ...intellexiſti, idcirco deſpexiſti, fi intellexiſles, minime improbaſſes. „ Verum tibi Vir Cl. alia amulſis, alia regula argumenti negativi Pag.36. eſt mihi nusquam...
- s. 101: ...eundem cum Czecho agnoſcit. Guod alterum est, quæro ex te Vir Cl. num jam multa gentilia patro- nimicaque nomina legeris , quæ...
- s. 103: ...minime veterum monumentis adverſentur. VII. Loquendo, ſcribendoque veluti feſſus rurſum Vir Cl. ad omnem invidiam, malevolentiamque a natura factum Luciferum tuum in...
- s. 106: ...deſtinaſti. Hoc vero Luciferi tui peccatum nihil ad te attinet Vir Cl. Non est ſcribæ culpa fi penna ceſpitet, aut hebeſcat ,...
- s. 112: ...XII. & XIII. Pag. 47. I. Neſcio, quam tu novam Vir Cl. veteribus omnibus, recen- tioribusque Geographis incognitam Ponti Euxini, Afiæque tabulam...
- s. 124: ...iis perſpicuitatem, verita- temque non agnoſcat. Nec vero ante te Vir Cl, mihi vel ex recen- tiorum infinita pene turba lectus unquam...
- s. 127: ..., imperterrito pede proculcabimus. Argumenti tui vis eo ſpectare videtur Vir Cl. ut, quandoquidem constet Henetos olim moribus & legibus excultum, clarisque...
- s. 135: ...prolixitatem jam peculiarem paragraphum conce- damus. IV. Erroris me inſimulas Vir Cl. , quod Zizaim in Prodromo meo Quadorum regalem appellem, quem tu...
- s. 141: ...loquutos fuiſſe conſentaneum eſt. Heu ! inci- diſti in ſcyllam Vir Cl., Collegæ tui charybdin evitaturus : Guis enim niſi rudiſſimus linguæ...
- s. 200: ...quæ rem alioquin ſatis probatam ma- gis magisque confirmant. Verum Vir Cl. incogitantiam tuam non ſatis mirari poſſumus, cum enim hic duobus...
- s. 213: ...flammas hinc atque illinc ſatyrico aceto reſtinxi, veniam da- bis Vir Cl. juſtæ mex animadverſioni, quid enim a te in utroque jure...
- s. 219: ...inter Slavorum Deaſtros relatus ſit. Verum unde hu- jus conjecturæ Vir Cl. ducis principium? Ex Weleslavino, inquis, & Stredovskio: authoribus tam novis...
- s. 246: ...in opuſculis meis docui oſtendique. IV. Cum paulo ante dixiſſes Vir Cl. ſub familix opumque in- crementum etiam Slavos Boemix aſſuefactos ad...
- s. 254: ...Slavi Boamia ipſo ſub Arcturo poſiti &c. II. Guam percuperem Vir Cl. ſolo tecum mihi eſſe ſermonem & negotium , ut propoſito...
- s. 261: ...quæ- piam ex eo tumultuarie legere indultum fuerit. Verum tune Vir Cl. huic codici eam antiquitatem vindices , ut marginales illas voces...
- s. 265: ...quibus ſua mutua- vertt Coſmas. Non nego hæc a te Vir Cl. ipſiſſimis verbis uſque quaque fideliter ex Peſſina exſcripta eſſe, ſed...
- s. 266: ...1077. 266 CONFUTATIO Pag. 126. �ag. 126. II. Hactenus tecum Vir Cl. amice , at rurſum mordaciſſimum dentem ſuum in me exerit...
- s. 270: ...ciferi conſilia interturbabant. Jam vero ſub exitum paragraphi iſtius præmones Vir Cl. poſthac tibi istiusmodi documentis certis rem agen- dam, quibus ego...
- s. 271: ...induſtriaque mihi omnia inferiora eſſe non diffiteor. Ne me tanto Vir Cl. metire ſupercilio , ut me illis majorem eruditio- remque æſtimem,...
- s. 273: ...limbo ſeu circ amciſura coloratus , quem aliquando apud te Vir Cl. ſuper ſcrinio tuo clauſum jacentem vel ex hac ipſa forma...
- s. 274: ...D. Hipſch- mann ? an tibi? an alteri ? Tibine Vir Cl. ? ſed ne ſuſpiciari quidem licet eam in te incidere posse...
- s. 291: ...F. 7. pag. 243. H. 3. pag. 254. Intelligis tandem Vir Cl. jam terriam tuam ve- tustatis baſim , cui Czechum ſuperſtruxiſti...
- s. 292: ...prædicatur , Cinnami æta- tem minime attingit. Non te later Vir Cl. haud aliqua re magis de- lectari ingenium meum, quam monumentorum...
- s. 296: ...Coſ- mæ partu venditari, poſteaquam jam ante annos complures te Vir Cl. monui, atque ad oculum oſtendi verba illa Coſmæ Decani &c....
- s. 299: ...ut ex apographo Kneysliano typis excuſo videre licet. Multunque miror Vir Cl. quod hæc eadem mox recitata verba nullam tibi dubita- tionem...
- s. 300: ...& publica lege receptus ſcriptor Bohemix ? In crabrones incidiſti Vir Cl. undique aculeorum terror & minæ. Igitur : Carpere parce meas...
- s. 308: ...vero ad texendum catalogum recentiorum historicorum omnem cogitationem ſtudiumque convertis Vir Cl. ex eo mirum au- thorum conſenſum Lectori probaturus , hacque...
- s. 310: ...nullo modo poteſt, niſi qui nihil omnino ſcribit. Guorſum itaque Vir Cl. tanta authorum tuorum tam recentium cumulatio valet ? An non...
- s. 311: ...deſtitutus Czechus Lechusque Annalibus patriis vindicari po- tuit. Quidni vero Vir Cl. in majus ſententiæ tuæ firmamentum etiam produxiſti plures ex hac...
- s. 312: ...creſcat , diſſol- vere nomina voluntas eſt. Guare ne tibi Vir Cl. multas recentiores authoritates cumulanti , aut Collegx tuo as alienum...
- s. 314: ...Critica reſtauratu? V. Cum ſuda & usquequaque tranquilla mihi tecum Vir Cl. vi- dentur omnia , rurſum Lucifer tuus aquilones concitat ,...
- s. 318: ...præſertim utramque recitatam epiſtolam rite concoquat. Qua in re tibi Vir Cl., prudentia morumque civilitate præpollenti, nullam partem eſſe deputo. LUCIFER. V....
Název:
Wenceslai Hagek a Liboczan, Annales Bohemorum I/2. Epistola Apologetica adversus Luciferum
Autor:
Dobner, Gelasius
Rok vydání:
1761
Místo vydání:
Praha
Počet stran celkem:
345
Počet stran předmluvy plus obsahu:
345
Obsah:
- I: Titel
- 1: Editio
upravit
Strana I
GELASII DOBNERA S. CATHARINA ECLERICIS REGULARIBUS SCHOLARUM PIARUM EPISTOLA APOLOGETICA ADVERSUS LUCIFERUM URENTEM, NON LUCENTEM , RUA GENTIS CZECHICÆ ORIGO A VETERIBUS ZEC- CHIS ASIÆ POPULIS, ET PONTI EUXINI MÆOTYDIS- QUE ACCOLIS VINDICATUR. SEU APPENDIX ET ELUCIDATIO PRODROMI ANNALIUM HAGECIANORUM. Non mihi ingenium aut votum inclareſcendi per turbas. Si privatim laceſfit, ſilebo, fi publice, quid niſi me, meaque vindicem & aſ- ſeram a maligno dente? Sed fine conviciis & meo more. Justus Lipſius adverſus Dialogiſtam in cap. 1. CUM FACULTATE CENSURÆ REGIÆ, ORDINARII, ET SUPERIORUM ORDINIS. Ita in quibusdam exemplaribus titulum excuſum lego , typographi quidem ſeu ſcribæ errore , ſed ve- ro omine. PRAGÆ, TYPIS JOANNIS JOSEPHI CLAUSER, REGIITYPOGR. ANNO MDCCLAVII.
GELASII DOBNERA S. CATHARINA ECLERICIS REGULARIBUS SCHOLARUM PIARUM EPISTOLA APOLOGETICA ADVERSUS LUCIFERUM URENTEM, NON LUCENTEM , RUA GENTIS CZECHICÆ ORIGO A VETERIBUS ZEC- CHIS ASIÆ POPULIS, ET PONTI EUXINI MÆOTYDIS- QUE ACCOLIS VINDICATUR. SEU APPENDIX ET ELUCIDATIO PRODROMI ANNALIUM HAGECIANORUM. Non mihi ingenium aut votum inclareſcendi per turbas. Si privatim laceſfit, ſilebo, fi publice, quid niſi me, meaque vindicem & aſ- ſeram a maligno dente? Sed fine conviciis & meo more. Justus Lipſius adverſus Dialogiſtam in cap. 1. CUM FACULTATE CENSURÆ REGIÆ, ORDINARII, ET SUPERIORUM ORDINIS. Ita in quibusdam exemplaribus titulum excuſum lego , typographi quidem ſeu ſcribæ errore , ſed ve- ro omine. PRAGÆ, TYPIS JOANNIS JOSEPHI CLAUSER, REGIITYPOGR. ANNO MDCCLAVII.
Strana II
Ut primum apud animum meum conſtitueram Luci- ferum ſuperiore anno adverſus Annalium meo- rum Hagecianorum Prodromum emiſſum con- futare , vindiciasque ſcribere: rei argumentum officii me com- monuit , non alteri eas, quam ILLUSTRISSIMO NOMINI TUO eſſe nuncupandas , eo maxime , quod idem Prodromus meus TE omnium primum Præconem Laudatoremque nactus ſit, qui eum non modo typis dignum probavit, ſed & publico præ- conio ornatum eruditis commendavit. Quo in teſtimonio præ- terea diuturnum TUUM patriæ hiſtoriæ expurgandæ deſide- rium congenitæ humanitati junctum mire enituit, cum incolu- mitatem, easque vires mihi ab alto benevolentiſſime precatus, quæ pares eſſent cœpto hiſtorico méo operi perficiendo. Nam cum eo tempore , quo primitias hiſtoricorum meorum conatuum in lucem emittere meditabar, honorificentiſſimum Præſidis Cen- ſuræ Regiæ munus gereres, easque, ut preli beneficio dona- rentur ad TE deferrem, non ſuſtinuiſti BARO ILLUSTRIS- SI-
Ut primum apud animum meum conſtitueram Luci- ferum ſuperiore anno adverſus Annalium meo- rum Hagecianorum Prodromum emiſſum con- futare , vindiciasque ſcribere: rei argumentum officii me com- monuit , non alteri eas, quam ILLUSTRISSIMO NOMINI TUO eſſe nuncupandas , eo maxime , quod idem Prodromus meus TE omnium primum Præconem Laudatoremque nactus ſit, qui eum non modo typis dignum probavit, ſed & publico præ- conio ornatum eruditis commendavit. Quo in teſtimonio præ- terea diuturnum TUUM patriæ hiſtoriæ expurgandæ deſide- rium congenitæ humanitati junctum mire enituit, cum incolu- mitatem, easque vires mihi ab alto benevolentiſſime precatus, quæ pares eſſent cœpto hiſtorico méo operi perficiendo. Nam cum eo tempore , quo primitias hiſtoricorum meorum conatuum in lucem emittere meditabar, honorificentiſſimum Præſidis Cen- ſuræ Regiæ munus gereres, easque, ut preli beneficio dona- rentur ad TE deferrem, non ſuſtinuiſti BARO ILLUSTRIS- SI-
Strana III
ILLUSTRISSIMO DOMINO DOMINO FRANCISCO CAROLO S. R. I. LIBERO BARONI KRESEL DE GUALTENBERG, SUÆ. SACRÆ CÆSAREÆ REGIÆ APOSTOLICÆQUE MAJESTATIS CAMERARIO ACTUALI SUPREMI IN REGNO BOHEMIÆ GUBERNII NEC NON CONSESSUS IN CAUSIS SUMMI PRINCIPIS ASSESSORI COMMERCIORUM TRIBUNICIORUM PRÆSIDI DOMINO DYNASTIARUM WRBITSCHAN ET TRZEBUTSCHIN MOECENATI SUO SUMME COLENDO AUTHOR VITAM ET FELICITATEM.
ILLUSTRISSIMO DOMINO DOMINO FRANCISCO CAROLO S. R. I. LIBERO BARONI KRESEL DE GUALTENBERG, SUÆ. SACRÆ CÆSAREÆ REGIÆ APOSTOLICÆQUE MAJESTATIS CAMERARIO ACTUALI SUPREMI IN REGNO BOHEMIÆ GUBERNII NEC NON CONSESSUS IN CAUSIS SUMMI PRINCIPIS ASSESSORI COMMERCIORUM TRIBUNICIORUM PRÆSIDI DOMINO DYNASTIARUM WRBITSCHAN ET TRZEBUTSCHIN MOECENATI SUO SUMME COLENDO AUTHOR VITAM ET FELICITATEM.
Strana IV
ſtrium ſuorum cognitione , & concives TUI aliquando plura virtutis, doctrinæ, prudentiæque exempla habeant, quæ in- tueantur , quæ �mulentur , factisque ſuis exprimant. Liceat inquam poſteris nota hœc facere, quæ nemo eſt hodie , qui in TE non admiretur, maximique faciat. Et quidem vix TE in lucem edito jam viſæ Muſæ cuna- bulis TUIS accurrere , TE amplecti ſinuque ſuo fovere in ſpem ſuam maximam olim excreturum, ut proinde a prima ætate jam omnis liberalis ars & doctrina TE delectare occiperet , nec ulla unquam jucundior neceſſitudo , quam cum Muſis, cum earum Magiſtris, cum Viris eruditione claris, cum libris doctrina conſpicuis intercederet. Qui amor, ardorque in ipſam adul- tam jam ætatem tranſiit, ut etiam Regiis muneribus ſpectatus, & negotiis quibusque graviſſimis diſtentus diſcere tamen & TI- BI utile & glorioſum deputes , his laudabiliſſimis conſiliis , Mar- ci Aurelii Imperatoris exemplo, ipſam quoque ſeram ætatem deſtinando. Quare linguarum hactenus TIBI incompertarum Ma-
ſtrium ſuorum cognitione , & concives TUI aliquando plura virtutis, doctrinæ, prudentiæque exempla habeant, quæ in- tueantur , quæ �mulentur , factisque ſuis exprimant. Liceat inquam poſteris nota hœc facere, quæ nemo eſt hodie , qui in TE non admiretur, maximique faciat. Et quidem vix TE in lucem edito jam viſæ Muſæ cuna- bulis TUIS accurrere , TE amplecti ſinuque ſuo fovere in ſpem ſuam maximam olim excreturum, ut proinde a prima ætate jam omnis liberalis ars & doctrina TE delectare occiperet , nec ulla unquam jucundior neceſſitudo , quam cum Muſis, cum earum Magiſtris, cum Viris eruditione claris, cum libris doctrina conſpicuis intercederet. Qui amor, ardorque in ipſam adul- tam jam ætatem tranſiit, ut etiam Regiis muneribus ſpectatus, & negotiis quibusque graviſſimis diſtentus diſcere tamen & TI- BI utile & glorioſum deputes , his laudabiliſſimis conſiliis , Mar- ci Aurelii Imperatoris exemplo, ipſam quoque ſeram ætatem deſtinando. Quare linguarum hactenus TIBI incompertarum Ma-
Strana V
SIME, ut eis alius atque TU IPSE Cenſor obtingeret, idcir- co pro illa diuturna ſincerioris hiſtoriæ Boemæ ſiti extemplo prehenſas manu, legiſti, expendiſti, ac denique eas nusquam merito laudis teſtimonio , quod opuſculi hujus fronti in Cenſuræ ritum præmiſſum eſt, decoraſti. Ne itaque BARO ILLUSTRISSIME cuiquam minus ſin- cerarum mercium nundinator laudatorque videaris, aut ſuſpi- cione apud eruditos vapules, ſcientiam TIBI deeſſe, rebus juſtum pretium ſtatuere : partium mearum eſſe duxi non tam graviſſi- me læſam exiſtimationem meam, quam honorem TUUM ſum- mamque doctrinæ famam vindicare, Apologia hac, inquam, orbi literato teſtatum facere : Luciferum nonniſi armis petitis a contemtu & malevolentia adverſum me Prodromumque meum di- micaſſe, nihil contra a me niſi probum ſincerumque ex veterum hiſtoricorum penu depromptum fuiſſe, ut proinde commendatio- ni verbisque TUIS ſalva atque integra perſtet fides, cum opu- ſculo meo priſcæ veritatis ſinceritatisque teſtimonium dediſti, a 3 cum
SIME, ut eis alius atque TU IPSE Cenſor obtingeret, idcir- co pro illa diuturna ſincerioris hiſtoriæ Boemæ ſiti extemplo prehenſas manu, legiſti, expendiſti, ac denique eas nusquam merito laudis teſtimonio , quod opuſculi hujus fronti in Cenſuræ ritum præmiſſum eſt, decoraſti. Ne itaque BARO ILLUSTRISSIME cuiquam minus ſin- cerarum mercium nundinator laudatorque videaris, aut ſuſpi- cione apud eruditos vapules, ſcientiam TIBI deeſſe, rebus juſtum pretium ſtatuere : partium mearum eſſe duxi non tam graviſſi- me læſam exiſtimationem meam, quam honorem TUUM ſum- mamque doctrinæ famam vindicare, Apologia hac, inquam, orbi literato teſtatum facere : Luciferum nonniſi armis petitis a contemtu & malevolentia adverſum me Prodromumque meum di- micaſſe, nihil contra a me niſi probum ſincerumque ex veterum hiſtoricorum penu depromptum fuiſſe, ut proinde commendatio- ni verbisque TUIS ſalva atque integra perſtet fides, cum opu- ſculo meo priſcæ veritatis ſinceritatisque teſtimonium dediſti, a 3 cum
Strana VI
tate geſſeris , teſtes recteque factorum præcones ſuperſunt adhuc Clariſſimi Viri hujus inclitæ diſciplinæ Magiſtri, quibus amor veneratioque TUI imperium fuit, quibus TUUS fervor & in- duſtria calcar ad omnia pr�clara exequenda. Hæc jurisprudentiæ rite atque cum laude adminiſtratæ fa- ma TIBI primum aperuit aditum ad Regium Conſeſſum in cauſis ſummi Principis , tum ad ipſam Repræſentationem Regiam , mox ad Cenſuræ Regiæ Præſidium; renovata autem ſummorum Re- gni Miniſteriorum forma ad ſupremi Gubernii Concilium, denique ad Præſidis Tribuniciorum Commerciorum, Regnique Senatus di- gnitates, in quibus omnibus cum admirandæ rerum intelligenti� prudentiam, �quitatem, ſolertiamque adjunxiſti, quis eſt qui TE non amet, veneretur, pr�dicetque? quis eſt qui ab �ta- te magis ſera non majora ſibi polliceatur? Inter res autem tot TUAS iſthic tam pro Reipublicæ univerſæ quam ſingulo- rum commodis & ſalute pr�clare geſtas, ea non poſtrema ſilentio premenda eſt, cum hoc ipſo , quem claudimus, anno ad exa- quan-
tate geſſeris , teſtes recteque factorum præcones ſuperſunt adhuc Clariſſimi Viri hujus inclitæ diſciplinæ Magiſtri, quibus amor veneratioque TUI imperium fuit, quibus TUUS fervor & in- duſtria calcar ad omnia pr�clara exequenda. Hæc jurisprudentiæ rite atque cum laude adminiſtratæ fa- ma TIBI primum aperuit aditum ad Regium Conſeſſum in cauſis ſummi Principis , tum ad ipſam Repræſentationem Regiam , mox ad Cenſuræ Regiæ Præſidium; renovata autem ſummorum Re- gni Miniſteriorum forma ad ſupremi Gubernii Concilium, denique ad Præſidis Tribuniciorum Commerciorum, Regnique Senatus di- gnitates, in quibus omnibus cum admirandæ rerum intelligenti� prudentiam, �quitatem, ſolertiamque adjunxiſti, quis eſt qui TE non amet, veneretur, pr�dicetque? quis eſt qui ab �ta- te magis ſera non majora ſibi polliceatur? Inter res autem tot TUAS iſthic tam pro Reipublicæ univerſæ quam ſingulo- rum commodis & ſalute pr�clare geſtas, ea non poſtrema ſilentio premenda eſt, cum hoc ipſo , quem claudimus, anno ad exa- quan-
Strana VII
Magiſtros domum TUAM vocare, Collegia noviter erecta diſ- ciplinarum frequentare voluptati ſumme ducis; Id unum votum animo verſans , ut artium & diſciplinarum omnium intima quæ- que ac abſtruſiſſima cum præcipuarum Europæ linguarum co- gnitione exhaurias, ut in Politicæe ſtudiis, hiſtoriarum, anti- quitatisque perceptione , in rebus inventis , in ſcriptis actisque tam ſuperiorum, quam præſentis ſ�culi expoliatur ingenium TUUM ad omnia maxima natum. Et vero deſtinavere Muſæ his celeribus in omni eruditione carpenda paſſibus jam ante virilem prope �tatem ſuum præmium, laurumque nexuere ; Nam cum AUGUSTISSIMA ROMA- NORUM IMPERATRIX ET REGINA BOHEMIÆ ſcientia- rum STATRIX EXPOLITRIXQUE ingenium TUUM maxi- me accommodatum perſpiceret ad moderandum Jurisprudentiæ studium, TE ſub Academiæ Pragenſis reformationem primum Directorem Facultatis hujus clementiſſime nominavit; quod munus quanta accuratione, peritia, prudentia, atque ſeduli- b tate
Magiſtros domum TUAM vocare, Collegia noviter erecta diſ- ciplinarum frequentare voluptati ſumme ducis; Id unum votum animo verſans , ut artium & diſciplinarum omnium intima quæ- que ac abſtruſiſſima cum præcipuarum Europæ linguarum co- gnitione exhaurias, ut in Politicæe ſtudiis, hiſtoriarum, anti- quitatisque perceptione , in rebus inventis , in ſcriptis actisque tam ſuperiorum, quam præſentis ſ�culi expoliatur ingenium TUUM ad omnia maxima natum. Et vero deſtinavere Muſæ his celeribus in omni eruditione carpenda paſſibus jam ante virilem prope �tatem ſuum præmium, laurumque nexuere ; Nam cum AUGUSTISSIMA ROMA- NORUM IMPERATRIX ET REGINA BOHEMIÆ ſcientia- rum STATRIX EXPOLITRIXQUE ingenium TUUM maxi- me accommodatum perſpiceret ad moderandum Jurisprudentiæ studium, TE ſub Academiæ Pragenſis reformationem primum Directorem Facultatis hujus clementiſſime nominavit; quod munus quanta accuratione, peritia, prudentia, atque ſeduli- b tate
Strana VIII
dam, brevi voto finio: Soſpitet TE Deus O. M. & literarum flori , reipublicæque bono quam diutiſſime ſuperſtitem pr�ſtet, ut eam, quam de medio vitæ TUÆ curſu concepit ſpem patria , conſequentibus ſerisque annis non modo expleas, ſed etiam ſu- peres ; illa autem quæ hodie perhonorifica geris munera, gra- dus TIBI quidam ſint ad ampliora occupanda. Quod ſupremum Numen efflagitare nunquam deſinam. CON-
dam, brevi voto finio: Soſpitet TE Deus O. M. & literarum flori , reipublicæque bono quam diutiſſime ſuperſtitem pr�ſtet, ut eam, quam de medio vitæ TUÆ curſu concepit ſpem patria , conſequentibus ſerisque annis non modo expleas, ſed etiam ſu- peres ; illa autem quæ hodie perhonorifica geris munera, gra- dus TIBI quidam ſint ad ampliora occupanda. Quod ſupremum Numen efflagitare nunquam deſinam. CON-
Strana IX
quandas finiendasque limitum Bavaricorum inter privatos con- troverſias inquiſitor, arbiterque miſſus, duorum non amplius menſum ſpatio negotium pene omne ſapienter feliciterque confe- ciſſe viſus. Scio hæc faſtidire animum TUUM ad omnem modeſtiam na- tum factumque, indulge tamen officio & amori noſtro, ut cum rubore TUO vel tribus verbis unum adhuc de inclita proſapia TUA, quod poſteritatis Bohemæ noſſe cumprimis intereſt, ad- jicere liceat: TUIS nimirum eximiis meritis Avorum ſerie cla- ram Equestrem Familiam TUAM in Dominorum Baronumque Ordinem fuiſſe evectam, & paulo poſt Cæſareo-Regii Actualis Camerariatus pr�rogativa nobilitatam. Plura dicere libet, ſed video TE BARO ILLUSTRISSI- ME mihi innuentem, imo minantem oculis, audio TE voce in- clamantem, ut tandem prædicationibus his finem faciam, quas non majoris unquam quam palporum adulationumque nomine ac- cipis. Ne itaque ultra moleſtus auribus oculisve TUIS acci- dam
quandas finiendasque limitum Bavaricorum inter privatos con- troverſias inquiſitor, arbiterque miſſus, duorum non amplius menſum ſpatio negotium pene omne ſapienter feliciterque confe- ciſſe viſus. Scio hæc faſtidire animum TUUM ad omnem modeſtiam na- tum factumque, indulge tamen officio & amori noſtro, ut cum rubore TUO vel tribus verbis unum adhuc de inclita proſapia TUA, quod poſteritatis Bohemæ noſſe cumprimis intereſt, ad- jicere liceat: TUIS nimirum eximiis meritis Avorum ſerie cla- ram Equestrem Familiam TUAM in Dominorum Baronumque Ordinem fuiſſe evectam, & paulo poſt Cæſareo-Regii Actualis Camerariatus pr�rogativa nobilitatam. Plura dicere libet, ſed video TE BARO ILLUSTRISSI- ME mihi innuentem, imo minantem oculis, audio TE voce in- clamantem, ut tandem prædicationibus his finem faciam, quas non majoris unquam quam palporum adulationumque nomine ac- cipis. Ne itaque ultra moleſtus auribus oculisve TUIS acci- dam
Strana 1
EPISTOLA * *& ☞ ☞ VIRO CL. W. D. P. GELASIUS DOBNER A S. CATHARINA S. P. D. aud aliter Vir Cl. toto opufculo tuo plau- dis, inſolenterque tripudias, atque ſi victo- riæ ſecurus ex me fuſo, fugato, caſtris exuto, arena multato numeroſifſimas collegiſſes lau- ros ; triumphas inquam & cum magno ſupercilio equis al- bis ubique veheris, prorfus immemor: triumphatores quos- que in illo ipſo ſui triumpho fortunæ adverſæ fluctibus non raro eonſepultos, ut pene momento ovaffe vifi fint in fepul- turam. A clade hac, quam tibi ſomnus aliquis, feu vana quædam opinio effinxit, ut mihi etiam fpem omnem refpi- randi præcideres, neſcio quam minacem, terrificamque Lu- ciferi larvam opuſculo tuo induiſti, procul dubio ratus me vel conſpectu monſtri hujus terrendum, & inftar Plautini ver- nulæ trepidatione hærentem me me ipſum qui ſim , fuerim que, negaturum, inficiaturum dicta omnia, retractaturuu, inquam , illa, quæ non pro more tuo unius alteriusve men- PARS I. A fis
EPISTOLA * *& ☞ ☞ VIRO CL. W. D. P. GELASIUS DOBNER A S. CATHARINA S. P. D. aud aliter Vir Cl. toto opufculo tuo plau- dis, inſolenterque tripudias, atque ſi victo- riæ ſecurus ex me fuſo, fugato, caſtris exuto, arena multato numeroſifſimas collegiſſes lau- ros ; triumphas inquam & cum magno ſupercilio equis al- bis ubique veheris, prorfus immemor: triumphatores quos- que in illo ipſo ſui triumpho fortunæ adverſæ fluctibus non raro eonſepultos, ut pene momento ovaffe vifi fint in fepul- turam. A clade hac, quam tibi ſomnus aliquis, feu vana quædam opinio effinxit, ut mihi etiam fpem omnem refpi- randi præcideres, neſcio quam minacem, terrificamque Lu- ciferi larvam opuſculo tuo induiſti, procul dubio ratus me vel conſpectu monſtri hujus terrendum, & inftar Plautini ver- nulæ trepidatione hærentem me me ipſum qui ſim , fuerim que, negaturum, inficiaturum dicta omnia, retractaturuu, inquam , illa, quæ non pro more tuo unius alteriusve men- PARS I. A fis
Strana 2
2 EPISTOLA. ſis (à) ſed plurium annorum labore, omnium pene veterum hiſtoricorum pertractatione, jugi, meditataque deliberatio- ne in Annalibus meis Hagecianis certa ftatui, docuique. Ut verbo rem expediam : Pæana ceciniſti ante victoriam, in auras abiit repetitus tubarum tuarum clangor, tympano- rumque strepitus; nam eadem plaufus tui præcipitatio eſt, & incogitantia, quæ Getæ illius apud Sidonium Apollinarem (b) jactantius adverfus Romanas acies cristas attollentis: ſam promptus caluiſſe tubis , jam jamque frequenti Cæde ſepulturus terram, non hoſte ſepulto. Id unum videlicet oblitus hoſtem tuum non modo non sepultum, ſed ne victum quidem, aut a pugnando ſeſſum, imo vivere, pollere integre judicio, viribus, atque armis, noſſe in cute Pyrgopolinices, Thrafonesque, qui vel uno macheræ ductu totas se fudiffe acies gloriantur. Immemor etiam eras nonniſi puerilem ætatem & muliebrem ſexum ter- riculofis minacibusque verbis, aut larvis & lemuribus in ti- morem dari. Nihil iſtiusmodi glaucomatibus apud viros cor datos profeceris, norunt illi leonis exuvias, norunt cicada rum stridores, norunt ranarum garrulitates, nec ignorant monstris & lemuribus ſuas detrahere larvas. Nihil itaque me terrent, nihil conturbant terriculoſi tui Luciferi tanquam minacis eujuspiam Goliath; exercitus Dei viventis execrantis, fulgurantia & gigantea arma, adverſus quæ me folo Davidis pedo & fun da præmunio, modeſtia, inquam, & veritate illo latratus morſusque intentatos diſpulſurus, hac ſuperci- lioſam Luciferi tui cervicem humi deturbaturus. Non enim libet par pari reddere, non libet acerbitatem ſtyli tui ( ne aſperiori quadam eenſura utar ) obtrectationibus, ſatyris contemtu , injuriisque penfare, quo fcribendi genere nec vincere unquam ambii, & vinci etiam glorioſum perpe- tuo (a) Ita author per urbem jactabat ſe ſe quadrageſimæ unius ſpatio rem omnem confeciſe. (b) Sidonius Apollinaris in Panegyrice Aviti v. 413.
2 EPISTOLA. ſis (à) ſed plurium annorum labore, omnium pene veterum hiſtoricorum pertractatione, jugi, meditataque deliberatio- ne in Annalibus meis Hagecianis certa ftatui, docuique. Ut verbo rem expediam : Pæana ceciniſti ante victoriam, in auras abiit repetitus tubarum tuarum clangor, tympano- rumque strepitus; nam eadem plaufus tui præcipitatio eſt, & incogitantia, quæ Getæ illius apud Sidonium Apollinarem (b) jactantius adverfus Romanas acies cristas attollentis: ſam promptus caluiſſe tubis , jam jamque frequenti Cæde ſepulturus terram, non hoſte ſepulto. Id unum videlicet oblitus hoſtem tuum non modo non sepultum, ſed ne victum quidem, aut a pugnando ſeſſum, imo vivere, pollere integre judicio, viribus, atque armis, noſſe in cute Pyrgopolinices, Thrafonesque, qui vel uno macheræ ductu totas se fudiffe acies gloriantur. Immemor etiam eras nonniſi puerilem ætatem & muliebrem ſexum ter- riculofis minacibusque verbis, aut larvis & lemuribus in ti- morem dari. Nihil iſtiusmodi glaucomatibus apud viros cor datos profeceris, norunt illi leonis exuvias, norunt cicada rum stridores, norunt ranarum garrulitates, nec ignorant monstris & lemuribus ſuas detrahere larvas. Nihil itaque me terrent, nihil conturbant terriculoſi tui Luciferi tanquam minacis eujuspiam Goliath; exercitus Dei viventis execrantis, fulgurantia & gigantea arma, adverſus quæ me folo Davidis pedo & fun da præmunio, modeſtia, inquam, & veritate illo latratus morſusque intentatos diſpulſurus, hac ſuperci- lioſam Luciferi tui cervicem humi deturbaturus. Non enim libet par pari reddere, non libet acerbitatem ſtyli tui ( ne aſperiori quadam eenſura utar ) obtrectationibus, ſatyris contemtu , injuriisque penfare, quo fcribendi genere nec vincere unquam ambii, & vinci etiam glorioſum perpe- tuo (a) Ita author per urbem jactabat ſe ſe quadrageſimæ unius ſpatio rem omnem confeciſe. (b) Sidonius Apollinaris in Panegyrice Aviti v. 413.
Strana 3
EPISTOLA. 3 tup duxi. Si fatyras texere otium, aut animus effet, cre- disne Horatium, Juvenalem, Perfrum, Catullum, P. Syrum Mimum, aut eum, qui hodie inter ſatyricos familiam ducit, Rabnerum, mihi efſe incognitos? næ tu & lotus, & lautus, & lavatus, pexusque tanquam ex balneo redires, fi horum armis plene uti collibitum eſſet animo noſtro. Pridem & ante annos bis octo argutiarum fontes, ſatyrarumque præ- cepta diſcipulos meos docui. At odi execrorque in hiſtori- co hoc licentioſum ſeribendi genus, a quo paſſim modeſtia, veritas, fides, integritasque exulare ſolet, contra obtrecta- tio, livor, contemptus, aliena carpendi, finiftre interpretan- di, conviciandique pruritus effufis habenis ferocit. Nec ve- ro video, quis in his ludicris, obtrectationibus, cavillisque eruditionis fructus ? jisne veritatem hiftoricam fartam tee- tamque reddas? aut narratis tuis fidem concilies? Imo cau- ſam quamque optimam e pretio & poſſefſione fua nonnunquam deturbes. Nam etſi non defuturi fint Ariſtarchi quipiam, adu- latores, mimique, ac cumprimis indocta plebs, qui ſubla- to riſu facetiis, nugisque tuis applaufuri fint, at quid ad hæc univerfus eruditorum ceetus non verba, fed res penfantium ? quorum unanimis argumentatio futura eft: defuiſſe tibi autho- ritates, defuiſſe monumenta, & argumentorum pondera, de- fuiſſe ingenium ad cauſam convincendam, nec aliam ob rem te arma mutuaffe a contemtu, a livore, ab obtrectationibus, quam ut vel hoc ipſo faltem genere ſuperior ex arena deſcen- diffe videaris, incautis nempe imperitisque animis lenoci- nio quodam in rete tuum tractis. Si præeſto funt monumen- ta legitima, ſi ingenii vis argumentorum pondera ſuppedi- tat, fi ratio, auctoritasque arma fubminiſtrat, quid opus mo- mi perſonam ſuſcipere, & graviffimum hiftoriei munus nugis, gerris, lyris, cavillationibusque temerare? Non tam rudi, non tam iniquo hodie utimur ſæculo, ut ne veritati æquitati- que ſuum pretium feiat ſtatuere, & triumphum decernere etiam optet. PAKS I. A 2 At
EPISTOLA. 3 tup duxi. Si fatyras texere otium, aut animus effet, cre- disne Horatium, Juvenalem, Perfrum, Catullum, P. Syrum Mimum, aut eum, qui hodie inter ſatyricos familiam ducit, Rabnerum, mihi efſe incognitos? næ tu & lotus, & lautus, & lavatus, pexusque tanquam ex balneo redires, fi horum armis plene uti collibitum eſſet animo noſtro. Pridem & ante annos bis octo argutiarum fontes, ſatyrarumque præ- cepta diſcipulos meos docui. At odi execrorque in hiſtori- co hoc licentioſum ſeribendi genus, a quo paſſim modeſtia, veritas, fides, integritasque exulare ſolet, contra obtrecta- tio, livor, contemptus, aliena carpendi, finiftre interpretan- di, conviciandique pruritus effufis habenis ferocit. Nec ve- ro video, quis in his ludicris, obtrectationibus, cavillisque eruditionis fructus ? jisne veritatem hiftoricam fartam tee- tamque reddas? aut narratis tuis fidem concilies? Imo cau- ſam quamque optimam e pretio & poſſefſione fua nonnunquam deturbes. Nam etſi non defuturi fint Ariſtarchi quipiam, adu- latores, mimique, ac cumprimis indocta plebs, qui ſubla- to riſu facetiis, nugisque tuis applaufuri fint, at quid ad hæc univerfus eruditorum ceetus non verba, fed res penfantium ? quorum unanimis argumentatio futura eft: defuiſſe tibi autho- ritates, defuiſſe monumenta, & argumentorum pondera, de- fuiſſe ingenium ad cauſam convincendam, nec aliam ob rem te arma mutuaffe a contemtu, a livore, ab obtrectationibus, quam ut vel hoc ipſo faltem genere ſuperior ex arena deſcen- diffe videaris, incautis nempe imperitisque animis lenoci- nio quodam in rete tuum tractis. Si præeſto funt monumen- ta legitima, ſi ingenii vis argumentorum pondera ſuppedi- tat, fi ratio, auctoritasque arma fubminiſtrat, quid opus mo- mi perſonam ſuſcipere, & graviffimum hiftoriei munus nugis, gerris, lyris, cavillationibusque temerare? Non tam rudi, non tam iniquo hodie utimur ſæculo, ut ne veritati æquitati- que ſuum pretium feiat ſtatuere, & triumphum decernere etiam optet. PAKS I. A 2 At
Strana 4
4 EPISTOLA. At vero non me etiam tædeat, pigeatque rem pridem cuſam malleatamque ad incudem revocare? quid mihi vo- luptatis ferat ad ſpinoſa patriæ, gentisque noſtræ incunabula, loca inquam & tempora tefquis, cymmeriisque tenebris hor- ridiora rurfum vi quadam deturbari, & poſteaquam tot locis in meis Annalibus fortunæ meæ gratulatus fum, applaufique, me hæc tandem vada, has syrtes, hos ſcopulos enavigaffe, denuo adverfariorum meorum impetu in altum propelli? Non virum ad certiora hiſtoriæ patriæ capita properantem pœniteat operæ in has quisquilias profundendæ? non tem- poris in re tam inutili perdendi, quod in proſecutionem ac- celerationemque reliqui hiftorici operis fructuoſius convert potuiſſet ? Sed vel invitum cogit honor, exiſtimatioque inea graviſſime ſauciata, cogunt adverſarii plauſus & jubila triumphi ritu profuſa, cogunt tela, quibus ſcripta mea indi gniſſime petuntur, cogit ſophiſmatum glomeratio, efficto- rum, truncatorumque teftimoniorum fubjectio, denique mo- numentorum quoruinque larvata antiquitas, authoritasque, quæ hiſtoriæ monſtra ne municipium hiſtoricæ civitatis frau- dulenter involent, noſtro filentio & temporum longinquita- te ſecuritatis quadam ſpecie occùpent, commodandum id erat otii refutationi huic, detrahendum quidpiam ſeveriori- bus, & fupprimendus dolor ex jactura temporis in animo noſtro enatus. Eadem igitur mihi, quæ juſto Lipſio, impoſita neceſſitas, dum adverſus Dialogiſtam ita commentatur. (a) Primus iſte eſt (heu fatum Lipſii! ) qui procaciter & ex ſu- pervacuo me laceſſit. Quem ut imiter, non adducar: perſus- deri tamen mihi paſſus ſum, ut reſpondeam, ſive quia publice intereſt, tam effr�nem petulantiam reprimi & retundi, ſive quia mea: calumnias & mendacia levi manu abſtergeri, qui bus nos aſpergit. Sed ad rem ipſam propius accedamus, Mirum unicuique hiſtoriarum veterum gnaro videri me- rito debet, ſeu a te Vir Cl. ſeu ab aliis contumaciter adſtrui ac (a) Juſtus Lipſius adverſus Dialogiſtam in Dedicat.
4 EPISTOLA. At vero non me etiam tædeat, pigeatque rem pridem cuſam malleatamque ad incudem revocare? quid mihi vo- luptatis ferat ad ſpinoſa patriæ, gentisque noſtræ incunabula, loca inquam & tempora tefquis, cymmeriisque tenebris hor- ridiora rurfum vi quadam deturbari, & poſteaquam tot locis in meis Annalibus fortunæ meæ gratulatus fum, applaufique, me hæc tandem vada, has syrtes, hos ſcopulos enavigaffe, denuo adverfariorum meorum impetu in altum propelli? Non virum ad certiora hiſtoriæ patriæ capita properantem pœniteat operæ in has quisquilias profundendæ? non tem- poris in re tam inutili perdendi, quod in proſecutionem ac- celerationemque reliqui hiftorici operis fructuoſius convert potuiſſet ? Sed vel invitum cogit honor, exiſtimatioque inea graviſſime ſauciata, cogunt adverſarii plauſus & jubila triumphi ritu profuſa, cogunt tela, quibus ſcripta mea indi gniſſime petuntur, cogit ſophiſmatum glomeratio, efficto- rum, truncatorumque teftimoniorum fubjectio, denique mo- numentorum quoruinque larvata antiquitas, authoritasque, quæ hiſtoriæ monſtra ne municipium hiſtoricæ civitatis frau- dulenter involent, noſtro filentio & temporum longinquita- te ſecuritatis quadam ſpecie occùpent, commodandum id erat otii refutationi huic, detrahendum quidpiam ſeveriori- bus, & fupprimendus dolor ex jactura temporis in animo noſtro enatus. Eadem igitur mihi, quæ juſto Lipſio, impoſita neceſſitas, dum adverſus Dialogiſtam ita commentatur. (a) Primus iſte eſt (heu fatum Lipſii! ) qui procaciter & ex ſu- pervacuo me laceſſit. Quem ut imiter, non adducar: perſus- deri tamen mihi paſſus ſum, ut reſpondeam, ſive quia publice intereſt, tam effr�nem petulantiam reprimi & retundi, ſive quia mea: calumnias & mendacia levi manu abſtergeri, qui bus nos aſpergit. Sed ad rem ipſam propius accedamus, Mirum unicuique hiſtoriarum veterum gnaro videri me- rito debet, ſeu a te Vir Cl. ſeu ab aliis contumaciter adſtrui ac (a) Juſtus Lipſius adverſus Dialogiſtam in Dedicat.
Strana 5
EPISTOLA. ac propugnari, originem Slavicæ gentis in Bohemia, quam ſæculorum poſteriorum ſcriptores prodidere, indubitatam efle, nec ullis fabulis commeutisque immixtam; posteaquam inter omnes eruditos convenit, omnium vetuftiffimarum, olim- que & ſago & toga celeberrimarum gentium principia hoc nævo eſſe infecta, adeo ut vel omnium Principem Romanum populum hac cenſura non eximat Livius, (a) dum ſcribit: Ante conditam condendamque urbem (Romam ) poëticis ma- gis decora fabulis , quam incorruptis rerum geſtarum monu- mentis teſtata eſſe. Et Iſidorus. (b) De auctoribus condita- rum urbium (ita & gentium) plerumque diſſenſio invenitur adeo ut nec urbis Romæ origo poſſit diligenter agnoſci. Mi- rum , inquam, hanc prærogativam præ ceteris gentibus uni deberi Bohemiæ uſque ad ipſa SS. Cyrilli & Methudii tem- pora, ipſumque fæculum IX. exiens characterum uſu deftitutæ, ut hiſtoriam incunabulorum fuorum incorruptam acceperit, quæ tam certa omnique dubio vacua fit, ut ſummi res pia- culi ſit adverſum mutire , ſeu verbo fidem illius ſuſpectam reddere. Nam ſi primordia hiſtoriæ patriæ, vel ipſo primo ſcriptore Coſma duce, fabuloſa eſſe adstruas, tanquam ceſtro perciti frendent, & ringuntur ; fi Czechi memorias veterum monumentis hiſtoriisque conciliari minime poſſe legitimis gravibusque argumentis convincas, atque idcirco ex An- nalibus patriis expungendum cenſeas, tanquam blaſphemiam edixiſſes, aut alicujus ſupremi numinis majeſtatem læfifſes, omnem stomachum in te evomunt, & cum argumentis atque authoritatibus te refellere, & cauſam ſuam tueri pares haud funt, integris plauſtris conviciorum injuriarumque in te in- vehuntur. Ædepol! calcar & ſtimulum ſumme idoneum ad excolendas artes atque ſcientias! remedium efficaciffimum ad eruendas veritates! jucundiſſimum ſummeque laudabile inter eruditos diſceptandi gepus, conformiſſimum inquam illi Critices legi: Omnis verborum contumelia aſperitasque qua A 3 voce (a) Livius Dee. 1. L. 1. (b) Iſidorus L. 15. Etymolog.
EPISTOLA. ac propugnari, originem Slavicæ gentis in Bohemia, quam ſæculorum poſteriorum ſcriptores prodidere, indubitatam efle, nec ullis fabulis commeutisque immixtam; posteaquam inter omnes eruditos convenit, omnium vetuftiffimarum, olim- que & ſago & toga celeberrimarum gentium principia hoc nævo eſſe infecta, adeo ut vel omnium Principem Romanum populum hac cenſura non eximat Livius, (a) dum ſcribit: Ante conditam condendamque urbem (Romam ) poëticis ma- gis decora fabulis , quam incorruptis rerum geſtarum monu- mentis teſtata eſſe. Et Iſidorus. (b) De auctoribus condita- rum urbium (ita & gentium) plerumque diſſenſio invenitur adeo ut nec urbis Romæ origo poſſit diligenter agnoſci. Mi- rum , inquam, hanc prærogativam præ ceteris gentibus uni deberi Bohemiæ uſque ad ipſa SS. Cyrilli & Methudii tem- pora, ipſumque fæculum IX. exiens characterum uſu deftitutæ, ut hiſtoriam incunabulorum fuorum incorruptam acceperit, quæ tam certa omnique dubio vacua fit, ut ſummi res pia- culi ſit adverſum mutire , ſeu verbo fidem illius ſuſpectam reddere. Nam ſi primordia hiſtoriæ patriæ, vel ipſo primo ſcriptore Coſma duce, fabuloſa eſſe adstruas, tanquam ceſtro perciti frendent, & ringuntur ; fi Czechi memorias veterum monumentis hiſtoriisque conciliari minime poſſe legitimis gravibusque argumentis convincas, atque idcirco ex An- nalibus patriis expungendum cenſeas, tanquam blaſphemiam edixiſſes, aut alicujus ſupremi numinis majeſtatem læfifſes, omnem stomachum in te evomunt, & cum argumentis atque authoritatibus te refellere, & cauſam ſuam tueri pares haud funt, integris plauſtris conviciorum injuriarumque in te in- vehuntur. Ædepol! calcar & ſtimulum ſumme idoneum ad excolendas artes atque ſcientias! remedium efficaciffimum ad eruendas veritates! jucundiſſimum ſummeque laudabile inter eruditos diſceptandi gepus, conformiſſimum inquam illi Critices legi: Omnis verborum contumelia aſperitasque qua A 3 voce (a) Livius Dee. 1. L. 1. (b) Iſidorus L. 15. Etymolog.
Strana 6
6 EPISTOLA. voce qua calamo abſit. Age, loquere Vir Cl. cum modica turba tua : quod fidei, religionisque præceptum, quod Prin- cipis , Ordinumque decretum, quæ civilis politicaque lex unquan ftatuit Czechum tuum pro primo conditore gentis noſtræ agnoſcendum effe, ut tibi illique ſummi piaculi genus videatur illum negafſe ? bonorumne morum corruptelam, ju- ris cujusdam læfionem, aut vulnera reipublicæ adverſa inten- tat opinio? an ſacrilegium est posteriorum historicorum no- strorum ſomniis fidem non habere ? Num ille tuus Hagecius, quem ubivis idoli inftar adorandum mones inculcasque, non adhuc ævo ſuo circa, Czechiæ, Czechorumque originem in- ter hiſtoricos triplicem imo quadruplicem opinionem viguiſſe testatus eſt in Procemio Annalium ſuorum ? An in Theologi cis, Philoſophicis, Mathematicis, Juridieis, Medicisque diſciplinis nullas diverſas fibique oppositas eft reperire fen- tentias? An igitur vel eo capite, quod quis a tua opinio- ne diſfentiat, tecumque non faciat, ftilus omni impetu & acrimonia in eum exacuendus? an idcirco dignus deputandus, quem cœlum, & terra omnibus odiis exagitet? Nec ego te Vir Cl. nec quemquam alium urfi coegique, ut ad fententiam meam accederetis, liberum euique, quod deligeret, reliqui, imo repetitis vicibus in annalibus monui, ut eui animadver- fiones meæ non probarentur, Hagecium , quem ifthic inte- grum excufum haberet, plena integraque voluntate, per me licet, fequeretur. Nam cum Rhabano ingenue menten meam explico: Nemo noſtri laboris uſum habere cogit invi- tum, quia ſtudioſis tantum laboramus , non faſtidioſis. Me- lius enim mihi videtur, ut ſine invidia nominis mei, & de- ſpectu operis abſque rancore tranquilla mente legat ea, quæ ſibi prodeſſe cupit, quam cum reprehenſione atque irriſione alieni operis crimen detractionis incurrat. (a) Tune vim in- feras ingenio meo, aut compedihus vincias liberrimum arbi- trium, juxtaque æquiſſimum judicium meum, ut quod de- legit, (a) Rhabanus in epiſt. ad Lupum apud Steph, Baluzium in oper. B. Servati Lupi-
6 EPISTOLA. voce qua calamo abſit. Age, loquere Vir Cl. cum modica turba tua : quod fidei, religionisque præceptum, quod Prin- cipis , Ordinumque decretum, quæ civilis politicaque lex unquan ftatuit Czechum tuum pro primo conditore gentis noſtræ agnoſcendum effe, ut tibi illique ſummi piaculi genus videatur illum negafſe ? bonorumne morum corruptelam, ju- ris cujusdam læfionem, aut vulnera reipublicæ adverſa inten- tat opinio? an ſacrilegium est posteriorum historicorum no- strorum ſomniis fidem non habere ? Num ille tuus Hagecius, quem ubivis idoli inftar adorandum mones inculcasque, non adhuc ævo ſuo circa, Czechiæ, Czechorumque originem in- ter hiſtoricos triplicem imo quadruplicem opinionem viguiſſe testatus eſt in Procemio Annalium ſuorum ? An in Theologi cis, Philoſophicis, Mathematicis, Juridieis, Medicisque diſciplinis nullas diverſas fibique oppositas eft reperire fen- tentias? An igitur vel eo capite, quod quis a tua opinio- ne diſfentiat, tecumque non faciat, ftilus omni impetu & acrimonia in eum exacuendus? an idcirco dignus deputandus, quem cœlum, & terra omnibus odiis exagitet? Nec ego te Vir Cl. nec quemquam alium urfi coegique, ut ad fententiam meam accederetis, liberum euique, quod deligeret, reliqui, imo repetitis vicibus in annalibus monui, ut eui animadver- fiones meæ non probarentur, Hagecium , quem ifthic inte- grum excufum haberet, plena integraque voluntate, per me licet, fequeretur. Nam cum Rhabano ingenue menten meam explico: Nemo noſtri laboris uſum habere cogit invi- tum, quia ſtudioſis tantum laboramus , non faſtidioſis. Me- lius enim mihi videtur, ut ſine invidia nominis mei, & de- ſpectu operis abſque rancore tranquilla mente legat ea, quæ ſibi prodeſſe cupit, quam cum reprehenſione atque irriſione alieni operis crimen detractionis incurrat. (a) Tune vim in- feras ingenio meo, aut compedihus vincias liberrimum arbi- trium, juxtaque æquiſſimum judicium meum, ut quod de- legit, (a) Rhabanus in epiſt. ad Lupum apud Steph, Baluzium in oper. B. Servati Lupi-
Strana 7
EPISTOLA. legit, atque ex vetuſtiſſimorum monumentorum combinatio- ne verofimillimuim eruit, temnat, rejiciatque? amplectatur contra tua, quæ cum ratione, crifi, tempore, hiſtoriarum veterum memoriis pugnare tam certo agnovit ac ſolem hodie ortum, aut oriturum? Itane ego, omnesque qui fententix meæ ſuffragantur, & ipſa trium inclitarum Academiarum hodie florentium præcipua capita; cœci, indocti, rudes, invitaque Minerva nati tibi videamur, quod Czechi memo- tias in fuſpicionem ſubleſtæ fidei merito vocemus? verbo quia ſomniis tuis non adſentimur? Itane tu unus poſt homi- num memoriam repertus, qui fontem omni æmulationi, ſcien- tiarum perpolitioni, veritatisque inquirendæ cupiditati præ- struere attentes, velisque ut orbis univerfus literatus in tu- am abeat ſententiam, niſi vapulare, niſi cruciari, indigniſ- fimisque modis a té tractari malit? Quidni tibi tuique fimili- bus malum ab erudito orbe ominer, & juſto doloris ſenſu percitus verba Chriſti apud Lucam imprecer. (a) Væ vobis . . . quia tuliſtis clavem ſcientiæ, ipſi non introiſtis, & eos, qui introibant, prohibuiſtis. Per me licet, dum vives, tue- re cum tuis Czechum, Zecchos meos veteres anhiſtrifiæ fabulæque condemna, ſed non ægre quoque fer, fi ſimillima cenſura Czechum tuum notavi, non tunultuare eam ob rem, non conviciare, non tanquam ad feditionem clafficum into- na, non concives meos, non inclitos Regni Ordines, non nobilitatem, non vicinas gentes Slavicas vanis argutationi- bus in odium meum meorumque opuſculorum provoca, non ubivis ligna invidiæ ſlammis ſuggere. Nuſquam legiſti ver- ſum illum Eccleſiaſtis: (b) Deus mundum tradidit diſputatio- nibus eorum? Egone primus ſum, cui Czechus fabulam ſubolere viſus ? non legiſti in Parte mea I. & II. Annalium Hagecianorum facile bis fenos exteros fententiæ meæ ante- fignanos ? An defuere mihi vel patrii ſcriptores judicio & doctrina ſpectatiffimi ſententiæ hujus duces propugnatores que (a) Lucæ c. 11. v. 52. (b) Eccleſiaſt. c. 3. v. I1.
EPISTOLA. legit, atque ex vetuſtiſſimorum monumentorum combinatio- ne verofimillimuim eruit, temnat, rejiciatque? amplectatur contra tua, quæ cum ratione, crifi, tempore, hiſtoriarum veterum memoriis pugnare tam certo agnovit ac ſolem hodie ortum, aut oriturum? Itane ego, omnesque qui fententix meæ ſuffragantur, & ipſa trium inclitarum Academiarum hodie florentium præcipua capita; cœci, indocti, rudes, invitaque Minerva nati tibi videamur, quod Czechi memo- tias in fuſpicionem ſubleſtæ fidei merito vocemus? verbo quia ſomniis tuis non adſentimur? Itane tu unus poſt homi- num memoriam repertus, qui fontem omni æmulationi, ſcien- tiarum perpolitioni, veritatisque inquirendæ cupiditati præ- struere attentes, velisque ut orbis univerfus literatus in tu- am abeat ſententiam, niſi vapulare, niſi cruciari, indigniſ- fimisque modis a té tractari malit? Quidni tibi tuique fimili- bus malum ab erudito orbe ominer, & juſto doloris ſenſu percitus verba Chriſti apud Lucam imprecer. (a) Væ vobis . . . quia tuliſtis clavem ſcientiæ, ipſi non introiſtis, & eos, qui introibant, prohibuiſtis. Per me licet, dum vives, tue- re cum tuis Czechum, Zecchos meos veteres anhiſtrifiæ fabulæque condemna, ſed non ægre quoque fer, fi ſimillima cenſura Czechum tuum notavi, non tunultuare eam ob rem, non conviciare, non tanquam ad feditionem clafficum into- na, non concives meos, non inclitos Regni Ordines, non nobilitatem, non vicinas gentes Slavicas vanis argutationi- bus in odium meum meorumque opuſculorum provoca, non ubivis ligna invidiæ ſlammis ſuggere. Nuſquam legiſti ver- ſum illum Eccleſiaſtis: (b) Deus mundum tradidit diſputatio- nibus eorum? Egone primus ſum, cui Czechus fabulam ſubolere viſus ? non legiſti in Parte mea I. & II. Annalium Hagecianorum facile bis fenos exteros fententiæ meæ ante- fignanos ? An defuere mihi vel patrii ſcriptores judicio & doctrina ſpectatiffimi ſententiæ hujus duces propugnatores que (a) Lucæ c. 11. v. 52. (b) Eccleſiaſt. c. 3. v. I1.
Strana 8
8 EPISTOLA. que? Nolim in medium adferre Schleinicium Proto-Epiſco- pum Litomericenſem a te ubivis non magno in pretio habi- tum, ſed an doctiſſimi Viri Joannis Oppelt Inclitæ Societa- tis Jefu Alumni, a fuisque operibus vulgatis hoc regno Cla- ri Viri judicium tibi incognitum? Nunquam in illius Pacis Monarchicæ Tractatu III. typis Carolo-Ferdinandeæ Univer. sitatis Pragenæ anno 1731. excuſo legiſti, quid de Czecho ſentiat? Jam vero habe: (a) Is postquam de Lygiis, & Marobodui, Tudri, Marcomannico Quadicoque genere breviter verba præmifiſſet, ſubjungit: Quare ſi quis per- pendat ea, quæ de Maroboduo , de Marcomannis, Quadis, Hermunduris, & tot aliis has terras olim colentibus populis narrat idem ſcriptor ( Tacitus) deque potentia, armis, ur- bibusque ſingulorum : facile deprehendet fabulas, qu� de Cze- cho & Lecho Slavicarum rerum ſcriptores ſomniant. Haud unquam nobis perſuafuri ſunt, Czechum unum patrati homi- cidii judicium fugitantem cum Lecho fratre tantum potuiſſe populum ſub ſignis habere ad florentiſſima duo regna occu- panda; quodſi tantæ illis copiæ erant, a quo domi ſuæ me- tuebant ? Lege refutatas has fabellas apud Welferum Lib. I. c. 15. & apud Joannem Voburgium Tomo octavo Demonſtra- tionis ad annum Chriſti DCXLV. aliisque in locis. Æneas Sylvius in hiſtoria Bohemiæ clare : non Duce aliquo, ſed po- pulatim, ſenſimque Slavos has terras Teutonicas ſubintraſse. Tum vero minime credibile fertiles regiones penitus mansifſe aliquando deſertas. Ac ne ipſe primus gentis Slavonicæ in Bohemia ſcriptor ( Coſmas) ullius Czechi meminit: ſed de primo Duce ita fabulatur: ( namque & ipſe ſenum fabuloſa narratione iſta ſe accepiſſe teſtatur in prologo ſuo) poſt dilu- vium huc adveniſſe quemdam Bohemum dictum (riſum tenea- mus amici) atque ex ejus etymo terræ nomen inditum eſſe, cum enim in monte Rzip (ſeu ſpecula) quæstio eſſet, quod- nam tam beatæ terræ nomen imponendum : ita comites egre- gii (a) Pacis Monarchicæ Tractatu III. pag. 280.
8 EPISTOLA. que? Nolim in medium adferre Schleinicium Proto-Epiſco- pum Litomericenſem a te ubivis non magno in pretio habi- tum, ſed an doctiſſimi Viri Joannis Oppelt Inclitæ Societa- tis Jefu Alumni, a fuisque operibus vulgatis hoc regno Cla- ri Viri judicium tibi incognitum? Nunquam in illius Pacis Monarchicæ Tractatu III. typis Carolo-Ferdinandeæ Univer. sitatis Pragenæ anno 1731. excuſo legiſti, quid de Czecho ſentiat? Jam vero habe: (a) Is postquam de Lygiis, & Marobodui, Tudri, Marcomannico Quadicoque genere breviter verba præmifiſſet, ſubjungit: Quare ſi quis per- pendat ea, quæ de Maroboduo , de Marcomannis, Quadis, Hermunduris, & tot aliis has terras olim colentibus populis narrat idem ſcriptor ( Tacitus) deque potentia, armis, ur- bibusque ſingulorum : facile deprehendet fabulas, qu� de Cze- cho & Lecho Slavicarum rerum ſcriptores ſomniant. Haud unquam nobis perſuafuri ſunt, Czechum unum patrati homi- cidii judicium fugitantem cum Lecho fratre tantum potuiſſe populum ſub ſignis habere ad florentiſſima duo regna occu- panda; quodſi tantæ illis copiæ erant, a quo domi ſuæ me- tuebant ? Lege refutatas has fabellas apud Welferum Lib. I. c. 15. & apud Joannem Voburgium Tomo octavo Demonſtra- tionis ad annum Chriſti DCXLV. aliisque in locis. Æneas Sylvius in hiſtoria Bohemiæ clare : non Duce aliquo, ſed po- pulatim, ſenſimque Slavos has terras Teutonicas ſubintraſse. Tum vero minime credibile fertiles regiones penitus mansifſe aliquando deſertas. Ac ne ipſe primus gentis Slavonicæ in Bohemia ſcriptor ( Coſmas) ullius Czechi meminit: ſed de primo Duce ita fabulatur: ( namque & ipſe ſenum fabuloſa narratione iſta ſe accepiſſe teſtatur in prologo ſuo) poſt dilu- vium huc adveniſſe quemdam Bohemum dictum (riſum tenea- mus amici) atque ex ejus etymo terræ nomen inditum eſſe, cum enim in monte Rzip (ſeu ſpecula) quæstio eſſet, quod- nam tam beatæ terræ nomen imponendum : ita comites egre- gii (a) Pacis Monarchicæ Tractatu III. pag. 280.
Strana 9
EPISTOLA. gii Ducis loquentes inducit : " Unde melius vel aptius nomen inveniemus, quam quia tu pater diceris Bohemus, dicatur & terra Bohemia? „ Sed iſta forſan aliquis olim tractanda su- met, Aniles Slavicorum Anhiſtoricon fabellas, & ridicula commenta acriori ſtylo jugulaturus, noſtra proſequamur ! Quid clariſſimi hujus Viri verbis ſubjiciam, niſi illud Juſti Lipſii ? (a) Dicas Virum hunc vatem fuisse, & ſcripsiſſe in hoc �vum. Credisne vero, Criticæ ftudio quotidie magis magisque eflo- reſcente, neminem præter me auſurum fuiffe has Slavicorum Anhiſtoricon fabellas & ridicula commenta jugulare ? exper- tus procul dubio fuiſfes me priorem Reverendiſſimum ac Excellentifſimum D.D. Antonium Wokaun ( cujus quidem annoſum famulum (b) te fuiſſe gloriaris, diſcipulum in hiſto- ricis nuſquam probaſti) niſi negotiorum multitudo pulcherri- mum ejus laborem retardaſſet, poſtea plane invidæ Parcæ fi- lum ſui HAGEKO-MASTIGIS abrupiſfent. Quis autem a tri- ginta quatuor annorum intervallo, quo libere judicium fuum de Czechi fabula explicuit Eruditiffimus Vir Joannes Oppelt tanta acerbitate in illum calamum exacuit, ut tu nuper in me, ſcriptaque mea exerere auſus? egone uſpiam tanta at- que ille ſcribendi licentia uſus, qui ipſum Coſmam fabulari, Slavicarum rerum ſcriptores ſomniare, hiſtorias noſtras, gen- tisque originem ridere, anilium fabellarum & ridiculorum commentorum loco habere non eft veritus ? Quæ tamen nolim quis ad invidiam hujus in re Poetica Hiftoricaque exer- citatiſſimi Viri, aut incliti ejus Ordinis detorqueat, fed ex veritate penſet, afflictæque fortunæ meæ accommodet. Sed necdum omnia : Viſne præterea unum aliquem ex patriis hominibus, qui originem gentis noſtræ ab his ipſis veteribus Zecchis ſeu Zichis, tantum tibi invifis, Mæotydis nempe & Ponti Euxini accolis multo ante repetierat? Is est olim & facie & confuetudine mihi tibique notus Reverendiffimus Vir Thomas Berghauer Decanus Wiſſehradenſis non ſemel PARS I. B ab (a) Lipſius adverſus Dialogiſtam in c. 3. (b) Lucifer pag. 131.
EPISTOLA. gii Ducis loquentes inducit : " Unde melius vel aptius nomen inveniemus, quam quia tu pater diceris Bohemus, dicatur & terra Bohemia? „ Sed iſta forſan aliquis olim tractanda su- met, Aniles Slavicorum Anhiſtoricon fabellas, & ridicula commenta acriori ſtylo jugulaturus, noſtra proſequamur ! Quid clariſſimi hujus Viri verbis ſubjiciam, niſi illud Juſti Lipſii ? (a) Dicas Virum hunc vatem fuisse, & ſcripsiſſe in hoc �vum. Credisne vero, Criticæ ftudio quotidie magis magisque eflo- reſcente, neminem præter me auſurum fuiffe has Slavicorum Anhiſtoricon fabellas & ridicula commenta jugulare ? exper- tus procul dubio fuiſfes me priorem Reverendiſſimum ac Excellentifſimum D.D. Antonium Wokaun ( cujus quidem annoſum famulum (b) te fuiſſe gloriaris, diſcipulum in hiſto- ricis nuſquam probaſti) niſi negotiorum multitudo pulcherri- mum ejus laborem retardaſſet, poſtea plane invidæ Parcæ fi- lum ſui HAGEKO-MASTIGIS abrupiſfent. Quis autem a tri- ginta quatuor annorum intervallo, quo libere judicium fuum de Czechi fabula explicuit Eruditiffimus Vir Joannes Oppelt tanta acerbitate in illum calamum exacuit, ut tu nuper in me, ſcriptaque mea exerere auſus? egone uſpiam tanta at- que ille ſcribendi licentia uſus, qui ipſum Coſmam fabulari, Slavicarum rerum ſcriptores ſomniare, hiſtorias noſtras, gen- tisque originem ridere, anilium fabellarum & ridiculorum commentorum loco habere non eft veritus ? Quæ tamen nolim quis ad invidiam hujus in re Poetica Hiftoricaque exer- citatiſſimi Viri, aut incliti ejus Ordinis detorqueat, fed ex veritate penſet, afflictæque fortunæ meæ accommodet. Sed necdum omnia : Viſne præterea unum aliquem ex patriis hominibus, qui originem gentis noſtræ ab his ipſis veteribus Zecchis ſeu Zichis, tantum tibi invifis, Mæotydis nempe & Ponti Euxini accolis multo ante repetierat? Is est olim & facie & confuetudine mihi tibique notus Reverendiffimus Vir Thomas Berghauer Decanus Wiſſehradenſis non ſemel PARS I. B ab (a) Lipſius adverſus Dialogiſtam in c. 3. (b) Lucifer pag. 131.
Strana 10
EPISTOLA. ab exteris propter egregiam doctrinæ famam laudatus, qui in ſuo Proto-Martyre Pœnitentiæ c. 6. p. 179. ita erudite diffe- rit: Porro Czechicæ genti ante adventum in has Hercyniæ Silvæ oras ad fluvium Phaſis olim conſidentis teſtimonium reddit Procopius. Nec immemor eris hunc ipſum locum a me coram crebrius tibi fuifſe indicatum ; ſed prætereunda tibi fuit Berghaueri, prætereunda Joannis Oppelt comme- moratio, ut eo licentius omnia malevolentiæ, invidiæ, in- juriarumque tela in me fas effet conjicere, ut ego unus vel- uti fax, Dux authorque inauditæ ſententiæ instar parvæ ſca- phulæ imperitæ plebis fluctibus exponerer, aliorum minus in rebus antiquis exercitatorum hominum impetuofis Aqui- lonibus objicerer. Niſi id fortaſſis graviſſimum meum pec- catum eſt, quod ea, quæ ſupra memorati ſcriptores strictim fine amplificatione, sine teſtimoniorum robore afferuere, ego idoneis Græcorum, Latinorumque historicorum vetustiflimis monumentis conſolidavi: Quod ſi peccatum eft, fique parva magnis conferre licet, næ peccavit maxime Chriftophorus Columbus, qui cum creberrime in Geographis legiſſet, at- que a pluribus rei nauticæ peritis intellexiſſet, deliteſcere adhuc per maris intervalla quasdam incognitas mundi plagas, ad eas detegendas primus omnium animum appulit. Verum quid cauſæ eſt, quod tantoopere bilem tibi in nares cieat, cum Czechum conditorem gentis noſtræ nega- vi? cum prærogativam hanc potius vetuſtiffimo olimque Re- gibus inclito Zecchorum ad Paludem Mæotydis accolenti populo vindicavi? Quantum reipublicæ noſtræ, quantum tua intereſt, nos originem ſeu a Czecho ſeu Zechis illis ve- teribus traxifſe ? Neminine propter stomachum tuum veri- tatem inquirere liceat? Mihine piaculum fuerit Czechum tuum impugnare, qui in hiſtoria nunquam municipium conſecutus eſt? qui fi etiam Boemus ille Coſmæ fuit, ne quidem tradi- tionis cujusdam veteris nomen meritus eſt, cuim Coſmas ſe eum nonniſi ex ſenum fabuloſa relatione accepiſſe luculenter teſtatus ſit. Itane quia tu paucique confiliorum tuorum ſocii 10 Cze-
EPISTOLA. ab exteris propter egregiam doctrinæ famam laudatus, qui in ſuo Proto-Martyre Pœnitentiæ c. 6. p. 179. ita erudite diffe- rit: Porro Czechicæ genti ante adventum in has Hercyniæ Silvæ oras ad fluvium Phaſis olim conſidentis teſtimonium reddit Procopius. Nec immemor eris hunc ipſum locum a me coram crebrius tibi fuifſe indicatum ; ſed prætereunda tibi fuit Berghaueri, prætereunda Joannis Oppelt comme- moratio, ut eo licentius omnia malevolentiæ, invidiæ, in- juriarumque tela in me fas effet conjicere, ut ego unus vel- uti fax, Dux authorque inauditæ ſententiæ instar parvæ ſca- phulæ imperitæ plebis fluctibus exponerer, aliorum minus in rebus antiquis exercitatorum hominum impetuofis Aqui- lonibus objicerer. Niſi id fortaſſis graviſſimum meum pec- catum eſt, quod ea, quæ ſupra memorati ſcriptores strictim fine amplificatione, sine teſtimoniorum robore afferuere, ego idoneis Græcorum, Latinorumque historicorum vetustiflimis monumentis conſolidavi: Quod ſi peccatum eft, fique parva magnis conferre licet, næ peccavit maxime Chriftophorus Columbus, qui cum creberrime in Geographis legiſſet, at- que a pluribus rei nauticæ peritis intellexiſſet, deliteſcere adhuc per maris intervalla quasdam incognitas mundi plagas, ad eas detegendas primus omnium animum appulit. Verum quid cauſæ eſt, quod tantoopere bilem tibi in nares cieat, cum Czechum conditorem gentis noſtræ nega- vi? cum prærogativam hanc potius vetuſtiffimo olimque Re- gibus inclito Zecchorum ad Paludem Mæotydis accolenti populo vindicavi? Quantum reipublicæ noſtræ, quantum tua intereſt, nos originem ſeu a Czecho ſeu Zechis illis ve- teribus traxifſe ? Neminine propter stomachum tuum veri- tatem inquirere liceat? Mihine piaculum fuerit Czechum tuum impugnare, qui in hiſtoria nunquam municipium conſecutus eſt? qui fi etiam Boemus ille Coſmæ fuit, ne quidem tradi- tionis cujusdam veteris nomen meritus eſt, cuim Coſmas ſe eum nonniſi ex ſenum fabuloſa relatione accepiſſe luculenter teſtatus ſit. Itane quia tu paucique confiliorum tuorum ſocii 10 Cze-
Strana 11
EPISTOLA. 11 Czecho coloſſos & delubra hodie struitis, mihi inquirere ne- fas fit, quod antiquitatis de eo judicium fuerit? num unquam a veteribus commemoratus? num memoriæ illius hiſtoriis coævorum temporibusque rite refpondeant? Itane tibi tuis- que, aut Czechi tui in gratiam ſupprimenda erant certiora hiſtoriæ indicia, quæ vetuſtiſſimi Græci, Latinique ſcriptores ſuppeditavere ? ſeu fræna ingenio calamoque meo injicenda erant, ut ne ex horum combinatione (quandoquidem certa indubitataque originis teſtimonia non fuppetunt) id, quod ve- rofimilius erat, eruerem statueremque? Verofimilius, in- quam, non certum indubitatumque ; nam ejusmodi ementi- to lenocinio nunquam merces meas hiftoricas, opinionemque de veteribus Zechis Zichisve venum propofui, ubivis vo- cabulo veroſimilitudinis utor, lege Prodromi mei præfatio- nem , lege ibidem paginas 141. & 145. lege etiam reſponſum ad acta Eruditorum Parte II. meorum Annalium, omnibus his loeis ingenue confiteor deeffe coæva monumenta, verum indubitatumque tanquam dictatorio calculo definiri haud poſ- ſe. Habui nempe perpetuo ante oculos illam generalem eruditisque omnibus tractatam Critices regulam: Nonnisi maturo conſilio, probe perſpectis utriusque partis fundamen- tis, nova veteribus, vetera novis rite prius comparando, & quænam horum plus valeant, diſcutiendo, ferenda eſt criſis & cenſura. Quin alacrem promptamque ſemper ad refor- mandum futuram voluntatem meam, ſi antiquiora, certiora- que documenta detecta fuerint omnibus locis ingemino. Ve- roſimilius autem deligendum mihi erat, quia Czechi memo- rias fabulam eſſe tot veſtigiis expreſſum est, ut talpa magis cœcutierim, niſi ea viderim, imo palpaverim; quem cum nulla arte aut ftudio licuerit cum veterum monumentis, cum hiſtoriis, cum temporibus, ipſaque ratione conciliare, quid ſupererat Annales patrios ex Criticæ legibus expenfuro; quam verofimilius principium gentis noſtræ ex veterum indi- ciis eruere ac definire? At ſcio quid te feriat, quid te pun- gat: locus ille eſt Prodromi mei pagina 55. quo ajo, lecto- B 2 PARS. I. rique
EPISTOLA. 11 Czecho coloſſos & delubra hodie struitis, mihi inquirere ne- fas fit, quod antiquitatis de eo judicium fuerit? num unquam a veteribus commemoratus? num memoriæ illius hiſtoriis coævorum temporibusque rite refpondeant? Itane tibi tuis- que, aut Czechi tui in gratiam ſupprimenda erant certiora hiſtoriæ indicia, quæ vetuſtiſſimi Græci, Latinique ſcriptores ſuppeditavere ? ſeu fræna ingenio calamoque meo injicenda erant, ut ne ex horum combinatione (quandoquidem certa indubitataque originis teſtimonia non fuppetunt) id, quod ve- rofimilius erat, eruerem statueremque? Verofimilius, in- quam, non certum indubitatumque ; nam ejusmodi ementi- to lenocinio nunquam merces meas hiftoricas, opinionemque de veteribus Zechis Zichisve venum propofui, ubivis vo- cabulo veroſimilitudinis utor, lege Prodromi mei præfatio- nem , lege ibidem paginas 141. & 145. lege etiam reſponſum ad acta Eruditorum Parte II. meorum Annalium, omnibus his loeis ingenue confiteor deeffe coæva monumenta, verum indubitatumque tanquam dictatorio calculo definiri haud poſ- ſe. Habui nempe perpetuo ante oculos illam generalem eruditisque omnibus tractatam Critices regulam: Nonnisi maturo conſilio, probe perſpectis utriusque partis fundamen- tis, nova veteribus, vetera novis rite prius comparando, & quænam horum plus valeant, diſcutiendo, ferenda eſt criſis & cenſura. Quin alacrem promptamque ſemper ad refor- mandum futuram voluntatem meam, ſi antiquiora, certiora- que documenta detecta fuerint omnibus locis ingemino. Ve- roſimilius autem deligendum mihi erat, quia Czechi memo- rias fabulam eſſe tot veſtigiis expreſſum est, ut talpa magis cœcutierim, niſi ea viderim, imo palpaverim; quem cum nulla arte aut ftudio licuerit cum veterum monumentis, cum hiſtoriis, cum temporibus, ipſaque ratione conciliare, quid ſupererat Annales patrios ex Criticæ legibus expenfuro; quam verofimilius principium gentis noſtræ ex veterum indi- ciis eruere ac definire? At ſcio quid te feriat, quid te pun- gat: locus ille eſt Prodromi mei pagina 55. quo ajo, lecto- B 2 PARS. I. rique
Strana 12
12 EPISTOLA. rique polliceor, me prope invictis argumentis demonſtratu- rum: Czechiam non a Czecho ſed verius a Zechis nomen fuum etymonque ſortitam. Verba prope invictis argumentis latus tuum fauciant, is unguis eft in ulcere tuo, id vulnus tanquam infanabile omni loco cum dolore & gemitu oftentas, ex his inquam verbis lectori pedicas cudis, conarisque eum inducere, ut fibi perfuadeat, me opinionem de veteribus Zechis tanquam rem certiſſimam, historicamque veritatem propugnaſſe. Non prope invicta, ſed invicta argumenta cer- tam fidem, & veritatem historicam definiunt, historia enim, ut Cicero ait, eſt testis veritatis. Quod prope invictum est, non est invincibile, & vinci potest, quemadmodum non unum idemque deputaveris, te hominem veracem, aut pro- pe veracem, fidum aut prope fidum, hiſtoricum, aut prope hiſtoricum æſtimari, dicique. Poteſt idcirco vinci ſententia mea, ſed re nulla alia, niſi coævorum monumentis, nifi cer- tiorum clariorumque veterum teſtimoniis, quod cum tu Vin Cl. nuſquam in tanta farragine argumentorum tuorum, in tanta cumulatione documentorum tota lucubratione tua, ut infra videre licebit, præſtiteris, majori ego jam confidentia pronuncio me invictis etiam argumentis oftendiſfe: gentem noſtram a Zechis veteribus , minime a Czecho tuo originem traxiſſe. Sed de his ultra quam ſatis eſt. Reſtat ut ad capita accuſationum tuarum, quæ graviſfi- ma Omiſſorum & Commiſſorum cenſura notaſti, deflectamus. Ea omnia ex ordine opuſculi, & Paragraphorum tuorum re- citabimus; ubivis fideliter verba tua ſenſumque relaturi, ac ſubinde locis fingulis confutationes noſtras ſubjecturi, in margine vero paginas Luciferi tui adnotabimus, ut fi lector rem in fonte ipſo copiofius legere maluerit, quo ſe præter jacturam temporis vertat, ſciat. Stylo plano, ut pene ca- lamo profluxere, fine pigmentis & veneribus, fine rerum materiarumque nexu, tuo nimirum ordine fingula perſeque- mur, nec enim operæ pretium ducimus in rem nullius pene momenti longiorem operam locare, & ventoſum quodpiam capil-
12 EPISTOLA. rique polliceor, me prope invictis argumentis demonſtratu- rum: Czechiam non a Czecho ſed verius a Zechis nomen fuum etymonque ſortitam. Verba prope invictis argumentis latus tuum fauciant, is unguis eft in ulcere tuo, id vulnus tanquam infanabile omni loco cum dolore & gemitu oftentas, ex his inquam verbis lectori pedicas cudis, conarisque eum inducere, ut fibi perfuadeat, me opinionem de veteribus Zechis tanquam rem certiſſimam, historicamque veritatem propugnaſſe. Non prope invicta, ſed invicta argumenta cer- tam fidem, & veritatem historicam definiunt, historia enim, ut Cicero ait, eſt testis veritatis. Quod prope invictum est, non est invincibile, & vinci potest, quemadmodum non unum idemque deputaveris, te hominem veracem, aut pro- pe veracem, fidum aut prope fidum, hiſtoricum, aut prope hiſtoricum æſtimari, dicique. Poteſt idcirco vinci ſententia mea, ſed re nulla alia, niſi coævorum monumentis, nifi cer- tiorum clariorumque veterum teſtimoniis, quod cum tu Vin Cl. nuſquam in tanta farragine argumentorum tuorum, in tanta cumulatione documentorum tota lucubratione tua, ut infra videre licebit, præſtiteris, majori ego jam confidentia pronuncio me invictis etiam argumentis oftendiſfe: gentem noſtram a Zechis veteribus , minime a Czecho tuo originem traxiſſe. Sed de his ultra quam ſatis eſt. Reſtat ut ad capita accuſationum tuarum, quæ graviſfi- ma Omiſſorum & Commiſſorum cenſura notaſti, deflectamus. Ea omnia ex ordine opuſculi, & Paragraphorum tuorum re- citabimus; ubivis fideliter verba tua ſenſumque relaturi, ac ſubinde locis fingulis confutationes noſtras ſubjecturi, in margine vero paginas Luciferi tui adnotabimus, ut fi lector rem in fonte ipſo copiofius legere maluerit, quo ſe præter jacturam temporis vertat, ſciat. Stylo plano, ut pene ca- lamo profluxere, fine pigmentis & veneribus, fine rerum materiarumque nexu, tuo nimirum ordine fingula perſeque- mur, nec enim operæ pretium ducimus in rem nullius pene momenti longiorem operam locare, & ventoſum quodpiam capil-
Strana 13
EPISTOLA. 13 capillatumque ſcribendi genus invitis canibus venari. Rem ipſam affatim & ad fatietatem habiturus es, quæ, ſi veritati lo- cum aliquem concedis, fic expletura eft orexim tuam, ut porro etiam nauſea tibi futura sit cibos ejuscemodi degustare, & hac in re amplius quid urgere, aut ſcribere. Merito au- tem confutationes has meas diſſolutas ſcopas vocaveris, quid enim tu ex ordine dicis? prima, media, ultima pleraque ea- dem, repetitio ubique & mixtio, & quod Græci dicunt xávra ula nóviç. Omnia idem pulvis ; (a) magnis itaque ad repur- gandum hoc Augiæ stabulum ſcopis opus. Sed ne ſuſpiceris me minaci in fronte Luciferi tui pofitæ virga minus civili- ter ſcopas quasdam oppoſuiſſe, perturbata inquam rerum & materiarum ſerie has confutationes noſtras dabimus, mode- stiam enim nobis in omnibus tanquam regulam præftituimus, ad quam omnia dicta, argumentaque noſtra accurate juxta ac rigide exacturi ſumus. Quod fi tamen stylus nonnunquam videbitur acerbior: Hoc obſecro (verbis S. Hieronymi lo- quor ) (b) ut ſi mordacius quidpiam ſcripſero , non tam me� putetis austeritatis eſſe, quam morbi. Putrid� carnes ferro curantur & cauterio. Nam ut cum Cicerone loquar: effu- gere ſi velim nonnullorum acute aut facete dictorum offensio- nem, fama ingenii mihi eſt abjicienda, quod ſi id poſſem, non recuſarem. (c) Ea erit omnis auſteritas noſtra, quod tua in nos quandoque acerbius dicta in Luciferum tuum retorque- bimus, in Luciferum, inquam, tuum, non te Vir Cl. Non enim ignorat univerſa Quadripolis alios Lucifero tuo ſcri- bendo fuiſfe folles ac ſufflones, alium ferri chalybisque pro- polam , alium denique fabrum ac expolitorem. Non pro- fluxere ab humanitate, fide, ac prudentia tua tam enormes in me vibratæ obtrectationes, contemtus ac injuriæ, non ea minus civilis ſcribendi ratio, non ſophiſmata, non ſcripto- rum veterum truncatio, ſubjectio, corruptioque, non mo- B 3 nu- (a) Juſt. Lipſius adverſus Dialogiſtam in præf. ad Lectorem. (b) S. Hieronymus L. L. Apol. contra Ruf. (c) Cic. L. 9. Epist. 16. ad Familiares.
EPISTOLA. 13 capillatumque ſcribendi genus invitis canibus venari. Rem ipſam affatim & ad fatietatem habiturus es, quæ, ſi veritati lo- cum aliquem concedis, fic expletura eft orexim tuam, ut porro etiam nauſea tibi futura sit cibos ejuscemodi degustare, & hac in re amplius quid urgere, aut ſcribere. Merito au- tem confutationes has meas diſſolutas ſcopas vocaveris, quid enim tu ex ordine dicis? prima, media, ultima pleraque ea- dem, repetitio ubique & mixtio, & quod Græci dicunt xávra ula nóviç. Omnia idem pulvis ; (a) magnis itaque ad repur- gandum hoc Augiæ stabulum ſcopis opus. Sed ne ſuſpiceris me minaci in fronte Luciferi tui pofitæ virga minus civili- ter ſcopas quasdam oppoſuiſſe, perturbata inquam rerum & materiarum ſerie has confutationes noſtras dabimus, mode- stiam enim nobis in omnibus tanquam regulam præftituimus, ad quam omnia dicta, argumentaque noſtra accurate juxta ac rigide exacturi ſumus. Quod fi tamen stylus nonnunquam videbitur acerbior: Hoc obſecro (verbis S. Hieronymi lo- quor ) (b) ut ſi mordacius quidpiam ſcripſero , non tam me� putetis austeritatis eſſe, quam morbi. Putrid� carnes ferro curantur & cauterio. Nam ut cum Cicerone loquar: effu- gere ſi velim nonnullorum acute aut facete dictorum offensio- nem, fama ingenii mihi eſt abjicienda, quod ſi id poſſem, non recuſarem. (c) Ea erit omnis auſteritas noſtra, quod tua in nos quandoque acerbius dicta in Luciferum tuum retorque- bimus, in Luciferum, inquam, tuum, non te Vir Cl. Non enim ignorat univerſa Quadripolis alios Lucifero tuo ſcri- bendo fuiſfe folles ac ſufflones, alium ferri chalybisque pro- polam , alium denique fabrum ac expolitorem. Non pro- fluxere ab humanitate, fide, ac prudentia tua tam enormes in me vibratæ obtrectationes, contemtus ac injuriæ, non ea minus civilis ſcribendi ratio, non ſophiſmata, non ſcripto- rum veterum truncatio, ſubjectio, corruptioque, non mo- B 3 nu- (a) Juſt. Lipſius adverſus Dialogiſtam in præf. ad Lectorem. (b) S. Hieronymus L. L. Apol. contra Ruf. (c) Cic. L. 9. Epist. 16. ad Familiares.
Strana 14
EPISTOLA. numentôrum quorumque ſubleſta fides; ferant fabri mallea- toresque Luciferi tui, quid quid peccatum eft. Lucifer unus ſolusque a me nonnunquam petitur, quem tenebrarum non lucis Angelum fuis exagitabo locis, hunc tibi Lector quan- doque tam frictum tradam, quam frictum est cicer. Nomen tuum mihi eſto venerabile, non tam tui, quam incliti Or- dinis, quam muneris tui, quam fumme mihi ſuſpiciendorum Superiorum tuorum cauſa. Quare nuſquam in hoc opuſcule nomen tuum lecturus es, quamquam meum in lucubratione tua omnibus tibiis decantaveris. Mihi id folum curæ erit mea tueri, nomen honoremque meum nullo demerito gra- viſſime læſum vindicare, quod jus ipſa æquitas, omnes di- vinæ humanæque leges merito mihi concedunt. Nam ut de facris, civilibusque canonibus taceam, jam olim hanc æqui- tatem agnovit Romanus populus, cum fcribit Quintilianus ſenior: (a) In hoc ſcripta eſt lex: Ne quis impune fit petu- lans. Phædrus vero ipſi naturæ infitam hac fabula tradit: (b) Nulli nocendum: Si quis vero læferit, Multandum fimili jure fabella ammonet. Vulpis ad cœnam dicitur ciconiam Prior invitaſſe , & ei liquidam in patina Poſuiſſe ſorbitionem, quam nullo modo Guftare eſuriens potuerit ciconia. Quæ vulpem cum revocafſet intrito cibo, Plenam lagenam poſuit huic roſtrum inſerens. Satiatur ipſa, & torquet convivam fame. Quæ cum lagenæ fruftra collum lamberet, Peregrinam fic locutam volucrem accepimus: Sua quisque exempla debet �quo animo pati. Patiantur, inquam, malleatores Luciferi tui ſua exem- pla æquo animo, difcant poſthac cautius mercari. Tu vero Vir Cl. vale. Dabam Pragæ in ædibus noſtris. Kal. August. Anno MDCCLXVI. (a) Quintilianus ſenior Declamat. 372. (b) Phœdrus fab. 26. 14 CON-
EPISTOLA. numentôrum quorumque ſubleſta fides; ferant fabri mallea- toresque Luciferi tui, quid quid peccatum eft. Lucifer unus ſolusque a me nonnunquam petitur, quem tenebrarum non lucis Angelum fuis exagitabo locis, hunc tibi Lector quan- doque tam frictum tradam, quam frictum est cicer. Nomen tuum mihi eſto venerabile, non tam tui, quam incliti Or- dinis, quam muneris tui, quam fumme mihi ſuſpiciendorum Superiorum tuorum cauſa. Quare nuſquam in hoc opuſcule nomen tuum lecturus es, quamquam meum in lucubratione tua omnibus tibiis decantaveris. Mihi id folum curæ erit mea tueri, nomen honoremque meum nullo demerito gra- viſſime læſum vindicare, quod jus ipſa æquitas, omnes di- vinæ humanæque leges merito mihi concedunt. Nam ut de facris, civilibusque canonibus taceam, jam olim hanc æqui- tatem agnovit Romanus populus, cum fcribit Quintilianus ſenior: (a) In hoc ſcripta eſt lex: Ne quis impune fit petu- lans. Phædrus vero ipſi naturæ infitam hac fabula tradit: (b) Nulli nocendum: Si quis vero læferit, Multandum fimili jure fabella ammonet. Vulpis ad cœnam dicitur ciconiam Prior invitaſſe , & ei liquidam in patina Poſuiſſe ſorbitionem, quam nullo modo Guftare eſuriens potuerit ciconia. Quæ vulpem cum revocafſet intrito cibo, Plenam lagenam poſuit huic roſtrum inſerens. Satiatur ipſa, & torquet convivam fame. Quæ cum lagenæ fruftra collum lamberet, Peregrinam fic locutam volucrem accepimus: Sua quisque exempla debet �quo animo pati. Patiantur, inquam, malleatores Luciferi tui ſua exem- pla æquo animo, difcant poſthac cautius mercari. Tu vero Vir Cl. vale. Dabam Pragæ in ædibus noſtris. Kal. August. Anno MDCCLXVI. (a) Quintilianus ſenior Declamat. 372. (b) Phœdrus fab. 26. 14 CON-
Strana 15
CONFUTATIO DEDICATIONIS. I. edicatio Luciferi univerſæ Slavorum nationi inſcripta tanquam in ſcenam inducit deplorandam Czechiæ for- tunam. Nullum tragoedum uſpiam inter veteres no- ☞ v vosque legeris , qui alicujus perſonæ commiſeratione dignæ calamitatem tam exquiſitis verborum pigmentis, tantoque doloris ſenſu expreſſerit, arque Lucifer hic Czechiam. Si larvam hanc ſpectare libet, viſurus triſtem facie, lugubrem veſtitu, mœeſtam inceſſu geſtuque, fœdam ſquallore & quodam lacrymarum imbre totum corpus perfuſam. Si aurem accommodaveris , audies in- genti ploratu ejulatuque aera quaſſantem, exaggerantem ſiniſtram fato- rum ſuorum vicem, exacuentem ad commiſerationis ſenſum, ad vin- dictam univerſam Boemorum gentem, haud aliter animo prostratam, atque ſi de gloria , de felicitate , de ſalute ſua civiumque ſuorum con- clamatum eſſet. Sed propius hoc triſtitiæ deſperationisque ſimula- crum animo pene linguens accedere libet , cauſasque lacrimarum & ejulatuum explorare: Guid eft, quod plores lamenterisque mea ge- TE nitrix
CONFUTATIO DEDICATIONIS. I. edicatio Luciferi univerſæ Slavorum nationi inſcripta tanquam in ſcenam inducit deplorandam Czechiæ for- tunam. Nullum tragoedum uſpiam inter veteres no- ☞ v vosque legeris , qui alicujus perſonæ commiſeratione dignæ calamitatem tam exquiſitis verborum pigmentis, tantoque doloris ſenſu expreſſerit, arque Lucifer hic Czechiam. Si larvam hanc ſpectare libet, viſurus triſtem facie, lugubrem veſtitu, mœeſtam inceſſu geſtuque, fœdam ſquallore & quodam lacrymarum imbre totum corpus perfuſam. Si aurem accommodaveris , audies in- genti ploratu ejulatuque aera quaſſantem, exaggerantem ſiniſtram fato- rum ſuorum vicem, exacuentem ad commiſerationis ſenſum, ad vin- dictam univerſam Boemorum gentem, haud aliter animo prostratam, atque ſi de gloria , de felicitate , de ſalute ſua civiumque ſuorum con- clamatum eſſet. Sed propius hoc triſtitiæ deſperationisque ſimula- crum animo pene linguens accedere libet , cauſasque lacrimarum & ejulatuum explorare: Guid eft, quod plores lamenterisque mea ge- TE nitrix
Strana 16
16 CONFUTATIO Frincipio de- dicatiouis ſu�. nitrix , altrix, Dux , author , & parens quantularumcunque fortunarum mearum Czechia? explica doloris tui capita, animique ſenſa. Verba ori ejus imponit Lucifer, & dicta hac fingultui mixta eam eructare jubet. Illa ego . . . . ceu proſtibulum barbarorum ludor! " Czechiam, inquit noviſſimus commentator mei Hageky : Czechiam non a Czecho ſed rectius a Zet- chis dictam eſſe " multis ac prope invictis argumentis demonſtrare jam cura erit. Audiſtis Zecchos ? ipſa barbarie barburius genus , nec aliud quam ignavum , ad ſervitutem natum, ſpermu Tartarorum cogitate ! Zecchos ajo audiſtis ? ſunt hi ipſi Sinchi in hoc uno famoſi : quod humanis non hoſtium , ſed hoſpitum hoſtiis Deaſtros placare conſueverint: marique ipſi a violatis hoſpitalitatis juribus violen- tum indiderint nomen inhoſpitali. Sed jam ſat mature periere ad unum, qui naſci nunquam merebantur, neque hodie de iis orbis ſciret, niſi camerinum hanc (hem ſuaviſſime redolens ex odorario Luciferi vocabulum!) male olentem moviſſet Gelaſius, quam congelari ſatius erat, ne improbitas eorum probis in- commodaret. At ardorem noſtrum non feret , imo ut gelu aut diſſluet, aut dif- flabitur ocyſſime. Heu me mortalium omnium infeliciſſimum ! perii ! nec ulla orci galea me teget tutabiturque ab infortunio, nisi propere ira- tum vultum Czechiæ fugio, patriæque æternum valedico. Guin imo: Cui non rumpantur abdomen & ilia riſu? helleboro tibi opus eſt mi Luci- fer ! qui ex caprex ſaltu tragœdiam adornas. Guis tibi munus im- poſuit ? quis patrocinium tuum imploravit, ut Czechiæ perſonam tam indigne ſustineres? omniumne concivium meorum eadem tecum ſen- tentia, incogitantiaque , ut fatorum omnium victricem , tot fortiſſi- morum Heroum matrem, tot doctiſſimorum Virorum altricem , ca- ſuum diſcriminumque proculcatricem tanquam contemptibilem anicu- lam plorantem ejulantemque in ſcenam inducas, omniumque gen- tium deridiculo exponas eam unam ſolamque ob cauſam, quia lectori in Prodromo meo pollicitus ſum me prope invictis-argumentis oſten- ſurum: Czechiam non a Czecho ſed Zechis, Zichis, Zingisve vete- ribus Afix populis etymon ſuum derivaſſe ? Itane ridicula Proſopo- peja tua Palladem noſtram Czechiam fabulam & luſum orbi literato fa- cere libuit? Sed ejulatus hujus quæ capita? quia Zechi hi Tartaricu ſeabie progeniti , quia hoſpitum hoſtiis deaſtros ſuos placare ſoliti : Guo vero vel unico idoneo documento in tota lucubratione tua oſtendiſti hos ipſos Zeechos, Zichos aut etiam Ammiano Marcellino Sinchos appellatos e Tartarorum gente fuiſſe? Nec illud quod de hoſpitum hoſtiis ex Marcellino refers ad Zechos nostros pertinet, ut posterius ex hiſtoricis Marcellino multo antiquioribus probaturus ſum ad eum LUCIFER, lo-
16 CONFUTATIO Frincipio de- dicatiouis ſu�. nitrix , altrix, Dux , author , & parens quantularumcunque fortunarum mearum Czechia? explica doloris tui capita, animique ſenſa. Verba ori ejus imponit Lucifer, & dicta hac fingultui mixta eam eructare jubet. Illa ego . . . . ceu proſtibulum barbarorum ludor! " Czechiam, inquit noviſſimus commentator mei Hageky : Czechiam non a Czecho ſed rectius a Zet- chis dictam eſſe " multis ac prope invictis argumentis demonſtrare jam cura erit. Audiſtis Zecchos ? ipſa barbarie barburius genus , nec aliud quam ignavum , ad ſervitutem natum, ſpermu Tartarorum cogitate ! Zecchos ajo audiſtis ? ſunt hi ipſi Sinchi in hoc uno famoſi : quod humanis non hoſtium , ſed hoſpitum hoſtiis Deaſtros placare conſueverint: marique ipſi a violatis hoſpitalitatis juribus violen- tum indiderint nomen inhoſpitali. Sed jam ſat mature periere ad unum, qui naſci nunquam merebantur, neque hodie de iis orbis ſciret, niſi camerinum hanc (hem ſuaviſſime redolens ex odorario Luciferi vocabulum!) male olentem moviſſet Gelaſius, quam congelari ſatius erat, ne improbitas eorum probis in- commodaret. At ardorem noſtrum non feret , imo ut gelu aut diſſluet, aut dif- flabitur ocyſſime. Heu me mortalium omnium infeliciſſimum ! perii ! nec ulla orci galea me teget tutabiturque ab infortunio, nisi propere ira- tum vultum Czechiæ fugio, patriæque æternum valedico. Guin imo: Cui non rumpantur abdomen & ilia riſu? helleboro tibi opus eſt mi Luci- fer ! qui ex caprex ſaltu tragœdiam adornas. Guis tibi munus im- poſuit ? quis patrocinium tuum imploravit, ut Czechiæ perſonam tam indigne ſustineres? omniumne concivium meorum eadem tecum ſen- tentia, incogitantiaque , ut fatorum omnium victricem , tot fortiſſi- morum Heroum matrem, tot doctiſſimorum Virorum altricem , ca- ſuum diſcriminumque proculcatricem tanquam contemptibilem anicu- lam plorantem ejulantemque in ſcenam inducas, omniumque gen- tium deridiculo exponas eam unam ſolamque ob cauſam, quia lectori in Prodromo meo pollicitus ſum me prope invictis-argumentis oſten- ſurum: Czechiam non a Czecho ſed Zechis, Zichis, Zingisve vete- ribus Afix populis etymon ſuum derivaſſe ? Itane ridicula Proſopo- peja tua Palladem noſtram Czechiam fabulam & luſum orbi literato fa- cere libuit? Sed ejulatus hujus quæ capita? quia Zechi hi Tartaricu ſeabie progeniti , quia hoſpitum hoſtiis deaſtros ſuos placare ſoliti : Guo vero vel unico idoneo documento in tota lucubratione tua oſtendiſti hos ipſos Zeechos, Zichos aut etiam Ammiano Marcellino Sinchos appellatos e Tartarorum gente fuiſſe? Nec illud quod de hoſpitum hoſtiis ex Marcellino refers ad Zechos nostros pertinet, ut posterius ex hiſtoricis Marcellino multo antiquioribus probaturus ſum ad eum LUCIFER, lo-
Strana 17
DEDICATIONIS. 17 locum , quo tibi viſum eſt hanc inſipidam cramben recoquere. Ve- rum li tibi concedo Zecchos meos veteres ea barbarie fuiífe, ut tu ultra modum exaggeras, an id circo ſeu indigni nomine majorum no- strorum, ſeu quod tu mavis Tartari, nec e cœtu & contubernio Sla- vicæ nationis ? Adeone hoſpes es in hiſtoria patria, aut lectorum im- memor, ut prima illa Czechorum in Bohemia barbaries ab omnibus ſcriptoribus noſtris ipſoque Hagecio tuo vivo quodam colore adum- brata ſeu tibi ignota ſit, ſeu animo exciderit? e quibus vel unum in memoriam tibi refricare juverit Chriſtannum: Slavi Boemiæ, inquit , velut equus effrenis ſne lege , ſine ullo principe vel rectore, vel urbe, uti bruta animalia ſparſim vagantes terram ſolam incolebant. (a) Guem tu cultum, quas politices civilitatisque prærogativas in populo legum rectorum- que neſcio brutisque animalibus ſimillimo requiras? An tam labilis tua memoria hanc primorum Czechorum barbariem uſque ad invecta per Divum Methudium Chriſtiana Sacra, primumque baptiſmo initia- tum Bohemorum Ducem Borzivogium perduraſſe? nuſquam legiſti præclarum de Ducibus noſtris Ethnicis Coſmæ teſtimonium? (b) Ho- rum igitur, inquit , Principum de vita & morte filetur, tum quia ventri & ſomno dediti inculti & indocti aſſimilati ſunt pecori, quibus profecto contra na- turam corpus voluptati, anima ſuit oneri. Guos mihi bene moratos cives ſub Principum horum imperio effingas exſculpasque , cum ſententiam meam de Zechis veteribus vel eam ſolam ob cauſam tantoopere ad in- vidiam detorques , quod barbarum hominum genus fuiſſe, quibusdam Ammiani Marcellini indiciis oſtendas? Ædepol præclaro Procopius Slavos univerſun præconio ornat ! L. 3. c. 14. Vitam æque ut Maſſage- tæ, inquit, victu arido , incultoque tolerant, toti ſuut illi ſordibus & illuvie ſemper obſiti. Non alio etiam quam barbarorum nomine ubivis eos im- pertit. Hiſt. arcanæ c. 11. & 18. Crudelitatis vero plurima txempla. L. 3. c. 38. expromit. At vero id omnium tibi indigniſſimum, id ſempiternæ atque indelebili genti nostræ maculæ, id ab illuſtris, felicis , magnificæ, atque invictæ nationis Slavicæ moribus alieniſſimum, quod Zecchi mei veteres hoſpitum hoſtiis deaſtros ſuos placare conſueverint. Quin vel ex hoc ipſo capite inclitæ Slavi� tu�e veros indubitatosque filios hos Afix Zecchos dixeris, a quorum moribus, inſtitutis patriis, ſacrisque ceremoniis haud alienum fuit etiam humanum ſanguinem Deaſtris ſuis litare. Au- C PARS I. di Titulus De- dicationis. LUCIFER. (a) Chriſtannus in vita & paſſione SS. Ludmille & Wenceslai. (b) Coſmas in Chron, L. I.
DEDICATIONIS. 17 locum , quo tibi viſum eſt hanc inſipidam cramben recoquere. Ve- rum li tibi concedo Zecchos meos veteres ea barbarie fuiífe, ut tu ultra modum exaggeras, an id circo ſeu indigni nomine majorum no- strorum, ſeu quod tu mavis Tartari, nec e cœtu & contubernio Sla- vicæ nationis ? Adeone hoſpes es in hiſtoria patria, aut lectorum im- memor, ut prima illa Czechorum in Bohemia barbaries ab omnibus ſcriptoribus noſtris ipſoque Hagecio tuo vivo quodam colore adum- brata ſeu tibi ignota ſit, ſeu animo exciderit? e quibus vel unum in memoriam tibi refricare juverit Chriſtannum: Slavi Boemiæ, inquit , velut equus effrenis ſne lege , ſine ullo principe vel rectore, vel urbe, uti bruta animalia ſparſim vagantes terram ſolam incolebant. (a) Guem tu cultum, quas politices civilitatisque prærogativas in populo legum rectorum- que neſcio brutisque animalibus ſimillimo requiras? An tam labilis tua memoria hanc primorum Czechorum barbariem uſque ad invecta per Divum Methudium Chriſtiana Sacra, primumque baptiſmo initia- tum Bohemorum Ducem Borzivogium perduraſſe? nuſquam legiſti præclarum de Ducibus noſtris Ethnicis Coſmæ teſtimonium? (b) Ho- rum igitur, inquit , Principum de vita & morte filetur, tum quia ventri & ſomno dediti inculti & indocti aſſimilati ſunt pecori, quibus profecto contra na- turam corpus voluptati, anima ſuit oneri. Guos mihi bene moratos cives ſub Principum horum imperio effingas exſculpasque , cum ſententiam meam de Zechis veteribus vel eam ſolam ob cauſam tantoopere ad in- vidiam detorques , quod barbarum hominum genus fuiſſe, quibusdam Ammiani Marcellini indiciis oſtendas? Ædepol præclaro Procopius Slavos univerſun præconio ornat ! L. 3. c. 14. Vitam æque ut Maſſage- tæ, inquit, victu arido , incultoque tolerant, toti ſuut illi ſordibus & illuvie ſemper obſiti. Non alio etiam quam barbarorum nomine ubivis eos im- pertit. Hiſt. arcanæ c. 11. & 18. Crudelitatis vero plurima txempla. L. 3. c. 38. expromit. At vero id omnium tibi indigniſſimum, id ſempiternæ atque indelebili genti nostræ maculæ, id ab illuſtris, felicis , magnificæ, atque invictæ nationis Slavicæ moribus alieniſſimum, quod Zecchi mei veteres hoſpitum hoſtiis deaſtros ſuos placare conſueverint. Quin vel ex hoc ipſo capite inclitæ Slavi� tu�e veros indubitatosque filios hos Afix Zecchos dixeris, a quorum moribus, inſtitutis patriis, ſacrisque ceremoniis haud alienum fuit etiam humanum ſanguinem Deaſtris ſuis litare. Au- C PARS I. di Titulus De- dicationis. LUCIFER. (a) Chriſtannus in vita & paſſione SS. Ludmille & Wenceslai. (b) Coſmas in Chron, L. I.
Strana 18
18 CONFUTATIO di Continuatotem Theophanis pag. 431. Venerunt itaque Bulgari nullo ipſis occurrente , vel aditum prohibente uſque ad civitatis portam. Et Crummus (Bulgariæ Princeps ) ſacra pro more faciens ad Chryſen portam homines & animalia plurima muctavit, & ad maris littus tinctis aqua pedibus lotus eſt to- tus , populoque aqua reſperſo fauſtis acclamationibus ab eo cumulatus medioque pellicum agmine pertranſito ab sis luudem & honorem excepit, ſpectantibus ex muris ( Conſtantinopoleos ) civibus cunctis, nulloque prohibere vel telum in tum mittere auſo. Imo integrum mihi eſt alios auritos oculatosque te- ſtes adverſum te producere Ditmarum ac Helmoldum, qui adhuc ævo ſuo Luiticiis & Rugianis ( quos Slavicam ſobolem eſfe ipſe in opuſcu- lo tuo non diffiteris ) hunc morem utrique genti fuiſſe teſtantur. Pri- or inquit : (a) Quod regiones ſunt in his partibus tot templa habentur & ſi- mulacra damonum , ſingula ab infidelibus coluntur . . . . quæ placabilis hoſtia diis offerri a miniſtris debeat per ſortes ac per equum, ſicut præfatus ſum , dili- genter inquiritur. Hominum ac ſanguine pecudum insſfabilis horum furor mi- tigatur. Alter vero: (b) Rugiani, inquit, in peculium honoris annuatim hominem Chriſticolam, quem ſors acceptaverit, eidem ( Zuantevito ) litare conſueverunt. Rurſum de eodem idolo loquens: (c) Inter varia autem libamenta Sacerdos nonnunquam hominem Chriſtianum litare ſolebat , hujusce- modi cruore Deos omnino delectari jactitans. Denique de univerſa Slavia: (d) Mactant Diis ſuis hoſtias de bobus & ovibus plerique etiam de hominibus Chriſlianis , quorum ſanguine Deos ſuos oblectari jactitant. Poſt cæſam hoſtiam ſacerdos de cruore libat , ut ſit efficacior oraculis capeſſendis. Nam ſanguine dæmonia facilius invitari multorum opinio eſt. Non modo igitur Slavis in uſu erat humanum litare ſanguinem, ſed quod ipſa barbarie magis barbarum æſtimes, etiam ſacerdotibus de humano cruore libare vo- lupe erat. Iſtud vero fi adhuc ſxculo XI. & XII. quo per Germa- norum aliarumque vicinarum gentium Chriſtianarum commercium ac conſuetudinem jam multum efferi Slavorum mores detumuere; uſuve- nit , quid de illorum initiis , antiquiſſimisque temporibus ſentias? Man- ſuetioribusne moribus depingit Ruſſos ſeu Ruthenos Slavos Photius in Epiſtola ſua ad Patriarchales Sedes apud Baronium ad ann. 863. n. 41. cum ait : Gens illa quæ crudelitate ac cædibus omnes ſuperat qui Rutheni di- cuntur. Guid dices de Crummo Bulgariæ Principe de quo Theopha- nes ad An. VIII. Nicephori, Chriſti 809. Crummus antem amputatum Ni- cephori ( Imperatoris ) caput adventantibus ad ſe variis nationibus oſtentan- dum LUCIFEN. (a) Ditmarus reſtitutus L. 6. p. 382. (b) Helmoldus Chron. Slav. L. I. c. 52. (c) Idem L. 2. c. 12. (d) 1dem L. 1. č. 52,
18 CONFUTATIO di Continuatotem Theophanis pag. 431. Venerunt itaque Bulgari nullo ipſis occurrente , vel aditum prohibente uſque ad civitatis portam. Et Crummus (Bulgariæ Princeps ) ſacra pro more faciens ad Chryſen portam homines & animalia plurima muctavit, & ad maris littus tinctis aqua pedibus lotus eſt to- tus , populoque aqua reſperſo fauſtis acclamationibus ab eo cumulatus medioque pellicum agmine pertranſito ab sis luudem & honorem excepit, ſpectantibus ex muris ( Conſtantinopoleos ) civibus cunctis, nulloque prohibere vel telum in tum mittere auſo. Imo integrum mihi eſt alios auritos oculatosque te- ſtes adverſum te producere Ditmarum ac Helmoldum, qui adhuc ævo ſuo Luiticiis & Rugianis ( quos Slavicam ſobolem eſfe ipſe in opuſcu- lo tuo non diffiteris ) hunc morem utrique genti fuiſſe teſtantur. Pri- or inquit : (a) Quod regiones ſunt in his partibus tot templa habentur & ſi- mulacra damonum , ſingula ab infidelibus coluntur . . . . quæ placabilis hoſtia diis offerri a miniſtris debeat per ſortes ac per equum, ſicut præfatus ſum , dili- genter inquiritur. Hominum ac ſanguine pecudum insſfabilis horum furor mi- tigatur. Alter vero: (b) Rugiani, inquit, in peculium honoris annuatim hominem Chriſticolam, quem ſors acceptaverit, eidem ( Zuantevito ) litare conſueverunt. Rurſum de eodem idolo loquens: (c) Inter varia autem libamenta Sacerdos nonnunquam hominem Chriſtianum litare ſolebat , hujusce- modi cruore Deos omnino delectari jactitans. Denique de univerſa Slavia: (d) Mactant Diis ſuis hoſtias de bobus & ovibus plerique etiam de hominibus Chriſlianis , quorum ſanguine Deos ſuos oblectari jactitant. Poſt cæſam hoſtiam ſacerdos de cruore libat , ut ſit efficacior oraculis capeſſendis. Nam ſanguine dæmonia facilius invitari multorum opinio eſt. Non modo igitur Slavis in uſu erat humanum litare ſanguinem, ſed quod ipſa barbarie magis barbarum æſtimes, etiam ſacerdotibus de humano cruore libare vo- lupe erat. Iſtud vero fi adhuc ſxculo XI. & XII. quo per Germa- norum aliarumque vicinarum gentium Chriſtianarum commercium ac conſuetudinem jam multum efferi Slavorum mores detumuere; uſuve- nit , quid de illorum initiis , antiquiſſimisque temporibus ſentias? Man- ſuetioribusne moribus depingit Ruſſos ſeu Ruthenos Slavos Photius in Epiſtola ſua ad Patriarchales Sedes apud Baronium ad ann. 863. n. 41. cum ait : Gens illa quæ crudelitate ac cædibus omnes ſuperat qui Rutheni di- cuntur. Guid dices de Crummo Bulgariæ Principe de quo Theopha- nes ad An. VIII. Nicephori, Chriſti 809. Crummus antem amputatum Ni- cephori ( Imperatoris ) caput adventantibus ad ſe variis nationibus oſtentan- dum LUCIFEN. (a) Ditmarus reſtitutus L. 6. p. 382. (b) Helmoldus Chron. Slav. L. I. c. 52. (c) Idem L. 2. c. 12. (d) 1dem L. 1. č. 52,
Strana 19
DEDICATIONIS. 19 dum per dies multos in Romanorum dedecus & vituperium in ligno ſuſpendit. LUCIFER. Poſimodum vero illud ſuſpendio revulſum, carnibus nudatum, & argento tec- tum compotaturis Sclavinorum Principibus in poculum gloriabundus efformavit. Credisne ſi genti noſtræ Ethnicis ſæculis coævi ſcriptores ſupereſſent , quemadmodum Luiticiis , & Rugianis ſunt Ditmarus atque Helmoldus, aut Ruſfis & Bulgaris erat Photius & Theophanes nos non ſimillima de Slavis Boemiæ lecturos in Annalibus noſtris? profecto ejuscemodi ho- ſtiæ apud nos veſtigia non obſcura reliquit Æneas Silvius , Cuthenus, & Boregk , (a) dum ſcribunt a Neklano Principe noſtro juvenem ſor- tibus indicatum Diis Boemorum in Sacrificium cæſum fuiſſe. Male itaque imperiteque, inclita Czechia ! perſuadere tibi conatus eſt Luci- fer mores hos veterum Zecchorum a cultu Majorum tuorum fuiſſe alie- niſimos, imperitius vero argumentatus eſt, eos Tibi filiisque tuis ſem- piternæ maculæ eſſe atque dedecori. Omnibus prope gentibus ſimil- lima fuiſſe initia antequam ad cultum , & literas, inprimis autem ad Chriſti caſtra traducerentur , prodit antiquitas, quam ſi is inſpexiſſet , conſuluiſſetque , minime tam procaciter ſcripta noſtra laceſſiviſſet. Quis vero ſeu Tibi, ſeu genti tux ſuperſtitionis Zelo abreptæ, liber- tatis tutandæ œſtro percitæ vitio det aliquando tam peregrino ſacrificii genere uſam? Chriſtianos ad mare Balticum infenſiſſimos ſibi hoftes deputavit Slavia ſeptentrionalis, quia Deorum ſuorum cultui adverſiſ- ſimos experta. Romenos Græcosque ad Pontum Euxinum Vatiniano magis odio perſequebantur Slavi Mæotici Ponticique, non ignari in- doctique, quantum ab utraque gente ſibi immineret periculum , quos cum navium ſuarum præſidio creberrime terras ſuas infeſtari adverte- rent , cum dolentes aſpicerent aliam atque aliam inſulam ditionibus ſuis a Romanis ſeu Germanis eripi , immiſſis coloniis occupari, castel- lis, urbibus ac præſidiis muniri, ex his in vicina tua litora deſcendi, prædas agi ex hoſtico, verbo: libertatem, quietem, ſecuritatemque publicam tuam turbari , quid mirum tranquillitatis patriorumque rituum conſervandorum cauſa tanta acerbitate ſævitum a majoribus tuis in ho- ſpites Romanos Græcosque felicitatis tuæ exitium meditantes, ut tan- quam gratiſſimam Diis ſuis hoſtiam lucis idolisque Slavicis immolarent, ut cum his minime vocatis gratisque hoſpitibus tuto ſeptentrionem verſus navigare amplius non liceret, mari & Ponto Euxino nomen in- diderint inhoſpitali, majores vero tuos immani diritate terribiles (b) con- PARS I. C 2 vi- (a) Æneas Silvius c. 10. Cuthenus c. 10. Boregk p. 27. (b) Ammianus Marcel- linus L. 22.
DEDICATIONIS. 19 dum per dies multos in Romanorum dedecus & vituperium in ligno ſuſpendit. LUCIFER. Poſimodum vero illud ſuſpendio revulſum, carnibus nudatum, & argento tec- tum compotaturis Sclavinorum Principibus in poculum gloriabundus efformavit. Credisne ſi genti noſtræ Ethnicis ſæculis coævi ſcriptores ſupereſſent , quemadmodum Luiticiis , & Rugianis ſunt Ditmarus atque Helmoldus, aut Ruſfis & Bulgaris erat Photius & Theophanes nos non ſimillima de Slavis Boemiæ lecturos in Annalibus noſtris? profecto ejuscemodi ho- ſtiæ apud nos veſtigia non obſcura reliquit Æneas Silvius , Cuthenus, & Boregk , (a) dum ſcribunt a Neklano Principe noſtro juvenem ſor- tibus indicatum Diis Boemorum in Sacrificium cæſum fuiſſe. Male itaque imperiteque, inclita Czechia ! perſuadere tibi conatus eſt Luci- fer mores hos veterum Zecchorum a cultu Majorum tuorum fuiſſe alie- niſimos, imperitius vero argumentatus eſt, eos Tibi filiisque tuis ſem- piternæ maculæ eſſe atque dedecori. Omnibus prope gentibus ſimil- lima fuiſſe initia antequam ad cultum , & literas, inprimis autem ad Chriſti caſtra traducerentur , prodit antiquitas, quam ſi is inſpexiſſet , conſuluiſſetque , minime tam procaciter ſcripta noſtra laceſſiviſſet. Quis vero ſeu Tibi, ſeu genti tux ſuperſtitionis Zelo abreptæ, liber- tatis tutandæ œſtro percitæ vitio det aliquando tam peregrino ſacrificii genere uſam? Chriſtianos ad mare Balticum infenſiſſimos ſibi hoftes deputavit Slavia ſeptentrionalis, quia Deorum ſuorum cultui adverſiſ- ſimos experta. Romenos Græcosque ad Pontum Euxinum Vatiniano magis odio perſequebantur Slavi Mæotici Ponticique, non ignari in- doctique, quantum ab utraque gente ſibi immineret periculum , quos cum navium ſuarum præſidio creberrime terras ſuas infeſtari adverte- rent , cum dolentes aſpicerent aliam atque aliam inſulam ditionibus ſuis a Romanis ſeu Germanis eripi , immiſſis coloniis occupari, castel- lis, urbibus ac præſidiis muniri, ex his in vicina tua litora deſcendi, prædas agi ex hoſtico, verbo: libertatem, quietem, ſecuritatemque publicam tuam turbari , quid mirum tranquillitatis patriorumque rituum conſervandorum cauſa tanta acerbitate ſævitum a majoribus tuis in ho- ſpites Romanos Græcosque felicitatis tuæ exitium meditantes, ut tan- quam gratiſſimam Diis ſuis hoſtiam lucis idolisque Slavicis immolarent, ut cum his minime vocatis gratisque hoſpitibus tuto ſeptentrionem verſus navigare amplius non liceret, mari & Ponto Euxino nomen in- diderint inhoſpitali, majores vero tuos immani diritate terribiles (b) con- PARS I. C 2 vi- (a) Æneas Silvius c. 10. Cuthenus c. 10. Boregk p. 27. (b) Ammianus Marcel- linus L. 22.
Strana 20
20 CONFUTATIO viciati ſint. Verum non fuit ea perpetua innataque majoribus tuis immanitas, graſſandique in hoſpites libido, egregium parentibus tuis humanitatis hoſpitalitatisque teſtimonium reddit vel unus e Græcis ſcrip- toribus Heraclides vetuſtiſſimus nuthor, & ante Chriſtum natum jam ſcriptis ſuis clarus , qui de Phaſis fluvii accolis ( quos Zecchos veteres fuiſſe ex Procopio Cæſarienſi certum eſt ) loquens, ita ſcribit : Ho- ſpitum ita ſunt amantes, ut nauſragium paſſis viaticum præbeunt , & abna- vigantibus tres minas largiantur. Guæ relatis Helmoldi conformiſſima ſunt, dum ſupra narrato ſacrificii generi ſubjungit : (a) Pollebant tamen multis naturalibus bonis. Erat enim apud cos hoſpitalitatis plenitudo. Guare nihil eſt Czechia , quod te primæ barbariei tux (ſi tamen ea non juſto amplius ab hoſtibus tuis Germanis , Græcis, Latinisque ſcriptoribus exaggerata eſt) pudeat. Fatum id commune fuit gentium omnium, quæ tandem nonniſi temporum curſu, politiorum populorum com- mercio , literarum , diſciplinarumque perpolitione , & maxime Chri- ſti præceptis , ad cultum & humanitatem , quibus hodie præpollent , ſunt efformatæ. Ne hæſita Zecchos veteres Aſiæ majores tuos agnoſ- cere , non dedecori reputa eos aliquando hoſtes ſuos Deaſtris ſuis im- molaſſe, quod etiam aliis gentibus in uſu fuiſſe legimus, ſic enim de Go- this & gente ſua ſcribit Jornandes C. 5. Martem Gothi ſemper aſperrima placavere cultura, Nam victimæ ejus mortes fuere captorum, opinantes bello- rum præſulem aptius kumani ſanguinis eſfuſione placandum. Non minori fe- rocia olim in Bulgaros fratres tuos deſzviit Dagobertus Francorum Princeps. Nam cum Bulgari anno 630 ab Hunnis victi, terrisque ſuis exacti fuiſſent, numero quindecim millium ad Dagobertum exules , hoſpitesque confugerunt, ſed verbis Aimonii rem describere malim: Expetunt Regem Francorum poſcentes vacantem tellurem ſibi concedi ad habitan- dum. Ille hiematum eos in Bajoariam dirigit , donec cum amicis deliberaret, quid de eis ageret ? Quibus per domos Bajoariorum hoſpitantibus rex habito cum familiaribus tractatu ( veritus ne quid novi molirentur ) evocatis Bajoariis hot dodit in mandatis, ut unusquisque eum, qui apud ſe hoſpitaretur, cum conjuge ac liberis contrucidaret. Quod factum eſt , & unu nocte , quæ tam crudeli operi defignata erat, omnes neci traditi ſunt. (b) Visne aliam inau- ditam Francorum in Slavos crudelitatem? audi Constantinum Porphy- rogenitum c. 30. de administrando imperio: Tanta (inquit ) autem crudelitate in eos ( Chrobatos ) utebantur Franci, ut lactentes adhuc LUCIFER. eorum (a) Helmoldus L. 2, c, 12. (b) Aimonius de gestis Francorum L, 4. c. 24.
20 CONFUTATIO viciati ſint. Verum non fuit ea perpetua innataque majoribus tuis immanitas, graſſandique in hoſpites libido, egregium parentibus tuis humanitatis hoſpitalitatisque teſtimonium reddit vel unus e Græcis ſcrip- toribus Heraclides vetuſtiſſimus nuthor, & ante Chriſtum natum jam ſcriptis ſuis clarus , qui de Phaſis fluvii accolis ( quos Zecchos veteres fuiſſe ex Procopio Cæſarienſi certum eſt ) loquens, ita ſcribit : Ho- ſpitum ita ſunt amantes, ut nauſragium paſſis viaticum præbeunt , & abna- vigantibus tres minas largiantur. Guæ relatis Helmoldi conformiſſima ſunt, dum ſupra narrato ſacrificii generi ſubjungit : (a) Pollebant tamen multis naturalibus bonis. Erat enim apud cos hoſpitalitatis plenitudo. Guare nihil eſt Czechia , quod te primæ barbariei tux (ſi tamen ea non juſto amplius ab hoſtibus tuis Germanis , Græcis, Latinisque ſcriptoribus exaggerata eſt) pudeat. Fatum id commune fuit gentium omnium, quæ tandem nonniſi temporum curſu, politiorum populorum com- mercio , literarum , diſciplinarumque perpolitione , & maxime Chri- ſti præceptis , ad cultum & humanitatem , quibus hodie præpollent , ſunt efformatæ. Ne hæſita Zecchos veteres Aſiæ majores tuos agnoſ- cere , non dedecori reputa eos aliquando hoſtes ſuos Deaſtris ſuis im- molaſſe, quod etiam aliis gentibus in uſu fuiſſe legimus, ſic enim de Go- this & gente ſua ſcribit Jornandes C. 5. Martem Gothi ſemper aſperrima placavere cultura, Nam victimæ ejus mortes fuere captorum, opinantes bello- rum præſulem aptius kumani ſanguinis eſfuſione placandum. Non minori fe- rocia olim in Bulgaros fratres tuos deſzviit Dagobertus Francorum Princeps. Nam cum Bulgari anno 630 ab Hunnis victi, terrisque ſuis exacti fuiſſent, numero quindecim millium ad Dagobertum exules , hoſpitesque confugerunt, ſed verbis Aimonii rem describere malim: Expetunt Regem Francorum poſcentes vacantem tellurem ſibi concedi ad habitan- dum. Ille hiematum eos in Bajoariam dirigit , donec cum amicis deliberaret, quid de eis ageret ? Quibus per domos Bajoariorum hoſpitantibus rex habito cum familiaribus tractatu ( veritus ne quid novi molirentur ) evocatis Bajoariis hot dodit in mandatis, ut unusquisque eum, qui apud ſe hoſpitaretur, cum conjuge ac liberis contrucidaret. Quod factum eſt , & unu nocte , quæ tam crudeli operi defignata erat, omnes neci traditi ſunt. (b) Visne aliam inau- ditam Francorum in Slavos crudelitatem? audi Constantinum Porphy- rogenitum c. 30. de administrando imperio: Tanta (inquit ) autem crudelitate in eos ( Chrobatos ) utebantur Franci, ut lactentes adhuc LUCIFER. eorum (a) Helmoldus L. 2, c, 12. (b) Aimonius de gestis Francorum L, 4. c. 24.
Strana 21
21 eorum pueros occidentes canibus objicerent. An igitur quia hæc ſeu vete- LUCIFEK. rum Bajoariorum ſen Francorum & Dagoberti immanitas non conſona eſt moribus & manſuetudini hodiernorum Bajoariorum Francorumque, negabis quoque veteres hos Bajoarios & Francos eundem cum hodier- no populum, aut Dagobertum e Francorum gente fuiſſe. Vide ita- que Lucifer ut tempori ædificio tuo de tibicinibus proſpicias, nam certam ruinam minatur. Sed ad Czechiæ proſopopejam redeamus: II. Quemadmodum Te inclita Czechia in maximum errorem perduxit Lucifer, cum tibi perſuaſit Zecchos veteres Tartarorum progeniem fuiſſe , ita immerito indignationem tuam exacuit , cum Tartarorum gentem tanquam Spherma, camerinam, luem , Scabiem , cæ- num , ſcelus , dedecus , oculis , animoque tuo indigniſſime ſubjecit. Om- nium gentium poſt univerſalem cataclyſmum unus idemque author & parens Noemus, non altera ortu ſuo altera nobilior, æquale omnibus a Turris Babilonicæ confuſione principium , nec prærogativa alicui præter eam propria eſt, quam quod fatis urgentibus ocyus præ aliis a barbarie ſua ad cultum civilitatemque traducta fit , quo alacrius nempe literas & diſciplinas apprehendit. Omnes gentes hodie olimque fama & nomine claræ ab infimo ad ſummum eluctatæ ſunt , quemadmodum plures earum temporum iniquitate a ſummo faſtigio ad infima detur- batæ. Imprudentis igitur animi eſt, in gentem aliquam , quæquæ demum earum fit, præter rationem convicioſe declamare , contemtu & injuriis onerare , exiſtimationemque ac reverentiam, quam altera alteri debet, obtrectationibus & maledictis violare. Hue accedit, quod Lucifer tuus ſe ſe hiſtoriarum ignorantiſſimum probaverit, cum Tartarorum gentem tam atro ubivis carbone depinxit , cum paſſim pro gentium barbararum proſtibulo indigne habuit , cum rem omnium infeliciſſimam ſummeque ignominioſam judicavit ab ea gente origi- nem traxiſſe. Non vidit, non legit Lucifer tuus ſcriptores quosque graviſſimos, qui nobiliſſimas quasque gentes Gothos, Longobardos, Hungaros imo ipſos Germanos a Tartaris ortos docuerunt. Non ea gens tam abjecta, non tam regionibus omnibus atrox, non tam in- culta , ut eam locis omnibus deprimit , conviciaturque Lucifer. Le- ge Tartarorum hiſtorias, & miraberis populi potentiam, ſplendorem, divitias , & in ipſis etiam urbibus cultum & diſciplinam. Leges pro- xime in Marignolæ noſtri Chronico , quod Tomo II. Manuſcripto- rum nuſquam antehac editorum publicaturi ſumus, magnificentiam Chami illius potentiſſimi Tartarorum Imperatoris , ad quem Marigno- C 3 la no- DEDICATIONIS.
21 eorum pueros occidentes canibus objicerent. An igitur quia hæc ſeu vete- LUCIFEK. rum Bajoariorum ſen Francorum & Dagoberti immanitas non conſona eſt moribus & manſuetudini hodiernorum Bajoariorum Francorumque, negabis quoque veteres hos Bajoarios & Francos eundem cum hodier- no populum, aut Dagobertum e Francorum gente fuiſſe. Vide ita- que Lucifer ut tempori ædificio tuo de tibicinibus proſpicias, nam certam ruinam minatur. Sed ad Czechiæ proſopopejam redeamus: II. Quemadmodum Te inclita Czechia in maximum errorem perduxit Lucifer, cum tibi perſuaſit Zecchos veteres Tartarorum progeniem fuiſſe , ita immerito indignationem tuam exacuit , cum Tartarorum gentem tanquam Spherma, camerinam, luem , Scabiem , cæ- num , ſcelus , dedecus , oculis , animoque tuo indigniſſime ſubjecit. Om- nium gentium poſt univerſalem cataclyſmum unus idemque author & parens Noemus, non altera ortu ſuo altera nobilior, æquale omnibus a Turris Babilonicæ confuſione principium , nec prærogativa alicui præter eam propria eſt, quam quod fatis urgentibus ocyus præ aliis a barbarie ſua ad cultum civilitatemque traducta fit , quo alacrius nempe literas & diſciplinas apprehendit. Omnes gentes hodie olimque fama & nomine claræ ab infimo ad ſummum eluctatæ ſunt , quemadmodum plures earum temporum iniquitate a ſummo faſtigio ad infima detur- batæ. Imprudentis igitur animi eſt, in gentem aliquam , quæquæ demum earum fit, præter rationem convicioſe declamare , contemtu & injuriis onerare , exiſtimationemque ac reverentiam, quam altera alteri debet, obtrectationibus & maledictis violare. Hue accedit, quod Lucifer tuus ſe ſe hiſtoriarum ignorantiſſimum probaverit, cum Tartarorum gentem tam atro ubivis carbone depinxit , cum paſſim pro gentium barbararum proſtibulo indigne habuit , cum rem omnium infeliciſſimam ſummeque ignominioſam judicavit ab ea gente origi- nem traxiſſe. Non vidit, non legit Lucifer tuus ſcriptores quosque graviſſimos, qui nobiliſſimas quasque gentes Gothos, Longobardos, Hungaros imo ipſos Germanos a Tartaris ortos docuerunt. Non ea gens tam abjecta, non tam regionibus omnibus atrox, non tam in- culta , ut eam locis omnibus deprimit , conviciaturque Lucifer. Le- ge Tartarorum hiſtorias, & miraberis populi potentiam, ſplendorem, divitias , & in ipſis etiam urbibus cultum & diſciplinam. Leges pro- xime in Marignolæ noſtri Chronico , quod Tomo II. Manuſcripto- rum nuſquam antehac editorum publicaturi ſumus, magnificentiam Chami illius potentiſſimi Tartarorum Imperatoris , ad quem Marigno- C 3 la no- DEDICATIONIS.
Strana 22
22 CONFUTATIO LUCIFER. Prope jinem dedicationis. la noſter cum Legati Pontificii poteſtate ſæculi XIV. principio miſſus eſt, miraberis aulæ iſtius ſumptum , equitatus peditatusque multitudi- nem omni pene Germana ſupparem, leges urbium amplitudinem , ar- tificum delectum, civium non aſpernandos mores legesque, auri ar- gentique vim , ut nemini infamiæ aut maculæ datura ſis ab ea gente ortum traxiſſe. Non eſt igitur , ut tu intemperanter loqueris , diſcri- men inter Tartaros & Czechos, quule habet cœlum & cœnum, Zelus & Sce- lus , decus & dedecus. Habent & Tartari idem cœlum cum gente noſtra, quibus jam ſæculo XIII. aperiri viſum, cum Chriſti jugo colla ſua ſub- dere cœperunt, habent Zelum gloriæ militarisque fortitudinis , habent decora plurima corporis , animi , ac fortunarum , & politioribus pro- fecto etiam hodie Lucifero tuo civibus pollent, qui nulli gentium tam convicioſe , atque is , detrahere auſuri ſunt. Guare quis Bohemorum omnium, quotquot numero ſumus, non ægerrime feramus tantam affin- gi Czechiæ noſtræ incogitantiam ſtultitiamque, ut ſub finem Dedica- tionis doloris vehementia tanquam ſenſibus alienata querulans Luciferi verbis inducatur : multo levius ferendas ſibi fuiſſe Ziſskianas calami- tates , everſionem eccleſiarum & aſceteriorum, urbium eversionem, civium ſuorum cædes ac cruciatus, quam quod hac ætate, ſibi Anna- libusque ſuis a me ereptus fit Czechus, Gensque noſtra a Tartarica ſcabie veterum Zecchorum prodiiſſe aſſeatur? Tanti nempe nimium graphicus hic nugator majeſtatem gloriamque fecit florentiſſimi illius regni a Carolo IV. fundati, illum veterem urbium noſtrarum ſplendo- rem, illam templorum, monaſteriorumque magnificentiam, illam re- ligionis integriratem, civium tranquillitatem felicitatemque, ut ridicu- lo Czecho ſuo poſtponeret. Quis vero illi viſus Czechus ſuus? an Deorum aliquis ſummus maximusque, qui tot tantasque regni noſtri jacturas velut uno nutu ſarcire, qui tot ruinas patriæ calamitatesque civi- um edulcare , atque ad priſtinam felicitatem perducere poſſit ? O ma- gnas nugas magno conatu actas! quid illud , niſi ludicram rem & jo- culares ineptias tragico ore, geſtu, habituque declamare? Guin imo tu felix eſto Czechia ! flore pace, potentia , divitiis & bonis civibus, hoc ſummo in pretio reputa ſi diſciplinis, ſi viris eruditis tibi gloria- ri licuerit , inter quisquilias & crepundia condemna ſive a Czecho aliquo sive a Zecchis, five aliunde originem nomenque trahas, id Tibi gentique tuæ ſatis ad gloriam famamque eſto, ſi poſteriorum tempo- rum hiſtoriam annalesque veros ac germanos indepta fueris ; com- menta illa ſub ethnicis Ducibus tuis, quibus nec ſcriptor, nec teſtis ſatis
22 CONFUTATIO LUCIFER. Prope jinem dedicationis. la noſter cum Legati Pontificii poteſtate ſæculi XIV. principio miſſus eſt, miraberis aulæ iſtius ſumptum , equitatus peditatusque multitudi- nem omni pene Germana ſupparem, leges urbium amplitudinem , ar- tificum delectum, civium non aſpernandos mores legesque, auri ar- gentique vim , ut nemini infamiæ aut maculæ datura ſis ab ea gente ortum traxiſſe. Non eſt igitur , ut tu intemperanter loqueris , diſcri- men inter Tartaros & Czechos, quule habet cœlum & cœnum, Zelus & Sce- lus , decus & dedecus. Habent & Tartari idem cœlum cum gente noſtra, quibus jam ſæculo XIII. aperiri viſum, cum Chriſti jugo colla ſua ſub- dere cœperunt, habent Zelum gloriæ militarisque fortitudinis , habent decora plurima corporis , animi , ac fortunarum , & politioribus pro- fecto etiam hodie Lucifero tuo civibus pollent, qui nulli gentium tam convicioſe , atque is , detrahere auſuri ſunt. Guare quis Bohemorum omnium, quotquot numero ſumus, non ægerrime feramus tantam affin- gi Czechiæ noſtræ incogitantiam ſtultitiamque, ut ſub finem Dedica- tionis doloris vehementia tanquam ſenſibus alienata querulans Luciferi verbis inducatur : multo levius ferendas ſibi fuiſſe Ziſskianas calami- tates , everſionem eccleſiarum & aſceteriorum, urbium eversionem, civium ſuorum cædes ac cruciatus, quam quod hac ætate, ſibi Anna- libusque ſuis a me ereptus fit Czechus, Gensque noſtra a Tartarica ſcabie veterum Zecchorum prodiiſſe aſſeatur? Tanti nempe nimium graphicus hic nugator majeſtatem gloriamque fecit florentiſſimi illius regni a Carolo IV. fundati, illum veterem urbium noſtrarum ſplendo- rem, illam templorum, monaſteriorumque magnificentiam, illam re- ligionis integriratem, civium tranquillitatem felicitatemque, ut ridicu- lo Czecho ſuo poſtponeret. Quis vero illi viſus Czechus ſuus? an Deorum aliquis ſummus maximusque, qui tot tantasque regni noſtri jacturas velut uno nutu ſarcire, qui tot ruinas patriæ calamitatesque civi- um edulcare , atque ad priſtinam felicitatem perducere poſſit ? O ma- gnas nugas magno conatu actas! quid illud , niſi ludicram rem & jo- culares ineptias tragico ore, geſtu, habituque declamare? Guin imo tu felix eſto Czechia ! flore pace, potentia , divitiis & bonis civibus, hoc ſummo in pretio reputa ſi diſciplinis, ſi viris eruditis tibi gloria- ri licuerit , inter quisquilias & crepundia condemna ſive a Czecho aliquo sive a Zecchis, five aliunde originem nomenque trahas, id Tibi gentique tuæ ſatis ad gloriam famamque eſto, ſi poſteriorum tempo- rum hiſtoriam annalesque veros ac germanos indepta fueris ; com- menta illa ſub ethnicis Ducibus tuis, quibus nec ſcriptor, nec teſtis ſatis
Strana 23
DEDICATIONIS. ſatis idoneus tibi est, nugigerulorum diſceptationi permitte. Sed ad LUCIFER. præfationem Luciferi tranſeamus. 23 AD PRÆFATIONEM. I. In Præfatione Vir Cl. præcipuum accuſationis tuæ Caput eſt : quod In præfatio- ne ad Lecte- inhonoratum in publicum noviſſime ire juſſerim Hagecium. Id duobus rem. peccatis meis , quorum alterum omiſſi , alterum commiſſi, cenſura gra- viſſime notas, probare conniteris. Primum hac cenſoria virgula di- gnum tibi viſum, quod non modo Hagecii dedicationem Ferdinando I. Imperatori inſcriptam , vernaculisque ejus faſtis præmiſſam , ſed & ipſum diploma Ferdinandi I, ibidem adjectum in latina Hagecii verſio- ne omiſerim. Secundum, quod Hagecium quemadmodum ſcribam vul- garem exagitem, fideque publica tanquam nobiliſſimo hiftoricorum cymelio pri- vem. Ad primum jam ut reſpondeam: Nihil prorſum opus fuit an- nalibus meis Hagecianis ſeu Dedicationem Hagecii, ſeu diploma Fer- dinandi præmittere , ſeu recudere. Non dedicationem ipſam , quia alioquin latino ſermone ab ipſo Hagecio ſcripta in omnium eſt ma- nibus , nec aliud conſilium fuit P. Victorino noſtro, quam ut ea , quæ vernacule ſcripſit Hagecius , legi poſſent a Viris patriæ lingux inexpertis, ut taceam morem nec hodie nec olim uſquam fuiſſe, ut in librorum recuſionibus primæ anterioresque dedicationes apponerentur, rurſumque prælo ſubjicerentur inani laborum ſumtuumque jactura, nec enim dedicationes pars quædaim ſunt operum, ita ut ſeu abeſſe ſeu ad- eſſe ptæter omne vitium poſſint. Multo minus ad rem faciebat di- ploma Ferdinandi I. recuſum dare, quandoquidem id nihil aliud est, quam Privilegium typographicum, ut hodie appellamus , etiam hodie quibusvis , modo ab Auguſtis petant, dari ſolitum. Privilegium in- quam typographicum eſt, nihilque præterea, quo Ferdinandus Im- perator precibus Hagecii exoratus cavet, ut ne Chronicon illius intra decem annorum ſpatium , imperiique Germanici limites in editoris præjudicium reimprimatur. Hoc tu tamen omnium maxime inter gra- viſſimas meas culpas totis paginis exaggeras, ac me fallaciæ condem- nas , qui tam mutilum edere Hagecium , hisque duobus nobiliſſimis inſtrumentis ſpoliare auſus ſim. Guærere jam ex te librorum Helloo- ne mihi liceat: multosne jam videris, legerisque libros ex aliis lin- guis
DEDICATIONIS. ſatis idoneus tibi est, nugigerulorum diſceptationi permitte. Sed ad LUCIFER. præfationem Luciferi tranſeamus. 23 AD PRÆFATIONEM. I. In Præfatione Vir Cl. præcipuum accuſationis tuæ Caput eſt : quod In præfatio- ne ad Lecte- inhonoratum in publicum noviſſime ire juſſerim Hagecium. Id duobus rem. peccatis meis , quorum alterum omiſſi , alterum commiſſi, cenſura gra- viſſime notas, probare conniteris. Primum hac cenſoria virgula di- gnum tibi viſum, quod non modo Hagecii dedicationem Ferdinando I. Imperatori inſcriptam , vernaculisque ejus faſtis præmiſſam , ſed & ipſum diploma Ferdinandi I, ibidem adjectum in latina Hagecii verſio- ne omiſerim. Secundum, quod Hagecium quemadmodum ſcribam vul- garem exagitem, fideque publica tanquam nobiliſſimo hiftoricorum cymelio pri- vem. Ad primum jam ut reſpondeam: Nihil prorſum opus fuit an- nalibus meis Hagecianis ſeu Dedicationem Hagecii, ſeu diploma Fer- dinandi præmittere , ſeu recudere. Non dedicationem ipſam , quia alioquin latino ſermone ab ipſo Hagecio ſcripta in omnium eſt ma- nibus , nec aliud conſilium fuit P. Victorino noſtro, quam ut ea , quæ vernacule ſcripſit Hagecius , legi poſſent a Viris patriæ lingux inexpertis, ut taceam morem nec hodie nec olim uſquam fuiſſe, ut in librorum recuſionibus primæ anterioresque dedicationes apponerentur, rurſumque prælo ſubjicerentur inani laborum ſumtuumque jactura, nec enim dedicationes pars quædaim ſunt operum, ita ut ſeu abeſſe ſeu ad- eſſe ptæter omne vitium poſſint. Multo minus ad rem faciebat di- ploma Ferdinandi I. recuſum dare, quandoquidem id nihil aliud est, quam Privilegium typographicum, ut hodie appellamus , etiam hodie quibusvis , modo ab Auguſtis petant, dari ſolitum. Privilegium in- quam typographicum eſt, nihilque præterea, quo Ferdinandus Im- perator precibus Hagecii exoratus cavet, ut ne Chronicon illius intra decem annorum ſpatium , imperiique Germanici limites in editoris præjudicium reimprimatur. Hoc tu tamen omnium maxime inter gra- viſſimas meas culpas totis paginis exaggeras, ac me fallaciæ condem- nas , qui tam mutilum edere Hagecium , hisque duobus nobiliſſimis inſtrumentis ſpoliare auſus ſim. Guærere jam ex te librorum Helloo- ne mihi liceat: multosne jam videris, legerisque libros ex aliis lin- guis
Strana 24
24 CONFUTATIO guis translatos , in quibus primas dedicationes Typographorumque Privilegia recuſa deprehenderis? Guid hæc ad operis iphius rationem faciunt , conducuntque ? Næ tu, ſi liber quinquies ſexiesque recuda- tur , totque novas dedicationum epiſtolas , & typographica Privilegia adjeceris , næ tu , inquam , maximam molem libri dedicationum, pri- vilegioramque cumulatione abſumpſeris. Inſpice vel ipſos Hagecii a Sandelio in Germanicum ſermonem traductos annales : ubi ejus dedi- cario ? ubi Ferdinandi I. diploma? Quis literatorum hujusce rei cau- ſa unquam accuſavit Sandelium infidelitatis? quis queſtus inhonoratum ab eo emiſſum Hagecium ? quis truncatorem , mutilatoremque crimi- natus ? Prodiit enim vero a nobis Hagecius multo honoratior, quam in vernacula editione unquam excuſus fuerit , prodiit cum honorifi- centiſſimo vitæ ſuæ compendio , quod nullus antehac ſcriptorum no- strorum præſtitit, prodiit cum plurimis elogiis exterorum domeſtico- rumque Virorum eruditorum , prodiit cum ſepulchrali monumento æri inciſo , cum armis , gentilitiisque ſuis inſigniis , quæ omnia fru- ſtra ſeu in prima Boemica, ſeu in ſecunda, tertia, & quarta germani- ca Hagecii editione quæſieris. Sed urges & criminaris : fraudulenter a nobis dedicationem hanc , & Ferdinandi diploma omiſſum , quod ex utroque documento ſumma authoritas, fidesque Hagecii aſſertis acce- dat. Argumentatio enim tua in epitomen contracta hæc fere eft : Annales Hagecii potentiſſimo Romanorum Imperatori Ferdinando I. fuere conſecrati, eosdem ille non modo privilegio Cæſa- reo nobilitavit, ſed & ſummis Triumviris Joanni ſeniori Popelio de Lobkovitz, Joanni Hodiegovio, & Hermanno Sedlecio corrigendos dedit, ergo eis adverſum aliquid ſcribere non licet, nam, inquis, nullo pacto , ea quæ publicu authoritate ſemel ſunt conſtituta, abſque contumelia ſtatuentium privata authoritate tolli queunt." Vah peregrinam, nemini- que erudito hactenus auditam argumentationem ! Guid miſerius mi- nusque inglorium quam manum conſerere cum homine imbecillis vi- ribus, ſeu qui militix tyrocinium nunquam fecit ? Guæ non dico Criticæ præcepta , ſed quod ſanæ prudentiæ rationisque lumen libris hiſtoricis , qui Cæſaribus regibusque conſecrati , aut ab iis privilegio aliquo ornati ſunt, tantam prærogativam, ne dicam infallibilitatem concedant, ut nemini tanquam Delphico oraculo proditam veritaten impugnare liceat. Næ hiſtoricorum omnium, ut libris narratisque ſuis fidem concilient, una ea fit cura & ſtudium, ut diploma quoddam typographicum ab Auguſtis emendicent, ut eos precibus ſuis ad dedi LUCIFER. catio-
24 CONFUTATIO guis translatos , in quibus primas dedicationes Typographorumque Privilegia recuſa deprehenderis? Guid hæc ad operis iphius rationem faciunt , conducuntque ? Næ tu, ſi liber quinquies ſexiesque recuda- tur , totque novas dedicationum epiſtolas , & typographica Privilegia adjeceris , næ tu , inquam , maximam molem libri dedicationum, pri- vilegioramque cumulatione abſumpſeris. Inſpice vel ipſos Hagecii a Sandelio in Germanicum ſermonem traductos annales : ubi ejus dedi- cario ? ubi Ferdinandi I. diploma? Quis literatorum hujusce rei cau- ſa unquam accuſavit Sandelium infidelitatis? quis queſtus inhonoratum ab eo emiſſum Hagecium ? quis truncatorem , mutilatoremque crimi- natus ? Prodiit enim vero a nobis Hagecius multo honoratior, quam in vernacula editione unquam excuſus fuerit , prodiit cum honorifi- centiſſimo vitæ ſuæ compendio , quod nullus antehac ſcriptorum no- strorum præſtitit, prodiit cum plurimis elogiis exterorum domeſtico- rumque Virorum eruditorum , prodiit cum ſepulchrali monumento æri inciſo , cum armis , gentilitiisque ſuis inſigniis , quæ omnia fru- ſtra ſeu in prima Boemica, ſeu in ſecunda, tertia, & quarta germani- ca Hagecii editione quæſieris. Sed urges & criminaris : fraudulenter a nobis dedicationem hanc , & Ferdinandi diploma omiſſum , quod ex utroque documento ſumma authoritas, fidesque Hagecii aſſertis acce- dat. Argumentatio enim tua in epitomen contracta hæc fere eft : Annales Hagecii potentiſſimo Romanorum Imperatori Ferdinando I. fuere conſecrati, eosdem ille non modo privilegio Cæſa- reo nobilitavit, ſed & ſummis Triumviris Joanni ſeniori Popelio de Lobkovitz, Joanni Hodiegovio, & Hermanno Sedlecio corrigendos dedit, ergo eis adverſum aliquid ſcribere non licet, nam, inquis, nullo pacto , ea quæ publicu authoritate ſemel ſunt conſtituta, abſque contumelia ſtatuentium privata authoritate tolli queunt." Vah peregrinam, nemini- que erudito hactenus auditam argumentationem ! Guid miſerius mi- nusque inglorium quam manum conſerere cum homine imbecillis vi- ribus, ſeu qui militix tyrocinium nunquam fecit ? Guæ non dico Criticæ præcepta , ſed quod ſanæ prudentiæ rationisque lumen libris hiſtoricis , qui Cæſaribus regibusque conſecrati , aut ab iis privilegio aliquo ornati ſunt, tantam prærogativam, ne dicam infallibilitatem concedant, ut nemini tanquam Delphico oraculo proditam veritaten impugnare liceat. Næ hiſtoricorum omnium, ut libris narratisque ſuis fidem concilient, una ea fit cura & ſtudium, ut diploma quoddam typographicum ab Auguſtis emendicent, ut eos precibus ſuis ad dedi LUCIFER. catio-
Strana 25
PRÆFATIONIS. 25 cationes acceptandas inflectant, incurii ceterum quas merces, fince-LUCIFER, rasne an adulterinas lectori venum proponant? Ea in re si cardo rei verſatur, ſi libris ejusmodi venerationis cujusdam obtentu non licet obſtrepere , næ vos Clariſſimi Continuatores operis Bollan- diani jam manum retrahitis a tabula , næ vos univerſ orbis Critici ri- vulos veſtros clauditis , eam neque aliam poſthac veritatis habituri cy- noſuram , quam hiſtorias Imperatoribus Regibusque inſcriptas , eorum- que privilegiis munitas. Ego vero quidni mihi gratuler, non me unum ſolumque eſſe, qui in hanc ſeveriſſimam Ariſtarchi nostri legem peccaverim : Quot enim , non dico Regum , Cæſarum, Pontificum- que nominibus inſcriptos hiſtoricos partus , ſed ſacris Auguſtisque eo- rum manibus exaratos invenias, quos ad Lydium lapidem examinare , obeliſcis notare, corrigere, repurgare, imo errorum convincere non ſunt veriti graviſſimi Viri Baronius, Mabillonius, Bollandus, Bandurius, Dufreſnius , aliique Byzantinorum , Francicorum , Ger- manicorumque ſcriptorum interpretes & commentatores ? Profecto ſi ad veritatem conciliandam hæc tua Vir Cl. argumentatio locum ha- bet in hiſtoriis , an non omnes Ordinis mei minimi libri, ac proinde etiam mei Annales Hageciani eadem publica authoritate ac fide pol- lent, quandoquidem jam inde a Ferdinando III. omnia opera a Reli- gionis meæ alumnis in publicum emittenda ſimillimo privilegio & præ- rogativa munita ſunt ? An non ob hanc ipſam rationem Thomæ Berg- hauero omnem fidem de origine gentis noſtræ a Zecchis Aſiæ conceſſurus es , cum is ipſus Proto-Martyrem ſuum Pœnitentix etiam invictinimo Romanorum Imperatori Carolo VI. nuncupaverit ? An non opus doctiſſimi Viri Joannis Oppelt Czechum inter fabulas relegantis ſum- ma obſervantia tibi ſuſpiciendum, quod plane ſub Auſpiciis hujus glo- rioſiſſimi Imperatoris excuſum eſt ? At vero confidenter adverſum obstrepis, aisque: non modo Hagecii Annales, ſed ipſum Czechum privilegio a Fordinando ornatum , ab inclitis regni ſtatibus laudatum probatum- que. Riſu emorior! Nunquam ullo die riſi adæque, neque hoc, quod reli- quum eſt , plus riſurum opinor. PLAUT. Ubi, ubi amabo is locus eſt? oſtende, cupidus ſum legendi. Quod illud privilegium Czecho tuo datum? ubi laudatus, probatusque ab inclitis Regni noſtri ſtatikus? reſpondebis procul dubio argumentationem tuam eſſe legitimam ex Dialectiox præceptis , ductamque eſſe a toto ad partem : “ Ferdinan- dum I. nempe & Regni Ordines probaſſe univerſos Annales Hagecii, igitur & Czechum.“ Hem! hem! tolutim badiza! ita ſane, veſtigia I) PARS I. tua
PRÆFATIONIS. 25 cationes acceptandas inflectant, incurii ceterum quas merces, fince-LUCIFER, rasne an adulterinas lectori venum proponant? Ea in re si cardo rei verſatur, ſi libris ejusmodi venerationis cujusdam obtentu non licet obſtrepere , næ vos Clariſſimi Continuatores operis Bollan- diani jam manum retrahitis a tabula , næ vos univerſ orbis Critici ri- vulos veſtros clauditis , eam neque aliam poſthac veritatis habituri cy- noſuram , quam hiſtorias Imperatoribus Regibusque inſcriptas , eorum- que privilegiis munitas. Ego vero quidni mihi gratuler, non me unum ſolumque eſſe, qui in hanc ſeveriſſimam Ariſtarchi nostri legem peccaverim : Quot enim , non dico Regum , Cæſarum, Pontificum- que nominibus inſcriptos hiſtoricos partus , ſed ſacris Auguſtisque eo- rum manibus exaratos invenias, quos ad Lydium lapidem examinare , obeliſcis notare, corrigere, repurgare, imo errorum convincere non ſunt veriti graviſſimi Viri Baronius, Mabillonius, Bollandus, Bandurius, Dufreſnius , aliique Byzantinorum , Francicorum , Ger- manicorumque ſcriptorum interpretes & commentatores ? Profecto ſi ad veritatem conciliandam hæc tua Vir Cl. argumentatio locum ha- bet in hiſtoriis , an non omnes Ordinis mei minimi libri, ac proinde etiam mei Annales Hageciani eadem publica authoritate ac fide pol- lent, quandoquidem jam inde a Ferdinando III. omnia opera a Reli- gionis meæ alumnis in publicum emittenda ſimillimo privilegio & præ- rogativa munita ſunt ? An non ob hanc ipſam rationem Thomæ Berg- hauero omnem fidem de origine gentis noſtræ a Zecchis Aſiæ conceſſurus es , cum is ipſus Proto-Martyrem ſuum Pœnitentix etiam invictinimo Romanorum Imperatori Carolo VI. nuncupaverit ? An non opus doctiſſimi Viri Joannis Oppelt Czechum inter fabulas relegantis ſum- ma obſervantia tibi ſuſpiciendum, quod plane ſub Auſpiciis hujus glo- rioſiſſimi Imperatoris excuſum eſt ? At vero confidenter adverſum obstrepis, aisque: non modo Hagecii Annales, ſed ipſum Czechum privilegio a Fordinando ornatum , ab inclitis regni ſtatibus laudatum probatum- que. Riſu emorior! Nunquam ullo die riſi adæque, neque hoc, quod reli- quum eſt , plus riſurum opinor. PLAUT. Ubi, ubi amabo is locus eſt? oſtende, cupidus ſum legendi. Quod illud privilegium Czecho tuo datum? ubi laudatus, probatusque ab inclitis Regni noſtri ſtatikus? reſpondebis procul dubio argumentationem tuam eſſe legitimam ex Dialectiox præceptis , ductamque eſſe a toto ad partem : “ Ferdinan- dum I. nempe & Regni Ordines probaſſe univerſos Annales Hagecii, igitur & Czechum.“ Hem! hem! tolutim badiza! ita ſane, veſtigia I) PARS I. tua
Strana 26
26 CONFUTATIO tua & mihi premere liceat , rituque tuo a toto ad partem argumenta- tionem capere : Ferdinandus I. & ſummi Proceres Bohemiæ ſuo pri- vilegio & cenſura fidem , atque ut ita dicam infallibilitatem quandam historicam dedere totis Hagecii Annalibus: ergo historia est, Bava- ros a quodam Bavaro nomen traxiſſe ut vult Hagecius tuus? ergo in- fallibilis veritas boves olim volaſſe per aëra, montes, ſaxaque fauces diduxiſſe ad accipienda reddendaque pecora & homines , equum cum ſuo ſeſfore ex Wiſſehrado in alteram Moldavæ ripam transvolaſſe , & humana voce locutum, dæmones in Smichow riſiſſe, ut Wlaſtæ Ama- zonumque bella præſtigiasque , larvas , lemures , ac phantaſmata per- tranſeam ? igitur verum indubitatumque, S. Wolfgangum vix natum aut puerulum jam tempore S. Wenceslai conſecraſſe Eccleſiam S. Viti. S. Emeramum duobus ſæculis præmortuum contemporaneum fuiſſe Bo- leslai ſævi , Sacrum Prædicatorum Ordinem ne nato quidem adhuc S. Dominico Clatoviæ a Theobaldo fuiſſe fundatum ? ut ſexcentas alias fabulas erroresque Hagecii jam per oluſculariarum fora riſu traduci ſolitos conticeſcam. Videsne te coarctari stringique omni parte, ut fi lubricam colubri pellem induas, nusquam elabendi locus tempusque tibi ſuppetat. Guis hominum ſano ſincipite Sapientiſſimo Romanorum Imperatori Ferdinando I. ? quis inclitis noſtris Bohemiæ Ordinibus hanc temere affingat incogitantiam , ut veritatis vadimonium in ſe ſuſceperint eorum omnium , quæ Hagecius in ſuis Annalibus ſcripſit , eaque tanquam certa orbi literato perſuaſa voluerint, aut ipſi pro hi- ſtorica fide cœce, ut ita dicam , apprehenderint , indubitataque exi- stimaverint ? Non alio ſpectat Ferdinandi I. privilegium, non alio trium Procerum cenſura & judicium , & facultas , quam quod Hagecii Annales prelo committi poſſent , neminique intra decennium eos re- cudere fas eſſet. Nusquam illi fidem ſuam interpoſuere, quam pro- pugnandam merito Hagecio permiſerunt. Nec Lobkovicius, Hod- gegovins, Sedleciusque, quorum authoritatem, scientiam, pruden- tiamque immenſum exaggeras, in negotio, quod Hagecianorum An- nalium approbationem ſpectat , alio nomine tituloque ſuſpiciendi ſunt, quam Cenſores Regii, quibus e veteri Cancellarix Regix-stylo com- miſſum fuit , ut opus ſub cenſuram recipiant , caveantque , ne quid in eo adverſus Religionem, bonos mores, Regni constitutiones, Poli- ticumque ſtatum in publicam lucem prodeat; de veritate & fide rerum narratarum in utramque aurem dormitum eſt, neque enim id ad eos, quibus libri inſcribuntur , neque ad Cenſores ullo modo ſpectat , qui LUCIFER. ſi in
26 CONFUTATIO tua & mihi premere liceat , rituque tuo a toto ad partem argumenta- tionem capere : Ferdinandus I. & ſummi Proceres Bohemiæ ſuo pri- vilegio & cenſura fidem , atque ut ita dicam infallibilitatem quandam historicam dedere totis Hagecii Annalibus: ergo historia est, Bava- ros a quodam Bavaro nomen traxiſſe ut vult Hagecius tuus? ergo in- fallibilis veritas boves olim volaſſe per aëra, montes, ſaxaque fauces diduxiſſe ad accipienda reddendaque pecora & homines , equum cum ſuo ſeſfore ex Wiſſehrado in alteram Moldavæ ripam transvolaſſe , & humana voce locutum, dæmones in Smichow riſiſſe, ut Wlaſtæ Ama- zonumque bella præſtigiasque , larvas , lemures , ac phantaſmata per- tranſeam ? igitur verum indubitatumque, S. Wolfgangum vix natum aut puerulum jam tempore S. Wenceslai conſecraſſe Eccleſiam S. Viti. S. Emeramum duobus ſæculis præmortuum contemporaneum fuiſſe Bo- leslai ſævi , Sacrum Prædicatorum Ordinem ne nato quidem adhuc S. Dominico Clatoviæ a Theobaldo fuiſſe fundatum ? ut ſexcentas alias fabulas erroresque Hagecii jam per oluſculariarum fora riſu traduci ſolitos conticeſcam. Videsne te coarctari stringique omni parte, ut fi lubricam colubri pellem induas, nusquam elabendi locus tempusque tibi ſuppetat. Guis hominum ſano ſincipite Sapientiſſimo Romanorum Imperatori Ferdinando I. ? quis inclitis noſtris Bohemiæ Ordinibus hanc temere affingat incogitantiam , ut veritatis vadimonium in ſe ſuſceperint eorum omnium , quæ Hagecius in ſuis Annalibus ſcripſit , eaque tanquam certa orbi literato perſuaſa voluerint, aut ipſi pro hi- ſtorica fide cœce, ut ita dicam , apprehenderint , indubitataque exi- stimaverint ? Non alio ſpectat Ferdinandi I. privilegium, non alio trium Procerum cenſura & judicium , & facultas , quam quod Hagecii Annales prelo committi poſſent , neminique intra decennium eos re- cudere fas eſſet. Nusquam illi fidem ſuam interpoſuere, quam pro- pugnandam merito Hagecio permiſerunt. Nec Lobkovicius, Hod- gegovins, Sedleciusque, quorum authoritatem, scientiam, pruden- tiamque immenſum exaggeras, in negotio, quod Hagecianorum An- nalium approbationem ſpectat , alio nomine tituloque ſuſpiciendi ſunt, quam Cenſores Regii, quibus e veteri Cancellarix Regix-stylo com- miſſum fuit , ut opus ſub cenſuram recipiant , caveantque , ne quid in eo adverſus Religionem, bonos mores, Regni constitutiones, Poli- ticumque ſtatum in publicam lucem prodeat; de veritate & fide rerum narratarum in utramque aurem dormitum eſt, neque enim id ad eos, quibus libri inſcribuntur , neque ad Cenſores ullo modo ſpectat , qui LUCIFER. ſi in
Strana 27
PRÆFATIONIS. 27 ſi in omnia ſcrupuloſius inquirere velint , eaque ex veritate penſare , LUCIFER. næ illi authore ipſo majores, tædioſioresque operas experiantur. Fue- re itaque hi Triumviri Cenſores Regii , qualis Illuſtriſſimus ac Excel- lentiſſimus Comes Wieſſnik Apellationum Præſes ; qualis Illuſtriſſimus Baro Kreſſel de Qualtenberg, ſupremi Regii Gubernii Aſſeſfor, meis operibus obtigit, eoque majoris hi duo etiam reputandi, quod non modo Cenſores Regii, ſed Præſides Cenſuræ fuerint. An tamen cen- ſendum illos ſcriptis meis per Cenſuram ſuam Regiam fidem publicam, historicamque veritatem tribuiſſe? minime, quin ſi iſtud eſſet, næ ſummo periculo tuo res ſtaret, qui ſcripta mea ab iis probata tanto habere deſpectui non es veritus. Ad alterum ut veniam , dolentiſsime quereris: Clafsicum Pragmati- cum , publica lege receptum ſcriptorem Hagecum quemadmodum ſcribam vulga- rem a me exagitari , fideque publica privari. Sed nuſquam nobis Vir Cl. eam legem publicam , qua Hagecius in Claſſicum Pragmaticumque ſcriptorem receptus eſt, indigitaſti. Legi ego jura noſtra Provincia- lia , Municipaliaque, legi plerasque novellas, plurimaque Comitialia decreta, ſed nuſpiam id, quod adstruis, deprehendi. Si Hagecio ali- quando ſemiplena fides in probationibus conceſſa, id de cauſis judiciali- bus , regni conſuetudinibus , conſtitutionibusque hinc atque illinc ab Hagecio Annalibus ſuis inſertis , non quibusque narratis accipiendum eſt, quo in genere nomen hoc titulumque ei non modo libens, ſed etiam cum gaudio utroque pollice ſubſcribo. At quibus in rebus tu præterea Hagecium claſſicum pragmaticumque ſcriptorem cupis ? in hi- ſtoria Czechi? in narratis, quæ ſola ſenum fabuloſa relatione nituntur? in rebus ludieris minutisque , quæ modica fide unius alteriusve autho- ris recentioris fundantur ? in rebus, inquam, quæ teſte Coſma a nullo coævo , quin a viciniſſimorum nobis ſæculorum ſcriptoribus ſeu licen- tioſe, ſeu per leves conjecturas fuere inventa effictaque? Visne ut propter Hagecii tui fidem manutenendam omnia vetuſta monumenta in angulos & tenebras rejiciamus, a blattis tineisque penitus abſumi patiamur? aut coævos vetuſtiſſimosque hiſtoricos falſos, mentitosque dicamus? Confer, ſi libet, tum in parte mea I. tum III. Annalium Prætermiſſa ſingulorum annorum paſſim ex coævis teſtimoniis deprom- ta cum Hagecii tui aſſertis, auſurusne affirmare, eum cum iſtis conci- liari poſſe, ſeu plane veriora illis ſcripſiſſe? Non eſt hac mea culpa, non aliquod malevolentiæ genus, quod Hagecii narrata paſſim in An- nalibus weis evertantur, monumentis veterioribus, & historiex veri- D 2 PARS I. tati
PRÆFATIONIS. 27 ſi in omnia ſcrupuloſius inquirere velint , eaque ex veritate penſare , LUCIFER. næ illi authore ipſo majores, tædioſioresque operas experiantur. Fue- re itaque hi Triumviri Cenſores Regii , qualis Illuſtriſſimus ac Excel- lentiſſimus Comes Wieſſnik Apellationum Præſes ; qualis Illuſtriſſimus Baro Kreſſel de Qualtenberg, ſupremi Regii Gubernii Aſſeſfor, meis operibus obtigit, eoque majoris hi duo etiam reputandi, quod non modo Cenſores Regii, ſed Præſides Cenſuræ fuerint. An tamen cen- ſendum illos ſcriptis meis per Cenſuram ſuam Regiam fidem publicam, historicamque veritatem tribuiſſe? minime, quin ſi iſtud eſſet, næ ſummo periculo tuo res ſtaret, qui ſcripta mea ab iis probata tanto habere deſpectui non es veritus. Ad alterum ut veniam , dolentiſsime quereris: Clafsicum Pragmati- cum , publica lege receptum ſcriptorem Hagecum quemadmodum ſcribam vulga- rem a me exagitari , fideque publica privari. Sed nuſquam nobis Vir Cl. eam legem publicam , qua Hagecius in Claſſicum Pragmaticumque ſcriptorem receptus eſt, indigitaſti. Legi ego jura noſtra Provincia- lia , Municipaliaque, legi plerasque novellas, plurimaque Comitialia decreta, ſed nuſpiam id, quod adstruis, deprehendi. Si Hagecio ali- quando ſemiplena fides in probationibus conceſſa, id de cauſis judiciali- bus , regni conſuetudinibus , conſtitutionibusque hinc atque illinc ab Hagecio Annalibus ſuis inſertis , non quibusque narratis accipiendum eſt, quo in genere nomen hoc titulumque ei non modo libens, ſed etiam cum gaudio utroque pollice ſubſcribo. At quibus in rebus tu præterea Hagecium claſſicum pragmaticumque ſcriptorem cupis ? in hi- ſtoria Czechi? in narratis, quæ ſola ſenum fabuloſa relatione nituntur? in rebus ludieris minutisque , quæ modica fide unius alteriusve autho- ris recentioris fundantur ? in rebus, inquam, quæ teſte Coſma a nullo coævo , quin a viciniſſimorum nobis ſæculorum ſcriptoribus ſeu licen- tioſe, ſeu per leves conjecturas fuere inventa effictaque? Visne ut propter Hagecii tui fidem manutenendam omnia vetuſta monumenta in angulos & tenebras rejiciamus, a blattis tineisque penitus abſumi patiamur? aut coævos vetuſtiſſimosque hiſtoricos falſos, mentitosque dicamus? Confer, ſi libet, tum in parte mea I. tum III. Annalium Prætermiſſa ſingulorum annorum paſſim ex coævis teſtimoniis deprom- ta cum Hagecii tui aſſertis, auſurusne affirmare, eum cum iſtis conci- liari poſſe, ſeu plane veriora illis ſcripſiſſe? Non eſt hac mea culpa, non aliquod malevolentiæ genus, quod Hagecii narrata paſſim in An- nalibus weis evertantur, monumentis veterioribus, & historiex veri- D 2 PARS I. tati
Strana 28
28 CONFUTATIO tati , quid quid peccatum tibi videri poteſt , adſcribe ; ea ſunt , quæ Hagecium exagitant, quæ jugulant, quæ illum non tam de fide ſua deturbant , quam luculenter innuunt, illum nimis credule ſua ex tur- bidis rivulis, non ex ipſis fontibus hauſiſſe. Ipſe ſi ſupereſſet Hage- cius , haud aliud de rebus in annalibus ſuis narratis vadimonium præ- beret , quam quod Curtius L. 9. c. 1. de ſua dat hiftoria: Plura tran- ſcribo, quum credo , nam nec adfirmare ſuſtineo , de quibus dubito, nec ſubdu- cere, qu� accepi. Neque vero in Hagecii dedecus vergit , quod narra- ta ſua vetuſtiorum teſtimoniis non reſpondeant, quod tam in rebus, quam Chronologia emendetur, quemadmodum famæ ac exiſtimationi Baronii nihil detrahit, quod Pagius ſubinde ſeveriorem criſim in ejus Annales Eccleſiaſticos exeruerit, quod ex veteriorum fide ejus narra- ta Chronologiamque correxerit. Perſtatura eſt ſempiternum Baronio ſua gloria, parentisque Hiſtoriæ ecclefiasticæ nomen, perstatura etiam ſua Hagecio exiſtimatio & fama, neque enim ego illum uſpiam ſuper- cilioſe contemno , aut convicior , reſtes mihi ſunt omnes paginæ ope- rum meorum , quantum honori ejus deferam, quantum etiam , quo- ties licet, purgem excuſemque. Novit abunde hoc eruditum cri- ticumque ſæculum omnia gentium principia fabulis eſſe contaminata, novit olim hiſtorias ſine delectu , ſine probationibus e quibusvis minus authenticis chartis , populi rumuſculis , traditiuncularum reliquiis fuiſſe acervatas , novit eas non raro adulationis vanæque laudis pruritu , ſæpe etiam manifeſtis impoſturis depravatas; quæ cum omnia hodie merito non ſecus atque cribro aliquo perpurgentur, quid mirum plurima poſſeſſione ſua etiam vetuſtiore deturbari. Neque tamen eam ob perpurgationem Hiſtorici illi penitus ſuo mulctantur pretio , aut con- temnuntur: An non paſſim vides ejusmodi authorum partus , etſi mul- tis reſperſos fabulis , hiſtoricisque erroribus obnoxios a ſummis rei cri- ticæ peritis viris prelo dari , inque Hiſtoricorum ſuorum collectiones inſeri , imo etiam in iis , quæ proba comperta ſunt, laudari , ac paſ- ſim veritati in teſtimonium adduci , reliqua quæ ad fidem faciendam non proſunt , conſervari tamen propter antiquitatis ſtudium , cogni- tionemque , ut quæ opinio in rebus hiſtoricis hoc vel illo ſæculo fami- liam duxerit , poſteritati tectum non maneat. Invidix tela ſunt, non rationis , non æquitatis , cum opuſcula mea idcirco imperitioribus ex- oſa reddis, quod Hagecii Annales expurgem, emendemque; convi- cium, & malignitas eſt repurgationem illam ſumma modeſtia præsti- tam ſummo tamen contemtus criminationisque loco accipi. Mihi ſi ani- LUCIFER.
28 CONFUTATIO tati , quid quid peccatum tibi videri poteſt , adſcribe ; ea ſunt , quæ Hagecium exagitant, quæ jugulant, quæ illum non tam de fide ſua deturbant , quam luculenter innuunt, illum nimis credule ſua ex tur- bidis rivulis, non ex ipſis fontibus hauſiſſe. Ipſe ſi ſupereſſet Hage- cius , haud aliud de rebus in annalibus ſuis narratis vadimonium præ- beret , quam quod Curtius L. 9. c. 1. de ſua dat hiftoria: Plura tran- ſcribo, quum credo , nam nec adfirmare ſuſtineo , de quibus dubito, nec ſubdu- cere, qu� accepi. Neque vero in Hagecii dedecus vergit , quod narra- ta ſua vetuſtiorum teſtimoniis non reſpondeant, quod tam in rebus, quam Chronologia emendetur, quemadmodum famæ ac exiſtimationi Baronii nihil detrahit, quod Pagius ſubinde ſeveriorem criſim in ejus Annales Eccleſiaſticos exeruerit, quod ex veteriorum fide ejus narra- ta Chronologiamque correxerit. Perſtatura eſt ſempiternum Baronio ſua gloria, parentisque Hiſtoriæ ecclefiasticæ nomen, perstatura etiam ſua Hagecio exiſtimatio & fama, neque enim ego illum uſpiam ſuper- cilioſe contemno , aut convicior , reſtes mihi ſunt omnes paginæ ope- rum meorum , quantum honori ejus deferam, quantum etiam , quo- ties licet, purgem excuſemque. Novit abunde hoc eruditum cri- ticumque ſæculum omnia gentium principia fabulis eſſe contaminata, novit olim hiſtorias ſine delectu , ſine probationibus e quibusvis minus authenticis chartis , populi rumuſculis , traditiuncularum reliquiis fuiſſe acervatas , novit eas non raro adulationis vanæque laudis pruritu , ſæpe etiam manifeſtis impoſturis depravatas; quæ cum omnia hodie merito non ſecus atque cribro aliquo perpurgentur, quid mirum plurima poſſeſſione ſua etiam vetuſtiore deturbari. Neque tamen eam ob perpurgationem Hiſtorici illi penitus ſuo mulctantur pretio , aut con- temnuntur: An non paſſim vides ejusmodi authorum partus , etſi mul- tis reſperſos fabulis , hiſtoricisque erroribus obnoxios a ſummis rei cri- ticæ peritis viris prelo dari , inque Hiſtoricorum ſuorum collectiones inſeri , imo etiam in iis , quæ proba comperta ſunt, laudari , ac paſ- ſim veritati in teſtimonium adduci , reliqua quæ ad fidem faciendam non proſunt , conſervari tamen propter antiquitatis ſtudium , cogni- tionemque , ut quæ opinio in rebus hiſtoricis hoc vel illo ſæculo fami- liam duxerit , poſteritati tectum non maneat. Invidix tela ſunt, non rationis , non æquitatis , cum opuſcula mea idcirco imperitioribus ex- oſa reddis, quod Hagecii Annales expurgem, emendemque; convi- cium, & malignitas eſt repurgationem illam ſumma modeſtia præsti- tam ſummo tamen contemtus criminationisque loco accipi. Mihi ſi ani- LUCIFER.
Strana 29
PRÆFATIONIS. 29 animus malevolus in Hagecium fuit , ſi voluntas eum pretioſo eymelio, LUCIER. ut tu ais , fidei, veritatis , exiſtimationisque exuendi, quid toties illi tam in compendio vitæ , quam omnibus præfationibus meis , ipſisque anim- adverſionibus plurima adſeripſi encomia, ac pene panegyricos dixi ? Quid præmiſi Annalibus meis cumulavique illa Virorum quorumque eruditione clarorum elogia? An autumas rem mihi majore ſtaturam fuiſſe opera ac difficultate elogia hæc totidem ſatyris , vituperiisque ſcriptorum tam domeſticorum quam exterorum penſare? Cui enim incognitum Hagecium ab eo ipſo puncto temporis , quo in lucem edi- tus eſt, creberrime allatratum, miſereque laniatum? Lege vel proxi- mum ejus ætati Lupacium , & quid de Hagecii Annalibus ſenſerit , in- telliges. Ego vero ipſe omnes Hagecii contemtus & obtrectationes damno, ſimillimaque cenſura notandum cenſeo, quam in Nicephorum Caliſtum tulit eruditiſſimus Vir Franciſcus Mannhart : (a) Nicephorus frequentia quidem commenta & quisquilias e ſubleſtæ fidei auctoribus conquiſitas adſert , temere tamen a Caſaubono & aliis non pluris quam folia farfarx æſtimatur, quando in vilibus illis pannis non raro pretioſa purpura intertextu reperitur. Itaque uti Hagecio, ita nemini ſcriptorum noſtrorum quid- pian detractum volo, erraſſe crebro, falſos, hallucinatosque fuiſſe non tam ego, quam certiora vetuſtioraque prolata monumenta, vel me tacente, clamant, inculcantque. Si aliquando, quod rariſſimum depre- hendas, fabulatum ( o verbum invidioſum, periiſſet illud cum calamo!) obiter dixi , an id criminis , ac contumeliæ loco habere atque exagge- rare fas fit ? Guid enim iſtud , ac canum ritu quidvis ſine cauſa aut diſcrimine allatrare? An hanc vocem non paſſim a Viris moderatiſſi- mi, mitiſſimique ingenii uſurpatam reperturus es? Incipit fabula, ubi ceſſat, nomenque ſuum perdit historia & veritas. Nec est in re hiſtorica error contumelia dicenda, quandoquidem nemo etiam ſa- pientiſſimorum Virorum ſe omni errore immunem vacuumque auſit pronunciare. Recte hanc in rem Lipfius neſcio cujus vetustioris Au- thoris verbis: (b) Nemo eſt mortalium , quem non aliqua pars ignorantiæ attingat , hanc cogitationem ex ipſa mortalitate traximus. Nam homo cum er- rat, humanitus errat. Errorem autem in homine calumniari, eſt toti ipſi mor- talitati convicium facere. Imo, verbis Mannharti loquor: (c) authori- bus his gratiæ habendæ ſunt etiam dum peccata illorum indicantur. Nam quod falſi & lapſi fuerint, ignoſcere oportet communi ſorti ac naturæ : lapſus tamen D 3 dete- (a) Franc. Mannhart Bibl. Dom. Tom. 10. c. 3. p. 79. (b) Juſtus Lipſius in Defenſione Poſthuma. c. 1. (c) Mannhart. e. 1. c. 5. p. 156.
PRÆFATIONIS. 29 animus malevolus in Hagecium fuit , ſi voluntas eum pretioſo eymelio, LUCIER. ut tu ais , fidei, veritatis , exiſtimationisque exuendi, quid toties illi tam in compendio vitæ , quam omnibus præfationibus meis , ipſisque anim- adverſionibus plurima adſeripſi encomia, ac pene panegyricos dixi ? Quid præmiſi Annalibus meis cumulavique illa Virorum quorumque eruditione clarorum elogia? An autumas rem mihi majore ſtaturam fuiſſe opera ac difficultate elogia hæc totidem ſatyris , vituperiisque ſcriptorum tam domeſticorum quam exterorum penſare? Cui enim incognitum Hagecium ab eo ipſo puncto temporis , quo in lucem edi- tus eſt, creberrime allatratum, miſereque laniatum? Lege vel proxi- mum ejus ætati Lupacium , & quid de Hagecii Annalibus ſenſerit , in- telliges. Ego vero ipſe omnes Hagecii contemtus & obtrectationes damno, ſimillimaque cenſura notandum cenſeo, quam in Nicephorum Caliſtum tulit eruditiſſimus Vir Franciſcus Mannhart : (a) Nicephorus frequentia quidem commenta & quisquilias e ſubleſtæ fidei auctoribus conquiſitas adſert , temere tamen a Caſaubono & aliis non pluris quam folia farfarx æſtimatur, quando in vilibus illis pannis non raro pretioſa purpura intertextu reperitur. Itaque uti Hagecio, ita nemini ſcriptorum noſtrorum quid- pian detractum volo, erraſſe crebro, falſos, hallucinatosque fuiſſe non tam ego, quam certiora vetuſtioraque prolata monumenta, vel me tacente, clamant, inculcantque. Si aliquando, quod rariſſimum depre- hendas, fabulatum ( o verbum invidioſum, periiſſet illud cum calamo!) obiter dixi , an id criminis , ac contumeliæ loco habere atque exagge- rare fas fit ? Guid enim iſtud , ac canum ritu quidvis ſine cauſa aut diſcrimine allatrare? An hanc vocem non paſſim a Viris moderatiſſi- mi, mitiſſimique ingenii uſurpatam reperturus es? Incipit fabula, ubi ceſſat, nomenque ſuum perdit historia & veritas. Nec est in re hiſtorica error contumelia dicenda, quandoquidem nemo etiam ſa- pientiſſimorum Virorum ſe omni errore immunem vacuumque auſit pronunciare. Recte hanc in rem Lipfius neſcio cujus vetustioris Au- thoris verbis: (b) Nemo eſt mortalium , quem non aliqua pars ignorantiæ attingat , hanc cogitationem ex ipſa mortalitate traximus. Nam homo cum er- rat, humanitus errat. Errorem autem in homine calumniari, eſt toti ipſi mor- talitati convicium facere. Imo, verbis Mannharti loquor: (c) authori- bus his gratiæ habendæ ſunt etiam dum peccata illorum indicantur. Nam quod falſi & lapſi fuerint, ignoſcere oportet communi ſorti ac naturæ : lapſus tamen D 3 dete- (a) Franc. Mannhart Bibl. Dom. Tom. 10. c. 3. p. 79. (b) Juſtus Lipſius in Defenſione Poſthuma. c. 1. (c) Mannhart. e. 1. c. 5. p. 156.
Strana 30
30 CONFUTATIO detegere ad noſtram cautionem facit, dummodo id fiat ſine contemptu , & cum parſimonia. Proinde eadem, quæ Balbinus , in laudem Hagecii depro- mo : (a) Equidem fateor : Vir magnus , & hiſtariæ noſtræ Livius dici poteſt Hagecius, ſi multitudo rerum, quas attulit , ſpectetur ; at eundem minimant Chronologiæ rationem habuiſſe omnes eruditi conſentiunt. In Ducibus noſtris eo- rumque ætatibus ordinandis quantum Deus bone dormitavit ! quantum in Præ- ſulibus & Archi-Epiſcopis noſtris ! quantum in monetæ ratione ! quantum in ſi- gnandis præliorum temporibus! Gnibus merito ego adjecerim: Quanta honi ſuperi primis maxime ſæculis ex turbidiſſimis hauſut rivulis ! Nam ſi Vir Cl. pragmaticum claſficumque ſcriptorem quæris Hagecium, propius tibi ad tempora ejuſce xtatis accedendum eſt , in quibus eum non am- plius has putridas lutulentasque aquas, ſed fontes ipſos bibiſſe cognitu- rus. Videbis his locis temporibusque etiam a nobis Hagecio ſummam fidem authoritatemque tribui, videbis eundem , ubi ubi fas erit , etiam contra xmulos obtrectatoresque ſuos defendi. In hiſtoria Czechi non majorem fidem illi quam Dalemilo, quam Pulkavæ, quam Æneæ Sil- vio tribuere licet, e quibus illum hanc exſcripfiſle, & verbis ſuis per poliiſſe tot veſtigiis expreſſum est, ut noctuam deputem, quæ tam claro die rem non videat. II. Guod præterea ex præfatione tua Vir Cl. animadverſione di- gnum deputo: multa rerum exaggeratione adducis controverfiam illam ſuperioris ſæculi de gentis noſtræ origine Joannem Mathiam a Sudetis inter & Troilum agitatam, qua multa verborum ambage recitata tan- dem concludis: Troili de Czecho ſententiam a tota Univerſitate Pra- genſi calculo ſuo probatam, alteram de Roxolanis Mathiæ a Sudetis primum totius Univerſitatis ſuffragio rejectam , demum etiam Mathiæ Imperatoris decreto damnatam confixamque. Legi ego ea acta om- lia ante complures annos, cum concinnando meo Prodromo inſuda- rem, deprehendique in Bibliotheca Reverendiſſimi ac Excellentiſſimi D. D. Emmanuelis Erneſti Comitis de Waldstein Epiſcopi Litomericen- ſis , interque Miſcellanea illius in Guarto, ut vulgo dicimus, non con- temnendam rei hujus ſegetem, vidi etiam ea, evolvique superiore an- no in Bibliotheca noſtra Slacoverdenſi manu & cura Franciſci Gode- fridi de Troilo congeſta , nuſpiam ego ſeu in his collectionibus, ſeu alibi deprehendi ſententiam Troili ſeu ab Univerſitate Pragenſi ſeu Mathia Cæſare fuiſſe approbatam , alteramque Mathiæ a Sudetis rejec- LUCIFER. tam (à) Balbin. Dec. 1. L. 7. c. S. in notir.
30 CONFUTATIO detegere ad noſtram cautionem facit, dummodo id fiat ſine contemptu , & cum parſimonia. Proinde eadem, quæ Balbinus , in laudem Hagecii depro- mo : (a) Equidem fateor : Vir magnus , & hiſtariæ noſtræ Livius dici poteſt Hagecius, ſi multitudo rerum, quas attulit , ſpectetur ; at eundem minimant Chronologiæ rationem habuiſſe omnes eruditi conſentiunt. In Ducibus noſtris eo- rumque ætatibus ordinandis quantum Deus bone dormitavit ! quantum in Præ- ſulibus & Archi-Epiſcopis noſtris ! quantum in monetæ ratione ! quantum in ſi- gnandis præliorum temporibus! Gnibus merito ego adjecerim: Quanta honi ſuperi primis maxime ſæculis ex turbidiſſimis hauſut rivulis ! Nam ſi Vir Cl. pragmaticum claſficumque ſcriptorem quæris Hagecium, propius tibi ad tempora ejuſce xtatis accedendum eſt , in quibus eum non am- plius has putridas lutulentasque aquas, ſed fontes ipſos bibiſſe cognitu- rus. Videbis his locis temporibusque etiam a nobis Hagecio ſummam fidem authoritatemque tribui, videbis eundem , ubi ubi fas erit , etiam contra xmulos obtrectatoresque ſuos defendi. In hiſtoria Czechi non majorem fidem illi quam Dalemilo, quam Pulkavæ, quam Æneæ Sil- vio tribuere licet, e quibus illum hanc exſcripfiſle, & verbis ſuis per poliiſſe tot veſtigiis expreſſum est, ut noctuam deputem, quæ tam claro die rem non videat. II. Guod præterea ex præfatione tua Vir Cl. animadverſione di- gnum deputo: multa rerum exaggeratione adducis controverfiam illam ſuperioris ſæculi de gentis noſtræ origine Joannem Mathiam a Sudetis inter & Troilum agitatam, qua multa verborum ambage recitata tan- dem concludis: Troili de Czecho ſententiam a tota Univerſitate Pra- genſi calculo ſuo probatam, alteram de Roxolanis Mathiæ a Sudetis primum totius Univerſitatis ſuffragio rejectam , demum etiam Mathiæ Imperatoris decreto damnatam confixamque. Legi ego ea acta om- lia ante complures annos, cum concinnando meo Prodromo inſuda- rem, deprehendique in Bibliotheca Reverendiſſimi ac Excellentiſſimi D. D. Emmanuelis Erneſti Comitis de Waldstein Epiſcopi Litomericen- ſis , interque Miſcellanea illius in Guarto, ut vulgo dicimus, non con- temnendam rei hujus ſegetem, vidi etiam ea, evolvique superiore an- no in Bibliotheca noſtra Slacoverdenſi manu & cura Franciſci Gode- fridi de Troilo congeſta , nuſpiam ego ſeu in his collectionibus, ſeu alibi deprehendi ſententiam Troili ſeu ab Univerſitate Pragenſi ſeu Mathia Cæſare fuiſſe approbatam , alteramque Mathiæ a Sudetis rejec- LUCIFER. tam (à) Balbin. Dec. 1. L. 7. c. S. in notir.
Strana 31
PRÆFATIONIS. 31 tam damnatamque. Acerrimam hos inter duos Viros Academicos de LUCIFER. vera origine gentis noſtræ diſceptationem non modo argumentis , ſed obtrectationibus & contumeliis fuiſſe actitatam , multos ex utraque parte fuiſſe ſectarios , patronosque ex hiſtoria horum temporum cer- tum habemus , adeo ut cum incliti Proceres Bohemiæ , Rectorque Univerſitatis agnoſcerent animos quotidie magis magisque hac contro- verſia efferveſcere , membra Univerſitatis ſcindi, ac pene ad rixas ir- ritari , literarum , ſcientiarumque flori derogari , utrique parti graviſ- ſſimo edito decreto indictum ſit ſilentium. Nam ea Rectoris Acade- mix Pragenſis intimatio, quæ anno 1616. in quarto , ut vocant , Pra- gæ typis excuſa est, non aliud exaggerat, reprehenditque, quam quod Joh. Math. a Sudetis abſque ſcitu & permiſſione Rectoris ſuas tres quæſtiones publicaverit. Male igitur , indigneque Jordanus, quem hac in re ſecutus es , quique me alicubi in ejusdem erroris communio- nem traxit, hanc conſilii præcipitationem Universitati Pragenæ affin- xit , quaſi vero illa in re hiſtorica, ſumme dubia, decemque ſxculis a ſe remota certum aliquid calculo ſuo ſtatuiſſet, definiiſſetque. Vidit anno 1733 Inclita hæc Univerſitas Eruditiſſimi Viri P. Joannis Oppelt ſententiam, qua Czechum Lechumque inter fabulas relegavit, paſſa est opus illius in ipſa magna ſua Aula Carolina diſtribui, Theſes adjectas propugnari, prædicarique, non ignara, modeſta diſceptatione, con- trariorumque oppoſitione ſumma incrementa rei literariæ accedere, quemadmodum unius opinionis definitione commercia erudita , ſcri- bendique & ſentiendi libertas tolluntur. Si tamen Vir Cl. Acta Troi- liana legiſti, effare, num vel unum firmum, ſolidum, convincensque argumentum ſeu ad aſſeverandam , ſeu negandam Czechi tui opi- nionem deprehenderis? detexistine in alterutro authore monumenta quæpiam vetuſta , quæ tibi fidem faciant hunc conditorem gentis ex- stitiſſe, aut non exstitiſſe ? Guid in utroque reperire licet, quam præjudicia, gentis rumuſculos? authorum recentiſſime pene ex ovo ex- cluſorum teſtimonia? verborum pugnas ? argumentationum nebulas? captiunculas ? ſatyras & contumelias? Troilo in eo ſumma argumenti vis , quemadmodum & tibi : dedecoroſiſſimum eſſe genti noſtræ a barbara natione originem trahere , quod ad ravim uſque totis paginis exaggerat. Sed cum Vir Cl. ſedulo priora de Troili ſententia ex Jor- dano exſcripſiſti, cur non quoque Jordani judicium de hac Troili dif- ficultate ſubjeciſti? Sune ( inquit Jordanus (a) ) Troilus . . . . imme- rito (a) Jordan. orig. Slav. ſect. 51 N. 698.
PRÆFATIONIS. 31 tam damnatamque. Acerrimam hos inter duos Viros Academicos de LUCIFER. vera origine gentis noſtræ diſceptationem non modo argumentis , ſed obtrectationibus & contumeliis fuiſſe actitatam , multos ex utraque parte fuiſſe ſectarios , patronosque ex hiſtoria horum temporum cer- tum habemus , adeo ut cum incliti Proceres Bohemiæ , Rectorque Univerſitatis agnoſcerent animos quotidie magis magisque hac contro- verſia efferveſcere , membra Univerſitatis ſcindi, ac pene ad rixas ir- ritari , literarum , ſcientiarumque flori derogari , utrique parti graviſ- ſſimo edito decreto indictum ſit ſilentium. Nam ea Rectoris Acade- mix Pragenſis intimatio, quæ anno 1616. in quarto , ut vocant , Pra- gæ typis excuſa est, non aliud exaggerat, reprehenditque, quam quod Joh. Math. a Sudetis abſque ſcitu & permiſſione Rectoris ſuas tres quæſtiones publicaverit. Male igitur , indigneque Jordanus, quem hac in re ſecutus es , quique me alicubi in ejusdem erroris communio- nem traxit, hanc conſilii præcipitationem Universitati Pragenæ affin- xit , quaſi vero illa in re hiſtorica, ſumme dubia, decemque ſxculis a ſe remota certum aliquid calculo ſuo ſtatuiſſet, definiiſſetque. Vidit anno 1733 Inclita hæc Univerſitas Eruditiſſimi Viri P. Joannis Oppelt ſententiam, qua Czechum Lechumque inter fabulas relegavit, paſſa est opus illius in ipſa magna ſua Aula Carolina diſtribui, Theſes adjectas propugnari, prædicarique, non ignara, modeſta diſceptatione, con- trariorumque oppoſitione ſumma incrementa rei literariæ accedere, quemadmodum unius opinionis definitione commercia erudita , ſcri- bendique & ſentiendi libertas tolluntur. Si tamen Vir Cl. Acta Troi- liana legiſti, effare, num vel unum firmum, ſolidum, convincensque argumentum ſeu ad aſſeverandam , ſeu negandam Czechi tui opi- nionem deprehenderis? detexistine in alterutro authore monumenta quæpiam vetuſta , quæ tibi fidem faciant hunc conditorem gentis ex- stitiſſe, aut non exstitiſſe ? Guid in utroque reperire licet, quam præjudicia, gentis rumuſculos? authorum recentiſſime pene ex ovo ex- cluſorum teſtimonia? verborum pugnas ? argumentationum nebulas? captiunculas ? ſatyras & contumelias? Troilo in eo ſumma argumenti vis , quemadmodum & tibi : dedecoroſiſſimum eſſe genti noſtræ a barbara natione originem trahere , quod ad ravim uſque totis paginis exaggerat. Sed cum Vir Cl. ſedulo priora de Troili ſententia ex Jor- dano exſcripſiſti, cur non quoque Jordani judicium de hac Troili dif- ficultate ſubjeciſti? Sune ( inquit Jordanus (a) ) Troilus . . . . imme- rito (a) Jordan. orig. Slav. ſect. 51 N. 698.
Strana 32
32 CONFUTATIO LUCIFER, rito Sudetio ſuccenſuit , qui enim apud veteres Græcos & horum more quoque apud Romanos nec harbarus, nec Scytha audire volutiſſet, vel in Græcia vel in Romano Imperio, vel nullibi terrarum exiſtere debuiſſet; ' Tralatitium eſt apud veteres a Græcis pariter ac a Romanis omnes populos exteros barbarorum, om- nes ad ſeptemtrionem vergentes Scytharum nomine infignitos eſſe. III. Non minus ab omni veritate alienum est : Schleinicii Pro- to -Epiſcopi. Litomericenſis hiſtoricum opus ( quod anhiſtriſix nomi- ne condemnas ) Procerum Bohemiæ juſſu Balbino ſub cenſuram tradi- tum fuiſſe , atque vel ideo, quod Czechum conditorem gentis nega- verit, ſuppreſſum , prelique beneficio mulctatum. Relatæ enim Bal- bini cenſuræ , qua Schleinicii partum acrius notavit , ſubjungis : Prop- tereaque Schleinicii ſcriptum ſuppreſſum , & luce publica haud dignum viſum fuit. Verum unde hæc tibi Vir Cl. ſcribendi confidentia , aut unde hauſiſti hæc documenta Schleinicii Manuſcriptum unquam Procerum Boemiæ juſſu Balbino ſub cenſuram fuiſſe traditum, ſeu plane ſuppreſ- ſum , & luce publica indignum viſum? Jactavitne loco aliquo in li- bris ſuis Balbinus hanc provinciam ſibi a Regni Proceribus fuiſſe de- mandatam? quin illum audi eodem libro 2. Miſcellancorum c. 14. (ad quem provocas ) de re altiſſimum ſilentem , planeque conteſtantem fortuito , non juſſu Procerum Schleinicii Manuſcriptum in manus ſuas deveniſſe. Verba illius ſunt : (a) Incidi nuper in juſtum volumen Manu- ſcriptum ( nempe Schleinicii ) de rebus Bohemicis in duas diviſum partes quarum prior generatim ad univerſam Boemiam pertinentia tractat , poſterior illuſtrium Boemia familiarum origines complectitur. Itane quod homini for- tuito in manus incidit, idem tibi eſt atque ab ordinibus regni data opera cenſuræ tradi ? Næ igitur manuſcripta omnia , quæ hodie in manibus meis ſunt , ab Ordinibus regni cenſuræ mex commiſſa ſunt. Tantum abeſt, ut ſeu Balbinus , ſeu quis alius ſcriptorum noſtrorum uſpiam me- minerit Schleinicii opus ab ordinibus regni ſuppreſſum orbatumque venia , ut in lucem publicam prodiret. Conſpecturus id es aliquando in meis Tomis Manuſcriptorum nuſquam antehac editorum , præſertim poſteriorem illius Partem , cui non inutiles injucundæque de inclitis noſtris familiis memoriæ inſunt , cogniturus tum, an Incliti Status no- ſtri obicem publicationi hujus operis poſituri fint, an non potius con- ſilium meum probaturi ? Verum hæc fulcimenta merito tibi effingen- da erant, ut Czecho tuo firmioribus hiſtorix antiquitatisque præfidiis orba- (4) Balbin Dee. 1. L. 2. c. 14.
32 CONFUTATIO LUCIFER, rito Sudetio ſuccenſuit , qui enim apud veteres Græcos & horum more quoque apud Romanos nec harbarus, nec Scytha audire volutiſſet, vel in Græcia vel in Romano Imperio, vel nullibi terrarum exiſtere debuiſſet; ' Tralatitium eſt apud veteres a Græcis pariter ac a Romanis omnes populos exteros barbarorum, om- nes ad ſeptemtrionem vergentes Scytharum nomine infignitos eſſe. III. Non minus ab omni veritate alienum est : Schleinicii Pro- to -Epiſcopi. Litomericenſis hiſtoricum opus ( quod anhiſtriſix nomi- ne condemnas ) Procerum Bohemiæ juſſu Balbino ſub cenſuram tradi- tum fuiſſe , atque vel ideo, quod Czechum conditorem gentis nega- verit, ſuppreſſum , prelique beneficio mulctatum. Relatæ enim Bal- bini cenſuræ , qua Schleinicii partum acrius notavit , ſubjungis : Prop- tereaque Schleinicii ſcriptum ſuppreſſum , & luce publica haud dignum viſum fuit. Verum unde hæc tibi Vir Cl. ſcribendi confidentia , aut unde hauſiſti hæc documenta Schleinicii Manuſcriptum unquam Procerum Boemiæ juſſu Balbino ſub cenſuram fuiſſe traditum, ſeu plane ſuppreſ- ſum , & luce publica indignum viſum? Jactavitne loco aliquo in li- bris ſuis Balbinus hanc provinciam ſibi a Regni Proceribus fuiſſe de- mandatam? quin illum audi eodem libro 2. Miſcellancorum c. 14. (ad quem provocas ) de re altiſſimum ſilentem , planeque conteſtantem fortuito , non juſſu Procerum Schleinicii Manuſcriptum in manus ſuas deveniſſe. Verba illius ſunt : (a) Incidi nuper in juſtum volumen Manu- ſcriptum ( nempe Schleinicii ) de rebus Bohemicis in duas diviſum partes quarum prior generatim ad univerſam Boemiam pertinentia tractat , poſterior illuſtrium Boemia familiarum origines complectitur. Itane quod homini for- tuito in manus incidit, idem tibi eſt atque ab ordinibus regni data opera cenſuræ tradi ? Næ igitur manuſcripta omnia , quæ hodie in manibus meis ſunt , ab Ordinibus regni cenſuræ mex commiſſa ſunt. Tantum abeſt, ut ſeu Balbinus , ſeu quis alius ſcriptorum noſtrorum uſpiam me- minerit Schleinicii opus ab ordinibus regni ſuppreſſum orbatumque venia , ut in lucem publicam prodiret. Conſpecturus id es aliquando in meis Tomis Manuſcriptorum nuſquam antehac editorum , præſertim poſteriorem illius Partem , cui non inutiles injucundæque de inclitis noſtris familiis memoriæ inſunt , cogniturus tum, an Incliti Status no- ſtri obicem publicationi hujus operis poſituri fint, an non potius con- ſilium meum probaturi ? Verum hæc fulcimenta merito tibi effingen- da erant, ut Czecho tuo firmioribus hiſtorix antiquitatisque præfidiis orba- (4) Balbin Dee. 1. L. 2. c. 14.
Strana 33
PRÆFATIONIS. 33 orbato a Regum , Procerumque Bohemiæ ſententia patrocinium ſalſo emendicares; quo præcipiti conſilio plurimum de ſapientia, de pru- dentia Regum Procerumque noſtrorum detraxiſti, quos sic effingis, tanquam in Czechi ſententiam juraſſent , atque ad ejus aram priſca ſu- perſtitione vota nuncupaſſent, quibus tantam incogitantiam impin- gis, tanquam obfirmata voluntate omnes vulgi fabellas pro veritate hi- itorica, & Sybillinis foliis recepiſſent, eo, inquam, tetro colore exi- ſtimationem illorum detrudis, tanquam ignoraſſent , quid interſit in- ter res fidei , hiſtoriamque , tanquam mente aſſecuti non fuiſſent , quan- tum æmulatio Virorum literatorum , quantum modesta concertatio ad eruendas in re hiſtorica veritates proſit. Non tu alios a Regibus , a Proceribus noſtris libros unquam ſuppreſſos legeris, quam qui Religio- ni vulnera infligere viſi, quam qui bonis moribus, tranquillitati pu- plicæ , civili, politicoque ſtatui bellum inferre auſi. Ceteris literato- rum ſcientificis diſceptationibus fræna injicere, ad unius opinionis propugnationem ingenia cogere , in dubiis ejuſcemodi controverſiis- que certum ſtatuere , ſemper a providentia , eruditione , ſapientiaque Regum, Procerumque noſtrorum fuit alieniſlimum. Guid enim id fuiſſet , ac ſcientiarum expolitioni metas ponere , erudiendi cupiditati alas præſcindere , ne dicam pulcherrimam diſciplinarum molem com- pagemque ſubruere , ac evertere? IV. Ab his ad alia duo Præfationis tuæ momenta progrediamur. Primum verbis tuismet referre libet: Gelaſus (ais) riſum mihi maxi- mopere movit, cum ipſe Cl. D. Carolum Krzizium riſit, quaſi nonnifi Philoſo- phicas pro Czecho tuendo attuliſſet urgutias, quæ tamen ejusmodi ſunt, quas dum non potuit ſolido quopiam documento, aut argumento elidere , anniſus eſt ſalſe eludere ; Quodſi ita habet , Gelaſius cum hæc ſcribebat minime genium in- ter eruditos , tanto minus Philoſophos fuit , ſane fuliginem hanc, quam nomini ſuo facto iſto aſperſit, haud eluet, quousque inclita Slavorum natio cum ſuo Czecho gloriabitur. Sed quis est, qui tecum rideat, qui dictis his tuis ridiculis cachinno applaudat? Joculatores , mimosque per fo- ra pretio emas neceſſe est, qui rem tecum faciant, prudentum reper- turus neminem. Sed a riſu ad ridenda tua: Receperam in præ- fatione mea Partis III. Annalium Hagecianorum Lectori Authorem Introductionis in hiſtoriam ſacram Boemiæ ( qui tecum eundem Czechum ab inferis revocare conniſus erat, atque eam ob cauſam me ſcriptaque mea nonnihil acerbius impetierat ) porro a me intactum peritaturum. Sed tuus Vir Cl. riſus , plauſusque me rurſum arma reſu- PARS I. E LUCIFER. mere
PRÆFATIONIS. 33 orbato a Regum , Procerumque Bohemiæ ſententia patrocinium ſalſo emendicares; quo præcipiti conſilio plurimum de ſapientia, de pru- dentia Regum Procerumque noſtrorum detraxiſti, quos sic effingis, tanquam in Czechi ſententiam juraſſent , atque ad ejus aram priſca ſu- perſtitione vota nuncupaſſent, quibus tantam incogitantiam impin- gis, tanquam obfirmata voluntate omnes vulgi fabellas pro veritate hi- itorica, & Sybillinis foliis recepiſſent, eo, inquam, tetro colore exi- ſtimationem illorum detrudis, tanquam ignoraſſent , quid interſit in- ter res fidei , hiſtoriamque , tanquam mente aſſecuti non fuiſſent , quan- tum æmulatio Virorum literatorum , quantum modesta concertatio ad eruendas in re hiſtorica veritates proſit. Non tu alios a Regibus , a Proceribus noſtris libros unquam ſuppreſſos legeris, quam qui Religio- ni vulnera infligere viſi, quam qui bonis moribus, tranquillitati pu- plicæ , civili, politicoque ſtatui bellum inferre auſi. Ceteris literato- rum ſcientificis diſceptationibus fræna injicere, ad unius opinionis propugnationem ingenia cogere , in dubiis ejuſcemodi controverſiis- que certum ſtatuere , ſemper a providentia , eruditione , ſapientiaque Regum, Procerumque noſtrorum fuit alieniſlimum. Guid enim id fuiſſet , ac ſcientiarum expolitioni metas ponere , erudiendi cupiditati alas præſcindere , ne dicam pulcherrimam diſciplinarum molem com- pagemque ſubruere , ac evertere? IV. Ab his ad alia duo Præfationis tuæ momenta progrediamur. Primum verbis tuismet referre libet: Gelaſus (ais) riſum mihi maxi- mopere movit, cum ipſe Cl. D. Carolum Krzizium riſit, quaſi nonnifi Philoſo- phicas pro Czecho tuendo attuliſſet urgutias, quæ tamen ejusmodi ſunt, quas dum non potuit ſolido quopiam documento, aut argumento elidere , anniſus eſt ſalſe eludere ; Quodſi ita habet , Gelaſius cum hæc ſcribebat minime genium in- ter eruditos , tanto minus Philoſophos fuit , ſane fuliginem hanc, quam nomini ſuo facto iſto aſperſit, haud eluet, quousque inclita Slavorum natio cum ſuo Czecho gloriabitur. Sed quis est, qui tecum rideat, qui dictis his tuis ridiculis cachinno applaudat? Joculatores , mimosque per fo- ra pretio emas neceſſe est, qui rem tecum faciant, prudentum reper- turus neminem. Sed a riſu ad ridenda tua: Receperam in præ- fatione mea Partis III. Annalium Hagecianorum Lectori Authorem Introductionis in hiſtoriam ſacram Boemiæ ( qui tecum eundem Czechum ab inferis revocare conniſus erat, atque eam ob cauſam me ſcriptaque mea nonnihil acerbius impetierat ) porro a me intactum peritaturum. Sed tuus Vir Cl. riſus , plauſusque me rurſum arma reſu- PARS I. E LUCIFER. mere
Strana 34
CONFUTATIO 34 mere compellunt , ut ne ex arena cum ludibrio profugiſſe videar. Tu vero videris , quam gratiam is tibi habiturus ſit , qui ejus jam pene ſa- nata vulnera ungue refricas. Paucula ſuperſunt argumenta hujus Col- legæ tui , quæ tu in Lucifero tüo non recoxiſſes , novoque ſolum jure condiviſſes. Cum tua igitur refutata ſubrutaque cognoſces, cognoſ- ces & illa Collegæ tui. Gux tamen a te prætermiſſa comperero, tan- quam in transcurſu, breviter uti res feret, & velut a latere petam, re- moveboque. Non enim amplius cum illo, ſed tecum mihi res eſt & negotium. Atque cum mox ſupra Schleinicii facta ſit mentio , tempus locumque peropportunum arbitror, ut probem Schleinicium re ipſa Czechum negaſſe , ſecus quam Collega tuus ex dubio quodam obſcuroque Balbini loco argutatus ſit: ſolum de illo dubitaſſe. (a) Schleinicii vero Czechum conditorem gentis prorſum negantis hæe ſunt teſtimonia : Parte II. c. 5. ita ſcribit : (b) Ex hucusque deductis ſatis putem eliqueſcere , omnia, quæ ſcriptores noſtri Bohemici circa culturam Buhemiæ per Cechum ali- quem Croatam ſive Dalmatam Illyricanum ah anno ſalutis primum 644 incep- tum nobis tradiderunt , atque a vulgo jam ipſo religioſe , ut ita dicam , ere- duntur , commenta eſſe mera & fabulas. Rurſum : Diffiteri hic non poſſum , præfatum Cechum Croatam illum ee modo fabuloſum occaſionem dediſſe authori- bus etiam externis quibusdam aliis plura de ſe ſe alia fabulandi , & ſine funda- mento tradendi. Denuo: Tum etiam quod annalibus noſtris Bohemicis non Conſict ſæpe dictum Cechum fictitium ullum unquam pedem extuliſſe extra Bohe- miam. Iterum: Sed vanitatem ejuſce de Cecho aliquo Illyrisano fabellæ præter allata capitibus ſuperioribus , ſatis etiam judicio meo confirmatur: Sed nec- dum omnia: Nec & Ducem eum ipſum Cechum , inquit , quem conditorem nationis fuiſſe Bohemicæ male nos hucuſque credidimus. Vis plura? Attento maxime : quod alterius alicujus Cechi , præter eum , quem cultorem Bohemiæ fuiſſe primum nos nobis fingimus, nullum uſpiam in hiſtoria noſtra exſtet veſti- gium. Necdum Collegæ tuo, tibique ſatis eſt teſtimonii? unum adhuc audite: Ut mihi idcirco vel ipſi, antequam etiam in hiſtoricis tam Romanis, quam & Germanis adverſa quædam narrationibus noſtrorum deprehendiſſem, ſemper hiſtoria ea de Czecho atque Lecho Bohemiæ, Poloniæque primis cultori- bus , gentisque utriusque conditoribus fuerit viſa ſuſpecta, & vel a ſimilitudine ipſamet & veri haud parum abſona. Infinitus ſim, ſi omnia Schleinicii loca, & cumprimis Præfationem illius exſcribam , quibus Czechum non modo LUCIFER. (a) Introductio ad ſacram hiſtoriam Boemiæ ſect. 3. pag. LXXII. & ſeq. (b) Ma- nuſeriptum Bibliothecæ Waldsteiniæ Duxovieuſis, cujns apographum apud me eſt.
CONFUTATIO 34 mere compellunt , ut ne ex arena cum ludibrio profugiſſe videar. Tu vero videris , quam gratiam is tibi habiturus ſit , qui ejus jam pene ſa- nata vulnera ungue refricas. Paucula ſuperſunt argumenta hujus Col- legæ tui , quæ tu in Lucifero tüo non recoxiſſes , novoque ſolum jure condiviſſes. Cum tua igitur refutata ſubrutaque cognoſces, cognoſ- ces & illa Collegæ tui. Gux tamen a te prætermiſſa comperero, tan- quam in transcurſu, breviter uti res feret, & velut a latere petam, re- moveboque. Non enim amplius cum illo, ſed tecum mihi res eſt & negotium. Atque cum mox ſupra Schleinicii facta ſit mentio , tempus locumque peropportunum arbitror, ut probem Schleinicium re ipſa Czechum negaſſe , ſecus quam Collega tuus ex dubio quodam obſcuroque Balbini loco argutatus ſit: ſolum de illo dubitaſſe. (a) Schleinicii vero Czechum conditorem gentis prorſum negantis hæe ſunt teſtimonia : Parte II. c. 5. ita ſcribit : (b) Ex hucusque deductis ſatis putem eliqueſcere , omnia, quæ ſcriptores noſtri Bohemici circa culturam Buhemiæ per Cechum ali- quem Croatam ſive Dalmatam Illyricanum ah anno ſalutis primum 644 incep- tum nobis tradiderunt , atque a vulgo jam ipſo religioſe , ut ita dicam , ere- duntur , commenta eſſe mera & fabulas. Rurſum : Diffiteri hic non poſſum , præfatum Cechum Croatam illum ee modo fabuloſum occaſionem dediſſe authori- bus etiam externis quibusdam aliis plura de ſe ſe alia fabulandi , & ſine funda- mento tradendi. Denuo: Tum etiam quod annalibus noſtris Bohemicis non Conſict ſæpe dictum Cechum fictitium ullum unquam pedem extuliſſe extra Bohe- miam. Iterum: Sed vanitatem ejuſce de Cecho aliquo Illyrisano fabellæ præter allata capitibus ſuperioribus , ſatis etiam judicio meo confirmatur: Sed nec- dum omnia: Nec & Ducem eum ipſum Cechum , inquit , quem conditorem nationis fuiſſe Bohemicæ male nos hucuſque credidimus. Vis plura? Attento maxime : quod alterius alicujus Cechi , præter eum , quem cultorem Bohemiæ fuiſſe primum nos nobis fingimus, nullum uſpiam in hiſtoria noſtra exſtet veſti- gium. Necdum Collegæ tuo, tibique ſatis eſt teſtimonii? unum adhuc audite: Ut mihi idcirco vel ipſi, antequam etiam in hiſtoricis tam Romanis, quam & Germanis adverſa quædam narrationibus noſtrorum deprehendiſſem, ſemper hiſtoria ea de Czecho atque Lecho Bohemiæ, Poloniæque primis cultori- bus , gentisque utriusque conditoribus fuerit viſa ſuſpecta, & vel a ſimilitudine ipſamet & veri haud parum abſona. Infinitus ſim, ſi omnia Schleinicii loca, & cumprimis Præfationem illius exſcribam , quibus Czechum non modo LUCIFER. (a) Introductio ad ſacram hiſtoriam Boemiæ ſect. 3. pag. LXXII. & ſeq. (b) Ma- nuſeriptum Bibliothecæ Waldsteiniæ Duxovieuſis, cujns apographum apud me eſt.
Strana 35
PRÆFATIONIS. 35 modo ſibilis omnibus explodit, ſed & infra omne fabularum meritum deprimit. Satisne vero tandem oſtendi Schleinicium non ſolum dubi- tasſe, ſed vere negasse Czechum? Ridesne adhuc Vir Cl. affirmabis- que porro hoc jam unum primumque Collegæ tui argumentum, me non potuiſſe ſolido quopiam documento aut argumento clidere, ac propterea an- niſum ſalſe eludere ? Reperturus cætera eodem prorſus vigore confuta- ta enervataque in his ipſis confutationibus meis. Nempe tardi ingenit eſt, inquit Cicero (a) (rivulos conſectari , fontes rerum non videre. Aliud est conjecturas ex tranſcriptorum argutationibus, verborum umbris , rerumque nebulis venari , aliud feram inter caſſes certam recluſamque tenere. Ne dicam maximæ incogitantiæ genus eſſe, xmulum tuum ex Manuſcripto, quod nuſquam videris , nuſquam legeris , quodque is non modo in penu ſua habeat , ſed a capite ad calcem uſque meditate etiam evolverit, refellere, aut infirmare. Sed peccatum hoc Col- legæ tui, etiam tibi commune eſt, infraque ostenſuri ſumus hanc ip- ſam caliginem crebro oculis tuis fuiſſe offuſam. V. Ad id quod pene extremum Præfationis tuæ eſt, veniamus: Modestiam tuam, stylique attemperationem Lectori perſuaſurus ais: Tametſi autem mihi nec ungues deeſſe , nec dentes, nec telum, ſi liberet , uti li- bens , lubensque fatear ; egi tamen, ut L. B. intelligat tota hac lucubratione gra- vius non eſſe erratum , quam quod Cl. Gelaſius nimis clementer habeatur. Et multo poſt ſubjungis : Quare præmonitum velim, fi quis forte mea tanti fecerit , ut digna reſponſo exiſtimet , quo intra limites & metas conſiſtat mode- ſtiæ , neque cum Cl. Gelaſio extru pomæria vagari amet ; Nam ſicubi ex deſectu veterum documentorum non potuerit hiſtorici, malit Philoſophi, quam aut ob- trectatoris , nut ludificatoris partes , nut prorſus agere nullas, nec enim probi & literati viri eſſe exiſtimo pro argumentis ac hiſloricis demonflrationibus verba probroſa reddere. Næ ego Clementix tuæ, Modeſtiæque æternam debeo memoriam, ac officii mei deputem utrique aras, delubra, & coloſſos nuncupare , næ denique in ambas tanquam in ſpeculum inſpiciam , atque ex illis exemplum ſumam , quid laudi, quid vitio detur , qua norma mihi poſthac attemperandus ſit stylus. Guid enim hac tua ora- tione dignius animo omnibus affectibus libero, planeque ad eruendam veritatem accomodato ? Non gravior , præſertim ſi poſtrema verba tua ſpectentur , a Catone afferri potuit ſententia. Nec dubitare velim Vir Cl. te hac voluntate ad ſcribendam hane lucubratiunculam acceſſiſ- PARS I E 2 LUCIFER. ſe, (a) Cicero lib. 2. de Orat. c. 27.
PRÆFATIONIS. 35 modo ſibilis omnibus explodit, ſed & infra omne fabularum meritum deprimit. Satisne vero tandem oſtendi Schleinicium non ſolum dubi- tasſe, ſed vere negasse Czechum? Ridesne adhuc Vir Cl. affirmabis- que porro hoc jam unum primumque Collegæ tui argumentum, me non potuiſſe ſolido quopiam documento aut argumento clidere, ac propterea an- niſum ſalſe eludere ? Reperturus cætera eodem prorſus vigore confuta- ta enervataque in his ipſis confutationibus meis. Nempe tardi ingenit eſt, inquit Cicero (a) (rivulos conſectari , fontes rerum non videre. Aliud est conjecturas ex tranſcriptorum argutationibus, verborum umbris , rerumque nebulis venari , aliud feram inter caſſes certam recluſamque tenere. Ne dicam maximæ incogitantiæ genus eſſe, xmulum tuum ex Manuſcripto, quod nuſquam videris , nuſquam legeris , quodque is non modo in penu ſua habeat , ſed a capite ad calcem uſque meditate etiam evolverit, refellere, aut infirmare. Sed peccatum hoc Col- legæ tui, etiam tibi commune eſt, infraque ostenſuri ſumus hanc ip- ſam caliginem crebro oculis tuis fuiſſe offuſam. V. Ad id quod pene extremum Præfationis tuæ eſt, veniamus: Modestiam tuam, stylique attemperationem Lectori perſuaſurus ais: Tametſi autem mihi nec ungues deeſſe , nec dentes, nec telum, ſi liberet , uti li- bens , lubensque fatear ; egi tamen, ut L. B. intelligat tota hac lucubratione gra- vius non eſſe erratum , quam quod Cl. Gelaſius nimis clementer habeatur. Et multo poſt ſubjungis : Quare præmonitum velim, fi quis forte mea tanti fecerit , ut digna reſponſo exiſtimet , quo intra limites & metas conſiſtat mode- ſtiæ , neque cum Cl. Gelaſio extru pomæria vagari amet ; Nam ſicubi ex deſectu veterum documentorum non potuerit hiſtorici, malit Philoſophi, quam aut ob- trectatoris , nut ludificatoris partes , nut prorſus agere nullas, nec enim probi & literati viri eſſe exiſtimo pro argumentis ac hiſloricis demonflrationibus verba probroſa reddere. Næ ego Clementix tuæ, Modeſtiæque æternam debeo memoriam, ac officii mei deputem utrique aras, delubra, & coloſſos nuncupare , næ denique in ambas tanquam in ſpeculum inſpiciam , atque ex illis exemplum ſumam , quid laudi, quid vitio detur , qua norma mihi poſthac attemperandus ſit stylus. Guid enim hac tua ora- tione dignius animo omnibus affectibus libero, planeque ad eruendam veritatem accomodato ? Non gravior , præſertim ſi poſtrema verba tua ſpectentur , a Catone afferri potuit ſententia. Nec dubitare velim Vir Cl. te hac voluntate ad ſcribendam hane lucubratiunculam acceſſiſ- PARS I E 2 LUCIFER. ſe, (a) Cicero lib. 2. de Orat. c. 27.
Strana 36
36 CONFUTATIO ſe, quid enim a te Viro moribus perpolitiſſimo, in hoc humanitatis civilitatisque emporio ſcribente, tot urbaniſſimorum concivium con- ſuetudine ac conſortio utente non humanum non modeſtiſſimum ex- ſpectare potuit orbis literatus? Guare plene perſuaſus ſum te maxime indignari Lucifero tuo , qui omnes modeſtiæ limites a te ſapienter præſtitutos egredi auſus ſit , plane adducor, ut credam ſeveriſſimo ſu- percilio tuo male acceptum, qui non fit veritus tantoopere a propo- ſito tuo optimaque voluntate deſciſcere, nec dubito jam rubori tibi eſſe hunc ſpurium partum, qui cum ſumma tua humanitate nihil com- mune habet, tuum videri, æſtimarique; quin vel tacite oculis mihi innuis, ut probe eum verſem , depectam , attondeamque , qui tantæ austeritatis tuæ præcepta temerare ac infringere ſibi religioni minime duxerit. Guod enim ejus toto opuſculo tuo molimen & opera, quam latrare, frendere, ſpumare, mordere, & laniare? Ego vero cum Ariſtippo : Ut ille linguæ ſuæ, ſic & ego mearum aurium dominus ſum. (a) Non æmulabor Luciferi tui maledicentiam , ſed graviſſimam tuam mo- deſtiam. Qui ſi ait ſe non gravius erraſſe, quam cum me nimis clementer habuit, ego malim dicere , me omnium graviſſime peccaſſe , dum non- nunquam vel juſti doloris acerbitate abreptus minimum inclemens in te fui, aut vel umbra offendiculi exiſtimationem tuam vel invitus læſi. Qui ſi ait: Omnia mecum infra meritum meum expoſtulata fuiſſe ; ego tanquam meritis tuis maxime injurium execrer , damnemque omne il- lud, quidquid gratiam tuam exulcerare potest. Modestix enim li- mites, quos ſtatim ſub principium operum meorum hiſtoricorum cer- tos mihi præſtitui, prohibent unquam licentius evagari. Guare con- tumeliam mihi Lucifer tuus impegit graviſſimam, cum nullo teſte, reo- que allato loco criminatus eſt mihi in amoribus eſſe extra modeſtiæ po- mœria vagari. Hæc ille in iſta luce temporum atque hominum auſus propalam ementiri, quaſi nemo eſſet, qui mea haberet in manibus, qui ea legeret, aut legiſſet. Testes inquam moderatiſſimo stylo meo, testes cultui & reverentiæ erga omnium ordinum mortales ſunt libri mei , quos conſulere, atque excutere unicuique liberum eſto. Me fibi habeto, ego me illi mancupio dabo, cum Comico auſim dicere , qui mini- mum in illis detexerit, quod modeſtiæ legibus adverſetur. Si quid Lec- tor acerbius Parte II. Annalium meorum in æmulum meum dictum repererit, prudens haud vitio dabit, nonniſi injuriis provocatus, ju- ſtique doloris ſenſu percitus, non tam illum aculeis appetii, quam is erinaceum tangere, abutique volens ſe ipſum ſauciavit. (a) Joann. Sarisbergenſis L. 3. Policrat. c. 14. LUCIFER. Re-
36 CONFUTATIO ſe, quid enim a te Viro moribus perpolitiſſimo, in hoc humanitatis civilitatisque emporio ſcribente, tot urbaniſſimorum concivium con- ſuetudine ac conſortio utente non humanum non modeſtiſſimum ex- ſpectare potuit orbis literatus? Guare plene perſuaſus ſum te maxime indignari Lucifero tuo , qui omnes modeſtiæ limites a te ſapienter præſtitutos egredi auſus ſit , plane adducor, ut credam ſeveriſſimo ſu- percilio tuo male acceptum, qui non fit veritus tantoopere a propo- ſito tuo optimaque voluntate deſciſcere, nec dubito jam rubori tibi eſſe hunc ſpurium partum, qui cum ſumma tua humanitate nihil com- mune habet, tuum videri, æſtimarique; quin vel tacite oculis mihi innuis, ut probe eum verſem , depectam , attondeamque , qui tantæ austeritatis tuæ præcepta temerare ac infringere ſibi religioni minime duxerit. Guod enim ejus toto opuſculo tuo molimen & opera, quam latrare, frendere, ſpumare, mordere, & laniare? Ego vero cum Ariſtippo : Ut ille linguæ ſuæ, ſic & ego mearum aurium dominus ſum. (a) Non æmulabor Luciferi tui maledicentiam , ſed graviſſimam tuam mo- deſtiam. Qui ſi ait ſe non gravius erraſſe, quam cum me nimis clementer habuit, ego malim dicere , me omnium graviſſime peccaſſe , dum non- nunquam vel juſti doloris acerbitate abreptus minimum inclemens in te fui, aut vel umbra offendiculi exiſtimationem tuam vel invitus læſi. Qui ſi ait: Omnia mecum infra meritum meum expoſtulata fuiſſe ; ego tanquam meritis tuis maxime injurium execrer , damnemque omne il- lud, quidquid gratiam tuam exulcerare potest. Modestix enim li- mites, quos ſtatim ſub principium operum meorum hiſtoricorum cer- tos mihi præſtitui, prohibent unquam licentius evagari. Guare con- tumeliam mihi Lucifer tuus impegit graviſſimam, cum nullo teſte, reo- que allato loco criminatus eſt mihi in amoribus eſſe extra modeſtiæ po- mœria vagari. Hæc ille in iſta luce temporum atque hominum auſus propalam ementiri, quaſi nemo eſſet, qui mea haberet in manibus, qui ea legeret, aut legiſſet. Testes inquam moderatiſſimo stylo meo, testes cultui & reverentiæ erga omnium ordinum mortales ſunt libri mei , quos conſulere, atque excutere unicuique liberum eſto. Me fibi habeto, ego me illi mancupio dabo, cum Comico auſim dicere , qui mini- mum in illis detexerit, quod modeſtiæ legibus adverſetur. Si quid Lec- tor acerbius Parte II. Annalium meorum in æmulum meum dictum repererit, prudens haud vitio dabit, nonniſi injuriis provocatus, ju- ſtique doloris ſenſu percitus, non tam illum aculeis appetii, quam is erinaceum tangere, abutique volens ſe ipſum ſauciavit. (a) Joann. Sarisbergenſis L. 3. Policrat. c. 14. LUCIFER. Re-
Strana 37
PRÆFATIONIS. 37 Reſpondere volui, non laceſſere , Benedictis ſi certaſſet , audiſſet bene, Guod ab illo allatum eſt, ſibi Eſſe id relatum putet. (a) LUCIFER. Pari modo ſi in hac defenſione mea æquus rerum Æſtimator, Lectorque deprehenderit Luciferum ſubinde ſatyrico aceto probe pro- lui, non id intemperantiæ meæ, ſed xquitati admetiatur. Nec enim aſperiora mea verba aliud ſunt, quam tela, quæ in me vibrata defle- cto, atque in ſagittarium retorqueo. Retorſionis ejusmodi primum exemplum vel in hujus Præfationis exitu eſto: Nam cum Lucifer om- nia opuſcula mea ſupercilioſe aſpernatur, ludibrioque vindicias meas adverſus Collegam tuum habet, hæc intemperantiſſime adnectit : Plane a me impetrare non poſſum , ut unius cujusdam Viri Clariſſimi ſuper reſponſo hoc Gelaſiano tecum B. L. non communicem cenſuram , & eft tanto verior , quo brevior : Flus ſalis an piperis redolent reſponſa Gelaſi? Lis penes eſto cocum, dum parat ille focum. Hactenus Lucifer tuus , quem locum emutuatus ille eſt ab ipſo Collega tuo, qui ſimillimo fallaci telo Vindicias Eduardi noſtri Cor- ſini appetit. (b) Sed quis ille Vir Clariſſimus, liceat mihi cum Juſto Lipſio plane ſimilibus armis ab adverſario ſuo infeſtato quærere? (c) Quis igitur ille? quis? quis? ſiles & palles? nam erubeſcere tu quidem non ſo- ler. Quid ſi amicus aliquis tuus ? quid ſi ipſe tu ? tu ? heu ! quam rideamus, ſi te pro te in me teſtem voces? Sed premo, nec ultra divulgo hoc arcanum. Cre- disne vero non æque divite vena mihi carmen fluere, aut tam tardo me eſſe ingenio ad excudendum acumen , ut ne illud acerbiori etiam vulnere in Luciferum tuum fas ſit retorquere ? Hem habe ! Nil ſalis , at piper , & cepas redolent tua ſcripta , Non igitur doctis, ſed ſacra ſunto focis. Sed pudet ejusmodi quisquilias , & nugaces merces mangonum ritu ſeveriora, gravioraque empturienti Lectori venales obtrudere ; Ad ipſa capita , quibus Czechus hiſtorix patriæ reſtitui quæſitus properandum, detegendumque , quantum Lucifer ſcripta mea ſurſum , deorſum , dex- trorſum, finiſtrorſumque detorſerit, videndum inquam, quanta ver- E 3 bis (a Terentius in Prologo Phormionis. (b) Introductio in hiſt. ſaeram Boemiæ pag. CXII. (c) Juſt. Lipfins adverſus Dialogistam.
PRÆFATIONIS. 37 Reſpondere volui, non laceſſere , Benedictis ſi certaſſet , audiſſet bene, Guod ab illo allatum eſt, ſibi Eſſe id relatum putet. (a) LUCIFER. Pari modo ſi in hac defenſione mea æquus rerum Æſtimator, Lectorque deprehenderit Luciferum ſubinde ſatyrico aceto probe pro- lui, non id intemperantiæ meæ, ſed xquitati admetiatur. Nec enim aſperiora mea verba aliud ſunt, quam tela, quæ in me vibrata defle- cto, atque in ſagittarium retorqueo. Retorſionis ejusmodi primum exemplum vel in hujus Præfationis exitu eſto: Nam cum Lucifer om- nia opuſcula mea ſupercilioſe aſpernatur, ludibrioque vindicias meas adverſus Collegam tuum habet, hæc intemperantiſſime adnectit : Plane a me impetrare non poſſum , ut unius cujusdam Viri Clariſſimi ſuper reſponſo hoc Gelaſiano tecum B. L. non communicem cenſuram , & eft tanto verior , quo brevior : Flus ſalis an piperis redolent reſponſa Gelaſi? Lis penes eſto cocum, dum parat ille focum. Hactenus Lucifer tuus , quem locum emutuatus ille eſt ab ipſo Collega tuo, qui ſimillimo fallaci telo Vindicias Eduardi noſtri Cor- ſini appetit. (b) Sed quis ille Vir Clariſſimus, liceat mihi cum Juſto Lipſio plane ſimilibus armis ab adverſario ſuo infeſtato quærere? (c) Quis igitur ille? quis? quis? ſiles & palles? nam erubeſcere tu quidem non ſo- ler. Quid ſi amicus aliquis tuus ? quid ſi ipſe tu ? tu ? heu ! quam rideamus, ſi te pro te in me teſtem voces? Sed premo, nec ultra divulgo hoc arcanum. Cre- disne vero non æque divite vena mihi carmen fluere, aut tam tardo me eſſe ingenio ad excudendum acumen , ut ne illud acerbiori etiam vulnere in Luciferum tuum fas ſit retorquere ? Hem habe ! Nil ſalis , at piper , & cepas redolent tua ſcripta , Non igitur doctis, ſed ſacra ſunto focis. Sed pudet ejusmodi quisquilias , & nugaces merces mangonum ritu ſeveriora, gravioraque empturienti Lectori venales obtrudere ; Ad ipſa capita , quibus Czechus hiſtorix patriæ reſtitui quæſitus properandum, detegendumque , quantum Lucifer ſcripta mea ſurſum , deorſum , dex- trorſum, finiſtrorſumque detorſerit, videndum inquam, quanta ver- E 3 bis (a Terentius in Prologo Phormionis. (b) Introductio in hiſt. ſaeram Boemiæ pag. CXII. (c) Juſt. Lipfins adverſus Dialogistam.
Strana 38
33 CONFUTATIO LUCIFER. bis illius vis & veritas inſit. Nihil autem prætermittendum eſſe merito ratus ſum, ne novis rifibus atque plauſibus locus relinquatur, aut rur- ſum obtendi poſſit, me rem præteriiſſe , quod nullo ſolido documento aut argumento eam elidere licuerit. Quæ rerum multitudo, multiplexque confutatio longiorem faciet hanc Apologiam. Nam ut Balbinus ait; (a) Defenſio longe plus verborum , quam accuſatio , & criminutio poſtulat. Te vero amice Lector verbis Luciani præmonitum, præmunitumque velim : Non alterius judicio fides habenda , aut accuſatoris odio , ſed nobis ipſis inquiſitionem reſervare debemus , quod ſuum eſt veritati, & accuſatori æque dandum. Poſtquam vero res in aperto poſita erit, & partis utriusque argu- menta expenſa , odiſſe aut diligere oportet, quem alterutro dignum inquiſitio oſtenderit. Præpoſtero vero ordine vix auditam accuſationem probare , hercule ! puertle nimis eſt & miſerum , atque longe injuſtiſſimum. (a) Balbin. Dec. 1. 1. 2. c. 14. Pag. 15. 9&2A22a2axxxxxpx9xx CONFUTATIO RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. R& Rimo omnium telo Vir Cl. a te peti videor, cum opinionem meam de veteris Zecchiæ ſeu Zicchiæ populis infirmaturus , * contendis: me ſola conjectura, & grammaticali inflexione adſtru- xiſſe Zecchos illos Ponti Euxini & Paludis Mæotydis accolas majores gentis noſtræ fuiſſe. Multis imo graviſſimis authoritatibus ra- tionibusque tam in Prodromo meo, quam Parre II. Annalium Hage- cianorum probavi opinionem eam Slavorum veterum moribus , hiſto- riæ patriæ, temporumque illorum, veterum memoriis indiciisque con- formiſſimam eſſe , quam ſi evertere animus tibi fuit , a Marcomanno- rum , Quadorumqne emigratione , aut expulſione ex his terris auſpi- candum fuit, neceſſum præterea erat nullam gentium his regionibus olim ſitarum memoriam præterire, convenerat omnia temporum mo- men-
33 CONFUTATIO LUCIFER. bis illius vis & veritas inſit. Nihil autem prætermittendum eſſe merito ratus ſum, ne novis rifibus atque plauſibus locus relinquatur, aut rur- ſum obtendi poſſit, me rem præteriiſſe , quod nullo ſolido documento aut argumento eam elidere licuerit. Quæ rerum multitudo, multiplexque confutatio longiorem faciet hanc Apologiam. Nam ut Balbinus ait; (a) Defenſio longe plus verborum , quam accuſatio , & criminutio poſtulat. Te vero amice Lector verbis Luciani præmonitum, præmunitumque velim : Non alterius judicio fides habenda , aut accuſatoris odio , ſed nobis ipſis inquiſitionem reſervare debemus , quod ſuum eſt veritati, & accuſatori æque dandum. Poſtquam vero res in aperto poſita erit, & partis utriusque argu- menta expenſa , odiſſe aut diligere oportet, quem alterutro dignum inquiſitio oſtenderit. Præpoſtero vero ordine vix auditam accuſationem probare , hercule ! puertle nimis eſt & miſerum , atque longe injuſtiſſimum. (a) Balbin. Dec. 1. 1. 2. c. 14. Pag. 15. 9&2A22a2axxxxxpx9xx CONFUTATIO RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. R& Rimo omnium telo Vir Cl. a te peti videor, cum opinionem meam de veteris Zecchiæ ſeu Zicchiæ populis infirmaturus , * contendis: me ſola conjectura, & grammaticali inflexione adſtru- xiſſe Zecchos illos Ponti Euxini & Paludis Mæotydis accolas majores gentis noſtræ fuiſſe. Multis imo graviſſimis authoritatibus ra- tionibusque tam in Prodromo meo, quam Parre II. Annalium Hage- cianorum probavi opinionem eam Slavorum veterum moribus , hiſto- riæ patriæ, temporumque illorum, veterum memoriis indiciisque con- formiſſimam eſſe , quam ſi evertere animus tibi fuit , a Marcomanno- rum , Quadorumqne emigratione , aut expulſione ex his terris auſpi- candum fuit, neceſſum præterea erat nullam gentium his regionibus olim ſitarum memoriam præterire, convenerat omnia temporum mo- men-
Strana 39
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. I. 39 menta in conſilium vocare , authoritates veterum glomerare, immi- LUCIFER. grationis Slavorum veroſimillima indicia proferre , hocque adunato ar- gumentorum robore tanquam baliſtis quibusdam muros opinionis meæ quaſſare, atque ad deditionem faciendam vi quadam cogere. At tu tanquam anguem preſſiſſes tota lucubratione tua Marcomannorum, Quadorumque præteris memorias , omnes gentium hac regionum con- finia olim colentium veteres , certas, indubitatasque hiſtorias copioſe a me productas , tanquam ad te minime ſpectarent , aut ſententiæ tux minus obeſſent , tranſilis ; temporis aut nullam, aut modicam rationem habes, authoritates antiquas plane nullas adfers, Carolo IV. Imperato- re poſterioribus ſcriptoribus parem imo majorem atque vetuſtiſſimis fidem tribuis, non res, non historias, non tempora , non gentium mores ritusque concilias , in eo totus, ut argumenta mea, quæ mini- mi generis ſunt , quæ nonnunquam congruentiæ ſolius cauſa a me alla- ta, atque a me ipſo conjecturæ nomine donota, infestes, evertasque. Ex his tanquam arce capta plaudis, jubilas, & triumphos agis. Ego quanquam materiem hanc ad ſatietatem uſque primis Tomulis meis ex- hauſerim, juvat tamen hic rurſum argumentorum meorum compen- dium dare , eaque ſummatim in quatuor capita diſpeſcere, ut uno velut conſpectu teſtatum fiat me non temeraria aliqua conjectura, aut ſola grammaticali inflexione originem gentis noſtræ a veteribus Zec- chis deduxiſſe. Primo. Cum e productis in Prodromo noſtro coævo- rum teſtimoniis clarum ſit ad ipſa uſque pene Attiliana tempora & ſæ- culi V. exordium Marcomannos Quadosque hodiernæ Bohemiæ Mo- raviæque regiones obtinuiſſe , ſæculi IV. exitu adhuc Reges ſuos ha- buiſſe ; poſt Attilæ vero obitum, diſſolutumque ejus, diſcordia filio- rum , regnum illico in vetuſtiſſimis contemporaneisque ſcriptoribus , non amplius Marcomannorum Quadorumque, ſed novorum incolarum Slavorum fiant memoriæ , quæ certior veriorque criſis formari potuit, quam eam ipſam eſſe epocham, qua expulſis Marcomannis majores noſtri Slavi Boemiam incolere occepere? Porro cum ex ſimilibus mo- numentis conſtet Attilam ab Iſtri pene oſtiis per aquilonarem Danubii ripam magis magisque imperium ſuum perpetuo in occidentem expli- caſſe, ac postea in Galliarum excidium immenſum barbararum gen- tium exercitum per has ipſas regiones earumque fines deduxiſſe , quid veritati magis conſentaneum, quam eum ipſum Attilam hoc ſuo Scy- thicorum Sarmaticorumque populorum torrente Slavos ſecum rapuiſſe ? qui poſtea exactis Bojis, Hermunduris, Marcomannis, Quadis, Ly- giis,
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. I. 39 menta in conſilium vocare , authoritates veterum glomerare, immi- LUCIFER. grationis Slavorum veroſimillima indicia proferre , hocque adunato ar- gumentorum robore tanquam baliſtis quibusdam muros opinionis meæ quaſſare, atque ad deditionem faciendam vi quadam cogere. At tu tanquam anguem preſſiſſes tota lucubratione tua Marcomannorum, Quadorumque præteris memorias , omnes gentium hac regionum con- finia olim colentium veteres , certas, indubitatasque hiſtorias copioſe a me productas , tanquam ad te minime ſpectarent , aut ſententiæ tux minus obeſſent , tranſilis ; temporis aut nullam, aut modicam rationem habes, authoritates antiquas plane nullas adfers, Carolo IV. Imperato- re poſterioribus ſcriptoribus parem imo majorem atque vetuſtiſſimis fidem tribuis, non res, non historias, non tempora , non gentium mores ritusque concilias , in eo totus, ut argumenta mea, quæ mini- mi generis ſunt , quæ nonnunquam congruentiæ ſolius cauſa a me alla- ta, atque a me ipſo conjecturæ nomine donota, infestes, evertasque. Ex his tanquam arce capta plaudis, jubilas, & triumphos agis. Ego quanquam materiem hanc ad ſatietatem uſque primis Tomulis meis ex- hauſerim, juvat tamen hic rurſum argumentorum meorum compen- dium dare , eaque ſummatim in quatuor capita diſpeſcere, ut uno velut conſpectu teſtatum fiat me non temeraria aliqua conjectura, aut ſola grammaticali inflexione originem gentis noſtræ a veteribus Zec- chis deduxiſſe. Primo. Cum e productis in Prodromo noſtro coævo- rum teſtimoniis clarum ſit ad ipſa uſque pene Attiliana tempora & ſæ- culi V. exordium Marcomannos Quadosque hodiernæ Bohemiæ Mo- raviæque regiones obtinuiſſe , ſæculi IV. exitu adhuc Reges ſuos ha- buiſſe ; poſt Attilæ vero obitum, diſſolutumque ejus, diſcordia filio- rum , regnum illico in vetuſtiſſimis contemporaneisque ſcriptoribus , non amplius Marcomannorum Quadorumque, ſed novorum incolarum Slavorum fiant memoriæ , quæ certior veriorque criſis formari potuit, quam eam ipſam eſſe epocham, qua expulſis Marcomannis majores noſtri Slavi Boemiam incolere occepere? Porro cum ex ſimilibus mo- numentis conſtet Attilam ab Iſtri pene oſtiis per aquilonarem Danubii ripam magis magisque imperium ſuum perpetuo in occidentem expli- caſſe, ac postea in Galliarum excidium immenſum barbararum gen- tium exercitum per has ipſas regiones earumque fines deduxiſſe , quid veritati magis conſentaneum, quam eum ipſum Attilam hoc ſuo Scy- thicorum Sarmaticorumque populorum torrente Slavos ſecum rapuiſſe ? qui poſtea exactis Bojis, Hermunduris, Marcomannis, Quadis, Ly- giis,
Strana 40
40 CONFUTATIO. giis , aliisque confinibus gentibus ſeptentrionalia Pannoniæ Danubii- que littora occuparunt. Certe Bojis , ſeu ut Græci ſcriptores vocant Boiſcis, (ſcilicet genti nostræ) jam bellum minatus est Rova Hunno- rum Rex Attilæ in imperio Præceſſor , cum ferre nollet eos cum Roma- nis ſocietatem pepigiſſe ; quod Priſcus Rhetor contemporaneus in Hi- ſtoria Gothica his verbis narrat: Cum Rova Hunnorum Rex ſlatuiſſet cum Amaldſuris, Ithamaris , Tancuſſis , Boiſcis ceterisque gentibus, quæ Iſtrum a- colunt , quod ad armorum ſocietatem cum Romanis jungendam confugiſſent, bello decertare &c. (a) Attillæ dein Marcomannos, Suevos, Quados, Eruios & Turingos in ſervitutei pariterque. & ſocietatem ſe dedidiſſe memorat Turo- czius c. 14. non contemnendæ antiquitatis ſcriptor Hungarus. Non multo poſt Attilæ mortem vero refert jam Procopius l. 2. c. 14. ſub Odoacro & Sæculo V. Herulos cunctis Sclavenorum populis per fines ſuos deducentibus vaſta ſolitudine permenſa ad Varnos primum ( quæ hodiernæ Brandeburgix pars fuit ) veniſſe , & ut Jornandis de Slavis Danubii ri- pis proximis teſtimonium prætermittam , Porphyrogenitus aliique gra- ves vetuſti ſcriptores prædicant , jam ſæculo exeunte V. atque vix quadraginta poſt mortem Attilæ annis Slavos in hodierna Boemia ejus- que limitibus ( quas regiones Magnæ Chrobatiæ nomine Græci tum im- pertiebant) tanto auctos numero, ut in Dalmatiam transmitterent co- lonias, atque ibidem novæ Slavorum Dalmatarum, Chrobatorum, Serborumque reipublicæ fundamenta jacerent. Quamobrem merito gentem noſtram reprehendit, ſugillatque Kranzius, quod, cum id pro- prium gloriz gentis noſtræ ſit Dalmatas Slavos, Chrobatos, Serbosque ab ipſa ortos, illa magis hanc prærogativam his gentibus cedere , ſe- que ab illis ortam confiteri malit. Verba Kranzil, quæ nusquam an- tehac protulimus, hæc ſunt : (b) Erubeſcant Boemi fabulam Æneæ Silvii præferentes de profectione Zechi ex Croatia in Boemiam ad ſundandam ibi gentem ſuam. Non enim ex Croatia in Bohemiam , ſed ex Bohemia in Croutiam mi- gravere. Nam ſi quis Duces corum numeret , & inde tempora computet, in- veniet nondum Boemos in Croatiam tranſiſſe , quando fabulatores volunt jam tunc ex Croutia veniſſe Zechum in Bohemiam. Ita cum Ænea ( Silvio ) hanc quoque partem inter deliramenta reputamus anilia , Bohemosque facimus longius tempus in ſua provincia, quam ipſi rentur, demoratos. Secundo Probavimus veterrimis monumentis Græcorum Latinorumque Hiſtoricorum & Geo- graphorum antiquiſſimam olim potentiſfimamque gentem Zecchorum no- mine (a) In Excerptis legationum T. I. Byzantin. p. 32. (b) Kranzius Wandalix 1. 1. c. 5. p. 1. LUCIFER.
40 CONFUTATIO. giis , aliisque confinibus gentibus ſeptentrionalia Pannoniæ Danubii- que littora occuparunt. Certe Bojis , ſeu ut Græci ſcriptores vocant Boiſcis, (ſcilicet genti nostræ) jam bellum minatus est Rova Hunno- rum Rex Attilæ in imperio Præceſſor , cum ferre nollet eos cum Roma- nis ſocietatem pepigiſſe ; quod Priſcus Rhetor contemporaneus in Hi- ſtoria Gothica his verbis narrat: Cum Rova Hunnorum Rex ſlatuiſſet cum Amaldſuris, Ithamaris , Tancuſſis , Boiſcis ceterisque gentibus, quæ Iſtrum a- colunt , quod ad armorum ſocietatem cum Romanis jungendam confugiſſent, bello decertare &c. (a) Attillæ dein Marcomannos, Suevos, Quados, Eruios & Turingos in ſervitutei pariterque. & ſocietatem ſe dedidiſſe memorat Turo- czius c. 14. non contemnendæ antiquitatis ſcriptor Hungarus. Non multo poſt Attilæ mortem vero refert jam Procopius l. 2. c. 14. ſub Odoacro & Sæculo V. Herulos cunctis Sclavenorum populis per fines ſuos deducentibus vaſta ſolitudine permenſa ad Varnos primum ( quæ hodiernæ Brandeburgix pars fuit ) veniſſe , & ut Jornandis de Slavis Danubii ri- pis proximis teſtimonium prætermittam , Porphyrogenitus aliique gra- ves vetuſti ſcriptores prædicant , jam ſæculo exeunte V. atque vix quadraginta poſt mortem Attilæ annis Slavos in hodierna Boemia ejus- que limitibus ( quas regiones Magnæ Chrobatiæ nomine Græci tum im- pertiebant) tanto auctos numero, ut in Dalmatiam transmitterent co- lonias, atque ibidem novæ Slavorum Dalmatarum, Chrobatorum, Serborumque reipublicæ fundamenta jacerent. Quamobrem merito gentem noſtram reprehendit, ſugillatque Kranzius, quod, cum id pro- prium gloriz gentis noſtræ ſit Dalmatas Slavos, Chrobatos, Serbosque ab ipſa ortos, illa magis hanc prærogativam his gentibus cedere , ſe- que ab illis ortam confiteri malit. Verba Kranzil, quæ nusquam an- tehac protulimus, hæc ſunt : (b) Erubeſcant Boemi fabulam Æneæ Silvii præferentes de profectione Zechi ex Croatia in Boemiam ad ſundandam ibi gentem ſuam. Non enim ex Croatia in Bohemiam , ſed ex Bohemia in Croutiam mi- gravere. Nam ſi quis Duces corum numeret , & inde tempora computet, in- veniet nondum Boemos in Croatiam tranſiſſe , quando fabulatores volunt jam tunc ex Croutia veniſſe Zechum in Bohemiam. Ita cum Ænea ( Silvio ) hanc quoque partem inter deliramenta reputamus anilia , Bohemosque facimus longius tempus in ſua provincia, quam ipſi rentur, demoratos. Secundo Probavimus veterrimis monumentis Græcorum Latinorumque Hiſtoricorum & Geo- graphorum antiquiſſimam olim potentiſfimamque gentem Zecchorum no- mine (a) In Excerptis legationum T. I. Byzantin. p. 32. (b) Kranzius Wandalix 1. 1. c. 5. p. 1. LUCIFER.
Strana 41
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. mine compellatam ad Paludem Mæotydis, Pontumque Euxinum con- LUCIFER. ſediſſe , Hunnos vero & Avares ex montis Caucaſi confiniis in Euro- pam emigrantes iter per Paludem Mæotydis carpſiſſe, ac proinde vaſtam illam veterem Zecchiam, amplitudine ſua trecenta milliaria (ut Porphyrogenitus prodit ) æquantem ſeu Zecchorum Aſiaticorum provin- ciam tranſiiſſe; oſtendimus ex ejusmodi vetuſtis historicorum teſtimo- niis Hunnos Avaresque omnium gentium barbararum ( quarumqua- rum terras transmigrarant) integra agmina ſecum rapuiſſe, atque ad Scythicum orbis univerſi imperium excitandum in ſocietatem provocaſ- ſe. Guid rurſum ex hit veterum indiciis pronius ad fidem faciendam, quam Zecchorum etiam veterum magnam partem una in Europam ab- reptam , quæ demum Attiliano everſo imperio ſedes ſuas in Bohemia vicinisque regionibus ſtabilivit? Guod ut tertio Lectori perſuadere- mus, certiusque redderemus, demonſtravimus ex ejusmodi vetuſtis do- cumentis jam olim in Aſia veteribus illis Zecchis confines fuiſſe Hun- nos, Avares, Serbios, Ucros, Chrovatas, Lazios aliosque populos, quos poſterioribus ſæculis genti noſtræ etiam in Europa viciniffimos fuiſſe , & hodie adhuc quosdam confines conſtat; ut plane teſtatum fiat , quemadmodum gentes illæ in Aſia olim finitimæ ſibi erant , & quodam vicinitatis vinculo junctæ, ita ſe poſtea prope contigueque his Europxis regionibus collocaſſe. Quarto probationes etiam quas dam acervavimus, Zeechos hos veteres ſtirpis ſuiſſe Slavicæ , præterquam enim oſtenderimus Paludis Mæotydis orientalem plagam olim Sarma- tiæ nomine fuiſſe cenſitam, hosque ipſos populos ex Paphlagonia & veterum Henetorum ſede temporum curſu, Græcorumque infeſtationi- bus al ius verſus ſeptentrionem progreſſos , Amazonum ſobolem a Græcis appellatos; produximus ex Porphyrogenito nomina locorum in vete- ri Zecchia plane Slavica, roboravimus id pluribus ejusmodi compella- tionibus Slavicis ex aliis Geographis , probavimus ex authoribus duo- rum viciniſſimorum nobis ſæculorum , non obſtante regionis hodie per Tartaros occupatione, perſeverare etiamnum in hac veteris Zecchiæ regione Slavorum priſcorumque incolarum reliquias. Quæ igitur ve- roſimilior argumentario ex hoc teſtimoniorum robore capi potuit, quam hos Afiæ Zecchos majores noſtros fuiſſe, atque ab iis merito originem gentis noſtræ esse repetendam ? Id vero eo majori confi- dentia a nobis adſtrui potuit, quod facile duodecim antiqua manuſcrip- ta, primosque patrios ſcriptores protulerimus, qui ne verbo quidem commentitii illius Czechi conditorisque gentis meminere , poitquam PARS I. F 41 cer-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. mine compellatam ad Paludem Mæotydis, Pontumque Euxinum con- LUCIFER. ſediſſe , Hunnos vero & Avares ex montis Caucaſi confiniis in Euro- pam emigrantes iter per Paludem Mæotydis carpſiſſe, ac proinde vaſtam illam veterem Zecchiam, amplitudine ſua trecenta milliaria (ut Porphyrogenitus prodit ) æquantem ſeu Zecchorum Aſiaticorum provin- ciam tranſiiſſe; oſtendimus ex ejusmodi vetuſtis historicorum teſtimo- niis Hunnos Avaresque omnium gentium barbararum ( quarumqua- rum terras transmigrarant) integra agmina ſecum rapuiſſe, atque ad Scythicum orbis univerſi imperium excitandum in ſocietatem provocaſ- ſe. Guid rurſum ex hit veterum indiciis pronius ad fidem faciendam, quam Zecchorum etiam veterum magnam partem una in Europam ab- reptam , quæ demum Attiliano everſo imperio ſedes ſuas in Bohemia vicinisque regionibus ſtabilivit? Guod ut tertio Lectori perſuadere- mus, certiusque redderemus, demonſtravimus ex ejusmodi vetuſtis do- cumentis jam olim in Aſia veteribus illis Zecchis confines fuiſſe Hun- nos, Avares, Serbios, Ucros, Chrovatas, Lazios aliosque populos, quos poſterioribus ſæculis genti noſtræ etiam in Europa viciniffimos fuiſſe , & hodie adhuc quosdam confines conſtat; ut plane teſtatum fiat , quemadmodum gentes illæ in Aſia olim finitimæ ſibi erant , & quodam vicinitatis vinculo junctæ, ita ſe poſtea prope contigueque his Europxis regionibus collocaſſe. Quarto probationes etiam quas dam acervavimus, Zeechos hos veteres ſtirpis ſuiſſe Slavicæ , præterquam enim oſtenderimus Paludis Mæotydis orientalem plagam olim Sarma- tiæ nomine fuiſſe cenſitam, hosque ipſos populos ex Paphlagonia & veterum Henetorum ſede temporum curſu, Græcorumque infeſtationi- bus al ius verſus ſeptentrionem progreſſos , Amazonum ſobolem a Græcis appellatos; produximus ex Porphyrogenito nomina locorum in vete- ri Zecchia plane Slavica, roboravimus id pluribus ejusmodi compella- tionibus Slavicis ex aliis Geographis , probavimus ex authoribus duo- rum viciniſſimorum nobis ſæculorum , non obſtante regionis hodie per Tartaros occupatione, perſeverare etiamnum in hac veteris Zecchiæ regione Slavorum priſcorumque incolarum reliquias. Quæ igitur ve- roſimilior argumentario ex hoc teſtimoniorum robore capi potuit, quam hos Afiæ Zecchos majores noſtros fuiſſe, atque ab iis merito originem gentis noſtræ esse repetendam ? Id vero eo majori confi- dentia a nobis adſtrui potuit, quod facile duodecim antiqua manuſcrip- ta, primosque patrios ſcriptores protulerimus, qui ne verbo quidem commentitii illius Czechi conditorisque gentis meminere , poitquam PARS I. F 41 cer-
Strana 42
42 CONFUTATIO certiſſima rei temporisque indicia deteximus, opinionem de Czecho non prius atque ſæculo XIV. apud hiſtoricos noſtros enatam, quo lo- co ad oculum, ut dicimus , exhibuimus, quo errore latinæ interpreta- tionis Czechus conditor gentis exortus, qua mala Dalimili intellectione Lechus prognatus ſit, quibus viis error hic a gente noſtra ad Polonos ſerpſerit , atque poſtea fato aliquo civitatem in re hiſtorica obtinuerit. Demonstravimus ex Theophane, Jornande, Procopio Slavis morem non fuiſſe regi a Ducibus Regibusque, probavimus ex ipſo Christan- no noſtro ipſi genti noſtræ ante Przemyslum Ducem nullum fuiſſe, posterioribus vero temporibus uſque ad Caroli Magni & Ludovici Pii ætatem non unum aliquem Ducem Bohemix præfuiſſe , ſed in viginti facile pari poteſtate præditos fuiſſe diviſam. Oſtendimus denique prin- cipia gentis noſtræ, quæ hactenus familiam in hiſtoria duxere, vel ip- ſo Coſma teſte, non ex coævorum hiſtoricorum teſtimoniis, ne qui- dem ex vetere aliqua perpetua & conſtante traditione, ſed ex ſenum fabuloſa relatione hauſta eſſe, ea vero tam obſcura, perplexa, ſibique re- pugnantia, ut nec cum rebus, nec temporibus , nee hiſtoriis , & ne ipſa ratione quidem conciliari poſſint. Quæ ſi omnia jam glomeren- tur orbisque literati judicio & calculo ſubjiciantur, adſtipulaturusne eſt verbis tuis nonniſi conjecturam & grammaticulem inſlexionem eſſe ? dignamne his aculeis, his ſatyris , contemtibusque ſentiet opinionem meam , quibus eam ubivis laceras exulcerasque? An non magis cum tribus hodie florentiſſimis Academiis , qua ultro hos hiſtoricos meos cona- tus ſuffragio ſuo comprobarunt, ſentiet; verosimillimam esse senten- tiam ex veterum monumentorum hiſtoriarumque combinatione pro- fectam , cui merito indiciis ſuis tanquam ſorex detecta Czechi fabula cedere debeat; cui in clarorum documentorum defectu merito ante ceteras prærogativa concedenda ſit, dum certiora, verioraque ( quod boni ſuperi faxint ) coxvorum teſtimonia de principiis gentis noſtræ proferantur. Atque hæ turres , hæc moenia , hi muri ſunt opinionis meæ, in quos dum refractaria cervice temere incurrere Lucifero perſua- ſit audacia, lectis tandem confutationibus meis intelliget, ſe ante eos prius cerebrum effudiſſe, humique ſparſiſſe , quam perruperit aut everterit. Primum inſultum illius jam ſpectare & excipere libet : II. Paradoxon tibi eſt veterum Zecchorum ſeu Ziechorum in Europa nomen, aisque nuſpiam apud veteres vicinos Germaniæ ſcrip- tores mentionem fieri finitimorum quorundum ſibi Zichorum, Zinchorum LUCIFER. Pag. 16. aut
42 CONFUTATIO certiſſima rei temporisque indicia deteximus, opinionem de Czecho non prius atque ſæculo XIV. apud hiſtoricos noſtros enatam, quo lo- co ad oculum, ut dicimus , exhibuimus, quo errore latinæ interpreta- tionis Czechus conditor gentis exortus, qua mala Dalimili intellectione Lechus prognatus ſit, quibus viis error hic a gente noſtra ad Polonos ſerpſerit , atque poſtea fato aliquo civitatem in re hiſtorica obtinuerit. Demonstravimus ex Theophane, Jornande, Procopio Slavis morem non fuiſſe regi a Ducibus Regibusque, probavimus ex ipſo Christan- no noſtro ipſi genti noſtræ ante Przemyslum Ducem nullum fuiſſe, posterioribus vero temporibus uſque ad Caroli Magni & Ludovici Pii ætatem non unum aliquem Ducem Bohemix præfuiſſe , ſed in viginti facile pari poteſtate præditos fuiſſe diviſam. Oſtendimus denique prin- cipia gentis noſtræ, quæ hactenus familiam in hiſtoria duxere, vel ip- ſo Coſma teſte, non ex coævorum hiſtoricorum teſtimoniis, ne qui- dem ex vetere aliqua perpetua & conſtante traditione, ſed ex ſenum fabuloſa relatione hauſta eſſe, ea vero tam obſcura, perplexa, ſibique re- pugnantia, ut nec cum rebus, nec temporibus , nee hiſtoriis , & ne ipſa ratione quidem conciliari poſſint. Quæ ſi omnia jam glomeren- tur orbisque literati judicio & calculo ſubjiciantur, adſtipulaturusne eſt verbis tuis nonniſi conjecturam & grammaticulem inſlexionem eſſe ? dignamne his aculeis, his ſatyris , contemtibusque ſentiet opinionem meam , quibus eam ubivis laceras exulcerasque? An non magis cum tribus hodie florentiſſimis Academiis , qua ultro hos hiſtoricos meos cona- tus ſuffragio ſuo comprobarunt, ſentiet; verosimillimam esse senten- tiam ex veterum monumentorum hiſtoriarumque combinatione pro- fectam , cui merito indiciis ſuis tanquam ſorex detecta Czechi fabula cedere debeat; cui in clarorum documentorum defectu merito ante ceteras prærogativa concedenda ſit, dum certiora, verioraque ( quod boni ſuperi faxint ) coxvorum teſtimonia de principiis gentis noſtræ proferantur. Atque hæ turres , hæc moenia , hi muri ſunt opinionis meæ, in quos dum refractaria cervice temere incurrere Lucifero perſua- ſit audacia, lectis tandem confutationibus meis intelliget, ſe ante eos prius cerebrum effudiſſe, humique ſparſiſſe , quam perruperit aut everterit. Primum inſultum illius jam ſpectare & excipere libet : II. Paradoxon tibi eſt veterum Zecchorum ſeu Ziechorum in Europa nomen, aisque nuſpiam apud veteres vicinos Germaniæ ſcrip- tores mentionem fieri finitimorum quorundum ſibi Zichorum, Zinchorum LUCIFER. Pag. 16. aut
Strana 43
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 43 aut Zingorum, quod nomen tot tantosque historicos latere potuiſſe nul- LUCIFER. lo pacto induci potes, ut credas. Atqui nec Czechorum tuorum uſpiam apud veteres Germaniæ ſcriptores deprehendas nomen: An uſpiam vel ante ſæculum XIV. hoc nomine compellatam gentem noſtram in quopiam hiſtorico Germano, Geographoque deprehendisti? & ut con- fidentius loquar: an vel in ſcriptore patrio ante ſæculum XVI. id tibi unquam lectum eſt? Si igitur argumentationi tux mea admetienda ra- tiocinatio, nec nos hodie Czechi unquam in Europa exſtitimus , aut Bohemiam incoluimus. Guæ cauſæ fuerint , quod tam diu Czechorum Slavicum nomen tectum , ac pene unius reipublicæ familiæque Slavicæ Pragenæ terminis circumſcriptum fuerit, fuſe in Prodromo noſtro pa- ginis 161. 162. 163. alibique perſecuti ſumus. Quod Germani , vi- cinæque gentes nos paſſim Boemorum nomine indigitaverint , id alio quoque loco enucleate explicavimus; profluxit id nempe ex vetuftiffi- mæ Bojemiæ Bojemorumque cognitione , quæ etiam Bojis conditori- bus expulſis , ſuccedentibusque Marcomannis priſcum ſuum nomen conſervavit. Manet , inquit Tacitus: (a) ( adhuc Bojemi nomen, ſigni- ficatque loci veterem memoriam, quamvis mutatis cultoribus. Non reſponder igitur proprie exacteque, ut tu longa verborum ambage probare ad- niteris , hoc Bohemorum veterum nomen alteri Slavico Czechorum , ſed primo conditorum Bojorum nomini. Czechis id nonniſi aliqua ex ra- tione , ne dicam improprie , competit , inquantum illi videlicet vete- ribus Bojis ſeu Bojemis in hac regione ſucceffere, quemadmodum & Slavorum Dalmatarum hodie in Dalmatia nomen non proprium eorum primigeniumque eſt, ſed ex provinciæ veteris occupatione acquiſi- tum. Unde ſi quis adhuc, quod dubitare nolim, germanorum ex pri- ma illa Bojorum progenie in hoc Regno nostro ſuperstes est, eum pro- prie & omni titulo Bocmum dixeris, vitioſe autem Czechum appellaveris, qui ſeu a Czecho tuo, ſeu Zecchis meis originem traxiſſe nullo modo dici poteſt , niſi eo fortaſſis titulo, quod regionem poſterius & hodie Cze- chiam appellatam , incolat. Neque fuere in ſtricto ſenſu , hæc duo Boemus & Czechus ſemper convertibilia, ſecus enim ſequeretur & Bojos, & Marcomannos, qui ante, Slavos tenuere Boemiam jam Czechos ap- pellari potuiſſe. Guare erraſti graviſſime (verbo ſit venia) Vir Cl. cum confidenter ita ſcribis: Hæc propositio: “ ego ſum Bvemus: "ante qua- F 2 tuor- PARS I. Pag. 19. 5a) Tacitus de moribus German. Sect. 28.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 43 aut Zingorum, quod nomen tot tantosque historicos latere potuiſſe nul- LUCIFER. lo pacto induci potes, ut credas. Atqui nec Czechorum tuorum uſpiam apud veteres Germaniæ ſcriptores deprehendas nomen: An uſpiam vel ante ſæculum XIV. hoc nomine compellatam gentem noſtram in quopiam hiſtorico Germano, Geographoque deprehendisti? & ut con- fidentius loquar: an vel in ſcriptore patrio ante ſæculum XVI. id tibi unquam lectum eſt? Si igitur argumentationi tux mea admetienda ra- tiocinatio, nec nos hodie Czechi unquam in Europa exſtitimus , aut Bohemiam incoluimus. Guæ cauſæ fuerint , quod tam diu Czechorum Slavicum nomen tectum , ac pene unius reipublicæ familiæque Slavicæ Pragenæ terminis circumſcriptum fuerit, fuſe in Prodromo noſtro pa- ginis 161. 162. 163. alibique perſecuti ſumus. Quod Germani , vi- cinæque gentes nos paſſim Boemorum nomine indigitaverint , id alio quoque loco enucleate explicavimus; profluxit id nempe ex vetuftiffi- mæ Bojemiæ Bojemorumque cognitione , quæ etiam Bojis conditori- bus expulſis , ſuccedentibusque Marcomannis priſcum ſuum nomen conſervavit. Manet , inquit Tacitus: (a) ( adhuc Bojemi nomen, ſigni- ficatque loci veterem memoriam, quamvis mutatis cultoribus. Non reſponder igitur proprie exacteque, ut tu longa verborum ambage probare ad- niteris , hoc Bohemorum veterum nomen alteri Slavico Czechorum , ſed primo conditorum Bojorum nomini. Czechis id nonniſi aliqua ex ra- tione , ne dicam improprie , competit , inquantum illi videlicet vete- ribus Bojis ſeu Bojemis in hac regione ſucceffere, quemadmodum & Slavorum Dalmatarum hodie in Dalmatia nomen non proprium eorum primigeniumque eſt, ſed ex provinciæ veteris occupatione acquiſi- tum. Unde ſi quis adhuc, quod dubitare nolim, germanorum ex pri- ma illa Bojorum progenie in hoc Regno nostro ſuperstes est, eum pro- prie & omni titulo Bocmum dixeris, vitioſe autem Czechum appellaveris, qui ſeu a Czecho tuo, ſeu Zecchis meis originem traxiſſe nullo modo dici poteſt , niſi eo fortaſſis titulo, quod regionem poſterius & hodie Cze- chiam appellatam , incolat. Neque fuere in ſtricto ſenſu , hæc duo Boemus & Czechus ſemper convertibilia, ſecus enim ſequeretur & Bojos, & Marcomannos, qui ante, Slavos tenuere Boemiam jam Czechos ap- pellari potuiſſe. Guare erraſti graviſſime (verbo ſit venia) Vir Cl. cum confidenter ita ſcribis: Hæc propositio: “ ego ſum Bvemus: "ante qua- F 2 tuor- PARS I. Pag. 19. 5a) Tacitus de moribus German. Sect. 28.
Strana 44
44 CONFUTATIO �ag. 19. tuordecim & fortaſſe plura ſæcula non potuit aliter Slavice exponi . . . . quane has hora exponutur : “ Slavice : Gá gſem Czech, germanice: Ich bin ein Bohu. Ante quatuordecim ſæcula ( taceo anteriora ) adhuc Marco- manni pleno jure tenuere Bohemiam, nec enim, ut reliqua historiæ veteris momenta præteream , Fritigildem a Paulino coævo in vita S. Ambroſiii ad D. Auguſtinum ſcripta commemoraram antiquitati hiſto- ricæ, literatorumque virorum ſententiis extorſurus es. Quomodo in- quam hæc propoſitio ante quatuordecim, & plura ſxcula jam vera fuit, cum tu ipſe Reflexione II. §. XVII. pag. 160 ex Kutheni aut Hagecii ſententia ſtatuas Czechum ſæculo primum ſeptimo, annoque ſeu 639. ſeu 644. in Boemiam adveniſſe ? Itane jam duobus aut tribus plane ſxculis , antequam Czechus tuus in Boemiam immigravit, Boemi aliter Czechi appellati ſunt? Unde vero hoc Czechorum nomen invene- runt? an a Czecho ? minime gentium: quia is calculo tuó ne quidem adhuc natus eſſe potuit. Videsne quantum duo oculi , unaque mens tam parum viderit , unusque calamus tam pugnantia ſcripſerit ? ſentis- ne quantum te in retia implicueris, ut ea permordere, aut perrumpere minime liceat ? Næ tu vel invitus incogitansque in caſſes noſtros inci- diſti, & Czechorum nomen etymonque aliunde, quam a Czecho tuo deſlectendum eſſe innuiſti. Guid dicam nifi illud Mamertini: (a) Glo- rioſum victoriæ genus eſt, ab eo, cum quo decertem, arma capere, quæfitum- que adverſario teſtem illinc ſtare , & iſthinc dicere. Ante quatuordecim ſæcula , & ſupra vera illa convertibilisque fuit propoſitio: Ego ſum Marcomannus, ego ſum Boemus. Germanice : Ich bin ein Markmann/ ich bin ein Böhm. Czechi eo tempore ne quidem per ſomni- um incolis Boemiæ noti fuere. Melius diſpexit, diſpeſcuitque hno duo nomina Hagecius tuus , in quo omnia reponis , ille enim in Proœ- mio ſuo ita commentatur : (b) Boemus/Cżech to geſk weliky Rozdjk. Boe= mia Cżeſká Zemē, to ſe welmi netreffuge. Seu ut latine reddit noſter P. Victorinus : Boemum inter & Czechum maxima eſt diſcrepantia, nec Boemia & Czechia congruunt. III. Ut Czecho tuo authoritatem vetustatemque vendices, con- tendis Vir Cl. illum a Coſma in Chronico ſuo libro primo relatum, proque primo conditore gentis venditatum Boemum haud alium eſſe a Czecho tuo ita pro diverſitate linguarum appellato. Objectionem hanc difficultatemque pridem in Parte mea I. tum II. Annalium Hageciano- LUCIFER, rum (a) Claud. Mamert. 1. 2. c. 10. (b) Hagecius in Proœmio Annalium ſuorum.
44 CONFUTATIO �ag. 19. tuordecim & fortaſſe plura ſæcula non potuit aliter Slavice exponi . . . . quane has hora exponutur : “ Slavice : Gá gſem Czech, germanice: Ich bin ein Bohu. Ante quatuordecim ſæcula ( taceo anteriora ) adhuc Marco- manni pleno jure tenuere Bohemiam, nec enim, ut reliqua historiæ veteris momenta præteream , Fritigildem a Paulino coævo in vita S. Ambroſiii ad D. Auguſtinum ſcripta commemoraram antiquitati hiſto- ricæ, literatorumque virorum ſententiis extorſurus es. Quomodo in- quam hæc propoſitio ante quatuordecim, & plura ſxcula jam vera fuit, cum tu ipſe Reflexione II. §. XVII. pag. 160 ex Kutheni aut Hagecii ſententia ſtatuas Czechum ſæculo primum ſeptimo, annoque ſeu 639. ſeu 644. in Boemiam adveniſſe ? Itane jam duobus aut tribus plane ſxculis , antequam Czechus tuus in Boemiam immigravit, Boemi aliter Czechi appellati ſunt? Unde vero hoc Czechorum nomen invene- runt? an a Czecho ? minime gentium: quia is calculo tuó ne quidem adhuc natus eſſe potuit. Videsne quantum duo oculi , unaque mens tam parum viderit , unusque calamus tam pugnantia ſcripſerit ? ſentis- ne quantum te in retia implicueris, ut ea permordere, aut perrumpere minime liceat ? Næ tu vel invitus incogitansque in caſſes noſtros inci- diſti, & Czechorum nomen etymonque aliunde, quam a Czecho tuo deſlectendum eſſe innuiſti. Guid dicam nifi illud Mamertini: (a) Glo- rioſum victoriæ genus eſt, ab eo, cum quo decertem, arma capere, quæfitum- que adverſario teſtem illinc ſtare , & iſthinc dicere. Ante quatuordecim ſæcula , & ſupra vera illa convertibilisque fuit propoſitio: Ego ſum Marcomannus, ego ſum Boemus. Germanice : Ich bin ein Markmann/ ich bin ein Böhm. Czechi eo tempore ne quidem per ſomni- um incolis Boemiæ noti fuere. Melius diſpexit, diſpeſcuitque hno duo nomina Hagecius tuus , in quo omnia reponis , ille enim in Proœ- mio ſuo ita commentatur : (b) Boemus/Cżech to geſk weliky Rozdjk. Boe= mia Cżeſká Zemē, to ſe welmi netreffuge. Seu ut latine reddit noſter P. Victorinus : Boemum inter & Czechum maxima eſt diſcrepantia, nec Boemia & Czechia congruunt. III. Ut Czecho tuo authoritatem vetustatemque vendices, con- tendis Vir Cl. illum a Coſma in Chronico ſuo libro primo relatum, proque primo conditore gentis venditatum Boemum haud alium eſſe a Czecho tuo ita pro diverſitate linguarum appellato. Objectionem hanc difficultatemque pridem in Parte mea I. tum II. Annalium Hageciano- LUCIFER, rum (a) Claud. Mamert. 1. 2. c. 10. (b) Hagecius in Proœmio Annalium ſuorum.
Strana 45
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. rum ipſe mihi movi, dilui, diſſolvi, profligavique. Sed nec tu, nec LUCIFER. Collega tuus argumenta mea dubium hoc penitus, & a radice exſcin- dentia uſpiam attuliſtis , & quod officii veſtri erat, enervastis, imo rurſum cramben hanc recoquere minime veriti , quin ejus ingratum fatuumque ſaporem condimento aliquo temperaſſetis aut penitus ſuſtu- liſſetis. Cate nimirum , atque percallide quoddam genus hominum res tanquam non viſas, lectas auditasve prætermittere, & ficto ſuper- cilio deſpicere ſelet , cui ſe enodandæ parem non agnoſcit. Verum ut ne novo riſui , plauſuique ſilentium noſtrum cauſam argumentumque præbeat , ad incudem dubium hoc revocare neceſſe eſt, id unum te obſecrantes , ut vexitati nurem accommodes , atque xquitati duriorem animum ne opponas. Coſmas in epiſtola ad Gervaſium Magiſtrum Chronico ſuo præmiſſa inquit: Igitur hujus narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Boemorum. Guæro jam ex te Vir Cl. num Slavi , qui cum Czecho tuo venere in Boemiam primi incolæ fuerint terræ Boemorum ? An non vel tu ipſe Bojos & Marcomannos ante Slavos Czechumque tuum in Boemia conſediſſe, atque a prioribus etymon Boemix enatum admittis? Guid ſi autem Slavi cum Czecho tuo primi fuerunt incolx Boemorum , quem locum Bojis , Marcomannisque concedas? ego alium non video niſi poſteriorem, nempe ut Slavis Czechoque tuo primatus vindicetur. Sapisne Coſmam per Boemum ſuum minime Czechum in- tellexiſſe , cum ille Chronicon ſuum a primo, primisque incolis terra Boemorum ordiatur. Sed ut jam ex ipſis Coſmæ verbis magis diluci- dem, eum principium historix sux minime a Czechis, ſed multo al- tius duxiſſe, hæc argumenta præterea habe: Orditur Coſmas Chro- nicon ſuum ab univerſali terrarum orbisque inundatione , & linguarum confuſione ad turrim Babel. Narrat omne humanum genus tum ſep- tuaginta virorum numero fuiſſe comprehenſum, qui in tot linguarum genera diviſi, vagi & profugi longe lateque diſperſi per diverſa ſpatia terra- rum errabant, ac de die in diem corpore decreſcentes in generationes & genera- tiones creſcebant. Eveniſſe dein ut humanum genus, Dei nutu onnia diſpo- nente , poſt multa ſæcula tandem has etiam in partes venirct Germaniæ, ſilvam- que Hryniam. Narrato poſtea ſitu ac fertilitate Boemiæ quam pro veteri illa Hercyniæ ſilva habet, ſubjungit ex ſenum fabuloſa relatione Boemi ſui in patriam noſtram ingreſſum. Lita Vir Cl. veritati, Deo tantoopere hominibusque acceptæ, explica citra contumaciam ſenſa ànimi tui , an ſeu tu , ſeu quiscunque alius prudens rerum æſtimator hanc Coſmæ narrationem, illasque modicæ de Boemo ſuo traditionis F 3 45 ſcin-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. rum ipſe mihi movi, dilui, diſſolvi, profligavique. Sed nec tu, nec LUCIFER. Collega tuus argumenta mea dubium hoc penitus, & a radice exſcin- dentia uſpiam attuliſtis , & quod officii veſtri erat, enervastis, imo rurſum cramben hanc recoquere minime veriti , quin ejus ingratum fatuumque ſaporem condimento aliquo temperaſſetis aut penitus ſuſtu- liſſetis. Cate nimirum , atque percallide quoddam genus hominum res tanquam non viſas, lectas auditasve prætermittere, & ficto ſuper- cilio deſpicere ſelet , cui ſe enodandæ parem non agnoſcit. Verum ut ne novo riſui , plauſuique ſilentium noſtrum cauſam argumentumque præbeat , ad incudem dubium hoc revocare neceſſe eſt, id unum te obſecrantes , ut vexitati nurem accommodes , atque xquitati duriorem animum ne opponas. Coſmas in epiſtola ad Gervaſium Magiſtrum Chronico ſuo præmiſſa inquit: Igitur hujus narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Boemorum. Guæro jam ex te Vir Cl. num Slavi , qui cum Czecho tuo venere in Boemiam primi incolæ fuerint terræ Boemorum ? An non vel tu ipſe Bojos & Marcomannos ante Slavos Czechumque tuum in Boemia conſediſſe, atque a prioribus etymon Boemix enatum admittis? Guid ſi autem Slavi cum Czecho tuo primi fuerunt incolx Boemorum , quem locum Bojis , Marcomannisque concedas? ego alium non video niſi poſteriorem, nempe ut Slavis Czechoque tuo primatus vindicetur. Sapisne Coſmam per Boemum ſuum minime Czechum in- tellexiſſe , cum ille Chronicon ſuum a primo, primisque incolis terra Boemorum ordiatur. Sed ut jam ex ipſis Coſmæ verbis magis diluci- dem, eum principium historix sux minime a Czechis, ſed multo al- tius duxiſſe, hæc argumenta præterea habe: Orditur Coſmas Chro- nicon ſuum ab univerſali terrarum orbisque inundatione , & linguarum confuſione ad turrim Babel. Narrat omne humanum genus tum ſep- tuaginta virorum numero fuiſſe comprehenſum, qui in tot linguarum genera diviſi, vagi & profugi longe lateque diſperſi per diverſa ſpatia terra- rum errabant, ac de die in diem corpore decreſcentes in generationes & genera- tiones creſcebant. Eveniſſe dein ut humanum genus, Dei nutu onnia diſpo- nente , poſt multa ſæcula tandem has etiam in partes venirct Germaniæ, ſilvam- que Hryniam. Narrato poſtea ſitu ac fertilitate Boemiæ quam pro veteri illa Hercyniæ ſilva habet, ſubjungit ex ſenum fabuloſa relatione Boemi ſui in patriam noſtram ingreſſum. Lita Vir Cl. veritati, Deo tantoopere hominibusque acceptæ, explica citra contumaciam ſenſa ànimi tui , an ſeu tu , ſeu quiscunque alius prudens rerum æſtimator hanc Coſmæ narrationem, illasque modicæ de Boemo ſuo traditionis F 3 45 ſcin-
Strana 46
46 CONFUTATIO ſcintillas a primo omnium incola & conditore Boemiæ ad Czechum Czechosque Slavos poſſitis traducere? Czechusne primus fuit omnium, qui in Germaniam & Hercyniam silvam poſt diluvium penetravit? nullus ante eum in hiſtoriis proditus Hercyniæ incola ? - Verum nec- dum omnia , plura reliquit Colmas luculentiſſima indicia, ſe ſe quaſi per quasdam nebulas de primis incolis Bojis, Gallis nempe ſeu Germa- nis locutum : ſub adventum Boemi ſui in hanc patriam regionem ita rurſum commentatur Coſmas: Hæc regio tempore in illo intentata jucchat aratro, & homo qui tentaret, adhuc eam non intrarat. Itane ante Czechi tui adventum Bohemia fuit aratro intentata? nemone ante illum, qui tentaret , eam intrarat ? ubi ergo Boji? ubi Marcomanni, qui iſthic florentiſſima tenuere regna, qui tot fortes glorioſosque Reges etiam Romanis annalibus commendatos Romæque formidandos numeravere? ubi agricultura Marcomannorum , quæ toties a Tacito prædicatur? quas veteres patrix nostræ memorias pridem in Prodromo noſtro dedi- mus , nec tu Vir Cl. impugnare, aut negare aufis. Vis etiamnum aliud teſtimonium, Coſmam per Boemum ſuum non Czechum, ſed pri- mum omnium hominum poſt diluvium incolam intellexiſſe ? Audi Boemum illum terram quæsitam sub ingreſsum ſalutantem deoſculan- temque cum hac verborum emphaſi: Salve terra fatalis mille votis quæ- ſita nobis , olim diluvii tempore viduata homine, nunc quaſi monimenta homi- num nos conſerva incolumes, & multiplices noſtram ſobolem a progenie in proge- nies. Sane tu hiſtoricorum omnium primus ſis, oportet, qui a diluvii tempore hominibus viduatam hanc regionem a Czecho inventam, excultam , eique primùm nomen inditam ſtatuas. Huc præterea ſpec- tat, quod jam Parte II. Annalium noſtrorum pag. 32. Lectorem mo- nuimus : primos incolarum Boemiæ mores fuſe a Coſma deſcriptos op- time congruere moribus veterum Germanorum , nam ſimillimis eos depingunt Strabo, Tacitus, Herodotus, Caſlius, Julianus, Justinus aliique vetuſtiſſimi Hiſtorici, in quo argumento ne longior ſim, te Vir Cl. ad Germaniam antiquam Pauli Chriſt. Hœpfneri remitto, in quo eleganti opuſculo ex iisdem antiquiſſimis ſcriptoribus eadem de priſcorum Germanorum victus parſimonia, laborum patientia , veſtimentorum neglectu, agricultura studio, armorum genere, do- miciliorum exilitate, vagoque amore excerpta reperturus es, quan- ta Coſmas de primis Boemiæ incolis prodidit. Neminisigitur , non ajo hiſtoriæ, ſed vel latinæ linguæ perito perſuaſurus es, Coſmam per Boemum ſuum ejusque comites intineris Czechum Czechosque tuos in- LUCIFER. telle-
46 CONFUTATIO ſcintillas a primo omnium incola & conditore Boemiæ ad Czechum Czechosque Slavos poſſitis traducere? Czechusne primus fuit omnium, qui in Germaniam & Hercyniam silvam poſt diluvium penetravit? nullus ante eum in hiſtoriis proditus Hercyniæ incola ? - Verum nec- dum omnia , plura reliquit Colmas luculentiſſima indicia, ſe ſe quaſi per quasdam nebulas de primis incolis Bojis, Gallis nempe ſeu Germa- nis locutum : ſub adventum Boemi ſui in hanc patriam regionem ita rurſum commentatur Coſmas: Hæc regio tempore in illo intentata jucchat aratro, & homo qui tentaret, adhuc eam non intrarat. Itane ante Czechi tui adventum Bohemia fuit aratro intentata? nemone ante illum, qui tentaret , eam intrarat ? ubi ergo Boji? ubi Marcomanni, qui iſthic florentiſſima tenuere regna, qui tot fortes glorioſosque Reges etiam Romanis annalibus commendatos Romæque formidandos numeravere? ubi agricultura Marcomannorum , quæ toties a Tacito prædicatur? quas veteres patrix nostræ memorias pridem in Prodromo noſtro dedi- mus , nec tu Vir Cl. impugnare, aut negare aufis. Vis etiamnum aliud teſtimonium, Coſmam per Boemum ſuum non Czechum, ſed pri- mum omnium hominum poſt diluvium incolam intellexiſſe ? Audi Boemum illum terram quæsitam sub ingreſsum ſalutantem deoſculan- temque cum hac verborum emphaſi: Salve terra fatalis mille votis quæ- ſita nobis , olim diluvii tempore viduata homine, nunc quaſi monimenta homi- num nos conſerva incolumes, & multiplices noſtram ſobolem a progenie in proge- nies. Sane tu hiſtoricorum omnium primus ſis, oportet, qui a diluvii tempore hominibus viduatam hanc regionem a Czecho inventam, excultam , eique primùm nomen inditam ſtatuas. Huc præterea ſpec- tat, quod jam Parte II. Annalium noſtrorum pag. 32. Lectorem mo- nuimus : primos incolarum Boemiæ mores fuſe a Coſma deſcriptos op- time congruere moribus veterum Germanorum , nam ſimillimis eos depingunt Strabo, Tacitus, Herodotus, Caſlius, Julianus, Justinus aliique vetuſtiſſimi Hiſtorici, in quo argumento ne longior ſim, te Vir Cl. ad Germaniam antiquam Pauli Chriſt. Hœpfneri remitto, in quo eleganti opuſculo ex iisdem antiquiſſimis ſcriptoribus eadem de priſcorum Germanorum victus parſimonia, laborum patientia , veſtimentorum neglectu, agricultura studio, armorum genere, do- miciliorum exilitate, vagoque amore excerpta reperturus es, quan- ta Coſmas de primis Boemiæ incolis prodidit. Neminisigitur , non ajo hiſtoriæ, ſed vel latinæ linguæ perito perſuaſurus es, Coſmam per Boemum ſuum ejusque comites intineris Czechum Czechosque tuos in- LUCIFER. telle-
Strana 47
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 47 tellexiſſe, quin certum, firmum, indubitatumque manet, quod pri- dem in Annalibus noſtris ſtabilivimus, erraſſe Dalimilum Mezerizky, qui primus hiſtoriam patriam vernaculis verſibus conſcripfit, Coſ- mamque , adjectis quibusque Poeticis fictionibus , Boemice loqui do- cuit , erraſſe inquam Dalimilum cum illud proprium Boëmi in Coſma proditum nomen per gentile vernaculum Cżech explicavit, unde poste- riores latinum quoque vocabulum proprium Czechus architectati ſunt. Retinendum erat Dalimilio primigenium proprium vocabulum Liwmus, quemadmodum caute id fecit Hagecius , dicendo : negaky Boemus ; aut certe poſtrema ſyllaba hujus proprii nominis accomodanda inflectenda- que erat ad genium linguæ Slavicæ, non penitus tollendum erat , & per gentile explicandum. De quo errore alibi enucleatius copioſius- que, cum rem hanc rurſum moves , agemus. Aerem idcirco ver- beras , cum ais: Boemus omnibus Slavicis nationibus latinæ lingue ignaris, & ante Coſma tempora & in præſens eſt ignotus, ac nonniſi latinorum commen- tum reputatur. Non fuit Boemus is linguæ noſtræ apprime gnaro Hage- cio ignotus, qui in Proœmio ſuo dicit: Boemus Cżech, to goſt weliky Rozdiſ qui ab illo Coſmiæ Boemo non derivavit Czechos, ſed Boemuſos quosdam ipſi vernacule Boemusuowé appellatos. Præbe aurem pragmuti- co & publica lege recepto Præceptori tuo de primoprima opinione inter hiſtoricos gentisque noſtræ origine ita commentanti : (a) Ti pak kte- řjż Cżeſké Kronyky ſpiſowali . . . . pogjti toho Márodu Cżeſkého, od ne= gakych Boemuſnow býti prawili y pſali chtjce tim Narod ten/ y Wlaſ zwelebiti. Seu ut verbo verbum latine reddam : Illi autem, qui Cze- chiam hiſtoriam ſcripſerunt , . . . .originem hujus gentis Czechicæ a quibusdam Boemuſis eſſe dixerunt , & ſcripſerunt, volentes in hoc gentem & patriam ma- gnificare, ſeu glorificare. Credisne jam (ſi minor fides mea) Hagecio tuo: alium ipſi viſum Czechum, alium Coſmæ Boemum, alios Czechos alios Boemos ſuos? Verum ne duriuſcule tecum egiſſe videar Vir Cl. cupio me tibi præbere clementem , quandoquidem & tu prædicaſti te tota lucubra- tione tua mihi ſummam impendiſſe clementiam. Quid ſi ego tibi ul- tro concedo permittoque Coſmam per Boemum ſuum intellexiſſe Cze- chum? Guod tu ex ejus narratis hiftoricæ veritati certitudinique ful- crum efabricaturus es ? Auſurusne affirmare te in Coſma verum ſoli- dumque fundamentum hiſtorie de Boemo aut Czecho reperiſſe? Nun- Pag. 19. LUCFER. quam (a) Hagecius in Proœmio Annalium ſuorum,
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 47 tellexiſſe, quin certum, firmum, indubitatumque manet, quod pri- dem in Annalibus noſtris ſtabilivimus, erraſſe Dalimilum Mezerizky, qui primus hiſtoriam patriam vernaculis verſibus conſcripfit, Coſ- mamque , adjectis quibusque Poeticis fictionibus , Boemice loqui do- cuit , erraſſe inquam Dalimilum cum illud proprium Boëmi in Coſma proditum nomen per gentile vernaculum Cżech explicavit, unde poste- riores latinum quoque vocabulum proprium Czechus architectati ſunt. Retinendum erat Dalimilio primigenium proprium vocabulum Liwmus, quemadmodum caute id fecit Hagecius , dicendo : negaky Boemus ; aut certe poſtrema ſyllaba hujus proprii nominis accomodanda inflectenda- que erat ad genium linguæ Slavicæ, non penitus tollendum erat , & per gentile explicandum. De quo errore alibi enucleatius copioſius- que, cum rem hanc rurſum moves , agemus. Aerem idcirco ver- beras , cum ais: Boemus omnibus Slavicis nationibus latinæ lingue ignaris, & ante Coſma tempora & in præſens eſt ignotus, ac nonniſi latinorum commen- tum reputatur. Non fuit Boemus is linguæ noſtræ apprime gnaro Hage- cio ignotus, qui in Proœmio ſuo dicit: Boemus Cżech, to goſt weliky Rozdiſ qui ab illo Coſmiæ Boemo non derivavit Czechos, ſed Boemuſos quosdam ipſi vernacule Boemusuowé appellatos. Præbe aurem pragmuti- co & publica lege recepto Præceptori tuo de primoprima opinione inter hiſtoricos gentisque noſtræ origine ita commentanti : (a) Ti pak kte- řjż Cżeſké Kronyky ſpiſowali . . . . pogjti toho Márodu Cżeſkého, od ne= gakych Boemuſnow býti prawili y pſali chtjce tim Narod ten/ y Wlaſ zwelebiti. Seu ut verbo verbum latine reddam : Illi autem, qui Cze- chiam hiſtoriam ſcripſerunt , . . . .originem hujus gentis Czechicæ a quibusdam Boemuſis eſſe dixerunt , & ſcripſerunt, volentes in hoc gentem & patriam ma- gnificare, ſeu glorificare. Credisne jam (ſi minor fides mea) Hagecio tuo: alium ipſi viſum Czechum, alium Coſmæ Boemum, alios Czechos alios Boemos ſuos? Verum ne duriuſcule tecum egiſſe videar Vir Cl. cupio me tibi præbere clementem , quandoquidem & tu prædicaſti te tota lucubra- tione tua mihi ſummam impendiſſe clementiam. Quid ſi ego tibi ul- tro concedo permittoque Coſmam per Boemum ſuum intellexiſſe Cze- chum? Guod tu ex ejus narratis hiftoricæ veritati certitudinique ful- crum efabricaturus es ? Auſurusne affirmare te in Coſma verum ſoli- dumque fundamentum hiſtorie de Boemo aut Czecho reperiſſe? Nun- Pag. 19. LUCFER. quam (a) Hagecius in Proœmio Annalium ſuorum,
Strana 48
48 CONFUTATIO LUCIFER. quam legiſti in illo, quid in epiſtola ad Gervaſium præfetur? Igitur, inquit , hujus narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Bocmorum , & perpauca , quæ didici ſenum fabuloſa relatione , non humanæ laudis ambitio- ne , ſed ne omnino tradantur relata oblivioni , pro poſſe & noſſe pando omnium bonorum dilectioni. Audis candorem veri hiſtorici, quem alias crebro in Coſma prædicavi ? Is cum ſe ſe certis hiſtoricis monumentis de- ſtitutum advertit, ne lectorem narratis ſuis in errorem inducat, præ- monet , ultroque fatetur, ſe initia gentis nonniſi ex ſenum fahuloſa relatio- ne hauſiſſe , atque ut ne vel hæ qualesquales ſenum fabuloſx relationes oblivioni tradantur, poſteritati tranſcripſiſſe. Guid igitur ubivis tu- multuaris, tanquam blaſphemiam nullo ſatis ſupplicio exprandam edi- xiſſem , quid univerſis concivibus meis nomen ſcriptaque mea exoſa reddis, quid ipſum prope cœlum, terram, & tartara in vindictam provocas, quod Czechum tuum fabulam appellaverim, quem hac ipſa cenſura primus prolator Coſmas pridem notavit ? Niſi fortaſſis, neſcio, qua nova rurſum ſophiſtica argumentatione ludere libet, & obstrepere: aliud eſſe ſenum fabuloſam relationem , aliud ſenum fubulam ? aut niſi for- taſſis ſapientiſſimo judicio tuo ſenum ſabuloſa relatio idem eſt , quod conſtans & perpetuu traditio? Sed pergamus ulterius, inquiramusque, quantam vel ipſe Coſmas huic ſenum fabuloſæ relationi fidem tribuerit, & qua certitudine ea acceperit , quæ ſibi ſenes hi fabuloſi narrarunt : Has ſolitudines, inquit, quisquis fuit hominum ille , incertum eſt, quot in ani- mabus, poſtquam intravit, quærens loca humanis habitationibus oportuna , mon- tes , valles , teſqua , tempe viſu ſagaci perluſtravit , & , ut reor , circa montem Rip inter duos fluvios, ſcilicet Otram & Wultavam primas poſuit ſedes , primas ſundavit & ædes. Quomodo Coſmas ſi Boemum ſuum , ſeu Czechum tuum certum antiquitatis hiſtoricæ , aut veræ ſinceræque traditionis mo- numentum credidit , hoc loco ſuam illico dubitationem ſubdit : quisquis, inquiens, fuit hominum ille ? Guid a nomine certo proprio Boemi aut Czechi provocavit ad genus ipſum hominum, atque ex ejus infinito nu- mero ad aliquem incertum ? cur illo commemorato rurſum relinquit in medio, quis ille primus incola fuerit? Intelligisne præterea ex alla- to loco vel ipſam primam ſedem montis Rip ne quidem traditionem aliquam, aut horum ſenum relationem, ſed puram putamque Coſmæ conjecturam fuiſſe , quam verbis , ut reor , ipſe prodit? Si needum his convici intellectum tuum cedere neſcium, habe plura ex Coſma dubi- tationis loca, qui non modo de Boemo hoc ſeu Czecho Duce, ſed & ceteris Ethnicis Principibus Czechicis uſque ad Borzivogium certum docu-
48 CONFUTATIO LUCIFER. quam legiſti in illo, quid in epiſtola ad Gervaſium præfetur? Igitur, inquit , hujus narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Bocmorum , & perpauca , quæ didici ſenum fabuloſa relatione , non humanæ laudis ambitio- ne , ſed ne omnino tradantur relata oblivioni , pro poſſe & noſſe pando omnium bonorum dilectioni. Audis candorem veri hiſtorici, quem alias crebro in Coſma prædicavi ? Is cum ſe ſe certis hiſtoricis monumentis de- ſtitutum advertit, ne lectorem narratis ſuis in errorem inducat, præ- monet , ultroque fatetur, ſe initia gentis nonniſi ex ſenum fahuloſa relatio- ne hauſiſſe , atque ut ne vel hæ qualesquales ſenum fabuloſx relationes oblivioni tradantur, poſteritati tranſcripſiſſe. Guid igitur ubivis tu- multuaris, tanquam blaſphemiam nullo ſatis ſupplicio exprandam edi- xiſſem , quid univerſis concivibus meis nomen ſcriptaque mea exoſa reddis, quid ipſum prope cœlum, terram, & tartara in vindictam provocas, quod Czechum tuum fabulam appellaverim, quem hac ipſa cenſura primus prolator Coſmas pridem notavit ? Niſi fortaſſis, neſcio, qua nova rurſum ſophiſtica argumentatione ludere libet, & obstrepere: aliud eſſe ſenum fabuloſam relationem , aliud ſenum fubulam ? aut niſi for- taſſis ſapientiſſimo judicio tuo ſenum ſabuloſa relatio idem eſt , quod conſtans & perpetuu traditio? Sed pergamus ulterius, inquiramusque, quantam vel ipſe Coſmas huic ſenum fabuloſæ relationi fidem tribuerit, & qua certitudine ea acceperit , quæ ſibi ſenes hi fabuloſi narrarunt : Has ſolitudines, inquit, quisquis fuit hominum ille , incertum eſt, quot in ani- mabus, poſtquam intravit, quærens loca humanis habitationibus oportuna , mon- tes , valles , teſqua , tempe viſu ſagaci perluſtravit , & , ut reor , circa montem Rip inter duos fluvios, ſcilicet Otram & Wultavam primas poſuit ſedes , primas ſundavit & ædes. Quomodo Coſmas ſi Boemum ſuum , ſeu Czechum tuum certum antiquitatis hiſtoricæ , aut veræ ſinceræque traditionis mo- numentum credidit , hoc loco ſuam illico dubitationem ſubdit : quisquis, inquiens, fuit hominum ille ? Guid a nomine certo proprio Boemi aut Czechi provocavit ad genus ipſum hominum, atque ex ejus infinito nu- mero ad aliquem incertum ? cur illo commemorato rurſum relinquit in medio, quis ille primus incola fuerit? Intelligisne præterea ex alla- to loco vel ipſam primam ſedem montis Rip ne quidem traditionem aliquam, aut horum ſenum relationem, ſed puram putamque Coſmæ conjecturam fuiſſe , quam verbis , ut reor , ipſe prodit? Si needum his convici intellectum tuum cedere neſcium, habe plura ex Coſma dubi- tationis loca, qui non modo de Boemo hoc ſeu Czecho Duce, ſed & ceteris Ethnicis Principibus Czechicis uſque ad Borzivogium certum docu-
Strana 49
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. I. documentum, remque scripto exaratam ſe reperisse negat. Sic vero LUCIFER. catalogum Principum Ethnicorum a ſe recenſitum claudit : Horum igi- tur Principum de vita & morte ſiletur , tum quia ventri , & ſomno dediti in- culti & indocti aſſimilati ſunt pecori . . . . tum quia non erat illo in tempore, qui ſylo eorum acta commendaret memoriæ. Sed fileamus, de quibus filetur. an non alibi dicit: Et quoniam hæc antiquis referuntur eveniſſe temporibus, utrum ſint facta an ficta, lectoris judicio relinquimus. An non paſſim ad po- puli rumuſculos & incertam famam provocat: referente , inquiens , fa- ma audivimus? Age jam Vir Cl. & Coſma manes e superum ſede, quam eum incolere non dubitamus , in orbem revoca , inque hujus temporis literatorum Virorum concilio adeſſe jube: Guære ex illo, num plenam fidem adhibuerit iis , quæ ex ſenum fabuloſa relatione or- diendo a Boemo ſuo uſque ad Borzivogium in Chronico ſuo ſcripfit? explora num ejus mens fuerit hæc posteritati tanquam certas historias v nditare ? Num uſquam intenderit his narratis eam fidem haberi, quam poſterioribus hiſtoriis ſuis, librisque? Objice contra ejus oculis a tribusque vetuſtiſſimas Slavorum patriæque memorias noſtras ex Græ- cis, Latinis, Francicisque ſcriptoribus excerptas , olimque Coſmæ & ſæ- e o ſoo incognitas, percontare, ſuisne, an his majorem fidem tribuen- dam eſſe cenſeat ? Guid Coſmam reſponſurum autumas? An non ille , ut ſemper mentis candidiſſimæ in ſuis ſcriptis viſus eſt, præter cunctationem in ſimillima verba abiturus eſt ? Officio functus ſum veracis hiſtorici , non celavi ſæculum meum poſteritatemque, me illa de incunabulis Boemiæ nullo certo monumento , idoneoque teſte hau- siſſe, id unum erat confilium, ut, ne plane nihil protuliſle viderer, ſaltem illas fabuloſas ſenilium relationum memorias poſteritati com- mendarem ; ipſe ubivis in Chronico meo fluctuationem , hæſitatio- nemque luculenter innui , ultro confeſſus ſum me nullum ſcriptorem hæc initia pertractantem reperiſſe, rogavi in epiſtola Chronico meo præmiſſa Severum Præpoſitum Melnicenſem , Sive illi hæ ſeniles nugre placeant, ſive diſpliceant , ne tertius eas oculus videret. Rogavi in altera epi- stola Gervafium, ſumeret in manum raſorium , caltem, & calamum, ut quod ſupereſt , radat , & quod eſt deſuper , addat. Incogniti mihi erant vetuſti illi hiſtorici , Græci , Latini , Prancicique , quos nune preli beneficio in manibus veſtris habetis, quibus utique nec ego repugnare auſim , nec enim tam imprudens ſum, ut illis ſenum fabuloſis reiatio- nibus, quas nec cum temporibus, nec cum hiſtoriis coævis, nec cum criſi & ratione conciliari poſſe hodie demonstratis, majorem fidem, at- PARS I. 49 G que
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. I. documentum, remque scripto exaratam ſe reperisse negat. Sic vero LUCIFER. catalogum Principum Ethnicorum a ſe recenſitum claudit : Horum igi- tur Principum de vita & morte ſiletur , tum quia ventri , & ſomno dediti in- culti & indocti aſſimilati ſunt pecori . . . . tum quia non erat illo in tempore, qui ſylo eorum acta commendaret memoriæ. Sed fileamus, de quibus filetur. an non alibi dicit: Et quoniam hæc antiquis referuntur eveniſſe temporibus, utrum ſint facta an ficta, lectoris judicio relinquimus. An non paſſim ad po- puli rumuſculos & incertam famam provocat: referente , inquiens , fa- ma audivimus? Age jam Vir Cl. & Coſma manes e superum ſede, quam eum incolere non dubitamus , in orbem revoca , inque hujus temporis literatorum Virorum concilio adeſſe jube: Guære ex illo, num plenam fidem adhibuerit iis , quæ ex ſenum fabuloſa relatione or- diendo a Boemo ſuo uſque ad Borzivogium in Chronico ſuo ſcripfit? explora num ejus mens fuerit hæc posteritati tanquam certas historias v nditare ? Num uſquam intenderit his narratis eam fidem haberi, quam poſterioribus hiſtoriis ſuis, librisque? Objice contra ejus oculis a tribusque vetuſtiſſimas Slavorum patriæque memorias noſtras ex Græ- cis, Latinis, Francicisque ſcriptoribus excerptas , olimque Coſmæ & ſæ- e o ſoo incognitas, percontare, ſuisne, an his majorem fidem tribuen- dam eſſe cenſeat ? Guid Coſmam reſponſurum autumas? An non ille , ut ſemper mentis candidiſſimæ in ſuis ſcriptis viſus eſt, præter cunctationem in ſimillima verba abiturus eſt ? Officio functus ſum veracis hiſtorici , non celavi ſæculum meum poſteritatemque, me illa de incunabulis Boemiæ nullo certo monumento , idoneoque teſte hau- siſſe, id unum erat confilium, ut, ne plane nihil protuliſle viderer, ſaltem illas fabuloſas ſenilium relationum memorias poſteritati com- mendarem ; ipſe ubivis in Chronico meo fluctuationem , hæſitatio- nemque luculenter innui , ultro confeſſus ſum me nullum ſcriptorem hæc initia pertractantem reperiſſe, rogavi in epiſtola Chronico meo præmiſſa Severum Præpoſitum Melnicenſem , Sive illi hæ ſeniles nugre placeant, ſive diſpliceant , ne tertius eas oculus videret. Rogavi in altera epi- stola Gervafium, ſumeret in manum raſorium , caltem, & calamum, ut quod ſupereſt , radat , & quod eſt deſuper , addat. Incogniti mihi erant vetuſti illi hiſtorici , Græci , Latini , Prancicique , quos nune preli beneficio in manibus veſtris habetis, quibus utique nec ego repugnare auſim , nec enim tam imprudens ſum, ut illis ſenum fabuloſis reiatio- nibus, quas nec cum temporibus, nec cum hiſtoriis coævis, nec cum criſi & ratione conciliari poſſe hodie demonstratis, majorem fidem, at- PARS I. 49 G que
Strana 50
50 CONFUTATIO Pag. 19. in notis lit. (. que contemporaneis virorum quorumque gravium teſtimoniis adhi- beam. Guid hæres Vir Cl. verbis tuis urgere te juvat: Progredere, progredere , ſi pedem movere potes , an fortaſſe tot argumentis oneratus fatigatusque lecticam, aut vehiculum mavis ? Etiamnum obfirmatus tibi eſt animus, Czechum tuum certis veritatis monumentis niti ? etiam- num illum tabulis & poſteriorum temporum diplomatibus ſat tutum roboratumque audebis pronunciare? Sed longius in altum excurrit oratio , vela contrahenda ſunt , ut dubiis aliis locus relinquatur. IV. Ad alia tranſis, arguisque nos erroris, quod literam H. ve- teribus Slavis negaverimus. At qua attentione Vir Cl. opuſcula noſtra legiſti? An dubium iſtud non pridem P. II. Annalium noſtrorum pag. 305. dilucidatum habes? Quo loco confitemur, dicimusque, typogra- phi oſcitantia vocem pura in Prodromo noſtro eſſe omiſſam , ita ut ejusce paginæ ſenſus ſit: Slavos majoresque noſtros pura litera H. ca- ruiſſe. Quod aſſertum noſtrum nemo veteris linguæ Slavicæ gnarus in dubium vocare auſit. Conſule, ſi ita tibi videtur, omnia emenda- ta Alphabeta Slavica vetuſtiora, ſeu illa octo a Bandurio excuſa, ſeu alia a Bohoriſio, Valvaſore, & Stredovskio noſtro edita, & pignore certare auſim , ſi vel Diogenis lucernam accendas , nusquam in illis te puram lireram H. reperturum. Hoc idem Prodromi mei vitium meri- to A. R. P. Athanaſium in opinionem eam perduxit, ut ſuſpicaretur me Slavis veteribus literam H. negaſſe, ac propterea teſtimonium hoc erroris mei tibi dederit. Sed ſciſcitare jam ex illo, quid inſpecto lec- toque Partis II, loco ſentiat, an non prorſus ejusdem mecum ſit ſen- tentiæ ? Nihil vero veterum monumentis adverſum docui, cum vete- res Zecchos ſe per gamma Zegos, Zigos ſeu Zegowẽ ſcripſiſſe, hacque or- tographix ratione ſcriptos deprehendi in codicibus quibusque innui. Nam certum eft ex vetuſtorum Manuſcriptorum obſervationibus etiam majores noſtros in vocibus, in quibus hodie literam H. legere licet, olim literam G. adhibuiſſe. Sic apud Coſmam legeris Wiſſegrad, Zpi- tignev , Praga , quod hodie Wiſſehrad, Spitihnew, Praha ſcribitur. Sic in diplomate Litomericenſi Spitignæi Ducis pro hodierno Bohn deprehendes Bogu, ſic in aliis gor non hor, gori non hořj, Glawa non Hława , Gnyzdo non Hnjzdo / Gozpodar non Hoſpodar ſcriptum enunciatumque invenies. Et cum majores noſtri ſublatis literis Slavi- cis characteres latinos aſſumpſerunt, puram literam H. ſemper cum ſi- bilo atque instar ch enunciarunt. Sic in eodem diplomate Spitignæi legere licet vocem Wlah, quæ enunciabatur Wlach, sic scribebatur Har- LUCIFER. Pag. 94.
50 CONFUTATIO Pag. 19. in notis lit. (. que contemporaneis virorum quorumque gravium teſtimoniis adhi- beam. Guid hæres Vir Cl. verbis tuis urgere te juvat: Progredere, progredere , ſi pedem movere potes , an fortaſſe tot argumentis oneratus fatigatusque lecticam, aut vehiculum mavis ? Etiamnum obfirmatus tibi eſt animus, Czechum tuum certis veritatis monumentis niti ? etiam- num illum tabulis & poſteriorum temporum diplomatibus ſat tutum roboratumque audebis pronunciare? Sed longius in altum excurrit oratio , vela contrahenda ſunt , ut dubiis aliis locus relinquatur. IV. Ad alia tranſis, arguisque nos erroris, quod literam H. ve- teribus Slavis negaverimus. At qua attentione Vir Cl. opuſcula noſtra legiſti? An dubium iſtud non pridem P. II. Annalium noſtrorum pag. 305. dilucidatum habes? Quo loco confitemur, dicimusque, typogra- phi oſcitantia vocem pura in Prodromo noſtro eſſe omiſſam , ita ut ejusce paginæ ſenſus ſit: Slavos majoresque noſtros pura litera H. ca- ruiſſe. Quod aſſertum noſtrum nemo veteris linguæ Slavicæ gnarus in dubium vocare auſit. Conſule, ſi ita tibi videtur, omnia emenda- ta Alphabeta Slavica vetuſtiora, ſeu illa octo a Bandurio excuſa, ſeu alia a Bohoriſio, Valvaſore, & Stredovskio noſtro edita, & pignore certare auſim , ſi vel Diogenis lucernam accendas , nusquam in illis te puram lireram H. reperturum. Hoc idem Prodromi mei vitium meri- to A. R. P. Athanaſium in opinionem eam perduxit, ut ſuſpicaretur me Slavis veteribus literam H. negaſſe, ac propterea teſtimonium hoc erroris mei tibi dederit. Sed ſciſcitare jam ex illo, quid inſpecto lec- toque Partis II, loco ſentiat, an non prorſus ejusdem mecum ſit ſen- tentiæ ? Nihil vero veterum monumentis adverſum docui, cum vete- res Zecchos ſe per gamma Zegos, Zigos ſeu Zegowẽ ſcripſiſſe, hacque or- tographix ratione ſcriptos deprehendi in codicibus quibusque innui. Nam certum eft ex vetuſtorum Manuſcriptorum obſervationibus etiam majores noſtros in vocibus, in quibus hodie literam H. legere licet, olim literam G. adhibuiſſe. Sic apud Coſmam legeris Wiſſegrad, Zpi- tignev , Praga , quod hodie Wiſſehrad, Spitihnew, Praha ſcribitur. Sic in diplomate Litomericenſi Spitignæi Ducis pro hodierno Bohn deprehendes Bogu, ſic in aliis gor non hor, gori non hořj, Glawa non Hława , Gnyzdo non Hnjzdo / Gozpodar non Hoſpodar ſcriptum enunciatumque invenies. Et cum majores noſtri ſublatis literis Slavi- cis characteres latinos aſſumpſerunt, puram literam H. ſemper cum ſi- bilo atque instar ch enunciarunt. Sic in eodem diplomate Spitignæi legere licet vocem Wlah, quæ enunciabatur Wlach, sic scribebatur Har- LUCIFER. Pag. 94.
Strana 51
RADII I. REFLEXIONIS I. S. I. 51 Harvat, Hitro , Huude pro hodierno, Charwat , chytro , chude ut plu� LUCIFER, rima alia vocabula præteream, quæ hodiedum Dalmatis uſitata inve- nias in Loderekeri Dictionario ſeptilingui ſub litera H. Nec ab illa ſcriptione abluſere veteres latini græcique ſcriptores , qui priſcos Zec- chos, Zichosve, jam Zegos , jam Zigos, jam Zingos aut plane Singos cum Ammiano Marcellino appellarunt. Sic iidem populi, qui a Byzanti- nis ſcriptoribus Zecchi & Zicchi nuncupantur, Plinio ſunt Zingi (a) Priſciano Poetæ Zygi. (b) In voce Maraha a Marcellino prodita nihil tibi præſidii eſt, ea enim ab homine latino Slavicæ linguæ ignaro ſcip- ta eſt, nec dubitare velis mediam literam h. instar g. ſeu ch. cum Sibilo in hac ipſa voce olim enunciatam fuiſſe , teſtes adhuc ſunt Annales Fuldenſes, aliique veteres libri, qui Moravos ſeu Marahenſes etiam Mar- genſes , Marganenſes , & Marchenſes ſcribunt , appellantque. Vel obiter loca aliqua ex iisdem Annalibus habe : Anno 855. Hludovicus in Scla- vos Margenſes contra Raſlicem Ducem eorum &c. Anno 858. in Sclavos Margenſes & c. Anno 899. Iſanricus Marchenſes uſque fugit &c. Ut taceam nec certum eſſe, num vox Marha Slavica fit, ut poſtea enucleatius rem tractatam reperturus es. V. Relegendum aliquantisper vestigium, ne aliquid eorum Pag. 18. præteriiſſe , aut , tuo loquendi more , claudicaſſe per viam videamur. Su- periore pagina criminaris, vehementiſſimeque exaggeras Dalimilum Canonici nomine & dignitate venerandum a nobis Poetæ ac fabulatoris contumelia adfectum: Proh Deum, hominumque fidem ! eandemne cantilenam pridem a Collega tuo ad tædium uſque auriumque dolorem cantatam recinere tibi viſum ? An non ſtreperæ hujus liræ chordas Parte III. Annalium noſtrorum pag. 382. jam præſcidimus, citharæ- doque ſilentium impoſuimus, cum plures manifeſtiſſimasque Dalimili hujus fabulas deteximus , cum oſtendimus vocem fabulatoris longe ab- eſſe a contumelia , cum argumentis plurimis teſtimoniisque opuſculo- rum noſtrorum probavimus cultum, venerationem , & obſervantiam , quam univerſo inclito Ordini tuo debemus, ultroque deferimus. Sed qui moles creviſſet opuſculi tui , niſi rerum pridem a nobis refutatarum invidioſa repetitione , & tædiofifſima plus decies quandoque earundem criminationum exaggeratione? Pergis vero, & Chronicon Bolesla- PARS I. G 2 vien- (a) Plinius l. 6. c. 6. Hiſt. Nat. A Cimerio accolunt Mæotici, Vali, Serbi, Arichi, Singi. (b) Priſcianus in Periegefi : Poſt hos Eniochi , genuit quos Græcia tellus , Et Zygii uxto vivunt regione ſub una,
RADII I. REFLEXIONIS I. S. I. 51 Harvat, Hitro , Huude pro hodierno, Charwat , chytro , chude ut plu� LUCIFER, rima alia vocabula præteream, quæ hodiedum Dalmatis uſitata inve- nias in Loderekeri Dictionario ſeptilingui ſub litera H. Nec ab illa ſcriptione abluſere veteres latini græcique ſcriptores , qui priſcos Zec- chos, Zichosve, jam Zegos , jam Zigos, jam Zingos aut plane Singos cum Ammiano Marcellino appellarunt. Sic iidem populi, qui a Byzanti- nis ſcriptoribus Zecchi & Zicchi nuncupantur, Plinio ſunt Zingi (a) Priſciano Poetæ Zygi. (b) In voce Maraha a Marcellino prodita nihil tibi præſidii eſt, ea enim ab homine latino Slavicæ linguæ ignaro ſcip- ta eſt, nec dubitare velis mediam literam h. instar g. ſeu ch. cum Sibilo in hac ipſa voce olim enunciatam fuiſſe , teſtes adhuc ſunt Annales Fuldenſes, aliique veteres libri, qui Moravos ſeu Marahenſes etiam Mar- genſes , Marganenſes , & Marchenſes ſcribunt , appellantque. Vel obiter loca aliqua ex iisdem Annalibus habe : Anno 855. Hludovicus in Scla- vos Margenſes contra Raſlicem Ducem eorum &c. Anno 858. in Sclavos Margenſes & c. Anno 899. Iſanricus Marchenſes uſque fugit &c. Ut taceam nec certum eſſe, num vox Marha Slavica fit, ut poſtea enucleatius rem tractatam reperturus es. V. Relegendum aliquantisper vestigium, ne aliquid eorum Pag. 18. præteriiſſe , aut , tuo loquendi more , claudicaſſe per viam videamur. Su- periore pagina criminaris, vehementiſſimeque exaggeras Dalimilum Canonici nomine & dignitate venerandum a nobis Poetæ ac fabulatoris contumelia adfectum: Proh Deum, hominumque fidem ! eandemne cantilenam pridem a Collega tuo ad tædium uſque auriumque dolorem cantatam recinere tibi viſum ? An non ſtreperæ hujus liræ chordas Parte III. Annalium noſtrorum pag. 382. jam præſcidimus, citharæ- doque ſilentium impoſuimus, cum plures manifeſtiſſimasque Dalimili hujus fabulas deteximus , cum oſtendimus vocem fabulatoris longe ab- eſſe a contumelia , cum argumentis plurimis teſtimoniisque opuſculo- rum noſtrorum probavimus cultum, venerationem , & obſervantiam , quam univerſo inclito Ordini tuo debemus, ultroque deferimus. Sed qui moles creviſſet opuſculi tui , niſi rerum pridem a nobis refutatarum invidioſa repetitione , & tædiofifſima plus decies quandoque earundem criminationum exaggeratione? Pergis vero, & Chronicon Bolesla- PARS I. G 2 vien- (a) Plinius l. 6. c. 6. Hiſt. Nat. A Cimerio accolunt Mæotici, Vali, Serbi, Arichi, Singi. (b) Priſcianus in Periegefi : Poſt hos Eniochi , genuit quos Græcia tellus , Et Zygii uxto vivunt regione ſub una,
Strana 52
52 CONFUTATIO vienſe vernaculum rythmis vetuſtis concinnatum Dalimilo Mezericzky diſputas , neſcio quam ſummam antiquitatem , vetuſtioresque authore; illi vindicaturus, nempe ut hoc anniſu Czecho tuo primorum Bohe- miæ ſæculorum authoritatem concilies. Ad fidem faciendam his argu- mentis uteris: Primo ais : Dalemili ita exiſtimati librum ( qui in ma- nibus meis hodie eft ) a te viſum tritumque, eum primo folio trunça- tum eſſe , atque idcirco de authore libri hujus certum judicium ferri minime poſſe. Secundo allegas Balbini locum , quo is hanc ipſam Hi- storiam Boleslavienſem verſibus Boemicis & antiquo ſcribendi genere ante trecentos prope annos compilatam non uni Dalimilo, ſed pluri- bus Canonicis hujus Eccleſiæ adſcribit. Ad primum ut reſpondeam : Non diffiteor codicem Dalimili , qui hodie beneficio & gratia Reve- rendiſſimi ac Excellentiſſimi D. D. Emmanuelis Comitis de Waldstein, Epiſcopi Litomericenſis in manibus meis eſt a te viſum, tritumque , ſed manibus ſolum, non lectione , nam ſi eum legiſſes , nuſquam auſu- rus fuiſſes , mihi hac in re bellum movere. Non is quidem primo, unoque , ſed pluribus foliis truncatus eſt, præter titulum enim abeſt dedicatio, quæ inſcripta est Wenceslao Gulielmo de Raupowa Do- mino in Trnovan & Zitenicz Friderici Palatini Interregis Bohemiæ Cancellario ſupremo , & Confiliario Intimo, alteri denique Wence- slao de Budowa ejusdem Interregis Conſiliario, & Appellationum Præſidi. Lacunas has incredibili ſua induſtria pridem explevit idem Reverendiſſimus , ac Excellentiſſimus D. D. Epiſcopus cum poſteriore indice, qui etiam deerat, ex alio integro impreſſo exemplari, ut jam teſtatum habeamus hoc Boleslavienſe Chronicon a Paulo Geſſin anno MDCXX. die 25. Menſis Junii Neo -Pragæ apud Danielem Carolum de Karlsberg typis excuſum fuiſſe. Et quanquam ultra confitear (ni- hil enim veritatis amantem celare oportet) a titulo hujus impreſſi vo- luminis abeſſe nomen Dalimili Mezericzky, tamen neminem ego hacte- nus legi , ſi errorem Balbini, de quo mox infra, excipias, qui Dali- milo Chronicon hoc diſputaſſet. Habentur impreſſo codice exempla- ria MSS. vetuſtiora, quæ nomen Dalimili præferunt. Et vel in Biblio- theca AA. RR. PP. Auguſtinianorum Diſcalceatorum Neo-Pragæ ad S. Wenceslaum exemplar Chronici hujus manu ipſius Mathiæ Boleluz- ky Curati ad S. Adalbertum Neo-Pragæ, atque a ſua Roſa Boemica apprime in hoc Regno cogniti deprehendes , in quo hunc titulum le- ges : Hyſtorie Boleflawſká Dalimila Mez�ického. Id e� : Hiſoria Bole- slavienſis Dalimili Mezerizky. Eadem verba reperturus es in exemplari LUCIFER. MS.
52 CONFUTATIO vienſe vernaculum rythmis vetuſtis concinnatum Dalimilo Mezericzky diſputas , neſcio quam ſummam antiquitatem , vetuſtioresque authore; illi vindicaturus, nempe ut hoc anniſu Czecho tuo primorum Bohe- miæ ſæculorum authoritatem concilies. Ad fidem faciendam his argu- mentis uteris: Primo ais : Dalemili ita exiſtimati librum ( qui in ma- nibus meis hodie eft ) a te viſum tritumque, eum primo folio trunça- tum eſſe , atque idcirco de authore libri hujus certum judicium ferri minime poſſe. Secundo allegas Balbini locum , quo is hanc ipſam Hi- storiam Boleslavienſem verſibus Boemicis & antiquo ſcribendi genere ante trecentos prope annos compilatam non uni Dalimilo, ſed pluri- bus Canonicis hujus Eccleſiæ adſcribit. Ad primum ut reſpondeam : Non diffiteor codicem Dalimili , qui hodie beneficio & gratia Reve- rendiſſimi ac Excellentiſſimi D. D. Emmanuelis Comitis de Waldstein, Epiſcopi Litomericenſis in manibus meis eſt a te viſum, tritumque , ſed manibus ſolum, non lectione , nam ſi eum legiſſes , nuſquam auſu- rus fuiſſes , mihi hac in re bellum movere. Non is quidem primo, unoque , ſed pluribus foliis truncatus eſt, præter titulum enim abeſt dedicatio, quæ inſcripta est Wenceslao Gulielmo de Raupowa Do- mino in Trnovan & Zitenicz Friderici Palatini Interregis Bohemiæ Cancellario ſupremo , & Confiliario Intimo, alteri denique Wence- slao de Budowa ejusdem Interregis Conſiliario, & Appellationum Præſidi. Lacunas has incredibili ſua induſtria pridem explevit idem Reverendiſſimus , ac Excellentiſſimus D. D. Epiſcopus cum poſteriore indice, qui etiam deerat, ex alio integro impreſſo exemplari, ut jam teſtatum habeamus hoc Boleslavienſe Chronicon a Paulo Geſſin anno MDCXX. die 25. Menſis Junii Neo -Pragæ apud Danielem Carolum de Karlsberg typis excuſum fuiſſe. Et quanquam ultra confitear (ni- hil enim veritatis amantem celare oportet) a titulo hujus impreſſi vo- luminis abeſſe nomen Dalimili Mezericzky, tamen neminem ego hacte- nus legi , ſi errorem Balbini, de quo mox infra, excipias, qui Dali- milo Chronicon hoc diſputaſſet. Habentur impreſſo codice exempla- ria MSS. vetuſtiora, quæ nomen Dalimili præferunt. Et vel in Biblio- theca AA. RR. PP. Auguſtinianorum Diſcalceatorum Neo-Pragæ ad S. Wenceslaum exemplar Chronici hujus manu ipſius Mathiæ Boleluz- ky Curati ad S. Adalbertum Neo-Pragæ, atque a ſua Roſa Boemica apprime in hoc Regno cogniti deprehendes , in quo hunc titulum le- ges : Hyſtorie Boleflawſká Dalimila Mez�ického. Id e� : Hiſoria Bole- slavienſis Dalimili Mezerizky. Eadem verba reperturus es in exemplari LUCIFER. MS.
Strana 53
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 53 MS. in folio in Bibliotheca præfati Reverendiſſimi ac Excellentiſſimi D.D. Epiſcopi Litomericenſis. Et quanquam Nomen hoc ab impreſſo exempla- ri abſit , tamen minime dubitavit Peſſina in Phoſphoro ſno ſepticorni Rad. I. pag. 26. in notis Chronicon hoc Dalimilo adſcribere. Verba illius ſunt : Dalimil Mezeric. Canon. Bolesl. in MS. Chron. Boh. rhytmis com- poſito apud me cap. 60. In impreſſo exempl. c. 59. & Rad. 3. p. 128. Dali- mil Mezericius , Cunonicus Boleslavienſis , qui tempore Joannis Regis Bolesla- vienſe Chronicon conſcripſerat. Rurſum in Marte Moraviæ l. 3. c. 3. p. 277. Chronicon Boleslavienſe quod conſcripſerat Dalimil Moravus Mezrzicenſis Canonicus Vetero Boleslavienſis . . . refert fuiſſe quoque Brzetislaum inter & Suatoplucum Olomucenſem per id tempus diſſidium grave & bellum. In mar- gine citat Chron. Boleslav. c. 53. quæ omnino in hoc impreſſo Bolesla- vienſi Chronico reperiuntur. Rurſum eodem libro & loco p. 286. dicit: Idem memorat Dalimil Canon. Bolesl. in Chronico rhytmis Bohemicis compoſito c. 59. Similia pag. 325. & 366. alibique. Et quale illud Chro- nicon Dalimili quod citat Hagecius in Catalogo authorum ſuorum An- nalibus præmiſſo? Satisne tibi feci ad truncati hujus codicis dubieta- tem removendam ? Jam de altero, Balbini nempe errore, reſponſum habe. Multum dubito Balbino hoc vernaculum rythmis veteribus ex- aratum Chronicon Boleslavienſe in manibus interque librorum ſuorum ſupellectilem unquam fuiſſe , quin potius autumo, Balbinum illius noti- tiam nonniſi ex fama aliorumque relatione hauſiſſe , & procul dubio id nonniſi obiter apud contemporancos ſuos, eorundemque ſtudiorum ſodales Peſſinam & Boleluzkium vidiſſe, ac inſpexiſſe. Unde non ignoravit id verſibus eſſe conſcriptum Dec. I. l. 7. c. 8. in notis enim ait : His (Franciſco & Pulcava ) antiquior Dalimil Mezerzicky in ſua hiſtoria Bohemiæ , quam carmine ſcripfit. Sed nuſpiam, quod memini, Balbinus verſus aliquos in tot, vaſtiſſimisque ſuis operibus ex hoc Chronico protulit , quod ſi non hiſtoriæ confirmandæ cauſa , at certe Boemicx linguæ, veterisque dialecti in gratiam facere minime inter- miſiſſet. Nam Chroniton iſtud , quanquam prelo Pragenſi excuſum , ut hodie , ita jam Balbini ætate rariſſimum fuit, procul dubio confixum, interdictumque a Ferdinando II. Imperatore, tum quod duobus ma- xime rebellibus Capitibus Gulielmo de Raupowa , & Wenceslao de Budowa Fridegici Palatini Interregis primariis Proceribus dein pro- ſcriptis , exilio, & vita mulctatis illo ipſo fatali anno 1620. dedica- tum fuerit , tum quod editor in præfatione quæpiam adverſus cultum Sanctorum pene blaſpheme effutierit. Quare etiam hodie manuſcripta G 3 LUGIFEP. hujus
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 53 MS. in folio in Bibliotheca præfati Reverendiſſimi ac Excellentiſſimi D.D. Epiſcopi Litomericenſis. Et quanquam Nomen hoc ab impreſſo exempla- ri abſit , tamen minime dubitavit Peſſina in Phoſphoro ſno ſepticorni Rad. I. pag. 26. in notis Chronicon hoc Dalimilo adſcribere. Verba illius ſunt : Dalimil Mezeric. Canon. Bolesl. in MS. Chron. Boh. rhytmis com- poſito apud me cap. 60. In impreſſo exempl. c. 59. & Rad. 3. p. 128. Dali- mil Mezericius , Cunonicus Boleslavienſis , qui tempore Joannis Regis Bolesla- vienſe Chronicon conſcripſerat. Rurſum in Marte Moraviæ l. 3. c. 3. p. 277. Chronicon Boleslavienſe quod conſcripſerat Dalimil Moravus Mezrzicenſis Canonicus Vetero Boleslavienſis . . . refert fuiſſe quoque Brzetislaum inter & Suatoplucum Olomucenſem per id tempus diſſidium grave & bellum. In mar- gine citat Chron. Boleslav. c. 53. quæ omnino in hoc impreſſo Bolesla- vienſi Chronico reperiuntur. Rurſum eodem libro & loco p. 286. dicit: Idem memorat Dalimil Canon. Bolesl. in Chronico rhytmis Bohemicis compoſito c. 59. Similia pag. 325. & 366. alibique. Et quale illud Chro- nicon Dalimili quod citat Hagecius in Catalogo authorum ſuorum An- nalibus præmiſſo? Satisne tibi feci ad truncati hujus codicis dubieta- tem removendam ? Jam de altero, Balbini nempe errore, reſponſum habe. Multum dubito Balbino hoc vernaculum rythmis veteribus ex- aratum Chronicon Boleslavienſe in manibus interque librorum ſuorum ſupellectilem unquam fuiſſe , quin potius autumo, Balbinum illius noti- tiam nonniſi ex fama aliorumque relatione hauſiſſe , & procul dubio id nonniſi obiter apud contemporancos ſuos, eorundemque ſtudiorum ſodales Peſſinam & Boleluzkium vidiſſe, ac inſpexiſſe. Unde non ignoravit id verſibus eſſe conſcriptum Dec. I. l. 7. c. 8. in notis enim ait : His (Franciſco & Pulcava ) antiquior Dalimil Mezerzicky in ſua hiſtoria Bohemiæ , quam carmine ſcripfit. Sed nuſpiam, quod memini, Balbinus verſus aliquos in tot, vaſtiſſimisque ſuis operibus ex hoc Chronico protulit , quod ſi non hiſtoriæ confirmandæ cauſa , at certe Boemicx linguæ, veterisque dialecti in gratiam facere minime inter- miſiſſet. Nam Chroniton iſtud , quanquam prelo Pragenſi excuſum , ut hodie , ita jam Balbini ætate rariſſimum fuit, procul dubio confixum, interdictumque a Ferdinando II. Imperatore, tum quod duobus ma- xime rebellibus Capitibus Gulielmo de Raupowa , & Wenceslao de Budowa Fridegici Palatini Interregis primariis Proceribus dein pro- ſcriptis , exilio, & vita mulctatis illo ipſo fatali anno 1620. dedica- tum fuerit , tum quod editor in præfatione quæpiam adverſus cultum Sanctorum pene blaſpheme effutierit. Quare etiam hodie manuſcripta G 3 LUGIFEP. hujus
Strana 54
54 CONFUTATIO. hujus Chronici exemplaria frequentiora ſunt impreſſis , neque ſi duo illa ſuperius nominata excipias, tertium hactenus in univerſis Regni noſtri Bibliothecis , quod ſcio, comparuit. Habe porro non inerme argumentum, Dalimili Chronieon Boleslavienſe non fuiſſe lectum Bal- bino: Nam in Epitome ſua l. 3. c. 9. p. 216. cum ex Bilejowsky re- centiore authore grande illud miraculum de Borivoji per interceſſionem S. Apollinaris e carcere deliberatione narrasset, ſubjungit: Quam nar- rationem in nullo hiſtoricorum memini me unquam legiſſe. Cum ea tamen in Dalimilo habeatur c. 59. ex illaque Bilejowsky eam exſcripſerit. Niſi fortaſſis dicere malimus præfationis verbis Balbinum in levem errorem pertractum; in ea enim memorat editor ſe ſuum exemplar ex ſeptem facile codicibus vetuſtis hujus Chronici compilaſſe , quorum quæque , ut fit , interpolata , abbreviata , variæque lectionis fuere , ut ita Balbi- nus maluerit editionem hanc porius pluribus Canonicis Boleslavienſibus (a quibus nempe hæc interpolatio, abbreviatio, variaque lectio ve- roſimillime profecta eſt ) quam uni Dalimilo adſcribere. Ceterum autem rectiſſime ſcripſit Balbinus : hoc Chronicon ante trecentos annos fuiſſe concinnatum , quo calculo viciniſſimum tempus attigit, nonniſi trecentis enim & quadraginta plus minus annis ante eum ſub Joanne Lucenburgico Rege Bohemiæ fuit exaratum, perdisque operam Vir Cl. dum in hoc Balbini numero errorem cubare eo argumento conaris convincere, quod idiotiſmus ille Bohemicus stylusque vetuſtior fit ſæculi XIV. initiis. Viſurus es aliquando in Tomis meis MSS. inedi- torum Jus feudale Bohemix eodem plane tempore conſcriptum , & ovuim ove ſimilius non deprehendes, quam dialectum Juris hujus feu- dalis dialecto Chronici istius. Et quid hæsitas dictis his fidem habere? An non in Prodromo meo (quem nonniſi tumultuarie , neque, ut Con- futatorem decet, meditate legiſti) pagina 179. innui : authorem hujus Chronici profiteri in ſuis verſibus ſe ſe anno 1309. rei cuidam gestæ interfuiſſe. Sed minus credulo tibi locus ipſe proferendus , verbaque exſcribenda ſunt. Deſcribit vero author capite 104. obſidionem urbis Pragenæ per Miſnenſes , ac commiſſum inter eos cum quibusdam Pro- ceribus Bohemix prælium , ſubjungitque : LUCIFER. Mⱥ ten Boy gá ſem z Mieſa hlediek. Id eſt : Hanc pugnam ego ex civitate vidi. Et
54 CONFUTATIO. hujus Chronici exemplaria frequentiora ſunt impreſſis , neque ſi duo illa ſuperius nominata excipias, tertium hactenus in univerſis Regni noſtri Bibliothecis , quod ſcio, comparuit. Habe porro non inerme argumentum, Dalimili Chronieon Boleslavienſe non fuiſſe lectum Bal- bino: Nam in Epitome ſua l. 3. c. 9. p. 216. cum ex Bilejowsky re- centiore authore grande illud miraculum de Borivoji per interceſſionem S. Apollinaris e carcere deliberatione narrasset, ſubjungit: Quam nar- rationem in nullo hiſtoricorum memini me unquam legiſſe. Cum ea tamen in Dalimilo habeatur c. 59. ex illaque Bilejowsky eam exſcripſerit. Niſi fortaſſis dicere malimus præfationis verbis Balbinum in levem errorem pertractum; in ea enim memorat editor ſe ſuum exemplar ex ſeptem facile codicibus vetuſtis hujus Chronici compilaſſe , quorum quæque , ut fit , interpolata , abbreviata , variæque lectionis fuere , ut ita Balbi- nus maluerit editionem hanc porius pluribus Canonicis Boleslavienſibus (a quibus nempe hæc interpolatio, abbreviatio, variaque lectio ve- roſimillime profecta eſt ) quam uni Dalimilo adſcribere. Ceterum autem rectiſſime ſcripſit Balbinus : hoc Chronicon ante trecentos annos fuiſſe concinnatum , quo calculo viciniſſimum tempus attigit, nonniſi trecentis enim & quadraginta plus minus annis ante eum ſub Joanne Lucenburgico Rege Bohemiæ fuit exaratum, perdisque operam Vir Cl. dum in hoc Balbini numero errorem cubare eo argumento conaris convincere, quod idiotiſmus ille Bohemicus stylusque vetuſtior fit ſæculi XIV. initiis. Viſurus es aliquando in Tomis meis MSS. inedi- torum Jus feudale Bohemix eodem plane tempore conſcriptum , & ovuim ove ſimilius non deprehendes, quam dialectum Juris hujus feu- dalis dialecto Chronici istius. Et quid hæsitas dictis his fidem habere? An non in Prodromo meo (quem nonniſi tumultuarie , neque, ut Con- futatorem decet, meditate legiſti) pagina 179. innui : authorem hujus Chronici profiteri in ſuis verſibus ſe ſe anno 1309. rei cuidam gestæ interfuiſſe. Sed minus credulo tibi locus ipſe proferendus , verbaque exſcribenda ſunt. Deſcribit vero author capite 104. obſidionem urbis Pragenæ per Miſnenſes , ac commiſſum inter eos cum quibusdam Pro- ceribus Bohemix prælium , ſubjungitque : LUCIFER. Mⱥ ten Boy gá ſem z Mieſa hlediek. Id eſt : Hanc pugnam ego ex civitate vidi. Et
Strana 55
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. I. 55 Et ne porro dubites, illum ſub Joanne Lucenburgico ſcripfiſſe, habe LUCWER. luculentiſſimum teſtimonium pluribus verſibus conceptum , c. 106. Potom kdyz Czechowć vzrzechu/ Ze w Borntanſkem Statka negmiechu/ Kráfownu Elſſku za Iana Czirſarzowice dachu/ A tobo Hraby z Lyczemburka na Krákowſtwie pozwachu, Pro Mieſſnany Korntánſkého wypudichu/ A Iana z Liczemburka Králem Czeſkým koronowachu. Toho BOze dkubo vzdrawiti � racz geho Tworcze navcziti/ Aby miłował Zemany / A ſwé Radie gmiek cześké Pány ; Neb ſkiemi moze Czti dogjti/ A bez nych nemoze Zemie vpokogiti ać, .. Denique ſub finem Chronici : Mnohoby było giného mſuwiti Ale w tom chczy do�á vcziniti. Ta Kronika mfuwý ot Marozenie Synⱥ Bozicho , Léta po Tiſiczczy po trzech Stech po deſieti cztwrtáho. Id est: Deinde cum viderens Bohemi , Quod ſpes ſuss fruſtra in Carinthio collocent , Reginam Eliſabetham Joanni Imperatoris filio junxeruut matrimonis. Et Comitem iftum Lucemburgenſem ad ſolium evocurunt. Propter Miſnenſes expulerunt Carinthium , Et Joannem Lucemburgenſem Regem coronarunt. Hunc Deus diu conſerva , Dignerisque Creator edoctre illum , Populares ſuos ut diligat, Suoque in confilio Bohemos habeut Optimates. Horum opera poterit ſibi parare gloriam, Et fins illis nequit pacatam habere regionem, Sub finem. Multa alia forent commemoranda, Sed his rebus volo facere finem : Anna-
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. I. 55 Et ne porro dubites, illum ſub Joanne Lucenburgico ſcripfiſſe, habe LUCWER. luculentiſſimum teſtimonium pluribus verſibus conceptum , c. 106. Potom kdyz Czechowć vzrzechu/ Ze w Borntanſkem Statka negmiechu/ Kráfownu Elſſku za Iana Czirſarzowice dachu/ A tobo Hraby z Lyczemburka na Krákowſtwie pozwachu, Pro Mieſſnany Korntánſkého wypudichu/ A Iana z Liczemburka Králem Czeſkým koronowachu. Toho BOze dkubo vzdrawiti � racz geho Tworcze navcziti/ Aby miłował Zemany / A ſwé Radie gmiek cześké Pány ; Neb ſkiemi moze Czti dogjti/ A bez nych nemoze Zemie vpokogiti ać, .. Denique ſub finem Chronici : Mnohoby było giného mſuwiti Ale w tom chczy do�á vcziniti. Ta Kronika mfuwý ot Marozenie Synⱥ Bozicho , Léta po Tiſiczczy po trzech Stech po deſieti cztwrtáho. Id est: Deinde cum viderens Bohemi , Quod ſpes ſuss fruſtra in Carinthio collocent , Reginam Eliſabetham Joanni Imperatoris filio junxeruut matrimonis. Et Comitem iftum Lucemburgenſem ad ſolium evocurunt. Propter Miſnenſes expulerunt Carinthium , Et Joannem Lucemburgenſem Regem coronarunt. Hunc Deus diu conſerva , Dignerisque Creator edoctre illum , Populares ſuos ut diligat, Suoque in confilio Bohemos habeut Optimates. Horum opera poterit ſibi parare gloriam, Et fins illis nequit pacatam habere regionem, Sub finem. Multa alia forent commemoranda, Sed his rebus volo facere finem : Anna-
Strana 56
56 CONFUTATIO LUCIFER. Annales iſti pertingunt uſque ad annum Nativitatis Filii Dei- Milleſimum tercenteſimum decimum quartum. Pag. 17. Credisne jam dialectum hanc ex ſæculo XIV. eſſe ? Majoremne ætatem Czecho tuo, quam idem ſxculum exſculpſiſti? Guid ſi Chronici hujus etiam Dalimilus author non eſt, quid tibi in illo ro- boris armorumque adverſus opinionem meam , qui hujusce ſæculi ini- tiis fabulam Czechi ortam, ſub Carolo IV. propagatam, poſterius a plerisque hiſtoricis receptam ultro ubivis profiteor. Nempe quod antea præmonui, huc valeat: comnunem tibi cum Collega tuo er- rorem eſſe, ut ex libris, quos ſeu non inſpexiſtis, ſeu ne vidiſtis qui- dem, ſententiam feratis adverſus eum, qui eos non modo in penu ſua habet , ſed etiam legit , & unumquemque prope eorum apicem novit, excuſſitque. VI. A Dalimilo tranſis ad Boguphalum, in cujus xtate deſigne- ta etiam hallucinationem quampiam mihi obrepſiſſe contendis, imo poſterius ſuſpectam fidem meam reddis, correctius Chronicon illius in manibus meis eſſe. Ita vero adverſum me commentaris: Dalimilus non fuit coætancus Boguphalo Poſnanienſi in Polonia Epiſcopo , qui aſſeritur a Gelaſio Prodr. Hagek fol. 51. mortuus anno 1253. ſiquidem teſle accuratiſſimo Peſſina tempore Joannis Lucenburgici Regis Bohemiæ ſcripſerat Dalimilus. Sed ubi in univerſis meis operibus unquam aſſerui Dalimilum Boguphalo fuiſ- ſe coxtaneum? Verba Prodromi mei pagina 51., ad quam provocas, ſunt: Dalimilus vixit codem cum Boguphalo ſæculo, verum longius vitam ſuam uſque ad ſæculum XIV. perduxit. Ita nempe ubivis vitia erroresque cerebro tuo exſculpis , meisque affingis ſcriptis , quæ ne per ſomnium quidem in mentem mihi venerant. Aliud est vivere eodem ſæculo, aliud proprie eſſe coætaneum. Potuit enim quis ſuperioris ſæculi anno primo mori, alter ultimo naſci, qui proinde eodem ſæculo vixiſſe, minime coxtanei , aut contemporanei, nifi indulgentiſſime , dici po- terunt. Recte autem ſcripſi Dalimilum eodem ſæculo XIII, quo mor- tuus Boguphalus , vixiſſe : cum enim Dalimilus ſub Joanne Lucenbur- gico, arque circa annum 1314. ſcripſerit Chronicon ſuum, nemo dubitaverit, eum jam ſuperiore ſæculo eoque decimo tertio, quo vixit Boguphalus, natum , niſi fortaſſis decenni puero jam Chronici ſcrip- tionem , confectionemque adjudices. Ad eſus emendatius Chronicon quod attinet, cujusque copiam apud me eſſe dubitas, dedi ex eo jam plura ſpecimina, dedi præfationem in Parte II. meorum Annalium, dedi
56 CONFUTATIO LUCIFER. Annales iſti pertingunt uſque ad annum Nativitatis Filii Dei- Milleſimum tercenteſimum decimum quartum. Pag. 17. Credisne jam dialectum hanc ex ſæculo XIV. eſſe ? Majoremne ætatem Czecho tuo, quam idem ſxculum exſculpſiſti? Guid ſi Chronici hujus etiam Dalimilus author non eſt, quid tibi in illo ro- boris armorumque adverſus opinionem meam , qui hujusce ſæculi ini- tiis fabulam Czechi ortam, ſub Carolo IV. propagatam, poſterius a plerisque hiſtoricis receptam ultro ubivis profiteor. Nempe quod antea præmonui, huc valeat: comnunem tibi cum Collega tuo er- rorem eſſe, ut ex libris, quos ſeu non inſpexiſtis, ſeu ne vidiſtis qui- dem, ſententiam feratis adverſus eum, qui eos non modo in penu ſua habet , ſed etiam legit , & unumquemque prope eorum apicem novit, excuſſitque. VI. A Dalimilo tranſis ad Boguphalum, in cujus xtate deſigne- ta etiam hallucinationem quampiam mihi obrepſiſſe contendis, imo poſterius ſuſpectam fidem meam reddis, correctius Chronicon illius in manibus meis eſſe. Ita vero adverſum me commentaris: Dalimilus non fuit coætancus Boguphalo Poſnanienſi in Polonia Epiſcopo , qui aſſeritur a Gelaſio Prodr. Hagek fol. 51. mortuus anno 1253. ſiquidem teſle accuratiſſimo Peſſina tempore Joannis Lucenburgici Regis Bohemiæ ſcripſerat Dalimilus. Sed ubi in univerſis meis operibus unquam aſſerui Dalimilum Boguphalo fuiſ- ſe coxtaneum? Verba Prodromi mei pagina 51., ad quam provocas, ſunt: Dalimilus vixit codem cum Boguphalo ſæculo, verum longius vitam ſuam uſque ad ſæculum XIV. perduxit. Ita nempe ubivis vitia erroresque cerebro tuo exſculpis , meisque affingis ſcriptis , quæ ne per ſomnium quidem in mentem mihi venerant. Aliud est vivere eodem ſæculo, aliud proprie eſſe coætaneum. Potuit enim quis ſuperioris ſæculi anno primo mori, alter ultimo naſci, qui proinde eodem ſæculo vixiſſe, minime coxtanei , aut contemporanei, nifi indulgentiſſime , dici po- terunt. Recte autem ſcripſi Dalimilum eodem ſæculo XIII, quo mor- tuus Boguphalus , vixiſſe : cum enim Dalimilus ſub Joanne Lucenbur- gico, arque circa annum 1314. ſcripſerit Chronicon ſuum, nemo dubitaverit, eum jam ſuperiore ſæculo eoque decimo tertio, quo vixit Boguphalus, natum , niſi fortaſſis decenni puero jam Chronici ſcrip- tionem , confectionemque adjudices. Ad eſus emendatius Chronicon quod attinet, cujusque copiam apud me eſſe dubitas, dedi ex eo jam plura ſpecimina, dedi præfationem in Parte II. meorum Annalium, dedi
Strana 57
RADII I. REFLEXIONIS I. §. 1. 57 dedi in Parte III. p. 11. ex eodem codice F. Hacynthi ad M. F. Mar- LUCIFER. tinum epiſtolam , dedi pag. 9. marginalem textum judiciumque, de Joanna Papiſſa, videbis poſterioribus Tomis etiam plura. Imo vel tui in gratiam conſpecturus es aliquando inter Tomos meos ineditos ex hoc ipſo MS. emendationes & variantes lectiones cum Codice Som- mersbergiano collatas. Egone, qui veritatem hiſtoricam unicum la- boribus meis ſcopum præfixi , mendaciis pugnem ? documenta, aut Manuſcripta efabricem? quid mihi in Boguphali Chronico præſidii, ſive ille Czechum commemoraverit , ſeu ejus commemoratione abſti- nuerit? An non alia ſolidioraque mihi adverſus eum arma ? ſpectat Boguphali ſilentium ſolummodo ad hiftoriam opinionis de Czecho ſæ- culo XIV. exortæ , non ad convincendam veritatem. Ne quæſo me tuo pede metire , qui tot ſublæſta effictaque Manuſcripta, ut poſterius oſtenſurus ſum , pro veris , genuinis, antiquisque huic erudito ſxculo obtruſiſti. Mihi ab eo momento temporis, quo primum calamo atra- mentum ad ordiendum opus meum hauſi, eadem mens fuit ac volun- tas, quæ doctiſſimo juxta ac piiſſimo Mabillonio , qui nullum piacu- lum majus execratur , quam publicis iſtiusmodi mendaciis orbem lite- ratum fallere, auſimque cum illo dicere: (a) Quanquam eruditione & ſcientia inferior, nulli tamen ſinceritate , verique ſtudio cedere unquam ſuſti- nebo. Iſta jactare non aſſuevi, ſed tu adigis, ne Comico inferior vi- dear ita ſe jactante: Si quisquam eſt, qui probari ſe cupiat probis, Oratione , vita , ſcriptis denique , In his audacter nomen profiteor meum , A puero eductus , doctus liberaliter , Mores majorum, ſimul doctrinam inſtiti, Nec ego iſtos mores novi ſaculi novi. VII. Næ tu Vir Cl. in ducendo calculo Arithmetico longius ab-Pag. 20. erraſti , cum ſcribis omnes Hiſtoricos Bohemiæ a quinque & ſex ſæcu- lis Czechum atque Lechum plenis loqui paginis, mox vero demonstratio- nes tuas Arithmeticas a Caroli IV. Imperio, ipſo nempe Pulkava & Marignola ſubjungis. Ego ab eo tempore non quinque aut ſex, ſed quatuor ſolum decurriſſe ſæcula ex ſubtractionis Arithmeticæ legibus H diſ- PARS I. (a) Mabillon in Actis SS. Bened. ſæc. II, in præfat.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. 1. 57 dedi in Parte III. p. 11. ex eodem codice F. Hacynthi ad M. F. Mar- LUCIFER. tinum epiſtolam , dedi pag. 9. marginalem textum judiciumque, de Joanna Papiſſa, videbis poſterioribus Tomis etiam plura. Imo vel tui in gratiam conſpecturus es aliquando inter Tomos meos ineditos ex hoc ipſo MS. emendationes & variantes lectiones cum Codice Som- mersbergiano collatas. Egone, qui veritatem hiſtoricam unicum la- boribus meis ſcopum præfixi , mendaciis pugnem ? documenta, aut Manuſcripta efabricem? quid mihi in Boguphali Chronico præſidii, ſive ille Czechum commemoraverit , ſeu ejus commemoratione abſti- nuerit? An non alia ſolidioraque mihi adverſus eum arma ? ſpectat Boguphali ſilentium ſolummodo ad hiftoriam opinionis de Czecho ſæ- culo XIV. exortæ , non ad convincendam veritatem. Ne quæſo me tuo pede metire , qui tot ſublæſta effictaque Manuſcripta, ut poſterius oſtenſurus ſum , pro veris , genuinis, antiquisque huic erudito ſxculo obtruſiſti. Mihi ab eo momento temporis, quo primum calamo atra- mentum ad ordiendum opus meum hauſi, eadem mens fuit ac volun- tas, quæ doctiſſimo juxta ac piiſſimo Mabillonio , qui nullum piacu- lum majus execratur , quam publicis iſtiusmodi mendaciis orbem lite- ratum fallere, auſimque cum illo dicere: (a) Quanquam eruditione & ſcientia inferior, nulli tamen ſinceritate , verique ſtudio cedere unquam ſuſti- nebo. Iſta jactare non aſſuevi, ſed tu adigis, ne Comico inferior vi- dear ita ſe jactante: Si quisquam eſt, qui probari ſe cupiat probis, Oratione , vita , ſcriptis denique , In his audacter nomen profiteor meum , A puero eductus , doctus liberaliter , Mores majorum, ſimul doctrinam inſtiti, Nec ego iſtos mores novi ſaculi novi. VII. Næ tu Vir Cl. in ducendo calculo Arithmetico longius ab-Pag. 20. erraſti , cum ſcribis omnes Hiſtoricos Bohemiæ a quinque & ſex ſæcu- lis Czechum atque Lechum plenis loqui paginis, mox vero demonstratio- nes tuas Arithmeticas a Caroli IV. Imperio, ipſo nempe Pulkava & Marignola ſubjungis. Ego ab eo tempore non quinque aut ſex, ſed quatuor ſolum decurriſſe ſæcula ex ſubtractionis Arithmeticæ legibus H diſ- PARS I. (a) Mabillon in Actis SS. Bened. ſæc. II, in præfat.
Strana 58
58 CONFUTATIO diſco , a quo tempore quin Czechus tuus inclaruerit , ac demum in omnium prope hiſtoricorum calamos tranſierit , non dubitavi unquam, quin hanc ipſam epocham, productis pluribus MSS. authoritatibusque, ei tam in Prodromo meo, quam Parte II. Annalium Hagecianorum ultro conceſſi. De Marignola tamen noveris egregie nobis ab Hage- cio in Proœmio ſuo impoſitum, hactenusque perſuaſum : primum fuiſ- ſe Czechi prolatorem. Nam proximis typis Tomo II. Manuſcripto- rum nuſquam antehac editorum integrum Marignolæ Chronicon pro- laturi ſumus , in quod ſi linceos oculos intenderis , nuſquam Czechum tuum deprehenſurus es , lecturus in eo adhuc Coſmæ Boemum familiam in origine gentis noſtræ ducentem. Tantum abeſt, ut Czecho tuo authoritas, & quoddam fidei hiſtoricæ firmamentum ex eo acceſſerit, quod ab illa Caroli IV. ætate hiſtoriei quique patrii Regum noſtrorum juſſu Chronica ſua ſcripſerint , eaque Regum inſcriptionibus cohone- ſtata ſint. Supra jam hos cornicum oculos confiximus, oſtendimus- que, nihil hæc ad fidem faciendam conducere , nulloque alio ſpectare, quam ad conciliandum plauſum & exiſtimationem , ad aucupandam Principum gratiam. Nec enim id conſilium voluntasque unquam eſ- ſe potuit Regibus nostris, ut vel eo Chronica Delphicorum oraculo- rum inſtar recipienda cogitarent , quod éorum juſſu ſcripta, ſeu eorum nominibus inſcripta ſint. Guale quantumque enim illi de rebus ante ſe mille & ultra annis geſtis veritati vadimonium præbere potuerunt? Illine veriti non ſint ſummam exiſtimationem ſuam periculis manife- ſtis obtrectationum exponere, omnesque Chronographorum ejusmodi ti- tubationes , atque errores in ſe ſuſcipere , adeo ut jam vitium non tam fit authorum , quam Regum noſtrorum , cum plura ſubleſta, falſaque detecta ſunt in hiſtoria patria? Nulla pars Regibus noſtris in rebus nar- ratis , in rerum narratarum fide; omnem eam ſustinet author, & Chronographus , is quemadmodum ſolus unusque omnem exhaurit laudem & gloriam , ſi erudité , veraciterque ſcripſit , ita unius ſolius- que, non Regis , non principis vitium est ac vituperium, ſi fabulas & mendacia pro veritatibus hiſtoricis lectoribus propinavit. Et profecto ea ſemper fuit ſapientia Regum noſtrorum , ſummaque providentia , ut cum cognoſcerent fidem hiſtoriæ patriæ dubiis incertisque incedere paſſibus, multa monumentorum veterum defectu primis præcipue ſæ- culis obſcura eſſe , nec ſatis definita, liberum civibus ſuis non modo reliquerint de eorum veritate diſceptare, ſed etiam laudibus & præ- miis exstimulaverint ad eam exquirendam ; minime autem, ut tu in tem- LUCIFER. pe-
58 CONFUTATIO diſco , a quo tempore quin Czechus tuus inclaruerit , ac demum in omnium prope hiſtoricorum calamos tranſierit , non dubitavi unquam, quin hanc ipſam epocham, productis pluribus MSS. authoritatibusque, ei tam in Prodromo meo, quam Parte II. Annalium Hagecianorum ultro conceſſi. De Marignola tamen noveris egregie nobis ab Hage- cio in Proœmio ſuo impoſitum, hactenusque perſuaſum : primum fuiſ- ſe Czechi prolatorem. Nam proximis typis Tomo II. Manuſcripto- rum nuſquam antehac editorum integrum Marignolæ Chronicon pro- laturi ſumus , in quod ſi linceos oculos intenderis , nuſquam Czechum tuum deprehenſurus es , lecturus in eo adhuc Coſmæ Boemum familiam in origine gentis noſtræ ducentem. Tantum abeſt, ut Czecho tuo authoritas, & quoddam fidei hiſtoricæ firmamentum ex eo acceſſerit, quod ab illa Caroli IV. ætate hiſtoriei quique patrii Regum noſtrorum juſſu Chronica ſua ſcripſerint , eaque Regum inſcriptionibus cohone- ſtata ſint. Supra jam hos cornicum oculos confiximus, oſtendimus- que, nihil hæc ad fidem faciendam conducere , nulloque alio ſpectare, quam ad conciliandum plauſum & exiſtimationem , ad aucupandam Principum gratiam. Nec enim id conſilium voluntasque unquam eſ- ſe potuit Regibus nostris, ut vel eo Chronica Delphicorum oraculo- rum inſtar recipienda cogitarent , quod éorum juſſu ſcripta, ſeu eorum nominibus inſcripta ſint. Guale quantumque enim illi de rebus ante ſe mille & ultra annis geſtis veritati vadimonium præbere potuerunt? Illine veriti non ſint ſummam exiſtimationem ſuam periculis manife- ſtis obtrectationum exponere, omnesque Chronographorum ejusmodi ti- tubationes , atque errores in ſe ſuſcipere , adeo ut jam vitium non tam fit authorum , quam Regum noſtrorum , cum plura ſubleſta, falſaque detecta ſunt in hiſtoria patria? Nulla pars Regibus noſtris in rebus nar- ratis , in rerum narratarum fide; omnem eam ſustinet author, & Chronographus , is quemadmodum ſolus unusque omnem exhaurit laudem & gloriam , ſi erudité , veraciterque ſcripſit , ita unius ſolius- que, non Regis , non principis vitium est ac vituperium, ſi fabulas & mendacia pro veritatibus hiſtoricis lectoribus propinavit. Et profecto ea ſemper fuit ſapientia Regum noſtrorum , ſummaque providentia , ut cum cognoſcerent fidem hiſtoriæ patriæ dubiis incertisque incedere paſſibus, multa monumentorum veterum defectu primis præcipue ſæ- culis obſcura eſſe , nec ſatis definita, liberum civibus ſuis non modo reliquerint de eorum veritate diſceptare, ſed etiam laudibus & præ- miis exstimulaverint ad eam exquirendam ; minime autem, ut tu in tem- LUCIFER. pe-
Strana 59
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 59 perantiſſime argutaris , deluſæ majeſtatis crimine reos æstimarent. Con- LUGIFER. ſtat tam ex Pulkavæ , quam Marignolæ præfatione Chronicis ſuis præ- miſſa, utrique provinciam a Carolo IV. Imperatore demandatam ad conſcribendos Annales patrios, testatum est eundem Augustiſſimum Principem in oculis tuliſſe Czechiam ſuam, atque ad eam ornandam omne vitæ tempus contuliſſe, nec tectum est eum hiſtoriarum non modo amantem ſed & apprime gnarum fuiſſe: qui nempe pugno ſuo vitam S. Wenceslai, alteram etiam gestorum ſuorum exaravit. Sed num ille his duobus hiſtoricis præcepta quædam opinionum , aut præ- judiciorum ſuorum dedit ? an non juſſit , quod alterutri magis veritati videretur conſonum, plena libertate expromeret? Duriusne ille acce- pit Marignolam , cum Czechum tuum conditorem Patriæ penitus præ- termiſit ? cum contra Pulkavam etiam Coſmæ Boemum tuitus eſt ? Leges proxime in Marignola Tomo II. ineditorum publicando magni- ficentiſtimum etiam Caroli IV. diploma, quo Chronicon iſtud maxi- moopere laudat, probatque , quo confitetur illud juſſu ſuo excultum, & ſublatis quibus dam verborum ambagibus contractum emendatumque, nec tamen Boemum illum expunctum, aut Czechum ſubſtitutum co- gniturus es. Non eſt igitur, ut Lucifer tuus invidioſiſſime conviciatur, idem: Czechum expunxiſſe ex Annalibus patriis, aut Chronicis Re- gum noſtrorum calculo probatis fidem derogaſſe, ac Regni Optimates ignorantiæ damnare , ipſamque ſummorum noſtrorum Principum pavendam Ma- jeſtatem ludere & ridere. Quin id omnium noſtrorum inclitorum Op- timatum , id ſapientiſſimorum Principum noſtrorum, ac cumprimis AUGUSTÆ noſtræ PALLADIS , glorioſiſſimæ inquam hodie regnantis, ScI- ENTIARUM STATRICIS ALTRICISQUE non modo votum & conſilium , ſed mandatum eſt : ut diſciplinarum omnium ſtudia magis magisque per- poliantur (perpoliuntur autem maxime contrariarum opinionum oppo- sitione, modeſtisque literariis concertationibus ) ut hiſtoria patria ad normam aliarum gentium excolatur, expurgetur a fabulis, mendisque, ad primos fontes vetustaque monumenta omni ſeveritate exigatur. Non est mens, non est voluntas ſcientiſſimorum Procerum nostrorum AUGUSTAGUE, ut cœcl cœcos duces ſequamur , ut quid quid ſplendi- cat, aurum gemmamque æſtimemus, ut in verba authorum, authorum inquam rebus narratis facile decem ſxculis poſteriorum, juremus ; non illi veritati inquirendæ præcluſere oſtium, aut eruditorum Virorum æmulationi fræna unquam injecere ; advertunt imo illi pro ſumma ſua ſapientia, nihil hactenus magis dedecoroſum fuiſſe genti noſtræ, quam H 2 quod PARS I. Pag. 21.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 59 perantiſſime argutaris , deluſæ majeſtatis crimine reos æstimarent. Con- LUGIFER. ſtat tam ex Pulkavæ , quam Marignolæ præfatione Chronicis ſuis præ- miſſa, utrique provinciam a Carolo IV. Imperatore demandatam ad conſcribendos Annales patrios, testatum est eundem Augustiſſimum Principem in oculis tuliſſe Czechiam ſuam, atque ad eam ornandam omne vitæ tempus contuliſſe, nec tectum est eum hiſtoriarum non modo amantem ſed & apprime gnarum fuiſſe: qui nempe pugno ſuo vitam S. Wenceslai, alteram etiam gestorum ſuorum exaravit. Sed num ille his duobus hiſtoricis præcepta quædam opinionum , aut præ- judiciorum ſuorum dedit ? an non juſſit , quod alterutri magis veritati videretur conſonum, plena libertate expromeret? Duriusne ille acce- pit Marignolam , cum Czechum tuum conditorem Patriæ penitus præ- termiſit ? cum contra Pulkavam etiam Coſmæ Boemum tuitus eſt ? Leges proxime in Marignola Tomo II. ineditorum publicando magni- ficentiſtimum etiam Caroli IV. diploma, quo Chronicon iſtud maxi- moopere laudat, probatque , quo confitetur illud juſſu ſuo excultum, & ſublatis quibus dam verborum ambagibus contractum emendatumque, nec tamen Boemum illum expunctum, aut Czechum ſubſtitutum co- gniturus es. Non eſt igitur, ut Lucifer tuus invidioſiſſime conviciatur, idem: Czechum expunxiſſe ex Annalibus patriis, aut Chronicis Re- gum noſtrorum calculo probatis fidem derogaſſe, ac Regni Optimates ignorantiæ damnare , ipſamque ſummorum noſtrorum Principum pavendam Ma- jeſtatem ludere & ridere. Quin id omnium noſtrorum inclitorum Op- timatum , id ſapientiſſimorum Principum noſtrorum, ac cumprimis AUGUSTÆ noſtræ PALLADIS , glorioſiſſimæ inquam hodie regnantis, ScI- ENTIARUM STATRICIS ALTRICISQUE non modo votum & conſilium , ſed mandatum eſt : ut diſciplinarum omnium ſtudia magis magisque per- poliantur (perpoliuntur autem maxime contrariarum opinionum oppo- sitione, modeſtisque literariis concertationibus ) ut hiſtoria patria ad normam aliarum gentium excolatur, expurgetur a fabulis, mendisque, ad primos fontes vetustaque monumenta omni ſeveritate exigatur. Non est mens, non est voluntas ſcientiſſimorum Procerum nostrorum AUGUSTAGUE, ut cœcl cœcos duces ſequamur , ut quid quid ſplendi- cat, aurum gemmamque æſtimemus, ut in verba authorum, authorum inquam rebus narratis facile decem ſxculis poſteriorum, juremus ; non illi veritati inquirendæ præcluſere oſtium, aut eruditorum Virorum æmulationi fræna unquam injecere ; advertunt imo illi pro ſumma ſua ſapientia, nihil hactenus magis dedecoroſum fuiſſe genti noſtræ, quam H 2 quod PARS I. Pag. 21.
Strana 60
60 CONFUTATIO Pag. 21. quod tot tantique ſcriptores noſtri quas vis aniles fabulas, rudisque plebis deliramenta pro veritatibus hiſtoricis venditaverint, propugnaverint- que, hacque ſua incogitantia offam exteris ſcriptoribus projecerint, quam ſcriptis ſuis allatrarent, vellicarent, roderent , ac laniarent. Sem- per & omni tempore inventi inter patrios Viri tam ex Nobilium quam civium ordine ( & auſim dicere maxima eorum pars ) qui has ineptias dammarunt, & peste ipſa magis execrati ſunt. Ne arbitrare nos omnes e vervecum patria prodiiſſe, aut invita Minerva natos. Etiam inge- nia noſtra benigno lumine reſpexit Titan , etiam barbito ſuo montes Bohemiæ rapit delectatque Cynthius Apollo. Scimus quid fabulam , & hiſtoriam interſit, ſcimus quo libri Regibus inſcripti , aut ab eis pro- bati valeant. Non quidquid mangones nobis venale obtrudunt, ut verbis Senecæ loquar , (a) & lenocinio aliquo abſcondunt , probum putamus : ſolvi jubemus ſtrata iſtiusmodi equos empturi, & faſciam tollimus barbaris Regibus veſtimentorum luxu turgidis , curioſi ne qua mala larva ſubtus lateat. Hanc prudentiam , hanc circumſpectionem nos frequens librorum excellentium lectio, uſusque rerum docuit. VIII. Nihil magis admiratione defigit animum Vir Cl. quam cum talem tantumque antiquitatis & hiſtoriæ patriæ magiſtrum omnibus pe- ne paginis te jactabunde prædicas, tamen non modo hoc loco, ſed paſſim per opuſculum tuum memorias Czechi a Tabulis regni repetere minime dubites , imo illud ſub Ferdinando I. Tabularum Regiarum igne- um excidium vel eo funeſtiſſimum deplores cauſerisque , quod illo Czecho tuo veteriora certaque teſtimonia perierint. Verum ne vitio curioſitatique mex dederis, quod ex te ſciſcitari audeam: num verum exordium , aut ſcopum Tabularum Regiarum in Bohemia conſtitutarum noveris? Jam pridem oſtendi, locupletiſſimeque in operibus meis prorſum invictis rationibus ac teſtimoniis probavi, genti nostræ ante ſæculum exiens IX. & tempora SS. Cyrilli ac Methudii uſum characte- rum non fuiſſe , ut proinde hoc telo conficiatur ante hæc tempora do- cumentum ſcriptum de Czecho tuo haberi , aut , ut nonnulli noſtri fa- bulantur , in commentitias quasdam tabulas quercinas reponi potuiſſe. Nec aliud eſt ſæculo illi ſcribas ſcripturasque in gente noſtra, atque cha- lybeas æneasve fiſtulas ad evomendum ignem pulveremque pyrium, aut typographiæ uſum affingere. Ab hoc tempore uſque ad annum 1125, quo ſcripſit , finemque vitæ impoſuit Coſmas hiſtoricorum noſtrorum LUCIFEK. Al- (a) Seneca Epiſt. 80.
60 CONFUTATIO Pag. 21. quod tot tantique ſcriptores noſtri quas vis aniles fabulas, rudisque plebis deliramenta pro veritatibus hiſtoricis venditaverint, propugnaverint- que, hacque ſua incogitantia offam exteris ſcriptoribus projecerint, quam ſcriptis ſuis allatrarent, vellicarent, roderent , ac laniarent. Sem- per & omni tempore inventi inter patrios Viri tam ex Nobilium quam civium ordine ( & auſim dicere maxima eorum pars ) qui has ineptias dammarunt, & peste ipſa magis execrati ſunt. Ne arbitrare nos omnes e vervecum patria prodiiſſe, aut invita Minerva natos. Etiam inge- nia noſtra benigno lumine reſpexit Titan , etiam barbito ſuo montes Bohemiæ rapit delectatque Cynthius Apollo. Scimus quid fabulam , & hiſtoriam interſit, ſcimus quo libri Regibus inſcripti , aut ab eis pro- bati valeant. Non quidquid mangones nobis venale obtrudunt, ut verbis Senecæ loquar , (a) & lenocinio aliquo abſcondunt , probum putamus : ſolvi jubemus ſtrata iſtiusmodi equos empturi, & faſciam tollimus barbaris Regibus veſtimentorum luxu turgidis , curioſi ne qua mala larva ſubtus lateat. Hanc prudentiam , hanc circumſpectionem nos frequens librorum excellentium lectio, uſusque rerum docuit. VIII. Nihil magis admiratione defigit animum Vir Cl. quam cum talem tantumque antiquitatis & hiſtoriæ patriæ magiſtrum omnibus pe- ne paginis te jactabunde prædicas, tamen non modo hoc loco, ſed paſſim per opuſculum tuum memorias Czechi a Tabulis regni repetere minime dubites , imo illud ſub Ferdinando I. Tabularum Regiarum igne- um excidium vel eo funeſtiſſimum deplores cauſerisque , quod illo Czecho tuo veteriora certaque teſtimonia perierint. Verum ne vitio curioſitatique mex dederis, quod ex te ſciſcitari audeam: num verum exordium , aut ſcopum Tabularum Regiarum in Bohemia conſtitutarum noveris? Jam pridem oſtendi, locupletiſſimeque in operibus meis prorſum invictis rationibus ac teſtimoniis probavi, genti nostræ ante ſæculum exiens IX. & tempora SS. Cyrilli ac Methudii uſum characte- rum non fuiſſe , ut proinde hoc telo conficiatur ante hæc tempora do- cumentum ſcriptum de Czecho tuo haberi , aut , ut nonnulli noſtri fa- bulantur , in commentitias quasdam tabulas quercinas reponi potuiſſe. Nec aliud eſt ſæculo illi ſcribas ſcripturasque in gente noſtra, atque cha- lybeas æneasve fiſtulas ad evomendum ignem pulveremque pyrium, aut typographiæ uſum affingere. Ab hoc tempore uſque ad annum 1125, quo ſcripſit , finemque vitæ impoſuit Coſmas hiſtoricorum noſtrorum LUCIFEK. Al- (a) Seneca Epiſt. 80.
Strana 61
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 61 Alpha, teſtatur is germane ſe documentum nullum de origine gentis LUCIFER. reperiſſe , quin ſcriptorem exſtitiſſe nullum , qui Ethnicorum Boemiæ Ducum geſta memorix commendaſſet. Sed novi, quid opponere mediteris : Coſmæ ſcriptorum nomine veniſſe hiſtoricos, non Tabu- larum ſcribas, notariosque: Probe, pancratice ! At vero tune auſu- rus es Coſmam tam immemoris animi, tantæque incogitantiæ condem- nare ? ut ſi quod documentum ævo ſuo in Tabulis Regni de Czecho, aut origine gentis latuit , illud neglexerit contemſeritque ? illine nun- quam hic fons , hic latex in mentem venerit , ut proinde monito tuo ei opus fuiſſet? Nullusne tum inventus, qui Coſmam monuiſſet, ut has Tabulas accederet , unde certiora ei haurire liceret. Incognitæne, ſi quæ ævo illius exſtitere, potuerunt eſſe Coſmæ Regix tabulx? De- cano Metropolitano ? Viro ſumma inter Proceres gratia & authori- tate? hiſtorico monumenta patria undique exquirenti ? Cur , fi ea in re tam luculenter peccavit Coſmas , nemo alius per ſpatium quadrin- gentorum annorum , nempe ad exuſtionem uſque regiarum tabularum, inventus, qui hanc Coſmæ lacunam expleviſſet, prodidiſſetque in Ta- bulis Regni exſtare certas Czechi memorias, fabuloſum eſſe illum Coſ- mæ Boemum, ceteraque illius ibidem ex ſenum fabuloſa relatione nar- rata ? Cur poſteriores omnes ſcriptores in narrandis gentis noſtræ initiis hæc eadem nonnifi retulerunt, ac pene ad verbum Coſmam ex- ſcripſerunt? omnesne Davi fuere, ut tam ſolidum hiſtorix fundamen- tum, quale videri debent Tabulx Regiæ, eis nunquam in mentem ve- niret ? quarum adjumento ſi non innovandam, certe ſolidandam hi- ſtoriam patriam minime dubitare potuerunt. Verum edoceri te cupio: Imperi orum error & vitium eſt, qui veterum uſum ritusque ne quidem per teleſcopium videre, quique hodiernis moribus atque legibus omnem ſine diſcrimine antiquitatem metiuntur. Non exſtitere Coſmæ tempore & ævo ſuo adhuc Regiæ tabulæ , quarum nec ille , nec alius ante ſæcu- lum XIII. mentionem facit ; chirographis membraneis mutuo datis, Ducum , Regumque conſenſu , privilegio , aut confirmatione omnis fides stabat. Prodit ipſa vox Regiæ Tabulas Regias posteriorum tem- porum Regumque inventum eſſe , nec enim Ducales Tabulas appellatas uſquam deprehenderis. Nusquam legiſti inclitum Ordinis tui Virum Thomam Berghauer , quid de exordio Regiarum Tabularum ſentiat ? audi jam vero illum: (a) Magnum prudentiæ virum fuiſſe neceſſum eſt, quis- H 3 quis (a) Berghauer in Proto -Martyre Poenitentiæ c. 4. p. 83.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. I. 61 Alpha, teſtatur is germane ſe documentum nullum de origine gentis LUCIFER. reperiſſe , quin ſcriptorem exſtitiſſe nullum , qui Ethnicorum Boemiæ Ducum geſta memorix commendaſſet. Sed novi, quid opponere mediteris : Coſmæ ſcriptorum nomine veniſſe hiſtoricos, non Tabu- larum ſcribas, notariosque: Probe, pancratice ! At vero tune auſu- rus es Coſmam tam immemoris animi, tantæque incogitantiæ condem- nare ? ut ſi quod documentum ævo ſuo in Tabulis Regni de Czecho, aut origine gentis latuit , illud neglexerit contemſeritque ? illine nun- quam hic fons , hic latex in mentem venerit , ut proinde monito tuo ei opus fuiſſet? Nullusne tum inventus, qui Coſmam monuiſſet, ut has Tabulas accederet , unde certiora ei haurire liceret. Incognitæne, ſi quæ ævo illius exſtitere, potuerunt eſſe Coſmæ Regix tabulx? De- cano Metropolitano ? Viro ſumma inter Proceres gratia & authori- tate? hiſtorico monumenta patria undique exquirenti ? Cur , fi ea in re tam luculenter peccavit Coſmas , nemo alius per ſpatium quadrin- gentorum annorum , nempe ad exuſtionem uſque regiarum tabularum, inventus, qui hanc Coſmæ lacunam expleviſſet, prodidiſſetque in Ta- bulis Regni exſtare certas Czechi memorias, fabuloſum eſſe illum Coſ- mæ Boemum, ceteraque illius ibidem ex ſenum fabuloſa relatione nar- rata ? Cur poſteriores omnes ſcriptores in narrandis gentis noſtræ initiis hæc eadem nonnifi retulerunt, ac pene ad verbum Coſmam ex- ſcripſerunt? omnesne Davi fuere, ut tam ſolidum hiſtorix fundamen- tum, quale videri debent Tabulx Regiæ, eis nunquam in mentem ve- niret ? quarum adjumento ſi non innovandam, certe ſolidandam hi- ſtoriam patriam minime dubitare potuerunt. Verum edoceri te cupio: Imperi orum error & vitium eſt, qui veterum uſum ritusque ne quidem per teleſcopium videre, quique hodiernis moribus atque legibus omnem ſine diſcrimine antiquitatem metiuntur. Non exſtitere Coſmæ tempore & ævo ſuo adhuc Regiæ tabulæ , quarum nec ille , nec alius ante ſæcu- lum XIII. mentionem facit ; chirographis membraneis mutuo datis, Ducum , Regumque conſenſu , privilegio , aut confirmatione omnis fides stabat. Prodit ipſa vox Regiæ Tabulas Regias posteriorum tem- porum Regumque inventum eſſe , nec enim Ducales Tabulas appellatas uſquam deprehenderis. Nusquam legiſti inclitum Ordinis tui Virum Thomam Berghauer , quid de exordio Regiarum Tabularum ſentiat ? audi jam vero illum: (a) Magnum prudentiæ virum fuiſſe neceſſum eſt, quis- H 3 quis (a) Berghauer in Proto -Martyre Poenitentiæ c. 4. p. 83.
Strana 62
62 CONFUTATIO quis tabulis confignari omnia , & quandam æternitatem rebus adjici primus in- venit , & in uſum deduxit. Jam ſub Regibus Przemysleis , non tamen genti- libus, in corticibus arborum, ut quidam fabulantur , ſed nominatim ſub Wences- lao ſecundo Rege ſeribebantur , àc Primus Zdislai ( ita codex appellatur ) ſub co & Joanne Rege ſcriptus eſt. Guo loco a Wenceslai hujus II. imperio Codicum tabularium ſeriem reperturus es, in Annalibus vero noſtris Hagecianis aliquando verum tempus annumque hujus immortalis con- ſilii lecturus. Minus gnare igitur huic infantiæ gentis noſtræ Herculis cothurnos aptaſti , longe poſteriorum ſæculorum inventum ſunt Regix Tabulæ. Sed vis me tibi rurſum pro clementiæ tuæ exemplo præberi clementem? habe tibi , concedo : prius , ſæculisque priſcis Ducum no- ſtrorum exſtitiſſe tabulas, quid in his tibi præſidii, aut armorum? Guod fatum effinges, quam rationem attexes notatæ in illius Codicibus Cze- chi hiſtoriæ? fuerene tabulæ hæ annales fastive? An non propalam est eum primum ſcopum fuiſſe Regiarum tabularum , ut ſecuritatis cauſa , litiumque temperandarum ergo uniuscujusque incolæ regni poſſeſſiones, terræ, fortunæque conſignarentur , ut emergentibus dubiis aut amiſſis Chirographis certum cuique , quo cauſam ſuam tueretur , eſſet præſi- dium ; hinc vero postea profluxit, quod etiam hereditates, testamen- ta, emptionum, transactionum, venditionumque contractus, denique regum noſtrorum immunitates, compactata cum ordinibus aliaque ſerius promiſcue inſcriberentur. Quid igitur est historiam Czechi in Tabu- lis regni illa antiquitate, ac Regum Africanorum gesta in illis quærere? Si quæ tamen Czecho tuo hiſtoricæ quærendx erant memoriæ, ex mi- nime ex Tabulis regni, ſed Archivo Ducum Regumque noſtrorum erant repetendæ. At vero Ducale Regiumque Archivum minime vim illam flammarum ſub Ferdinando I. ſubiit, ſemper omnique tempore illud a Regiis tabulis ſecretum fuit, nam multo posterius id in arce Carlſteinenſi conſervatum fuiſſe certo ſcimus ex hiſtoriis noſtris , quin etiam hodie maximam illius partem tam Viennæ quam Praga aſſerva- ri nemini eſt incognitum. Habeo in nianibus meis duplicem vete- rem elenchum omnium ciſtarum , ſcriniorum , quin argumenta do- cumentorum ſingulorum , quæ olim in arce Carlſteinenſi aſſervata fuere, communicabo ea, ſi libet, exquire in his vel Argi oculis Cze- chum tuum , & operam tempusque fefelliſſe te comperies. IX. Unum reſtat paragrapho hoc enodandum : minime hæſi- tas Vir Cl. Czechi memorias ſæculorum lapſu nunquam intorruptam , ve- Pau- rum perpeluo Siavicæ gentis conſenſu receptam traditionem appellare. LUCIFER. Pag, 21. cis
62 CONFUTATIO quis tabulis confignari omnia , & quandam æternitatem rebus adjici primus in- venit , & in uſum deduxit. Jam ſub Regibus Przemysleis , non tamen genti- libus, in corticibus arborum, ut quidam fabulantur , ſed nominatim ſub Wences- lao ſecundo Rege ſeribebantur , àc Primus Zdislai ( ita codex appellatur ) ſub co & Joanne Rege ſcriptus eſt. Guo loco a Wenceslai hujus II. imperio Codicum tabularium ſeriem reperturus es, in Annalibus vero noſtris Hagecianis aliquando verum tempus annumque hujus immortalis con- ſilii lecturus. Minus gnare igitur huic infantiæ gentis noſtræ Herculis cothurnos aptaſti , longe poſteriorum ſæculorum inventum ſunt Regix Tabulæ. Sed vis me tibi rurſum pro clementiæ tuæ exemplo præberi clementem? habe tibi , concedo : prius , ſæculisque priſcis Ducum no- ſtrorum exſtitiſſe tabulas, quid in his tibi præſidii, aut armorum? Guod fatum effinges, quam rationem attexes notatæ in illius Codicibus Cze- chi hiſtoriæ? fuerene tabulæ hæ annales fastive? An non propalam est eum primum ſcopum fuiſſe Regiarum tabularum , ut ſecuritatis cauſa , litiumque temperandarum ergo uniuscujusque incolæ regni poſſeſſiones, terræ, fortunæque conſignarentur , ut emergentibus dubiis aut amiſſis Chirographis certum cuique , quo cauſam ſuam tueretur , eſſet præſi- dium ; hinc vero postea profluxit, quod etiam hereditates, testamen- ta, emptionum, transactionum, venditionumque contractus, denique regum noſtrorum immunitates, compactata cum ordinibus aliaque ſerius promiſcue inſcriberentur. Quid igitur est historiam Czechi in Tabu- lis regni illa antiquitate, ac Regum Africanorum gesta in illis quærere? Si quæ tamen Czecho tuo hiſtoricæ quærendx erant memoriæ, ex mi- nime ex Tabulis regni, ſed Archivo Ducum Regumque noſtrorum erant repetendæ. At vero Ducale Regiumque Archivum minime vim illam flammarum ſub Ferdinando I. ſubiit, ſemper omnique tempore illud a Regiis tabulis ſecretum fuit, nam multo posterius id in arce Carlſteinenſi conſervatum fuiſſe certo ſcimus ex hiſtoriis noſtris , quin etiam hodie maximam illius partem tam Viennæ quam Praga aſſerva- ri nemini eſt incognitum. Habeo in nianibus meis duplicem vete- rem elenchum omnium ciſtarum , ſcriniorum , quin argumenta do- cumentorum ſingulorum , quæ olim in arce Carlſteinenſi aſſervata fuere, communicabo ea, ſi libet, exquire in his vel Argi oculis Cze- chum tuum , & operam tempusque fefelliſſe te comperies. IX. Unum reſtat paragrapho hoc enodandum : minime hæſi- tas Vir Cl. Czechi memorias ſæculorum lapſu nunquam intorruptam , ve- Pau- rum perpeluo Siavicæ gentis conſenſu receptam traditionem appellare. LUCIFER. Pag, 21. cis
Strana 63
RADIL I. REFLEXIONIS I. §. I. 63 cis multa te hac laconica oratione dicere viſus, quæ quidem apud ſæcula adhuc ſuperiora pondus aliquod habuiſſet, hodie plane infeli- citer in multo delicatiorem ætatis genium incidit , qui dificulter cre- dulus est , nec facile fidem narratis adhibet, niſi probationibus robo- rentur. Nam ſi quis modo (verbis Mabiilonii loquor (a) ) ſcribere ag- grediatur hiſtorias, neceſſe eſt, ſi modo ſibi haberi fidem velit, ut acta vcte- ra & chartus authenticas . . . . . repræſentet, quæ monumenta merito pre- bationum titulo decorantur , quod abique iis eorum, quæ narrantur , fides vi- deatur vacillare. Officii itaque tui fuiſſet legitimis documentis oſten- dere a primis ſæculis, quibus apud gentem nostram uſus characterum & ſcribendarum hiſtoriarum cœpit, Czechi tui memorias a majoribus nostris pro vera traditione fuiſſe agnitas & receptas; convenisset dein- de per omnia ſæcula idonea teſtimonia producere, quæ hanc traditio- nem confirmaſſent , ut eam ad tempora noſtra incorrupte transmiſſam credi poſſet. At vero quæ tibi veteres probationes ſunt ? quæ chartæ ? quæ hiſtoriæ ? quæ teſtimonia? ſæculumne decimum quartum & Dalimi- lus vadimonium orbi erudito præbere poteſt de rebus ante ſe ſeptem & octo ſæculis gestis? illene teſtibus vereribus deſtitutus novit, quæ ante tot ſæcula inter majores noſtros de origine gentis fuerit traditio ? Illiusne primæ Czechi memoriæ unquam in veræ, nunquam interruptæ,in- corruptæque traditionis vim convaleſcere potuere? Non videris VirCl.ve- ræ conſtantisque traditionis noſſe capita, quæ jam hic explicare rei præſen- tis argumentum expoſcit: Et quidem I mo cum traditio nihil aliud ſit, quam de ore ad os, de aure ad aurem, aut, fi etiam mavis, de manu ad manum datio (adeo ut eam tritavus atavo, atavus abavo, abavus proavo, proavus avo, avus patri, pater filio, filius nepoti, nepos pronepoti atque ſic ordine poſteritati reliquæ tradidiſſe cenſendus fit ) neceſſe eſt ut traditio non multo posterius re geſta enata ſit, ſi enim ostendi poſ- fit eam multo poſterius originem ſumſiſſe, jam non traditionis, ſed fa- bulæ nomen meretur. 2. Neceſſe eſt, ut qui primus traditionem in ſcripta retulit, eam fine dubitatione aut hæſitatione proferat, confitea- turque eam ſic incorruptam a majoribus ſuis accepiíſe. 3. Traditioni iſtiusmodi non debent repugnare cozva virorum fide dignorum testi- monia, debet conciliari poſſe cum ejusce æetatis historiis, rebus ac mo- ribus , quorum unum ſi deſit, ceſſat eſſe traditio , & illa Criticæ re- gula locum obtinet: Traditio cedit hiſtoriæ & veritati. Sed jam hæc tria capita in commentitia tua Czechi traditione expendamus: Osten- di- LUCIER. (a) Mabillonius in præf. operis diplomatici.
RADIL I. REFLEXIONIS I. §. I. 63 cis multa te hac laconica oratione dicere viſus, quæ quidem apud ſæcula adhuc ſuperiora pondus aliquod habuiſſet, hodie plane infeli- citer in multo delicatiorem ætatis genium incidit , qui dificulter cre- dulus est , nec facile fidem narratis adhibet, niſi probationibus robo- rentur. Nam ſi quis modo (verbis Mabiilonii loquor (a) ) ſcribere ag- grediatur hiſtorias, neceſſe eſt, ſi modo ſibi haberi fidem velit, ut acta vcte- ra & chartus authenticas . . . . . repræſentet, quæ monumenta merito pre- bationum titulo decorantur , quod abique iis eorum, quæ narrantur , fides vi- deatur vacillare. Officii itaque tui fuiſſet legitimis documentis oſten- dere a primis ſæculis, quibus apud gentem nostram uſus characterum & ſcribendarum hiſtoriarum cœpit, Czechi tui memorias a majoribus nostris pro vera traditione fuiſſe agnitas & receptas; convenisset dein- de per omnia ſæcula idonea teſtimonia producere, quæ hanc traditio- nem confirmaſſent , ut eam ad tempora noſtra incorrupte transmiſſam credi poſſet. At vero quæ tibi veteres probationes ſunt ? quæ chartæ ? quæ hiſtoriæ ? quæ teſtimonia? ſæculumne decimum quartum & Dalimi- lus vadimonium orbi erudito præbere poteſt de rebus ante ſe ſeptem & octo ſæculis gestis? illene teſtibus vereribus deſtitutus novit, quæ ante tot ſæcula inter majores noſtros de origine gentis fuerit traditio ? Illiusne primæ Czechi memoriæ unquam in veræ, nunquam interruptæ,in- corruptæque traditionis vim convaleſcere potuere? Non videris VirCl.ve- ræ conſtantisque traditionis noſſe capita, quæ jam hic explicare rei præſen- tis argumentum expoſcit: Et quidem I mo cum traditio nihil aliud ſit, quam de ore ad os, de aure ad aurem, aut, fi etiam mavis, de manu ad manum datio (adeo ut eam tritavus atavo, atavus abavo, abavus proavo, proavus avo, avus patri, pater filio, filius nepoti, nepos pronepoti atque ſic ordine poſteritati reliquæ tradidiſſe cenſendus fit ) neceſſe eſt ut traditio non multo posterius re geſta enata ſit, ſi enim ostendi poſ- fit eam multo poſterius originem ſumſiſſe, jam non traditionis, ſed fa- bulæ nomen meretur. 2. Neceſſe eſt, ut qui primus traditionem in ſcripta retulit, eam fine dubitatione aut hæſitatione proferat, confitea- turque eam ſic incorruptam a majoribus ſuis accepiíſe. 3. Traditioni iſtiusmodi non debent repugnare cozva virorum fide dignorum testi- monia, debet conciliari poſſe cum ejusce æetatis historiis, rebus ac mo- ribus , quorum unum ſi deſit, ceſſat eſſe traditio , & illa Criticæ re- gula locum obtinet: Traditio cedit hiſtoriæ & veritati. Sed jam hæc tria capita in commentitia tua Czechi traditione expendamus: Osten- di- LUCIER. (a) Mabillonius in præf. operis diplomatici.
Strana 64
64 CONFUTATIO dimus 1mo in Prodromo noſtro & Parte II. Annalium Hagecianorum, ne unum quidem hiſtoricorum noſtrorum uſque ad Dalimilum ſæcu- lumque ordiens XIV. vel de Czecho ſomniaſſe. Oſtendimus fabulam hanc non prius quam memorato ſxculo prognatam, deteximus erro- rem, quo in hiſtoriam ſubrepſerit, prodidimus authorem, qui eam effabricavit, non celavimus media , viasque , quibus ad hæc uſque tem- pora noſtra propagata ſit. Gui ergo constans & perpetua traditio fit? 2do Si etiam tibi concedendum ſit Coſmam per Bohemum ſuum in- tellexiſſe Czechum, tamen ille primus , dum eum in ſcripta retulit, nuſquam Bohemum ſuum pro vera conſtantique traditione venditavit , ultro faſſus , ſe ſe ea nonniſi ex ſenum fabuloſa relutione habere , ſe neſcire facta an ficta ſint ? nullum ante ſe ſcriptorem in his patriis incunabulis nactum. Pluctuatio autem dubitatioque, quam omni loco prodit, ve- ræ traditionis fidei & exiſtimationi tantum detrahit , quantum ipſi ve- ritati. Nec enim credibile authorem quemquam , quæ certa & indu- bitata comperit , novitque , poſteritati cum dubitatione tranſcripturum. 3tio Ostenſum fuit pugnare cum vetuſtiſiimis patriis exterisque docu- mentis, minime historiis eorum temporum, rebus, moribusque ea congruere, quæ de adventu Czechi ejusque Principatu a noſtris nar- rantur , quæ hic cum tædio lectoris repetere non vacat, ne Apologia hæc in immenſum veluti excreſcat. Scilicet popularis de Czecho tra- ditionis idem fatum fuit , quod plurium ejusmodi popularium tradi- tiuncularum , de quibus ſcitiſſime Eruditiſſimus Joannes Bollandus S. J. Sunt nonnulli , qui hanc populi diditam ex antiquo famam tanti faciunt, ut prope Apoſtolicis traditionibus eam æquiparent , ita inveteratam vulgi perſuaſio- nem Traditionem appellantes , cum ſit earum diverſiſſima ratio. Nam Apo- ſtolicæ traditiones non vulgi fama conſtant , ſed ſolidis probationibus, licet verbo traditæ ab iis , non ſcripto, ut alia funt. At populares illæ traditiones ſape nec pueris ſatis credibiles , ſæpe levi aut etiam fallaci ortæ principio , magnis deinde intrementis dilatatæ, parum tamen ipſo auctu roboris acceperunt. (a) Sed ut tandem Vir Cl. noſcas , quo pacto Czechus ad traditionis cujusdam veteris opinionem apud hodiernos ſuperiorisque ſæculi populares no- ſtros invaluerit, has potiſſimum cauſas habe : Poſteaquam Dalimilus finistræ interpretationis errore ſxculi XIV. principio Czechum ex Co- ſmæ Boemo effinxiſſet , eumque in vernaculis ſuis verſibus protuliſſet, viſus omnino pluribus placere Czechus iſte præ Boemo , quod nomi- ne Boemi gentem Boicam germanamque nihil ad Czechorum Slavorum LUCIFER. glo- (a) Bollandus in Præfat. generali in Vitas Sanctorum c. 3. §. 2.
64 CONFUTATIO dimus 1mo in Prodromo noſtro & Parte II. Annalium Hagecianorum, ne unum quidem hiſtoricorum noſtrorum uſque ad Dalimilum ſæcu- lumque ordiens XIV. vel de Czecho ſomniaſſe. Oſtendimus fabulam hanc non prius quam memorato ſxculo prognatam, deteximus erro- rem, quo in hiſtoriam ſubrepſerit, prodidimus authorem, qui eam effabricavit, non celavimus media , viasque , quibus ad hæc uſque tem- pora noſtra propagata ſit. Gui ergo constans & perpetua traditio fit? 2do Si etiam tibi concedendum ſit Coſmam per Bohemum ſuum in- tellexiſſe Czechum, tamen ille primus , dum eum in ſcripta retulit, nuſquam Bohemum ſuum pro vera conſtantique traditione venditavit , ultro faſſus , ſe ſe ea nonniſi ex ſenum fabuloſa relutione habere , ſe neſcire facta an ficta ſint ? nullum ante ſe ſcriptorem in his patriis incunabulis nactum. Pluctuatio autem dubitatioque, quam omni loco prodit, ve- ræ traditionis fidei & exiſtimationi tantum detrahit , quantum ipſi ve- ritati. Nec enim credibile authorem quemquam , quæ certa & indu- bitata comperit , novitque , poſteritati cum dubitatione tranſcripturum. 3tio Ostenſum fuit pugnare cum vetuſtiſiimis patriis exterisque docu- mentis, minime historiis eorum temporum, rebus, moribusque ea congruere, quæ de adventu Czechi ejusque Principatu a noſtris nar- rantur , quæ hic cum tædio lectoris repetere non vacat, ne Apologia hæc in immenſum veluti excreſcat. Scilicet popularis de Czecho tra- ditionis idem fatum fuit , quod plurium ejusmodi popularium tradi- tiuncularum , de quibus ſcitiſſime Eruditiſſimus Joannes Bollandus S. J. Sunt nonnulli , qui hanc populi diditam ex antiquo famam tanti faciunt, ut prope Apoſtolicis traditionibus eam æquiparent , ita inveteratam vulgi perſuaſio- nem Traditionem appellantes , cum ſit earum diverſiſſima ratio. Nam Apo- ſtolicæ traditiones non vulgi fama conſtant , ſed ſolidis probationibus, licet verbo traditæ ab iis , non ſcripto, ut alia funt. At populares illæ traditiones ſape nec pueris ſatis credibiles , ſæpe levi aut etiam fallaci ortæ principio , magnis deinde intrementis dilatatæ, parum tamen ipſo auctu roboris acceperunt. (a) Sed ut tandem Vir Cl. noſcas , quo pacto Czechus ad traditionis cujusdam veteris opinionem apud hodiernos ſuperiorisque ſæculi populares no- ſtros invaluerit, has potiſſimum cauſas habe : Poſteaquam Dalimilus finistræ interpretationis errore ſxculi XIV. principio Czechum ex Co- ſmæ Boemo effinxiſſet , eumque in vernaculis ſuis verſibus protuliſſet, viſus omnino pluribus placere Czechus iſte præ Boemo , quod nomi- ne Boemi gentem Boicam germanamque nihil ad Czechorum Slavorum LUCIFER. glo- (a) Bollandus in Præfat. generali in Vitas Sanctorum c. 3. §. 2.
Strana 65
RADII I. REFLEXIONIS I. §. II. ET III. 65 gloriam facientem connotari non nescirent, Czechorum autem histo-LUCIFER. riam cum conditore ſuo excuſam flagitarent ; itaque quæque demum ex Coſmæ Chronico mutuare potuere de Boemo illo, novo invento Czecho aſſuerunt ; quod ut magis tegerent, circumſtantias temporis a Coſma commemoratas , nempe de primis ſæculis poſt diluvium, prætermiſerunt , & eam dubitationem fluctuationemque Coſmæ , quam locis omnibus de Boemo ſuo prodidit, reſecuerunt. Omiſere proin- de edocere lectorem , quod Princeps & Alpha hiſtoriæ noſtræ loqua- tur de primo omnium incola Hercynix ſilvæ poſt diluvium, intermi- ſere poſteritati notum facere , quod is ipſus de rei ſuæ narratæ fide dubitaverit , quod faſſus ſit ſe ipſum ignorare , facta, an ficta fint , nullum- que ſe ſuperiorem ſcriptorem horum patriorum incunabulorum repe- rerit. Quin illi ſumma confidentia , ſublatis iſtiusmodi temporum dubiorumque indiciis , hæc gentis initia tanquam hiſtoriam remque certiſſimam adnotavere ; inde profluxit , ut cum Coſmæ exemplaria rariora eſſent, nec unicuique eorum eſset copia, aliis veteres codices characteresque legendi non eſſet ſcientia, aliis hos rivulos cum fonte conferendi deeſſet industria, inde, inquam, profluxit, ut bona fide alter alterum ſibi viciniorem exſcriberet, a Dalimilo ad Pulkavam, a Pulkava ad Æneam Silvium, ab his ad Dubravium Hageciumque , a poſteriore error iste ad ceteros omnes etiam exteros ſerperet. Neque mirum ſæculorum quatuor decurſu narrationem hanc tantoopere con- firmatam, ut hodie apud antiquitatum iſtiusmodi ignaros non modo antiquiſſimæ traditionis , ſed hiſtoriæ vim obtinuerit. Nam quemad- modum ait Baronius: (a) Res non raro confictæ fabularum abolito nomine tranſeunt in hiſtoriam, ut opus ſit magno cribrario , qui magno labore a veris falſa, & fabulas ſegreget aô hiſtoriis. Conſervaſſent & exſcripſiſſent po- ſteriores noſtri hiſtonici vel ſolam dubitationem fluctuationemque Coſ- mæ, ſemper Boemus ille ſeu Czechus dubius in gestis patriis perstitiſset, neque unquam in hiſtorix veræ exiſtimationem tranſiſſet, aut tot hodie animo obfirmatos defenſores numeraret. Ad §. II. & III. Poſteaquam novarum ſententiarum & opinionum architectos ſec- tatoresque sugillasti, aggrederis Novalistam (fic enim barbare illum appellas ) Pragenſibus typis excuſum , quod me ſententiamque meam PARS I. de I (u) Baronius in Annal. Eccleaſt ad an 813.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. II. ET III. 65 gloriam facientem connotari non nescirent, Czechorum autem histo-LUCIFER. riam cum conditore ſuo excuſam flagitarent ; itaque quæque demum ex Coſmæ Chronico mutuare potuere de Boemo illo, novo invento Czecho aſſuerunt ; quod ut magis tegerent, circumſtantias temporis a Coſma commemoratas , nempe de primis ſæculis poſt diluvium, prætermiſerunt , & eam dubitationem fluctuationemque Coſmæ , quam locis omnibus de Boemo ſuo prodidit, reſecuerunt. Omiſere proin- de edocere lectorem , quod Princeps & Alpha hiſtoriæ noſtræ loqua- tur de primo omnium incola Hercynix ſilvæ poſt diluvium, intermi- ſere poſteritati notum facere , quod is ipſus de rei ſuæ narratæ fide dubitaverit , quod faſſus ſit ſe ipſum ignorare , facta, an ficta fint , nullum- que ſe ſuperiorem ſcriptorem horum patriorum incunabulorum repe- rerit. Quin illi ſumma confidentia , ſublatis iſtiusmodi temporum dubiorumque indiciis , hæc gentis initia tanquam hiſtoriam remque certiſſimam adnotavere ; inde profluxit , ut cum Coſmæ exemplaria rariora eſſent, nec unicuique eorum eſset copia, aliis veteres codices characteresque legendi non eſſet ſcientia, aliis hos rivulos cum fonte conferendi deeſſet industria, inde, inquam, profluxit, ut bona fide alter alterum ſibi viciniorem exſcriberet, a Dalimilo ad Pulkavam, a Pulkava ad Æneam Silvium, ab his ad Dubravium Hageciumque , a poſteriore error iste ad ceteros omnes etiam exteros ſerperet. Neque mirum ſæculorum quatuor decurſu narrationem hanc tantoopere con- firmatam, ut hodie apud antiquitatum iſtiusmodi ignaros non modo antiquiſſimæ traditionis , ſed hiſtoriæ vim obtinuerit. Nam quemad- modum ait Baronius: (a) Res non raro confictæ fabularum abolito nomine tranſeunt in hiſtoriam, ut opus ſit magno cribrario , qui magno labore a veris falſa, & fabulas ſegreget aô hiſtoriis. Conſervaſſent & exſcripſiſſent po- ſteriores noſtri hiſtonici vel ſolam dubitationem fluctuationemque Coſ- mæ, ſemper Boemus ille ſeu Czechus dubius in gestis patriis perstitiſset, neque unquam in hiſtorix veræ exiſtimationem tranſiſſet, aut tot hodie animo obfirmatos defenſores numeraret. Ad §. II. & III. Poſteaquam novarum ſententiarum & opinionum architectos ſec- tatoresque sugillasti, aggrederis Novalistam (fic enim barbare illum appellas ) Pragenſibus typis excuſum , quod me ſententiamque meam PARS I. de I (u) Baronius in Annal. Eccleaſt ad an 813.
Strana 66
66 CONFUTATIO de veteribus Zecchis publicis novalibus Pragenſibus præconiſaverit; ais ta- men eum dubium literatis reliquiſſe : Quo animo, aut confilio? jocone an ſerio me præconio hoc ſuo ornure voluerit ? Invidiæ & obtrectationis , hæc tela ſunt arcu Luciferi tuirevibrata, minime a tua ingenii mode- ratione ac humanitate profecta. Nempe non tu Vir Cl. ſed Lucifer tuus rumpitur invidia . . . . quod me Praga colit etiam nihil merentem. Invidioſe itaque mi Lucifer Nowalium & Novaliſtæ mantello Acta Erudi- torum Lipſienſia & Viennenſia involviſti ac texiſti, ea enim fuerunt, quæ Typographus Pragenſis ad verbum excudit, quæque Pragenſibus rerum novarum ephemérydibus inſerenda esſe Censor Regius decre- vit. At vero auſisne incogitans Lucifer omnium operum , Virorum- que doctiſſimorum fidem ſuſpectam orbi reddere, qui unquam his Actis Eruditorum probati & laudibus celebrati ſunt ? ideone in orbem emittuntur , ut literatis dubium relinquant, jocone an ſerio librorum quorumque noviſſimorum authores commendentur ? Tune ſolus igno- ras , non unius hominis judicio , ſed paſſim univerſæ Academiæ , Colle- giique confilio ac decreto recenſiones iſtiusmodi adornari? Igitur ram Acta Eruditorum Viennenſia, quam Lipſienſia , quam Ratisbonen- ſia, quæ præter omne meritum honorificentiſſimas operum meorum recenſiones typis edidere , in ſuſpicionem adulationis , illuſionis & ſubleſtæ fidei adducis? Nihil est Lucifer, quod jumento tuo metuas, ut ne a Viris iſtis authoritatem fidemque recenſionum ſuarum propu- gnaturis probe vapulet? An vero etiam joco ſententiam meam lauda- vit , contraque Collegam tuum tuitus eſt Illuſtriſſimus ac Excellentiſſi- maus D. Comes Leopoldus Clary de Aldringen ſuæ Sacræ Cæſareæ, Regiæ , Apoſtolicæque Majeſtatis Intimus Actualis Conſiliarius in ſuo non pridem recuſo Plutarcho redivivo? Heu quam vereor ne lau- dum mearum inſtitor orbi literato videar ! mercimoniorum meorum contemtus me adigit ad expromendas oſtentandasque merces , quas modeſtia tectas obſcrurasque deliteſcere maluiſſet. Nec vero magis criſtas ſuas aves erigere, decoremque pennarum ſuarum jactare ſolent, quam cum ab hoſtibus irritantur ac laceſſuntur. Quidni palpum etiam mihi operibusque meis obtruſit Admodum R. ac Eximius P. Georgius Pray S. J. nominatiſſimus hodie Annalium Hungaricorum ſcriptor ? Guid clariſſimus Boehmius publicus in Academia Lipſienſi Profeſſor & Saxoniæ Hiſtoriographus in groſſis ſuis Miſnenſibus, in Pace Olivien- ſi, in Protectoribus Germanix? Guid a ſuis editis operibus celeber- rimus, & latini ſermonis elegantia ac cognitione notiſſimus Vir Joan- nes LUCIFER. Pag. 22. 23.
66 CONFUTATIO de veteribus Zecchis publicis novalibus Pragenſibus præconiſaverit; ais ta- men eum dubium literatis reliquiſſe : Quo animo, aut confilio? jocone an ſerio me præconio hoc ſuo ornure voluerit ? Invidiæ & obtrectationis , hæc tela ſunt arcu Luciferi tuirevibrata, minime a tua ingenii mode- ratione ac humanitate profecta. Nempe non tu Vir Cl. ſed Lucifer tuus rumpitur invidia . . . . quod me Praga colit etiam nihil merentem. Invidioſe itaque mi Lucifer Nowalium & Novaliſtæ mantello Acta Erudi- torum Lipſienſia & Viennenſia involviſti ac texiſti, ea enim fuerunt, quæ Typographus Pragenſis ad verbum excudit, quæque Pragenſibus rerum novarum ephemérydibus inſerenda esſe Censor Regius decre- vit. At vero auſisne incogitans Lucifer omnium operum , Virorum- que doctiſſimorum fidem ſuſpectam orbi reddere, qui unquam his Actis Eruditorum probati & laudibus celebrati ſunt ? ideone in orbem emittuntur , ut literatis dubium relinquant, jocone an ſerio librorum quorumque noviſſimorum authores commendentur ? Tune ſolus igno- ras , non unius hominis judicio , ſed paſſim univerſæ Academiæ , Colle- giique confilio ac decreto recenſiones iſtiusmodi adornari? Igitur ram Acta Eruditorum Viennenſia, quam Lipſienſia , quam Ratisbonen- ſia, quæ præter omne meritum honorificentiſſimas operum meorum recenſiones typis edidere , in ſuſpicionem adulationis , illuſionis & ſubleſtæ fidei adducis? Nihil est Lucifer, quod jumento tuo metuas, ut ne a Viris iſtis authoritatem fidemque recenſionum ſuarum propu- gnaturis probe vapulet? An vero etiam joco ſententiam meam lauda- vit , contraque Collegam tuum tuitus eſt Illuſtriſſimus ac Excellentiſſi- maus D. Comes Leopoldus Clary de Aldringen ſuæ Sacræ Cæſareæ, Regiæ , Apoſtolicæque Majeſtatis Intimus Actualis Conſiliarius in ſuo non pridem recuſo Plutarcho redivivo? Heu quam vereor ne lau- dum mearum inſtitor orbi literato videar ! mercimoniorum meorum contemtus me adigit ad expromendas oſtentandasque merces , quas modeſtia tectas obſcrurasque deliteſcere maluiſſet. Nec vero magis criſtas ſuas aves erigere, decoremque pennarum ſuarum jactare ſolent, quam cum ab hoſtibus irritantur ac laceſſuntur. Quidni palpum etiam mihi operibusque meis obtruſit Admodum R. ac Eximius P. Georgius Pray S. J. nominatiſſimus hodie Annalium Hungaricorum ſcriptor ? Guid clariſſimus Boehmius publicus in Academia Lipſienſi Profeſſor & Saxoniæ Hiſtoriographus in groſſis ſuis Miſnenſibus, in Pace Olivien- ſi, in Protectoribus Germanix? Guid a ſuis editis operibus celeber- rimus, & latini ſermonis elegantia ac cognitione notiſſimus Vir Joan- nes LUCIFER. Pag. 22. 23.
Strana 67
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IV ET V. nes Auguſtus Erneſti in ſua nova Bibliotheca Theologica ? Guid eruditiſſimus Vir Joannes Daniel Ritter in Academia Wittebergenſi publicus Hiſtoriæ Profeſſor ? Guid Acta Eruditorum Gœttingenſia & Jenensia? Guid doctiſſimus Vir Arletius? Omnesne Viri isti graviffi- mi, auctoritate , & doctrinæ fama ſumme conſpicui joco præconiſarunt opuſcula mea? Cato , cato inquam hæc Lucifer ſcripſiſti conſilio , ut cum Viri mox memorati pro dicacitate tua aliquando ſarcaſmos tnos probe pro merito contuderint, mulctaverintque, purgatio tibi in promtu ſit: eos hæc adverſum te joco non ſerio ſcripſiſſe. Sed vere ſe- neca: (a) Nec quid uam minus convenit, quam ſubdola iſta calliditas auimis conantibus magna. LUCIFER. 67 Ad §. IV. & V. Pag.22.& 23. I. Haud aliter Vir Cl. atque ſi ſcripta mea nunquam legiſſes, aut lecta ſubito , tibi memoria excidiſſent, commentaris , mihique af- fingis , veluti a me dictum eſſet : Slavos absque authore & duce velut in- ter tenebrus absque luce pecorum more commigruſſe in has ſolitudines. An non ego in Prodromo meo pluribus docui , Slavis ipſisque veteribus Afiæ Zecchis duces fuiſſe Hunnos , qui illos ex Ponti Euxini Paludis- que Mxotydis plagis ſecum in Europam rapuerunt ? An non idoneis argumentis probavi Artilam ſuo immenſo exercitu eos eduxiſſe in Germaniam , reducemque e campis Catalaunicis campum ampliſſimum Slavicis populis aperuiſſe, ut deſertas, expulfis veteribus incolis, Marcomannorum , Guadorum , Hermundurorumque terras præter omne negotium occupare poſſent, ſub ejusque dominatu usque ad ejus mortem perſtitiſſe? Attila vero ( inquit Proſper Aquitanus (b) au- thor coxvus ) in ſedibus ſuis mortuo , magna inter filios ipſius certamina de obtinendo regno exorta ſunt : deinde aliquot gentium , quæ Chunis parebant, defectus ſecuti. Hoc nos punctum temporis defiximus , quo Slavicæ gentes , omnium maxime ſerviliter teste Fredegario (c) ab Hunnis habitæ, Hunnorum jugum excuſſerunt, patriumque inſtitutum ſecutæ, fe ſe in minores quasque respublicas jam olim a Zupanis ſenioribus- que populi regi ſolitas diſpeſcuerunt, imitatæ in hoc noviſſima Gepi- darum, Gothorum, aliarumque gentium exempla, qui excuſſo quo- I 2 PARS I. que («) Seneca epiſt. 1. (l) Proſper Aquitanus Opilione V. C. (c) Fredegar. e. 48. ad annum XL. Chlotarii.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IV ET V. nes Auguſtus Erneſti in ſua nova Bibliotheca Theologica ? Guid eruditiſſimus Vir Joannes Daniel Ritter in Academia Wittebergenſi publicus Hiſtoriæ Profeſſor ? Guid Acta Eruditorum Gœttingenſia & Jenensia? Guid doctiſſimus Vir Arletius? Omnesne Viri isti graviffi- mi, auctoritate , & doctrinæ fama ſumme conſpicui joco præconiſarunt opuſcula mea? Cato , cato inquam hæc Lucifer ſcripſiſti conſilio , ut cum Viri mox memorati pro dicacitate tua aliquando ſarcaſmos tnos probe pro merito contuderint, mulctaverintque, purgatio tibi in promtu ſit: eos hæc adverſum te joco non ſerio ſcripſiſſe. Sed vere ſe- neca: (a) Nec quid uam minus convenit, quam ſubdola iſta calliditas auimis conantibus magna. LUCIFER. 67 Ad §. IV. & V. Pag.22.& 23. I. Haud aliter Vir Cl. atque ſi ſcripta mea nunquam legiſſes, aut lecta ſubito , tibi memoria excidiſſent, commentaris , mihique af- fingis , veluti a me dictum eſſet : Slavos absque authore & duce velut in- ter tenebrus absque luce pecorum more commigruſſe in has ſolitudines. An non ego in Prodromo meo pluribus docui , Slavis ipſisque veteribus Afiæ Zecchis duces fuiſſe Hunnos , qui illos ex Ponti Euxini Paludis- que Mxotydis plagis ſecum in Europam rapuerunt ? An non idoneis argumentis probavi Artilam ſuo immenſo exercitu eos eduxiſſe in Germaniam , reducemque e campis Catalaunicis campum ampliſſimum Slavicis populis aperuiſſe, ut deſertas, expulfis veteribus incolis, Marcomannorum , Guadorum , Hermundurorumque terras præter omne negotium occupare poſſent, ſub ejusque dominatu usque ad ejus mortem perſtitiſſe? Attila vero ( inquit Proſper Aquitanus (b) au- thor coxvus ) in ſedibus ſuis mortuo , magna inter filios ipſius certamina de obtinendo regno exorta ſunt : deinde aliquot gentium , quæ Chunis parebant, defectus ſecuti. Hoc nos punctum temporis defiximus , quo Slavicæ gentes , omnium maxime ſerviliter teste Fredegario (c) ab Hunnis habitæ, Hunnorum jugum excuſſerunt, patriumque inſtitutum ſecutæ, fe ſe in minores quasque respublicas jam olim a Zupanis ſenioribus- que populi regi ſolitas diſpeſcuerunt, imitatæ in hoc noviſſima Gepi- darum, Gothorum, aliarumque gentium exempla, qui excuſſo quo- I 2 PARS I. que («) Seneca epiſt. 1. (l) Proſper Aquitanus Opilione V. C. (c) Fredegar. e. 48. ad annum XL. Chlotarii.
Strana 68
68 CONFUTATIO Pag. 23. que filiorum Attilæ imperio nova regna, monarchias, respublicasque nusquam antea in Europa auditas excitarunt, adeo ut facile deceis novas gentes regnaque in Prodromo meo enumeraverim, quæ hoc fi- liorum Attilæ diſſidio ſua principia debent. Sed quid cramben reco- quo ? meditate legentibus , memoribusque opuſcula mea ſcripſi, non tumultuarie deproperantibus, dormitantibus, aut lectorum memoriam extemplo amittentibus. Ego itaque verborum hujusmodi ſententix- que parens non ſum, ab alio, neſcio quo, Jove venit hic Vulcanus , cui nempe , ut Lipſii verbis loquar, cerebrum pituita fic obruit, ut ſomnia ſua umbrasque mihi meisque annalibus temere affingere audeat. II. Rurſum Lucifer tuus tragulam nobis injicere parat. Favebis vero Vir Cl. ut tantisper a te ſermonem ad illum deflectamus , cumque eo fraudem ex merito expoſtulemus. Impingit Lucifer infidelitatis mihi vitium: criminaturque , quod Titi Livii Dec. 1. l. 1. textum mu- tilaverim , hancque illius de Henetorum Duce parentheſin ( qui ſeditio- ne ex Paphlagonia pulſi & ſedes & Ducem Rege Pylæmene ad Trojam amiſſo , quærebant ) fraudulenter truncaverim , his enim aſperioribus dictis in me aculeum exerit: En fidelem ſcriptorem ! nempe terruerunt eum umbræ Ducis & Regis, quos jam tum Henetæ habebant, igitur textus, quafi integer eſſet, erat efabricandus. Qua fronte Lucifer fidelitatem meam apud li- teratum orbem in ſuſpicionem vocare audes ? egone ideo Livii textum mutilavi, quod me umbræ Ducis aut Regis terruerint? An non ea- dem pagina 125. Prodromi mei, ad quam provocas, moxque ante recitandum Livii textum eundem Pylimenem, quem a me truncatum quereris, Henetis Ducem concedo, commemoroque? Vis verba hu- jus loci, repetam: Strabo ( ajo eadem pagina ) Homerum explicans eo- rundem ( Henetorum ) Ducem bello Trojano inclytum Pylimenem laudat. Quid accuſas ? quid tumultuaris ? quid maculam infidelitatis nomini meo operibusque meis aſpergis? Hoc nempe perpetuo facis (verba funt Juſti Lipſii : (a) (vinum, ut ſic dicum, meæ ſcriptionis corrumpis, & diluis affuſa incogitantiæ tuæ aqua , quid ſi etiam malitiæ? An vero tu, cum ver- ba mea de mutilatione accuſasti parenthefin eam & lacunam Livii a me brevitatis cauſa prætermiſſam, fideliter, integreque ſuppleviſti? Guin imo oſtendiſti te Livium ne quidem oculis uſurpaſſe, nec fontes ipſos curaſſe , ſed per rivulos anhelum cucurriſſe , & ex poſteriorum autho- rum fragmentis tus nonniſi venatum. Jam vero omni fidelitate & to- LUGIFER, ta (a) Juſtus Lipſius adverſus Dialogiſtam.
68 CONFUTATIO Pag. 23. que filiorum Attilæ imperio nova regna, monarchias, respublicasque nusquam antea in Europa auditas excitarunt, adeo ut facile deceis novas gentes regnaque in Prodromo meo enumeraverim, quæ hoc fi- liorum Attilæ diſſidio ſua principia debent. Sed quid cramben reco- quo ? meditate legentibus , memoribusque opuſcula mea ſcripſi, non tumultuarie deproperantibus, dormitantibus, aut lectorum memoriam extemplo amittentibus. Ego itaque verborum hujusmodi ſententix- que parens non ſum, ab alio, neſcio quo, Jove venit hic Vulcanus , cui nempe , ut Lipſii verbis loquar, cerebrum pituita fic obruit, ut ſomnia ſua umbrasque mihi meisque annalibus temere affingere audeat. II. Rurſum Lucifer tuus tragulam nobis injicere parat. Favebis vero Vir Cl. ut tantisper a te ſermonem ad illum deflectamus , cumque eo fraudem ex merito expoſtulemus. Impingit Lucifer infidelitatis mihi vitium: criminaturque , quod Titi Livii Dec. 1. l. 1. textum mu- tilaverim , hancque illius de Henetorum Duce parentheſin ( qui ſeditio- ne ex Paphlagonia pulſi & ſedes & Ducem Rege Pylæmene ad Trojam amiſſo , quærebant ) fraudulenter truncaverim , his enim aſperioribus dictis in me aculeum exerit: En fidelem ſcriptorem ! nempe terruerunt eum umbræ Ducis & Regis, quos jam tum Henetæ habebant, igitur textus, quafi integer eſſet, erat efabricandus. Qua fronte Lucifer fidelitatem meam apud li- teratum orbem in ſuſpicionem vocare audes ? egone ideo Livii textum mutilavi, quod me umbræ Ducis aut Regis terruerint? An non ea- dem pagina 125. Prodromi mei, ad quam provocas, moxque ante recitandum Livii textum eundem Pylimenem, quem a me truncatum quereris, Henetis Ducem concedo, commemoroque? Vis verba hu- jus loci, repetam: Strabo ( ajo eadem pagina ) Homerum explicans eo- rundem ( Henetorum ) Ducem bello Trojano inclytum Pylimenem laudat. Quid accuſas ? quid tumultuaris ? quid maculam infidelitatis nomini meo operibusque meis aſpergis? Hoc nempe perpetuo facis (verba funt Juſti Lipſii : (a) (vinum, ut ſic dicum, meæ ſcriptionis corrumpis, & diluis affuſa incogitantiæ tuæ aqua , quid ſi etiam malitiæ? An vero tu, cum ver- ba mea de mutilatione accuſasti parenthefin eam & lacunam Livii a me brevitatis cauſa prætermiſſam, fideliter, integreque ſuppleviſti? Guin imo oſtendiſti te Livium ne quidem oculis uſurpaſſe, nec fontes ipſos curaſſe , ſed per rivulos anhelum cucurriſſe , & ex poſteriorum autho- rum fragmentis tus nonniſi venatum. Jam vero omni fidelitate & to- LUGIFER, ta (a) Juſtus Lipſius adverſus Dialogiſtam.
Strana 69
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IV. ET V. ta ſua latitudine Livii textum exſcriptum habe: (a) Jam primum omni- LUCIFER. um ſatis conſtat Troja capta in ceteros ſævitum eſſe Trojanos , duobus Ænea An- tenoreque , & vetuſti jure hoſpitii , & quia pacis reddendæque Helenæ ſemper authores fuerant , omne jus belli Achivos abſtinuiſſe. Caſibus deinde variis An- tenorem cum multitudine Henetum , qui ſeditione ex Puphlagonia pulſi & ſedes & Ducem Rege Pylimene ad Trojam amiſſo qu�rebant, veniſſe in intimum ma- ris Adriatici ſinum: Eugancisque, qui inter marc alpesque incolebant , pulſis, Henetos Trojanosqus eus tenuiſſe terras, & in quem primum egreſſi ſunt locum, Troja vocatur, pagoque inde Troja nomen eſt, gens univerſa Veneti appollati. Hem jam præ mutilo tuo allato Livii loco fincerum integrumque ! Ita- ne noc vitium hæc infideliras fuit longiſſimas illas parentheſes , quæ ad argumentum meum nihil facere videbantur , exſcribere ? non ſatis fuit prævie vel tribus verbis hunc Pylimenem indigitaſſe ? Visne ut textuum longitudine lectorem tædio enecem? An non id omnibus ſcriptori- bus uſitatiſſimum, ut prolixitatis vitandæ ergo paſlim reſciſſis inutilibus, ea nonniſi ex authoribus excerpant, quæ ad argumentum, quod trac- tant , ſpectare videntur. Iſtud ſi vitium, si infidelitas est, næ mecum eadem culpa vapulat univerſus orbis literatus, atque tu ipſe Vir Cl. qui plus triginta ejusmodi mutilos textus in tenui tua lucubratione pro- duxitti. Non penſasti xqua lance ſapiens illud vetus dictum: Bis ad limam quam ſemel ad linguam. Ter, inquam, quaterque ad limam , quam ſemel ad charram, ex qua verba non evolant, non evaneſcunt. Si me infideliratis arguere te libido invaſit, fontes conſulere , & ante- riora diligenter explorate oportuit, utne præ macula, quam mihi ap- pingete laboraſa, te ipſisu quantum quantum denigrares. Guid vero me ſeu Regis ſeu Ducis Pylimenis umbræ terruiſſent? quem potiſſima Hiſtoricorum pars nonnia ſatrapam ſeu belliducem Paphlagonix atque Henetorum facit , ut alio loco copioſe de Paphlagonix ſatrapis ex ve- tuſtiſſimis Græcis Komanis que ſcriptoribus probaturus ſum ; nec enim aliæ de eo ſuperſunt memoriæ, quam quod Priamo, laborantique Tro- jx Henetos in auvilium adduxerit, quod munus belliducum eſſe nemo inſiciabitur. Ut taceam ea, quæ de origine gentis Slavicæ ab He- netis deſcendentis in Prodromo meo ſcripſi ; nuſquam a me tanquam corta, indubitata, fideique hiſoricæ loco fuiſſe lectori propinata: con- jecturarum & verokmilitadinis nomine ubivis uſus ſum, non ignarus in his cymeriis antieuitatis teneoris, gentiumque originibus, migratio- I 3 69 nibus
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IV. ET V. ta ſua latitudine Livii textum exſcriptum habe: (a) Jam primum omni- LUCIFER. um ſatis conſtat Troja capta in ceteros ſævitum eſſe Trojanos , duobus Ænea An- tenoreque , & vetuſti jure hoſpitii , & quia pacis reddendæque Helenæ ſemper authores fuerant , omne jus belli Achivos abſtinuiſſe. Caſibus deinde variis An- tenorem cum multitudine Henetum , qui ſeditione ex Puphlagonia pulſi & ſedes & Ducem Rege Pylimene ad Trojam amiſſo qu�rebant, veniſſe in intimum ma- ris Adriatici ſinum: Eugancisque, qui inter marc alpesque incolebant , pulſis, Henetos Trojanosqus eus tenuiſſe terras, & in quem primum egreſſi ſunt locum, Troja vocatur, pagoque inde Troja nomen eſt, gens univerſa Veneti appollati. Hem jam præ mutilo tuo allato Livii loco fincerum integrumque ! Ita- ne noc vitium hæc infideliras fuit longiſſimas illas parentheſes , quæ ad argumentum meum nihil facere videbantur , exſcribere ? non ſatis fuit prævie vel tribus verbis hunc Pylimenem indigitaſſe ? Visne ut textuum longitudine lectorem tædio enecem? An non id omnibus ſcriptori- bus uſitatiſſimum, ut prolixitatis vitandæ ergo paſlim reſciſſis inutilibus, ea nonniſi ex authoribus excerpant, quæ ad argumentum, quod trac- tant , ſpectare videntur. Iſtud ſi vitium, si infidelitas est, næ mecum eadem culpa vapulat univerſus orbis literatus, atque tu ipſe Vir Cl. qui plus triginta ejusmodi mutilos textus in tenui tua lucubratione pro- duxitti. Non penſasti xqua lance ſapiens illud vetus dictum: Bis ad limam quam ſemel ad linguam. Ter, inquam, quaterque ad limam , quam ſemel ad charram, ex qua verba non evolant, non evaneſcunt. Si me infideliratis arguere te libido invaſit, fontes conſulere , & ante- riora diligenter explorate oportuit, utne præ macula, quam mihi ap- pingete laboraſa, te ipſisu quantum quantum denigrares. Guid vero me ſeu Regis ſeu Ducis Pylimenis umbræ terruiſſent? quem potiſſima Hiſtoricorum pars nonnia ſatrapam ſeu belliducem Paphlagonix atque Henetorum facit , ut alio loco copioſe de Paphlagonix ſatrapis ex ve- tuſtiſſimis Græcis Komanis que ſcriptoribus probaturus ſum ; nec enim aliæ de eo ſuperſunt memoriæ, quam quod Priamo, laborantique Tro- jx Henetos in auvilium adduxerit, quod munus belliducum eſſe nemo inſiciabitur. Ut taceam ea, quæ de origine gentis Slavicæ ab He- netis deſcendentis in Prodromo meo ſcripſi ; nuſquam a me tanquam corta, indubitata, fideique hiſoricæ loco fuiſſe lectori propinata: con- jecturarum & verokmilitadinis nomine ubivis uſus ſum, non ignarus in his cymeriis antieuitatis teneoris, gentiumque originibus, migratio- I 3 69 nibus
Strana 70
LUCIFER. CONFUTATIG nibus , nominunque etymologus nulli hactenus hiſtoricorum licuiſſe clarum videre. 70 Ad §. VI. Pag. 24. I. Haud abſimili ratione, atque ſuperiore paragrapho ſen te fingis , ſeu immemorem te prodis Vir Cl. eorum , quæ de occupatis per Slavos ad Danubium terris poſt Attilæ mortem locupletiſſime in Prodromo noſtro Parteque II. Annalium Hagecianorum diſſeruimus & veteribus prolatis documentis probavimus, ubivis enim difficultates ſe- minas , ne dicam ſpargis in auras, & nos ad tædioſam pridem narra- tarum evictarumque rerum repetitionem vi quadam compellis. Guod coæva teſtjmonia non produxerim de ingrefſu Slavorum in ipſam Boe- miam circa hæc Attiliana tempora, ipſe ultro pluribus locis confeſſus ſum , nec prudens quisquam ea a me exquiret , quæ temporum illorum ſcriptores non prodidere ; oſtendi tamen ex antiquiſſimis Franciæ Gal- liarumque ſcriptoribus poſt illam filiorum Attilæ diſſenſionem , potiſ- ſimorumque Hunnorum in patrias ſuas ſedes reditum, Slavos vicinas Danubianas regiones cœpiſſe colere (a) nempe ſæculis pene duobus prius , quam tu cum Hagecio aut Kutheno adventum Czechi tui in Boemiam ſtatuas. Oſtendi jam ſæculo exeunte VI. cæſos a Taſfillone Duce Bajoariorum (b) jam eodem tempore ab Aimonio vocari prwvin- ciam Slavorum , (c) imo tantum multitudine auctos, ut in Dalmatiam tranſirent, eamque Avaribus eriperent: (d) postea ſæculo ordiente ſep- timo toties a Dagoberto victos, (e) eidemque conciliatos. Guorum cum (a) De converſione Bojor. & Carentan. Poſt annos nativitatis Domini CCCLXXVII. & amplius Hunni ex ſedibus ſuis in Aquilonis parte Danubii & in deſertis locis habitantes transfretantes expulerunt Romanos & Gothos atque Gepidos. Tune vero Slavi poſt Hunnos inde expulſos venientes cœperunt iftis partibus Danu- bium diverſas regiones habitare. (b) Hermann, Contract. ad an. 595. His diebus Tafſilo Rex Bajoariorum a Hildeberto conſtituitur, qui mox Slavis ſu- peratis magnam exinde prædam deportavit. (c) Aimonius l. 3. c. 8. (d) Con- ſtant. Porphyr. de admin, imp. c. 30. & 31. Chrobati qui Dalmatiæ partes incolunt a Chrobatis albis baptiſmi expertil us originem ducunt, qui uitra Tur- ciam prope Franciam habitant, & Slavis Serblis (Corabis ) contermini ſunt. Atque hi ipſi Chrobati ad Rom. Imp. Heraclium confugerant ante Ser- blos , quo tempore armis Abares inde ejecerunt. (e) Fredegarius c. 68. Da gobertus ſuperbiter jubet de univerſo regno Auſtrafiorum contra Winidos mo- vere exercitum , ubi tribus turbis phalangæ ſuper Winidos exercitus ingreditur, etium & Longobardi ſolatione Dagoberti itidem hoſtiliter in Sclavos perrexe- runt . . . . victoriam obtinuit.
LUCIFER. CONFUTATIG nibus , nominunque etymologus nulli hactenus hiſtoricorum licuiſſe clarum videre. 70 Ad §. VI. Pag. 24. I. Haud abſimili ratione, atque ſuperiore paragrapho ſen te fingis , ſeu immemorem te prodis Vir Cl. eorum , quæ de occupatis per Slavos ad Danubium terris poſt Attilæ mortem locupletiſſime in Prodromo noſtro Parteque II. Annalium Hagecianorum diſſeruimus & veteribus prolatis documentis probavimus, ubivis enim difficultates ſe- minas , ne dicam ſpargis in auras, & nos ad tædioſam pridem narra- tarum evictarumque rerum repetitionem vi quadam compellis. Guod coæva teſtjmonia non produxerim de ingrefſu Slavorum in ipſam Boe- miam circa hæc Attiliana tempora, ipſe ultro pluribus locis confeſſus ſum , nec prudens quisquam ea a me exquiret , quæ temporum illorum ſcriptores non prodidere ; oſtendi tamen ex antiquiſſimis Franciæ Gal- liarumque ſcriptoribus poſt illam filiorum Attilæ diſſenſionem , potiſ- ſimorumque Hunnorum in patrias ſuas ſedes reditum, Slavos vicinas Danubianas regiones cœpiſſe colere (a) nempe ſæculis pene duobus prius , quam tu cum Hagecio aut Kutheno adventum Czechi tui in Boemiam ſtatuas. Oſtendi jam ſæculo exeunte VI. cæſos a Taſfillone Duce Bajoariorum (b) jam eodem tempore ab Aimonio vocari prwvin- ciam Slavorum , (c) imo tantum multitudine auctos, ut in Dalmatiam tranſirent, eamque Avaribus eriperent: (d) postea ſæculo ordiente ſep- timo toties a Dagoberto victos, (e) eidemque conciliatos. Guorum cum (a) De converſione Bojor. & Carentan. Poſt annos nativitatis Domini CCCLXXVII. & amplius Hunni ex ſedibus ſuis in Aquilonis parte Danubii & in deſertis locis habitantes transfretantes expulerunt Romanos & Gothos atque Gepidos. Tune vero Slavi poſt Hunnos inde expulſos venientes cœperunt iftis partibus Danu- bium diverſas regiones habitare. (b) Hermann, Contract. ad an. 595. His diebus Tafſilo Rex Bajoariorum a Hildeberto conſtituitur, qui mox Slavis ſu- peratis magnam exinde prædam deportavit. (c) Aimonius l. 3. c. 8. (d) Con- ſtant. Porphyr. de admin, imp. c. 30. & 31. Chrobati qui Dalmatiæ partes incolunt a Chrobatis albis baptiſmi expertil us originem ducunt, qui uitra Tur- ciam prope Franciam habitant, & Slavis Serblis (Corabis ) contermini ſunt. Atque hi ipſi Chrobati ad Rom. Imp. Heraclium confugerant ante Ser- blos , quo tempore armis Abares inde ejecerunt. (e) Fredegarius c. 68. Da gobertus ſuperbiter jubet de univerſo regno Auſtrafiorum contra Winidos mo- vere exercitum , ubi tribus turbis phalangæ ſuper Winidos exercitus ingreditur, etium & Longobardi ſolatione Dagoberti itidem hoſtiliter in Sclavos perrexe- runt . . . . victoriam obtinuit.
Strana 71
RADII I. REFLEXIONIS I. § VI. 71 cum plurima multo ante annum 639. ſeu 644. alia eodem tempore acciderint , quo tu cum Hagecio aut Kutheno Czechum in Bohemiam immigraſſe ſtatuis , quis ſano ſincipite tuis , Hagecii , aut Kutheni verbis majorem fidem adhibeat, quam illis graviſſimis antiquitatis testi- bus? Admiratio autem tua: Quomòdo tantum factum ( ſcilicet immi- gratio Slavorum in Bohemiam) non ſolum obſcurum , ſed plane etiam igno- tum in pr�ſens manſerit : apud eos locum habeat, qui obvia quæque uſi- tatiſſimaque, tanquam album corvum , admirari ſolent ; antiquitatum cognitoribus , eruditisque nulli prorſus id eſt admirationi. Non enim illis incognitum pauciſſimas gentium præſertim barbararum immigratio- nes a coxvis fuiſſe literis confignatas. Non illis tectum non modo gentem noſtram ſed & vicinos Saxones, Hunnos, Bojoarios, Suevos- que literis adhuc , ac proinde etiam hiſtoricis caruiſſe. Noverunt il- li Attilianis temporibus Pannoniam vicinasque regiones imo pene to- tam Furopam perpetuis bellorum motibus fuiſſe quaſſatas. Silent leges, inquit Cicero , inter arma. Silebant inquam tum literæ & diſciplinæ , quæ otium & tranquillitatem amant ; tela , ſcuta , gladiusque ad ſua tutanca tum exquirebantur. Admirationem vero tuam multis para- ſangis vincit , cum Vir Cl. a nobis coæva teſtimonia immigrationis Slavorum in Boemiam ſcrupuloſe exigis, qui pro Czechi tui immi- gratione ne unum quidem attuliſti , imo ne umbram quidem illius in veteribus monumentis oſtendiſti; niſi fortaſſis Scriptores ſæculis octo & novem poſteriores coxvorum tibi nomine veniunt, parique cum illis authoritate ac fide cenſentur , præſertim cum veterum hiſtoriarum narratis modis omnibus, omnique loco eos adverſari alibi oftende- rim ? Recte autem Catullus : Turpe eſt doctori , dum culpa redarguit ipſum. II. Simillimum pridem profligatum dubium moves, cum quæ- ris : An Slavi Attilæ ſucii univerſam Slavorum nationem complexi fuerint , num duntaxat quandam tribum? ego vero ubivis ſine involucris, ob- ſcuritatibusque locutus ſum , eas Slavorum gentes cum Attila fuiſſe, quæ olim in Afia Hunnis finitimæ erant , quæque jam Mæoticarum, jam |Boſphorianarum, jam Alanarum nomine cenſitæ ab iis in Euro- pam emigrantibus tanquam torrente una abreptæ ſunt , clarum hujus- ce rei teſtimonium præter Jornandem (a) habemus in Ammiano Marcellino ita commentante : (b) Igitur Hunni pervaſis Alanorum regio- LUCIFEK. nibus (a) Jornandes de rebus Geticis c. 33. (b) Marcellinus 1. 31. p. 549.
RADII I. REFLEXIONIS I. § VI. 71 cum plurima multo ante annum 639. ſeu 644. alia eodem tempore acciderint , quo tu cum Hagecio aut Kutheno Czechum in Bohemiam immigraſſe ſtatuis , quis ſano ſincipite tuis , Hagecii , aut Kutheni verbis majorem fidem adhibeat, quam illis graviſſimis antiquitatis testi- bus? Admiratio autem tua: Quomòdo tantum factum ( ſcilicet immi- gratio Slavorum in Bohemiam) non ſolum obſcurum , ſed plane etiam igno- tum in pr�ſens manſerit : apud eos locum habeat, qui obvia quæque uſi- tatiſſimaque, tanquam album corvum , admirari ſolent ; antiquitatum cognitoribus , eruditisque nulli prorſus id eſt admirationi. Non enim illis incognitum pauciſſimas gentium præſertim barbararum immigratio- nes a coxvis fuiſſe literis confignatas. Non illis tectum non modo gentem noſtram ſed & vicinos Saxones, Hunnos, Bojoarios, Suevos- que literis adhuc , ac proinde etiam hiſtoricis caruiſſe. Noverunt il- li Attilianis temporibus Pannoniam vicinasque regiones imo pene to- tam Furopam perpetuis bellorum motibus fuiſſe quaſſatas. Silent leges, inquit Cicero , inter arma. Silebant inquam tum literæ & diſciplinæ , quæ otium & tranquillitatem amant ; tela , ſcuta , gladiusque ad ſua tutanca tum exquirebantur. Admirationem vero tuam multis para- ſangis vincit , cum Vir Cl. a nobis coæva teſtimonia immigrationis Slavorum in Boemiam ſcrupuloſe exigis, qui pro Czechi tui immi- gratione ne unum quidem attuliſti , imo ne umbram quidem illius in veteribus monumentis oſtendiſti; niſi fortaſſis Scriptores ſæculis octo & novem poſteriores coxvorum tibi nomine veniunt, parique cum illis authoritate ac fide cenſentur , præſertim cum veterum hiſtoriarum narratis modis omnibus, omnique loco eos adverſari alibi oftende- rim ? Recte autem Catullus : Turpe eſt doctori , dum culpa redarguit ipſum. II. Simillimum pridem profligatum dubium moves, cum quæ- ris : An Slavi Attilæ ſucii univerſam Slavorum nationem complexi fuerint , num duntaxat quandam tribum? ego vero ubivis ſine involucris, ob- ſcuritatibusque locutus ſum , eas Slavorum gentes cum Attila fuiſſe, quæ olim in Afia Hunnis finitimæ erant , quæque jam Mæoticarum, jam |Boſphorianarum, jam Alanarum nomine cenſitæ ab iis in Euro- pam emigrantibus tanquam torrente una abreptæ ſunt , clarum hujus- ce rei teſtimonium præter Jornandem (a) habemus in Ammiano Marcellino ita commentante : (b) Igitur Hunni pervaſis Alanorum regio- LUCIFEK. nibus (a) Jornandes de rebus Geticis c. 33. (b) Marcellinus 1. 31. p. 549.
Strana 72
72 CONFUTATIO nibus , quos Geun hungis confines Tunuitus conſuetudo nominavit, interfectisque multis & ſpoliatis , reliquos ſibi concordandi fide pacta junxerunt, eisque ad- junctis confidentius Ermenrichi late patentes & uberes pagos ( in Europa trans Pontum ſitos ) repentino impetu perruperunt bellicofiſſimi Regis , & per multa variaque fortiter acta vicinis nationibus formidati. Ne tamen in dubium trahas Alanorum genericum plurium gentium fuiſſe nomen, audi Marcellinum de iis eodem libro loquentem: Parte alia prope Ama- zonum ſedes Alani ſunt orienti acclives , diffufi per populos ac gentes amplas Afiaticos vergentes in tractus. Et dein : Alani (quorum gentes varias nunc reeenſere non refert ) licet dirempti ſpatiis longis per pagos ut Nomades agun- tur immenſos. Denique : nando & venando adusque Mæotica ſtagna , & Cimmerium Boſphoron , itidemque Armenias diſcurrentes & Mediam. Imo ſi victus rationem , mores , habitum corporis , conſuetudines, ariolan- di , præſagiendique rationem cum iis conferas , quæ Procopius , Jornan- des aliique veteres de Slavis prodidere, plane intelliges, Marcellinum ſub hoc Alanorum nomine Slavos ( quod nomen tum adhuc enatum non erat ) comprehendiſſe. Hoc itaque Alanorum generico nomine tecti Zecchi, Abasgi, Serbi ſeu Serbli, Chrovatæ, Ucri, Caſaci, Cha- zari aliæque Slavicæ respublicæ veluti cujusdam procellæ impetu aò Hunnis in Europam raptæ ſunt , arque ut olim in Aſia finitimas Ava- rum & Hunnorum regiones tenuere , ita poſtea, Hunnis Pannoniam transdanubianasque Gepidarum Quadorumque terras occupantibus , ſe ſe prorſus finitimis locis ſtabilivere, & vetuſta ſua nomina Europa is regionibus inferentes ea iſthic inviolata conſervarunt , ut copioſe in Prodromo noſtro de ſingulis animadvertimus. III. Pertexis telam adverſus Attilæ in Slavos dominationem, & ais : Ammiano Marcellino toævo ſcriptore & Jornande teſtibus ab omni ex- ceptione immunibus liquidum eſt , Attilam devictis, aut in ſocietatem belli pel- lectis gentibus ita dominatum ſuiſſe , ut iit tamen proprii regiminis formam intactam relinqueret. Ubi id Ammiani Marcellini? ubi Jornandis tefti- monium ? quæ Lucifer tuus tanquam Luciani gallus ſomnia nobis nar- rat ? qui Ammianus Marcellinus Attilæ meminiſſe potuit , qui ſub Gra- tiano & Valentiniano florens præmortuus circa annum 390. (a) ante- quam fortaſſis Attila natus fuiſset, aut certe ex ephebis exceffifset? Marcellinus Comes , cuius locum in notis profers , toto cœlo diverſus est ab Ammiano Marcellino, is enim Hlyricanus fuit, & cancellos egit (a) Voſſius in hiſt. latin. 1. 2. c. 9. Ladvocar Dictionnaire Hiſtorique vocabulo Ammien. LUCIFER.
72 CONFUTATIO nibus , quos Geun hungis confines Tunuitus conſuetudo nominavit, interfectisque multis & ſpoliatis , reliquos ſibi concordandi fide pacta junxerunt, eisque ad- junctis confidentius Ermenrichi late patentes & uberes pagos ( in Europa trans Pontum ſitos ) repentino impetu perruperunt bellicofiſſimi Regis , & per multa variaque fortiter acta vicinis nationibus formidati. Ne tamen in dubium trahas Alanorum genericum plurium gentium fuiſſe nomen, audi Marcellinum de iis eodem libro loquentem: Parte alia prope Ama- zonum ſedes Alani ſunt orienti acclives , diffufi per populos ac gentes amplas Afiaticos vergentes in tractus. Et dein : Alani (quorum gentes varias nunc reeenſere non refert ) licet dirempti ſpatiis longis per pagos ut Nomades agun- tur immenſos. Denique : nando & venando adusque Mæotica ſtagna , & Cimmerium Boſphoron , itidemque Armenias diſcurrentes & Mediam. Imo ſi victus rationem , mores , habitum corporis , conſuetudines, ariolan- di , præſagiendique rationem cum iis conferas , quæ Procopius , Jornan- des aliique veteres de Slavis prodidere, plane intelliges, Marcellinum ſub hoc Alanorum nomine Slavos ( quod nomen tum adhuc enatum non erat ) comprehendiſſe. Hoc itaque Alanorum generico nomine tecti Zecchi, Abasgi, Serbi ſeu Serbli, Chrovatæ, Ucri, Caſaci, Cha- zari aliæque Slavicæ respublicæ veluti cujusdam procellæ impetu aò Hunnis in Europam raptæ ſunt , arque ut olim in Aſia finitimas Ava- rum & Hunnorum regiones tenuere , ita poſtea, Hunnis Pannoniam transdanubianasque Gepidarum Quadorumque terras occupantibus , ſe ſe prorſus finitimis locis ſtabilivere, & vetuſta ſua nomina Europa is regionibus inferentes ea iſthic inviolata conſervarunt , ut copioſe in Prodromo noſtro de ſingulis animadvertimus. III. Pertexis telam adverſus Attilæ in Slavos dominationem, & ais : Ammiano Marcellino toævo ſcriptore & Jornande teſtibus ab omni ex- ceptione immunibus liquidum eſt , Attilam devictis, aut in ſocietatem belli pel- lectis gentibus ita dominatum ſuiſſe , ut iit tamen proprii regiminis formam intactam relinqueret. Ubi id Ammiani Marcellini? ubi Jornandis tefti- monium ? quæ Lucifer tuus tanquam Luciani gallus ſomnia nobis nar- rat ? qui Ammianus Marcellinus Attilæ meminiſſe potuit , qui ſub Gra- tiano & Valentiniano florens præmortuus circa annum 390. (a) ante- quam fortaſſis Attila natus fuiſset, aut certe ex ephebis exceffifset? Marcellinus Comes , cuius locum in notis profers , toto cœlo diverſus est ab Ammiano Marcellino, is enim Hlyricanus fuit, & cancellos egit (a) Voſſius in hiſt. latin. 1. 2. c. 9. Ladvocar Dictionnaire Hiſtorique vocabulo Ammien. LUCIFER.
Strana 73
RADII, I. REFLEXIONIS I. §. VI. 73 egit Juſtiniani etiamnum Patricii, ut ait Voſſius, (a) adeo ut ſæculo LUCIFER. integro poſterior fuerit Ammiano Marcellino, qui miles, genteque Græcus erat. Quid vero ait Marcellinus Comes ? Bleda & Attila fra- tres , & multarum gentium Reges Ilyricum Thraciamque depopulati ſunt. (b) Pene ſimilia profers ex Jornande. Quid vero non intelligis autho- res loqui de temporibus , antequam Attila adhuc fratrem Bledam con- ſortem regni vita exuiſſet, (c) illiusque populos ſub poteſtatem ſuam redegiſſet? de temporibus, inquam, antequam Attila monarchiam univerſalem fuiſſet auſpicatus ; quæ vero poſtea Attilæ dominatio fue- rit, audi Jornandem adverſus te testificantem: Attila Hunnorum omnium dominus, & pene totius Scythiæ genijum ſolus in mundo regnator , qui erat famoſa inter omnes gentes claritate mirabilis. (d) Quin autem Jornan- des (e) Scythiæ nomine præter Hunnos hanc incolentes Slavicas gen- tes intellexerit , nemo eruditorum dubitavit hactenus , & ex ipſo Jor- nande testatum eit , qui Scythix limites a Viſtulæ fluminis fontibus, in hodierno Teſchinenſi Sileſix Ducatu ſe ſe provolventibus, usque ad ejus oſtia deſcribit, ut taceam poſterius a te ipſo prolatum Cin- nami locum , qui Lechos Slavos Scytharum nomine impertit. Nec enim cogitatione aſſequi licet , unde tandem hæc infinita Vinidorum ſeu Slavorum multitudo proruperit, aut quæ loca ante coluerit , ſi ſub Attilæ dominatu comprehenſa non fuit. Non negarim tamen Gepidarum , Gothorum , Rugianorum, Longobardorumque Reges nonnunquam ſocios Attilæ nominari , qui tamen ipſi vectigalibus c ien- telaque obnoxii fuere , qua ſe ſubinde morte illius & cumprimis filio- rum diſſidio deliberarunt. At non eſt quæſtio de aliarum gentium Regibus aut Ducibus, Slavorum Reges & Duces adduxiſſe convene- rat, ut ostenderes lub Attilæ temporibus penes Slavos regimen Mo- narchicum fuiſſe. Non legiſti autem unquam in Fredegario quam duro ſervitutis jugo ab Hunnis Attilaque preſſi fuerint Slavi? aurem præbe huic pervetuſto hiſtorico : (f) Winidi bifulci Chunis ſuerant jam ah antiquitus, ut cum Chuni in exercitu contra gentem quamlibet adgrediebant, Chuni pro caſtris adunato exercitu ſtabant, Winidi vero pugnabant: fi vero ad vincendum præualebant , tunc Chuni prædas capiendum adgredicbant , ſin autem Wini.las ſuperabantur, Chunorum auxilio fulti vires reſumebant, iden bi- PARS I. K fulci (a) Voſſius ibid. c. 19. (h) Marcellinus Comes ad 2n. 442. (c) Aurelius Caſſio lorus ſub Theodoſio XVIII. & Albino. (d) Jornandes de rebus Geticis c. 4 (e) Jornandes de reb. Get. c. 3. de Viſtula �uvio : Germaniam Scy- thiamque diſtermiuans. (f) Fredegarius c. 48.
RADII, I. REFLEXIONIS I. §. VI. 73 egit Juſtiniani etiamnum Patricii, ut ait Voſſius, (a) adeo ut ſæculo LUCIFER. integro poſterior fuerit Ammiano Marcellino, qui miles, genteque Græcus erat. Quid vero ait Marcellinus Comes ? Bleda & Attila fra- tres , & multarum gentium Reges Ilyricum Thraciamque depopulati ſunt. (b) Pene ſimilia profers ex Jornande. Quid vero non intelligis autho- res loqui de temporibus , antequam Attila adhuc fratrem Bledam con- ſortem regni vita exuiſſet, (c) illiusque populos ſub poteſtatem ſuam redegiſſet? de temporibus, inquam, antequam Attila monarchiam univerſalem fuiſſet auſpicatus ; quæ vero poſtea Attilæ dominatio fue- rit, audi Jornandem adverſus te testificantem: Attila Hunnorum omnium dominus, & pene totius Scythiæ genijum ſolus in mundo regnator , qui erat famoſa inter omnes gentes claritate mirabilis. (d) Quin autem Jornan- des (e) Scythiæ nomine præter Hunnos hanc incolentes Slavicas gen- tes intellexerit , nemo eruditorum dubitavit hactenus , & ex ipſo Jor- nande testatum eit , qui Scythix limites a Viſtulæ fluminis fontibus, in hodierno Teſchinenſi Sileſix Ducatu ſe ſe provolventibus, usque ad ejus oſtia deſcribit, ut taceam poſterius a te ipſo prolatum Cin- nami locum , qui Lechos Slavos Scytharum nomine impertit. Nec enim cogitatione aſſequi licet , unde tandem hæc infinita Vinidorum ſeu Slavorum multitudo proruperit, aut quæ loca ante coluerit , ſi ſub Attilæ dominatu comprehenſa non fuit. Non negarim tamen Gepidarum , Gothorum , Rugianorum, Longobardorumque Reges nonnunquam ſocios Attilæ nominari , qui tamen ipſi vectigalibus c ien- telaque obnoxii fuere , qua ſe ſubinde morte illius & cumprimis filio- rum diſſidio deliberarunt. At non eſt quæſtio de aliarum gentium Regibus aut Ducibus, Slavorum Reges & Duces adduxiſſe convene- rat, ut ostenderes lub Attilæ temporibus penes Slavos regimen Mo- narchicum fuiſſe. Non legiſti autem unquam in Fredegario quam duro ſervitutis jugo ab Hunnis Attilaque preſſi fuerint Slavi? aurem præbe huic pervetuſto hiſtorico : (f) Winidi bifulci Chunis ſuerant jam ah antiquitus, ut cum Chuni in exercitu contra gentem quamlibet adgrediebant, Chuni pro caſtris adunato exercitu ſtabant, Winidi vero pugnabant: fi vero ad vincendum præualebant , tunc Chuni prædas capiendum adgredicbant , ſin autem Wini.las ſuperabantur, Chunorum auxilio fulti vires reſumebant, iden bi- PARS I. K fulci (a) Voſſius ibid. c. 19. (h) Marcellinus Comes ad 2n. 442. (c) Aurelius Caſſio lorus ſub Theodoſio XVIII. & Albino. (d) Jornandes de rebus Geticis c. 4 (e) Jornandes de reb. Get. c. 3. de Viſtula �uvio : Germaniam Scy- thiamque diſtermiuans. (f) Fredegarius c. 48.
Strana 74
74 CONFUTATiO Pag. 25. fulci vocabantur a Chunis , eo quod duplici in congreffione certaminis vefii a prælia facientes ante Chunos præcederent. Chuni ad hiemandum annis fingul s in Sclavos veniebant , uxores Sclavorum & filias eorum ſtratu ſumebant ; tri- buta ſuper alias oppreſſiones Sclavi Hunnis ſolvebant. Ejusmodi ſervitutis jugum tyrannidemque excuſſuri Slavi, ſe ſe post Attilx mortem ab Hunnico ſciderunt imperio, eo nempe tempore, de quo Jornandes: (a) Dividuntur regna cum populis, fiuntque ex uno corpore membra diverſu; & poſtea: Ceſſere itaque Hunni, quibus cedere putabatur univerfitas. Hoc in- quam tempore Slavi pro veteri patrio ſuo inſtituto varias auſpicati ſunt in Europa respublicas, quæ pro familiarum, pagorum , fontium, fluviorum , montiumque appellationibus diverſiſſima ſortitæ nomina. Istud tamen advertendum: Hunnis postea in Pannonia rursum capu erigentibus, Slavos quosque etiam poſterius hoc jugum ferre coactos, ut testatur Fredegarius. IV. Novum dubium moves, aisque: Sanum animum refugere vel cogitare , quod Slavi uxores ſuas cum prolibus ſecum in tam longinquam Galli- cam irruptionem aſſumpſerint , nec ſciri unde deinceps uxores legerint , cuns illæ domi pro aris & focis ſuis depugnaverint. Ædepol Herculeum argu- mentum ex intima cognitione veterum hiſtoriarum , migrationumque profectum! ſi Hunni ex remotiſſimis terris ultra Zecchos montesque Caucaſeos ſiti , ſecum eduxere in Europam proles atque uxores , cur non Slavi propiores? An Franci, Saxones, aliique populi e longiſſi- me diſſitis regionibus emigrantes ſine uxoribus & prolibus in has, quas hodie occupant, terras immigrarunt? Legeſis Gothorum, Wan- dalorum , Longobardorum aliarumque nationum barbararum hiſto- rias, an non ubivis mulierum, liberorumque greges deprehenſurus, qui patres maritosque alias terras meditantes ſecuti ſunt? Guid ſi Lu- cifer tuus meditetur terram longinquam , eamque poſthac colere cum animo ſuo ſtatuat, an non in peram ſuam conjecturus est, quæquæ domi ſux chara olimque deſervitura proſpicit? Slavosne patriam ſuam deſerentes meliorumque ac feliciorum terrarum fortunam exquiren- tes tam immemores , ingenio hebetes , aut animo vecordes effingas, ut chariſſima ſua pignora uxoresque nusquam amplius viſuri domi ſux desernerint, despexerintque? An non apud coxvos res testatifſi- ma, Vandalos in ipſam Hiſpaniam Africamque ſecum eduxiſſe liberos atque uxores? ſed ut ex infinitis exemplis unum de Longobardis ad- LUCIFER. feram (a) Jornandes de rebus Geticis c. 50.
74 CONFUTATiO Pag. 25. fulci vocabantur a Chunis , eo quod duplici in congreffione certaminis vefii a prælia facientes ante Chunos præcederent. Chuni ad hiemandum annis fingul s in Sclavos veniebant , uxores Sclavorum & filias eorum ſtratu ſumebant ; tri- buta ſuper alias oppreſſiones Sclavi Hunnis ſolvebant. Ejusmodi ſervitutis jugum tyrannidemque excuſſuri Slavi, ſe ſe post Attilx mortem ab Hunnico ſciderunt imperio, eo nempe tempore, de quo Jornandes: (a) Dividuntur regna cum populis, fiuntque ex uno corpore membra diverſu; & poſtea: Ceſſere itaque Hunni, quibus cedere putabatur univerfitas. Hoc in- quam tempore Slavi pro veteri patrio ſuo inſtituto varias auſpicati ſunt in Europa respublicas, quæ pro familiarum, pagorum , fontium, fluviorum , montiumque appellationibus diverſiſſima ſortitæ nomina. Istud tamen advertendum: Hunnis postea in Pannonia rursum capu erigentibus, Slavos quosque etiam poſterius hoc jugum ferre coactos, ut testatur Fredegarius. IV. Novum dubium moves, aisque: Sanum animum refugere vel cogitare , quod Slavi uxores ſuas cum prolibus ſecum in tam longinquam Galli- cam irruptionem aſſumpſerint , nec ſciri unde deinceps uxores legerint , cuns illæ domi pro aris & focis ſuis depugnaverint. Ædepol Herculeum argu- mentum ex intima cognitione veterum hiſtoriarum , migrationumque profectum! ſi Hunni ex remotiſſimis terris ultra Zecchos montesque Caucaſeos ſiti , ſecum eduxere in Europam proles atque uxores , cur non Slavi propiores? An Franci, Saxones, aliique populi e longiſſi- me diſſitis regionibus emigrantes ſine uxoribus & prolibus in has, quas hodie occupant, terras immigrarunt? Legeſis Gothorum, Wan- dalorum , Longobardorum aliarumque nationum barbararum hiſto- rias, an non ubivis mulierum, liberorumque greges deprehenſurus, qui patres maritosque alias terras meditantes ſecuti ſunt? Guid ſi Lu- cifer tuus meditetur terram longinquam , eamque poſthac colere cum animo ſuo ſtatuat, an non in peram ſuam conjecturus est, quæquæ domi ſux chara olimque deſervitura proſpicit? Slavosne patriam ſuam deſerentes meliorumque ac feliciorum terrarum fortunam exquiren- tes tam immemores , ingenio hebetes , aut animo vecordes effingas, ut chariſſima ſua pignora uxoresque nusquam amplius viſuri domi ſux desernerint, despexerintque? An non apud coxvos res testatifſi- ma, Vandalos in ipſam Hiſpaniam Africamque ſecum eduxiſſe liberos atque uxores? ſed ut ex infinitis exemplis unum de Longobardis ad- LUCIFER. feram (a) Jornandes de rebus Geticis c. 50.
Strana 75
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. VI. 75 feram, habe Gregorii Turonenſis verba: (a) Longobardorum gens prius- LUCIFIR. quam hoc nomen adſumeret , exientes de Schatanavia cum uxoribus & liberis Danubium transmeant. Idem Procopius (b) refert de Britannis. Cze- chumne tuum & Slavos ſine uxoribus & liberis contra Hagecii men- tem in Bohemiam veniſſe contendes ? Quin mulieres liberosque olim n ipſa prælia aſſumptos fuiſſe, audi Taciti de Germanis Suevis testi- monium : (c) Quodque præcipuum fortitudinis incitamentum eſt, non caſus, nec ortuita conglobatio turmam aut cuneum facit , ſed familiæ & propinguita- tes , & in proximo pignora , unde fæminarum ululatus audiri, unde vagitus infantium. Hi cuique ſanctiſimi teſles , hi maximi laudatores. Ad mares, ad conjuges vulnera ferunt , nec illæ numerare , aut exſugere plagas pavent , ci- bosque & hortamina pugnantibus geſtant. Memoriæ proditur quasdam acies inclinutas jum & labantes a feminis reſtitutas conſtantia precum & objectu pec- torum, & monſtrata cominus captivitate , quam longe impatientius feminarum ſuarum nomine timent. Taceo armata mulierum Slavicarum corpora in longiſſime a patria ſepoſitis terris bellisque non ſemel inter reli- qua cæſorum funera inventa eſſe, quorum plura exempla in Annali- bus meis in medium attuli. Sanus igitur mihi , aliisque veterum hiſtoriarum gnaris animus , ſana mens , ſanum judicium , non refu- gimus cogitare , ſed perſuaſiſſimum habemus , defendimusque , Slavos e priſcis ſuis ſedibus emigrantes ſecum traxiſſe uxorum , liberorum- que greges etiam in longinquas quasque regiones, hoc enim ratio, hoc neceſſitas quædam urgebat , hic omnium gentium, aliarum terra- rum poſſeſſionem meditantium , ritus erat. Imo quid ſi Slavi etiam in hanc Gallicam Attilæ irruptionem ſecum non traxere mulierum pro- liumque turmas , an reduces Boemiamque occupantes non e proximo advocare potnere? Non enim Hunni & Attila eo primum tempore ex Aſia advenere , jam multo ante illi in Gepidarum Quadorumque terris conſedere , jam ultra Tibiſcum verſus Boemiam Attila regiam ſuam habuit, ut teſtatur Priſcus in excerptis legationum ; inde igitur non magno negotio advocari adducique potuere. Ceterum cum Slavos, interque eos Zecchos ex Ponti Euxini Paludisque Mæotydis fi- nibus ab Hunnis ſimul raptos dicimus , non omnino univerſos in Eu- ropam transductos contendimus , ſed quemadmodum Hunnorum ma- gna pars in ſedibus ſuis priſcis perſtitit , in quos adhuc vivente Atti- K 2 PARS I. la (a) Gregor, Turonenſis in hiſt. Francorum epitomata c. 65. (b) Procopius de bello Gothico 1, 4. (c) Tacitus de moribus German, ſect. 7.
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. VI. 75 feram, habe Gregorii Turonenſis verba: (a) Longobardorum gens prius- LUCIFIR. quam hoc nomen adſumeret , exientes de Schatanavia cum uxoribus & liberis Danubium transmeant. Idem Procopius (b) refert de Britannis. Cze- chumne tuum & Slavos ſine uxoribus & liberis contra Hagecii men- tem in Bohemiam veniſſe contendes ? Quin mulieres liberosque olim n ipſa prælia aſſumptos fuiſſe, audi Taciti de Germanis Suevis testi- monium : (c) Quodque præcipuum fortitudinis incitamentum eſt, non caſus, nec ortuita conglobatio turmam aut cuneum facit , ſed familiæ & propinguita- tes , & in proximo pignora , unde fæminarum ululatus audiri, unde vagitus infantium. Hi cuique ſanctiſimi teſles , hi maximi laudatores. Ad mares, ad conjuges vulnera ferunt , nec illæ numerare , aut exſugere plagas pavent , ci- bosque & hortamina pugnantibus geſtant. Memoriæ proditur quasdam acies inclinutas jum & labantes a feminis reſtitutas conſtantia precum & objectu pec- torum, & monſtrata cominus captivitate , quam longe impatientius feminarum ſuarum nomine timent. Taceo armata mulierum Slavicarum corpora in longiſſime a patria ſepoſitis terris bellisque non ſemel inter reli- qua cæſorum funera inventa eſſe, quorum plura exempla in Annali- bus meis in medium attuli. Sanus igitur mihi , aliisque veterum hiſtoriarum gnaris animus , ſana mens , ſanum judicium , non refu- gimus cogitare , ſed perſuaſiſſimum habemus , defendimusque , Slavos e priſcis ſuis ſedibus emigrantes ſecum traxiſſe uxorum , liberorum- que greges etiam in longinquas quasque regiones, hoc enim ratio, hoc neceſſitas quædam urgebat , hic omnium gentium, aliarum terra- rum poſſeſſionem meditantium , ritus erat. Imo quid ſi Slavi etiam in hanc Gallicam Attilæ irruptionem ſecum non traxere mulierum pro- liumque turmas , an reduces Boemiamque occupantes non e proximo advocare potnere? Non enim Hunni & Attila eo primum tempore ex Aſia advenere , jam multo ante illi in Gepidarum Quadorumque terris conſedere , jam ultra Tibiſcum verſus Boemiam Attila regiam ſuam habuit, ut teſtatur Priſcus in excerptis legationum ; inde igitur non magno negotio advocari adducique potuere. Ceterum cum Slavos, interque eos Zecchos ex Ponti Euxini Paludisque Mæotydis fi- nibus ab Hunnis ſimul raptos dicimus , non omnino univerſos in Eu- ropam transductos contendimus , ſed quemadmodum Hunnorum ma- gna pars in ſedibus ſuis priſcis perſtitit , in quos adhuc vivente Atti- K 2 PARS I. la (a) Gregor, Turonenſis in hiſt. Francorum epitomata c. 65. (b) Procopius de bello Gothico 1, 4. (c) Tacitus de moribus German, ſect. 7.
Strana 76
76 CONFUTATIO Pag. 25. Pag. 26. la ſenior filiorum dominationem conſecutus eſt, (a) ita Zecchorum aliarumque Slavicarum nationum magnam partem in Aſia perſtitiſſe, aut certe poſt illam filiorum Attilæ cladem, Hunnorumque in patrias ſedes reditum, cum iisdem rediiſſe aſſeveramus. V. Perſequeris: Me oleum & operam in negando Czecho amifiſſe, quod duobus argumentis evincere contendis. Primo ais : multo ante Attilæ Gallicam expeditionem jam Slavos Bohemiam inſediſſe, ſecun- do dicis conſtare, quod poſt pugnam Catalaunicam Attila in Panno- niam redierit, nec rationi conſentaneum eſſe: Zecchos illos Zichos- ve Attilam deſeruiſſe. Sed quibus argumentis aut monumentis pro- bas, Slavos ante Attilæ Catalaunicam expeditionem jam inſediſſe Bohe- miam? Non tantum, inquis, authoritate M. Petri Codicilli, M. Danielis We- leslavina, M. Pauli Stransky, ſed & diligentiſſimi D. Joannis Chriſtophori de Jordan. Quin cur tuammet ipſius authoritatem non etiam allegaſti? non enim mox memoratorum authorum teſtimonia majoris mihi aut alteri critice hiſtoriam expendenti videri poſſunt ponderis, quam tuummet. Nunquam ego te mi Lucifer tam Corœbum putavi, ut ad eruendam veterum hiſtoriarum veritatem, meque convincendum, Scriptores recentiſſimos ſine omnibus tabulis loquentes proferres. Un- de ſuas coujecturas hauſere , aut quibus veteribus documentis fulcivere Codicillus, Weleslavinus, Stranskiusque? Irrigaſti tua ubivis profu- ſiſſime ex Jordani libro de originibus Slavicis, legiſti in eo millia âliquot veterum hiſtoricorum fragmenta, ſed cur ex tanto numero vel unum teſtimonium hon produxiſti, quo perſuaderes, ante Attilx imperium jam Slavos ſediſſe in Bohemia ? Visne ut tædioſo labore ti- bi rurſum Marcomannorum, Quadorum, Longobardorumque Sæculo exeunte IV. & incunte V, res gestas in his regionum confiniis ex co- ævis ſcriptoribus refricem in memoriam? Redi vero ad Prodromum meum, ego patientia lectoris abuti nolo. Guod alterum est; ais, conſtare Attilam poſt pugnam Catalaunicam rediiſſe ad Pannoniam : quis hoc negat ? Sed incredibile tibi Zecchos Zichosve deſeruisse Attilam: ubi id vero dixi? Sententia mea eſt, Slavos ſub dominatu Attillæ etiam in regionibus Bohemiæ uſque ad ejus interitum perſtitiſſe, ſed poſt ejus mortem, ſubque filiorum ſuorum diſſidium , tandem cum aliis gentibus jugum Hunnicum excuſſiſſe. Et quam tu tibi Pannoniam LUCHFER. effin- (a) Priſcus in Excerptis legat. Senior filius ( Attilæ) jam tum Acatzirorum, & reliquarum gentium, qua Scythia ad Pontum patet , regno potiebatur.
76 CONFUTATIO Pag. 25. Pag. 26. la ſenior filiorum dominationem conſecutus eſt, (a) ita Zecchorum aliarumque Slavicarum nationum magnam partem in Aſia perſtitiſſe, aut certe poſt illam filiorum Attilæ cladem, Hunnorumque in patrias ſedes reditum, cum iisdem rediiſſe aſſeveramus. V. Perſequeris: Me oleum & operam in negando Czecho amifiſſe, quod duobus argumentis evincere contendis. Primo ais : multo ante Attilæ Gallicam expeditionem jam Slavos Bohemiam inſediſſe, ſecun- do dicis conſtare, quod poſt pugnam Catalaunicam Attila in Panno- niam redierit, nec rationi conſentaneum eſſe: Zecchos illos Zichos- ve Attilam deſeruiſſe. Sed quibus argumentis aut monumentis pro- bas, Slavos ante Attilæ Catalaunicam expeditionem jam inſediſſe Bohe- miam? Non tantum, inquis, authoritate M. Petri Codicilli, M. Danielis We- leslavina, M. Pauli Stransky, ſed & diligentiſſimi D. Joannis Chriſtophori de Jordan. Quin cur tuammet ipſius authoritatem non etiam allegaſti? non enim mox memoratorum authorum teſtimonia majoris mihi aut alteri critice hiſtoriam expendenti videri poſſunt ponderis, quam tuummet. Nunquam ego te mi Lucifer tam Corœbum putavi, ut ad eruendam veterum hiſtoriarum veritatem, meque convincendum, Scriptores recentiſſimos ſine omnibus tabulis loquentes proferres. Un- de ſuas coujecturas hauſere , aut quibus veteribus documentis fulcivere Codicillus, Weleslavinus, Stranskiusque? Irrigaſti tua ubivis profu- ſiſſime ex Jordani libro de originibus Slavicis, legiſti in eo millia âliquot veterum hiſtoricorum fragmenta, ſed cur ex tanto numero vel unum teſtimonium hon produxiſti, quo perſuaderes, ante Attilx imperium jam Slavos ſediſſe in Bohemia ? Visne ut tædioſo labore ti- bi rurſum Marcomannorum, Quadorum, Longobardorumque Sæculo exeunte IV. & incunte V, res gestas in his regionum confiniis ex co- ævis ſcriptoribus refricem in memoriam? Redi vero ad Prodromum meum, ego patientia lectoris abuti nolo. Guod alterum est; ais, conſtare Attilam poſt pugnam Catalaunicam rediiſſe ad Pannoniam : quis hoc negat ? Sed incredibile tibi Zecchos Zichosve deſeruisse Attilam: ubi id vero dixi? Sententia mea eſt, Slavos ſub dominatu Attillæ etiam in regionibus Bohemiæ uſque ad ejus interitum perſtitiſſe, ſed poſt ejus mortem, ſubque filiorum ſuorum diſſidium , tandem cum aliis gentibus jugum Hunnicum excuſſiſſe. Et quam tu tibi Pannoniam LUCHFER. effin- (a) Priſcus in Excerptis legat. Senior filius ( Attilæ) jam tum Acatzirorum, & reliquarum gentium, qua Scythia ad Pontum patet , regno potiebatur.
Strana 77
7 77 RADII I. REFLEXIONIS. I. §. VI. effingis animo, ad quam Attila rediit ? an cisdanubianam illam, quæ Arabone, Dravo & Savo irrigatur? minime, hanc enim Proſpero Aqui- tano teſte conceſſit Longobardis , & pace cum Romanis facta, Romanis intactam inviolatamque voluit , ut narrat Priſcus in Excerptis Legatio- num. Trans Danubium tum erant ſedes Hunnorum Regiaque Attilæ genti noſtræ Marcomannisque prope finitimæ, quas nonmodo ex cam- pis Catalaunicis, ſed poſtea etiam ex Italia redux repetivit, ut ex Pro- ſpero Aquitano & Jornande clarum eſt legere. (a) In quem tu vero ſac- cum infinitam prope Slavorum multitudinem, quæ poſtea Attila de- mortuo in apricum prodiit, concludas, ſi illis nonniſi transdanubianam Pannoniam , quæ vix capiendis Hunnis ſuffecerat , concedas ? Quin- gentorumne millium exercitum, ut prodit Jornandes, in ea tempo- ribus illis terrarum ſolitudine ac vaſtitate, cum uxoribus liberisque ce- pit ſola transdanubiana Pannonia , præſertim cum is jam animo con- ſtituiſſet terras has excolere , & familias, tribus, gentesque per pagos diſpeſcere , Slavorum autem ritus fuerit ſparſim & longius a ſe poſitis tuguriis habitare , ut innuit Procopius ? (b) Non igitur oleum ( quo ad ſcribendum nunquam utor ) perdidi, cum itruptione Gallica Mar- comannos Quadosque penitus ſedibus ſuis exturbatos, ac Slavos ſubin- greſſos docui; eouſque pene pertingunt in veteribus hiſtoriis Marco- mannorum Quadorumque memoriæ , ab eo inquam tempore tanquam in puteum incidiſſent , nuſquam amplius comparent. VI. Eo vergunt tandem conſilia tua Vir Cl. ut Slavos ſub impe- rio Attilæ ſtetiſſe , aut ei in campis Catalaunicis armorum ſocios fuiſſe neges. Ad confirmandam opinionem tuam producis Sidonii Apolli- naris locum pridem a nobis præoccupatum dilucidatumque , aisque ab hoc vetuſto Poeta nec Slavos nec Sarmatas inter ſocios Attilæ comme- moratos, quin imo ex Jornandis teſtimonio convinci, Slavos ſub Sar- matarum nomine ab auxiliis Aetio Romanisque fuiſſe: Fruſtra a Sido- no Apollinari nomen Slavorum repetis, quod ejus ætate, nempe ſæ- culi V. medio, neodum eruperat, necdum ſcriptoribus innotuerat, K 3 Iag. 20. Pag. 27. &28. LUCIFER. Sla- (a) Proſper Aquitanus Herculuno & Sporutio Conſulibus: Tota legatione dignan- ter accepta , ita ſummi Sacerdotis ( Leonis Papæ ) præſentia Rex ( Attilla ) gaviſus eít, ut & bello abſtineri præciperet, & ultra Danubium pron iſſa pa- ce diſcederet. Jornandes de rebus Geticis c. 42. Qui mox depoſito exercitus furore , & rediens, qua venerat , id eſt, ultra Danubium promiſſa pace re- ceſſit. (b) In tuguriis habitant vilibus & rare ſparſis. Irocop. de bello (retthics l. 3. c. 14.
7 77 RADII I. REFLEXIONIS. I. §. VI. effingis animo, ad quam Attila rediit ? an cisdanubianam illam, quæ Arabone, Dravo & Savo irrigatur? minime, hanc enim Proſpero Aqui- tano teſte conceſſit Longobardis , & pace cum Romanis facta, Romanis intactam inviolatamque voluit , ut narrat Priſcus in Excerptis Legatio- num. Trans Danubium tum erant ſedes Hunnorum Regiaque Attilæ genti noſtræ Marcomannisque prope finitimæ, quas nonmodo ex cam- pis Catalaunicis, ſed poſtea etiam ex Italia redux repetivit, ut ex Pro- ſpero Aquitano & Jornande clarum eſt legere. (a) In quem tu vero ſac- cum infinitam prope Slavorum multitudinem, quæ poſtea Attila de- mortuo in apricum prodiit, concludas, ſi illis nonniſi transdanubianam Pannoniam , quæ vix capiendis Hunnis ſuffecerat , concedas ? Quin- gentorumne millium exercitum, ut prodit Jornandes, in ea tempo- ribus illis terrarum ſolitudine ac vaſtitate, cum uxoribus liberisque ce- pit ſola transdanubiana Pannonia , præſertim cum is jam animo con- ſtituiſſet terras has excolere , & familias, tribus, gentesque per pagos diſpeſcere , Slavorum autem ritus fuerit ſparſim & longius a ſe poſitis tuguriis habitare , ut innuit Procopius ? (b) Non igitur oleum ( quo ad ſcribendum nunquam utor ) perdidi, cum itruptione Gallica Mar- comannos Quadosque penitus ſedibus ſuis exturbatos, ac Slavos ſubin- greſſos docui; eouſque pene pertingunt in veteribus hiſtoriis Marco- mannorum Quadorumque memoriæ , ab eo inquam tempore tanquam in puteum incidiſſent , nuſquam amplius comparent. VI. Eo vergunt tandem conſilia tua Vir Cl. ut Slavos ſub impe- rio Attilæ ſtetiſſe , aut ei in campis Catalaunicis armorum ſocios fuiſſe neges. Ad confirmandam opinionem tuam producis Sidonii Apolli- naris locum pridem a nobis præoccupatum dilucidatumque , aisque ab hoc vetuſto Poeta nec Slavos nec Sarmatas inter ſocios Attilæ comme- moratos, quin imo ex Jornandis teſtimonio convinci, Slavos ſub Sar- matarum nomine ab auxiliis Aetio Romanisque fuiſſe: Fruſtra a Sido- no Apollinari nomen Slavorum repetis, quod ejus ætate, nempe ſæ- culi V. medio, neodum eruperat, necdum ſcriptoribus innotuerat, K 3 Iag. 20. Pag. 27. &28. LUCIFER. Sla- (a) Proſper Aquitanus Herculuno & Sporutio Conſulibus: Tota legatione dignan- ter accepta , ita ſummi Sacerdotis ( Leonis Papæ ) præſentia Rex ( Attilla ) gaviſus eít, ut & bello abſtineri præciperet, & ultra Danubium pron iſſa pa- ce diſcederet. Jornandes de rebus Geticis c. 42. Qui mox depoſito exercitus furore , & rediens, qua venerat , id eſt, ultra Danubium promiſſa pace re- ceſſit. (b) In tuguriis habitant vilibus & rare ſparſis. Irocop. de bello (retthics l. 3. c. 14.
Strana 78
LUCEER. CONFUTATIO 78 Slavos ſub Sarmatarum nomine a primo egreſſu ex Aſia junctos perpe- tuo fuiſſe Hunnis nemo eruditorum dubitavit hactenus propter luculen- tiſſima coævorum teſtimonia. Sic Auſonius jam ſæculi IV. Poeta non inhmi nominis in Precatione Conſulari canit : Qua vaga Sauromates ſibi junxerat agmina Chuni , Quaque Getes ſociis Hiſtrum aſſultabat Alauis. Et Epigrammate I. Arma inter Chunosque truces , ſurtoque nocentes Sauromates . . . . . Denique Sidonius Narbonen. a Reinhardo rerum Palatinarum I. 2. c. 10. p. 299. laudatus: Pacem te medio darent feroces, Chunnus , Sauromates , Getes, Gelonus. Pariter dubitavit hactenus nemo Slavos ſub imperio ſtetiſſe Atti- la: Priſcus enim in Excerptis Legationum plures rerum appellatio- nes Slavicas profert , quas ille barbaras atque in Attilæ aula quotidia- nas fuiſſe tradit ( uti jam eas in Annalibus noſtris adduximus ) quas vel ipſi Hungarix ſcriptores Slavicas eſſe , easque Hunnos ex quotidia- na Slavorum conſuetudine in uſum linguæ ſuæ recepiſſe ultro confiten- tur. Sidonius Apollinaris ( quod dubium jam in Prodromo noſtro eliſimus ) quanquam Sarmatas inter Attilæ ſocios non numeret , canit tamen : . . . . Subito cum rupta tumultu, Barbaries totas in te transſuderut Arctes Gallia . . . . Sub qua Arctoa barbarie quin Slavos inter ceteras Scythicas Sar- maticasque gentes compendio innuerit Sidonius, nemo hactenus eru- ditorum dubitavit. Nam quam orbis plagam a Slavis tuis eo ſæculo habitatain deſignes, quam Arctoam ? fi igitur Attila totas Arctos ſeu om- nes Arctoos populos ſibi in Catalaunica expeditione auxiliares habuit, quidni & Slavos ſub Sarmatarum aut Scytharum nomine tum paſſim la- tentes. Imo quanquam his ipſis verſiculis Sidonius Sarmatarum no- men non expreſſerit, fecit id tamen paulo ante, ubi eosdem Sarmu- tas
LUCEER. CONFUTATIO 78 Slavos ſub Sarmatarum nomine a primo egreſſu ex Aſia junctos perpe- tuo fuiſſe Hunnis nemo eruditorum dubitavit hactenus propter luculen- tiſſima coævorum teſtimonia. Sic Auſonius jam ſæculi IV. Poeta non inhmi nominis in Precatione Conſulari canit : Qua vaga Sauromates ſibi junxerat agmina Chuni , Quaque Getes ſociis Hiſtrum aſſultabat Alauis. Et Epigrammate I. Arma inter Chunosque truces , ſurtoque nocentes Sauromates . . . . . Denique Sidonius Narbonen. a Reinhardo rerum Palatinarum I. 2. c. 10. p. 299. laudatus: Pacem te medio darent feroces, Chunnus , Sauromates , Getes, Gelonus. Pariter dubitavit hactenus nemo Slavos ſub imperio ſtetiſſe Atti- la: Priſcus enim in Excerptis Legationum plures rerum appellatio- nes Slavicas profert , quas ille barbaras atque in Attilæ aula quotidia- nas fuiſſe tradit ( uti jam eas in Annalibus noſtris adduximus ) quas vel ipſi Hungarix ſcriptores Slavicas eſſe , easque Hunnos ex quotidia- na Slavorum conſuetudine in uſum linguæ ſuæ recepiſſe ultro confiten- tur. Sidonius Apollinaris ( quod dubium jam in Prodromo noſtro eliſimus ) quanquam Sarmatas inter Attilæ ſocios non numeret , canit tamen : . . . . Subito cum rupta tumultu, Barbaries totas in te transſuderut Arctes Gallia . . . . Sub qua Arctoa barbarie quin Slavos inter ceteras Scythicas Sar- maticasque gentes compendio innuerit Sidonius, nemo hactenus eru- ditorum dubitavit. Nam quam orbis plagam a Slavis tuis eo ſæculo habitatain deſignes, quam Arctoam ? fi igitur Attila totas Arctos ſeu om- nes Arctoos populos ſibi in Catalaunica expeditione auxiliares habuit, quidni & Slavos ſub Sarmatarum aut Scytharum nomine tum paſſim la- tentes. Imo quanquam his ipſis verſiculis Sidonius Sarmatarum no- men non expreſſerit, fecit id tamen paulo ante, ubi eosdem Sarmu- tas
Strana 79
RADIT I. REFLEXIONIS I. §. VI. tas Romanorum & Aetii hoſtes declarat, sic enim ille de Aetii victo- ria: (a) 79 LUCIFER. Vincitur ills Curſu Herulus , Chunus jaculis, Erancusque natatu , Sauromata clypro , ſalius pede , falce Gelonus. Jam alias ex Plinio aliisque oſtendimus Scytharum , & Sarmata- rum nomen promiſcue a veteribus fuiſſe uſurpatum, Scythas vero & Maſſagetas ſocios Attilæ tribuit Procopius de Bello Vandalico l. 1. c. 4. dum Aetium Attilæ & ingentis exercitus Maſſagetarum , Scytharumque aliorum, qui in Rom. Imperium proruperant , recenti clade inclitum prædicut. Et certe Ekhardus non poltremæ authoritatis ſcriptor , ut alios recentiores jam in Prodromo commemoratos prætermittam , Slavos ab auxiliis Attilæ fuiſſe his verbis tradit: Venedi Slavi, aliter etiam Sorabi dicti, uti olim At- tilæ adbærentes , ſic & nunc cum Hunnis in Turingiam irruerunt. (b) Jor- nandes vero per Sarmatas ſuos non intellexit Slavos, ſed proprie dic- tos Alanos, qui jam tum in confiniis Galliarum commorabantur. Audi eruditiſſimum virum Martinum Bouquetium in hunc Jornandis lo- cum commentantem : (s) Sarmatæ erant Alani, quibus præcrat Sangibanus. Lege etiam Jornandis caput 37. & 38. & deprehendes ſe ipſum expli- cantem, quod per Sarmatas hos non alios quam hos Alanos intellexe- rit , qui cum nempe Aetio & Theodorico Veſegothorum Regi ſuſpe- cti eſſent de side erga Romanos, medii inter Vesegothorum Roma- norumque aciem concluſi fuere , coactique ut vel inviti adverſus At- tilam pugnarent. Recte autem Jornandes Alanos hos Sarmatas nuncu- pavit , nam & illi ex Sarmatia Aſiatica erant Zecchisque noſtris finiti- mi , ut memorat Procopius. (d) Ibi cum aliæ gentes multæ ſedes habent , tum Alani, atque Abasgi veteres Chriſtianorum ac Romanorum amici, Zeechi praterea , poſlque hos Hunni cognomento Sabiri. An vero ab his Alanis om- nes circa Pontum Euxinum & Mæotydem in orientem protenſæ gentes generico vocabulo Alani appellati, ut ſupra relatus vult Marcellinus , teſtatum in vereribus nihil reperio, Alanos hos ſtirpe & lingua Go- thos Germanosve facit Procopius de bello Vandalico l. 1. Ad (a) Sidonius Apollinaris in Panegyrico Aviti Auguſti v. 236. (b) Ekhard. de rebus Franc. 1. 8. e. 2. (c) Pouquet ſcript. Franc, & Gall. T. II. ad Jor- nandis c, 36, p. 23. (d) Procopius Cæſar. de belio Perſico l. 2. c. 21).
RADIT I. REFLEXIONIS I. §. VI. tas Romanorum & Aetii hoſtes declarat, sic enim ille de Aetii victo- ria: (a) 79 LUCIFER. Vincitur ills Curſu Herulus , Chunus jaculis, Erancusque natatu , Sauromata clypro , ſalius pede , falce Gelonus. Jam alias ex Plinio aliisque oſtendimus Scytharum , & Sarmata- rum nomen promiſcue a veteribus fuiſſe uſurpatum, Scythas vero & Maſſagetas ſocios Attilæ tribuit Procopius de Bello Vandalico l. 1. c. 4. dum Aetium Attilæ & ingentis exercitus Maſſagetarum , Scytharumque aliorum, qui in Rom. Imperium proruperant , recenti clade inclitum prædicut. Et certe Ekhardus non poltremæ authoritatis ſcriptor , ut alios recentiores jam in Prodromo commemoratos prætermittam , Slavos ab auxiliis Attilæ fuiſſe his verbis tradit: Venedi Slavi, aliter etiam Sorabi dicti, uti olim At- tilæ adbærentes , ſic & nunc cum Hunnis in Turingiam irruerunt. (b) Jor- nandes vero per Sarmatas ſuos non intellexit Slavos, ſed proprie dic- tos Alanos, qui jam tum in confiniis Galliarum commorabantur. Audi eruditiſſimum virum Martinum Bouquetium in hunc Jornandis lo- cum commentantem : (s) Sarmatæ erant Alani, quibus præcrat Sangibanus. Lege etiam Jornandis caput 37. & 38. & deprehendes ſe ipſum expli- cantem, quod per Sarmatas hos non alios quam hos Alanos intellexe- rit , qui cum nempe Aetio & Theodorico Veſegothorum Regi ſuſpe- cti eſſent de side erga Romanos, medii inter Vesegothorum Roma- norumque aciem concluſi fuere , coactique ut vel inviti adverſus At- tilam pugnarent. Recte autem Jornandes Alanos hos Sarmatas nuncu- pavit , nam & illi ex Sarmatia Aſiatica erant Zecchisque noſtris finiti- mi , ut memorat Procopius. (d) Ibi cum aliæ gentes multæ ſedes habent , tum Alani, atque Abasgi veteres Chriſtianorum ac Romanorum amici, Zeechi praterea , poſlque hos Hunni cognomento Sabiri. An vero ab his Alanis om- nes circa Pontum Euxinum & Mæotydem in orientem protenſæ gentes generico vocabulo Alani appellati, ut ſupra relatus vult Marcellinus , teſtatum in vereribus nihil reperio, Alanos hos ſtirpe & lingua Go- thos Germanosve facit Procopius de bello Vandalico l. 1. Ad (a) Sidonius Apollinaris in Panegyrico Aviti Auguſti v. 236. (b) Ekhard. de rebus Franc. 1. 8. e. 2. (c) Pouquet ſcript. Franc, & Gall. T. II. ad Jor- nandis c, 36, p. 23. (d) Procopius Cæſar. de belio Perſico l. 2. c. 21).
Strana 80
LUCIFER. 80 CONFUTATIO Ad §. VII. I. Quinque regulas criticas hoc paragrapho Vir Cl. ex Auguſti- ni Calmet diſſertatione de itinere Romano S. Petri profers , quas cum ex arbitrio tuo aliis atque aliis verbis ſenſuque tranſcripſeris, mutila- veris, interpolaverisque, jam eas ex eodem Authore Auguſtæ Vinde- licorum & Græcii anno 1735. excuſo fidelius integriusque reddere par est, easque animadverfionibus nostris illustrare. Et quidem pag 638. primam his verbis exponit : Rem quandam hiſtoricam, quam vel coævus vel ferme coævus clari nomi- nis & integræ fidei author refert , niſi a vetuſtiori altero vel peritiori improbe- tur, Critici omnes certam tenent. Ego quanquam Critici nomen non me- rear, regulæ tamen huic plenum aſſenſum tribuo, hac moderatione nihilominus temperandam cenſeo , ut in coxvorum contradictionibus Critico præprimis conciliatio quærenda fit , nec tam facile coævus , niſi poſtremi nominis & famæ , erroris condemnandus ſit. Sxpe enim nonniſi verbales & apparentes Antilogiæ ſunt , quales plures vel in ip- ſis ſacris paginis ex Tyrino leges , quæque paſſim ex defectu veræ co- gnitionis veterum hiſtoriarum & antiquitatis enaſci ſolent. Cui & il- lud adjicias: ejusmodi coxvo reſtimonio eam fidem competere: ut ſexcenta poſteriorum fine tabulis ſcribentium teſtimonia illi cedant. Guid vero hæc regula Czecho tuo præſidii est ? protulistine vel unuim coævum aut quaſi coævum ſcriptorem, qui illius meminiſſet ? Dali- milus certe ſæculis octo & novem poſterior tibi coxvi aut quaſi coævi nomine venit: quis non rideat? Altera eſt: Factum publicum, cui fideles ommes, imo & hæretici & Schiſmatici per ſæcula quindecim , fidem adhibuerint , procertum habendum eſt, etiamſi præter hane traditionem & conſenſum nihil ei opituletur, tum præſertim , cum libros periiſſe conſtat , & monumenta plurima , in quibus forte id expreſſe doceretur. Hæc verba præſertim priora Calmeti, ſi jam quis cum tuis conferat , & inter bubonem & aquilam , ut verbis tuis loquar , diſcri- men agnoſcet. Guæ enim doctiſſimus Calmet de conſenſu omnium fidelium, hæreticorum, Schiſmaticorumque loquitur, tu ad provinci� alte- riusque nationis conſenſum traduxiſti. Sed & hæc tua ipſa ſic affabre ef- formata Criticx regula omne robur habeat, niſi vetuſta ſcripto exarata monumenta publico facto aut traditioni contradicant , quemadmodum Czechum tuum nonniſi poſterioribus ſæculis enatum omnia vetuſta pa- tria exteraque documenta fabulæ convincunt. Ut taceam, nuſquam a Pag. 30. te
LUCIFER. 80 CONFUTATIO Ad §. VII. I. Quinque regulas criticas hoc paragrapho Vir Cl. ex Auguſti- ni Calmet diſſertatione de itinere Romano S. Petri profers , quas cum ex arbitrio tuo aliis atque aliis verbis ſenſuque tranſcripſeris, mutila- veris, interpolaverisque, jam eas ex eodem Authore Auguſtæ Vinde- licorum & Græcii anno 1735. excuſo fidelius integriusque reddere par est, easque animadverfionibus nostris illustrare. Et quidem pag 638. primam his verbis exponit : Rem quandam hiſtoricam, quam vel coævus vel ferme coævus clari nomi- nis & integræ fidei author refert , niſi a vetuſtiori altero vel peritiori improbe- tur, Critici omnes certam tenent. Ego quanquam Critici nomen non me- rear, regulæ tamen huic plenum aſſenſum tribuo, hac moderatione nihilominus temperandam cenſeo , ut in coxvorum contradictionibus Critico præprimis conciliatio quærenda fit , nec tam facile coævus , niſi poſtremi nominis & famæ , erroris condemnandus ſit. Sxpe enim nonniſi verbales & apparentes Antilogiæ ſunt , quales plures vel in ip- ſis ſacris paginis ex Tyrino leges , quæque paſſim ex defectu veræ co- gnitionis veterum hiſtoriarum & antiquitatis enaſci ſolent. Cui & il- lud adjicias: ejusmodi coxvo reſtimonio eam fidem competere: ut ſexcenta poſteriorum fine tabulis ſcribentium teſtimonia illi cedant. Guid vero hæc regula Czecho tuo præſidii est ? protulistine vel unuim coævum aut quaſi coævum ſcriptorem, qui illius meminiſſet ? Dali- milus certe ſæculis octo & novem poſterior tibi coxvi aut quaſi coævi nomine venit: quis non rideat? Altera eſt: Factum publicum, cui fideles ommes, imo & hæretici & Schiſmatici per ſæcula quindecim , fidem adhibuerint , procertum habendum eſt, etiamſi præter hane traditionem & conſenſum nihil ei opituletur, tum præſertim , cum libros periiſſe conſtat , & monumenta plurima , in quibus forte id expreſſe doceretur. Hæc verba præſertim priora Calmeti, ſi jam quis cum tuis conferat , & inter bubonem & aquilam , ut verbis tuis loquar , diſcri- men agnoſcet. Guæ enim doctiſſimus Calmet de conſenſu omnium fidelium, hæreticorum, Schiſmaticorumque loquitur, tu ad provinci� alte- riusque nationis conſenſum traduxiſti. Sed & hæc tua ipſa ſic affabre ef- formata Criticx regula omne robur habeat, niſi vetuſta ſcripto exarata monumenta publico facto aut traditioni contradicant , quemadmodum Czechum tuum nonniſi poſterioribus ſæculis enatum omnia vetuſta pa- tria exteraque documenta fabulæ convincunt. Ut taceam, nuſquam a Pag. 30. te
Strana 81
RADIL I. REFLEXIONIS I. §. VII. 81 te probari poſſe Czechi opinioni nationem noſtram per quindecim ſæ-LUCIFER. cuia, ut vult Clariſſimus Amort , fidem adhibuiſſe ; quatuor non am- plius ſæcula ſunt , quo ea invaluit poſt nongentorum annorum filen- tium. Tertia eſt : In materia facti non modo libris & ſcriptis ſed publicis etiam monumentis , ſepulchris erectis , templis conſtructis, diplomatibus, Bonis & privilegiis in quædam loca, quosdam populos, quasdam communitates col- latis , fides eſt adhibenda. Hæt enim omnia certam rei authoritatem adjun- gunt. Neque huic regulæ quidpiam detractum cupio: ſed credisne doctiſſimum Calmet id de omnibus ſcriptis & libris , de quibuscunque monumentis, ſepulchris, diplomatibus, privilegiisque intellexiſſe? Næ tu, ſi iſtuc ei impingis, Virum hunc a doctrinæ ſuæ exiſtimatione deturbas, qui conformiter primæ regulæ id de coævis aut quaſi co- ævis ſincerisque nonniſi intellexit. Guot enim Deus bone ! hodie libros apocriphos & antiquitatis colore illitos, quanta privilegia, di- plomataque poſterius efformata, quanta non mauſolxa, coloſſos, pi- cturas aliaque publica monumenta poſterioribus temporibus ex incer- to rumore & fama, plebisque traditiunculis condita in plerisque re- gionibus ſpectare licet? quæ pridem eruditi communi conſenſu dam- navere , erroris fabulæque convicere. Tale eſſe Czechi tui cœnota- phium, quod posterius excuſum profers, ſuo loco oſtendemus, talia privilegia tua ſunt, quæ poſt memorias conditæ gentis noſtræ unde- Pag. 129. cim ſxculis poſterius data. Quarta eſt: Jus gentium, ut ita dicam, publicam fidem ( non ut tu ſcribis : & publica fides ) expoſcit, ut cuilibet urbi de iis , quæ ad ejus hiſto- rias , & jura pertinent , deferatur. Quis enim perfectius rem calleat, cujus rem tutius ſervare interst? Sapienter ut cetera Calmet. Est enim quod- dam æquitatis officium, quod gens genti debet, ut juribus ſuis mu- tuo deferat , ut hiſtoriis , expurgatis nempe certisque , fidem ha- beat. Nam ſi promiſcue omnibus hiſtoricorum narratis, certis in- certisve deferendum fit, næ tibi jus gentium fit: omnibus vulgi ru- muſculis , ot oſorum hominum ſomniis, fabellisque fidem adhibere. Czecho tuo malæ interpretationis errore prognato, nec gens nostra, nec alia quævis hanc æquiratem & officium debet, qui ſi etiam ille Coſma Boemus eſt , ab eo nonniſi ſenilis fabuloſæ relationis titulo ad posteritatem transcriptus est, ut taceam rite expensis Christanni ver- bis, tam parum Czechum ſuſtineri poſſe in hiſtoria patria, quam illam PARS I. L Ale-
RADIL I. REFLEXIONIS I. §. VII. 81 te probari poſſe Czechi opinioni nationem noſtram per quindecim ſæ-LUCIFER. cuia, ut vult Clariſſimus Amort , fidem adhibuiſſe ; quatuor non am- plius ſæcula ſunt , quo ea invaluit poſt nongentorum annorum filen- tium. Tertia eſt : In materia facti non modo libris & ſcriptis ſed publicis etiam monumentis , ſepulchris erectis , templis conſtructis, diplomatibus, Bonis & privilegiis in quædam loca, quosdam populos, quasdam communitates col- latis , fides eſt adhibenda. Hæt enim omnia certam rei authoritatem adjun- gunt. Neque huic regulæ quidpiam detractum cupio: ſed credisne doctiſſimum Calmet id de omnibus ſcriptis & libris , de quibuscunque monumentis, ſepulchris, diplomatibus, privilegiisque intellexiſſe? Næ tu, ſi iſtuc ei impingis, Virum hunc a doctrinæ ſuæ exiſtimatione deturbas, qui conformiter primæ regulæ id de coævis aut quaſi co- ævis ſincerisque nonniſi intellexit. Guot enim Deus bone ! hodie libros apocriphos & antiquitatis colore illitos, quanta privilegia, di- plomataque poſterius efformata, quanta non mauſolxa, coloſſos, pi- cturas aliaque publica monumenta poſterioribus temporibus ex incer- to rumore & fama, plebisque traditiunculis condita in plerisque re- gionibus ſpectare licet? quæ pridem eruditi communi conſenſu dam- navere , erroris fabulæque convicere. Tale eſſe Czechi tui cœnota- phium, quod posterius excuſum profers, ſuo loco oſtendemus, talia privilegia tua ſunt, quæ poſt memorias conditæ gentis noſtræ unde- Pag. 129. cim ſxculis poſterius data. Quarta eſt: Jus gentium, ut ita dicam, publicam fidem ( non ut tu ſcribis : & publica fides ) expoſcit, ut cuilibet urbi de iis , quæ ad ejus hiſto- rias , & jura pertinent , deferatur. Quis enim perfectius rem calleat, cujus rem tutius ſervare interst? Sapienter ut cetera Calmet. Est enim quod- dam æquitatis officium, quod gens genti debet, ut juribus ſuis mu- tuo deferat , ut hiſtoriis , expurgatis nempe certisque , fidem ha- beat. Nam ſi promiſcue omnibus hiſtoricorum narratis, certis in- certisve deferendum fit, næ tibi jus gentium fit: omnibus vulgi ru- muſculis , ot oſorum hominum ſomniis, fabellisque fidem adhibere. Czecho tuo malæ interpretationis errore prognato, nec gens nostra, nec alia quævis hanc æquiratem & officium debet, qui ſi etiam ille Coſma Boemus eſt , ab eo nonniſi ſenilis fabuloſæ relationis titulo ad posteritatem transcriptus est, ut taceam rite expensis Christanni ver- bis, tam parum Czechum ſuſtineri poſſe in hiſtoria patria, quam illam PARS I. L Ale-
Strana 82
82 CONFUTATIO Alexandri Magni ad Slavos datam epistolam, quam Hagecius ad an- num 1348. pag. CCCXLX. excudi fecit. Guinta eſt : Demum , ut factum hiſtoriis coævis ſeu ferme coævis pro- batum, conſenſui unanimi & vetuſliſſimæ tot ſæculorum traditioni, innumeris publicis monumentis , ſepulchris , ædiſiciis, privilegiis , & omnium denique fi- dei innixum evertatur , infirma corruunt quælibet argumenta , niſi biſtoricæ , pene dixerim , demonſtrationes aſſerantur. Guæ omnia eruditiſſimus Cal- met ad convincendam Romanam Petri Cathedram, iterque illius Ro- manum ad 1. Petri 5. 13. diligenter ſimul atque docte congeſſit. Quos Herculis cothurnos infantiæ Czechi induere conatus noſter Lucifer. At vero effare mi Lucifer, ubi in hac lucubratione tua de Czecho co- æva, ſeu ferme coxva documenta ? ubi unanimis conſenſus ? ubi ve- tuſtiſſimorum ſæculorum traditio ? ubi fincera ſepulchra , ædificia & privilegia, quanta Calmet pro itinere Romano Petri probando attu- lit ? ſi Cœnotaphium tuum Czechi pag. 129. excuſum in firmamentum allegas, habe aliam Critices Regulam: (a) Monumenta ( nempe coloſ- ſos, templa, aras, ſepulchra, marmora) ortum duxiſſe oſtendi debet vel eo tempore , vel non procul ab illo, que res ipſa ſou factum contigit. Non ego tantam probationum farraginem, quantam Calmet requirit , a te expoſco, unum, unum, inquam, coævum, ſen ferme coævum documen- tum ſatis mihi ſit ad porrigendam tibi herbam. Sed priſcus Græcus verſus hic merito locum habet : ſunt Hermodori verba mercimonium. LUCIFER. Ad §. VIII. Pag. 31. Subtraxiſti aliquantiſper Vir Cl. catum vultum tuum hoc para- grapho, & Luciferum Momi perſonam ſuſtinere feciſti, Momi in- quam illius humani generis propudii, hoſtisque infensiſſimi, qui om- nia carpit , omnia lacerat, cui nihil ſatis æquam, ſatis decorum, di- gnumque , qui & in ipſa divinæ manus opera cenſuras , & ſarcaſmos evomere minime veritus, adeo ut vel tauro viſo reprehendiſſe feratur, quemadmodum omnia ſolitus , quod cornua ſupra oculos haberet , inſra oculos ponenda fuiſſe , ut videret , quid ſeriret. Prodit is itaque juſſu tuo cavilla- bundus in ſcenam , ridetque Prodromi & Annalium meorum titulum, quod Lectori pollicear : Chronicon Hagecii plurimis animadverſioni- bus hiſtorico-chronologico-criticis, nec non diplomatibus, re ge- nea- (a) Maunhart Bibl. Domeſt. Tom. X. c. 4. p. 144.
82 CONFUTATIO Alexandri Magni ad Slavos datam epistolam, quam Hagecius ad an- num 1348. pag. CCCXLX. excudi fecit. Guinta eſt : Demum , ut factum hiſtoriis coævis ſeu ferme coævis pro- batum, conſenſui unanimi & vetuſliſſimæ tot ſæculorum traditioni, innumeris publicis monumentis , ſepulchris , ædiſiciis, privilegiis , & omnium denique fi- dei innixum evertatur , infirma corruunt quælibet argumenta , niſi biſtoricæ , pene dixerim , demonſtrationes aſſerantur. Guæ omnia eruditiſſimus Cal- met ad convincendam Romanam Petri Cathedram, iterque illius Ro- manum ad 1. Petri 5. 13. diligenter ſimul atque docte congeſſit. Quos Herculis cothurnos infantiæ Czechi induere conatus noſter Lucifer. At vero effare mi Lucifer, ubi in hac lucubratione tua de Czecho co- æva, ſeu ferme coxva documenta ? ubi unanimis conſenſus ? ubi ve- tuſtiſſimorum ſæculorum traditio ? ubi fincera ſepulchra , ædificia & privilegia, quanta Calmet pro itinere Romano Petri probando attu- lit ? ſi Cœnotaphium tuum Czechi pag. 129. excuſum in firmamentum allegas, habe aliam Critices Regulam: (a) Monumenta ( nempe coloſ- ſos, templa, aras, ſepulchra, marmora) ortum duxiſſe oſtendi debet vel eo tempore , vel non procul ab illo, que res ipſa ſou factum contigit. Non ego tantam probationum farraginem, quantam Calmet requirit , a te expoſco, unum, unum, inquam, coævum, ſen ferme coævum documen- tum ſatis mihi ſit ad porrigendam tibi herbam. Sed priſcus Græcus verſus hic merito locum habet : ſunt Hermodori verba mercimonium. LUCIFER. Ad §. VIII. Pag. 31. Subtraxiſti aliquantiſper Vir Cl. catum vultum tuum hoc para- grapho, & Luciferum Momi perſonam ſuſtinere feciſti, Momi in- quam illius humani generis propudii, hoſtisque infensiſſimi, qui om- nia carpit , omnia lacerat, cui nihil ſatis æquam, ſatis decorum, di- gnumque , qui & in ipſa divinæ manus opera cenſuras , & ſarcaſmos evomere minime veritus, adeo ut vel tauro viſo reprehendiſſe feratur, quemadmodum omnia ſolitus , quod cornua ſupra oculos haberet , inſra oculos ponenda fuiſſe , ut videret , quid ſeriret. Prodit is itaque juſſu tuo cavilla- bundus in ſcenam , ridetque Prodromi & Annalium meorum titulum, quod Lectori pollicear : Chronicon Hagecii plurimis animadverſioni- bus hiſtorico-chronologico-criticis, nec non diplomatibus, re ge- nea- (a) Maunhart Bibl. Domeſt. Tom. X. c. 4. p. 144.
Strana 83
RADII I. REFLEXIONIS I. §. VIII. 83 nealogica, numaria, variique generis æri inciſis monumentis illustra- LUCIFER. tum , ſubditque: Aſt corvum deluſit hiantem ! quippe qui neque unicum au- thorem coævum, vel quafi coævum illud ( nempe immigrationem Zecchorum ex Aſia in Bohemiam ) referentem adduxit, nullum monumentum, aut di- ploma , litcrasve publicas , nec recentes quidem exhibuit &c. Aſſequor men- tem inſulſiſſimi cavillatoris tui, qui authores coævos, vel quaſi co- ævos, monumenta, diplomata, literasque publicas non in univerſum, ſed ad probandum quodvis peculiare geſtum narratumque, tum ma- xime ad ſtabiliendum veterum Afix Zecchorum in Boemiam ingreſſum a me imprudenter efflagitat. Titulusne operis mei ſola ſpectat in- cunabula patriæ? hacne una narratione omnis operis mei moles ab- ſolvitur ? An Lucifer tuus tanta laborat mentis caligine , ut ignoret titulum Prodromo meo præfixum , non ad unum duosve Tomos , ſed omnes in futurum edendos, univerſosque Hagecii Annales pertinere, atque ubivis iisdem verbis præfigendum? An in his ab state noſtra remotiſſimis temporibus , in quibus alii penitus conticuere , aut quæ meris ſomniis ſarcivere , necdum tibi ſat viſus ſum locuples ? Quanta non vel in ipſo Prodromo meo Græcorum, Latinorumque vetuſtiſſi- morum, imo etiam coxvorum teſtimoniorum ſeges ? Quanta de Bo- jis, Marcomannis, Guadis, Slavis, ipſisque Zecchis omni pene pa- gina monumenta ? ſed nullum inquis, quod Zecchorum veterum in Boemiam immigrationem teſtatum faceret: atqui neque iſtud unquam lectori recepi, nec ut reciperem in mentem venit; quid enim omni loco ultro teſtatus fuiſſem ejusmodi certa documenta deeſſe, fruſtra- que ſperari, cum omnium gentium origines ſimillimis tenebris invo- lutæ ſint , coævorumque teſtimoniorum inopia laborent. An non vero ſatis in aliis geſtis patriis apud Lectorem deliberavi fidem meam Parte II. & III. Annalium Hagecianorum, cum quasque memorias critice exegi, ad Chronologiæ rationem legesque reduxi, cum rem genealogicam numariamque, quantum temporum iſtorum paſſa lon- ginquitas barbariesque, non indiligenter tractavi? An non denique monetas , ærique inciſa quæque patria monumenta ſingulis adjecta Tomis ſpectas, manuque teris ? Verum hiantis corvi tui roſtrum mi Lucifer ( ſi boni ſuperi me porro incolumem ſervaverint) poſterio- ribus Tomis meis tantum farcietur, ut poſthac a ludibrioſa ſua croci- tatione ceſſaturum ſit. Nolim ampullatum , & pulvere ſcholaſtico ſordidum titulum tuum in invidiam ludibriumque trahere , at æquus lector æquo judicio ſuo litem definiet, tune an ego magis datam ſub L 2 PARS I. in-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. VIII. 83 nealogica, numaria, variique generis æri inciſis monumentis illustra- LUCIFER. tum , ſubditque: Aſt corvum deluſit hiantem ! quippe qui neque unicum au- thorem coævum, vel quafi coævum illud ( nempe immigrationem Zecchorum ex Aſia in Bohemiam ) referentem adduxit, nullum monumentum, aut di- ploma , litcrasve publicas , nec recentes quidem exhibuit &c. Aſſequor men- tem inſulſiſſimi cavillatoris tui, qui authores coævos, vel quaſi co- ævos, monumenta, diplomata, literasque publicas non in univerſum, ſed ad probandum quodvis peculiare geſtum narratumque, tum ma- xime ad ſtabiliendum veterum Afix Zecchorum in Boemiam ingreſſum a me imprudenter efflagitat. Titulusne operis mei ſola ſpectat in- cunabula patriæ? hacne una narratione omnis operis mei moles ab- ſolvitur ? An Lucifer tuus tanta laborat mentis caligine , ut ignoret titulum Prodromo meo præfixum , non ad unum duosve Tomos , ſed omnes in futurum edendos, univerſosque Hagecii Annales pertinere, atque ubivis iisdem verbis præfigendum? An in his ab state noſtra remotiſſimis temporibus , in quibus alii penitus conticuere , aut quæ meris ſomniis ſarcivere , necdum tibi ſat viſus ſum locuples ? Quanta non vel in ipſo Prodromo meo Græcorum, Latinorumque vetuſtiſſi- morum, imo etiam coxvorum teſtimoniorum ſeges ? Quanta de Bo- jis, Marcomannis, Guadis, Slavis, ipſisque Zecchis omni pene pa- gina monumenta ? ſed nullum inquis, quod Zecchorum veterum in Boemiam immigrationem teſtatum faceret: atqui neque iſtud unquam lectori recepi, nec ut reciperem in mentem venit; quid enim omni loco ultro teſtatus fuiſſem ejusmodi certa documenta deeſſe, fruſtra- que ſperari, cum omnium gentium origines ſimillimis tenebris invo- lutæ ſint , coævorumque teſtimoniorum inopia laborent. An non vero ſatis in aliis geſtis patriis apud Lectorem deliberavi fidem meam Parte II. & III. Annalium Hagecianorum, cum quasque memorias critice exegi, ad Chronologiæ rationem legesque reduxi, cum rem genealogicam numariamque, quantum temporum iſtorum paſſa lon- ginquitas barbariesque, non indiligenter tractavi? An non denique monetas , ærique inciſa quæque patria monumenta ſingulis adjecta Tomis ſpectas, manuque teris ? Verum hiantis corvi tui roſtrum mi Lucifer ( ſi boni ſuperi me porro incolumem ſervaverint) poſterio- ribus Tomis meis tantum farcietur, ut poſthac a ludibrioſa ſua croci- tatione ceſſaturum ſit. Nolim ampullatum , & pulvere ſcholaſtico ſordidum titulum tuum in invidiam ludibriumque trahere , at æquus lector æquo judicio ſuo litem definiet, tune an ego magis datam ſub L 2 PARS I. in-
Strana 84
LUCIFER. CONFUTATIO 84 ingreſſu operis fidem deliberaverim, & uterne magis corvum hian- tem deluſerit ? Pol ! tantæ tuæ ſub principium gloriationes , promiſ- ſaque ſunt , ut cum Plauto dicere auſim : (a ) . .. . ſi quidem Connixus eſſes , per corium , per viſcera Perque os elephanto brachium transmitteres. Ad §. IX. Momi perſonam, quam ſuperiore paragrapho Lucifer tuus in- duit , non modo iſthic tuetur , ſed & glorioſum ſibi reputat cavilla- tiones ſuas tantum exacuere , ut a blaſphemiæ inſolentia haud procul abſint. Et primum quidem poſtquam ſenſum, verbaque Prodromi mei pag. 52. retuliſſet, quibus ajo: “tam Boguphalum, quam Dali- milum meris figmentis memorias Czechi & Lechi aſperfiſſe , adeo ut hiſtoria, chrônologia, criſis, ratioque mira eos ſomnia & fabulas re- tuliſſe altum clamitent: „ Lucifer tuus interpolatim per inciſa cavil- labunde quærit ? Quæ amabo biſtoria? qualis crifis? aut ratio ? cur non allata ? Quid vero Momus tuus commemoratam a me Chronologiam, quæ oculus hiſtoriæ eſt, & a qua criſis, hiſtoria, ratioque paſſim ro- bur ſuum pondusque nanciſcitur , prætermiſit ? Guid ille orationem meam præcipuo membro, quo cardo rei vertitur, truncare auſus ? Quis hiſtoriarum , criſis , chronologiæque gnarus , quis ſanx rationis compos Boguphali eadem pagina 52. a me relatam Czechi, Lechi, Ruſlique memoriam non inter deliramenta reponat ? ſed Prodromi mei verba repetere fas esto: Boguphalus, ajo, Czechum, Lechum, Rus- ſumque Pani Pannonii Principis Japheti abnepatis filios, ipſumque Nemrodum jam Siavum facit. Lechos jum ſub Rege Aſſuero fibi Cracum Regem conſtituiſſe memorat, mox ſui immemor Ruſſos a Slavico vocabulo Ruczi , quod equitan- tium multitudinem ſignificare ait, derivat. Age jam mi Mome concilia Polonorum hiſtoriam & Chronologiam cum Nemrodo , cum Aſſuero, non nega Czechum Lechi fratrem , effinge Pani Pannonii Principis (heu monſtrum hiſtoriæ omnibus ſæculis inviſum ! ) Japhetique abne- potis filios, dic Ruſſos ab illo mox memorato Ruíſo nomén ſuum & originem ducere , ſimulque etymon ſortitos a Slavico vocabulo Ruczi quod equitantium multitudinem , connotat : Euoca totius orbis pru- dentia conſpicuos viros, aut vel eos , quibus modo pituita pro cere- Pag. 32. bro (a) Plautus in milite glorioſo.
LUCIFER. CONFUTATIO 84 ingreſſu operis fidem deliberaverim, & uterne magis corvum hian- tem deluſerit ? Pol ! tantæ tuæ ſub principium gloriationes , promiſ- ſaque ſunt , ut cum Plauto dicere auſim : (a ) . .. . ſi quidem Connixus eſſes , per corium , per viſcera Perque os elephanto brachium transmitteres. Ad §. IX. Momi perſonam, quam ſuperiore paragrapho Lucifer tuus in- duit , non modo iſthic tuetur , ſed & glorioſum ſibi reputat cavilla- tiones ſuas tantum exacuere , ut a blaſphemiæ inſolentia haud procul abſint. Et primum quidem poſtquam ſenſum, verbaque Prodromi mei pag. 52. retuliſſet, quibus ajo: “tam Boguphalum, quam Dali- milum meris figmentis memorias Czechi & Lechi aſperfiſſe , adeo ut hiſtoria, chrônologia, criſis, ratioque mira eos ſomnia & fabulas re- tuliſſe altum clamitent: „ Lucifer tuus interpolatim per inciſa cavil- labunde quærit ? Quæ amabo biſtoria? qualis crifis? aut ratio ? cur non allata ? Quid vero Momus tuus commemoratam a me Chronologiam, quæ oculus hiſtoriæ eſt, & a qua criſis, hiſtoria, ratioque paſſim ro- bur ſuum pondusque nanciſcitur , prætermiſit ? Guid ille orationem meam præcipuo membro, quo cardo rei vertitur, truncare auſus ? Quis hiſtoriarum , criſis , chronologiæque gnarus , quis ſanx rationis compos Boguphali eadem pagina 52. a me relatam Czechi, Lechi, Ruſlique memoriam non inter deliramenta reponat ? ſed Prodromi mei verba repetere fas esto: Boguphalus, ajo, Czechum, Lechum, Rus- ſumque Pani Pannonii Principis Japheti abnepatis filios, ipſumque Nemrodum jam Siavum facit. Lechos jum ſub Rege Aſſuero fibi Cracum Regem conſtituiſſe memorat, mox ſui immemor Ruſſos a Slavico vocabulo Ruczi , quod equitan- tium multitudinem ſignificare ait, derivat. Age jam mi Mome concilia Polonorum hiſtoriam & Chronologiam cum Nemrodo , cum Aſſuero, non nega Czechum Lechi fratrem , effinge Pani Pannonii Principis (heu monſtrum hiſtoriæ omnibus ſæculis inviſum ! ) Japhetique abne- potis filios, dic Ruſſos ab illo mox memorato Ruíſo nomén ſuum & originem ducere , ſimulque etymon ſortitos a Slavico vocabulo Ruczi quod equitantium multitudinem , connotat : Euoca totius orbis pru- dentia conſpicuos viros, aut vel eos , quibus modo pituita pro cere- Pag. 32. bro (a) Plautus in milite glorioſo.
Strana 85
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IX. 85 bro non eſt, percontare, an hæc ſomnia vel unius rationi credibilia LUCIFER. videbuntur ? jube adeſſe critices legibus imbutos Viros, an ullus hæc in hiſtoria tolerari poſſe aſſeveraturus est ? Coge concilium omnium hiſtoricorum , an non unanimi calculo hæc inter fabulas rejecturi ? Provoca regionum omnium chronologos, an vel unus eorum hæc monſtra temporibus conciliari poſſe affirmabit ? Guid hæres ? garrisne adhucdum, & obstrepis: Qu� umabo hiſtoria? qualis crifis? aut ratio? cur non alluta ? at neque rationem afferri opus erat, ipſa narrata tantum ſanæ rationi adverſa ſunt , ut Capadocem hodie de grege venalium ab- reptum ſentiam , qui illis aſſentiatur. Si tamen ſingulis quæſitis tuis reſponſum cupis: Hiſtoria quæ Czechum tuum fabulam clamitat, eſt hiſtoria temporum, quæ a coævis paulumque poſterioribus Latinis, Græ- cis , Francicisque ſcriptoribus prodita eſt, quæ Czechi tui in Bohemiam adventum, terrarum patriarum ſub Slavorum ingreſſum ſolitudinem nuſquam habitatam , illius Ducale regimen ſpurios cerebri partus eſſe oſtendit. Criſis illa est, quam pridem ex Baronio attuli, quamque tu ipſe §. VIII. profers : Quod a recentiore authore de rebus antiquis ſine alicujus vetuſtioris (imonio profertur, merito contemnitur. (a) Ratio illa eſt, quæ accedente Chronologia ex priorum conglobatione meditataque penſitatione concludit: fabulam redolere quidquid veterum relatis non reſpondet; quæ dictat pro veritate hiſtorica recipiendum non eſse, quod a recentioribus poſt plura ſacula inventum fuiſſe certo constat; quæ docet ſuſpectum eſſe de fide, quod hiſtoriis, rebus, temporibus- que conciliari non poteſt. Verum ferulam ſuam mimatam Lucifer tuus necdum retrahit, quin ferociter eam cum ſibilo in me stringit: Digna ſane ( exclamat) ipſo Caluiphane ratiocinatio ! Non conſonant authores in recenſendis loci , tom- poris, aliisque adjunctis circumstantiis, igitur hiſtoria (nempe de Czecho) quam referunt, aſt fabula ! quos ſuos clamores ut probet ac tueatur, in- fra plura adducit exempla, nempe a Romulo conditore urbis Romæ, de cujus origine quanquam differentes hodie inter hiſtoricos ſint ſen- tentiæ, nominem tamen hactenus negaſſe conditorem urbis fuiſſe ; quin ruptis prudentiæ verecundixque vinculis , hanc Chriſtianis auribus indigniſſimam mihi intentat blaſphemiam : Metuo ſane ne Cl. Author, qui multum ſcrupuloſus eſt in colligendis circumſlantiis , plane controvertat ipſum Chri- ſtum Dominum olim fuiſſe mortuum, cum graviſſimi Authores diſconveniant in Pag. 32. re- (a) Baronius in Prælocutione ſeu Præfat. ad T. I. §. 12.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IX. 85 bro non eſt, percontare, an hæc ſomnia vel unius rationi credibilia LUCIFER. videbuntur ? jube adeſſe critices legibus imbutos Viros, an ullus hæc in hiſtoria tolerari poſſe aſſeveraturus est ? Coge concilium omnium hiſtoricorum , an non unanimi calculo hæc inter fabulas rejecturi ? Provoca regionum omnium chronologos, an vel unus eorum hæc monſtra temporibus conciliari poſſe affirmabit ? Guid hæres ? garrisne adhucdum, & obstrepis: Qu� umabo hiſtoria? qualis crifis? aut ratio? cur non alluta ? at neque rationem afferri opus erat, ipſa narrata tantum ſanæ rationi adverſa ſunt , ut Capadocem hodie de grege venalium ab- reptum ſentiam , qui illis aſſentiatur. Si tamen ſingulis quæſitis tuis reſponſum cupis: Hiſtoria quæ Czechum tuum fabulam clamitat, eſt hiſtoria temporum, quæ a coævis paulumque poſterioribus Latinis, Græ- cis , Francicisque ſcriptoribus prodita eſt, quæ Czechi tui in Bohemiam adventum, terrarum patriarum ſub Slavorum ingreſſum ſolitudinem nuſquam habitatam , illius Ducale regimen ſpurios cerebri partus eſſe oſtendit. Criſis illa est, quam pridem ex Baronio attuli, quamque tu ipſe §. VIII. profers : Quod a recentiore authore de rebus antiquis ſine alicujus vetuſtioris (imonio profertur, merito contemnitur. (a) Ratio illa eſt, quæ accedente Chronologia ex priorum conglobatione meditataque penſitatione concludit: fabulam redolere quidquid veterum relatis non reſpondet; quæ dictat pro veritate hiſtorica recipiendum non eſse, quod a recentioribus poſt plura ſacula inventum fuiſſe certo constat; quæ docet ſuſpectum eſſe de fide, quod hiſtoriis, rebus, temporibus- que conciliari non poteſt. Verum ferulam ſuam mimatam Lucifer tuus necdum retrahit, quin ferociter eam cum ſibilo in me stringit: Digna ſane ( exclamat) ipſo Caluiphane ratiocinatio ! Non conſonant authores in recenſendis loci , tom- poris, aliisque adjunctis circumstantiis, igitur hiſtoria (nempe de Czecho) quam referunt, aſt fabula ! quos ſuos clamores ut probet ac tueatur, in- fra plura adducit exempla, nempe a Romulo conditore urbis Romæ, de cujus origine quanquam differentes hodie inter hiſtoricos ſint ſen- tentiæ, nominem tamen hactenus negaſſe conditorem urbis fuiſſe ; quin ruptis prudentiæ verecundixque vinculis , hanc Chriſtianis auribus indigniſſimam mihi intentat blaſphemiam : Metuo ſane ne Cl. Author, qui multum ſcrupuloſus eſt in colligendis circumſlantiis , plane controvertat ipſum Chri- ſtum Dominum olim fuiſſe mortuum, cum graviſſimi Authores diſconveniant in Pag. 32. re- (a) Baronius in Prælocutione ſeu Præfat. ad T. I. §. 12.
Strana 86
86 CONFUTATIO recenſendis circumflantiis temporis circa obitum mortem ejus. Guo ſatis di- gno nomine hanc compellem audaciam ? hæreo. Guid tu Lucifer metuis, ut controvertam Chriſtum mortuum? tu Chriſtianam pietatem meam , quam Deo religionique debeo, vellices , ac in ſuſpicionem metumque perjurii adducas ? in qua dialectices ſchola ad tanta ſophis- mata efformatus es, ut graviſſimis momentis cauſisque prætermiſſis ar- gumentum unum ſolumque, quod minimi generis ac ponderis eſt, in argumentationem trahas , ex eoque concludas? Ideone ſolum Czechum fabulam dixi , quia authores in adjunctis loci , temporis , aliisque nar- rationis circumſtantiis non conveniunt? Hoc ne uno ex capite e pa- triis annalibus expungendum aſſerui, probavique? An non plus de- cem patria vetuſta monumenta protuli , quæ ejus memoriam ne quidem per umbram referunt? An non oſtendi uſque ad ſxculum XIV. om- nibus ſcriptoribus patriis exterisque & incognitum fuiſſe , & alium conditorem gentis nomine Boëmum ab iis prolatum ? Probavi deinde luculentiſſimis argumentis, quo errore malaque Dalimili interpretatione hæc fabula eodem ſæculo ortum ſuum habuerit, per quos propagata, quam ſimillima dein hallucinatione, & lingux ver is Slavicæ ignora- tione a poſterioribus Lechus effictus ſit. Oſtendi has Czechi memo- rias pugnare cum Coſma, pugnare cum ipſo vetuſtiſſimo ſcriptore noſtro Chriſtanno, qui ante Przemislum Principem aut Rectorem gen- ti noſtræ negat, confirmavi illius dicta Procopio, Jornande, Theo- phane , Porphyrogenito, Ditmaro, Helmoldo rerum Slavicarum ve- tuſtis ſcriptoribus , qui unanimi conſenſu veteres Slavos non ab uno aliquo homine , ſed ſenioribus populi ſeu Zupanis regi ſolitos prodi- derunt. Et ne in Boemo illo Coſmæ adverſariis quodpiam fulcrum eſſet , oſtendi eum loqui de primo habitatore poſt diluvium, antequam aratrum terram ſubegiſſet, docui hanc ipsam narrationem a Coſma ſumma dubitatione ac fluctuatione proferri, eum confiteri, ſe illam non- niſi ex ſenum fabuloſa relatione accepiſſe , nec vadimonium præbere facta, an ficta fint ? Quibus graviſſimis momentis cauſisque ſi tandem com- plementi instar adjeci etiam primos Czechi prolatores meris figmentis memorias horum duorum fratrum inſperſiſſe, eos non convenire in circumſtantiis loci, itineris , temporis, perſonarumque, an præter- miſſis primis illis cauſæ munimentis omnium po�remum membrum (quod ego ipſe noniſi longe a caſtro & arce ſepoſitorum vallorum ag- gerumque loco deputavi ) tantum exaggerare decuit, ac ſi mihi unus folusque murus aheneus eſset? Sed neque hos leves aggeres atque val- la LUCIFER. Pag. 33.
86 CONFUTATIO recenſendis circumflantiis temporis circa obitum mortem ejus. Guo ſatis di- gno nomine hanc compellem audaciam ? hæreo. Guid tu Lucifer metuis, ut controvertam Chriſtum mortuum? tu Chriſtianam pietatem meam , quam Deo religionique debeo, vellices , ac in ſuſpicionem metumque perjurii adducas ? in qua dialectices ſchola ad tanta ſophis- mata efformatus es, ut graviſſimis momentis cauſisque prætermiſſis ar- gumentum unum ſolumque, quod minimi generis ac ponderis eſt, in argumentationem trahas , ex eoque concludas? Ideone ſolum Czechum fabulam dixi , quia authores in adjunctis loci , temporis , aliisque nar- rationis circumſtantiis non conveniunt? Hoc ne uno ex capite e pa- triis annalibus expungendum aſſerui, probavique? An non plus de- cem patria vetuſta monumenta protuli , quæ ejus memoriam ne quidem per umbram referunt? An non oſtendi uſque ad ſxculum XIV. om- nibus ſcriptoribus patriis exterisque & incognitum fuiſſe , & alium conditorem gentis nomine Boëmum ab iis prolatum ? Probavi deinde luculentiſſimis argumentis, quo errore malaque Dalimili interpretatione hæc fabula eodem ſæculo ortum ſuum habuerit, per quos propagata, quam ſimillima dein hallucinatione, & lingux ver is Slavicæ ignora- tione a poſterioribus Lechus effictus ſit. Oſtendi has Czechi memo- rias pugnare cum Coſma, pugnare cum ipſo vetuſtiſſimo ſcriptore noſtro Chriſtanno, qui ante Przemislum Principem aut Rectorem gen- ti noſtræ negat, confirmavi illius dicta Procopio, Jornande, Theo- phane , Porphyrogenito, Ditmaro, Helmoldo rerum Slavicarum ve- tuſtis ſcriptoribus , qui unanimi conſenſu veteres Slavos non ab uno aliquo homine , ſed ſenioribus populi ſeu Zupanis regi ſolitos prodi- derunt. Et ne in Boemo illo Coſmæ adverſariis quodpiam fulcrum eſſet , oſtendi eum loqui de primo habitatore poſt diluvium, antequam aratrum terram ſubegiſſet, docui hanc ipsam narrationem a Coſma ſumma dubitatione ac fluctuatione proferri, eum confiteri, ſe illam non- niſi ex ſenum fabuloſa relatione accepiſſe , nec vadimonium præbere facta, an ficta fint ? Quibus graviſſimis momentis cauſisque ſi tandem com- plementi instar adjeci etiam primos Czechi prolatores meris figmentis memorias horum duorum fratrum inſperſiſſe, eos non convenire in circumſtantiis loci, itineris , temporis, perſonarumque, an præter- miſſis primis illis cauſæ munimentis omnium po�remum membrum (quod ego ipſe noniſi longe a caſtro & arce ſepoſitorum vallorum ag- gerumque loco deputavi ) tantum exaggerare decuit, ac ſi mihi unus folusque murus aheneus eſset? Sed neque hos leves aggeres atque val- la LUCIFER. Pag. 33.
Strana 87
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IX. la expugnavit Lucifer tuus , defenduntur illa caſtri ſui, cauſæ inquam univerſæ robore ac firmitate, tutantur illa contra caîtrum cauſamque adverſus temerarios inſultus, cum ex tanta loci, temporis, perſona- rum, ceterorumque adjunctorum diverſitate indubie fabulam in re cubare innuunt. Romulum conditorem urbis Romæ noli tanta confi- dentia & certitudine orbi literato jactare , aut imperite eruditis perſua- dere Romulum , a nemine conditorem urbis negatum fuiſſe ; nunquam legiſti Iſidori graviſſimi juxta ac pervetuſti ſcriptoris libros etymolo- giarum? quid ille libro 15. de origine & conditore urbis hujus ſcribit? De auctoribus , inquit , conditurum urbium plerumque diſſenſo invenitur , adeo ut nec urbis Romæ origo poſſit diligenter agnoſci. Quid Attejus ſeu Arte- jus non contemnendæ vetuſtatis ſcriptor ? quid Solinus ? qui ajunt : ante Euandri adventum Romam multo prius Valentiam, poſtea græco nomi- ne Pouny appellatam fuiſſe. Hinc Marinus ſive Marianus Lupercalio- rum Poëta non ignobilis : LUGIFER. 87 Romu ante Romulum fuit , Et ab ea nomen Romulus Adquifivit . . . Guid vetuſtiſſimus denique author C. Criſpus Salluſtius libro de Conjuratione L. Sergii Catilinæ? Urbem Romam , ſicut ego accepi condi- dere , atque habuere initio Trojani, qui Ænca Duce profugi incertis ſedibus va- gabantur ; cumque his Aborigenes genus hominum agreſte ſine legibus ſinc impe- rio liberum atque ſolutum. Hi poſiquum in una mænia connencre diſpari ge- nere diſſimili lingua alii alio more viventes , incredibile memoratu eſt, quam facile couluerint. Sed age Vir Cl. exhibe mihi tot authores veteres gra- vesque etymon & poſteritatem gentis noſtrx Czecho tuo adſcribentes, quot ego tibi producturus ſum Latinos Græcosque hiſtoricos, Romulum conditorem urbis statuentes, & non obstante veteriorum diſſensione vic- tas extemplo dabo manus. Nec prætermittendum hic, quod in me- morato Romuli argumento blaterat nugator tuus Lucifer, prolata nam- que conditæ urbis a Romulo hiſtoria cum ſarcaſmo exclamat : Bone Deus ! ſi noſtri vetuſti ſcriptores dixiſſent Czechum ab urſa, uti Romani ſcribunt ſuum Romulum a lupa fuiſſe ablactatum, quals feſtum ageret Gelaſius ? Imo quin hæc ſcripſerint noſtri vetuſti, feſtum ago, nugæ enim tux Luci- fer ad ſummum riſum comparatæ , omni mihi feſto ſunt feſtiviores , quod ſupercilio Cato, ſententiis ſaperda videri cupias; ſtoliditatis cer- te maximx inuris maculam vetuſtis patriis ſcriptoribus noſtris, cum eos
RADII I. REFLEXIONIS I. §. IX. la expugnavit Lucifer tuus , defenduntur illa caſtri ſui, cauſæ inquam univerſæ robore ac firmitate, tutantur illa contra caîtrum cauſamque adverſus temerarios inſultus, cum ex tanta loci, temporis, perſona- rum, ceterorumque adjunctorum diverſitate indubie fabulam in re cubare innuunt. Romulum conditorem urbis Romæ noli tanta confi- dentia & certitudine orbi literato jactare , aut imperite eruditis perſua- dere Romulum , a nemine conditorem urbis negatum fuiſſe ; nunquam legiſti Iſidori graviſſimi juxta ac pervetuſti ſcriptoris libros etymolo- giarum? quid ille libro 15. de origine & conditore urbis hujus ſcribit? De auctoribus , inquit , conditurum urbium plerumque diſſenſo invenitur , adeo ut nec urbis Romæ origo poſſit diligenter agnoſci. Quid Attejus ſeu Arte- jus non contemnendæ vetuſtatis ſcriptor ? quid Solinus ? qui ajunt : ante Euandri adventum Romam multo prius Valentiam, poſtea græco nomi- ne Pouny appellatam fuiſſe. Hinc Marinus ſive Marianus Lupercalio- rum Poëta non ignobilis : LUGIFER. 87 Romu ante Romulum fuit , Et ab ea nomen Romulus Adquifivit . . . Guid vetuſtiſſimus denique author C. Criſpus Salluſtius libro de Conjuratione L. Sergii Catilinæ? Urbem Romam , ſicut ego accepi condi- dere , atque habuere initio Trojani, qui Ænca Duce profugi incertis ſedibus va- gabantur ; cumque his Aborigenes genus hominum agreſte ſine legibus ſinc impe- rio liberum atque ſolutum. Hi poſiquum in una mænia connencre diſpari ge- nere diſſimili lingua alii alio more viventes , incredibile memoratu eſt, quam facile couluerint. Sed age Vir Cl. exhibe mihi tot authores veteres gra- vesque etymon & poſteritatem gentis noſtrx Czecho tuo adſcribentes, quot ego tibi producturus ſum Latinos Græcosque hiſtoricos, Romulum conditorem urbis statuentes, & non obstante veteriorum diſſensione vic- tas extemplo dabo manus. Nec prætermittendum hic, quod in me- morato Romuli argumento blaterat nugator tuus Lucifer, prolata nam- que conditæ urbis a Romulo hiſtoria cum ſarcaſmo exclamat : Bone Deus ! ſi noſtri vetuſti ſcriptores dixiſſent Czechum ab urſa, uti Romani ſcribunt ſuum Romulum a lupa fuiſſe ablactatum, quals feſtum ageret Gelaſius ? Imo quin hæc ſcripſerint noſtri vetuſti, feſtum ago, nugæ enim tux Luci- fer ad ſummum riſum comparatæ , omni mihi feſto ſunt feſtiviores , quod ſupercilio Cato, ſententiis ſaperda videri cupias; ſtoliditatis cer- te maximx inuris maculam vetuſtis patriis ſcriptoribus noſtris, cum eos
Strana 88
88 CONFUTATIO LUCIFER. eos tam rerum rudes æstimas, ut Czechum ab urſa ablactatum ſcribe- rent ; neque enim ulli prudenti Romano ſcriptori lupa , quæ Romulum lactaſſe ſcribitur , beſtia & fera viſa eſt , ut brutum animal animali, urſamque lupæ hic opponere non erubeſcas. Lege vetuſtiſſimum Ronanum ſcriptorem Livium Decade 1. l. 1. & intelliges lupam hanc pro Laurentia Fauſtuli uxore accipi, quæ vulgato corpore lupa ſeu meretrix fuerit. Guod ad Chriſti mortem attinet : mirari ſatis nequeo, te Virum prudentia ceteroquin conſpicuum omnia dicacitatis & inſolentiæ fræna Lucifero tuo laxaſſe , ut divina profanis, revelata hiſtoricis, res fidei ſummique myſterii anilibus fabulis, res inquam geſtas Chriſti Czeho conferre ac miſcere auſus ſit. Sed ut ea taceam, quæ intemerata reli- gio a nobis expoſcit, nullusne coxvus aut ferme coævus mortem Chri- ſti adnotavit? quid Evangeliſtæ ? quid Chriſti diſcipuli ſanctique Pa- tres primi ſæculi ? quid inquam vel Ethnici quique ſcriptores ? an poſt novem primum ſxcula, quemadmodum de Czecho, ita de Chriſto ſcri- bere cœpere hiſtorici? Profer itaque Lucifer mihi tot vitæ mortisque Czechi tui teſtes idoneos, quot ego geſtorum inque Crucem affixi JEſu Chriſti non modo Chriſtianos ſed & ethnicos ſcriptores oculatos auritosque producturus ſum , & circumſtantias illas temporis , loc , per- ſonarumque & nominum , in quibus poſteriores ſcriptores tantoopere variant , nullas deputabo. Imo pro infinitis illis de Chriſti morte te- ſtimoniis profer vel unum ſimile de Czecho tuo, & ei refutatis om- nibus prius dictis locum honorificentiſiimum in Annalibus patriis ador- nabo. Ad §. X. Pa1.34 & 35. A Romulo & Chriſto tranſis hoc paragrapho ad baptiſmum Bo- rzivogii primi Ducis Christiani in gente noſtra, & longo verborum ambitu ita fere ratiocinaris: “ Variari a ſcriptoribus de loci, tempo- ris , rerumque ceterarum circumſtantiis, nec tamen unum hactenus inventum, qui baptiſmum ipſum Borzivogii in dubium vocaſset. „ At quis ſano fincipite illum in dubium vocet? An non testem coxvum habemus ſcriptorem vitx SS. Cyrilli & Methudii a doctiſſimis Bollan- dianis excuſum ? An non antiquiſſimum Anonymum vitæ B. Ludmillx authorem? An non vetustiſſimas lectiones Breviarii Pragensis & Olo- mucenſis ? an non Christannum primum gentis noſtræ Hagiogra- phum! ubi? ubi Czecho tuo tam certa, tam vetuſta vadimonia? ubi
88 CONFUTATIO LUCIFER. eos tam rerum rudes æstimas, ut Czechum ab urſa ablactatum ſcribe- rent ; neque enim ulli prudenti Romano ſcriptori lupa , quæ Romulum lactaſſe ſcribitur , beſtia & fera viſa eſt , ut brutum animal animali, urſamque lupæ hic opponere non erubeſcas. Lege vetuſtiſſimum Ronanum ſcriptorem Livium Decade 1. l. 1. & intelliges lupam hanc pro Laurentia Fauſtuli uxore accipi, quæ vulgato corpore lupa ſeu meretrix fuerit. Guod ad Chriſti mortem attinet : mirari ſatis nequeo, te Virum prudentia ceteroquin conſpicuum omnia dicacitatis & inſolentiæ fræna Lucifero tuo laxaſſe , ut divina profanis, revelata hiſtoricis, res fidei ſummique myſterii anilibus fabulis, res inquam geſtas Chriſti Czeho conferre ac miſcere auſus ſit. Sed ut ea taceam, quæ intemerata reli- gio a nobis expoſcit, nullusne coxvus aut ferme coævus mortem Chri- ſti adnotavit? quid Evangeliſtæ ? quid Chriſti diſcipuli ſanctique Pa- tres primi ſæculi ? quid inquam vel Ethnici quique ſcriptores ? an poſt novem primum ſxcula, quemadmodum de Czecho, ita de Chriſto ſcri- bere cœpere hiſtorici? Profer itaque Lucifer mihi tot vitæ mortisque Czechi tui teſtes idoneos, quot ego geſtorum inque Crucem affixi JEſu Chriſti non modo Chriſtianos ſed & ethnicos ſcriptores oculatos auritosque producturus ſum , & circumſtantias illas temporis , loc , per- ſonarumque & nominum , in quibus poſteriores ſcriptores tantoopere variant , nullas deputabo. Imo pro infinitis illis de Chriſti morte te- ſtimoniis profer vel unum ſimile de Czecho tuo, & ei refutatis om- nibus prius dictis locum honorificentiſiimum in Annalibus patriis ador- nabo. Ad §. X. Pa1.34 & 35. A Romulo & Chriſto tranſis hoc paragrapho ad baptiſmum Bo- rzivogii primi Ducis Christiani in gente noſtra, & longo verborum ambitu ita fere ratiocinaris: “ Variari a ſcriptoribus de loci, tempo- ris , rerumque ceterarum circumſtantiis, nec tamen unum hactenus inventum, qui baptiſmum ipſum Borzivogii in dubium vocaſset. „ At quis ſano fincipite illum in dubium vocet? An non testem coxvum habemus ſcriptorem vitx SS. Cyrilli & Methudii a doctiſſimis Bollan- dianis excuſum ? An non antiquiſſimum Anonymum vitæ B. Ludmillx authorem? An non vetustiſſimas lectiones Breviarii Pragensis & Olo- mucenſis ? an non Christannum primum gentis noſtræ Hagiogra- phum! ubi? ubi Czecho tuo tam certa, tam vetuſta vadimonia? ubi
Strana 89
RADII I. REFLEXIONIS I. §. X. 89 ubi vel ex hac ipſa Borzivogii xtate ac ſæculo? Vocantur autem me- rito circumſtantiæ baptiſmi Borzivogii hodie in dubium, quia a vete- ribus & coævis non accurate ſignanterque adnotatæ ſunt ; haud abſimi- li ratione non tantum circumſtantiæ itineris, loci, fugæque Czechi tui, ſed ipſe Czechus a me merito in dubium vocatur, quia a nullo vetu- stiore hiſtorico adnotatus. At vero Lucifer tuus confidenter adver- ſum obſtrepit: Non modo unanimis . . . gentis ſed omnium prope gentium conſpirat traditio , omnium pene ſcriptorum ounvenit authoritar , ſenatus conſulta, & conſlitutiones Principum conſentiunt , monumentu denique & veteres memo- riæ id ipſum inculcant. Me hercle ! næ ſi res ita ſe habent , præter cun- ctationem Lucifero tuo Pæana oceino. Sed monet me Zenodotus atque Plinius : non cuique homini bombylio, non Sophocli , non Laodiceno cicadis pleno, qui ampullas & ſeſquipedulia verha projiciunt , (a) fidem adhibendam eſſe. Ubi traditio ? ubi authoritas ? ubi Sena- tus conſulta? ubi conſtitutiones Principum ? ubi monumenta & veteres memoriæ? Traditio quæ ea ſit a ſæculo primum XIV. jam ſupra ex- cuſſam evulſamque legiſti. Senatus conſulta a te nuſpiam tota lucubra- tione producta video. Conſtitutiones Principum ea forte ſunt diplo- mata e viciniſſimo nobis ſæculo, quæ quasdam familias cum Czecho in Bohemiam adveniſſe memorant , quod argumentum jam alio quoque loco elucidavimus evertimusque , ac porro ſub finem nobis redibit ſermo. Monumenta & veteres Czechi memorias tam futiles , tam ſubleſtas, effictasque poſtea cogniturus es, ut ea in medium protuliſſe tædebit , pigebitque. Sola jam igitur ſcriptorum pene omnium authoritas reſtat: Sed quam vetus illa authoritas? a Dalimili ævo, a ſæculo XIV? Dalimilum nempe exſcripſit Pulkava, Pulkavam Æneas Silvius, hos Ha- gecius & Dubravius, iſtos denique univerſa ſcriptorum noſtrorum tur- ba. Guid mirum vero ex uno turbido Dalimili rivo ceteros quoque turbidas hauſiſſe aquas, quas ſe ex ipſo fonte bibiſſe credidere? An hic error unius ſoliusque gentis noſtræ est? an non in aliarum gen- tium annalibus, & ipſa hiſtoria eccleſiaſtica ejusmodi plura ſuppetunt exempla? qui fabula Joannæ Papiſſz ab uno corrupto veteri codice ad omnes ſcriptores per plura ſæcula ad ætatem uſque noſtram tranfiit? Nondum ſuperioribus ſæenlis in terras noſtras hic hiſtoriæ rigor, cri- ticesque ſtudium perrupit, ut inter fontes & rivos diſcrimen facere noſcerent , aut magnoopere accurarent. Vacant interea illi culpa om- M PARS I. LUCIFER. mi, (a) Horat, de aile Portica v. 98.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. X. 89 ubi vel ex hac ipſa Borzivogii xtate ac ſæculo? Vocantur autem me- rito circumſtantiæ baptiſmi Borzivogii hodie in dubium, quia a vete- ribus & coævis non accurate ſignanterque adnotatæ ſunt ; haud abſimi- li ratione non tantum circumſtantiæ itineris, loci, fugæque Czechi tui, ſed ipſe Czechus a me merito in dubium vocatur, quia a nullo vetu- stiore hiſtorico adnotatus. At vero Lucifer tuus confidenter adver- ſum obſtrepit: Non modo unanimis . . . gentis ſed omnium prope gentium conſpirat traditio , omnium pene ſcriptorum ounvenit authoritar , ſenatus conſulta, & conſlitutiones Principum conſentiunt , monumentu denique & veteres memo- riæ id ipſum inculcant. Me hercle ! næ ſi res ita ſe habent , præter cun- ctationem Lucifero tuo Pæana oceino. Sed monet me Zenodotus atque Plinius : non cuique homini bombylio, non Sophocli , non Laodiceno cicadis pleno, qui ampullas & ſeſquipedulia verha projiciunt , (a) fidem adhibendam eſſe. Ubi traditio ? ubi authoritas ? ubi Sena- tus conſulta? ubi conſtitutiones Principum ? ubi monumenta & veteres memoriæ? Traditio quæ ea ſit a ſæculo primum XIV. jam ſupra ex- cuſſam evulſamque legiſti. Senatus conſulta a te nuſpiam tota lucubra- tione producta video. Conſtitutiones Principum ea forte ſunt diplo- mata e viciniſſimo nobis ſæculo, quæ quasdam familias cum Czecho in Bohemiam adveniſſe memorant , quod argumentum jam alio quoque loco elucidavimus evertimusque , ac porro ſub finem nobis redibit ſermo. Monumenta & veteres Czechi memorias tam futiles , tam ſubleſtas, effictasque poſtea cogniturus es, ut ea in medium protuliſſe tædebit , pigebitque. Sola jam igitur ſcriptorum pene omnium authoritas reſtat: Sed quam vetus illa authoritas? a Dalimili ævo, a ſæculo XIV? Dalimilum nempe exſcripſit Pulkava, Pulkavam Æneas Silvius, hos Ha- gecius & Dubravius, iſtos denique univerſa ſcriptorum noſtrorum tur- ba. Guid mirum vero ex uno turbido Dalimili rivo ceteros quoque turbidas hauſiſſe aquas, quas ſe ex ipſo fonte bibiſſe credidere? An hic error unius ſoliusque gentis noſtræ est? an non in aliarum gen- tium annalibus, & ipſa hiſtoria eccleſiaſtica ejusmodi plura ſuppetunt exempla? qui fabula Joannæ Papiſſz ab uno corrupto veteri codice ad omnes ſcriptores per plura ſæcula ad ætatem uſque noſtram tranfiit? Nondum ſuperioribus ſæenlis in terras noſtras hic hiſtoriæ rigor, cri- ticesque ſtudium perrupit, ut inter fontes & rivos diſcrimen facere noſcerent , aut magnoopere accurarent. Vacant interea illi culpa om- M PARS I. LUCIFER. mi, (a) Horat, de aile Portica v. 98.
Strana 90
90 CONFUTATIO LUCIFER. ni, nam cum ſcriptores ætate ſun ſuperiores hiſtoriarum patriarum nion ignaros crediderint, cénſuerint, inquam, eos ſua ex fontibus hauſiſ- ſe , bona fide illos ſecuti ſunt, atque idcirco apud hodiernum criti- cum ſæculum omni culpa liberi pronunciantur. Illos illos ſolos næ- vum & macula aſpergit, qui cum hodie sibi fonres oſtendi producique vident, poſt rivulos & turbidas aquas perfricta fronte currere malunt, quam ut ex ipſis puris fontibus ſitim expleant. Nempe ſapienter Divus Hieronymus: Nullus imperitus ſcriptor eſt , qui lectorem non inveniat ſui ſimi- lem, multoque pars major eſt, Mileſtas fabellas revolventium, quam Platonis li- bros. In altero enim ludus & oblectatio eſt , in altero diſſicultas & ſudor mixtus labori. (a) Ad §. XI. I. Deſcendis ad argumentum, jam annum abhine alterum a Col- lega tuo præoccupatum , (b) aisque ſilentium illud veterum ſcripto- rum noſtrorum, quæ memoriam Czechi in ſuis ſcriptis præteriere, ar- gumentum mere eſſe negativum, cui tenuis aut nulla vis inſit. Ego vero nego , nusquamque tibi aut Collegæ tuo concedo argumentum de fi- lentio Czechi mere eſſe negativum. Si enim veſtro dialectico loquen- di ritu ſenſa mea exprimere fas eſt, ajo argumentum hoc ſimul maxi- me eſſe poſitivum. Præterquam enim quod veteres patrii hiſtorici nusquam Czechi meminerint, illi alium conditorem gentis nomine Bohemum produnt, quin imo ſi ad ſtateram expendantur primi noſtri patrii ſcriptoris Chriſtanni verba, poſitivum in iis argumentum ob- volutum est, cum affirmat genti noſtræ ante Przemislum nullum Prin- cipem aut Rectorem, atque idcirco neque Czechum quempiam fuiſ- ſe. Ne tamen argumentum negativum, cui tu & Collega-tuus om- nem vim pondusque derogatis, deſeruiſſe videar, de illo hic jam lo- cupletius tractare libet. Ante omnia vero ajo: diſtinguenda vobis fuiſſe genera negativi argumenti, quorum tria imo quâtuor in au- thoribus , qui materiem hanc de induſtria perſecuti ſunt, deprehen- ſuri eſtis , & præſertim cognoſcendum, num primi, num infimi eſſet generis? Primi generis argumentum negativum est, si authores de re loquendi occaſionem, neceſſitatemque habuere, & nihilominus rci commemoratio- Pug. 36. nem (a) S. Hieron. I. I. epiſt. 31. ad Eustochium. (b) Introductio ad ſacram hiſto- riam Bohemia ſect. 3. §. 27. p. XCV.
90 CONFUTATIO LUCIFER. ni, nam cum ſcriptores ætate ſun ſuperiores hiſtoriarum patriarum nion ignaros crediderint, cénſuerint, inquam, eos ſua ex fontibus hauſiſ- ſe , bona fide illos ſecuti ſunt, atque idcirco apud hodiernum criti- cum ſæculum omni culpa liberi pronunciantur. Illos illos ſolos næ- vum & macula aſpergit, qui cum hodie sibi fonres oſtendi producique vident, poſt rivulos & turbidas aquas perfricta fronte currere malunt, quam ut ex ipſis puris fontibus ſitim expleant. Nempe ſapienter Divus Hieronymus: Nullus imperitus ſcriptor eſt , qui lectorem non inveniat ſui ſimi- lem, multoque pars major eſt, Mileſtas fabellas revolventium, quam Platonis li- bros. In altero enim ludus & oblectatio eſt , in altero diſſicultas & ſudor mixtus labori. (a) Ad §. XI. I. Deſcendis ad argumentum, jam annum abhine alterum a Col- lega tuo præoccupatum , (b) aisque ſilentium illud veterum ſcripto- rum noſtrorum, quæ memoriam Czechi in ſuis ſcriptis præteriere, ar- gumentum mere eſſe negativum, cui tenuis aut nulla vis inſit. Ego vero nego , nusquamque tibi aut Collegæ tuo concedo argumentum de fi- lentio Czechi mere eſſe negativum. Si enim veſtro dialectico loquen- di ritu ſenſa mea exprimere fas eſt, ajo argumentum hoc ſimul maxi- me eſſe poſitivum. Præterquam enim quod veteres patrii hiſtorici nusquam Czechi meminerint, illi alium conditorem gentis nomine Bohemum produnt, quin imo ſi ad ſtateram expendantur primi noſtri patrii ſcriptoris Chriſtanni verba, poſitivum in iis argumentum ob- volutum est, cum affirmat genti noſtræ ante Przemislum nullum Prin- cipem aut Rectorem, atque idcirco neque Czechum quempiam fuiſ- ſe. Ne tamen argumentum negativum, cui tu & Collega-tuus om- nem vim pondusque derogatis, deſeruiſſe videar, de illo hic jam lo- cupletius tractare libet. Ante omnia vero ajo: diſtinguenda vobis fuiſſe genera negativi argumenti, quorum tria imo quâtuor in au- thoribus , qui materiem hanc de induſtria perſecuti ſunt, deprehen- ſuri eſtis , & præſertim cognoſcendum, num primi, num infimi eſſet generis? Primi generis argumentum negativum est, si authores de re loquendi occaſionem, neceſſitatemque habuere, & nihilominus rci commemoratio- Pug. 36. nem (a) S. Hieron. I. I. epiſt. 31. ad Eustochium. (b) Introductio ad ſacram hiſto- riam Bohemia ſect. 3. §. 27. p. XCV.
Strana 91
RADII I. REFLEXIONIS I. § XI. 91 nem præterierunt. Argumentum iſtud ſummi ponderis eſt, & poſi- LUCIFER. tivo æquipollet ; quis enim hiſtoriam poſteritati tranſcripturo eam im- pingat incogitantiam , ut, cum materies, quam tractare exorſus eft, efflagitat, ipſaque integritas & neceſſitas expoſcit , ut quæ præcipua narrandorum ſuorum ſunt capita, perſequatur, neque poſteritatem celet, ille ſeu oſcirantia, ſeu malignitate prætermittat? prudenti igi- tur argumentatione conjicitur id authorem ignoraſſe , ignoraſſe vero, quia non exſtitit, quia poſterius inventum, excogitatumque. (a) Ma- gnum Collegx tuo in Melchiore Cano præſidium, ſed utinam is , vel tu Vir Cl. eum meditate, ut rei gravitas exigebat, legiſsetis, aut in- telligere voluiſſetis. An non ille ſimillimo negativo argumento im- pugnat, evertitque lepram Conſtantini M. ? (b) quod authores, qui baptiſmum illius commemorarunt , tam notatu dignam circumſtantiam nunquam fuiſſent prætermiſſuri. Ait vero : Lepra Conſtantinum labo- raſſe nusquam lego, dein paucis interjectis de Cajetano , qui id ipſum negat, loquens perſequitur: Habet ſcriptores omnes veteres ejusce �tatis, qui tacuerunt, non omiſſuri ſi ſciviſſent, ſcituri omnino rem, ſi ſuiſſet. Si- mili modo nihil vobis ſevit , nihil meſſuit Weiſius , quem uterque tanquam cauſæ veſtræ patrocinantem allegatis , quin apertis verbis ju- gulum utriusque ferit, fic vero ille: (c) A filentio authorum argumen- tum contru fidem hißoriæ quod ducimus , dicitur urgumentum negativum. Quamvis vero ei ſuum consict momentum & pretium, non tamen ſemper falſi- tatis , fictionisque factum redurguit , ſed aliquando vix ejus incertitudinem pro- dit. Niſi ( ad quod aurem animumque accommodate) author talis fi- leat, qui ve occaſionem , vel neceſſitatem loquendi habuiſſet, cui ratio filendi fuiſlet nulla &c. Profecto & SS. Patres & Concilia & doctiſſimos quos- que Theologos ſimilibus argumentis negativis uſos fuiſſe, copioſe ac M 2 PARS I. eru- (a) Euſebius Amort in Philoſophia Polingiana P. 2. §. 4. Factum antiquum, de qno ſcribunt authores , qui illud potuiſient & debuiſſ ut annotare, pro fabula ha- bendum eſt. Sic conveniunt & ſtatuunt Eruditi. Requiruntur ergo duo ad hoc, ut argumentum nogativum ex fileutio authorum petito bonum ſit. Imo Requiri- tur, ut potuerit author ſcribere & annotare rem geſtam, ut nempe habuerit de re geſta notitiam cerzam, & ut habnerit occaſionem facilem ea de re ſcribendi &c. 2do. Requiritur, ut anthores habuerint occaſionem fucilom de tali re geſta ſcribendi. Talis autem occuſio adeſſe conſetur, ſi alias ſcripſerunt librum in ea- dem materia, ſe factum ſeu res grstu sit aden memorabilis, ut non cenſeatur ex injuria vel oblivione omiſſum; ſi author habuiſſet ſpecialia motiva inſerendi men- tionem de re taliter gesta. (b) Melchior Canus de Locis Theolog. 1. 11. c. 5. (c) Weiſius de emendatione intellectus humani Part. II, ſect. li. c. CCOLVII.
RADII I. REFLEXIONIS I. § XI. 91 nem præterierunt. Argumentum iſtud ſummi ponderis eſt, & poſi- LUCIFER. tivo æquipollet ; quis enim hiſtoriam poſteritati tranſcripturo eam im- pingat incogitantiam , ut, cum materies, quam tractare exorſus eft, efflagitat, ipſaque integritas & neceſſitas expoſcit , ut quæ præcipua narrandorum ſuorum ſunt capita, perſequatur, neque poſteritatem celet, ille ſeu oſcirantia, ſeu malignitate prætermittat? prudenti igi- tur argumentatione conjicitur id authorem ignoraſſe , ignoraſſe vero, quia non exſtitit, quia poſterius inventum, excogitatumque. (a) Ma- gnum Collegx tuo in Melchiore Cano præſidium, ſed utinam is , vel tu Vir Cl. eum meditate, ut rei gravitas exigebat, legiſsetis, aut in- telligere voluiſſetis. An non ille ſimillimo negativo argumento im- pugnat, evertitque lepram Conſtantini M. ? (b) quod authores, qui baptiſmum illius commemorarunt , tam notatu dignam circumſtantiam nunquam fuiſſent prætermiſſuri. Ait vero : Lepra Conſtantinum labo- raſſe nusquam lego, dein paucis interjectis de Cajetano , qui id ipſum negat, loquens perſequitur: Habet ſcriptores omnes veteres ejusce �tatis, qui tacuerunt, non omiſſuri ſi ſciviſſent, ſcituri omnino rem, ſi ſuiſſet. Si- mili modo nihil vobis ſevit , nihil meſſuit Weiſius , quem uterque tanquam cauſæ veſtræ patrocinantem allegatis , quin apertis verbis ju- gulum utriusque ferit, fic vero ille: (c) A filentio authorum argumen- tum contru fidem hißoriæ quod ducimus , dicitur urgumentum negativum. Quamvis vero ei ſuum consict momentum & pretium, non tamen ſemper falſi- tatis , fictionisque factum redurguit , ſed aliquando vix ejus incertitudinem pro- dit. Niſi ( ad quod aurem animumque accommodate) author talis fi- leat, qui ve occaſionem , vel neceſſitatem loquendi habuiſſet, cui ratio filendi fuiſlet nulla &c. Profecto & SS. Patres & Concilia & doctiſſimos quos- que Theologos ſimilibus argumentis negativis uſos fuiſſe, copioſe ac M 2 PARS I. eru- (a) Euſebius Amort in Philoſophia Polingiana P. 2. §. 4. Factum antiquum, de qno ſcribunt authores , qui illud potuiſient & debuiſſ ut annotare, pro fabula ha- bendum eſt. Sic conveniunt & ſtatuunt Eruditi. Requiruntur ergo duo ad hoc, ut argumentum nogativum ex fileutio authorum petito bonum ſit. Imo Requiri- tur, ut potuerit author ſcribere & annotare rem geſtam, ut nempe habuerit de re geſta notitiam cerzam, & ut habnerit occaſionem facilem ea de re ſcribendi &c. 2do. Requiritur, ut anthores habuerint occaſionem fucilom de tali re geſta ſcribendi. Talis autem occuſio adeſſe conſetur, ſi alias ſcripſerunt librum in ea- dem materia, ſe factum ſeu res grstu sit aden memorabilis, ut non cenſeatur ex injuria vel oblivione omiſſum; ſi author habuiſſet ſpecialia motiva inſerendi men- tionem de re taliter gesta. (b) Melchior Canus de Locis Theolog. 1. 11. c. 5. (c) Weiſius de emendatione intellectus humani Part. II, ſect. li. c. CCOLVII.
Strana 92
92 CONFUTATIO erudite demonstrat Vir doctiſſimus Nicolaus Ragæus S. J. in Examine Juridico-Theologico Præambulorum ad exhibitionem arrorum Præam- bulo 4. inter Apologeticos pro Actis Sanctorum Bollandi. Sed ait Col- lega tuus, nec Chriſtanno vitam S. Wenceslai ſcribenti, nec aliis ve- teribus ſcriptoribus noſtris , qui Czechum præteriere, neceſſitas fuit illum commemorandi: Itane Chriſtanno in vita ſua SS. Ludmillæ ac Wenceslai initia gentis noſtræ de induſtria perſequenti non fuit occa- ſio & neceſſitas commemorandi Czechum? An tu non potius dices, Chriſtannum, cum Czechum præteriit, omni poſteritati impoſuiſſe, eamque in manifeſtum errorem induxiſſe, dum tacito Czecho primo primum Ducem Bohemiæ Przemyslum statuit, de initiis vero & tem- poribus ante Przemyslum ita commentatur: At vero Slavi Boemiæ ipſe ſub Arcturo poſiti , cultibus idololatriæ dediti velut equus infrenis ſinc lege , ſine ullo Principe , vel rectore vel urbe uti bruta animalia ſparſim vagantes terram ſolam involebant. An non præ his ſcribere illi neceſſe fuiſſet: Slavi Boemiæ habuere conditorem Czechum a quo Czechi appellati, isque illorum Primus fuit Princeps & Dux aut quid ſimile ? Sed quomodo Czechus primus Princeps , cum hanc Prærogativam Przemyslo tribuat, omnesque rerum circumſtantias, quo pacto primus ab agricultura ad Principatum elevatus ſit , enucleate perſequatur ? Guid de Coſma re- ſponſurus? ille a primo conditore ordiens hiſtoriam & annales ſuos, neceſſitatem non habuit aut occaſionem Czechum commemorandi ? qui igitur commemoravit Boemum ſuum? Advertitisne tandem effugiis veſtris locum non eſſe , & quoquo greſſum tenditis , pedicas vobis eſſe paratas? Confeſſurine aliquando argumento negativo momentum & pretium aliquod ineſſe ? negativo inquam primi generis, quo uno telo etiam Joanna Papiſſa in hiſtoria eccleſiaſtica confixa eſt; nam ne- gativum infimi generis nihil convincere aut falſitatem fictionemque redarguere, ipſi ultro in Parte II. Annalium noſtrorum confeſſi ſumus ; cum enim ad peculiarem poſteritatis notitiam res nihil conducit, cum præter omne hiſtorix vitium adeſſe aut abeſſe poteſt, cum ſilentium non poſteritatis admirationi obnoxium eſt, argumentum ſummum probabile reddit. Quare merito tibi Collegæque tuo vim argumenti negativi non aſſequentibus illud Danielis Bartoli (a) oggerere liceat: Contingit ſæpius , ut errori aliis adſcribamus , quod eſt meræ ignorantiæ impu- tandum, poſſetque in nos merito cadere, quod in Julianum Apoſlutam retorſere LUCIFER. ſanct. (a) Bartolus de charactere hominis literati P. 2. de maledicendi pruritu.
92 CONFUTATIO erudite demonstrat Vir doctiſſimus Nicolaus Ragæus S. J. in Examine Juridico-Theologico Præambulorum ad exhibitionem arrorum Præam- bulo 4. inter Apologeticos pro Actis Sanctorum Bollandi. Sed ait Col- lega tuus, nec Chriſtanno vitam S. Wenceslai ſcribenti, nec aliis ve- teribus ſcriptoribus noſtris , qui Czechum præteriere, neceſſitas fuit illum commemorandi: Itane Chriſtanno in vita ſua SS. Ludmillæ ac Wenceslai initia gentis noſtræ de induſtria perſequenti non fuit occa- ſio & neceſſitas commemorandi Czechum? An tu non potius dices, Chriſtannum, cum Czechum præteriit, omni poſteritati impoſuiſſe, eamque in manifeſtum errorem induxiſſe, dum tacito Czecho primo primum Ducem Bohemiæ Przemyslum statuit, de initiis vero & tem- poribus ante Przemyslum ita commentatur: At vero Slavi Boemiæ ipſe ſub Arcturo poſiti , cultibus idololatriæ dediti velut equus infrenis ſinc lege , ſine ullo Principe , vel rectore vel urbe uti bruta animalia ſparſim vagantes terram ſolam involebant. An non præ his ſcribere illi neceſſe fuiſſet: Slavi Boemiæ habuere conditorem Czechum a quo Czechi appellati, isque illorum Primus fuit Princeps & Dux aut quid ſimile ? Sed quomodo Czechus primus Princeps , cum hanc Prærogativam Przemyslo tribuat, omnesque rerum circumſtantias, quo pacto primus ab agricultura ad Principatum elevatus ſit , enucleate perſequatur ? Guid de Coſma re- ſponſurus? ille a primo conditore ordiens hiſtoriam & annales ſuos, neceſſitatem non habuit aut occaſionem Czechum commemorandi ? qui igitur commemoravit Boemum ſuum? Advertitisne tandem effugiis veſtris locum non eſſe , & quoquo greſſum tenditis , pedicas vobis eſſe paratas? Confeſſurine aliquando argumento negativo momentum & pretium aliquod ineſſe ? negativo inquam primi generis, quo uno telo etiam Joanna Papiſſa in hiſtoria eccleſiaſtica confixa eſt; nam ne- gativum infimi generis nihil convincere aut falſitatem fictionemque redarguere, ipſi ultro in Parte II. Annalium noſtrorum confeſſi ſumus ; cum enim ad peculiarem poſteritatis notitiam res nihil conducit, cum præter omne hiſtorix vitium adeſſe aut abeſſe poteſt, cum ſilentium non poſteritatis admirationi obnoxium eſt, argumentum ſummum probabile reddit. Quare merito tibi Collegæque tuo vim argumenti negativi non aſſequentibus illud Danielis Bartoli (a) oggerere liceat: Contingit ſæpius , ut errori aliis adſcribamus , quod eſt meræ ignorantiæ impu- tandum, poſſetque in nos merito cadere, quod in Julianum Apoſlutam retorſere LUCIFER. ſanct. (a) Bartolus de charactere hominis literati P. 2. de maledicendi pruritu.
Strana 93
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XI. 93 ſancti Antistites, cum ille lectum ſpreviſſet S. Apollinaris Apologeticum: “ Le- LUCIFER. giſti ſed non intellexiſti, idcirco deſpexiſti, fi intellexiſles, minime improbaſſes. „ Verum tibi Vir Cl. alia amulſis, alia regula argumenti negativi Pag.36. eſt mihi nusquam antehac audita: Ex Adriani enim Daude hiſtoriæ univerſalis T. I. pag. 323. in corollariis adfers hæc verba: Apud veros criticos tunc duntuxat authorum filentium nihil probat, dum aliunde monumen- ta ex eodem tempore peti poſſunt. Guid noc monſtri , ut argumentum ſit negativum ſeu ſilentium authorum, & tamen monumenta ex eodem tempore peti poſſint? Davus ſum non Oedipus, nec mente aſſequor, quid his verbis velis; adeone perplexe loquatur Adrianus Daude? con- ſulamus igitur hunc locum , exploremusque, num hæc verba illius ſint, aut quomodo hæc intellexerit ? Pape! quam doctiſſimi hujus Viri ver- ba in transverſum torta ? quam depravata ? nec enim vocabula tunc duntaxat uſpiam comparent, & ſpecificæ quæſtionis enodatio ad uni- verſalem argumenti negativi legem trahitur. Scilicet Lucifer tuus in- quirit longas unco ſuſpendere nares. Nam cum Daude affirmativam tue- tur ſententiam : Petrum cathedram ſuam Romæ erexiſſe , aſſertumque ſuum ex coævis aliisque prope coævis confirmat , progreditur ad eli- denda adverſariorum argumenta, quorum præcipuum eſt filentium gen- tilium ſcriptorum , cui difficultati his verbis reſpondet: Quaſi vore ethnica gens parvum Chriſtiunorum gregem, aut unum , quem �ſtimare neſciebant Paſto- rem ( nempe Petrum) tanti feciſſent? Quid quod filentium authorum apud criticos nihil probat , ſi aliunde monumenta plurima ex eodem tempore peti poſ- ſint. Hem Alexandri machæram , quæ diſſolvit tam intricatum no- dum Gordium ! quæque genuina Adriani Daude verba ſenfumque ex- plicuit ! de ſilentio is nonniſi quorundam authorum & quidem Ethni- corum loquitur , quod omnino nihil probat adverſus monumenta alia, quæ ex eodem tempore peti poſſunt. Qui autem univerſalis negativo argumento regula defigi potuit: Apud veros Criticos tunc duntaxat au- thorum ſilentium nihil probat, dum aliunde monumenta plurima ex eodem tem- pore peti poſſunt? Gua fronte ejus verba & ſenſus tantum depravari? Eja fac Vir Cl. quidquid libet, ſeu Ethnicum ſeu Chriſtianum unum ſolummodo teſtem coævum aut prope côævum Czecho tuo allega , & ceterorum omnium ſilentium nihil morabor. Hæ vero omni loco artes Luciferi tui, hæc illius ſumme admiranda fidelitas in genuina au- thorum tranſcribenda mente ac ſententiis, & hic pleramque ejus pro- logus & præludia, ad quæ ſycophantiarum, atque contumeliarum ſcena conſequi ſolet. Et hem M 3 II.
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XI. 93 ſancti Antistites, cum ille lectum ſpreviſſet S. Apollinaris Apologeticum: “ Le- LUCIFER. giſti ſed non intellexiſti, idcirco deſpexiſti, fi intellexiſles, minime improbaſſes. „ Verum tibi Vir Cl. alia amulſis, alia regula argumenti negativi Pag.36. eſt mihi nusquam antehac audita: Ex Adriani enim Daude hiſtoriæ univerſalis T. I. pag. 323. in corollariis adfers hæc verba: Apud veros criticos tunc duntuxat authorum filentium nihil probat, dum aliunde monumen- ta ex eodem tempore peti poſſunt. Guid noc monſtri , ut argumentum ſit negativum ſeu ſilentium authorum, & tamen monumenta ex eodem tempore peti poſſint? Davus ſum non Oedipus, nec mente aſſequor, quid his verbis velis; adeone perplexe loquatur Adrianus Daude? con- ſulamus igitur hunc locum , exploremusque, num hæc verba illius ſint, aut quomodo hæc intellexerit ? Pape! quam doctiſſimi hujus Viri ver- ba in transverſum torta ? quam depravata ? nec enim vocabula tunc duntaxat uſpiam comparent, & ſpecificæ quæſtionis enodatio ad uni- verſalem argumenti negativi legem trahitur. Scilicet Lucifer tuus in- quirit longas unco ſuſpendere nares. Nam cum Daude affirmativam tue- tur ſententiam : Petrum cathedram ſuam Romæ erexiſſe , aſſertumque ſuum ex coævis aliisque prope coævis confirmat , progreditur ad eli- denda adverſariorum argumenta, quorum præcipuum eſt filentium gen- tilium ſcriptorum , cui difficultati his verbis reſpondet: Quaſi vore ethnica gens parvum Chriſtiunorum gregem, aut unum , quem �ſtimare neſciebant Paſto- rem ( nempe Petrum) tanti feciſſent? Quid quod filentium authorum apud criticos nihil probat , ſi aliunde monumenta plurima ex eodem tempore peti poſ- ſint. Hem Alexandri machæram , quæ diſſolvit tam intricatum no- dum Gordium ! quæque genuina Adriani Daude verba ſenfumque ex- plicuit ! de ſilentio is nonniſi quorundam authorum & quidem Ethni- corum loquitur , quod omnino nihil probat adverſus monumenta alia, quæ ex eodem tempore peti poſſunt. Qui autem univerſalis negativo argumento regula defigi potuit: Apud veros Criticos tunc duntaxat au- thorum ſilentium nihil probat, dum aliunde monumenta plurima ex eodem tem- pore peti poſſunt? Gua fronte ejus verba & ſenſus tantum depravari? Eja fac Vir Cl. quidquid libet, ſeu Ethnicum ſeu Chriſtianum unum ſolummodo teſtem coævum aut prope côævum Czecho tuo allega , & ceterorum omnium ſilentium nihil morabor. Hæ vero omni loco artes Luciferi tui, hæc illius ſumme admiranda fidelitas in genuina au- thorum tranſcribenda mente ac ſententiis, & hic pleramque ejus pro- logus & præludia, ad quæ ſycophantiarum, atque contumeliarum ſcena conſequi ſolet. Et hem M 3 II.
Strana 94
94 CONFUTATIO LUCIFER. Fag. 37. 15 II. Adeſt ille cum picea face ſua plus fumi & tetri odoris quam lucis inferens , imo urere melius quam lucere doctus: optime erga Eccleſiam Romanam animatæ menti meæ famæque integritati stigmata quædam inurere maligne attentat. Sic vero urget is ſuperi- us argumentum: Male prorſus ſequitur : non eft ſcriptum, ergo non eſt factum. Eodem prorſus argumento omnes adverſarii probant Petrum nunquam fuiſſe Ro- mæ , quo ſcriptor isreligioſus ſtatuit Czechum non fuiſſe in Bohemia. Et rur- ſum : Imo admirandus eſt ſcriptor Religioſus, qui ad ſolum verbum ſcriptum tam audacter auſit provocare : nec libet plura. Quanquam non ignorem has Luciferi tui dicacitates ineptiasque eruditis omnibus ſummo riſui futuras , tamen neminem ſimul futurum arbitror ( cum ludis his mimiſ- que malitiam & calumniandi pruritum intervenire intelligit) qui non cenſeat , nihil tam grave tamque acerbum in Luciferum tuum dici poſſe, quod is non maxime meritus eſſet, qui fidei integritatem, quam Deus & religio a me expoſcit , non modo ſugillare , ſed & lec- tori ſuſpectam facere, Ecclefiæque Romanæ hoſtibus comparare audet. Qua vero maligna febri Luciferum tuum , cum hæc ſcripſit , corre- ptum fuiſſe dicam , ut illi omne diſcerniculum inter ſacrum & profa- num abſtulerit ? Cui prudenti, ſanæque mentis compoti Petrus cum Czecho in comparationem venire , aut ſacratiſſima Cathedræ Romanæ hiſtoria cum fabuloſis patriæ noſtræ initiis conferri potuit ? ſed Fænum habet ( Lucifer ) in cornu : longe fuge , dummodo riſum Excutiut ſbi, non hic cuiquam parcet umico: Et quodcunque ſemel chartis illeverit , omneis Geſtiet a ſurno redeuntes ſcire , lacuque , Et pueros & anus. (a) In præfas ad lectorem. Næ ille graphicus nugator eſt, qui tumultuatur, quod vulgi fabellas, & rumuſculos , aniles poſteriorum ſæculorum traditiunculas non tan- ta fide excipiam, quanta traditiones Apoſtolicas atque eccleſiasticas, ut cum Divo Joanne Chryſoſtomo de vera, ſacra, incorruptaque tra- ditione loquente plane auſit exclamare : Traditio eſt, nihil qu�ras amplius. Vis verba ipſa Sancti Chryſoſtomi, quæ Lucifero tuo ruborem , ſi ta- men rubere ſolet, offundant : (b) Itaque fratres mei, inquit, ſtate, & tenete traditiones , quas didiciſtis ſive per ſermonem , ſive per epiſtolam no- ſtram. (a) Horat. l. 1. Satyr. v. 34. (b) D. Joannes Chryſoft. in epist. 2. ad Theſal. c. 3. v. 15.
94 CONFUTATIO LUCIFER. Fag. 37. 15 II. Adeſt ille cum picea face ſua plus fumi & tetri odoris quam lucis inferens , imo urere melius quam lucere doctus: optime erga Eccleſiam Romanam animatæ menti meæ famæque integritati stigmata quædam inurere maligne attentat. Sic vero urget is ſuperi- us argumentum: Male prorſus ſequitur : non eft ſcriptum, ergo non eſt factum. Eodem prorſus argumento omnes adverſarii probant Petrum nunquam fuiſſe Ro- mæ , quo ſcriptor isreligioſus ſtatuit Czechum non fuiſſe in Bohemia. Et rur- ſum : Imo admirandus eſt ſcriptor Religioſus, qui ad ſolum verbum ſcriptum tam audacter auſit provocare : nec libet plura. Quanquam non ignorem has Luciferi tui dicacitates ineptiasque eruditis omnibus ſummo riſui futuras , tamen neminem ſimul futurum arbitror ( cum ludis his mimiſ- que malitiam & calumniandi pruritum intervenire intelligit) qui non cenſeat , nihil tam grave tamque acerbum in Luciferum tuum dici poſſe, quod is non maxime meritus eſſet, qui fidei integritatem, quam Deus & religio a me expoſcit , non modo ſugillare , ſed & lec- tori ſuſpectam facere, Ecclefiæque Romanæ hoſtibus comparare audet. Qua vero maligna febri Luciferum tuum , cum hæc ſcripſit , corre- ptum fuiſſe dicam , ut illi omne diſcerniculum inter ſacrum & profa- num abſtulerit ? Cui prudenti, ſanæque mentis compoti Petrus cum Czecho in comparationem venire , aut ſacratiſſima Cathedræ Romanæ hiſtoria cum fabuloſis patriæ noſtræ initiis conferri potuit ? ſed Fænum habet ( Lucifer ) in cornu : longe fuge , dummodo riſum Excutiut ſbi, non hic cuiquam parcet umico: Et quodcunque ſemel chartis illeverit , omneis Geſtiet a ſurno redeuntes ſcire , lacuque , Et pueros & anus. (a) In præfas ad lectorem. Næ ille graphicus nugator eſt, qui tumultuatur, quod vulgi fabellas, & rumuſculos , aniles poſteriorum ſæculorum traditiunculas non tan- ta fide excipiam, quanta traditiones Apoſtolicas atque eccleſiasticas, ut cum Divo Joanne Chryſoſtomo de vera, ſacra, incorruptaque tra- ditione loquente plane auſit exclamare : Traditio eſt, nihil qu�ras amplius. Vis verba ipſa Sancti Chryſoſtomi, quæ Lucifero tuo ruborem , ſi ta- men rubere ſolet, offundant : (b) Itaque fratres mei, inquit, ſtate, & tenete traditiones , quas didiciſtis ſive per ſermonem , ſive per epiſtolam no- ſtram. (a) Horat. l. 1. Satyr. v. 34. (b) D. Joannes Chryſoft. in epist. 2. ad Theſal. c. 3. v. 15.
Strana 95
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 95 firam. Et rurſum : Hins eſl perſpicuum , quod non omnia tradiderunt LUCIFER. (Apoſtoli) per epiſtolam , ſed multa etiam ſine ſcriptis: & ea quoque ſunt fide digna. Quamobrem Eccleſiæ quoque traditionem cenſeamus eſſe fide di- gnam. Est traditio (concludit tandem Divinus Pater ) nihil quæras am- plus. Mirum itaque , quod Lucifer tuus Czechum non quoque tra- ditionem Apoſtolicam, aut eccleſiaſticam dictitaverit , cum ſuprafa- tum Sancti Chryſoſtomi locum in ejus fulcimentum adduxerit. Pri- dem docui Czechum ſæculo primum XIV. enatum, ne quidem tradi- tionis nomen mereri, aut ſi ille Coſmæ Boemus cenſendus eſt, ipſo primo prolatore teſte, non majori fide accipiendum eſſe quam ſenum fabuloſam relationem. Ceterum vide, cum tantam dicacitatem Lucife- ro tuo diſſimulaſti, neque eum erudiiſti, quid veram, vetuſtam, incor- ruptamque traditionem , & vulgi fabellas , quid ſacram & profanam interſit, quantam indulgentia tua non modo fenestram , ſed oſtium omnibus vulgi commentis mendaciisque aperueris , quæ ubi per tem- pus aliquot inoleverint, Luciferi tui authoritate tantam ſibi fidem ven- dicatam cupient, quantam veræ quæque ac incorruptæ traditiones obti- nere ſolent. Et conſurget merito prima ab inferis Joanna Papiſſa, locumque priorem in Annalibus eccleliaſticis ſibi concedendum eſſe , omni contumacia expoſcet. Merito igitur , nec præter religionem feci, qui constanter, aut ut tu ſcribis , audacter ad verbum ſcriptum provocavi, en hodie ſola in Cri- ticæ ludo , in hiſtoria ex veritate penſanda amuſfis est, xmulatus in hoc ſum Virorum quorumque Clariſſimorum doctrinam ac ſolertiam , qui dictorum posteriorum probationes & teſtimonia ex veteribus ex- poſcunt , atque ſine his infringunt, & fide ſua deturbant omnia. Hac una illi aſcia tot vulgi opiniones , ſomnia, ſatque vetuſtas gentium ſabellas ex annalibus Eccleſiaſticis , ex gentium Chronicis tanquam in- utiles frutices amputarunt. Lucifer vero tuus , illique ſimiles lividis hoc verbum ſcriptum accipiunt oculis , quia otio & torpori aſſueti, non- niſi poſteriores ſcriptores quacunque fide exſcribere edocti. Laboris impatientes ſunt, operoſa nimium illis induſtria veterum fontes exqui- rere, recentiorumque dicta ad illorum fidem exigere. Libet ſcribere hiſtorias , ſed non allubeſcit tanto ſudore in illis defatigari. Ambitur nomen & fama , ſed dolori ac tudio eſt, quod non, ut antea paſſim , præter omne prope negotium ſola priorum authorum exſcriptione vulgique fabellarum recenſione in hiſtoria pari poſlit. Istad est, quod verbum ſcriptum illis odio ſit, illudque exítinctum non modo in ſchola cri-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 95 firam. Et rurſum : Hins eſl perſpicuum , quod non omnia tradiderunt LUCIFER. (Apoſtoli) per epiſtolam , ſed multa etiam ſine ſcriptis: & ea quoque ſunt fide digna. Quamobrem Eccleſiæ quoque traditionem cenſeamus eſſe fide di- gnam. Est traditio (concludit tandem Divinus Pater ) nihil quæras am- plus. Mirum itaque , quod Lucifer tuus Czechum non quoque tra- ditionem Apoſtolicam, aut eccleſiaſticam dictitaverit , cum ſuprafa- tum Sancti Chryſoſtomi locum in ejus fulcimentum adduxerit. Pri- dem docui Czechum ſæculo primum XIV. enatum, ne quidem tradi- tionis nomen mereri, aut ſi ille Coſmæ Boemus cenſendus eſt, ipſo primo prolatore teſte, non majori fide accipiendum eſſe quam ſenum fabuloſam relationem. Ceterum vide, cum tantam dicacitatem Lucife- ro tuo diſſimulaſti, neque eum erudiiſti, quid veram, vetuſtam, incor- ruptamque traditionem , & vulgi fabellas , quid ſacram & profanam interſit, quantam indulgentia tua non modo fenestram , ſed oſtium omnibus vulgi commentis mendaciisque aperueris , quæ ubi per tem- pus aliquot inoleverint, Luciferi tui authoritate tantam ſibi fidem ven- dicatam cupient, quantam veræ quæque ac incorruptæ traditiones obti- nere ſolent. Et conſurget merito prima ab inferis Joanna Papiſſa, locumque priorem in Annalibus eccleliaſticis ſibi concedendum eſſe , omni contumacia expoſcet. Merito igitur , nec præter religionem feci, qui constanter, aut ut tu ſcribis , audacter ad verbum ſcriptum provocavi, en hodie ſola in Cri- ticæ ludo , in hiſtoria ex veritate penſanda amuſfis est, xmulatus in hoc ſum Virorum quorumque Clariſſimorum doctrinam ac ſolertiam , qui dictorum posteriorum probationes & teſtimonia ex veteribus ex- poſcunt , atque ſine his infringunt, & fide ſua deturbant omnia. Hac una illi aſcia tot vulgi opiniones , ſomnia, ſatque vetuſtas gentium ſabellas ex annalibus Eccleſiaſticis , ex gentium Chronicis tanquam in- utiles frutices amputarunt. Lucifer vero tuus , illique ſimiles lividis hoc verbum ſcriptum accipiunt oculis , quia otio & torpori aſſueti, non- niſi poſteriores ſcriptores quacunque fide exſcribere edocti. Laboris impatientes ſunt, operoſa nimium illis induſtria veterum fontes exqui- rere, recentiorumque dicta ad illorum fidem exigere. Libet ſcribere hiſtorias , ſed non allubeſcit tanto ſudore in illis defatigari. Ambitur nomen & fama , ſed dolori ac tudio eſt, quod non, ut antea paſſim , præter omne prope negotium ſola priorum authorum exſcriptione vulgique fabellarum recenſione in hiſtoria pari poſlit. Istad est, quod verbum ſcriptum illis odio ſit, illudque exítinctum non modo in ſchola cri-
Strana 96
96 CONFUTATIO Pag. 36. critices, ſed ipſa hominum memoria exturbatum velint. Verum ne unum aliquod tuorum præteriisſe videar, ad verba illa tua ſupra me- morata: Male prorſur ſequitur: non eſt ſcriptum , ergo non eſt fa- ctum, pro me doctiſſimi Hagiographi Danielis Papeprochii reſpon- ſum habe : (a) Quamvis in rigore dialectico non ſequatur : non eſt ſcrip- tum vel dictum, ergo non eſt factum ( nec enim minus a Chriſto ſuſcitatus La- zarus, licet hoc Joannas æque ac alii tres Evangelistæ tacuiſſent, etiam Apoſto- lorum diſcipuli , & his ætate proximi omnes ) recte tamen ſequitur : Hoc vel illud caret congruo antiquitatis & auctoritatis teſtimonio , ergo factum non eſſe non eft prudenter credibile ; fieut non eſſet credibilis reſuſcitatio Lazari in univer- ſali omnium eorum ſilentio , qui rei geſtæ vel interfuiſſent, vel ex præſentibus acce- piſſent poſt ſeptingentos aut mille annos ſimpliciter aſſerta. Tunc enim locum ha- bet illud effatum Baroni: “ Quod a recentiore auctore de rebus antiquis ſine alicujus vetuſtioris auctoritate profertur, contemnitur. , Contemnitur igitur etiam merito Czechi memoria, quia caret congruo antiquitatis & auctori- tatis teſtimonio, quia poſ octingentos & quod excurrit annos ſimpliciter ſime ulicujus vetuſtioris auctoritute a Dalimilo aſſerta. Non eſt, inquam, ut verbis Clariſſimi Papeprochii loquar: prudenter credibilis. III. Sed neque cavillorum Luciferianorum modus & finis , ex latere enim me petit; Nam cum in Prodromo meo pag. 52. dixiſſem prioribus Bohemiæ ſæculis non unum aliquem Ducem ſed plures regu- los , Duces , Optimatesque præfuiſſe , ludibunde is in ſcholio ſubjecto ſcri- bit i Mirus ſcriptor ! ut unum eumque primum Ducem Czechum inter fabulas reponat, plures & Duces & regulos adſert. Liceat hic mihi illud dicere : (b) Quis eſt iſte involvens ſententius ſermonibus imperitis? cui unum studium meris verborum luſionibus lucubrationem ſuam farcire , qui vim ſum- mam in eo reponit, ſi tempora resque confundat, meaque in transver- ſum acta deridiculo imperitorum propinet. Nunquam audiiſti Lucifer illud juris procardicum: (c) Diſtingue tempora, & concordabis jura? con- cordabis , inquam , ipſam eriam hiſtoriam. An non pluribus locis in Prodromo noſtro enucleate ſenſa noſtra aperuimus de tempore, quo gens noſtra Ducibus parere cœpit , nempe dum ſe ſe adverſus ſuccreſ- centem Francorum potentiam Slavi Boemiæ reliquique vicini armaſſent, perſenfiſſentque hac multiplici rerumpublicarum ſuarum ſciſſione ani- morumque & ftudiorum factionibus Francos uti ad evertendum nomen & gentem Slavicain ? Hæc ne tempora cum Czecho & initiis patriis Con- (u) Papeproch. in reſponſ. ad exhibitionem errorum art. 19. n. 7. pag. mini 605. (b) Job. c. 38. v. 2. (c) Canone ſi peccaverit 2 q. 1. LUCIFER. Pag. 22. 23
96 CONFUTATIO Pag. 36. critices, ſed ipſa hominum memoria exturbatum velint. Verum ne unum aliquod tuorum præteriisſe videar, ad verba illa tua ſupra me- morata: Male prorſur ſequitur: non eſt ſcriptum , ergo non eſt fa- ctum, pro me doctiſſimi Hagiographi Danielis Papeprochii reſpon- ſum habe : (a) Quamvis in rigore dialectico non ſequatur : non eſt ſcrip- tum vel dictum, ergo non eſt factum ( nec enim minus a Chriſto ſuſcitatus La- zarus, licet hoc Joannas æque ac alii tres Evangelistæ tacuiſſent, etiam Apoſto- lorum diſcipuli , & his ætate proximi omnes ) recte tamen ſequitur : Hoc vel illud caret congruo antiquitatis & auctoritatis teſtimonio , ergo factum non eſſe non eft prudenter credibile ; fieut non eſſet credibilis reſuſcitatio Lazari in univer- ſali omnium eorum ſilentio , qui rei geſtæ vel interfuiſſent, vel ex præſentibus acce- piſſent poſt ſeptingentos aut mille annos ſimpliciter aſſerta. Tunc enim locum ha- bet illud effatum Baroni: “ Quod a recentiore auctore de rebus antiquis ſine alicujus vetuſtioris auctoritate profertur, contemnitur. , Contemnitur igitur etiam merito Czechi memoria, quia caret congruo antiquitatis & auctori- tatis teſtimonio, quia poſ octingentos & quod excurrit annos ſimpliciter ſime ulicujus vetuſtioris auctoritute a Dalimilo aſſerta. Non eſt, inquam, ut verbis Clariſſimi Papeprochii loquar: prudenter credibilis. III. Sed neque cavillorum Luciferianorum modus & finis , ex latere enim me petit; Nam cum in Prodromo meo pag. 52. dixiſſem prioribus Bohemiæ ſæculis non unum aliquem Ducem ſed plures regu- los , Duces , Optimatesque præfuiſſe , ludibunde is in ſcholio ſubjecto ſcri- bit i Mirus ſcriptor ! ut unum eumque primum Ducem Czechum inter fabulas reponat, plures & Duces & regulos adſert. Liceat hic mihi illud dicere : (b) Quis eſt iſte involvens ſententius ſermonibus imperitis? cui unum studium meris verborum luſionibus lucubrationem ſuam farcire , qui vim ſum- mam in eo reponit, ſi tempora resque confundat, meaque in transver- ſum acta deridiculo imperitorum propinet. Nunquam audiiſti Lucifer illud juris procardicum: (c) Diſtingue tempora, & concordabis jura? con- cordabis , inquam , ipſam eriam hiſtoriam. An non pluribus locis in Prodromo noſtro enucleate ſenſa noſtra aperuimus de tempore, quo gens noſtra Ducibus parere cœpit , nempe dum ſe ſe adverſus ſuccreſ- centem Francorum potentiam Slavi Boemiæ reliquique vicini armaſſent, perſenfiſſentque hac multiplici rerumpublicarum ſuarum ſciſſione ani- morumque & ftudiorum factionibus Francos uti ad evertendum nomen & gentem Slavicain ? Hæc ne tempora cum Czecho & initiis patriis Con- (u) Papeproch. in reſponſ. ad exhibitionem errorum art. 19. n. 7. pag. mini 605. (b) Job. c. 38. v. 2. (c) Canone ſi peccaverit 2 q. 1. LUCIFER. Pag. 22. 23
Strana 97
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XI. 97 conferre ac miſcere , ut imperitis fucum faceres, auſus Lucifer? An LUCIFER, non eadem Parte docui , hanc provinciarum & Ducatuum partitionem perſtitiſſe , dum Duces Pragenſes opibus & terrarum tractibus ceteris potentiores pedetentim victoriis, deditionibus, pactis, hereditatibus, nuptiis , emptionibus , agnationibus reliquos Ducatus in poteſtatem ſuam redegiſſent, & denique Boleslaus Sævus ultimum Ducem & Re- gulum Bohemiæ veteri Sorabiæ conterminum ſubjugaſſet , atque ita imperium ad univerſas Bohemiæ terras protendiſſet ? Nihil itaque in verbis meis contradictorium eſt, alio Czechus, alio hi Duces & mul- to quidem poſteriori fuere tempore. Eſt vero hic ipſe plurimum Ducum in gente noſtra numerus non inerme adverſus Czechum tuum telum , nam ſi adhuc Caroli M., Ludovici Pii filii, alteriusque Ludo- vici Germanici temporibus Boemia non uni Principi paruit , ſed in plures pari poteſtate Duces fuit diviſa , quomodo id de primis ſæculis ejusque initiis affirmare auſis, ut uni Czecho paruerit , ab eoque no- men ac etymon ſuum ſit ſortita ? Nec enim vel cogitatione aſſequi licet , qui præter invidiam ceteri Duces pari poteſtate præditi condu- ci, aut corregulo ſuo hanc prærogativam conceſſerint, ut terræ Duca- tusque ſui nomen ab eo indipiſcerentur. Ostendi XIV. Duces sub Ludovico Pio baptizatos, produxi ex annalibus Francicis quinque de nomine a Ludovico Germanix Rege cæſos; Demonſtravi in omni- bus vetuſtis Chronicis, monumentisque , quoties gentis noſtræ fit me- moria, appellari Duces Boemoruin & Boemienſes , imo ex hac ipſa ratione regionem noſtram paſſim in plurali Boemias nuncupari. Sed quid in- cudem tundere, ac retundere opus? IV. In teſtimonium uſurpatæ jam olim a veteribus vocis Tzecho- rum & Lechorum prolixa fragmenta ex Cinnamo græco ſcriptore tan- quam a te primo omnium inventa aut mihi ignorata producis, jactas- que ; qui ne quidem ſciviſſes , Cinnamum quempiam inter ſcriptores Græcos, aut in rerum natura existere, multominus eum de gente no- ſtra teſtimonium reddidiſſe, niſi in Annalibus meis, Monumentisque hactenus nusquam editis legiſſes , indeque exſcripſiſſes. Retuli vero authorem hunc a nemine noſtrorum hactenus allatum, materia , & ar- gumento ita expoſcente , in Prodromo meo pag, 163. In Parte II. in reſponſis ad Doctiſſimum Lucubratorem Actorum Eruditorum Lipſien- ſium , & omnium copiofiſſime Tomo I. ineditorum pag. 75. & ſeqq. cum in Vincentium noſtrum , gestaque Wladislai Ducis commentatus ſum. Ut tamen Lectori fucum faceres , ex alia editione te eum ex- PARS I. N �ag. 38. ſcri-
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XI. 97 conferre ac miſcere , ut imperitis fucum faceres, auſus Lucifer? An LUCIFER, non eadem Parte docui , hanc provinciarum & Ducatuum partitionem perſtitiſſe , dum Duces Pragenſes opibus & terrarum tractibus ceteris potentiores pedetentim victoriis, deditionibus, pactis, hereditatibus, nuptiis , emptionibus , agnationibus reliquos Ducatus in poteſtatem ſuam redegiſſent, & denique Boleslaus Sævus ultimum Ducem & Re- gulum Bohemiæ veteri Sorabiæ conterminum ſubjugaſſet , atque ita imperium ad univerſas Bohemiæ terras protendiſſet ? Nihil itaque in verbis meis contradictorium eſt, alio Czechus, alio hi Duces & mul- to quidem poſteriori fuere tempore. Eſt vero hic ipſe plurimum Ducum in gente noſtra numerus non inerme adverſus Czechum tuum telum , nam ſi adhuc Caroli M., Ludovici Pii filii, alteriusque Ludo- vici Germanici temporibus Boemia non uni Principi paruit , ſed in plures pari poteſtate Duces fuit diviſa , quomodo id de primis ſæculis ejusque initiis affirmare auſis, ut uni Czecho paruerit , ab eoque no- men ac etymon ſuum ſit ſortita ? Nec enim vel cogitatione aſſequi licet , qui præter invidiam ceteri Duces pari poteſtate præditi condu- ci, aut corregulo ſuo hanc prærogativam conceſſerint, ut terræ Duca- tusque ſui nomen ab eo indipiſcerentur. Ostendi XIV. Duces sub Ludovico Pio baptizatos, produxi ex annalibus Francicis quinque de nomine a Ludovico Germanix Rege cæſos; Demonſtravi in omni- bus vetuſtis Chronicis, monumentisque , quoties gentis noſtræ fit me- moria, appellari Duces Boemoruin & Boemienſes , imo ex hac ipſa ratione regionem noſtram paſſim in plurali Boemias nuncupari. Sed quid in- cudem tundere, ac retundere opus? IV. In teſtimonium uſurpatæ jam olim a veteribus vocis Tzecho- rum & Lechorum prolixa fragmenta ex Cinnamo græco ſcriptore tan- quam a te primo omnium inventa aut mihi ignorata producis, jactas- que ; qui ne quidem ſciviſſes , Cinnamum quempiam inter ſcriptores Græcos, aut in rerum natura existere, multominus eum de gente no- ſtra teſtimonium reddidiſſe, niſi in Annalibus meis, Monumentisque hactenus nusquam editis legiſſes , indeque exſcripſiſſes. Retuli vero authorem hunc a nemine noſtrorum hactenus allatum, materia , & ar- gumento ita expoſcente , in Prodromo meo pag, 163. In Parte II. in reſponſis ad Doctiſſimum Lucubratorem Actorum Eruditorum Lipſien- ſium , & omnium copiofiſſime Tomo I. ineditorum pag. 75. & ſeqq. cum in Vincentium noſtrum , gestaque Wladislai Ducis commentatus ſum. Ut tamen Lectori fucum faceres , ex alia editione te eum ex- PARS I. N �ag. 38. ſcri-
Strana 98
98 CONFUTATIO LUCIFER. Pag. 39. ſcripſiſſe , callide hinc atque illinc aliud verbum ſynonimum ſubſtitui- ſti, verborumque pauciſſimorum ordinem transmutaſti, cum ipſe Cin- namus fonsque nusquam tibi viſus fit, nec de ala edrtione ſcias, quam de ea inter ſcriptores Byzantinos, quam ipſe laudavi, & unde mea hauſi. Neque vero ea Cinnami Græco-Latina editio, quæ Pari- ſiis cum eruditiſſimis notis Ducangy edita eft , nec illa quæ anno 1652. Ultrajecti in quatuor libris in quarto prodiit , nec alia Pariſina in fol. Anno 1670. excuſa verbis, & ordini verborum tuorum reſpon- det. Quid vero his Cinnamicis centonibus nihil ad conſuendam Czechi tunicam facientibus velis, haud mente aſſequor. An quia Cinnamus Sæculi XII. ſcriptor Græcus jam nominis Tzechorum & Le- chorum meminit , idcirco nemo alius (juam Tzethus , aut Lechus quispiam conditores fuere Boemiæ atque Poloniæ? idcirco prætér omnem du- bitationem tam noſtra, quam Polona gens etymon ſuum ab illis hau- ſere? Redit nempe ubivis ad principium argumentatio tua: nam osten- dendum prius erat Czechum, Lechumque aliquem primo primum Du- cem utrique genti fuiſſe , tum argumentum deducere tibí fas erat utramque ab iis nomen ſuum ſortitam, atque idcirco hac appellatione a Cinnamo relatam. Ex Cinnami teſtimonio Tzechorumque nominis prolatione haud aliud ſequitur, quam Sæculo XII. jam Boemos ſub Tzechorum nomine apud Græcos inclaruiíle, quemadmodum Polonos ſub Lechorum appellatione, quod ultro tibi concedo, nec negavi un- quam, quin imo veroſimillime jam Boleslaorum noſtrorum tempori- bus hoc nomen ad univerſam gentem & regionem pedetentim pro- pagatum fuiſſe pluribus locis innui. Quanquam ultro confitear, Cze- chorum nomen ante Cinnamum nec in patrio nec extero ſcriptore un- quam mihi lectum fuiſſe. Sed quod argumentationis caput tibi eſſe videtur: Ne unica quidem vice , ais , Cinnamus Wladislaum Zingorum , Zin- chorum , Zichorum , ſed ſemper vocut Principem Tzechorum , quod tamen ac- curatiſsimus ſcriptor minime prætermiſiſlet, niſi Porphyrogeniti pariter græci ſcripioris gentem Zichorum , in quibus unicum ſuæ anbiſtriſiæ Cl. Gelafius locat præſidium, aliam & toto , ut ajunt , cœlo dicerſam a natione Caechorum eſſe pro explarato habuiſſet. Hercle ! jaculum hoc eſt inevitabile, jugulum meum ferit , non potero cauſam meam tueri , niſi ſubterfugium aliquod mit- tat mihi Deorum aliquis in mentem. Clauſis imo Muſarum januis di- diciſti mi Lucifer, nec tria quidem Steſichori noſti, qui ex Cinna- mo variam difformemque ſcriptionem in voce Tzechorum requiris. Sed quid non miraris quoque, cur nuſpiam Cinnamus gentem noſtram Bot-
98 CONFUTATIO LUCIFER. Pag. 39. ſcripſiſſe , callide hinc atque illinc aliud verbum ſynonimum ſubſtitui- ſti, verborumque pauciſſimorum ordinem transmutaſti, cum ipſe Cin- namus fonsque nusquam tibi viſus fit, nec de ala edrtione ſcias, quam de ea inter ſcriptores Byzantinos, quam ipſe laudavi, & unde mea hauſi. Neque vero ea Cinnami Græco-Latina editio, quæ Pari- ſiis cum eruditiſſimis notis Ducangy edita eft , nec illa quæ anno 1652. Ultrajecti in quatuor libris in quarto prodiit , nec alia Pariſina in fol. Anno 1670. excuſa verbis, & ordini verborum tuorum reſpon- det. Quid vero his Cinnamicis centonibus nihil ad conſuendam Czechi tunicam facientibus velis, haud mente aſſequor. An quia Cinnamus Sæculi XII. ſcriptor Græcus jam nominis Tzechorum & Le- chorum meminit , idcirco nemo alius (juam Tzethus , aut Lechus quispiam conditores fuere Boemiæ atque Poloniæ? idcirco prætér omnem du- bitationem tam noſtra, quam Polona gens etymon ſuum ab illis hau- ſere? Redit nempe ubivis ad principium argumentatio tua: nam osten- dendum prius erat Czechum, Lechumque aliquem primo primum Du- cem utrique genti fuiſſe , tum argumentum deducere tibí fas erat utramque ab iis nomen ſuum ſortitam, atque idcirco hac appellatione a Cinnamo relatam. Ex Cinnami teſtimonio Tzechorumque nominis prolatione haud aliud ſequitur, quam Sæculo XII. jam Boemos ſub Tzechorum nomine apud Græcos inclaruiíle, quemadmodum Polonos ſub Lechorum appellatione, quod ultro tibi concedo, nec negavi un- quam, quin imo veroſimillime jam Boleslaorum noſtrorum tempori- bus hoc nomen ad univerſam gentem & regionem pedetentim pro- pagatum fuiſſe pluribus locis innui. Quanquam ultro confitear, Cze- chorum nomen ante Cinnamum nec in patrio nec extero ſcriptore un- quam mihi lectum fuiſſe. Sed quod argumentationis caput tibi eſſe videtur: Ne unica quidem vice , ais , Cinnamus Wladislaum Zingorum , Zin- chorum , Zichorum , ſed ſemper vocut Principem Tzechorum , quod tamen ac- curatiſsimus ſcriptor minime prætermiſiſlet, niſi Porphyrogeniti pariter græci ſcripioris gentem Zichorum , in quibus unicum ſuæ anbiſtriſiæ Cl. Gelafius locat præſidium, aliam & toto , ut ajunt , cœlo dicerſam a natione Caechorum eſſe pro explarato habuiſſet. Hercle ! jaculum hoc eſt inevitabile, jugulum meum ferit , non potero cauſam meam tueri , niſi ſubterfugium aliquod mit- tat mihi Deorum aliquis in mentem. Clauſis imo Muſarum januis di- diciſti mi Lucifer, nec tria quidem Steſichori noſti, qui ex Cinna- mo variam difformemque ſcriptionem in voce Tzechorum requiris. Sed quid non miraris quoque, cur nuſpiam Cinnamus gentem noſtram Bot-
Strana 99
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 99 Boemos appellet ? Nam si genio argumentationis tux concludendum LUCIFER. fit : etiam ne unica quidem vice Wladislaum vocat Boemorum Ducem, atque proinde ne Tzechi quidem iidem erunt cum Boemis? Quis hiſtoricum , quis ſcriptorem quempiam tam Colophonium calceamen- tum deputet, ut nomen proprium cumprimis barbarum commemo- rans non ubivis eadem ortographix lege literarumque menſura utatur? Egone unquam dixi varium hoc fuiſſe gentis nomen Zecchorum, Zicho- rum, Zinchorum aut Sinchorum ? Egone unquam docui ab uno eodem- que hiſtorico varie fuiſſe ſcriptum aut prolatum? lege prodromi mei paginas 60. & 61. cogniturus hanc vocis variationem non ab uno eo- demque authore græco, ſed diverſis profluxiſſe , maxime autem a la- tinis interpretibus, qui pro legum grammaticalium diverſitate jam græcum n per latinum e jam i reddere , qui y ſeu z ante x jam per c jam per n ixprimere ſoliti. Guod ſi Cinnamus Tzechos ſuos quoque per n ſcripſiſſet , procul dubio in quibusdam illius interpretibus , qui n per latinum i reddere ſolent , Tzichos, & ſi durius per x ſeu y ante z ſcripſiſſet, etiam Tzinchos in verſionibus Cinnami legeres. Quin quod Amanuenſium oſcitantia tam in latinis quam græcis ſcriptoribus creber- rime vocabulorum menda & vitia ſubrepant, ſie apud ipſum Porphy- rogenitum, ad quem provocas c. 53. ubivis excuſum leges Znyoì Ze- chi Znzía Zechia, cum tamen c. 42. Zigos & Zixiæ Zichia deprehenſurus ſis. Gux autem vera veterum Zecchorum ſcriptio fuerit ex Autographo MS. Bibliothecx Regiæ Pariſienſis pag. 61. Prodromi noſtri oſtendi- mus. Ceterum problema eſto : num Cinnamus uſquam Porphyroge- niti de administrando imperio librum viderit aut legerit, de eo certe in ſcriptis ſuis mentionem non facit. Incogitantiæ igitur genus ſum- mum eſt ea confidentia argumentum ducere , quaſi certum indubium- que eſſet a Cinnamo, quanquam Græco gente, omnes Græcos ſcrip- tores lectos fuiſſe. V. Ad aliam ejusmodi ex eodem Cinnamo argumentationem Pag. 41. progrederis ſuperiore haud valentiorem, ais nempe: cum Cinnamus per Tzechos ſuos haud allud quam Boemos, per Tzechorum vero Prin- cipem Wladislaum Bohemorum Ducem intellexerit, haud difficili con- jectura res proditur , Coſmam per Boemum ſuum neminem alium, quam Czechum intendiſſe. Fastidit animus iſtiusmodi crepundia, quibus puerilis ætatis ingenia delectari ſolent , quæque pridem diffregimus, protrivimusque. Tzechi Cinnami & Boemi utrumque ejusdem na- tionis gentile nomen ſynonima ſunt, unde & Tzechorum Princeps PARS I. N 2 Wla-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 99 Boemos appellet ? Nam si genio argumentationis tux concludendum LUCIFER. fit : etiam ne unica quidem vice Wladislaum vocat Boemorum Ducem, atque proinde ne Tzechi quidem iidem erunt cum Boemis? Quis hiſtoricum , quis ſcriptorem quempiam tam Colophonium calceamen- tum deputet, ut nomen proprium cumprimis barbarum commemo- rans non ubivis eadem ortographix lege literarumque menſura utatur? Egone unquam dixi varium hoc fuiſſe gentis nomen Zecchorum, Zicho- rum, Zinchorum aut Sinchorum ? Egone unquam docui ab uno eodem- que hiſtorico varie fuiſſe ſcriptum aut prolatum? lege prodromi mei paginas 60. & 61. cogniturus hanc vocis variationem non ab uno eo- demque authore græco, ſed diverſis profluxiſſe , maxime autem a la- tinis interpretibus, qui pro legum grammaticalium diverſitate jam græcum n per latinum e jam i reddere , qui y ſeu z ante x jam per c jam per n ixprimere ſoliti. Guod ſi Cinnamus Tzechos ſuos quoque per n ſcripſiſſet , procul dubio in quibusdam illius interpretibus , qui n per latinum i reddere ſolent , Tzichos, & ſi durius per x ſeu y ante z ſcripſiſſet, etiam Tzinchos in verſionibus Cinnami legeres. Quin quod Amanuenſium oſcitantia tam in latinis quam græcis ſcriptoribus creber- rime vocabulorum menda & vitia ſubrepant, ſie apud ipſum Porphy- rogenitum, ad quem provocas c. 53. ubivis excuſum leges Znyoì Ze- chi Znzía Zechia, cum tamen c. 42. Zigos & Zixiæ Zichia deprehenſurus ſis. Gux autem vera veterum Zecchorum ſcriptio fuerit ex Autographo MS. Bibliothecx Regiæ Pariſienſis pag. 61. Prodromi noſtri oſtendi- mus. Ceterum problema eſto : num Cinnamus uſquam Porphyroge- niti de administrando imperio librum viderit aut legerit, de eo certe in ſcriptis ſuis mentionem non facit. Incogitantiæ igitur genus ſum- mum eſt ea confidentia argumentum ducere , quaſi certum indubium- que eſſet a Cinnamo, quanquam Græco gente, omnes Græcos ſcrip- tores lectos fuiſſe. V. Ad aliam ejusmodi ex eodem Cinnamo argumentationem Pag. 41. progrederis ſuperiore haud valentiorem, ais nempe: cum Cinnamus per Tzechos ſuos haud allud quam Boemos, per Tzechorum vero Prin- cipem Wladislaum Bohemorum Ducem intellexerit, haud difficili con- jectura res proditur , Coſmam per Boemum ſuum neminem alium, quam Czechum intendiſſe. Fastidit animus iſtiusmodi crepundia, quibus puerilis ætatis ingenia delectari ſolent , quæque pridem diffregimus, protrivimusque. Tzechi Cinnami & Boemi utrumque ejusdem na- tionis gentile nomen ſynonima ſunt, unde & Tzechorum Princeps PARS I. N 2 Wla-
Strana 100
CONFUTATIO 100 Wladislaus non alius eſſe poteſt a Boemorum Duce ; at Boemus Coſ- ma nomen proprium elt, quod cum appellativo & gentili Cze ho- rum converti non poteſt, nec ullo modo ſynonimum eft, ſecus ſi eſſet convertibile ſynonimicumque , ſequeretur jam Czechum tuum poſt diluvium venilſe in Hercyniam filvam, eam hactenus aratro aut ullo populo habitatam inveniíſe, ac proinde falſum eſſe , quidquid vete- res , coævique nobis de Bojis , & Marcomannis tradiderunt. Jam ſu- pra ex ipſo Hagecio Pragmatico tuo, & publica fide recepto ſcripto- re docui: (a) Boemum inter & Czechum, inquit ille, maxima eſt diſcre- pantia, & Boemia cum Czechia minime congruit, nimirum ſi initia patriæ noſtræ ſpectes. Erravit itaque graviflime Dalimilus, cum in verſione ſua vernacula nomen proprium Boemi a Coſma prolatum per gentile Ezech eft vernacule interpretatus. Non enim licet interpretibus no- mina propria per gentilia reddere, aut ſi in propria lingua fignifican- tia ſunt , in verſione explicata primogeniis ſubſtituere, maxime cum amphibologiæ aut antilogix vitium ſubnaſci poteſt. Copioſiſſime en de re commentatus eſt Aventinus , (b) reprehenditque eam ipſam ob rem quorundam Græcorum ſcriptorum incogitantiam; fic vero ille: Non uno loco admonet Strabo autor gravis inprimis nomina pro vurietate ſermo- num varie efferri nulla in re frequentius iurpiusaus pecçatur. Et proiat s plu- ribus authoritatibus ſubjungit: Quemadmodum Auſonius quoque docet : propria nomina locorum & hominum , quæ barbara ſunt , perite & concinne, modulate & dulciter ita juxta naturam Romanorum accentuum enuncianda ſunt , ut tamen veris ac primigeniis vocibus ſua veſtigia non pereant. Ut in ſacris literis & in Hebræis nominibus quoque ſeptunginta interpretes feciſſe reperio. Dein stylum adverſus Græcorum licentiam exacuens claudit: Nuſquam Græcula non recantat Eccho , adeo gentilicia cognomina evertunt , græcu & pe- regrina ſibi adſciſcunt. Quaſi vero idem inluſtres authores factiturint, aut non dignitas nominum, decorum rerum, veritasque invertatur , ſi in alterum de- torta, depravataque hujuscemodi nomina fuerint ſermonem. Quod hic Aven- tinus cumprimis de Græcis latinisque translationibus nominum , pro- priorum innuit , idem prorſus ſentiendum de Bohemicis , in quibus nomina propria ſeu integra relinguenda sunt, ſeu ad genium gentis nonniſi poſterioribus ſyllabis ſic inflectenda, ſic efformanda , ut tamen primigeniis ac veris ſua veſtigia non pereant, ſic inquam arte curuque , LUCIFER. ut (a) Hagecius in Proœemio fvorum Annalium. (b) Avemtinus in Annal. Bojor, in epiſt. dedicatoria.
CONFUTATIO 100 Wladislaus non alius eſſe poteſt a Boemorum Duce ; at Boemus Coſ- ma nomen proprium elt, quod cum appellativo & gentili Cze ho- rum converti non poteſt, nec ullo modo ſynonimum eft, ſecus ſi eſſet convertibile ſynonimicumque , ſequeretur jam Czechum tuum poſt diluvium venilſe in Hercyniam filvam, eam hactenus aratro aut ullo populo habitatam inveniíſe, ac proinde falſum eſſe , quidquid vete- res , coævique nobis de Bojis , & Marcomannis tradiderunt. Jam ſu- pra ex ipſo Hagecio Pragmatico tuo, & publica fide recepto ſcripto- re docui: (a) Boemum inter & Czechum, inquit ille, maxima eſt diſcre- pantia, & Boemia cum Czechia minime congruit, nimirum ſi initia patriæ noſtræ ſpectes. Erravit itaque graviflime Dalimilus, cum in verſione ſua vernacula nomen proprium Boemi a Coſma prolatum per gentile Ezech eft vernacule interpretatus. Non enim licet interpretibus no- mina propria per gentilia reddere, aut ſi in propria lingua fignifican- tia ſunt , in verſione explicata primogeniis ſubſtituere, maxime cum amphibologiæ aut antilogix vitium ſubnaſci poteſt. Copioſiſſime en de re commentatus eſt Aventinus , (b) reprehenditque eam ipſam ob rem quorundam Græcorum ſcriptorum incogitantiam; fic vero ille: Non uno loco admonet Strabo autor gravis inprimis nomina pro vurietate ſermo- num varie efferri nulla in re frequentius iurpiusaus pecçatur. Et proiat s plu- ribus authoritatibus ſubjungit: Quemadmodum Auſonius quoque docet : propria nomina locorum & hominum , quæ barbara ſunt , perite & concinne, modulate & dulciter ita juxta naturam Romanorum accentuum enuncianda ſunt , ut tamen veris ac primigeniis vocibus ſua veſtigia non pereant. Ut in ſacris literis & in Hebræis nominibus quoque ſeptunginta interpretes feciſſe reperio. Dein stylum adverſus Græcorum licentiam exacuens claudit: Nuſquam Græcula non recantat Eccho , adeo gentilicia cognomina evertunt , græcu & pe- regrina ſibi adſciſcunt. Quaſi vero idem inluſtres authores factiturint, aut non dignitas nominum, decorum rerum, veritasque invertatur , ſi in alterum de- torta, depravataque hujuscemodi nomina fuerint ſermonem. Quod hic Aven- tinus cumprimis de Græcis latinisque translationibus nominum , pro- priorum innuit , idem prorſus ſentiendum de Bohemicis , in quibus nomina propria ſeu integra relinguenda sunt, ſeu ad genium gentis nonniſi poſterioribus ſyllabis ſic inflectenda, ſic efformanda , ut tamen primigeniis ac veris ſua veſtigia non pereant, ſic inquam arte curuque , LUCIFER. ut (a) Hagecius in Proœemio fvorum Annalium. (b) Avemtinus in Annal. Bojor, in epiſt. dedicatoria.
Strana 101
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 101 ut ait Plinius, mitigandu, ut fera nomina linguæ ſuæ non reſultent. Guare LUCIFER. fi Dalimilus finceri interpretis Coſmæ partes ſuſtinere voluit , neceſſe erat , ut proditam apud eum vocem propriam Bvemus retinuiſſet, quem- admodum fecit Hagecius dicendo : neyaky Boemus aut truncata ultima ſyllaba neyaky Bohem ſeu Bem , aut denique inflexa poſteriore ſyllaba ad genium idiomatis Slavici neyaky Boiz , quemadmodum hac appella- tione uſus eſt Conſtantinus Porphyrogenitus dicendo in loco ab illis Boici appedato, (a) & quemadmodum Priſcus in Excerptis legationum Boiſcos vocat. Non eſt veritus Hagecius ex hoc latino proprio Coſ- mæ nomine Boemus patronimicum vernaculum multo magis abſonum Boemuſuowe (b) recte riteque ex interpretandi legibus deflectere, non video cur non quoque Dalimilus vocem primigeniam Boemus ſeu retinere, ſeu inflexa poſteriore ſyllaba ad genium Boemicæ lin- gux efformare potuerit? Proprio autem gentile nomen ſubſtituere, est hiſtorias depravare, & obſcuritatibus antilogiisque feneſtram ape- rire. Ut rem exemplo tibi probem: Finge animo in Annalibus no- stris latinis, quenquam reperiri cognomento proprio Italum; rectene tu interpretatione vernacula nomen hoc proprium per gentile Włach, quod Italum nobis ſignificat, reddideris , dicendo neyaky Wlach ? qua finiſtra interpretatione amphibologiæ vitium commiſſurus, ut posteri- tas creditura fit te Italum gente intellexiſſe. Vide itaque quanta ac- curatione in nominibus propriis opus fit, cum codicum translationes fiunt. Profecto antequam Slavi in Boemiam immigraſſent, indubium eſt, eis jam propriam Slavicam appellationem fuiſſe, qua Slavi Boe- mix incolas exprimere ſoliti ; Czechos dici potuiſſe, nec ipſe aſſen- tiris, qui igitur, niſi Boici, ſeu Boizi appellatos cum Porphyrogeni- to ſtatuas? Non recte itaque ex interpretationis translationumque legibus Dalimilus Boemo Coſmæ Czechum ſubſtituit, quo errore dein abrepti omnes, qui poſt eum atque ex illo ſcripſere. Diſtinguere Boemum Coſmæ a Czecho oportuit, quemadmodum id fecit Hage- cius, qui nuſpiam Boemum hunc eundem cum Czecho agnoſcit. Guod alterum est, quæro ex te Vir Cl. num jam multa gentilia patro- nimicaque nomina legeris , quæ cum nominibus conditorum patriisque eadem plane ſint ? Scio poſteros Iſmaelis Iſmaelitas, Iſraelis Iſraelitas, Adami Adamitas, non Iſmaeles, Iſraeles, Adamosque appellatos, qui igi- N 3 (a) Porphyrogen, de adminiſt. imp. c. 22. (b) Hagec. in Proœmio Annal ſuo- rum.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 101 ut ait Plinius, mitigandu, ut fera nomina linguæ ſuæ non reſultent. Guare LUCIFER. fi Dalimilus finceri interpretis Coſmæ partes ſuſtinere voluit , neceſſe erat , ut proditam apud eum vocem propriam Bvemus retinuiſſet, quem- admodum fecit Hagecius dicendo : neyaky Boemus aut truncata ultima ſyllaba neyaky Bohem ſeu Bem , aut denique inflexa poſteriore ſyllaba ad genium idiomatis Slavici neyaky Boiz , quemadmodum hac appella- tione uſus eſt Conſtantinus Porphyrogenitus dicendo in loco ab illis Boici appedato, (a) & quemadmodum Priſcus in Excerptis legationum Boiſcos vocat. Non eſt veritus Hagecius ex hoc latino proprio Coſ- mæ nomine Boemus patronimicum vernaculum multo magis abſonum Boemuſuowe (b) recte riteque ex interpretandi legibus deflectere, non video cur non quoque Dalimilus vocem primigeniam Boemus ſeu retinere, ſeu inflexa poſteriore ſyllaba ad genium Boemicæ lin- gux efformare potuerit? Proprio autem gentile nomen ſubſtituere, est hiſtorias depravare, & obſcuritatibus antilogiisque feneſtram ape- rire. Ut rem exemplo tibi probem: Finge animo in Annalibus no- stris latinis, quenquam reperiri cognomento proprio Italum; rectene tu interpretatione vernacula nomen hoc proprium per gentile Włach, quod Italum nobis ſignificat, reddideris , dicendo neyaky Wlach ? qua finiſtra interpretatione amphibologiæ vitium commiſſurus, ut posteri- tas creditura fit te Italum gente intellexiſſe. Vide itaque quanta ac- curatione in nominibus propriis opus fit, cum codicum translationes fiunt. Profecto antequam Slavi in Boemiam immigraſſent, indubium eſt, eis jam propriam Slavicam appellationem fuiſſe, qua Slavi Boe- mix incolas exprimere ſoliti ; Czechos dici potuiſſe, nec ipſe aſſen- tiris, qui igitur, niſi Boici, ſeu Boizi appellatos cum Porphyrogeni- to ſtatuas? Non recte itaque ex interpretationis translationumque legibus Dalimilus Boemo Coſmæ Czechum ſubſtituit, quo errore dein abrepti omnes, qui poſt eum atque ex illo ſcripſere. Diſtinguere Boemum Coſmæ a Czecho oportuit, quemadmodum id fecit Hage- cius, qui nuſpiam Boemum hunc eundem cum Czecho agnoſcit. Guod alterum est, quæro ex te Vir Cl. num jam multa gentilia patro- nimicaque nomina legeris , quæ cum nominibus conditorum patriisque eadem plane ſint ? Scio poſteros Iſmaelis Iſmaelitas, Iſraelis Iſraelitas, Adami Adamitas, non Iſmaeles, Iſraeles, Adamosque appellatos, qui igi- N 3 (a) Porphyrogen, de adminiſt. imp. c. 22. (b) Hagec. in Proœmio Annal ſuo- rum.
Strana 102
102 CONFUTATIO Pag. 44. igitur factum, ut a Czecho omnes idem nomen Czechorum ſine ulla deflexione hauſerint? nam certe vel Czechitas vel Czechæos, vel Czechinos nominari oportuit, ur poſteri Czechi non ipſe Czechus viderentur. At evolve codices omnes uſque ad ſæculum XVII. nuſ- quam aliter, quam Czechos a primo Dalimili errore nos nuncupatos re- peries. Guod de Italis aut Græcis a quopiam Italo aut Græco origi- nem ducentibus obtendere potes, tam ridiculum eruditis figmentum eſt, quam ipſe Czechus. VI. Recte ſcripsi, tempore Coſmæ jam corruptam fuiſſe tradi- tionem: quæ Libuſſam Croci filiam fecerat, nec eſt, quod eam ob rem- tumultueris. Quo enim fonte Coſmas hunc Crocum habuit , ſi, ut ipſe fatetur, ſcriptorem nullum Ethnicorum Ducum noſtrorum, aut temporum geſta deſcribentem reperit, quam ex eadem ſenum fabuloſa relatione ? apud quos nempe ſcintilla adhuc quædam Croci illius in hi- ſtoriis nominati Vandalorum Regis ad tempora usque Coſmæ perſti- tit , qui veroſunillime e proximo imperium ſuum in Marcomannos veteremque Boemiam extenderat, aut in Gallias irrumpens, atque a Viſtulæ fluviis egrediens Marcomannorum terras, Boemiamque ſno- exercitu inundaverat. Non alio præterea fonte profluxit, quod Cró- eus hic gente Slavus, atque pater Libuſſæ erronee creditus fit, quam quod veteres quique ſcriptores, præſertim Coſmæ & Helmoldi ævo, hos Vandalos pro Venedis, Slavisque populis habuerint. Sane Chri- stannus, cujus authoritas propter vetuſtatem Coſma potior tibi eſſe debet, nec patris Libuſſæ, nec Croci meminit, quin verbis expreſſis ait : Slavos Boemiæ ante Pythoniſſam, ſeu Libuſſam nec Rectorem, nee Principem habuiſſe, ut mera poſteriorum ſomnia fint, quæ de Croco I. & II. patrii ſcriptores commemorant. Confutavimus hæc ſomnia jam multo prius ſperſim in opèribus noſtris, ubi res ex- poſcebat , & maxime Parte II. pag. 59. & 60. ubi, prolatis Gregorin Turonenſis , aliorumque veterum teſtimoniis, oſtendimus ex ſupra com- memorato Vandalorum confinio, aut Marcomannicarum terrarum in- undatione Crocum omnino ratione aliqua pertinere ad hiſtoriam pa- triam, ſed ejus Regium nomen memoriis veteribus Slavicis, quas a Chriſtanno habemus , conciliari minime poſſe. At fi tibi Vir Cl. Crocus tantoopere cordi ſuit , ſi eum gente Slavum defendere animo ſedit, cur non plura illi ſabiliendo præſidia & argumenta hauſiſti, ex illo famoſo tuo MS. quod pagina 129. profers, & ex quo Czechi cœ- notsphium æri inſculptum protuliſti? Cur inquam ex hoc manuſeri- pto LUCIFER.
102 CONFUTATIO Pag. 44. igitur factum, ut a Czecho omnes idem nomen Czechorum ſine ulla deflexione hauſerint? nam certe vel Czechitas vel Czechæos, vel Czechinos nominari oportuit, ur poſteri Czechi non ipſe Czechus viderentur. At evolve codices omnes uſque ad ſæculum XVII. nuſ- quam aliter, quam Czechos a primo Dalimili errore nos nuncupatos re- peries. Guod de Italis aut Græcis a quopiam Italo aut Græco origi- nem ducentibus obtendere potes, tam ridiculum eruditis figmentum eſt, quam ipſe Czechus. VI. Recte ſcripsi, tempore Coſmæ jam corruptam fuiſſe tradi- tionem: quæ Libuſſam Croci filiam fecerat, nec eſt, quod eam ob rem- tumultueris. Quo enim fonte Coſmas hunc Crocum habuit , ſi, ut ipſe fatetur, ſcriptorem nullum Ethnicorum Ducum noſtrorum, aut temporum geſta deſcribentem reperit, quam ex eadem ſenum fabuloſa relatione ? apud quos nempe ſcintilla adhuc quædam Croci illius in hi- ſtoriis nominati Vandalorum Regis ad tempora usque Coſmæ perſti- tit , qui veroſunillime e proximo imperium ſuum in Marcomannos veteremque Boemiam extenderat, aut in Gallias irrumpens, atque a Viſtulæ fluviis egrediens Marcomannorum terras, Boemiamque ſno- exercitu inundaverat. Non alio præterea fonte profluxit, quod Cró- eus hic gente Slavus, atque pater Libuſſæ erronee creditus fit, quam quod veteres quique ſcriptores, præſertim Coſmæ & Helmoldi ævo, hos Vandalos pro Venedis, Slavisque populis habuerint. Sane Chri- stannus, cujus authoritas propter vetuſtatem Coſma potior tibi eſſe debet, nec patris Libuſſæ, nec Croci meminit, quin verbis expreſſis ait : Slavos Boemiæ ante Pythoniſſam, ſeu Libuſſam nec Rectorem, nee Principem habuiſſe, ut mera poſteriorum ſomnia fint, quæ de Croco I. & II. patrii ſcriptores commemorant. Confutavimus hæc ſomnia jam multo prius ſperſim in opèribus noſtris, ubi res ex- poſcebat , & maxime Parte II. pag. 59. & 60. ubi, prolatis Gregorin Turonenſis , aliorumque veterum teſtimoniis, oſtendimus ex ſupra com- memorato Vandalorum confinio, aut Marcomannicarum terrarum in- undatione Crocum omnino ratione aliqua pertinere ad hiſtoriam pa- triam, ſed ejus Regium nomen memoriis veteribus Slavicis, quas a Chriſtanno habemus , conciliari minime poſſe. At fi tibi Vir Cl. Crocus tantoopere cordi ſuit , ſi eum gente Slavum defendere animo ſedit, cur non plura illi ſabiliendo præſidia & argumenta hauſiſti, ex illo famoſo tuo MS. quod pagina 129. profers, & ex quo Czechi cœ- notsphium æri inſculptum protuliſti? Cur inquam ex hoc manuſeri- pto LUCIFER.
Strana 103
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 103 pto non plures illius memorias, diplomata nempe, numos, ſimula- crumque etiam æri inciſa orbis eruditi admirationi propoſuiſti? Ad- vertiſti nempe ipſe manuſcripti hujus ſycophantias, & impoſturas, meritoque veritus es te fabulam , & ludum omnibus futurum , fi tom testara ineptiſſimaque mendacia Viris hiftoriarum gnaris pro veritate hiſtorica obtrudere conniſus fueris. Cate , cate , inquau, tanquam Gorgones conſpexiſſes, hæc præteriiſti. Ceterum abuteris rurſum dialecticx præceptis hoc loco, cum a Croco ad Libuſſam argumen- tationem deflectis, lectorique perſuaſum eupis, me & Libuſſam hiſto- riæ Slavorum eripuiſſe, cui merito in Annalibus patriis locum con- ceſſi, tum quod eam jam Chriſtannus Pythoniſſæ nomine indigitaverit, tum quod ejus memoriæ minime veterum monumentis adverſentur. VII. Loquendo, ſcribendoque veluti feſſus rurſum Vir Cl. ad omnem invidiam, malevolentiamque a natura factum Luciferum tuum in ſcenam prodire jubes, tuoque nomine verba facere , qui quantus quantus in fermento eſt, Eag. 44. LUCIFER. exſilit, furit, Fert odia præ ſe, totus in vultu eſt furor. Seneca. Non enim modo rurſum Tartaricam Zingorum ſeabiem multo ante a no- bis ſanatam in medium profert, ſed & odium univerſorum concivium in me exacuere omnibus nervis contendit. Non tuntum , inquit , eos, qui dilectæ patriæ noſtræ biſteriam ſumma prudentia , ac fidelitate in præſent pertexuerunt , graviter velut fabularum architectos hallucinatos fuifſe , ſed etiam integram noſtram nationem ludibrio vicinorum nudo, ut ajunt, capite proſtitue- re voluit, (Gelaſius ) dum Czecho inter aniles fabellas adſcripto, nos a Tar- tarica Zingorum ſcabie deſcendiſſe non dubitavit. Pateris Vir Cl. Lucife- rum tuum tantum audacia exorbitantem ? hæc ne verba ejus ori tu, ceteroquin ſcientia & prudentia urbi conſpicuus videri volens , im- poſuiſti? Qui ſi impetu ſuo hæc effutiit, cur non monuiſti; opuſcu- lorum ſaltem meorum paginas indigitaret , quibus patrios ſcriptores noſtros contemptim fabularum architectos conviciatus ſum ? cur non ru- dem inque re hiſtorica tyronem erudiiſti, quid vox hallucinari conno- tet ? Non nego hac voce me nonnunquam in Annalibus meis uſum, cum ſcriptores nostros a veritate deflexifſe, innuere fuit animus. Sed an vox hallucinari tam probroſa eſt, ut convicii loco habeatur, tan- tumque exaggeretur? Adi Mabillonium, Baronium, Cointium, Pa- gium, Bollandianos, omnesque, qui ſua critice pertractavere, an non Pag. 45. ejus-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 103 pto non plures illius memorias, diplomata nempe, numos, ſimula- crumque etiam æri inciſa orbis eruditi admirationi propoſuiſti? Ad- vertiſti nempe ipſe manuſcripti hujus ſycophantias, & impoſturas, meritoque veritus es te fabulam , & ludum omnibus futurum , fi tom testara ineptiſſimaque mendacia Viris hiftoriarum gnaris pro veritate hiſtorica obtrudere conniſus fueris. Cate , cate , inquau, tanquam Gorgones conſpexiſſes, hæc præteriiſti. Ceterum abuteris rurſum dialecticx præceptis hoc loco, cum a Croco ad Libuſſam argumen- tationem deflectis, lectorique perſuaſum eupis, me & Libuſſam hiſto- riæ Slavorum eripuiſſe, cui merito in Annalibus patriis locum con- ceſſi, tum quod eam jam Chriſtannus Pythoniſſæ nomine indigitaverit, tum quod ejus memoriæ minime veterum monumentis adverſentur. VII. Loquendo, ſcribendoque veluti feſſus rurſum Vir Cl. ad omnem invidiam, malevolentiamque a natura factum Luciferum tuum in ſcenam prodire jubes, tuoque nomine verba facere , qui quantus quantus in fermento eſt, Eag. 44. LUCIFER. exſilit, furit, Fert odia præ ſe, totus in vultu eſt furor. Seneca. Non enim modo rurſum Tartaricam Zingorum ſeabiem multo ante a no- bis ſanatam in medium profert, ſed & odium univerſorum concivium in me exacuere omnibus nervis contendit. Non tuntum , inquit , eos, qui dilectæ patriæ noſtræ biſteriam ſumma prudentia , ac fidelitate in præſent pertexuerunt , graviter velut fabularum architectos hallucinatos fuifſe , ſed etiam integram noſtram nationem ludibrio vicinorum nudo, ut ajunt, capite proſtitue- re voluit, (Gelaſius ) dum Czecho inter aniles fabellas adſcripto, nos a Tar- tarica Zingorum ſcabie deſcendiſſe non dubitavit. Pateris Vir Cl. Lucife- rum tuum tantum audacia exorbitantem ? hæc ne verba ejus ori tu, ceteroquin ſcientia & prudentia urbi conſpicuus videri volens , im- poſuiſti? Qui ſi impetu ſuo hæc effutiit, cur non monuiſti; opuſcu- lorum ſaltem meorum paginas indigitaret , quibus patrios ſcriptores noſtros contemptim fabularum architectos conviciatus ſum ? cur non ru- dem inque re hiſtorica tyronem erudiiſti, quid vox hallucinari conno- tet ? Non nego hac voce me nonnunquam in Annalibus meis uſum, cum ſcriptores nostros a veritate deflexifſe, innuere fuit animus. Sed an vox hallucinari tam probroſa eſt, ut convicii loco habeatur, tan- tumque exaggeretur? Adi Mabillonium, Baronium, Cointium, Pa- gium, Bollandianos, omnesque, qui ſua critice pertractavere, an non Pag. 45. ejus-
Strana 104
104 CONFUTATIO ejus dem vocabuli cenſura graviſſimos quosque ſcriptores paſſim no- tatos reperies? istuene idem est ac fabularum architectos conviciari? In- quire in omnia Lexica , lege omnes probatos claſficosque authores latinos, ubi fulli, errare, labi, hallucinari ſynonima deprehenſurus. Ubi vero is locus in Annalibus meis , quo gravius præterque modeſtiæ le- ges animadverti in ſcriptores patrios etiam infimi generis? quid Luci- fer in detegenda vulnera mea ubivis effusiſſime procax non ipſas pa- ginas indigitavit? An non ego locis omnibus purgo, officioſeque er- rores illorum ob defectum idoneorum monumentorum , & Criticæ lucem necdum ætate illorum in terras noſtras invectam excuſo? Guo- ties induſtriam eorum in ſcribendis rebus patriis illuſtrandisque com- mendo, imo prædico, laudibusque extollo? Verum quis credidiſſet tanto ſupercilio futurum Luciferum tuum , aut eum patriorum ſcripto- rum patrocinium tanta auſteritate ſuſcepturum, ut ægre ferat, vel verbo illis contradici , eosque errorum convinci ? Quis ille , qui vin- cula injiciat intellectui meo atque induſtriæ, ut tanquam libris ſacris, aut foliis Sybillinis integerrimam fidem præbeam, quam meris aſſertis ſine veterum tabulis aucupari conati ? mihi piaculum ſit a ſuperiorum ætate ſententiis recedere, aut oftendere eorum narrata veterum monu- mentis non reſpondere? Na igitur tu Lucifer veritatem historicam xternum ſepultam , næ orbem fabulis crepundiisque perpetuo paſci, næ diſciplinarum culturam filveſcere, næ pro luce cymerias tenebras invectus cupis, qui vetitum mihi vis hiſtoriam patriam repurgare, ve- rioraque ex coævis vetuſtisque monumentis exquirere. Non nudo, ut ais, capite per me natio noſtra vicinorum ludibrio proſtituitur, ſed ne ludi- brio fabulæque porro ſit, defenditur , ac cavetur , cum oſtendo etiam genti nostræ non defuiſſe olim, non deeſſe hodie doctrina claros, qui deliramenta hæc ſuperiorum ſæculorum omni tempore execrati ſunt, qui pridem ſenſus ſuos paſſim inter domeſticos parietes hacte- nus tectos ſcriptis prodidiſſent , niſi fato quodam impediti, aut ſimi- lis obtrectationis, quam tu milri intentas , metu calamum abjeciſſent. Non eſt, quod metuas, genti meæ ex ſcriptis meis quoddam dede- cus enaſciturum apud exteros, quin, ne invidioſa tibi videatur glo- riatio, polliceri auſim, etiam laudem & exiſtimationem ex iis acceſſu- ram, nam exteri tandem historiam patriam a me expurgatam legere, probare , ſcriptisque ſuis prædicare occipiunt , cum antea paſſim illis quot pene capita, tot nova argumenta deridiculi ludibriique fuerint, imo vel hoc ipſo nomine pluribus exoſa, quod nec res, nec hiſto- LUCIFER. rias,
104 CONFUTATIO ejus dem vocabuli cenſura graviſſimos quosque ſcriptores paſſim no- tatos reperies? istuene idem est ac fabularum architectos conviciari? In- quire in omnia Lexica , lege omnes probatos claſficosque authores latinos, ubi fulli, errare, labi, hallucinari ſynonima deprehenſurus. Ubi vero is locus in Annalibus meis , quo gravius præterque modeſtiæ le- ges animadverti in ſcriptores patrios etiam infimi generis? quid Luci- fer in detegenda vulnera mea ubivis effusiſſime procax non ipſas pa- ginas indigitavit? An non ego locis omnibus purgo, officioſeque er- rores illorum ob defectum idoneorum monumentorum , & Criticæ lucem necdum ætate illorum in terras noſtras invectam excuſo? Guo- ties induſtriam eorum in ſcribendis rebus patriis illuſtrandisque com- mendo, imo prædico, laudibusque extollo? Verum quis credidiſſet tanto ſupercilio futurum Luciferum tuum , aut eum patriorum ſcripto- rum patrocinium tanta auſteritate ſuſcepturum, ut ægre ferat, vel verbo illis contradici , eosque errorum convinci ? Quis ille , qui vin- cula injiciat intellectui meo atque induſtriæ, ut tanquam libris ſacris, aut foliis Sybillinis integerrimam fidem præbeam, quam meris aſſertis ſine veterum tabulis aucupari conati ? mihi piaculum ſit a ſuperiorum ætate ſententiis recedere, aut oftendere eorum narrata veterum monu- mentis non reſpondere? Na igitur tu Lucifer veritatem historicam xternum ſepultam , næ orbem fabulis crepundiisque perpetuo paſci, næ diſciplinarum culturam filveſcere, næ pro luce cymerias tenebras invectus cupis, qui vetitum mihi vis hiſtoriam patriam repurgare, ve- rioraque ex coævis vetuſtisque monumentis exquirere. Non nudo, ut ais, capite per me natio noſtra vicinorum ludibrio proſtituitur, ſed ne ludi- brio fabulæque porro ſit, defenditur , ac cavetur , cum oſtendo etiam genti nostræ non defuiſſe olim, non deeſſe hodie doctrina claros, qui deliramenta hæc ſuperiorum ſæculorum omni tempore execrati ſunt, qui pridem ſenſus ſuos paſſim inter domeſticos parietes hacte- nus tectos ſcriptis prodidiſſent , niſi fato quodam impediti, aut ſimi- lis obtrectationis, quam tu milri intentas , metu calamum abjeciſſent. Non eſt, quod metuas, genti meæ ex ſcriptis meis quoddam dede- cus enaſciturum apud exteros, quin, ne invidioſa tibi videatur glo- riatio, polliceri auſim, etiam laudem & exiſtimationem ex iis acceſſu- ram, nam exteri tandem historiam patriam a me expurgatam legere, probare , ſcriptisque ſuis prædicare occipiunt , cum antea paſſim illis quot pene capita, tot nova argumenta deridiculi ludibriique fuerint, imo vel hoc ipſo nomine pluribus exoſa, quod nec res, nec hiſto- LUCIFER. rias,
Strana 105
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 105 rias, nec tempora veteriorum relatis congruere adverterent. Nemi- LUCFER, nem latere poſſunt aculei illi riſusque , quibus annis abhinc duobus adhuc Clariſſimus Vir Blaſius Florivantius Advocatus Romanæ Curiæ in dubio & Proceſſu Wiſſehradenſi , Celſiſſimi Principis & Archi-Epiſ- copi Pragenſis Mauritii Guſtavi (felicis memoriæ) juſſu Pragæ anno 1763. recuſo Wlaſtam, Amazones Bohemiæ, Horomirum , ſaltum equi ex Wiſſehrad ejusque ſermocinationem , columnæ |Romanæ per dæ- monem allationem, aliaque pridem ab Hagecio tuo allata, atque ex illo exſcripta traduxerit, ſatyricoque aceto perfuderit. Patere Vir Cl. hæc monſtra ceteraque ſimilia ex hiſtoria patria expungi, patere, ut oftendamus nobis ipſis Boemis deridiculo, & oblectamento esse, & exteri genti noſtræ illudere ceſſabunt ; ſi Hayecium tuum per omnia manutenendum perfricta fronte conniteris , nunquam ludibriorum fi- nis erit , & tuus error, tuaque imperitia ad univerſæ gentis maculam detorquebitur. Tu vero Deus Optime & Maxime, Pater Luminum! . . . Libera de caligine filios Achivos, Fac vero ſerenitatem, da autem oculis videre. Homerus. VIII. Non ſatis erat Lucifero tuo eo malevolentiam ſuam in- tendiſſe , ut me & opuſcula mea concivibus meis inviſa, exoſaque red- deret , niſi etiam invidiæ , odiique faces exteris gentibus , ac cum- primis inclitæ Moravorum , Polonorumque genti ſubjiceret. Mali- gne enim blaterat, me docuiſſe : Moravos a Mrha , quod cadaver ſeu morticinium ſignificat, nomen ſuum obtinuiſſe. An effrontem magis homi- nis larvam unquam quis Comicorum in ſcenam produxit Soſia , cui nihil antiquius illo : (a) ſi dixero mendacium , ſolens muo more fecero? Qua vero Parte Annalium meorum , qua pagina locus is , quo Mo- ravos a Mirha nomen obtinuiſſe doceo? callide vero Lucifer pro aſtu- tiæ ſux vitio eum indicare præteriit , nempe ut fieri ſolet , ne manife- ſtus in mendacio opprimeretur. Ego vero eum Lectori indigito, pandoque Prodromi mei paginas eſſe 85. 86. & 87. ubi de Moravo- rum origine , ac etymo ago. Ibi poſtquam ex aliorum ſententia re- tuliſſem , quæ de origine & etymologia Moravorum opiniones eſſent, quod nempe alii ſcriptores nomen Marahenfium, ſeu Moravorum a Murha militari ſigno, alii cum Suida a Maraha Moraviæ fluvio deri- varent, profero tandem in tanta hiſtoriarum obſcuritate, temporum- O PARS I. Pag. 45. que ☞ (s) Plautus in Amphitruone Act 1. Sce. I
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 105 rias, nec tempora veteriorum relatis congruere adverterent. Nemi- LUCFER, nem latere poſſunt aculei illi riſusque , quibus annis abhinc duobus adhuc Clariſſimus Vir Blaſius Florivantius Advocatus Romanæ Curiæ in dubio & Proceſſu Wiſſehradenſi , Celſiſſimi Principis & Archi-Epiſ- copi Pragenſis Mauritii Guſtavi (felicis memoriæ) juſſu Pragæ anno 1763. recuſo Wlaſtam, Amazones Bohemiæ, Horomirum , ſaltum equi ex Wiſſehrad ejusque ſermocinationem , columnæ |Romanæ per dæ- monem allationem, aliaque pridem ab Hagecio tuo allata, atque ex illo exſcripta traduxerit, ſatyricoque aceto perfuderit. Patere Vir Cl. hæc monſtra ceteraque ſimilia ex hiſtoria patria expungi, patere, ut oftendamus nobis ipſis Boemis deridiculo, & oblectamento esse, & exteri genti noſtræ illudere ceſſabunt ; ſi Hayecium tuum per omnia manutenendum perfricta fronte conniteris , nunquam ludibriorum fi- nis erit , & tuus error, tuaque imperitia ad univerſæ gentis maculam detorquebitur. Tu vero Deus Optime & Maxime, Pater Luminum! . . . Libera de caligine filios Achivos, Fac vero ſerenitatem, da autem oculis videre. Homerus. VIII. Non ſatis erat Lucifero tuo eo malevolentiam ſuam in- tendiſſe , ut me & opuſcula mea concivibus meis inviſa, exoſaque red- deret , niſi etiam invidiæ , odiique faces exteris gentibus , ac cum- primis inclitæ Moravorum , Polonorumque genti ſubjiceret. Mali- gne enim blaterat, me docuiſſe : Moravos a Mrha , quod cadaver ſeu morticinium ſignificat, nomen ſuum obtinuiſſe. An effrontem magis homi- nis larvam unquam quis Comicorum in ſcenam produxit Soſia , cui nihil antiquius illo : (a) ſi dixero mendacium , ſolens muo more fecero? Qua vero Parte Annalium meorum , qua pagina locus is , quo Mo- ravos a Mirha nomen obtinuiſſe doceo? callide vero Lucifer pro aſtu- tiæ ſux vitio eum indicare præteriit , nempe ut fieri ſolet , ne manife- ſtus in mendacio opprimeretur. Ego vero eum Lectori indigito, pandoque Prodromi mei paginas eſſe 85. 86. & 87. ubi de Moravo- rum origine , ac etymo ago. Ibi poſtquam ex aliorum ſententia re- tuliſſem , quæ de origine & etymologia Moravorum opiniones eſſent, quod nempe alii ſcriptores nomen Marahenfium, ſeu Moravorum a Murha militari ſigno, alii cum Suida a Maraha Moraviæ fluvio deri- varent, profero tandem in tanta hiſtoriarum obſcuritate, temporum- O PARS I. Pag. 45. que ☞ (s) Plautus in Amphitruone Act 1. Sce. I
Strana 106
CONFUTATIG 106 que longinquitate opinionem meam de Jazygibus, quos cum milte ante ad fluvium Marum in Hungaria veteribus apprime cognitum conſediſſe constet, ajo eos verofinuliter ad hodiernam Moraviam pro- greſſos, fluvio ibidem novo reperto idem nomen indidiſſe, Mara- hamque appellaiſe, unde verofimillime gentis nomen profluxerit. Nam pag. 87. his verbis concludo: An non fortaſſis veriſimilitudinem ali- quam habet, ſi dicamus: exſtincto per Attillam Quadorum Marcomannorum- que regno hos ipſos Jazyges poſtea his fructuoſis veteris Quadiæ terris commora- tionem ſuam ſtabiliviſſe , obque veteris ſuæ patriæ memoriam flumini regionem novam permeanti idem nomen Marava indidiſſe, quo pacto optime Suidæ teſti- monium ſalvabitur. Hoccine est Maravorum nomen a Mirha deflectere Rupiſti Lucifer frena pudoris , qui verſutiarum confidentia nonniſi triumphare quæris , quem , ut verbis Ciceronis loquar, malevolentia coegit mentiri, coegit hæc inquam malevolentia triginta aliquot menda- ciis fallaciisque hanc lucubrationem farcire , quod probe proſpiceres veritate genuinisque monumentis te nihil adverius argumenta mea pro- fecturum ; odium popularium meorum, odium gentium Slavicarum triumphum tuum animo deſtinaſti. Hoc vero Luciferi tui peccatum nihil ad te attinet Vir Cl. Non est ſcribæ culpa fi penna ceſpitet, aut hebeſcat , non eſt inquam heri vitium , ſi vernula , fi ſer vus men- dax & ſycophanta ſit , ſcio Luciferum hæe ſuo genio & pruritu , non mandato tuo effutiiſſe , non me latet eum optimam voluntatem tuam fideique integritatem ſua fraude & malitia temeraſſe , nec dubito, quin ipſe jam dignum deputes, qui in piſtrinum quadrupes compingatur, audaciamque loro & tergo ſuo exſolvat. Nam non ignoras vel eos ipſos qui a Marha militari ſigno Marahenſium ſeu Moravorum etymon deſlexerunt, nonniſi honorificentiſſime de hac gente ſenfiffe. Guid enim cuique genti glorioſius , quam vetuſtiſſimis documentis ostende- re, eam bellicoſam victricemque aliquando fuiſſe , quæ una olim gen- tium virtus & nobilitas erat. Quid vero a quibusque magnificentius de Moravorum gente dici potuit, quam eos teſte Marcellino tam in- trepide hoſti congreſſos, ut elato ſigno militari Marha ! Murha ! oppo- ſitas phalanges hoſtium non majoris quam pecudum greges æstimarent, nec enim olim vox Marha apud veteres Slavos morticinum ſeu cadaver, ſed armentorum gregem connotabat. Sic enim etiam hodie Croatæ ul- tima Decalogi verba: Non bovem, non aſinum, & univerſa , quæ illius ſunt, explicant: Ni Marhe, ni kakove blisnyega tvojega... Hinc recte LUCIFER. Jor-
CONFUTATIG 106 que longinquitate opinionem meam de Jazygibus, quos cum milte ante ad fluvium Marum in Hungaria veteribus apprime cognitum conſediſſe constet, ajo eos verofinuliter ad hodiernam Moraviam pro- greſſos, fluvio ibidem novo reperto idem nomen indidiſſe, Mara- hamque appellaiſe, unde verofimillime gentis nomen profluxerit. Nam pag. 87. his verbis concludo: An non fortaſſis veriſimilitudinem ali- quam habet, ſi dicamus: exſtincto per Attillam Quadorum Marcomannorum- que regno hos ipſos Jazyges poſtea his fructuoſis veteris Quadiæ terris commora- tionem ſuam ſtabiliviſſe , obque veteris ſuæ patriæ memoriam flumini regionem novam permeanti idem nomen Marava indidiſſe, quo pacto optime Suidæ teſti- monium ſalvabitur. Hoccine est Maravorum nomen a Mirha deflectere Rupiſti Lucifer frena pudoris , qui verſutiarum confidentia nonniſi triumphare quæris , quem , ut verbis Ciceronis loquar, malevolentia coegit mentiri, coegit hæc inquam malevolentia triginta aliquot menda- ciis fallaciisque hanc lucubrationem farcire , quod probe proſpiceres veritate genuinisque monumentis te nihil adverius argumenta mea pro- fecturum ; odium popularium meorum, odium gentium Slavicarum triumphum tuum animo deſtinaſti. Hoc vero Luciferi tui peccatum nihil ad te attinet Vir Cl. Non est ſcribæ culpa fi penna ceſpitet, aut hebeſcat , non eſt inquam heri vitium , ſi vernula , fi ſer vus men- dax & ſycophanta ſit , ſcio Luciferum hæe ſuo genio & pruritu , non mandato tuo effutiiſſe , non me latet eum optimam voluntatem tuam fideique integritatem ſua fraude & malitia temeraſſe , nec dubito, quin ipſe jam dignum deputes, qui in piſtrinum quadrupes compingatur, audaciamque loro & tergo ſuo exſolvat. Nam non ignoras vel eos ipſos qui a Marha militari ſigno Marahenſium ſeu Moravorum etymon deſlexerunt, nonniſi honorificentiſſime de hac gente ſenfiffe. Guid enim cuique genti glorioſius , quam vetuſtiſſimis documentis ostende- re, eam bellicoſam victricemque aliquando fuiſſe , quæ una olim gen- tium virtus & nobilitas erat. Quid vero a quibusque magnificentius de Moravorum gente dici potuit, quam eos teſte Marcellino tam in- trepide hoſti congreſſos, ut elato ſigno militari Marha ! Murha ! oppo- ſitas phalanges hoſtium non majoris quam pecudum greges æstimarent, nec enim olim vox Marha apud veteres Slavos morticinum ſeu cadaver, ſed armentorum gregem connotabat. Sic enim etiam hodie Croatæ ul- tima Decalogi verba: Non bovem, non aſinum, & univerſa , quæ illius ſunt, explicant: Ni Marhe, ni kakove blisnyega tvojega... Hinc recte LUCIFER. Jor-
Strana 107
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 107 Jordanus (a) hoc militare signum his verbis extollit: Apud veteres Sla-LUCIFER, vos pugnam ordientes audacia in hoſtes provocabatur exclamando Marha ! Mar- ha ! id eſt: grex pecorum ſunt , non timete eos, ſed cædite. Si jam vero lectis pluribus Græcis ſcriptoribus judicium a me de origine Marha- norum & Marahenſium ſeu Moravorum expoſcis , auſim dicere ejus- dem nominis populum cum Zecchis veteribus ex Afia & Ponti Euxini litoribus adveniſſe. Nam in Excerptis Legationum Tomo I. Script. Byzantinorum creberrime Zecchis Aſiæ finitimos deprehenſurus es Ma- rinas, quos Procopius de Bello Perfico l. 2. c. 12. Maros appellat. IX. Credar jam aliquis Luciferum tuum omnem ſtomachum evomuiſſe , ſed a Moravis tranfit ad exagitandam nobiliſſimam Polo- norum gentem multis titulis Inſtituto meo ſuſpiciendam, ejusque odium multo acerbius in me exaſperare maligniſſime attentat. Nam his ver- bis me redarguit : Fraterno nobis ſanguinc junctæ Polonorum gentis parentem Lechum velut in Legno abjicere ſepoſua modeſlia non dubitavit. Vocem vero Legno infra in Scholiis germanice per oletum , ſeu ( quod verecundia ſcribere vetat ) fimum humanum impudentiſſime explicat. O Lucifer! hoccine impune tibi futurum arbitraris, ut glorioſiſſimæ etiam Polono- rum genti illudas, iiludas cetero orbi literato linguæ noſtræ patriæ igna- ro? Egone ſepoſita modeſtia Lechum in fœtida illa tua voce, qua vel opuſcula mea inquinare ſummo mihi duxiſſem dedecori, abjeci? quid ad hanc malignitatem reponam niſi illud Ciceronis (b) Qui ſemel verecundiæ fines tranſerit , cum bene & naviter oportet eſſe impudentem. Ve- rum hæc commemorans audacter ad Partis meæ II. paginam 10. pro- vocas : locum igitur hunc fidelirer , ut hac pagiña notatus eft, vigili fallique neſcio Benevoli Lectoris oculo ſiſtimus. Poſtquam ibidem ex Dalimilo oſtendiſſemus, ab eo vocem Lech non pro proprio nomine hominis ſed appellativo quod adoleſcentem ingenuum & liberum connotat acceptam fuiſſe, ſubjungimus: Quanquam vetuſtum alterum monumentum non ſuppetat, que cognoſsamus Lech vocabulo majoribus noſtris ingenuum ſcu ftrenuum adoleſcentem fignificatum, tumen id palum prodit alterum ſmile vocubu- lum Licha , quo paſſim Dalimilus utitur, cum puellam ſeu udoleſcentulam libe- ram denotare intendit; tum Frencelius Slavicum Lichi idem quod liber, a , um, ſignificaſſe oſtendit. Apud nos vero hodiedum perdurans vox Lehno (c) Lechno PARS I. O 2 Pag. 45. ſeu (a) Jordan. Orig. Slav. e. 11. §. 24. p. 35. (b) Cicero l. 5. epiſt. 12. (c) Hane vocem hoc loco deſilerari nemo non ex verbis ipſis præcedentibus intelliget , ner euim Lechno aut Regno hodie apud nos perdurans vox eſt.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 107 Jordanus (a) hoc militare signum his verbis extollit: Apud veteres Sla-LUCIFER, vos pugnam ordientes audacia in hoſtes provocabatur exclamando Marha ! Mar- ha ! id eſt: grex pecorum ſunt , non timete eos, ſed cædite. Si jam vero lectis pluribus Græcis ſcriptoribus judicium a me de origine Marha- norum & Marahenſium ſeu Moravorum expoſcis , auſim dicere ejus- dem nominis populum cum Zecchis veteribus ex Afia & Ponti Euxini litoribus adveniſſe. Nam in Excerptis Legationum Tomo I. Script. Byzantinorum creberrime Zecchis Aſiæ finitimos deprehenſurus es Ma- rinas, quos Procopius de Bello Perfico l. 2. c. 12. Maros appellat. IX. Credar jam aliquis Luciferum tuum omnem ſtomachum evomuiſſe , ſed a Moravis tranfit ad exagitandam nobiliſſimam Polo- norum gentem multis titulis Inſtituto meo ſuſpiciendam, ejusque odium multo acerbius in me exaſperare maligniſſime attentat. Nam his ver- bis me redarguit : Fraterno nobis ſanguinc junctæ Polonorum gentis parentem Lechum velut in Legno abjicere ſepoſua modeſlia non dubitavit. Vocem vero Legno infra in Scholiis germanice per oletum , ſeu ( quod verecundia ſcribere vetat ) fimum humanum impudentiſſime explicat. O Lucifer! hoccine impune tibi futurum arbitraris, ut glorioſiſſimæ etiam Polono- rum genti illudas, iiludas cetero orbi literato linguæ noſtræ patriæ igna- ro? Egone ſepoſita modeſtia Lechum in fœtida illa tua voce, qua vel opuſcula mea inquinare ſummo mihi duxiſſem dedecori, abjeci? quid ad hanc malignitatem reponam niſi illud Ciceronis (b) Qui ſemel verecundiæ fines tranſerit , cum bene & naviter oportet eſſe impudentem. Ve- rum hæc commemorans audacter ad Partis meæ II. paginam 10. pro- vocas : locum igitur hunc fidelirer , ut hac pagiña notatus eft, vigili fallique neſcio Benevoli Lectoris oculo ſiſtimus. Poſtquam ibidem ex Dalimilo oſtendiſſemus, ab eo vocem Lech non pro proprio nomine hominis ſed appellativo quod adoleſcentem ingenuum & liberum connotat acceptam fuiſſe, ſubjungimus: Quanquam vetuſtum alterum monumentum non ſuppetat, que cognoſsamus Lech vocabulo majoribus noſtris ingenuum ſcu ftrenuum adoleſcentem fignificatum, tumen id palum prodit alterum ſmile vocubu- lum Licha , quo paſſim Dalimilus utitur, cum puellam ſeu udoleſcentulam libe- ram denotare intendit; tum Frencelius Slavicum Lichi idem quod liber, a , um, ſignificaſſe oſtendit. Apud nos vero hodiedum perdurans vox Lehno (c) Lechno PARS I. O 2 Pag. 45. ſeu (a) Jordan. Orig. Slav. e. 11. §. 24. p. 35. (b) Cicero l. 5. epiſt. 12. (c) Hane vocem hoc loco deſilerari nemo non ex verbis ipſis præcedentibus intelliget , ner euim Lechno aut Regno hodie apud nos perdurans vox eſt.
Strana 108
108 CONFUTATIO Pag. 45. ſeu Legno ultro oſtendit vocem hanc olim pro homine acceptam fuiſſe. Per quam vocem antiquitus ſcribi ſolitam Legno nihil auud intendimus quam hominium, homagium ſeu feudum, qua fignificatione adnuc genti noſtræ in uſu eſt Lchno, ita ut quemadmodum hominium & homag um ab homine, ita Lehno ſeu veterum Legno derivatum cenſendum ſit no- minis appellativi Lech quod antiquitus Leh ſeribebatur, hominem in- genuum majoribus noſtris connotans. Advertiſti vero vaferrime lu- cifer , non aliam quam hanc ipſam mihi mentem eſſe , vocisque Lehno Lechno ſeu Legno intellectionem , ſed quoniam hoc unum tibi ſtudium erat mea carpere , ſugillare , calumniari, invidiæ flammis ſubjicere , his verbis mihi obſtrepis: Nec vero ſimile , ſed fictio eſt vocem hanc olim pro- homine , homagio , hominio aut ipſo feudo ſuſſe acceptam , ſunt namque in promptu vetuſtiſſimi MS. todices Jura feudalia ſermone patrio recenſentes, quæ tamen hujus figmenti nullum ſuppeditant veſtigium. Nobis enim Boemis jura feudalia dicuntur & ab olim dicta ſunt : Práwa Dēdjn Manſkých , feudata- rius Man , homagium Manſtwe, niſi forte illud ſuum Lechno a germanico Lehen deducendum velit, at iſtud & veteres & hodierni Stavi ignoramus. Nem- pe voeis hujus luto collibuit tibi Lucifer turpare calamum & manum ut pueris , harisque placeres , & declamatio fieres. Guid vero tu ſumme hujus ſxculi antiquarie audacter ad vetuſtiſſimos MSS. codices provocas, quandoquidem dico verbis expreſlis: hodiedum perdurans vox, ea hodie uſitata omnibusque cognita, ſoli malitix tuæ fuit ignorata, ut fingas te eam neſcire , & fortaſſis a germanico Lehen repetitam ſu- ſpiceris. Quis vero patriorum noſtrorum hominum ignorat feudum. hominium, homagium vernacule Lehno ( olim Legno ſcriptum ) conno- tare? adi omnia vulgata noſtra Lexica & vocabularia Weleslavini, Comneni , Loderekeri, Roſæ, Wuſſini aliaque , & cum hac ſignifica- tione explicatum reperies ; unus præ ceteris ſit tibi plurimum a gente noſtra celebratus Nomenclator quadrilinguis M. Danielis Adami a We- leslavina, qui claſſe II. c. 7. p. 50. ita commentatur: Lehno, lenni Stater, Manftwj. Prædium olientelare vel beneficiarium-Lehen-Guth. Et quanquam poſteriores quique noſtri Lchno ſine h ſcribant, tamen un liquidam literam e, longiusque enunciandam demonstrarent accentu acuto notant, ſcribentes: Léno, hodierni tamen ortographix Ma- giſtri ( inter quos prxcipuum nomen meretur Clariſſimus Vir Joanne Zeberer Neo-Urbenſis Cancellarius a ſumma ſua lingux patria cogni tione quadriurbi notiſſimus ) contendunt literam h. retinendam , ho diernisque etiam ortographiæ legibus Lehno ſcribendum eſſe. Cum vero LUCIFER.
108 CONFUTATIO Pag. 45. ſeu Legno ultro oſtendit vocem hanc olim pro homine acceptam fuiſſe. Per quam vocem antiquitus ſcribi ſolitam Legno nihil auud intendimus quam hominium, homagium ſeu feudum, qua fignificatione adnuc genti noſtræ in uſu eſt Lchno, ita ut quemadmodum hominium & homag um ab homine, ita Lehno ſeu veterum Legno derivatum cenſendum ſit no- minis appellativi Lech quod antiquitus Leh ſeribebatur, hominem in- genuum majoribus noſtris connotans. Advertiſti vero vaferrime lu- cifer , non aliam quam hanc ipſam mihi mentem eſſe , vocisque Lehno Lechno ſeu Legno intellectionem , ſed quoniam hoc unum tibi ſtudium erat mea carpere , ſugillare , calumniari, invidiæ flammis ſubjicere , his verbis mihi obſtrepis: Nec vero ſimile , ſed fictio eſt vocem hanc olim pro- homine , homagio , hominio aut ipſo feudo ſuſſe acceptam , ſunt namque in promptu vetuſtiſſimi MS. todices Jura feudalia ſermone patrio recenſentes, quæ tamen hujus figmenti nullum ſuppeditant veſtigium. Nobis enim Boemis jura feudalia dicuntur & ab olim dicta ſunt : Práwa Dēdjn Manſkých , feudata- rius Man , homagium Manſtwe, niſi forte illud ſuum Lechno a germanico Lehen deducendum velit, at iſtud & veteres & hodierni Stavi ignoramus. Nem- pe voeis hujus luto collibuit tibi Lucifer turpare calamum & manum ut pueris , harisque placeres , & declamatio fieres. Guid vero tu ſumme hujus ſxculi antiquarie audacter ad vetuſtiſſimos MSS. codices provocas, quandoquidem dico verbis expreſlis: hodiedum perdurans vox, ea hodie uſitata omnibusque cognita, ſoli malitix tuæ fuit ignorata, ut fingas te eam neſcire , & fortaſſis a germanico Lehen repetitam ſu- ſpiceris. Quis vero patriorum noſtrorum hominum ignorat feudum. hominium, homagium vernacule Lehno ( olim Legno ſcriptum ) conno- tare? adi omnia vulgata noſtra Lexica & vocabularia Weleslavini, Comneni , Loderekeri, Roſæ, Wuſſini aliaque , & cum hac ſignifica- tione explicatum reperies ; unus præ ceteris ſit tibi plurimum a gente noſtra celebratus Nomenclator quadrilinguis M. Danielis Adami a We- leslavina, qui claſſe II. c. 7. p. 50. ita commentatur: Lehno, lenni Stater, Manftwj. Prædium olientelare vel beneficiarium-Lehen-Guth. Et quanquam poſteriores quique noſtri Lchno ſine h ſcribant, tamen un liquidam literam e, longiusque enunciandam demonstrarent accentu acuto notant, ſcribentes: Léno, hodierni tamen ortographix Ma- giſtri ( inter quos prxcipuum nomen meretur Clariſſimus Vir Joanne Zeberer Neo-Urbenſis Cancellarius a ſumma ſua lingux patria cogni tione quadriurbi notiſſimus ) contendunt literam h. retinendam , ho diernisque etiam ortographiæ legibus Lehno ſcribendum eſſe. Cum vero LUCIFER.
Strana 109
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 109 vero ajo in Prodromo meo Lechno seu Legno, per voces has veterem LUCIFER ſcriptionem innuere volui , cum majores noſtri puram literam h in uſu non habuerunt , eamque paſſim , per g aut etiam ch reddiderunt, ut crebrius alias docui , probavique per voces, Boga, gor, Gospodin, W ſſegrad , Praga &c. quæ hodie Boha / Hor/ Hoſpodin/ Wiſſehrad , Praha ſcribimus, enunciamusque. Sed tu neſcio mihi quos vetuſtiſſi- mos MSS. codices Jura feudalia ſermone patrio referentes obtrudis, in quibus feudum Man & Prawa Dédin Manſkých appeliatum repereris : ubi vero ſunt ii codices vetuſtiſſimi? ubi lecti? heri nempe aut nudius tertius nati codices tibi vetuſtiſſimi ſunt? an non liquida litera é in vo- ce Dedju oſtendit codicem noviſſimum ? quis majorum noſtrorum Sla- vorumque veterum novit liquidas literas? lege Dalimilum in præfatio, ne ſua pluribus paginis hac de re diſputantem. Legi ego antiquum Jus feudale priſco adhuc illo majorum noſtrorum ſermone exaratum, illudque exſcriptum habeo Tomo XXIV. collectaneorum meorum MSS. ineditorum, ex quo jam etiam nonnulla fragmenta opuſculis meis inſerui , nuſquam in illo hæc ſæculis noſtris enata vocabula Man aut Manstwj deprehendi. Sed ne suspectus tibi de fide hujus codicis fiam: exſtat in Tabulis Aulicis Feudalibus, codex rudis est, nec magnæ mo- lis, charta ad folii hodie mugnitudinem accedente , ſcriptus is est anno 1359. charactere multum informi. In hoc veteri jure feudali, non is, quem Lucifer tuus venditat titulus eſt, at : Prawa fewdalnj, quod ali- quando inter Tomos meos ineditos excuſum reperturus es. Niſi pœ- niteret operæ in exquirendis diplomatibus meis antiquis , menſis vero vix perlegendis ſufficeret, oftenderem tibi ex autographis membrana- ceis non ſemel hac eadem ſcriptione Legno pro hominio homagio & feudo a majoribus noſtris fuiſſe uſurpatum, meminitque ipſe ſcriba meus ſe ſæpius hanc vocem exſcripſiſſe. Sed quorſum hæc diſputo ? an tu invidioſe Lucifer patriæ linguæ non neſcius ignoraſti vocem Leg= no dum humanum fimetum, oletumque connotat, longe aliis ſcribi literis ? an non in omnibus ſupra memoratis Lexicis vocabulariisque id per y nempe Leyno ſcriptum excuſumque deprehendiſti? veteres id pl ne Layno ſcripſerunt , ut in antiquiſſimo , quo gens nostra gaudet, vocabulario Lactifero Joannis Ordinis Minorum S. Franciſci Pragæ an- no 1511. excuſo, item in altero paris fere ætatis Dictionario Jacobi Kiſchelii Olomucii impreſſo legere eſt. Hæc longius perſequi neceſ- ſum erat , ut me ſuſpicione calumnix apud inclitam Polonam gentem perpurgarem, ostenderemque putidum figmentum malevolentiamque O 3 Lu-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 109 vero ajo in Prodromo meo Lechno seu Legno, per voces has veterem LUCIFER ſcriptionem innuere volui , cum majores noſtri puram literam h in uſu non habuerunt , eamque paſſim , per g aut etiam ch reddiderunt, ut crebrius alias docui , probavique per voces, Boga, gor, Gospodin, W ſſegrad , Praga &c. quæ hodie Boha / Hor/ Hoſpodin/ Wiſſehrad , Praha ſcribimus, enunciamusque. Sed tu neſcio mihi quos vetuſtiſſi- mos MSS. codices Jura feudalia ſermone patrio referentes obtrudis, in quibus feudum Man & Prawa Dédin Manſkých appeliatum repereris : ubi vero ſunt ii codices vetuſtiſſimi? ubi lecti? heri nempe aut nudius tertius nati codices tibi vetuſtiſſimi ſunt? an non liquida litera é in vo- ce Dedju oſtendit codicem noviſſimum ? quis majorum noſtrorum Sla- vorumque veterum novit liquidas literas? lege Dalimilum in præfatio, ne ſua pluribus paginis hac de re diſputantem. Legi ego antiquum Jus feudale priſco adhuc illo majorum noſtrorum ſermone exaratum, illudque exſcriptum habeo Tomo XXIV. collectaneorum meorum MSS. ineditorum, ex quo jam etiam nonnulla fragmenta opuſculis meis inſerui , nuſquam in illo hæc ſæculis noſtris enata vocabula Man aut Manstwj deprehendi. Sed ne suspectus tibi de fide hujus codicis fiam: exſtat in Tabulis Aulicis Feudalibus, codex rudis est, nec magnæ mo- lis, charta ad folii hodie mugnitudinem accedente , ſcriptus is est anno 1359. charactere multum informi. In hoc veteri jure feudali, non is, quem Lucifer tuus venditat titulus eſt, at : Prawa fewdalnj, quod ali- quando inter Tomos meos ineditos excuſum reperturus es. Niſi pœ- niteret operæ in exquirendis diplomatibus meis antiquis , menſis vero vix perlegendis ſufficeret, oftenderem tibi ex autographis membrana- ceis non ſemel hac eadem ſcriptione Legno pro hominio homagio & feudo a majoribus noſtris fuiſſe uſurpatum, meminitque ipſe ſcriba meus ſe ſæpius hanc vocem exſcripſiſſe. Sed quorſum hæc diſputo ? an tu invidioſe Lucifer patriæ linguæ non neſcius ignoraſti vocem Leg= no dum humanum fimetum, oletumque connotat, longe aliis ſcribi literis ? an non in omnibus ſupra memoratis Lexicis vocabulariisque id per y nempe Leyno ſcriptum excuſumque deprehendiſti? veteres id pl ne Layno ſcripſerunt , ut in antiquiſſimo , quo gens nostra gaudet, vocabulario Lactifero Joannis Ordinis Minorum S. Franciſci Pragæ an- no 1511. excuſo, item in altero paris fere ætatis Dictionario Jacobi Kiſchelii Olomucii impreſſo legere eſt. Hæc longius perſequi neceſ- ſum erat , ut me ſuſpicione calumnix apud inclitam Polonam gentem perpurgarem, ostenderemque putidum figmentum malevolentiamque O 3 Lu-
Strana 110
110 CONFUTATIO LUCIFER. Pag. 45. Luciferi eſſe, cujus conatus eo vergebant, ut me huic aliisque Slavi- cis gentibus exoſum redderet, nam quid invidioſe præter ea ſubjun- gat, audiamus: Quam gratiam , inquit, hæ tres nationes ( nempe Boe- mica, Moravica , & Polona: glorioſo iſti originum ſuarum illuſtratori de- beant, libens lubensque tacitus prætereo, at pavendum eſt, ne cam ſubinde pro demerito reddant. Ego vero contra certus confido, quod omnes hæ tres gentes ſummæ mihi colendæ maximam industrix mex habituræ ſint gratiam , qui tandem earum antiquiſſimas memorias ex hactenus incognitis fontibus in apricum protuli, illuſtravi, diſpeſcui, Chrono- logiæque certiori reſtitui. Cognituri illi ex hac mea Apologia con- vicioſiſſimas tuas obtrectationes, & manifestiſſimas fraudes, dicturi, in- quam illi cum Poeta : Qui captat rifus hominum , ſamamque dicacis , . Fingere qui non viſa poteſt 5. . Hic niger eft, hunc tu Romane caveto. Complementi instar sit fragmentum epistolæ cujusdam eruditissi- mi & in hiſtoria patria verſatiſſimi Viri , qui minime dubitans homi- nium , homagium , & feudum a majoribus noſtris Legno appellatum ad- verſus opinionem Chronici Franciſci, quam pag. 136. his verbis red- didiſti! Tertius Lech qui fundavit Lechuitz & plantavit totam Sileſiam: ita commentatur: Non miht perſuadebit Franciſcus tam recens author ab aliqus Lech conditum Lechnitzium. Verior ejus etymologia repetenda eſt a Legno ſeu- dum ; quod videlicet hic locus olim feudalis fuerit. Certe Cromerus hanc civi- tatem non appellat Lechnitium ſed Lægnicium alii Lehnicium jam antiquata & mutata voce Legno in Lehno. Cui addi potuiſſet : etiam in omnibus vetu- ſtis membranis codicibusque imo apud Latinos & Germanos hodie pleros- que enunciationem ſcriptionemque Legnitium Lignit; & Legnit; perdurare. Adjicere libet hujus doctiſſimi Viri opinionem , quo fato Polonos Lechorum nomen inveniſſe autumet ; “Nunc, ait, diſquirendum, unde Poloni nominati fuerint Lechi aut Lechitæ ? Salvo meliori judicio, ego exiſtimo a Cinnamo aliisque ſcriptoribus Polonos appellari Lechos ab antiqua voce Slavica Lech , id est: homine ingenuo & libero, olim enim ſervi non armabantur , ſed quicunque militabant, erant ingenui & li- beri, id eſt: Lechi ſeu Lechitæ. Laurentius Beyerlinck in magno Thea- tro vitx humanæ verbo: Dedecus pag. 58. ita commentatur:, Servos ad militiam Sacramento rogare, aut ullo modo admittere , nefas ſan- citum veteribus eſt, quod Cicero in Dejotaro fignificat, & Martianus di-
110 CONFUTATIO LUCIFER. Pag. 45. Luciferi eſſe, cujus conatus eo vergebant, ut me huic aliisque Slavi- cis gentibus exoſum redderet, nam quid invidioſe præter ea ſubjun- gat, audiamus: Quam gratiam , inquit, hæ tres nationes ( nempe Boe- mica, Moravica , & Polona: glorioſo iſti originum ſuarum illuſtratori de- beant, libens lubensque tacitus prætereo, at pavendum eſt, ne cam ſubinde pro demerito reddant. Ego vero contra certus confido, quod omnes hæ tres gentes ſummæ mihi colendæ maximam industrix mex habituræ ſint gratiam , qui tandem earum antiquiſſimas memorias ex hactenus incognitis fontibus in apricum protuli, illuſtravi, diſpeſcui, Chrono- logiæque certiori reſtitui. Cognituri illi ex hac mea Apologia con- vicioſiſſimas tuas obtrectationes, & manifestiſſimas fraudes, dicturi, in- quam illi cum Poeta : Qui captat rifus hominum , ſamamque dicacis , . Fingere qui non viſa poteſt 5. . Hic niger eft, hunc tu Romane caveto. Complementi instar sit fragmentum epistolæ cujusdam eruditissi- mi & in hiſtoria patria verſatiſſimi Viri , qui minime dubitans homi- nium , homagium , & feudum a majoribus noſtris Legno appellatum ad- verſus opinionem Chronici Franciſci, quam pag. 136. his verbis red- didiſti! Tertius Lech qui fundavit Lechuitz & plantavit totam Sileſiam: ita commentatur: Non miht perſuadebit Franciſcus tam recens author ab aliqus Lech conditum Lechnitzium. Verior ejus etymologia repetenda eſt a Legno ſeu- dum ; quod videlicet hic locus olim feudalis fuerit. Certe Cromerus hanc civi- tatem non appellat Lechnitium ſed Lægnicium alii Lehnicium jam antiquata & mutata voce Legno in Lehno. Cui addi potuiſſet : etiam in omnibus vetu- ſtis membranis codicibusque imo apud Latinos & Germanos hodie pleros- que enunciationem ſcriptionemque Legnitium Lignit; & Legnit; perdurare. Adjicere libet hujus doctiſſimi Viri opinionem , quo fato Polonos Lechorum nomen inveniſſe autumet ; “Nunc, ait, diſquirendum, unde Poloni nominati fuerint Lechi aut Lechitæ ? Salvo meliori judicio, ego exiſtimo a Cinnamo aliisque ſcriptoribus Polonos appellari Lechos ab antiqua voce Slavica Lech , id est: homine ingenuo & libero, olim enim ſervi non armabantur , ſed quicunque militabant, erant ingenui & li- beri, id eſt: Lechi ſeu Lechitæ. Laurentius Beyerlinck in magno Thea- tro vitx humanæ verbo: Dedecus pag. 58. ita commentatur:, Servos ad militiam Sacramento rogare, aut ullo modo admittere , nefas ſan- citum veteribus eſt, quod Cicero in Dejotaro fignificat, & Martianus di-
Strana 111
RADII I. REPLEXIONIS. I. §. XI. Digeſtis de re militari. Ab omni, inquit, militia ſervi prohibentur, LUCIFER. alioqui capite puniuntur. Sed & in Helonore Mantuanus Vates Ænei- dos aono monſtravit: 11I Quem ſerva Lucinia ſurtim Suſtulerat, vetitisque ad Trojam miſerat armis. Pauſanias auctor locupletiſſimus eſt: Perſico bello, quod in Ma- rathonis campis gestum eſt, primum ſervos in militix jura admiſſos, quo nomine etiam tumulus interfectorum inibi viſebatur. Poſt Car- nenſem cladem armata Romanis ſervitia Volonum nomine T. Livius tradit , quum prius ſingulos forent ſciscitati, vellentne militare? Unde eſt nominis ratio. Sociali quoque bello in militiam libertos admiſſos primum Appiani hiſtoria tradit. Cælius l. 25. c. 23. A. L. “ Hæc Laurentius Beyerlinck. Apud Sarmatas quoque ( perſequitur doctiſſimus Vir ) nonniſi homines liberi militabant, ut ex ſubjiciendo Euſebii Pam- phili loco clarum fiet. Nec enim illi prius ſervos ſuos armarunt, quam cum Scythæ in corum exitium conſurgerent, ut ſuprafatus Græ- cus ſcriptor in vita Conſtantini M. libro 4, teſtatur : Sauromatas Deus ipſe pedibus Conſtantini ſubjecit, viris barbarica monte inſoleſcentibus hoc pacto mancipatis. Cum enim Scythæ contra eos inſurgerent, ſervos armarunt domini ad ulciſcendum ſe de hoſtibus. Quoniam vero ſervi victores evaſerant , ſcuta ſua contra dominos levarunt , ac cunctos e ſedibus ſuis pepulerunt. Omnes igitur ſervi tunc facti ſunt liberi id eſt Lechi ſeu Lechitæ. Guod con- tigit anno Conſtantini M. vigeſimo octavo, Chriſti vero 337. ut testa- tur S. Hieronymus in Chronico ad hunc annum ſequentibus verbis : Sarmatæ limigantes dominos ſuos, qui nunc Anaragantes vocantur, facta ma- nu in Romanum ſolum expulerunt. Ammianus Marcellinus l. 29. prope finem facit mentionem Sarmatarum liberorum , ad diſcretionem Servorum. Ii vero Sarmatæ ſeu Slavi limigantes ſunt , a quibus Jordanus in Ori- ginibus ſuis Slavicis Slavorum ad Danubium originem copioſiſſime to- to libro repetit , & quos circa ſæculum ſextum medium in Guadiam veterem immigraſſe statuit. „ Hactenus verba epistolæ ſunt Viri Eru- ditiſſimi, ex quibus ſaltem cognoſces, aliis probari Lèch ingenuum ſeu liberum hominem , & Legno feudum , hominium & homagium apud veteres Slavos connotaſſe. Ad
RADII I. REPLEXIONIS. I. §. XI. Digeſtis de re militari. Ab omni, inquit, militia ſervi prohibentur, LUCIFER. alioqui capite puniuntur. Sed & in Helonore Mantuanus Vates Ænei- dos aono monſtravit: 11I Quem ſerva Lucinia ſurtim Suſtulerat, vetitisque ad Trojam miſerat armis. Pauſanias auctor locupletiſſimus eſt: Perſico bello, quod in Ma- rathonis campis gestum eſt, primum ſervos in militix jura admiſſos, quo nomine etiam tumulus interfectorum inibi viſebatur. Poſt Car- nenſem cladem armata Romanis ſervitia Volonum nomine T. Livius tradit , quum prius ſingulos forent ſciscitati, vellentne militare? Unde eſt nominis ratio. Sociali quoque bello in militiam libertos admiſſos primum Appiani hiſtoria tradit. Cælius l. 25. c. 23. A. L. “ Hæc Laurentius Beyerlinck. Apud Sarmatas quoque ( perſequitur doctiſſimus Vir ) nonniſi homines liberi militabant, ut ex ſubjiciendo Euſebii Pam- phili loco clarum fiet. Nec enim illi prius ſervos ſuos armarunt, quam cum Scythæ in corum exitium conſurgerent, ut ſuprafatus Græ- cus ſcriptor in vita Conſtantini M. libro 4, teſtatur : Sauromatas Deus ipſe pedibus Conſtantini ſubjecit, viris barbarica monte inſoleſcentibus hoc pacto mancipatis. Cum enim Scythæ contra eos inſurgerent, ſervos armarunt domini ad ulciſcendum ſe de hoſtibus. Quoniam vero ſervi victores evaſerant , ſcuta ſua contra dominos levarunt , ac cunctos e ſedibus ſuis pepulerunt. Omnes igitur ſervi tunc facti ſunt liberi id eſt Lechi ſeu Lechitæ. Guod con- tigit anno Conſtantini M. vigeſimo octavo, Chriſti vero 337. ut testa- tur S. Hieronymus in Chronico ad hunc annum ſequentibus verbis : Sarmatæ limigantes dominos ſuos, qui nunc Anaragantes vocantur, facta ma- nu in Romanum ſolum expulerunt. Ammianus Marcellinus l. 29. prope finem facit mentionem Sarmatarum liberorum , ad diſcretionem Servorum. Ii vero Sarmatæ ſeu Slavi limigantes ſunt , a quibus Jordanus in Ori- ginibus ſuis Slavicis Slavorum ad Danubium originem copioſiſſime to- to libro repetit , & quos circa ſæculum ſextum medium in Guadiam veterem immigraſſe statuit. „ Hactenus verba epistolæ ſunt Viri Eru- ditiſſimi, ex quibus ſaltem cognoſces, aliis probari Lèch ingenuum ſeu liberum hominem , & Legno feudum , hominium & homagium apud veteres Slavos connotaſſe. Ad
Strana 112
LUCIFER. 112 CONFUTATIO Ad §. XII. & XIII. Pag. 47. I. Neſcio, quam tu novam Vir Cl. veteribus omnibus, recen- tioribusque Geographis incognitam Ponti Euxini, Afiæque tabulam deſcribas , cum multa verborum ambage conaris evincere veteres Zec- chos , Zichos ſeu Zingos minime ad Paludem Mxotydis ſpectare. Acervatis enim veterum teſtimoniis ſic tua perturbas, confundisque, ut dubium relinquas , idemne an aliud tibi viſa fuerint Pontus Euxi- nus , mare Ponticum , mare Euxinum, mare nigrum, Cimmerium , & inhoſpitale ? quas unius ejusdemque maris varias appellationes effe nemo in re Geographica verſatus ignorat. Paludem Mæotydis præ- terea a Ponto Euxino haud aliter, quam Germaniam ab Indiis di- sterminas. Sed andire libet, quæ in hac Geographica deſcriptione tua ſit mens & commentatio: Poſteaquam ego in Prodromo meo pag. 55. dixissem: Inter omnes prope historicos convenire majores noſtros Slavos a Palude Mæotydis & Ponto Euxino prodiiſſe, osten diſſemque legitimis veteribus documentis his ipſis locis olim conſe- diſſe peculiarem Slavicum populum ſub Zecchorum nomine, negas Zec- chos veteres unquam isthic coluiſſe, & his verbis ſenſa tua expromis: Zecchi illi, inquis, nullo pacto ad Paludem Mæotydis , nec quidem Afiam, tanto minus Europam reſpicientis, ſed ultra orientalem maris Caucaſei orum, ſub ipſo monte Caucaſo in majore Aſia volenti videre ſpectari debeni. Ha- rebam ego primum, quodnam iſtud tibi mare Caucaſeum eſſet , cum non neſcirem Caucaſeos montes a Ponto Euxino , ſeu rectius Boſpho- ri Cimmerii promontorio adusque mare Caſpium, ſeu Hircanum proten- di, cumque in Lexicis ubivis irrito conatu illud quærerem, reperi tamen poſtea illud in Apollonio l. 4. ac cognovi illum per hoc Pontum Eu- xinum ob vicinos montes Caucaſeos intelligere, cum tamen pari, & maore etiam jure mare Caſpium dici poſſit Caucaſeum. Minus ſcite igitur ac provide Poeticum hoc Apollonii epitheton omnibus hodier- nis Geographis ignotum aucupatus es , peregrinoque vocabulo ver- bis tuis obſcuritatem offudiſti. Sed his miſſis, rurſum hæreo, qui hæc tua mox allata verba cum veterum teſtimoniis a te ipſo adductis con- ciliem , ſi enim teſte Procopio a te laudato: Ponti Euxini littus Zecchi inſederunt, ſi teſte altero Conſtantino Porphyrogenito in eo ipſo ma- ri , aut plane forte in palude Mæotydis Zecchi| ſeu Zichi inſulas ha- buere , unam magnam & tres parvas , ſi teſte denique Marcellino ipſe Pontus Euxinus a Zecchis his nomen inhoſpitalis indeptus est, quomo- Pug. 47. &48. do
LUCIFER. 112 CONFUTATIO Ad §. XII. & XIII. Pag. 47. I. Neſcio, quam tu novam Vir Cl. veteribus omnibus, recen- tioribusque Geographis incognitam Ponti Euxini, Afiæque tabulam deſcribas , cum multa verborum ambage conaris evincere veteres Zec- chos , Zichos ſeu Zingos minime ad Paludem Mxotydis ſpectare. Acervatis enim veterum teſtimoniis ſic tua perturbas, confundisque, ut dubium relinquas , idemne an aliud tibi viſa fuerint Pontus Euxi- nus , mare Ponticum , mare Euxinum, mare nigrum, Cimmerium , & inhoſpitale ? quas unius ejusdemque maris varias appellationes effe nemo in re Geographica verſatus ignorat. Paludem Mæotydis præ- terea a Ponto Euxino haud aliter, quam Germaniam ab Indiis di- sterminas. Sed andire libet, quæ in hac Geographica deſcriptione tua ſit mens & commentatio: Poſteaquam ego in Prodromo meo pag. 55. dixissem: Inter omnes prope historicos convenire majores noſtros Slavos a Palude Mæotydis & Ponto Euxino prodiiſſe, osten diſſemque legitimis veteribus documentis his ipſis locis olim conſe- diſſe peculiarem Slavicum populum ſub Zecchorum nomine, negas Zec- chos veteres unquam isthic coluiſſe, & his verbis ſenſa tua expromis: Zecchi illi, inquis, nullo pacto ad Paludem Mæotydis , nec quidem Afiam, tanto minus Europam reſpicientis, ſed ultra orientalem maris Caucaſei orum, ſub ipſo monte Caucaſo in majore Aſia volenti videre ſpectari debeni. Ha- rebam ego primum, quodnam iſtud tibi mare Caucaſeum eſſet , cum non neſcirem Caucaſeos montes a Ponto Euxino , ſeu rectius Boſpho- ri Cimmerii promontorio adusque mare Caſpium, ſeu Hircanum proten- di, cumque in Lexicis ubivis irrito conatu illud quærerem, reperi tamen poſtea illud in Apollonio l. 4. ac cognovi illum per hoc Pontum Eu- xinum ob vicinos montes Caucaſeos intelligere, cum tamen pari, & maore etiam jure mare Caſpium dici poſſit Caucaſeum. Minus ſcite igitur ac provide Poeticum hoc Apollonii epitheton omnibus hodier- nis Geographis ignotum aucupatus es , peregrinoque vocabulo ver- bis tuis obſcuritatem offudiſti. Sed his miſſis, rurſum hæreo, qui hæc tua mox allata verba cum veterum teſtimoniis a te ipſo adductis con- ciliem , ſi enim teſte Procopio a te laudato: Ponti Euxini littus Zecchi inſederunt, ſi teſte altero Conſtantino Porphyrogenito in eo ipſo ma- ri , aut plane forte in palude Mæotydis Zecchi| ſeu Zichi inſulas ha- buere , unam magnam & tres parvas , ſi teſte denique Marcellino ipſe Pontus Euxinus a Zecchis his nomen inhoſpitalis indeptus est, quomo- Pug. 47. &48. do
Strana 113
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XII. & XIII. 113 do hi Zecchi ultra orientalem maris hujus oram ſub ipſo monte Caucaſo in LUCIFER. majore Aſia volenti videre ſpectari dchent. Peſſime Vir Cl. tabulam tuam Pag. 47. Geographicam adornaſti, non ultra, ſed in orientali hujus maris ora Zecchorum regionem deſcribere neceſſum erat. Ac propterea me correcturo tibi illud Comici oggerere fas esto : Tute lepus es, & pul- pamentum quæris. Sed ut te ex Labyrintho hoc extricaſſe videaris, neſcio , quibus novis improbiſſimisque dialecticæ tricis uteris , nam illud, quod ego conjunctim de ſede veterum Zecchorum apud Palu- dem Mæotydis & Ponti Euxini litora ſtatueram, tu ad ſolam Paludem Mæotydis detorques , adverſus quam omne argumentorum conciliabu- luim cogis , negans atque pernegans Zecchos olim apud hanc palu- dem habitasse, aut veteres scriptores de ea mentionem feciſſe. Ego vero ex ipſis a te adductis ſcriptoribus , locisque veterum oſtendam, hos Zecchos non modo ad Pontum Euxinum , ſeu mare tuum Cau- caſeum , ſed & ipſam Paludem Mæotydis viciniſſimam coluiſſe; often- dam, inquam, denuo peſſimam fidem Luciferi tui, qui maligniſſime Plinii locum truncare , & aliorum veterum memorias reſcindere , ſi- lentioque premere auſus. Verba jam tua ex pag. 47. exſcribere ju- vat : Procopius, inquis , dum de Zecchorum populo mentionem facit , de Palude Mæotydis altum ficet . . . . . In eodem per omnia ſenſu eſt Porphyro- genitus . . . . Ammianus vero Marcellinus non modo Paludis Mæctydis non meminit, ſed inſuper a burbara Sinchorum, & Arinchorum inhoſpitulitate ma- re ipſum Ponticum per Ironiam nomen accepiſſe Euxini clare tradit , ut nihil dicam de Ptolemæo , aut Plinio, quorum alter ſuos Zinchos usque ad montem Coracem rejicit , ille autem ſuos Zingos a Cimmerio poſt procul hinc plagam coluiſſe refert. Hactenus verba tua funt, ſed qua confidentia ſcripta? qui de ſilentio authorum tanta certitudine pronuncias, quaſi integros evolviſſes, legiſſesque, cum ne quidem fontes ipſos videris, ſed ex fragmentis , excerptisque recentiorum tua hauſeris. Verum ut jam ad authoritates has ex ordine tuo reſpondeam : non vacat , nec ope- re pretium eſt omnes libros Procopii tam de bello Gothico, quam Perſico, quam Vandalico, quam illius historiæ arcanæ excurrere, ac investigare, num Zeechos referendo Paludis Mæotydis meminerit, ex aliis ſane teſtatum faciemus, Procopium per verba illa: Pontus Euxini li- tus Zecchi inſederunt, intellexiſſe illud Ponti Euxini litus , quod Boſpho- ro Cimmerio ipſique Paludi Mæotydis conterminum est, & unde di- tiones ſuas usque ad Paludem Mæotydis protenderunt. Alter ergo a te laudatus Porphyrogenitus ſuccedat: Is vero c. 42. de administ. PARS I. P Pag. 47. 48. imp.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XII. & XIII. 113 do hi Zecchi ultra orientalem maris hujus oram ſub ipſo monte Caucaſo in LUCIFER. majore Aſia volenti videre ſpectari dchent. Peſſime Vir Cl. tabulam tuam Pag. 47. Geographicam adornaſti, non ultra, ſed in orientali hujus maris ora Zecchorum regionem deſcribere neceſſum erat. Ac propterea me correcturo tibi illud Comici oggerere fas esto : Tute lepus es, & pul- pamentum quæris. Sed ut te ex Labyrintho hoc extricaſſe videaris, neſcio , quibus novis improbiſſimisque dialecticæ tricis uteris , nam illud, quod ego conjunctim de ſede veterum Zecchorum apud Palu- dem Mæotydis & Ponti Euxini litora ſtatueram, tu ad ſolam Paludem Mæotydis detorques , adverſus quam omne argumentorum conciliabu- luim cogis , negans atque pernegans Zecchos olim apud hanc palu- dem habitasse, aut veteres scriptores de ea mentionem feciſſe. Ego vero ex ipſis a te adductis ſcriptoribus , locisque veterum oſtendam, hos Zecchos non modo ad Pontum Euxinum , ſeu mare tuum Cau- caſeum , ſed & ipſam Paludem Mæotydis viciniſſimam coluiſſe; often- dam, inquam, denuo peſſimam fidem Luciferi tui, qui maligniſſime Plinii locum truncare , & aliorum veterum memorias reſcindere , ſi- lentioque premere auſus. Verba jam tua ex pag. 47. exſcribere ju- vat : Procopius, inquis , dum de Zecchorum populo mentionem facit , de Palude Mæotydis altum ficet . . . . . In eodem per omnia ſenſu eſt Porphyro- genitus . . . . Ammianus vero Marcellinus non modo Paludis Mæctydis non meminit, ſed inſuper a burbara Sinchorum, & Arinchorum inhoſpitulitate ma- re ipſum Ponticum per Ironiam nomen accepiſſe Euxini clare tradit , ut nihil dicam de Ptolemæo , aut Plinio, quorum alter ſuos Zinchos usque ad montem Coracem rejicit , ille autem ſuos Zingos a Cimmerio poſt procul hinc plagam coluiſſe refert. Hactenus verba tua funt, ſed qua confidentia ſcripta? qui de ſilentio authorum tanta certitudine pronuncias, quaſi integros evolviſſes, legiſſesque, cum ne quidem fontes ipſos videris, ſed ex fragmentis , excerptisque recentiorum tua hauſeris. Verum ut jam ad authoritates has ex ordine tuo reſpondeam : non vacat , nec ope- re pretium eſt omnes libros Procopii tam de bello Gothico, quam Perſico, quam Vandalico, quam illius historiæ arcanæ excurrere, ac investigare, num Zeechos referendo Paludis Mæotydis meminerit, ex aliis ſane teſtatum faciemus, Procopium per verba illa: Pontus Euxini li- tus Zecchi inſederunt, intellexiſſe illud Ponti Euxini litus , quod Boſpho- ro Cimmerio ipſique Paludi Mæotydis conterminum est, & unde di- tiones ſuas usque ad Paludem Mæotydis protenderunt. Alter ergo a te laudatus Porphyrogenitus ſuccedat: Is vero c. 42. de administ. PARS I. P Pag. 47. 48. imp.
Strana 114
114 CONFUTATIO Imp. Zichiam Zichiæque terminos & limites deſcribens Paludis Mæo- tydis ter quaterque meminit. Inter fines Zichiæ nimirum enume at fluvium Uchruch, & oſtium fluviumque Burlic; quo vero horum ſi- tum rejiciat, audire illum libet eodem capite : Sed eſl & Mæstydis Pa- ludis oſtium, quod Burlic cognominatur , & in Pontum defluit, ubi Boſporus eſt, cui oppoſita urbs Tamatarcha nuncupata . . . . A Tamatarcha octodim aut viginti miiliaribus fluvius eſt Uchruch appellatus, qui Zichiam, & Tama- tarcha ſeparat. Ab Uchruch usque Nicopfin flumen ( qui in Pontum Euxinum influit ) in quo etiam urbs ejusdem nominis habetur , Zichia ſu ad ſpatium milliarium trecentorum. Jam prehende in manus Tabulam Geographicam, quam interpretes, Commentatoresque in Constanti- num Porphyrogenitum inter Byzantinos Scriptores excuſam dedere, inquire hæc ſupra nominata loca , inquire limites veteris Zichiæ , & cogniturus eos a Nicopſi fluvio, qui in mare nigrum illabitur, usque ad medium pene paludis Mæotydis, fluviumque Bal, qui in hanc paludem influit deſcribi, ac proinde in Zichiæ regione fluvios Bur- lic, Cader, Uchruch & Nicopfin comprehendi. Quin poſtea erecto in Zichia Archiepiſcopatu tanta provinciæ hujus amplitudo deſcribitur, ut Cherſoneſus , Boſphorus , omnesque regiones a Nicopſi fluvio ſub ea cenſeantur ; rei hujus luculentum teſtimonium habemus ex notitiis Græcorum Epiſcopatuum a Leone Sapiente ad Andronicum Palæologum T. 18. Bibliothecæ Byzantinæ. Iſthic lego : LUCIFER. In provincia Ziechiæ Cherſonis LVIIIvus In eadem provincia Boſphori LIXnus In eadem provincia Nicopſeos LXmus. Zecchia, cum Archi-Epiſcopatus eſſet , ad Metropolitani honorem evecta eſt , tenuitque locum XCVII. Et rurſum in notitia Patriarchatus Conſtantinopolitani Autocephalo- rum Archi-Epiſcopi pag. 316. 25. Provincia Zechiæ Cherſonis 26. Provincia ejuſdem Boſphori 27. Provincia ejuſdem Nicopſeos Nempe Boſphorum ipſum ſub Zichiæ finibus comprehenſum legis, quem quorſum niſi ad paludem Mæotydis rejicias? eſt enim illa an- guſtia maris , quæ hanc paludem Ponto Euxino jungit. Qui vero Bo- ſporum occupabant : inquit idem Porphyrogenitus L. 2. in Thematibus ) etium
114 CONFUTATIO Imp. Zichiam Zichiæque terminos & limites deſcribens Paludis Mæo- tydis ter quaterque meminit. Inter fines Zichiæ nimirum enume at fluvium Uchruch, & oſtium fluviumque Burlic; quo vero horum ſi- tum rejiciat, audire illum libet eodem capite : Sed eſl & Mæstydis Pa- ludis oſtium, quod Burlic cognominatur , & in Pontum defluit, ubi Boſporus eſt, cui oppoſita urbs Tamatarcha nuncupata . . . . A Tamatarcha octodim aut viginti miiliaribus fluvius eſt Uchruch appellatus, qui Zichiam, & Tama- tarcha ſeparat. Ab Uchruch usque Nicopfin flumen ( qui in Pontum Euxinum influit ) in quo etiam urbs ejusdem nominis habetur , Zichia ſu ad ſpatium milliarium trecentorum. Jam prehende in manus Tabulam Geographicam, quam interpretes, Commentatoresque in Constanti- num Porphyrogenitum inter Byzantinos Scriptores excuſam dedere, inquire hæc ſupra nominata loca , inquire limites veteris Zichiæ , & cogniturus eos a Nicopſi fluvio, qui in mare nigrum illabitur, usque ad medium pene paludis Mæotydis, fluviumque Bal, qui in hanc paludem influit deſcribi, ac proinde in Zichiæ regione fluvios Bur- lic, Cader, Uchruch & Nicopfin comprehendi. Quin poſtea erecto in Zichia Archiepiſcopatu tanta provinciæ hujus amplitudo deſcribitur, ut Cherſoneſus , Boſphorus , omnesque regiones a Nicopſi fluvio ſub ea cenſeantur ; rei hujus luculentum teſtimonium habemus ex notitiis Græcorum Epiſcopatuum a Leone Sapiente ad Andronicum Palæologum T. 18. Bibliothecæ Byzantinæ. Iſthic lego : LUCIFER. In provincia Ziechiæ Cherſonis LVIIIvus In eadem provincia Boſphori LIXnus In eadem provincia Nicopſeos LXmus. Zecchia, cum Archi-Epiſcopatus eſſet , ad Metropolitani honorem evecta eſt , tenuitque locum XCVII. Et rurſum in notitia Patriarchatus Conſtantinopolitani Autocephalo- rum Archi-Epiſcopi pag. 316. 25. Provincia Zechiæ Cherſonis 26. Provincia ejuſdem Boſphori 27. Provincia ejuſdem Nicopſeos Nempe Boſphorum ipſum ſub Zichiæ finibus comprehenſum legis, quem quorſum niſi ad paludem Mæotydis rejicias? eſt enim illa an- guſtia maris , quæ hanc paludem Ponto Euxino jungit. Qui vero Bo- ſporum occupabant : inquit idem Porphyrogenitus L. 2. in Thematibus ) etium
Strana 115
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XII. & XIII. etiam Cherſonem ipſam regebant. Ammianus Marcellinus, contra quam tu ſcribis , maxime etiam paludis meminit , populos enim hanc acco- lentes Mæotas vocat , inter quos & Sinchos ſuos , ſeu Zecchos recen- ſet verba illius ſunt de his Mæotis loquentis: (a) Sed Mæotydos late- ri lævo Cheroneſus eſt propinqua coloniarum plena Græcarum. Unde quieti ſunt homines & ſedati udhibentes vomeri curam , & proventibus fructuariis vict tantes, a quibus per varia regna diducti itineribus modicis Tuuri diſſo- ciantur , inter quos immani diritate terribiles Arinchi & Sinchi & Napæi. Si itaque Sinchi ſeu Zecchi fuere inter Tauros, qui Tauricam Cherſo- neſum tenuere, quam regionem eos accoluiſſe dicas, quam paludem Mæotydis, Taurica enim Cherſoneſus ex omnium Geographorum de- ſcriptione eſt: Terra in inſulæ modum mari cincta, quæ inter Paludem Meotydis & Pontum Euxinum ſita eſt. (b) Ad Claudium Ptolemæum ve- niamus, cujus capite truncatum textum ex l. 5. c. 11. his verbis reci- tas: Poſtea uſque Coracem monxm Arichi & Zinchi. Nos vero eum ſe- cundum ſuam latitudinem non quidem ex c. 11. ut mendoſe apud te numerus excuſus , ſed c. 9. fideliter jam reddituri ſumus. Claudius Pto- lemæus a ſeptentrione & Rha fluvio verſus Cimmerium Boſphorum & Coracem montem narratione progrediens, has gentes & regiones enumerat: Inter autem Mæotim Paludem & Hippicos montes poſt Stracenos Pſeſſii , poſt Themeotæ , ſub quibus Tyrambæ. Poſt Aſturicani. Poſtea uſque Coracem montem Arichi & Zinchi. Quibus Ptolemæi verbis tam Sebaſtia- nus Münſterus , quam Joannes Antonius Maginus Patavinus interſe- runt : hi populi Mæotæ cæteris dicti, unde Mæotydes Paludes. In quem vero orbis angulum tu Vir Cl. Coratem montem rejicis , fi ultra orientalem Ponti Euxini oram ſub monte Caucaſo hos Zecchos coluiſſe ſtatuis? In- ſpexiſtine Ptolemæi Tabulam II. Aſiæ , in qua mons Corax ad ipſum Cymmerium Boſphorum defigitur, & promontorium Cimmerium appellatur, quod nempe Mæotas a Colchis difterminet? Quod vel Ptolemæus eodem capite explicat , inquiens: Segregant & alii montes Sarmatium, & qui nominantur Hippici , & Ceraunii , & Corax mons , in quo fines illi ſunt, qui per montes Colthidis & Iberiæ producuntur. Si itaque uſque ad hoc promontorium accoluere Zinchi , quod ſpatium terrarum eis conce- das, quam litora paludis Mæotydis? Quod tu vel ipſe postea pag. 98. non inficiaris , dum Sigismundi Herberſteinii teſtimonium his verbis P 2 PARS I. Pag. 47. 115 LUCIFER, refers (a) Ammian. Mircellin. 1. 22. p. 478. (b) Nicolaus Loydius in Dictionario bhi- ſtorico vncabulo Cheroneſus.
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XII. & XIII. etiam Cherſonem ipſam regebant. Ammianus Marcellinus, contra quam tu ſcribis , maxime etiam paludis meminit , populos enim hanc acco- lentes Mæotas vocat , inter quos & Sinchos ſuos , ſeu Zecchos recen- ſet verba illius ſunt de his Mæotis loquentis: (a) Sed Mæotydos late- ri lævo Cheroneſus eſt propinqua coloniarum plena Græcarum. Unde quieti ſunt homines & ſedati udhibentes vomeri curam , & proventibus fructuariis vict tantes, a quibus per varia regna diducti itineribus modicis Tuuri diſſo- ciantur , inter quos immani diritate terribiles Arinchi & Sinchi & Napæi. Si itaque Sinchi ſeu Zecchi fuere inter Tauros, qui Tauricam Cherſo- neſum tenuere, quam regionem eos accoluiſſe dicas, quam paludem Mæotydis, Taurica enim Cherſoneſus ex omnium Geographorum de- ſcriptione eſt: Terra in inſulæ modum mari cincta, quæ inter Paludem Meotydis & Pontum Euxinum ſita eſt. (b) Ad Claudium Ptolemæum ve- niamus, cujus capite truncatum textum ex l. 5. c. 11. his verbis reci- tas: Poſtea uſque Coracem monxm Arichi & Zinchi. Nos vero eum ſe- cundum ſuam latitudinem non quidem ex c. 11. ut mendoſe apud te numerus excuſus , ſed c. 9. fideliter jam reddituri ſumus. Claudius Pto- lemæus a ſeptentrione & Rha fluvio verſus Cimmerium Boſphorum & Coracem montem narratione progrediens, has gentes & regiones enumerat: Inter autem Mæotim Paludem & Hippicos montes poſt Stracenos Pſeſſii , poſt Themeotæ , ſub quibus Tyrambæ. Poſt Aſturicani. Poſtea uſque Coracem montem Arichi & Zinchi. Quibus Ptolemæi verbis tam Sebaſtia- nus Münſterus , quam Joannes Antonius Maginus Patavinus interſe- runt : hi populi Mæotæ cæteris dicti, unde Mæotydes Paludes. In quem vero orbis angulum tu Vir Cl. Coratem montem rejicis , fi ultra orientalem Ponti Euxini oram ſub monte Caucaſo hos Zecchos coluiſſe ſtatuis? In- ſpexiſtine Ptolemæi Tabulam II. Aſiæ , in qua mons Corax ad ipſum Cymmerium Boſphorum defigitur, & promontorium Cimmerium appellatur, quod nempe Mæotas a Colchis difterminet? Quod vel Ptolemæus eodem capite explicat , inquiens: Segregant & alii montes Sarmatium, & qui nominantur Hippici , & Ceraunii , & Corax mons , in quo fines illi ſunt, qui per montes Colthidis & Iberiæ producuntur. Si itaque uſque ad hoc promontorium accoluere Zinchi , quod ſpatium terrarum eis conce- das, quam litora paludis Mæotydis? Quod tu vel ipſe postea pag. 98. non inficiaris , dum Sigismundi Herberſteinii teſtimonium his verbis P 2 PARS I. Pag. 47. 115 LUCIFER, refers (a) Ammian. Mircellin. 1. 22. p. 478. (b) Nicolaus Loydius in Dictionario bhi- ſtorico vncabulo Cheroneſus.
Strana 116
116 CONFUTATIO Pag. 48. refers: Circaſſi populi ſeu Ziki montes Tarturiæ circa Mæotydem incolunt. Non igitur tam Zecchorum ſitus ad Caucaſum, quam montem Cora- cem reponendus, ut postea ex Prophyrogenito cognoſces eos a Cau- caſo remotiores fuiſſe. Sed hæc ferenda ſunt , illud autem merito fraudi dedecorique Lu- cifero tuo ſit , qui prius ad Plinium provacans ait : Pliniis Zingos a Cimmerio poſprocul hinc plugam coluiſſe refert. Mox infra in ſcholiis ſub- jungit Plinii teſtimonium his verbis : Plinius l. 6. Sect. 7. edit. Pari- ſiens. A Cimmerio accolunt . . . . Arrechi Zingi. Guod feſtum, ut verbis tuis loquar, non ageret Lucifer tuus, fi uſquam in operibus meis tam manifestam fraudem detexiſset? Quid sibi amabo, volunt illx inter vocem accolunt & Arrechi interjectæ tuæ virgulx , inciſæque orationis notæ? Patere Vir Cl. ut totum Plinii textum cognoſcere at- que exſcribere nobis liceat, quo ſénſa ejus melius accuratiusque aſſe- quamur. Plinius vero libri ſui ſexti caput ſeptimum ( titulo Gentes circa Mæotin præfixo) his verbis orditur: Inde Mæotis lacus in Europa dic- tus. A Cimmerio accolunt. NB. Mæotici : Vali, Serbi, Archi, Zingi, Pſeſſii. Dein Tanain amnem gemino ore influentem incolunt Sarmatæ. Tanquam vul- turem vidiſſet, inauſpicata Lucifero tuo videbatur vox Mæotici in Pli- nio. Guid igitur conſilii erat reliquum, quam ad fraudis aram recur- rere, vocem hanc Plinii oratione exſcindere , ac virgulas ſubſtituere? Sed quam male cauta hæc Luciferi tui callidiras, quaſi vero unum ſo- lumque Plinii exemplar in orbe ſupereſſet , illudque inter manus Luci- feri tui ſervaretur , aut certe Plinius mihi minus cognitus, lectus , ex- ploratusque eſſet, e quo toties opuſcula mea irrigavi? An igitur Pli- nius paludis Mæotydis non meminit? An Zingos ſuos inter popu- los Mæotycos non cenſuit ? Itane ait eos à Cimmerio poſt procul hinc plagam coluiſſe? Ita nempe recte dixit vetus Philoſophus: Quidquid ſub terru eſt, in apricum proſert atas. Et Plautus: Neque mendaciis ſubdolis, nec ſycophantiis, nec fucis ullum mantellum obvium eſt . . . nec maleſactis fu- ga eſt, nee confidentiæ uſpiam hoſpitium eft , nec diverticulum dolis. Operta quæ fuere , aperta ſunt , patent præſtigiæ , omnis res palam eſt. Ut autem iis , quibus fortaſſis Geographia Aſiæ , Ponti Euxini , Paludisque Mæotydis deſcriptio minus explorata eſt, rem breviter, maxime ad pofteriora melius intelligenda, elucidem: Est palus Mæo- tys juxta oſtia fluvii Tanais, Cimmerio Boſphoro nonniſi a Ponto Eu- xino diſcreta, apud Geographos varia olim hodieque nomina obti- nuit. Mare delle Zabacche , Mare della Tana, & Marbinpto Italis. Car- LUCIFER. Pag. 89. palk,
116 CONFUTATIO Pag. 48. refers: Circaſſi populi ſeu Ziki montes Tarturiæ circa Mæotydem incolunt. Non igitur tam Zecchorum ſitus ad Caucaſum, quam montem Cora- cem reponendus, ut postea ex Prophyrogenito cognoſces eos a Cau- caſo remotiores fuiſſe. Sed hæc ferenda ſunt , illud autem merito fraudi dedecorique Lu- cifero tuo ſit , qui prius ad Plinium provacans ait : Pliniis Zingos a Cimmerio poſprocul hinc plugam coluiſſe refert. Mox infra in ſcholiis ſub- jungit Plinii teſtimonium his verbis : Plinius l. 6. Sect. 7. edit. Pari- ſiens. A Cimmerio accolunt . . . . Arrechi Zingi. Guod feſtum, ut verbis tuis loquar, non ageret Lucifer tuus, fi uſquam in operibus meis tam manifestam fraudem detexiſset? Quid sibi amabo, volunt illx inter vocem accolunt & Arrechi interjectæ tuæ virgulx , inciſæque orationis notæ? Patere Vir Cl. ut totum Plinii textum cognoſcere at- que exſcribere nobis liceat, quo ſénſa ejus melius accuratiusque aſſe- quamur. Plinius vero libri ſui ſexti caput ſeptimum ( titulo Gentes circa Mæotin præfixo) his verbis orditur: Inde Mæotis lacus in Europa dic- tus. A Cimmerio accolunt. NB. Mæotici : Vali, Serbi, Archi, Zingi, Pſeſſii. Dein Tanain amnem gemino ore influentem incolunt Sarmatæ. Tanquam vul- turem vidiſſet, inauſpicata Lucifero tuo videbatur vox Mæotici in Pli- nio. Guid igitur conſilii erat reliquum, quam ad fraudis aram recur- rere, vocem hanc Plinii oratione exſcindere , ac virgulas ſubſtituere? Sed quam male cauta hæc Luciferi tui callidiras, quaſi vero unum ſo- lumque Plinii exemplar in orbe ſupereſſet , illudque inter manus Luci- feri tui ſervaretur , aut certe Plinius mihi minus cognitus, lectus , ex- ploratusque eſſet, e quo toties opuſcula mea irrigavi? An igitur Pli- nius paludis Mæotydis non meminit? An Zingos ſuos inter popu- los Mæotycos non cenſuit ? Itane ait eos à Cimmerio poſt procul hinc plagam coluiſſe? Ita nempe recte dixit vetus Philoſophus: Quidquid ſub terru eſt, in apricum proſert atas. Et Plautus: Neque mendaciis ſubdolis, nec ſycophantiis, nec fucis ullum mantellum obvium eſt . . . nec maleſactis fu- ga eſt, nee confidentiæ uſpiam hoſpitium eft , nec diverticulum dolis. Operta quæ fuere , aperta ſunt , patent præſtigiæ , omnis res palam eſt. Ut autem iis , quibus fortaſſis Geographia Aſiæ , Ponti Euxini , Paludisque Mæotydis deſcriptio minus explorata eſt, rem breviter, maxime ad pofteriora melius intelligenda, elucidem: Est palus Mæo- tys juxta oſtia fluvii Tanais, Cimmerio Boſphoro nonniſi a Ponto Eu- xino diſcreta, apud Geographos varia olim hodieque nomina obti- nuit. Mare delle Zabacche , Mare della Tana, & Marbinpto Italis. Car- LUCIFER. Pag. 89. palk,
Strana 117
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XII. & XIII. 117 palk, Mar ol Azach Arabibus teſte Rhamuſio appellata, a Scythis olim LUCIFER. ut author eſt Herodotus , Temerinda vocata. Anguſtia illa maris inter Tauricam Cherioneſum ( hodie Tartariam Crimmæam ſeu Precopen- ſem dictam ) in Europa, & Sarmatiam in Aſia, qua Mæotys Ponto Eu- xino jungitur , appellatur Boſphorus Cimmerius , veteres Zecchix in- colæ teſte Porphyrogenito Burlic nuncuparunt, hodie paſſim fretum ad Caffam vocatur. Herodotus olim fretum Cimmerium, Capella os Mæoty- dis , Marcellinus Pateras anguſtias appellavit. Ad hunc Boſphorum cum Zecchi ſeu Zichi veteres conſederint, regnumque ſuum, quod tre- centa milliaria amplitudine æquabat , tam verſus ſeptentrionem per litora Mæotydis, quam verſus meridiem per litora Ponti Euxini di- ſtenderint , imo ad ipſam uſque Cherſoneſum Tauricam extenderint, hinc factum propter regionis amplitudinem, ut authores in ſitu veteris Zecchiæ & Zecchorum varient, jam eos ad Chersonesum Tauricam, jam ad Paludem Mæotydis , jam ad Ponti Euxini litora rejicientes. Optime autem dubium iſtud definivit vetus gravisque Grxcus ſcriptor Nicephorus Gregoras, qui Zecchis noſtris tam Mæotydis quam Ponti Euxini regionem attribuit his verbis: (a) Mæotydis conſinia, & Ponti oram accolebant Zinchi & Abaſgi, Gothi & Hamaxobii. Aerem igitur ver- beras cum a Cimmeria poſt procul hinc plagam aut ultra orientalem maris Pon- tici oram ſub ipſo monte Caucaſo coluiſſe contendis, nam quamquam Zec- chia vetus Cimmerio promontorio , & Coraci monti finitima fuerit, a proprie tamen dicto monte Caucaſo erat remotior, quod verbis luculentiſſimis explicat Porphyrogenitus: (b) ſupra Zichiam, inquit, Papagia regio jacet, ſupra Papagiam Caſachia , ſupra Caſachiam mons Cauca- ſus, ut ita inter montem Caucaſum & Zichiam Papagia , & Caſachia interfuerit. Guibus cognitis nihil verius , conſultiusque a nobis ſcribi potuit: quam majores noſtros a Palude Motydis, & Ponto Euxino prodiiſſe. II. Stabilita Palude Mæotydis tranſeundum ad minorem Aſiam, in qua cum uno loco veterem Zecchiam, ſeu Zichiam ſitam fuiſſe aſſe- rui, plenis cavillorum plauſtris in me inveheris. Non immemor ſum, bino loco me minoris Aſiæ mentionem feciſſe in Prodromo meo, quem utrumque tanquam captivas hoſtis manubias longa defixas ha- ſta jactas oſtentasque. Primus locus est pagina 126, quo cum Slavos ab Henetis deſcendere docui, ſubjungo: Hinc communis illa perſuaſio originem Slavorum ex minori Aſia repetentium. Ego vero, quid locum hunc cavilleris , ſibilisque tantis exſuifles , mente haud aſſequor. Ne- P 3 mi- Pag. 48. (a) Niceph, Gregoras. hist. Byzant. l. 2. c.5. (b) Const. Porphyr. de admin. Imp.c.42.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XII. & XIII. 117 palk, Mar ol Azach Arabibus teſte Rhamuſio appellata, a Scythis olim LUCIFER. ut author eſt Herodotus , Temerinda vocata. Anguſtia illa maris inter Tauricam Cherioneſum ( hodie Tartariam Crimmæam ſeu Precopen- ſem dictam ) in Europa, & Sarmatiam in Aſia, qua Mæotys Ponto Eu- xino jungitur , appellatur Boſphorus Cimmerius , veteres Zecchix in- colæ teſte Porphyrogenito Burlic nuncuparunt, hodie paſſim fretum ad Caffam vocatur. Herodotus olim fretum Cimmerium, Capella os Mæoty- dis , Marcellinus Pateras anguſtias appellavit. Ad hunc Boſphorum cum Zecchi ſeu Zichi veteres conſederint, regnumque ſuum, quod tre- centa milliaria amplitudine æquabat , tam verſus ſeptentrionem per litora Mæotydis, quam verſus meridiem per litora Ponti Euxini di- ſtenderint , imo ad ipſam uſque Cherſoneſum Tauricam extenderint, hinc factum propter regionis amplitudinem, ut authores in ſitu veteris Zecchiæ & Zecchorum varient, jam eos ad Chersonesum Tauricam, jam ad Paludem Mæotydis , jam ad Ponti Euxini litora rejicientes. Optime autem dubium iſtud definivit vetus gravisque Grxcus ſcriptor Nicephorus Gregoras, qui Zecchis noſtris tam Mæotydis quam Ponti Euxini regionem attribuit his verbis: (a) Mæotydis conſinia, & Ponti oram accolebant Zinchi & Abaſgi, Gothi & Hamaxobii. Aerem igitur ver- beras cum a Cimmeria poſt procul hinc plagam aut ultra orientalem maris Pon- tici oram ſub ipſo monte Caucaſo coluiſſe contendis, nam quamquam Zec- chia vetus Cimmerio promontorio , & Coraci monti finitima fuerit, a proprie tamen dicto monte Caucaſo erat remotior, quod verbis luculentiſſimis explicat Porphyrogenitus: (b) ſupra Zichiam, inquit, Papagia regio jacet, ſupra Papagiam Caſachia , ſupra Caſachiam mons Cauca- ſus, ut ita inter montem Caucaſum & Zichiam Papagia , & Caſachia interfuerit. Guibus cognitis nihil verius , conſultiusque a nobis ſcribi potuit: quam majores noſtros a Palude Motydis, & Ponto Euxino prodiiſſe. II. Stabilita Palude Mæotydis tranſeundum ad minorem Aſiam, in qua cum uno loco veterem Zecchiam, ſeu Zichiam ſitam fuiſſe aſſe- rui, plenis cavillorum plauſtris in me inveheris. Non immemor ſum, bino loco me minoris Aſiæ mentionem feciſſe in Prodromo meo, quem utrumque tanquam captivas hoſtis manubias longa defixas ha- ſta jactas oſtentasque. Primus locus est pagina 126, quo cum Slavos ab Henetis deſcendere docui, ſubjungo: Hinc communis illa perſuaſio originem Slavorum ex minori Aſia repetentium. Ego vero, quid locum hunc cavilleris , ſibilisque tantis exſuifles , mente haud aſſequor. Ne- P 3 mi- Pag. 48. (a) Niceph, Gregoras. hist. Byzant. l. 2. c.5. (b) Const. Porphyr. de admin. Imp.c.42.
Strana 118
118 CONFUTATIO minem legi veteriorum, re entiorumque Geographorum, aut Hiſto- ricorum, qui non Henetos faciat Paphlagoniæ populos, neminem etiam tu legiſti unquam, aut exhibiturus es , qui non Paphlagoniam olim hodieque in minore Aſia cenſuerit , Aſia inquam strictiſſime ac- cepta, atque illa, quæ hodie Natolia vocatur. Quid igitur ad cavil- los tuos magis congruum reponam, quam illud, quod Hippocrates Democrito ſemper ridenti dicturum conſtituit : Atra bile vexaris Demo- crite! (a) Alter locus eſt pagina 141, quo ajo: Probabiliſſimum eſt: maxi- mam Slavorum partem ſuiſſe in Boemia e Zecchis ſeu veteri minoris Aſiæ re- gione Zecchia. Hæc cavillorum tuorum præcipua cauſa , & argumen- tum, ut qui ante Zecchos lhos ad Paludem Mæotydis, & Ponti Eu- xini litora rejecerim, jam e minori Aſia progreſſos dicam. Nec vero incogitans hæc ſcripſi, ſed deliberate atque cum conſilio , ut antiqui- tati ſuas conſervarem memorias. Credisne vero Vir. Cl. minorem Aſiam antiquitus , & omni tempore iisdem quibus hodie Natolia est, finibus fuiſſe circumſcriptam , nec varie a Geographis Hiſtoricisque veteribus fuiſſe definitam? Hoſpitem in Geographia veteri dixerim, qui ignoret, eam omnem Aſix partem, quæ inter Europæ atque Africæ extremitates media eſt , mediam; poſtea potiſſimam mediæ partem mi- norem dictam. Quanta non in deſcribendis Aſix minoris limitibus veterum diſcrepantia & diſſenſio? Cicero pro Flacco ad minorem Afiam accenſet Phrygiam, Myſiam, Cariam, Lydiam, ſic enim ille : Namque , ut opinor Afia veſtra conſlat ex Phrygia , Myſia , Caria, Lydia Va- lerius Meſſala Corvinus (b) cum ipſu minore Aſia, in qua Phrygia, Lydia, Bythinia, Paphlagonia, Iſauria, & Cappadocia regiones continentur. Paulus Oroſius l. 1. ad S. Auguſtinum multo plures provincias attribuit, fic vero ille : Aſa regio , vel ut proprie dicam: Afin minor , abſque orientali par- te , quæ ad Cappadociam Siriamque progreditur , undique cirtumdata eſt mari, a ſeptentrione Ponto Euxino , ab occaſu Propontide atque Helleſponto, a meridie mari noſtro. Nicolaus Loydius in Lexico hiſtorico ex vetuſtis ſcrip- toribus adhuc ampliores deſignat fines : ita vero ille: Aſix minoris par- tes ſunt : Cilicia , Lycaonia, Paphlagonia, Pontus, Cappadocia , Bithynia, Phry- gia , Myſia, Lydia, Pamphylia, Æslis , Jonia, Caria. Crevit autem mi- noris Afiæ amplitudo temporum curſu & Græcorum creſcente poten- tia maxime ex prorogatis Ponti Provinciæ finibus , adeo ut devictis iſt- hic barbaris, etiam Colchis ſub Pontici regni cenſum venerit, imo uſ- que LUCIFER. (a) Hippocrates epiſt. 9. ad Demagetum. (b) Mesſala Corvinus de Augusti pro- genie p. in. 533.
118 CONFUTATIO minem legi veteriorum, re entiorumque Geographorum, aut Hiſto- ricorum, qui non Henetos faciat Paphlagoniæ populos, neminem etiam tu legiſti unquam, aut exhibiturus es , qui non Paphlagoniam olim hodieque in minore Aſia cenſuerit , Aſia inquam strictiſſime ac- cepta, atque illa, quæ hodie Natolia vocatur. Quid igitur ad cavil- los tuos magis congruum reponam, quam illud, quod Hippocrates Democrito ſemper ridenti dicturum conſtituit : Atra bile vexaris Demo- crite! (a) Alter locus eſt pagina 141, quo ajo: Probabiliſſimum eſt: maxi- mam Slavorum partem ſuiſſe in Boemia e Zecchis ſeu veteri minoris Aſiæ re- gione Zecchia. Hæc cavillorum tuorum præcipua cauſa , & argumen- tum, ut qui ante Zecchos lhos ad Paludem Mæotydis, & Ponti Eu- xini litora rejecerim, jam e minori Aſia progreſſos dicam. Nec vero incogitans hæc ſcripſi, ſed deliberate atque cum conſilio , ut antiqui- tati ſuas conſervarem memorias. Credisne vero Vir. Cl. minorem Aſiam antiquitus , & omni tempore iisdem quibus hodie Natolia est, finibus fuiſſe circumſcriptam , nec varie a Geographis Hiſtoricisque veteribus fuiſſe definitam? Hoſpitem in Geographia veteri dixerim, qui ignoret, eam omnem Aſix partem, quæ inter Europæ atque Africæ extremitates media eſt , mediam; poſtea potiſſimam mediæ partem mi- norem dictam. Quanta non in deſcribendis Aſix minoris limitibus veterum diſcrepantia & diſſenſio? Cicero pro Flacco ad minorem Afiam accenſet Phrygiam, Myſiam, Cariam, Lydiam, ſic enim ille : Namque , ut opinor Afia veſtra conſlat ex Phrygia , Myſia , Caria, Lydia Va- lerius Meſſala Corvinus (b) cum ipſu minore Aſia, in qua Phrygia, Lydia, Bythinia, Paphlagonia, Iſauria, & Cappadocia regiones continentur. Paulus Oroſius l. 1. ad S. Auguſtinum multo plures provincias attribuit, fic vero ille : Aſa regio , vel ut proprie dicam: Afin minor , abſque orientali par- te , quæ ad Cappadociam Siriamque progreditur , undique cirtumdata eſt mari, a ſeptentrione Ponto Euxino , ab occaſu Propontide atque Helleſponto, a meridie mari noſtro. Nicolaus Loydius in Lexico hiſtorico ex vetuſtis ſcrip- toribus adhuc ampliores deſignat fines : ita vero ille: Aſix minoris par- tes ſunt : Cilicia , Lycaonia, Paphlagonia, Pontus, Cappadocia , Bithynia, Phry- gia , Myſia, Lydia, Pamphylia, Æslis , Jonia, Caria. Crevit autem mi- noris Afiæ amplitudo temporum curſu & Græcorum creſcente poten- tia maxime ex prorogatis Ponti Provinciæ finibus , adeo ut devictis iſt- hic barbaris, etiam Colchis ſub Pontici regni cenſum venerit, imo uſ- que LUCIFER. (a) Hippocrates epiſt. 9. ad Demagetum. (b) Mesſala Corvinus de Augusti pro- genie p. in. 533.
Strana 119
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XII. & XIII. 119 qua ad ipſum Boſphorum Cimmerium nomen ſuum extenderit. Hinc Meſſala Corvinus de Augusti progenie vocat omne Ponti regnum, alii Provinciam Ponticam appellarunt. Non obſcure innuit Procopius Cæ- ſarienſis etiam ſuo zvo adhuc diſſenſionem fuiſſe inter Geographos, qui nonmodo minoris Aſiæ ſed majoris etiam cum Europa fines eſſent ? nam eam ipſam Zecehorum ſedem ad Boſphorum ab aliis ad Europam, ab aliis ad Afiam rejici docet. Sic vero ille: (a) Afia dicitur uſque ad Phaſin fluvium ( ad quem Zecchi accolebant ) qui Afiam atque Europam di- rimit, vel ad fretum Cimmerium, flumenque Tanuim. Nam id controverſum eſt inter harum rerum peritos, prout in libris de bellis oſtendi, cum Ponti Euxi- ni ambitum deſcriberemus. Verum ut pro cavillis ſarcaſmisque tuis in me jactis orbis literatus agnoſcat te puerorum ciconiis dignum eſſe, osten- dam jam ex Cedreno, ad quem provocat Leunclavius, Zichiam no- ſtram minori Aſix pro authorum varia opinione fuiſſe accenſam. Alias innuimus in Zichia vetere étiam urbem fuiſſe ejusdem nominis , cujus ſitum Adrianus Daude in Tabula ſua Geographica (b) non longe a Boſphoro Cimmerio in ipſo pene Ponti Euxini litore reponit, quid de ea ex Cedreno memoret Leunclavius a te laudatus, audiamus: (c) Zicchiæ , inquit , Cedrinus quoque mentionem fecit velut civitatis in Aſia mi- nore ſitæ , quum in Copronymo frigus inauditum memoria prodit, quo conge- latis amnibus & ipſo mari , potuiſſe narrat itinere pedeſtri a Zicchia tranfiri mare ad ipſum uſque Danubium, id eſl ad oſtia Danubii, quæ in Thracia ſunt. Non igitur ut tu ſarcaſtice ſcribis : arborem annoſum transplantare conor, out Tantali poma conſequor, dum Zingos hos ex majore Aſia in minorem traduco , quin tu jam poma hæc captaſſe & deglutiiſſe ratus , advertis ſero tandem ea eſſe fugacia, & te cum Tantalo inani ſpe deluſum, Nempe hic tuus , hic aliorum tibi ſimilium error, ut quemadmodum paſſim omnia , ita etiam Geographiam ad hodiernæ ſcalam , nume- rum, menſuramque admetiamini. Profecto minor Aſia etiam ſecun- dum hodiernos Natoliæ fines accepta ex plurimorum ſententia prima Slavorum , idcirco & Zecchorum ſedes fuit. Nam memorat Herodo- tus in novem muſis Amazones ex Paphlagonum Themodoonta He- netorum patria ortas verſus Boſphorum & Mæotydis undas aſcendiſſe. Hinc Dionyſius in Periegeſi: Pag. 49. LUCIFER. Mæo- (a) Procopius Cæſar. 1. 6. c. 1. de ædificiis Domini Juſtiniani Imp. (b) Adria- nus Daude Hist. Univerſ. T. II. in reflex. in cap. 2. lib. 5. pag, 864. (c) Leun- clavius Pandect Hift. Tureinæ N. 280.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XII. & XIII. 119 qua ad ipſum Boſphorum Cimmerium nomen ſuum extenderit. Hinc Meſſala Corvinus de Augusti progenie vocat omne Ponti regnum, alii Provinciam Ponticam appellarunt. Non obſcure innuit Procopius Cæ- ſarienſis etiam ſuo zvo adhuc diſſenſionem fuiſſe inter Geographos, qui nonmodo minoris Aſiæ ſed majoris etiam cum Europa fines eſſent ? nam eam ipſam Zecehorum ſedem ad Boſphorum ab aliis ad Europam, ab aliis ad Afiam rejici docet. Sic vero ille: (a) Afia dicitur uſque ad Phaſin fluvium ( ad quem Zecchi accolebant ) qui Afiam atque Europam di- rimit, vel ad fretum Cimmerium, flumenque Tanuim. Nam id controverſum eſt inter harum rerum peritos, prout in libris de bellis oſtendi, cum Ponti Euxi- ni ambitum deſcriberemus. Verum ut pro cavillis ſarcaſmisque tuis in me jactis orbis literatus agnoſcat te puerorum ciconiis dignum eſſe, osten- dam jam ex Cedreno, ad quem provocat Leunclavius, Zichiam no- ſtram minori Aſix pro authorum varia opinione fuiſſe accenſam. Alias innuimus in Zichia vetere étiam urbem fuiſſe ejusdem nominis , cujus ſitum Adrianus Daude in Tabula ſua Geographica (b) non longe a Boſphoro Cimmerio in ipſo pene Ponti Euxini litore reponit, quid de ea ex Cedreno memoret Leunclavius a te laudatus, audiamus: (c) Zicchiæ , inquit , Cedrinus quoque mentionem fecit velut civitatis in Aſia mi- nore ſitæ , quum in Copronymo frigus inauditum memoria prodit, quo conge- latis amnibus & ipſo mari , potuiſſe narrat itinere pedeſtri a Zicchia tranfiri mare ad ipſum uſque Danubium, id eſl ad oſtia Danubii, quæ in Thracia ſunt. Non igitur ut tu ſarcaſtice ſcribis : arborem annoſum transplantare conor, out Tantali poma conſequor, dum Zingos hos ex majore Aſia in minorem traduco , quin tu jam poma hæc captaſſe & deglutiiſſe ratus , advertis ſero tandem ea eſſe fugacia, & te cum Tantalo inani ſpe deluſum, Nempe hic tuus , hic aliorum tibi ſimilium error, ut quemadmodum paſſim omnia , ita etiam Geographiam ad hodiernæ ſcalam , nume- rum, menſuramque admetiamini. Profecto minor Aſia etiam ſecun- dum hodiernos Natoliæ fines accepta ex plurimorum ſententia prima Slavorum , idcirco & Zecchorum ſedes fuit. Nam memorat Herodo- tus in novem muſis Amazones ex Paphlagonum Themodoonta He- netorum patria ortas verſus Boſphorum & Mæotydis undas aſcendiſſe. Hinc Dionyſius in Periegeſi: Pag. 49. LUCIFER. Mæo- (a) Procopius Cæſar. 1. 6. c. 1. de ædificiis Domini Juſtiniani Imp. (b) Adria- nus Daude Hist. Univerſ. T. II. in reflex. in cap. 2. lib. 5. pag, 864. (c) Leun- clavius Pandect Hift. Tureinæ N. 280.
Strana 120
123 CONFUTATIO LUCIFER. Mæotæ primum tangunt Mæotydis undas Sauromatæque truces , gens aſpera Martis in armis Sangnis Amazenidum. Imo Herbelotius, (a) qui a Chalibibus Cappadociæ populis Paphlago- niæ finitimis inque minore Afia ſitis Slavorum originem repetit, Ara- bice illos dictos vult Secalebat Al-Heng , Sclavos Zingos, ut vel abhinc jam Zingorum ſeu Zecchorum nomen repeti poſlit, ac stabiliri. Ad §. XIV. Hoc Paragrapho Vir Cl. conaris evincere jam inde a Senecæ & Neronis Imp. temporibus Slavos accoluiſſe adverſam Danubii ripam, ac proinde innuis me operam perdidiſſe , cum tam longinque ex Afix plagis Zecchos majores nostros evocavi. Ad stabiliendam sententiam tuam adducis Senecæ verba: Danubius Sarmatica & Romana diſterminat , magnoque ſupercilio gloriaris locum hunc Senecæ a te omnium primo adduci, hiſtoriæque Slavorum reddi, Pape! quantæ Luciſeri tui cri- ſtæ? quanta cornua? qui nocte lucidus, interdiu prorſum inutilis eſt. Itane nemini præter te hiſtoricorum, qui Slavicas res ſcripſere, lectus Seneca? Legerunt profecto plures verba hac, ſed strygnum bibiſſe noluerunt videri orbi literato, ut ex his verbis præſidium certum Sla- vis , Slavorumque hiſtoriæ elicerent. Nam quis prudens hiſtoriarum- que veterum gnarus ſentiat Senecam per ſua Sarmatica meros Slavos intellexiſſe ? igitur regiones ultra Danubium Sarmatiæ & Surmaticorum nomine a Seneca indigitatæ , nonniſi a Slavis cultæ fuerunt ? quid igi- tur Nariſci, Boji, Marcomanni, Guadi, Getæ, Rugi, Wandali , He- ruli , aliique Gallici , Celtici , Scythicique populi , quos Danubius a Romanis disterminabat, fuere gente ac stirpe Slavi? Quod fi istud certum indubitatumque est, cur tamen posterius Zecchos meos veteres Aſiæ incolas totis capitibus impugnaſti gente Slavos fuiſſe , cam Clau- dius Ptolemæus , Dionyfius omnesque veteres illos inter Sarmaticos populos cenſeant? Alias crebro docui: veteribus Geographis hiſto- ricisque nomine Sarmatiæ & Sarmatarum diverſæ ſtirpis & linguæ po- pulos veniſſe, ac non raro omnem aquilonarem Danubii ripam, læ- vumque Tanais fluvii litus cum ipſa palude Mæotydis Sarmatiam fuiſſe appellatam. Proclive id ex Plinio licet cognoſcere , qui de Danubii Pag. 49. & 50. oſtiis (a) Herbelotius Bibliothecæ Orient. p. 794.
123 CONFUTATIO LUCIFER. Mæotæ primum tangunt Mæotydis undas Sauromatæque truces , gens aſpera Martis in armis Sangnis Amazenidum. Imo Herbelotius, (a) qui a Chalibibus Cappadociæ populis Paphlago- niæ finitimis inque minore Afia ſitis Slavorum originem repetit, Ara- bice illos dictos vult Secalebat Al-Heng , Sclavos Zingos, ut vel abhinc jam Zingorum ſeu Zecchorum nomen repeti poſlit, ac stabiliri. Ad §. XIV. Hoc Paragrapho Vir Cl. conaris evincere jam inde a Senecæ & Neronis Imp. temporibus Slavos accoluiſſe adverſam Danubii ripam, ac proinde innuis me operam perdidiſſe , cum tam longinque ex Afix plagis Zecchos majores nostros evocavi. Ad stabiliendam sententiam tuam adducis Senecæ verba: Danubius Sarmatica & Romana diſterminat , magnoque ſupercilio gloriaris locum hunc Senecæ a te omnium primo adduci, hiſtoriæque Slavorum reddi, Pape! quantæ Luciſeri tui cri- ſtæ? quanta cornua? qui nocte lucidus, interdiu prorſum inutilis eſt. Itane nemini præter te hiſtoricorum, qui Slavicas res ſcripſere, lectus Seneca? Legerunt profecto plures verba hac, ſed strygnum bibiſſe noluerunt videri orbi literato, ut ex his verbis præſidium certum Sla- vis , Slavorumque hiſtoriæ elicerent. Nam quis prudens hiſtoriarum- que veterum gnarus ſentiat Senecam per ſua Sarmatica meros Slavos intellexiſſe ? igitur regiones ultra Danubium Sarmatiæ & Surmaticorum nomine a Seneca indigitatæ , nonniſi a Slavis cultæ fuerunt ? quid igi- tur Nariſci, Boji, Marcomanni, Guadi, Getæ, Rugi, Wandali , He- ruli , aliique Gallici , Celtici , Scythicique populi , quos Danubius a Romanis disterminabat, fuere gente ac stirpe Slavi? Quod fi istud certum indubitatumque est, cur tamen posterius Zecchos meos veteres Aſiæ incolas totis capitibus impugnaſti gente Slavos fuiſſe , cam Clau- dius Ptolemæus , Dionyfius omnesque veteres illos inter Sarmaticos populos cenſeant? Alias crebro docui: veteribus Geographis hiſto- ricisque nomine Sarmatiæ & Sarmatarum diverſæ ſtirpis & linguæ po- pulos veniſſe, ac non raro omnem aquilonarem Danubii ripam, læ- vumque Tanais fluvii litus cum ipſa palude Mæotydis Sarmatiam fuiſſe appellatam. Proclive id ex Plinio licet cognoſcere , qui de Danubii Pag. 49. & 50. oſtiis (a) Herbelotius Bibliothecæ Orient. p. 794.
Strana 121
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIV. 121 oſtiis & ejus litore loquens ita ſcribit: (a) Ab eo (Danubio) in planum LUCIFER. quidem omnes Scytharum ſunt gentes , variæ tamen littori oppoſita tenuere, alias Gcta , Daci Romanis dicti , alias Surmatæ , Græcis Sauromata. Et rurſum: Scytharum nomen uſque quaque tranſit in Sarmutas atque Germanos. Nec aliis priſca illa duravit appellatio, quam qui extremi gentium hurum ignoti prope cæ- teris mortalibus degunt. Ubi vides a Plinio Scythas appellatos, quos Se- neca Sarmatas dictitavit. Male igitur ex Senecæ & Flori allato loco ar- gumentatus es : indubie per Sarmatas Slavos intelligi, quanquam enim Slavi paſſim Sarmatarum nomine comprehenſi, tectique fuerint , tamen id genericum nomen non ad eos ſolos ſpectabat ; quemadmodum peſ- sime dixeris: Germanos hodie meros efle Suevos aut Saxones. Plures Gallicas , Celticas , Hunnicas, Turcicas, Germanasque gentes in Sar- matia olim ſediſſe, interque Sarmatas cenſitas fuiſſe, nemo hactenus eruditorum dubitavit. Etſi vero ego non inficiatus ſim Jazyges Mc- tanaſtas ſeu exules Slavici fuiſſe generis, proxime Danubium olim ha- bitaſſe , adeoque Zecchis illis Aſiæ nobis fuiſſe viciniores , attamen ſi tibi ab his Jazygibus gentem & majores noſtros repetere libuit, osten- dendum erat, quo pacto, & quo tempore circiter hi Marcomannos Quadosque exturbaverint , Boemiamque occupaverint , quo fato acci- derit, ut infinitam Slavorum multitudinem , quæ demum ſæculo VI prorupit, ſecum traxerint, aut unde collegerint ? profecto tot para- doxa, tot contradictoria te jam attulliſſe cognoſceres, quot narratio- num capita produxiſſes. Nam vel ipſe non diffiteor, cum Annales patrios auſpicatus fuiſſem , illud primo veluti obtutu mihi omnium veroſimillimum viſum, gentem nostram ab his Jaaygibus originem traxiſſe , præcipue cum in Tacito legerem Marcomannos & Quados jam olim eorum equitatu ſæpiſſime in præliis uſos, idemque ſentiret doctifſimus Ekkardus; cum autem hujus theſis probatione, ac deduc- tione viginti facile plagulas irrito conatu perdidiſſem, deprehendi tandem coævorum monumenta omni loco mihi bellum indicere , nec hiſtorias , nec tempora rite poſſe conciliari. Guin etiam a multis gra- vibus ſcriptoribus in dubium vocari : num Jazyges iſti gente Slavi fue- rint. Quare merito alio temonem vertere, atque ad veteres ejusdem nominis Zecchos deflectere neceffum erat, quod hic unus ſolusque hi- ſtoriæ patrix tranquillus portus ſupereſse videretur. Guo in labore, quam me non fefellerit conatus , probat adverſus omnem vim ventorum & pro- () Plin. hift. Nat. l. 4. c. 12.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIV. 121 oſtiis & ejus litore loquens ita ſcribit: (a) Ab eo (Danubio) in planum LUCIFER. quidem omnes Scytharum ſunt gentes , variæ tamen littori oppoſita tenuere, alias Gcta , Daci Romanis dicti , alias Surmatæ , Græcis Sauromata. Et rurſum: Scytharum nomen uſque quaque tranſit in Sarmutas atque Germanos. Nec aliis priſca illa duravit appellatio, quam qui extremi gentium hurum ignoti prope cæ- teris mortalibus degunt. Ubi vides a Plinio Scythas appellatos, quos Se- neca Sarmatas dictitavit. Male igitur ex Senecæ & Flori allato loco ar- gumentatus es : indubie per Sarmatas Slavos intelligi, quanquam enim Slavi paſſim Sarmatarum nomine comprehenſi, tectique fuerint , tamen id genericum nomen non ad eos ſolos ſpectabat ; quemadmodum peſ- sime dixeris: Germanos hodie meros efle Suevos aut Saxones. Plures Gallicas , Celticas , Hunnicas, Turcicas, Germanasque gentes in Sar- matia olim ſediſſe, interque Sarmatas cenſitas fuiſſe, nemo hactenus eruditorum dubitavit. Etſi vero ego non inficiatus ſim Jazyges Mc- tanaſtas ſeu exules Slavici fuiſſe generis, proxime Danubium olim ha- bitaſſe , adeoque Zecchis illis Aſiæ nobis fuiſſe viciniores , attamen ſi tibi ab his Jazygibus gentem & majores noſtros repetere libuit, osten- dendum erat, quo pacto, & quo tempore circiter hi Marcomannos Quadosque exturbaverint , Boemiamque occupaverint , quo fato acci- derit, ut infinitam Slavorum multitudinem , quæ demum ſæculo VI prorupit, ſecum traxerint, aut unde collegerint ? profecto tot para- doxa, tot contradictoria te jam attulliſſe cognoſceres, quot narratio- num capita produxiſſes. Nam vel ipſe non diffiteor, cum Annales patrios auſpicatus fuiſſem , illud primo veluti obtutu mihi omnium veroſimillimum viſum, gentem nostram ab his Jaaygibus originem traxiſſe , præcipue cum in Tacito legerem Marcomannos & Quados jam olim eorum equitatu ſæpiſſime in præliis uſos, idemque ſentiret doctifſimus Ekkardus; cum autem hujus theſis probatione, ac deduc- tione viginti facile plagulas irrito conatu perdidiſſem, deprehendi tandem coævorum monumenta omni loco mihi bellum indicere , nec hiſtorias , nec tempora rite poſſe conciliari. Guin etiam a multis gra- vibus ſcriptoribus in dubium vocari : num Jazyges iſti gente Slavi fue- rint. Quare merito alio temonem vertere, atque ad veteres ejusdem nominis Zecchos deflectere neceffum erat, quod hic unus ſolusque hi- ſtoriæ patrix tranquillus portus ſupereſse videretur. Guo in labore, quam me non fefellerit conatus , probat adverſus omnem vim ventorum & pro- () Plin. hift. Nat. l. 4. c. 12.
Strana 122
122 CONFUTATIO procellarumque tuta quædam ſecuritas , probant adverſus omnes diffi- cultates expedita arma , quæ omne ſibi adverſum facile elidunt, ſter- nunt , vincuntque ; oſtendit quorumque eruditiſſimorum Virorum ju- dicium , qui opinioni huic utroque pollice ſubſcribunt. Et profecto obſervavi ipſe crebra lectione ſcriptores alios , qui patriæ ſuæ origines ex criticæ legibus concinnare orſi ſunt , eo mentis aciem paſſim inten- diſſe , ut gentium ſuarum nomina memoriasque ex græcis latinisque veteribus ſcriptoribus exquirerent , atque ſi in terris , quas hodie co- lunt , adventitias eſſe agnoſcerent , loca & tempora ſolerter explora- rent , quibus olim majores ſui ſederint , quas ob cauſas illa dimiſerint, quo circiter puncto temporis in novas immigrarint. Guod ſtuduim æmulatus in Zecchorum illorum veterum ſede , emigrationis cauſis , tempore, ceterisque circumſtantiis, omnia diligentiſſime perſecutus ſum. Si enim indubitatum eſt, eos adventitios eſſe in Boemia, quidni con- ſentuneum ſit eos ante hunc ingreſſum alibi terras coluiſſe , & procul dubio nomen ſecum attuliſſe ? Guod utrumque cum Græcorum Lati- norumque ſcriptorum legitimis monumentis teſtatum fecerim , plurimis etiam certis indiciis eos gente & lingua Slavos fuiſſe probaverim, quidni præter hælitationem concludam: veteres Aſix Zecchos majores noſtros fuiſſe? Neque vero me illa a quatuor fere ſæculis inolita Cze- chi opinio absterrere potuit, quandoquidem vel ab ipſis ſanctis Patri- bus Hieronymo & Gregorio commendatam prolatamque de Francione gentis Francorum conditore opinionem hodie ab eruditis penitus con- futatam , & pro fabula agnitam deprehendo, adeo ut Francorum ori- go multo certius a veteribus Francis hodie repetatur. Nec me latet. opinionem eam, quam vetuſtiſſimi quique ſcriptores de quodam Mar- peſio ſaxo , aut Saxone , & Friſone Saxonum gentis conditoribus po- ſteritati tranſcripſerunt, hodie paſſim inter aniles fabulas rejici, postea- quam Viri quique eruditi hujus & ſuperioris ſæculi antiquiſſimam Saxo- num gentem ex veteribus Geographis detexerunt. Sic novi adhuc ante duo ſæcula a plurimis Chronicis celebratum Bavarum Bajoario- rum patrem & auctorem, cum hodie nemo amplius in dubium vocet gentem hanc nomen & genus a vetustiſſimis Bojis accepiſse. Guæsivit nobiliſſima Hunnorum ſeu Hungarorum natio ſedem ſuam nomenque in Aſia, atque invenit. Invenere illud Bulgari in vetere Bulgaria, Avares, Srbi & Ucri ad paludem Mæotydis, alii alibi, quis non glo- rioſius deputet gentis noſtræ pariter originem ſedesque ex ejusmodi veteribus Geographis hiſtoricisque exquirere , & nomen ſuum non LUCIFER. ab
122 CONFUTATIO procellarumque tuta quædam ſecuritas , probant adverſus omnes diffi- cultates expedita arma , quæ omne ſibi adverſum facile elidunt, ſter- nunt , vincuntque ; oſtendit quorumque eruditiſſimorum Virorum ju- dicium , qui opinioni huic utroque pollice ſubſcribunt. Et profecto obſervavi ipſe crebra lectione ſcriptores alios , qui patriæ ſuæ origines ex criticæ legibus concinnare orſi ſunt , eo mentis aciem paſſim inten- diſſe , ut gentium ſuarum nomina memoriasque ex græcis latinisque veteribus ſcriptoribus exquirerent , atque ſi in terris , quas hodie co- lunt , adventitias eſſe agnoſcerent , loca & tempora ſolerter explora- rent , quibus olim majores ſui ſederint , quas ob cauſas illa dimiſerint, quo circiter puncto temporis in novas immigrarint. Guod ſtuduim æmulatus in Zecchorum illorum veterum ſede , emigrationis cauſis , tempore, ceterisque circumſtantiis, omnia diligentiſſime perſecutus ſum. Si enim indubitatum eſt, eos adventitios eſſe in Boemia, quidni con- ſentuneum ſit eos ante hunc ingreſſum alibi terras coluiſſe , & procul dubio nomen ſecum attuliſſe ? Guod utrumque cum Græcorum Lati- norumque ſcriptorum legitimis monumentis teſtatum fecerim , plurimis etiam certis indiciis eos gente & lingua Slavos fuiſſe probaverim, quidni præter hælitationem concludam: veteres Aſix Zecchos majores noſtros fuiſſe? Neque vero me illa a quatuor fere ſæculis inolita Cze- chi opinio absterrere potuit, quandoquidem vel ab ipſis ſanctis Patri- bus Hieronymo & Gregorio commendatam prolatamque de Francione gentis Francorum conditore opinionem hodie ab eruditis penitus con- futatam , & pro fabula agnitam deprehendo, adeo ut Francorum ori- go multo certius a veteribus Francis hodie repetatur. Nec me latet. opinionem eam, quam vetuſtiſſimi quique ſcriptores de quodam Mar- peſio ſaxo , aut Saxone , & Friſone Saxonum gentis conditoribus po- ſteritati tranſcripſerunt, hodie paſſim inter aniles fabulas rejici, postea- quam Viri quique eruditi hujus & ſuperioris ſæculi antiquiſſimam Saxo- num gentem ex veteribus Geographis detexerunt. Sic novi adhuc ante duo ſæcula a plurimis Chronicis celebratum Bavarum Bajoario- rum patrem & auctorem, cum hodie nemo amplius in dubium vocet gentem hanc nomen & genus a vetustiſſimis Bojis accepiſse. Guæsivit nobiliſſima Hunnorum ſeu Hungarorum natio ſedem ſuam nomenque in Aſia, atque invenit. Invenere illud Bulgari in vetere Bulgaria, Avares, Srbi & Ucri ad paludem Mæotydis, alii alibi, quis non glo- rioſius deputet gentis noſtræ pariter originem ſedesque ex ejusmodi veteribus Geographis hiſtoricisque exquirere , & nomen ſuum non LUCIFER. ab
Strana 123
RADII I. RETLEXIONIS I. § XV. ab uno aliquo, ſæculo primum ſeptimo, ſupplicii metu profugo homine, ſed ab antiquiſſima potentifſimaque Aſiæ gente derivare? Verum ea- dem, ut ſupra , chorda oberras , contraque opponis : nullum a me coævum allatum fuiſſe teſtimonium immigrationis horum veterum Zec- chorum in Boemiam. At vero neque de Francorum, Saxonum, Bo- jorum, Bulgarorum aliarumque gentium in has novas regiones immi- gratione propter ſcriptorum veterum inopiam filentiumque quisquam certum eoxvum documentum protulit, nec tamen hoc ſilentio abfter- riti hodie eruditi , ut ne pro illis ab omni veritate alienis veteribus fig- mentis palmam concedere maluerint illis , qui hujus nominis veteres populos detexerunt. Audi de Saxonum origine, rejecta illa veteri opinione audacter commentantem Maibomium: (a) Vera autem & in- dubitata Suxonum origo eſt a Sacis gente Scythicu in Aſiu, a quibus Saſſones Pto- lemæi in Scythia vel Afia Boreali ſupra montes Alanos citra tamen Imaum mon- tem habitarunt. Hi ex Aſiu in occidentem , & deinde in provincias , quæ nunc Germaniæ funt , immigrarunt. Etſi quo definito tempore, quibusque Ducibus, & occaſionibus id factum ſit, nullus tradat. Ego vero gentem ejusdem pla- ne nominis ad paludem Mxotydis & Pontum Euxinum ex facile vi- ginti veteribus oſtendo authoribus , luculentis quibusque argumentis probo lingua fuiſſe Slavicam, profero Hunnos, qui eam eduxere , au poſtea Attilam, qui eam in Boemiam invexit, prodo tempora, om- niaque veteribus memoriis congruere demonſtro, quidni majorem fi- dem præ illa mereatur ſententia mea ? Cæterum teſtimonia , quæ ea- dem pagina 41. & 50. ex Jornande & Procopio de Slavis cumulas, temporibus minus recte conciliatis perperam adduxiſti, conſtat Pro- copium & Jornandem multo poſterins Attiliani regni everſione ſcrip- fiſſe , quo temporis ſpatio Slavos, plerasque Aquilonares Danubii pla- gas jam occupaſſe nuſpiam negavi, quin ipſe tueor atque defendo. Pag. 49. &c30. 123 LUCIFER. Ad §. XV. I. Nihil novum inſolitumque Slavorum moribus affinxi; dum Pag. 5h4, innuto veluri odio eos olim Monarchias, Duces, Regesque averſatos ſcripſi , nec enim hæc cerebri mei figmenta ſunt, ſed primorum ma- xime illuſtrium, qui de Slavicis rebus ſcripſere, hiſforieorum memo- rix & teſtimonia, Procopii inquam Cæſarienſis, Conſtantini Porphy- Q 2 PARS I. ro- (w) Maibom. in notis ad Coſmodromum Gob. Ferſonx xtat, 5. £. 11.
RADII I. RETLEXIONIS I. § XV. ab uno aliquo, ſæculo primum ſeptimo, ſupplicii metu profugo homine, ſed ab antiquiſſima potentifſimaque Aſiæ gente derivare? Verum ea- dem, ut ſupra , chorda oberras , contraque opponis : nullum a me coævum allatum fuiſſe teſtimonium immigrationis horum veterum Zec- chorum in Boemiam. At vero neque de Francorum, Saxonum, Bo- jorum, Bulgarorum aliarumque gentium in has novas regiones immi- gratione propter ſcriptorum veterum inopiam filentiumque quisquam certum eoxvum documentum protulit, nec tamen hoc ſilentio abfter- riti hodie eruditi , ut ne pro illis ab omni veritate alienis veteribus fig- mentis palmam concedere maluerint illis , qui hujus nominis veteres populos detexerunt. Audi de Saxonum origine, rejecta illa veteri opinione audacter commentantem Maibomium: (a) Vera autem & in- dubitata Suxonum origo eſt a Sacis gente Scythicu in Aſiu, a quibus Saſſones Pto- lemæi in Scythia vel Afia Boreali ſupra montes Alanos citra tamen Imaum mon- tem habitarunt. Hi ex Aſiu in occidentem , & deinde in provincias , quæ nunc Germaniæ funt , immigrarunt. Etſi quo definito tempore, quibusque Ducibus, & occaſionibus id factum ſit, nullus tradat. Ego vero gentem ejusdem pla- ne nominis ad paludem Mxotydis & Pontum Euxinum ex facile vi- ginti veteribus oſtendo authoribus , luculentis quibusque argumentis probo lingua fuiſſe Slavicam, profero Hunnos, qui eam eduxere , au poſtea Attilam, qui eam in Boemiam invexit, prodo tempora, om- niaque veteribus memoriis congruere demonſtro, quidni majorem fi- dem præ illa mereatur ſententia mea ? Cæterum teſtimonia , quæ ea- dem pagina 41. & 50. ex Jornande & Procopio de Slavis cumulas, temporibus minus recte conciliatis perperam adduxiſti, conſtat Pro- copium & Jornandem multo poſterins Attiliani regni everſione ſcrip- fiſſe , quo temporis ſpatio Slavos, plerasque Aquilonares Danubii pla- gas jam occupaſſe nuſpiam negavi, quin ipſe tueor atque defendo. Pag. 49. &c30. 123 LUCIFER. Ad §. XV. I. Nihil novum inſolitumque Slavorum moribus affinxi; dum Pag. 5h4, innuto veluri odio eos olim Monarchias, Duces, Regesque averſatos ſcripſi , nec enim hæc cerebri mei figmenta ſunt, ſed primorum ma- xime illuſtrium, qui de Slavicis rebus ſcripſere, hiſforieorum memo- rix & teſtimonia, Procopii inquam Cæſarienſis, Conſtantini Porphy- Q 2 PARS I. ro- (w) Maibom. in notis ad Coſmodromum Gob. Ferſonx xtat, 5. £. 11.
Strana 124
CONFUTATIO rogeniti, Theophanis, Ditmari , Helmoldi , imo & Chriſtanni no- ſtri , quorum verba hoc in argumento tam clara ſunt, ut uſum ocu- lorum judiciique amiſiſſe deputem, qui in iis perſpicuitatem, verita- temque non agnoſcat. Nec vero ante te Vir Cl, mihi vel ex recen- tiorum infinita pene turba lectus unquam unus aliquis , qui hunc priſ- cum veteribus Slavis morem , regiminisque Ariſtocratici ſeu Demo- cratici formam diſputaſset, aut illa vetuſtiſſimorum ſcriptorum teſti- monia in dubium vocare attentaſſet. Bellum igitur non mihi, ſed primis rerum Slavicarum oculatis auritisque teſtibus, quos hiſtoriæ patres, auctoresque omnia ſæcula venerata ſunt, indixiſti, cum Mo- narchico imperio veteres Slavos regi ſolitos contendis. Illi certe miro prorſus conſenſu in id unum conſpirant : Slavis veteribus olim præter ſeniores populi , familiarumque capita Principes gentis non fuiſſe, neque ab uno homine gubernari morem habuiſſe, ſed vixiſſe communi libertate, res omnes utiles , vel difficiles in commfune con- filium deduxiſſe, mortem eum non effugiſſe, qui Monarchiam ambiiſ- ſet, aut ad evertendam communem libertatem , vel moliminis ſuſpicio- nem ceteris præbuiſſet. (a) Credisne hæc vetustiſſimorum authorum, qui res ſibi contemporaneas fideliter ad posteritatem tranſcripſerunt, teſtimonia ſatis idonea , certaque mihi videri potuiſſe , ut præter hæſi- tationem ſcriberem : Slavicas gentes olim innato quodam odio Mo- narchias, Duces, Regesque averſatas ? Aliudne de primis Dalmatis, Croatis , Serblisque , ut Porphyrogenitum a te tam indigne exagitatum prætermittam , ſenſit Presbyter Diocleas , Thomas Archidiaconus, Dandulus , doctiſſimusque Lucius ? Aliudne de Slavis Aquilonaribus prodidere Theophanes , Adamus Bremenſis, Albertus Stadenſis , Hel- moldusque ? Aliudne de Luiticiis Ditmarus ? Et in quo rei univerſæ cardo verſatur , aliosne mores , aut regiminis formam primis Bohemiæ habitatoribus tribuerunt antiquiſſimi noſtri ſcriptores Chriſtannus & Coſmas ? num denique generatim de Slavis aliud ſenſit, ut Aſſema- num , Henſelium , Bandurium , aliosque prætermittam , Jordanus , e cujus pene unius fragmentis lucubrationem tuam conſarcinaſti ? ſpera- vi vero te vel unum ſaltem recentiſſimum quemque Monarchico tuo Slavorum veterum imperio adducturum testem, sed legendo, relegen- doque opuſculum tuum, inani conatu defatigavi oculos; nam vel ipſos patrios noſtros ſcriptores Polonosque, qui impetu quodam pro- 124 LUCIFER cellæ (a) Vide ipſa veterum teſtimonia in Prodromo noſtro pag, 55. & alibi.
CONFUTATIO rogeniti, Theophanis, Ditmari , Helmoldi , imo & Chriſtanni no- ſtri , quorum verba hoc in argumento tam clara ſunt, ut uſum ocu- lorum judiciique amiſiſſe deputem, qui in iis perſpicuitatem, verita- temque non agnoſcat. Nec vero ante te Vir Cl, mihi vel ex recen- tiorum infinita pene turba lectus unquam unus aliquis , qui hunc priſ- cum veteribus Slavis morem , regiminisque Ariſtocratici ſeu Demo- cratici formam diſputaſset, aut illa vetuſtiſſimorum ſcriptorum teſti- monia in dubium vocare attentaſſet. Bellum igitur non mihi, ſed primis rerum Slavicarum oculatis auritisque teſtibus, quos hiſtoriæ patres, auctoresque omnia ſæcula venerata ſunt, indixiſti, cum Mo- narchico imperio veteres Slavos regi ſolitos contendis. Illi certe miro prorſus conſenſu in id unum conſpirant : Slavis veteribus olim præter ſeniores populi , familiarumque capita Principes gentis non fuiſſe, neque ab uno homine gubernari morem habuiſſe, ſed vixiſſe communi libertate, res omnes utiles , vel difficiles in commfune con- filium deduxiſſe, mortem eum non effugiſſe, qui Monarchiam ambiiſ- ſet, aut ad evertendam communem libertatem , vel moliminis ſuſpicio- nem ceteris præbuiſſet. (a) Credisne hæc vetustiſſimorum authorum, qui res ſibi contemporaneas fideliter ad posteritatem tranſcripſerunt, teſtimonia ſatis idonea , certaque mihi videri potuiſſe , ut præter hæſi- tationem ſcriberem : Slavicas gentes olim innato quodam odio Mo- narchias, Duces, Regesque averſatas ? Aliudne de primis Dalmatis, Croatis , Serblisque , ut Porphyrogenitum a te tam indigne exagitatum prætermittam , ſenſit Presbyter Diocleas , Thomas Archidiaconus, Dandulus , doctiſſimusque Lucius ? Aliudne de Slavis Aquilonaribus prodidere Theophanes , Adamus Bremenſis, Albertus Stadenſis , Hel- moldusque ? Aliudne de Luiticiis Ditmarus ? Et in quo rei univerſæ cardo verſatur , aliosne mores , aut regiminis formam primis Bohemiæ habitatoribus tribuerunt antiquiſſimi noſtri ſcriptores Chriſtannus & Coſmas ? num denique generatim de Slavis aliud ſenſit, ut Aſſema- num , Henſelium , Bandurium , aliosque prætermittam , Jordanus , e cujus pene unius fragmentis lucubrationem tuam conſarcinaſti ? ſpera- vi vero te vel unum ſaltem recentiſſimum quemque Monarchico tuo Slavorum veterum imperio adducturum testem, sed legendo, relegen- doque opuſculum tuum, inani conatu defatigavi oculos; nam vel ipſos patrios noſtros ſcriptores Polonosque, qui impetu quodam pro- 124 LUCIFER cellæ (a) Vide ipſa veterum teſtimonia in Prodromo noſtro pag, 55. & alibi.
Strana 125
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XV. 125 cellæ ad amplectendum Czechi Lechique Principatum compulſi ſunt, LUCIFER. tamen ob tot vetuſtiſſimorum ſcriptorum clariſſima teſtimonia, vel poſt horum duorum fratrum mortem utrobique Democratici cujusdam regiminis genus popularibus ſuis concedere coactos negare non au- des. Qui mirus itaque non modo priſcorum auctoritate pollentium Virorum , ſed recentium omnium conſenſus inter cetera graviſſima momenta unum mihi ex potiſſimis ſuit , ut cum illum Czechi Princi- patum, ejusque ad univerſam gentem cum auctoritate quadam pro- pagatum nomen cum reipublicæ Democraticæ memoriis conciliari mi- nime poſſe adverterem, merito eum ex Annalibus patriis expungen- dum eſſe judicaverim. Verum II. Exeris adverſus me aculeum, aisque Fallitur autem, atque ve- Pag. 51. hementer inclitæ nationi eſt injurius , fi adeo ferum opinatur (Bohemorum gentem ) ut nullius paruiſſe dominio , nullius voluiſſe regi legibus eam arbi- tretur. Itane hæc ſemper feritas eſt : nullum Ducem, nullum Regem agnoſcere ? Itane regimen Ariſtocraticum, Democraticumque, aut ter- tium ex utroque coaleſcens feritas eſt ? Feræ igitur tua ſententia fuere gentes omnes tum ipſa Græca & Romana , quæ olim fimillimo ritu regi ſolitæ. Guid enim de Romanis fuis majoribus ſcribit Salluſtius ? Urbem Romam condidere, atque habuere initio Trojani , qui Ænea Duce pro- ſugi incertis ſedibus vagabantur: cumque his Ahorigines genus hominum agre- ſte , ſine legibus , ſine imperio liberum atque ſolutum. (a) Guin eadem Ariſtarchæa cenſura feriendæ omnes nationes, quæ etiam hodie ſum- ma libertate, ac felicitate rerumpublicarum ſuarum beneficio per- fruuntur. Guid ſi autem iſtiusmodi fine Duce fine Principe & lege primorum Boemiæ incolarum vivendi libertas maculam feritatis me- reatur , an ego idcirco inclitæ nationi meæ injurius ſum ? Visne , ut primis antiquiſſimisque patrix noſtræ monumentis adverſa ſcribam, ſtatuamque? Visne veritati hiſtoricæ a veteribus proditæ vim infe- ram? Visne, ut Chriſtannum & Coſmam recentiorum figmentorum in gratiam falſos , mentitosque dicam ? An Chriſtannus ( heu quoties me hanc cramben recoquere coges!) non verbis expreſſis ait : (b) At vero Slavi Bohemiæ , ipſo ſub Arcturo poſui , cultibus idololatriæ dediti velut equus infronis ſine lege , ſine ullo Principe vel Rectore vel urbe, uti bruta animalia ſparſm vagantes terram ſolam incolebant. An non conformia ſcribit Coſmas? (c) Injuriam alter ab altero ſibi illatam patienter ſufferebat, G 3 & cui (a) Salluſtius in Conjur. Catil. (b) Chriſtann, in vita & Pafſione SS. Wencesl. & Ludmillæ. (c) Coſmas in Chron. 1. 1.
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XV. 125 cellæ ad amplectendum Czechi Lechique Principatum compulſi ſunt, LUCIFER. tamen ob tot vetuſtiſſimorum ſcriptorum clariſſima teſtimonia, vel poſt horum duorum fratrum mortem utrobique Democratici cujusdam regiminis genus popularibus ſuis concedere coactos negare non au- des. Qui mirus itaque non modo priſcorum auctoritate pollentium Virorum , ſed recentium omnium conſenſus inter cetera graviſſima momenta unum mihi ex potiſſimis ſuit , ut cum illum Czechi Princi- patum, ejusque ad univerſam gentem cum auctoritate quadam pro- pagatum nomen cum reipublicæ Democraticæ memoriis conciliari mi- nime poſſe adverterem, merito eum ex Annalibus patriis expungen- dum eſſe judicaverim. Verum II. Exeris adverſus me aculeum, aisque Fallitur autem, atque ve- Pag. 51. hementer inclitæ nationi eſt injurius , fi adeo ferum opinatur (Bohemorum gentem ) ut nullius paruiſſe dominio , nullius voluiſſe regi legibus eam arbi- tretur. Itane hæc ſemper feritas eſt : nullum Ducem, nullum Regem agnoſcere ? Itane regimen Ariſtocraticum, Democraticumque, aut ter- tium ex utroque coaleſcens feritas eſt ? Feræ igitur tua ſententia fuere gentes omnes tum ipſa Græca & Romana , quæ olim fimillimo ritu regi ſolitæ. Guid enim de Romanis fuis majoribus ſcribit Salluſtius ? Urbem Romam condidere, atque habuere initio Trojani , qui Ænea Duce pro- ſugi incertis ſedibus vagabantur: cumque his Ahorigines genus hominum agre- ſte , ſine legibus , ſine imperio liberum atque ſolutum. (a) Guin eadem Ariſtarchæa cenſura feriendæ omnes nationes, quæ etiam hodie ſum- ma libertate, ac felicitate rerumpublicarum ſuarum beneficio per- fruuntur. Guid ſi autem iſtiusmodi fine Duce fine Principe & lege primorum Boemiæ incolarum vivendi libertas maculam feritatis me- reatur , an ego idcirco inclitæ nationi meæ injurius ſum ? Visne , ut primis antiquiſſimisque patrix noſtræ monumentis adverſa ſcribam, ſtatuamque? Visne veritati hiſtoricæ a veteribus proditæ vim infe- ram? Visne, ut Chriſtannum & Coſmam recentiorum figmentorum in gratiam falſos , mentitosque dicam ? An Chriſtannus ( heu quoties me hanc cramben recoquere coges!) non verbis expreſſis ait : (b) At vero Slavi Bohemiæ , ipſo ſub Arcturo poſui , cultibus idololatriæ dediti velut equus infronis ſine lege , ſine ullo Principe vel Rectore vel urbe, uti bruta animalia ſparſm vagantes terram ſolam incolebant. An non conformia ſcribit Coſmas? (c) Injuriam alter ab altero ſibi illatam patienter ſufferebat, G 3 & cui (a) Salluſtius in Conjur. Catil. (b) Chriſtann, in vita & Pafſione SS. Wencesl. & Ludmillæ. (c) Coſmas in Chron. 1. 1.
Strana 126
126 CÔNFUTATIO & eui querimoniam ſuami apploraret, judicem niec Principem habebat. Poßt hæe quicunque in ſua tribu vel generatione perſona, moribus potior, & opi- bus honoratior habebatur , fine exactore , ſine figillo ſpontanca voluntate ad illum coufluebant, & de dubiis cauſis , ac fibi illatis injuriis ſalva libertate diſputa- bant. Verum quo Chriſtanni & Coſmæ ſenſum detorqueas , quantis- que effugiis involvas, audiamus : Neque noſtri , inquis . extraneive ſcri- ptores , Bvemia aut alios quoſpiam Slavos ſine Rectore , Principe , vel absque segibus ſubinde vixiſſe referentes aliud dixiſſe voluiſſe intelligendi ſunt, quam quod Bvemia , dum a Slavis occupata fuit , adeo ſub nullius exſtiterit domina- tu ; ut neque certas ſcriptas leges habuerit , & quibus novæ Slavorum coloniæ rectæ, & ſub jugum tractæ fuiſſent ; ita ut in loco hoc deſcrto pro lubitu ſuo ne- mine obſtante , quæ vellent fæcere , valucrint , ſuis propriis non ulienis legibus vivere , atque in caufis dubiis ab eo , qui inter cus ſive perſonu , ſeu moribus cæ- ſeros antecellebat , ſententiam tanquam coram arbitro rogare libere potuerint ; quam autem “ Arbiter a partibus lectus non excludat , ſed fupponat ſupremum judicem ex L. 32. ff. de recept. arbitr. liquidum eft, quod quidem Chriſtan- nur , & Coſmas per auxeſim infrænis cqui ahunde exprimunt. Vah quan- tum iſtud verborum ſententiarumque chaos ! quan um interpretationis monſtrum! quis Commentatorum unquam eo ingenii fui acie tam fe- liciter eluctatus eſt, ut pro judicibus, rectoribus, Ducibusque, quos genti nostræ veteres ſcriptores negarunt , ſcriputs leges accipi, & explicari poſſe noviſſet , quis ejusmodi interpretationis ſagacitate tam facile plau- ſum meritus eſt, ut rem acu terigiſſe videretur ? ſapienter namque in gente literarum omnium ignara exceptio fit per ſcriptas leges. Guæ vero hæc larva Principis , ſi ſubditi pro lubitu ſuo nemine obſlante, quæ vellent , facere valent ? ſi ne quidem de cauſis dubiis judicandi ei pote- ſtas eſt, ſponteque lecti arbitri ſententia & judicio res definiuntur? ſed Juris civilis textum opponis : Arbiter a partibus lectus non excludit, ſed ſupponit ſupremum judicem. Mirum ! ridete vel ipſi parietes his verbis perculfr, aut chartæ hoc verborum fuco illitæ ! Arbiter præ- ſupponat ſupremum judicem , qui in rerum natura tum non exſtitit? Guis te tam averſum a Muſis æſtimaſſet Lucifer, ut quæſtionem juris tam imperite ad facti quastionem, ad historiam detorqueres? & leges civiles Romanas ad barbararum gentium mores accommodares ? Igitur nusquam arbiter Hliusque cognitio fine judice in rerum natura exi- stere potuit? & gentes omnes ex juris posterius inventi legibus vive- re oportuit? Male, male luce tua præis, meras umbras & tenebras in- fers, emorietur in te vel ipſum rationis lumen , niſi propere ac tem- LUCIFER. pori
126 CÔNFUTATIO & eui querimoniam ſuami apploraret, judicem niec Principem habebat. Poßt hæe quicunque in ſua tribu vel generatione perſona, moribus potior, & opi- bus honoratior habebatur , fine exactore , ſine figillo ſpontanca voluntate ad illum coufluebant, & de dubiis cauſis , ac fibi illatis injuriis ſalva libertate diſputa- bant. Verum quo Chriſtanni & Coſmæ ſenſum detorqueas , quantis- que effugiis involvas, audiamus : Neque noſtri , inquis . extraneive ſcri- ptores , Bvemia aut alios quoſpiam Slavos ſine Rectore , Principe , vel absque segibus ſubinde vixiſſe referentes aliud dixiſſe voluiſſe intelligendi ſunt, quam quod Bvemia , dum a Slavis occupata fuit , adeo ſub nullius exſtiterit domina- tu ; ut neque certas ſcriptas leges habuerit , & quibus novæ Slavorum coloniæ rectæ, & ſub jugum tractæ fuiſſent ; ita ut in loco hoc deſcrto pro lubitu ſuo ne- mine obſtante , quæ vellent fæcere , valucrint , ſuis propriis non ulienis legibus vivere , atque in caufis dubiis ab eo , qui inter cus ſive perſonu , ſeu moribus cæ- ſeros antecellebat , ſententiam tanquam coram arbitro rogare libere potuerint ; quam autem “ Arbiter a partibus lectus non excludat , ſed fupponat ſupremum judicem ex L. 32. ff. de recept. arbitr. liquidum eft, quod quidem Chriſtan- nur , & Coſmas per auxeſim infrænis cqui ahunde exprimunt. Vah quan- tum iſtud verborum ſententiarumque chaos ! quan um interpretationis monſtrum! quis Commentatorum unquam eo ingenii fui acie tam fe- liciter eluctatus eſt, ut pro judicibus, rectoribus, Ducibusque, quos genti nostræ veteres ſcriptores negarunt , ſcriputs leges accipi, & explicari poſſe noviſſet , quis ejusmodi interpretationis ſagacitate tam facile plau- ſum meritus eſt, ut rem acu terigiſſe videretur ? ſapienter namque in gente literarum omnium ignara exceptio fit per ſcriptas leges. Guæ vero hæc larva Principis , ſi ſubditi pro lubitu ſuo nemine obſlante, quæ vellent , facere valent ? ſi ne quidem de cauſis dubiis judicandi ei pote- ſtas eſt, ſponteque lecti arbitri ſententia & judicio res definiuntur? ſed Juris civilis textum opponis : Arbiter a partibus lectus non excludit, ſed ſupponit ſupremum judicem. Mirum ! ridete vel ipſi parietes his verbis perculfr, aut chartæ hoc verborum fuco illitæ ! Arbiter præ- ſupponat ſupremum judicem , qui in rerum natura tum non exſtitit? Guis te tam averſum a Muſis æſtimaſſet Lucifer, ut quæſtionem juris tam imperite ad facti quastionem, ad historiam detorqueres? & leges civiles Romanas ad barbararum gentium mores accommodares ? Igitur nusquam arbiter Hliusque cognitio fine judice in rerum natura exi- stere potuit? & gentes omnes ex juris posterius inventi legibus vive- re oportuit? Male, male luce tua præis, meras umbras & tenebras in- fers, emorietur in te vel ipſum rationis lumen , niſi propere ac tem- LUCIFER. pori
Strana 127
RADIR I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII, 127 pori de olen circumſpicis. Evaneſcit tenuis tuæ lucernæ ſplendor ad ſolis (Chriſtanni inquam & Coſmæ) claritatem, noc lucernæ tuæ ali- quis uſus, aut pretium erit , niſi ad ſpiſſam noctem , imperitos, inquam, antiquitatisque rudes te conferas. Illis, fi tibi placet, lucem facem- que præfer, orbis literatus ſole illuſtratus, nec luce tua eget, nec il- lam quidem advertit. LUCIFEN. Ad §. XVI. XVII. & XVIII. I. Huc omnis tuus conatus his paragraphis redit, ut oſtendas Henetos olim præclaris legibus instructos florentem ſub Regibus po- pulum fuiſſe , ipſosque Sarmatas olim complures Reges, Ducesque numeraſſe. Ad primum ut reſpondeam: Nuſquam ego ea, quæ de Slavorum ab Henetis origine in Prodromo meo attuli, tanquam cer- tam hiſtoriam, hiſtoricamque veritatem lectori venum propoſui, ubi- que conjecturarum & veroſimilitudinis nomine uſus ſum , alios cum- primis vetuſtiſſimos quôsque hiſtoricos , inter quos Quintus Curtius Ru- fus familiam ducit , ſecutus , quibus Venedorum ſeu Slavorum gentem ab Henetis repetere placuit, Guis enim in hoc antiquitatis labyrintho certam metam , callem, exitumque inveniat ? quis unquam in gentium originibus & migrationibus , quas meris fabulis permixtas eſſe vel ipſa jam agnovit antiquitas, hactenus quaſi dictatorio calculo verum defini- re auſus eſt? Verum quandoquidem tritam ab aliis ſemitum ingreſli ſumus, merito ab ea deflectere, aut pedem retrahere haud fas est. In- fiſtemus igitur greſſui, & quidquid in viam accelerationique noſtræ objectum fuerit , imperterrito pede proculcabimus. Argumenti tui vis eo ſpectare videtur Vir Cl. ut, quandoquidem constet Henetos olim moribus & legibus excultum, clarisque Regibus illustrem fuiſſe popu- lum, vix cogitatione aſsequi liceat, qui postea in Boemiam transiens tam efferis moribus depingi poſſit, ut ne ullius quidem dominatum pati didiciſſet? At vero ardeo quantus quantus ex lucubratione tua le- gere vetusta exempla morum, doctrinæ, politicesque de Henetis tuis? ubi illa? nuſpiam, nuſpiam. Henetos bellis inclaruiſſe, militia præ- ſtitiſſe, equos & mulos magni roboris nutriiſſe, agriculturæ ſtudio va- caſſe , domus non contemnendas circa Parthenium fluvium coluiſſe , ex Homero , Quinto Curtio Rufo , aliisque legimus , nec aliud quid- quam præterea. At vero nullum horum primis moribus Slavorum Boemix repugnat, quos pariter a belli gloria, animi fortitudine, agro- rum
RADIR I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII, 127 pori de olen circumſpicis. Evaneſcit tenuis tuæ lucernæ ſplendor ad ſolis (Chriſtanni inquam & Coſmæ) claritatem, noc lucernæ tuæ ali- quis uſus, aut pretium erit , niſi ad ſpiſſam noctem , imperitos, inquam, antiquitatisque rudes te conferas. Illis, fi tibi placet, lucem facem- que præfer, orbis literatus ſole illuſtratus, nec luce tua eget, nec il- lam quidem advertit. LUCIFEN. Ad §. XVI. XVII. & XVIII. I. Huc omnis tuus conatus his paragraphis redit, ut oſtendas Henetos olim præclaris legibus instructos florentem ſub Regibus po- pulum fuiſſe , ipſosque Sarmatas olim complures Reges, Ducesque numeraſſe. Ad primum ut reſpondeam: Nuſquam ego ea, quæ de Slavorum ab Henetis origine in Prodromo meo attuli, tanquam cer- tam hiſtoriam, hiſtoricamque veritatem lectori venum propoſui, ubi- que conjecturarum & veroſimilitudinis nomine uſus ſum , alios cum- primis vetuſtiſſimos quôsque hiſtoricos , inter quos Quintus Curtius Ru- fus familiam ducit , ſecutus , quibus Venedorum ſeu Slavorum gentem ab Henetis repetere placuit, Guis enim in hoc antiquitatis labyrintho certam metam , callem, exitumque inveniat ? quis unquam in gentium originibus & migrationibus , quas meris fabulis permixtas eſſe vel ipſa jam agnovit antiquitas, hactenus quaſi dictatorio calculo verum defini- re auſus eſt? Verum quandoquidem tritam ab aliis ſemitum ingreſli ſumus, merito ab ea deflectere, aut pedem retrahere haud fas est. In- fiſtemus igitur greſſui, & quidquid in viam accelerationique noſtræ objectum fuerit , imperterrito pede proculcabimus. Argumenti tui vis eo ſpectare videtur Vir Cl. ut, quandoquidem constet Henetos olim moribus & legibus excultum, clarisque Regibus illustrem fuiſſe popu- lum, vix cogitatione aſsequi liceat, qui postea in Boemiam transiens tam efferis moribus depingi poſſit, ut ne ullius quidem dominatum pati didiciſſet? At vero ardeo quantus quantus ex lucubratione tua le- gere vetusta exempla morum, doctrinæ, politicesque de Henetis tuis? ubi illa? nuſpiam, nuſpiam. Henetos bellis inclaruiſſe, militia præ- ſtitiſſe, equos & mulos magni roboris nutriiſſe, agriculturæ ſtudio va- caſſe , domus non contemnendas circa Parthenium fluvium coluiſſe , ex Homero , Quinto Curtio Rufo , aliisque legimus , nec aliud quid- quam præterea. At vero nullum horum primis moribus Slavorum Boemix repugnat, quos pariter a belli gloria, animi fortitudine, agro- rum
Strana 128
128 CONFUTATIO rum colendorum peritia, equorum nutriendorum , & ad belli uſum accommodandorum cura in veteribus commendatos reperturus es. Ut autem Henetos gentem legibus , literis , & moribus excultam & pene Græcorum politicæ parem effingas, tantum ſagitta tua a ſcopo aberras, quantum coecus , fi ei arcus & pharetra in manus detur, deflectere ſo- let. Non alio unquam Græcis Heneti Paphlagonesve, quam barba- rorum , efferorum , incultiſſimorumque hominum nomine , ne aſpe- rius quid dicam , veniunt. Ne autem hic cum Chamo impudenter ve- renda patrum detexiſſe, aliorumque ludibrio expoſuiſſe videar profe- rendo veterum teſtimonia, conſule , ſi libet Luciani Pſeudomantem, Porphyrogeniti librum 1. pag. m. 9. de Thematibus , Guinti Curtii li- brum 6. & cum primis Joannis Henrici Rapp in hunc Curtii locum commentarium , & quam atro carbone mores Paphlagonum Heneto- rumque deſcribantur , cogniturus es. Jam vero ſi omni civilitatis gene- re perpolitiſſimam Henetorum gentem fuiſſe tibi concedo: egone is fui, qui auſus majoribus noſttis barbariem feritatemque affinger.? iſtud ſi tibi adſtruxiſſe vitium & peccatum viſum est, non meum ſed Chriſtanni atque Coſmæ est, in eos stylum exacue, qui has veteres primorum Slavorum Bohemiæ memorias poſteritati transmiſerunt, iſto- rum culpa eſt, qui eos non melioribus moribus depinss runt. Mihi qui rerum harum nec auritus , nec oculatus teſtis ſum , nihil aliud ſu- perest, quam ut hos veteres fideliter exſcribam, a quorum relatis re- cedere , aut magis civiles mores affingere , merito mihi piaculo ſit, veri- tatem nempe umbris ac nubibus obducere. Altius mihi quam tibi animo ſedent M. Aurelii Caſſiodori de fidelitate historiarum veterum exſcribendarum verba: (a) Translator, inquit, eſto, non conditor antiquo- rum geſtorum , exemplur velut annulum ceris imprime, ut ſicut vultus expreſſa ſgna non poſſunt reſugere, ita manus tua ab authentico nequeat diſcrepare. Quid vero tibi Polyhiſtori hoc novum inſolensque videri potuit: gentem aliquam a cultu ad barbariem recidiſſe? (fi videlicet moribus perpoli- tiſſimos fuiſſe Henetos ultro tibi concedo ) Nunquam legiſti in Velle- go Paterculo: Quemadmodum urbium, imperiorumque, ita gentium nunc floret fortuna , nunc ſeneſcit, nuns interit? An nunquam aliarum gen- tium, florentiſſimorumque regnorum exempla tibi lecta ſunt , quæ bel- lis , Rectorum tyrannide, ignavia, avaritia , ſeditionibus, civium luxu, emigrationibus a ſumma felicitate, ad poſtremam calamitatem LUCIFEK. de- ſa) M. Aurelius Caſſiodorus variar. l. 12. de officio ſcribæ.
128 CONFUTATIO rum colendorum peritia, equorum nutriendorum , & ad belli uſum accommodandorum cura in veteribus commendatos reperturus es. Ut autem Henetos gentem legibus , literis , & moribus excultam & pene Græcorum politicæ parem effingas, tantum ſagitta tua a ſcopo aberras, quantum coecus , fi ei arcus & pharetra in manus detur, deflectere ſo- let. Non alio unquam Græcis Heneti Paphlagonesve, quam barba- rorum , efferorum , incultiſſimorumque hominum nomine , ne aſpe- rius quid dicam , veniunt. Ne autem hic cum Chamo impudenter ve- renda patrum detexiſſe, aliorumque ludibrio expoſuiſſe videar profe- rendo veterum teſtimonia, conſule , ſi libet Luciani Pſeudomantem, Porphyrogeniti librum 1. pag. m. 9. de Thematibus , Guinti Curtii li- brum 6. & cum primis Joannis Henrici Rapp in hunc Curtii locum commentarium , & quam atro carbone mores Paphlagonum Heneto- rumque deſcribantur , cogniturus es. Jam vero ſi omni civilitatis gene- re perpolitiſſimam Henetorum gentem fuiſſe tibi concedo: egone is fui, qui auſus majoribus noſttis barbariem feritatemque affinger.? iſtud ſi tibi adſtruxiſſe vitium & peccatum viſum est, non meum ſed Chriſtanni atque Coſmæ est, in eos stylum exacue, qui has veteres primorum Slavorum Bohemiæ memorias poſteritati transmiſerunt, iſto- rum culpa eſt, qui eos non melioribus moribus depinss runt. Mihi qui rerum harum nec auritus , nec oculatus teſtis ſum , nihil aliud ſu- perest, quam ut hos veteres fideliter exſcribam, a quorum relatis re- cedere , aut magis civiles mores affingere , merito mihi piaculo ſit, veri- tatem nempe umbris ac nubibus obducere. Altius mihi quam tibi animo ſedent M. Aurelii Caſſiodori de fidelitate historiarum veterum exſcribendarum verba: (a) Translator, inquit, eſto, non conditor antiquo- rum geſtorum , exemplur velut annulum ceris imprime, ut ſicut vultus expreſſa ſgna non poſſunt reſugere, ita manus tua ab authentico nequeat diſcrepare. Quid vero tibi Polyhiſtori hoc novum inſolensque videri potuit: gentem aliquam a cultu ad barbariem recidiſſe? (fi videlicet moribus perpoli- tiſſimos fuiſſe Henetos ultro tibi concedo ) Nunquam legiſti in Velle- go Paterculo: Quemadmodum urbium, imperiorumque, ita gentium nunc floret fortuna , nunc ſeneſcit, nuns interit? An nunquam aliarum gen- tium, florentiſſimorumque regnorum exempla tibi lecta ſunt , quæ bel- lis , Rectorum tyrannide, ignavia, avaritia , ſeditionibus, civium luxu, emigrationibus a ſumma felicitate, ad poſtremam calamitatem LUCIFEK. de- ſa) M. Aurelius Caſſiodorus variar. l. 12. de officio ſcribæ.
Strana 129
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 129 dejectæ sunt? Ubi, ut brevitatis causa vel unam alteramve gentem LUCIFIR. regionemque commemorem , ubi nunc veterum Græcorum potentia ? doctrina? cultus? Muſx? ubi Paleſtinæ ſanctitas majeſtasque? ubi Afri- eæ totius ſapientia & gloria ? An non hæc communis rerum humana- rum terreſtriumque viciſſitudo , ut curſu temporum fatisque urgenti- bus jam a barbarie ad cultum , jam rurſum a cultu ad barbariem re- lapſas ſpectemus legamusque nationes ? Profecto id de Gallis ſumma admiratione dignum prodit Mabillonius, cum ſcribit ſxculo ordiente VII. Anglos orientales literas & eruditionem a Gallis accepiſſe, inter- cidentibus poſtea bellorum tumultu in Galliis literis, rurſum ab iis pau- lo poſt ſæculo ſequente , quibus ante tradiderant, per Carolum Ma- gnum accepiſſe. (a) Haud aliter res cum Henetis accidere potuit , qui ſi tamen, ut tu perperam atque ſine tabulis adſtruis, Græcorum vi- cinitate ac commercio ad cultum aliquem efformati ſunt , mox Græci jugi impatientes ad Aquilonem Mæotydisque plagas progreſſi, inter ſolitudines ſilvasque rurſum ſilveſcere c�perunt , Hunnos deinde ac Attilam per maxima terrarum ſpatia vagasque ſedes ſecuti , nonniſi armis quærendoque victui intenti curam morum, cumque hac pro- lium rite educandarum ſollicitudinem projecerunt. Guo fato nemo mirabitur, illam a noſtris ſcriptoribus proditam majorum noſtrorum barbariem enaſci potuiſſe. II. Ad Henetorum Reges Ducesque ( quorum prolatione te ve- Pag. 52. terum Slavorum Monarchicum regimen evicturum arbitraris ) ut venia- mus , ais primo: Sane Curtius, qui ſub Auguſto & Tiberio: imo verofi- milius ſub Veſpaſiano aut Clandio ) foriãt , in exercitu Alexundri Mugni etiam Henetos fuiſſe , corumque regionem regi parutſſe memorat. Et infra in ſcholiis adducis locum ipſum Curtii mutilum tamen eviſceratumque his verbis: Jumque ad urbem Ancynam ventum erat , ubi numero copiárum inito Paphlagoniam intrut. Huic juncti erant Heneti. . . . Omnisque hæc re- gio paruit Regi. Ego vero ſane, ſi alias ſummas virtutes Luciferitur, hu- manitatem , clementiam, affabilitatem, lepores & grarias ſape mira- tus ſum , fidelitatem illam accuratronemque in citandis exſcribendisque authorum teſtimoniis, impar ſum laudando & celebrando. Nam cum Curtius ait, Alexandrum Magnum Paphlagoniam intraffe, eam fibi ſub- jeciſſe, ad obſides dandos coegiſſe, mibutum remiſiſſe, tum Calam huic regioni præfeciſſe, Lucifer tuus truncationibus luis tam afiabre R Cik- (a) Mahillonius ſæmlo III. Benedict. P. 2.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 129 dejectæ sunt? Ubi, ut brevitatis causa vel unam alteramve gentem LUCIFIR. regionemque commemorem , ubi nunc veterum Græcorum potentia ? doctrina? cultus? Muſx? ubi Paleſtinæ ſanctitas majeſtasque? ubi Afri- eæ totius ſapientia & gloria ? An non hæc communis rerum humana- rum terreſtriumque viciſſitudo , ut curſu temporum fatisque urgenti- bus jam a barbarie ad cultum , jam rurſum a cultu ad barbariem re- lapſas ſpectemus legamusque nationes ? Profecto id de Gallis ſumma admiratione dignum prodit Mabillonius, cum ſcribit ſxculo ordiente VII. Anglos orientales literas & eruditionem a Gallis accepiſſe, inter- cidentibus poſtea bellorum tumultu in Galliis literis, rurſum ab iis pau- lo poſt ſæculo ſequente , quibus ante tradiderant, per Carolum Ma- gnum accepiſſe. (a) Haud aliter res cum Henetis accidere potuit , qui ſi tamen, ut tu perperam atque ſine tabulis adſtruis, Græcorum vi- cinitate ac commercio ad cultum aliquem efformati ſunt , mox Græci jugi impatientes ad Aquilonem Mæotydisque plagas progreſſi, inter ſolitudines ſilvasque rurſum ſilveſcere c�perunt , Hunnos deinde ac Attilam per maxima terrarum ſpatia vagasque ſedes ſecuti , nonniſi armis quærendoque victui intenti curam morum, cumque hac pro- lium rite educandarum ſollicitudinem projecerunt. Guo fato nemo mirabitur, illam a noſtris ſcriptoribus proditam majorum noſtrorum barbariem enaſci potuiſſe. II. Ad Henetorum Reges Ducesque ( quorum prolatione te ve- Pag. 52. terum Slavorum Monarchicum regimen evicturum arbitraris ) ut venia- mus , ais primo: Sane Curtius, qui ſub Auguſto & Tiberio: imo verofi- milius ſub Veſpaſiano aut Clandio ) foriãt , in exercitu Alexundri Mugni etiam Henetos fuiſſe , corumque regionem regi parutſſe memorat. Et infra in ſcholiis adducis locum ipſum Curtii mutilum tamen eviſceratumque his verbis: Jumque ad urbem Ancynam ventum erat , ubi numero copiárum inito Paphlagoniam intrut. Huic juncti erant Heneti. . . . Omnisque hæc re- gio paruit Regi. Ego vero ſane, ſi alias ſummas virtutes Luciferitur, hu- manitatem , clementiam, affabilitatem, lepores & grarias ſape mira- tus ſum , fidelitatem illam accuratronemque in citandis exſcribendisque authorum teſtimoniis, impar ſum laudando & celebrando. Nam cum Curtius ait, Alexandrum Magnum Paphlagoniam intraffe, eam fibi ſub- jeciſſe, ad obſides dandos coegiſſe, mibutum remiſiſſe, tum Calam huic regioni præfeciſſe, Lucifer tuus truncationibus luis tam afiabre R Cik- (a) Mahillonius ſæmlo III. Benedict. P. 2.
Strana 130
130 CONFUTATIO Curtii textum adornavit, ut Lectori, neſcio, quem novum Heneto um Regem perſuaderet. Sed verba integra Quinti Curtii Rufi jam seg- mentis tuis opponamus: (a) Jamque ad urbem, inquit, Ancyram ventum erat, ubi numero copiarum inito, Paphlagoniam ( Alexander Magnus ) in- trat : Huic juncti erant Eneti, unde quidam Venctos trahere originem crodunt. Omnisque hæc regio paruit regi ( nempe Alexandro M. nam mox ſub un- git author ) datisque obſidibus , tributum , quodne Perſis quidem tuliſſent , pen- dere ne cogerentur , impetraverunt. Calas huic regioni præpoſitus eſt , ipſc aſ- ſumptis, qui ex Macedonia nuper advenerant , Cappadociam petiit. Hom? quantum Myſorum & Phrygum diſcreti termini. Alterum Henetorum Regem producis Pylemenem , illum bello Trojano inclitum Ducem de quo jam ad §. V. egimus , quemque ex aliorum ſententia nonniſi belliducem, dynaſtam, aut ſatrapam Paphlagoniæ fuiſſe diximus , quem- admodum haud aliud fuit Thyus ex eadem Pylemenis stirpe progeni- tus , ut luculenter id innuit Cornelius Nepos : (b) Erat , inquit , so tempore Thyus dynustes ( ſeu ut Emmanuel Sincerus aliique explicant , ſa- trapa ) Paphlagoniæ, antiquo genere natus a Pylæmene illo , quem Homerus Troico bello a Patroclo interfectum ait. Is regi ( Artaxerxi ) dicto audiens non erat: quam ob cauſſam bello eum perſequi conſtituit , cique rei præfecit (Artaxerxes ) Datamem propinquum Paphlagonis. Numque ex fratre & ſo- rore erant nati. Videsne hunc Thyum & Datameim, atque idcirco ip- ſum Pylæmenem haud alia authoritate quam Præpoſiti , præfecti, dy- naſtæ aut ſatrapæ præfulgentem , quemadmodum & ſupra Calas ab Alexandro Magno iſthic Prapoſitus conſtitutus legitur. Guod clarius explicat Conſtantinus Porphyrogenitus (c) his verbis : Quando vero Perſæ, inquit , imperium obtinebant , & poſt hus Macedones univerſa Aſia in ſa- trapias diviſa crat, atque alius quidem erat Sutrupa Lydorum, alius Phrygum, alius Jonum, alius Pamphyliorum, alius Carum , alius Paphlagonum &c. Perſæ igitur Græcique dominationem in Paphlagoniam vicinasque regiones conſecuti provinciarum iſthic Præfectos conſtituerunt, tranquillitatis autem publicæ cauſa primum paſſim ſatrapas iſtos ex ipſa gente, quam ſubdiderant, delegerunt, quorum munus erat placita celebrare , dele- ctum juventutis ad militiam facere, auxilia bellique ſocietatem indi- cere, Regum Perſiæ Græcixque, mandata ad univerſam provinciam perferre , tributa in fiſcum & xrarium Regis cogere. Sub qua Præ- LUCIFER. fec- (a) Qu. Curt. Ruf. 1. 3. c. 1. ſub finem. (l) Cornelius Nepor in Datane c. 2. (c) Porphyrog. de Themat. 1. 1. p. 4.
130 CONFUTATIO Curtii textum adornavit, ut Lectori, neſcio, quem novum Heneto um Regem perſuaderet. Sed verba integra Quinti Curtii Rufi jam seg- mentis tuis opponamus: (a) Jamque ad urbem, inquit, Ancyram ventum erat, ubi numero copiarum inito, Paphlagoniam ( Alexander Magnus ) in- trat : Huic juncti erant Eneti, unde quidam Venctos trahere originem crodunt. Omnisque hæc regio paruit regi ( nempe Alexandro M. nam mox ſub un- git author ) datisque obſidibus , tributum , quodne Perſis quidem tuliſſent , pen- dere ne cogerentur , impetraverunt. Calas huic regioni præpoſitus eſt , ipſc aſ- ſumptis, qui ex Macedonia nuper advenerant , Cappadociam petiit. Hom? quantum Myſorum & Phrygum diſcreti termini. Alterum Henetorum Regem producis Pylemenem , illum bello Trojano inclitum Ducem de quo jam ad §. V. egimus , quemque ex aliorum ſententia nonniſi belliducem, dynaſtam, aut ſatrapam Paphlagoniæ fuiſſe diximus , quem- admodum haud aliud fuit Thyus ex eadem Pylemenis stirpe progeni- tus , ut luculenter id innuit Cornelius Nepos : (b) Erat , inquit , so tempore Thyus dynustes ( ſeu ut Emmanuel Sincerus aliique explicant , ſa- trapa ) Paphlagoniæ, antiquo genere natus a Pylæmene illo , quem Homerus Troico bello a Patroclo interfectum ait. Is regi ( Artaxerxi ) dicto audiens non erat: quam ob cauſſam bello eum perſequi conſtituit , cique rei præfecit (Artaxerxes ) Datamem propinquum Paphlagonis. Numque ex fratre & ſo- rore erant nati. Videsne hunc Thyum & Datameim, atque idcirco ip- ſum Pylæmenem haud alia authoritate quam Præpoſiti , præfecti, dy- naſtæ aut ſatrapæ præfulgentem , quemadmodum & ſupra Calas ab Alexandro Magno iſthic Prapoſitus conſtitutus legitur. Guod clarius explicat Conſtantinus Porphyrogenitus (c) his verbis : Quando vero Perſæ, inquit , imperium obtinebant , & poſt hus Macedones univerſa Aſia in ſa- trapias diviſa crat, atque alius quidem erat Sutrupa Lydorum, alius Phrygum, alius Jonum, alius Pamphyliorum, alius Carum , alius Paphlagonum &c. Perſæ igitur Græcique dominationem in Paphlagoniam vicinasque regiones conſecuti provinciarum iſthic Præfectos conſtituerunt, tranquillitatis autem publicæ cauſa primum paſſim ſatrapas iſtos ex ipſa gente, quam ſubdiderant, delegerunt, quorum munus erat placita celebrare , dele- ctum juventutis ad militiam facere, auxilia bellique ſocietatem indi- cere, Regum Perſiæ Græcixque, mandata ad univerſam provinciam perferre , tributa in fiſcum & xrarium Regis cogere. Sub qua Præ- LUCIFER. fec- (a) Qu. Curt. Ruf. 1. 3. c. 1. ſub finem. (l) Cornelius Nepor in Datane c. 2. (c) Porphyrog. de Themat. 1. 1. p. 4.
Strana 131
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 131 fectura num interior Reipublicæ Henetorum ſtatus alteratus mutatusque fuerit , nihil proditum eſt, nec tamen obſtat quidquam , ut ne dica- mus Ariftocraticum Democraticumque regimen ſub hac ipſa ſatrapa- rum Perſicorum aut Græcorum Præfectura apud Henetos fuiſſe conſer- vatum , quandoquidem plurimis exemplis testatum est alias etiam gen- tes bello ſubactas penes ſuas veteres conſuetudines , inſtitutaque patria conſervatas fuiſſe. Habemus id præſertim etiam poſterius Francorum regum exemplis teſtatum , qui Aquilonarium quorumque Slavorum ip- ſorumque Moravorum victores iſthic Comites & Præfectos conſtituere ſoliti , quin tamen interior reipublicæ Slavicæ ſtatus , regiminisque forma mutata fuerit. Sic in querela Epiſcoporum Bajoariæ dominatum apud Moravos obtinente adhuc Zuentibaldo legitur: (a) Etiam & noſtri Comites illi terræ (Moravix ) confines placita ſæcularia illic continuave- runt , & qua corrigenda ſunt , correxerunt , tributa tulerunt, & nulli eis re- fliterunt. Quam infirma autem univerſim argumentatio tua ſit a vio- lento reipublicæ alicujus gentisque ſtatu ad majorum inſtituta, mores- que patrios nemo non videt. Victis ſubactisque gentibus non amplius I berum eſt ſuo genio atque arbitrio vivere , victoris illos paſſim leges & præcepta ſequi neceſſe eſt. Ab ipſis Slavis Duces Regesque delec- tos non aliorum tyrannide intruſos ex hiſtoriis antiquis proferre con- venerat. Tertius inter Henetos Dux a te laudatur Antenor, quem unum e Trojanis fuiſſe Principibus, non Henetis, omnes ii etiam vetuſtiſſi- mi , qui res Trojanas Venetasque ſcripſerunt , ſenſere ; is Troja capta mediis elapſus Achivis, ut canit Virgilius (b) navium claſſe parata , & patri- is rebus hominibusque, quos arbitrio ſui delegerant , »nuſta, punſs velis ad Ita- liam remigavit, ut inquit Meſſala Corvinus. (c) Guod vero gente Tro- janus fuerit, prodit mox laudatus Meſſala Corvinus his verbis: Antenor ex Laomedontis ( quinti Trojani Regis ) vel , ut quibusdam placet Priami forore natus, Aſſueri viri nobiliſſimi fuerat filius. Cum parro in hac claſſe Trojanorum non minor imo procul dubio major quam Henetorum nu- merus fuerit, nihil hiſtoriæ Slavorum officit , ſi etiam Dux aut Rex di- catur , cum Trojanis Reges fuiſſe nemini ſit incognitum. Quanquam paſſim eruditi hunc ipſum Antenorem nil aliud quam belliducem , claſ- ſisque præfectum faciant. Quartum denique alium Pylæmenem Paphla- gonum Regem rite ex Sext. Ruffi Breviario & Jornandis de regnorum PARS I. R 2 LUCIFER. ac (a) Hundius Metrop. Salish. T. I. p. 30. (b) Virgilins Æneid. I. (c) Mellaia Corvinus de Auguſti progenie.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 131 fectura num interior Reipublicæ Henetorum ſtatus alteratus mutatusque fuerit , nihil proditum eſt, nec tamen obſtat quidquam , ut ne dica- mus Ariftocraticum Democraticumque regimen ſub hac ipſa ſatrapa- rum Perſicorum aut Græcorum Præfectura apud Henetos fuiſſe conſer- vatum , quandoquidem plurimis exemplis testatum est alias etiam gen- tes bello ſubactas penes ſuas veteres conſuetudines , inſtitutaque patria conſervatas fuiſſe. Habemus id præſertim etiam poſterius Francorum regum exemplis teſtatum , qui Aquilonarium quorumque Slavorum ip- ſorumque Moravorum victores iſthic Comites & Præfectos conſtituere ſoliti , quin tamen interior reipublicæ Slavicæ ſtatus , regiminisque forma mutata fuerit. Sic in querela Epiſcoporum Bajoariæ dominatum apud Moravos obtinente adhuc Zuentibaldo legitur: (a) Etiam & noſtri Comites illi terræ (Moravix ) confines placita ſæcularia illic continuave- runt , & qua corrigenda ſunt , correxerunt , tributa tulerunt, & nulli eis re- fliterunt. Quam infirma autem univerſim argumentatio tua ſit a vio- lento reipublicæ alicujus gentisque ſtatu ad majorum inſtituta, mores- que patrios nemo non videt. Victis ſubactisque gentibus non amplius I berum eſt ſuo genio atque arbitrio vivere , victoris illos paſſim leges & præcepta ſequi neceſſe eſt. Ab ipſis Slavis Duces Regesque delec- tos non aliorum tyrannide intruſos ex hiſtoriis antiquis proferre con- venerat. Tertius inter Henetos Dux a te laudatur Antenor, quem unum e Trojanis fuiſſe Principibus, non Henetis, omnes ii etiam vetuſtiſſi- mi , qui res Trojanas Venetasque ſcripſerunt , ſenſere ; is Troja capta mediis elapſus Achivis, ut canit Virgilius (b) navium claſſe parata , & patri- is rebus hominibusque, quos arbitrio ſui delegerant , »nuſta, punſs velis ad Ita- liam remigavit, ut inquit Meſſala Corvinus. (c) Guod vero gente Tro- janus fuerit, prodit mox laudatus Meſſala Corvinus his verbis: Antenor ex Laomedontis ( quinti Trojani Regis ) vel , ut quibusdam placet Priami forore natus, Aſſueri viri nobiliſſimi fuerat filius. Cum parro in hac claſſe Trojanorum non minor imo procul dubio major quam Henetorum nu- merus fuerit, nihil hiſtoriæ Slavorum officit , ſi etiam Dux aut Rex di- catur , cum Trojanis Reges fuiſſe nemini ſit incognitum. Quanquam paſſim eruditi hunc ipſum Antenorem nil aliud quam belliducem , claſ- ſisque præfectum faciant. Quartum denique alium Pylæmenem Paphla- gonum Regem rite ex Sext. Ruffi Breviario & Jornandis de regnorum PARS I. R 2 LUCIFER. ac (a) Hundius Metrop. Salish. T. I. p. 30. (b) Virgilins Æneid. I. (c) Mellaia Corvinus de Auguſti progenie.
Strana 132
132 CONFUTATIO ac temporum ſucceſſione profers , qui antequam Romani Paphlagoniam occupaſſent, atque in provinciam redegiſſent, huic genti præfuerat. Constat ex historiis: cadente Græcorum imperio, & Romanis victri- ces ſuas aquilas in Græciam & Aſiam explicantibus Satrapas quoſque Thematum & provinciarum Græcarum excuſſo Græco jugo tyranni- dem auſpicatos, ſeque pro Regibus geſſifſe, quid mirum fi ſimile quid dynaſtæ & ſatrapæ Paphlagoniæ auſi ſunt ? certum tamen eft, hanc ty- rannidem inviſam fuiſſe Paphlagonibus, nam ſcribit a te laudatus Sex- tus Rufus Pylæmenes ſæpe ex ca ( Paphlagonia ) pulſus , a nobis ( Ro- manis ) eſt reſtitutus. Certum etiam eſt hanc tyrannidem modico non- niſi duraſſe tempore, nam Paphlagonia in provinciam redacta, illico iſthic rurſum ſucceſſere ſatrapæ , imo poſtea Prætores , ut vel in ipſo Corpore Juris Conſtitutionem Juſtiniani Imperatoris legere fas fit ad Prætorem Paphlagoniæ & Proconſulem Cappadociæ datam. (a) Quán- quam hic ipſe Regis titulus Pylæmenem hunc re ipſa Regem fuiſſe mi- nime probet, conſtat enim titulum Regis olim a veteribus non eo ri- gore , ut hodie acceptum , quare etiam Cornelius Nepos ſupra nomi- natum Thyum, quem alias nonniſi Dynaſtæ nomine impertit, poſtea (b ) nobilem regem appellat. Cui loco recte ſubjicit Emmanuel Sincerus: Die Landvogte wurden zuweilen reges & reguli genennet. Ut itaque in hoc Pylæmene adverſus Henetorum Ariſtocratiam aut Democratiam nihil prorſum tibi ſubſidii ſit. Cæterum teſtatum mihi ſac ex aliquo vetere ſcriptore, Henetos hos uſque ad hæc tempora perpetuo in Paphlagonia perſtitiſſe, non emigraſſe, aut ab alia gente pulſos, novamque illis ſucceſſiſſe. Nusquam legiſti Senecæ verba: aſſiduus humani generis diſ- curſus eſt, nova urhium fundamenta jaciuntur, nova gentium nomina exſtinctis prioribus , aut in acchſonem validioris converſis oriuntur. Itaque vix invenias ullam terram , quam etiam nunc indigenæ incolunt. Permixta omnia & inſitia, alius alii ſucceſſit. (c) Sed quid tam longa argumentatione, tantisque demonstrationibus mea fulcio aut me excrucio? ſive Heneti veteres Reges Ducesque habuerint , ſive illis caruerint , inconvulſa manent Chriſtanni verba: Slavi Boemiæ ſine ullo Principe vel Rectore terram ſolam incolebant. III. Ad alterum de Sarmatis argumentum tuum ut jam reſpon- deam: Antea ex Plinio aliisque ostendi, non ceſpitare modo sed hu- LUCIFER. Pag. 54. mi (a) Liber Constitutionum Novellarum D. N. Justiniani Tit. IX. Novella XXX. (h) Cornelius Nepos in Datame c. 3. (c) Seneca in conſolatione ad Helviam.
132 CONFUTATIO ac temporum ſucceſſione profers , qui antequam Romani Paphlagoniam occupaſſent, atque in provinciam redegiſſent, huic genti præfuerat. Constat ex historiis: cadente Græcorum imperio, & Romanis victri- ces ſuas aquilas in Græciam & Aſiam explicantibus Satrapas quoſque Thematum & provinciarum Græcarum excuſſo Græco jugo tyranni- dem auſpicatos, ſeque pro Regibus geſſifſe, quid mirum fi ſimile quid dynaſtæ & ſatrapæ Paphlagoniæ auſi ſunt ? certum tamen eft, hanc ty- rannidem inviſam fuiſſe Paphlagonibus, nam ſcribit a te laudatus Sex- tus Rufus Pylæmenes ſæpe ex ca ( Paphlagonia ) pulſus , a nobis ( Ro- manis ) eſt reſtitutus. Certum etiam eſt hanc tyrannidem modico non- niſi duraſſe tempore, nam Paphlagonia in provinciam redacta, illico iſthic rurſum ſucceſſere ſatrapæ , imo poſtea Prætores , ut vel in ipſo Corpore Juris Conſtitutionem Juſtiniani Imperatoris legere fas fit ad Prætorem Paphlagoniæ & Proconſulem Cappadociæ datam. (a) Quán- quam hic ipſe Regis titulus Pylæmenem hunc re ipſa Regem fuiſſe mi- nime probet, conſtat enim titulum Regis olim a veteribus non eo ri- gore , ut hodie acceptum , quare etiam Cornelius Nepos ſupra nomi- natum Thyum, quem alias nonniſi Dynaſtæ nomine impertit, poſtea (b ) nobilem regem appellat. Cui loco recte ſubjicit Emmanuel Sincerus: Die Landvogte wurden zuweilen reges & reguli genennet. Ut itaque in hoc Pylæmene adverſus Henetorum Ariſtocratiam aut Democratiam nihil prorſum tibi ſubſidii ſit. Cæterum teſtatum mihi ſac ex aliquo vetere ſcriptore, Henetos hos uſque ad hæc tempora perpetuo in Paphlagonia perſtitiſſe, non emigraſſe, aut ab alia gente pulſos, novamque illis ſucceſſiſſe. Nusquam legiſti Senecæ verba: aſſiduus humani generis diſ- curſus eſt, nova urhium fundamenta jaciuntur, nova gentium nomina exſtinctis prioribus , aut in acchſonem validioris converſis oriuntur. Itaque vix invenias ullam terram , quam etiam nunc indigenæ incolunt. Permixta omnia & inſitia, alius alii ſucceſſit. (c) Sed quid tam longa argumentatione, tantisque demonstrationibus mea fulcio aut me excrucio? ſive Heneti veteres Reges Ducesque habuerint , ſive illis caruerint , inconvulſa manent Chriſtanni verba: Slavi Boemiæ ſine ullo Principe vel Rectore terram ſolam incolebant. III. Ad alterum de Sarmatis argumentum tuum ut jam reſpon- deam: Antea ex Plinio aliisque ostendi, non ceſpitare modo sed hu- LUCIFER. Pag. 54. mi (a) Liber Constitutionum Novellarum D. N. Justiniani Tit. IX. Novella XXX. (h) Cornelius Nepos in Datame c. 3. (c) Seneca in conſolatione ad Helviam.
Strana 133
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 133 mi graviſſime allidi Luciferum tuum, cum indubie Sarmatarum no- mine Slavos intelligi autumat; ostendi ante a vetuſtis ſcriptoribus hoc generico nomine quoscunque barbaros, Scythas, Dacos, Getas, Ger- manos, Gallos, Celtasque fuiſſe acceptos, quod jam antiquiſſimis ſcriptoribus in uſu fuiſſe his verbis prodit Strabo : (a) Veteres Græco- rum ſcriptores univerſas gentes ſeptentrionales Scytharum , & Celto - Scytharum nomine affecerunt. Iis autem antiquiores, ita diviſerunt eus, ut qui ſupra Eu- xinum, Iſtrum , & Adriam incolerent , cos omnes Hyperborcos, Sauromatas, & Arimaſpos appellarent. Procopius vero de bello Gothico l. 4. c. 5. Hinc longius fiti erant Gotthi , Viſigotthi , Vandali aliique omnes populi Gotthi- ci : qui & Scythæ quondam nominabantur, communi utique illarum partium appellatione : in quibus erant qui Sauromatarum vel Melanchlæorum , aliove quopiam peculiari cognomento gauderent. Vide etiam de hoc nomine co- pioſe diſſerentem (b) Jordanum qui tandem ita finit: Concludendum itaque vocem Sarmata non eſſe Slavicæ, cui nec in minimo congruit, ſed Celticæ ori- ginis & radicis , atque generaliorem eſſe , quam ut Slavos ſolos comprehendat. Jam adductos a te Sarmatiæ Reges, quemadmodum antea Heneticos, excutere liceat, atque inquirere , num in hiſtoriis veſtigia non ſuper- ſint, eas de aliarum gentiun Regibus loqui, aut certe Regis titulum improprie acceptum fuiſſe. Primum pro Sarmaticis Regibus teſtimo- nium repetis ex Senecx epiſtola 80. his verbis: Vides illum Scythiæ Sar- matiæw Regem infigni capitis decorum. Guibus quidem verbis qua con- fidentia regem aliquem Slavorum obtrudere velis non video, cum enim Seneca, particula disjunctiva ve ſeu vel utatur , plane liquet eum ex mente coxvorum ſibi geographorum ſupraque allati Plinii locutum, qui trans Iſtrum ſitas regiones ſeu Scythiam ſeu Sarmatiam appellarunt, ut itaque is Sarmatiæ Scythiæve Rex quicunque Dacus , Geta, Gallus, Celta, Germanusve eſſe potuerit. Certe Procopius Cæſarienſis om- nes Gothos diverſarum appellationum hoc nomine cenſet, inquiens: (c) Nationes Gothicæ , ſed inter illas Gothi , Vandali , Viſigothi & Gepædes cum numero, tum dignitate præſtant olim Sauromatæ dicebantur ac Melanchlæni, qui- dum etiam Getarum nomen ipſis tribuerunt. Sed quid has quisquilias cre- pundiaque in forum hiſtoricum profers ? an hic hiſtorice , an non potius allegorice loquitur Seneca? qui cum hac epiſtola docet, quæ vera ſit felicitas , & quam vana illa ſit , quæ ſe quandoque externo K 3 ſplen- LUCIFER. (a) Strabo Geograph. 1. 11. (b) Jordanus in Orig. Slavic. N. 703. & 704. (c) Procopius de bello Vandalico l. 1, c. 2.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 133 mi graviſſime allidi Luciferum tuum, cum indubie Sarmatarum no- mine Slavos intelligi autumat; ostendi ante a vetuſtis ſcriptoribus hoc generico nomine quoscunque barbaros, Scythas, Dacos, Getas, Ger- manos, Gallos, Celtasque fuiſſe acceptos, quod jam antiquiſſimis ſcriptoribus in uſu fuiſſe his verbis prodit Strabo : (a) Veteres Græco- rum ſcriptores univerſas gentes ſeptentrionales Scytharum , & Celto - Scytharum nomine affecerunt. Iis autem antiquiores, ita diviſerunt eus, ut qui ſupra Eu- xinum, Iſtrum , & Adriam incolerent , cos omnes Hyperborcos, Sauromatas, & Arimaſpos appellarent. Procopius vero de bello Gothico l. 4. c. 5. Hinc longius fiti erant Gotthi , Viſigotthi , Vandali aliique omnes populi Gotthi- ci : qui & Scythæ quondam nominabantur, communi utique illarum partium appellatione : in quibus erant qui Sauromatarum vel Melanchlæorum , aliove quopiam peculiari cognomento gauderent. Vide etiam de hoc nomine co- pioſe diſſerentem (b) Jordanum qui tandem ita finit: Concludendum itaque vocem Sarmata non eſſe Slavicæ, cui nec in minimo congruit, ſed Celticæ ori- ginis & radicis , atque generaliorem eſſe , quam ut Slavos ſolos comprehendat. Jam adductos a te Sarmatiæ Reges, quemadmodum antea Heneticos, excutere liceat, atque inquirere , num in hiſtoriis veſtigia non ſuper- ſint, eas de aliarum gentiun Regibus loqui, aut certe Regis titulum improprie acceptum fuiſſe. Primum pro Sarmaticis Regibus teſtimo- nium repetis ex Senecx epiſtola 80. his verbis: Vides illum Scythiæ Sar- matiæw Regem infigni capitis decorum. Guibus quidem verbis qua con- fidentia regem aliquem Slavorum obtrudere velis non video, cum enim Seneca, particula disjunctiva ve ſeu vel utatur , plane liquet eum ex mente coxvorum ſibi geographorum ſupraque allati Plinii locutum, qui trans Iſtrum ſitas regiones ſeu Scythiam ſeu Sarmatiam appellarunt, ut itaque is Sarmatiæ Scythiæve Rex quicunque Dacus , Geta, Gallus, Celta, Germanusve eſſe potuerit. Certe Procopius Cæſarienſis om- nes Gothos diverſarum appellationum hoc nomine cenſet, inquiens: (c) Nationes Gothicæ , ſed inter illas Gothi , Vandali , Viſigothi & Gepædes cum numero, tum dignitate præſtant olim Sauromatæ dicebantur ac Melanchlæni, qui- dum etiam Getarum nomen ipſis tribuerunt. Sed quid has quisquilias cre- pundiaque in forum hiſtoricum profers ? an hic hiſtorice , an non potius allegorice loquitur Seneca? qui cum hac epiſtola docet, quæ vera ſit felicitas , & quam vana illa ſit , quæ ſe quandoque externo K 3 ſplen- LUCIFER. (a) Strabo Geograph. 1. 11. (b) Jordanus in Orig. Slavic. N. 703. & 704. (c) Procopius de bello Vandalico l. 1, c. 2.
Strana 134
134 CONFUTATIC ſplendore prodit , exemplis & uſu quotidiano probat non cuivis lar- væ ac lenocinio fidem haberi : nisi diligenter exploretur, executiatur- que ; itaque ait : Omnium iſtorum perſonata felicitas eſt. Contemnes illos, ſi deſpoliaveris. Equum empturus , ſulvi jubes ſtratum, detrahis veſtimenta venalibus , ne qua vitia corporis lateant ; hominem involutum æſtimas ? Man- gones quicquid eſt , quod diſpliceat, aliquo lenocinio abſcondunt. Itaque emen- tibus ornumenta ipſa ſuſpecta ſunt , ſive crus alligatum , five brachium uſpiceres, nudari juberes , & ipſum tibi corpus oſtendi. Vides illum ( ſubjungit ) Scy- thiæ , Sarmatiæve regem inſigni capitis decorum? ſi vis illum æſtimare, totum- que ſcire qualis ſit, faſciam ſalve, multum mali ſub illa latet. Guæ poſte- riora verba cate truncaſti, ut allegoria non appareret. Loquitur hic autem Seneca ex vetuſtiſſimi Adagii ſenſu: Barbarus Rex, quo perſo- natam felicitatem, larvamque indigitabant veteres Romani , cumque Sarmatæ ſeu Scythæ paſſim barbarorum nomine venirent , ille per Sy- necdochen ſpeciem pro genere accepit. Alterum ex Idatii fastis Sar- matarum Regem Raufimodum , qui ſub Conſtantino M. ſæculo ineun- te tertio Sarmatis præfuit, allegas. Profecto vox ipſa Rauſimodus Sla- vum stirpe & lingua oſtentat! quis te veteris linguæ Slavicæ ſcientiſ- ſimum non admiretur ? Fuerene dyphthongi, præſertin au priſcis Slavis ? Guid vero Jordanum alias diligenter exſcribere ſolitus , non quoque illius judicium nobis tranſcripſiſti, quid de Sarmatarum ve- tliſtis memorits usque ad Sæculum III. prope exiens ſenſerit? (a) Hus- usque ergo, inquit, quud de Sarmatis refertur , nullatenus ad Sarmatas Ve- nedos ſen Slavos pertinet ; ſed hi primitus ſaculo tortio finiente , Romunis in- notuerunt. His certe regionum confiniis de nullis aliis Regibus, quam Gnadorum conſtabat, quibus Reges dare ſolebant Romani, ut etiam numo Romæ excuſo in Prodromo meo oſtendi. Ceterum graviſſimæ hallucinatus es; cum illa, quæ ex Idatio perperan refers, verba Ida- til eſſe credidiſti, illiusque nomine Lectori propinaſti. Indiligenter Jordanum legisti, ex cujus N. 649. pag. 84. hæc habes. Jordanus enim non Idatii ſed verbis ſuis hæe loquitur, & Raufimodum illum non in Idatio, ſed Zoſymo & Porphyrio quærendum eſſe recte do- cet. Tertium prolato Jornandis loco Babai Sarmatarum Regem pro- fers, quem locum cum pariter ex Jordani Originibus Slavicis Num. 768. exſcripſeris , quid obſecro, fraudaſti eruditum- orbem , & non quoque ejusdem Jordani præclarum de hoc Slavorum Rege judicium LLCIFER. ex- (a) Jordan. Ovig. Slavicar, c. 10. §. 4.
134 CONFUTATIC ſplendore prodit , exemplis & uſu quotidiano probat non cuivis lar- væ ac lenocinio fidem haberi : nisi diligenter exploretur, executiatur- que ; itaque ait : Omnium iſtorum perſonata felicitas eſt. Contemnes illos, ſi deſpoliaveris. Equum empturus , ſulvi jubes ſtratum, detrahis veſtimenta venalibus , ne qua vitia corporis lateant ; hominem involutum æſtimas ? Man- gones quicquid eſt , quod diſpliceat, aliquo lenocinio abſcondunt. Itaque emen- tibus ornumenta ipſa ſuſpecta ſunt , ſive crus alligatum , five brachium uſpiceres, nudari juberes , & ipſum tibi corpus oſtendi. Vides illum ( ſubjungit ) Scy- thiæ , Sarmatiæve regem inſigni capitis decorum? ſi vis illum æſtimare, totum- que ſcire qualis ſit, faſciam ſalve, multum mali ſub illa latet. Guæ poſte- riora verba cate truncaſti, ut allegoria non appareret. Loquitur hic autem Seneca ex vetuſtiſſimi Adagii ſenſu: Barbarus Rex, quo perſo- natam felicitatem, larvamque indigitabant veteres Romani , cumque Sarmatæ ſeu Scythæ paſſim barbarorum nomine venirent , ille per Sy- necdochen ſpeciem pro genere accepit. Alterum ex Idatii fastis Sar- matarum Regem Raufimodum , qui ſub Conſtantino M. ſæculo ineun- te tertio Sarmatis præfuit, allegas. Profecto vox ipſa Rauſimodus Sla- vum stirpe & lingua oſtentat! quis te veteris linguæ Slavicæ ſcientiſ- ſimum non admiretur ? Fuerene dyphthongi, præſertin au priſcis Slavis ? Guid vero Jordanum alias diligenter exſcribere ſolitus , non quoque illius judicium nobis tranſcripſiſti, quid de Sarmatarum ve- tliſtis memorits usque ad Sæculum III. prope exiens ſenſerit? (a) Hus- usque ergo, inquit, quud de Sarmatis refertur , nullatenus ad Sarmatas Ve- nedos ſen Slavos pertinet ; ſed hi primitus ſaculo tortio finiente , Romunis in- notuerunt. His certe regionum confiniis de nullis aliis Regibus, quam Gnadorum conſtabat, quibus Reges dare ſolebant Romani, ut etiam numo Romæ excuſo in Prodromo meo oſtendi. Ceterum graviſſimæ hallucinatus es; cum illa, quæ ex Idatio perperan refers, verba Ida- til eſſe credidiſti, illiusque nomine Lectori propinaſti. Indiligenter Jordanum legisti, ex cujus N. 649. pag. 84. hæc habes. Jordanus enim non Idatii ſed verbis ſuis hæe loquitur, & Raufimodum illum non in Idatio, ſed Zoſymo & Porphyrio quærendum eſſe recte do- cet. Tertium prolato Jornandis loco Babai Sarmatarum Regem pro- fers, quem locum cum pariter ex Jordani Originibus Slavicis Num. 768. exſcripſeris , quid obſecro, fraudaſti eruditum- orbem , & non quoque ejusdem Jordani præclarum de hoc Slavorum Rege judicium LLCIFER. ex- (a) Jordan. Ovig. Slavicar, c. 10. §. 4.
Strana 135
RADII I. REFEEZIONIS. I. §. XVI. XVII. & XVIII. 135 exſcripſiſti? Nam cum contra Peſſinam fuſe argumentatur hunc Bu- bai non eſſe Bogo Antharum rege ſatum primumque Moravix Re- gem , concludit: (a) Babacus igitur , ſeu ut Jornandes eum vocat , Babai nullatenus ſuo tempore , quo Heruli terris Quudicis potiſſima ex parte domina- bantur, Slavo-Moravorum Rex eſſe poterat, ſed Rex vel potius Primas & Waywoda erat Slavorum limigantium ſeu Slavinorum. Sed merito hæc ver- ba Jordani tranſmiſiſti, qui non Slavorum Waywodas , ſed Reges ad eorum Monarchiam ſtabiliendam quæſiiſti. Ego vero nec hunc Ba- bai : nec Sarmatas commemoratos conciliatis veterum historiis auſim Slavos facere , præterquam enim nec Peſſina nec Jordanus ullo idoneo documento oſtenderit Slavos fuiſſe , imo poſterior pluribus locis ipſe ea de re dubitet, nutetque, certum eſt ex Jornande hunc Babai ejus- que gentem Singidonum, viciniasque Sirmii tenuiſſe, certum etiam eſt ex illo, ſub Leone orientis Imperatore circa annum 470. a Theo- derico Babai Sarmatarum regem inopinum oppreſſum interemptum- que fuiſſe. Jam cum ex hiſtoriis clarum ſit hoc tempore regiones has a Gepidis fuiſſe cultas, (b) qui paulo ante everſo filiorum Attilæ imperio, Hunnisque retro cedere coactis iſthic dominationem, re- gnumque maxime protenderunt, proculdubio ſub hoc Sarmatarum nomine haud alli atque Gepidt latere videbuntur ; nam etiam ad Sa- vum fluvium ſtatuit, nominatque Sarmatas Jornandes , cum tamen cer- tum fit ea tunc regionum confinia non coluiſſe Slavos. Sane Jornandem Scytharum & Sarmatarum nomen , more adhuc illius ævi, non pro ſpecifico, ſed generico populorum e Scythia & Sarmatia egreſsorum nomine accepiſſe, nemo inficiabitur, qui eum conſuluerit; oftendi- mus id jam ante in Alanis, oftendimus etiam in Antis Venedis Sla- visque , quos Scytharum nomine comprehendit, Quartum locum apud te obtinet Zizais Sarmatarum Rex, cui propter rerum multitudi-Pag. 56. nem ſermonisque prolixitatem jam peculiarem paragraphum conce- damus. IV. Erroris me inſimulas Vir Cl. , quod Zizaim in Prodromo meo Quadorum regalem appellem, quem tu gente Slavum, Slavorum- que Regem fuiſſe omnibus nervis contendis. Ego vero Ammiani Marcellini libros, qui a decimo quarto hodie ſuperſunt , non ex fra- gmen- LUCIFER. (a) Jordan. Orig. Slav. c. 28. §. 22. (b). Jornandes de rebus Getieis c. 22. & Procopius de bello Vandalico l. 1. c. 2. ita diſſerit Antiquæ eorum ſedes traus flumen Iſtrum: Exin Gepædes Singedonem ac Sirmiumicum vicino tractu, qua cis, qua ultra fluvium Iſtrum, ubi eriamnum habitant, occuparunt.
RADII I. REFEEZIONIS. I. §. XVI. XVII. & XVIII. 135 exſcripſiſti? Nam cum contra Peſſinam fuſe argumentatur hunc Bu- bai non eſſe Bogo Antharum rege ſatum primumque Moravix Re- gem , concludit: (a) Babacus igitur , ſeu ut Jornandes eum vocat , Babai nullatenus ſuo tempore , quo Heruli terris Quudicis potiſſima ex parte domina- bantur, Slavo-Moravorum Rex eſſe poterat, ſed Rex vel potius Primas & Waywoda erat Slavorum limigantium ſeu Slavinorum. Sed merito hæc ver- ba Jordani tranſmiſiſti, qui non Slavorum Waywodas , ſed Reges ad eorum Monarchiam ſtabiliendam quæſiiſti. Ego vero nec hunc Ba- bai : nec Sarmatas commemoratos conciliatis veterum historiis auſim Slavos facere , præterquam enim nec Peſſina nec Jordanus ullo idoneo documento oſtenderit Slavos fuiſſe , imo poſterior pluribus locis ipſe ea de re dubitet, nutetque, certum eſt ex Jornande hunc Babai ejus- que gentem Singidonum, viciniasque Sirmii tenuiſſe, certum etiam eſt ex illo, ſub Leone orientis Imperatore circa annum 470. a Theo- derico Babai Sarmatarum regem inopinum oppreſſum interemptum- que fuiſſe. Jam cum ex hiſtoriis clarum ſit hoc tempore regiones has a Gepidis fuiſſe cultas, (b) qui paulo ante everſo filiorum Attilæ imperio, Hunnisque retro cedere coactis iſthic dominationem, re- gnumque maxime protenderunt, proculdubio ſub hoc Sarmatarum nomine haud alli atque Gepidt latere videbuntur ; nam etiam ad Sa- vum fluvium ſtatuit, nominatque Sarmatas Jornandes , cum tamen cer- tum fit ea tunc regionum confinia non coluiſſe Slavos. Sane Jornandem Scytharum & Sarmatarum nomen , more adhuc illius ævi, non pro ſpecifico, ſed generico populorum e Scythia & Sarmatia egreſsorum nomine accepiſſe, nemo inficiabitur, qui eum conſuluerit; oftendi- mus id jam ante in Alanis, oftendimus etiam in Antis Venedis Sla- visque , quos Scytharum nomine comprehendit, Quartum locum apud te obtinet Zizais Sarmatarum Rex, cui propter rerum multitudi-Pag. 56. nem ſermonisque prolixitatem jam peculiarem paragraphum conce- damus. IV. Erroris me inſimulas Vir Cl. , quod Zizaim in Prodromo meo Quadorum regalem appellem, quem tu gente Slavum, Slavorum- que Regem fuiſſe omnibus nervis contendis. Ego vero Ammiani Marcellini libros, qui a decimo quarto hodie ſuperſunt , non ex fra- gmen- LUCIFER. (a) Jordan. Orig. Slav. c. 28. §. 22. (b). Jornandes de rebus Getieis c. 22. & Procopius de bello Vandalico l. 1. c. 2. ita diſſerit Antiquæ eorum ſedes traus flumen Iſtrum: Exin Gepædes Singedonem ac Sirmiumicum vicino tractu, qua cis, qua ultra fluvium Iſtrum, ubi eriamnum habitant, occuparunt.
Strana 136
136 CONFUTATIO gmentis Jordani, ſed ex ipſis fontibus haud indiligenter legi. Nec mihi tectum eſt pace cum Guadis , Sarmatisque inita tandem a Con- ſtantin Sarmatis Limigantibus regem datum, verum cum, antequam ad eam dignitatem evectus eſfet , jam Marcellinus l. 17. eum regalem ap- pellet , conciliatis hiſtoriis eum maxime ex tribus capitibus Guadorum non Slavorum regalem appetlandum eſſe merito cenſui. Et primo quidem , cum regalis proprie filium regis , aut regio ſanguine natum juxta ipſum Marcellinum, Gloſfarium Dufreſnii, aliosque Gloſſatores connotet , non neſcirem autem his regionum confiniis ſolis Quadis reges a Romanis dari ſolitos, hinc merito Zizaim e Quadorum re- gia ſtirpe progenitum cenſui, præſertim cum idem Marcellinus paulo infra pag. m. 444. ejusmodi Guadorum Regis filium regalem Vitrodurum nuncupet his verbis: Quorum regalis Vitrodurus, Viduarii filius regis. Secundo non mihi credibile viſum eſt Zizaim hunc regalem tolerandum ſervandumque fuiſſe a Sarmatis limigantibus , ſi ex eorum regia aut do- minorum ſtirpe fuiſſet, nam illi teſte eodem Marcellino omnes domi- nos ſuos in exilium exturbarunt. Verba illius ſunt: Potentes olim igno- biles erant indigenæ hujus regni , ſed conjuratio clandeſtina ſervos armavit in facinus: atque ut barbaris eſſe omne jus in viribus aſuevit , vicerunt dominos ferocia pares, & numero præeminentes. Qui conſundente metu ad Victiobalos diſcretos longius conſugerunt , ebſequi defenſoribus, ut in malis optabile , quam ſervire ſuis mancipiis arbitrantes. Tertio cum Marcellinus hunc Zizaim perpetuo a Quadorum parte stetiſſe, atque in ipſa Quadia egiſſe affir- met, imo eodem capite dicat Sarmatas & Quados vicinitate & ſimilitudi- ne morum armaturæque concordes fuiſſe , non immerito ei in hiſtoria Qua- dorum locum conceſſi. Ut autem mox dicta teſtimonio Marcellini rurſum roborem, en verba illius: Junctis denſius cuneis ad Quadorum re- gna properabat exercitus , qui ex præterito caſu impendentia formidantes rogatu- ri ſuppliciter pacem fidentes ad Principis venere conſpectum. Ergo hæc & fimi- lia lonituris , dictoque die �tutuendis conditionibus, Zizais quoque etiam tum regalis haud parvi corporis juvenis ordines Sarmatarum more certaminis infiru- xit ad preces ; viſoque Imperatore abjectis armis pectore tote procubuit exanimis ſtratus. Audiiſti hæc in Quadorum terris gesta eſſe, audiiſti etiam Qua- dorum regna appellari, quod vel ipſi hi Sarmatæ ſub Quadicis regnis cenſerentur. Nam & paulo ſupra memorat Marcellinus: Gerebantur hæc in ca parte Sarmatiæ quæ ſecundam proſpectat Paxnoniam , quo loco ruſ- ſum Quadiam ſub Sarmatia cenſet, quam primæ ſecundæque Pannonix objectam fuiſſe conſtat. Immerito igitur mihi erroris maculam illivi- ſti, LUCIFER.
136 CONFUTATIO gmentis Jordani, ſed ex ipſis fontibus haud indiligenter legi. Nec mihi tectum eſt pace cum Guadis , Sarmatisque inita tandem a Con- ſtantin Sarmatis Limigantibus regem datum, verum cum, antequam ad eam dignitatem evectus eſfet , jam Marcellinus l. 17. eum regalem ap- pellet , conciliatis hiſtoriis eum maxime ex tribus capitibus Guadorum non Slavorum regalem appetlandum eſſe merito cenſui. Et primo quidem , cum regalis proprie filium regis , aut regio ſanguine natum juxta ipſum Marcellinum, Gloſfarium Dufreſnii, aliosque Gloſſatores connotet , non neſcirem autem his regionum confiniis ſolis Quadis reges a Romanis dari ſolitos, hinc merito Zizaim e Quadorum re- gia ſtirpe progenitum cenſui, præſertim cum idem Marcellinus paulo infra pag. m. 444. ejusmodi Guadorum Regis filium regalem Vitrodurum nuncupet his verbis: Quorum regalis Vitrodurus, Viduarii filius regis. Secundo non mihi credibile viſum eſt Zizaim hunc regalem tolerandum ſervandumque fuiſſe a Sarmatis limigantibus , ſi ex eorum regia aut do- minorum ſtirpe fuiſſet, nam illi teſte eodem Marcellino omnes domi- nos ſuos in exilium exturbarunt. Verba illius ſunt: Potentes olim igno- biles erant indigenæ hujus regni , ſed conjuratio clandeſtina ſervos armavit in facinus: atque ut barbaris eſſe omne jus in viribus aſuevit , vicerunt dominos ferocia pares, & numero præeminentes. Qui conſundente metu ad Victiobalos diſcretos longius conſugerunt , ebſequi defenſoribus, ut in malis optabile , quam ſervire ſuis mancipiis arbitrantes. Tertio cum Marcellinus hunc Zizaim perpetuo a Quadorum parte stetiſſe, atque in ipſa Quadia egiſſe affir- met, imo eodem capite dicat Sarmatas & Quados vicinitate & ſimilitudi- ne morum armaturæque concordes fuiſſe , non immerito ei in hiſtoria Qua- dorum locum conceſſi. Ut autem mox dicta teſtimonio Marcellini rurſum roborem, en verba illius: Junctis denſius cuneis ad Quadorum re- gna properabat exercitus , qui ex præterito caſu impendentia formidantes rogatu- ri ſuppliciter pacem fidentes ad Principis venere conſpectum. Ergo hæc & fimi- lia lonituris , dictoque die �tutuendis conditionibus, Zizais quoque etiam tum regalis haud parvi corporis juvenis ordines Sarmatarum more certaminis infiru- xit ad preces ; viſoque Imperatore abjectis armis pectore tote procubuit exanimis ſtratus. Audiiſti hæc in Quadorum terris gesta eſſe, audiiſti etiam Qua- dorum regna appellari, quod vel ipſi hi Sarmatæ ſub Quadicis regnis cenſerentur. Nam & paulo ſupra memorat Marcellinus: Gerebantur hæc in ca parte Sarmatiæ quæ ſecundam proſpectat Paxnoniam , quo loco ruſ- ſum Quadiam ſub Sarmatia cenſet, quam primæ ſecundæque Pannonix objectam fuiſſe conſtat. Immerito igitur mihi erroris maculam illivi- ſti, LUCIFER.
Strana 137
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 137 ſti , quam uno veluti ſpongiæ ductu facile dilui. Sed jam ad limigan- tium horum genus ſtirpemque ernderandam ipſumque regis titulum tranſeamus. Limigantes hos Sarmatas primus omnium Slavos facit Jor- danus in originibus ſuis Slavicis, hoc unico perſuaſus argumento, quod verbis illius referre libet: (a) Hos limigantes veros fuisse Slavas verbum li- cet unicum ab Ammiano in relutione ultimi prælti adverſus ſervos relutum, Mar- ha nempe . . . comprobat .. . Totum igitur Jordano in voce Marha , quæ vetuſto Slavico idiomate omnino armentorum gregem connotabut, præſidium, ſed quam imbecillum iſtud arundineumque argumentum fit, jam palam faciemus: Vox Marha , Mahr , & Maruch tam bene uſitata erat veteribus germanis, Gallisque, ac idem fere, quod apud Sla- vos connotabat, præcipue autem pro equo accipi ſolita: fic Lex Alem. tit. 65. §. 2. Si ille talem equum involaverit quem Alemanni Marach vocant. Idem habetur tit. 70. §. 2. & in Legibus Bajivar. tit. 13. c. 10. §. I. ubi varie ſcriptum legitur : Marach, March & Marh. Recteque de hac voce adnotat Dufreſnius in Gloſſario ſuo : Vetus eſt autem vox Gal- lica , ſiquidem Pauſanias in Phocicis p. 335. iTWon 7o dvep& apud Gallos eſſe pogzev auctor eſt. . . . . Sed etiamaum Armorici noſtri, penes quas, ut & apud Guallenſes Anglos veteris Gallici idiomatis reliquias permantre ajunt, equum Marach ditunt. Nec vetus vocabulum Marskalk, feu Mareſcalcus aut hodiernum Mihe quod equam fignificat aliunde quam ex hac ve- teri voce profluxit. Quod alterum eſt: Ammianus Marcellinus hos Sarmatas limigantes vocat indigenas hujus regnt, ſeu in hac regione na- tos, & a majoribus editos, vocat etiam ipſorum regionem avitas ſedes, quod nequaquum de Slavis accipi poteſt, quos his locis adventitiunr fuifse populum nemo hiſtoriarum peritus ignorat. Maxime vero ipſe Jor- danus jugulum ſuum petit, cum alt c. 10. §. 4. Slavi primitus tertio fi- niente jaculo Romanis innotuerunt. Quomodo igitur ſæculo ineunte tertio jam cum Constantio bella geſſere , ab eo domiti, regemque accepe- runt ? ut multo vetuſtiores horum Sarmatarum Limigantium memorias taceam. Ego vero per hos Sarmatus limigantes Marcellinum hand aliud intelicxiſſe ſu picor, quam quandam Marcomannorum coloniam, Mar-- comanosque Ruadis permixtos, nam Limigantes ſeu limitanei (ut etiam ipſe jordanns explicat, latinum vocabulum hand alind , quam vetus hodjernumque Martmanner fignificat, unde etiam Marcellinus hos limiganres Savtnaads & Quados vicinitate & ſimilit dine morum, armaturæ- PERS I. S LUCIFER. quc («) Jordan, in Orig Slav. c. 10. & 11. f. 23.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XVI. XVII. & XVIII. 137 ſti , quam uno veluti ſpongiæ ductu facile dilui. Sed jam ad limigan- tium horum genus ſtirpemque ernderandam ipſumque regis titulum tranſeamus. Limigantes hos Sarmatas primus omnium Slavos facit Jor- danus in originibus ſuis Slavicis, hoc unico perſuaſus argumento, quod verbis illius referre libet: (a) Hos limigantes veros fuisse Slavas verbum li- cet unicum ab Ammiano in relutione ultimi prælti adverſus ſervos relutum, Mar- ha nempe . . . comprobat .. . Totum igitur Jordano in voce Marha , quæ vetuſto Slavico idiomate omnino armentorum gregem connotabut, præſidium, ſed quam imbecillum iſtud arundineumque argumentum fit, jam palam faciemus: Vox Marha , Mahr , & Maruch tam bene uſitata erat veteribus germanis, Gallisque, ac idem fere, quod apud Sla- vos connotabat, præcipue autem pro equo accipi ſolita: fic Lex Alem. tit. 65. §. 2. Si ille talem equum involaverit quem Alemanni Marach vocant. Idem habetur tit. 70. §. 2. & in Legibus Bajivar. tit. 13. c. 10. §. I. ubi varie ſcriptum legitur : Marach, March & Marh. Recteque de hac voce adnotat Dufreſnius in Gloſſario ſuo : Vetus eſt autem vox Gal- lica , ſiquidem Pauſanias in Phocicis p. 335. iTWon 7o dvep& apud Gallos eſſe pogzev auctor eſt. . . . . Sed etiamaum Armorici noſtri, penes quas, ut & apud Guallenſes Anglos veteris Gallici idiomatis reliquias permantre ajunt, equum Marach ditunt. Nec vetus vocabulum Marskalk, feu Mareſcalcus aut hodiernum Mihe quod equam fignificat aliunde quam ex hac ve- teri voce profluxit. Quod alterum eſt: Ammianus Marcellinus hos Sarmatas limigantes vocat indigenas hujus regnt, ſeu in hac regione na- tos, & a majoribus editos, vocat etiam ipſorum regionem avitas ſedes, quod nequaquum de Slavis accipi poteſt, quos his locis adventitiunr fuifse populum nemo hiſtoriarum peritus ignorat. Maxime vero ipſe Jor- danus jugulum ſuum petit, cum alt c. 10. §. 4. Slavi primitus tertio fi- niente jaculo Romanis innotuerunt. Quomodo igitur ſæculo ineunte tertio jam cum Constantio bella geſſere , ab eo domiti, regemque accepe- runt ? ut multo vetuſtiores horum Sarmatarum Limigantium memorias taceam. Ego vero per hos Sarmatus limigantes Marcellinum hand aliud intelicxiſſe ſu picor, quam quandam Marcomannorum coloniam, Mar-- comanosque Ruadis permixtos, nam Limigantes ſeu limitanei (ut etiam ipſe jordanns explicat, latinum vocabulum hand alind , quam vetus hodjernumque Martmanner fignificat, unde etiam Marcellinus hos limiganres Savtnaads & Quados vicinitate & ſimilit dine morum, armaturæ- PERS I. S LUCIFER. quc («) Jordan, in Orig Slav. c. 10. & 11. f. 23.
Strana 138
138 CONFUTATIO que concordes vocat. Sarmatas autem appellavit, quia, ut ante ex illo oſtenſum, eam Sarmatiæ veteris partem , quæ ſecundam proſpectat Ponnoniam, incolebant. Non obſcure has Marcomannorum ſedes ſub Conſtantino indigitat Jornandes (a) qui Aſdingorum fitum explicans, ita commen- tatur : Quo tempore erant in loco manentes, ubi Gepidæ ſedent juxta fumina Mariſu ( Mariſum ) Miliare , & Glifil & Griſia, qui amnes ſupra diclos exce- dit. Erant namque illis tunc ab oriente Gothi , ab occidente Marcomanni, a Septentrione Hermunduri , a meridie Hiſter, qui & Danubius dicitur. Pro- fecto aliarum barbararum gentium in has regiones irruptionem poste- rius ſub Valente & Gratiano accidiſſe ipſe Marcellinus teſtatur his ver- bis : (b) Dum aguntur hæc in externis , novos majoresque ſolitis caſus verſare gentes arctous, rumores terribiles diffuderunt, per omne quid quid ad Pontum a Marcomannis prætenditur & Quadis , multitudinem barbaram abditarum na- tionum vi ſubita ſedibus pulſam circa flumen Iſtrum vagari cum caritatibus ſuis diſſeminantes. Ubi Marcellinus tacitis Limigantibus ſolos Marcoman- norum Quadorumque fines Ponto Euxino opponit. Similiter argu- mentum tuum nullius roboris eſt, cum ad Zizaim hunc Slavicæ ſtir- pi vindicandum ex origine & radice Slavica Ziza ( quod abundantiam veteribus ſignificabat) probare contendis. Leges hoc ipſo nomine Ziza impertitam Ægypti urbem apud Geographos, & cum primis apud Cluverium l. 6. c. 2. Quid ni igitur etiam urbem Slavicam, aut illic Slavos ſedere affirmaturus es? Verum quandoquidem nonnunquam in Prodromo noſtro ex ſen- tentia Jordani locuti ſumus , neque operæ tum nobis dedimus diligen- tius inquirere , cujusnam gentis hi Sarmatæ limigantes fuerint , jam etiam conabimur evincere: nihil Slavorum veterum hiſtorix officere, ſi etiam Sarmatas hos limigantes Slavos fuiſſe, aut illis a Conſtantio Re- gem datum admittamus. Non fuit vero Zizais impoſitus Rex Sarma- tis Limigantibus , qui adverſas Pannonix ſecundæ terras tenebant , ut tu perperam arbitraris, ſtatuisque, ſed Sarmatis dominis ſeu liberis, qui a ſuperioribus, ſervis nempe , pulſi longius ad Victiobalos confu- gerunt , & dein a Constantio in Romanum ſolum recepti ſunt. Ii cum ſe quantos quantos poteſtati Conſtantii Romanorumque permiſe- rint, quid mirum Clientes effectos ex nutu jam Romanorum vixiſſe , atque ab illis Regem accipere coactos ? Quanquam Jordanus tuus huic LUCIFER. Zi- (a) Jornandes de rebus Geticis c. 22. (b) Ammian, Marcellinus l. 31. p. m. 550.
138 CONFUTATIO que concordes vocat. Sarmatas autem appellavit, quia, ut ante ex illo oſtenſum, eam Sarmatiæ veteris partem , quæ ſecundam proſpectat Ponnoniam, incolebant. Non obſcure has Marcomannorum ſedes ſub Conſtantino indigitat Jornandes (a) qui Aſdingorum fitum explicans, ita commen- tatur : Quo tempore erant in loco manentes, ubi Gepidæ ſedent juxta fumina Mariſu ( Mariſum ) Miliare , & Glifil & Griſia, qui amnes ſupra diclos exce- dit. Erant namque illis tunc ab oriente Gothi , ab occidente Marcomanni, a Septentrione Hermunduri , a meridie Hiſter, qui & Danubius dicitur. Pro- fecto aliarum barbararum gentium in has regiones irruptionem poste- rius ſub Valente & Gratiano accidiſſe ipſe Marcellinus teſtatur his ver- bis : (b) Dum aguntur hæc in externis , novos majoresque ſolitis caſus verſare gentes arctous, rumores terribiles diffuderunt, per omne quid quid ad Pontum a Marcomannis prætenditur & Quadis , multitudinem barbaram abditarum na- tionum vi ſubita ſedibus pulſam circa flumen Iſtrum vagari cum caritatibus ſuis diſſeminantes. Ubi Marcellinus tacitis Limigantibus ſolos Marcoman- norum Quadorumque fines Ponto Euxino opponit. Similiter argu- mentum tuum nullius roboris eſt, cum ad Zizaim hunc Slavicæ ſtir- pi vindicandum ex origine & radice Slavica Ziza ( quod abundantiam veteribus ſignificabat) probare contendis. Leges hoc ipſo nomine Ziza impertitam Ægypti urbem apud Geographos, & cum primis apud Cluverium l. 6. c. 2. Quid ni igitur etiam urbem Slavicam, aut illic Slavos ſedere affirmaturus es? Verum quandoquidem nonnunquam in Prodromo noſtro ex ſen- tentia Jordani locuti ſumus , neque operæ tum nobis dedimus diligen- tius inquirere , cujusnam gentis hi Sarmatæ limigantes fuerint , jam etiam conabimur evincere: nihil Slavorum veterum hiſtorix officere, ſi etiam Sarmatas hos limigantes Slavos fuiſſe, aut illis a Conſtantio Re- gem datum admittamus. Non fuit vero Zizais impoſitus Rex Sarma- tis Limigantibus , qui adverſas Pannonix ſecundæ terras tenebant , ut tu perperam arbitraris, ſtatuisque, ſed Sarmatis dominis ſeu liberis, qui a ſuperioribus, ſervis nempe , pulſi longius ad Victiobalos confu- gerunt , & dein a Constantio in Romanum ſolum recepti ſunt. Ii cum ſe quantos quantos poteſtati Conſtantii Romanorumque permiſe- rint, quid mirum Clientes effectos ex nutu jam Romanorum vixiſſe , atque ab illis Regem accipere coactos ? Quanquam Jordanus tuus huic LUCIFER. Zi- (a) Jornandes de rebus Geticis c. 22. (b) Ammian, Marcellinus l. 31. p. m. 550.
Strana 139
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XVI. XVII. & XVIII. 139 Zizai regium quidem titulum datum concedat, regem tamen Slavo- rum re ipſa fuiſſe neget , ſic vero ille: (a) Mos Principes barbararum gen- tium Regis titulo honorandi, jam dudum apud Romanos inoleverat, tum ut Im- peratorius titulus co magis ſupra Reges emineret : tum ut viderentur quaß ipſt imperare gentibus, quibus Reges dederant : tum ut per hos Reges beneficii me- mores totam gentem fbi addictam redderent. . . . . Sic Maroboduus Marco- mannorum, Arminius Cheruſcorum , & Vibilius Hermundurorum Rex populo Romano Regis titulum in acceptis ferre debebant, non popule ſuo, apud quem potius inviſi hoc nomine redditi ſumt. Regis igitur titulus Zizaim non re ipſa Regem fecit, ſed , ut adhuc Procopius ſæculo ſexto teſtatur, forma regiminis in- ter Slavos in Ariſlocrutia optimatum perſeverubat. Hactenus Jordanus, qui tibi in plerisque Dux & Regula viſus. Nec adverſa in his ſenſit Mar- cellino, qui quanquam jactet Zizaim ſemper fidelem Romanis perſti- tiſſe , non obſcure tamen innuit inviſum factum Sarmatis, aut ſolio plane dejectum, cum illi veteris beneficii immemores rurſum arma in Romanos prehenderunt, quod his verbis exaggerat Marcellinus: (b) Ad Limigantes Sarmatas Servos ocyus ſigna transferri utilitas publica flagitabat, quos erat admodum nefas impune multa & neſaria perpetruſſe. Nam velut oblitis priorum tunc erumpentibus liberis, ipſi ( nempe ſervi ) quoque tempus aptiſſimum nacti limitem perrupere Romanum , ad hunc ſolam fraudem dominis fuis hoſtibusque concordes. At vero his imperterrita fronte adverſum it Lucifer tuus , aitque Zizaim multo antequam a Conſtantio Rex fuiſ- ſet renunciatus, jam a Slavis Limigantibus in Regalem electum. Cui aſſerto in fulcimentum hæc verba Marcellini allegat: Quibus ordinatis translata eſt in Surmatas cura . . . atque ut reſtitutio libertatis haberet digni- tatis augmentum ( iisdemque ad gratiæ cumulum uon ignobilem quendam, ſed quem ipſi antea ſibi præfecere regalem honis animi corporisque praſtantem . . . ) Zizaim regem iisdem præfecit conſpicuæ fortunæ tum inſignibus aptum , ut res do- cuit , & fidelem. Guis vero ſeriptorum omnium , qnotquot unquam protulit hominum ætas , aufit gloriari ſe ſe audacia Luciferum tuum viciſſe? qui minime veritus, tot gravifſimorum veterum ſcripta cor- rumpere ac temerare, totasque orationes ſuas veterum verbis interji- cere, ut Lectori fucum faceret eas a fontibus ipſis profluere. Ubi orationem illam, quam parentheſi incluſimus, ordiendo a verbis: Iisdemque ad gratiæ cumulum &c. uſque ad verba: Corporisque præſfan- S 2 PARS I. Pag. 55.& 56. LUCIFER. tew. (a) Jordan. Orig, Slavic. c. 11. §. 24. p. 35. (b) Ammian. Marcellin. 1. /
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XVI. XVII. & XVIII. 139 Zizai regium quidem titulum datum concedat, regem tamen Slavo- rum re ipſa fuiſſe neget , ſic vero ille: (a) Mos Principes barbararum gen- tium Regis titulo honorandi, jam dudum apud Romanos inoleverat, tum ut Im- peratorius titulus co magis ſupra Reges emineret : tum ut viderentur quaß ipſt imperare gentibus, quibus Reges dederant : tum ut per hos Reges beneficii me- mores totam gentem fbi addictam redderent. . . . . Sic Maroboduus Marco- mannorum, Arminius Cheruſcorum , & Vibilius Hermundurorum Rex populo Romano Regis titulum in acceptis ferre debebant, non popule ſuo, apud quem potius inviſi hoc nomine redditi ſumt. Regis igitur titulus Zizaim non re ipſa Regem fecit, ſed , ut adhuc Procopius ſæculo ſexto teſtatur, forma regiminis in- ter Slavos in Ariſlocrutia optimatum perſeverubat. Hactenus Jordanus, qui tibi in plerisque Dux & Regula viſus. Nec adverſa in his ſenſit Mar- cellino, qui quanquam jactet Zizaim ſemper fidelem Romanis perſti- tiſſe , non obſcure tamen innuit inviſum factum Sarmatis, aut ſolio plane dejectum, cum illi veteris beneficii immemores rurſum arma in Romanos prehenderunt, quod his verbis exaggerat Marcellinus: (b) Ad Limigantes Sarmatas Servos ocyus ſigna transferri utilitas publica flagitabat, quos erat admodum nefas impune multa & neſaria perpetruſſe. Nam velut oblitis priorum tunc erumpentibus liberis, ipſi ( nempe ſervi ) quoque tempus aptiſſimum nacti limitem perrupere Romanum , ad hunc ſolam fraudem dominis fuis hoſtibusque concordes. At vero his imperterrita fronte adverſum it Lucifer tuus , aitque Zizaim multo antequam a Conſtantio Rex fuiſ- ſet renunciatus, jam a Slavis Limigantibus in Regalem electum. Cui aſſerto in fulcimentum hæc verba Marcellini allegat: Quibus ordinatis translata eſt in Surmatas cura . . . atque ut reſtitutio libertatis haberet digni- tatis augmentum ( iisdemque ad gratiæ cumulum uon ignobilem quendam, ſed quem ipſi antea ſibi præfecere regalem honis animi corporisque praſtantem . . . ) Zizaim regem iisdem præfecit conſpicuæ fortunæ tum inſignibus aptum , ut res do- cuit , & fidelem. Guis vero ſeriptorum omnium , qnotquot unquam protulit hominum ætas , aufit gloriari ſe ſe audacia Luciferum tuum viciſſe? qui minime veritus, tot gravifſimorum veterum ſcripta cor- rumpere ac temerare, totasque orationes ſuas veterum verbis interji- cere, ut Lectori fucum faceret eas a fontibus ipſis profluere. Ubi orationem illam, quam parentheſi incluſimus, ordiendo a verbis: Iisdemque ad gratiæ cumulum &c. uſque ad verba: Corporisque præſfan- S 2 PARS I. Pag. 55.& 56. LUCIFER. tew. (a) Jordan. Orig, Slavic. c. 11. §. 24. p. 35. (b) Ammian. Marcellin. 1. /
Strana 140
140 CONFUTATIO Pag. 57. tem in Marcellini libris legit Lucifer tuus? (a) qui præmetuens Lecto- rem ſibi fidem non habiturum jam ante Zizain a Sarmatis Regalem fuiſſe electum , pro aſtutia ſua non validius argumentum ſe allaturum arbitratus eſt, quam ſi rei hujus memoriam in textum Marcellini intru- deret, verbaque ſua pro hujus authoris verbis venditaret. Qui cum hæc fraudulenter attentavit , ſimul ſummam ſuam imperitiam literato orbi prodidit, oſtenditque ſe ignoraiſe per vocem Regalis regis filium aut cognatum explicandum eſſe, ut ipſe ſupra Marcellinus Vitodurum regaleim interpretatur, inquiens : Regalis Vitodurus Viduarii filius Regis. Meras igitur ampullas jactas toto tuo §. XVIII. cum his productis He- netorum Sarmatarumque regibus ita infirmatam ſententiam meam glo- riaris, ut nihil ultra reſtare mihi dictites, quam ut illam damnem & revocem. Ego vero Regibus his omnibus e Slavorum catalogo ex- punctis, argumentisque tuis enervatis non meam ſed vetustiflimorum exterorum patriorumque ſcriptorum ſententiam ſalvam tutamque præ- ſtiti, oſtendique veteribus Slavis haud aliam regiminis formam quam Ariſtocraticam ſeu Ariſtoeratico-Democraticam competere , quemad- modum id omnes vetuſti unanimi conſenſu docuerunt. Nempe & mihi: LUCIFER. In pretio vetuſta ſunt , recentiorumque incuria eſt. Ad §. XIX. & XX. I. Omni impetu bellum proſequeris quod ſuperioribus paginis priſcis ſcriptoribus intentaſti, & jam infeſta tibi cumprimis eſſe Pro- copii Cæſarienſis & Conſtantini Porphyrogeniti capita haud obſcuro ſermone innuis, quos tandem aperto Marte petere, eorumque clariſ- ſimis teſtimoniis vim inferre cum animo tuo conſtituis, oſtenſurus nem- pe adverſus illos etiam Slavis antiquitus Reges atque Duces fuiſse. Ego vero eminus tanquam e ſpecula venturam tempeſtatem proſpicio, quæ omnes Ducum regumque tuorum Slavicorum memorias com no- mine ipſo abſumptura eſt. Ante omnia brevibus te expediturus, ais: a te jam ſatis §. XVI. explicatum: Quo ſenſu fimiles ſcriptorum veterum tex- tus ( de Ariſtocratia Slavorum) accipiendi veniunt. At ego hoc para- Pag. 58. gra- (a) Verba Marcellini ſolum ſunt: Quibus ordinatis translata est in Sarmatas cu- ra . . . atque ut reſtitutio libertatis haberet dignitatis augmentum , Zizaim Regem iisdem præfecit conſpicuæ fortunæ tum infignibus aptum, ut res docuit. & fidelem.
140 CONFUTATIO Pag. 57. tem in Marcellini libris legit Lucifer tuus? (a) qui præmetuens Lecto- rem ſibi fidem non habiturum jam ante Zizain a Sarmatis Regalem fuiſſe electum , pro aſtutia ſua non validius argumentum ſe allaturum arbitratus eſt, quam ſi rei hujus memoriam in textum Marcellini intru- deret, verbaque ſua pro hujus authoris verbis venditaret. Qui cum hæc fraudulenter attentavit , ſimul ſummam ſuam imperitiam literato orbi prodidit, oſtenditque ſe ignoraiſe per vocem Regalis regis filium aut cognatum explicandum eſſe, ut ipſe ſupra Marcellinus Vitodurum regaleim interpretatur, inquiens : Regalis Vitodurus Viduarii filius Regis. Meras igitur ampullas jactas toto tuo §. XVIII. cum his productis He- netorum Sarmatarumque regibus ita infirmatam ſententiam meam glo- riaris, ut nihil ultra reſtare mihi dictites, quam ut illam damnem & revocem. Ego vero Regibus his omnibus e Slavorum catalogo ex- punctis, argumentisque tuis enervatis non meam ſed vetustiflimorum exterorum patriorumque ſcriptorum ſententiam ſalvam tutamque præ- ſtiti, oſtendique veteribus Slavis haud aliam regiminis formam quam Ariſtocraticam ſeu Ariſtoeratico-Democraticam competere , quemad- modum id omnes vetuſti unanimi conſenſu docuerunt. Nempe & mihi: LUCIFER. In pretio vetuſta ſunt , recentiorumque incuria eſt. Ad §. XIX. & XX. I. Omni impetu bellum proſequeris quod ſuperioribus paginis priſcis ſcriptoribus intentaſti, & jam infeſta tibi cumprimis eſſe Pro- copii Cæſarienſis & Conſtantini Porphyrogeniti capita haud obſcuro ſermone innuis, quos tandem aperto Marte petere, eorumque clariſ- ſimis teſtimoniis vim inferre cum animo tuo conſtituis, oſtenſurus nem- pe adverſus illos etiam Slavis antiquitus Reges atque Duces fuiſse. Ego vero eminus tanquam e ſpecula venturam tempeſtatem proſpicio, quæ omnes Ducum regumque tuorum Slavicorum memorias com no- mine ipſo abſumptura eſt. Ante omnia brevibus te expediturus, ais: a te jam ſatis §. XVI. explicatum: Quo ſenſu fimiles ſcriptorum veterum tex- tus ( de Ariſtocratia Slavorum) accipiendi veniunt. At ego hoc para- Pag. 58. gra- (a) Verba Marcellini ſolum ſunt: Quibus ordinatis translata est in Sarmatas cu- ra . . . atque ut reſtitutio libertatis haberet dignitatis augmentum , Zizaim Regem iisdem præfecit conſpicuæ fortunæ tum infignibus aptum, ut res docuit. & fidelem.
Strana 141
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIX. & XX. 141 grapho tuo præter Coſinæ de quodam commentitio interregno ridicule LUCIFER explicatum locum alibique a nobis exploſum, nihil prorſum invenio, ut itaque procul dubio Conſtantinus Porphyrogenitus & Procopius Cæſarienſis ad ejusdem ridiculi interregni interpretationem, te judice , adunco naſo trahendi ſint. Ab hoc deſcendis ad Collegæ tui interpre- tationem , qua ille adverſum me uſus , (a) & qua ille textus hos veteres non de Europxis , ſed Aſiaticis Slavis intelligendos eſſe cum Glafeyo innuit. At vero vel ipſi Collegæ tuo ægre fidem concedendam elſe autumas , quod Procopius claris verbis de Slavis Europæ loquatur. Quid igitur ? aliud frigidiſſimum effugium tibi certam tutaimque galeam futuram confidis, quare audacter pronuncias: Dicendum videtur textus Pag. 59. hos de quadam particulari hiſtoricis his nota primo exurgente Republica ſumi de- bere. Et poſtea: Ut igitur historicis his integra relinquatur fides, non ge- Pag. 60. neraliter ſed particulariter eosdem loquutos fuiſſe conſentaneum eſt. Heu ! inci- diſti in ſcyllam Vir Cl., Collegæ tui charybdin evitaturus : Guis enim niſi rudiſſimus linguæ latinæ univerſalem illam Procopii orationen: Slavinorum nationes non ab uno aliquo homine reguntur, de quadam parti- culari Slavorum republica explicet? & quomodo illa primum exſurgeus aliqua reſpublica dici poteſi , cum expreſlis verbis dicat : Ab antiquo plebe ja communique libertate vivunt ? (h) Guid oppones ad Porphyrogeniti verba , qui plane nullum Europæum Slavorum populum eximit. Nam posteaquam illi de Slavis Dalmatiæ, Serblis, Chrobatis, Zachlumitis, Terbunitis , Canalitis , Diocletianis & Paganis, ſermo fuiſſet , ſub- jungit: Principes hæ genies non hubent præter Zupanos ſenes, ut autem often- deret omnibus reliquis Slavis hoe patrium inftitutum effe, addit: quem- admodum etiam reliqui Slavorum populi. (c) Illæne igitur Slavinorum natio- nes ? illi reliqui Slavorum pepuli tibi ſunt particularis quadam & primo ex- ſurgens Slavorum reſpublica? Ædepol! ignoravit hactenus erudaus or- bis tam ſapientem nominum univerſalium acceptionem & explicatio- nem. Ubi vero fuit ea reſpublica? in quo orbis cardine? in Euro- pa? minime; quandoquidem Procopius, te ipſo teſte, de Slavis Euro- pæis loquens , nationes eorum non ab uno aliquo homine regi lucu- lenter docet. An in Aſia ? ſed de his nec Procopium nec Porphyro- genitum loqui ipſe adverſus Collegam tuum ſentis ? Ubi igitur quæ- renda hæc respublica? ego ſane in concavo lunæ te eam certo certius S 3 reper- (a) Introductio in S. Boh. hiſtoriam. pag. CV. (b) Procopius de bello Gothico I. 3. c. 14. (c) Conſtant. Porphyls de admin, imp. c. 29. perperam habet Luti- fer c. 3.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIX. & XX. 141 grapho tuo præter Coſinæ de quodam commentitio interregno ridicule LUCIFER explicatum locum alibique a nobis exploſum, nihil prorſum invenio, ut itaque procul dubio Conſtantinus Porphyrogenitus & Procopius Cæſarienſis ad ejusdem ridiculi interregni interpretationem, te judice , adunco naſo trahendi ſint. Ab hoc deſcendis ad Collegæ tui interpre- tationem , qua ille adverſum me uſus , (a) & qua ille textus hos veteres non de Europxis , ſed Aſiaticis Slavis intelligendos eſſe cum Glafeyo innuit. At vero vel ipſi Collegæ tuo ægre fidem concedendam elſe autumas , quod Procopius claris verbis de Slavis Europæ loquatur. Quid igitur ? aliud frigidiſſimum effugium tibi certam tutaimque galeam futuram confidis, quare audacter pronuncias: Dicendum videtur textus Pag. 59. hos de quadam particulari hiſtoricis his nota primo exurgente Republica ſumi de- bere. Et poſtea: Ut igitur historicis his integra relinquatur fides, non ge- Pag. 60. neraliter ſed particulariter eosdem loquutos fuiſſe conſentaneum eſt. Heu ! inci- diſti in ſcyllam Vir Cl., Collegæ tui charybdin evitaturus : Guis enim niſi rudiſſimus linguæ latinæ univerſalem illam Procopii orationen: Slavinorum nationes non ab uno aliquo homine reguntur, de quadam parti- culari Slavorum republica explicet? & quomodo illa primum exſurgeus aliqua reſpublica dici poteſi , cum expreſlis verbis dicat : Ab antiquo plebe ja communique libertate vivunt ? (h) Guid oppones ad Porphyrogeniti verba , qui plane nullum Europæum Slavorum populum eximit. Nam posteaquam illi de Slavis Dalmatiæ, Serblis, Chrobatis, Zachlumitis, Terbunitis , Canalitis , Diocletianis & Paganis, ſermo fuiſſet , ſub- jungit: Principes hæ genies non hubent præter Zupanos ſenes, ut autem often- deret omnibus reliquis Slavis hoe patrium inftitutum effe, addit: quem- admodum etiam reliqui Slavorum populi. (c) Illæne igitur Slavinorum natio- nes ? illi reliqui Slavorum pepuli tibi ſunt particularis quadam & primo ex- ſurgens Slavorum reſpublica? Ædepol! ignoravit hactenus erudaus or- bis tam ſapientem nominum univerſalium acceptionem & explicatio- nem. Ubi vero fuit ea reſpublica? in quo orbis cardine? in Euro- pa? minime; quandoquidem Procopius, te ipſo teſte, de Slavis Euro- pæis loquens , nationes eorum non ab uno aliquo homine regi lucu- lenter docet. An in Aſia ? ſed de his nec Procopium nec Porphyro- genitum loqui ipſe adverſus Collegam tuum ſentis ? Ubi igitur quæ- renda hæc respublica? ego ſane in concavo lunæ te eam certo certius S 3 reper- (a) Introductio in S. Boh. hiſtoriam. pag. CV. (b) Procopius de bello Gothico I. 3. c. 14. (c) Conſtant. Porphyls de admin, imp. c. 29. perperam habet Luti- fer c. 3.
Strana 142
142 CONFUTATIO reperturum autumo. Vides tanquam in muſcipulam compactum te, locum effugii nusquam invenire. Oſtendi ſupra ex Theophane, Dit- maro & Helmoldo Aquilonaribus Slavis hunc ritum fuiſſe , oſtendi ex Procopio Danubium accolentibus, oftendi ex Porphyrogenito Chro- batis, Serblis, Dalmatis, ceterisque ad Adriaticum mare fitis, osten- di ex Chriſtanno ipſis Slavis Bohemiæ hanc regiminis formam fuiſſe, idemque de omnibus Europæis Slavis ſentire Procopium & Porphyro- genitum, ut niſi novum Slavorum orbem effingas, mente haud aſſe- quar , quo tuto hanc Monarchis inclitam Slavorum rempublicam re- jicere tibi fas ſit. Sed ne Collegæ tui argumentum penitus deſeruiſ- ſe videar, qui cum Glafeyo perperam locum Procopii de Afiæ Sla- vis intelligendum auturmat, accedamus ad Pontum Euxinum, paludis- que Mæotydis regiones, ubi noſtros vereres Zecchos aliosque Slavos coluiſſe ſatuimus , & quandoquidem Slavorum nomen poſterius eru- pit , audiamus ſaltem, quid vetuſtiſlimi ſcriptores de horum populorum regiminis forma ſenſerint. Antiquiſſimus vero Joſephus Flavins ita commentatur : Quid autem pergam enumerare Heniochos , (a) & Colchos & Taurorum gentem, Boſphoranos quoque, & habitantes circa Ponti litora natio- nes , Mæotycasque gentes ? apud quas nimirum olim neque domeſticus aliquis dominus noſcebatur : nunc vero militum ſubjiciuntur tantum tribus millibus: & quadraginta naves longa innavigabile prius mare in pace cuſtodiunt. (b) De lisdem prorſus gentibus, quas generico Alanorum nomine complecti- tur Marcellinus, ut multo ante innuimus , ita ſcribit : (c ) Servitus quid ſit , ignorabant , omnes generoſo ſanguine procreati ( nempe ut Dionyſius di- cit Amazonum ſanguine) Judicesque etiam nunc eligunt , diuturno bellan- di uſu ſpectatos. Nempe Zupanos illos ſenes , de quibus Porphyrogeni- tus. Ego vero conſilium tuum ſatis mirari nequeo, quid te adege- rit adverſus torrentem omnium veterum ſcriptorum conniti , Slavis- que neſcio quod Monarchicum regimen affingere, cum tamen ſcrip- tores quique patrii Czechum tuo prorſus more tuiti ſint, quin tamen Slavis veteribus Ariſtocratici imperii formam unquam diſputaverint: Legis totis paginis propugnatum Czechum a Jordano, nec tamen illum uſpiam ad tam inſolens effugtum fideique veterum authorum ever- LUCIFER. (a) Heniochi , ut ex omnibus veteribus Græeis Latinisque Geographis & Hiſtoricis testatum fit, easdem regiones tenuere, quas Zeechi nostri, adeo ut seu Ze- chi binomines fuerint , aut Heniochis vetuſtiſſimis populis Zecchi hie ſucceſſe- rint. (b) Joſephus Flavius l. 2. de bollo Judaico c. 16. (c) Ammianus Mar- cellinus l. 31.
142 CONFUTATIO reperturum autumo. Vides tanquam in muſcipulam compactum te, locum effugii nusquam invenire. Oſtendi ſupra ex Theophane, Dit- maro & Helmoldo Aquilonaribus Slavis hunc ritum fuiſſe , oſtendi ex Procopio Danubium accolentibus, oftendi ex Porphyrogenito Chro- batis, Serblis, Dalmatis, ceterisque ad Adriaticum mare fitis, osten- di ex Chriſtanno ipſis Slavis Bohemiæ hanc regiminis formam fuiſſe, idemque de omnibus Europæis Slavis ſentire Procopium & Porphyro- genitum, ut niſi novum Slavorum orbem effingas, mente haud aſſe- quar , quo tuto hanc Monarchis inclitam Slavorum rempublicam re- jicere tibi fas ſit. Sed ne Collegæ tui argumentum penitus deſeruiſ- ſe videar, qui cum Glafeyo perperam locum Procopii de Afiæ Sla- vis intelligendum auturmat, accedamus ad Pontum Euxinum, paludis- que Mæotydis regiones, ubi noſtros vereres Zecchos aliosque Slavos coluiſſe ſatuimus , & quandoquidem Slavorum nomen poſterius eru- pit , audiamus ſaltem, quid vetuſtiſlimi ſcriptores de horum populorum regiminis forma ſenſerint. Antiquiſſimus vero Joſephus Flavins ita commentatur : Quid autem pergam enumerare Heniochos , (a) & Colchos & Taurorum gentem, Boſphoranos quoque, & habitantes circa Ponti litora natio- nes , Mæotycasque gentes ? apud quas nimirum olim neque domeſticus aliquis dominus noſcebatur : nunc vero militum ſubjiciuntur tantum tribus millibus: & quadraginta naves longa innavigabile prius mare in pace cuſtodiunt. (b) De lisdem prorſus gentibus, quas generico Alanorum nomine complecti- tur Marcellinus, ut multo ante innuimus , ita ſcribit : (c ) Servitus quid ſit , ignorabant , omnes generoſo ſanguine procreati ( nempe ut Dionyſius di- cit Amazonum ſanguine) Judicesque etiam nunc eligunt , diuturno bellan- di uſu ſpectatos. Nempe Zupanos illos ſenes , de quibus Porphyrogeni- tus. Ego vero conſilium tuum ſatis mirari nequeo, quid te adege- rit adverſus torrentem omnium veterum ſcriptorum conniti , Slavis- que neſcio quod Monarchicum regimen affingere, cum tamen ſcrip- tores quique patrii Czechum tuo prorſus more tuiti ſint, quin tamen Slavis veteribus Ariſtocratici imperii formam unquam diſputaverint: Legis totis paginis propugnatum Czechum a Jordano, nec tamen illum uſpiam ad tam inſolens effugtum fideique veterum authorum ever- LUCIFER. (a) Heniochi , ut ex omnibus veteribus Græeis Latinisque Geographis & Hiſtoricis testatum fit, easdem regiones tenuere, quas Zeechi nostri, adeo ut seu Ze- chi binomines fuerint , aut Heniochis vetuſtiſſimis populis Zecchi hie ſucceſſe- rint. (b) Joſephus Flavius l. 2. de bollo Judaico c. 16. (c) Ammianus Mar- cellinus l. 31.
Strana 143
RADIT I. REFLEXIONIS I. §. XIX. & XX. everſionem provolaſſe agnoſces ; quin concedit is omnem vim autho- ritatemque Procopio , & ſimilem Helmoldi locum proferens hæc ſub- jungit: (a) Omnes itaque Slavi Borcales præter ſolos Ranos (nempe jam Helmoldi ætate ) regibus non utebantur, ſed populari imperio, qui antiquiſ- ſimus mos quoque omnibus Slavis orientalibus communis fuit , ut teſtatur Pro- copius de bello Gothico l. 3. c. 14. Adeoque licet ub hiſtoritis quandoque Reges Slavorum nominentur , tamen id non pro Regibus veris & abſolutis , ſed pro belli ducibus accipiendum. Hæc Jordani doctrina erat tibi æmulanda, ex eaque tibi diſcendum , qua arte conciliandi fint veteres , quo pacto verbales eorum antilogix diſsolvendæ, ut ne ad tam putida effugia, quin potius muſcipulas rueres. Inſpice Gloſſariorum Architectos quosque ſub voce Rex , & viſurus quam multiplici ſignificatione a ve- teribus fuerit accepta , adeo ut Carolus Dufresne Regis titulum etiam interdum minoribus aliquot primariis miniſtris Heraldis, Fæcialibus , Juglatoribus ac Ribaldis, præterea Mercenorum Præfectis , & aliis paſ- ſim potentia & armis inclitis viris datum affirmet , legitimisque pro- bet documentis. An non legiſti ipſe crebro in veteribus promiſcuum harum vocum Regis , Ducis , Frincipisque uſum, ut vel ipſum Boleslaum noſtrum hac diverſa compellatione apud varios authores nobilitatum reperiri ipſe non diffiteri aufis. Scilicet fuere hi Slavorum Reges haud aliud quam belliduces, militixque Præfecti, quemadmodum de ſmili militiæ Archiſtratego Abbo Floriacenſis author vetuſtus canit : (b) LUCIFER. 143 Solo Rex verbo , ſociis tamen imperitabat. Tali haud alia authoritate fuit ille tuus ex Jornande allatus Antarum Pg. 59. Rex Booz nomine , quin vel eodem Jornandis capite nominatus Bala- mir Hunnorum Rex. Nam ea ætate adhuc , quo primum Hunni ex Aſia in Europam ſe inſinuarunt : Omnes ( inquit Marcellinus (c) ) in commune conſultant , aguntur autem nulla ſeveritate regali, ſed tumultuario pri- matum ductu contenti perrumpunt quidquid inciderit. Guidni igitur Jornan- des regum nomine Belliduces aut Primates intellexit ? Ne hæſita vero id Jornandem ſenſiſſe , præſto eſt clariſſimus Procopii locus, (d) qui de his ipſis Antis , quorum regem Booz fuiſſe Jornandes ſcribit , ita commentatur : Et vero hi�populi Sclaveni inquam & Antæ non uni parent viro , ſed ab antiquo in populari imperio vitam agunt, as propterea utilitates & dam- (a) Jordanus Orig. Slav. N. 502. p. 193. (b) Abbo Floriacenſis de bello Pari- ſiacæ urbis p. m. 535. (c) Marcellin, 1. 31. (d) Procopius l. 3. de bellu Goth. c. 14.
RADIT I. REFLEXIONIS I. §. XIX. & XX. everſionem provolaſſe agnoſces ; quin concedit is omnem vim autho- ritatemque Procopio , & ſimilem Helmoldi locum proferens hæc ſub- jungit: (a) Omnes itaque Slavi Borcales præter ſolos Ranos (nempe jam Helmoldi ætate ) regibus non utebantur, ſed populari imperio, qui antiquiſ- ſimus mos quoque omnibus Slavis orientalibus communis fuit , ut teſtatur Pro- copius de bello Gothico l. 3. c. 14. Adeoque licet ub hiſtoritis quandoque Reges Slavorum nominentur , tamen id non pro Regibus veris & abſolutis , ſed pro belli ducibus accipiendum. Hæc Jordani doctrina erat tibi æmulanda, ex eaque tibi diſcendum , qua arte conciliandi fint veteres , quo pacto verbales eorum antilogix diſsolvendæ, ut ne ad tam putida effugia, quin potius muſcipulas rueres. Inſpice Gloſſariorum Architectos quosque ſub voce Rex , & viſurus quam multiplici ſignificatione a ve- teribus fuerit accepta , adeo ut Carolus Dufresne Regis titulum etiam interdum minoribus aliquot primariis miniſtris Heraldis, Fæcialibus , Juglatoribus ac Ribaldis, præterea Mercenorum Præfectis , & aliis paſ- ſim potentia & armis inclitis viris datum affirmet , legitimisque pro- bet documentis. An non legiſti ipſe crebro in veteribus promiſcuum harum vocum Regis , Ducis , Frincipisque uſum, ut vel ipſum Boleslaum noſtrum hac diverſa compellatione apud varios authores nobilitatum reperiri ipſe non diffiteri aufis. Scilicet fuere hi Slavorum Reges haud aliud quam belliduces, militixque Præfecti, quemadmodum de ſmili militiæ Archiſtratego Abbo Floriacenſis author vetuſtus canit : (b) LUCIFER. 143 Solo Rex verbo , ſociis tamen imperitabat. Tali haud alia authoritate fuit ille tuus ex Jornande allatus Antarum Pg. 59. Rex Booz nomine , quin vel eodem Jornandis capite nominatus Bala- mir Hunnorum Rex. Nam ea ætate adhuc , quo primum Hunni ex Aſia in Europam ſe inſinuarunt : Omnes ( inquit Marcellinus (c) ) in commune conſultant , aguntur autem nulla ſeveritate regali, ſed tumultuario pri- matum ductu contenti perrumpunt quidquid inciderit. Guidni igitur Jornan- des regum nomine Belliduces aut Primates intellexit ? Ne hæſita vero id Jornandem ſenſiſſe , præſto eſt clariſſimus Procopii locus, (d) qui de his ipſis Antis , quorum regem Booz fuiſſe Jornandes ſcribit , ita commentatur : Et vero hi�populi Sclaveni inquam & Antæ non uni parent viro , ſed ab antiquo in populari imperio vitam agunt, as propterea utilitates & dam- (a) Jordanus Orig. Slav. N. 502. p. 193. (b) Abbo Floriacenſis de bello Pari- ſiacæ urbis p. m. 535. (c) Marcellin, 1. 31. (d) Procopius l. 3. de bellu Goth. c. 14.
Strana 144
144 CONFUTATIO LUCIER. damna apud ipſes in commune vocari ſolent. Allarum etiam rerum fere omni- um ratio ab utrisque barbaris ſervaturteadem, ſuitqus elim conſlituta. II, At non prorſus inerme poſtea videris argumentem proferre (lubentes enim veritati pretium ſuum relinquimus, neè tam aſpero ſumus ingenio, ut ne fortitudinem etiam in hoste laudandam cenſea- mus) cum quandam Antilogiam Conſtantini Porphyrogeniti moves. Is poſteaquam c. 29. de adminiſtrando imperio dixiſſet de Slavis: Pvin- cipes hæ gentes non habent præter Zupanos ſenes , quemadmodum etiam reliqusi Slavorum pepuli poſtea tamen c. 30. tam Chrobatorum quam alibi ettam Serviorum Principes commemorat. Nihil tam maniſeſtum quam in his Conſtantini Porphyrogeniti verbis contradictionem eſſe ; ſed nugas agit Lucifer tuus , qui eo Porphyrogeniti priorem textum explican- dum autumat, ut de peculiari quadam Slavorum Republica intelligen- dus ſit, verba: quemadmodum roliqui Slavorum populi clariora ſunt, quam ut de una aliqua & peculiari Slavorum Republica ſumi poſſint , profec- to ſi abfit Porphyrogeniti teſtimonium, adhuc nobis ſuppetit Proco- pii Cæſarienſis , Theophanis, Ditmari , Helmoldique vadimonium , qui ab antiquo & patria inſtitutione Slavis haud alind quam Ariſtocra- ticum regimen concedunt. Ne Porphyrogenitus vero cum Porphy- rogenito pugnare videatur , de diverſis is explicandus temporibus , ad- eo ut ætate ſua & ſzoulo etiam uno & medio ante Slavi jam Principes habuerint, olim vero ab antiquo & patria inſtitutione, quemadmo- dum id claris verbis teflatur Procopius, illis caruerint. Quare dicen- dum ſeu librariorum ſeu interpretum oſcitantia in priorem Porphyroge- niti textum irrepſiſſe errorem , qui tempus præſens pro præterito aut imperfecto acceperunt, ſeu vocem aliquam vetuſtioris ætatis indicem omiſerunt. In textu igitur priore veroſimillime pro habent legendum , ponendumque erat habibant, aut ſi præſens tempus conſervandum erat, ſupplendæ erant voces ab antiquo ſeu inſtituto patrio, quemadmodum id declarat Procopius. Integrior itaque hie Porphyrogeniti textus ita reddendus erit : Principes hæ gentes non hahebant, ſeu Principes he gentes non habent ab autiquo & patrio inſtituto præter Zupanos ſenes auemadmodum & reliqui Slavorum populi. Guis enim ſibi perſuadeat tam doctum ſa- pientemque Imperatorem uno eodemque calamo & tam conjunctis lo- cis ac capitibus verborum ſuorum immemorem tam repugnantia ſeri- pſiſſe , ut primum dicat Slavis non fuiſſe Principes , mox præter prio- rum explicationem Slavorum Principes ſubjangat. Utinam aliud Por- phyrogeniti exemplar, quam quod in Byzantinis ſcriptoribus excuſum eſt, Pag. 60.
144 CONFUTATIO LUCIER. damna apud ipſes in commune vocari ſolent. Allarum etiam rerum fere omni- um ratio ab utrisque barbaris ſervaturteadem, ſuitqus elim conſlituta. II, At non prorſus inerme poſtea videris argumentem proferre (lubentes enim veritati pretium ſuum relinquimus, neè tam aſpero ſumus ingenio, ut ne fortitudinem etiam in hoste laudandam cenſea- mus) cum quandam Antilogiam Conſtantini Porphyrogeniti moves. Is poſteaquam c. 29. de adminiſtrando imperio dixiſſet de Slavis: Pvin- cipes hæ gentes non habent præter Zupanos ſenes , quemadmodum etiam reliqusi Slavorum pepuli poſtea tamen c. 30. tam Chrobatorum quam alibi ettam Serviorum Principes commemorat. Nihil tam maniſeſtum quam in his Conſtantini Porphyrogeniti verbis contradictionem eſſe ; ſed nugas agit Lucifer tuus , qui eo Porphyrogeniti priorem textum explican- dum autumat, ut de peculiari quadam Slavorum Republica intelligen- dus ſit, verba: quemadmodum roliqui Slavorum populi clariora ſunt, quam ut de una aliqua & peculiari Slavorum Republica ſumi poſſint , profec- to ſi abfit Porphyrogeniti teſtimonium, adhuc nobis ſuppetit Proco- pii Cæſarienſis , Theophanis, Ditmari , Helmoldique vadimonium , qui ab antiquo & patria inſtitutione Slavis haud alind quam Ariſtocra- ticum regimen concedunt. Ne Porphyrogenitus vero cum Porphy- rogenito pugnare videatur , de diverſis is explicandus temporibus , ad- eo ut ætate ſua & ſzoulo etiam uno & medio ante Slavi jam Principes habuerint, olim vero ab antiquo & patria inſtitutione, quemadmo- dum id claris verbis teflatur Procopius, illis caruerint. Quare dicen- dum ſeu librariorum ſeu interpretum oſcitantia in priorem Porphyroge- niti textum irrepſiſſe errorem , qui tempus præſens pro præterito aut imperfecto acceperunt, ſeu vocem aliquam vetuſtioris ætatis indicem omiſerunt. In textu igitur priore veroſimillime pro habent legendum , ponendumque erat habibant, aut ſi præſens tempus conſervandum erat, ſupplendæ erant voces ab antiquo ſeu inſtituto patrio, quemadmodum id declarat Procopius. Integrior itaque hie Porphyrogeniti textus ita reddendus erit : Principes hæ gentes non hahebant, ſeu Principes he gentes non habent ab autiquo & patrio inſtituto præter Zupanos ſenes auemadmodum & reliqui Slavorum populi. Guis enim ſibi perſuadeat tam doctum ſa- pientemque Imperatorem uno eodemque calamo & tam conjunctis lo- cis ac capitibus verborum ſuorum immemorem tam repugnantia ſeri- pſiſſe , ut primum dicat Slavis non fuiſſe Principes , mox præter prio- rum explicationem Slavorum Principes ſubjangat. Utinam aliud Por- phyrogeniti exemplar, quam quod in Byzantinis ſcriptoribus excuſum eſt, Pag. 60.
Strana 145
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIX. & XX. eſt, ad manus eſfet, facile dubium iſtud enodaretur. Ceterum recte habet Porphyrogenitus, cum poſterioribus temporibus & ætate ſua jam Slavicis quibusque rebuspublicis , iis præſertim, qui Francis Ru- gibus , Græcisque Imperatoribus clientela obnoxii erant , Principes tribuit , nos ipſi jam Caroli Magni ætate id quibusque Slavis concedi- mus. Jordanus jam huic apud Slavos regiminis mutationi ſæculum ſeptimum deſtinat. (a) Ex posterioribus tandem agnoſces , quod tem- pus Porphyrogenitus defixerit, cum Slavi Principibus e gente & stir- pe ſua uti cœperunt. Nam Principes Præfectique , quos ſubinde vi & imperio obtruſere Slavis Franci Græcique , inter Slavorum Duces Principesque locum non merentur. Non autem , ut tu male concilia- ta Chronologia ſcribis, eo tempore quo Porphyrogenitus librum ſuum texuit , nempe anno 949 , Bohemia Ducem venerata eſt Sanctum Mar- tyrem Wenceslaum regali quoque dignitate a Cæſare decoratum , ſed Boleslaum fratrem, Legeſis Partem meam H. Annalium Hagecianorum , & vi- ſurus S. Werrceslaum jam anno 936. Martyrio affectum , lecturus etiam ibidem ex Bollandianis aliisque veteribus , quanta certitudine nitantur illa de regia dignitate. Sed quid his immoramur longius, tanquam Porphyrogeniti teſtimonium unum nobis eſſet hiſtoricæ veritatis funda- mentum. Elide Chriſtannum noſtrum , qui ante Przemyslum neo Principem nec Rectorem Slavis Bohemiæ concedit. Exteri ſcriptores nonnili in confirmationem eorum adducti ſunt, quæ de moribus, Ari- ſtocratico aut etiam populari majorum noſtrorum regimine primi pa- trii hiſtorici prodiderunt. Apage autem cum facetiis tuis ut eorum te- ſtimonia per ridiculum quoddam interregnum explices , interregnum enim ante Principes & Rectores ſtatuere quid illud niſi tenebras ante lucem, aut mortem ante vitam ſibi cerebro effingere. Certe vel ip- ſe Coſmas , quem tuo interregno maximum patronum ſuſpicaris, de primo ſtatu Boemorum ait: Alter ab altero fibi illatam injuriam patienter ſufferebut , & cui querimoniam ſuam apploraret judicem nec Principem habébat. Poſt hæc ( perſequitur ) quicunque in fua tribu vel generatione , perſona mori- bus potior, & opibus honoratior habebatur, ſine exactore ſine figillo ſpontanea voluntute ad illum conſluebant, & de dubiis caufis ac ſibi iſlatis injuriis ſalva liber- tate diſputabant. Ubi primum Coſmas ex mente Chriſtanni omnes Princi- pes imo & judices Majoribus noſtris negat, tum aliquod arbitri ſimula- crum concedit. PARS I. Fag. 66. Pag. 61. 145 LUCIFER. T Quod (2) Jordan, Orig. Slav. N. 502. p. 193.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIX. & XX. eſt, ad manus eſfet, facile dubium iſtud enodaretur. Ceterum recte habet Porphyrogenitus, cum poſterioribus temporibus & ætate ſua jam Slavicis quibusque rebuspublicis , iis præſertim, qui Francis Ru- gibus , Græcisque Imperatoribus clientela obnoxii erant , Principes tribuit , nos ipſi jam Caroli Magni ætate id quibusque Slavis concedi- mus. Jordanus jam huic apud Slavos regiminis mutationi ſæculum ſeptimum deſtinat. (a) Ex posterioribus tandem agnoſces , quod tem- pus Porphyrogenitus defixerit, cum Slavi Principibus e gente & stir- pe ſua uti cœperunt. Nam Principes Præfectique , quos ſubinde vi & imperio obtruſere Slavis Franci Græcique , inter Slavorum Duces Principesque locum non merentur. Non autem , ut tu male concilia- ta Chronologia ſcribis, eo tempore quo Porphyrogenitus librum ſuum texuit , nempe anno 949 , Bohemia Ducem venerata eſt Sanctum Mar- tyrem Wenceslaum regali quoque dignitate a Cæſare decoratum , ſed Boleslaum fratrem, Legeſis Partem meam H. Annalium Hagecianorum , & vi- ſurus S. Werrceslaum jam anno 936. Martyrio affectum , lecturus etiam ibidem ex Bollandianis aliisque veteribus , quanta certitudine nitantur illa de regia dignitate. Sed quid his immoramur longius, tanquam Porphyrogeniti teſtimonium unum nobis eſſet hiſtoricæ veritatis funda- mentum. Elide Chriſtannum noſtrum , qui ante Przemyslum neo Principem nec Rectorem Slavis Bohemiæ concedit. Exteri ſcriptores nonnili in confirmationem eorum adducti ſunt, quæ de moribus, Ari- ſtocratico aut etiam populari majorum noſtrorum regimine primi pa- trii hiſtorici prodiderunt. Apage autem cum facetiis tuis ut eorum te- ſtimonia per ridiculum quoddam interregnum explices , interregnum enim ante Principes & Rectores ſtatuere quid illud niſi tenebras ante lucem, aut mortem ante vitam ſibi cerebro effingere. Certe vel ip- ſe Coſmas , quem tuo interregno maximum patronum ſuſpicaris, de primo ſtatu Boemorum ait: Alter ab altero fibi illatam injuriam patienter ſufferebut , & cui querimoniam ſuam apploraret judicem nec Principem habébat. Poſt hæc ( perſequitur ) quicunque in fua tribu vel generatione , perſona mori- bus potior, & opibus honoratior habebatur, ſine exactore ſine figillo ſpontanea voluntute ad illum conſluebant, & de dubiis caufis ac ſibi iſlatis injuriis ſalva liber- tate diſputabant. Ubi primum Coſmas ex mente Chriſtanni omnes Princi- pes imo & judices Majoribus noſtris negat, tum aliquod arbitri ſimula- crum concedit. PARS I. Fag. 66. Pag. 61. 145 LUCIFER. T Quod (2) Jordan, Orig. Slav. N. 502. p. 193.
Strana 146
146 CONFUTATIO Quod ad Cracum Venedorum Ducem , & Tatonem Moraviæ Principem attinet, eos in Prodromo non meis verbis, ſed recentio- rum Lazii , & qui ſe ad Pirminium, mihi tum non viſum, revoca- runt, attuli , quemadmodum alibi etiam in cumulandis recentiorum opinionibus facere ſoleo. Legiſſes vero, ut refutationem ſcripturo par erat, Partem II. Annalium meorum, inveniſſes , quodnam meum de utroque ſit judicium. Legiſſes nempe pag. 59. & ſeq. Cracum ſeu Crocum non ex Venedorum ſed Vandalorum gente , ac tempori- bus eſſe repetendum, reperiſſesque de eo certiora ex Gregorio Turo- nenſi & Aimonio teſtimonia. Et ut tandem præ Gaſſari tui mendo- ſiſſima Chronologia , qui Cracum hunc inter annum 360. & 407. reji- cit , certiorem teneas , habe locum Gregorii Turonenſis , qui eum ſub imperium Valeriani & Gallieni uno ſxculo facile prius defigit. («) Viceſime ſeptimo loco, inquit , Valeriunus & Gallienus Romanum imperium ſunt adepti , qui gravem contra Chriſlianos perſecutionem ſuo tempore cammo- verunt. Tunc Romam Cornelius, Cyprianus Carthuginem felici ſanguine inlu- ſtrarunt. Horum tempore & Chrocus ille Alemannorum Rex commoto exerci- tu Gallias pervagavit. Hic autem Chrocus multæ adrogantiæ fertur fuiſſe. Ita- que Jacobus Vignetius S. J. & Martinus Bouquetius id ad annum 264. rejiciunt. Inveniſſes etiam ibidem , quæ de Lazii Tatone mihi ſit ſen- tentia, cum pag. 389. Moimarum primum omnium Moravorum Du- cem e veteribus monumentis cognitum legiſſes. LUCIFER. Pag. 60. Ad §. XXI. & XXII. I. Neglecto & vix commemoratione digno æſtimato Chriſtanni noſtri teſtimonio ad telam tuam pertexendam progrederis, & prola- tis exterorum tam veteribus , quam recentioribus teſtimoniis conaris evincere aliis Slavicis nationibus Duces Regesque fuiſſe. Cum ante omnia partium tuarum fuerit Chriſtannum infirmare , aut ſolida ratio- no dilucidare , qui nempe ea accipienda ſint , quæ de primo demo- cratico Patriæ noſtræ ſtatu poſteritati tranſcripſit. Nec enim illi ex- teri a te prolati Duces & Reges tam nos , quam Procopium, Porphy- rogenitum, Theophanem, Ditmarum , Helmoldumque impugnant, qui ejusmodi regiminis formam generatim Slavis omnibus conceſſere. Sed ne argumentum novum tibi jactantiæ præbeam : munimenta quæ- Pag. 61. dam (a) Gregor. Turon. 1. 1. Hiſ. c. 32.
146 CONFUTATIO Quod ad Cracum Venedorum Ducem , & Tatonem Moraviæ Principem attinet, eos in Prodromo non meis verbis, ſed recentio- rum Lazii , & qui ſe ad Pirminium, mihi tum non viſum, revoca- runt, attuli , quemadmodum alibi etiam in cumulandis recentiorum opinionibus facere ſoleo. Legiſſes vero, ut refutationem ſcripturo par erat, Partem II. Annalium meorum, inveniſſes , quodnam meum de utroque ſit judicium. Legiſſes nempe pag. 59. & ſeq. Cracum ſeu Crocum non ex Venedorum ſed Vandalorum gente , ac tempori- bus eſſe repetendum, reperiſſesque de eo certiora ex Gregorio Turo- nenſi & Aimonio teſtimonia. Et ut tandem præ Gaſſari tui mendo- ſiſſima Chronologia , qui Cracum hunc inter annum 360. & 407. reji- cit , certiorem teneas , habe locum Gregorii Turonenſis , qui eum ſub imperium Valeriani & Gallieni uno ſxculo facile prius defigit. («) Viceſime ſeptimo loco, inquit , Valeriunus & Gallienus Romanum imperium ſunt adepti , qui gravem contra Chriſlianos perſecutionem ſuo tempore cammo- verunt. Tunc Romam Cornelius, Cyprianus Carthuginem felici ſanguine inlu- ſtrarunt. Horum tempore & Chrocus ille Alemannorum Rex commoto exerci- tu Gallias pervagavit. Hic autem Chrocus multæ adrogantiæ fertur fuiſſe. Ita- que Jacobus Vignetius S. J. & Martinus Bouquetius id ad annum 264. rejiciunt. Inveniſſes etiam ibidem , quæ de Lazii Tatone mihi ſit ſen- tentia, cum pag. 389. Moimarum primum omnium Moravorum Du- cem e veteribus monumentis cognitum legiſſes. LUCIFER. Pag. 60. Ad §. XXI. & XXII. I. Neglecto & vix commemoratione digno æſtimato Chriſtanni noſtri teſtimonio ad telam tuam pertexendam progrederis, & prola- tis exterorum tam veteribus , quam recentioribus teſtimoniis conaris evincere aliis Slavicis nationibus Duces Regesque fuiſſe. Cum ante omnia partium tuarum fuerit Chriſtannum infirmare , aut ſolida ratio- no dilucidare , qui nempe ea accipienda ſint , quæ de primo demo- cratico Patriæ noſtræ ſtatu poſteritati tranſcripſit. Nec enim illi ex- teri a te prolati Duces & Reges tam nos , quam Procopium, Porphy- rogenitum, Theophanem, Ditmarum , Helmoldumque impugnant, qui ejusmodi regiminis formam generatim Slavis omnibus conceſſere. Sed ne argumentum novum tibi jactantiæ præbeam : munimenta quæ- Pag. 61. dam (a) Gregor. Turon. 1. 1. Hiſ. c. 32.
Strana 147
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 147 dam & propugnacula tua a me minime conſcenſa & expugnata fuiſ- LUCIFER. ſe , omnes Reges Ducesque a te recenſitos critice excutere juvat. Pri- mum omnium ex Conſtantini Porphyrogeniti c. 30. producis Porinum, Pug. 62. quem is inter Chrobatos Principatum tenuiſſe ait eo tempore , quo Chrobati Francos, eorumque Principem Cotzilim interemerunt , ac ſui juris facti ſacrum baptiſma a Romano Pontifice petentes impe- trarunt. Infra vero ſubjungis alterum locum ex c. 31. ejusdem Por- phyrogeniti: Erat enim illis ( Chrobatis) tunc temporis Princeps Borge pa- ter , quod inter annum 610. & 641. accidiſſe ais , quo Chrobati alie- næ ſervitutis impatientia grave jugum ( Francorum ) perofi libertatim illam, quæ cum paterno imperio convenit , quave omnes ingenuas gentes videbant gau- dere, forti animo quæſivere. Næ Luciferum tuum præmiis invîtent Dalmatæ ad conſcribendos Annales ſuos, qui hiſtoriam gentis hujus tanquam digitos ſuos novit, quique profligata temporum horum ob- ſcuritate , certiſſima Chronologia eorum faſtis Ducumque geſtis refor- mandis maxime par eſt. Næ præterea Lucifero tuo magnam Franco- rum gens habeat gratiam, qui eam, quod illa hactenus ignoravit, do- cuit , jam ſæculo ſeptimo atque inter annum 610, & 641. dominatio- nem in Dalmatiam habuiſſe protenſam. Nuſquam Lucifer tuus legiſſe videtur vitam Caroli Magni ab Eginhardo ſcriptam, qui eundem Im- peratorem Francixque Regem, primum Dalmatiæ domitorem venditat, enumerando enim gentes & Regna , quæ Carolus ſubegerat , inquit : (a) Utramque Pannoniam , & appoſitam in altera Danubii ripa Dacium, Hi- striam quoque & Liburniam, atque Dalmætiam, exceptis maritimis civitatibus, quas ob amicitiam & junctum cum eo fœdus Conſtantinopolitunum Imperatorem habere permiſit. Enucleatius vero vetuſtus Poeta Saxo: (b) Pag. 62. Arva Liburzorum, vel quæ vocitantur ah Hiſtro, Nec non Dalmatiam ſubdidit , & Daciam. Quod ſtatim poſt ſubactos in Pannonia Hunnos accidit , nam jam anno 806. memorant Annales Francorum & Metenſes: Claſſim a Nicephoro Imperatore, cui Niceta Patricius præcrat, ad recipiendam Dalmatiam miſſam eſſe. Et anno 807. advenientibus legatis Venetiæ & Dalmatiæ Carolum M. ordinationem feciffe de Ducibus & populis tam Venetiæ, quam Dalmatiæ. Pace vero inter Græcos & Francos conftituta recte adnotat Eginhardus ſupra relatus maritimas civitates fuiſſe Græcis permiſſas ; PARS I. T 2 Sla- (a) Eginhardus in vita Caroli M. (b) Poeta Saxo 1. 5. v. 195.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 147 dam & propugnacula tua a me minime conſcenſa & expugnata fuiſ- LUCIFER. ſe , omnes Reges Ducesque a te recenſitos critice excutere juvat. Pri- mum omnium ex Conſtantini Porphyrogeniti c. 30. producis Porinum, Pug. 62. quem is inter Chrobatos Principatum tenuiſſe ait eo tempore , quo Chrobati Francos, eorumque Principem Cotzilim interemerunt , ac ſui juris facti ſacrum baptiſma a Romano Pontifice petentes impe- trarunt. Infra vero ſubjungis alterum locum ex c. 31. ejusdem Por- phyrogeniti: Erat enim illis ( Chrobatis) tunc temporis Princeps Borge pa- ter , quod inter annum 610. & 641. accidiſſe ais , quo Chrobati alie- næ ſervitutis impatientia grave jugum ( Francorum ) perofi libertatim illam, quæ cum paterno imperio convenit , quave omnes ingenuas gentes videbant gau- dere, forti animo quæſivere. Næ Luciferum tuum præmiis invîtent Dalmatæ ad conſcribendos Annales ſuos, qui hiſtoriam gentis hujus tanquam digitos ſuos novit, quique profligata temporum horum ob- ſcuritate , certiſſima Chronologia eorum faſtis Ducumque geſtis refor- mandis maxime par eſt. Næ præterea Lucifero tuo magnam Franco- rum gens habeat gratiam, qui eam, quod illa hactenus ignoravit, do- cuit , jam ſæculo ſeptimo atque inter annum 610, & 641. dominatio- nem in Dalmatiam habuiſſe protenſam. Nuſquam Lucifer tuus legiſſe videtur vitam Caroli Magni ab Eginhardo ſcriptam, qui eundem Im- peratorem Francixque Regem, primum Dalmatiæ domitorem venditat, enumerando enim gentes & Regna , quæ Carolus ſubegerat , inquit : (a) Utramque Pannoniam , & appoſitam in altera Danubii ripa Dacium, Hi- striam quoque & Liburniam, atque Dalmætiam, exceptis maritimis civitatibus, quas ob amicitiam & junctum cum eo fœdus Conſtantinopolitunum Imperatorem habere permiſit. Enucleatius vero vetuſtus Poeta Saxo: (b) Pag. 62. Arva Liburzorum, vel quæ vocitantur ah Hiſtro, Nec non Dalmatiam ſubdidit , & Daciam. Quod ſtatim poſt ſubactos in Pannonia Hunnos accidit , nam jam anno 806. memorant Annales Francorum & Metenſes: Claſſim a Nicephoro Imperatore, cui Niceta Patricius præcrat, ad recipiendam Dalmatiam miſſam eſſe. Et anno 807. advenientibus legatis Venetiæ & Dalmatiæ Carolum M. ordinationem feciffe de Ducibus & populis tam Venetiæ, quam Dalmatiæ. Pace vero inter Græcos & Francos conftituta recte adnotat Eginhardus ſupra relatus maritimas civitates fuiſſe Græcis permiſſas ; PARS I. T 2 Sla- (a) Eginhardus in vita Caroli M. (b) Poeta Saxo 1. 5. v. 195.
Strana 148
CONFUTATIO 148 Slavi enim mediterranea colentes dominationi Francorum fuerunt ſub- jecti,hine incolæ maritimarum civitatum, quod Romano Græcorum im- perio ſubeſſent, Romani, mediterranei ſimpliciter Slavi appellati. Ac- curate hos utrosque incolas diſpeſcit Author vitæ Ludovici Pii dum ſcribit : Legatio excepta amicitia & ſocietate crat da finibus Dalmatarum Ro- manorum & Sclavorum. Gui igitur fieri potuit , ut jam Sæculo VII. atque intra annum 610. & 641. Chrobati poſt ſeptem annorum bellum agre tandem ſuperiores facti omnes Francos eorumque Principem Cotzilim e medio ſuſtulerint , ac exinde liberi & ſui juris facti fint , cum ſæculo primum ſe- quente per Carolum M. dominationi Francorum ſubjecti fuerint, ab Heraclii autem orientis Imperatoris morte excuſſo Græcorum jugo ne- que Romano Imperatori , neque cuiquam alteri ſubjecti fuerint (ut inquit Por- phyrogenitus (a ) ) nempe usque ad hanc Caroli M. Dalmatiæ occu- pationem ? Vides quantum unumquemque cœcutire neceſſe fit , ſu Chronologia, quæ hiſtoriæ eſt oculus, abſit. Porinus igitur a te al- latus non ad ſæculum ſeptimum, ſed nonum & Baſilii Macedonis im- perium, adeoque multo poſt Carolum Magnum referendus eſt , quo tempore Slavis Principes ac Duces fuiſſe nunquam negavimus. Et quanquam Commentator in Porphyrogenitum fateatur, nuſpiam a Por- phyrogenito prodi rempus, quo Porinus iſte Dalmatiæ præfuit, tamen non prius illi locum inter Duces Dalmatiæ conceſſit , quam poſt Se- decslavum , qui ſecundum authorem vitæ Ludovici Pii , & Annales Francorum primum anno 821. Bornæ Dalmatin Duci ſucceſſit. Etſi vero ad nos non pertineat geſta Dalmatarum Slavorum perſequi, at- tamen quia in hoc argumento verſamur , & res aliqua ratione ad Ge- nealogiam Ducum Moravix ſpectare videtur , conabimur hujus Pori- ni ætatem explorare: Porphyrogenitus allato a te loco de libertate illa Dalmatarum adverſus Francos vindicata ait: poſt ſeptem anuorum bellum ægre tandem ſuperiores facti Chrobati omnes Erancos eorumque Princi- pem Cotzilin : medio ſuſtulerunt. (b) Cotzilin iſte, ſeu aliter dictus Chozil, & in quibusdam MSS. Hexilo, nullus alius eſt, quam Chozil, item & Hezilo dictus filius Privinnæ Moraviæ Ducis , qui patri Moravia ex- pulſo , & terra inter Dravum & Savum beneficio Ludovici II. donato ſucceſſit. Eum commemorat vetuſtus author de Converſione Bojoa- riorum & Carentanorum his verbis : Privinna tmens , fugam iniit in Wlgariam cum ſuis, & Chozil filius ejus cum ce. Et postea: Anno erge DCCCLXV. LUCIFER. (a) Constant. Porphyr. de Admin. imp. c. 29. (b) Idem. ibid.
CONFUTATIO 148 Slavi enim mediterranea colentes dominationi Francorum fuerunt ſub- jecti,hine incolæ maritimarum civitatum, quod Romano Græcorum im- perio ſubeſſent, Romani, mediterranei ſimpliciter Slavi appellati. Ac- curate hos utrosque incolas diſpeſcit Author vitæ Ludovici Pii dum ſcribit : Legatio excepta amicitia & ſocietate crat da finibus Dalmatarum Ro- manorum & Sclavorum. Gui igitur fieri potuit , ut jam Sæculo VII. atque intra annum 610. & 641. Chrobati poſt ſeptem annorum bellum agre tandem ſuperiores facti omnes Francos eorumque Principem Cotzilim e medio ſuſtulerint , ac exinde liberi & ſui juris facti fint , cum ſæculo primum ſe- quente per Carolum M. dominationi Francorum ſubjecti fuerint, ab Heraclii autem orientis Imperatoris morte excuſſo Græcorum jugo ne- que Romano Imperatori , neque cuiquam alteri ſubjecti fuerint (ut inquit Por- phyrogenitus (a ) ) nempe usque ad hanc Caroli M. Dalmatiæ occu- pationem ? Vides quantum unumquemque cœcutire neceſſe fit , ſu Chronologia, quæ hiſtoriæ eſt oculus, abſit. Porinus igitur a te al- latus non ad ſæculum ſeptimum, ſed nonum & Baſilii Macedonis im- perium, adeoque multo poſt Carolum Magnum referendus eſt , quo tempore Slavis Principes ac Duces fuiſſe nunquam negavimus. Et quanquam Commentator in Porphyrogenitum fateatur, nuſpiam a Por- phyrogenito prodi rempus, quo Porinus iſte Dalmatiæ præfuit, tamen non prius illi locum inter Duces Dalmatiæ conceſſit , quam poſt Se- decslavum , qui ſecundum authorem vitæ Ludovici Pii , & Annales Francorum primum anno 821. Bornæ Dalmatin Duci ſucceſſit. Etſi vero ad nos non pertineat geſta Dalmatarum Slavorum perſequi, at- tamen quia in hoc argumento verſamur , & res aliqua ratione ad Ge- nealogiam Ducum Moravix ſpectare videtur , conabimur hujus Pori- ni ætatem explorare: Porphyrogenitus allato a te loco de libertate illa Dalmatarum adverſus Francos vindicata ait: poſt ſeptem anuorum bellum ægre tandem ſuperiores facti Chrobati omnes Erancos eorumque Princi- pem Cotzilin : medio ſuſtulerunt. (b) Cotzilin iſte, ſeu aliter dictus Chozil, & in quibusdam MSS. Hexilo, nullus alius eſt, quam Chozil, item & Hezilo dictus filius Privinnæ Moraviæ Ducis , qui patri Moravia ex- pulſo , & terra inter Dravum & Savum beneficio Ludovici II. donato ſucceſſit. Eum commemorat vetuſtus author de Converſione Bojoa- riorum & Carentanorum his verbis : Privinna tmens , fugam iniit in Wlgariam cum ſuis, & Chozil filius ejus cum ce. Et postea: Anno erge DCCCLXV. LUCIFER. (a) Constant. Porphyr. de Admin. imp. c. 29. (b) Idem. ibid.
Strana 149
RADI I. REFLEXIONIS. I. §. XXI. & XXII. 149 DCCCLXV, Venerab:lis Archiepiſcopus Juvavionſum Adelvinus natalem Chriſti LUCIFER. celchravit in caſtro Chozilonis (Freheriana Editio habet Hezilonis) novi- ter Moſeburch vocato , quod illi ſucceſſit moriente patre ſuo Privinna , quem Moravi occiderunt. Ut ita Porinus ille eodem tempore Dalmatiæ præ- fuiſſe cenſendus ſit, quo Chozil Dux terram Slavorum inter Dravum & Savum beneficio Ludovici II. tenuit, quare etiam a Porphyroge- nito Dux Francorum, nempe a Francis Slavis impoſitus vocatur. Jam ſi conjecturam noſtram aperire, tempusque ariolari licet, quo Chozil occiſus , & Chrobati Duce Porino ſe in libertatem vindicarunt, nul- lum veroſimilius videri debet, quam imperium Caroli Craſſi & Ar- nulphi, quo ut Parte III. Annalium noſtrorum oſtendimus diviſo Francorum imperio ac jam jam ruente Pannonia continuis plurium annorum bellicis motibus quaſſata, per Suatoplucum Moraviæ Regem in ſolitudinem pene redacta, dominatuique Francorum erepta est, neque enim prius usquam legitur Francorum Regum potentiam his partibus tantoopere afflictam attritamque fuiſſe, quam hoc ipſo tem- pore, quo nempe exſpirante pene cum ſtirpe Francorum dominatio- ne , & Germanorum imperio prope ad incitas redacto, omnes pene Slavorum nationes ante a Francis ſub jugum miſſæ ſe ſe in priſtinam libertatem reſtituerunt, ac Suatopluci Moraviæ Regis per ampliſſimas terras regnantis dominationem prona obſervantia venerati ſunt. Eo inquam ipſo tempore veroſimillime accidiſſe videtur, ut Francis Sla- vorum clientela abutentibus , & dominatione in tyrannidem , ut nar- rat Porphyrogenitus, deflexa, etiam Dalmatæ comprehenſis armis om- nes Iirancos eorumque Principem Cotzilin e medio ſuſlulerint , atque ſe ſe in priſtinam libertatem reſtituerint; mox vero denuo Baſilio Macedoni Orientis Imperatori ſe ſubjecerint. (a) Sub quæ plane tempora etiam accidit , ut SS. Cyrillo & Methudio Evangelium per Pannoniam, Moraviam , & Bulgariam prædicantibus, Dalmatæ, ut Porphyrogeni- tus c. 30. narrat Sacerdotes, & ſacrum baptiſma a Romano Pontifice petie- rint , miſſique Epiſcopi illos baptizaverint. Nam eandem prorſus epocham ſuſceptæ a Dalmatis Chriſtianæ fidei omnes veteres Dalmatiæ ſcripto- res cum Diocleate defigunt. E quibus jam habemus 10 tempus fatumque hactenus in hiſto- ria Moraviæ ignoratum , quo Chozil ſeu Hezilo Privinnæ Moraviæ Ducis filius ſublatus. 2do Concludimus falli eos, qui Porinum hunc T 3 cum (a) Constant. Porphyr. de admin. imp. c. 29.
RADI I. REFLEXIONIS. I. §. XXI. & XXII. 149 DCCCLXV, Venerab:lis Archiepiſcopus Juvavionſum Adelvinus natalem Chriſti LUCIFER. celchravit in caſtro Chozilonis (Freheriana Editio habet Hezilonis) novi- ter Moſeburch vocato , quod illi ſucceſſit moriente patre ſuo Privinna , quem Moravi occiderunt. Ut ita Porinus ille eodem tempore Dalmatiæ præ- fuiſſe cenſendus ſit, quo Chozil Dux terram Slavorum inter Dravum & Savum beneficio Ludovici II. tenuit, quare etiam a Porphyroge- nito Dux Francorum, nempe a Francis Slavis impoſitus vocatur. Jam ſi conjecturam noſtram aperire, tempusque ariolari licet, quo Chozil occiſus , & Chrobati Duce Porino ſe in libertatem vindicarunt, nul- lum veroſimilius videri debet, quam imperium Caroli Craſſi & Ar- nulphi, quo ut Parte III. Annalium noſtrorum oſtendimus diviſo Francorum imperio ac jam jam ruente Pannonia continuis plurium annorum bellicis motibus quaſſata, per Suatoplucum Moraviæ Regem in ſolitudinem pene redacta, dominatuique Francorum erepta est, neque enim prius usquam legitur Francorum Regum potentiam his partibus tantoopere afflictam attritamque fuiſſe, quam hoc ipſo tem- pore, quo nempe exſpirante pene cum ſtirpe Francorum dominatio- ne , & Germanorum imperio prope ad incitas redacto, omnes pene Slavorum nationes ante a Francis ſub jugum miſſæ ſe ſe in priſtinam libertatem reſtituerunt, ac Suatopluci Moraviæ Regis per ampliſſimas terras regnantis dominationem prona obſervantia venerati ſunt. Eo inquam ipſo tempore veroſimillime accidiſſe videtur, ut Francis Sla- vorum clientela abutentibus , & dominatione in tyrannidem , ut nar- rat Porphyrogenitus, deflexa, etiam Dalmatæ comprehenſis armis om- nes Iirancos eorumque Principem Cotzilin e medio ſuſlulerint , atque ſe ſe in priſtinam libertatem reſtituerint; mox vero denuo Baſilio Macedoni Orientis Imperatori ſe ſubjecerint. (a) Sub quæ plane tempora etiam accidit , ut SS. Cyrillo & Methudio Evangelium per Pannoniam, Moraviam , & Bulgariam prædicantibus, Dalmatæ, ut Porphyrogeni- tus c. 30. narrat Sacerdotes, & ſacrum baptiſma a Romano Pontifice petie- rint , miſſique Epiſcopi illos baptizaverint. Nam eandem prorſus epocham ſuſceptæ a Dalmatis Chriſtianæ fidei omnes veteres Dalmatiæ ſcripto- res cum Diocleate defigunt. E quibus jam habemus 10 tempus fatumque hactenus in hiſto- ria Moraviæ ignoratum , quo Chozil ſeu Hezilo Privinnæ Moraviæ Ducis filius ſublatus. 2do Concludimus falli eos, qui Porinum hunc T 3 cum (a) Constant. Porphyr. de admin. imp. c. 29.
Strana 150
150 CONFUTATIO cum Borna Dalmatiæ Duce in vita Ludovici Pii , in Annalibus Franco. rum & Francofuldenſibus commemorato confuderunt , eundemque pu- tarunt. Nam Borno iſte ut ex iisdem Annalibus liquet , claruit circa annum 819. & 821., quo mortuum iidem annales tradunt , & ſue- ceſſorem a Francis accepiſſe Ladeſclavum , quem item ab amicitia & fidelitate usque ad mortem Francis ſervata commendant , ut igitur eo regnante , præſertim cum Ladeſclavum ſucceſſorem acceperit , Chro- bati Dalmatiæ jugum Francorum excuſſiſſe minime dici poſſint. Ha- bemus 3tio graviſſime te lapſum cum tempora duorum ſæculorum ſpatio diſcreta confudiſti , & Porinum cum Porgæ patrè ſeu Porga ipſo , quem Porphyrogenitus ſub Heraclio Chrobatis Principem fuiſſe prodit, unum eundemque credidiſti. De hoc vero Porgæ patre & Porga ita commentatur Porphyrogenitus, narrata Avarum per Chro- batos ex Dalmatia expulſione: (a) Erat autem Chrobatis illis tunc tempo- ris Princeps Porgæ puter , Heracliusque Imperator Romæ per legatum Sucerdo- tibus accerfitis , conſtitutoque ex ipſis Archiepiſcopo , Epiſcopo , & Preshyteris & Diaconis Chrobatos baptizavit. Et tunc quidem temporis Chrobatorum Prin- seps trat Porga. Jam ſi ex his Conſtantini verbis adverſum me argu- mentationem capias, dicasque: Igitur tamen jum ſub Heraclio, qui intra annum 610. & 641. imperio orientali præfuit, Chrobati habue- runt Principes , nempe Porgæ patrem , ipſumque Porgam ; quod re- ponam in promptu habeo, ajoque : hunc Porgæ patrem Porgamque minime a Slavis Chrobatis electum , ſed quoniam , ut ipſe Porphy- rogenitus teſtatur , hæc terra Græcorum Imperatorum fuit , Chrobati- que Dalmatiæ ſe ſe Heraclio ſubmiſerunt , ab Heraclio illis impoſitum datumque , qui nihil aliud erat quam Satrapa & Præfectus Dalmatiæ iſthic ad cogendum fiſcum Regium & auxilia ſocialia conſtitutus, quem- admodum id Græci, Romani, ipſique Franci in terris ſubactis barba- rorum facere ſoliti , qui paſſim ex ea ipſa gente dati & delecti, quod exterum ægerrime ferrent omnes nationes barbaræ. Sub qua quidem præfectura cuique genti ſuus interior reipublicx ſtatus , patriæque con- ſuetudines & inſtituta relicta ſunt , ut ſupra innuimus ; niſi dicere malis Porgam nonniſi militiæ Slavicæ Præfectum fuiſſe. Nec vero præter hunc Porgam ejusque patrem alius postea Chrobatiæ Princeps legitur, uſque ad illud tempus cum Carolus M. rurſum Dalmatiæ Slavos ſubegit. Nam recte advertit Porphyrogenitus paulo poſt Heraclii mortem ſe ſe LUCIFER. jugo (a) Constant. Porphyr. de admin. imp. c. 31.
150 CONFUTATIO cum Borna Dalmatiæ Duce in vita Ludovici Pii , in Annalibus Franco. rum & Francofuldenſibus commemorato confuderunt , eundemque pu- tarunt. Nam Borno iſte ut ex iisdem Annalibus liquet , claruit circa annum 819. & 821., quo mortuum iidem annales tradunt , & ſue- ceſſorem a Francis accepiſſe Ladeſclavum , quem item ab amicitia & fidelitate usque ad mortem Francis ſervata commendant , ut igitur eo regnante , præſertim cum Ladeſclavum ſucceſſorem acceperit , Chro- bati Dalmatiæ jugum Francorum excuſſiſſe minime dici poſſint. Ha- bemus 3tio graviſſime te lapſum cum tempora duorum ſæculorum ſpatio diſcreta confudiſti , & Porinum cum Porgæ patrè ſeu Porga ipſo , quem Porphyrogenitus ſub Heraclio Chrobatis Principem fuiſſe prodit, unum eundemque credidiſti. De hoc vero Porgæ patre & Porga ita commentatur Porphyrogenitus, narrata Avarum per Chro- batos ex Dalmatia expulſione: (a) Erat autem Chrobatis illis tunc tempo- ris Princeps Porgæ puter , Heracliusque Imperator Romæ per legatum Sucerdo- tibus accerfitis , conſtitutoque ex ipſis Archiepiſcopo , Epiſcopo , & Preshyteris & Diaconis Chrobatos baptizavit. Et tunc quidem temporis Chrobatorum Prin- seps trat Porga. Jam ſi ex his Conſtantini verbis adverſum me argu- mentationem capias, dicasque: Igitur tamen jum ſub Heraclio, qui intra annum 610. & 641. imperio orientali præfuit, Chrobati habue- runt Principes , nempe Porgæ patrem , ipſumque Porgam ; quod re- ponam in promptu habeo, ajoque : hunc Porgæ patrem Porgamque minime a Slavis Chrobatis electum , ſed quoniam , ut ipſe Porphy- rogenitus teſtatur , hæc terra Græcorum Imperatorum fuit , Chrobati- que Dalmatiæ ſe ſe Heraclio ſubmiſerunt , ab Heraclio illis impoſitum datumque , qui nihil aliud erat quam Satrapa & Præfectus Dalmatiæ iſthic ad cogendum fiſcum Regium & auxilia ſocialia conſtitutus, quem- admodum id Græci, Romani, ipſique Franci in terris ſubactis barba- rorum facere ſoliti , qui paſſim ex ea ipſa gente dati & delecti, quod exterum ægerrime ferrent omnes nationes barbaræ. Sub qua quidem præfectura cuique genti ſuus interior reipublicx ſtatus , patriæque con- ſuetudines & inſtituta relicta ſunt , ut ſupra innuimus ; niſi dicere malis Porgam nonniſi militiæ Slavicæ Præfectum fuiſſe. Nec vero præter hunc Porgam ejusque patrem alius postea Chrobatiæ Princeps legitur, uſque ad illud tempus cum Carolus M. rurſum Dalmatiæ Slavos ſubegit. Nam recte advertit Porphyrogenitus paulo poſt Heraclii mortem ſe ſe LUCIFER. jugo (a) Constant. Porphyr. de admin. imp. c. 31.
Strana 151
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 151 jugo Græcorum ſubtraxiſſe Chrobatos ac ſui juris factos, quo tempore exauctoratis his Gracis Satrapis plena libertate rurſum ſub Zupanis ſuis uſi ſunt. Verba Porphyrogeniti ſunt: (a) Ab Imperio autem Heraclii Ro- manorum Imperatoris, uti cum de Croatis & Serviis agemus, dicturi ſumus, uni- verſa Dalmutia nec non finitimæ illi gentes , Croati , Servii, Zachlumůtæ , Ter- buniotæ , Canalitæ, Diocletiani , ac Arentani qui & Pagani, nuncupati ſunt , di- tioni Romanæ ſe ſubtraxerunt , quippe cum Romanum imperium (nempe Græ- corum ) per imperantium tunc temporis ignaviam atque ſocordiam, maxime Michaelis Amorienſis Balbi ( ſub quo etiam plerasque maritimas Dalmatiæ civitates Græci amiſerunt ) tantum non exſpiraſſet , qui Dalmatiæ oppida in- colebant, ſui juris facti neque Romano Imperatori , neque cuiquam alteri ſuhjec- ti. Poſtquam autem Carolus Magnus ejectis ex Pannonia Hunnis Dal- matiam quoque ditioni Francorum ſubdidiſſet, mox anno 807. ut An- nales Francorum memorant , prima illius ſollicitudo fuit de ordinandis Ducibus tam Venetiæ quam Dalmatix , acceperunt itaque tum rurſum Dalmatæ Duces ſeu Comites & Præfectos Provinciarum , quemadmo- dum aliæ regiones noviter a Carolo acquiſitæ. Poſtea ſub Ludovico Pio in quatuor plane Comites diviſa eſt Dalmatia. (1) Unde in hi- ſtoriis iſthic varia Ducum ſeu Comitum nomina legere eſt, quamdiu Franci Dalmatiam tenuerunt, ſcilicet Brazlavonem, Privinnam, Cho- zilonem, Bornam, Sedecslavum , & apud Porphyrogenitum ſupra memoratum Porinum aliosque. Dum itaque Chrobati hoc modo ſub Comitum Francorum procuratione per aliquot annos , ut inquit Porphy- rogenitus , (c) ſtetiſſent, nempe a Carolo Magno uſque ad Baſilii Macedonis imperium, tandem Chrobati pertaſi Francicæ tyrannidis omnes Francos de medio ſubſtulerunt, atque rurſum ad Græcorum Imperatorem Baſilium Macedonem confugerunt, quod his verbis de- nuo explicat Porphyrogenitus: (d) Imperante autem piiſſimo imperatore Baſilio legatos miſerunt ( Slavi Dalmatiæ ) petitum, ut qui ex ipfis baptizati nondum eſſent , baptizarentur, eſſentque veliti ab origine Romano ( Græco- rum ) imperio ſubjecti. Horum precibus auditis bratus ille præclarusque Im- perator Cæſarianum una tum Sacerdotibus mifit, omnesque illos , qui in præ- diclis gentibus nondum baptizati erant, baptizavit, baptizatis autem ipfis tunc Principes eis difignavit, quos vellent, eligerentque, e ſtirpe , quam maxime diligerent , uc amarent. Atque ex eo tempore in hodiernum uſque diem Prin- cipes LUCIFER. (a) Conſtant. de admin. imp. c. 29. (b) Lucius de regno Dalmatiæ & Croatiæ I. 11. c. 1. (c) Porphyrogenit. ibid. c. 30. (d) Ibidem. c. 29.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 151 jugo Græcorum ſubtraxiſſe Chrobatos ac ſui juris factos, quo tempore exauctoratis his Gracis Satrapis plena libertate rurſum ſub Zupanis ſuis uſi ſunt. Verba Porphyrogeniti ſunt: (a) Ab Imperio autem Heraclii Ro- manorum Imperatoris, uti cum de Croatis & Serviis agemus, dicturi ſumus, uni- verſa Dalmutia nec non finitimæ illi gentes , Croati , Servii, Zachlumůtæ , Ter- buniotæ , Canalitæ, Diocletiani , ac Arentani qui & Pagani, nuncupati ſunt , di- tioni Romanæ ſe ſubtraxerunt , quippe cum Romanum imperium (nempe Græ- corum ) per imperantium tunc temporis ignaviam atque ſocordiam, maxime Michaelis Amorienſis Balbi ( ſub quo etiam plerasque maritimas Dalmatiæ civitates Græci amiſerunt ) tantum non exſpiraſſet , qui Dalmatiæ oppida in- colebant, ſui juris facti neque Romano Imperatori , neque cuiquam alteri ſuhjec- ti. Poſtquam autem Carolus Magnus ejectis ex Pannonia Hunnis Dal- matiam quoque ditioni Francorum ſubdidiſſet, mox anno 807. ut An- nales Francorum memorant , prima illius ſollicitudo fuit de ordinandis Ducibus tam Venetiæ quam Dalmatix , acceperunt itaque tum rurſum Dalmatæ Duces ſeu Comites & Præfectos Provinciarum , quemadmo- dum aliæ regiones noviter a Carolo acquiſitæ. Poſtea ſub Ludovico Pio in quatuor plane Comites diviſa eſt Dalmatia. (1) Unde in hi- ſtoriis iſthic varia Ducum ſeu Comitum nomina legere eſt, quamdiu Franci Dalmatiam tenuerunt, ſcilicet Brazlavonem, Privinnam, Cho- zilonem, Bornam, Sedecslavum , & apud Porphyrogenitum ſupra memoratum Porinum aliosque. Dum itaque Chrobati hoc modo ſub Comitum Francorum procuratione per aliquot annos , ut inquit Porphy- rogenitus , (c) ſtetiſſent, nempe a Carolo Magno uſque ad Baſilii Macedonis imperium, tandem Chrobati pertaſi Francicæ tyrannidis omnes Francos de medio ſubſtulerunt, atque rurſum ad Græcorum Imperatorem Baſilium Macedonem confugerunt, quod his verbis de- nuo explicat Porphyrogenitus: (d) Imperante autem piiſſimo imperatore Baſilio legatos miſerunt ( Slavi Dalmatiæ ) petitum, ut qui ex ipfis baptizati nondum eſſent , baptizarentur, eſſentque veliti ab origine Romano ( Græco- rum ) imperio ſubjecti. Horum precibus auditis bratus ille præclarusque Im- perator Cæſarianum una tum Sacerdotibus mifit, omnesque illos , qui in præ- diclis gentibus nondum baptizati erant, baptizavit, baptizatis autem ipfis tunc Principes eis difignavit, quos vellent, eligerentque, e ſtirpe , quam maxime diligerent , uc amarent. Atque ex eo tempore in hodiernum uſque diem Prin- cipes LUCIFER. (a) Conſtant. de admin. imp. c. 29. (b) Lucius de regno Dalmatiæ & Croatiæ I. 11. c. 1. (c) Porphyrogenit. ibid. c. 30. (d) Ibidem. c. 29.
Strana 152
CONFUTATIO Pag. 63. Pug. 63.864. 152 cipes ipſis ex eadem ſtirpe, & non aliunde leguntur. Hem veram epocham, cum Slavi Dalmatiæ aliique vicini miſſo veteri ſuo Ariſtocratico regi- mine, proprios & ex ſtirpe ſua Principes eligere ac habere cœperunt, nempe ſub Imperio Baſilii Macedonis, qui ab anno 867. uſque ad an- num 885, orientali Imperio præfuit. Guare ceteri a diverſis hiſtori- eis commemorati Slavorum Dalmatiæ Duces, haud alia authoritate & nomine ſuſpiciendi , quam Græcorum Francorumque Comites , bene- ficiarii & Satrapæ, quibus thematum provinciarumque procurandarum cura incumbebat , & qui perſeverantibus Slavis in patriis ſuis inftitutis, non ab ipſis lecti, ſed a Græcis Imperatoribus , Francicisque Regibus dari & obtrudi ſoliti, aut certe ſi qui alii regionum harum Slavorum veri Principes in Porphyrogenito aliisque ſcriptoribus leguntur, illi hac Baſilii Macedonis ſuprafata epocha posteriores fuere. Sed amplius quam ſatis eſt de Dalmatiæ Principibus , aliis a te commemoratis Slavorum Ducibus locum relinquamus. II. Rurſum memoriam Booz Antarum Regis, Tatonis , & Cra- ci refricas, de quibus jam ſuperiore paragrapho tibi locupleter ſatis- fecimus, his vero ſubjungis Buzan Bulgarorum regem ſub Zenone Imperatore ex Paulo Diacono, rurſum ex eodem & Theophane duos alios Bulgariæ reges Vulger & Drogo , denique farraginem Regum & du- cum Slavicorum tanquam in forum venalem profers, quos ex fragmentis veterum a Jordano in Originibus Slavicis & A. R. P. Georgio Pray in Annalibus Hungariæ recitatis excerpſiſti. Nolim ego longius patientia benevoli Lectoris abuti , & tædioſa opera toties profligatam cauſam reaſſumere , aut in ſingulos fontes ſcrupuloſius inquirere , num relatis tuis, rebus, temporibusque reſpondeant: Nam ut vel unum Lauren- tium Slavorum Ducem a te ex Menandro (imo verius Juſtini legatione) depromtum Lectori ob oculos ponam , liquet ex Græci authoris ver- bis eum ronniſi Ducem Militiæ indicaſſe. Verba enim ſunt: (a) Mi- ſerat enim Abarorum Dux ad Laurentium Sclavinorum Ducem, & eos , qui apud gentem auctoritatem habebant. Et rurſum : At Laurentius & gentis Prin- cipes , quis hominum , inquiunt eſt &c. certo alioquin perſuaſus te mer- cium harum ſolo Ducis aut Regis lenocinio comptarum ex eruditis em- ptorem reperturum neminem. Viderunt illi multo ante te hos Duces hos Reges in his ipſis veteribus ſcriptoribus, nec tamen ante te in- ventus ullus, qui ex hoc ſolo titulo Aristocratiam veterum Slavorum LUCIFER. im- (a). Legatio Juſtini ad Perſas T. I. Script. Byzant. p. m. 111.
CONFUTATIO Pag. 63. Pug. 63.864. 152 cipes ipſis ex eadem ſtirpe, & non aliunde leguntur. Hem veram epocham, cum Slavi Dalmatiæ aliique vicini miſſo veteri ſuo Ariſtocratico regi- mine, proprios & ex ſtirpe ſua Principes eligere ac habere cœperunt, nempe ſub Imperio Baſilii Macedonis, qui ab anno 867. uſque ad an- num 885, orientali Imperio præfuit. Guare ceteri a diverſis hiſtori- eis commemorati Slavorum Dalmatiæ Duces, haud alia authoritate & nomine ſuſpiciendi , quam Græcorum Francorumque Comites , bene- ficiarii & Satrapæ, quibus thematum provinciarumque procurandarum cura incumbebat , & qui perſeverantibus Slavis in patriis ſuis inftitutis, non ab ipſis lecti, ſed a Græcis Imperatoribus , Francicisque Regibus dari & obtrudi ſoliti, aut certe ſi qui alii regionum harum Slavorum veri Principes in Porphyrogenito aliisque ſcriptoribus leguntur, illi hac Baſilii Macedonis ſuprafata epocha posteriores fuere. Sed amplius quam ſatis eſt de Dalmatiæ Principibus , aliis a te commemoratis Slavorum Ducibus locum relinquamus. II. Rurſum memoriam Booz Antarum Regis, Tatonis , & Cra- ci refricas, de quibus jam ſuperiore paragrapho tibi locupleter ſatis- fecimus, his vero ſubjungis Buzan Bulgarorum regem ſub Zenone Imperatore ex Paulo Diacono, rurſum ex eodem & Theophane duos alios Bulgariæ reges Vulger & Drogo , denique farraginem Regum & du- cum Slavicorum tanquam in forum venalem profers, quos ex fragmentis veterum a Jordano in Originibus Slavicis & A. R. P. Georgio Pray in Annalibus Hungariæ recitatis excerpſiſti. Nolim ego longius patientia benevoli Lectoris abuti , & tædioſa opera toties profligatam cauſam reaſſumere , aut in ſingulos fontes ſcrupuloſius inquirere , num relatis tuis, rebus, temporibusque reſpondeant: Nam ut vel unum Lauren- tium Slavorum Ducem a te ex Menandro (imo verius Juſtini legatione) depromtum Lectori ob oculos ponam , liquet ex Græci authoris ver- bis eum ronniſi Ducem Militiæ indicaſſe. Verba enim ſunt: (a) Mi- ſerat enim Abarorum Dux ad Laurentium Sclavinorum Ducem, & eos , qui apud gentem auctoritatem habebant. Et rurſum : At Laurentius & gentis Prin- cipes , quis hominum , inquiunt eſt &c. certo alioquin perſuaſus te mer- cium harum ſolo Ducis aut Regis lenocinio comptarum ex eruditis em- ptorem reperturum neminem. Viderunt illi multo ante te hos Duces hos Reges in his ipſis veteribus ſcriptoribus, nec tamen ante te in- ventus ullus, qui ex hoc ſolo titulo Aristocratiam veterum Slavorum LUCIFER. im- (a). Legatio Juſtini ad Perſas T. I. Script. Byzant. p. m. 111.
Strana 153
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 153 impugnaſſet , aut eos veros Duces Regesque Slavorum fuiſſe æſti- maſſet. Neque velim toties de his regum Ducumque titulis decanta- tam Jordani ſententiam repetere, inſtar omnium ſit vetuſtiſſimi Chro- nici S. Dyoniſii teſtimonium, quod Dervanum illum ab omnibus Hiſto- ricis celebratum Slavorum Ducem, & a te quoque laudatum his verbis ex- plicat: (a) Li Dux Dervanes , qui eſtoit maiſtre , & gards de citez aux Eſ- clavons. Id eſt: Dux Dervanus, qui erat Præſectus & Cuſtos civitatum apud Slavos. Ejusmodi Præfecti, Custodes, Castellani, aut Waywodx ac belliduces cenſendi ſunt omnes , quosquos Slavorum Reges & Duces ex antiquitate profers , quibus nempe ſola belli militiæque cura incum- bebat, ſalva ceterum Slavorum libertate, atque Ariſtocratix regimine; & profecto etiam hodie omnes Reſpublicx , quæque hac imperii for- ma gaudent , ſuos ſupremos militiæ caſtellorumque Præfectos creant, aluntque , qui in bellum progreſſi Ducis cujusdam Regisve majeſtatem præſeferre videntur , cum in Rempublicam ipſam nullam prorſus au- thoritatem habeant, quin ex ipſius nutu & imperio rem gerant. Talem etiam Waywodam notiſſimum illum Slavorum Regem (inter cæteros a te prolatum ) Samonem fuiſſe non obſcure innuit Jordanus. (b) Verum audacter adverſum obstrepis: Nec vanum duntaxat, ſed futile planc eſſet, inquis, ſi quis cum Cl. Geluſio litem de nomine nobis obmovendam cenſeret, exi- ſlimaretve Reges, Principes , atque Duces paulo ante relatos nonniſi belliduces dici oportere, cui quidem commento cum ſit merum effugium , non poteſt ali- quod ineſſe robur. Guod Lacon ad luſciniam, idem mihi ad cantilenam hanc tuam reponere liceat: Vox, prætereaque nihil. Egone de nomi- ne litem moveo ? per me licet, Slavorum belliducibus Waywodisque Imperatorum, Regum, Ducum, Monarcharum, Principum titulum, aut quodquod majeſtatis nomen invenire fas tibi eft, tribuas : ego de repugno, ajoque cum Ariſtocratico a veteribus prodito Slavorum regi- mine , munus , officium & auctoritatem monarchæ uniusque regentis conciliari non poſſe. Tibi de nomine litigium , qui ex ſolo Regis aut Ducis titulo Slavis Monarchicum regimen, nuſquam apud illos antiqui- tus auditum , vis exſculpere. Fac jam , ut ex tuo nominis litigio fiat litigium de re ipſa: Produc , ſi potes, tot tantosque veteres ſeriptores, quantos ego pro Ariſtocratico Slavorum regimine produxi, qui te- ftentur Slavos ab uno viro regi ſolitos , virum hunc ab illis ſuffragiis communibus electum, aut ſucceſſionis jure poteſtatem ejusmodi conſe- PARS I. U Pag. 66. Pag.66 & 67. Pag. 68. LUCIFER. cu- (a) Chroniques de ſaint Denis. l. 5. c. 13. in Collectione ſeriptorum Francic. & Gall. Bouquetii. (b) Jordan, Orig. Slavic. N. 235.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 153 impugnaſſet , aut eos veros Duces Regesque Slavorum fuiſſe æſti- maſſet. Neque velim toties de his regum Ducumque titulis decanta- tam Jordani ſententiam repetere, inſtar omnium ſit vetuſtiſſimi Chro- nici S. Dyoniſii teſtimonium, quod Dervanum illum ab omnibus Hiſto- ricis celebratum Slavorum Ducem, & a te quoque laudatum his verbis ex- plicat: (a) Li Dux Dervanes , qui eſtoit maiſtre , & gards de citez aux Eſ- clavons. Id eſt: Dux Dervanus, qui erat Præſectus & Cuſtos civitatum apud Slavos. Ejusmodi Præfecti, Custodes, Castellani, aut Waywodx ac belliduces cenſendi ſunt omnes , quosquos Slavorum Reges & Duces ex antiquitate profers , quibus nempe ſola belli militiæque cura incum- bebat, ſalva ceterum Slavorum libertate, atque Ariſtocratix regimine; & profecto etiam hodie omnes Reſpublicx , quæque hac imperii for- ma gaudent , ſuos ſupremos militiæ caſtellorumque Præfectos creant, aluntque , qui in bellum progreſſi Ducis cujusdam Regisve majeſtatem præſeferre videntur , cum in Rempublicam ipſam nullam prorſus au- thoritatem habeant, quin ex ipſius nutu & imperio rem gerant. Talem etiam Waywodam notiſſimum illum Slavorum Regem (inter cæteros a te prolatum ) Samonem fuiſſe non obſcure innuit Jordanus. (b) Verum audacter adverſum obstrepis: Nec vanum duntaxat, ſed futile planc eſſet, inquis, ſi quis cum Cl. Geluſio litem de nomine nobis obmovendam cenſeret, exi- ſlimaretve Reges, Principes , atque Duces paulo ante relatos nonniſi belliduces dici oportere, cui quidem commento cum ſit merum effugium , non poteſt ali- quod ineſſe robur. Guod Lacon ad luſciniam, idem mihi ad cantilenam hanc tuam reponere liceat: Vox, prætereaque nihil. Egone de nomi- ne litem moveo ? per me licet, Slavorum belliducibus Waywodisque Imperatorum, Regum, Ducum, Monarcharum, Principum titulum, aut quodquod majeſtatis nomen invenire fas tibi eft, tribuas : ego de repugno, ajoque cum Ariſtocratico a veteribus prodito Slavorum regi- mine , munus , officium & auctoritatem monarchæ uniusque regentis conciliari non poſſe. Tibi de nomine litigium , qui ex ſolo Regis aut Ducis titulo Slavis Monarchicum regimen, nuſquam apud illos antiqui- tus auditum , vis exſculpere. Fac jam , ut ex tuo nominis litigio fiat litigium de re ipſa: Produc , ſi potes, tot tantosque veteres ſeriptores, quantos ego pro Ariſtocratico Slavorum regimine produxi, qui te- ftentur Slavos ab uno viro regi ſolitos , virum hunc ab illis ſuffragiis communibus electum, aut ſucceſſionis jure poteſtatem ejusmodi conſe- PARS I. U Pag. 66. Pag.66 & 67. Pag. 68. LUCIFER. cu- (a) Chroniques de ſaint Denis. l. 5. c. 13. in Collectione ſeriptorum Francic. & Gall. Bouquetii. (b) Jordan, Orig. Slavic. N. 235.
Strana 154
154 CONFUTATIO Pag. 68. Pag. 67. Seu ut perpe- ram in Luci- fero pag. 27. cutum , ad eum res omnes cauſasque difficiles aut utiles , fuiſſe de- latas, judicatasque, omnem ſupremam porestatem, quæ Monarchis competit ab illo fuiſſe exercitam. Hæres ? hæres, inquam, & col- lotenus luto immerſum agnoſcis ? Qua fronte igitur auſus dicere vanum & futile eſſe effugium ad regii tituli altrinſecam interpretationem recurrere ? Guid cauſæ fuit Jordano, qui conſtanter tecum Czechum tuitus, ad ejusmodi explicationem confugere? Redi ad paragraphos ſuperiores, & leges , quam promiſcue ejusmodi eminentix titulis uſi fint veteres , quam non infrequenter Satrapis , belliducibus aliisque ad- miniſtris Reipublicæ regis titulum impertiti ſint. Profecto ſi Reges ii omnes fint , quos hoc nomine a veteribus notatos reperies, conceden- dum tibi erit omnes fere Moraviæ & Bohemiæ Duces ante Suatoplucum, & S. Wenceslaum noſtrum, ac utrumque Boleslaum reges fuiſſe, cum tamen ante Wratislaum Bohemia regem non noverit. Lupo itaque agnum prius eripueris, quam orbi literato tot veterum fidem atque authoritatem , non nominibus ſed rebus ipſis testatam, & Ariſtocratiæ veterum Slavorum tot luculenta teſtimonia deferentem. Ceterum in migrationibus gentium Reges , Principes , Ducesque ſimul expeditionum paſ- ſim fuiſſe belliduces , ut tu aſſeveras , neque ego negaverim ; ſed male contra intuleris etiam quoscunque belliduces ſimul fuiſſe Reges , Duces & Principes, quidni igitur hodie Venetarum aut Helvetarum bellidux, Rex aut Princeps ſit Reipublicæ ? Etiam Romana Reſpublica antequam Reges aut Imperatores creaviſset, belliduces ſuos habuit, quis tamen ſano fincipite jam tum Romanis Imperatores Regesque eodem fignifica- tu fuiſſe aufit affirmare ? ſcilicet quod Juſtus Lipſius Dialogiſtæ ſuo im- properat, idem hic mihi dicere fas ſit : Flumen verborum ubique video, mentis vix guttam. III. Huic Slavorum exterorum Regum & Ducum catalogo ſub- nectis inſolentem prorſus gloriationem: Nec enim , ſcribis, ſum neſcius, quam levi opera integrum catalogum Boemicorum Principum, Ducum, atque Re- gum ab ipſo procul hinc A. 278. texere potuerim. Guidni ergo texuiſti? verum in aurem tibi tria verba dicere fas fit: ex tabulis legitimis? An non magis convenerat Ducum Principumque nostrorum ex hac anti- quitate memorias proferre , quam futilia Ducum Regumque alienige- narum Slavicorum nomina ex Græcis latinisque fragmentis Jordani & Georgii Pray pœnitenda opera exquirere ? Quanto tu non me, non univerſum literatum orbem affeciſſes gaudio, ſi quemadmodum Duces Regesque tuos exteros ex ſcriptoribus ſæculi quinti, ſexti, ſeptimi, octavi & decimi produxiſti , ita ex uno horum ſæculorum certos Du- ces LUCIFER.
154 CONFUTATIO Pag. 68. Pag. 67. Seu ut perpe- ram in Luci- fero pag. 27. cutum , ad eum res omnes cauſasque difficiles aut utiles , fuiſſe de- latas, judicatasque, omnem ſupremam porestatem, quæ Monarchis competit ab illo fuiſſe exercitam. Hæres ? hæres, inquam, & col- lotenus luto immerſum agnoſcis ? Qua fronte igitur auſus dicere vanum & futile eſſe effugium ad regii tituli altrinſecam interpretationem recurrere ? Guid cauſæ fuit Jordano, qui conſtanter tecum Czechum tuitus, ad ejusmodi explicationem confugere? Redi ad paragraphos ſuperiores, & leges , quam promiſcue ejusmodi eminentix titulis uſi fint veteres , quam non infrequenter Satrapis , belliducibus aliisque ad- miniſtris Reipublicæ regis titulum impertiti ſint. Profecto ſi Reges ii omnes fint , quos hoc nomine a veteribus notatos reperies, conceden- dum tibi erit omnes fere Moraviæ & Bohemiæ Duces ante Suatoplucum, & S. Wenceslaum noſtrum, ac utrumque Boleslaum reges fuiſſe, cum tamen ante Wratislaum Bohemia regem non noverit. Lupo itaque agnum prius eripueris, quam orbi literato tot veterum fidem atque authoritatem , non nominibus ſed rebus ipſis testatam, & Ariſtocratiæ veterum Slavorum tot luculenta teſtimonia deferentem. Ceterum in migrationibus gentium Reges , Principes , Ducesque ſimul expeditionum paſ- ſim fuiſſe belliduces , ut tu aſſeveras , neque ego negaverim ; ſed male contra intuleris etiam quoscunque belliduces ſimul fuiſſe Reges , Duces & Principes, quidni igitur hodie Venetarum aut Helvetarum bellidux, Rex aut Princeps ſit Reipublicæ ? Etiam Romana Reſpublica antequam Reges aut Imperatores creaviſset, belliduces ſuos habuit, quis tamen ſano fincipite jam tum Romanis Imperatores Regesque eodem fignifica- tu fuiſſe aufit affirmare ? ſcilicet quod Juſtus Lipſius Dialogiſtæ ſuo im- properat, idem hic mihi dicere fas ſit : Flumen verborum ubique video, mentis vix guttam. III. Huic Slavorum exterorum Regum & Ducum catalogo ſub- nectis inſolentem prorſus gloriationem: Nec enim , ſcribis, ſum neſcius, quam levi opera integrum catalogum Boemicorum Principum, Ducum, atque Re- gum ab ipſo procul hinc A. 278. texere potuerim. Guidni ergo texuiſti? verum in aurem tibi tria verba dicere fas fit: ex tabulis legitimis? An non magis convenerat Ducum Principumque nostrorum ex hac anti- quitate memorias proferre , quam futilia Ducum Regumque alienige- narum Slavicorum nomina ex Græcis latinisque fragmentis Jordani & Georgii Pray pœnitenda opera exquirere ? Quanto tu non me, non univerſum literatum orbem affeciſſes gaudio, ſi quemadmodum Duces Regesque tuos exteros ex ſcriptoribus ſæculi quinti, ſexti, ſeptimi, octavi & decimi produxiſti , ita ex uno horum ſæculorum certos Du- ces LUCIFER.
Strana 155
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 155 ces Regesve Boemiæ aliquos teſtatos feciſſes. Quid aliud desidero, LUCIFER. quid exſpecto ? At unde, unde tandem tibi Vir Cl. confidentia ab A. 278. Slavicorum Principum, Ducum, Regumque Bohemiæ texendi ca- talogum ? Tandem ſcio. Lego enim, & non sine animi ſtupore lego te eadem pagina in ſcholiis provocare ad Catalogos Weleslavini & Petri Codicilli. Me hercle ! dignum patella operculum, tanquam mihi di- vinitatem aliquam, aut canam veritatem in teſtimonium allegaſſes, ita me his credulum præbere oportet. Quam tu mihi Lucifer ſcoriam pro auro obtrudis ? Weleslavinusne ac Codicillus authores nonniſi præterlapſi ſæculi ſine tabulis ſcribentes , in rebus tam antiquis , & xta- te ſua ſæculis duodecim anterioribus ſatis mihi idonei teſtes videri poſ- ſint? eosne credam melius rem exploratam habuiſſe, quam Chriſtan- num ? Quis hodiernorum Criticorum majorem fidem Weleslavino ac Codicillo daturus, quam tibi ipſi? Quos vero mihi Duces Princi- pesque ab anno 278. ex Weleslavini catalogo producturus es? Nun- quid Zalmaninum illum Circipani , Turskonemque filium , quem is jam in prælio Imperatoris Conſtantini adverſus Licinium ſuccubuiſſe, Czecho- que regnum reliquiſse ſomniavit? (a) Quos demum ex Petro Codi- cillo ? nunquid Czechovicium , quem ex Sigoveſi Boji nomine obtorto collo deflexit? (b) Somnia nempe, quibus vaniora Luciani gallus nuſ- quam vidit, quæ ſi pueris narres , ciconia tibi a tergo illudant. Gui autem accidit , ſi ante Czechum jam Zalmaninus aut Tursko Boemiæ præfuit , quod non patria noſtra ab alterutro Zalmaniniæ aut Turskiæ no- men invenerit? honorque iſte ac prærogativa Czecho tertio numero Principi ſervata ſint? ad quas orci portas relegabis Marcomannorum Quadorumque memorias , quas hoc ipſo tempore & multo poſterius uſque ad ſæculum exiens quartum ex monumentis veteribus produxi , at que ad patriam nostram ſpectare oftendi? Vis illi veritatis canæ in- dubitatæque teſtes cedant umbris tuis larvisque , Zalmanino, inquam , Turskoni, aut Czechovicio? ſed quid tam exquifitum judicium a Lu- cifero tuo requiro? cui vetuſta nova, certa incerta, fabulx hiſtoria- que unius bilancis ponderantur æquilibrio. Sic ſunt , inquit Procopius, homines , multa , quæ alibi vel ſorte etiam nunquam contigerunt , arrogare putriæ ſuæ gaudent , graviter ſerentes , niſi ſententiam ipſorum omnes ſequan- tur. (c) PARS I. Pag. 67. U 2 IV. (a) Weleslavinus in Calendario de Ducibus & Regibus Boh. ſub principium, (b) Petrus Codicillus in epiſt. Ephemerydi Lupacii præmiſſa. (c) Procopius de bello Gottico l. 4. c. 1.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXI. & XXII. 155 ces Regesve Boemiæ aliquos teſtatos feciſſes. Quid aliud desidero, LUCIFER. quid exſpecto ? At unde, unde tandem tibi Vir Cl. confidentia ab A. 278. Slavicorum Principum, Ducum, Regumque Bohemiæ texendi ca- talogum ? Tandem ſcio. Lego enim, & non sine animi ſtupore lego te eadem pagina in ſcholiis provocare ad Catalogos Weleslavini & Petri Codicilli. Me hercle ! dignum patella operculum, tanquam mihi di- vinitatem aliquam, aut canam veritatem in teſtimonium allegaſſes, ita me his credulum præbere oportet. Quam tu mihi Lucifer ſcoriam pro auro obtrudis ? Weleslavinusne ac Codicillus authores nonniſi præterlapſi ſæculi ſine tabulis ſcribentes , in rebus tam antiquis , & xta- te ſua ſæculis duodecim anterioribus ſatis mihi idonei teſtes videri poſ- ſint? eosne credam melius rem exploratam habuiſſe, quam Chriſtan- num ? Quis hodiernorum Criticorum majorem fidem Weleslavino ac Codicillo daturus, quam tibi ipſi? Quos vero mihi Duces Princi- pesque ab anno 278. ex Weleslavini catalogo producturus es? Nun- quid Zalmaninum illum Circipani , Turskonemque filium , quem is jam in prælio Imperatoris Conſtantini adverſus Licinium ſuccubuiſſe, Czecho- que regnum reliquiſse ſomniavit? (a) Quos demum ex Petro Codi- cillo ? nunquid Czechovicium , quem ex Sigoveſi Boji nomine obtorto collo deflexit? (b) Somnia nempe, quibus vaniora Luciani gallus nuſ- quam vidit, quæ ſi pueris narres , ciconia tibi a tergo illudant. Gui autem accidit , ſi ante Czechum jam Zalmaninus aut Tursko Boemiæ præfuit , quod non patria noſtra ab alterutro Zalmaniniæ aut Turskiæ no- men invenerit? honorque iſte ac prærogativa Czecho tertio numero Principi ſervata ſint? ad quas orci portas relegabis Marcomannorum Quadorumque memorias , quas hoc ipſo tempore & multo poſterius uſque ad ſæculum exiens quartum ex monumentis veteribus produxi , at que ad patriam nostram ſpectare oftendi? Vis illi veritatis canæ in- dubitatæque teſtes cedant umbris tuis larvisque , Zalmanino, inquam , Turskoni, aut Czechovicio? ſed quid tam exquifitum judicium a Lu- cifero tuo requiro? cui vetuſta nova, certa incerta, fabulx hiſtoria- que unius bilancis ponderantur æquilibrio. Sic ſunt , inquit Procopius, homines , multa , quæ alibi vel ſorte etiam nunquam contigerunt , arrogare putriæ ſuæ gaudent , graviter ſerentes , niſi ſententiam ipſorum omnes ſequan- tur. (c) PARS I. Pag. 67. U 2 IV. (a) Weleslavinus in Calendario de Ducibus & Regibus Boh. ſub principium, (b) Petrus Codicillus in epiſt. Ephemerydi Lupacii præmiſſa. (c) Procopius de bello Gottico l. 4. c. 1.
Strana 156
156 CONFUTATIO IV. Unum præterea erinaceum tuum dictum restat hoc paragra- pho hebetandum: Poſteaquam rurſum contemtum patriorum ſcripto- rum a me multo ante vindicatum exaggeraſſes, ſubdis: palam gloriatur in Græcis ſcriptorihus veritatem patriæ noſtræ hiſßoriæ unice eſſe quærendam, ac- abs ſe fuiſſe inventam. Ubi illa mea gloriatio ? qua Parte Annalium ? que pagina? non delectatur Lucifer probationibus, ac demonstrationibus, ſat ei est dixiſſe. Illene vero me captum mente effingat, qui illam dubiam ſummisque obſcuritatibus implexam gentis noſtræ originem pro hiſtoria , certaque veritate venditaverim ? Non majoris unquam mea deputavi, quam conatum quendam ad veritatem hiſtoriæ patrix detegendam, quem fortaſlis alii ingenio feliciores, & a rebus instruc- tiores magis expolituri ſint ac confirmaturi. Guare quod crebrius jam monui, veroſimilitudinis & opinionis , non hiſtoriæ nomine hanc majorum noſtrorum a Zecchis veteribus originem ubivis Lectori ve- num propoſui. Et quanquam nuſpiam dixerim : in Græcis ſcriptoribus veritatem patriæ noſtræ hiſtoriæ unice eſſe qu�rendam , aut a me inventam: audacter tamen pronuncio, multas patriæ noſtræ veritates in Græcis ſcriptoribus deliteſcere, ac aliquas etiam a me fuiſſe detectas; pro- nuncio denique : unius Græci coævi, quanquam longius a nobis ſe- poſiti documentum majori in pretio mihi ſemper fuiſſe, & porro fu- turum, quam ſexcentorum patriorum teſtimonia, qui rebus geſtis, narratisque ſæculis octo & decem poſteriores fuere, & ſua ſine tabu- lis & teſtibus ſcripſere. Non enim repugnat, ut longius ſepoſitus veritatem hiſtoricam certam intemeratamque ab aliorum ore accipiat, at ut ſæculis pluribus remotus, quid ante ſe geſtum fuerit, præter ac- ceptam ab occulato auritove teſte notitiam ſciat , ne cogitatione qui- dem aſſequi licet. Multæ viæ ſuppetunt hiſtoricas veritates etiam ad longinquas gentes perferendi, est fama ut malum ita bonum velox, quo non velocius ullum, ſunt gentium commercia, legationes, peregri- nationes , ſocietates, bella aliaque iſtiusmodi. Gui hodie etiam de nomine ſcimus potiſſimos Regnorum Principes Aſiæ, Africæ, Ameri- cæ ? qui horum populorum præcipua fata, bella , rerumpublicarum genera & mutationes non latent Europam ? an non vel in Germania longiſſime remotarum gentium historix ſcribuntur? Putasne floren- tem illam ſub Regibus, magis effloreſcentem ſub Imperatoribus Græ- ciam minus fuiſſe avidam, quam hoc ſæculum noſtrum certa de exte- rarum gentium hiſtoriis comperiendi? quas co cupidius apprehende- runt, literisque conſignarunt , quod earum amittendam memoriam cer LUCIFER. Pag, 68.
156 CONFUTATIO IV. Unum præterea erinaceum tuum dictum restat hoc paragra- pho hebetandum: Poſteaquam rurſum contemtum patriorum ſcripto- rum a me multo ante vindicatum exaggeraſſes, ſubdis: palam gloriatur in Græcis ſcriptorihus veritatem patriæ noſtræ hiſßoriæ unice eſſe quærendam, ac- abs ſe fuiſſe inventam. Ubi illa mea gloriatio ? qua Parte Annalium ? que pagina? non delectatur Lucifer probationibus, ac demonstrationibus, ſat ei est dixiſſe. Illene vero me captum mente effingat, qui illam dubiam ſummisque obſcuritatibus implexam gentis noſtræ originem pro hiſtoria , certaque veritate venditaverim ? Non majoris unquam mea deputavi, quam conatum quendam ad veritatem hiſtoriæ patrix detegendam, quem fortaſlis alii ingenio feliciores, & a rebus instruc- tiores magis expolituri ſint ac confirmaturi. Guare quod crebrius jam monui, veroſimilitudinis & opinionis , non hiſtoriæ nomine hanc majorum noſtrorum a Zecchis veteribus originem ubivis Lectori ve- num propoſui. Et quanquam nuſpiam dixerim : in Græcis ſcriptoribus veritatem patriæ noſtræ hiſtoriæ unice eſſe qu�rendam , aut a me inventam: audacter tamen pronuncio, multas patriæ noſtræ veritates in Græcis ſcriptoribus deliteſcere, ac aliquas etiam a me fuiſſe detectas; pro- nuncio denique : unius Græci coævi, quanquam longius a nobis ſe- poſiti documentum majori in pretio mihi ſemper fuiſſe, & porro fu- turum, quam ſexcentorum patriorum teſtimonia, qui rebus geſtis, narratisque ſæculis octo & decem poſteriores fuere, & ſua ſine tabu- lis & teſtibus ſcripſere. Non enim repugnat, ut longius ſepoſitus veritatem hiſtoricam certam intemeratamque ab aliorum ore accipiat, at ut ſæculis pluribus remotus, quid ante ſe geſtum fuerit, præter ac- ceptam ab occulato auritove teſte notitiam ſciat , ne cogitatione qui- dem aſſequi licet. Multæ viæ ſuppetunt hiſtoricas veritates etiam ad longinquas gentes perferendi, est fama ut malum ita bonum velox, quo non velocius ullum, ſunt gentium commercia, legationes, peregri- nationes , ſocietates, bella aliaque iſtiusmodi. Gui hodie etiam de nomine ſcimus potiſſimos Regnorum Principes Aſiæ, Africæ, Ameri- cæ ? qui horum populorum præcipua fata, bella , rerumpublicarum genera & mutationes non latent Europam ? an non vel in Germania longiſſime remotarum gentium historix ſcribuntur? Putasne floren- tem illam ſub Regibus, magis effloreſcentem ſub Imperatoribus Græ- ciam minus fuiſſe avidam, quam hoc ſæculum noſtrum certa de exte- rarum gentium hiſtoriis comperiendi? quas co cupidius apprehende- runt, literisque conſignarunt , quod earum amittendam memoriam cer LUCIFER. Pag, 68.
Strana 157
RABII I. REFLEXIONIS I. § XXI. & XXII. 157 certo præviderent, cum non ignorarent, barbaras quasque gentes ca- LUCIFER. rere literis , carere ſeribis & hiſtoricis. Unde igitur Græci totius or- bis Geographiam non modo noverunt , ſed etiam libris & tabulis tra- diderunt ? Unde vel tu noſi primum Hercyniæ veteris Germaniæque fitum niſi ex Græcis Geographis ? quis eis longe ſepoſitis hæc pro- didit ? unde vel remotiſlimarum aquilonarium gentium, poſtremæque Thulis notitiam habuere ? An non multi Græci Romanas, contra Ro- mani Græcas, Germanasque ſcripſere hiſtorias ? an te latent Polybii, Quinti Curtii Ruffi, Plutarchi , Cornelii Nepotis , Taciti, Julii Cæſa- ris, aliaque obvia opera ? ſed ais : Graci a nobis lyncea diligentia excuſſi de veteribus Slavis Bohemis ne per fabellam quidem mentionem faciunt. Itane lyncea diligentia Græcos excuffiſti? Qui vero illi ſunt, quos vel vidiſti, nec enim dicere libet, excuſſisti? fragmenta illa excerptaque Græco- rum ſcriptorum, quæ in Jordano, Lucio, & Georgio Pray deprehen- diſti, Græci tui ſcriptores ſunt. Si vero Græci ne per fabellam quidem de gente noſtra mentionem faciunt, quomodo Cinnami Græci ſcrip- toris de Tzechis teſtimonium ipſe adduxiſti? quemodo ſi illi de tam ſepoſitis terris cognitionem habere non potuerunt, tu tamen tot Sla- vicos Reges Ducesque ex Gracis historiis adverſum me protuliſti? Itane quia Græci majores noſtros & patriam non ipſo Boemorum aut Boemiæ nomine indigitant, de gente nostra ne quidem per fabellam meminerunt ? An non Porphyrogenitus multis locis meminit Germa- niæ atque Hungariæ , cum tamen alterutrum nomen nuſpiam in ejus libris reperturus ſis ? An hoc novum atque inſolens , ut eadem gens, pro nationum & linguarum diverſitate, denique pro temporum viciſſi- tudine alias atque alias appellationes habeat ? Nunquam legiſti Hadria- ni Valeſii in Notis ad l. 2. Panegyrici Berengarii animadverſionem , dum ait : ſæpe unam eandemque gentem pluribus nominibus cum communibus tum propriis , & nonnunquam impropriis a diverſis gen- tibus deſignari. Quod, inquit, qui non animadvertere , ſæpe opiniones val- de abſurdas hiſtoricis attribuere, & hiſtoriam tam ſacram , quam profanam ſuſdeque verterunt. Et ſapienter Eruditiſſimus Aſſemanus: (a) Hoc tamen certum eſt , Geographos ( ita & hiſloricos ) antiquos in populorum nominibus exprimendis non tam proprietati nominum indulfiſſe , quam epithetis a græcu lingua petitis. Legiſti vel ſupra §. XIII. quadruplicem Ponti Euxini ſe- cundum diverſa gentium idiomata appellationem; ostendi vero alias U 3 Fag. 68. (a) (1) Aſleman, in Kalendariis Eccleſ. univerſæ T, I. p. 212.
RABII I. REFLEXIONIS I. § XXI. & XXII. 157 certo præviderent, cum non ignorarent, barbaras quasque gentes ca- LUCIFER. rere literis , carere ſeribis & hiſtoricis. Unde igitur Græci totius or- bis Geographiam non modo noverunt , ſed etiam libris & tabulis tra- diderunt ? Unde vel tu noſi primum Hercyniæ veteris Germaniæque fitum niſi ex Græcis Geographis ? quis eis longe ſepoſitis hæc pro- didit ? unde vel remotiſlimarum aquilonarium gentium, poſtremæque Thulis notitiam habuere ? An non multi Græci Romanas, contra Ro- mani Græcas, Germanasque ſcripſere hiſtorias ? an te latent Polybii, Quinti Curtii Ruffi, Plutarchi , Cornelii Nepotis , Taciti, Julii Cæſa- ris, aliaque obvia opera ? ſed ais : Graci a nobis lyncea diligentia excuſſi de veteribus Slavis Bohemis ne per fabellam quidem mentionem faciunt. Itane lyncea diligentia Græcos excuffiſti? Qui vero illi ſunt, quos vel vidiſti, nec enim dicere libet, excuſſisti? fragmenta illa excerptaque Græco- rum ſcriptorum, quæ in Jordano, Lucio, & Georgio Pray deprehen- diſti, Græci tui ſcriptores ſunt. Si vero Græci ne per fabellam quidem de gente noſtra mentionem faciunt, quomodo Cinnami Græci ſcrip- toris de Tzechis teſtimonium ipſe adduxiſti? quemodo ſi illi de tam ſepoſitis terris cognitionem habere non potuerunt, tu tamen tot Sla- vicos Reges Ducesque ex Gracis historiis adverſum me protuliſti? Itane quia Græci majores noſtros & patriam non ipſo Boemorum aut Boemiæ nomine indigitant, de gente nostra ne quidem per fabellam meminerunt ? An non Porphyrogenitus multis locis meminit Germa- niæ atque Hungariæ , cum tamen alterutrum nomen nuſpiam in ejus libris reperturus ſis ? An hoc novum atque inſolens , ut eadem gens, pro nationum & linguarum diverſitate, denique pro temporum viciſſi- tudine alias atque alias appellationes habeat ? Nunquam legiſti Hadria- ni Valeſii in Notis ad l. 2. Panegyrici Berengarii animadverſionem , dum ait : ſæpe unam eandemque gentem pluribus nominibus cum communibus tum propriis , & nonnunquam impropriis a diverſis gen- tibus deſignari. Quod, inquit, qui non animadvertere , ſæpe opiniones val- de abſurdas hiſtoricis attribuere, & hiſtoriam tam ſacram , quam profanam ſuſdeque verterunt. Et ſapienter Eruditiſſimus Aſſemanus: (a) Hoc tamen certum eſt , Geographos ( ita & hiſloricos ) antiquos in populorum nominibus exprimendis non tam proprietati nominum indulfiſſe , quam epithetis a græcu lingua petitis. Legiſti vel ſupra §. XIII. quadruplicem Ponti Euxini ſe- cundum diverſa gentium idiomata appellationem; ostendi vero alias U 3 Fag. 68. (a) (1) Aſleman, in Kalendariis Eccleſ. univerſæ T, I. p. 212.
Strana 158
158 CONFUTATIO (a) invictis ( invidioſum tibi verbum! ) argumentis Porphyrogenitum per Magnam & Belo-Chrobatium ſuam intellexiſſe Boemiam adfitamque illi Moraviam , Miſniam & Luſatiam, quemadmodum eum per Fran- ciam ſuam Germaniam , & per Turciam Hungariam intendiſſe nemo controvertit. Niſi jactantix ſtigma ab invidioſo Luciferi tui animo ac oculis nomini meo inurendum metuerem , recitarem hic quinas Viro- rum quorumque doctiſſimorum , & a ſuis hiſtoricis vulgatis operibus celebrium epiſtolas, qui, nec viſu nec literario commercio unquam mihi cogniti, gratulatorias ad me dedere , quod tandem veteris illius Magnæ Chrobatiæ a Græcis ſcriptoribus proditæ fitum recte explicaverim, probaverimque , atque commentitias illas Lucii Babigoreas Babiosque montes, quos ex Porphyrogeniti Bagibarea conjecturaverat, proſtigave- rim. Guorum nonnemo duo nova etiam, mihique incognita argumen- ta ſuppeditavit: Et primo quidem inquit“ Bagibarcam in ſingulari nu- mero a Porphyrogenito fuiſſe expreſſam: minus recte igitur pro Car- pathicis montibus a Lucio potuiſſe explicari. Secundo monuit me, ne hæ- ſitarem fidem adhibere Porphyrogenito : Belo-Chrobatos ſeu Bohemos Moravosque Slavos, antequam adhuc in Dalmatiam colonias duxiſſent, jam fuiſſe obnoxios Francorum Regibus. Nam certum eſſe ex epiſto- la Theodeberti Regis ad Justinianum Imperatorem Orientis de subdi- tis ſibi gentibus ſcripta ( quæ inter Gallicarum & Francicarum rerum ſcriptores T. IV. excuſa ſit ) Theodeberto huic quacunque ratione ſeu clientelari propria ſeu tributaria fuiſſe ſubjectam Bohemiam & Mora- viam. Quam epiſtolam cum integram exſcriptam ad nos miſit, nos hic ea excerpta tradimus, quæ ad præſens argumentum faciunt: Id vero ( inquit Theodebertus ad Juſtinianum) quod dignumini eſſe ſolliciti, in quibus Provinciis habitemus, aut quæ gentes noſtræ ſint , Deo adjutore, ditio- ni ſubjectæ, Dei poſtri miſericordia feliciter ſubactis Thuringis , & eorum pro- vinciis acquiſitis , extinctis ipſorum tunc temporis Regibus, Norſavorum gentis nobis placuta mujeſtas colla ſubdidit, Deoque propitio Wiſigotis, qui incolebant Franciæ ſeptentrionalem plagam , Pannoniam cum Saxonibus, Euciis , qui ſe nobis voluntate propria tradiderunt , per Danubium , & limitem Pannoniæ uſ- que in Oceani litoribus , cuſtodiente Deo, dominatio noftra porrigitur. Cui epi- ſtolx ſuprafatus doctiſſimus Vir argumentationem ſuam & conjecturam his verbis ſubjungit: Cum itaque hic Theodebertus omnes gentes a Danubio & Pannonia ad Oceanum ſeptentrionalem vergentes ſub ditionibus ſuis numeret, LUCIFER. quo- (a) Annales mei Hageciani Parte II. pag. 12. & ſeqq. item ſupra-
158 CONFUTATIO (a) invictis ( invidioſum tibi verbum! ) argumentis Porphyrogenitum per Magnam & Belo-Chrobatium ſuam intellexiſſe Boemiam adfitamque illi Moraviam , Miſniam & Luſatiam, quemadmodum eum per Fran- ciam ſuam Germaniam , & per Turciam Hungariam intendiſſe nemo controvertit. Niſi jactantix ſtigma ab invidioſo Luciferi tui animo ac oculis nomini meo inurendum metuerem , recitarem hic quinas Viro- rum quorumque doctiſſimorum , & a ſuis hiſtoricis vulgatis operibus celebrium epiſtolas, qui, nec viſu nec literario commercio unquam mihi cogniti, gratulatorias ad me dedere , quod tandem veteris illius Magnæ Chrobatiæ a Græcis ſcriptoribus proditæ fitum recte explicaverim, probaverimque , atque commentitias illas Lucii Babigoreas Babiosque montes, quos ex Porphyrogeniti Bagibarea conjecturaverat, proſtigave- rim. Guorum nonnemo duo nova etiam, mihique incognita argumen- ta ſuppeditavit: Et primo quidem inquit“ Bagibarcam in ſingulari nu- mero a Porphyrogenito fuiſſe expreſſam: minus recte igitur pro Car- pathicis montibus a Lucio potuiſſe explicari. Secundo monuit me, ne hæ- ſitarem fidem adhibere Porphyrogenito : Belo-Chrobatos ſeu Bohemos Moravosque Slavos, antequam adhuc in Dalmatiam colonias duxiſſent, jam fuiſſe obnoxios Francorum Regibus. Nam certum eſſe ex epiſto- la Theodeberti Regis ad Justinianum Imperatorem Orientis de subdi- tis ſibi gentibus ſcripta ( quæ inter Gallicarum & Francicarum rerum ſcriptores T. IV. excuſa ſit ) Theodeberto huic quacunque ratione ſeu clientelari propria ſeu tributaria fuiſſe ſubjectam Bohemiam & Mora- viam. Quam epiſtolam cum integram exſcriptam ad nos miſit, nos hic ea excerpta tradimus, quæ ad præſens argumentum faciunt: Id vero ( inquit Theodebertus ad Juſtinianum) quod dignumini eſſe ſolliciti, in quibus Provinciis habitemus, aut quæ gentes noſtræ ſint , Deo adjutore, ditio- ni ſubjectæ, Dei poſtri miſericordia feliciter ſubactis Thuringis , & eorum pro- vinciis acquiſitis , extinctis ipſorum tunc temporis Regibus, Norſavorum gentis nobis placuta mujeſtas colla ſubdidit, Deoque propitio Wiſigotis, qui incolebant Franciæ ſeptentrionalem plagam , Pannoniam cum Saxonibus, Euciis , qui ſe nobis voluntate propria tradiderunt , per Danubium , & limitem Pannoniæ uſ- que in Oceani litoribus , cuſtodiente Deo, dominatio noftra porrigitur. Cui epi- ſtolx ſuprafatus doctiſſimus Vir argumentationem ſuam & conjecturam his verbis ſubjungit: Cum itaque hic Theodebertus omnes gentes a Danubio & Pannonia ad Oceanum ſeptentrionalem vergentes ſub ditionibus ſuis numeret, LUCIFER. quo- (a) Annales mei Hageciani Parte II. pag. 12. & ſeqq. item ſupra-
Strana 159
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XXI. & XXII. 159 quomodo Magni Chrobati ſeu Bohemi Moravique exclndi poſſunt? Certum eſt in LUCIFER. hujus Epiſtolæ voce Norſavorum mendum eſſe, ut editio Pariſinu teſtatur, le- gendumque eſſe Nortmannorum: quid fi etiam in vocc Euciis ſphalma eſt , ( quis enim Eucios populos uſpiam legit? ) & Theodebertus ſcripſit Boiciis, qui nempe illi ipſi Slavi Boemi ſint , quos in loco ab ipſis Boici appellato Con- ſtantinus Porphyrogenitus habituſſe teſtatur ? quo pacto Boemi voluntate propria ſe Theodeberto tradidiſſe dici poſſunt, & confirmabitur veterum novorumque hi- �toricorum ſententia de Bohemia tributaria. Hactenus pereruditus Vir. V. Subjiciendum hic denique inſolentiſſimum Luciferi tui ſcri- bendi genus , cum ait : At ſpero, ut næ ſua gloria excidat ( Gelaſius ) a Pag. 68. nobisque , ad quam tanto niſu provocat, fidem Græcam tandem impetret. Fruſlra enim a nobis aliam habiturus eſt credulitatem, quam ipſi Græci ſcripto- res hac in cauſa merentur. Paſſim vero Græcorum ſcriptorum fidem ſic vellicat, ſic elevat, sic despectui habet, ut non modo graviſlimos quosque ſcriptores Græcix ab ipſis faſtis Eccleſiaſticis commendatos inter- que eos Procopium Cæſarienſem Græculorum cavillo laceſſat, ſed etiam illud Juvenalis fragmentum: Quidquid Græcia mendax audet in hiſtoria contemtim in eos ſtringat. Hac profecto confidentia , a quo natæ literæ , nomenque Græcix & Græcorum exortum eſt, nemo unus in- ventus omnium mortalium, qui tantum fidei Græcorum detrahat. Igi- tur & Græci Sancti Patres ſummique Theologi, qui Chronica ſcripſere, omnes inquam hiſtorici Geographique hac Græcæ fidei cenſoria ferula a Lucifero tuo vapulant ? Cui ſcientiarum potiſſimarum inventum, culturam & expolitionem debemus quam Græciæ ? adeo ut Horatius de Romano populo ſcribat : Græcia capta ſerum victorem cepit , & artes Intulit Agreſti Latio. Sic horridus ille Defluxit numerus Saturnius, & grave virus Mundilia pepulere. . . . (a) Sane ut rerum omnium, ita etiam vetuſtorum adagiorum ſe impe- ritiſſimum probavit Lucifer tuus. Nam adagium hoc Græca fides ab ipſis antiquiſſimis Romanis pro certa nimiumque cauta fide acceptum eſt, dein nonniſi, cum Romanorum cum Græcis cœpiſſet æmulatio, atque mutuum exortum eſſet odium , Græca fides pro nulla adhiberi conſuevit. Hinc Eraſmus in Adagiis Titulo Perfidiæ: Plautus Græcum fidem (a) Horat. 1. II. Epiſt. I. v. 156. & ſeqq.
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XXI. & XXII. 159 quomodo Magni Chrobati ſeu Bohemi Moravique exclndi poſſunt? Certum eſt in LUCIFER. hujus Epiſtolæ voce Norſavorum mendum eſſe, ut editio Pariſinu teſtatur, le- gendumque eſſe Nortmannorum: quid fi etiam in vocc Euciis ſphalma eſt , ( quis enim Eucios populos uſpiam legit? ) & Theodebertus ſcripſit Boiciis, qui nempe illi ipſi Slavi Boemi ſint , quos in loco ab ipſis Boici appellato Con- ſtantinus Porphyrogenitus habituſſe teſtatur ? quo pacto Boemi voluntate propria ſe Theodeberto tradidiſſe dici poſſunt, & confirmabitur veterum novorumque hi- �toricorum ſententia de Bohemia tributaria. Hactenus pereruditus Vir. V. Subjiciendum hic denique inſolentiſſimum Luciferi tui ſcri- bendi genus , cum ait : At ſpero, ut næ ſua gloria excidat ( Gelaſius ) a Pag. 68. nobisque , ad quam tanto niſu provocat, fidem Græcam tandem impetret. Fruſlra enim a nobis aliam habiturus eſt credulitatem, quam ipſi Græci ſcripto- res hac in cauſa merentur. Paſſim vero Græcorum ſcriptorum fidem ſic vellicat, ſic elevat, sic despectui habet, ut non modo graviſlimos quosque ſcriptores Græcix ab ipſis faſtis Eccleſiaſticis commendatos inter- que eos Procopium Cæſarienſem Græculorum cavillo laceſſat, ſed etiam illud Juvenalis fragmentum: Quidquid Græcia mendax audet in hiſtoria contemtim in eos ſtringat. Hac profecto confidentia , a quo natæ literæ , nomenque Græcix & Græcorum exortum eſt, nemo unus in- ventus omnium mortalium, qui tantum fidei Græcorum detrahat. Igi- tur & Græci Sancti Patres ſummique Theologi, qui Chronica ſcripſere, omnes inquam hiſtorici Geographique hac Græcæ fidei cenſoria ferula a Lucifero tuo vapulant ? Cui ſcientiarum potiſſimarum inventum, culturam & expolitionem debemus quam Græciæ ? adeo ut Horatius de Romano populo ſcribat : Græcia capta ſerum victorem cepit , & artes Intulit Agreſti Latio. Sic horridus ille Defluxit numerus Saturnius, & grave virus Mundilia pepulere. . . . (a) Sane ut rerum omnium, ita etiam vetuſtorum adagiorum ſe impe- ritiſſimum probavit Lucifer tuus. Nam adagium hoc Græca fides ab ipſis antiquiſſimis Romanis pro certa nimiumque cauta fide acceptum eſt, dein nonniſi, cum Romanorum cum Græcis cœpiſſet æmulatio, atque mutuum exortum eſſet odium , Græca fides pro nulla adhiberi conſuevit. Hinc Eraſmus in Adagiis Titulo Perfidiæ: Plautus Græcum fidem (a) Horat. 1. II. Epiſt. I. v. 156. & ſeqq.
Strana 160
CONFUTATIO 160 fidem dixit, ubi non verbis , neque ſtipulationibus , ſed præſente pecunia res agi- tur. Sic enim apud eum loquitur Clarena lena in Aſinaria: “Diem, aquam, ſolem, lunam , noctem , hæc argento non emo , cætera, qua volumusuti, Græ- eu mercamur fide. , Id eſt: ( ſubjungit Eraſmus ) numerata pecuniu. Quæ nimia Græcotum cautela , ut nemini crederent ac fiderent ( fi etiam ut Polybius libro ſexto dicit: Decem antigraphis , totidemque ſigillis , duploque Pluribus teſtibus munitus debitor adeſſet ) niſi præſentem pecuniam nu- meraret ; poſtea occaſionem exteris dedit nimium ſuſpicioſam & ſcru- puloſam fidem ſatyris traducendi, ut mala fide Græcorum gentem eſſe ex hoc ipſo arguerent, quod illa tam ægre popularibus ſuis fidem ha- beret. Cujus quidem antiquæ Græcæ fidei, ſi me reum dixit Lucifer tuus, non dedecori vitioque deputo, nam & ego nec credo, nec fido niſi numeratæ pecuniæ, non fidem inquam habeo mille recentibus an- tigraphis , totidemque ſigillis , duploque pluribus teſtibus , niſi præ- ſens ſit vetuſti coævi ſeu quaſi coævi documentum, quod mihi pecu- niæ numeratæ loco eſto. Cæterum magna fuit inſipientia Luciferi tui, ſatyram, quæ gentium quandoque mutuo odio ac invidia naſcitur, ad ipſos ſcriptores detorquere, ignoravitne is, quod a Græcis ad Sla- vos ipſos hæc ſatyra tranſierit : ut Slaviſca fidss paſſim a Germanis etiam quibusque veteribus pro mendaci aut nulla fide uſurparetur? Haud aliter de allegato Juvenalis carmine dica Lucifero tuo ſcri- benda est, quem ſeu non legit, ſeu non intellexit, ſeu maligne trun- cavit. Juvenalis enim epytheto ſatis uſitato mendax , hie pro fabuloſa utitur, nihilque aliud dicere intendit, quam etiam Græcorum hifto- riam multis fabulis eſſe reſperſam, quod ut clarius cognoſcere liceat , jam integrum illius ſenſum ex Satyra 10. referre æquum eſt. Sic vero canit : LUCIFER. Creditur olim , Velificatus Athos, & quidquid Græcia mendax ( id eſt: fabuloſa ) Audet in hiſtoria , cum ſtratum cluſſibus iis dem, Suppoſitumque rotis ſolidum mare , credimus altos Defeciſſe amnes , epotaque flumina Medo Prandente , & madidis cantat quæ Soſtrutus alis. Fag. 74. Hem! verius hic tuum accommodare & adſcribere fas esto: Puſtillos Rufillus olet , Gorgonius hircum. Ad
CONFUTATIO 160 fidem dixit, ubi non verbis , neque ſtipulationibus , ſed præſente pecunia res agi- tur. Sic enim apud eum loquitur Clarena lena in Aſinaria: “Diem, aquam, ſolem, lunam , noctem , hæc argento non emo , cætera, qua volumusuti, Græ- eu mercamur fide. , Id eſt: ( ſubjungit Eraſmus ) numerata pecuniu. Quæ nimia Græcotum cautela , ut nemini crederent ac fiderent ( fi etiam ut Polybius libro ſexto dicit: Decem antigraphis , totidemque ſigillis , duploque Pluribus teſtibus munitus debitor adeſſet ) niſi præſentem pecuniam nu- meraret ; poſtea occaſionem exteris dedit nimium ſuſpicioſam & ſcru- puloſam fidem ſatyris traducendi, ut mala fide Græcorum gentem eſſe ex hoc ipſo arguerent, quod illa tam ægre popularibus ſuis fidem ha- beret. Cujus quidem antiquæ Græcæ fidei, ſi me reum dixit Lucifer tuus, non dedecori vitioque deputo, nam & ego nec credo, nec fido niſi numeratæ pecuniæ, non fidem inquam habeo mille recentibus an- tigraphis , totidemque ſigillis , duploque pluribus teſtibus , niſi præ- ſens ſit vetuſti coævi ſeu quaſi coævi documentum, quod mihi pecu- niæ numeratæ loco eſto. Cæterum magna fuit inſipientia Luciferi tui, ſatyram, quæ gentium quandoque mutuo odio ac invidia naſcitur, ad ipſos ſcriptores detorquere, ignoravitne is, quod a Græcis ad Sla- vos ipſos hæc ſatyra tranſierit : ut Slaviſca fidss paſſim a Germanis etiam quibusque veteribus pro mendaci aut nulla fide uſurparetur? Haud aliter de allegato Juvenalis carmine dica Lucifero tuo ſcri- benda est, quem ſeu non legit, ſeu non intellexit, ſeu maligne trun- cavit. Juvenalis enim epytheto ſatis uſitato mendax , hie pro fabuloſa utitur, nihilque aliud dicere intendit, quam etiam Græcorum hifto- riam multis fabulis eſſe reſperſam, quod ut clarius cognoſcere liceat , jam integrum illius ſenſum ex Satyra 10. referre æquum eſt. Sic vero canit : LUCIFER. Creditur olim , Velificatus Athos, & quidquid Græcia mendax ( id eſt: fabuloſa ) Audet in hiſtoria , cum ſtratum cluſſibus iis dem, Suppoſitumque rotis ſolidum mare , credimus altos Defeciſſe amnes , epotaque flumina Medo Prandente , & madidis cantat quæ Soſtrutus alis. Fag. 74. Hem! verius hic tuum accommodare & adſcribere fas esto: Puſtillos Rufillus olet , Gorgonius hircum. Ad
Strana 161
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. Ad §. XXIII. & XXIV. 161 LUCIER. I. Solito magis tubx tuæ clangorem attollis tanquam certiſſima Pag. 70. uſ- victoriæ ſigna daturus: Jam enim tanta tamque prolixa Regum, Du- que 74. comque Slavicorum recenſita ſerie me armis exutum arbitraris, ma- gnæque in gratiæ loco a me reponendum eſſe, ſi mihi precario vitam concedas, quam eo magis clementix tuæ debiturus ſim , quod jam ex ipſo Procopio oſtenſurus ſis, veteres meos Zecchos ſeu Zichos olim Regibus ſuis non fuiſſe deſtitutos. Sed quis monſtri ſimilem non tuam gloriationem argumentationemque deputet? Nam cum ante in- tegris paginis ad ravim usque declamasti: Slavis Duces, Regesque fuiſſe , atque Monarchico uſos imperio ; cum , inquam, Procopium non de Aſiæ, ſed Europæ Slavis loqui adverſus Collegam tuum diſputasti, cum illum ipſum Procopii, uti & Porphyrogeniti locum de pecu- liari quadam Slavorum Republica aut interregno intelligendum esse aſſeruiſti, jam ex Regibus veterum Zecchorum (quorum quoddam indicium apud Procopium reperiſti ) velis remisque conniteris evin- cere , hos Aſix Zecchos eam ob cauſam Slavos non fuiſſe , quia olim a Regibus gubernari ſoliti, quia Roges habere Slavis ufitatum non fuerit, quia illi ab antiquo plehejx communique libertati aſſueti. El- leboro opus habet Lucifer tuus, cujus cerebrum quæ larvæ, intempe- riæque agitent , ignoro. Itane Procopii illius Græculi locus haud mul- to ante in praviſſimum ſenſum detortus , ac penitus convulſus jam illi in pretio fieri occipit? jam illi ſecundum omnem latitudinem, præ- terque omnem explicationem vis , authoritas, pondusque conceditur? ſilentium jam præconis ritu tibi orbis literate indico, audi ſapientiam Luciferi e ſubſelliis perorantem: Ulique, inquit, implicat eos (Zec- chos Afiæ) fuiſſe generis Slavici? Slavos enim idem Procopius ſupru allatus ait “ Non ab uno aliquo homine regi , ſed ab antiquo plebeja communique li- ber ate vivere , ac res omnes , quæ vel utiles , vel difficiles ſunt in commune con- filium deducere. „ Quantum (perſequitur ) diſcrimen inter gentes ! Zecchi ab oiim aliundle impoſito regi ſerviunt ! Slavi ub untiquo plebeja communique libertate vivunt ! Zeechi imperata facere ab olim debebant ! Slavi ab antiquo res omnes , quæ vel utiles vel difficiles ſunt , in commune confilium deducunt ! Romanis Zecchi ſerviunt ! Slavis vel ipſi Romani ! Hæc magno ſupercilio plauſuque Lucifer tuus , tanquam omnis memoriæ, judicii, rationisque naufragium feciſſet. Heu mi tenebrarum angele, quam tenaci viſ- co alas tuas implicuiſti ! aucupis prædam & ſpolium te factum eſſe, PARS I. X Pag. 72. ne-
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. Ad §. XXIII. & XXIV. 161 LUCIER. I. Solito magis tubx tuæ clangorem attollis tanquam certiſſima Pag. 70. uſ- victoriæ ſigna daturus: Jam enim tanta tamque prolixa Regum, Du- que 74. comque Slavicorum recenſita ſerie me armis exutum arbitraris, ma- gnæque in gratiæ loco a me reponendum eſſe, ſi mihi precario vitam concedas, quam eo magis clementix tuæ debiturus ſim , quod jam ex ipſo Procopio oſtenſurus ſis, veteres meos Zecchos ſeu Zichos olim Regibus ſuis non fuiſſe deſtitutos. Sed quis monſtri ſimilem non tuam gloriationem argumentationemque deputet? Nam cum ante in- tegris paginis ad ravim usque declamasti: Slavis Duces, Regesque fuiſſe , atque Monarchico uſos imperio ; cum , inquam, Procopium non de Aſiæ, ſed Europæ Slavis loqui adverſus Collegam tuum diſputasti, cum illum ipſum Procopii, uti & Porphyrogeniti locum de pecu- liari quadam Slavorum Republica aut interregno intelligendum esse aſſeruiſti, jam ex Regibus veterum Zecchorum (quorum quoddam indicium apud Procopium reperiſti ) velis remisque conniteris evin- cere , hos Aſix Zecchos eam ob cauſam Slavos non fuiſſe , quia olim a Regibus gubernari ſoliti, quia Roges habere Slavis ufitatum non fuerit, quia illi ab antiquo plehejx communique libertati aſſueti. El- leboro opus habet Lucifer tuus, cujus cerebrum quæ larvæ, intempe- riæque agitent , ignoro. Itane Procopii illius Græculi locus haud mul- to ante in praviſſimum ſenſum detortus , ac penitus convulſus jam illi in pretio fieri occipit? jam illi ſecundum omnem latitudinem, præ- terque omnem explicationem vis , authoritas, pondusque conceditur? ſilentium jam præconis ritu tibi orbis literate indico, audi ſapientiam Luciferi e ſubſelliis perorantem: Ulique, inquit, implicat eos (Zec- chos Afiæ) fuiſſe generis Slavici? Slavos enim idem Procopius ſupru allatus ait “ Non ab uno aliquo homine regi , ſed ab antiquo plebeja communique li- ber ate vivere , ac res omnes , quæ vel utiles , vel difficiles ſunt in commune con- filium deducere. „ Quantum (perſequitur ) diſcrimen inter gentes ! Zecchi ab oiim aliundle impoſito regi ſerviunt ! Slavi ub untiquo plebeja communique libertate vivunt ! Zeechi imperata facere ab olim debebant ! Slavi ab antiquo res omnes , quæ vel utiles vel difficiles ſunt , in commune confilium deducunt ! Romanis Zecchi ſerviunt ! Slavis vel ipſi Romani ! Hæc magno ſupercilio plauſuque Lucifer tuus , tanquam omnis memoriæ, judicii, rationisque naufragium feciſſet. Heu mi tenebrarum angele, quam tenaci viſ- co alas tuas implicuiſti ! aucupis prædam & ſpolium te factum eſſe, PARS I. X Pag. 72. ne-
Strana 162
162 CONFUTATIO LUCIFER Pag.71. & 72. nemo jam dubitabit. Itane jam verum indubitatumque: Procopium non de aliqua peculiari nobis incognita Slavorum republica, ſed ge- neratim de omnibus ipſius etiam Aſix Slavorum nationibus, non de commentitio aliquo interregno, ſed de more antiquo, & veteri pa- trio inſtituto locutum fuiſſe? ſi jam te ipſo teſte Slavi ab antiquo ple- beja communique libertate adhuc Procopii ævo vixere , ſi non ab uno aliquo homine regi ſoliti, ſi res omnes, quæ vel utiles vel diffi- ciles ipſis viſæ , in commune conſilium deductæ , qualenam iſtud fuit imperium? Monarchicum , an Ariſtocraticum, Democraticumve ? qui fieri potuit, ut Czechus tuus inter Slavos Boemiæ eſſet non modo ſu- premus & primus Dux , ſed etiam Boemia vetus ſuum nomen abjice- ret, novumque Czechix ab ipso suscipere gauderet? Si hoc unum ti- bi inter Tartaros & Slavos diſcrimen , quod iſti communi plebejaque libertate non ab uno homine regerentur, illi Ducibus Regibusque colla ſua ſubderent , quo rurſum effugio defenſurus es Czechum tuum illiusque viæ comites Slavos fuiſſe? Quid tibi reſtat, quam ut Tarta- ros gente confitearis? An non hic egregio tuo dicto, alias in me vi- brato, opportuniſſimus locus eſt: Frigidum & calidum eodem ore reddis. Verum in quo dialecticx ludo hoc nusquam auditum argumentandi genus didiciſti Lucifer , ut idem principium , quod adverſario tuo negaſti, poſtea in ſententiæ cauſæque tuæ robur adferres , atque ex ne- gatis & refutatis illum refellere auderes? Guid agis ? quid moliris ? quid cogitas? putasne mihi quoque opus eſſe ad ejusmodi fœdiſſimam ſophiſmatum licentiam deflectere? Ego vero Zecchos veteres Afix Slavos gente fuiſſe audacter pronuncio, nec nego olim Reges habuiſ- ſe : ſed cujuscemodi Reges? audi Procopium vel tuis verbis loquen- tem: Ponti Euxini littus Zecchi inſederunt, quibus Regem olim Romanus da- bat Imperator. Romanus itaque Imperator dabat, ſeu potius intrude- bat Regem veteribus Zecchis; nusquam vestigium in historiis de- prehendes ab ipſis Zecchis Regem aliquem electum. Dabat nempe Romanus Imperator ea norma, qua Græci Henetis, Ducesque Chro- batis Dalmatix, & Franci postea ſubactis aliis Slavicis nationibus, qui ut ſupra ex Jordano legiſti, nomen ſolum Regum Ducumque gere- bant, ceterum vel ob hoc ipſum perpetuo Slavis inviſi, atque re ipſa haud alia authoritate præditi , quam quod Satrapæ, Comites, Procu- ratoresque Græcorum atque Francorum eſſent, quo umbratico impe- rio minime interior rerumpublicarum Slavicarum status turbabatur. Quin cum & illud formidandum videretur , ne temporum longinqui- tate
162 CONFUTATIO LUCIFER Pag.71. & 72. nemo jam dubitabit. Itane jam verum indubitatumque: Procopium non de aliqua peculiari nobis incognita Slavorum republica, ſed ge- neratim de omnibus ipſius etiam Aſix Slavorum nationibus, non de commentitio aliquo interregno, ſed de more antiquo, & veteri pa- trio inſtituto locutum fuiſſe? ſi jam te ipſo teſte Slavi ab antiquo ple- beja communique libertate adhuc Procopii ævo vixere , ſi non ab uno aliquo homine regi ſoliti, ſi res omnes, quæ vel utiles vel diffi- ciles ipſis viſæ , in commune conſilium deductæ , qualenam iſtud fuit imperium? Monarchicum , an Ariſtocraticum, Democraticumve ? qui fieri potuit, ut Czechus tuus inter Slavos Boemiæ eſſet non modo ſu- premus & primus Dux , ſed etiam Boemia vetus ſuum nomen abjice- ret, novumque Czechix ab ipso suscipere gauderet? Si hoc unum ti- bi inter Tartaros & Slavos diſcrimen , quod iſti communi plebejaque libertate non ab uno homine regerentur, illi Ducibus Regibusque colla ſua ſubderent , quo rurſum effugio defenſurus es Czechum tuum illiusque viæ comites Slavos fuiſſe? Quid tibi reſtat, quam ut Tarta- ros gente confitearis? An non hic egregio tuo dicto, alias in me vi- brato, opportuniſſimus locus eſt: Frigidum & calidum eodem ore reddis. Verum in quo dialecticx ludo hoc nusquam auditum argumentandi genus didiciſti Lucifer , ut idem principium , quod adverſario tuo negaſti, poſtea in ſententiæ cauſæque tuæ robur adferres , atque ex ne- gatis & refutatis illum refellere auderes? Guid agis ? quid moliris ? quid cogitas? putasne mihi quoque opus eſſe ad ejusmodi fœdiſſimam ſophiſmatum licentiam deflectere? Ego vero Zecchos veteres Afix Slavos gente fuiſſe audacter pronuncio, nec nego olim Reges habuiſ- ſe : ſed cujuscemodi Reges? audi Procopium vel tuis verbis loquen- tem: Ponti Euxini littus Zecchi inſederunt, quibus Regem olim Romanus da- bat Imperator. Romanus itaque Imperator dabat, ſeu potius intrude- bat Regem veteribus Zecchis; nusquam vestigium in historiis de- prehendes ab ipſis Zecchis Regem aliquem electum. Dabat nempe Romanus Imperator ea norma, qua Græci Henetis, Ducesque Chro- batis Dalmatix, & Franci postea ſubactis aliis Slavicis nationibus, qui ut ſupra ex Jordano legiſti, nomen ſolum Regum Ducumque gere- bant, ceterum vel ob hoc ipſum perpetuo Slavis inviſi, atque re ipſa haud alia authoritate præditi , quam quod Satrapæ, Comites, Procu- ratoresque Græcorum atque Francorum eſſent, quo umbratico impe- rio minime interior rerumpublicarum Slavicarum status turbabatur. Quin cum & illud formidandum videretur , ne temporum longinqui- tate
Strana 163
RADI I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. 163 tate majores vires acquireret , atque in authoritatem ipſam juſque tranſiret, eousque nonniſi id ſuſtinuere Slavi, dum ad ejusmodi vim retundendam vires ſuas impares adverterent, ut vero primum occa- ſio tempusque data ſunt jugum iſtud quale quale demum excutiendi, extemplo ejusmodi larvatos Reges Ducesque ſcenam ſuam abſolviſſe videre licuit, quemadmodum id ingenue de his ipſis veteribus Zec- chis fatetur Procopius, ſupra memoratæ enim orationi ſuæ mox ſub- dit : Nunc Romanis nulla in re parent hi barbari. Guia nempe , ut ſupra memoratus Flavius Joſephus & Marcellinus memorat: ſervitus quid ſit, ignorabant , omnes generoſo ſanguine procreati. Haud aliud itaque, quam Ariſtarchi obeliſcos merito reprehenſionem tuam dixerim, cum cri- minaris a me in Prodromo pag. 58. Procopii textum minus fideliter recenſitum , & verba illa : quibus Regem olim Romanus dabat Imperator fuiſſe reſecta, quod prorſum cato a me factitatum, garris, confilio ; Num me nunquam paradoxorum meorum pertexturum fuiſſe telam , ubi integrum textum recitaſſem. Sed jam integrum tibi recitavi, integrumque con- cedo , quid ex illo adverſus ſententiam meam confeciſti ? Quid cauſæ mihi fuit catique conſilii, ut verba poſteriora nihil ad argumentum meum conducentia tegerem ? ſedes veterum Zecchorum indigitare ibi mens erat, non umbraricos Reges jactare. Guo ſtudio ſi te delectari no- viſſem, noviſſem, inquam, te Regum Zecchicorum nomina venari, næ ego vel tibi unum nomine Catim prodidiſſem, de quo Conſtantinus Porphyrogenitus his verbis : (a) Teſlificatur ctiam Phlegon in Olympiade XV. Boſphorum ſub dominatu fuiſſe Cotis Boſporiani regis, cui Cæſar juſſit diade- ma geſtare. Nihil itaque me umbræ Regis terruere , aut impulere ad truncandam Procopii orationem ; nihil minori negotio fugatur quam umbra, ſi vel minimam lucem injeceris. Injecta jam a me ſuperiori hiſtorix luce, umbræ Regum tuorum penitus evanuere. Sola vera Monarchici regiminis auctoritas vetuſtis tabulis probata terrori mihi eſſe poteſt, fugata nomina regum tuorum rideo, explodoque. Nem- pe fateatur jam Lucifer tuus : Pag. 72. LUCIFER. Nocte ſatus , genitore orbus, ſum nomine Momus, Dente Theonino ſingula rodo lubens. (b) II. Ut veteres Aſiæ Zecchos municipio Slavicæ civitatis penitus Pag. 73 exturbes , ad mores illorum hinc atque illinc in veteribus proditos PARS I. X 2 tran- (a) Const. Porphyrog. l. 2. de Themat. (b) Had, Junins Emblemate 1.
RADI I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. 163 tate majores vires acquireret , atque in authoritatem ipſam juſque tranſiret, eousque nonniſi id ſuſtinuere Slavi, dum ad ejusmodi vim retundendam vires ſuas impares adverterent, ut vero primum occa- ſio tempusque data ſunt jugum iſtud quale quale demum excutiendi, extemplo ejusmodi larvatos Reges Ducesque ſcenam ſuam abſolviſſe videre licuit, quemadmodum id ingenue de his ipſis veteribus Zec- chis fatetur Procopius, ſupra memoratæ enim orationi ſuæ mox ſub- dit : Nunc Romanis nulla in re parent hi barbari. Guia nempe , ut ſupra memoratus Flavius Joſephus & Marcellinus memorat: ſervitus quid ſit, ignorabant , omnes generoſo ſanguine procreati. Haud aliud itaque, quam Ariſtarchi obeliſcos merito reprehenſionem tuam dixerim, cum cri- minaris a me in Prodromo pag. 58. Procopii textum minus fideliter recenſitum , & verba illa : quibus Regem olim Romanus dabat Imperator fuiſſe reſecta, quod prorſum cato a me factitatum, garris, confilio ; Num me nunquam paradoxorum meorum pertexturum fuiſſe telam , ubi integrum textum recitaſſem. Sed jam integrum tibi recitavi, integrumque con- cedo , quid ex illo adverſus ſententiam meam confeciſti ? Quid cauſæ mihi fuit catique conſilii, ut verba poſteriora nihil ad argumentum meum conducentia tegerem ? ſedes veterum Zecchorum indigitare ibi mens erat, non umbraricos Reges jactare. Guo ſtudio ſi te delectari no- viſſem, noviſſem, inquam, te Regum Zecchicorum nomina venari, næ ego vel tibi unum nomine Catim prodidiſſem, de quo Conſtantinus Porphyrogenitus his verbis : (a) Teſlificatur ctiam Phlegon in Olympiade XV. Boſphorum ſub dominatu fuiſſe Cotis Boſporiani regis, cui Cæſar juſſit diade- ma geſtare. Nihil itaque me umbræ Regis terruere , aut impulere ad truncandam Procopii orationem ; nihil minori negotio fugatur quam umbra, ſi vel minimam lucem injeceris. Injecta jam a me ſuperiori hiſtorix luce, umbræ Regum tuorum penitus evanuere. Sola vera Monarchici regiminis auctoritas vetuſtis tabulis probata terrori mihi eſſe poteſt, fugata nomina regum tuorum rideo, explodoque. Nem- pe fateatur jam Lucifer tuus : Pag. 72. LUCIFER. Nocte ſatus , genitore orbus, ſum nomine Momus, Dente Theonino ſingula rodo lubens. (b) II. Ut veteres Aſiæ Zecchos municipio Slavicæ civitatis penitus Pag. 73 exturbes , ad mores illorum hinc atque illinc in veteribus proditos PARS I. X 2 tran- (a) Const. Porphyrog. l. 2. de Themat. (b) Had, Junins Emblemate 1.
Strana 164
164 CONFUTATIO tranſis, nullumque non moves lapidem, ut oſtendas eos diſſimillimos fuiſſe a moribus priſcorum Slavorum, adeo ut quantum inter bubonem & aquilam, harpygias & luſcinias diſcrimen eſt, tantum imo majus inter veteres Zecchos, Slavosque fuiſſe dictites. Guanto auſis mecum certare pignore, ſi evicero non aquilam aquilæ , non luſciniam philomelæ ſimiliorem eſſe, quam eorundem Aſiæ Zecchorum mores priſcorum Slavorum ipſorumque majorum noſtrorum moribus? Luciferi tui pellis pignori ſit , qui vapulet , ſi vicero. Euax ! periculum facere liceat : Omniunu primo producis quodpiam fragmentum MS , quod Joſephus Inno- centius Deſericius ab Hiſtoria ſua Hungarica multum nominatus, Or- dinis mei minimi Alumnus, magnoque rei literarix damno anno pri- mum ſuperiore fatis functus in Bibliotheca Vaticana detexit, atque ſuis laudatiſſimis Commentariis Hiſtoriæ Hungaricæ inſeruit , e quibus rur- ſum illud eruditiſſimus Vir Georgius Pray S. J. excerpſit, & in Anna- libus ſuis Hunnorum in Diſſertatione prævia P. III. p. 316. & 317. ad verbum retulit. In hoc MS. dicitur: Principem Zecchorum centum habe- re uxores , regionis vero illius viros caput radere & barbas nutrire. Hi illi tibi bubonum & harpygiarum mores, qui aquilis Slavis tuis viden- tur difformiſſimi. Verum antequam altum ingrediar , præfari & quæ- rere ex te liceat , num in Cl. P. Georgio Pray (nam Deſericius no- ſter nusquam tibi viſus ) legeris hoc MS. a quodam Ordinis Prædica- torum F. Richardo ſub Gregorio IX. Papa & ſxculo ineunte XIII. con- ſcriptum fuiſſe ? Eo tempore , ut infra ex Græcis coævis monumen- tis oſtendemus , jam Zecchorum veterum ſedes , ac finitima Mæotydis Pontique Euxini litora Tartari occupare cœperunt, veteribusque Zec- chis partim in montana actis , partim in morum linguxque ſux conſue- tudinem traductis iſthic pleno jure dominari exorſi ſunt, ut obſcurum videri poſſit, hiſtoriane iſta ſpectet ad tempora anteriora ſeu poſteriora irruptione Tartarorum. At quoniam rem in medio relinquere animus nobis non eſt, & F. Richardus in ſupra fato MS. ſuo dicat : Fratres Ordininis Prædicatorum ex Sichia in Alaniam ulterius progreſſos de loco vero illo fratres ſocietatem habere non poterant procedendi propier timo- rem Tartarorum , qui dicebantur eſſe vicini, & poſteà : Qui (nuncius Du- cis Tartarorum ) dixit, quod exercitus Tartarorum , qui tunc ibidem adquin- que dietus vicinus erat, contra Alemanniam vellet ire. Ex his fas eſt conjice- re has F. Richardi memorias omnino adhuc ſpectare ad eos paucos annos, antequam Tartari Zecchiam & adjacentes finitimas regiones invaſiſſent , atque demum plane ſe ſe in Europam effudiſſent. Con- LUCIFER. ce-
164 CONFUTATIO tranſis, nullumque non moves lapidem, ut oſtendas eos diſſimillimos fuiſſe a moribus priſcorum Slavorum, adeo ut quantum inter bubonem & aquilam, harpygias & luſcinias diſcrimen eſt, tantum imo majus inter veteres Zecchos, Slavosque fuiſſe dictites. Guanto auſis mecum certare pignore, ſi evicero non aquilam aquilæ , non luſciniam philomelæ ſimiliorem eſſe, quam eorundem Aſiæ Zecchorum mores priſcorum Slavorum ipſorumque majorum noſtrorum moribus? Luciferi tui pellis pignori ſit , qui vapulet , ſi vicero. Euax ! periculum facere liceat : Omniunu primo producis quodpiam fragmentum MS , quod Joſephus Inno- centius Deſericius ab Hiſtoria ſua Hungarica multum nominatus, Or- dinis mei minimi Alumnus, magnoque rei literarix damno anno pri- mum ſuperiore fatis functus in Bibliotheca Vaticana detexit, atque ſuis laudatiſſimis Commentariis Hiſtoriæ Hungaricæ inſeruit , e quibus rur- ſum illud eruditiſſimus Vir Georgius Pray S. J. excerpſit, & in Anna- libus ſuis Hunnorum in Diſſertatione prævia P. III. p. 316. & 317. ad verbum retulit. In hoc MS. dicitur: Principem Zecchorum centum habe- re uxores , regionis vero illius viros caput radere & barbas nutrire. Hi illi tibi bubonum & harpygiarum mores, qui aquilis Slavis tuis viden- tur difformiſſimi. Verum antequam altum ingrediar , præfari & quæ- rere ex te liceat , num in Cl. P. Georgio Pray (nam Deſericius no- ſter nusquam tibi viſus ) legeris hoc MS. a quodam Ordinis Prædica- torum F. Richardo ſub Gregorio IX. Papa & ſxculo ineunte XIII. con- ſcriptum fuiſſe ? Eo tempore , ut infra ex Græcis coævis monumen- tis oſtendemus , jam Zecchorum veterum ſedes , ac finitima Mæotydis Pontique Euxini litora Tartari occupare cœperunt, veteribusque Zec- chis partim in montana actis , partim in morum linguxque ſux conſue- tudinem traductis iſthic pleno jure dominari exorſi ſunt, ut obſcurum videri poſſit, hiſtoriane iſta ſpectet ad tempora anteriora ſeu poſteriora irruptione Tartarorum. At quoniam rem in medio relinquere animus nobis non eſt, & F. Richardus in ſupra fato MS. ſuo dicat : Fratres Ordininis Prædicatorum ex Sichia in Alaniam ulterius progreſſos de loco vero illo fratres ſocietatem habere non poterant procedendi propier timo- rem Tartarorum , qui dicebantur eſſe vicini, & poſteà : Qui (nuncius Du- cis Tartarorum ) dixit, quod exercitus Tartarorum , qui tunc ibidem adquin- que dietus vicinus erat, contra Alemanniam vellet ire. Ex his fas eſt conjice- re has F. Richardi memorias omnino adhuc ſpectare ad eos paucos annos, antequam Tartari Zecchiam & adjacentes finitimas regiones invaſiſſent , atque demum plane ſe ſe in Europam effudiſſent. Con- LUCIFER. ce-
Strana 165
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. 165 cedendum itaque tibi hunc Zecchiæ Principem ejusque populum ad-LUCIFLR, huc exZecchorum veterum Slavica gente ac ſtirpe fuiſſe ; ſed jam oſten- dendum: nec polygamiam, nec capitis tonſuram, nec barbæ cultum alienum fuiſſe a moribus Slavorum , atque ipſorum majorum noſtrorum. Et quidem ut de Polygamia ordiar, audi Aimonium de Samone Sla- vorum Duce vel a te laudato commentantem : (a) Habuit quoque (Samo ) duodecim ex genere Winidorum uxores , ex quibus XXII. filios ac XV. genuit fi- lias. Gux eadem in Hermanni Contracti Chronico ad annum 626. narrata reperies. Plurimas ejusmodi pellices adſcribit Crummo Bul- garix Principi Continuator Theophanis , qui de reditu illius a Sacrificiis lóquens , inquit: (b) Medioque pellicum agmine pertranſito ab eis laudem & honorem excepit. Quid dicam de Poloniæ Principibus ? Legeſis Ka- dlubecii Chronicon , & quantos uxorum greges pluribus locis offen- ſurus? Sed quid aliena exempla fector, an domestica non suppetunt? Nimis indiligenter a te lectus Coſmas , qui non modo Polygamiam, ſed quod fœdius eſt, uxorum promiſcuum uſum majoribus noſtris conce- dit. Verba illius ſunt: (c) Et ipſa connubia erant illis communia. Nam more pecudum ſingulas ad noctes nopos promebant hymeneos, & ſurgente auro- ra trium gratiarum copulam, & ferrea amoris rumpebant vincula. Quin in- ductis jam Chriſti ſacris ægre majores noſtros ab Ethnica plurium uxo- rum conſuetudine receſſiſſe his verbis rurſum teſtatur Coſmas. (d) Nam de Udalrico Duce raptuque Bozenæ loquens , ſubdit: Hanc continuo mittens Dux tulit in ſuu , nec tamen antiqua ſolvit connubiæ. Quiu tunc tem- poris , prout cuique placuit , binas vel ternas conjuges habere licuis. Nec nefus fuit viro rapere alterius uxorem , & uxori alterius nubere marito. Et quod nunc aſcribitur pudori , loc tunc fuit magno dedecori , ſi vir unu conjuge , aut conjux uno viro contenti viverent. Vivebant enim quaſi bruta animalia, connubia habentes communia. An non legiſti etiam inter Acta S. Adalberti hanc unam e præcipuis cauſam fuiſſe , quod ſolum verterit , Epiſcopatum- que ſuum deſeruerit ? An non præeunte verba Severo Epiſcopo Pra- genſi hanc tandem peſſimam conſuetudinem ſe depoſituros Gneſnæ ad ipſam tumbam corpusque Divi Adalberti polliciti ſunt majores noſtri, ut vel ipſe Hagecus tuus testatur ? (e) Vah ! an hoc non eſt laureolam in muſtaceo quærere, cum tibi cum xmulo diſceptandum eſt, qui ne elementa quidem hiſtoriæ patrix callet? Guid vero magis abſonum X 3 quam (a) Aimonius de gestis Francorum 1. 4. c 9. (b) Contin. Theophanis p. 431. (c) Coſmas 1, 1. Chron. (d) Idem ad an. 1002. (e) Hagec, ad an. 1039.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. 165 cedendum itaque tibi hunc Zecchiæ Principem ejusque populum ad-LUCIFLR, huc exZecchorum veterum Slavica gente ac ſtirpe fuiſſe ; ſed jam oſten- dendum: nec polygamiam, nec capitis tonſuram, nec barbæ cultum alienum fuiſſe a moribus Slavorum , atque ipſorum majorum noſtrorum. Et quidem ut de Polygamia ordiar, audi Aimonium de Samone Sla- vorum Duce vel a te laudato commentantem : (a) Habuit quoque (Samo ) duodecim ex genere Winidorum uxores , ex quibus XXII. filios ac XV. genuit fi- lias. Gux eadem in Hermanni Contracti Chronico ad annum 626. narrata reperies. Plurimas ejusmodi pellices adſcribit Crummo Bul- garix Principi Continuator Theophanis , qui de reditu illius a Sacrificiis lóquens , inquit: (b) Medioque pellicum agmine pertranſito ab eis laudem & honorem excepit. Quid dicam de Poloniæ Principibus ? Legeſis Ka- dlubecii Chronicon , & quantos uxorum greges pluribus locis offen- ſurus? Sed quid aliena exempla fector, an domestica non suppetunt? Nimis indiligenter a te lectus Coſmas , qui non modo Polygamiam, ſed quod fœdius eſt, uxorum promiſcuum uſum majoribus noſtris conce- dit. Verba illius ſunt: (c) Et ipſa connubia erant illis communia. Nam more pecudum ſingulas ad noctes nopos promebant hymeneos, & ſurgente auro- ra trium gratiarum copulam, & ferrea amoris rumpebant vincula. Quin in- ductis jam Chriſti ſacris ægre majores noſtros ab Ethnica plurium uxo- rum conſuetudine receſſiſſe his verbis rurſum teſtatur Coſmas. (d) Nam de Udalrico Duce raptuque Bozenæ loquens , ſubdit: Hanc continuo mittens Dux tulit in ſuu , nec tamen antiqua ſolvit connubiæ. Quiu tunc tem- poris , prout cuique placuit , binas vel ternas conjuges habere licuis. Nec nefus fuit viro rapere alterius uxorem , & uxori alterius nubere marito. Et quod nunc aſcribitur pudori , loc tunc fuit magno dedecori , ſi vir unu conjuge , aut conjux uno viro contenti viverent. Vivebant enim quaſi bruta animalia, connubia habentes communia. An non legiſti etiam inter Acta S. Adalberti hanc unam e præcipuis cauſam fuiſſe , quod ſolum verterit , Epiſcopatum- que ſuum deſeruerit ? An non præeunte verba Severo Epiſcopo Pra- genſi hanc tandem peſſimam conſuetudinem ſe depoſituros Gneſnæ ad ipſam tumbam corpusque Divi Adalberti polliciti ſunt majores noſtri, ut vel ipſe Hagecus tuus testatur ? (e) Vah ! an hoc non eſt laureolam in muſtaceo quærere, cum tibi cum xmulo diſceptandum eſt, qui ne elementa quidem hiſtoriæ patrix callet? Guid vero magis abſonum X 3 quam (a) Aimonius de gestis Francorum 1. 4. c 9. (b) Contin. Theophanis p. 431. (c) Coſmas 1, 1. Chron. (d) Idem ad an. 1002. (e) Hagec, ad an. 1039.
Strana 166
Pag. 73. log. 74. CONFUTATIO 166 quam ex tonſura capitis , aut barba diſcrimen gentium inferre ? Guis tam invita Minerva natus , ut ignoret unam eandemque gentem etiam quandoque intra ſæculi unius ſpatium in his variaſſe ? Vide ſigilla Du- cum noſtrorum ex ordine, quo fibi ſucceſſerunt , & jam raſo capite mentoque, jam alterutro eorum, jam promiſſa barba paſſisque capil- lis ſimulacra eorum excuſa ſpectaturus es. Viſurus illam barbam ve- terum Zecchorum adhuc in ſigillis Caroli IV. filiique Sigiſmundi, eandemque tibi in imaginibus coævis caſtri Carlsteinenſis, quin & in ſaxo pontis Pragenſis explorare fas eſt. An non audiiſti unquam nul- lum majoribus noſtris ſanctius jusjurandum fuiſſe , quam apprehenſa manu barba? Anne idcirco Ruſſi, multique Pannoniæ Slavi, qui ho- die etiam barbas nutriunt, e ſtirpe & republica non ſunt Slavica? An Poloni qui hodiedum capita radunt, idcirco tibi gente Tartari? Sed jam auſculta Balbinum , quæ ævo ſuo in patria noſtra capita radendi inoleverit conſuetudo, ut ſimillima plane fuerit illi Zecchorum Afix, qui, ut tu ex F. Richardo adfers , ſuper auriculam finiſtram paucos relin- quebant capillos, cætera parte capitis tota raſa. Ita vero Balbinus, poſtquam præfatus fuiſſet antehac conſuetudinem fuiſſe comam nutriendi ; (a ) Ad finem ( inquit ) prioris ſæculi mutata res eſt , meque puero, in Bohemiu inſolitum erat capillum alere , attondehantur pene omnes , relicta tamen ad auri- culam utramque vel alteram veluti crinium flammula ( Sticzkam appellabamus) quam etiam magiſtri pueris nobis velut additamentum inutile & vanum abſcin- dere ſolebant. Quanquam in eo vix Balbino aſſentiri poſſim eam mu- tationem primum ſxculi prioris , id eſt milleſimi quingenteſimi , fine accidisse, habui enim in manibus Tabulam Geographicam Boemiæ ſub initio ejusdem ſæculi & imperio Ludovici Regis noſtri excuſam, quæque nunc in Bibliotheca Illuſtriſſimi ac Excellentiſſimi D. D. Epi- ſcopi Litomericenſis ſervatur , in qua ſimillima raſura diverſi ordinis homines Boemos ſpectare licet; nifi morem eodem ſæculo abolitum, & rurſum revocatum dicamus. Vide igitur quantum doctrinæ tuæ exiſtimationi Vir Cl. detraxeris, cum hos veterum Zecchorum mores cultumque hircum elere, & a ceterorum Slavorum uſu tanquam Harpygias a luſciniis alienos intemperantiſſime dictitaſti. Guis ſibi perſuaſurus eſt te hiſtoricum enavigaſſe æquor, qui intra portum carinæ gubernandæ uſum non habes ? Navigare vis? ( inquit pervetus Poeta ) procelloſum onte cogites mare. LUCIFER. III. (a) Balbin. Miſcel. Dec. 1. 1. 3. c. 20. §. 4.
Pag. 73. log. 74. CONFUTATIO 166 quam ex tonſura capitis , aut barba diſcrimen gentium inferre ? Guis tam invita Minerva natus , ut ignoret unam eandemque gentem etiam quandoque intra ſæculi unius ſpatium in his variaſſe ? Vide ſigilla Du- cum noſtrorum ex ordine, quo fibi ſucceſſerunt , & jam raſo capite mentoque, jam alterutro eorum, jam promiſſa barba paſſisque capil- lis ſimulacra eorum excuſa ſpectaturus es. Viſurus illam barbam ve- terum Zecchorum adhuc in ſigillis Caroli IV. filiique Sigiſmundi, eandemque tibi in imaginibus coævis caſtri Carlsteinenſis, quin & in ſaxo pontis Pragenſis explorare fas eſt. An non audiiſti unquam nul- lum majoribus noſtris ſanctius jusjurandum fuiſſe , quam apprehenſa manu barba? Anne idcirco Ruſſi, multique Pannoniæ Slavi, qui ho- die etiam barbas nutriunt, e ſtirpe & republica non ſunt Slavica? An Poloni qui hodiedum capita radunt, idcirco tibi gente Tartari? Sed jam auſculta Balbinum , quæ ævo ſuo in patria noſtra capita radendi inoleverit conſuetudo, ut ſimillima plane fuerit illi Zecchorum Afix, qui, ut tu ex F. Richardo adfers , ſuper auriculam finiſtram paucos relin- quebant capillos, cætera parte capitis tota raſa. Ita vero Balbinus, poſtquam præfatus fuiſſet antehac conſuetudinem fuiſſe comam nutriendi ; (a ) Ad finem ( inquit ) prioris ſæculi mutata res eſt , meque puero, in Bohemiu inſolitum erat capillum alere , attondehantur pene omnes , relicta tamen ad auri- culam utramque vel alteram veluti crinium flammula ( Sticzkam appellabamus) quam etiam magiſtri pueris nobis velut additamentum inutile & vanum abſcin- dere ſolebant. Quanquam in eo vix Balbino aſſentiri poſſim eam mu- tationem primum ſxculi prioris , id eſt milleſimi quingenteſimi , fine accidisse, habui enim in manibus Tabulam Geographicam Boemiæ ſub initio ejusdem ſæculi & imperio Ludovici Regis noſtri excuſam, quæque nunc in Bibliotheca Illuſtriſſimi ac Excellentiſſimi D. D. Epi- ſcopi Litomericenſis ſervatur , in qua ſimillima raſura diverſi ordinis homines Boemos ſpectare licet; nifi morem eodem ſæculo abolitum, & rurſum revocatum dicamus. Vide igitur quantum doctrinæ tuæ exiſtimationi Vir Cl. detraxeris, cum hos veterum Zecchorum mores cultumque hircum elere, & a ceterorum Slavorum uſu tanquam Harpygias a luſciniis alienos intemperantiſſime dictitaſti. Guis ſibi perſuaſurus eſt te hiſtoricum enavigaſſe æquor, qui intra portum carinæ gubernandæ uſum non habes ? Navigare vis? ( inquit pervetus Poeta ) procelloſum onte cogites mare. LUCIFER. III. (a) Balbin. Miſcel. Dec. 1. 1. 3. c. 20. §. 4.
Strana 167
RADII I. REFLEXIONIS I. S. XXIII. & XXIV. 167 III. Omnium vero indigniſſimum tibi videtur manſuetudine & LUCIFER. gloria veterum Slavorum, ut hoſtiis humanis aliquando Deos ſuos placaſſent , quod tamen de Zecchis Aſiæ Ammianum Marcellinum te- ſtari ais. Dubio huic tuo ex ignoratione hiſtorix Slavicæ profecto cummulate reſpondimus in Confutatione Dedicationis tux, ubi ex ve- tuſtis Græcis latinisque ſcriptoribus oſtendimus hoc ipſum ſacrificii ge- nus veteribus Ethnicis Slavis fuiſſe usitatiſſimum. Sed quandoquidem ibi polliciti ſumus nos alibi examinaturos an hæc a Marcellino com- memorata diritas proprie ad Zecchos nostros veteres pertineat, jam hic Hiſtoricos, Geographos , Poetasque Marcellino antiquiores con- ſulere æquum erit , nec fortaſſe antiquitatum cupidis diſquiſitio iſta in- jucunda accidet. Antiquiſſimæ ſunt Deæ Dianæ ſeu Orfiloche in Tau- rica memoriæ, adeo ut jam Oreſtes Agamemnonis Mycenarum & Argi- vorum Regis filius , ,qui undecim ſæculis ante Chriſtum natum floruiſ- ſe perhibetur, conſulto Delphico Apolline oraculum accepiſſe fera- tur, ut hoc Dianæ ſen Orſiloche ſignum tolleret. Ad quam tantam antiquitatem non ſatis idoneum teſtem produxiſti Ammianum Marcel- linum quindecim ſæculis poſteriorem , qui Sinchis ſeu Zechis populis eam diritutem adſcribit , quod hoſpites quosque hujus Dianæ ſimulacro ſoliti ſint immolare , atque inde Pontus Euxinus nomen inhoſpitalis in- deptus ſit. Certe vel in eo falſus jam Marcellinus, cum hanc dirita- tem in hoſpites exerceri ſolitam quaſi ævo ſuo durantem ipſumque ma- re innavigabile innuit, cum tamen ejus ævo ne vestigium quidem ſeu fani ſeu ſigni Dianæ ſuperfuerit , imo jam ſæculis tribus ante de maris hujus ſecuritate teſtetur Joſephus Flavius de populis Boſphoria- nis & Mæotycis loquens : (a) Nunc vero , inquit , militum ſubjiciuntur tantum tribus millibus: & quadraginta naves longæ innavigabile prius mare in pace cuſtodiunt. Ne dicam in odium Zecchorum meorum veterum op- pido a te truncatum Marcellini textum , qui itidem, ut veteres alii, Tauris hanc diritatem adſcribens , non ſolos Sinchos, ſed Arinchos & Napæos hujus quoque feritatis ſocios commemorat , ſic vero ille : (b) A quibus ( Cherſoneſi coloniis ) per vuria regna diducti itineribus modicis Tauri diſſociantur, inter quos immani diritate terribiles Arinchi , & Synchi , & Napæi intendente ſ�vitiam licentia diuturna indidere mari nomen inhoſpi- tali &c. Tauri autem, a quibus regio Tauricæ nomen accepit, vocan- tur Pag. 73. (a) Flav Joſephus de bello Judaico 1. 2. c. 16. (b) Ammian, Marcellinus 1. 22. p m. 478.
RADII I. REFLEXIONIS I. S. XXIII. & XXIV. 167 III. Omnium vero indigniſſimum tibi videtur manſuetudine & LUCIFER. gloria veterum Slavorum, ut hoſtiis humanis aliquando Deos ſuos placaſſent , quod tamen de Zecchis Aſiæ Ammianum Marcellinum te- ſtari ais. Dubio huic tuo ex ignoratione hiſtorix Slavicæ profecto cummulate reſpondimus in Confutatione Dedicationis tux, ubi ex ve- tuſtis Græcis latinisque ſcriptoribus oſtendimus hoc ipſum ſacrificii ge- nus veteribus Ethnicis Slavis fuiſſe usitatiſſimum. Sed quandoquidem ibi polliciti ſumus nos alibi examinaturos an hæc a Marcellino com- memorata diritas proprie ad Zecchos nostros veteres pertineat, jam hic Hiſtoricos, Geographos , Poetasque Marcellino antiquiores con- ſulere æquum erit , nec fortaſſe antiquitatum cupidis diſquiſitio iſta in- jucunda accidet. Antiquiſſimæ ſunt Deæ Dianæ ſeu Orfiloche in Tau- rica memoriæ, adeo ut jam Oreſtes Agamemnonis Mycenarum & Argi- vorum Regis filius , ,qui undecim ſæculis ante Chriſtum natum floruiſ- ſe perhibetur, conſulto Delphico Apolline oraculum accepiſſe fera- tur, ut hoc Dianæ ſen Orſiloche ſignum tolleret. Ad quam tantam antiquitatem non ſatis idoneum teſtem produxiſti Ammianum Marcel- linum quindecim ſæculis poſteriorem , qui Sinchis ſeu Zechis populis eam diritutem adſcribit , quod hoſpites quosque hujus Dianæ ſimulacro ſoliti ſint immolare , atque inde Pontus Euxinus nomen inhoſpitalis in- deptus ſit. Certe vel in eo falſus jam Marcellinus, cum hanc dirita- tem in hoſpites exerceri ſolitam quaſi ævo ſuo durantem ipſumque ma- re innavigabile innuit, cum tamen ejus ævo ne vestigium quidem ſeu fani ſeu ſigni Dianæ ſuperfuerit , imo jam ſæculis tribus ante de maris hujus ſecuritate teſtetur Joſephus Flavius de populis Boſphoria- nis & Mæotycis loquens : (a) Nunc vero , inquit , militum ſubjiciuntur tantum tribus millibus: & quadraginta naves longæ innavigabile prius mare in pace cuſtodiunt. Ne dicam in odium Zecchorum meorum veterum op- pido a te truncatum Marcellini textum , qui itidem, ut veteres alii, Tauris hanc diritatem adſcribens , non ſolos Sinchos, ſed Arinchos & Napæos hujus quoque feritatis ſocios commemorat , ſic vero ille : (b) A quibus ( Cherſoneſi coloniis ) per vuria regna diducti itineribus modicis Tauri diſſociantur, inter quos immani diritate terribiles Arinchi , & Synchi , & Napæi intendente ſ�vitiam licentia diuturna indidere mari nomen inhoſpi- tali &c. Tauri autem, a quibus regio Tauricæ nomen accepit, vocan- tur Pag. 73. (a) Flav Joſephus de bello Judaico 1. 2. c. 16. (b) Ammian, Marcellinus 1. 22. p m. 478.
Strana 168
168 CONFUTATIO tur a vetuſtioribus omnibus illi populi, qui primi hoc Dianæ ſignum mactatis humanis hoſtiis coluere. Agmen inter hos ducit Herodotus Halicarnaſſeus Hiſtoricorum Princeps ſæculis octo vetuſtior Marcellino, qui de Tauricæ incolis ita commentatur: (a) Equibus Tauri hujusmodi moribus utuntur. Virgini naufragos immolant , & quosvunque Gracos illac delatos hoc modo : Poſtquam preces peregerint , hominis caput clava feriunt, truncum ejus quidam ajunt deturbari de rupe. Nam in rupe prærupta templum eſt eorum ſtum. Cruci aſfigunt caput. Quidam de capite ſuffigendo conſen- tiunt , ſed truucum e præcipitio dejiri negant , ſed hunc contegi dicunt. Dæ- monem cui immolant, ipſi Tauri ajunt ofſe Iphigeniam. Ovidius crebro rei hujus meminit , ipſisque Tauris facinus hoc adſcribit , nobis hic uni- cum ejus locum e libris Tristium proferre libet: (b) LUCIFER. Non procul a nobis (ſcilicet Ponto ) locus eſt, ubi Taurica diræ Cæde pharetratæ ſpargitur aru De� Pomponius Mela: (c) Tauri Iphigenia & Oreſtis adventu maxime memo- rati, immanes ſunt moribus , immanemque famum habent folere victimis ad- venas cædere. Lactantius : (d) Erat lex apud Tauros inhumanam & feram gentem, uti Dianæ hoſpites immolarentur, & id ſacrificium multis temporibus celebratum eſt. Procopius Cæſarienſis, ætate quidem Marcellino poſte- rior, ſed regionum harum peritia multo perpolitior , utpore qui cum Belliſario has ipſe terras adiit , æque Dianæ fanum non Zecchis a ſe commemoratis , ſed veteribus Tauris adſcribit : (e) Poſtquam Oreſtes, inquit , a Tauris abiit cum ſorore &c. Jam ſi hanc vetuſtiſſimam Tau- rorum immanitatem Zecchis Aſiæ populis imputare tibi libuit, oſten- dendum erat : hos Zecchos adhuc veterem illum Taurorum populum fuiſſe, non novum , non adventitium. Ego vero cum Cl. Aſſema- no, (f) ut omnium Slavorum, ita etiam Zecchorum memorias non tam altas vetuſtasque apud Pontum Euxinum & Paludem Mæotydis de. puto , ut ætatem Oreſtis æquarent, quin ſi coloniarum harum Slavica- rum iſthic longiffimum a me defigendum est tempus, poſt Trojanum primo bellum ipſis initium dare auſim, poſt quod tot tantasque gen- tium migrationes accidiſſe memorat Strabo his verbis. (g) Poſt bellum Trojanum , inquit, Græcorum migrationes , tum Trerum, Cimmeriorum ( ii fini- (a) Herodotus Halicar l. 4. (b) Ovidius l. 4. Tristium Eleg. 4. (c) Pomponius Mela de ſitu orbis l. 2. (d) Lactantius de falſa religione c. 21. (e) Proco- pius I. 1. de bello Perſico c. 17. (f) Afſeman Kalend, Eccleſ, univ. T. I. p. 264. & 265. (g) Strabo l. 12.
168 CONFUTATIO tur a vetuſtioribus omnibus illi populi, qui primi hoc Dianæ ſignum mactatis humanis hoſtiis coluere. Agmen inter hos ducit Herodotus Halicarnaſſeus Hiſtoricorum Princeps ſæculis octo vetuſtior Marcellino, qui de Tauricæ incolis ita commentatur: (a) Equibus Tauri hujusmodi moribus utuntur. Virgini naufragos immolant , & quosvunque Gracos illac delatos hoc modo : Poſtquam preces peregerint , hominis caput clava feriunt, truncum ejus quidam ajunt deturbari de rupe. Nam in rupe prærupta templum eſt eorum ſtum. Cruci aſfigunt caput. Quidam de capite ſuffigendo conſen- tiunt , ſed truucum e præcipitio dejiri negant , ſed hunc contegi dicunt. Dæ- monem cui immolant, ipſi Tauri ajunt ofſe Iphigeniam. Ovidius crebro rei hujus meminit , ipſisque Tauris facinus hoc adſcribit , nobis hic uni- cum ejus locum e libris Tristium proferre libet: (b) LUCIFER. Non procul a nobis (ſcilicet Ponto ) locus eſt, ubi Taurica diræ Cæde pharetratæ ſpargitur aru De� Pomponius Mela: (c) Tauri Iphigenia & Oreſtis adventu maxime memo- rati, immanes ſunt moribus , immanemque famum habent folere victimis ad- venas cædere. Lactantius : (d) Erat lex apud Tauros inhumanam & feram gentem, uti Dianæ hoſpites immolarentur, & id ſacrificium multis temporibus celebratum eſt. Procopius Cæſarienſis, ætate quidem Marcellino poſte- rior, ſed regionum harum peritia multo perpolitior , utpore qui cum Belliſario has ipſe terras adiit , æque Dianæ fanum non Zecchis a ſe commemoratis , ſed veteribus Tauris adſcribit : (e) Poſtquam Oreſtes, inquit , a Tauris abiit cum ſorore &c. Jam ſi hanc vetuſtiſſimam Tau- rorum immanitatem Zecchis Aſiæ populis imputare tibi libuit, oſten- dendum erat : hos Zecchos adhuc veterem illum Taurorum populum fuiſſe, non novum , non adventitium. Ego vero cum Cl. Aſſema- no, (f) ut omnium Slavorum, ita etiam Zecchorum memorias non tam altas vetuſtasque apud Pontum Euxinum & Paludem Mæotydis de. puto , ut ætatem Oreſtis æquarent, quin ſi coloniarum harum Slavica- rum iſthic longiffimum a me defigendum est tempus, poſt Trojanum primo bellum ipſis initium dare auſim, poſt quod tot tantasque gen- tium migrationes accidiſſe memorat Strabo his verbis. (g) Poſt bellum Trojanum , inquit, Græcorum migrationes , tum Trerum, Cimmeriorum ( ii fini- (a) Herodotus Halicar l. 4. (b) Ovidius l. 4. Tristium Eleg. 4. (c) Pomponius Mela de ſitu orbis l. 2. (d) Lactantius de falſa religione c. 21. (e) Proco- pius I. 1. de bello Perſico c. 17. (f) Afſeman Kalend, Eccleſ, univ. T. I. p. 264. & 265. (g) Strabo l. 12.
Strana 169
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. 169 finitimi fuere Tauris Zechiæque proprie poſtea dictæ veteres indige- LUCIFER. næ ) Lydorum (quibus finitimi erant Heneti unoque nonunquam no. mine comprehenſi) Perſarum deinde : Macedonum & ad extremum Gallo- rum irruptiones , conturbaverunt omnia , & conſuderunt. Obſcuritatis vero cauſam non mutationes duntaxat præbuerunt , ſed & ſcriptorum diſſenſio de iisdem non eadem dicentium. Profecto Amazonum memorias (cum Pen- theſilea , quæ Trojam Priamo in auxilium venerat , ibique tumulum cum exercitu ſuo invenerat) in Aſia minore hoc ipſo tempore depe- riiſſe paſſim ſeribunt authores , ab his autem originem duxiſſe Sauro- matas Mxotydis accolas hoc carmine tradit Dionyfius: (a) Mæota primum tangunt Mæctydis undas, Sauromatæque truces , gens aſpera Martis in armis, Sanguis Amazonidum. Immigrationis huſus porro meminit Strabo , qui tamen Cimmerios Boſphorianos a Scythis depulſos ſcribit , ſic vero ille : (b) Fuit quodam tempore magna Cimmeriorum in Boſporo potentia, qui Cimmerius Beſporus ab iis dicius ſuit. Hi ſunt , qui regiones continentis a dextra Ponti usque ad Joniam incurſionibus vexaverunt. Atque hos quidem Scythæ iſlis e locis ex- pulerunt. Nemo autem eruditorum ignorat, ut alias oſtendimus, Græ- cos Latinosque ſcriptores promiſcue vocabulo Scytharum & Sarmatarum uſos. Ut multo poſterius etiam factum deputem, cum Slavi Ponti Euxini & Mæotydis accolæ tandem etiam imperium ſuum in Tauri- cam Cherſoneſum protenderunt , atque abhinc Tauros illos veteres ejecerunt. Guare vetuſtiſſimis his monumentis æqua lance penſatis propalam eſt : Taurorum illorum veterum immanitatem tantoopere a te exaggeratam nihil ad Zecchos noſtros, Slavicosque populos mul- to poſterius has regiones ingreſſos pertinere. Quanquam ſi perſtes induresque in fententia , Zecchisque hanc qualem qualem maculam inuſtam contendas, nihil adverſum me confecturus fis , qui in confu- tatione Dedicationis tux luculentis vetuſtatis exemplis probavi, etiam ejuscemodi humanæ victima ſacrificiique genus a Slavorum veterum moribus non fuiſſe alientm, IV. Ita cum animo meo conſtitui nihil diſſimulare, aut ſilentio premere in hac Apologia, abi ubi peccatum Lucifert tui animadver- tero: PARS I. Tar- (a) Dionyſius in Periegeſi. (b) Strabo 1 11.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIII. & XXIV. 169 finitimi fuere Tauris Zechiæque proprie poſtea dictæ veteres indige- LUCIFER. næ ) Lydorum (quibus finitimi erant Heneti unoque nonunquam no. mine comprehenſi) Perſarum deinde : Macedonum & ad extremum Gallo- rum irruptiones , conturbaverunt omnia , & conſuderunt. Obſcuritatis vero cauſam non mutationes duntaxat præbuerunt , ſed & ſcriptorum diſſenſio de iisdem non eadem dicentium. Profecto Amazonum memorias (cum Pen- theſilea , quæ Trojam Priamo in auxilium venerat , ibique tumulum cum exercitu ſuo invenerat) in Aſia minore hoc ipſo tempore depe- riiſſe paſſim ſeribunt authores , ab his autem originem duxiſſe Sauro- matas Mxotydis accolas hoc carmine tradit Dionyfius: (a) Mæota primum tangunt Mæctydis undas, Sauromatæque truces , gens aſpera Martis in armis, Sanguis Amazonidum. Immigrationis huſus porro meminit Strabo , qui tamen Cimmerios Boſphorianos a Scythis depulſos ſcribit , ſic vero ille : (b) Fuit quodam tempore magna Cimmeriorum in Boſporo potentia, qui Cimmerius Beſporus ab iis dicius ſuit. Hi ſunt , qui regiones continentis a dextra Ponti usque ad Joniam incurſionibus vexaverunt. Atque hos quidem Scythæ iſlis e locis ex- pulerunt. Nemo autem eruditorum ignorat, ut alias oſtendimus, Græ- cos Latinosque ſcriptores promiſcue vocabulo Scytharum & Sarmatarum uſos. Ut multo poſterius etiam factum deputem, cum Slavi Ponti Euxini & Mæotydis accolæ tandem etiam imperium ſuum in Tauri- cam Cherſoneſum protenderunt , atque abhinc Tauros illos veteres ejecerunt. Guare vetuſtiſſimis his monumentis æqua lance penſatis propalam eſt : Taurorum illorum veterum immanitatem tantoopere a te exaggeratam nihil ad Zecchos noſtros, Slavicosque populos mul- to poſterius has regiones ingreſſos pertinere. Quanquam ſi perſtes induresque in fententia , Zecchisque hanc qualem qualem maculam inuſtam contendas, nihil adverſum me confecturus fis , qui in confu- tatione Dedicationis tux luculentis vetuſtatis exemplis probavi, etiam ejuscemodi humanæ victima ſacrificiique genus a Slavorum veterum moribus non fuiſſe alientm, IV. Ita cum animo meo conſtitui nihil diſſimulare, aut ſilentio premere in hac Apologia, abi ubi peccatum Lucifert tui animadver- tero: PARS I. Tar- (a) Dionyſius in Periegeſi. (b) Strabo 1 11.
Strana 170
170 CONFUTATIO LUCIFER. Tarda licet Nemefis pœnam differre videtur, Attamen a tergo dura flugella quatit. (*) Pag. 70. Pag. 72. Pag. 74. Leviora hic quædam tua hoc paragrapho admiſſa perstringere libet: Et quidem 1. ais: te non credere: veteres Slavos Monarchico eoque ſum- me deſpotico genere ſuiſſe dominatos, qualiter omnes Aſiaticæ uti Zinchi , Zi- thi , & Zecchi ſuere nationes, quas Ariſloteles barbarus & ad ſervitutem na- tas ſæpius vocitat. In margine vero apponis : In Politicis; ut indigites Ariſtotelem in libris Politicorum hæc afferere. Ubi vero is locus in octo libris Politicorun Ariſtotelis eft ? male tibi præluxit Lucifer , nam Zinchorum , Zichorum , aut Zecchorum nomen his octo libris abeſt, nec univerſim is uſpiam Aſix populis Monarchicum , ſeu ut tu vocas, ſumme deſpoticum imperium concedit. Si Aſiæ nationes barbaras vocat, nihil extra ævi ſui morem ſcripſit, quo omnes gentes extra Græciam ipſique Romani paſſim a Græcis barbari appellati. Erudite hanc in rem Georgius Hornius a te laudatus : Per barbaros intelliguntur omnes extra Romanum Imperium populi. (b) 2do Nimium pompatice de gente Slavica loqueris: Romanis (inquis ) Zechi ſerviunt ! Sluvis vel ipſa Romani. Et infra profers locum ex Theophane & Nicephoro , quo dicitur Conſtantinum annua penſitatione promiſa pacem cum Bulgaris facere coactum. Vah ! hoceine eſt Slavis Rumani ſerviunt ? Tune Lu- cifer qui tantus tamque ſpectatus videri cupis jurisperitus , & tota lu- cubratione meros textus Juris ſpuis , neſcias , quid interſit inter an- nuam pecuniæ penſitationem & ſervitutem eam, quam hic effingis? adi vel Jordani maxime tibi triti authoris Archi-Pincernatum ſeu ejus Origines Slavicas c. 29. §. 41. & ex vetuſtis exemplis authoritatibus- que graviſſimis diſcrimen, quantum inter album & nigrum eſt, de- prehendes. 3tio Meliorem uſum illius ex Horatii L. I. Satyra. 2. adagii : Paſtillos Rufillus olet, Gorgonius Hircum, edocere Luciferum tuum par est, ut poſthac magis congrue illo utatur, audiat vero de hoo adagio loquentem Eraſmum Roterodamum : Dicendum wel in duos aliquos diverſis laborantes vitiis, vel in eundem ſui diſſimilem: nempe modo loquaciorem quam ſąt ſit, modo impendio taciturnum, interdum pueriliter ineptum, interdum Catone ſeveriorem : nonnunquam proſuſum, nonnunquam ſordidum. Siquidem ut vitio dandum, ſi quis hircum oleat, ita adæque vituperandum, ſi quis oleat unguenta. Nam paſtilli pillulæ ſunt unguentariæ. Vide quam nihil (a) Flor. Schenhovius Emblem. 51. (b) Hornius in Area Noe p. m. 170.
170 CONFUTATIO LUCIFER. Tarda licet Nemefis pœnam differre videtur, Attamen a tergo dura flugella quatit. (*) Pag. 70. Pag. 72. Pag. 74. Leviora hic quædam tua hoc paragrapho admiſſa perstringere libet: Et quidem 1. ais: te non credere: veteres Slavos Monarchico eoque ſum- me deſpotico genere ſuiſſe dominatos, qualiter omnes Aſiaticæ uti Zinchi , Zi- thi , & Zecchi ſuere nationes, quas Ariſloteles barbarus & ad ſervitutem na- tas ſæpius vocitat. In margine vero apponis : In Politicis; ut indigites Ariſtotelem in libris Politicorum hæc afferere. Ubi vero is locus in octo libris Politicorun Ariſtotelis eft ? male tibi præluxit Lucifer , nam Zinchorum , Zichorum , aut Zecchorum nomen his octo libris abeſt, nec univerſim is uſpiam Aſix populis Monarchicum , ſeu ut tu vocas, ſumme deſpoticum imperium concedit. Si Aſiæ nationes barbaras vocat, nihil extra ævi ſui morem ſcripſit, quo omnes gentes extra Græciam ipſique Romani paſſim a Græcis barbari appellati. Erudite hanc in rem Georgius Hornius a te laudatus : Per barbaros intelliguntur omnes extra Romanum Imperium populi. (b) 2do Nimium pompatice de gente Slavica loqueris: Romanis (inquis ) Zechi ſerviunt ! Sluvis vel ipſa Romani. Et infra profers locum ex Theophane & Nicephoro , quo dicitur Conſtantinum annua penſitatione promiſa pacem cum Bulgaris facere coactum. Vah ! hoceine eſt Slavis Rumani ſerviunt ? Tune Lu- cifer qui tantus tamque ſpectatus videri cupis jurisperitus , & tota lu- cubratione meros textus Juris ſpuis , neſcias , quid interſit inter an- nuam pecuniæ penſitationem & ſervitutem eam, quam hic effingis? adi vel Jordani maxime tibi triti authoris Archi-Pincernatum ſeu ejus Origines Slavicas c. 29. §. 41. & ex vetuſtis exemplis authoritatibus- que graviſſimis diſcrimen, quantum inter album & nigrum eſt, de- prehendes. 3tio Meliorem uſum illius ex Horatii L. I. Satyra. 2. adagii : Paſtillos Rufillus olet, Gorgonius Hircum, edocere Luciferum tuum par est, ut poſthac magis congrue illo utatur, audiat vero de hoo adagio loquentem Eraſmum Roterodamum : Dicendum wel in duos aliquos diverſis laborantes vitiis, vel in eundem ſui diſſimilem: nempe modo loquaciorem quam ſąt ſit, modo impendio taciturnum, interdum pueriliter ineptum, interdum Catone ſeveriorem : nonnunquam proſuſum, nonnunquam ſordidum. Siquidem ut vitio dandum, ſi quis hircum oleat, ita adæque vituperandum, ſi quis oleat unguenta. Nam paſtilli pillulæ ſunt unguentariæ. Vide quam nihil (a) Flor. Schenhovius Emblem. 51. (b) Hornius in Area Noe p. m. 170.
Strana 171
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XXV. nihil aptius elegantiusque in unum eundemque Luciferum tuutn dici LUCIFER. poſlit , qui cum Catonis ſupercilio paſſim juveniliter petulcit. 171 Ad §. XXV. I. Malum ! quis iste rerum tuarum & argumentorum ordo? Fag. 74, rurſum ad mare tuum Caucaſeum redis , atque ex ipſo locorum ſitu conaris ostendere isthic non habitaſſe Slavos. Nam producto Pro- copii de bello Gothico valde prolixo loco gentes enumeras, quæ Pontum Euxinum ultraque eum coluere , & ſubdis: En Zichos (Zechos hic appellat Procopius ) in littore maris Euxini procul hinc in Afia ! en Slavos in ripa Iſtri ſeis Danubii in Europa! viden Zichos in oriente, Slavos in ſeptentrione ! Video , & in cute video Luciferum tuum novum illum Geographix Architectum ! qui plagas mundi tam ſcite novit diſpeſ- cere : Procopins Pontum Euxinum deſcribens, ad ejus ſeptentrionem, inquit, habent Antarum populi infiniti , Lucifer tuus locum hune ex- plicans, ait: En Slavos in ripa Iſtri ſeu Danubii in Europa! Itane reſpectu Ponti Euxini Danubius ſeu liter ex plaga ſeptentrionali eſt ? Næ ille cum totam hiſtoriam invercit, jam nobis Geographiam orbisque pla- gas etiam invertat. Si enim Danubius Ponto Euxino ad ſeptentrio- nem eſt , proculdubio Boriſthenes & Tanais ad occidentem aut plane meridiem illi erit. De aliis hic Slavis Antisve loquitur Procopius, cum Ponto Euxino Tanaique fluvio obtentos commemorat, nempe de illis, quos Plinius l. 6. c. 7. Antacas vocat, & quorum fi- tum his verbis deſcribit : Sunt qui circa Mæctin ad Ceraumos montes al- tiores has tradunt gentes a litore Napæas , ſupraque Eſſcclones Cholchis junctos ce montium cacuminibus , dein Carmacas, Orunos , Antacas &c. De Iſtri ac- colis agit Procopius libro 3. c. 14. dum ait : Et vero hi populi, Sclave- ni & Antæ ulterioris ripæ Iſiri partem maximam habent. Hi vero iſthic non fuere indigenæ, ſed advenæ, nec enim in ullo veteriore Geographo aut hiſtorico Antas ſeu Antacas in sipis Danubii reperturus es , ut itaque Procopius de ævo ſuo ſæculoque ſexto loqui cenſendus ſat. A Danubio vero in ſeptentrionem etiam protenſos tum fuiſſe ipſe ron nego. Sed cum hunc errorem tibi condonat Geographorum Schola , condonet- ne alterum, cum ais? Videsne Zcehos in oriente, Slaves (imo Antas ) in ſeptentrione ! Avesne cognoſcere quantæ difficultatis quantique roboris hæc tua ſit argumentatio vel uno pede in limen Geographix ingreſlis? Simillima eſt illi, ſi dicam : Boemi, Poloni, Ruſlique verſus ſeptentrio- Y 2. PARS I. Pag. 744. Fag. 75.. nem-
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XXV. nihil aptius elegantiusque in unum eundemque Luciferum tuutn dici LUCIFER. poſlit , qui cum Catonis ſupercilio paſſim juveniliter petulcit. 171 Ad §. XXV. I. Malum ! quis iste rerum tuarum & argumentorum ordo? Fag. 74, rurſum ad mare tuum Caucaſeum redis , atque ex ipſo locorum ſitu conaris ostendere isthic non habitaſſe Slavos. Nam producto Pro- copii de bello Gothico valde prolixo loco gentes enumeras, quæ Pontum Euxinum ultraque eum coluere , & ſubdis: En Zichos (Zechos hic appellat Procopius ) in littore maris Euxini procul hinc in Afia ! en Slavos in ripa Iſtri ſeis Danubii in Europa! viden Zichos in oriente, Slavos in ſeptentrione ! Video , & in cute video Luciferum tuum novum illum Geographix Architectum ! qui plagas mundi tam ſcite novit diſpeſ- cere : Procopins Pontum Euxinum deſcribens, ad ejus ſeptentrionem, inquit, habent Antarum populi infiniti , Lucifer tuus locum hune ex- plicans, ait: En Slavos in ripa Iſtri ſeu Danubii in Europa! Itane reſpectu Ponti Euxini Danubius ſeu liter ex plaga ſeptentrionali eſt ? Næ ille cum totam hiſtoriam invercit, jam nobis Geographiam orbisque pla- gas etiam invertat. Si enim Danubius Ponto Euxino ad ſeptentrio- nem eſt , proculdubio Boriſthenes & Tanais ad occidentem aut plane meridiem illi erit. De aliis hic Slavis Antisve loquitur Procopius, cum Ponto Euxino Tanaique fluvio obtentos commemorat, nempe de illis, quos Plinius l. 6. c. 7. Antacas vocat, & quorum fi- tum his verbis deſcribit : Sunt qui circa Mæctin ad Ceraumos montes al- tiores has tradunt gentes a litore Napæas , ſupraque Eſſcclones Cholchis junctos ce montium cacuminibus , dein Carmacas, Orunos , Antacas &c. De Iſtri ac- colis agit Procopius libro 3. c. 14. dum ait : Et vero hi populi, Sclave- ni & Antæ ulterioris ripæ Iſiri partem maximam habent. Hi vero iſthic non fuere indigenæ, ſed advenæ, nec enim in ullo veteriore Geographo aut hiſtorico Antas ſeu Antacas in sipis Danubii reperturus es , ut itaque Procopius de ævo ſuo ſæculoque ſexto loqui cenſendus ſat. A Danubio vero in ſeptentrionem etiam protenſos tum fuiſſe ipſe ron nego. Sed cum hunc errorem tibi condonat Geographorum Schola , condonet- ne alterum, cum ais? Videsne Zcehos in oriente, Slaves (imo Antas ) in ſeptentrione ! Avesne cognoſcere quantæ difficultatis quantique roboris hæc tua ſit argumentatio vel uno pede in limen Geographix ingreſlis? Simillima eſt illi, ſi dicam : Boemi, Poloni, Ruſlique verſus ſeptentrio- Y 2. PARS I. Pag. 744. Fag. 75.. nem-
Strana 172
172 CONFUTATIO nem ſiti, ſunt Slavi gente, ergo Dalmatæ, Crostæ, Servil, Bulgares- que verſus meridiem & orientem colentes non ſunt Slavi. Oſtendi- ſline vel minimo indicio ex Procopio hos Zecchos noh fuiſſe Slavo, aut inter gentes Pontum Euxinum accolentes aliquas non fuiſſe Slavi- cas? Oſtendistine vel per umbram ex Procopio has ipſas gentes Tartaros aut Tartaricæ ſtirpis fuiſſe ? Vah ſummam hiſtoriæ imperi- tiam ! Tartaros aut Tartaricam ſtirpem ad Pontum Euxinum jam his ſæculis quærere, qui longiſſime, ut poſtea demonſtrabo, remoti, ſx- culo primum XIII. innotuere, atque in has plagas ſe infudere. Et ut tribus verbis complectar omnia: legiſtine unquam in vetere aliquo Geographo vel Hiſtorico ante ſxculum XIII. vel ipſum Tartarorum no- men ? ſed de hoc alias. II. Aliud longe majus offendiculum pedibus meis ex eodem Procopii a te prolato loco opponere campus hic tibi erat. Nam cum is dicat: Palus ( Mæotis ) autem in Ponti Euxini littus evalvitur, qui il- lis habitunt, Cimmerii dicti olim, jam vocantur Cuturguri, idem Procopius autem eodem libro c. 5. hos Cuturguros Hunnos appellet , non inerme tibi multoque robuſtius ſuperiore argumentum capere fas erat : hos veteres Zecchos ſtirpis & gentis fuiſſe Hunnicx. Sed quandoquidem umbratici illi Tartari ne per nomen quidem his ſxculis noti vel co ca- pite alte animo tuo inſederunt, quod illorum tam terrifi a tua hy- potypoſi magis exacuendam invidiam odiumque popularium meorum adverſus me ſcriptaque mea ſperares, idcirco tam validas difficultates penitus prætermiſiſti, quas jam ipſe mihi hic opponam, diluamque, ut ne hac parte vacillans Zecchorum hiſtoria relinquatur. Et quidem loco illi tuo Procopii quo Cuturguris ſedem ad oſtia Paludis Mxotydis concedit , & quem olim Cimmerii tenuerunt , alium etiam ex hujus libri c. 5 apponam, quo Hunnos a Cherſoneſo uſque ad Boſphorum habitare innuit, verba illius ſunt : Ab urbe Boſphoro ad urbem Cherſonem ſuam in maris litore, & Romanis jam inde olim ſubditum tenent barbari, uti- que Hunni quidquid interjacet. Nec enim quidquam celare velim , quod opinioni mex de Slavis Zecchis adverſum quaqua demum ratione vi- deri poſſit. Ut autem difficultatem hanc elidam, ante omnia animad- vertendum: Procopium copioſe hoc loco diſſerere de Hunnis illis, qui everſo filiorum Attilæ in Europa, transdanubianisque regionibus im- perio ad ſuas veteres Aſiæ ſedes rediere , hinc in eundem locum eru- ditiſſime commentatur Doctiſſimus Vir Georgius Pray («) Itaque Hunni LUCIFER. Utur- (a) Annales Hunnorum P. 2. Diſſert. prævia p. 195.
172 CONFUTATIO nem ſiti, ſunt Slavi gente, ergo Dalmatæ, Crostæ, Servil, Bulgares- que verſus meridiem & orientem colentes non ſunt Slavi. Oſtendi- ſline vel minimo indicio ex Procopio hos Zecchos noh fuiſſe Slavo, aut inter gentes Pontum Euxinum accolentes aliquas non fuiſſe Slavi- cas? Oſtendistine vel per umbram ex Procopio has ipſas gentes Tartaros aut Tartaricæ ſtirpis fuiſſe ? Vah ſummam hiſtoriæ imperi- tiam ! Tartaros aut Tartaricam ſtirpem ad Pontum Euxinum jam his ſæculis quærere, qui longiſſime, ut poſtea demonſtrabo, remoti, ſx- culo primum XIII. innotuere, atque in has plagas ſe infudere. Et ut tribus verbis complectar omnia: legiſtine unquam in vetere aliquo Geographo vel Hiſtorico ante ſxculum XIII. vel ipſum Tartarorum no- men ? ſed de hoc alias. II. Aliud longe majus offendiculum pedibus meis ex eodem Procopii a te prolato loco opponere campus hic tibi erat. Nam cum is dicat: Palus ( Mæotis ) autem in Ponti Euxini littus evalvitur, qui il- lis habitunt, Cimmerii dicti olim, jam vocantur Cuturguri, idem Procopius autem eodem libro c. 5. hos Cuturguros Hunnos appellet , non inerme tibi multoque robuſtius ſuperiore argumentum capere fas erat : hos veteres Zecchos ſtirpis & gentis fuiſſe Hunnicx. Sed quandoquidem umbratici illi Tartari ne per nomen quidem his ſxculis noti vel co ca- pite alte animo tuo inſederunt, quod illorum tam terrifi a tua hy- potypoſi magis exacuendam invidiam odiumque popularium meorum adverſus me ſcriptaque mea ſperares, idcirco tam validas difficultates penitus prætermiſiſti, quas jam ipſe mihi hic opponam, diluamque, ut ne hac parte vacillans Zecchorum hiſtoria relinquatur. Et quidem loco illi tuo Procopii quo Cuturguris ſedem ad oſtia Paludis Mxotydis concedit , & quem olim Cimmerii tenuerunt , alium etiam ex hujus libri c. 5 apponam, quo Hunnos a Cherſoneſo uſque ad Boſphorum habitare innuit, verba illius ſunt : Ab urbe Boſphoro ad urbem Cherſonem ſuam in maris litore, & Romanis jam inde olim ſubditum tenent barbari, uti- que Hunni quidquid interjacet. Nec enim quidquam celare velim , quod opinioni mex de Slavis Zecchis adverſum quaqua demum ratione vi- deri poſſit. Ut autem difficultatem hanc elidam, ante omnia animad- vertendum: Procopium copioſe hoc loco diſſerere de Hunnis illis, qui everſo filiorum Attilæ in Europa, transdanubianisque regionibus im- perio ad ſuas veteres Aſiæ ſedes rediere , hinc in eundem locum eru- ditiſſime commentatur Doctiſſimus Vir Georgius Pray («) Itaque Hunni LUCIFER. Utur- (a) Annales Hunnorum P. 2. Diſſert. prævia p. 195.
Strana 173
RADH I. REFLEXIONIS I. &. XXV. 173 Uturguri & Cuturguri : quorum Procopius laudumo loco momini reliquiæ torum LUGIFER. erant , quos ceciſo fillaco Attilæ filio natu maximo , ac deinceps ſubialo quoque Dengizicho in Scythiam retruſos ſub Immacho natu minimo ælias commonſiravi- mus, qui ad id tempus , quo hæc Procopius literis confignavit, facile in tam fre- quentem populum excreviſſe poterant , ut ſub diverſis Principibus diverſa item nomina indepi eſſent. Hi itaque reduces , a Cherſoneſo ad Boſphorum & per paludis Mxotydis litora imperium ſuum dilatarunt , ut fuſe hoc capite perſequitur Procopius , nec tamen alias gentes jam prius hic habitantes exturbaſſe leguntur, nam quanquam prius cum Gothis cre- bro manum conſeruerint , tamen pace poſtea transactum , ut Gothi amici impoſterum ſuciique Uturgurarum pari cum ipfis jure ſemper viverent, ut inquit Procopius ; quod multo magis de Slavis iſthic colentibus ſen- tiendum , qui Hunnorum ante perpetuo ſocii & fœderati eraiit, nec dubitandum inter Hunnos ipſos reducés plures Slavos fuisse veterum ſuarum patriarum ſedium repetundarum illicio tractos. Nam certum eſt his ipſis locis inter Cherſoneſum & Boſphorum Chazaros Slavos ſediſſe, & iſthic S. Cyrillum Slavicam linguam didiciſſe, ut copioſe P. III. Innalium Hagec. p. 32. & ſeqq. probavimus. Nec mirum hoc tempore Slavorum nomen fuiſſe ſuppreſſum , quandoquidem Hinni numero multo majores erant , & imperium in has vicinasque regiones exercebant , quemadmodum ab Hunnorum irruptione in Europam factum, ut perpetuo ſub Hunnorum nomine laterent. Zecchos hos vero gente & ſtirpe alios fuiſſe ab Hunnis manifeſtis verbis innuit Procopius Cæſarienſis, qui eos ab Hunnis diſpeſcit , ſic enim ille: (a) Ibi cum allæ gentes multæ ſedes habent, tum Alani , atque Abaſgi veteres Chri- flianorum ac Romanorum amici, Zechi præterea, poſtque hos Hunni cognomen- to Sabiri. Guod vero gente ac ſtirpe Slavi eſſent , his partibus , indi- gitarunt poſtea ſæculo nono ſcriptores quique Græci, cum eos ge- nerico Ruſſorum nomine impertirentur. Sic Nicætas coævus cogno- mento David in vita S. Ignatii ad annum 858. ſcribit : Ea tempeſtate Rhoſſi gens Stytharum a Panto Euxino ad Stenum excurſione facta omnem cir- cum regionem , omniaque monaſteria deprædati ſunt. Zonaras ! Gens autem Scythica Ruſſii genibus Taurum ( Tauricam Cherſoneſum ) incolentibus claſ- ſe Euxinum Pontum aggreſſa. Cedrenus p. 551. eadem prorſus habet, quibus Cl. Aſſemanus ſubnectit: (b) Ad Ruſſos quod attinet . . . . Tai- Y 3 roſci- (a) Procopius de bello Perſico 1. 2. p. m. 334. (b) Aſſeman, Kalend. Eccleſ. Univerſ. T. I. p. 233.
RADH I. REFLEXIONIS I. &. XXV. 173 Uturguri & Cuturguri : quorum Procopius laudumo loco momini reliquiæ torum LUGIFER. erant , quos ceciſo fillaco Attilæ filio natu maximo , ac deinceps ſubialo quoque Dengizicho in Scythiam retruſos ſub Immacho natu minimo ælias commonſiravi- mus, qui ad id tempus , quo hæc Procopius literis confignavit, facile in tam fre- quentem populum excreviſſe poterant , ut ſub diverſis Principibus diverſa item nomina indepi eſſent. Hi itaque reduces , a Cherſoneſo ad Boſphorum & per paludis Mxotydis litora imperium ſuum dilatarunt , ut fuſe hoc capite perſequitur Procopius , nec tamen alias gentes jam prius hic habitantes exturbaſſe leguntur, nam quanquam prius cum Gothis cre- bro manum conſeruerint , tamen pace poſtea transactum , ut Gothi amici impoſterum ſuciique Uturgurarum pari cum ipfis jure ſemper viverent, ut inquit Procopius ; quod multo magis de Slavis iſthic colentibus ſen- tiendum , qui Hunnorum ante perpetuo ſocii & fœderati eraiit, nec dubitandum inter Hunnos ipſos reducés plures Slavos fuisse veterum ſuarum patriarum ſedium repetundarum illicio tractos. Nam certum eſt his ipſis locis inter Cherſoneſum & Boſphorum Chazaros Slavos ſediſſe, & iſthic S. Cyrillum Slavicam linguam didiciſſe, ut copioſe P. III. Innalium Hagec. p. 32. & ſeqq. probavimus. Nec mirum hoc tempore Slavorum nomen fuiſſe ſuppreſſum , quandoquidem Hinni numero multo majores erant , & imperium in has vicinasque regiones exercebant , quemadmodum ab Hunnorum irruptione in Europam factum, ut perpetuo ſub Hunnorum nomine laterent. Zecchos hos vero gente & ſtirpe alios fuiſſe ab Hunnis manifeſtis verbis innuit Procopius Cæſarienſis, qui eos ab Hunnis diſpeſcit , ſic enim ille: (a) Ibi cum allæ gentes multæ ſedes habent, tum Alani , atque Abaſgi veteres Chri- flianorum ac Romanorum amici, Zechi præterea, poſtque hos Hunni cognomen- to Sabiri. Guod vero gente ac ſtirpe Slavi eſſent , his partibus , indi- gitarunt poſtea ſæculo nono ſcriptores quique Græci, cum eos ge- nerico Ruſſorum nomine impertirentur. Sic Nicætas coævus cogno- mento David in vita S. Ignatii ad annum 858. ſcribit : Ea tempeſtate Rhoſſi gens Stytharum a Panto Euxino ad Stenum excurſione facta omnem cir- cum regionem , omniaque monaſteria deprædati ſunt. Zonaras ! Gens autem Scythica Ruſſii genibus Taurum ( Tauricam Cherſoneſum ) incolentibus claſ- ſe Euxinum Pontum aggreſſa. Cedrenus p. 551. eadem prorſus habet, quibus Cl. Aſſemanus ſubnectit: (b) Ad Ruſſos quod attinet . . . . Tai- Y 3 roſci- (a) Procopius de bello Perſico 1. 2. p. m. 334. (b) Aſſeman, Kalend. Eccleſ. Univerſ. T. I. p. 233.
Strana 174
174 CONFUTATIO LUCIFER. roſcitæ ii ſunt , Cherſoneſum Tauricam incolentes , quemadmodum u Cedieno & Zonara vocantur. Et postea (a) Nam Ruſſorum æque ac Slavorum no- men ampliſſimum eſt. Non vero alii fuere hi Ruſſi, quam Chazari a S. Cyrillo converſi, ut ex Photii Patriarchæ Constantinopelitani lite- ris apud Baronium (b) licet cognoſcere. Profecto Agathias Proco- pio coævus ejusque continuator de diverſis gentibus ad orientalem Mæotydis plagam colentibus loquens his verbis innuit eos generico Hunnorum nomine appellatos. Ita vero ille: (c) Hi vero omnes com- muniter Seythæ Hunni vocabantur. Qui imo eodem loco Procopii Cu- turguros magis ad Slavicam dialectum accedente voce Cotrigores ( quod vetuſto Slavico idiomate ſubmontanos ſeu montes accolentes populos con- notabat) appellat. Habemus præterea teſtatum ex Conſtantino Por- phyrogenito (d) olim etiam Bulgaros Hunnica voce Onogundurorum fuiſſe connotatos, ut itaque quemadmodum nos hodie Boemi paſlim Germanorum nomine comprehendi ſolemus, quin gente & ſtirpe Germani ſimus , ita nihil obſtet generico illo Hunnorum nomine Sla- vicas quasque Respublicas fuiſſe comprehenſas. Sane in eo conſpi- rant pene omnes ſcriptores, ab eo Palndis Mæotydis & Ponti Euxini litore Slavos commigraſſe in Europam. Inter alios pridem memora- tos habe etiam Blondum Dec. 1. l. 1. & 8. & Alexandrum Guagninum ita diſſerentem: Numque Slavi ex Beſphoro Cimmerio per Tanaim & Mæo- tydem paludem in haſce oras ſe ſe poſt Teuthones eſfuderunt. Erudita proinde eſt Innocentii Deſericii noſtri in Commentariis ſuis de Initiis ac Majo- ribus Hungarorum T. I. l. 1. C. 5. animadverſio: Dicendum Hunnorum nomen generale atque peramplum varits olim gentibus ſuiſſe etiam temere attri- butum, quæ ſcilicet circum Mæotydem , & intra Imai monlis vaſtiſſimum am- botum cis portas Caucaſias coluere , quas Halanos (Alanos ) plures dixere. Et poſtca : Quemadmodum ergo Græci ſepofitas ineognitaique gentes Sauromatas atque Scythas communiter antiquitus vocavere, ita ſubinde nomen quoque Ala- * norum uc Hunnorum latius extendere. Si vero antiquiores hoc Hunnorum ex Europa reditu Slavorum memortas ad paludam Mxotydis & Pontum Euxinum flagitas, liceat mihi telum eripere tuis manibus, illoque rem agere, nam in illo Sla- vici nominis ſilentio, variaque gentium appellatione nec certa stirpe aut origize haud aliud ſuppetit. Pugnaſti vero ſupra multis adverſum me (a) Idem ibid. p. 236. (b) Baron. Annal. Eccleſ. ad an. 963. m. 41. (c) A. gathias 1. 5. (d) Constant. Porphyr. l. 2. de Themat. p. 16.
174 CONFUTATIO LUCIFER. roſcitæ ii ſunt , Cherſoneſum Tauricam incolentes , quemadmodum u Cedieno & Zonara vocantur. Et postea (a) Nam Ruſſorum æque ac Slavorum no- men ampliſſimum eſt. Non vero alii fuere hi Ruſſi, quam Chazari a S. Cyrillo converſi, ut ex Photii Patriarchæ Constantinopelitani lite- ris apud Baronium (b) licet cognoſcere. Profecto Agathias Proco- pio coævus ejusque continuator de diverſis gentibus ad orientalem Mæotydis plagam colentibus loquens his verbis innuit eos generico Hunnorum nomine appellatos. Ita vero ille: (c) Hi vero omnes com- muniter Seythæ Hunni vocabantur. Qui imo eodem loco Procopii Cu- turguros magis ad Slavicam dialectum accedente voce Cotrigores ( quod vetuſto Slavico idiomate ſubmontanos ſeu montes accolentes populos con- notabat) appellat. Habemus præterea teſtatum ex Conſtantino Por- phyrogenito (d) olim etiam Bulgaros Hunnica voce Onogundurorum fuiſſe connotatos, ut itaque quemadmodum nos hodie Boemi paſlim Germanorum nomine comprehendi ſolemus, quin gente & ſtirpe Germani ſimus , ita nihil obſtet generico illo Hunnorum nomine Sla- vicas quasque Respublicas fuiſſe comprehenſas. Sane in eo conſpi- rant pene omnes ſcriptores, ab eo Palndis Mæotydis & Ponti Euxini litore Slavos commigraſſe in Europam. Inter alios pridem memora- tos habe etiam Blondum Dec. 1. l. 1. & 8. & Alexandrum Guagninum ita diſſerentem: Numque Slavi ex Beſphoro Cimmerio per Tanaim & Mæo- tydem paludem in haſce oras ſe ſe poſt Teuthones eſfuderunt. Erudita proinde eſt Innocentii Deſericii noſtri in Commentariis ſuis de Initiis ac Majo- ribus Hungarorum T. I. l. 1. C. 5. animadverſio: Dicendum Hunnorum nomen generale atque peramplum varits olim gentibus ſuiſſe etiam temere attri- butum, quæ ſcilicet circum Mæotydem , & intra Imai monlis vaſtiſſimum am- botum cis portas Caucaſias coluere , quas Halanos (Alanos ) plures dixere. Et poſtca : Quemadmodum ergo Græci ſepofitas ineognitaique gentes Sauromatas atque Scythas communiter antiquitus vocavere, ita ſubinde nomen quoque Ala- * norum uc Hunnorum latius extendere. Si vero antiquiores hoc Hunnorum ex Europa reditu Slavorum memortas ad paludam Mxotydis & Pontum Euxinum flagitas, liceat mihi telum eripere tuis manibus, illoque rem agere, nam in illo Sla- vici nominis ſilentio, variaque gentium appellatione nec certa stirpe aut origize haud aliud ſuppetit. Pugnaſti vero ſupra multis adverſum me (a) Idem ibid. p. 236. (b) Baron. Annal. Eccleſ. ad an. 963. m. 41. (c) A. gathias 1. 5. (d) Constant. Porphyr. l. 2. de Themat. p. 16.
Strana 175
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXV. 175 me paginis armis Sarmaticis, & Surmatarum nomine indubie Slavos in- digitari contendiſti , adco ut plures Sarmaticos Duces Regesque pro Slavicis ad tuendum Czechi tui Ducatum obtruſeris , quid ſi jam osten- dero ex legitimis documentis hos ipſos veteres Aſiæ Zecchos in Sar- matia veteri cenſitos, & Sarmatas non modo ex occidentali Mæotydis & Ponti Euxini plaga, ſed etiam orientali ejusque confiniis coluiſſe ? Et quidem Plinius de oftiis fluvii Tanais ita commentatur: (a) Dein Tanaim amnem gemino ore influcntem (ſcilicet in paludem Mxotis) incolunt Sarmatæ Medorum Soboles , & ipſi in multa genera diviſi. At propiora Ponto Euxino anhelas? faxim : Claudius Ptolemæus (b) Sarmatiæ Aſia- ticæ ſitum deſcripturus , ita inquit: Sarmatia quæ in Aſiu eſt terminatur a ſeptemtrionibus terra incognita, ab occaſu Sarmatia, quæ in Europa eſt uſque ad ſontes Tanais fluvii , & ab ipſo Tanais ſluvio uſque ad ejus oſtia in Mæotim paludem , & Mæotydis paludis orientali parte, quæ a Tanai eſt , uſque Cim- merium Boſphorum. Poſtea vero: (c) A meridic uutem parte , quæ hinc eft Euxini Ponti uſqus ad Coracem fluvium , & ab hinc æque diſlanti linea Colchi- dis & Iberiæ ac Albaniæ uſaus ad latus Hircani maris , quad & Caſpium voca- tur. Concedesne tandem Zecchos veteres in Sarmatia Afiatica cenſos, quorum fitum ante per paludis Mæotydis orientalem plagam Cimme- rium Boſphorum, uſque ad Ponti Euxini litora pluribus vetuſkis monu- mentis probavimus. Sed ne hæſites hos Zechos ſeu Zinchos inter Sarma- tas recipere, audi Claudium Ptolemæum eodem capite nono Sarmatiæ po- pulos enumerantem: Inter autem Mæotim paludem & Hippicos montes poſt Siracenos Pſſeſſii, poſt Thimrotæ, ſub quibus Tyramba. Poſ Aſturicani. Poſtea uſque Corucem montem frichi & Zixchi. His vero teſtimoniis luculentiora ſunt Conſtantini Porphyrogeniti. Et quidem c. 53. de Admin. imp. dicit: Imperante Romæ Dincletiano apud Cherſonitas vero Principe ac Prote- vonte Themiſto Themiſti Sauromatæ filio , Criſon Boſporianus Ori filius collecta Surmatarum ad Mæoticam paludem habitantium manu adverſus Romanos arma movit. Et dein ſubjungit : De capienda Sauromatarum urbe Boſporo , ac occupandis paludis Mæotydis oppidis conſilium cæperunt. Denique Scythas a Sauromatis diſtinguens, inquit: Atque ita ingreſſi Boſphorum ceperunt, cunctaque ad Mæotyda paludem oppida Sarmatarumque familias. Inſpice ta- bulas Peutingerianas , & ubivis ab ipſo Phaſi fluvio per Ponti Euxini litora Sarmatas lecturus. Satisne jam tibi digni viſi veteres Zecchi, ut inter Sarmatas, atque tuo explicandi more inter Slavos recipias ? Quid LICITER. ní (s) Plin. 1. 6. 6. 8. (b) Claud. Ptolemaus l. 5. c. 9. (c) Idem ibid,.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXV. 175 me paginis armis Sarmaticis, & Surmatarum nomine indubie Slavos in- digitari contendiſti , adco ut plures Sarmaticos Duces Regesque pro Slavicis ad tuendum Czechi tui Ducatum obtruſeris , quid ſi jam osten- dero ex legitimis documentis hos ipſos veteres Aſiæ Zecchos in Sar- matia veteri cenſitos, & Sarmatas non modo ex occidentali Mæotydis & Ponti Euxini plaga, ſed etiam orientali ejusque confiniis coluiſſe ? Et quidem Plinius de oftiis fluvii Tanais ita commentatur: (a) Dein Tanaim amnem gemino ore influcntem (ſcilicet in paludem Mxotis) incolunt Sarmatæ Medorum Soboles , & ipſi in multa genera diviſi. At propiora Ponto Euxino anhelas? faxim : Claudius Ptolemæus (b) Sarmatiæ Aſia- ticæ ſitum deſcripturus , ita inquit: Sarmatia quæ in Aſiu eſt terminatur a ſeptemtrionibus terra incognita, ab occaſu Sarmatia, quæ in Europa eſt uſque ad ſontes Tanais fluvii , & ab ipſo Tanais ſluvio uſque ad ejus oſtia in Mæotim paludem , & Mæotydis paludis orientali parte, quæ a Tanai eſt , uſque Cim- merium Boſphorum. Poſtea vero: (c) A meridic uutem parte , quæ hinc eft Euxini Ponti uſqus ad Coracem fluvium , & ab hinc æque diſlanti linea Colchi- dis & Iberiæ ac Albaniæ uſaus ad latus Hircani maris , quad & Caſpium voca- tur. Concedesne tandem Zecchos veteres in Sarmatia Afiatica cenſos, quorum fitum ante per paludis Mæotydis orientalem plagam Cimme- rium Boſphorum, uſque ad Ponti Euxini litora pluribus vetuſkis monu- mentis probavimus. Sed ne hæſites hos Zechos ſeu Zinchos inter Sarma- tas recipere, audi Claudium Ptolemæum eodem capite nono Sarmatiæ po- pulos enumerantem: Inter autem Mæotim paludem & Hippicos montes poſt Siracenos Pſſeſſii, poſt Thimrotæ, ſub quibus Tyramba. Poſ Aſturicani. Poſtea uſque Corucem montem frichi & Zixchi. His vero teſtimoniis luculentiora ſunt Conſtantini Porphyrogeniti. Et quidem c. 53. de Admin. imp. dicit: Imperante Romæ Dincletiano apud Cherſonitas vero Principe ac Prote- vonte Themiſto Themiſti Sauromatæ filio , Criſon Boſporianus Ori filius collecta Surmatarum ad Mæoticam paludem habitantium manu adverſus Romanos arma movit. Et dein ſubjungit : De capienda Sauromatarum urbe Boſporo , ac occupandis paludis Mæotydis oppidis conſilium cæperunt. Denique Scythas a Sauromatis diſtinguens, inquit: Atque ita ingreſſi Boſphorum ceperunt, cunctaque ad Mæotyda paludem oppida Sarmatarumque familias. Inſpice ta- bulas Peutingerianas , & ubivis ab ipſo Phaſi fluvio per Ponti Euxini litora Sarmatas lecturus. Satisne jam tibi digni viſi veteres Zecchi, ut inter Sarmatas, atque tuo explicandi more inter Slavos recipias ? Quid LICITER. ní (s) Plin. 1. 6. 6. 8. (b) Claud. Ptolemaus l. 5. c. 9. (c) Idem ibid,.
Strana 176
176 CONFUTATIO UCIFER. Pag. 70. ni etiam Plinio, Claudio Ptolemzo, aut Porphyrogenito coævum teſti- monium produxiſli, quo teſtatum feciſſes: Zecchiam veterem in Tar- taria cenſitam , Zecehosque inter Tartaros nomen meruiſſe? Cornicu- lam in Africa quæris, cum ante Sxculum XIII. hiſce regionibus vel no- men Tartarorum exquiris. Nolim tamen, quod alias innui , exiſtimes omnes litus orientale Mæotydis, Boſphori, & Ponti Euxini accolentes Sar- matas a me Slavos reputari, id ajo: Hunnis Gothisque Slavos permixtos fuiſſe , ut jam Parte II. Annalium Hagecianorum adverſus doctiſſimum Compilatorem Actorum Eruditorum Lipfienſium docui. III. Eo vergunt confilia tua, it Zecchos meos veteres cum no- mine ac ſermone penitus interiiſſe Lectori perſuadeas. Sic enim ſeri- bis: Hos Zingos eruditiſsimus Vir Harduinus existimat deinde degeneraſſe in Cumanos , Cumaniamque incoluiſſe , quorum fortuſſe quedam fuorit colonia , quæ ſubinde Moldaviam occupavit, ſed jam nec veſligium eorum, ne ſermonis quidem in rerum natura ſupereſt, ſucceſſeruntque eis Circaſſi populus Turtaricus. Sed quid tu mihi cum tud exiſtimatione, cum fortaſſe, ariolationibusque Hat- duini obſtrepis? ego non amo convinci recentiorum dubitationibus, divinationibusque, ſed monumentis veteribus, certisque demonstra- tionibus. Guare non etiam ipſa verba Harduini, quibus ait: Zingos degeneraſſe in Chmanos adduxiſti ? infra enim in ſcholiis hoc ſolum ex Harduino ſuper Plinii hiſt. nat. l. 6. profers , quod provinciam hanc Le Camainie dictam existimet. Non mihi ad manus eft hic Harduini in Plinium Commentarius, fecus fartaſſe illam crebro ſupra agnitam deprehenſamque in fraude fidelitatem Luciferi tui & hic pro merito deprædicare liceret. Ego ex Plinii l. 6. c. 16. lego hos Cumanes longius a Zeechis , imo extra Sarmatiam Afiaticam fuiſſe ſepoſitos ; nam eos inter gentes citra & ultra mare Hircanum his verbis recenset: Ab his excelſis per juga Caucaſi protenditur ad Bactros uſque gens Mardorum fe- ra ſui juris. Al co tractu gentes Ochuni, Chomari , Berdrigei , Harmatotrophi, Bomarii, Commani &c. Nec ignoro quorundam eſſe ſententiam hos Curanos nomen fortitos a celebri illo caftello Cumania, de quo idem Plinius l. 6. c. I1. Ab iis ſunut portæ Caucaſiæ (-magno errore a multis Caſ- piæ dictæ ) ingens naturæ opns montibus interruptis repente, ubi fores obditæ ſerrails trabibus ſuśter medias amne Dyridiori fluente , citraque in rupe caſlella ( quod vocætur Cummania ) communito ad arcendas trunſitu gentes innumeras. Nec me latet ex hiftoris : magnam horum Camanorum partem mul- to poſterius ad Danubii oſtia immigraſſe : quemadmodum id locuple- ter in noviſſimis obſervationibus Hiſtoricis Doctiſſimi Peyſſonel c. 23. alibi-
176 CONFUTATIO UCIFER. Pag. 70. ni etiam Plinio, Claudio Ptolemzo, aut Porphyrogenito coævum teſti- monium produxiſli, quo teſtatum feciſſes: Zecchiam veterem in Tar- taria cenſitam , Zecehosque inter Tartaros nomen meruiſſe? Cornicu- lam in Africa quæris, cum ante Sxculum XIII. hiſce regionibus vel no- men Tartarorum exquiris. Nolim tamen, quod alias innui , exiſtimes omnes litus orientale Mæotydis, Boſphori, & Ponti Euxini accolentes Sar- matas a me Slavos reputari, id ajo: Hunnis Gothisque Slavos permixtos fuiſſe , ut jam Parte II. Annalium Hagecianorum adverſus doctiſſimum Compilatorem Actorum Eruditorum Lipfienſium docui. III. Eo vergunt confilia tua, it Zecchos meos veteres cum no- mine ac ſermone penitus interiiſſe Lectori perſuadeas. Sic enim ſeri- bis: Hos Zingos eruditiſsimus Vir Harduinus existimat deinde degeneraſſe in Cumanos , Cumaniamque incoluiſſe , quorum fortuſſe quedam fuorit colonia , quæ ſubinde Moldaviam occupavit, ſed jam nec veſligium eorum, ne ſermonis quidem in rerum natura ſupereſt, ſucceſſeruntque eis Circaſſi populus Turtaricus. Sed quid tu mihi cum tud exiſtimatione, cum fortaſſe, ariolationibusque Hat- duini obſtrepis? ego non amo convinci recentiorum dubitationibus, divinationibusque, ſed monumentis veteribus, certisque demonstra- tionibus. Guare non etiam ipſa verba Harduini, quibus ait: Zingos degeneraſſe in Chmanos adduxiſti ? infra enim in ſcholiis hoc ſolum ex Harduino ſuper Plinii hiſt. nat. l. 6. profers , quod provinciam hanc Le Camainie dictam existimet. Non mihi ad manus eft hic Harduini in Plinium Commentarius, fecus fartaſſe illam crebro ſupra agnitam deprehenſamque in fraude fidelitatem Luciferi tui & hic pro merito deprædicare liceret. Ego ex Plinii l. 6. c. 16. lego hos Cumanes longius a Zeechis , imo extra Sarmatiam Afiaticam fuiſſe ſepoſitos ; nam eos inter gentes citra & ultra mare Hircanum his verbis recenset: Ab his excelſis per juga Caucaſi protenditur ad Bactros uſque gens Mardorum fe- ra ſui juris. Al co tractu gentes Ochuni, Chomari , Berdrigei , Harmatotrophi, Bomarii, Commani &c. Nec ignoro quorundam eſſe ſententiam hos Curanos nomen fortitos a celebri illo caftello Cumania, de quo idem Plinius l. 6. c. I1. Ab iis ſunut portæ Caucaſiæ (-magno errore a multis Caſ- piæ dictæ ) ingens naturæ opns montibus interruptis repente, ubi fores obditæ ſerrails trabibus ſuśter medias amne Dyridiori fluente , citraque in rupe caſlella ( quod vocætur Cummania ) communito ad arcendas trunſitu gentes innumeras. Nec me latet ex hiftoris : magnam horum Camanorum partem mul- to poſterius ad Danubii oſtia immigraſſe : quemadmodum id locuple- ter in noviſſimis obſervationibus Hiſtoricis Doctiſſimi Peyſſonel c. 23. alibi-
Strana 177
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XXV. 177 alibique tractatum invenies. Ut autem veterem Zecchiam occupaſ- ſent, atque sic Zecchi in Cumanos degeneraſſent, nullibi vestigium reperio, niſi Tartaros regionum iſtarum hodie incolas aliter Cumanos appellatos dicas, ut pauculi quidam ſcriptores ſentiunt. Guod Schwei- gertius a te relatus Mengrelios, Albanos & Circaſsos aliter Comanos dictos aſſerat, quis cauſam originemque divinet? ego vero infra osten- dam nec hos Mengrelios, nec Albanos, nec Circaſſos proprie ad Zec- chos noſtros pertinere. Ceterum quid de Comanorum iſtorum ſitu- jam ſenſerit doctiſſimus Vir Joannes Stillingus S. J. operis Bollandiani Continuator, aurem præbe : (o) Multa , inquit , adſert Cangius in obſer- vat. nibus ad Willehurdouini bistoriam p. 336. ut horum barbarorum ( Co- manorum ) ſedes aſſignet. Verum ut illi incertis ſæpe vagabantur ſedibus teſte Haitono de Fartaris c. 5. ita uuctores non ſatis conſonunt in provinciis eorum aſſignandis. Nicephorus Gregoras ( ſæculi XIV. ſcriptor ) l. 2. c. 5. eos cir- ca Danubii oſtia collovat; putu in Moldavia hodiernu ac Beſſarabia, aitque Tur- tarorum metu , quos Seythas Hyperboreos vocat, ſedes mutaviſſe, Istroque tranſ- miſſo per Thraciam vagatos eſſe. Attamen mugis ad Septemtrionem & orientem per modernam Moſcoviam diffuſos fuiſſe, probant allati a Cangio auctores, Hai- tonusque citatus partem eorum ad Caucaſum locat. Ubi hic Paludis Mæoty- dis, Boſphori, aut Ponti Euxini memoria, ut ad ea olim Cumanos hos ſediſſe hiſtoricorum quispiam prodidiſſet ? Illud certe permirum, cum ſcribis horum Cumanorum nec veſtigium, nec ſermonis quidem in re- rum natura ſupereſſe, cum tamen ante ſæculum unum & alterum adhuc- Mengreiios, Albanos, Gircassosque ex Schweigertio probare conni- ſus ſis, eſſe Cumanos? qui igitur ab eo tempore quove fato exstincti, doce hiſtoriarum cupidos. Noveris autem Adamum Kollarium a te laudarum non de aliis Cumanis exſtinctis loqui, quam illis, qui ſub Bela IV. ad Tibiſcum ſedes ſuas locarunt, de quo vide Hermann. Su- den in gelehrten Criti. Zweyten Theil p. 690. ſupraque laudatum Peyſſonel. Verum quandoquidem hic locus exigit , & poſthac paſſim a. Zeechis argumentationem tuam ad Circaſſos , qui Zecchorum nomine poſterius veniunt, detorques, hie jam de veterum Zecchorum fatis agere libet, atque oſtendere non tuo quidem more recentiorum ariolationibus, ſed coxvorum teſtimoniis: multo posterius Zecchiam veterem a Tar. taris fuiſſe invaſam, veteresque indigenas Slavos partim in montana Z- PARS I. Pag. 76. LUCIFER.. de- (a) In notis ad vitam III. S. Ludovici Regis c. 21, ad diem 25. Aug.
RADII I. REFLEXIONIS. I. §. XXV. 177 alibique tractatum invenies. Ut autem veterem Zecchiam occupaſ- ſent, atque sic Zecchi in Cumanos degeneraſſent, nullibi vestigium reperio, niſi Tartaros regionum iſtarum hodie incolas aliter Cumanos appellatos dicas, ut pauculi quidam ſcriptores ſentiunt. Guod Schwei- gertius a te relatus Mengrelios, Albanos & Circaſsos aliter Comanos dictos aſſerat, quis cauſam originemque divinet? ego vero infra osten- dam nec hos Mengrelios, nec Albanos, nec Circaſſos proprie ad Zec- chos noſtros pertinere. Ceterum quid de Comanorum iſtorum ſitu- jam ſenſerit doctiſſimus Vir Joannes Stillingus S. J. operis Bollandiani Continuator, aurem præbe : (o) Multa , inquit , adſert Cangius in obſer- vat. nibus ad Willehurdouini bistoriam p. 336. ut horum barbarorum ( Co- manorum ) ſedes aſſignet. Verum ut illi incertis ſæpe vagabantur ſedibus teſte Haitono de Fartaris c. 5. ita uuctores non ſatis conſonunt in provinciis eorum aſſignandis. Nicephorus Gregoras ( ſæculi XIV. ſcriptor ) l. 2. c. 5. eos cir- ca Danubii oſtia collovat; putu in Moldavia hodiernu ac Beſſarabia, aitque Tur- tarorum metu , quos Seythas Hyperboreos vocat, ſedes mutaviſſe, Istroque tranſ- miſſo per Thraciam vagatos eſſe. Attamen mugis ad Septemtrionem & orientem per modernam Moſcoviam diffuſos fuiſſe, probant allati a Cangio auctores, Hai- tonusque citatus partem eorum ad Caucaſum locat. Ubi hic Paludis Mæoty- dis, Boſphori, aut Ponti Euxini memoria, ut ad ea olim Cumanos hos ſediſſe hiſtoricorum quispiam prodidiſſet ? Illud certe permirum, cum ſcribis horum Cumanorum nec veſtigium, nec ſermonis quidem in re- rum natura ſupereſſe, cum tamen ante ſæculum unum & alterum adhuc- Mengreiios, Albanos, Gircassosque ex Schweigertio probare conni- ſus ſis, eſſe Cumanos? qui igitur ab eo tempore quove fato exstincti, doce hiſtoriarum cupidos. Noveris autem Adamum Kollarium a te laudarum non de aliis Cumanis exſtinctis loqui, quam illis, qui ſub Bela IV. ad Tibiſcum ſedes ſuas locarunt, de quo vide Hermann. Su- den in gelehrten Criti. Zweyten Theil p. 690. ſupraque laudatum Peyſſonel. Verum quandoquidem hic locus exigit , & poſthac paſſim a. Zeechis argumentationem tuam ad Circaſſos , qui Zecchorum nomine poſterius veniunt, detorques, hie jam de veterum Zecchorum fatis agere libet, atque oſtendere non tuo quidem more recentiorum ariolationibus, ſed coxvorum teſtimoniis: multo posterius Zecchiam veterem a Tar. taris fuiſſe invaſam, veteresque indigenas Slavos partim in montana Z- PARS I. Pag. 76. LUCIFER.. de- (a) In notis ad vitam III. S. Ludovici Regis c. 21, ad diem 25. Aug.
Strana 178
178 CONFUTATIG LICHER. depulſos, partim, ut ſub gentium immigrationem fieri ſolet, a novis colonis ad conſuetudinem morum & linguæ tractos. Quare ſit : IV. Ante omnia ſciendum Tartarorum ſeu etiam Tatarorum no- men ante ſæculum XIII. omnibus vetuſtioribus tam Geographis quam Hiſtoricis fuiſſe incognitum , latebant illi, ut ex Georgio Pachymere Græco ſcriptore ernere licet ſub vetuſto Tocharorum ſeu Thocarorum nomine, quos Plinius l. 6. c. 17. inter Scytharum gentes ultra & ſupra Hircanum mare recenſet , & quos Claudius Ptolemæus l. 6 c. 11. in Bactriana ultra Hircaniam & Margianam inter Hyperborees Scythas re- ponit , magnumque gentem vocat. Hinc non inſcite Peſſina noſter : (a) Tartari gens monumentis veteribus leviter nota ( nifi quis apud Plinium & Stra- bonem ſub nomine Tocharorum , ſive Tacarorum eos intelligi velit ) a Tartare fluvio , qui eum partem irrigat , qua ab accolis Mongul, a n ft is Magog, dic- ti ſunt, alias etiam Mangali appellati. Græci omnes, ſi Pachymerem ex- cipias irruptiones horum Tocharorum ſeu Tartarorum commemoran- tes paſſim eos generico nomine Scythas Hyperboreos appellant. Frater tamen Richardus coævus in MS. quod primus e Bibliotheca Vaticana protulit , & commentario ſuo illuſtravit Deſericius noster , jam ante irruptionem , quæ ſub illius ætatem accidit, eos Tartaros vocat. Sic vero ille de vetere Ungarorum regione ad Etil fluvium loquens: (b) In hac Ungarorum terra dictus frater invenit Tartares , & nuncium Ducis Tartarorum, qui ſciebat Ungaricum, Ruthenicum, Cumanicum, Theutonicum, Saracenicum, & Tarturicum idioma. Qui dixit, quod exercitus Turtars- rum, qui tunc ibidem ad quinque dietas viciuus erat, contra Alemanniam vel- let ire. Guod ad etymon Tartarorum attinet, Leunclavius ex Mor- næo Iſraelita ait: (c) Vox ipſa Tatari ſeu Totari lingua Syriaca reliquias ſive reſiduos ſignificai. Cum quo pene eadem ſentit Abraham Bzo- vius : (d) Tartarorum appellationem , inquit , derivant aliqui a Totharim �. d. relicti, aut reliqui facti, vel qui ex aliquo agmine ſuperſunt , quemad- modum in exercitu ſæpe eſt quædam pars neglectior atque contemptior, quod ex Bibliandro hauſit. Tartarici vero imperii principium Martinus Polonus, qui eo ſæculo imo ſub Tartarorum irruptionem vixit, non audet altius quam a Sæculi XIII. initio repetere, sic enim ille: (e) Anno Domini millefimo ducenteſuxo ſecundo, ficut u plerisque traditur, Tarta- rorum (a) Peſſina in Marte Moraviæ l. 3. c. 6. p. 340. (b) Georg. Pray. Annales Hung. P. 3. p. 318. (c) Joannes Leunclavius in Pandectis hift. Ture. c. 22. (d) Bzovius in Contin. Annal. Baronis T. XIII, ad An. 1202. n. 18. (e) Marti- nus Polonus in Chronologia Rom. Imp. in Henrico VI.
178 CONFUTATIG LICHER. depulſos, partim, ut ſub gentium immigrationem fieri ſolet, a novis colonis ad conſuetudinem morum & linguæ tractos. Quare ſit : IV. Ante omnia ſciendum Tartarorum ſeu etiam Tatarorum no- men ante ſæculum XIII. omnibus vetuſtioribus tam Geographis quam Hiſtoricis fuiſſe incognitum , latebant illi, ut ex Georgio Pachymere Græco ſcriptore ernere licet ſub vetuſto Tocharorum ſeu Thocarorum nomine, quos Plinius l. 6. c. 17. inter Scytharum gentes ultra & ſupra Hircanum mare recenſet , & quos Claudius Ptolemæus l. 6 c. 11. in Bactriana ultra Hircaniam & Margianam inter Hyperborees Scythas re- ponit , magnumque gentem vocat. Hinc non inſcite Peſſina noſter : (a) Tartari gens monumentis veteribus leviter nota ( nifi quis apud Plinium & Stra- bonem ſub nomine Tocharorum , ſive Tacarorum eos intelligi velit ) a Tartare fluvio , qui eum partem irrigat , qua ab accolis Mongul, a n ft is Magog, dic- ti ſunt, alias etiam Mangali appellati. Græci omnes, ſi Pachymerem ex- cipias irruptiones horum Tocharorum ſeu Tartarorum commemoran- tes paſſim eos generico nomine Scythas Hyperboreos appellant. Frater tamen Richardus coævus in MS. quod primus e Bibliotheca Vaticana protulit , & commentario ſuo illuſtravit Deſericius noster , jam ante irruptionem , quæ ſub illius ætatem accidit, eos Tartaros vocat. Sic vero ille de vetere Ungarorum regione ad Etil fluvium loquens: (b) In hac Ungarorum terra dictus frater invenit Tartares , & nuncium Ducis Tartarorum, qui ſciebat Ungaricum, Ruthenicum, Cumanicum, Theutonicum, Saracenicum, & Tarturicum idioma. Qui dixit, quod exercitus Turtars- rum, qui tunc ibidem ad quinque dietas viciuus erat, contra Alemanniam vel- let ire. Guod ad etymon Tartarorum attinet, Leunclavius ex Mor- næo Iſraelita ait: (c) Vox ipſa Tatari ſeu Totari lingua Syriaca reliquias ſive reſiduos ſignificai. Cum quo pene eadem ſentit Abraham Bzo- vius : (d) Tartarorum appellationem , inquit , derivant aliqui a Totharim �. d. relicti, aut reliqui facti, vel qui ex aliquo agmine ſuperſunt , quemad- modum in exercitu ſæpe eſt quædam pars neglectior atque contemptior, quod ex Bibliandro hauſit. Tartarici vero imperii principium Martinus Polonus, qui eo ſæculo imo ſub Tartarorum irruptionem vixit, non audet altius quam a Sæculi XIII. initio repetere, sic enim ille: (e) Anno Domini millefimo ducenteſuxo ſecundo, ficut u plerisque traditur, Tarta- rorum (a) Peſſina in Marte Moraviæ l. 3. c. 6. p. 340. (b) Georg. Pray. Annales Hung. P. 3. p. 318. (c) Joannes Leunclavius in Pandectis hift. Ture. c. 22. (d) Bzovius in Contin. Annal. Baronis T. XIII, ad An. 1202. n. 18. (e) Marti- nus Polonus in Chronologia Rom. Imp. in Henrico VI.
Strana 179
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXV. 179 rorum dominium initium habuit. Ad quem annum defigit etiam Bzovius LUCIFER, citato loco provocans ad Chronicon Hirſaugienſe, & Lyranus in Apo- calypſis c. 20. ad annum vero 1200. Bucholzerus aliique. Ad tempus jam ut veniamus , quo populus hic ſedibus ſuis egreſſus non modo Aſiam ſed Europam ipſam perterruit : Nicephorus Gregoras id ſub Joanne Duca orientis Imperatore, qui ab anno 1222. usque 1255. orientalis Imperii habenas geſſit, (aà accidiſſe memorat. Verba illius ſunt: (b) Cum Johannes Ducas rerum jam potiretur, Scytharum pertio nu- meroſa, quæ multis hominum millibus conſtabat ab Hyperhoreis effuſa, ad Caſ- pium mare protinus deſcendit. Interim vero Duce eorum Sitziſchane ( quem aln Zingis Chan appellant ) defuncto , ambo ejus filii Chalaus & Telepu- gas exercituum principatum diviſerunt. Ac Chalaus Caſpia & Jaxarte fluvio lato & profundo, qui e Scythicis montibus ortus Sogdianam perfluens in mare Caſpium irrumpit , ad ſeptemtrionem relictis , per inſeriorem Afiam deſcendit. Sed de his loqui ſuperſedeamus. Nam de Europa prius eſt dicendum. Alter tnim Sitziſchani filius Telepugas limitibus imperii ſui conſtitutis , meridiem ver- fus Chucaſi cacuminibus , & deinceps mari Caſpio , per Maſſagetarum & Sau- romatarum terram proficiſcitur : nec cas tantum , ſed omnes gentes , quæ Mæo- tidem paludem & Tanaim accolunt , ſubigit. Deinde Tanuis fontibus ſupera- tis impetu adverſus Enropæas gentes deſcendit : quæ multæ ac variæ fuerunt. Nam quæ in mediterraneis habitabant, Partes quædam ac reliquiæ erant vete- rum Scytharum in paſtores & aratores diviſæ : quæ autem Mæotidis confinia & Ponti oram accolebant, Zinchi, & Abalgi, Gothi, & Hamaxobii, Tauro- fythæ & Boriſthenitæ erant : & Myfla , quæ eſt ad Iſlri oſtia, habitatoris. Hem Zinchos ad confinia Mæotidis & Ponti oram accolentes ! hem tem- pus, quo Tartarorum multitudine inundati! Chronicon vero Hirſau- gienſe ad annum 1202. (c) Tartari (um uxnribus & filiis ab Indiæ monti- bus egreſſi per vicinas provincius prædus agunt , quibus ſemper ſuere aſſueti. Parthos deinde petunt , & pari terrore Mediam, Affyrium , Perſiam , Arme- niamque & Sarmatus non longo tempore pervadentes circa Mæotydis paludes demum ſedes ſuas firmarunt. Jam vero ut cognoſcas veteres meos Zee- chos alia lingua, alrisque moribus fuifſe a Tartaris, cosque tandem ab iis in vitæ , morum , linguxque communionem tractos andi Geor- gn Pachymeris ejusdem ſaculi ſcriptoris luculentiſſimum teſtimo- Z 2 nium: PARS I. (a) Philippus Brietius in Annalibus mundi I. 17. c. 3. ad annum 1222. & l. 3. c. 6. ad an 1255. Mortuns est hoc anno Joannes Ducas cognomento Batatzes Græcorum Imperator anino ætatis 60. vel 62 Imperii 33. (b) Nicephorus Gre- goras in hist Byzantina L. 1. c. 5. (c) Chron. Hirſaugieuſe ad an. 1202.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXV. 179 rorum dominium initium habuit. Ad quem annum defigit etiam Bzovius LUCIFER, citato loco provocans ad Chronicon Hirſaugienſe, & Lyranus in Apo- calypſis c. 20. ad annum vero 1200. Bucholzerus aliique. Ad tempus jam ut veniamus , quo populus hic ſedibus ſuis egreſſus non modo Aſiam ſed Europam ipſam perterruit : Nicephorus Gregoras id ſub Joanne Duca orientis Imperatore, qui ab anno 1222. usque 1255. orientalis Imperii habenas geſſit, (aà accidiſſe memorat. Verba illius ſunt: (b) Cum Johannes Ducas rerum jam potiretur, Scytharum pertio nu- meroſa, quæ multis hominum millibus conſtabat ab Hyperhoreis effuſa, ad Caſ- pium mare protinus deſcendit. Interim vero Duce eorum Sitziſchane ( quem aln Zingis Chan appellant ) defuncto , ambo ejus filii Chalaus & Telepu- gas exercituum principatum diviſerunt. Ac Chalaus Caſpia & Jaxarte fluvio lato & profundo, qui e Scythicis montibus ortus Sogdianam perfluens in mare Caſpium irrumpit , ad ſeptemtrionem relictis , per inſeriorem Afiam deſcendit. Sed de his loqui ſuperſedeamus. Nam de Europa prius eſt dicendum. Alter tnim Sitziſchani filius Telepugas limitibus imperii ſui conſtitutis , meridiem ver- fus Chucaſi cacuminibus , & deinceps mari Caſpio , per Maſſagetarum & Sau- romatarum terram proficiſcitur : nec cas tantum , ſed omnes gentes , quæ Mæo- tidem paludem & Tanaim accolunt , ſubigit. Deinde Tanuis fontibus ſupera- tis impetu adverſus Enropæas gentes deſcendit : quæ multæ ac variæ fuerunt. Nam quæ in mediterraneis habitabant, Partes quædam ac reliquiæ erant vete- rum Scytharum in paſtores & aratores diviſæ : quæ autem Mæotidis confinia & Ponti oram accolebant, Zinchi, & Abalgi, Gothi, & Hamaxobii, Tauro- fythæ & Boriſthenitæ erant : & Myfla , quæ eſt ad Iſlri oſtia, habitatoris. Hem Zinchos ad confinia Mæotidis & Ponti oram accolentes ! hem tem- pus, quo Tartarorum multitudine inundati! Chronicon vero Hirſau- gienſe ad annum 1202. (c) Tartari (um uxnribus & filiis ab Indiæ monti- bus egreſſi per vicinas provincius prædus agunt , quibus ſemper ſuere aſſueti. Parthos deinde petunt , & pari terrore Mediam, Affyrium , Perſiam , Arme- niamque & Sarmatus non longo tempore pervadentes circa Mæotydis paludes demum ſedes ſuas firmarunt. Jam vero ut cognoſcas veteres meos Zee- chos alia lingua, alrisque moribus fuifſe a Tartaris, cosque tandem ab iis in vitæ , morum , linguxque communionem tractos andi Geor- gn Pachymeris ejusdem ſaculi ſcriptoris luculentiſſimum teſtimo- Z 2 nium: PARS I. (a) Philippus Brietius in Annalibus mundi I. 17. c. 3. ad annum 1222. & l. 3. c. 6. ad an 1255. Mortuns est hoc anno Joannes Ducas cognomento Batatzes Græcorum Imperator anino ætatis 60. vel 62 Imperii 33. (b) Nicephorus Gre- goras in hist Byzantina L. 1. c. 5. (c) Chron. Hirſaugieuſe ad an. 1202.
Strana 180
180 CONFUTATIO nium: (a) Hic porro Nogas, inquit, potentiſſimus Tocharorum (id eft Tar- tarorum ) erat ; bellicæ artis longis experimenti multum peritiam adeptus , uſu rerum in tractatione negotiorum tritus. Is cum magnis copiis æ genere, cujus erat ipſe , Tocharorum, qui ſe ipſi Mugulios nominant, miſſus a Principibus ejus gentis ( Canidus appellant ) circa Portas Caſpias degentibus, irruperat in Boreales Euxino gentes Romanis quondam ſubditas, ſed quæ poſt captam a La- tinis urbem , & res imperii redactas in arctum , neceſſario neglectæ a dominis, ſui tunc juris erant. Has facile , ac ſine magno certumine prima ſtatim oſtenſio- ne ſui cepit, ſibique ſubjecit. Et animadvertens uberes terras, ac populos ad conſtituendum per ſe regnum idoneos , frænum excuſſit imperii eorum, a quibus erat miſſus , & res agere ſuas inſlituit, proprio Principatu conſtituta. Proceſſu deinde temporis miſcentes ſe ipſis , qui mediterranca illic incolunt , Alani videlicet, Zicchi, Gotthi, & Rhoſſi, quique finitimas hiſce habitant terras , diverſorum generum populi, mores paulatim ipſorum didicerunt, & cum vitæ uſu (jam aures goſlipio ne obduraveris, aut ne oculis peplum injeceris) linguam etiam , as veſtitum eorum uſurpantes in militiæ quoque conſortium aſſumpti, non ita multo poſt exercitus confecerunt innumerabiles , quorum conſcientia uſuque virium in potentiam, immane quantam, Tocharorum gens profecit, ades ut quocunque ſe verterent, ineluctabiliter cuncta proſternerent. Simillima narrat idem Pachymeres l. 3. c. 26. Non tamen veteres Zecchi hac Tartaro- rum invaſione illico nomen ſuum amiſerunt , pedetentim id ſæculo primum ſequente elangueſcere cœpit , quin nova Tzarcaſſorum dein appellatione cenſiti paſſim alterum Zichorum ſeu Zecchorum nomen, ut apud Miechovium adhuc & Herbersteinium legere est, retinuerunt. Hinc Ducas Michaelis Nepos circa annum 1380. eos adhuc veteri Zyn- chorum nomine refert: (b) Themyr Chan, inquit , incunte vere ex Per- ſa verſus Tanaim movet, collectoque Tauro Scytharum, Zynchorum, & Abaſ- gorum ingenti numero, everſisque oppidis , quæ Boſphoro adjacent , in Armeniam dein & Cappadociam acceſſit. Laonicus vero Chalcondylas ſæculi XV. ſcriptor (c) jam Zecchos hos veteres Tzarcaſſos (hodie Circaſſos dici- mus ) appellat. Unde vero hoc Tzarcaſsorum nomen, an a civitate & caſtro Tzerkas ad fluvium Locop, qui & Syl nominatur, fita, obti- nuerint, quis certum divinet? I jam mi Lucifer! & ſcenam tuam in LUCIEER, de- (a) Georgius Pachymeres I. 5. Hiſtoriarum c. 4. floruit vero Pachymeres circa annum 1280. oriundus Conſtantinopoli ſed Niceæ educatus , & in Sacerdo. tum numerum cooptatus. (b) Ducas Michaelis Nepos in hiſtor, Byzantina c. 16. (c) Chalcondylas de rebus Turcicis l. 3,
180 CONFUTATIO nium: (a) Hic porro Nogas, inquit, potentiſſimus Tocharorum (id eft Tar- tarorum ) erat ; bellicæ artis longis experimenti multum peritiam adeptus , uſu rerum in tractatione negotiorum tritus. Is cum magnis copiis æ genere, cujus erat ipſe , Tocharorum, qui ſe ipſi Mugulios nominant, miſſus a Principibus ejus gentis ( Canidus appellant ) circa Portas Caſpias degentibus, irruperat in Boreales Euxino gentes Romanis quondam ſubditas, ſed quæ poſt captam a La- tinis urbem , & res imperii redactas in arctum , neceſſario neglectæ a dominis, ſui tunc juris erant. Has facile , ac ſine magno certumine prima ſtatim oſtenſio- ne ſui cepit, ſibique ſubjecit. Et animadvertens uberes terras, ac populos ad conſtituendum per ſe regnum idoneos , frænum excuſſit imperii eorum, a quibus erat miſſus , & res agere ſuas inſlituit, proprio Principatu conſtituta. Proceſſu deinde temporis miſcentes ſe ipſis , qui mediterranca illic incolunt , Alani videlicet, Zicchi, Gotthi, & Rhoſſi, quique finitimas hiſce habitant terras , diverſorum generum populi, mores paulatim ipſorum didicerunt, & cum vitæ uſu (jam aures goſlipio ne obduraveris, aut ne oculis peplum injeceris) linguam etiam , as veſtitum eorum uſurpantes in militiæ quoque conſortium aſſumpti, non ita multo poſt exercitus confecerunt innumerabiles , quorum conſcientia uſuque virium in potentiam, immane quantam, Tocharorum gens profecit, ades ut quocunque ſe verterent, ineluctabiliter cuncta proſternerent. Simillima narrat idem Pachymeres l. 3. c. 26. Non tamen veteres Zecchi hac Tartaro- rum invaſione illico nomen ſuum amiſerunt , pedetentim id ſæculo primum ſequente elangueſcere cœpit , quin nova Tzarcaſſorum dein appellatione cenſiti paſſim alterum Zichorum ſeu Zecchorum nomen, ut apud Miechovium adhuc & Herbersteinium legere est, retinuerunt. Hinc Ducas Michaelis Nepos circa annum 1380. eos adhuc veteri Zyn- chorum nomine refert: (b) Themyr Chan, inquit , incunte vere ex Per- ſa verſus Tanaim movet, collectoque Tauro Scytharum, Zynchorum, & Abaſ- gorum ingenti numero, everſisque oppidis , quæ Boſphoro adjacent , in Armeniam dein & Cappadociam acceſſit. Laonicus vero Chalcondylas ſæculi XV. ſcriptor (c) jam Zecchos hos veteres Tzarcaſſos (hodie Circaſſos dici- mus ) appellat. Unde vero hoc Tzarcaſsorum nomen, an a civitate & caſtro Tzerkas ad fluvium Locop, qui & Syl nominatur, fita, obti- nuerint, quis certum divinet? I jam mi Lucifer! & ſcenam tuam in LUCIEER, de- (a) Georgius Pachymeres I. 5. Hiſtoriarum c. 4. floruit vero Pachymeres circa annum 1280. oriundus Conſtantinopoli ſed Niceæ educatus , & in Sacerdo. tum numerum cooptatus. (b) Ducas Michaelis Nepos in hiſtor, Byzantina c. 16. (c) Chalcondylas de rebus Turcicis l. 3,
Strana 181
RADII I. REFLEXIONIS I. § XXV. 181 dedicatione cœptam proſequere. Induc porro lamentantem patriam LUCIFER. noſtram Zechiam, quod ab illa fœtida, ut conviciaris, Tartarorum camerina originem ſuam trahat. Agnoſcisne tandem te unum ex illis eſſe ; qui hiſtorias ſuas non ex veteribus documentis ſed digitis ſuis ſu- gunt? verborum inquam audacia freti hiſtorias tanquam nereas bullas de- ſpumant, quæ vix natæ inter acrem crepant, & evaneſcunt. Luciani Samoſatenſis librum: Quomodo hiſtoria ſcribenda ſit , prius conſulere te oportuiſſet, aut ex Dionyſii Halicarnaſſei c. 9. uſque 65. de judicio hiſt. Thusyd, verum hiſtorici officium cognoſcere, qui vel Ethnici Scripto- res te docuiſſent , quanto piaculo fraudique eſſe debeat hiſtorico de temporibus xtate ſua ſuperioribus fine tefte ac exemplo ſcribere, quam abſurdum novis cerebri figmentis poſteritati imponere. Nam Eahula eſt, non hiſtoria, alma veritus cui non præeſt. V. Sed ut jam pridem Parte II. Annalium Hagecianorum rem tractatam ad incudem revocem , probemque non modo odhuc ſæcu- lis duobus ſuperioribus, ut prodidit Miechovius & Herbersteinius, ſed & hodie etiam veroſimillime in Circaſsia Slavos considere, tuo te jugulabo gladio: Pagina 79. Lucifer tuus in ſcholiis N. 48. ita ſcribit : Idem Leunclavius apud sundem Koczin : Circaſſi hi etiam peculiuri nomine dicuntur Quinquemontani id eſt Petihorſfij. Harduinus ſuper Plinii hiſt. Natur, l. 6. fol. m. 660. ſunt hi porro Sauromatæ, qui nunc Tartari Pet- tigori (id eſt Quinquemontani ) vocantur in Tanais ripis, qua ſpectat Aſiam, quaque proxime in Mæotim effunditur. Vide etiam Dionyſum in Periegeſs v. 656. cujus mentem carmine Aviexus expreſſit v. 865. Hactenus verba Lu- ciferi tui ſunt. Jam indubitatum eſt non modo ex allato a te Leun- clavio & Harduino, ſed & aliis omnibus Geographis, Geographicis- que tabulis hæc quinque montium juga in Circaſſia olim hodieque appellari Pettigori. Ex te itaque quærere liceat, cujus idiomatis ſit hæc vox Petigori latine Quinquemontana ab omnibus explicata ? an Tarta- rica? an Turcica? Guis aufit eam negare proprie Slavicam veterem? Peti (hodie Péti) nunquid quinque ? & gori (hodie hori) nunquid montes connotabat , unde Circaſſos Petigoros propria Slavica dialecto vetere quid aliud connotaſſe dicas quam Quinquemontanos? Qui vero accidit, ut hæc Slavica montium & populorum appellatio in Tarta- riam deveniret, hodieque conſervetur, si nusquam ibi ſedere gentes Slavicæ? Næ tu mihi etiam tam certa minimeque corrupta montium aut regionum nomina Turcica aut Tartarica in noſtra Germania indi- Z 3 Pag. 79. gu
RADII I. REFLEXIONIS I. § XXV. 181 dedicatione cœptam proſequere. Induc porro lamentantem patriam LUCIFER. noſtram Zechiam, quod ab illa fœtida, ut conviciaris, Tartarorum camerina originem ſuam trahat. Agnoſcisne tandem te unum ex illis eſſe ; qui hiſtorias ſuas non ex veteribus documentis ſed digitis ſuis ſu- gunt? verborum inquam audacia freti hiſtorias tanquam nereas bullas de- ſpumant, quæ vix natæ inter acrem crepant, & evaneſcunt. Luciani Samoſatenſis librum: Quomodo hiſtoria ſcribenda ſit , prius conſulere te oportuiſſet, aut ex Dionyſii Halicarnaſſei c. 9. uſque 65. de judicio hiſt. Thusyd, verum hiſtorici officium cognoſcere, qui vel Ethnici Scripto- res te docuiſſent , quanto piaculo fraudique eſſe debeat hiſtorico de temporibus xtate ſua ſuperioribus fine tefte ac exemplo ſcribere, quam abſurdum novis cerebri figmentis poſteritati imponere. Nam Eahula eſt, non hiſtoria, alma veritus cui non præeſt. V. Sed ut jam pridem Parte II. Annalium Hagecianorum rem tractatam ad incudem revocem , probemque non modo odhuc ſæcu- lis duobus ſuperioribus, ut prodidit Miechovius & Herbersteinius, ſed & hodie etiam veroſimillime in Circaſsia Slavos considere, tuo te jugulabo gladio: Pagina 79. Lucifer tuus in ſcholiis N. 48. ita ſcribit : Idem Leunclavius apud sundem Koczin : Circaſſi hi etiam peculiuri nomine dicuntur Quinquemontani id eſt Petihorſfij. Harduinus ſuper Plinii hiſt. Natur, l. 6. fol. m. 660. ſunt hi porro Sauromatæ, qui nunc Tartari Pet- tigori (id eſt Quinquemontani ) vocantur in Tanais ripis, qua ſpectat Aſiam, quaque proxime in Mæotim effunditur. Vide etiam Dionyſum in Periegeſs v. 656. cujus mentem carmine Aviexus expreſſit v. 865. Hactenus verba Lu- ciferi tui ſunt. Jam indubitatum eſt non modo ex allato a te Leun- clavio & Harduino, ſed & aliis omnibus Geographis, Geographicis- que tabulis hæc quinque montium juga in Circaſſia olim hodieque appellari Pettigori. Ex te itaque quærere liceat, cujus idiomatis ſit hæc vox Petigori latine Quinquemontana ab omnibus explicata ? an Tarta- rica? an Turcica? Guis aufit eam negare proprie Slavicam veterem? Peti (hodie Péti) nunquid quinque ? & gori (hodie hori) nunquid montes connotabat , unde Circaſſos Petigoros propria Slavica dialecto vetere quid aliud connotaſſe dicas quam Quinquemontanos? Qui vero accidit, ut hæc Slavica montium & populorum appellatio in Tarta- riam deveniret, hodieque conſervetur, si nusquam ibi ſedere gentes Slavicæ? Næ tu mihi etiam tam certa minimeque corrupta montium aut regionum nomina Turcica aut Tartarica in noſtra Germania indi- Z 3 Pag. 79. gu
Strana 182
132 CONFUTATIO gites. Quomodo denique vox læe ad omnes pene linguas & natio- nes paululum pro genio cujutsque gentis deflexa tranſiit , ut plane Ger- mani eos Petigoren, latini Petigoros, Galli Petigores &c. eadem Sla- vica retenta radice appellasent? Num vero hoc solum gentis Slavicæ indicium ? an non nomina caſtrorum, locorumque Slavica præterea est deprehendere? quid in Ortelii Tabulis Geographicis Basiligrod Swerepole aliaque Slavici etymi vocabula? An in viciniſſima folis- que Cimmerii Boſphori anguſtiis ſejuncta Taurica Cherſoneſo non olim hodieque Slavos eſt reperire? ubi S. Cyrillus linguam Slavicam didicit ? & quid ſibi vult vox Precop & Precopenſes , qua paſſim penin- ſula hæc , illiusque incolæ indigitari ſolent ? Ipſa Taurica pexinſula , in- quit Jo. Antonius Maginus Patavinus, (a) dicitur Przecop vel Prutuplis Slavonica lingua quaſi perfoſſa , quia Iſthmus , qui peninſula adjacet , ſpatio mille ducentorum paſſuum perfoſſus eſt. Cujus foſſæ jam quoque meminit Porphyrogenitus, cum ait : (b) ducta foſſa per mediam Cherſonem, regio- nes , & Boſphori terram. Nemo autem veteris linguæ Slavicæ peritus ignorat priſcum Precop idem eſſe quod hodiernum Prifop foſſam aut vallum connotans. Guid igitur his arietibus pulſatus ſtatuas , quam Tartaris ſe ſe ſæculo XIII. in veterem Zecchiam vicinasque regiones immittentibus , nihilominus conſervata iſthic fuiſſe plura Slavorun in- digenarum municipia, quemadmodum Germanis Brandoburgiam , Lu- fatiam, Pomeraniam, Sileſram , aut denique Bulgariam , Serviamque Turcis Slavicæ nationi eripientibus , Slavi tamen hine atque illinc ve- terum ſuarum ſedium teſtes relicti ſunt. Nihil igitur cumulatis recen- tiorum tuorum ſeffimoniis profeceris , quæ nihil aliud innuunt , quam hodie Tartaros terrarum harum effe dominos, novosque incolas; ne- mo eorum unquam negavit Slavicam linguam paſſim eſſe intermix- tam , quæ ſi fortafſis quotidie magis magisque antiquatur, quid mi- rum? fata hujusmodi paſſim in aliis populis ſpectamus indigenis avi- tasque ſedes tuentibus , quui temporum curſu in mores & linguas no- vorum uſurpatorum tranſeuint. Ut taceam authores paſſim loqui de Circaſſia ſecundum omnem latitudinem a Paltide Mæotydis usque ad mare Caſpium, qua Alaniam etiam comprehendit, accepta, non de Circaſſia proprie dicta Quinquemontana aut Tartaria Petigoriana , quæ præcipua veterum Zecchorum olim portio fuit , & in quam reliquiæ LUCIFER. gen- (a) Jo. Ant. Maginus §. 27. de Tartaria minore p. m. 232. (b) Conſtantin. Porphyr. de admin, imp. c. 42.
132 CONFUTATIO gites. Quomodo denique vox læe ad omnes pene linguas & natio- nes paululum pro genio cujutsque gentis deflexa tranſiit , ut plane Ger- mani eos Petigoren, latini Petigoros, Galli Petigores &c. eadem Sla- vica retenta radice appellasent? Num vero hoc solum gentis Slavicæ indicium ? an non nomina caſtrorum, locorumque Slavica præterea est deprehendere? quid in Ortelii Tabulis Geographicis Basiligrod Swerepole aliaque Slavici etymi vocabula? An in viciniſſima folis- que Cimmerii Boſphori anguſtiis ſejuncta Taurica Cherſoneſo non olim hodieque Slavos eſt reperire? ubi S. Cyrillus linguam Slavicam didicit ? & quid ſibi vult vox Precop & Precopenſes , qua paſſim penin- ſula hæc , illiusque incolæ indigitari ſolent ? Ipſa Taurica pexinſula , in- quit Jo. Antonius Maginus Patavinus, (a) dicitur Przecop vel Prutuplis Slavonica lingua quaſi perfoſſa , quia Iſthmus , qui peninſula adjacet , ſpatio mille ducentorum paſſuum perfoſſus eſt. Cujus foſſæ jam quoque meminit Porphyrogenitus, cum ait : (b) ducta foſſa per mediam Cherſonem, regio- nes , & Boſphori terram. Nemo autem veteris linguæ Slavicæ peritus ignorat priſcum Precop idem eſſe quod hodiernum Prifop foſſam aut vallum connotans. Guid igitur his arietibus pulſatus ſtatuas , quam Tartaris ſe ſe ſæculo XIII. in veterem Zecchiam vicinasque regiones immittentibus , nihilominus conſervata iſthic fuiſſe plura Slavorun in- digenarum municipia, quemadmodum Germanis Brandoburgiam , Lu- fatiam, Pomeraniam, Sileſram , aut denique Bulgariam , Serviamque Turcis Slavicæ nationi eripientibus , Slavi tamen hine atque illinc ve- terum ſuarum ſedium teſtes relicti ſunt. Nihil igitur cumulatis recen- tiorum tuorum ſeffimoniis profeceris , quæ nihil aliud innuunt , quam hodie Tartaros terrarum harum effe dominos, novosque incolas; ne- mo eorum unquam negavit Slavicam linguam paſſim eſſe intermix- tam , quæ ſi fortafſis quotidie magis magisque antiquatur, quid mi- rum? fata hujusmodi paſſim in aliis populis ſpectamus indigenis avi- tasque ſedes tuentibus , quui temporum curſu in mores & linguas no- vorum uſurpatorum tranſeuint. Ut taceam authores paſſim loqui de Circaſſia ſecundum omnem latitudinem a Paltide Mæotydis usque ad mare Caſpium, qua Alaniam etiam comprehendit, accepta, non de Circaſſia proprie dicta Quinquemontana aut Tartaria Petigoriana , quæ præcipua veterum Zecchorum olim portio fuit , & in quam reliquiæ LUCIFER. gen- (a) Jo. Ant. Maginus §. 27. de Tartaria minore p. m. 232. (b) Conſtantin. Porphyr. de admin, imp. c. 42.
Strana 183
RADII I. REFLEXIONiS I. §. XXV. 183 gentis ſe cumpramis retraxere, neque enim unquam docui Zecchos LUCIFER. veteres per Alaniam usque ad mare Caſpium fuifſe protenſos. Sed de hoc alibi nobis locupletior ſermo erit, cum Schweigertium tuum, in que pondus maximum reponis, explicaverimus. Sane Geographi omnes unanimiter conſentiunt Circafſorum mones , ritus , formam, li- neamentaque a Tartaris eſſe diſſimilkima: Audi vel Univerſale Lexi- con Lipſienſe voce Ciraiſia , quæ de Circaſſis ex Olearii itinerario, Herburto , & Samſone narret, quæ vel ipſis Germanis verbis hic ex- ſcribere libet: Die Circassen halten sich insgemein in Wáldern auf, damif ſie nicht denen Tartarn in die Hande gerathen, als welche ſie ſehr ſuchen, weilen man viel auf ſie halt, indem die Manns-Perſonen unter ihnen mohl proportionirt, und fehr ſinnreich in ihren Vornehmen find. Uber dieß geben ſie auch vortrefliche Reiter ab. Et infra : Die Circaſſen aber werden vor die ſchönſte Leute in der Weit gehalten, wel= che die gröste Leutseligkeit gegen Freimde bezeigen. Introductio vero in veterem & novam Geographiam a quodam A. R. P. S. J. Vien- næ adornata pag. 253. Die Circaſſier Circaſsi haben gar nichts Torta= riſch w. Vides Circaſſos toto colo diverſos a Tartaris ? confer jam hos mores , hanc corporis elegantiam, hanc hoſpicalitatem Slavorum ab antiquiſſimis Græcis latinisque laudatam cum iis, quæ de Tartaris apud veteres recentioresque prodita ſunt, & quantum diſcrimen inter hanc utramque gentem deprehenſurus ? quis enim hactenus Tartaros niſi ſtatura breves , deformi vultu , ſimio naſo, ut cetera conticeſcam, depinxit? quid de iis memorat Joannes Antonius Maginus? (a) Sunt autem , inquit , ut frequexter Tartari ſatura mediocri , pectore & ſcapulis ampli, lata facie, naſo ſimi, colore tetre & deformes , oculis intortis & con- cavis. Intelligis tandem illam tuam luſcinias inter & Harpygias diſcre- pantiam? Verum id inter cætera omnium maxime admiratione percellere Pag. 76. 77. debet animum meum, cum pagina 76. omni pene linea declamas in- 73. culcasque hos Circaſſos gente eſſe Tartaros, & asteriſcis appoſitis ad Authores infra referendes provocas ; in Scholiis demum prolata au- thorum teſtimonia ne uno quidem verbo id, quod in contextu aſſe- ris , affirment. Citas vero ibidem Salamonem Schweigertium, citas Novum Lexicon L. C. citas Joannem Kotzin de Kotzineto, citas Ale- xan- (a) Maginus Patavinus in novis Geographicis Tabulis, Tabula ſeu §. 28. pag. m. 231.
RADII I. REFLEXIONiS I. §. XXV. 183 gentis ſe cumpramis retraxere, neque enim unquam docui Zecchos LUCIFER. veteres per Alaniam usque ad mare Caſpium fuifſe protenſos. Sed de hoc alibi nobis locupletior ſermo erit, cum Schweigertium tuum, in que pondus maximum reponis, explicaverimus. Sane Geographi omnes unanimiter conſentiunt Circafſorum mones , ritus , formam, li- neamentaque a Tartaris eſſe diſſimilkima: Audi vel Univerſale Lexi- con Lipſienſe voce Ciraiſia , quæ de Circaſſis ex Olearii itinerario, Herburto , & Samſone narret, quæ vel ipſis Germanis verbis hic ex- ſcribere libet: Die Circassen halten sich insgemein in Wáldern auf, damif ſie nicht denen Tartarn in die Hande gerathen, als welche ſie ſehr ſuchen, weilen man viel auf ſie halt, indem die Manns-Perſonen unter ihnen mohl proportionirt, und fehr ſinnreich in ihren Vornehmen find. Uber dieß geben ſie auch vortrefliche Reiter ab. Et infra : Die Circaſſen aber werden vor die ſchönſte Leute in der Weit gehalten, wel= che die gröste Leutseligkeit gegen Freimde bezeigen. Introductio vero in veterem & novam Geographiam a quodam A. R. P. S. J. Vien- næ adornata pag. 253. Die Circaſſier Circaſsi haben gar nichts Torta= riſch w. Vides Circaſſos toto colo diverſos a Tartaris ? confer jam hos mores , hanc corporis elegantiam, hanc hoſpicalitatem Slavorum ab antiquiſſimis Græcis latinisque laudatam cum iis, quæ de Tartaris apud veteres recentioresque prodita ſunt, & quantum diſcrimen inter hanc utramque gentem deprehenſurus ? quis enim hactenus Tartaros niſi ſtatura breves , deformi vultu , ſimio naſo, ut cetera conticeſcam, depinxit? quid de iis memorat Joannes Antonius Maginus? (a) Sunt autem , inquit , ut frequexter Tartari ſatura mediocri , pectore & ſcapulis ampli, lata facie, naſo ſimi, colore tetre & deformes , oculis intortis & con- cavis. Intelligis tandem illam tuam luſcinias inter & Harpygias diſcre- pantiam? Verum id inter cætera omnium maxime admiratione percellere Pag. 76. 77. debet animum meum, cum pagina 76. omni pene linea declamas in- 73. culcasque hos Circaſſos gente eſſe Tartaros, & asteriſcis appoſitis ad Authores infra referendes provocas ; in Scholiis demum prolata au- thorum teſtimonia ne uno quidem verbo id, quod in contextu aſſe- ris , affirment. Citas vero ibidem Salamonem Schweigertium, citas Novum Lexicon L. C. citas Joannem Kotzin de Kotzineto, citas Ale- xan- (a) Maginus Patavinus in novis Geographicis Tabulis, Tabula ſeu §. 28. pag. m. 231.
Strana 184
184 CONFUTATIO. xandrum Roſſen , Leunclavium, & Maginum , in quorum verbis ne quidem Tartarorum vocabulum comparet, taceo, ut quis diceret Cir- caſsos hos gente, moribus, & lingua effe Tartaros. Hx nempe attes Luciferi tui paſſim ſunt ad incautos irretiendos animos teſtimoniorum qualiumcunque cumulatione ; ſpe vero tua excidiſti apud naſutiores eruditioresque , ſi merces tuas tam facili negotio venum diſtrahendas judicaſti. Quare cum tu ne unum quidem vel hiujus ſxculi Geogra- phum aut hiſtoricum produxeris, qui Circaſſos ejusdem ſtirpis & lin- gux cum Tartaris feciſſet , ego jam ex Parte mea II. Annalium aliquos referam, quos tu, tanquam anguem preſſiſſes, præteriiſti, adjungam- que plures, qui teſtatum faciant Circaſſos hos origine & lingua Slavos eſſe, nec alia ratione Tartaros dici, quam quod paſſim Tartarorum jugum ferant , eorumque conſuetudine mores linguamque hauriant. Primus nobis ſit Mathias Miechovius: (a) Poſt hos ( Coſacos, inquit ) ſuperſunt reliquiæ Circaſſorum verſus meridiem , & ſunt gentes ferociſſimæ &5 bellicofiſſimæ genere & lingua Rutheni. Sigiſmundus Herberſteinius : (b) Ab oriente meridiem verſus reſlectendo circa Mæotydis paludes, & Poutum ad fluvium Cupa, qui paludes influit , Aphgaſi populi ſunt , quo loci uſque ad Me- rula ſluvium , qui Pontum illabitur mòntes occurrunt, quos Circaſſi, ſeu Ciki (Zichi) incolunt. Hi montium aſperitate freti nec Turcis nec Tartaris parent ( loquitur de ſuo tempore Herbersteinius) eos tamen Chriſtianos eijc, suis legibus vivere, in ritu , & ceremoniis cum Græcis convenire, lingua Siavonica, qua utuntur, ſacra peragere Rutheni teſtantur. Idem Slavicas gentes enu- merans , inquit : (c) Poloni item & Rutheni la iſſime imperantes , & Circaſſi Quinquemontani ad Pontum &c. Eduardus Brerevodus Anglus (d) Slavo- nica lingua multis in Europa, aliquibus in Afis vernucula eſt. Præcipui in Eu- ropa ſunt Dalmatæ &c. In Aſia Circaſſsi, Mengrelii (olim Colchi & Zichi ) & Gazaritæ. Reinerus Reineccius cum memoraſſet Helmoldum l. 1. c. 1. non omnes Slavicas connumerasse gentes, subjungit: (e) Omiſis ſci- licet ad Borealem plagam Moſchis , ad ortum Circaſſis, ad meridiem Bulgaris, Serviis , Boſſinis, Raſciis , Croatis. Hofmannus latitudinem lingux Sla- vicæ per gentes explicans : (f ) Poloni item, inquit, & Rutheni latiſſime imperantes & Circaſſi Quinquemontani ad Pontum &c. Eosdem Circaſſos LUCIFER. Sla- (a) Mathias Miechorius de Sarmatia Europaa l. 2. c. 1. (b) Herbersteinius rer. Moſcovit. Tit. de Tartaris p. 108. (c) Idem ibid. ſub initium. (d) Brere- vodus in Serutinio linguarum c. 8. (e) Reineccius in Appendice 1. de com- mun. gentium. Germanicarum appellationibus. (f) Hofmannus in notis in Manhum T. l. p. 251.
184 CONFUTATIO. xandrum Roſſen , Leunclavium, & Maginum , in quorum verbis ne quidem Tartarorum vocabulum comparet, taceo, ut quis diceret Cir- caſsos hos gente, moribus, & lingua effe Tartaros. Hx nempe attes Luciferi tui paſſim ſunt ad incautos irretiendos animos teſtimoniorum qualiumcunque cumulatione ; ſpe vero tua excidiſti apud naſutiores eruditioresque , ſi merces tuas tam facili negotio venum diſtrahendas judicaſti. Quare cum tu ne unum quidem vel hiujus ſxculi Geogra- phum aut hiſtoricum produxeris, qui Circaſſos ejusdem ſtirpis & lin- gux cum Tartaris feciſſet , ego jam ex Parte mea II. Annalium aliquos referam, quos tu, tanquam anguem preſſiſſes, præteriiſti, adjungam- que plures, qui teſtatum faciant Circaſſos hos origine & lingua Slavos eſſe, nec alia ratione Tartaros dici, quam quod paſſim Tartarorum jugum ferant , eorumque conſuetudine mores linguamque hauriant. Primus nobis ſit Mathias Miechovius: (a) Poſt hos ( Coſacos, inquit ) ſuperſunt reliquiæ Circaſſorum verſus meridiem , & ſunt gentes ferociſſimæ &5 bellicofiſſimæ genere & lingua Rutheni. Sigiſmundus Herberſteinius : (b) Ab oriente meridiem verſus reſlectendo circa Mæotydis paludes, & Poutum ad fluvium Cupa, qui paludes influit , Aphgaſi populi ſunt , quo loci uſque ad Me- rula ſluvium , qui Pontum illabitur mòntes occurrunt, quos Circaſſi, ſeu Ciki (Zichi) incolunt. Hi montium aſperitate freti nec Turcis nec Tartaris parent ( loquitur de ſuo tempore Herbersteinius) eos tamen Chriſtianos eijc, suis legibus vivere, in ritu , & ceremoniis cum Græcis convenire, lingua Siavonica, qua utuntur, ſacra peragere Rutheni teſtantur. Idem Slavicas gentes enu- merans , inquit : (c) Poloni item & Rutheni la iſſime imperantes , & Circaſſi Quinquemontani ad Pontum &c. Eduardus Brerevodus Anglus (d) Slavo- nica lingua multis in Europa, aliquibus in Afis vernucula eſt. Præcipui in Eu- ropa ſunt Dalmatæ &c. In Aſia Circaſſsi, Mengrelii (olim Colchi & Zichi ) & Gazaritæ. Reinerus Reineccius cum memoraſſet Helmoldum l. 1. c. 1. non omnes Slavicas connumerasse gentes, subjungit: (e) Omiſis ſci- licet ad Borealem plagam Moſchis , ad ortum Circaſſis, ad meridiem Bulgaris, Serviis , Boſſinis, Raſciis , Croatis. Hofmannus latitudinem lingux Sla- vicæ per gentes explicans : (f ) Poloni item, inquit, & Rutheni latiſſime imperantes & Circaſſi Quinquemontani ad Pontum &c. Eosdem Circaſſos LUCIFER. Sla- (a) Mathias Miechorius de Sarmatia Europaa l. 2. c. 1. (b) Herbersteinius rer. Moſcovit. Tit. de Tartaris p. 108. (c) Idem ibid. ſub initium. (d) Brere- vodus in Serutinio linguarum c. 8. (e) Reineccius in Appendice 1. de com- mun. gentium. Germanicarum appellationibus. (f) Hofmannus in notis in Manhum T. l. p. 251.
Strana 185
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVI. Slavonica lingua, uti teſtatur Godofredus Henſelius in Synopfi univer- LUCIFER. ſx Phylologiæ & Harmonia linguarum ſect. 5. c. 3. N. 2. p. 423. Bo- horizius in horis ſucciſivis , P. Plancius Hoſimannus aliique. Nec vero e domeſticis deſunt , qui idom ſentiant , ſic enim Balbinus ex Pe- tri Kewa Hungari Centuria 7. Rer. Hung. (a) Deinde per omnes illos terrarum tractus longiſſimos Moſcovitarum & Tartarorum Precopitarum, qui Slavica utuntur Conſtantinopolim usque. Roſa: (b) Lingua Slavonica per Sla- voniam, Bohemiam , Moraviam, Sileſium, Luſatiam . . . ub una parte adl novam Zemium ſeu Zemblum usque, & Jurgiam mareque glaciale: ab altera ad Circaſſos mareque Caſpium &c. Et rurſum : infra per regiones ampliſſimas ad Colchos usque & ſupra nominatos Circuſſos ac Pielihorskios , ſeu quinque mon- tium accolas &c. Mathias Boleluzky vero ex P. Plancio: (c) Lingua Slavo- nica non tantum eſt lingua patria in Boemia , Poloniu , ſed & in multis aliis am- pliſſimis regnis & regionibus Aſinticis, utpote in Ieria, quam Moſcovitæ vocant Iberskie Zemla, Kurtalniskia , Græſinskia, Kapardinska, Petigorska, Tzer- kaska, Igorska & Georgiana. Similia alicubi refert Peſſina, quæ ope- roſius exquirere haud operx est pretium. Guid agis tandem Lucifen ad hæc clariſſimorum Virorum teſlimonia? unumne aliquem adverſum tibi producere fas eſt , qui non ſaltem & Slavico & Tartarico ſermo- ne Circaſſos uti confiteretur ? Quidni recte hic adſcribam illud Lipſii : Eſt quoddam genus mortalium , quod fine ultu aliu aſtructione ſola magnitudi- ne audaciæ fidem quærit. (d) 185 Ad §. XXVI. I. Defunctus officio meo videri poteram in probata ſuperiore paragrapho Circaſſorum stirpe Slavica, ſed ſententiam meam etiam- num frangere non ceſſas, pugnis ſcilicet castelli muros ſubruere nite- ris. Jam enim in eo non minimum roboris reponis , cum tandem ex Leunclavio, Cluverio, & Rayskio Tartarorum nomen prodis , quo Circaſſos appellant , nomen, inquam, ſolum, non genus , non linguam. Næ itaque omnes gentes etiam, quæ ſub Germanorum cenſentur no- mine & imperio Germani, & qui ſub Ruthenorum, Rutheni stirpe ac ſermone fint. Guid vero ait Leunclavius tuus? Sunt hi porro Sau- romata, qui nunc Tartari Pettigari, id eſt Quinquemontani vocantur. &c. Ita- PARS I. Fag. 78. Fag. 79. A 2. ne (a) Balbinus in MS. de Regni Bohemiæ felici quondam nune calamitoſo ſtatu. (b) Roſa in Grammaticæ ſuæ præſatione. (c) Boleluzky in Roſa Bohemica ſeu vita S. Adalberti c. 8 p. 194. (6) Lipſius adverſus Dialegiſtam.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVI. Slavonica lingua, uti teſtatur Godofredus Henſelius in Synopfi univer- LUCIFER. ſx Phylologiæ & Harmonia linguarum ſect. 5. c. 3. N. 2. p. 423. Bo- horizius in horis ſucciſivis , P. Plancius Hoſimannus aliique. Nec vero e domeſticis deſunt , qui idom ſentiant , ſic enim Balbinus ex Pe- tri Kewa Hungari Centuria 7. Rer. Hung. (a) Deinde per omnes illos terrarum tractus longiſſimos Moſcovitarum & Tartarorum Precopitarum, qui Slavica utuntur Conſtantinopolim usque. Roſa: (b) Lingua Slavonica per Sla- voniam, Bohemiam , Moraviam, Sileſium, Luſatiam . . . ub una parte adl novam Zemium ſeu Zemblum usque, & Jurgiam mareque glaciale: ab altera ad Circaſſos mareque Caſpium &c. Et rurſum : infra per regiones ampliſſimas ad Colchos usque & ſupra nominatos Circuſſos ac Pielihorskios , ſeu quinque mon- tium accolas &c. Mathias Boleluzky vero ex P. Plancio: (c) Lingua Slavo- nica non tantum eſt lingua patria in Boemia , Poloniu , ſed & in multis aliis am- pliſſimis regnis & regionibus Aſinticis, utpote in Ieria, quam Moſcovitæ vocant Iberskie Zemla, Kurtalniskia , Græſinskia, Kapardinska, Petigorska, Tzer- kaska, Igorska & Georgiana. Similia alicubi refert Peſſina, quæ ope- roſius exquirere haud operx est pretium. Guid agis tandem Lucifen ad hæc clariſſimorum Virorum teſlimonia? unumne aliquem adverſum tibi producere fas eſt , qui non ſaltem & Slavico & Tartarico ſermo- ne Circaſſos uti confiteretur ? Quidni recte hic adſcribam illud Lipſii : Eſt quoddam genus mortalium , quod fine ultu aliu aſtructione ſola magnitudi- ne audaciæ fidem quærit. (d) 185 Ad §. XXVI. I. Defunctus officio meo videri poteram in probata ſuperiore paragrapho Circaſſorum stirpe Slavica, ſed ſententiam meam etiam- num frangere non ceſſas, pugnis ſcilicet castelli muros ſubruere nite- ris. Jam enim in eo non minimum roboris reponis , cum tandem ex Leunclavio, Cluverio, & Rayskio Tartarorum nomen prodis , quo Circaſſos appellant , nomen, inquam, ſolum, non genus , non linguam. Næ itaque omnes gentes etiam, quæ ſub Germanorum cenſentur no- mine & imperio Germani, & qui ſub Ruthenorum, Rutheni stirpe ac ſermone fint. Guid vero ait Leunclavius tuus? Sunt hi porro Sau- romata, qui nunc Tartari Pettigari, id eſt Quinquemontani vocantur. &c. Ita- PARS I. Fag. 78. Fag. 79. A 2. ne (a) Balbinus in MS. de Regni Bohemiæ felici quondam nune calamitoſo ſtatu. (b) Roſa in Grammaticæ ſuæ præſatione. (c) Boleluzky in Roſa Bohemica ſeu vita S. Adalberti c. 8 p. 194. (6) Lipſius adverſus Dialegiſtam.
Strana 186
186 CONFUTATIO ne Circaſſi Sauromatæ ſunt, qui ergo Tartari ? quis unquam Geogra- phorum aut Hiſtoricorum Tartaros, ſeu Tocharos ſub Sauromatarum nomine cenſuit ? an non Strabo , Claudius Ptolemæus , Plinius longe ultra Sarmatiam Afiaticam illos inter Scythas Hyperboreos recenſent? an non tu ipſe antea integris paginis propugnaſti, per Sarmatas in- telligi Slavos? Nunc, ait Leunclavius, Tartari vocantur, atque iſtud ti- bi concedo , concedo tibi etiam, & ſubſcribo Cluverium & Rayskium recte Circaſſos Tartaris accenſuiſſe: An tamen ſequitur eos etiam re- ipſa nempe genere & lingua Tartaros eſse? Habes mox ſupra exem- plum de Germanis, habes de Ruthenis, ſi tertium cupis, habeſis de Gallis, ſi quartum, de Turcis : an omnes, qui Germanorum, Ru- thenorum, Gallorum, Turcarumque cenſentur nomine Germani, Ru- theni, Galli , Turcæque ſunt ? Et quid ſi amplius tibi concedo jam omnes Circaſſos intus & in cute eſſe Tartaros , an ſequitur majores il- lorum Zecchos ejusdem fuifse gentis? quomodo Pachymere teste Zec- chi Tartarorum mores paulatim didicerunt , & cum vitæ uſu linguam etium, ſi ejusdem stirpis fuerunt & lingux? Tenes mi Lucifer auribus lupum, neque quo amittas, a te invenis, neque ut retineas ſeis, lucernam projicere opus erit, ut firmius teneas. II. Reliqua, quæ ſupra fatis authorum teſtimoniis ſubjicis, haud aliud ſunt quam inutilis rerum repetitio alio verborum lenocinio co- lorata, bis terve nimirum a te jam alias producta, atque a nobis ra- dicitus evulſa. Pridem enim oſtendimus fruſtra a vicinis Francicis, Germanisque ſcriptoribus repeti Zichorum aut Zinchorunt memoriam, cum ne quidem proprii patrii nominis Zecchorum meminerint. Pri- dem ostendimus hanc variam Zecchorum, Zichorum, Zinchorum, Sinchorumque ſcriptionem non meram eſſe Grammaticalem cerebro noſtro effictam inflexionem, cauſasque hujus variæ appellationis ſcri- ptionisque prodidimus , quibus ſi necdum convincitur intellectus tuus, etiam plura valentioraque habe: ſi te judice geminanda ſunt nomina propria perſonarum, gentium, locorumque, quoties varie inflexa de- tortaque apud diverſos Hiſtoricos Geographosque leguntur, næ tu pro una perſona, loco, aut gente nonnunquam decem & ultra in Hiſtoriam Geographiamque induxeris , & primo fœdius chaos in utram- que invexeris. Locorum ſitus inter alia rerum narratarum indicia ma- xime gentem a gente distinguere, aut unam eandemque ostendere debet. Quis vero hanc accurationem ab authoribus diverſæ ætatis, nationis , linguarumque deſideret , ut voces barbaras alioquin enuncia- LOCIFER tu
186 CONFUTATIO ne Circaſſi Sauromatæ ſunt, qui ergo Tartari ? quis unquam Geogra- phorum aut Hiſtoricorum Tartaros, ſeu Tocharos ſub Sauromatarum nomine cenſuit ? an non Strabo , Claudius Ptolemæus , Plinius longe ultra Sarmatiam Afiaticam illos inter Scythas Hyperboreos recenſent? an non tu ipſe antea integris paginis propugnaſti, per Sarmatas in- telligi Slavos? Nunc, ait Leunclavius, Tartari vocantur, atque iſtud ti- bi concedo , concedo tibi etiam, & ſubſcribo Cluverium & Rayskium recte Circaſſos Tartaris accenſuiſſe: An tamen ſequitur eos etiam re- ipſa nempe genere & lingua Tartaros eſse? Habes mox ſupra exem- plum de Germanis, habes de Ruthenis, ſi tertium cupis, habeſis de Gallis, ſi quartum, de Turcis : an omnes, qui Germanorum, Ru- thenorum, Gallorum, Turcarumque cenſentur nomine Germani, Ru- theni, Galli , Turcæque ſunt ? Et quid ſi amplius tibi concedo jam omnes Circaſſos intus & in cute eſſe Tartaros , an ſequitur majores il- lorum Zecchos ejusdem fuifse gentis? quomodo Pachymere teste Zec- chi Tartarorum mores paulatim didicerunt , & cum vitæ uſu linguam etium, ſi ejusdem stirpis fuerunt & lingux? Tenes mi Lucifer auribus lupum, neque quo amittas, a te invenis, neque ut retineas ſeis, lucernam projicere opus erit, ut firmius teneas. II. Reliqua, quæ ſupra fatis authorum teſtimoniis ſubjicis, haud aliud ſunt quam inutilis rerum repetitio alio verborum lenocinio co- lorata, bis terve nimirum a te jam alias producta, atque a nobis ra- dicitus evulſa. Pridem enim oſtendimus fruſtra a vicinis Francicis, Germanisque ſcriptoribus repeti Zichorum aut Zinchorunt memoriam, cum ne quidem proprii patrii nominis Zecchorum meminerint. Pri- dem ostendimus hanc variam Zecchorum, Zichorum, Zinchorum, Sinchorumque ſcriptionem non meram eſſe Grammaticalem cerebro noſtro effictam inflexionem, cauſasque hujus variæ appellationis ſcri- ptionisque prodidimus , quibus ſi necdum convincitur intellectus tuus, etiam plura valentioraque habe: ſi te judice geminanda ſunt nomina propria perſonarum, gentium, locorumque, quoties varie inflexa de- tortaque apud diverſos Hiſtoricos Geographosque leguntur, næ tu pro una perſona, loco, aut gente nonnunquam decem & ultra in Hiſtoriam Geographiamque induxeris , & primo fœdius chaos in utram- que invexeris. Locorum ſitus inter alia rerum narratarum indicia ma- xime gentem a gente distinguere, aut unam eandemque ostendere debet. Quis vero hanc accurationem ab authoribus diverſæ ætatis, nationis , linguarumque deſideret , ut voces barbaras alioquin enuncia- LOCIFER tu
Strana 187
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVI. 187 tu difficiles, quoad etymon ſuum ignotas eodem literarum ordine, nu- LUCIFER. mero, & dimenſione feribant? Confer fi libet nomina propria earundem perſonarum, populorum, urbium, regionumque præſertim barbararum per ſingulos veteres Græcos latinosque Geographos & Hiſtoricos, quan- tam ( Deus bone ! ) non vocum differentiam & anagrammata es detectu- rus ? An igitur : Begamini, Bechuimi , Behemi, Behemanni, Boemanni , Bethe- mani , Boemant, Boimani, Bemani, Bocmi, Bohemi, Beheimi , Behemitæ, Beemitæ, ut varie hoc nomen in authoribus ſcriptum inveniri teſtatur Goldaſtus (a) non ſunt una eademque gens Boemorum? An Marahenſes , Mara- thenſes , Murgenſes , Margentes , Maravi, Maravahni, Meravi, Marchenſes, Marabavi, Marachi , Marahabita, Marahbani, Maharenſes , Marahunen- ſes , Marbitæ, Marabi, Maraci non eadem Moravorum gens teste eo- dem Goldaſto? (b) An a Cluverio varium detectum Bavarorum nomen (c) Bojorum, Bojoariorum, Bayvariorum, Baibariorum, Boibariorum, Ba- juvariorum, unum idemque? Guid Braczislaus, Bruzislaus, Vraci- daus , Breczislaus , Breartezlaus , Vorcislaus non unus idemque cum Duce noſtro Brzetislao? Quis vel hodie hactenus latinorum Germano- rumque ſcriptorum veram gentis noſtræ dialectum enunciationemque in ſcriptione vocis Czechi aſſecutus eſt ? non legis paſſim Cechum, Zechum, Tſechum, Tſchum, Tzechum, Zeccum , imo & Zethum ? confule Chronici Ca- rionis (d) plures editiones & Zechos jam Zelczos, jam Zelcos, jam Zeſkos, jam Zekos, jam Zeſkios, nominatos deprehendes. Credis quidem omnium optime hanc vocem per Tz ſcripſiſſe Cinnamum, at num is veram genui- namque literæ noſtræ vernaculæ é ſeu ež vim expreſſit? Imo fi ad genium Enguæ accommodanda fit latina ſcribendi ratio, nova prorſus orthogra- phia la ine ſcribendi ſimus Tſchechi. Neque ullus perſuadebit mihi Luci- fer tuus A. R. P. Athanaſium , ad quem provocas, poſt veteres latinos Græcosque ſeriptores Cleantea vigilantia exhauſtos ideo negaſſe Afix Zecchos eosdem eſſe gente cum Cinnami Tzechis , quia non æque per Tz ſcripti reperiuntur, igitur nec Tſeh in Manuſcripto tuo Coſmæ idem cum Czecho ? Aut Tzani, Zani, Sani, Zanæ, Sanæ , & Suani unus idemque Græcis hiſtoricis populus ? de quibus luculenter Procopius : (e) Tzani olim Sani dicebantur: An denique Tzarcaſſi Chalcondylz PARS I. Aa 2 Tzer- Pag. SA- (a) Goldastus de regno Boh. 1. 1. c. 4. §. 3. p. 41. & 42. (b) Idem ibid. I. 1. c. 11. pag. 102, in notis. (c) Cluverius in deſcript. Vindelicii & Norici e, 3. (d) Joannes Carion in Chronico 1. 3. (e) Procopius de bello Perfico c- 15. vide etiam Agathiam Scholasticum l. 5. de imperio & rebus gestis Justinian; Imp.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVI. 187 tu difficiles, quoad etymon ſuum ignotas eodem literarum ordine, nu- LUCIFER. mero, & dimenſione feribant? Confer fi libet nomina propria earundem perſonarum, populorum, urbium, regionumque præſertim barbararum per ſingulos veteres Græcos latinosque Geographos & Hiſtoricos, quan- tam ( Deus bone ! ) non vocum differentiam & anagrammata es detectu- rus ? An igitur : Begamini, Bechuimi , Behemi, Behemanni, Boemanni , Bethe- mani , Boemant, Boimani, Bemani, Bocmi, Bohemi, Beheimi , Behemitæ, Beemitæ, ut varie hoc nomen in authoribus ſcriptum inveniri teſtatur Goldaſtus (a) non ſunt una eademque gens Boemorum? An Marahenſes , Mara- thenſes , Murgenſes , Margentes , Maravi, Maravahni, Meravi, Marchenſes, Marabavi, Marachi , Marahabita, Marahbani, Maharenſes , Marahunen- ſes , Marbitæ, Marabi, Maraci non eadem Moravorum gens teste eo- dem Goldaſto? (b) An a Cluverio varium detectum Bavarorum nomen (c) Bojorum, Bojoariorum, Bayvariorum, Baibariorum, Boibariorum, Ba- juvariorum, unum idemque? Guid Braczislaus, Bruzislaus, Vraci- daus , Breczislaus , Breartezlaus , Vorcislaus non unus idemque cum Duce noſtro Brzetislao? Quis vel hodie hactenus latinorum Germano- rumque ſcriptorum veram gentis noſtræ dialectum enunciationemque in ſcriptione vocis Czechi aſſecutus eſt ? non legis paſſim Cechum, Zechum, Tſechum, Tſchum, Tzechum, Zeccum , imo & Zethum ? confule Chronici Ca- rionis (d) plures editiones & Zechos jam Zelczos, jam Zelcos, jam Zeſkos, jam Zekos, jam Zeſkios, nominatos deprehendes. Credis quidem omnium optime hanc vocem per Tz ſcripſiſſe Cinnamum, at num is veram genui- namque literæ noſtræ vernaculæ é ſeu ež vim expreſſit? Imo fi ad genium Enguæ accommodanda fit latina ſcribendi ratio, nova prorſus orthogra- phia la ine ſcribendi ſimus Tſchechi. Neque ullus perſuadebit mihi Luci- fer tuus A. R. P. Athanaſium , ad quem provocas, poſt veteres latinos Græcosque ſeriptores Cleantea vigilantia exhauſtos ideo negaſſe Afix Zecchos eosdem eſſe gente cum Cinnami Tzechis , quia non æque per Tz ſcripti reperiuntur, igitur nec Tſeh in Manuſcripto tuo Coſmæ idem cum Czecho ? Aut Tzani, Zani, Sani, Zanæ, Sanæ , & Suani unus idemque Græcis hiſtoricis populus ? de quibus luculenter Procopius : (e) Tzani olim Sani dicebantur: An denique Tzarcaſſi Chalcondylz PARS I. Aa 2 Tzer- Pag. SA- (a) Goldastus de regno Boh. 1. 1. c. 4. §. 3. p. 41. & 42. (b) Idem ibid. I. 1. c. 11. pag. 102, in notis. (c) Cluverius in deſcript. Vindelicii & Norici e, 3. (d) Joannes Carion in Chronico 1. 3. (e) Procopius de bello Perfico c- 15. vide etiam Agathiam Scholasticum l. 5. de imperio & rebus gestis Justinian; Imp.
Strana 188
188 CONFUTATTO LUCIFER. Tzercaſſi, Zercaſſi, Zircaſſi & Circaſſi non unius ejusdemque gentis no- men ? Sed quem non pœniteat nugis his calamum manumque defati- gare , atque ut verbis tuis loquar puerorum ritu digitis micare ? Norunt Viri eruditi anagrammata vocum propriarum cumprimis barbararum ſubinde linguæ hujus ignoratione , ſubinde enunciandi , ſcribendique difficultate , quandoque ex fugientibus veterum codicum aut minus le gibilibus characteribus , creberrime ſcribarum & typographorum oſci- tantia profluxiſſe , ut taceam ipſum communem uſum ſæpe nominibus vitium adferre , ut ſapientiſſime advertit Conſtantinus Porphyrogenitus (a) Communis vero uſus, inquit , ſæpe literarum commutatione nomina corrum- pit. Nec denique obſtat, quod hiftorici quique veteres & Geographi hos Zechos, Zichos, Zinchosve paululum diverſo fitu locent, at certe nemo extra Ponti Euxini litora , Boſphorum , & Paludem Mæo- tydis locavit, cauſasque hujus diverſitatis ante explicui, cum Zechos a Nicopſi fluvio , qui in Pontum Euxinum influit , per Cimmerium Boſ- phorum uſque ad fluvium Bal qui in Paludem Mxotydis ſe exonerat, ditiones ſuas poſterius protendiſſe oſtendi. Minus itaque in Geogra- phis veteribus verſatum ſe probavit Lucifer tuus , cum cam Geographiæ expolitionem , quæ hodie floret, in veteribus expopoſcit ; contuliſſet ille Strabonem, Plinium, Ptolemæum & Ethicum, & quantis dimen- ſionum ſituumque ſpatiis in una eademque gente nonnunquam rece- dant , advertiſſet , ut candide profiteatur Strabo: (b) Scriptores antiquos rerum quidem Græcarum notitiam habuiſſe , reliquarum longius poſitarum per- multam imporitiam tenuiſſe. An vero jam ſejunctis nonnihil terrarum ſpatiis a diverſis veteribus Geographis & Historicis posita gens una ea- demque ſit , conciliatis rerum & hiſtoriarum circumſtantis eruere est hodierni orbis literati, nec certe defuerunt Viri quique eruditiſſimi qui hos Zecchos, Ziehos, Zinchosve pro uno eodemque populo agnoverunt, ut jam alias docuimus. Iſmael Bullialdus gravis cum pri- mis Commentator in notis ad Ducæ hiſtoriam plane innuit Sindos a ve- teribus quibusque proditos haberi pro iisdem Zechis, Zichis, & Zin- chis. Sic vero ille: Sauromatis ſuccedunt Sindi, qui apud quosdam Zin- chi appellantur. Regio Zinchorum Zuxic ( Zykchia ſeu ut alii vertunt Zynchia ) appellatur in Bibliothecæ Regiæ MS. libro in formulis ſubſcriptionum & inſcriptionum epiſtolurum Patriurcharum Conſtantinopoleos, & habetur inter Metropolitas, quibus ſcribit Patriarcha: ò Mergázowóc xà Znuxiuc (Zekchias) Con- (a) Conſt. Porphyro. de admin. Imp. c. 29. (b) Strabo 1, 7.
188 CONFUTATTO LUCIFER. Tzercaſſi, Zercaſſi, Zircaſſi & Circaſſi non unius ejusdemque gentis no- men ? Sed quem non pœniteat nugis his calamum manumque defati- gare , atque ut verbis tuis loquar puerorum ritu digitis micare ? Norunt Viri eruditi anagrammata vocum propriarum cumprimis barbararum ſubinde linguæ hujus ignoratione , ſubinde enunciandi , ſcribendique difficultate , quandoque ex fugientibus veterum codicum aut minus le gibilibus characteribus , creberrime ſcribarum & typographorum oſci- tantia profluxiſſe , ut taceam ipſum communem uſum ſæpe nominibus vitium adferre , ut ſapientiſſime advertit Conſtantinus Porphyrogenitus (a) Communis vero uſus, inquit , ſæpe literarum commutatione nomina corrum- pit. Nec denique obſtat, quod hiftorici quique veteres & Geographi hos Zechos, Zichos, Zinchosve paululum diverſo fitu locent, at certe nemo extra Ponti Euxini litora , Boſphorum , & Paludem Mæo- tydis locavit, cauſasque hujus diverſitatis ante explicui, cum Zechos a Nicopſi fluvio , qui in Pontum Euxinum influit , per Cimmerium Boſ- phorum uſque ad fluvium Bal qui in Paludem Mxotydis ſe exonerat, ditiones ſuas poſterius protendiſſe oſtendi. Minus itaque in Geogra- phis veteribus verſatum ſe probavit Lucifer tuus , cum cam Geographiæ expolitionem , quæ hodie floret, in veteribus expopoſcit ; contuliſſet ille Strabonem, Plinium, Ptolemæum & Ethicum, & quantis dimen- ſionum ſituumque ſpatiis in una eademque gente nonnunquam rece- dant , advertiſſet , ut candide profiteatur Strabo: (b) Scriptores antiquos rerum quidem Græcarum notitiam habuiſſe , reliquarum longius poſitarum per- multam imporitiam tenuiſſe. An vero jam ſejunctis nonnihil terrarum ſpatiis a diverſis veteribus Geographis & Historicis posita gens una ea- demque ſit , conciliatis rerum & hiſtoriarum circumſtantis eruere est hodierni orbis literati, nec certe defuerunt Viri quique eruditiſſimi qui hos Zecchos, Ziehos, Zinchosve pro uno eodemque populo agnoverunt, ut jam alias docuimus. Iſmael Bullialdus gravis cum pri- mis Commentator in notis ad Ducæ hiſtoriam plane innuit Sindos a ve- teribus quibusque proditos haberi pro iisdem Zechis, Zichis, & Zin- chis. Sic vero ille: Sauromatis ſuccedunt Sindi, qui apud quosdam Zin- chi appellantur. Regio Zinchorum Zuxic ( Zykchia ſeu ut alii vertunt Zynchia ) appellatur in Bibliothecæ Regiæ MS. libro in formulis ſubſcriptionum & inſcriptionum epiſtolurum Patriurcharum Conſtantinopoleos, & habetur inter Metropolitas, quibus ſcribit Patriarcha: ò Mergázowóc xà Znuxiuc (Zekchias) Con- (a) Conſt. Porphyro. de admin. Imp. c. 29. (b) Strabo 1, 7.
Strana 189
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVI. 189 Conftantinus Porphyrogenitus lih. de adminiſtratione Imperii ſub finem de Zinchia LUCIFER. hoc adnotatum reliquit: Tenendum in Zichiæ parte ad fontem &c. En Zi- chiam, Zykchiam, Zynchiam , Zekchiam, quibus ſi jam ex Notitia Græcorum Epiſcopatuum addas Zicchiam, & Zecchiam, Plinii Zingos, Priſciani Poetæ Zygios, Marcellini Sinchos & Singos, Procopii Ze- chos, Miechovii Cikos habebis ejusdem populi variæ ſcriptum defle- xumque nomen. Hoc qui non adverterit , liceat mihi rurſum cum Pagio dicere , invertet omnes hiſtorias, & Geographias, III. Næniis his tanquam ex ſcena declamatis, ad magis ludicras Pag. 81. progrederis. Quomodo, inquis, Zingi ſunt iidem cum Zigis? aut qua ra- tiont diverſæ nationes Zigi & Zingi unam gentem conſtituunt Czechorum ? Niſe dicamus duarum gentium Czechos eſſe abortum , & Zingurorum progeniem. Papæ ! ſententiam quæ utriusque Chori plauſum mereatur , & quæ in ſempiternum tantæ ſapientiæ monumentum æneis tabulis inſculpta in fanum Palladis appendatur. Quis vero, Lucifer! te docuit Zigos & Zingos diverſam eſſe gentem? Harduinus, inquis, quid vero is dete- xit ? civitatem ZvyowcAeis apud Trapezuntum a Stephano ex ipſo Strabone detectam. Hem ! quia ad Trapezuntum urbs Zygspolis, igi- tur a nemine alio, quam quibusdam Zygis nomen hoc urbs iſta in- venire potuit ? quid ſi iſthic etiam fuere Zygi aliqui? an repugnat eos etiam ad Paludem Mæotydis exstitiſſe ? Guid ſi ab his ipſis Zy- gis , quorum metropolim Zygopolim facit Harduinus , deſcenderunt Zigæ Zigique Paludis Mæotydis accolæ ? Nam idem Stephanus (a) vicinam urbem Trapezum ſen Trapezuntum vocat Sinópenſium colo- niam ; nemo autem veteris Geographiæ peritus ignorat Sinopen ma- ritimam fuiſſe civitatem veterum Henetorum & Paphlagoniæ, osten- dimusque multo ante Slavos ex his regionibus poſt Trojanum bellum altius verſus ſeptentrionem paludemque Mæotydis progreſſos. Quid ſi Zygi hi Herbotii ſupra memorati Slavi Zingi? Num Harduini con- jecturæ potiores tibi fint clariſſimo Plinii teſtimonio, qui Zigas de no- mine inter gentes Mæoticas refert ? Libro enim ſexto c. 7. inquit: Primo Sauromatæ Gynæcocratumeni unde Amazonum regua, dein Euazæ , Cot- tæ, Cicimeni, Meſſeniani , Coſloboci ( ſeu ut Ptolemæus habet Ceſtoboci) Choutræ Zigæ &c., quos cum alii Sindos vocant, non legiſti ante ex Iſmaele Bullialdo pro eadem Zichorum gente haberi ? Quis enim in tam longinque diſſitis regionibus eam accurationem veterum Geo- A a 3 gra- (a) Stephanus & Loydius in Lexico voce : Trapezus.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVI. 189 Conftantinus Porphyrogenitus lih. de adminiſtratione Imperii ſub finem de Zinchia LUCIFER. hoc adnotatum reliquit: Tenendum in Zichiæ parte ad fontem &c. En Zi- chiam, Zykchiam, Zynchiam , Zekchiam, quibus ſi jam ex Notitia Græcorum Epiſcopatuum addas Zicchiam, & Zecchiam, Plinii Zingos, Priſciani Poetæ Zygios, Marcellini Sinchos & Singos, Procopii Ze- chos, Miechovii Cikos habebis ejusdem populi variæ ſcriptum defle- xumque nomen. Hoc qui non adverterit , liceat mihi rurſum cum Pagio dicere , invertet omnes hiſtorias, & Geographias, III. Næniis his tanquam ex ſcena declamatis, ad magis ludicras Pag. 81. progrederis. Quomodo, inquis, Zingi ſunt iidem cum Zigis? aut qua ra- tiont diverſæ nationes Zigi & Zingi unam gentem conſtituunt Czechorum ? Niſe dicamus duarum gentium Czechos eſſe abortum , & Zingurorum progeniem. Papæ ! ſententiam quæ utriusque Chori plauſum mereatur , & quæ in ſempiternum tantæ ſapientiæ monumentum æneis tabulis inſculpta in fanum Palladis appendatur. Quis vero, Lucifer! te docuit Zigos & Zingos diverſam eſſe gentem? Harduinus, inquis, quid vero is dete- xit ? civitatem ZvyowcAeis apud Trapezuntum a Stephano ex ipſo Strabone detectam. Hem ! quia ad Trapezuntum urbs Zygspolis, igi- tur a nemine alio, quam quibusdam Zygis nomen hoc urbs iſta in- venire potuit ? quid ſi iſthic etiam fuere Zygi aliqui? an repugnat eos etiam ad Paludem Mæotydis exstitiſſe ? Guid ſi ab his ipſis Zy- gis , quorum metropolim Zygopolim facit Harduinus , deſcenderunt Zigæ Zigique Paludis Mæotydis accolæ ? Nam idem Stephanus (a) vicinam urbem Trapezum ſen Trapezuntum vocat Sinópenſium colo- niam ; nemo autem veteris Geographiæ peritus ignorat Sinopen ma- ritimam fuiſſe civitatem veterum Henetorum & Paphlagoniæ, osten- dimusque multo ante Slavos ex his regionibus poſt Trojanum bellum altius verſus ſeptentrionem paludemque Mæotydis progreſſos. Quid ſi Zygi hi Herbotii ſupra memorati Slavi Zingi? Num Harduini con- jecturæ potiores tibi fint clariſſimo Plinii teſtimonio, qui Zigas de no- mine inter gentes Mæoticas refert ? Libro enim ſexto c. 7. inquit: Primo Sauromatæ Gynæcocratumeni unde Amazonum regua, dein Euazæ , Cot- tæ, Cicimeni, Meſſeniani , Coſloboci ( ſeu ut Ptolemæus habet Ceſtoboci) Choutræ Zigæ &c., quos cum alii Sindos vocant, non legiſti ante ex Iſmaele Bullialdo pro eadem Zichorum gente haberi ? Quis enim in tam longinque diſſitis regionibus eam accurationem veterum Geo- A a 3 gra- (a) Stephanus & Loydius in Lexico voce : Trapezus.
Strana 190
190 CONFUTATIO. graphorum deſideret , ut ne quandoque hæſitaverint , & varia ejus dem gentis ſcriptione ac appellatione falſi quandoque duplicem fitum uni eidemque genti adſcripſerint ? Nolim quidpiam doctiffimi Harduini authoritati atque ſexiſtimationi detrahere ; at quantis ſubinde umbris, & ſomniis pulſatus ſit , lege M. Atcerburii Epiſcopi Rocheſtrenſis ejus manibus ſcriptum epitaphium. Guis præterea Deorum Lucifer hanc divinationem menti tuæ indidit, ut Czechos harum duarum gentium abor- tum, & Zingarorum progeniem conviciareris? Quis enim vel tenui hiſto- riæ antiquitatisque cognitione præditus Zingaros fæcem hominum, quæ tribus non ultra ſæculis ortum ſuum debet , cum antiquiſſima , & ante Chriſtum natum jam cognita Zecchorum gente auſit conferre, aut calumnioſe ex illa progeniem majorum noſtrorum derivare ? Quis unquam hiſtoricorum eruditiorum docuit Zingaros peculiarem quan- dam gentem fuiſſe ? quis eorum Sæculo XIV. antiquius certum indi- cium detexit? Legeſis celeberrimi Viri Wagenſeillii Profeſſoris Alt- dorfenſis , Georgii Hornii, (a) aliorumque de Zingarorum initiis, moribus , fatisque commentationes , & damnabis calamum , qui ee atredine gentem noſtram inquinare auſus. Nempe fæx iſta hominum, nunquam ab aliquo Geographorum gentis populique nomine nobili- tata , nihil erat quam quædam plebejorum hominum colluvies , & ex cujus cujus demum nationis rabulis collecta, quæ in filvarum receſſi- bus ſine domiciliis, ſub nudo jove, hieme ad ignem , ſubque arbo- rum frondibus hoſpitare ſolita aeris injuriis , ſorditie , fumoque tetrum colorem hauſit, & prolium procreatione propagavit, ut Ægyptiorum- progenies crederetur , in quorum conſortium nemo candido corpo- re admittebatur, niſi pinguem ſepiam, atramentumque corpori in- tereret, ut Ægyptium mentiri videretur. Paſsim etiam hodie eins- modi exempla in confiniis Moraviæ & Hungarix, ubi fabrili arte ple- rumque victitant, ſpectare licet, nam quam hodie candidiſſimo cor- pore puellam videre erat, poſtridie Zingaro in matrimonium datam fuſco atroque colore foedam fis miraturus. Unde non dubitant pleri- que ipſam vocem Zingar haud alio etymo, quam ab Hungarica voce Sczyn , quæ colorem ſignificat, profluxiſſe , quaſi nempe homines colora- toss dicas. Vides jam Lucifer , quo technæ tux recidant , qui ut po- pularibus meis ſententiam illam de veteribus Zecchis magis magis- LIJCIFER. que (a) Sunt colluvies variarum gentium , ſieque Enxopam modo , verum Aſium quoque & Africam pervaganturs. Georgius. Hornius in Arca Noe p. 543.
190 CONFUTATIO. graphorum deſideret , ut ne quandoque hæſitaverint , & varia ejus dem gentis ſcriptione ac appellatione falſi quandoque duplicem fitum uni eidemque genti adſcripſerint ? Nolim quidpiam doctiffimi Harduini authoritati atque ſexiſtimationi detrahere ; at quantis ſubinde umbris, & ſomniis pulſatus ſit , lege M. Atcerburii Epiſcopi Rocheſtrenſis ejus manibus ſcriptum epitaphium. Guis præterea Deorum Lucifer hanc divinationem menti tuæ indidit, ut Czechos harum duarum gentium abor- tum, & Zingarorum progeniem conviciareris? Quis enim vel tenui hiſto- riæ antiquitatisque cognitione præditus Zingaros fæcem hominum, quæ tribus non ultra ſæculis ortum ſuum debet , cum antiquiſſima , & ante Chriſtum natum jam cognita Zecchorum gente auſit conferre, aut calumnioſe ex illa progeniem majorum noſtrorum derivare ? Quis unquam hiſtoricorum eruditiorum docuit Zingaros peculiarem quan- dam gentem fuiſſe ? quis eorum Sæculo XIV. antiquius certum indi- cium detexit? Legeſis celeberrimi Viri Wagenſeillii Profeſſoris Alt- dorfenſis , Georgii Hornii, (a) aliorumque de Zingarorum initiis, moribus , fatisque commentationes , & damnabis calamum , qui ee atredine gentem noſtram inquinare auſus. Nempe fæx iſta hominum, nunquam ab aliquo Geographorum gentis populique nomine nobili- tata , nihil erat quam quædam plebejorum hominum colluvies , & ex cujus cujus demum nationis rabulis collecta, quæ in filvarum receſſi- bus ſine domiciliis, ſub nudo jove, hieme ad ignem , ſubque arbo- rum frondibus hoſpitare ſolita aeris injuriis , ſorditie , fumoque tetrum colorem hauſit, & prolium procreatione propagavit, ut Ægyptiorum- progenies crederetur , in quorum conſortium nemo candido corpo- re admittebatur, niſi pinguem ſepiam, atramentumque corpori in- tereret, ut Ægyptium mentiri videretur. Paſsim etiam hodie eins- modi exempla in confiniis Moraviæ & Hungarix, ubi fabrili arte ple- rumque victitant, ſpectare licet, nam quam hodie candidiſſimo cor- pore puellam videre erat, poſtridie Zingaro in matrimonium datam fuſco atroque colore foedam fis miraturus. Unde non dubitant pleri- que ipſam vocem Zingar haud alio etymo, quam ab Hungarica voce Sczyn , quæ colorem ſignificat, profluxiſſe , quaſi nempe homines colora- toss dicas. Vides jam Lucifer , quo technæ tux recidant , qui ut po- pularibus meis ſententiam illam de veteribus Zecchis magis magis- LIJCIFER. que (a) Sunt colluvies variarum gentium , ſieque Enxopam modo , verum Aſium quoque & Africam pervaganturs. Georgius. Hornius in Arca Noe p. 543.
Strana 191
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. que exosam redderes, insulsissime ad Zingarorum progeniem detor- LUCIFER. ſiſti. 191 Sed cadit in foveam præceps, quam callida forte Fraus interciſo ſuffoderat æquare furtim. Fraus deteſtandis vitiorum c peſlibus una Fallendi verſuta opifex. (u) Ad §. XXVII. I. Jam vero argumento tibi eſt, mea linguæ Slavicæ imperitia, Peg. 84, quam omnibus ſibilis Lectori explodendam propinas: Guæ illa? Cau- ſas ingenue narrabo. Ut magis magisque teſtatum facerem olim in vetere Zichia ſediſſe Slavos, detexi Parte II. Annalium meorum Ha- gecianorum ex Porphyrogenito regionis iſtius locum Sapaxi appella- tum, quam appellationem is barbaram eſſe innuit, explicatque latine per pulverem. Jam cum nemini, qui Porphyrogenitum legit, igno- tum eſſe poſſit , hunc Imperatorem Orientis linguæ Slavicæ apprimis gnarum , in libro ſuo de adminiſtratione Imperii vocabula Slavica gentium, regionum, montium , aliarumque rerum ſignificantia paſſim fuiſſe latine interpretatum, merito argumentatus ſum & hanc ipſam vocem Sapaxi eſſe Slavicam, eam autem quocunque demum vitio fuiſ- ſa corruptam, ac proinde interjecta ſola litera r ſcribendam legen- damque eſſe Sapraxi , ut vetere illa Slavica connotatione ac orthogra- phia pulverem ſeu pulverulentum quidpiam ſignificaret. Hic igitur mons ille parturiens , hæc cachinnorum ſeges atque materies, ut Lu- cifer noster exclamet: Ridete, quidquid est domi cachinnorum! Sed ne Lucifer multuim riſeris , metuendum enim tibi , ne, ut verbis Tertul- liani loquar, riſus tuus rideatur. (b) Audiamus jam riſuum tuorum ca- pita : Primo quæris : Unde hoc ſcimus? (nempe quod Porphyrogeni- tus literam r omiſerit) aut cur id in Graco non poſuit, præſertim cum Sla- vicam caluiſſe ſæpius aſſeratur linguam. Non ſcimus id infallibiliter , ne- que enim id jactavi unquam , ſed conjicimus id veroſimillime , & prudentia duce (quæ in obſcuris optima magistra eft) rationabiliter concludimus. Nam cum certum fit, Porphyrogenitum lingux Slavi- cæ peritia fuiſſe conſpicuum, cum ex ejus libro etiam testatum fit, Pag. 84. illum (a ) Prudentius in Pſychomachia 4. (b) Tertullianus libro contra Valentinianes.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. que exosam redderes, insulsissime ad Zingarorum progeniem detor- LUCIFER. ſiſti. 191 Sed cadit in foveam præceps, quam callida forte Fraus interciſo ſuffoderat æquare furtim. Fraus deteſtandis vitiorum c peſlibus una Fallendi verſuta opifex. (u) Ad §. XXVII. I. Jam vero argumento tibi eſt, mea linguæ Slavicæ imperitia, Peg. 84, quam omnibus ſibilis Lectori explodendam propinas: Guæ illa? Cau- ſas ingenue narrabo. Ut magis magisque teſtatum facerem olim in vetere Zichia ſediſſe Slavos, detexi Parte II. Annalium meorum Ha- gecianorum ex Porphyrogenito regionis iſtius locum Sapaxi appella- tum, quam appellationem is barbaram eſſe innuit, explicatque latine per pulverem. Jam cum nemini, qui Porphyrogenitum legit, igno- tum eſſe poſſit , hunc Imperatorem Orientis linguæ Slavicæ apprimis gnarum , in libro ſuo de adminiſtratione Imperii vocabula Slavica gentium, regionum, montium , aliarumque rerum ſignificantia paſſim fuiſſe latine interpretatum, merito argumentatus ſum & hanc ipſam vocem Sapaxi eſſe Slavicam, eam autem quocunque demum vitio fuiſ- ſa corruptam, ac proinde interjecta ſola litera r ſcribendam legen- damque eſſe Sapraxi , ut vetere illa Slavica connotatione ac orthogra- phia pulverem ſeu pulverulentum quidpiam ſignificaret. Hic igitur mons ille parturiens , hæc cachinnorum ſeges atque materies, ut Lu- cifer noster exclamet: Ridete, quidquid est domi cachinnorum! Sed ne Lucifer multuim riſeris , metuendum enim tibi , ne, ut verbis Tertul- liani loquar, riſus tuus rideatur. (b) Audiamus jam riſuum tuorum ca- pita : Primo quæris : Unde hoc ſcimus? (nempe quod Porphyrogeni- tus literam r omiſerit) aut cur id in Graco non poſuit, præſertim cum Sla- vicam caluiſſe ſæpius aſſeratur linguam. Non ſcimus id infallibiliter , ne- que enim id jactavi unquam , ſed conjicimus id veroſimillime , & prudentia duce (quæ in obſcuris optima magistra eft) rationabiliter concludimus. Nam cum certum fit, Porphyrogenitum lingux Slavi- cæ peritia fuiſſe conſpicuum, cum ex ejus libro etiam testatum fit, Pag. 84. illum (a ) Prudentius in Pſychomachia 4. (b) Tertullianus libro contra Valentinianes.
Strana 192
192 CONFUTATTO illum plurimis locis vix alia, quam Slavica barbara vocabula latina interpretatione explicuiſſe, quidni & hanc barbaram vocem Sapaxi Slavicam eſſe, quam latine per pulverem reddidit, ex prudentiæ legi- bus inferamus ? ſed obtendis : Cur Porphyrogenitus hanc literam r in Græ- co non poſuit? Ego vero nullus prorſum dubito Porphyrogenitum li- teram hanc r in ſuo Exemplari MS. expreſſiſſe, vocemque genuinam Sapraxi filio ſuo, ad quem hunc librum ſcripſerat , tradidiſſe. Sed quis divinus ſpiritus tibi revelavit hanc editionem Porphyrogeniti in- ter Byzantinos ſcriptores ex ipſo autographo fuiſſe tranſumptam ? An in Apographo nulla ſcribæ intercedere potuit oſcitantia ? an tranſum- ptor ob codicis vetuſtatem fugientesque literas aut certe barbaræ vo- cis ignorationem ceſpitare non potuit ? Quid ſi ipſiusmet Porphyro- geniti (ut errare humanum eft) sit præcipitatio, aut plane typogra- phi mendum & error? Iſtudne novum & inſolitum, ut ne præſerrim in vocibus barbaris anagrammata, hallucinationes, literarum tranſpo- ſitiones, truncationesque paſſim occurrant ? Guanti , Deum immorta- lem ! vel in Coſmæ noſtri Freheriana editioue vocum Slavicarum ana- grammatiſmi , obſcuritates & ſphalmata , quas Menkenius in ſuis emen- dationibus T. II. ex Codice Dreſdensi correxit? Tune prudens pe- tas cum omni minima accuratione præter omnem lituram, lacunam , & vitium tam vetuſtum Porphyrogeniti codicem ex ipſiusmet autogra- phi fide ac ſinceritate excuſum? Qui igitur tam infeliciter cecidit, quod tua Luciferi lucubratio ex ipſo autographo deſumpta, te vigilan- te , curante , corrigente , tam ab hominibus latinæ linguæ gnaris ex- cuſa tot ſcateat erroribus, ut ſi numerare liberet , facile centeſimum numerum ſuperarent? Nolim cum Anſelmo Bandurio dicere: Graci exteras voces paſſim corruptas at depravatas proferunt. Sed ut jam ex ipſo Prophyrogenito oſtendam exemplar, quod in Byzantinis Scriptoribus recenſitum hodie habemus, non a mendis in vocabulorum quorumque Slavicorum tranſcriptione immune eſſe, en habe plura exempla: Ca- pite 9. de administrande imperio Porphyrogenitus dicit : Ad primum locum fluminis præruptum veniunt , qui Eſuppe cognominatur, quod Ruſſorum Sclavorumque lingua valet: non dormire. Effare jam Lucifer , ſignificatne, aut ſignificavit olim Eſſupe Slavorum lingua non dormire? An non ſeri. bendum legendumque erat: Ne ſupi, ut etiam Bandurius recte anim- advertit, ut veterum Slavorum lingua non dormire connotaret ? Potuit in hac voce initialis litera n deſiderari, quidni media r in altera Sa- puxi.? Capitɇ 29. & 35. inquit: Pagani quippe Sclavorum lingua none LUCIFER. bap-
192 CONFUTATTO illum plurimis locis vix alia, quam Slavica barbara vocabula latina interpretatione explicuiſſe, quidni & hanc barbaram vocem Sapaxi Slavicam eſſe, quam latine per pulverem reddidit, ex prudentiæ legi- bus inferamus ? ſed obtendis : Cur Porphyrogenitus hanc literam r in Græ- co non poſuit? Ego vero nullus prorſum dubito Porphyrogenitum li- teram hanc r in ſuo Exemplari MS. expreſſiſſe, vocemque genuinam Sapraxi filio ſuo, ad quem hunc librum ſcripſerat , tradidiſſe. Sed quis divinus ſpiritus tibi revelavit hanc editionem Porphyrogeniti in- ter Byzantinos ſcriptores ex ipſo autographo fuiſſe tranſumptam ? An in Apographo nulla ſcribæ intercedere potuit oſcitantia ? an tranſum- ptor ob codicis vetuſtatem fugientesque literas aut certe barbaræ vo- cis ignorationem ceſpitare non potuit ? Quid ſi ipſiusmet Porphyro- geniti (ut errare humanum eft) sit præcipitatio, aut plane typogra- phi mendum & error? Iſtudne novum & inſolitum, ut ne præſerrim in vocibus barbaris anagrammata, hallucinationes, literarum tranſpo- ſitiones, truncationesque paſſim occurrant ? Guanti , Deum immorta- lem ! vel in Coſmæ noſtri Freheriana editioue vocum Slavicarum ana- grammatiſmi , obſcuritates & ſphalmata , quas Menkenius in ſuis emen- dationibus T. II. ex Codice Dreſdensi correxit? Tune prudens pe- tas cum omni minima accuratione præter omnem lituram, lacunam , & vitium tam vetuſtum Porphyrogeniti codicem ex ipſiusmet autogra- phi fide ac ſinceritate excuſum? Qui igitur tam infeliciter cecidit, quod tua Luciferi lucubratio ex ipſo autographo deſumpta, te vigilan- te , curante , corrigente , tam ab hominibus latinæ linguæ gnaris ex- cuſa tot ſcateat erroribus, ut ſi numerare liberet , facile centeſimum numerum ſuperarent? Nolim cum Anſelmo Bandurio dicere: Graci exteras voces paſſim corruptas at depravatas proferunt. Sed ut jam ex ipſo Prophyrogenito oſtendam exemplar, quod in Byzantinis Scriptoribus recenſitum hodie habemus, non a mendis in vocabulorum quorumque Slavicorum tranſcriptione immune eſſe, en habe plura exempla: Ca- pite 9. de administrande imperio Porphyrogenitus dicit : Ad primum locum fluminis præruptum veniunt , qui Eſuppe cognominatur, quod Ruſſorum Sclavorumque lingua valet: non dormire. Effare jam Lucifer , ſignificatne, aut ſignificavit olim Eſſupe Slavorum lingua non dormire? An non ſeri. bendum legendumque erat: Ne ſupi, ut etiam Bandurius recte anim- advertit, ut veterum Slavorum lingua non dormire connotaret ? Potuit in hac voce initialis litera n deſiderari, quidni media r in altera Sa- puxi.? Capitɇ 29. & 35. inquit: Pagani quippe Sclavorum lingua none LUCIFER. bap-
Strana 193
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. 193 buptizati dicuntur. Qua in voce mendum eſſe quis non advertat, legen- dumque effe Pogani? nam ii olim gentiles & non baptizati dicebantur, unde etiam antiquato literæ g uſu hodie gentilem Pohan appellamus. Capite 34. ait Canal ſignificare viam plauſtri Sclavorum idiomate , cum Colnich ſcriptum eſſe oporteat : nam hac ſignificatione viam carri red- dit Presbyter Diocleas aliique veteres. Guid dicam de voce Gelandri quam c. 9. Slavice ſonum loci prærupti interpretari ait, cum legendum ſit Glaſzani, quod hodiedum apud Dalmatas idem connotat ? Guid plu- ra perſequar ? hæc ſatis teſtimonio mihi eſſe potuere etiam vocem Sa- paxi corruptam eſſe. Verum ad id quod caput cavillorum tuorum est tranſeamus: Ostenderam eadem Parte II. plurimis ex Loderekeri noſtri Vocabu- larii Dalmatici vocibus veteres Slavos, atque hodiedum Dalmatas lite- ræ hodiernæ Boemicæ 3 loco adhibuiſſe literam x, atque idcirco Por- phyrogeniti vocem Sapraxi nobis legendam eſſe ſa ſeu zapražj, ut ali- quid pulverulentum connoret. Hoc illud præcipuum Lucifero noſtro riſuum illicium , hoc noſtram linguæ Slavicæ Boemicxque imperitiam cavillandi ſummum argumentum : Nam cenſoria virga nos feriens increpat: vocem praži, ut pulverem connotet, non ſeribi per Boe- micum 3 ſed per ſf. Me herele ! magnæ a me tibi Lucifer referendæ gratiæ, qui me ſcripturam docueris, quam hactenus ignoravi, neſci- vi vero te etiam Grammaticæ magiſterio fungi. Sed quod illud tuum tam ſeverum ſupercilium, ut auſtere flagites ab authore Græco ſæculis octo xtate nostra vetustiore eam ſcribendi rationem & orthographiam, quam hodie ſcrupuloſius ipſi nobis affinximus impoſuimusque ? Quanta etiam hodie inter literam ſf & 3 ſonus enunciationisque diſcrepantia ? Ubi oſtendiſti te veteris orthographiæ Slavicx adeo gnarum, ut plane noſcas , quid olim per ſf ſeu 3 ſcriptum fuerit ? Ubi oſtendiſti Slavis veteribus literam x non æque rite pro ff atque 3 fuiſſe adhibitam ? Convenitne etiam hodie inter Grammaticos omnes Boemos Moravos- que, quæ voces per 3 ſeu per ff ſcribi debeant? An non vel in libris prelo datis paſſim variam lectionem deprehenſurus es? Visne demum nt omnium Slavicarum gentium olim fuerint , fintque hodie exdem Orthographix leges? Sed instas, veteres Slavos nostrum 3 non per Pag. 83. x ſed per ſch, noſtrum � aut ci per tſche reddidiſſe, & probas id ex Sacro Moſcuenſi novi teſtamenti codice a Jordano in Orig. Slav. Sect. 51, p. 118. ex Kohlio recitato. Hen dormitas Lucifer! male est lucerna tuæ , animo pene linguit , revocare & refocillare lumen tuum aliquan- B b PARS I. LUCIFER. tum
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. 193 buptizati dicuntur. Qua in voce mendum eſſe quis non advertat, legen- dumque effe Pogani? nam ii olim gentiles & non baptizati dicebantur, unde etiam antiquato literæ g uſu hodie gentilem Pohan appellamus. Capite 34. ait Canal ſignificare viam plauſtri Sclavorum idiomate , cum Colnich ſcriptum eſſe oporteat : nam hac ſignificatione viam carri red- dit Presbyter Diocleas aliique veteres. Guid dicam de voce Gelandri quam c. 9. Slavice ſonum loci prærupti interpretari ait, cum legendum ſit Glaſzani, quod hodiedum apud Dalmatas idem connotat ? Guid plu- ra perſequar ? hæc ſatis teſtimonio mihi eſſe potuere etiam vocem Sa- paxi corruptam eſſe. Verum ad id quod caput cavillorum tuorum est tranſeamus: Ostenderam eadem Parte II. plurimis ex Loderekeri noſtri Vocabu- larii Dalmatici vocibus veteres Slavos, atque hodiedum Dalmatas lite- ræ hodiernæ Boemicæ 3 loco adhibuiſſe literam x, atque idcirco Por- phyrogeniti vocem Sapraxi nobis legendam eſſe ſa ſeu zapražj, ut ali- quid pulverulentum connoret. Hoc illud præcipuum Lucifero noſtro riſuum illicium , hoc noſtram linguæ Slavicæ Boemicxque imperitiam cavillandi ſummum argumentum : Nam cenſoria virga nos feriens increpat: vocem praži, ut pulverem connotet, non ſeribi per Boe- micum 3 ſed per ſf. Me herele ! magnæ a me tibi Lucifer referendæ gratiæ, qui me ſcripturam docueris, quam hactenus ignoravi, neſci- vi vero te etiam Grammaticæ magiſterio fungi. Sed quod illud tuum tam ſeverum ſupercilium, ut auſtere flagites ab authore Græco ſæculis octo xtate nostra vetustiore eam ſcribendi rationem & orthographiam, quam hodie ſcrupuloſius ipſi nobis affinximus impoſuimusque ? Quanta etiam hodie inter literam ſf & 3 ſonus enunciationisque diſcrepantia ? Ubi oſtendiſti te veteris orthographiæ Slavicx adeo gnarum, ut plane noſcas , quid olim per ſf ſeu 3 ſcriptum fuerit ? Ubi oſtendiſti Slavis veteribus literam x non æque rite pro ff atque 3 fuiſſe adhibitam ? Convenitne etiam hodie inter Grammaticos omnes Boemos Moravos- que, quæ voces per 3 ſeu per ff ſcribi debeant? An non vel in libris prelo datis paſſim variam lectionem deprehenſurus es? Visne demum nt omnium Slavicarum gentium olim fuerint , fintque hodie exdem Orthographix leges? Sed instas, veteres Slavos nostrum 3 non per Pag. 83. x ſed per ſch, noſtrum � aut ci per tſche reddidiſſe, & probas id ex Sacro Moſcuenſi novi teſtamenti codice a Jordano in Orig. Slav. Sect. 51, p. 118. ex Kohlio recitato. Hen dormitas Lucifer! male est lucerna tuæ , animo pene linguit , revocare & refocillare lumen tuum aliquan- B b PARS I. LUCIFER. tum
Strana 194
194 CONFUTATIO LUCFER, Pag. 89. tum libet : Quis tibi vero perſuaſit eum Evangelii textum , quem ex Moſcuenſi Codice ac Kohlio let nis literis retulit Jordanus eſſe verum textum hujus laudati codicis ? an codicem hunc non Slavicis antiquis literis ſeu Ruthenicis ut vult Lelongius , ſeu Glogoliticis ut vult Koh- lius ſcriptum eſſe testantur omnes qui eum inſpexere, & profitetur ip- ſe Jordanus? qui ſcis autem, cum codicem istum nunquam videris, aut etiam tibi præſentatum legere haud poſſis , quibus antiquis literis Slavicis redditæ fint noſtræ hodiernæ ss. 3, č) aut ci? itane una litera noſtra 3 tribus veteribus Slavicis ſch , & ć plane quatuor tſch ſcripta est? Non intelligis textus hujus apud Kohlium, apud Jordanum latinis lite- ris expreſſionem poſterioris cujus cujus demum & veroſimillime germa- ni cujusdam eſſe hominis, qui propriam enunciationem Slavorum aſ- ſequi volens , cum una litera latina id efficere nequiret , tot gemina- vit, cumulavitque? Legiſses, ut decuit, attentius Jordanum & depre- hendiſſes jam aliam apud Croatas orthographiam, adeo ut literam no- ſtram 3 jam per ſ, jam per z reddant, imo duriori litera (a) quæ ſch exprimat, plane careant. Audire libet quid is commentetur: Croatæ literam h in fine dictionis ſemper , in initio vero potiſſimum ut ch latinum,& chi elementum græcum, in medio autem promiſcue ut h & ch latinum : ch ut tſch germanicum & c bohemicunt : g ut kappa lene : ſz ut latinum & ger- man. ſ forte : Z ut ſlene ſeu bohem. 3: ſut ſch ſen bohem. ſf pronunciant. Gallicum lene ſch ſeu jota unte e & i Bohemis 3 , Croatæ modo per ſmodo per z ſcribunt , & uſu tantum pronunciatio ſch fortis & lenis diſtinquitur. Si igitur apud Croatas fortis & lenis pronunciatio ſch ſolo uſu diſtinqui- tur , ſique apud illos unica litera ſ ſeu z exprimitur, quidni apud ve- teres etiam Slavos una litera x tam per lene noſtrum 3, quam fortius ff exprimi potuit , & ſolo uſu diſtingui? Non advertiſti Lucifer autho- rem eum , qui textum hunc Codicis Moſcuenſis latinis literis reddidit, ſe ſe ad genium linguæ germanicæ accommodaſſe , nam ſi is a Boemo bohemicis apud nos hodie uſitatis literis redditus fuiſſet , næ tu pro tuo ſch etiam 3 Boemicum in voce ſchiw, Tſchelowick, Boſchüch aliisque le- geres, ſi vero Dalmatæ tranſumendum ſcribendumque traderes , næ tu illa omnia ab hoc authore per ſch ſcripta, per x reddita deprehende- res; aſpice vel unam vocem xiv apud Loderekerum, & leges illam la- tine per vivus Bohemice per žiwj explicari. (b) Ruod (a) Jordan. Orig. Slav. P. 4. N. 721. p. 108. (b) Lodereker in Dictionario Sep- tilingui voce vivus.
194 CONFUTATIO LUCFER, Pag. 89. tum libet : Quis tibi vero perſuaſit eum Evangelii textum , quem ex Moſcuenſi Codice ac Kohlio let nis literis retulit Jordanus eſſe verum textum hujus laudati codicis ? an codicem hunc non Slavicis antiquis literis ſeu Ruthenicis ut vult Lelongius , ſeu Glogoliticis ut vult Koh- lius ſcriptum eſſe testantur omnes qui eum inſpexere, & profitetur ip- ſe Jordanus? qui ſcis autem, cum codicem istum nunquam videris, aut etiam tibi præſentatum legere haud poſſis , quibus antiquis literis Slavicis redditæ fint noſtræ hodiernæ ss. 3, č) aut ci? itane una litera noſtra 3 tribus veteribus Slavicis ſch , & ć plane quatuor tſch ſcripta est? Non intelligis textus hujus apud Kohlium, apud Jordanum latinis lite- ris expreſſionem poſterioris cujus cujus demum & veroſimillime germa- ni cujusdam eſſe hominis, qui propriam enunciationem Slavorum aſ- ſequi volens , cum una litera latina id efficere nequiret , tot gemina- vit, cumulavitque? Legiſses, ut decuit, attentius Jordanum & depre- hendiſſes jam aliam apud Croatas orthographiam, adeo ut literam no- ſtram 3 jam per ſ, jam per z reddant, imo duriori litera (a) quæ ſch exprimat, plane careant. Audire libet quid is commentetur: Croatæ literam h in fine dictionis ſemper , in initio vero potiſſimum ut ch latinum,& chi elementum græcum, in medio autem promiſcue ut h & ch latinum : ch ut tſch germanicum & c bohemicunt : g ut kappa lene : ſz ut latinum & ger- man. ſ forte : Z ut ſlene ſeu bohem. 3: ſut ſch ſen bohem. ſf pronunciant. Gallicum lene ſch ſeu jota unte e & i Bohemis 3 , Croatæ modo per ſmodo per z ſcribunt , & uſu tantum pronunciatio ſch fortis & lenis diſtinquitur. Si igitur apud Croatas fortis & lenis pronunciatio ſch ſolo uſu diſtinqui- tur , ſique apud illos unica litera ſ ſeu z exprimitur, quidni apud ve- teres etiam Slavos una litera x tam per lene noſtrum 3, quam fortius ff exprimi potuit , & ſolo uſu diſtingui? Non advertiſti Lucifer autho- rem eum , qui textum hunc Codicis Moſcuenſis latinis literis reddidit, ſe ſe ad genium linguæ germanicæ accommodaſſe , nam ſi is a Boemo bohemicis apud nos hodie uſitatis literis redditus fuiſſet , næ tu pro tuo ſch etiam 3 Boemicum in voce ſchiw, Tſchelowick, Boſchüch aliisque le- geres, ſi vero Dalmatæ tranſumendum ſcribendumque traderes , næ tu illa omnia ab hoc authore per ſch ſcripta, per x reddita deprehende- res; aſpice vel unam vocem xiv apud Loderekerum, & leges illam la- tine per vivus Bohemice per žiwj explicari. (b) Ruod (a) Jordan. Orig. Slav. P. 4. N. 721. p. 108. (b) Lodereker in Dictionario Sep- tilingui voce vivus.
Strana 195
a 195 RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. Guod alterum est: errasti graviſſime cum Ruthenicam Moſcuen- ſemque orthographiam tanquam regulam univerſalem Slavicis nationi- bus præſtituere attentaſti: Quis enim unquam docuit primigeniam ſinceramque linguæ Slavicæ veteris cognitionem a Ruthenis Moſcovi- tisque eſſe repetendam? Si legisti, ut paſlim venditas, Porphyroge- nitun, deprehendiſti oppido, quantum jam ſæculo ſuo a ſignificatio- nibus dialectoque ceterorum Slavorum recesserint Rutheni? Legisti etiam in eo, quod locis omnibus eos a Slavis ſecernat, quin pene al- terius ſtirpis faciat. An non queruntur omnes linguæ Slavicæ periti Ruſſos linguam ſuam non modo Græcis ſed Tartaricis , Scythicisque vocibus literisque deformaſſe? Atque ſi concedam Codicem illum a Kohlio prolatum literis fortaſſe Glogoliticis ſcriptum , at verum tex- tum dialectumque Glogoliticam eſſe pene auſim negare. Lelongius enim hanc prærogativam codici iſti non tribuit; verba illius ſunt: (a) Bibua vetrris & novi teſtamenti Slaveno Ruſſica, quæ cum Kohlio minime arriderent, ſubjungit ille : Perperam Staveno Ruſſicus vocatur hic codex pu- ra & incorrupta Slavonica lingua contextus. Præterea nec Slavenus recte dici- tur: Savi, Stavini, Slavoni dicimus non Slaveni, quod apud nullum ſcripto- rem ſucile reperies. Sed eum rurſum merito redarguit Cl. Aſſemanus, oſt nditque ex Procopio & aliis Ruſficis Bibliis , recte etiam Slavos Sta enos appellari. Glogoliticæ autem prærogativa cumprimis competit Dalmatis Slavis, qui a ſacri ritus Slavici inſtitutione omnium primi cœ- pere ſcribere Sacras paginas , atque in illis lingux veteris puritatem conſervare , qui nimirum tum Sacram Scripturam, tum Miſſalia, tum Breviaria , Ritualia aliaque ad divinum officium pertinentia non modo a Romanis Pontificibus approbata , ſed cum typographia cœpiſſet, etiam excuſa accepere, ut eam rem copioſe perſecutus ſum in Parte mea III. Annalium Hagecianorum. Advertit eam linguæ Dalmaticæ puritatem elegantiamque doctiſſimus Card. Stanislaus Hoſius Varmien- fis Epiſcopus , atque ideirco eam hac laude attollit : (b) Quamlibot au- tem nos ipſos amemus , tamon illud fateamur neceſſe eſt, Sclavorum aut Dalma- tarum linguam eſſe multo clegantiorem , quam ſit noſira ( Polonica ) ita ut ſu precationes , & ſacras lectiones in vernaculam trunsferre linguam eportet, in cam potiſſimum transferendæ ſint, a qua noſtra traxit originem , quæ præſtat bateris etiam elegantiu. Si itaque firmamentum dubio & objectioni tux B b 2 PARS I. LUCMIR, quæ (a) Lelongius c. 11. Edir. Parisiensis. (b) Stanislaus Hosius in Dialogo de farrs vernacule legendo.
a 195 RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. Guod alterum est: errasti graviſſime cum Ruthenicam Moſcuen- ſemque orthographiam tanquam regulam univerſalem Slavicis nationi- bus præſtituere attentaſti: Quis enim unquam docuit primigeniam ſinceramque linguæ Slavicæ veteris cognitionem a Ruthenis Moſcovi- tisque eſſe repetendam? Si legisti, ut paſlim venditas, Porphyroge- nitun, deprehendiſti oppido, quantum jam ſæculo ſuo a ſignificatio- nibus dialectoque ceterorum Slavorum recesserint Rutheni? Legisti etiam in eo, quod locis omnibus eos a Slavis ſecernat, quin pene al- terius ſtirpis faciat. An non queruntur omnes linguæ Slavicæ periti Ruſſos linguam ſuam non modo Græcis ſed Tartaricis , Scythicisque vocibus literisque deformaſſe? Atque ſi concedam Codicem illum a Kohlio prolatum literis fortaſſe Glogoliticis ſcriptum , at verum tex- tum dialectumque Glogoliticam eſſe pene auſim negare. Lelongius enim hanc prærogativam codici iſti non tribuit; verba illius ſunt: (a) Bibua vetrris & novi teſtamenti Slaveno Ruſſica, quæ cum Kohlio minime arriderent, ſubjungit ille : Perperam Staveno Ruſſicus vocatur hic codex pu- ra & incorrupta Slavonica lingua contextus. Præterea nec Slavenus recte dici- tur: Savi, Stavini, Slavoni dicimus non Slaveni, quod apud nullum ſcripto- rem ſucile reperies. Sed eum rurſum merito redarguit Cl. Aſſemanus, oſt nditque ex Procopio & aliis Ruſficis Bibliis , recte etiam Slavos Sta enos appellari. Glogoliticæ autem prærogativa cumprimis competit Dalmatis Slavis, qui a ſacri ritus Slavici inſtitutione omnium primi cœ- pere ſcribere Sacras paginas , atque in illis lingux veteris puritatem conſervare , qui nimirum tum Sacram Scripturam, tum Miſſalia, tum Breviaria , Ritualia aliaque ad divinum officium pertinentia non modo a Romanis Pontificibus approbata , ſed cum typographia cœpiſſet, etiam excuſa accepere, ut eam rem copioſe perſecutus ſum in Parte mea III. Annalium Hagecianorum. Advertit eam linguæ Dalmaticæ puritatem elegantiamque doctiſſimus Card. Stanislaus Hoſius Varmien- fis Epiſcopus , atque ideirco eam hac laude attollit : (b) Quamlibot au- tem nos ipſos amemus , tamon illud fateamur neceſſe eſt, Sclavorum aut Dalma- tarum linguam eſſe multo clegantiorem , quam ſit noſira ( Polonica ) ita ut ſu precationes , & ſacras lectiones in vernaculam trunsferre linguam eportet, in cam potiſſimum transferendæ ſint, a qua noſtra traxit originem , quæ præſtat bateris etiam elegantiu. Si itaque firmamentum dubio & objectioni tux B b 2 PARS I. LUCMIR, quæ (a) Lelongius c. 11. Edir. Parisiensis. (b) Stanislaus Hosius in Dialogo de farrs vernacule legendo.
Strana 196
196 CONFUTATIO Pag, 129. Pag 85. quærere libuit, eam ex Dalmatarum non Moſcovitarum vetere Ortho- graphia deſumere neceſſum erat, apud quos literam x tam pro Bohe- mico noſtro hodierno ſſ, quam ż uſurpatam inveniſſes. Iili enim me- diantibus majoribus noſtris vera Zecchorum veterum Aſix ſoboles ſunt, non Moſcovitæ ; ex horum Grammatica ſi quod vitium in voce priſca Sapraxi ſubrepſiſſe tibi viſum fuit, convincendum emendandumque erat. Porro ſi te authore univerſim Slavis omnibus veteribus uſitatum fuit literam hodiernam 3 per ſch reddere ac ſcribere , eſfare Lucifer, quibus artibus & effugiis ſalvabis rurſus fidem vetuſtiſſimi (ut ſomnias ) Cenotaphii tui, quod Czecho ſcriptum adornatumque ſcalpro plane excudi feciſti, in quo vox Eujže non per ſch ſed hodierno ſcribend ritu per 3 exaratum legitur ? ubi alterum , quod Gervaſii eſſe conten- dis , in quo 3 per is ſolum ſcriptum legitur in voce Tſch ? Nempe papilionum ritu lucem affectas , cujus xſtum cum ſatis cognitum non habes, plerumque ipſe tibi alas aduris. Suſpende igitur organa tua Lucifer , nec jactantius arrogantiusque intona imperitiam meam lingux patriæ , cum praži per 3 , non ut hodie fieri ſolet per ff ſcripſi. Or- thographia illa non mea, ſed Porphyrogeniti est, nec eam ibi corrige- re aut novam notam adjicere libuit. Negotium mihi illo loco erat cum Viro Germano , nempe Actorum Eruditorum Lipſienſium Lucu- bratore, cui præter multas ambages aut orthographix Bohemicæ eno- dationes res ita proponenda erat , ut patrix noſtræ lingux ignarus ar- gumento meo convinci videretur , facileque aſſenſum præberet. Ma- net idcirco inconcuſſa vox Sapraxi a Porphyrogenito prodita, teſtis linguæ veterum Zecchorum Aſix, teſtis, inquam, eos merito majores noſtros eſſe deputandos , & quamdiu Slavicæ nationis nomen ſupererit, oſtentabit hunc populum Slavicum , non ut tu ſomnias , Tartaricum fuiſſe. II. At vero alium etiam nodum in eodem ſcirpo quæris, urges- que : Dato namque , non conceſſo , inquis , quod Sapaxi , ſic , prout a Por- phyrogenito enunciatum eſt, fignificaret pulverem , quis ex uno alterove voca- bulo vicinitate forſan alterius nationis, civitate donato, de univerſa natione ju- dicium feret? quot non voces idem prorſus notantes Slavis communes habent Hunni , quot non ipß Slavi aut germani ad ſpeciem latina ? immo quot non ipſi latini græca aut gothica uſu carnifice recepere, quin tamen nutiones hæ in- ter ſe diverfiſſimæ ab origine ſua permaneant. Vide Lucifer, quam male- dica ſis lingua , ut nihil intactum prætereas, quin id allatres, ammor- deasque; quid vero uſum conviciaris carnificem, quem rerum omnium opti- LUCIFER.
196 CONFUTATIO Pag, 129. Pag 85. quærere libuit, eam ex Dalmatarum non Moſcovitarum vetere Ortho- graphia deſumere neceſſum erat, apud quos literam x tam pro Bohe- mico noſtro hodierno ſſ, quam ż uſurpatam inveniſſes. Iili enim me- diantibus majoribus noſtris vera Zecchorum veterum Aſix ſoboles ſunt, non Moſcovitæ ; ex horum Grammatica ſi quod vitium in voce priſca Sapraxi ſubrepſiſſe tibi viſum fuit, convincendum emendandumque erat. Porro ſi te authore univerſim Slavis omnibus veteribus uſitatum fuit literam hodiernam 3 per ſch reddere ac ſcribere , eſfare Lucifer, quibus artibus & effugiis ſalvabis rurſus fidem vetuſtiſſimi (ut ſomnias ) Cenotaphii tui, quod Czecho ſcriptum adornatumque ſcalpro plane excudi feciſti, in quo vox Eujže non per ſch ſed hodierno ſcribend ritu per 3 exaratum legitur ? ubi alterum , quod Gervaſii eſſe conten- dis , in quo 3 per is ſolum ſcriptum legitur in voce Tſch ? Nempe papilionum ritu lucem affectas , cujus xſtum cum ſatis cognitum non habes, plerumque ipſe tibi alas aduris. Suſpende igitur organa tua Lucifer , nec jactantius arrogantiusque intona imperitiam meam lingux patriæ , cum praži per 3 , non ut hodie fieri ſolet per ff ſcripſi. Or- thographia illa non mea, ſed Porphyrogeniti est, nec eam ibi corrige- re aut novam notam adjicere libuit. Negotium mihi illo loco erat cum Viro Germano , nempe Actorum Eruditorum Lipſienſium Lucu- bratore, cui præter multas ambages aut orthographix Bohemicæ eno- dationes res ita proponenda erat , ut patrix noſtræ lingux ignarus ar- gumento meo convinci videretur , facileque aſſenſum præberet. Ma- net idcirco inconcuſſa vox Sapraxi a Porphyrogenito prodita, teſtis linguæ veterum Zecchorum Aſix, teſtis, inquam, eos merito majores noſtros eſſe deputandos , & quamdiu Slavicæ nationis nomen ſupererit, oſtentabit hunc populum Slavicum , non ut tu ſomnias , Tartaricum fuiſſe. II. At vero alium etiam nodum in eodem ſcirpo quæris, urges- que : Dato namque , non conceſſo , inquis , quod Sapaxi , ſic , prout a Por- phyrogenito enunciatum eſt, fignificaret pulverem , quis ex uno alterove voca- bulo vicinitate forſan alterius nationis, civitate donato, de univerſa natione ju- dicium feret? quot non voces idem prorſus notantes Slavis communes habent Hunni , quot non ipß Slavi aut germani ad ſpeciem latina ? immo quot non ipſi latini græca aut gothica uſu carnifice recepere, quin tamen nutiones hæ in- ter ſe diverfiſſimæ ab origine ſua permaneant. Vide Lucifer, quam male- dica ſis lingua , ut nihil intactum prætereas, quin id allatres, ammor- deasque; quid vero uſum conviciaris carnificem, quem rerum omnium opti- LUCIFER.
Strana 197
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. 197 optimum magiſtrum univerſa Virorum graviſſimorum veterrimorumque cohors prædicat ? ſed hoc miſſo, ad Sapaxi ſeu pulverem , qui ni- mium quantum tuos ammordet oculos, redeamus. Guid vero age- res mi Lucifer , ſi Porphyrogenitus in libro ſuo paſſim Tartarica figni- ficantia vocabula latine fuiſſet interpretatus, & poſtea in vetere Zec- chia commemorato loco Sapaxi dixiſſet id barbare vel Tartarice con- notare pulverem, quale tu festum ageres? quis tantus tamque ahe- neus murus, quem parem argumento tuo deputares, isthic sediſse Tartaros, non Slavos? Ego tamen argumentum hoc minoris generis deputavi ſemper, deputoque etiannum, corollarii adinſtar mihi eſt ad graviora illa magisque convincentia, quæ in Prodromo, quæ in hac Apologia adduxi. Expertus nempe omnem aciem dubitationum, objectionumque tuarum ad Triarios usque eſſe conciſam , deletamque, convictus Slavorum gentem ad Paludem Mxotydis & Pontum Euxi- num ſic a nobis vindicatam ſtabilitanque, ut ſoli malignitati & con- tumaciæ, non rationi locus aliquis adhuc ſuperſit eam allatrare. Sed ne cauſeris ſolam vocem Sapaxi in vetere Zecchia ejusque confiniis te- ſtem eſſe cultæ hic aliquando linguæ Slavicæ, alia porro locorum, fluviorum, rerumque diverſarum vocabula proferamus: Legiſti ſupra voces Petigoros, legisti Precop, legiſti ex Agathia Cotrigoros, quæ Sla- vice Quinquemontanes, ſoſſam, ſubmontanosque connotant, jam plura ha- be. Communis hactenus quorumque Geographorum fuit obſervatio, quod vocabula terminantia in ſz, ic ice, ici paſſim ſint Slavicæ con- notationis. Porphyrogenitus vero c. 42. Zechiæ terminos deſcribens, ait : Sed eſt & Maotis paludis oſtium quod Burlic cognominatur & in pon- tum defluit. Burlic, quaſi vetero Slavice impetuoſum & tumultuoſum quidpiam (a) dicas, Slavicum eſſe vocabulum vix dubitabit quispiam linguæ hujus gnarus, cujus nominis loca etiam hodie in Moravia eft reperire. Alterum c. 44. ad fluvium Phaſin profert Altzice, tertium eodem capite Abnici, capite 42. vocat inſulam Zechiæ Tzarbagani. Tzar ſeu Tzarn olim Slavis niger, bagani eodem Porphyrogenito in- terprete non baptizatos fignificaſſe ante oftendi. In eadem regione commemorat fluvium Nicop , græce Nicopſin dictum ; vidimus ſupra B b 3 LUCIFER. Pre- (a) Forte ita appellatum ob aquarum illabentium impetum. Nam de altero Thra- ciæ Boſphoro ſcribit ſimilia Petrus Gyllius l. 2. c 13. Ex ſeptem decurſihus flu- ctuum , quos ante dixi facere Boſphorum , cum toto fere inquietum, tum ma ime duobus locis primo latus orientale transverſo impetu circumſenants pereutiran.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVII. 197 optimum magiſtrum univerſa Virorum graviſſimorum veterrimorumque cohors prædicat ? ſed hoc miſſo, ad Sapaxi ſeu pulverem , qui ni- mium quantum tuos ammordet oculos, redeamus. Guid vero age- res mi Lucifer , ſi Porphyrogenitus in libro ſuo paſſim Tartarica figni- ficantia vocabula latine fuiſſet interpretatus, & poſtea in vetere Zec- chia commemorato loco Sapaxi dixiſſet id barbare vel Tartarice con- notare pulverem, quale tu festum ageres? quis tantus tamque ahe- neus murus, quem parem argumento tuo deputares, isthic sediſse Tartaros, non Slavos? Ego tamen argumentum hoc minoris generis deputavi ſemper, deputoque etiannum, corollarii adinſtar mihi eſt ad graviora illa magisque convincentia, quæ in Prodromo, quæ in hac Apologia adduxi. Expertus nempe omnem aciem dubitationum, objectionumque tuarum ad Triarios usque eſſe conciſam , deletamque, convictus Slavorum gentem ad Paludem Mxotydis & Pontum Euxi- num ſic a nobis vindicatam ſtabilitanque, ut ſoli malignitati & con- tumaciæ, non rationi locus aliquis adhuc ſuperſit eam allatrare. Sed ne cauſeris ſolam vocem Sapaxi in vetere Zecchia ejusque confiniis te- ſtem eſſe cultæ hic aliquando linguæ Slavicæ, alia porro locorum, fluviorum, rerumque diverſarum vocabula proferamus: Legiſti ſupra voces Petigoros, legisti Precop, legiſti ex Agathia Cotrigoros, quæ Sla- vice Quinquemontanes, ſoſſam, ſubmontanosque connotant, jam plura ha- be. Communis hactenus quorumque Geographorum fuit obſervatio, quod vocabula terminantia in ſz, ic ice, ici paſſim ſint Slavicæ con- notationis. Porphyrogenitus vero c. 42. Zechiæ terminos deſcribens, ait : Sed eſt & Maotis paludis oſtium quod Burlic cognominatur & in pon- tum defluit. Burlic, quaſi vetero Slavice impetuoſum & tumultuoſum quidpiam (a) dicas, Slavicum eſſe vocabulum vix dubitabit quispiam linguæ hujus gnarus, cujus nominis loca etiam hodie in Moravia eft reperire. Alterum c. 44. ad fluvium Phaſin profert Altzice, tertium eodem capite Abnici, capite 42. vocat inſulam Zechiæ Tzarbagani. Tzar ſeu Tzarn olim Slavis niger, bagani eodem Porphyrogenito in- terprete non baptizatos fignificaſſe ante oftendi. In eadem regione commemorat fluvium Nicop , græce Nicopſin dictum ; vidimus ſupra B b 3 LUCIFER. Pre- (a) Forte ita appellatum ob aquarum illabentium impetum. Nam de altero Thra- ciæ Boſphoro ſcribit ſimilia Petrus Gyllius l. 2. c 13. Ex ſeptem decurſihus flu- ctuum , quos ante dixi facere Boſphorum , cum toto fere inquietum, tum ma ime duobus locis primo latus orientale transverſo impetu circumſenants pereutiran.
Strana 198
198 CONFUTATIO Precopenſes vicinos a Slavico ſimili Precop nomen inveniſſe. Nega- bisne vero loca c. 44. ad fluvium Phaſin commemorata Mantziciert, Tzermatzu, Muſtati Slavica eſſe vocabula? quid ille Nieopſeos Capi- taneus Petrona Boila c. 45. Slavicumne tibi videtur ? quid loci nomen Cybernik ad Boſphorum ? quid locus Sgora ad fauces Ponti Euxini a Simeone Logotheta N. 46. prolatus , quo Ruſforum cladem accidiſſe memorat ? ſi Slavorum hic nomen quaris , operam perdis , Græcis Ruſforum nomen tam latum tam genericum erat atque Slavorum, Slavos illi ſolum ad mare Adriaticum, & ad Viſtulam fluvium appel- lare ſoliti, reliqui Roſci, Ruſſi & Rutheni illis generico nomine veniunt, unde etiam Porphyrogenitus (a) ubivis Slavos a Ruſlis diftinguit. Guid ſi jam Lucifer te fortuna tam propitio reſpexiſſet vultu , & in vetere Zicchia tot tantaque Tartarica locorum nomina tibi ex Porphy- rogenito aliisque Græcis ſcriptoribus detegere licuiſſet , quantos tu tympanorum tubarumque non inſtruxiſſes jum choros ? Nos Vero hæc non certæ demonſtrationis , ſed congruentiæ loco appoſita volumus, ut ſaltem liqueat has locorum appellationes dialecto Slavicæ linguæ non repugnare. Guodſi mihi recipis Lucifer, tibi a riſu temperatu- rum , aliam eriam congruentiam hie ſubjungam : Guid ſi dicamus cam phaſianarum avium cultiram , qua in Germania pene una om- nium maxime ſloret gens nostra , jam majores noſtros in vetere Zec- chia didiciſſe, atque ſecum in Boemiam intuliſſe ? Nam cum ex Pro- copio Cæſarienſi certum fit Zecehos veteres ad ſluvium usque Phaſin a fontibus ſuis aliter Boas dictum accoluiſſe, inde autem hæ aves origi- nem ſuam teſte Jornande (b) habeant , quidni eas ſecum attuliſſe , & hic ad eam culturam , quam hodie ſpectamus , perduxiſſe dicamus ? ſed labia comprime , ne cachinnus gutture prorumpat. Ceterum ne quid finxiſſe videar, cum ante dixi Porphyrogenitum creberrime vo- cabula Slavica græca interpretatione explicare, jam præter ſupra alla- ta loca hæc etiam habe : c. 9. inquit : Munitionem majorem , quam Ruſſsi Aiphar, Sclavi Neaſet nuncupant, quoniam in Saxis munitionis Pelicani nidi- ficant. Rurſum: A Sclavis Beruze nominatum , quaſi dicas aquæ Scaturigo. Rurſum: Ruſſis Ulborſi , Sclavis Oſtrobuniprach dicitur , ſignificatque inſulum loct prærupti. Rurſum : Ruſſorum lingxa ſtrubun, Sclavorum autem Na pre- ſ vocatur , id eſt locus pr�ruptus. Rurſum: Ruſſi Buruphorum, Sclavi Bul- LUCIFER. ne- (a) Porphyrog, de admin. Imp. e. 9. (b) Jornandes de rebus Geticis c. 6. Ad Phulin fluvium , a quo phaſides aves exartæ in toro mundo æpulis potentum tx- uberamt.
198 CONFUTATIO Precopenſes vicinos a Slavico ſimili Precop nomen inveniſſe. Nega- bisne vero loca c. 44. ad fluvium Phaſin commemorata Mantziciert, Tzermatzu, Muſtati Slavica eſſe vocabula? quid ille Nieopſeos Capi- taneus Petrona Boila c. 45. Slavicumne tibi videtur ? quid loci nomen Cybernik ad Boſphorum ? quid locus Sgora ad fauces Ponti Euxini a Simeone Logotheta N. 46. prolatus , quo Ruſforum cladem accidiſſe memorat ? ſi Slavorum hic nomen quaris , operam perdis , Græcis Ruſforum nomen tam latum tam genericum erat atque Slavorum, Slavos illi ſolum ad mare Adriaticum, & ad Viſtulam fluvium appel- lare ſoliti, reliqui Roſci, Ruſſi & Rutheni illis generico nomine veniunt, unde etiam Porphyrogenitus (a) ubivis Slavos a Ruſlis diftinguit. Guid ſi jam Lucifer te fortuna tam propitio reſpexiſſet vultu , & in vetere Zicchia tot tantaque Tartarica locorum nomina tibi ex Porphy- rogenito aliisque Græcis ſcriptoribus detegere licuiſſet , quantos tu tympanorum tubarumque non inſtruxiſſes jum choros ? Nos Vero hæc non certæ demonſtrationis , ſed congruentiæ loco appoſita volumus, ut ſaltem liqueat has locorum appellationes dialecto Slavicæ linguæ non repugnare. Guodſi mihi recipis Lucifer, tibi a riſu temperatu- rum , aliam eriam congruentiam hie ſubjungam : Guid ſi dicamus cam phaſianarum avium cultiram , qua in Germania pene una om- nium maxime ſloret gens nostra , jam majores noſtros in vetere Zec- chia didiciſſe, atque ſecum in Boemiam intuliſſe ? Nam cum ex Pro- copio Cæſarienſi certum fit Zecehos veteres ad ſluvium usque Phaſin a fontibus ſuis aliter Boas dictum accoluiſſe, inde autem hæ aves origi- nem ſuam teſte Jornande (b) habeant , quidni eas ſecum attuliſſe , & hic ad eam culturam , quam hodie ſpectamus , perduxiſſe dicamus ? ſed labia comprime , ne cachinnus gutture prorumpat. Ceterum ne quid finxiſſe videar, cum ante dixi Porphyrogenitum creberrime vo- cabula Slavica græca interpretatione explicare, jam præter ſupra alla- ta loca hæc etiam habe : c. 9. inquit : Munitionem majorem , quam Ruſſsi Aiphar, Sclavi Neaſet nuncupant, quoniam in Saxis munitionis Pelicani nidi- ficant. Rurſum: A Sclavis Beruze nominatum , quaſi dicas aquæ Scaturigo. Rurſum: Ruſſis Ulborſi , Sclavis Oſtrobuniprach dicitur , ſignificatque inſulum loct prærupti. Rurſum : Ruſſorum lingxa ſtrubun, Sclavorum autem Na pre- ſ vocatur , id eſt locus pr�ruptus. Rurſum: Ruſſi Buruphorum, Sclavi Bul- LUCIFER. ne- (a) Porphyrog, de admin. Imp. e. 9. (b) Jornandes de rebus Geticis c. 6. Ad Phulin fluvium , a quo phaſides aves exartæ in toro mundo æpulis potentum tx- uberamt.
Strana 199
RADMI I. REFLEXIONIS. L §. XXVIII. 199 neprach , quod paludem magnam efficiat , denominant. c. 31. de Belo-ſeu LUCIFER, Velo - & Magnis Chrobatis , ſcilicet gente nostra loquens: dicuntur lingua Sclavorum, id eſt terram multam poſsidentes. c. 33. inquit : Alias dia- lecto Selavorum Za chlumi dicuntur il , qui poſt collem hubitant. c. 34. Canal vero viam plauſtri Sclavorum idiomate fignificat. Quid plura ? ſatisne probabiliter conjicere potui etiam Porphyrogenitum per vocem Sa- paxi ejusmodi Slavicam intendiſſe, cum illam ut priores verbis ſuis explicaverit ? Demum omniane ſupra relata vocabula genuina incor- ruptaque Slavica cenſebis , atque in iis nullum literarum vitium , ſeu Archaiſmum ? quid igitur tanto ſcrupulo vocem Sapaxi infeſtas? ſed Abifis nugator, nugari nugatori poſtulas (2) Nusquam legiſti in Horatio: . . . . Mortalia facta peribunt; Nedum ſermonum ſtet honos & gratia vivax. Multa renuſcentur, quæ jam cecidere ; cadentque Quæ nunc ſunt in honone vocabula ; ſi volet uſus Quem penes arbitrium eſt , & jus & norma loquendi. (b) Ad §. XXVIII. I. Cum ſuperiore paragrapho integra plauſtra quisquiliarum, vocabulorum inquam amphybologicorum latino - germanorum tan- quam in forum nundinarium advexiſti, jam etiam hoc paragrapho numerum auges, & latino -Boemica , rurſum germano- latina cumu- latim congeris : ſed quorſum hæc inutilis opera ? quorſum ? niſi ut maculentur paginæ, & diſtendatur vi eſcarum venter inanis. Pag. 87. Non quidquid libro adgeritur, liber est . . . . . . nimia ſarragine demta Deſectisque ſupervacuis pars magna perihit. (e) Quis negavit unquam inter linguas harmoniam quandam eſſe , & plu- rima vocabula differentium nationum ſermonumque jam ſono jam ſi- gnificatione affinia eſſe? quam in rem ſi tibi plura exſcribere, molem- que libri tui augere libuit , acceſſiſſes Godofredi Henſelii ſynopſim univerſæ Phylologiæ & Harmoniæ linguarum, ſeu Frencelii Sorabi- cum (a) Plaut. in Trinummo. Act. 4. Sc. 2. r. 129. (b) Horat. de Arte Poet, v. 63. & ſeqq. (c) Lucius Sectanus ſerm. 3.
RADMI I. REFLEXIONIS. L §. XXVIII. 199 neprach , quod paludem magnam efficiat , denominant. c. 31. de Belo-ſeu LUCIFER, Velo - & Magnis Chrobatis , ſcilicet gente nostra loquens: dicuntur lingua Sclavorum, id eſt terram multam poſsidentes. c. 33. inquit : Alias dia- lecto Selavorum Za chlumi dicuntur il , qui poſt collem hubitant. c. 34. Canal vero viam plauſtri Sclavorum idiomate fignificat. Quid plura ? ſatisne probabiliter conjicere potui etiam Porphyrogenitum per vocem Sa- paxi ejusmodi Slavicam intendiſſe, cum illam ut priores verbis ſuis explicaverit ? Demum omniane ſupra relata vocabula genuina incor- ruptaque Slavica cenſebis , atque in iis nullum literarum vitium , ſeu Archaiſmum ? quid igitur tanto ſcrupulo vocem Sapaxi infeſtas? ſed Abifis nugator, nugari nugatori poſtulas (2) Nusquam legiſti in Horatio: . . . . Mortalia facta peribunt; Nedum ſermonum ſtet honos & gratia vivax. Multa renuſcentur, quæ jam cecidere ; cadentque Quæ nunc ſunt in honone vocabula ; ſi volet uſus Quem penes arbitrium eſt , & jus & norma loquendi. (b) Ad §. XXVIII. I. Cum ſuperiore paragrapho integra plauſtra quisquiliarum, vocabulorum inquam amphybologicorum latino - germanorum tan- quam in forum nundinarium advexiſti, jam etiam hoc paragrapho numerum auges, & latino -Boemica , rurſum germano- latina cumu- latim congeris : ſed quorſum hæc inutilis opera ? quorſum ? niſi ut maculentur paginæ, & diſtendatur vi eſcarum venter inanis. Pag. 87. Non quidquid libro adgeritur, liber est . . . . . . nimia ſarragine demta Deſectisque ſupervacuis pars magna perihit. (e) Quis negavit unquam inter linguas harmoniam quandam eſſe , & plu- rima vocabula differentium nationum ſermonumque jam ſono jam ſi- gnificatione affinia eſſe? quam in rem ſi tibi plura exſcribere, molem- que libri tui augere libuit , acceſſiſſes Godofredi Henſelii ſynopſim univerſæ Phylologiæ & Harmoniæ linguarum, ſeu Frencelii Sorabi- cum (a) Plaut. in Trinummo. Act. 4. Sc. 2. r. 129. (b) Horat. de Arte Poet, v. 63. & ſeqq. (c) Lucius Sectanus ſerm. 3.
Strana 200
200 CONFUTATIO Pag. 56. Pag. 65. cum Vocabularium , næ Luciferum tuum tantum farcire ac ingroſſare materies tibi ſuppetiiſset, ut altera mole ampliorem excreviſſe ipſe ad- miratus fuiſſes. Nobis vero in ejusmodi vocabulis nullum unquam certum firmumque robur fuit , aliis tamen majoris momenti præmiſ- ſis argumentis merito id videri poterant , quod in Rhetoricis loci quidam extrinſeci & adjuncta , quæ rem alioquin ſatis probatam ma- gis magisque confirmant. Verum Vir Cl. incogitantiam tuam non ſatis mirari poſſumus, cum enim hic duobus pene integris paragra- phis diſputas, iſtiusmodi vocibus, quæ quandoque etiam aliis linguis communes & ſignificantes ſunt, vim nullam tribuendam eſſe, tamen pag. 56. haud alio argumento probare conniſus es Zizain Slavorum Regalem fuiſſe, quam quod vox Syza vox vetus Slavica ſit, abundantiam ſignificans. Iſtiusmodi ratiocinatione etiam, ut cætera prætermittam, ſumma confidentia pag. 65. nomen Viri Gepes præter ullius vetuſtioris exemplum ad Slavicam linguam traducere conatus , inquiens : In præ- ſens apud Slaves percrebreſcit proverbium: Gc Peopnewer. Canis eſt, non cre- de ( fortaſſis fide ) illi. Ita nempe in leges a te ipſo ſcriptas, datasque nemo peccat licentius atque tu ipſe , eam procul dubio tibi interpreta- tionem indulgens , quod Legislatorem lex non ſtringat. Simili plane ratione cum imperitiam meam linguæ patriæ ſuperiore paragrapho omnium deridiculo propinaſti, hic quantum illa excellas, oppido pro- baſti. Nam inter farraginem illam amphibologicarum vocum & ora- tionum , etiam illam ridiculam latino -Bohemicam profers , quam ip- ſam vitiare non refugiſti : LUCIFER. Sed lac do ſoli cera perenne poli , Sedlak do Soly Dcera pere neboli. Cum Ænigmatis de ape hæt verba ſint: Non ſum nupta viro, ſed ſum caſtiſſima virgo, Sed luc do ſoli cera ſerena poli. Ng. 89. Quam quantum rideat, quantisque erroribus obnoxiam oftendat, Vir ut nobilitate patria ſummoque regni munere inclitus , ita doctrina clarus , poſtea ex ejus ad me data epiſtola cogniturus es. II. Tandem ad Salamonem Schweigertium pertingis, quem multo prius oculatum auritumque teſtem jactas linguæ & morum Tar- taricorum in vetere Zecchia. Nam eum anno 1576. in Circafſia mo- ratum fuiſſe , ex eaque profectone Itinerarium ſuum terræ ſanct� ma- gna
200 CONFUTATIO Pag. 56. Pag. 65. cum Vocabularium , næ Luciferum tuum tantum farcire ac ingroſſare materies tibi ſuppetiiſset, ut altera mole ampliorem excreviſſe ipſe ad- miratus fuiſſes. Nobis vero in ejusmodi vocabulis nullum unquam certum firmumque robur fuit , aliis tamen majoris momenti præmiſ- ſis argumentis merito id videri poterant , quod in Rhetoricis loci quidam extrinſeci & adjuncta , quæ rem alioquin ſatis probatam ma- gis magisque confirmant. Verum Vir Cl. incogitantiam tuam non ſatis mirari poſſumus, cum enim hic duobus pene integris paragra- phis diſputas, iſtiusmodi vocibus, quæ quandoque etiam aliis linguis communes & ſignificantes ſunt, vim nullam tribuendam eſſe, tamen pag. 56. haud alio argumento probare conniſus es Zizain Slavorum Regalem fuiſſe, quam quod vox Syza vox vetus Slavica ſit, abundantiam ſignificans. Iſtiusmodi ratiocinatione etiam, ut cætera prætermittam, ſumma confidentia pag. 65. nomen Viri Gepes præter ullius vetuſtioris exemplum ad Slavicam linguam traducere conatus , inquiens : In præ- ſens apud Slaves percrebreſcit proverbium: Gc Peopnewer. Canis eſt, non cre- de ( fortaſſis fide ) illi. Ita nempe in leges a te ipſo ſcriptas, datasque nemo peccat licentius atque tu ipſe , eam procul dubio tibi interpreta- tionem indulgens , quod Legislatorem lex non ſtringat. Simili plane ratione cum imperitiam meam linguæ patriæ ſuperiore paragrapho omnium deridiculo propinaſti, hic quantum illa excellas, oppido pro- baſti. Nam inter farraginem illam amphibologicarum vocum & ora- tionum , etiam illam ridiculam latino -Bohemicam profers , quam ip- ſam vitiare non refugiſti : LUCIFER. Sed lac do ſoli cera perenne poli , Sedlak do Soly Dcera pere neboli. Cum Ænigmatis de ape hæt verba ſint: Non ſum nupta viro, ſed ſum caſtiſſima virgo, Sed luc do ſoli cera ſerena poli. Ng. 89. Quam quantum rideat, quantisque erroribus obnoxiam oftendat, Vir ut nobilitate patria ſummoque regni munere inclitus , ita doctrina clarus , poſtea ex ejus ad me data epiſtola cogniturus es. II. Tandem ad Salamonem Schweigertium pertingis, quem multo prius oculatum auritumque teſtem jactas linguæ & morum Tar- taricorum in vetere Zecchia. Nam eum anno 1576. in Circafſia mo- ratum fuiſſe , ex eaque profectone Itinerarium ſuum terræ ſanct� ma- gna
Strana 201
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVIII. 2o1 gna accuratione conſcripſiſſe ais. Ad perſuadendum igitur Lectori LUCIFER. ſolam linguam Tartaricam iſthic in uſu elſe, profers ex illius Itinera- rio primum verſum Pſalmi primi ſermone materno ſeu Tartarico exara- tum, qui, ut ais , ad ſn. 1579. in ea plaga quam Zingi, Zigi, Zechi, Zichi alias inſidebant , & jam a Circaſis Tarturis incolebatur, planc florebat. Ma- gna contentione adnifus ſum , ut Schweigertii mox memoratum Iti- nerarium ipſe oculis explorare poſſem, quod cum fruſtra Pragæ per Bibliopolas & plerasque Bibliothecas quæſivi, tandem Viennæ in Bi- bliotheca Cæſarea reperi, unde quæpiam exſcribi feci. Editio illa Bibliothecx Cæſareæ in quarto eſt anno 1613. Norimbergæ apud Ca- tharinam Lanzenbergerin excuſa , cujus præſidio jam velum illud man- tellumque , quod hiſtoriæ Circaſſorum injeciſti, detrahemus. Et quo- niam authorem eum ( quod nos multo ante ex præclaris aliis exemplis fidelitatis tuæ ſuſpicati ſumus ) ubivis licentioſiſſime truncaſti , omiſſis nempe illis , quæ opinioni tuæ adverſa videbantur , nos jam omni fidelitate illum ſermone germanico, quo ſcriptus eſt, Lectori trademus, illa quæ mutilaſti , parentheſi incluſuri , ut , quæ prætermiſerts , noſcat. Et quidem jam pag. 76. quæpiam ex Schweigertio truncata oratione profers, quæ hic itaque restituere ac redintegrare convenit, haben- tur autem in dictæ editionis Itinerario pagina 84. his verbis : Die Veorgianer wohnen zwiſchen der Mestiſchen und Hircaniſchen See, alſo daß an der Hircaniſchen See die Albanier) an der Meotiſchen Dee die Colchi, und zwischen diesen beyden die Georgianer mitten innen liegen. (In Hiſtoriis werden ſic Iberi genannt von dem Fluß Ibero in Hiſpania, da ſie ihren Urſpruns ; und erſte Ankunft her haben, von de ven ſollen ſie, weilen ſie nicht genugſamen Platz in Hiſpania gehabt , an diefer Gegend fich niedengelaſſen haben. Andere halten dafür , das die Spanien von ihnen ſeyn herkommen.) Hem ipſis Ovidii Metamorpho- fibus magis admirandam gentium ſcenam ! qui factum, ut hi Circaſſi vel uno oculi noſtri in Schweigertium vibrato ictu ex Tartaris in Hi- ſpanos transmutati ſint ? Itane Hiſpani etiam illa lues , ſcabies & ca- merina Tartarica, quam locis omnibus exagitas? Hiſpaniane vetus il- la fuit Tartarorum ſedes, & infelix illa lerna, quæ tot Tartaricas hydras ad Paludem Mæotydis effudit? Hem tandem vel utroque clau- ſo oculo palpamus canſas truncati & lineolis interpolati apud te Schwei- gertiani textus, nos tu Hiſpanos ſed Tartaros in Circaſſia hac qux- ſieras. Sed proſeqy mur authoris verba : Die Colchi werden jesiger Zeit Menareli, uns) hie Albanier Circaßi in ihrer Sprache genenoet. PARS I. C c Alle Pag. 76.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVIII. 2o1 gna accuratione conſcripſiſſe ais. Ad perſuadendum igitur Lectori LUCIFER. ſolam linguam Tartaricam iſthic in uſu elſe, profers ex illius Itinera- rio primum verſum Pſalmi primi ſermone materno ſeu Tartarico exara- tum, qui, ut ais , ad ſn. 1579. in ea plaga quam Zingi, Zigi, Zechi, Zichi alias inſidebant , & jam a Circaſis Tarturis incolebatur, planc florebat. Ma- gna contentione adnifus ſum , ut Schweigertii mox memoratum Iti- nerarium ipſe oculis explorare poſſem, quod cum fruſtra Pragæ per Bibliopolas & plerasque Bibliothecas quæſivi, tandem Viennæ in Bi- bliotheca Cæſarea reperi, unde quæpiam exſcribi feci. Editio illa Bibliothecx Cæſareæ in quarto eſt anno 1613. Norimbergæ apud Ca- tharinam Lanzenbergerin excuſa , cujus præſidio jam velum illud man- tellumque , quod hiſtoriæ Circaſſorum injeciſti, detrahemus. Et quo- niam authorem eum ( quod nos multo ante ex præclaris aliis exemplis fidelitatis tuæ ſuſpicati ſumus ) ubivis licentioſiſſime truncaſti , omiſſis nempe illis , quæ opinioni tuæ adverſa videbantur , nos jam omni fidelitate illum ſermone germanico, quo ſcriptus eſt, Lectori trademus, illa quæ mutilaſti , parentheſi incluſuri , ut , quæ prætermiſerts , noſcat. Et quidem jam pag. 76. quæpiam ex Schweigertio truncata oratione profers, quæ hic itaque restituere ac redintegrare convenit, haben- tur autem in dictæ editionis Itinerario pagina 84. his verbis : Die Veorgianer wohnen zwiſchen der Mestiſchen und Hircaniſchen See, alſo daß an der Hircaniſchen See die Albanier) an der Meotiſchen Dee die Colchi, und zwischen diesen beyden die Georgianer mitten innen liegen. (In Hiſtoriis werden ſic Iberi genannt von dem Fluß Ibero in Hiſpania, da ſie ihren Urſpruns ; und erſte Ankunft her haben, von de ven ſollen ſie, weilen ſie nicht genugſamen Platz in Hiſpania gehabt , an diefer Gegend fich niedengelaſſen haben. Andere halten dafür , das die Spanien von ihnen ſeyn herkommen.) Hem ipſis Ovidii Metamorpho- fibus magis admirandam gentium ſcenam ! qui factum, ut hi Circaſſi vel uno oculi noſtri in Schweigertium vibrato ictu ex Tartaris in Hi- ſpanos transmutati ſint ? Itane Hiſpani etiam illa lues , ſcabies & ca- merina Tartarica, quam locis omnibus exagitas? Hiſpaniane vetus il- la fuit Tartarorum ſedes, & infelix illa lerna, quæ tot Tartaricas hydras ad Paludem Mæotydis effudit? Hem tandem vel utroque clau- ſo oculo palpamus canſas truncati & lineolis interpolati apud te Schwei- gertiani textus, nos tu Hiſpanos ſed Tartaros in Circaſſia hac qux- ſieras. Sed proſeqy mur authoris verba : Die Colchi werden jesiger Zeit Menareli, uns) hie Albanier Circaßi in ihrer Sprache genenoet. PARS I. C c Alle Pag. 76.
Strana 202
202 CONFUTATIC Alle drey Völker seyn Christen, und erkennen den Patriarchen zu Con- ſtantinopel für ihrer Kirchen Oberhaupt, haben doch ihre eigene Bischöf, und Metropolitas , mehrentheils ſtimmen ſie mit den Grichen überein, in erlichen haben ſie ihr beſondere Beiß von den Grichen unterſchieden ; ihr Gottes-Dienst verrichten ſie in ihrer Mutter=Sprach, denn ſie ha= ben ein eigene Sprach, ihrer Caloirorum oder Münch einer ſchrieb mir in ein Buch auf mein Begehren das A. b. c. auf ſolgende Beiß. Hic ſequitur alphabetum , quod in margine Ibericum ſeu das Iberiſche Al phabet appellatur, ſupra quamlibet Ibericam literam illius enunciatio germanicis literis expreſſa est. Denique in eodem Itinerario pag. 85. ſequuntur a te allati verſus Pſalmi primi eadem Iberica lingua cum ſub- ſcriptione Monachi illius & anni 1579. Jam ex his Sſchweigertii ver- bis habemus 1mo eum ne Tartarorum quidem nominis meminiſſe. 2do Ex tribus recenſitis populis ſolos Alhanos ab eo vocari Circaſſos, quem tamen populum minime ſpectare ad veteres Zecchorum ſedes ipſe mox principio luculenter teſtatur , cum dicat eum Hircanum mare accolere, Alſo daß an der Hircaniſchen See die Albanier . . . liegen , quouſque veterem Zechiam protenſam ſuiſſe nuſpiam diximus. Sunt autem Albani hi, ſeu Albania regio, non alii populi quam Alani & provin- cia vetus Alania , quorum jam Strabo aliique veteres meminere , & cu- jus fitum accurate deſcribit, & a Zichia diſterminat Porphyrogenitus his verbis : (a) Zichia eſt ad ſpatium milliar um trecentorum , ſupra Zichiam Papagia regio jacet, ſupra Papagiam Caſachia ( Slavorum Coſacorum itidem vetus ſedes ) ſupra Caſachiam mons Caucaſus , ſupra montem Caucaſum Alania regio. Hem quantis terrarum ſpatiis Albania hne ſeu Alania a Zichia remota ſit ! Tu vero Hircanum mare a Palude Mæotydis tam modico telluris intervallo definiiſti, quaſi terno leporis ſaltu excurri poſſet. Hæc Albania proprie hodie vocatur Zuirie, ut in Univerſali Lexico Lipſienſi (b) aliisque Geographis legere licet , improprie ſolum vocatur Circaſſia, ut mox infra ostendemus. 3tio Alteram gentem vocat Schweigertius Georgianam , quæ media ſita ſit inter Mengrelios ſeu Colchos & Al- banos ſeu veteres Alanos. Georgiam hanc proprie dictam, veterem eſſe Iberiam nemo Geographorum dubitavit hactenus, & non obſcure id innuit Schweigertius , cum illam a flumine Hiſpaniæ Ihero repetit , & gentis hujus linguam Ibericam vocat. Neque vero hi ullo quoque LHGIFER, modo (a) Conſt. Prophyrogenitus de admin. imp. c. 42. (b) Univerſale Lipſienſe Le- xicon voce Albania.
202 CONFUTATIC Alle drey Völker seyn Christen, und erkennen den Patriarchen zu Con- ſtantinopel für ihrer Kirchen Oberhaupt, haben doch ihre eigene Bischöf, und Metropolitas , mehrentheils ſtimmen ſie mit den Grichen überein, in erlichen haben ſie ihr beſondere Beiß von den Grichen unterſchieden ; ihr Gottes-Dienst verrichten ſie in ihrer Mutter=Sprach, denn ſie ha= ben ein eigene Sprach, ihrer Caloirorum oder Münch einer ſchrieb mir in ein Buch auf mein Begehren das A. b. c. auf ſolgende Beiß. Hic ſequitur alphabetum , quod in margine Ibericum ſeu das Iberiſche Al phabet appellatur, ſupra quamlibet Ibericam literam illius enunciatio germanicis literis expreſſa est. Denique in eodem Itinerario pag. 85. ſequuntur a te allati verſus Pſalmi primi eadem Iberica lingua cum ſub- ſcriptione Monachi illius & anni 1579. Jam ex his Sſchweigertii ver- bis habemus 1mo eum ne Tartarorum quidem nominis meminiſſe. 2do Ex tribus recenſitis populis ſolos Alhanos ab eo vocari Circaſſos, quem tamen populum minime ſpectare ad veteres Zecchorum ſedes ipſe mox principio luculenter teſtatur , cum dicat eum Hircanum mare accolere, Alſo daß an der Hircaniſchen See die Albanier . . . liegen , quouſque veterem Zechiam protenſam ſuiſſe nuſpiam diximus. Sunt autem Albani hi, ſeu Albania regio, non alii populi quam Alani & provin- cia vetus Alania , quorum jam Strabo aliique veteres meminere , & cu- jus fitum accurate deſcribit, & a Zichia diſterminat Porphyrogenitus his verbis : (a) Zichia eſt ad ſpatium milliar um trecentorum , ſupra Zichiam Papagia regio jacet, ſupra Papagiam Caſachia ( Slavorum Coſacorum itidem vetus ſedes ) ſupra Caſachiam mons Caucaſus , ſupra montem Caucaſum Alania regio. Hem quantis terrarum ſpatiis Albania hne ſeu Alania a Zichia remota ſit ! Tu vero Hircanum mare a Palude Mæotydis tam modico telluris intervallo definiiſti, quaſi terno leporis ſaltu excurri poſſet. Hæc Albania proprie hodie vocatur Zuirie, ut in Univerſali Lexico Lipſienſi (b) aliisque Geographis legere licet , improprie ſolum vocatur Circaſſia, ut mox infra ostendemus. 3tio Alteram gentem vocat Schweigertius Georgianam , quæ media ſita ſit inter Mengrelios ſeu Colchos & Al- banos ſeu veteres Alanos. Georgiam hanc proprie dictam, veterem eſſe Iberiam nemo Geographorum dubitavit hactenus, & non obſcure id innuit Schweigertius , cum illam a flumine Hiſpaniæ Ihero repetit , & gentis hujus linguam Ibericam vocat. Neque vero hi ullo quoque LHGIFER, modo (a) Conſt. Prophyrogenitus de admin. imp. c. 42. (b) Univerſale Lipſienſe Le- xicon voce Albania.
Strana 203
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVIII. 203 modo ad Zichiam veterem pertinent, aut hunc terrarum tractum pro- LUCIFER. prie dictum unquam ad eam ſpectaſſe docuimus , nam & ii a Zichis noſtris amplis terrarum ſpatiis disjuncti erant ; Iberum Aſianorum ( inquit Procopius de bello Perlico l. 1. C. 12.) Sedes Fortas Caſpias contingunt a ſeptentrione , ſmiſtra Luzicam ab occuſu, dextra ab ortu populos , qui Perſis parent. Chriſtiani ſunt inter omnes , quos eo nomine cenſeri ſcimus , ſacrarum legum ac ceremoniarum tenuciſſimi, quamvis Regi Perſarum jam inde anti- quitus ſubditi erant. Nec Iberos unquam Slavos fuiſſe diximus, non ignari ab omnibus Græcis pro gente maximam partem Perlica agnitos, de quo clarum habemus in Juſtini legatione teſtimonium. (à) Parutus ſum , inquit, abſtinere ab omni Perſamenia & lboria, tametû Perſæ , qui Perſamenium & Iberiam incolunt , velint mihi parere. Non etiam neſcii, multo aliam a Slavis originem illis tribuere Porphyrogenitum, dum ita commentatur : (b) Iberes gloriantes originem ſe ducere dicunt ab uxore Uriæ , quam Rex & Propheta David adulteravit, ſiquidem ex liberis inde na- tis deſsendere crodi volunt , cognatique eſſs Regis uc Prophetæ Davidis , ac pro- pterea etiam Sanctiſſimæ Deiparæ , quod ex ſemine Duvidis ea oriunda fit. Eapropter etium Iberum magnaces ſine ullo impedimento cognatas ducunt, vete- rem ſe legem obſervare exiſtimantes , & Hieroſolymis nationem ſuam ortum trahere dicunt. Poltea vero dicit ante quadringentos ſeu quingentos annos Hieroſeſymis eos huc immigraſſe. E quibus ſimul conjicere li- cet : Schweigertium in hac Iberia fuiſſe , atque iſthic a nonnemine Monacho Ibero in librum ipſius inſcriptos fuiſſe verſus primi pſalmi cum Alphabeto Iberico , minus tamen certam notitiam hauſiſſe , cum omnes Alanos , Iberos & Mengrelios eadem prorſus Iberica lingua ( niſt fortaſſe in ſacris ) uti docuit , alii profecto terrarum harum ex- ploratores Geographique ei minime conſentiunt. 4to Tertiam deni- que gentem vocat Mengrelios, quos aliter Colchos, ſcilicet ab antiqui- tate , appellatos dicit. Mengrelit iſti veroſimillime illi ſunt , quorum ſub nomine Murgule jam meminit Porphyrogenitus his verbis de Iberia loquens: () Quamvis, inquit, finitima eſſet regioni Acampſe & Murgule. Sed neque hæc regio proprie dictorum hodie Circaſſorum ſedes dici poteſt, cum enim regionis hujus a ſeptentrione terminus unanimiter a Geo- graphis conſtituatur Abcaſſia, ſeu vetus Abasgia , minus recte ſub his finibus definitur proprie dicta Circaſſia Quinquemontana ſeu Peti- C c 2 PARS I. go- (a) Juſtini legatio ad Perſas l. 8. inter Byzantinos ſcriptores T. 1. p. m. 112. (b) Porphyrog. c. 1. c. 44. (c) Constant. Porphyrog, de admin. imp. c. 46.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXVIII. 203 modo ad Zichiam veterem pertinent, aut hunc terrarum tractum pro- LUCIFER. prie dictum unquam ad eam ſpectaſſe docuimus , nam & ii a Zichis noſtris amplis terrarum ſpatiis disjuncti erant ; Iberum Aſianorum ( inquit Procopius de bello Perlico l. 1. C. 12.) Sedes Fortas Caſpias contingunt a ſeptentrione , ſmiſtra Luzicam ab occuſu, dextra ab ortu populos , qui Perſis parent. Chriſtiani ſunt inter omnes , quos eo nomine cenſeri ſcimus , ſacrarum legum ac ceremoniarum tenuciſſimi, quamvis Regi Perſarum jam inde anti- quitus ſubditi erant. Nec Iberos unquam Slavos fuiſſe diximus, non ignari ab omnibus Græcis pro gente maximam partem Perlica agnitos, de quo clarum habemus in Juſtini legatione teſtimonium. (à) Parutus ſum , inquit, abſtinere ab omni Perſamenia & lboria, tametû Perſæ , qui Perſamenium & Iberiam incolunt , velint mihi parere. Non etiam neſcii, multo aliam a Slavis originem illis tribuere Porphyrogenitum, dum ita commentatur : (b) Iberes gloriantes originem ſe ducere dicunt ab uxore Uriæ , quam Rex & Propheta David adulteravit, ſiquidem ex liberis inde na- tis deſsendere crodi volunt , cognatique eſſs Regis uc Prophetæ Davidis , ac pro- pterea etiam Sanctiſſimæ Deiparæ , quod ex ſemine Duvidis ea oriunda fit. Eapropter etium Iberum magnaces ſine ullo impedimento cognatas ducunt, vete- rem ſe legem obſervare exiſtimantes , & Hieroſolymis nationem ſuam ortum trahere dicunt. Poltea vero dicit ante quadringentos ſeu quingentos annos Hieroſeſymis eos huc immigraſſe. E quibus ſimul conjicere li- cet : Schweigertium in hac Iberia fuiſſe , atque iſthic a nonnemine Monacho Ibero in librum ipſius inſcriptos fuiſſe verſus primi pſalmi cum Alphabeto Iberico , minus tamen certam notitiam hauſiſſe , cum omnes Alanos , Iberos & Mengrelios eadem prorſus Iberica lingua ( niſt fortaſſe in ſacris ) uti docuit , alii profecto terrarum harum ex- ploratores Geographique ei minime conſentiunt. 4to Tertiam deni- que gentem vocat Mengrelios, quos aliter Colchos, ſcilicet ab antiqui- tate , appellatos dicit. Mengrelit iſti veroſimillime illi ſunt , quorum ſub nomine Murgule jam meminit Porphyrogenitus his verbis de Iberia loquens: () Quamvis, inquit, finitima eſſet regioni Acampſe & Murgule. Sed neque hæc regio proprie dictorum hodie Circaſſorum ſedes dici poteſt, cum enim regionis hujus a ſeptentrione terminus unanimiter a Geo- graphis conſtituatur Abcaſſia, ſeu vetus Abasgia , minus recte ſub his finibus definitur proprie dicta Circaſſia Quinquemontana ſeu Peti- C c 2 PARS I. go- (a) Juſtini legatio ad Perſas l. 8. inter Byzantinos ſcriptores T. 1. p. m. 112. (b) Porphyrog. c. 1. c. 44. (c) Constant. Porphyrog, de admin. imp. c. 46.
Strana 204
204 CONFUTATIO goriana, ut ita Schweigertio nequaquam ſermo ſit de proprie dicta Cir- caſſia, in qua veterum Zecchorum reliquias ſuperſtites eſſe diximus. Proprie autem dictam Circaſſiam illam deputamus, quæ lævæ fluvii Co- pæ , Locop ſeu Sil ripæ adſita paſſim Petigoriana & Quin quemontanu, item Ruſſica dicitur, de qua ita M. Joannes Jacobus Schatzen: («) Das Nußiſche Circaſsien ( Circaſſia Ruſsica ) welches in Circaſien an sich ſelbst ( Circaſſiam prepriam ) Petigorien ( Petigoriam ) und Cabarden, Caburda- nium eingetheilet wird. Et in qua recte Beyerus (b) veterem Zichiam nempe infra fluvium Copa reponit , quo nempe ex planis ad Mxoty- dem campis ſub irruptiònem Tartarorum magna Zecchorum veterum pars ſe recepit. Petigorianos iſtos jam verofimillime intellexit author vetuſtiſſimus Tabulæ Peutingerianæ , qui hoc pene terrzrum ſitu ſub nomine Dacpetorianorum eos commemorat. Et de quibus recte Miecho- vius. (c) Ex montibus Circaſſorum Piacihorsky ſeu Quinquemontium fluit ma- gnus fluvius &c. conformiter nempe Theophani & Nicephoro, qui Slavos ab hoc ipſo fluvio Copa, Coba, ſeu Couba repetunt. Guod vero plures regiones Circaſſix nomine cenſeantur , audiamus Joannem Schatzen superiora persequentem: Es siebt soust noch zweyerley Cir- caſſien , deren eines dem Cham der Grimmischen Tartaren, das andere aber einigen freyen Tartarn zugehöret, davon hier die Rede nicht ist. Pagina vero 53. plane tertium Circaſſorum nomen prodit. Nam ad Tartariam Ciſ-Caſpanianam ait pertinere : Die freyen Bólker, wel- che um und auf dem Geburge Crucaſus wohnen, und die unter dem Naly= men der Circaſſen: Abasgier, Alaner , und Dageſtaner bekannt ſeynd. Improprie igitur extra Quinquemontanam regionem aliæ Circaſſiæ nomen ferunt. Imo ſi etiam in proprie dicta Circaſſia hodie Slavicx linguæ uſus non ſupereſſet , quis tamen certam argumentationem tuam deputet a præſentibus populorum moribus regionumque ſtatu & lingua ad priſca illa ſæcula ductam? floretne hodiedum Hebræa, Græca, Ro- manaque lingua in illis gentibus & provinciis, in quibus olim familiam ducebat? satis fuit ante ex Georgio Pachymere ostendisse veteres Ze- chiæ indigenas ſub Tartarorum irruptionem pedetentim mores & cum vitæ uſu linguum eorum aſciviſſe, ſatis fuit ex Miechovio & Herberstei- nio palam feciſſe adhuc eorum ævo & ante duo ſæcula hac regione Ru- LUCIFER. (a) Schatzen in Rudimentis Geographicis pag. 547. (b) Beyerus Tom. IX, COmN- mentar. Petropolit. in mappa ſua Geographica. (c) Miechovius in Sarmatia Aſiana Iibro ſ. c. 7. ]
204 CONFUTATIO goriana, ut ita Schweigertio nequaquam ſermo ſit de proprie dicta Cir- caſſia, in qua veterum Zecchorum reliquias ſuperſtites eſſe diximus. Proprie autem dictam Circaſſiam illam deputamus, quæ lævæ fluvii Co- pæ , Locop ſeu Sil ripæ adſita paſſim Petigoriana & Quin quemontanu, item Ruſſica dicitur, de qua ita M. Joannes Jacobus Schatzen: («) Das Nußiſche Circaſsien ( Circaſſia Ruſsica ) welches in Circaſien an sich ſelbst ( Circaſſiam prepriam ) Petigorien ( Petigoriam ) und Cabarden, Caburda- nium eingetheilet wird. Et in qua recte Beyerus (b) veterem Zichiam nempe infra fluvium Copa reponit , quo nempe ex planis ad Mxoty- dem campis ſub irruptiònem Tartarorum magna Zecchorum veterum pars ſe recepit. Petigorianos iſtos jam verofimillime intellexit author vetuſtiſſimus Tabulæ Peutingerianæ , qui hoc pene terrzrum ſitu ſub nomine Dacpetorianorum eos commemorat. Et de quibus recte Miecho- vius. (c) Ex montibus Circaſſorum Piacihorsky ſeu Quinquemontium fluit ma- gnus fluvius &c. conformiter nempe Theophani & Nicephoro, qui Slavos ab hoc ipſo fluvio Copa, Coba, ſeu Couba repetunt. Guod vero plures regiones Circaſſix nomine cenſeantur , audiamus Joannem Schatzen superiora persequentem: Es siebt soust noch zweyerley Cir- caſſien , deren eines dem Cham der Grimmischen Tartaren, das andere aber einigen freyen Tartarn zugehöret, davon hier die Rede nicht ist. Pagina vero 53. plane tertium Circaſſorum nomen prodit. Nam ad Tartariam Ciſ-Caſpanianam ait pertinere : Die freyen Bólker, wel- che um und auf dem Geburge Crucaſus wohnen, und die unter dem Naly= men der Circaſſen: Abasgier, Alaner , und Dageſtaner bekannt ſeynd. Improprie igitur extra Quinquemontanam regionem aliæ Circaſſiæ nomen ferunt. Imo ſi etiam in proprie dicta Circaſſia hodie Slavicx linguæ uſus non ſupereſſet , quis tamen certam argumentationem tuam deputet a præſentibus populorum moribus regionumque ſtatu & lingua ad priſca illa ſæcula ductam? floretne hodiedum Hebræa, Græca, Ro- manaque lingua in illis gentibus & provinciis, in quibus olim familiam ducebat? satis fuit ante ex Georgio Pachymere ostendisse veteres Ze- chiæ indigenas ſub Tartarorum irruptionem pedetentim mores & cum vitæ uſu linguum eorum aſciviſſe, ſatis fuit ex Miechovio & Herberstei- nio palam feciſſe adhuc eorum ævo & ante duo ſæcula hac regione Ru- LUCIFER. (a) Schatzen in Rudimentis Geographicis pag. 547. (b) Beyerus Tom. IX, COmN- mentar. Petropolit. in mappa ſua Geographica. (c) Miechovius in Sarmatia Aſiana Iibro ſ. c. 7. ]
Strana 205
RADII I. REFLEXIONIS I. § XXIX. & XXX. 205 Ruthenicam ſeu Slavicam linguam præcipue fuiſle dominatam, quæ LUCIFER. ſi jam ab eo tempore nonnihil deſloruiſſe comperta est, at certe pe- nitus non interiit , nam noviſſime hoc ſæculo conſcriptus excuſusque liber de imperio Caſani, Aſtracani & Georgia universim Circaſsos præter Tartaricum ſermonem paſſim Ruthenici gnaros eſſe docet, (a ) & doctiſſimus Peyſſonel Gallus oculatus & auritus teſtis harum re- gionum in Obſervationibus ſuis Hiſtoricis ſuperiore anno Pariſiis ex- cuſis Circaſſorum a Georgianorum, Turcorum , vicinorumque popu- lorum lingua diſtinguit. (b) Quin imo ſi teste Timosthene referen- te Plinio antiquiſſimis temporibus trecentæ nationes diverſarum lin- guarum hæc confinia habitarunt, quidni & in hoc gentium numero etiam Slavi fuerint ? (e) Recte nempe idem Peyſſonel etiam hodie variarum veterum gentium veſtigia hic ſupereſſe memorat. (d) Ad §. XXIX. & XXX. I. Enecas me argumentorum tuorum repetitionibus, & tanquam Pag. 90. ad equuleum rapis, cum toties ad eandem lyram retrudis. Guidni tandem aliquando stridiſſe satis est? Et quidem Porphyrogeniti de Slavorum Ariſtocratia teſtimonium , in quo argumento facile viginti paginas multo ante perdidiſti, necdum tibi exhauſtum : poſteaquam nempe §. 23. monuisti Lectorem : ne existimet Monarchicum imperii genus a te Slavis concedi, poſteaquam ſequente §. 24. non modo ſi- millimo Procopii loco integram vim omnemque authoritatem ac la- titudinem conceſſisti, ſed ex eo etiam loco Regibus olim inclitos Zecehos veteres Slavicæ eſſe ſtirpis negasti, & ſumma verborum em- phaſi hoc unum veluti diſcrimen inter Slavos, & Tartaros statuisti, quod illi non ab uno aliquo homine regerentur, & pleheja communique li- bertate viverent. Quis ab Etruria aruſpex conjiciat , quid Lucifer tuus velit , & quorſum ejus vergant conſilia ? qui cum prius Slavorum Ariſtocraticum regimen totis capitibus impugnat , negatque, demum C c 3 illud Pag. 70. Pag. 72. (a) Der ellerneueste Staat ven Casan, Astracan, Georgien c. 5 N. 9. (b) M. De Peyſſonel Obſervations Hiſtoriques & Geographiques ſur les peuples barba- res c. 13. (c) Reliqua litorum ( nempe Ponti Euxini ) feræ nariones tenent : Melanchlæni, Coraxi urbe Colchorum Dioſcuriade juxta fuvium athemuta nonc deſerta, quondam adeo clara, ut Timosthenes in eam CCC. nariones, quæ diffimi- libus linguis uzercutur, deſcendere prodiderit. C. Plinius ſecundus l. 6 Hift. Nat. c.5. (d) Obſervations hiſtoriques Geographiques ſur les peuples barbares.
RADII I. REFLEXIONIS I. § XXIX. & XXX. 205 Ruthenicam ſeu Slavicam linguam præcipue fuiſle dominatam, quæ LUCIFER. ſi jam ab eo tempore nonnihil deſloruiſſe comperta est, at certe pe- nitus non interiit , nam noviſſime hoc ſæculo conſcriptus excuſusque liber de imperio Caſani, Aſtracani & Georgia universim Circaſsos præter Tartaricum ſermonem paſſim Ruthenici gnaros eſſe docet, (a ) & doctiſſimus Peyſſonel Gallus oculatus & auritus teſtis harum re- gionum in Obſervationibus ſuis Hiſtoricis ſuperiore anno Pariſiis ex- cuſis Circaſſorum a Georgianorum, Turcorum , vicinorumque popu- lorum lingua diſtinguit. (b) Quin imo ſi teste Timosthene referen- te Plinio antiquiſſimis temporibus trecentæ nationes diverſarum lin- guarum hæc confinia habitarunt, quidni & in hoc gentium numero etiam Slavi fuerint ? (e) Recte nempe idem Peyſſonel etiam hodie variarum veterum gentium veſtigia hic ſupereſſe memorat. (d) Ad §. XXIX. & XXX. I. Enecas me argumentorum tuorum repetitionibus, & tanquam Pag. 90. ad equuleum rapis, cum toties ad eandem lyram retrudis. Guidni tandem aliquando stridiſſe satis est? Et quidem Porphyrogeniti de Slavorum Ariſtocratia teſtimonium , in quo argumento facile viginti paginas multo ante perdidiſti, necdum tibi exhauſtum : poſteaquam nempe §. 23. monuisti Lectorem : ne existimet Monarchicum imperii genus a te Slavis concedi, poſteaquam ſequente §. 24. non modo ſi- millimo Procopii loco integram vim omnemque authoritatem ac la- titudinem conceſſisti, ſed ex eo etiam loco Regibus olim inclitos Zecehos veteres Slavicæ eſſe ſtirpis negasti, & ſumma verborum em- phaſi hoc unum veluti diſcrimen inter Slavos, & Tartaros statuisti, quod illi non ab uno aliquo homine regerentur, & pleheja communique li- bertate viverent. Quis ab Etruria aruſpex conjiciat , quid Lucifer tuus velit , & quorſum ejus vergant conſilia ? qui cum prius Slavorum Ariſtocraticum regimen totis capitibus impugnat , negatque, demum C c 3 illud Pag. 70. Pag. 72. (a) Der ellerneueste Staat ven Casan, Astracan, Georgien c. 5 N. 9. (b) M. De Peyſſonel Obſervations Hiſtoriques & Geographiques ſur les peuples barba- res c. 13. (c) Reliqua litorum ( nempe Ponti Euxini ) feræ nariones tenent : Melanchlæni, Coraxi urbe Colchorum Dioſcuriade juxta fuvium athemuta nonc deſerta, quondam adeo clara, ut Timosthenes in eam CCC. nariones, quæ diffimi- libus linguis uzercutur, deſcendere prodiderit. C. Plinius ſecundus l. 6 Hift. Nat. c.5. (d) Obſervations hiſtoriques Geographiques ſur les peuples barbares.
Strana 206
206 CONFUTATIO illud concedit, rurſum hic ad vomitum ſuum redit, & Porphyroge- niti verbis in frigidiſſimos ac violentiſſimos ſenſus detortis ait Zupano- rum ſenum apud eum proditum nomen pro regulis & Ducibus , qua- les illi XIV. Boemorum ſub Ludovico Pio baptizati erant , accipien- dum eſſe , ſecundo textum Porphyrogeniti non generice , ſed ſpecifice ſolummodo de Slavis, qui ab initio Conſtantinopolituno Imperatori ſubditi erant, eſſe ſumendum. Sed pridem culices hos aculeis ſuis infeſtos tenui flabello diſpulimus, cum oſtendimus hoc Slavorum Ariſtocraticum re- gimen usque ad Francorum nimium quantum viribus auctam poten- tiam (ut Slavi in tot familiarum capita diſperſi merito nominis ſui interitum metuerent ) perduraſſe, cum teſtatum fecimus non modo Porphyrogenitum, ſed Procopium, aliosque veteres de Slavis uni- verſim loqui. Et qui tandem Slavi illi, qui ab initio Constantinopolita- no Imperatori ſubditi erant? Nunquid Dalmatix, Croatiz, Servix, Za- chlumitæ , Terbunitæ , Pagani &c , quos ipſe Porphyrogenitus re- cenſet ? hi igitur omnes ab initio a Zupanis ſeu ſenioribus populi te ipſo concedente gubernati? An igitur Borga ille ſeu Borgæ pa- ter a te ſupra allatus ſub hoc Ariſtocratico Slavorum iſtorum regimi- ne plena poteſtate Princeps aut Dux eſſe potuit? Ubi memoria? ubi ingenium ? ubi conſilium tuum Lucifer? Verum quis nauteam bibere non malit , quam argumenta toties aſciata & reaſciata iterum iterum- que cum tædio reaſciare. Innui crebro & repeto: expunge ex hi- ſtoriis Slavorum Procopium & Porphyrogenitum , quid enim inani ſudore dextetam fatigas in exterorum Slavorum rimandis conſuetudi- nibus & patriis inſtitutis ? Chriſtannum noſtrum dilue , explica, in- firma , everte , doce , quæ mens illi fuerit, cum ante Przemyslum nul- lum Principem, nullum Rectorem genti nostræ conceſſit. Sed tan- quam bafiliſci obtutum hoc Chriſtanni teſtimonium loco omni fugis, ac ſilentio premis. Noveris autem ficulnea eſſe omnia argumenta tua, niſs Chriſtanno vetuftiores patrios ſcriptores in medium profe- ras , ex iisque falſiun convincas. Quod niſi præſtiteris, haud aliud fatum tuum erit, quam hoſtis incauti castellum obſidentis oppugnan- tisque , qui ſubinde noctis & tenebrerum beneficio juxta poſitas foſ- ſas, minorisque momenti valla, exturbatis præſidiariis, ingreſfus, ſub ortum ſolem emiſſis e caſtro globorum imbribus ac fulminibus maxi- mo ſuo diſpendio ac ignominia ejicitur. Caſtrum, caſtrum, inquam, cauſæ tibi expugnandum, reliqua ſua ſponte in victrices manus ca- LUCIER. Pug.92.& 93 ſura
206 CONFUTATIO illud concedit, rurſum hic ad vomitum ſuum redit, & Porphyroge- niti verbis in frigidiſſimos ac violentiſſimos ſenſus detortis ait Zupano- rum ſenum apud eum proditum nomen pro regulis & Ducibus , qua- les illi XIV. Boemorum ſub Ludovico Pio baptizati erant , accipien- dum eſſe , ſecundo textum Porphyrogeniti non generice , ſed ſpecifice ſolummodo de Slavis, qui ab initio Conſtantinopolituno Imperatori ſubditi erant, eſſe ſumendum. Sed pridem culices hos aculeis ſuis infeſtos tenui flabello diſpulimus, cum oſtendimus hoc Slavorum Ariſtocraticum re- gimen usque ad Francorum nimium quantum viribus auctam poten- tiam (ut Slavi in tot familiarum capita diſperſi merito nominis ſui interitum metuerent ) perduraſſe, cum teſtatum fecimus non modo Porphyrogenitum, ſed Procopium, aliosque veteres de Slavis uni- verſim loqui. Et qui tandem Slavi illi, qui ab initio Constantinopolita- no Imperatori ſubditi erant? Nunquid Dalmatix, Croatiz, Servix, Za- chlumitæ , Terbunitæ , Pagani &c , quos ipſe Porphyrogenitus re- cenſet ? hi igitur omnes ab initio a Zupanis ſeu ſenioribus populi te ipſo concedente gubernati? An igitur Borga ille ſeu Borgæ pa- ter a te ſupra allatus ſub hoc Ariſtocratico Slavorum iſtorum regimi- ne plena poteſtate Princeps aut Dux eſſe potuit? Ubi memoria? ubi ingenium ? ubi conſilium tuum Lucifer? Verum quis nauteam bibere non malit , quam argumenta toties aſciata & reaſciata iterum iterum- que cum tædio reaſciare. Innui crebro & repeto: expunge ex hi- ſtoriis Slavorum Procopium & Porphyrogenitum , quid enim inani ſudore dextetam fatigas in exterorum Slavorum rimandis conſuetudi- nibus & patriis inſtitutis ? Chriſtannum noſtrum dilue , explica, in- firma , everte , doce , quæ mens illi fuerit, cum ante Przemyslum nul- lum Principem, nullum Rectorem genti nostræ conceſſit. Sed tan- quam bafiliſci obtutum hoc Chriſtanni teſtimonium loco omni fugis, ac ſilentio premis. Noveris autem ficulnea eſſe omnia argumenta tua, niſs Chriſtanno vetuftiores patrios ſcriptores in medium profe- ras , ex iisque falſiun convincas. Quod niſi præſtiteris, haud aliud fatum tuum erit, quam hoſtis incauti castellum obſidentis oppugnan- tisque , qui ſubinde noctis & tenebrerum beneficio juxta poſitas foſ- ſas, minorisque momenti valla, exturbatis præſidiariis, ingreſfus, ſub ortum ſolem emiſſis e caſtro globorum imbribus ac fulminibus maxi- mo ſuo diſpendio ac ignominia ejicitur. Caſtrum, caſtrum, inquam, cauſæ tibi expugnandum, reliqua ſua ſponte in victrices manus ca- LUCIER. Pug.92.& 93 ſura
Strana 207
RADHI I. REFLEXIONIS. I. §. XXIX. & XXX. 207 ſura & deditionem factura ſunt. Sed quid præterea hoc Paragrapho LUGIFER. velis , exploremus. II. Indignabunde lamentaris : Porphyrogenitum a me tam mu- Pag, 91, tilum , adeo capite pedibusque reſectis truncum adductum, ut vel ipſum cor ſauciaverim , nec absque commiſerationis ſenſu a te ſpec- tari poſſit ; quare lacunam hanc expleturus ejusdem Porphyrogeniti textum tota ſua latitudine recitas, & pro innata ſugillandi virtute ſub- jungis : Verum audeat fortaſſe quispiam iſtud , ut veros aut integros ſcripto- rum textus adducart , impetrure ab co ſcriptore , cui propoſitum eſt e conſilio receptæ veritati adverſari ? Hæc quidem non tua Vir Cl. ſed Luciferi tui maledicentia, qui ſcripta mea omni fide deturbaturus etiam auſit di- cere mihi e conſilio propofitum eſſe receptæ veritati adverſari, cui hoc unum confilium est historiam patriam revocare ac reducere ad ſuos veteres purosque fontes , id eſt a fabulis ad veritatem. Qux autem hæc im- pudens criminatio , ut integra capita Porphyrogeniti exſcribam ? an propterea infidelitatis culpa vapulem? Quid ſi tu iſtud omni loco præſtitum cupis, non tam citandi, quam exſcribendi erunt integri au- thores, quod quidem tibi inopia rerum pulſato & operis ſolam molem quærenti per me liceat, mihi matoriarum ſegete pene obruto nihii opus eſt ejuſcemodi longis centonibus annales meos ſarcire. Quæ ad propoſitum argumenti ſunt , fideliter ex veteribus excerpo , reliqua huc non ſpectantia , omnium hiſtoricorum recepto more, transmitto. Peſſimo autem conſilio tuo Luciſer ! huno integrum prolixumque Por- phyrogeniti textum produxiſti, ipſe enim flammas in tectum tuum in- jeciſti. Ad Analyſim jam illum revocemus, quandoquidem tam pro- lixa oratione lectoris oculos fatigare merito refugimus , ſimulque indi- gnam cenſuram tuam excutiamus: 1mo Corripis verba Prodromi mei cum Porphyrogeniti textum his verbis ordior: Principes hæ gentes non habent. (a) Et subdis; en Sceleton! ... cum dicendum erat: Princi- pem hæ gentes ( uti integer textus a nohis mox relatus ſonat ) “non habent. " Guid cum ſtomacho hoc incorruptum juſtumque vocabulum Principes culpas, redarguisque? Ubi oculi? ubi ſenſus tui erant, cum hæc ex eadem Porphyrogeniti Veneta, quæ inter Byzantinos ſcriptores ex- cuſa eſt, editione exſcripſisti? Accede iterum hunc codicem, & vi- gilantioribus jam utere oculis, lecturus c. 29. idem verbum: Principes. Et ne fortaſſis errorem typi obtendas, lege Græcum a dextero latere ad- (a) Prodrom, Annal. Hagec p. 55.
RADHI I. REFLEXIONIS. I. §. XXIX. & XXX. 207 ſura & deditionem factura ſunt. Sed quid præterea hoc Paragrapho LUGIFER. velis , exploremus. II. Indignabunde lamentaris : Porphyrogenitum a me tam mu- Pag, 91, tilum , adeo capite pedibusque reſectis truncum adductum, ut vel ipſum cor ſauciaverim , nec absque commiſerationis ſenſu a te ſpec- tari poſſit ; quare lacunam hanc expleturus ejusdem Porphyrogeniti textum tota ſua latitudine recitas, & pro innata ſugillandi virtute ſub- jungis : Verum audeat fortaſſe quispiam iſtud , ut veros aut integros ſcripto- rum textus adducart , impetrure ab co ſcriptore , cui propoſitum eſt e conſilio receptæ veritati adverſari ? Hæc quidem non tua Vir Cl. ſed Luciferi tui maledicentia, qui ſcripta mea omni fide deturbaturus etiam auſit di- cere mihi e conſilio propofitum eſſe receptæ veritati adverſari, cui hoc unum confilium est historiam patriam revocare ac reducere ad ſuos veteres purosque fontes , id eſt a fabulis ad veritatem. Qux autem hæc im- pudens criminatio , ut integra capita Porphyrogeniti exſcribam ? an propterea infidelitatis culpa vapulem? Quid ſi tu iſtud omni loco præſtitum cupis, non tam citandi, quam exſcribendi erunt integri au- thores, quod quidem tibi inopia rerum pulſato & operis ſolam molem quærenti per me liceat, mihi matoriarum ſegete pene obruto nihii opus eſt ejuſcemodi longis centonibus annales meos ſarcire. Quæ ad propoſitum argumenti ſunt , fideliter ex veteribus excerpo , reliqua huc non ſpectantia , omnium hiſtoricorum recepto more, transmitto. Peſſimo autem conſilio tuo Luciſer ! huno integrum prolixumque Por- phyrogeniti textum produxiſti, ipſe enim flammas in tectum tuum in- jeciſti. Ad Analyſim jam illum revocemus, quandoquidem tam pro- lixa oratione lectoris oculos fatigare merito refugimus , ſimulque indi- gnam cenſuram tuam excutiamus: 1mo Corripis verba Prodromi mei cum Porphyrogeniti textum his verbis ordior: Principes hæ gentes non habent. (a) Et subdis; en Sceleton! ... cum dicendum erat: Princi- pem hæ gentes ( uti integer textus a nohis mox relatus ſonat ) “non habent. " Guid cum ſtomacho hoc incorruptum juſtumque vocabulum Principes culpas, redarguisque? Ubi oculi? ubi ſenſus tui erant, cum hæc ex eadem Porphyrogeniti Veneta, quæ inter Byzantinos ſcriptores ex- cuſa eſt, editione exſcripſisti? Accede iterum hunc codicem, & vi- gilantioribus jam utere oculis, lecturus c. 29. idem verbum: Principes. Et ne fortaſſis errorem typi obtendas, lege Græcum a dextero latere ad- (a) Prodrom, Annal. Hagec p. 55.
Strana 208
208 CONFUTATIO adjectum textum, reperturus ibidem plutalem agxovras id eſt: Prin- cipes. Similiter hallucinatio eſt in voce & Comitanſem ; Porphyrogeni- ti enim verba ſunt: Imperator Caſarianum cum Sacerdotibus miſit. De- nique in poſtrema a te prolata Porphyrogeniti oratione etiam verſute truncata ſunt verba: ex endem ſtirpe , ſic enim hoc c. 29. leguntur po- ſteriora tua: Ex co tempore in hodiernum uſque diem Principes ipſis ex eadem perpe, & son aliunde leguntur. 2do Falſum est, quod ais: In hoc testi- monio habemus primo Slavos , dum nempe ex Sarmatia Europæa in ulteriora Danubii ſe ſe eſfuderunt , paruiſſe Romano ſeu Conſiantinopolitano Imperatori. Nuſquam ſimilia præmiſit, aut alicubi poſterins narravit Porphyroge- nitus , mihil ille de Sarmatia Europxa, nihil de illa ex interioribus Sla- vorum in ulteriora Danubii effufione. Incunabula Slavorum Dalma- tiæ recenſurus , ait eos a Belo-Chrobatis ſeu Magnis Chrobatis , ſcili- cet gente noſtra , tum uſque ad Danubium excurrente originem tra- here , eos confugiſſe ad Heraclium Imperatorem , ejusdemque Hera- elii juſfir Abares ex Dalmatia ab iis fuiſſe ejectos, quæ verbis Porphy- rogeniti in Parte mea H. Annal. Hagec. p. 11. enarrata reperies. 3tio ais: Dalmatas leges proprias, quibus regerentur, habuiſſe. Neque ego iſtud impugno Leges hæ autem Slavorum Dalmatiæ pro baſi & fun- damento habebant formam reipublicæ Ariſtocraticæ , quemadmodum ceterorum Slavorum, perduraruntque etiam ſub Comitibus ſeu Satra- pis tam Græcis, quam Francis uſque ad Baſilii Macedonis imperium , quo tandem' Principes proprios verosque ex ſua gente & ſtirpe elige- re cœperunt , ut jam ante docui. 4to Inquis : Dalmatas Principes ſnos domi nætos itque ex ſtirpe , quam maxime umarent , non aliunde legilſe. Ita ſane ! prorſum aſſentior. Sed quando Dalmatiæ Slavi Principes hos do- mi natos eligere cœperunt? Sxculone V. aut VI. quo Czechus tuus in Boemiam venire potuit? Nunquid Porphyrogenitus id accidiſſe ait ſub Bafilio Macedone , qui inter annos 867. & 886. habenas imperii orientalis gesfit? & qui, ut ex historia Ecclesiastien legere est, Bulga- ris aliisque vicinis Slavis Sacerdotes Græcos ſubmiſit ? Negavine vero a Caroli M. imperio Slavos ab Ariſtocratico ſuo regimine ad Monar- chicum tranfiifſe? ut jam hic posterius Boemis aliisque Slavicis rebus- publicis exemplum in Dalmatis habeas , qui facile 60. annis primum poſt Caroli M. imperium primum Principes fibi eligere cœperunt. 5to Ais : Tempore Michaelis Balbi Conſtantinopolitani Imp. hos eſt inter ann. 820. & 829. Romani Imperii habenas, quibus obnoxii erant ( Dalmatæ) tandem excuſſiſſe. Iſtud vero ſumme erroneum: Nam eo plane tempore LUCIFER. Pag. 92. Dal-
208 CONFUTATIO adjectum textum, reperturus ibidem plutalem agxovras id eſt: Prin- cipes. Similiter hallucinatio eſt in voce & Comitanſem ; Porphyrogeni- ti enim verba ſunt: Imperator Caſarianum cum Sacerdotibus miſit. De- nique in poſtrema a te prolata Porphyrogeniti oratione etiam verſute truncata ſunt verba: ex endem ſtirpe , ſic enim hoc c. 29. leguntur po- ſteriora tua: Ex co tempore in hodiernum uſque diem Principes ipſis ex eadem perpe, & son aliunde leguntur. 2do Falſum est, quod ais: In hoc testi- monio habemus primo Slavos , dum nempe ex Sarmatia Europæa in ulteriora Danubii ſe ſe eſfuderunt , paruiſſe Romano ſeu Conſiantinopolitano Imperatori. Nuſquam ſimilia præmiſit, aut alicubi poſterins narravit Porphyroge- nitus , mihil ille de Sarmatia Europxa, nihil de illa ex interioribus Sla- vorum in ulteriora Danubii effufione. Incunabula Slavorum Dalma- tiæ recenſurus , ait eos a Belo-Chrobatis ſeu Magnis Chrobatis , ſcili- cet gente noſtra , tum uſque ad Danubium excurrente originem tra- here , eos confugiſſe ad Heraclium Imperatorem , ejusdemque Hera- elii juſfir Abares ex Dalmatia ab iis fuiſſe ejectos, quæ verbis Porphy- rogeniti in Parte mea H. Annal. Hagec. p. 11. enarrata reperies. 3tio ais: Dalmatas leges proprias, quibus regerentur, habuiſſe. Neque ego iſtud impugno Leges hæ autem Slavorum Dalmatiæ pro baſi & fun- damento habebant formam reipublicæ Ariſtocraticæ , quemadmodum ceterorum Slavorum, perduraruntque etiam ſub Comitibus ſeu Satra- pis tam Græcis, quam Francis uſque ad Baſilii Macedonis imperium , quo tandem' Principes proprios verosque ex ſua gente & ſtirpe elige- re cœperunt , ut jam ante docui. 4to Inquis : Dalmatas Principes ſnos domi nætos itque ex ſtirpe , quam maxime umarent , non aliunde legilſe. Ita ſane ! prorſum aſſentior. Sed quando Dalmatiæ Slavi Principes hos do- mi natos eligere cœperunt? Sxculone V. aut VI. quo Czechus tuus in Boemiam venire potuit? Nunquid Porphyrogenitus id accidiſſe ait ſub Bafilio Macedone , qui inter annos 867. & 886. habenas imperii orientalis gesfit? & qui, ut ex historia Ecclesiastien legere est, Bulga- ris aliisque vicinis Slavis Sacerdotes Græcos ſubmiſit ? Negavine vero a Caroli M. imperio Slavos ab Ariſtocratico ſuo regimine ad Monar- chicum tranfiifſe? ut jam hic posterius Boemis aliisque Slavicis rebus- publicis exemplum in Dalmatis habeas , qui facile 60. annis primum poſt Caroli M. imperium primum Principes fibi eligere cœperunt. 5to Ais : Tempore Michaelis Balbi Conſtantinopolitani Imp. hos eſt inter ann. 820. & 829. Romani Imperii habenas, quibus obnoxii erant ( Dalmatæ) tandem excuſſiſſe. Iſtud vero ſumme erroneum: Nam eo plane tempore LUCIFER. Pag. 92. Dal-
Strana 209
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIX. & XXX. Dalmatæ obnoxii erant Francis, ut qui tum Francorum Clientes habe- nas Romano Græci imperii excutere potuerint, non videam. Per- ſtiterunt Slavi Dalmatæ ſub Francorum dominatione a Caroli M. imperio, uſque ad Caroli Craſſi & Arnulphi regimen, ſub quibus tandem Francicæ tyrannidis pertæſi omnes Francos cum eorum Princi- pe Cotzilim e medio ſuſtulerunt, ac paulo poſt ſe Græcorum imperio rurſum ſubmiſerunt , ea tamen conditione , ut non amplius a Satrapis Græcorum aut Francorum , quemadmodum alias factum, vexarentur, ſed jam eis liceret Principes ex stirpe & gente sua quos vellent, & amarent , eligere. Profecto anno adhuc 870. Slavos Dalmatiæ clien- tes fuiſſe Ludovici II. Imperatoris, legitur ex ejus epiſtola ad Baſilium Macedonem data , (a) qua paſſim Sclavoniam noſtram & Sclavonos noſtros appellat, queriturque ipſos a Græcis domi ſux direptos, dum cum na- vibus ſuis upud Barim in procinctu communis utilitatis confifterent. (uare & ſatisfactionem petit , & Baſilium de uſurpato Auguſti titulo ſarcaſtice pungit , denique ad eum deponendum ſerio monet. Non itaque Tem- pore Michaelis Balbi, ut tu ſumme erronce ſcribis, ſed statim post He- raclii mortem Slavi Dalmatia jugum Grxcorum excuſſerunt, quod cla- riſſimis verbis docet Porphyrogenitus, tu vero id omne truncasti, quod opinioni tux minus velificare comperisti, non enim Porphy- rogenitus c. 29. a te relato narrationem ſuam orditur a Michaele Balbo, ſed ipſo Heraclio, ut jam verbis ipſius reſlatum faciam : Ab imperio autem, inquit, Heraclii Romanorum Imperatoris, uti cum de Croatis & Ser- viis agemus , dicturi ſumus , univerſa Dubmatia, nec non finitimæ illi gentes Croatæ, Scrvii, Zashlumitæ, Terbuniotæ, Canalitæ, Diocietiani, as Arentuni, qui & Pugani nuncup,ti ſunt, ditioni Romanæ ſe ſubtraxerunt ; quippe cum Romanum imperium per imperantium tunc tempuris ignaviam atque ſocordiam, maxime Michaelis Amorienſis Buibi tantum non exſpiraſſet &c. hic jam ſe- quuntur verba tua e Porphvrogenito hauſta , in quibus ſocordia illa Michaelis Balbi non reſpicit Slavorum Dalmatiæ a ditione Græco Romana ſubtractionem, cum ante Michaclem Balbum Dalmatæ Slavi jain Francis paruerint , ſed totius imperii Græco Romani diſcrimen , in quod iſtius Imperatoris ignavia inductum eſt; aut fi Dalmatiam ta- men reſpicit , vlet tantum ad maritimas Dalmatiæ civitates, quæ Mi- chaelis Balbi ſocordia inſuper amiſſæ ſunt , ut hæc Porphyrogeniti verba intelligenda elſe monet Pagius. (b) 6to Ais: Quasdam ex ipſis PARS I. Bd (Dal- («) Apud Martin. Bouques, i Unis scmpt. Franc p. 577. (b) Pagins in Criti- ca Baronii ad an. bč 209 LUCIFER,
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIX. & XXX. Dalmatæ obnoxii erant Francis, ut qui tum Francorum Clientes habe- nas Romano Græci imperii excutere potuerint, non videam. Per- ſtiterunt Slavi Dalmatæ ſub Francorum dominatione a Caroli M. imperio, uſque ad Caroli Craſſi & Arnulphi regimen, ſub quibus tandem Francicæ tyrannidis pertæſi omnes Francos cum eorum Princi- pe Cotzilim e medio ſuſtulerunt, ac paulo poſt ſe Græcorum imperio rurſum ſubmiſerunt , ea tamen conditione , ut non amplius a Satrapis Græcorum aut Francorum , quemadmodum alias factum, vexarentur, ſed jam eis liceret Principes ex stirpe & gente sua quos vellent, & amarent , eligere. Profecto anno adhuc 870. Slavos Dalmatiæ clien- tes fuiſſe Ludovici II. Imperatoris, legitur ex ejus epiſtola ad Baſilium Macedonem data , (a) qua paſſim Sclavoniam noſtram & Sclavonos noſtros appellat, queriturque ipſos a Græcis domi ſux direptos, dum cum na- vibus ſuis upud Barim in procinctu communis utilitatis confifterent. (uare & ſatisfactionem petit , & Baſilium de uſurpato Auguſti titulo ſarcaſtice pungit , denique ad eum deponendum ſerio monet. Non itaque Tem- pore Michaelis Balbi, ut tu ſumme erronce ſcribis, ſed statim post He- raclii mortem Slavi Dalmatia jugum Grxcorum excuſſerunt, quod cla- riſſimis verbis docet Porphyrogenitus, tu vero id omne truncasti, quod opinioni tux minus velificare comperisti, non enim Porphy- rogenitus c. 29. a te relato narrationem ſuam orditur a Michaele Balbo, ſed ipſo Heraclio, ut jam verbis ipſius reſlatum faciam : Ab imperio autem, inquit, Heraclii Romanorum Imperatoris, uti cum de Croatis & Ser- viis agemus , dicturi ſumus , univerſa Dubmatia, nec non finitimæ illi gentes Croatæ, Scrvii, Zashlumitæ, Terbuniotæ, Canalitæ, Diocietiani, as Arentuni, qui & Pugani nuncup,ti ſunt, ditioni Romanæ ſe ſubtraxerunt ; quippe cum Romanum imperium per imperantium tunc tempuris ignaviam atque ſocordiam, maxime Michaelis Amorienſis Buibi tantum non exſpiraſſet &c. hic jam ſe- quuntur verba tua e Porphvrogenito hauſta , in quibus ſocordia illa Michaelis Balbi non reſpicit Slavorum Dalmatiæ a ditione Græco Romana ſubtractionem, cum ante Michaclem Balbum Dalmatæ Slavi jain Francis paruerint , ſed totius imperii Græco Romani diſcrimen , in quod iſtius Imperatoris ignavia inductum eſt; aut fi Dalmatiam ta- men reſpicit , vlet tantum ad maritimas Dalmatiæ civitates, quæ Mi- chaelis Balbi ſocordia inſuper amiſſæ ſunt , ut hæc Porphyrogeniti verba intelligenda elſe monet Pagius. (b) 6to Ais: Quasdam ex ipſis PARS I. Bd (Dal- («) Apud Martin. Bouques, i Unis scmpt. Franc p. 577. (b) Pagins in Criti- ca Baronii ad an. bč 209 LUCIFER,
Strana 210
210 CONFUTATIO LUCIFER (Dalmatis ) kaptizatos jam alias fuisse, nempe inter An. 610. & 641. quo vixit Heraclius , imperante jam tunc Cruatis Principe Porga nominato , alios baptiſmi gratiam tempore Buſilii , ſeu circa A. 867 dsfideraſſe. Sub Heraclio non omnes Dalmatiæ Slavos Baptiſmi lavacro tinctos fuiſſe ipſi jam in Annalibus noſtris, tum hac Apologia docuimus, ſub Baſilio tandem Macedone converſionem potiſſimorum Slavorum tam Dalmatiæ, quar Pannoniæ Moraviæque accidiſſe ibidem oſtendimus , ſed ſerius hic ſecundus Dalmatarum baptiſmus quam anno 867. evenit , cum mox ſupra oſtenderimus adhuc anno 870. Dalmatas Regibus Francorum ſuiſſe obnoxios. Porga vero ille Slavorum Dalmatix Princeps, ut jam multo ante probavimus, non amplius fuit, quam Bellidux, aut Satra- pa Grxcorum, quem Heraclius pro temporum illorum more in Pro- vincia Græcis ſubjecta ordinavit, ad res imperii iſthic curandas pro- videndasque, quemadmodum idem poſtea hic fecerunt Franci con- ſitutis Comitibus & Ducibus regionum , cum quorum procuratione interior Reipublicæ Aristocraticx Status integer illæsusque perstitit, nec enim uſquam legitur Porga hic ab ipſis Slavis Dalmatiæ electus, quin ejusmodi electionis, & Principum Slavicorum libero populi ſuf- fragio ad ſolium evocatorum initium primum a Baſilii Macedonis im- perio repetendum eſſe monet ipſe Porphyrogenitus. Porro quam ejusmodi Satrapæ ſeu Principes a Græcis intruſi grati Slavis fuerint, quodque eorum præcipuum munus fuerit, colligere licet ex ejusdein Porphyrogeniti querela: (a) Joannes Protoſpatharius, inquit, . . . Præ- tor ad Imperatorem per literas retulit Milengos, & Ezeritas ( Slavos ) defeciſ- ſe , neque aut Prætori , aut Imperiali mandato obedientiam ultra exhibere, ſed quafi liberi , ac ſui juris eſſent , neque Principem a Prætore accipere , neque cum co ad bellum proficiſci , aut officium denique ullum fiſcale præſtare velle. 7mo Alium præterea locum ad probandos adverſus Slavorum Ariſtocra- tiam Principes ex ejusdem Porphyrogeniti c.22. producis, quo ait: Sci- endum vero, quod Crobatos reliquosque Slavorum Principes Raguſmi ſuis navibus in Longobardiam (nempe ad Barin urbem a Saracenis tentam expugnan- dam ) transmiſerunt. Ego prudentia & hiſtoria in concilium vocata quid per hos Slavorum Principes , quam militiæ Principes intelligam , non invenio , qui enim expugnandis urbibus deſiderantur , milites ? an le- gislatores & Monarchæ? Tum ſi illi Slavorum Principes veri atque depoſito jam regimine Ariſtocratico legitimi, electique fuere a Slavis, nihil (a) Conſt, Porphyr. de admin. imp. c. 52.
210 CONFUTATIO LUCIFER (Dalmatis ) kaptizatos jam alias fuisse, nempe inter An. 610. & 641. quo vixit Heraclius , imperante jam tunc Cruatis Principe Porga nominato , alios baptiſmi gratiam tempore Buſilii , ſeu circa A. 867 dsfideraſſe. Sub Heraclio non omnes Dalmatiæ Slavos Baptiſmi lavacro tinctos fuiſſe ipſi jam in Annalibus noſtris, tum hac Apologia docuimus, ſub Baſilio tandem Macedone converſionem potiſſimorum Slavorum tam Dalmatiæ, quar Pannoniæ Moraviæque accidiſſe ibidem oſtendimus , ſed ſerius hic ſecundus Dalmatarum baptiſmus quam anno 867. evenit , cum mox ſupra oſtenderimus adhuc anno 870. Dalmatas Regibus Francorum ſuiſſe obnoxios. Porga vero ille Slavorum Dalmatix Princeps, ut jam multo ante probavimus, non amplius fuit, quam Bellidux, aut Satra- pa Grxcorum, quem Heraclius pro temporum illorum more in Pro- vincia Græcis ſubjecta ordinavit, ad res imperii iſthic curandas pro- videndasque, quemadmodum idem poſtea hic fecerunt Franci con- ſitutis Comitibus & Ducibus regionum , cum quorum procuratione interior Reipublicæ Aristocraticx Status integer illæsusque perstitit, nec enim uſquam legitur Porga hic ab ipſis Slavis Dalmatiæ electus, quin ejusmodi electionis, & Principum Slavicorum libero populi ſuf- fragio ad ſolium evocatorum initium primum a Baſilii Macedonis im- perio repetendum eſſe monet ipſe Porphyrogenitus. Porro quam ejusmodi Satrapæ ſeu Principes a Græcis intruſi grati Slavis fuerint, quodque eorum præcipuum munus fuerit, colligere licet ex ejusdein Porphyrogeniti querela: (a) Joannes Protoſpatharius, inquit, . . . Præ- tor ad Imperatorem per literas retulit Milengos, & Ezeritas ( Slavos ) defeciſ- ſe , neque aut Prætori , aut Imperiali mandato obedientiam ultra exhibere, ſed quafi liberi , ac ſui juris eſſent , neque Principem a Prætore accipere , neque cum co ad bellum proficiſci , aut officium denique ullum fiſcale præſtare velle. 7mo Alium præterea locum ad probandos adverſus Slavorum Ariſtocra- tiam Principes ex ejusdem Porphyrogeniti c.22. producis, quo ait: Sci- endum vero, quod Crobatos reliquosque Slavorum Principes Raguſmi ſuis navibus in Longobardiam (nempe ad Barin urbem a Saracenis tentam expugnan- dam ) transmiſerunt. Ego prudentia & hiſtoria in concilium vocata quid per hos Slavorum Principes , quam militiæ Principes intelligam , non invenio , qui enim expugnandis urbibus deſiderantur , milites ? an le- gislatores & Monarchæ? Tum ſi illi Slavorum Principes veri atque depoſito jam regimine Ariſtocratico legitimi, electique fuere a Slavis, nihil (a) Conſt, Porphyr. de admin. imp. c. 52.
Strana 211
211 nihil adverſantur ſententiæ meæ, cum hæc Baris urbis expugnatio an- LUCIFEK. no 870. (a) atque idcirco multo poſt Caroli M. imperium acciderit; vafre vero rurſum Lucifer tuus Chronologicam notam Porphyrogeni- ti de Ludovico Eranciæ Rege prætermiſit, ut ſic fucum imperito lectori faceret hanc Principum Slavicorum memoriam ad vetuſtiora tempora pertinere. Ego autem his Principum nominibus , maxime a ſæculo exeunte VIII. minime terreor, quin vel ipſe jam tibi ex Porphyroge- nito locum prodam, quo Slavos maritimos quosque poſt excuſſum illud penitus Michaelis Balbi circa annum 826. jugum partim Magi- stratibus partim Regulis paruiſſe docet. Sic vero ille: (b) Sui juris- atque liberi fucti, ſuis duntaxat Regulis ac magiſtratibus parebant. Plerique vero majoris defectionis ſpecimine etiam baptiſmum ejuraverant, ut nullum erga- Romanos amicitiæ uc ſubjectionis pignus retinerent. III. Unum hoc paragrapho reſtat diſcutiendum: Sugillas nem- pe ſententiam meam, quod per maguam Chrobatiam Porphyrogeniti Boemiam explicaverim, atque hoc meo telo cauſam meam configere ſperas, quod Chrobatia jam ſxculo ſeptimo ſupremum Principem ha- buerit. Subjungis enim : In Chrobaiia autem idem Porphyrogenitus ſupre- mum Principem inter annum 610. & 641. liquidis verhis teſtatum hubet , uti & hic & ſupra §. 20. adductus loquitur. Verum conſulat jam quis ver- ba tua ex Porphyrogenito pag. 92. 93. & §. tuo 20. prolata, ubi hunc ſupremum Magnæ Chrobatiæ Principem eſt reperturus? An non hic Conflantinus Porphyrogenitus de Chrobatis Dalmatiæ finitimis , &c qui in Illyricum ſe immiſerant , loquitur ? An non loquitur de tem- poribus ſub Bafilii Macedonis & Ludovici II. imperio? Ne autem du- bium hoc aliquantum intricatum prætermiſiſſe videar , enucleandura hic cenſeo, quæſtionemque movendam : num Magna Chrobatia ſeu Boemia inter annum 610. & 641. jam ex mente Porphyroge- niti ſupremum Ducem habuerit, ut tu pag. 59. & 93. contendis ? Con- ſtantinus Porphyrogenitus poſtquam Delo -Chrobatorum ſeu Bohe- miæ Slavorum in Dalmatiam immigrationem narraſſet, eorumque fitum explicaſſet, ſubjungit c. 30. At a Chrobatis, qui in Dalmatiam venorunt , purs quædam ſeceſſit , & Ilyricum atque Pannonium occupuvit, habebantque etiam ipſi Principem ſupremum , qui ad Chrobatiæ tantum Prin- eipem amicitiæ ergo legationem mittebat. Nihil hic locus ad Belo-Chro- batos ſeu Boemos ſpectat, Porphyrogenitus enim hic de Chro- PARS. I. Dd 2 batis (a) Pagius in Critica Baronii ad an. 870. N. 3I. (b) Porphyrogenitus in Vita- Baſilis Macedonis N. 52. Pag. 9a14. RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIX. & XXX.
211 nihil adverſantur ſententiæ meæ, cum hæc Baris urbis expugnatio an- LUCIFEK. no 870. (a) atque idcirco multo poſt Caroli M. imperium acciderit; vafre vero rurſum Lucifer tuus Chronologicam notam Porphyrogeni- ti de Ludovico Eranciæ Rege prætermiſit, ut ſic fucum imperito lectori faceret hanc Principum Slavicorum memoriam ad vetuſtiora tempora pertinere. Ego autem his Principum nominibus , maxime a ſæculo exeunte VIII. minime terreor, quin vel ipſe jam tibi ex Porphyroge- nito locum prodam, quo Slavos maritimos quosque poſt excuſſum illud penitus Michaelis Balbi circa annum 826. jugum partim Magi- stratibus partim Regulis paruiſſe docet. Sic vero ille: (b) Sui juris- atque liberi fucti, ſuis duntaxat Regulis ac magiſtratibus parebant. Plerique vero majoris defectionis ſpecimine etiam baptiſmum ejuraverant, ut nullum erga- Romanos amicitiæ uc ſubjectionis pignus retinerent. III. Unum hoc paragrapho reſtat diſcutiendum: Sugillas nem- pe ſententiam meam, quod per maguam Chrobatiam Porphyrogeniti Boemiam explicaverim, atque hoc meo telo cauſam meam configere ſperas, quod Chrobatia jam ſxculo ſeptimo ſupremum Principem ha- buerit. Subjungis enim : In Chrobaiia autem idem Porphyrogenitus ſupre- mum Principem inter annum 610. & 641. liquidis verhis teſtatum hubet , uti & hic & ſupra §. 20. adductus loquitur. Verum conſulat jam quis ver- ba tua ex Porphyrogenito pag. 92. 93. & §. tuo 20. prolata, ubi hunc ſupremum Magnæ Chrobatiæ Principem eſt reperturus? An non hic Conflantinus Porphyrogenitus de Chrobatis Dalmatiæ finitimis , &c qui in Illyricum ſe immiſerant , loquitur ? An non loquitur de tem- poribus ſub Bafilii Macedonis & Ludovici II. imperio? Ne autem du- bium hoc aliquantum intricatum prætermiſiſſe videar , enucleandura hic cenſeo, quæſtionemque movendam : num Magna Chrobatia ſeu Boemia inter annum 610. & 641. jam ex mente Porphyroge- niti ſupremum Ducem habuerit, ut tu pag. 59. & 93. contendis ? Con- ſtantinus Porphyrogenitus poſtquam Delo -Chrobatorum ſeu Bohe- miæ Slavorum in Dalmatiam immigrationem narraſſet, eorumque fitum explicaſſet, ſubjungit c. 30. At a Chrobatis, qui in Dalmatiam venorunt , purs quædam ſeceſſit , & Ilyricum atque Pannonium occupuvit, habebantque etiam ipſi Principem ſupremum , qui ad Chrobatiæ tantum Prin- eipem amicitiæ ergo legationem mittebat. Nihil hic locus ad Belo-Chro- batos ſeu Boemos ſpectat, Porphyrogenitus enim hic de Chro- PARS. I. Dd 2 batis (a) Pagius in Critica Baronii ad an. 870. N. 3I. (b) Porphyrogenitus in Vita- Baſilis Macedonis N. 52. Pag. 9a14. RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIX. & XXX.
Strana 212
212 CONFUTATIO batis loquitur , qui ſe a Dalmatis ſeparantes in Illyrieum & Pannoniam tranſiere, his, non Boemis, dicit fuiſſe Principem ſupremum , qui ad Chrobatiæ novæ ſeu Dalmaricæ amicitiæ ergo legationem mittere ſo- litus. Nempe habuere a Caroli M. imperio exactisque Hunnis hi Pannoniæ & Illyrici Slavi plures Principes a Francis impoſitos , quo- rum plures legere est in vetusto authore de Conversione Bojoariorum & Carentanorum, cujus hæc verba ſunt : (a) Poſtquam ergo Carolus Imp. Hunnis ejectis Epiſcopatus dignitatem Juvavenſis Ecclefiæ rectori commendavit . . . . cæperunt populi ſive Slavi, ſeu Baiarii inhabitare terram unde illi ex- pulſi ſunt Hunni ( nempe ex Pannonia ) & multiplicari. Tunc primus constitutus eſt confinii Comes Gonterannus, II. Werenharius, III. Aloricus, IV. Gotefridus vel Geroldus. Interim vero dum prædicti Comites orientalem procu- rabant plagam, aliqui Duces habitavere in illis partibus ad jam dictam ſedem pertinentibus , qui NB. Comitibus præfatis ſubditi fuere ad ſervitium Imperato- ris , quorum nomina ſunt: Prinnihlauuga, Cemcias, Hroymar, Etgar , tum Rathbodum , Privinnam, ultimo filium ejus Chozil ſeu Hezilonem commemorat, qui tandem a Slavis his cum univerſis Francis interemp- tus eſt. Jam ſi hæc ipſo Porphyrogenito vetuſtioris authoris verba cum Porphyrogenito concilies , conjicere merito licet Chrobatorum illorum Dalmatiæ partem primum ſub Caroli M. imperium atque poſt expulſos ex Pannonia Hunnos illuc conceſuíle, qui ſcilicet cum regio- nem Francorum imperio ſubjectam occupaverint , Comitum Ducum- ve iſthic a Francis deſignatorum imperium venerari debebant ; hi ita- que Principes illi ſupremi ſunt , ad quos amicitiæ ergo legationem miſiſſe Chrobatiæ Dalmaticæ Principem Porphyrogenitus ait. Neque vero uſpiam ille vel minimo indicio innuit hunc ſummum Principem in- ter annum 610. & 641. Chrobatis Pannoniæ præfuiſſe, ut tu contendis. Porphyrogenitus enim hoc capite præter Chronologiæ ordinem com- plectitur promiſcue memorias annorum diverſorum , & ſæculis quatuor imo quinque differentes. Nam mox ſupra nominato de ſupremo Chro- batiæ Principe loco præmittit verba de Othonis Magni Regis Francix im- perio, quem demum ſæculo primum X. floruiſſe constat, vocat auren illum ſupremum Principem, quia eodem teſte mox laudato Anonymo de Converſione Bojoariorum & Carentanorum jam Ratbodus Slavus gente terrurum illarum a Francis ordinatus Comes ſeu Dux ſuſcepit deſenſionem ter- mini, ut non præter meritum ſupremi Principis titulum meritus vi- deatur. LUCIFER. Cete- (a) Apud Freherum rer. Boh. p. 18.
212 CONFUTATIO batis loquitur , qui ſe a Dalmatis ſeparantes in Illyrieum & Pannoniam tranſiere, his, non Boemis, dicit fuiſſe Principem ſupremum , qui ad Chrobatiæ novæ ſeu Dalmaricæ amicitiæ ergo legationem mittere ſo- litus. Nempe habuere a Caroli M. imperio exactisque Hunnis hi Pannoniæ & Illyrici Slavi plures Principes a Francis impoſitos , quo- rum plures legere est in vetusto authore de Conversione Bojoariorum & Carentanorum, cujus hæc verba ſunt : (a) Poſtquam ergo Carolus Imp. Hunnis ejectis Epiſcopatus dignitatem Juvavenſis Ecclefiæ rectori commendavit . . . . cæperunt populi ſive Slavi, ſeu Baiarii inhabitare terram unde illi ex- pulſi ſunt Hunni ( nempe ex Pannonia ) & multiplicari. Tunc primus constitutus eſt confinii Comes Gonterannus, II. Werenharius, III. Aloricus, IV. Gotefridus vel Geroldus. Interim vero dum prædicti Comites orientalem procu- rabant plagam, aliqui Duces habitavere in illis partibus ad jam dictam ſedem pertinentibus , qui NB. Comitibus præfatis ſubditi fuere ad ſervitium Imperato- ris , quorum nomina ſunt: Prinnihlauuga, Cemcias, Hroymar, Etgar , tum Rathbodum , Privinnam, ultimo filium ejus Chozil ſeu Hezilonem commemorat, qui tandem a Slavis his cum univerſis Francis interemp- tus eſt. Jam ſi hæc ipſo Porphyrogenito vetuſtioris authoris verba cum Porphyrogenito concilies , conjicere merito licet Chrobatorum illorum Dalmatiæ partem primum ſub Caroli M. imperium atque poſt expulſos ex Pannonia Hunnos illuc conceſuíle, qui ſcilicet cum regio- nem Francorum imperio ſubjectam occupaverint , Comitum Ducum- ve iſthic a Francis deſignatorum imperium venerari debebant ; hi ita- que Principes illi ſupremi ſunt , ad quos amicitiæ ergo legationem miſiſſe Chrobatiæ Dalmaticæ Principem Porphyrogenitus ait. Neque vero uſpiam ille vel minimo indicio innuit hunc ſummum Principem in- ter annum 610. & 641. Chrobatis Pannoniæ præfuiſſe, ut tu contendis. Porphyrogenitus enim hoc capite præter Chronologiæ ordinem com- plectitur promiſcue memorias annorum diverſorum , & ſæculis quatuor imo quinque differentes. Nam mox ſupra nominato de ſupremo Chro- batiæ Principe loco præmittit verba de Othonis Magni Regis Francix im- perio, quem demum ſæculo primum X. floruiſſe constat, vocat auren illum ſupremum Principem, quia eodem teſte mox laudato Anonymo de Converſione Bojoariorum & Carentanorum jam Ratbodus Slavus gente terrurum illarum a Francis ordinatus Comes ſeu Dux ſuſcepit deſenſionem ter- mini, ut non præter meritum ſupremi Principis titulum meritus vi- deatur. LUCIFER. Cete- (a) Apud Freherum rer. Boh. p. 18.
Strana 213
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIX. & XXX. 213 Ceterum cum hanc meam Magna Chrobatiæ per Boemiam Mora- LUCIER. vlamque explicationem ſarcaſtice rides , atque cum cavillo ſubjungis : �ag. 94. Quas quidem paleas alio otio exquutiemus , præmonendum te ducimus , ut tempori oculis tuis de tutamento proſpicias , ne ventus tibì pulverem palearum iſtarum in oculos inſpergat, cœcutientemque reddat. Ego ſane Parte II. Annalium Hagecianorum alibique , rem hanc tam cla- ram expeditamque Lectori tradidi, ut neminem, niſi ſumme refrac- taria mente, quæ vel veris cedere neſcia est, futurum deputem, qui auſurus ſit contravertere Porphyrogenitum per ſuam Belo-ſeu Ma- gnam Chrobatiam Bohemiam intendiſſe. Si tamen hæc vellicandi im- pugnandique porro conturacia animo tuo inſederit , noveris me inte- rea ferrum chalybemque Cyclopibus traditurum, ut jam procuſa arma invenias , quibus probe retundi poſſis. Atque his Radii tui I. reflexionem primam abſolvimus: orbis eruditi ſententiæ relinquentes, num digni deputemur , qui tacitis lite- ratorum virorum judiciis verberimur? aut noſtro ervore excruciemur? quem- admodum indigniſſime id Lueifer in nos declamat. An non potius Lector omnis pro ſapientia ſua confeſſorus ſit: a nobis nihil temere , nibil præter veterum documentorum fidem in Annalibus nostris fuiſse aſſertum, in hac vero Apologia, fic omnia adverſarli noſeri argumen- ta encrvata, & radicitus evalſa eſse, ut posthac caput erigere non auſura ſint? Miraturus imo ille ſummam Luciferi confidentiam , qui cum integra ſophiſmatum myriade, intempeſto aliena carpendi & ca- lumniandi pruritu, authoritatuin veterum ſeu arbitraria interpretatione, ſeu interpolatione , corruptione ac mutilatione , ſeu denique ſuble- ſtorum quorumque ſubtruſione in arenam adverſus nos deſcendere auſus sit; agniturus ille nullum verius illo Lipſii effatum eſſe: (a) Ni- hil tam probum, quod non vellicare malignitas poſſit. Quam malignita- tem ſi ſuis locis ſubinde verbis aſperioribus accepi , ſi tot injurias mi- hi intentatas pro merito cum Lucifero expoſtulavi , ſi illas invidiæ odiique flammas hinc atque illinc ſatyrico aceto reſtinxi, veniam da- bis Vir Cl. juſtæ mex animadverſioni, quid enim a te in utroque jure verſatiſſimo, quam æquum juſtumque exſpectem ? qui minime igno- ras, quanta innocue læſo ſatisfactio competat. Adeo ut non debi- tem a te etiam probandam hanc qualem qualem auſteritatem ſtyli mei, cum ipſe ſcias advertasque fabrum illum tuum ac expolitorem præ- Pag. 95. & 115. ſcrip- (a) Juſtus Lipſius in Defenſione Poſthuma c. 1.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XXIX. & XXX. 213 Ceterum cum hanc meam Magna Chrobatiæ per Boemiam Mora- LUCIER. vlamque explicationem ſarcaſtice rides , atque cum cavillo ſubjungis : �ag. 94. Quas quidem paleas alio otio exquutiemus , præmonendum te ducimus , ut tempori oculis tuis de tutamento proſpicias , ne ventus tibì pulverem palearum iſtarum in oculos inſpergat, cœcutientemque reddat. Ego ſane Parte II. Annalium Hagecianorum alibique , rem hanc tam cla- ram expeditamque Lectori tradidi, ut neminem, niſi ſumme refrac- taria mente, quæ vel veris cedere neſcia est, futurum deputem, qui auſurus ſit contravertere Porphyrogenitum per ſuam Belo-ſeu Ma- gnam Chrobatiam Bohemiam intendiſſe. Si tamen hæc vellicandi im- pugnandique porro conturacia animo tuo inſederit , noveris me inte- rea ferrum chalybemque Cyclopibus traditurum, ut jam procuſa arma invenias , quibus probe retundi poſſis. Atque his Radii tui I. reflexionem primam abſolvimus: orbis eruditi ſententiæ relinquentes, num digni deputemur , qui tacitis lite- ratorum virorum judiciis verberimur? aut noſtro ervore excruciemur? quem- admodum indigniſſime id Lueifer in nos declamat. An non potius Lector omnis pro ſapientia ſua confeſſorus ſit: a nobis nihil temere , nibil præter veterum documentorum fidem in Annalibus nostris fuiſse aſſertum, in hac vero Apologia, fic omnia adverſarli noſeri argumen- ta encrvata, & radicitus evalſa eſse, ut posthac caput erigere non auſura ſint? Miraturus imo ille ſummam Luciferi confidentiam , qui cum integra ſophiſmatum myriade, intempeſto aliena carpendi & ca- lumniandi pruritu, authoritatuin veterum ſeu arbitraria interpretatione, ſeu interpolatione , corruptione ac mutilatione , ſeu denique ſuble- ſtorum quorumque ſubtruſione in arenam adverſus nos deſcendere auſus sit; agniturus ille nullum verius illo Lipſii effatum eſſe: (a) Ni- hil tam probum, quod non vellicare malignitas poſſit. Quam malignita- tem ſi ſuis locis ſubinde verbis aſperioribus accepi , ſi tot injurias mi- hi intentatas pro merito cum Lucifero expoſtulavi , ſi illas invidiæ odiique flammas hinc atque illinc ſatyrico aceto reſtinxi, veniam da- bis Vir Cl. juſtæ mex animadverſioni, quid enim a te in utroque jure verſatiſſimo, quam æquum juſtumque exſpectem ? qui minime igno- ras, quanta innocue læſo ſatisfactio competat. Adeo ut non debi- tem a te etiam probandam hanc qualem qualem auſteritatem ſtyli mei, cum ipſe ſcias advertasque fabrum illum tuum ac expolitorem præ- Pag. 95. & 115. ſcrip- (a) Juſtus Lipſius in Defenſione Poſthuma c. 1.
Strana 214
214 CONFUTATIO LUCIFER, ſcriptos ſibi a te modeſtiæ limites omni pagina licentiſſime prætergreſ- ſum , cum ipſe Reverendiſſimo ac Excellentiſſimo D. D. Epiſcopo Litomericenſi ( me aliisque Viris gravibus præſentibus ) te comiter ſimul & ſerio de temperando ex hujus ſæculi politices legibus ſtylo præmonenti coram ſanctiſſime receperis , a te nihil niſi mode- stiſſimum adverſus me profluxurum. Sie ☞ ☞ — CON-
214 CONFUTATIO LUCIFER, ſcriptos ſibi a te modeſtiæ limites omni pagina licentiſſime prætergreſ- ſum , cum ipſe Reverendiſſimo ac Excellentiſſimo D. D. Epiſcopo Litomericenſi ( me aliisque Viris gravibus præſentibus ) te comiter ſimul & ſerio de temperando ex hujus ſæculi politices legibus ſtylo præmonenti coram ſanctiſſime receperis , a te nihil niſi mode- stiſſimum adverſus me profluxurum. Sie ☞ ☞ — CON-
Strana 215
RADIL I. REFLEXIONIS I. §. I. & II. 215 u t LUCIFER. CONFUTATIO RADII I. REFLEXIONIS II. §. I. & II. I. N emo non ſuperioribus lectis agniturus eſt Vir Cl. Luci- ferum tuum ex arena inferiorem receſſiſſe, ſimulata ta- men ſtrage argumentorum ſuorum is ovanti fimilis ad reflexionem ſecundam inter novos tubarum clan- gores progreditur. Augur vero vanus hand tibi ſum mi Lucifer , aleam hanc multo etiam infelicius priore tibi caſuram. Nam univerſa arma, quæ hac reflexione adverſum me stringis, tan- quam arundinea aut plumbea ſint , omni impetu, firmitate, atque acie carent , nec aliud pretium habent , quam quod ſplendore quo- dam & verborum ampullis turgida ostentent: Pag. 95. & ſeqq. Pyrgopolinicem te unum in terris vivere Virtute , & fama , & factis invictiſſimis. (a) Manuſcripta enim omnia, quæque demum in fulcimentum Cze- hi tui hac Reſlexione adducis , & quibus ſententiam neam de veteri- bus Aſiæ Zecchis penitus deturbatam inſolenter gloriaris , ſeu ſubleſta & commentitia ſunt , ſeu verborum tuorum lenocinio verſutæ anti- quitatis fallaci larva induta. Authoritates vero aliæ paſſim ex libris ho- die prelo datis deſumptæ tam novæ atque recentes , ut ne unam qui- dem earum deprehenderim, quæ Dalimili xtatem & ſxculum XIV. ſuperaret. Guæ omnia tam teſtata facient confutationes meæ , ut in rebus adeo perſpicuis nulli poſthac argumentationi quærendæ , aut conjecturæ capiendx locus futurus ſit. Atque ut ne tibi aut alteri no- væ criminationi argumentum ſit, a me aliquid tuorum prætermiſſum, ſingu- (a) Plautus in Milite Glor. Act, 1. Sc. I.
RADIL I. REFLEXIONIS I. §. I. & II. 215 u t LUCIFER. CONFUTATIO RADII I. REFLEXIONIS II. §. I. & II. I. N emo non ſuperioribus lectis agniturus eſt Vir Cl. Luci- ferum tuum ex arena inferiorem receſſiſſe, ſimulata ta- men ſtrage argumentorum ſuorum is ovanti fimilis ad reflexionem ſecundam inter novos tubarum clan- gores progreditur. Augur vero vanus hand tibi ſum mi Lucifer , aleam hanc multo etiam infelicius priore tibi caſuram. Nam univerſa arma, quæ hac reflexione adverſum me stringis, tan- quam arundinea aut plumbea ſint , omni impetu, firmitate, atque acie carent , nec aliud pretium habent , quam quod ſplendore quo- dam & verborum ampullis turgida ostentent: Pag. 95. & ſeqq. Pyrgopolinicem te unum in terris vivere Virtute , & fama , & factis invictiſſimis. (a) Manuſcripta enim omnia, quæque demum in fulcimentum Cze- hi tui hac Reſlexione adducis , & quibus ſententiam neam de veteri- bus Aſiæ Zecchis penitus deturbatam inſolenter gloriaris , ſeu ſubleſta & commentitia ſunt , ſeu verborum tuorum lenocinio verſutæ anti- quitatis fallaci larva induta. Authoritates vero aliæ paſſim ex libris ho- die prelo datis deſumptæ tam novæ atque recentes , ut ne unam qui- dem earum deprehenderim, quæ Dalimili xtatem & ſxculum XIV. ſuperaret. Guæ omnia tam teſtata facient confutationes meæ , ut in rebus adeo perſpicuis nulli poſthac argumentationi quærendæ , aut conjecturæ capiendx locus futurus ſit. Atque ut ne tibi aut alteri no- væ criminationi argumentum ſit, a me aliquid tuorum prætermiſſum, ſingu- (a) Plautus in Milite Glor. Act, 1. Sc. I.
Strana 216
Pag. 96. 216 fingula rurſum ex ordine Paragraphorum tuorum perſequar, ac ener- vabo. Illi autem inutili teſtimoniorum cumulationi præambula quæ- dam adhuc argumenta, pridem confixa, præmittis , quæ etiamnum excutienda atque elidenda. Et quidem II. Nervum quem ſuperiore Reflexione nimio altius intendisti, jan) jam lente remittis. Nam cum ante Czechum tuum omni ampli- tudine Ducem, & quidem inter Ethnicos noſtros primum tuitus es, eique illam ex Diotogene majestatem, & tria Regis ſeu Ducis opera: Exercitus ducere, jus reddere, & Deos colere, vendicaſti, jam tibi per- inde eſt , ſeu Czechus tuus Dux ſeu Ductor , ſeu Zupanus , Princeps, Bellidux, Imperator, ſive denique Judex audiat , quod quident leg naturæ conforme eſſe dictitas. Sed verba tua audiamus: Sententia, in- quis , Czechum primum Bohemorum Ducem , aut quod nobis maribus antiquis perinde eſt Ductorem , aut Zupanum , ant Principem, aut Belliducem , Impe- ratorem , ſive denique Judicem ſtatuens legi naturali eſt conformis . . . ſane lex ipſa naturæ, quæ ratio eſt omnium hominum mentibus inſita, quum bonum reſpiciat univerſorum populorum , quatenus homines ſunt ſocietate inter ſe gau- dentes , non valet bonum iſtud commune procunere, nisi etiam, ut sunt, quos regi neceſſe eſt , diſponat quoque , qui regere debeant. In quorum verborum fulcimentum in margine ad plures Juris Canonici Civilisque textus provocas. Hei mihi ! teneor miſer! deprehenſus ſum, quæ me teget orci galea adverſus tam valentes ictus ? Temerirati ſane mihi ſtulti- tiæque ſit maximæ legi naturæ totque venerandis Juris Canonici Civi- lisque legibus obſtrepere. Quin imo an non merito Lucifero tuo id Plauti ingeram : Elephanti corio circumtentus eſt, non ſuo, neque plus ſa- pientiæ habet , quam lapis. Nam ſi etiam naturæ legi conforme conce dam ſocietati humanæ expedire rectorem & Principem, quis tam Æſo- picus Gallus , ut historiam , mores, & gesta pechliaria gentium præ- fertim berbararum ad legem naturæ, Canonicas, Civilesque leges exi- gat, atque ex earum principiis facta quaque fingularin gentium re- fellat, negetque ? An nulla unquam gens legibus naturæ difformes conſuetudines habuit, aut adverſus illas quidquam admiſit? Næ ſi tu omnia, quæ adverſus leges naturæ a gentibus Erhnicis acta ſunc, mi- nus vera , falſaque deputes , næ inquam plurima ex hiſtoria tam eccie- fiaſtica, quam proſana tibi expungenda ſunt, & immenſæ in utranique lacunæ inducendæ. Quanta porro, ne quid aculcatius dicam, inco- gitantia ! Jus civile atque Canonicum ethnicis Slavorum moribus tanquam graculo fides accommodare? In quo vero Jure Naturæ le sti CONFUTATIO LUCIFER. Lu-
Pag. 96. 216 fingula rurſum ex ordine Paragraphorum tuorum perſequar, ac ener- vabo. Illi autem inutili teſtimoniorum cumulationi præambula quæ- dam adhuc argumenta, pridem confixa, præmittis , quæ etiamnum excutienda atque elidenda. Et quidem II. Nervum quem ſuperiore Reflexione nimio altius intendisti, jan) jam lente remittis. Nam cum ante Czechum tuum omni ampli- tudine Ducem, & quidem inter Ethnicos noſtros primum tuitus es, eique illam ex Diotogene majestatem, & tria Regis ſeu Ducis opera: Exercitus ducere, jus reddere, & Deos colere, vendicaſti, jam tibi per- inde eſt , ſeu Czechus tuus Dux ſeu Ductor , ſeu Zupanus , Princeps, Bellidux, Imperator, ſive denique Judex audiat , quod quident leg naturæ conforme eſſe dictitas. Sed verba tua audiamus: Sententia, in- quis , Czechum primum Bohemorum Ducem , aut quod nobis maribus antiquis perinde eſt Ductorem , aut Zupanum , ant Principem, aut Belliducem , Impe- ratorem , ſive denique Judicem ſtatuens legi naturali eſt conformis . . . ſane lex ipſa naturæ, quæ ratio eſt omnium hominum mentibus inſita, quum bonum reſpiciat univerſorum populorum , quatenus homines ſunt ſocietate inter ſe gau- dentes , non valet bonum iſtud commune procunere, nisi etiam, ut sunt, quos regi neceſſe eſt , diſponat quoque , qui regere debeant. In quorum verborum fulcimentum in margine ad plures Juris Canonici Civilisque textus provocas. Hei mihi ! teneor miſer! deprehenſus ſum, quæ me teget orci galea adverſus tam valentes ictus ? Temerirati ſane mihi ſtulti- tiæque ſit maximæ legi naturæ totque venerandis Juris Canonici Civi- lisque legibus obſtrepere. Quin imo an non merito Lucifero tuo id Plauti ingeram : Elephanti corio circumtentus eſt, non ſuo, neque plus ſa- pientiæ habet , quam lapis. Nam ſi etiam naturæ legi conforme conce dam ſocietati humanæ expedire rectorem & Principem, quis tam Æſo- picus Gallus , ut historiam , mores, & gesta pechliaria gentium præ- fertim berbararum ad legem naturæ, Canonicas, Civilesque leges exi- gat, atque ex earum principiis facta quaque fingularin gentium re- fellat, negetque ? An nulla unquam gens legibus naturæ difformes conſuetudines habuit, aut adverſus illas quidquam admiſit? Næ ſi tu omnia, quæ adverſus leges naturæ a gentibus Erhnicis acta ſunc, mi- nus vera , falſaque deputes , næ inquam plurima ex hiſtoria tam eccie- fiaſtica, quam proſana tibi expungenda ſunt, & immenſæ in utranique lacunæ inducendæ. Quanta porro, ne quid aculcatius dicam, inco- gitantia ! Jus civile atque Canonicum ethnicis Slavorum moribus tanquam graculo fides accommodare? In quo vero Jure Naturæ le sti CONFUTATIO LUCIFER. Lu-
Strana 217
RADII I. REFLEXIONIS II. §. I. & II. 217 Lucifer, ut neceſſe sit, qui regi, & regere debeant ? ſi vel prima Juris na- turæ capita inſpexiſſes , legiſſes oppido omnes pari conditione ac li- bertate natos , quin juri naturæ eiſe conformiſſimum, ut eadem con- ditio & libertas cuique homini integra infractaque perpetuo perſi- ſtat. Te igitur primo poſt homines natos Juris Naturæ Magiſtro ac Doctore Juri Naturæ adverſum eſt: non ab uno aliquo homine re- gi ? res omnes , quæ vel utiles vel difficiles ſunt, in commune conſi- lium deducere ? nullum Principem pati ? nonniſi a ſenioribus populi regi ? aut plane plebeja communique libertate vivere, ut inquit Pro- copius ? Ubi igitur Democratico, Ariſtocraticoque regimini in orbe locus erit ? An non Athenæ , an non Roma ſub populari regimine maxima felicitate ſummisque reipublicx incrementis uſæ ? Totus igitur orbis olim hodieque Monarchico regimini paruit ? Guid ait Porphy- rogenitus de populis pedetentim Grxcæ Romanæque Reipublicæ ſub- jectis : (a) Alii quidem populi Denncraticæ , alii regiæ adminiſtrationi ſub- jecti ſuere? Quid Appianus Alexandrinus: (b) Pæones nullas urbes ha- bont, agros duntaxat & villas per cognationes poſſident. Neque judicia com- munia illis adſunt, neque Principes , qui cæteris præfint. Ipſi centum millia virorum ætate ad bellum integra utique habebant, verum imperio carentes mi- nime in unum congregabant. Guid de omnibus Ponti Euxini & Mxoty- dis accolis Flavius Joſephus: (c) Apud quas nimirum olim neque domeſti- cus aliquis Dominus noſcebatur. Quid de Achæis Polybius : conati rem- publicum Democratico more adminiſirare. (d) An itaque hodie etiam Hel- vetæ Juri naturæ adverſantur , cum populari imperio utuntur ? Quod- ſi autem Czechumn tuum a Ducis majeſtate ad Zupani judicisque offi- cium demittis, eumne unum ſolumque univerſæ præfuiſſe Boemix au- ſis affirmare , poſteaquam Porphyrogenitus cuique Reipublicx Slavicæ plures ejusmodi Eupunos ſenes concedit , & Theophanes tribuum & fa- miliarum capita appellat ? qui factum , ut ab eo uno inter æmulos paris juris conditioni que tam vaſtu regio nomen ſuum mutuave- rit ? Si belliducem ſolum aut ductorem colonix ſtatuis, oſtendendum, qui ſuffecerit tam potentem Marcomannorum populum terris exige- re; docendum, unde, & quo tempore venerit, conciliandæ veterum hiſtoriæ , removendum quidquid opinioni tuæ adverſum opponi po- teſt, enervandus cumprimis Jornandes, qui Slavos univerſim non a PARS I. qui- LUCIFER. Ee (a) Conſtant. Porphyrog. de Thematibus I. 1, (l) Appian. Alexand, in libro hiſt qui ſllyricus inſcribitur. (c) Flav. Joſephus l. 2. de bello Judaico c. 16. (d) Polybius Megapolit. 1. 2. hiſt. ſ. 13.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. I. & II. 217 Lucifer, ut neceſſe sit, qui regi, & regere debeant ? ſi vel prima Juris na- turæ capita inſpexiſſes , legiſſes oppido omnes pari conditione ac li- bertate natos , quin juri naturæ eiſe conformiſſimum, ut eadem con- ditio & libertas cuique homini integra infractaque perpetuo perſi- ſtat. Te igitur primo poſt homines natos Juris Naturæ Magiſtro ac Doctore Juri Naturæ adverſum eſt: non ab uno aliquo homine re- gi ? res omnes , quæ vel utiles vel difficiles ſunt, in commune conſi- lium deducere ? nullum Principem pati ? nonniſi a ſenioribus populi regi ? aut plane plebeja communique libertate vivere, ut inquit Pro- copius ? Ubi igitur Democratico, Ariſtocraticoque regimini in orbe locus erit ? An non Athenæ , an non Roma ſub populari regimine maxima felicitate ſummisque reipublicx incrementis uſæ ? Totus igitur orbis olim hodieque Monarchico regimini paruit ? Guid ait Porphy- rogenitus de populis pedetentim Grxcæ Romanæque Reipublicæ ſub- jectis : (a) Alii quidem populi Denncraticæ , alii regiæ adminiſtrationi ſub- jecti ſuere? Quid Appianus Alexandrinus: (b) Pæones nullas urbes ha- bont, agros duntaxat & villas per cognationes poſſident. Neque judicia com- munia illis adſunt, neque Principes , qui cæteris præfint. Ipſi centum millia virorum ætate ad bellum integra utique habebant, verum imperio carentes mi- nime in unum congregabant. Guid de omnibus Ponti Euxini & Mxoty- dis accolis Flavius Joſephus: (c) Apud quas nimirum olim neque domeſti- cus aliquis Dominus noſcebatur. Quid de Achæis Polybius : conati rem- publicum Democratico more adminiſirare. (d) An itaque hodie etiam Hel- vetæ Juri naturæ adverſantur , cum populari imperio utuntur ? Quod- ſi autem Czechumn tuum a Ducis majeſtate ad Zupani judicisque offi- cium demittis, eumne unum ſolumque univerſæ præfuiſſe Boemix au- ſis affirmare , poſteaquam Porphyrogenitus cuique Reipublicx Slavicæ plures ejusmodi Eupunos ſenes concedit , & Theophanes tribuum & fa- miliarum capita appellat ? qui factum , ut ab eo uno inter æmulos paris juris conditioni que tam vaſtu regio nomen ſuum mutuave- rit ? Si belliducem ſolum aut ductorem colonix ſtatuis, oſtendendum, qui ſuffecerit tam potentem Marcomannorum populum terris exige- re; docendum, unde, & quo tempore venerit, conciliandæ veterum hiſtoriæ , removendum quidquid opinioni tuæ adverſum opponi po- teſt, enervandus cumprimis Jornandes, qui Slavos univerſim non a PARS I. qui- LUCIFER. Ee (a) Conſtant. Porphyrog. de Thematibus I. 1, (l) Appian. Alexand, in libro hiſt qui ſllyricus inſcribitur. (c) Flav. Joſephus l. 2. de bello Judaico c. 16. (d) Polybius Megapolit. 1. 2. hiſt. ſ. 13.
Strana 218
218 CONFUTATIO LUCFER. quibusdam Ducibus , judicibus , aut coloniarum ductoribus , ſed locis & familiis nomen accepiſſe claris verbis teſtatur; de Vistulx fluminis confiniis enim loquens, inquit: (a) Introrſus (in Scythia prima) illi Dacia eſt ad coronæ ſpeciem arduis alpibus eminet, juxta quorum ßiniſtrum la- tus quod in Aquilonem vergit, & ab ortu Viſtulæ per immania ſpatia venit , Wi- nidarum natio populoſa conſedit, quorum nomina licet nunc per varias fami- lias & loca mutentur , principaliter tamen &clavini & Antes appellantur. Hæc præ Jure tuo naturali , præ Canonum Codicisque placitis tibi adſtru- enda corroborandaque erant. Sed Aliud eſt loqui multa, aliud id loqui quod expedit. Ad §. III. & IV. I. Cum multa de imperandi neceſſitate, æquitate, commodis, atque decore ſuperiore paragrapho pompatice pronunciaſti, jam Sla- vos ais ab illa univerſarum gentium, confuſis ad turrim Babel linguis, migratio- ne regali regimine ſeu Monarchia addictius longis ſ�culis regnutes (Vah doleo ſortem tuam Priſciane ! ) fuiſſe pronum eſt conjicere. Sed unde id pronum est conjicere? Luciferne tuus diphteram Jovis inſpexit, ut, quæ ante millenaria annorum geſta ſunt , ſciat , præſertim cum nemo hactenus certum prodiderit, ſub quo nomine aut populo a turris illius Babel con- fuſione Slavi latuerint, aut quas orbis plagas tenuerint? Veroſimillime Lucifer tuus ea Plautini vernulæ ſcientia præditus eſt : Quod quisque in animo habet, aut habiturus est, hic ſcit, quid in aurem rex reginæ dixerit , ſcit, quid Juno fabulaia eſt cum Jove , quæ neque futura, neque facta ſunt , tamen ille ſcit. Guid igitur Procopius tam gravis author impoſuitne poſte- ritari, cum Slavos ab antiquo plebeja libertate omnia in communt conſilium contuliſſe ſcribit ? quibus vocibus ab antiquo quid aliud innuere voluit, quam ab hominum memoria? ab eo tempore, quo gentis hujus nomen resque proditæ? Nunquid Lucifer hac antiquitate & hominum me- moria vetuſtiorem penitioremque cognitionem habes ? Itane tu ille es (verbis Lipſii adverſus Dialogiſtam mihi uti liceat ) qui cenſuram no- bis ſine ſuffragio geris ? State firmæ non modo nationes Slavicæ, ſed omnes cæteræ gentes hoc tubicine & fulcro, habeteque illum tan- quam teſtein a tabulis Jovis, qui primus omnium vobis detexit sta- tim Pag. 97. (a ) Jornandes de rebus Geticis c. 5.
218 CONFUTATIO LUCFER. quibusdam Ducibus , judicibus , aut coloniarum ductoribus , ſed locis & familiis nomen accepiſſe claris verbis teſtatur; de Vistulx fluminis confiniis enim loquens, inquit: (a) Introrſus (in Scythia prima) illi Dacia eſt ad coronæ ſpeciem arduis alpibus eminet, juxta quorum ßiniſtrum la- tus quod in Aquilonem vergit, & ab ortu Viſtulæ per immania ſpatia venit , Wi- nidarum natio populoſa conſedit, quorum nomina licet nunc per varias fami- lias & loca mutentur , principaliter tamen &clavini & Antes appellantur. Hæc præ Jure tuo naturali , præ Canonum Codicisque placitis tibi adſtru- enda corroborandaque erant. Sed Aliud eſt loqui multa, aliud id loqui quod expedit. Ad §. III. & IV. I. Cum multa de imperandi neceſſitate, æquitate, commodis, atque decore ſuperiore paragrapho pompatice pronunciaſti, jam Sla- vos ais ab illa univerſarum gentium, confuſis ad turrim Babel linguis, migratio- ne regali regimine ſeu Monarchia addictius longis ſ�culis regnutes (Vah doleo ſortem tuam Priſciane ! ) fuiſſe pronum eſt conjicere. Sed unde id pronum est conjicere? Luciferne tuus diphteram Jovis inſpexit, ut, quæ ante millenaria annorum geſta ſunt , ſciat , præſertim cum nemo hactenus certum prodiderit, ſub quo nomine aut populo a turris illius Babel con- fuſione Slavi latuerint, aut quas orbis plagas tenuerint? Veroſimillime Lucifer tuus ea Plautini vernulæ ſcientia præditus eſt : Quod quisque in animo habet, aut habiturus est, hic ſcit, quid in aurem rex reginæ dixerit , ſcit, quid Juno fabulaia eſt cum Jove , quæ neque futura, neque facta ſunt , tamen ille ſcit. Guid igitur Procopius tam gravis author impoſuitne poſte- ritari, cum Slavos ab antiquo plebeja libertate omnia in communt conſilium contuliſſe ſcribit ? quibus vocibus ab antiquo quid aliud innuere voluit, quam ab hominum memoria? ab eo tempore, quo gentis hujus nomen resque proditæ? Nunquid Lucifer hac antiquitate & hominum me- moria vetuſtiorem penitioremque cognitionem habes ? Itane tu ille es (verbis Lipſii adverſus Dialogiſtam mihi uti liceat ) qui cenſuram no- bis ſine ſuffragio geris ? State firmæ non modo nationes Slavicæ, ſed omnes cæteræ gentes hoc tubicine & fulcro, habeteque illum tan- quam teſtein a tabulis Jovis, qui primus omnium vobis detexit sta- tim Pag. 97. (a ) Jornandes de rebus Geticis c. 5.
Strana 219
RADII I. REFLEXIONIS II. §. III. & IV. 219 tim ab ipſa linguarum confuſione populos omnes Monarchico impe- rio fuiſſe addictos, Regesque tuliſſe. Guid vero tu omniſcie Luci- fer non erudiiſti ſciendi cupidum orbem, eamque hiſtorix a condito orbe lacunam expleſti, ut docuiſfes, qui gentium illarum Principes, & Duces poſt confuſionem Babylonicam primi fuerint ? An igitur He- bræus populus horum omnium nominatiſſimus etiam Reges habuit, Monarchicoque addictus fuit regimini ? Lege gentium incunabula , & eas paiſim ab infimo Democraticoque imperio auſpicatas intelliges, talis erat forma (ut communis hiſtoricorum eſt perſuaſio) filiorum & poſterorum Japheti, qui Europam, talis Chami, qui Africam , Sy- riam & Arabiam , talis Semi, qui Aſiam incoluiſſe perhibentur, talis Hebræorums, talis poſterius Gracorum, & ipſorum Romanorum. Quid vero hac tua quatuor paragraphorum longa lacinia aliud quæ- ris , aliud intendis quam Monarchiam , Reges & Principes ipſis po- pulis pene eſſe priores ac antiquiores? Nusquam legiſti Balbinum, qua verborum acrimonia acceperit Goldastum fimillime prope argumen- tantem, & quo calculo hanc Balbini ſententiam probaverit Schmin- kius ? (a) Vis verba ipſa Balbini ? hem habe verbis cujusdam Anony- mi declam. 6. loquentem: (b) Exanguit, informis, clauda, & maleſulta probatio: „ Lihertas non hominum ſolum ſed ferarum volucrumque ſenſius fi- xa (ait ille ) & ingonita priwum ſpolium ſuit. Et alius (nempe Guinti- lanus Inflit. l. 3. c. 19. ) Liberoi natura omnes genuit: Quomodo igitur an- tiquior Principatus ? Monurchia, fatcor , Democratia melior , ſed non prior. Respublica non eſt propter Principem , ſed Princeps propter Rempublicam. Vi- de, quæ de regno ad Arcadium ſcripſit ſanctus æque ac doctus Antiſtes Synefius, quæque alii magiſtri Politicorum docuorunt. Hactenus Balbinus noſter ad- verſus Goldaſtum. II. Porro ut tuæ de veterum Slavorum Monarchia elumbi opi- Pag. 100. nioni aliquod firmamentum adſtruxiſſe videreris, ſuſpicaris illa apud ſeptentrionales Slavos culta Vitislai feu Suanteviti, & Radegaſti idola haud aliunde habere originem , quam quod uterque hic , poſtea Deus, olim Rex fuerit, qui populos Slavorum in unam civitatem coegerit, hooque merito inter Slavorum Deaſtros relatus ſit. Verum unde hu- jus conjecturæ Vir Cl. ducis principium? Ex Weleslavino, inquis, & Stredovskio: authoribus tam novis tam recentibus, quam hodie exclu- ſi pulli elſe ſolent. Guis autem tibi , non ajo nomen , ſed vel um- E. e 2 PARS I. LUCIFER, bram (a) Schminkius in Goldaft. 1. 6. e. 3. (b) Palbin. Dec. 1. 4. 3. c. 22. §. 4.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. III. & IV. 219 tim ab ipſa linguarum confuſione populos omnes Monarchico impe- rio fuiſſe addictos, Regesque tuliſſe. Guid vero tu omniſcie Luci- fer non erudiiſti ſciendi cupidum orbem, eamque hiſtorix a condito orbe lacunam expleſti, ut docuiſfes, qui gentium illarum Principes, & Duces poſt confuſionem Babylonicam primi fuerint ? An igitur He- bræus populus horum omnium nominatiſſimus etiam Reges habuit, Monarchicoque addictus fuit regimini ? Lege gentium incunabula , & eas paiſim ab infimo Democraticoque imperio auſpicatas intelliges, talis erat forma (ut communis hiſtoricorum eſt perſuaſio) filiorum & poſterorum Japheti, qui Europam, talis Chami, qui Africam , Sy- riam & Arabiam , talis Semi, qui Aſiam incoluiſſe perhibentur, talis Hebræorums, talis poſterius Gracorum, & ipſorum Romanorum. Quid vero hac tua quatuor paragraphorum longa lacinia aliud quæ- ris , aliud intendis quam Monarchiam , Reges & Principes ipſis po- pulis pene eſſe priores ac antiquiores? Nusquam legiſti Balbinum, qua verborum acrimonia acceperit Goldastum fimillime prope argumen- tantem, & quo calculo hanc Balbini ſententiam probaverit Schmin- kius ? (a) Vis verba ipſa Balbini ? hem habe verbis cujusdam Anony- mi declam. 6. loquentem: (b) Exanguit, informis, clauda, & maleſulta probatio: „ Lihertas non hominum ſolum ſed ferarum volucrumque ſenſius fi- xa (ait ille ) & ingonita priwum ſpolium ſuit. Et alius (nempe Guinti- lanus Inflit. l. 3. c. 19. ) Liberoi natura omnes genuit: Quomodo igitur an- tiquior Principatus ? Monurchia, fatcor , Democratia melior , ſed non prior. Respublica non eſt propter Principem , ſed Princeps propter Rempublicam. Vi- de, quæ de regno ad Arcadium ſcripſit ſanctus æque ac doctus Antiſtes Synefius, quæque alii magiſtri Politicorum docuorunt. Hactenus Balbinus noſter ad- verſus Goldaſtum. II. Porro ut tuæ de veterum Slavorum Monarchia elumbi opi- Pag. 100. nioni aliquod firmamentum adſtruxiſſe videreris, ſuſpicaris illa apud ſeptentrionales Slavos culta Vitislai feu Suanteviti, & Radegaſti idola haud aliunde habere originem , quam quod uterque hic , poſtea Deus, olim Rex fuerit, qui populos Slavorum in unam civitatem coegerit, hooque merito inter Slavorum Deaſtros relatus ſit. Verum unde hu- jus conjecturæ Vir Cl. ducis principium? Ex Weleslavino, inquis, & Stredovskio: authoribus tam novis tam recentibus, quam hodie exclu- ſi pulli elſe ſolent. Guis autem tibi , non ajo nomen , ſed vel um- E. e 2 PARS I. LUCIFER, bram (a) Schminkius in Goldaft. 1. 6. e. 3. (b) Palbin. Dec. 1. 4. 3. c. 22. §. 4.
Strana 220
220 CONFUTATIO bram Critici concedat, ut posteaquam pagina 100. veram integram- que idoli Suanteviti hiſtoriam ex Helmoldo aurito, oculatoque terra- rum iſtarum teſte retuliſſes, tamen nugis illis commentisque Welesla- vini ( qui Suantevitum hunc jam anno 106. Soraborum Regem fuiſſe venditat ) majorem fidem tribuendam existimaveris? Itane Wele- slavinus in rebus his tot ſæculis remotis pari tibi authoritate ac fide imo majori eſt quam Helmoldus? Quis vetuſtior Weleslavino un- quam docuit Suantevitum hune ſeu Vitoslaum Regem aliquem fuiffe? ubi ſæculo II. Sorabi in his regionum confiniis ? Verum hoc ubivis mirum ac ſingulare palatum tuum , ut præ vetere & defxcato vino mu- ſti fermenta appetat. Simile inſulſum commentum est de Radegasti Rhedariorum Slavorum idolo, cujus principium Stredovskius cum aliis nonnullis a Radegaiſo nominato in hiſtoria utraque Rege repe- tunt , quemque illi corrupto nomine paſſim Radegaſtum vocant. Ra- degaiſus non fuit Slavorum ſed Vandalorum Rex, ut ex Chronico Mar- cellini, M. Aurelii Caſſiodori, & Zoſymo legere eſt. Helmoldus cre- berrime hujus idoli meminit , nec tamen uſpiam id originem ſuam ab hoc Radegaiſo ant alio Rege trahere docet. Guin indubitatum eſt nomen hujus idoli non aliunde profluere quam ex etymo Slavico, Rade Gaſt , nempe oraculi luco. Rade enim Slavis confiium & oraculum, East & Goſt , lucum connotabat, (a) ut itaque Rabe Gaſt, nihil aliud fit quam conſilii ſeu oraculi lucus, in quo nempe a Slavis reſponſa peteban- tur, ut ipſe Helmoldus l. 1. c. 2. & 21. teſtatur, & a quo demum ip- ſum idolum eo in loco cultum nomen invenit. Nam de luco hoc ſeu venerabili ſilva fidem nobis facit Ditmarus l. 6. dum ſcribit: Urbem Radeguſlti undique ſylva ab incolis intacta & venerabilis circumdat magna. Et paulo infra: Hanc ad bellum properantes ſalutant, id eſt conſulunt Deum urbis de bello prudenter ſuſcipiendo & gerendo, conficiendoque proſpere. Huc accedit , quod nuſpiam legatur Slavis in more fuiſſe , ut homines in Deorum numerum aſſumerent, quin contrarium prorſus docet Hel- moldus , qui ab uno illo Deo , quem in cœlis colebant , ceteros om- nes Deos originem trahere , atque ex illius ſanguine procedere perhi- bet his verbis: (b) Non diffitentur Slavi unum Deum in cœlis ceteris imperi- tantem, illum pr�potentem cœleſtia tantum curare ajunt, hos vero (nempe mi- nores ) diſtributis officiis obſequentes de ſanguine ejus proceſſiſſe , & unumquem- que LUCIFER. (a) Abraham Frencelius de Diis Soraborum Sect. 2. c. 2. §. 7. p. 125. 126 no- stris Dalmatisque poſterius dictum guſt , unde hodiernum nostrum husty den- ſum, ſpiſium, buſtyna tesqua, ſpi�a ſilva. (b) Helmoldus l. 1. c. 73.
220 CONFUTATIO bram Critici concedat, ut posteaquam pagina 100. veram integram- que idoli Suanteviti hiſtoriam ex Helmoldo aurito, oculatoque terra- rum iſtarum teſte retuliſſes, tamen nugis illis commentisque Welesla- vini ( qui Suantevitum hunc jam anno 106. Soraborum Regem fuiſſe venditat ) majorem fidem tribuendam existimaveris? Itane Wele- slavinus in rebus his tot ſæculis remotis pari tibi authoritate ac fide imo majori eſt quam Helmoldus? Quis vetuſtior Weleslavino un- quam docuit Suantevitum hune ſeu Vitoslaum Regem aliquem fuiffe? ubi ſæculo II. Sorabi in his regionum confiniis ? Verum hoc ubivis mirum ac ſingulare palatum tuum , ut præ vetere & defxcato vino mu- ſti fermenta appetat. Simile inſulſum commentum est de Radegasti Rhedariorum Slavorum idolo, cujus principium Stredovskius cum aliis nonnullis a Radegaiſo nominato in hiſtoria utraque Rege repe- tunt , quemque illi corrupto nomine paſſim Radegaſtum vocant. Ra- degaiſus non fuit Slavorum ſed Vandalorum Rex, ut ex Chronico Mar- cellini, M. Aurelii Caſſiodori, & Zoſymo legere eſt. Helmoldus cre- berrime hujus idoli meminit , nec tamen uſpiam id originem ſuam ab hoc Radegaiſo ant alio Rege trahere docet. Guin indubitatum eſt nomen hujus idoli non aliunde profluere quam ex etymo Slavico, Rade Gaſt , nempe oraculi luco. Rade enim Slavis confiium & oraculum, East & Goſt , lucum connotabat, (a) ut itaque Rabe Gaſt, nihil aliud fit quam conſilii ſeu oraculi lucus, in quo nempe a Slavis reſponſa peteban- tur, ut ipſe Helmoldus l. 1. c. 2. & 21. teſtatur, & a quo demum ip- ſum idolum eo in loco cultum nomen invenit. Nam de luco hoc ſeu venerabili ſilva fidem nobis facit Ditmarus l. 6. dum ſcribit: Urbem Radeguſlti undique ſylva ab incolis intacta & venerabilis circumdat magna. Et paulo infra: Hanc ad bellum properantes ſalutant, id eſt conſulunt Deum urbis de bello prudenter ſuſcipiendo & gerendo, conficiendoque proſpere. Huc accedit , quod nuſpiam legatur Slavis in more fuiſſe , ut homines in Deorum numerum aſſumerent, quin contrarium prorſus docet Hel- moldus , qui ab uno illo Deo , quem in cœlis colebant , ceteros om- nes Deos originem trahere , atque ex illius ſanguine procedere perhi- bet his verbis: (b) Non diffitentur Slavi unum Deum in cœlis ceteris imperi- tantem, illum pr�potentem cœleſtia tantum curare ajunt, hos vero (nempe mi- nores ) diſtributis officiis obſequentes de ſanguine ejus proceſſiſſe , & unumquem- que LUCIFER. (a) Abraham Frencelius de Diis Soraborum Sect. 2. c. 2. §. 7. p. 125. 126 no- stris Dalmatisque poſterius dictum guſt , unde hodiernum nostrum husty den- ſum, ſpiſium, buſtyna tesqua, ſpi�a ſilva. (b) Helmoldus l. 1. c. 73.
Strana 221
RADII I. REFLEXIONIS II. §. V. 221 que co præſtantiarem , quo proximiorm illi Deo Deorum. Sapientiſſime LUCIFER. itaque ex his argumentatur Abrahamus Frencelius: (a) Cum itaque Ra- dugaiſus , inquit , homo ſuerit , & non de ſanguine Deorum ; fieri non potuit , ut in Deum eveheretur. Denique nuſquam in hiſtoria occurrit, quod Slavi Deos Germanorum , quales Priſci Vandali fuere, in numerum ſuorum Dęorum ſuſceperin , quippe quod Germanos resque eorum odio plusquam Vatiniano, & cane pejus ac angue averſarentur ; ea de cauſa nec Radagaiſus Teuto u Slavis pro Deo habitus eſt : ncc etium haberi potuit, quia ab ipſismet Vandalis hoc eſt Teutonibus pro numine agnitus cultusque non ſuit. Proinde ſamilitudo nominum Radegaiſ & Radegaſti errorem omnem peperit , quo Radogaſt idolum a Rade- gaiſo ostum truhere dicitur. Hem mi Lucifer ! quentum inter lucigeru- lum & Criticum interſit ? & quantum tibi adhuc ex critices legibus diſ- cendum restet? Auctor tibi ſum : veteres hiſtoricos , & fontes adi, ex illis hiſtoricam veritatem hauri , ex illis recentiores corrige & emenda, non veteres ex recentioribus. Ad §. V. I. Tandem , quod nemini non admirationi ſit, Slavos ab impe- Pag. 101. rioſo illo Monarchicoque ſupercilio ad Democratici Ariftocraticive regiminis ignobilitatem demittis. Verum dum arqumentum iſtud Pythagorica quadam gravitate pertractas, rurſum tam novam omni- busque hiſtoricis incognitam ſententiam ( ſive tempus , ſive rem ipſam ſpectes ) procudis , ut vadem me tibi præbere liceat, tecum commo- rituram , nec ullum unquam hujus paradoxi aſſeclam & ſectatorem ha- biturum , quemadmodum neminem tibi præeuntem habuiſti. Sed verbis tuis quamquam longioribus rem ipſam dare libet, ut narrationis monſtra primo ſtatim obtutu detegantur, eaque felicius faciliusque proſligandi locus & campus nobis ſit. Ais itaque : Poſteaquam laben- tibus ſæculorum curriculis in eam multitudinem gentes Slavorum ſuiſſent multipli- catæ , quæ occupando illi vaſliſſimo terrarum ſpatio , quod priſci Surmatias di- xere , par eſſet , in diverſas tribus diſpeſci , atque ita monarchicum regimen Ariſtacratia temperare cos opartebat ad inſtar tribuum Iſracliticarum . . . quod quidem inter Slavos bonum ſelixque fuit uſque ad annum, quanium conſtat a nato Salnatore 334. Hic dum Gothorum validiſſima gente acri bello din mul- tumque fatigarentur, nec ſpes adeſſet victoria, coacti ſunt ſervos ſuos ad arma E e 3 ciere, (a) Abraham Frencelius de Diis Soraborum Sedt. 22c. 2. §. 6.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. V. 221 que co præſtantiarem , quo proximiorm illi Deo Deorum. Sapientiſſime LUCIFER. itaque ex his argumentatur Abrahamus Frencelius: (a) Cum itaque Ra- dugaiſus , inquit , homo ſuerit , & non de ſanguine Deorum ; fieri non potuit , ut in Deum eveheretur. Denique nuſquam in hiſtoria occurrit, quod Slavi Deos Germanorum , quales Priſci Vandali fuere, in numerum ſuorum Dęorum ſuſceperin , quippe quod Germanos resque eorum odio plusquam Vatiniano, & cane pejus ac angue averſarentur ; ea de cauſa nec Radagaiſus Teuto u Slavis pro Deo habitus eſt : ncc etium haberi potuit, quia ab ipſismet Vandalis hoc eſt Teutonibus pro numine agnitus cultusque non ſuit. Proinde ſamilitudo nominum Radegaiſ & Radegaſti errorem omnem peperit , quo Radogaſt idolum a Rade- gaiſo ostum truhere dicitur. Hem mi Lucifer ! quentum inter lucigeru- lum & Criticum interſit ? & quantum tibi adhuc ex critices legibus diſ- cendum restet? Auctor tibi ſum : veteres hiſtoricos , & fontes adi, ex illis hiſtoricam veritatem hauri , ex illis recentiores corrige & emenda, non veteres ex recentioribus. Ad §. V. I. Tandem , quod nemini non admirationi ſit, Slavos ab impe- Pag. 101. rioſo illo Monarchicoque ſupercilio ad Democratici Ariftocraticive regiminis ignobilitatem demittis. Verum dum arqumentum iſtud Pythagorica quadam gravitate pertractas, rurſum tam novam omni- busque hiſtoricis incognitam ſententiam ( ſive tempus , ſive rem ipſam ſpectes ) procudis , ut vadem me tibi præbere liceat, tecum commo- rituram , nec ullum unquam hujus paradoxi aſſeclam & ſectatorem ha- biturum , quemadmodum neminem tibi præeuntem habuiſti. Sed verbis tuis quamquam longioribus rem ipſam dare libet, ut narrationis monſtra primo ſtatim obtutu detegantur, eaque felicius faciliusque proſligandi locus & campus nobis ſit. Ais itaque : Poſteaquam laben- tibus ſæculorum curriculis in eam multitudinem gentes Slavorum ſuiſſent multipli- catæ , quæ occupando illi vaſliſſimo terrarum ſpatio , quod priſci Surmatias di- xere , par eſſet , in diverſas tribus diſpeſci , atque ita monarchicum regimen Ariſtacratia temperare cos opartebat ad inſtar tribuum Iſracliticarum . . . quod quidem inter Slavos bonum ſelixque fuit uſque ad annum, quanium conſtat a nato Salnatore 334. Hic dum Gothorum validiſſima gente acri bello din mul- tumque fatigarentur, nec ſpes adeſſet victoria, coacti ſunt ſervos ſuos ad arma E e 3 ciere, (a) Abraham Frencelius de Diis Soraborum Sedt. 22c. 2. §. 6.
Strana 222
222 CONFUTATIO ciere, corumque in profligando Gothas uti opera, & tunc quidem Gotnos ſe- fciter vicerunt , ſce non multo poſt a propriis ſervis victorium Gothicam in ar- ragantiam & rebellionem vertentibus, victi, parriisque ſedibus extruſi ad vici- worum Romanorum apem conſugere , auxiliumqne adverſas ingratos ſervos im- piorare concti funi , ex quo auſpicia ſua cæpit Democratia ſeu populure regimen Stavorum, non tamen diuturnum eſe potuit. Romani enini Slavorum & per- duellenus ſervis male hubitorum miſcratione commoti , arreptis in belli ſocietatem, ad quos ſe receperant Slavi, Victuſelia, triplici agmine in terram ſervorum iſtorum irrupere, ensque ohſtinate reßslentes , ac tandem gravi cade fractos an objequium veterum dominorum ſuorum reduxerunt, quo autem dominus inter & fervos animorum concordia firmior evaderet, ad electionem Regis proceſsum est, fuitque electus Zizais, qui jam antea eorum regalis , ſeu optimatum Princeps erat, ſicque rurſus Monarchia Ariſtocratiu temperata a Slavis fuit reſtituta. Hem ex ipſo Delphico tripode historiam! an non orbis hiftoricus ob- ſlupeſcat tanta oraculorum portenta ? Guantam non ſummi arcani myſteriique rem hactenus ignorantiæ tenebris conſepultam in lucem produxiſti, cum tandem Ariſtoeratix & Democratiæ apud Slavos cœp- tæ, ac pene momento temporis rurſum in Monarchiam delapſæ veram epocham annumque 334. detexiſli. Nemini quam tibi cam hiſtoriæ lucem debebit orbis eruditus, quæ eo majori omnium admiratione di- gna, quod eo, de quo agis ſaculo IV. ne quidem Slavorum nomen ulli cognitum fuerit, hodieque inter literatos omnes varium bellum ſit, ſub quoſam tum gentium nomine Slavi latuerint. Unde vero mi Lucifer hic tibi cœleſtis divinusque adſlatus , ut ſcias Sarmatas hos ( de quibus prope ſimilia narrat Ammianus Marcellinus, & ex cujus apud Jordanum excerptis hæc fere haufiſti) fuiſſe Slavos, aut ſaltem potiſſimam horum Sarmatarum partem? Auſusne Jordanus ( qui in his Sarmatis Slavicæ genti vindicandis totus eft ) ipſos remota omni dubitatione Slavos pronunciare? quid igitur P. 1. c. 6. § 22. p. 16. de his ipſis Sarmatis ait? Cuijus gentis, inquit, ſpecifica & linguæ Sarma- tæ illi fuerint , nec ex Tacito , ncc Ptolemæo, net Ammiano liquet. Aſt cum populi totius Scythiæ ſeu Sarmatia Earopeæ potiſſima ex parte iit latius c. 144. dicetur Germanitæ ſuerint originis , aque idem de Sarmatis his , & multo ma- gis, quoniam Quados pro ſuperioribus ( nempɇ Regibus ) agnoſcebant, dicen- dum eſt. Redi ad §. ubi viſurus unico vocabuli Marha Slavici æque ac Teutonici indicio Jordanum hos Sarmatas Slavos fecifſe, cogniturus eos verofimilius Marcomannorum quandam coloniam fuiſſe , cumpri- mis quod ipſe Ammianus Marcellinus illos Quadis armatura & mori- bus LUCIFER.
222 CONFUTATIO ciere, corumque in profligando Gothas uti opera, & tunc quidem Gotnos ſe- fciter vicerunt , ſce non multo poſt a propriis ſervis victorium Gothicam in ar- ragantiam & rebellionem vertentibus, victi, parriisque ſedibus extruſi ad vici- worum Romanorum apem conſugere , auxiliumqne adverſas ingratos ſervos im- piorare concti funi , ex quo auſpicia ſua cæpit Democratia ſeu populure regimen Stavorum, non tamen diuturnum eſe potuit. Romani enini Slavorum & per- duellenus ſervis male hubitorum miſcratione commoti , arreptis in belli ſocietatem, ad quos ſe receperant Slavi, Victuſelia, triplici agmine in terram ſervorum iſtorum irrupere, ensque ohſtinate reßslentes , ac tandem gravi cade fractos an objequium veterum dominorum ſuorum reduxerunt, quo autem dominus inter & fervos animorum concordia firmior evaderet, ad electionem Regis proceſsum est, fuitque electus Zizais, qui jam antea eorum regalis , ſeu optimatum Princeps erat, ſicque rurſus Monarchia Ariſtocratiu temperata a Slavis fuit reſtituta. Hem ex ipſo Delphico tripode historiam! an non orbis hiftoricus ob- ſlupeſcat tanta oraculorum portenta ? Guantam non ſummi arcani myſteriique rem hactenus ignorantiæ tenebris conſepultam in lucem produxiſti, cum tandem Ariſtoeratix & Democratiæ apud Slavos cœp- tæ, ac pene momento temporis rurſum in Monarchiam delapſæ veram epocham annumque 334. detexiſli. Nemini quam tibi cam hiſtoriæ lucem debebit orbis eruditus, quæ eo majori omnium admiratione di- gna, quod eo, de quo agis ſaculo IV. ne quidem Slavorum nomen ulli cognitum fuerit, hodieque inter literatos omnes varium bellum ſit, ſub quoſam tum gentium nomine Slavi latuerint. Unde vero mi Lucifer hic tibi cœleſtis divinusque adſlatus , ut ſcias Sarmatas hos ( de quibus prope ſimilia narrat Ammianus Marcellinus, & ex cujus apud Jordanum excerptis hæc fere haufiſti) fuiſſe Slavos, aut ſaltem potiſſimam horum Sarmatarum partem? Auſusne Jordanus ( qui in his Sarmatis Slavicæ genti vindicandis totus eft ) ipſos remota omni dubitatione Slavos pronunciare? quid igitur P. 1. c. 6. § 22. p. 16. de his ipſis Sarmatis ait? Cuijus gentis, inquit, ſpecifica & linguæ Sarma- tæ illi fuerint , nec ex Tacito , ncc Ptolemæo, net Ammiano liquet. Aſt cum populi totius Scythiæ ſeu Sarmatia Earopeæ potiſſima ex parte iit latius c. 144. dicetur Germanitæ ſuerint originis , aque idem de Sarmatis his , & multo ma- gis, quoniam Quados pro ſuperioribus ( nempɇ Regibus ) agnoſcebant, dicen- dum eſt. Redi ad §. ubi viſurus unico vocabuli Marha Slavici æque ac Teutonici indicio Jordanum hos Sarmatas Slavos fecifſe, cogniturus eos verofimilius Marcomannorum quandam coloniam fuiſſe , cumpri- mis quod ipſe Ammianus Marcellinus illos Quadis armatura & mori- bus LUCIFER.
Strana 223
RADI I. REFLEXIONIS. II. &. V. 223 LUCFER. bus ſimiles dictitet. (a) Imo certum ſit primum poſt Conſtantii II. impertum Hunnos adjunctis ſibi Slavis in has Pannoniæ transdanubia- næ plagas immigraſſe. (b) Recte itaque ſcribit Jordanus, quem uti- nam uti in aliis ubivis exſcripſiſti, in his quoque audiiſſes: (c) Sarmata- rum nomen non ſolos , inquit , Slavos comprehendit , nec Græcæ vel Slavicæ ſed Celticæ eſt derivationis , populos in latis campis ſeu locis campeſtribus inter montana Scytharum habitacula mediis degentes connotat , idqus contra -diſtin- guendo Sarmutas propries a Scythis propriis : namque laxe ſumpta hæc xomina pluribus ſcriptoribus Synonima ſunt. Verum II. Nihil magis ambio , quam me clementem a te prædicari , ut clementiam tuam ſimillimo officio penſaſſe videar: laque ſit: Sarma- tas hos limigantes , de quibus loqueris , fuiſſe Slavos gente ac lingua, quod tu inde Ariſrocratiæ, Democratiæque inter Slavos cœptæ, aut paulo poſt denuo collapſæ argumentum es exſculpturus? Slavisne his limigantibus comprehenſa fuit Slavorum univerſitas , ut ex iſtorum ſolorum facto ſeu rectius fatis univerſorum Slavorum formam regimi- nis metiaris? itane quia hi variam reipublicæ viciſſitudinem ſub Con- ſtantio experti, viciſlitudo huc ad Slavos omnes terris diſlitifſimos ſpectabat ? Quid Ruſii ſeu Roxolani a Tanai per immenſa terrarum ſpatia in Aquilonem diffusi? quid Bulgari veteres ad Wolgam flu- vium ? quid Slavi ad Paludem Mxotydis & Pontum Euxinum ? illine omnes Sarmatarum limigantium nomine a Marcellino intellecti , ut tam confidenter ex horum ſolorum reipublicx mutatione audeas univerſo Slavorum generi certam Aristocratiæ, Democratiæque epocham defi- gere? Nusquam legiſti in Dialectica tua, quam ad hiſtoriam ſcriben- dam tam neceſſariam pluribus locis prædicas : Vitium eſſe dialecticæ, ſi quod in hypotheſi dictum ad theſim & communem aliquem locum referre , malamque a partibus ſeorſim ſumptis ad totum, & a particu- lari ad universale argumentationem esse? Ignosce enim vero Vir Cl. quod auſim dicere, ſeu Marcellinum a te non ea attentione, qua de- cuit , lectum , ſeu te illius mentem minime aſſecutum : ſi enim om- nem eam Marcellini narrationem de Sarmatis limigantibus (qui pri- mum ſervos ſuos in Gothos armarunt , ac poſten eorundem ſervorum in (a) Ammian. Marcellinus l. 17. Auguſto inter hæc quieſcenti per hiemem pul Sirmium, indicabant nuntii graves & crebri permixtne Sarmtus & (. vicinitate & fimilitudine morum armaturagme concondes Ponnotirm Morfterur que alterata cuneis incuriare ditpaiis. (J AM. Mareell1 31 N. dan. Urig. Ser 1.. 1 A.
RADI I. REFLEXIONIS. II. &. V. 223 LUCFER. bus ſimiles dictitet. (a) Imo certum ſit primum poſt Conſtantii II. impertum Hunnos adjunctis ſibi Slavis in has Pannoniæ transdanubia- næ plagas immigraſſe. (b) Recte itaque ſcribit Jordanus, quem uti- nam uti in aliis ubivis exſcripſiſti, in his quoque audiiſſes: (c) Sarmata- rum nomen non ſolos , inquit , Slavos comprehendit , nec Græcæ vel Slavicæ ſed Celticæ eſt derivationis , populos in latis campis ſeu locis campeſtribus inter montana Scytharum habitacula mediis degentes connotat , idqus contra -diſtin- guendo Sarmutas propries a Scythis propriis : namque laxe ſumpta hæc xomina pluribus ſcriptoribus Synonima ſunt. Verum II. Nihil magis ambio , quam me clementem a te prædicari , ut clementiam tuam ſimillimo officio penſaſſe videar: laque ſit: Sarma- tas hos limigantes , de quibus loqueris , fuiſſe Slavos gente ac lingua, quod tu inde Ariſrocratiæ, Democratiæque inter Slavos cœptæ, aut paulo poſt denuo collapſæ argumentum es exſculpturus? Slavisne his limigantibus comprehenſa fuit Slavorum univerſitas , ut ex iſtorum ſolorum facto ſeu rectius fatis univerſorum Slavorum formam regimi- nis metiaris? itane quia hi variam reipublicæ viciſſitudinem ſub Con- ſtantio experti, viciſlitudo huc ad Slavos omnes terris diſlitifſimos ſpectabat ? Quid Ruſii ſeu Roxolani a Tanai per immenſa terrarum ſpatia in Aquilonem diffusi? quid Bulgari veteres ad Wolgam flu- vium ? quid Slavi ad Paludem Mxotydis & Pontum Euxinum ? illine omnes Sarmatarum limigantium nomine a Marcellino intellecti , ut tam confidenter ex horum ſolorum reipublicx mutatione audeas univerſo Slavorum generi certam Aristocratiæ, Democratiæque epocham defi- gere? Nusquam legiſti in Dialectica tua, quam ad hiſtoriam ſcriben- dam tam neceſſariam pluribus locis prædicas : Vitium eſſe dialecticæ, ſi quod in hypotheſi dictum ad theſim & communem aliquem locum referre , malamque a partibus ſeorſim ſumptis ad totum, & a particu- lari ad universale argumentationem esse? Ignosce enim vero Vir Cl. quod auſim dicere, ſeu Marcellinum a te non ea attentione, qua de- cuit , lectum , ſeu te illius mentem minime aſſecutum : ſi enim om- nem eam Marcellini narrationem de Sarmatis limigantibus (qui pri- mum ſervos ſuos in Gothos armarunt , ac poſten eorundem ſervorum in (a) Ammian. Marcellinus l. 17. Auguſto inter hæc quieſcenti per hiemem pul Sirmium, indicabant nuntii graves & crebri permixtne Sarmtus & (. vicinitate & fimilitudine morum armaturagme concondes Ponnotirm Morfterur que alterata cuneis incuriare ditpaiis. (J AM. Mareell1 31 N. dan. Urig. Ser 1.. 1 A.
Strana 224
CONFUTATIO Pag. 102. 224 in ſe converſis armis avitis ſuis ſedibus expulſi ſunt) a capite ad cal- cem meditate per omnes partes volvas, evolvasque, ne quidem ſcin- tillam alicujus Ariſtocratici regiminis excutias. Nam Marcellinus om- nibus locis de bello inter Sarmatas domines (quos aliter ingenuos ac li- beres vocat) ac inter ſervos eorumque mancipia exorto loquitur. Hos dominos , ſeu rectius patresfamilias narrat a propriis ſervis victos , pa- triis ſedibus exutos apud Conſtantium præſidium , & novarum terra- rum incolatum impetraſſe. Guorum dominorum , ſeu liberorum ac in- genuorum nomine cum tu Principes ſeu Zupanos Slavorum , atque ideir- co Ariſtocratiæ principium intellexiſti, tantum hallucinatus es , ut qui maxime; nihil enim niſi patresfarmilias, eorumque cognatos & liberos intendit Marcellinus. Quis enim prudens ſibi perſuadeat tam immen- ſum Principum in hac gente ſuiſſe numerum , ut trecenta millia homi- num , quemadmodum ſcribit Marcellinus , æquaret ? Quod alte- rum eſt, & multo etiam magis ſuperiore latus tuum ferit, est, quod ſcribat Marcellinus: eodem tempore, quo ſe ſe ſervi & mane pia ad- verſus Dominos ſuos in libertatem vindicarunt, ſciſſam fuiſſe Daciæ Sarmaticam rempublicam, adeo ut ſervi juris ſui perſiſterent , ſuoque Marte Romanis bellum intentarent, contra domini ſeu Sarmatæ exules & liberi partes Romanorum amplecterentur , illi Democratica quadam for- ma ſub plebejo regimine uterentur, iſti accepto Rege Zizai Monarchi- cum regimen auſpicati viderenter. Qui igitur tibi in mentem venire potuit , ut ex hac ſciſſa Sarmatarum republica , eoque puncto tempo- ris , quo apud unam factionem ſpecies quædam Democratiæ , apud al- teram ſpecies Monarchiæ erat, certam cœptæ aut everſæ apud Slavos Monarchiæ epocham eliceres? Tum quantillum temporis ſpatium huic novæ reipublicæ formæ deſtinabis , cum certum fit unius alteriusve anni ſpatio univerſum id gestum? In eo etiam maxime falſus, cum ſcri- bis ſervos tandem gravi cæde fractos ad obſequiem veterum dominorum ſuo- rum reductos, concorditer peſtea ad delectionem Zizais fuiſſe progreſfos. De ea re enim ne verbo quidem meminit Marcellinus , quin ſolis dominis & liberis Zizaim Regem datum fuiſſe memorat, qui ne ipſe quidem diu ab illis toleratus , cum paulo poſt ſervis arma rurſum in Romanos vertentibus , eisdem ſe junxerint, perſlante Zizai in fide erga Roma- nos, ac propterea procul dubio in exilium acto. Male igitur hos Jordani centones conſuisti, ipſum Marcellinum in fontibus legere oportuit atque ex ipſius libris , non fragmentis apud Jordanum inci- ſim repertis , judicium de Sarmatis his ferre. Si plura hanc in rem LUCIFER. cupis.
CONFUTATIO Pag. 102. 224 in ſe converſis armis avitis ſuis ſedibus expulſi ſunt) a capite ad cal- cem meditate per omnes partes volvas, evolvasque, ne quidem ſcin- tillam alicujus Ariſtocratici regiminis excutias. Nam Marcellinus om- nibus locis de bello inter Sarmatas domines (quos aliter ingenuos ac li- beres vocat) ac inter ſervos eorumque mancipia exorto loquitur. Hos dominos , ſeu rectius patresfamilias narrat a propriis ſervis victos , pa- triis ſedibus exutos apud Conſtantium præſidium , & novarum terra- rum incolatum impetraſſe. Guorum dominorum , ſeu liberorum ac in- genuorum nomine cum tu Principes ſeu Zupanos Slavorum , atque ideir- co Ariſtocratiæ principium intellexiſti, tantum hallucinatus es , ut qui maxime; nihil enim niſi patresfarmilias, eorumque cognatos & liberos intendit Marcellinus. Quis enim prudens ſibi perſuadeat tam immen- ſum Principum in hac gente ſuiſſe numerum , ut trecenta millia homi- num , quemadmodum ſcribit Marcellinus , æquaret ? Quod alte- rum eſt, & multo etiam magis ſuperiore latus tuum ferit, est, quod ſcribat Marcellinus: eodem tempore, quo ſe ſe ſervi & mane pia ad- verſus Dominos ſuos in libertatem vindicarunt, ſciſſam fuiſſe Daciæ Sarmaticam rempublicam, adeo ut ſervi juris ſui perſiſterent , ſuoque Marte Romanis bellum intentarent, contra domini ſeu Sarmatæ exules & liberi partes Romanorum amplecterentur , illi Democratica quadam for- ma ſub plebejo regimine uterentur, iſti accepto Rege Zizai Monarchi- cum regimen auſpicati viderenter. Qui igitur tibi in mentem venire potuit , ut ex hac ſciſſa Sarmatarum republica , eoque puncto tempo- ris , quo apud unam factionem ſpecies quædam Democratiæ , apud al- teram ſpecies Monarchiæ erat, certam cœptæ aut everſæ apud Slavos Monarchiæ epocham eliceres? Tum quantillum temporis ſpatium huic novæ reipublicæ formæ deſtinabis , cum certum fit unius alteriusve anni ſpatio univerſum id gestum? In eo etiam maxime falſus, cum ſcri- bis ſervos tandem gravi cæde fractos ad obſequiem veterum dominorum ſuo- rum reductos, concorditer peſtea ad delectionem Zizais fuiſſe progreſfos. De ea re enim ne verbo quidem meminit Marcellinus , quin ſolis dominis & liberis Zizaim Regem datum fuiſſe memorat, qui ne ipſe quidem diu ab illis toleratus , cum paulo poſt ſervis arma rurſum in Romanos vertentibus , eisdem ſe junxerint, perſlante Zizai in fide erga Roma- nos, ac propterea procul dubio in exilium acto. Male igitur hos Jordani centones conſuisti, ipſum Marcellinum in fontibus legere oportuit atque ex ipſius libris , non fragmentis apud Jordanum inci- ſim repertis , judicium de Sarmatis his ferre. Si plura hanc in rem LUCIFER. cupis.
Strana 225
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. VI. 225 cupis , adi ſuperiorem locum, ubi de hoc Zizai locupletius tractavi, & LUCIFER. cogniturus ab ipſo Jordano ne Regem quidem agnitum, (a) prius au- tem regalem id eſt Regis filium ſeu cognatum , non ut tu minus perite Optimatum Principem vocas, fuiſſe. Illud poſtremo ex te quærere liceat, ſi cum Zizai ſæculo ineunte quarto jam rurſum cœpit Monarchicum inter Slavos regimen , qui Procopius , qui ſæculo VI. floruit , adhuc ævo ſuo Slavis Democraticum regimen concedere potuit, aut dicere illos ab antiquo hanc plebejam libertatem tueri? ſentisne tandem te in- cidiſſe in pedicas, e quibus te nulla effugia, nulla verſutia eripere poſ- fint? Sed quid Oresti pallium texo, multo ante oftendi luculenter, ni- hil minus ferri poſſe, quam ut hi Sarmetæ Slavi gente fuiſſe credantur. Pag. 103. Ad §. VI. I. Mira materiarum argumentorumque tuorum connexio ! po- steaquam ſuperiore paragrapho oſtendiſſes Slavos ſzculo IV. ab Aristo- cratico ad Democraticum , a Democratico rurſum ad Monarchicum imperium rediiſſe , ejusque viciſſitudinis primum illum umbraticum Sarmatarum Regem Zizaim teſtem produxiſſes, jam dicis etiam Boe- miam noſtram Ducibus & Principibus quibusque fuiſſe inclytam , quo- rum e numero fint Sigoveſus ille Bojus , tum formidabiles illi Marco- mannorum Guadorumque Reges vel a me ipſo allati & probati. Me hercle ! juſta rerum conſecutio ! quidni igitur Sigoveſus , illique Mar- comannorum & Quadorum Reges e domo & stirpe Slavicæ fuere rei- publicæ? ſed utinam tu vel unum Czecho tuo teſtem ex prima anti- quitate adduxiſſes, quot quantosque ego ad Sigoveſum, ad Marco- mannorum Quadorumque Reges in hiſtoria tutandos in Prodromo meo attuli, næ tu controverſiam adverſus me motam tribus verbis, præ farragine illa, abſolvere potuiſſes. Ab his tranſis ad primorum Slavorum Boemiæ heroicam animi fortitudinem , & explicato patrice noſtræ a montium quadam catena Silvarumque ambitu inexpugnabili ſitu ſubjungis: Acerrimam itaque gentem noſtram oportuit ſuiſle, laborisque duriſſimi tolerantem, quæ nun duntuxat cor ipſum veteris Germaniæ aggredi , ac ex ipſo invictæ Germaniæ corpore evellere auſa ſverit. Et hoc quidem vete- ris Germaniæ cor , hanc montium catena Silvarumque ambitu , & po- PARS I. F f puli Pag. 103. Pag. 104. 105. (n) Jordan, orig. Slav. P. 1. c. 11. §. 24. p. 33.
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. VI. 225 cupis , adi ſuperiorem locum, ubi de hoc Zizai locupletius tractavi, & LUCIFER. cogniturus ab ipſo Jordano ne Regem quidem agnitum, (a) prius au- tem regalem id eſt Regis filium ſeu cognatum , non ut tu minus perite Optimatum Principem vocas, fuiſſe. Illud poſtremo ex te quærere liceat, ſi cum Zizai ſæculo ineunte quarto jam rurſum cœpit Monarchicum inter Slavos regimen , qui Procopius , qui ſæculo VI. floruit , adhuc ævo ſuo Slavis Democraticum regimen concedere potuit, aut dicere illos ab antiquo hanc plebejam libertatem tueri? ſentisne tandem te in- cidiſſe in pedicas, e quibus te nulla effugia, nulla verſutia eripere poſ- fint? Sed quid Oresti pallium texo, multo ante oftendi luculenter, ni- hil minus ferri poſſe, quam ut hi Sarmetæ Slavi gente fuiſſe credantur. Pag. 103. Ad §. VI. I. Mira materiarum argumentorumque tuorum connexio ! po- steaquam ſuperiore paragrapho oſtendiſſes Slavos ſzculo IV. ab Aristo- cratico ad Democraticum , a Democratico rurſum ad Monarchicum imperium rediiſſe , ejusque viciſſitudinis primum illum umbraticum Sarmatarum Regem Zizaim teſtem produxiſſes, jam dicis etiam Boe- miam noſtram Ducibus & Principibus quibusque fuiſſe inclytam , quo- rum e numero fint Sigoveſus ille Bojus , tum formidabiles illi Marco- mannorum Guadorumque Reges vel a me ipſo allati & probati. Me hercle ! juſta rerum conſecutio ! quidni igitur Sigoveſus , illique Mar- comannorum & Quadorum Reges e domo & stirpe Slavicæ fuere rei- publicæ? ſed utinam tu vel unum Czecho tuo teſtem ex prima anti- quitate adduxiſſes, quot quantosque ego ad Sigoveſum, ad Marco- mannorum Quadorumque Reges in hiſtoria tutandos in Prodromo meo attuli, næ tu controverſiam adverſus me motam tribus verbis, præ farragine illa, abſolvere potuiſſes. Ab his tranſis ad primorum Slavorum Boemiæ heroicam animi fortitudinem , & explicato patrice noſtræ a montium quadam catena Silvarumque ambitu inexpugnabili ſitu ſubjungis: Acerrimam itaque gentem noſtram oportuit ſuiſle, laborisque duriſſimi tolerantem, quæ nun duntuxat cor ipſum veteris Germaniæ aggredi , ac ex ipſo invictæ Germaniæ corpore evellere auſa ſverit. Et hoc quidem vete- ris Germaniæ cor , hanc montium catena Silvarumque ambitu , & po- PARS I. F f puli Pag. 103. Pag. 104. 105. (n) Jordan, orig. Slav. P. 1. c. 11. §. 24. p. 33.
Strana 226
CONFUTATIC 226 puli Mercomannici immenſa multitudine ſecuram regionem ex ipſo in- victo Germanix corpore evellere auſus profugus Czechus tuus cum ſex- centis non ultra capitibus, ut numerum iſtum prodit Hagecius in Proce- mio ſuo. Quid ais? credisne ſexcenth capita paria fuiſſe , ut formida- biles illos mox a te commemoratos Marcomannorum Quadorumque Reges ex his præruptis acceſſuque arduis latibulis proturbare potue- rint? exſpecto, quid reſpondeas, & quo acumine hanc difficultatem expungas? ſubjiciam aliquid, nam laboras, ſcio, nec enim tam exilis numerus ipſi tibi probari poteſt, præcipue cum neſcias Hagecium ob id ipſum a Cromero aliisque non mediocriter jam olim traductum. Quid igitur ? multo majorem numerum in Czechi tui comitatu , eum- que ab armis machinisque bellicis optime instructum fuiſſe tacite mihi innuis. Sed heus cave Hagecium tuum corrigas, atque vel unum ſexcentis ejus capitibus adjicias, author eſt, ut propugnas: privilegio munitus al invictiſſimo Romanorum Imperatore Feráinando l., probatus ab in- clytis Regni Ordinibus, ſcriptor pragmaticus , lege publica receptus, atque ut pluribus locis innuere videris , falli neſcius , cujus verbis & fidei aliquid derogare ipſo piaculo majus eſt. Verum admodum ſciendi cupidus ſum, quot tu tandem capita Czecho tuo conceſſurus fis , qui ſuffe- cerint ad binum populum tam potentem avitis ſuis ſedibus proturban- dum ? Ego vero auſim dicere, ſi Czechus tuus omnem Dakmariam, atque eam, quæ posterius dicta Croatia est, ſecum rapuiſſet, vix pa- rem futurum fuiſſe Marcomannis , Guadis , ceterisque Germanis iſthie populis exturbandis. Nusquam legiſti ex Tacito, Vellejo Paterculo aliisque vaſtiſſimos Marcomannorum, Quadorumque fines ab ipſis pe- ne Danubii fontibus ad Daciam usque protenſos ? Enque ( inquit Ta- citus (a) ) Germaniæ volut frons eſl, quatenus Danubio protenditur. Nun- quam regum illorum metuendam potentiam, quibus magis formidan- dos nusquam habuit Romanum imperium audiiſti ? quid de Marobo- duo Marcomannorum Rege apud ſenatum diſſeruit Tiberius? (b) Non Philippum Athenienſibus, non Pyrrhum, aut Antiochum populo Romano perin- de fuiſſe motuendos. Quid ii usque ad Hunnorum irruptionem perpe- tuo leguntur bellis Romanis inclyti, adeo ut latini ſcriptores queran- tur nunquam Marcomanniam Quadiamque in provinciam redigi potuiſ- ſe. Igitur Czechus cum ſexcentis illis capitibus ſuis tam formidabilis viſus huic utrique genti , ut quam quatuor ſæculorum curſu immenſis- LUGIFER. que (a) Tacitus de moribus Germ. ſect. 42. (b) Idem Annal. 1. 2. ſect. 63.
CONFUTATIC 226 puli Mercomannici immenſa multitudine ſecuram regionem ex ipſo in- victo Germanix corpore evellere auſus profugus Czechus tuus cum ſex- centis non ultra capitibus, ut numerum iſtum prodit Hagecius in Proce- mio ſuo. Quid ais? credisne ſexcenth capita paria fuiſſe , ut formida- biles illos mox a te commemoratos Marcomannorum Quadorumque Reges ex his præruptis acceſſuque arduis latibulis proturbare potue- rint? exſpecto, quid reſpondeas, & quo acumine hanc difficultatem expungas? ſubjiciam aliquid, nam laboras, ſcio, nec enim tam exilis numerus ipſi tibi probari poteſt, præcipue cum neſcias Hagecium ob id ipſum a Cromero aliisque non mediocriter jam olim traductum. Quid igitur ? multo majorem numerum in Czechi tui comitatu , eum- que ab armis machinisque bellicis optime instructum fuiſſe tacite mihi innuis. Sed heus cave Hagecium tuum corrigas, atque vel unum ſexcentis ejus capitibus adjicias, author eſt, ut propugnas: privilegio munitus al invictiſſimo Romanorum Imperatore Feráinando l., probatus ab in- clytis Regni Ordinibus, ſcriptor pragmaticus , lege publica receptus, atque ut pluribus locis innuere videris , falli neſcius , cujus verbis & fidei aliquid derogare ipſo piaculo majus eſt. Verum admodum ſciendi cupidus ſum, quot tu tandem capita Czecho tuo conceſſurus fis , qui ſuffe- cerint ad binum populum tam potentem avitis ſuis ſedibus proturban- dum ? Ego vero auſim dicere, ſi Czechus tuus omnem Dakmariam, atque eam, quæ posterius dicta Croatia est, ſecum rapuiſſet, vix pa- rem futurum fuiſſe Marcomannis , Guadis , ceterisque Germanis iſthie populis exturbandis. Nusquam legiſti ex Tacito, Vellejo Paterculo aliisque vaſtiſſimos Marcomannorum, Quadorumque fines ab ipſis pe- ne Danubii fontibus ad Daciam usque protenſos ? Enque ( inquit Ta- citus (a) ) Germaniæ volut frons eſl, quatenus Danubio protenditur. Nun- quam regum illorum metuendam potentiam, quibus magis formidan- dos nusquam habuit Romanum imperium audiiſti ? quid de Marobo- duo Marcomannorum Rege apud ſenatum diſſeruit Tiberius? (b) Non Philippum Athenienſibus, non Pyrrhum, aut Antiochum populo Romano perin- de fuiſſe motuendos. Quid ii usque ad Hunnorum irruptionem perpe- tuo leguntur bellis Romanis inclyti, adeo ut latini ſcriptores queran- tur nunquam Marcomanniam Quadiamque in provinciam redigi potuiſ- ſe. Igitur Czechus cum ſexcentis illis capitibus ſuis tam formidabilis viſus huic utrique genti , ut quam quatuor ſæculorum curſu immenſis- LUGIFER. que (a) Tacitus de moribus Germ. ſect. 42. (b) Idem Annal. 1. 2. ſect. 63.
Strana 227
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VI. que exercitibus Romanorum potentia frangere non potuit, ille ſolo LUCIFER. ſuo obtutu fugaverit, profligaveritque ? Guod portentum naturæ ef- finges Czechum tuum, ut Marcomanni Guadique leoninos ſuos ani- mos tam ſubito in damarum, leporumque timiditatem converterint, & avitas ſuas ſedes tam florentes , tam illuſtres , tot ſxculis tentas pu- gillo hominum ceſſerint ? Alio Vir Cl. alio Hercule opus fuit ad hy- dram hanc debellandam , allo Antæo ad gentem hanc humi alliden- dam : Attila nempe illo Europæ domitore , eui utrumque imperium orientis atque occidentis vectigal erat , cui cum immenſo ſexcento- rum millium , ut coxvi produnt, exercitu venienti, nihil inacceſſum, nibil imperviutn eſſe potuit, huie Marcomanni Quadique, qui Jor- nandi Scytharum , & Scymix nomine veniunt, cedere coacti , hinc eum eo titulo nobilitat : Hunnorum unnium dominus, & pene totius Scy- thiæ gentium ſolus in mundo regnator. (a) Hic Hunnis Slavisque filvoſos illos ac impervios in Boemiam accesſus aperuit, hic Germaniæ, non quidem cor , ut tu ſeribis , ſed frontem, ut Tacitus appellat , eripuit, maxime eo permotus, qued jam ante ſub Rova Hunnerum Rege ſuo Præceſſore, ut narrat Prifcus in excerptis legationum, ad Romanorum partes acceſſerint , cauſamque communem cum illis adverſus ingruen- tem Hunnici imperii tyrannidem fecerint. II. Unum corollarii instar hic adjiciendum : In ſcholiis hujus Pag. 104. Paragraphi proſers duplex fragmentum orationis mex , alterum ex Parte mea li. Annalium Hagecianorum pag. 23 , quo ſuſpicor tenues itlas traditionis reliquias de Bormo a Coſma prolato, veroſimilius ad Bojum Sigoveſum, qui primus Hercyniam ſilvam occupavit, refe- rendas eſſe. Alterum ex Prodromo meo pag. 53. quo dico: Coſman vix quidem notitiam habuiſſe de Bojis Bojemisque a Livio, Tacito, Veltejo Paterculo, Plinio, Strabone relatis. Quas duns orationes velut ſumme contradictorias Lucifer tuus tanquam præco e lapide præ- dieat, indignisque modis ridet, inſulfiſſime enim ſubjungit : Si hoc non oſt una eademqne fidelia duos dealbare parietes , utrisque pedibus cerus eſt clau lisare , ac velut uraneus ex ſemet cuncta fingere. Idem vero jam quo- que Collega tuus in Introductione ad ſacram Bohemix hiſtoriam ca- villatus eſt. Sed quod horum cavillorum argumentum? quæ contra- dictio? Equidem pronuncio, repetoque : vix Coſmam de veteribus Bojis aut Bojemis notitiam habuiſſe, ſecus enim ille certiora nobis de PARS I. F f 2 227 ini- (a) Iornandes de rebus Gericis d. 34.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VI. que exercitibus Romanorum potentia frangere non potuit, ille ſolo LUCIFER. ſuo obtutu fugaverit, profligaveritque ? Guod portentum naturæ ef- finges Czechum tuum, ut Marcomanni Guadique leoninos ſuos ani- mos tam ſubito in damarum, leporumque timiditatem converterint, & avitas ſuas ſedes tam florentes , tam illuſtres , tot ſxculis tentas pu- gillo hominum ceſſerint ? Alio Vir Cl. alio Hercule opus fuit ad hy- dram hanc debellandam , allo Antæo ad gentem hanc humi alliden- dam : Attila nempe illo Europæ domitore , eui utrumque imperium orientis atque occidentis vectigal erat , cui cum immenſo ſexcento- rum millium , ut coxvi produnt, exercitu venienti, nihil inacceſſum, nibil imperviutn eſſe potuit, huie Marcomanni Quadique, qui Jor- nandi Scytharum , & Scymix nomine veniunt, cedere coacti , hinc eum eo titulo nobilitat : Hunnorum unnium dominus, & pene totius Scy- thiæ gentium ſolus in mundo regnator. (a) Hic Hunnis Slavisque filvoſos illos ac impervios in Boemiam accesſus aperuit, hic Germaniæ, non quidem cor , ut tu ſeribis , ſed frontem, ut Tacitus appellat , eripuit, maxime eo permotus, qued jam ante ſub Rova Hunnerum Rege ſuo Præceſſore, ut narrat Prifcus in excerptis legationum, ad Romanorum partes acceſſerint , cauſamque communem cum illis adverſus ingruen- tem Hunnici imperii tyrannidem fecerint. II. Unum corollarii instar hic adjiciendum : In ſcholiis hujus Pag. 104. Paragraphi proſers duplex fragmentum orationis mex , alterum ex Parte mea li. Annalium Hagecianorum pag. 23 , quo ſuſpicor tenues itlas traditionis reliquias de Bormo a Coſma prolato, veroſimilius ad Bojum Sigoveſum, qui primus Hercyniam ſilvam occupavit, refe- rendas eſſe. Alterum ex Prodromo meo pag. 53. quo dico: Coſman vix quidem notitiam habuiſſe de Bojis Bojemisque a Livio, Tacito, Veltejo Paterculo, Plinio, Strabone relatis. Quas duns orationes velut ſumme contradictorias Lucifer tuus tanquam præco e lapide præ- dieat, indignisque modis ridet, inſulfiſſime enim ſubjungit : Si hoc non oſt una eademqne fidelia duos dealbare parietes , utrisque pedibus cerus eſt clau lisare , ac velut uraneus ex ſemet cuncta fingere. Idem vero jam quo- que Collega tuus in Introductione ad ſacram Bohemix hiſtoriam ca- villatus eſt. Sed quod horum cavillorum argumentum? quæ contra- dictio? Equidem pronuncio, repetoque : vix Coſmam de veteribus Bojis aut Bojemis notitiam habuiſſe, ſecus enim ille certiora nobis de PARS I. F f 2 227 ini- (a) Iornandes de rebus Gericis d. 34.
Strana 228
228 CONFUTATIO initiis gentis noſtræ ex ſuprafatis authoribus attuliſſet , atque minime ad fabuloſas illas ſenum narrationes provocaſſet. Nec tamen contra- dictio eſt, ſi per Coſmæ Boemum Bojum Sigoveſum explico, cujus nempe ſcintilla aliqua adhuc relicta fuerit in fabuloſis illis ſenum rela- rionibus. Guod ſi imo P. II. Annalium meorum in præfatione præ- via ( quem locum Collega tuus opponit ) dico : Coſmam per Boemum vix alium quam Bojum Sigoveſum intendiſſe ; conformiter ante dictis hæc accipienda ſunt , atque tropice , ut Coſmas hic pro Coſmæ nar- ratione , ſeu illis ſenilium relationum reliquiis ſumendus ſit , ad cujus nempe ævum hæc obſcura involucrisque quibusdam obſita de Bojo Si- goveſo pervenerit notitia, tecta nempe ſub nomine Bojemi. Quam quidem conjecturam non aliam ob caufam attuli , quam ut ſaltem ali- qua ratione principis hiſtoriæ patriæ fides falvetur, quem, ubi ubi li- cet, tueri partium mearum eſſe deputo. Non autem iſtud velut ara- neus, ut ais, ex memet ipſo finxi. Plurima mihi fuere momenta, ut id animo meo perſuaderem. Cum enim Coſmas hiſtoriam ſuam ordia- tur a prima patriæ noſtræ memoria, cum narret Boemum illum ſuum primum omnium hominum poſt diluvium in Hercyniam ſilvam, an- tequam ullo aratro adhuc tentata eſſet, ingreſsum, ab eoque regio- nem nomen Bojeniæ ſortitam : quorſum Bojemum illum trahere, & expli- care mihi licuit, quam ad Sigoveſum Bojum, de quo nobis ſimillima prodidit Livius , aliique veteres , & quem ſcintilla illa relationum ſe- nilium, non ſub proprio amplius ſed gentili Boji ſeu Bojemi nomine conſervavit ? LUCIFER. Ad §. VII. Pag. 106. I. Nova confidentia ad arma fallaciſſima homineque veri ſtu- dioſo indigniſſima rurſum provolat Lucifer tuus, ut nempe orbi lite- rato teſtatum faciat ſe meris fraudibus & Sycophantiis mea evertere conatum , quibus veritate , argumentisque hiſtoricis enervandis ſe nul- lo modo parem credidit. Et quidem poſtquam hoc paragrapho dixiſ- ſet : magnis mihi artibus opus fuiſſe , ut rejecto inter fabulas Czecho Slavos Boemiæ Democratico ſeu populari regimine uſos fuiſſe imperi- tis perſuaderem, audacter ſubjungit: Quod quidem tanto impetu egit ( Gelaſius ) ut Part. 2. fol. m. 33. in præſidium ſuæ unius conjecturæ Witi- chindum quoque vocare non obmiſerit : verum priſci moris ſcriptor, & non- nifi germanam veritatem loqui ſuetus cum Gelaſio non convenit , ſed totus noſter eſt
228 CONFUTATIO initiis gentis noſtræ ex ſuprafatis authoribus attuliſſet , atque minime ad fabuloſas illas ſenum narrationes provocaſſet. Nec tamen contra- dictio eſt, ſi per Coſmæ Boemum Bojum Sigoveſum explico, cujus nempe ſcintilla aliqua adhuc relicta fuerit in fabuloſis illis ſenum rela- rionibus. Guod ſi imo P. II. Annalium meorum in præfatione præ- via ( quem locum Collega tuus opponit ) dico : Coſmam per Boemum vix alium quam Bojum Sigoveſum intendiſſe ; conformiter ante dictis hæc accipienda ſunt , atque tropice , ut Coſmas hic pro Coſmæ nar- ratione , ſeu illis ſenilium relationum reliquiis ſumendus ſit , ad cujus nempe ævum hæc obſcura involucrisque quibusdam obſita de Bojo Si- goveſo pervenerit notitia, tecta nempe ſub nomine Bojemi. Quam quidem conjecturam non aliam ob caufam attuli , quam ut ſaltem ali- qua ratione principis hiſtoriæ patriæ fides falvetur, quem, ubi ubi li- cet, tueri partium mearum eſſe deputo. Non autem iſtud velut ara- neus, ut ais, ex memet ipſo finxi. Plurima mihi fuere momenta, ut id animo meo perſuaderem. Cum enim Coſmas hiſtoriam ſuam ordia- tur a prima patriæ noſtræ memoria, cum narret Boemum illum ſuum primum omnium hominum poſt diluvium in Hercyniam ſilvam, an- tequam ullo aratro adhuc tentata eſſet, ingreſsum, ab eoque regio- nem nomen Bojeniæ ſortitam : quorſum Bojemum illum trahere, & expli- care mihi licuit, quam ad Sigoveſum Bojum, de quo nobis ſimillima prodidit Livius , aliique veteres , & quem ſcintilla illa relationum ſe- nilium, non ſub proprio amplius ſed gentili Boji ſeu Bojemi nomine conſervavit ? LUCIFER. Ad §. VII. Pag. 106. I. Nova confidentia ad arma fallaciſſima homineque veri ſtu- dioſo indigniſſima rurſum provolat Lucifer tuus, ut nempe orbi lite- rato teſtatum faciat ſe meris fraudibus & Sycophantiis mea evertere conatum , quibus veritate , argumentisque hiſtoricis enervandis ſe nul- lo modo parem credidit. Et quidem poſtquam hoc paragrapho dixiſ- ſet : magnis mihi artibus opus fuiſſe , ut rejecto inter fabulas Czecho Slavos Boemiæ Democratico ſeu populari regimine uſos fuiſſe imperi- tis perſuaderem, audacter ſubjungit: Quod quidem tanto impetu egit ( Gelaſius ) ut Part. 2. fol. m. 33. in præſidium ſuæ unius conjecturæ Witi- chindum quoque vocare non obmiſerit : verum priſci moris ſcriptor, & non- nifi germanam veritatem loqui ſuetus cum Gelaſio non convenit , ſed totus noſter eſt
Strana 229
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VII. eſt; ſie autem illum adduxit : " Tranſcunt ſune dies plurimi, his ( Germa- LUCIFER. nis ) pro gloria , & pro magno latoque imperio, illis ( Slavis ) pro libertate, & ultima ſervitute varie certantibus. Ex quo infert ( Gelaſius ) penes Bobe- mos Democratiam fuiſſe. Tum vero prolixa verborum ambage Lucifer per plures paginas adverſum me perdita opera demonstrat, Witichin- do longe ab his & Democratico regimine ſenſum fuiſſe. Verum quo nomine hanc rurſum effrontem Luciferi tui compellem audaciam ? qui res mihi imputare non vereatur , quæ ne per ſomnium quidem unquam mihi in mentem venere, qui confidenter projecto rubore ad opuſcula, ad paginas meas provocare aufit, quæ eorum, quæ ille temere gar- rit , ne verbum quidem complectuntur. Imprudensne ille animo ver- ſatus opuſcula mea nemini præterquam ſibi eſſe in manibus , aut a ne- mine altero legenda & conferenda ? Itane ille ingenio inquieto & tur- bido unum ſtudium aliena inique rodere , & torquere in alium & di- verſum a vero ſenſum? Guid mihi ſupereſt, quam ut rurſum ad vi- giles fallique neſcios æqui Lectoris oculos provocem, oremque ut An- nalium meorum Partem H. pag. 33. adeat, exploretque , num ibidem fupra memoratum Witichindi locum in firmamentum regiminis De- mocratici allegaverim, aut ex eo argumentationem deduxerim penes Bohemos Democratiam fuiſſe ? Sed ut rerum hoc loco & pagina narra- tarum quandam epitomen Lectori tradam, loquor ibidem de Slavo- rum conſtantia, qua libertatem ſuam tueri ſoliti, in cujus firmamen- tum, ſupra memorata Witichindi verba attuli. Nam cum Hagecius ſub finem anni 644. tam de regiminis forma, quam libertatis præroga- tiva veterum Bohemiæ Slavorum loquitur , ego in commentariis meis lit. h.h. utramque hanc partem illuſtro, ac veteri authoritate communio, re- giminis quidem Democratici formam authoritate Procopii atque Dit- mari , libertatis vero defenſionem ſupra allato Witichindi textu, diſ- paravi tamen fic ſejunxique utrumque locum , ut eum nihil ab elephan- to differre autumem, qui legitimum prioris abſolutum ſenſum adjec- to puncto, novæque orationis exordium non cognoſcat. Nam his demum verbis alterum membrum ordior : Quod ad libertatis defenſionem attinet , his verbis complectitur Witichindus : “Tranſeunt ſane dies plurimi his &c. quæ verba mea ſunt pagina 33. ad quam Lucifer provocat. Ad libertatis itaque defenſionem non Ariſtocratiam firmandam hæc Witichindi oratio a me allara eſt. An non ego igitur majori jure ac veritate dicere, atque in Luciferum tuum retorquere auſim illam ſum- me injurie in me hoc loco vibratam contumeliam : Nonne hoc eſt cor- Pag. 105 F f 3 229 nicum
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VII. eſt; ſie autem illum adduxit : " Tranſcunt ſune dies plurimi, his ( Germa- LUCIFER. nis ) pro gloria , & pro magno latoque imperio, illis ( Slavis ) pro libertate, & ultima ſervitute varie certantibus. Ex quo infert ( Gelaſius ) penes Bobe- mos Democratiam fuiſſe. Tum vero prolixa verborum ambage Lucifer per plures paginas adverſum me perdita opera demonstrat, Witichin- do longe ab his & Democratico regimine ſenſum fuiſſe. Verum quo nomine hanc rurſum effrontem Luciferi tui compellem audaciam ? qui res mihi imputare non vereatur , quæ ne per ſomnium quidem unquam mihi in mentem venere, qui confidenter projecto rubore ad opuſcula, ad paginas meas provocare aufit, quæ eorum, quæ ille temere gar- rit , ne verbum quidem complectuntur. Imprudensne ille animo ver- ſatus opuſcula mea nemini præterquam ſibi eſſe in manibus , aut a ne- mine altero legenda & conferenda ? Itane ille ingenio inquieto & tur- bido unum ſtudium aliena inique rodere , & torquere in alium & di- verſum a vero ſenſum? Guid mihi ſupereſt, quam ut rurſum ad vi- giles fallique neſcios æqui Lectoris oculos provocem, oremque ut An- nalium meorum Partem H. pag. 33. adeat, exploretque , num ibidem fupra memoratum Witichindi locum in firmamentum regiminis De- mocratici allegaverim, aut ex eo argumentationem deduxerim penes Bohemos Democratiam fuiſſe ? Sed ut rerum hoc loco & pagina narra- tarum quandam epitomen Lectori tradam, loquor ibidem de Slavo- rum conſtantia, qua libertatem ſuam tueri ſoliti, in cujus firmamen- tum, ſupra memorata Witichindi verba attuli. Nam cum Hagecius ſub finem anni 644. tam de regiminis forma, quam libertatis præroga- tiva veterum Bohemiæ Slavorum loquitur , ego in commentariis meis lit. h.h. utramque hanc partem illuſtro, ac veteri authoritate communio, re- giminis quidem Democratici formam authoritate Procopii atque Dit- mari , libertatis vero defenſionem ſupra allato Witichindi textu, diſ- paravi tamen fic ſejunxique utrumque locum , ut eum nihil ab elephan- to differre autumem, qui legitimum prioris abſolutum ſenſum adjec- to puncto, novæque orationis exordium non cognoſcat. Nam his demum verbis alterum membrum ordior : Quod ad libertatis defenſionem attinet , his verbis complectitur Witichindus : “Tranſeunt ſane dies plurimi his &c. quæ verba mea ſunt pagina 33. ad quam Lucifer provocat. Ad libertatis itaque defenſionem non Ariſtocratiam firmandam hæc Witichindi oratio a me allara eſt. An non ego igitur majori jure ac veritate dicere, atque in Luciferum tuum retorquere auſim illam ſum- me injurie in me hoc loco vibratam contumeliam : Nonne hoc eſt cor- Pag. 105 F f 3 229 nicum
Strana 230
230 CONFUTATIG Pi 106. uſ. qne 108. nicum senlos configere ? pro auro ſcoriam, pro grano palcam venditare ? ut præter cenſuram illud Juris confultis receptum merito hic valeat: “ Inſtrumen- tum falſum in uno, falſum in omnibus. Apageſis Lucifer , cum Syco- phantiis tuis & ludificationibus , quod tu maligne licentioſiſſimeque præter recti & æqui ordinem peccas , in altorum retrudis , & macula tua veritatis honeſtatisque ſtudioſorum hominum opera inquinare te- mere præſumis. Quis malignitatis tuæ non agnoſcat id unum fuiſſe propoſitum ae confilium , ut meæ operumque meoruin exiśtimationi lethale vulnus infligeres. Sed quemadmodum virtus untversin, ita & veritas premi quidem, opprimi nunquam peteſt. II. Ab hac probroſe mihi aſſuta Witichindi lacinia laxatis om- nibus ſtyli frænis in Monarchiei regiminis encomia laude que excurrit Lucifer , contra imperii Democratici formam tam atro colore depingit, ut reipublicæ unicuique nihil ea deteſtabilius, nihil ad perturbandam ejus felicitatem proclivius eſſe contendat. Sed quis unquam proble- ma illud movit : Præſtetne gentes Monarchico an Democratico uti regimine ? quod tanto œſtro pro Monarchia declames? Politicorum diſceptatio- ni hac transmitte , quibus integrum fit alterutri palmam concedere. Nos iſthie hiſtoricas veritates , non artes præceptaque politieæ , non dialecticæ captiones , & ampullatæ eloquentix ſpumas quærimus. Is unus quæſtionis noſtrx cardo eſt : num antiquitus Slavi Democratico Monarchicove regimine uſi fuerint ? quæ quæſtio cum puri faéti fit , nihil aliud ad eruendam illius veritatem, quam teſtes legitimos ex illa ipſa antiquitate expoſcit. Habes vero pro regimine Democratico tum in Annalibus meis tum apologia hac teſtes omni exceptione majores , & ipſa antiquitatis prærogativa inclytos: Joſephum Flavium, Proco- pium , Theophanem , Porphyrogenitum , Ditmarum , Helmoldum, & quod præcipuum eſt: ex nostris Chriſtannum & Coſmam. Quos mihi tota lucubratione ſua adverſos teſtes ſtitit Lucifer tuus pro Mo- Burchia veterum Slavorum ? fi umbraticum Regis aut Ducis titulum exci- pias, ne unum quidem tam recentem, tamque neo-piſtum, quam pla- centæ eſſe ſolent , quæ hodie furnum deſerunt. Amabo ! ubi dices audaculo Lucifeto tuo eſſe cerebrum ſuum ? in ſincipite , an calcaribus ? cum nobis de facto diſceptatio eſt, provolat ille ad arma Politicæ , in eo totus ut præ authoritatibus legitimis dialecticx tricas , rationis & prudentiæ congruentias acervet: hisque armis arcem cauſæ impetere ac expugnare laboret. Guid vero illud est, quam cervos hamo, & piſces canibus venari ? Jam Parte III. Annalium meorum has artes in LUCIFER. Col-
230 CONFUTATIG Pi 106. uſ. qne 108. nicum senlos configere ? pro auro ſcoriam, pro grano palcam venditare ? ut præter cenſuram illud Juris confultis receptum merito hic valeat: “ Inſtrumen- tum falſum in uno, falſum in omnibus. Apageſis Lucifer , cum Syco- phantiis tuis & ludificationibus , quod tu maligne licentioſiſſimeque præter recti & æqui ordinem peccas , in altorum retrudis , & macula tua veritatis honeſtatisque ſtudioſorum hominum opera inquinare te- mere præſumis. Quis malignitatis tuæ non agnoſcat id unum fuiſſe propoſitum ae confilium , ut meæ operumque meoruin exiśtimationi lethale vulnus infligeres. Sed quemadmodum virtus untversin, ita & veritas premi quidem, opprimi nunquam peteſt. II. Ab hac probroſe mihi aſſuta Witichindi lacinia laxatis om- nibus ſtyli frænis in Monarchiei regiminis encomia laude que excurrit Lucifer , contra imperii Democratici formam tam atro colore depingit, ut reipublicæ unicuique nihil ea deteſtabilius, nihil ad perturbandam ejus felicitatem proclivius eſſe contendat. Sed quis unquam proble- ma illud movit : Præſtetne gentes Monarchico an Democratico uti regimine ? quod tanto œſtro pro Monarchia declames? Politicorum diſceptatio- ni hac transmitte , quibus integrum fit alterutri palmam concedere. Nos iſthie hiſtoricas veritates , non artes præceptaque politieæ , non dialecticæ captiones , & ampullatæ eloquentix ſpumas quærimus. Is unus quæſtionis noſtrx cardo eſt : num antiquitus Slavi Democratico Monarchicove regimine uſi fuerint ? quæ quæſtio cum puri faéti fit , nihil aliud ad eruendam illius veritatem, quam teſtes legitimos ex illa ipſa antiquitate expoſcit. Habes vero pro regimine Democratico tum in Annalibus meis tum apologia hac teſtes omni exceptione majores , & ipſa antiquitatis prærogativa inclytos: Joſephum Flavium, Proco- pium , Theophanem , Porphyrogenitum , Ditmarum , Helmoldum, & quod præcipuum eſt: ex nostris Chriſtannum & Coſmam. Quos mihi tota lucubratione ſua adverſos teſtes ſtitit Lucifer tuus pro Mo- Burchia veterum Slavorum ? fi umbraticum Regis aut Ducis titulum exci- pias, ne unum quidem tam recentem, tamque neo-piſtum, quam pla- centæ eſſe ſolent , quæ hodie furnum deſerunt. Amabo ! ubi dices audaculo Lucifeto tuo eſſe cerebrum ſuum ? in ſincipite , an calcaribus ? cum nobis de facto diſceptatio eſt, provolat ille ad arma Politicæ , in eo totus ut præ authoritatibus legitimis dialecticx tricas , rationis & prudentiæ congruentias acervet: hisque armis arcem cauſæ impetere ac expugnare laboret. Guid vero illud est, quam cervos hamo, & piſces canibus venari ? Jam Parte III. Annalium meorum has artes in LUCIFER. Col-
Strana 231
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VII. 231 Collegs tuo merito reprehendi, damnavique , ſed tu vindicias illi in Præſatione tua ſeripturus antiquum obtines , & hanc philoſophandi ra- tionem ratiocinandique licentiam non modo præcipuum hiſtoriæ ful- crum jactas, ſed vel eo ipſo, quod eam damnem, historici nomine indignum dictitas prorſus immemor illius tritiſſimæ inter Criticos re- gulx : Ratio cedit authoritati. Dicam quod res eſt : Laboris & infi- nitx operæ negotium merito vobis videtur vastiſſimos veterum hi- ſtoricorum codices excutere, atque ex his probandis rebus momen- ta argumentaque cum tædio exquirere, rationem aliquam facile at- que præter �tudium intellectus atque prudentia vobis ſuppeditat ; hinc eſt, quod ratione magis quam veterum teſtimoniis pugnare vestro in- ſideat animo. Quid ni igitur cum Juſto Lipſio in plena indignutionis verba erumpam, atque idem in Luciferum tuum, quod ille in Dialo- giſtam fimilium ſectatorem evomuit, exeram: Tu tuique ſimiles aliquot, & illos (nempe historicos veteres) & omnem veterem literaturam velletis exstinctam. Noctuæ non fertis hunc ſolem. Atque ut olim Philiſlæi Hebræis fubres omnes ferrarios atque opiſices armorum ademerunt, ne belare poſſent , aut rebellare , ſic vos hæc doctrinc tela , quæ jugulant vana veſtra doctrinarum. Sed quam præterea hoc paragrapho rurſum Lucifer tuus fraudis & Sycophantiæ ſtropham luſerit , audiamus : III. Cum in regiminis Democratici vituperio contemtuque, in Pag. 108. Monarehici vero laudibus pene tres paginæ abſumuntur, ne Lucifer videretur ſententiæ ſux destitutus patronis, inter cæteros provocat ad Henr. Cornelii Agrippæ de vanitate ſcientiarum c. 55. unde tanquam e viſceribus exſectum cor in ſcholiis profert, fragmentum inquam violenter evulſum, quo perſuaderet lectori Agrippam ſecum facere, cum is triplicis imperii laudes & vituperia proferat , atque in medio relinquat, quodnam eorum ſit præferendum. Verba Agrippæ hoc capite ſunt : Ad hanc Philoſophiam pertinet etiam Politioa, qua eſt ars ad- miniſtrandæ reipuhlicæ. Ejus vero tres ſunt ſpecies videl. Monarchia , quæ eſt unius regimen: Ariſlocratia, quæ eſt paucorum , ſed nobilium, divitum, ſeu optimatum : Democratia, quæ eſt plebis ſive popularis. Verum quæ iſtarum præferendu fit, inter ſcribentes nondum convenit. Nam qui Monarchiam un- tecellere diſputant , naturæ exemplis opinionem ſuam muniunt , dicentes quod ficut in univerſo unus eſt ſummus Deus &c. Hic ſequuntur verba pro Monarchiæ laudibus a Lucifero deprompta, ſed jam audire libet ſua proſequentem Agrippam , & pari imo majori laude Ariſtocratiam, Democratiamque extollentem. Qui vero, inquit, Ariſtocratiam extol- LUCIFER. lunt
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VII. 231 Collegs tuo merito reprehendi, damnavique , ſed tu vindicias illi in Præſatione tua ſeripturus antiquum obtines , & hanc philoſophandi ra- tionem ratiocinandique licentiam non modo præcipuum hiſtoriæ ful- crum jactas, ſed vel eo ipſo, quod eam damnem, historici nomine indignum dictitas prorſus immemor illius tritiſſimæ inter Criticos re- gulx : Ratio cedit authoritati. Dicam quod res eſt : Laboris & infi- nitx operæ negotium merito vobis videtur vastiſſimos veterum hi- ſtoricorum codices excutere, atque ex his probandis rebus momen- ta argumentaque cum tædio exquirere, rationem aliquam facile at- que præter �tudium intellectus atque prudentia vobis ſuppeditat ; hinc eſt, quod ratione magis quam veterum teſtimoniis pugnare vestro in- ſideat animo. Quid ni igitur cum Juſto Lipſio in plena indignutionis verba erumpam, atque idem in Luciferum tuum, quod ille in Dialo- giſtam fimilium ſectatorem evomuit, exeram: Tu tuique ſimiles aliquot, & illos (nempe historicos veteres) & omnem veterem literaturam velletis exstinctam. Noctuæ non fertis hunc ſolem. Atque ut olim Philiſlæi Hebræis fubres omnes ferrarios atque opiſices armorum ademerunt, ne belare poſſent , aut rebellare , ſic vos hæc doctrinc tela , quæ jugulant vana veſtra doctrinarum. Sed quam præterea hoc paragrapho rurſum Lucifer tuus fraudis & Sycophantiæ ſtropham luſerit , audiamus : III. Cum in regiminis Democratici vituperio contemtuque, in Pag. 108. Monarehici vero laudibus pene tres paginæ abſumuntur, ne Lucifer videretur ſententiæ ſux destitutus patronis, inter cæteros provocat ad Henr. Cornelii Agrippæ de vanitate ſcientiarum c. 55. unde tanquam e viſceribus exſectum cor in ſcholiis profert, fragmentum inquam violenter evulſum, quo perſuaderet lectori Agrippam ſecum facere, cum is triplicis imperii laudes & vituperia proferat , atque in medio relinquat, quodnam eorum ſit præferendum. Verba Agrippæ hoc capite ſunt : Ad hanc Philoſophiam pertinet etiam Politioa, qua eſt ars ad- miniſtrandæ reipuhlicæ. Ejus vero tres ſunt ſpecies videl. Monarchia , quæ eſt unius regimen: Ariſlocratia, quæ eſt paucorum , ſed nobilium, divitum, ſeu optimatum : Democratia, quæ eſt plebis ſive popularis. Verum quæ iſtarum præferendu fit, inter ſcribentes nondum convenit. Nam qui Monarchiam un- tecellere diſputant , naturæ exemplis opinionem ſuam muniunt , dicentes quod ficut in univerſo unus eſt ſummus Deus &c. Hic ſequuntur verba pro Monarchiæ laudibus a Lucifero deprompta, ſed jam audire libet ſua proſequentem Agrippam , & pari imo majori laude Ariſtocratiam, Democratiamque extollentem. Qui vero, inquit, Ariſtocratiam extol- LUCIFER. lunt
Strana 232
232 CONFUTATIO lunt , ajunt nihil melius rebus magnis adminiſtrandis, quam plurium otimo- rumque in unum conſentientium conſultationibus. Nam ex pluribus optimis ne- ceſſe eſt optima conſtare confilia : neminem autem ſolum ſatis ſapere , ſolius Dei hoc munus eſſe. Huic quoque opinioni ſubſcribunt Solon , Lyturgus, Demoſthe- nes , Tullius , & ferme omnes illi veteres legislatores, etiam Moyſes ; quibus conſentit etiam Plato, eam rempublicam & civitatem inquiens in optimo feliciſſi- moque ſatu videri conſtitutam , quæ a ſapientibus regerctur : cui ſi placet , ad- jiciamus etiam a nobilibus, ſiquidem hæc opinio eſt multorum conſenſu firma- ta. Tandem etiam ad Democratiæ prærogativas progreditur verbo- ſius : Qui autem popularem, inquit, rempublicam prætulerunt, hanc omnium pulcherrimo nomine appellarunt iſonomiam , hoc eſt juris æquabilitatem. Nam omnia illic in commune referuntur, & conſilia omnia a multitudine, cui haud dubie omnia inſunt , capiuntur certiora. Denique vox populi, vox Dei: hinc quicquid omnibus placet , quicquid communis populi conſenſu ſlatuitur, hoc tan- quam a Deo ipſo ordinatum, optimum atque juſliſſimum eſſe præſumatur, ne- ceſſe eſt. Hoc denique regimen tutius eſſe ajunt, quam optimatum, ex co quod minime ſubjaceat ſeditioni : populus enim nunquam vel raro inter ſe diſ- ſidet, optimates autem maxime & ſæpiſſime. Praterea in populari regimine omnis ineſt æqualitas ac libertas, nullorum tyrannide oppreſſa, ubi pares hono- rum gradus, nec quisquam vicino præſtat, ſed unusquisque & omnis multi- tudo per vices imperat, & imperatur. Hanc igitur præ cæteris laudarunt Othanes Perſa , Euſrates, & Dion Syracuſanus , & nos videmus hodie hac De- mocratia Vęnetos & Helvetios præ omnibus Chriſliani orbis principibus maxime florere, prudentiæque & potentiæ, divitiarum & juſtitiæ laudem, atque victo- riæ palmum obtinere : quando & Athenienſum respublica olim latiſſime poten- tiſſimeque imperans ſola Democratia regebatur , omniaque agebantur a populo & apud populum. Atque Romani olim omnes has adminiſtrutiones perpeſſi, maximam imperii partem ſub populari Democratia adepti ſunt , nec unquam pejus habuere , quam ſub regibus & optimatibus, peſſimeque ſub Imperatoribus, ſub quibus omnis eorum potentia nauſragium fecit. Itaque ( concludit au- thor) quæ iſlurum trium melior potiorque , non ſacile dijudicari poteſt, cum quæque ſuos aſſertores habeat & impugnatores. Hem quantum Lucifer ! Agrippa Monarchiæ tuæ patrocinetur. An non pleno jure tuum in me alibi detortum evomere liceat: Impetrarine potest, ut author hic fide- les nobis depromat textus? Tantundem a vero alieniſſimum est, cum priore pagina ſcribis: Quin imo ſi ſcriptores Veneti diligentius exquutian- tur, aut veritus ipſa hiſtoricu Henetorum Adriatici maris accolarum æqua men- ie expendatur, non minus Henetos ſive Venetos ſuos a prima ſui inſtitutione LUCIFER. Pag. 107. unius
232 CONFUTATIO lunt , ajunt nihil melius rebus magnis adminiſtrandis, quam plurium otimo- rumque in unum conſentientium conſultationibus. Nam ex pluribus optimis ne- ceſſe eſt optima conſtare confilia : neminem autem ſolum ſatis ſapere , ſolius Dei hoc munus eſſe. Huic quoque opinioni ſubſcribunt Solon , Lyturgus, Demoſthe- nes , Tullius , & ferme omnes illi veteres legislatores, etiam Moyſes ; quibus conſentit etiam Plato, eam rempublicam & civitatem inquiens in optimo feliciſſi- moque ſatu videri conſtitutam , quæ a ſapientibus regerctur : cui ſi placet , ad- jiciamus etiam a nobilibus, ſiquidem hæc opinio eſt multorum conſenſu firma- ta. Tandem etiam ad Democratiæ prærogativas progreditur verbo- ſius : Qui autem popularem, inquit, rempublicam prætulerunt, hanc omnium pulcherrimo nomine appellarunt iſonomiam , hoc eſt juris æquabilitatem. Nam omnia illic in commune referuntur, & conſilia omnia a multitudine, cui haud dubie omnia inſunt , capiuntur certiora. Denique vox populi, vox Dei: hinc quicquid omnibus placet , quicquid communis populi conſenſu ſlatuitur, hoc tan- quam a Deo ipſo ordinatum, optimum atque juſliſſimum eſſe præſumatur, ne- ceſſe eſt. Hoc denique regimen tutius eſſe ajunt, quam optimatum, ex co quod minime ſubjaceat ſeditioni : populus enim nunquam vel raro inter ſe diſ- ſidet, optimates autem maxime & ſæpiſſime. Praterea in populari regimine omnis ineſt æqualitas ac libertas, nullorum tyrannide oppreſſa, ubi pares hono- rum gradus, nec quisquam vicino præſtat, ſed unusquisque & omnis multi- tudo per vices imperat, & imperatur. Hanc igitur præ cæteris laudarunt Othanes Perſa , Euſrates, & Dion Syracuſanus , & nos videmus hodie hac De- mocratia Vęnetos & Helvetios præ omnibus Chriſliani orbis principibus maxime florere, prudentiæque & potentiæ, divitiarum & juſtitiæ laudem, atque victo- riæ palmum obtinere : quando & Athenienſum respublica olim latiſſime poten- tiſſimeque imperans ſola Democratia regebatur , omniaque agebantur a populo & apud populum. Atque Romani olim omnes has adminiſtrutiones perpeſſi, maximam imperii partem ſub populari Democratia adepti ſunt , nec unquam pejus habuere , quam ſub regibus & optimatibus, peſſimeque ſub Imperatoribus, ſub quibus omnis eorum potentia nauſragium fecit. Itaque ( concludit au- thor) quæ iſlurum trium melior potiorque , non ſacile dijudicari poteſt, cum quæque ſuos aſſertores habeat & impugnatores. Hem quantum Lucifer ! Agrippa Monarchiæ tuæ patrocinetur. An non pleno jure tuum in me alibi detortum evomere liceat: Impetrarine potest, ut author hic fide- les nobis depromat textus? Tantundem a vero alieniſſimum est, cum priore pagina ſcribis: Quin imo ſi ſcriptores Veneti diligentius exquutian- tur, aut veritus ipſa hiſtoricu Henetorum Adriatici maris accolarum æqua men- ie expendatur, non minus Henetos ſive Venetos ſuos a prima ſui inſtitutione LUCIFER. Pag. 107. unius
Strana 233
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VIII. 233 unius imperio paruiſſe , aque as ſumma totius orbîs regna . . . fiet perſpi- LUCIFER. cuum. Nam quos Hiſtorix Venetæ ſcriptores legiſti, ut tanta confi- dentia id auſis pronunciare ? De veteribus illis Henetis , qui Troja capta huc navibus advecti feruntur, pauciſſimæ inter ſcriptores vetu- ſtos memoriæ , nec uſpiam proditum, qua imperii forma uſi ſint. De Venetis poſt Attilam has inſulas excolentibus omnium hiſtorico- rum unanimis conſpiratio eos ducentis triginta amplius annis ſub po- teſtate tribunitia ſtetiſſe , ac demum circa annum 709. primum rei- publicæ Ducem Paulatium Anafeſtum accepiſſe. Ita nempe paſſim Lucifer tuus ad turbam ſcriptorum provocat, cum ne unum eorum inſpexerit, hique toto cœlo ab ejus ſomniis recedant. Glorias, in- quit Satyricorum nonnemo, jactant librorum, gloria qui egent ſua, qui- que libros nunquam inſpexerunt. Ad §. VIII. I. Necdum logomachiæ tuz , quæ pene tertiam lucubrationis partem exhaurit , adverſus veterum Slavorum Democratiam finis. Quid ultra hac inani futilique diſceptatione quæris ? an ſi Democra- tiam hanc profligaveris , memoriam Czechi , Joannis regis primum imperio exortam, ſæculo illi vindicabis, cui gens noſtra ſua in Bohe- mia debet incunabula ? quid niſi ſementem in aquam aut in ſaxa est jacere ? Quid toties coctam & recoctam cramben rurſum ſaturis fa- ſuidioſisque ſtomachis apponis ? Verum importunitate tua vincor , ut denuo ex illa aliquid delibem, ne cauſeris ſapidiſſima eſculenta tua a me intacta perstitiſſe. Cum iraque ſuperiore paragrapho nihil præter imperii Democratici contemtum, & Monarchici prærogativas utilita- tesque quibusdam verborum , exemplorum teſtimoniorumque parer- gis compliſti, hic ſubjungis: Haud diſſimili regiminis forma Slavos illos Pag. 209. vetuſtiſimos ſeu homines, ſive bruta fuerint olim regnatos, juſtu rutione cenſen- dum. Vah! Apinas tricasqne , & ſi quid vilius iſtis. Mart. Adhucne juſta ratio, hoc inquam Architæ crepitaculum in historicis rebusque facti nobis aures atterere andeat? nec authoritas, hiſtoria- rumque veritas illius ſtridores compeſcat ? Itane ea omnia quæ citra ſeu adverſus juſtam rationem in hiſtoriis veteribus proferuntur vana ſunt, & mendacia , ipſaque fide tot ſæculis cuſtodita deturbanda? Guidni PARS I. G g igitur
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VIII. 233 unius imperio paruiſſe , aque as ſumma totius orbîs regna . . . fiet perſpi- LUCIFER. cuum. Nam quos Hiſtorix Venetæ ſcriptores legiſti, ut tanta confi- dentia id auſis pronunciare ? De veteribus illis Henetis , qui Troja capta huc navibus advecti feruntur, pauciſſimæ inter ſcriptores vetu- ſtos memoriæ , nec uſpiam proditum, qua imperii forma uſi ſint. De Venetis poſt Attilam has inſulas excolentibus omnium hiſtorico- rum unanimis conſpiratio eos ducentis triginta amplius annis ſub po- teſtate tribunitia ſtetiſſe , ac demum circa annum 709. primum rei- publicæ Ducem Paulatium Anafeſtum accepiſſe. Ita nempe paſſim Lucifer tuus ad turbam ſcriptorum provocat, cum ne unum eorum inſpexerit, hique toto cœlo ab ejus ſomniis recedant. Glorias, in- quit Satyricorum nonnemo, jactant librorum, gloria qui egent ſua, qui- que libros nunquam inſpexerunt. Ad §. VIII. I. Necdum logomachiæ tuz , quæ pene tertiam lucubrationis partem exhaurit , adverſus veterum Slavorum Democratiam finis. Quid ultra hac inani futilique diſceptatione quæris ? an ſi Democra- tiam hanc profligaveris , memoriam Czechi , Joannis regis primum imperio exortam, ſæculo illi vindicabis, cui gens noſtra ſua in Bohe- mia debet incunabula ? quid niſi ſementem in aquam aut in ſaxa est jacere ? Quid toties coctam & recoctam cramben rurſum ſaturis fa- ſuidioſisque ſtomachis apponis ? Verum importunitate tua vincor , ut denuo ex illa aliquid delibem, ne cauſeris ſapidiſſima eſculenta tua a me intacta perstitiſſe. Cum iraque ſuperiore paragrapho nihil præter imperii Democratici contemtum, & Monarchici prærogativas utilita- tesque quibusdam verborum , exemplorum teſtimoniorumque parer- gis compliſti, hic ſubjungis: Haud diſſimili regiminis forma Slavos illos Pag. 209. vetuſtiſimos ſeu homines, ſive bruta fuerint olim regnatos, juſtu rutione cenſen- dum. Vah! Apinas tricasqne , & ſi quid vilius iſtis. Mart. Adhucne juſta ratio, hoc inquam Architæ crepitaculum in historicis rebusque facti nobis aures atterere andeat? nec authoritas, hiſtoria- rumque veritas illius ſtridores compeſcat ? Itane ea omnia quæ citra ſeu adverſus juſtam rationem in hiſtoriis veteribus proferuntur vana ſunt, & mendacia , ipſaque fide tot ſæculis cuſtodita deturbanda? Guidni PARS I. G g igitur
Strana 234
CONFUTATIO Pag. 109. 234 igitur juſtæ rationi tuæ cedat Flavius Joſephus , Ammianus Marcellinus, Procopius , Theophanes, Porphyrogenitus, Ditmarus, Helmoldus, ipſeque Chriſtannus , & Coſmas noster, qui veteribus Slavis nonniſi Democraticum imperium concedunt? Guidui tuæ juſtæ rationis gratia hos tam graves vetuſtosque ſcriptores fallaciæ mendaciique condemne- mus ? Guidni juſta tua ratio certiorem de rebus tam antiquis tibi dedit cognitionem , quam his auritis oculatisque teſtibus ? Guidni denique, ſi juſtæ tuæ rationi omnium gentium mores admetiendi, nulla unquam in orbe exſtitit Democratia ? Vides mi Lucifer , quam hæc vel tua juſta ratio omne rationis lumen in te exstinxerit. Sane Æſopus vatidico afflatus ſpiritu in neminem alium quam te lucernamque tuam fabulam ſuam de lucerna his verbis diſtrinxit: Olec ebria lucerna lucens gloriaba- tur , quaſi præ ſole ſplenderet clarius. At venti ſpiraculo confluente ſtatim ex- ſlincta eſt. Rurſus autem accendens quispiam dixit : Luce lucerna & tace : aſtrorum lux nunquam deficit. Ita nempe ebria juſta ratione lucerna tua præ ſole veritatis hiſtoricæ magis exſplendeſcere quærit , ſed confluen- te ſpiraculo venti , Viri , inquam, critices rei periti eam exſtinguunt vel uno admoto flatu : Ratio cedit veritati & authoritati: monentque ut luce tua contentus taceas, ac memineris aftrorum (veritatis inquam & authoritatis ) lucem in hiſtoriis nunqam deficere. Sed fruſta impera- tur tibi ſilentium , Arabicum enim tibicinem aut Dauliam cornicem imitaturus rurſum ingrato ſtridore obſtrepis : Quis tam vaſtos, inquis, variosque Slavorum populos uno codemaue regimine fuiſſe dominatos ſbi perſua- deat? ut plerosque egregios ſcriptores neceſſe fit decipi , qui ex unico loco Proce- pii Cæſarienſs , ſæculi initiantis ſexti Chronographi de univerſis Slavorum Euro- pam Aſiamque inundantibus gentibus conjecturam faciunt , omne que Slavos per tot ac tam inmenſa orbis terrarum ſpatia diſperſos diviſosque iisdem moribus, legibus , & regimine uſos credunt. Vah ! plerique egregii ſcriptores decepti ſunt a Procopio , & conjecturam faciunt. Sed quid non dicis omnes ? Nam ne unum quidem deprehendiſti, qui veteribus Slavis Monar- chiam adſcriberet. Qui autem tu unus præ omnibus ſapis ? illi quia authoritatem veterem pro fundamento aſſerti ſui allegant, decepti ſunt, tu quia hariolationes tuas monſtraque quædam juſtæ tux rationis ſe- queris, verum dictatorio calculo statuis? An Monarchia, an Ari- ſtocratia non æque juſtæ rationi conformis atque Democratia? Et quo- modo egregii illi ſcriptores falſi deceptique in re clariſſima? Qui illi conjecturam feciſſe dici poſſunt, cum Procopius manifeſtis verbis di- cat: Slavinorum nationes, cum Porphyrogenitus omnibus ad mare LUCIFER. Adria-
CONFUTATIO Pag. 109. 234 igitur juſtæ rationi tuæ cedat Flavius Joſephus , Ammianus Marcellinus, Procopius , Theophanes, Porphyrogenitus, Ditmarus, Helmoldus, ipſeque Chriſtannus , & Coſmas noster, qui veteribus Slavis nonniſi Democraticum imperium concedunt? Guidui tuæ juſtæ rationis gratia hos tam graves vetuſtosque ſcriptores fallaciæ mendaciique condemne- mus ? Guidni juſta tua ratio certiorem de rebus tam antiquis tibi dedit cognitionem , quam his auritis oculatisque teſtibus ? Guidni denique, ſi juſtæ tuæ rationi omnium gentium mores admetiendi, nulla unquam in orbe exſtitit Democratia ? Vides mi Lucifer , quam hæc vel tua juſta ratio omne rationis lumen in te exstinxerit. Sane Æſopus vatidico afflatus ſpiritu in neminem alium quam te lucernamque tuam fabulam ſuam de lucerna his verbis diſtrinxit: Olec ebria lucerna lucens gloriaba- tur , quaſi præ ſole ſplenderet clarius. At venti ſpiraculo confluente ſtatim ex- ſlincta eſt. Rurſus autem accendens quispiam dixit : Luce lucerna & tace : aſtrorum lux nunquam deficit. Ita nempe ebria juſta ratione lucerna tua præ ſole veritatis hiſtoricæ magis exſplendeſcere quærit , ſed confluen- te ſpiraculo venti , Viri , inquam, critices rei periti eam exſtinguunt vel uno admoto flatu : Ratio cedit veritati & authoritati: monentque ut luce tua contentus taceas, ac memineris aftrorum (veritatis inquam & authoritatis ) lucem in hiſtoriis nunqam deficere. Sed fruſta impera- tur tibi ſilentium , Arabicum enim tibicinem aut Dauliam cornicem imitaturus rurſum ingrato ſtridore obſtrepis : Quis tam vaſtos, inquis, variosque Slavorum populos uno codemaue regimine fuiſſe dominatos ſbi perſua- deat? ut plerosque egregios ſcriptores neceſſe fit decipi , qui ex unico loco Proce- pii Cæſarienſs , ſæculi initiantis ſexti Chronographi de univerſis Slavorum Euro- pam Aſiamque inundantibus gentibus conjecturam faciunt , omne que Slavos per tot ac tam inmenſa orbis terrarum ſpatia diſperſos diviſosque iisdem moribus, legibus , & regimine uſos credunt. Vah ! plerique egregii ſcriptores decepti ſunt a Procopio , & conjecturam faciunt. Sed quid non dicis omnes ? Nam ne unum quidem deprehendiſti, qui veteribus Slavis Monar- chiam adſcriberet. Qui autem tu unus præ omnibus ſapis ? illi quia authoritatem veterem pro fundamento aſſerti ſui allegant, decepti ſunt, tu quia hariolationes tuas monſtraque quædam juſtæ tux rationis ſe- queris, verum dictatorio calculo statuis? An Monarchia, an Ari- ſtocratia non æque juſtæ rationi conformis atque Democratia? Et quo- modo egregii illi ſcriptores falſi deceptique in re clariſſima? Qui illi conjecturam feciſſe dici poſſunt, cum Procopius manifeſtis verbis di- cat: Slavinorum nationes, cum Porphyrogenitus omnibus ad mare LUCIFER. Adria-
Strana 235
RADII I. REFLEXIONIS II. § VIII. 235 Adriaticum Danubiumque recenſitis populis Slavicis ſubjungat: Quem- LUCIFER. Pag. 11I. admodum reliqui Slavorum populi? Verum cicada vocalior etiam inſtas, urgesque: Precopius ſæculi ſexti initiantis Gothorum Chronographus Slavos Boemiæ ne per ſomnium quidem viderit , quis enim? bonusne an malus genius Græculo iſli procul hine diſſito de Stavis Boemis donſis Hercynia ſylvæ ſepultis te- nebris ſomnium aut viſionem fecit : quis ritus , mores, regimenve reveluvit? Atque iſtud mirum , & ut cum Comico loquar: miro mirius , quod tu per bonum an malum genium, per ſomnium & viſionem , an ju- stam rationem tuam hanc Monarchiam veterum Boemorum a te non terrarum ſpatio , ſed, quod majus eſt , ſæculorum tredecim intervallo diſſitam tamen videris. Itane hiſtorici, itane Geographi fide ſua ca- reant, quiqui eas terras non adiere , de quibus ſcripſere? Qui ſeis ſeu Livium , ſeu Strabonem , ſeu Claudium Ptolemæum, ſeu Tacitum, ſeu Vellejum Paterculum, ſeu Plinium unquam vidiſſe patriam noſtram? an non illi pari terrarum ſpatio a gente noſtra remoti fuere atque Procopins? qui tamen iſtis ſitum Hercyniæ filvæ Bojemiæque , qui ma- jorum noſtrorum mores, bellaque explicantibus credis , Procopio non credis ? An etiam Chriſtannus & Coſmas nunquan viderunt Boe- miam ? quid igitur prior dicit : Slavi Boemiæ . . . ſme ullo Principe vel rectore vel urbe . .. terrum ſolam incolebant. Quid alter: Nemo . . . . tui querimoniam ſuam apploruret , judicem nec Principem habebat. Guid mi- hi ſupereſt, quam ut illud Libanil in te evibrem : (a) Nonne tu Lucifer, tubicen Arabitus es , vel etiam quid importunius ? turture loquacius , pica, lu- ſcinia , citada , Dodonæum ſuperas æs ; illud enim admoto quidem a ventis fla- gello reſonat, tranquillo aere filet, atqui tuam linguam nihil poteſt compeſcere, non bruma, non æſtlus, non ventus , non ſeręnitas. Gui unam garrulita- te tua quæris gloriæ laureolam, ut gaudeas Digito monſtrari, & dicier hic eſt. II. At at relicta tandem juſta ratione tua & conjecturis ad autho- ritatem progrederis, & omnia ſuperiora tanquam levidenſia per axil- lam deſpiciens ad caput rei venis, oſtenſurus Procopio minus certam de Slavicis nationibus cognitionem fuiſſe, ſic enim contemtim cum ſu- percilio ſcribis: Ut ex his foliorum rumuſculis ac meris ampullis me ocyus expediam, unicum juvat Theophanem Procopio opponere, qui cum pro armis Pag, 110. Procapii : cytharas , pro burbara ſerocia muſices lonocinia Siavis attribuxt , pro- PARS I. Gg 2 num (4) Libanius declamar. 6.
RADII I. REFLEXIONIS II. § VIII. 235 Adriaticum Danubiumque recenſitis populis Slavicis ſubjungat: Quem- LUCIFER. Pag. 11I. admodum reliqui Slavorum populi? Verum cicada vocalior etiam inſtas, urgesque: Precopius ſæculi ſexti initiantis Gothorum Chronographus Slavos Boemiæ ne per ſomnium quidem viderit , quis enim? bonusne an malus genius Græculo iſli procul hine diſſito de Stavis Boemis donſis Hercynia ſylvæ ſepultis te- nebris ſomnium aut viſionem fecit : quis ritus , mores, regimenve reveluvit? Atque iſtud mirum , & ut cum Comico loquar: miro mirius , quod tu per bonum an malum genium, per ſomnium & viſionem , an ju- stam rationem tuam hanc Monarchiam veterum Boemorum a te non terrarum ſpatio , ſed, quod majus eſt , ſæculorum tredecim intervallo diſſitam tamen videris. Itane hiſtorici, itane Geographi fide ſua ca- reant, quiqui eas terras non adiere , de quibus ſcripſere? Qui ſeis ſeu Livium , ſeu Strabonem , ſeu Claudium Ptolemæum, ſeu Tacitum, ſeu Vellejum Paterculum, ſeu Plinium unquam vidiſſe patriam noſtram? an non illi pari terrarum ſpatio a gente noſtra remoti fuere atque Procopins? qui tamen iſtis ſitum Hercyniæ filvæ Bojemiæque , qui ma- jorum noſtrorum mores, bellaque explicantibus credis , Procopio non credis ? An etiam Chriſtannus & Coſmas nunquan viderunt Boe- miam ? quid igitur prior dicit : Slavi Boemiæ . . . ſme ullo Principe vel rectore vel urbe . .. terrum ſolam incolebant. Quid alter: Nemo . . . . tui querimoniam ſuam apploruret , judicem nec Principem habebat. Guid mi- hi ſupereſt, quam ut illud Libanil in te evibrem : (a) Nonne tu Lucifer, tubicen Arabitus es , vel etiam quid importunius ? turture loquacius , pica, lu- ſcinia , citada , Dodonæum ſuperas æs ; illud enim admoto quidem a ventis fla- gello reſonat, tranquillo aere filet, atqui tuam linguam nihil poteſt compeſcere, non bruma, non æſtlus, non ventus , non ſeręnitas. Gui unam garrulita- te tua quæris gloriæ laureolam, ut gaudeas Digito monſtrari, & dicier hic eſt. II. At at relicta tandem juſta ratione tua & conjecturis ad autho- ritatem progrederis, & omnia ſuperiora tanquam levidenſia per axil- lam deſpiciens ad caput rei venis, oſtenſurus Procopio minus certam de Slavicis nationibus cognitionem fuiſſe, ſic enim contemtim cum ſu- percilio ſcribis: Ut ex his foliorum rumuſculis ac meris ampullis me ocyus expediam, unicum juvat Theophanem Procopio opponere, qui cum pro armis Pag, 110. Procapii : cytharas , pro burbara ſerocia muſices lonocinia Siavis attribuxt , pro- PARS I. Gg 2 num (4) Libanius declamar. 6.
Strana 236
CONFUTATIO 236 num eſt cogitare , neque a Procopio univerſorum Slavorum mores fuiſſe depictos, neque Slavis generatim attentis unigenos cosdemque mores aut regimen ubique ac ſemper fuiſſe. Infra vero in Scholiis locum ipſum ex Theophanis Chronogr. ad A. 950. producis, quo narrat tres Slavinorum genere ortos nullo ferro vel gladio accinctos, ſed cytharis tantummodo inſtruc- tos ab Oceani ſeptentrionalis finibus egreſſos a Romanis captos eſ- ſe, qui faſſi ſint : cytharis circumduxiſſe , in regione quippe ferri neſcia natos, armis non aſſuetos ſe tegere. Iſtud igitur tibi est: Theophanem Proco- pio oppoſuiſſe. Sane Sorbona digniſſimam argumentationem ! Næ tu igitur Lucifer orbi literato perſuaſurus es: hos Slavos Oceani ſep- tentrionalis accolas , dum exercitus in hoſtes movebant , cytharas ar- morum loco ſecum circumduxiſſe, atque hoſtium ſuorum voces atque pedes prælii loco ad cantum & ſaltum prolexiſſe ſono cythararum ſua- rum, cum dicas illos pro armis Procopii cytharas , pro barbara feracia mu- fices lenocinia adhibuiſſe. Guantæ hæ næniæ affutiæque , ab armorum ge- nere , quod pro regionum diverfitate plerumque varium eſt, quod- que viciſſitudini perpetuo obnoxium , argumentum ad interiorem rei- publicæ statum imperiumque deducere? Guo loco vero Procopius mentionem fecit armorum ferreorum Slavis uſitatorum, ut tam audac- ter ei Theophanem opponere audeas ? de armis enim Slavorum brevi- ter hæc Procopius : (a) Cum pugnam invadunt, multi padibus tendunt in hoſtem , ſcutula ſpiculaque geſtantes manibus. Loricam non induunt, quidam nec ſubuculam habent nec pullium , ſed cum femoralibus tantum ad virilia uſque aptis hoſti ſe offerunt ad certamen. Ubi hæc tanta ferrea arma? & quid ſi alibi fortaſſe arma hæc ferrea innuit, omnibusne Slavicis nationibus ferreorum armorum uſum eſſe dixit , ut omnes nationes Slavicas De- mocratico imperio regi ſolitas ? Quin fave Lucifer, ut quidpiam tibi ſecretiſſime in aurem ſuſurrem : Theophanis vox cytharus jam non paucis eruditis viris ſuſpecta & mendoſa viſa, cui ſubstituendam vo- lunt vocem Cindaras ſeu Zindaras , quæ ſignificabat quoddam piloſum veſtimenti genus instar jubbæ, de qua apud Rochum Pirrum Siciliæ Sacræ p. 187. Veſtis una Zindari adinſtar jubha, adeo ut viri hi tres faſ- ſi ſint ſe Zindaris ſeu piioſis veſtimentis circumduxiſſe , quia nati in regione ferri neſcia , ſcilicet pro more illorum ſæculorum minime fer- ro tecti comparebant. Profecto cauſalis quippe apud Theophanem in- nuit cytharas pro quodam tegumento accipi debere, qualis enim in- LUCIFER ſtru- (a) Procopius de bello Gotthico l. 3. c. 14,
CONFUTATIO 236 num eſt cogitare , neque a Procopio univerſorum Slavorum mores fuiſſe depictos, neque Slavis generatim attentis unigenos cosdemque mores aut regimen ubique ac ſemper fuiſſe. Infra vero in Scholiis locum ipſum ex Theophanis Chronogr. ad A. 950. producis, quo narrat tres Slavinorum genere ortos nullo ferro vel gladio accinctos, ſed cytharis tantummodo inſtruc- tos ab Oceani ſeptentrionalis finibus egreſſos a Romanis captos eſ- ſe, qui faſſi ſint : cytharis circumduxiſſe , in regione quippe ferri neſcia natos, armis non aſſuetos ſe tegere. Iſtud igitur tibi est: Theophanem Proco- pio oppoſuiſſe. Sane Sorbona digniſſimam argumentationem ! Næ tu igitur Lucifer orbi literato perſuaſurus es: hos Slavos Oceani ſep- tentrionalis accolas , dum exercitus in hoſtes movebant , cytharas ar- morum loco ſecum circumduxiſſe, atque hoſtium ſuorum voces atque pedes prælii loco ad cantum & ſaltum prolexiſſe ſono cythararum ſua- rum, cum dicas illos pro armis Procopii cytharas , pro barbara feracia mu- fices lenocinia adhibuiſſe. Guantæ hæ næniæ affutiæque , ab armorum ge- nere , quod pro regionum diverfitate plerumque varium eſt, quod- que viciſſitudini perpetuo obnoxium , argumentum ad interiorem rei- publicæ statum imperiumque deducere? Guo loco vero Procopius mentionem fecit armorum ferreorum Slavis uſitatorum, ut tam audac- ter ei Theophanem opponere audeas ? de armis enim Slavorum brevi- ter hæc Procopius : (a) Cum pugnam invadunt, multi padibus tendunt in hoſtem , ſcutula ſpiculaque geſtantes manibus. Loricam non induunt, quidam nec ſubuculam habent nec pullium , ſed cum femoralibus tantum ad virilia uſque aptis hoſti ſe offerunt ad certamen. Ubi hæc tanta ferrea arma? & quid ſi alibi fortaſſe arma hæc ferrea innuit, omnibusne Slavicis nationibus ferreorum armorum uſum eſſe dixit , ut omnes nationes Slavicas De- mocratico imperio regi ſolitas ? Quin fave Lucifer, ut quidpiam tibi ſecretiſſime in aurem ſuſurrem : Theophanis vox cytharus jam non paucis eruditis viris ſuſpecta & mendoſa viſa, cui ſubstituendam vo- lunt vocem Cindaras ſeu Zindaras , quæ ſignificabat quoddam piloſum veſtimenti genus instar jubbæ, de qua apud Rochum Pirrum Siciliæ Sacræ p. 187. Veſtis una Zindari adinſtar jubha, adeo ut viri hi tres faſ- ſi ſint ſe Zindaris ſeu piioſis veſtimentis circumduxiſſe , quia nati in regione ferri neſcia , ſcilicet pro more illorum ſæculorum minime fer- ro tecti comparebant. Profecto cauſalis quippe apud Theophanem in- nuit cytharas pro quodam tegumento accipi debere, qualis enim in- LUCIFER ſtru- (a) Procopius de bello Gotthico l. 3. c. 14,
Strana 237
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VIII. 237 ſtrumenti muſici cum tegumento connexio? Haud aliter atque ſi dicas: LUGFER. ideo instrumenta musica eos ſecum tuliſſe, quia ferrea tegumenta non habeant. Quis cauſalem hanc non explodat? Quod alterum eſt: ſi ſapuisti Vir Cl. Testimonium Theophanis mox ſupra commemoratum maxime lectoris viſui ſubdacendum erat , in ſcrinia occulendum , atque , ut ne unquam in lucem prodiret , ex ejus Chronographia expungendum erat. Nihil enim magis Aristocra- tioum veterum Slavorum imperium confirmat , nihil magis Procopii teſtimonio vim roburque addit , nihil magis opinionem tuam de Monarchia jugulat , quam is ipſus Theophanis a te in Scholiis relatus locus. Guid enim ajunt hi tres ab Oceani litoribus miſi Slavini ad Orientis Imperatorem? Chaganum ( gentis Hunnorum) legatos ad ſe mi- fiſſe , & tribuum præſectos muncribus ſolicitaſſe , ut fibi ſuppetias adverſus Ro- manos ferrent, ſe vero a familiarum capitibus miſſos , qui eos apud Chaganum excuſarent, quod ob viarum remota intervalla manum auxiliarem ei præſtare nequeant. Ita Theophanes ad annum IX. Mauritii. Jam oſtende Lu- cifer Reges Ducesque Slavorum ſeptentrionalium in his Theophanis verbis. Ad quem miſit Chaganus Hunnorum legatos ? an ad Mo- narchas ? Reges ? aut Duces Slavorum ? minime , ad tribuum præſectos inquit Theophanes. A quo miſſi hi tres Slavini ad Chaganum ? an a Rege aut Duce ſuo aliquo ? minime , a familiarum capitibus inquit Theo- phanes. Gui vero hi tribuum præſecti aut ſamiliarum capita, quam Zu- pani illi & ſeniores populi a Porphyrogenito nomine proditi , qui im- perium Democraticum cum Ariſtocratico mixtum apud veteres Slavos efformabant? Credesne jam Theophani a te ipſo allato, cum fidem Græculi illius , ut contemtimn vocas, Procopii tantoopere vellicas? Cre- desne Virum hunc Perficis , Vandalicis, Gothicis, Slavicisque bellis cum Belliſario inclytum , tot præclaris legationibus functum etiam de lon- gius poſitis Slavis tam certam potuiſse habere notitiam atque Theo- phanem? Credisne tandem illum ſaltem per ſomnium & viſimem ali- quam, ut ais, vidiſſe Slavos Boemix Hercyniæ ſilvæ tenebris ſepultos, cum longinquiores maris Balthici accolas Slavos viderit Theophanes ? Porrige , porrige Vir Cl. herbam , & Procopii manibus fidei ſuæ , au- thoritatis , integritatisque vindicias ipſe manu tua ſcribe. Appone inquam veritati teſtimonium, & illius libro tertio de bello Gotaico, quo ait: Sclavinorum nationes non ab homine aliquo uno reguntur, ſed ab an- tiquo plebeja communique libertalt vivunt , & idcirco res omnes, quæ vel uti- les ſunt , vel forte dificiles in commune conſilium dedicuntur: Subſcribe ver- G g 3 Pag. 110. bis
RADII I. REFLEXIONIS II. §. VIII. 237 ſtrumenti muſici cum tegumento connexio? Haud aliter atque ſi dicas: LUGFER. ideo instrumenta musica eos ſecum tuliſſe, quia ferrea tegumenta non habeant. Quis cauſalem hanc non explodat? Quod alterum eſt: ſi ſapuisti Vir Cl. Testimonium Theophanis mox ſupra commemoratum maxime lectoris viſui ſubdacendum erat , in ſcrinia occulendum , atque , ut ne unquam in lucem prodiret , ex ejus Chronographia expungendum erat. Nihil enim magis Aristocra- tioum veterum Slavorum imperium confirmat , nihil magis Procopii teſtimonio vim roburque addit , nihil magis opinionem tuam de Monarchia jugulat , quam is ipſus Theophanis a te in Scholiis relatus locus. Guid enim ajunt hi tres ab Oceani litoribus miſi Slavini ad Orientis Imperatorem? Chaganum ( gentis Hunnorum) legatos ad ſe mi- fiſſe , & tribuum præſectos muncribus ſolicitaſſe , ut fibi ſuppetias adverſus Ro- manos ferrent, ſe vero a familiarum capitibus miſſos , qui eos apud Chaganum excuſarent, quod ob viarum remota intervalla manum auxiliarem ei præſtare nequeant. Ita Theophanes ad annum IX. Mauritii. Jam oſtende Lu- cifer Reges Ducesque Slavorum ſeptentrionalium in his Theophanis verbis. Ad quem miſit Chaganus Hunnorum legatos ? an ad Mo- narchas ? Reges ? aut Duces Slavorum ? minime , ad tribuum præſectos inquit Theophanes. A quo miſſi hi tres Slavini ad Chaganum ? an a Rege aut Duce ſuo aliquo ? minime , a familiarum capitibus inquit Theo- phanes. Gui vero hi tribuum præſecti aut ſamiliarum capita, quam Zu- pani illi & ſeniores populi a Porphyrogenito nomine proditi , qui im- perium Democraticum cum Ariſtocratico mixtum apud veteres Slavos efformabant? Credesne jam Theophani a te ipſo allato, cum fidem Græculi illius , ut contemtimn vocas, Procopii tantoopere vellicas? Cre- desne Virum hunc Perficis , Vandalicis, Gothicis, Slavicisque bellis cum Belliſario inclytum , tot præclaris legationibus functum etiam de lon- gius poſitis Slavis tam certam potuiſse habere notitiam atque Theo- phanem? Credisne tandem illum ſaltem per ſomnium & viſimem ali- quam, ut ais, vidiſſe Slavos Boemix Hercyniæ ſilvæ tenebris ſepultos, cum longinquiores maris Balthici accolas Slavos viderit Theophanes ? Porrige , porrige Vir Cl. herbam , & Procopii manibus fidei ſuæ , au- thoritatis , integritatisque vindicias ipſe manu tua ſcribe. Appone inquam veritati teſtimonium, & illius libro tertio de bello Gotaico, quo ait: Sclavinorum nationes non ab homine aliquo uno reguntur, ſed ab an- tiquo plebeja communique libertalt vivunt , & idcirco res omnes, quæ vel uti- les ſunt , vel forte dificiles in commune conſilium dedicuntur: Subſcribe ver- G g 3 Pag. 110. bis
Strana 238
CONFUTATIO Pag. 110. 238 bis tuis: VIS CONSCIENTIM ET VERITATIS COGNITIO ME W. P. D. AD PALINODIAM CANENDEM COMPULIT. INTEGRÆ FIDLI HIC GRECUS SCRIP- TOR EST, NEG VERBIS HIS PROCOPH QUIDQUAM CERTIUS VERIUSQUE. II. Fruſtra ſum, operamque perdo commotum mare & aquilo- nes turbulentos verbis frangere, aut ad quietem dare. Furit perpe- tibus flatibus instar Borex Lucifer, novasque procellas movet : Cl. Ge- laſius, ait, plane falſus eſt, qui non Procopii hujus duntaxat, ſed Porphyroge- niti ſæculi medu decimi ſcriptoris textum, eumque talem, qualem ſupra Rad. 1. §. 29. ſpectavimus , nobis Slavis aſſuere, Democraticumque regimen Bohemis in uſu fuiſſe contra torrentem omnium probatorum ſcriptorum , fracto jam Part 1. §. 19. conatu, chronologia, antilogia , ipſaque ratione repugnante, conten- dere non dubitarit. Utinam quantum verbis ſupercilium, aſperitasque, tanta inſit veritas ! Egone is floccorum mango, laciniarumque ſarci- nator, qui Procopii & Porphyrogeniti textum genti noſtræ temere aſſuere auſus ſim ? An non illum aſſuit primus omnium patriorum ſcri- ptorum Chriſtannus ? an non hiſtoricorum noſtrorum Alpha Coſmas? an non Procopio Porphyrogenitoque ſimillima uterque de gentis no- ſtræ incunabulis prodit ? Quis vero ille probatorum ſcriptorum tor- rens , quem jactas , & adverſus quem Democraticum veterum Slavo- rum Bohemix imperium tueor ? illos nempe deputas, qui Czechum primum Ducem Bohemiæ adstruxerunt? ſed qui ego hos probatos au- thores ea in re agnoſcam , quam fine probationibus & tabulis ſcripſe- re , qui cum nullum vetus certumque monumentum exhibuerint , ali- quando Czechum in rerum natura exſtitiſſe ? qui illis fidem habeam eum primum Ducem fuiſſe Bohemiæ ? Sed ſractus eſl , inquis, jam co- natus mous Parte tua I. §. 29. fractus nempe conciſusque Pyrgopolini- cæa Luciferi tui machæra & gloriationibus , quibus ſi unum culicis acu- leum morſumque opponas , palmam victoriamque luto merſam riſurus ſis. Spectavimus Ædepol hoc Radio tuo I. §. 29. quam terriculoſa & cruenta Pyrgopolinicis tui Luciferi fuerit ſcena , ut merito cum Plauti Artotrogo dicere liceat : LUCIFER. Perjuriorem hoc homine ſi quis viderit, Aut gloriarum pleniorem , quam illic eſt, Me ſibi habato, ego me illi mancupio dabo. (2) Quæ porro illa Chronologia? quæ antilogia? qux ratio? quas Slavo- rum veterum Democratix repugnare contendis? Chronologiæ contra- di- (4) Plaut, Mil. Glor. Act. 1. Seen. 1.
CONFUTATIO Pag. 110. 238 bis tuis: VIS CONSCIENTIM ET VERITATIS COGNITIO ME W. P. D. AD PALINODIAM CANENDEM COMPULIT. INTEGRÆ FIDLI HIC GRECUS SCRIP- TOR EST, NEG VERBIS HIS PROCOPH QUIDQUAM CERTIUS VERIUSQUE. II. Fruſtra ſum, operamque perdo commotum mare & aquilo- nes turbulentos verbis frangere, aut ad quietem dare. Furit perpe- tibus flatibus instar Borex Lucifer, novasque procellas movet : Cl. Ge- laſius, ait, plane falſus eſt, qui non Procopii hujus duntaxat, ſed Porphyroge- niti ſæculi medu decimi ſcriptoris textum, eumque talem, qualem ſupra Rad. 1. §. 29. ſpectavimus , nobis Slavis aſſuere, Democraticumque regimen Bohemis in uſu fuiſſe contra torrentem omnium probatorum ſcriptorum , fracto jam Part 1. §. 19. conatu, chronologia, antilogia , ipſaque ratione repugnante, conten- dere non dubitarit. Utinam quantum verbis ſupercilium, aſperitasque, tanta inſit veritas ! Egone is floccorum mango, laciniarumque ſarci- nator, qui Procopii & Porphyrogeniti textum genti noſtræ temere aſſuere auſus ſim ? An non illum aſſuit primus omnium patriorum ſcri- ptorum Chriſtannus ? an non hiſtoricorum noſtrorum Alpha Coſmas? an non Procopio Porphyrogenitoque ſimillima uterque de gentis no- ſtræ incunabulis prodit ? Quis vero ille probatorum ſcriptorum tor- rens , quem jactas , & adverſus quem Democraticum veterum Slavo- rum Bohemix imperium tueor ? illos nempe deputas, qui Czechum primum Ducem Bohemiæ adstruxerunt? ſed qui ego hos probatos au- thores ea in re agnoſcam , quam fine probationibus & tabulis ſcripſe- re , qui cum nullum vetus certumque monumentum exhibuerint , ali- quando Czechum in rerum natura exſtitiſſe ? qui illis fidem habeam eum primum Ducem fuiſſe Bohemiæ ? Sed ſractus eſl , inquis, jam co- natus mous Parte tua I. §. 29. fractus nempe conciſusque Pyrgopolini- cæa Luciferi tui machæra & gloriationibus , quibus ſi unum culicis acu- leum morſumque opponas , palmam victoriamque luto merſam riſurus ſis. Spectavimus Ædepol hoc Radio tuo I. §. 29. quam terriculoſa & cruenta Pyrgopolinicis tui Luciferi fuerit ſcena , ut merito cum Plauti Artotrogo dicere liceat : LUCIFER. Perjuriorem hoc homine ſi quis viderit, Aut gloriarum pleniorem , quam illic eſt, Me ſibi habato, ego me illi mancupio dabo. (2) Quæ porro illa Chronologia? quæ antilogia? qux ratio? quas Slavo- rum veterum Democratix repugnare contendis? Chronologiæ contra- di- (4) Plaut, Mil. Glor. Act. 1. Seen. 1.
Strana 239
RADIL I. REFLEXIONIS II. §. IX. 239 dictionem opponis , quod a Porphyrogenito ſcriptore medii decimi ſæculi LUCIFER. tempora ſibi præſentia narrante conjecturæ patrocinium fruſtra rogetur. Sed jam ante legiſti explicatum Porphyrogenitum emendatumque , eum non de præſentibus , ſed præteritis temporibus fuiſſe locutum. Et quid ſi Porphyrogenitus de temporibus ſibi præſentibus locutus, etiam- ne Procopius ſæculi medii ſexti hiſtoricus ? quid ſibi verba illius vo- lunt ab antiquo plcheja sommunique libertate vivunt? Quam tu dein anti- logiam nomines, aut quid per eam velis, quis ariolatorum aruſpicum- que aſſequatur ? quod hoc verborum monſtrum : Antilogia Democratico meo regimini repugnat ? inſpice lexica , & veram vocis hujus ſignifica- tionem ediſce. Sed ratio, inquis, etiam repugnat? quæ ratio? nun- quid juſta illa? per me licet, æternum pugnet, repugnetque, factum hiſtoricum nunquam expugnabit. Nam ratio neutiquam quidem ex- cludenda a criſi hiſtorica, imo potius in auxilium vocanda, hac ta- men lege inquit Mannhartus: Ne auctoritati præferatur. (a) Non itaque pignoravi putamina, non amiſi nucleum veritatis, ut Lucifer tuus quantus quantus ad Satyras , non ad ipſam eruendam veritatem comparatus obtrectat , ad palatum ſunt hi veritatis mex nuclei Viris quibusque eruditiſſimis ( quod unum ſuſpicor eſſe , quod Luciferum tuum rodit) qui jam publicis teſtimoniis prelo datis ſcriptisque ſe ſe illis delectari non ſemel confeſſi ſunt. Extorques Lucifer hæc verba rubori meo, qui vel ipſam jactantiæ umbram & ſuſpicionem fugit. Contemtus tuus me grandiloquentem fieri compellit. Pag. 112. Ad §. IX. I. Paragraphum iſtum his verbis ordiris: Etsi quidem inter scri- Pag. 112. ptores haud conveniat, quo ſæculo, aut tempore majores nuſtri Slavi Bojohemo iſti coloniam intulerunt , corum tamen ſenſum propius vero accedere reor, qui Slavorum in Bohemiam adventum ante illam formidatam Attilæ in Germanias Galliasque irruptionem, graviſſimis inducti argumentis locant, a quórum judi- cio, prudentia, authoritateque , animo præſertim quæpiam novandi recedere, prater decorum eſſet. Sed qui tamen ab authorum iſtorum judicio, prudentia, authoritateque poſtea §. XVII. pag. 160. tam indecore re- ceſliſti , ut ſæculis tribus imo quatuor poſterius Czechum ſeu majores noſtros in Bohemiam veniſſe cum Hagecio ſeu Kutheno ſentias ? pro- cul dubic Czechus tuus bis genitus , bisque mortuus fuit , ut jam ante Ani- (u) Mannhart. Bibl. domest. T. X, c. 4.
RADIL I. REFLEXIONIS II. §. IX. 239 dictionem opponis , quod a Porphyrogenito ſcriptore medii decimi ſæculi LUCIFER. tempora ſibi præſentia narrante conjecturæ patrocinium fruſtra rogetur. Sed jam ante legiſti explicatum Porphyrogenitum emendatumque , eum non de præſentibus , ſed præteritis temporibus fuiſſe locutum. Et quid ſi Porphyrogenitus de temporibus ſibi præſentibus locutus, etiam- ne Procopius ſæculi medii ſexti hiſtoricus ? quid ſibi verba illius vo- lunt ab antiquo plcheja sommunique libertate vivunt? Quam tu dein anti- logiam nomines, aut quid per eam velis, quis ariolatorum aruſpicum- que aſſequatur ? quod hoc verborum monſtrum : Antilogia Democratico meo regimini repugnat ? inſpice lexica , & veram vocis hujus ſignifica- tionem ediſce. Sed ratio, inquis, etiam repugnat? quæ ratio? nun- quid juſta illa? per me licet, æternum pugnet, repugnetque, factum hiſtoricum nunquam expugnabit. Nam ratio neutiquam quidem ex- cludenda a criſi hiſtorica, imo potius in auxilium vocanda, hac ta- men lege inquit Mannhartus: Ne auctoritati præferatur. (a) Non itaque pignoravi putamina, non amiſi nucleum veritatis, ut Lucifer tuus quantus quantus ad Satyras , non ad ipſam eruendam veritatem comparatus obtrectat , ad palatum ſunt hi veritatis mex nuclei Viris quibusque eruditiſſimis ( quod unum ſuſpicor eſſe , quod Luciferum tuum rodit) qui jam publicis teſtimoniis prelo datis ſcriptisque ſe ſe illis delectari non ſemel confeſſi ſunt. Extorques Lucifer hæc verba rubori meo, qui vel ipſam jactantiæ umbram & ſuſpicionem fugit. Contemtus tuus me grandiloquentem fieri compellit. Pag. 112. Ad §. IX. I. Paragraphum iſtum his verbis ordiris: Etsi quidem inter scri- Pag. 112. ptores haud conveniat, quo ſæculo, aut tempore majores nuſtri Slavi Bojohemo iſti coloniam intulerunt , corum tamen ſenſum propius vero accedere reor, qui Slavorum in Bohemiam adventum ante illam formidatam Attilæ in Germanias Galliasque irruptionem, graviſſimis inducti argumentis locant, a quórum judi- cio, prudentia, authoritateque , animo præſertim quæpiam novandi recedere, prater decorum eſſet. Sed qui tamen ab authorum iſtorum judicio, prudentia, authoritateque poſtea §. XVII. pag. 160. tam indecore re- ceſliſti , ut ſæculis tribus imo quatuor poſterius Czechum ſeu majores noſtros in Bohemiam veniſſe cum Hagecio ſeu Kutheno ſentias ? pro- cul dubic Czechus tuus bis genitus , bisque mortuus fuit , ut jam ante Ani- (u) Mannhart. Bibl. domest. T. X, c. 4.
Strana 240
CONFUTATIO 240 Attilam colonias in Boemiam induxerit , hicque cum colonia fua emor- tuus poſtea ſæculo pene medio ſeptimo e campis eliſiis, aut per no- minatam illam animarum tranſmigrationem, ad Bohemiam redierit cum colonia ſua ? Gui autem graves authores illi , a quorum ju- dicio & authoritate recedendum indecorum tibi ducis ? qui ? in mar- gine provocas ad Balbinum, Petrum Codicillum, Weleslavinum, Jor- danumque ſeriptores ſeu hujus , ſeu ſuperioris ejusque proximi ſxcu- li. Pro his quatuor hiſtoricis in Prodromo meo facile viginti addu- xi , qui Slavorum in Boemiam viciniasque nonniſi ſub Attilæ tempori- bus defigunt, an non illi tam graves atque tui ? an non illi magis va- lentioribus antiquitatis armis id demonstrant, quam ſi quatuor ? Et quidem qua fronte ad Balbinum provocas, qui locis omnibus fluc- tuat , & diffioultatibus ubique pulſatus ter quaterque Chronologiam ſuam de adventu Czechi & Slavorum in Boemiam reformavit? qui prolatis omnium authorum opinionibus poſtremo ſubjungit : (a) Hæc Ale gentis noſtræ origine , quæ multos hucusque fatigavit, atque etiamnum ſu- tigat. Scio me, quid ipſe ſentiam, non omnino explicuiſſe ( quod conſulto fe- ei ) qui denique generatim inquit: Ut totum eloquar: usque ad Przemysli & Libuſſæ imperium omnis Bohemiæ hiſtoria incerta in geſtis Ducum nutat, & pauculis exceplis Chronologiæ examen vix ſuſtinet. Si Petri Codicilli Chro- nologix inſiſtis , jam ſæculis octo & decem ante Attilam majores no- stros in Boemiam immigraſſe neceſſe eſt admittas: nam ille, ut ſupra oſtendi, jam Bojum Sigoveſum Czechovicium appellat, quidni igitur illi ja Boji Marcomannique Slavi origine ap gente fuerint ? Si Welesla- vinum amplecteris, ſentisque id jam ante Constantini M. imperium eveniſſe , quo Tursko Slavus filius Zalmanini Circipani (monſtra no- minum & hiſtoriarum! ) Czecho Duci jam tum grandævo regnum Boemix tranſcripfiſſe ab eo dicitur, quid dices ad Jornandem, qui ſub Conſtantino his terris adhuc Marcomannos coluiſſe claris verbis teſtatur (b) ? quid ad cætera poſteriora Marcomannorum Guadorum- que his regionibus geſta , nominatamque illam ſæculo exeunte quarto Marcomannorum Reginam Fritigildem? Si Jordanum noviſſimum hujus ſæculi ſcriptorem ſequeris, oportet eum eo annum 374. adven- LUCIFER, tui (ⱥ) Balbin. in Epit. l. 1. c. 10. p. 77. (b) Jornandes de rehus Geticis c. 22. Quo tempore erant (Asdingi ) in loco manentes ubi Gepidæ ſedent juxta flumina Marifia, Miliare & Glifil & Griſſia , qui aumes ſubradictos excédit. Erant namque illis tune ab oriente Gothi , ab occidente Marcomanni, a ſeptentrione Hermunduri, a meridie Hifter , qui & Danubius dieitur.
CONFUTATIO 240 Attilam colonias in Boemiam induxerit , hicque cum colonia fua emor- tuus poſtea ſæculo pene medio ſeptimo e campis eliſiis, aut per no- minatam illam animarum tranſmigrationem, ad Bohemiam redierit cum colonia ſua ? Gui autem graves authores illi , a quorum ju- dicio & authoritate recedendum indecorum tibi ducis ? qui ? in mar- gine provocas ad Balbinum, Petrum Codicillum, Weleslavinum, Jor- danumque ſeriptores ſeu hujus , ſeu ſuperioris ejusque proximi ſxcu- li. Pro his quatuor hiſtoricis in Prodromo meo facile viginti addu- xi , qui Slavorum in Boemiam viciniasque nonniſi ſub Attilæ tempori- bus defigunt, an non illi tam graves atque tui ? an non illi magis va- lentioribus antiquitatis armis id demonstrant, quam ſi quatuor ? Et quidem qua fronte ad Balbinum provocas, qui locis omnibus fluc- tuat , & diffioultatibus ubique pulſatus ter quaterque Chronologiam ſuam de adventu Czechi & Slavorum in Boemiam reformavit? qui prolatis omnium authorum opinionibus poſtremo ſubjungit : (a) Hæc Ale gentis noſtræ origine , quæ multos hucusque fatigavit, atque etiamnum ſu- tigat. Scio me, quid ipſe ſentiam, non omnino explicuiſſe ( quod conſulto fe- ei ) qui denique generatim inquit: Ut totum eloquar: usque ad Przemysli & Libuſſæ imperium omnis Bohemiæ hiſtoria incerta in geſtis Ducum nutat, & pauculis exceplis Chronologiæ examen vix ſuſtinet. Si Petri Codicilli Chro- nologix inſiſtis , jam ſæculis octo & decem ante Attilam majores no- stros in Boemiam immigraſſe neceſſe eſt admittas: nam ille, ut ſupra oſtendi, jam Bojum Sigoveſum Czechovicium appellat, quidni igitur illi ja Boji Marcomannique Slavi origine ap gente fuerint ? Si Welesla- vinum amplecteris, ſentisque id jam ante Constantini M. imperium eveniſſe , quo Tursko Slavus filius Zalmanini Circipani (monſtra no- minum & hiſtoriarum! ) Czecho Duci jam tum grandævo regnum Boemix tranſcripfiſſe ab eo dicitur, quid dices ad Jornandem, qui ſub Conſtantino his terris adhuc Marcomannos coluiſſe claris verbis teſtatur (b) ? quid ad cætera poſteriora Marcomannorum Guadorum- que his regionibus geſta , nominatamque illam ſæculo exeunte quarto Marcomannorum Reginam Fritigildem? Si Jordanum noviſſimum hujus ſæculi ſcriptorem ſequeris, oportet eum eo annum 374. adven- LUCIFER, tui (ⱥ) Balbin. in Epit. l. 1. c. 10. p. 77. (b) Jornandes de rehus Geticis c. 22. Quo tempore erant (Asdingi ) in loco manentes ubi Gepidæ ſedent juxta flumina Marifia, Miliare & Glifil & Griſſia , qui aumes ſubradictos excédit. Erant namque illis tune ab oriente Gothi , ab occidente Marcomanni, a ſeptentrione Hermunduri, a meridie Hifter , qui & Danubius dieitur.
Strana 241
RADII I. REFLEXIONIS II. §. IX. 241 tui Czechi & Slavorum in Boemiam defigas , quo ille eam Sarmatarum limigantium per Probum Prætorii Præfectum oppreſſionem a Marcelli- no commemoratam Czechi Lechique e Croatia cum aliis optimatibus- emigrationi ex meris ariolationibus accommodat. Sed ubi & quibus argumentis probavit unquam Jordanus hos Sarmatas limiguntes re ipſa fuilſe Slavos? non legiſti ante tot ejus circa stirpem gentis hujus fluc- tuationes? an non legiſti argumenta mea , quæ pene ad oculum oſten- dunt eos multo magis Germanos , & quandam Marcomannorum co- loniam fuiſſe? Et quid ſi Sarmatæ hi-limigantes fuere gente Slavi, an illorum ſedes fuere in Croatia, unde Czechum & Lechum vult adve- niſſe ? An non ubivis indigitat Marcellinus Sarmatas hos ultra Danu- bium in Guadia , & ad Daciam coluiſſe ? Ut itaque prorſus ridiculum ſit hos Herculis cothurnos Czecho Lechoque induere. Legiſſet Jor- danus Conſtantinum Porphyrogenitum, legiſſet, inquam, ex illo Sla- vos primum exeunte pene Sxculo VI. in Dalmatiam, Illyricum, ho- diernamque Croatiam immigraſſe, legiſſet denique non Slavos Boe- mix a Croatis , ſed Croatas a Boemis originem duxiſſe , inque Cro- atiam , Dalmatiam, Serviam , Illyricumque ex ipſa Boemia colonias traductas fuiſſe, incidiſſet hic locus aliquando etiam in Balbini manus & oculos , næ in utrorumque libris jam pridem Czechum Lechumque ex annalibus patriis expunctum reperiſſes. Si ante Attilæ imperium Slavos his regionibus locas, ostendendum, quo caſu & tempore Mar- comanni Quadique emigrarint, & ad quas terras gesta utriusque gen- tis pertineant, quæ tam ſæculo tertio exeunte, quam quarto ordiente de illis apud coævos leguntur. Sed câte verſuteque telam ſuam te- xuit Lucifer , qui præterita omni Marcomannorum Quadorumque memoria, ſententiam tanquam ex tripode pronunciat: Slavos ante Attilam in Boemiam immigraſſe , de probationibus in utramque aurem dormit. Quin imo fontes obſtruit , obturatque , & oculos auresque claudit, ne veterum teſtimonia videant, audiantque, ſatisfeciſſe sibi nempe viſus , fi recentes quospiam authores meris conjecturis pugnan- tes , & ſæculis tribus & quatuor inter ſe diſſidentes in teſtimonium al- leget. Ita ſcilicet facillimi res negotii hiſtoriam fcribere, si de ve- ritate minus ſollicitus viciniſſimum quemque tibi tempore hiſtori- cum exſcribas, ſequarisque, ita nec magno ingenio, nec moleſtia, nec multa animi contentione opus est ad inveniendas rerum gesta- rum epochas, ſi ſine authoritate & veteri Duce , res ut cerebro ef- fictæ ſunt, in chartas illinas. Sed fac concilia horum Slavorums PARS I. Hh LUCIFER, mo-
RADII I. REFLEXIONIS II. §. IX. 241 tui Czechi & Slavorum in Boemiam defigas , quo ille eam Sarmatarum limigantium per Probum Prætorii Præfectum oppreſſionem a Marcelli- no commemoratam Czechi Lechique e Croatia cum aliis optimatibus- emigrationi ex meris ariolationibus accommodat. Sed ubi & quibus argumentis probavit unquam Jordanus hos Sarmatas limiguntes re ipſa fuilſe Slavos? non legiſti ante tot ejus circa stirpem gentis hujus fluc- tuationes? an non legiſti argumenta mea , quæ pene ad oculum oſten- dunt eos multo magis Germanos , & quandam Marcomannorum co- loniam fuiſſe? Et quid ſi Sarmatæ hi-limigantes fuere gente Slavi, an illorum ſedes fuere in Croatia, unde Czechum & Lechum vult adve- niſſe ? An non ubivis indigitat Marcellinus Sarmatas hos ultra Danu- bium in Guadia , & ad Daciam coluiſſe ? Ut itaque prorſus ridiculum ſit hos Herculis cothurnos Czecho Lechoque induere. Legiſſet Jor- danus Conſtantinum Porphyrogenitum, legiſſet, inquam, ex illo Sla- vos primum exeunte pene Sxculo VI. in Dalmatiam, Illyricum, ho- diernamque Croatiam immigraſſe, legiſſet denique non Slavos Boe- mix a Croatis , ſed Croatas a Boemis originem duxiſſe , inque Cro- atiam , Dalmatiam, Serviam , Illyricumque ex ipſa Boemia colonias traductas fuiſſe, incidiſſet hic locus aliquando etiam in Balbini manus & oculos , næ in utrorumque libris jam pridem Czechum Lechumque ex annalibus patriis expunctum reperiſſes. Si ante Attilæ imperium Slavos his regionibus locas, ostendendum, quo caſu & tempore Mar- comanni Quadique emigrarint, & ad quas terras gesta utriusque gen- tis pertineant, quæ tam ſæculo tertio exeunte, quam quarto ordiente de illis apud coævos leguntur. Sed câte verſuteque telam ſuam te- xuit Lucifer , qui præterita omni Marcomannorum Quadorumque memoria, ſententiam tanquam ex tripode pronunciat: Slavos ante Attilam in Boemiam immigraſſe , de probationibus in utramque aurem dormit. Quin imo fontes obſtruit , obturatque , & oculos auresque claudit, ne veterum teſtimonia videant, audiantque, ſatisfeciſſe sibi nempe viſus , fi recentes quospiam authores meris conjecturis pugnan- tes , & ſæculis tribus & quatuor inter ſe diſſidentes in teſtimonium al- leget. Ita ſcilicet facillimi res negotii hiſtoriam fcribere, si de ve- ritate minus ſollicitus viciniſſimum quemque tibi tempore hiſtori- cum exſcribas, ſequarisque, ita nec magno ingenio, nec moleſtia, nec multa animi contentione opus est ad inveniendas rerum gesta- rum epochas, ſi ſine authoritate & veteri Duce , res ut cerebro ef- fictæ ſunt, in chartas illinas. Sed fac concilia horum Slavorums PARS I. Hh LUCIFER, mo-
Strana 242
242 CONFUTATIO Pag. 112. & 113. tuorum adventum cum hiſtoriis veteribus , concilia cum Marcoman- norum Quadorumque , aliarumque vicinarum gentium memoriis , con- cilia cum rebus, concilia cum temporibus, & quot verba protuleris, tot te paradoxa antilogiasque prolocutum oſtendam. II. Sententiam meam de Attiliana adventus Slavorum in Boe- miam epocha enervaturus alia adverſus me arma affumis: ſed quæ, aut cujus generis illa ſunt? an ex auctoritatis, an ex vetuſtatis arma- mentario petita? minime, a tua juſla ratione, ut alias. Quæ autem il- la ? Non videtur juſtæ rationi tuæ conforme Attilam per Boemiam in Gallias cum ſuo immenſo exercitu aſcendiſſe, quia ad certam vi- ctoriam properantem montium anfractus, tesqua, horridxque ſilvx, ſub- inde vi ventorum stratæ arbores , ſubinde ſenectute dejectæ (quæ Her- cyniæ incolis instar murorum aggerumque deſervierant , & omnem aditum intercluſerant) multum fuiſſent remoratæ. Quis autem belli- dux (ironice ſubjungis ) properans ad certum quaſi victoriam non cammo- da, ſed difficultates quærit viarum ? quæ triumphum de hoſtibus magis impe- diant , quam promoveant? fintque potius receſſus, quam acceſus, ſuga, quam via ad victoriam? Ut nihil dicam de annona commeatu, viarumque difficulta- tibus, quæ in hoc maxima parte tunc deſerto Bujohemo fruſtra vorandæ erant, niſi majorem ſui exercitus partem inedia, fame, aliisque itineris moleſttis, ex- hauriri ſtudioſe voluiſſe fingatur ; quod tamen a propoſico ferociſſimi Ducis quam fuerit alienum, rerum talium periti, non e longinquo vident. Magna xdepol argumentorum robora, quibus exſcindendis nemo fabrotum ſatis ido- neam ſecurim procudat efformetque! Nihil vero magis admirandum in Lucifero tuo quam ea intima veteris Geographiæ cognitio : Quid ſi Attilla Boemiam non tranſivit, potuitne ex Pannonia Transdanubia- na in Galliam properans evitare Hercyniam Silvam tam longe late- que tum diffuſam? Boemiane ſola Hercynix filvæ ambitum exhauſit? in eane ſola vi ventorum ſtratæ, ſubinde ſexcctute dejectæ arbores ? alix vi- cinæ regiones omnes anfractibus & ſilvis carentes meram planitiem ex- porrexere, viasque roſis & liliis ſtratas Attilæ præbuere? ſoliusne Boe- miæ , tum quidem per Marcomannorum gentem florentis , ea fuit ca- lamitas , infelicitas , ac ſolitudo , ut propter viarum difficultates , enno- næ commeatuumque raritatem Attilam ab ingreſſu dererruerit? Qui illius popalus ex regionibus ultra Caucaſum emigrans tamen in vastis illis ſolitudinibus ubivis annonam & commeatum reperit ? neque in- edia & fame periit? Gui primum per Caucaſeos dein per Dacix gi- ganteos montes in Pannoniam, qui poſtremum per Alpes inacceſſas LUCIFER, tot-
242 CONFUTATIO Pag. 112. & 113. tuorum adventum cum hiſtoriis veteribus , concilia cum Marcoman- norum Quadorumque , aliarumque vicinarum gentium memoriis , con- cilia cum rebus, concilia cum temporibus, & quot verba protuleris, tot te paradoxa antilogiasque prolocutum oſtendam. II. Sententiam meam de Attiliana adventus Slavorum in Boe- miam epocha enervaturus alia adverſus me arma affumis: ſed quæ, aut cujus generis illa ſunt? an ex auctoritatis, an ex vetuſtatis arma- mentario petita? minime, a tua juſla ratione, ut alias. Quæ autem il- la ? Non videtur juſtæ rationi tuæ conforme Attilam per Boemiam in Gallias cum ſuo immenſo exercitu aſcendiſſe, quia ad certam vi- ctoriam properantem montium anfractus, tesqua, horridxque ſilvx, ſub- inde vi ventorum stratæ arbores , ſubinde ſenectute dejectæ (quæ Her- cyniæ incolis instar murorum aggerumque deſervierant , & omnem aditum intercluſerant) multum fuiſſent remoratæ. Quis autem belli- dux (ironice ſubjungis ) properans ad certum quaſi victoriam non cammo- da, ſed difficultates quærit viarum ? quæ triumphum de hoſtibus magis impe- diant , quam promoveant? fintque potius receſſus, quam acceſus, ſuga, quam via ad victoriam? Ut nihil dicam de annona commeatu, viarumque difficulta- tibus, quæ in hoc maxima parte tunc deſerto Bujohemo fruſtra vorandæ erant, niſi majorem ſui exercitus partem inedia, fame, aliisque itineris moleſttis, ex- hauriri ſtudioſe voluiſſe fingatur ; quod tamen a propoſico ferociſſimi Ducis quam fuerit alienum, rerum talium periti, non e longinquo vident. Magna xdepol argumentorum robora, quibus exſcindendis nemo fabrotum ſatis ido- neam ſecurim procudat efformetque! Nihil vero magis admirandum in Lucifero tuo quam ea intima veteris Geographiæ cognitio : Quid ſi Attilla Boemiam non tranſivit, potuitne ex Pannonia Transdanubia- na in Galliam properans evitare Hercyniam Silvam tam longe late- que tum diffuſam? Boemiane ſola Hercynix filvæ ambitum exhauſit? in eane ſola vi ventorum ſtratæ, ſubinde ſexcctute dejectæ arbores ? alix vi- cinæ regiones omnes anfractibus & ſilvis carentes meram planitiem ex- porrexere, viasque roſis & liliis ſtratas Attilæ præbuere? ſoliusne Boe- miæ , tum quidem per Marcomannorum gentem florentis , ea fuit ca- lamitas , infelicitas , ac ſolitudo , ut propter viarum difficultates , enno- næ commeatuumque raritatem Attilam ab ingreſſu dererruerit? Qui illius popalus ex regionibus ultra Caucaſum emigrans tamen in vastis illis ſolitudinibus ubivis annonam & commeatum reperit ? neque in- edia & fame periit? Gui primum per Caucaſeos dein per Dacix gi- ganteos montes in Pannoniam, qui poſtremum per Alpes inacceſſas LUCIFER, tot-
Strana 243
RADII I. REFLEXIONIS II. §. IX. 243 totque itinerum difficultates aditum reperit in Italiam ? Reflexiſſet Lu- cifer ad veteris Marcomannici Quadicique Regni potentiam , divitias, agrorumque culturam & ubertatem, profecto prudens cum animo ſuo statuere debuiſset, nullam regionem tantum provocare potuiſſe Attilx illicium ad tranſitum, quam veterem Bojemiam, ubi ſi indigenæ anno- nam commeatumque non præberent, haberet abunde quod tolleret ac prædaretur, præcipue cum antea ex Priſco docuerimus , jam ſub Attilæ Præceſſore Rova Boicos ſeu Boemos veteres rem communem feciſſe cum Romanis. Sed hæe nonniſi ex conjectura ſunt , alia nobis mo- menta ſunt, quæ indubitatum reddunt Attilam per Boemiam veterem ( tum uſque ad Danubii littora protenſam ) iter ſuum in Gallias ſuſ- cepiſſe, quæ quidem jam in Prodromo noſtro potiſſima ex parte attu- limus , a te vero tanquam Sphingis obtutus evitata ſunt. Ea hic jam revocare convenit: Et quidem docuimus ex Eugippio coævo , inque hodiernæ Austriæ transdanubianæ terris verſante, Attilam minime per Noricum & dextram Danubii ripam ad Gallias aſcendiſſe. Nam ſcri- bit is præſidia, caſlella, urbesque Romanorum, quæ ex dextro Danu- bii litore erant poſita, manfiſſe intacta uſque ad Odoacri imperium, adeo ut præſidia rite ſua ſtipendia uſque ad ea tempora Roma accepe- rint, recenſet multas florentes iſthic urbes & oppida, ino Epiſcopos & monaſteria poſt Attillæ adhuc imperium. Jam cum certum ex his ſit : Attilam dextro Danubii litore perque Noricum exercitus ſuos non deduxiſſe in Gallias, altero vero Danubii litore perque Boemiam ve- terem cum aſcendiſſe tu inficieris, quid tibi reſtat, quam ut dicas ad- mittasque : Attilam cum ſuo toto exercitu induiſſe pennas & alas , at- que per aërem in Gallias volaſſe. Gux enim terrarum ſpatia effinges Attilam ante pugnam Catalaunicam cum ſuis coluiſſe , ut Marcoman- norum Guadorumque regna intacta reliquerit tranſiens in Gallias? An non Pannoniam transdanubianam inſedit, quo ſe etiam redux ex Ita- lia recepiſſe narrat Jornandes de rebus Geticis c. 42. ut eum locum alibi protulimus? Reſedit is nempe , regiamque ſuam non longe a Tibiſco ſeu Tiſſa fluvio Hungariæ in Gepidarum Quadorumque terris habuit , adeo ut Marcomannis viciniſlimus fuerit. Nam Priſcus olim legatus Orientis iter ſuum Conſtantinopoli ad Attilam deſcribens , in- quit: Ingenſia ſquidem flumina , id eſt Tyſiam , Tibyſiamque & Driccam venimus in locum illum ubi dudum Vidicula Gothorum fortiſſimus occubuit, in- deque non longe ad vicum in quo Rex Attila morabatur , acceſſimus. (a) Fac. H h 2 age, PARS I. (a Jornandes de reb. Get. e. 34, ex Priſco. LUCIFER.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. IX. 243 totque itinerum difficultates aditum reperit in Italiam ? Reflexiſſet Lu- cifer ad veteris Marcomannici Quadicique Regni potentiam , divitias, agrorumque culturam & ubertatem, profecto prudens cum animo ſuo statuere debuiſset, nullam regionem tantum provocare potuiſſe Attilx illicium ad tranſitum, quam veterem Bojemiam, ubi ſi indigenæ anno- nam commeatumque non præberent, haberet abunde quod tolleret ac prædaretur, præcipue cum antea ex Priſco docuerimus , jam ſub Attilæ Præceſſore Rova Boicos ſeu Boemos veteres rem communem feciſſe cum Romanis. Sed hæe nonniſi ex conjectura ſunt , alia nobis mo- menta ſunt, quæ indubitatum reddunt Attilam per Boemiam veterem ( tum uſque ad Danubii littora protenſam ) iter ſuum in Gallias ſuſ- cepiſſe, quæ quidem jam in Prodromo noſtro potiſſima ex parte attu- limus , a te vero tanquam Sphingis obtutus evitata ſunt. Ea hic jam revocare convenit: Et quidem docuimus ex Eugippio coævo , inque hodiernæ Austriæ transdanubianæ terris verſante, Attilam minime per Noricum & dextram Danubii ripam ad Gallias aſcendiſſe. Nam ſcri- bit is præſidia, caſlella, urbesque Romanorum, quæ ex dextro Danu- bii litore erant poſita, manfiſſe intacta uſque ad Odoacri imperium, adeo ut præſidia rite ſua ſtipendia uſque ad ea tempora Roma accepe- rint, recenſet multas florentes iſthic urbes & oppida, ino Epiſcopos & monaſteria poſt Attillæ adhuc imperium. Jam cum certum ex his ſit : Attilam dextro Danubii litore perque Noricum exercitus ſuos non deduxiſſe in Gallias, altero vero Danubii litore perque Boemiam ve- terem cum aſcendiſſe tu inficieris, quid tibi reſtat, quam ut dicas ad- mittasque : Attilam cum ſuo toto exercitu induiſſe pennas & alas , at- que per aërem in Gallias volaſſe. Gux enim terrarum ſpatia effinges Attilam ante pugnam Catalaunicam cum ſuis coluiſſe , ut Marcoman- norum Guadorumque regna intacta reliquerit tranſiens in Gallias? An non Pannoniam transdanubianam inſedit, quo ſe etiam redux ex Ita- lia recepiſſe narrat Jornandes de rebus Geticis c. 42. ut eum locum alibi protulimus? Reſedit is nempe , regiamque ſuam non longe a Tibiſco ſeu Tiſſa fluvio Hungariæ in Gepidarum Quadorumque terris habuit , adeo ut Marcomannis viciniſlimus fuerit. Nam Priſcus olim legatus Orientis iter ſuum Conſtantinopoli ad Attilam deſcribens , in- quit: Ingenſia ſquidem flumina , id eſt Tyſiam , Tibyſiamque & Driccam venimus in locum illum ubi dudum Vidicula Gothorum fortiſſimus occubuit, in- deque non longe ad vicum in quo Rex Attila morabatur , acceſſimus. (a) Fac. H h 2 age, PARS I. (a Jornandes de reb. Get. e. 34, ex Priſco. LUCIFER.
Strana 244
244 CONFUTATIO Pag. 113. age, arripe jam in manus Geographicam tabulam , atque a Tibiſci fluminis confiniis iter in campos Catalaunicos, Galliasque metire, quod brevius, rectius, atque velut inevitabile iter invenies quam per veteris Boemix fines ? Hinc pererudite Ekhartus de hac ipſa expe- ditione Attilæ loquens: (a) Ex Gepidarum autem terru, ait, Hunni in Thuringiam non alia via pergere potucrunt, niſi per Moraviam & Boemiam. Si itaque ais: Attilam tanquam ad certam victoriam in Gallias propéraſſe, quidni ille brevius minoribusque difficultatibus impeditum iter prehen- derit, præſertim cum non neſciret dextram Danubii ripam ubique ca- stellis & urbibus tum præſidiis militaribus Romanorum eſſe munitam ? adeo ut procul dubio prudentia illi ſuggeſſerit prius congregatos in Galliis exercitus eſſe cædendos, tum illam Danubii dextram ripam cum ſuis caſtellis & militibus aliunde victrici manui ceſſuram, quanquam ſpes hæc postea Attilam ſefellerit, cæſusque præter opinionem eadem via in Pannoniam redire coactus fit. Nihil itaque magis teſtatum, quam Attilam cum ſuo immenſo exercitu per Boemiæ veteris fines in Gallias aſcendiſſe, cujus potentiæ ſustinendæ reprimendæque si non fuere pares Marcomanni Quadique , quid de pugillo Slavorum tuo- rum ſentias? quos quidem ante Attilam has regiones coluiſſe nego pernegoque, cum ad ejus uſque tempora Marcomannorum gesta le- gantur in hiſtoriis, ab eo tempore tanquam cum aliis pluribus vicinis gentibus Hermunduris, Nariſcis aliisque in puteum incidiſſent , nuſquam alias compareant, imo Slavorum memoriæ paulopoſt his terrarum con- finiis non ſint obſcuræ, ut tum in Prodromo tum in hac Apologia jam oſtendi. III. At clementem te rurſum præbes, concedendum enim mihi, eſſe arbitraris, quod Attila Boemiam tranſierit: Quale robur, inquis , pro firmandis ſuis conjecturis inde eliciet Cl. Gelaſius ? Redivore ſcilicet in hoc ctiam caſu Slavi hi , quemadmodum & aliæ gentes victo Attila , quæ ſupererant, ad ſedes priores , in quas veluti quietus animi propenſinne ferebantur , in iisque vitam a turbis remotiſſimam in beata ſimplicitate tantisper agebant, partim Bo- jaronum , partim Woyewodarum , partim Zuppanorum paternum reſpicientes imperium, donec familia, opibus, novisque etiam coloniis auctiores redditi Duces, Principes dein & Reges , e quibus plurimi ſupremum totius orbis Monarchiæ apicem conſecuti ſunt, eligere aſsuefacti fuerunt. Portentis majora loqueris! LUCIER. ut (a) Ekhart. Rer. Franc. 1. 8. p. 92. & 1. 10. p. 188.
244 CONFUTATIO Pag. 113. age, arripe jam in manus Geographicam tabulam , atque a Tibiſci fluminis confiniis iter in campos Catalaunicos, Galliasque metire, quod brevius, rectius, atque velut inevitabile iter invenies quam per veteris Boemix fines ? Hinc pererudite Ekhartus de hac ipſa expe- ditione Attilæ loquens: (a) Ex Gepidarum autem terru, ait, Hunni in Thuringiam non alia via pergere potucrunt, niſi per Moraviam & Boemiam. Si itaque ais: Attilam tanquam ad certam victoriam in Gallias propéraſſe, quidni ille brevius minoribusque difficultatibus impeditum iter prehen- derit, præſertim cum non neſciret dextram Danubii ripam ubique ca- stellis & urbibus tum præſidiis militaribus Romanorum eſſe munitam ? adeo ut procul dubio prudentia illi ſuggeſſerit prius congregatos in Galliis exercitus eſſe cædendos, tum illam Danubii dextram ripam cum ſuis caſtellis & militibus aliunde victrici manui ceſſuram, quanquam ſpes hæc postea Attilam ſefellerit, cæſusque præter opinionem eadem via in Pannoniam redire coactus fit. Nihil itaque magis teſtatum, quam Attilam cum ſuo immenſo exercitu per Boemiæ veteris fines in Gallias aſcendiſſe, cujus potentiæ ſustinendæ reprimendæque si non fuere pares Marcomanni Quadique , quid de pugillo Slavorum tuo- rum ſentias? quos quidem ante Attilam has regiones coluiſſe nego pernegoque, cum ad ejus uſque tempora Marcomannorum gesta le- gantur in hiſtoriis, ab eo tempore tanquam cum aliis pluribus vicinis gentibus Hermunduris, Nariſcis aliisque in puteum incidiſſent , nuſquam alias compareant, imo Slavorum memoriæ paulopoſt his terrarum con- finiis non ſint obſcuræ, ut tum in Prodromo tum in hac Apologia jam oſtendi. III. At clementem te rurſum præbes, concedendum enim mihi, eſſe arbitraris, quod Attila Boemiam tranſierit: Quale robur, inquis , pro firmandis ſuis conjecturis inde eliciet Cl. Gelaſius ? Redivore ſcilicet in hoc ctiam caſu Slavi hi , quemadmodum & aliæ gentes victo Attila , quæ ſupererant, ad ſedes priores , in quas veluti quietus animi propenſinne ferebantur , in iisque vitam a turbis remotiſſimam in beata ſimplicitate tantisper agebant, partim Bo- jaronum , partim Woyewodarum , partim Zuppanorum paternum reſpicientes imperium, donec familia, opibus, novisque etiam coloniis auctiores redditi Duces, Principes dein & Reges , e quibus plurimi ſupremum totius orbis Monarchiæ apicem conſecuti ſunt, eligere aſsuefacti fuerunt. Portentis majora loqueris! LUCIER. ut (a) Ekhart. Rer. Franc. 1. 8. p. 92. & 1. 10. p. 188.
Strana 245
RADH I. REFLEXIONIS. II. §. IX. 245 ut Slavi ad Boemiam rediverint, ad quam ante ingreſſos, aut cujus pri- LUCIFER. us incolas fuiſſe nuſquam demonſtraſti. Næ Lucifer tums etiam ad Tar- tariam redeat, in quam nuſquam antea pedem intulerat. Ubi vero do- cuiſti, ubi idoneum teſtimonium attuliſti Slavos ante Attilam jam in- coluiſſe Boemiam? aevvinus loqueris. Satis est dixiſſe, ſatis, in- quam , ut cum Plauto loquar: ſi hæc dicens ſubnixis alis magnifice exſeres. Nempe non ſecus atque Orpheus barbiti tui ſuada feras, ſilvas, Saxa montesque in verborum tuorum fidem trahas neceſſe eſt. Et tibi: . . . quæcunque voles , narrare licebit : Vera an falſa, reus nullo ſub judice fies: Dum rigeat vultus , dum vox non hæreat unquam, Eingere & intrepide diſcas. (a) Quid præterea iſthic incogitans prolocutus es? Slavi Boemiæ, inquis, e Catalaunica Attilæ clade reduces in beata ſimplicitate tantisper agebant partim Bojaronum, partim Woyewodarum , partim Zuppanorum paternum re- ſpicientes imporium : ubi ergo Czechus tuus Dux, ſa Bojarones, ſi Woye- wodæ , ſi Zupani? Præceſſitne Czechus jam Attilam? minime , quo- niam iſthic ais : tum demum Slavos Boemiæ Duces & Principes eligere aſſuefactos , dum familia , opibus , novisque ctiam coloniis auctiores redditi. Imo Slavis jam per quatuor ſæcula Boemiam oceupantibus tum demum primum Anno 639. ſeu 644. Czechum in Boemia adveniſſe cum Kut- heno & Hagecio ſtatuis. Ergo Czechus non eſt primus e Slavis in- greſſus in Bohemiam ? ergo colonix immigrationisque auctor non fuit & princeps? ergo dux tum primum electus, poſtquam per ſxcula qua- tuor Slavi Boemiæ ſub Zupanis ſeu ſenioribus populi atque idcirco Ariſtocratico imperio ftetiſſent? Et quomodo hic tum demum dicuntur aſſuefacti Duces & Principes eligere , dum familia , opibus , novisque etiam coloniis auctiores redditi, cum ante paragraphò V. contrarium pla- ne univerſim de Slavis dixeris, principio omnes Monarchico imperio gubernatos, tum vero primum ad Ariſtocratiam deflexiſſe, dum lubenti- bus ſæculorum curriculis in eam multitudinem fuiſfent multiplicati , quæ vaſtiſ- ſimo illi terrarum ſpatio, quod priſci Sarmatias dixere, par eſſet ? Guomo- do Slavi tui Boemiæ uſque ad annum 639. ſeu 644. a Woyewodis, Bo- jaronibus , Zupanisque regi ſoliti, atque tum demum Czechum Du- cem elegerunt, cum eodem paragrapho V. hoc Optimatum imperium H h 3 Pag. 160. Pag. 101. non- (a) Lucius Sectanus Q. fil. Serm. 2.
RADH I. REFLEXIONIS. II. §. IX. 245 ut Slavi ad Boemiam rediverint, ad quam ante ingreſſos, aut cujus pri- LUCIFER. us incolas fuiſſe nuſquam demonſtraſti. Næ Lucifer tums etiam ad Tar- tariam redeat, in quam nuſquam antea pedem intulerat. Ubi vero do- cuiſti, ubi idoneum teſtimonium attuliſti Slavos ante Attilam jam in- coluiſſe Boemiam? aevvinus loqueris. Satis est dixiſſe, ſatis, in- quam , ut cum Plauto loquar: ſi hæc dicens ſubnixis alis magnifice exſeres. Nempe non ſecus atque Orpheus barbiti tui ſuada feras, ſilvas, Saxa montesque in verborum tuorum fidem trahas neceſſe eſt. Et tibi: . . . quæcunque voles , narrare licebit : Vera an falſa, reus nullo ſub judice fies: Dum rigeat vultus , dum vox non hæreat unquam, Eingere & intrepide diſcas. (a) Quid præterea iſthic incogitans prolocutus es? Slavi Boemiæ, inquis, e Catalaunica Attilæ clade reduces in beata ſimplicitate tantisper agebant partim Bojaronum, partim Woyewodarum , partim Zuppanorum paternum re- ſpicientes imporium : ubi ergo Czechus tuus Dux, ſa Bojarones, ſi Woye- wodæ , ſi Zupani? Præceſſitne Czechus jam Attilam? minime , quo- niam iſthic ais : tum demum Slavos Boemiæ Duces & Principes eligere aſſuefactos , dum familia , opibus , novisque ctiam coloniis auctiores redditi. Imo Slavis jam per quatuor ſæcula Boemiam oceupantibus tum demum primum Anno 639. ſeu 644. Czechum in Boemia adveniſſe cum Kut- heno & Hagecio ſtatuis. Ergo Czechus non eſt primus e Slavis in- greſſus in Bohemiam ? ergo colonix immigrationisque auctor non fuit & princeps? ergo dux tum primum electus, poſtquam per ſxcula qua- tuor Slavi Boemiæ ſub Zupanis ſeu ſenioribus populi atque idcirco Ariſtocratico imperio ftetiſſent? Et quomodo hic tum demum dicuntur aſſuefacti Duces & Principes eligere , dum familia , opibus , novisque etiam coloniis auctiores redditi, cum ante paragraphò V. contrarium pla- ne univerſim de Slavis dixeris, principio omnes Monarchico imperio gubernatos, tum vero primum ad Ariſtocratiam deflexiſſe, dum lubenti- bus ſæculorum curriculis in eam multitudinem fuiſfent multiplicati , quæ vaſtiſ- ſimo illi terrarum ſpatio, quod priſci Sarmatias dixere, par eſſet ? Guomo- do Slavi tui Boemiæ uſque ad annum 639. ſeu 644. a Woyewodis, Bo- jaronibus , Zupanisque regi ſoliti, atque tum demum Czechum Du- cem elegerunt, cum eodem paragrapho V. hoc Optimatum imperium H h 3 Pag. 160. Pag. 101. non- (a) Lucius Sectanus Q. fil. Serm. 2.
Strana 246
CONFUTATIO 246 nonniſi uſque ad annum 334. perdurafſe dicas ? atque Zizai rege elec- to, continuo rurſum Slavos Monarchico regimine aſſuetos ſlatuas? hæ- res ? hæres inquam? An non tanquam bombyx ipſe tibi caveam te- xuiſti? expedi te , ſi potes, his trieis pedicisque. Guid ex tot tantisque contradictionibus tuis aliud conjiciat , ratiocineturque eruditus orbis, quam plures fabros & artifices fuiſſe Lucifero tuo, ut quod prior ſcrip- ſit , alter non legerit , ſeu non mente aſſecutus fuerit , ſeu facile me- moria labi paſſus ſit, atque ideirco tot tamque pugnantia uno eodem- que opere , nec magno paginarum intervallo profluxerint. Nec enim credi fas eſt , unutn eundemque ſcriptorem judicio & ſana mente pol- lentem una bucea ubivis, non calidum & frigidum modo , ſed glaciem & flammam efflaviſſe, porro tam inæqualem variumque ſtylum ubivis ſectatum , ut cum prima tria folia literariæ militiæ tyrocinium quod- piam olent, ſubſequatur ſtylus non incommodus , mox velut debili- tatus fractusque etiam in barbariſmos ſolœciſmosque deflectat, rur- ſum erigatur , atque ſic varia viciſſitudine inſtar lancis pendulx jam attollatur , jam deprimatur. Fatearis itaque neceſſe eſt Luciferi tui, vi- tio capitis laborantibus cyclopibus adhibendam eſſe eam Senatus Con- ſulti medelam , quam malevolis & pruriginoſis Correctoribus Lip- fius præſcripſit: (a) Qui ſanari poſſe videbuntur, cos deponi in templo Æſcu- lapii, quod in infila eſt, ibique ellebori bibere quantum ſatis eſt. Qui non poſ- ſint , cos in exilium ad Cimmerios deportari, ubi lucem non videant, & libros non legant. Unum postremo hic est, quod te amice moneam: ne vo- cem Bojaronum ſeu Bojarorum, quam ſeu in Kollario ſeu Olao legiſti, tam antiquam deputes , ut præter ſcrupulum Attilianis temporibus ad- aptari poſſit. Vox hæc vix aliis gentibus quam Polonis Ruſſisque fuit cognita, nec uſpiam me illam in antiquiore legiſſe memini, quam in Paſlione Alberti pueri in Actis SS. Aprilis Tom. 2. p. 836. qua vel ip- ſe Polonus ſcriptor nihil aliud intendit, quam nobiles inferioris ordinis. Ceterum Zupani nomen poſterioribus ſæculis ad illuſtrioris dignitatis poteſtatisque titulum evaſiſſe , quodque antiquitus plurium ſeniorum- que populi nomen fuit, demum Principi uni ſolique tributum fuiſſe , pridem in opuſculis meis docui oſtendique. IV. Cum paulo ante dixiſſes Vir Cl. ſub familix opumque in- crementum etiam Slavos Boemix aſſuefactos ad eligendum Duces ac Principes, ſubjungis prima ætate rem liberis ſuffragiis fuiſſe actitatam, LUCWER. Pug. 102. dein- (a) Juſti Lipſii Satyra Menippæa ſomnium.
CONFUTATIO 246 nonniſi uſque ad annum 334. perdurafſe dicas ? atque Zizai rege elec- to, continuo rurſum Slavos Monarchico regimine aſſuetos ſlatuas? hæ- res ? hæres inquam? An non tanquam bombyx ipſe tibi caveam te- xuiſti? expedi te , ſi potes, his trieis pedicisque. Guid ex tot tantisque contradictionibus tuis aliud conjiciat , ratiocineturque eruditus orbis, quam plures fabros & artifices fuiſſe Lucifero tuo, ut quod prior ſcrip- ſit , alter non legerit , ſeu non mente aſſecutus fuerit , ſeu facile me- moria labi paſſus ſit, atque ideirco tot tamque pugnantia uno eodem- que opere , nec magno paginarum intervallo profluxerint. Nec enim credi fas eſt , unutn eundemque ſcriptorem judicio & ſana mente pol- lentem una bucea ubivis, non calidum & frigidum modo , ſed glaciem & flammam efflaviſſe, porro tam inæqualem variumque ſtylum ubivis ſectatum , ut cum prima tria folia literariæ militiæ tyrocinium quod- piam olent, ſubſequatur ſtylus non incommodus , mox velut debili- tatus fractusque etiam in barbariſmos ſolœciſmosque deflectat, rur- ſum erigatur , atque ſic varia viciſſitudine inſtar lancis pendulx jam attollatur , jam deprimatur. Fatearis itaque neceſſe eſt Luciferi tui, vi- tio capitis laborantibus cyclopibus adhibendam eſſe eam Senatus Con- ſulti medelam , quam malevolis & pruriginoſis Correctoribus Lip- fius præſcripſit: (a) Qui ſanari poſſe videbuntur, cos deponi in templo Æſcu- lapii, quod in infila eſt, ibique ellebori bibere quantum ſatis eſt. Qui non poſ- ſint , cos in exilium ad Cimmerios deportari, ubi lucem non videant, & libros non legant. Unum postremo hic est, quod te amice moneam: ne vo- cem Bojaronum ſeu Bojarorum, quam ſeu in Kollario ſeu Olao legiſti, tam antiquam deputes , ut præter ſcrupulum Attilianis temporibus ad- aptari poſſit. Vox hæc vix aliis gentibus quam Polonis Ruſſisque fuit cognita, nec uſpiam me illam in antiquiore legiſſe memini, quam in Paſlione Alberti pueri in Actis SS. Aprilis Tom. 2. p. 836. qua vel ip- ſe Polonus ſcriptor nihil aliud intendit, quam nobiles inferioris ordinis. Ceterum Zupani nomen poſterioribus ſæculis ad illuſtrioris dignitatis poteſtatisque titulum evaſiſſe , quodque antiquitus plurium ſeniorum- que populi nomen fuit, demum Principi uni ſolique tributum fuiſſe , pridem in opuſculis meis docui oſtendique. IV. Cum paulo ante dixiſſes Vir Cl. ſub familix opumque in- crementum etiam Slavos Boemix aſſuefactos ad eligendum Duces ac Principes, ſubjungis prima ætate rem liberis ſuffragiis fuiſſe actitatam, LUCWER. Pug. 102. dein- (a) Juſti Lipſii Satyra Menippæa ſomnium.
Strana 247
RADII I. REFLEXIONIS II. §. I. 247 deinde electionem in hereditatis successionem transiisie. Guare con-LUCIFER. cedis mini quidem Przemyslum primum Ducem fuiſſe Boemiæ, ſed, Pag. 115. ais , inter illos, qui ex co deinceps nati ſunt, non vero qui libero populi voto ſunt optati. Exprompta memoria, atque aſtutia! Hermete dignum ef- fugium ! ut vel cœcus te ſubterfugere conantem palpet, ac interci- piat. Itane Przemyslaus Dux quidem primus, ſed inter eos , qui ex eo deinceps nati ſunt , non qui libero populi voto ſunt optati? Gui vero illi Duces Bohemix, qui ante Przemyslum libero populi voto optati ſunt ? Eja age Vir Cl. illuſtra hiſtoriam patriam , indica hos Duces , hos Principes , edoce diſcere cupientem , corrige Christan- num Proto-Hiſtoricum patrium, oſtende æum falſum, omnique po- ſteritati impoſuiſſe, cum ante hunc ipſum Przemýslum omnis Princi- pis ac Rectoris nomen potestatemque Slavis Bohemiæ negat. Flagi- tas ad faſtidium usque toties decantata verba illius? recinam, atque jam non verſiculum, ſed hymnum integrum, ne tædio tibi ſit eum audire : At vero Slavi Boemiæ, inquit, ipſo ſub Arcturo poſiti cultibus idolo- latriæ dediti velut cauus infrenis ſimne lege, fine ullo Principe vel Rectore vel urhe, uti brutu animaita, ſparſim vagantes terram ſolam incolebant. Tan- dem peſtilentiæ cladibus anriti quandam Pythoniſſam , ut ſama fertur , adcunt poſtulantes ſpem conſilii, reſponſumque divinationie. Quo accepto civitatem ſtatuunt, nomenque impontx Pragam. Poſthine invento quodam ſagaciſſimo atque prudentiſimo viro, cui tantum agriculturæ oſſicium erat, reſponſione Py- thoniſſæ Principem ſeu Gubernatorem ſibi ſlatuunt vocitatum cognominc Prze- myil, juncta el in matrimonio ſupra memerata Pythoniſſa Virgine , ſicque a clade & multiplici peſte tandem eruti, dehinc a ſupra meworato Principe ex ſobole ejus Rectores & Duces præpoſucre ſ i ſervientes dæmoniorum fimulacris, & proſanis ſacrificiorum ritibus bacchantes &c. Videsne Przemyslum pri- mum omnium libero populi voto optatum a Slavis Bohemiæ Princi- pem ? videsne ſimul eundem primum inter eos , qui ex eo deinceps nati, Ducesque conſtituti? Quid ad hæc ais? habesne in penu tua hoc tam luculento teſtimonio ſeu antiquiora ſeu certiora ? ut quid ea in tam vaſta lucubratione non protuliſti? quo uno telo, ceteris omnibus omiſſis reſectisque, me ad palinodiam canendam compellere potuiſ- ſes. Egone autem tibi penitiorem rei hujus cognitionem tribuam, quam Chriſtanno? potuiſtine vel ſperare, aut animo concipere or- bem eruditum plus fidei conjecturis tuis ſomniisque daturum , quam tam luculento Chriſtanni vadimonio? Unde vero & quo principio Chriſtanno adverſa ſtatuis ? ex authoribus ſæculis quinque poſteriori- bus
RADII I. REFLEXIONIS II. §. I. 247 deinde electionem in hereditatis successionem transiisie. Guare con-LUCIFER. cedis mini quidem Przemyslum primum Ducem fuiſſe Boemiæ, ſed, Pag. 115. ais , inter illos, qui ex co deinceps nati ſunt, non vero qui libero populi voto ſunt optati. Exprompta memoria, atque aſtutia! Hermete dignum ef- fugium ! ut vel cœcus te ſubterfugere conantem palpet, ac interci- piat. Itane Przemyslaus Dux quidem primus, ſed inter eos , qui ex eo deinceps nati ſunt , non qui libero populi voto ſunt optati? Gui vero illi Duces Bohemix, qui ante Przemyslum libero populi voto optati ſunt ? Eja age Vir Cl. illuſtra hiſtoriam patriam , indica hos Duces , hos Principes , edoce diſcere cupientem , corrige Christan- num Proto-Hiſtoricum patrium, oſtende æum falſum, omnique po- ſteritati impoſuiſſe, cum ante hunc ipſum Przemýslum omnis Princi- pis ac Rectoris nomen potestatemque Slavis Bohemiæ negat. Flagi- tas ad faſtidium usque toties decantata verba illius? recinam, atque jam non verſiculum, ſed hymnum integrum, ne tædio tibi ſit eum audire : At vero Slavi Boemiæ, inquit, ipſo ſub Arcturo poſiti cultibus idolo- latriæ dediti velut cauus infrenis ſimne lege, fine ullo Principe vel Rectore vel urhe, uti brutu animaita, ſparſim vagantes terram ſolam incolebant. Tan- dem peſtilentiæ cladibus anriti quandam Pythoniſſam , ut ſama fertur , adcunt poſtulantes ſpem conſilii, reſponſumque divinationie. Quo accepto civitatem ſtatuunt, nomenque impontx Pragam. Poſthine invento quodam ſagaciſſimo atque prudentiſimo viro, cui tantum agriculturæ oſſicium erat, reſponſione Py- thoniſſæ Principem ſeu Gubernatorem ſibi ſlatuunt vocitatum cognominc Prze- myil, juncta el in matrimonio ſupra memerata Pythoniſſa Virgine , ſicque a clade & multiplici peſte tandem eruti, dehinc a ſupra meworato Principe ex ſobole ejus Rectores & Duces præpoſucre ſ i ſervientes dæmoniorum fimulacris, & proſanis ſacrificiorum ritibus bacchantes &c. Videsne Przemyslum pri- mum omnium libero populi voto optatum a Slavis Bohemiæ Princi- pem ? videsne ſimul eundem primum inter eos , qui ex eo deinceps nati, Ducesque conſtituti? Quid ad hæc ais? habesne in penu tua hoc tam luculento teſtimonio ſeu antiquiora ſeu certiora ? ut quid ea in tam vaſta lucubratione non protuliſti? quo uno telo, ceteris omnibus omiſſis reſectisque, me ad palinodiam canendam compellere potuiſ- ſes. Egone autem tibi penitiorem rei hujus cognitionem tribuam, quam Chriſtanno? potuiſtine vel ſperare, aut animo concipere or- bem eruditum plus fidei conjecturis tuis ſomniisque daturum , quam tam luculento Chriſtanni vadimonio? Unde vero & quo principio Chriſtanno adverſa ſtatuis ? ex authoribus ſæculis quinque poſteriori- bus
Strana 248
248 CONFUTATIO bus ? unde illi demum hæc habent ? detexerene illi fontem aliquem, aut ſe vetuſtiorem ſcriptorem ? An non tu ipſe pridem a me recita- tam legem criticam laudaſti, tuisque conatibus hiſtoricis pag. 32. præ- fixiſti : Quidquid a recentiore authore de rebus antiquis ſme alicujus vctuſtio- ris teſtimonio profertur, merito contemnitur ? Te igitur ipſum tecum pu- gnare credam , ut Principes ante Przemyslum a recentioribus ſine ali- cujus vetuſtioris teſtimonio prolatos non contemnas? contemnas con- tra Chriſtannum unicum fontem hiſtoriæ patriæ in rebus tam antiquis? tam veterem inquam & tot ſxculis probatum ſcriptorem? ubi criſis? ubi ratio? ubi prudentia? Legiſtine ex ſcriptoribus noſtris veteribus, quiqui Caroli IV. atatem & imperium præceſſere, unum aliquem, qui Przemyslo priorem aliquem Ducem Bohemiæ ſtatuiſſet ? aut qui uni Przemyslo inter patrios Duces hanc prærogativam non conceſsiſset? Necdum evigilas, agnoſcisque te in iter admodum laboſum atque lu- toſum incidiſſe , poſteaquam Lucifer tuus lucernam ſuam ſub modium ſeu mantellum ſuum verſipelliter abſcondit ? Adducerisne jam , ut credas te minus recte in his tenebris vidiſſe, quid inter recentiorum commenta, & veterum veritatem interſit? Nam quid tibi criticæ ar- tem profitenti magis convenerat , quam hoc unum ſolumque Chriſtan- ni teſtimonium , aliis vetuſtis exteris hiſtoricis de Slavorum moribus ſcribentibus apprime conforme , præ myriade authorum recentiorum certius veriusque deputare ? Nihil itaque tibi ſupereſt , quam ut ex hoc ipſo Chriſtanni illuſtri loco mecum argumentationem capias : Pri- mo: cum ante Przemyslum in hiſtoria Slavorum Boemiæ Ducem aut Rectorem admittere ſas non ſit: nec Czechum , nec Crocum , inter Duces Boemix eſſe computandos. 2do Cum tacito Czecho nihilo- minus Croco Coſmas ex ſenum fabuloſa relatione , & cujusdam veteris traditionis reliquiis locum in hiſtoria concedat , veroſimillime eum ad ſuperiora Slavis tempora, & nominatum illum in hiſtoriis Cracum ſeu Crocum Wandalorum Regem ſeu Ducem referendum eſſe , ac proinde Pythoniſſam illam ſeu Libuſſam Slavam gente minime recte Croci fi- liam dici oportere, cum Chriſtannus hanc primam omnium ſtatuat, ad quam conſilii & divinationis cauſa confugere cœpere primi Slavi Boemiæ , nec uſquam patris ſui aut Croci nomen prodiderit. Sed im- menſum tumultuatur Lucifer tuus , & me relinquit meo errori excruciun- dum tamdiu , quouſque majores, e quibus nata ſit Libuſſa, valido fundamen- to alios a Croco non adduxero, unaque docuero, cur Bocmi Libuſſam mulierem potius, quam virum pro rectore ſuo conſtitucrint. Me miſerum ! ad quos LUCIFER. Pag. 115. me
248 CONFUTATIO bus ? unde illi demum hæc habent ? detexerene illi fontem aliquem, aut ſe vetuſtiorem ſcriptorem ? An non tu ipſe pridem a me recita- tam legem criticam laudaſti, tuisque conatibus hiſtoricis pag. 32. præ- fixiſti : Quidquid a recentiore authore de rebus antiquis ſme alicujus vctuſtio- ris teſtimonio profertur, merito contemnitur ? Te igitur ipſum tecum pu- gnare credam , ut Principes ante Przemyslum a recentioribus ſine ali- cujus vetuſtioris teſtimonio prolatos non contemnas? contemnas con- tra Chriſtannum unicum fontem hiſtoriæ patriæ in rebus tam antiquis? tam veterem inquam & tot ſxculis probatum ſcriptorem? ubi criſis? ubi ratio? ubi prudentia? Legiſtine ex ſcriptoribus noſtris veteribus, quiqui Caroli IV. atatem & imperium præceſſere, unum aliquem, qui Przemyslo priorem aliquem Ducem Bohemiæ ſtatuiſſet ? aut qui uni Przemyslo inter patrios Duces hanc prærogativam non conceſsiſset? Necdum evigilas, agnoſcisque te in iter admodum laboſum atque lu- toſum incidiſſe , poſteaquam Lucifer tuus lucernam ſuam ſub modium ſeu mantellum ſuum verſipelliter abſcondit ? Adducerisne jam , ut credas te minus recte in his tenebris vidiſſe, quid inter recentiorum commenta, & veterum veritatem interſit? Nam quid tibi criticæ ar- tem profitenti magis convenerat , quam hoc unum ſolumque Chriſtan- ni teſtimonium , aliis vetuſtis exteris hiſtoricis de Slavorum moribus ſcribentibus apprime conforme , præ myriade authorum recentiorum certius veriusque deputare ? Nihil itaque tibi ſupereſt , quam ut ex hoc ipſo Chriſtanni illuſtri loco mecum argumentationem capias : Pri- mo: cum ante Przemyslum in hiſtoria Slavorum Boemiæ Ducem aut Rectorem admittere ſas non ſit: nec Czechum , nec Crocum , inter Duces Boemix eſſe computandos. 2do Cum tacito Czecho nihilo- minus Croco Coſmas ex ſenum fabuloſa relatione , & cujusdam veteris traditionis reliquiis locum in hiſtoria concedat , veroſimillime eum ad ſuperiora Slavis tempora, & nominatum illum in hiſtoriis Cracum ſeu Crocum Wandalorum Regem ſeu Ducem referendum eſſe , ac proinde Pythoniſſam illam ſeu Libuſſam Slavam gente minime recte Croci fi- liam dici oportere, cum Chriſtannus hanc primam omnium ſtatuat, ad quam conſilii & divinationis cauſa confugere cœpere primi Slavi Boemiæ , nec uſquam patris ſui aut Croci nomen prodiderit. Sed im- menſum tumultuatur Lucifer tuus , & me relinquit meo errori excruciun- dum tamdiu , quouſque majores, e quibus nata ſit Libuſſa, valido fundamen- to alios a Croco non adduxero, unaque docuero, cur Bocmi Libuſſam mulierem potius, quam virum pro rectore ſuo conſtitucrint. Me miſerum ! ad quos LUCIFER. Pag. 115. me
Strana 249
RADII I. REFLEXIONIS II. §. IX. 249 me Lucifer equuleos & cruces ab hiſtoria trahis? perii! nifi bonus ali- quis genius majores Libuſſx mihi indit, & prudentia aſtutiave argumen- tum aliquod ſuppeditat, cur illa præ viro electa fit? Sed ut brevibus me equuleo iſto & cruce expediam, cum primis comiter te Lucifer monen- dum cenſui, ut iracundiæ tuæ temperes , valetudinis enim tux adflictio orbi literario irreparabile allatura eſt diſpendium. Patere jam, ut paucu- la verba faciam, & quod mihi inter hæc crucis tormenta mens & memo- ria ſuggerit, expromam: Majores, seu, ut cupis, patrem matrem- que Libuſſæ penitus ignoro, quia eos etiam ignoravit Chriſtannus uni- cus in his magiſter & præceptor meus, ignoravit is imo etiam Libuſſæ nomen , Pythoniſſam ſeu Aruſpicem & ſortilegam , nomine nonniſi appellativo prodidit Virginem illam, quæ Przemyslao nuptui tradita eſt a primis Slavis Boemix, interpolata & poſteriora ſunt Chriſtanni exemplaria, quæ Libuſſæ nomen exprimunt, quod poſteriores quique pro appellativo Slavice idem connotante adjecerunt. Itane vero tam- diu exeruciandus ſum , quousque alios Libuſſæ majores a Croco non udduxero? Apprime novi omnes tui ſimiles ſciolos cam tyrannidem in aliorum dicta & ſcripta exercere , ut quisquis opinionibus voſtris refrugetur , huic crucem figatis , & velut pro tribunali ſedentes equu- lei, crucisque reos condemnetis. Ediſſere vero mihi omniſcie Luci fer, quis Czechi fuerit pater materque? quis Croci? quæ mater Li- buſſæ ? qui genitores Przemysli? Suntne tibi in pera tua tam vetuſtæ germanæque merces ? dicamne etiam te excruciandum , quouſque eos non adduxeris? (Quidni amabo vel tui cauſa, ut ne mecum excru- cieris, dignum me jam deputabis, ut cruciatu meo liberer? Ad alte- rum ut veniam, reſpondeamque: cur Bohemi Lybuſſum pr� viro elegerint pro rectore ſuo ? Malum ! & hic Davus ſum non Oedipus, vis conſcien- tix me cogit fateri , quod ignorem, quia & idem ignoravit Magister & Præceptor meus Chriſtannus , qui ſolum dicit: ab ipſa Slavos Bo- hemiæ peſtilentiæ cladibus attritos , ſpem conſilii , reſponſumque divinationis poſtudaſſe, de Principatu ac Rectoratu tuo altum ſilet, eumque primo omnium Przemyslo defert , cui dein Pythoniſſam hanc ; ſeu Libuſſam matrimonio junctam ſcribit. Si vero ſpem conſuii aut reſponſum divinatio- nis postulare, est eligere ac creare rectores, na tu Lucifer tot nobis Duces rectoresque facturus es, quot flamines, aruſpicesque in hiſtoriis Græcorum , Romanorum, Germanorum , aliarumque gentium imo & ipſorummet Slavorum legimus. An vero vel Coſmas uſpiam Li- buſſæ titulum munusque Principis ante Przemysli nuptias tribuit? ju- PARS I. LUCIFER, I 1 di-
RADII I. REFLEXIONIS II. §. IX. 249 me Lucifer equuleos & cruces ab hiſtoria trahis? perii! nifi bonus ali- quis genius majores Libuſſx mihi indit, & prudentia aſtutiave argumen- tum aliquod ſuppeditat, cur illa præ viro electa fit? Sed ut brevibus me equuleo iſto & cruce expediam, cum primis comiter te Lucifer monen- dum cenſui, ut iracundiæ tuæ temperes , valetudinis enim tux adflictio orbi literario irreparabile allatura eſt diſpendium. Patere jam, ut paucu- la verba faciam, & quod mihi inter hæc crucis tormenta mens & memo- ria ſuggerit, expromam: Majores, seu, ut cupis, patrem matrem- que Libuſſæ penitus ignoro, quia eos etiam ignoravit Chriſtannus uni- cus in his magiſter & præceptor meus, ignoravit is imo etiam Libuſſæ nomen , Pythoniſſam ſeu Aruſpicem & ſortilegam , nomine nonniſi appellativo prodidit Virginem illam, quæ Przemyslao nuptui tradita eſt a primis Slavis Boemix, interpolata & poſteriora ſunt Chriſtanni exemplaria, quæ Libuſſæ nomen exprimunt, quod poſteriores quique pro appellativo Slavice idem connotante adjecerunt. Itane vero tam- diu exeruciandus ſum , quousque alios Libuſſæ majores a Croco non udduxero? Apprime novi omnes tui ſimiles ſciolos cam tyrannidem in aliorum dicta & ſcripta exercere , ut quisquis opinionibus voſtris refrugetur , huic crucem figatis , & velut pro tribunali ſedentes equu- lei, crucisque reos condemnetis. Ediſſere vero mihi omniſcie Luci fer, quis Czechi fuerit pater materque? quis Croci? quæ mater Li- buſſæ ? qui genitores Przemysli? Suntne tibi in pera tua tam vetuſtæ germanæque merces ? dicamne etiam te excruciandum , quouſque eos non adduxeris? (Quidni amabo vel tui cauſa, ut ne mecum excru- cieris, dignum me jam deputabis, ut cruciatu meo liberer? Ad alte- rum ut veniam, reſpondeamque: cur Bohemi Lybuſſum pr� viro elegerint pro rectore ſuo ? Malum ! & hic Davus ſum non Oedipus, vis conſcien- tix me cogit fateri , quod ignorem, quia & idem ignoravit Magister & Præceptor meus Chriſtannus , qui ſolum dicit: ab ipſa Slavos Bo- hemiæ peſtilentiæ cladibus attritos , ſpem conſilii , reſponſumque divinationis poſtudaſſe, de Principatu ac Rectoratu tuo altum ſilet, eumque primo omnium Przemyslo defert , cui dein Pythoniſſam hanc ; ſeu Libuſſam matrimonio junctam ſcribit. Si vero ſpem conſuii aut reſponſum divinatio- nis postulare, est eligere ac creare rectores, na tu Lucifer tot nobis Duces rectoresque facturus es, quot flamines, aruſpicesque in hiſtoriis Græcorum , Romanorum, Germanorum , aliarumque gentium imo & ipſorummet Slavorum legimus. An vero vel Coſmas uſpiam Li- buſſæ titulum munusque Principis ante Przemysli nuptias tribuit? ju- PARS I. LUCIFER, I 1 di-
Strana 250
LUCIER. CONFUTATIO dicem nonniſi appellat , ſic enim ille: Et quia populo multa & certa prædixit futura , omnis illa gens commune conſilium iniens , patris ejus poſt ne- cem hanc ſihi præfecit judicem. Sed quali & qua poteſtate judicem ? non majori , quam ante fuiſſe Crocum idem perhibeat Coſmas, dum ait: Quicunque in ſua tribu vel generatione perſona moribus potior , & opibus ho- noratior habebatur, ſine exactore, ſine ſigillo , ſpontanea voluntate ad illum con- fluebant, & de dubiis cauſis ac ſibi illatis injuriis ſalva libertate diſputabant. Inter quos vir quidam oriundus exſtitit nomine Crocco . . . . ad quem tam de propriis tribubus , quam ex totius provinciæ plehibus , velut apes ad alvearia ita omnes ad dirimenda convolabant judicia. Nempe ut ante ajebat : ſpon- tanea voluntate , & ſalva libortate. Non eſt itaque, quód mihi indi- gneris Lucifer , indignare Chriſtanno , indignare Coſmæ , qui me hæc vera patriæ hiſtoriæ rudimenta docuere, nec diffido te pro innata tua clementia jam mihi veniam conceſſurum, ut tandem hac ſeveriſſi- ma cruciatus pronunciata ſententia abſolvar, aut ſi in furore ad tor- quendum & cruciandum obduruit animus tuus , verbis Petronii Arbi- tri te rogo , ſi quid triſtius paras , celeriter confice , neque enim tam magnum facinus admiſmus , ut debeamus torti ( cruciati inquam ) perire. 250 Ad §. X. I. Finem pertinaciæ non facit Lucifer tuus , concedit nemini, ejus animo obſtinata in ſententia voluntas callum obduxit, Duces ille nobis contra omnium veterum fidem contumaciter ante Przemyslum obtrudit, & jam eorum catalogum texit his verbis : Hos inter ( Du- ces ſeu Principes ) merito priſcus ſcriptor ille Coſmas Boemo ſuo , quem po- ſteriores Czechum dixere , principem locum tribuit, ſecundum Croco , tertium natu minimæ Libuſſæ. Coſmasne hos tres Principes aut Duces facit ? ubi, ubi is locus ? eum enim cognoſcere ac legere quantus quantus ar- deo. Quidni eum indigitaſti? tibi profecto aliud a noſtro Coſmæ Chronico oportet eſſe in manibus, nam Manuſcripta, quæ ego tri- plicia vidi, quæque Freherus , Menkenius , & Typographus Pragen- ſis excudit , nuſpiam horum trium aliquem Principem aut Ducem ap- pellant , non ſecus atque Chriſtannus hanc Ducis aut Principis præro- gativam primo ſolique Przemyslo concedunt, eam in rem in Prodro- mo meo alia facile decem vetuſta Manuſcripta adduxi. Quo vero nomine compellat Coſmas Boemum , quem dicis a poſterioribus Cze- chum dictum? Senioris, non amplius. Audi Coſmam loquentem ; Tune Pag. 115.
LUCIER. CONFUTATIO dicem nonniſi appellat , ſic enim ille: Et quia populo multa & certa prædixit futura , omnis illa gens commune conſilium iniens , patris ejus poſt ne- cem hanc ſihi præfecit judicem. Sed quali & qua poteſtate judicem ? non majori , quam ante fuiſſe Crocum idem perhibeat Coſmas, dum ait: Quicunque in ſua tribu vel generatione perſona moribus potior , & opibus ho- noratior habebatur, ſine exactore, ſine ſigillo , ſpontanea voluntate ad illum con- fluebant, & de dubiis cauſis ac ſibi illatis injuriis ſalva libertate diſputabant. Inter quos vir quidam oriundus exſtitit nomine Crocco . . . . ad quem tam de propriis tribubus , quam ex totius provinciæ plehibus , velut apes ad alvearia ita omnes ad dirimenda convolabant judicia. Nempe ut ante ajebat : ſpon- tanea voluntate , & ſalva libortate. Non eſt itaque, quód mihi indi- gneris Lucifer , indignare Chriſtanno , indignare Coſmæ , qui me hæc vera patriæ hiſtoriæ rudimenta docuere, nec diffido te pro innata tua clementia jam mihi veniam conceſſurum, ut tandem hac ſeveriſſi- ma cruciatus pronunciata ſententia abſolvar, aut ſi in furore ad tor- quendum & cruciandum obduruit animus tuus , verbis Petronii Arbi- tri te rogo , ſi quid triſtius paras , celeriter confice , neque enim tam magnum facinus admiſmus , ut debeamus torti ( cruciati inquam ) perire. 250 Ad §. X. I. Finem pertinaciæ non facit Lucifer tuus , concedit nemini, ejus animo obſtinata in ſententia voluntas callum obduxit, Duces ille nobis contra omnium veterum fidem contumaciter ante Przemyslum obtrudit, & jam eorum catalogum texit his verbis : Hos inter ( Du- ces ſeu Principes ) merito priſcus ſcriptor ille Coſmas Boemo ſuo , quem po- ſteriores Czechum dixere , principem locum tribuit, ſecundum Croco , tertium natu minimæ Libuſſæ. Coſmasne hos tres Principes aut Duces facit ? ubi, ubi is locus ? eum enim cognoſcere ac legere quantus quantus ar- deo. Quidni eum indigitaſti? tibi profecto aliud a noſtro Coſmæ Chronico oportet eſſe in manibus, nam Manuſcripta, quæ ego tri- plicia vidi, quæque Freherus , Menkenius , & Typographus Pragen- ſis excudit , nuſpiam horum trium aliquem Principem aut Ducem ap- pellant , non ſecus atque Chriſtannus hanc Ducis aut Principis præro- gativam primo ſolique Przemyslo concedunt, eam in rem in Prodro- mo meo alia facile decem vetuſta Manuſcripta adduxi. Quo vero nomine compellat Coſmas Boemum , quem dicis a poſterioribus Cze- chum dictum? Senioris, non amplius. Audi Coſmam loquentem ; Tune Pag. 115.
Strana 251
RADII I. REFLEXIONIS II. §. X. 251 Tuné ſenior , inquit , quem alii , quafi dominum comitabantur &c. Et rur- LUCIFER. ſum : Tunc fenior motus ſociorum ( non ſubditorum , aut populi ſui ) augurio cœpit terram oſculari præ gaudio &c. Et dein horum Slavorum veterum Boemiæ, qui cum Boemo in Hercyniam ſilvam primi ingreſſi fuerant explicatis moribus ac barbarie, mox ſubdit: His ac talibus ma- his emergentibus ( nimirum propter habendi cupiditatem exortam) de die in diem pejus & pejus injuriam, quam nemo prius inferre norat, alter ab al- tero ſibi illatam patienter ferebat , & cui querimoniam ſuam apploraret , judi- cem nee Principem habebat. Qui ergo Boemus ille Dux aut Princeps, cum nec judicem , nec Principem haberent, cui querimoniam ſuam applorarent? Sed verba hæc posteriora Coſmæ, de interregno acci- pienda eſſe mones, quod poſt mortem Boemi illius evenit. Ubi ve- ro prius Coſmas mortis hujus Boemi meminit ? ut ad hoc futile ſubter- fugium recurrere audeas? Si autem tibi obſcurus viſus hic Coſmæ lo- cus , unde ejus elucidationem, quam ex Chriſtanno principe hiſtorix nostræ repetere debuisti? quem ſi adiiſſes, aut intelligere voluiſses, legiſſes ſane uſque ad Przemyslum Boemiam fine Rectore ac Principe fuiſfe, ut hoc tuum interregnum poſt illum ſeniorem, ſociumque immi- grationis , adeoque ante regnum aliquod aut Principatum Chymæræ & & hirco- cervo ſimile ſit. Haud aliter nuſquam Coſmas ſeu Crocum ſeu Libuſſam Principis aut Ducis titulo nobilitavit , quod jam antece- dente paragrapho ex ipſo teſtatum fecimus; cum Chriſtanno enim uni ſolique hanc prærogativam Przemyslo adſcribit. Et quid ſi Boe- mus ille , Crocus & Libuſſa Principes ac Duces jam fuere , quid , in- quam, opus fuit dehortatoria illa Libuſſæ ad populum oratione apud Cosmam eundem, ut ne sibi Principem Boemi eligerent? quid opus fuit fabulam illam de ciconia & ranis ex Æſopo , quid tot juris Duca- lis terriculamenta eorum oculis auribusque opponere ? quid denique opus fuit populum a ſumma ſua libertate in ſervitutem ruentem hac paræneſi & emphaſi alloqui: O plehs miſeranda ! quæ libera vivere neſcit , & quam nemo bonus niſi cum vita amittit: illam vos inviti libertatem fugitis & inſuetæ ſervituti colla ſponte ſubmittitis. Hen tarde fruſtra vos pœnitebit &c. An non hæc libertas jam ſub Libuſſa amiſſa fuit , & ſervituti colla ſub- miſſa fuere , ſi ſuperiores Crocus & Czechus feu Bohemus jam Duca- le nomen & munus geſfere? Sed verisſime Arrianus: (a) Si quis res evidentiſſimas oppugnat, adverſus hunc nulla facile ratio reperietur, qua dedu- I i 2 PARS I. ca- (a) Arrianus I. 1. c. 5. in Epictetum,
RADII I. REFLEXIONIS II. §. X. 251 Tuné ſenior , inquit , quem alii , quafi dominum comitabantur &c. Et rur- LUCIFER. ſum : Tunc fenior motus ſociorum ( non ſubditorum , aut populi ſui ) augurio cœpit terram oſculari præ gaudio &c. Et dein horum Slavorum veterum Boemiæ, qui cum Boemo in Hercyniam ſilvam primi ingreſſi fuerant explicatis moribus ac barbarie, mox ſubdit: His ac talibus ma- his emergentibus ( nimirum propter habendi cupiditatem exortam) de die in diem pejus & pejus injuriam, quam nemo prius inferre norat, alter ab al- tero ſibi illatam patienter ferebat , & cui querimoniam ſuam apploraret , judi- cem nee Principem habebat. Qui ergo Boemus ille Dux aut Princeps, cum nec judicem , nec Principem haberent, cui querimoniam ſuam applorarent? Sed verba hæc posteriora Coſmæ, de interregno acci- pienda eſſe mones, quod poſt mortem Boemi illius evenit. Ubi ve- ro prius Coſmas mortis hujus Boemi meminit ? ut ad hoc futile ſubter- fugium recurrere audeas? Si autem tibi obſcurus viſus hic Coſmæ lo- cus , unde ejus elucidationem, quam ex Chriſtanno principe hiſtorix nostræ repetere debuisti? quem ſi adiiſſes, aut intelligere voluiſses, legiſſes ſane uſque ad Przemyslum Boemiam fine Rectore ac Principe fuiſfe, ut hoc tuum interregnum poſt illum ſeniorem, ſociumque immi- grationis , adeoque ante regnum aliquod aut Principatum Chymæræ & & hirco- cervo ſimile ſit. Haud aliter nuſquam Coſmas ſeu Crocum ſeu Libuſſam Principis aut Ducis titulo nobilitavit , quod jam antece- dente paragrapho ex ipſo teſtatum fecimus; cum Chriſtanno enim uni ſolique hanc prærogativam Przemyslo adſcribit. Et quid ſi Boe- mus ille , Crocus & Libuſſa Principes ac Duces jam fuere , quid , in- quam, opus fuit dehortatoria illa Libuſſæ ad populum oratione apud Cosmam eundem, ut ne sibi Principem Boemi eligerent? quid opus fuit fabulam illam de ciconia & ranis ex Æſopo , quid tot juris Duca- lis terriculamenta eorum oculis auribusque opponere ? quid denique opus fuit populum a ſumma ſua libertate in ſervitutem ruentem hac paræneſi & emphaſi alloqui: O plehs miſeranda ! quæ libera vivere neſcit , & quam nemo bonus niſi cum vita amittit: illam vos inviti libertatem fugitis & inſuetæ ſervituti colla ſponte ſubmittitis. Hen tarde fruſtra vos pœnitebit &c. An non hæc libertas jam ſub Libuſſa amiſſa fuit , & ſervituti colla ſub- miſſa fuere , ſi ſuperiores Crocus & Czechus feu Bohemus jam Duca- le nomen & munus geſfere? Sed verisſime Arrianus: (a) Si quis res evidentiſſimas oppugnat, adverſus hunc nulla facile ratio reperietur, qua dedu- I i 2 PARS I. ca- (a) Arrianus I. 1. c. 5. in Epictetum,
Strana 252
252 CONFUTATIO �ag. 116. cutur a ſententia ſua , neque vero illud accidit vel facultate illius , vel imbecil- litate docentis , ſed quod quis captus , ætque in lapidem converſus fuerit. II. Ad aliud magis inſulſum ſub Paragraphi iſtius finem Lucifer tuus frœnis ſuis relictus provolat, ſic enim ille : Si igitur & Czechium, & Crocum , & Libuſſam de numero Ducum Boemiæ libet delere , conſectaneum eſt a Slavis Boemiæ Duces, Principes, aut Reges nunquam libere optatos, ſed eisdem fuiſſe perpetim natos, quod utrum cum libertate veterum Slavorum con- veniat Cl. Gelaſius viderit. Attamen caveat, ne a quorundam perduellium jam alias ab Auguſtæ memoriæ Ferdinando II. voto gladioque noſtrorum Inclytorum Procerum damnata ſententia ſenſui ſuo roget patrocinium. Credamne men- tis ſanæ compotem hæc prolocutum Luciferum tuum? an potius furiis & deliriis agitatum effutiiſſe? Quid tibi vis, quærere liceat cum Justo Lipſio, (a) hoc longo tuo & lacinioſo ſcripto ? nihil. Nugas & nebulas ver- borum offundis , & dimiſſa ubique vera mente mea, aliam oppugnas, & ad ſum- mum imaginarium tibi ſtadium exſtruis , & miſerum Lipſium ( pedum vitio laborantem ) adjungis , cum quo decurras. Ad quæ ſxculis nusquam au- dita ſophiſmata , ne Sycophantias dicam , dialecticæ tuæ præceptis ab- uteris? Itane quia Czechum, Crocum, Libuſſamque, non tam ego quam Coſmas & Chriſtannus Duces aut Principes Bohemix fuiſſe in- ficiantur , conſectaneum eſt a Boemis nunquam Ducem aut Principem aliquem libere populi ſuffragiis optatum? Quis igitur erat Przemys- lus ? quo ille ſucceſtionis jure natus? illene nativitate an libero populi ſuffragio Principatum aſſecutus eſt ? Vah me infelicem ! cum tota hac apologia experior negotium mihi eſſe cum homine , cui cerebrum omne eſt in lingua & calamo. Non legiſti ante in allato a me Chri- ſtanni loco Slavos Bohemiæ reſponſione Pythoniſſæ ſibi Przemyslum ab agricultura Principem optaſſe? nunquid rus & ager eum fecit na- ſci Principem, antequam Principis umbram noviſſet Bohemia ? Alium tibi Lucifer quemquem de venalium Cappadocum grege quære, quo- cum diſputes , mihi te vincere inglorium eſt. Guid vero me intem- peranter commonefacis , ut caveam , ne a perduellibus rogem patro- cinium? cui rei rogem? liberx in gente nostra electioni? an me tam papilionem credis, ut tecum incogitans ubivis aduram alas, aut bruchum, qui in omnem parietem tecum allidam caput ? ipſe tuis mo- nitis & præceptis utere, nam nulla re magis eget ingenium tuum quam moderatore ac monitore, qui mox ſequentis paragraphi initio LUCIFER. mor- (a) Juſtus Lipſius adverſus Dialogistam.
252 CONFUTATIO �ag. 116. cutur a ſententia ſua , neque vero illud accidit vel facultate illius , vel imbecil- litate docentis , ſed quod quis captus , ætque in lapidem converſus fuerit. II. Ad aliud magis inſulſum ſub Paragraphi iſtius finem Lucifer tuus frœnis ſuis relictus provolat, ſic enim ille : Si igitur & Czechium, & Crocum , & Libuſſam de numero Ducum Boemiæ libet delere , conſectaneum eſt a Slavis Boemiæ Duces, Principes, aut Reges nunquam libere optatos, ſed eisdem fuiſſe perpetim natos, quod utrum cum libertate veterum Slavorum con- veniat Cl. Gelaſius viderit. Attamen caveat, ne a quorundam perduellium jam alias ab Auguſtæ memoriæ Ferdinando II. voto gladioque noſtrorum Inclytorum Procerum damnata ſententia ſenſui ſuo roget patrocinium. Credamne men- tis ſanæ compotem hæc prolocutum Luciferum tuum? an potius furiis & deliriis agitatum effutiiſſe? Quid tibi vis, quærere liceat cum Justo Lipſio, (a) hoc longo tuo & lacinioſo ſcripto ? nihil. Nugas & nebulas ver- borum offundis , & dimiſſa ubique vera mente mea, aliam oppugnas, & ad ſum- mum imaginarium tibi ſtadium exſtruis , & miſerum Lipſium ( pedum vitio laborantem ) adjungis , cum quo decurras. Ad quæ ſxculis nusquam au- dita ſophiſmata , ne Sycophantias dicam , dialecticæ tuæ præceptis ab- uteris? Itane quia Czechum, Crocum, Libuſſamque, non tam ego quam Coſmas & Chriſtannus Duces aut Principes Bohemix fuiſſe in- ficiantur , conſectaneum eſt a Boemis nunquam Ducem aut Principem aliquem libere populi ſuffragiis optatum? Quis igitur erat Przemys- lus ? quo ille ſucceſtionis jure natus? illene nativitate an libero populi ſuffragio Principatum aſſecutus eſt ? Vah me infelicem ! cum tota hac apologia experior negotium mihi eſſe cum homine , cui cerebrum omne eſt in lingua & calamo. Non legiſti ante in allato a me Chri- ſtanni loco Slavos Bohemiæ reſponſione Pythoniſſæ ſibi Przemyslum ab agricultura Principem optaſſe? nunquid rus & ager eum fecit na- ſci Principem, antequam Principis umbram noviſſet Bohemia ? Alium tibi Lucifer quemquem de venalium Cappadocum grege quære, quo- cum diſputes , mihi te vincere inglorium eſt. Guid vero me intem- peranter commonefacis , ut caveam , ne a perduellibus rogem patro- cinium? cui rei rogem? liberx in gente nostra electioni? an me tam papilionem credis, ut tecum incogitans ubivis aduram alas, aut bruchum, qui in omnem parietem tecum allidam caput ? ipſe tuis mo- nitis & præceptis utere, nam nulla re magis eget ingenium tuum quam moderatore ac monitore, qui mox ſequentis paragraphi initio LUCIFER. mor- (a) Juſtus Lipſius adverſus Dialogistam.
Strana 253
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XI. 253 morbi iſtius contagione te multum inquinaſti, cum ſeribis : Omni pro- cul dubio liquet gentem Slavorum a primu ſui inſlitutione in Monarchiam Ari- ſtocratiæ temperatam ſuiſſe propenſisrem , Ducesque ſuos ſumma libertate optaſ- ſe , quos ſiíbi naſci nonniſi noviſſimis temporibus puſſa ſuerit. Gux hæc no- viſſima tempora? An jam Przemyslus & Libuſſa ſuis pene infinitis apud gentem meritis non effecere, ut eorum ſoboles progeniesque nati, hereditariique Principes æſtimarentur ? ſciatis , ( inquit, jam ipſe Prze- myslus apud Coſmam l. 1. ) ex noſtra progenie multos deminos nuſci, ſed unum ſemper dominari. Plura exaggerare non libet, nec enim argu- mentum hoc ſpinoſum ad Politices , Jurisque peritos magis quam hi- ſtoricos ſpectans attigiſſem, niſi me rerum mearum vindiciæ, Lucife- rique tui procacitas ad id impuliſſet. LUCIFER. Eug. 117. Ad §. XI. I. Nihil Lectori hac tota apologia magis tædio futurum arbi- tror, quam quod exſaturatis ſtomachis vi quadam iidem crebro inge- rantur cibi, alio nempe atque alio jure, verborum, inquam, ſolo con- dimento, diverſi. Quoties non de Boemo illo Coſmæ diſputatum ? quoties oſtenſum Dalimili errore nomen appellativum proprjo ſubſti- tutum ? quoties probatum memorias Boemi illius Czecho minime com- petere, Czechumque nonniſi Sæculi XIV. inventum eſſe? Ne igitur cum nauſea faſtiditas pridem eſcas regerat Lector, ad multo ante dic- ta eum remittimus, reperturus ſic omnia exhauſla tantumque debili- tata, ut ſcenam viſurus ſit infeliciſſimi hoſtis , proſtrati, inquam, ma- nibus pedibusque truncati, qui ſolo adhue linguæ uſu instructus vi- ctori maledictis audet obstrepere, aut certe simulacrum cujusdam per- vicacis Bacchæ , quod his verbis deſcribit Plautus : Pag. 117. Bacthæ bacchanti ſi cupis adverſarier , Ex inſana inſaniorem facies, feriet ſæpius. Illud tamen hic non prætermittendum : falſum eſſe, quod Coſmas Chronicon ſuum a Czechis ſeu Slavis Boemis ordiatur , ipſe enim in epiſtola ſua ad Gervaſium de ſuo Chronico loquens, ait: Igitur hujus narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Boemorum. Guod re ipſa dein opere executus eſt, dum hunc Boemum ſuum primum post diluvium ſtatuit Hercynix filvæ incolam, antequam aratrum terram te- tigiſſet. Guod alterum eſt: Lucifer Coſmam excuſaturus, cur vo- Ii 3 cem
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XI. 253 morbi iſtius contagione te multum inquinaſti, cum ſeribis : Omni pro- cul dubio liquet gentem Slavorum a primu ſui inſlitutione in Monarchiam Ari- ſtocratiæ temperatam ſuiſſe propenſisrem , Ducesque ſuos ſumma libertate optaſ- ſe , quos ſiíbi naſci nonniſi noviſſimis temporibus puſſa ſuerit. Gux hæc no- viſſima tempora? An jam Przemyslus & Libuſſa ſuis pene infinitis apud gentem meritis non effecere, ut eorum ſoboles progeniesque nati, hereditariique Principes æſtimarentur ? ſciatis , ( inquit, jam ipſe Prze- myslus apud Coſmam l. 1. ) ex noſtra progenie multos deminos nuſci, ſed unum ſemper dominari. Plura exaggerare non libet, nec enim argu- mentum hoc ſpinoſum ad Politices , Jurisque peritos magis quam hi- ſtoricos ſpectans attigiſſem, niſi me rerum mearum vindiciæ, Lucife- rique tui procacitas ad id impuliſſet. LUCIFER. Eug. 117. Ad §. XI. I. Nihil Lectori hac tota apologia magis tædio futurum arbi- tror, quam quod exſaturatis ſtomachis vi quadam iidem crebro inge- rantur cibi, alio nempe atque alio jure, verborum, inquam, ſolo con- dimento, diverſi. Quoties non de Boemo illo Coſmæ diſputatum ? quoties oſtenſum Dalimili errore nomen appellativum proprjo ſubſti- tutum ? quoties probatum memorias Boemi illius Czecho minime com- petere, Czechumque nonniſi Sæculi XIV. inventum eſſe? Ne igitur cum nauſea faſtiditas pridem eſcas regerat Lector, ad multo ante dic- ta eum remittimus, reperturus ſic omnia exhauſla tantumque debili- tata, ut ſcenam viſurus ſit infeliciſſimi hoſtis , proſtrati, inquam, ma- nibus pedibusque truncati, qui ſolo adhue linguæ uſu instructus vi- ctori maledictis audet obstrepere, aut certe simulacrum cujusdam per- vicacis Bacchæ , quod his verbis deſcribit Plautus : Pag. 117. Bacthæ bacchanti ſi cupis adverſarier , Ex inſana inſaniorem facies, feriet ſæpius. Illud tamen hic non prætermittendum : falſum eſſe, quod Coſmas Chronicon ſuum a Czechis ſeu Slavis Boemis ordiatur , ipſe enim in epiſtola ſua ad Gervaſium de ſuo Chronico loquens, ait: Igitur hujus narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Boemorum. Guod re ipſa dein opere executus eſt, dum hunc Boemum ſuum primum post diluvium ſtatuit Hercynix filvæ incolam, antequam aratrum terram te- tigiſſet. Guod alterum eſt: Lucifer Coſmam excuſaturus, cur vo- Ii 3 cem
Strana 254
Pag. 119. Fag. 120. 121. CONFUTATIO cem Boemus Czecho ſubſtituerit , inquit eum tanto latini ſermonis ar- siſſe ſtudio, ut nihil vehementius cuperet, quam ut Chronicon ſuum ex integro latialius reddatur. Papæ! colliquias vitans Lucifer in lacunam incidis: Quem leporen? quam vim elegantiamque latinæ linguz Coſmam in voce Boemus, voce inquam propria barbara, quæfiiffe di- ces ? an non vox Czechus æque latina atque Boemus ? ſervavit Coſmas tot primigenias proprias voces Slavicas Premisl, Nezamisl, Crezomi- sl , Borivoj , Woytiech, aliasque plurimas, quin vel eas ultimæ ſyl- labæ inflexione in us latinas reddidiſſet , aut ex Slavica ſuc fignificatione per verba Præmeditans , incogitans', & acriter cogitans &c. latine explicaſ- ſet , quid ei tantus latinitatis vitiandæ ſcrupulus in ſervanda primigenia voce Czech ſuboriri potuit? Quis enim hactenus in barbaris propriis vocibus latinitatis accurationem obſervandam eſſe docuit ? ad quas ſum- mum exitus latinus defideratur , qua ſola conditione expleta vox quæ- quæ demum barbara civitate latina gaudet. Imo quantum vitium ſit ejusmodi propria nomina corrumpere , ut ne primigeniis ſua veſtigia maneant, jam ante ex Aventino cognoviſti. Guod tertium eft: er- roneum quoque eft eum ſcribis: Chriſtannus gentem nostram non ſub Sla- vorum Boemtiæ nomine, ſed hominum Boemorum , contra quam putaverat Cl. Gelaſuus , prodidit. Gui enim putare poſſim, qui hoc ipſum in Codice Trebonenſi legi ? quemadmodum id ipſum fideliter a Balbino reddi- tum eſt? qui idem habet MS. exemplar, quo Bollandiani uſi? qui ter- tium , quod apud piiſfimæ memoriæ Reverendiſſimum Bonaventuram Piter Brælatum Rayhradenfem contuli? in quibus tribus exemplaribus eadem prorſus verba leguntur: At vero Slavi Boamia ipſo ſub Arcturo poſiti &c. II. Guam percuperem Vir Cl. ſolo tecum mihi eſſe ſermonem & negotium , ut propoſito uno veritatis ſcopo pro ſæculi iſtius civiliſ- ſimis ac urbaniffimis moribus uitrinque argumenta noſtra amice mode- fteque labefactaremus, infirmaremus, convelleremusque; refelleremus inquam ex Ciceronis monito ſine pertinacia , refelleremur alterne ſine ira- tundiu. Verum immifcet ſe ſe ubique , turbatque hoc optimum tran- quillitatis humanitatisque ſtudium Lucifer tuus , & mentem meam nul- la re minus quam atra bile laborantem cavillis probrisque ſuis irritat. 254 LUCIFER. Fallor ? an eſt, qui me ſonitu interpellat acuto ? Denuo . . . . adeſt , & tintinnabula forte Obtinuit , miſero jam pridem debita collo. (a) Rur- () Lucius ſectanus Satyr. ſermone ſeounde.
Pag. 119. Fag. 120. 121. CONFUTATIO cem Boemus Czecho ſubſtituerit , inquit eum tanto latini ſermonis ar- siſſe ſtudio, ut nihil vehementius cuperet, quam ut Chronicon ſuum ex integro latialius reddatur. Papæ! colliquias vitans Lucifer in lacunam incidis: Quem leporen? quam vim elegantiamque latinæ linguz Coſmam in voce Boemus, voce inquam propria barbara, quæfiiffe di- ces ? an non vox Czechus æque latina atque Boemus ? ſervavit Coſmas tot primigenias proprias voces Slavicas Premisl, Nezamisl, Crezomi- sl , Borivoj , Woytiech, aliasque plurimas, quin vel eas ultimæ ſyl- labæ inflexione in us latinas reddidiſſet , aut ex Slavica ſuc fignificatione per verba Præmeditans , incogitans', & acriter cogitans &c. latine explicaſ- ſet , quid ei tantus latinitatis vitiandæ ſcrupulus in ſervanda primigenia voce Czech ſuboriri potuit? Quis enim hactenus in barbaris propriis vocibus latinitatis accurationem obſervandam eſſe docuit ? ad quas ſum- mum exitus latinus defideratur , qua ſola conditione expleta vox quæ- quæ demum barbara civitate latina gaudet. Imo quantum vitium ſit ejusmodi propria nomina corrumpere , ut ne primigeniis ſua veſtigia maneant, jam ante ex Aventino cognoviſti. Guod tertium eft: er- roneum quoque eft eum ſcribis: Chriſtannus gentem nostram non ſub Sla- vorum Boemtiæ nomine, ſed hominum Boemorum , contra quam putaverat Cl. Gelaſuus , prodidit. Gui enim putare poſſim, qui hoc ipſum in Codice Trebonenſi legi ? quemadmodum id ipſum fideliter a Balbino reddi- tum eſt? qui idem habet MS. exemplar, quo Bollandiani uſi? qui ter- tium , quod apud piiſfimæ memoriæ Reverendiſſimum Bonaventuram Piter Brælatum Rayhradenfem contuli? in quibus tribus exemplaribus eadem prorſus verba leguntur: At vero Slavi Boamia ipſo ſub Arcturo poſiti &c. II. Guam percuperem Vir Cl. ſolo tecum mihi eſſe ſermonem & negotium , ut propoſito uno veritatis ſcopo pro ſæculi iſtius civiliſ- ſimis ac urbaniffimis moribus uitrinque argumenta noſtra amice mode- fteque labefactaremus, infirmaremus, convelleremusque; refelleremus inquam ex Ciceronis monito ſine pertinacia , refelleremur alterne ſine ira- tundiu. Verum immifcet ſe ſe ubique , turbatque hoc optimum tran- quillitatis humanitatisque ſtudium Lucifer tuus , & mentem meam nul- la re minus quam atra bile laborantem cavillis probrisque ſuis irritat. 254 LUCIFER. Fallor ? an eſt, qui me ſonitu interpellat acuto ? Denuo . . . . adeſt , & tintinnabula forte Obtinuit , miſero jam pridem debita collo. (a) Rur- () Lucius ſectanus Satyr. ſermone ſeounde.
Strana 255
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XI. Rurſus enim de Bojo illo Sigoveſo ( quem ego ſub Boemi nomine a LUCIFER. Coſma prodito per umbras quasdam veteris ſenilis fabuloſæ relationis conſervatum indigitatumque ſuſpicatus ſum ) ſtuporibus , hæfitationi- bus dubiisque riſus & ſarcaſmos interſerit. Sed pridem & multoties quidem hos ſcrupulos, illas, quas criminatur, contradictiones, tanquam molestas inſultantesque muſcas depulimus, & tenui muſcario ad in- ternecionem uſque delevimus. A cavillis , ut paſſim facere ſolitus , ad nova probra deſcendit, dentemque in ſcholiis ſuis adverſum me denuo ſtringit, quod Ænex Silvii locum depravaverim, cumque Sil- vius de Czecho locutus fuiſſet , eique agriculturæ ſcientiam & magi- ſterium attribuiſſet, ego id temere illius coloniæ & populo adſcribam, quare prolatis tam Æneæ Silvii , quam meis ex Parte II. Annal. Hagec. verbis , lisque collatis cum acrimonia ſubjicit : Quis hic legitimum par- tum a ſuppoſititio non diſcernat? quod magiſterium Sylvius attribuit Duci Cze- chio , hoc Rude Gelaſius donat plebem: Sed plehs hæc , quam docuit plehem? Bojosne an Marcomannos? Non eſt nempe datum noſtro ſcriptori genuinos authorum nobis ut promat textus. O Lucifer! quis tandem maledicentiæ tuæ finis erit? velut calx affuſa aqua perpetuo in fermento es, ferves- que , cujus effrænes impetus nec verecundia , nec ratio, nec xquitas cohibere poteſt. Tune omnem fidem meam pedibus tuis proculces, infringas , atterasque omnem operum meorum exiſtimationem? Tune auſis dicere mihi datum non eſſe , ut genuinos authorum promam tex- tus? ubi? ubi ſunt illi textus, quos genuinos Lectori non prompſi? ſed procul dubio omnes corrupti ſunt , cum mihi datum non eſſe ca- lumnieris , ut genuinos promam? An non cum Juſto Lipſio adverſus Alaſtorem ſuum Dialogiſtam quoque exclamem: Teſtor Deum & ho- mines , poſt calumniam natam turpiore & apertiore calumnia neminem petitum ! Protuliſtine vero hactenus vel unius textus a me relati vitium , quod non vel impoſturæ, vel invidiæ, vel inſipientix conviciſſem ? An non ubivis criminationes tuas dilui, elifique? an non oſtendi totamn lucu- brationem tuam eo ex profeſſo adornatam , ut aliam mihi mentem ſententiamque affingas , omnia ad popularem invidiam deflectas atque torqueas? Sed videamus jam in hoc nex Silvii textu ſtigma & ma- culam infidelitatis , quam mihi inuris , quamque maligne ad omnes textus meos trahis: Et ante omnia quidem falſum eſt, quod ego Par- te II. Annalium meorum pagina ( non quidem 20 , ut tu oſcitanter ad- notas, ſed 29 ) textum Ænex Silvii adferam. Verbis ibidem meis lo- quor , ut Lectoris æquus cognoſcet oculus , eadem enim typi & cha- racte- Pag. 121. 255
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XI. Rurſus enim de Bojo illo Sigoveſo ( quem ego ſub Boemi nomine a LUCIFER. Coſma prodito per umbras quasdam veteris ſenilis fabuloſæ relationis conſervatum indigitatumque ſuſpicatus ſum ) ſtuporibus , hæfitationi- bus dubiisque riſus & ſarcaſmos interſerit. Sed pridem & multoties quidem hos ſcrupulos, illas, quas criminatur, contradictiones, tanquam molestas inſultantesque muſcas depulimus, & tenui muſcario ad in- ternecionem uſque delevimus. A cavillis , ut paſſim facere ſolitus , ad nova probra deſcendit, dentemque in ſcholiis ſuis adverſum me denuo ſtringit, quod Ænex Silvii locum depravaverim, cumque Sil- vius de Czecho locutus fuiſſet , eique agriculturæ ſcientiam & magi- ſterium attribuiſſet, ego id temere illius coloniæ & populo adſcribam, quare prolatis tam Æneæ Silvii , quam meis ex Parte II. Annal. Hagec. verbis , lisque collatis cum acrimonia ſubjicit : Quis hic legitimum par- tum a ſuppoſititio non diſcernat? quod magiſterium Sylvius attribuit Duci Cze- chio , hoc Rude Gelaſius donat plebem: Sed plehs hæc , quam docuit plehem? Bojosne an Marcomannos? Non eſt nempe datum noſtro ſcriptori genuinos authorum nobis ut promat textus. O Lucifer! quis tandem maledicentiæ tuæ finis erit? velut calx affuſa aqua perpetuo in fermento es, ferves- que , cujus effrænes impetus nec verecundia , nec ratio, nec xquitas cohibere poteſt. Tune omnem fidem meam pedibus tuis proculces, infringas , atterasque omnem operum meorum exiſtimationem? Tune auſis dicere mihi datum non eſſe , ut genuinos authorum promam tex- tus? ubi? ubi ſunt illi textus, quos genuinos Lectori non prompſi? ſed procul dubio omnes corrupti ſunt , cum mihi datum non eſſe ca- lumnieris , ut genuinos promam? An non cum Juſto Lipſio adverſus Alaſtorem ſuum Dialogiſtam quoque exclamem: Teſtor Deum & ho- mines , poſt calumniam natam turpiore & apertiore calumnia neminem petitum ! Protuliſtine vero hactenus vel unius textus a me relati vitium , quod non vel impoſturæ, vel invidiæ, vel inſipientix conviciſſem ? An non ubivis criminationes tuas dilui, elifique? an non oſtendi totamn lucu- brationem tuam eo ex profeſſo adornatam , ut aliam mihi mentem ſententiamque affingas , omnia ad popularem invidiam deflectas atque torqueas? Sed videamus jam in hoc nex Silvii textu ſtigma & ma- culam infidelitatis , quam mihi inuris , quamque maligne ad omnes textus meos trahis: Et ante omnia quidem falſum eſt, quod ego Par- te II. Annalium meorum pagina ( non quidem 20 , ut tu oſcitanter ad- notas, ſed 29 ) textum Ænex Silvii adferam. Verbis ibidem meis lo- quor , ut Lectoris æquus cognoſcet oculus , eadem enim typi & cha- racte- Pag. 121. 255
Strana 256
256 CONFUTATIG racterum forma utor, quibus alias verba mea in Annalibus excuſa ſunt, non minutioribus aut majoribus , quibus ubivis authorum ſententias exprimere ſoleo. Qui igitur oblatrare auſus Ænex Silvii textum 10n genuinum a me promtum? Verbane mea ſunt textus Silvii? Partumne suppoſititium pro legitimo obtruſi? ſed obſtrepes, dicesque: me tamen hoc loco provocare ad Æneam Silvium? Sed an textum illius recito, ut argumentationem ad omnes textus meos minus genuine promtos efformes ? Edoce me, quod in verbis meis vitium ? quæ depravatio? num verba mea menti Ænex Silvii adverſa ſunt? Arqui, inquies, ad verſa ſunt , cum , quæ is ſoli Czecho attribuit , ego toti coloniæ adſcri- bam: Itane Czechus non erat unus ex hac prima Slavorum Boemiæ colonia? an non ille teſte Coſma ſenior ſociorum ? quod hoc piaculum, quod ſcelus, cum factum Czechi cum ejus Sociis communico? Guid mihi ſeritur, quid metitur , ſive Czechus unus ſolusque , five ille cum ſociis ſuis , ſive ſocii ſoli magiſtri illi agriculturx fuerint, qui ſupersti- tes in Boemia veteres indigenas arare docuerint? ut propterea tantam fraudem maculamque fidei & exiſtimationi operum meorum illinas, ac in famoſo illo Indice tuo de me plane convicioſiſſime ſcribas: Æneam Silvium falfificat ? An non hæc phraſis omnibus hiſtoricis communis ac uſitatiſſima, & a te ipſo hoc opuſculo creberrime uſurpata, ut Prin- cipum facta univerſæ genti, contra populi gentisque facta- Principi adſcribantur ? Si hac indigna cenſura tua metienda omnia, fraus eſt & piaculum provocare ad Titum Livium, ac ſubjungere: Bojos colonias duxiſſe in Hercyniam Silvam, cum Titus Livius id proprium factum Sigoveſi fuiſſe doceat? Crebro in rebus ejuscemodi, cum verba ipſa authorum non referuntur , non ſpectantur illorum verba , ſed mens. Magis autem credibile Æneam Silvium non tam unum ſolumque Cze- chum intendiſſe , quam totam illius coloniam ; præmittit enim illum cum tota familia ſua veniſſe in Bohemiam. Dicesne vero Lucifer unum ſolumque fuiſſe Czechum, qui agriculturx magisterium callebat? an ille cum nemine ſuorum hanc artem , operamque partitus? An nullus ſociorum ſuorum arare, ſerere, aut metere ſcivit? qui factum, ut Czechus unus ſolusque hanc artem in Crontia didicerit , ex ſexcentis ejus ſociis nemo unus? qui igitur inquit Dubravius l. 1. de his ipſis Czechi ſociis: Croata erant tam ædificure , quam agros colere docti? Apa- ge cum ineptiis tuis & maledicentiis, non erat neceſſe Ænex Silvio id exprimere , quod quisque vel mica prudentix præditus ſubintelligi vi- der. Cum porro ex me quæris, quam plebem , Murcomannos an Bojos ara- LUCIFER.
256 CONFUTATIG racterum forma utor, quibus alias verba mea in Annalibus excuſa ſunt, non minutioribus aut majoribus , quibus ubivis authorum ſententias exprimere ſoleo. Qui igitur oblatrare auſus Ænex Silvii textum 10n genuinum a me promtum? Verbane mea ſunt textus Silvii? Partumne suppoſititium pro legitimo obtruſi? ſed obſtrepes, dicesque: me tamen hoc loco provocare ad Æneam Silvium? Sed an textum illius recito, ut argumentationem ad omnes textus meos minus genuine promtos efformes ? Edoce me, quod in verbis meis vitium ? quæ depravatio? num verba mea menti Ænex Silvii adverſa ſunt? Arqui, inquies, ad verſa ſunt , cum , quæ is ſoli Czecho attribuit , ego toti coloniæ adſcri- bam: Itane Czechus non erat unus ex hac prima Slavorum Boemiæ colonia? an non ille teſte Coſma ſenior ſociorum ? quod hoc piaculum, quod ſcelus, cum factum Czechi cum ejus Sociis communico? Guid mihi ſeritur, quid metitur , ſive Czechus unus ſolusque , five ille cum ſociis ſuis , ſive ſocii ſoli magiſtri illi agriculturx fuerint, qui ſupersti- tes in Boemia veteres indigenas arare docuerint? ut propterea tantam fraudem maculamque fidei & exiſtimationi operum meorum illinas, ac in famoſo illo Indice tuo de me plane convicioſiſſime ſcribas: Æneam Silvium falfificat ? An non hæc phraſis omnibus hiſtoricis communis ac uſitatiſſima, & a te ipſo hoc opuſculo creberrime uſurpata, ut Prin- cipum facta univerſæ genti, contra populi gentisque facta- Principi adſcribantur ? Si hac indigna cenſura tua metienda omnia, fraus eſt & piaculum provocare ad Titum Livium, ac ſubjungere: Bojos colonias duxiſſe in Hercyniam Silvam, cum Titus Livius id proprium factum Sigoveſi fuiſſe doceat? Crebro in rebus ejuscemodi, cum verba ipſa authorum non referuntur , non ſpectantur illorum verba , ſed mens. Magis autem credibile Æneam Silvium non tam unum ſolumque Cze- chum intendiſſe , quam totam illius coloniam ; præmittit enim illum cum tota familia ſua veniſſe in Bohemiam. Dicesne vero Lucifer unum ſolumque fuiſſe Czechum, qui agriculturx magisterium callebat? an ille cum nemine ſuorum hanc artem , operamque partitus? An nullus ſociorum ſuorum arare, ſerere, aut metere ſcivit? qui factum, ut Czechus unus ſolusque hanc artem in Crontia didicerit , ex ſexcentis ejus ſociis nemo unus? qui igitur inquit Dubravius l. 1. de his ipſis Czechi ſociis: Croata erant tam ædificure , quam agros colere docti? Apa- ge cum ineptiis tuis & maledicentiis, non erat neceſſe Ænex Silvio id exprimere , quod quisque vel mica prudentix præditus ſubintelligi vi- der. Cum porro ex me quæris, quam plebem , Murcomannos an Bojos ara- LUCIFER.
Strana 257
RAD II I. REFLEXIONIS II. §. XI. 257 arare docuerit Czechus ſeu illius colonia? reſpondeo nec hos nec illos. LUCIFER. Verba enim hæc Æneæ Silvii non majorem fidem merentur quam Cze- chus ipſe in hiſtoria patria , quæ ille ex turbidis fontibus hauſit. Sa- ne ex Tacito clarum perſpicuumque habemus , jam Bojos & Marco- mannos agriculturæ fuiſſe peritos , ut ſomnia poſteriorum fint, hanc artem primum a commentitio illo Czecho in Boemiam invectam. Hinc recte ſarcaſticeque Balbinus : (a) An credibile eſt , quod omnes tum populi , vicini æque ac remoti norant , terram ad ſegetes præparare, id Bohe- mos ignoraſſe , & niſi a Czecho docerentur, etiam pane carituros ? Unum in ſupra relatis verbis tuis non tam hiſtoricum, quam gram- maticum peccatum diſſimulare haud poſſum , cum ais : quod magiſterium Sylvius attribuit Duci Czechio , hoe Rude Gelaſuss donat plebem. Guid hoc monstri rude donat plebem? an tibi idem quod magisterium dare ? Guis te hujus adagii ſignificationem docuit ? Ut igitur poſthac cautius rectiusque eo uti poſſis , jam noveris rude donure , nihil aliud connota- re , quam ceſſare , ad quietem ſs dare , & quandoque exauctorari. Adi Eraſmi Roterodami librum Adagiorum & ſub Tit. perficiendi ſive abſol- vendi pag. m. 1460. hæc leges: Rudem accipere pro dimitti a munere: Ru- de donure pro dimittere , crebriter apud idontos authores obvia ſunt. Inde duc- ta metaphora , quod antiquitus gladiatores , quibus permiſſum erat a gladiatorio munere ceſſare, rude donati dicebantur. Ea ceſſatione dabatur virga, quam ru- dem appellabant : unde hoc dimiſſo rudiarii vocantur. Proinde quicunque 4 munere quovis in otium reſtituuntur, vel ob ætatem vel ob imbecillitatem , rudem accepiſſe dicuntur. Hinc Horat. 1. Epiſt. Pag. 121. Spectatum ſatis , & donatum jam rude qu�æris Mecænas iterum me antiquo includere ludo. Et Juvenalis: Ergo ſibi dabit ipſe rudem, ſi noſtra movebunt Confilia. Denique Ovidius : Sic igitur , tarda vires adimente ſenecta , Me quoque donuri jam rude tempus erat. Diſce & aſſueſce Lucifer carpi , riderique , qui omnia tua ad car- pendum & cavillandum accomodas. Nempe ut Poeta inquit : Vis ſæpe vi depellitur , riſus riſu. III. Ad illud elidendum stylum convertit Lucifer : quod dicam, probemque Coſmam Boemum ſuum & gentis noſtræ incunabula non niſi PARS I. K k (3) Balbin Dec. 1. l. 2. c. 9. p. 26. ex
RAD II I. REFLEXIONIS II. §. XI. 257 arare docuerit Czechus ſeu illius colonia? reſpondeo nec hos nec illos. LUCIFER. Verba enim hæc Æneæ Silvii non majorem fidem merentur quam Cze- chus ipſe in hiſtoria patria , quæ ille ex turbidis fontibus hauſit. Sa- ne ex Tacito clarum perſpicuumque habemus , jam Bojos & Marco- mannos agriculturæ fuiſſe peritos , ut ſomnia poſteriorum fint, hanc artem primum a commentitio illo Czecho in Boemiam invectam. Hinc recte ſarcaſticeque Balbinus : (a) An credibile eſt , quod omnes tum populi , vicini æque ac remoti norant , terram ad ſegetes præparare, id Bohe- mos ignoraſſe , & niſi a Czecho docerentur, etiam pane carituros ? Unum in ſupra relatis verbis tuis non tam hiſtoricum, quam gram- maticum peccatum diſſimulare haud poſſum , cum ais : quod magiſterium Sylvius attribuit Duci Czechio , hoe Rude Gelaſuss donat plebem. Guid hoc monstri rude donat plebem? an tibi idem quod magisterium dare ? Guis te hujus adagii ſignificationem docuit ? Ut igitur poſthac cautius rectiusque eo uti poſſis , jam noveris rude donure , nihil aliud connota- re , quam ceſſare , ad quietem ſs dare , & quandoque exauctorari. Adi Eraſmi Roterodami librum Adagiorum & ſub Tit. perficiendi ſive abſol- vendi pag. m. 1460. hæc leges: Rudem accipere pro dimitti a munere: Ru- de donure pro dimittere , crebriter apud idontos authores obvia ſunt. Inde duc- ta metaphora , quod antiquitus gladiatores , quibus permiſſum erat a gladiatorio munere ceſſare, rude donati dicebantur. Ea ceſſatione dabatur virga, quam ru- dem appellabant : unde hoc dimiſſo rudiarii vocantur. Proinde quicunque 4 munere quovis in otium reſtituuntur, vel ob ætatem vel ob imbecillitatem , rudem accepiſſe dicuntur. Hinc Horat. 1. Epiſt. Pag. 121. Spectatum ſatis , & donatum jam rude qu�æris Mecænas iterum me antiquo includere ludo. Et Juvenalis: Ergo ſibi dabit ipſe rudem, ſi noſtra movebunt Confilia. Denique Ovidius : Sic igitur , tarda vires adimente ſenecta , Me quoque donuri jam rude tempus erat. Diſce & aſſueſce Lucifer carpi , riderique , qui omnia tua ad car- pendum & cavillandum accomodas. Nempe ut Poeta inquit : Vis ſæpe vi depellitur , riſus riſu. III. Ad illud elidendum stylum convertit Lucifer : quod dicam, probemque Coſmam Boemum ſuum & gentis noſtræ incunabula non niſi PARS I. K k (3) Balbin Dec. 1. l. 2. c. 9. p. 26. ex
Strana 258
258 CONFUTATIO LUSIFER. ex ſenum fubuloſa relatione hauſiſſe , quod tanquam meram coniecturam nul- la ratione aut authoritate nixam explodit. Oculorum lumine orbum oportet eſſe Luciferum tuum , qui ipſam lucernæ ſux lucem non vi- deat, qui enim clarifimum Coſmæ telfimonium tenebras conjecturam- ve auſit appellare? An non verba illius in epistola ad Gervasium Magiſtrum, Chronico ſuo præmiſia luce ipſa clariora ſunt? Igitur, in- quit , hujas narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Bocmorum, & perpauca quæ didici, ſenum fabuloſa relatione, non humanæ laudis ambttione , ſed ne omninu tradantur relata oblivioni, pro poſſe & noſſe pando omnium bo- norum dilechoni. Iſtud ſi tibi Lucifer conjectura eſt, quid dicam, quam lucem tenebras, & tenebras Lucem tibi eſſe? quæ authoritas gravior, certior , clariorque , quam hæc ipſa Coſmæ optari poteſt : Coſmæ , in- quam, primi patril hiſtorici, qui primus omnium hunc Boemum ejus- que ingreſſam in Hercyniam Silvam prodidit. Non vero ajo Czechium ſub nomine Bvëmi ex ſenum ſabuloſa relatione a Coſma fabricatum, ſed Duli- milum poſterioresque ex Beëmo illo procudifſe Czechum; qui enim ſeu Coſmas ſeu ſenes illi cognitionem aliquam Czechi habere potuiſſent, qui poſt tria primum ſæcula cerebro poſteriorum enatus, niſi ſenes hos vates fuiſſe dicas , & Coſmam divinationum libros ſcripfiſſe ? Non diſputo, non controverto cognitum jam fuiſſe Coſmnæ temporibus, quod Boemi aliter Czechi, & Boemia aliter Czechia appellata, utrum- que denique gentile nomen jam tum pro arbitrio uſuale ac conver- tibile fuerit, at iſtud nego, iſtud inficior : nomen proprium Boemi om- niumque primi incolæ Hercyniæ ſiivæ recte a poſterioribus per Cze- ehi Slavi gentile nomen potuiſſe explicari. Ceteram quis non mire- tur incogitantiam tuam , cum argutaris vel eo nomine fubuloſæ illi ſe- num apud Coſmam relationi vim, fidem, certamque veritatem inefse, quod vetuſta fit: quaſi vetuſtis fabulis deſtitueretur orbis, aut fabulx in hiſtoriæ veritatem temporum longinquitate trankrent. Quod initio ( inquit Juris Brocardicum (a) ) vitinfum eſt, tractu temporis non convaleſ- cit. Prius murem felemque in leone transmutaveris, quam fabulam in hiſtoriam. Si temporum longinquitas veritatis quodpiam meritum deferat fabulis, ni profecto jam omnes tam vetuſtas Græcorum Ro- manorumque fabulas oportuiſſet tranſiiſſe in hiſtorias. Non diſputo tamen ſxpius ejusmodi incertas ſabuloſasque veterum relationes relin- qui in medio, cum contrarium vetuſtis monumentis oſtendi nequit cum (11 c.neque firmatur. 18. de reg. jur. in 6.
258 CONFUTATIO LUSIFER. ex ſenum fubuloſa relatione hauſiſſe , quod tanquam meram coniecturam nul- la ratione aut authoritate nixam explodit. Oculorum lumine orbum oportet eſſe Luciferum tuum , qui ipſam lucernæ ſux lucem non vi- deat, qui enim clarifimum Coſmæ telfimonium tenebras conjecturam- ve auſit appellare? An non verba illius in epistola ad Gervasium Magiſtrum, Chronico ſuo præmiſia luce ipſa clariora ſunt? Igitur, in- quit , hujas narrationis ſumpſi exordium a primis incolis terræ Bocmorum, & perpauca quæ didici, ſenum fabuloſa relatione, non humanæ laudis ambttione , ſed ne omninu tradantur relata oblivioni, pro poſſe & noſſe pando omnium bo- norum dilechoni. Iſtud ſi tibi Lucifer conjectura eſt, quid dicam, quam lucem tenebras, & tenebras Lucem tibi eſſe? quæ authoritas gravior, certior , clariorque , quam hæc ipſa Coſmæ optari poteſt : Coſmæ , in- quam, primi patril hiſtorici, qui primus omnium hunc Boemum ejus- que ingreſſam in Hercyniam Silvam prodidit. Non vero ajo Czechium ſub nomine Bvëmi ex ſenum ſabuloſa relatione a Coſma fabricatum, ſed Duli- milum poſterioresque ex Beëmo illo procudifſe Czechum; qui enim ſeu Coſmas ſeu ſenes illi cognitionem aliquam Czechi habere potuiſſent, qui poſt tria primum ſæcula cerebro poſteriorum enatus, niſi ſenes hos vates fuiſſe dicas , & Coſmam divinationum libros ſcripfiſſe ? Non diſputo, non controverto cognitum jam fuiſſe Coſmnæ temporibus, quod Boemi aliter Czechi, & Boemia aliter Czechia appellata, utrum- que denique gentile nomen jam tum pro arbitrio uſuale ac conver- tibile fuerit, at iſtud nego, iſtud inficior : nomen proprium Boemi om- niumque primi incolæ Hercyniæ ſiivæ recte a poſterioribus per Cze- ehi Slavi gentile nomen potuiſſe explicari. Ceteram quis non mire- tur incogitantiam tuam , cum argutaris vel eo nomine fubuloſæ illi ſe- num apud Coſmam relationi vim, fidem, certamque veritatem inefse, quod vetuſta fit: quaſi vetuſtis fabulis deſtitueretur orbis, aut fabulx in hiſtoriæ veritatem temporum longinquitate trankrent. Quod initio ( inquit Juris Brocardicum (a) ) vitinfum eſt, tractu temporis non convaleſ- cit. Prius murem felemque in leone transmutaveris, quam fabulam in hiſtoriam. Si temporum longinquitas veritatis quodpiam meritum deferat fabulis, ni profecto jam omnes tam vetuſtas Græcorum Ro- manorumque fabulas oportuiſſet tranſiiſſe in hiſtorias. Non diſputo tamen ſxpius ejusmodi incertas ſabuloſasque veterum relationes relin- qui in medio, cum contrarium vetuſtis monumentis oſtendi nequit cum (11 c.neque firmatur. 18. de reg. jur. in 6.
Strana 259
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 259 cum hiſtoris illorum temporum non repugnant, at fabulæ locum præ LUCIFER. hiſtoria concedere, propter ejusmodi quanquam vetuſtas fabuloſas re- lationes üidem gravium coxvorumque authorum evertere, monumen- te quævir uniqua ſeu deſpicere, ſeu adunco naſo ſuſpendere, ſea pla- ne tęmere convellere, id a critices & fanæ prudentia praceptis est alieniſlimum. Scilicet tu nullo ſatis encomio celebranda hiftoria Sola fucatis variare dictis Paginas neſcis, ſed, aperta quicquid Veritas prodit , recinis per ævum ſimplice lingua. Foca Grammat. IV. Tandem quod bonum, felix, fauſtum, fortunatumque ſit Pag. 122. & 123. ad id, quod caput & cardo rei eſt, pertingis Vir Cl. ad patria vi- delicet monumenta, quibus Czecho tuo veterem poſsessionem in An- nalibus noſtris te stabiliturum polliceris. Ego vero non tam duro ac refractario ero ingenio, ut ne ipſe tibi Pæana occinam, ipſe victus vinctusque triumphalem quadrigam tham præeam, palmas laurosque per compira tibi ſubſternam, ti fincera ex ea antiquitate, quam hi- ſtoriæ præſentis argumentum expoſcit, produxeris. Primum igitur aheneum murum tuum ſpectare libet : Hinc eſt , inquis , quod priſca quadam, ac ipſo Coſma non multo poſterior manus in MS. Chronico Coſmæ (addere conveniſſet : Chartaceo ) quod in Curiæ Archiepiſcopalis Pragenſis Archivo ſub ſide jurata aſſervatur, in margine e regione Boemi Tſeh, & ex adverſo ubi a Coſma ponitur Bohemia adſcripſerit Tſehia; ut plus quam noc- tuam eſſe oporteut, quæ ad tam fulgidum ſolis jubar cœcutiat. Sane non diffiteor ita perſuaſum eſſe naturæ animalium ſcrutatoribus noctuas ad fulgidum ſolis jubar cœcutire , ſed quoniam Lucifer tuus perpetuo verſatur in tenebris , ac pertenue , nullumque eſt Lucernæ ſuæ lumen, fortaſiis noctuæ hæ Chronici iſtius manuſcripti xtatem clarius videbunt, feliciusque detegent. Verum omnia , quæ circa codicem hunc diſ- putas, audiamus, ut de re certius judicium formari poſſit. Authorem itaque illum, qui in hujus manuſcripti margine vocem Tſch & Tſeniu appoſuit, indubie his verbis prodis : Anonymum hum opinor eſſc ipſum Magiſtrums Gervaſium, cui Coſmas Chronicon ſuum & radendum , & corri- gendum, utque latialius roddendum detulit , . . . . . Favet huic moæ con- sechuva præterea tum characier ſaculo Ceſmæ conveniens , tum plurimæ mar- ginales emendationes , ac nominusm ſuuſlitutiones , quæ neque in Metropolitans Pregenſt , neque in Dresdenſi a Menkenio edito reperiuntur : Eavet denique Ex- TARS I. Pag. 125. K k 2 seilen
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XI. 259 cum hiſtoris illorum temporum non repugnant, at fabulæ locum præ LUCIFER. hiſtoria concedere, propter ejusmodi quanquam vetuſtas fabuloſas re- lationes üidem gravium coxvorumque authorum evertere, monumen- te quævir uniqua ſeu deſpicere, ſeu adunco naſo ſuſpendere, ſea pla- ne tęmere convellere, id a critices & fanæ prudentia praceptis est alieniſlimum. Scilicet tu nullo ſatis encomio celebranda hiftoria Sola fucatis variare dictis Paginas neſcis, ſed, aperta quicquid Veritas prodit , recinis per ævum ſimplice lingua. Foca Grammat. IV. Tandem quod bonum, felix, fauſtum, fortunatumque ſit Pag. 122. & 123. ad id, quod caput & cardo rei eſt, pertingis Vir Cl. ad patria vi- delicet monumenta, quibus Czecho tuo veterem poſsessionem in An- nalibus noſtris te stabiliturum polliceris. Ego vero non tam duro ac refractario ero ingenio, ut ne ipſe tibi Pæana occinam, ipſe victus vinctusque triumphalem quadrigam tham præeam, palmas laurosque per compira tibi ſubſternam, ti fincera ex ea antiquitate, quam hi- ſtoriæ præſentis argumentum expoſcit, produxeris. Primum igitur aheneum murum tuum ſpectare libet : Hinc eſt , inquis , quod priſca quadam, ac ipſo Coſma non multo poſterior manus in MS. Chronico Coſmæ (addere conveniſſet : Chartaceo ) quod in Curiæ Archiepiſcopalis Pragenſis Archivo ſub ſide jurata aſſervatur, in margine e regione Boemi Tſeh, & ex adverſo ubi a Coſma ponitur Bohemia adſcripſerit Tſehia; ut plus quam noc- tuam eſſe oporteut, quæ ad tam fulgidum ſolis jubar cœcutiat. Sane non diffiteor ita perſuaſum eſſe naturæ animalium ſcrutatoribus noctuas ad fulgidum ſolis jubar cœcutire , ſed quoniam Lucifer tuus perpetuo verſatur in tenebris , ac pertenue , nullumque eſt Lucernæ ſuæ lumen, fortaſiis noctuæ hæ Chronici iſtius manuſcripti xtatem clarius videbunt, feliciusque detegent. Verum omnia , quæ circa codicem hunc diſ- putas, audiamus, ut de re certius judicium formari poſſit. Authorem itaque illum, qui in hujus manuſcripti margine vocem Tſch & Tſeniu appoſuit, indubie his verbis prodis : Anonymum hum opinor eſſc ipſum Magiſtrums Gervaſium, cui Coſmas Chronicon ſuum & radendum , & corri- gendum, utque latialius roddendum detulit , . . . . . Favet huic moæ con- sechuva præterea tum characier ſaculo Ceſmæ conveniens , tum plurimæ mar- ginales emendationes , ac nominusm ſuuſlitutiones , quæ neque in Metropolitans Pregenſt , neque in Dresdenſi a Menkenio edito reperiuntur : Eavet denique Ex- TARS I. Pag. 125. K k 2 seilen
Strana 260
260 CONFUTATIO IUCIFER. cellentiſſimus magnæ recordationis limatiorum fiudiorum Promotor D. Antonius Wokaun Epiſcopus , Suffraganeus & Vicarius Generalis Officialisque Prugenſis, quà MS. codicem hunc optimis Metropolitano Pragenfi & Dresdenſi ex hac ea- dem ratione ſemper tanquam meliorem prætulit , cundemque proprio ſuo no- mine in teſtimonium veritatis (uti hodie cernere volenti legere licot) nobilita- vit. Heu actum eſt de me! quid hoc manuſcripto codice antiquius? quid hoc teſtimonio verius convincentiusque ? Quidni jan ipſe Czechi tui ſimulacrum longa aurea haſta defigo, & tanquam pexcipuum vic- toriæ tuæ monimentum triumphali currui tuo rubore perfuſus præ- fero? At at ſiste gradum aliquantiſper mi ſupercilioſe triumphator! adſtringe nonnihil fræna alborum equorum tuorum, quibus veheris, ne ægre fer, quod curſum felicitatis tuæ morer & interturbem , ſu- ſtine inquam, ut vel verbis aliquot te auſim alloqui. Noſtine ex hiſtoriis Romanis in eadem triumphali quadriga a tergo victoris ſtare ſolitum mancipium (uti in numis omnibus id excuſum reperturus es ) quod manu altera auream coronam ſuper cervicem triumphatoris ex- porrigebat , altera flagellum nolæ junctum tenebat in monimentum incertæ variæque fortunx; nempe ut memor eſſet: fortunæ viciſſitu- dine ſe e curru triumphali ad ſlagra, ipſamque mortem ( cujus nola ſymbolum indiciumque erat ) deturbari poſſe. Hanc nolam, hoc fla- grum ego tibi oſtendo, ac multo ante prænuncio , triumphalem tuam trabeam cum lauro cervice tua deturbandam. Vidi ego hunc codi- cem chartaceuim, cum adhuc in manibus eſſet Reverendiſſimi ac Ex- cellentiſſimi, æterna mihi memoria recolendi, D. D. Antonii Wokaun utriusque Sacro- Cæſareo Kegiæ Majeſtatis Conſiliarii Intimi atque Actualis, ſcio ab eodem mutilum magnaque parte truncatum primum detectum prolatumque, ſcio Ejusdem Excellentiſſimi induſtria, factum, ut , quod illi deerat , ex altero membranaceo Coſmæ codice Archivi Metropolitani ſuppleretur, atque ita, recentiore ſuperiorum anno- rum adjecto charactere, integritati ſuæ reſtitueretur. Et ne dubites, codicem a me viſum, revoca in memoriam: cum aliquando te inter atque me controverſia exorta eſſet de recta veteri ſcriptione vocis Rzip , me ad hunc codicem provocaſſe , monuiſſeque : inſpiceres , re- perturum ſcriptam hanc vocem Rip non Rzip. Vidi itaque hunc codi- cem adhuc vivente ſupra fato Excellentiſſimo D. D. Epiſcopo, quanquam ultro fatear, me eum legendo non excurriſſe , ſed obiter modo inſpe- xiſſe, ac quid comprehenderet, excuſſifſe. Vidi illum poſt obitum illius in manibus tuis primum quidem in hoſpitio tuo Hradczanenſi, tum
260 CONFUTATIO IUCIFER. cellentiſſimus magnæ recordationis limatiorum fiudiorum Promotor D. Antonius Wokaun Epiſcopus , Suffraganeus & Vicarius Generalis Officialisque Prugenſis, quà MS. codicem hunc optimis Metropolitano Pragenfi & Dresdenſi ex hac ea- dem ratione ſemper tanquam meliorem prætulit , cundemque proprio ſuo no- mine in teſtimonium veritatis (uti hodie cernere volenti legere licot) nobilita- vit. Heu actum eſt de me! quid hoc manuſcripto codice antiquius? quid hoc teſtimonio verius convincentiusque ? Quidni jan ipſe Czechi tui ſimulacrum longa aurea haſta defigo, & tanquam pexcipuum vic- toriæ tuæ monimentum triumphali currui tuo rubore perfuſus præ- fero? At at ſiste gradum aliquantiſper mi ſupercilioſe triumphator! adſtringe nonnihil fræna alborum equorum tuorum, quibus veheris, ne ægre fer, quod curſum felicitatis tuæ morer & interturbem , ſu- ſtine inquam, ut vel verbis aliquot te auſim alloqui. Noſtine ex hiſtoriis Romanis in eadem triumphali quadriga a tergo victoris ſtare ſolitum mancipium (uti in numis omnibus id excuſum reperturus es ) quod manu altera auream coronam ſuper cervicem triumphatoris ex- porrigebat , altera flagellum nolæ junctum tenebat in monimentum incertæ variæque fortunx; nempe ut memor eſſet: fortunæ viciſſitu- dine ſe e curru triumphali ad ſlagra, ipſamque mortem ( cujus nola ſymbolum indiciumque erat ) deturbari poſſe. Hanc nolam, hoc fla- grum ego tibi oſtendo, ac multo ante prænuncio , triumphalem tuam trabeam cum lauro cervice tua deturbandam. Vidi ego hunc codi- cem chartaceuim, cum adhuc in manibus eſſet Reverendiſſimi ac Ex- cellentiſſimi, æterna mihi memoria recolendi, D. D. Antonii Wokaun utriusque Sacro- Cæſareo Kegiæ Majeſtatis Conſiliarii Intimi atque Actualis, ſcio ab eodem mutilum magnaque parte truncatum primum detectum prolatumque, ſcio Ejusdem Excellentiſſimi induſtria, factum, ut , quod illi deerat , ex altero membranaceo Coſmæ codice Archivi Metropolitani ſuppleretur, atque ita, recentiore ſuperiorum anno- rum adjecto charactere, integritati ſuæ reſtitueretur. Et ne dubites, codicem a me viſum, revoca in memoriam: cum aliquando te inter atque me controverſia exorta eſſet de recta veteri ſcriptione vocis Rzip , me ad hunc codicem provocaſſe , monuiſſeque : inſpiceres , re- perturum ſcriptam hanc vocem Rip non Rzip. Vidi itaque hunc codi- cem adhuc vivente ſupra fato Excellentiſſimo D. D. Epiſcopo, quanquam ultro fatear, me eum legendo non excurriſſe , ſed obiter modo inſpe- xiſſe, ac quid comprehenderet, excuſſifſe. Vidi illum poſt obitum illius in manibus tuis primum quidem in hoſpitio tuo Hradczanenſi, tum
Strana 261
RADII I. REPLEXIONIS II. §. XI. 261 tum in altero ante Pontem pulvereum , tum in tertio , quod erat a LUCIFER. tergo ſacrarum xdium Divi Georgii , humanitatique ac benevolentiæ tux hoc teſtimonium debeo, quod venia tua ter quaterve mihi quæ- piam ex eo tumultuarie legere indultum fuerit. Verum tune Vir Cl. huic codici eam antiquitatem vindices , ut marginales illas voces tſeh & tſehia , quas ipſe poſteriore manu ſcriptas non diffiteris, tibi perſua- deas non multo poſteriores eſſe Coſmæ ætate, imo a Gervaſio Magi- ſtro Coſmæ coxvo ſcriptas deputes? Non inficiaturus es nobis Chro- nicon hoc in charta linea ſcriptum eſſe, quam ego oculis hiſce vidi, manibusque contrectayi , aliique id ipſum rite obſervarunt. Noſtine vero , quo ſæculo charta linea inventa ſit? Legiſtine quempiam, qui ejus initia ad ſæculi XII. principium, quo vixit Coſmas & Gervaſius, rejecerit ? Chartam Niloticam , bombicinamque majorem ætatem char- ta linea ferre nemo hactenus controvertit, at chartam lineam vix ante ſx- culum XIV. uſum obtinuiſſe rei Criticæ antiquitatumque periti paſſun ſentiunt , & exemplis demonſtrant. Audi, quid loquatur doctiſſimus Abbas Gotwicenſis in ſuo Chronico , (u) cum relatis enervatisque aliorum ſententiis ſubjungit: Arbitramur proinde vix ante Sæculum XIV. uſum chartæ lineæ invaluiſſe. Paria cum Abbate Gotvicenſi ſentit Le- gipontius, Hanſelmannus , Chriſtophorus Martini, (b) Mylius in hor- to Philoſophico tit. papyrus contendit chartam lineam multo poſterius, primumque circa annum 1470. inventam , cum ex Gallicia duo viri Antonius & Michael Baſieam veniſſent, & ſecum artem illam attuliſ- ſent ante Germanis ignotam , ut ſcribit Balbinus , (s) quem tamen is merito erroris arguit , aitque ſe ei , quoties libuerit , oſtenſurum in Bibliothecis plurimos in charta linen codices jam ante annum 1340. ſcriptos, ut itaque Balbinus a priorum duorum mente non diſſentiat. Lexicon Artium & Scientiarum a Socio Academiæ Patiſinæ compila- tum titulo papyrus ſcribit : Quanta antiquitatis hæc ars ſit lineæ chartæ , an- rus tempusque exacte definiri nequit. Aliqui ejus inventionem in Saculum XV., alii & quidem majori ſundamento in Sæculum XIV. reponunt. Simillima his reperturus es in Jablonsky Univerſali Lexico alteroque Magno Lexico Univerſali Lipfienſi. Guare merito erudiſſimus Vir Franciſ- cus Mannhart inter regulas Critices hanc numero VII. poſuit : (d) Co- K k 3 dices (a) Chronicon Gotvicenſe 1. 1. c. 1. f. 2. p. 13. (b) Legipontius differt. 2. pag. 106. & 107. Hanſelmannus 1. 1. c. 1. §. 2. p. 13. M. Joh. Chriſtoph. Martini in Theſaaro diſſertationum diſſert. 9. Pauli Longolii. (c) Balbin. Dec. 1. l. 1. c. 22 p. 58. (d) Franc. Mannhart Bibl. Dom. Tom. X. c. 4. de Regulis manuſcriptorum & antiquitate codicum. pag. 113.
RADII I. REPLEXIONIS II. §. XI. 261 tum in altero ante Pontem pulvereum , tum in tertio , quod erat a LUCIFER. tergo ſacrarum xdium Divi Georgii , humanitatique ac benevolentiæ tux hoc teſtimonium debeo, quod venia tua ter quaterve mihi quæ- piam ex eo tumultuarie legere indultum fuerit. Verum tune Vir Cl. huic codici eam antiquitatem vindices , ut marginales illas voces tſeh & tſehia , quas ipſe poſteriore manu ſcriptas non diffiteris, tibi perſua- deas non multo poſteriores eſſe Coſmæ ætate, imo a Gervaſio Magi- ſtro Coſmæ coxvo ſcriptas deputes? Non inficiaturus es nobis Chro- nicon hoc in charta linea ſcriptum eſſe, quam ego oculis hiſce vidi, manibusque contrectayi , aliique id ipſum rite obſervarunt. Noſtine vero , quo ſæculo charta linea inventa ſit? Legiſtine quempiam, qui ejus initia ad ſæculi XII. principium, quo vixit Coſmas & Gervaſius, rejecerit ? Chartam Niloticam , bombicinamque majorem ætatem char- ta linea ferre nemo hactenus controvertit, at chartam lineam vix ante ſx- culum XIV. uſum obtinuiſſe rei Criticæ antiquitatumque periti paſſun ſentiunt , & exemplis demonſtrant. Audi, quid loquatur doctiſſimus Abbas Gotwicenſis in ſuo Chronico , (u) cum relatis enervatisque aliorum ſententiis ſubjungit: Arbitramur proinde vix ante Sæculum XIV. uſum chartæ lineæ invaluiſſe. Paria cum Abbate Gotvicenſi ſentit Le- gipontius, Hanſelmannus , Chriſtophorus Martini, (b) Mylius in hor- to Philoſophico tit. papyrus contendit chartam lineam multo poſterius, primumque circa annum 1470. inventam , cum ex Gallicia duo viri Antonius & Michael Baſieam veniſſent, & ſecum artem illam attuliſ- ſent ante Germanis ignotam , ut ſcribit Balbinus , (s) quem tamen is merito erroris arguit , aitque ſe ei , quoties libuerit , oſtenſurum in Bibliothecis plurimos in charta linen codices jam ante annum 1340. ſcriptos, ut itaque Balbinus a priorum duorum mente non diſſentiat. Lexicon Artium & Scientiarum a Socio Academiæ Patiſinæ compila- tum titulo papyrus ſcribit : Quanta antiquitatis hæc ars ſit lineæ chartæ , an- rus tempusque exacte definiri nequit. Aliqui ejus inventionem in Saculum XV., alii & quidem majori ſundamento in Sæculum XIV. reponunt. Simillima his reperturus es in Jablonsky Univerſali Lexico alteroque Magno Lexico Univerſali Lipfienſi. Guare merito erudiſſimus Vir Franciſ- cus Mannhart inter regulas Critices hanc numero VII. poſuit : (d) Co- K k 3 dices (a) Chronicon Gotvicenſe 1. 1. c. 1. f. 2. p. 13. (b) Legipontius differt. 2. pag. 106. & 107. Hanſelmannus 1. 1. c. 1. §. 2. p. 13. M. Joh. Chriſtoph. Martini in Theſaaro diſſertationum diſſert. 9. Pauli Longolii. (c) Balbin. Dec. 1. l. 1. c. 22 p. 58. (d) Franc. Mannhart Bibl. Dom. Tom. X. c. 4. de Regulis manuſcriptorum & antiquitate codicum. pag. 113.
Strana 262
262 CONFUTATIO LUUIFER dices manuſeriptos papyraceos (nempe lincos ) nullos eſt invenire anie an- num 1350. & panciſimas tuntum ante annum 1400. quam ille ex Euſe- bil Amort Tractatu de Principiis artis Critiex P. 4. §. 6. hauſit. Si igi- tur charta iinea primum Sæculo XIV. inventa , quomodo Gvrvanus has marginales notas adſcribere potuit, niſi eum bis natum dicas, ant ætatem ſuam ad annos ter centum provexifſe? dein qui lecto Couna Chronico in mentem venire potuit codicem illum autographum effe, quem emendandum Coſmas ad Gervaſium miſerat, cum Coſmas in data ad eum epiſtola luculentiſſima reliquerit veſtigia Chronicon ſuum in membrana ſeriptum fuiſſe ? Guid enim ſcribit , Gervaſium ad id emendandum & latialius reddendum hortaturus ? Accipe , inquit , in manum raſorium , calcem , & calamum , & quod ſupereſt radas , & quod non eſt, deſuper addus. Cur vero raſorio & calce ad membranarum litu- ras emendationesque opus fuerit, lege præter alios eundem doctiffi- mum Abbatem Gotvicenſem. Nolim autem exittimes primos quos- que ſeriptorum conceptus illico in membranas, ſeu pergamenas (quæ tum non minimi fuere pretii) fuiſſe relatos, adhibebantur tum tabu- la ceraræ, quod hoc ipſo ſæculo XII. adhuc apud gentem noſtram in uſu fuiſſe teſtatur Chronographus Siloenſis a me T. I. MSS. inedito- rum vulgatus de B. Godeſcalco loquens , & clarius expromit Wili- baldus in vita S. Boniſacii his verbis: (a) Vitam & puſsionem Boniſa ii conſcripſ primum in cerutis tabulis ad probationem Lulli & Megengaudi , poſt corum examen in pergamenis reſcripſi. Verum putasne hac difficultate jam comprehendi omnia? longe validius argumentum habe: Guemadmodum Codicem illum MS. ſum- mis paraſangis extollendo verſute prætermisiſti Lectori indigitare chartaceum eſſe , ita conticuiſti eidem Codici adnexum eſſe Chronicon de Romanis Pontificibus & Imperatoribus Martini Poloni eadem prorſus ma- nu exaratum. Liceat jam ex te quarere, num Martinus Polonus vi- xerit principie ſæculi XII. atque idcirco Coſmæ & Gervaſii avo? An non Parte mea III. Annalium pag. 11. ex Bzovio, & Martini Poloni ſepulehrali lapide legiſti Martinum Polonum anno 1278. & ſæc lo XIII. pene finiente fatis functum ? qui igitur Chronicon illius ſeſqui ſæculo prins a ſcriba illo qui Coſmæ Chronicon ſcripſit , in hune codicem inferi potuit ? Quid tibi reliquum eft, quam ut fatearis codicem hunc non majorem quam ſaculi XIV. ferre ætatem, eoque tempore ſerip- tum (a) Apud Mabilion. Sxc. III. Bened.
262 CONFUTATIO LUUIFER dices manuſeriptos papyraceos (nempe lincos ) nullos eſt invenire anie an- num 1350. & panciſimas tuntum ante annum 1400. quam ille ex Euſe- bil Amort Tractatu de Principiis artis Critiex P. 4. §. 6. hauſit. Si igi- tur charta iinea primum Sæculo XIV. inventa , quomodo Gvrvanus has marginales notas adſcribere potuit, niſi eum bis natum dicas, ant ætatem ſuam ad annos ter centum provexifſe? dein qui lecto Couna Chronico in mentem venire potuit codicem illum autographum effe, quem emendandum Coſmas ad Gervaſium miſerat, cum Coſmas in data ad eum epiſtola luculentiſſima reliquerit veſtigia Chronicon ſuum in membrana ſeriptum fuiſſe ? Guid enim ſcribit , Gervaſium ad id emendandum & latialius reddendum hortaturus ? Accipe , inquit , in manum raſorium , calcem , & calamum , & quod ſupereſt radas , & quod non eſt, deſuper addus. Cur vero raſorio & calce ad membranarum litu- ras emendationesque opus fuerit, lege præter alios eundem doctiffi- mum Abbatem Gotvicenſem. Nolim autem exittimes primos quos- que ſeriptorum conceptus illico in membranas, ſeu pergamenas (quæ tum non minimi fuere pretii) fuiſſe relatos, adhibebantur tum tabu- la ceraræ, quod hoc ipſo ſæculo XII. adhuc apud gentem noſtram in uſu fuiſſe teſtatur Chronographus Siloenſis a me T. I. MSS. inedito- rum vulgatus de B. Godeſcalco loquens , & clarius expromit Wili- baldus in vita S. Boniſacii his verbis: (a) Vitam & puſsionem Boniſa ii conſcripſ primum in cerutis tabulis ad probationem Lulli & Megengaudi , poſt corum examen in pergamenis reſcripſi. Verum putasne hac difficultate jam comprehendi omnia? longe validius argumentum habe: Guemadmodum Codicem illum MS. ſum- mis paraſangis extollendo verſute prætermisiſti Lectori indigitare chartaceum eſſe , ita conticuiſti eidem Codici adnexum eſſe Chronicon de Romanis Pontificibus & Imperatoribus Martini Poloni eadem prorſus ma- nu exaratum. Liceat jam ex te quarere, num Martinus Polonus vi- xerit principie ſæculi XII. atque idcirco Coſmæ & Gervaſii avo? An non Parte mea III. Annalium pag. 11. ex Bzovio, & Martini Poloni ſepulehrali lapide legiſti Martinum Polonum anno 1278. & ſæc lo XIII. pene finiente fatis functum ? qui igitur Chronicon illius ſeſqui ſæculo prins a ſcriba illo qui Coſmæ Chronicon ſcripſit , in hune codicem inferi potuit ? Quid tibi reliquum eft, quam ut fatearis codicem hunc non majorem quam ſaculi XIV. ferre ætatem, eoque tempore ſerip- tum (a) Apud Mabilion. Sxc. III. Bened.
Strana 263
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XII. tum, cum poſt vernaculam Dalimili Boleslavienſem hiſtoriam opinio LUCIFER. Czechi apud gentem nostram invaluit? Nec enim, si omnem vim ingenii, conſi ll , rationis , ſcientiæque congeras, majorem medio ſæcull XIV. ætatem huic codici, præſertim marginalibus illis notis po- ſteriore manu exaratis, exſculpas. Ceterum quod Excellentiſſimus Epiſcopus Wokaun MS. codicem hune optimis Metropolitano Pragenſi & Dresdenſi tanquam meliorem prætulerit , diſputare nolim, nec enim con- ferre unquam mihi contigit, nusquam tamen ille pro ſua antiquitatis ſumma cognitione Dreſdenſi antiquiorem venditaverit , cum procul dubio in Menkenii emendationibus variantibusque lectionibus Tomo III. legerit : Dreſdenſem codicem in membrana fere coæva ſcriptum eſ- ſe. (a) Quid his opponis? rectene flagri & nolæ memoriam ingeſli? ubi pompa triumphi tui? ubi quadriga ? ubi triumphalis trabea & laurus ? ubi cohortum populique ovatio ? Pag. 125 263 Conticuere ommos, intentique ora tenebant. Virg. Nam: Consternantur equi, & ſaltu in contrarin facio Colla jugo excutiunt, abruplaque lora relinquunt. Illic fræna jacent, illic temone revilſus Axis , in hac radii ſractarum parte rotarum, Spurſaijue ſunt late laceri veſtigia currus. Lucifer at rutilos ſlamma populante cupelos Volpitur in præceps. (b) Ad §. XII. I. Nego atque pernego, ut alias crebro refelli, ſeu Coſmam Pag. 123. per Boemum ſuum multo poſterius effictum Czechum intelligere potuiſſe, ſeu illum Chronicon ſuum non altius quam a Czechorum Slavorum- que ingreſſu texuiſſe. Guod autem Coſmas germani veracisque hiſto- rici partes ſuſtinuerit , non una pagina in operibus meis teſtatus ſum, quem candorem utinam posteriores fuiſſent æmulati, legeremus etiam hodie patriæ noſtræ hiſtorix incunabula prorſum dubia, nec ea certi- tudine , qua jam gloriari audent , aſſerta , legeremus inquam in illis verba Coſmæ : nonniſi ex ſenum fabuloſa relatione hæc hauſta ef, lege- remus : non fuiſſe illo in tempore ſcriptorem, qui ethnicorum Ducum noſtro- rum (a) Menken. T. II. ſcript. rer. Germ. pag. 1771. (b) Ovidius Metamorph, 1. 2.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XII. tum, cum poſt vernaculam Dalimili Boleslavienſem hiſtoriam opinio LUCIFER. Czechi apud gentem nostram invaluit? Nec enim, si omnem vim ingenii, conſi ll , rationis , ſcientiæque congeras, majorem medio ſæcull XIV. ætatem huic codici, præſertim marginalibus illis notis po- ſteriore manu exaratis, exſculpas. Ceterum quod Excellentiſſimus Epiſcopus Wokaun MS. codicem hune optimis Metropolitano Pragenſi & Dresdenſi tanquam meliorem prætulerit , diſputare nolim, nec enim con- ferre unquam mihi contigit, nusquam tamen ille pro ſua antiquitatis ſumma cognitione Dreſdenſi antiquiorem venditaverit , cum procul dubio in Menkenii emendationibus variantibusque lectionibus Tomo III. legerit : Dreſdenſem codicem in membrana fere coæva ſcriptum eſ- ſe. (a) Quid his opponis? rectene flagri & nolæ memoriam ingeſli? ubi pompa triumphi tui? ubi quadriga ? ubi triumphalis trabea & laurus ? ubi cohortum populique ovatio ? Pag. 125 263 Conticuere ommos, intentique ora tenebant. Virg. Nam: Consternantur equi, & ſaltu in contrarin facio Colla jugo excutiunt, abruplaque lora relinquunt. Illic fræna jacent, illic temone revilſus Axis , in hac radii ſractarum parte rotarum, Spurſaijue ſunt late laceri veſtigia currus. Lucifer at rutilos ſlamma populante cupelos Volpitur in præceps. (b) Ad §. XII. I. Nego atque pernego, ut alias crebro refelli, ſeu Coſmam Pag. 123. per Boemum ſuum multo poſterius effictum Czechum intelligere potuiſſe, ſeu illum Chronicon ſuum non altius quam a Czechorum Slavorum- que ingreſſu texuiſſe. Guod autem Coſmas germani veracisque hiſto- rici partes ſuſtinuerit , non una pagina in operibus meis teſtatus ſum, quem candorem utinam posteriores fuiſſent æmulati, legeremus etiam hodie patriæ noſtræ hiſtorix incunabula prorſum dubia, nec ea certi- tudine , qua jam gloriari audent , aſſerta , legeremus inquam in illis verba Coſmæ : nonniſi ex ſenum fabuloſa relatione hæc hauſta ef, lege- remus : non fuiſſe illo in tempore ſcriptorem, qui ethnicorum Ducum noſtro- rum (a) Menken. T. II. ſcript. rer. Germ. pag. 1771. (b) Ovidius Metamorph, 1. 2.
Strana 264
264 CONFUTATIG rum acta �ylo commendaſſet. Sed controvertis aisque : Coſmas co ip- ſo tempore , quo ſcribebat , genti noſtræ ſcriptos quoque jam fuiſſe annales non negat. Ubi vero, aut quo libro & anno Coſmas aliquos annales Boe- miæ ante ſe ſcriptos commemorat ? Prodis infra in ſcholiis locum ex anno 894. quo Coſmas dieit: Maluimus pratermittere , quam faſtidium legentibus ingerere , quia ab aliis ſcripta legimus. Quibus verbis abrum- pis Coſmæ orationem. Verum apage cum his ludificationibus, Coſ- masne hoc loco provocat ad afinales aliquos ? an hic ad tempora Czechi tui & initia gentis collimat ? An non loquitur de baptiſ- mo Borzivogii, quem omnino ſcriptum jam invenit. Sed ubi il- lum ſcriptum invenit ? itane in quibusdam patriis annalibus ? an non ſuperioribus verbis ſuis mox ſubjungit: Quia jam ab aliis ſcripta legimus, quædam in privilegio Moravienſis eccleſiæ , quædam in epilogo ejusdem terræ atque Boemiæ , quædam in vita vel paſſione ſunctiſſimi noſtri patroni & Marty- ris Wenceslai. Quæ verba cate Lucifer truncavit , ut ne in omnium oculos primo intuitu incideret, Coſmam de nullis loqui annalibus. Quis enim per privilegium , epilogum , & vitam S. Wenceslai annales expli- cet? Ne autem obſtrependi tibi campus ſit: Coſmam per epilugum quosdam annales intellexiſſe , aürem adhibe , quid antiquitas per hanc vocem intenderit. Epilogus , inquit Carolus Dufresne (a) ( breve enco- mium, ſubjicitque exemplum his verbis: Sermo de S. Valentino Epiſc. in- ter Acta SS. Maji. T. 7. p. 544. Hujns talis ac tanti Valentini Præſulis, un- de ſuperius epilogum ( breve encomium ) ſecimus ; latuit corpus. In eadem fignificatione vocem hanc ad dictam diem accipiunt Bollandiani. Guale autem iſtud breve encomium Moraviæ atque Bohemix fuerit, hodie latet , Annales certe non fuere. Non autem contentus ſupra allato mutilo Coſma loco alium ſimillimum ad confirimandos hos vete- res pattios annales ex ejus anno 994. his verbis adducis : Nec tranſ- biendum cenſeo, quod ab aliis prætermiſſum video. Sed legenti Coſmam in propatulo est, eum hic loqui de quibusdam geſtis S. Adalberti M. quæ ab hagiopraphis prætermiſſa fuere ; provocat nempe ad vitas S. Adalberti, quarum binæ multo ante Coſmam ſcriptæ fuere , quasque in Mabillonio & Bollandianis excufas est legere. Earum unam (ſci- licet a Frehero editam ) Coſmas habuit in manibus , nam transtulit illam inshexametrum leoninum eo ordine arque accuratione, ut etiam plerumque vetuſti illius & coævi authoris verba retinuerit , quemad- modum proxime Tomo II. ineditorum id teſtatum faciam, in quo hæc S. Adal- LUCIFER. Pag. 124. (a) Car. Dufreste in Gloſſar. vocab. Epilogus.
264 CONFUTATIG rum acta �ylo commendaſſet. Sed controvertis aisque : Coſmas co ip- ſo tempore , quo ſcribebat , genti noſtræ ſcriptos quoque jam fuiſſe annales non negat. Ubi vero, aut quo libro & anno Coſmas aliquos annales Boe- miæ ante ſe ſcriptos commemorat ? Prodis infra in ſcholiis locum ex anno 894. quo Coſmas dieit: Maluimus pratermittere , quam faſtidium legentibus ingerere , quia ab aliis ſcripta legimus. Quibus verbis abrum- pis Coſmæ orationem. Verum apage cum his ludificationibus, Coſ- masne hoc loco provocat ad afinales aliquos ? an hic ad tempora Czechi tui & initia gentis collimat ? An non loquitur de baptiſ- mo Borzivogii, quem omnino ſcriptum jam invenit. Sed ubi il- lum ſcriptum invenit ? itane in quibusdam patriis annalibus ? an non ſuperioribus verbis ſuis mox ſubjungit: Quia jam ab aliis ſcripta legimus, quædam in privilegio Moravienſis eccleſiæ , quædam in epilogo ejusdem terræ atque Boemiæ , quædam in vita vel paſſione ſunctiſſimi noſtri patroni & Marty- ris Wenceslai. Quæ verba cate Lucifer truncavit , ut ne in omnium oculos primo intuitu incideret, Coſmam de nullis loqui annalibus. Quis enim per privilegium , epilogum , & vitam S. Wenceslai annales expli- cet? Ne autem obſtrependi tibi campus ſit: Coſmam per epilugum quosdam annales intellexiſſe , aürem adhibe , quid antiquitas per hanc vocem intenderit. Epilogus , inquit Carolus Dufresne (a) ( breve enco- mium, ſubjicitque exemplum his verbis: Sermo de S. Valentino Epiſc. in- ter Acta SS. Maji. T. 7. p. 544. Hujns talis ac tanti Valentini Præſulis, un- de ſuperius epilogum ( breve encomium ) ſecimus ; latuit corpus. In eadem fignificatione vocem hanc ad dictam diem accipiunt Bollandiani. Guale autem iſtud breve encomium Moraviæ atque Bohemix fuerit, hodie latet , Annales certe non fuere. Non autem contentus ſupra allato mutilo Coſma loco alium ſimillimum ad confirimandos hos vete- res pattios annales ex ejus anno 994. his verbis adducis : Nec tranſ- biendum cenſeo, quod ab aliis prætermiſſum video. Sed legenti Coſmam in propatulo est, eum hic loqui de quibusdam geſtis S. Adalberti M. quæ ab hagiopraphis prætermiſſa fuere ; provocat nempe ad vitas S. Adalberti, quarum binæ multo ante Coſmam ſcriptæ fuere , quasque in Mabillonio & Bollandianis excufas est legere. Earum unam (ſci- licet a Frehero editam ) Coſmas habuit in manibus , nam transtulit illam inshexametrum leoninum eo ordine arque accuratione, ut etiam plerumque vetuſti illius & coævi authoris verba retinuerit , quemad- modum proxime Tomo II. ineditorum id teſtatum faciam, in quo hæc S. Adal- LUCIFER. Pag. 124. (a) Car. Dufreste in Gloſſar. vocab. Epilogus.
Strana 265
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XII. 265 S. Adalberti Vita a Coſma ſcripta primum locum obtinebit. Loquitur LUCIFER, igitur his locis Coſmas de quibusdam ſcriptis hagiographis poſt in- vecta Chriſti Sacra in Boemiam, baptiſmumque Borzivogii exaratis, non de Annalibus quibusdam profanis ab exordio gentis hiſtoriam patriam deſcribentibus , nam de ſilentio ſcriptorum ſub Ethnicis Du- cibus noſtris atque ante baptiſmum Borzivogii clare teſtatur, dum ſcri- bit : Non erat illo in tempore , qui ſtylo eorum acta commendaret memoriæ. Instas etiam atque etiam , & de quibusdam patriis Annalibus ante Coſmam tertium teſtimonium ex Peſſinæ Phoſphoro ſepticorni Ra- dio 2. p. 24. repetis, quo de Spitigneo noſtro Duce ait: Coſmas & alii reſerunt de eo (Spitigneo ) quod dum epulis adcumberet, ne in alia diſtraheretur animus , annales patriæ ac gentis, actaque anteceſſorum ſuorum legi voluerit, ut intelligeret, quid olim mali vel boni acciderit, & quomodo ipſe bonum promovere, & malum antevertere poſſet. Quibus Peſſinæ verbis plena confidentia ſubjungis: Ex hoc L. B. facile colliget, cum Spitignæus mortuus fit 1061. & Coſmas ſuum Chronicon unte annum 1099. inchoaverit, alios jum antea ſcriptos gentem noſtram habuiſſe annales , e quibus ſua mutua- vertt Coſmas. Non nego hæc a te Vir Cl. ipſiſſimis verbis uſque quaque fideliter ex Peſſina exſcripta eſſe, ſed cum refutationem meo- rum ſcribere cum animo tuo conſtituiſti, an non hæe præcipua ſollici- tudo , ſtudiumque tuum eſſe debuit , ut ne quaspiam adulterinas mer- ces adverſum me adferres, quas excuſſas ego facile vitii condemnare poſſem? certa inquam indubiaque monumenta tibi adferenda erant, atque idcirco , fi authores recentiores ad vetuſtiores provocarunt, con- ſulendi conferendique erant fontes , num fideliter citati , num ea in il- lis comprehendantur , quæ ſe ex iis recentiores hauſiſſe gloriantur. Et profecto ſi Lucifer tuus omnes in foro venales lucernas congeſſiſſet, ſi omnium inſtitorum olei cada in lampades expleſſet ad eum in Cof- ma investigandum locum , nuſquam veſtigium deprehendiſset. Lap- ſus eſt memoria Peſſina Coſmam pro Hagecio allegando, qui pri- mus omnium , quantum memini , hæc refert , locumque Coſmæ , quo dicit : poſt prundium ſæcularia tractabat judicia, (a) ad annales patrios de- torſit. (b) Quod a temporibus, quo Chriſti fides in Boemiam invec- ta, Coſmas quæpiam hiſtorica documenta habuerit, nullus diſputo, ea tamen ante ætatem ſuam tam pauca & incerta eſſe oportuit, ut olim ex annalibus meis cogniturus es, quod plane Duces quosdam noſtros, per plures annos Boemiæ habenas tenentes, omiſerit. PARS I. Ll II. (a) Coſmas ad ann 1055. (b) Hagec. ad an. 1077.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XII. 265 S. Adalberti Vita a Coſma ſcripta primum locum obtinebit. Loquitur LUCIFER, igitur his locis Coſmas de quibusdam ſcriptis hagiographis poſt in- vecta Chriſti Sacra in Boemiam, baptiſmumque Borzivogii exaratis, non de Annalibus quibusdam profanis ab exordio gentis hiſtoriam patriam deſcribentibus , nam de ſilentio ſcriptorum ſub Ethnicis Du- cibus noſtris atque ante baptiſmum Borzivogii clare teſtatur, dum ſcri- bit : Non erat illo in tempore , qui ſtylo eorum acta commendaret memoriæ. Instas etiam atque etiam , & de quibusdam patriis Annalibus ante Coſmam tertium teſtimonium ex Peſſinæ Phoſphoro ſepticorni Ra- dio 2. p. 24. repetis, quo de Spitigneo noſtro Duce ait: Coſmas & alii reſerunt de eo (Spitigneo ) quod dum epulis adcumberet, ne in alia diſtraheretur animus , annales patriæ ac gentis, actaque anteceſſorum ſuorum legi voluerit, ut intelligeret, quid olim mali vel boni acciderit, & quomodo ipſe bonum promovere, & malum antevertere poſſet. Quibus Peſſinæ verbis plena confidentia ſubjungis: Ex hoc L. B. facile colliget, cum Spitignæus mortuus fit 1061. & Coſmas ſuum Chronicon unte annum 1099. inchoaverit, alios jum antea ſcriptos gentem noſtram habuiſſe annales , e quibus ſua mutua- vertt Coſmas. Non nego hæc a te Vir Cl. ipſiſſimis verbis uſque quaque fideliter ex Peſſina exſcripta eſſe, ſed cum refutationem meo- rum ſcribere cum animo tuo conſtituiſti, an non hæe præcipua ſollici- tudo , ſtudiumque tuum eſſe debuit , ut ne quaspiam adulterinas mer- ces adverſum me adferres, quas excuſſas ego facile vitii condemnare poſſem? certa inquam indubiaque monumenta tibi adferenda erant, atque idcirco , fi authores recentiores ad vetuſtiores provocarunt, con- ſulendi conferendique erant fontes , num fideliter citati , num ea in il- lis comprehendantur , quæ ſe ex iis recentiores hauſiſſe gloriantur. Et profecto ſi Lucifer tuus omnes in foro venales lucernas congeſſiſſet, ſi omnium inſtitorum olei cada in lampades expleſſet ad eum in Cof- ma investigandum locum , nuſquam veſtigium deprehendiſset. Lap- ſus eſt memoria Peſſina Coſmam pro Hagecio allegando, qui pri- mus omnium , quantum memini , hæc refert , locumque Coſmæ , quo dicit : poſt prundium ſæcularia tractabat judicia, (a) ad annales patrios de- torſit. (b) Quod a temporibus, quo Chriſti fides in Boemiam invec- ta, Coſmas quæpiam hiſtorica documenta habuerit, nullus diſputo, ea tamen ante ætatem ſuam tam pauca & incerta eſſe oportuit, ut olim ex annalibus meis cogniturus es, quod plane Duces quosdam noſtros, per plures annos Boemiæ habenas tenentes, omiſerit. PARS I. Ll II. (a) Coſmas ad ann 1055. (b) Hagec. ad an. 1077.
Strana 266
266 CONFUTATIO Pag. 126. �ag. 126. II. Hactenus tecum Vir Cl. amice , at rurſum mordaciſſimum dentem ſuum in me exerit Lucifer, quem quidem franget prius, quam imprimat, lædatque. Ita vero ille extra cancellos, & perturbato re- rum , ut ſolet omnia , ordine : Illud , inquit , cui maximopere confidit Cl. Gelaſius : quaſi a Slavorum uſu foret alieniſſimum, ut a Ducibus olim nomen ſortiti ſuerint , non plauſu , ſed exploſione plane dignum eſt, maniſeſtatqua virum hunc aut non honu fide actum , aut in hiſtoria lecta nondum eſſe exer- citatum. Hoc nempe ritu perpetuo tympaniſten agit Lucifer tuus, hooque unum illi ſtudium , ut tympana ſua altum ſonent , auresque lectoris atterant , de cauſa plauſuum minime curioſus , imo etiam con- tentus, ſi neminem adplauſorem, adſentatoremque inveniat, modo ſibi ſat plauſiſſe ac ſtrepuiſſe viſus ſit. Audire tamen libet, quæ ille mihi non bona fide acto , aut in hiſtoria lecta nondum exercitato producturus fit exempla regionum, & nationum Slavicarum, quæ a Ducibus ſuis nomen sortitx sunt? Præsto vero ille est, verbisque superioribus etiam cauſalem ſubjungit : Quis enim id ignorare cenſeatur , quo tum ſacri , cum profani imprægnati turgent Codices ( Malum ! quo jam ego ſacrorum & profanorum imprægnatorum obruar fœtu ? Guo vero illi fœtu impræ- gnati ? quid parturient ? Parturiunt . . . naſcetur ridiculus mus : verba proſequentem audiamus:) neque religioſum virum fugere decet ? opulentos quondam viros ( non opulentos ſed inſpientes & ſtultos vocat Pſalmi- ſtes (a) ) ut eſt in libro Pſalmorum: Nomina ſua poſuiſfe in terris ſuis, & quo nomen ſuum immortalitati commendarent, gentes, fluvios, urbes, agros, montes, portus, inſulas &c. a ſe nominari voluiſſe. An recte auguratus ſum ridiculum murem parituros hos Codices? Quod enim ad hiſto- riam Slavorum accommodatius proferri potuit teſtimonium ? Næ tibi Lucifer præcipuum eruditus orbis inter Commentatores , ac Interpre- tes ſacrarum paginarum locum concedat, qui hos opulentos viros , ſeu rectius infipientes & ſtultos a Davide appellatos, Slavorum Duces fuiſſe primus omnium detexiſti, næ tibi etiam omnes gentes Slavicæ ob hanc nominis ſui commendationem magnam habebunt gratiam. Sed needum ſatis : ab hoc opulentorum virorum præclaro teſtimonio tran- ſis ad Hunnos, atque ex illorum hiſtoriis tria exempla producis, pri- mum ex Procopio, alterum ex Agathio, ſeu Agathia, tertium ex Paulo Diacono. Sed ubinam locorum docui Hunnos fuiſſe gentis & ſtirpis Slavicx? infers vero, me paſſim Slavorum res ac mores Hunni- co (a) Pſalm. 48. v. 11. Simul inſipiens & ſtultus peribunt. Et relinquent alienis divitias ſuas: & ſepulchrum eorum Domus illorum in æternum. Tabernacula erum in progenie, & progenie: vocaverunt nomina ſua in terris ſuis v. 12. LUCHER,
266 CONFUTATIO Pag. 126. �ag. 126. II. Hactenus tecum Vir Cl. amice , at rurſum mordaciſſimum dentem ſuum in me exerit Lucifer, quem quidem franget prius, quam imprimat, lædatque. Ita vero ille extra cancellos, & perturbato re- rum , ut ſolet omnia , ordine : Illud , inquit , cui maximopere confidit Cl. Gelaſius : quaſi a Slavorum uſu foret alieniſſimum, ut a Ducibus olim nomen ſortiti ſuerint , non plauſu , ſed exploſione plane dignum eſt, maniſeſtatqua virum hunc aut non honu fide actum , aut in hiſtoria lecta nondum eſſe exer- citatum. Hoc nempe ritu perpetuo tympaniſten agit Lucifer tuus, hooque unum illi ſtudium , ut tympana ſua altum ſonent , auresque lectoris atterant , de cauſa plauſuum minime curioſus , imo etiam con- tentus, ſi neminem adplauſorem, adſentatoremque inveniat, modo ſibi ſat plauſiſſe ac ſtrepuiſſe viſus ſit. Audire tamen libet, quæ ille mihi non bona fide acto , aut in hiſtoria lecta nondum exercitato producturus fit exempla regionum, & nationum Slavicarum, quæ a Ducibus ſuis nomen sortitx sunt? Præsto vero ille est, verbisque superioribus etiam cauſalem ſubjungit : Quis enim id ignorare cenſeatur , quo tum ſacri , cum profani imprægnati turgent Codices ( Malum ! quo jam ego ſacrorum & profanorum imprægnatorum obruar fœtu ? Guo vero illi fœtu impræ- gnati ? quid parturient ? Parturiunt . . . naſcetur ridiculus mus : verba proſequentem audiamus:) neque religioſum virum fugere decet ? opulentos quondam viros ( non opulentos ſed inſpientes & ſtultos vocat Pſalmi- ſtes (a) ) ut eſt in libro Pſalmorum: Nomina ſua poſuiſfe in terris ſuis, & quo nomen ſuum immortalitati commendarent, gentes, fluvios, urbes, agros, montes, portus, inſulas &c. a ſe nominari voluiſſe. An recte auguratus ſum ridiculum murem parituros hos Codices? Quod enim ad hiſto- riam Slavorum accommodatius proferri potuit teſtimonium ? Næ tibi Lucifer præcipuum eruditus orbis inter Commentatores , ac Interpre- tes ſacrarum paginarum locum concedat, qui hos opulentos viros , ſeu rectius infipientes & ſtultos a Davide appellatos, Slavorum Duces fuiſſe primus omnium detexiſti, næ tibi etiam omnes gentes Slavicæ ob hanc nominis ſui commendationem magnam habebunt gratiam. Sed needum ſatis : ab hoc opulentorum virorum præclaro teſtimonio tran- ſis ad Hunnos, atque ex illorum hiſtoriis tria exempla producis, pri- mum ex Procopio, alterum ex Agathio, ſeu Agathia, tertium ex Paulo Diacono. Sed ubinam locorum docui Hunnos fuiſſe gentis & ſtirpis Slavicx? infers vero, me paſſim Slavorum res ac mores Hunni- co (a) Pſalm. 48. v. 11. Simul inſipiens & ſtultus peribunt. Et relinquent alienis divitias ſuas: & ſepulchrum eorum Domus illorum in æternum. Tabernacula erum in progenie, & progenie: vocaverunt nomina ſua in terris ſuis v. 12. LUCHER,
Strana 267
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XII. 267 co pede menſum : Ita eſt, menſus ſum in pluribus , an in omnibus ? LUCIFER, an unquam in forma regiminis ? An non ipſe ubivis Reges Hunno- rum, Rovam, ejusque ſucceſſorem Attilam, fratrem, filiosque retu- li ? an non ſæpiuſcule ingeminavi Hunnorum tyrannidem præcipuam cauſam fuiſſe Slavis, quod ſe in libertatem priſtinam vindicaturi ſo- cietatem & imperium Hunnorum excuſſerint ? Verum ne Slavicorum Pag. 126. exemplorum penitus ignarus cenſearis, jam tandem ad illa tranſis, & 127. ſpe fretus hoc jaculo te feram venaturum. Profers itaque ex Gua- gnino duodecim Ducum Pruſſiæ monſtra pro duodecim Provinciarum numero. Guid vero his Ducum larvis tibi cupis ? eorumne aliquis unquam in rerum natura exſtitit? cui Vedenutus ille duodecim filio- rum pater ex veteribus cognitus ? An non vel ipſi ſcriptores Pruſſiæ has nænias , affutiasque rident , ac explodunt ? ſed ut ſingulorum ap- pellationes cognoſcamus , ais: Sudavium nomen accepiſſe a filio ne- ſcio quo Sudavo nuncupato , Sambiam a Saymo , Natangiam a Natango, Slavoniam a Slavo, Bartoniam a Barto, Varmiam a Varmo, Culmiam a Culmo, Pomezaniam a Pomezo. Me hercle ! indubitata hiſtoricæ verita- tis fulcimenta, quibus Clio aut Calliope certiora verioraque adferre nunquam potuit. Quidni tu pari jure cum Guagnino ſtatuas : Luſa- tiam a Luſato, Miſniam a Miſnio, Daleminciam a Dalemincio, Sora- biam a Sorabo, Pomeraniam a Pomero, Crobatiam a Crobato, Bul- gariam a Bulgaro, & denique Luceriam a te mi Lucifer, ne memo- ria tua intercidat , nomina ſortitas ? At vero ipſe his Guagnini crepun- diis non magnam fidem tribuere videris , nam mox ſubjungis : Tametſi neque tanti nobis ſit vel ipſe Guagninus, aut reliqui recentiores , contra quos ævi exceptio ficri poſſet. Sed ſi tibi tanti non reputantur recentiores, ubi ve- tuſtiores ? Quid hæc deliramenta adferre opus fuit , quæ a me nonniſi ſibilis & riſu excipienda merito præcognoſcere potuiſti? quid his arun- dineis armis opus fuit ad cauſæ mex muros expugnandos ? Nunquid follibus dejecturus turres ? ant glire capturus taurum ? Merito autem Czechus tuus non alia re nervoſius defendi, vindicarique poteſt, quam ejusmodi anilibus fabulis ſomniisque. At at quo me rapuit verborum confiliique præcipitatio? adeſt Lucifer cum terriculoſo ariete, quo procul dubio muros meos humi allidet, adeſt inquam cum Procopii Cæſarienſis teſtimonio, quo ſe os mihi obſtructurum civilifſime minatur. Quod illud? Juxtu quorum (verbis Procopii ex c. 5. loquitur) finistrum latus , quad in Aquilonem vergit , & ab ortu Viſtulæ fluminis per immenſu ſpatia venit , Vinidorum natio populoſu conſedit. Quorum nomina licet nunt Ll 2 PARS I. Fag. 127. Fag. 127. per
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XII. 267 co pede menſum : Ita eſt, menſus ſum in pluribus , an in omnibus ? LUCIFER, an unquam in forma regiminis ? An non ipſe ubivis Reges Hunno- rum, Rovam, ejusque ſucceſſorem Attilam, fratrem, filiosque retu- li ? an non ſæpiuſcule ingeminavi Hunnorum tyrannidem præcipuam cauſam fuiſſe Slavis, quod ſe in libertatem priſtinam vindicaturi ſo- cietatem & imperium Hunnorum excuſſerint ? Verum ne Slavicorum Pag. 126. exemplorum penitus ignarus cenſearis, jam tandem ad illa tranſis, & 127. ſpe fretus hoc jaculo te feram venaturum. Profers itaque ex Gua- gnino duodecim Ducum Pruſſiæ monſtra pro duodecim Provinciarum numero. Guid vero his Ducum larvis tibi cupis ? eorumne aliquis unquam in rerum natura exſtitit? cui Vedenutus ille duodecim filio- rum pater ex veteribus cognitus ? An non vel ipſi ſcriptores Pruſſiæ has nænias , affutiasque rident , ac explodunt ? ſed ut ſingulorum ap- pellationes cognoſcamus , ais: Sudavium nomen accepiſſe a filio ne- ſcio quo Sudavo nuncupato , Sambiam a Saymo , Natangiam a Natango, Slavoniam a Slavo, Bartoniam a Barto, Varmiam a Varmo, Culmiam a Culmo, Pomezaniam a Pomezo. Me hercle ! indubitata hiſtoricæ verita- tis fulcimenta, quibus Clio aut Calliope certiora verioraque adferre nunquam potuit. Quidni tu pari jure cum Guagnino ſtatuas : Luſa- tiam a Luſato, Miſniam a Miſnio, Daleminciam a Dalemincio, Sora- biam a Sorabo, Pomeraniam a Pomero, Crobatiam a Crobato, Bul- gariam a Bulgaro, & denique Luceriam a te mi Lucifer, ne memo- ria tua intercidat , nomina ſortitas ? At vero ipſe his Guagnini crepun- diis non magnam fidem tribuere videris , nam mox ſubjungis : Tametſi neque tanti nobis ſit vel ipſe Guagninus, aut reliqui recentiores , contra quos ævi exceptio ficri poſſet. Sed ſi tibi tanti non reputantur recentiores, ubi ve- tuſtiores ? Quid hæc deliramenta adferre opus fuit , quæ a me nonniſi ſibilis & riſu excipienda merito præcognoſcere potuiſti? quid his arun- dineis armis opus fuit ad cauſæ mex muros expugnandos ? Nunquid follibus dejecturus turres ? ant glire capturus taurum ? Merito autem Czechus tuus non alia re nervoſius defendi, vindicarique poteſt, quam ejusmodi anilibus fabulis ſomniisque. At at quo me rapuit verborum confiliique præcipitatio? adeſt Lucifer cum terriculoſo ariete, quo procul dubio muros meos humi allidet, adeſt inquam cum Procopii Cæſarienſis teſtimonio, quo ſe os mihi obſtructurum civilifſime minatur. Quod illud? Juxtu quorum (verbis Procopii ex c. 5. loquitur) finistrum latus , quad in Aquilonem vergit , & ab ortu Viſtulæ fluminis per immenſu ſpatia venit , Vinidorum natio populoſu conſedit. Quorum nomina licet nunt Ll 2 PARS I. Fag. 127. Fag. 127. per
Strana 268
268 CONFUTATIO per varias familias & loca mutentur , principaliter tamen Sclavini & Antes nominantur. Metui vero jam Luciſer , exhorruique cuneum illum , quo mihi te os obſtructurum minatus es ; ſed ſpumeum illum fuilſe oportuit, cum intra pugnum tuum evanuerit , atque in auras abierit. Ubi enim in hoc Procopii teſtimonio illi Duces, illi Reges, aut Principes Slavici, a quibus Slavorum terras, pagos, & provincias nomen indeptas glo- riaris ? familiæne , & loca nomina tibi Ducum ſunt , aut Duces conno- tant ? An non vel ipſe tibi Cæcias es , qui periculo tuo nubes attra- his ? quis locus magis ferit jugulum tuum, quam hic ipſe Procopii? Si enim per familias & loca nomina terrarum Slavicarum mutantur, quid id aliud eft dicere, quam quod terræ Slavicæ a familiis, ſeu tri- bubus, locisque varia nomina habeant , ſi autem a familiis , locisque, nempe montibus , ſilvis , fluviis , paludibus , quomodo a Ducibus? An familiis his , cognationibusque dominabatur Princeps unus aliquis ? an non idem Procopius alio loco dicit : Sclavinorum nationes non ab uno ali- quo homine reguntur ? quos nempe Theophanes tribuum Præfectos, & fa- miliarum capita , Porphyrogenitus Zupanos ſeu ſeniores pepuli appellat. Non aliud igitur Procopius per familias ſuas , quam certam terræ por- tionem alendæ uni familiæ ſcu tribüi ſufficientem (ut vocem hanc Carolus Dufresne explicat ) ſeu plures minores respublicas, pagosque Slavicos intellexit , quorum a ſiniſtro Dacorum latere & ortu Viſtulæ in Aqui- lonem jam Jornandis & Procopii tempore maximus erat numerus, adeo ut etiam poſterius Abbas Gottvicenſis in Luſatiæ hodiernæ, Miſ- nix, Brandeburgi , Pomeraniæque terris facile triginta ejusmodi pa- gos & respublicas Slavicas enumeret, nec tectum fit in ipſa Boemia noſtra, ut in Prodromo oſtendimus, olim plures fuiſſe. Guis autem conjectura certa hodie aſſequatur , quo pacto omnes & ſingulæ nomi- na ſua invenerint ? Certum tamen eſt plerasque ſeu a fluviis, ſeu mon- tibus, vallibus, ſilvis, paludibus, urbibus, populorum notiorum affi- nitatibus , varioque caſu nomina ſua obtinuiſſe , alias jam inde ex pri- mis ſuis & avitis ſedibus ſecum attuliſſe. Sic Circipani a Pane flu- vio, Havelli ab Havela , Glomaci a fonte ejusdem nominis, Rhedarii a Rhetra urbe, Pomerani a maris ſeptentrionalis confiniis, Tolenzi a Tolenzo flumine, Slezii a Slezio ſeu Soboco monte, Poodritæ ab Oderx alluvio , Bulgari a Vulga ſeu Bulga Aſiæ flumine dicti ſunt; quo- rum ſingulorum inveſtigationi etymologixque operam dare idem est, ac res ludicras magno conatu agere. Jam effare Lucifer! quæ tibi ad hæc mens ? adhucne tympanis tuis plaudis ? adhucne tibi ſeu non LUCIFER, bona
268 CONFUTATIO per varias familias & loca mutentur , principaliter tamen Sclavini & Antes nominantur. Metui vero jam Luciſer , exhorruique cuneum illum , quo mihi te os obſtructurum minatus es ; ſed ſpumeum illum fuilſe oportuit, cum intra pugnum tuum evanuerit , atque in auras abierit. Ubi enim in hoc Procopii teſtimonio illi Duces, illi Reges, aut Principes Slavici, a quibus Slavorum terras, pagos, & provincias nomen indeptas glo- riaris ? familiæne , & loca nomina tibi Ducum ſunt , aut Duces conno- tant ? An non vel ipſe tibi Cæcias es , qui periculo tuo nubes attra- his ? quis locus magis ferit jugulum tuum, quam hic ipſe Procopii? Si enim per familias & loca nomina terrarum Slavicarum mutantur, quid id aliud eft dicere, quam quod terræ Slavicæ a familiis, ſeu tri- bubus, locisque varia nomina habeant , ſi autem a familiis , locisque, nempe montibus , ſilvis , fluviis , paludibus , quomodo a Ducibus? An familiis his , cognationibusque dominabatur Princeps unus aliquis ? an non idem Procopius alio loco dicit : Sclavinorum nationes non ab uno ali- quo homine reguntur ? quos nempe Theophanes tribuum Præfectos, & fa- miliarum capita , Porphyrogenitus Zupanos ſeu ſeniores pepuli appellat. Non aliud igitur Procopius per familias ſuas , quam certam terræ por- tionem alendæ uni familiæ ſcu tribüi ſufficientem (ut vocem hanc Carolus Dufresne explicat ) ſeu plures minores respublicas, pagosque Slavicos intellexit , quorum a ſiniſtro Dacorum latere & ortu Viſtulæ in Aqui- lonem jam Jornandis & Procopii tempore maximus erat numerus, adeo ut etiam poſterius Abbas Gottvicenſis in Luſatiæ hodiernæ, Miſ- nix, Brandeburgi , Pomeraniæque terris facile triginta ejusmodi pa- gos & respublicas Slavicas enumeret, nec tectum fit in ipſa Boemia noſtra, ut in Prodromo oſtendimus, olim plures fuiſſe. Guis autem conjectura certa hodie aſſequatur , quo pacto omnes & ſingulæ nomi- na ſua invenerint ? Certum tamen eſt plerasque ſeu a fluviis, ſeu mon- tibus, vallibus, ſilvis, paludibus, urbibus, populorum notiorum affi- nitatibus , varioque caſu nomina ſua obtinuiſſe , alias jam inde ex pri- mis ſuis & avitis ſedibus ſecum attuliſſe. Sic Circipani a Pane flu- vio, Havelli ab Havela , Glomaci a fonte ejusdem nominis, Rhedarii a Rhetra urbe, Pomerani a maris ſeptentrionalis confiniis, Tolenzi a Tolenzo flumine, Slezii a Slezio ſeu Soboco monte, Poodritæ ab Oderx alluvio , Bulgari a Vulga ſeu Bulga Aſiæ flumine dicti ſunt; quo- rum ſingulorum inveſtigationi etymologixque operam dare idem est, ac res ludicras magno conatu agere. Jam effare Lucifer! quæ tibi ad hæc mens ? adhucne tympanis tuis plaudis ? adhucne tibi ſeu non LUCIFER, bona
Strana 269
RADIL I. REPLEXIONIS. II. §. XII. 269 bona fide actus ſeu in hiſtoria lecta ſatis exercitatus videor? an non LUCTER. recte in te ſarcaſticeque prolocutus Heſiodus ? Succenſet figulus figulo, fabrique viciſſim Fabris , mendicus mendicoque invidat alter, Cantori & Cantor , vilisque Pocta Poeta. III. Ex ſupradictis, enervatisque argumentis tuis jam liquet fir- ma inconcuſſaque perſtare Prodromi mei verba pag. 55. cum dixi: exemplum non ſuppetere in historia, regionem aliquam Slavicam a Duce ſeu Principe nomen ſortitam, cum enim cuique Slavorum rei- publicæ , tribui , familiæque plura capita ſeu ſeniores pari jure at- que auctoritate præfuerint , ne cogitatione quidem afſequi licet, quo modo accidere potuerit, ut pagi, provinciæ, imo vaſtiſſima re- gna ab uno æqualis conditionis reipublicæ adminiſtro nomen indi- piſci potuerint. Cæterum non impugno, non nego extra gentem Sla- vicam quæpiam regna & provincias nomine inventorum & condito- rum ſuorum fuiſſe nobilitata, fruſtraque hanc in rem, nuſquam a me in dubium vocatam, exempla acervas. Slavica regna & provincias requiro. Monitum vero te cupio ne tanta confidentia & certitudine pronuncies Græciam a Græco, Italiamque ab Italo dictam. Græcus iſte atque Italus apud emunctioris naris literatos tot criteriis obnoxius eft, tantaque fabulæ ſeſpicione vapulat, quanta Czechus tuus. Lege vel obvia hiſtorica Lexica , & facile decuplas de Græciæ Gracorumque origine ac etymo deprehenſurus es opiniones. Non pauciora reperturus de Italis & Italia: Sane Livius hiſtoriam gentis ſuæ ſoribens Itali hujus non meminit , quin vel ipſe fatetur non veriora eſſe fabulis , quæ ante conditam urbem Romam de gentis ſux origine jam ævo ſuo ſcripta inveniebantur. (a) Nec incognitum eſt ab aliis Italum hunc tertium , ab aliis duodecimum , ab aliis plane cum Beroſo decimum quartum Italiæ regem constitui. Inſpice, evolveque originem gentis Romanæ ex vetuſtiſſimis Romanis hiſtoricis digeſtam, quæ Tomo I. inter ſcrip- tores veteres latinos hiſtoricos pag. m. 595. excuſa est, & Italo condi- tori Italix haud magnam fidem auctoritatemque tribuendam eſſe judi- cabis. Americam ab Amorico Veſputio nomen inveniſſe dubitavi nuſquam. Sed an Americus Slavus gente? an populatim ingreffus Americam, ut Slavi Bohemiam ? Czechusne tuus primus detexit Boe- miam ut ille Americam ? & num Americæ nomen datum eſt ab incolis Americæ , an a nobis Europæis gentibus ? tum maxime dictine populi, quos Americus detexit, Americi an Americani? qui autem a Czecho (a) Livius Dec. 1. l. 1. Ll 3 Pag. 128. tuo
RADIL I. REPLEXIONIS. II. §. XII. 269 bona fide actus ſeu in hiſtoria lecta ſatis exercitatus videor? an non LUCTER. recte in te ſarcaſticeque prolocutus Heſiodus ? Succenſet figulus figulo, fabrique viciſſim Fabris , mendicus mendicoque invidat alter, Cantori & Cantor , vilisque Pocta Poeta. III. Ex ſupradictis, enervatisque argumentis tuis jam liquet fir- ma inconcuſſaque perſtare Prodromi mei verba pag. 55. cum dixi: exemplum non ſuppetere in historia, regionem aliquam Slavicam a Duce ſeu Principe nomen ſortitam, cum enim cuique Slavorum rei- publicæ , tribui , familiæque plura capita ſeu ſeniores pari jure at- que auctoritate præfuerint , ne cogitatione quidem afſequi licet, quo modo accidere potuerit, ut pagi, provinciæ, imo vaſtiſſima re- gna ab uno æqualis conditionis reipublicæ adminiſtro nomen indi- piſci potuerint. Cæterum non impugno, non nego extra gentem Sla- vicam quæpiam regna & provincias nomine inventorum & condito- rum ſuorum fuiſſe nobilitata, fruſtraque hanc in rem, nuſquam a me in dubium vocatam, exempla acervas. Slavica regna & provincias requiro. Monitum vero te cupio ne tanta confidentia & certitudine pronuncies Græciam a Græco, Italiamque ab Italo dictam. Græcus iſte atque Italus apud emunctioris naris literatos tot criteriis obnoxius eft, tantaque fabulæ ſeſpicione vapulat, quanta Czechus tuus. Lege vel obvia hiſtorica Lexica , & facile decuplas de Græciæ Gracorumque origine ac etymo deprehenſurus es opiniones. Non pauciora reperturus de Italis & Italia: Sane Livius hiſtoriam gentis ſuæ ſoribens Itali hujus non meminit , quin vel ipſe fatetur non veriora eſſe fabulis , quæ ante conditam urbem Romam de gentis ſux origine jam ævo ſuo ſcripta inveniebantur. (a) Nec incognitum eſt ab aliis Italum hunc tertium , ab aliis duodecimum , ab aliis plane cum Beroſo decimum quartum Italiæ regem constitui. Inſpice, evolveque originem gentis Romanæ ex vetuſtiſſimis Romanis hiſtoricis digeſtam, quæ Tomo I. inter ſcrip- tores veteres latinos hiſtoricos pag. m. 595. excuſa est, & Italo condi- tori Italix haud magnam fidem auctoritatemque tribuendam eſſe judi- cabis. Americam ab Amorico Veſputio nomen inveniſſe dubitavi nuſquam. Sed an Americus Slavus gente? an populatim ingreffus Americam, ut Slavi Bohemiam ? Czechusne tuus primus detexit Boe- miam ut ille Americam ? & num Americæ nomen datum eſt ab incolis Americæ , an a nobis Europæis gentibus ? tum maxime dictine populi, quos Americus detexit, Americi an Americani? qui autem a Czecho (a) Livius Dec. 1. l. 1. Ll 3 Pag. 128. tuo
Strana 270
270 CONFUTATIO LUCIFER. Pag. 128. tuo omnes appellati Czechi? quæ gens, quæ idem plane minime de- flexum , minime immutatum nomen cum conditore ſuo aut inventore acceperit ? nullane patronimicum intet & patris ſeu patrium proprium nomen diſcrepantia, vocisque inflexio? Recte igitur adnotaſti Bene- dictinæ familiæ alumnos a Benedicto, Auguſtinianos ab Auguſtino , Dominicanos a Dominico , Franciſcanos a Franciſco appellationem ſortitos. Sed non vel tu ipſe rumparis riſu , ſi harum familiarum alumnos nonremo Be- nedictos, Auguſtinos, Dominicos , Franciſcos appellandos cenſeat ? Verum Claudite jam rivos pueri, ſat prata bibere. Virg, Pag. 128. 129. IV. Gratulabar genio meo jam ſuperiore paragrapho nonniſi cum vetuſtis patriis monumentis bellum noſtrum fuiturum , at monſtro- ſa illa veterum Slavorum Monarchia tanquam Lernæa hydra uno de- jecto protritoque capite nova atque nova protrudebat capita , quæ Lu- ciferi conſilia interturbabant. Jam vero ſub exitum paragraphi iſtius præmones Vir Cl. poſthac tibi istiusmodi documentis certis rem agen- dam, quibus ego in Prodromo meo ceſſurum pollicitus ſim , adeo ut ibidem etiam Lectori conceptis verbis receperim : me judicium meum ſubmiſſurum, emendaturum, ritractaturumque omnia, ſi quis certiora magis- que vetuſtis documentis firmata pro Czecho attulerit. Id ſune non uno loco ſed crebrius dixi, atque hic etiam repeto: ſi quis non modo de Cze- cho , ſed aliis quibus quibus patriis memoriis certiora , & vetuftioribus monumentis magis roboráta protulerit, ita comparatam eſſe voluntatem meam, ut minime refugitura ſit ſingula emendare ac retractare, in quibus me convictum ſeu ego, ſeu alii criticæ rei periti cognove- rint. Guid vero id fugiam ? quidni etiam optem, ut certiora patria documenta de gentis noſtræ incunabulis detegantur? Egone, qui non alio confilio, quam veritatis eruendæ cauſa hos annales patrios auſpi- catus fum , ipſis veritatis radiis nebulas umbrasque offundam , ut ne lucem ſuam plena libertate diſpertiant ? Guid de mea , aut operum meorum exiſtimatione periturum eſt, ſi poſterioribus Tomis cum quo- dam candore animi confeſſus fuero: Vulgatis jam primis meis opu- ſeulis detecta quæpiam eſſe mihi antea non lecta , aut ex Archivorum Bibliothecarumque obſcuris hactenus pluteis ſcriniisque eruta eſſe quæpiam certiora monumenta , quæ hiſtoriam patriam magis illuſtrent, ejusque geſta verius definiant? Non enim ( ut verbis Divi Cypriani lo- quar
270 CONFUTATIO LUCIFER. Pag. 128. tuo omnes appellati Czechi? quæ gens, quæ idem plane minime de- flexum , minime immutatum nomen cum conditore ſuo aut inventore acceperit ? nullane patronimicum intet & patris ſeu patrium proprium nomen diſcrepantia, vocisque inflexio? Recte igitur adnotaſti Bene- dictinæ familiæ alumnos a Benedicto, Auguſtinianos ab Auguſtino , Dominicanos a Dominico , Franciſcanos a Franciſco appellationem ſortitos. Sed non vel tu ipſe rumparis riſu , ſi harum familiarum alumnos nonremo Be- nedictos, Auguſtinos, Dominicos , Franciſcos appellandos cenſeat ? Verum Claudite jam rivos pueri, ſat prata bibere. Virg, Pag. 128. 129. IV. Gratulabar genio meo jam ſuperiore paragrapho nonniſi cum vetuſtis patriis monumentis bellum noſtrum fuiturum , at monſtro- ſa illa veterum Slavorum Monarchia tanquam Lernæa hydra uno de- jecto protritoque capite nova atque nova protrudebat capita , quæ Lu- ciferi conſilia interturbabant. Jam vero ſub exitum paragraphi iſtius præmones Vir Cl. poſthac tibi istiusmodi documentis certis rem agen- dam, quibus ego in Prodromo meo ceſſurum pollicitus ſim , adeo ut ibidem etiam Lectori conceptis verbis receperim : me judicium meum ſubmiſſurum, emendaturum, ritractaturumque omnia, ſi quis certiora magis- que vetuſtis documentis firmata pro Czecho attulerit. Id ſune non uno loco ſed crebrius dixi, atque hic etiam repeto: ſi quis non modo de Cze- cho , ſed aliis quibus quibus patriis memoriis certiora , & vetuftioribus monumentis magis roboráta protulerit, ita comparatam eſſe voluntatem meam, ut minime refugitura ſit ſingula emendare ac retractare, in quibus me convictum ſeu ego, ſeu alii criticæ rei periti cognove- rint. Guid vero id fugiam ? quidni etiam optem, ut certiora patria documenta de gentis noſtræ incunabulis detegantur? Egone, qui non alio confilio, quam veritatis eruendæ cauſa hos annales patrios auſpi- catus fum , ipſis veritatis radiis nebulas umbrasque offundam , ut ne lucem ſuam plena libertate diſpertiant ? Guid de mea , aut operum meorum exiſtimatione periturum eſt, ſi poſterioribus Tomis cum quo- dam candore animi confeſſus fuero: Vulgatis jam primis meis opu- ſeulis detecta quæpiam eſſe mihi antea non lecta , aut ex Archivorum Bibliothecarumque obſcuris hactenus pluteis ſcriniisque eruta eſſe quæpiam certiora monumenta , quæ hiſtoriam patriam magis illuſtrent, ejusque geſta verius definiant? Non enim ( ut verbis Divi Cypriani lo- quar
Strana 271
RADII I. REFLEXIGNIS II. §. XII. quar ) vincimur , dum meliora nobis ſuggoruntur , ſed diſcimus. (a) An LUCIFER. hoc in orbe literario novum atque inſolitum ? an non id factum videmus a Viris quibusque ſumma doctrinx laude conſpicuis , quo- rum ingenio induſtriaque mihi omnia inferiora eſſe non diffiteor. Ne me tanto Vir Cl. metire ſupercilio , ut me illis majorem eruditio- remque æſtimem, auſim nempe rurſum cum Juſto Lipſio adverſus Dialogiſtam dicere: Quæ proba mihi nunc quidem videntur , & libenter tumen deſiſlam , ſi quis benigne & comiter docuerit meliora. Nam non igno- ro ſapientis novi ævi, æterna, & tua cumprimis memoria, digniſſimam ſententiam : Nemo eſt mortalium , quem non aliqua part ignoruntiæ attingat. Hanc contagionem ex ipſa mortalitate traximus. Nam homo cum errut , hu- manitus errat. Errorem autem in homine calumniari, eſt toti ipſi mortalitati convicium fucere. Id unum itaque cum Juſto Lipſio crebrius in opu- ſculis meis monui, atque infra omnem humilitatem dejectis verbis ob- ſecravi: ut benigne & comiter meliora doccar. Nec inficiari auſis, cum ple- nis buccis ſæpe coram jactaſſes : te Czechum adverſum me vindica- turum , etiam tibi a me ſtimulos fuiſſe additos, faceres, modo intra limites modeſtiæ. Dicebam enim, nihil magis mihi cordi efſe, quam hiſtoriæ patriæ elueidationem, quæ xmulatione ingenua, difficultatum, contrariorumque ventilatione maxima ſoleat capere incrementa. Non diffiteri potes , me etiam adjeciſſe , ſi ſumptus tibi ad opuſculum tuum prelo ſubjiciendum deeſſent, proſpecturum me tibi de patrono, medioque , ut prænumerentur , quod ipſum te in lucubrationem tuam inſerturum gloriabundus repoſuiſti. Verum quomodo obſcuratum eſt aurum , mutatus color optimus ? Guis unquam a prudentia & huma- nitate tua exſpectaſſet , ut alteri Luciſeroque omnia inſolentiæ , dica- citatis , contumeliarumque fræna laxares ? non prohiberes, ut is tan- quam ferociens indomitusque equus habenis excuſſis quidquid obvium proculcaret, calcibusque elideret? ut is, inquam, veluti œſtro perci- tus integra injuriarum conviciorumque plauſtra in me exoneraret? ut non veriratis amore , ſed quodam mordacitatis, malignitatis, invi- dentixque impetu non tam refutationem , quam maledicentiſſimam ſa- tyram mille fallaciis & impoſturis conſutam ſcriberet ? ut me omnibus paginis non pro iis humanitatis reverentiæque officiis , quæ alter alteri debet, ludibrio ac contemtui haberet , mea ſcripta omnia ſic damna- ret, ſic traduceret , tanquam ab homine, ſano ſenſu & judicio orbato, lectionis omnis ac hiſtorix inexperto concinnata eſſent ? Cum igitur 271 pro- (2) S. Cyprianus epiſt. 19.
RADII I. REFLEXIGNIS II. §. XII. quar ) vincimur , dum meliora nobis ſuggoruntur , ſed diſcimus. (a) An LUCIFER. hoc in orbe literario novum atque inſolitum ? an non id factum videmus a Viris quibusque ſumma doctrinx laude conſpicuis , quo- rum ingenio induſtriaque mihi omnia inferiora eſſe non diffiteor. Ne me tanto Vir Cl. metire ſupercilio , ut me illis majorem eruditio- remque æſtimem, auſim nempe rurſum cum Juſto Lipſio adverſus Dialogiſtam dicere: Quæ proba mihi nunc quidem videntur , & libenter tumen deſiſlam , ſi quis benigne & comiter docuerit meliora. Nam non igno- ro ſapientis novi ævi, æterna, & tua cumprimis memoria, digniſſimam ſententiam : Nemo eſt mortalium , quem non aliqua part ignoruntiæ attingat. Hanc contagionem ex ipſa mortalitate traximus. Nam homo cum errut , hu- manitus errat. Errorem autem in homine calumniari, eſt toti ipſi mortalitati convicium fucere. Id unum itaque cum Juſto Lipſio crebrius in opu- ſculis meis monui, atque infra omnem humilitatem dejectis verbis ob- ſecravi: ut benigne & comiter meliora doccar. Nec inficiari auſis, cum ple- nis buccis ſæpe coram jactaſſes : te Czechum adverſum me vindica- turum , etiam tibi a me ſtimulos fuiſſe additos, faceres, modo intra limites modeſtiæ. Dicebam enim, nihil magis mihi cordi efſe, quam hiſtoriæ patriæ elueidationem, quæ xmulatione ingenua, difficultatum, contrariorumque ventilatione maxima ſoleat capere incrementa. Non diffiteri potes , me etiam adjeciſſe , ſi ſumptus tibi ad opuſculum tuum prelo ſubjiciendum deeſſent, proſpecturum me tibi de patrono, medioque , ut prænumerentur , quod ipſum te in lucubrationem tuam inſerturum gloriabundus repoſuiſti. Verum quomodo obſcuratum eſt aurum , mutatus color optimus ? Guis unquam a prudentia & huma- nitate tua exſpectaſſet , ut alteri Luciſeroque omnia inſolentiæ , dica- citatis , contumeliarumque fræna laxares ? non prohiberes, ut is tan- quam ferociens indomitusque equus habenis excuſſis quidquid obvium proculcaret, calcibusque elideret? ut is, inquam, veluti œſtro perci- tus integra injuriarum conviciorumque plauſtra in me exoneraret? ut non veriratis amore , ſed quodam mordacitatis, malignitatis, invi- dentixque impetu non tam refutationem , quam maledicentiſſimam ſa- tyram mille fallaciis & impoſturis conſutam ſcriberet ? ut me omnibus paginis non pro iis humanitatis reverentiæque officiis , quæ alter alteri debet, ludibrio ac contemtui haberet , mea ſcripta omnia ſic damna- ret, ſic traduceret , tanquam ab homine, ſano ſenſu & judicio orbato, lectionis omnis ac hiſtorix inexperto concinnata eſſent ? Cum igitur 271 pro- (2) S. Cyprianus epiſt. 19.
Strana 272
LUCIFER. CONFUTATIG 272 procul dubio Lucifer injuſſus , te invito ingratiis, ac fortaſſis etiam con- tentorum inſcio , nomen tuum huic lucubrationi præfigere auſus fit , non minore tu , quam ego ipſe, injuria læſus, juſtum dolorym meum probaturus es , imo etiam tacite ſtimulo mihi fulurus, ut Lei dentes faucibus elidam, ne porro mordeat, lanierve, & ne literatim ſtudio- ſo humano generi porro moleſtus eſſe audeat , probe ontundam. Sed præſtat motos componere fluctus. Virg. Ad §. XIII. Pay. 129. I. Paragraphum iſtum hiſce verbis ordiris : Inter præcipud in priſca illa ætate vritatis teſtimonia principem locum merito poſcit Czechii, ſi quod in rerum naturu unquam fuit , cenotaphium ; nec enim adverſus hanc no- vam opinionem valentius adferri poſſe argimentum rcor , quam ſ Ciechius com- munem cunctis viventibus viam alim ingreſſus fuiſſe doceatur. Heus Lucifer ! quo ambulas tu , qui Vulcanum in cornu concluſum geris? (α) in cornu, in- quam , oppido eraſſo, bubalinoque, quod minine transparet , meras nebulas , umbrasque offundit, & incluſi Vulcani tui lucem nuſpiam transmiteit. Guid hoe verborum ? præcipuum ex priſcu illa ætate veritatis teſtimonium & principe loco digunm , fi tamen in rerum natura unquam fuit? Guod quantumque illud priſcæ veritatis teſtimoniumm, quo adverſarium tuum ad palinodiam canendam perpellas , ſi tu ipſe principio ſtatim hæſitas num in rerum natura exſtiterit ? Quis hominem ſano ſincipi- te hæc ſcribere potuiſſe autumet? An iſtud non idem eft, atque di- cere: Certum eſt priſeæ veritatis teſtimonio, fi quod unquam in re- rum natura exſtitit, Czechum conditorem fuiſſe gentis nostræ? Vi- desne ad primam aciei tux ostentationem rem illi rediiffe ad Triarios? ut porro vel pugnum adverſus illam exerere , fit umbras flagris impe- tere? Sed cognoſcere tamen libet illud priſcæ veritatis teſtimonium, quantæque fidei ſit Czechi tul cenotaphlum , quod ad exaggerandam caufæ gravitatem æri plane inciſum hac pagina Lectori exhibuisti. Proh Deum hominumque fidem ! quanta confidentia Lucifer execrabile codicis monſtrum mox primo loce profers? Monſtrum horrendum, in- fandum , ingens, eui lumen ademptum. Abortum inquam monſtrofiſſ:- mum effrontiſſimi cujusdam impoſtoris ac Sycophantæ, qui hie Pra- ga (a) Plautus in Amphits. Act. 1. Se. 1.
LUCIFER. CONFUTATIG 272 procul dubio Lucifer injuſſus , te invito ingratiis, ac fortaſſis etiam con- tentorum inſcio , nomen tuum huic lucubrationi præfigere auſus fit , non minore tu , quam ego ipſe, injuria læſus, juſtum dolorym meum probaturus es , imo etiam tacite ſtimulo mihi fulurus, ut Lei dentes faucibus elidam, ne porro mordeat, lanierve, & ne literatim ſtudio- ſo humano generi porro moleſtus eſſe audeat , probe ontundam. Sed præſtat motos componere fluctus. Virg. Ad §. XIII. Pay. 129. I. Paragraphum iſtum hiſce verbis ordiris : Inter præcipud in priſca illa ætate vritatis teſtimonia principem locum merito poſcit Czechii, ſi quod in rerum naturu unquam fuit , cenotaphium ; nec enim adverſus hanc no- vam opinionem valentius adferri poſſe argimentum rcor , quam ſ Ciechius com- munem cunctis viventibus viam alim ingreſſus fuiſſe doceatur. Heus Lucifer ! quo ambulas tu , qui Vulcanum in cornu concluſum geris? (α) in cornu, in- quam , oppido eraſſo, bubalinoque, quod minine transparet , meras nebulas , umbrasque offundit, & incluſi Vulcani tui lucem nuſpiam transmiteit. Guid hoe verborum ? præcipuum ex priſcu illa ætate veritatis teſtimonium & principe loco digunm , fi tamen in rerum natura unquam fuit? Guod quantumque illud priſcæ veritatis teſtimoniumm, quo adverſarium tuum ad palinodiam canendam perpellas , ſi tu ipſe principio ſtatim hæſitas num in rerum natura exſtiterit ? Quis hominem ſano ſincipi- te hæc ſcribere potuiſſe autumet? An iſtud non idem eft, atque di- cere: Certum eſt priſeæ veritatis teſtimonio, fi quod unquam in re- rum natura exſtitit, Czechum conditorem fuiſſe gentis nostræ? Vi- desne ad primam aciei tux ostentationem rem illi rediiffe ad Triarios? ut porro vel pugnum adverſus illam exerere , fit umbras flagris impe- tere? Sed cognoſcere tamen libet illud priſcæ veritatis teſtimonium, quantæque fidei ſit Czechi tul cenotaphlum , quod ad exaggerandam caufæ gravitatem æri plane inciſum hac pagina Lectori exhibuisti. Proh Deum hominumque fidem ! quanta confidentia Lucifer execrabile codicis monſtrum mox primo loce profers? Monſtrum horrendum, in- fandum , ingens, eui lumen ademptum. Abortum inquam monſtrofiſſ:- mum effrontiſſimi cujusdam impoſtoris ac Sycophantæ, qui hie Pra- ga (a) Plautus in Amphits. Act. 1. Se. 1.
Strana 273
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XIII. 273. gæ mea xtate ac memoria plurium minus antiquitatum patriarum peri- LUCIFER. torum crumenas emungere conatus, quique poſt annum primum 1735. ut poſtea oſtendam, manuſcriptum iſtud congeſſit, effinxitque. Hunc- ne vero codicem ſeu non viſum , ſeu nunquam manibus meis tractatum auſis oggerere Lucifer, & rurſum tympano tuo obstrepere: Semel, bis, ter fallitur, fallitur Gelaſius ? Itane fallor ? qui hunc ipſum codicem recentiſſimo charactere ſcriptum jam ante ſexennium imo ſeptennium , cum in Illuſt. ac Excell. D.D. Epiſcopi Litomericenſis, tum adhuc Suf- fraganei Pragenſis manibus fuiſſet, crebrius oculis ſpectavi, imo ejusdem benevolentia cum riſu obiter excuſſi ? Librum vis tibi a forma ſua de- ſcribam ? quantum hodie memini, in quarto eſt, ut vocant , corio fuſco pro hodierno compingendi ritu veſtitus, rubroque limbo ſeu circ amciſura coloratus , quem aliquando apud te Vir Cl. ſuper ſcrinio tuo clauſum jacentem vel ex hac ipſa forma thecisque illico agnovi, innuique: Fabulofiſimum Hipſchmannianum codicem eſſe. Tamne brevis, fallax, labilisque tua memoria? Egone ignoro omnes illas impoſtu- ras, ineptias, imo ſpurcities, ſuperítitiones, execrabilesque nicroman- tix artes , quæ hoc volumine continebantur ? adeo ut ſuprafatus Excel- lentiſſimus D. D. pro conſcientiæ ſuæ teneritudine, pietatisque Zelo hortator exſtiterit Prænobili Domino Hipſchmann, folia illa periculi plena exſcinderet, ne in innocuas aliquando caſura manus, ineſca- rent incautos. Cui rei cum Vir vitæ integerrimæ Dominus Hipſch- mann ulto adſentiretur , idem Excellentiſſimus folia ſingula quæ ex- ſcindenda eſſent , pugno ſuo conſignavit, quam lanienam D. Hipſch- mann recepto codice illico præſtitiſſe dioitur, nam ab eo tempore co- dicem hunc non vidi, niſi clauſum, ut ſupra innui, in hoſpitio tuo, quod erat a tergo ſacrarum ædium Divi Georgii. Guid igitur fallor, & fallor, ſemel, bis , ter fallor? qui multo ante te integriorem manibus tractavi , cum procul dubio poſt illam primum mutilationem ad te pervenerit ? An non vero vel nunc codicis hujus apographum (quod non tam eruditionis , quam curioſitatis cauſa idem Excellentiſſimus pro Manuſcriptorum ſuorum norma in folio exſcribi fecit) in mani- bus meis habeo ? Guid igitur tu illa, quæ Parte mea I. ( non prima ut perperam adnotas) Annalium Hagecianorum pag. 121. de alio codice MS. apud Excellentiſſimum D. D. piæ memoriæ Epiſcopum ſuffraganeum Anto- nium Wokaun viſo prodideram , huc trahis , atque ex iſtius codicis circumſtantiis me refellere conniteris , adeo ut calumnioſiſſime rurſuns M m PARS I. Pag, 130. his
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XIII. 273. gæ mea xtate ac memoria plurium minus antiquitatum patriarum peri- LUCIFER. torum crumenas emungere conatus, quique poſt annum primum 1735. ut poſtea oſtendam, manuſcriptum iſtud congeſſit, effinxitque. Hunc- ne vero codicem ſeu non viſum , ſeu nunquam manibus meis tractatum auſis oggerere Lucifer, & rurſum tympano tuo obstrepere: Semel, bis, ter fallitur, fallitur Gelaſius ? Itane fallor ? qui hunc ipſum codicem recentiſſimo charactere ſcriptum jam ante ſexennium imo ſeptennium , cum in Illuſt. ac Excell. D.D. Epiſcopi Litomericenſis, tum adhuc Suf- fraganei Pragenſis manibus fuiſſet, crebrius oculis ſpectavi, imo ejusdem benevolentia cum riſu obiter excuſſi ? Librum vis tibi a forma ſua de- ſcribam ? quantum hodie memini, in quarto eſt, ut vocant , corio fuſco pro hodierno compingendi ritu veſtitus, rubroque limbo ſeu circ amciſura coloratus , quem aliquando apud te Vir Cl. ſuper ſcrinio tuo clauſum jacentem vel ex hac ipſa forma thecisque illico agnovi, innuique: Fabulofiſimum Hipſchmannianum codicem eſſe. Tamne brevis, fallax, labilisque tua memoria? Egone ignoro omnes illas impoſtu- ras, ineptias, imo ſpurcities, ſuperítitiones, execrabilesque nicroman- tix artes , quæ hoc volumine continebantur ? adeo ut ſuprafatus Excel- lentiſſimus D. D. pro conſcientiæ ſuæ teneritudine, pietatisque Zelo hortator exſtiterit Prænobili Domino Hipſchmann, folia illa periculi plena exſcinderet, ne in innocuas aliquando caſura manus, ineſca- rent incautos. Cui rei cum Vir vitæ integerrimæ Dominus Hipſch- mann ulto adſentiretur , idem Excellentiſſimus folia ſingula quæ ex- ſcindenda eſſent , pugno ſuo conſignavit, quam lanienam D. Hipſch- mann recepto codice illico præſtitiſſe dioitur, nam ab eo tempore co- dicem hunc non vidi, niſi clauſum, ut ſupra innui, in hoſpitio tuo, quod erat a tergo ſacrarum ædium Divi Georgii. Guid igitur fallor, & fallor, ſemel, bis , ter fallor? qui multo ante te integriorem manibus tractavi , cum procul dubio poſt illam primum mutilationem ad te pervenerit ? An non vero vel nunc codicis hujus apographum (quod non tam eruditionis , quam curioſitatis cauſa idem Excellentiſſimus pro Manuſcriptorum ſuorum norma in folio exſcribi fecit) in mani- bus meis habeo ? Guid igitur tu illa, quæ Parte mea I. ( non prima ut perperam adnotas) Annalium Hagecianorum pag. 121. de alio codice MS. apud Excellentiſſimum D. D. piæ memoriæ Epiſcopum ſuffraganeum Anto- nium Wokaun viſo prodideram , huc trahis , atque ex iſtius codicis circumſtantiis me refellere conniteris , adeo ut calumnioſiſſime rurſuns M m PARS I. Pag, 130. his
Strana 274
274 CONFUTATIO Pag. 130. his aculeis me impetas: Hæc ſtropha in opere Gelafiano in ſcenam toties pro- dit , quaties defunctorum manes ( Vah etiamnum vivorum dantur manes ? ) producuntur in teſfimonium. An non vel te ipſo teſte codicis Hipſchmannia- ni author eſt: Joannes Petrus Zvirco Monachus Ordinis S. Bensdicti? cum ego pag. 121. codicis alterius authorem statuam fuiſſe Libuſſæ ſcribam Ziak nomine? & ubi ubi in Annalibus meis locus, ut venditas, quo dixi me opinari Codicis Hipſchmanniani translatorem eſſe Petrum Lode- reker O. S. Benedicti Monachum Brzevnovienſem ab edito dictionario in linguis compluribus celebrem ? qui ne quidem hunc lutulentum codicem commemo- ratione dignum in univerſis opuſculis meis cenſui, quod certo cognoſce- rem meram impoſturam efſe, nec ignorarem Sycophantx iſtius nequitias pluribus literarum ſtudioſis in hac quadriurbe haud tectas fuiſſe. Nem- pe ut Lipſii mei verbis rurſum loquar: Excidis Lucifer ſemper a linea, & cum de alliis loquor , tu reſpondes de cepis. Verum antiquitatem authoritatemque huic ſpurio codici concilia- turus ais: D. Hipſchmann originale & oculis propriis viſum & manibus a ſe coutrectatum fuiſſe non una vice teſtatus eſt. Et poſtea: Si Cl. Gelafis confrontatio placet , in faciem oggerere eſt paratus ? Quam impudens con- fidentia? impudentior provocatio? Cui vero id teſtatus est D. Hipſch- mann ? an tibi? an alteri ? Tibine Vir Cl. ? ſed ne ſuſpiciari quidem licet eam in te incidere posse inverecundiam, ut tam publicum resta- tumque mendacium iſthic in medium proferres. Cui inquam teſtatus? Lucifero igitur tuo illi effronti omnisque ruboris neſcio , qui impu- dentiam virtutis decorisque loco habet. Illene mihi minetur confron- tationem ? audeatque famæ Viri in hac urbe notiſſimi, a Regio Tabu- lari munere incliti , a ſun integritate ac moribus omnibus ſpectati ma- culam aſpergere , malæque fidei inſimulare , cum is ubivis per urbem teſtetur codicem illum antiquum ſeu autographum nuſquam a ſe viſum, minus contrectatum manibus , quin potius paratiſſimum ſe dixit : mi- hi ſcripto & ſigillo teſtimonium reddere, nihil ſimile unquam a ſe viſum aut dictum ; qui jam menſe Auguſto ſuperioris anni Doxanx Illuſtri Virginum Canonicarum Præmonstratenſium Parthenone in men prxſentia convivarumque nobiliſſimorum utriusque ordinis corona pu- blice profatus eft: nunquam aliud cuiquam mortalium a ſe dictum, quam quod ſeriba ille, qui ſibi apographum illad vendiderat, omni- no affirmaverit, ſe ſe Codicem hunc ex ipſo authographo deſcripſiſ- ſe. Hem quantum diſtent æra lupinis ! & in quantæ audacix columen evaſerit Lucifer tuus , qui quæſtuoſo illi lucroſoque Sycophantæ ſcri- LUCIFER. Pag. 131. bæ
274 CONFUTATIO Pag. 130. his aculeis me impetas: Hæc ſtropha in opere Gelafiano in ſcenam toties pro- dit , quaties defunctorum manes ( Vah etiamnum vivorum dantur manes ? ) producuntur in teſfimonium. An non vel te ipſo teſte codicis Hipſchmannia- ni author eſt: Joannes Petrus Zvirco Monachus Ordinis S. Bensdicti? cum ego pag. 121. codicis alterius authorem statuam fuiſſe Libuſſæ ſcribam Ziak nomine? & ubi ubi in Annalibus meis locus, ut venditas, quo dixi me opinari Codicis Hipſchmanniani translatorem eſſe Petrum Lode- reker O. S. Benedicti Monachum Brzevnovienſem ab edito dictionario in linguis compluribus celebrem ? qui ne quidem hunc lutulentum codicem commemo- ratione dignum in univerſis opuſculis meis cenſui, quod certo cognoſce- rem meram impoſturam efſe, nec ignorarem Sycophantx iſtius nequitias pluribus literarum ſtudioſis in hac quadriurbe haud tectas fuiſſe. Nem- pe ut Lipſii mei verbis rurſum loquar: Excidis Lucifer ſemper a linea, & cum de alliis loquor , tu reſpondes de cepis. Verum antiquitatem authoritatemque huic ſpurio codici concilia- turus ais: D. Hipſchmann originale & oculis propriis viſum & manibus a ſe coutrectatum fuiſſe non una vice teſtatus eſt. Et poſtea: Si Cl. Gelafis confrontatio placet , in faciem oggerere eſt paratus ? Quam impudens con- fidentia? impudentior provocatio? Cui vero id teſtatus est D. Hipſch- mann ? an tibi? an alteri ? Tibine Vir Cl. ? ſed ne ſuſpiciari quidem licet eam in te incidere posse inverecundiam, ut tam publicum resta- tumque mendacium iſthic in medium proferres. Cui inquam teſtatus? Lucifero igitur tuo illi effronti omnisque ruboris neſcio , qui impu- dentiam virtutis decorisque loco habet. Illene mihi minetur confron- tationem ? audeatque famæ Viri in hac urbe notiſſimi, a Regio Tabu- lari munere incliti , a ſun integritate ac moribus omnibus ſpectati ma- culam aſpergere , malæque fidei inſimulare , cum is ubivis per urbem teſtetur codicem illum antiquum ſeu autographum nuſquam a ſe viſum, minus contrectatum manibus , quin potius paratiſſimum ſe dixit : mi- hi ſcripto & ſigillo teſtimonium reddere, nihil ſimile unquam a ſe viſum aut dictum ; qui jam menſe Auguſto ſuperioris anni Doxanx Illuſtri Virginum Canonicarum Præmonstratenſium Parthenone in men prxſentia convivarumque nobiliſſimorum utriusque ordinis corona pu- blice profatus eft: nunquam aliud cuiquam mortalium a ſe dictum, quam quod ſeriba ille, qui ſibi apographum illad vendiderat, omni- no affirmaverit, ſe ſe Codicem hunc ex ipſo authographo deſcripſiſ- ſe. Hem quantum diſtent æra lupinis ! & in quantæ audacix columen evaſerit Lucifer tuus , qui quæſtuoſo illi lucroſoque Sycophantæ ſcri- LUCIFER. Pag. 131. bæ
Strana 275
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIII. 275 bæ Virum fide integerrima subtrudere non est veritus. Neque vero LUCIVER. alia ratione hæc a nobis iſthic allata ſunt, quam ut honori exiſtima- tionique Viri hujus egregie de patria meriti conſulamus, cum jam oſtenſuri ſimus falſiſſimum eſſe Autographum vetus membranaceum hujus Codicis unquam exstitiſſe , aut exiſtere potuiſſe , quæ ſi quis le- gerit , advertet nihil nobis vel ultro oblato Viri hujus optimi teſtimo- nio opus fuiſſe. Jam ad rem ipſam accedamus, & inventi iſtius Ma- nuſcripti (ſi ſuperis placet) immortalitate digniſſimi hiſtoriam audia- mus : Liber originalis (inquit Lucifer ) dicitur A. 1556. in ruderibus mo- naſierii ( cujusnam? ) in corio conſcriptus & plumbo undique obductus ex in- tegro idiomate Slavonico, ſed nimium illegibili (prout in præfatione narrat author ) & partim charactere ignoto comprehenſus in ciſlula lapidea incluſus ſuiſse repertus , & ab codem Joanne Petro Zbirko monacho Ordinis S. Bene- dicti ad mandatum ſuorum ſuperiorum in latinum translatus. Sed verius & fincerius rem ex ipſo authore cognoſcere libet , ut ſub leonina pelle latitans arcadicum animal celerius feliciusque agnoſcat Lector. Libet, inquam, maximam partem præfationis cum titulo, quamquam lon- giorem , exſcribere his verbis conceptam: Pag. 130. Secretum ſcientiæ Czechicæ a primis Czechis cum magna proſperitate uſitatæ, & a glorioſis Principibus Czechicis ad ſuccedentes ſibi translatæ, & ab illis conſervatæ, in qua & per quam varia revelata ſunt ſecreta, agnitiones herbarum, & plantarum, virtutes florum, & radicum, atque nomina locorum, & montium, ubi omnia hæc creſcunt, quomodo & quando invenienda & carpenda. Hic etiam inveniuntur Li- buſſæ quædam prognoſticationes una cum derivatione hujus ſcibilis, unde nimirum ad Czechos aliunde abundanter ſuper- ſtitioſos , & idololatras hæc omnia devenerint , & quomodo pro chara poſteritate conſervata fuerint. Hæc omnia in hoa libello congeſta & comprehenſa Anno 1556. inventa a me Joanne Petro Zbirka O. S. P. B. Mona- cho ad mandatum meorum Superiorum ex idiomate Slavani- co, quo libellus iſte ſcriptus fuerat, ingenti labore in latiniſ- mum fideliter, & fide Sacerdotali (imo fide impoſtoria) uti mihi ſub obedientia injunctum eſt, ſunt translata, reviſa, correcta, & collationata, ac tandem Anno 1561. ex integro M m 2 PARS I. per-
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIII. 275 bæ Virum fide integerrima subtrudere non est veritus. Neque vero LUCIVER. alia ratione hæc a nobis iſthic allata ſunt, quam ut honori exiſtima- tionique Viri hujus egregie de patria meriti conſulamus, cum jam oſtenſuri ſimus falſiſſimum eſſe Autographum vetus membranaceum hujus Codicis unquam exstitiſſe , aut exiſtere potuiſſe , quæ ſi quis le- gerit , advertet nihil nobis vel ultro oblato Viri hujus optimi teſtimo- nio opus fuiſſe. Jam ad rem ipſam accedamus, & inventi iſtius Ma- nuſcripti (ſi ſuperis placet) immortalitate digniſſimi hiſtoriam audia- mus : Liber originalis (inquit Lucifer ) dicitur A. 1556. in ruderibus mo- naſierii ( cujusnam? ) in corio conſcriptus & plumbo undique obductus ex in- tegro idiomate Slavonico, ſed nimium illegibili (prout in præfatione narrat author ) & partim charactere ignoto comprehenſus in ciſlula lapidea incluſus ſuiſse repertus , & ab codem Joanne Petro Zbirko monacho Ordinis S. Bene- dicti ad mandatum ſuorum ſuperiorum in latinum translatus. Sed verius & fincerius rem ex ipſo authore cognoſcere libet , ut ſub leonina pelle latitans arcadicum animal celerius feliciusque agnoſcat Lector. Libet, inquam, maximam partem præfationis cum titulo, quamquam lon- giorem , exſcribere his verbis conceptam: Pag. 130. Secretum ſcientiæ Czechicæ a primis Czechis cum magna proſperitate uſitatæ, & a glorioſis Principibus Czechicis ad ſuccedentes ſibi translatæ, & ab illis conſervatæ, in qua & per quam varia revelata ſunt ſecreta, agnitiones herbarum, & plantarum, virtutes florum, & radicum, atque nomina locorum, & montium, ubi omnia hæc creſcunt, quomodo & quando invenienda & carpenda. Hic etiam inveniuntur Li- buſſæ quædam prognoſticationes una cum derivatione hujus ſcibilis, unde nimirum ad Czechos aliunde abundanter ſuper- ſtitioſos , & idololatras hæc omnia devenerint , & quomodo pro chara poſteritate conſervata fuerint. Hæc omnia in hoa libello congeſta & comprehenſa Anno 1556. inventa a me Joanne Petro Zbirka O. S. P. B. Mona- cho ad mandatum meorum Superiorum ex idiomate Slavani- co, quo libellus iſte ſcriptus fuerat, ingenti labore in latiniſ- mum fideliter, & fide Sacerdotali (imo fide impoſtoria) uti mihi ſub obedientia injunctum eſt, ſunt translata, reviſa, correcta, & collationata, ac tandem Anno 1561. ex integro M m 2 PARS I. per-
Strana 276
276 CONFUTATIO LUGIFER. perfecta, permodum libelli compacta, & in ſcrinium ſecretum Bibliothecæ noſtræ inter alia pretioſa manuſcripta & arcana repoſita. Hactenus titulus manuſcripti hujus ; jam ſequitur Præfatio brevuncula. Anno 1556. dum Monasterium noſtrum (quod illud ?) reædificaretur, & pars muri cujusdam ex parte ſiniſtra ver- ſus orientem valde antiqui dirueretur, inventus eſt in fun- damentis ejus lapis quinque ulnarum longus, & quatuor ul- narum latus, ſemialtera ulna altus marmoreus permodum ciſtulæ formatus, & ita ex parte ſuperiori ſignatus: XX R QS MCXXXIII. Quod nomen illius, qui hunc lapidem imponi fecit, & annum impoſitionis ſignificare poſtremo intellexi. Poſtquam ciſtula hæc lapidea (mirum! ciſtula! quinque ulnarum longa, & quatuor ulnarum lâta !) qu� nullo modo aperiri potuit, in partes duas magna violentia concuſſa fuiſſet, in eadem varia, & �ſtimatione digna inventa fuerunt, qu� inter etiam li- bellus in quarto , in corio aſinino conſcriptus, & plumbo un- dique obductus, ex integro idiomate Slavanico, ſed nimium illegibili, & partem charactere ignoto conſcriptus fuerat comi- præhenſus. Hunc libellum dum Præſul ipſe cum ſenioribus prius, tandem vix non totus Conventus multoties fruſtra per- ſpicerent, & quidnam in ſe contineat libenter ſcire volen- tes - - - tandem poſt multas deliberationes unanimiter con- cluſerunt translationem hujus libelli mihi, quamquam tuho temporis ex junioribus monachis uni, attamen nato Sovetæ committere , adjungendo mihi duos ex ſenioribus in variis idiomatibus peritos confratres , qui ſemper labori huic præ- ſentes eſſent. Durus , fateor, fuerat ille labor, & mox ad initium ejus vix non deſperaſſem, impolſibilitatemque hujus trans-
276 CONFUTATIO LUGIFER. perfecta, permodum libelli compacta, & in ſcrinium ſecretum Bibliothecæ noſtræ inter alia pretioſa manuſcripta & arcana repoſita. Hactenus titulus manuſcripti hujus ; jam ſequitur Præfatio brevuncula. Anno 1556. dum Monasterium noſtrum (quod illud ?) reædificaretur, & pars muri cujusdam ex parte ſiniſtra ver- ſus orientem valde antiqui dirueretur, inventus eſt in fun- damentis ejus lapis quinque ulnarum longus, & quatuor ul- narum latus, ſemialtera ulna altus marmoreus permodum ciſtulæ formatus, & ita ex parte ſuperiori ſignatus: XX R QS MCXXXIII. Quod nomen illius, qui hunc lapidem imponi fecit, & annum impoſitionis ſignificare poſtremo intellexi. Poſtquam ciſtula hæc lapidea (mirum! ciſtula! quinque ulnarum longa, & quatuor ulnarum lâta !) qu� nullo modo aperiri potuit, in partes duas magna violentia concuſſa fuiſſet, in eadem varia, & �ſtimatione digna inventa fuerunt, qu� inter etiam li- bellus in quarto , in corio aſinino conſcriptus, & plumbo un- dique obductus, ex integro idiomate Slavanico, ſed nimium illegibili, & partem charactere ignoto conſcriptus fuerat comi- præhenſus. Hunc libellum dum Præſul ipſe cum ſenioribus prius, tandem vix non totus Conventus multoties fruſtra per- ſpicerent, & quidnam in ſe contineat libenter ſcire volen- tes - - - tandem poſt multas deliberationes unanimiter con- cluſerunt translationem hujus libelli mihi, quamquam tuho temporis ex junioribus monachis uni, attamen nato Sovetæ committere , adjungendo mihi duos ex ſenioribus in variis idiomatibus peritos confratres , qui ſemper labori huic præ- ſentes eſſent. Durus , fateor, fuerat ille labor, & mox ad initium ejus vix non deſperaſſem, impolſibilitatemque hujus trans-
Strana 277
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIII. 277 277 transpofitionis ferme profeſſus fuiſsem, poſtquam vero eidem LUCIFER. continuo inhæfissem, inter ſpatium decem mensium eousque deveni, ut characteres illos ignotos, quos antehac nunquam novi, nec quidem mea vita vidi, qui hinc inde inter Slavonicos immixti fuerunt, agnoſcerem, atque viderem, quod hiſce characteribus plerumque ſint nomina Deorum ſeu idolorum verius Czechicorum, quorundam planetarum, ſpirituum fa- miliarium, & varia quæque arcana & ſecreta, quos charac- teres ſeu literas hinc inde præſertim verbis Slavonicis immix- tos, dum mihi notos reddidi, & ſucceſſive agnovi, quod to- ta verba Slavonica his literis ſint ſcripta, absque dubio in hunc finem, ut a nemine absque graví labore poſſint perlegi, illos ita ſucceſſive in ordinem reduxi, ut ex illis integrum alphabetum formaverim, hoc tamen adverti, quod nullum X nec y inter ſe habeant. Hic jam ſequitur commentitium illud Slavicum Alphabetum nul- li prorſus veteri ne una quidem litera reſpondens, quod Lucifer pag. 129. ſcalpro excuſum tradidit. Cui rurſum Sycoplranta ille ſcriba ſubjicit : hos characteres a nemine unquam viſos , aut cuiquam cognitos fuiſſe , denique claudit præfationem a diligentia & fidelitate, quam in hoc transferendo MS. exantlavit. Verum ut jam cognoſca- tur quæſtuoſus Sycophantæ illius animus , qui non alterius quam lucri gratia hoc Manuſcriptum cerebro ſuo inepte effinxit, ut vetuſtatis im- peritorum quorumque crumenas emungeret ( quod ei etiam duobus tribusve locis feliciter cecidit ) libet hic initium quoque libri hujus exſcribere , & inſanabilia nugatoris iſtius deliramenta cognoſcere. Sic vero orditur illis incognitis literis , quas tandem explicat : Půwod a Zacżátek ſkarożitného Cżeſkého Vměny. Latine ita Origo & fundamentum antiquæ Czechicæ ſcibilitatis. Quod in monte - - - - Zrżip nominato ab idolo Dobrý Pán dicto Nevæ Kroci Czechorum Principis uxori , Libuſſæ matri circa annum 689. manifeſtatum, ab eadem ejus tribus Mm 3 filia-
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIII. 277 277 transpofitionis ferme profeſſus fuiſsem, poſtquam vero eidem LUCIFER. continuo inhæfissem, inter ſpatium decem mensium eousque deveni, ut characteres illos ignotos, quos antehac nunquam novi, nec quidem mea vita vidi, qui hinc inde inter Slavonicos immixti fuerunt, agnoſcerem, atque viderem, quod hiſce characteribus plerumque ſint nomina Deorum ſeu idolorum verius Czechicorum, quorundam planetarum, ſpirituum fa- miliarium, & varia quæque arcana & ſecreta, quos charac- teres ſeu literas hinc inde præſertim verbis Slavonicis immix- tos, dum mihi notos reddidi, & ſucceſſive agnovi, quod to- ta verba Slavonica his literis ſint ſcripta, absque dubio in hunc finem, ut a nemine absque graví labore poſſint perlegi, illos ita ſucceſſive in ordinem reduxi, ut ex illis integrum alphabetum formaverim, hoc tamen adverti, quod nullum X nec y inter ſe habeant. Hic jam ſequitur commentitium illud Slavicum Alphabetum nul- li prorſus veteri ne una quidem litera reſpondens, quod Lucifer pag. 129. ſcalpro excuſum tradidit. Cui rurſum Sycoplranta ille ſcriba ſubjicit : hos characteres a nemine unquam viſos , aut cuiquam cognitos fuiſſe , denique claudit præfationem a diligentia & fidelitate, quam in hoc transferendo MS. exantlavit. Verum ut jam cognoſca- tur quæſtuoſus Sycophantæ illius animus , qui non alterius quam lucri gratia hoc Manuſcriptum cerebro ſuo inepte effinxit, ut vetuſtatis im- peritorum quorumque crumenas emungeret ( quod ei etiam duobus tribusve locis feliciter cecidit ) libet hic initium quoque libri hujus exſcribere , & inſanabilia nugatoris iſtius deliramenta cognoſcere. Sic vero orditur illis incognitis literis , quas tandem explicat : Půwod a Zacżátek ſkarożitného Cżeſkého Vměny. Latine ita Origo & fundamentum antiquæ Czechicæ ſcibilitatis. Quod in monte - - - - Zrżip nominato ab idolo Dobrý Pán dicto Nevæ Kroci Czechorum Principis uxori , Libuſſæ matri circa annum 689. manifeſtatum, ab eadem ejus tribus Mm 3 filia-
Strana 278
278 CONFUTATIG filiabus Brellæ, Therbæ, & Libussæ infusum, ac etiam fi- mul partim tantum autem nobili juventuti in ſchola ſub ca- ſtro Pſſary a Croco in hunc finem erecta ab Illuſtri, & pri- mario hujus ſcibilis magiſtro Leſsny Buded traditum fuit, cæterum vero plerumque ex memorabilibus ſcriptis Principiſſæ Libuſſæ (quæ ejus ſcriba, ſeu potius intimus Secretarius So- lan Ziak ad ejusdem Principiſſæ ſuæ mandatum in cortice be- tulæ & tiliæ in hune finem confectæ conſignavit, deſumptum usque ad manus meas venit, & a me ſupra aurum, & omne pretioſum ſub ſolo �ſtimatum fuit. Poſteaquam ego Rżedomyßl �tarek jam jam caneſcerem, atque improlis, & morti proximus eſſem, non haberem au- tem ullum, cui hunc theſaurum inastimabilem relinquerem, ne tamen mecum tam utilis ſcientia moreretur, & poſteri- tati chariſſimæ ignota permaneret, cum jam de gente Cze- chica , & his qui mecum viverent, dubitaverim vix quem- piam eſſe, qui hæc arcana (quorum virtutem ego quam op- time expertus ſum ipſemet ) tam ſincere & infalſificata in manibus haberet , hoc ſcibile a me uſitatum cum fructu op- timo propria manu in hunc libellum confignatum cum aliis pretioſis quæque die 9ua Maji 1133. regnante Principe Sobis lavo huic urnæ lapideæ impoſui , eique cui a Deo fuerit pro- viſum invenire, reliqui, relinquendo invenienti ſummopere recommendo tanquam theſaurum a primis noſtris Czechis uſi- tatum , & dilectæ poſteritati relictum in�stimabilem, quo ego utens omnia ea obtinui, quæ hominem mortalem in ter- ris ſeliciſſimum reddere poſſunt. Scito enim & credito: quam diu vixi hanc ſcientiam a Patre meo habens, nunquam infir- mus fui, infirmos omnes etiam jam morti proximos, & in- curabiles ſanitati reſtitui, quos mihi ſanare licitum fuit, omnia mihi ipſi vaticinatus ſum & aliis, quibus congruum eſſe vidi, theſauros quoscunque optavi, poſſedi. Ah omnibus hominibus etiam ab ipſo ſummo Principe noſtro ſumme fue- ram æstimatus , & a multis Propheta Czechicus nominatus, annum centefimum & decimum quintum ætatis meæ attigi, LUCIFER. vmnes
278 CONFUTATIG filiabus Brellæ, Therbæ, & Libussæ infusum, ac etiam fi- mul partim tantum autem nobili juventuti in ſchola ſub ca- ſtro Pſſary a Croco in hunc finem erecta ab Illuſtri, & pri- mario hujus ſcibilis magiſtro Leſsny Buded traditum fuit, cæterum vero plerumque ex memorabilibus ſcriptis Principiſſæ Libuſſæ (quæ ejus ſcriba, ſeu potius intimus Secretarius So- lan Ziak ad ejusdem Principiſſæ ſuæ mandatum in cortice be- tulæ & tiliæ in hune finem confectæ conſignavit, deſumptum usque ad manus meas venit, & a me ſupra aurum, & omne pretioſum ſub ſolo �ſtimatum fuit. Poſteaquam ego Rżedomyßl �tarek jam jam caneſcerem, atque improlis, & morti proximus eſſem, non haberem au- tem ullum, cui hunc theſaurum inastimabilem relinquerem, ne tamen mecum tam utilis ſcientia moreretur, & poſteri- tati chariſſimæ ignota permaneret, cum jam de gente Cze- chica , & his qui mecum viverent, dubitaverim vix quem- piam eſſe, qui hæc arcana (quorum virtutem ego quam op- time expertus ſum ipſemet ) tam ſincere & infalſificata in manibus haberet , hoc ſcibile a me uſitatum cum fructu op- timo propria manu in hunc libellum confignatum cum aliis pretioſis quæque die 9ua Maji 1133. regnante Principe Sobis lavo huic urnæ lapideæ impoſui , eique cui a Deo fuerit pro- viſum invenire, reliqui, relinquendo invenienti ſummopere recommendo tanquam theſaurum a primis noſtris Czechis uſi- tatum , & dilectæ poſteritati relictum in�stimabilem, quo ego utens omnia ea obtinui, quæ hominem mortalem in ter- ris ſeliciſſimum reddere poſſunt. Scito enim & credito: quam diu vixi hanc ſcientiam a Patre meo habens, nunquam infir- mus fui, infirmos omnes etiam jam morti proximos, & in- curabiles ſanitati reſtitui, quos mihi ſanare licitum fuit, omnia mihi ipſi vaticinatus ſum & aliis, quibus congruum eſſe vidi, theſauros quoscunque optavi, poſſedi. Ah omnibus hominibus etiam ab ipſo ſummo Principe noſtro ſumme fue- ram æstimatus , & a multis Propheta Czechicus nominatus, annum centefimum & decimum quintum ætatis meæ attigi, LUCIFER. vmnes
Strana 279
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIII. omnes ſenſuum & corporis potentias poſſidens ita, uti dum LUCIFER. vigeſimum agerem annum, quid porro mortali felicius poſset eſſe exoptandum? 27 Atque hoc falſo felicitatis humanæ lenocinio impoſtor hic incau- torum animos, ſpe lucri, opuſculique ſui caro diſtrahendi gratia, irre- tire quærebat. Subjungit tandem: primos Croatas, qui cum Czecho venere in Boemiam uſque ad annum 800. fuiſſe idololatras, & varia reſponſa accepilſe a Diis ſuis, quorum præcipuos enumerat: Pronow, Garzanow ; Ladrynow/ Mierock/ ſeu Merot / Rⱥdomaß Taſſany y Leßo Krak , Zemokroćz/ Wlkopaſky Ribotworż , Znaßſnahoßk, Libidyw y Plaći= żiw , Deum funerum ſimiliaque nominum ex hodierno idiotiſmo no- ſtro putrio hauſta figmenta. Quibus tandem adjicere poſtremo liceat ſupercilioſum titulum Libuſſæ ad gentem ſuam ſcribentis: Ego Libuſſa peradamatæ mihi gentis Czechicæ domina- trix, & a Diis Patrum meorum præelecta, & constituta Prin- ceps, filia magni Czechorum Regentis , & Principis Croci, ejusque charæ Conjugis Nevæ ſalutem, proſperitatem, cunc- tumque bonum precor omni charæ poſteritati, Deorumque no- ſtrorum immortalem ſalutem. Hem! priſcæ illius veritatis præcipuum teſtimonium, quod Lucife- ro noſtro viſum merito principem locum inter cetera occupare, quas ille quisquilias, erepundiaque ex nugivendulorum foro domum depor- tavit ? quam cate is arcadici ſui pecoris aures texit , generatim in corio hunc codicem conſcriptum dicens , cum author dicat in corio afinino ? nimirum ut ne formidoloſus ille leo ſubito ruditu ſuo proderetur, omnibusque deridiculo fieret. Et quidem mea ſententia, nihil verius aptiusque ſcribi potuit , quam in corio aſinino hunc codicem fuiſſe exa- ratum, cum ſcriba ille impoſtor merito inter eos auritos Satyros lo- cum mereatur , de quibus Horatius: (a ) Bacchum in remotis carmina rupibus , Vidi docentem ( credite poſteri) Nymphasque diſcentes, & aures Capripedum Satyrorum acutus. (u) Horatius Ode 19. Imo
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIII. omnes ſenſuum & corporis potentias poſſidens ita, uti dum LUCIFER. vigeſimum agerem annum, quid porro mortali felicius poſset eſſe exoptandum? 27 Atque hoc falſo felicitatis humanæ lenocinio impoſtor hic incau- torum animos, ſpe lucri, opuſculique ſui caro diſtrahendi gratia, irre- tire quærebat. Subjungit tandem: primos Croatas, qui cum Czecho venere in Boemiam uſque ad annum 800. fuiſſe idololatras, & varia reſponſa accepilſe a Diis ſuis, quorum præcipuos enumerat: Pronow, Garzanow ; Ladrynow/ Mierock/ ſeu Merot / Rⱥdomaß Taſſany y Leßo Krak , Zemokroćz/ Wlkopaſky Ribotworż , Znaßſnahoßk, Libidyw y Plaći= żiw , Deum funerum ſimiliaque nominum ex hodierno idiotiſmo no- ſtro putrio hauſta figmenta. Quibus tandem adjicere poſtremo liceat ſupercilioſum titulum Libuſſæ ad gentem ſuam ſcribentis: Ego Libuſſa peradamatæ mihi gentis Czechicæ domina- trix, & a Diis Patrum meorum præelecta, & constituta Prin- ceps, filia magni Czechorum Regentis , & Principis Croci, ejusque charæ Conjugis Nevæ ſalutem, proſperitatem, cunc- tumque bonum precor omni charæ poſteritati, Deorumque no- ſtrorum immortalem ſalutem. Hem! priſcæ illius veritatis præcipuum teſtimonium, quod Lucife- ro noſtro viſum merito principem locum inter cetera occupare, quas ille quisquilias, erepundiaque ex nugivendulorum foro domum depor- tavit ? quam cate is arcadici ſui pecoris aures texit , generatim in corio hunc codicem conſcriptum dicens , cum author dicat in corio afinino ? nimirum ut ne formidoloſus ille leo ſubito ruditu ſuo proderetur, omnibusque deridiculo fieret. Et quidem mea ſententia, nihil verius aptiusque ſcribi potuit , quam in corio aſinino hunc codicem fuiſſe exa- ratum, cum ſcriba ille impoſtor merito inter eos auritos Satyros lo- cum mereatur , de quibus Horatius: (a ) Bacchum in remotis carmina rupibus , Vidi docentem ( credite poſteri) Nymphasque diſcentes, & aures Capripedum Satyrorum acutus. (u) Horatius Ode 19. Imo
Strana 280
220 CONFUTATIO Imo meritus , cui mendacia ſua & Sycophantiæ in ſuo corio dor- ſoque taurea , ſeu flagro bubulo ſcriberentur. Quis enim unquam ejusmodi Alphabetum aut characteres Siavicos vidit, legitque? quos rectius anſerum & gallinarum ſcabra quam literes quasdam dixeris. Clariſſimus Bandurius Raguſinus Benedictinus Melitenſis in ſuis doctiſ- ſimis Animadverſionibus ad librum Conſtantini Porphyrogeniti de adminiſtrando imperio pag. 66. & 67. editionis Venetæ producit octo Alphabeta Slavonica xri inciſa , habemus præterea excuſum duplex in Stredovskio & Valvaſore, aliud in Bohorizio, ſed num vel una lite- ra , ſi alpha excipias, commentitio illi ſimilis? Quis unquam docuit novitque Slavos veteres numeris latinis fuiſſe uſos, quos Græco- rum more numeros characteribus expreſſiſſe certo constat. Si vero characteres illi fuere tam incogniti , ut nemo eos unquam viderit, nove- ritque , aut unquam vidiſſe auſus ſut dicere, quomodo Zbirko illos tandem legere potuit ? quis ei clavini ad eos dignoſcendos , alphabetumque integrum condendum tradidit? Sed hæe commemorata nonniſi præ- ludia ſunt impoſturarum ; multo manifeſtiora ubivis ſe ſe toto libro produnt. Nam idem ſtolidiſſimus Sycophanta totum opus ſuum ho- diernis metitur moribus , lecturus hic Libuſſæ, Croci aliorumque diplo- mata cum ſplendidiſſimis titulis , lecturus hic Ethnicorum Ducum no- strorum Auguſtales literas ſub ipſa Sanctiſſimæ Trinitatis invocatione, viſurus hic calamo delineata ſepulcha Czechi, Croci, aliorumque, viſurus hic numos magnitudine imperialis Czechi, Croci, Nevæ, Li- buſſæ , Tetkæ & Bielx eo veſtium nitore , eo corporis cultu cum pileo- lo ducali , coronis regiis, cincinnis, purpura, quibus hodie regum, reginarum, ducumque ſimulacra procudi ſolent. Et quidem ſimula- cra , quæ referuntur in numo Croci ac Libuſſæ oſtendunt manuſcrip- tum hoc primum poſt annum 1735. effictum fuiſſe, nam deſumpta ſunt ex hiſtoria Ducum & Regum Boemix, quam L. B. Franciſcus Jo- ſephus Konias anno 1735. Theſibus ſuis Philoſophicis adnexuit , ima- ginibus ipſis a calcographo Pragenſi Birkart inventis ſculptisque. Præ- ter hæc viſurus lector in iisdem plerisque numis elegantiſſimas latino charactere inſcriptiones , viſurus clypeos cum ornatu & coloribus , quibus hodie pinguntur. Lecturus denique herbarum & medicaminum quorumque ſpecies , quæ omnia Sycophanta hic ex variis jam prelo da- tis libris plagiario flagitio exſcripſit , ut ſi quis utrumque oculum claudat , ineptias has arque impoſturas ſit palpaturus , & cum Comico exclamaturus: LUCIFER. Nihil
220 CONFUTATIO Imo meritus , cui mendacia ſua & Sycophantiæ in ſuo corio dor- ſoque taurea , ſeu flagro bubulo ſcriberentur. Quis enim unquam ejusmodi Alphabetum aut characteres Siavicos vidit, legitque? quos rectius anſerum & gallinarum ſcabra quam literes quasdam dixeris. Clariſſimus Bandurius Raguſinus Benedictinus Melitenſis in ſuis doctiſ- ſimis Animadverſionibus ad librum Conſtantini Porphyrogeniti de adminiſtrando imperio pag. 66. & 67. editionis Venetæ producit octo Alphabeta Slavonica xri inciſa , habemus præterea excuſum duplex in Stredovskio & Valvaſore, aliud in Bohorizio, ſed num vel una lite- ra , ſi alpha excipias, commentitio illi ſimilis? Quis unquam docuit novitque Slavos veteres numeris latinis fuiſſe uſos, quos Græco- rum more numeros characteribus expreſſiſſe certo constat. Si vero characteres illi fuere tam incogniti , ut nemo eos unquam viderit, nove- ritque , aut unquam vidiſſe auſus ſut dicere, quomodo Zbirko illos tandem legere potuit ? quis ei clavini ad eos dignoſcendos , alphabetumque integrum condendum tradidit? Sed hæe commemorata nonniſi præ- ludia ſunt impoſturarum ; multo manifeſtiora ubivis ſe ſe toto libro produnt. Nam idem ſtolidiſſimus Sycophanta totum opus ſuum ho- diernis metitur moribus , lecturus hic Libuſſæ, Croci aliorumque diplo- mata cum ſplendidiſſimis titulis , lecturus hic Ethnicorum Ducum no- strorum Auguſtales literas ſub ipſa Sanctiſſimæ Trinitatis invocatione, viſurus hic calamo delineata ſepulcha Czechi, Croci, aliorumque, viſurus hic numos magnitudine imperialis Czechi, Croci, Nevæ, Li- buſſæ , Tetkæ & Bielx eo veſtium nitore , eo corporis cultu cum pileo- lo ducali , coronis regiis, cincinnis, purpura, quibus hodie regum, reginarum, ducumque ſimulacra procudi ſolent. Et quidem ſimula- cra , quæ referuntur in numo Croci ac Libuſſæ oſtendunt manuſcrip- tum hoc primum poſt annum 1735. effictum fuiſſe, nam deſumpta ſunt ex hiſtoria Ducum & Regum Boemix, quam L. B. Franciſcus Jo- ſephus Konias anno 1735. Theſibus ſuis Philoſophicis adnexuit , ima- ginibus ipſis a calcographo Pragenſi Birkart inventis ſculptisque. Præ- ter hæc viſurus lector in iisdem plerisque numis elegantiſſimas latino charactere inſcriptiones , viſurus clypeos cum ornatu & coloribus , quibus hodie pinguntur. Lecturus denique herbarum & medicaminum quorumque ſpecies , quæ omnia Sycophanta hic ex variis jam prelo da- tis libris plagiario flagitio exſcripſit , ut ſi quis utrumque oculum claudat , ineptias has arque impoſturas ſit palpaturus , & cum Comico exclamaturus: LUCIFER. Nihil
Strana 281
RAD II I. REFLEXIONIS II. §. XIII. 281 Nihil eſt profecto flultius , neque ſolidius , Neque mendaciloquius , neque argutum magis, Neque confidentiloquius , neque perjurius. LUCIFER. II. Verum non ſatis fuit Lucifero tuo hoc dedecus probrumque manuſcripti codicis in præſidium priſcæ veritatis hiſtoricæ adverſum me adducere, niſi fimul ex hoc rei literariæ propudio, adjectis recen- tiorum de morte Czechi memoriis argumentationem multo inſolen- tiorem deduceret, quam ille tanquam novum quendam nodum Gor- dium tanta confidentia ſupercilioque jactat , ut illi diſſolvendo unius ſoliusque Alexandri Magni mucronem parem deputet. Aurem præ- beamus nugatori : Illud urgeo , inquit , quod ipſemet Gelaſius controvertere, minimeque negare valet : omnes abſolute domeſlici præter extrancos ſcriptores ſive tacite innuunt , five expreſſe tradunt Czechium fuiſſe mortuum, idque tan- ta ununimis conſenſus contentione præſtant, ut non deſint, qui & vita , & regiminis ejus annos probabiliter in præſens definiant , itaque Czechius non po- teſt dici opus intellectus, uti eſt fictio, at opus Dei, quale eſt homo mortalis, defendi debet. Huc denique poſtea ſumma argumentationis ſux redit: Czechum mortuum ajunt probati & graves hiſtorici, ergo vixit. Tantique eam reputat, ut epiphonematis loco cavillabunde ſubnectat: Pucri dialecticorum litem dirimant. Hei mihi ! quem ego Oedipum reperiam, qui tam implexum Sphyngis ænigma potis ſit diſſolvere ? nullumne subterfugium distinctionemve sive Scoti sive Aristotelis, Thomxve Schola ſuppeditet? Ad puerorum itaque ludum, ad quem hanc li- tem remiſiſti, quæftio deferenda erit, qui procul dubio una voce ex- clamabunt cum cachinno: Qualis vita , mors eſt ita. Non fuit, dicent illi verbis tuis , niſi opus intellectus vita Czechi, non potest niſi opus intel- lectus eſſe illius mors. Vixit nempe mortuusque Czechus ea vita & morte, qua Turpini ille gigas, qua Joanna Papiſſa, & mox memo- ratus tuus Petrus Zbirko, ſexcentaque alia cerebri figmenta. Natus in cerebro hiſtoricorum noviſſimorum, nec alibi, quam iſthic etiam tumulum ſuum, ſi veritati cedere velint, reperturus eſt; cui cum funus apparabitur , næ præcipue te Lucifer aliosque tui ſimiles ad hanc fune- ris pompam vocare neceſſe erit, ut pullo veſtitu peploque tetri tum- bam præficarum ritu ſeu præeatis ſeu ſequamini, atque inſolito ejula- tu tanti patris patriæ Czechicæque gentis conditoris exuvias deploretis. Quid vero opus tibi erat argumentationem a morte Czechi capere? modo vel viventis nomen ex antiquitate illa, quam præſens argumen- N n PARS I. Pag. 131. Pag. 132. tum
RAD II I. REFLEXIONIS II. §. XIII. 281 Nihil eſt profecto flultius , neque ſolidius , Neque mendaciloquius , neque argutum magis, Neque confidentiloquius , neque perjurius. LUCIFER. II. Verum non ſatis fuit Lucifero tuo hoc dedecus probrumque manuſcripti codicis in præſidium priſcæ veritatis hiſtoricæ adverſum me adducere, niſi fimul ex hoc rei literariæ propudio, adjectis recen- tiorum de morte Czechi memoriis argumentationem multo inſolen- tiorem deduceret, quam ille tanquam novum quendam nodum Gor- dium tanta confidentia ſupercilioque jactat , ut illi diſſolvendo unius ſoliusque Alexandri Magni mucronem parem deputet. Aurem præ- beamus nugatori : Illud urgeo , inquit , quod ipſemet Gelaſius controvertere, minimeque negare valet : omnes abſolute domeſlici præter extrancos ſcriptores ſive tacite innuunt , five expreſſe tradunt Czechium fuiſſe mortuum, idque tan- ta ununimis conſenſus contentione præſtant, ut non deſint, qui & vita , & regiminis ejus annos probabiliter in præſens definiant , itaque Czechius non po- teſt dici opus intellectus, uti eſt fictio, at opus Dei, quale eſt homo mortalis, defendi debet. Huc denique poſtea ſumma argumentationis ſux redit: Czechum mortuum ajunt probati & graves hiſtorici, ergo vixit. Tantique eam reputat, ut epiphonematis loco cavillabunde ſubnectat: Pucri dialecticorum litem dirimant. Hei mihi ! quem ego Oedipum reperiam, qui tam implexum Sphyngis ænigma potis ſit diſſolvere ? nullumne subterfugium distinctionemve sive Scoti sive Aristotelis, Thomxve Schola ſuppeditet? Ad puerorum itaque ludum, ad quem hanc li- tem remiſiſti, quæftio deferenda erit, qui procul dubio una voce ex- clamabunt cum cachinno: Qualis vita , mors eſt ita. Non fuit, dicent illi verbis tuis , niſi opus intellectus vita Czechi, non potest niſi opus intel- lectus eſſe illius mors. Vixit nempe mortuusque Czechus ea vita & morte, qua Turpini ille gigas, qua Joanna Papiſſa, & mox memo- ratus tuus Petrus Zbirko, ſexcentaque alia cerebri figmenta. Natus in cerebro hiſtoricorum noviſſimorum, nec alibi, quam iſthic etiam tumulum ſuum, ſi veritati cedere velint, reperturus eſt; cui cum funus apparabitur , næ præcipue te Lucifer aliosque tui ſimiles ad hanc fune- ris pompam vocare neceſſe erit, ut pullo veſtitu peploque tetri tum- bam præficarum ritu ſeu præeatis ſeu ſequamini, atque inſolito ejula- tu tanti patris patriæ Czechicæque gentis conditoris exuvias deploretis. Quid vero opus tibi erat argumentationem a morte Czechi capere? modo vel viventis nomen ex antiquitate illa, quam præſens argumen- N n PARS I. Pag. 131. Pag. 132. tum
Strana 282
282 CONFUTATIO Pag. 32. Pag. 132. tum expoſcit , prodidiſſes. Authorum recentiorum teſtimonia, ad quæ provocas , non majori mihi ſunt in pretio quam tuummet , qui procul dubio in concavo lunæ vidiſtis , quæ ante vos ſæculis decem prius geſta ſunt. Nolim tibi rurſum in memoriam refricare Baronii Critices regulam a te ipſo præſcriptam : Quod a recentiore authore de rebus antiquis ſinc alicujus vetuſtioris teſtimonio proſertur, merito contemnitur. Flavii Joſephi & Melchioris Cani a te prolatæ authoritates nihil penitus me stringunt, loquuntur enim illi de conſenſu authorum omnium tam veterum quam recentium ; tibi , quod præcipuum eſt, primorum & ve- tuſtiſſimorum non modo teſtimonium deeſt, ſed plane tibi adverſantes contradicentesque habes. Verum veniam mihi da hoc loco Lucifer, quod auſim dicere, non ſatis provide cumque honore Czechi tui ſcripſiſſe, cum eum mortem oppetiiſſe admiſiſti. Multo facilius ſecu- riusque tueri tibi licuiſſet: eum immortalitate donatum fuiſſe. Nam fi Boemus ille Coſmæ Czechus tuus eſt, ejus mortis nequidem Coſmas meminit, nec omnes alii vetuſtiores , qui poſt Coſmam ſcripſere , imo quod maximum ſententiæ tux fulcimentum eſſe potuit, ne Dalimilus quidem verbo uno mortem illius indigitat. An non major tibi genti- que noſtræ gloriæ fuiſſet , ſi illum immortalem , inque Deorum immor- talium catalogum aſſeruiſſes. Si enim te ipſo teſte Slavi Vitislaum & Radegaiſum in Deaſtrorum ſuorum numerum retulere , non video cur Czechus ob tantæ gentis conditæ meritum eadem prærogativa non quoque dignus fit ? Quanto faſtu tum dicere licuiſſet, quod ve- tus Comicùs de perſonato in ſcenam ingreſſo Jove loquitur: LUCIFER. Vides ſupernum ſimul & immenſum æthera Terram humidis circumtenentem brachiis , Illum Jovem arbitrare, nec non hunc Deum. Ad §. XIV. Pag. 133. I. Ab una manuſcripti codicis chymæra tranſis ad alteram haud diſſimilem : Sed ne mendax corvus tuus ſe ſe illico atredine ac croci- tatione ſua prodat, latiis eum plumis comſiſti , & latine loqui docui- ſti. Profers itaque in novum Czechi tui fulcimentum cujusdam com- mentitii Rotimanni , aliter Rademili tibi appellati, non ſecus atque ſu- pra Petri Zbirkonis manuſcriptum, qui primus in Glattovienſi Ordi- nis S. Benedicti monaſterio (a Theobaldo Duce anno 1158. in hono- rem
282 CONFUTATIO Pag. 32. Pag. 132. tum expoſcit , prodidiſſes. Authorum recentiorum teſtimonia, ad quæ provocas , non majori mihi ſunt in pretio quam tuummet , qui procul dubio in concavo lunæ vidiſtis , quæ ante vos ſæculis decem prius geſta ſunt. Nolim tibi rurſum in memoriam refricare Baronii Critices regulam a te ipſo præſcriptam : Quod a recentiore authore de rebus antiquis ſinc alicujus vetuſtioris teſtimonio proſertur, merito contemnitur. Flavii Joſephi & Melchioris Cani a te prolatæ authoritates nihil penitus me stringunt, loquuntur enim illi de conſenſu authorum omnium tam veterum quam recentium ; tibi , quod præcipuum eſt, primorum & ve- tuſtiſſimorum non modo teſtimonium deeſt, ſed plane tibi adverſantes contradicentesque habes. Verum veniam mihi da hoc loco Lucifer, quod auſim dicere, non ſatis provide cumque honore Czechi tui ſcripſiſſe, cum eum mortem oppetiiſſe admiſiſti. Multo facilius ſecu- riusque tueri tibi licuiſſet: eum immortalitate donatum fuiſſe. Nam fi Boemus ille Coſmæ Czechus tuus eſt, ejus mortis nequidem Coſmas meminit, nec omnes alii vetuſtiores , qui poſt Coſmam ſcripſere , imo quod maximum ſententiæ tux fulcimentum eſſe potuit, ne Dalimilus quidem verbo uno mortem illius indigitat. An non major tibi genti- que noſtræ gloriæ fuiſſet , ſi illum immortalem , inque Deorum immor- talium catalogum aſſeruiſſes. Si enim te ipſo teſte Slavi Vitislaum & Radegaiſum in Deaſtrorum ſuorum numerum retulere , non video cur Czechus ob tantæ gentis conditæ meritum eadem prærogativa non quoque dignus fit ? Quanto faſtu tum dicere licuiſſet, quod ve- tus Comicùs de perſonato in ſcenam ingreſſo Jove loquitur: LUCIFER. Vides ſupernum ſimul & immenſum æthera Terram humidis circumtenentem brachiis , Illum Jovem arbitrare, nec non hunc Deum. Ad §. XIV. Pag. 133. I. Ab una manuſcripti codicis chymæra tranſis ad alteram haud diſſimilem : Sed ne mendax corvus tuus ſe ſe illico atredine ac croci- tatione ſua prodat, latiis eum plumis comſiſti , & latine loqui docui- ſti. Profers itaque in novum Czechi tui fulcimentum cujusdam com- mentitii Rotimanni , aliter Rademili tibi appellati, non ſecus atque ſu- pra Petri Zbirkonis manuſcriptum, qui primus in Glattovienſi Ordi- nis S. Benedicti monaſterio (a Theobaldo Duce anno 1158. in hono- rem
Strana 283
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. rem S. Laurentii fundato ) Abbas fuiſſe aſſeritur. Illud ipſum inquam LUCIFLR. MS. quod ſub Joannis Llattowskii olim Fratris Curiæ, ut appellant, Ci- visque Neo Pragenſis nomine vix alicui in hiſtoria patria exercitato hodie incognitum eſt , quodque is ipſus fallacium mercium inſtitor an- no 1599. vernaculo ſermone ad posteritatem transmisit. Ne autem mercium ſuarum vitium illico legentium feriret oculos , antiquitatis lenocinio id coloravit , neſcio quem Rottomannum Ordinis S. Benedic- ti , hiſtoriis noſtris incognitum authorem , operi ſuo præfigens, ne- ſcio quod ejusdem Ordinis monasterium omni antiquitati ignoratunt Clattoviæ effingens. Sed Operta quæ fuere, uperta ſunt , patent præſtigia. ſa) Manuſcriptum iſtud jam ante complures annos optime mihi perſpec- tum erat , ſæpius enim id vidi , & tumultuarie excurri in Bibliotheca A.A. R.R. P. P. Auguſtinianorum Diſcalceatorum Neo-Pragæ ad S. Wen- ceslaum , quod manu ipſiusmet Mathiæ Boleluezky deſcriptum ibidem proſtat. Poſtea etiam exemplar illius gratia Illustriſſimi ac Excellentiſ- ſimi D. D. Epiſcopi Litomericenſis ex Bibliotheca Waldsteiniana Du- xovienſi aſſecutus ſum. Sed audire libet, quæ graphicus hic nugator in dedicatione ſua , quam Senatui Klattovienſi inſcripſit , præſetur. Ait itaque pridem animo ſuo concepiſſe deſiderium certam originem urbis Klattoviæ ab Hageco prætermiſſam explorandi, deveniſſe tan- dem in notitiam Reverendiſſimi D. Petri de Linda Decani Metropoli- tani & Wiſſehradenſis, qui eum non celaverit, in manibus ſuis eſſe manuſcriptum quodpiam , non modo de origine urbis Klattovix ſed & conditore & initiis fidei Christianæ in hac regione tractans. Post multas tandem preces ſibi id permiſſum fuiſſe, ut in domo ejusdem Reverendiſlimi Decani perlegeret, prohibitum tamen id deſcribere, aut ſecum domum deportare. Prolatum ſibi itaque fuiſſe quendam codicem , in quo præter alia continebatur Manuſcriptum primi Abba- tis Monaſterii Klatrovienſis nomine Rothomanni Bohemice Radimili ſub hoc titulo , quem in adverſaria ſua exſcripſerat : Hiſtoria de ſun- datione Civitatis Clatoviæ ex memorits conſignatis a pio Sucerdote Wotilo , con- ſcripta a Rothomanno Abbate Monaſterii Clatovienſis. Subjungit demum : ſe ob brevitatem temporis librum legendo non potuiſſe abſolvere , partim quia antiquo charactere, partim cum abbreviationibus conſcriptus erat , adeo ut neque vetuſta nomina , neque annos ſibi debite notare potuerit , quædam tamen ſecreto in pugillarem ſuum conſignaſſe , alia PARS I. N n 2 283 tam (a) Plaut. Captiv. Act. 3. Sc. 3. v. 8.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. rem S. Laurentii fundato ) Abbas fuiſſe aſſeritur. Illud ipſum inquam LUCIFLR. MS. quod ſub Joannis Llattowskii olim Fratris Curiæ, ut appellant, Ci- visque Neo Pragenſis nomine vix alicui in hiſtoria patria exercitato hodie incognitum eſt , quodque is ipſus fallacium mercium inſtitor an- no 1599. vernaculo ſermone ad posteritatem transmisit. Ne autem mercium ſuarum vitium illico legentium feriret oculos , antiquitatis lenocinio id coloravit , neſcio quem Rottomannum Ordinis S. Benedic- ti , hiſtoriis noſtris incognitum authorem , operi ſuo præfigens, ne- ſcio quod ejusdem Ordinis monasterium omni antiquitati ignoratunt Clattoviæ effingens. Sed Operta quæ fuere, uperta ſunt , patent præſtigia. ſa) Manuſcriptum iſtud jam ante complures annos optime mihi perſpec- tum erat , ſæpius enim id vidi , & tumultuarie excurri in Bibliotheca A.A. R.R. P. P. Auguſtinianorum Diſcalceatorum Neo-Pragæ ad S. Wen- ceslaum , quod manu ipſiusmet Mathiæ Boleluezky deſcriptum ibidem proſtat. Poſtea etiam exemplar illius gratia Illustriſſimi ac Excellentiſ- ſimi D. D. Epiſcopi Litomericenſis ex Bibliotheca Waldsteiniana Du- xovienſi aſſecutus ſum. Sed audire libet, quæ graphicus hic nugator in dedicatione ſua , quam Senatui Klattovienſi inſcripſit , præſetur. Ait itaque pridem animo ſuo concepiſſe deſiderium certam originem urbis Klattoviæ ab Hageco prætermiſſam explorandi, deveniſſe tan- dem in notitiam Reverendiſſimi D. Petri de Linda Decani Metropoli- tani & Wiſſehradenſis, qui eum non celaverit, in manibus ſuis eſſe manuſcriptum quodpiam , non modo de origine urbis Klattovix ſed & conditore & initiis fidei Christianæ in hac regione tractans. Post multas tandem preces ſibi id permiſſum fuiſſe, ut in domo ejusdem Reverendiſlimi Decani perlegeret, prohibitum tamen id deſcribere, aut ſecum domum deportare. Prolatum ſibi itaque fuiſſe quendam codicem , in quo præter alia continebatur Manuſcriptum primi Abba- tis Monaſterii Klatrovienſis nomine Rothomanni Bohemice Radimili ſub hoc titulo , quem in adverſaria ſua exſcripſerat : Hiſtoria de ſun- datione Civitatis Clatoviæ ex memorits conſignatis a pio Sucerdote Wotilo , con- ſcripta a Rothomanno Abbate Monaſterii Clatovienſis. Subjungit demum : ſe ob brevitatem temporis librum legendo non potuiſſe abſolvere , partim quia antiquo charactere, partim cum abbreviationibus conſcriptus erat , adeo ut neque vetuſta nomina , neque annos ſibi debite notare potuerit , quædam tamen ſecreto in pugillarem ſuum conſignaſſe , alia PARS I. N n 2 283 tam (a) Plaut. Captiv. Act. 3. Sc. 3. v. 8.
Strana 284
284 CONFUTATIO LUCIFER. tam memori mente retinuiſſe, ut lectori vadimonium facere poſſits, vix aliquid ex hoc MS. veteri a ſe omiſſum eſſe. Denique claudit : poſt mortem hujus Reverendiſſimi D. Decani ſe ſe ſedulo in hunc co- dicem inquiſiviſſe , ſed fruſtratam fuiſſe operam ſuam. Hem Iliadem in nuce ! Mirum vero artificem , feliciſſimæque memoriæ hominem ! qui tot nomina, tot res ſibi ante incognitas una lectione ita compre- hendere potuerit , ut integrum Chronicon annorum plus quadringen. torum ſerie digeſtum non modo texere, ſed ipſa veteris authoris ver- ba reddere valuerit. Cui ſublestæ fidei ſuſpicionem non ſuggerat : ho- minem vix quidem in lectione antiquorum voluminum verſatum uno ſtatim conſpectu tam veterem characterem legere, & cumprimis priſci illius idiomatis Boemici obſcuritates tam facile intelligere potuiſſe ? Quid ſi Joanni Klattowskio vel ſæculis duobus poſterior Dalimilus ve- niſſet in manus , auſurusne fuiſſet dicere ſe ſe facile mentem ejus ubivis aſſecutum , adeo ut una lectione non modo noſſet , quæ Dalimilus velit, ſed eo etiam ſepoſito, novum quaſi Dalimilum ex promta memoria posset scribere? Cui res fraudem non suboleat: Joannem Klattows- kium non prius, quam poſt morrem Reverendiſſimi D. Decani Petri de Linda manuſcriptum hoc in publicum emiſiſſe , illumque autogra- phum codicem tum non amplius fuiſſe repertum , ſcilicet cum nemo nihilque ſupereſſet, quo ſeu illius aſſerta probari ſeu controverti poſ- ſent? Sed non ſunt hæc ſola efficti ſuppoſititiique manuſcripti indicia, alia longe valentiora præsto ſunt: Nolim commemorare Ethnicorum Dueum Principumque præſertim Clatovienſium genealogias , quorum numerus , nomina , res domi forisque geſtæ apud omnes hiſtoriæ pa- triæ peritiores incertiſſima ſunt , & non modo olim Coſmæ ſed univer- ſis noſtris poſt Coſmam ſcriptoribus usque ad hunc Klattovskium fue- re incognita, imo cum coævis loco omni pugnant ; at profert hic au- thor monasterium Ordinis S. Benedicti Clatovix, de quo tacet Vin- centius & Chronographus Siloenſis ejus temporis ſcriptores a me edi- ti , tacent Continuator Coſmæ , Dalimilus , Pulkava , Marignela, Æneas Silvius, Kuthenus , Dubravius, verbo omnes ante annum 1899. quo memoriam monaſterii iſtius protulit Klatowskius. Habeo in manibus ex antiquiſimis temporibus Barnarum , ut vocabantur , Pro- vincialium catalogos , ſuo olim tempore inter Tomos meos ineditos vulgandos, in quibus monaſteria omnia Bohemiæ conſignantur , ta- xanturque , ſed Clattovienſe Ordinis S. Benedicti comparet nuſquam. Nec Hagecius, nec Paprocius in Catalogis monaſteriorum a ſe excuſs illius
284 CONFUTATIO LUCIFER. tam memori mente retinuiſſe, ut lectori vadimonium facere poſſits, vix aliquid ex hoc MS. veteri a ſe omiſſum eſſe. Denique claudit : poſt mortem hujus Reverendiſſimi D. Decani ſe ſe ſedulo in hunc co- dicem inquiſiviſſe , ſed fruſtratam fuiſſe operam ſuam. Hem Iliadem in nuce ! Mirum vero artificem , feliciſſimæque memoriæ hominem ! qui tot nomina, tot res ſibi ante incognitas una lectione ita compre- hendere potuerit , ut integrum Chronicon annorum plus quadringen. torum ſerie digeſtum non modo texere, ſed ipſa veteris authoris ver- ba reddere valuerit. Cui ſublestæ fidei ſuſpicionem non ſuggerat : ho- minem vix quidem in lectione antiquorum voluminum verſatum uno ſtatim conſpectu tam veterem characterem legere, & cumprimis priſci illius idiomatis Boemici obſcuritates tam facile intelligere potuiſſe ? Quid ſi Joanni Klattowskio vel ſæculis duobus poſterior Dalimilus ve- niſſet in manus , auſurusne fuiſſet dicere ſe ſe facile mentem ejus ubivis aſſecutum , adeo ut una lectione non modo noſſet , quæ Dalimilus velit, ſed eo etiam ſepoſito, novum quaſi Dalimilum ex promta memoria posset scribere? Cui res fraudem non suboleat: Joannem Klattows- kium non prius, quam poſt morrem Reverendiſſimi D. Decani Petri de Linda manuſcriptum hoc in publicum emiſiſſe , illumque autogra- phum codicem tum non amplius fuiſſe repertum , ſcilicet cum nemo nihilque ſupereſſet, quo ſeu illius aſſerta probari ſeu controverti poſ- ſent? Sed non ſunt hæc ſola efficti ſuppoſititiique manuſcripti indicia, alia longe valentiora præsto ſunt: Nolim commemorare Ethnicorum Dueum Principumque præſertim Clatovienſium genealogias , quorum numerus , nomina , res domi forisque geſtæ apud omnes hiſtoriæ pa- triæ peritiores incertiſſima ſunt , & non modo olim Coſmæ ſed univer- ſis noſtris poſt Coſmam ſcriptoribus usque ad hunc Klattovskium fue- re incognita, imo cum coævis loco omni pugnant ; at profert hic au- thor monasterium Ordinis S. Benedicti Clatovix, de quo tacet Vin- centius & Chronographus Siloenſis ejus temporis ſcriptores a me edi- ti , tacent Continuator Coſmæ , Dalimilus , Pulkava , Marignela, Æneas Silvius, Kuthenus , Dubravius, verbo omnes ante annum 1899. quo memoriam monaſterii iſtius protulit Klatowskius. Habeo in manibus ex antiquiſimis temporibus Barnarum , ut vocabantur , Pro- vincialium catalogos , ſuo olim tempore inter Tomos meos ineditos vulgandos, in quibus monaſteria omnia Bohemiæ conſignantur , ta- xanturque , ſed Clattovienſe Ordinis S. Benedicti comparet nuſquam. Nec Hagecius, nec Paprocius in Catalogis monaſteriorum a ſe excuſs illius
Strana 285
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 285 illius meminere, quin uterque ad Eccleſiam S. Laurentii primum in- LUCIFER ductos docent R. R. P. P. Ordinis S. Dominici. Paprocius tamen po- sterius in urbibus p. 227. jam ex Klatovskio monaſterii hujus comme- morationem refert , quin anteriora ſua corrigat , aut definiat, alteru- trumne magis ad fidem hiftoricam accedat ? poſt Paprocium hoc com- mentitio Klattovskii partu bona fide uſus Balbinus, Ziegelbauer alii- que, omnium autem maxime Florianus Hammerſchmid, qui ex hoc fonte potiſſimum hiſtoriam ſuam Clattovienſem vernaculo ſermone ſcripſit. Qui autem fieri potuiſſe prudens quis ſentiat, ut inter tan- tum patriorum noſtrorum hiſtoricorum numerum Klattovskii ætate ſuperiorum , nemo tam luculenti, tam divitis, & ſolo nobilium con- tubernio incliti, ut author vult , monaſterii notitiam habuerit ? qui factum , ut in tot millibus diplomatum , quorum jam magnum nu- merum domi forisque excuſum habemus , majorem etiam ex meris membranis conſcriptum inter collectanea noſtra poſſidemus , nusquam alicujus Abbatis Clattovienſis legatur ſubſcriptio ? nemoque ſit ex no- ſtris hodie antiquitatum patriarum peritis , qui ſeu monaſterii hujus ſeu Abbatis alicujus indicium ante annum 1599. quo Klatowskius opus ſuum ſcripſit, inveniſſe aufit affirmare ? Verum ne uno ſoloque argumento negativo, Lucifero noſtro tantoopere exoſo, rem egiſſe videamur, jam ad arcem narrationis de hoc Monaſterio prolatx expugnandam progrediamur : Refert ita- que author hic cum multis rerum circumſtantiis, quæ ab uſu illorum temporum alieniſlimæ ſunt, neque hiſtoricis coævis conciliari poſſunt, refert inquam : quod Sobieslaum II. Sobieslai I. filium res novas mo- lientem Theobaldus commiſſo in Clattovienſi agro prælio vicerit , ma- nu ſua non procul a caſtro Raupow ceperit, in victoriæ vero ſuæ ſempiternum monumentum idem Theobaldus cœnobium ac templum honori S. Laurentii (uti in prælio voverat) Clatoviæ anno 1158. conſtruxerit. Narrat demum : a Theobaldo in hoc cœnobium in- ductam eſſe Familiam Religioſam Ordinis S. Benedicti, primumque Abbatem electum Radimilum Virum ex vetuſtiſſima Heskii ſtirpe, quæ a Tetka ſorore Libuſſæ (vah nugas atque crepundia! ) deſcenderit, tabulamque ſchachidis in clypeo geſſerit. In qua narratione quot pene verba ſunt , tot peccata hiſtorica. Conferamus jam Vincentium coxvum , quem Tomo I. manuſcriptorum nusquam antehac editorum vulgavimus, & pignore certare auſim neminem non narrationem iſtam inter hiſtoriæ dedecora rejecturum. Vincentius itaque ad annum N n 3 1147.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 285 illius meminere, quin uterque ad Eccleſiam S. Laurentii primum in- LUCIFER ductos docent R. R. P. P. Ordinis S. Dominici. Paprocius tamen po- sterius in urbibus p. 227. jam ex Klatovskio monaſterii hujus comme- morationem refert , quin anteriora ſua corrigat , aut definiat, alteru- trumne magis ad fidem hiftoricam accedat ? poſt Paprocium hoc com- mentitio Klattovskii partu bona fide uſus Balbinus, Ziegelbauer alii- que, omnium autem maxime Florianus Hammerſchmid, qui ex hoc fonte potiſſimum hiſtoriam ſuam Clattovienſem vernaculo ſermone ſcripſit. Qui autem fieri potuiſſe prudens quis ſentiat, ut inter tan- tum patriorum noſtrorum hiſtoricorum numerum Klattovskii ætate ſuperiorum , nemo tam luculenti, tam divitis, & ſolo nobilium con- tubernio incliti, ut author vult , monaſterii notitiam habuerit ? qui factum , ut in tot millibus diplomatum , quorum jam magnum nu- merum domi forisque excuſum habemus , majorem etiam ex meris membranis conſcriptum inter collectanea noſtra poſſidemus , nusquam alicujus Abbatis Clattovienſis legatur ſubſcriptio ? nemoque ſit ex no- ſtris hodie antiquitatum patriarum peritis , qui ſeu monaſterii hujus ſeu Abbatis alicujus indicium ante annum 1599. quo Klatowskius opus ſuum ſcripſit, inveniſſe aufit affirmare ? Verum ne uno ſoloque argumento negativo, Lucifero noſtro tantoopere exoſo, rem egiſſe videamur, jam ad arcem narrationis de hoc Monaſterio prolatx expugnandam progrediamur : Refert ita- que author hic cum multis rerum circumſtantiis, quæ ab uſu illorum temporum alieniſlimæ ſunt, neque hiſtoricis coævis conciliari poſſunt, refert inquam : quod Sobieslaum II. Sobieslai I. filium res novas mo- lientem Theobaldus commiſſo in Clattovienſi agro prælio vicerit , ma- nu ſua non procul a caſtro Raupow ceperit, in victoriæ vero ſuæ ſempiternum monumentum idem Theobaldus cœnobium ac templum honori S. Laurentii (uti in prælio voverat) Clatoviæ anno 1158. conſtruxerit. Narrat demum : a Theobaldo in hoc cœnobium in- ductam eſſe Familiam Religioſam Ordinis S. Benedicti, primumque Abbatem electum Radimilum Virum ex vetuſtiſſima Heskii ſtirpe, quæ a Tetka ſorore Libuſſæ (vah nugas atque crepundia! ) deſcenderit, tabulamque ſchachidis in clypeo geſſerit. In qua narratione quot pene verba ſunt , tot peccata hiſtorica. Conferamus jam Vincentium coxvum , quem Tomo I. manuſcriptorum nusquam antehac editorum vulgavimus, & pignore certare auſim neminem non narrationem iſtam inter hiſtoriæ dedecora rejecturum. Vincentius itaque ad annum N n 3 1147.
Strana 286
286 CONFUTATIO 1147. refert : Sobieslaum Sobieslai filium non prælio aliquo a Theo- baldo victum , ſed cum hoſtiliter ingreſſus futiſet Boemiam, aſtutia bellica nocte circumventum , & in quadam villa uitra Uzdicz (quod veroſimillime hodiernum Zdiez eſt, curſus publici ad Pragam ſtatio, captum fuiſſe , cum nempe abſente Wladisloo Duce Bohemix , inque terra ſancta commorante , Sobieslaus non ad eripiendam Thebbaldo provinciam Clattovienſem , ut Klatovskius ſomniat , ſed ad eripien- dum Wladislao Ducatum Bohemiæ ex Teutonia veniſſet in Boemiam. Verba Vincentii pagina 39. ſunt: Princeps autem Theobaldus terram a fratre ſuo (Hieroſolymam concedente ) ſibi commiſſam . . . . . feli iter gubernabat. Interea Sobieslaus filius Sobieslai Ducis, qui exul in Teutonicis mancbat partibus, audiens fratrem ſuum ( Wladislaum) Ducem Bohemiæ tam longam viam arripuiſſe, paternunt Ducatum affectaus , Bohemiam cum ſuis, quos habebat , intrat , & dulcibus verbis & promiſſionibus , quos poterat, ſibi allicit. Quod dum domino Thenbaldo fuiſſet relatum , diverſas inſidias , nt cum caperet, ponit, ad ultimum illum in quadam villa ultra Uzdicz ( nempe U Zdicz ſeu apud Zdicz ; nam Uzdicz locum nuſquam ſeu in ve- tere ſeu hodierna tabula Geographica reperio ) cum mugna militia de nocte circumveniens , & tandem in quadam curia captum , Pragam deducit , & in turri majori firmiori poſitum, usque ad Ducis Wladislai adventum cuſlodi- but filelibus tradidit. Ubi hic illud prælium ? ubi ager Clattovienſis ? ubi votum, vel cauſa voti ? ubi monaſterii fundati memoria ? Et ne quis fortaſſis obtendat aliud illud Theobaldi cum Sobieslao prælium fuiſſe a Klattowskio narratum , ab ovo geſta Sobieslai & Theobaldi ex codem Vincentio repetamus. Ante annum 1147. Sobieslaum fuiſ- ſe in Teutonia exulem mox ſupra legimus , ab anno 1147. que cap- tus a Theobaldo usque ad reditum Wladislai Hieroſolymis, cuſtodie- batur Pragæ in turri majori , quo redeunte inquit idem Vincentius ad annum 1148. Wladislaus filium Sobieslai in caſtro Primda firmiſſime cuſto- diendum transmittit. Iſthic manſit in cuſtodia usque ad annum 1150. quo per fautores quosdam carceres ſuos evasit, ut ſcribit Vincentius ad hunc annum: Filius Sobieslai a ſuls quibusdam fantoribus , caſtellano Ber- nardo de nocte interfecto , & in inferiorem turris carcerem miſerabiliter de- truſo , de carcere ex Primda evaſit. Ab hoc anno uſque ad annum 1162. rurſum mulctabatur exilio , nec in Boemiam aut Moraviam rediit. Anno itaque 1162. memorat rurſum Vincentius: Nuncius de Moravia venit referens Sobieslaum filium Sobieslai Olomucium nocte fraudulenter cepiſſe , & licct Regi ( Wladislao ) tam adverſa accidiſſent , pradictam tumen mili- LUCIFER. tiam
286 CONFUTATIO 1147. refert : Sobieslaum Sobieslai filium non prælio aliquo a Theo- baldo victum , ſed cum hoſtiliter ingreſſus futiſet Boemiam, aſtutia bellica nocte circumventum , & in quadam villa uitra Uzdicz (quod veroſimillime hodiernum Zdiez eſt, curſus publici ad Pragam ſtatio, captum fuiſſe , cum nempe abſente Wladisloo Duce Bohemix , inque terra ſancta commorante , Sobieslaus non ad eripiendam Thebbaldo provinciam Clattovienſem , ut Klatovskius ſomniat , ſed ad eripien- dum Wladislao Ducatum Bohemiæ ex Teutonia veniſſet in Boemiam. Verba Vincentii pagina 39. ſunt: Princeps autem Theobaldus terram a fratre ſuo (Hieroſolymam concedente ) ſibi commiſſam . . . . . feli iter gubernabat. Interea Sobieslaus filius Sobieslai Ducis, qui exul in Teutonicis mancbat partibus, audiens fratrem ſuum ( Wladislaum) Ducem Bohemiæ tam longam viam arripuiſſe, paternunt Ducatum affectaus , Bohemiam cum ſuis, quos habebat , intrat , & dulcibus verbis & promiſſionibus , quos poterat, ſibi allicit. Quod dum domino Thenbaldo fuiſſet relatum , diverſas inſidias , nt cum caperet, ponit, ad ultimum illum in quadam villa ultra Uzdicz ( nempe U Zdicz ſeu apud Zdicz ; nam Uzdicz locum nuſquam ſeu in ve- tere ſeu hodierna tabula Geographica reperio ) cum mugna militia de nocte circumveniens , & tandem in quadam curia captum , Pragam deducit , & in turri majori firmiori poſitum, usque ad Ducis Wladislai adventum cuſlodi- but filelibus tradidit. Ubi hic illud prælium ? ubi ager Clattovienſis ? ubi votum, vel cauſa voti ? ubi monaſterii fundati memoria ? Et ne quis fortaſſis obtendat aliud illud Theobaldi cum Sobieslao prælium fuiſſe a Klattowskio narratum , ab ovo geſta Sobieslai & Theobaldi ex codem Vincentio repetamus. Ante annum 1147. Sobieslaum fuiſ- ſe in Teutonia exulem mox ſupra legimus , ab anno 1147. que cap- tus a Theobaldo usque ad reditum Wladislai Hieroſolymis, cuſtodie- batur Pragæ in turri majori , quo redeunte inquit idem Vincentius ad annum 1148. Wladislaus filium Sobieslai in caſtro Primda firmiſſime cuſto- diendum transmittit. Iſthic manſit in cuſtodia usque ad annum 1150. quo per fautores quosdam carceres ſuos evasit, ut ſcribit Vincentius ad hunc annum: Filius Sobieslai a ſuls quibusdam fantoribus , caſtellano Ber- nardo de nocte interfecto , & in inferiorem turris carcerem miſerabiliter de- truſo , de carcere ex Primda evaſit. Ab hoc anno uſque ad annum 1162. rurſum mulctabatur exilio , nec in Boemiam aut Moraviam rediit. Anno itaque 1162. memorat rurſum Vincentius: Nuncius de Moravia venit referens Sobieslaum filium Sobieslai Olomucium nocte fraudulenter cepiſſe , & licct Regi ( Wladislao ) tam adverſa accidiſſent , pradictam tumen mili- LUCIFER. tiam
Strana 287
RADI I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 287 tiam ad dominum Imperatorem dirigit , querelas de Subicslao referens , ipſe au- LUCIFER. tem alia collecta militia Moraviam intrat, Olomucium ubſidet. Sobieslaus vi- dens ſe domino Regi non poſſe refiſterc, per Conradum & Ottonem Principes, & per ulios primates grutiam domini Regis quærit, ut ei tamdiu miſerias in exilio peſſo Aliqua portiuncula Bormiæ detur, rogat. Quod ei facile promitti- tur , in gratiam Regis in oſculo pacis recipitur , Olomucium in poteſtatem Regis redditur. Rex cum Sobieslas Pragam revertitur; & cum poſt celehrata divina in ſuperiori palatio domini Epiſcopi Sobieslao reſidente , & beneficia exſpectante, quæ Rex in inferiori caminata videbatur diſponere, capitur, & in majorem ibi turrim ponitur , catenatur, ſui, qua quis poteſt, effugiunt, in caſtellum Prindam deducitur , Conrado Sturm cuidam tyranno carnifici tuſtodiendus com- mittitur. Hic ſub cuſtodia Conradi Sturm , tredecim annis carceris ſqualores tulit. Anno itaque 1172. pro eo deliberando apud Impe- ratorem intercedit frater Udalricus. Anno vero primum 1174. ad in- terpoſitionem Imperatoris liberatur , cui cum Ducatum Bohemix cedit frater Udalriçus, ille extemplo graviſſime animadvertit in Conradum Sturm olim cuſtodem ſuum , eumque crudeliter necari fecit. Anno 1175. comitatur Udalricum fratrem militiam Imperatori in auxilium ducentem. Anno I476. vaſtat Auſtriam. Anno 1177. excidit gratia Imperatoris. Anno 1178. obſidetur Skalx a Friderico Duce. AnEO 1179. vincit Fridericum , & ab eo poſtremo vincitur. Anno 1180. moritur peregre , & tumulatur in Wiſſebrad. Quæ omnia copioſius legere licet in Vincentio a me edito. Quo tempore igitur prælium iſtud Clattovienſe cum Theobaldo accidere, aut quomodo notitiam Vincentii tam locupleter Sobieslai geſta perſequentis fugere potue- rit, nullus video. Jam etiam geſta Theobaldi ex eodem Vincentio & Morena Italo coævo ſcriptore conferamus: Anno 1142. Wladis- laus Theobaldo committit tutamen urbis Pragæ, ubi a Conrado ob- ſeſſus viriliter ſe defendit. Anno 1147. Wladislaus Hieroſolymam cum auxiliaribus concedens Ducatus regimen ei committit , capit eo- dem anno Sobieslaum, ut ſupra dictum. Anno 1157. fuit in nuptiis Friderici Imp. cum Wladislao Duce. Anno 1158. cum forti militia fratrem Wladislaum Imperatoremque comitatus Poloniam invadit, postea cum eodem Imperatore proficiſcitur in Italiam adverſus Me- diolanum. Redit cum fratre ſub finem anni 1159. Anno 1160. rur- ſum mittitur ad Italiam, redit ejusdem anni exitu. Anno 1161. denuo mittitur , ignem mittit in Mediolanum, licentiam domum redeundi ab Imperatore obtinet. Guæ ſi jam quis cum nugatoris iſtius fabulis atque
RADI I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 287 tiam ad dominum Imperatorem dirigit , querelas de Subicslao referens , ipſe au- LUCIFER. tem alia collecta militia Moraviam intrat, Olomucium ubſidet. Sobieslaus vi- dens ſe domino Regi non poſſe refiſterc, per Conradum & Ottonem Principes, & per ulios primates grutiam domini Regis quærit, ut ei tamdiu miſerias in exilio peſſo Aliqua portiuncula Bormiæ detur, rogat. Quod ei facile promitti- tur , in gratiam Regis in oſculo pacis recipitur , Olomucium in poteſtatem Regis redditur. Rex cum Sobieslas Pragam revertitur; & cum poſt celehrata divina in ſuperiori palatio domini Epiſcopi Sobieslao reſidente , & beneficia exſpectante, quæ Rex in inferiori caminata videbatur diſponere, capitur, & in majorem ibi turrim ponitur , catenatur, ſui, qua quis poteſt, effugiunt, in caſtellum Prindam deducitur , Conrado Sturm cuidam tyranno carnifici tuſtodiendus com- mittitur. Hic ſub cuſtodia Conradi Sturm , tredecim annis carceris ſqualores tulit. Anno itaque 1172. pro eo deliberando apud Impe- ratorem intercedit frater Udalricus. Anno vero primum 1174. ad in- terpoſitionem Imperatoris liberatur , cui cum Ducatum Bohemix cedit frater Udalriçus, ille extemplo graviſſime animadvertit in Conradum Sturm olim cuſtodem ſuum , eumque crudeliter necari fecit. Anno 1175. comitatur Udalricum fratrem militiam Imperatori in auxilium ducentem. Anno I476. vaſtat Auſtriam. Anno 1177. excidit gratia Imperatoris. Anno 1178. obſidetur Skalx a Friderico Duce. AnEO 1179. vincit Fridericum , & ab eo poſtremo vincitur. Anno 1180. moritur peregre , & tumulatur in Wiſſebrad. Quæ omnia copioſius legere licet in Vincentio a me edito. Quo tempore igitur prælium iſtud Clattovienſe cum Theobaldo accidere, aut quomodo notitiam Vincentii tam locupleter Sobieslai geſta perſequentis fugere potue- rit, nullus video. Jam etiam geſta Theobaldi ex eodem Vincentio & Morena Italo coævo ſcriptore conferamus: Anno 1142. Wladis- laus Theobaldo committit tutamen urbis Pragæ, ubi a Conrado ob- ſeſſus viriliter ſe defendit. Anno 1147. Wladislaus Hieroſolymam cum auxiliaribus concedens Ducatus regimen ei committit , capit eo- dem anno Sobieslaum, ut ſupra dictum. Anno 1157. fuit in nuptiis Friderici Imp. cum Wladislao Duce. Anno 1158. cum forti militia fratrem Wladislaum Imperatoremque comitatus Poloniam invadit, postea cum eodem Imperatore proficiſcitur in Italiam adverſus Me- diolanum. Redit cum fratre ſub finem anni 1159. Anno 1160. rur- ſum mittitur ad Italiam, redit ejusdem anni exitu. Anno 1161. denuo mittitur , ignem mittit in Mediolanum, licentiam domum redeundi ab Imperatore obtinet. Guæ ſi jam quis cum nugatoris iſtius fabulis atque
Strana 288
288 CONFUTATIO Pag. 134. atque ſomniis conferat, quo pacto prælium istud Theobaldum inter & Sobieslaum ejusque captivitas anno 1158. admitti poteſt, cum ex ſupra allatis certum ſit priorem eo anno partim in Polonia , partim Italia egiſſe, alterum plane Boemia extorrem fuiſſe? ut taceam nul- lum luculentum legitimumque documentum oſtendi poſſe eo jam tem- pore Theobaldum provinciæ Clattovienſis Principem fuiſſe, posterius enim ſub annum 1182. primum Friderici Ducis gratia permagnam Boemiæ portionem accepiſſe teſtatur Chronographus Siloenſis a me editus his verbis: Dux Theohaldus patruelis & ipſe tam Epiſcopi quam Pri- derici Ducis , de cujus gratia per quartam partem principabatur. Præter hæc ſuppoſiti partus indicia alia quoque ſuppetunt, ſi enim cetera hujus fabulatoris narrata cum priſcis noſtris patriis ſcriptoribus con- ferantur, ubivis tam in rebus, quam chronologia hiſtoriæ monstra deteguntur , ut ſe ſe tanquam ſorex ſuo indicio prodant , pereant- que. Pleraque enim hodiernis moribus accommodata, nec veteris illius dialecti Slavicæ, nec nominum propriorum vetuſta confervara ve- ſtigia, & quo fraudi facile larvam detrahas, lecturus ibidem a tam vetuſto authore provocari ad Hagecii teſtimonium. Audi vero vel titulum libri , ut quantæ antiquitatis ſit manuſcriptum iſtud ex ho- diernæ pene linguæ Boemicæ genio cognoſcas, ſic vero habet: Fung dacy/ aneb Zaſoženf y Wyſtawenj ſlawného Méſa Klattow/ a od koho Gméno ſwé máy y ginē Wicy pamėtni / kterē ſe w nim zbehli : ſepſané od Rothomana, ginák Radimiła nikdy prwniho Oppara V�ſfiera Klaitow= ſkého. Teſtimonium vero de Czecho quod Lucifer latinitate donavit, ne recentiſſimum Boemicum idioma codicis novitatem proderet, his verbis genuinis conceptum eſt: Smitauſs (Apage vocis ineptias ! vete- resne Boemi ſeu diphthongum au ſeu quamcunque aliam in commercio linguæ ſuæ habuere? ) byl Syn Chabru, kterýžto Chabr byſ z Rodu po= wegſſeného. Ten w Mſadoſli ſwē z Znjżetem Czechem z Charwat do Zemē Cżeſké priſſeſ. Eſt mihi ad manus aliud MS. Chronicon Glatto- vienſe ex Bibliotheca Waldſteiniana Duxovienſi ſuo tempore inter Tomos meos MSS. ineditorum recenſendum, quod omnium harum fabuloſarum ſubleſtarumque narrationum ne indicium quidem habet. Verum authoritatem ſuam pretiumque huic manuſcripto ſtabili- turus profers Balbini locum ex Epitome ſua l. 3. c. 10. p. 227. his ver- bis: Ab hoc vero Abbate Radimilo hiſtoriam Glattovienſem , ſeu origines urbis Glattoviæ conſcriptas habemus ; quæ hiſtoria priore ſæculo in Bibliotheca S. Viti Eccleſiæ Metropolitanæ inter codices manuſcriptos reperta eſt, cujus exemplar eſt LUCIFER, apud
288 CONFUTATIO Pag. 134. atque ſomniis conferat, quo pacto prælium istud Theobaldum inter & Sobieslaum ejusque captivitas anno 1158. admitti poteſt, cum ex ſupra allatis certum ſit priorem eo anno partim in Polonia , partim Italia egiſſe, alterum plane Boemia extorrem fuiſſe? ut taceam nul- lum luculentum legitimumque documentum oſtendi poſſe eo jam tem- pore Theobaldum provinciæ Clattovienſis Principem fuiſſe, posterius enim ſub annum 1182. primum Friderici Ducis gratia permagnam Boemiæ portionem accepiſſe teſtatur Chronographus Siloenſis a me editus his verbis: Dux Theohaldus patruelis & ipſe tam Epiſcopi quam Pri- derici Ducis , de cujus gratia per quartam partem principabatur. Præter hæc ſuppoſiti partus indicia alia quoque ſuppetunt, ſi enim cetera hujus fabulatoris narrata cum priſcis noſtris patriis ſcriptoribus con- ferantur, ubivis tam in rebus, quam chronologia hiſtoriæ monstra deteguntur , ut ſe ſe tanquam ſorex ſuo indicio prodant , pereant- que. Pleraque enim hodiernis moribus accommodata, nec veteris illius dialecti Slavicæ, nec nominum propriorum vetuſta confervara ve- ſtigia, & quo fraudi facile larvam detrahas, lecturus ibidem a tam vetuſto authore provocari ad Hagecii teſtimonium. Audi vero vel titulum libri , ut quantæ antiquitatis ſit manuſcriptum iſtud ex ho- diernæ pene linguæ Boemicæ genio cognoſcas, ſic vero habet: Fung dacy/ aneb Zaſoženf y Wyſtawenj ſlawného Méſa Klattow/ a od koho Gméno ſwé máy y ginē Wicy pamėtni / kterē ſe w nim zbehli : ſepſané od Rothomana, ginák Radimiła nikdy prwniho Oppara V�ſfiera Klaitow= ſkého. Teſtimonium vero de Czecho quod Lucifer latinitate donavit, ne recentiſſimum Boemicum idioma codicis novitatem proderet, his verbis genuinis conceptum eſt: Smitauſs (Apage vocis ineptias ! vete- resne Boemi ſeu diphthongum au ſeu quamcunque aliam in commercio linguæ ſuæ habuere? ) byl Syn Chabru, kterýžto Chabr byſ z Rodu po= wegſſeného. Ten w Mſadoſli ſwē z Znjżetem Czechem z Charwat do Zemē Cżeſké priſſeſ. Eſt mihi ad manus aliud MS. Chronicon Glatto- vienſe ex Bibliotheca Waldſteiniana Duxovienſi ſuo tempore inter Tomos meos MSS. ineditorum recenſendum, quod omnium harum fabuloſarum ſubleſtarumque narrationum ne indicium quidem habet. Verum authoritatem ſuam pretiumque huic manuſcripto ſtabili- turus profers Balbini locum ex Epitome ſua l. 3. c. 10. p. 227. his ver- bis: Ab hoc vero Abbate Radimilo hiſtoriam Glattovienſem , ſeu origines urbis Glattoviæ conſcriptas habemus ; quæ hiſtoria priore ſæculo in Bibliotheca S. Viti Eccleſiæ Metropolitanæ inter codices manuſcriptos reperta eſt, cujus exemplar eſt LUCIFER, apud
Strana 289
RADMI I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 289 apud me. Et rurſum ex ejus hist. Ducum Boem. Sect. 1. p. 12. De no- LUCHER. ſtris ( Heskiis cum Schachidis tabula ) dubium efſe non poteſt , idque ex hi- ſtoria Glattovienſi ante ſextentos & amplius annos ſcripta legimus. Quæris quid ad hæc reſpondeam? dicam candide: Ego, qui Balbini merita de hiſtoria patria nunquam prædicare definam, temperare tamen mi- hi non poſſum , quin auſim dicere , quod aliquoties Incliti Ordinis ſui Alumni, præſertim in non pridem excuſa vita S. Wenceslai & Lud- millæ ſcribunt: Miror Ballinum noſtrum. Et de quo ipſo Clariſſimus Vir Conſtantinus Suyskens S. J. Operis Bollandiani Continuator eru- ditiſſimus in ſua ad me IV. Non. Junias data epiſtola: Balbinus mihi amicus & venerabilis eſl , ſed magis amica & venerabilis veritas. Miror, in- quam, Balbinum, qui tam facile credulus nugatori huic Joanni Klat- tovskio aurem atque fidem præbuerit , & ſpurium illius ſubjectumque partum, pro vero vetuſtoque agnoverit. Nec enim ex alio, quam eo ipſo Klattovskio per conjecturam eruit, quæ ſupra ex illo retulimus. Nam cum Joannes Klattovskius , ut in illius præfatione ante memini- mus, narret Reverendiſſimum D. Decanum Metropolitanum Petrum de Linda ſibi hunc manuſcriptum codicem exquiſiviſſe , Balbino au- tem non incognitum fuerit in Decani Metropolitani domo ac reſi- dentia Bibliothecam Metropolitanam ſervari, per rationabilem conjec- turam verbis Joannis Klattovskii inductus eſt, ut ſibi perſuaſerit Ro- tomanni hujus ſeu Radimili MS. in Bibliotheca Metropolitana aſſerva- ri , atque ſuperiore ſæculo a Joanne Klattovskio detectum eſſe , cum tamen author hic nec in Catalogo membranaceo, nec chartaceo re- centiori uſpiam inter libros Bibliothecx Metropolitanæ conſignatus fit, quin a nemine ſeu veteriorum ſeu hodiernorum unquam viſus , com- memoratusque. Niſi dicere malimus Balbinum hæc poſterioribus li- bris retractaſſe. Nam memorat doctiſſimus Vir Bernardinus Erber S. J. (a) Balbinum aſſerere hoc MS. mala vel potius andaci manu eſſe elabo- ratum. Quanquam ultro confitear me ignorare locum , quo id ſeri- bat Balbinus. Et profecto non uno loco in hac hiſtoria commemo- randa variavit Balbinus: Nam cum in Epitome ſua dixiſſet Anno 1158. cœnobium Glattovienſe conditum , eique Rotomannum feu Radimi- lum hujus hiſtoriæ authorem primum Abbatem fuiſſe datum , demum in Hiſtoria Ducum ſupra relata ait hanc hiſtoriam ante ſexcentos & am- plius annos ſcriptam. Qui autem ante ſexcentos & amplius annos? cum O o PAKS I. ab (a) Notitia Illuſtris Regni Bohem, c. Un. p. 36.
RADMI I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 289 apud me. Et rurſum ex ejus hist. Ducum Boem. Sect. 1. p. 12. De no- LUCHER. ſtris ( Heskiis cum Schachidis tabula ) dubium efſe non poteſt , idque ex hi- ſtoria Glattovienſi ante ſextentos & amplius annos ſcripta legimus. Quæris quid ad hæc reſpondeam? dicam candide: Ego, qui Balbini merita de hiſtoria patria nunquam prædicare definam, temperare tamen mi- hi non poſſum , quin auſim dicere , quod aliquoties Incliti Ordinis ſui Alumni, præſertim in non pridem excuſa vita S. Wenceslai & Lud- millæ ſcribunt: Miror Ballinum noſtrum. Et de quo ipſo Clariſſimus Vir Conſtantinus Suyskens S. J. Operis Bollandiani Continuator eru- ditiſſimus in ſua ad me IV. Non. Junias data epiſtola: Balbinus mihi amicus & venerabilis eſl , ſed magis amica & venerabilis veritas. Miror, in- quam, Balbinum, qui tam facile credulus nugatori huic Joanni Klat- tovskio aurem atque fidem præbuerit , & ſpurium illius ſubjectumque partum, pro vero vetuſtoque agnoverit. Nec enim ex alio, quam eo ipſo Klattovskio per conjecturam eruit, quæ ſupra ex illo retulimus. Nam cum Joannes Klattovskius , ut in illius præfatione ante memini- mus, narret Reverendiſſimum D. Decanum Metropolitanum Petrum de Linda ſibi hunc manuſcriptum codicem exquiſiviſſe , Balbino au- tem non incognitum fuerit in Decani Metropolitani domo ac reſi- dentia Bibliothecam Metropolitanam ſervari, per rationabilem conjec- turam verbis Joannis Klattovskii inductus eſt, ut ſibi perſuaſerit Ro- tomanni hujus ſeu Radimili MS. in Bibliotheca Metropolitana aſſerva- ri , atque ſuperiore ſæculo a Joanne Klattovskio detectum eſſe , cum tamen author hic nec in Catalogo membranaceo, nec chartaceo re- centiori uſpiam inter libros Bibliothecx Metropolitanæ conſignatus fit, quin a nemine ſeu veteriorum ſeu hodiernorum unquam viſus , com- memoratusque. Niſi dicere malimus Balbinum hæc poſterioribus li- bris retractaſſe. Nam memorat doctiſſimus Vir Bernardinus Erber S. J. (a) Balbinum aſſerere hoc MS. mala vel potius andaci manu eſſe elabo- ratum. Quanquam ultro confitear me ignorare locum , quo id ſeri- bat Balbinus. Et profecto non uno loco in hac hiſtoria commemo- randa variavit Balbinus: Nam cum in Epitome ſua dixiſſet Anno 1158. cœnobium Glattovienſe conditum , eique Rotomannum feu Radimi- lum hujus hiſtoriæ authorem primum Abbatem fuiſſe datum , demum in Hiſtoria Ducum ſupra relata ait hanc hiſtoriam ante ſexcentos & am- plius annos ſcriptam. Qui autem ante ſexcentos & amplius annos? cum O o PAKS I. ab (a) Notitia Illuſtris Regni Bohem, c. Un. p. 36.
Strana 290
299 CONFUTATIO ab anno 1158. uſque ad annum 1687. quo tu ipſe Balbinum ſcripfi ſe ais , ducto calculo Arithmetico , nonniſi quingenti & amplius anni de- currerint. Advertit jam Balbini circa hane hiſtoriam Glattovienſem fluctuationem Mathias Boleluzky Author Roſæ Bohemicx, Balbinoque coxtaneus, qui in eo ipſo Klatrowskiano apographo, quod manu ejus exaratum aſservatur in Bibliotheca A. A. R. R. P. P. Augustinia- norum Diſcalceatorum Neo-Praga, ſuo pugno hæc verba adnotavit: R. P. Bohuslaus Balbinus in adminiculis MSS. pro compoſitione Roſæ Bohemisæ de hac hiſtoria Klattovienſi fic adnotavit: “ Quam proximus eorum tem- porum Bochdan An. 1017. conſcripſit. „ Quomodo igitur a Rotomanno ſive Boemice Radimila Klattowienſi quondam Abbate? Hactenus Boleluzkius. Acutiori oculo nævos hujus Manuſcripti diſpexit jam Thomas Berg- hauer in Proto -Martyre ſuo pœnitentix in notis in c. 1. pag. 10. & 11. qui ad hiſtoriam S. Joannis Nepomuceni ſcribendam tum facultate donatus ipſam Metropolitanam Bibliothecam adeundi excutiendique, ſcribit : Klattovianas has origines conſcripfiſſe fertur Rothomanus . . . . pri- mus ſbbas monaſterii S. Laurentii Ord. S. Benedicti Klattoviæ, easque concin- naſſe ex memoriis confignatis a Wotico primo Klattovienſi Parocho. Etſ qui- busdam fabuloſæ , & ex ingenio magis , quam veritate ortum trahere videantur. Audi-de eodem MS. doctiſſimi Viri Bernardini Erber S. J. judicium: (a) Anonymi Klattovienſe, ſeu Glattovienſe Chronicon, quod res Bvemicas ab anno Æræ Chriſtianæ 752. uſque ad 1190. enarrat , & a plerisque ut fabulo- ſum exploditur. Balbinus authorem prodit Joannem Klattowsky, Civem Novæ Urbis Pragenſis, & ſcribit cum mala vel potius audaci manu in eo labori verſa- tum eſſe , Chronologium quippe totam confudit &c. Ut antem conjecturam meam enati Klattowskiani Manuſcripti aperiam, non vane ſuſpicor Joannem Klattowskium ſeu ſua induſtria, & lectione ahiorum authorum , ſeu popularium ſuorum relatione fuiſſe edoctum: Minime in hiſtoria patria locum iis concedi poſſe, quæ Hagecius anno 1167. de fundato Clattoviæ monaſterio Ordinis Prædi- catorum S. Dominici narrat , cum certum ſit eo anno ne quidem natum adhuc fuiſſe S. Dominicum ; in arena itaque cepit conſilium , & Or- dini Prædicatorum ſubſtituit Ordinem Divi Benedicti, ut tamen au- thoritatem aliquam verbis ſuis conciliaret, nihil autem ea de re apud alios teſtatum reperiret, ad hac putida commenta confugit, tanquam LUCIFER. a ſe (a) Bernardinus Erber. in Notitia illuſtris Regni Beben. c. unico de ſcriptoribus rer. Boem. p. 36.
299 CONFUTATIO ab anno 1158. uſque ad annum 1687. quo tu ipſe Balbinum ſcripfi ſe ais , ducto calculo Arithmetico , nonniſi quingenti & amplius anni de- currerint. Advertit jam Balbini circa hane hiſtoriam Glattovienſem fluctuationem Mathias Boleluzky Author Roſæ Bohemicx, Balbinoque coxtaneus, qui in eo ipſo Klatrowskiano apographo, quod manu ejus exaratum aſservatur in Bibliotheca A. A. R. R. P. P. Augustinia- norum Diſcalceatorum Neo-Praga, ſuo pugno hæc verba adnotavit: R. P. Bohuslaus Balbinus in adminiculis MSS. pro compoſitione Roſæ Bohemisæ de hac hiſtoria Klattovienſi fic adnotavit: “ Quam proximus eorum tem- porum Bochdan An. 1017. conſcripſit. „ Quomodo igitur a Rotomanno ſive Boemice Radimila Klattowienſi quondam Abbate? Hactenus Boleluzkius. Acutiori oculo nævos hujus Manuſcripti diſpexit jam Thomas Berg- hauer in Proto -Martyre ſuo pœnitentix in notis in c. 1. pag. 10. & 11. qui ad hiſtoriam S. Joannis Nepomuceni ſcribendam tum facultate donatus ipſam Metropolitanam Bibliothecam adeundi excutiendique, ſcribit : Klattovianas has origines conſcripfiſſe fertur Rothomanus . . . . pri- mus ſbbas monaſterii S. Laurentii Ord. S. Benedicti Klattoviæ, easque concin- naſſe ex memoriis confignatis a Wotico primo Klattovienſi Parocho. Etſ qui- busdam fabuloſæ , & ex ingenio magis , quam veritate ortum trahere videantur. Audi-de eodem MS. doctiſſimi Viri Bernardini Erber S. J. judicium: (a) Anonymi Klattovienſe, ſeu Glattovienſe Chronicon, quod res Bvemicas ab anno Æræ Chriſtianæ 752. uſque ad 1190. enarrat , & a plerisque ut fabulo- ſum exploditur. Balbinus authorem prodit Joannem Klattowsky, Civem Novæ Urbis Pragenſis, & ſcribit cum mala vel potius audaci manu in eo labori verſa- tum eſſe , Chronologium quippe totam confudit &c. Ut antem conjecturam meam enati Klattowskiani Manuſcripti aperiam, non vane ſuſpicor Joannem Klattowskium ſeu ſua induſtria, & lectione ahiorum authorum , ſeu popularium ſuorum relatione fuiſſe edoctum: Minime in hiſtoria patria locum iis concedi poſſe, quæ Hagecius anno 1167. de fundato Clattoviæ monaſterio Ordinis Prædi- catorum S. Dominici narrat , cum certum ſit eo anno ne quidem natum adhuc fuiſſe S. Dominicum ; in arena itaque cepit conſilium , & Or- dini Prædicatorum ſubſtituit Ordinem Divi Benedicti, ut tamen au- thoritatem aliquam verbis ſuis conciliaret, nihil autem ea de re apud alios teſtatum reperiret, ad hac putida commenta confugit, tanquam LUCIFER. a ſe (a) Bernardinus Erber. in Notitia illuſtris Regni Beben. c. unico de ſcriptoribus rer. Boem. p. 36.
Strana 291
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 291 a ſe in multo vetuftiore lecta eſsent; qua confidentia fraudeque tecta LUCFER. novam hiſtoriam Clattovix nec rebus ab aliis veteribus proditis, nec Chronologiæ uſpiam reſpondentem architectatus eſt. Florianus Ham- merſchmid, qui hujus Joannis Klattovskii manuſcripto tanquam regula uſus eſt , fatetur tamen P. 1. c. 8. p. 101. vernaculo ſermone , quo ſuam hiſtoriam ſcripſit, quemque latine reddimus : Sapius ego Glatto- viæ exquiſivi, quandonam, aut quo pacto Reverendi P. P. Dominicani mona- ſterium S. Laurentii poſt R. R. P. P. Benedictinos acceperint, ſed a nemine ve- ritatem & certitudinem reſcire potui. Scilicet fruſtrata opera Benedicti- norum monaſterium Glattoviæ quæfivit Hammerſchmidius , quemad- modum Czechi & Lechi avitas ſedes arcesque Jordanus in Croatia. Nos vero ſpe lactamur, ut, cum ad eos annos in Fastis Hagecianis pertigerimus, documenta adhuc idonea detegamus, quæ ostendant non alteri ordini, quam S. Dominici hanc Eccleſiam S. Laurentii, ut ſcribit Hagecius , fuiſſe conditam traditamque , quanquam annis po- sterioribus. Erat ea de re ante complures annos mihi ſermo cum A. R. ac Eximio P. Stixa Ordinis Prædicatorum meritiſſimo Provinciali, qui mihi faiſus ſe ſe Annales Provinciæ ſux ſcribere , hancque mate- riem digeſſiſfe, erit itaque fons, ad quem tum recurram, præſertim cum audiam ejus manuſcriptum Micro-Pragæ ſtudioſe ad S. Mariam Magdalenam ſervari. Cxterum de hoc S. Dominici Cœnobio Glatto- viæ ſuppetunt plura vetuſta documenta a ſæculo XIV. in Libris Erec- tionum apud Balbinum, nempe Volum. XIi. c. 6. pag. 234. F. 7. pag. 243. H. 3. pag. 254. Intelligis tandem Vir Cl. jam terriam tuam ve- tustatis baſim , cui Czechum ſuperſtruxiſti , tubicinibus ſuis ſuccu- buiſſe, . . . . . Jacet illud nobile fulcrum! Cur jacet ? artificis quia dextra ſolubilis illud Cementum ſtruxit reſolubile. (a) Proſequamur reliqua : II. His apocryphis documentis ſubjungis vetus vernaculum frag. Pag. 134. mentum ex vita quadam S. Adalberti rythmis Boemicis conſcripta , quam ais aſſervari in Bibliotheca Metropolitana ligneis aſſerculis com- pactam , tum alterum quodpiam inſtrumentum Illuſtriſſimæ familiæ Stoſſianæ ſeu Kaunicianæ de anno 1081., quod duobus ejusdem pro- ſapiæ ſigillis munitum eſſe contendis. Guorſum autem hæc duo PARS I. O o 2 mo- (a) Prudentius adverſus Judaos.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 291 a ſe in multo vetuftiore lecta eſsent; qua confidentia fraudeque tecta LUCFER. novam hiſtoriam Clattovix nec rebus ab aliis veteribus proditis, nec Chronologiæ uſpiam reſpondentem architectatus eſt. Florianus Ham- merſchmid, qui hujus Joannis Klattovskii manuſcripto tanquam regula uſus eſt , fatetur tamen P. 1. c. 8. p. 101. vernaculo ſermone , quo ſuam hiſtoriam ſcripſit, quemque latine reddimus : Sapius ego Glatto- viæ exquiſivi, quandonam, aut quo pacto Reverendi P. P. Dominicani mona- ſterium S. Laurentii poſt R. R. P. P. Benedictinos acceperint, ſed a nemine ve- ritatem & certitudinem reſcire potui. Scilicet fruſtrata opera Benedicti- norum monaſterium Glattoviæ quæfivit Hammerſchmidius , quemad- modum Czechi & Lechi avitas ſedes arcesque Jordanus in Croatia. Nos vero ſpe lactamur, ut, cum ad eos annos in Fastis Hagecianis pertigerimus, documenta adhuc idonea detegamus, quæ ostendant non alteri ordini, quam S. Dominici hanc Eccleſiam S. Laurentii, ut ſcribit Hagecius , fuiſſe conditam traditamque , quanquam annis po- sterioribus. Erat ea de re ante complures annos mihi ſermo cum A. R. ac Eximio P. Stixa Ordinis Prædicatorum meritiſſimo Provinciali, qui mihi faiſus ſe ſe Annales Provinciæ ſux ſcribere , hancque mate- riem digeſſiſfe, erit itaque fons, ad quem tum recurram, præſertim cum audiam ejus manuſcriptum Micro-Pragæ ſtudioſe ad S. Mariam Magdalenam ſervari. Cxterum de hoc S. Dominici Cœnobio Glatto- viæ ſuppetunt plura vetuſta documenta a ſæculo XIV. in Libris Erec- tionum apud Balbinum, nempe Volum. XIi. c. 6. pag. 234. F. 7. pag. 243. H. 3. pag. 254. Intelligis tandem Vir Cl. jam terriam tuam ve- tustatis baſim , cui Czechum ſuperſtruxiſti , tubicinibus ſuis ſuccu- buiſſe, . . . . . Jacet illud nobile fulcrum! Cur jacet ? artificis quia dextra ſolubilis illud Cementum ſtruxit reſolubile. (a) Proſequamur reliqua : II. His apocryphis documentis ſubjungis vetus vernaculum frag. Pag. 134. mentum ex vita quadam S. Adalberti rythmis Boemicis conſcripta , quam ais aſſervari in Bibliotheca Metropolitana ligneis aſſerculis com- pactam , tum alterum quodpiam inſtrumentum Illuſtriſſimæ familiæ Stoſſianæ ſeu Kaunicianæ de anno 1081., quod duobus ejusdem pro- ſapiæ ſigillis munitum eſſe contendis. Guorſum autem hæc duo PARS I. O o 2 mo- (a) Prudentius adverſus Judaos.
Strana 292
292 CONFUTATIO monumenta allegas? ſtruisne illis Czecho tuo aliquod fulcimentum ? Habetne alterutrum Czechi memoriam ? Primum , ut compendio refe- ram, dicit S. Adalbertum revertiſſe ad Czeckiam. Alterum ait: Wilhelmum Káunicium cum manipulo Czechorum & Moravorum occurriſſe fratri. Pro- fecto hi duo ſoli remi ſat validi tibi videri potuere ad hiſtorix Cze- chi navigium in portum provehendum: nempe nemini vel cogita- tione aſſequi licet , ut Czechia Czechique populi aliunde quam a Cze- cho tuo nomen invenerint. Negavine vero ego unquam Boemiam aliter Czechiam , & Boemos aliter Czechos appellatos fuiſſe ? quin uti creberrime alias, ita porro pronuncio: veroſimillime mihi videri jam Boleslaorum noſtrorum temporibus Czechiæ nomen pedetentim ad omnes Bohemiæ provincias, Czechorumque ad univerſum Bohemo- rum populum fuiſſe propagatum, quanquam in vetuſtis Scriptoribus nusquam ante Sæculum XII. & Cinnamum nomen id hactenus lege- rim. Si itaque fortuna benigno ſidere te reſpexit, & detexisti docu- mentum quodpiam Cinnamo vetuſtius, quod nomen Czechix aut Czechorum referat , næ argumentatione hac quidpiam certius atque evidentius, quam quod nulli alteri quam Czecho tam Czechia quam Czechi etymon ſuum debeant. Sed quid ajo te Cinnamo vetuſtius documentum detexiſſe? ſane utriusque (hoc paragrapho prolati) manu- ſcripti dialectus Boemica , utut vetus a te prædicatur , Cinnami æta- tem minime attingit. Non te later Vir Cl. haud aliqua re magis de- lectari ingenium meum, quam monumentorum patriorum vetuſtiorum ſtudio, adeo ut, ſi conatus meos minimos Viri ſummi ardori confer- re licet, non diffitear : genium mihi non abſimilem eſſe genio Illustriſ- ſimi ac Excellentiſſimi Epiſcopi Litomericenſis , cui res in proverbium abiit: Numus vetus, codex, alindve priſcum patrium documentum omnem operam & pretium excedunt. Oratum te itaque majorem in modum cuperem, ut archivum ſeu Bibliothecam indices, in quo hoc pervetuſtum Stoſſianum instrumentum duobus ſigillis munitum ſerve- tur. Nam ultra profiteor a Saculo XI. annoque 1081. nullum hacte- nus in manibus meis eſſe ſigillum nobilitatis Bohemicæ inter illam ſi- gillorum veterum prope myriadem, quam ab annis duodecim colli- go. Familiam id aliquando in Annalibus meis Hagecianis inter no- bilitatis noftræ vetuſta ornamenta infigniaque ducet. Hæres, & ter- giverſaris locum mihi indicare? Ego vero tibi Lectorique oftendam, quo loco deliteſcat , & quam nova execrandaque rurſum fraude uſus ſit Lucifer tuus, qui hæc verba ex prelo ante ſæculum dato libro ex- ſcri- LUCIFER,
292 CONFUTATIO monumenta allegas? ſtruisne illis Czecho tuo aliquod fulcimentum ? Habetne alterutrum Czechi memoriam ? Primum , ut compendio refe- ram, dicit S. Adalbertum revertiſſe ad Czeckiam. Alterum ait: Wilhelmum Káunicium cum manipulo Czechorum & Moravorum occurriſſe fratri. Pro- fecto hi duo ſoli remi ſat validi tibi videri potuere ad hiſtorix Cze- chi navigium in portum provehendum: nempe nemini vel cogita- tione aſſequi licet , ut Czechia Czechique populi aliunde quam a Cze- cho tuo nomen invenerint. Negavine vero ego unquam Boemiam aliter Czechiam , & Boemos aliter Czechos appellatos fuiſſe ? quin uti creberrime alias, ita porro pronuncio: veroſimillime mihi videri jam Boleslaorum noſtrorum temporibus Czechiæ nomen pedetentim ad omnes Bohemiæ provincias, Czechorumque ad univerſum Bohemo- rum populum fuiſſe propagatum, quanquam in vetuſtis Scriptoribus nusquam ante Sæculum XII. & Cinnamum nomen id hactenus lege- rim. Si itaque fortuna benigno ſidere te reſpexit, & detexisti docu- mentum quodpiam Cinnamo vetuſtius, quod nomen Czechix aut Czechorum referat , næ argumentatione hac quidpiam certius atque evidentius, quam quod nulli alteri quam Czecho tam Czechia quam Czechi etymon ſuum debeant. Sed quid ajo te Cinnamo vetuſtius documentum detexiſſe? ſane utriusque (hoc paragrapho prolati) manu- ſcripti dialectus Boemica , utut vetus a te prædicatur , Cinnami æta- tem minime attingit. Non te later Vir Cl. haud aliqua re magis de- lectari ingenium meum, quam monumentorum patriorum vetuſtiorum ſtudio, adeo ut, ſi conatus meos minimos Viri ſummi ardori confer- re licet, non diffitear : genium mihi non abſimilem eſſe genio Illustriſ- ſimi ac Excellentiſſimi Epiſcopi Litomericenſis , cui res in proverbium abiit: Numus vetus, codex, alindve priſcum patrium documentum omnem operam & pretium excedunt. Oratum te itaque majorem in modum cuperem, ut archivum ſeu Bibliothecam indices, in quo hoc pervetuſtum Stoſſianum instrumentum duobus ſigillis munitum ſerve- tur. Nam ultra profiteor a Saculo XI. annoque 1081. nullum hacte- nus in manibus meis eſſe ſigillum nobilitatis Bohemicæ inter illam ſi- gillorum veterum prope myriadem, quam ab annis duodecim colli- go. Familiam id aliquando in Annalibus meis Hagecianis inter no- bilitatis noftræ vetuſta ornamenta infigniaque ducet. Hæres, & ter- giverſaris locum mihi indicare? Ego vero tibi Lectorique oftendam, quo loco deliteſcat , & quam nova execrandaque rurſum fraude uſus ſit Lucifer tuus, qui hæc verba ex prelo ante ſæculum dato libro ex- ſcri- LUCIFER,
Strana 293
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XIV. 293 ſcripſit. Habentur inquam verba hæc in Bartholomxi Paprocii Dia- docho typis Pragenſibus Anno 1602. excuſo in Ordine Dominorum pagina 285. Verum quia verba Paprocii non eam dialectum Boemi- cam præſeferunt, quam Siculi undecimi vetuftas expoſcebat, verſute Lucifer tuus Paproci verba ad hanc antiquitatis ſimilitudinem effabri- cavit demptis literis liquidis , dyphthongis & cum primis hodierno i ſeu ri & cż ſublato ; operibus meis nempe convictus majores noſtros ali- quando hi literis caruiſſe. Quæ fraus ut jam in propatulo ſit, dabo tam tuorum, quam Paprocii verborum ſpecimen: LUCIFER. Verba Luciferi pag. 134. A bdyž do Morawi s tim Lidem a ſewſſym Ziwotem prigede ( Otto Brater geho ) nalezne Wilyma Bratra ſwého / an giż z Czech/ y z Morawi Lidu rytirſkeho pet tiſyc mnewſſe ho= tow cekak, nimiz Bratra ſwého Otty weſele zdeſſywſſe. Verba Paprocii pag. 285. A kdyż do Morawy s tim Lidem a ſewſſim Žiwotem prigede/ nalezne Wylima Bratra ſwého/ an giż z Cżech y z Morawy Lidu Rytijřſkeho pėt ti= ſyc mēwſſe / hotow ćekał gimiż Bra= tra ſweho Orty weſele zdēſywfſe. Credisne tandem in historia lecta me ſatis exercitatum, ut par ſim ſtrophis Luciferi tui detegendis, noverimque unde fragmentum non magni nominis ex ipſis viſceribus vaſtiſſimi codicis, quantus est Pa- procius, exſecuerit? Hem istud archivum tuum, istud vetustatis Sacra- rium ! Verum ut nonnemo veterum dixit : omne mendacium transparet, & indicia, quibus prodatur, agnoſcaturque , poſt ſe trahit. Ita in hoc bre- vi fragmento duo non obſcura veſtigia fraudis reliquit Lucifer. Nam cum in Paprocii laudata pagina deprehendiſset annum gesti hujus 1801 typographi oſcitantia corruptum, prudensque adverteret eum tolera- ri non poſſe , Paprocium correcturus numeris mediis tranſpoſitis ſub- ſtituit annum 1081. At quam acerbo Chronologiæ inflicto vulnere? integro enim ſæculo poſterius Wilhelmi hujus memoriam reponere oportuit. Lege Chronographum meum Siloenſem, quem Tomo I. Manuſcriptorum nusquam antehac editorum publici juris feci ad an- nos 1181. 1133. & 1185. & veriores fincerioresque quam in Papro- cio tum de Wilhelmo Kunicenſi, tum de loco Kuniz erectoque ibi- dem Monialium Præmonstratenſium cœnobio reperturus es. Alte- rum eſt : vocas in interpretatione tua latina ſuperiorum verborum Ot-Pag. 134. tonem fratrem Wilhelmi Principem Sileſia. Sed cui ſeu ſæculo unde- O O 3 cimo
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XIV. 293 ſcripſit. Habentur inquam verba hæc in Bartholomxi Paprocii Dia- docho typis Pragenſibus Anno 1602. excuſo in Ordine Dominorum pagina 285. Verum quia verba Paprocii non eam dialectum Boemi- cam præſeferunt, quam Siculi undecimi vetuftas expoſcebat, verſute Lucifer tuus Paproci verba ad hanc antiquitatis ſimilitudinem effabri- cavit demptis literis liquidis , dyphthongis & cum primis hodierno i ſeu ri & cż ſublato ; operibus meis nempe convictus majores noſtros ali- quando hi literis caruiſſe. Quæ fraus ut jam in propatulo ſit, dabo tam tuorum, quam Paprocii verborum ſpecimen: LUCIFER. Verba Luciferi pag. 134. A bdyž do Morawi s tim Lidem a ſewſſym Ziwotem prigede ( Otto Brater geho ) nalezne Wilyma Bratra ſwého / an giż z Czech/ y z Morawi Lidu rytirſkeho pet tiſyc mnewſſe ho= tow cekak, nimiz Bratra ſwého Otty weſele zdeſſywſſe. Verba Paprocii pag. 285. A kdyż do Morawy s tim Lidem a ſewſſim Žiwotem prigede/ nalezne Wylima Bratra ſwého/ an giż z Cżech y z Morawy Lidu Rytijřſkeho pėt ti= ſyc mēwſſe / hotow ćekał gimiż Bra= tra ſweho Orty weſele zdēſywfſe. Credisne tandem in historia lecta me ſatis exercitatum, ut par ſim ſtrophis Luciferi tui detegendis, noverimque unde fragmentum non magni nominis ex ipſis viſceribus vaſtiſſimi codicis, quantus est Pa- procius, exſecuerit? Hem istud archivum tuum, istud vetustatis Sacra- rium ! Verum ut nonnemo veterum dixit : omne mendacium transparet, & indicia, quibus prodatur, agnoſcaturque , poſt ſe trahit. Ita in hoc bre- vi fragmento duo non obſcura veſtigia fraudis reliquit Lucifer. Nam cum in Paprocii laudata pagina deprehendiſset annum gesti hujus 1801 typographi oſcitantia corruptum, prudensque adverteret eum tolera- ri non poſſe , Paprocium correcturus numeris mediis tranſpoſitis ſub- ſtituit annum 1081. At quam acerbo Chronologiæ inflicto vulnere? integro enim ſæculo poſterius Wilhelmi hujus memoriam reponere oportuit. Lege Chronographum meum Siloenſem, quem Tomo I. Manuſcriptorum nusquam antehac editorum publici juris feci ad an- nos 1181. 1133. & 1185. & veriores fincerioresque quam in Papro- cio tum de Wilhelmo Kunicenſi, tum de loco Kuniz erectoque ibi- dem Monialium Præmonstratenſium cœnobio reperturus es. Alte- rum eſt : vocas in interpretatione tua latina ſuperiorum verborum Ot-Pag. 134. tonem fratrem Wilhelmi Principem Sileſia. Sed cui ſeu ſæculo unde- O O 3 cimo
Strana 294
CONFUTATIO Pag. 133. 294 cimo ſeu ſequente notun adhuc erat nomen Principis Silefiæ ? quæ re- gio adhuc Sæculo XIV. ab omnibus Polonia audiit, ut inter alia ex Majeftate Caroli IV. a Frehero edita cognoſcere licet. Ostendi jam Parte II. Annalium meorum pag. 70. ex Ditmaro nonniſi portionem quandam fuiſſe hujus provinciæ , quæ pagus Silenſis a Zleſia ſeu Sabotho monte ita dicta fuit , multo vero poſterius accidiſſe, quod ab hoc monte & pago nomen ad integram provinciam propagatum fit. At- que hæc funt de Stoſſiano illo documento: Guid ſi vita illa S. Adal- berti rythmis vernaculis ſcripta , & aſſerculis ligneis, ( quod adhuc ſuperiore ſæculo factitatum eſſe pluribus exemplis probare in procli- vi eſt) tecta in manus meas pertingeret, an non fortaffis fimile vi- tium fraudemque mihi liceret detegere ? certe cum pleræque voces ad genium veteris linguæ Boemicæ accommodatæ funt, litera liquida i & g pro i in voce Wogtech oftendunt, manuſcriptum istud non eſſe hujus antiquitatis , cujus tu illud venditas. Ut taceam a majori- bus noſtris literam puram h loco ch ſemper ſcribi ſoſitam , habes hu- jus ſcriptionis vadimonium in Spitignæi Diplomate Fundationis Eccle- ſiæ Litomericenſis , habes in codice tuo ſupra allato Coſmæ, ubi tſeh & tſehia , non tſech aut tſechia ſcriptum legis. Næ ſi tu Lucifer ex In- dorum republica eſſes , pridem omni magiſtratu & dignitate excidiſ- ſes. Nam narrat Philoſtratus: (a) Apud Indos mos obtinet; fi quis in mendacio deprehenſus unquam fuerit, hac mulctatur pœna, ut nullo amplius magiſtratu aut dignitate fungi poſſit, quia communem hominum ſocietutem men- tiendo fraudaverit. III. Cum nihil prorſum tibi Czechoque tuo in prioribus pro- latis MSS. præſidii est, novum etian profers codicem, legitimum quidem, ſed miro rurſum Luciferi tui artificio ad multo majorem an- tiquitatem expolitum , ſuisque futilibus opinionibus affabre addolatum. Hunc excipit, inquis, MS. pervetus codex hoc titulo ornatus: “Incipit Chroni- ca Boemorum Coſma Decani Eccleſiæ Pragenſis authenticata ab . . . . Ex quo Pulkava plurimum profecit ; in hoc MS. codice hæc leguntur , quibus verbis ſubjungis teſtimonium de adventu Czechi ex Charvatia in Boemiam. Quem codicem te a Nobili & Conſultiſſimo D. Fabiano Stehlik de Czenkow & Treuſtat Piſnenſis urbis Viro Conſulari accepiſſe infra ſcribis. Fallaci lucerna ( liceat dicere ) uteris Lucifer , cujus lumen radiique in te ſolum reflectunt , nobis præter tenebras nihil reliquum LUCIER. Pag. 134. fa- (a) Philoſtratus ſ. 2. Apollonii c. 12.
CONFUTATIO Pag. 133. 294 cimo ſeu ſequente notun adhuc erat nomen Principis Silefiæ ? quæ re- gio adhuc Sæculo XIV. ab omnibus Polonia audiit, ut inter alia ex Majeftate Caroli IV. a Frehero edita cognoſcere licet. Ostendi jam Parte II. Annalium meorum pag. 70. ex Ditmaro nonniſi portionem quandam fuiſſe hujus provinciæ , quæ pagus Silenſis a Zleſia ſeu Sabotho monte ita dicta fuit , multo vero poſterius accidiſſe, quod ab hoc monte & pago nomen ad integram provinciam propagatum fit. At- que hæc funt de Stoſſiano illo documento: Guid ſi vita illa S. Adal- berti rythmis vernaculis ſcripta , & aſſerculis ligneis, ( quod adhuc ſuperiore ſæculo factitatum eſſe pluribus exemplis probare in procli- vi eſt) tecta in manus meas pertingeret, an non fortaffis fimile vi- tium fraudemque mihi liceret detegere ? certe cum pleræque voces ad genium veteris linguæ Boemicæ accommodatæ funt, litera liquida i & g pro i in voce Wogtech oftendunt, manuſcriptum istud non eſſe hujus antiquitatis , cujus tu illud venditas. Ut taceam a majori- bus noſtris literam puram h loco ch ſemper ſcribi ſoſitam , habes hu- jus ſcriptionis vadimonium in Spitignæi Diplomate Fundationis Eccle- ſiæ Litomericenſis , habes in codice tuo ſupra allato Coſmæ, ubi tſeh & tſehia , non tſech aut tſechia ſcriptum legis. Næ ſi tu Lucifer ex In- dorum republica eſſes , pridem omni magiſtratu & dignitate excidiſ- ſes. Nam narrat Philoſtratus: (a) Apud Indos mos obtinet; fi quis in mendacio deprehenſus unquam fuerit, hac mulctatur pœna, ut nullo amplius magiſtratu aut dignitate fungi poſſit, quia communem hominum ſocietutem men- tiendo fraudaverit. III. Cum nihil prorſum tibi Czechoque tuo in prioribus pro- latis MSS. præſidii est, novum etian profers codicem, legitimum quidem, ſed miro rurſum Luciferi tui artificio ad multo majorem an- tiquitatem expolitum , ſuisque futilibus opinionibus affabre addolatum. Hunc excipit, inquis, MS. pervetus codex hoc titulo ornatus: “Incipit Chroni- ca Boemorum Coſma Decani Eccleſiæ Pragenſis authenticata ab . . . . Ex quo Pulkava plurimum profecit ; in hoc MS. codice hæc leguntur , quibus verbis ſubjungis teſtimonium de adventu Czechi ex Charvatia in Boemiam. Quem codicem te a Nobili & Conſultiſſimo D. Fabiano Stehlik de Czenkow & Treuſtat Piſnenſis urbis Viro Conſulari accepiſſe infra ſcribis. Fallaci lucerna ( liceat dicere ) uteris Lucifer , cujus lumen radiique in te ſolum reflectunt , nobis præter tenebras nihil reliquum LUCIER. Pag. 134. fa- (a) Philoſtratus ſ. 2. Apollonii c. 12.
Strana 295
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 295 faciunt. Patere vero ut manibus tuis lucernam eximam , ipſeque lu- LUCIFER. cem ſic accommodem , ut quis qualisque ſit codex, aut cujus ætatis ſit hoc Chromicon , clarius cognoſcatur. Et quidem antequam co- dicem hunc penitius contempler , videris mihi Lucifer novam prorſus & admiratione ſumma dignam rem narrare , dum aliud Coſmæ Chro- nicon verbis, hiſtoriarum ſerie , Chronologia , rerum amplitudine , annorumque productione a noto illo vulgatoque Coſmæ Chronico, quod jam bis a Frehero, ſemel per ſectiones Pragæ, iterum a Menke- nio T. I. excuſum habemus, in lucem profers. Gui factum eſt, ut Coſmas duplex diverſum rebus verbisque Chronicon ſcripſerit? Vi- xitne Coſmas uſque ad annum 1330. quo Chronicon iſtud eodem ver- borum contextu procurrit? ſane pro octogenario, quam ætatem paſ- ſun ei historici concedunt, jam tricentenarium fuiſſe Coſmam tibi con- cedendum erit. Verum ne lucernæ quidem tuæ lumine mihi magno- opere neceſſum est, cognitus mihi est ille codex Plſnensis, quem an- te complures annos apud te aliquoties vidi, tumultuarie excurri , imo quæpiam excerpſi, ut ex meis vulgatis opuſculis legere eſt. Guid ſi jam codex iſte a te redditus, nobilis ac Conſultiſſimi Viri Stehlikii beneficio in manibus meis eſt, ut ex autographo Luciferum tuum, ſa non ſycophantix, certe magnæ imperitiæ errorisque convincere liceat ? Quid vero is de hoc codice ait? ex que Pulkava plurimum profecit, nem- pe ex codice Stehlikiano ſeu exiſtimato illo Coſmæ Chronico? Quo atro plagiarii crimine Lucifer nobis depingis Pulkavam, ſi id Chroni- con a Chronico Pulkavæ diverſum eſt, quod ejus verbis ( ſi Brande- burgenſem hiſtoriam excipias ) a capite ad calcem reſpondet ? An non hoc fragmentum de Czechi adventu, quod pag. 135. profers, to- tidem verbis habetur in Pulkavæ MS. codice A. A. R. R. P. P. Cruci- gerorum cum rubeo corde ad S. Crucem Majorem Vetero - Pragæ? An non in Noſtiziano ? an non in Wiſſehradenſi Pulkavæ codice ? at- que ut celerius victas des manus , inſpice exemplar, quod Menkenius Tomo III. pag. 1617. & Ludevigius Reliquiarum ſuarum Tomo XI. pag. 129. excudi fecit , an non hæc ipſiſſima verba lecturus? Lecturus ibidem , quemadmodum in Stehlikiano codice, fragmentum integrum fine lacuna & interjectis lineolis inter voces vocatur & Czechi his ver- bis : Dicitur enim Boemia a Boh, quod eſt Deus interpretatum in lingua Sla- vonica, & ideo hac interpretatione a nomine Dei Bohemi dicti ſunt , quæ ver- ba Lucifer conſulto truncaſti, quod codicis tui exiſtimationi nonnihil detractura formidaveris. Sed ut hoc monſtrum Herculea clava peni- tus
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 295 faciunt. Patere vero ut manibus tuis lucernam eximam , ipſeque lu- LUCIFER. cem ſic accommodem , ut quis qualisque ſit codex, aut cujus ætatis ſit hoc Chromicon , clarius cognoſcatur. Et quidem antequam co- dicem hunc penitius contempler , videris mihi Lucifer novam prorſus & admiratione ſumma dignam rem narrare , dum aliud Coſmæ Chro- nicon verbis, hiſtoriarum ſerie , Chronologia , rerum amplitudine , annorumque productione a noto illo vulgatoque Coſmæ Chronico, quod jam bis a Frehero, ſemel per ſectiones Pragæ, iterum a Menke- nio T. I. excuſum habemus, in lucem profers. Gui factum eſt, ut Coſmas duplex diverſum rebus verbisque Chronicon ſcripſerit? Vi- xitne Coſmas uſque ad annum 1330. quo Chronicon iſtud eodem ver- borum contextu procurrit? ſane pro octogenario, quam ætatem paſ- ſun ei historici concedunt, jam tricentenarium fuiſſe Coſmam tibi con- cedendum erit. Verum ne lucernæ quidem tuæ lumine mihi magno- opere neceſſum est, cognitus mihi est ille codex Plſnensis, quem an- te complures annos apud te aliquoties vidi, tumultuarie excurri , imo quæpiam excerpſi, ut ex meis vulgatis opuſculis legere eſt. Guid ſi jam codex iſte a te redditus, nobilis ac Conſultiſſimi Viri Stehlikii beneficio in manibus meis eſt, ut ex autographo Luciferum tuum, ſa non ſycophantix, certe magnæ imperitiæ errorisque convincere liceat ? Quid vero is de hoc codice ait? ex que Pulkava plurimum profecit, nem- pe ex codice Stehlikiano ſeu exiſtimato illo Coſmæ Chronico? Quo atro plagiarii crimine Lucifer nobis depingis Pulkavam, ſi id Chroni- con a Chronico Pulkavæ diverſum eſt, quod ejus verbis ( ſi Brande- burgenſem hiſtoriam excipias ) a capite ad calcem reſpondet ? An non hoc fragmentum de Czechi adventu, quod pag. 135. profers, to- tidem verbis habetur in Pulkavæ MS. codice A. A. R. R. P. P. Cruci- gerorum cum rubeo corde ad S. Crucem Majorem Vetero - Pragæ? An non in Noſtiziano ? an non in Wiſſehradenſi Pulkavæ codice ? at- que ut celerius victas des manus , inſpice exemplar, quod Menkenius Tomo III. pag. 1617. & Ludevigius Reliquiarum ſuarum Tomo XI. pag. 129. excudi fecit , an non hæc ipſiſſima verba lecturus? Lecturus ibidem , quemadmodum in Stehlikiano codice, fragmentum integrum fine lacuna & interjectis lineolis inter voces vocatur & Czechi his ver- bis : Dicitur enim Boemia a Boh, quod eſt Deus interpretatum in lingua Sla- vonica, & ideo hac interpretatione a nomine Dei Bohemi dicti ſunt , quæ ver- ba Lucifer conſulto truncaſti, quod codicis tui exiſtimationi nonnihil detractura formidaveris. Sed ut hoc monſtrum Herculea clava peni- tus
Strana 296
256 CONFUTATIO tus conficiam , ajo : Chronici in Stehlikiano codice primum autogra- phumque titulum non alium fuiſſe , quam : Incipit Chronica Boemorum. Verba ſubtus poſita: Coſme Decani Eccleſie Pragenſis authenticata ab.. .. Po- steriore manu ſcripta ſunt, id oſtendit character tum difformis ab ate- ro , tum minor , tum alio atramento ſcriptus , & parenthefi incluſus, ut, cuicunque ſpectare libuerit, exhibere omni tempore paratus ſum, multisque explorandum jam exhibui. Scilicet compendiata Pulkava Chronica , e quibus geſta Marchionatus Brandeburgix demta ſunt & nonnunquam posteriorum licentia, aut ſcribarum oſcitantia, qui marginales diverſorum notas in ipſum textum inſeruere , interpolata ſunt : paſſim Anonyma vulgata ſunt , tale est exemplar Noſtizianum, tale Wiſſehradenſe, tale Ludevigii atque Menkenii, tale denique erat etiam Stehlikianum , ſed infeliciter incidit in indocti hominis manus, cui nec Coſmæ , nec Pulkavæ Chronicon uſquam lectum fuiſſe vide- tur , quique ſola ariolatione ac conjectura verba Coſmæ Decari &c. ſub- jecit. Quanquam quid per vocem authenticata ab . .inteiligere aut ſub- jungere voluerit , ipſe mente non aſſequar. Chronicon certe epito- matum Pulkavæ eſſe , rebus nimirum de Brandeburgia omiſſs, dubi- tare non licet, reſpondetque ad amuſſim in partitione capitum & ti- tulorum cum Menkeniano exemplari, ceſſat vero, ut alia omnia Pul- kavæ Chronica, cum anno 1330. & morte Eliſabethæ Reginæ. Nam quæ in hoc Stehlikiano codice de Joanne Rege , & Carolo Guarto ſubjiciuntur , jam extra ordinem & Chronologiam imo & capitum numerum narrantur, a poſteriore quocunque adjecta, post annum enim dictum 1330. reditur ad annum 1316. rurſum ad annum 1378. denique ad annum 1361. Viſurus Benevole Lector Tomo III. noſtro Manuſcriptorum nuſquam antehac editorum variantes Pulkavæ lectio- nes ex hoc ipſo Stehlikiano codice , quo genuinum integrumque Pul- kavæ Chronicon prolaturi ſumus , & deprehenſurus non aquam aquæ fimiliorem. Iſtud non mediocri admiratione defigit animum: tanta obſtinatione iſthic a Lucifero Stehlikiani codicis Chronicon pro Coſ- mæ partu venditari, poſteaquam jam ante annos complures te Vir Cl. monui, atque ad oculum oſtendi verba illa Coſmæ Decani &c. alia di- verſa poſteriore manu adjecta eſſe, poſteaquam vel de memoria ini- tium Chronici Pulkavæ his verbis reſpondens tibi recitavi coram, po- ſteaquam , ne inſpecto quidem Stehlikiano codice , prædixi id cum morte Reginæ Eliſabethæ deſinere. Credamne hæc te celaſſe Luci- ferum tuum? aut non commonefeciſſe , ne literatos quosque Codicis iſtius ignaros fallat? Sed LUCITER. Æquum
256 CONFUTATIO tus conficiam , ajo : Chronici in Stehlikiano codice primum autogra- phumque titulum non alium fuiſſe , quam : Incipit Chronica Boemorum. Verba ſubtus poſita: Coſme Decani Eccleſie Pragenſis authenticata ab.. .. Po- steriore manu ſcripta ſunt, id oſtendit character tum difformis ab ate- ro , tum minor , tum alio atramento ſcriptus , & parenthefi incluſus, ut, cuicunque ſpectare libuerit, exhibere omni tempore paratus ſum, multisque explorandum jam exhibui. Scilicet compendiata Pulkava Chronica , e quibus geſta Marchionatus Brandeburgix demta ſunt & nonnunquam posteriorum licentia, aut ſcribarum oſcitantia, qui marginales diverſorum notas in ipſum textum inſeruere , interpolata ſunt : paſſim Anonyma vulgata ſunt , tale est exemplar Noſtizianum, tale Wiſſehradenſe, tale Ludevigii atque Menkenii, tale denique erat etiam Stehlikianum , ſed infeliciter incidit in indocti hominis manus, cui nec Coſmæ , nec Pulkavæ Chronicon uſquam lectum fuiſſe vide- tur , quique ſola ariolatione ac conjectura verba Coſmæ Decari &c. ſub- jecit. Quanquam quid per vocem authenticata ab . .inteiligere aut ſub- jungere voluerit , ipſe mente non aſſequar. Chronicon certe epito- matum Pulkavæ eſſe , rebus nimirum de Brandeburgia omiſſs, dubi- tare non licet, reſpondetque ad amuſſim in partitione capitum & ti- tulorum cum Menkeniano exemplari, ceſſat vero, ut alia omnia Pul- kavæ Chronica, cum anno 1330. & morte Eliſabethæ Reginæ. Nam quæ in hoc Stehlikiano codice de Joanne Rege , & Carolo Guarto ſubjiciuntur , jam extra ordinem & Chronologiam imo & capitum numerum narrantur, a poſteriore quocunque adjecta, post annum enim dictum 1330. reditur ad annum 1316. rurſum ad annum 1378. denique ad annum 1361. Viſurus Benevole Lector Tomo III. noſtro Manuſcriptorum nuſquam antehac editorum variantes Pulkavæ lectio- nes ex hoc ipſo Stehlikiano codice , quo genuinum integrumque Pul- kavæ Chronicon prolaturi ſumus , & deprehenſurus non aquam aquæ fimiliorem. Iſtud non mediocri admiratione defigit animum: tanta obſtinatione iſthic a Lucifero Stehlikiani codicis Chronicon pro Coſ- mæ partu venditari, poſteaquam jam ante annos complures te Vir Cl. monui, atque ad oculum oſtendi verba illa Coſmæ Decani &c. alia di- verſa poſteriore manu adjecta eſſe, poſteaquam vel de memoria ini- tium Chronici Pulkavæ his verbis reſpondens tibi recitavi coram, po- ſteaquam , ne inſpecto quidem Stehlikiano codice , prædixi id cum morte Reginæ Eliſabethæ deſinere. Credamne hæc te celaſſe Luci- ferum tuum? aut non commonefeciſſe , ne literatos quosque Codicis iſtius ignaros fallat? Sed LUCITER. Æquum
Strana 297
RADIT I. REVLEXIONIS II. §. XIV. 297 Æquum eſt ab æquis te par impetraſſere , Ab iniquis porro haud æquum eſt , æqua poſtules. Plaut. LUCIFER. Quæ cum ita fint , quis jam prudens hiſtoriarumque gnarus ex hoc Chronico Czecho tuo aliquod fulcimentum quærat ? cum nemini in- cognitum ſit Pulkavam Dalimilo poſterius ſcripſiſſe , imo ſua paſſim ex Dalimilo mutuaſſe , qui nimirum (ut habet Codex MS. S. Crucis majoris) primum anno 1374, atque idcirco ſexaginta annis ſerius Da- limilo, Chronicon ſuum abſolvit. IV. Ex eodem MS. chartaceo Stehlikiano Plſnenſi codice pro- Pag. 135. fers eadem pagina aliam veterem Epitomen, quæ etiam Czechi his verbis meminit: Exierunt tres fratres unus nomine Czesh , qui fundavit Boemiam, ſecundus Krak, qui construxit Krakoviam, tertius Lech, qui fun- davit Lechnitz, & plantavit totam Silesiam. Eam epitomen eſſe Franciſ- ei Canonici Pragenſis ipſe tu remoto omni dubio certo ſtatuis, dum ais : non eſt alius quam Franciſcus Eccleſiæ Metropolitunæ Pragenſs Cunonicus. Imo cum ego ex hae epitome tumultuarie olim apud te inſpecta qua- dam excerplitſem, & jam eam ad Sæculum XIV. jam Sæculum XV. rejeciſſem, ſarcaſtice tu fluctuationem meam ſeu contradictionem in- digitaturus , in margine apponis : Ita ſibi hic ſcriptor conſtat. At vero Pag. 135. ego non diffiteor epitomen hanc obiter apud te viſam , & primos nonniſi annos a me lectos fuiffe, nempe cum Stehlikianns codex ad- huc in menibus tuis eſſet , nec rogatus ullis precibus locum dares , ut ſeu eum ſolertius excutere, ſen exſcribere liceret. In hac-tamen de- properatione vidi epitomen hanc ultra initium ſæculi XV. excurrere. Jam cum omni ſectiritate , quemadmodum iſthic pag, 135. facis , pro- nunciares, hanc epitomen Franciſci Pragenſis Canonici efſe, remque claris verbis intra ipſam epitomen exprimi aſſeverares, verbis tuis fi- dem integram præbui, Parte II. annalium meorum pag, 70. eam ipſam epitomen nomine Franciſci referens. Cum tamen , ut ante dixi, narrationem excurrere vidiſſem ad Sxculum usque XV., non nesci- rem antem Franciſeum alterius Chronici ſcriptorem jam Sxculo XIV, fatis ceſſiſſe, argumentatus ſum epitomen hanc alterius eſſe Franciſci Canonici Pragenſis , qui priori in Canonicatu. Pragenſi ſucceſſeras & ſæculo XV. vixit. Guod ne tanquam araneus ex memet ipſo fingere rurſum tibi videar : lege diplomata Wenceslai noſtri iner- tis & Romanorum Regis, in quibus paſlim Franciſaum Cavenicum Exu- genſem & Prapoſitum Boleslavienſem Notarii nomine. ſubſcrintum inve- PARS I. Pp mes.
RADIT I. REVLEXIONIS II. §. XIV. 297 Æquum eſt ab æquis te par impetraſſere , Ab iniquis porro haud æquum eſt , æqua poſtules. Plaut. LUCIFER. Quæ cum ita fint , quis jam prudens hiſtoriarumque gnarus ex hoc Chronico Czecho tuo aliquod fulcimentum quærat ? cum nemini in- cognitum ſit Pulkavam Dalimilo poſterius ſcripſiſſe , imo ſua paſſim ex Dalimilo mutuaſſe , qui nimirum (ut habet Codex MS. S. Crucis majoris) primum anno 1374, atque idcirco ſexaginta annis ſerius Da- limilo, Chronicon ſuum abſolvit. IV. Ex eodem MS. chartaceo Stehlikiano Plſnenſi codice pro- Pag. 135. fers eadem pagina aliam veterem Epitomen, quæ etiam Czechi his verbis meminit: Exierunt tres fratres unus nomine Czesh , qui fundavit Boemiam, ſecundus Krak, qui construxit Krakoviam, tertius Lech, qui fun- davit Lechnitz, & plantavit totam Silesiam. Eam epitomen eſſe Franciſ- ei Canonici Pragenſis ipſe tu remoto omni dubio certo ſtatuis, dum ais : non eſt alius quam Franciſcus Eccleſiæ Metropolitunæ Pragenſs Cunonicus. Imo cum ego ex hae epitome tumultuarie olim apud te inſpecta qua- dam excerplitſem, & jam eam ad Sæculum XIV. jam Sæculum XV. rejeciſſem, ſarcaſtice tu fluctuationem meam ſeu contradictionem in- digitaturus , in margine apponis : Ita ſibi hic ſcriptor conſtat. At vero Pag. 135. ego non diffiteor epitomen hanc obiter apud te viſam , & primos nonniſi annos a me lectos fuiffe, nempe cum Stehlikianns codex ad- huc in menibus tuis eſſet , nec rogatus ullis precibus locum dares , ut ſeu eum ſolertius excutere, ſen exſcribere liceret. In hac-tamen de- properatione vidi epitomen hanc ultra initium ſæculi XV. excurrere. Jam cum omni ſectiritate , quemadmodum iſthic pag, 135. facis , pro- nunciares, hanc epitomen Franciſci Pragenſis Canonici efſe, remque claris verbis intra ipſam epitomen exprimi aſſeverares, verbis tuis fi- dem integram præbui, Parte II. annalium meorum pag, 70. eam ipſam epitomen nomine Franciſci referens. Cum tamen , ut ante dixi, narrationem excurrere vidiſſem ad Sxculum usque XV., non nesci- rem antem Franciſeum alterius Chronici ſcriptorem jam Sxculo XIV, fatis ceſſiſſe, argumentatus ſum epitomen hanc alterius eſſe Franciſci Canonici Pragenſis , qui priori in Canonicatu. Pragenſi ſucceſſeras & ſæculo XV. vixit. Guod ne tanquam araneus ex memet ipſo fingere rurſum tibi videar : lege diplomata Wenceslai noſtri iner- tis & Romanorum Regis, in quibus paſlim Franciſaum Cavenicum Exu- genſem & Prapoſitum Boleslavienſem Notarii nomine. ſubſcrintum inve- PARS I. Pp mes.
Strana 298
208 CONFUTATIO Pag. 135. nies. (a) Atque hoc errore me tuus abripuit error , hæc mihi ani- mo ſteterat ſententia , antequam Epitomen illam totam legendo ex- curriſſem. Guod dein eadem Parte pag. 95. Epitome hæc, author- que illius ad Sæculum XIV. a me rejiciatur , non eſt, niſi oſcitantia typographi, ſeu ſi malis, præcipitatio culami mei; nec enim ejusmodi hallucinationibus immunem auſis pronunciare tenuem lucubrationem tuam. Si enim pag. 35. calamus tuus loco S. Wonceslai ſcripſit gra- viſſimo errore S. Adalberti; quidni in namero IV. & V. cnligiando ſomnus & ceſpitatio calamo meo obrepere potuit? Ut proinde inſo- lens fit tud expoſtulatio & ſarcaſmus: Ita ſihi his ſcriptor conſtat. At vero postquam tandem Stehlikianus Codex in manus meas devenit, epitomenque iſtam meditate per omnes partes legi excuilique, video cymbam tuam Vir Cl. longiſſime a portu aberrantem, nihilque mi- nus ſuſtineri poſſe, quam ut hæc epitome alterutrius Franciſci Cano- nici Pragenſis, ſeu prioris qui ſæculo XIV. ſeu poſterioris, qui ſæcu- ło XV. floruit , eſſe poſſit. Guod Epitomen hanc Franciſco Canoni- co Pragenîi (priori quidem, qui ſæculo XIV. vixit ) vendices, nullum tibi aliud argumentum eft, quam quod hæc Epitome ad annum 1334. hæc ſcribat, quæ etiam in opinionis tuæ firmamentum pag. 135. ad verbum recitas: Eodem anno ( inquit author ) inſurrexerunt Plebuni ci- vitatis Pragenſis contra Ordines Mendicantium , qui conſueverant prædicare in Eccleſia Pragenſi: ſed poſtea Dominus Joannes Epiſcopus Pragenſu XNVII. Fran- ciſcum Capellanum ſuum Prædicutorem & Pænitentiarium ſcilicet Eccleſiæ Pra- genſis inſtituit , qui ob reverentiam Epiſcopi hanc ſecundum partem Chronicæ conſcripſit. Hic tuus murus aheneus ! ſed quam celeriter inopineque humi procubiturus ſit , jam agnoſces. Ante omnia autem ſciendum Epitomen hane ſeu breve Chronicon in Stehlikiano Codice fine ullo prævio authoris nomine eſſe exaratum , & diverſorum Chronicorum Boemiæ quoddam ſummarium eſſe, cui tamen poſterius author tem- poris ſui geſta per annos compendio adjecit. Titulus vero his verbis conceptus eſt: Incipit Cronica Bohemorum ab ipſorum inicio conſcripta , de multis aliis provincie Cronicis excerpta , que ita breviata memoriam inducit po- ſteris , & tradit , qui fuerunt inventores terre , Judices , Duces , Principes , Reges, & Epiſcopi , Archi-Epiſcopi ſcriptotenus relicta. Quod itaque Chro- nicon LUCIFER. (α) Diploma Wencesiai Petro Misiin Civi Pragenſi datum Anno 1401. die 29 Apri- lis, in quo hac verba ſubſcripta leguntur: Per D. Procopimn Marchiouem Mo- raviæ. Franciſcus Canonicus Prugenſis. Anno 1418. ſimul Præpoſaus Bolesla- vienſis ſubſcriptus legitur in literis Conradi Archi- Epiſcopi Pragenlis.
208 CONFUTATIO Pag. 135. nies. (a) Atque hoc errore me tuus abripuit error , hæc mihi ani- mo ſteterat ſententia , antequam Epitomen illam totam legendo ex- curriſſem. Guod dein eadem Parte pag. 95. Epitome hæc, author- que illius ad Sæculum XIV. a me rejiciatur , non eſt, niſi oſcitantia typographi, ſeu ſi malis, præcipitatio culami mei; nec enim ejusmodi hallucinationibus immunem auſis pronunciare tenuem lucubrationem tuam. Si enim pag. 35. calamus tuus loco S. Wonceslai ſcripſit gra- viſſimo errore S. Adalberti; quidni in namero IV. & V. cnligiando ſomnus & ceſpitatio calamo meo obrepere potuit? Ut proinde inſo- lens fit tud expoſtulatio & ſarcaſmus: Ita ſihi his ſcriptor conſtat. At vero postquam tandem Stehlikianus Codex in manus meas devenit, epitomenque iſtam meditate per omnes partes legi excuilique, video cymbam tuam Vir Cl. longiſſime a portu aberrantem, nihilque mi- nus ſuſtineri poſſe, quam ut hæc epitome alterutrius Franciſci Cano- nici Pragenſis, ſeu prioris qui ſæculo XIV. ſeu poſterioris, qui ſæcu- ło XV. floruit , eſſe poſſit. Guod Epitomen hanc Franciſco Canoni- co Pragenîi (priori quidem, qui ſæculo XIV. vixit ) vendices, nullum tibi aliud argumentum eft, quam quod hæc Epitome ad annum 1334. hæc ſcribat, quæ etiam in opinionis tuæ firmamentum pag. 135. ad verbum recitas: Eodem anno ( inquit author ) inſurrexerunt Plebuni ci- vitatis Pragenſis contra Ordines Mendicantium , qui conſueverant prædicare in Eccleſia Pragenſi: ſed poſtea Dominus Joannes Epiſcopus Pragenſu XNVII. Fran- ciſcum Capellanum ſuum Prædicutorem & Pænitentiarium ſcilicet Eccleſiæ Pra- genſis inſtituit , qui ob reverentiam Epiſcopi hanc ſecundum partem Chronicæ conſcripſit. Hic tuus murus aheneus ! ſed quam celeriter inopineque humi procubiturus ſit , jam agnoſces. Ante omnia autem ſciendum Epitomen hane ſeu breve Chronicon in Stehlikiano Codice fine ullo prævio authoris nomine eſſe exaratum , & diverſorum Chronicorum Boemiæ quoddam ſummarium eſſe, cui tamen poſterius author tem- poris ſui geſta per annos compendio adjecit. Titulus vero his verbis conceptus eſt: Incipit Cronica Bohemorum ab ipſorum inicio conſcripta , de multis aliis provincie Cronicis excerpta , que ita breviata memoriam inducit po- ſteris , & tradit , qui fuerunt inventores terre , Judices , Duces , Principes , Reges, & Epiſcopi , Archi-Epiſcopi ſcriptotenus relicta. Quod itaque Chro- nicon LUCIFER. (α) Diploma Wencesiai Petro Misiin Civi Pragenſi datum Anno 1401. die 29 Apri- lis, in quo hac verba ſubſcripta leguntur: Per D. Procopimn Marchiouem Mo- raviæ. Franciſcus Canonicus Prugenſis. Anno 1418. ſimul Præpoſaus Bolesla- vienſis ſubſcriptus legitur in literis Conradi Archi- Epiſcopi Pragenlis.
Strana 299
KADII I. REFLEXIONIS. II. §. XIV. 299 nicon cum ex aliis pluribus excerpfit congeſſitque author, non raro LUCIFER. ipſa verba ſervavit, quæ in aliis Chronicis notata reperit. Sic verba illa a te ſupra allata: Sed po�ea Dominus Joannes Epiſcopus Pragenſis XXVII. Pag. 135. branciſcum Capellanum ſuum Prædicatorem & Pænitentiarium ſcilicet Eccleſiæ Pragenſis inſtituit , qui ob reverentiam Epiſcopi hanc ſecundam partem Chronicæ conſcripſit. Mutuavit author pene ad verbum ex Franciſci Chronico, quod aliter paſſim Chronica Pragenſis audit, & quod Prænobilis ac Cla- riſſimus D. Joan. Auguſtinus Kneysl Appellationum Conſiliarius ex codice Metropolitano deſumptum Theſibus ſuis Juridicis anno 1754. adnexuit. Ibi enim ſecundæ Partis libro tertio c. 3. pag. 85. hac ea- dem post fuſe commemoratam Plebanos inter Pragenſes & Ordines Mendicantium 1334. exortam controverſiam his verbis ſubjungit: Con- ſueverant autem prefati Religioſi diebus dominicis in Eccleſia Pragenſi ad popu- lum facere ſermonem, quos Venerabilis in Chriſto Pater Dominus Johannes IIII. Pragenſis Epiſcopus XXVII. amplius hunc ſaciendum non admiſit. Commiſit au- tem ibidem officium predicationis ſno Capellano & Pænitentiario Franciſco quon- dam Rectori Scole in Wiſfegrado, qui ( NB. ) ob reverentium & mandutum ipſius ſcripſit hanc ſecundam partem Cronice Pragenſs. Qux poſteriora verba epi- tomaror Chronici Stehlikiani miſſa nopniſi una & altera voce in Chro- nicon ſuum retulit , exſcripſitque, Verba igitur Stehlikiani Chronici qui ( Franciſcus ) ob reverentiam Epiſcopi hanc ſecundam partem Chronicæ conſcripſit , non reſpiciunt ad brevem illam Epitomen , quæ in Ste- hlikiano codice conſignatur , ſed ad Chronicam Pragenſem, cujus ſe- cundam Partem ſcripſit Franciſcus , quamque in tres libros diſpeſcuit, ut ex apographo Kneysliano typis excuſo videre licet. Multunque miror Vir Cl. quod hæc eadem mox recitata verba nullam tibi dubita- tionem hæſiationemque oggeſſerint , cum in hae Epitome ne indicium quidem alicujus pritna aut ſecundæ partis deprehenderis, imo videris au- thorem unum eundemque ab incunabulis gentis nostræ uſque ad an- num 1438. eodem verborum tenore progredi. Recte itaque (icero: Error fatalis quædam calamitas occuput improvidas hominum mentes. Nam & iſfhic minus providam mentem tuam occupavit , cum Franciſco ſxculi XIV. ſcriptori Chronicon adjudicaſti, quod una eademque ora- tione longe ultra xtatem Franciſci procurrit, quod cum narratis Chro- nicæ ſux Pragenſis plutibus locis pugnat; nam ſi vel ipſam Czechi Le- chique memoriam in hac epitome relatam ad lydiun lapidem ſcripto- rum Franciſei exigis , cogniturus eum his fabulis penitus abſtinuiſſe , & primum omnium locum inter Duces Bohemix Przemyslo in Caralo- PARS I. P p 2 go
KADII I. REFLEXIONIS. II. §. XIV. 299 nicon cum ex aliis pluribus excerpfit congeſſitque author, non raro LUCIFER. ipſa verba ſervavit, quæ in aliis Chronicis notata reperit. Sic verba illa a te ſupra allata: Sed po�ea Dominus Joannes Epiſcopus Pragenſis XXVII. Pag. 135. branciſcum Capellanum ſuum Prædicatorem & Pænitentiarium ſcilicet Eccleſiæ Pragenſis inſtituit , qui ob reverentiam Epiſcopi hanc ſecundam partem Chronicæ conſcripſit. Mutuavit author pene ad verbum ex Franciſci Chronico, quod aliter paſſim Chronica Pragenſis audit, & quod Prænobilis ac Cla- riſſimus D. Joan. Auguſtinus Kneysl Appellationum Conſiliarius ex codice Metropolitano deſumptum Theſibus ſuis Juridicis anno 1754. adnexuit. Ibi enim ſecundæ Partis libro tertio c. 3. pag. 85. hac ea- dem post fuſe commemoratam Plebanos inter Pragenſes & Ordines Mendicantium 1334. exortam controverſiam his verbis ſubjungit: Con- ſueverant autem prefati Religioſi diebus dominicis in Eccleſia Pragenſi ad popu- lum facere ſermonem, quos Venerabilis in Chriſto Pater Dominus Johannes IIII. Pragenſis Epiſcopus XXVII. amplius hunc ſaciendum non admiſit. Commiſit au- tem ibidem officium predicationis ſno Capellano & Pænitentiario Franciſco quon- dam Rectori Scole in Wiſfegrado, qui ( NB. ) ob reverentium & mandutum ipſius ſcripſit hanc ſecundam partem Cronice Pragenſs. Qux poſteriora verba epi- tomaror Chronici Stehlikiani miſſa nopniſi una & altera voce in Chro- nicon ſuum retulit , exſcripſitque, Verba igitur Stehlikiani Chronici qui ( Franciſcus ) ob reverentiam Epiſcopi hanc ſecundam partem Chronicæ conſcripſit , non reſpiciunt ad brevem illam Epitomen , quæ in Ste- hlikiano codice conſignatur , ſed ad Chronicam Pragenſem, cujus ſe- cundam Partem ſcripſit Franciſcus , quamque in tres libros diſpeſcuit, ut ex apographo Kneysliano typis excuſo videre licet. Multunque miror Vir Cl. quod hæc eadem mox recitata verba nullam tibi dubita- tionem hæſiationemque oggeſſerint , cum in hae Epitome ne indicium quidem alicujus pritna aut ſecundæ partis deprehenderis, imo videris au- thorem unum eundemque ab incunabulis gentis nostræ uſque ad an- num 1438. eodem verborum tenore progredi. Recte itaque (icero: Error fatalis quædam calamitas occuput improvidas hominum mentes. Nam & iſfhic minus providam mentem tuam occupavit , cum Franciſco ſxculi XIV. ſcriptori Chronicon adjudicaſti, quod una eademque ora- tione longe ultra xtatem Franciſci procurrit, quod cum narratis Chro- nicæ ſux Pragenſis plutibus locis pugnat; nam ſi vel ipſam Czechi Le- chique memoriam in hac epitome relatam ad lydiun lapidem ſcripto- rum Franciſei exigis , cogniturus eum his fabulis penitus abſtinuiſſe , & primum omnium locum inter Duces Bohemix Przemyslo in Caralo- PARS I. P p 2 go
Strana 300
300 CONFUTATIO LUCIFER. go Ducum ſuorum Parti ſecundæ præmiſſo conceſſiſſe. Nec vero Epitomæ iſtius author eſſe potuit alter Franciſcus Canonicus Pragenſis & Wenceslai inertis Notarius. Nam quisquis demum illius compilator fuit , non obſcuris ille indiciis prodidit ſe ſe a ſacris Romanis alienum fuiſſe , & veroſimillime illa ſæculi iſtius Taboritica & Huſfitica lue in- fectum. Nam anno 1433. de illa ſectariorum ad Lippam clade, & cumprimis duorum Doctorum Preshyteri Procopú cxde loquens ſubjungit: Quos omnipotens Deus propter ſuam immenſam miſericordiam dignctur dirigere in vium ſalutis eterne ſecundum merita ipſorum. Quia quos prexeſtinatit , ho & preſcivit. Et anno 1437. hæc mordaciter in Sigiſmundum Impera- torem ſcribit : Proximo die Domiuśco ante ſeſtum Martini ipſa nocte XII. hora ſereniſſimus Imperator Sigismundus cum ſuo comitatu profectus Ungariem, proſecium tumen ipſius itineris capillata fronte aſſccutus eſi , igneque inſernuli cruciatus useque ad extremum diem ſuum, qui quidem pre mæximo dulore & triſtitia incubuit ſlebiliter , ac lucrymeſe incedens uſque occaſum. Guæ verba quis Canonico Pragenſi , membroque illius Capituli ſumme ſpectati imputet , quod uti Eccleſix ita Regibus ſuis ſummam ſemper fideli- tatem, reverentiamque detulit? Nihil itaque restat, quam ut epito- men hanc ſæculo XV. ſcriptam statuas, nam iſthic a turbis exortis Huſ- ſiticis author res omnes tanquam ſibi præſentes narrat. Quid vere firmamenti hæc tam ſera tempora Czecho tuo adjectura ſunt, postea- quam vel ipſe fateor ſæculo facile uno prius opinionem Czechi ex Da- limili hiſtoria Boleslavienſi prognatam. Guid denique præſidii ex au- thore illo , qui fræna fabulis magis etiam magisque laxavit? quis an- te illum Krakum tertium natu fratrem Czechi ſecit ? quis Lechum con- ditorem Legnitii univerſæque Sileſiæ dictitavit? Quidni, ſi vera ti- bi de Czecho ſcribere viſus, etiam vera ſint, quæ de Lecho, Krako- que ſcripſit? Guid ad hæc in alia omnia abiens dicturus Hagecius tuus ille pragmaticus & publica lege receptus ſcriptor Bohemix ? In crabrones incidiſti Vir Cl. undique aculeorum terror & minæ. Igitur : Carpere parce meas frondes, qui ſingula carpis, Vulneret audaces ne tibi ſpina manus. (u) V. Colophonem tandem catalogo manuſeriptorum tuorum apo- cryphorum , ant ſeram antiquitatis canitiem mentientium impoſitu- rus ad Cinnamum denuo provocas , ac demum velut victoriæ ſecurus ſpem (a) Camerarius Rhamaus 41. centur. 1.
300 CONFUTATIO LUCIFER. go Ducum ſuorum Parti ſecundæ præmiſſo conceſſiſſe. Nec vero Epitomæ iſtius author eſſe potuit alter Franciſcus Canonicus Pragenſis & Wenceslai inertis Notarius. Nam quisquis demum illius compilator fuit , non obſcuris ille indiciis prodidit ſe ſe a ſacris Romanis alienum fuiſſe , & veroſimillime illa ſæculi iſtius Taboritica & Huſfitica lue in- fectum. Nam anno 1433. de illa ſectariorum ad Lippam clade, & cumprimis duorum Doctorum Preshyteri Procopú cxde loquens ſubjungit: Quos omnipotens Deus propter ſuam immenſam miſericordiam dignctur dirigere in vium ſalutis eterne ſecundum merita ipſorum. Quia quos prexeſtinatit , ho & preſcivit. Et anno 1437. hæc mordaciter in Sigiſmundum Impera- torem ſcribit : Proximo die Domiuśco ante ſeſtum Martini ipſa nocte XII. hora ſereniſſimus Imperator Sigismundus cum ſuo comitatu profectus Ungariem, proſecium tumen ipſius itineris capillata fronte aſſccutus eſi , igneque inſernuli cruciatus useque ad extremum diem ſuum, qui quidem pre mæximo dulore & triſtitia incubuit ſlebiliter , ac lucrymeſe incedens uſque occaſum. Guæ verba quis Canonico Pragenſi , membroque illius Capituli ſumme ſpectati imputet , quod uti Eccleſix ita Regibus ſuis ſummam ſemper fideli- tatem, reverentiamque detulit? Nihil itaque restat, quam ut epito- men hanc ſæculo XV. ſcriptam statuas, nam iſthic a turbis exortis Huſ- ſiticis author res omnes tanquam ſibi præſentes narrat. Quid vere firmamenti hæc tam ſera tempora Czecho tuo adjectura ſunt, postea- quam vel ipſe fateor ſæculo facile uno prius opinionem Czechi ex Da- limili hiſtoria Boleslavienſi prognatam. Guid denique præſidii ex au- thore illo , qui fræna fabulis magis etiam magisque laxavit? quis an- te illum Krakum tertium natu fratrem Czechi ſecit ? quis Lechum con- ditorem Legnitii univerſæque Sileſiæ dictitavit? Quidni, ſi vera ti- bi de Czecho ſcribere viſus, etiam vera ſint, quæ de Lecho, Krako- que ſcripſit? Guid ad hæc in alia omnia abiens dicturus Hagecius tuus ille pragmaticus & publica lege receptus ſcriptor Bohemix ? In crabrones incidiſti Vir Cl. undique aculeorum terror & minæ. Igitur : Carpere parce meas frondes, qui ſingula carpis, Vulneret audaces ne tibi ſpina manus. (u) V. Colophonem tandem catalogo manuſeriptorum tuorum apo- cryphorum , ant ſeram antiquitatis canitiem mentientium impoſitu- rus ad Cinnamum denuo provocas , ac demum velut victoriæ ſecurus ſpem (a) Camerarius Rhamaus 41. centur. 1.
Strana 301
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIV. 301 ſpem tibi ſacis in æquanimitate mea, ut gaviſurus ſim veriora a te LUCIFER. edoceri, aut certe nolens volens judicium meum ſubmittere adigen- dus Cm. Verha ventoſiſſima non tam cujusdam Thraſonis, quam ipkusmet jactantia e Jovis ſandalio profuſa audiamus:: Quodſi Cl. Ge- lufio hat viliora alga , quia domeſlica ſtomachum movent , habeo in promptu, 9 e us pulatum acuam, græculum ſcilicet Chrsnographum Cynnamum, is enim præler alium eius ſubinde ullatum fextum jum in A. 1148. quo tempore vixit, non nomen duntaxat Czechorum & Lechorum adfert, ſed inter Czechas & Le- chos pariter diſcrimen facit, ut proinde his Sæculo XIV. & verustioribus & ve- rionikus documentis probo animo expenſis, ſi virum, ut maxime Cl. Gelaſius alet, tum judicium ſuum ſubmittere , tum veriora doceri gaudere nolens vo- lens Scheat. Utrumque mihi oculum , ne quid videam, erutum, & omne rationis lumen, ne verum a falſo dignoſcat, in me exstinctum eſſe oporteat, ſi Lucifer grandiloquentiis tuis judicium meum ſubmit- tam, in quibus, ut verbis Salluſtii utar: ſatis loquentia, ſapientiæ pa- rum. (a) Monumenta tua mihi omnino alga ſunt viliora, non quia domeſtica (domeſticis enin ſi fincera, fi coæva & antiqua ſint , majo- rem fidem quam exteris tribuo) ſed quia notha, adulterina, ſuppoſi- titia, ficta, & vetuſtatis mendaci fuco perlita. Non fimus palatiis ſpargendus , non ungues pilique altaribus incendendi, eminus tetrum odorem ſpirant documenta tua. Profer vero genuina, a macula im- poſturæ, a ſubdolis lenociniis aliena priſca teſtimonia , & ſummo mi- hi futura in pretio cogniturus es , nec me ulla verecundia aut dolore revocandum, ut ne mea retractem. Sed quid rurſum atque rurſum cum Græculi tui , ut ais , Cinnami pridem a me prodito loco tibi qux- ris? isne Czechum tuum commemorat, gentisque conditorem fuiſſe adstruit? qui jactas: illius teſtimonio palatum meum acuendum? Ne- gavine ego aliquando (Vah inſulſa rerum repetitio! ) Boemos aliter Czechos, aut Polonos Lechos dici ſolitos? ſed quia Czechi & Lechi jam Sæculo XII. dicti, idcirco indubio nomen ſuum a fabuloſo Cze- cho Lechoque invenerunt? quis argumentationi huic non dextris at- que ſimiſtris tibiis applaudat ? Bajoarii jam ſæculo ſexto , Francones jam quarto hoc gentis nomine commemorati reperiuntur apud co- ævos ſcriptores, ergo fabuloſus ille Bavarus, ergo Francio conditor fuit gentis, nomenque genti dedit ? Vide quam palatum meum ex- acueris , ut stomachum etiam meum irritet nauſea tam inconditæ argu- mentationis. Pag. 136. P p 3 VI. (a) Sallaſt. Catil. 5.
RADII I. REFLEXIONIS I. §. XIV. 301 ſpem tibi ſacis in æquanimitate mea, ut gaviſurus ſim veriora a te LUCIFER. edoceri, aut certe nolens volens judicium meum ſubmittere adigen- dus Cm. Verha ventoſiſſima non tam cujusdam Thraſonis, quam ipkusmet jactantia e Jovis ſandalio profuſa audiamus:: Quodſi Cl. Ge- lufio hat viliora alga , quia domeſlica ſtomachum movent , habeo in promptu, 9 e us pulatum acuam, græculum ſcilicet Chrsnographum Cynnamum, is enim præler alium eius ſubinde ullatum fextum jum in A. 1148. quo tempore vixit, non nomen duntaxat Czechorum & Lechorum adfert, ſed inter Czechas & Le- chos pariter diſcrimen facit, ut proinde his Sæculo XIV. & verustioribus & ve- rionikus documentis probo animo expenſis, ſi virum, ut maxime Cl. Gelaſius alet, tum judicium ſuum ſubmittere , tum veriora doceri gaudere nolens vo- lens Scheat. Utrumque mihi oculum , ne quid videam, erutum, & omne rationis lumen, ne verum a falſo dignoſcat, in me exstinctum eſſe oporteat, ſi Lucifer grandiloquentiis tuis judicium meum ſubmit- tam, in quibus, ut verbis Salluſtii utar: ſatis loquentia, ſapientiæ pa- rum. (a) Monumenta tua mihi omnino alga ſunt viliora, non quia domeſtica (domeſticis enin ſi fincera, fi coæva & antiqua ſint , majo- rem fidem quam exteris tribuo) ſed quia notha, adulterina, ſuppoſi- titia, ficta, & vetuſtatis mendaci fuco perlita. Non fimus palatiis ſpargendus , non ungues pilique altaribus incendendi, eminus tetrum odorem ſpirant documenta tua. Profer vero genuina, a macula im- poſturæ, a ſubdolis lenociniis aliena priſca teſtimonia , & ſummo mi- hi futura in pretio cogniturus es , nec me ulla verecundia aut dolore revocandum, ut ne mea retractem. Sed quid rurſum atque rurſum cum Græculi tui , ut ais , Cinnami pridem a me prodito loco tibi qux- ris? isne Czechum tuum commemorat, gentisque conditorem fuiſſe adstruit? qui jactas: illius teſtimonio palatum meum acuendum? Ne- gavine ego aliquando (Vah inſulſa rerum repetitio! ) Boemos aliter Czechos, aut Polonos Lechos dici ſolitos? ſed quia Czechi & Lechi jam Sæculo XII. dicti, idcirco indubio nomen ſuum a fabuloſo Cze- cho Lechoque invenerunt? quis argumentationi huic non dextris at- que ſimiſtris tibiis applaudat ? Bajoarii jam ſæculo ſexto , Francones jam quarto hoc gentis nomine commemorati reperiuntur apud co- ævos ſcriptores, ergo fabuloſus ille Bavarus, ergo Francio conditor fuit gentis, nomenque genti dedit ? Vide quam palatum meum ex- acueris , ut stomachum etiam meum irritet nauſea tam inconditæ argu- mentationis. Pag. 136. P p 3 VI. (a) Sallaſt. Catil. 5.
Strana 302
302 CONFUTATIO Pag. 137. VI. A ſuperiore jactantia ad novam tranſit Lucifer : plumis enim meis inſtar Æſopicæ corniculæ ſuperbiens imo petulciens prodit ih ſcenam, meque cavillatur , quod in Prodromo pag. 163, dixerim Cze- chorum nomen in Cinnamo jam circa annum 1164. reperiri , cum iſtud Cinnami teſtimonium retro ad annum 1148. pertineat , atque idcirco Cinnamus cenſendus ſit prius Czechorum nominis meminiſſe. Verum quis fatuam hanc corniculam docuit iſtud Cinnami teſtimonium ad an- num 1148. pertinere, quæ albus, aterve fit Cinnamus nuſquam novit? quis docuit , inquam , quam Tomus meus I. MSS. antehac nuſquam editorum , ubi pagina 40. ad annum eundem 1148. Vincentii noſtri locum hoc Cinnami teſtimonio illuſtravi, oftendique hanc gentis no- ſtræ apud Cinnamum memoriam ad hunc annum pertinere. Protu- liſtine Æſopica cornicula vel verbum unum præterea ex Cinnamo, quam quod ſeu in Annalibus meis ſeu Tomo I. ineditorum legiſti? excute , excute has plumas , non enim tuæ ſunt , aut tuo crevere cor- pore. Ego Prodromum meum ſcribens needum Vincentii Manuſcrip- tum ad manus habui, cum vero Cinnamus præter Chronologiam & annorum indicium ſua pertexat , tum indubie ſeire non polui , ad quem annum hoc ejus testimonium ſpectet, ne tamen præter omne Chronologiæ veſtigium ſcripfiſſe viderer, vicinitatem annorum indi- gitavi, inquiens circa annum 1164. Nec vero iſtud genio neo ſeri- pſi , ſed Hagecium tuum , illud infallibilitatis portentum , ſeentus ſum, qui eam ipſam a Cinnamo narratam rem geſtam ad annum 1164. recenſet. Hagecio igitur imputa, non mihi , ſi in Prodromo meo verus annus non eſt , is me fefellit , habes jam vero illum apud me correctum emendatumque ex vetuſtiore & certiore authore, nempe fonte ipſo Vincentio Tomo I. ineditorum pag. 40. Deplumata hoc pacto, & adſcititio ſuo ornatu nudata cornicula tua pudoris verecun- diæque ſenſu percita, ut fieri afſolet, ringitur, & intemperantiſiima injuriarum , inſulſitatumque verba in me eructat : Nam illam Senec2 orationem ex epiſtola illius 94. de inſania publica ejusque medela aculeate in me detorquere audet. Agnoſcet vero Benevolus Lector ex dictis, an non verius rectiusque Lucifero hac eadem medela opus ſit , & præ- ſertim verba illa ejusdem epiítolæ 94. quæ ſuperioribus illis in me de- tortis ſubjicit , in eum congruant : Altera ( inquit Seneca inſania cor- poris ) cauſas furoris traxit ex valetudine, altera ( publica ) animi mala va- letudo eſt. Si quis furioſo præceptum det, quomodo loqui debeat , quomudo procedere, quomodo in publico ſe gerere, quomodo in privato, erit ipſo, quem LUCIFER. Pag. 136. mont-
302 CONFUTATIO Pag. 137. VI. A ſuperiore jactantia ad novam tranſit Lucifer : plumis enim meis inſtar Æſopicæ corniculæ ſuperbiens imo petulciens prodit ih ſcenam, meque cavillatur , quod in Prodromo pag. 163, dixerim Cze- chorum nomen in Cinnamo jam circa annum 1164. reperiri , cum iſtud Cinnami teſtimonium retro ad annum 1148. pertineat , atque idcirco Cinnamus cenſendus ſit prius Czechorum nominis meminiſſe. Verum quis fatuam hanc corniculam docuit iſtud Cinnami teſtimonium ad an- num 1148. pertinere, quæ albus, aterve fit Cinnamus nuſquam novit? quis docuit , inquam , quam Tomus meus I. MSS. antehac nuſquam editorum , ubi pagina 40. ad annum eundem 1148. Vincentii noſtri locum hoc Cinnami teſtimonio illuſtravi, oftendique hanc gentis no- ſtræ apud Cinnamum memoriam ad hunc annum pertinere. Protu- liſtine Æſopica cornicula vel verbum unum præterea ex Cinnamo, quam quod ſeu in Annalibus meis ſeu Tomo I. ineditorum legiſti? excute , excute has plumas , non enim tuæ ſunt , aut tuo crevere cor- pore. Ego Prodromum meum ſcribens needum Vincentii Manuſcrip- tum ad manus habui, cum vero Cinnamus præter Chronologiam & annorum indicium ſua pertexat , tum indubie ſeire non polui , ad quem annum hoc ejus testimonium ſpectet, ne tamen præter omne Chronologiæ veſtigium ſcripfiſſe viderer, vicinitatem annorum indi- gitavi, inquiens circa annum 1164. Nec vero iſtud genio neo ſeri- pſi , ſed Hagecium tuum , illud infallibilitatis portentum , ſeentus ſum, qui eam ipſam a Cinnamo narratam rem geſtam ad annum 1164. recenſet. Hagecio igitur imputa, non mihi , ſi in Prodromo meo verus annus non eſt , is me fefellit , habes jam vero illum apud me correctum emendatumque ex vetuſtiore & certiore authore, nempe fonte ipſo Vincentio Tomo I. ineditorum pag. 40. Deplumata hoc pacto, & adſcititio ſuo ornatu nudata cornicula tua pudoris verecun- diæque ſenſu percita, ut fieri afſolet, ringitur, & intemperantiſiima injuriarum , inſulſitatumque verba in me eructat : Nam illam Senec2 orationem ex epiſtola illius 94. de inſania publica ejusque medela aculeate in me detorquere audet. Agnoſcet vero Benevolus Lector ex dictis, an non verius rectiusque Lucifero hac eadem medela opus ſit , & præ- ſertim verba illa ejusdem epiítolæ 94. quæ ſuperioribus illis in me de- tortis ſubjicit , in eum congruant : Altera ( inquit Seneca inſania cor- poris ) cauſas furoris traxit ex valetudine, altera ( publica ) animi mala va- letudo eſt. Si quis furioſo præceptum det, quomodo loqui debeat , quomudo procedere, quomodo in publico ſe gerere, quomodo in privato, erit ipſo, quem LUCIFER. Pag. 136. mont-
Strana 303
KADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 303 monebit , inſanior. Bilis nigra curanda eſt , & ipſa furoris cauſa removends- LUCIFER. Idem in hoc alio animi furore faciendum eſt, ipſe diſcuti debet , alioquin abi- bunt in vanum monentium verba. Hæc ab Ariſtone dicuntur, inquit Seneca, atque ego cum Seneca. Anticyras itaque Lucifero tuo navigandum est, & elleboro vitium capitis levandum. VII. Illud poſtremo etiam hoc paragrapho non diſſimulandum : Pag. 137. & 138. Commendata pro merito Coſmæ ſinceritate , ac fidei integritate Lu- cifer tuus ſepoſita lucerna ſua Habra in manus arripit , & jacto fomite ſointillisque novum invidix ignen ſuflare attentat, quo haud aliud quærit, quam ut me operaque mea Inclito Ordini ſuo , mihi titulis omnibus ſummæ venerando , exoſum reddat. Nam Coſmæ laudibus ſubjungit: Et tamen ariolator audit ! Neſcio quam vicem redderet mitiſſi- mus alias & digniſſimus S. M. E. ad Divum Vitum in Caſtro Praganſi Reveren- diſſmi ſemperque fidelis Capituli Decanus , ſi , eſſe Gelaſium , cui reſpondere di- gnarctur. Miror magis hanc ſcribendi licentiam , quam indignor. Cailum obduxit patientia tot injuriis mendaciisque pulſata. Canum latratus ne modo viri quidem , ſed jam meticuloſus muliebris ſexus ipſaque tenera ætas deſpectui habet. Ubi vero Lucifer rurſum locus ille , quo Virum ſpectatiſſimum , hiſtoriæ noſtræ Patrem , Principem, & Alpha, Coſmam, inquam, ariolatorem convicior? Plena ominia opuſcula mea laudibus Coſmæ, cujus fidem , candorem , integritatem- que omnibus hiſtoricis æmulandam eſſe non ſemel innui. Tu vero hoc convicium Prodromi mei pagina 53. quærendum eſſe in margine adnotas. O quoties Lector te arbitrum expoſcere jam neceſſum erat? commoda & iſthic vigiles oculos tuos & vacivas aures, mecumque paginam hanc adi. Prolatis ibi Coſmæ noſtri verbis de primo in- certo habitatore Boemiæ, quem ipſe claris verbis, quisquis ſuit ille ho- minum , in medio relinquit, ſubjungo: Dein vero conjecturam fuam ( Coſmas ) proſequens, cum veroſimillime de Bojis, Lojemisque a Livio, Ta- cito , Vellejo Paterculo, Plinio, Straboneque relatis vix notitiam habuiſſe vi- deatur, ſuſpicatur Boemiam dictam a Boemo ; quem primum gentis noſtræ au- thorem ariolatur. Ubi Coſmas de omnium primo incola , & patriæ noſtræ ha- bitaterc conjecturam ſuam aperit. Ubi hoc loco, totaque pagina? ubi in meis reliquis paginis opuſculorum omnium convicium? ubi vel una Coſma Decano indigna vocula? ubi Ariolatoris ignominia a me vapu- lat ? At vero obstrepis: ajo tamen: Coſmas primum gentis nostræ autho- rem ariolatur. Iſtucne convicioſum eſt, ut tantoopere Lucifer tumul- tueris , ipſosque piiſſimos Coſmæ manes ad vindictam provoces ? ejus mu-
KADII I. REFLEXIONIS II. §. XIV. 303 monebit , inſanior. Bilis nigra curanda eſt , & ipſa furoris cauſa removends- LUCIFER. Idem in hoc alio animi furore faciendum eſt, ipſe diſcuti debet , alioquin abi- bunt in vanum monentium verba. Hæc ab Ariſtone dicuntur, inquit Seneca, atque ego cum Seneca. Anticyras itaque Lucifero tuo navigandum est, & elleboro vitium capitis levandum. VII. Illud poſtremo etiam hoc paragrapho non diſſimulandum : Pag. 137. & 138. Commendata pro merito Coſmæ ſinceritate , ac fidei integritate Lu- cifer tuus ſepoſita lucerna ſua Habra in manus arripit , & jacto fomite ſointillisque novum invidix ignen ſuflare attentat, quo haud aliud quærit, quam ut me operaque mea Inclito Ordini ſuo , mihi titulis omnibus ſummæ venerando , exoſum reddat. Nam Coſmæ laudibus ſubjungit: Et tamen ariolator audit ! Neſcio quam vicem redderet mitiſſi- mus alias & digniſſimus S. M. E. ad Divum Vitum in Caſtro Praganſi Reveren- diſſmi ſemperque fidelis Capituli Decanus , ſi , eſſe Gelaſium , cui reſpondere di- gnarctur. Miror magis hanc ſcribendi licentiam , quam indignor. Cailum obduxit patientia tot injuriis mendaciisque pulſata. Canum latratus ne modo viri quidem , ſed jam meticuloſus muliebris ſexus ipſaque tenera ætas deſpectui habet. Ubi vero Lucifer rurſum locus ille , quo Virum ſpectatiſſimum , hiſtoriæ noſtræ Patrem , Principem, & Alpha, Coſmam, inquam, ariolatorem convicior? Plena ominia opuſcula mea laudibus Coſmæ, cujus fidem , candorem , integritatem- que omnibus hiſtoricis æmulandam eſſe non ſemel innui. Tu vero hoc convicium Prodromi mei pagina 53. quærendum eſſe in margine adnotas. O quoties Lector te arbitrum expoſcere jam neceſſum erat? commoda & iſthic vigiles oculos tuos & vacivas aures, mecumque paginam hanc adi. Prolatis ibi Coſmæ noſtri verbis de primo in- certo habitatore Boemiæ, quem ipſe claris verbis, quisquis ſuit ille ho- minum , in medio relinquit, ſubjungo: Dein vero conjecturam fuam ( Coſmas ) proſequens, cum veroſimillime de Bojis, Lojemisque a Livio, Ta- cito , Vellejo Paterculo, Plinio, Straboneque relatis vix notitiam habuiſſe vi- deatur, ſuſpicatur Boemiam dictam a Boemo ; quem primum gentis noſtræ au- thorem ariolatur. Ubi Coſmas de omnium primo incola , & patriæ noſtræ ha- bitaterc conjecturam ſuam aperit. Ubi hoc loco, totaque pagina? ubi in meis reliquis paginis opuſculorum omnium convicium? ubi vel una Coſma Decano indigna vocula? ubi Ariolatoris ignominia a me vapu- lat ? At vero obstrepis: ajo tamen: Coſmas primum gentis nostræ autho- rem ariolatur. Iſtucne convicioſum eſt, ut tantoopere Lucifer tumul- tueris , ipſosque piiſſimos Coſmæ manes ad vindictam provoces ? ejus mu-
Strana 304
304 CONFUTATIG munerts dignitatem , Reverendiſſimique Capituli Metropolitani, ſem- piterno mihi cultu ſuſpiciendi, decora exaggeres? Non vides er- bum ariolatur hic a me ſynonimiæ canſa adhibitum, ne verbum juipica- tur, quod mox præceſſerat, repeterem , ſequereturque alterum ſynoni- mum conjecturam capit. Vah video Lucifer, me multum Lactenos ab- erraſſe, cum te ex Sophiſtarum Schola credidi, nimis quam huen en- ter te inſcitia tua prodis, quod ne quidem inter pueros tuos Dialecti rum nomen locumque merearis , rudis plane es, & in latinitatis ludo lite- rario prorſus &voOdOnvos ad Grammaticam tetrudendus es , & ocen- dus , quid vox ariolor ſeu hariolor apud latinos fignificer , danda tibi in manus vel ſumme obvia, omnibusque tyronibus latinæ lingnæ trita Lexica, in quibus omnibus lecturus vocem axiolari non modo per ger- manica vocabula errathen, ſed eriam wahnen, id est opinari, & bunken id est videri explicari. Imo patſim illa ex Torentii Adelphis Act. 2. Sc. 2. verba: ego hæt ariolor per voces teutonicas es wabnt, er schmahut, es dunkt mich, as scheint mir, exponi. In hac itaque fignificatione pro opinari, videri, arbitrari, conjicere a me accuptam hanc eſſe vocem reſtantur mox ſubjecta verba : Ubi Coſmas de omnuum primo incola cunjectu- ram ſuam aperit. Rectene autem an male dixi: hæc Coſmem ſolum conjeciſſe aut ariolatum, cum ipſe hoc eodem loco ſimillimum con- jecturale verbum ut reor , adhibeat ? cum ipſe omni lobo in re narrata fluctuet , inquiens quisquis fuit ille hominum ? cum ipſe fateatur hac ſe non habere niſi ex ſenum fabuloſa narratione? cum apertis verbis dicat: ſe ipſum neſcire facta an ficta ſint ? Qui igitur has invidentiæ o liique apud contribules meos accenſi tædas ſum commeritus ? an non pro- dis, hand aliud ſcribendi tibi fuiſſe conſilium, quam me huic etiam Re- verendiſſimo Metropolitanc Capitulo ( cujus gratiam favoremque ip- ſa vita potiorem duco) exoſum reddendi? Merito igitur in te Pu- blii Naſonis illa invidix hypotypoſis congruit: Pallor in ore ſedet , macies in corpore toto , Nuſquam recta acies , livent rubigine dentes , Pectora ſelle virent, ſuffuſa eſt lingua veneno, Riſus abeſt , niſi quem vif fecere dolores , Vixque tenet lacrymus, quia nil lacrymabile cernix. Nec fruitur ſomno, jugulantibus excita curis , Sed videt ingratos, intabeſcitque vidende Succeſſus hominum, carpitque & carpitur uns, Suppliciumque ſuum eſt, . . LUCIFER. Imo
304 CONFUTATIG munerts dignitatem , Reverendiſſimique Capituli Metropolitani, ſem- piterno mihi cultu ſuſpiciendi, decora exaggeres? Non vides er- bum ariolatur hic a me ſynonimiæ canſa adhibitum, ne verbum juipica- tur, quod mox præceſſerat, repeterem , ſequereturque alterum ſynoni- mum conjecturam capit. Vah video Lucifer, me multum Lactenos ab- erraſſe, cum te ex Sophiſtarum Schola credidi, nimis quam huen en- ter te inſcitia tua prodis, quod ne quidem inter pueros tuos Dialecti rum nomen locumque merearis , rudis plane es, & in latinitatis ludo lite- rario prorſus &voOdOnvos ad Grammaticam tetrudendus es , & ocen- dus , quid vox ariolor ſeu hariolor apud latinos fignificer , danda tibi in manus vel ſumme obvia, omnibusque tyronibus latinæ lingnæ trita Lexica, in quibus omnibus lecturus vocem axiolari non modo per ger- manica vocabula errathen, ſed eriam wahnen, id est opinari, & bunken id est videri explicari. Imo patſim illa ex Torentii Adelphis Act. 2. Sc. 2. verba: ego hæt ariolor per voces teutonicas es wabnt, er schmahut, es dunkt mich, as scheint mir, exponi. In hac itaque fignificatione pro opinari, videri, arbitrari, conjicere a me accuptam hanc eſſe vocem reſtantur mox ſubjecta verba : Ubi Coſmas de omnuum primo incola cunjectu- ram ſuam aperit. Rectene autem an male dixi: hæc Coſmem ſolum conjeciſſe aut ariolatum, cum ipſe hoc eodem loco ſimillimum con- jecturale verbum ut reor , adhibeat ? cum ipſe omni lobo in re narrata fluctuet , inquiens quisquis fuit ille hominum ? cum ipſe fateatur hac ſe non habere niſi ex ſenum fabuloſa narratione? cum apertis verbis dicat: ſe ipſum neſcire facta an ficta ſint ? Qui igitur has invidentiæ o liique apud contribules meos accenſi tædas ſum commeritus ? an non pro- dis, hand aliud ſcribendi tibi fuiſſe conſilium, quam me huic etiam Re- verendiſſimo Metropolitanc Capitulo ( cujus gratiam favoremque ip- ſa vita potiorem duco) exoſum reddendi? Merito igitur in te Pu- blii Naſonis illa invidix hypotypoſis congruit: Pallor in ore ſedet , macies in corpore toto , Nuſquam recta acies , livent rubigine dentes , Pectora ſelle virent, ſuffuſa eſt lingua veneno, Riſus abeſt , niſi quem vif fecere dolores , Vixque tenet lacrymus, quia nil lacrymabile cernix. Nec fruitur ſomno, jugulantibus excita curis , Sed videt ingratos, intabeſcitque vidende Succeſſus hominum, carpitque & carpitur uns, Suppliciumque ſuum eſt, . . LUCIFER. Imo
Strana 305
RAD II I. REFLEXIONIS II. §. XV. 305 Imo dicere liceat; cum intemperanter Coſmæ honorem, nus- LUCIFER. quam læſum, vindicare conatus es, graviſſimam te historico tanto, Viroque candidiſlimi pectoris ac fidei integerrimæ impegiſſe injuriam, eum ei aliam affingis mentem, quam in ſcribendis incertis patriæ in- cunabulis habuerit , cum ea omnia , quæ ille dubia ſummaque fluctua- tione ſcripſit , & in quibus ſe nullum ducem anterioremque Scripto- rem habuiſſe ipſe teſtatur, ea veritate imperitis patriæ noſtra perſuaſa vis, tanquam ille res sibi præſentes, coxvas, certiſſimasque narraſset, tanquai omnia ſua ex certis fontibus , legitimisque teſtibus hauſiſſet. uid igitur narratis incertis illis Ducum noſtrorum Ethnicorum me- moriis ad Borzivogium & tempora, quibus Chriſti Sacra in Boemiam invecta ſunt, tranſiens , ſubjungit ? Nunc eu, quæ vera fidelium relatio commendat, noſter ſtylus , licet obtuſus, tamen devotus, ad exarandum dignæ memoriæ ſe acuat. Niſi ut fabuloſæ illi ſenum relationi jam veram relationem opponat? cumque ante ex conjecturis & incerto rumore ſcripſit , jam ex hagiographis, qui gesta SS. Cyrilli ac Methudii, Ludmillæ ac Wen- ceslai memoriæ poſterorum commendavere, ſe ſua depromſiſſe teſte- tur? Coſmas mini ſemper fuit, eritque ſummo in pretio, ſed utinam tu Lucifer, tuique ſimiles aliquando ſapere velletis , & Coſmam intelli- gere ac explicare, ut intelligi explicarique debet, non, inquam, ele- phanti roſtrum ei affingeretis, illudque pro arbitrio in partes omnes torqueretis , traheretisque. Non fuiſſent poſteriores abuſi Coſmæ ver- bis, atque illas circa gentis noſtæ originem dubitationes, incertasque opiniones in patriam hiſtoriam veritatemque traduxiſſent, nunquam Czechus ad has vires, & hiſtoricæ veritatis pervicaciam excreviſset. At quod de Sacris Scripturis queritur Divus Hieronymus , idem me- rito fatum hiſtoriæ noſtræ patriæ dixerim: (a) Sola ( hiſtoriarum ) ars eſt, quam fibi paſum omnes vendicant. Scribimus indośti , doctique Poemata paſſim. Hanc garrula anus , hane delirus ſonex , hanc Sophiſta verboſus , hanc univerſi præſumunt, lucerant , docent , antequam diſcant. Quibus & acutum Divi Bernardi monitum ſubdere liceat: (b) Legant hoc, qui docere, qua non didicere , conuntur. Ad exitum feſtinemus. Ad §. XV. I. Prolatis partim vitioſiſſimis MSS. codicibus, partim Luciferi tui glaucomate mire ad antiquitatis cujusdam venerandam gravitatem & q PARS I. effic- (a) S. Hieronymus in epiſt. ad Paulinum Presbyterum. (b) S. Bermardus in m S. Malachiſe c. 2.
RAD II I. REFLEXIONIS II. §. XV. 305 Imo dicere liceat; cum intemperanter Coſmæ honorem, nus- LUCIFER. quam læſum, vindicare conatus es, graviſſimam te historico tanto, Viroque candidiſlimi pectoris ac fidei integerrimæ impegiſſe injuriam, eum ei aliam affingis mentem, quam in ſcribendis incertis patriæ in- cunabulis habuerit , cum ea omnia , quæ ille dubia ſummaque fluctua- tione ſcripſit , & in quibus ſe nullum ducem anterioremque Scripto- rem habuiſſe ipſe teſtatur, ea veritate imperitis patriæ noſtra perſuaſa vis, tanquam ille res sibi præſentes, coxvas, certiſſimasque narraſset, tanquai omnia ſua ex certis fontibus , legitimisque teſtibus hauſiſſet. uid igitur narratis incertis illis Ducum noſtrorum Ethnicorum me- moriis ad Borzivogium & tempora, quibus Chriſti Sacra in Boemiam invecta ſunt, tranſiens , ſubjungit ? Nunc eu, quæ vera fidelium relatio commendat, noſter ſtylus , licet obtuſus, tamen devotus, ad exarandum dignæ memoriæ ſe acuat. Niſi ut fabuloſæ illi ſenum relationi jam veram relationem opponat? cumque ante ex conjecturis & incerto rumore ſcripſit , jam ex hagiographis, qui gesta SS. Cyrilli ac Methudii, Ludmillæ ac Wen- ceslai memoriæ poſterorum commendavere, ſe ſua depromſiſſe teſte- tur? Coſmas mini ſemper fuit, eritque ſummo in pretio, ſed utinam tu Lucifer, tuique ſimiles aliquando ſapere velletis , & Coſmam intelli- gere ac explicare, ut intelligi explicarique debet, non, inquam, ele- phanti roſtrum ei affingeretis, illudque pro arbitrio in partes omnes torqueretis , traheretisque. Non fuiſſent poſteriores abuſi Coſmæ ver- bis, atque illas circa gentis noſtæ originem dubitationes, incertasque opiniones in patriam hiſtoriam veritatemque traduxiſſent, nunquam Czechus ad has vires, & hiſtoricæ veritatis pervicaciam excreviſset. At quod de Sacris Scripturis queritur Divus Hieronymus , idem me- rito fatum hiſtoriæ noſtræ patriæ dixerim: (a) Sola ( hiſtoriarum ) ars eſt, quam fibi paſum omnes vendicant. Scribimus indośti , doctique Poemata paſſim. Hanc garrula anus , hane delirus ſonex , hanc Sophiſta verboſus , hanc univerſi præſumunt, lucerant , docent , antequam diſcant. Quibus & acutum Divi Bernardi monitum ſubdere liceat: (b) Legant hoc, qui docere, qua non didicere , conuntur. Ad exitum feſtinemus. Ad §. XV. I. Prolatis partim vitioſiſſimis MSS. codicibus, partim Luciferi tui glaucomate mire ad antiquitatis cujusdam venerandam gravitatem & q PARS I. effic- (a) S. Hieronymus in epiſt. ad Paulinum Presbyterum. (b) S. Bermardus in m S. Malachiſe c. 2.
Strana 306
306 CONFUTATIO effictis, non ſecus atque eorum robore ac pondere rem omnem con- feciſſes, magnifice exerto ventre exſcreas, & dictatoria voce pronun- cias: Etiamſi ipſa hæc antiquitas abeſſet, adhuc Czechius fabuia dici nequiret. Nemo profecto ſatis miretur Luciferi tui in rebus criticis niſtoricis- que peritiam , arque ingenii aciem : qui par ſit ſine omni antiquitatis teſtimonio Czechium non eſſe fabulam , ſed veram hiſtoriam , demon- ſtrare. Nempe ille oculis ſuis auribusque in ſæcula undecim xtate ſua ſuperiora pertigit, ut ſciat, audiveritque, quid eo tempore geſtum ſit , niſi fortaſſis malis dicere , jam eum tum unum fuiſſe ex Czechii ſociis, & per varias transmigrationes tandem animam ejus in hoc cor- pus tranſiiſſe , ut nonniſi rememinerit eorum , quæ olim vidit , audi- vitque. Jam vero qui Czehium ſuum ſine antiquitatis vadimonio probet, audiamus: Redit ad principium, remque multo ante dictam refutatamque recoquit : “ Quod jure gentium , inquit , & pubſica eaque conſtante, nec aliquando interrupta fide, imo perpetua per ſæ- cula omnia traditione receptum eft, non est a fide historica deturban- dum , præſertim cum annales patrios & monumenta plurima periiſſe conftet.„ Hic rhombus : ut id jus gentium, publica eaque constans nec aliquando interrupta fides, & perpetua per ſæcula traditio a te pro- betur. Sed ubi illa probatio ? exſiccatus eſt, evanuitque humor ſcrip- torius, probatio inquam intra pennam ſuffocata eſt. Pridem has glo- riationibus turgidas nubes diſpulimus , cum nec fidei alicujus nec tradi- tioni veteri locum eſſe in hac Czechi fabula oſtendimus , quæ uſque ad ſæculi XIV. initium penitus majoribus noſtris ſcriptoribusque patriis ignorata ſuit. Quæ imo ſub Joannis Regis Imperio enata nusquam tamen ad eas vires excreſcere potuit, ut vel poſtea unquam commu- niter ab omnibus hiſtoricis nostris recepta fuerit. Nam perpetuo ex- ſtitere graviſſimi quique Viri, qui contemto Dalimilo Coſmæ opinio- nem retinuerunt; imo cum ſcriptorum poſteriorum multitudine obor- ta paſſim Dalimili opinio familiam ducere occiperet , non defuere ta- men, qui fluctuarent, contradicerent, imo etiam vellicare non refu- gerent. Ita ſub Carolo IV. Czechum non agnovit Marignola, non agnovit Franciſcus Canonicus Pragenſis, non agnovit author verna- culi MS. a Thoma Berghauer allati. Sub Georgio noſtro Rege jam dubitare exorſus Æneas Sylvius cum Slavos non Duce aliquo ſed popu- latim in Boemiam immigraſſe ſenſit. Demum apertis armis Czechum petere viſus Kranzius, Vohburgius, Langius, Ekkartus, Schleini- zius, Schwarzius , Berghauerus, Joannes Oppelt, allique complures, LUCIFER. Pag. 133. quo-
306 CONFUTATIO effictis, non ſecus atque eorum robore ac pondere rem omnem con- feciſſes, magnifice exerto ventre exſcreas, & dictatoria voce pronun- cias: Etiamſi ipſa hæc antiquitas abeſſet, adhuc Czechius fabuia dici nequiret. Nemo profecto ſatis miretur Luciferi tui in rebus criticis niſtoricis- que peritiam , arque ingenii aciem : qui par ſit ſine omni antiquitatis teſtimonio Czechium non eſſe fabulam , ſed veram hiſtoriam , demon- ſtrare. Nempe ille oculis ſuis auribusque in ſæcula undecim xtate ſua ſuperiora pertigit, ut ſciat, audiveritque, quid eo tempore geſtum ſit , niſi fortaſſis malis dicere , jam eum tum unum fuiſſe ex Czechii ſociis, & per varias transmigrationes tandem animam ejus in hoc cor- pus tranſiiſſe , ut nonniſi rememinerit eorum , quæ olim vidit , audi- vitque. Jam vero qui Czehium ſuum ſine antiquitatis vadimonio probet, audiamus: Redit ad principium, remque multo ante dictam refutatamque recoquit : “ Quod jure gentium , inquit , & pubſica eaque conſtante, nec aliquando interrupta fide, imo perpetua per ſæ- cula omnia traditione receptum eft, non est a fide historica deturban- dum , præſertim cum annales patrios & monumenta plurima periiſſe conftet.„ Hic rhombus : ut id jus gentium, publica eaque constans nec aliquando interrupta fides, & perpetua per ſæcula traditio a te pro- betur. Sed ubi illa probatio ? exſiccatus eſt, evanuitque humor ſcrip- torius, probatio inquam intra pennam ſuffocata eſt. Pridem has glo- riationibus turgidas nubes diſpulimus , cum nec fidei alicujus nec tradi- tioni veteri locum eſſe in hac Czechi fabula oſtendimus , quæ uſque ad ſæculi XIV. initium penitus majoribus noſtris ſcriptoribusque patriis ignorata ſuit. Quæ imo ſub Joannis Regis Imperio enata nusquam tamen ad eas vires excreſcere potuit, ut vel poſtea unquam commu- niter ab omnibus hiſtoricis nostris recepta fuerit. Nam perpetuo ex- ſtitere graviſſimi quique Viri, qui contemto Dalimilo Coſmæ opinio- nem retinuerunt; imo cum ſcriptorum poſteriorum multitudine obor- ta paſſim Dalimili opinio familiam ducere occiperet , non defuere ta- men, qui fluctuarent, contradicerent, imo etiam vellicare non refu- gerent. Ita ſub Carolo IV. Czechum non agnovit Marignola, non agnovit Franciſcus Canonicus Pragenſis, non agnovit author verna- culi MS. a Thoma Berghauer allati. Sub Georgio noſtro Rege jam dubitare exorſus Æneas Sylvius cum Slavos non Duce aliquo ſed popu- latim in Boemiam immigraſſe ſenſit. Demum apertis armis Czechum petere viſus Kranzius, Vohburgius, Langius, Ekkartus, Schleini- zius, Schwarzius , Berghauerus, Joannes Oppelt, allique complures, LUCIFER. Pag. 133. quo-
Strana 307
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 307 quorum teſtimonia jam tum in Prodromo , tum hac Apologia dedi- LUCIFER. mus , & cumulabimus infra. Neque enim integram fidem his patriis originibus præbere viſus Dubravius Hagecii coævus, qui Hiſtoriæ Bo- hemiæ l. I, narrata telluris Bohemæ natura indigenarumque moribus ſubjungit: Huctenus de natura , & moribus: ſequitur gentis origo in hunc usque diem per interta , aut per fabulas evulgata. Si quæ autem hodie tra- ditio de Czecho eſſe quibusdam videtur, ea vulgi opinione imperi- tiaque hiſtoriæ patriæ poſterioribus nonniſi , nobisve vicinis ſæculis prognata eſt, cum vel ipſe Hagecus in Proœmio ſuo fateatur adhuc ſuo ævo ſæculoque XVI. triplicem imo quadruplicem circa originem gen- tis authorum ſententiam fuiſſe. Ut ita opinio Czechi ne nomen qui- dem veteris alicujus traditionis mereri videatur. Dein vero fidem pu- blicam in hiſtoricis non facit opinio vulgi, & historicorum quorum- vis alter alterum exſcribentium turba, ſed literatorum Virorum judi- ciurn , præſertim illorum, qui cœcos duces reſpuentes narrata hiſtori- ca ad fontes, veterum fidem, criticesque leges accurate exegerunt. Si enim communi opinione , turbaque quorumvis hiſtoricorum hi- storiarum staret veritas, qua fides publica nitatur necefſe est, adhuc hodie Joanna Papiſſa ſexcentaque alia monſtra locum in Hiſtoria Sacra profanaque obtinerent, quæ merito hodie ab omnibus damnantur haud alia ratione, quam quod unus alterque Vir acris ingenii has vulgi opi- niones imperitiorumque relata fabulas eſſe veris hiſtoricis demonstra. tionibus vetuſtisque monumentis convicerit. Hinc vere criticeque ſcripſit Hanſizius T. I. Germ. Sacræ: Quam plurimos novimus incuutæ credulitatis partus eo convaluiſſe , ut legitimæ etiam traditionis apud poſteros ob- tinerent vicem. Quid quod vel unicus nonnunquam inſcitus legendarius , aut otioſus ſomniator ſufficiebat , ut re quapiam chartis illita, innumerabilem poſt ſe traheret erronum gregem, cæcisque ſacem Dux cæcus præſerret. Et de ſupe- rioribus duobus ſæculis loquens : Erat ea �tus , inquit, commentorum ut credendorum , ſic gignendorum fæcunda. Luculentius id etiam Franciſ- cus Mannhart. S. J. (a) Succeſſit medio potiſſimum �vo quorundam mala fides, qua turpis lucri gratia puſſim ſabulas & commenta pro veris ſactis atque hiſto- riis ore ac calamo vendiderunt: aliorum vero nimium bona ( nempe credula ) qua ſme ulteriore indagine præmiſſoque examine ejusmodi figmenta in ſcripta & libros ſuos tranitulere : aliquorum etiam temeritas , qui puros fontes inſecerunt, & ſinceris narrationibus ſomnia ſua liberaliter adſpergentes totum pene fidem abſ- & q 2 PARS I. tule- (a ) Frane, Mannhart in Bibliotheca domeſt. Tom X. c. I. p. 4.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 307 quorum teſtimonia jam tum in Prodromo , tum hac Apologia dedi- LUCIFER. mus , & cumulabimus infra. Neque enim integram fidem his patriis originibus præbere viſus Dubravius Hagecii coævus, qui Hiſtoriæ Bo- hemiæ l. I, narrata telluris Bohemæ natura indigenarumque moribus ſubjungit: Huctenus de natura , & moribus: ſequitur gentis origo in hunc usque diem per interta , aut per fabulas evulgata. Si quæ autem hodie tra- ditio de Czecho eſſe quibusdam videtur, ea vulgi opinione imperi- tiaque hiſtoriæ patriæ poſterioribus nonniſi , nobisve vicinis ſæculis prognata eſt, cum vel ipſe Hagecus in Proœmio ſuo fateatur adhuc ſuo ævo ſæculoque XVI. triplicem imo quadruplicem circa originem gen- tis authorum ſententiam fuiſſe. Ut ita opinio Czechi ne nomen qui- dem veteris alicujus traditionis mereri videatur. Dein vero fidem pu- blicam in hiſtoricis non facit opinio vulgi, & historicorum quorum- vis alter alterum exſcribentium turba, ſed literatorum Virorum judi- ciurn , præſertim illorum, qui cœcos duces reſpuentes narrata hiſtori- ca ad fontes, veterum fidem, criticesque leges accurate exegerunt. Si enim communi opinione , turbaque quorumvis hiſtoricorum hi- storiarum staret veritas, qua fides publica nitatur necefſe est, adhuc hodie Joanna Papiſſa ſexcentaque alia monſtra locum in Hiſtoria Sacra profanaque obtinerent, quæ merito hodie ab omnibus damnantur haud alia ratione, quam quod unus alterque Vir acris ingenii has vulgi opi- niones imperitiorumque relata fabulas eſſe veris hiſtoricis demonstra. tionibus vetuſtisque monumentis convicerit. Hinc vere criticeque ſcripſit Hanſizius T. I. Germ. Sacræ: Quam plurimos novimus incuutæ credulitatis partus eo convaluiſſe , ut legitimæ etiam traditionis apud poſteros ob- tinerent vicem. Quid quod vel unicus nonnunquam inſcitus legendarius , aut otioſus ſomniator ſufficiebat , ut re quapiam chartis illita, innumerabilem poſt ſe traheret erronum gregem, cæcisque ſacem Dux cæcus præſerret. Et de ſupe- rioribus duobus ſæculis loquens : Erat ea �tus , inquit, commentorum ut credendorum , ſic gignendorum fæcunda. Luculentius id etiam Franciſ- cus Mannhart. S. J. (a) Succeſſit medio potiſſimum �vo quorundam mala fides, qua turpis lucri gratia puſſim ſabulas & commenta pro veris ſactis atque hiſto- riis ore ac calamo vendiderunt: aliorum vero nimium bona ( nempe credula ) qua ſme ulteriore indagine præmiſſoque examine ejusmodi figmenta in ſcripta & libros ſuos tranitulere : aliquorum etiam temeritas , qui puros fontes inſecerunt, & ſinceris narrationibus ſomnia ſua liberaliter adſpergentes totum pene fidem abſ- & q 2 PARS I. tule- (a ) Frane, Mannhart in Bibliotheca domeſt. Tom X. c. I. p. 4.
Strana 308
308 CONFUTATIO LUCIFER Pug. 140. tulerunt . . . . Hæc omnia mala ſane graviſima doctis Viris neceſſitatems Criti- ces impoſuerunt, ut ejus opera tot monſtra proſtigarent. Ceterum quamquam temporum iniquitas , & cumprimis Huſlitica in Regno noſtro fax mul- ta Manuſcripta & vetuſta monumenta abſumpſerit, illa tamen adoran- da rerumque omnium conſervationi ab æterno proſpiciens divina pro- videntia non fruſtravit patriam noſtram vetuſtis quibusque documentis, quæ hodie produnt , qualis in tenebris illis hiſtoriarum fuerit apud majores noſtros de patriis incunabulis opinio , conſervavit nempe Chriſtannum , Coſmam, Jaroslaum, Franciſcum, aliosque complures, quibus Czechus tuus tam fuit incognitus , atque novus orbis & Ame- rica, quæ aliquot poſt eorum obitum ſxculis primum detecta. Si ita- que quxpiam monumenta injuriis temporum periere, ea iſtorum rela- tis minime fuere difformia in referendis patriis incunabulis, cum du- bium non ſit hos tam præclaros, qui ſuperſunt, authores, ſi certiora reperiſſent , exſcripturos fuiſſe præ ſuis incertis dubitationibus fluctua- tionibusque. Nec mirum vero tam ſero in gente noſtra exſurrexiſſe Viros , qui patriam hiſtoriam ſcriberent , inſpice exempla Polonorum, Ruſſorum ac ipſorummet Hungarorum , viſurus eos multo ſerius ab hoc ſomno evigilaſſe , & ipſorum vetuſtos quosque annales noſtris etiam ſæculo uno & duobus poſteriores eſſe. Primus omnium poſt quosdam Hagiographos ſomnum iſtum excuſſit genti noſtræ Coſmas, cujus ſudium laudemque xmulati poſteriores , varias Chronici Coſmæ continuationes ſcripſere , neminem tamen legimus , qui præſertim in gentis incunabulis a Coſma receſfiſſet, diverſaque docuiſset ante Dali- milum Czechi tui prolatorem. II. Jam vero ad texendum catalogum recentiorum historicorum omnem cogitationem ſtudiumque convertis Vir Cl. ex eo mirum au- thorum conſenſum Lectori probaturus , hacque non modica idem ſen- tientium turba Czecho principatum in Annalibus patrijs vindicaturus. Ea inutili opera a pagina 140. uſque 150. chartam perdidiſti, nil niſi gregem erronum illorum, de quibus ſupra Hanfizius, proferens, quos inſciti quidam legendarii aut otioſi ſomniatores in communem ſe- cum errorem traxere , & cum quibus Lucifer tuus , quanquam lucerna munitus , in ſcrobem incidit. Et quidem agmen iſto- rum apud te ducit Pulkava, cujus authoritatem eo magis ſummi repu- tandam prædicas , quod ipſe in Prodromo meo pag. 139. fatear , eum juſſu Caroli IV. Chronicon ſuum ſcripſiſſe , eidemque a ſapientiſſimo hoc imperatore viam ad omnia archiva Monaſteriorum, Baronum, ci- vita-
308 CONFUTATIO LUCIFER Pug. 140. tulerunt . . . . Hæc omnia mala ſane graviſima doctis Viris neceſſitatems Criti- ces impoſuerunt, ut ejus opera tot monſtra proſtigarent. Ceterum quamquam temporum iniquitas , & cumprimis Huſlitica in Regno noſtro fax mul- ta Manuſcripta & vetuſta monumenta abſumpſerit, illa tamen adoran- da rerumque omnium conſervationi ab æterno proſpiciens divina pro- videntia non fruſtravit patriam noſtram vetuſtis quibusque documentis, quæ hodie produnt , qualis in tenebris illis hiſtoriarum fuerit apud majores noſtros de patriis incunabulis opinio , conſervavit nempe Chriſtannum , Coſmam, Jaroslaum, Franciſcum, aliosque complures, quibus Czechus tuus tam fuit incognitus , atque novus orbis & Ame- rica, quæ aliquot poſt eorum obitum ſxculis primum detecta. Si ita- que quxpiam monumenta injuriis temporum periere, ea iſtorum rela- tis minime fuere difformia in referendis patriis incunabulis, cum du- bium non ſit hos tam præclaros, qui ſuperſunt, authores, ſi certiora reperiſſent , exſcripturos fuiſſe præ ſuis incertis dubitationibus fluctua- tionibusque. Nec mirum vero tam ſero in gente noſtra exſurrexiſſe Viros , qui patriam hiſtoriam ſcriberent , inſpice exempla Polonorum, Ruſſorum ac ipſorummet Hungarorum , viſurus eos multo ſerius ab hoc ſomno evigilaſſe , & ipſorum vetuſtos quosque annales noſtris etiam ſæculo uno & duobus poſteriores eſſe. Primus omnium poſt quosdam Hagiographos ſomnum iſtum excuſſit genti noſtræ Coſmas, cujus ſudium laudemque xmulati poſteriores , varias Chronici Coſmæ continuationes ſcripſere , neminem tamen legimus , qui præſertim in gentis incunabulis a Coſma receſfiſſet, diverſaque docuiſset ante Dali- milum Czechi tui prolatorem. II. Jam vero ad texendum catalogum recentiorum historicorum omnem cogitationem ſtudiumque convertis Vir Cl. ex eo mirum au- thorum conſenſum Lectori probaturus , hacque non modica idem ſen- tientium turba Czecho principatum in Annalibus patrijs vindicaturus. Ea inutili opera a pagina 140. uſque 150. chartam perdidiſti, nil niſi gregem erronum illorum, de quibus ſupra Hanfizius, proferens, quos inſciti quidam legendarii aut otioſi ſomniatores in communem ſe- cum errorem traxere , & cum quibus Lucifer tuus , quanquam lucerna munitus , in ſcrobem incidit. Et quidem agmen iſto- rum apud te ducit Pulkava, cujus authoritatem eo magis ſummi repu- tandam prædicas , quod ipſe in Prodromo meo pag. 139. fatear , eum juſſu Caroli IV. Chronicon ſuum ſcripſiſſe , eidemque a ſapientiſſimo hoc imperatore viam ad omnia archiva Monaſteriorum, Baronum, ci- vita-
Strana 309
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 309 vitatumque patefactam fuiſſe. Sed in quo archivo Pulkava Czechum LUCIFER. reperire potuit, quem paulo ante ſe natum inventumque fuiſſe lucu- lentilimis demonstrationibus probavi? Arriſit Pulkavæ Dalimili novi- tas, quin rem ſcrupuloſius examinaſſet , ac proinde deſerto Coſma eum ſecutus eſt, nam & ipſe Czechi homicidium , aliaque huc ſpec- tantia primus ex Dalimilo exſcripſit. Guo in conſilio postea ſectato- rem habuit Æneam Silvium , qui tamen hæſitationis ſux non obſcura reliquit veſtigia. A Pulkava & Ænea Silvio opinio hæc in omnium fere calamos tranſiit. Non habuit vero Pulkava opinionis iſtius ſocium aut patronum Marignolam coxtaneum ſuum, qui itidem Caroli IV. juſſu & patrocinio eodem ſæcule ſcripſit hiſtoriam Boemiæ, qui, ut Tomo II. ineditorum noſtrorum oſtenſuri ſumus, in verba Coſmæ ju- ravit. Credasne vero omnia & fingula Pulkavam ex certis legitimis- que archivis , aut membranis accepiſſe ? nihil ex turbidis rivulis hauſiſ- ſe , aut etiam ſuarum opinionum licentia uſpiam uſum fuiſſe ? In quo archivo membranave reperit Pulkava illud quod ſupra §. XIV. N. III. ex illo retulimus, & quod rubore quodam ſuffuſus truncaſti lectorisque ocu- lo ſubtraxiſti, cum ait: Dicitur enim Boemia a Boh, quod eſt Deus interpre- tatum in lingua Slavonica, & ideo hac interpretatione a nomine Dei Bohomi di- cti ſunt? Vide quanta adhuc Pulkavæ ſxculo hiſtoriarum veterum fue- rit ignorantia, ut ne quidem Boemiam a Bojis dictam fundatamque ſcirent. An, ut plurima alia conticeam , reperit in aliquo autographo Pulkava S. Wolfgangum , ne tunc quidem adhue natum , tempore S. Wenceslai Ecclaſiam S.Viti conſecraſſe ? aut xtate Boleslai Sævi floruiſ- ſe S. Emeramum ſæculis duobus præmortuum? Næ tu inſignes antiqui- tatis veritatisque teſtes facias hæc archiva, ſi tot tantasque hallucina- tiones fabulasque , quibus hinc atque illinc abundat Pulkava, ex illis hauſit. Reliquus authorum tuorum numerus nonniſi ex iſto & ſupe- rioribus duobus eſt ſæculis, qui , necdum exorta in patria noſtra cri- tices luce , minime de hiſtoriæ rerumque narrandarum veritate curioſi, bona fide hiſtoricos ſe ſuperiores exſcripſere , qui opinioni jam duobus ſaculis confirmatæ nihil derogare voluerunt, qui , non innovandi aut critice pertractandi animo, annales patrios, ut ab aliis viciniſlimis ſibi relicti fuerunt , trito calle perſecuti ſunt , quod ſeu certius inveſtigare illis perquam operoſum videretur, tum maxime, quod rem ab alio eruderatam confectamque non reperirent. Huic novæ definiendæ ſen- tentiæ difficultati, ſi adjungas metum quendam zoilorum, carpen- di, conviciandique licentiam , quibus ſe ſuaque expoſituros merito Q q 3 formi-
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 309 vitatumque patefactam fuiſſe. Sed in quo archivo Pulkava Czechum LUCIFER. reperire potuit, quem paulo ante ſe natum inventumque fuiſſe lucu- lentilimis demonstrationibus probavi? Arriſit Pulkavæ Dalimili novi- tas, quin rem ſcrupuloſius examinaſſet , ac proinde deſerto Coſma eum ſecutus eſt, nam & ipſe Czechi homicidium , aliaque huc ſpec- tantia primus ex Dalimilo exſcripſit. Guo in conſilio postea ſectato- rem habuit Æneam Silvium , qui tamen hæſitationis ſux non obſcura reliquit veſtigia. A Pulkava & Ænea Silvio opinio hæc in omnium fere calamos tranſiit. Non habuit vero Pulkava opinionis iſtius ſocium aut patronum Marignolam coxtaneum ſuum, qui itidem Caroli IV. juſſu & patrocinio eodem ſæcule ſcripſit hiſtoriam Boemiæ, qui, ut Tomo II. ineditorum noſtrorum oſtenſuri ſumus, in verba Coſmæ ju- ravit. Credasne vero omnia & fingula Pulkavam ex certis legitimis- que archivis , aut membranis accepiſſe ? nihil ex turbidis rivulis hauſiſ- ſe , aut etiam ſuarum opinionum licentia uſpiam uſum fuiſſe ? In quo archivo membranave reperit Pulkava illud quod ſupra §. XIV. N. III. ex illo retulimus, & quod rubore quodam ſuffuſus truncaſti lectorisque ocu- lo ſubtraxiſti, cum ait: Dicitur enim Boemia a Boh, quod eſt Deus interpre- tatum in lingua Slavonica, & ideo hac interpretatione a nomine Dei Bohomi di- cti ſunt? Vide quanta adhuc Pulkavæ ſxculo hiſtoriarum veterum fue- rit ignorantia, ut ne quidem Boemiam a Bojis dictam fundatamque ſcirent. An, ut plurima alia conticeam , reperit in aliquo autographo Pulkava S. Wolfgangum , ne tunc quidem adhue natum , tempore S. Wenceslai Ecclaſiam S.Viti conſecraſſe ? aut xtate Boleslai Sævi floruiſ- ſe S. Emeramum ſæculis duobus præmortuum? Næ tu inſignes antiqui- tatis veritatisque teſtes facias hæc archiva, ſi tot tantasque hallucina- tiones fabulasque , quibus hinc atque illinc abundat Pulkava, ex illis hauſit. Reliquus authorum tuorum numerus nonniſi ex iſto & ſupe- rioribus duobus eſt ſæculis, qui , necdum exorta in patria noſtra cri- tices luce , minime de hiſtoriæ rerumque narrandarum veritate curioſi, bona fide hiſtoricos ſe ſuperiores exſcripſere , qui opinioni jam duobus ſaculis confirmatæ nihil derogare voluerunt, qui , non innovandi aut critice pertractandi animo, annales patrios, ut ab aliis viciniſlimis ſibi relicti fuerunt , trito calle perſecuti ſunt , quod ſeu certius inveſtigare illis perquam operoſum videretur, tum maxime, quod rem ab alio eruderatam confectamque non reperirent. Huic novæ definiendæ ſen- tentiæ difficultati, ſi adjungas metum quendam zoilorum, carpen- di, conviciandique licentiam , quibus ſe ſuaque expoſituros merito Q q 3 formi-
Strana 310
310 CONFUTATIO formidabant Viri quique ingenio acres, induſtria indefeſſi, ſuppreſſere illi dubia ſua, atque ut plerumque fit, turbam ſecuti ſunt. Nec diin- teor , ſi ſimpliciter faſtos patrios ſcribere ſediſſet animo, me me ip- ſum huic turbæ aſſociaturum fuiſſe. At quoniam ſcriptionis meæ præ- cipuus ſcopus est: critice expendere hiſtoriam patriam, eam repur- gare ac emendare , ad fontes ſuos vetuſtaque monumenta exigere , non auſim ego album nigrum, nigrumve aibum afſerere, aut adulterinis recentibusque denariis priſcum pretium ſtatuere. Non poſſum, inquam, Czecho tuo locum in Annalibus patriis concedere , cujus commemo- ratione univerſa monumenta gentis noſtræ exteraque abstinent, & cu- jus memoriæ geſtaque coævis ſcriptoribus ſumme adverſantur. Multo ante venturam tempeſtatem tanquam ex ſpecula proſpexi, prævidi in- quam antiquitatum minus peritos ægre hoc confilium meum laturos; ſed pondus majus apud me habuit eruditiorum quorumque Virorum deſiderium , qui pridem has patriæ noſtræ hiſtorix fabulas, hallueina- tionesque exciſas everſasque ſuſpirabant, qui vel ideo ſe ſe illius lectio- ne abſterreri dictitabant. Scio me irritaſſe crabrones, ſed pungunt il- li , non enecant , ego me ſane contum proterendis ( Vah Pyrgopo- linicen tuum Luciferum grandiloquenria æmulor! ) parem deputo. Sa- pientum vero judicium ac cenſuram xquo imo & hilari ferre animo me imbecillitas ingenii mei commonet, nam non ignoro ſapientiſſi- mum Ciceronis effatum: (a) Sapientum judicium aut reprehenſienem vitare nullo modo poteſt, niſi qui nihil omnino ſcribit. Guorſum itaque Vir Cl. tanta authorum tuorum tam recentium cumulatio valet ? An non vel ipſe fatearis neceſſe eſt, illos, quiqui ſunt, ſua ex Hagecio deprom- pſiſſe, alterumque ex altero exſcripſiſſe? quorum fi myriadem profe- ras, haud eis majorem fidem auſim dare quam Hagecio tuo, quo uni- co fonte uſi ſunt, nec video ut certiorem Czecho tuo vadem Hagecio ex illis quaqua demum diligentia exſculpas? Utinam, cum ſcripſiſti hanc lucubrationem tuam , ſciviſſem te detineri delectarique ejusmodi ſtudio , facile tricenos tibi præterea indicaſſem , adjunxiſſemque ſcrip- tores, qui Czechum conditorem gentis noſtræ profeſſi ſunt. Non neſcio enim hanc perſuaſionem hactenus fuiſſe plerisque concivibus meis de Hagecio, prolatoque ab illo Czecho, quæ erat ſuperiori adhuc ſæculo Hiſpanis de fabuloſo Turpino , ut eum tanquam Principem hi- ſtoriæ colerent ac adorarent ; meritoque hic mihi illam Baronii LUCIFER, acrem (a) Cicero 1. 2. Tuſcul. Quæſt.
310 CONFUTATIO formidabant Viri quique ingenio acres, induſtria indefeſſi, ſuppreſſere illi dubia ſua, atque ut plerumque fit, turbam ſecuti ſunt. Nec diin- teor , ſi ſimpliciter faſtos patrios ſcribere ſediſſet animo, me me ip- ſum huic turbæ aſſociaturum fuiſſe. At quoniam ſcriptionis meæ præ- cipuus ſcopus est: critice expendere hiſtoriam patriam, eam repur- gare ac emendare , ad fontes ſuos vetuſtaque monumenta exigere , non auſim ego album nigrum, nigrumve aibum afſerere, aut adulterinis recentibusque denariis priſcum pretium ſtatuere. Non poſſum, inquam, Czecho tuo locum in Annalibus patriis concedere , cujus commemo- ratione univerſa monumenta gentis noſtræ exteraque abstinent, & cu- jus memoriæ geſtaque coævis ſcriptoribus ſumme adverſantur. Multo ante venturam tempeſtatem tanquam ex ſpecula proſpexi, prævidi in- quam antiquitatum minus peritos ægre hoc confilium meum laturos; ſed pondus majus apud me habuit eruditiorum quorumque Virorum deſiderium , qui pridem has patriæ noſtræ hiſtorix fabulas, hallueina- tionesque exciſas everſasque ſuſpirabant, qui vel ideo ſe ſe illius lectio- ne abſterreri dictitabant. Scio me irritaſſe crabrones, ſed pungunt il- li , non enecant , ego me ſane contum proterendis ( Vah Pyrgopo- linicen tuum Luciferum grandiloquenria æmulor! ) parem deputo. Sa- pientum vero judicium ac cenſuram xquo imo & hilari ferre animo me imbecillitas ingenii mei commonet, nam non ignoro ſapientiſſi- mum Ciceronis effatum: (a) Sapientum judicium aut reprehenſienem vitare nullo modo poteſt, niſi qui nihil omnino ſcribit. Guorſum itaque Vir Cl. tanta authorum tuorum tam recentium cumulatio valet ? An non vel ipſe fatearis neceſſe eſt, illos, quiqui ſunt, ſua ex Hagecio deprom- pſiſſe, alterumque ex altero exſcripſiſſe? quorum fi myriadem profe- ras, haud eis majorem fidem auſim dare quam Hagecio tuo, quo uni- co fonte uſi ſunt, nec video ut certiorem Czecho tuo vadem Hagecio ex illis quaqua demum diligentia exſculpas? Utinam, cum ſcripſiſti hanc lucubrationem tuam , ſciviſſem te detineri delectarique ejusmodi ſtudio , facile tricenos tibi præterea indicaſſem , adjunxiſſemque ſcrip- tores, qui Czechum conditorem gentis noſtræ profeſſi ſunt. Non neſcio enim hanc perſuaſionem hactenus fuiſſe plerisque concivibus meis de Hagecio, prolatoque ab illo Czecho, quæ erat ſuperiori adhuc ſæculo Hiſpanis de fabuloſo Turpino , ut eum tanquam Principem hi- ſtoriæ colerent ac adorarent ; meritoque hic mihi illam Baronii LUCIFER, acrem (a) Cicero 1. 2. Tuſcul. Quæſt.
Strana 311
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 311 acrem querelam accommodare liceat: (a) Recentiores omnes, ne ſingulos no- LUCIFER. minem , tanquam e cælo allato oraculo adhæſerunt. Non turba ſcriptorum hiſtoricam evincit veritatem , ſed teltimonia aurita oculatave cox- vorum aut viciniſſimorum iis temporibus, adeo ut unius gravis ejus- cemodi Viri vadimonio infinitam posteriorum turbam cedere neceſſe ſit , qui de rebus antiquis ſine tabulis ſcripſere. Valeatque hic doctiſ- ſimi Viri Franciſci Mannhart S. J. effatum : (b) Ab hoc ( Critices ) judicie & tribunali duplex hominum genus eſt arcendum, primum eſt indoctorum, & levis ingenii , ad quorum guſtum plus quam probatiſſimæ veritates faciunt anti- quæ fabula , quibus aures & oculos ſuos paſcere dudum conſueverunt . . . al- terum ſemidoctorum, qui ultra modum ſapiunt, & adfectata ſuperſtitione qua- dam nulli in regno hiſtoricæ narrationi locum concedere volunt, quæ non quaſi oculis videri , & manibus palpari quent, quique ab hiſtorico demonſtrationes exigunt vix non geometricas. Cumulo illi recentiorum authoritatum aliud fulcimentum ſubjun- Pag. 150. & gis, quod, quo ſatis digno riſu excipiam, haud invenio: Ais enim 151. Czechi & Lechi nominis plura veſtigia in Croatiæ ac Dalmatix ſcripto- ribus eſſe relicta , quæ luculento teſtimonio fint his conditoribus Boe- miæ atque Poloniæ. Profers itaque quemdam Zeycham Dalmatiæ Prin- cipem , & Cycham Creſimiri Croatiæ Regis ſororem circa annum 1066. rurſum quendam Techum Bulgariæ Regem Anno 1259. demum quen- dam Nicolaum Zechium Banum Anno 1344. denique quandam Lichamt I111. Ædepol ! his ſolis nominis Czechi Lechique reliquiis omnibus præſidiis aliis deſtitutus Czechus Lechusque Annalibus patriis vindicari po- tuit. Quidni vero Vir Cl. in majus ſententiæ tuæ firmamentum etiam produxiſti plures ex hac urbe cives, aliosque Regni noſtri incolas, qui eriam hodie cognomen Czech gerunt? Hi enim in patria nati & aliti certiores verioresque Czechi nomini teſtes agere poſſunt , atque Dalmatici illi, Croatici , Bulgaricique ? Guantam illi tibi habuiſſent gratiam , ſi quemadmodum nominis heredes , ita eodem ſanguine cre- tos verosque poſteros probaſſes. Guid ſi ejusmodi affutiis imperi- torum aures oculosqe fallere aut delectare quæsiisti, cur non Czecho tuo antiquiſſimam authoritatem ex hiſtoria Menandri Protectoris ven- dicaſti , qui Zichi munus & dignitatem omnium ſummam inter Perſa- rum proceres fuiſſe prædicat: (c) Illuc , inquit , miſſus a Perſis legatus di- gnitate Zichus , quæ maximæ eſt apud Perſas auctoritatis nomine Indegovach, qui (a) Baronius in hist Eccl. ad an. 312. (b) Mannhart. Eibl. Dom. Tom. 10. c. 3. p. 74. (c) Tom. I. Biblioth, Byzant. p. 90. 91. 92. 93. 94. &c.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 311 acrem querelam accommodare liceat: (a) Recentiores omnes, ne ſingulos no- LUCIFER. minem , tanquam e cælo allato oraculo adhæſerunt. Non turba ſcriptorum hiſtoricam evincit veritatem , ſed teltimonia aurita oculatave cox- vorum aut viciniſſimorum iis temporibus, adeo ut unius gravis ejus- cemodi Viri vadimonio infinitam posteriorum turbam cedere neceſſe ſit , qui de rebus antiquis ſine tabulis ſcripſere. Valeatque hic doctiſ- ſimi Viri Franciſci Mannhart S. J. effatum : (b) Ab hoc ( Critices ) judicie & tribunali duplex hominum genus eſt arcendum, primum eſt indoctorum, & levis ingenii , ad quorum guſtum plus quam probatiſſimæ veritates faciunt anti- quæ fabula , quibus aures & oculos ſuos paſcere dudum conſueverunt . . . al- terum ſemidoctorum, qui ultra modum ſapiunt, & adfectata ſuperſtitione qua- dam nulli in regno hiſtoricæ narrationi locum concedere volunt, quæ non quaſi oculis videri , & manibus palpari quent, quique ab hiſtorico demonſtrationes exigunt vix non geometricas. Cumulo illi recentiorum authoritatum aliud fulcimentum ſubjun- Pag. 150. & gis, quod, quo ſatis digno riſu excipiam, haud invenio: Ais enim 151. Czechi & Lechi nominis plura veſtigia in Croatiæ ac Dalmatix ſcripto- ribus eſſe relicta , quæ luculento teſtimonio fint his conditoribus Boe- miæ atque Poloniæ. Profers itaque quemdam Zeycham Dalmatiæ Prin- cipem , & Cycham Creſimiri Croatiæ Regis ſororem circa annum 1066. rurſum quendam Techum Bulgariæ Regem Anno 1259. demum quen- dam Nicolaum Zechium Banum Anno 1344. denique quandam Lichamt I111. Ædepol ! his ſolis nominis Czechi Lechique reliquiis omnibus præſidiis aliis deſtitutus Czechus Lechusque Annalibus patriis vindicari po- tuit. Quidni vero Vir Cl. in majus ſententiæ tuæ firmamentum etiam produxiſti plures ex hac urbe cives, aliosque Regni noſtri incolas, qui eriam hodie cognomen Czech gerunt? Hi enim in patria nati & aliti certiores verioresque Czechi nomini teſtes agere poſſunt , atque Dalmatici illi, Croatici , Bulgaricique ? Guantam illi tibi habuiſſent gratiam , ſi quemadmodum nominis heredes , ita eodem ſanguine cre- tos verosque poſteros probaſſes. Guid ſi ejusmodi affutiis imperi- torum aures oculosqe fallere aut delectare quæsiisti, cur non Czecho tuo antiquiſſimam authoritatem ex hiſtoria Menandri Protectoris ven- dicaſti , qui Zichi munus & dignitatem omnium ſummam inter Perſa- rum proceres fuiſſe prædicat: (c) Illuc , inquit , miſſus a Perſis legatus di- gnitate Zichus , quæ maximæ eſt apud Perſas auctoritatis nomine Indegovach, qui (a) Baronius in hist Eccl. ad an. 312. (b) Mannhart. Eibl. Dom. Tom. 10. c. 3. p. 74. (c) Tom. I. Biblioth, Byzant. p. 90. 91. 92. 93. 94. &c.
Strana 312
CONFUTATIO 312 qui erat etiam Regis ſui cubicularius. Erubeſcunt vel chartæ tuæ ejusmo- di nugis illitæ , cum Lucifer tuus hæc illis illinere non erubuit, Ne- mo hæc Viris crepundia objecta cenſeat , quæ nonniſi puerill xtati de- lectamento eſſe poſſint. Qua in re ſimul alas ſibi rurſum aduiit Luci- fer tuus, cum nomina Zeycha, Cycha, Techus, reliquiss effe confitetur Zechi nominis, dum antea totis paginis adverſus nos dimicavit Zichos eosdem minime cenſeri poſſe cum Zechis. Verum hic ſophiſtarum paſ- ſim uſus , hæcque pervicacia , ut cum argumentis vincere nequeunt, clamore , & multitudine verborum adverſarium obruere quærant, at- que rei cardine neglecto plerumque ad nugas, quisquiliasque provo- lent , ut vel hanc ſolum laudem e certamine referant , quod nunquam tacuiſſe viſi ſint. At utinam Lucifer tacuiſſes, Philoſophus, hiſtori- cus inquam , manſiſſes. III. Nolim cuiquam videri me ſolvendo non eſſe, nolim, in- quam, as alienum inveteraſcat , & multiplicandis uſuris creſcat , diſſol- vere nomina voluntas eſt. Guare ne tibi Vir Cl. multas recentiores authoritates cumulanti , aut Collegx tuo as alienum expoſtulanti mo- roſus debitor videar, jam ea graviſſimorum Virorum judicia proferam, quibus Czechus tuus pridem fabulam olere viſus , quibusque tam du- bia incertaque incunabulorum patriorum hiſtoria merito incitamento fuit , ut aliis exquirendis non pœnitendam locarent operam. Et quan- quam his teſtimoniis jure abstineri potuit, quod posteriorum varix opiniones nihil fulcimenti vetustis rebus conferant, tamen cum Col- lega tuus verba Prodromi pag. 50. & 51s, qua dixi: Hodie non deeſſe Criticos, qui omnem Czechi memoriam inter aniles ſabulas relegent, cavilletur, farcaſticeque ſubjungat: (a) Si Gelaſius noina hujusmodi Criticorum hic vel obiter adnotaſſet, ſuſpicionem procul dubio effugiſſet , a ſe nihil comminiſcen- di libidine prolatum eſſe. Merito ne verborum ſolum inſtitor æſtimer, jam hæ novæ recentesque germanæ merces proferende ſunt. Et qui- dem an ſtomachum mihi non moveat, temere mihi a Collega tuo comminiſcendi libidinem impingi, quod plane hac oratione Criticorum nomina non adnotaverim; quidſi alio & viciniſſimo loco adnotavi? mu- tilumne manibus , aut orbum oculis proſpicere potui futurum lectorem meum, cui omnia in os fint ingerenda? Pari cum Virgilio acrimonia utor: Non canimus ſurdis (b) non ſcripſimus , inquam , niſi audienti- LUCIFER. bus (a) Author Introductionis ad Sacram hiſtoriam. Boh. Sect. 3. pag. LXXII. (b) Virg. Ecel. 10.
CONFUTATIO 312 qui erat etiam Regis ſui cubicularius. Erubeſcunt vel chartæ tuæ ejusmo- di nugis illitæ , cum Lucifer tuus hæc illis illinere non erubuit, Ne- mo hæc Viris crepundia objecta cenſeat , quæ nonniſi puerill xtati de- lectamento eſſe poſſint. Qua in re ſimul alas ſibi rurſum aduiit Luci- fer tuus, cum nomina Zeycha, Cycha, Techus, reliquiss effe confitetur Zechi nominis, dum antea totis paginis adverſus nos dimicavit Zichos eosdem minime cenſeri poſſe cum Zechis. Verum hic ſophiſtarum paſ- ſim uſus , hæcque pervicacia , ut cum argumentis vincere nequeunt, clamore , & multitudine verborum adverſarium obruere quærant, at- que rei cardine neglecto plerumque ad nugas, quisquiliasque provo- lent , ut vel hanc ſolum laudem e certamine referant , quod nunquam tacuiſſe viſi ſint. At utinam Lucifer tacuiſſes, Philoſophus, hiſtori- cus inquam , manſiſſes. III. Nolim cuiquam videri me ſolvendo non eſſe, nolim, in- quam, as alienum inveteraſcat , & multiplicandis uſuris creſcat , diſſol- vere nomina voluntas eſt. Guare ne tibi Vir Cl. multas recentiores authoritates cumulanti , aut Collegx tuo as alienum expoſtulanti mo- roſus debitor videar, jam ea graviſſimorum Virorum judicia proferam, quibus Czechus tuus pridem fabulam olere viſus , quibusque tam du- bia incertaque incunabulorum patriorum hiſtoria merito incitamento fuit , ut aliis exquirendis non pœnitendam locarent operam. Et quan- quam his teſtimoniis jure abstineri potuit, quod posteriorum varix opiniones nihil fulcimenti vetustis rebus conferant, tamen cum Col- lega tuus verba Prodromi pag. 50. & 51s, qua dixi: Hodie non deeſſe Criticos, qui omnem Czechi memoriam inter aniles ſabulas relegent, cavilletur, farcaſticeque ſubjungat: (a) Si Gelaſius noina hujusmodi Criticorum hic vel obiter adnotaſſet, ſuſpicionem procul dubio effugiſſet , a ſe nihil comminiſcen- di libidine prolatum eſſe. Merito ne verborum ſolum inſtitor æſtimer, jam hæ novæ recentesque germanæ merces proferende ſunt. Et qui- dem an ſtomachum mihi non moveat, temere mihi a Collega tuo comminiſcendi libidinem impingi, quod plane hac oratione Criticorum nomina non adnotaverim; quidſi alio & viciniſſimo loco adnotavi? mu- tilumne manibus , aut orbum oculis proſpicere potui futurum lectorem meum, cui omnia in os fint ingerenda? Pari cum Virgilio acrimonia utor: Non canimus ſurdis (b) non ſcripſimus , inquam , niſi audienti- LUCIFER. bus (a) Author Introductionis ad Sacram hiſtoriam. Boh. Sect. 3. pag. LXXII. (b) Virg. Ecel. 10.
Strana 313
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 313 bus, videntibus , legentibus , lectorumque memoriam retiñentibus ? num mihi centenis repetitionibus diſtendenda fuit moles libri, ut Luci- fero tuo ? Quid igitur Kranzius ? quid Schleinicius , quem eadem pagina 51. ſubjeci? quid Langius, Anſelmus Pandurius, Schminkius, Thomas Berghauer, quos pagina 62. profero? quid Stephanus Pitter, Ludovicus Lunay, compilatores Dictionarii Gallici dicti de Trevoux, quos adverſus Compilatorem Actorum Lipfienſium Parte II. produxi? quibus ſi jam plura adnexa cupitis, habete : & quidem ante ceteros Reverendiſſimi, Illuſtriſſimi, ac Clariſſimi Viri ( quem boni ſuperi rei literarix flori & incremento diu ſuperſtitem velint!) Joſephi Simonii Aſſemani Critices cognitione ſpecturiſſimi de omnibus Ethnicis Duci- bus noſtris judicium, & adverſus patrios noſtros ſcriptores querelam : (a) Quamobrem , inquit , id ipſum ego de primis Poloniæ regibus ſentiendum pu- to , quod Coſmas Pragenſis de Bohemiæ Ducibus a Primislao uſque ad Borivo- jum primum Chriſtianum Ducem pronunciavit p. 8. in hæc verba: “ Horum igitur Principum de vita & morts filetur, tum quia ventri & ſomno dediti, inculti & indocti aſſimilati ſunt pecori , quibus proſecto contra naturam corpus voluptati, anima fuit oneri, tum quia non erat illo in tempore, qui ſtylo co- rum acta commendaret memoria.„ Mirum tamen eſt in tanta rerum priſca- rum tum Bohemicarum tum Polonicarum caligint nullis exſtantibus documentis tam multa ab iis ſcriptoribus reſerri , perinde ac ſi rebus geſtis interfuiſſent , ea tamen quæ ex puro Græcorum latinorumque veterum fonte haurire poterant , ſuiſſe ab illis aut ſilentio obruta, aut fabellis inſperſa. Conradus Ritterhu- ſius in l. 5. Guntheri Ligurini : Origo gentis vulgata ( quam mirum eſt Silvium ſecutum eſſe ) plusquam anilis eſt fabula. Georgius Hornius in Arca Noe ſive hiſtoria Imperatorum & Regnorum: Boëmorum Duces a Zecho ad Borivogum I. & A. DCCCXC. fabuloſi atque incerti ſunt, tum nulla anno- rum ſerie , niſi apud Hagecium, ſed ſubleſta fide , diſtincti. Joannes Geor- gius Ekkart Rer. Franc. 1. 8. p. 92. & l. 10. p. 188. Attilianis quoque temporibus adventum Slavorum in Bohemiam defigens negato Cze- cho a Jazygibus in Boemiam ab Attila adductis repetit Czechorum ety- mon, fic vero ille: Ex Gepidarum terra Hunni in Thuringium non alia via pergere potuerunt niſi per Moraviam & Bohemiam. Unde puto eos & in Bohemia ſocios alios Slavos nempe Jazyges , vel Jazeges reliquiſſe , qui dein ab- breviato nomine ſe Zechos vocavere. Nolim hic ſpectati Viri Joannis Op- pelt ſub initium Apologiæ hujus prolatum admodum proſixum teſti- PARS I. Rr LUCIFER, mo- (a) Afſeman, Kalend. univ. Eccl. T. II. p. 86.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 313 bus, videntibus , legentibus , lectorumque memoriam retiñentibus ? num mihi centenis repetitionibus diſtendenda fuit moles libri, ut Luci- fero tuo ? Quid igitur Kranzius ? quid Schleinicius , quem eadem pagina 51. ſubjeci? quid Langius, Anſelmus Pandurius, Schminkius, Thomas Berghauer, quos pagina 62. profero? quid Stephanus Pitter, Ludovicus Lunay, compilatores Dictionarii Gallici dicti de Trevoux, quos adverſus Compilatorem Actorum Lipfienſium Parte II. produxi? quibus ſi jam plura adnexa cupitis, habete : & quidem ante ceteros Reverendiſſimi, Illuſtriſſimi, ac Clariſſimi Viri ( quem boni ſuperi rei literarix flori & incremento diu ſuperſtitem velint!) Joſephi Simonii Aſſemani Critices cognitione ſpecturiſſimi de omnibus Ethnicis Duci- bus noſtris judicium, & adverſus patrios noſtros ſcriptores querelam : (a) Quamobrem , inquit , id ipſum ego de primis Poloniæ regibus ſentiendum pu- to , quod Coſmas Pragenſis de Bohemiæ Ducibus a Primislao uſque ad Borivo- jum primum Chriſtianum Ducem pronunciavit p. 8. in hæc verba: “ Horum igitur Principum de vita & morts filetur, tum quia ventri & ſomno dediti, inculti & indocti aſſimilati ſunt pecori , quibus proſecto contra naturam corpus voluptati, anima fuit oneri, tum quia non erat illo in tempore, qui ſtylo co- rum acta commendaret memoria.„ Mirum tamen eſt in tanta rerum priſca- rum tum Bohemicarum tum Polonicarum caligint nullis exſtantibus documentis tam multa ab iis ſcriptoribus reſerri , perinde ac ſi rebus geſtis interfuiſſent , ea tamen quæ ex puro Græcorum latinorumque veterum fonte haurire poterant , ſuiſſe ab illis aut ſilentio obruta, aut fabellis inſperſa. Conradus Ritterhu- ſius in l. 5. Guntheri Ligurini : Origo gentis vulgata ( quam mirum eſt Silvium ſecutum eſſe ) plusquam anilis eſt fabula. Georgius Hornius in Arca Noe ſive hiſtoria Imperatorum & Regnorum: Boëmorum Duces a Zecho ad Borivogum I. & A. DCCCXC. fabuloſi atque incerti ſunt, tum nulla anno- rum ſerie , niſi apud Hagecium, ſed ſubleſta fide , diſtincti. Joannes Geor- gius Ekkart Rer. Franc. 1. 8. p. 92. & l. 10. p. 188. Attilianis quoque temporibus adventum Slavorum in Bohemiam defigens negato Cze- cho a Jazygibus in Boemiam ab Attila adductis repetit Czechorum ety- mon, fic vero ille: Ex Gepidarum terra Hunni in Thuringium non alia via pergere potuerunt niſi per Moraviam & Bohemiam. Unde puto eos & in Bohemia ſocios alios Slavos nempe Jazyges , vel Jazeges reliquiſſe , qui dein ab- breviato nomine ſe Zechos vocavere. Nolim hic ſpectati Viri Joannis Op- pelt ſub initium Apologiæ hujus prolatum admodum proſixum teſti- PARS I. Rr LUCIFER, mo- (a) Afſeman, Kalend. univ. Eccl. T. II. p. 86.
Strana 314
314 CONFUTATIO Pag. 139. monium , Welſeri , Vohburgii aliorumque , quæ tum in Prodromo noſtro tum Parte II. Annalium dedimus, refricare, illud dicere liceat, multo majorem numerum authorum in medium a nobis proferendum fuiſſe , ſi ei inutili operæ inquiſitionique vacare libuiſſet , præſertim cum non immemores ſimus poſt publicatum Prodromum noſtrum va- rias iſtiusmodi recentiorum authoritates in manus oculosque noſtros incidiſſe, quas in adverſaria noſtra adſcribere negleximus, quod nuſ- quam amplius hoc ariete pulſandos muros noſtros crediderimus. Sa- pienter igitur, ut omnia, Mabillonius: (a) Poſtquam ſæculo noſtre in- numera antiquitatis monumenta eruta ſunt e tencbris , poſtquam tot Clarifſimi Viri hiſtoricis rebus illuſtrandis inſudarunt , tot fabulurum debellata ſunt monſtra, ades res obſcuræ in manifeſtam lucem venerunt, ut qui in antiquitatis rebus cla- rius non videt , sculos claudere , vel ſe ipſe excxcare dicendus ſit. Nam unde tot errores ac fabulæ , verba ſunt doctiſſimi Mannharti , (b) nifi ex Criticæ inopia? Unde recti judicii, meliorisque eruditionis inſtauratio niſi ex Critica reſtauratu? V. Cum ſuda & usquequaque tranquilla mihi tecum Vir Cl. vi- dentur omnia , rurſum Lucifer tuus aquilones concitat , & pacatum in- clitæ noſtræ nobilitatis æquor procellis neſcio quibus involvere mali- gne quærit. Summum enim præjudicium per libros , ſententiamque meam antiquiſſimis Familiis noſtris enaſci his verbis queritur: Quan- tum præjudicium a P. Gelaſio inferatur nobiliſſimis quibusvis familiis ad Czechii adventum originem ſtirpis deducentium non video tantum, ſed palpo, neque ur- geo. Quam Lynceos dicam mi Lucifer oculos tuos? quam delicatiſ- ſimum tactum, qui ipſa præjudicia jam videre atque palpare poſlis? ſed quid non urges? quid vetat? Imo quis te advocatum patronum- que Nobilitati noſtræ conduxit? illane te optavit? hæc univerſa cum ſilet, tu loqueris? illa cum opera mea probat, tu improbas? niſi tu unus illa plus ſapis & vides ? niſi tua res magis agitur quam illius ? niſi fortaſſis & ſtirpi tux præjudicium fit, quod ea ſe cum Czecho cetero- que nobilitatis cœtu glorietur veniſſe in Boemiam? Guis ex ſummis nostris Regni Proceribus prima patria Nobilitate genitis hactenus vi- tio mihi dedit Czechum ex hiſtoriis noſtris fuiſſe expunctum ? An non crebro plerisque illorum mihi adeundi, colloquendique gratia & facultas? An non potius illi partum tuum reipublicx literarix maxi- LUCIFER. me (a) Mabillon, in Actis SS. Bened. Szc. II. in præf. (b) Mannhart. Bibl. Dom. Tom X. c. 5. p. 155.
314 CONFUTATIO Pag. 139. monium , Welſeri , Vohburgii aliorumque , quæ tum in Prodromo noſtro tum Parte II. Annalium dedimus, refricare, illud dicere liceat, multo majorem numerum authorum in medium a nobis proferendum fuiſſe , ſi ei inutili operæ inquiſitionique vacare libuiſſet , præſertim cum non immemores ſimus poſt publicatum Prodromum noſtrum va- rias iſtiusmodi recentiorum authoritates in manus oculosque noſtros incidiſſe, quas in adverſaria noſtra adſcribere negleximus, quod nuſ- quam amplius hoc ariete pulſandos muros noſtros crediderimus. Sa- pienter igitur, ut omnia, Mabillonius: (a) Poſtquam ſæculo noſtre in- numera antiquitatis monumenta eruta ſunt e tencbris , poſtquam tot Clarifſimi Viri hiſtoricis rebus illuſtrandis inſudarunt , tot fabulurum debellata ſunt monſtra, ades res obſcuræ in manifeſtam lucem venerunt, ut qui in antiquitatis rebus cla- rius non videt , sculos claudere , vel ſe ipſe excxcare dicendus ſit. Nam unde tot errores ac fabulæ , verba ſunt doctiſſimi Mannharti , (b) nifi ex Criticæ inopia? Unde recti judicii, meliorisque eruditionis inſtauratio niſi ex Critica reſtauratu? V. Cum ſuda & usquequaque tranquilla mihi tecum Vir Cl. vi- dentur omnia , rurſum Lucifer tuus aquilones concitat , & pacatum in- clitæ noſtræ nobilitatis æquor procellis neſcio quibus involvere mali- gne quærit. Summum enim præjudicium per libros , ſententiamque meam antiquiſſimis Familiis noſtris enaſci his verbis queritur: Quan- tum præjudicium a P. Gelaſio inferatur nobiliſſimis quibusvis familiis ad Czechii adventum originem ſtirpis deducentium non video tantum, ſed palpo, neque ur- geo. Quam Lynceos dicam mi Lucifer oculos tuos? quam delicatiſ- ſimum tactum, qui ipſa præjudicia jam videre atque palpare poſlis? ſed quid non urges? quid vetat? Imo quis te advocatum patronum- que Nobilitati noſtræ conduxit? illane te optavit? hæc univerſa cum ſilet, tu loqueris? illa cum opera mea probat, tu improbas? niſi tu unus illa plus ſapis & vides ? niſi tua res magis agitur quam illius ? niſi fortaſſis & ſtirpi tux præjudicium fit, quod ea ſe cum Czecho cetero- que nobilitatis cœtu glorietur veniſſe in Boemiam? Guis ex ſummis nostris Regni Proceribus prima patria Nobilitate genitis hactenus vi- tio mihi dedit Czechum ex hiſtoriis noſtris fuiſſe expunctum ? An non crebro plerisque illorum mihi adeundi, colloquendique gratia & facultas? An non potius illi partum tuum reipublicx literarix maxi- LUCIFER. me (a) Mabillon, in Actis SS. Bened. Szc. II. in præf. (b) Mannhart. Bibl. Dom. Tom X. c. 5. p. 155.
Strana 315
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 315 me præjudicioſum execrantur ? An non me monent hos latratus con- temnendos eſſe, aut probe contundendos, ſtimulosque addunt ad opus proſequendum? Auſisne tam doctam , tam ſapientem Nobilitatem no- ſtram judicii tui infirmitate metiri, ut quid præjudicium ſit, ant non ſit , illa neſciat? Illine non idem prorſus fit, ſive ſtatuatur cum Cze- cho, ſive Zecchis Nobilitatem Boemam adveniſſe ? Guin imo an a Zecchis tam potenti, illuſtri , priſcoque populo non major nobilita- tis antiquæ comitatus exſpectari potuit , quam a Czecho tuo, homici- da, profugo, & crucis ſupplicium effugiente? Negavine ego uſpiam Nobilitatem noſtram cum initiis patriæ cœpiſſe, aut in patriam non fuiſſe advectam? Perſuaſum vero tibi habe Lucifer melius te ipſo vi- dere , melius te palpare Inclitam Nobilitatem noſtram , quæ tux invi- dentix odiique flabra & videt , & ſentit , & palpat , quæ prudentia ſua multum ſuper vulgi opinionibus elevata probe diſpicit , quid fabu- lam inter ac hiſtoriam interſit , quæ criticæ rei non penitus ignara non neſcit hiſtorias Familiarumque origines coævorum vetuſtorumque teſti- moniis, atque certis demonstrationibus esse superstruendas? Verum ne verba tibi dediſſe videar, tecumque agnoſcat orbis literatus Boe- miam non deſtitui nobilitate magna doctrinæ laude conſpicua; en ti- bi eruditiſſimam , ſed ſimul ſumme aculeatam epiſtolam unius ex primis regni noſtri Senatoribus atque Adminiſtris, quam germanico idioma- te, perlecto opere tuo, ad me ex ædibus ſuis dedit. Verba ſunt: Ich habe den die ewige Fünſiernuß verdienenden Lucifer mit eben ſolcher Verabſcheuung geleſen/ als jedermann, ſo einen Begrief des höllischen Lucifer haben mag, denselben ansehen müste: Es ist in einem als dem anderen eben ſo viel Hochmuth, Boßhrit/ Neyd, und Haß, und der Geist der Lugen ſiehet überall heraus. Das Titel -Blat ist ein aus den alten Schul-Staub hervorgezo- henes Worter-Spiel/ das Werk aber voll der unerträglichsten mehr als Hottentotiſchen Grobheiten, die man unmeglich einem halb=geſitte= ten Menſchen zumuthen könnte. Dieſer unglũckſeelige Author nuß ſich mit der so oft angeführten Stelle des Amien Marcellini den Kopf zer- rittet haben , und von der wilden ungezogenen Art der beſchriebenen Sinchen recht ſehr angestecket worden ſein, dann ich glaube, da er E. H. nach ſeiner feinen Schreib: Art verberandum & cruciandum heißat, daß er noch geſlehen wird , wie er das Wohlſeyn und Geſundheit E. H. ſeinem Abgott Czech mittelst eines Schlacht Opfers vorzulegen wün= ſchet. Wer weiß aber was er noch in ſeiner Naserey ſchreiben wird, PARS I. R I 2 LUCIFER. wenn
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 315 me præjudicioſum execrantur ? An non me monent hos latratus con- temnendos eſſe, aut probe contundendos, ſtimulosque addunt ad opus proſequendum? Auſisne tam doctam , tam ſapientem Nobilitatem no- ſtram judicii tui infirmitate metiri, ut quid præjudicium ſit, ant non ſit , illa neſciat? Illine non idem prorſus fit, ſive ſtatuatur cum Cze- cho, ſive Zecchis Nobilitatem Boemam adveniſſe ? Guin imo an a Zecchis tam potenti, illuſtri , priſcoque populo non major nobilita- tis antiquæ comitatus exſpectari potuit , quam a Czecho tuo, homici- da, profugo, & crucis ſupplicium effugiente? Negavine ego uſpiam Nobilitatem noſtram cum initiis patriæ cœpiſſe, aut in patriam non fuiſſe advectam? Perſuaſum vero tibi habe Lucifer melius te ipſo vi- dere , melius te palpare Inclitam Nobilitatem noſtram , quæ tux invi- dentix odiique flabra & videt , & ſentit , & palpat , quæ prudentia ſua multum ſuper vulgi opinionibus elevata probe diſpicit , quid fabu- lam inter ac hiſtoriam interſit , quæ criticæ rei non penitus ignara non neſcit hiſtorias Familiarumque origines coævorum vetuſtorumque teſti- moniis, atque certis demonstrationibus esse superstruendas? Verum ne verba tibi dediſſe videar, tecumque agnoſcat orbis literatus Boe- miam non deſtitui nobilitate magna doctrinæ laude conſpicua; en ti- bi eruditiſſimam , ſed ſimul ſumme aculeatam epiſtolam unius ex primis regni noſtri Senatoribus atque Adminiſtris, quam germanico idioma- te, perlecto opere tuo, ad me ex ædibus ſuis dedit. Verba ſunt: Ich habe den die ewige Fünſiernuß verdienenden Lucifer mit eben ſolcher Verabſcheuung geleſen/ als jedermann, ſo einen Begrief des höllischen Lucifer haben mag, denselben ansehen müste: Es ist in einem als dem anderen eben ſo viel Hochmuth, Boßhrit/ Neyd, und Haß, und der Geist der Lugen ſiehet überall heraus. Das Titel -Blat ist ein aus den alten Schul-Staub hervorgezo- henes Worter-Spiel/ das Werk aber voll der unerträglichsten mehr als Hottentotiſchen Grobheiten, die man unmeglich einem halb=geſitte= ten Menſchen zumuthen könnte. Dieſer unglũckſeelige Author nuß ſich mit der so oft angeführten Stelle des Amien Marcellini den Kopf zer- rittet haben , und von der wilden ungezogenen Art der beſchriebenen Sinchen recht ſehr angestecket worden ſein, dann ich glaube, da er E. H. nach ſeiner feinen Schreib: Art verberandum & cruciandum heißat, daß er noch geſlehen wird , wie er das Wohlſeyn und Geſundheit E. H. ſeinem Abgott Czech mittelst eines Schlacht Opfers vorzulegen wün= ſchet. Wer weiß aber was er noch in ſeiner Naserey ſchreiben wird, PARS I. R I 2 LUCIFER. wenn
Strana 316
316 CONFUTATIO wenn einem ſolchen kecken unverſchamten Gemüth nicht ein starker Zūgel/ oder gar ein Ioch angelaget wird. Er wanket, und taumlet mit ſeinem Czech ſo herum , wie alle, die ihn zum Stamm= Bater unſerer Nation gemacht , und alle Bewei= ſe nur aus den ſpateſten Iahrhunderten hergeholet haben. Pag. II5. §. X. ſagt er : Coſmas Boemo ſuo, quem poſteriores Czechum di- xere: Soll dann der altere , und ſeinem Czech nahere Coſmas nicht beſſer als die ſpateren oder posteriores den Nahmen dieſes ſo merkwwur= digen Manns gewust haben, welchen E. H. billig aus gründlichen Be= weiſen denen Verfechtern fabelhafter Alterthumer entrieſſen. Inde la- crymæ. Wie verdrahet und verfalſchet dieſer unſinnige die Wörter E. H. Zum Beyſpiel : wo haben Sie jemahls geſagt: In Græcis ſcriptoribus veritatem Patriæ nostræ unice esse quærendam? ist der fünsiere und zweifelhafte Ursprung aller Nationen die Historia patrix? Allein was ist von ihm zu hoffen, und zu erwarten, da er in dem A. b. c. der Ge= ſchichten ſo ſchlecht bewandert ist ? Was für ein Kinderſpiel treibt er pag. 84. & 85. mit dem Wor= ten praži und praſſi? Wo hat er gezeiget, daß er die geringste Kenne= nūß der Orthographie der alten Slawen , und der heutigen Böhmiſchen habe? Noch elender ſind die pag. 86. und 87. angeführte Verglei chungen der Böhmiſchen mit der Lateiniſchen Sprach , und beſonders das : Sedſak do Solj Dcera pere, nebolj. Welcher unſerer Sprach= kündiger wird es errathen, was dieſer hochmûthige heraus bringen will, daß es nomlich ſo viel heiſſe : Ruſticus cum filia tundit ſalem, & non dolet. Er weiß weder die caſus der Böhmiſchen Sprache, denn Dcera iſt gewies nicht der Abblativus, und wo iſt das cum in dem Böh= miſchen ausgedrucket? dies ſind aber ſeine Künſte , ja dies ſiehet ſeinem verwirrten Gehirn ammeisten gleich. Mit einem Wort: die niedertrachtigſte Unwiſſenheit kann nur der= gleichen Gewāſche hervorbringen. Wann es nicht gar ſo elend ware, ſo muſte man um die Ehre unſerer Lands,Leute beſorgt ſeyn. Es wurde auch dem Clero und deſsen Ruhm der Wiſſenſchaften ſehr nachtheilig geweſen ſeyn, wann die Weißheit , und Vorsichtigkeit ſeiner Fürstlich. Gnaden unſers würdigsten Erz-Biſchoffs dieſe Müßgeburt, nicht in ih= rer erſien Bruth erſticket hatte. Wann dieſer lngluckliche allerelendefte Geſchicht Schreiber nicht gar ſo viel Blödſinnigkeit zeigte , ſo wurde er ſich ehender alle geſittete LUCIFER. Böl
316 CONFUTATIO wenn einem ſolchen kecken unverſchamten Gemüth nicht ein starker Zūgel/ oder gar ein Ioch angelaget wird. Er wanket, und taumlet mit ſeinem Czech ſo herum , wie alle, die ihn zum Stamm= Bater unſerer Nation gemacht , und alle Bewei= ſe nur aus den ſpateſten Iahrhunderten hergeholet haben. Pag. II5. §. X. ſagt er : Coſmas Boemo ſuo, quem poſteriores Czechum di- xere: Soll dann der altere , und ſeinem Czech nahere Coſmas nicht beſſer als die ſpateren oder posteriores den Nahmen dieſes ſo merkwwur= digen Manns gewust haben, welchen E. H. billig aus gründlichen Be= weiſen denen Verfechtern fabelhafter Alterthumer entrieſſen. Inde la- crymæ. Wie verdrahet und verfalſchet dieſer unſinnige die Wörter E. H. Zum Beyſpiel : wo haben Sie jemahls geſagt: In Græcis ſcriptoribus veritatem Patriæ nostræ unice esse quærendam? ist der fünsiere und zweifelhafte Ursprung aller Nationen die Historia patrix? Allein was ist von ihm zu hoffen, und zu erwarten, da er in dem A. b. c. der Ge= ſchichten ſo ſchlecht bewandert ist ? Was für ein Kinderſpiel treibt er pag. 84. & 85. mit dem Wor= ten praži und praſſi? Wo hat er gezeiget, daß er die geringste Kenne= nūß der Orthographie der alten Slawen , und der heutigen Böhmiſchen habe? Noch elender ſind die pag. 86. und 87. angeführte Verglei chungen der Böhmiſchen mit der Lateiniſchen Sprach , und beſonders das : Sedſak do Solj Dcera pere, nebolj. Welcher unſerer Sprach= kündiger wird es errathen, was dieſer hochmûthige heraus bringen will, daß es nomlich ſo viel heiſſe : Ruſticus cum filia tundit ſalem, & non dolet. Er weiß weder die caſus der Böhmiſchen Sprache, denn Dcera iſt gewies nicht der Abblativus, und wo iſt das cum in dem Böh= miſchen ausgedrucket? dies ſind aber ſeine Künſte , ja dies ſiehet ſeinem verwirrten Gehirn ammeisten gleich. Mit einem Wort: die niedertrachtigſte Unwiſſenheit kann nur der= gleichen Gewāſche hervorbringen. Wann es nicht gar ſo elend ware, ſo muſte man um die Ehre unſerer Lands,Leute beſorgt ſeyn. Es wurde auch dem Clero und deſsen Ruhm der Wiſſenſchaften ſehr nachtheilig geweſen ſeyn, wann die Weißheit , und Vorsichtigkeit ſeiner Fürstlich. Gnaden unſers würdigsten Erz-Biſchoffs dieſe Müßgeburt, nicht in ih= rer erſien Bruth erſticket hatte. Wann dieſer lngluckliche allerelendefte Geſchicht Schreiber nicht gar ſo viel Blödſinnigkeit zeigte , ſo wurde er ſich ehender alle geſittete LUCIFER. Böl
Strana 317
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 317 Vélferſchaften auf den Hals ziehen , als ſeine Illuſtrem , felicem , ma- gnificam , atque invictam nationem Slavorum gegen E. H. durch ſeine tolkubne Anrede aufhetzen. Und wie kann in der Wahrheit eine ſolche boßhafte Aufheszung nutlich oder nothwendig seyn? Sie ist in ſich ſelbst ſtark und fraftis genug ſich wider alle Angrieffe zu vertheidigen. Nur Grobheit, Dummheit, und Lůgen blasen Larm, und ruffen alles zu Hülf/ wann ſie nicht wo aus, und ein wilſen. Unſerem rechtſchaffenen, und mit den ihm sowoll anſiehenden Wiſsenſchaften begabten Adel, wird er auch durch das ihme aufgebür- dete Alterthum ſeiner Geſchlechter aus fabelhaften Erzehlungen nicht auf ſeine Seite bringen , welcher vielmehx dieſe ihme niemahls aufgetragene Vertheidigung als das haßlichſte Abendtheuer verabſcheuet. Nur wahrlich geláhxte von Vorurtheilen befreyte Manner, ſo nie= mahls die Wahrheit , vder gröſsere Wahrscheinlich keit denen Erzehlun- gen ihrer alten Kinds/ Warterinen nachgeſetzet, ſind die Richter E.H. unſerem Baterlande ſo viel Ehre bringenden Werks. Nicht ein Nova- liſta Pragenſis, alle auswartige und inländiſche Gelâhrte/ denen E. H. Werk in die Hande gekommen, loben es, ſehen es als die befte Ge= ſchichte unſers Batterlands an, beeyffern ſich ſolches zu haben, zu leſen und jubegreiffen. Was kann Ihnen das Gehaule dieſes Wittigen ſcha= den/ brechen ſie ihme aber die Zahne aus, damit er ſie zu beisſen nicht unterfange. In einem Lande wo die Tritiſche Wissenschaft noch nicht in voll- kommenen Flor ist, sondern nur zu bluhen angefangen, muß man an meiſten derlen unbeſonnene zuruckzuweiſen ſuchen. Fahren E. H. auf die wahrhafte Gelehrſammkeit , und der wahrlich gelehrten gegründete Beurtheilung in Ihren Eyfer , und Einſichts vollen Fleiß fort. Kleine faſt unſichtbabre Mackeln erheben das ganze Schöne in allen menſchli= chen Dingen. Die jetige gelährte Welt, und alle Nachkommen in unſerem Baterlande / werden den Werth E. H. Werke , Beleſenheit, reiffe Beurtheilungs/ Kraft und Fleiß erkennen. So wie ich ietzo bin und allemahl mit der ausnehmendeſten Achtung ſeyn werde. LUCIFER. Vom Hauſe. Den 15. Octob. I765. Rr 3 Alte-
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 317 Vélferſchaften auf den Hals ziehen , als ſeine Illuſtrem , felicem , ma- gnificam , atque invictam nationem Slavorum gegen E. H. durch ſeine tolkubne Anrede aufhetzen. Und wie kann in der Wahrheit eine ſolche boßhafte Aufheszung nutlich oder nothwendig seyn? Sie ist in ſich ſelbst ſtark und fraftis genug ſich wider alle Angrieffe zu vertheidigen. Nur Grobheit, Dummheit, und Lůgen blasen Larm, und ruffen alles zu Hülf/ wann ſie nicht wo aus, und ein wilſen. Unſerem rechtſchaffenen, und mit den ihm sowoll anſiehenden Wiſsenſchaften begabten Adel, wird er auch durch das ihme aufgebür- dete Alterthum ſeiner Geſchlechter aus fabelhaften Erzehlungen nicht auf ſeine Seite bringen , welcher vielmehx dieſe ihme niemahls aufgetragene Vertheidigung als das haßlichſte Abendtheuer verabſcheuet. Nur wahrlich geláhxte von Vorurtheilen befreyte Manner, ſo nie= mahls die Wahrheit , vder gröſsere Wahrscheinlich keit denen Erzehlun- gen ihrer alten Kinds/ Warterinen nachgeſetzet, ſind die Richter E.H. unſerem Baterlande ſo viel Ehre bringenden Werks. Nicht ein Nova- liſta Pragenſis, alle auswartige und inländiſche Gelâhrte/ denen E. H. Werk in die Hande gekommen, loben es, ſehen es als die befte Ge= ſchichte unſers Batterlands an, beeyffern ſich ſolches zu haben, zu leſen und jubegreiffen. Was kann Ihnen das Gehaule dieſes Wittigen ſcha= den/ brechen ſie ihme aber die Zahne aus, damit er ſie zu beisſen nicht unterfange. In einem Lande wo die Tritiſche Wissenschaft noch nicht in voll- kommenen Flor ist, sondern nur zu bluhen angefangen, muß man an meiſten derlen unbeſonnene zuruckzuweiſen ſuchen. Fahren E. H. auf die wahrhafte Gelehrſammkeit , und der wahrlich gelehrten gegründete Beurtheilung in Ihren Eyfer , und Einſichts vollen Fleiß fort. Kleine faſt unſichtbabre Mackeln erheben das ganze Schöne in allen menſchli= chen Dingen. Die jetige gelährte Welt, und alle Nachkommen in unſerem Baterlande / werden den Werth E. H. Werke , Beleſenheit, reiffe Beurtheilungs/ Kraft und Fleiß erkennen. So wie ich ietzo bin und allemahl mit der ausnehmendeſten Achtung ſeyn werde. LUCIFER. Vom Hauſe. Den 15. Octob. I765. Rr 3 Alte-
Strana 318
318 CONFUTATIO Altera, quæ Vienna a Viro ut Nobilitate, ita Regio munere incli- to ad me ſcripta eſt, ſic habet : Wenn der Lucifer nicht so geschimpfet hatte, könnten Eu. H. deſ ſen unnutzige Arbeit ganz sleichgultig anſehen ; doch verdienet er mit ſei= nen elenden Beweiſen mehr lacherlich gemachet , als im Ernst wiederle= get zu werden. Auch die jenige unſere Familien, welcht vernünftig denken , werden ſich durch ſeine Anhetzungen wenis bewegen laſſen'; und es wird wohl niemand ernſtlich verlangen, daß man ihm den vermein= ten Beweis ſeines Adels von der ersten Einwanderung der Slawen her auf ſein Bort glauben ſolle , es mogen nun die Anfuhrer dieſer Wan= derſchaft mehrere , oder einer , Czech, oder wie soust immer geheifſen haben. Die abgebreunte Landtafel / auf welche ſich viele, wenn ſie nicht weiter können , zudeziehen pflegen, kann doch in ſo gar alte Zeiten, als ſich mancher einbildel , nicht hinauf gereichet haben , ungeachtet ſie von Hageken dem Urſprunge nach in ſo alte Zeiten geſetzet wird, da man wohl noch nichts vom Schreihen gewust hat. En. H. gelehrte Ar= beiten , welche auch den Teutſchen und anderer Lánder Geſchichten in den entferntesten Zriten das gröste und gründlichste Licht geben, wer- den durch den verdienten Ruhm von allen Auswartigen endlich auch ei= nige Gegner und Neider in Böheim beſcheidener und gelerniger machen. Ich leſe dieſelben it grösten Vergnugen, ſo oft mir nur ein Vierteſ- stündlein übris ist, und siude, das E. H. aus den Coævis omnium gen- tium nichts auſſer acht laſſen ; nur wundere ich mich wie alle dieſe ſub- ſidia dorten haben zuſammen gebracht können worden , woru ich fur die weitere Zeiten aus der hieſigen Kaiſerl. Bibliothek alles dienliche beytra= gen zu laſſen möglichft bedacht ſeyn werde. Nolim poſtremo longiorem Illuſtriſſimi ac Excellentiſſimi D.D. Leo- poldi Comitis Clari de Aldringen ſuæ Sac. Cæſ. Reg. Apostolicæque Majeſt. Conſiliarii Intimi & Actualis argumentationem , ſententiæque meæ adverſus Collegam tuum defenſionem ex ejus nuper recuſo Plu- tarcho redivivo repetere, qui profecto ipſe quoque hoc a te exagge- ratum nobilitatis , atque proinde & vetuſtiſſimæ Proſapiæ ſuæ præjudi- cium nuſquam vidit, minus palpavit. Vides jam Lucifer qua mente ſit Nobilitas noſtra? ego vero ſtomacho tuo vires & patientiam opto, ut præſertim utramque recitatam epiſtolam rite concoquat. Qua in re tibi Vir Cl., prudentia morumque civilitate præpollenti, nullam partem eſſe deputo. LUCIFER. V.
318 CONFUTATIO Altera, quæ Vienna a Viro ut Nobilitate, ita Regio munere incli- to ad me ſcripta eſt, ſic habet : Wenn der Lucifer nicht so geschimpfet hatte, könnten Eu. H. deſ ſen unnutzige Arbeit ganz sleichgultig anſehen ; doch verdienet er mit ſei= nen elenden Beweiſen mehr lacherlich gemachet , als im Ernst wiederle= get zu werden. Auch die jenige unſere Familien, welcht vernünftig denken , werden ſich durch ſeine Anhetzungen wenis bewegen laſſen'; und es wird wohl niemand ernſtlich verlangen, daß man ihm den vermein= ten Beweis ſeines Adels von der ersten Einwanderung der Slawen her auf ſein Bort glauben ſolle , es mogen nun die Anfuhrer dieſer Wan= derſchaft mehrere , oder einer , Czech, oder wie soust immer geheifſen haben. Die abgebreunte Landtafel / auf welche ſich viele, wenn ſie nicht weiter können , zudeziehen pflegen, kann doch in ſo gar alte Zeiten, als ſich mancher einbildel , nicht hinauf gereichet haben , ungeachtet ſie von Hageken dem Urſprunge nach in ſo alte Zeiten geſetzet wird, da man wohl noch nichts vom Schreihen gewust hat. En. H. gelehrte Ar= beiten , welche auch den Teutſchen und anderer Lánder Geſchichten in den entferntesten Zriten das gröste und gründlichste Licht geben, wer- den durch den verdienten Ruhm von allen Auswartigen endlich auch ei= nige Gegner und Neider in Böheim beſcheidener und gelerniger machen. Ich leſe dieſelben it grösten Vergnugen, ſo oft mir nur ein Vierteſ- stündlein übris ist, und siude, das E. H. aus den Coævis omnium gen- tium nichts auſſer acht laſſen ; nur wundere ich mich wie alle dieſe ſub- ſidia dorten haben zuſammen gebracht können worden , woru ich fur die weitere Zeiten aus der hieſigen Kaiſerl. Bibliothek alles dienliche beytra= gen zu laſſen möglichft bedacht ſeyn werde. Nolim poſtremo longiorem Illuſtriſſimi ac Excellentiſſimi D.D. Leo- poldi Comitis Clari de Aldringen ſuæ Sac. Cæſ. Reg. Apostolicæque Majeſt. Conſiliarii Intimi & Actualis argumentationem , ſententiæque meæ adverſus Collegam tuum defenſionem ex ejus nuper recuſo Plu- tarcho redivivo repetere, qui profecto ipſe quoque hoc a te exagge- ratum nobilitatis , atque proinde & vetuſtiſſimæ Proſapiæ ſuæ præjudi- cium nuſquam vidit, minus palpavit. Vides jam Lucifer qua mente ſit Nobilitas noſtra? ego vero ſtomacho tuo vires & patientiam opto, ut præſertim utramque recitatam epiſtolam rite concoquat. Qua in re tibi Vir Cl., prudentia morumque civilitate præpollenti, nullam partem eſſe deputo. LUCIFER. V.
Strana 319
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 319 V. Reſtat paragrapho unum aliquod Luciferi tui in me vibra- LUCIFER. tum telum retorquendum : adducit ille inter cumulum authoritatum Pag. 142. ſuarum recentiorum Martini Cromeri Varmienſis Epiſcopi ex Orig. & geſtis Polon. l. 1. c. 16. testimonium de Czecho & Lecho, atque cum ſarcaſmo ſubjicit : Combinet B. L. cum hoc Cromeri textu Gelaſi in Prodro- mo f. 62. & 63. ubi ita : "omitto Krantzii , ac cum primis Cromeri argu- menta quibus Czechi hiſtoriam impugnant &c. &c. & me hercle elephantem vi- debit voluntem. Quo tu Cromeri exemplari aut editione uſus ſis , igno- ro , in tertia enim editione , quæ ad manus eſt , tua non lego ; nolim novæ impoſturæ inſimulare Luciferum tuum artificiis iſtiusmodi aſſue- tum ; at illud certum eſt, ſi verbis tuis ex Cromero allatis omnem vim fidemque concedam , nihil me præter hanc mentem Cromeri us- piam in Prodromo meo attuliſſe , ut procul dubio Lucifer tuus lucer- næ ſuæ non tam onere quam tædio laſſus indormierit , ac per ſomnium illum volantem elephantem viderit , ex ipſoque ſomno Lectorem inclama- verit, ut ſecum hoc portentum volatus elephantici intueatur. Nuſ- piam enim ego aſſerui Czechum a Cromero fuiſſe nègatum, ſed hi- ſtoriam illius, nempe tempus, fugam ex Croatia, adventum in Boemiam aliaque fuiſſe impugnata, hoc verba mea hac pagina volunt, cum ajo Czechi hiſtoriam impugnat. Nam cum prius retuliſſem authores , qui ſimpliciter Czechum negant, dein ſubjungo corum nomina , quibus circumſtantiasioci , temporisque minime credibiles viſæ. Explico hanc mentem meam circa Cromeri ſententiam clarius eodem Prodromo pag. 143. dum ajo : Quare merito Crumerus pleraque circa Czechi, Lechi, & Ruſſi principatum egreſſumque e Croatia pro anilibus fabulis habet. Et pag. 156. Nolim ego hic eam dubitationem de Czechi e Croatia egreſſu , quam tribus capitibus Cromerus complexus eſt , recoquere. Ut itaque falſo mihi affingas volantem elephantem , ſeu mendacium quodpiam ſcriptis Cromeri adver- ſum. Cæterum fluctuationes Cromeri circa Czechum Lechumque , ne- mo non agnovit, qui ejus libros meditate legit , mentemque illius in his rebus exploravit , at Lucifero tuo nonniſi verba venari præterita ve- ra mente authorum , eſt in amoribus. Audi clariſſimum Aſſemanum germanam Cromeri mentem compendio expromentem : (4) Martinus Cromerius, inquit , lib. 1. c. 14. & ſeq. quum Ænex Silvii aliorumque opi- niones retuliſſet aſſerentium e Croatia ſive Punnonia Slavos in Poloniam migraſſe ; oſtendit primo fabuloſum eſſe quidquid de Polonis & Bohemis e Zecho & Le- cho (a) Aſſeman, Kalend. univ. Eccleſ. T. I. p. 275
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XV. 319 V. Reſtat paragrapho unum aliquod Luciferi tui in me vibra- LUCIFER. tum telum retorquendum : adducit ille inter cumulum authoritatum Pag. 142. ſuarum recentiorum Martini Cromeri Varmienſis Epiſcopi ex Orig. & geſtis Polon. l. 1. c. 16. testimonium de Czecho & Lecho, atque cum ſarcaſmo ſubjicit : Combinet B. L. cum hoc Cromeri textu Gelaſi in Prodro- mo f. 62. & 63. ubi ita : "omitto Krantzii , ac cum primis Cromeri argu- menta quibus Czechi hiſtoriam impugnant &c. &c. & me hercle elephantem vi- debit voluntem. Quo tu Cromeri exemplari aut editione uſus ſis , igno- ro , in tertia enim editione , quæ ad manus eſt , tua non lego ; nolim novæ impoſturæ inſimulare Luciferum tuum artificiis iſtiusmodi aſſue- tum ; at illud certum eſt, ſi verbis tuis ex Cromero allatis omnem vim fidemque concedam , nihil me præter hanc mentem Cromeri us- piam in Prodromo meo attuliſſe , ut procul dubio Lucifer tuus lucer- næ ſuæ non tam onere quam tædio laſſus indormierit , ac per ſomnium illum volantem elephantem viderit , ex ipſoque ſomno Lectorem inclama- verit, ut ſecum hoc portentum volatus elephantici intueatur. Nuſ- piam enim ego aſſerui Czechum a Cromero fuiſſe nègatum, ſed hi- ſtoriam illius, nempe tempus, fugam ex Croatia, adventum in Boemiam aliaque fuiſſe impugnata, hoc verba mea hac pagina volunt, cum ajo Czechi hiſtoriam impugnat. Nam cum prius retuliſſem authores , qui ſimpliciter Czechum negant, dein ſubjungo corum nomina , quibus circumſtantiasioci , temporisque minime credibiles viſæ. Explico hanc mentem meam circa Cromeri ſententiam clarius eodem Prodromo pag. 143. dum ajo : Quare merito Crumerus pleraque circa Czechi, Lechi, & Ruſſi principatum egreſſumque e Croatia pro anilibus fabulis habet. Et pag. 156. Nolim ego hic eam dubitationem de Czechi e Croatia egreſſu , quam tribus capitibus Cromerus complexus eſt , recoquere. Ut itaque falſo mihi affingas volantem elephantem , ſeu mendacium quodpiam ſcriptis Cromeri adver- ſum. Cæterum fluctuationes Cromeri circa Czechum Lechumque , ne- mo non agnovit, qui ejus libros meditate legit , mentemque illius in his rebus exploravit , at Lucifero tuo nonniſi verba venari præterita ve- ra mente authorum , eſt in amoribus. Audi clariſſimum Aſſemanum germanam Cromeri mentem compendio expromentem : (4) Martinus Cromerius, inquit , lib. 1. c. 14. & ſeq. quum Ænex Silvii aliorumque opi- niones retuliſſet aſſerentium e Croatia ſive Punnonia Slavos in Poloniam migraſſe ; oſtendit primo fabuloſum eſſe quidquid de Polonis & Bohemis e Zecho & Le- cho (a) Aſſeman, Kalend. univ. Eccleſ. T. I. p. 275
Strana 320
320 CONFUTATIO LUCIFER. cho , filiis aut nepotibus Javani, aut eerte ex propinqua poſteritate ejus & Noe progenitis non multo poſt diluvium e Croutia ſive Pannonia in Bohemiam & Po- loniam commigrantibus traditur &c. Nempe Cromerum . Anceps æſtus incertum rapit. Ut ſæva rapidi bella cum venti gerunt, Utrinque fluctus maria diſcordes agunt , Dubiumque pelagus fervet , haud aliter cor ( Cromeri ) fluctuat (a) Pag. 149. Illud poſtremum hic ſit ad te monitum , ne novum nobis patrium hi- ſtoricum Franciſcum Koniaſs L. B, de Widrzi , patronumque Czechi tui affingas, hiſtoria illa Ducum & Regum Bohemiæ, quam juctas, eique tribuis , nec mihi, nec ulli hominum eſt cognita. Balbini ille Deca- dis 1. librum ſeptimum, quo de Ducibus & Regibus Bohemiæ tracta- tur, anno 1735. ſolum recudi fecit, ſuisque Thelibus Philoſophicis ad- nexuit. Inſpice, & melioribus poſthac oculis utere, verba enim Bal- bini ſunt non Koniaſii eodem commemorato libro 7.c. 1. Ad §. XVI. Pug. 151. Pag. 52. I. Cum in acervandis recentiſſimis Czechi teſtimoniis manum fatigasses, pennamque hebetasses, ad veterem lyrx tux cantum redis: Unus, ingeminas , pro mille eſt nobis Hagekius patria hiſtore conſultus. Sed quare tibi Hagecius unus pro mille? procul dubio quia ſeu Czecho tuo contemporaneus fuit, ſeu quia ejus hiſtoriam ab oculatis auritisque te- ſtibus accepit? Mihi vero in hac vetuſtatis controverſia unus ſolusque Chriſtannus pro mille tuis Hageciis. Sed cur potior vel ipſo Chri- ſtanno tibi Hagecius, cur tantæ apud te auctoritatis & pretii? quia ille ſcripſit , inquis , non pruritu aut privata inclareſcendi libidine motus , ſed perſuaſione ſummi Boemniæ Monarchæ Ferdinandt I. & privilegio ſingulari pro- vocatus. Hoc ſi ſe ita habere concedamus: modestiane & vacuus am- bitu faſtuque animus ( quem nunquam Hagecio diſputavi ) certa & in- dubitata gentis noſtræ principia ei inſpiravit ? an perſuaſio & ſtimulus Ferdinandi I. ſcriptis illius infallibilitatem infudit ? Sed ubi unquam legiſti Ferdinandum perſuasisse Hageko, ut Annales suos scriberet? laudat ille in præfatione ſua Henricum de Duba, Joannem Hodie- gowsky, Petrum Bohdaneczky, Magiſtrum Brikcium exſtimulatores ſuos, nuſ- (a) Seneca in Medea. Act, 5.
320 CONFUTATIO LUCIFER. cho , filiis aut nepotibus Javani, aut eerte ex propinqua poſteritate ejus & Noe progenitis non multo poſt diluvium e Croutia ſive Pannonia in Bohemiam & Po- loniam commigrantibus traditur &c. Nempe Cromerum . Anceps æſtus incertum rapit. Ut ſæva rapidi bella cum venti gerunt, Utrinque fluctus maria diſcordes agunt , Dubiumque pelagus fervet , haud aliter cor ( Cromeri ) fluctuat (a) Pag. 149. Illud poſtremum hic ſit ad te monitum , ne novum nobis patrium hi- ſtoricum Franciſcum Koniaſs L. B, de Widrzi , patronumque Czechi tui affingas, hiſtoria illa Ducum & Regum Bohemiæ, quam juctas, eique tribuis , nec mihi, nec ulli hominum eſt cognita. Balbini ille Deca- dis 1. librum ſeptimum, quo de Ducibus & Regibus Bohemiæ tracta- tur, anno 1735. ſolum recudi fecit, ſuisque Thelibus Philoſophicis ad- nexuit. Inſpice, & melioribus poſthac oculis utere, verba enim Bal- bini ſunt non Koniaſii eodem commemorato libro 7.c. 1. Ad §. XVI. Pug. 151. Pag. 52. I. Cum in acervandis recentiſſimis Czechi teſtimoniis manum fatigasses, pennamque hebetasses, ad veterem lyrx tux cantum redis: Unus, ingeminas , pro mille eſt nobis Hagekius patria hiſtore conſultus. Sed quare tibi Hagecius unus pro mille? procul dubio quia ſeu Czecho tuo contemporaneus fuit, ſeu quia ejus hiſtoriam ab oculatis auritisque te- ſtibus accepit? Mihi vero in hac vetuſtatis controverſia unus ſolusque Chriſtannus pro mille tuis Hageciis. Sed cur potior vel ipſo Chri- ſtanno tibi Hagecius, cur tantæ apud te auctoritatis & pretii? quia ille ſcripſit , inquis , non pruritu aut privata inclareſcendi libidine motus , ſed perſuaſione ſummi Boemniæ Monarchæ Ferdinandt I. & privilegio ſingulari pro- vocatus. Hoc ſi ſe ita habere concedamus: modestiane & vacuus am- bitu faſtuque animus ( quem nunquam Hagecio diſputavi ) certa & in- dubitata gentis noſtræ principia ei inſpiravit ? an perſuaſio & ſtimulus Ferdinandi I. ſcriptis illius infallibilitatem infudit ? Sed ubi unquam legiſti Ferdinandum perſuasisse Hageko, ut Annales suos scriberet? laudat ille in præfatione ſua Henricum de Duba, Joannem Hodie- gowsky, Petrum Bohdaneczky, Magiſtrum Brikcium exſtimulatores ſuos, nuſ- (a) Seneca in Medea. Act, 5.
Strana 321
RADIL I. REFLEXIONIS. II. §. XVI. 321 nusquam Ferdinandum; imo clare in præfatione ac dedicatione illius leges non Hagecium a Ferdinando perſuaſione ac privilegio fuiſſe provoca- tum, ſed Ferdinandum ab Hagecio fuiſſe imploratum, precibusque inter- pellatum ad concedendam ſibi licentiam Annales ſuos prelo ſubjiciendi, ad exorandum privilegium, ne Annales ſui cum ſua typographique jac- tura in terris hereditariis Auſtriacis ab aliis ſecundis curis excuderen- tur. (a) Scripſis (ais ſecundo ) non ſub unius ſed trium maximorum, qui ju- diciis regni præerant, Catonum correctione. Sed num hi tres Catones, ut erant authoritate graves , munere conſpicui, jurisprudentia ſpectati, etiam hiſtoriæ, & cumprimis Criticæ ſcientia erant illustres? Pridem, ut verbis tuis utar , hæc nucum putamina excuſſimus , cum oſtendi- mus hos tres Regni Proceres haud aliud quam Regios Cenſores fuiſſe, quales & hodie ab Auguſta noſtra deſignari ſolent, quorum id unum officium erat cavere, ne faſti Hagecii quidpiam contra bonos mores, religionem, civilem politicumque statum continerent; rerum narrata- rum ſides & veritas in medio relicta, quam probare ac propugnare ſolius Hagecii intererat. Nemo profecto Cenſorum iſtorum vel uno verbo laudavit Annales Hagecii , ſeu cos poſteritati commendavit; ſeu fidem ſuam & vadimonium interpoſuit ; nudum illi nomen ſuum diplomati Ferdinandi subſcripſerunt, ut testatum facerent hos Annales jam repurgatos eſſe ab iis, quæ Ferdinandus in fuo diplomate injun- xerat, quæque delenda & expungenda eſſe juſſerat. Scripfit denique ( poſtremo ais ) ex publico totius regni ſacrario, ſeu archivo, ex integris, ac, antequam comburerentur, regiis tabulis. Et has paleas ſuis locis ventilavi- mus , cum Regiarum Tabularum initium , cauſas , materiemque diſcuſ- fimus. Non controverto Hagecium nonnulla poſteriorum temporum diplomata ex hoc regni ſacrario habuiſſe, at Czechi historiam in eo reperiſſe tantidem mihi perfuadeo, ac Americx tum non compertæ Geographiam ibidem detexiſse. Candorem Hagecii non impugno, S f PARS I. LUCIFER. fcrip- (a) Verba diplomatis vernacule ſcripti bæc ſunt : Nos Ferdinandus . . . teſtamur his literis: quod Honorabilis Sacerdos Wenceslaus Hagek a Liboozan fidelis no- ſter dilectus . . . ad nos acceſierit, Nobis innuens : quod Chronicon in publi- blicum emittere , & prelo committere intendat , fimul Nos aſſidue ac ſubmiſſe obſecrans , ut animo revolventes ejus induſtriam . . . gratiam illi impendamus, ejus precibus benignam aurem præbeamus, decernamusque, ut quaiprimum ejus libri impreſſi fuerint , nemo in Regno noſtro Bohemiæ , nee in aliis vicinis Imperii terris eos excudere aut vendere, fine ſcitu & voluntare prætacti Wen- ceslai Hagek per continuos decem annos audeat.
RADIL I. REFLEXIONIS. II. §. XVI. 321 nusquam Ferdinandum; imo clare in præfatione ac dedicatione illius leges non Hagecium a Ferdinando perſuaſione ac privilegio fuiſſe provoca- tum, ſed Ferdinandum ab Hagecio fuiſſe imploratum, precibusque inter- pellatum ad concedendam ſibi licentiam Annales ſuos prelo ſubjiciendi, ad exorandum privilegium, ne Annales ſui cum ſua typographique jac- tura in terris hereditariis Auſtriacis ab aliis ſecundis curis excuderen- tur. (a) Scripſis (ais ſecundo ) non ſub unius ſed trium maximorum, qui ju- diciis regni præerant, Catonum correctione. Sed num hi tres Catones, ut erant authoritate graves , munere conſpicui, jurisprudentia ſpectati, etiam hiſtoriæ, & cumprimis Criticæ ſcientia erant illustres? Pridem, ut verbis tuis utar , hæc nucum putamina excuſſimus , cum oſtendi- mus hos tres Regni Proceres haud aliud quam Regios Cenſores fuiſſe, quales & hodie ab Auguſta noſtra deſignari ſolent, quorum id unum officium erat cavere, ne faſti Hagecii quidpiam contra bonos mores, religionem, civilem politicumque statum continerent; rerum narrata- rum ſides & veritas in medio relicta, quam probare ac propugnare ſolius Hagecii intererat. Nemo profecto Cenſorum iſtorum vel uno verbo laudavit Annales Hagecii , ſeu cos poſteritati commendavit; ſeu fidem ſuam & vadimonium interpoſuit ; nudum illi nomen ſuum diplomati Ferdinandi subſcripſerunt, ut testatum facerent hos Annales jam repurgatos eſſe ab iis, quæ Ferdinandus in fuo diplomate injun- xerat, quæque delenda & expungenda eſſe juſſerat. Scripfit denique ( poſtremo ais ) ex publico totius regni ſacrario, ſeu archivo, ex integris, ac, antequam comburerentur, regiis tabulis. Et has paleas ſuis locis ventilavi- mus , cum Regiarum Tabularum initium , cauſas , materiemque diſcuſ- fimus. Non controverto Hagecium nonnulla poſteriorum temporum diplomata ex hoc regni ſacrario habuiſſe, at Czechi historiam in eo reperiſſe tantidem mihi perfuadeo, ac Americx tum non compertæ Geographiam ibidem detexiſse. Candorem Hagecii non impugno, S f PARS I. LUCIFER. fcrip- (a) Verba diplomatis vernacule ſcripti bæc ſunt : Nos Ferdinandus . . . teſtamur his literis: quod Honorabilis Sacerdos Wenceslaus Hagek a Liboozan fidelis no- ſter dilectus . . . ad nos acceſierit, Nobis innuens : quod Chronicon in publi- blicum emittere , & prelo committere intendat , fimul Nos aſſidue ac ſubmiſſe obſecrans , ut animo revolventes ejus induſtriam . . . gratiam illi impendamus, ejus precibus benignam aurem præbeamus, decernamusque, ut quaiprimum ejus libri impreſſi fuerint , nemo in Regno noſtro Bohemiæ , nee in aliis vicinis Imperii terris eos excudere aut vendere, fine ſcitu & voluntare prætacti Wen- ceslai Hagek per continuos decem annos audeat.
Strana 322
3/32 CONFUTATTO LUCIFER. ſcripſit ille more ſæculi ſui, ſcripſit ea ætate , qua ut Hanſizius ait com- mentorum ut credendorum , ita gignendorum fæcunda erat. Cui narrata ad lydium lapidem criſimque exigere adhuc in uſu non erat, quæ docu- menta omnia præter ſerupuloſius examen exſcribebat. Nec dubio ſi Hipſchmannianus Codex jam tum inventus fuiſſet, inque Hageci ma- nus incidiſſet, nos hodie omnia in patriis Annalibus lecturos, quæ in illo inſulſiſſima comprehenduntur , præſertim ſi a nonnemine conſi- mili Lucifero tuo codicem hunc probatum intellexiſſet. Verum fi te aliosque tui ſimiles hujusmodi turbulentx putulentæque aquæ delectant. bibite ex illis quantum libet, quantum ad restinguendam fitim vestram neceſſe eſt, mihi ſane, iisque, qui exquifitiori ſunt palato, diſſipiunt nec ſapiunt alix aquæ quam fontibus & laticibus hauſtæ ; nam Dulcius ex ipſo fonte bibuntur æqu�. Pag. 153. Pag. 154. Ceterum fruſtra fatigasti calamum tuum, cum lectorem monuisti in præ- fatione mea corrigendum eſſe annum Præpoſiturx Hagecii. Hunc numeri errorem ego multo ante vidi, nec ullus Lectorum tam imperitus, ut neſciat Hagecium ſæculo XVI. floruiſſe , atque idcirco in numero 6. ſphalma typographicum cubare. Cujuscemodi typographica ſphal- mata ſi in brevi lucubratione tua venari, ac carpere libido eſſet, næ levis operæ negotium efſet pro uno iſtiusmodi errore centum derifui dare. II. Redis ad ſuperioris Paragraphi argumentum, aisque vetu- ſtiſſimas patriæ noſtræ Familias nonniſi unam ſpei ſux habere anchoram Hagecium. Næ peſſime a te hæc jacta eſt anchora in dubia incertiſſi- maque hiſtoriæ patriæ incunabula, anchora tua nuſquam fundum ter- ramque attigit , fune pendula per aquas fluctuat. Hereditariorum enim nominum clypeorumque uſum cum Hagecio ſæculo jam ſeptimo affin- gere, perinde est ac typographix artem iisdem temporibus adstruere. Oſtendi alias ſæcula & tempora, quibus utraque cœperunt. Ego ve- ro locum illum percupidus ex Hagecio legerem, quo eas familias, quæ cum Czecho in Boemiam venere, enumerat, quasque ex diplo- mate Woracziczkiano recenſes. Primus ejusmodi rerum prolator non eſt Hagecius , ſed Paprocius , qui cum ex libris Erectionum aliis- que genuinis vetuſtis monumentis Familiařum noſtrarum memorias profert, magno habendus in pretio, ubi in antiquifſimis temporibus ſine teſte ad commenta vulgi, nominum fimilium indicia, & etyma, conjecturas ſæculis illis repugnantes, confugit, ex tua ſupra comme- mo-
3/32 CONFUTATTO LUCIFER. ſcripſit ille more ſæculi ſui, ſcripſit ea ætate , qua ut Hanſizius ait com- mentorum ut credendorum , ita gignendorum fæcunda erat. Cui narrata ad lydium lapidem criſimque exigere adhuc in uſu non erat, quæ docu- menta omnia præter ſerupuloſius examen exſcribebat. Nec dubio ſi Hipſchmannianus Codex jam tum inventus fuiſſet, inque Hageci ma- nus incidiſſet, nos hodie omnia in patriis Annalibus lecturos, quæ in illo inſulſiſſima comprehenduntur , præſertim ſi a nonnemine conſi- mili Lucifero tuo codicem hunc probatum intellexiſſet. Verum fi te aliosque tui ſimiles hujusmodi turbulentx putulentæque aquæ delectant. bibite ex illis quantum libet, quantum ad restinguendam fitim vestram neceſſe eſt, mihi ſane, iisque, qui exquifitiori ſunt palato, diſſipiunt nec ſapiunt alix aquæ quam fontibus & laticibus hauſtæ ; nam Dulcius ex ipſo fonte bibuntur æqu�. Pag. 153. Pag. 154. Ceterum fruſtra fatigasti calamum tuum, cum lectorem monuisti in præ- fatione mea corrigendum eſſe annum Præpoſiturx Hagecii. Hunc numeri errorem ego multo ante vidi, nec ullus Lectorum tam imperitus, ut neſciat Hagecium ſæculo XVI. floruiſſe , atque idcirco in numero 6. ſphalma typographicum cubare. Cujuscemodi typographica ſphal- mata ſi in brevi lucubratione tua venari, ac carpere libido eſſet, næ levis operæ negotium efſet pro uno iſtiusmodi errore centum derifui dare. II. Redis ad ſuperioris Paragraphi argumentum, aisque vetu- ſtiſſimas patriæ noſtræ Familias nonniſi unam ſpei ſux habere anchoram Hagecium. Næ peſſime a te hæc jacta eſt anchora in dubia incertiſſi- maque hiſtoriæ patriæ incunabula, anchora tua nuſquam fundum ter- ramque attigit , fune pendula per aquas fluctuat. Hereditariorum enim nominum clypeorumque uſum cum Hagecio ſæculo jam ſeptimo affin- gere, perinde est ac typographix artem iisdem temporibus adstruere. Oſtendi alias ſæcula & tempora, quibus utraque cœperunt. Ego ve- ro locum illum percupidus ex Hagecio legerem, quo eas familias, quæ cum Czecho in Boemiam venere, enumerat, quasque ex diplo- mate Woracziczkiano recenſes. Primus ejusmodi rerum prolator non eſt Hagecius , ſed Paprocius , qui cum ex libris Erectionum aliis- que genuinis vetuſtis monumentis Familiařum noſtrarum memorias profert, magno habendus in pretio, ubi in antiquifſimis temporibus ſine teſte ad commenta vulgi, nominum fimilium indicia, & etyma, conjecturas ſæculis illis repugnantes, confugit, ex tua ſupra comme- mo-
Strana 323
RADII I. REFLEXTONIS II. §. XVI. 323 morata Critices regula merito est contemnendus. Nusquam legiſti in Mathia noſtro Boleluzkio (a) quale judicium jam ante unum ſæculum de hac Paprocii ſcribendi licentia tulerit? aurem adhibe: Crediderim, inquit , Paprocium plures familias , quarum originem & fontes ipſos aſſequi non potuit , ad illam primam cum Czecho & Lecho transmigrationem reduxiſſe, & ejusmodt difficultates a ſe procul in Croatiam uſque abegiſſe. Quis Paprocii incogitantiam non rideat , qui cum ſubinde ex nominis , primis patriæ ſæculis inventi , ſimilitudine principium familix defigit, nullo poſte- riore hujus nominis per ſeptem imo octo ſæcula commemorato, tan- dem ad ſæculum XIV. aut XV. giganteo ſaltu tranſit, atque ex illo ge- nuina familiarum monumenta detegit. Genuinus & ingenuus Nobili- tatis character eſt : originis ſux limpidum fontem indicare , non con- jecturis , fabulis , incertisque rumoribus inniti. An te latet, quanto ri- gore atque accuratione hodie nobilitatis probationes exquirantur ? au- fitne quispiam ad Czechum tuum ejusque adventum in Boemiam pro- volare? Leopoldus autem Imperator, aliique Reges Bohemiæ cum in Auguſtalibus ſuis dicunt, hanc vel illam Familiam cum Czecho veniſſe in Boemiam, haud aliud innuere volunt, quam antiquitatem iſtius efſe familiæ tantam , ut primas patriæ memorias æquet, quæque credatur cum initiis Czechiæ cœpiſſe; quam prxrogativam alicui ex nobilitate noſtra diſputare a me quam longiſſime abſit. Plerumque vero Augu- ſtales hanc familiarum antiquitatem indicare volentes ad Czechi adventum reflexere, quod ea iſtorum poſteriorum ſæculorum communis eſſet perſuaſio : Czechum conditorem gentis fuiſſe. Poſteriorum, inquam, ſxculorum, nam nullum mihi diploma regium vel ex ſæculo XV. & ante editum Paprocium produxeris , quod familiæ cujusdam originem a Czechi adventu repeteret. Quare querendum nobis merito cum Leibnitio: (b) Conduntur remotiorum familiarum infignium capi a intra nubes incompertæ veritatis. Auæ per fabulas quærere plus dedecoris quam or- namenti nobilitati adfert. Præſtat, inquit Weſtphalius, (c) Genealogias neſcire , vel recenſere nullas , quum fictitias & commentitiar. Cetera quæ verboſe magis operis tui amplificandi, quam cauſæ firmandæ ergo a pagina 155, perſequeris, quæque tanquam obſoletas & quinquies ſexiesque prolatas merces in forum venum adfers, ſupe- rioribus paragraphis locupleter ſimul & induſtrie excuſiimus, atque S ſ 2. PAKS I. LUCIFER. ſin- (a) Math Boleluzky in Roſa Boh. c. 1. p. 27. (b) Leibnit. T. I. ſcript. Brunſvie, præfat, (c) Weſtphalius T. I, ined. monum præſat,
RADII I. REFLEXTONIS II. §. XVI. 323 morata Critices regula merito est contemnendus. Nusquam legiſti in Mathia noſtro Boleluzkio (a) quale judicium jam ante unum ſæculum de hac Paprocii ſcribendi licentia tulerit? aurem adhibe: Crediderim, inquit , Paprocium plures familias , quarum originem & fontes ipſos aſſequi non potuit , ad illam primam cum Czecho & Lecho transmigrationem reduxiſſe, & ejusmodt difficultates a ſe procul in Croatiam uſque abegiſſe. Quis Paprocii incogitantiam non rideat , qui cum ſubinde ex nominis , primis patriæ ſæculis inventi , ſimilitudine principium familix defigit, nullo poſte- riore hujus nominis per ſeptem imo octo ſæcula commemorato, tan- dem ad ſæculum XIV. aut XV. giganteo ſaltu tranſit, atque ex illo ge- nuina familiarum monumenta detegit. Genuinus & ingenuus Nobili- tatis character eſt : originis ſux limpidum fontem indicare , non con- jecturis , fabulis , incertisque rumoribus inniti. An te latet, quanto ri- gore atque accuratione hodie nobilitatis probationes exquirantur ? au- fitne quispiam ad Czechum tuum ejusque adventum in Boemiam pro- volare? Leopoldus autem Imperator, aliique Reges Bohemiæ cum in Auguſtalibus ſuis dicunt, hanc vel illam Familiam cum Czecho veniſſe in Boemiam, haud aliud innuere volunt, quam antiquitatem iſtius efſe familiæ tantam , ut primas patriæ memorias æquet, quæque credatur cum initiis Czechiæ cœpiſſe; quam prxrogativam alicui ex nobilitate noſtra diſputare a me quam longiſſime abſit. Plerumque vero Augu- ſtales hanc familiarum antiquitatem indicare volentes ad Czechi adventum reflexere, quod ea iſtorum poſteriorum ſæculorum communis eſſet perſuaſio : Czechum conditorem gentis fuiſſe. Poſteriorum, inquam, ſxculorum, nam nullum mihi diploma regium vel ex ſæculo XV. & ante editum Paprocium produxeris , quod familiæ cujusdam originem a Czechi adventu repeteret. Quare querendum nobis merito cum Leibnitio: (b) Conduntur remotiorum familiarum infignium capi a intra nubes incompertæ veritatis. Auæ per fabulas quærere plus dedecoris quam or- namenti nobilitati adfert. Præſtat, inquit Weſtphalius, (c) Genealogias neſcire , vel recenſere nullas , quum fictitias & commentitiar. Cetera quæ verboſe magis operis tui amplificandi, quam cauſæ firmandæ ergo a pagina 155, perſequeris, quæque tanquam obſoletas & quinquies ſexiesque prolatas merces in forum venum adfers, ſupe- rioribus paragraphis locupleter ſimul & induſtrie excuſiimus, atque S ſ 2. PAKS I. LUCIFER. ſin- (a) Math Boleluzky in Roſa Boh. c. 1. p. 27. (b) Leibnit. T. I. ſcript. Brunſvie, præfat, (c) Weſtphalius T. I, ined. monum præſat,
Strana 324
324 CONFUTATIO Fag. 155. Pag. 156. ſingulorum vitia remotis lenociniis deteximus. Id unum laconice ad- huc commemorare volentes, quod hac ipſa pagina Lucifer tuus arro- gantiſſime jactat : me ſcilicet Petri Abbatis Aulæ Regenſis MS. Chroni- con a te uon prius, quam flexo utroque poplite impetraſfe. Guod vero quantumque idolum te effinxit Lucifer, ut tibi utrumque poplitem fle- cterem? Tune Vir modeſto cetera animo Sinarum regum ſupercilium æmulatus ſis , ut hoc inſolitum cultus reverentiæque genus minime nec muneri, nec virtuti, nec meritis tuis debitum a me expopoſceris ? nec vetueris hoc jactantiæ dedecus publicis typis committere? Gnid ego tibi Chronici cauſa , quod tuum non erat, & quod pridem mihi ex- ſcribendum pollicitus fuit Prænobilis D. Stehlik de Czenkow, ad ge- nua ſupplex accidiſſem? Guod res est, ingenue confitebor: Debeo humanitati tuæ, quam etiam in Prodromo meo prædicavi ( quanquam tu prædicationem hanc tanquam ab homine nullius pretii profectam deſpicias, contemnasque) debeo inquam humanitati tux primam hujus Chroniei notitiam , & ſi vis , debeo etiam illius exſcriptionem. Non deberem autem , ſi humaniſſimum hunc Virum non pluribus annis fru- ſtraſſes codice ſuo, atque velocius , quod ſuum erat, reddidiſſes. Ste- hlikii totum iſtud meritum est, non tuum, quemadmodum & poste- rius , quod jam codice iſto e manibus tuis vindicato plena libertate utar. Nusquam videris legiſſe Iſidori Peluſiotæ adverſus vitium jac- tantiæ monitum: (a) Pietatis , inquit , ac juſtitiæ norma in co fita eſt, ut tu quiaem, quæ recte ac ex virtute gerimus , occultemus. LUCIFER. Ad §. XVII. Pag. 160. I. Pertingimus tandem ad Paragraphum tuum omnium poſtre- mum , quod Deo O. M. in acceptis referimus , cujus immortali bene- ficio ex tam cœnoſo tramite paulo poſt eluctabimur. His vero verbis Paragraphum hunc exordiris: Quadfi quis ſcire ex me deſideret , que tempore, quave de cauſa Bojohemi bujus quandam plagam cum delecta ſuorum munu Czechus ſubierit? ſepofita qualibet fluctuatione apertum ſenſum meum ha- bebit , ſi modo aut Kutheni, aut Hugeky epocham mecum probare non renuit. Hæc enim ætas cum ipſa veritate hiſlorica admodum congruit, noſtrorumque veterum ſcriptorum caligini fulgentem lucem adfert, neque monſtra illa difficul- tatum , quæ ex Balbino & Jordano Cl. Gelaſius accumulat , ſenteutiam hanc terrent (a) Iſid. Peluſiota l. 3. epiſt. 162.
324 CONFUTATIO Fag. 155. Pag. 156. ſingulorum vitia remotis lenociniis deteximus. Id unum laconice ad- huc commemorare volentes, quod hac ipſa pagina Lucifer tuus arro- gantiſſime jactat : me ſcilicet Petri Abbatis Aulæ Regenſis MS. Chroni- con a te uon prius, quam flexo utroque poplite impetraſfe. Guod vero quantumque idolum te effinxit Lucifer, ut tibi utrumque poplitem fle- cterem? Tune Vir modeſto cetera animo Sinarum regum ſupercilium æmulatus ſis , ut hoc inſolitum cultus reverentiæque genus minime nec muneri, nec virtuti, nec meritis tuis debitum a me expopoſceris ? nec vetueris hoc jactantiæ dedecus publicis typis committere? Gnid ego tibi Chronici cauſa , quod tuum non erat, & quod pridem mihi ex- ſcribendum pollicitus fuit Prænobilis D. Stehlik de Czenkow, ad ge- nua ſupplex accidiſſem? Guod res est, ingenue confitebor: Debeo humanitati tuæ, quam etiam in Prodromo meo prædicavi ( quanquam tu prædicationem hanc tanquam ab homine nullius pretii profectam deſpicias, contemnasque) debeo inquam humanitati tux primam hujus Chroniei notitiam , & ſi vis , debeo etiam illius exſcriptionem. Non deberem autem , ſi humaniſſimum hunc Virum non pluribus annis fru- ſtraſſes codice ſuo, atque velocius , quod ſuum erat, reddidiſſes. Ste- hlikii totum iſtud meritum est, non tuum, quemadmodum & poste- rius , quod jam codice iſto e manibus tuis vindicato plena libertate utar. Nusquam videris legiſſe Iſidori Peluſiotæ adverſus vitium jac- tantiæ monitum: (a) Pietatis , inquit , ac juſtitiæ norma in co fita eſt, ut tu quiaem, quæ recte ac ex virtute gerimus , occultemus. LUCIFER. Ad §. XVII. Pag. 160. I. Pertingimus tandem ad Paragraphum tuum omnium poſtre- mum , quod Deo O. M. in acceptis referimus , cujus immortali bene- ficio ex tam cœnoſo tramite paulo poſt eluctabimur. His vero verbis Paragraphum hunc exordiris: Quadfi quis ſcire ex me deſideret , que tempore, quave de cauſa Bojohemi bujus quandam plagam cum delecta ſuorum munu Czechus ſubierit? ſepofita qualibet fluctuatione apertum ſenſum meum ha- bebit , ſi modo aut Kutheni, aut Hugeky epocham mecum probare non renuit. Hæc enim ætas cum ipſa veritate hiſlorica admodum congruit, noſtrorumque veterum ſcriptorum caligini fulgentem lucem adfert, neque monſtra illa difficul- tatum , quæ ex Balbino & Jordano Cl. Gelaſius accumulat , ſenteutiam hanc terrent (a) Iſid. Peluſiota l. 3. epiſt. 162.
Strana 325
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 325 terrent, quin etiam adjuvant. Na perobſcuram aut plane nullam lucem LUCFER, veterum ſcriptorum caligini attulit Lucifer tuus, qui fatuarum illarum Vir- ginum errore oleum prudentiæ in vaſis ſuis accipere neglexit , cui cum lampas ſuà jam defecit, fruſtra oleum venale in Hagecii aut Kutheni taberna quæſivit. Quid autem mea monſtra difficultutum , quæ facile quinque paginis in Prodromo complexus ſum , quibusque oſtendi nec multo ante , nec longe post Attiliana tempora Slavorum in Boemiam viciniasque ingreſſum defigi poſſe, non debellaſti? Procul dubio illa ſola commemoratione & obtutu Luciferi tui exterrita evanuerunt? Mira profecto epocha! quæ ſive ſæculum III. five VII. reſpiciat, pura, indubia , & omni fluctuatione vacua eſt. Expecto cupidus elucidatio- nem tuam, qui hanc Hagecii Kuthenique epocham conciliabis cum ſæculo III. quo jam Slavos non modo in Bohemia commoratos, ſed Czechorum etiam nomen geſſiſſe ſupra affirmaſti, cum Rad. I. Refle- xione I. §. I. diceres: Hæc propoſitio : "ego ſum Boemus, Gá gſem Cżech ante quatuordecim, & fortaſſe plura ſæcula non aliter Slavice exponi potuit. Unde hoc Czechorum nomen hos Slavos Boemix ſortitos statuis ? an a Czecho tuo, qui ſæculis pene quatuor ſerius ex Hagecii & Kuthe- ni ſententia venit in Boemiam ? Quid hæres ? quid reſponſurus? nisi quia primi illi Slavi Boemi paſſim aruſpicum & nicromantarum nomi- ne depinguntur a veterioribus , illi per vaticinium jam præſciverint: poſt quatuor ſæcula venturum in Boemiam Czechum, atque ab hoc ſlatore ac conditore tam gentem quam regionem univerſam nomen & etymon ſuum inventuram ? Verum qua ſocordiæ incogitantiæque ex- poſtulatione jam ſatis in vos primos Slavos Boemiæ animadvertat po- ſteritas , qui cum ſxculis pene quatuor hac regione ſediſtis, cum eam inveniſtis , coluiſtis , municipium ac civitatem acquiſiiſtis , inventorum, conditorumque honorem ac prærogativam deſpexeritis , eamque pro- fugo, & parva manu ad vos confugienti Czecho ceſſeritis, ut non modo obliterato veſtro veteri nomine novum ab illo aſſumpſeritis, ſed illud etiam ad veſtra virtute partam integram provinciam derivari paſſi ſitis? At vero ( ait Lucifer) confidenter aſſerimus magna parte Boemiam præſertim borcaliorem ex mente Coſmæ reliquorumque ſcriptorum fuiſſe incultam habitatoreque vacuam. Itane borealior tantum Boemix pars ex mente Coſmæ ſuit inculta & habitatore vacua? quam ſedulo legiſti Coſmam? aut quam fideliter eum refers? An non is de univerſa Hercynia ſilva loquitur? an non de primo omnium habitatore, antequam aratrum terram tetigiſſet? Igitur ſi ante Czechum tuum Slavi jam alii tenuere S ſ 3 Pag. 161. Pag. 19. Boe-
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 325 terrent, quin etiam adjuvant. Na perobſcuram aut plane nullam lucem LUCFER, veterum ſcriptorum caligini attulit Lucifer tuus, qui fatuarum illarum Vir- ginum errore oleum prudentiæ in vaſis ſuis accipere neglexit , cui cum lampas ſuà jam defecit, fruſtra oleum venale in Hagecii aut Kutheni taberna quæſivit. Quid autem mea monſtra difficultutum , quæ facile quinque paginis in Prodromo complexus ſum , quibusque oſtendi nec multo ante , nec longe post Attiliana tempora Slavorum in Boemiam viciniasque ingreſſum defigi poſſe, non debellaſti? Procul dubio illa ſola commemoratione & obtutu Luciferi tui exterrita evanuerunt? Mira profecto epocha! quæ ſive ſæculum III. five VII. reſpiciat, pura, indubia , & omni fluctuatione vacua eſt. Expecto cupidus elucidatio- nem tuam, qui hanc Hagecii Kuthenique epocham conciliabis cum ſæculo III. quo jam Slavos non modo in Bohemia commoratos, ſed Czechorum etiam nomen geſſiſſe ſupra affirmaſti, cum Rad. I. Refle- xione I. §. I. diceres: Hæc propoſitio : "ego ſum Boemus, Gá gſem Cżech ante quatuordecim, & fortaſſe plura ſæcula non aliter Slavice exponi potuit. Unde hoc Czechorum nomen hos Slavos Boemix ſortitos statuis ? an a Czecho tuo, qui ſæculis pene quatuor ſerius ex Hagecii & Kuthe- ni ſententia venit in Boemiam ? Quid hæres ? quid reſponſurus? nisi quia primi illi Slavi Boemi paſſim aruſpicum & nicromantarum nomi- ne depinguntur a veterioribus , illi per vaticinium jam præſciverint: poſt quatuor ſæcula venturum in Boemiam Czechum, atque ab hoc ſlatore ac conditore tam gentem quam regionem univerſam nomen & etymon ſuum inventuram ? Verum qua ſocordiæ incogitantiæque ex- poſtulatione jam ſatis in vos primos Slavos Boemiæ animadvertat po- ſteritas , qui cum ſxculis pene quatuor hac regione ſediſtis, cum eam inveniſtis , coluiſtis , municipium ac civitatem acquiſiiſtis , inventorum, conditorumque honorem ac prærogativam deſpexeritis , eamque pro- fugo, & parva manu ad vos confugienti Czecho ceſſeritis, ut non modo obliterato veſtro veteri nomine novum ab illo aſſumpſeritis, ſed illud etiam ad veſtra virtute partam integram provinciam derivari paſſi ſitis? At vero ( ait Lucifer) confidenter aſſerimus magna parte Boemiam præſertim borcaliorem ex mente Coſmæ reliquorumque ſcriptorum fuiſſe incultam habitatoreque vacuam. Itane borealior tantum Boemix pars ex mente Coſmæ ſuit inculta & habitatore vacua? quam ſedulo legiſti Coſmam? aut quam fideliter eum refers? An non is de univerſa Hercynia ſilva loquitur? an non de primo omnium habitatore, antequam aratrum terram tetigiſſet? Igitur ſi ante Czechum tuum Slavi jam alii tenuere S ſ 3 Pag. 161. Pag. 19. Boe-
Strana 326
326 CONFUTATIO Boemiam, quomodo ille conditor, authorque gentis? quid ad hanc novam ſententiam tuam repositurus Hagecius, contra cujus mentem quidpiam ſcribere crimen violatæ Majeſtatis Ferdinandeæ alias obten- diſti? qui autem? & qua stirpe fuere Slavi illi, qui ante Czechum Boe- miam tenuerunt? ſi Czechi, ut tu vis, jam tum appellati, an non forte Zecchi mei, quos a palude Mæotydis & Ponto Euxino non qui- dem ſæculo III. ſed V. huc immigraſſe docui ? Sed necdum hic dubita- tionum finis. Urgeo itaque: ſi jam ſæculo III. Slavi ſedere in Boemia ejusque viciniis, ubi igitur ſedere Marcomanni, Quadique, quos ex vetuſtiſſimis authoribus tum ſupra, tum in Prodromo probavi multo poſterius adhuc Boemiam & Moraviam incoluiſſe? An Slavi tui fuere permixti Marcomannis? at minime , cum nonniſt borcaliorem plagam ab iis habitatam dicas, ceteram ſolitariam fuvoſamque? An Slavi hi Marcomannos tam potentes ejecerunt ? explica, explica nobis , qui Magiſter hiſtoriæ audire vis , hoc enim ſcire convenit diſcipulos tuos, hane quæstionem tam perplexam elucidari maxime intereſt Historiæ patriæ. Nolim te aliis difhcultatibus obruere, & quærere, quomodo Slavi tam parvo numero ſæculo VII. cum Czecho immigrantes jam cum Dagoberto potentiſſimo Francorum Rege bella gerere auſi fint? quo pacto jam ſxculo VI. exeunte , & antequam Czechus Boemiam intraſ- ſet, pares fuerint tantæ multitudini , ut integras colonias ad fundan- das novas respublicas Croatarum, Dalmatarum, Serviorumque trans- miſerint ? Putasne dentes tibi tam acutos eſſe, ut hæc netia perrodant perrumpantque, aut alis perfringas? LUCIEER.. Ipſa ſibi pennis plaudit dum Chaonis ales Accipitri indicio proditur ipſu ſuo. Qui vires magis oſtentat , quam queis ſciat uti , Hoſlibus haud aliter prodita pr�da venit. (a) Pag. 161. II. Nihil proficio , Lucifer tuus epocham Kutheni aut Hagecii ftabiliturus ad novam Czechi e Dalmatia immigrationis cauſam nemini hactenus auditam provolat, eamque ex Porphyrogeniti de admin. Imp. c. 31. repetit. Verba illius ſunt: Iſtud plane erut tempus, quo & Abba- res , & Slavi a Crabatis e Dulmatia fuerunt cjecti , & Heruclius Imperator Roma per legatum Sacerdôtibus accerſuis , conſtitutoque ex ipſis Archi Epiſcopo , presbyteris , & diaconis Crobatos baptizavit. An non omni jure ac merito hic (a) Batillius Embl. XIX.
326 CONFUTATIO Boemiam, quomodo ille conditor, authorque gentis? quid ad hanc novam ſententiam tuam repositurus Hagecius, contra cujus mentem quidpiam ſcribere crimen violatæ Majeſtatis Ferdinandeæ alias obten- diſti? qui autem? & qua stirpe fuere Slavi illi, qui ante Czechum Boe- miam tenuerunt? ſi Czechi, ut tu vis, jam tum appellati, an non forte Zecchi mei, quos a palude Mæotydis & Ponto Euxino non qui- dem ſæculo III. ſed V. huc immigraſſe docui ? Sed necdum hic dubita- tionum finis. Urgeo itaque: ſi jam ſæculo III. Slavi ſedere in Boemia ejusque viciniis, ubi igitur ſedere Marcomanni, Quadique, quos ex vetuſtiſſimis authoribus tum ſupra, tum in Prodromo probavi multo poſterius adhuc Boemiam & Moraviam incoluiſſe? An Slavi tui fuere permixti Marcomannis? at minime , cum nonniſt borcaliorem plagam ab iis habitatam dicas, ceteram ſolitariam fuvoſamque? An Slavi hi Marcomannos tam potentes ejecerunt ? explica, explica nobis , qui Magiſter hiſtoriæ audire vis , hoc enim ſcire convenit diſcipulos tuos, hane quæstionem tam perplexam elucidari maxime intereſt Historiæ patriæ. Nolim te aliis difhcultatibus obruere, & quærere, quomodo Slavi tam parvo numero ſæculo VII. cum Czecho immigrantes jam cum Dagoberto potentiſſimo Francorum Rege bella gerere auſi fint? quo pacto jam ſxculo VI. exeunte , & antequam Czechus Boemiam intraſ- ſet, pares fuerint tantæ multitudini , ut integras colonias ad fundan- das novas respublicas Croatarum, Dalmatarum, Serviorumque trans- miſerint ? Putasne dentes tibi tam acutos eſſe, ut hæc netia perrodant perrumpantque, aut alis perfringas? LUCIEER.. Ipſa ſibi pennis plaudit dum Chaonis ales Accipitri indicio proditur ipſu ſuo. Qui vires magis oſtentat , quam queis ſciat uti , Hoſlibus haud aliter prodita pr�da venit. (a) Pag. 161. II. Nihil proficio , Lucifer tuus epocham Kutheni aut Hagecii ftabiliturus ad novam Czechi e Dalmatia immigrationis cauſam nemini hactenus auditam provolat, eamque ex Porphyrogeniti de admin. Imp. c. 31. repetit. Verba illius ſunt: Iſtud plane erut tempus, quo & Abba- res , & Slavi a Crabatis e Dulmatia fuerunt cjecti , & Heruclius Imperator Roma per legatum Sacerdôtibus accerſuis , conſtitutoque ex ipſis Archi Epiſcopo , presbyteris , & diaconis Crobatos baptizavit. An non omni jure ac merito hic (a) Batillius Embl. XIX.
Strana 327
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 327 hic tuam plenam civilitatis cenſuram in te detorqueam: Non nempe LUCIFER. eſt datum noſtro ſcriptori genuinos authorum nobis ut promat textus? Ita- Pag. 121. ne Porphyrogenitus c. 31. dicit & Abbares & Slavos ? a Chrobatis e Dalmatia ejectos? ipſum Porphyrogenitum adverſus te stantem testem audiamus. Is poſtquam copioſe c. 30. narraſſet, quod Abares ( quos aliter Hunnos dictos fuiſſe hactenus univerſus ſenſit literatus orbis ) la- tinos ſeu Romanos Dalmatix coloniam a Diocletiano ifthic conſtitu- tam viciſſent , ac in oras maritimas ejeciſſent, narrat deinde Abaribus ſuperveniſſe Chrobatos. Verba illius ex ordine rerum & hiftoriæ ſunt: Chrobati vero tunc habitabant ultra Bagibaream, ubi nunc ſunt Belo-Chrobati. Una autem generatio, nempe quinque ſratres Clucas, Lobelus , Coſentzes , Mu- chlo , Chrobatus , duæque ſorores Tuga & Buga , una cum ſuis populis diſcedens ab ipſis, in Dalmatiam venit, ubi Abares incolas invenerunt, belloque per ali- quot annos inter eus geſto vicerunt Chrobati, Abarumque alios quidem interfece- runt , alios vero parere fibi coegerunt, atque ex illo tempore a Chrobatis poſſeſ- ſa hæc regio , ſuntque etiamnum in Chrobatia Abarum reliquiæ, & Ahares eſſe cognoſcuntur. Cupite vero 31. ſcribit: Atque hi ipſi Chrobati ad Roma- norum Imperatorem Heraclium confugerant, antequam Servii confugiſsent ad eundem Imperatorem Heraclium, quo tempore Abares armis inde Romanos eje- cerant, quos Roma adductos Diocletianus Imperator illic habitare fecerat, unde & Romani nuneupati ſunt , quod Roma venientes ſedes poſuiſſent in illis regioni- bus , nempe Chrobatia & Servia, uti nunc vocantur. Pulfis vero Romanis illis ab Avaribus tempore ejusdem Romanorum Imperatoris Heraclii doſolata eorum regio jacuit, quapropter juſſu hujus Imperatoris iidem Chrobati armis arreptis Abures ex illis locis expulcrunt , & in ipſorum terra, quam etiam hodie tenent, ſedes collocarunt. Ubi his locis, aut alibi Porphyrogenitus vel verbo meminit , quod ante adventum Chrobatorum in Dalmatiam præter Abares iſthic Slavi ſederint , cum Lucifer tuus tam audacter ad eum provocans dicat: Et Abbures & Slavi? An non ille tam ejectos, quam victos ſubjugatosque ſcribit , cum ait: Abarumque alios quidem interfe- cerunt, alios vero fibi parere coegerunt, ſuntque etianinum ( ſcil. anno 949. ) in Chrobatia Abarum reliquiæ , & Abares eſſe cognoſcuntur? Si igitur tum a Chrobatis ejectus Czechus tuus, quid reſtat, quam ut Avarum, colo- niamque illius Abares fuiſſe ſtatuas? Næ tu Lucifer nos Czechos jam gente Hunnos facias, poſteaquam omni loco ſupra nos inter Tartaros cenſuiſti? Porro ſi fortaſſis hi ipſi Abares Slavi tibi ſunt , itaque Slavi Slavos ejecere ex Dalmatia? quis ante te ista docuit? proſpice vero fi- mul quanta literarii belli moles in te incubatura ſit , quantumque om- nium
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 327 hic tuam plenam civilitatis cenſuram in te detorqueam: Non nempe LUCIFER. eſt datum noſtro ſcriptori genuinos authorum nobis ut promat textus? Ita- Pag. 121. ne Porphyrogenitus c. 31. dicit & Abbares & Slavos ? a Chrobatis e Dalmatia ejectos? ipſum Porphyrogenitum adverſus te stantem testem audiamus. Is poſtquam copioſe c. 30. narraſſet, quod Abares ( quos aliter Hunnos dictos fuiſſe hactenus univerſus ſenſit literatus orbis ) la- tinos ſeu Romanos Dalmatix coloniam a Diocletiano ifthic conſtitu- tam viciſſent , ac in oras maritimas ejeciſſent, narrat deinde Abaribus ſuperveniſſe Chrobatos. Verba illius ex ordine rerum & hiftoriæ ſunt: Chrobati vero tunc habitabant ultra Bagibaream, ubi nunc ſunt Belo-Chrobati. Una autem generatio, nempe quinque ſratres Clucas, Lobelus , Coſentzes , Mu- chlo , Chrobatus , duæque ſorores Tuga & Buga , una cum ſuis populis diſcedens ab ipſis, in Dalmatiam venit, ubi Abares incolas invenerunt, belloque per ali- quot annos inter eus geſto vicerunt Chrobati, Abarumque alios quidem interfece- runt , alios vero parere fibi coegerunt, atque ex illo tempore a Chrobatis poſſeſ- ſa hæc regio , ſuntque etiamnum in Chrobatia Abarum reliquiæ, & Ahares eſſe cognoſcuntur. Cupite vero 31. ſcribit: Atque hi ipſi Chrobati ad Roma- norum Imperatorem Heraclium confugerant, antequam Servii confugiſsent ad eundem Imperatorem Heraclium, quo tempore Abares armis inde Romanos eje- cerant, quos Roma adductos Diocletianus Imperator illic habitare fecerat, unde & Romani nuneupati ſunt , quod Roma venientes ſedes poſuiſſent in illis regioni- bus , nempe Chrobatia & Servia, uti nunc vocantur. Pulfis vero Romanis illis ab Avaribus tempore ejusdem Romanorum Imperatoris Heraclii doſolata eorum regio jacuit, quapropter juſſu hujus Imperatoris iidem Chrobati armis arreptis Abures ex illis locis expulcrunt , & in ipſorum terra, quam etiam hodie tenent, ſedes collocarunt. Ubi his locis, aut alibi Porphyrogenitus vel verbo meminit , quod ante adventum Chrobatorum in Dalmatiam præter Abares iſthic Slavi ſederint , cum Lucifer tuus tam audacter ad eum provocans dicat: Et Abbures & Slavi? An non ille tam ejectos, quam victos ſubjugatosque ſcribit , cum ait: Abarumque alios quidem interfe- cerunt, alios vero fibi parere coegerunt, ſuntque etianinum ( ſcil. anno 949. ) in Chrobatia Abarum reliquiæ , & Abares eſſe cognoſcuntur? Si igitur tum a Chrobatis ejectus Czechus tuus, quid reſtat, quam ut Avarum, colo- niamque illius Abares fuiſſe ſtatuas? Næ tu Lucifer nos Czechos jam gente Hunnos facias, poſteaquam omni loco ſupra nos inter Tartaros cenſuiſti? Porro ſi fortaſſis hi ipſi Abares Slavi tibi ſunt , itaque Slavi Slavos ejecere ex Dalmatia? quis ante te ista docuit? proſpice vero fi- mul quanta literarii belli moles in te incubatura ſit , quantumque om- nium
Strana 328
328 CONFUTATIO nium ſcriptorum Hungaricorum in te exacuturus ftylum , qui hos Aba- res stirpe Hunnos faciunt , gentique ſuæ vendicant. Inſpice vel An- nales eruditiſſimi Viri Georgii Pray S. J. & lecturus , quam validis cu- neis eorum elidat ſententiam, qui Abares hos Slavicæ ſtirpis fuiſſe ſu- ſpicati ſunt, de quo ipſo argumento maxime prolixa ejusdem doctiſti- mi Viri ad me data epiſtola in manibus meis eſt. Reliqua Porphyro- geniti narrationis capita excutiamus, ut quanta veritate hic tuus Cze- chi e Dalmatia ſub Heraclio Imperatore egreſſus nitatur , penitus ener- vetur. Guo loco dicit Porphyrogenitus eam Chrobatorum genera- tionem ſediſſe, antequam in Dalmatiam transmigraſſet ? nunquid in Belo Chrobatia? a quibus vero contribulibus ſe ſejunxiſſe , nunquid a Belo Chrobatis? Jam ſi hæc Chrobatorum generatio codem Porphyro- genito teste habitavit ultra Bagibuream, ſeu hodiernam Bavariam ? ſi Chrobati iſti commerabantur verſus Franciam , ſeu hodiernam Saxoniam ? ſi paruerunt ( ſæculo X. ) Ottoni Magno Franciæ? ſi frequentibus Francorum incurſionibus inſeſtati ? ſi Slavi Serblis , ſeu Sorabis contermini fuerunt? ſi ultra Turciam ſeu Hungariam, prope Francium coluere? ſi ulteriora Turcis tenuere in loco ab illis Boſci nuncupato, cui finitima Francia eſt, ut verba hæ omnia Porphyrogeniti ſunt, quæro jam ex te, ubi hi Chrobati, qui novam in Dalmatiam deduxere coloniam, quique iſthic Abares ſub- jugavere , ſederint ? fi mihi diſputes ipſos non ſediſſe in ipſa Bohe- miæ tellure, at ſaltem non inficiaberis eos in aëre ſupra Bohemix tellu- rem habitaſſe, ut mecum noviſſime ſentit Gallus author Peiſſonel, (a) nam ego inter Hungariam, Bavariam, Saxoniam, & veterem So- rabiam ſeu hodiernam Miſniam & Luſatiam nullam aliam regionem novi, quam Boemiam, nullum aliud clima quam Boemicum, ego nul- los alios populos novi, qui Boici ſetr Bogizi & Beiſci a Græcis dicti fuiſ- ſent, quam Boemi? Hos ipſos ſcio ſub Boleslao noſtro ab Ottone Magno anno 936. ac avo Porphyrogeniti victos ſubque tributum LUCIFER. rur- (a) Les Chrobates étoit venus du Nord de la Boheme & de la Pologne , pays où la langue Selavone eſt le plus en vigueur, & où certainement ils ne I ont pas raporteé � illyrie, piusqu il eſt manifeſte par � hiſtoire, qu' ils ne ſont plus retournés du midi au Nord. Per Potonos autem veteri significntione intelligit anthor Stiefcos, Sic enim ille poſtea: Porphyrogenete y met auſi les Chrobates non baptiſés, qui deveient être les Silefiens, les Boïens & les Bohemiens d' aujourdhui. Peiſſonel Obfervations hiftoriques & Geographiques. c. 3. p. 53. Rurſumi pag. 77. Ces Serviens etoient auſſi du nombre de ces Sclavons etablis au dela de monts Crapaks, mais plus vers � occident, que les Croates , & du coté de la Boheme.
328 CONFUTATIO nium ſcriptorum Hungaricorum in te exacuturus ftylum , qui hos Aba- res stirpe Hunnos faciunt , gentique ſuæ vendicant. Inſpice vel An- nales eruditiſſimi Viri Georgii Pray S. J. & lecturus , quam validis cu- neis eorum elidat ſententiam, qui Abares hos Slavicæ ſtirpis fuiſſe ſu- ſpicati ſunt, de quo ipſo argumento maxime prolixa ejusdem doctiſti- mi Viri ad me data epiſtola in manibus meis eſt. Reliqua Porphyro- geniti narrationis capita excutiamus, ut quanta veritate hic tuus Cze- chi e Dalmatia ſub Heraclio Imperatore egreſſus nitatur , penitus ener- vetur. Guo loco dicit Porphyrogenitus eam Chrobatorum genera- tionem ſediſſe, antequam in Dalmatiam transmigraſſet ? nunquid in Belo Chrobatia? a quibus vero contribulibus ſe ſejunxiſſe , nunquid a Belo Chrobatis? Jam ſi hæc Chrobatorum generatio codem Porphyro- genito teste habitavit ultra Bagibuream, ſeu hodiernam Bavariam ? ſi Chrobati iſti commerabantur verſus Franciam , ſeu hodiernam Saxoniam ? ſi paruerunt ( ſæculo X. ) Ottoni Magno Franciæ? ſi frequentibus Francorum incurſionibus inſeſtati ? ſi Slavi Serblis , ſeu Sorabis contermini fuerunt? ſi ultra Turciam ſeu Hungariam, prope Francium coluere? ſi ulteriora Turcis tenuere in loco ab illis Boſci nuncupato, cui finitima Francia eſt, ut verba hæ omnia Porphyrogeniti ſunt, quæro jam ex te, ubi hi Chrobati, qui novam in Dalmatiam deduxere coloniam, quique iſthic Abares ſub- jugavere , ſederint ? fi mihi diſputes ipſos non ſediſſe in ipſa Bohe- miæ tellure, at ſaltem non inficiaberis eos in aëre ſupra Bohemix tellu- rem habitaſſe, ut mecum noviſſime ſentit Gallus author Peiſſonel, (a) nam ego inter Hungariam, Bavariam, Saxoniam, & veterem So- rabiam ſeu hodiernam Miſniam & Luſatiam nullam aliam regionem novi, quam Boemiam, nullum aliud clima quam Boemicum, ego nul- los alios populos novi, qui Boici ſetr Bogizi & Beiſci a Græcis dicti fuiſ- ſent, quam Boemi? Hos ipſos ſcio ſub Boleslao noſtro ab Ottone Magno anno 936. ac avo Porphyrogeniti victos ſubque tributum LUCIFER. rur- (a) Les Chrobates étoit venus du Nord de la Boheme & de la Pologne , pays où la langue Selavone eſt le plus en vigueur, & où certainement ils ne I ont pas raporteé � illyrie, piusqu il eſt manifeſte par � hiſtoire, qu' ils ne ſont plus retournés du midi au Nord. Per Potonos autem veteri significntione intelligit anthor Stiefcos, Sic enim ille poſtea: Porphyrogenete y met auſi les Chrobates non baptiſés, qui deveient être les Silefiens, les Boïens & les Bohemiens d' aujourdhui. Peiſſonel Obfervations hiftoriques & Geographiques. c. 3. p. 53. Rurſumi pag. 77. Ces Serviens etoient auſſi du nombre de ces Sclavons etablis au dela de monts Crapaks, mais plus vers � occident, que les Croates , & du coté de la Boheme.
Strana 329
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 329 rurſum redactos, ut ex vetuſtiſſimis monumentis in Annalibus meis P. LUGIFER. III. p. 655. docui , hos ipſos ſcio frequentibus Francorum incurſioni- bus perpetuo infeſtatos, hos denique ex patriis noſtris Annalibus ſcio : crebro cum Turcis ſeu Hungaris ( ut inquit Porphyrogenitus ) af- finitutem & amicitiam contraxiſſe. Jam qui vel mente conſequaris , ut Avares ex Dalmatia expulſi eodem puncto temporis dici poſſint con- ditores gentis nostræ, quo gens nostra tam potentem coloniam ad eos ex Dalmatia ſeu expellendos ſeu ſubjugandos ſuppeditavit ? qui Bohemia tum deſerta & habitatore vacua dici potest, cum Porphy- rogenitus ejus habitatores Belo-Chrobatos dicat quaſi terram mugnam poſſidentes? unamque ex illis generationem ſeu tribum & familiam pa- rem fuiſſe ad Avares in Dalmatia ſubigendos, imo novam rempublicam Slavicam iſthic fundandam ? Nunquid igitur Slavi Boemiæ jan tum populo tantum abundantes Czecho tuo a popularibus ſuis e Dalmatia ejecto imperium totius regionis tam vaſtæ ceſſerunt, gavifique ſunt ab illo ſe Czechos appellari? Jube, jube tympanotriben tuum rurſum aera quaſſare ſtrepitu ſuo, & ſtragi, cladique opiniònis tux magno murmure applaudere. Tanti haud majoris reputanda eſt altera emi- grationis cauſa e Dalmatia, quam Czecho tuo affingis, cum ais: La. Pag. 162. pis offenſionis & calcar illi fuit religionis Chriſlianæ, idololatriæ e diametro op- poſitæ , inter Croatas auſpicium. Cerdones iſthæc credant , puerique fubrorum. Quique locant humeros ; omnis muliercula demum, Quæ neſcit legere, & nulli eſt addicta Togato. (a) Perinde atque ſi Dalmatiæ Slavi ab Heraelio vi ad ſuſcipiendum bap- tiſmum Chriſtique Sacra fuiſſent compulſi , aut poſt ejus imperium etiam ſæculis duobus permagnus gentilium Slavorum numerus iſthic non perſtitiſſet. Lege meditatius integriusque Porphyrogenitum, & invenies Slavos mox primis annis ſub Heraclio jugum excuſſiſſe , & ſub Baſilio Macedone , ac temporibus SS. Cyrilli atque Methudii de- mum maxime regionum harum incolas ad Chriſti caſtra transvolasse. Sed quid hæc thura, hæc thymiamata Luciferi tui haræ incendimus, quid tanta contentione ei tot veritates hiftoricas objicimus , qui nonniſi af- futiis, fabulis , nugisque ſaginari ſolitus , cui ſua ſomnia omnium ve- terum teſtimoniis potiora ſunt , qui quanquam neſciat ſe ſe tot erro- T t PARS I. res (a) Lucius Sectanus Q. fil. ſorm. 3.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 329 rurſum redactos, ut ex vetuſtiſſimis monumentis in Annalibus meis P. LUGIFER. III. p. 655. docui , hos ipſos ſcio frequentibus Francorum incurſioni- bus perpetuo infeſtatos, hos denique ex patriis noſtris Annalibus ſcio : crebro cum Turcis ſeu Hungaris ( ut inquit Porphyrogenitus ) af- finitutem & amicitiam contraxiſſe. Jam qui vel mente conſequaris , ut Avares ex Dalmatia expulſi eodem puncto temporis dici poſſint con- ditores gentis nostræ, quo gens nostra tam potentem coloniam ad eos ex Dalmatia ſeu expellendos ſeu ſubjugandos ſuppeditavit ? qui Bohemia tum deſerta & habitatore vacua dici potest, cum Porphy- rogenitus ejus habitatores Belo-Chrobatos dicat quaſi terram mugnam poſſidentes? unamque ex illis generationem ſeu tribum & familiam pa- rem fuiſſe ad Avares in Dalmatia ſubigendos, imo novam rempublicam Slavicam iſthic fundandam ? Nunquid igitur Slavi Boemiæ jan tum populo tantum abundantes Czecho tuo a popularibus ſuis e Dalmatia ejecto imperium totius regionis tam vaſtæ ceſſerunt, gavifique ſunt ab illo ſe Czechos appellari? Jube, jube tympanotriben tuum rurſum aera quaſſare ſtrepitu ſuo, & ſtragi, cladique opiniònis tux magno murmure applaudere. Tanti haud majoris reputanda eſt altera emi- grationis cauſa e Dalmatia, quam Czecho tuo affingis, cum ais: La. Pag. 162. pis offenſionis & calcar illi fuit religionis Chriſlianæ, idololatriæ e diametro op- poſitæ , inter Croatas auſpicium. Cerdones iſthæc credant , puerique fubrorum. Quique locant humeros ; omnis muliercula demum, Quæ neſcit legere, & nulli eſt addicta Togato. (a) Perinde atque ſi Dalmatiæ Slavi ab Heraelio vi ad ſuſcipiendum bap- tiſmum Chriſtique Sacra fuiſſent compulſi , aut poſt ejus imperium etiam ſæculis duobus permagnus gentilium Slavorum numerus iſthic non perſtitiſſet. Lege meditatius integriusque Porphyrogenitum, & invenies Slavos mox primis annis ſub Heraclio jugum excuſſiſſe , & ſub Baſilio Macedone , ac temporibus SS. Cyrilli atque Methudii de- mum maxime regionum harum incolas ad Chriſti caſtra transvolasse. Sed quid hæc thura, hæc thymiamata Luciferi tui haræ incendimus, quid tanta contentione ei tot veritates hiftoricas objicimus , qui nonniſi af- futiis, fabulis , nugisque ſaginari ſolitus , cui ſua ſomnia omnium ve- terum teſtimoniis potiora ſunt , qui quanquam neſciat ſe ſe tot erro- T t PARS I. res (a) Lucius Sectanus Q. fil. ſorm. 3.
Strana 330
330 CONFUTATIO Pag. 163. res fallaciasque, quot pene apices ſcripſiſſe, tamen historix veritatis- que oraculum audire vult, ne dicam adorari. Nempe & ille un is ex iis de quibus Seneca : Multi ad ſapientiam pervenire potuere, niſi ſe jam crederent perveniſſe. III. Illud jam dubiorum tuorum Vir Cl. extremum est: Quis credat, inquis , Sluvos Hungariæ, qui ex recepto tum noſtrorum tum exterorum ſcriptorum ſenſu Slavorum Boemorum dicuntur eſſe colonia , non deluiſle nomi- nari Zingos, fi peculiari nomine dicti eorum noſtrique parentes fuere? eadem enim ſacilitate, qua Zingi iſli nomen ſuum in Bohemiam intuliſſe dicuntur, extuliſſe quoque aſſerendi forent. Nimium obtuſo lumine eſt lucerna tua mi Lu- cifer! detrahe ſuperfluum lychni, ut clarius videamus, quid velis, nam mihi meræ tenebræ obverſantur oculis, ut quo collimes, haud cognoſcam. Quos tu illos Hungari Slavos intelligis, qui ex recepto tum noſtrorum tum exterorum ſcriptorum ſenſu Slavorum Evemorum dicun- tur eſſe colonia? Cis- an Transdanubianos Slavos? Transdanubia- nos Slavos Hungariæ, Boemorum coloniam eſſe , nuſquam me in ali- qua hiſtoria ſeu vetere ſeu recentiore legiſſe memini. Moravos olim ibidem ſediſſe, eoque regnum ſuum protendiſſe in Annalibus meis docui probavique , nullusque dubito eos , qui hodie ibidem ſuperſunt Slavi, Moravorum reliquias eſſe, quod ipſi Hungarici ſcriptores af- firmant. Si Cis-danubianos Slavos, eosque qui Croatiam, Slavoniam Serviamque, aut etiam Dalmatiam incolunt, intelligis , Boemorumque coloniam admittis , Czechum tuum ad umbras remittas, necelſe eſt; eos enim eo ipſo Heraclii imperio, quo Czechum tuum abhinc in Boemiam aſcendiſſe comminiſceris , ex Boemia in has regiones immi- graſſe tum ſupra tum alias crebro ex Porphyrogenito docui, ut niſu ſolem pro luce tenebras ſpargere affirmare velis, concedendum tibi ſit: illos gente noſtra poſteriores eſſe, ac proinde inter paradoxa referen- dum eſſe Czechum tuum ex his regionibus in Bohemiam veniſſe , no- væque reipublicæ Slavorum fundandæ primum lapidem jeciſſe. Ve- rum incredibile tibi videri ais, ſi Slavi hi Zingi in Boemia appellati ſunt, ut non nomen iſtud etiam in Hungariam ſecum intulerint. Nuſquam ego vero dixi gentem nostram Zinges appellatos fuiſfe, pa- trio & vero nomine illi nusquam aliter quam Zecchi ſeu Zegi audiebant. Scriptorum diverſorum Græcorum latinorumque interpretum ea oſci- tantia & vitium eſt, quod nomen iſtud barbarum Slavicum ſibi non exacte cognitum varie detorſerint , cujus oſcitantiæ detorſionisque cauſas plures in Prodromo noſtro ad oculum ostendimus, quamvis ti- LUCIER. bi
330 CONFUTATIO Pag. 163. res fallaciasque, quot pene apices ſcripſiſſe, tamen historix veritatis- que oraculum audire vult, ne dicam adorari. Nempe & ille un is ex iis de quibus Seneca : Multi ad ſapientiam pervenire potuere, niſi ſe jam crederent perveniſſe. III. Illud jam dubiorum tuorum Vir Cl. extremum est: Quis credat, inquis , Sluvos Hungariæ, qui ex recepto tum noſtrorum tum exterorum ſcriptorum ſenſu Slavorum Boemorum dicuntur eſſe colonia , non deluiſle nomi- nari Zingos, fi peculiari nomine dicti eorum noſtrique parentes fuere? eadem enim ſacilitate, qua Zingi iſli nomen ſuum in Bohemiam intuliſſe dicuntur, extuliſſe quoque aſſerendi forent. Nimium obtuſo lumine eſt lucerna tua mi Lu- cifer! detrahe ſuperfluum lychni, ut clarius videamus, quid velis, nam mihi meræ tenebræ obverſantur oculis, ut quo collimes, haud cognoſcam. Quos tu illos Hungari Slavos intelligis, qui ex recepto tum noſtrorum tum exterorum ſcriptorum ſenſu Slavorum Evemorum dicun- tur eſſe colonia? Cis- an Transdanubianos Slavos? Transdanubia- nos Slavos Hungariæ, Boemorum coloniam eſſe , nuſquam me in ali- qua hiſtoria ſeu vetere ſeu recentiore legiſſe memini. Moravos olim ibidem ſediſſe, eoque regnum ſuum protendiſſe in Annalibus meis docui probavique , nullusque dubito eos , qui hodie ibidem ſuperſunt Slavi, Moravorum reliquias eſſe, quod ipſi Hungarici ſcriptores af- firmant. Si Cis-danubianos Slavos, eosque qui Croatiam, Slavoniam Serviamque, aut etiam Dalmatiam incolunt, intelligis , Boemorumque coloniam admittis , Czechum tuum ad umbras remittas, necelſe eſt; eos enim eo ipſo Heraclii imperio, quo Czechum tuum abhinc in Boemiam aſcendiſſe comminiſceris , ex Boemia in has regiones immi- graſſe tum ſupra tum alias crebro ex Porphyrogenito docui, ut niſu ſolem pro luce tenebras ſpargere affirmare velis, concedendum tibi ſit: illos gente noſtra poſteriores eſſe, ac proinde inter paradoxa referen- dum eſſe Czechum tuum ex his regionibus in Bohemiam veniſſe , no- væque reipublicæ Slavorum fundandæ primum lapidem jeciſſe. Ve- rum incredibile tibi videri ais, ſi Slavi hi Zingi in Boemia appellati ſunt, ut non nomen iſtud etiam in Hungariam ſecum intulerint. Nuſquam ego vero dixi gentem nostram Zinges appellatos fuiſfe, pa- trio & vero nomine illi nusquam aliter quam Zecchi ſeu Zegi audiebant. Scriptorum diverſorum Græcorum latinorumque interpretum ea oſci- tantia & vitium eſt, quod nomen iſtud barbarum Slavicum ſibi non exacte cognitum varie detorſerint , cujus oſcitantiæ detorſionisque cauſas plures in Prodromo noſtro ad oculum ostendimus, quamvis ti- LUCIER. bi
Strana 331
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 331 bi contemtim grammaticationum nomine veniant. Sed ut jam oſtendam, LUCIFER, quod domesticum theſaurum calumniatus ſis, & veste tua ignem cir- cumtuleris: Ediſſere nobis Lucifer, ſi ex recepto tum noſtrorum tum ex- terorum ſcriptorum ſenſu certum eſt Slavos Hungariæ (quosquos demum ſeu Cis-Danubianos ſeu trans - danubianos facere libuerit ) coloniam noſtræ gentis eſſe , cur illi Czechorum proprium nomen non quoque in Hungariam intulerint , cum mireris Zingorum nomen ab illis illatum non fuiſse? Legiſtine aliquando Czechos quosdam Slavos in Hungari- cis regionibus , aut ſcriptoribus ? An illæ Moravorum in Hungaria reliquiæ, occupata per Hungaros regione imperioque in illos obtento, tamen Moravorum nomen retinuerunt, aut appellantur hodie ? Ubi, ubi ego unquam docui Slavorum in Boemia gentem ex meris Zecchis conſtuiſſe? An non demonſtravi primitus plures nominibus diſcre- tas iſthic fuiſſe respublicas, quemadmodum idem indigitat Jornandes? An non adſerui , ſi non plures , ſane unam ceteris omnibus majorem potentioremque Bohemix Slavorum rempublicam Pragenſem ex vete- rum Zechorum Afix ſtirpe ac gente fuiſſe conflatam, cujus Ariſtocra- tia poſtquam in Monarchiam tranfiit, ejusque Duces poſtea reliquos Boemiæ principes regulosque ſub ſuam poteſtatem redegiſſent, eve- niſſe tandem, ut cum imperio Zecchorum nomen ad omnes ceteras Boemiæ provincias extenderetur? Nec celavi tempus, id veroſimii- lime Boleslaorum noſtrorum temporibus accidiſſe ? Croatæ illi & Ser- bi , qui jam ſub Heraclii imperium Dalmatiam ejusque confinia Aba- ribus eripuerunt, omnino nomen ſuum intulerunt ex Boemia, atque illius limitibus. Nam ex Henrici diplomate oftendi adhuc ſub Epiſco- patus Pragenſis finium deſcriptionem duas Croatarum ſeu Chorvara- rum provincias & pagos in Boemia exstitifse, offendi item ex Por- phyrogenito, Serbos poſtea paſſim Sorabos dictos (a) finitimos fuiſſe Boemis. Quare autem Porphyrogenitus univerſam Boemiam veterem Belo-ſeu Velo-Chrobatix , & Boemos Belo-Chrobatorum nomine donaverit , habes in eo ipſo authore expreſſam cauſam, inde enim di- cit: Quaſi terram magnam poſſidentes. Nam Græco-Barbarum Beli Tt 2 PARS I. idens (a) Sorabiam Srbiam & Suirbian vocat Hermannus Contractus ad An. 934. & Me- nachus Pirnenſis in vita Viperti c. 12. de illorum vero origine & egreſſu ex Paludis Mæotydis confiniis his verhis Dubravius Hift, Boh. l. 1. De Syrbis li- bro ſexto commemorat ( Plinius ) quoninn propius ad niœoticas gentes accedunt. Et poſtea At Syrbi ſuperiere & ieferione Luſatia occupata, Luſuttes uwné ſe up- pollant.
RADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 331 bi contemtim grammaticationum nomine veniant. Sed ut jam oſtendam, LUCIFER, quod domesticum theſaurum calumniatus ſis, & veste tua ignem cir- cumtuleris: Ediſſere nobis Lucifer, ſi ex recepto tum noſtrorum tum ex- terorum ſcriptorum ſenſu certum eſt Slavos Hungariæ (quosquos demum ſeu Cis-Danubianos ſeu trans - danubianos facere libuerit ) coloniam noſtræ gentis eſſe , cur illi Czechorum proprium nomen non quoque in Hungariam intulerint , cum mireris Zingorum nomen ab illis illatum non fuiſse? Legiſtine aliquando Czechos quosdam Slavos in Hungari- cis regionibus , aut ſcriptoribus ? An illæ Moravorum in Hungaria reliquiæ, occupata per Hungaros regione imperioque in illos obtento, tamen Moravorum nomen retinuerunt, aut appellantur hodie ? Ubi, ubi ego unquam docui Slavorum in Boemia gentem ex meris Zecchis conſtuiſſe? An non demonſtravi primitus plures nominibus diſcre- tas iſthic fuiſſe respublicas, quemadmodum idem indigitat Jornandes? An non adſerui , ſi non plures , ſane unam ceteris omnibus majorem potentioremque Bohemix Slavorum rempublicam Pragenſem ex vete- rum Zechorum Afix ſtirpe ac gente fuiſſe conflatam, cujus Ariſtocra- tia poſtquam in Monarchiam tranfiit, ejusque Duces poſtea reliquos Boemiæ principes regulosque ſub ſuam poteſtatem redegiſſent, eve- niſſe tandem, ut cum imperio Zecchorum nomen ad omnes ceteras Boemiæ provincias extenderetur? Nec celavi tempus, id veroſimii- lime Boleslaorum noſtrorum temporibus accidiſſe ? Croatæ illi & Ser- bi , qui jam ſub Heraclii imperium Dalmatiam ejusque confinia Aba- ribus eripuerunt, omnino nomen ſuum intulerunt ex Boemia, atque illius limitibus. Nam ex Henrici diplomate oftendi adhuc ſub Epiſco- patus Pragenſis finium deſcriptionem duas Croatarum ſeu Chorvara- rum provincias & pagos in Boemia exstitifse, offendi item ex Por- phyrogenito, Serbos poſtea paſſim Sorabos dictos (a) finitimos fuiſſe Boemis. Quare autem Porphyrogenitus univerſam Boemiam veterem Belo-ſeu Velo-Chrobatix , & Boemos Belo-Chrobatorum nomine donaverit , habes in eo ipſo authore expreſſam cauſam, inde enim di- cit: Quaſi terram magnam poſſidentes. Nam Græco-Barbarum Beli Tt 2 PARS I. idens (a) Sorabiam Srbiam & Suirbian vocat Hermannus Contractus ad An. 934. & Me- nachus Pirnenſis in vita Viperti c. 12. de illorum vero origine & egreſſu ex Paludis Mæotydis confiniis his verhis Dubravius Hift, Boh. l. 1. De Syrbis li- bro ſexto commemorat ( Plinius ) quoninn propius ad niœoticas gentes accedunt. Et poſtea At Syrbi ſuperiere & ieferione Luſatia occupata, Luſuttes uwné ſe up- pollant.
Strana 332
332 CONFUTATIO Pag. 163. 8 164. Pag. 164. idem eſt ac Slavicum Weli, magnum connotans , ut in Prodromo explicui. Ceterum non omiſit Porphyrogenitus proprium vetus gentis regionis- que nomen poſteritati tranſcribere , cum dicit in loco ab illis Boici nuncu- pato. Ita nimirum appellato a veteribus Bojis, quorum terras hi ma- gni Chrobatæ atque Srbi occupavere. Guin autem Chrobatx illi ii- dem fint, qui Plinio l. 6. c. 7. dicuntur Choatræ olim veteribus Zec- chis finitimi, nomenque iſtud quemadmodum Srbi & Zecchi ſecum in Boemiam atque inde in Dalmatiam attulerint, vix quidem dubitare velim. Qua in re me doctifſimus Peiſſonel confirmat, qui Coracem fluvium barbare Charvafidum appellatum ait , eoque nomine in tabulis ſuis æneis exprimit. Ceterum ad tuum veriſimilium contemtum laconice reſponſum habe: Veroſimilia pro monſtris tuis hiſtorix cum coxvorum memo- riis temporeque pugnantibus merito erudito orbi majori in pretio ſem- per futura ſunt. Nam juxta regulam Juris 45. in ſexto : Inſpicimus in obſcuris, quod eſt veroſimilius. Primum poſt veritatem ſibi locum veri- ſimilitudo, tertium fabula, poſtremum mendacium vendicat. Et quanquam certis coævis testimoniis ostendere non licuerit hos veteres Aſiæ Zecchos ſe immiſiſſe in Boemiam , tamen veterum indiciis de- monſtravimus illo Hunnorum torrente ſimul abreptos, oſtenſum con- gruere tempus, mores, linguamque, congruere veterum de gente noſtra memorias , congruere vicinarum gentium immigrationem & gesta, enervata omnia adverſa tela, ut cum Livio dicere liceat: In rebus tam antiquis, ſi quæ ſimilia vcri ſunt , pro veris accipiantur. Quo in argumento te denique monendum cenſeo , ut præter Honoratum ali- osque Criticos legas doctiſſimi Viri Franciſci Mannhart Bibliothecæ domeſticæ Tom. X., quo reperies quantum pretium conjecturæ poſt auctoritatem deferendum ſit, & quibus illa limitibus regulisque circum- ſcribatur. Quarum illa numero V. hic potiſſimum ſibi locum vendi- cat : Non eſt inter probabiles ſolummodo referenda hiſtoria, quæ nititur con- jecturis adeo robuſtis , ut partem adverſam explorate convincat. Nam ſi hoc fiat, humano more quoddam certæ cognitionis genus efficitur. IV. Ut contemtu conviciisque exorſus, ita maledico epilogo claudit opus ſuum Lucifer, quo virus omne quod adhuc viſceribus faucibusque continuerat, evomit. Hixc tandem , inquit , producendum eſt Viri Ciariſſimi ſuper univerſo Gelaßiano ſyſtemate judicium, qui dum nihil ad Slavos attinet, neque in terris Slauicis paſcua habeat, crifim adulationis facile ſuperat, en illud: LUCIFER Dum
332 CONFUTATIO Pag. 163. 8 164. Pag. 164. idem eſt ac Slavicum Weli, magnum connotans , ut in Prodromo explicui. Ceterum non omiſit Porphyrogenitus proprium vetus gentis regionis- que nomen poſteritati tranſcribere , cum dicit in loco ab illis Boici nuncu- pato. Ita nimirum appellato a veteribus Bojis, quorum terras hi ma- gni Chrobatæ atque Srbi occupavere. Guin autem Chrobatx illi ii- dem fint, qui Plinio l. 6. c. 7. dicuntur Choatræ olim veteribus Zec- chis finitimi, nomenque iſtud quemadmodum Srbi & Zecchi ſecum in Boemiam atque inde in Dalmatiam attulerint, vix quidem dubitare velim. Qua in re me doctifſimus Peiſſonel confirmat, qui Coracem fluvium barbare Charvafidum appellatum ait , eoque nomine in tabulis ſuis æneis exprimit. Ceterum ad tuum veriſimilium contemtum laconice reſponſum habe: Veroſimilia pro monſtris tuis hiſtorix cum coxvorum memo- riis temporeque pugnantibus merito erudito orbi majori in pretio ſem- per futura ſunt. Nam juxta regulam Juris 45. in ſexto : Inſpicimus in obſcuris, quod eſt veroſimilius. Primum poſt veritatem ſibi locum veri- ſimilitudo, tertium fabula, poſtremum mendacium vendicat. Et quanquam certis coævis testimoniis ostendere non licuerit hos veteres Aſiæ Zecchos ſe immiſiſſe in Boemiam , tamen veterum indiciis de- monſtravimus illo Hunnorum torrente ſimul abreptos, oſtenſum con- gruere tempus, mores, linguamque, congruere veterum de gente noſtra memorias , congruere vicinarum gentium immigrationem & gesta, enervata omnia adverſa tela, ut cum Livio dicere liceat: In rebus tam antiquis, ſi quæ ſimilia vcri ſunt , pro veris accipiantur. Quo in argumento te denique monendum cenſeo , ut præter Honoratum ali- osque Criticos legas doctiſſimi Viri Franciſci Mannhart Bibliothecæ domeſticæ Tom. X., quo reperies quantum pretium conjecturæ poſt auctoritatem deferendum ſit, & quibus illa limitibus regulisque circum- ſcribatur. Quarum illa numero V. hic potiſſimum ſibi locum vendi- cat : Non eſt inter probabiles ſolummodo referenda hiſtoria, quæ nititur con- jecturis adeo robuſtis , ut partem adverſam explorate convincat. Nam ſi hoc fiat, humano more quoddam certæ cognitionis genus efficitur. IV. Ut contemtu conviciisque exorſus, ita maledico epilogo claudit opus ſuum Lucifer, quo virus omne quod adhuc viſceribus faucibusque continuerat, evomit. Hixc tandem , inquit , producendum eſt Viri Ciariſſimi ſuper univerſo Gelaßiano ſyſtemate judicium, qui dum nihil ad Slavos attinet, neque in terris Slauicis paſcua habeat, crifim adulationis facile ſuperat, en illud: LUCIFER Dum
Strana 333
KADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 333 Dum laudare cupit Czechiam dum ludere Czechum, Nec malus eſt civis , nec bonus hiſloricus. LUCIFER. En roſas quas poſtremo capiti meo inſpergit Lucifer. Rurſumne cum Juſto Lipſio auſim quærere , quis ? quis ille Vir Clariſſimus, non extra ſed intra patriam paſcua habens , & fruges conſumere natus ? ſane obſcuriſſimus , & tenebrifer , non Lucifer. Plagiarius in- quam, qui hoc epigramma exſeripſit ex Actio Sincero Sunnazario Neapolitano, qui in Poggium Florentinum ſimili aculeo uſus eſt. Mihi vero ſatis est teſtimonio hostis mei bonum fuisſe civem. Si boni civis officia hactenus perſecutus ſum in ſcribendis meis operibus hiſto- ricis , certe animus non defuit ad provehendam patriæ laudem & glo- riam, quarum illa non omnium postrema est, ut concives mei tan- dem veriorem, fabulisque expurgatam hiſtoriam habeant. Si fui malus hiſtoricus , non fui voluntate , aut animi vitio, ſed coævorum monumentorum defectu, nec tam mea quadam culpa, quam majorum noſtrorum fato , atque peccato , qui hæc initia patriæ poſteritati non tranſcripſere. (a) Nolui ego Luciferi tui oculis , aut tubis opticis uti , qui viſu ſuo longinque proſpicere aſſueti, etiam quæ ſxculis duode- eim ante ſe accidere, noſſe ſe jactant; ego nonniſi res & tempora combinavi , eaque quæ a coævis , aut proximis corum temporum no- tata reperi , cum hiſtoria patria conciliavi. At certe conabor, ut poſt- hac, quemadmodum bonus civis, ita bonus hiſtoricus vel adverſario meo audiam. Nam eluctati jam ſumus e cimmeriis Ethnicorum Du- cum tenebris , & transmiſſa Annalium noſtrorum Parte tertia jam præ- claris quibusque coxvis ſcriptoribus fulcimur , e quibus poſthac pu- riores veritatis indubiæ aquas hauriet lector. Nos interea injuriarum obliti quamcunque vicem fortunx noſtræ conſolamur verbis Divi Hie- ronymi: Mihi fufficit paucorum teſtimonium, & amicorum laude contentus ſum , qui in expetendis opuſculis meis amore noſtri labuntur. (b) Denique mo- deratione Auſonii & Claudiani : Tt 3 Poſſum (a) Peiſonel inquit de Slavis : Qui n' avoient � autre vertu , qu' une bravoure feroce , & � autres ocoupations , que la guerre. Leur ignorance a repandu un nuage epais ſur leur hiſtoire , ils ont fait de belles actions , & n' ont jamais ſu les tranſmettre à la poſterité, nous ne connoiſſons � eux que ce que � autres nations nous en apprennent. Diſſertation fur �origine de la langue Sclavone (b) S. Hieronymus epiſt, 31. ad Euſtochium.
KADII I. REFLEXIONIS II. §. XVII. 333 Dum laudare cupit Czechiam dum ludere Czechum, Nec malus eſt civis , nec bonus hiſloricus. LUCIFER. En roſas quas poſtremo capiti meo inſpergit Lucifer. Rurſumne cum Juſto Lipſio auſim quærere , quis ? quis ille Vir Clariſſimus, non extra ſed intra patriam paſcua habens , & fruges conſumere natus ? ſane obſcuriſſimus , & tenebrifer , non Lucifer. Plagiarius in- quam, qui hoc epigramma exſeripſit ex Actio Sincero Sunnazario Neapolitano, qui in Poggium Florentinum ſimili aculeo uſus eſt. Mihi vero ſatis est teſtimonio hostis mei bonum fuisſe civem. Si boni civis officia hactenus perſecutus ſum in ſcribendis meis operibus hiſto- ricis , certe animus non defuit ad provehendam patriæ laudem & glo- riam, quarum illa non omnium postrema est, ut concives mei tan- dem veriorem, fabulisque expurgatam hiſtoriam habeant. Si fui malus hiſtoricus , non fui voluntate , aut animi vitio, ſed coævorum monumentorum defectu, nec tam mea quadam culpa, quam majorum noſtrorum fato , atque peccato , qui hæc initia patriæ poſteritati non tranſcripſere. (a) Nolui ego Luciferi tui oculis , aut tubis opticis uti , qui viſu ſuo longinque proſpicere aſſueti, etiam quæ ſxculis duode- eim ante ſe accidere, noſſe ſe jactant; ego nonniſi res & tempora combinavi , eaque quæ a coævis , aut proximis corum temporum no- tata reperi , cum hiſtoria patria conciliavi. At certe conabor, ut poſt- hac, quemadmodum bonus civis, ita bonus hiſtoricus vel adverſario meo audiam. Nam eluctati jam ſumus e cimmeriis Ethnicorum Du- cum tenebris , & transmiſſa Annalium noſtrorum Parte tertia jam præ- claris quibusque coxvis ſcriptoribus fulcimur , e quibus poſthac pu- riores veritatis indubiæ aquas hauriet lector. Nos interea injuriarum obliti quamcunque vicem fortunx noſtræ conſolamur verbis Divi Hie- ronymi: Mihi fufficit paucorum teſtimonium, & amicorum laude contentus ſum , qui in expetendis opuſculis meis amore noſtri labuntur. (b) Denique mo- deratione Auſonii & Claudiani : Tt 3 Poſſum (a) Peiſonel inquit de Slavis : Qui n' avoient � autre vertu , qu' une bravoure feroce , & � autres ocoupations , que la guerre. Leur ignorance a repandu un nuage epais ſur leur hiſtoire , ils ont fait de belles actions , & n' ont jamais ſu les tranſmettre à la poſterité, nous ne connoiſſons � eux que ce que � autres nations nous en apprennent. Diſſertation fur �origine de la langue Sclavone (b) S. Hieronymus epiſt, 31. ad Euſtochium.
Strana 334
334 CONFUTATIG LUGIER, Poſſum ego cenſuram Lectoris ferre ſeveri, Et poſſum modica laude placere mihi. Novit equus plauſæ ſonitum cervicis amare , Novit & intrepidus verberu lenta pati. (a) Orpheos alii libros impune laceſunt , Nec tua ſecurum te Maro fuma vehit , Ipſe parens Valum princeps Heliconis Homerus, Judicis excepit tela ſevera notæ. (b) Interea arbitrii ſubiturus pondera tanti: Optabo ut placeam, ſin minus , haud taceam. (c) Tibi vero Lucifer quanto quanto ad infringendam alterius existima- tionem comparato poſtremum iliam Chriſtiano homine digniſſimam Ethnici, & quod majus ett, Comici ſententiam dictam velim: Eſ profecto Dous , qui , quæe nos gerimus , auditque & videt, Is utt tu me hic habueris, proinde te illuc curuverit. Bene merenti bene profucrit , male merenti par ſucrit. (d) Tibi denique Benevole Lector ſi videbor quandoque acerbins Lucife- rum ſatyrico ſale perfricuiiſe , memor eito apes nonniſi quriett relicias mella fundere, irritatas aculeum exerere; de auſteritate itaque me tibi verbis Divi Gregorii Magni purgatum habe: (e) Mentes aſperæ atque impudentes ſi increpatæ leniter ſuerint , ad majores culpas ipſa lenitute provocan- tur . .. Mentes enim duræ, niſi aperta increpationc eſſent percuſſæ , nullo mo- do malum cognoſcerent , quod egiſfent. Nam ſæpe hi, qui impudentes ſunt , tantum ſe peccaſſe ſentiunt, quantum de peccatis, quæ fecerint , inorepuntur : ut minores culpus fuas aſtiment , quas minor invectio caſtigat , & quas vehe- menter obiurgart viderint , majores eſſe deprehendant. Guod autem omnium merito postremum fit: in brevi apoſtro- phe ad Te Vir Cl. ad quem exorſa eſt , redear , deſinatque Apologia noſtra. Æquanimitatem tuam etiam atque etiam obſecrando, ut ne aſperiora illa, quæ juſto doloris ſenſu perciti in Luciferum tuum exe- ruimus , in aliquam Tui exiſtimationisque labefactatæ partem trahas, quem uti hiſtoricx veritatis ſtudioſum , ita ingenio ceteroquin comein per- (a) Auſonius in præfat. Ludi ſapientum. (b) Claudianus in Alethium Quæſtorem. (c) Auſonius loco e. (d) Plautus Captiv. Act. 1. Sc, 2. (e) Gregorius M. lib. I. in Ezechiel, homil. I1. n 18. & 20.
334 CONFUTATIG LUGIER, Poſſum ego cenſuram Lectoris ferre ſeveri, Et poſſum modica laude placere mihi. Novit equus plauſæ ſonitum cervicis amare , Novit & intrepidus verberu lenta pati. (a) Orpheos alii libros impune laceſunt , Nec tua ſecurum te Maro fuma vehit , Ipſe parens Valum princeps Heliconis Homerus, Judicis excepit tela ſevera notæ. (b) Interea arbitrii ſubiturus pondera tanti: Optabo ut placeam, ſin minus , haud taceam. (c) Tibi vero Lucifer quanto quanto ad infringendam alterius existima- tionem comparato poſtremum iliam Chriſtiano homine digniſſimam Ethnici, & quod majus ett, Comici ſententiam dictam velim: Eſ profecto Dous , qui , quæe nos gerimus , auditque & videt, Is utt tu me hic habueris, proinde te illuc curuverit. Bene merenti bene profucrit , male merenti par ſucrit. (d) Tibi denique Benevole Lector ſi videbor quandoque acerbins Lucife- rum ſatyrico ſale perfricuiiſe , memor eito apes nonniſi quriett relicias mella fundere, irritatas aculeum exerere; de auſteritate itaque me tibi verbis Divi Gregorii Magni purgatum habe: (e) Mentes aſperæ atque impudentes ſi increpatæ leniter ſuerint , ad majores culpas ipſa lenitute provocan- tur . .. Mentes enim duræ, niſi aperta increpationc eſſent percuſſæ , nullo mo- do malum cognoſcerent , quod egiſfent. Nam ſæpe hi, qui impudentes ſunt , tantum ſe peccaſſe ſentiunt, quantum de peccatis, quæ fecerint , inorepuntur : ut minores culpus fuas aſtiment , quas minor invectio caſtigat , & quas vehe- menter obiurgart viderint , majores eſſe deprehendant. Guod autem omnium merito postremum fit: in brevi apoſtro- phe ad Te Vir Cl. ad quem exorſa eſt , redear , deſinatque Apologia noſtra. Æquanimitatem tuam etiam atque etiam obſecrando, ut ne aſperiora illa, quæ juſto doloris ſenſu perciti in Luciferum tuum exe- ruimus , in aliquam Tui exiſtimationisque labefactatæ partem trahas, quem uti hiſtoricx veritatis ſtudioſum , ita ingenio ceteroquin comein per- (a) Auſonius in præfat. Ludi ſapientum. (b) Claudianus in Alethium Quæſtorem. (c) Auſonius loco e. (d) Plautus Captiv. Act. 1. Sc, 2. (e) Gregorius M. lib. I. in Ezechiel, homil. I1. n 18. & 20.
Strana 335
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XVII. 335 perpolitumque non ignoramus. Quamobcauſam etiam ubi ubi Tecum LUCIFER. nobis ſermo erat, ſic stylum ex modeſtiæ humanitatisque legibus at- temperavimus, ut nusquam tibi locus querendi ſit , a nobis quidpiam immodeſtius adverſum te profluxiſſe. Si quid aculeatum acerbumque deprehendisti, Luciferum Tuum ſpectare cogita, quem hæc & multo majora commeritum fuiſſe ipſe pro animi tui æquitate non diffiteberis. Nec jam Tibi mihique aliud reliquum eſt , quam ut Lucifero tantum lucis ſux cornua ſub finem opuſculi attolenti verbis Iſaiæ leſſum cana- mus : (b) Heu! Quomodo cecidiſti de cælo Lucifer, Qui mane oriebaris, corruiſti in terram. A. M. P. J. ☞ (a) Ifaias. c. 14. r. 12.
RADII I. REFLEXIONIS. II. §. XVII. 335 perpolitumque non ignoramus. Quamobcauſam etiam ubi ubi Tecum LUCIFER. nobis ſermo erat, ſic stylum ex modeſtiæ humanitatisque legibus at- temperavimus, ut nusquam tibi locus querendi ſit , a nobis quidpiam immodeſtius adverſum te profluxiſſe. Si quid aculeatum acerbumque deprehendisti, Luciferum Tuum ſpectare cogita, quem hæc & multo majora commeritum fuiſſe ipſe pro animi tui æquitate non diffiteberis. Nec jam Tibi mihique aliud reliquum eſt , quam ut Lucifero tantum lucis ſux cornua ſub finem opuſculi attolenti verbis Iſaiæ leſſum cana- mus : (b) Heu! Quomodo cecidiſti de cælo Lucifer, Qui mane oriebaris, corruiſti in terram. A. M. P. J. ☞ (a) Ifaias. c. 14. r. 12.
Strana 336
Pag. 22. Germana * 97. plurimum ERRATA TYPOGRAPHICA 7 113. Pontus ' v r , u v « - 309, ecclafiam 116, Archi 128. Vellego 340. Vitodurum 151. Croati 153. repugno 176. fartalle 181. experimenti 192, ran 196. Tích 215. verlute 224. delectionem 226, quid 233. quid 240. quam fi 245. exfcres 266, ranfis 283- Wotilo 292, ufu 293. hi 303. füummze - JU Wu % lege QUÆDAM OBITER NOTAT A. Germanz. plurium Ponti Arechi - Vellejo Vitrodorum * Croat re pugno fortafle experimentis tam - Tfk ver(ute dele&ionem - quin quid illud ? * quam hi exferees . tranfis - . Wotikoe - ufüs - his - fumme - ecclefiam,
Pag. 22. Germana * 97. plurimum ERRATA TYPOGRAPHICA 7 113. Pontus ' v r , u v « - 309, ecclafiam 116, Archi 128. Vellego 340. Vitodurum 151. Croati 153. repugno 176. fartalle 181. experimenti 192, ran 196. Tích 215. verlute 224. delectionem 226, quid 233. quid 240. quam fi 245. exfcres 266, ranfis 283- Wotilo 292, ufu 293. hi 303. füummze - JU Wu % lege QUÆDAM OBITER NOTAT A. Germanz. plurium Ponti Arechi - Vellejo Vitrodorum * Croat re pugno fortafle experimentis tam - Tfk ver(ute dele&ionem - quin quid illud ? * quam hi exferees . tranfis - . Wotikoe - ufüs - his - fumme - ecclefiam,
- I: Titel
- 1: Editio