z 157 stránek
Titul
1
2
Einleitung
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Inhalt
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Edition
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
Index
152
153
154
155
156
157
Název:
Cancellaria Johannis Noviforensis, episcopi Olomucensis (1364-1380). Briefe und Urkunden des Olmützer Bischofs Johann von Neumarkt
Autor:
Tadra, Ferdinand
Rok vydání:
1886
Místo vydání:
Wien
Počet stran celkem:
157
Počet stran předmluvy plus obsahu:
157
Obsah:
- 1: Titul
- 3: Einleitung
- 16: Inhalt
- 27: Edition
- 152: Index
upravit
Strana 1
CANCELLARIA JOHANNIS NOVIFORENSIS EPISCOPI OLOMUCENSIS (1364—1380). BRIEFE UND URKUNDEN DES OLMUTZER BISCHOFS JOHANN VON NEUMARKT. HERAUSGEGEBEN VON FERDINAND TADRA, SCRIPTOR AN DER K. K. UNIVERSITÄTS-BIBLIOTHEK ZU PRAG. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte.
CANCELLARIA JOHANNIS NOVIFORENSIS EPISCOPI OLOMUCENSIS (1364—1380). BRIEFE UND URKUNDEN DES OLMUTZER BISCHOFS JOHANN VON NEUMARKT. HERAUSGEGEBEN VON FERDINAND TADRA, SCRIPTOR AN DER K. K. UNIVERSITÄTS-BIBLIOTHEK ZU PRAG. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte.
Strana 2
Strana 3
Einleitung. Zu den berühmtesten Zeitgenossen Kaiser Karls IV. ge- hört unstreitig der Bischof Johann von Neumarkt (Novi- forensis), und zwar sowohl in seiner Eigenschaft als langjähriger kaiserlicher Kanzler, als auch als hervorragender Kirchenfürst und Schriftsteller. Ueber das Leben und Wirken Johanns von Neumarkt finden wir ausführliche, obwohl theilweise wider- sprechende ! und nicht erschöpfende Nachrichten namentlich in folgenden Schriften : Pelzel, Kaiser Karl IV.; — Friedjung, Kaiser Karl IV. und sein Antheil am geistigen Leben seiner Zeit (S. 106 und 311); — Feifalik, Ueber das Leben des heil. Hieronymus von Johannes VIII. Bischof von Olmütz (in den Schriften der k. mähr.-schles. Ges. f. Landeskunde IX, 193); — Das Leben des heil. Hieronymus in der Uebersetzung des Bischofs Johannes VIII. von Olmütz. Herausg. von A. Benedikt (Bibliothek der mittelhd. Literatur in Böhmen III, Einleitung); — Heyne, Gesch. des Bisthums Breslau, II, 208; — Lindner, Das Urkundenwesen Karls IV., S. 16. Indem wir in Bezug auf das Leben Johanns von Neumarkt auf die hier angegebenen und andere in diesen citirte Schriften verweisen, wollen wir hier nur in Kürze die bedeutenderen Momente seiner Lebensgeschichte anführen. In der Kanzlei Kaiser Karls IV. tritt uns Johann von Neumarkt urkundlich zuerst am 16. October 1347 als Notar 1 So war z. B. derselbe Johann von Neumarkt nach Heyne, Gesch. d. Bisth. Breslau II, 211, Doctor der Medicin und noch 1360 Archidiakon von Glogau, während er nach Anderen bereits 1343 Abt des Prämonstratenser- klosters Bruck gewesen sein soll. 1*
Einleitung. Zu den berühmtesten Zeitgenossen Kaiser Karls IV. ge- hört unstreitig der Bischof Johann von Neumarkt (Novi- forensis), und zwar sowohl in seiner Eigenschaft als langjähriger kaiserlicher Kanzler, als auch als hervorragender Kirchenfürst und Schriftsteller. Ueber das Leben und Wirken Johanns von Neumarkt finden wir ausführliche, obwohl theilweise wider- sprechende ! und nicht erschöpfende Nachrichten namentlich in folgenden Schriften : Pelzel, Kaiser Karl IV.; — Friedjung, Kaiser Karl IV. und sein Antheil am geistigen Leben seiner Zeit (S. 106 und 311); — Feifalik, Ueber das Leben des heil. Hieronymus von Johannes VIII. Bischof von Olmütz (in den Schriften der k. mähr.-schles. Ges. f. Landeskunde IX, 193); — Das Leben des heil. Hieronymus in der Uebersetzung des Bischofs Johannes VIII. von Olmütz. Herausg. von A. Benedikt (Bibliothek der mittelhd. Literatur in Böhmen III, Einleitung); — Heyne, Gesch. des Bisthums Breslau, II, 208; — Lindner, Das Urkundenwesen Karls IV., S. 16. Indem wir in Bezug auf das Leben Johanns von Neumarkt auf die hier angegebenen und andere in diesen citirte Schriften verweisen, wollen wir hier nur in Kürze die bedeutenderen Momente seiner Lebensgeschichte anführen. In der Kanzlei Kaiser Karls IV. tritt uns Johann von Neumarkt urkundlich zuerst am 16. October 1347 als Notar 1 So war z. B. derselbe Johann von Neumarkt nach Heyne, Gesch. d. Bisth. Breslau II, 211, Doctor der Medicin und noch 1360 Archidiakon von Glogau, während er nach Anderen bereits 1343 Abt des Prämonstratenser- klosters Bruck gewesen sein soll. 1*
Strana 4
4 entgegen.1 Bereits im Jahre 1351 wird er Domherr von Olmütz 2 und Breslau genannt. Im Jahre 1352 wird er kaiserlicher Protonotar und erwählter Bischof von Naumburg, im nächsten Jahre darauf aber (10. November 1353) electus Luthomisslensis und wenige Tage später (22. December 1353) Bischof von Leitomischl genannt. Um dieselbe Zeit etwa wurde er auch zum kaiserlichen Kanzler erhoben (zuerst so genannt 26. De- cember 1353). Als nach dem Tode des Prager Erzbischofs Arnest von Pardubic († 1364) der Olmützer Bischof Johann Očko von Vlašim den erzbischöflichen Sitz bestieg, wurde Johann von Neumarkt auf seine eigene Bitte (siehe dessen Schreiben an den Kaiser ddo. 12. Juli 1364, Codex Mor. IX, 278) zum Bischofe von Olmütz ernannt. In den letzten Jahren seines Lebens bewarb er sich noch um das Bisthum Breslau — wir werden später darauf noch zurückkommen — und wurde auch wirk- lich im Jahre 1380 zum Bischof von Breslau ernannt, starb aber, bevor er sein neues Amt angetreten hatte, am 24. December 1380. Johann von Neumarkt hinterliess mehrere Werke, von denen hervorzuheben sind: 1) Liber viaticus d. Johannis Luto- misslensis episcopi (eine Handschrift des böhmischen Museums); 2) Liber pontificalis (Handschrift der Capitelbibliothek in Olmütz); 3) Das Leben des heil. Hieronymus (1880 herausgegeben, wie oben gemeldet); 4) Tractatus de advocatis, judicibus etc. und endlich mehrere Formelbücher, die wir hier näher ins Auge zu fassen haben. Es sind dies nämlich: a) die Cancellaria Caroli IV., deren Zusammenstellung man gewöhnlich dem Kanzler Karls IV., dem Bischofe Johann, zuschreibt und welche auch mehrere von ihm herrührende Briefe enthält. Sie ist 1 Dieses und die weiteren Daten nach Huber, Reg. XLII, u. a. 2 Nachstehende Präsentation bezieht sich wohl auf unsern Johannes: „Karolus etc. Venerab. episcopo etc. Ad canonicatum et prebendam ec- clesie Olomuc. tue diocesis per mortem A. de L. olim ibidem canonici rite vacantes, quorum presentatio ad nostram Majestatem spectare dino- scitur, devocioni tue honorab. Io[hannem] notarium et secretarium nostrum . . . presentamus, desiderantes et rogantes, quatenus eundem Iohannem, qui si nostris regiis negociis occupatus commode interesse non poterit, sicud eciam interesse non potest, nomine et loco ipsius A. de L. pro- curatorem ipsius ad hoc legitime constitutum consideracione nostri investias de premissis, stallum sibi in choro et vocem in capitulo de iuris canonici plenitudine faciens assignari." Aus dem später zu erwähnenden Manuscript der Klagenfurter bischöfl. Bibl., fol. 72.
4 entgegen.1 Bereits im Jahre 1351 wird er Domherr von Olmütz 2 und Breslau genannt. Im Jahre 1352 wird er kaiserlicher Protonotar und erwählter Bischof von Naumburg, im nächsten Jahre darauf aber (10. November 1353) electus Luthomisslensis und wenige Tage später (22. December 1353) Bischof von Leitomischl genannt. Um dieselbe Zeit etwa wurde er auch zum kaiserlichen Kanzler erhoben (zuerst so genannt 26. De- cember 1353). Als nach dem Tode des Prager Erzbischofs Arnest von Pardubic († 1364) der Olmützer Bischof Johann Očko von Vlašim den erzbischöflichen Sitz bestieg, wurde Johann von Neumarkt auf seine eigene Bitte (siehe dessen Schreiben an den Kaiser ddo. 12. Juli 1364, Codex Mor. IX, 278) zum Bischofe von Olmütz ernannt. In den letzten Jahren seines Lebens bewarb er sich noch um das Bisthum Breslau — wir werden später darauf noch zurückkommen — und wurde auch wirk- lich im Jahre 1380 zum Bischof von Breslau ernannt, starb aber, bevor er sein neues Amt angetreten hatte, am 24. December 1380. Johann von Neumarkt hinterliess mehrere Werke, von denen hervorzuheben sind: 1) Liber viaticus d. Johannis Luto- misslensis episcopi (eine Handschrift des böhmischen Museums); 2) Liber pontificalis (Handschrift der Capitelbibliothek in Olmütz); 3) Das Leben des heil. Hieronymus (1880 herausgegeben, wie oben gemeldet); 4) Tractatus de advocatis, judicibus etc. und endlich mehrere Formelbücher, die wir hier näher ins Auge zu fassen haben. Es sind dies nämlich: a) die Cancellaria Caroli IV., deren Zusammenstellung man gewöhnlich dem Kanzler Karls IV., dem Bischofe Johann, zuschreibt und welche auch mehrere von ihm herrührende Briefe enthält. Sie ist 1 Dieses und die weiteren Daten nach Huber, Reg. XLII, u. a. 2 Nachstehende Präsentation bezieht sich wohl auf unsern Johannes: „Karolus etc. Venerab. episcopo etc. Ad canonicatum et prebendam ec- clesie Olomuc. tue diocesis per mortem A. de L. olim ibidem canonici rite vacantes, quorum presentatio ad nostram Majestatem spectare dino- scitur, devocioni tue honorab. Io[hannem] notarium et secretarium nostrum . . . presentamus, desiderantes et rogantes, quatenus eundem Iohannem, qui si nostris regiis negociis occupatus commode interesse non poterit, sicud eciam interesse non potest, nomine et loco ipsius A. de L. pro- curatorem ipsius ad hoc legitime constitutum consideracione nostri investias de premissis, stallum sibi in choro et vocem in capitulo de iuris canonici plenitudine faciens assignari." Aus dem später zu erwähnenden Manuscript der Klagenfurter bischöfl. Bibl., fol. 72.
Strana 5
O äusserst wichtig und hat sich auch in vielen Manuscripten durch ganz Mitteleuropa zerstreut erhalten; auch wurde über dieselbe bereits vielfach geschrieben, obwohl eine abschliessende Vergleichung der zahlreichen Handschriften und eine voll- ständige kritische Ausgabe derselben bis heute nicht erfolgt ist; b) Formulae et varii processus juris oder Cancellaria officii Olomucensis, die unserer Ansicht nach wohl eine und dieselbe Sammlung bedeuten; endlich c) eine Sammlung von Briefen und Urkunden, die von älteren Geschichtschreibern erwähnt wird, die man aber bisher nicht gefunden hatte.1 Diese beiden unter b) und c) erwähnten Formelsammlungen, die wir unter dem Namen ,Cancellaria Johannis Noviforensis' zusammen- fassen, sollen hier Gegenstand unserer Besprechung sein. Es war bisher nur eine einzige Handschrift bekannt, die eine den angegebenen Titeln entsprechende Formelsammlung Johanns von Neumarkt enthielt, nämlich der Codex IV, A. 5. der k. k. Universitäts-Bibliothek zu Prag, in welchem nebst anderen2 auch eine ,Cancellaria officialis Sanderi Olomucensis de stylo Johannis episcopi Olomucensis (Noviforensis)' zu Ende beigebunden ist. Es sind im Ganzen nur 22 Papierblätter mit 178 zumeist nur ganz kurzen Formeln, die auch, da in ihnen beinahe alle Namen ausgelassen sind, grossentheils keine Wichtigkeit haben. Es befinden sich darunter: citationes, ab- solutiones, confirmationes, investiturae, translationes, absentationes, confessionales, monitiones, dispensationes, petitiones, excommuni- cationes, revocationes, suspensationes, agravationes, commissiones, proclamationes (cridae) und andere dergleichen Formeln, die im Wesentlichen der Form nach mit den Formeln z. B. der Can- cellaria Arnesti3 übereinstimmen. Bezüglich der Abfassungs- zeit dieses Formelbuches müssen wir uns jedoch gegen die Ansicht, dass dasselbe in die ersten Jahre der bischöflichen Wirksamkeit Johanns in Olmütz gehöre,! aussprechen; im Ge- gentheil enthält diese Sammlung Briefe Johanns von Neumarkt, die in die letzten Monate seines Lebens gehören, als er bereits zum Bischof von Breslau ernannt wurde, so dass es also höchst 1 Das Leben des heil. Hieronymus, herausg. v. A. Benedikt, Einleitung XVIII. 2 Ibidem XVIII. 3 Siehe meine Ausgabe im Archiv f. österr. Gesch., Bd. LXI, 2. 4 Das Leben des heil. Hieronymus, herausg. v. A. Benedikt, XVIII.
O äusserst wichtig und hat sich auch in vielen Manuscripten durch ganz Mitteleuropa zerstreut erhalten; auch wurde über dieselbe bereits vielfach geschrieben, obwohl eine abschliessende Vergleichung der zahlreichen Handschriften und eine voll- ständige kritische Ausgabe derselben bis heute nicht erfolgt ist; b) Formulae et varii processus juris oder Cancellaria officii Olomucensis, die unserer Ansicht nach wohl eine und dieselbe Sammlung bedeuten; endlich c) eine Sammlung von Briefen und Urkunden, die von älteren Geschichtschreibern erwähnt wird, die man aber bisher nicht gefunden hatte.1 Diese beiden unter b) und c) erwähnten Formelsammlungen, die wir unter dem Namen ,Cancellaria Johannis Noviforensis' zusammen- fassen, sollen hier Gegenstand unserer Besprechung sein. Es war bisher nur eine einzige Handschrift bekannt, die eine den angegebenen Titeln entsprechende Formelsammlung Johanns von Neumarkt enthielt, nämlich der Codex IV, A. 5. der k. k. Universitäts-Bibliothek zu Prag, in welchem nebst anderen2 auch eine ,Cancellaria officialis Sanderi Olomucensis de stylo Johannis episcopi Olomucensis (Noviforensis)' zu Ende beigebunden ist. Es sind im Ganzen nur 22 Papierblätter mit 178 zumeist nur ganz kurzen Formeln, die auch, da in ihnen beinahe alle Namen ausgelassen sind, grossentheils keine Wichtigkeit haben. Es befinden sich darunter: citationes, ab- solutiones, confirmationes, investiturae, translationes, absentationes, confessionales, monitiones, dispensationes, petitiones, excommuni- cationes, revocationes, suspensationes, agravationes, commissiones, proclamationes (cridae) und andere dergleichen Formeln, die im Wesentlichen der Form nach mit den Formeln z. B. der Can- cellaria Arnesti3 übereinstimmen. Bezüglich der Abfassungs- zeit dieses Formelbuches müssen wir uns jedoch gegen die Ansicht, dass dasselbe in die ersten Jahre der bischöflichen Wirksamkeit Johanns in Olmütz gehöre,! aussprechen; im Ge- gentheil enthält diese Sammlung Briefe Johanns von Neumarkt, die in die letzten Monate seines Lebens gehören, als er bereits zum Bischof von Breslau ernannt wurde, so dass es also höchst 1 Das Leben des heil. Hieronymus, herausg. v. A. Benedikt, Einleitung XVIII. 2 Ibidem XVIII. 3 Siehe meine Ausgabe im Archiv f. österr. Gesch., Bd. LXI, 2. 4 Das Leben des heil. Hieronymus, herausg. v. A. Benedikt, XVIII.
Strana 6
6 wahrscheinlich ist, dass das Formelbuch erst nach dem Tode Johanns von Neumarkt — wie auch der Titel anzudeuten scheint — oder aber in den letzten Tagen des Jahres 1380 zusammengestellt wurde. Eine Anzahl der hier vorfindlichen Formeln haben wir in diese Ausgabe aufgenommen, und es wird also von diesen noch später die Rede sein. Der als bischöflicher Official genannte Sander (Sanderus Rambow, archi- diaconus Preroviensis, curiae episcopi officialis) tritt als solcher erst 1373 auf, nachdem er früher als Pfarrer von Müglitz und Prerauer Archidiakon Olmützer Canonicus geworden war. Ein zweites bisher gänzlich unbekanntes Manuscript, eine stattliche Anzahl von Briefen und Urkunden Johanns von Neumarkt enthaltend, wurde im Jahre 1883 durch den Archivar des Kärntnerischen Geschichtsvereins August R. v. Jaksch in der fürstbischöflichen Bibliothek zu Klagenfurt entdeckt. 2 Es ist dies eine in vieler Beziehung interessante Handschrift, die eine bisher unbekannte Sammlung der wichtigsten Formel- bücher des 13. und 14. Jahrhunderts enthält und die wir hier näher beschreiben wollen. Die Klagenfurter Handschrift ist ein in starke Holzdeckel gebundener Papiercodex (Signatur: XXXI, B. 12.), 30 Cm. hoch und 22 Cm. breit, mit 28 Papierlagen, die theils mit Pergament- streifen, theils mit ganzen Pergamentblättern — die auch be- schrieben sind — zusammengehalten werden. Der Codex zählt im Ganzen 178 Blätter, von denen 10 nicht beschrieben sind. Die Schrift rührt von einem einzigen Schreiber des 14. Jahr- hunderts her und ist — besonders in den vorderen Partieen — gleichartig und schön; auf Bl. 13, wo der Text des Formel- buches anfängt, ist eine schöne Initiale (V) mit Randver- zierungen, ebenso auf Bl. 77. Auf Bl. 13 ist ein mir unbe- kanntes (nicht böhmisches) Wappen. Der Codex enthält folgende Formelbücher, denen auf Bl. 1—8 ein vollständiges Register vorangeht: 1. Bl. 13—70 das Formelbuch des Heinricus Italicus in vier Abtheilungen getheilt, deren jede ein eigenes Inhaltsver- zeichniss hat. Das Hauptregister (Fol. 1) hat den Titel: ,Re- gestrum Hfenrici] Ytalici'. Es enthält 164 Stücke und stimmt 1 Codex Mor. X, 209. 2 Für die gütige Darleihung dieser Handschrift sage ich dem genannten Herrn hier meinen Dank.
6 wahrscheinlich ist, dass das Formelbuch erst nach dem Tode Johanns von Neumarkt — wie auch der Titel anzudeuten scheint — oder aber in den letzten Tagen des Jahres 1380 zusammengestellt wurde. Eine Anzahl der hier vorfindlichen Formeln haben wir in diese Ausgabe aufgenommen, und es wird also von diesen noch später die Rede sein. Der als bischöflicher Official genannte Sander (Sanderus Rambow, archi- diaconus Preroviensis, curiae episcopi officialis) tritt als solcher erst 1373 auf, nachdem er früher als Pfarrer von Müglitz und Prerauer Archidiakon Olmützer Canonicus geworden war. Ein zweites bisher gänzlich unbekanntes Manuscript, eine stattliche Anzahl von Briefen und Urkunden Johanns von Neumarkt enthaltend, wurde im Jahre 1883 durch den Archivar des Kärntnerischen Geschichtsvereins August R. v. Jaksch in der fürstbischöflichen Bibliothek zu Klagenfurt entdeckt. 2 Es ist dies eine in vieler Beziehung interessante Handschrift, die eine bisher unbekannte Sammlung der wichtigsten Formel- bücher des 13. und 14. Jahrhunderts enthält und die wir hier näher beschreiben wollen. Die Klagenfurter Handschrift ist ein in starke Holzdeckel gebundener Papiercodex (Signatur: XXXI, B. 12.), 30 Cm. hoch und 22 Cm. breit, mit 28 Papierlagen, die theils mit Pergament- streifen, theils mit ganzen Pergamentblättern — die auch be- schrieben sind — zusammengehalten werden. Der Codex zählt im Ganzen 178 Blätter, von denen 10 nicht beschrieben sind. Die Schrift rührt von einem einzigen Schreiber des 14. Jahr- hunderts her und ist — besonders in den vorderen Partieen — gleichartig und schön; auf Bl. 13, wo der Text des Formel- buches anfängt, ist eine schöne Initiale (V) mit Randver- zierungen, ebenso auf Bl. 77. Auf Bl. 13 ist ein mir unbe- kanntes (nicht böhmisches) Wappen. Der Codex enthält folgende Formelbücher, denen auf Bl. 1—8 ein vollständiges Register vorangeht: 1. Bl. 13—70 das Formelbuch des Heinricus Italicus in vier Abtheilungen getheilt, deren jede ein eigenes Inhaltsver- zeichniss hat. Das Hauptregister (Fol. 1) hat den Titel: ,Re- gestrum Hfenrici] Ytalici'. Es enthält 164 Stücke und stimmt 1 Codex Mor. X, 209. 2 Für die gütige Darleihung dieser Handschrift sage ich dem genannten Herrn hier meinen Dank.
Strana 7
im Ganzen mit dem von Dolliner herausgegebenen ,Codex epistolaris Primislai Ottocari II.' überein. 2. Bl. 71—73 Superscriptiones literarum, d. i. Titel des Papstes, der Cardinäle und Bischöfe, Fürsten u. A., weiter formae s. literae credentiarum s. conductus, praesentationes, quit- tationes 1 u. A. dgl., sämmtlich aus der Zeit Karls IV., die aber, weil sämmtliche Namen ausgelassen sind, ziemlich belang- los sind. 3. Bl. 77—140 Cancellaria Caroli IV. (Das Hauptregister sagt: ,Incipit registrum sive distincciones formarum summe can- cellarie‘.) Diese Sammlung unterscheidet sich von den anderen bekannten Handschriften der Cancellaria Caroli IV. dadurch, dass dieselbe nebst den in den anderen Handschriften vor- kommenden Briefen und Urkunden der Cancellaria noch eine grössere Anzahl von Formeln enthält, die beinahe sämmtlich von Johann von Neumarkt herrühren, und zwar aus der Zeit, als er Bischof von Olmütz war (1364—1380). Die ganze in der Klagenfurter Handschrift ,Cancellaria Caroli IV.' über- schriebene Sammlung zählt nämlich 442 Stück, wovon 241 Stück auf die eigentliche Cancellaria Caroli IV. entfallen (Bl. 77— 115), welche Zahl mit der der übrigen Handschriften der Can- cellaria Caroli so ziemlich übereinstimmt, während die übrigen 201 Formeln (Bl. 115 v.—140) als eine eigene ,Cancellaria Johannis Noviforensis episcopi Olomucensis‘ bezeichnet werden können, da sie sämmtlich Briefe und Urkunden des Bischofs Johann von Olmütz enthalten. Diese Briefe waren bis auf eine kleine Anzahl, die auch in der oben bezeichneten Prager Hand- schrift ,Cacellaria officialis Sanderi‘ vorkommen, gänzlich un- bekannt; benützt wurde weder die eine noch die andere Hand- schrift. Der Umstand, dass in der Klagenfurter Handschrift die eigentliche Cancellaria Caroli IV. vereint vorkommt mit einer so beträchtlichen Anzahl von Briefen Johanns von Neu- markt, scheint anzudeuten, dass wir es hier mit einer von Bischof Johann selbst besorgten und redigirten Sammlung zu thun haben, die — was die Abfassungszeit anbelangt — etwa in das Jahr 1378 fallen dürfte, da in derselben — soweit wir be- stimmen konnten — keine etwa in die späteren, d. i. letzten 1 Auf Bl. 73 ist eine Quitacio thesaurarii, dieselbe wie in der Cancellaria Arnesti S. 529 (Nr. 14).
im Ganzen mit dem von Dolliner herausgegebenen ,Codex epistolaris Primislai Ottocari II.' überein. 2. Bl. 71—73 Superscriptiones literarum, d. i. Titel des Papstes, der Cardinäle und Bischöfe, Fürsten u. A., weiter formae s. literae credentiarum s. conductus, praesentationes, quit- tationes 1 u. A. dgl., sämmtlich aus der Zeit Karls IV., die aber, weil sämmtliche Namen ausgelassen sind, ziemlich belang- los sind. 3. Bl. 77—140 Cancellaria Caroli IV. (Das Hauptregister sagt: ,Incipit registrum sive distincciones formarum summe can- cellarie‘.) Diese Sammlung unterscheidet sich von den anderen bekannten Handschriften der Cancellaria Caroli IV. dadurch, dass dieselbe nebst den in den anderen Handschriften vor- kommenden Briefen und Urkunden der Cancellaria noch eine grössere Anzahl von Formeln enthält, die beinahe sämmtlich von Johann von Neumarkt herrühren, und zwar aus der Zeit, als er Bischof von Olmütz war (1364—1380). Die ganze in der Klagenfurter Handschrift ,Cancellaria Caroli IV.' über- schriebene Sammlung zählt nämlich 442 Stück, wovon 241 Stück auf die eigentliche Cancellaria Caroli IV. entfallen (Bl. 77— 115), welche Zahl mit der der übrigen Handschriften der Can- cellaria Caroli so ziemlich übereinstimmt, während die übrigen 201 Formeln (Bl. 115 v.—140) als eine eigene ,Cancellaria Johannis Noviforensis episcopi Olomucensis‘ bezeichnet werden können, da sie sämmtlich Briefe und Urkunden des Bischofs Johann von Olmütz enthalten. Diese Briefe waren bis auf eine kleine Anzahl, die auch in der oben bezeichneten Prager Hand- schrift ,Cacellaria officialis Sanderi‘ vorkommen, gänzlich un- bekannt; benützt wurde weder die eine noch die andere Hand- schrift. Der Umstand, dass in der Klagenfurter Handschrift die eigentliche Cancellaria Caroli IV. vereint vorkommt mit einer so beträchtlichen Anzahl von Briefen Johanns von Neu- markt, scheint anzudeuten, dass wir es hier mit einer von Bischof Johann selbst besorgten und redigirten Sammlung zu thun haben, die — was die Abfassungszeit anbelangt — etwa in das Jahr 1378 fallen dürfte, da in derselben — soweit wir be- stimmen konnten — keine etwa in die späteren, d. i. letzten 1 Auf Bl. 73 ist eine Quitacio thesaurarii, dieselbe wie in der Cancellaria Arnesti S. 529 (Nr. 14).
Strana 8
8 Jahre seines Lebens gehörigen Briefe vorkommen. Doch wir gehen vorläufig zur weiteren Inhaltsangabe der Klagenfurter Handschrift. 4. Bl. 141—144 Formae devolutionum (devolutiones bonorum), deren einige von Kaiser Karl IV., die Mehrzahl jedoch von Wenzel IV. herrühren. Da in diesen Formeln die Namen ge- wöhnlich ausgelassen oder höchstens nur deren Anfangsbuch- staben geschrieben sind, so hat nur eine geringe Zahl der- selben einige Wichtigkeit. 5. Bl. 146—155 Formae de stilo nobilissimo, eine Samm- lung von Briefen, die dem Style Johanns von Neumarkt ent- sprechen, grossentheils nur stylistische Uebungen, in denen sämmtliche Namen ausgelassen sind. 6. Bl. 156—175 Formae privilegiorum de subtili stilo, ein Formelbuch aus dem 13. Jahrhundert mit Briefen von König Wenzel II., von denen die Mehrzahl in der von Voigt her- ausgegebenen Formelsammlung des Heinricus Italicus (,Das ur- kundliche Formelbuch des k. Notars Heinricus Italicus‘, im Archiv f. österr. Gesch., Bd. XXIX) zu finden ist. Das ist der Inhalt der Klagenfurter Handschrift. Ueber ihre Provenienz können wir nichts Bestimmtes angeben, höch- stens vielleicht nur die Vermuthung aussprechen, dass dieselbe Bischof Johann selbst für einen seiner zahlreichen Verwandten anfertigen liess, den er zum Kanzleibeamten ausbilden und dem er ein für alle Fälle nützliches Hilfsbuch bieten wollte. Möglich, ja wahrscheinlich ist es, dass der Protonotar des Bischofs, der bekannte Johann von Gelnhausen, der unter ihm in der kaiser- lichen Kanzlei thätig war und mit ihm dieselbe verlassen hatte, an der Zusammenstellung dieses Formelbuches Antheil hatte. Ist nun die Klagenfurter Handschrift als Ganzes, nämlich eine bisher unbekannte Sammlung der wichtigsten Formelbücher Böhmens, von keinem geringen Interesse, so steigert sich dieses für uns noch dadurch, dass dieselbe jene Briefsammlung des hervorragenden Kirchenfürsten enthält, die bisher in keiner Handschrift aufgefunden wurde und die wir hier in Verbindung mit einem Theile der Formeln der Prager Handschrift unter dem Titel ,Cancellaria Johannis Noviforensis‘ der Oeffentlich- keit übergeben. Den Haupttheil unserer ,Cancellaria‘ bilden eben die 201 Formeln der Klagenfurter Handschrift, die wir in derselben
8 Jahre seines Lebens gehörigen Briefe vorkommen. Doch wir gehen vorläufig zur weiteren Inhaltsangabe der Klagenfurter Handschrift. 4. Bl. 141—144 Formae devolutionum (devolutiones bonorum), deren einige von Kaiser Karl IV., die Mehrzahl jedoch von Wenzel IV. herrühren. Da in diesen Formeln die Namen ge- wöhnlich ausgelassen oder höchstens nur deren Anfangsbuch- staben geschrieben sind, so hat nur eine geringe Zahl der- selben einige Wichtigkeit. 5. Bl. 146—155 Formae de stilo nobilissimo, eine Samm- lung von Briefen, die dem Style Johanns von Neumarkt ent- sprechen, grossentheils nur stylistische Uebungen, in denen sämmtliche Namen ausgelassen sind. 6. Bl. 156—175 Formae privilegiorum de subtili stilo, ein Formelbuch aus dem 13. Jahrhundert mit Briefen von König Wenzel II., von denen die Mehrzahl in der von Voigt her- ausgegebenen Formelsammlung des Heinricus Italicus (,Das ur- kundliche Formelbuch des k. Notars Heinricus Italicus‘, im Archiv f. österr. Gesch., Bd. XXIX) zu finden ist. Das ist der Inhalt der Klagenfurter Handschrift. Ueber ihre Provenienz können wir nichts Bestimmtes angeben, höch- stens vielleicht nur die Vermuthung aussprechen, dass dieselbe Bischof Johann selbst für einen seiner zahlreichen Verwandten anfertigen liess, den er zum Kanzleibeamten ausbilden und dem er ein für alle Fälle nützliches Hilfsbuch bieten wollte. Möglich, ja wahrscheinlich ist es, dass der Protonotar des Bischofs, der bekannte Johann von Gelnhausen, der unter ihm in der kaiser- lichen Kanzlei thätig war und mit ihm dieselbe verlassen hatte, an der Zusammenstellung dieses Formelbuches Antheil hatte. Ist nun die Klagenfurter Handschrift als Ganzes, nämlich eine bisher unbekannte Sammlung der wichtigsten Formelbücher Böhmens, von keinem geringen Interesse, so steigert sich dieses für uns noch dadurch, dass dieselbe jene Briefsammlung des hervorragenden Kirchenfürsten enthält, die bisher in keiner Handschrift aufgefunden wurde und die wir hier in Verbindung mit einem Theile der Formeln der Prager Handschrift unter dem Titel ,Cancellaria Johannis Noviforensis‘ der Oeffentlich- keit übergeben. Den Haupttheil unserer ,Cancellaria‘ bilden eben die 201 Formeln der Klagenfurter Handschrift, die wir in derselben
Strana 9
9 Reihenfolge, wie sie in der Handschrift vorkommen, hier wieder- geben (Nr. 1—201). Sie sind — wie überhaupt die ganze Klagenfurter Handschrift — von einer Hand des ausgehenden 14. Jahrhunderts ziemlich schön und mit einzelnen Ausnahmen deutlich geschrieben. Doch scheint dem Schreiber das Latein nicht in dem Masse eigen gewesen zu sein, um die in dem bekannten schwulstigen Style Johanns von Neumarkt geschrie- benen Briefe fehlerfrei wiedergeben zu können, so dass an manchen Stellen die Verständlichkeit einzelner Worte, ja ganzer Sätze manches zu wünschen übrig lässt;! doch betrifft dies zu- meist die in diesem Style geschriebenen Einleitungen und Arengen zu den Briefen, die wir grossentheils ausgelassen haben, indem wir nur das eigentlich Wesentliche aufnahmen. Die Orts- und Personennamen sind in den Formeln nur theilweise beibehalten, die Empfänger sind gewöhnlich in den Superscriptiones genannt, die wir aus diesem Grunde auch belassen haben. Zu den Formeln der Klagenfurter Handschrift haben wir noch 18 bedeutendere Formeln der Prager Handschrift beige- geben (Nr. 202—219), so dass die hier veröffentlichte Samm- lung im Ganzen 219 Briefe und Urkunden enthält, die — mit Ausnahme der Nr. 29, 72, 76, 78, 159 und 218 — sämmtlich von Johann von Neumarkt herrühren. Siebzehn von den Formeln der Klagenfurter Handschrift kommen zugleich auch in der Prager ,Cancellaria officialis Sanderi‘ vor. Dass sämmt- liche Formeln aus wirklichen Briefen und Urkunden abge- schrieben wurden und dass sie also vollkommen glaubwürdig sind, ist nicht zu bezweifeln, es beweist dies eben auch der Umstand, dass viele in zwei von einander verschiedenen anders geordneten und in verschiedenen Jahren entstandenen Formel- sammlungen vorhanden sind ; eine Formel (Nr. 171) ist auch nach dem im Olmützer Capitelarchive befindlichen Original im Codex Moraviae X, Nr. 234 vollständig und gleichlautend abgedruckt. Die Formeln der Klagenfurter Handschrift fallen sämmt- lich — soweit sich ihr Datum einigermassen bestimmen lässt — in die Jahre c. 1372—1378, der Mehrzahl nach gewiss eher in die Jahre nach 1374 als vor 1374, denn es tritt in ihnen 1 Siehe z. B. Nr. 57, 60 u. a. Vgl. Das Leben des heil. Hieronymus, S. XI ff. Wir haben uns bestrebt, einzelne dieser Stellen nach Möglich- keit zu corrigiren; andere haben wir nur durch ein ,sic‘ bezeichnet und überlassen es dem Forscher, den rechten Sinn herauszufinden.
9 Reihenfolge, wie sie in der Handschrift vorkommen, hier wieder- geben (Nr. 1—201). Sie sind — wie überhaupt die ganze Klagenfurter Handschrift — von einer Hand des ausgehenden 14. Jahrhunderts ziemlich schön und mit einzelnen Ausnahmen deutlich geschrieben. Doch scheint dem Schreiber das Latein nicht in dem Masse eigen gewesen zu sein, um die in dem bekannten schwulstigen Style Johanns von Neumarkt geschrie- benen Briefe fehlerfrei wiedergeben zu können, so dass an manchen Stellen die Verständlichkeit einzelner Worte, ja ganzer Sätze manches zu wünschen übrig lässt;! doch betrifft dies zu- meist die in diesem Style geschriebenen Einleitungen und Arengen zu den Briefen, die wir grossentheils ausgelassen haben, indem wir nur das eigentlich Wesentliche aufnahmen. Die Orts- und Personennamen sind in den Formeln nur theilweise beibehalten, die Empfänger sind gewöhnlich in den Superscriptiones genannt, die wir aus diesem Grunde auch belassen haben. Zu den Formeln der Klagenfurter Handschrift haben wir noch 18 bedeutendere Formeln der Prager Handschrift beige- geben (Nr. 202—219), so dass die hier veröffentlichte Samm- lung im Ganzen 219 Briefe und Urkunden enthält, die — mit Ausnahme der Nr. 29, 72, 76, 78, 159 und 218 — sämmtlich von Johann von Neumarkt herrühren. Siebzehn von den Formeln der Klagenfurter Handschrift kommen zugleich auch in der Prager ,Cancellaria officialis Sanderi‘ vor. Dass sämmt- liche Formeln aus wirklichen Briefen und Urkunden abge- schrieben wurden und dass sie also vollkommen glaubwürdig sind, ist nicht zu bezweifeln, es beweist dies eben auch der Umstand, dass viele in zwei von einander verschiedenen anders geordneten und in verschiedenen Jahren entstandenen Formel- sammlungen vorhanden sind ; eine Formel (Nr. 171) ist auch nach dem im Olmützer Capitelarchive befindlichen Original im Codex Moraviae X, Nr. 234 vollständig und gleichlautend abgedruckt. Die Formeln der Klagenfurter Handschrift fallen sämmt- lich — soweit sich ihr Datum einigermassen bestimmen lässt — in die Jahre c. 1372—1378, der Mehrzahl nach gewiss eher in die Jahre nach 1374 als vor 1374, denn es tritt in ihnen 1 Siehe z. B. Nr. 57, 60 u. a. Vgl. Das Leben des heil. Hieronymus, S. XI ff. Wir haben uns bestrebt, einzelne dieser Stellen nach Möglich- keit zu corrigiren; andere haben wir nur durch ein ,sic‘ bezeichnet und überlassen es dem Forscher, den rechten Sinn herauszufinden.
Strana 10
10 ein bedeutsamer Zeitabschnitt im Leben des Kirchenfürsten hervor, nämlich dessen Entfernung vom Kanzleramte, die in das Jahr 1374 fallen dürfte.1 Es lässt sich wohl annehmen, und es wird auch in einigen Formeln angedeutet, dass Bischof Johann von Neumarkt erst nach Olmütz übersiedelte, nachdem er vom Amte eines kaiserlichen Kanzlers enthoben wurde. Ueber dieses für die Lebensgeschichte des Bischofs so wichtige Ereigniss, sowie auch über andere wichtigere Begebenheiten seines Lebens, über die unsere Cancellaria neue Aufschlüsse er- theilt, wollen wir hier in Kürze Einiges bemerken. Aus den Worten ,aliquando reputatus nunc autem contemptus cancellarius vester', die sich auf Fol. 60 der Prager Domcapitel- handschrift der Cancellaria Caroli IV. befinden, hatte man ge- ahnt, dass die Enthebung Johanns von der Kanzlerwürde die Folge unangenehmer Vorgänge gewesen sei; Näheres war aber darüber nirgends zu erfahren. Mehrere der hier mitgetheilten Formeln beweisen dies nun zur Genüge, obwohl auch in den- selben die eigentlichen Gründe nicht angegeben erscheinen. So viel ist sicher, dass Johann von Neumarkt nicht aus eigenem Willen die Kanzlerwürde niederlegte, sondern dass er höchst ungern in Folge des Einflusses seiner Gegner, die er nicht näher be- zeichnet, das Amt und den kaiserlichen Hof verlassen musste. So schreibt er dem Kaiser in einem Briefe (Nr. 59): ,quem non sui culpa sed informacione quorundam, quos tractu temporis velud pulverem a facie furor indignacionis tue proiiciet, in paupertatis palea derelinquis‘; und in einem anderen (Nr. 61): ,Et super omnia scire vellem, unde michi tanta infelicitas, quod omnibus aliis familiaribus domus cesaree iuxta status ipsorum exigenciam consolacione grata gaudentibus, ego solus nullis meis demeritis poscentibus per tot annorum curricula velud patricidii reus ex- clusus fuerim." In einem anderen Briefe beruft er sich auf seine 26jährigen treuen Dienste2 und bittet den Kaiser, er möge ihn dafür nicht dem Gelächter seiner Feinde preisgeben (Nr. 58). Wie niedergeschlagen Johann von Neumarkt in Folge 1 Huber, Reg. XLVI. 2 Nach Huber, Reg. XLII, erscheint Johann von Neumarkt zuerst in der kaiserl. Kanzlei 16. October 1347. Rechnet man diese 26 Jahre dazu, so würde dies so ziemlich mit der Bestimmung Huber’s, der 1374 als Austrittsjahr aus dem Kanzleramte angibt, übereinstimmen.
10 ein bedeutsamer Zeitabschnitt im Leben des Kirchenfürsten hervor, nämlich dessen Entfernung vom Kanzleramte, die in das Jahr 1374 fallen dürfte.1 Es lässt sich wohl annehmen, und es wird auch in einigen Formeln angedeutet, dass Bischof Johann von Neumarkt erst nach Olmütz übersiedelte, nachdem er vom Amte eines kaiserlichen Kanzlers enthoben wurde. Ueber dieses für die Lebensgeschichte des Bischofs so wichtige Ereigniss, sowie auch über andere wichtigere Begebenheiten seines Lebens, über die unsere Cancellaria neue Aufschlüsse er- theilt, wollen wir hier in Kürze Einiges bemerken. Aus den Worten ,aliquando reputatus nunc autem contemptus cancellarius vester', die sich auf Fol. 60 der Prager Domcapitel- handschrift der Cancellaria Caroli IV. befinden, hatte man ge- ahnt, dass die Enthebung Johanns von der Kanzlerwürde die Folge unangenehmer Vorgänge gewesen sei; Näheres war aber darüber nirgends zu erfahren. Mehrere der hier mitgetheilten Formeln beweisen dies nun zur Genüge, obwohl auch in den- selben die eigentlichen Gründe nicht angegeben erscheinen. So viel ist sicher, dass Johann von Neumarkt nicht aus eigenem Willen die Kanzlerwürde niederlegte, sondern dass er höchst ungern in Folge des Einflusses seiner Gegner, die er nicht näher be- zeichnet, das Amt und den kaiserlichen Hof verlassen musste. So schreibt er dem Kaiser in einem Briefe (Nr. 59): ,quem non sui culpa sed informacione quorundam, quos tractu temporis velud pulverem a facie furor indignacionis tue proiiciet, in paupertatis palea derelinquis‘; und in einem anderen (Nr. 61): ,Et super omnia scire vellem, unde michi tanta infelicitas, quod omnibus aliis familiaribus domus cesaree iuxta status ipsorum exigenciam consolacione grata gaudentibus, ego solus nullis meis demeritis poscentibus per tot annorum curricula velud patricidii reus ex- clusus fuerim." In einem anderen Briefe beruft er sich auf seine 26jährigen treuen Dienste2 und bittet den Kaiser, er möge ihn dafür nicht dem Gelächter seiner Feinde preisgeben (Nr. 58). Wie niedergeschlagen Johann von Neumarkt in Folge 1 Huber, Reg. XLVI. 2 Nach Huber, Reg. XLII, erscheint Johann von Neumarkt zuerst in der kaiserl. Kanzlei 16. October 1347. Rechnet man diese 26 Jahre dazu, so würde dies so ziemlich mit der Bestimmung Huber’s, der 1374 als Austrittsjahr aus dem Kanzleramte angibt, übereinstimmen.
Strana 11
11 seiner Enthebung vom Kanzleramte war, bezeugt unter anderen der Brief Nr. 54, wo er seinem Freunde, mit dem er wegen Aufnahme eines Leibarztes in seine Dienste unterhandelte, nach seiner Enthebung für dessen Mühe dankt, er wolle keinen Arzt mehr haben, der ihm sein Leben, das ihm nicht mehr lieb sei, noch verlängern würde. In den Briefen an seine Freunde lässt Bischof Johann als Ursache seiner Enthebung vom Kanzler- amte sein Alter und seine Schwäche erscheinen, so in dem Briefe an den Bischof von Freising (Nr. 53): ,quoniam desidia nostra, quam seniles anni adducere consueverunt, illud procul dubio requirebat, qui iam in valitudine positi neque ymaginacioni dicta- minum seu expressioni verborum amplius valebamus'. Er selbst sagt im Briefe Nr. 54, dass eine jüngere Kraft an seine Stelle gesetzt wurde: ,quia dominus noster Imperator considerata nostra desidia, que velud pedissequa annos seniles consequitur, nos a can- cellariatus submovit officio, allium iuvenem fultum viribus et in- genio subrogando'. Eine andere wichtige Begebenheit im Leben des Bischofs Johann von Olmütz war dessen Streit mit dem Markgrafen Jodok von Mähren, dessen Brüdern Prokop und Johann Soběslav, mit der Stadt Olmütz und anderen ihren Anhängern wegen der andauernden Verwüstungen und Aneignungen der Olmützer bischöflichen und Kirchengüter. Ueber diese Verhältnisse hat G. Wolný in dem Artikel: ,Die Excommunication des Mark- grafen Prokop‘ (Archiv f. österr. Gesch., Bd. VIII, 175), so- wie in seiner ,Kirchl. Topographie Mährens‘ I, 1, S. 176, wohl Einiges mitgetheilt, doch ist die Angelegenheit noch nicht gänz- lich aufgeklärt, und es sind daher auch die hier mitgetheilten Beiträge zur Geschichte dieses Streites nicht zu unterschätzen. Darauf, sowie überhaupt auf die Beziehungen Johanns von Neumarkt zu den Markgrafen von Mähren beziehen sich die Nummern 29, 67, 103, 104, 105, 109, 112, 140, 150, 163, 164, 179, 180, 182, 196, 200, 202, 205. Ueber die Stadt Olmütz wurde die Excommunication und das Interdict ausgesprochen (Nr. 202). Die Einkünfte des Bisthums Olmütz wurden — wahrscheinlich durch die erwähnten Verwüstungen — so arg geschädigt, dass der Bischof öfter über drückende Armuth klagt und Schulden machen muss. Dies erklärt uns auch wohl die späteren Be- mühungen Johanns von Neumarkt, welche er machte, um das Bisthum Breslau zu erlangen.
11 seiner Enthebung vom Kanzleramte war, bezeugt unter anderen der Brief Nr. 54, wo er seinem Freunde, mit dem er wegen Aufnahme eines Leibarztes in seine Dienste unterhandelte, nach seiner Enthebung für dessen Mühe dankt, er wolle keinen Arzt mehr haben, der ihm sein Leben, das ihm nicht mehr lieb sei, noch verlängern würde. In den Briefen an seine Freunde lässt Bischof Johann als Ursache seiner Enthebung vom Kanzler- amte sein Alter und seine Schwäche erscheinen, so in dem Briefe an den Bischof von Freising (Nr. 53): ,quoniam desidia nostra, quam seniles anni adducere consueverunt, illud procul dubio requirebat, qui iam in valitudine positi neque ymaginacioni dicta- minum seu expressioni verborum amplius valebamus'. Er selbst sagt im Briefe Nr. 54, dass eine jüngere Kraft an seine Stelle gesetzt wurde: ,quia dominus noster Imperator considerata nostra desidia, que velud pedissequa annos seniles consequitur, nos a can- cellariatus submovit officio, allium iuvenem fultum viribus et in- genio subrogando'. Eine andere wichtige Begebenheit im Leben des Bischofs Johann von Olmütz war dessen Streit mit dem Markgrafen Jodok von Mähren, dessen Brüdern Prokop und Johann Soběslav, mit der Stadt Olmütz und anderen ihren Anhängern wegen der andauernden Verwüstungen und Aneignungen der Olmützer bischöflichen und Kirchengüter. Ueber diese Verhältnisse hat G. Wolný in dem Artikel: ,Die Excommunication des Mark- grafen Prokop‘ (Archiv f. österr. Gesch., Bd. VIII, 175), so- wie in seiner ,Kirchl. Topographie Mährens‘ I, 1, S. 176, wohl Einiges mitgetheilt, doch ist die Angelegenheit noch nicht gänz- lich aufgeklärt, und es sind daher auch die hier mitgetheilten Beiträge zur Geschichte dieses Streites nicht zu unterschätzen. Darauf, sowie überhaupt auf die Beziehungen Johanns von Neumarkt zu den Markgrafen von Mähren beziehen sich die Nummern 29, 67, 103, 104, 105, 109, 112, 140, 150, 163, 164, 179, 180, 182, 196, 200, 202, 205. Ueber die Stadt Olmütz wurde die Excommunication und das Interdict ausgesprochen (Nr. 202). Die Einkünfte des Bisthums Olmütz wurden — wahrscheinlich durch die erwähnten Verwüstungen — so arg geschädigt, dass der Bischof öfter über drückende Armuth klagt und Schulden machen muss. Dies erklärt uns auch wohl die späteren Be- mühungen Johanns von Neumarkt, welche er machte, um das Bisthum Breslau zu erlangen.
Strana 12
12 Die Besetzung des bischöflichen Stuhles von Breslau nach dem Tode Przeczlaw’s (1376) gab zu langen Verhandlungen und Verwicklungen Anlass (siehe: Grünhagen, ,König Wenzel und der Pfaffenkrieg zu Breslau‘ im Archiv f. österr. Gesch., Bd. XXXVII, S. 233; Heyne, Gesch. d. Bisth. Breslau II, 597); doch ist auch in dieser Angelegenheit keine rechte Klar- heit und dürfte auch diese durch mehrere in unserem Formel- buche mitgetheilten Stücke wesentlich gewinnen. So erfahren wir aus Nr. 35, dass Johann von Neumarkt bereits noch zu Lebzeiten des Bischofs Przeczlaw sein Augenmerk auf Breslau geworfen, und dass er auch bereits die Zusage des Papstes er- halten hatte, denn er schreibt: ,in negocio Wratislaviensis ecclesie, ad quam et summi pontificis et d. cardinalium graciosa deliberacio me dudum disposuit promovendum, nam . . . iam idem Wratis- laviensis episcopus aliquo notabili tempore durare non valet et maxime foret mee faciei confusio, si de presenti gracia vestra propter absenciam michi deficeret, qui sum ad eandem ecclesiam ante tempus et tempora nominatus'. Der Kaiser hat ihm dies- bezüglich auch seine Unterstützung zugesagt und an den Papst geschrieben, wie aus Nr. 63 und 84 ersichtlich ist. Als ihm dann 1376 der Tod des Breslauer Bischofs gemeldet wurde (Nr. 124), liess Johann von Neumarkt nichts unversucht, um zu seinem Ziele zu gelangen. Er schrieb an den Papst und an einzelne Cardinäle, schickte seine Geschäftsträger nach Rom und Prag, wo namentlich auch der Prager Erzbischof Johann Očko für ihn thätig war (vergl. die Nr. 74, 83, 84, 134). Welche Einflüsse es bewirkt haben, dass Johann von Neumarkt trotzdem nicht schon im Jahre 1376 auf den bischöflichen Sitz von Breslau erhoben wurde, können wir nicht angeben; viel- leicht war eben dies die Ursache der langen Sedisvacanz in Breslau, da der Erwählte des Breslauer Domcapitels, Dechant Theodorich, die Bestätigung nicht erlangen konnte. Die Er- hebung Johanns von Neumarkt auf den Bischofssitz Breslau erfolgte erst im Jahre 1380, also nahe vor dessen Lebensende, so dass es ihm nicht mehr vergönnt war, den ersehnten Bischofs- sitz in seinem Vaterlande einzunehmen. Doch hatte der Bischof gleich nach seiner Erhebung wichtige Verordnungen in seine neue Diöcese ergehen lassen, wo durch die längere Sedisvacanz die kirchliche Ordnung und Disciplin stark gelitten haben mochte. Diese Verordnungen sind eben in der Prager Hand-
12 Die Besetzung des bischöflichen Stuhles von Breslau nach dem Tode Przeczlaw’s (1376) gab zu langen Verhandlungen und Verwicklungen Anlass (siehe: Grünhagen, ,König Wenzel und der Pfaffenkrieg zu Breslau‘ im Archiv f. österr. Gesch., Bd. XXXVII, S. 233; Heyne, Gesch. d. Bisth. Breslau II, 597); doch ist auch in dieser Angelegenheit keine rechte Klar- heit und dürfte auch diese durch mehrere in unserem Formel- buche mitgetheilten Stücke wesentlich gewinnen. So erfahren wir aus Nr. 35, dass Johann von Neumarkt bereits noch zu Lebzeiten des Bischofs Przeczlaw sein Augenmerk auf Breslau geworfen, und dass er auch bereits die Zusage des Papstes er- halten hatte, denn er schreibt: ,in negocio Wratislaviensis ecclesie, ad quam et summi pontificis et d. cardinalium graciosa deliberacio me dudum disposuit promovendum, nam . . . iam idem Wratis- laviensis episcopus aliquo notabili tempore durare non valet et maxime foret mee faciei confusio, si de presenti gracia vestra propter absenciam michi deficeret, qui sum ad eandem ecclesiam ante tempus et tempora nominatus'. Der Kaiser hat ihm dies- bezüglich auch seine Unterstützung zugesagt und an den Papst geschrieben, wie aus Nr. 63 und 84 ersichtlich ist. Als ihm dann 1376 der Tod des Breslauer Bischofs gemeldet wurde (Nr. 124), liess Johann von Neumarkt nichts unversucht, um zu seinem Ziele zu gelangen. Er schrieb an den Papst und an einzelne Cardinäle, schickte seine Geschäftsträger nach Rom und Prag, wo namentlich auch der Prager Erzbischof Johann Očko für ihn thätig war (vergl. die Nr. 74, 83, 84, 134). Welche Einflüsse es bewirkt haben, dass Johann von Neumarkt trotzdem nicht schon im Jahre 1376 auf den bischöflichen Sitz von Breslau erhoben wurde, können wir nicht angeben; viel- leicht war eben dies die Ursache der langen Sedisvacanz in Breslau, da der Erwählte des Breslauer Domcapitels, Dechant Theodorich, die Bestätigung nicht erlangen konnte. Die Er- hebung Johanns von Neumarkt auf den Bischofssitz Breslau erfolgte erst im Jahre 1380, also nahe vor dessen Lebensende, so dass es ihm nicht mehr vergönnt war, den ersehnten Bischofs- sitz in seinem Vaterlande einzunehmen. Doch hatte der Bischof gleich nach seiner Erhebung wichtige Verordnungen in seine neue Diöcese ergehen lassen, wo durch die längere Sedisvacanz die kirchliche Ordnung und Disciplin stark gelitten haben mochte. Diese Verordnungen sind eben in der Prager Hand-
Strana 13
13 schrift der ,Cancellaria officialis Sanderi‘ enthalten. So erging an die Geistlichkeit der Breslauer Diöcese die strenge Mah- nung, bei ihren Beneficien zu residiren und sich ohne Erlaub- niss von denselben nicht zu entfernen (Nr. 204). Gegen die Verbreitung der ,Ketzerei" in der Breslauer Diöcese sind zwei andere Verfügungen gerichtet (Nr. 208 und 209). Aus Anlass der Kirchenspaltung, der grassirenden Pest und anderer Plagen ordnete er feierliche Processionen, Gebete und Fasten in Breslau an (Nr. 210); ja er berief auch die Geistlichkeit der Breslauer Diöcese zu einer Diöcesansynode, die am Tage des heil. Johann des Täufers (1381?) stattfinden sollte (Nr. 211). Ueber die Amtsthätigkeit Johanns von Neumarkt als Bischofs von Olmütz bringt unser Formelbuch zahlreiche Mit- theilungen; so z. B. die Ernennung eines Suffragans, seiner Generalvicare und anderer bischöflichen Würdenträger, sowie über verschiedene Kirchenangelegenheiten (Nr. 7, 8, 9, 10, 27, 32, 43, 71, 77, 80, 85, 87, 117, 121, 132, 156, 162, 191, 203). Er steht im regen Briefverkehr mit dem Papste (Nr. 33, 71, 73, 74, 75, 77, 79, 80), mit einzelnen Cardinälen (Nr. 32, 81, 82, 83, 87, 88, 89, 90, 93, 98); mit seinem Metropoliten, dem Erzbischof von Prag (Nr. 48, 51, 84, 86, 94, 95, 96, 97, 149), mit dem Bischof von Leitomischl, Albert von Sternberg (Nr. 21, 31, 38, 39, 40, 91, 92, 143, 157, 213, 216), mit dem Bischof von Freising (Nr. 53) u. a. Seine Thätigkeit als Lehensherr über die bischöflichen Vasalen und andere Unterthanen be- zeugen viele Briefe und Urkunden (Nr. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 20, 25, 26, 92, 118, 123, 127, 131, 165, 189.). Auch anderweit thätig erscheint Johann von Neumarkt; er steht im Briefverkehr mit dem Kaiser — wie bereits oben angedeutet wurde —, mit dem Könige Wenzel, dem er an- lässlich seiner Krönung zum römischen Könige gratulirt (Nr. 62, 65, 66); aus diesem Anlass ordnet er feierliche Processionen und Gebete in Olmütz an (Nr. 206), er empfiehlt dem Könige einen Notar zur Aufnahme in seine Kanzlei (Nr. 64), er schreibt im Interesse eines Bekannten an die Königinen von Ungarn (Nr. 30), er ist dafür thätig, dass die Landesangehörigen vor keine fremden Gerichte, namentlich nicht ausser Landes citirt werden, (Nr. 98, 116), er verwendet sich für die Aebte von Welehrad und von Kloster Hradisch, dass ihnen die Pontificalien ertheilt
13 schrift der ,Cancellaria officialis Sanderi‘ enthalten. So erging an die Geistlichkeit der Breslauer Diöcese die strenge Mah- nung, bei ihren Beneficien zu residiren und sich ohne Erlaub- niss von denselben nicht zu entfernen (Nr. 204). Gegen die Verbreitung der ,Ketzerei" in der Breslauer Diöcese sind zwei andere Verfügungen gerichtet (Nr. 208 und 209). Aus Anlass der Kirchenspaltung, der grassirenden Pest und anderer Plagen ordnete er feierliche Processionen, Gebete und Fasten in Breslau an (Nr. 210); ja er berief auch die Geistlichkeit der Breslauer Diöcese zu einer Diöcesansynode, die am Tage des heil. Johann des Täufers (1381?) stattfinden sollte (Nr. 211). Ueber die Amtsthätigkeit Johanns von Neumarkt als Bischofs von Olmütz bringt unser Formelbuch zahlreiche Mit- theilungen; so z. B. die Ernennung eines Suffragans, seiner Generalvicare und anderer bischöflichen Würdenträger, sowie über verschiedene Kirchenangelegenheiten (Nr. 7, 8, 9, 10, 27, 32, 43, 71, 77, 80, 85, 87, 117, 121, 132, 156, 162, 191, 203). Er steht im regen Briefverkehr mit dem Papste (Nr. 33, 71, 73, 74, 75, 77, 79, 80), mit einzelnen Cardinälen (Nr. 32, 81, 82, 83, 87, 88, 89, 90, 93, 98); mit seinem Metropoliten, dem Erzbischof von Prag (Nr. 48, 51, 84, 86, 94, 95, 96, 97, 149), mit dem Bischof von Leitomischl, Albert von Sternberg (Nr. 21, 31, 38, 39, 40, 91, 92, 143, 157, 213, 216), mit dem Bischof von Freising (Nr. 53) u. a. Seine Thätigkeit als Lehensherr über die bischöflichen Vasalen und andere Unterthanen be- zeugen viele Briefe und Urkunden (Nr. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 20, 25, 26, 92, 118, 123, 127, 131, 165, 189.). Auch anderweit thätig erscheint Johann von Neumarkt; er steht im Briefverkehr mit dem Kaiser — wie bereits oben angedeutet wurde —, mit dem Könige Wenzel, dem er an- lässlich seiner Krönung zum römischen Könige gratulirt (Nr. 62, 65, 66); aus diesem Anlass ordnet er feierliche Processionen und Gebete in Olmütz an (Nr. 206), er empfiehlt dem Könige einen Notar zur Aufnahme in seine Kanzlei (Nr. 64), er schreibt im Interesse eines Bekannten an die Königinen von Ungarn (Nr. 30), er ist dafür thätig, dass die Landesangehörigen vor keine fremden Gerichte, namentlich nicht ausser Landes citirt werden, (Nr. 98, 116), er verwendet sich für die Aebte von Welehrad und von Kloster Hradisch, dass ihnen die Pontificalien ertheilt
Strana 14
14 werden, bei welcher Gelegenheit er namentlich die Kirche von Welehrad als ,aliarum ecclesiarum mater et princeps‘ preist (Nr. 33, 69, 70); seine Stiftung, das Augustinerkloster in Leito- mischl, behält er auch in Olmütz immer in seinen Augen und sorgt um dessen Ausbau (Nr. 157, 216), er verwendet sich für das Spital des Malteser-Ordens in Kremsier, dass dessen Ein- künfte nicht vermindert werden (Nr. 28, 108), er unterstützt junge Leute in ihren Studien an den Universitäten Paris und Prag (Nr. 89, 154); in Kremsier, Brünn und Modricz unter- hält er Schreiber, die für die Kirche und für ihn Mess- und auch wissenschaftliche Bücher abschreiben und illuminiren !) (Nr. 37, 38, 67, 114, 119, 130, 161, 169, 190, 201), er ist ein Freund des Gesanges, der Musik und des Scherzes (Nr. 101, 128, 136, 187). Ueber die Privat- und Verwandtschaftsverhältnisse des Bischofs Johann von Neumarkt — dessen Schwestern, Schwäger, Neffen u. a. — geben Aufschluss die Nr. 4, 19, 30, 34, 45, 49, 79, 97, 99, 115, 120, 122, 128, 138, 154, 170, 187, 188, 193, 194. In den letzten Jahren seines Lebens litt er an einem Augenübel, so dass er kaum in seinen Zimmern herumgehen konnte (Nr. 94, 95, 96, 112, 144). Er wohnte gewöhnlich auf seiner Burg Modricz (Mödritz), doch auch auf der Burg Moraw (Mürau) und in Kremsier, wo er sich ein neues Haus bauen liess (Nr. 148, 175). 1 Ich mache bei dieser Gelegenheit auf Nr. 67, 119 und 130 aufmerksam, die sich wohl auf die deutsche Uebersetzung Johanns von Neumarkt (Leben des heil. Hieronymus) beziehen. Feifalik und nach ihm Benedikt (a. a. O. LX) sagen, dass diese Arbeit der Gemahlin des Markgrafen Johann, Elisabeth geb. v. Oettingen, gewidmet war, denn ,mit dem Mark- grafen Jost stand er in keinem guten Einvernehmen‘ u. s. w., und ziehen den Schluss, dass die Uebersetzung in die Jahre 1371—1375 fällt. Nun sollte meines Erachtens berücksichtigt werden, dass Bischof Johann, so lange er kaiserlicher Kanzler war, also vor 1374 in Olmütz nicht residirte und vor dieser Zeit auch schwerlich das Werk in Angriff nahm. Die Verfolgungen der Olmützer Kirche begannen nach Wolny im Jahre 1377, und eben in Verbindung mit diesen Verfolgungen bringt ein Schreiben Johanns von Neumarkt die Abfassung eines Buches für die Markgräfin — und ich glaube, es bezieht sich diese Erwähnung eben auf das ,Leben des heil. Hieronymus‘: �Vado versus Pragam finem facturus libro Ser. mee domine, vestre consortis‘ etc. (Nr. 67). Dass Bischof Johann mit der Markgräfin Elisabeth, der Gemahlin Jodoks, in gutem Einvernehmen stand, beweist unter Anderem auch Nr. 205.
14 werden, bei welcher Gelegenheit er namentlich die Kirche von Welehrad als ,aliarum ecclesiarum mater et princeps‘ preist (Nr. 33, 69, 70); seine Stiftung, das Augustinerkloster in Leito- mischl, behält er auch in Olmütz immer in seinen Augen und sorgt um dessen Ausbau (Nr. 157, 216), er verwendet sich für das Spital des Malteser-Ordens in Kremsier, dass dessen Ein- künfte nicht vermindert werden (Nr. 28, 108), er unterstützt junge Leute in ihren Studien an den Universitäten Paris und Prag (Nr. 89, 154); in Kremsier, Brünn und Modricz unter- hält er Schreiber, die für die Kirche und für ihn Mess- und auch wissenschaftliche Bücher abschreiben und illuminiren !) (Nr. 37, 38, 67, 114, 119, 130, 161, 169, 190, 201), er ist ein Freund des Gesanges, der Musik und des Scherzes (Nr. 101, 128, 136, 187). Ueber die Privat- und Verwandtschaftsverhältnisse des Bischofs Johann von Neumarkt — dessen Schwestern, Schwäger, Neffen u. a. — geben Aufschluss die Nr. 4, 19, 30, 34, 45, 49, 79, 97, 99, 115, 120, 122, 128, 138, 154, 170, 187, 188, 193, 194. In den letzten Jahren seines Lebens litt er an einem Augenübel, so dass er kaum in seinen Zimmern herumgehen konnte (Nr. 94, 95, 96, 112, 144). Er wohnte gewöhnlich auf seiner Burg Modricz (Mödritz), doch auch auf der Burg Moraw (Mürau) und in Kremsier, wo er sich ein neues Haus bauen liess (Nr. 148, 175). 1 Ich mache bei dieser Gelegenheit auf Nr. 67, 119 und 130 aufmerksam, die sich wohl auf die deutsche Uebersetzung Johanns von Neumarkt (Leben des heil. Hieronymus) beziehen. Feifalik und nach ihm Benedikt (a. a. O. LX) sagen, dass diese Arbeit der Gemahlin des Markgrafen Johann, Elisabeth geb. v. Oettingen, gewidmet war, denn ,mit dem Mark- grafen Jost stand er in keinem guten Einvernehmen‘ u. s. w., und ziehen den Schluss, dass die Uebersetzung in die Jahre 1371—1375 fällt. Nun sollte meines Erachtens berücksichtigt werden, dass Bischof Johann, so lange er kaiserlicher Kanzler war, also vor 1374 in Olmütz nicht residirte und vor dieser Zeit auch schwerlich das Werk in Angriff nahm. Die Verfolgungen der Olmützer Kirche begannen nach Wolny im Jahre 1377, und eben in Verbindung mit diesen Verfolgungen bringt ein Schreiben Johanns von Neumarkt die Abfassung eines Buches für die Markgräfin — und ich glaube, es bezieht sich diese Erwähnung eben auf das ,Leben des heil. Hieronymus‘: �Vado versus Pragam finem facturus libro Ser. mee domine, vestre consortis‘ etc. (Nr. 67). Dass Bischof Johann mit der Markgräfin Elisabeth, der Gemahlin Jodoks, in gutem Einvernehmen stand, beweist unter Anderem auch Nr. 205.
Strana 15
15 Aus diesem kurzen Ueberblick des Inhalts unseres Formel- buches ist ersichtlich, dass dasselbe ein reichliches Material für die Lebensgeschichte des berühmten Kirchenfürsten, daneben aber auch manchen Beitrag zur Kirchen- und Culturgeschichte jener Zeit enthält, die man bisher anderswo nicht gefunden hatte. Zu Ende sei erwähnt, dass wir uns bezüglich der Wieder- gabe des Textes und namentlich was die Schreibweise an- belangt an die Grundsätze gehalten haben, die in unserer Aus- gabe der ,Cancellaria Arnesti' (Archiv f. österr. Gesch., Bd. LXI, S. 275) ausgeführt erscheinen, wie denn überhaupt diese ,Can- cellaria Johannis Noviforensis', sowohl in Bezug auf die Zeit- epoche als ihren Inhalt, als eine Fortsetzung der ersteren an- gesehen werden kann. Wir lassen nun eine kurze Inhaltsangabe sämmtlicher Formeln unserer Sammlung vorangehen.
15 Aus diesem kurzen Ueberblick des Inhalts unseres Formel- buches ist ersichtlich, dass dasselbe ein reichliches Material für die Lebensgeschichte des berühmten Kirchenfürsten, daneben aber auch manchen Beitrag zur Kirchen- und Culturgeschichte jener Zeit enthält, die man bisher anderswo nicht gefunden hatte. Zu Ende sei erwähnt, dass wir uns bezüglich der Wieder- gabe des Textes und namentlich was die Schreibweise an- belangt an die Grundsätze gehalten haben, die in unserer Aus- gabe der ,Cancellaria Arnesti' (Archiv f. österr. Gesch., Bd. LXI, S. 275) ausgeführt erscheinen, wie denn überhaupt diese ,Can- cellaria Johannis Noviforensis', sowohl in Bezug auf die Zeit- epoche als ihren Inhalt, als eine Fortsetzung der ersteren an- gesehen werden kann. Wir lassen nun eine kurze Inhaltsangabe sämmtlicher Formeln unserer Sammlung vorangehen.
Strana 16
<> c 10. 11. 12. “18. У 14. . Derselbe ertheilt einem gewissen Michael das Thelonium in Wischau 16. Inhalt. Der Bischof von Olmiitz gibt seinem Diener einen Hof bei Wischau . Derselbe cedirt dem Zdenco von Sternberg das bisehófliche Heimfalls- recht bis zum Betrage von 100 Mark . . . o ot or tr t n Derselbe gibt dem Olmützer Canonicus Johann von Glatz das Dorf Bielkowiez . . . « . Derselbe gibt dem Henricus de Fullstein die nach Alssiko de Full- stein an das Bisthum heimgefallenen Güter für die Summe von 200 Mark . Derselbe bezeugt die Verzichtleistung der Anna, Gemahlin des Johann (von Mezifíé?), auf ihr ,Leibgedinge', das auf der Stadt Slawit- schin verschrieben war BE 7 7 ng Derselbe bestütigt die Verschreibung von 50 Schock Gr. als ,Morgen- gabe! der Dubrawa Lanek . . Derselbe enthebt den Olmützer Probst Friedrich vom Amte eines Generalvicars und übertrügt dasselbe au den zweiten — nuumehr alleinigen — Generalvicar, den Canonieus Johann von Kaplitz . , Derselbe erneunt den Propst Friedrich und Johann von Kaplitz zu seinen Generalviearen . . Derselbe ernennt dieselben zu seinen ,magistri camerae et provi- sores episcopatus' . . BE Derselbe ernennt einen Ungenannten zum Generalvicar Derselbe erlaubt seinen Vasallen, einen Theil ihrer Güter zu ver- setzen BE 277 777 t t Derselbe ertheilt seine Zustimmung dazu, dass zwei Briider, die ihre Güter früher getheilt hatten, wieder in Untheilbarkeit treten Derselbe ertheilt seine Zustimmung dazu, dass die Güter eines bischöf- lichen Vasallen, der Alters halber seine Pflichten nicht mehr er- füllen könnte, an seinen Sohn übertragen werden on Derselbe ernennt den H(?) Stachonis zum Hauptmann der Stadt H(?) mit dem Gericht, der Mühle u. A. В Derselbe bestätigt von Neuem die Zugehörungen des Gerichtes in Gelez (Keltsch) . . Seite 27 28 29 30 31 32 34 35 36
<> c 10. 11. 12. “18. У 14. . Derselbe ertheilt einem gewissen Michael das Thelonium in Wischau 16. Inhalt. Der Bischof von Olmiitz gibt seinem Diener einen Hof bei Wischau . Derselbe cedirt dem Zdenco von Sternberg das bisehófliche Heimfalls- recht bis zum Betrage von 100 Mark . . . o ot or tr t n Derselbe gibt dem Olmützer Canonicus Johann von Glatz das Dorf Bielkowiez . . . « . Derselbe gibt dem Henricus de Fullstein die nach Alssiko de Full- stein an das Bisthum heimgefallenen Güter für die Summe von 200 Mark . Derselbe bezeugt die Verzichtleistung der Anna, Gemahlin des Johann (von Mezifíé?), auf ihr ,Leibgedinge', das auf der Stadt Slawit- schin verschrieben war BE 7 7 ng Derselbe bestütigt die Verschreibung von 50 Schock Gr. als ,Morgen- gabe! der Dubrawa Lanek . . Derselbe enthebt den Olmützer Probst Friedrich vom Amte eines Generalvicars und übertrügt dasselbe au den zweiten — nuumehr alleinigen — Generalvicar, den Canonieus Johann von Kaplitz . , Derselbe erneunt den Propst Friedrich und Johann von Kaplitz zu seinen Generalviearen . . Derselbe ernennt dieselben zu seinen ,magistri camerae et provi- sores episcopatus' . . BE Derselbe ernennt einen Ungenannten zum Generalvicar Derselbe erlaubt seinen Vasallen, einen Theil ihrer Güter zu ver- setzen BE 277 777 t t Derselbe ertheilt seine Zustimmung dazu, dass zwei Briider, die ihre Güter früher getheilt hatten, wieder in Untheilbarkeit treten Derselbe ertheilt seine Zustimmung dazu, dass die Güter eines bischöf- lichen Vasallen, der Alters halber seine Pflichten nicht mehr er- füllen könnte, an seinen Sohn übertragen werden on Derselbe ernennt den H(?) Stachonis zum Hauptmann der Stadt H(?) mit dem Gericht, der Mühle u. A. В Derselbe bestätigt von Neuem die Zugehörungen des Gerichtes in Gelez (Keltsch) . . Seite 27 28 29 30 31 32 34 35 36
Strana 17
17 Seite 17. Derselbe gibt die Beilegung des Streites wegen einer Mühle bei . . . . . . . . . . . . . 37 „ Czukwicz bekannt . . . . 18. Derselbe bestätigt den Verkauf eines Hauses des Richters von Jes- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . koricz (?) 19. Derselbe bestimmt seinen Schwager Dirslaus de .. . (?) zum Haupt- mann des königl. Schlosses Hetkenwald (Hochwald?) und zum . . . . Capitaneus generalis der Olmützer Diöcese . . . . . 20. Derselbe befiehlt, eine Frau in ihre väterlichen Güter einzuführen . . . und dabei zu schützen . . . . . . . . . . . . . 21. Derselbe befiehlt über Verwendung des Leitomischler Bischofs Albert von Sternberg, dem Diener desselben ,artifici Mixiconi‘ die ihm . . . . . . . . . . . . entwendeten Sachen zurückzustellen 22. Derselbe entscheidet als gewählter Schiedsrichter in dem Streite zwischen dem böhm. Kammerschreiber Paul von Jenczenstein und dem Olmützer Propst Friedrich wegen des Gutes Cralup . . . 23. Derselbe bestätigt den Verkauf des Dorfes Babitz an die Brüder Woytiech und Jaross von Paczendorf (Batzdorf) . . . . . . . . 24. Derselbe bezeugt, dass Jesco de .. (?) den Gebrüdern von Gans- berg 40 Schock Gr. schuldig zu sein bekennt . . . . . . . . . 25. Derselbe bewilligt, dass die Fidejussoren des Friduss von Drahotuss an den Gütern, die derselbe vom Bisthum Olmütz zu Lehen hält, sich schadlos halten können . . . . . . . . . . . . . . . . 26. Derselbe schenkt dem Kremsierer Decan Johann von Boskowitz 10 Schock jährlicher Einkünfte von dem Judenzins in Kremsier . 27. Derselbe bestätigt die pfandweise Versetzung des Dorfes Steurowicz (Starobicz) von Seite des Pfarrers in Hustopeč (Auspitz), da dieser zum Aufbaue des Pfarrhauses sich Geld ausleihen musste . . 28. Derselbe verwendet sich bei dem Herzoge von Tetschen (General- prior des Malteser-Ordens) für den Commendator des Spitals in Kremsier, dass dessen Einkünfte nicht vermindert werden... 29. Der Markgraf von Mähren an den Olmützer Bischof: Dieser möge den bischöflichen Unterthanen keine neuen Bürden auflegen, so lange nicht die mährischen Barone diese Angelegenheit entschieden hätten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30. Der Bischof an die Königinen von Ungarn, bittet um Verwendung bei Kaiser Karl, dass sein Anverwandter aus dem Gefängniss entlassen werde 31. Derselbe an den Bischof von Leitomischl anlässlich dessen Rück- kehr von Rom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32. Derselbe an einen Cardinal, beschwert sich über den Dominikaner- mönch Albert, den er zum Inquisitor seiner Diöcese ernannt, der sich aber ungebührlich betrage . . . . . . . . . . . . . . . . 33. Derselbe an den Papst, er möge dem Cistercienser�Abt von Wele- hrad in Berücksichtigung der Altehrwürdigkeit des Ortes die Pontificalien ertheilen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34. Derselbe an einen Ungenannten, ersucht um Verwendung bei dem Herzoge von Münsterberg und dem Abte von Heinrichau für seinen Verwandten . . . . . . . . . . Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 . . . . . . . . . . . 48 2
17 Seite 17. Derselbe gibt die Beilegung des Streites wegen einer Mühle bei . . . . . . . . . . . . . 37 „ Czukwicz bekannt . . . . 18. Derselbe bestätigt den Verkauf eines Hauses des Richters von Jes- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . koricz (?) 19. Derselbe bestimmt seinen Schwager Dirslaus de .. . (?) zum Haupt- mann des königl. Schlosses Hetkenwald (Hochwald?) und zum . . . . Capitaneus generalis der Olmützer Diöcese . . . . . 20. Derselbe befiehlt, eine Frau in ihre väterlichen Güter einzuführen . . . und dabei zu schützen . . . . . . . . . . . . . 21. Derselbe befiehlt über Verwendung des Leitomischler Bischofs Albert von Sternberg, dem Diener desselben ,artifici Mixiconi‘ die ihm . . . . . . . . . . . . entwendeten Sachen zurückzustellen 22. Derselbe entscheidet als gewählter Schiedsrichter in dem Streite zwischen dem böhm. Kammerschreiber Paul von Jenczenstein und dem Olmützer Propst Friedrich wegen des Gutes Cralup . . . 23. Derselbe bestätigt den Verkauf des Dorfes Babitz an die Brüder Woytiech und Jaross von Paczendorf (Batzdorf) . . . . . . . . 24. Derselbe bezeugt, dass Jesco de .. (?) den Gebrüdern von Gans- berg 40 Schock Gr. schuldig zu sein bekennt . . . . . . . . . 25. Derselbe bewilligt, dass die Fidejussoren des Friduss von Drahotuss an den Gütern, die derselbe vom Bisthum Olmütz zu Lehen hält, sich schadlos halten können . . . . . . . . . . . . . . . . 26. Derselbe schenkt dem Kremsierer Decan Johann von Boskowitz 10 Schock jährlicher Einkünfte von dem Judenzins in Kremsier . 27. Derselbe bestätigt die pfandweise Versetzung des Dorfes Steurowicz (Starobicz) von Seite des Pfarrers in Hustopeč (Auspitz), da dieser zum Aufbaue des Pfarrhauses sich Geld ausleihen musste . . 28. Derselbe verwendet sich bei dem Herzoge von Tetschen (General- prior des Malteser-Ordens) für den Commendator des Spitals in Kremsier, dass dessen Einkünfte nicht vermindert werden... 29. Der Markgraf von Mähren an den Olmützer Bischof: Dieser möge den bischöflichen Unterthanen keine neuen Bürden auflegen, so lange nicht die mährischen Barone diese Angelegenheit entschieden hätten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30. Der Bischof an die Königinen von Ungarn, bittet um Verwendung bei Kaiser Karl, dass sein Anverwandter aus dem Gefängniss entlassen werde 31. Derselbe an den Bischof von Leitomischl anlässlich dessen Rück- kehr von Rom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32. Derselbe an einen Cardinal, beschwert sich über den Dominikaner- mönch Albert, den er zum Inquisitor seiner Diöcese ernannt, der sich aber ungebührlich betrage . . . . . . . . . . . . . . . . 33. Derselbe an den Papst, er möge dem Cistercienser�Abt von Wele- hrad in Berücksichtigung der Altehrwürdigkeit des Ortes die Pontificalien ertheilen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34. Derselbe an einen Ungenannten, ersucht um Verwendung bei dem Herzoge von Münsterberg und dem Abte von Heinrichau für seinen Verwandten . . . . . . . . . . Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 . . . . . . . . . . . 48 2
Strana 18
18 Seite 35. Derselbe an den Kaiser, dieser wolle bei der Besetzung des Bis- thums Breslau seiner eingedenk sein, da der jetzige Bischof nicht . . . . . . . . . mehr lange leben dürfte . . . . . . . . . . 36. Derselbe an einen Prediger in Brünn, er möge daselbst noch länger . . . . . . . . . . . . . . . . verbleiben . . . 37. Derselbe an den Schulmeister von Kremsier wegen des ,Speculum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stultorum‘ . . . 38. Derselbe an den Bischof von Leitomischl Albert von Sternberg, er (Bischof Johann) werde so lange in Modricz bleiben, bis Bischof Albert sich vom kaiserlichen Hofe nach Leitomischl begeben wird 39. Derselbe an denselben, empfiehlt seiner Gnade eine gewisse Angelegen- . . . . . . . . . . heit der Olmützer Kirche . 40. Derselbe an denselben, in einer ähnlichen (derselben?) Angelegenheit 41. Derselbe an den Breslauer Domcustos Nicolaus von Panowitz, be- . dauert den Tod seiner zwei Brüder und empfiehlt sich dessen Wohl- . . . . . . . . . . . . wollen . . . . . . . . . . . . . . 42. Derselbe an den Markgrafen, verwendet sich für einen gewissen . . . . . . . . . . . . . Stoislaus . . . . . . . . . . . . . 43. Derselbe an den Grossmeister des Deutschen Ritterordens, dieser möge den Ordensgeistlichen Lucas zwei Jahre bei ihm belassen, da er (Bischof) gesonnen ist, einige Pfarreien mit Priestern dieses . . . . . Ordens zu besetzen, wozu er seines Rathes bedürfe . . . . . . 44. Derselbe an den Kaiser: Geleitbrief für den bischöflichen Notar . . . . . . . . . . . Johann von Gelnhausen . . 45. Derselbe an den Urburer in Kuttenberg (?), beglückwünscht ihn . . . . . . zum Siege über seine Widersacher und empfiehlt ihm seinen . . . Schwager . . . . . . . 46. Derselbe an den Bischof von Breslau, klagt über böse Zeiten . . . . . . . . 47. Derselbe an die Gemahlin des Herrn von Holstein, dass er auf ihre . . . . Fürbitte ihrem Diener verzeihen wolle 48. Derselbe an den Erzbischof von Prag über den Tod des Markgrafen . . . . . . . . . . Johann von Mähren . . . . . . . . . 49. Derselbe an den Kaiser, klagt über die Prager Bürgerfamilie der Bohuslaiden, die seinem Schwager, dem Richter von Mauth, die Ge- mahlin geraubt und nach Prag gebracht hatten und bittet um Hilfe . . 50. Derselbe ernennt den Canonicus (v. Lebus?) Johann zu seinem Secretär . . . . . und ,Familiaris" 51. Derselbe an den Erzbischof von Prag, dankt ihm für seine Theilnahme anlässlich des Raubes der Gemahlin des Richters von Mauth und condolirt wegen des Absterbens Pauls von Jenczenstein . . . . . . 52. Derselbe an den Markgrafen, dieser möge einem armen Ausgewiesenen . . . . . . . mit Geld beispringen . . . . . . . . . . 53. Derselbe an den Bischof von Freising, dass er wegen Altersschwäche . . . vom Kanzleramte enthoben wurde . 54. Derselbe an einen Magister (Johannes ?), da er (Bischof) vom Kanzler- amte enthoben wurde, so werde er keinen Leibarzt aufnehmen 55. Derselbe an den Bischof von Leitomischl (ohne Belang) . . . . . . 61 50 51 — 52 53 54 55 56 57 58 59 49 60
18 Seite 35. Derselbe an den Kaiser, dieser wolle bei der Besetzung des Bis- thums Breslau seiner eingedenk sein, da der jetzige Bischof nicht . . . . . . . . . mehr lange leben dürfte . . . . . . . . . . 36. Derselbe an einen Prediger in Brünn, er möge daselbst noch länger . . . . . . . . . . . . . . . . verbleiben . . . 37. Derselbe an den Schulmeister von Kremsier wegen des ,Speculum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stultorum‘ . . . 38. Derselbe an den Bischof von Leitomischl Albert von Sternberg, er (Bischof Johann) werde so lange in Modricz bleiben, bis Bischof Albert sich vom kaiserlichen Hofe nach Leitomischl begeben wird 39. Derselbe an denselben, empfiehlt seiner Gnade eine gewisse Angelegen- . . . . . . . . . . heit der Olmützer Kirche . 40. Derselbe an denselben, in einer ähnlichen (derselben?) Angelegenheit 41. Derselbe an den Breslauer Domcustos Nicolaus von Panowitz, be- . dauert den Tod seiner zwei Brüder und empfiehlt sich dessen Wohl- . . . . . . . . . . . . wollen . . . . . . . . . . . . . . 42. Derselbe an den Markgrafen, verwendet sich für einen gewissen . . . . . . . . . . . . . Stoislaus . . . . . . . . . . . . . 43. Derselbe an den Grossmeister des Deutschen Ritterordens, dieser möge den Ordensgeistlichen Lucas zwei Jahre bei ihm belassen, da er (Bischof) gesonnen ist, einige Pfarreien mit Priestern dieses . . . . . Ordens zu besetzen, wozu er seines Rathes bedürfe . . . . . . 44. Derselbe an den Kaiser: Geleitbrief für den bischöflichen Notar . . . . . . . . . . . Johann von Gelnhausen . . 45. Derselbe an den Urburer in Kuttenberg (?), beglückwünscht ihn . . . . . . zum Siege über seine Widersacher und empfiehlt ihm seinen . . . Schwager . . . . . . . 46. Derselbe an den Bischof von Breslau, klagt über böse Zeiten . . . . . . . . 47. Derselbe an die Gemahlin des Herrn von Holstein, dass er auf ihre . . . . Fürbitte ihrem Diener verzeihen wolle 48. Derselbe an den Erzbischof von Prag über den Tod des Markgrafen . . . . . . . . . . Johann von Mähren . . . . . . . . . 49. Derselbe an den Kaiser, klagt über die Prager Bürgerfamilie der Bohuslaiden, die seinem Schwager, dem Richter von Mauth, die Ge- mahlin geraubt und nach Prag gebracht hatten und bittet um Hilfe . . 50. Derselbe ernennt den Canonicus (v. Lebus?) Johann zu seinem Secretär . . . . . und ,Familiaris" 51. Derselbe an den Erzbischof von Prag, dankt ihm für seine Theilnahme anlässlich des Raubes der Gemahlin des Richters von Mauth und condolirt wegen des Absterbens Pauls von Jenczenstein . . . . . . 52. Derselbe an den Markgrafen, dieser möge einem armen Ausgewiesenen . . . . . . . mit Geld beispringen . . . . . . . . . . 53. Derselbe an den Bischof von Freising, dass er wegen Altersschwäche . . . vom Kanzleramte enthoben wurde . 54. Derselbe an einen Magister (Johannes ?), da er (Bischof) vom Kanzler- amte enthoben wurde, so werde er keinen Leibarzt aufnehmen 55. Derselbe an den Bischof von Leitomischl (ohne Belang) . . . . . . 61 50 51 — 52 53 54 55 56 57 58 59 49 60
Strana 19
19 Seite . . . . . 61 . . 56. Derselbe an den Kaiser, Ergebenheitsversicherungen 57. Derselbe an den König von Ungarn, Lobeserhebungen desselben, zu . . . . . . . . . . . . Ende Empfehlung des Mag. Ulricus 58. Derselbe an den Kaiser, dieser möge nicht zulassen, dass er (Bischof) nach 26jährigen treuen Diensten dem Gelächter seiner Gegner preisgegeben werde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59. Derselbe an denselben, in derselben Angelegenheit . . . . . . . . . 60. Derselbe an denselben, Ergebenheitsversicherungen . . . . . . . 61. Derselbe an denselben, dass er sich sogleich zu ihm begeben wolle, obwohl es ihm im Winter schwer fällt; er bittet um Angabe der . . . . . . . . . . . . . . Gründe der kaiserlichen Ungnade 62. Derselbe an denselben, beglückwünscht ihn anlässlich der Krönung seines Sohnes zum römischen König und schreibt wegen des Bis- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . thums Breslau 63. Derselbe an denselben bezüglich der Erlangung des Bisthums Breslau 66 64. Derselbe an König Wenzel, schickt ihm den Schreiber Mag. Jaros- laus, der unter dem Bischof in der kaiserlichen Kanzlei gedient 67 hatte, der König möge ihn in seine Dienste aufnehmen . . . . . 65. Derselbe an König Wenzel, beglückwünscht ihn anlässlich seiner . . . . . . . . . . . . . . . Krönung zum römischen König 66. Derselbe an den Kaiser, dass er bereits die Reise zu ihm angetreten habe 68 67. Derselbe an den Markgrafen, bittet um Schutz gegen die Plünderungen der Kirchengüter und schreibt, dass er nach Prag gehe, um das Buch für die Markgräfin zu vollenden . . . . . . . . . . . . 68. Derselbe an den Kaiser, dieser möge ihm auch jetzt — nach seiner Entfernung vom Kanzleramte — gewogen bleiben . . . . . . . 69. Derselbe an den Papst, um Ertheilung der Pontificalien an den Abt von Kloster-Hradisch und dessen Nachfolger . . . . . . . . . . 70. Derselbe an einen Cardinal in derselben Angelegenheit . . . . 71. Derselbe an den Papst, dieser möge den Propst Friedrich von Wolf- ramkirchen zum Olmützer Propst und einen Verwandten des Bischofs zum Propst von Wolframkirchen ernennen . . . . . . . . . . 72. Der Markgraf Jodok von Mähren an den Papst, empfiehlt sich und sein Geschlecht in seine Gnade . . . . . . . . . . . . . . . 73. Der Bischof von Olmütz an den Papst, empfiehlt den Secretär des Markgrafen, der in einer Angelegenheit der Olmützer Kirche nach Rom geht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74. Derselbe an den Papst, wegen Erlangung des Bisthums Breslau . . 75. Derselbe an den Papst, es möge ihm gestattet werden, einen Beicht- vater sich zu erwählen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76. Der Markgraf Johann von Mähren bittet den Papst um Erhebung eines Priesters des Augustinerordens zum Cardinal . . . . . . . 77. Der Bischof von Olmütz an den Papst, er möge den Olmützer Cano- nicus Jakob zum Dompropst ernennen . . . . . . . . . . . 78. Der Markgraf Jodok von Mähren an den Papst, bittet um Ertheilung von päpstlichen Privilegien für das von Markgraf Johann gestiftete Kloster der Augustiner-Eremiten bei Brünn . . . 62 63 64 65 69 70 71 72 73 74 . . . 2* . . . 75
19 Seite . . . . . 61 . . 56. Derselbe an den Kaiser, Ergebenheitsversicherungen 57. Derselbe an den König von Ungarn, Lobeserhebungen desselben, zu . . . . . . . . . . . . Ende Empfehlung des Mag. Ulricus 58. Derselbe an den Kaiser, dieser möge nicht zulassen, dass er (Bischof) nach 26jährigen treuen Diensten dem Gelächter seiner Gegner preisgegeben werde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59. Derselbe an denselben, in derselben Angelegenheit . . . . . . . . . 60. Derselbe an denselben, Ergebenheitsversicherungen . . . . . . . 61. Derselbe an denselben, dass er sich sogleich zu ihm begeben wolle, obwohl es ihm im Winter schwer fällt; er bittet um Angabe der . . . . . . . . . . . . . . Gründe der kaiserlichen Ungnade 62. Derselbe an denselben, beglückwünscht ihn anlässlich der Krönung seines Sohnes zum römischen König und schreibt wegen des Bis- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . thums Breslau 63. Derselbe an denselben bezüglich der Erlangung des Bisthums Breslau 66 64. Derselbe an König Wenzel, schickt ihm den Schreiber Mag. Jaros- laus, der unter dem Bischof in der kaiserlichen Kanzlei gedient 67 hatte, der König möge ihn in seine Dienste aufnehmen . . . . . 65. Derselbe an König Wenzel, beglückwünscht ihn anlässlich seiner . . . . . . . . . . . . . . . Krönung zum römischen König 66. Derselbe an den Kaiser, dass er bereits die Reise zu ihm angetreten habe 68 67. Derselbe an den Markgrafen, bittet um Schutz gegen die Plünderungen der Kirchengüter und schreibt, dass er nach Prag gehe, um das Buch für die Markgräfin zu vollenden . . . . . . . . . . . . 68. Derselbe an den Kaiser, dieser möge ihm auch jetzt — nach seiner Entfernung vom Kanzleramte — gewogen bleiben . . . . . . . 69. Derselbe an den Papst, um Ertheilung der Pontificalien an den Abt von Kloster-Hradisch und dessen Nachfolger . . . . . . . . . . 70. Derselbe an einen Cardinal in derselben Angelegenheit . . . . 71. Derselbe an den Papst, dieser möge den Propst Friedrich von Wolf- ramkirchen zum Olmützer Propst und einen Verwandten des Bischofs zum Propst von Wolframkirchen ernennen . . . . . . . . . . 72. Der Markgraf Jodok von Mähren an den Papst, empfiehlt sich und sein Geschlecht in seine Gnade . . . . . . . . . . . . . . . 73. Der Bischof von Olmütz an den Papst, empfiehlt den Secretär des Markgrafen, der in einer Angelegenheit der Olmützer Kirche nach Rom geht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74. Derselbe an den Papst, wegen Erlangung des Bisthums Breslau . . 75. Derselbe an den Papst, es möge ihm gestattet werden, einen Beicht- vater sich zu erwählen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76. Der Markgraf Johann von Mähren bittet den Papst um Erhebung eines Priesters des Augustinerordens zum Cardinal . . . . . . . 77. Der Bischof von Olmütz an den Papst, er möge den Olmützer Cano- nicus Jakob zum Dompropst ernennen . . . . . . . . . . . 78. Der Markgraf Jodok von Mähren an den Papst, bittet um Ertheilung von päpstlichen Privilegien für das von Markgraf Johann gestiftete Kloster der Augustiner-Eremiten bei Brünn . . . 62 63 64 65 69 70 71 72 73 74 . . . 2* . . . 75
Strana 20
20 Seite 79. Der Bischof von Olmütz an den Papst, verwendet sich für seinen Schwestersohn Johann, den Sohn des Richters von Mauth . . . . 80. Derselbe an den Papst, bittet um die Erlaubniss, gewisse Präbenden und Canonicate der Olmützer Kirche selbst verleihen zu dürfen . 81. Derselbe an den Cardinal Guido von Bologna, entschuldigt sich wegen . . . . . . . seines längeren Schweigens . 82. Derselbe an den Cardinal von Florenz, empfiehlt ihm den Abge- . . .. . . . . . . sandten des Markgrafen von Mähren 83. Derselbe an einen Cardinal, bittet um Unterstützung seiner Werbung . . um das Bisthum Breslau 84. Derselbe an den Prager Erzbischof, bittet um Fürsprache beim Kaiser, dieser möge wegen Ertheilung des Bisthums Breslau an den Olmützer . . . . . Bischof nochmals an den Papst schreiben . . . 85. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, bedauert, dass sie sich nicht getroffen und ersucht um Präsentation des Leitomischler Canonicus Radimirus zum Pfarrer in Zwittau . . 86. Derselbe an den Prager Erzbischof, dieser möge den Verläumdungen über den Markgrafen Jodok keinen Glauben schenken, da dieser . . . . . . sich der Olmützer Kirche immer angenommen hatte 87. Derselbe an einen Cardinal, bittet um Verwendung beim Papste, dass es ihm erlaubt werde, Alters wegen einen Suffragan zu bestellen, und nennt als solchen den Augustinermönch und Brünner Lector Eberhard, dem der Papst einen Bischofstitel verleihen möge . . . 88. Derselbe an einen Cardinal, berichtet, dass seine Augen wieder ge- . . . . . . . . . sund und er kräftiger geworden ist 89. Derselbe an den Cardinal von Paris, bittet um Verwendung bei dem Kanzler der Universität Paris, dass der Augustinermönch Angelus . . . . . Doblin zum Doctor der Theologie promovirt werde 90. Derselbe an den Cardinal von Florenz, empfiehlt ihm den Canonicus Jakob von Kremsier, der in gewissen Angelegenheiten des Krem- sierer Decans Johann von Boskowitz nach Rom geht . . . . . . 91. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, empfiehlt ihm den Prior . . . . . . . . des Augustinerklosters in Brünn . 92. Derselbe an denselben, in Angelegenheit eines rebellischen Vasallen 93. Derselbe an den Cardinal von Florenz, empfiehlt sein Gesuch wegen Erlangung des ,Conservatorium‘ dessen Gewogenheit . . . . . . 94. Derselbe an den Prager Erzbischof, bittet um Entschuldigung beim Kaiser und dem Legaten, da er wegen seiner Augenkrankheit . . . . . . . . . . . . . . . . nicht kommen könne . . . 95. Derselbe an denselben, ein ähnliches Entschuldigungsschreiben . . 96. Derselbe an denselben, meldet, dass es mit seinen Augen bessergeworden und dass er in gewissen Angelegenheiten seinen Secretär zu ihm sendet 97. Derselbe an denselben, empfiehlt ihm seinen Verwandten . . . . . 98. Derselbe an den Cardinal von Florenz, bittet um Verwendung beim Papste, dass dem Gesuche des Markgrafen stattgegeben und be- stimmt werde, dass die mährischen Landesangehörigen zu keinem . Gericht ausserhalb des Landes gezogen werden sollen 77 78 79 80 81 82 83 84 — 85 86 — 87 76 .
20 Seite 79. Der Bischof von Olmütz an den Papst, verwendet sich für seinen Schwestersohn Johann, den Sohn des Richters von Mauth . . . . 80. Derselbe an den Papst, bittet um die Erlaubniss, gewisse Präbenden und Canonicate der Olmützer Kirche selbst verleihen zu dürfen . 81. Derselbe an den Cardinal Guido von Bologna, entschuldigt sich wegen . . . . . . . seines längeren Schweigens . 82. Derselbe an den Cardinal von Florenz, empfiehlt ihm den Abge- . . .. . . . . . . sandten des Markgrafen von Mähren 83. Derselbe an einen Cardinal, bittet um Unterstützung seiner Werbung . . um das Bisthum Breslau 84. Derselbe an den Prager Erzbischof, bittet um Fürsprache beim Kaiser, dieser möge wegen Ertheilung des Bisthums Breslau an den Olmützer . . . . . Bischof nochmals an den Papst schreiben . . . 85. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, bedauert, dass sie sich nicht getroffen und ersucht um Präsentation des Leitomischler Canonicus Radimirus zum Pfarrer in Zwittau . . 86. Derselbe an den Prager Erzbischof, dieser möge den Verläumdungen über den Markgrafen Jodok keinen Glauben schenken, da dieser . . . . . . sich der Olmützer Kirche immer angenommen hatte 87. Derselbe an einen Cardinal, bittet um Verwendung beim Papste, dass es ihm erlaubt werde, Alters wegen einen Suffragan zu bestellen, und nennt als solchen den Augustinermönch und Brünner Lector Eberhard, dem der Papst einen Bischofstitel verleihen möge . . . 88. Derselbe an einen Cardinal, berichtet, dass seine Augen wieder ge- . . . . . . . . . sund und er kräftiger geworden ist 89. Derselbe an den Cardinal von Paris, bittet um Verwendung bei dem Kanzler der Universität Paris, dass der Augustinermönch Angelus . . . . . Doblin zum Doctor der Theologie promovirt werde 90. Derselbe an den Cardinal von Florenz, empfiehlt ihm den Canonicus Jakob von Kremsier, der in gewissen Angelegenheiten des Krem- sierer Decans Johann von Boskowitz nach Rom geht . . . . . . 91. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, empfiehlt ihm den Prior . . . . . . . . des Augustinerklosters in Brünn . 92. Derselbe an denselben, in Angelegenheit eines rebellischen Vasallen 93. Derselbe an den Cardinal von Florenz, empfiehlt sein Gesuch wegen Erlangung des ,Conservatorium‘ dessen Gewogenheit . . . . . . 94. Derselbe an den Prager Erzbischof, bittet um Entschuldigung beim Kaiser und dem Legaten, da er wegen seiner Augenkrankheit . . . . . . . . . . . . . . . . nicht kommen könne . . . 95. Derselbe an denselben, ein ähnliches Entschuldigungsschreiben . . 96. Derselbe an denselben, meldet, dass es mit seinen Augen bessergeworden und dass er in gewissen Angelegenheiten seinen Secretär zu ihm sendet 97. Derselbe an denselben, empfiehlt ihm seinen Verwandten . . . . . 98. Derselbe an den Cardinal von Florenz, bittet um Verwendung beim Papste, dass dem Gesuche des Markgrafen stattgegeben und be- stimmt werde, dass die mährischen Landesangehörigen zu keinem . Gericht ausserhalb des Landes gezogen werden sollen 77 78 79 80 81 82 83 84 — 85 86 — 87 76 .
Strana 21
21 Seite 99. Derselbe an den Abt von Heinrichau, ersucht um Wiederaufnahme seines aus dem Kloster entsprungenen Verwandten . . . . . . . 88 100. Derselbe an einen Magister theologiae, er möge die Augusttage mit . dem Bischofe auf dem Schlosse Mürau verbringen . . . . . 101. Derselbe an den Abt von Welehrad, dieser möge den früheren Suc- centor von Kremsier, der dem Bischof durch seinen trefflichen Ge- sang viele Freude bereitet hatte, wieder zurückkehren lassen . 102. Derselbe an den Prager Propst, dieser möge seinen Leuten ver- bieten, die Wiesen des zur Olmützer Kirche gehörigen Dorfes . . . . . . Chuten(?) zu verwüsten . . . . . . . . . . 103. Derselbe an den Markgrafen, er möge nicht anstehen, die Böse- . . . . . . wichter hinrichten zu lassen . 104. Derselbe an den jüngeren Markgrafen, behufs Beilegung des Streites zwischen ihren beiderseitigen Unterthanen einen Tag zu be- . . . . . . . . . . . . . . . . stimmen . . . 105. Derselbe an den Markgrafen, wegen eines Streites mit Johann von Let[owitz?], der einen Priester ertränken wollte . . . . . . . . 106. Derselbe an den Herzog von Tetschen, empfiehlt ihm einen Bürger . . . . . . . . von Ostrau. . . . . . . 107. Derselbe an denselben (?), wünscht ihm Genesung und Gesundheit 93. 108. Derselbe an den Herzog von Tetschen (Generalprior des Malteser- Ordens), bittet um Enthebung eines Ordensbruders vom Amte des Commendators in Kremsier, da er denselben in seine Dienste auf- . . . nehmen wolle. . . . . . . . 109. Derselbe an den Markgrafen (?), über die Verwüstung der Olmützer Kirchengüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110. (Stylistische Uebung eines Scholaren) . . 111. Derselbe über sein Wohlergehen in Italien 112. Derselbe an eine ungenannte Frau, über die Verwüstungen der kirchlichen Güter durch Markgraf Soběslaw und dass auf Befehl des Kaisers zwischen den Markgrafen Verhandlungen stattfinden 113. Derselbe an einen Freund, beschwert sich über einen Adeligen Namens . . . . . . . Puscho . . . 114. Derselbe an den Mag. Hermann, dieser möge ihm einen geschickten Schreiber nach Modricz schicken, da er ein Buch (Biridanus"), das er sich ausgeliehen hatte, bald fertig haben möchte 115. Derselbe an seine Schwester, bedauert sie wegen des Verlustes ihrer Habseligkeiten und vertröstet sie in Bezug auf die ihr verliehenen Güter . . . . . . . . . . . . . . 116. Derselbe an den Auditor (s. palacii?), dieser möge den Rechtsstreit des Kremsierer Propstes mit Ulrich von Boskowitz dem bischöf- lichen Official zur Entscheidung übergeben 117. Derselbe an den Official Sander, dieser möge mit dem Scholasticus Petrus wegen dringender Kirchenangelegenheiten zu ihm kommen 99 — 118. Derselbe beruft den bischöflichen Vasal Laczko zur Verantwortung 119. Derselbe an den Schreiber Petrus, dass er ihn von Prag abholen werde, damit er das Buch des heil. Hieronymus zu Ende bringe 100 90 91 92 94 95 96 97 98 89
21 Seite 99. Derselbe an den Abt von Heinrichau, ersucht um Wiederaufnahme seines aus dem Kloster entsprungenen Verwandten . . . . . . . 88 100. Derselbe an einen Magister theologiae, er möge die Augusttage mit . dem Bischofe auf dem Schlosse Mürau verbringen . . . . . 101. Derselbe an den Abt von Welehrad, dieser möge den früheren Suc- centor von Kremsier, der dem Bischof durch seinen trefflichen Ge- sang viele Freude bereitet hatte, wieder zurückkehren lassen . 102. Derselbe an den Prager Propst, dieser möge seinen Leuten ver- bieten, die Wiesen des zur Olmützer Kirche gehörigen Dorfes . . . . . . Chuten(?) zu verwüsten . . . . . . . . . . 103. Derselbe an den Markgrafen, er möge nicht anstehen, die Böse- . . . . . . wichter hinrichten zu lassen . 104. Derselbe an den jüngeren Markgrafen, behufs Beilegung des Streites zwischen ihren beiderseitigen Unterthanen einen Tag zu be- . . . . . . . . . . . . . . . . stimmen . . . 105. Derselbe an den Markgrafen, wegen eines Streites mit Johann von Let[owitz?], der einen Priester ertränken wollte . . . . . . . . 106. Derselbe an den Herzog von Tetschen, empfiehlt ihm einen Bürger . . . . . . . . von Ostrau. . . . . . . 107. Derselbe an denselben (?), wünscht ihm Genesung und Gesundheit 93. 108. Derselbe an den Herzog von Tetschen (Generalprior des Malteser- Ordens), bittet um Enthebung eines Ordensbruders vom Amte des Commendators in Kremsier, da er denselben in seine Dienste auf- . . . nehmen wolle. . . . . . . . 109. Derselbe an den Markgrafen (?), über die Verwüstung der Olmützer Kirchengüter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110. (Stylistische Uebung eines Scholaren) . . 111. Derselbe über sein Wohlergehen in Italien 112. Derselbe an eine ungenannte Frau, über die Verwüstungen der kirchlichen Güter durch Markgraf Soběslaw und dass auf Befehl des Kaisers zwischen den Markgrafen Verhandlungen stattfinden 113. Derselbe an einen Freund, beschwert sich über einen Adeligen Namens . . . . . . . Puscho . . . 114. Derselbe an den Mag. Hermann, dieser möge ihm einen geschickten Schreiber nach Modricz schicken, da er ein Buch (Biridanus"), das er sich ausgeliehen hatte, bald fertig haben möchte 115. Derselbe an seine Schwester, bedauert sie wegen des Verlustes ihrer Habseligkeiten und vertröstet sie in Bezug auf die ihr verliehenen Güter . . . . . . . . . . . . . . 116. Derselbe an den Auditor (s. palacii?), dieser möge den Rechtsstreit des Kremsierer Propstes mit Ulrich von Boskowitz dem bischöf- lichen Official zur Entscheidung übergeben 117. Derselbe an den Official Sander, dieser möge mit dem Scholasticus Petrus wegen dringender Kirchenangelegenheiten zu ihm kommen 99 — 118. Derselbe beruft den bischöflichen Vasal Laczko zur Verantwortung 119. Derselbe an den Schreiber Petrus, dass er ihn von Prag abholen werde, damit er das Buch des heil. Hieronymus zu Ende bringe 100 90 91 92 94 95 96 97 98 89
Strana 22
22 2 Seite 120. Derselbe an seinen Diener Wilhelm, dieser möge die Schwester des Bischofs gut verpflegen . . . . 121. Derselbe an den Tumbarius der Olmützer Kirche, dieser möge dem Caplan des Königs von Ungarn sämmtliche heil. Reliquien zeigen 101 122. Derselbe an einen Verwandten, dieser möge zu ihm nach Modricz kommen, da der Bischof mit dem Markgrafen wieder ausgesöhnt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sei . . . . . . 123. Derselbe an einen Ungenannten, dieser möge die gefangenen Leute . . . . . . . eines bischöflichen Vasallen entlassen . . . . . 124. Derselbe an einen Freund, dankt ihm für die Nachricht vom Ab- sterben des Bischofs von Breslau und bittet ihn, nach Modricz zu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 kommen . . . 125. Derselbe an einen Canonicus in Geldangelegenheiten . . . . . . . 126. Derselbe an den Decan von St. Nicolaus (in Brünn?), er möge die Verwaltung des bischöfl. Hauses zum heil. Thomas dem Canonicus Theodorich von Allerheiligen zu Prag übertragen . . . . . . . 103 127. Derselbe an die Geschwornen von Ostrau, es möge ihnen die Bezah- lung der neu auferlegten Steuer nicht schwer fallen . . . . . 128. Derselbe schickt an Jemanden seine Musiker (figellatorem et luden- . . . . . . . . . . . . . . tem in ala Boemica) . . . 129. Derselbe an den Propst von Kremsier, tröstet ihn wegen einer un- günstigen Antwort des Olmützer Capitels . . . . 130. Derselbe befiehlt, dass der Illuminator Johann mit dem Buche des heil. Hieronymus zu ihm komme, da er ihn zu anderen Arbeiten verwenden und das Buch den Herzogen von Oesterreich schicken wolle 131. Derselbe an Gerhard von Mürau, dieser möge zum Zwecke besserer Vertheidigung der Burg einen Thurm daselbst dem Burggrafen . . . . . . . . . . . . . . . . : . übergeben . . . 132. Derselbe an das Capitel in Olmütz, es mögen zur Einweihung der Altäre auf dem Spielberge der Decan und zwei Canonici zum . . . . . . . . . . . . . . . . . Bischof kommen . 133. Derselbe an einen Ungenannten, dieser solle sich in Angelegenheit . . . . . des Olmützer Propstes Friedrich erklären . . . . . . 134. Derselbe an einen Freund, wegen Anleihe von 100 Gulden für den Canonicus, der in Angelegenheit der Beförderung des Bischofs zum . . . . . . . . . Bisthum Breslau daselbst weilt . . . . . . . . 135. Derselbe in Angelegenheit einer gewissen Jungfrau . 136. Derselbe an den Brünner Propst, freut sich über dessen Rückkehr 107 137. Derselbe an einen Ungenannten, der Bischof wolle den Streit zwischen . ihm und dem markgräflichen Notar bald entscheiden . . . 138. Derselbe verwendet sich für seinen Verwandten Heinrich (von . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alberndorf) 139. Derselbe an den Brünner Propst, er (Bischof) möchte gern mit ihm sprechen, wolle aber aus gewissen Gründen ihn nicht besuchen . 108 140. Derselbe an den Augustiner-Prior in Brünn, der Markgraf, der eben von Maria-Zell zurückgekehrt ist, möge gewisse Schuldbriefe mit seinem Siegel bestätigen . . . . . . . . . . . . . 104 105 106 — . . . . . . . . . . . . . . 100 . .
22 2 Seite 120. Derselbe an seinen Diener Wilhelm, dieser möge die Schwester des Bischofs gut verpflegen . . . . 121. Derselbe an den Tumbarius der Olmützer Kirche, dieser möge dem Caplan des Königs von Ungarn sämmtliche heil. Reliquien zeigen 101 122. Derselbe an einen Verwandten, dieser möge zu ihm nach Modricz kommen, da der Bischof mit dem Markgrafen wieder ausgesöhnt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sei . . . . . . 123. Derselbe an einen Ungenannten, dieser möge die gefangenen Leute . . . . . . . eines bischöflichen Vasallen entlassen . . . . . 124. Derselbe an einen Freund, dankt ihm für die Nachricht vom Ab- sterben des Bischofs von Breslau und bittet ihn, nach Modricz zu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 kommen . . . 125. Derselbe an einen Canonicus in Geldangelegenheiten . . . . . . . 126. Derselbe an den Decan von St. Nicolaus (in Brünn?), er möge die Verwaltung des bischöfl. Hauses zum heil. Thomas dem Canonicus Theodorich von Allerheiligen zu Prag übertragen . . . . . . . 103 127. Derselbe an die Geschwornen von Ostrau, es möge ihnen die Bezah- lung der neu auferlegten Steuer nicht schwer fallen . . . . . 128. Derselbe schickt an Jemanden seine Musiker (figellatorem et luden- . . . . . . . . . . . . . . tem in ala Boemica) . . . 129. Derselbe an den Propst von Kremsier, tröstet ihn wegen einer un- günstigen Antwort des Olmützer Capitels . . . . 130. Derselbe befiehlt, dass der Illuminator Johann mit dem Buche des heil. Hieronymus zu ihm komme, da er ihn zu anderen Arbeiten verwenden und das Buch den Herzogen von Oesterreich schicken wolle 131. Derselbe an Gerhard von Mürau, dieser möge zum Zwecke besserer Vertheidigung der Burg einen Thurm daselbst dem Burggrafen . . . . . . . . . . . . . . . . : . übergeben . . . 132. Derselbe an das Capitel in Olmütz, es mögen zur Einweihung der Altäre auf dem Spielberge der Decan und zwei Canonici zum . . . . . . . . . . . . . . . . . Bischof kommen . 133. Derselbe an einen Ungenannten, dieser solle sich in Angelegenheit . . . . . des Olmützer Propstes Friedrich erklären . . . . . . 134. Derselbe an einen Freund, wegen Anleihe von 100 Gulden für den Canonicus, der in Angelegenheit der Beförderung des Bischofs zum . . . . . . . . . Bisthum Breslau daselbst weilt . . . . . . . . 135. Derselbe in Angelegenheit einer gewissen Jungfrau . 136. Derselbe an den Brünner Propst, freut sich über dessen Rückkehr 107 137. Derselbe an einen Ungenannten, der Bischof wolle den Streit zwischen . ihm und dem markgräflichen Notar bald entscheiden . . . 138. Derselbe verwendet sich für seinen Verwandten Heinrich (von . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alberndorf) 139. Derselbe an den Brünner Propst, er (Bischof) möchte gern mit ihm sprechen, wolle aber aus gewissen Gründen ihn nicht besuchen . 108 140. Derselbe an den Augustiner-Prior in Brünn, der Markgraf, der eben von Maria-Zell zurückgekehrt ist, möge gewisse Schuldbriefe mit seinem Siegel bestätigen . . . . . . . . . . . . . 104 105 106 — . . . . . . . . . . . . . . 100 . .
Strana 23
23 Seite 141. Derselbe an den Augustinerconvent in Brünn wegen Incorporation . . . . . . 109 . der Kirche von Stonarzow . . . — 142. Derselbe an den Markgrafen in derselben Angelegenheit . . . . . 143. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, ertheilt demselben für ge- wisse Fälle das Recht, Geistliche zu dispensiren . . . . . . . . 110 144. Derselbe an den Markgrafen, dass er wegen seiner Augenschwäche zu ihm nicht kommen könne . . . . . . . . . . . . . . . . 145. Derselbe an den Brünner Prior, um Betreibung einer gewissen An- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 gelegenheit — 146. Derselbe ladet einen Ungenannten zu Besuch . . . . . . . . . . 147. Derselbe (an den Official?), dieser möge die Angelegenheit des Her- zogs von Ratibor dessen Wunsche gemäss zu Ende bringen . . . 148. Derselbe an seinen Procurator in Rom, wegen Erlangung des ,Con- servatorium‘ für den Bischof . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 119. Derselbe an den Prager Erzbischof, freut sich über dessen Ge- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nesung . 150. Derselbe an den Brünner Prior, er möge den Markgrafen ihm günstig . . . . . . . . stimmen . 151. Derselbe an seinen Procurator in Rom, empfiehlt ihm den Pfarrer . . . . . . . . . von Zwittau Dluhomil, der nach Rom geht 152. Derselbe an einen Cardinal in derselben Angelegenheit . . . . . 153. Derselbe an die Gemahlin Wenzels von Krawar, wegen Absolution aus Anlass ihres Verkehrs mit Excommunicirten . . . . . . . . 114 15 4. Derselbe an seinen Schwager, den Richter von Mauth, wegen Unter- stützung des Mag. Erardus, der in Prag studiren wird, aus den . bischöflichen Einkünften des Dorfes Tuchow 155. Derselbe an einen Ungenannten, dass dem Brünner Bürger Martin der angesetzte Termin wegen der bevorstehenden Feiertage ver- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 legt werde . . 156. Derselbe an das Capitel von Olmütz, dass er an den Wyšehrader Propst wegen der ,cappa choralis', die dieser der Olmützer Kirche zu geben schuldig ist, geschrieben; ersucht um Bestim- . . mung des Termins in einem Rechtsstreite . . . . 157. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, dieser möge dem bis- herigen ,director operis ecclesiae s. Crucis‘ in Leitomischl auch . . . fernerhin die Leitung des Baues überlassen . . . . . . . 158. Derselbe an den Olmützer Canonicus Hinco von Lichtenburg, dieser möge sich bei seinem Bruder Wanco, Burggrafen von Lichten- burg im Chrudimer Kreis, für einen Diener des Bischofs verwenden, da derselbe an dem Morde ihres Bruders unschuldig ist . 159. Der Richter von H[ustopeč?] bittet den Bischof von Olmütz um Ent- lassung seines Sohnes . . . . . . . . . . . . . . . 117 160. Der Bischof von Olmütz an den Mag. G[regorius] wegen Bezahlung der Schulden eines andern Magisters . . . . . . . . . . . . . 118 161. Derselbe an den Brünner Prior, dieser möge dem bischöflichen Schreiber Johann für je eine Quaterne seiner Abschrift von ,Aegidii de regimine principum‘ 22 Groschen auszahlen . 113 — 116 . . . .
23 Seite 141. Derselbe an den Augustinerconvent in Brünn wegen Incorporation . . . . . . 109 . der Kirche von Stonarzow . . . — 142. Derselbe an den Markgrafen in derselben Angelegenheit . . . . . 143. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, ertheilt demselben für ge- wisse Fälle das Recht, Geistliche zu dispensiren . . . . . . . . 110 144. Derselbe an den Markgrafen, dass er wegen seiner Augenschwäche zu ihm nicht kommen könne . . . . . . . . . . . . . . . . 145. Derselbe an den Brünner Prior, um Betreibung einer gewissen An- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 gelegenheit — 146. Derselbe ladet einen Ungenannten zu Besuch . . . . . . . . . . 147. Derselbe (an den Official?), dieser möge die Angelegenheit des Her- zogs von Ratibor dessen Wunsche gemäss zu Ende bringen . . . 148. Derselbe an seinen Procurator in Rom, wegen Erlangung des ,Con- servatorium‘ für den Bischof . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 119. Derselbe an den Prager Erzbischof, freut sich über dessen Ge- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nesung . 150. Derselbe an den Brünner Prior, er möge den Markgrafen ihm günstig . . . . . . . . stimmen . 151. Derselbe an seinen Procurator in Rom, empfiehlt ihm den Pfarrer . . . . . . . . . von Zwittau Dluhomil, der nach Rom geht 152. Derselbe an einen Cardinal in derselben Angelegenheit . . . . . 153. Derselbe an die Gemahlin Wenzels von Krawar, wegen Absolution aus Anlass ihres Verkehrs mit Excommunicirten . . . . . . . . 114 15 4. Derselbe an seinen Schwager, den Richter von Mauth, wegen Unter- stützung des Mag. Erardus, der in Prag studiren wird, aus den . bischöflichen Einkünften des Dorfes Tuchow 155. Derselbe an einen Ungenannten, dass dem Brünner Bürger Martin der angesetzte Termin wegen der bevorstehenden Feiertage ver- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 legt werde . . 156. Derselbe an das Capitel von Olmütz, dass er an den Wyšehrader Propst wegen der ,cappa choralis', die dieser der Olmützer Kirche zu geben schuldig ist, geschrieben; ersucht um Bestim- . . mung des Termins in einem Rechtsstreite . . . . 157. Derselbe an den Bischof von Leitomischl, dieser möge dem bis- herigen ,director operis ecclesiae s. Crucis‘ in Leitomischl auch . . . fernerhin die Leitung des Baues überlassen . . . . . . . 158. Derselbe an den Olmützer Canonicus Hinco von Lichtenburg, dieser möge sich bei seinem Bruder Wanco, Burggrafen von Lichten- burg im Chrudimer Kreis, für einen Diener des Bischofs verwenden, da derselbe an dem Morde ihres Bruders unschuldig ist . 159. Der Richter von H[ustopeč?] bittet den Bischof von Olmütz um Ent- lassung seines Sohnes . . . . . . . . . . . . . . . 117 160. Der Bischof von Olmütz an den Mag. G[regorius] wegen Bezahlung der Schulden eines andern Magisters . . . . . . . . . . . . . 118 161. Derselbe an den Brünner Prior, dieser möge dem bischöflichen Schreiber Johann für je eine Quaterne seiner Abschrift von ,Aegidii de regimine principum‘ 22 Groschen auszahlen . 113 — 116 . . . .
Strana 24
24 162. 163. 164. 165. 166. 167. 168. 169. 170. 171. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. Derselbe beklagt sich über den Inquisitor (Albertus?) Derselbe au das Capitel von Olmütz, es móügen einige Canonici mit dem Bischof nach Brünn gehen, wo der Markgraf ihren Streit mit den Olmützern entscheiden will AA mo oon oon Derselbe an das Capitel von Olmütz, dass der Markgrat zu dem früher angesetzten Termin nicht in Olmütz erscheinen kann, da er an das kaiserliche Hoflager geht i . . Derselbe an einen Ungenannten, ersucht um Bekanntgabe der Gründe, warum dieser den Hof eines bischöflichen Dieners überfallen und geplündert habe m s . e Derselbe an einen Ungenaunten, dass die Bewohner einer bischöf- lichen Stadt die Entscheidung des Streites mit ihm der Gewohn- heit gemäss den Geschwornen von Brünn überlassen wollen . Derselbe an einen Ungenannten, er (Bischof) wolle ihm zu angedeu- tetem Zweck einen Geistlichen schicken. . . . . WO Derselbe au den bischöflichen Official, dieser solle den Streit zwischen einem Nonnenkloster und einem Pfarrer dem Bischof als ‚conser- vator privilegiorum‘ dieses Klosters zur Entscheidung vorlegen Derselbe an den Schulrector und den Procurator in Kremsier, sie sollen ihm einen Hafner schieken und das Abschreiben der Kirchen- bücher beaufsichtigen ns . Derselbe an seinen Schwager, bedauert den Tod eines ander en An- verwandten . . os hoo Derselbe fordert den Nicolaus von Aussee auf, den zwischen ihm und dem Olmützer Capitel abgeschlossenen Contract zu siegeln Derselbe wünscht die Ankunft eines berühmten Mannes D. Credenzbrief für den bischóflichen Protonotar Johann von Gelnhausen Derselbe an den Schulrector von Kremsier, er móge einen Seholaren mit dem bischüflichen Schreiben an die Pfarrer schicken Derselbe an denselben, den Bau des bischóflichen Hauses in Krem- sier zu beschleunigen und ihm über die Angelegenheit des Astro- nomen Gallus in Wien zu berichten oss Derselbe an einen Ungenannten, dass nüchstens einige Canonici zu ihm kommen und er ihm dann antworten werde . Derselbe an den Burggrafen von Znaim, Andreas von Nechwalin, dieser möge einen Streit zwischen dem Vormund und der Mutter der Kinder nach einem Ungenannten in des Bischofs Namen ge- recht entscheiden . o aro oh eoo e mor on Derselbe an den Mag. Ulrieus, dass an den Gütern, die dieser ge- kauft, eine Schuld verschrieben ist, er möge sich diesfalls mit dem Verkäufer verständigen . . . . . . . Derselbe an das Capitel von Olmiitz wegen des Streites mit den Olmiitzer Biirgern und einer Uneinigkeit zwischen dem Archidiakon und dem Offieial . . . . . Derselbe an die Bürger von Olmütz, dass der Markgraf die Ent- scheidung des Streites zwischen ihnen und dem Olmützer Capitel ihm übertragen habe und bestimmt ihnen den Termin . , Seite . 118 . 119 . 120 . 121 . 123 124 . 125 . 126 . 121
24 162. 163. 164. 165. 166. 167. 168. 169. 170. 171. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. Derselbe beklagt sich über den Inquisitor (Albertus?) Derselbe au das Capitel von Olmütz, es móügen einige Canonici mit dem Bischof nach Brünn gehen, wo der Markgraf ihren Streit mit den Olmützern entscheiden will AA mo oon oon Derselbe an das Capitel von Olmütz, dass der Markgrat zu dem früher angesetzten Termin nicht in Olmütz erscheinen kann, da er an das kaiserliche Hoflager geht i . . Derselbe an einen Ungenannten, ersucht um Bekanntgabe der Gründe, warum dieser den Hof eines bischöflichen Dieners überfallen und geplündert habe m s . e Derselbe an einen Ungenaunten, dass die Bewohner einer bischöf- lichen Stadt die Entscheidung des Streites mit ihm der Gewohn- heit gemäss den Geschwornen von Brünn überlassen wollen . Derselbe an einen Ungenannten, er (Bischof) wolle ihm zu angedeu- tetem Zweck einen Geistlichen schicken. . . . . WO Derselbe au den bischöflichen Official, dieser solle den Streit zwischen einem Nonnenkloster und einem Pfarrer dem Bischof als ‚conser- vator privilegiorum‘ dieses Klosters zur Entscheidung vorlegen Derselbe an den Schulrector und den Procurator in Kremsier, sie sollen ihm einen Hafner schieken und das Abschreiben der Kirchen- bücher beaufsichtigen ns . Derselbe an seinen Schwager, bedauert den Tod eines ander en An- verwandten . . os hoo Derselbe fordert den Nicolaus von Aussee auf, den zwischen ihm und dem Olmützer Capitel abgeschlossenen Contract zu siegeln Derselbe wünscht die Ankunft eines berühmten Mannes D. Credenzbrief für den bischóflichen Protonotar Johann von Gelnhausen Derselbe an den Schulrector von Kremsier, er móge einen Seholaren mit dem bischüflichen Schreiben an die Pfarrer schicken Derselbe an denselben, den Bau des bischóflichen Hauses in Krem- sier zu beschleunigen und ihm über die Angelegenheit des Astro- nomen Gallus in Wien zu berichten oss Derselbe an einen Ungenannten, dass nüchstens einige Canonici zu ihm kommen und er ihm dann antworten werde . Derselbe an den Burggrafen von Znaim, Andreas von Nechwalin, dieser möge einen Streit zwischen dem Vormund und der Mutter der Kinder nach einem Ungenannten in des Bischofs Namen ge- recht entscheiden . o aro oh eoo e mor on Derselbe an den Mag. Ulrieus, dass an den Gütern, die dieser ge- kauft, eine Schuld verschrieben ist, er möge sich diesfalls mit dem Verkäufer verständigen . . . . . . . Derselbe an das Capitel von Olmiitz wegen des Streites mit den Olmiitzer Biirgern und einer Uneinigkeit zwischen dem Archidiakon und dem Offieial . . . . . Derselbe an die Bürger von Olmütz, dass der Markgraf die Ent- scheidung des Streites zwischen ihnen und dem Olmützer Capitel ihm übertragen habe und bestimmt ihnen den Termin . , Seite . 118 . 119 . 120 . 121 . 123 124 . 125 . 126 . 121
Strana 25
25 Seite 181. Derselbe wirbt um die Hand einer Witwe für seinen Procurator in . . . . 127 . Modricz . . . 182. Derselbe an den Markgrafen Johann Soběslaw, dass der Schaden, der durch des Markgrafen Leute an den Olmützer Kirchengütern verübt wurde, durch Vermittlung des Markgrafen Jodok ersetzt . . . wird . . . . . . . . . . . 183. Derselbe an den Official, dieser möge auf Ansuchen des Markgrafen Prokop einen Pfarrer bewegen, in einem Streite mit den Bürgern von Leitomischl bis zur Ankunft des Markgrafen zu warten . . 184. Derselbe an einen Freund, empfiehlt ihm die Kinder nach dem ver- . . . . . storbenen Beness de (?) . . . . . . . . . 185. Derselbe an einen Propst, wegen dessen unehrerbietigen Ansinnens . . . . . . an den Bischof 186. Derselbe an den Kaiser, Credenzbrief für einen Diener des Bischofs, der wegen neuerlicher Plünderungen der Kirchengüter durch den . . . . . 130 Markgrafen Soběslaw zum Kaiser geht . 187. Derselbe an einen Verwandten, wegen Bezahlung der Musiker, die bei seiner Hochzeit in Kremsier gespielt haben . . . . . . . . 188. Derselbe an zwei Ungenannte, ersucht sie um Rath in Angelegen- . . . . . heiten der Olmützer Kirche . . 189. Derselbe an den Richter von Kremsier, zwei bischöfliche Vasallen sollen sich wegen ihres Streites vor dem Bischof einfinden . 190. Derselbe an den Magister (Gregorius?) in Kremsier, es solle der Schreiber Helias, den der Bischof zum Copiren des Symon de Cassia aufgenommen, wegen seines unordentlichen Lebens weg- . . . . . . geschafft werden . 191. Derselbe an den Olmützer Canonicus Jakob, dass der Olmützer Propst vom Amte eines Generalvicars enthoben wurde, und falls er noch weiter ungebührlichen Aufwand machen sollte, so möge der Canonicus dies verhindern . . . . . . . . 192. Derselbe an Ungenannte wegen der von ihnen an Olmützer Kirchen- . . . . . 133 . . gütern verübten Frevel . . . 193. Derselbe an einen Prager Arzt, dass des Bischofs Schwester nach Prag geht, um sich bei ihm wegen ihrer Krankheit Raths zu er- holen . . . . . . . . . . . . . . 194. Derselbe an den Prager Apotheker Angelus, er solle seiner Schwester die nöthigen Arzneien verabreichen . . . . . . . . . . . . . . 134 195. Derselbe an einen Ungenannten in Geldangelegenheiten . . . 196. Derselbe an eine Ungenannte, dankt ihr für ihre Theilnahme in den gegenwärtigen Bedrängnissen der Kirche . . . . . . . . . 135 . . 197. Derselbe an die Aebtissin von Pustiměř, dankt ihr für die über- schickten Gänse und ladet sie zu Besuch . . . . . . . . . 198. Derselbe an einen Ungenannten, dass er den Propst Friedrich und den Canonicus Jakob von Caplicz zu ,magistri curiae s. camerae episcopalis‘ ernannt habe, er solle ihnen Gehorsam leisten . . . 136 199. Derselbe an einen Ungenannten, wegen Undeutlichkeit seines Schreibens . . . 128 129 — 131 132 . . . . . . . . . .
25 Seite 181. Derselbe wirbt um die Hand einer Witwe für seinen Procurator in . . . . 127 . Modricz . . . 182. Derselbe an den Markgrafen Johann Soběslaw, dass der Schaden, der durch des Markgrafen Leute an den Olmützer Kirchengütern verübt wurde, durch Vermittlung des Markgrafen Jodok ersetzt . . . wird . . . . . . . . . . . 183. Derselbe an den Official, dieser möge auf Ansuchen des Markgrafen Prokop einen Pfarrer bewegen, in einem Streite mit den Bürgern von Leitomischl bis zur Ankunft des Markgrafen zu warten . . 184. Derselbe an einen Freund, empfiehlt ihm die Kinder nach dem ver- . . . . . storbenen Beness de (?) . . . . . . . . . 185. Derselbe an einen Propst, wegen dessen unehrerbietigen Ansinnens . . . . . . an den Bischof 186. Derselbe an den Kaiser, Credenzbrief für einen Diener des Bischofs, der wegen neuerlicher Plünderungen der Kirchengüter durch den . . . . . 130 Markgrafen Soběslaw zum Kaiser geht . 187. Derselbe an einen Verwandten, wegen Bezahlung der Musiker, die bei seiner Hochzeit in Kremsier gespielt haben . . . . . . . . 188. Derselbe an zwei Ungenannte, ersucht sie um Rath in Angelegen- . . . . . heiten der Olmützer Kirche . . 189. Derselbe an den Richter von Kremsier, zwei bischöfliche Vasallen sollen sich wegen ihres Streites vor dem Bischof einfinden . 190. Derselbe an den Magister (Gregorius?) in Kremsier, es solle der Schreiber Helias, den der Bischof zum Copiren des Symon de Cassia aufgenommen, wegen seines unordentlichen Lebens weg- . . . . . . geschafft werden . 191. Derselbe an den Olmützer Canonicus Jakob, dass der Olmützer Propst vom Amte eines Generalvicars enthoben wurde, und falls er noch weiter ungebührlichen Aufwand machen sollte, so möge der Canonicus dies verhindern . . . . . . . . 192. Derselbe an Ungenannte wegen der von ihnen an Olmützer Kirchen- . . . . . 133 . . gütern verübten Frevel . . . 193. Derselbe an einen Prager Arzt, dass des Bischofs Schwester nach Prag geht, um sich bei ihm wegen ihrer Krankheit Raths zu er- holen . . . . . . . . . . . . . . 194. Derselbe an den Prager Apotheker Angelus, er solle seiner Schwester die nöthigen Arzneien verabreichen . . . . . . . . . . . . . . 134 195. Derselbe an einen Ungenannten in Geldangelegenheiten . . . 196. Derselbe an eine Ungenannte, dankt ihr für ihre Theilnahme in den gegenwärtigen Bedrängnissen der Kirche . . . . . . . . . 135 . . 197. Derselbe an die Aebtissin von Pustiměř, dankt ihr für die über- schickten Gänse und ladet sie zu Besuch . . . . . . . . . 198. Derselbe an einen Ungenannten, dass er den Propst Friedrich und den Canonicus Jakob von Caplicz zu ,magistri curiae s. camerae episcopalis‘ ernannt habe, er solle ihnen Gehorsam leisten . . . 136 199. Derselbe an einen Ungenannten, wegen Undeutlichkeit seines Schreibens . . . 128 129 — 131 132 . . . . . . . . . .
Strana 26
26 200. 201. 202. 203. 204. 205. 206. 217. 218. 219. . Derselbe an. dieselbe in derselben. Angelegenheit . omn . Derselbe ordnet Processionen und Fasten in Breslau an aus Anlass , . 143 . Derselbe beruft die Geistlichkeit der Breslauer Diócese zu einer sss 144 . Derselbe dispensirt einen Geistlichen, der eine Zeit lang als joculator BE . 145 . Derselbe citirt den Physieus des Bischofs vou Leitomischl zu seiner Derselbe an den Markgrafen, dankt für seine stete Gewogenheit Derselbe an Jesco von Sternberg, überschickt ihm ein Gebetbuch Derselbe befreit die Stadt Olmütz von der über sie verhängten Ex- communication und dem Interdict BEE n t ng Derselbe erlaubt der verwittweten Markgrüfin von Mühren, in altari viatico Messe lesen zu lassen BE e t t t n Derselbe beruft die Pfarrer und andere Beneficiaten der Breslauer DiScese zu ihren Beneficien ,ad residentiam personalemć Derselbe erlaubt der Markgräfin von Miihren, dass sie während des Interdicts mit einer bestimmten Anzahl ihrer Diener der Messe beiwohnen darf . omo or tror t t ttt Derselbe ordnet feierliche Processionen und Gebete in Olmütz an aus Anlass der Krönung Wenzels zum römischen König in ungebührlichen Orten im Lesen und Schreiben unterrichtet . der Ausrottung der Ketzerei behilflich zu sein der Kirchenspaltung, der Pest und anderer Uebel Diôcesan-Synode auf den 24. Juni (1881?) . . - oder goliardus* sich herumgetrieben hatte Pfarre ,ad residentiam personalem*, weil er seine Stelle bei dem Bischof verlassen hatte . . . + * . Derselbe verordnet die Ablósung eines Zehents auf einem bischôf- . 146 . Derselbe beauftragt den Richter von Zwittau, die gegen die Unter- lichen Gute +hanen eines bischöflichen Dorfes vorgebrachten Beschwerden zu untersuchen und zu entscheiden . Derselbe an den Prior und Convent des Augustinerklosters in Leito- misehl, sie sollen den baldigen Ausbau der Klosterkirche sich an- gelegen sein Jassen . BY 77. . Derselbe ernennt gewisse Personen zu seinen Procuratoren am päpst- lichen Hofe in seinem Streite mit dem Bischof von Leitomischl und anderen Personen Roo s ttt ttt Quittung über eine Summe Geldes, die ein Ungenannter für seine dem Bischofe vou Olmütz verkauften Güter erhalten hatte Der Bischof von Olmiitz verordnet die Bestrafung des Castellans und der Bürger einer Stadt (der Breslauer Diöcese), die reisende Klosterbrüder überfallen und beraubt hatten . Seite . 186 . 1837. . 188 . 139 ‚ 140 . Derselbe weist einen Lehrer aus der Stadt, der im Geheimen und ‚ 141 . Derselbe fordert die Geistlichkeit der Breslauer Diócese auf, ihm bei . 143 ‚ 147 ‚ 150
26 200. 201. 202. 203. 204. 205. 206. 217. 218. 219. . Derselbe an. dieselbe in derselben. Angelegenheit . omn . Derselbe ordnet Processionen und Fasten in Breslau an aus Anlass , . 143 . Derselbe beruft die Geistlichkeit der Breslauer Diócese zu einer sss 144 . Derselbe dispensirt einen Geistlichen, der eine Zeit lang als joculator BE . 145 . Derselbe citirt den Physieus des Bischofs vou Leitomischl zu seiner Derselbe an den Markgrafen, dankt für seine stete Gewogenheit Derselbe an Jesco von Sternberg, überschickt ihm ein Gebetbuch Derselbe befreit die Stadt Olmütz von der über sie verhängten Ex- communication und dem Interdict BEE n t ng Derselbe erlaubt der verwittweten Markgrüfin von Mühren, in altari viatico Messe lesen zu lassen BE e t t t n Derselbe beruft die Pfarrer und andere Beneficiaten der Breslauer DiScese zu ihren Beneficien ,ad residentiam personalemć Derselbe erlaubt der Markgräfin von Miihren, dass sie während des Interdicts mit einer bestimmten Anzahl ihrer Diener der Messe beiwohnen darf . omo or tror t t ttt Derselbe ordnet feierliche Processionen und Gebete in Olmütz an aus Anlass der Krönung Wenzels zum römischen König in ungebührlichen Orten im Lesen und Schreiben unterrichtet . der Ausrottung der Ketzerei behilflich zu sein der Kirchenspaltung, der Pest und anderer Uebel Diôcesan-Synode auf den 24. Juni (1881?) . . - oder goliardus* sich herumgetrieben hatte Pfarre ,ad residentiam personalem*, weil er seine Stelle bei dem Bischof verlassen hatte . . . + * . Derselbe verordnet die Ablósung eines Zehents auf einem bischôf- . 146 . Derselbe beauftragt den Richter von Zwittau, die gegen die Unter- lichen Gute +hanen eines bischöflichen Dorfes vorgebrachten Beschwerden zu untersuchen und zu entscheiden . Derselbe an den Prior und Convent des Augustinerklosters in Leito- misehl, sie sollen den baldigen Ausbau der Klosterkirche sich an- gelegen sein Jassen . BY 77. . Derselbe ernennt gewisse Personen zu seinen Procuratoren am päpst- lichen Hofe in seinem Streite mit dem Bischof von Leitomischl und anderen Personen Roo s ttt ttt Quittung über eine Summe Geldes, die ein Ungenannter für seine dem Bischofe vou Olmütz verkauften Güter erhalten hatte Der Bischof von Olmiitz verordnet die Bestrafung des Castellans und der Bürger einer Stadt (der Breslauer Diöcese), die reisende Klosterbrüder überfallen und beraubt hatten . Seite . 186 . 1837. . 188 . 139 ‚ 140 . Derselbe weist einen Lehrer aus der Stadt, der im Geheimen und ‚ 141 . Derselbe fordert die Geistlichkeit der Breslauer Diócese auf, ihm bei . 143 ‚ 147 ‚ 150
Strana 27
27 1 (224). Olomucensis episcopus cum consensu capituli confert cuidam fa- miliari suo curiam allodialem perpetuo gubernandam. Dei et apostolice sedis gracia Olomucensis episcopus Io- hannes etc. notum facimus tenore presencium universis, quod attendentes et iusta meditacione pensantes, curiam allodialem sive grangiam nostram sitam prope oppidum nostrum Wissow super piscinam nostram ibidem, que ad mensam nostram spectare dinoscitur, negligencia et mala atque inutili procuracione gu- bernatoris eius adeo ruinose et dispendiose collapsam tam in agris negligenter cultis quam in edificiis, ut non possit absque multis expensis et laboribus, industria et conatu ni viri sol- liciti reparari, nos de circumspeccionis industria discreti viri N. familiaris nostri dilecti specialem fiduciam obtinentes, sibi, uxori, quam nunc habet, et heredibus suis utriusque sexus eandem curiam previa deliberacione et venerabilis capituli nostri acce- dente consensu rite commisimus gubernandam, ut in aliqua saltem parte eiusdem N. fidelibus satisfaciat (sic, satisfaciamus) obse- quiis et eadem curia eius sollicitudine et industria reformetur, decernentes et presenti pagina declarantes, quod nos antedictum N. de supradicta curia et omnibus pertinenciis suis spoliare non debemus nec volumus, atque in eventu mortis aut trans- lacione nostra ipsum successores nostri spoliare aut impedire non debent, donec sibi aut eo non exstante supradicte uxori sue, aut, si ambos contingeret morte intercedente auferri de medio, heredibus eorum legitimis utriusque sexus, ut premit- titur, XL marcas gross. Prag. moravici numeri seu pagamenti usualis et currentis monete LXIIII gross. pro marca qualibet com- putando rite ante solverint integraliter et complete. Et nos 1 Die Zahl in der Klammer bedeutet die Nummer der Formel in der Klagen- furter Handschrift.
27 1 (224). Olomucensis episcopus cum consensu capituli confert cuidam fa- miliari suo curiam allodialem perpetuo gubernandam. Dei et apostolice sedis gracia Olomucensis episcopus Io- hannes etc. notum facimus tenore presencium universis, quod attendentes et iusta meditacione pensantes, curiam allodialem sive grangiam nostram sitam prope oppidum nostrum Wissow super piscinam nostram ibidem, que ad mensam nostram spectare dinoscitur, negligencia et mala atque inutili procuracione gu- bernatoris eius adeo ruinose et dispendiose collapsam tam in agris negligenter cultis quam in edificiis, ut non possit absque multis expensis et laboribus, industria et conatu ni viri sol- liciti reparari, nos de circumspeccionis industria discreti viri N. familiaris nostri dilecti specialem fiduciam obtinentes, sibi, uxori, quam nunc habet, et heredibus suis utriusque sexus eandem curiam previa deliberacione et venerabilis capituli nostri acce- dente consensu rite commisimus gubernandam, ut in aliqua saltem parte eiusdem N. fidelibus satisfaciat (sic, satisfaciamus) obse- quiis et eadem curia eius sollicitudine et industria reformetur, decernentes et presenti pagina declarantes, quod nos antedictum N. de supradicta curia et omnibus pertinenciis suis spoliare non debemus nec volumus, atque in eventu mortis aut trans- lacione nostra ipsum successores nostri spoliare aut impedire non debent, donec sibi aut eo non exstante supradicte uxori sue, aut, si ambos contingeret morte intercedente auferri de medio, heredibus eorum legitimis utriusque sexus, ut premit- titur, XL marcas gross. Prag. moravici numeri seu pagamenti usualis et currentis monete LXIIII gross. pro marca qualibet com- putando rite ante solverint integraliter et complete. Et nos 1 Die Zahl in der Klammer bedeutet die Nummer der Formel in der Klagen- furter Handschrift.
Strana 28
28 B. decanus, Ff. prepositus et totum capitulum Olomucensis ec- clesie animo deliberato sano et speciali capitularii interveniente capitulo in antedictam commissionem, declaracionem et omnia et singula predicta de verbo ad verbum, prout expressantur su- perius, voluntarie consentimus, presencium sub appensione sigil- lorum nostrorum testimonio literarum. 2 (225). Olomucensis episcopus donat in bonis feodalibus jura seu devo- luciones domino S(denconi) de Sternberg cum quibusdam pulchris excepcionibus. Dei etc. Nobili viro d. Sdenconi de Sternberg cognomi- nato de Lukaw,2 fideli suo dilecto salutem etc. Fidelis caris- sime! Intuentes merita felicis memorie quondam Mathie de Sternberg2 genitoris et attendentes fidelitatis studia, quibus Olomucensem ecclesiam et personam nostram devocio vestre fidelitatis prosequitur, animo deliberato ac de certa nostra sciencia vobis et heredibus vestris sexus masculini super omnibus et singulis bonis feudalibus, que ad cameram nostram quavis ra- cione vel causa, jure vel titulo devolvi continget, jura nostra rite contulimus, ut jure nobis quesito tamdiu eadem bona vobis usurpare et vendicare possitis, donec ex percepcione devolucionis huiusmodi summam C marcarum gross. Prag. pagamenti mora- vici integraliter habeatis. Nolumus tamen per hoc aliquibus hominibus in preiudicium sue justicie aliqua dispendia generari. 3 (226). Olomucensis episcopus donat cuidam canonico villam cum per- tinenciis ad tempora vite ipsius canonici, ut idem sibi serviat de predicta villa. Dei etc. Notum facimus ... quod consideratis multiplici- bus serviciis honorabilis viri d. Io(annis) de Glacz, Olomucensis 1 Bedericus i. e. Fridericus de Leštnic decanus und Fridericus (früher Propst in Wolframkirchen v. Nr. 71) praepositus Olomucensis. Vgl. Nr. 217. — Mathes von Sternberg wird noch 1373 als lebend genannt. Codex Mor. X, 230. 2
28 B. decanus, Ff. prepositus et totum capitulum Olomucensis ec- clesie animo deliberato sano et speciali capitularii interveniente capitulo in antedictam commissionem, declaracionem et omnia et singula predicta de verbo ad verbum, prout expressantur su- perius, voluntarie consentimus, presencium sub appensione sigil- lorum nostrorum testimonio literarum. 2 (225). Olomucensis episcopus donat in bonis feodalibus jura seu devo- luciones domino S(denconi) de Sternberg cum quibusdam pulchris excepcionibus. Dei etc. Nobili viro d. Sdenconi de Sternberg cognomi- nato de Lukaw,2 fideli suo dilecto salutem etc. Fidelis caris- sime! Intuentes merita felicis memorie quondam Mathie de Sternberg2 genitoris et attendentes fidelitatis studia, quibus Olomucensem ecclesiam et personam nostram devocio vestre fidelitatis prosequitur, animo deliberato ac de certa nostra sciencia vobis et heredibus vestris sexus masculini super omnibus et singulis bonis feudalibus, que ad cameram nostram quavis ra- cione vel causa, jure vel titulo devolvi continget, jura nostra rite contulimus, ut jure nobis quesito tamdiu eadem bona vobis usurpare et vendicare possitis, donec ex percepcione devolucionis huiusmodi summam C marcarum gross. Prag. pagamenti mora- vici integraliter habeatis. Nolumus tamen per hoc aliquibus hominibus in preiudicium sue justicie aliqua dispendia generari. 3 (226). Olomucensis episcopus donat cuidam canonico villam cum per- tinenciis ad tempora vite ipsius canonici, ut idem sibi serviat de predicta villa. Dei etc. Notum facimus ... quod consideratis multiplici- bus serviciis honorabilis viri d. Io(annis) de Glacz, Olomucensis 1 Bedericus i. e. Fridericus de Leštnic decanus und Fridericus (früher Propst in Wolframkirchen v. Nr. 71) praepositus Olomucensis. Vgl. Nr. 217. — Mathes von Sternberg wird noch 1373 als lebend genannt. Codex Mor. X, 230. 2
Strana 29
29 diocesis canonici, consangwinei nostri carissimi, quibus idem in tempore transacto ad nostrum continuo laboravit honorem et tanto amplius in futurum attenciore cura laborare tenebitur et volet utique, quanto se intelligit nostre deliberacionis presidio uberio- ribus beneficiis prosecutum, animo deliberato et de certa nostra sciencia dedimus, contulimus, damus et conferimus eidem ad vite sue duntaxat tempora villam nostram Bielkowicz cum omnibus suis censibus, utilitatibus, fructibus, emolumentis et singulis pertinenciis suis, berna regali et annua steura nostra duntaxat exceptis, ita expresse, quod idem dominus J. con- sangwineus noster in obsequiis nostris more consueto permanere teneatur et debeat, nisi eum corporalis infirmitas vel aliud im- pedimentum evidens legitimum excusaret, quo cessante ad huiusmodi nostra obsequia confestim redire tenebitur et debebit, presentibus, sicud premittitur, ad vite sue duntaxat tempora valituris, harum sub maiori nostro sigillo testimonio literarum. 4 (227). Olomucensis episcopus cuidam bona ad ipsum devoluta legitime partim donat ex gracia et partim vendit pro certa pecunie summa. Dei etc. Notum facimus etc., quod cum universa bona felicis memorie nobilis viri d. Alsiconis de Fullsten,1 olim nostri fidelis, que habebat sub jurisdiccione et dominio Olomucensis nostre ecclesie, iuxta morem et antiquam nostram approbatam consuetudinem ad cameram nostram et pro nostris usibus fuis- sent legitime devoluta, nos interveniente tractatu, consideratis multiplicibus obsequiis nobilis viri d. Henrici de Full(sten)! ob amorem eius et eciam consangwineorum eius intercessione multi- plici accedente, accepta ab ipso caucione, pro ducentis marcis moravici pagamenti et numeri sibi et suis heredibus, si quos processu temporis habuerit de benignitate divina, eadem bona ad nos sicud premittitur devoluta legitime animo deliberato ac de certa nostra sciencia partim ex gracia dedimus, par- tim pro antedicta summa vendidimus, ut prefertur, presencium etc. . . . Fullstein; Henricus de Fullstein v. Codex Mor. X, 38.
29 diocesis canonici, consangwinei nostri carissimi, quibus idem in tempore transacto ad nostrum continuo laboravit honorem et tanto amplius in futurum attenciore cura laborare tenebitur et volet utique, quanto se intelligit nostre deliberacionis presidio uberio- ribus beneficiis prosecutum, animo deliberato et de certa nostra sciencia dedimus, contulimus, damus et conferimus eidem ad vite sue duntaxat tempora villam nostram Bielkowicz cum omnibus suis censibus, utilitatibus, fructibus, emolumentis et singulis pertinenciis suis, berna regali et annua steura nostra duntaxat exceptis, ita expresse, quod idem dominus J. con- sangwineus noster in obsequiis nostris more consueto permanere teneatur et debeat, nisi eum corporalis infirmitas vel aliud im- pedimentum evidens legitimum excusaret, quo cessante ad huiusmodi nostra obsequia confestim redire tenebitur et debebit, presentibus, sicud premittitur, ad vite sue duntaxat tempora valituris, harum sub maiori nostro sigillo testimonio literarum. 4 (227). Olomucensis episcopus cuidam bona ad ipsum devoluta legitime partim donat ex gracia et partim vendit pro certa pecunie summa. Dei etc. Notum facimus etc., quod cum universa bona felicis memorie nobilis viri d. Alsiconis de Fullsten,1 olim nostri fidelis, que habebat sub jurisdiccione et dominio Olomucensis nostre ecclesie, iuxta morem et antiquam nostram approbatam consuetudinem ad cameram nostram et pro nostris usibus fuis- sent legitime devoluta, nos interveniente tractatu, consideratis multiplicibus obsequiis nobilis viri d. Henrici de Full(sten)! ob amorem eius et eciam consangwineorum eius intercessione multi- plici accedente, accepta ab ipso caucione, pro ducentis marcis moravici pagamenti et numeri sibi et suis heredibus, si quos processu temporis habuerit de benignitate divina, eadem bona ad nos sicud premittitur devoluta legitime animo deliberato ac de certa nostra sciencia partim ex gracia dedimus, par- tim pro antedicta summa vendidimus, ut prefertur, presencium etc. . . . Fullstein; Henricus de Fullstein v. Codex Mor. X, 38.
Strana 30
30 5 (228). Recognicio resignacionis dotalicii cum restitucione literarum. Dei etc. Notum facimus ... quod constituti in nostri sub- scriptorum testium et notarii presencia nobilis et honesta mulier d. Anna, uxor Jo. de... (sic),1 animo deliberato non com- pulsa sed ylari voltu vive vocis oraculo dotalicium suum, quod volgo leipgedinge dicitur, cuius summa ad quadringentas marcas gross. Prag. moravici numeri et pagamenti se extendit, et quod eidem mulieri in et super oppido Slawiczetin (sic), nec non villis Roratis (?) et Raduno (Radimo?), bonis nostris feodalibus, nostra confirmavit auctoritas et specialibus literis stabilivit, ad manus nostras tamquam superioris eorundem feodorum do- mini resignavit libere, literas quoque nostras, quas super dota- licio tali alias obtinuisse dinoscitur, in signum vere et libere resignacionis nobis restituit, renunccians omni juri, juris accioni, impeticioni, arestacioni et omni titulo, quibus seu quorum pre- textu quidquam sibi posset iusticie vendicare, asserens, hanc solam nostram literam nobis restitutam habuisse desuper, sua voluntate ad hoc se submittens ad integrum, ut si aliquam seu aliquas cuiuscunque tenoris literam seu literas super eodem do- talicio quovis tempore in lucem prodire contigerit, quod eadem seu eedem nullius teneri debeant efficacie, roboris vel momenti. Nobilibus viris Sdencone et Jo....2 et aliis nostris fidelibus testibus ad premissa, super quibus nichilominus ad habundan- cioris cautele presidium infrascripti notarii subscripcio et testi- monium nostra deliberacio coram antedictis testibus invocavit, presencium etc.... 6 (229). Alia recognicio resignacionis seu deputacionis bonorum pro dote super villis censuum et araturis. Dei etc. Notum facimus ... quod constitutus in nostri pre- sencia Jesco Lanek, fidelis noster dilectus, publice recognovit, qualiter honeste mulieri d. Dubrawe, consorti sue legitime, super villa sua Lan et super sex sexagenis census annui et una ara- 1 Vielleicht Johann de Meziříč, dem Slawiczin c. 1375 gehörte; s. Wolny, Markgrafschaft Mähren IV, 218 und Codex Mor. XI, 10. 2 Wohl Sdenco und Johann de Sternberg fratres. (Codex Mor. X, 181.)
30 5 (228). Recognicio resignacionis dotalicii cum restitucione literarum. Dei etc. Notum facimus ... quod constituti in nostri sub- scriptorum testium et notarii presencia nobilis et honesta mulier d. Anna, uxor Jo. de... (sic),1 animo deliberato non com- pulsa sed ylari voltu vive vocis oraculo dotalicium suum, quod volgo leipgedinge dicitur, cuius summa ad quadringentas marcas gross. Prag. moravici numeri et pagamenti se extendit, et quod eidem mulieri in et super oppido Slawiczetin (sic), nec non villis Roratis (?) et Raduno (Radimo?), bonis nostris feodalibus, nostra confirmavit auctoritas et specialibus literis stabilivit, ad manus nostras tamquam superioris eorundem feodorum do- mini resignavit libere, literas quoque nostras, quas super dota- licio tali alias obtinuisse dinoscitur, in signum vere et libere resignacionis nobis restituit, renunccians omni juri, juris accioni, impeticioni, arestacioni et omni titulo, quibus seu quorum pre- textu quidquam sibi posset iusticie vendicare, asserens, hanc solam nostram literam nobis restitutam habuisse desuper, sua voluntate ad hoc se submittens ad integrum, ut si aliquam seu aliquas cuiuscunque tenoris literam seu literas super eodem do- talicio quovis tempore in lucem prodire contigerit, quod eadem seu eedem nullius teneri debeant efficacie, roboris vel momenti. Nobilibus viris Sdencone et Jo....2 et aliis nostris fidelibus testibus ad premissa, super quibus nichilominus ad habundan- cioris cautele presidium infrascripti notarii subscripcio et testi- monium nostra deliberacio coram antedictis testibus invocavit, presencium etc.... 6 (229). Alia recognicio resignacionis seu deputacionis bonorum pro dote super villis censuum et araturis. Dei etc. Notum facimus ... quod constitutus in nostri pre- sencia Jesco Lanek, fidelis noster dilectus, publice recognovit, qualiter honeste mulieri d. Dubrawe, consorti sue legitime, super villa sua Lan et super sex sexagenis census annui et una ara- 1 Vielleicht Johann de Meziříč, dem Slawiczin c. 1375 gehörte; s. Wolny, Markgrafschaft Mähren IV, 218 und Codex Mor. XI, 10. 2 Wohl Sdenco und Johann de Sternberg fratres. (Codex Mor. X, 181.)
Strana 31
31 tura ibidem quinquaginta sexg. gross. Prag. pro vera dote, quod vulgariter Morgengabe nuncupatur, recipiendas, habendas et in usus suos convertendas resignavit et legitime deputavit, suppli- cans nobis tamquam feodi domino humiliter et devote, quatenus ad predictas resignacionem et deputacionem ipsius dotis nostrum consensum et assensum dignaremur graciosius adhibere. Nos vero supplicacionibus ipsius benignius inclinati ad predictam dotem, que vulgariter Morgengabe dicitur, in omni modo et forma, ut premittitur, nostrum consensum damus pariter et as- sensum, volentes, ut predicta mulier D. predictas quinquaginta sexg. gross. super predictis villa et censu et bonis in Lan pro vera dote habere, recipere et in usus proprios convertere debeat iuxta morem et consuetudinem vasallorum nostrorum et epi- scopatus nostri Olomuc., sicut alias fieri est consuetum, nostris et ecclesie nostre Olomuc. juribus semper salvis, presencium etc.... 7 (230). Revocacio ab administracione vicariatus. Dei etc. Honorabili et prudenti viro d. J.2 de Caplicz Olomuc. canonico, in spiritualibus et temporalibus vicario nostro generali, salutem etc. Licet honorab. vir d. Fridericus Olomuc. prepositus, quem vobis in administracione spiritualium et tem- poralium Olomuc. ecclesie consortem dedimus, multum sit ydo- neus et non tantum in hiis, que nos et ecclesiam nostram re- spiciunt, verum in multo maioribus diligencia sua valeret, eciam ad opes regias disponendas, quia tamen aliis impeditur pre- positure sue negociis et temporalis est ei cura commissa Olomuc. capituli, et eciam langworis tedio prepeditur et non sine magnis sumptibus gubernare solet officia, nos eundem ab administra- cione sibi commissa nostris literis tam in spiritualibus quam in temporalibus animo deliberato et de certa nostra sciencia revocamus, vobis duntaxat et nulli alteri administraciones huius- modi amodo committentes, literas eciam nostras ei et vobis datas pridem super administracionibus predictis, quo ad personam 1 Diese Formel ist auch in der Prager Handschrift der ,Cancellaria offi- cialis Sanderi‘ (s. Einleitung) enthalten, und zwar auf Blatt 19/v. Hier ist statt Jesco Lanek geschrieben J. de S. und statt villa ,Lan‘ auch nur S. Jacobus, vgl. Nr. 8 und 191.
31 tura ibidem quinquaginta sexg. gross. Prag. pro vera dote, quod vulgariter Morgengabe nuncupatur, recipiendas, habendas et in usus suos convertendas resignavit et legitime deputavit, suppli- cans nobis tamquam feodi domino humiliter et devote, quatenus ad predictas resignacionem et deputacionem ipsius dotis nostrum consensum et assensum dignaremur graciosius adhibere. Nos vero supplicacionibus ipsius benignius inclinati ad predictam dotem, que vulgariter Morgengabe dicitur, in omni modo et forma, ut premittitur, nostrum consensum damus pariter et as- sensum, volentes, ut predicta mulier D. predictas quinquaginta sexg. gross. super predictis villa et censu et bonis in Lan pro vera dote habere, recipere et in usus proprios convertere debeat iuxta morem et consuetudinem vasallorum nostrorum et epi- scopatus nostri Olomuc., sicut alias fieri est consuetum, nostris et ecclesie nostre Olomuc. juribus semper salvis, presencium etc.... 7 (230). Revocacio ab administracione vicariatus. Dei etc. Honorabili et prudenti viro d. J.2 de Caplicz Olomuc. canonico, in spiritualibus et temporalibus vicario nostro generali, salutem etc. Licet honorab. vir d. Fridericus Olomuc. prepositus, quem vobis in administracione spiritualium et tem- poralium Olomuc. ecclesie consortem dedimus, multum sit ydo- neus et non tantum in hiis, que nos et ecclesiam nostram re- spiciunt, verum in multo maioribus diligencia sua valeret, eciam ad opes regias disponendas, quia tamen aliis impeditur pre- positure sue negociis et temporalis est ei cura commissa Olomuc. capituli, et eciam langworis tedio prepeditur et non sine magnis sumptibus gubernare solet officia, nos eundem ab administra- cione sibi commissa nostris literis tam in spiritualibus quam in temporalibus animo deliberato et de certa nostra sciencia revocamus, vobis duntaxat et nulli alteri administraciones huius- modi amodo committentes, literas eciam nostras ei et vobis datas pridem super administracionibus predictis, quo ad personam 1 Diese Formel ist auch in der Prager Handschrift der ,Cancellaria offi- cialis Sanderi‘ (s. Einleitung) enthalten, und zwar auf Blatt 19/v. Hier ist statt Jesco Lanek geschrieben J. de S. und statt villa ,Lan‘ auch nur S. Jacobus, vgl. Nr. 8 und 191.
Strana 32
32 antedicti prepositi revocamus, cassamus et in singulis suis te- noribus et articulis de verbo ad verbum prout scripte sunt presentibus revocamus, presencium etc....1 8 (231). Substitucio vicariatus seu commissio. Dei etc. Honorabilibus etc. d. Friderico de... preposito et J. de ...2 canonico Olomuc. ecclesie, fratribus et amicis nostris carissimis, salutem etc. De vestre circumspeccionis et legalitatis industria plenam habentes fiduciam vos ambos pariter coniunctim seu divisim, ita quod non sit melior condicio occu- pantis, sed quod unus inceperit, alter prosequi valeat et finire, vicarios nostros et Olomuc. nostre diocesis in spiritualibus in- stituimus generales ac statuimus per presentes, dantes vobis plenam et meram potestatem omnia et singula faciendi et exe- quendi, que veri et legitimi vicarii nostri in spiritualibus facere possunt seu debent, eciam si mandatum exigant speciale. Man- damus igitur vobis ... decano ecclesie nostre Olomuc. ceteris- que prelatis et ministris ac universis abbatibus, prioribus, pre- positis, officialibus, decanis, canonicis, vicariis, capellanis, altaristis, ecclesiarum rectoribus seu plebanis aut eorum vicesgerentibus et aliis presbyteris et clericis tam religiosis quam secularibus per nostram Olomuc. diocesim constitutis, quatenus predictis vobis fratribus nostris tamquam veris et legitimis vicariis nostris spiritualibus in omnibus obediant et pareant cum effectu, presencium etc. 9 (232). Substitucio in magistros camere ac provisores episcopatus etc. Dei etc. Honorabilibus etc.3 De vestre fidei et circum- speccionis industria plenam et indubitatam gerentes fiduciam, sicuti vestre probitatis decorem vox publica recommendat, vobis ambobus pariter coniunctim seu divisim etc.....officium magi- 1 In der Prager Handschrift ist diese Formel ebenfalls auf Bl. 18v. 2 Die Prager Handschrift, wo (Bl. 19) sich diese Formel ebenfalls befindet, hat J. de C. (Jacobus de Caplicz); vgl. Nr. 7. Bezieht sich wohl auf die in der vorangehenden Formel genannten Per- sonen. — Auch in der Prager Handschrift (Bl. 19) enthalten. 3
32 antedicti prepositi revocamus, cassamus et in singulis suis te- noribus et articulis de verbo ad verbum prout scripte sunt presentibus revocamus, presencium etc....1 8 (231). Substitucio vicariatus seu commissio. Dei etc. Honorabilibus etc. d. Friderico de... preposito et J. de ...2 canonico Olomuc. ecclesie, fratribus et amicis nostris carissimis, salutem etc. De vestre circumspeccionis et legalitatis industria plenam habentes fiduciam vos ambos pariter coniunctim seu divisim, ita quod non sit melior condicio occu- pantis, sed quod unus inceperit, alter prosequi valeat et finire, vicarios nostros et Olomuc. nostre diocesis in spiritualibus in- stituimus generales ac statuimus per presentes, dantes vobis plenam et meram potestatem omnia et singula faciendi et exe- quendi, que veri et legitimi vicarii nostri in spiritualibus facere possunt seu debent, eciam si mandatum exigant speciale. Man- damus igitur vobis ... decano ecclesie nostre Olomuc. ceteris- que prelatis et ministris ac universis abbatibus, prioribus, pre- positis, officialibus, decanis, canonicis, vicariis, capellanis, altaristis, ecclesiarum rectoribus seu plebanis aut eorum vicesgerentibus et aliis presbyteris et clericis tam religiosis quam secularibus per nostram Olomuc. diocesim constitutis, quatenus predictis vobis fratribus nostris tamquam veris et legitimis vicariis nostris spiritualibus in omnibus obediant et pareant cum effectu, presencium etc. 9 (232). Substitucio in magistros camere ac provisores episcopatus etc. Dei etc. Honorabilibus etc.3 De vestre fidei et circum- speccionis industria plenam et indubitatam gerentes fiduciam, sicuti vestre probitatis decorem vox publica recommendat, vobis ambobus pariter coniunctim seu divisim etc.....officium magi- 1 In der Prager Handschrift ist diese Formel ebenfalls auf Bl. 18v. 2 Die Prager Handschrift, wo (Bl. 19) sich diese Formel ebenfalls befindet, hat J. de C. (Jacobus de Caplicz); vgl. Nr. 7. Bezieht sich wohl auf die in der vorangehenden Formel genannten Per- sonen. — Auch in der Prager Handschrift (Bl. 19) enthalten. 3
Strana 33
33 stratus camere nostre Olomuc. committimus et commisimus per presentes, ad gubernandum et regendum episcopatum et dominium nostrum Olomuc. et ad tollendum et recipiendum censum, steuram consuetam, redditus, proventus, obvenciones quaslibet et emendas, nec non provisiones, devoluciones et uti- litates nostras quascunque tam judeorum quam aliorum dis- ponendas et percipiendas nostro nomine, tam civitatum, oppi- dorum, castrorum, quam aliorum locorum, villarum, allodiorum, judiciorum, silvarum et curiarum nostri dominii et specialiter omnia et singula faciendi, que veri et legitimi magistri camere nostre ac provisores episcopatus nostri facere possunt et debent et que nosmet facere possemus et deberemus, si personaliter interessemus, mandantes universis et singulis burgraviis, capi- taneis, judicibus, advocatis, coloniariis, forestariis, procuratori- bus, civibus, scabinis, juratis, judeis et aliis vasallis et officia- libus nostris et Olomuc. ecclesie, quatenus vobis etc. tamquam veris et legitimis magistris camere ac provisoribus episcopatus et dominii nostri in omnibus obediant et pareant cum effectu, sicuti gravem indignacionem nostram evitare diligunt, aut per- sonarum et rerum dispendia caucius prevenire. Nam omnia et singula, que per vos etc. seu alterum vestrum acta seu gesta fuerint, rata et grata tenere et habere volumus, nec umquam contraire intendimus quovismodo, presencium etc.... 10 (233). Commissio vicariatus in spiritualibus specialis. Dei etc. Amice carissime. De vestre circumspeccionis... (ut sup.) vos vicarium nostrum in spirit. generalem in ecclesia et diocesis Olomuc. territorio et pertinenciis suis ordinamus etc.... 11 (234). Indulget quibusdam obligare partem bonorum propter necessitatem incumbentem. Dei etc. Discretis viris ... salutem etc. Quia ex causis aliquibus vobis necessitas iam incumbit, aliquas pecunias utpote ad summam quinquaginta marcarum mor. num. pro certis vestris Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 3
33 stratus camere nostre Olomuc. committimus et commisimus per presentes, ad gubernandum et regendum episcopatum et dominium nostrum Olomuc. et ad tollendum et recipiendum censum, steuram consuetam, redditus, proventus, obvenciones quaslibet et emendas, nec non provisiones, devoluciones et uti- litates nostras quascunque tam judeorum quam aliorum dis- ponendas et percipiendas nostro nomine, tam civitatum, oppi- dorum, castrorum, quam aliorum locorum, villarum, allodiorum, judiciorum, silvarum et curiarum nostri dominii et specialiter omnia et singula faciendi, que veri et legitimi magistri camere nostre ac provisores episcopatus nostri facere possunt et debent et que nosmet facere possemus et deberemus, si personaliter interessemus, mandantes universis et singulis burgraviis, capi- taneis, judicibus, advocatis, coloniariis, forestariis, procuratori- bus, civibus, scabinis, juratis, judeis et aliis vasallis et officia- libus nostris et Olomuc. ecclesie, quatenus vobis etc. tamquam veris et legitimis magistris camere ac provisoribus episcopatus et dominii nostri in omnibus obediant et pareant cum effectu, sicuti gravem indignacionem nostram evitare diligunt, aut per- sonarum et rerum dispendia caucius prevenire. Nam omnia et singula, que per vos etc. seu alterum vestrum acta seu gesta fuerint, rata et grata tenere et habere volumus, nec umquam contraire intendimus quovismodo, presencium etc.... 10 (233). Commissio vicariatus in spiritualibus specialis. Dei etc. Amice carissime. De vestre circumspeccionis... (ut sup.) vos vicarium nostrum in spirit. generalem in ecclesia et diocesis Olomuc. territorio et pertinenciis suis ordinamus etc.... 11 (234). Indulget quibusdam obligare partem bonorum propter necessitatem incumbentem. Dei etc. Discretis viris ... salutem etc. Quia ex causis aliquibus vobis necessitas iam incumbit, aliquas pecunias utpote ad summam quinquaginta marcarum mor. num. pro certis vestris Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 3
Strana 34
34 indigenciis obtinendi, nos animo deliberato... damus et con- cedimus vobis facultatem et potestatem omnimodam pro tali pecunie summa expressate superius aliquam partem bonorum vestrorum sub nostra dicione existencium quibuscunque perso- nis aut hominibus obligandi, ratum, gratum et acceptum habere volentes et... habentes, quidquid in obligacione prefata duxeritis faciendum. 12 (235). Consensio ad unionem amicorum de novo, ita quod unus succedat in alterius bona. Dei etc. Notum facimus..., quod licet viri nobiles H. et S. de ...,1 fideles nostri dilecti, precedenti tempore ab in- vicem divisi fuerint et quilibet ex eis suam accepit porcionem, favimus nichilominus eis et favemus tenore presencium de certa nostra sciencia et gracia speciali, quod se cum omnibus bonis suis, que a nobis in feudum retinent, de novo univerunt et unus in alterius bonis succedat, si quem ex eis ab hac luce migrare contingeret, litteris feudi heredibus non relictis, pre- sencium etc.... 13 (236). Resignacio bonorum feudalium patris filio cum dispensacione gracie specialis et investitura. Dei etc. Notum facimus ..., quod constitutus in presencia nostra discretus vir H. de...2 fidelis noster, animo deliberato senectutem et debilitatem suam respiciens, considerato eciam, quod de bonis, que sub nobis tenet et possidet, defectibus pre- dictis obstantibus obsequiosam miliciam respondere non posset, eadem omnia, quecunque a nobis et ecclesia Olomucensi in feudum possidet vel possedit et tenuit, Theodrico filio suo ibidem et in nostra presencia constituto voluntarie resignavit. Et nos ad peticionem paternam filium eius predictum tamquam superior feudi dominus legitime investimus de eisdem super minora- litate (sic) filii ex causis predictis speciali gracia dispensantes. 1 Die Prager Handschrift (Bl. 19/v) hat H. et S. de C. 2 Die Prager Handschrift (Bl. 19/v) hat H. de Ff. (Henricus de Fullstein? vgl. Nr. 4).
34 indigenciis obtinendi, nos animo deliberato... damus et con- cedimus vobis facultatem et potestatem omnimodam pro tali pecunie summa expressate superius aliquam partem bonorum vestrorum sub nostra dicione existencium quibuscunque perso- nis aut hominibus obligandi, ratum, gratum et acceptum habere volentes et... habentes, quidquid in obligacione prefata duxeritis faciendum. 12 (235). Consensio ad unionem amicorum de novo, ita quod unus succedat in alterius bona. Dei etc. Notum facimus..., quod licet viri nobiles H. et S. de ...,1 fideles nostri dilecti, precedenti tempore ab in- vicem divisi fuerint et quilibet ex eis suam accepit porcionem, favimus nichilominus eis et favemus tenore presencium de certa nostra sciencia et gracia speciali, quod se cum omnibus bonis suis, que a nobis in feudum retinent, de novo univerunt et unus in alterius bonis succedat, si quem ex eis ab hac luce migrare contingeret, litteris feudi heredibus non relictis, pre- sencium etc.... 13 (236). Resignacio bonorum feudalium patris filio cum dispensacione gracie specialis et investitura. Dei etc. Notum facimus ..., quod constitutus in presencia nostra discretus vir H. de...2 fidelis noster, animo deliberato senectutem et debilitatem suam respiciens, considerato eciam, quod de bonis, que sub nobis tenet et possidet, defectibus pre- dictis obstantibus obsequiosam miliciam respondere non posset, eadem omnia, quecunque a nobis et ecclesia Olomucensi in feudum possidet vel possedit et tenuit, Theodrico filio suo ibidem et in nostra presencia constituto voluntarie resignavit. Et nos ad peticionem paternam filium eius predictum tamquam superior feudi dominus legitime investimus de eisdem super minora- litate (sic) filii ex causis predictis speciali gracia dispensantes. 1 Die Prager Handschrift (Bl. 19/v) hat H. et S. de C. 2 Die Prager Handschrift (Bl. 19/v) hat H. de Ff. (Henricus de Fullstein? vgl. Nr. 4).
Strana 35
35 14 (236 b). Substitucio capitanei super talem civitatem. Dei etc. Iuratis, consulibus et universitati civium in H ... salutem etc. Deliberacione nostri consilii et iustis causis hoc racionabiliter poscentibus nobilem virum H. Stachonis, fidelem n. d., ostensorem presencium, capitaneum vobis in H. statuendum duxi- mus cum omnibus iuribus, redditibus atque proventibus, quibus precedentibus eum capitaneis est provisum, fidelitati vestre mandantes..., quod sibi tamquam capitaneo legitimo vestro debetis in omnibus prompte et sine contradiccione qualibet obedire etc.... 15 (237). Exposicio thelonei cum aliis bonis et ipsorum pertinenciis cum pulchris condicionibus. Dei etc. Notum facimus..., quod de providi viri Michaelis fidelis nostri dilecti legalitate, circumspeccionis industria pluri- mum presumentes, sibi thelonium in Wissaw cum judicio, advo- cacia, molendino, piscina, duabus stubis balnealibus et ortum ibidem, que omnia ad mensam nostram spectare dinoscuntur, cum universis et singulis juribus, utilitatibus, fructibus, emo- lumentis, proventibus et pertinenciis, quibuscunque rebus con- sistant et quibus modis censeantur, locamus et exposuimus a die sancti M. nunc proxime venturi ad iv annos continue sequentes et computandos anno quolibet pro cxx marcis gross. Prag. mor. n. et pag. sexaginta quatuor gross. pro marca com- putando, quas nobis et camere nostre annis singulis solvere tenebitur et presentibus promittit in terminis infrascriptis, videli- cet in festo s. Georgii Lx marcas, in festo s. Michaelis similiter Lx marcas, condicione tamen tali, quod mediam partem emendarum de homicidiis, furtis et domorum invasionibus pro camera nostra reservamus, residua vero pars media ad ipsum Michaelem debet sine diminucione qualibet pervenire, eciamsi, quod absit, anno aliquo predictorum quibuscunque eventibus gwerra subori- retur generalis, que non plus quam ad xIIII dies duraret, si racione talis gwerre aliqua dampna perciperet, ipsa huiusmodi 1 In der Prager Handschrift auf Bl. 18/v. 3
35 14 (236 b). Substitucio capitanei super talem civitatem. Dei etc. Iuratis, consulibus et universitati civium in H ... salutem etc. Deliberacione nostri consilii et iustis causis hoc racionabiliter poscentibus nobilem virum H. Stachonis, fidelem n. d., ostensorem presencium, capitaneum vobis in H. statuendum duxi- mus cum omnibus iuribus, redditibus atque proventibus, quibus precedentibus eum capitaneis est provisum, fidelitati vestre mandantes..., quod sibi tamquam capitaneo legitimo vestro debetis in omnibus prompte et sine contradiccione qualibet obedire etc.... 15 (237). Exposicio thelonei cum aliis bonis et ipsorum pertinenciis cum pulchris condicionibus. Dei etc. Notum facimus..., quod de providi viri Michaelis fidelis nostri dilecti legalitate, circumspeccionis industria pluri- mum presumentes, sibi thelonium in Wissaw cum judicio, advo- cacia, molendino, piscina, duabus stubis balnealibus et ortum ibidem, que omnia ad mensam nostram spectare dinoscuntur, cum universis et singulis juribus, utilitatibus, fructibus, emo- lumentis, proventibus et pertinenciis, quibuscunque rebus con- sistant et quibus modis censeantur, locamus et exposuimus a die sancti M. nunc proxime venturi ad iv annos continue sequentes et computandos anno quolibet pro cxx marcis gross. Prag. mor. n. et pag. sexaginta quatuor gross. pro marca com- putando, quas nobis et camere nostre annis singulis solvere tenebitur et presentibus promittit in terminis infrascriptis, videli- cet in festo s. Georgii Lx marcas, in festo s. Michaelis similiter Lx marcas, condicione tamen tali, quod mediam partem emendarum de homicidiis, furtis et domorum invasionibus pro camera nostra reservamus, residua vero pars media ad ipsum Michaelem debet sine diminucione qualibet pervenire, eciamsi, quod absit, anno aliquo predictorum quibuscunque eventibus gwerra subori- retur generalis, que non plus quam ad xIIII dies duraret, si racione talis gwerre aliqua dampna perciperet, ipsa huiusmodi 1 In der Prager Handschrift auf Bl. 18/v. 3
Strana 36
36 dampna personaliter sustinebit, et si gwerra talis ultra dies XIIII longo vel brevi tempore duraverit et aliqua dampna racione gwerrarum in dicto thelonio percepit, nos tenebimur et pro- mittimus sibi iuxta arbitrium proborum virorum, quos nos et ipse ex utraque parte communiter elegerimus, secundum ratam et consideracionem temporis relaxacionem facere et graciam congruentem. Ceterum quidquid prefatus Michael in obstaculo piscine fluviorum, emendacione lapidum, molarum empcione et ipsius orti reformacione necessario impenderit, hoc totum sibi in summa predicta tenebimur defalcare, presencium etc... 16 (238). Revocacio literarum propter deperdicionem aliarum cum attestacione. Dei etc. Notum facimus..., quod licet prius literas Andree, orphani quondam Martini advocati seu judicis Gelcensis, 1 fidelis n. d., super advocacia seu judicio ibidem in nostra habuerimus potestate et negligencia officialium nostrorum eedem litere sunt deperdite et alienate, ita quod non possint seu valeant reperiri in notabile dicti Andree fidelis n. d. preiudicium et iacturam. Nos igitur indempnitati eius graciose consulere cupientes, recepto super hoc documento legitimo fidelium nostrorum Jeniconis de... et juratorum, scabinorum, civium oppidi nostri Gelczensis, in- venimus, indagavimus bona et utilitates et proventus infra- scriptos ad eandem advocaciam seu judicium pertinere: Primo tercius denarius omnium culparum spectat ad eandem ad- vocaciam seu judicium. Item medietas mensarum panis, car- nificum et sutorum. Item opidum adiacens opido Gelcensi. Item balneum, molendinum in flumine, quod vulgariter appel- latur Gnyhna.2 Item duo lanei agorum. Item domus quedam in ipso opido Gelcensi spectat et pertinet ad advocaciam seu judicium prenotatum. Nos igitur attendentes antedictam literam nostra et nostrorum negligencia fuisse deperditam, volentes eciam dicti Andree, judicis seu advocati et heredum eius indempnitati consulere, ut prefertur, animo deliberato etc. dicimus, declaramus, diffinimus et presentibus ad publicam 1 Wohl Keltsch, zum Bisthum Olmütz gehörig; vgl. Wolny I, 198. 2 Juchina (?) ibidem.
36 dampna personaliter sustinebit, et si gwerra talis ultra dies XIIII longo vel brevi tempore duraverit et aliqua dampna racione gwerrarum in dicto thelonio percepit, nos tenebimur et pro- mittimus sibi iuxta arbitrium proborum virorum, quos nos et ipse ex utraque parte communiter elegerimus, secundum ratam et consideracionem temporis relaxacionem facere et graciam congruentem. Ceterum quidquid prefatus Michael in obstaculo piscine fluviorum, emendacione lapidum, molarum empcione et ipsius orti reformacione necessario impenderit, hoc totum sibi in summa predicta tenebimur defalcare, presencium etc... 16 (238). Revocacio literarum propter deperdicionem aliarum cum attestacione. Dei etc. Notum facimus..., quod licet prius literas Andree, orphani quondam Martini advocati seu judicis Gelcensis, 1 fidelis n. d., super advocacia seu judicio ibidem in nostra habuerimus potestate et negligencia officialium nostrorum eedem litere sunt deperdite et alienate, ita quod non possint seu valeant reperiri in notabile dicti Andree fidelis n. d. preiudicium et iacturam. Nos igitur indempnitati eius graciose consulere cupientes, recepto super hoc documento legitimo fidelium nostrorum Jeniconis de... et juratorum, scabinorum, civium oppidi nostri Gelczensis, in- venimus, indagavimus bona et utilitates et proventus infra- scriptos ad eandem advocaciam seu judicium pertinere: Primo tercius denarius omnium culparum spectat ad eandem ad- vocaciam seu judicium. Item medietas mensarum panis, car- nificum et sutorum. Item opidum adiacens opido Gelcensi. Item balneum, molendinum in flumine, quod vulgariter appel- latur Gnyhna.2 Item duo lanei agorum. Item domus quedam in ipso opido Gelcensi spectat et pertinet ad advocaciam seu judicium prenotatum. Nos igitur attendentes antedictam literam nostra et nostrorum negligencia fuisse deperditam, volentes eciam dicti Andree, judicis seu advocati et heredum eius indempnitati consulere, ut prefertur, animo deliberato etc. dicimus, declaramus, diffinimus et presentibus ad publicam 1 Wohl Keltsch, zum Bisthum Olmütz gehörig; vgl. Wolny I, 198. 2 Juchina (?) ibidem.
Strana 37
37 deducimus noticiam, supradicta omnia bona de verbo ad verbum, prout expressantur superius, ad eandem advocaciam seu judi- cium pertinuisse antiquitus et hodie pertinere, et hoc in verbo nostre veritatis et fidei de bona sciencia attestamur, pre- sencium etc.... 17 (239). Recognicio concordie inter partes racione cuiusdam molendini. Dei etc. Notum facimus ..., quod cum in nostri presencia inter venerabilem Andream abbatem Trebicensem ac Sdiss- laum prepositum s. Benedicti in Luha 1 ex una ac Henslinum judicem in ... (sic) parte ex altera super molendino iacente circa villam Czukwicz, quod idem H. emit ab Hersone de... (sic), suborta fuerit materia questionis, habitis diversis tracta- tibus tandem in talem concordiam devenerunt, quod idem Henslinus judex et sui successores singulis annis unam marcam gross. census de dicto molendino, videlicet mediam marcam in festo s. Michaelis et mediam marcam in festo s. Georgii con- tinue sequente ipsi preposito et monasterio in Luha perpetuis temporibus solvere deberet et debeat indilate et assignare, prout idem Henslinus coram nobis onus solvendi dictam mar- cam assumpsit et bona fide eandem solvere promisit, ut pre- fertur, postposita cuiuslibet juris seu facti excepcione, pre- sencium etc.... 18 (240). Confert cuidam domum cum pertinenciis. Johannes etc. discreto viro N. fideli n. d. salutem etc. Vendicionem domus illius, quam bone memorie olim judex noster in Jeskoricz (sic) inhabitasse dinoscitur, sicud eandem dilectus nobis H. tibi vendidisse cognoscitur, gratam et acceptam recepimus, eandem tibi domum cum omnibus suis juribus et pertinenciis, prout in suis limitibus et terminis comprehensa dinoscitur, auctoritate qua fungimur virtute presencium con- ferentes etc... .2 I Luha (Kumrowitz), Benediktinerprobstei. Ebenfalls im Prager Codex Bl. 19.
37 deducimus noticiam, supradicta omnia bona de verbo ad verbum, prout expressantur superius, ad eandem advocaciam seu judi- cium pertinuisse antiquitus et hodie pertinere, et hoc in verbo nostre veritatis et fidei de bona sciencia attestamur, pre- sencium etc.... 17 (239). Recognicio concordie inter partes racione cuiusdam molendini. Dei etc. Notum facimus ..., quod cum in nostri presencia inter venerabilem Andream abbatem Trebicensem ac Sdiss- laum prepositum s. Benedicti in Luha 1 ex una ac Henslinum judicem in ... (sic) parte ex altera super molendino iacente circa villam Czukwicz, quod idem H. emit ab Hersone de... (sic), suborta fuerit materia questionis, habitis diversis tracta- tibus tandem in talem concordiam devenerunt, quod idem Henslinus judex et sui successores singulis annis unam marcam gross. census de dicto molendino, videlicet mediam marcam in festo s. Michaelis et mediam marcam in festo s. Georgii con- tinue sequente ipsi preposito et monasterio in Luha perpetuis temporibus solvere deberet et debeat indilate et assignare, prout idem Henslinus coram nobis onus solvendi dictam mar- cam assumpsit et bona fide eandem solvere promisit, ut pre- fertur, postposita cuiuslibet juris seu facti excepcione, pre- sencium etc.... 18 (240). Confert cuidam domum cum pertinenciis. Johannes etc. discreto viro N. fideli n. d. salutem etc. Vendicionem domus illius, quam bone memorie olim judex noster in Jeskoricz (sic) inhabitasse dinoscitur, sicud eandem dilectus nobis H. tibi vendidisse cognoscitur, gratam et acceptam recepimus, eandem tibi domum cum omnibus suis juribus et pertinenciis, prout in suis limitibus et terminis comprehensa dinoscitur, auctoritate qua fungimur virtute presencium con- ferentes etc... .2 I Luha (Kumrowitz), Benediktinerprobstei. Ebenfalls im Prager Codex Bl. 19.
Strana 38
38 19 (241). Substitucio cuiusdam in gubernatorem castri et capitaneum generalem. Dei etc. Nobilem virum d. Dirslaum de...1 sororium nostrum dilectum, regii castri Hetkenwald et pertinenciarum eius prefecimus et cum hoc tocius nostre Olomuc. ecclesie constituimus capitaneum generalem, fidelitati vestre mandantes presentibus seriose, quatenus omnes necessitates vestras ad ipsum perducere et eidem tamquam generali capitaneo obedire nostro nomine debeatis. Ipse etenim tamquam fidelis amicus noster et intimus non permitteret vobis a suis subditis seu quovis alio quamlibet molestiam irrogare vel irrogari. Datum etc.... 20 (242). Mandat, ut quedam introducatur in bona propter non compari- cionem alterius. Dei etc. Nobili viro Henrico de...2 capitaneo in R... salutem etc.... Honesta matrona domina A. de... nobis con- queritur, quod licet in tractatu, quem cum Henrico Stoskone de bonis eiusdem in literis prius habuimus, ita conclusum fuerit, quod mulieri predicte satisfieret de bonis paternis et quod ipse certam pecunie quantitatem eidem mulieri solvendam promiserit in certis terminis, sicut hoc est publica noticia mani- festum et postmodum exigente dicti Henrici Stos. negligencia, qui animo indurato pecunias ipsas eidem mulieri solvere non curavit, ipsa mulier eundem coram te in iure invocaverit et ipse Henricus ad nos appellaverit, tamen comparente muliere predicta coram nobis die statuto ipse non comparuit, ideoque tue fidelitati mandamus et precipimus presentibus seriose, quatenus mulierem predictam in possessionem bonorum patrimonialium ipsius reducere et inducere velis et debeas inspectis presen- tibus et inductam tueri et pacificare nostro nomine, donec sibi a predicto Henrico tam de principali sorte pecunie quam de 1 Die Prager Handschrift (Bl. 19) hat D. de S. und statt des folgenden Hetkenwald nur ,Hau’ ; vielleicht Hawkenwald = Hochwald, vgl. Codex Mor. X, 123 und XI, 463. 2 Die Prager Handschrift (Bl. 19/v) hat H. de S., ebenso ,domina A. de S°.
38 19 (241). Substitucio cuiusdam in gubernatorem castri et capitaneum generalem. Dei etc. Nobilem virum d. Dirslaum de...1 sororium nostrum dilectum, regii castri Hetkenwald et pertinenciarum eius prefecimus et cum hoc tocius nostre Olomuc. ecclesie constituimus capitaneum generalem, fidelitati vestre mandantes presentibus seriose, quatenus omnes necessitates vestras ad ipsum perducere et eidem tamquam generali capitaneo obedire nostro nomine debeatis. Ipse etenim tamquam fidelis amicus noster et intimus non permitteret vobis a suis subditis seu quovis alio quamlibet molestiam irrogare vel irrogari. Datum etc.... 20 (242). Mandat, ut quedam introducatur in bona propter non compari- cionem alterius. Dei etc. Nobili viro Henrico de...2 capitaneo in R... salutem etc.... Honesta matrona domina A. de... nobis con- queritur, quod licet in tractatu, quem cum Henrico Stoskone de bonis eiusdem in literis prius habuimus, ita conclusum fuerit, quod mulieri predicte satisfieret de bonis paternis et quod ipse certam pecunie quantitatem eidem mulieri solvendam promiserit in certis terminis, sicut hoc est publica noticia mani- festum et postmodum exigente dicti Henrici Stos. negligencia, qui animo indurato pecunias ipsas eidem mulieri solvere non curavit, ipsa mulier eundem coram te in iure invocaverit et ipse Henricus ad nos appellaverit, tamen comparente muliere predicta coram nobis die statuto ipse non comparuit, ideoque tue fidelitati mandamus et precipimus presentibus seriose, quatenus mulierem predictam in possessionem bonorum patrimonialium ipsius reducere et inducere velis et debeas inspectis presen- tibus et inductam tueri et pacificare nostro nomine, donec sibi a predicto Henrico tam de principali sorte pecunie quam de 1 Die Prager Handschrift (Bl. 19) hat D. de S. und statt des folgenden Hetkenwald nur ,Hau’ ; vielleicht Hawkenwald = Hochwald, vgl. Codex Mor. X, 123 und XI, 463. 2 Die Prager Handschrift (Bl. 19/v) hat H. de S., ebenso ,domina A. de S°.
Strana 39
39 expensis et interesse plenarie satisfiat, nullam in hoc sub obtentu gracie nostre negligenciam commissurus. Datum etc.... 21 (243). Mandat, ut diligenter inquiratur super bonis ablatis cuidam, ut eciam de talibus fiat plenaria restitucio. Dei etc. Honorabili viro... salutem etc. Literas Rev. patris et domini d. Alberti Luthomisslensis episcopi etc. in facto cuiusdam servitoris sui, Mixiconis de ...(sic) ostensoris pre- sencium, iterata vice recepimus cognoscentes ex hiis, quod idem suus servitor labores suos cogitur pro adipiscendis rebus, que sibi ablate sunt, satis inutiliter iterare et quia nostre in- tencionis est, ut predicto Mixiconi artifici et fratri nostro carissimo in omnibus placere velimus et quod amiciciam eius erga nos firmam existere cottidianis semper indiciis experimur, quocirca fidelitati tue sub observacione juramenti, quod nobis corporaliter prestitisse cognosceris, seriose precipiendo mandamus, quod sub obtentu nostri favoris statim acceptis presentibus tota fide, omni diligencia et animi integritate sincera super rebus, quas idem Mixico se perdidisse conqueritur, sollerter inquiras, quo videlicet, ad quem seu ad que loca nostre di- cionis pervenerint, sic efficiens, quod ab hiis, quorum inter- fuerit, adeo sibi plena restitucio fiat, qua contentus non habeat materiam nos pro talibus denuo fatigandi, nullam in hoc sub pena gravis indignacionis nostre negligenciam commissurus. Nolumus etenim predictum Mixiconem laborare in querendis judicialibus terminis eo quod propter distanciam loci ipse ex- pensis multiplicibus gravaretur. Datum etc.... 22 (244). Forma pronuncciacionis arbitrii inter partes racione bonorum. Dei etc. Arbiter, arbitrator et amicabilis compositor, assumptus concorditer per honorab. viros d. Paulum de I(enczen- stein), camere regni Boemie notarium ex una et d. F(ridericum) prepositum ecclesie Olomuc. parte ex altera, de et super dis- sensione predii seu allodii Cralup vulgariter nuncupati et eius
39 expensis et interesse plenarie satisfiat, nullam in hoc sub obtentu gracie nostre negligenciam commissurus. Datum etc.... 21 (243). Mandat, ut diligenter inquiratur super bonis ablatis cuidam, ut eciam de talibus fiat plenaria restitucio. Dei etc. Honorabili viro... salutem etc. Literas Rev. patris et domini d. Alberti Luthomisslensis episcopi etc. in facto cuiusdam servitoris sui, Mixiconis de ...(sic) ostensoris pre- sencium, iterata vice recepimus cognoscentes ex hiis, quod idem suus servitor labores suos cogitur pro adipiscendis rebus, que sibi ablate sunt, satis inutiliter iterare et quia nostre in- tencionis est, ut predicto Mixiconi artifici et fratri nostro carissimo in omnibus placere velimus et quod amiciciam eius erga nos firmam existere cottidianis semper indiciis experimur, quocirca fidelitati tue sub observacione juramenti, quod nobis corporaliter prestitisse cognosceris, seriose precipiendo mandamus, quod sub obtentu nostri favoris statim acceptis presentibus tota fide, omni diligencia et animi integritate sincera super rebus, quas idem Mixico se perdidisse conqueritur, sollerter inquiras, quo videlicet, ad quem seu ad que loca nostre di- cionis pervenerint, sic efficiens, quod ab hiis, quorum inter- fuerit, adeo sibi plena restitucio fiat, qua contentus non habeat materiam nos pro talibus denuo fatigandi, nullam in hoc sub pena gravis indignacionis nostre negligenciam commissurus. Nolumus etenim predictum Mixiconem laborare in querendis judicialibus terminis eo quod propter distanciam loci ipse ex- pensis multiplicibus gravaretur. Datum etc.... 22 (244). Forma pronuncciacionis arbitrii inter partes racione bonorum. Dei etc. Arbiter, arbitrator et amicabilis compositor, assumptus concorditer per honorab. viros d. Paulum de I(enczen- stein), camere regni Boemie notarium ex una et d. F(ridericum) prepositum ecclesie Olomuc. parte ex altera, de et super dis- sensione predii seu allodii Cralup vulgariter nuncupati et eius
Strana 40
40 pertinenciis, visis et auditis partibus hincinde, pronuncciamus, arbitramur et virtute compromissionis in nos facte presentibus declaramus, quod nobilis vir d. Paulus de Iencz(enstein), amicus et compater noster dilectus predictus, se de predicto predio seu allodio Cralup et eius pertinenciis intromittere debet et sibi idem predium pro suis usibus applicare, salvis tamen et illese permanentibus rebus mobilibus universis in predicto predio nunc inventis, que de jure ad dicti d. prepositi Olomucensis utilitatem et usum pertinere noscuntur, presencium etc.... 23 (245). Forma recognicionis super vendicione bonorum cum disbrigacione et confirmacione superioris in verum feudum jure vasallitico. Dei etc. Notum facimus, quod in nostri presencia con- stitutus nobilis vir Jenczo de.. (sic),2 fidelis n. d., publice recognovit, se villam suam Babicz nominatam cum omnibus suis pertinenciis et pleno dominio et duas curticulas ante opidum Solcz (sic) sitas discretis viris Woyczechoni marsalko3 et Jarossio fratribus de Pacendorff, fidelibus n. d., pro certa quantitate pecunie rite et racionabiliter vendidisse, promittens bona fide ipsis fratribus eandem villam Babicz cum suis ap- pendiis et pertinenciis ab aliis circumiacentibus bonis cum veris limitibus distingwere et dividere ac distinctam et divisam ab omni impeticione secundum episcopatus nostri Olomuc. morem et consuetudinem disbrigare, nobisque cum instancia supplicavit, quatenus tamquam superior feudi dominus ad pre- dictam vendicionem nostrum consensum et favorem graciosius adhibere dignaremur. Nos igitur etc.... predictam vendicionem... confirmamus, conferentes et concedentes predicto Woyciechoni et Jarossio fratribus et suis heredibus legitimis villam Babicz cum omni jure et dominio cum agris etc.... nec non cum duabus curticulis sitis ante opidum Gelcz (sic), prout hec omnia predictus Jenczo tenuit et possedit, in verum feudum jure 1 Auch in der Prager Handschrift (Bl. 20). 2 Die Prager Handschrift (Bl. 20) hat J. de S. und statt des folgenden ,oppidum Solcz‘ nur G. (Gelcz = Keltsch, vgl. Nr. 16). Babicz, ein Dorf auf dem Gute Keltsch. 3 Woyczech marschalcus episcopi Olomuc. Vgl. Codex Mor. X, 262.
40 pertinenciis, visis et auditis partibus hincinde, pronuncciamus, arbitramur et virtute compromissionis in nos facte presentibus declaramus, quod nobilis vir d. Paulus de Iencz(enstein), amicus et compater noster dilectus predictus, se de predicto predio seu allodio Cralup et eius pertinenciis intromittere debet et sibi idem predium pro suis usibus applicare, salvis tamen et illese permanentibus rebus mobilibus universis in predicto predio nunc inventis, que de jure ad dicti d. prepositi Olomucensis utilitatem et usum pertinere noscuntur, presencium etc.... 23 (245). Forma recognicionis super vendicione bonorum cum disbrigacione et confirmacione superioris in verum feudum jure vasallitico. Dei etc. Notum facimus, quod in nostri presencia con- stitutus nobilis vir Jenczo de.. (sic),2 fidelis n. d., publice recognovit, se villam suam Babicz nominatam cum omnibus suis pertinenciis et pleno dominio et duas curticulas ante opidum Solcz (sic) sitas discretis viris Woyczechoni marsalko3 et Jarossio fratribus de Pacendorff, fidelibus n. d., pro certa quantitate pecunie rite et racionabiliter vendidisse, promittens bona fide ipsis fratribus eandem villam Babicz cum suis ap- pendiis et pertinenciis ab aliis circumiacentibus bonis cum veris limitibus distingwere et dividere ac distinctam et divisam ab omni impeticione secundum episcopatus nostri Olomuc. morem et consuetudinem disbrigare, nobisque cum instancia supplicavit, quatenus tamquam superior feudi dominus ad pre- dictam vendicionem nostrum consensum et favorem graciosius adhibere dignaremur. Nos igitur etc.... predictam vendicionem... confirmamus, conferentes et concedentes predicto Woyciechoni et Jarossio fratribus et suis heredibus legitimis villam Babicz cum omni jure et dominio cum agris etc.... nec non cum duabus curticulis sitis ante opidum Gelcz (sic), prout hec omnia predictus Jenczo tenuit et possedit, in verum feudum jure 1 Auch in der Prager Handschrift (Bl. 20). 2 Die Prager Handschrift (Bl. 20) hat J. de S. und statt des folgenden ,oppidum Solcz‘ nur G. (Gelcz = Keltsch, vgl. Nr. 16). Babicz, ein Dorf auf dem Gute Keltsch. 3 Woyczech marschalcus episcopi Olomuc. Vgl. Codex Mor. X, 262.
Strana 41
41 vasallitico a nobis et ecclesia nostra Olomuc. tenendum, uti- fruendum et perpetuis temporibus pacifice possidendum, nostris et ecclesie nostre predicte serviciis et juribus semper salvis. Testes etc.... Datum in M(odricz) in festo s. Joannis Bapt. 24 (246). Recognicio Jesconis de B. super XL marc., quas tenebatur Ganspergis. Dei etc. Notum facimus..., quod discretus vir J(esco) de ...1 fidelis n. d. in nostri presencia constitutus coram nobis et sapientibus nostris sponte et publice recognovit, quod in empcione bonorum quorundam in C., quam fecit erga Wer- nussium et Willelmum fratres de Gansperg, adhuc teneatur et obligetur eisdem fratribus in XL marc. gross. Prag. mor. n. et pag., quas quidem XL marcas dictorum grossorum d. Jesco de... promisit bona fide sine dolo predictis Wernussio et Willelmo fratribus de Gansperg, fidelibus nostris, in festo nativitatis Christi proxime nunc venturo cum parata pecunia dare et solvere indilate, quod si non fecerit, extunc iidem fratres habebunt et habere debent auctoritatem et potestatem plenariam, pro predicta pecunia se de omnibus bonis, que habet predictus Jesco in villa... (sic) intromittendi, faciendi et obligandi, donec predicte xL marce fuerint totaliter persolute. 25 (247). Alia recognicio cum fideiussoria substitucione. Dei etc. Notum facimus...., quod constitutus in nostri presencia nobilis vir Fr. de Drahotuss, fidelis noster, publice recognovit, nobiles viros B. de..., A. de..., H. de...2 etc. erga certas personas pro c marc. gross. Prag. mor. pag. et num. obligasse. Nos igitur ad supplicacionem ipsius Fr. peti- cionis instanciam indempnitati dictorum suorum fideiussorum consulere cupientes, ipsi tenore presencium concedimus graciose, ut in casu, si dictum Fr. de Drahotuss ante persolucionem dic- tarum c marcarum gross. ab hac luce migrare continget, pro Die Prager Handschrift (Bl. 20) hat J. olim de C. nunc de B. Die Prager Handschrift (Bl. 20) hat B. de S. und H. de Ff.; — Friduss de Drahotus, vgl. Codex Mor. X, 233.
41 vasallitico a nobis et ecclesia nostra Olomuc. tenendum, uti- fruendum et perpetuis temporibus pacifice possidendum, nostris et ecclesie nostre predicte serviciis et juribus semper salvis. Testes etc.... Datum in M(odricz) in festo s. Joannis Bapt. 24 (246). Recognicio Jesconis de B. super XL marc., quas tenebatur Ganspergis. Dei etc. Notum facimus..., quod discretus vir J(esco) de ...1 fidelis n. d. in nostri presencia constitutus coram nobis et sapientibus nostris sponte et publice recognovit, quod in empcione bonorum quorundam in C., quam fecit erga Wer- nussium et Willelmum fratres de Gansperg, adhuc teneatur et obligetur eisdem fratribus in XL marc. gross. Prag. mor. n. et pag., quas quidem XL marcas dictorum grossorum d. Jesco de... promisit bona fide sine dolo predictis Wernussio et Willelmo fratribus de Gansperg, fidelibus nostris, in festo nativitatis Christi proxime nunc venturo cum parata pecunia dare et solvere indilate, quod si non fecerit, extunc iidem fratres habebunt et habere debent auctoritatem et potestatem plenariam, pro predicta pecunia se de omnibus bonis, que habet predictus Jesco in villa... (sic) intromittendi, faciendi et obligandi, donec predicte xL marce fuerint totaliter persolute. 25 (247). Alia recognicio cum fideiussoria substitucione. Dei etc. Notum facimus...., quod constitutus in nostri presencia nobilis vir Fr. de Drahotuss, fidelis noster, publice recognovit, nobiles viros B. de..., A. de..., H. de...2 etc. erga certas personas pro c marc. gross. Prag. mor. pag. et num. obligasse. Nos igitur ad supplicacionem ipsius Fr. peti- cionis instanciam indempnitati dictorum suorum fideiussorum consulere cupientes, ipsi tenore presencium concedimus graciose, ut in casu, si dictum Fr. de Drahotuss ante persolucionem dic- tarum c marcarum gross. ab hac luce migrare continget, pro Die Prager Handschrift (Bl. 20) hat J. olim de C. nunc de B. Die Prager Handschrift (Bl. 20) hat B. de S. und H. de Ff.; — Friduss de Drahotus, vgl. Codex Mor. X, 233.
Strana 42
42 quibus predictos viros obligasse dinoscitur, quod extunc iidem viri, fideiussores sui, pro antedictis c marcis gross. predictorum ad omnia bona feudalia ipsius Fr., que a nobis et ecclesia Olomuc. tenet in feudum, possint et valeant virtute presencium se tenere et eadem bona impetere tamdiu, donec ipsis pre- dicte c marc. gross. fuerint integraliter persolute, presen- cium etc.... Datum in civitate nostra C(remsir) feria secunda post festum s. A. 26 (248). Deputat cuidam summam pecunie singulis annis percipiendam super censibus Judeorum ad tempora vite. Dei etc. Honorabili et sapienti viro d. Jo(anni) de B(osco- wicz), 1 Cremsirensi decano, fratri et amico suo carissimo, salutem etc.... Habito respectu ad multiplices amicicias, quibus vos tamquam vir nobilis progenitorum imitando generosa vestigia honorem nostrum et Olomuc. ecclesie cum omni diligencia custodistis, merito vos dudum et ante tempora nostra deliberacio iuxta vestre probitatis merita providisse, neque in hoc culpa caremus tam benemerito tamdiu errogacionem gracie distulisse, nunc vero disponente sic divina favente clemencia animo deli- berato etc.... vobis decem marcas gross. Prag. mor. num. in et super censibus judeorum in civitate nostra Cremsirensi perci- piendas annis singulis harum serie deputamus, decernentes, quod judei predicti, qui sunt ad presens aut qui pro tempore fuerint, vobis aut certo vestro nunccio, cui hoc committendum duxeritis, de summa antedictarum décem marcarum quinque nunc in festo s. Georgii et quinque deinceps in festo s. Galli futuro proxime annis singulis durantibus vite nostre temporibus absque dilacione seu impedimento ad integrum et sine dimi- nucione qualibet solvere teneantur. Nam nos auctoritate qua fungimur antedictos judeos et eorum quemlibet, dum et quocies vobis aut ydoneo nunccio vestro pecunias vestras persolverint, de summa predicta quittamus, absolvimus, nec non quittos et liberos ducimus penitus et absolutos, presencium etc.... 1 Vgl. Codex Mor. X, 272. — Auch diese Formel befindet sich in der Prager Handschrift (Bl. 20/v).
42 quibus predictos viros obligasse dinoscitur, quod extunc iidem viri, fideiussores sui, pro antedictis c marcis gross. predictorum ad omnia bona feudalia ipsius Fr., que a nobis et ecclesia Olomuc. tenet in feudum, possint et valeant virtute presencium se tenere et eadem bona impetere tamdiu, donec ipsis pre- dicte c marc. gross. fuerint integraliter persolute, presen- cium etc.... Datum in civitate nostra C(remsir) feria secunda post festum s. A. 26 (248). Deputat cuidam summam pecunie singulis annis percipiendam super censibus Judeorum ad tempora vite. Dei etc. Honorabili et sapienti viro d. Jo(anni) de B(osco- wicz), 1 Cremsirensi decano, fratri et amico suo carissimo, salutem etc.... Habito respectu ad multiplices amicicias, quibus vos tamquam vir nobilis progenitorum imitando generosa vestigia honorem nostrum et Olomuc. ecclesie cum omni diligencia custodistis, merito vos dudum et ante tempora nostra deliberacio iuxta vestre probitatis merita providisse, neque in hoc culpa caremus tam benemerito tamdiu errogacionem gracie distulisse, nunc vero disponente sic divina favente clemencia animo deli- berato etc.... vobis decem marcas gross. Prag. mor. num. in et super censibus judeorum in civitate nostra Cremsirensi perci- piendas annis singulis harum serie deputamus, decernentes, quod judei predicti, qui sunt ad presens aut qui pro tempore fuerint, vobis aut certo vestro nunccio, cui hoc committendum duxeritis, de summa antedictarum décem marcarum quinque nunc in festo s. Georgii et quinque deinceps in festo s. Galli futuro proxime annis singulis durantibus vite nostre temporibus absque dilacione seu impedimento ad integrum et sine dimi- nucione qualibet solvere teneantur. Nam nos auctoritate qua fungimur antedictos judeos et eorum quemlibet, dum et quocies vobis aut ydoneo nunccio vestro pecunias vestras persolverint, de summa predicta quittamus, absolvimus, nec non quittos et liberos ducimus penitus et absolutos, presencium etc.... 1 Vgl. Codex Mor. X, 272. — Auch diese Formel befindet sich in der Prager Handschrift (Bl. 20/v).
Strana 43
43 27 (249). Admissio assignacionis ville per decennium pro mutuacione pe- cunie cuidam plebano propter dotis combustionem. Dei etc. Prudenti viro Jo. dicto W. civi Brunnensi salu- tem etc. Accedens nostri presenciam honorab. vir dominus H. rector parochialis ecclesie in Hostup.1 nostre Olomuc. dio- cesis . . . proposuit, qualiter in adepcione prima antedicte sue ecclesie parochialis curiam dotis ipsius adeo ignis voragine con- sumptam invenerit, ut sue ipse et sui habitacionis commoda non haberent et a te amico suo pro edificiis eiusdem curie nonaginta marcas gross. Prag. mor. num., LXIIII gross. computando pro marca, mutuo receperit, et volens te certum reddere, ne tua fides et amicicia cedat in dampnum, animo deliberato et amicorum suorum recepto consilio tibi villam Stemwicz (sic, Steurowitz)1 cum xI laneis suis infra fines et limites dicte (ville) ad ecclesiam parochialem in Hustupecz pertinentibus ad decennium assignaverit pro toto et integrali debito supradicto, ut eandem teneas et fructibus eius utaris decennio supradicto. Nos considerantes, nonaginta marcas predictas in usum predicte parochialis ecclesie fore conversas et ob hoc digne tibi provi- dere debere tamquam viro favorabili, qui predicto plebano ex amicicia subvenisti, animo deliberato etc. assignacionem huius- modi ville predicte sub modo expressato superius libenter ad- mittimus et ipsam auctorizamus, roboramus et confirmamus quantum jure possumus, volentes, te (et) antedictum H. pleba- num in Hustopecz et successores ipsius non debere in assi- gnacione predicta durante predicto decennio aliqualiter impediri, presencium etc....2 28 (260).3 Ad ducem Thessinensem 4 pro crucifero. Illustris magnifice princeps et domine etc. In aministra (sic, administracione?) prudenti religiosi viri et honorab. domini Hustopeč (Auspitz); Steurowicz = Starobicz. Auch in der Prager Handschrift (Bl. 20/v). In der Klagenfurter Handschrift sind in der Nummerirung der Formeln die Nummern 251—259 übersprungen. Semovit (auch Heinrich) dux Tessinensis war Generalprior des Johanniter- (Malteser-) Ordens 1375—1390 (Tomek. Děj. Prahy V, 205). — Nach
43 27 (249). Admissio assignacionis ville per decennium pro mutuacione pe- cunie cuidam plebano propter dotis combustionem. Dei etc. Prudenti viro Jo. dicto W. civi Brunnensi salu- tem etc. Accedens nostri presenciam honorab. vir dominus H. rector parochialis ecclesie in Hostup.1 nostre Olomuc. dio- cesis . . . proposuit, qualiter in adepcione prima antedicte sue ecclesie parochialis curiam dotis ipsius adeo ignis voragine con- sumptam invenerit, ut sue ipse et sui habitacionis commoda non haberent et a te amico suo pro edificiis eiusdem curie nonaginta marcas gross. Prag. mor. num., LXIIII gross. computando pro marca, mutuo receperit, et volens te certum reddere, ne tua fides et amicicia cedat in dampnum, animo deliberato et amicorum suorum recepto consilio tibi villam Stemwicz (sic, Steurowitz)1 cum xI laneis suis infra fines et limites dicte (ville) ad ecclesiam parochialem in Hustupecz pertinentibus ad decennium assignaverit pro toto et integrali debito supradicto, ut eandem teneas et fructibus eius utaris decennio supradicto. Nos considerantes, nonaginta marcas predictas in usum predicte parochialis ecclesie fore conversas et ob hoc digne tibi provi- dere debere tamquam viro favorabili, qui predicto plebano ex amicicia subvenisti, animo deliberato etc. assignacionem huius- modi ville predicte sub modo expressato superius libenter ad- mittimus et ipsam auctorizamus, roboramus et confirmamus quantum jure possumus, volentes, te (et) antedictum H. pleba- num in Hustopecz et successores ipsius non debere in assi- gnacione predicta durante predicto decennio aliqualiter impediri, presencium etc....2 28 (260).3 Ad ducem Thessinensem 4 pro crucifero. Illustris magnifice princeps et domine etc. In aministra (sic, administracione?) prudenti religiosi viri et honorab. domini Hustopeč (Auspitz); Steurowicz = Starobicz. Auch in der Prager Handschrift (Bl. 20/v). In der Klagenfurter Handschrift sind in der Nummerirung der Formeln die Nummern 251—259 übersprungen. Semovit (auch Heinrich) dux Tessinensis war Generalprior des Johanniter- (Malteser-) Ordens 1375—1390 (Tomek. Děj. Prahy V, 205). — Nach
Strana 44
44 Bertoldi, commendatoris in Cremsir, in elleganti ejus doctrina et exemplari virtute adeo populus delectatur et est usque con- tentus, ut magna sit spes auctore domino locum ipsum aug- mentis ammodo felicibus prosperari. Ut igitur talis et affectuosi populi magis augeatur devocio pro antedicti loci incrementis felicibus, non permittat Illustris vestra devocio, quod dominus olim rector ibidem judicium quoddam, quod emisse dinoscitur, a possessione et usu antedicti loci et rectoris eius quavis eciam condicione removeat, cum idem d. Stephanus dudum in admi- nistracione de bonis et fructibus domus eiusdem in utiles usus suos tantum converterit, quod impensa per eum pecunia in comparacione predicti judicii ab eo procul dubio percepta sit integraliter et complete. Nam qua racione nos et ceteri Christi fideles benignis prosequeremur locum ipsum favoribus, si vide- remus eundem demoliri? Non permittat igitur hec fieri vestre dominacionis benignitas, ut ad statum uberem domus eius, quam sincero corde prosequimur, exemplo vestri beneficii ad consola- cionem infirmorum idem omnes pariter ammiremur (sic, ani- memur?). Illustrem personam vestram sanam et incolumem conservare dignetur altissimus tempore diuturno. Datum etc. 29 (261). Marchio Moravie scribit episcopo Olomuc., ut non adinveniat ali- quas novitates hominibus. Fidelis dilecte! Audito, qualiter inter homines ecclesie Olomuc. ab una et quosdam tuos similiter parte ex altera que- dam displicenciarum (sic) nimium surrexit odiose et quod hono- rabile ibidem devotum nobis capitulum hoc sua sponte elegerit tibique exhibuerit, quod ipsum videlicet Olomuc. capitulum contentum remaneat, quod defectus huiusmodi utrobique diffini- cione et consilio baronum nobilium principatus nostri Moravie terminetur, fidelitatem tuam requirimus et hortamur, ymo volu- mus seriose, quatenus tam reali et tam iusta exhibicione con- tentus hominibus eeclesie Olomuc., qui sub immediata nostra Wolny (Kirchl. Topographie Mährens I, Bd. 2, S. 111) sind die Nach- richten über die Comthurei des Maltheser-Ordens in Kremsier äusserst spärlich — er selbst citirt eine Erwähnung erst aus dem Jahre 1406. Vgl. dazu Nr. 108.
44 Bertoldi, commendatoris in Cremsir, in elleganti ejus doctrina et exemplari virtute adeo populus delectatur et est usque con- tentus, ut magna sit spes auctore domino locum ipsum aug- mentis ammodo felicibus prosperari. Ut igitur talis et affectuosi populi magis augeatur devocio pro antedicti loci incrementis felicibus, non permittat Illustris vestra devocio, quod dominus olim rector ibidem judicium quoddam, quod emisse dinoscitur, a possessione et usu antedicti loci et rectoris eius quavis eciam condicione removeat, cum idem d. Stephanus dudum in admi- nistracione de bonis et fructibus domus eiusdem in utiles usus suos tantum converterit, quod impensa per eum pecunia in comparacione predicti judicii ab eo procul dubio percepta sit integraliter et complete. Nam qua racione nos et ceteri Christi fideles benignis prosequeremur locum ipsum favoribus, si vide- remus eundem demoliri? Non permittat igitur hec fieri vestre dominacionis benignitas, ut ad statum uberem domus eius, quam sincero corde prosequimur, exemplo vestri beneficii ad consola- cionem infirmorum idem omnes pariter ammiremur (sic, ani- memur?). Illustrem personam vestram sanam et incolumem conservare dignetur altissimus tempore diuturno. Datum etc. 29 (261). Marchio Moravie scribit episcopo Olomuc., ut non adinveniat ali- quas novitates hominibus. Fidelis dilecte! Audito, qualiter inter homines ecclesie Olomuc. ab una et quosdam tuos similiter parte ex altera que- dam displicenciarum (sic) nimium surrexit odiose et quod hono- rabile ibidem devotum nobis capitulum hoc sua sponte elegerit tibique exhibuerit, quod ipsum videlicet Olomuc. capitulum contentum remaneat, quod defectus huiusmodi utrobique diffini- cione et consilio baronum nobilium principatus nostri Moravie terminetur, fidelitatem tuam requirimus et hortamur, ymo volu- mus seriose, quatenus tam reali et tam iusta exhibicione con- tentus hominibus eeclesie Olomuc., qui sub immediata nostra Wolny (Kirchl. Topographie Mährens I, Bd. 2, S. 111) sind die Nach- richten über die Comthurei des Maltheser-Ordens in Kremsier äusserst spärlich — er selbst citirt eine Erwähnung erst aus dem Jahre 1406. Vgl. dazu Nr. 108.
Strana 45
45 proteccione consistunt, usque ad plenam cognicionem baronum nostrorum nullam velis aut debeas inducere novitatem, presertim cum tibi digne conveniat, eciam in hiis venerab. patris d. Alberti Luthomisslensis episcopi, tui patrui, cuius adventus expectatur breviter, consilium prestolari. Nam (nulla) racione deliberacio nostra permittit, principatum huiusmodi vel aliis tediis adversus justiciam et publicum prejudicium molestari. Datum etc.... 30 (262). Ad reginas Ungarie pro liberacione N. civis Pragensis. Serenissimis principibus ac dominabus etc. d. Elizabeth Seniori et d. Elizabeth Juniori reginis Ungarie etc. Reginarum illustrium etc. Consurgat igitur Serenissima ymmo sacrosancta Maiestas Illustrium ymmo semper felicium reginarum Ungarie et exemplo b. Elisabeth, cui sangwinis ingenui coniunccione iunguntur, carissimum consangwineum nostrum Sacensem judicem, quantumcunque eciam reus existat, ab vinculis captivitatis erripiant, Serrinissimo etc. d. K(arolo) IV to Romanorum Imperatori etc. non tam metuendissimo quam super omnia diligendo, benegnissime vocis subsidio misericordis suppli- cacionis suffragia porrecture, neque preces tante intercessionis effectu carebunt. Etenim si reginarum preces apud aures regum veterum . . . profecisse noscuntur, quanto forcius in auribus Christianissimi cesaris, divinam et humanam amplectentis mi- sericordem justiciam, Serenissimarum principum interposicio benigna valebit, ut meus consangwineus ab incommodis eruatur. Quarum personas magnificas sanas et incolumes interventu s. Sigismundi, cuius visitarunt reliquias, conservet altissimus etc. ... Regin. majest. indignus capellanus ... Olomuc. episcopus Joannes etc.... 31 (263). Ad d. Luthomisslensem episcopum post adventum de Roma sibi compaciendo. Inter leticie speratam dulcedinem et offensa meroris amara adeo animus scribentis distrahitur, ut incertum ducat penitus 1 Vgl. Nr. 39. 40.
45 proteccione consistunt, usque ad plenam cognicionem baronum nostrorum nullam velis aut debeas inducere novitatem, presertim cum tibi digne conveniat, eciam in hiis venerab. patris d. Alberti Luthomisslensis episcopi, tui patrui, cuius adventus expectatur breviter, consilium prestolari. Nam (nulla) racione deliberacio nostra permittit, principatum huiusmodi vel aliis tediis adversus justiciam et publicum prejudicium molestari. Datum etc.... 30 (262). Ad reginas Ungarie pro liberacione N. civis Pragensis. Serenissimis principibus ac dominabus etc. d. Elizabeth Seniori et d. Elizabeth Juniori reginis Ungarie etc. Reginarum illustrium etc. Consurgat igitur Serenissima ymmo sacrosancta Maiestas Illustrium ymmo semper felicium reginarum Ungarie et exemplo b. Elisabeth, cui sangwinis ingenui coniunccione iunguntur, carissimum consangwineum nostrum Sacensem judicem, quantumcunque eciam reus existat, ab vinculis captivitatis erripiant, Serrinissimo etc. d. K(arolo) IV to Romanorum Imperatori etc. non tam metuendissimo quam super omnia diligendo, benegnissime vocis subsidio misericordis suppli- cacionis suffragia porrecture, neque preces tante intercessionis effectu carebunt. Etenim si reginarum preces apud aures regum veterum . . . profecisse noscuntur, quanto forcius in auribus Christianissimi cesaris, divinam et humanam amplectentis mi- sericordem justiciam, Serenissimarum principum interposicio benigna valebit, ut meus consangwineus ab incommodis eruatur. Quarum personas magnificas sanas et incolumes interventu s. Sigismundi, cuius visitarunt reliquias, conservet altissimus etc. ... Regin. majest. indignus capellanus ... Olomuc. episcopus Joannes etc.... 31 (263). Ad d. Luthomisslensem episcopum post adventum de Roma sibi compaciendo. Inter leticie speratam dulcedinem et offensa meroris amara adeo animus scribentis distrahitur, ut incertum ducat penitus 1 Vgl. Nr. 39. 40.
Strana 46
46 gratulandi prius an lamentandi fungatur officio. Multum etenim gaudiose alacritatis inducit, quia dominabilis amicus et aman- tissimus frater venerabilis palliatus antistes a diuturne pariter et laboriose peregrinacionis exilio divina sic ordinante clemencia sanus advenit, tantumdem nichilominus lugubris tristicie et de- solacionis adducit, quod generosus eius animus post multi laboris afflicciones et tedia luctuosos effectus invenit. Itaque novit ille, qui nichil ignorat, quod fidelis intencio scribentis amici inter luctus occupatur et gaudia, hic quidem dolore confecta, hic festivis leticiis hilarata, supplicans amico dominabili et aman- tissimo suo fratri, ut tamquam virilis et sapiens abicere dignetur tanti laboris et doloris insignia, ne deus provocetur omnipotens, ut quasi invidiam inmortalitati eius hominis gerat mortalitas, quod in- mortalitatem suam nobis noluerit carne pereuntibus impertiri..., cum eterna lege sit sancitum, nullum penitus mori, qui non vixerit, aut quenquam vivere, qui non sit tractu temporis moriturus. Itaque de regressu salubri et sanitate corporea summe alacri- tatis studio scribentis gaudet fidelis dileccio atque super eventu tristatur contrario. Ita venerab. suo domino gemitu sincero compaciens, ut lacrimarum fontem producat dolor intensus ex oculis et interni doloris amara inundantes oculi nequeant oc- cultare. Reverend. personam amantissimi mei fratris sanam et incolumem conservare dignetur altissimus etc.... 32 (264). Ad cardinalem pro lectatore, olim inquisitore, ipsius nequicias declarando. Reverendissime pater etc. Quidam frater Albertus de ordine predicatorum, lector ymmo verius lectator Olomucensis, per me ad officium inquisicionis assumptus, ut extirpatis urticis et herba nociva aream purgaret domini in salutem fidelium animarum, ordine incedens retrogrado ibi plantavit silices et algas inutiles ad tocius plebis manifesta scandala, infamiam cleri et salvatoris offensam, quemadmodum hoc iam est in tota Olo- mucensi diocesi publica noticia manifestum. Nam ipse, nullas habens apostolice sedis literas seu quevis alia documenta legitima, absolvit ab homicidiis et aliis casibus ipsi apostolice sedi re- servatis omnem hominem cuiuscunque foret diocesis, accepta
46 gratulandi prius an lamentandi fungatur officio. Multum etenim gaudiose alacritatis inducit, quia dominabilis amicus et aman- tissimus frater venerabilis palliatus antistes a diuturne pariter et laboriose peregrinacionis exilio divina sic ordinante clemencia sanus advenit, tantumdem nichilominus lugubris tristicie et de- solacionis adducit, quod generosus eius animus post multi laboris afflicciones et tedia luctuosos effectus invenit. Itaque novit ille, qui nichil ignorat, quod fidelis intencio scribentis amici inter luctus occupatur et gaudia, hic quidem dolore confecta, hic festivis leticiis hilarata, supplicans amico dominabili et aman- tissimo suo fratri, ut tamquam virilis et sapiens abicere dignetur tanti laboris et doloris insignia, ne deus provocetur omnipotens, ut quasi invidiam inmortalitati eius hominis gerat mortalitas, quod in- mortalitatem suam nobis noluerit carne pereuntibus impertiri..., cum eterna lege sit sancitum, nullum penitus mori, qui non vixerit, aut quenquam vivere, qui non sit tractu temporis moriturus. Itaque de regressu salubri et sanitate corporea summe alacri- tatis studio scribentis gaudet fidelis dileccio atque super eventu tristatur contrario. Ita venerab. suo domino gemitu sincero compaciens, ut lacrimarum fontem producat dolor intensus ex oculis et interni doloris amara inundantes oculi nequeant oc- cultare. Reverend. personam amantissimi mei fratris sanam et incolumem conservare dignetur altissimus etc.... 32 (264). Ad cardinalem pro lectatore, olim inquisitore, ipsius nequicias declarando. Reverendissime pater etc. Quidam frater Albertus de ordine predicatorum, lector ymmo verius lectator Olomucensis, per me ad officium inquisicionis assumptus, ut extirpatis urticis et herba nociva aream purgaret domini in salutem fidelium animarum, ordine incedens retrogrado ibi plantavit silices et algas inutiles ad tocius plebis manifesta scandala, infamiam cleri et salvatoris offensam, quemadmodum hoc iam est in tota Olo- mucensi diocesi publica noticia manifestum. Nam ipse, nullas habens apostolice sedis literas seu quevis alia documenta legitima, absolvit ab homicidiis et aliis casibus ipsi apostolice sedi re- servatis omnem hominem cuiuscunque foret diocesis, accepta
Strana 47
47 nichilominus notabili pecunia, quam longe forcius quam animarum fidelium salutem commoda (sic) siciebat, et quam pluries, dum homines talibus fraudibus absoluti se decepti conspicerent, coactus est male acceptam pecuniam restituere non absque magna verecundia pariter et rubore. Quendam eciam plebanum loci Znoymensis, virum approbatum bone oppinionis, quia super auctoritate, quam sibi antedictus lector alias lectator usurpare presumpserat, documenta petebat, auctoritate inquisitoria tam- quam hereticum capi mandavit et in loco, ubi predones, fures et latrones tenere consueverant, diris carceribus mancipari. Eciam literas Illustrissimi etc. principis domini nostri marchionis Moravie in eodem loco Znoymensi ad decepcionem et in frau- dem civium eiusdem loci false legi per suum confratrem insti- tuit, ut exinde non absque tocius cleri scandalo maximum vitu- perium reportaverit, hiis et aliis turpitudinibus ordinis sui et cleri maculando famam, honorem et statum, sicut hec omnia adeo manifesta sunt apud singulos et nulla tergiversacione celari (sic). Quapropter Rev. pater etc. cum idem iniquus homo, seminator zizanie et verus yppocrita, se ad curiam Romanam non ob aliud nisi ad procurandum scandala nequiciose receperit, Rev. pater- nitati V. supplico presentibus humilibus et devotis, quod ad honorem Dei, pro reverencia sedis apostolice et animarum salute ita disponat clemencia vestra apud dominum nostrum summum pontificem, quod huiusmodi nequiciosi et dampnati non admittatur affictus, nisi primitus episcopus et meum capi- tulum, cives locorum et alii quorum interest, audiamur etc.... 33 (265). Olomucensis ad papam pro infulacione Wellegradensis abbatis. Sanctissime pater etc. Dignum est, antiquitati reverende honorem servare, condignum ad instar altissimi creatoris et domini, qui sua bonitate patenter asseruit, non se venisse legem solvere sed implere. Verum cum alias insignis Velegradensis ecclesia in honore metropolitico velud aliarum ecclesiarum mater et princeps extiterit et nunc temporalium mutacione successuum sub illius devotissimi viri s. Bernhardi, olim Clarevallensis ab- Vgl. auch Nr. 162.
47 nichilominus notabili pecunia, quam longe forcius quam animarum fidelium salutem commoda (sic) siciebat, et quam pluries, dum homines talibus fraudibus absoluti se decepti conspicerent, coactus est male acceptam pecuniam restituere non absque magna verecundia pariter et rubore. Quendam eciam plebanum loci Znoymensis, virum approbatum bone oppinionis, quia super auctoritate, quam sibi antedictus lector alias lectator usurpare presumpserat, documenta petebat, auctoritate inquisitoria tam- quam hereticum capi mandavit et in loco, ubi predones, fures et latrones tenere consueverant, diris carceribus mancipari. Eciam literas Illustrissimi etc. principis domini nostri marchionis Moravie in eodem loco Znoymensi ad decepcionem et in frau- dem civium eiusdem loci false legi per suum confratrem insti- tuit, ut exinde non absque tocius cleri scandalo maximum vitu- perium reportaverit, hiis et aliis turpitudinibus ordinis sui et cleri maculando famam, honorem et statum, sicut hec omnia adeo manifesta sunt apud singulos et nulla tergiversacione celari (sic). Quapropter Rev. pater etc. cum idem iniquus homo, seminator zizanie et verus yppocrita, se ad curiam Romanam non ob aliud nisi ad procurandum scandala nequiciose receperit, Rev. pater- nitati V. supplico presentibus humilibus et devotis, quod ad honorem Dei, pro reverencia sedis apostolice et animarum salute ita disponat clemencia vestra apud dominum nostrum summum pontificem, quod huiusmodi nequiciosi et dampnati non admittatur affictus, nisi primitus episcopus et meum capi- tulum, cives locorum et alii quorum interest, audiamur etc.... 33 (265). Olomucensis ad papam pro infulacione Wellegradensis abbatis. Sanctissime pater etc. Dignum est, antiquitati reverende honorem servare, condignum ad instar altissimi creatoris et domini, qui sua bonitate patenter asseruit, non se venisse legem solvere sed implere. Verum cum alias insignis Velegradensis ecclesia in honore metropolitico velud aliarum ecclesiarum mater et princeps extiterit et nunc temporalium mutacione successuum sub illius devotissimi viri s. Bernhardi, olim Clarevallensis ab- Vgl. auch Nr. 162.
Strana 48
48 batis, patrocinio ad mensuram Cisterciensis ordinis sub abbatis regimine gubernetur, congruum non tamquam dignum eciam foret, tanto (sic) metropolitico dignitatem relinqui, ne tantus honor deo et sanctis iam cognitus oblivioni penitus apud homi- num negligenciam mitteretur. Idcirco S. V. supplico precibus humilibus et devotis, quod ad honorem omnipotentis dei, ob humilium precum mearum devotam instanciam, venerabilem virum abbatem insignis loci predicti et successores ipsius di- gnetur vestra clemencia tam infula quam anulis pontificalibus decorare, dum pridem tanti honoris privilegio dicta gaudebat ecclesia et inhabentibus simbolum transitus sit circumquaque facilior. Iuste convenit, eam dictis honorare insignibus, quidam decoris titulus (sic), ut homines singuli pro decore domus di- vinice eciam dignitatis antique pie devocionis studio memorentur et Vestre Sanctitatis devota filia Welegradensis ecclesia talis presulis exaltacione letetur. Nam et si Serenissimus d. Impe- rator meus in hac materia non scribat ad presens, eo quod d. abbatis videntur scripta sufficere, in hoc tamen una cum Illustriss. fratre suo contentabitur ad graciarum acciones uberes referen- das etc.... 34 (266). Pro quodam monacho litera promotoria. Amantissime frater etc. De veteris et dudum antiquitate conversacionis sincera dulcedine audaces utique presumpcionis accepta materia sinceritatem dileccionis vestre audacter aggre- dimur, eo quod in vos tamquam in virum prudentem et nobi- lem, cuius sinceritatem ab experto probavimus, rite ponimus magnam fiduciam spei nostre et ecclesie, quia scribimus vene- rabili viro d. abbati monasterii Henrichow et eciam Illustri et magnifico principi d. duci Minsterbergensi quasdam literas pro necessitate cuiusdam nostri consangwinei, quarum tenorem vi- debit V. discretio presentibus interclusis, fraternalem amiciciam vestram rogantes affectuose, quod pro dei omnipotentis intuitu demum ad supplicem peticionis nostre instanciam eiusdem con- sangwinei nostri negocia apud dominos tam abbatem quam ducem ad consumacionem nostri desiderii dignemini cum effi- cacia promovere, ut cognoscamus, adhuc inesse cordi nostro
48 batis, patrocinio ad mensuram Cisterciensis ordinis sub abbatis regimine gubernetur, congruum non tamquam dignum eciam foret, tanto (sic) metropolitico dignitatem relinqui, ne tantus honor deo et sanctis iam cognitus oblivioni penitus apud homi- num negligenciam mitteretur. Idcirco S. V. supplico precibus humilibus et devotis, quod ad honorem omnipotentis dei, ob humilium precum mearum devotam instanciam, venerabilem virum abbatem insignis loci predicti et successores ipsius di- gnetur vestra clemencia tam infula quam anulis pontificalibus decorare, dum pridem tanti honoris privilegio dicta gaudebat ecclesia et inhabentibus simbolum transitus sit circumquaque facilior. Iuste convenit, eam dictis honorare insignibus, quidam decoris titulus (sic), ut homines singuli pro decore domus di- vinice eciam dignitatis antique pie devocionis studio memorentur et Vestre Sanctitatis devota filia Welegradensis ecclesia talis presulis exaltacione letetur. Nam et si Serenissimus d. Impe- rator meus in hac materia non scribat ad presens, eo quod d. abbatis videntur scripta sufficere, in hoc tamen una cum Illustriss. fratre suo contentabitur ad graciarum acciones uberes referen- das etc.... 34 (266). Pro quodam monacho litera promotoria. Amantissime frater etc. De veteris et dudum antiquitate conversacionis sincera dulcedine audaces utique presumpcionis accepta materia sinceritatem dileccionis vestre audacter aggre- dimur, eo quod in vos tamquam in virum prudentem et nobi- lem, cuius sinceritatem ab experto probavimus, rite ponimus magnam fiduciam spei nostre et ecclesie, quia scribimus vene- rabili viro d. abbati monasterii Henrichow et eciam Illustri et magnifico principi d. duci Minsterbergensi quasdam literas pro necessitate cuiusdam nostri consangwinei, quarum tenorem vi- debit V. discretio presentibus interclusis, fraternalem amiciciam vestram rogantes affectuose, quod pro dei omnipotentis intuitu demum ad supplicem peticionis nostre instanciam eiusdem con- sangwinei nostri negocia apud dominos tam abbatem quam ducem ad consumacionem nostri desiderii dignemini cum effi- cacia promovere, ut cognoscamus, adhuc inesse cordi nostro
Strana 49
49 illam veterem amiciciam, cuius beato presidio leti continuo marcialem Swidnicensem cervisiam bibebamus. Datum etc.... 35 (267). Ad imperatorem pro ecclesia Wratislaviensi. Serenissime princeps etc. Et si obstante defectu notabili, paupertate videlicet et multiplicum debitorum oneribus non ita me possum frequenter ostendere insigni presencie cesaree Majestatis, nam propter hoc magnitudo cesarea erga me, qui fideliter a tota mea iuventute servivi clemencia virtuosus, non debet affectionis divini (sic, affeccionem diminuere?), presertim in negocio Wratislaviensis ecclesie, ad quam et summi ponti- ficis et d. cardinalium graciosa deliberacio me dudum disposuit promovendum. Nam Ser. princeps etc., prout favencium michi amicorum certa relacione cognovi, jam idem Wratislaviensis episcopus aliquo notabili tempore durare non valet 1 et maxime foret mee faciei confusio, si de presenti gracia vestra propter absenciam michi deficeret, qui sum ad eandem ecclesiam ante tempus et tempora nominatus. Suscitet igitur intellectum cla- rissimum cesarei culminis immensa benignitas et antiqua qui- dem atque fidelia servicia sui Johannis Noviforensis Olomuc. episcopi nunc recapitulet dulcissime cogitacionis benigno recordio et ipsum in tali causa promoveat, neque fidelissimi obsecutoris sui famam multis quesitam emulorum exponat risibus et con- viciis lacerandam. Nam et si rerum defectu sic pressus cotti- diano me non valeo presentare conspectui continuo, tamen pro- salute cesaris, amantissimi mei domini, deum exoro suppliciter, in tantum ut credo proficiens, quantum prodesse possunt, qui se cottidianis cesaree majestatis conspectibus representant. Datum etc.... 36 (268). Ad d. Henricum predicatorem, ut maneat Brunne pro devocione populi. Honorabilis amice carissime! Quia, sicut vulgaris fama auribus nostris insinuat, plebs illa felix loci Brunnensis adeo 1 Der Bischof Przeczlaw von Breslau starb 6. April 1376. Vgl. die Einleitung. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 4
49 illam veterem amiciciam, cuius beato presidio leti continuo marcialem Swidnicensem cervisiam bibebamus. Datum etc.... 35 (267). Ad imperatorem pro ecclesia Wratislaviensi. Serenissime princeps etc. Et si obstante defectu notabili, paupertate videlicet et multiplicum debitorum oneribus non ita me possum frequenter ostendere insigni presencie cesaree Majestatis, nam propter hoc magnitudo cesarea erga me, qui fideliter a tota mea iuventute servivi clemencia virtuosus, non debet affectionis divini (sic, affeccionem diminuere?), presertim in negocio Wratislaviensis ecclesie, ad quam et summi ponti- ficis et d. cardinalium graciosa deliberacio me dudum disposuit promovendum. Nam Ser. princeps etc., prout favencium michi amicorum certa relacione cognovi, jam idem Wratislaviensis episcopus aliquo notabili tempore durare non valet 1 et maxime foret mee faciei confusio, si de presenti gracia vestra propter absenciam michi deficeret, qui sum ad eandem ecclesiam ante tempus et tempora nominatus. Suscitet igitur intellectum cla- rissimum cesarei culminis immensa benignitas et antiqua qui- dem atque fidelia servicia sui Johannis Noviforensis Olomuc. episcopi nunc recapitulet dulcissime cogitacionis benigno recordio et ipsum in tali causa promoveat, neque fidelissimi obsecutoris sui famam multis quesitam emulorum exponat risibus et con- viciis lacerandam. Nam et si rerum defectu sic pressus cotti- diano me non valeo presentare conspectui continuo, tamen pro- salute cesaris, amantissimi mei domini, deum exoro suppliciter, in tantum ut credo proficiens, quantum prodesse possunt, qui se cottidianis cesaree majestatis conspectibus representant. Datum etc.... 36 (268). Ad d. Henricum predicatorem, ut maneat Brunne pro devocione populi. Honorabilis amice carissime! Quia, sicut vulgaris fama auribus nostris insinuat, plebs illa felix loci Brunnensis adeo 1 Der Bischof Przeczlaw von Breslau starb 6. April 1376. Vgl. die Einleitung. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 4
Strana 50
50 benignis affectibus sermones vestros pariter et evangelicam doctrinam amplectitur, ut vos tamquam Heliam ... venerentur, ideoque rogamus vos, ut diucius aliquanto perseveretis ibidem, cum hec morbi veteres tarda requirant molimina et evacuacio sit morbi tocius medici superincumbens diligencia studiosi (sic). Conservet et doceat vos ad lucrum animarum fidelium gracia salvatoris. Datum etc.... 37 (269). Ad magistrum Cremsirensem 1 de speculo stultorum. Magister amantissime! Dum iuxta disposicionem vestram nuper vobis speculum fatuitatis presentari contingeret nichil- que novitatis advenit, si etenim inhabentibus simbolum faci- liorem transitum concedunt philosophi, nulli dubium, quin et in scribentis cerebro et maiore parte familie ipse liber adveniens similem per omnia invenit qualitatem. Ideo laborem vestrum, quem nunc geritis, inde claritatem sapientis et summe prudentis Oracii (sic), multa graciarum accione commendamus in domino exorantes . . . quod consumato quidem opere vestro desiderato domum et familiam tam in capite quam in membris consolari dignabitur, ut efficiamur pariter in malo simplices et in elec- cione virtutis diligenti conatu semper maneamus intenti eciam prudencia sempiterna, non qui obduremus aures ad intellectum virtuose sapiencie, quam nunc vigilanter dictat ingenuosus ille magister Gregorius, ymmo magnis desideriis intueamur eandem in simplicitate mundi spiritus et oculo columbino. Vivat ma- gister Gregorius etc.... 38 (270). Ad episcopum Luthomissl. declarans sibi aliqua de Imperatore. Reverendissime etc. Quia Serenissimus etc. d. K(aro- lus) ivtus, communis dominus noster, consideratis multiplicibus armorum obsequiis, quibus eidem strenuitate fortis milicie ad honorem regni et corone Boemie indesinentibus studiis placuistis, Reverendissimam personam vestram a se non tam subito, prout speratis, permittet abscedere, immo procul dubio venerabilem 1 Magister Gregorius, rector scholae Cremsirensis; vgl. Nr. 169 u. a.
50 benignis affectibus sermones vestros pariter et evangelicam doctrinam amplectitur, ut vos tamquam Heliam ... venerentur, ideoque rogamus vos, ut diucius aliquanto perseveretis ibidem, cum hec morbi veteres tarda requirant molimina et evacuacio sit morbi tocius medici superincumbens diligencia studiosi (sic). Conservet et doceat vos ad lucrum animarum fidelium gracia salvatoris. Datum etc.... 37 (269). Ad magistrum Cremsirensem 1 de speculo stultorum. Magister amantissime! Dum iuxta disposicionem vestram nuper vobis speculum fatuitatis presentari contingeret nichil- que novitatis advenit, si etenim inhabentibus simbolum faci- liorem transitum concedunt philosophi, nulli dubium, quin et in scribentis cerebro et maiore parte familie ipse liber adveniens similem per omnia invenit qualitatem. Ideo laborem vestrum, quem nunc geritis, inde claritatem sapientis et summe prudentis Oracii (sic), multa graciarum accione commendamus in domino exorantes . . . quod consumato quidem opere vestro desiderato domum et familiam tam in capite quam in membris consolari dignabitur, ut efficiamur pariter in malo simplices et in elec- cione virtutis diligenti conatu semper maneamus intenti eciam prudencia sempiterna, non qui obduremus aures ad intellectum virtuose sapiencie, quam nunc vigilanter dictat ingenuosus ille magister Gregorius, ymmo magnis desideriis intueamur eandem in simplicitate mundi spiritus et oculo columbino. Vivat ma- gister Gregorius etc.... 38 (270). Ad episcopum Luthomissl. declarans sibi aliqua de Imperatore. Reverendissime etc. Quia Serenissimus etc. d. K(aro- lus) ivtus, communis dominus noster, consideratis multiplicibus armorum obsequiis, quibus eidem strenuitate fortis milicie ad honorem regni et corone Boemie indesinentibus studiis placuistis, Reverendissimam personam vestram a se non tam subito, prout speratis, permittet abscedere, immo procul dubio venerabilem 1 Magister Gregorius, rector scholae Cremsirensis; vgl. Nr. 169 u. a.
Strana 51
51 suum presulem delectatus inspicere, ipsum pro consolacione sui diucius retinebit, idcirco de presenti vester clericus Olomuc. episcopus remanebit in Modricz, donec experiatur, palliatum stelliferum magnum suum et summe venerandum pontificem ad propria rediisse et item versus civitatem Luthomisslensem iter arripiens secum gemmato libro et legenda s. Victorini pro- ductis faciem sui generosi domini delectabitur intueri, cum eo per tempus et tempora nec non dimidium temporis in gaudio moraturus, cuius magnificam personam et incolumem conser- vare dignetur altissimus tempore diuturno. (Reverendiss. etc. d. d. Alberto de Sternberg Luthomissl. presuli palliato, gracioso suo domino pariter et benigno. Sub- scriptio: Humilis vester Olomuc. episcopus Johannes.) 39 (271). Ad Luthomisslensem pro concordia canonicorum Olomucensis ecclesie. Reverendissime etc. Quia non est opus sanis medico sed male habentibus, ideoque ego et fratres mei prelati, canonici et capitulum Olomuc. ecclesie causam nostram et ea, (que) ab homi- nibus quavis negligencia gesta sunt, vestre gracie exposuimus et exponimus tamquam saluberrime medicine, nec propter transmissas literas vestras in aliquam diffidenciam seu desperacionem pro- labimur, non dubitantes, quin tanta et tam insignis nobilitas di- vina gracia et igne racionis adiuta rigorem dignabitur innate mansvetudinis beneficio temperare et quomodo clarissimo vestro generi congrueret, adversus baptismalem ecclesiam, que san- gwinem vestrum et carnem nove regeneracionis officio domino (sic, divino) consecravit, aliquibus insolenciis resilire. Suscitet igitur intellectum suum Luthomissl. antistes et misereri discat in hoc tempore, ut in futuro seculo circa ultime disceptacionis iudicium misericordiam a domino consequatur etc....1 40 (272). Ad eundem pro concordia capituli eccl. Olomuc. Reverendissime etc. Quia de presenti, sicut agnovit vestra dileccio, colloquium seu congregacio procerum istius patrie Vgl. Nr. 29. 40.
51 suum presulem delectatus inspicere, ipsum pro consolacione sui diucius retinebit, idcirco de presenti vester clericus Olomuc. episcopus remanebit in Modricz, donec experiatur, palliatum stelliferum magnum suum et summe venerandum pontificem ad propria rediisse et item versus civitatem Luthomisslensem iter arripiens secum gemmato libro et legenda s. Victorini pro- ductis faciem sui generosi domini delectabitur intueri, cum eo per tempus et tempora nec non dimidium temporis in gaudio moraturus, cuius magnificam personam et incolumem conser- vare dignetur altissimus tempore diuturno. (Reverendiss. etc. d. d. Alberto de Sternberg Luthomissl. presuli palliato, gracioso suo domino pariter et benigno. Sub- scriptio: Humilis vester Olomuc. episcopus Johannes.) 39 (271). Ad Luthomisslensem pro concordia canonicorum Olomucensis ecclesie. Reverendissime etc. Quia non est opus sanis medico sed male habentibus, ideoque ego et fratres mei prelati, canonici et capitulum Olomuc. ecclesie causam nostram et ea, (que) ab homi- nibus quavis negligencia gesta sunt, vestre gracie exposuimus et exponimus tamquam saluberrime medicine, nec propter transmissas literas vestras in aliquam diffidenciam seu desperacionem pro- labimur, non dubitantes, quin tanta et tam insignis nobilitas di- vina gracia et igne racionis adiuta rigorem dignabitur innate mansvetudinis beneficio temperare et quomodo clarissimo vestro generi congrueret, adversus baptismalem ecclesiam, que san- gwinem vestrum et carnem nove regeneracionis officio domino (sic, divino) consecravit, aliquibus insolenciis resilire. Suscitet igitur intellectum suum Luthomissl. antistes et misereri discat in hoc tempore, ut in futuro seculo circa ultime disceptacionis iudicium misericordiam a domino consequatur etc....1 40 (272). Ad eundem pro concordia capituli eccl. Olomuc. Reverendissime etc. Quia de presenti, sicut agnovit vestra dileccio, colloquium seu congregacio procerum istius patrie Vgl. Nr. 29. 40.
Strana 52
52 processum non habuit et mihi teste deo sit valde penalis afflic- cio, quod exorta displicencia inter nobilitatem vestram ab una et fratres meos, prelatos et canonicos Olomuc. ecclesie, parte ab alia tam diuturno temporum spacio prorogetur, ideo Rev. domine et frater amantissime causam ipsam cum omnibus suis dependenciis manibus deliberacionis vestre nomine fratrum meorum expono simpliciter, ut habeatis de alto et basso pote- statem plenissimam, idem negocium iuxta bene placitum vestre gracie terminandi, confidens de innata vobis clemencia no- bilitatis, quod temperato rigore causam ipsam sub equa man- suetudine deliberacio vestra ita sopire dignabitur, ut exinde deum habeatis propicium, et ego cum antedictis meis fratri- bus Rev. paternitati vestre non ad tam graciarum acciones quam ad obsequia continua forcius obligemur. Nam nobilium interest, quod, sicut alios ingenuitate precedunt, sic et singulos pietatis atque clemencie debeant moribus superare. Mitto eciam ad vestri presenciam Jo. servitorem meum, ostensorem presen- cium, supplicans, eidem circa premissa fidem credulam ad- hibere etc....1 41 (273). Ad canonicum Wratislaviensem sibi compaciendo. Nobilis vir etc. Magno et vehementi impetu cogitacio scribentis distrahitur, dum unicum sibi superstes solacium auferre considerat, vestram videlicet personam amabilem, quam audivimus debilitate et infirmitate nimia detineri. Nam post mortem virorum nobilium videlicet d. Wolframi et d. Jo(annis) de Panovicz, fratrum vestrorum, quos nobis dominus dominan- cium sub minore nostra fortuna patronos attribuit, nullum con- fugium nullumque presidium consolacionis huiusmodi preter venerab. nobis personam vestram, in cuius gremio veluti aman- tissimi patris tutela et sinu letior nostri status habitus et feli- citas conquievit. Ideo venerab. pater, velit deus omnipotens, ut hec scriptura ante omnem sui lecturam vos sanum inveniat, ut michi per d. Conradum de C. placide novitates adveniant, qui vestram nunc adire deliberavit presenciam, ut pro se et nobis videat, unde possimus utrumque iu domino consolari etc.... 1 Vgl. Nr. 29. 39.
52 processum non habuit et mihi teste deo sit valde penalis afflic- cio, quod exorta displicencia inter nobilitatem vestram ab una et fratres meos, prelatos et canonicos Olomuc. ecclesie, parte ab alia tam diuturno temporum spacio prorogetur, ideo Rev. domine et frater amantissime causam ipsam cum omnibus suis dependenciis manibus deliberacionis vestre nomine fratrum meorum expono simpliciter, ut habeatis de alto et basso pote- statem plenissimam, idem negocium iuxta bene placitum vestre gracie terminandi, confidens de innata vobis clemencia no- bilitatis, quod temperato rigore causam ipsam sub equa man- suetudine deliberacio vestra ita sopire dignabitur, ut exinde deum habeatis propicium, et ego cum antedictis meis fratri- bus Rev. paternitati vestre non ad tam graciarum acciones quam ad obsequia continua forcius obligemur. Nam nobilium interest, quod, sicut alios ingenuitate precedunt, sic et singulos pietatis atque clemencie debeant moribus superare. Mitto eciam ad vestri presenciam Jo. servitorem meum, ostensorem presen- cium, supplicans, eidem circa premissa fidem credulam ad- hibere etc....1 41 (273). Ad canonicum Wratislaviensem sibi compaciendo. Nobilis vir etc. Magno et vehementi impetu cogitacio scribentis distrahitur, dum unicum sibi superstes solacium auferre considerat, vestram videlicet personam amabilem, quam audivimus debilitate et infirmitate nimia detineri. Nam post mortem virorum nobilium videlicet d. Wolframi et d. Jo(annis) de Panovicz, fratrum vestrorum, quos nobis dominus dominan- cium sub minore nostra fortuna patronos attribuit, nullum con- fugium nullumque presidium consolacionis huiusmodi preter venerab. nobis personam vestram, in cuius gremio veluti aman- tissimi patris tutela et sinu letior nostri status habitus et feli- citas conquievit. Ideo venerab. pater, velit deus omnipotens, ut hec scriptura ante omnem sui lecturam vos sanum inveniat, ut michi per d. Conradum de C. placide novitates adveniant, qui vestram nunc adire deliberavit presenciam, ut pro se et nobis videat, unde possimus utrumque iu domino consolari etc.... 1 Vgl. Nr. 29. 39.
Strana 53
53 (Venerab d. N. de Panovicz,1 custodi et canonico Wratisl. ecclesie.) 42 (274). Marchioni pro quodam, ipsum promovendo circa iusticiam. Illustris magnifice princeps etc. Si non constaret nobis pauperis illius Stoyslay evidens et magna iusticia, et si cum felicis memorie Illustri genitore vestro, dum viveret, non ha- buerimus diversa colloquia, nullo modo vos tocies et tam iteratis vicibus pro eiusdem pauperis facto nostra sollicitaret affeccio. Sed quia vobis tamquam principi patrie et superiori domino atque singulis sub vestra dicione degentibus obligamur ad eterne salutis consilia et dimittendo negligenter viam vestre salutis et temporalis honoris subsidia peccaremus in dominum, qui nos in hoc ipsum constituit, ut statui vestro, honori et consciencie pariter consulamus, quocirca Illustris etc. domine ... personam vestram alloquimur tanto quidem forcius, quanto fervencius vos amamus, quatenus divine iusticie et ob vestre temporalis et eterne salutis compendia non attendentes voces adversariorum quorumlibet, sed nostris fidem adhibendo relatibus, antedictum Stoisslaum consolari dignemini etc. 43 (275). Petit quendam commendatorem, ut permittat fratrem sui ordinis secum ad tempus aliquod commorari. Reverend. et religiose princeps etc. Data nobis ab omni- potenti domino gracia in hoc animus noster disposicione divina resedit, ut velimus quasdam pingwes et honorabiles ecclesias collacionis nostre administracioni et regimini religiosorum fratrum ordinis vestri committere et ad consumandum opus, quod de- liberacio nostra suscepit, apostolice sedis presidium invocare, ad cuius execucionem rei utilem persona religiosi et honorab. viri d. Luce, quem multorum commendatorum et fratrum vestri ordinis in nostra et aliis diocesibus relacione fide digna et pro- pria eius dudum cognita virtute poscente recepimus commen- 1 Nicolaus de Panowicz, Domcustos von Breslau; vgl. Heyne, II, 362.
53 (Venerab d. N. de Panovicz,1 custodi et canonico Wratisl. ecclesie.) 42 (274). Marchioni pro quodam, ipsum promovendo circa iusticiam. Illustris magnifice princeps etc. Si non constaret nobis pauperis illius Stoyslay evidens et magna iusticia, et si cum felicis memorie Illustri genitore vestro, dum viveret, non ha- buerimus diversa colloquia, nullo modo vos tocies et tam iteratis vicibus pro eiusdem pauperis facto nostra sollicitaret affeccio. Sed quia vobis tamquam principi patrie et superiori domino atque singulis sub vestra dicione degentibus obligamur ad eterne salutis consilia et dimittendo negligenter viam vestre salutis et temporalis honoris subsidia peccaremus in dominum, qui nos in hoc ipsum constituit, ut statui vestro, honori et consciencie pariter consulamus, quocirca Illustris etc. domine ... personam vestram alloquimur tanto quidem forcius, quanto fervencius vos amamus, quatenus divine iusticie et ob vestre temporalis et eterne salutis compendia non attendentes voces adversariorum quorumlibet, sed nostris fidem adhibendo relatibus, antedictum Stoisslaum consolari dignemini etc. 43 (275). Petit quendam commendatorem, ut permittat fratrem sui ordinis secum ad tempus aliquod commorari. Reverend. et religiose princeps etc. Data nobis ab omni- potenti domino gracia in hoc animus noster disposicione divina resedit, ut velimus quasdam pingwes et honorabiles ecclesias collacionis nostre administracioni et regimini religiosorum fratrum ordinis vestri committere et ad consumandum opus, quod de- liberacio nostra suscepit, apostolice sedis presidium invocare, ad cuius execucionem rei utilem persona religiosi et honorab. viri d. Luce, quem multorum commendatorum et fratrum vestri ordinis in nostra et aliis diocesibus relacione fide digna et pro- pria eius dudum cognita virtute poscente recepimus commen- 1 Nicolaus de Panowicz, Domcustos von Breslau; vgl. Heyne, II, 362.
Strana 54
54 datum, qui aliquando locum s. Benedicti in civitate Pragensi ! tenuit sub vestri ordinis legitima disciplina, multum ymmo qua- dam necessitate inevitabili presentibus indigemus. Idcirco Rever. V. devotissimo studio et humiliter supplicamus, quatenus ante- dicto d. Luce, ut apud nos in domo nostra atque familia biennio remanere valeat, indulgere dignemini, ut eius sollicitudine pariter et consilio huiusmodi nostrum propositum ad honorem omni- potentis dei et ordinis vestri profectum felicibus in domino successibus concludere et ad finem speratum perducere valeamus, singularem nobis in hoc Venerab. domine vestri favoris et ami- cicie complacenciam facientes. Preter ea Venerab. princeps cordialiter supplicamus, ut frivolis accionibus provincialis Boemie,2 si que adversus d. Lucam ad aures Vestre Rev. per- venisse noscuntur, nullam fidem dignemini adhibere, nam deo teste et multis referentibus fide dignis tam vestri ordinis quam aliorum hominum, idem d. Lucas a dicto provinciali violencias et iniurias patitur manifeste, sicut hoc indagabit Va Dom., dum visitatores vestros ad partes nostras dirigere disponetis. Rev. personam vestram sanam et incolumen etc.... (Venerabili... d. B. ordinis s. milicie domus theutunice hospitalis s. Marie in Jerusalem etc....) 44 (276). Credencia ad d. Imperatorem supplicans pro quadam sua affine. Serenissime princeps etc. Mitto ad summe Serenitatis vestre presenciam honorabilem etc. Jo. de G.,3 notarium et secretarium nostrum dilectum, super negociis aliquibus quen- dam meam affinem concernentibus sufficienter instructum, suppli- cans Serenitati vestre, quatenus antedicto Jo. in hiis, que meo 1 Lucas, Commendator und Pfarrer bei St. Benedict in Prag 1368—1372 (Tomek, Praha V, 210). 2 In den Jahren 1372—1377 wird Albert von Duba als Landcomthur des Deutschen Ordens genannt (ibidem). Johann von Gelnhausen (Geylhusen), der bekannte Registrator Kaiser Karls IV. (Huber, Reg. XLI), dann Protonotar des Bischofs von Olmütz (Codex Mor. X, 262 und 272), später Stadtschreiber von Brünn. Wahr- scheinlich trat er zugleich mit Bischof Johann von Neumarkt aus der kaiserlichen Kanzlei. — Vgl. die Formeln Nr. 96, 173 und 217.
54 datum, qui aliquando locum s. Benedicti in civitate Pragensi ! tenuit sub vestri ordinis legitima disciplina, multum ymmo qua- dam necessitate inevitabili presentibus indigemus. Idcirco Rever. V. devotissimo studio et humiliter supplicamus, quatenus ante- dicto d. Luce, ut apud nos in domo nostra atque familia biennio remanere valeat, indulgere dignemini, ut eius sollicitudine pariter et consilio huiusmodi nostrum propositum ad honorem omni- potentis dei et ordinis vestri profectum felicibus in domino successibus concludere et ad finem speratum perducere valeamus, singularem nobis in hoc Venerab. domine vestri favoris et ami- cicie complacenciam facientes. Preter ea Venerab. princeps cordialiter supplicamus, ut frivolis accionibus provincialis Boemie,2 si que adversus d. Lucam ad aures Vestre Rev. per- venisse noscuntur, nullam fidem dignemini adhibere, nam deo teste et multis referentibus fide dignis tam vestri ordinis quam aliorum hominum, idem d. Lucas a dicto provinciali violencias et iniurias patitur manifeste, sicut hoc indagabit Va Dom., dum visitatores vestros ad partes nostras dirigere disponetis. Rev. personam vestram sanam et incolumen etc.... (Venerabili... d. B. ordinis s. milicie domus theutunice hospitalis s. Marie in Jerusalem etc....) 44 (276). Credencia ad d. Imperatorem supplicans pro quadam sua affine. Serenissime princeps etc. Mitto ad summe Serenitatis vestre presenciam honorabilem etc. Jo. de G.,3 notarium et secretarium nostrum dilectum, super negociis aliquibus quen- dam meam affinem concernentibus sufficienter instructum, suppli- cans Serenitati vestre, quatenus antedicto Jo. in hiis, que meo 1 Lucas, Commendator und Pfarrer bei St. Benedict in Prag 1368—1372 (Tomek, Praha V, 210). 2 In den Jahren 1372—1377 wird Albert von Duba als Landcomthur des Deutschen Ordens genannt (ibidem). Johann von Gelnhausen (Geylhusen), der bekannte Registrator Kaiser Karls IV. (Huber, Reg. XLI), dann Protonotar des Bischofs von Olmütz (Codex Mor. X, 262 und 272), später Stadtschreiber von Brünn. Wahr- scheinlich trat er zugleich mit Bischof Johann von Neumarkt aus der kaiserlichen Kanzlei. — Vgl. die Formeln Nr. 96, 173 und 217.
Strana 55
55 nomine in facto antedicte mee affinis dixerit, graciose intelligere et graciosius dignemini exaudire et in effectum speratum gra- ciosissime destinare, nam nisi fortissime de immense bonitatis vestre sperem clemencia, nullo modo majestati vestre in hiis meis precipuis desideriis tam solicitis et instantibus precibus supplicassem etc.... 45 (277). Scribit cuidam urborario sibi congaudens super delatoribus suis. Dei etc. Amice carissime! Congaudemus vobis ex animo et divinam iusticiam in vestris laudamus cottidianis profectibus, eo quod innocencia vestra nunc aperte cognoscitur in hoc pre- cipue, quod Serenissimus etc. d. Karolus R. Imperator etc ... superillustris, conceptis nugis fallacibus detractorum vestrorum, vos in officio primo instituit, ut que alias obscurabatur in tene- bris nunc in luce clareat, vestra gloria, et quod innocencia vestra id declarare meruit, quod alias denigraverat malicia detractorum et in hiis vestris solempnibus gaudiis, que merito vestram letificant, amicicie vestre devoto studio et ex animo supplicamus, quatenus amore nostri, qui bonum vestrum semper amavimus, dilectum sororium nostrum W., qui pulcher deno- minari consuevit, pulchris et favorosis oculis intueri dignemini, et eum in hiis, que a vobis postulaverit, graciosius exaudire, presertim cum nichil petat ex novo sed solum desideret in pristinis suis, in quibus invenistis eundem, ammodo conservari. Datum etc.... (Honorabili etc. domino A. urborario in Mont. ch. [Mon- tibus Cuthnis?] etc....) 46 (278). Episcopo Wratislaviensi, status hominum nepharios describendo. Reverendissime etc. Libenter et ex animo V. Rev. Do- minacioni pro consolacione sui diversarum novitatum varie- tates, si occurrissent, describerem, sed quia nova placibilia nulla michi occurrunt actenus, quibus animum vestrum domini mei Wratislav. edificem, nescio ubi precurrere, nisi ad illius prophe-
55 nomine in facto antedicte mee affinis dixerit, graciose intelligere et graciosius dignemini exaudire et in effectum speratum gra- ciosissime destinare, nam nisi fortissime de immense bonitatis vestre sperem clemencia, nullo modo majestati vestre in hiis meis precipuis desideriis tam solicitis et instantibus precibus supplicassem etc.... 45 (277). Scribit cuidam urborario sibi congaudens super delatoribus suis. Dei etc. Amice carissime! Congaudemus vobis ex animo et divinam iusticiam in vestris laudamus cottidianis profectibus, eo quod innocencia vestra nunc aperte cognoscitur in hoc pre- cipue, quod Serenissimus etc. d. Karolus R. Imperator etc ... superillustris, conceptis nugis fallacibus detractorum vestrorum, vos in officio primo instituit, ut que alias obscurabatur in tene- bris nunc in luce clareat, vestra gloria, et quod innocencia vestra id declarare meruit, quod alias denigraverat malicia detractorum et in hiis vestris solempnibus gaudiis, que merito vestram letificant, amicicie vestre devoto studio et ex animo supplicamus, quatenus amore nostri, qui bonum vestrum semper amavimus, dilectum sororium nostrum W., qui pulcher deno- minari consuevit, pulchris et favorosis oculis intueri dignemini, et eum in hiis, que a vobis postulaverit, graciosius exaudire, presertim cum nichil petat ex novo sed solum desideret in pristinis suis, in quibus invenistis eundem, ammodo conservari. Datum etc.... (Honorabili etc. domino A. urborario in Mont. ch. [Mon- tibus Cuthnis?] etc....) 46 (278). Episcopo Wratislaviensi, status hominum nepharios describendo. Reverendissime etc. Libenter et ex animo V. Rev. Do- minacioni pro consolacione sui diversarum novitatum varie- tates, si occurrissent, describerem, sed quia nova placibilia nulla michi occurrunt actenus, quibus animum vestrum domini mei Wratislav. edificem, nescio ubi precurrere, nisi ad illius prophe-
Strana 56
56 tantis Sibille molestiam, que nescio quo spiritu edocta prophe- tico mundi presentis condicionem instabilem deteriorari con- tinuo prophetavit, nam permittente altissimo omnia fuerunt (sic, ruunt?) in dubium, que aliquando certa fuerunt etc....1 47 (278 b) Conqueritur cuidam nobili domine de famulo mariti ipsius. Nobilissima domina etc. Quia famulus ille nobilis viri vestri mariti, non tam divino timore quam humano pudore di- missus, in dedecus magnum sexus feminei instigante dyabolo tantum nephas presumpsit, non tam cogitamine sed opere per- petravit, et hoc sexum muliebrem respiciat, qui semper est omni veneracione colendus, nos adversus neglectores iusticie nostros homines multum affectaremus procedere, ut via tantis nequiciosis ausibus amodo clauderetur. Sed quia vestra mu- liebris et benigna intersit nobilitas, non volentes vestris desi- deriis refragari, nostris hominibus, pro quibus nunc supplicat vestra benignitas, ad peticionis vestre ymmo verius mandati pronam iusticiam indulgemus veniam post reatum plura facturi ad vestri honoris insignia, eciam si casus contingeret in maiore. Datum etc.... (Nobiliss. domine A. consorti nob. viri domini de Hol- stein, nostri fidelis.) 48 (279). Archiepiscopo Pragensi de morte marchionis Moravie. Reverendissime pater etc. Super obitu felicis memorie ac recordacionis Illustris principis Jo(annis), olim marchionis Mo- ravie,2 quid scribere debeam aut cuius carminis textura vestire materiam, ignoro simpliciter omni poetali iuvamine destitutus. Nam in ultimis iam vite sue temporibus adeo magnifice et fideli studio prosecutus est libertatem et omnes commoditates Olomuc. ecclesie, ut michi merito tribuatur eciam privilegialis 1 Das Weitere enthält Klagen über die böse und verdorbene Zeit. 2 Markgraf Johann starb am 12. November 1375.
56 tantis Sibille molestiam, que nescio quo spiritu edocta prophe- tico mundi presentis condicionem instabilem deteriorari con- tinuo prophetavit, nam permittente altissimo omnia fuerunt (sic, ruunt?) in dubium, que aliquando certa fuerunt etc....1 47 (278 b) Conqueritur cuidam nobili domine de famulo mariti ipsius. Nobilissima domina etc. Quia famulus ille nobilis viri vestri mariti, non tam divino timore quam humano pudore di- missus, in dedecus magnum sexus feminei instigante dyabolo tantum nephas presumpsit, non tam cogitamine sed opere per- petravit, et hoc sexum muliebrem respiciat, qui semper est omni veneracione colendus, nos adversus neglectores iusticie nostros homines multum affectaremus procedere, ut via tantis nequiciosis ausibus amodo clauderetur. Sed quia vestra mu- liebris et benigna intersit nobilitas, non volentes vestris desi- deriis refragari, nostris hominibus, pro quibus nunc supplicat vestra benignitas, ad peticionis vestre ymmo verius mandati pronam iusticiam indulgemus veniam post reatum plura facturi ad vestri honoris insignia, eciam si casus contingeret in maiore. Datum etc.... (Nobiliss. domine A. consorti nob. viri domini de Hol- stein, nostri fidelis.) 48 (279). Archiepiscopo Pragensi de morte marchionis Moravie. Reverendissime pater etc. Super obitu felicis memorie ac recordacionis Illustris principis Jo(annis), olim marchionis Mo- ravie,2 quid scribere debeam aut cuius carminis textura vestire materiam, ignoro simpliciter omni poetali iuvamine destitutus. Nam in ultimis iam vite sue temporibus adeo magnifice et fideli studio prosecutus est libertatem et omnes commoditates Olomuc. ecclesie, ut michi merito tribuatur eciam privilegialis 1 Das Weitere enthält Klagen über die böse und verdorbene Zeit. 2 Markgraf Johann starb am 12. November 1375.
Strana 57
57 materia lamentandi, sicut eciam lacrimarum fontem producit dolor intensus ex oculis et interne mentis lacrimosa suspiria letibus inundantes oculi nequeunt occultare. Quomodo etenim dolor iste capietur in cesare, quis luctus pectus id occupabit piissimum, dum unico duntaxat fratre germano se spoliatum aspiciet, quem nulla potencia nullaque prudencia aut sollici- tudinis poterit opera revocare. Ideoque Rev. pater etc. supplico D. Ve precibus humilibus et devotis, quatenus a mente cesarea sanis vestris persuasionibus, que ab ore vestro dulcissimo velud a quodam beato fonte emanare sueverunt, dolorem amaritudinis avertere dignemini. Satis enim est nobis omnibus fidelibus et levotis regni et corone Boemie in uno germanorum suscepisse acturam et procul dubio in diuturna vita cesaris omnipotentis lei consolacionibus indigemus, quem una vobiscum conservet leus etc.... 49 (280). Conqueritur cesari super cives Pragenses, quia sororio suo uxorem ipsius rapuerunt. Serenissime etc. Sacramenti coniugalis violacionem nequis- imam sacre V. Müis Serenitas cordi recipiat et ad reducendum n melius enormitatem tam probrosi excessus celsitudo Cesarea heditetur, ut super hiis in die possitis ultimati judicii cum udacia respondere. Buslaides! etenim cives Pragenses, spiritu uadente maligno, cum certis suis in hoc scelere complicibus n tam infelici atque dampnabili proposito congregati, judici Mutensi,2 servitori et fideli Mtis cesaree, de ipsa civitate Mu- ensi palam et in conspectu multorum legittimam suam coniugem apuerunt, que adventus eorum conscia asperitatis (sic, aspor- atis) pecuniis, clenodiis et rebus aliis, quas idem sororius meus argicione mea pridem obtinuit, tam inpia quam eciam iniqua oluntate recessit et in contemptum sacramenti coniugalis adhuc n civitate Pragensi in obstinati sui cordis malicia perseverat, on utique sine consilio Buslaidum, qui sicut alias seduxerunt andem sic et ipsam (in) continuacione semper animacione con- umant (sic, confirmant), ut addendo scelus sceleri absque spe 1 Ich meine, dass damit die Prager Bürgerfamilie des Bohuslaw (Wolfram) verstanden wird, also Bohuslaides = Buslaides (Tomek, Praha II, 443). 2 Rudolfus (Rudlinus), judex Mutensis; v. Nr. 51.
57 materia lamentandi, sicut eciam lacrimarum fontem producit dolor intensus ex oculis et interne mentis lacrimosa suspiria letibus inundantes oculi nequeunt occultare. Quomodo etenim dolor iste capietur in cesare, quis luctus pectus id occupabit piissimum, dum unico duntaxat fratre germano se spoliatum aspiciet, quem nulla potencia nullaque prudencia aut sollici- tudinis poterit opera revocare. Ideoque Rev. pater etc. supplico D. Ve precibus humilibus et devotis, quatenus a mente cesarea sanis vestris persuasionibus, que ab ore vestro dulcissimo velud a quodam beato fonte emanare sueverunt, dolorem amaritudinis avertere dignemini. Satis enim est nobis omnibus fidelibus et levotis regni et corone Boemie in uno germanorum suscepisse acturam et procul dubio in diuturna vita cesaris omnipotentis lei consolacionibus indigemus, quem una vobiscum conservet leus etc.... 49 (280). Conqueritur cesari super cives Pragenses, quia sororio suo uxorem ipsius rapuerunt. Serenissime etc. Sacramenti coniugalis violacionem nequis- imam sacre V. Müis Serenitas cordi recipiat et ad reducendum n melius enormitatem tam probrosi excessus celsitudo Cesarea heditetur, ut super hiis in die possitis ultimati judicii cum udacia respondere. Buslaides! etenim cives Pragenses, spiritu uadente maligno, cum certis suis in hoc scelere complicibus n tam infelici atque dampnabili proposito congregati, judici Mutensi,2 servitori et fideli Mtis cesaree, de ipsa civitate Mu- ensi palam et in conspectu multorum legittimam suam coniugem apuerunt, que adventus eorum conscia asperitatis (sic, aspor- atis) pecuniis, clenodiis et rebus aliis, quas idem sororius meus argicione mea pridem obtinuit, tam inpia quam eciam iniqua oluntate recessit et in contemptum sacramenti coniugalis adhuc n civitate Pragensi in obstinati sui cordis malicia perseverat, on utique sine consilio Buslaidum, qui sicut alias seduxerunt andem sic et ipsam (in) continuacione semper animacione con- umant (sic, confirmant), ut addendo scelus sceleri absque spe 1 Ich meine, dass damit die Prager Bürgerfamilie des Bohuslaw (Wolfram) verstanden wird, also Bohuslaides = Buslaides (Tomek, Praha II, 443). 2 Rudolfus (Rudlinus), judex Mutensis; v. Nr. 51.
Strana 58
58 venie remaneat in peccatis, non absque sororii mei multo rubore et in meam ignominiam, qui hoc nostri omnium fida presumpcione tractavi. Quocirca humilitate condigna et ex toto intimi cordis affectu supplico cesaree Mti, ut adhibitis ecclesia- sticis et mundanis principibus et ceteris fidelibus Ve S. Mtis huic tam magne corruptele, que vergit in communem honorem sacrati coniugii, Celsitudo dignetur cesarea de optimo remedio provi- dere. Serenissimam personam vestram sanam et incolumem conservare dignetur altissimus etc. Datum etc. (Serenitatis Ces: indigna creatura Olomuc. ep. Johannes. 50 (281) Litera familiaritatis. Dei etc. Honorabili etc. domino Jo. cantori et canonico Lubucensi, familiari domestico et secretario suo dilecto salutem etc. Quamvis illa clarissima et privilegiata familiaritas, qua quidem curia Serenissimi etc. cesaris personam vestram multo iam tempore digne compatitur, tantis vos laudum et preconiorum titulis efferre noscatur, ut quasi nobis imputetur indiscreta pre- sumpcio, talem virum in gremium nostre domesticitatis assumere, quem continuo clarificat fulgens illa Imperialis Serenitas, ut videamur clarissime solis fulgorem vilis quidem stipule facibus adiuvare, tamen habendo respectum ad fidem vestram et inte- gerrime virtutis constanciam, quibus actenus sub nostro regi- mine, dum cancellariato cesaris preessemus officio, fidelis animi grata promptitudine laborastis, memores antique dileccionis et flagrantis desiderii affecciones amicas, quibus consuevimus vestram personam diligere a die contracte noticie cunctis tem- poribus retroactis, vos non tam in familiarem secretarium, quam amicum et socium tenore presencium animo deliberato et affectu sincero suscipimus, ut in nostri precordia pectoris cum dilectis nostris amicis et sociis amodo sub stabilis amicicie et socie- tatis federe manuteneatis et nostre domus munere et privilegiis in domino gaudeatis, presencium etc.... 1 Lübeck oder Lebus (?). Vielleicht ist hier Johann von Gelnhausen ver- standen, der unter Johann von Neumarkt in der kaiserlichen Kanzlei diente; vgl. Nr. 44.
58 venie remaneat in peccatis, non absque sororii mei multo rubore et in meam ignominiam, qui hoc nostri omnium fida presumpcione tractavi. Quocirca humilitate condigna et ex toto intimi cordis affectu supplico cesaree Mti, ut adhibitis ecclesia- sticis et mundanis principibus et ceteris fidelibus Ve S. Mtis huic tam magne corruptele, que vergit in communem honorem sacrati coniugii, Celsitudo dignetur cesarea de optimo remedio provi- dere. Serenissimam personam vestram sanam et incolumem conservare dignetur altissimus etc. Datum etc. (Serenitatis Ces: indigna creatura Olomuc. ep. Johannes. 50 (281) Litera familiaritatis. Dei etc. Honorabili etc. domino Jo. cantori et canonico Lubucensi, familiari domestico et secretario suo dilecto salutem etc. Quamvis illa clarissima et privilegiata familiaritas, qua quidem curia Serenissimi etc. cesaris personam vestram multo iam tempore digne compatitur, tantis vos laudum et preconiorum titulis efferre noscatur, ut quasi nobis imputetur indiscreta pre- sumpcio, talem virum in gremium nostre domesticitatis assumere, quem continuo clarificat fulgens illa Imperialis Serenitas, ut videamur clarissime solis fulgorem vilis quidem stipule facibus adiuvare, tamen habendo respectum ad fidem vestram et inte- gerrime virtutis constanciam, quibus actenus sub nostro regi- mine, dum cancellariato cesaris preessemus officio, fidelis animi grata promptitudine laborastis, memores antique dileccionis et flagrantis desiderii affecciones amicas, quibus consuevimus vestram personam diligere a die contracte noticie cunctis tem- poribus retroactis, vos non tam in familiarem secretarium, quam amicum et socium tenore presencium animo deliberato et affectu sincero suscipimus, ut in nostri precordia pectoris cum dilectis nostris amicis et sociis amodo sub stabilis amicicie et socie- tatis federe manuteneatis et nostre domus munere et privilegiis in domino gaudeatis, presencium etc.... 1 Lübeck oder Lebus (?). Vielleicht ist hier Johann von Gelnhausen ver- standen, der unter Johann von Neumarkt in der kaiserlichen Kanzlei diente; vgl. Nr. 44.
Strana 59
59 51 (282). Archiepiscopo Pragensi super duobus effectibus, primo super morte fratris sui, secundo de materia sororii ipsius. Reverendissime etc. Super illa misericordi compassione, qua michi et sororio meo dilecto Rudolfo, judici Mutensi, 1 circa tam enorme delictum raptus sue coniugis et impiam lacera- cionem supellectilium domus eius condoluit et compassa est Vener. vestra ymmo dominabilis michi semper paternitas, ad immensas graciarum acciones dominacioni vestre reverenter assurgo, volens hoc idem oracionum pariter et obsequiorum meorum ... grata vicissitudine compensare, supplicans super duobus rerum effectibus propicie michi dominacioni vestre pre- cibus humilibus et devotis, primum quod super lamentabili communis fratris nostri domini Pauli de Jenczen(stein),2 quem improvise et calumpniose mortis livor assumpsit, consolacionem benignam prudencia vestra divini muneris adiuta presidiis feliciter ac sapienter assumat. Nam in deploracione nimia casum huiusmodi decus (sic, deus?) vehementer offenditur ve- nerabilis apostoli sacro testimonio proclamante, quantum tristicia huius seculi mortem, ut idem ait apostolus, operatur, sed po- cius animo queso consurgere, pie pater, eo quod non in totum vos fratribus me superstite orbavit altissimus, qui paratus existo fraterne fidei officio vobiscum et cum vestris omnibus, carceris (et) mortis si opus angustias introire. Secundo quod super ante- cedenti materia sororii mei predicti accepta intencione ipsius et circumstanciarum molestiis intellectis sibi, quemadmodum ego de immensa vestra benignitate confido, dignetur vestra clemen- cia consulere graciose. Datum etc.... 52 (283). Marchioni Moravie, ut subveniat cuidam in xx marcis reddituum, vel co marc. paratorum. Serenissime etc.... igitur non pigeat domiuum meum Ser. Judocum marchionem Moravie etc.... rore pietatis et 1 Rudolfus (Rudlinus), judex Mutensis (Hohenmauth in Böhmen); vgl. Pelzel, Kaiser Karl IV., II., 735. Paulus de Jenczenstein, camerae regni Bohemiae notarius (vgl. Nr. 22), Bruder des Prager Erzbischofs Johann Očko, Vater des nachmaligen
59 51 (282). Archiepiscopo Pragensi super duobus effectibus, primo super morte fratris sui, secundo de materia sororii ipsius. Reverendissime etc. Super illa misericordi compassione, qua michi et sororio meo dilecto Rudolfo, judici Mutensi, 1 circa tam enorme delictum raptus sue coniugis et impiam lacera- cionem supellectilium domus eius condoluit et compassa est Vener. vestra ymmo dominabilis michi semper paternitas, ad immensas graciarum acciones dominacioni vestre reverenter assurgo, volens hoc idem oracionum pariter et obsequiorum meorum ... grata vicissitudine compensare, supplicans super duobus rerum effectibus propicie michi dominacioni vestre pre- cibus humilibus et devotis, primum quod super lamentabili communis fratris nostri domini Pauli de Jenczen(stein),2 quem improvise et calumpniose mortis livor assumpsit, consolacionem benignam prudencia vestra divini muneris adiuta presidiis feliciter ac sapienter assumat. Nam in deploracione nimia casum huiusmodi decus (sic, deus?) vehementer offenditur ve- nerabilis apostoli sacro testimonio proclamante, quantum tristicia huius seculi mortem, ut idem ait apostolus, operatur, sed po- cius animo queso consurgere, pie pater, eo quod non in totum vos fratribus me superstite orbavit altissimus, qui paratus existo fraterne fidei officio vobiscum et cum vestris omnibus, carceris (et) mortis si opus angustias introire. Secundo quod super ante- cedenti materia sororii mei predicti accepta intencione ipsius et circumstanciarum molestiis intellectis sibi, quemadmodum ego de immensa vestra benignitate confido, dignetur vestra clemen- cia consulere graciose. Datum etc.... 52 (283). Marchioni Moravie, ut subveniat cuidam in xx marcis reddituum, vel co marc. paratorum. Serenissime etc.... igitur non pigeat domiuum meum Ser. Judocum marchionem Moravie etc.... rore pietatis et 1 Rudolfus (Rudlinus), judex Mutensis (Hohenmauth in Böhmen); vgl. Pelzel, Kaiser Karl IV., II., 735. Paulus de Jenczenstein, camerae regni Bohemiae notarius (vgl. Nr. 22), Bruder des Prager Erzbischofs Johann Očko, Vater des nachmaligen
Strana 60
60 misericordie flumina super exulem Stoyslaum, qui ex innocen- cia dampnis percutitur, dulci profluvio dignanter effundere..., ut sibi et suo filio alicubi assignentur pro vita ipsorum xx marce reddituum aut sibi ducente marce proveniant in prompta pe- cunia, ut omnipotentis domini graciam consequamini in auxilio oportuno.1 Serenissimam etc.... 53 (284). Olomucensis narrat episcopo Ffrisingensi,2 qualiter sit destitutus officio cancellariatus, ut exinde non turbetur. Reverendissime etc. Si ad vestri presenciam pervenit hec novitas, qua Serenissimus dominus noster Imperator nos a cancellariatus sue removit officio, non turbemini neque aliquam sumatis inde melancolie materiam, quoniam desidia nostra, quam seniles anni adducere consueverunt, illud procul dubio requirebat, qui iam in valitudine positi neque ymaginacioni dictaminum seu expressioni verborum amplius valebamus. Con- servet Rev. etc.... 54 (285). Cuidam magistro Jo. narrando, quod ulterius non indigeat medico. Venerabilis amice etc. Licet in tempore transacto super habendo medico industri aliquocies vobiscum locuti fuerimus ymmo sumus et solerti studio vos rogamus, quod talem nobis virum velletis ydoneum et expedientem nostris profectibus ordinare, tamen quia dominus noster Imperator considerata nostra desidia, que velud pedissequa annos seniles consequitur, nos a cancellariatus submovit officio, alium juvenem fultum viribus et ingenio subrogando, nos certe novercante fortuna, que sic vultu meretrico facta nostra decrevit respicere, non tantum diligimus vite presentis procurare compendia, sicut ali- quando faciebamus, dum emula virtutis fortune malignitas nobis virginalis aspectus candore placido flavescebat, propter Erzbischofs Johann von Jenczenstein, † 18. December 1375; vgl. Loserth, im Arch. f. österr. Gesch., Bd. LV, S. 273 und 289. 1 Vgl. Nr. 42. 2 Paul von Harrach, Bischof von Freising 1359—1377.
60 misericordie flumina super exulem Stoyslaum, qui ex innocen- cia dampnis percutitur, dulci profluvio dignanter effundere..., ut sibi et suo filio alicubi assignentur pro vita ipsorum xx marce reddituum aut sibi ducente marce proveniant in prompta pe- cunia, ut omnipotentis domini graciam consequamini in auxilio oportuno.1 Serenissimam etc.... 53 (284). Olomucensis narrat episcopo Ffrisingensi,2 qualiter sit destitutus officio cancellariatus, ut exinde non turbetur. Reverendissime etc. Si ad vestri presenciam pervenit hec novitas, qua Serenissimus dominus noster Imperator nos a cancellariatus sue removit officio, non turbemini neque aliquam sumatis inde melancolie materiam, quoniam desidia nostra, quam seniles anni adducere consueverunt, illud procul dubio requirebat, qui iam in valitudine positi neque ymaginacioni dictaminum seu expressioni verborum amplius valebamus. Con- servet Rev. etc.... 54 (285). Cuidam magistro Jo. narrando, quod ulterius non indigeat medico. Venerabilis amice etc. Licet in tempore transacto super habendo medico industri aliquocies vobiscum locuti fuerimus ymmo sumus et solerti studio vos rogamus, quod talem nobis virum velletis ydoneum et expedientem nostris profectibus ordinare, tamen quia dominus noster Imperator considerata nostra desidia, que velud pedissequa annos seniles consequitur, nos a cancellariatus submovit officio, alium juvenem fultum viribus et ingenio subrogando, nos certe novercante fortuna, que sic vultu meretrico facta nostra decrevit respicere, non tantum diligimus vite presentis procurare compendia, sicut ali- quando faciebamus, dum emula virtutis fortune malignitas nobis virginalis aspectus candore placido flavescebat, propter Erzbischofs Johann von Jenczenstein, † 18. December 1375; vgl. Loserth, im Arch. f. österr. Gesch., Bd. LV, S. 273 und 289. 1 Vgl. Nr. 42. 2 Paul von Harrach, Bischof von Freising 1359—1377.
Strana 61
61 quod non indigentes ultra medico, qui proroget ingrata nobis lucis presentis tempora, vobis grates magnificas corde sincero refundimus de tam benigne vestre benevolencia voluntatis. Sanum vos etc.... 55 (286). Episcopo Luthomisslensi volens exequi mandatum ipsius.1 56 (287). Compatitur cesari de suis passionibus et honorem suum ampliando. Serenissime etc. Si Saturni algerosa frigiditas ac iniqui Martis nequicia livorosi aspectus voltu meretrico quietem sani- tatis cesaree ausu nephando turbarunt, non se molestet in ali- quo cesarea cordis generosa tranquillitas etc.... Quibus super cesaris passionibus cancellarii fides compatitur atque dolet et grande (sic, grandem) ob hoc sibi recipit indignus cesaris iste sed integerrime fidei cancellarius admirandi materiam, quid mentem principis augusti detineat, aut que sit racio, cuius inductu tam diuturno tempore tante possit absenciam fidei tollerare. Etenim si cancellarius non est auri vel argenti mo- netalis excultor..., aurum tamen et argentum lingwe pro invictissimi cesaris ampliandis honoribus adeo racionis lima et exacte cure diligenciis expolivit, ut in hoc orbis universi testi- monia vociferentur et clament augustalis potencie gloriam et honorem. Cuius invictissimam personam sanam etc.... 57 (288). Olomucensis scribit regi Ungarie epistolam ipsum commendando in eadem. Corporis deiecta segnicie musa pyerides in arundine tenui eloquio nudata lasciviens a fronte felicem intrabis Panoniam clarissimam faciem inspectura regentis ... Quid igitur facies et ad quid tui conatus dirigetur intencio, orabis certe et preces fundes illi creatori altissimo, ut non tantum pegazei fluminis dulci nectare aut nobilibus aquis e fonte castellio, qui cordis ariditatem dignetur perfundere, sed illius torrentis profluvio 1 Enthält nichts Bemerkenswerthes, nur Ergebenheitsversicherungen u. dgl.
61 quod non indigentes ultra medico, qui proroget ingrata nobis lucis presentis tempora, vobis grates magnificas corde sincero refundimus de tam benigne vestre benevolencia voluntatis. Sanum vos etc.... 55 (286). Episcopo Luthomisslensi volens exequi mandatum ipsius.1 56 (287). Compatitur cesari de suis passionibus et honorem suum ampliando. Serenissime etc. Si Saturni algerosa frigiditas ac iniqui Martis nequicia livorosi aspectus voltu meretrico quietem sani- tatis cesaree ausu nephando turbarunt, non se molestet in ali- quo cesarea cordis generosa tranquillitas etc.... Quibus super cesaris passionibus cancellarii fides compatitur atque dolet et grande (sic, grandem) ob hoc sibi recipit indignus cesaris iste sed integerrime fidei cancellarius admirandi materiam, quid mentem principis augusti detineat, aut que sit racio, cuius inductu tam diuturno tempore tante possit absenciam fidei tollerare. Etenim si cancellarius non est auri vel argenti mo- netalis excultor..., aurum tamen et argentum lingwe pro invictissimi cesaris ampliandis honoribus adeo racionis lima et exacte cure diligenciis expolivit, ut in hoc orbis universi testi- monia vociferentur et clament augustalis potencie gloriam et honorem. Cuius invictissimam personam sanam etc.... 57 (288). Olomucensis scribit regi Ungarie epistolam ipsum commendando in eadem. Corporis deiecta segnicie musa pyerides in arundine tenui eloquio nudata lasciviens a fronte felicem intrabis Panoniam clarissimam faciem inspectura regentis ... Quid igitur facies et ad quid tui conatus dirigetur intencio, orabis certe et preces fundes illi creatori altissimo, ut non tantum pegazei fluminis dulci nectare aut nobilibus aquis e fonte castellio, qui cordis ariditatem dignetur perfundere, sed illius torrentis profluvio 1 Enthält nichts Bemerkenswerthes, nur Ergebenheitsversicherungen u. dgl.
Strana 62
62 sitim tuam debriet, qui a dextro templi latere sua bonitate consurgens imbrifici roris aspergine universam terre super- ficiem sua dulcedine non desinit irrigare, ut sic aliquando tanto regi placeas, qui cunctis orbis regibus veluti sagitancium meta dudum expositus et ponitur in exemplum. Prospiciant etenim omnes reges terre, et qui temporalis huius decursus sorciuntur imperio (sic), qualiter in hoc rege Panonie velud in speculo suos contemplentur actus et vitam, ibi etenim in- veniet Julii Cesaris ferventem audaciam, Pompei sapienciam, Catonis rigorem, Bruti mansuetudinem et amorem publicum fidelis Fabricii, ita ut nichil desit eisdem, quin ad instar regine Sabba ab ultimis suis finibus veniant, magni quidem audituri sapienciam Salomonis. Quid est enim, quod inter virtutes valeat de racione censeri, quod ille rex non fecerit, quo non claruerit cunctis mortalibus homo mundi? Ut enim juvenilis etatis eius incunabula hac vice preteream, qualis fuit iste in compescendis scismaticis, in domandis gentilibus et in ea vin- dicta, quam super morte sui germani sensit Italia alias Apulia?" Ipse est etenim, qui e faucibus tyrannorum matrem suam traxit Romanam ecclesiam, ipse est, qui sanct, catholice fidei intemerata jura custodiens blandus est subditis, severus pesti- ferus (sic) inimicis. Igitur in eius conspectu erubesce musa miserrima, non eleves oculos sed pectoris yma secretissima devocione contunde et eius Ser. principis magnam miseri- cordiam deprecare, ut sit fratri et amico tuo magistro Ulrico, suo familiari, propicius, nec propter hoc mei sit immemor, quem non Lethei fluminis ab eo distingwit oblivio... Vivat rex Pannonie, vivat igitur et iterum vivat, nec vite sit terminus, donec a vite presentis turbinibus idem ipse perveniat ad eter- nalis vite gaudia sempiterna. Datum etc.... 58 (289). Olomucensis scribit Imperatori petens ne detur emulis in obpro- brium et contemptum. Invictissime etc. Salvum te faciat deus omnipotens in suo nomine. Si servi tui fidelis, cui xxvi annis1 ex integro 1 Vgl. Einleitung, S. 10.
62 sitim tuam debriet, qui a dextro templi latere sua bonitate consurgens imbrifici roris aspergine universam terre super- ficiem sua dulcedine non desinit irrigare, ut sic aliquando tanto regi placeas, qui cunctis orbis regibus veluti sagitancium meta dudum expositus et ponitur in exemplum. Prospiciant etenim omnes reges terre, et qui temporalis huius decursus sorciuntur imperio (sic), qualiter in hoc rege Panonie velud in speculo suos contemplentur actus et vitam, ibi etenim in- veniet Julii Cesaris ferventem audaciam, Pompei sapienciam, Catonis rigorem, Bruti mansuetudinem et amorem publicum fidelis Fabricii, ita ut nichil desit eisdem, quin ad instar regine Sabba ab ultimis suis finibus veniant, magni quidem audituri sapienciam Salomonis. Quid est enim, quod inter virtutes valeat de racione censeri, quod ille rex non fecerit, quo non claruerit cunctis mortalibus homo mundi? Ut enim juvenilis etatis eius incunabula hac vice preteream, qualis fuit iste in compescendis scismaticis, in domandis gentilibus et in ea vin- dicta, quam super morte sui germani sensit Italia alias Apulia?" Ipse est etenim, qui e faucibus tyrannorum matrem suam traxit Romanam ecclesiam, ipse est, qui sanct, catholice fidei intemerata jura custodiens blandus est subditis, severus pesti- ferus (sic) inimicis. Igitur in eius conspectu erubesce musa miserrima, non eleves oculos sed pectoris yma secretissima devocione contunde et eius Ser. principis magnam miseri- cordiam deprecare, ut sit fratri et amico tuo magistro Ulrico, suo familiari, propicius, nec propter hoc mei sit immemor, quem non Lethei fluminis ab eo distingwit oblivio... Vivat rex Pannonie, vivat igitur et iterum vivat, nec vite sit terminus, donec a vite presentis turbinibus idem ipse perveniat ad eter- nalis vite gaudia sempiterna. Datum etc.... 58 (289). Olomucensis scribit Imperatori petens ne detur emulis in obpro- brium et contemptum. Invictissime etc. Salvum te faciat deus omnipotens in suo nomine. Si servi tui fidelis, cui xxvi annis1 ex integro 1 Vgl. Einleitung, S. 10.
Strana 63
63 laboris affliccionis legem posuit tua Serenitas, ut eciam anima sua defecerit in maximis tediis et erumpnis, pia clemencia dignaberis reminisci eius utique servitoris tui fidelis, qui non communia multis concessa sed mirabilia paucis data desuper xxVI annis operatus est in tuis obsequiis, cuius eciam ingeniosa sublimitas manifesta devulgacione multorum in omnem terram exivit in augmentum tui nominis sacri et honoris, nec per- mittas dive cesar, ut verecunda pauperies illum a tuis expellat obsequiis, qui nunquam blandimento zophistico sed in veritate servivit, ita ut iusto dei iudicio non sit dandus emulis in obpro- brium seu contemptum, neque sustineat insignis illa tua Celsi- tudo cesarea, Olomucensem tuum episcopum, fidelem constancia industria quidem ydoneum, tibi utilem sibi nocuum, non tam a suis quam eciam a tuis hostibus derideri. Nullus etenim an (sic) venerator honoris tibi audebit consulere, ut illi deficias, qui et scivit et potuit et voluit tue preclare Majestati insignia artificiose mentis ingenio venerari. Datum etc.... 59 (290). Imperatori, se excusando apud eundem, conquerens super emulos, cum aliis pulcris narracionibus. Pie cesar! Etsi Majestatis tue cancellarius, fidelis eciam tuus episcopus, in consiliis tui honoris versatus est, si quorum- libet adversancium tibi peccatorum vias exhorruit, neque a iuventute sua sedit in aliqua cathedrali quiete, sed ad honorem cesareum adversus pestilentes quoslibet constantissime fidei dili- gencia laboravit in legibus et mandatis tuis, non solum in- terioris hominis meditacione versatus, qui preceptis cesareis diebus ac noctibus obedivit. Quoniam igitur ab imperialis benignitatis separatur irriguo, ut humore tue subvencionis de- ficiente germinare non valeat, qui alias veluti lignum plantatum secus aquarum impetum infrondes floris fructus et folia pullu- laret, nunc vero folia aliquando grate tibi arboris cogimur de- fluere, nec prosperari valebit in aliquo, quem non sui culpa sed informacione quorundam, quos tractu temporis velud pul- verem a facie venti furor indignacionis tue proiecit (sic, proiiciet), in paupertatis palea derelinquis, et dum tales impii, qui me persecuntur indebite, apparere non audebunt in tue
63 laboris affliccionis legem posuit tua Serenitas, ut eciam anima sua defecerit in maximis tediis et erumpnis, pia clemencia dignaberis reminisci eius utique servitoris tui fidelis, qui non communia multis concessa sed mirabilia paucis data desuper xxVI annis operatus est in tuis obsequiis, cuius eciam ingeniosa sublimitas manifesta devulgacione multorum in omnem terram exivit in augmentum tui nominis sacri et honoris, nec per- mittas dive cesar, ut verecunda pauperies illum a tuis expellat obsequiis, qui nunquam blandimento zophistico sed in veritate servivit, ita ut iusto dei iudicio non sit dandus emulis in obpro- brium seu contemptum, neque sustineat insignis illa tua Celsi- tudo cesarea, Olomucensem tuum episcopum, fidelem constancia industria quidem ydoneum, tibi utilem sibi nocuum, non tam a suis quam eciam a tuis hostibus derideri. Nullus etenim an (sic) venerator honoris tibi audebit consulere, ut illi deficias, qui et scivit et potuit et voluit tue preclare Majestati insignia artificiose mentis ingenio venerari. Datum etc.... 59 (290). Imperatori, se excusando apud eundem, conquerens super emulos, cum aliis pulcris narracionibus. Pie cesar! Etsi Majestatis tue cancellarius, fidelis eciam tuus episcopus, in consiliis tui honoris versatus est, si quorum- libet adversancium tibi peccatorum vias exhorruit, neque a iuventute sua sedit in aliqua cathedrali quiete, sed ad honorem cesareum adversus pestilentes quoslibet constantissime fidei dili- gencia laboravit in legibus et mandatis tuis, non solum in- terioris hominis meditacione versatus, qui preceptis cesareis diebus ac noctibus obedivit. Quoniam igitur ab imperialis benignitatis separatur irriguo, ut humore tue subvencionis de- ficiente germinare non valeat, qui alias veluti lignum plantatum secus aquarum impetum infrondes floris fructus et folia pullu- laret, nunc vero folia aliquando grate tibi arboris cogimur de- fluere, nec prosperari valebit in aliquo, quem non sui culpa sed informacione quorundam, quos tractu temporis velud pul- verem a facie venti furor indignacionis tue proiecit (sic, proiiciet), in paupertatis palea derelinquis, et dum tales impii, qui me persecuntur indebite, apparere non audebunt in tue
Strana 64
64 discussionis judicio, ego intrepidus apparebo in tuorum fidelium diligenti consilio, dum viam agnosces innocentis a facie et im- piorum fidelium oblatrancium incurvas quidem obliqui propositi semitas reprobabis. Tuus servus familias non desiderans manumitti et liber- tati dari. 60 (291). Imperatori, quod ulterius nolit delectari in libris gentilium. Invictissime etc. Non montem hymetium thymi fragrantem odoribus, non musarum eliconios colles seu latices parnazei bicipitis ... servi tui fidelis animus concupiscit, sed pocius ad salutares ipsius aque rores salvificos indesinenter aspirat, que dextro templi latere, nescio qua impetuosa quidem amenitate et amena impetuositate prosiliens, supernam illam civitatem conspicuo liquore letificat et eterna salute corroborat ad quos pervenit universos. Absit enim a me, ut amplius in libris delecter gentilium cum reprobato Saule sacrilego, qui spiritum phitonis usquequaque detestor, absitque eciam, ut umquam ad aures meas degrata (sic, deguttata?) pravi Thome stillarunt (sic), quem velud scismaticum de nigromancie perfidia illa tua Imperialis serenitas suspicatur, ymmo iste tuus fidelis tibi scribens presencia divino fultus auxilio cum beato David cytharam divine laudis et plectro cordis et in animi devocione deliberavit amplecti, et impositum suis humeris codicem evan- gelicum in humilitate spiritus sub spe salutis eterne cum timore semper dominico baiulare. Currat igitur novus tuus Magde- burgensis antistes 1 Marte propicio et cum Ismahele tempo- ralium hilarescat libamine, ut sicut optime sapiet butirum saxo- nicum, sic et eidem Ootus (?) 2 ille civilis desipiat, quoniam sui Magdeburgenses magna pietate reservant pro baculo pasto- rali, ego vero in beato Ysaac domini repromissione contentus magis eligo, sub naturalis domini mei, regis Boemie, protec- cionis et gracie presidio communiri, ut pro meis laboribus et 1 Erzbischof von Magdeburg 1368—1372 war Albert von Sternberg, dar- auf (1372—1381) der Leitomischler Bischof Petrus Gelyto; Albert von Sternberg kam wieder nach Leitomischl. Diese Stelle bezieht sich wohl auf Petrus Gelyto. Mit dem Abbreviaturzeichen über dem o. Die ganze Stelle ist undeut- lich geschrieben. 60) &. k. so e (&:t. v 63), &x. p.121a (č.261) - vl Pýwa, 1/. M2. Bok Vllb. Sh
64 discussionis judicio, ego intrepidus apparebo in tuorum fidelium diligenti consilio, dum viam agnosces innocentis a facie et im- piorum fidelium oblatrancium incurvas quidem obliqui propositi semitas reprobabis. Tuus servus familias non desiderans manumitti et liber- tati dari. 60 (291). Imperatori, quod ulterius nolit delectari in libris gentilium. Invictissime etc. Non montem hymetium thymi fragrantem odoribus, non musarum eliconios colles seu latices parnazei bicipitis ... servi tui fidelis animus concupiscit, sed pocius ad salutares ipsius aque rores salvificos indesinenter aspirat, que dextro templi latere, nescio qua impetuosa quidem amenitate et amena impetuositate prosiliens, supernam illam civitatem conspicuo liquore letificat et eterna salute corroborat ad quos pervenit universos. Absit enim a me, ut amplius in libris delecter gentilium cum reprobato Saule sacrilego, qui spiritum phitonis usquequaque detestor, absitque eciam, ut umquam ad aures meas degrata (sic, deguttata?) pravi Thome stillarunt (sic), quem velud scismaticum de nigromancie perfidia illa tua Imperialis serenitas suspicatur, ymmo iste tuus fidelis tibi scribens presencia divino fultus auxilio cum beato David cytharam divine laudis et plectro cordis et in animi devocione deliberavit amplecti, et impositum suis humeris codicem evan- gelicum in humilitate spiritus sub spe salutis eterne cum timore semper dominico baiulare. Currat igitur novus tuus Magde- burgensis antistes 1 Marte propicio et cum Ismahele tempo- ralium hilarescat libamine, ut sicut optime sapiet butirum saxo- nicum, sic et eidem Ootus (?) 2 ille civilis desipiat, quoniam sui Magdeburgenses magna pietate reservant pro baculo pasto- rali, ego vero in beato Ysaac domini repromissione contentus magis eligo, sub naturalis domini mei, regis Boemie, protec- cionis et gracie presidio communiri, ut pro meis laboribus et 1 Erzbischof von Magdeburg 1368—1372 war Albert von Sternberg, dar- auf (1372—1381) der Leitomischler Bischof Petrus Gelyto; Albert von Sternberg kam wieder nach Leitomischl. Diese Stelle bezieht sich wohl auf Petrus Gelyto. Mit dem Abbreviaturzeichen über dem o. Die ganze Stelle ist undeut- lich geschrieben. 60) &. k. so e (&:t. v 63), &x. p.121a (č.261) - vl Pýwa, 1/. M2. Bok Vllb. Sh
Strana 65
65 intemerate fidei devota constancia tamquam servus fidelis et prudens et si non ab homine saltem ab eterno patre familias eternalis tritici supereffluentem mensuram accipiam in tempore opportuno. Invictissime cesar, orator iste tuus dei misericor- diam supplici devocione precatur, ut post temporalis vite decursum flebilem in celestibus te coronet. Scriptum etc.... 61 (292). Imperatori explicat suam egestatem. Serenissime etc. Quamvis persona sim debilis, ut male michi conveniat itinerare sub yeme, presertim cum ipsa bru- malis austeritas inimica sit gelicidio senectutis, et licet ex- pensas itineris prorsus non habeam nisi ex contractibus mutui, ut me pro eisdem pecuniis expensalibus preter multa debita precedencia constituerim debitorem, tamen Mtis Ve statim visi- tabo presenciam, sed teste deo moram in vestra Imperiali curia continuare non possum, nisi vestre clemencie subsidio gracioso. Et super omnia scire vellem, unde michi tanta infe- licitas, quod, omnibus aliis familiaribus domus cesaree iuxta status ipsorum exigenciam consolacione grata gaudentibus, ego solus nullis meis demeritis poscentibus per tot annorum curricula velud patricidii reus exclusus fuerim, cui si iusticia respiceretur a cesare debebat utique pre multis aliis provideri. Serenissimam personam vestram etc.... 62 (293). Imperatori congaudendo de coronacione filii ipsius et de felici statu regni Boemie cum aliis. Serenissime etc. Scribentis famuli vestri in gaudio exul- tavit affeccio et eius precordia profunduntur alacritate festiva, dum audit, regnum et coronam Boemie cottidianis augeri pro- fectibus et tot et tantisque honoribus a domino preveniri. Nam ista Ser. principis domini nostri Boemie regis coronacio Boemica regia1 pacem et tranquillitatem regno et corone Boemie et 1 Im Original ist ,coronacio Boemica‘ deutlich geschrieben; wahrscheinlich sollte es aber heissen ,Romana', da Wenzel zum böhmischen Könige be- reits 1363 gekrönt wurde. Die Krönung zum römischen Könige fand am 6. Juli 1376 statt. Vgl. Nr. 65 und 206. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte.
65 intemerate fidei devota constancia tamquam servus fidelis et prudens et si non ab homine saltem ab eterno patre familias eternalis tritici supereffluentem mensuram accipiam in tempore opportuno. Invictissime cesar, orator iste tuus dei misericor- diam supplici devocione precatur, ut post temporalis vite decursum flebilem in celestibus te coronet. Scriptum etc.... 61 (292). Imperatori explicat suam egestatem. Serenissime etc. Quamvis persona sim debilis, ut male michi conveniat itinerare sub yeme, presertim cum ipsa bru- malis austeritas inimica sit gelicidio senectutis, et licet ex- pensas itineris prorsus non habeam nisi ex contractibus mutui, ut me pro eisdem pecuniis expensalibus preter multa debita precedencia constituerim debitorem, tamen Mtis Ve statim visi- tabo presenciam, sed teste deo moram in vestra Imperiali curia continuare non possum, nisi vestre clemencie subsidio gracioso. Et super omnia scire vellem, unde michi tanta infe- licitas, quod, omnibus aliis familiaribus domus cesaree iuxta status ipsorum exigenciam consolacione grata gaudentibus, ego solus nullis meis demeritis poscentibus per tot annorum curricula velud patricidii reus exclusus fuerim, cui si iusticia respiceretur a cesare debebat utique pre multis aliis provideri. Serenissimam personam vestram etc.... 62 (293). Imperatori congaudendo de coronacione filii ipsius et de felici statu regni Boemie cum aliis. Serenissime etc. Scribentis famuli vestri in gaudio exul- tavit affeccio et eius precordia profunduntur alacritate festiva, dum audit, regnum et coronam Boemie cottidianis augeri pro- fectibus et tot et tantisque honoribus a domino preveniri. Nam ista Ser. principis domini nostri Boemie regis coronacio Boemica regia1 pacem et tranquillitatem regno et corone Boemie et 1 Im Original ist ,coronacio Boemica‘ deutlich geschrieben; wahrscheinlich sollte es aber heissen ,Romana', da Wenzel zum böhmischen Könige be- reits 1363 gekrönt wurde. Die Krönung zum römischen Könige fand am 6. Juli 1376 statt. Vgl. Nr. 65 und 206. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte.
Strana 66
66 post vestrum obitum procurabit, ut qui semper pacem et tran- quillum statum christiani populi amavistis in vita, benedic- cionem omnipotentis dei et favorem tocius militantis ecclesie gratanter obtineat vestra Serenitas eciam fati peracto curriculo, quemadmodum decet amatorem iusticie et laudari a populo et a domino benedici. Ceterum Ser. princeps et metuendissime domine mi, de intimatis michi per Illustrem et magnificum principem d. ducem Thessinensem in negocio Wratislaviensis episcopi, ubi me immensa vestre mansuetudinis benignitas eciam ambulantem tam graciose respexit, Celsitudini cesaree non sicut debeo et facti atque divine pietatis requirit qualitas, sed sicut valeo ad immensas graciarum acciones reverenter assurgo, Serenitati vestre et proli nobilissime cunctis vite mee temporibus constanter diligenter et fidelissime serviturus. Et mitto nunc ad Sac. Mtis Ve presenciam honorabilem virum d. Ja. de ...1 Olomuc. canonicum, familiarem meum domesticum, expeditum in omnibus ad curiam Romanam transeundi, suppli- cans Mti cesaree precibus humilibus et devotis, quatenus eundem similiter in hiis, que finem concernunt eiusdem negocii, Celsi- tudo cesarea expedire dignetur ad honorem dei et pro con- solacione vestre fidelis et humilis creature etc... 63 (294). Imperatori, committens disposicionem rei ipsius voluntati. Serenissime etc. Inevitabili causa poscente et consueta oculorum meorum debilitate gravatus in Moraviam nunc revertor de innata vobis benignitate confidens, quod in materia Wratislav. ecclesie ita in mei absencia, quemadmodum presens existerem, agere dignabimini, illa utique, que meo statui congruunt et honori, si talem me cognovit vestra Serenitas, quod huiusmodi promocione dignus existam ex precedentibus industriis et labore. Si tamen disposicione divina vota mea frustrarentur effectu, non minus idem in Olomucensi ecclesia indesinens oracio mea saluti vestre deficiet, nam pro toto labore meo sufficit adeo ab ipsa Serenitate cesarea suscepisse preterita, ut causari non tenear, si promocione caruero in futurum. Et sic omnem dis- 1 Wohl Jacobus de Caplicz; vgl. Nr. 7.
66 post vestrum obitum procurabit, ut qui semper pacem et tran- quillum statum christiani populi amavistis in vita, benedic- cionem omnipotentis dei et favorem tocius militantis ecclesie gratanter obtineat vestra Serenitas eciam fati peracto curriculo, quemadmodum decet amatorem iusticie et laudari a populo et a domino benedici. Ceterum Ser. princeps et metuendissime domine mi, de intimatis michi per Illustrem et magnificum principem d. ducem Thessinensem in negocio Wratislaviensis episcopi, ubi me immensa vestre mansuetudinis benignitas eciam ambulantem tam graciose respexit, Celsitudini cesaree non sicut debeo et facti atque divine pietatis requirit qualitas, sed sicut valeo ad immensas graciarum acciones reverenter assurgo, Serenitati vestre et proli nobilissime cunctis vite mee temporibus constanter diligenter et fidelissime serviturus. Et mitto nunc ad Sac. Mtis Ve presenciam honorabilem virum d. Ja. de ...1 Olomuc. canonicum, familiarem meum domesticum, expeditum in omnibus ad curiam Romanam transeundi, suppli- cans Mti cesaree precibus humilibus et devotis, quatenus eundem similiter in hiis, que finem concernunt eiusdem negocii, Celsi- tudo cesarea expedire dignetur ad honorem dei et pro con- solacione vestre fidelis et humilis creature etc... 63 (294). Imperatori, committens disposicionem rei ipsius voluntati. Serenissime etc. Inevitabili causa poscente et consueta oculorum meorum debilitate gravatus in Moraviam nunc revertor de innata vobis benignitate confidens, quod in materia Wratislav. ecclesie ita in mei absencia, quemadmodum presens existerem, agere dignabimini, illa utique, que meo statui congruunt et honori, si talem me cognovit vestra Serenitas, quod huiusmodi promocione dignus existam ex precedentibus industriis et labore. Si tamen disposicione divina vota mea frustrarentur effectu, non minus idem in Olomucensi ecclesia indesinens oracio mea saluti vestre deficiet, nam pro toto labore meo sufficit adeo ab ipsa Serenitate cesarea suscepisse preterita, ut causari non tenear, si promocione caruero in futurum. Et sic omnem dis- 1 Wohl Jacobus de Caplicz; vgl. Nr. 7.
Strana 67
67 posicionem rei talis et ordinem voluntati cesaree recommendo, supplicans creatori altissimo etc. Servus vester Olomuc. episcopus Johannes. 64 (295). Remittit imperatori (sic, regi) magistrum in artibus, supplicando, ut ipsum reassumet in familiarem. Serenissime etc. Quemadmodum ego honorabilem et nobilem virum Jaroslaum de ... magistrum in artibus ad vestra mandata regia libenter accepi et officio meo durante in cancellaria cesarea benignis ad honorem vestrum prosequebar favoribus responderi, sic et nunc, cum ipse idem magister honorab. status sui uberem condicionem in cancellaria cesaris impedimentis obstantibus invenire non valeat, ipsum Regie Celsitudini vestre sub ea fiducia et integritate fidei et spe certa remitto, quem- admodum eum michi regie vestre benignitatis clemencia com- mendastis, supplicans precibus humilibus et devotis, quatenus attendentes patris, fratrum eius et amicorum eius obsequia et persone ipsius approbatam fidem et industriam, ipsum in familia- ritatis vestre gremium dignemini coassumere graciose, nam procul dubio in hoc et laudem hominum merebimini et graciam salvatoris. Datum etc.... 65 (296). Scribit regi Romanorum sibi congaudendo. Serenissime etc. Inter cetera dona consolacionis divine, quibus me multocies prevenit dei clemencia, nunquam michi dies talis exultacionis illuxit, qualem nunc cerno ostendi divi- nitate propicia, dum regnum nostrum et corona Boemie tante dignitatis excellencia decoratur, ut genitori vivo superillustrem filium, meum dominum, ad Imperialis culminis fasces eximios iam relacione veridica audiverim coronatum.1 O dies preclara ab omnibus colenda regnicolis et a me precipuis laudibus honoranda, in qua deus omnipotens Serenitatem divi Henrici, olim Imperatoris augusti et strenuitatem clare memorie super- illustris domini Iohannis, olim regis Boemie, in personam 1 Vgl. Nr. 62.
67 posicionem rei talis et ordinem voluntati cesaree recommendo, supplicans creatori altissimo etc. Servus vester Olomuc. episcopus Johannes. 64 (295). Remittit imperatori (sic, regi) magistrum in artibus, supplicando, ut ipsum reassumet in familiarem. Serenissime etc. Quemadmodum ego honorabilem et nobilem virum Jaroslaum de ... magistrum in artibus ad vestra mandata regia libenter accepi et officio meo durante in cancellaria cesarea benignis ad honorem vestrum prosequebar favoribus responderi, sic et nunc, cum ipse idem magister honorab. status sui uberem condicionem in cancellaria cesaris impedimentis obstantibus invenire non valeat, ipsum Regie Celsitudini vestre sub ea fiducia et integritate fidei et spe certa remitto, quem- admodum eum michi regie vestre benignitatis clemencia com- mendastis, supplicans precibus humilibus et devotis, quatenus attendentes patris, fratrum eius et amicorum eius obsequia et persone ipsius approbatam fidem et industriam, ipsum in familia- ritatis vestre gremium dignemini coassumere graciose, nam procul dubio in hoc et laudem hominum merebimini et graciam salvatoris. Datum etc.... 65 (296). Scribit regi Romanorum sibi congaudendo. Serenissime etc. Inter cetera dona consolacionis divine, quibus me multocies prevenit dei clemencia, nunquam michi dies talis exultacionis illuxit, qualem nunc cerno ostendi divi- nitate propicia, dum regnum nostrum et corona Boemie tante dignitatis excellencia decoratur, ut genitori vivo superillustrem filium, meum dominum, ad Imperialis culminis fasces eximios iam relacione veridica audiverim coronatum.1 O dies preclara ab omnibus colenda regnicolis et a me precipuis laudibus honoranda, in qua deus omnipotens Serenitatem divi Henrici, olim Imperatoris augusti et strenuitatem clare memorie super- illustris domini Iohannis, olim regis Boemie, in personam 1 Vgl. Nr. 62.
Strana 68
68 vestram, metuendissime mi domine, tam feliciter voluit inno- vari. Et si tocius orbis inde speratur leticia, Bohemiam tamen necesse est alacrioris festivitatis exultes (sic) in gaudio, de cuius gremio tantus exivit alumpnus, qui super reges et prin- cipes dominetur. Sic igitur Majestati regie humilis et devotus clericus vester Olomuc. episcopus, et fidem adhibere dignetur latori presencium vestra Regia Celsitudo etc.... 66 (297). Imperatori, explicando penuriam et defectus suos etc. Serenissime etc. Ad vocacionem literarum vestrarum, quas in die sancti S. primum accepi, eadem die iter assumpsi vestre Celsitudinis presenciam accedendi, et licet cum magna penuria, mutuatis expensalibus pecuniis, tamen cottidiano labore mode- ratis dietis, quemadmodum senii mei et debilitatis exquirit condicio, quantum possit accelero sub spe fortissima, quod benignitas vestra ad hoc precipue me vocaverit, ut clementis compassionis affectu velit, ymo ad plenum deliberaverit, me servum fidelissimum super huiusmodi tam notissimis meis de- fectibus consolari, qui super tempore clarissimi genitoris vestri, mei domini et deduccione felicium dierum S. Mtis vestre tam utiliter, fideliter, quam eciam constantissimi animi operosa dulcedine laboravit. Personam etc.... 67 (298). Imperatori (sic), ut ordinem satisfaccionis assumat super lesione seu invasione Olomuc. ecclesie cum aliis. Serenissime princeps1 etc. Dignetur V. Mtas et cara michi dominacio oculo pietatis inspicere multifarias lesiones, quibus occisus (sic) ille multipliciter atque superbe Olomucensem invasit ecclesiam et impio conatu turbavit et satisfaccionis ordinem in Die Ueberschrift dieser Formel hat wohl ,Imperatori', es kann jedoch dem Contexte nach nicht anders als ,marchioni‘ heissen (Markgraf Jodocus). Das in dieser Formel erwähnte Buch ist vielleicht die deutsche Ueber- setzung ,Das Leben des heil. Hieronymus', die Bischof Johann für die Markgräfin gemacht hatte. Vgl. Einleitung, S. 14, Anmerkung.
68 vestram, metuendissime mi domine, tam feliciter voluit inno- vari. Et si tocius orbis inde speratur leticia, Bohemiam tamen necesse est alacrioris festivitatis exultes (sic) in gaudio, de cuius gremio tantus exivit alumpnus, qui super reges et prin- cipes dominetur. Sic igitur Majestati regie humilis et devotus clericus vester Olomuc. episcopus, et fidem adhibere dignetur latori presencium vestra Regia Celsitudo etc.... 66 (297). Imperatori, explicando penuriam et defectus suos etc. Serenissime etc. Ad vocacionem literarum vestrarum, quas in die sancti S. primum accepi, eadem die iter assumpsi vestre Celsitudinis presenciam accedendi, et licet cum magna penuria, mutuatis expensalibus pecuniis, tamen cottidiano labore mode- ratis dietis, quemadmodum senii mei et debilitatis exquirit condicio, quantum possit accelero sub spe fortissima, quod benignitas vestra ad hoc precipue me vocaverit, ut clementis compassionis affectu velit, ymo ad plenum deliberaverit, me servum fidelissimum super huiusmodi tam notissimis meis de- fectibus consolari, qui super tempore clarissimi genitoris vestri, mei domini et deduccione felicium dierum S. Mtis vestre tam utiliter, fideliter, quam eciam constantissimi animi operosa dulcedine laboravit. Personam etc.... 67 (298). Imperatori (sic), ut ordinem satisfaccionis assumat super lesione seu invasione Olomuc. ecclesie cum aliis. Serenissime princeps1 etc. Dignetur V. Mtas et cara michi dominacio oculo pietatis inspicere multifarias lesiones, quibus occisus (sic) ille multipliciter atque superbe Olomucensem invasit ecclesiam et impio conatu turbavit et satisfaccionis ordinem in Die Ueberschrift dieser Formel hat wohl ,Imperatori', es kann jedoch dem Contexte nach nicht anders als ,marchioni‘ heissen (Markgraf Jodocus). Das in dieser Formel erwähnte Buch ist vielleicht die deutsche Ueber- setzung ,Das Leben des heil. Hieronymus', die Bischof Johann für die Markgräfin gemacht hatte. Vgl. Einleitung, S. 14, Anmerkung.
Strana 69
69 manus proprias assumat vestra benignitas, ita quod idem ne- gocium eo claudatur fine propicio, quemadmodum de domina- bili vestra gracia gero frequenter et geram inantea presump- cionem indubiam fiducie singularis. Vado versus Pragam finem facturus libro Serenissime mee domine, vestre consortis, illum una cum vestro auro gemmato (geminato?) versus Moraviam, quam primum id fieri poterit, transmissurus. Omni tempore michi precipite in omnibus tamquam vestro etc.... 68 (299). Regraciatur imperatori de beneficiis sibi collatis deum pro ipso exorando. Serenissime etc. Etsi super omnibus beneficiis, que a Sac. Mte Va ab iuventute mea suscepi, preterita servicia mea non potuerunt sufficere, neque bonitatem tante clemencie ali- quibus meis umquam serviciis potero finaliter adequare, deum tamen pro salute vestra et vestri magnifici germinis exoro suppliciter, sperans, quod ex huiusmodi novitate nulla racione vestra sit affeccio erga me in aliquo diminuta, sed quod in- spectis multis meis laboribus et etate senili, que vergit in occidens, michi et meis ut pridem dignabitur vestra Serenitas ex innate vobis mansuetudinis gracia vultum ostendere favo- rosum, ut dulcorem affeccionis interne ego et mei similiter experiamur operis in effectu. Personam etc.... 69 (300). Pro infulacione Trebecensis (sic, Gradicensis) abbatis. Sanctissime pater etc. Cum ego solum unum monasterium ordinis videlicet s. Benedicti in Trebecz michi subiectum habeam, satis distans ab Olomucensi ecclesia, ita quod in festivitatibus precipuis pro decore universalis ecclesie non possum preter meum suffraganeum aliquos infulatos habere consortes, cum tamen cerimoniarum huiusmodi solempnitas multum ad laudes altissimi devocionem populi promoveret, S. V. supplico pre- cibus humilibus et devotis, quatenus sicud religioso et hono- rabili viro domino T(erwardo) abbati Gradicensi, Olomucensis mee diocesis, usum pontificalium insigniorum ad vite sue
69 manus proprias assumat vestra benignitas, ita quod idem ne- gocium eo claudatur fine propicio, quemadmodum de domina- bili vestra gracia gero frequenter et geram inantea presump- cionem indubiam fiducie singularis. Vado versus Pragam finem facturus libro Serenissime mee domine, vestre consortis, illum una cum vestro auro gemmato (geminato?) versus Moraviam, quam primum id fieri poterit, transmissurus. Omni tempore michi precipite in omnibus tamquam vestro etc.... 68 (299). Regraciatur imperatori de beneficiis sibi collatis deum pro ipso exorando. Serenissime etc. Etsi super omnibus beneficiis, que a Sac. Mte Va ab iuventute mea suscepi, preterita servicia mea non potuerunt sufficere, neque bonitatem tante clemencie ali- quibus meis umquam serviciis potero finaliter adequare, deum tamen pro salute vestra et vestri magnifici germinis exoro suppliciter, sperans, quod ex huiusmodi novitate nulla racione vestra sit affeccio erga me in aliquo diminuta, sed quod in- spectis multis meis laboribus et etate senili, que vergit in occidens, michi et meis ut pridem dignabitur vestra Serenitas ex innate vobis mansuetudinis gracia vultum ostendere favo- rosum, ut dulcorem affeccionis interne ego et mei similiter experiamur operis in effectu. Personam etc.... 69 (300). Pro infulacione Trebecensis (sic, Gradicensis) abbatis. Sanctissime pater etc. Cum ego solum unum monasterium ordinis videlicet s. Benedicti in Trebecz michi subiectum habeam, satis distans ab Olomucensi ecclesia, ita quod in festivitatibus precipuis pro decore universalis ecclesie non possum preter meum suffraganeum aliquos infulatos habere consortes, cum tamen cerimoniarum huiusmodi solempnitas multum ad laudes altissimi devocionem populi promoveret, S. V. supplico pre- cibus humilibus et devotis, quatenus sicud religioso et hono- rabili viro domino T(erwardo) abbati Gradicensi, Olomucensis mee diocesis, usum pontificalium insigniorum ad vite sue
Strana 70
70 dumtaxat tempora vestra concessit clemencia, sic et suis suc- cessoribus in perpetuum largiflua vestre benignitatis affeccio indulgere dignetur, quod utantur eisdem insigniis pro laude et gloria altissimi creatoris. Nam si ad plenum vestra beatitudo cognosceret, quantum ex hoc muneri divino veneracionis ac- cedit et quanto sit ex devocione popularis applausus, certe prompcior foret vestra in exaudiendo supplicantem benignitas, quam supplicantis affectio in petendo etc.... 70 (301). Cardinali et est condependens litere superiori. Venerabilis frater et domine etc. Scribo in certis ecclesie mee Olomucensi procurandis honoribus certas literas domino meo summo pontifici, quarum tenorem Rev. Pat. Ve trans- mittimus presentibus interclusis, metuendissime michi semper dominacioni vestre supplicans precibus humilibus et devotis, quatenus non consideracione meritorum meorum, que nulla precesserunt actenus erga dominacionis vestre clemenciam, pro- dicta gloria et ob meritum salutis eterne ad supplicacionis mee necessitatem evidentem habendo respectum, pia vota scribentis promovere dignetur vestra Rev. Paternitas, ut vota servitoris vestri Olomuc. episcopi erga sedem apostolicam exaudicionis locum obtineant et status ecclesie ab ipsa communitate fidelium pro- pensius honoretur cultus et dei gloria, populi dovocio, sed quod precipue movere poterit premium salutis eterne, pro cuius adepcione felici omnis mortalium festinat intencio velud in sinum perpetuum securitatis pariter et quietis. Datum etc.... 71 (302). Supplicat apostolico pro quodam preposito, ut sibi conferat Olo- mucensem preposituram et alium surroget in suum locum. Sanctissime etc. Hinc et respectu ad multiplicia merita probitatis, quibus honorabilis vir d. Frid(ericus) prepositus in 1 Siehe dieses Privilegium ddo. 27. Juli 1373 im Codex Mor. X, 219. Dasselbe wurde erst vom Papste Urban VI. im Jahre 1384 auf alle künftigen Aebte ausgedehnt (Wolny, Mähren V, 299).
70 dumtaxat tempora vestra concessit clemencia, sic et suis suc- cessoribus in perpetuum largiflua vestre benignitatis affeccio indulgere dignetur, quod utantur eisdem insigniis pro laude et gloria altissimi creatoris. Nam si ad plenum vestra beatitudo cognosceret, quantum ex hoc muneri divino veneracionis ac- cedit et quanto sit ex devocione popularis applausus, certe prompcior foret vestra in exaudiendo supplicantem benignitas, quam supplicantis affectio in petendo etc.... 70 (301). Cardinali et est condependens litere superiori. Venerabilis frater et domine etc. Scribo in certis ecclesie mee Olomucensi procurandis honoribus certas literas domino meo summo pontifici, quarum tenorem Rev. Pat. Ve trans- mittimus presentibus interclusis, metuendissime michi semper dominacioni vestre supplicans precibus humilibus et devotis, quatenus non consideracione meritorum meorum, que nulla precesserunt actenus erga dominacionis vestre clemenciam, pro- dicta gloria et ob meritum salutis eterne ad supplicacionis mee necessitatem evidentem habendo respectum, pia vota scribentis promovere dignetur vestra Rev. Paternitas, ut vota servitoris vestri Olomuc. episcopi erga sedem apostolicam exaudicionis locum obtineant et status ecclesie ab ipsa communitate fidelium pro- pensius honoretur cultus et dei gloria, populi dovocio, sed quod precipue movere poterit premium salutis eterne, pro cuius adepcione felici omnis mortalium festinat intencio velud in sinum perpetuum securitatis pariter et quietis. Datum etc.... 71 (302). Supplicat apostolico pro quodam preposito, ut sibi conferat Olo- mucensem preposituram et alium surroget in suum locum. Sanctissime etc. Hinc et respectu ad multiplicia merita probitatis, quibus honorabilis vir d. Frid(ericus) prepositus in 1 Siehe dieses Privilegium ddo. 27. Juli 1373 im Codex Mor. X, 219. Dasselbe wurde erst vom Papste Urban VI. im Jahre 1384 auf alle künftigen Aebte ausgedehnt (Wolny, Mähren V, 299).
Strana 71
71 Wolbramkirchen,1 commensalis familiaris meus domesticus, in- victissimi domini mei cesaris, marchionis Moravie, principum, baronum ac procerum regni Boemie sua virtute sibi favores attraxit, et pensatis eciam multis fidelibus eius et diligentibus obsequiis, quibus Olomucensem ecclesiam nostro et predeces- sorum nostrorum temporibus honoravit, pridem Reverend. dominis meis cardinalibus supplicavi cum magne devocionis instancia, ut ipsum ad assequendum preposituram Olomucensem gra- ciosius promoverent et nunc benignitati Vestre, pater sanctis- sime, supplico precibus humilibus et devotis, quatenus con- siderata notabili et evidenti necessitate Olomuc. ecclesie, que industri eget preposito, qui favorem habeat principum et baronum, antedicto d. Friderico dignetur beatitudinis Vestre clemencia de ipsa prepositura sibi annexa cum prebenda Olo- mucensi et consangwineo meo Jo. de...2 de prepositura in Wolframkirchen clemencius providere, nam nisi grandis neces- sitas Olomuc. ecclesie id exigeret, nullo modo aures S. V. talium precum instancia fatigarem. Personam etc. 72 (303). Marchio apostolico, ut ipsum cum prole sua habeat recommendatum. Sanctissime etc. Ad literas sanctissime vestre sedis et ad requisicionem Venerab. in Christo patris d. Johannis Alexandrini patriarche, consangwinei mei carissimi, qui commissam sibi legacionem prudenter et utiliter prosecutus est actenus pro- tranquillitate regnorum, racionibus, que michi idem consangwineus meus deliberavit proponere, ad honorem sanctissime sedis vestre cum ea qua decuit fide atque diligencia laboravi, quemadmodum prefatus d. patriarcha S. V. valet et poterit clarius informare. Quocirca beatitudini Vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus me et prolem meam benignitas vestra dignetur recom- mendatos accipere et michi in omnibus confidenter precipere, qui paratus existo indesinentibus studiis ad omnia, que sanctissime vestre sedis respiciunt commodum et honorem. Personam etc.... 1 Wolframkirchen (Olbramkostel) bei Znaim; Fridericus praepositus, vgl. Codex Mor. IX, 65; (Fridrich von Kunstadt praepositus) Wolny, Kirchl. Top., IV, 218; seit 1375 Propst in Olmütz. Als Nachfolger Friedrichs in Wolframkirchen wird Johann von Ghulen oder Chulen genannt. Wolny, IV, 218; Dobner, Mon. IV, 384.
71 Wolbramkirchen,1 commensalis familiaris meus domesticus, in- victissimi domini mei cesaris, marchionis Moravie, principum, baronum ac procerum regni Boemie sua virtute sibi favores attraxit, et pensatis eciam multis fidelibus eius et diligentibus obsequiis, quibus Olomucensem ecclesiam nostro et predeces- sorum nostrorum temporibus honoravit, pridem Reverend. dominis meis cardinalibus supplicavi cum magne devocionis instancia, ut ipsum ad assequendum preposituram Olomucensem gra- ciosius promoverent et nunc benignitati Vestre, pater sanctis- sime, supplico precibus humilibus et devotis, quatenus con- siderata notabili et evidenti necessitate Olomuc. ecclesie, que industri eget preposito, qui favorem habeat principum et baronum, antedicto d. Friderico dignetur beatitudinis Vestre clemencia de ipsa prepositura sibi annexa cum prebenda Olo- mucensi et consangwineo meo Jo. de...2 de prepositura in Wolframkirchen clemencius providere, nam nisi grandis neces- sitas Olomuc. ecclesie id exigeret, nullo modo aures S. V. talium precum instancia fatigarem. Personam etc. 72 (303). Marchio apostolico, ut ipsum cum prole sua habeat recommendatum. Sanctissime etc. Ad literas sanctissime vestre sedis et ad requisicionem Venerab. in Christo patris d. Johannis Alexandrini patriarche, consangwinei mei carissimi, qui commissam sibi legacionem prudenter et utiliter prosecutus est actenus pro- tranquillitate regnorum, racionibus, que michi idem consangwineus meus deliberavit proponere, ad honorem sanctissime sedis vestre cum ea qua decuit fide atque diligencia laboravi, quemadmodum prefatus d. patriarcha S. V. valet et poterit clarius informare. Quocirca beatitudini Vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus me et prolem meam benignitas vestra dignetur recom- mendatos accipere et michi in omnibus confidenter precipere, qui paratus existo indesinentibus studiis ad omnia, que sanctissime vestre sedis respiciunt commodum et honorem. Personam etc.... 1 Wolframkirchen (Olbramkostel) bei Znaim; Fridericus praepositus, vgl. Codex Mor. IX, 65; (Fridrich von Kunstadt praepositus) Wolny, Kirchl. Top., IV, 218; seit 1375 Propst in Olmütz. Als Nachfolger Friedrichs in Wolframkirchen wird Johann von Ghulen oder Chulen genannt. Wolny, IV, 218; Dobner, Mon. IV, 384.
Strana 72
72 73 (304). Olomucensis petit apostolicum pro notario seu secretario marchionis, ut dignetur ipsum exaudire. Sanctissime etc. Venit ad beatitudinis Vestre presenciam honorabilis vir d. Philippus, notarius camere Illustris et magnifici principis ac domini d. Iudoci, marchionis Moravie, et familiaris domesticus secretarius eius, supplicacionem oblaturus clemencie vestre de certa et expressa sciencia prefati sui domini, prout in eadem Vestra videbit sanctitas expressius contineri. Et cum veraciter michi constet, rem ipsam, que petitur in supplicacione prefata, Olomucensi ecclesie ad honorem et utilitatem maximam convenire, idcirco beatitudini Vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eundem Philippum tum ad honorem domini mei marchionis predicti, tum pro bono statu Olomuc. ecclesie, tum eciam habendo respectum ad ydoneitatem supplicantis, dignetur V. S. graciosius exaudire. Personam etc... 74 (305). Olomucensis scribit d. apostolico pro ecclesia Wratislaviensi. Sanctissime etc. De Gaio Mario Romano consule etc.1... Non mirum sanct. pater, si vestrum servum Olomucensem epi- scopum eciam due fortune partite sint, una qua inter apostolici pectoris sacra precordia tranquillo amenitatis beneficio con- quievit, alia qua nunc in assecucione Wratislaviensis ecclesie detrahencium malignis labiis impeditur. Ad quem igitur con- fugiet, cuius invocabit presidium, si ei defuerit bellica forti- tudo? Consurgat igitur domini mei clemencia et novercantis fortune sinistros incessus sua bonitate restringat et cogat mali- volam et meretrico livore deposito virginalis aspectus candore flavescat et quod in spei flore fuit de exspectacione Wratisl. ecclesie in fructus amenissimos sua mansuetudine maturabit. Dicet aliquis: Quis es tu, ut tibi liceat tot superfluis totque verbis inanibus aures dominicas fatigare? Respondeo: Non auderem talia, nisi me racione iustissima dignum apostolicis favoribus iudicarem. Cuius rei testem invoco athletam belli- 1 Citat aus Lucanus.
72 73 (304). Olomucensis petit apostolicum pro notario seu secretario marchionis, ut dignetur ipsum exaudire. Sanctissime etc. Venit ad beatitudinis Vestre presenciam honorabilis vir d. Philippus, notarius camere Illustris et magnifici principis ac domini d. Iudoci, marchionis Moravie, et familiaris domesticus secretarius eius, supplicacionem oblaturus clemencie vestre de certa et expressa sciencia prefati sui domini, prout in eadem Vestra videbit sanctitas expressius contineri. Et cum veraciter michi constet, rem ipsam, que petitur in supplicacione prefata, Olomucensi ecclesie ad honorem et utilitatem maximam convenire, idcirco beatitudini Vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eundem Philippum tum ad honorem domini mei marchionis predicti, tum pro bono statu Olomuc. ecclesie, tum eciam habendo respectum ad ydoneitatem supplicantis, dignetur V. S. graciosius exaudire. Personam etc... 74 (305). Olomucensis scribit d. apostolico pro ecclesia Wratislaviensi. Sanctissime etc. De Gaio Mario Romano consule etc.1... Non mirum sanct. pater, si vestrum servum Olomucensem epi- scopum eciam due fortune partite sint, una qua inter apostolici pectoris sacra precordia tranquillo amenitatis beneficio con- quievit, alia qua nunc in assecucione Wratislaviensis ecclesie detrahencium malignis labiis impeditur. Ad quem igitur con- fugiet, cuius invocabit presidium, si ei defuerit bellica forti- tudo? Consurgat igitur domini mei clemencia et novercantis fortune sinistros incessus sua bonitate restringat et cogat mali- volam et meretrico livore deposito virginalis aspectus candore flavescat et quod in spei flore fuit de exspectacione Wratisl. ecclesie in fructus amenissimos sua mansuetudine maturabit. Dicet aliquis: Quis es tu, ut tibi liceat tot superfluis totque verbis inanibus aures dominicas fatigare? Respondeo: Non auderem talia, nisi me racione iustissima dignum apostolicis favoribus iudicarem. Cuius rei testem invoco athletam belli- 1 Citat aus Lucanus.
Strana 73
73 gerum, dominum meum bellifortem, quem deus omnipotens judicem mundi constituit et cui recte constat, in utroque statu spiritus et cardinis (sic, carnis) quam flagranti desiderio ego semper laboraverim ad s. matris ecclesie commodum et honorem. Personam etc.... 75 (406). Supplicat apostolico, ut propter debilitatem ipsius det sibi pote- statem eligendi confessorem in articulo mortis. Sanctissime etc. Habito respectu ad ipsam fragilitatem condicionis humane etc.... Ideo Sanct. vestre clemencie sup- plico precibus humilibus et devotis, quod michi de consueta apostolice benignitatis clemencia graciam facere dignemini, ut in mortis articulo positus confessorem eligere valeam, qui me ab omnibus peccatis meis absolvat secundum eam formam, que dari consuevit a vestra sanct. pietate. Nam in hoc Vestra Sanctitas etc.... 76 (307). Marchio supplicat apostolico, ut aliquem magistrorum s. theologie religionis Augustinensis velit ad cardinalatus apicem sublimare. Sanctissime etc. Cum inter ceteras religiones, quibus ad laudem creatoris altissimi s. universalis ecclesia decoratur, ordo s. Augustini notabile incrementum suscipiat, ut ad instar doctri- narum eiusdem doctoris eximii, quibus irrigatur continuo mili- tantis ecclesie paradisus, discipuli continuata felicitate pro- ficiant ingenio, sciencia, moribus et virtute, ita quod nunc exemplo Invictissimi cesaris, domini et germani mei carissimi, qui religionem eandem sinceris in domino prosequitur et pro- sequetur favoribus et affectibus, aliorum eciam Illustrium prin- cipum corda Christi fidelium universitas ad ipsius tam felicis religionis honores et commoda flagrantibus desideriis ad dei gloriam inclinentur, et inter ceteras cardinis fastigio caruerit actenus et careat hec sola religio a cunctis Christi fidelibus tam ferventis devocionis affectibus adamata, supplico S. V. ..., quatenus ad vota cesaris etc. germani nostri carissimi, cuius benignitas in hac materia singularis devocionis studio propensius
73 gerum, dominum meum bellifortem, quem deus omnipotens judicem mundi constituit et cui recte constat, in utroque statu spiritus et cardinis (sic, carnis) quam flagranti desiderio ego semper laboraverim ad s. matris ecclesie commodum et honorem. Personam etc.... 75 (406). Supplicat apostolico, ut propter debilitatem ipsius det sibi pote- statem eligendi confessorem in articulo mortis. Sanctissime etc. Habito respectu ad ipsam fragilitatem condicionis humane etc.... Ideo Sanct. vestre clemencie sup- plico precibus humilibus et devotis, quod michi de consueta apostolice benignitatis clemencia graciam facere dignemini, ut in mortis articulo positus confessorem eligere valeam, qui me ab omnibus peccatis meis absolvat secundum eam formam, que dari consuevit a vestra sanct. pietate. Nam in hoc Vestra Sanctitas etc.... 76 (307). Marchio supplicat apostolico, ut aliquem magistrorum s. theologie religionis Augustinensis velit ad cardinalatus apicem sublimare. Sanctissime etc. Cum inter ceteras religiones, quibus ad laudem creatoris altissimi s. universalis ecclesia decoratur, ordo s. Augustini notabile incrementum suscipiat, ut ad instar doctri- narum eiusdem doctoris eximii, quibus irrigatur continuo mili- tantis ecclesie paradisus, discipuli continuata felicitate pro- ficiant ingenio, sciencia, moribus et virtute, ita quod nunc exemplo Invictissimi cesaris, domini et germani mei carissimi, qui religionem eandem sinceris in domino prosequitur et pro- sequetur favoribus et affectibus, aliorum eciam Illustrium prin- cipum corda Christi fidelium universitas ad ipsius tam felicis religionis honores et commoda flagrantibus desideriis ad dei gloriam inclinentur, et inter ceteras cardinis fastigio caruerit actenus et careat hec sola religio a cunctis Christi fidelibus tam ferventis devocionis affectibus adamata, supplico S. V. ..., quatenus ad vota cesaris etc. germani nostri carissimi, cuius benignitas in hac materia singularis devocionis studio propensius
Strana 74
74 elaborat, et ad humilem mee supplicacionis instanciam dignetur vestre pietatis inmensitas aliquem magistrorum theologie pro- fessorem religionis eiusdem ad sacri cardinalatus apicem pro decore s. universalis ecclesie sublimare. Nam preter privile- giatum honorem magnificum, quem inde consequetur sacrosancta universalis ecclesia, eciam corda et intenciones principum, magnatum et nobilium orbis universi statum ecclesiasticum uberioribus utique procul dubio favoribus consequuntur. Per- sonam etc.... 77 (308). Olomucensis supplicat apostolico pro canonico Olomucensi, ut sibi provideat de prepositura Olomuc., ipsum commendando. Sanctissime etc. Quia vir honorabilis felicis memorie d. Fr(idericus) quondam Olomucensis prepositus vocacione divina diem clausit extremum et nunc eadem racione perurgeor ad habendum pro me convenientem ecclesie et michi prepositum, quia primitus monebar, dum preposituram eandem ei, qui nunc decessit, a vestre Sanctitatis clemencia meis precibus impetra- rem,1 et cum honorab. et prudens vir d. Iacobus,2 Olomucensis canonicus, magister camere mee et familiaris meus domesticus commensalis, ita in exequendis suis officiis in paupere domo mea se gesserit, ut teste altissimo omnino in eo virtutem et diligenciam, fidem et constanciam rite probaverim, ut in veri- tate dicere possim, quod a tempore mei regiminis ecclesia mea nunquam sub eo ordine bono steterit, nunquam letata sit tanta pingwetudine, sicut eius industria nunc ordinata conspicitur et crescit cottidie ipso regente et dirigente uberioribus incremen- tis, propter quod, si umquam alicui homini ad exhibicionem amicicie obligatum me cognoscere potui, ei propensius obligor, cuius preclara merita non solum meam sed omnium communem amiciciam meruerunt. Propter quod sanctissime patèr etc. si in ecclesia Olomucensi tranquillitatem meam et pacem videre desiderat innata vobis benignitas, tunc ad humilem et devotam supplicis mee peticionis instanciam dignetur V. S. prefato d. Iacobo de Olomucensi prepositura misericorditer in domino 1 Vgl. Nr. 71. 2 Jacobus de Caplicz; vgl. Nr. 7. 8. 9.
74 elaborat, et ad humilem mee supplicacionis instanciam dignetur vestre pietatis inmensitas aliquem magistrorum theologie pro- fessorem religionis eiusdem ad sacri cardinalatus apicem pro decore s. universalis ecclesie sublimare. Nam preter privile- giatum honorem magnificum, quem inde consequetur sacrosancta universalis ecclesia, eciam corda et intenciones principum, magnatum et nobilium orbis universi statum ecclesiasticum uberioribus utique procul dubio favoribus consequuntur. Per- sonam etc.... 77 (308). Olomucensis supplicat apostolico pro canonico Olomucensi, ut sibi provideat de prepositura Olomuc., ipsum commendando. Sanctissime etc. Quia vir honorabilis felicis memorie d. Fr(idericus) quondam Olomucensis prepositus vocacione divina diem clausit extremum et nunc eadem racione perurgeor ad habendum pro me convenientem ecclesie et michi prepositum, quia primitus monebar, dum preposituram eandem ei, qui nunc decessit, a vestre Sanctitatis clemencia meis precibus impetra- rem,1 et cum honorab. et prudens vir d. Iacobus,2 Olomucensis canonicus, magister camere mee et familiaris meus domesticus commensalis, ita in exequendis suis officiis in paupere domo mea se gesserit, ut teste altissimo omnino in eo virtutem et diligenciam, fidem et constanciam rite probaverim, ut in veri- tate dicere possim, quod a tempore mei regiminis ecclesia mea nunquam sub eo ordine bono steterit, nunquam letata sit tanta pingwetudine, sicut eius industria nunc ordinata conspicitur et crescit cottidie ipso regente et dirigente uberioribus incremen- tis, propter quod, si umquam alicui homini ad exhibicionem amicicie obligatum me cognoscere potui, ei propensius obligor, cuius preclara merita non solum meam sed omnium communem amiciciam meruerunt. Propter quod sanctissime patèr etc. si in ecclesia Olomucensi tranquillitatem meam et pacem videre desiderat innata vobis benignitas, tunc ad humilem et devotam supplicis mee peticionis instanciam dignetur V. S. prefato d. Iacobo de Olomucensi prepositura misericorditer in domino 1 Vgl. Nr. 71. 2 Jacobus de Caplicz; vgl. Nr. 7. 8. 9.
Strana 75
75 providere. Nam cum administracio temporalium ecclesie Olomuc. ad curam Olomuc. prepositi pertineri noscitur, ipse huic officio et administracioni pertinenter censetur congruere, qui noticiam habet plenissimam temporalia disponendi et sic notus est patrie ipsius principibus, baronibus et proceribus, ut sua virtute et conversacione poscentibus ab omnibus diligatur, ita quod con- sciencia mea dictante in veritate dicere possum, quod in pro- visione huiusmodi V. S. clemencia non quidem persone sed fructibus ecclesie providebit. Datum etc.... 78 (309). Olomucensis et marchio supplicant apostolico, ut conferat aliquas indulgencias monasterio fr. heremitarum s. Augustini. Sanctissime etc. Quemadmodum clare memorie III. prin- ceps d. Iohannes, quondam marchio Moravie, genitor meus dilectus, quoddam monasterium ordinis fratrum heremitarum s. Augustini ad honorem et titulum gloriose virginis Marie prope Brunnam! intima devocione construxit et adeo dotavit magni- fice, quod fratres degentes inibi sufficienti rerum temporalium habundancia rite provisi absque impedimento divinis vacare possint laudibus pro salute populi Christiani, sic et ego omni studio et exquisita diligencia ad hoc frequenter innitor, qua- liter idem monasterium felicibus incrementis proficiens rerum temporalium fructibus augeatur, sic divina suffragante clemencia et genitoris mei et mea in hiis grandis affeccio est toti patrie publica noticia manifesta. Vellem igitur animos Christi fidelium ad frequentacionem dicti monasterii pro divine laudis augmento quibus possem ingeniis animare, ideoque beatitudini Vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eidem mona- sterio aliquas notabiles indulgencias vestra pietas secundum supplicacionis formam, quam S. V. cum presentibus afferri con- tinget, errogare dignetur, ut Christianus populus eo devocius, eo frequencius limina dicti monasterii visitare deberet, quo se amplioribus indulgenciis intellexerit clemencie vestre presidio consolari, singularem in hoc michi graciam facientes etc.... 1 Das Augustiner�Eremitenkloster bei Brünn (Altbrünn), von Markgraf Johann gegründet; vgl. Codex Mor. IX, 58.
75 providere. Nam cum administracio temporalium ecclesie Olomuc. ad curam Olomuc. prepositi pertineri noscitur, ipse huic officio et administracioni pertinenter censetur congruere, qui noticiam habet plenissimam temporalia disponendi et sic notus est patrie ipsius principibus, baronibus et proceribus, ut sua virtute et conversacione poscentibus ab omnibus diligatur, ita quod con- sciencia mea dictante in veritate dicere possum, quod in pro- visione huiusmodi V. S. clemencia non quidem persone sed fructibus ecclesie providebit. Datum etc.... 78 (309). Olomucensis et marchio supplicant apostolico, ut conferat aliquas indulgencias monasterio fr. heremitarum s. Augustini. Sanctissime etc. Quemadmodum clare memorie III. prin- ceps d. Iohannes, quondam marchio Moravie, genitor meus dilectus, quoddam monasterium ordinis fratrum heremitarum s. Augustini ad honorem et titulum gloriose virginis Marie prope Brunnam! intima devocione construxit et adeo dotavit magni- fice, quod fratres degentes inibi sufficienti rerum temporalium habundancia rite provisi absque impedimento divinis vacare possint laudibus pro salute populi Christiani, sic et ego omni studio et exquisita diligencia ad hoc frequenter innitor, qua- liter idem monasterium felicibus incrementis proficiens rerum temporalium fructibus augeatur, sic divina suffragante clemencia et genitoris mei et mea in hiis grandis affeccio est toti patrie publica noticia manifesta. Vellem igitur animos Christi fidelium ad frequentacionem dicti monasterii pro divine laudis augmento quibus possem ingeniis animare, ideoque beatitudini Vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eidem mona- sterio aliquas notabiles indulgencias vestra pietas secundum supplicacionis formam, quam S. V. cum presentibus afferri con- tinget, errogare dignetur, ut Christianus populus eo devocius, eo frequencius limina dicti monasterii visitare deberet, quo se amplioribus indulgenciis intellexerit clemencie vestre presidio consolari, singularem in hoc michi graciam facientes etc.... 1 Das Augustiner�Eremitenkloster bei Brünn (Altbrünn), von Markgraf Johann gegründet; vgl. Codex Mor. IX, 58.
Strana 76
76 79 (310). Olomucensis supplicat apostolico pro filio sororii sui. Sanctissime etc. Si longo tractu temporis pro multis meis amicis, sociis et fratribus apud sedem apostolicam labor meus accessit, ita ut dominos meos, predecessores V. Stis felices in Christo, multis meis precedentibus literis fatigarim; nunc utique in assumpcionis vestre primordio1 attenciore studio, fervidiore conatu et maioris diligencie acurrate frequencia S. V. accedo pro carissimo meo nepote Jo. nato sapientis Rudolfi, judicis Mutinensis,2 mei sororii, cum sit iuvenis ydoneus, indolis et literature convenientis et adeo michi propinquus sangwine, ut propioribus lineis attinere non posset, nisi michi foret germanus. Ideoque S. V. supplico precibus humilibus et devotis, quatenus supplicaciones ipsius per eum vel pro eo S. V. offerendis Vestra clemencia dignetur graciosius exaudire, singularem michi in hoc consolacionem facientes etc.... 80 (311). Olomucensis scribit apostolico, petens, ut possit conferre canoni- catus et prebendam certis suis familiaribus, quos duxerit eligendos. Sanctissime etc. Propter impetraciones multimodas mul- torum, quibus eciam inutilis fama currit in partibus, proch dolor, sic factum est, ut a tempore mei regiminis in ipsa Olomucensi ecclesia et extra nunquam potuerim alicui de servitoribus meis et commensalibus eciam benemeritis, quibus carere non possum, de vinea quamvis exili unica providere, magna tristicia meo cordi frequenter ingeritur eo quod propter personarum defectum non possum, ut vellem, s. Romane ecclesie honores et commoda procurare, ad cuius profectus et incrementa felicia mens mea, novit altissimus, adeo indesinenter aspirat, ut inter omnia, que menti mee possunt occurrere, nichil sit tam favorabile vel ac- cepcius, nisi quod Romanam possit ecclesiam decorare. Qua- propter S. V. supplico precibus humilibus et devotis, quatenus michi, vestro servitori diutino, qui domui vestre obligatus est 1 Papst Urban VI. 1378—1394. 2 Vgl. Nr. 49, 51.
76 79 (310). Olomucensis supplicat apostolico pro filio sororii sui. Sanctissime etc. Si longo tractu temporis pro multis meis amicis, sociis et fratribus apud sedem apostolicam labor meus accessit, ita ut dominos meos, predecessores V. Stis felices in Christo, multis meis precedentibus literis fatigarim; nunc utique in assumpcionis vestre primordio1 attenciore studio, fervidiore conatu et maioris diligencie acurrate frequencia S. V. accedo pro carissimo meo nepote Jo. nato sapientis Rudolfi, judicis Mutinensis,2 mei sororii, cum sit iuvenis ydoneus, indolis et literature convenientis et adeo michi propinquus sangwine, ut propioribus lineis attinere non posset, nisi michi foret germanus. Ideoque S. V. supplico precibus humilibus et devotis, quatenus supplicaciones ipsius per eum vel pro eo S. V. offerendis Vestra clemencia dignetur graciosius exaudire, singularem michi in hoc consolacionem facientes etc.... 80 (311). Olomucensis scribit apostolico, petens, ut possit conferre canoni- catus et prebendam certis suis familiaribus, quos duxerit eligendos. Sanctissime etc. Propter impetraciones multimodas mul- torum, quibus eciam inutilis fama currit in partibus, proch dolor, sic factum est, ut a tempore mei regiminis in ipsa Olomucensi ecclesia et extra nunquam potuerim alicui de servitoribus meis et commensalibus eciam benemeritis, quibus carere non possum, de vinea quamvis exili unica providere, magna tristicia meo cordi frequenter ingeritur eo quod propter personarum defectum non possum, ut vellem, s. Romane ecclesie honores et commoda procurare, ad cuius profectus et incrementa felicia mens mea, novit altissimus, adeo indesinenter aspirat, ut inter omnia, que menti mee possunt occurrere, nichil sit tam favorabile vel ac- cepcius, nisi quod Romanam possit ecclesiam decorare. Qua- propter S. V. supplico precibus humilibus et devotis, quatenus michi, vestro servitori diutino, qui domui vestre obligatus est 1 Papst Urban VI. 1378—1394. 2 Vgl. Nr. 49, 51.
Strana 77
77 et obligari vult servitute perpetua, facientes misericorditer gra- ciam specialem, ex innata vobis benignitatis clemencia, quam in vobis non solum pontificii superioris dignitas, quam eciam ingenuitatis decor natura conducente produxerit, indulgere di- gnetur pro consolacione meorum commensalium, ut de certis cano- nicatibus et prebendis et benificiis in Olomucensi ecclesia et extra, personis ydoneis, quas inter familiares meos eligendos duxero, auctoritate apostolica providere valeam iuxta formam supplicacionis, que S. V. cum presentibus offerretur, singularem michi etc.... 81 (312). Olomucensis cardinali Bononiensi se excusando de oblivione. Reverendissime etc. Quod Rev. Vestra non solum verum Illustris ac magnifica dominacio illorum omnium, quos semel beneficio benigni favoris complectitur, oblivisci non valet, no- bilitati sangwinis generosi imputandum existimo, sed quod ego magnitudinem non solum ymmo liberalitatem beneficiorum tanti mei domini Lethei fluminis tantus (sic, tactus) aspergine sub oblivione maligna negligenter pretereo et ingenti stulticia pre- terivi, argumentum fore puto complexionis rustice, que me non sinit, tante nobilitatis sicut obligarer ex debito reminisci. Nam que foret inter Gwidonem de Bononia et Johannem Novi- forensem differencia, aut quomodo possent quovis eciam gradu distingwi, nisi primum letificaret alta quidem et predicanda no- bilitas, alterum vero comprimeret nativa rusticitas generis ob- scurati. Proch fata quis ille, quis fuit ille dies, quo cancellarius cesaris in Romana curia didicit et velle nocentibus et inno- centum virtutibus derogare (sic), ut hec studia adeo eum occu- pent, quod non possit eius sui consolatoris habere recordium, a quo et honorem et statum accepit et sperat accipere? Male- dictus furor diei illius, utinam pereat, nec animo michi anni cuiuslibet mensibus conputetur. Quantum salubrius foret lin- gwam adherere palatui, quam de tam insolenti negligencia re- prehendendum. Estimat nichilominus iste iudicio suo fidelis licet condempnatus cardine, se quantum rustica deiecta quidem plebeia natura permittit, semper beneficiorum suorum presulis gratitudine de vita reminisci. Cuius personam etc....
77 et obligari vult servitute perpetua, facientes misericorditer gra- ciam specialem, ex innata vobis benignitatis clemencia, quam in vobis non solum pontificii superioris dignitas, quam eciam ingenuitatis decor natura conducente produxerit, indulgere di- gnetur pro consolacione meorum commensalium, ut de certis cano- nicatibus et prebendis et benificiis in Olomucensi ecclesia et extra, personis ydoneis, quas inter familiares meos eligendos duxero, auctoritate apostolica providere valeam iuxta formam supplicacionis, que S. V. cum presentibus offerretur, singularem michi etc.... 81 (312). Olomucensis cardinali Bononiensi se excusando de oblivione. Reverendissime etc. Quod Rev. Vestra non solum verum Illustris ac magnifica dominacio illorum omnium, quos semel beneficio benigni favoris complectitur, oblivisci non valet, no- bilitati sangwinis generosi imputandum existimo, sed quod ego magnitudinem non solum ymmo liberalitatem beneficiorum tanti mei domini Lethei fluminis tantus (sic, tactus) aspergine sub oblivione maligna negligenter pretereo et ingenti stulticia pre- terivi, argumentum fore puto complexionis rustice, que me non sinit, tante nobilitatis sicut obligarer ex debito reminisci. Nam que foret inter Gwidonem de Bononia et Johannem Novi- forensem differencia, aut quomodo possent quovis eciam gradu distingwi, nisi primum letificaret alta quidem et predicanda no- bilitas, alterum vero comprimeret nativa rusticitas generis ob- scurati. Proch fata quis ille, quis fuit ille dies, quo cancellarius cesaris in Romana curia didicit et velle nocentibus et inno- centum virtutibus derogare (sic), ut hec studia adeo eum occu- pent, quod non possit eius sui consolatoris habere recordium, a quo et honorem et statum accepit et sperat accipere? Male- dictus furor diei illius, utinam pereat, nec animo michi anni cuiuslibet mensibus conputetur. Quantum salubrius foret lin- gwam adherere palatui, quam de tam insolenti negligencia re- prehendendum. Estimat nichilominus iste iudicio suo fidelis licet condempnatus cardine, se quantum rustica deiecta quidem plebeia natura permittit, semper beneficiorum suorum presulis gratitudine de vita reminisci. Cuius personam etc....
Strana 78
78 82 (313). Olomucensis cardinali Florentino, ut promoveat familiarem mar- chionis. Reverendissime etc. Venit ad vestri presenciam honora- bilis vir (Philippus).1 Idcirco metuende mi semper paternitati vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eundem d. Philippum tam ad honorem domini mei marchionis prefati, quam pro bono statu Olomuc. ecclesie et eciam habito respectu ad ydoneitatem supplicantis dignetur V. P. pro assecucione huiusmodi votorum racionabilium erga sedem apostolicam gra- ciosius promovere. Datum etc.... 83 (314). Olomucensis cardinali, ut laboret coram apostolico, quod desi- deria cesaris transeant in effectum. Reverendissime etc. Quia Serenissimus etc. d. Karolus quartus, Romanorum Imperator s. a. et Boemie rex, alias Im- perialis Sue Mtis litteris pro me in facto Wratislaviensis ecclesie domino nostro summo pontifici supplicavit, sicut de hoc dudum habuit Rev. V. P. noticiam clariorem, quaprotper met. Dom Ve supplico precibus humilibus et devotis, quatenus ad honorem dei et pro Ser. cesaris reverencia erga dominum nostrum sum- mum pontificem ita benignitas vestra laborare dignetur, quod in personam meam domini mei desideria transeant in effectum. Constat enim dominacioni vestre, qua sollicitudine indesinenter ecclesie Romane servivi et adhuc maiore conatu et frequencia serviam domino concedente. Rev. personam etc.... 84 (315). Olomucensis archiepiscopo Pragensi, ut petat Imperatorem, quod scribat d. apostolico, cum litera credencie ibidem interclusa. Reverendissime etc. De benigna sollicita pariter et gra- ciosa promocione, qua pro me, vestro clerico, in facto Wratis- 1 Vgl. Nr. 73.
78 82 (313). Olomucensis cardinali Florentino, ut promoveat familiarem mar- chionis. Reverendissime etc. Venit ad vestri presenciam honora- bilis vir (Philippus).1 Idcirco metuende mi semper paternitati vestre supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eundem d. Philippum tam ad honorem domini mei marchionis prefati, quam pro bono statu Olomuc. ecclesie et eciam habito respectu ad ydoneitatem supplicantis dignetur V. P. pro assecucione huiusmodi votorum racionabilium erga sedem apostolicam gra- ciosius promovere. Datum etc.... 83 (314). Olomucensis cardinali, ut laboret coram apostolico, quod desi- deria cesaris transeant in effectum. Reverendissime etc. Quia Serenissimus etc. d. Karolus quartus, Romanorum Imperator s. a. et Boemie rex, alias Im- perialis Sue Mtis litteris pro me in facto Wratislaviensis ecclesie domino nostro summo pontifici supplicavit, sicut de hoc dudum habuit Rev. V. P. noticiam clariorem, quaprotper met. Dom Ve supplico precibus humilibus et devotis, quatenus ad honorem dei et pro Ser. cesaris reverencia erga dominum nostrum sum- mum pontificem ita benignitas vestra laborare dignetur, quod in personam meam domini mei desideria transeant in effectum. Constat enim dominacioni vestre, qua sollicitudine indesinenter ecclesie Romane servivi et adhuc maiore conatu et frequencia serviam domino concedente. Rev. personam etc.... 84 (315). Olomucensis archiepiscopo Pragensi, ut petat Imperatorem, quod scribat d. apostolico, cum litera credencie ibidem interclusa. Reverendissime etc. De benigna sollicita pariter et gra- ciosa promocione, qua pro me, vestro clerico, in facto Wratis- 1 Vgl. Nr. 73.
Strana 79
79 laviensis ecclesie adeo favorabiliter erga Mtem cesaream labo- rastis, non sufficio ad plenum iuxta condignum Rev. Ve gra- ciarum acciones referre, sed defectus mei supplementa illi com- mitto, qui omnipotenti sapiencia scit et clemencia vult retribuere omnibus agentibus virtuose. Et licet vox mea, Rev. pater, ali- quando in curia Romana sonuerit, dum adhererem Mti cesaree, nunc raucescit omnino, nec preces mee solito audiuntur, eo quod more Osterciensi (sic) ipsi non laudant bona preterita sed ea tantummodo, que fructificant de presenti. Quo sit, ut, nisi do- mini nostri communis cesaris augusti pro me denuo peroret Imperialis gracia, nichil in materia promocionis mee sufficiant, eciam si musa condirer Virgilii, vel habundarem flumine Tulliano. Supplico igitur Rev. V. P. precibus humilibus et devotis, qua- tenus erga dominum communem pro me intercedere R. V. di- gnetur, ut pro me apud sedem apostolicam literas et preces in- novare deliberet, quia eius intercessio omnem excedit persuasio- nem rethoricam et plus valent scripture ipsius verba quinque, quam si ego septuagies septies scriberem verba quidem et sentencias colorando. Ceterum venit ad vos Henricus etc.1 fami- liaris meus de certis meis necessitatibus et angustiis, quibus in senectute iam opprimor, sufficienter instructus, cui Rev. D. Va credulam fidem adhibere dignetur et in hiis ita agere, sicut Olomuc. ecclesie Rev. D. Va commodum diligit et honorem, que innocenter destruitur usquemodo. Rev. personam etc.... 85 (316). Episcopo Luthomisslensi scribit, narrando contractum amicicie inter eos, petens sibi presentari canonicum, ut ipsum ad ecclesiam in- vestiat. Reverendissime etc. Malivole crebro bonis fortune fallacis impietas hunc errorem instituit, ut cara michi persona vestra transeunte opidum Stradovicz (?) eodem die et sub eiusdem temporis instanti ego transirem in Periwicz (?) et parvo inter- sticio viarum discrimina utrolibet metiremur. Cum tamen summa michi fuisset et adhuc subest necessitas, cum cara michi frater- nitate vestra super communibus negociis colloquendi, sicut cum 1 Henricus de Alberendorf (Alberndorf), Codex Mor. X, 183 und 262.
79 laviensis ecclesie adeo favorabiliter erga Mtem cesaream labo- rastis, non sufficio ad plenum iuxta condignum Rev. Ve gra- ciarum acciones referre, sed defectus mei supplementa illi com- mitto, qui omnipotenti sapiencia scit et clemencia vult retribuere omnibus agentibus virtuose. Et licet vox mea, Rev. pater, ali- quando in curia Romana sonuerit, dum adhererem Mti cesaree, nunc raucescit omnino, nec preces mee solito audiuntur, eo quod more Osterciensi (sic) ipsi non laudant bona preterita sed ea tantummodo, que fructificant de presenti. Quo sit, ut, nisi do- mini nostri communis cesaris augusti pro me denuo peroret Imperialis gracia, nichil in materia promocionis mee sufficiant, eciam si musa condirer Virgilii, vel habundarem flumine Tulliano. Supplico igitur Rev. V. P. precibus humilibus et devotis, qua- tenus erga dominum communem pro me intercedere R. V. di- gnetur, ut pro me apud sedem apostolicam literas et preces in- novare deliberet, quia eius intercessio omnem excedit persuasio- nem rethoricam et plus valent scripture ipsius verba quinque, quam si ego septuagies septies scriberem verba quidem et sentencias colorando. Ceterum venit ad vos Henricus etc.1 fami- liaris meus de certis meis necessitatibus et angustiis, quibus in senectute iam opprimor, sufficienter instructus, cui Rev. D. Va credulam fidem adhibere dignetur et in hiis ita agere, sicut Olomuc. ecclesie Rev. D. Va commodum diligit et honorem, que innocenter destruitur usquemodo. Rev. personam etc.... 85 (316). Episcopo Luthomisslensi scribit, narrando contractum amicicie inter eos, petens sibi presentari canonicum, ut ipsum ad ecclesiam in- vestiat. Reverendissime etc. Malivole crebro bonis fortune fallacis impietas hunc errorem instituit, ut cara michi persona vestra transeunte opidum Stradovicz (?) eodem die et sub eiusdem temporis instanti ego transirem in Periwicz (?) et parvo inter- sticio viarum discrimina utrolibet metiremur. Cum tamen summa michi fuisset et adhuc subest necessitas, cum cara michi frater- nitate vestra super communibus negociis colloquendi, sicut cum 1 Henricus de Alberendorf (Alberndorf), Codex Mor. X, 183 und 262.
Strana 80
80 ad ipsum auctore domino post felicem vestrum de Urbe Ro- mana reditum refricare (sic) propono, ut non sit opus inter nos mediatore quocunque, sed deo propicio in bonitate s. spiritus pro bono statu communi fraternis vinculis uniamur. Ceterum, amantissime mi frater, D. V. supplico et... rogo, quatenus honorabilem virum d. Radimirum, canonicum Luthomissl. ad vacantem nunc Czwitawiensem parochialem ecclesiam michi presentare dignemini, quem paratus existo dimissis ad presens sollicitis stipendiis investire. Nam michi in hoc singularem et continuo promerendam, frater amantissime, graciam facietis. Reverendissimo pallio insignitam personam etc.... 86 (317). Archiepiscopo Pragensi, recommendando sibi marchionem Moravie, petens eciam, ut non credat verbis detrahencium marchioni, cum credencia. Reverendissime etc. Quanta et quam grandis erga Olomu- censem ecclesiam Illustris et magnif. principis domini mei Judoci, marchionis Moravie, flagret devocio, quantis favoribus et quam benignis affectibus ecclesie Olomuc. prosecutus sit commoda et honores, clara quidem et toto regno Boemie expressa iam in- dicia manifestant, nam in conspectu cesareo, dum invictissimus ecclesiatici custos honoris super offensis ecclesie Olomuc. in castro Pragensi presideret iudicio, ipse dominus meus Judocus, marchio Moravie, suo fratri Sobieslao, qui ecclesiam ipsam non tam cordis malicia quam errore offenderat, deliberacione sana et discrete mentis proposito, ecclesie Olomuc. sibi causam assu- mens, accionem intendit et eum coram cesare de molestiis illatis eidem ecclesie verbis prudentissimis accusavit et effecit, pre- sente venerabili patre d. Thoma Nimacensi episcopo, sedis apostolice nunccio,1 continuacione propositi, ut hominibus eccle- sie ablata quelibet ad ungwem penitus et sine diminucione qua- libet redderentur et hodie ipsam ecclesiam Olomuc. tante dili- gencie cura tantisque favoribus adversus invasores quoslibet facta sua defensione custodit, cum (sic, ut) in pace sint omnia 1 Thomas de Ammanatis, electus Nimociensis (Nimes), sedis ap. nuncius in den Jahren 1375—1377; Lindner, Gesch. d. d. Reichs unter Wenzel I, 33; Forschungen z. d. Gesch. XIV, 295; Huber, Reg. Nr. 5773.
80 ad ipsum auctore domino post felicem vestrum de Urbe Ro- mana reditum refricare (sic) propono, ut non sit opus inter nos mediatore quocunque, sed deo propicio in bonitate s. spiritus pro bono statu communi fraternis vinculis uniamur. Ceterum, amantissime mi frater, D. V. supplico et... rogo, quatenus honorabilem virum d. Radimirum, canonicum Luthomissl. ad vacantem nunc Czwitawiensem parochialem ecclesiam michi presentare dignemini, quem paratus existo dimissis ad presens sollicitis stipendiis investire. Nam michi in hoc singularem et continuo promerendam, frater amantissime, graciam facietis. Reverendissimo pallio insignitam personam etc.... 86 (317). Archiepiscopo Pragensi, recommendando sibi marchionem Moravie, petens eciam, ut non credat verbis detrahencium marchioni, cum credencia. Reverendissime etc. Quanta et quam grandis erga Olomu- censem ecclesiam Illustris et magnif. principis domini mei Judoci, marchionis Moravie, flagret devocio, quantis favoribus et quam benignis affectibus ecclesie Olomuc. prosecutus sit commoda et honores, clara quidem et toto regno Boemie expressa iam in- dicia manifestant, nam in conspectu cesareo, dum invictissimus ecclesiatici custos honoris super offensis ecclesie Olomuc. in castro Pragensi presideret iudicio, ipse dominus meus Judocus, marchio Moravie, suo fratri Sobieslao, qui ecclesiam ipsam non tam cordis malicia quam errore offenderat, deliberacione sana et discrete mentis proposito, ecclesie Olomuc. sibi causam assu- mens, accionem intendit et eum coram cesare de molestiis illatis eidem ecclesie verbis prudentissimis accusavit et effecit, pre- sente venerabili patre d. Thoma Nimacensi episcopo, sedis apostolice nunccio,1 continuacione propositi, ut hominibus eccle- sie ablata quelibet ad ungwem penitus et sine diminucione qua- libet redderentur et hodie ipsam ecclesiam Olomuc. tante dili- gencie cura tantisque favoribus adversus invasores quoslibet facta sua defensione custodit, cum (sic, ut) in pace sint omnia 1 Thomas de Ammanatis, electus Nimociensis (Nimes), sedis ap. nuncius in den Jahren 1375—1377; Lindner, Gesch. d. d. Reichs unter Wenzel I, 33; Forschungen z. d. Gesch. XIV, 295; Huber, Reg. Nr. 5773.
Strana 81
81 et ego tranquillo studio administrare possim in hiis omnibus, que n temporalibus et spiritualibus Olomuc. ecclesie respiciunt com- modum et profectum. Propter quod Rev. pater etc. dignetur Rev. P. V. non accipere verba detrahencium tanto principi, quem publica fama commendat, quem ardor devocionis trahit ad optima, qui spiritu et devocione totali honorem et profectum liligit universalis ecclesie sacrosancte, quemadmodum honorab. et discretus vir dominus W. Wormacensis canonicus, familiaris notarius et secretarius meus dilectus, Rev. P. Vam de hiis omni- pus et eorum circumstanciis informabit plenius, cui in dicendis ingulis fidem supplico plenissimam adhibere etc.... 87 (318). Cardinali Florentino, petens pro lectore Brunnensi, ut promoveatur in suffraganeum. Reverendissime etc. Inveteratus ego iam et multis affectus aboribus ad singulos actus respicientes meum officium non aliter sufficio, quemadmodum illud requirit necessitas et ideo uffraganeo nunc indigeo, qui vices meas suppleat, cui eciam aratus existo iuxta quod status eius requirit condicio eum mni decenti sufficiencia providere et ob hoc honorab. etc. virum ratrem Eberhardum, ordinis fr. heremitarum s. Augustini, lec- prem Brunnensem, virum utique probatum et moribus, mecum ciam ab ipsius adolescencie sue primordiis et in familiaritatis hee consorcio enutritum, michique ad huiusmodi administra- ionis officium summe convenientem iudicans. Ideo scribo domino heo summo pontifici, quod eidem fratri Eberhardo de aliquo tulo providere dignetur, non obstante, quod in loco ipso non it Christianus populus aut quod nullam utilitatem inde conse- ui valeat, cum ego paratus existam, sicud premittitur, eidem Eberhardo cum habundancia providere. Quocirca Rev. P. Ve upplico precibus humilibus et devotis, quatenus consuete vestre enignitatis clemencia idem meum propositum in personam ropriam antedicti fratris Eberhardi erga graciam domini nostri ummi pontificis promovere dignemini, ut salutarem et speratum orciatur effectum, nam nisi summa mea et inevitabilis hoc ostularet necessitas, nullo modo in hac materia metuendissime Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 6
81 et ego tranquillo studio administrare possim in hiis omnibus, que n temporalibus et spiritualibus Olomuc. ecclesie respiciunt com- modum et profectum. Propter quod Rev. pater etc. dignetur Rev. P. V. non accipere verba detrahencium tanto principi, quem publica fama commendat, quem ardor devocionis trahit ad optima, qui spiritu et devocione totali honorem et profectum liligit universalis ecclesie sacrosancte, quemadmodum honorab. et discretus vir dominus W. Wormacensis canonicus, familiaris notarius et secretarius meus dilectus, Rev. P. Vam de hiis omni- pus et eorum circumstanciis informabit plenius, cui in dicendis ingulis fidem supplico plenissimam adhibere etc.... 87 (318). Cardinali Florentino, petens pro lectore Brunnensi, ut promoveatur in suffraganeum. Reverendissime etc. Inveteratus ego iam et multis affectus aboribus ad singulos actus respicientes meum officium non aliter sufficio, quemadmodum illud requirit necessitas et ideo uffraganeo nunc indigeo, qui vices meas suppleat, cui eciam aratus existo iuxta quod status eius requirit condicio eum mni decenti sufficiencia providere et ob hoc honorab. etc. virum ratrem Eberhardum, ordinis fr. heremitarum s. Augustini, lec- prem Brunnensem, virum utique probatum et moribus, mecum ciam ab ipsius adolescencie sue primordiis et in familiaritatis hee consorcio enutritum, michique ad huiusmodi administra- ionis officium summe convenientem iudicans. Ideo scribo domino heo summo pontifici, quod eidem fratri Eberhardo de aliquo tulo providere dignetur, non obstante, quod in loco ipso non it Christianus populus aut quod nullam utilitatem inde conse- ui valeat, cum ego paratus existam, sicud premittitur, eidem Eberhardo cum habundancia providere. Quocirca Rev. P. Ve upplico precibus humilibus et devotis, quatenus consuete vestre enignitatis clemencia idem meum propositum in personam ropriam antedicti fratris Eberhardi erga graciam domini nostri ummi pontificis promovere dignemini, ut salutarem et speratum orciatur effectum, nam nisi summa mea et inevitabilis hoc ostularet necessitas, nullo modo in hac materia metuendissime Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 6
Strana 82
82 michi Dom. Ve tam instantivis precibus supplicarem.1 Rev. personam etc.... 88 (319). Cardinali refert graciarum acciones et cum hoc notificat corporis sui sanitatem. Reverendissime etc. Super inmensis et multis beneficiis, quibus me non exigentibus meis meritis sed sola benignitate, concessa vobis divinitus, in benediccionibus prevenistis, prevenitis cottidie, nec cessabitis auctore domino prevenire, etsi non condignas quales tamen valeo graciarum acciones meo benefactori refundo, supplicans maiestati creatoris altissimi, ut defectus meos suppleat, quoniam solus ipse, qui tantis beneficiis equivalenter respondere velit et possit, non dubium, quin velit, quia piissimus, et cete- rum (sic! certum) quod possit, eo quod sub eius imperio cuncta consistunt et non est, qui sue valeat resistere voluntati. Fortis sum viribus, notabiliter reductus in oculis, ita ut legere valeam pariter et studere, valorem meum benignitati vestre significans, ut sicut de sinistris meis eventibus, quos ad vestri noticiam malorum produxit impietas, data est vobis tamquam pio meo domino gemendi materia, sic et nunc auditis meis successibus enarratis superius fidelissimo cordi vestro surrepat materia gau- diorum. Nam de circumstanciis singulis et ordinem mei status a magistro Theodrico, servitore vestro, meo socio, Rev. P. Va informacionem recipiet utique pleniorem etc. ... 89 (320). Cardinali Parisiensi pro fratre ordinis s. Augustini baccalaureo in artibus et theologia, recommendando ipsum, ut promoveatur ad doctoratum. Reverendissime etc. Flagrantis devocionis affectus et con- stantissime fidei plena devocio, quibus Ser. principis domini regis Francie negocia in cesaris curia prudenti diligencia tracta- batis 2 et favorabilis nec non benigna conversacio, qua sic vir- 1 In Nr. 132 wird der Suffragan des Bischofs erwähnt. 2 Cardinal Aimericus, Bischof von Paris, war im Jahre 1372 als Gesandter des Königs von Frankreich in Prag (Huber, Reg. Nr. 5030 a, 5034a).
82 michi Dom. Ve tam instantivis precibus supplicarem.1 Rev. personam etc.... 88 (319). Cardinali refert graciarum acciones et cum hoc notificat corporis sui sanitatem. Reverendissime etc. Super inmensis et multis beneficiis, quibus me non exigentibus meis meritis sed sola benignitate, concessa vobis divinitus, in benediccionibus prevenistis, prevenitis cottidie, nec cessabitis auctore domino prevenire, etsi non condignas quales tamen valeo graciarum acciones meo benefactori refundo, supplicans maiestati creatoris altissimi, ut defectus meos suppleat, quoniam solus ipse, qui tantis beneficiis equivalenter respondere velit et possit, non dubium, quin velit, quia piissimus, et cete- rum (sic! certum) quod possit, eo quod sub eius imperio cuncta consistunt et non est, qui sue valeat resistere voluntati. Fortis sum viribus, notabiliter reductus in oculis, ita ut legere valeam pariter et studere, valorem meum benignitati vestre significans, ut sicut de sinistris meis eventibus, quos ad vestri noticiam malorum produxit impietas, data est vobis tamquam pio meo domino gemendi materia, sic et nunc auditis meis successibus enarratis superius fidelissimo cordi vestro surrepat materia gau- diorum. Nam de circumstanciis singulis et ordinem mei status a magistro Theodrico, servitore vestro, meo socio, Rev. P. Va informacionem recipiet utique pleniorem etc. ... 89 (320). Cardinali Parisiensi pro fratre ordinis s. Augustini baccalaureo in artibus et theologia, recommendando ipsum, ut promoveatur ad doctoratum. Reverendissime etc. Flagrantis devocionis affectus et con- stantissime fidei plena devocio, quibus Ser. principis domini regis Francie negocia in cesaris curia prudenti diligencia tracta- batis 2 et favorabilis nec non benigna conversacio, qua sic vir- 1 In Nr. 132 wird der Suffragan des Bischofs erwähnt. 2 Cardinal Aimericus, Bischof von Paris, war im Jahre 1372 als Gesandter des Königs von Frankreich in Prag (Huber, Reg. Nr. 5030 a, 5034a).
Strana 83
83 tuose me sub eodem tempore refecistis humilem et indignum, michi prebent audaciam, ut ... accedam supplicaturus pro aliis, qui pro me et in propriis non mereor exaudiri. Ideoque de innata vobis et quam sensibiliter expertus sum de benignitate confisus, Rev. personam vestram invoco precibus humilibus et devotis, quatenus religiosum virum fratrem Angelum Doblin, sacre theologie baccalaureum, ordinis fratrum heremitarum s. Augustini, singularem amicum meum et socium, virtuosa bonitas vestra recommendatum dignetur accipere et apud cancellarium nec non cetum magistrorum Parisiensis studii ita dignetur gracia vestra disponere, quod ipse, qui anno preterito presentatus co- gnoscitur, propter rerum penuriam de speciali gracia hoc anno presenti dilacione sublata in doctorali kathedra collocetur, nam hoc eius requirit necessitas, cum in expensis deficiat et procul dubio plurem graciam cognita nobis ipsius bonitas promeretur, grande michi in hoc solacium et consolacionem precipuam pater et domine benignissime facientes. Datum etc.... 90 (321). Cardinali Florentino pro quodam canonico, ut promoveatur coram apostolico, quod eciam circa impetraciones sorciatur effectum. Reverendissime etc. Vadit ad Romanam curiam honora- bilis vir d. Iacobus, canonicus Cremisirensis, familiaris meus commensalis domesticus, iuvenis bone indolis, laudabilis con- versacionis et vite, quem a sue iuventutis primordiis enutrivi, aliqua impetraturus a gracia domini nostri summi pontificis in personam viri nobilis domini Jo(annis) de Bozcowicz, Cremi- sirensis decani, socii et secretarii mei carissimi, et eciam pro semetipso, quemadmodum ipse de talium circumstanciis Rev. P. Vam et volet et poterit distinccius informare. Quapropter Rev. D. Ve supplico..., quatenus eundem virum honorabilem, ostensorem presencium, in hiis pacienter et graciosius audire dignetur Rev. V. P. et impetratis rerum effectibus, quas desi- derat, graciosius exaudire, singularem michi in hoc et acceptis- simam pater benignissime graciam facientes. Datum etc.... 6*
83 tuose me sub eodem tempore refecistis humilem et indignum, michi prebent audaciam, ut ... accedam supplicaturus pro aliis, qui pro me et in propriis non mereor exaudiri. Ideoque de innata vobis et quam sensibiliter expertus sum de benignitate confisus, Rev. personam vestram invoco precibus humilibus et devotis, quatenus religiosum virum fratrem Angelum Doblin, sacre theologie baccalaureum, ordinis fratrum heremitarum s. Augustini, singularem amicum meum et socium, virtuosa bonitas vestra recommendatum dignetur accipere et apud cancellarium nec non cetum magistrorum Parisiensis studii ita dignetur gracia vestra disponere, quod ipse, qui anno preterito presentatus co- gnoscitur, propter rerum penuriam de speciali gracia hoc anno presenti dilacione sublata in doctorali kathedra collocetur, nam hoc eius requirit necessitas, cum in expensis deficiat et procul dubio plurem graciam cognita nobis ipsius bonitas promeretur, grande michi in hoc solacium et consolacionem precipuam pater et domine benignissime facientes. Datum etc.... 90 (321). Cardinali Florentino pro quodam canonico, ut promoveatur coram apostolico, quod eciam circa impetraciones sorciatur effectum. Reverendissime etc. Vadit ad Romanam curiam honora- bilis vir d. Iacobus, canonicus Cremisirensis, familiaris meus commensalis domesticus, iuvenis bone indolis, laudabilis con- versacionis et vite, quem a sue iuventutis primordiis enutrivi, aliqua impetraturus a gracia domini nostri summi pontificis in personam viri nobilis domini Jo(annis) de Bozcowicz, Cremi- sirensis decani, socii et secretarii mei carissimi, et eciam pro semetipso, quemadmodum ipse de talium circumstanciis Rev. P. Vam et volet et poterit distinccius informare. Quapropter Rev. D. Ve supplico..., quatenus eundem virum honorabilem, ostensorem presencium, in hiis pacienter et graciosius audire dignetur Rev. V. P. et impetratis rerum effectibus, quas desi- derat, graciosius exaudire, singularem michi in hoc et acceptis- simam pater benignissime graciam facientes. Datum etc.... 6*
Strana 84
84 91 (322). Episcopo Luthomisslensi commendando priorem domus s. Augustini, petens, ut domum sibi conferat ad regendum. Reverendissime etc. Religiosus et honorabilis vir frater Augustinus, prior domus s. Augustini in civitate Brunnensi s. ordinis fr. heremitarum professor humilis, ita se erga Ser. et magnificum principem dominum Jo. marchionem Moravie magno iam tempore gessit ydoneum, ut et idem dominus noster marchio, nos et omnes terrigene de ipsius sumus administracione con- tenti et omnes eum virtutibus eius exigentibus... benignis favoribus prosequamur, quoniam domus in administracione ipsius cottidiana semper succrescit pingwedine et affectus hominum eius exemplo ad ipsius domus habendam graciam cottidianis incrementis et augmentis felicibus continuo cumulatur. Propter quod de certa sciencia prefati marchionis benignitati vestre devota precum instancia et affeccione perhumili supplicamus, sicut et ipse dominus noster predictus supplicat per suas literas speciales, quatenus eidem auctoritate vestra ordinaria eandem domum Brunnensem et cum hoc nostram commendare digne- mini, ut auctoritate vestra et non alterius domibus presit utris- que. Nam nisi nobis de ipsius administracione sufficienti con- staret, nullomodo sibi domum Luthomissl. nostre fundacionis deliberassemus committere, neque dominus noster marchio, vir utique non solum prudentis sed eciam sufficientis ingenii, eun- dem sibi priorem in confessorem et familiarem secretarium elegisset, neque antedictum dominum nostrum marchionem aut nos moveret racio, nisi hoc placida nobis persone condicio mereretur. Reverendissimam etc....1 92 (323). Responsiva de episcopo Luthomisslensi ad episcopum Olomucensem (sic!) pro Rudisslao vasallo ecclesie, super eum conquerendo de in- iuriis ecclesie illatis. Reverendissime etc. Si multas superbias et contemptus gravissimos, quibus Rudisslaus, rebellis meus vasallus, pro quo 1 Diese Formel ist auch in dem Prager Codex (Bl. 17) enthalten.
84 91 (322). Episcopo Luthomisslensi commendando priorem domus s. Augustini, petens, ut domum sibi conferat ad regendum. Reverendissime etc. Religiosus et honorabilis vir frater Augustinus, prior domus s. Augustini in civitate Brunnensi s. ordinis fr. heremitarum professor humilis, ita se erga Ser. et magnificum principem dominum Jo. marchionem Moravie magno iam tempore gessit ydoneum, ut et idem dominus noster marchio, nos et omnes terrigene de ipsius sumus administracione con- tenti et omnes eum virtutibus eius exigentibus... benignis favoribus prosequamur, quoniam domus in administracione ipsius cottidiana semper succrescit pingwedine et affectus hominum eius exemplo ad ipsius domus habendam graciam cottidianis incrementis et augmentis felicibus continuo cumulatur. Propter quod de certa sciencia prefati marchionis benignitati vestre devota precum instancia et affeccione perhumili supplicamus, sicut et ipse dominus noster predictus supplicat per suas literas speciales, quatenus eidem auctoritate vestra ordinaria eandem domum Brunnensem et cum hoc nostram commendare digne- mini, ut auctoritate vestra et non alterius domibus presit utris- que. Nam nisi nobis de ipsius administracione sufficienti con- staret, nullomodo sibi domum Luthomissl. nostre fundacionis deliberassemus committere, neque dominus noster marchio, vir utique non solum prudentis sed eciam sufficientis ingenii, eun- dem sibi priorem in confessorem et familiarem secretarium elegisset, neque antedictum dominum nostrum marchionem aut nos moveret racio, nisi hoc placida nobis persone condicio mereretur. Reverendissimam etc....1 92 (323). Responsiva de episcopo Luthomisslensi ad episcopum Olomucensem (sic!) pro Rudisslao vasallo ecclesie, super eum conquerendo de in- iuriis ecclesie illatis. Reverendissime etc. Si multas superbias et contemptus gravissimos, quibus Rudisslaus, rebellis meus vasallus, pro quo 1 Diese Formel ist auch in dem Prager Codex (Bl. 17) enthalten.
Strana 85
85 scripsit vestra dileccio, me et ecclesiam offendit continuo, si magnas iniurias, quibus per eum afficior, noveritis ad plenum, nulli dubium, quin vestra Rev. nobilitas animum michi in hac parte gereret compassivum. Nunc igitur multiplicatur erumpnis et tanto invalescente contemptu amodo talia sustinere non valens, eo citato ad mea iudicia coram vasallis meis ecclesie Olomuc. nobilibus ab ipso exigere propono et recipere, quod racionis ordo dictaverit. Datum etc. 93 (324). Olomucensis cardinali Florentino, et est litera credencie. Reverendissime etc. Venit ad vestri presenciam honora- bilis etc. vir dominus N. de ... (sic) de intencione mea super impetrando michi conservatorio sufficienter instructus, qui de talibus circumstanciis D. Vam valet et poterit clarius edocere. Quapropter Rev. P. V. supplico ... quatenus intuendo necessi- tatem meam et Olomuc. ecclesie vestre... in obtinendis, que cupio, benignam et favorabilem dignetur V. P. ostendere volun- tatem.! Reverendissimam personam etc. 94 (325). Olomucensis archiepiscopo Pragensi, ut excuset eum coram impe- ratore, quia venire propter inevitabiles casus non possit. Reverendissime etc. Carissimi domini mei Imperatoris ab eo tempore, quo transmisit in marchiam, nullam umquam recepi, licet legatus nunc michi scripsit in literis suis, quas hodie una cum ipsius in die s. Crispini primum accepi, intimaverit michi (sic!) quod ad me cesaris litere dudum debuerant pervenisse et quamvis ego toto cordis ardore semper existam dispositus domini nostri communis ac eciam vestris, pater Reverendissime, mandatis et literis obedire, nunc tamen corpore sum adeo de- bilis et sic notabili oculorum langwore constringor, quod vix in ipsa mea domo de commodo ad commodum cum adiutorio hominum transire valeam, ne dum longi itineris laboribus exer- 1 Vgl. Nr. 148.
85 scripsit vestra dileccio, me et ecclesiam offendit continuo, si magnas iniurias, quibus per eum afficior, noveritis ad plenum, nulli dubium, quin vestra Rev. nobilitas animum michi in hac parte gereret compassivum. Nunc igitur multiplicatur erumpnis et tanto invalescente contemptu amodo talia sustinere non valens, eo citato ad mea iudicia coram vasallis meis ecclesie Olomuc. nobilibus ab ipso exigere propono et recipere, quod racionis ordo dictaverit. Datum etc. 93 (324). Olomucensis cardinali Florentino, et est litera credencie. Reverendissime etc. Venit ad vestri presenciam honora- bilis etc. vir dominus N. de ... (sic) de intencione mea super impetrando michi conservatorio sufficienter instructus, qui de talibus circumstanciis D. Vam valet et poterit clarius edocere. Quapropter Rev. P. V. supplico ... quatenus intuendo necessi- tatem meam et Olomuc. ecclesie vestre... in obtinendis, que cupio, benignam et favorabilem dignetur V. P. ostendere volun- tatem.! Reverendissimam personam etc. 94 (325). Olomucensis archiepiscopo Pragensi, ut excuset eum coram impe- ratore, quia venire propter inevitabiles casus non possit. Reverendissime etc. Carissimi domini mei Imperatoris ab eo tempore, quo transmisit in marchiam, nullam umquam recepi, licet legatus nunc michi scripsit in literis suis, quas hodie una cum ipsius in die s. Crispini primum accepi, intimaverit michi (sic!) quod ad me cesaris litere dudum debuerant pervenisse et quamvis ego toto cordis ardore semper existam dispositus domini nostri communis ac eciam vestris, pater Reverendissime, mandatis et literis obedire, nunc tamen corpore sum adeo de- bilis et sic notabili oculorum langwore constringor, quod vix in ipsa mea domo de commodo ad commodum cum adiutorio hominum transire valeam, ne dum longi itineris laboribus exer- 1 Vgl. Nr. 148.
Strana 86
86 ceri. Ideoque Rev. pater etc. dignetur Va D. me super hiis ad presens excusatum habere propter necessitates inevitabiles, quas auditis, et similiter erga Ser. communis domini nostri magnificenciam et apud d. legatum similiter graciosius excusare, nam nulla racione metuendissime Dni Ve talia scriberem, nisi manifesta forent publice nocioni. Personam vestram etc.... 95 (326). Alia ad idem excusatoria. Reverendissime etc. Quamvis ad ea, que ss. Romane ecclesie commodum et profectum respiciunt, animus meus sit et omni tempore fuerit diligencia fideli usquequaque dispositus, nec sit hora, in qua me contingat ad aliud umquam tendere, quam ss. ecclesie semper optare salutem, sicut hoc preceden- cium laborum meorum fidelis integritas demonstravit, nunc tamen adcô sum corpore debilis et tam vehementi langwore oculorum detineor, ut in domo mea de commodo in commodum absque hominum adiutorio transire non valeam, nedum tanto itinere laborare, propter quod Rev. D. V. super hiis raciona- biliter excusatum teneat, cum manifesta necessitas gressus meos impediat, non voluntas. Datum etc. 96 (327). Olomucensis archiepiscopo Pragensi, se paratum ad omnia obsequia exhibendo cum aliis. Reverendissime etc. Ut a corde vestro illa, quam ob dolo- rem oculorum meorum animo conceperatis, tollatur mesticia, Rev. P. V. supplico, ad prioris sanitatis profectus et commoda ita me reductum ad omnia, ut et scribere et studere valeam et in consuetis meis exerciciis pro dei gloria laborare, et novit altissimus, quod hec mea convalescencia et gracia dei benigna reduccio et omnis labor meus sunt in vestrum obsequium, qui paratus existo semper et in omnibus laborare fideliter, que vestrum, amicorum et fidelium vestrorum respiciunt commodum et honorem. Et quia prudentem virum dominum Jo. de Ge. 1 Johann von Gelnhausen, vgl. Nr. 44.
86 ceri. Ideoque Rev. pater etc. dignetur Va D. me super hiis ad presens excusatum habere propter necessitates inevitabiles, quas auditis, et similiter erga Ser. communis domini nostri magnificenciam et apud d. legatum similiter graciosius excusare, nam nulla racione metuendissime Dni Ve talia scriberem, nisi manifesta forent publice nocioni. Personam vestram etc.... 95 (326). Alia ad idem excusatoria. Reverendissime etc. Quamvis ad ea, que ss. Romane ecclesie commodum et profectum respiciunt, animus meus sit et omni tempore fuerit diligencia fideli usquequaque dispositus, nec sit hora, in qua me contingat ad aliud umquam tendere, quam ss. ecclesie semper optare salutem, sicut hoc preceden- cium laborum meorum fidelis integritas demonstravit, nunc tamen adcô sum corpore debilis et tam vehementi langwore oculorum detineor, ut in domo mea de commodo in commodum absque hominum adiutorio transire non valeam, nedum tanto itinere laborare, propter quod Rev. D. V. super hiis raciona- biliter excusatum teneat, cum manifesta necessitas gressus meos impediat, non voluntas. Datum etc. 96 (327). Olomucensis archiepiscopo Pragensi, se paratum ad omnia obsequia exhibendo cum aliis. Reverendissime etc. Ut a corde vestro illa, quam ob dolo- rem oculorum meorum animo conceperatis, tollatur mesticia, Rev. P. V. supplico, ad prioris sanitatis profectus et commoda ita me reductum ad omnia, ut et scribere et studere valeam et in consuetis meis exerciciis pro dei gloria laborare, et novit altissimus, quod hec mea convalescencia et gracia dei benigna reduccio et omnis labor meus sunt in vestrum obsequium, qui paratus existo semper et in omnibus laborare fideliter, que vestrum, amicorum et fidelium vestrorum respiciunt commodum et honorem. Et quia prudentem virum dominum Jo. de Ge. 1 Johann von Gelnhausen, vgl. Nr. 44.
Strana 87
87 prothonotarium et familiarem meum certis honeravi negociis, que ipse metuendissime michi Dni Ve proponet, ideoque R. P. supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eundem meum nunccium pacienter audire et audita conclusionibus aptare feli- cibus de gracia speciali dignemini, prout unumquidque illorum, que peto, meis, vestri servuli, noveritis usibus expedire. Reve- rendissimam personam etc... . 97 (328). Archiepiscopo Pragensi congaudendo de sanitate sui corporis, cum litera credencie. Reverendissime etc. Audita primum convalescencia vestra et nunc, dum perfecta vestra sanitas ad meam perveniret noti- ciam, animus meus exultavit in gaudio ... Consangwineus meus d. Henricus,1 ostensor presencium, quedam Rme P. Ve dicenda nunc a me in speciali quadam commissione recepit, cui R. D. V. fidem adhibeat et de me cogitet non aliter, nisi quemad- modum in vestram clemenciam spei tocius anchoram collocavi etc.... 98 (329). Cardinali Florentino notificat, qualiter d. cesar scribit summo pontifici pro baronibus et nobilibus Moravie, ut extra limites Pra- gensis provincie non citarentur. Reverendissime etc. Quamvis ego in persona propria et officialis meus Olomucensis meo nomine omnibus communiter auctore deo fecerimus et faciamus cottidie in causis singulis divinam iusticiam, ita quod a sentenciis meis et officialis mei similiter rarissime appellatum fuerit, etsi quandoque in vocem appellacionis alicuius erupit presumpcio, omni tempore et in casibus singulis huiusmodi sentencie nunc apud metropolitanum meum d. Pragensem archiepiscopum, aliquando apud auditorem sacri pallacii tamquam manantes de fonte iusticie approbate fuerunt, sicut hoc communis omni noticia protestatur, tamen nonnulli humanitate relicta bestialitatis sequentes corruptas yma- 1 Vgl. Nr. 84.
87 prothonotarium et familiarem meum certis honeravi negociis, que ipse metuendissime michi Dni Ve proponet, ideoque R. P. supplico precibus humilibus et devotis, quatenus eundem meum nunccium pacienter audire et audita conclusionibus aptare feli- cibus de gracia speciali dignemini, prout unumquidque illorum, que peto, meis, vestri servuli, noveritis usibus expedire. Reve- rendissimam personam etc... . 97 (328). Archiepiscopo Pragensi congaudendo de sanitate sui corporis, cum litera credencie. Reverendissime etc. Audita primum convalescencia vestra et nunc, dum perfecta vestra sanitas ad meam perveniret noti- ciam, animus meus exultavit in gaudio ... Consangwineus meus d. Henricus,1 ostensor presencium, quedam Rme P. Ve dicenda nunc a me in speciali quadam commissione recepit, cui R. D. V. fidem adhibeat et de me cogitet non aliter, nisi quemad- modum in vestram clemenciam spei tocius anchoram collocavi etc.... 98 (329). Cardinali Florentino notificat, qualiter d. cesar scribit summo pontifici pro baronibus et nobilibus Moravie, ut extra limites Pra- gensis provincie non citarentur. Reverendissime etc. Quamvis ego in persona propria et officialis meus Olomucensis meo nomine omnibus communiter auctore deo fecerimus et faciamus cottidie in causis singulis divinam iusticiam, ita quod a sentenciis meis et officialis mei similiter rarissime appellatum fuerit, etsi quandoque in vocem appellacionis alicuius erupit presumpcio, omni tempore et in casibus singulis huiusmodi sentencie nunc apud metropolitanum meum d. Pragensem archiepiscopum, aliquando apud auditorem sacri pallacii tamquam manantes de fonte iusticie approbate fuerunt, sicut hoc communis omni noticia protestatur, tamen nonnulli humanitate relicta bestialitatis sequentes corruptas yma- 1 Vgl. Nr. 84.
Strana 88
88 gines, non petita a me nec a meo officiali quavis iusticia, nullo metu concussi, nullo gravamine lesi, sed sua malicia extraneos impetrant judices, ut expensarum metu et multiplicati fatiga- cione laboris vexent homines. Propter quod Illustris et magn. princeps et dominus et protector meus d. Judocus, Moravie marchio, dominacioni vestre per honorab. virum dominum Jo. etc. domino nostro summo pontifici supplicaciones suas de- crevit porrigere, ut S. Sua eum et barones suos, nobiles prin- cipatus sui, adversus hec tedia privilegiare dignaretur, quod extra limites Pragensis provincie, nisi gravamine primo (sic! previo) aut appellacione interposita, ad quevis judicia non cita- rentur. Nam nisi sentirem, prefatum meum dominum ad hoc manifesta et necessaria racione moveri, nullo modo domino nostro summo pontifici aut P. V. talia scriberem, verecundarer etenim coram tante magnitudinis excelso domino quidquid dicere, nisi quod integre racionis beneficio fulciretur. Idcirco met. michi Dni Ve supplico precibus humilibus et devotis, qua- tenus prefati domini mei marchionis et mei negocium iuxta in- formacionem dicti sui secretarii in conspectu d. n. summi ponti- ficis dignemini habere graciose et fideliter recommissum. In hoc domino meo cesari prefato honorem, marchioni favorem et michi graciam ostendetis singularem etc.... 99 (330). Olomucensis scribit abbati in Hennerichow pro consangwineo, qui inconsulte discessit, petens sibi veniam elargiri. Venerabilis pater etc. Etsi consangwineus noster suggerente persuasione multorum animi sui levitate, que quidem reges et principes testamenti veteris a via veritatis erroris precipitavit ad invia, ab ordinis vestri disciplina laudabili inconsulte re- cessit, si viam iniquitatis amplexus est ... vobis tamen merito debuerit non obesse etc. ... Quocirca Ven. P. V. eundem filium prodigum, fame consumptum ... penitentem ... sub optime spei fiducia animo sincero et presumpcione fideli recommittimus ... rogantes, quatenus ad instar illius dulcoris altissimi, qui redeun- tibus sinum misericordie sue benignius expandit ... ipsum ad mensam illius ewangelici patris familias... recipiatis etc....
88 gines, non petita a me nec a meo officiali quavis iusticia, nullo metu concussi, nullo gravamine lesi, sed sua malicia extraneos impetrant judices, ut expensarum metu et multiplicati fatiga- cione laboris vexent homines. Propter quod Illustris et magn. princeps et dominus et protector meus d. Judocus, Moravie marchio, dominacioni vestre per honorab. virum dominum Jo. etc. domino nostro summo pontifici supplicaciones suas de- crevit porrigere, ut S. Sua eum et barones suos, nobiles prin- cipatus sui, adversus hec tedia privilegiare dignaretur, quod extra limites Pragensis provincie, nisi gravamine primo (sic! previo) aut appellacione interposita, ad quevis judicia non cita- rentur. Nam nisi sentirem, prefatum meum dominum ad hoc manifesta et necessaria racione moveri, nullo modo domino nostro summo pontifici aut P. V. talia scriberem, verecundarer etenim coram tante magnitudinis excelso domino quidquid dicere, nisi quod integre racionis beneficio fulciretur. Idcirco met. michi Dni Ve supplico precibus humilibus et devotis, qua- tenus prefati domini mei marchionis et mei negocium iuxta in- formacionem dicti sui secretarii in conspectu d. n. summi ponti- ficis dignemini habere graciose et fideliter recommissum. In hoc domino meo cesari prefato honorem, marchioni favorem et michi graciam ostendetis singularem etc.... 99 (330). Olomucensis scribit abbati in Hennerichow pro consangwineo, qui inconsulte discessit, petens sibi veniam elargiri. Venerabilis pater etc. Etsi consangwineus noster suggerente persuasione multorum animi sui levitate, que quidem reges et principes testamenti veteris a via veritatis erroris precipitavit ad invia, ab ordinis vestri disciplina laudabili inconsulte re- cessit, si viam iniquitatis amplexus est ... vobis tamen merito debuerit non obesse etc. ... Quocirca Ven. P. V. eundem filium prodigum, fame consumptum ... penitentem ... sub optime spei fiducia animo sincero et presumpcione fideli recommittimus ... rogantes, quatenus ad instar illius dulcoris altissimi, qui redeun- tibus sinum misericordie sue benignius expandit ... ipsum ad mensam illius ewangelici patris familias... recipiatis etc....
Strana 89
89 100 (331). Olomucensis scribit magistro theologie, ut secum deducat dies in tali castro. Venerabilis magister et amice carissime! Gaudemus in domino et ingenti exultamus leticia, quod divina gracia vobis hoc inspiraverit, de quo proponebamus vobis cum instancia supplicare, ita quod audiverimus, animum vestrum inclinatum ad hoc, ut nobiscum in partibus Moravie suspectos dies augu- stales velitis deducere. Ob quam causam eligimus in loco morari, qui sit dispositus apta temperie et aeris boemici gratum semper afflatum recipiat, ut in castro Moraw (sic ! 1) illis diebus omnibus pariter commoremur, ibidem divinos libros inspecturi cottidie, ut aeris interioris (sic, exterioris) dulcedini respondeat favor intrinsecus, quem leccione sacratissima divina gracia gubernabit alias generabit. Non tardet igitur magister vene- rabilis, quin dies illos anticipet, quoniam tantum preter cer- visias frigidas et alios potus varios eciam favor recipientis hospitis dignanter expectat magistrum domini dei, existimans tamen magistrum habere presentem, quem dilexit et diligit toto corde. Datum etc.... 101 (332). Olomucensis scribit Wellegradensi abbati pro succentore, ut det sibi legitimam revertendi ad ipsum. Venerabilis domine pater dominabilis, amice carissime! Habito respectu ad multiplicem honorem, quem in presencia succentoris nostri Cremisirensis habuit collegium et pensato cultu divino, quo sub eius regimine ad sinceritatem devocionis magne suscitabantur corda fidelium, dum tam distincte eius ordinante doctrina in ipsa ecclesia divinum officium caneretur, et sencientes nostram delectacionem comminutam per eiusdem succentoris absenciam, qui musice proporciones sic temperabat dulciter, ut suavitate sui cantus armonici anima nostra in gaudio letaretur, nulla racione mens nostra quiesci aut tranquillari potuerit nostri motus, nisi prefatus succentor revertatur ad nostri I Wohl Mirow (Mürau), bischöfliche Burg und häufig Sitz des Bischofs Johann von Neumarkt. Codex Mor. X et XI; vgl. Nr. 131.
89 100 (331). Olomucensis scribit magistro theologie, ut secum deducat dies in tali castro. Venerabilis magister et amice carissime! Gaudemus in domino et ingenti exultamus leticia, quod divina gracia vobis hoc inspiraverit, de quo proponebamus vobis cum instancia supplicare, ita quod audiverimus, animum vestrum inclinatum ad hoc, ut nobiscum in partibus Moravie suspectos dies augu- stales velitis deducere. Ob quam causam eligimus in loco morari, qui sit dispositus apta temperie et aeris boemici gratum semper afflatum recipiat, ut in castro Moraw (sic ! 1) illis diebus omnibus pariter commoremur, ibidem divinos libros inspecturi cottidie, ut aeris interioris (sic, exterioris) dulcedini respondeat favor intrinsecus, quem leccione sacratissima divina gracia gubernabit alias generabit. Non tardet igitur magister vene- rabilis, quin dies illos anticipet, quoniam tantum preter cer- visias frigidas et alios potus varios eciam favor recipientis hospitis dignanter expectat magistrum domini dei, existimans tamen magistrum habere presentem, quem dilexit et diligit toto corde. Datum etc.... 101 (332). Olomucensis scribit Wellegradensi abbati pro succentore, ut det sibi legitimam revertendi ad ipsum. Venerabilis domine pater dominabilis, amice carissime! Habito respectu ad multiplicem honorem, quem in presencia succentoris nostri Cremisirensis habuit collegium et pensato cultu divino, quo sub eius regimine ad sinceritatem devocionis magne suscitabantur corda fidelium, dum tam distincte eius ordinante doctrina in ipsa ecclesia divinum officium caneretur, et sencientes nostram delectacionem comminutam per eiusdem succentoris absenciam, qui musice proporciones sic temperabat dulciter, ut suavitate sui cantus armonici anima nostra in gaudio letaretur, nulla racione mens nostra quiesci aut tranquillari potuerit nostri motus, nisi prefatus succentor revertatur ad nostri I Wohl Mirow (Mürau), bischöfliche Burg und häufig Sitz des Bischofs Johann von Neumarkt. Codex Mor. X et XI; vgl. Nr. 131.
Strana 90
90 presenciam, ut more solito plausibilis iocundissime sue vocis integre canoribus gaudeamus. Propter quod ven. paternitatem vestram sub indubitata exaudicionis fiducia presentibus exora- mus, quatenus non obstante biennio, quo et probare et probari debuerit, restituta sibi pecunia, quam attulisse dinoscitur, obice redeundi (sic), nam ita grandem spem fiducialis amicicie in vos reponit nostre deliberacionis integritas, ut non quidem sperare sed expresse scire velimus, quod ad nos tanta flagret vestri amoris sinceritas, quod non in hiis tam modicis verum in multo maioribus efficaciter audiamur etc.... 102 (333). Olomucensis scribit preposito Pragensi de pratis, qualiter talia per homines ipsius destruuntur, petens, ut ammodo talia non fiant. Venerabilis etc. Prata nostra, que sunt de pertinenciis ville nostre Chuten in Boemia, in quorum possessione omnes predecessores nostri fuerunt, ex quibus dominus noster nunc Pragensis archiepiscopus et nos similiter ... magnam utilitatem habuimus, ita per vestros homines destruuntur annis singulis, ut nobis et nostris inutilia fiant, tante violencie per vestros in hiis et aliis semper ibidem committuntur, ut ipsam villam nostram desertari oporteat, nisi meditemur secundum viam iusticie de remediis oportunis providere. Placeat igitur D. Ve cessare a talibus et cum vestris ita disponere, quod quoad hoc auctoritatem sedis apostolice habentibus illatas nobis iniurias via iusticie repetemus. Hec vobis ut amico nostro intimata sufficiant, quoniam urgente nos consciencia non possumus am- plius tales iniurias dissimulacionis animo sub negligencia pre- terire. Conservet etc.... 103 (334). Olomucensis marchioni Moravie, ut maleficos et fures interficere non formidet. Illustris etc. Eximius prophetarum ille etc.... Quid est igitur, quod a me vestro nomine honorabilis et religiosus dom. prior Brunnensis tam solicite interrogare conatur, si videlicet magnificencia Vestra peccatum incurrerit vilium latronum sus-
90 presenciam, ut more solito plausibilis iocundissime sue vocis integre canoribus gaudeamus. Propter quod ven. paternitatem vestram sub indubitata exaudicionis fiducia presentibus exora- mus, quatenus non obstante biennio, quo et probare et probari debuerit, restituta sibi pecunia, quam attulisse dinoscitur, obice redeundi (sic), nam ita grandem spem fiducialis amicicie in vos reponit nostre deliberacionis integritas, ut non quidem sperare sed expresse scire velimus, quod ad nos tanta flagret vestri amoris sinceritas, quod non in hiis tam modicis verum in multo maioribus efficaciter audiamur etc.... 102 (333). Olomucensis scribit preposito Pragensi de pratis, qualiter talia per homines ipsius destruuntur, petens, ut ammodo talia non fiant. Venerabilis etc. Prata nostra, que sunt de pertinenciis ville nostre Chuten in Boemia, in quorum possessione omnes predecessores nostri fuerunt, ex quibus dominus noster nunc Pragensis archiepiscopus et nos similiter ... magnam utilitatem habuimus, ita per vestros homines destruuntur annis singulis, ut nobis et nostris inutilia fiant, tante violencie per vestros in hiis et aliis semper ibidem committuntur, ut ipsam villam nostram desertari oporteat, nisi meditemur secundum viam iusticie de remediis oportunis providere. Placeat igitur D. Ve cessare a talibus et cum vestris ita disponere, quod quoad hoc auctoritatem sedis apostolice habentibus illatas nobis iniurias via iusticie repetemus. Hec vobis ut amico nostro intimata sufficiant, quoniam urgente nos consciencia non possumus am- plius tales iniurias dissimulacionis animo sub negligencia pre- terire. Conservet etc.... 103 (334). Olomucensis marchioni Moravie, ut maleficos et fures interficere non formidet. Illustris etc. Eximius prophetarum ille etc.... Quid est igitur, quod a me vestro nomine honorabilis et religiosus dom. prior Brunnensis tam solicite interrogare conatur, si videlicet magnificencia Vestra peccatum incurrerit vilium latronum sus-
Strana 91
91 pendio. Si conscienciam vestram in hiis actibus aliqua sui parte lesam cognoverim, tum ad extirpacionem tanti maleficii non undecim tatummodo sed undecim millia latronum vellem uno die suspendi, ut is numerus aggregatus in inferno undecim millibus virginibus in celesti gaudentibus patria responderet, et decem millia ex furibus illis perirent ad equiparandum numerum decem millia gloriosa (sic!). Sic et racione congrua usquequaque contingeret, illustrem principem d. m. Judocum, marchionem Moravie authonomastice predicacionis officio non tam poprawczonem quam judicem et justiciarum appellari, nec misereatur princeps terre Moravie praworum mortibus, nec eorum dispericio animum eius deterreat, quoniam inpromptu est pec- cati multitudinem semper oriri, ut uno interempto velut ydre capita plures continuo malicia increbrescente succrescant etc.... 104 (335). Olomucensis juniori marchioni 1 scribit, dolendo de sinistris casibus subortis inter homines ipsorum utrobique, cupiens secum recipere terminum placitorium coram principe et duce Ratiboriensi. Illustris etc. Super enormitate sinistrorum casuum, qui inter homines nostros utrobique hincinde suborti sunt, dolemus ex animo, eo quod amiciciam vestram pre omnibus vicinis nobis principibus quasi singularem elegimus et in hoc semper nostre mentis finalis resedit intencio, qualiter vos veluti sapien- tem et expertum in omnibus nobis ad quoddam singulare con- solacionis solacium servaremus. Et de hiis omnibus, que sub- orta sunt, coram magnifico principe Jo. duce Ratiboriensi libenter vobiscum terminum placitorium amicabiliter acceptare volumus in aliquo locorum ducis eiusdem, dum tamen nobis Excell. vestra significet, quo die vel hora vobis placeat eum quem exhibemus acceptare terminum placitorium. Nam quan- tum in nobis est, in hoc semper manebimus, quibus vestram possimus ingeniis amiciciam conservare. Super materia vero transitus nostri ad Romanorum semper Augusti et Boemie regis, domini nostri, curiam, satis pridem ingenuitatem vestram literis nostris informavimus, dum essetis in Brunna et in hoc sumus 1 Johann Soběslav (?); vgl. Nr. 86 und 112.
91 pendio. Si conscienciam vestram in hiis actibus aliqua sui parte lesam cognoverim, tum ad extirpacionem tanti maleficii non undecim tatummodo sed undecim millia latronum vellem uno die suspendi, ut is numerus aggregatus in inferno undecim millibus virginibus in celesti gaudentibus patria responderet, et decem millia ex furibus illis perirent ad equiparandum numerum decem millia gloriosa (sic!). Sic et racione congrua usquequaque contingeret, illustrem principem d. m. Judocum, marchionem Moravie authonomastice predicacionis officio non tam poprawczonem quam judicem et justiciarum appellari, nec misereatur princeps terre Moravie praworum mortibus, nec eorum dispericio animum eius deterreat, quoniam inpromptu est pec- cati multitudinem semper oriri, ut uno interempto velut ydre capita plures continuo malicia increbrescente succrescant etc.... 104 (335). Olomucensis juniori marchioni 1 scribit, dolendo de sinistris casibus subortis inter homines ipsorum utrobique, cupiens secum recipere terminum placitorium coram principe et duce Ratiboriensi. Illustris etc. Super enormitate sinistrorum casuum, qui inter homines nostros utrobique hincinde suborti sunt, dolemus ex animo, eo quod amiciciam vestram pre omnibus vicinis nobis principibus quasi singularem elegimus et in hoc semper nostre mentis finalis resedit intencio, qualiter vos veluti sapien- tem et expertum in omnibus nobis ad quoddam singulare con- solacionis solacium servaremus. Et de hiis omnibus, que sub- orta sunt, coram magnifico principe Jo. duce Ratiboriensi libenter vobiscum terminum placitorium amicabiliter acceptare volumus in aliquo locorum ducis eiusdem, dum tamen nobis Excell. vestra significet, quo die vel hora vobis placeat eum quem exhibemus acceptare terminum placitorium. Nam quan- tum in nobis est, in hoc semper manebimus, quibus vestram possimus ingeniis amiciciam conservare. Super materia vero transitus nostri ad Romanorum semper Augusti et Boemie regis, domini nostri, curiam, satis pridem ingenuitatem vestram literis nostris informavimus, dum essetis in Brunna et in hoc sumus 1 Johann Soběslav (?); vgl. Nr. 86 und 112.
Strana 92
92 hodie proposito, serviendo domino nostro regi predicto, si obse- quiorum nostrorum fuerit ei necessitas, non pro adipiscendo aliquo honore, statu aut diviciis pluribus, sed solum ob hoc, ut iuxta preceptum divinum et ut servemus ewangelice leccionis doctrinas dulcissimas dominis nostris, dum valemus et possu- mus, fideliter serviendo sub expensis eorum, cum testante ewan- gelico nullus teneatur propriis stipendiis militare. Illustrem personam etc. 105 (336). Olomucensis conqueritur marchioni Moravie super quendam, qui plebanum submergere voluit, contra ipsum procedendo. Illustris etc. Religiosus et honorab. vir d. abbas mona- sterii in Sars, in causa quadam iudex a sede apost. delegatus, misit quendam presbyterum nostre diocesis, mandans eidem, ut virtute commissionis apostolice citaret Jo. de Let.1 ad res- pondendum cuidam alteri sacerdoti de obiectis. Quem citantem Jo. predictus de Let. violenta manu constringens et ligari con- stituens ad aquas submergendum deduxit, licet nunc dicat, hoc lusibus non seriose fecisse, propter quod adversus eum proce- dimus et procedemus inantea, donec sedi apostolice de tam scandalosis et grandibus eciam et incontemptibilibus iniuriis satisfiat. Nam in nostra potestate non existit, ut illatas sedi apostolice tam manifestas injurias auctoritate propria relaxe- mus, sed illi servamus dimittendi aut vindicandi arbitrium, cui huiusmodi tam grandes iniurie irrogate noscuntur. Nam si fa- ceremus contrarium, iuste possemus non tam de negligencia quam de perjuria reprehendi, sperantes de magnificencia vestra, quod ita nostrum velitis honorem, quemadmodum nos parati sumus in omnibus hiis laborare frequenter, que vestrum respi- ciunt commodum et profectum. Deus omnipotens larga benedic- cione vos in sanitate servet corporea etc. ... 106 (337). Litera promocionis ad ducem Thessinensem. Illustris etc. Petrum civem Ostrowie, fidelem nostrum, dominabili amicicie vestre affectu sincero committimus, rogan- 1 Vielleicht Letowicz.
92 hodie proposito, serviendo domino nostro regi predicto, si obse- quiorum nostrorum fuerit ei necessitas, non pro adipiscendo aliquo honore, statu aut diviciis pluribus, sed solum ob hoc, ut iuxta preceptum divinum et ut servemus ewangelice leccionis doctrinas dulcissimas dominis nostris, dum valemus et possu- mus, fideliter serviendo sub expensis eorum, cum testante ewan- gelico nullus teneatur propriis stipendiis militare. Illustrem personam etc. 105 (336). Olomucensis conqueritur marchioni Moravie super quendam, qui plebanum submergere voluit, contra ipsum procedendo. Illustris etc. Religiosus et honorab. vir d. abbas mona- sterii in Sars, in causa quadam iudex a sede apost. delegatus, misit quendam presbyterum nostre diocesis, mandans eidem, ut virtute commissionis apostolice citaret Jo. de Let.1 ad res- pondendum cuidam alteri sacerdoti de obiectis. Quem citantem Jo. predictus de Let. violenta manu constringens et ligari con- stituens ad aquas submergendum deduxit, licet nunc dicat, hoc lusibus non seriose fecisse, propter quod adversus eum proce- dimus et procedemus inantea, donec sedi apostolice de tam scandalosis et grandibus eciam et incontemptibilibus iniuriis satisfiat. Nam in nostra potestate non existit, ut illatas sedi apostolice tam manifestas injurias auctoritate propria relaxe- mus, sed illi servamus dimittendi aut vindicandi arbitrium, cui huiusmodi tam grandes iniurie irrogate noscuntur. Nam si fa- ceremus contrarium, iuste possemus non tam de negligencia quam de perjuria reprehendi, sperantes de magnificencia vestra, quod ita nostrum velitis honorem, quemadmodum nos parati sumus in omnibus hiis laborare frequenter, que vestrum respi- ciunt commodum et profectum. Deus omnipotens larga benedic- cione vos in sanitate servet corporea etc. ... 106 (337). Litera promocionis ad ducem Thessinensem. Illustris etc. Petrum civem Ostrowie, fidelem nostrum, dominabili amicicie vestre affectu sincero committimus, rogan- 1 Vielleicht Letowicz.
Strana 93
93 tes ... quatenus eidem in suis negociis et agendis, que coram vobis aut vestris pro necessitate sua nunc habebit disponere, ad viam equitatis et iusticie amore nostri... promotivam et favorabilem dignemini pretendere voluntatem, nam id ipsum omnibus vestris fidelibus et subditis, dum et quocies casus emergeret, procul dubio faceremus. Datum etc. 107 (338). Litera compassionis alterius infirmantis vel langwentis. Illustris etc. Relacione nobilis viri domini Drsslay de . .. (sic!) sororii nostri nuper audita, quod vos reliquerit quadam infirmitate langwentem, a cuius oppressione seu tedio vos deus omnipotens ante pervencionem presencium de sui misericordia liberasse dignetur. Nam sicud de vestra corporali sanitate exultandi nobis semper emergit materia, sic et vobiscum, dum infirmamini, procul dubio letiferis doloribus sauciamur. Propter quod dignetur magnificencia vestra nos de statu felici infor- mare quam breviter, ne longe expectacionis tedio langweamus. Scimus etenim fidei et bonitatis vestre constanciam et tantam in vobis invenimus et inveniemus cottidie, ut procul dubio racio nostra discernat, quod similem amicum non habemus in seculo, qui nobis dileccionis sue signalia semper ostendat alias ostenderit operis in effectu. Datum etc. 108 (339). Olomucensis petit magistrum milicie pro commendatore domus Cremisirensis, ut eundem ab administracione predicte domus liberet et dimittat. Illustris princeps, venerabilis magister ordinis s. milicie et domine graciose.! Habito respectu ad mores, vitam, litera- rum studia et devocionem eximiam honorab. et religiosi viri . ..2 commendatoris domus Cremisirensis, amici nostri dilecti, valde et ex animo ei compatimur, quod animus eius ad studia 1 Wohl Semovit Herzog von Teschen, Generalprior des Johanniter-Ordens; vgl. Nr. 28. 2 Wohl derselbe Bertoldus wie in Nr. 28.
93 tes ... quatenus eidem in suis negociis et agendis, que coram vobis aut vestris pro necessitate sua nunc habebit disponere, ad viam equitatis et iusticie amore nostri... promotivam et favorabilem dignemini pretendere voluntatem, nam id ipsum omnibus vestris fidelibus et subditis, dum et quocies casus emergeret, procul dubio faceremus. Datum etc. 107 (338). Litera compassionis alterius infirmantis vel langwentis. Illustris etc. Relacione nobilis viri domini Drsslay de . .. (sic!) sororii nostri nuper audita, quod vos reliquerit quadam infirmitate langwentem, a cuius oppressione seu tedio vos deus omnipotens ante pervencionem presencium de sui misericordia liberasse dignetur. Nam sicud de vestra corporali sanitate exultandi nobis semper emergit materia, sic et vobiscum, dum infirmamini, procul dubio letiferis doloribus sauciamur. Propter quod dignetur magnificencia vestra nos de statu felici infor- mare quam breviter, ne longe expectacionis tedio langweamus. Scimus etenim fidei et bonitatis vestre constanciam et tantam in vobis invenimus et inveniemus cottidie, ut procul dubio racio nostra discernat, quod similem amicum non habemus in seculo, qui nobis dileccionis sue signalia semper ostendat alias ostenderit operis in effectu. Datum etc. 108 (339). Olomucensis petit magistrum milicie pro commendatore domus Cremisirensis, ut eundem ab administracione predicte domus liberet et dimittat. Illustris princeps, venerabilis magister ordinis s. milicie et domine graciose.! Habito respectu ad mores, vitam, litera- rum studia et devocionem eximiam honorab. et religiosi viri . ..2 commendatoris domus Cremisirensis, amici nostri dilecti, valde et ex animo ei compatimur, quod animus eius ad studia 1 Wohl Semovit Herzog von Teschen, Generalprior des Johanniter-Ordens; vgl. Nr. 28. 2 Wohl derselbe Bertoldus wie in Nr. 28.
Strana 94
94 sacre leccionis dispositus temporalium curis in illa domo pau- pere adeo distrahitur, ut impediente penuria rebus non possit vacare divinis. Et hoc nobis (sic! modo?) eum collateralem et socium habere vellemus sibique talia de nostris officiis com- mittere, que vestri ordinis gloriosam famam erga Christifideles producerent et honorem. Quocirca Illustri Mag. Ve devoto animo supplicamus precibus humilibus et devotis, quatenus prefatum dominum ... ab administracione domus Cremisirensis magnifi- cencia vestra pie et benigne deliberet absolvere, si quoquo- modo fieri poterit, ut nobis adhereat, qui honorem ordinis affeccione sincera semper amplectimur, nec eius affectaremus presenciam, nisi cordis nobis existeret, in persona ipsius totum ordinem honorare. Datum etc.... 109 (340). Olomucensis conqueritur de patracione rapine seu spoliis suo va- sallo illatis in bonis ecclesie Olomucensis. Illustris magnifice princeps etc. Causa, pro qua excom- municantur fratres de Welletin et eorum sequaces, nobilem virum dom. Johannem de Me.! vasallum et fidelem nostrum tota concernit, cuius super spoliis, rapinis et molestiis patratis in bonis eius, que a nobis et ecclesia Olomucensi dependent in feodum, equalis et congruens satisfaccio deberetur. Propter quod nichil facere possumus in huiusmodi malefactorum mate- ria, nisi antedicti viri nobilis nostri vasalli plenus consensus accedat, cuius benivolenciam dicti malefici, periuri spoliatores, captare deberent et faveremus eisdem, si quid pro se boni possent aliquo modo reportare. Nam habita voluntate predicti viri nobilis et eius ut premisimus pleno assensu, bona mentis habitudine et affectu sincero ad honorem vestri, ad complacen- dum magnificencie vestre, in quantum nos respicit, omnes, que nobis et ecclesie nostre sunt illate, iniurias vellemus dimittere pariter et offensas, confidentes in domino, quod ob hoc, precipue cum solam agamus iusticiam, vestra (erga) nos amoris et pie- tatis affeccio nullomodo minuatur. Novit enim deus omnipotens, qua intencione supplici eius misericordiam pro vestris succes- sibus deprecemur. Datum etc. ... 1 Vielleicht Meilicz oder Meziříč; vgl. Nr. 5.
94 sacre leccionis dispositus temporalium curis in illa domo pau- pere adeo distrahitur, ut impediente penuria rebus non possit vacare divinis. Et hoc nobis (sic! modo?) eum collateralem et socium habere vellemus sibique talia de nostris officiis com- mittere, que vestri ordinis gloriosam famam erga Christifideles producerent et honorem. Quocirca Illustri Mag. Ve devoto animo supplicamus precibus humilibus et devotis, quatenus prefatum dominum ... ab administracione domus Cremisirensis magnifi- cencia vestra pie et benigne deliberet absolvere, si quoquo- modo fieri poterit, ut nobis adhereat, qui honorem ordinis affeccione sincera semper amplectimur, nec eius affectaremus presenciam, nisi cordis nobis existeret, in persona ipsius totum ordinem honorare. Datum etc.... 109 (340). Olomucensis conqueritur de patracione rapine seu spoliis suo va- sallo illatis in bonis ecclesie Olomucensis. Illustris magnifice princeps etc. Causa, pro qua excom- municantur fratres de Welletin et eorum sequaces, nobilem virum dom. Johannem de Me.! vasallum et fidelem nostrum tota concernit, cuius super spoliis, rapinis et molestiis patratis in bonis eius, que a nobis et ecclesia Olomucensi dependent in feodum, equalis et congruens satisfaccio deberetur. Propter quod nichil facere possumus in huiusmodi malefactorum mate- ria, nisi antedicti viri nobilis nostri vasalli plenus consensus accedat, cuius benivolenciam dicti malefici, periuri spoliatores, captare deberent et faveremus eisdem, si quid pro se boni possent aliquo modo reportare. Nam habita voluntate predicti viri nobilis et eius ut premisimus pleno assensu, bona mentis habitudine et affectu sincero ad honorem vestri, ad complacen- dum magnificencie vestre, in quantum nos respicit, omnes, que nobis et ecclesie nostre sunt illate, iniurias vellemus dimittere pariter et offensas, confidentes in domino, quod ob hoc, precipue cum solam agamus iusticiam, vestra (erga) nos amoris et pie- tatis affeccio nullomodo minuatur. Novit enim deus omnipotens, qua intencione supplici eius misericordiam pro vestris succes- sibus deprecemur. Datum etc. ... 1 Vielleicht Meilicz oder Meziříč; vgl. Nr. 5.
Strana 95
95 110 (341). Olomucensis (scolaris) scribit notario marchionis, ut pro eo inter- cedat coram marchione, quatenus eum liberare velit aliqua summa pecunie de hospicio. Gloria in excelsis etc. Quod ego indignus domini Olo- mucensis scolaris, nescio quibus fortune blandiciis ad tante fui dignitatis elevatus fastigium, ut magnifici marchionis notarius nominarer, qui nec scio literarum elementa sub debita ortho- graphia pingente digito decenter conserere, nec legendi nec certe intelligendi misterium invenire. Heu dolor, heu tristicia, que ignorancie tenebrosa caligo, que infelicitatis pannositas, que mentis alienacio, qualisve sensuum incarceracio me a tra- mite grammatice doctrinacionis exulare coegit, qui nec Tullii vidi codicem, nec inter viros illustris industrie sum moratus. Utinam apud eos cifre locum mei condicio vendicaret! Unde michi talis presumpcio, quod mee parvitatis occasus Ser. mar- chionalis dignitatis auroram nomen habendo notarii obsequialiter ausus est amplecti. Certe nulla possum excusacione subterfugere, quin ad vestre discrecionis habundanciam rite confugiens in- dignus Olomuc. scolaris obediencia devota in aridum se pro- sternat, qui cartas imperiales aliquando nuda manu tetigit et regine rethorice virginale ingenium defloravit. Sed quid nitor diucius calamo sulcare papirum et michi vestra impetrata venia de premissis (sic!), seriosa precum instancia rogo humiliter et de- vote, quatenus d. n. marchionem Moravie personaliter moneatis, ut ad honorem sue magnificencie cum aliqua summa argenti me dignetur de hospicio liberare, nam non est dubium, quin aurum mentis et argentum lingwe dulcibus fame titulis in aures mul- torum hominum resonabit. Custodiat vos etc.... 111 (342). Olomucensis notificat suos prosperos successus et habundanciam diviciarum, quas habuit in Ytalia. Salve festa dies toto venerabilis evo, qua gressus meos versus felicem Ytaliam lineavi, felix itaque ista hora, qua ad tantas divicias scandere didici ac sedem meam in altum ponere non verebar, felix nimirum felicis temporis constellacio jovialis,
95 110 (341). Olomucensis (scolaris) scribit notario marchionis, ut pro eo inter- cedat coram marchione, quatenus eum liberare velit aliqua summa pecunie de hospicio. Gloria in excelsis etc. Quod ego indignus domini Olo- mucensis scolaris, nescio quibus fortune blandiciis ad tante fui dignitatis elevatus fastigium, ut magnifici marchionis notarius nominarer, qui nec scio literarum elementa sub debita ortho- graphia pingente digito decenter conserere, nec legendi nec certe intelligendi misterium invenire. Heu dolor, heu tristicia, que ignorancie tenebrosa caligo, que infelicitatis pannositas, que mentis alienacio, qualisve sensuum incarceracio me a tra- mite grammatice doctrinacionis exulare coegit, qui nec Tullii vidi codicem, nec inter viros illustris industrie sum moratus. Utinam apud eos cifre locum mei condicio vendicaret! Unde michi talis presumpcio, quod mee parvitatis occasus Ser. mar- chionalis dignitatis auroram nomen habendo notarii obsequialiter ausus est amplecti. Certe nulla possum excusacione subterfugere, quin ad vestre discrecionis habundanciam rite confugiens in- dignus Olomuc. scolaris obediencia devota in aridum se pro- sternat, qui cartas imperiales aliquando nuda manu tetigit et regine rethorice virginale ingenium defloravit. Sed quid nitor diucius calamo sulcare papirum et michi vestra impetrata venia de premissis (sic!), seriosa precum instancia rogo humiliter et de- vote, quatenus d. n. marchionem Moravie personaliter moneatis, ut ad honorem sue magnificencie cum aliqua summa argenti me dignetur de hospicio liberare, nam non est dubium, quin aurum mentis et argentum lingwe dulcibus fame titulis in aures mul- torum hominum resonabit. Custodiat vos etc.... 111 (342). Olomucensis notificat suos prosperos successus et habundanciam diviciarum, quas habuit in Ytalia. Salve festa dies toto venerabilis evo, qua gressus meos versus felicem Ytaliam lineavi, felix itaque ista hora, qua ad tantas divicias scandere didici ac sedem meam in altum ponere non verebar, felix nimirum felicis temporis constellacio jovialis,
Strana 96
96 quem tanta bonorum copia in Ytalia aspectu beatissimo deco- ravit! Nam cum pridem gades Ytalie pertingissem, mox quasi in aurea secula per portas intravi paradisi et poma aurea undique recreverunt... Quapropter supplico, quatenus ad de- ducendum gemmas, margaritas et alias res nobilissimas camelos, spadones et dromedarios aliquos transmittatis, nam quibus aurum rapit iuxta arbitrium voluntatis. Datum etc.... 112 (343). Olomucensis intimat cuidam domine sanitatem oculorum suorum et petit similiter sibi reintimari sanitatem etc. Amantissima domina etc. Deus ab alto humilitatem meam respiciens et meis ut arbitror compaciens internis gemitibus, post afflicciones innumeras, quas ab illo, qui Sobieslauum1 se nominat, multo iam tempore vehementer sustinui, descendit meam innocenciam a predonum manibus liberare et animum cesareum adeo facibus sui amoris accendit, ut omnimode iam disposuit, quod hominibus meis restituerentur ablata, neque inimici rei- publice ammodo presumant Olomucensem ecclesiam laniare. Ego eciam in passionibus oculorum de die in diem adiutorio dei convaleo et spero breviter primitive restitui sanitati. Inter dominos marchiones Moravie iam ordinacione cesaris tractatus habentur, quorum ordinem amicicie vestre intimare curabo, dum fuerint auctore domino consumati. De statu vestro et sanitate corporea cottidianas libenter novitates audirem, eo quod ex hiis michi consurgeret leticia singularis, et peto, quod me, dum et quocies nuncciorum copiam habere poteritis, dignemini de vestris successibus, sanitate et statu multocies informare. Datum etc.... 113 (344). Olomucensis conqueritur super nobilem Puschonem cuidam amico de offensa, quam intulit ecclesie ipsius. Amice dilecte etc. Sicut de nobili viro Puschone, amico vestro, racione multe et notabilis amicicie, quam sibi ostendi- 1 Johann Soběslav, dritter Sohn des Markgrafen Johann von Mähren; vgl. Nr. 86. — Dieser Brief ist vielleicht an die Frau von Cravar gerichtet, wie Nr. 153.
96 quem tanta bonorum copia in Ytalia aspectu beatissimo deco- ravit! Nam cum pridem gades Ytalie pertingissem, mox quasi in aurea secula per portas intravi paradisi et poma aurea undique recreverunt... Quapropter supplico, quatenus ad de- ducendum gemmas, margaritas et alias res nobilissimas camelos, spadones et dromedarios aliquos transmittatis, nam quibus aurum rapit iuxta arbitrium voluntatis. Datum etc.... 112 (343). Olomucensis intimat cuidam domine sanitatem oculorum suorum et petit similiter sibi reintimari sanitatem etc. Amantissima domina etc. Deus ab alto humilitatem meam respiciens et meis ut arbitror compaciens internis gemitibus, post afflicciones innumeras, quas ab illo, qui Sobieslauum1 se nominat, multo iam tempore vehementer sustinui, descendit meam innocenciam a predonum manibus liberare et animum cesareum adeo facibus sui amoris accendit, ut omnimode iam disposuit, quod hominibus meis restituerentur ablata, neque inimici rei- publice ammodo presumant Olomucensem ecclesiam laniare. Ego eciam in passionibus oculorum de die in diem adiutorio dei convaleo et spero breviter primitive restitui sanitati. Inter dominos marchiones Moravie iam ordinacione cesaris tractatus habentur, quorum ordinem amicicie vestre intimare curabo, dum fuerint auctore domino consumati. De statu vestro et sanitate corporea cottidianas libenter novitates audirem, eo quod ex hiis michi consurgeret leticia singularis, et peto, quod me, dum et quocies nuncciorum copiam habere poteritis, dignemini de vestris successibus, sanitate et statu multocies informare. Datum etc.... 113 (344). Olomucensis conqueritur super nobilem Puschonem cuidam amico de offensa, quam intulit ecclesie ipsius. Amice dilecte etc. Sicut de nobili viro Puschone, amico vestro, racione multe et notabilis amicicie, quam sibi ostendi- 1 Johann Soběslav, dritter Sohn des Markgrafen Johann von Mähren; vgl. Nr. 86. — Dieser Brief ist vielleicht an die Frau von Cravar gerichtet, wie Nr. 153.
Strana 97
97 mus, nobis fuit omnis boni presumpcio, maiore displicencia offensam ecclesie nostre a suis recepimus, quam si foret ab aliis incognitis irrogata. Que cum valde sit enormis, non pos- sumus nec volumus eam sub dissimulacione transire, sed ad- versus auctores iniuriarum huiusmodi suffragante nobis iusticia procedemus, rogantes altissimum, ut caram nobis personam vestram in optata sanitate conservet etc.... 114 (345). Olomucensis episcopus ad mag. Hermannum pro scriptore. Amice et frater carissime etc. Quemadmodum in libris Ethicorum Aristotelis, prout vestre constat amicicie, pro edifi- cacione nostra studere proponimus, ita pro studiorum huius- modi amminiculo questiones quasdam famosi cuiusdam magistri, qui Biridanus dicitur, conscribere vellet nostre mentis affeccio, sicut eciam eundem librum ab amantissimo nostro fratre domino Theodrico Damerow, cesaree majestatis notario,1 mutuo pridem recepimus, multum affectantes eiusdem libri expedicionem cele- rem, ut et nostris in hoc satisfiat affectibus et librum predictum eo velocius concessori predicto restituere valeamus. Idcirco fraternam D. V. affectuoso studio et exacta diligencia petimus et rogamus, quatenus amore nostri et sicut de intime vestre fidei et benigni amoris indubia legalitate confidimus, aliquem michi intelligentem clericum, qui legibilem textualem notulam sciat scribere, quique breviaturas loyce et philosophie bene et pertinenter cognoscat, nobis dignemini quantocius potestis diri- gere, qui librum eundem nobis scribat et finiat in domo nostra Modrzicz sub nostris provisionibus et expensis. Nam finito eodem libro eidem clerico ita graciose providere intendimus pro suis laboribus, ut vobis utique et nobis similiter ad gra- ciarum acciones debitas obligetur. Dei misericordia personam vestram servet incolumen pro cultu theologie sanctissime tem- pore diuturno. Datum etc.... 1 Als solcher 1372—1376 genannt (Huber, Reg. XLIV). Biridani (Buridani) magistri questiones super decem libris Ethicorum (MS. der k. k. Univ.- Bibl. zu Prag). Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 7
97 mus, nobis fuit omnis boni presumpcio, maiore displicencia offensam ecclesie nostre a suis recepimus, quam si foret ab aliis incognitis irrogata. Que cum valde sit enormis, non pos- sumus nec volumus eam sub dissimulacione transire, sed ad- versus auctores iniuriarum huiusmodi suffragante nobis iusticia procedemus, rogantes altissimum, ut caram nobis personam vestram in optata sanitate conservet etc.... 114 (345). Olomucensis episcopus ad mag. Hermannum pro scriptore. Amice et frater carissime etc. Quemadmodum in libris Ethicorum Aristotelis, prout vestre constat amicicie, pro edifi- cacione nostra studere proponimus, ita pro studiorum huius- modi amminiculo questiones quasdam famosi cuiusdam magistri, qui Biridanus dicitur, conscribere vellet nostre mentis affeccio, sicut eciam eundem librum ab amantissimo nostro fratre domino Theodrico Damerow, cesaree majestatis notario,1 mutuo pridem recepimus, multum affectantes eiusdem libri expedicionem cele- rem, ut et nostris in hoc satisfiat affectibus et librum predictum eo velocius concessori predicto restituere valeamus. Idcirco fraternam D. V. affectuoso studio et exacta diligencia petimus et rogamus, quatenus amore nostri et sicut de intime vestre fidei et benigni amoris indubia legalitate confidimus, aliquem michi intelligentem clericum, qui legibilem textualem notulam sciat scribere, quique breviaturas loyce et philosophie bene et pertinenter cognoscat, nobis dignemini quantocius potestis diri- gere, qui librum eundem nobis scribat et finiat in domo nostra Modrzicz sub nostris provisionibus et expensis. Nam finito eodem libro eidem clerico ita graciose providere intendimus pro suis laboribus, ut vobis utique et nobis similiter ad gra- ciarum acciones debitas obligetur. Dei misericordia personam vestram servet incolumen pro cultu theologie sanctissime tem- pore diuturno. Datum etc.... 1 Als solcher 1372—1376 genannt (Huber, Reg. XLIV). Biridani (Buridani) magistri questiones super decem libris Ethicorum (MS. der k. k. Univ.- Bibl. zu Prag). Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 7
Strana 98
98 115 (346). Olomucensis scribit sorori sue compaciendo ei de dampnis, que sustinuit in ammissione rerum et vestium etc. Amantissima soror etc. Dampnis tuis, que sustinuisti tam in ammissione rerum quam vestium, tibi, novit altissimus, animo sincero compatimur, sperantes in altissimi domini suavem mise- ricordiam, quod ipse tibi in hiis futuris temporibus felicius providebit. Sed amantissima soror, nullum tibi feras timorem nec ad verba te convertas loquencium, quoniam bona, que tibi in ... (sic!) commisimus, non auferemus a te vel tuo consorte, nisi forte aliquando deliberaret vestrum propositum, ibidem non velle ulterius demorari, neque domino Beneschio de B ... (sic!), aliam consolacionem dedimus de bonis eisdem, nisi in eum eventum, ubi forsitan tu et tuus coniugalis, consangwineus noster, non velletis ibidem in propriis personis ammodo residere, quod tunc post recessum vestrum vellemus eidem d. Beneschio vide- licet bona committere pro nostre duntaxat beneplacito volun- tatis. Salvet et consoletur te virtus altissimi, ut esum et co- mestionem carnium cum sanitate corporis in gaudio nunc ex- pectes. Datum etc.... 116 (347). Olomuc. petit quendam auditorem,1 ut homines evocatos remittat ad officialem ipsius. Dominabilis amice etc. Cum honorabilis vir d. Albertus, prepositus Cremsirensis, certos homines et subditos nobilis viri d. Ulrici de Bozcovicz ad vestrum auditorium propter causas et raciones aliquas procuraverit evocari, cum tamen eidem apud consistorium nostrum iusticia negata non fuerit et parati fui- mus et sumus hodie, eidem preposito ministrare iusticiam super omnibus illis, que adversus antedictum nobilem duxerit pro- ponenda, dileccionem vestram affectuose petimus et rogamus, quatenus amore nostri et pro honore nostro dictas causas ad officialem nostrum velitis remittere, ut cognoscat in eis, facientes in hoc quemadmodum de vestra dileccione dudum gessimus et continuo gerimus indubiam fiduciam etc.... 1 Wohl Auditor s. palacii; vgl. dazu Formel Nr. 98.
98 115 (346). Olomucensis scribit sorori sue compaciendo ei de dampnis, que sustinuit in ammissione rerum et vestium etc. Amantissima soror etc. Dampnis tuis, que sustinuisti tam in ammissione rerum quam vestium, tibi, novit altissimus, animo sincero compatimur, sperantes in altissimi domini suavem mise- ricordiam, quod ipse tibi in hiis futuris temporibus felicius providebit. Sed amantissima soror, nullum tibi feras timorem nec ad verba te convertas loquencium, quoniam bona, que tibi in ... (sic!) commisimus, non auferemus a te vel tuo consorte, nisi forte aliquando deliberaret vestrum propositum, ibidem non velle ulterius demorari, neque domino Beneschio de B ... (sic!), aliam consolacionem dedimus de bonis eisdem, nisi in eum eventum, ubi forsitan tu et tuus coniugalis, consangwineus noster, non velletis ibidem in propriis personis ammodo residere, quod tunc post recessum vestrum vellemus eidem d. Beneschio vide- licet bona committere pro nostre duntaxat beneplacito volun- tatis. Salvet et consoletur te virtus altissimi, ut esum et co- mestionem carnium cum sanitate corporis in gaudio nunc ex- pectes. Datum etc.... 116 (347). Olomuc. petit quendam auditorem,1 ut homines evocatos remittat ad officialem ipsius. Dominabilis amice etc. Cum honorabilis vir d. Albertus, prepositus Cremsirensis, certos homines et subditos nobilis viri d. Ulrici de Bozcovicz ad vestrum auditorium propter causas et raciones aliquas procuraverit evocari, cum tamen eidem apud consistorium nostrum iusticia negata non fuerit et parati fui- mus et sumus hodie, eidem preposito ministrare iusticiam super omnibus illis, que adversus antedictum nobilem duxerit pro- ponenda, dileccionem vestram affectuose petimus et rogamus, quatenus amore nostri et pro honore nostro dictas causas ad officialem nostrum velitis remittere, ut cognoscat in eis, facientes in hoc quemadmodum de vestra dileccione dudum gessimus et continuo gerimus indubiam fiduciam etc.... 1 Wohl Auditor s. palacii; vgl. dazu Formel Nr. 98.
Strana 99
99 117 (348). Olomucensis petit officialem ipsius, ut ad eum veniat, aliquas causas terminaturus assumpto secum scolastico ibidem. Domine officialis,1 frater et amice carissime etc. Tot in- cumbunt michi novitates continuo, que ex magnis causis Olo- mucensem concernunt ecclesiam, quibus remediari et obviare non valeo absque vestro consilio speciali. Propter quod ami- cicie vestre supplico etc., quatenus assumpto vobis d. Petro scolastico Olomuc. dimissis omnibus statim veniatis ad mei presenciam, aliquo mecum mansurus tempore, donec tot et tantis scandalis proinde possim de vestro consilio finem imponere sa- lutarem, gratam in hoc michi et amiciciam ac benivolenciam ostendentes. Causam, que est inter abbatem nostrum Trebi- censem ab una et vos parte ab alia, auctore domino sine stre- pitu seu figura judicii terminare volentes, amiciciam vestram rogamus, ut circumducto termino, quem super instanti quarta feria observare velletis, sitis apud nos sequenti feria quinta, ut negocium auxiliante domino amicabili concordia terminetur. Datum etc.... 118 (349). Mandat vasallo suo, ut veniat ad curiam suam, ut sicut ecclesiam ipsius lacessivit, ita per satisfaccionem veniam petat. Quia grandes iniurie, quibus nobilis vir Laczco de ... (sic!), ecclesie nostre vasallus, nos et eandem lacessivit ecclesiam, cum adversus ecclesiasticam libertatem patrate noscuntur, ad forum spirituale pertinent et non alias nisi debent censura ecclesiastica terminari, nos eundem nobilem ex pastoralis be- nignitatis officio gerentes in visceribus caritatis errori suo com- patimur, fidelitati tue mandantes, ut eius accedens personalem presenciam hortans eundem et sibi consulta bonitate pro parte tui persuadens, quod ecclesiastice censure rigidiores non ex- pectet processus et, dum commoditas eidem affuerit, curiam nostram visitet, nostram et ecclesie graciam satisfaccione previa recepturus, alioquin procul dubio adversus eundem iuxta sa- pientum consilia procedemus. Datum etc.... 1 Sanderus Rambow, archidiaconus Preroviensis, officialis episcopi Olomu- censis (seit 1373); vgl. Einleitung und Nr. 202. 7*
99 117 (348). Olomucensis petit officialem ipsius, ut ad eum veniat, aliquas causas terminaturus assumpto secum scolastico ibidem. Domine officialis,1 frater et amice carissime etc. Tot in- cumbunt michi novitates continuo, que ex magnis causis Olo- mucensem concernunt ecclesiam, quibus remediari et obviare non valeo absque vestro consilio speciali. Propter quod ami- cicie vestre supplico etc., quatenus assumpto vobis d. Petro scolastico Olomuc. dimissis omnibus statim veniatis ad mei presenciam, aliquo mecum mansurus tempore, donec tot et tantis scandalis proinde possim de vestro consilio finem imponere sa- lutarem, gratam in hoc michi et amiciciam ac benivolenciam ostendentes. Causam, que est inter abbatem nostrum Trebi- censem ab una et vos parte ab alia, auctore domino sine stre- pitu seu figura judicii terminare volentes, amiciciam vestram rogamus, ut circumducto termino, quem super instanti quarta feria observare velletis, sitis apud nos sequenti feria quinta, ut negocium auxiliante domino amicabili concordia terminetur. Datum etc.... 118 (349). Mandat vasallo suo, ut veniat ad curiam suam, ut sicut ecclesiam ipsius lacessivit, ita per satisfaccionem veniam petat. Quia grandes iniurie, quibus nobilis vir Laczco de ... (sic!), ecclesie nostre vasallus, nos et eandem lacessivit ecclesiam, cum adversus ecclesiasticam libertatem patrate noscuntur, ad forum spirituale pertinent et non alias nisi debent censura ecclesiastica terminari, nos eundem nobilem ex pastoralis be- nignitatis officio gerentes in visceribus caritatis errori suo com- patimur, fidelitati tue mandantes, ut eius accedens personalem presenciam hortans eundem et sibi consulta bonitate pro parte tui persuadens, quod ecclesiastice censure rigidiores non ex- pectet processus et, dum commoditas eidem affuerit, curiam nostram visitet, nostram et ecclesie graciam satisfaccione previa recepturus, alioquin procul dubio adversus eundem iuxta sa- pientum consilia procedemus. Datum etc.... 1 Sanderus Rambow, archidiaconus Preroviensis, officialis episcopi Olomu- censis (seit 1373); vgl. Einleitung und Nr. 202. 7*
Strana 100
100 119 (350). Intimat Petro notario, ut veniat ad eum cum omnibus rebus ipsius et promittit sibi satisfacere pro labore. Carissime Petre etc. Redeunte ab Ungaria domino Ale- xandrino patriarcha ad mandatum domini mei cesaris utique revertar ad Pragam, te, uxorem, Ulricum et rusticam ancillam tuam, nec non patrem tuum, res et omnia supellectilia tua mecum et ad meas expensas versus Moraviam feliciter in do- mino conducturus, ita ut ammodo ibi remaneas non tantum sub illis pactis et condicionibus, prout in aliis precedentibus meis litteris tibi scripsi, sed sub ulteriore gracia, quam mens scri- bentis clausam tenet compagine et calamus non expressit. Propter quod carissime Petre dileccioni scribentis amici fides tua animo grato respondeat, ut sis in opere s. Jeronimi! dili- gencia fideli sollicitus, ut preter retribucionem divinam, quam abinde ad preces gloriosi et beati Jeromini obtinebis indubie, eciam ego tibi obliger ad graciarum acciones perutiles, non verbo tantum, quod vento pertransit, sed opere, quod coquinam facit pingwescere in effectu reali, non quolibet inutili blan- dimento. 120 (351). Mandat familiari suo, ut gratanter suscipiat sororem ipsius, ei tribuens necessaria tamquam sibi. Willelme etc. Dum amantissima soror nostra, consors d. Henrici2 nepotis nostri, ad te pervenerit, tunc eidem animo hilari et promptissimis studiis omnia necessaria tribuas, sibi tanta diligencia, ac si presentes essemus, in omnibus serviturus, sic ordinans, quod in camera nostra moretur propter bonitatem et libertatem aeris et quod Elizabeth cognata nostra sibi pla- cere studeat in omnibus, sicut nostram diligit amiciciam con- servare. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 67. 2 Vgl. Nr. 84. Ein anderer Henricus (de Drzebschicz) nepos Johannis ep. wird genannt im Codex Mor. XI, 10.
100 119 (350). Intimat Petro notario, ut veniat ad eum cum omnibus rebus ipsius et promittit sibi satisfacere pro labore. Carissime Petre etc. Redeunte ab Ungaria domino Ale- xandrino patriarcha ad mandatum domini mei cesaris utique revertar ad Pragam, te, uxorem, Ulricum et rusticam ancillam tuam, nec non patrem tuum, res et omnia supellectilia tua mecum et ad meas expensas versus Moraviam feliciter in do- mino conducturus, ita ut ammodo ibi remaneas non tantum sub illis pactis et condicionibus, prout in aliis precedentibus meis litteris tibi scripsi, sed sub ulteriore gracia, quam mens scri- bentis clausam tenet compagine et calamus non expressit. Propter quod carissime Petre dileccioni scribentis amici fides tua animo grato respondeat, ut sis in opere s. Jeronimi! dili- gencia fideli sollicitus, ut preter retribucionem divinam, quam abinde ad preces gloriosi et beati Jeromini obtinebis indubie, eciam ego tibi obliger ad graciarum acciones perutiles, non verbo tantum, quod vento pertransit, sed opere, quod coquinam facit pingwescere in effectu reali, non quolibet inutili blan- dimento. 120 (351). Mandat familiari suo, ut gratanter suscipiat sororem ipsius, ei tribuens necessaria tamquam sibi. Willelme etc. Dum amantissima soror nostra, consors d. Henrici2 nepotis nostri, ad te pervenerit, tunc eidem animo hilari et promptissimis studiis omnia necessaria tribuas, sibi tanta diligencia, ac si presentes essemus, in omnibus serviturus, sic ordinans, quod in camera nostra moretur propter bonitatem et libertatem aeris et quod Elizabeth cognata nostra sibi pla- cere studeat in omnibus, sicut nostram diligit amiciciam con- servare. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 67. 2 Vgl. Nr. 84. Ein anderer Henricus (de Drzebschicz) nepos Johannis ep. wird genannt im Codex Mor. XI, 10.
Strana 101
101 121 (352). Scribit tumbario, ut capellano regis Ungarie monstrare velit reliquias sanctorum. Dominabilis amice etc. Honorab. virum Ser. principis d. regis Ungarie capellanum, ostensorem presencium, ad visitan- dum sacras s. Sigismundi reliquias1 magna quidem invitavit devocio ... committo amicicie vestre supplicans, quatenus eidem alias eciam reliquias adeo placido et benigno vultu procuretis ostendi, ut qui unum duntaxat sanctum visitaturus advenerat, se de multis aliis consolacionem accipere glorietur, gratam in hoc michi... complacenciam facientes etc.... 122 (353). Scribit consangwineo suo narrando, qualiter d. marchio secum benigne conclusit et petit, ut ad eum veniat. Consangwinee carissime etc. Illustris d. Moravie marchio super omnibus negociis nostris adeo benigne et iuxta omnem voluntatem nostram nobiscum conclusit, ut habeamus eidem in perpetuum regraciari tamquam nostro domino gracioso. Ideo bonum habeatis animum et ad nos cum nostra consangwinea de S ... sicut recessistis, quam primum poteritis in Mod(ricz) ve- niatis, ut eciam ibidem vobiscum de singulis melius dispona- mus. Datum etc.... 123 (354). Scribit cuidam nobili, ut homines captivos sui vasalli emittat liberos. Nobilis vir amice carissime etc. Sicut ab inicio adventus nostri ad nostram Olomuc. ecclesiam semper vos amicum no- strum et fautorem invenimus eciam ea sinceritate et benivolen- cia, cui vix possit similis reperiri, sic adhuc speramus in- dubie, quod erga nos et ecclesiam nostram Olomucensem vestra non sit affeccio in aliquo diminuta. Propter quod animo securo 1 Der Besuch der heil. Reliquien in Olmütz scheint zahlreich gewesen zu sein; vgl. auch die Erwähnung in Nr. 30. — Codex Mor. X, 201.
101 121 (352). Scribit tumbario, ut capellano regis Ungarie monstrare velit reliquias sanctorum. Dominabilis amice etc. Honorab. virum Ser. principis d. regis Ungarie capellanum, ostensorem presencium, ad visitan- dum sacras s. Sigismundi reliquias1 magna quidem invitavit devocio ... committo amicicie vestre supplicans, quatenus eidem alias eciam reliquias adeo placido et benigno vultu procuretis ostendi, ut qui unum duntaxat sanctum visitaturus advenerat, se de multis aliis consolacionem accipere glorietur, gratam in hoc michi... complacenciam facientes etc.... 122 (353). Scribit consangwineo suo narrando, qualiter d. marchio secum benigne conclusit et petit, ut ad eum veniat. Consangwinee carissime etc. Illustris d. Moravie marchio super omnibus negociis nostris adeo benigne et iuxta omnem voluntatem nostram nobiscum conclusit, ut habeamus eidem in perpetuum regraciari tamquam nostro domino gracioso. Ideo bonum habeatis animum et ad nos cum nostra consangwinea de S ... sicut recessistis, quam primum poteritis in Mod(ricz) ve- niatis, ut eciam ibidem vobiscum de singulis melius dispona- mus. Datum etc.... 123 (354). Scribit cuidam nobili, ut homines captivos sui vasalli emittat liberos. Nobilis vir amice carissime etc. Sicut ab inicio adventus nostri ad nostram Olomuc. ecclesiam semper vos amicum no- strum et fautorem invenimus eciam ea sinceritate et benivolen- cia, cui vix possit similis reperiri, sic adhuc speramus in- dubie, quod erga nos et ecclesiam nostram Olomucensem vestra non sit affeccio in aliquo diminuta. Propter quod animo securo 1 Der Besuch der heil. Reliquien in Olmütz scheint zahlreich gewesen zu sein; vgl. auch die Erwähnung in Nr. 30. — Codex Mor. X, 201.
Strana 102
102 nobilitatem vestram aggredimur, amiciciam vestram ... rogantes, quatenus homines dilecti vasalli et fidelis nostri Manf... (?) quos in proprietate ipsorum dimittatis liberos (sic!). Nam si quid erga vos quovis modo displicenter factum esse probabitur, vobis absque impedimento seu dilacione erga predictum vasal- lum nostrum providebimus de iusticia copiose nobilitati vestre in hac materia libertatis ecclesiastice benigne disponere et nobis per vestras literas respondere. Datum etc.... 124 (355). Regraciatur cuidam de intimacione obitus Wratislaviensis episcopi et petit, ut ad eum veniat. Amice et fidelis dilecte etc. Super intimata nobis lega- cione de obitu Wratislaviensis episcopi,1 cuius animam deus etc. graciarum multimodas referimus acciones, rogantes amici- ciam vestram, quatenus die sacrato pasche pertransacto, dum vos continget Illustris principis domini nostri marchionis Mo- ravie adire presenciam, eciam ad nos in Mod(ricz) velitis ve- nire et super necessitatibus ecclesie vobiscum veluti amico et fideli Olomuc. ecclesie lacius conferemus et vestra participe- mus consilia pro ipsius ecclesie commodis et honore. Datum etc.... 125 (356/7). Canonico, ut summam pecunie det cuidam et aliam pro singulis necessitatibus ad consilium officialis conservet. Carissime frater etc. Si cives nostri Chremsirenses vel alii nostri fideles nobis et terre nostre cum illo raptore Mar- tino salutarem finem imponant, gratum nobis prestarent obse- quium, cuius vellemus perpetuo tempore recordari, unde ad providendum tante malicie ipsos inspiciendo quancunque pecu- niam pro vestris viribus animetis (sic! mutuetis?). Moysnerio dimittatis septuaginta flor. et recipite pro nobis triginta racione anulorum, quos nobis de Wrat. deportastis. Habeatis eciam ad singulas necessitates fratris nostri d. officialis consilia, qui 1 Bischof Przeczlaw von Breslau starb am 6. April 1376; vgl. Nr. 35.
102 nobilitatem vestram aggredimur, amiciciam vestram ... rogantes, quatenus homines dilecti vasalli et fidelis nostri Manf... (?) quos in proprietate ipsorum dimittatis liberos (sic!). Nam si quid erga vos quovis modo displicenter factum esse probabitur, vobis absque impedimento seu dilacione erga predictum vasal- lum nostrum providebimus de iusticia copiose nobilitati vestre in hac materia libertatis ecclesiastice benigne disponere et nobis per vestras literas respondere. Datum etc.... 124 (355). Regraciatur cuidam de intimacione obitus Wratislaviensis episcopi et petit, ut ad eum veniat. Amice et fidelis dilecte etc. Super intimata nobis lega- cione de obitu Wratislaviensis episcopi,1 cuius animam deus etc. graciarum multimodas referimus acciones, rogantes amici- ciam vestram, quatenus die sacrato pasche pertransacto, dum vos continget Illustris principis domini nostri marchionis Mo- ravie adire presenciam, eciam ad nos in Mod(ricz) velitis ve- nire et super necessitatibus ecclesie vobiscum veluti amico et fideli Olomuc. ecclesie lacius conferemus et vestra participe- mus consilia pro ipsius ecclesie commodis et honore. Datum etc.... 125 (356/7). Canonico, ut summam pecunie det cuidam et aliam pro singulis necessitatibus ad consilium officialis conservet. Carissime frater etc. Si cives nostri Chremsirenses vel alii nostri fideles nobis et terre nostre cum illo raptore Mar- tino salutarem finem imponant, gratum nobis prestarent obse- quium, cuius vellemus perpetuo tempore recordari, unde ad providendum tante malicie ipsos inspiciendo quancunque pecu- niam pro vestris viribus animetis (sic! mutuetis?). Moysnerio dimittatis septuaginta flor. et recipite pro nobis triginta racione anulorum, quos nobis de Wrat. deportastis. Habeatis eciam ad singulas necessitates fratris nostri d. officialis consilia, qui 1 Bischof Przeczlaw von Breslau starb am 6. April 1376; vgl. Nr. 35.
Strana 103
103 sine dubio ad requisicionem vestram fideli studio laborabit. Datum etc.... 126 (358). Petit decanum s. Nicolai, ut assignaret domum ipsius circa s. Thomam d. Theodrico ad gubernandum. Domine decane s. Nicolai, amice etc. Si d. episcopus Wormacensis non intravit domum nostram ad s. Thomam et (si) dispositus fuerit, eam, sicut alias significavit vestra frater- nitas, introire, tunc assignetis eam honorab. viro d. Theodrico, canonico ecclesie omnium sanctorum in castro Pragensi, cui gubernacionem eius totam commisimus et magis contenti su- mus de ipso quam de ceteris, eo quod familiarem eius habemus noticiam cunctis temporibus retroactis. Datum etc.... 127 (359). Scribit juratis et communitati Ostravie,1 ut non sit eis gravis solucio berne presentis. Fideles dilecti etc. Propter multiplicia nobis nunc immi- nencia debitorum onera, que non ex nostra sed procuratorum nostrorum dampnabili negligencia nostra camera subintravit, multis indigentes fidelium nostrorum subsidiis, fidelitatem ve- stram hortamur in domino, ut non sit vobis gravis berne pre- sentis solucio, eo quod auctore domino succedenti tempore nostra deliberacio rite disponet, graciosam vobis et universitati vestre fieri recompensam. Nam sicut dominus de quiete sub- ditorum divini precepti virtute omni tempore cogitare tenetur, sic procul dubio subiecti fideles, dum manifesta illud poscit necessitas, obligantur ex debito, graciosi domini sui incommoda supportare. Ita enim servitur altissimo, dum se mutuis affectibus subditorum humilitas et favorabilis domini gracia prosequitur. Datum etc.... 128 (360). Missio histrionum seu figellatorum propter solempnitatem nup- ciarum. De solempnitate nupciarum, que nuper in Chremsir de per- sona carissime consangwinee nostre Clare celebrate sunt, mitti- 1 Mährisch-Ostrau, bischöfliche Stadt. Wolny, Mähren I, 182.
103 sine dubio ad requisicionem vestram fideli studio laborabit. Datum etc.... 126 (358). Petit decanum s. Nicolai, ut assignaret domum ipsius circa s. Thomam d. Theodrico ad gubernandum. Domine decane s. Nicolai, amice etc. Si d. episcopus Wormacensis non intravit domum nostram ad s. Thomam et (si) dispositus fuerit, eam, sicut alias significavit vestra frater- nitas, introire, tunc assignetis eam honorab. viro d. Theodrico, canonico ecclesie omnium sanctorum in castro Pragensi, cui gubernacionem eius totam commisimus et magis contenti su- mus de ipso quam de ceteris, eo quod familiarem eius habemus noticiam cunctis temporibus retroactis. Datum etc.... 127 (359). Scribit juratis et communitati Ostravie,1 ut non sit eis gravis solucio berne presentis. Fideles dilecti etc. Propter multiplicia nobis nunc immi- nencia debitorum onera, que non ex nostra sed procuratorum nostrorum dampnabili negligencia nostra camera subintravit, multis indigentes fidelium nostrorum subsidiis, fidelitatem ve- stram hortamur in domino, ut non sit vobis gravis berne pre- sentis solucio, eo quod auctore domino succedenti tempore nostra deliberacio rite disponet, graciosam vobis et universitati vestre fieri recompensam. Nam sicut dominus de quiete sub- ditorum divini precepti virtute omni tempore cogitare tenetur, sic procul dubio subiecti fideles, dum manifesta illud poscit necessitas, obligantur ex debito, graciosi domini sui incommoda supportare. Ita enim servitur altissimo, dum se mutuis affectibus subditorum humilitas et favorabilis domini gracia prosequitur. Datum etc.... 128 (360). Missio histrionum seu figellatorum propter solempnitatem nup- ciarum. De solempnitate nupciarum, que nuper in Chremsir de per- sona carissime consangwinee nostre Clare celebrate sunt, mitti- 1 Mährisch-Ostrau, bischöfliche Stadt. Wolny, Mähren I, 182.
Strana 104
104 mus vobis P. figellatorem et Jo.1 ludentem in ala Boemica, familiares commensales et domesticos nostros, ostensores no- strorum, qui, de vobis confidimus, vestro munere consolentur. Datum etc. ... 129 (361). Preposito Chremsirensi mittit pulchram literam. Amice et frater carissime etc. Non in vanum inter viros docentes grammaticam hunc versum produxit antiquitas: ,Arbor per primum nequaquam corruit ictum." Idcirco domine Alberte vos, quem deus omnipotens multa stabilivit prudencia, non de- speretis in hoc, si prima fronte, rebus nondum decoctis et in sua cruditate manentibus, sic respondit nostrum capitulum, nam duodecim sunt hore diei, sicut testatur altissimus, quibus talis forcius et melius maturata materia ad voluntatem vestram for- mam specifice inpressionis accipiet et pro vestra gloria nostre sollicite et fidelis interposicionis accedente suffragio concludetur, pedes vero uti cervorum tibias confortet dominus et carnem vestram reviviscere faciat ut aquile volitantis. 130 (362). Mandat cuidam, ut faciat notarium ipsius ad eum venire cum libris scriptis. Satis admiramur, quod sit impedimentum, cuius virtute Jo. scriptor noster librum s. Jeronimi nobis tam diuturno tem- pore duxit prorogandum. Unde mandamus tibi, quod tu eius- dem nostri scriptoris accedens presenciam sibi dicas, quod librum eundem una cum exemplari nobis portet in ... (sic!) statim presentibus intellectis, quia similiter indigemus eiusdem nostri scriptoris presencia pro illuminandis eciam aliis quibus- dam nostris scripturis, ita ut sit conveniens, quod subito et quantocius poterit ad nos venire festinet, eciam propter duces Austrie, quibus librum eundem dudum utique transmittere de- beamus. Datum etc.... 1 Philippus und Jesco; vgl. Nr. 187.
104 mus vobis P. figellatorem et Jo.1 ludentem in ala Boemica, familiares commensales et domesticos nostros, ostensores no- strorum, qui, de vobis confidimus, vestro munere consolentur. Datum etc. ... 129 (361). Preposito Chremsirensi mittit pulchram literam. Amice et frater carissime etc. Non in vanum inter viros docentes grammaticam hunc versum produxit antiquitas: ,Arbor per primum nequaquam corruit ictum." Idcirco domine Alberte vos, quem deus omnipotens multa stabilivit prudencia, non de- speretis in hoc, si prima fronte, rebus nondum decoctis et in sua cruditate manentibus, sic respondit nostrum capitulum, nam duodecim sunt hore diei, sicut testatur altissimus, quibus talis forcius et melius maturata materia ad voluntatem vestram for- mam specifice inpressionis accipiet et pro vestra gloria nostre sollicite et fidelis interposicionis accedente suffragio concludetur, pedes vero uti cervorum tibias confortet dominus et carnem vestram reviviscere faciat ut aquile volitantis. 130 (362). Mandat cuidam, ut faciat notarium ipsius ad eum venire cum libris scriptis. Satis admiramur, quod sit impedimentum, cuius virtute Jo. scriptor noster librum s. Jeronimi nobis tam diuturno tem- pore duxit prorogandum. Unde mandamus tibi, quod tu eius- dem nostri scriptoris accedens presenciam sibi dicas, quod librum eundem una cum exemplari nobis portet in ... (sic!) statim presentibus intellectis, quia similiter indigemus eiusdem nostri scriptoris presencia pro illuminandis eciam aliis quibus- dam nostris scripturis, ita ut sit conveniens, quod subito et quantocius poterit ad nos venire festinet, eciam propter duces Austrie, quibus librum eundem dudum utique transmittere de- beamus. Datum etc.... 1 Philippus und Jesco; vgl. Nr. 187.
Strana 105
105 131 (363). Mandat cuidam, ut propter multas varietates castrum custodiatur et turrim faciat assignari d. Hechtoni, ne subiaceat periculis et ruine. Domine Gerharde, fidelis dilecte etc. Sicut ad presens propter multas varietates, que fiunt in terra Moravie, necessa- rium foret, castrum Moraw1 custodiri perpensius, prout ab amicis et fautoribus nostris informacionem accepimus singularem, ita refert nobis d. Hechto, in Moraw burgravius, quod vos turrim illam, quam vobis in Moraw vicinam habitacioni vestre de speciali gracia concessimus, clauseritis aliquibus rebus ve- stris ibidem dimissis custodiam dimittendo (dieses durchstrichen, dafür: adhibendo). Unde vos hortamur et petimus, quatenus misso ibidem aliquo nunccio vestro, qui res vestras alibi repo- nat, turrim ipsam d. Hechtoni sine difficultate qualibet assigne- tis, ne propter modicam substanciam vestram castrum ipsum subiaceat periculis et ruine. Datum etc.... 132 (364). Petit prepositum et canonicos Olomuc., ut disponere velint, quod decanus cum duobus canonicis assumpto secum suffraganeo veniant ad consecrandum altaria d. marchionis. Amantissimi fratres etc. Quia nunc Illustris et magnif. princeps d. Judocus marchio misso ad nostri presenciam no- bili viro Hechtone de Rossicz rogavit instanter, ut altaria sua in castro suo Spillemberg, que in meliorem situm iam sunt translocata hincinde, de novo consecrare vellemus instanti proxime dominica nunc futura, nos ad obtinendum favorem eius pro bono statu nostro et vestro, nostro communi, libenter nobis hunc laborem assumere volumus, ut in posterum quevis ecclesie nostre communis negocia prosperis in domino profec- tibus dirigantur. Idcirco dileccionem vestram affectuose roga- mus, quatenus ita velitis disponere, quod d. decanus Olomuc. ecclesie nostre cum uno aut duobus d. canonicis, fratribus no- stris, assumptis secum mitra, baculo pastorali et libro, ad nos 1 Vgl. Nr. 100. Gerhard de Meraw und Hechto, vgl. Codex Mor. X, 239; XI, 131.
105 131 (363). Mandat cuidam, ut propter multas varietates castrum custodiatur et turrim faciat assignari d. Hechtoni, ne subiaceat periculis et ruine. Domine Gerharde, fidelis dilecte etc. Sicut ad presens propter multas varietates, que fiunt in terra Moravie, necessa- rium foret, castrum Moraw1 custodiri perpensius, prout ab amicis et fautoribus nostris informacionem accepimus singularem, ita refert nobis d. Hechto, in Moraw burgravius, quod vos turrim illam, quam vobis in Moraw vicinam habitacioni vestre de speciali gracia concessimus, clauseritis aliquibus rebus ve- stris ibidem dimissis custodiam dimittendo (dieses durchstrichen, dafür: adhibendo). Unde vos hortamur et petimus, quatenus misso ibidem aliquo nunccio vestro, qui res vestras alibi repo- nat, turrim ipsam d. Hechtoni sine difficultate qualibet assigne- tis, ne propter modicam substanciam vestram castrum ipsum subiaceat periculis et ruine. Datum etc.... 132 (364). Petit prepositum et canonicos Olomuc., ut disponere velint, quod decanus cum duobus canonicis assumpto secum suffraganeo veniant ad consecrandum altaria d. marchionis. Amantissimi fratres etc. Quia nunc Illustris et magnif. princeps d. Judocus marchio misso ad nostri presenciam no- bili viro Hechtone de Rossicz rogavit instanter, ut altaria sua in castro suo Spillemberg, que in meliorem situm iam sunt translocata hincinde, de novo consecrare vellemus instanti proxime dominica nunc futura, nos ad obtinendum favorem eius pro bono statu nostro et vestro, nostro communi, libenter nobis hunc laborem assumere volumus, ut in posterum quevis ecclesie nostre communis negocia prosperis in domino profec- tibus dirigantur. Idcirco dileccionem vestram affectuose roga- mus, quatenus ita velitis disponere, quod d. decanus Olomuc. ecclesie nostre cum uno aut duobus d. canonicis, fratribus no- stris, assumptis secum mitra, baculo pastorali et libro, ad nos 1 Vgl. Nr. 100. Gerhard de Meraw und Hechto, vgl. Codex Mor. X, 239; XI, 131.
Strana 106
106 in Modricz veniant, eciam recepto cum eis suffraganeo nostro, ut sint in Modricz sabbato proximo ad meridiem constituti. Datum etc.... 133 (365). Cuidam, ut sibi mentem suam declaret, si prepositus ipsius debeat inimicicias formidare, quia velit de remedio providere. Fidelis dilecte etc. Speramus, quod ad literas nostras, quas tibi pro hon. viro d. Friderico preposito Olomucensi de- liberacio nostra transmisit, nobis ... distincte et congrue re- sponderes. Et quia negligencia tua illud obmisisse cognoscitur, fidelitatem tuam ex novo requirimus et hortamur, quatenus nobis mentem tuam declares, ut aperte possimus agnoscere, si antedictus prepositus tuas aut tuorum debeat inimicicias for- midare, alioquin cogitabimus eidem tamquam fratri et familiari nostro suffragante iusticia de oportuno remedio providere. 134 (366). Amico suo, ut procuret flor, centum cuidam canonico propter promocionem ecclesie Wratislaviensis. Carissime frater etc. Si honorab. vir d. Jo. Olomucensis canonicus, frater noster carissimus, in presenti materia promo- cionis nostre ad Wratislaviensem ecclesiam pecuniis indigerit, placeat frat. vestre, centum flor. auri apud quoscunque merca- tores conquirere, quos ad manus vestras apud Leut.2 vicinum nostrum in Maiori civitate Pragensi reponemus indubie statim presenti nostro nunccio redeunte. Rogamus eciam, ut in pre- senti materia nobis illam fidem erga dominum nostrum com- munem velitis ostendere, quas erga vos ab experiencia didi- cistis, qui nunquam aliquo tempore vestris defecimus commodis aut honori. Datum etc.... 135 (367). Ad amicum, ut expediat causam cuiusdam virginis.3 1 Vgl. Nr. 87. 2 Leutlinus; vgl. Nr. 195. 3 Enthält nichts Bemerkenswerthes.
106 in Modricz veniant, eciam recepto cum eis suffraganeo nostro, ut sint in Modricz sabbato proximo ad meridiem constituti. Datum etc.... 133 (365). Cuidam, ut sibi mentem suam declaret, si prepositus ipsius debeat inimicicias formidare, quia velit de remedio providere. Fidelis dilecte etc. Speramus, quod ad literas nostras, quas tibi pro hon. viro d. Friderico preposito Olomucensi de- liberacio nostra transmisit, nobis ... distincte et congrue re- sponderes. Et quia negligencia tua illud obmisisse cognoscitur, fidelitatem tuam ex novo requirimus et hortamur, quatenus nobis mentem tuam declares, ut aperte possimus agnoscere, si antedictus prepositus tuas aut tuorum debeat inimicicias for- midare, alioquin cogitabimus eidem tamquam fratri et familiari nostro suffragante iusticia de oportuno remedio providere. 134 (366). Amico suo, ut procuret flor, centum cuidam canonico propter promocionem ecclesie Wratislaviensis. Carissime frater etc. Si honorab. vir d. Jo. Olomucensis canonicus, frater noster carissimus, in presenti materia promo- cionis nostre ad Wratislaviensem ecclesiam pecuniis indigerit, placeat frat. vestre, centum flor. auri apud quoscunque merca- tores conquirere, quos ad manus vestras apud Leut.2 vicinum nostrum in Maiori civitate Pragensi reponemus indubie statim presenti nostro nunccio redeunte. Rogamus eciam, ut in pre- senti materia nobis illam fidem erga dominum nostrum com- munem velitis ostendere, quas erga vos ab experiencia didi- cistis, qui nunquam aliquo tempore vestris defecimus commodis aut honori. Datum etc.... 135 (367). Ad amicum, ut expediat causam cuiusdam virginis.3 1 Vgl. Nr. 87. 2 Leutlinus; vgl. Nr. 195. 3 Enthält nichts Bemerkenswerthes.
Strana 107
107 136 (368). Preposito Brunnensi, congaudendo sibi de adventu ipsius et corporis sanitate. Brunnensis prepositi felix adventus scribentis animi men- tem letificat, nam sanitas prepositi ... letum quidem scribentem constituit, letiorem vero, quod sit indulgenciarum thezauro di- tatus a sacris reliquiis, letissimum, quod cum eodem amplius debeat in potacione marcialis cervisie delectari etc.... 137 (369). Intimat cuidam, quod disposicionis materiam velit terminare inter partes, ipsis terminum statuendo finalem. Fidelis amantissime etc. Materia disposicionis inter te ab una et notarium d. Jodoci marchionis Moravie ab alia longiore tractatu alias tractu indiget, quam ut ita breviter decidatur. Idcirco terminum nobis deliberacionis accepimus usque ad do- minicam Invocavit venturam proxime, nam item in Modricz esse proponimus, ut auditis intencionibus ambarum parcium justa deliberacione previa ... talem materiam pro utriusque partis honore et commodo congrue finiremus etc.... 138 (370). Promovet quendam amicum, qui inpignoratus extitit propter negligenciam non paricionis. Nobilis vir amice etc. Ex amicicia veteri et dudum iam antiquata noticia nobilitatem vestram eo sinceriore conatu ad presens aggredimur, quo vos in conversacione preterita semper aggnovimus virtuosum. Cum dilectus nobis Henricus de (Al- berendorf?),1 consangwineus noster, propter neglecta nobis ser- vicia, quod in persona propria legitimis causis obstantibus inter- esse non potuit, inpignoratus extiterit et vestro favore indigeat, quemadmodum nobis hoc per suas literas nuncciavit, idcirco amiciciam vestram ... rogamus et petimus, quatenus de hac 1 Vgl. Nr. 84,
107 136 (368). Preposito Brunnensi, congaudendo sibi de adventu ipsius et corporis sanitate. Brunnensis prepositi felix adventus scribentis animi men- tem letificat, nam sanitas prepositi ... letum quidem scribentem constituit, letiorem vero, quod sit indulgenciarum thezauro di- tatus a sacris reliquiis, letissimum, quod cum eodem amplius debeat in potacione marcialis cervisie delectari etc.... 137 (369). Intimat cuidam, quod disposicionis materiam velit terminare inter partes, ipsis terminum statuendo finalem. Fidelis amantissime etc. Materia disposicionis inter te ab una et notarium d. Jodoci marchionis Moravie ab alia longiore tractatu alias tractu indiget, quam ut ita breviter decidatur. Idcirco terminum nobis deliberacionis accepimus usque ad do- minicam Invocavit venturam proxime, nam item in Modricz esse proponimus, ut auditis intencionibus ambarum parcium justa deliberacione previa ... talem materiam pro utriusque partis honore et commodo congrue finiremus etc.... 138 (370). Promovet quendam amicum, qui inpignoratus extitit propter negligenciam non paricionis. Nobilis vir amice etc. Ex amicicia veteri et dudum iam antiquata noticia nobilitatem vestram eo sinceriore conatu ad presens aggredimur, quo vos in conversacione preterita semper aggnovimus virtuosum. Cum dilectus nobis Henricus de (Al- berendorf?),1 consangwineus noster, propter neglecta nobis ser- vicia, quod in persona propria legitimis causis obstantibus inter- esse non potuit, inpignoratus extiterit et vestro favore indigeat, quemadmodum nobis hoc per suas literas nuncciavit, idcirco amiciciam vestram ... rogamus et petimus, quatenus de hac 1 Vgl. Nr. 84,
Strana 108
108 negligencia supersedere velitis ad presens et eum indempnem dimittere, ut nostras preces sibi profuisse cognoscat etc. . .. 139 (371). Scribit preposito Brunnensi excusando se de quibusdam. Reverende etc. Statim audito nobis gratissimo adventu vestro intrassemus libenter civitatem Brunnensem, ut amabili nobis semper vobiscum accepto colloquio potiremur, quando autem illud dimittimus et eciam dimittere intendimus, causa nobis non tantum probabiliter sed admonstrative concludens, ne videlicet vobis in aule Imperialis penetralibus erudito que- vis oriatur suspicio, quod hac fortassis intencione ingrederemur locum predictum, ut nostris in domo propria caveremus ex- pensis, tamquam nobis grave existeret, Rev. personam vestram et ceteros aulicos ad honorem cesareum receptare, a quo et cuius presidio in honore stamus et vivimus, ut inter personam vestram et humilitatem nostram nulla sit cuiuslibet rei divisio, sed communia sint omnia, que utrobique in domino possidemus. Datum etc.... 140 (372). Scribit priori Brunnensi heremitarum de prosperis successibus in peregrinacione d. marchionis et petit, ut sit sollicitus, quod litere debitorum sigillo ipsius marchionis sigillentur. Audivimus, quod illustris etc. princeps d. Jodocus mar- chio etc. a peregrinacione sua, quam ad honorem b. virginis versus Cellas1 inceperat, iam auctore deo redierit cum pro- speritate maxima, quam, ut oppinamur, impetravit a virgine matre dei, ut tot predones totque insignes latrones in reditu suo captivaverit, quorum partem iudicavit actenus et ceteros velud amator iusticie condignis sibi cruciatibus iudicabit, quod sanus rediret. Super quibus omnibus devotas gracias agimus ... amiciciam vestram affectuose rogantes, quatenus amore nostri ... vestra sollicitudo ad hoc dignetur intendere, quod litere debitorum, quas vobis assignavimus, antedicti domini I Wohl Mariazell in Steiermark.
108 negligencia supersedere velitis ad presens et eum indempnem dimittere, ut nostras preces sibi profuisse cognoscat etc. . .. 139 (371). Scribit preposito Brunnensi excusando se de quibusdam. Reverende etc. Statim audito nobis gratissimo adventu vestro intrassemus libenter civitatem Brunnensem, ut amabili nobis semper vobiscum accepto colloquio potiremur, quando autem illud dimittimus et eciam dimittere intendimus, causa nobis non tantum probabiliter sed admonstrative concludens, ne videlicet vobis in aule Imperialis penetralibus erudito que- vis oriatur suspicio, quod hac fortassis intencione ingrederemur locum predictum, ut nostris in domo propria caveremus ex- pensis, tamquam nobis grave existeret, Rev. personam vestram et ceteros aulicos ad honorem cesareum receptare, a quo et cuius presidio in honore stamus et vivimus, ut inter personam vestram et humilitatem nostram nulla sit cuiuslibet rei divisio, sed communia sint omnia, que utrobique in domino possidemus. Datum etc.... 140 (372). Scribit priori Brunnensi heremitarum de prosperis successibus in peregrinacione d. marchionis et petit, ut sit sollicitus, quod litere debitorum sigillo ipsius marchionis sigillentur. Audivimus, quod illustris etc. princeps d. Jodocus mar- chio etc. a peregrinacione sua, quam ad honorem b. virginis versus Cellas1 inceperat, iam auctore deo redierit cum pro- speritate maxima, quam, ut oppinamur, impetravit a virgine matre dei, ut tot predones totque insignes latrones in reditu suo captivaverit, quorum partem iudicavit actenus et ceteros velud amator iusticie condignis sibi cruciatibus iudicabit, quod sanus rediret. Super quibus omnibus devotas gracias agimus ... amiciciam vestram affectuose rogantes, quatenus amore nostri ... vestra sollicitudo ad hoc dignetur intendere, quod litere debitorum, quas vobis assignavimus, antedicti domini I Wohl Mariazell in Steiermark.
Strana 109
109 nostri marchionis roborentur sigillo sub eo modo, prout a nobis recessistis de Melicz (Meylicz?), et proposita sibi intencione nostra nobis mentem eius rescribite, ut secundum hoc, quod nobis scripsistis, nos possimus dirigere. Nam si litere per quancunque negligenciam eius sigillo roborari non possent, ne- cessitas nobis incumberit, ipsum cum literis veteribus ammo- neri, neque speramus, quod talis dominus noster, cui tanta devocione servimus, nobis in hiis, in quibus iuste tenetur, de- ficiat, cum ab eo meritis nostris exigentibus non tantum iusti- ciam sed uberem graciam expectamus. Deus sanum et incolu- mem servet ... et ad religiosi viri domini Luthomislensis prioris instanciam ad promocionem edificiorum Luthomissl. ce- nobii consueta diligencia laboretis etc.... 141 (373). Intimat fratribus heremitarum, quod d. marchio debeat eis loqui de incorporacione parochialis ecclesie in Stanazow. Carissimi fratres etc. Illustris etc. princeps d. n. Jodocus marchio Moravie loquetur vobiscum ad presens super incorpora- cione cuiusdam ecclesie parochialis in Stanazow 1 nostre diocesis et valde sibi cordi est et multum desiderat pro salutari remedio sui genitoris talia consumare. Ideoque sitis providi et bene prospicientes in hoc negocio, ut faciendo voluntatem ipsius do- mini etiam vestra negociacio utiliter et pro vestris commodis terminetur. Credo etenim, quod voluntas eius sit ad nos omnes et ecclesiam longe nunc benignior, quam fuerit temporibus re- troactis. Sanos vos etc. ... 142 (374). Scribit marchioni ostendens se paratum accipere preces ipsius et consulendo, ut aggrediatur Olomuc. capitulum. Superillustris etc. In materia incorporacionis ecclesie in Stanazow 2 nostre Olomucensis diocesis, ad quam nunc inten- dit vestra Sublimitas, nostra intencio preces vestras velud domi- 1 Stonařov (Stannern)? 2 Vgl. Nr. 141.
109 nostri marchionis roborentur sigillo sub eo modo, prout a nobis recessistis de Melicz (Meylicz?), et proposita sibi intencione nostra nobis mentem eius rescribite, ut secundum hoc, quod nobis scripsistis, nos possimus dirigere. Nam si litere per quancunque negligenciam eius sigillo roborari non possent, ne- cessitas nobis incumberit, ipsum cum literis veteribus ammo- neri, neque speramus, quod talis dominus noster, cui tanta devocione servimus, nobis in hiis, in quibus iuste tenetur, de- ficiat, cum ab eo meritis nostris exigentibus non tantum iusti- ciam sed uberem graciam expectamus. Deus sanum et incolu- mem servet ... et ad religiosi viri domini Luthomislensis prioris instanciam ad promocionem edificiorum Luthomissl. ce- nobii consueta diligencia laboretis etc.... 141 (373). Intimat fratribus heremitarum, quod d. marchio debeat eis loqui de incorporacione parochialis ecclesie in Stanazow. Carissimi fratres etc. Illustris etc. princeps d. n. Jodocus marchio Moravie loquetur vobiscum ad presens super incorpora- cione cuiusdam ecclesie parochialis in Stanazow 1 nostre diocesis et valde sibi cordi est et multum desiderat pro salutari remedio sui genitoris talia consumare. Ideoque sitis providi et bene prospicientes in hoc negocio, ut faciendo voluntatem ipsius do- mini etiam vestra negociacio utiliter et pro vestris commodis terminetur. Credo etenim, quod voluntas eius sit ad nos omnes et ecclesiam longe nunc benignior, quam fuerit temporibus re- troactis. Sanos vos etc. ... 142 (374). Scribit marchioni ostendens se paratum accipere preces ipsius et consulendo, ut aggrediatur Olomuc. capitulum. Superillustris etc. In materia incorporacionis ecclesie in Stanazow 2 nostre Olomucensis diocesis, ad quam nunc inten- dit vestra Sublimitas, nostra intencio preces vestras velud domi- 1 Stonařov (Stannern)? 2 Vgl. Nr. 141.
Strana 110
110 nantis accepit imperia parati, auctore domino in hoc et aliis quibuslibet vestram promovere et prosequi voluntatem, consu- lentes nichilominus dominacioni vestre, ut bono et suavi modo aggrediamini Olomucense capitulum et ipsius captet benivolen- ciam inspirata vobis divinitus una discrecio, ita quod eorum habeatur consensus similiter, sine quibus res ipsa non poterit quovis eciam aliunde quesito ingenio consumari. Illustrem per- sonam vestram sanam ... altissimus conservare dignetur et animum magnifici principis confortare Judoci, ut ab orea Christi- fidelium predones exterminet veluti silicem et urticam et s. Cristinus pulset super utroque, ut et vitam dominanti nuncciet et pravis raptoribus non solum exterminium sed mortem pro- curet ea quam sibi concessit altissimus bonitate. Datum etc.... 143 (375). Donat alteri episcopo potestatem et auctoritatem in diversis casibus contingentibus iuxta consecracionem div. eukaristie etc. absolvendi. Reverendissimo etc. d. Alberto Luthomisslensi episcopo, amico suo carissimo, Johannes dei gracia Olomuc. ecclesie episcopus salutem etc. In casu presenti, qui per negligenciam quandam ex effusione aliquarum guttarum calicis post conse- cracionem divine eukaristie in vestri presencia devenisse refer- tur, et in omnibus casibus consimilibus, quocies eosdem qua- vis negligencia in domo vestra devenire contingeret, vobis animo deliberato et de certa nostra sciencia plenam potestatem et auctoritatem largimur, tam apud celebrantes quam apud cleri- cos ministrantes altari dispensandi, absolvendi et eisdem salu- tares penitencias iuxta qualitatem excessuum iniungendi et alia quevis et singula faciendi, que circa talia necessaria fuerint seu quomodolibet oportuna, presencium etc.... 144 (376). Excusat se coram marchione, quod propter infirmitatem oculorum ad eum venire non posset. Illustris etc. Oculorum meorum infirmitatem et eam quam longo tempore sustinui odiosam molestiam ex solius frigoris
110 nantis accepit imperia parati, auctore domino in hoc et aliis quibuslibet vestram promovere et prosequi voluntatem, consu- lentes nichilominus dominacioni vestre, ut bono et suavi modo aggrediamini Olomucense capitulum et ipsius captet benivolen- ciam inspirata vobis divinitus una discrecio, ita quod eorum habeatur consensus similiter, sine quibus res ipsa non poterit quovis eciam aliunde quesito ingenio consumari. Illustrem per- sonam vestram sanam ... altissimus conservare dignetur et animum magnifici principis confortare Judoci, ut ab orea Christi- fidelium predones exterminet veluti silicem et urticam et s. Cristinus pulset super utroque, ut et vitam dominanti nuncciet et pravis raptoribus non solum exterminium sed mortem pro- curet ea quam sibi concessit altissimus bonitate. Datum etc.... 143 (375). Donat alteri episcopo potestatem et auctoritatem in diversis casibus contingentibus iuxta consecracionem div. eukaristie etc. absolvendi. Reverendissimo etc. d. Alberto Luthomisslensi episcopo, amico suo carissimo, Johannes dei gracia Olomuc. ecclesie episcopus salutem etc. In casu presenti, qui per negligenciam quandam ex effusione aliquarum guttarum calicis post conse- cracionem divine eukaristie in vestri presencia devenisse refer- tur, et in omnibus casibus consimilibus, quocies eosdem qua- vis negligencia in domo vestra devenire contingeret, vobis animo deliberato et de certa nostra sciencia plenam potestatem et auctoritatem largimur, tam apud celebrantes quam apud cleri- cos ministrantes altari dispensandi, absolvendi et eisdem salu- tares penitencias iuxta qualitatem excessuum iniungendi et alia quevis et singula faciendi, que circa talia necessaria fuerint seu quomodolibet oportuna, presencium etc.... 144 (376). Excusat se coram marchione, quod propter infirmitatem oculorum ad eum venire non posset. Illustris etc. Oculorum meorum infirmitatem et eam quam longo tempore sustinui odiosam molestiam ex solius frigoris
Strana 111
111 austeritate contraxi, dum de Praga recedens in tanto intentis- simo frigore pergerem, ut hodie paciar, neque sperem ab hac infirmitate nisi tractu temporis et sub bona custodia liberari. Propter quod non invertat michi dominacio vestra, si ad presens coram presencia vestra comparere non possim, quoniam illud efficit inevitabilis necessitas non voluntas. Datum etc.... 145 (377). Priori, ut sit sollicitus, quod negocio finis imponatur. Domine prior etc. Rogamus et mittimus vobis ingrossatam literam, que nobis a Brunnensi civitate debetur, rogantes ami- ciciam vestram, ut idem sollicitetis negocium, quod finis im- ponatur eidem, nobis significantes successus materie, ut secundum hoc nostram negociacionem dirigamus. Datum etc.... 146 (378). Notificat cuidam, quod literas ipsius gratus recepit et petit, ut veniat propria in persona.1 147 (379). Mittit literas principis amico cuidam, petens, ut desiderium tanti principis exequi valeat etc. Carissime frater2 etc. Literas illustris etc. principis d. Johannis, Opavie et Ratiborensis ducis et compatris ac amici nostri carissimi, nuper accepimus, quas non exemplatas vel transsumptas sed in propria sua figura et forma, prout nobis destinate sunt, transmittimus presentibus interclusis, amiciciam vestram rogantes attente, quatenus amore nostri desiderium tanti principis et tam grandis amici nostri ita velitis prosequi, prout in suis literis invenietis expressum, nam sibi rescripsimus per nostras literas speciales, quod vos de talibus clericis faciet(is) tam suis civibus quam aliis expeditam iusticiam, propter quod 1 Enthält nichts Bemerkenswerthes. 2 Bischöflicher Official (?).
111 austeritate contraxi, dum de Praga recedens in tanto intentis- simo frigore pergerem, ut hodie paciar, neque sperem ab hac infirmitate nisi tractu temporis et sub bona custodia liberari. Propter quod non invertat michi dominacio vestra, si ad presens coram presencia vestra comparere non possim, quoniam illud efficit inevitabilis necessitas non voluntas. Datum etc.... 145 (377). Priori, ut sit sollicitus, quod negocio finis imponatur. Domine prior etc. Rogamus et mittimus vobis ingrossatam literam, que nobis a Brunnensi civitate debetur, rogantes ami- ciciam vestram, ut idem sollicitetis negocium, quod finis im- ponatur eidem, nobis significantes successus materie, ut secundum hoc nostram negociacionem dirigamus. Datum etc.... 146 (378). Notificat cuidam, quod literas ipsius gratus recepit et petit, ut veniat propria in persona.1 147 (379). Mittit literas principis amico cuidam, petens, ut desiderium tanti principis exequi valeat etc. Carissime frater2 etc. Literas illustris etc. principis d. Johannis, Opavie et Ratiborensis ducis et compatris ac amici nostri carissimi, nuper accepimus, quas non exemplatas vel transsumptas sed in propria sua figura et forma, prout nobis destinate sunt, transmittimus presentibus interclusis, amiciciam vestram rogantes attente, quatenus amore nostri desiderium tanti principis et tam grandis amici nostri ita velitis prosequi, prout in suis literis invenietis expressum, nam sibi rescripsimus per nostras literas speciales, quod vos de talibus clericis faciet(is) tam suis civibus quam aliis expeditam iusticiam, propter quod 1 Enthält nichts Bemerkenswerthes. 2 Bischöflicher Official (?).
Strana 112
112 ... non sit nobis dubium, quin mens vestra parata consistat, ... debitum iusticie ministrare etc.... 148 (380). Scribit procuratori in Romana curia, ut sibi impetraret conservatorium etc. Amice carissime etc. Quemadmodum alias, dum essetis nobiscum in Cremsir, amiciciam vestram rogavimus, ut de ob- tinendo nobis conservatorio a sede apostolica diligenciam habe- retis, sic et iterum dileccionem vestram petimus, quatenus ob amorem nostri et sicut de vestra bonitate confidimus, idem con- servatorium nobis quantocius fieri poterit sollerti studio et in ea bona forma, prout discrecioni vestre expedire videbitur, im- petrare velitis, nam eodem, prout in Cremsir informacionem accepistis a nobis, multipliciter indigemus. Scribimus eciam de hoc domino Florentino,! domino Gebennensi, domino camerario pape et Franc. Bo ...(?) prothonotario, ut ad requisicionem vestram ad obtinendum quod petimus promotivam erga idem negocium dignentur nobis ostendere voluntatem. Non tedeat vos de laboribus etc.... 149 (381). Archiepiscopo Pragensi congaudendo de convalescencia ipsius etc. Reverendissime etc. Quemadmodum relacio nobilis et honorab. viri d. Pothonis de Potenstein, archidiaconi Pragensis,2 fratris et amici mei dilecti, mentem meam magnis affecit do- loribus, dum debilitatem vestram michi referret... sic con- festim carissime persone vestre leta convalescencia tantis gau- diis ... animus meus refloruit, ut nescire possim, plus ne in adversis tristis, an in prosperis fuerim gaudiosus, quoniam in vita vestra salus mea et felicitas... condependet. Commisi eciam fratri meo prefato ... Dominacioni vestre dicenda, super quibus a me plenam informacionem accepit, supplicans ..., qua- tenus eundem fratrem et amicum sincerum in hiis, que meo 1 Vgl. Nr. 93. 2 Als solcher 1369—1378 genannt (Tomek, Praha V, 116).
112 ... non sit nobis dubium, quin mens vestra parata consistat, ... debitum iusticie ministrare etc.... 148 (380). Scribit procuratori in Romana curia, ut sibi impetraret conservatorium etc. Amice carissime etc. Quemadmodum alias, dum essetis nobiscum in Cremsir, amiciciam vestram rogavimus, ut de ob- tinendo nobis conservatorio a sede apostolica diligenciam habe- retis, sic et iterum dileccionem vestram petimus, quatenus ob amorem nostri et sicut de vestra bonitate confidimus, idem con- servatorium nobis quantocius fieri poterit sollerti studio et in ea bona forma, prout discrecioni vestre expedire videbitur, im- petrare velitis, nam eodem, prout in Cremsir informacionem accepistis a nobis, multipliciter indigemus. Scribimus eciam de hoc domino Florentino,! domino Gebennensi, domino camerario pape et Franc. Bo ...(?) prothonotario, ut ad requisicionem vestram ad obtinendum quod petimus promotivam erga idem negocium dignentur nobis ostendere voluntatem. Non tedeat vos de laboribus etc.... 149 (381). Archiepiscopo Pragensi congaudendo de convalescencia ipsius etc. Reverendissime etc. Quemadmodum relacio nobilis et honorab. viri d. Pothonis de Potenstein, archidiaconi Pragensis,2 fratris et amici mei dilecti, mentem meam magnis affecit do- loribus, dum debilitatem vestram michi referret... sic con- festim carissime persone vestre leta convalescencia tantis gau- diis ... animus meus refloruit, ut nescire possim, plus ne in adversis tristis, an in prosperis fuerim gaudiosus, quoniam in vita vestra salus mea et felicitas... condependet. Commisi eciam fratri meo prefato ... Dominacioni vestre dicenda, super quibus a me plenam informacionem accepit, supplicans ..., qua- tenus eundem fratrem et amicum sincerum in hiis, que meo 1 Vgl. Nr. 93. 2 Als solcher 1369—1378 genannt (Tomek, Praha V, 116).
Strana 113
113 nomine D. V. proponenda duxerit, audire quidem pacienter et exaudire velit etc.... 150 (382). Scribit priori Brunnensi, ut informet mentem principis, ut finem in factis ipsius episcopi imponat. Honorabilis etc. d. prior Brunnensis ordinis fr. heremitarum s. Augustini.... Multipharia missione domini et fratris Bern- hardi, lectoris familiaris domestici nostri, plurimas in factis nostris placidas quidem et fini sperato propinquas responsiones habuimus, nondum tamen Ser. princeps d. n. marchio in ista materia ita conclusit, ut possimus in rerum ipsarum, quas hodie cernimus, effectibus contentari, licet eiusdem domini nostri, quem diligimus, transmisse nobis promissionum et securitatum litere, quas in thauris (sic! thesauris?) nostris posuimus, aliud protestentur. Induat ipse prior Brunnensis non tam beati Au- gustini exteriorem corporalem habitum quam religionis obser- vanciam, ut voto spirituali testetur, quod gerit in habitu et principis mentem informet, ut amico finem imponat quam bre- vius. Quam etenim graciam exteri sperabunt a principe, si iusticiam consequi non valeat in amiciciam computatus. 151 (383). Procuratori in urbe Romana pro quodam plebano etc. Amice carissime etc. Religiosus et honorab. vir d. Dlu- homil, rector ecclesie parochialis oppidi Cwittavie Olomucensis nostre diocesis, ostensor presencium, familiaris secretarius et devotus noster carissimus, curiam Romanam ingreditur pro ali- quibus suis disponendis negociis, de quibus, que sint aut qualia, ipse vos informabit distinctius articulo vive vocis, quem amicicie vestre ... commendamus, quatenus eidem super hiis omnibus ... benignam velitis ostendere voluntatem etc.... 152 (384). Ad cardinalem pro eodem Dluhomilo. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 8
113 nomine D. V. proponenda duxerit, audire quidem pacienter et exaudire velit etc.... 150 (382). Scribit priori Brunnensi, ut informet mentem principis, ut finem in factis ipsius episcopi imponat. Honorabilis etc. d. prior Brunnensis ordinis fr. heremitarum s. Augustini.... Multipharia missione domini et fratris Bern- hardi, lectoris familiaris domestici nostri, plurimas in factis nostris placidas quidem et fini sperato propinquas responsiones habuimus, nondum tamen Ser. princeps d. n. marchio in ista materia ita conclusit, ut possimus in rerum ipsarum, quas hodie cernimus, effectibus contentari, licet eiusdem domini nostri, quem diligimus, transmisse nobis promissionum et securitatum litere, quas in thauris (sic! thesauris?) nostris posuimus, aliud protestentur. Induat ipse prior Brunnensis non tam beati Au- gustini exteriorem corporalem habitum quam religionis obser- vanciam, ut voto spirituali testetur, quod gerit in habitu et principis mentem informet, ut amico finem imponat quam bre- vius. Quam etenim graciam exteri sperabunt a principe, si iusticiam consequi non valeat in amiciciam computatus. 151 (383). Procuratori in urbe Romana pro quodam plebano etc. Amice carissime etc. Religiosus et honorab. vir d. Dlu- homil, rector ecclesie parochialis oppidi Cwittavie Olomucensis nostre diocesis, ostensor presencium, familiaris secretarius et devotus noster carissimus, curiam Romanam ingreditur pro ali- quibus suis disponendis negociis, de quibus, que sint aut qualia, ipse vos informabit distinctius articulo vive vocis, quem amicicie vestre ... commendamus, quatenus eidem super hiis omnibus ... benignam velitis ostendere voluntatem etc.... 152 (384). Ad cardinalem pro eodem Dluhomilo. Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 8
Strana 114
114 153 (385). Scribit domine de Crawar respondendo super participacione excommunicatorum, de absolucione volens providere. Nobilis domina etc. Literas vestras animo grato valde accepimus, eo quidem graciosius, quo spectabilis viri domini Wen(ceslai) ! vestri coniugis coram nobis personam animo pro- sequimur graciori. Et super eorum tenoribus nobilitati vestre ita duximus respondendum, quod cum due sint participaciones excommunicatorum, quibus communicavit vestra nobilitas, eorum videlicet, qui ab officiali Pragensi excommunicati noscuntur, et eorum, quos jurisdiccio nostri officialis astrinxit, ideo super illis, quos officialis Pragensis tenet sentencia, sit judex superior, nihil valemus agere, de hiis vero, qui judiciorum nostrorum sentenciis involuti sunt actenus, libenter super absolucione vestra de habito cum eis participio potestatem nostram concedere ei quem eligitis capellano, dum tamen ad nos idem in persona propria veniat, huiusmodi potestatis literas accepturus. De lepra vero, super qua nobis scripsit vestra nobilitas, ad presens nichil respondere volumus absque consultacione illorum, qui senciunt in jure canonico, quoniam ista res matrimonii sacramentum respiciens non precipitanter difiniri poterit, sed tractu atque deliberacione indiget consilii sanioris. Provideat eciam maritus vester et vos similiter, ne cum excommunicatis ista participa- cio tanta negligencia fiat ammodo in contemptum clavium ec- clesie, quoniam deus vindex est etc.... 154 (386). Mandat judici Mutinensi, ut assignet familiari ipsius pecunias pro suffragio temporibus deputatis. Rudolfe judex Mutensis civitatis, sororie dilecte.2 Quia discretus vir magister Erardus, familiaris noster domesticus, ostensor presencium, ad studium Pragense revertitur, ibidem tractu temporis auctore domino in artibus magistrandus, ideo- que, ut consumacioni sui honoris intendere valeat, committimus 1 Venceslaus de Cravar; vgl. Codex Mor. X und XI. 2 Vgl. Nr. 51.
114 153 (385). Scribit domine de Crawar respondendo super participacione excommunicatorum, de absolucione volens providere. Nobilis domina etc. Literas vestras animo grato valde accepimus, eo quidem graciosius, quo spectabilis viri domini Wen(ceslai) ! vestri coniugis coram nobis personam animo pro- sequimur graciori. Et super eorum tenoribus nobilitati vestre ita duximus respondendum, quod cum due sint participaciones excommunicatorum, quibus communicavit vestra nobilitas, eorum videlicet, qui ab officiali Pragensi excommunicati noscuntur, et eorum, quos jurisdiccio nostri officialis astrinxit, ideo super illis, quos officialis Pragensis tenet sentencia, sit judex superior, nihil valemus agere, de hiis vero, qui judiciorum nostrorum sentenciis involuti sunt actenus, libenter super absolucione vestra de habito cum eis participio potestatem nostram concedere ei quem eligitis capellano, dum tamen ad nos idem in persona propria veniat, huiusmodi potestatis literas accepturus. De lepra vero, super qua nobis scripsit vestra nobilitas, ad presens nichil respondere volumus absque consultacione illorum, qui senciunt in jure canonico, quoniam ista res matrimonii sacramentum respiciens non precipitanter difiniri poterit, sed tractu atque deliberacione indiget consilii sanioris. Provideat eciam maritus vester et vos similiter, ne cum excommunicatis ista participa- cio tanta negligencia fiat ammodo in contemptum clavium ec- clesie, quoniam deus vindex est etc.... 154 (386). Mandat judici Mutinensi, ut assignet familiari ipsius pecunias pro suffragio temporibus deputatis. Rudolfe judex Mutensis civitatis, sororie dilecte.2 Quia discretus vir magister Erardus, familiaris noster domesticus, ostensor presencium, ad studium Pragense revertitur, ibidem tractu temporis auctore domino in artibus magistrandus, ideo- que, ut consumacioni sui honoris intendere valeat, committimus 1 Venceslaus de Cravar; vgl. Codex Mor. X und XI. 2 Vgl. Nr. 51.
Strana 115
115 tibi et volumus presentibus seriose, quatenus eidem nostro fa- miliari duas sexagenas grossorum in proximo festo s. Georgii et duas similiter in festo s. Galli tunc sequenti ... de nostris redditibus ville Tuchow in prefata civitate Pragensi sine impedi- mento et dilacione dare et solvere debeas, nam te de huius- modi pecuniis, dum eas ita persolveris, tempore reddende ra- cionis quittum et absolutum penitus nuncciamus, presentibus duntaxat septennio duraturis. Datum etc. ... 155 (387). Rogat, ut terminus prolongetur cuidam civi citato, ne privetur in diebus celebribus sua devocione. Amice carissime etc. Ne honorab. vir d. Martinus civis Brunnensis in diebus istis celebribus devocione privetur et ab ecclesie cultibus cogatur abesse, amiciciam vestram affectuose rogamus, consentire velitis, ut terminum datum sibi ex officialis nostri literis usque ad octavas Epiphanie domini prorogare pos- simus de voluntate vestra, sine cuius consensu hoc nullo modo faceremus. Nam speramus in domino, quod medio tempore nostro accedente labore hoc negocium debeat utili et amoroso fine concludi ad gratum beneplacitum parcium utrarumque. Responsum petimus tempestive fieri, quoniam grandis festivi- tatis tempus artat. Datum etc.... 156 (388). Capitulo notificat, qualiter litera monicionis pervenit ad prepo- situm Wissegradensem super cappa chorali, quam tenetur ecclesie Olomucensi etc. Carissimi fratres etc. Quod litera monicionis nostre ad d. prepositum Wissegradensem pervenerit super cappa chorali, quam Olomuc. ecclesie tenetur, magnum et evidens signum accepimus in eius litera, quam vobis transmittimus presentibus interclusam, ut decernatis, quid sit in tali materia per nos amodo faciendum. Tota etenim intencione versamur in hoc, quod ecclesia nostra Olomucensis in suis libertatibus, honorabili- bus consuetudinibus et dudum observatis juribus foveatur. Et quia in presencia d. officialis nostri quidem solito nomine in- 8*
115 tibi et volumus presentibus seriose, quatenus eidem nostro fa- miliari duas sexagenas grossorum in proximo festo s. Georgii et duas similiter in festo s. Galli tunc sequenti ... de nostris redditibus ville Tuchow in prefata civitate Pragensi sine impedi- mento et dilacione dare et solvere debeas, nam te de huius- modi pecuniis, dum eas ita persolveris, tempore reddende ra- cionis quittum et absolutum penitus nuncciamus, presentibus duntaxat septennio duraturis. Datum etc. ... 155 (387). Rogat, ut terminus prolongetur cuidam civi citato, ne privetur in diebus celebribus sua devocione. Amice carissime etc. Ne honorab. vir d. Martinus civis Brunnensis in diebus istis celebribus devocione privetur et ab ecclesie cultibus cogatur abesse, amiciciam vestram affectuose rogamus, consentire velitis, ut terminum datum sibi ex officialis nostri literis usque ad octavas Epiphanie domini prorogare pos- simus de voluntate vestra, sine cuius consensu hoc nullo modo faceremus. Nam speramus in domino, quod medio tempore nostro accedente labore hoc negocium debeat utili et amoroso fine concludi ad gratum beneplacitum parcium utrarumque. Responsum petimus tempestive fieri, quoniam grandis festivi- tatis tempus artat. Datum etc.... 156 (388). Capitulo notificat, qualiter litera monicionis pervenit ad prepo- situm Wissegradensem super cappa chorali, quam tenetur ecclesie Olomucensi etc. Carissimi fratres etc. Quod litera monicionis nostre ad d. prepositum Wissegradensem pervenerit super cappa chorali, quam Olomuc. ecclesie tenetur, magnum et evidens signum accepimus in eius litera, quam vobis transmittimus presentibus interclusam, ut decernatis, quid sit in tali materia per nos amodo faciendum. Tota etenim intencione versamur in hoc, quod ecclesia nostra Olomucensis in suis libertatibus, honorabili- bus consuetudinibus et dudum observatis juribus foveatur. Et quia in presencia d. officialis nostri quidem solito nomine in- 8*
Strana 116
116 vasor silvarum Olomucensis ecclesie in Czaslawicz ab una parte et nos ab alia in capitulum Olomucense compromisimus, sicut de hoc iam sunt edita instrumenta, ideo precamur, quod deli- beret vestra discrecio datum terminum ei et nobis pro nostris ostendendo juribus (sic!), non in frigore grandi sed postquam pertransito festo b. Petri ad cathedram tempus fuerit yemis mitigatum, ut senex episcopus, cathedre Olomucensis pre- sidens, tunc terminum visitet, cum beatus apostolus fuerit cathe- dratus. Sti Cristini nobis omnibus propicietur affeccio, ut non intra penates proprios sed ab extra castiget invasores ecclesie et a nobis abstinens rigorem sentencie fulminet in rebelles. Datum etc.... 157 (389). Recommendat episcopo Luthomisslensi magistrum Jacobum, directorem operis ecclesie s. Crucis. Reverende pater etc. Magister Jacobus, director operis nostri ecclesie s. Crucis in civitate vestra Luthomisslensi, a primis fundamentis usque ad hec tempora intencionis nostre plenam habet noticiam et soli ei et non alteri constat, quibus sit ad complementum operis ingeniis procedendum, quo remoto velud destituta rectore tota illius structure multis iam elaborata temporibus machina vacillaret. Propter quod caram nobis di- leccionem affectuose rogamus, quatenus ad honorem passionis dominice benigna deliberacio vestra magistrum eundem susti- neat, ne spe nostra fraudemur, qui ad optatam perfectionem talis monasterii affeccionis intime desideriis aspiramus, ita con- sulentes pater Rev. nostris edificiis, quemadmodum Rev. V. paratum nos semper invenit in structura Sternbergensis ceno- bii2 et in omnibus semper inveniet usquequoque paratum, que profectum vestrum, salutem respiciunt et honorem etc. ... 158 (390). Excusat de omicidio quendam servitorem ipsius erga burgravium Leuchtenburgensem. Carissime frater etc. Quidam servitor noster Willelmus nomine, juvenis homo, quem a puericia sua in domo nostra 1 Das Augustiner-Eremitenkloster in Leitomischl von Bischof Johann von Neumarkt im Jahre 1356 gegründet (Gelínek, Hist. m. Litomyšle I, 125). 2 Das Augustinerkloster in Sternberg; vgl. Codex Mor. X, 131 und 180.
116 vasor silvarum Olomucensis ecclesie in Czaslawicz ab una parte et nos ab alia in capitulum Olomucense compromisimus, sicut de hoc iam sunt edita instrumenta, ideo precamur, quod deli- beret vestra discrecio datum terminum ei et nobis pro nostris ostendendo juribus (sic!), non in frigore grandi sed postquam pertransito festo b. Petri ad cathedram tempus fuerit yemis mitigatum, ut senex episcopus, cathedre Olomucensis pre- sidens, tunc terminum visitet, cum beatus apostolus fuerit cathe- dratus. Sti Cristini nobis omnibus propicietur affeccio, ut non intra penates proprios sed ab extra castiget invasores ecclesie et a nobis abstinens rigorem sentencie fulminet in rebelles. Datum etc.... 157 (389). Recommendat episcopo Luthomisslensi magistrum Jacobum, directorem operis ecclesie s. Crucis. Reverende pater etc. Magister Jacobus, director operis nostri ecclesie s. Crucis in civitate vestra Luthomisslensi, a primis fundamentis usque ad hec tempora intencionis nostre plenam habet noticiam et soli ei et non alteri constat, quibus sit ad complementum operis ingeniis procedendum, quo remoto velud destituta rectore tota illius structure multis iam elaborata temporibus machina vacillaret. Propter quod caram nobis di- leccionem affectuose rogamus, quatenus ad honorem passionis dominice benigna deliberacio vestra magistrum eundem susti- neat, ne spe nostra fraudemur, qui ad optatam perfectionem talis monasterii affeccionis intime desideriis aspiramus, ita con- sulentes pater Rev. nostris edificiis, quemadmodum Rev. V. paratum nos semper invenit in structura Sternbergensis ceno- bii2 et in omnibus semper inveniet usquequoque paratum, que profectum vestrum, salutem respiciunt et honorem etc. ... 158 (390). Excusat de omicidio quendam servitorem ipsius erga burgravium Leuchtenburgensem. Carissime frater etc. Quidam servitor noster Willelmus nomine, juvenis homo, quem a puericia sua in domo nostra 1 Das Augustiner-Eremitenkloster in Leitomischl von Bischof Johann von Neumarkt im Jahre 1356 gegründet (Gelínek, Hist. m. Litomyšle I, 125). 2 Das Augustinerkloster in Sternberg; vgl. Codex Mor. X, 131 und 180.
Strana 117
117 nutrivimus, uxorem ei dedimus, cui nec cessamus cottidie no- stris pecuniis subvenire, in partibus Chrudimensis provincie a burgravio Leuchtemburgensi persecucionem patitur, ita ut sub corporis et rerum suarum dubietate laboret ob eam causam, quod a quibusdam sibi ascribitur, qualiter illi odiosissime neci interfuerit vestri fratris, quod nulla racione nostrum subintrat animum, ut iste talis, quem in tanta mansuetudine a sue con- versacionis inicio compositum vidimus, ad huiusmodi turpi- tudinem verteretur (?), presertim cum ipse neque noticiam eius- dem vestri fratris felicis memorie umquam habuerit, neque se- cum diversatus sermone..., ut non subsit causa vel racio, que animum eius ... potuerit provocare. Propter quod amiciciam vestram rogamus, quatenus cum nobili viro d. Wancone 1 fratre vestro loqui et tractare dignemini, quod adversus eundem P. W. (sic!) servitorem nostrum non properanter acceleret, sed animo sufferente motibus suis indulgeat, donec veritatem ipsam possit efficacius invenire etc.... 159 (391). Judex oppidi de H. scribit Olomuc. episcopo, ut filium ipsius domum remittat etc. Reverendo etc. d. Johanni Olomuc. episcopo .. . Johan- nes judex opidi in Hos ...2 salutem in domino etc. Quia nullus discretum virum d. Nicolaum de ... (sic!) filium meum im- petivit in vestri presencia et speratur, ut audio, quod non sit aliquis, qui eidem quamvis eciam velit accionem intendere et honerosum sit sibi in huiusmodi nexibus diuturno tempore de- morari, Rev. P. V. supplico ..., quatenus ad proprios lares eun- dem ad tempus remittere dignetur V. P., nam in premissis alias vobis factis in presencia publici notarii et testium ... in pena centum marcarum manere volo et eandem promissionem reitero ad statuendum juri et sue defensioni eundem meum filium, quandocunque per adversariorum instanciam ad vestri presen- ciam fuerit evocatus, presencium etc..... 1 Wanco von Lichtenburg (Leuchtenburg) und dessen Bruder Hinco, ca- nonicus Olomucensis, an den wohl dieser Brief gerichtet ist, werden circa 1370 genannt. Codex Mor. X. 2 Hostupecz (Hustopeč)?
117 nutrivimus, uxorem ei dedimus, cui nec cessamus cottidie no- stris pecuniis subvenire, in partibus Chrudimensis provincie a burgravio Leuchtemburgensi persecucionem patitur, ita ut sub corporis et rerum suarum dubietate laboret ob eam causam, quod a quibusdam sibi ascribitur, qualiter illi odiosissime neci interfuerit vestri fratris, quod nulla racione nostrum subintrat animum, ut iste talis, quem in tanta mansuetudine a sue con- versacionis inicio compositum vidimus, ad huiusmodi turpi- tudinem verteretur (?), presertim cum ipse neque noticiam eius- dem vestri fratris felicis memorie umquam habuerit, neque se- cum diversatus sermone..., ut non subsit causa vel racio, que animum eius ... potuerit provocare. Propter quod amiciciam vestram rogamus, quatenus cum nobili viro d. Wancone 1 fratre vestro loqui et tractare dignemini, quod adversus eundem P. W. (sic!) servitorem nostrum non properanter acceleret, sed animo sufferente motibus suis indulgeat, donec veritatem ipsam possit efficacius invenire etc.... 159 (391). Judex oppidi de H. scribit Olomuc. episcopo, ut filium ipsius domum remittat etc. Reverendo etc. d. Johanni Olomuc. episcopo .. . Johan- nes judex opidi in Hos ...2 salutem in domino etc. Quia nullus discretum virum d. Nicolaum de ... (sic!) filium meum im- petivit in vestri presencia et speratur, ut audio, quod non sit aliquis, qui eidem quamvis eciam velit accionem intendere et honerosum sit sibi in huiusmodi nexibus diuturno tempore de- morari, Rev. P. V. supplico ..., quatenus ad proprios lares eun- dem ad tempus remittere dignetur V. P., nam in premissis alias vobis factis in presencia publici notarii et testium ... in pena centum marcarum manere volo et eandem promissionem reitero ad statuendum juri et sue defensioni eundem meum filium, quandocunque per adversariorum instanciam ad vestri presen- ciam fuerit evocatus, presencium etc..... 1 Wanco von Lichtenburg (Leuchtenburg) und dessen Bruder Hinco, ca- nonicus Olomucensis, an den wohl dieser Brief gerichtet ist, werden circa 1370 genannt. Codex Mor. X. 2 Hostupecz (Hustopeč)?
Strana 118
118 160 (392). Olomucensis episcopus magistro G(regorio),1 ut inducat filium magistri... ad expediendum debita patris etc. 161 (393). Petit amicum, ut notario ipsius, quocies quaternum correxerit, tociens ei xxII grossos pro labore tribuat etc. Carissime frater 2 etc. Johannes scriptor noster, qui iam in volumine Egidii de regimine principum attente laborat, an- xius est de solucione sui precii propter nostri absenciam, ideo- que cum brevissime ad vos venturi sumus eciam in mona- sterium vestrum Brunnense, rogamus amiciciam vestram, ut quocies quaternum correctum ad exemplaris formam vobis idem Johannes presentaverit, tocies sibi xxII grossos velitis solvere nostro nomine, eandem pecuniam tam pro ipso (Joh.) quam pro .. . (sic!), quem pridem vobis commisimus, a quocunque poteritis in eventum vestre carencie mutuantes, nam brevissime, sicut scripsimus, ad vos veniemus in Brunnam vobiscum super certis negociis ... consulturi. Datum etc.... 162 (394). Scribit lectori cuidam ipsum redarguendo de quibusdam. Putabamus, quod lector 3 ... ad hereticorum extermina- cionem iuxta qualitatem deputati sibi officii laborare decreverit. Nunc videmus aperte, quod ipse dimissa resecacione urticarum et silicium quasdam alias intravit plantagines, ut factus sit in Pusmirensi monasterio 4 gustator seu monialium inquisitor. Hoc festo toto tam lamentorum quam gaudii eodem lectore carebi- mus. Quapropter optetis ei fortuiciam cum fratribus, quia crimen virtutis est multitudinem expedire (sic!). Deus optimus etc. Datum etc.... 1 Gregorius, rector scholae Cremsir., vgl. Nr. 37 und 169. Diese Formel enthält nichts Bemerkenswerthes. 2 Nach dem Contexte der Augustiner-Prior in Brünn. 3 Wohl derselbe Albertus wie in Nr. 32. 4 Pustimèř, Nonnenstift des Benedictiner-Ordens.
118 160 (392). Olomucensis episcopus magistro G(regorio),1 ut inducat filium magistri... ad expediendum debita patris etc. 161 (393). Petit amicum, ut notario ipsius, quocies quaternum correxerit, tociens ei xxII grossos pro labore tribuat etc. Carissime frater 2 etc. Johannes scriptor noster, qui iam in volumine Egidii de regimine principum attente laborat, an- xius est de solucione sui precii propter nostri absenciam, ideo- que cum brevissime ad vos venturi sumus eciam in mona- sterium vestrum Brunnense, rogamus amiciciam vestram, ut quocies quaternum correctum ad exemplaris formam vobis idem Johannes presentaverit, tocies sibi xxII grossos velitis solvere nostro nomine, eandem pecuniam tam pro ipso (Joh.) quam pro .. . (sic!), quem pridem vobis commisimus, a quocunque poteritis in eventum vestre carencie mutuantes, nam brevissime, sicut scripsimus, ad vos veniemus in Brunnam vobiscum super certis negociis ... consulturi. Datum etc.... 162 (394). Scribit lectori cuidam ipsum redarguendo de quibusdam. Putabamus, quod lector 3 ... ad hereticorum extermina- cionem iuxta qualitatem deputati sibi officii laborare decreverit. Nunc videmus aperte, quod ipse dimissa resecacione urticarum et silicium quasdam alias intravit plantagines, ut factus sit in Pusmirensi monasterio 4 gustator seu monialium inquisitor. Hoc festo toto tam lamentorum quam gaudii eodem lectore carebi- mus. Quapropter optetis ei fortuiciam cum fratribus, quia crimen virtutis est multitudinem expedire (sic!). Deus optimus etc. Datum etc.... 1 Gregorius, rector scholae Cremsir., vgl. Nr. 37 und 169. Diese Formel enthält nichts Bemerkenswerthes. 2 Nach dem Contexte der Augustiner-Prior in Brünn. 3 Wohl derselbe Albertus wie in Nr. 32. 4 Pustimèř, Nonnenstift des Benedictiner-Ordens.
Strana 119
119 163 (395). Preposito et capitulo eccl. Olomucensis, quomodo marchio juratis Olomuc. mandavit viva voce, ut sint coram eo constituti etc. Carissimi fratres etc. Post multos labores nostros et exacte diligencie grandem sollicitudinem ad hoc usque devenit in ma- teria pratorum, super quibus fuit tam longa dissensio, quod Illustris etc. graciam nunc habens ad Olomuc. ecclesiam animo benigno et sincere voluntatis proposito quibusdam juratis Olo- muc., qui presentes aderant, viva voce commisit, quod feria quarta etc. jurati Olomucenses veniant et se presentent coram eo in (Brunna), ubi tunc eciam in nostra personali presencia finem habere velit negocii. Et cum nos ob hoc demorati si- mus in (Modricz) adhuc, finem quod graciosum talis negocii prestolemur, caram nobis vestram fraternitatem hortamur in do- mino, quatenus ita velitis disponere, quod domini nostri cano- nici, quos ad hoc dirigendos prudencia vestra decreverit, sint apud nos quinta feria ad noctem in (Modricz), ut feria sexta sequenti ingrediamur civitatem Brunnensem pariter finem gra- ciosum auctore domino super huiusmodi dubietatibus accepturi. Datum etc.... 164 (396). Intimat preposito et capitulo, quod marchio non potest visitare terminum propter notissimas causas. Carissimi fratres etc. Quamvis ad honorem et bonum statum Olomuc. ecclesie et ob illum singularem animum, quo vos omnes pariter affectus paterni sincerissima dileccione prosequimur, non solum parati essemus in civitate Olomucensi pro vestra consolacione visitare terminos, verum eciam cordi nobis sit, ad honorem vestrum et profectum ecclesie quoscun- que incumbentes labores absque metu seu formidine tolerare, sicut hoc auctore domino experiencia vos docuit et sencietis expressius, si d. deus vitam nostram produxerit in futurum, quia tamen Illustris etc. princeps exortis causis, de quibus docebunt Industriam Vam imperiales litere, ad curiam cesaris animi in- tencione magna et studio properante festinat et in virtute cre- dencie nobis misse supplicare decreverit ex persona domini prioris, qui apud nos verba sue relacionis expressit, quod digna-
119 163 (395). Preposito et capitulo eccl. Olomucensis, quomodo marchio juratis Olomuc. mandavit viva voce, ut sint coram eo constituti etc. Carissimi fratres etc. Post multos labores nostros et exacte diligencie grandem sollicitudinem ad hoc usque devenit in ma- teria pratorum, super quibus fuit tam longa dissensio, quod Illustris etc. graciam nunc habens ad Olomuc. ecclesiam animo benigno et sincere voluntatis proposito quibusdam juratis Olo- muc., qui presentes aderant, viva voce commisit, quod feria quarta etc. jurati Olomucenses veniant et se presentent coram eo in (Brunna), ubi tunc eciam in nostra personali presencia finem habere velit negocii. Et cum nos ob hoc demorati si- mus in (Modricz) adhuc, finem quod graciosum talis negocii prestolemur, caram nobis vestram fraternitatem hortamur in do- mino, quatenus ita velitis disponere, quod domini nostri cano- nici, quos ad hoc dirigendos prudencia vestra decreverit, sint apud nos quinta feria ad noctem in (Modricz), ut feria sexta sequenti ingrediamur civitatem Brunnensem pariter finem gra- ciosum auctore domino super huiusmodi dubietatibus accepturi. Datum etc.... 164 (396). Intimat preposito et capitulo, quod marchio non potest visitare terminum propter notissimas causas. Carissimi fratres etc. Quamvis ad honorem et bonum statum Olomuc. ecclesie et ob illum singularem animum, quo vos omnes pariter affectus paterni sincerissima dileccione prosequimur, non solum parati essemus in civitate Olomucensi pro vestra consolacione visitare terminos, verum eciam cordi nobis sit, ad honorem vestrum et profectum ecclesie quoscun- que incumbentes labores absque metu seu formidine tolerare, sicut hoc auctore domino experiencia vos docuit et sencietis expressius, si d. deus vitam nostram produxerit in futurum, quia tamen Illustris etc. princeps exortis causis, de quibus docebunt Industriam Vam imperiales litere, ad curiam cesaris animi in- tencione magna et studio properante festinat et in virtute cre- dencie nobis misse supplicare decreverit ex persona domini prioris, qui apud nos verba sue relacionis expressit, quod digna-
Strana 120
120 remur eundem ex notissimis causis de talis termini visitacione excusatum recipere et eum similiter apud vestram prudenciam excusare, terminum presentem non querimus aut queremus, quoniam inutilis esset nostra presencia, eo se ex causis preli- batis superius absentante, in hoc nichilominus negocio iuxta vestrum desiderium ammodo processuri. Speramus tamen, sicut ex verbis antedicti prioris audivimus, quod antedictus ... causam prosequetur eandem condicione pariter et habitu meliore. Da- tum etc.... 165 (397). Scribit cuidam, ut notificaret mentem suam, quali intencione in- vasit servitorem ipsius et bona sua abstulit, alias hoc ipsum ad aures cesaris deferre vellet. Amice carissime etc. Relacione quorundam hominum fide- dignorum audivimus, qualiter vos manu armata cum aliis mul- tis adiutoribus vestris curiam . . . (sic!) servitoris nostri in- gressi fueritis eum querendo per loca singula fractis hostiis commodorum, eciam gladios vestros in horreis figendo per stramina sub eo animo, si persona eiusdem nostri servitoris inveniri poterit, nescimus qua intencione, sed suspicamur, quod tales insultus non solent fieri nisi in illorum domibus, quos de publico crimine diffinitiva sentencia condempnavit, adhuc eciam eo non invento animalia sua ei recepta sunt et adhuc pendent assignanda vobis in certo termino sub fideiussoria caucione. Idcirca amiciciam vestram rogamus attente, quatenus signifi- cetis nobis mentem vestram, quibus videlicet causis moti fue- ritis, ut talia faceretis. Nam si eundem servitorem nostrum, quem a iuventute nutrivimus, inveniremus culpabilem, pro certo displiceret nobis et doleremus ex animo, sibi de preterito tam graciosis beneficiis subvenisse. Ideoque respondeat nobis in- dustria vestra, nam in itinere sumus domini nostri cesaris visi- tandi presenciam, cui inter cetera, que nobis occurrunt et in- cumbunt, exponemus hoc negocium sperantes, quod eius bonitas innocencie nostri servitoris remedium oportunum applicare di- gnabitur, ut gaudeat innocens et penam reportet, qui se no- verit in calumpniis ambulantem. Det vobis deus etc....
120 remur eundem ex notissimis causis de talis termini visitacione excusatum recipere et eum similiter apud vestram prudenciam excusare, terminum presentem non querimus aut queremus, quoniam inutilis esset nostra presencia, eo se ex causis preli- batis superius absentante, in hoc nichilominus negocio iuxta vestrum desiderium ammodo processuri. Speramus tamen, sicut ex verbis antedicti prioris audivimus, quod antedictus ... causam prosequetur eandem condicione pariter et habitu meliore. Da- tum etc.... 165 (397). Scribit cuidam, ut notificaret mentem suam, quali intencione in- vasit servitorem ipsius et bona sua abstulit, alias hoc ipsum ad aures cesaris deferre vellet. Amice carissime etc. Relacione quorundam hominum fide- dignorum audivimus, qualiter vos manu armata cum aliis mul- tis adiutoribus vestris curiam . . . (sic!) servitoris nostri in- gressi fueritis eum querendo per loca singula fractis hostiis commodorum, eciam gladios vestros in horreis figendo per stramina sub eo animo, si persona eiusdem nostri servitoris inveniri poterit, nescimus qua intencione, sed suspicamur, quod tales insultus non solent fieri nisi in illorum domibus, quos de publico crimine diffinitiva sentencia condempnavit, adhuc eciam eo non invento animalia sua ei recepta sunt et adhuc pendent assignanda vobis in certo termino sub fideiussoria caucione. Idcirca amiciciam vestram rogamus attente, quatenus signifi- cetis nobis mentem vestram, quibus videlicet causis moti fue- ritis, ut talia faceretis. Nam si eundem servitorem nostrum, quem a iuventute nutrivimus, inveniremus culpabilem, pro certo displiceret nobis et doleremus ex animo, sibi de preterito tam graciosis beneficiis subvenisse. Ideoque respondeat nobis in- dustria vestra, nam in itinere sumus domini nostri cesaris visi- tandi presenciam, cui inter cetera, que nobis occurrunt et in- cumbunt, exponemus hoc negocium sperantes, quod eius bonitas innocencie nostri servitoris remedium oportunum applicare di- gnabitur, ut gaudeat innocens et penam reportet, qui se no- verit in calumpniis ambulantem. Det vobis deus etc....
Strana 121
121 166 (398). Petit quendam, ut negocium sub amicicie favoribus cum paciencia pertransire dimittat et ut sit contentus exhibicione antedicta. Quamvis homines fideles nostri ... civitatis super indi- gnacione, quam adversus eos geritis, et de toto negocio vellent diffinicionem, declaracionem et finem juratorum Brunnensium, ad quos ipsi antiquitus in omnibus dubiis consueverunt habere recursum, et licet talis exhibicio cum sit honesta, juri consona et irreprehensibilis, ut eo contentaretur vestra nobilitas, tamen in eventum, ubi vobis magis placeret aliquod breve compen- dium quam ista disgressio, vellemus rogare nobilitatem vestram, ymmo studiose rogamus, quatenus antedicta exhibicione con- tentari velitis vel amore nostri et ob nostre presentis peticionis instanciam idem negocium sub ferentis amicicie favoribus cum paciencia pertransire. Scitis enim, quod ad vos et quevis vos contingencia semper gessimus et hodie gerimus ut di- gnum etc.... 167 (399). Scribit cuidam, quod ad peticionem suam velit dare responsum, destinando sibi quendam predicatorem etc. In materia peticionum illarum, quas vobis dari desideratis in aliqua parte nostre diocesis, bonam voluntatem gerimus vo- lentes utique affecciones vestras implere et in hiis expectabi- mus officialis nostri presenciam ad hunc finem, quod partici- pato eius consilio eidem vestro negocio consulatur utilius, et religiosum et honorab. virum fratrem ... (sic!) ad vos dirigere volumus, ut vobis commaneat, populo predicet, confessiones audiat et aliis quibuscunque ad vota vestra divinis intendat negociis, sicut hoc referente nobis magistro ... postulastis. Puellulam illam bone memorie patrui nostri filiolam vobis affectuose committimus, ut sicut nos bonis vestris semper in- tendimus et felicitatem vestram amamus in domino, ita nobis in eadem puellula mutue caritatis officia rependatis. Conser- vet vos etc....
121 166 (398). Petit quendam, ut negocium sub amicicie favoribus cum paciencia pertransire dimittat et ut sit contentus exhibicione antedicta. Quamvis homines fideles nostri ... civitatis super indi- gnacione, quam adversus eos geritis, et de toto negocio vellent diffinicionem, declaracionem et finem juratorum Brunnensium, ad quos ipsi antiquitus in omnibus dubiis consueverunt habere recursum, et licet talis exhibicio cum sit honesta, juri consona et irreprehensibilis, ut eo contentaretur vestra nobilitas, tamen in eventum, ubi vobis magis placeret aliquod breve compen- dium quam ista disgressio, vellemus rogare nobilitatem vestram, ymmo studiose rogamus, quatenus antedicta exhibicione con- tentari velitis vel amore nostri et ob nostre presentis peticionis instanciam idem negocium sub ferentis amicicie favoribus cum paciencia pertransire. Scitis enim, quod ad vos et quevis vos contingencia semper gessimus et hodie gerimus ut di- gnum etc.... 167 (399). Scribit cuidam, quod ad peticionem suam velit dare responsum, destinando sibi quendam predicatorem etc. In materia peticionum illarum, quas vobis dari desideratis in aliqua parte nostre diocesis, bonam voluntatem gerimus vo- lentes utique affecciones vestras implere et in hiis expectabi- mus officialis nostri presenciam ad hunc finem, quod partici- pato eius consilio eidem vestro negocio consulatur utilius, et religiosum et honorab. virum fratrem ... (sic!) ad vos dirigere volumus, ut vobis commaneat, populo predicet, confessiones audiat et aliis quibuscunque ad vota vestra divinis intendat negociis, sicut hoc referente nobis magistro ... postulastis. Puellulam illam bone memorie patrui nostri filiolam vobis affectuose committimus, ut sicut nos bonis vestris semper in- tendimus et felicitatem vestram amamus in domino, ita nobis in eadem puellula mutue caritatis officia rependatis. Conser- vet vos etc....
Strana 122
122 168 (400). Hortatur officialem, ut causam racione decimarum inter quendam plebanum et abbatissam ad ipsum tamquam conservatorem re- mittat. Quamvis in causa decimarum, que fuit coram vobis inter religiosas ... abbatissam et conventum ... (sic!) ab una et quendam plebanum, iam processeritis usque ad actus illos, quod omnes ville ipsius excommunicate sint et forsitan ulterius pro- cedere decrevistis, quia tamen religiosi ac honorab. viri... et .. . nuper in nostri presencia constituti nobis ostenderunt apost. sedis literas, in quibus invenimus expresse, quod ad con- servacionem privilegiorum et libertatum ex indulto sedis apost. teneamur, propter quod causam predictam cum omnibus de- pendentibus, emergentibus et connexis nostro servantes exa- mini fraternitatem vestram d. officialis affectuose requirimus et hortamur, quatenus tollendo iam latas sentencias de medio causam ad nos velud conservatorem, ut premittitur, remittatis, nam irritum et inane decernimus, si quid ammodo inantea in causa huiusmodi adversus presentem seriem fuerit attemptatum. Datum etc.... 169 (401) Scribit rectori scolarum et procuratori domus Chremsirensis, ut quendam figulum ad sui presenciam venire faciat etc. Vobis Gregorio rectori scolarum et Stephano procuratori domus nostre Cremsirensis mandamus et iniungimus, ut iuxta informacionem H. servitoris nostri vocetis ad vestri presenciam eum figulum, quem ipse vobis nominare debebit, dicentes eidem, quod ad nostri presenciam veniat, nobiscum super pa- vimentacione aularum, camerarum et ambituum castri nostri ...1 sub determinando precio conventurus. Et vobis magistro G(regorio) specialiter iniungimus, ut preter diligenciam, qua fides vestra naturali progressu operatur continuo, eciam ha- bendo respectum ad presentem sollicitacionem episcopi super libris nostris sollercia vestra frequenter invigilet, ut et decore pontificali et accepta scriptura procedant et calamo (?) vestre 1 Modricz oder Moraw (?).
122 168 (400). Hortatur officialem, ut causam racione decimarum inter quendam plebanum et abbatissam ad ipsum tamquam conservatorem re- mittat. Quamvis in causa decimarum, que fuit coram vobis inter religiosas ... abbatissam et conventum ... (sic!) ab una et quendam plebanum, iam processeritis usque ad actus illos, quod omnes ville ipsius excommunicate sint et forsitan ulterius pro- cedere decrevistis, quia tamen religiosi ac honorab. viri... et .. . nuper in nostri presencia constituti nobis ostenderunt apost. sedis literas, in quibus invenimus expresse, quod ad con- servacionem privilegiorum et libertatum ex indulto sedis apost. teneamur, propter quod causam predictam cum omnibus de- pendentibus, emergentibus et connexis nostro servantes exa- mini fraternitatem vestram d. officialis affectuose requirimus et hortamur, quatenus tollendo iam latas sentencias de medio causam ad nos velud conservatorem, ut premittitur, remittatis, nam irritum et inane decernimus, si quid ammodo inantea in causa huiusmodi adversus presentem seriem fuerit attemptatum. Datum etc.... 169 (401) Scribit rectori scolarum et procuratori domus Chremsirensis, ut quendam figulum ad sui presenciam venire faciat etc. Vobis Gregorio rectori scolarum et Stephano procuratori domus nostre Cremsirensis mandamus et iniungimus, ut iuxta informacionem H. servitoris nostri vocetis ad vestri presenciam eum figulum, quem ipse vobis nominare debebit, dicentes eidem, quod ad nostri presenciam veniat, nobiscum super pa- vimentacione aularum, camerarum et ambituum castri nostri ...1 sub determinando precio conventurus. Et vobis magistro G(regorio) specialiter iniungimus, ut preter diligenciam, qua fides vestra naturali progressu operatur continuo, eciam ha- bendo respectum ad presentem sollicitacionem episcopi super libris nostris sollercia vestra frequenter invigilet, ut et decore pontificali et accepta scriptura procedant et calamo (?) vestre 1 Modricz oder Moraw (?).
Strana 123
123 discrecionis studiosius corrigantur. Volumus eciam, quod tu procurator provideas de rebus pro sustentacione nostre familie, ut dum venerimus tue sollicitudinis industria consolemur. 170 (402). Compatitur de morte cuiusdam amici sui et capitanei. Amantissime sororie etc. Novit deus omnipotens, quan- tum de morte amantissimi nostri fratris et sororii ... aliquando capitanei nostri in ... (sic!) et materiam habemus, eius obitum cottidianis eciam gemitibus lamentandi. Nam tante sinceritatis hominem vix ipsa vilis nature fabrica in totius orbis climate dereliquit, qui tante simplicitatis devoto studio in procurandis nostris honoribus laboraret, cuius animam etc., de bono statu ipsius puerorum et heredum iuxta vestrum consilium auctore domino pensaturi. Datum etc.... 171 (403). Mandat cuidam, ut contractum et ordinacionem acceptet etc.1 172 (404). Optat adventum cuiusdam viri illuminati. Nullo modo credidisset Noviforensis Johannes, tantam in astris supercelestibus indignacionem consistere, ut eciam aliqua fati racione foret possibile, Ungaricum, Australicum, Moravicum et Boemicum philosophum ab eius conspectibus elongari, nisi forsitan accessum eius impediret non voluntas propria sed tar- ditas saturnina. Veniat igitur ille ... (sic!) brevis et longus, brevis vicio virtutum vero moralium (sic!), deliciarum carna- lium exquisitissimus reprehensor et dimisso coniugis tam ama- bili gremio doctrinis vacet moralibus, ut ego et ceteri eius vita et moribus instruamur, neque malefaciet veniens de Cortelangis 1 Die vollständige, gleichlautende Urkunde ddo. 1. October 1374 ist ab- gedruckt im Codex Mor. X, 248 (Nr. 234). Wilhelm (von) Kortelangen wird als kaiserlicher Registrator genannt (Lindner, Urkundenwesen Karls IV. 20 und 29). Derselbe (?) als Cano- nicus von Olmütz im Codex Mor. XI, 561. Ob sich dieser Brief auf ihn bezieht, können wir nicht bestimmen.
123 discrecionis studiosius corrigantur. Volumus eciam, quod tu procurator provideas de rebus pro sustentacione nostre familie, ut dum venerimus tue sollicitudinis industria consolemur. 170 (402). Compatitur de morte cuiusdam amici sui et capitanei. Amantissime sororie etc. Novit deus omnipotens, quan- tum de morte amantissimi nostri fratris et sororii ... aliquando capitanei nostri in ... (sic!) et materiam habemus, eius obitum cottidianis eciam gemitibus lamentandi. Nam tante sinceritatis hominem vix ipsa vilis nature fabrica in totius orbis climate dereliquit, qui tante simplicitatis devoto studio in procurandis nostris honoribus laboraret, cuius animam etc., de bono statu ipsius puerorum et heredum iuxta vestrum consilium auctore domino pensaturi. Datum etc.... 171 (403). Mandat cuidam, ut contractum et ordinacionem acceptet etc.1 172 (404). Optat adventum cuiusdam viri illuminati. Nullo modo credidisset Noviforensis Johannes, tantam in astris supercelestibus indignacionem consistere, ut eciam aliqua fati racione foret possibile, Ungaricum, Australicum, Moravicum et Boemicum philosophum ab eius conspectibus elongari, nisi forsitan accessum eius impediret non voluntas propria sed tar- ditas saturnina. Veniat igitur ille ... (sic!) brevis et longus, brevis vicio virtutum vero moralium (sic!), deliciarum carna- lium exquisitissimus reprehensor et dimisso coniugis tam ama- bili gremio doctrinis vacet moralibus, ut ego et ceteri eius vita et moribus instruamur, neque malefaciet veniens de Cortelangis 1 Die vollständige, gleichlautende Urkunde ddo. 1. October 1374 ist ab- gedruckt im Codex Mor. X, 248 (Nr. 234). Wilhelm (von) Kortelangen wird als kaiserlicher Registrator genannt (Lindner, Urkundenwesen Karls IV. 20 und 29). Derselbe (?) als Cano- nicus von Olmütz im Codex Mor. XI, 561. Ob sich dieser Brief auf ihn bezieht, können wir nicht bestimmen.
Strana 124
124 ille propheta, si tenebras visitaverit discipulorum langwen- cium, quoniam egris non sanis opus est presidio medicine. Datum etc.... 173 (405). Credencia. Carissime etc. Vadit nunc Jo(hannes) de (Gelnhusen) prothonotarius noster ad Rev. domini nostri archiepiscopi Prag. et apostolice sedis legati presenciam, aliqua notabilia nostra cum eodem nostro domino negocia tractaturus, quem vobis velud amantissimo fratri nostro ... committimus ... ro- gantes, quatenus proponende legacioni nostre interesse ve- litis etc.... 174 (406). Magistro G(regorio), ut ordinaret cum procuratore, ut literas ipsius per aliquem scolarem destinaret per plebanos etc. Magister Gregori,1 amice carissime etc. Ordinetis cum nostro procuratore in Cremsir et inveniatis ei aliquem scolarem ydoneum, qui ad expensas nostras literas illas, que vobis da- buntur ab ostensore presencium, singulis plebanis, ad quos dirigantur, intimet et sigillis eorum signatas reportet, animad- vertendo nostrum procuratorem predictum, quod in expedicione ipsius scolaris nulla negligencia committatur. Libenter vide- remus vos cottidie, supersedemus autem vocare vos propter adventum nostrum celerem, quem istis diebus brevissimis ex- pectetis. Non est opus sollicitare vos in consumandorum li- brorum frequencia, quoniam ignis naturalis ingenii tantam vobis diligenciam indidit, ut foret superfluum etc. . . . 175 (407). Petit suum compatrem, ut sollicitet operarios domus Cremsirensis, ut eo cicius ipsum opus perficiatur. Quia nunc ab experiencia, magister amande et compater, cui meretur ex debito reverencia singularis, dudum nostras 1 Denselben vgl. in Nr. 37 und 169.
124 ille propheta, si tenebras visitaverit discipulorum langwen- cium, quoniam egris non sanis opus est presidio medicine. Datum etc.... 173 (405). Credencia. Carissime etc. Vadit nunc Jo(hannes) de (Gelnhusen) prothonotarius noster ad Rev. domini nostri archiepiscopi Prag. et apostolice sedis legati presenciam, aliqua notabilia nostra cum eodem nostro domino negocia tractaturus, quem vobis velud amantissimo fratri nostro ... committimus ... ro- gantes, quatenus proponende legacioni nostre interesse ve- litis etc.... 174 (406). Magistro G(regorio), ut ordinaret cum procuratore, ut literas ipsius per aliquem scolarem destinaret per plebanos etc. Magister Gregori,1 amice carissime etc. Ordinetis cum nostro procuratore in Cremsir et inveniatis ei aliquem scolarem ydoneum, qui ad expensas nostras literas illas, que vobis da- buntur ab ostensore presencium, singulis plebanis, ad quos dirigantur, intimet et sigillis eorum signatas reportet, animad- vertendo nostrum procuratorem predictum, quod in expedicione ipsius scolaris nulla negligencia committatur. Libenter vide- remus vos cottidie, supersedemus autem vocare vos propter adventum nostrum celerem, quem istis diebus brevissimis ex- pectetis. Non est opus sollicitare vos in consumandorum li- brorum frequencia, quoniam ignis naturalis ingenii tantam vobis diligenciam indidit, ut foret superfluum etc. . . . 175 (407). Petit suum compatrem, ut sollicitet operarios domus Cremsirensis, ut eo cicius ipsum opus perficiatur. Quia nunc ab experiencia, magister amande et compater, cui meretur ex debito reverencia singularis, dudum nostras 1 Denselben vgl. in Nr. 37 und 169.
Strana 125
125 affecciones vestra novit industria, ideo ex amicicia etc.... ope- rarios domus Cremsirensis sollicitet vestra sedulitas, ut cito perficiatur opus ceptum, nam apud vos aliqua racione morari non possumus, nisi labores incepti vestre sollicitudinis cura transeant in effectum. Scribite nobis rem gestam in Vienna super Magni Galli astronomi negocio, ut possimus eidem iuxta decenciam respondere. Deus optimus vobis benigne conferat ... sanitatem. Datum etc.... (Honorab. viro mag. Gr.,1 quem fatalis condicio multi- plicibus officiis insignivit.) 176 (408). Intimat prolongacionem responsive propter adventum prelatorum. Fidelis dilecte etc. Super istis intencionibus, quas nobis nuper scripsit vestra dileccio, responsionem protrahimus propter adventum quorumdam prelatorum et canonicorum Olomuc. ec- clesie nostre etc., qui proximo die dominico apud nos erunt in (Modricz?) in personis propriis constituti, quorum communicato consilio respondebimus vobis auctore domino taliter, ut et saluti vestre proficiat etc.... 177 (409). Purgravio scribit, ut vocatis partibus dubitacionis materiam iure seu racione orphanorum etc. decernat. Andrea2 purgravie Znoymensis, fidelis dilecte etc. Cum inter relictam bone memorie A. fidelis nostri ab una et tutorem orphanorum A. predicti parte ab alia dubitacionis iam surgat materia, muliere dicente, quod propter onera debitorum orpha- nos illos irrecuperabiliter destrui contingat, nisi cito et tem- pestive bona relicta per nobilem vendita fuerint, antequam dampnorum multitudo succrescat, e contra est tuicionis inten- cio, vendicionem bonorum non permittere quovis modo. Quo- circa fidelitati tue mandamus et iniungimus presentibus seriose, quatenus vocatis ad te auctoritate nostra utrisque partibus et auditis sane intellectis intencionibus et probacionibus utrobique, 1 Gregorius, rector scholae Cremsirensis; vgl. Nr. 37, 169 und 174. 2 Andreas von Nechwalin, Burggraf von Znaim (Codex Mor. X, 275).
125 affecciones vestra novit industria, ideo ex amicicia etc.... ope- rarios domus Cremsirensis sollicitet vestra sedulitas, ut cito perficiatur opus ceptum, nam apud vos aliqua racione morari non possumus, nisi labores incepti vestre sollicitudinis cura transeant in effectum. Scribite nobis rem gestam in Vienna super Magni Galli astronomi negocio, ut possimus eidem iuxta decenciam respondere. Deus optimus vobis benigne conferat ... sanitatem. Datum etc.... (Honorab. viro mag. Gr.,1 quem fatalis condicio multi- plicibus officiis insignivit.) 176 (408). Intimat prolongacionem responsive propter adventum prelatorum. Fidelis dilecte etc. Super istis intencionibus, quas nobis nuper scripsit vestra dileccio, responsionem protrahimus propter adventum quorumdam prelatorum et canonicorum Olomuc. ec- clesie nostre etc., qui proximo die dominico apud nos erunt in (Modricz?) in personis propriis constituti, quorum communicato consilio respondebimus vobis auctore domino taliter, ut et saluti vestre proficiat etc.... 177 (409). Purgravio scribit, ut vocatis partibus dubitacionis materiam iure seu racione orphanorum etc. decernat. Andrea2 purgravie Znoymensis, fidelis dilecte etc. Cum inter relictam bone memorie A. fidelis nostri ab una et tutorem orphanorum A. predicti parte ab alia dubitacionis iam surgat materia, muliere dicente, quod propter onera debitorum orpha- nos illos irrecuperabiliter destrui contingat, nisi cito et tem- pestive bona relicta per nobilem vendita fuerint, antequam dampnorum multitudo succrescat, e contra est tuicionis inten- cio, vendicionem bonorum non permittere quovis modo. Quo- circa fidelitati tue mandamus et iniungimus presentibus seriose, quatenus vocatis ad te auctoritate nostra utrisque partibus et auditis sane intellectis intencionibus et probacionibus utrobique, 1 Gregorius, rector scholae Cremsirensis; vgl. Nr. 37, 169 und 174. 2 Andreas von Nechwalin, Burggraf von Znaim (Codex Mor. X, 275).
Strana 126
126 illud nostro nomine et auctoritate nostra decernas et mandes fieri, quod videris orphanorum utilitatem respicere, sanam hiis omnibus et accuratam diligenciam adhibendo. Datum etc.... 178 (410). Premunit quendam in bonorum empcione, consulendo, ut sibi dis- brigari faciat anno pendente, ne pericula incidat. Magister Ulrice etc. Ymaginante nobis quadam nocte vestra negocia, quedam res se presentavit memorie, qualiter bona illa, que a cliente dicto Bonawecz (Ronowecz?) emistis, qui- busdam duabus puellis ad solucionem quarundam pecuniarum per nostras literas sint astricta, ad quarum solucionem se ante- dictus Bona(wecz), dum eadem bona a nobis in feudum sus- ciperet, antedictis puellis pubescentibus et dum matrimonio iungende fuerint obligavit. Que forsan suo tempore de ami- corum suorum consilio ad eadem bona vellent habere respec- tum, propter quod vobis et vestris heredibus imminere pericula formidamus et dudum significassemus vobis hec omnia, si nostre memorie occurrissent. Nunc provideat vestra prudencia anno pendente, infra quem dictus Bonawecz vobis eadem bona vasallaria auctorizare et disbrigare tenetur, ut de consilio con- sangwineorum vestre uxoris conveniatis eundem agendo contra eum, qualiter hoc onus bonis eiusdem annexum in tempore contractus tacuerit, nam credimus, quod dictante iusticia extra periculum valeatis eripi eo precipue, quod nulli patrocinari potuerit fraus et dolus. 179 (411). Notificat canonicis, qualiter scribit civibus super materia prato- rum et viarum. Item conqueritur super archidiacono etc. Carissimi fratres etc. In materia pratorum, viarum et pascue, super quibus vertitur inter vos et cives ista presen- cialis dissensio,1 scribimus ipsis civibus sub eo tenore, quem conspiciet vestra fraternitas presentibus interclusum, ut secun- dum intellecta huius vestra et ipsius ecclesie negocia dirigatis. 1 Vgl. Nr. 163 und 180.
126 illud nostro nomine et auctoritate nostra decernas et mandes fieri, quod videris orphanorum utilitatem respicere, sanam hiis omnibus et accuratam diligenciam adhibendo. Datum etc.... 178 (410). Premunit quendam in bonorum empcione, consulendo, ut sibi dis- brigari faciat anno pendente, ne pericula incidat. Magister Ulrice etc. Ymaginante nobis quadam nocte vestra negocia, quedam res se presentavit memorie, qualiter bona illa, que a cliente dicto Bonawecz (Ronowecz?) emistis, qui- busdam duabus puellis ad solucionem quarundam pecuniarum per nostras literas sint astricta, ad quarum solucionem se ante- dictus Bona(wecz), dum eadem bona a nobis in feudum sus- ciperet, antedictis puellis pubescentibus et dum matrimonio iungende fuerint obligavit. Que forsan suo tempore de ami- corum suorum consilio ad eadem bona vellent habere respec- tum, propter quod vobis et vestris heredibus imminere pericula formidamus et dudum significassemus vobis hec omnia, si nostre memorie occurrissent. Nunc provideat vestra prudencia anno pendente, infra quem dictus Bonawecz vobis eadem bona vasallaria auctorizare et disbrigare tenetur, ut de consilio con- sangwineorum vestre uxoris conveniatis eundem agendo contra eum, qualiter hoc onus bonis eiusdem annexum in tempore contractus tacuerit, nam credimus, quod dictante iusticia extra periculum valeatis eripi eo precipue, quod nulli patrocinari potuerit fraus et dolus. 179 (411). Notificat canonicis, qualiter scribit civibus super materia prato- rum et viarum. Item conqueritur super archidiacono etc. Carissimi fratres etc. In materia pratorum, viarum et pascue, super quibus vertitur inter vos et cives ista presen- cialis dissensio,1 scribimus ipsis civibus sub eo tenore, quem conspiciet vestra fraternitas presentibus interclusum, ut secun- dum intellecta huius vestra et ipsius ecclesie negocia dirigatis. 1 Vgl. Nr. 163 und 180.
Strana 127
127 Archidiacono vero nostro, velud socio singulari, quem in aula imperiali nutrivimus, ex animo valde compatimur, quod ipse beneficiorum, que sibi humanitas nostra clementer exhibuit, adeo sit enormiter oblitus, quod illum nobis dilectum et valde placidum officialem nostrum sine causa turbaverit, sibi extra curialitatis morem in quadam enormi edificiorum disposicione tam frivole et inaniter displicendo. Quapropter frat. vestram hortamur in domino ... et rogamus, quatenus amore nostri et sicut de vestra sinceritate confidimus, archidiaconum predictum ad hoc velitis solerter inducere et ipsum animare fideliter, ut attemptata resolvat et cesset ammodo ab antedicti nostri offi- cialis molestiis, memorie revocans, qualem nos apud se inve- nerit temporibus retroactis, alioquin dirigente nos domino et docente nos iusticia hiis malis occurrere curabimus de sapien- tum consilio remediis oportunis. Datum etc.... 180 (412). Statuit terminum super materia predicta etc. Carissimi filii et amici dilecti etc. Ad votivam et desi- deriosam Illustris etc. domini Jo. marchionis Moravie etc. in- stanciam causam nobis, que inter honorab. nostros canonicos ab una et vos parte ab alia aliquamdiu ventilata cognoscitur, li- benter assumpsimus ... Provideat igitur vestra prudencia, quod usque ad discussionem cause finalem prata in manibus nostris remaneant et pascua cum viarum additibus sint hominibus ec- clesie cum vestris communia et sic ad terminum, quem vobis honorab. vir magister Bertoldus disposuit, feria secunda pro- xima post diem s. trinitatis cum vestris articulis et intencioni- bus veniatis, nam eundem terminum ad hoc idem nostris ca- nonicis assignamus. Datum etc.... 181 (413). Promovet quandam mulierem erga amicum ipsius etc. Lyczco fidelis carissime etc. Constat nobis de honestate et virtutibus relicte Nicolai cementarii de Lapa (sic!), quam sit hospita diligens, quam prudens et quam in omnibus bene 1 Vgl. Nr. 179. Mag. Bertoldus, wohl bischöf licher Official.
127 Archidiacono vero nostro, velud socio singulari, quem in aula imperiali nutrivimus, ex animo valde compatimur, quod ipse beneficiorum, que sibi humanitas nostra clementer exhibuit, adeo sit enormiter oblitus, quod illum nobis dilectum et valde placidum officialem nostrum sine causa turbaverit, sibi extra curialitatis morem in quadam enormi edificiorum disposicione tam frivole et inaniter displicendo. Quapropter frat. vestram hortamur in domino ... et rogamus, quatenus amore nostri et sicut de vestra sinceritate confidimus, archidiaconum predictum ad hoc velitis solerter inducere et ipsum animare fideliter, ut attemptata resolvat et cesset ammodo ab antedicti nostri offi- cialis molestiis, memorie revocans, qualem nos apud se inve- nerit temporibus retroactis, alioquin dirigente nos domino et docente nos iusticia hiis malis occurrere curabimus de sapien- tum consilio remediis oportunis. Datum etc.... 180 (412). Statuit terminum super materia predicta etc. Carissimi filii et amici dilecti etc. Ad votivam et desi- deriosam Illustris etc. domini Jo. marchionis Moravie etc. in- stanciam causam nobis, que inter honorab. nostros canonicos ab una et vos parte ab alia aliquamdiu ventilata cognoscitur, li- benter assumpsimus ... Provideat igitur vestra prudencia, quod usque ad discussionem cause finalem prata in manibus nostris remaneant et pascua cum viarum additibus sint hominibus ec- clesie cum vestris communia et sic ad terminum, quem vobis honorab. vir magister Bertoldus disposuit, feria secunda pro- xima post diem s. trinitatis cum vestris articulis et intencioni- bus veniatis, nam eundem terminum ad hoc idem nostris ca- nonicis assignamus. Datum etc.... 181 (413). Promovet quandam mulierem erga amicum ipsius etc. Lyczco fidelis carissime etc. Constat nobis de honestate et virtutibus relicte Nicolai cementarii de Lapa (sic!), quam sit hospita diligens, quam prudens et quam in omnibus bene 1 Vgl. Nr. 179. Mag. Bertoldus, wohl bischöf licher Official.
Strana 128
128 disposita et virtuosa. Et ideo in hoc suo casu animo propicio et corde benigno intendimus ei consulere super omnibus hiis, que sibi occurrerint, ut nostro presidio finem speratum et quem voluerit assequatur. Ideo amiciciam tuam affectuose rogamus et fidei tue ... committimus, ut cum eadem muliere tam boni- tatis vocabulis velis efficere, quod procuratorem nostrum in Modrzicz, hominem utique justum, prudentem et in commissa sibi administracione sagacem, sibi sustineat ut maritum legiti- mum copulari. Non afficiatur tedio, si forsitan iste inops re- putetur aut egens, quoniam mulieris istius honestate pensata ipsi procuratori nostro ad salutarem effectum contractus huius- modi rite deliberamus nostris pecuniis notabiliter subvenire, non enim volumus, quod nostri aliena ditentur substancia sed ex nostra. Datum etc.... 182 (414). Notificat marchioni, qualiter hominibus ipsius oppressis satisfaciat, in quantum se habundancia pecunie extendit. Illustris etc.1 Super oppressionibus, quibus pauperes no- stri vestro nomine per quosdam servitores vestros gravati nos- cuntur, ab Illustri et magnifico principe et domino J(odoco) marchione Moravie, germano vestro, satisfaccionem accepimus et iuxta formam satisfaccionis eiusdem eciam hominibus et subditis nostris intencione sincera satisfecimus et satisfacimus continuo et satisfaciemus, sicut occurret pecunia habundancius in futurum. Et licet super hiis nichil ad vos ammodo perti- neat, tamen Ill. magnificenciam vestram in hiis nostris respon- sionibus honoramus, qui ubique ad honorem vestrum parati sumus ad ea intendere, que vestris proficiunt commodis et sa- luti. Conservet vos etc.... 183 (415). Intimat officiali, ut ad instanciam marchionis animet quendam plebanum, ut questioni seu cause, que vertitur inter ipsum et cives Luthomissl., supersedeat usque ipsius marchionis ad adventum. Amice carissime etc. Ad Ill. principis d. marchionis Procopii sinceram instanciam dileccioni vestre supplicamus ex 1 An den Markgrafen Johann Soběslav; vgl. Nr. 86 und 104.
128 disposita et virtuosa. Et ideo in hoc suo casu animo propicio et corde benigno intendimus ei consulere super omnibus hiis, que sibi occurrerint, ut nostro presidio finem speratum et quem voluerit assequatur. Ideo amiciciam tuam affectuose rogamus et fidei tue ... committimus, ut cum eadem muliere tam boni- tatis vocabulis velis efficere, quod procuratorem nostrum in Modrzicz, hominem utique justum, prudentem et in commissa sibi administracione sagacem, sibi sustineat ut maritum legiti- mum copulari. Non afficiatur tedio, si forsitan iste inops re- putetur aut egens, quoniam mulieris istius honestate pensata ipsi procuratori nostro ad salutarem effectum contractus huius- modi rite deliberamus nostris pecuniis notabiliter subvenire, non enim volumus, quod nostri aliena ditentur substancia sed ex nostra. Datum etc.... 182 (414). Notificat marchioni, qualiter hominibus ipsius oppressis satisfaciat, in quantum se habundancia pecunie extendit. Illustris etc.1 Super oppressionibus, quibus pauperes no- stri vestro nomine per quosdam servitores vestros gravati nos- cuntur, ab Illustri et magnifico principe et domino J(odoco) marchione Moravie, germano vestro, satisfaccionem accepimus et iuxta formam satisfaccionis eiusdem eciam hominibus et subditis nostris intencione sincera satisfecimus et satisfacimus continuo et satisfaciemus, sicut occurret pecunia habundancius in futurum. Et licet super hiis nichil ad vos ammodo perti- neat, tamen Ill. magnificenciam vestram in hiis nostris respon- sionibus honoramus, qui ubique ad honorem vestrum parati sumus ad ea intendere, que vestris proficiunt commodis et sa- luti. Conservet vos etc.... 183 (415). Intimat officiali, ut ad instanciam marchionis animet quendam plebanum, ut questioni seu cause, que vertitur inter ipsum et cives Luthomissl., supersedeat usque ipsius marchionis ad adventum. Amice carissime etc. Ad Ill. principis d. marchionis Procopii sinceram instanciam dileccioni vestre supplicamus ex 1 An den Markgrafen Johann Soběslav; vgl. Nr. 86 und 104.
Strana 129
129 animo, quatenus vocato ad vestri presenciam plebano in ... (sic!) pro viribus vestris nomine nostro animetis eundum, ut questioni seu cause, que vertitur inter eum ab una et cives Luthomisslenses parte ab alia, amore nostri et propter bonum commune supersedere velit ad presens, donec prefatus princeps magnificus nunc vocatus a cesare revertatur ad propria. Nam sicut scitis, quod propter bonum publicum particularia quedam negocia procrastinanda sunt, cum tamen hec dilacio rem ipsam non possit destruere, eo quod princeps ipse, dum voluntatem suam observatam conspexerit, temperiem amplexabitur benigni- tate nativa et, quod multis foret querendum temporibus, unius hore spacium feliciter auctore domino terminabit. Agite in hiis etc. . . . 184 (416). Compatri suo, ut animus ipsius moveatur ad tuicionem orphanorum, ne bona ipsorum dissiparentur. Compater et amice carissime etc. Moveat nobilem ani- mum vestrum et fidelis constancie fidele propositum puerorum felicis memorie Benessii de ... (sic!) manifestum exilium, mo- veat eciam patris eorum fida credulitas, qua ipsos dum viveret cure vestre pariter et regimini commendavit et apud Ser. prin- cipem dominum nostrum marchionem Moravie ita efficite, quod in manibus vestris permaneant, ne a patre ipsorum bene et fideliter custodita substancia dissipetur. Nam antiquata dudum erga principem vestra servicia plus meruerunt utique, quam ad supplicacionem vestram provideatur pupillis huiusmodi, ad quorum conservacionem illesam eciam ipsius principis benigni- tas jure noscitur obligari. Placeat eciam amicicie vestre ad Ill. meam dominam marchionissam meas preces dirigere, quod consideratis meis obsequiis pro antedictis orphanis intercedat. Datum etc.... 185 (417). Scribit cuidam preposito, ipsum de incurabilitate eius redarguendo. Domine preposite etc. Bene poteratis aliquem vobis pro- curatorem statuisse in civitate Pragensi, qui de sirupis vestris ageret et in hiis medicinis, que vestri corporis promocionem Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 9
129 animo, quatenus vocato ad vestri presenciam plebano in ... (sic!) pro viribus vestris nomine nostro animetis eundum, ut questioni seu cause, que vertitur inter eum ab una et cives Luthomisslenses parte ab alia, amore nostri et propter bonum commune supersedere velit ad presens, donec prefatus princeps magnificus nunc vocatus a cesare revertatur ad propria. Nam sicut scitis, quod propter bonum publicum particularia quedam negocia procrastinanda sunt, cum tamen hec dilacio rem ipsam non possit destruere, eo quod princeps ipse, dum voluntatem suam observatam conspexerit, temperiem amplexabitur benigni- tate nativa et, quod multis foret querendum temporibus, unius hore spacium feliciter auctore domino terminabit. Agite in hiis etc. . . . 184 (416). Compatri suo, ut animus ipsius moveatur ad tuicionem orphanorum, ne bona ipsorum dissiparentur. Compater et amice carissime etc. Moveat nobilem ani- mum vestrum et fidelis constancie fidele propositum puerorum felicis memorie Benessii de ... (sic!) manifestum exilium, mo- veat eciam patris eorum fida credulitas, qua ipsos dum viveret cure vestre pariter et regimini commendavit et apud Ser. prin- cipem dominum nostrum marchionem Moravie ita efficite, quod in manibus vestris permaneant, ne a patre ipsorum bene et fideliter custodita substancia dissipetur. Nam antiquata dudum erga principem vestra servicia plus meruerunt utique, quam ad supplicacionem vestram provideatur pupillis huiusmodi, ad quorum conservacionem illesam eciam ipsius principis benigni- tas jure noscitur obligari. Placeat eciam amicicie vestre ad Ill. meam dominam marchionissam meas preces dirigere, quod consideratis meis obsequiis pro antedictis orphanis intercedat. Datum etc.... 185 (417). Scribit cuidam preposito, ipsum de incurabilitate eius redarguendo. Domine preposite etc. Bene poteratis aliquem vobis pro- curatorem statuisse in civitate Pragensi, qui de sirupis vestris ageret et in hiis medicinis, que vestri corporis promocionem Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 9
Strana 130
130 aspiciunt et non in hoc inhonorasse dominum vestrum et si phas est dicere promotorem, Olomuc. episcopum, qui ad maiora designatus ope virtutum celestium, quam quod sit mancipium vestri corporis ... Et miror, unde vobis talis presumpcio, ut audeatis talia eciam mente concipere nominatim in personam vestri domini, qui vos exemit de pulvere et posuit in sublimi, forsitan hec audacia ex paupertate mea, quam oculis carneis iam cernitis, menti vestre subrepserit, certe non absque magne deviacionis erroribus, quoniam etsi rerum egestate nunc de- primor, mente nichilominus vigeo et pluribus beatis bonis ha- bundo ... Salutem optarem vobis more consueto, nisi quod personam meam non animo prosequendi sed turbandi pocius non concepistis. Datum etc.... 186 (418). Credencia ad d. regem super offensis ecclesie, ut de remedio provideatur. Serenissime ac invictissime etc. Accedit ad Ve S. pre- senciam Albertus etc., familiaris domesticus meus, super offen- sis et iniuriis multiplicibus, quibus ecclesia Olomucensis a marchione Sobyesslao nunc ex novo destruitur, informatus dis- tincte, quem graciose Sac. V. Majestas dignetur audire et tantis ecclesie vestre Olomuc. pressuris et incommodis de optimo remedio graciosius providere. Datum etc. ... 187 (419). Transmissio histrionum seu figellatorum, ut remunerentur. Nolumus, te gratis comedisse panem nostrum in Chremsir, aut dulces illos musicos tonos tam in figella Philippi quam eciam in ala Jesconis audivisse in vanum et cum uxore tua in Chremsir dulces non tam recubitus quam concubitus habuisse. Ideoque tibi supradictos familiares et commensales nostros do- mesticos de nupciis amantissime consanguinee nostre transmit- timus, ut habito respectu ad solacium, quod in Cremsir et prandendo et cenando et in uxoris gremio quiescendo habuisse dinosceris, eciam predictos familiares nostros ad honorem
130 aspiciunt et non in hoc inhonorasse dominum vestrum et si phas est dicere promotorem, Olomuc. episcopum, qui ad maiora designatus ope virtutum celestium, quam quod sit mancipium vestri corporis ... Et miror, unde vobis talis presumpcio, ut audeatis talia eciam mente concipere nominatim in personam vestri domini, qui vos exemit de pulvere et posuit in sublimi, forsitan hec audacia ex paupertate mea, quam oculis carneis iam cernitis, menti vestre subrepserit, certe non absque magne deviacionis erroribus, quoniam etsi rerum egestate nunc de- primor, mente nichilominus vigeo et pluribus beatis bonis ha- bundo ... Salutem optarem vobis more consueto, nisi quod personam meam non animo prosequendi sed turbandi pocius non concepistis. Datum etc.... 186 (418). Credencia ad d. regem super offensis ecclesie, ut de remedio provideatur. Serenissime ac invictissime etc. Accedit ad Ve S. pre- senciam Albertus etc., familiaris domesticus meus, super offen- sis et iniuriis multiplicibus, quibus ecclesia Olomucensis a marchione Sobyesslao nunc ex novo destruitur, informatus dis- tincte, quem graciose Sac. V. Majestas dignetur audire et tantis ecclesie vestre Olomuc. pressuris et incommodis de optimo remedio graciosius providere. Datum etc. ... 187 (419). Transmissio histrionum seu figellatorum, ut remunerentur. Nolumus, te gratis comedisse panem nostrum in Chremsir, aut dulces illos musicos tonos tam in figella Philippi quam eciam in ala Jesconis audivisse in vanum et cum uxore tua in Chremsir dulces non tam recubitus quam concubitus habuisse. Ideoque tibi supradictos familiares et commensales nostros do- mesticos de nupciis amantissime consanguinee nostre transmit- timus, ut habito respectu ad solacium, quod in Cremsir et prandendo et cenando et in uxoris gremio quiescendo habuisse dinosceris, eciam predictos familiares nostros ad honorem
Strana 131
131 nostri et pro amantissime consangwinee nostre Clare reverencia tuo benigno munere consoleris.1 Datum etc.... 188 (420). Litera premunitoria, petens consilium, qualiter iniuriis sit obviandum. Ex literis d. Henrici,2 nostri nepotis, bene potestis colli- gere eas que nobis irrogantur iniurias, unde placeat nobis con- sulere, qualiter sit in talibus procedendum. Modicus etenim error in presenti causa foret in futurum scandali lacioris. Pro- pter quod sano vestro consilio indempnitati Olomuc. ecclesie et eius commodis providere et multum iudicaremus expediens, quod ambo veniretis ad nostri presenciam, ut communibus consiliis sulubriora possent remedia reperiri. Datum etc.... 189 (421). Mandat indici curie, ut vasallis terminum judicialem statuat, in quо cаиsа finaliter decidatur iuxta consuetudinem antiquitus observatam. Judex curie nostre Cremsirensis, fidelis etc. Causam, que vertitur inter P. ab una et H. parte ab alia super bonis in .. . (sic!) ex certa racione personaliter audire volumus et utrisque partibus judicialem terminum et diem assignamus in Cremsir virtute presencium, ut compareant proxima die post festum s. Bar(tholomaei) proxime nunc venturi. Quapropter fidelitati tue mandamus, ut vasallis nostris significetis, quod sub eodem termino sint coram nobis in loco predicto, ut causa predicta decidatur finaliter iuxta consuetudinem et observacio- nem longis temporibus et antiquitus observatam. Datum etc. ... 1 Vgl. Nr. 128. 2 Vgl. Nr. 84. 9*
131 nostri et pro amantissime consangwinee nostre Clare reverencia tuo benigno munere consoleris.1 Datum etc.... 188 (420). Litera premunitoria, petens consilium, qualiter iniuriis sit obviandum. Ex literis d. Henrici,2 nostri nepotis, bene potestis colli- gere eas que nobis irrogantur iniurias, unde placeat nobis con- sulere, qualiter sit in talibus procedendum. Modicus etenim error in presenti causa foret in futurum scandali lacioris. Pro- pter quod sano vestro consilio indempnitati Olomuc. ecclesie et eius commodis providere et multum iudicaremus expediens, quod ambo veniretis ad nostri presenciam, ut communibus consiliis sulubriora possent remedia reperiri. Datum etc.... 189 (421). Mandat indici curie, ut vasallis terminum judicialem statuat, in quо cаиsа finaliter decidatur iuxta consuetudinem antiquitus observatam. Judex curie nostre Cremsirensis, fidelis etc. Causam, que vertitur inter P. ab una et H. parte ab alia super bonis in .. . (sic!) ex certa racione personaliter audire volumus et utrisque partibus judicialem terminum et diem assignamus in Cremsir virtute presencium, ut compareant proxima die post festum s. Bar(tholomaei) proxime nunc venturi. Quapropter fidelitati tue mandamus, ut vasallis nostris significetis, quod sub eodem termino sint coram nobis in loco predicto, ut causa predicta decidatur finaliter iuxta consuetudinem et observacio- nem longis temporibus et antiquitus observatam. Datum etc. ... 1 Vgl. Nr. 128. 2 Vgl. Nr. 84. 9*
Strana 132
132 190 (422) Magistro Cremsirensi, ut mandaret civibus, quatenus scriptorem ipsius in civitate ipsa non foveant propter enormia et inordinata facta. Magister amande! etc. De homine illo, Helia videlicet, quem ad scripturam Symonis de Cassia deliberacio nostra pridem assumpserat, tam deordinata crimina brevi iam spacio relacione multorum audivimus, ut pocius volumus eligere libris eciam omnibus carere perpetuo, quam cum tali fure et falsa- rio conversari. Unde placeat vobis nullum amplius illi male- fico favorem ostendere, ymo nostris civibus Cremsirensibus nostro nomine iniungere, ut eum in civitate ultra octo dierum spacio a die recepcionis presencium non sustentent, nam si ad vocacionem nostram non venisset iste trufator, utique facere- mus eum tamquam furem et falsarium condempnare. Bene valeatis etc.... 191 (423). Scribit Jacobo canonico, ut prepositum Olomucensem ab admini- stracione vicariatus revocaret etc. Honorab. vir d. Jacobe,2 amice etc. Mittimus vobis quan- dam literam sub appensione sigilli nostri maioris, in cuius tenore Olomuc. prepositum3 ab administracione vicariatus et rerum nostrarum revocamus in totum, prout in tenore ipsius litere vestra videbit discrecio plenius contineri. Igitur nostre intencionis existit, quod si videritis ipsum prepositum more solito cum superbia et expensis multis procedere et a via uti- litatis nostre expensarum multitudine declinantem, extunc tem- pestive literam revocacionis huiusmodi ostendatis eidem et iuxta datam vobis ab omnipotenti fidem et industriam nostra negocia dirigatis. Scimus namque, quod nobis in presentibus nostris defectibus compatimini et moderacione expensarum li- benter nobis velletis succurrere, sed prepositi ad hoc vergit intencio, ut laute vivat in crapula et expensis non deferat, 1 Gregorius; vgl. Nr. 37 u. a. 2 Jacobus de Caplicz, canonicus Olomuc. et vicarius gen; vgl. Nr. 7 u. a. 3 Fridericus, vgl. Nr. 1 u. a.
132 190 (422) Magistro Cremsirensi, ut mandaret civibus, quatenus scriptorem ipsius in civitate ipsa non foveant propter enormia et inordinata facta. Magister amande! etc. De homine illo, Helia videlicet, quem ad scripturam Symonis de Cassia deliberacio nostra pridem assumpserat, tam deordinata crimina brevi iam spacio relacione multorum audivimus, ut pocius volumus eligere libris eciam omnibus carere perpetuo, quam cum tali fure et falsa- rio conversari. Unde placeat vobis nullum amplius illi male- fico favorem ostendere, ymo nostris civibus Cremsirensibus nostro nomine iniungere, ut eum in civitate ultra octo dierum spacio a die recepcionis presencium non sustentent, nam si ad vocacionem nostram non venisset iste trufator, utique facere- mus eum tamquam furem et falsarium condempnare. Bene valeatis etc.... 191 (423). Scribit Jacobo canonico, ut prepositum Olomucensem ab admini- stracione vicariatus revocaret etc. Honorab. vir d. Jacobe,2 amice etc. Mittimus vobis quan- dam literam sub appensione sigilli nostri maioris, in cuius tenore Olomuc. prepositum3 ab administracione vicariatus et rerum nostrarum revocamus in totum, prout in tenore ipsius litere vestra videbit discrecio plenius contineri. Igitur nostre intencionis existit, quod si videritis ipsum prepositum more solito cum superbia et expensis multis procedere et a via uti- litatis nostre expensarum multitudine declinantem, extunc tem- pestive literam revocacionis huiusmodi ostendatis eidem et iuxta datam vobis ab omnipotenti fidem et industriam nostra negocia dirigatis. Scimus namque, quod nobis in presentibus nostris defectibus compatimini et moderacione expensarum li- benter nobis velletis succurrere, sed prepositi ad hoc vergit intencio, ut laute vivat in crapula et expensis non deferat, 1 Gregorius; vgl. Nr. 37 u. a. 2 Jacobus de Caplicz, canonicus Olomuc. et vicarius gen; vgl. Nr. 7 u. a. 3 Fridericus, vgl. Nr. 1 u. a.
Strana 133
133 eciam si nos deberemus obinde debitorum oneribus et vinculis gravissime compediri. Deus etc.... 192 (424). Hortatur quosdam, ut cessarent a pressuris et oneribus ecclesie, prout in literis missilibus eosdem inantea rogavit. Amici et in Christo filii carissimi etc. Quamvis pridem missilibus literis nostris scriptis in vulgari theutunico pruden- ciam vestram hortati fuerimus, ut a tam gravibus Olomuc. ec- clesie nostre pressuris et oneribus cessaretis, sustinentes no- stros subditos in quiete, in amore, prout eedem litere, sicut bene recolimus, expressius continebant, vos tamen animo in- durato in grave preiudicium nostre Olomucensis ecclesie in primis vestris conceptibus perseverastis et sicut ex literis ve- stris colligimus, eciam forciore conatu intenditis permanere. Idcirco a nostris processibus recedere nolumus sed eos conti- nuare auctore domino, donec spiritus sancti illucescente gracia corda vestra versa fuerint ad cogitamina meliora. Datum etc.... 193 (425). Notificat adventum sororis sue (medico) et petit, ut conspectis eius defectibus infirmitatis sibi prestare velit consilia et auxilia. Honorabilis vir, amice carissime etc. Quia dulcissima soror nostra, consors domini Henrici militis, nepotis nostri,1 de consilio nostro et sub grandi fiducia ingenii vestri Pragam pro- ficiscitur pro curandis certis eius infirmitatibus vestrum con- silium et auxilium habitura, quapropter amiciciam vestram sub optime presumpcionis fiducia affectuose petimus et rogamus, quatenus conspectis defectibus eius sibi velitis vestre prudencie tam consilia quam auxilia favorosis aspectibus impertiri. Nam auctore domino vobis de hiis et aliis multis amiciciis nobis im- pensis multocies satisfacere volumus habundanter. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 84.
133 eciam si nos deberemus obinde debitorum oneribus et vinculis gravissime compediri. Deus etc.... 192 (424). Hortatur quosdam, ut cessarent a pressuris et oneribus ecclesie, prout in literis missilibus eosdem inantea rogavit. Amici et in Christo filii carissimi etc. Quamvis pridem missilibus literis nostris scriptis in vulgari theutunico pruden- ciam vestram hortati fuerimus, ut a tam gravibus Olomuc. ec- clesie nostre pressuris et oneribus cessaretis, sustinentes no- stros subditos in quiete, in amore, prout eedem litere, sicut bene recolimus, expressius continebant, vos tamen animo in- durato in grave preiudicium nostre Olomucensis ecclesie in primis vestris conceptibus perseverastis et sicut ex literis ve- stris colligimus, eciam forciore conatu intenditis permanere. Idcirco a nostris processibus recedere nolumus sed eos conti- nuare auctore domino, donec spiritus sancti illucescente gracia corda vestra versa fuerint ad cogitamina meliora. Datum etc.... 193 (425). Notificat adventum sororis sue (medico) et petit, ut conspectis eius defectibus infirmitatis sibi prestare velit consilia et auxilia. Honorabilis vir, amice carissime etc. Quia dulcissima soror nostra, consors domini Henrici militis, nepotis nostri,1 de consilio nostro et sub grandi fiducia ingenii vestri Pragam pro- ficiscitur pro curandis certis eius infirmitatibus vestrum con- silium et auxilium habitura, quapropter amiciciam vestram sub optime presumpcionis fiducia affectuose petimus et rogamus, quatenus conspectis defectibus eius sibi velitis vestre prudencie tam consilia quam auxilia favorosis aspectibus impertiri. Nam auctore domino vobis de hiis et aliis multis amiciciis nobis im- pensis multocies satisfacere volumus habundanter. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 84.
Strana 134
134 194 (426). Angelo apothecario, ut sorori sue administraret necessaria etc. Angele amice carissime etc. Quia dilectissima etc.1 ad habendum consilia super certis infirmitatibus et defectibus suis versus Pragam proficiscitur, ut medicorum consiliis pociatur, quapropter amiciciam tuam affectuose petimus et rogamus, quatenus ea, que de medicorum consiliis sibi necessaria et utilia fuerint, ad usum eius de apotheca, quam regis, ad ple- num et ad sufficienciam administres, nam de hiis omnibus tibi satisfaciemus plenarie sicut decet. 195 (427). Regraciatur amico de frequencia solucionis pecunie et in com- putanda pecunia principali etc. Carissime frater etc. De benigna frequencia, quam circa solucionem procuracionum in nostris habuistis negociis, multas vobis grates referimus, volentes hoc utique dum vestra seu vestrorum oportunitas illud exegerit grata vicissitudine com- pensare, dileccionem vestram affectuose rogantes, quatenus amore nostri de illa eadem solucione facienda ita facere dignemini, quemadmodum procuratores d. n. archiepiscopi facient in pre- missis. Nam obligacio nostra sic tenet, ut eandem pecuniam in civitate Pragensi solvere debeamus. Scribimus eciam Leut- lino vicino et amico nostro, quod eandem pecuniam exponat prout duxerit ordinandum. Amice carissime, de grandi sollici- tudine, quam habuistis in computanda illa principali pecunia et de labore, quem habuistis in cambio pro florenis, grates vobis referimus infinitas, volentes hoc erga vestram amiciciam continuo promereri, amiciciam vestram ... rogantes, quatenus eandem pecuniam exponatis, prout honorab. vir dominus Diet- lewus plebanus ecclesie s. N(icolai)2 amicus noster dilectus duxerit ordinandum. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 193. 2 Dietleb Stormer, Pfarrer bei St. Nicolaus in der Altstadt Prag 1358 bis 1380 (Tomek V, 188).
134 194 (426). Angelo apothecario, ut sorori sue administraret necessaria etc. Angele amice carissime etc. Quia dilectissima etc.1 ad habendum consilia super certis infirmitatibus et defectibus suis versus Pragam proficiscitur, ut medicorum consiliis pociatur, quapropter amiciciam tuam affectuose petimus et rogamus, quatenus ea, que de medicorum consiliis sibi necessaria et utilia fuerint, ad usum eius de apotheca, quam regis, ad ple- num et ad sufficienciam administres, nam de hiis omnibus tibi satisfaciemus plenarie sicut decet. 195 (427). Regraciatur amico de frequencia solucionis pecunie et in com- putanda pecunia principali etc. Carissime frater etc. De benigna frequencia, quam circa solucionem procuracionum in nostris habuistis negociis, multas vobis grates referimus, volentes hoc utique dum vestra seu vestrorum oportunitas illud exegerit grata vicissitudine com- pensare, dileccionem vestram affectuose rogantes, quatenus amore nostri de illa eadem solucione facienda ita facere dignemini, quemadmodum procuratores d. n. archiepiscopi facient in pre- missis. Nam obligacio nostra sic tenet, ut eandem pecuniam in civitate Pragensi solvere debeamus. Scribimus eciam Leut- lino vicino et amico nostro, quod eandem pecuniam exponat prout duxerit ordinandum. Amice carissime, de grandi sollici- tudine, quam habuistis in computanda illa principali pecunia et de labore, quem habuistis in cambio pro florenis, grates vobis referimus infinitas, volentes hoc erga vestram amiciciam continuo promereri, amiciciam vestram ... rogantes, quatenus eandem pecuniam exponatis, prout honorab. vir dominus Diet- lewus plebanus ecclesie s. N(icolai)2 amicus noster dilectus duxerit ordinandum. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 193. 2 Dietleb Stormer, Pfarrer bei St. Nicolaus in der Altstadt Prag 1358 bis 1380 (Tomek V, 188).
Strana 135
135 196 (428). Conqueritur cuidam nobili domine de exilio suo propter invasores ecclesie. Amantissima domina etc. Ad maximam pietatem reveren- cie vestre computat Olomucensis episcopus, quod ipsius, quem de presenti absque sui culpa exulem fecit malorum impietas, ita dignemini ex animo recordari, ut nunccium vestrum mise- ritis, qui statum eius exploret, quem nunc exosum tenet homi- num dampnatorum presumpcio ... Sciat igitur vestre pietatis grata compassio, procul dubio grandem in celis mercedem re- cipere et auctore domino iste vester capellanus Olomucensis episcopus, quem sic malorum detestabilis invasit presumcio, consurget breviter et divina favente clemencia blasphemos quoslibet et invasores ecclesie ita producet in pruritum et scabiem, ut nichil apud eos remaneat, nisi malorum nutrix in- famia et dampnata perpetuo confusio faciei. Magnus est etenim deus omnipotens ... cuius potencia suscitat egenos de pulvere, ut in sublimi collocentur gloria etc.... 197 (429). Scribit abbatisse in Pusimir 1 de transmissione pingwium ancarum. Amantissima domina etc. Transmissas nobis ancas pin- gwes animo grato recepimus, eo quidem gracius, quo rariora sunt munera feminarum, quibus ipsa rerum natura avariciam semper indicit, ut sint ad accipiendum pocius quam ad lar- giendum proniores. Invitaremus amiciciam vestram ad ingres- sum nove domus, quam nostra sollicitudo cura pervigili semper edificat, nisi quod certum agnoscimus, discrecionem vestram abbacie postergatis insignibus iam in opere rustico deversari, ut videlicet fruges in horrea, vinum in cellaria et fructus in receptacula sibi debita congregentur. Postquam vero ruris opera post odorem feni (?) marte suo transierint et virginalis virtus summos apices insignis abbacie resumpserit, speramus in domino, quod admissis pariter et sinceris precibus suppli- cantis vestram (sic! nostram) domum in Malicz cum sacratis dignabimini virginibus visitare. Personam etc.... 1 Pustiměř; vgl. Nr. 162.
135 196 (428). Conqueritur cuidam nobili domine de exilio suo propter invasores ecclesie. Amantissima domina etc. Ad maximam pietatem reveren- cie vestre computat Olomucensis episcopus, quod ipsius, quem de presenti absque sui culpa exulem fecit malorum impietas, ita dignemini ex animo recordari, ut nunccium vestrum mise- ritis, qui statum eius exploret, quem nunc exosum tenet homi- num dampnatorum presumpcio ... Sciat igitur vestre pietatis grata compassio, procul dubio grandem in celis mercedem re- cipere et auctore domino iste vester capellanus Olomucensis episcopus, quem sic malorum detestabilis invasit presumcio, consurget breviter et divina favente clemencia blasphemos quoslibet et invasores ecclesie ita producet in pruritum et scabiem, ut nichil apud eos remaneat, nisi malorum nutrix in- famia et dampnata perpetuo confusio faciei. Magnus est etenim deus omnipotens ... cuius potencia suscitat egenos de pulvere, ut in sublimi collocentur gloria etc.... 197 (429). Scribit abbatisse in Pusimir 1 de transmissione pingwium ancarum. Amantissima domina etc. Transmissas nobis ancas pin- gwes animo grato recepimus, eo quidem gracius, quo rariora sunt munera feminarum, quibus ipsa rerum natura avariciam semper indicit, ut sint ad accipiendum pocius quam ad lar- giendum proniores. Invitaremus amiciciam vestram ad ingres- sum nove domus, quam nostra sollicitudo cura pervigili semper edificat, nisi quod certum agnoscimus, discrecionem vestram abbacie postergatis insignibus iam in opere rustico deversari, ut videlicet fruges in horrea, vinum in cellaria et fructus in receptacula sibi debita congregentur. Postquam vero ruris opera post odorem feni (?) marte suo transierint et virginalis virtus summos apices insignis abbacie resumpserit, speramus in domino, quod admissis pariter et sinceris precibus suppli- cantis vestram (sic! nostram) domum in Malicz cum sacratis dignabimini virginibus visitare. Personam etc.... 1 Pustiměř; vgl. Nr. 162.
Strana 136
136 198 (430). Instituit quosdam magistros camere sue et provisores episcopatus et mandat, ut eis obediatur. Fidelis dilecte etc. Quia honorabiles viros d. Fridericum prepositum et Jacobum de Caplicz canonicum Olomuc. ecclesie, fratres nostros carissimos, ad officium magistratus curie alias camere nostre Olomucensis ac ad provisionem nostri episco- patus rite instituimus coniunctim seu divisim, ita quod unus inceperit alter prosequi valeat et finire, sicud hoc eis speciali- bus nostris literis duximus committendum, idcirco fidelitati tue sub obtentu gracie nostre seriose precipimus et mandamus, quatenus statim visis presentibus predictis fratribus nostris tamquam veris et legitimis magistris camere nostre ac provi- soribus episcopatus nostri velis et studeas in omnibus obedire, nullam in hiis negligenciam seu renitenciam commissurus no- stre gracie sub obtentu. Nam omnia, que per ipsos acta seu gesta fuerint officio in predicto, rata et grata tenere et habere volumus, nec umquam contraire intendimus quovis modo. Datum etc....1 199 (431). Redarguit quendam propter obscuritatem litere transmisse. Implicitis gravida sensibus ac dissonis mendicata voca- bulis tuarum literarum congeries lectoris ingenii umbraculum inducebat etc.... 200 (432). Regraciatur marchioni de ipsius benigna prosecucione. Spectabilis et magnifice princeps etc. Quanta nobilissimi cordis vestri innata pietate et gracia me humilem et fidelem vestrum capellanum omni semper studio prosequi non cessatis et continuata virtute deo propicio nunquam cessabitis in futu- rum, tantum fidelissime dominacioni vestre regraciari non valeo sed divinam misericordiam supplex invoco, ut ipsa vobis retri- buat, qui bonorum est omnium largifluus retributor. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 191,
136 198 (430). Instituit quosdam magistros camere sue et provisores episcopatus et mandat, ut eis obediatur. Fidelis dilecte etc. Quia honorabiles viros d. Fridericum prepositum et Jacobum de Caplicz canonicum Olomuc. ecclesie, fratres nostros carissimos, ad officium magistratus curie alias camere nostre Olomucensis ac ad provisionem nostri episco- patus rite instituimus coniunctim seu divisim, ita quod unus inceperit alter prosequi valeat et finire, sicud hoc eis speciali- bus nostris literis duximus committendum, idcirco fidelitati tue sub obtentu gracie nostre seriose precipimus et mandamus, quatenus statim visis presentibus predictis fratribus nostris tamquam veris et legitimis magistris camere nostre ac provi- soribus episcopatus nostri velis et studeas in omnibus obedire, nullam in hiis negligenciam seu renitenciam commissurus no- stre gracie sub obtentu. Nam omnia, que per ipsos acta seu gesta fuerint officio in predicto, rata et grata tenere et habere volumus, nec umquam contraire intendimus quovis modo. Datum etc....1 199 (431). Redarguit quendam propter obscuritatem litere transmisse. Implicitis gravida sensibus ac dissonis mendicata voca- bulis tuarum literarum congeries lectoris ingenii umbraculum inducebat etc.... 200 (432). Regraciatur marchioni de ipsius benigna prosecucione. Spectabilis et magnifice princeps etc. Quanta nobilissimi cordis vestri innata pietate et gracia me humilem et fidelem vestrum capellanum omni semper studio prosequi non cessatis et continuata virtute deo propicio nunquam cessabitis in futu- rum, tantum fidelissime dominacioni vestre regraciari non valeo sed divinam misericordiam supplex invoco, ut ipsa vobis retri- buat, qui bonorum est omnium largifluus retributor. Datum etc.... 1 Vgl. Nr. 191,
Strana 137
137 201 (433). Transmittit solempnes oraciones d. Jesconi (de Sternberg). Dei etc. Nobili viro d. Jesconi de Sterberg, amico et fideli suo dilecto, salutem etc. Ut incremento salutis eterne naturalis vestra decoretur nobilitas et virtutum industria vestre nobilitatis commendet insigne etc. hunc libellum diversis ora- cionum impletum graciis et multis meditacionibus bonis signan- ter inbutum vobis transmittimus, naturalem vestram pruden- ciam fiducialiter exhortantes in domino, ut in eo delectemini. In eo legatis multocies ad hunc finem, ut deus omnipotens graciam vobis in presenti et gloriam proparet in futurum. Datum etc.... 202 (fol. 1). (Tollitur excommunicatio et interdictum civitatis Olomucensis.) Quamvis ante certa tempora ad instanciam venerab. viro- rum decani, prepositi et capituli, nec non honorab. viri domini V. de O. nostre Olomuc. ecclesie canonici etc.... occasione iniuriarum et dampnorum eisdem illatorum ... judicem S., sca- binos, juratos et cives . . . civitatis Olomucensis premissa monicione canonica et ... R. S. de O. ac eorum complices excommunicacionum sentenciis innodavimus et sentencias huius- modi aggravantes ob eorum delictum ipsam civitatem Olomu- censem cum suis suburbiis et continentibus edificiis simili monicione premissa in scriptis ecclesiastico subiecimus inter- dicto, mandantes huiusmodi excommunicacionum et interdicti sentencias inibi firmiter observari, tamen ad nostram venit au- dienciam (et) honorabilis vir magister N.1 plebanus in S. et Serenissimi principis d. Jo(doci) marchionis Moravie consiliarius, procurator et procuratorio nomine judicis, scabinorum ac jura- 1 Wahrscheinlich Nicolaus, der als Prothonotar des Markgrafen genannt wird (Dobner, Mon. IV, 371). Siehe den Artikel von Wolny, Excommuni- cation des Markgrafen Prokop, im Archiv f. österr. Gesch., Bd. VIII, S. 175. Die Formeln 202—219 sind dem Prager Codex der ,Cancellaria officialis Sanderi‘ (IV, A. 5. Nr. 3) entnommen.
137 201 (433). Transmittit solempnes oraciones d. Jesconi (de Sternberg). Dei etc. Nobili viro d. Jesconi de Sterberg, amico et fideli suo dilecto, salutem etc. Ut incremento salutis eterne naturalis vestra decoretur nobilitas et virtutum industria vestre nobilitatis commendet insigne etc. hunc libellum diversis ora- cionum impletum graciis et multis meditacionibus bonis signan- ter inbutum vobis transmittimus, naturalem vestram pruden- ciam fiducialiter exhortantes in domino, ut in eo delectemini. In eo legatis multocies ad hunc finem, ut deus omnipotens graciam vobis in presenti et gloriam proparet in futurum. Datum etc.... 202 (fol. 1). (Tollitur excommunicatio et interdictum civitatis Olomucensis.) Quamvis ante certa tempora ad instanciam venerab. viro- rum decani, prepositi et capituli, nec non honorab. viri domini V. de O. nostre Olomuc. ecclesie canonici etc.... occasione iniuriarum et dampnorum eisdem illatorum ... judicem S., sca- binos, juratos et cives . . . civitatis Olomucensis premissa monicione canonica et ... R. S. de O. ac eorum complices excommunicacionum sentenciis innodavimus et sentencias huius- modi aggravantes ob eorum delictum ipsam civitatem Olomu- censem cum suis suburbiis et continentibus edificiis simili monicione premissa in scriptis ecclesiastico subiecimus inter- dicto, mandantes huiusmodi excommunicacionum et interdicti sentencias inibi firmiter observari, tamen ad nostram venit au- dienciam (et) honorabilis vir magister N.1 plebanus in S. et Serenissimi principis d. Jo(doci) marchionis Moravie consiliarius, procurator et procuratorio nomine judicis, scabinorum ac jura- 1 Wahrscheinlich Nicolaus, der als Prothonotar des Markgrafen genannt wird (Dobner, Mon. IV, 371). Siehe den Artikel von Wolny, Excommuni- cation des Markgrafen Prokop, im Archiv f. österr. Gesch., Bd. VIII, S. 175. Die Formeln 202—219 sind dem Prager Codex der ,Cancellaria officialis Sanderi‘ (IV, A. 5. Nr. 3) entnommen.
Strana 138
138 torum supradictorum, prout de suo sufficienter docuit mandato, fidem nobis de composicione, ordinacione supradictarum parcium fecit satis plenam, petens sibi iuxta formam ecclesie in per- sonas sepedictorum civium absolucionis beneficium impendi, ac ipsum interdictum in civitate Olomucensi et preurbiis latum relaxari, offerens caucionem de parendo mandatis s. matris ecclesie cum effectu. Nos vero Jo(annes) etc. eius iustis peti- cionibus inclinati prenominatum magistrum N. in personis eo- rum iuxta formam ecclesie absolvimus iniungentes sibi peni- tenciam salutarem, ac interdictum ut prefertur latum relaxa- vimus eiusque effectum tulimus et tollimus in hiis scriptis. Vobis igitur honorabilibus etc. viris in Prerovia (?) et in C., in S., in O., in C., in L. et in R. (B.?) omnibusque aliis ac singulis ecclesiarum rectoribus seu eorum vicesgerentibus per nostram Olomucensem diocesim constitutis in virtute s. obe- diencie et sub excommunicacionis pena committimus et man- damus, quatenus supradictos judicem, juratos et scabinos de- nunccietis ab huiusmodi sentenciis absolutos, cum et quando per eorum aliquem coniunctim vel divisim fueritis requisiti. Datum in castro nostro M(odricz) in vigilia sancte M. anno D. etc.... Sanderus Rambow, archidiaconus Prero- viensis, curie episcopalis Olomuc. officialis. 203 (fol. 4/v.). Concessio divinorum in loco quolibet. Serenissime et superillustri principi ac domine E(lisa- beth), relicte Illustris etc. principis d. Jo(annis) quondaim mar- chionis Moravie1 etc. Joannes dei et apost. sedis gracia epi- scopus Olomucensis salutem etc. Attendentes debilitatem vestram, que multociens personam vestram fatigare dinoscitur, quod in altari viatico, ubicunque in diocesi nostra fueritis, triennio mis- sarum possitis audire solempnia et extra ecclesiam in quacun- que domo privata, plenam licenciam in domino presentibus largi- mur, presencium etc.... 1 Markgraf Johann starb 12. November 1375.
138 torum supradictorum, prout de suo sufficienter docuit mandato, fidem nobis de composicione, ordinacione supradictarum parcium fecit satis plenam, petens sibi iuxta formam ecclesie in per- sonas sepedictorum civium absolucionis beneficium impendi, ac ipsum interdictum in civitate Olomucensi et preurbiis latum relaxari, offerens caucionem de parendo mandatis s. matris ecclesie cum effectu. Nos vero Jo(annes) etc. eius iustis peti- cionibus inclinati prenominatum magistrum N. in personis eo- rum iuxta formam ecclesie absolvimus iniungentes sibi peni- tenciam salutarem, ac interdictum ut prefertur latum relaxa- vimus eiusque effectum tulimus et tollimus in hiis scriptis. Vobis igitur honorabilibus etc. viris in Prerovia (?) et in C., in S., in O., in C., in L. et in R. (B.?) omnibusque aliis ac singulis ecclesiarum rectoribus seu eorum vicesgerentibus per nostram Olomucensem diocesim constitutis in virtute s. obe- diencie et sub excommunicacionis pena committimus et man- damus, quatenus supradictos judicem, juratos et scabinos de- nunccietis ab huiusmodi sentenciis absolutos, cum et quando per eorum aliquem coniunctim vel divisim fueritis requisiti. Datum in castro nostro M(odricz) in vigilia sancte M. anno D. etc.... Sanderus Rambow, archidiaconus Prero- viensis, curie episcopalis Olomuc. officialis. 203 (fol. 4/v.). Concessio divinorum in loco quolibet. Serenissime et superillustri principi ac domine E(lisa- beth), relicte Illustris etc. principis d. Jo(annis) quondaim mar- chionis Moravie1 etc. Joannes dei et apost. sedis gracia epi- scopus Olomucensis salutem etc. Attendentes debilitatem vestram, que multociens personam vestram fatigare dinoscitur, quod in altari viatico, ubicunque in diocesi nostra fueritis, triennio mis- sarum possitis audire solempnia et extra ecclesiam in quacun- que domo privata, plenam licenciam in domino presentibus largi- mur, presencium etc.... 1 Markgraf Johann starb 12. November 1375.
Strana 139
139 204 (fol. 8). Revocantur clerici absentes ad ecclesias suas. Dei etc. Licet iuxta sacrorum canonum exigenciam eccle- siarum rectores quilibet et ministri in ecclesiis et beneficiis, quorum curam et regimen susceperunt, teneantur residere per- sonaliter et eisdem in divinis officiis debite deservire etc. tamen quam plurimi civitatis et diocesis W(ratislaviensis?)1 clerici et plebani abiecta consciencia non advertant, qui proprie salu- tis et animarum sibi commissarum immemores a suis ecclesiis et beneficiis temeritate propria, nulla petita vel obtenta a nobis legitima, se absentent, aliquibus hinc inde pro suo placito diva- gantibus et aliis constituentibus vicarios in alienis ecclesiis et ministros, unde et scandala proveniunt et gravia animarum pericula generantur. Quibus quam possumus obviare volentes vestre discrecioni committimus et mandamus etc., quatenus ex parte nostra pro primo, secundo et tercio peremptorie tales, qui sic a suis ecclesiis se absentarunt ..., moneatis et citetis, quos et nos citamus et monemus in hiis scriptis ... quilibet vestrum in vestris ecclesiis publice proponendo, ut infra men- sem a data presencium ... ad suas ecclesias revertantur apud illas residendo personaliter, in debitis officiis per se ipsos de- serviant, ut tenentur. Et nichilominus infra dictum terminum compareant coram nobis, quare tanto tempore se ab ipsis bene- ficiis absentarunt ostensuri, alioquin extunc contra ipsos ad privacionis sentenciam non obstante ipsorum absencia proce- demus, mandaturi locorum patronis, ut ad ecclesias sive loca huiusmodi alios nobis ydoneos clericos representent. Ceterum et tales clerici, de quibus premittitur, in ipsis vestris ecclesiis pro ministris seu vicariis sint recepti, sub pena excommunica- cionis iam late sentencie ex parte nostra, ne teneantur in illis, districcius prohibere curetis, nisi a nobis aliud receperitis in mandatis. Datum etc.... 205 (fol. 6/v.). Concessio divinorum tempore interdicti. Serenissime principi et domine d. E(lisabeth) marchionisse et d. Mor(avie), domine sue singulari, Joannes etc. salutem 1 Vgl. Einleitung.
139 204 (fol. 8). Revocantur clerici absentes ad ecclesias suas. Dei etc. Licet iuxta sacrorum canonum exigenciam eccle- siarum rectores quilibet et ministri in ecclesiis et beneficiis, quorum curam et regimen susceperunt, teneantur residere per- sonaliter et eisdem in divinis officiis debite deservire etc. tamen quam plurimi civitatis et diocesis W(ratislaviensis?)1 clerici et plebani abiecta consciencia non advertant, qui proprie salu- tis et animarum sibi commissarum immemores a suis ecclesiis et beneficiis temeritate propria, nulla petita vel obtenta a nobis legitima, se absentent, aliquibus hinc inde pro suo placito diva- gantibus et aliis constituentibus vicarios in alienis ecclesiis et ministros, unde et scandala proveniunt et gravia animarum pericula generantur. Quibus quam possumus obviare volentes vestre discrecioni committimus et mandamus etc., quatenus ex parte nostra pro primo, secundo et tercio peremptorie tales, qui sic a suis ecclesiis se absentarunt ..., moneatis et citetis, quos et nos citamus et monemus in hiis scriptis ... quilibet vestrum in vestris ecclesiis publice proponendo, ut infra men- sem a data presencium ... ad suas ecclesias revertantur apud illas residendo personaliter, in debitis officiis per se ipsos de- serviant, ut tenentur. Et nichilominus infra dictum terminum compareant coram nobis, quare tanto tempore se ab ipsis bene- ficiis absentarunt ostensuri, alioquin extunc contra ipsos ad privacionis sentenciam non obstante ipsorum absencia proce- demus, mandaturi locorum patronis, ut ad ecclesias sive loca huiusmodi alios nobis ydoneos clericos representent. Ceterum et tales clerici, de quibus premittitur, in ipsis vestris ecclesiis pro ministris seu vicariis sint recepti, sub pena excommunica- cionis iam late sentencie ex parte nostra, ne teneantur in illis, districcius prohibere curetis, nisi a nobis aliud receperitis in mandatis. Datum etc.... 205 (fol. 6/v.). Concessio divinorum tempore interdicti. Serenissime principi et domine d. E(lisabeth) marchionisse et d. Mor(avie), domine sue singulari, Joannes etc. salutem 1 Vgl. Einleitung.
Strana 140
140 etc. Quia super iniuriis illatis ecclesie nostre, que manu sa- crilega et hostili dampnose et multipliciter oppressa cognoscitur, nobis gerit V. Seras, sicud indubitanter confidimus, animum compassivum, ideoque ... utique dignum censemus, ut debeatis continuo amplioris beneficencie favoribus preveniri. Propter quod animo deliberato et auctoritate qua fungimur Sti Ve pre- sentibus indulgemus, quod coram vobis et xvI personis vestris familiaribus commensalibus cottidianis domesticis utriusque se- xus, quas ad hoc duxeritis eligendas, in loco consecrato ianuis clausis suppressa voce et non pulsatis campanis, excommuni- catis et interdictis exclusis, presbyteri ydonei seculares vel re- ligiosi divina officia celebrare valeant, non obstante interdicto nostro, quod alias in sacrilegos et raptores huiusmodi dinosci- mur posuisse..., quod ad vestram et sedecim familiarium do- mesticorum commensalium nec non celebrancium et concele- brancium personas suspendimus in hiis scriptis, donec aliud deliberaverimus seu ordinandum duxerimus in premissis. 206 (fol. 8/v.). Litera peticionis regis Bohemie pro felici successu ab episcopo ad canonicos (sic!). Dei etc. Honorabilibus etc. d. B(ederico) decano, F(ri- derico)! preposito, canonicis et capitulo Olomuc. ecclesie etc. Quia Serenissimus etc. Karolus Iv. Romanorum Imperator etc. affeccione sincera, qua tranquillum statum Christiane plebis pro- sequitur animo deliberato, et previa maturitate sui consilii ad hoc iam vadit et mittitur, quod Illustris etc. princeps d. W(en- ceslaus) Bohemie rex, filius eius, Romani regni claro dyade- mate coronetur,2 ut multiplicata eius potencia pace fruamur in domino et affeccio tranquillitatis, que viget in cesare, virtutis fructuosa propagine in posteros derivetur. Quapropter devocionem vestram hortamur in domino, quatenus acceptis presentibus... plebanis et rectoribus ecclesiarum civitatis Ol(omucensis) solem- pnem processionem velitis indicere, religiosos eiusdem loci exhortantes in domino, ut processiones similiter faciant in- 1 Vgl. Nr. 1. 2 Siehe Nr. 62.
140 etc. Quia super iniuriis illatis ecclesie nostre, que manu sa- crilega et hostili dampnose et multipliciter oppressa cognoscitur, nobis gerit V. Seras, sicud indubitanter confidimus, animum compassivum, ideoque ... utique dignum censemus, ut debeatis continuo amplioris beneficencie favoribus preveniri. Propter quod animo deliberato et auctoritate qua fungimur Sti Ve pre- sentibus indulgemus, quod coram vobis et xvI personis vestris familiaribus commensalibus cottidianis domesticis utriusque se- xus, quas ad hoc duxeritis eligendas, in loco consecrato ianuis clausis suppressa voce et non pulsatis campanis, excommuni- catis et interdictis exclusis, presbyteri ydonei seculares vel re- ligiosi divina officia celebrare valeant, non obstante interdicto nostro, quod alias in sacrilegos et raptores huiusmodi dinosci- mur posuisse..., quod ad vestram et sedecim familiarium do- mesticorum commensalium nec non celebrancium et concele- brancium personas suspendimus in hiis scriptis, donec aliud deliberaverimus seu ordinandum duxerimus in premissis. 206 (fol. 8/v.). Litera peticionis regis Bohemie pro felici successu ab episcopo ad canonicos (sic!). Dei etc. Honorabilibus etc. d. B(ederico) decano, F(ri- derico)! preposito, canonicis et capitulo Olomuc. ecclesie etc. Quia Serenissimus etc. Karolus Iv. Romanorum Imperator etc. affeccione sincera, qua tranquillum statum Christiane plebis pro- sequitur animo deliberato, et previa maturitate sui consilii ad hoc iam vadit et mittitur, quod Illustris etc. princeps d. W(en- ceslaus) Bohemie rex, filius eius, Romani regni claro dyade- mate coronetur,2 ut multiplicata eius potencia pace fruamur in domino et affeccio tranquillitatis, que viget in cesare, virtutis fructuosa propagine in posteros derivetur. Quapropter devocionem vestram hortamur in domino, quatenus acceptis presentibus... plebanis et rectoribus ecclesiarum civitatis Ol(omucensis) solem- pnem processionem velitis indicere, religiosos eiusdem loci exhortantes in domino, ut processiones similiter faciant in- 1 Vgl. Nr. 1. 2 Siehe Nr. 62.
Strana 141
141 cipiendo a dominica, que est infra octavas corporis Christi, per totam sequentem ebdomadam, singulis diebus singulas visi- tando ecclesias, cum canticis et laude divina, populumque ipsum exortent, quod pro bono successu et eventu felici coronacionis predicte devotis oracionibus misericordiam domini deprecentur, nam omnibus et singulis, qui processionibus huiusmodi inter- fuerint, de pietate altissimi et beatorum Petri et Pauli aposto- lorum eius auctoritate habentes fiduciam XL dierum indulgencias de iniunctis sibi penitenciis in domino relaxamus. Datum etc.... 207 (fol. 11). Processus contra quendam scriptorem docentem iuvenes in occultis. Cum ex officio etc.... Licet igitur sciencia scribendi et doctrina literas legendi reprehendenda non sit licet pocius com- mendanda, quia... cum scriptor aliunde veniens apparet non inmerito arguendus in eo, quod docendi artem scribendi literas et legendi non loca salutaria sibi querit sed occulta celebret conventicula, ad que iuvenes et scolares sibi alliciens loca publica et honesta in roratis (sic!) quam scolis non super (sic! sine?) gravi suspicione refugit et evitat, ne vero literarum sciencia doceatur in tenebris, quia iuxta testimonium veritatis, qui male agit odit lucem, prefatum scriptorem nuper nostris literis legitime amoveri fecimus et induci, ut ... (?) omnibus scolaribus prohibeatis et ne servetur in ... (sic!) domo, ex- communicantes ipsum auctoritate nostra etc....1 (208 fol. 11/v.). Requiruntur religiosi et alii, ut contra hereticos et eorum fautores insurgant. Dei etc. Honorabilibus etc. d. abbatibus, prioribus, pre omnibus prepositis, decanis, archidiaconis et ceteris archipres- byteris et ecclesiarum rectoribus universis per nostram Wra- 1 Diese Formel — sowie überhaupt die ganze Prager ,Cancellaria officialis Sanderi' — ist sehr flüchtig und darum häufig undeutlich geschrieben.
141 cipiendo a dominica, que est infra octavas corporis Christi, per totam sequentem ebdomadam, singulis diebus singulas visi- tando ecclesias, cum canticis et laude divina, populumque ipsum exortent, quod pro bono successu et eventu felici coronacionis predicte devotis oracionibus misericordiam domini deprecentur, nam omnibus et singulis, qui processionibus huiusmodi inter- fuerint, de pietate altissimi et beatorum Petri et Pauli aposto- lorum eius auctoritate habentes fiduciam XL dierum indulgencias de iniunctis sibi penitenciis in domino relaxamus. Datum etc.... 207 (fol. 11). Processus contra quendam scriptorem docentem iuvenes in occultis. Cum ex officio etc.... Licet igitur sciencia scribendi et doctrina literas legendi reprehendenda non sit licet pocius com- mendanda, quia... cum scriptor aliunde veniens apparet non inmerito arguendus in eo, quod docendi artem scribendi literas et legendi non loca salutaria sibi querit sed occulta celebret conventicula, ad que iuvenes et scolares sibi alliciens loca publica et honesta in roratis (sic!) quam scolis non super (sic! sine?) gravi suspicione refugit et evitat, ne vero literarum sciencia doceatur in tenebris, quia iuxta testimonium veritatis, qui male agit odit lucem, prefatum scriptorem nuper nostris literis legitime amoveri fecimus et induci, ut ... (?) omnibus scolaribus prohibeatis et ne servetur in ... (sic!) domo, ex- communicantes ipsum auctoritate nostra etc....1 (208 fol. 11/v.). Requiruntur religiosi et alii, ut contra hereticos et eorum fautores insurgant. Dei etc. Honorabilibus etc. d. abbatibus, prioribus, pre omnibus prepositis, decanis, archidiaconis et ceteris archipres- byteris et ecclesiarum rectoribus universis per nostram Wra- 1 Diese Formel — sowie überhaupt die ganze Prager ,Cancellaria officialis Sanderi' — ist sehr flüchtig und darum häufig undeutlich geschrieben.
Strana 142
142 (tislaviensem)1 diocesim constitutis etc. Serpentis antiqui pre- sidia etc.... Quamquam nuper ... per inquisicionem canonicam auc- toritate nostra inibi celebratam et ... (?) tam testibus ydoneis quam aliis viris judicii de heresi convicti fuerint canonice et dampnati animadversione debita ... tamen quia, ut dicitur, multitudo tam fugiencium de ... (sic!) alibi latitancium in no- stra diocesi pestilencium huiusmodi est superstes, caritatem vestram presentibus attente requirimus in domino et monemus in remissionem peccaminum vobis omnibus iniungentes, quatenus et vos una nobiscum ad exstirpandam de nostra diocesi pravi- tatem hereticam assurgentes in sermonibus, quos quocienscun- que ad populum facere contigerit, in virtute s. obediencie ana- themate omnibus et singulis districcius prohibere curetis, ne quis de pestilentibus supradictis aliquos in domo sua vel citra vel in domicilio suo tenere vel favere, vel negocium seu co- mercium cum eisdem exercere presumat, quin ymo, si quis hereticos noverit aut credentes eisdem, nobis studeat ipsos in- dicare. Quos quidem hereticos una cum receptoribus, creden- tibus, defensoribus et fautoribus eorundem et qui ipsis patro- cinium, auxilium, favorem et consilium quocunque modo prestare presumpserint, sive clerici sive layci, cuiuscunque condicionis aut status existant, iuxta sancciones sacrorum canonum ex- communicatos in vestris ecclesiis publice nunccietis et nuncciari faciatis singulis diebus dominicis et festivis etc.... 209 (fol. 12). Datur inquisicio super heretica pravitate. Dei etc. Dilectis in Christo fratribus d. canonicis vel religiosis et prudentibus viris dilectis in Christo filiis lectoribus 1 Ich war längere Zeit im Zweifel, ob sich diese Formel — sowie auch Nr. 204, 209, 210, 211, 219 — auf die Breslauer Diöcese beziehe, da ich nirgends eine Erwähnung davon fand, dass Bischof Johann von Neu- markt wirklich Verordnungen von Olmütz aus in seine neue Diöcese er- gehen liess. Es ist auch in den in der Einleitung citirten Schriften nirgends die nähere Zeitbestimmung angegeben, wann er zum Bischof von Breslau erhoben wurde — es heisst nur im Jahre 1380; ebenso findet man nirgends angegeben, ob er bereits auch die Bestätigung Seitens des Kaisers und des Papstes erhalten hatte oder nicht. — Da aber Bischof Johann von Neumarkt erst am 24. December 1380 starb, so mag er doch
142 (tislaviensem)1 diocesim constitutis etc. Serpentis antiqui pre- sidia etc.... Quamquam nuper ... per inquisicionem canonicam auc- toritate nostra inibi celebratam et ... (?) tam testibus ydoneis quam aliis viris judicii de heresi convicti fuerint canonice et dampnati animadversione debita ... tamen quia, ut dicitur, multitudo tam fugiencium de ... (sic!) alibi latitancium in no- stra diocesi pestilencium huiusmodi est superstes, caritatem vestram presentibus attente requirimus in domino et monemus in remissionem peccaminum vobis omnibus iniungentes, quatenus et vos una nobiscum ad exstirpandam de nostra diocesi pravi- tatem hereticam assurgentes in sermonibus, quos quocienscun- que ad populum facere contigerit, in virtute s. obediencie ana- themate omnibus et singulis districcius prohibere curetis, ne quis de pestilentibus supradictis aliquos in domo sua vel citra vel in domicilio suo tenere vel favere, vel negocium seu co- mercium cum eisdem exercere presumat, quin ymo, si quis hereticos noverit aut credentes eisdem, nobis studeat ipsos in- dicare. Quos quidem hereticos una cum receptoribus, creden- tibus, defensoribus et fautoribus eorundem et qui ipsis patro- cinium, auxilium, favorem et consilium quocunque modo prestare presumpserint, sive clerici sive layci, cuiuscunque condicionis aut status existant, iuxta sancciones sacrorum canonum ex- communicatos in vestris ecclesiis publice nunccietis et nuncciari faciatis singulis diebus dominicis et festivis etc.... 209 (fol. 12). Datur inquisicio super heretica pravitate. Dei etc. Dilectis in Christo fratribus d. canonicis vel religiosis et prudentibus viris dilectis in Christo filiis lectoribus 1 Ich war längere Zeit im Zweifel, ob sich diese Formel — sowie auch Nr. 204, 209, 210, 211, 219 — auf die Breslauer Diöcese beziehe, da ich nirgends eine Erwähnung davon fand, dass Bischof Johann von Neu- markt wirklich Verordnungen von Olmütz aus in seine neue Diöcese er- gehen liess. Es ist auch in den in der Einleitung citirten Schriften nirgends die nähere Zeitbestimmung angegeben, wann er zum Bischof von Breslau erhoben wurde — es heisst nur im Jahre 1380; ebenso findet man nirgends angegeben, ob er bereits auch die Bestätigung Seitens des Kaisers und des Papstes erhalten hatte oder nicht. — Da aber Bischof Johann von Neumarkt erst am 24. December 1380 starb, so mag er doch
Strana 143
143 etc. Quia arduis ecclesie nostre negociis prepediti fidei ne- gocio pro exterminio hereticorum Wrat(islaviensium) ... ad presens non possumus personaliter interesse, precipue tamen pro defensione et custodia fidei orthodoxe et exterminio here- tice pravitatis, que proch dolor per nostram ... civitatem et diocesim invalescit, excusso a nobis penitus negligencie sompno quam possumus vigilancius intendere, vos monemus vobisque in remissionem peccaminum iniungimus, quatenus simul vel divisim, prout negocii suaserit utilitas, de vestre circumspeccio- nis industria plenius confidentes discrecioni vestre committimus et mandamus ..., quatenus ... dictum negocium fidei ad dei gloriam et augmentum fidei, cuius zelatores existitis, racione previa terminetis, receptatores, fautores, defensores et infama- tores de heresi et suspectos iuxta sancciones canonicas auctori- tate nostra et vice omni metu remoto procedatis, contradictores et rebelles quoslibet per censuram ecclesiasticam districcius compescendo, sentencias et processus vestros, quos in hoc ne- gocio rite feceritis, ratos et gratos habebimus et faciemus eos- dem adiuvante domino observari... ita ut eos, quicunque de- prehensi vel convicti fuerint de heretica pravitate, seculari iudicio relinquatis animadversione debita puniendos etc.... Nullus quoque vestrum ab execucione tam salutaris ... negocii frivolis excusacionibus se absentet, sicut reputari voluerit et haberi fidelis et evitare excommunicacionis sentenciam etc. Datum etc. ... 210 (fol. 12). Processio et jeiunium indicitur propter aeris intemperiem et aliis plagis (sic). Dei etc. Inter ceteras sollicitudines, que assidue nostrum premunt animum et molestant ... plage, quibus nunc mundus in nostris partibus multipliciter castigatur, cogitacionibus no- stris occurrunt, ecclesie nempe discordia, pestifera fames et Zeit und Gelegenheit gehabt haben, die erwähnten Verordnungen in seine neue Diöcese, wo durch längere Sedisvacanz die kirchliche Zucht und Ordnung stark gelitten haben mochte, ergehen zu lassen. Ausser- dem ist in den Formeln der Prager Handschrift die Bezeichnung ,Wrat." oder W. deutlich geschrieben; ebenso spricht dafür die Form des Aus- schreibens ,abbatibus, archidiaconis, archipresbyteris etc." 1 Vgl. Nr. 208 und Anmerkung.
143 etc. Quia arduis ecclesie nostre negociis prepediti fidei ne- gocio pro exterminio hereticorum Wrat(islaviensium) ... ad presens non possumus personaliter interesse, precipue tamen pro defensione et custodia fidei orthodoxe et exterminio here- tice pravitatis, que proch dolor per nostram ... civitatem et diocesim invalescit, excusso a nobis penitus negligencie sompno quam possumus vigilancius intendere, vos monemus vobisque in remissionem peccaminum iniungimus, quatenus simul vel divisim, prout negocii suaserit utilitas, de vestre circumspeccio- nis industria plenius confidentes discrecioni vestre committimus et mandamus ..., quatenus ... dictum negocium fidei ad dei gloriam et augmentum fidei, cuius zelatores existitis, racione previa terminetis, receptatores, fautores, defensores et infama- tores de heresi et suspectos iuxta sancciones canonicas auctori- tate nostra et vice omni metu remoto procedatis, contradictores et rebelles quoslibet per censuram ecclesiasticam districcius compescendo, sentencias et processus vestros, quos in hoc ne- gocio rite feceritis, ratos et gratos habebimus et faciemus eos- dem adiuvante domino observari... ita ut eos, quicunque de- prehensi vel convicti fuerint de heretica pravitate, seculari iudicio relinquatis animadversione debita puniendos etc.... Nullus quoque vestrum ab execucione tam salutaris ... negocii frivolis excusacionibus se absentet, sicut reputari voluerit et haberi fidelis et evitare excommunicacionis sentenciam etc. Datum etc. ... 210 (fol. 12). Processio et jeiunium indicitur propter aeris intemperiem et aliis plagis (sic). Dei etc. Inter ceteras sollicitudines, que assidue nostrum premunt animum et molestant ... plage, quibus nunc mundus in nostris partibus multipliciter castigatur, cogitacionibus no- stris occurrunt, ecclesie nempe discordia, pestifera fames et Zeit und Gelegenheit gehabt haben, die erwähnten Verordnungen in seine neue Diöcese, wo durch längere Sedisvacanz die kirchliche Zucht und Ordnung stark gelitten haben mochte, ergehen zu lassen. Ausser- dem ist in den Formeln der Prager Handschrift die Bezeichnung ,Wrat." oder W. deutlich geschrieben; ebenso spricht dafür die Form des Aus- schreibens ,abbatibus, archidiaconis, archipresbyteris etc." 1 Vgl. Nr. 208 und Anmerkung.
Strana 144
144 penuria, aeris intemperies, aquarum multe inundaciones, execra- biles et dampnose. Hiis siquidem plagis ad instar Egypti no- stra regio affligitur, hiis licet occulto iusto tamen iudicio dei affligitur . . . nobis omnibus in tantis tribulacionibus et periculis constitutis ad omnipotentem et misericordem domi- num nostrum censemus recurrendum ... processionem igitur et jeiunium per tres sextas ferias post recepcionem presencium proximas subsequentes tam clero, religiosis et secularibus, quam wlgo universo nostre diocesis duximus indicendum. Vobis itaque decano et archidiacono committimus et mandamus .. . quatenus universum clerum et populum civitatis Wrat(islavien- sis)1 ad dictam processionem faciendam et jeiunium faciendum in predictis tribus sextis feriis quadragesimalibus omnibus utendo ieiunent et processionaliter cum reliquiis et crucibus apud no- stram conveniant ecclesiam kathedralem et demum ad altaria, ubi interfuerit, cum processione transeant, ... nos de omnipo- tentis dei clemencia confidentes omnibus vere penitentibus et confessis, qui devote processionibus huiusmodi interfuerint pro- pace et bono statu ecclesie et aeris temperie ipsum deum de- precando, xL dies indulgenciarum misericorditer impertimur. Hec omnia et singula tam per ecclesiarum rectores civitatis Wrat. quam fratres predicatores et minores ibidem, quociens ad populum fecerint, indicantur, demum vero vobis archidia- conis committimus et mandamus, quatenus per archidiaconatum Wrat. omnibus et singulis vestris archipresbyteris, clericis no- stris, ex parte nostra mandetis, ut et ipsi quilibet in suis sedi- bus per omnes ecclesias hoc nostrum mandatum ...indicent etc.... 211 (fol. 12/v.). Convocacio archipresbyterorum et cleri ad synodum diocesanam. Dei etc. Dilecto nobis in Christo domino ... nostro archi- diacono Wrat(islaviensi)2 salutem etc. Malicia dierum laben- cium ... officii nostri debitum, ut ingruentibus ecclesie nobis credite periculis occurramus, durius nos perurget etc.... Ea- propter ad mala ingruencia, que nos et ecclesie nostre statum multipliciter et ubique perturbant, nostre consideracionis aciem 1 Vgl. Nr. 208 und Anmerkung. — In den Sommermonaten 1380 wüthete in Böhmen die Pest (Tomek III, 324). 2 Vgl. Nr. 208 und Anmerkung.
144 penuria, aeris intemperies, aquarum multe inundaciones, execra- biles et dampnose. Hiis siquidem plagis ad instar Egypti no- stra regio affligitur, hiis licet occulto iusto tamen iudicio dei affligitur . . . nobis omnibus in tantis tribulacionibus et periculis constitutis ad omnipotentem et misericordem domi- num nostrum censemus recurrendum ... processionem igitur et jeiunium per tres sextas ferias post recepcionem presencium proximas subsequentes tam clero, religiosis et secularibus, quam wlgo universo nostre diocesis duximus indicendum. Vobis itaque decano et archidiacono committimus et mandamus .. . quatenus universum clerum et populum civitatis Wrat(islavien- sis)1 ad dictam processionem faciendam et jeiunium faciendum in predictis tribus sextis feriis quadragesimalibus omnibus utendo ieiunent et processionaliter cum reliquiis et crucibus apud no- stram conveniant ecclesiam kathedralem et demum ad altaria, ubi interfuerit, cum processione transeant, ... nos de omnipo- tentis dei clemencia confidentes omnibus vere penitentibus et confessis, qui devote processionibus huiusmodi interfuerint pro- pace et bono statu ecclesie et aeris temperie ipsum deum de- precando, xL dies indulgenciarum misericorditer impertimur. Hec omnia et singula tam per ecclesiarum rectores civitatis Wrat. quam fratres predicatores et minores ibidem, quociens ad populum fecerint, indicantur, demum vero vobis archidia- conis committimus et mandamus, quatenus per archidiaconatum Wrat. omnibus et singulis vestris archipresbyteris, clericis no- stris, ex parte nostra mandetis, ut et ipsi quilibet in suis sedi- bus per omnes ecclesias hoc nostrum mandatum ...indicent etc.... 211 (fol. 12/v.). Convocacio archipresbyterorum et cleri ad synodum diocesanam. Dei etc. Dilecto nobis in Christo domino ... nostro archi- diacono Wrat(islaviensi)2 salutem etc. Malicia dierum laben- cium ... officii nostri debitum, ut ingruentibus ecclesie nobis credite periculis occurramus, durius nos perurget etc.... Ea- propter ad mala ingruencia, que nos et ecclesie nostre statum multipliciter et ubique perturbant, nostre consideracionis aciem 1 Vgl. Nr. 208 und Anmerkung. — In den Sommermonaten 1380 wüthete in Böhmen die Pest (Tomek III, 324). 2 Vgl. Nr. 208 und Anmerkung.
Strana 145
145 convertentes, ut malis eisdem quasi novis morbis nova antydota preparemus, de capituli nostri Wrat. consilio in festo beati Joannis Waptiste proxime affuturo diocesanam nostram syno- dum decrevimus celebrandam, ut in illa pari voto (?) communi- que consilio ... periculis imminentibus ... pro viribus occurra- mus. Vestram igitur discrecionem requirimus, vobis nullatenus precipiendo mandamus, quatenus vos unacum archidiaconatus vestri archipresbyteris, presbyteris, ecclesiarum rectoribus uni- versis et singulis, quorum interest clericis, in premisso termino sive die ad eandem synodum personaliter .. . veniatis. Ne autem predicti archidiaconi ceterique ecclesiarum rectores et clerici archidiaconatus vestri per ignoranciam se valeant excu- sare, mandamus, ut per literas vestras harum seriem continentes faciatis eosdem solempniter et legitime convocari, hoc adiecto, quod absencium contumacia non solum synodali sed graviori pena alia punietur. Datum etc.... 212 (fol. 14). Forma indulgenciarum cum joculatore. In nomine etc. Quod licet ...clericus de ...olim proprie salutis immemor et honoris ac clericalis ordinis non modicum detrahens dignitati, joculatorem seu goliardum! se fecerit, in arte illa ignominiosa hinc inde multo tempore divagando, quia tamen dictus ... transacte huiusmodi ignominiose vite penitens et novum indutus hominem per graciam Jesu Christi veterem hominem cum actibus suis prorsus exuit et abiecit, nos cum ipso, ut ad ordines quoslibet clericales ascendere et ecclesiastica beneficia promoveri valeat, auctoritate presencium dispensamus. In cuius rei etc.... 213 (fol. 14/v.). Citacio ad personalem residenciam. Dei etc. Quia pridem honorabilis dominus ... prepo- situs Brunnensis sub eo tempore, dum in spiritualibus vicarius 1 Goliardi (bufones, joculatores, histriones), Du Cange, Glossar. — Die Statuta eccles. verordnen: ,quod clerici non sint joculatores, goliardi seu bufones, declarantes, quod si per annum illam artem diffamatoriam exer- cuerint, omni privilegio ecclesiastico sunt nudati etc." Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 10
145 convertentes, ut malis eisdem quasi novis morbis nova antydota preparemus, de capituli nostri Wrat. consilio in festo beati Joannis Waptiste proxime affuturo diocesanam nostram syno- dum decrevimus celebrandam, ut in illa pari voto (?) communi- que consilio ... periculis imminentibus ... pro viribus occurra- mus. Vestram igitur discrecionem requirimus, vobis nullatenus precipiendo mandamus, quatenus vos unacum archidiaconatus vestri archipresbyteris, presbyteris, ecclesiarum rectoribus uni- versis et singulis, quorum interest clericis, in premisso termino sive die ad eandem synodum personaliter .. . veniatis. Ne autem predicti archidiaconi ceterique ecclesiarum rectores et clerici archidiaconatus vestri per ignoranciam se valeant excu- sare, mandamus, ut per literas vestras harum seriem continentes faciatis eosdem solempniter et legitime convocari, hoc adiecto, quod absencium contumacia non solum synodali sed graviori pena alia punietur. Datum etc.... 212 (fol. 14). Forma indulgenciarum cum joculatore. In nomine etc. Quod licet ...clericus de ...olim proprie salutis immemor et honoris ac clericalis ordinis non modicum detrahens dignitati, joculatorem seu goliardum! se fecerit, in arte illa ignominiosa hinc inde multo tempore divagando, quia tamen dictus ... transacte huiusmodi ignominiose vite penitens et novum indutus hominem per graciam Jesu Christi veterem hominem cum actibus suis prorsus exuit et abiecit, nos cum ipso, ut ad ordines quoslibet clericales ascendere et ecclesiastica beneficia promoveri valeat, auctoritate presencium dispensamus. In cuius rei etc.... 213 (fol. 14/v.). Citacio ad personalem residenciam. Dei etc. Quia pridem honorabilis dominus ... prepo- situs Brunnensis sub eo tempore, dum in spiritualibus vicarius 1 Goliardi (bufones, joculatores, histriones), Du Cange, Glossar. — Die Statuta eccles. verordnen: ,quod clerici non sint joculatores, goliardi seu bufones, declarantes, quod si per annum illam artem diffamatoriam exer- cuerint, omni privilegio ecclesiastico sunt nudati etc." Archiv. Bd. LXVIII. I. Hälfte. 10
Strana 146
146 noster existeret, ad complacendum Rev. patri et amico nostro dominabili d. Alberto Luthomisslensi episcopo et ad eius in- stanciam discreto viro domino W. plebano in ... physico et familiari antedicti nostri karissimi fratris et domini, ad hunc finem, ut commodius in prefati sui domini moraretur obsequiis, de prefata ecclesia in ... auctoritate nostra dedit absenciam, prout hoc digne facere poterat in nostri vicariatus officio con- stitutus. Sed quia predictus physicus aliqua fortasse melan- colie vesania raptus, ut credimus, in antedicti karissimi nostri fratris, sui domini, morari dedignatur obsequiis, dignum exi- stimat nostre deliberacionis provisio, ut cessante causa tollatur effectus, cum non ob aliud ei fuerit talis commodata litera, nisi quod, sicud premittitur, in antedicti nostri fratris obsequiis fidelius et constancius remaneret, ipsum ex nunc ad residenciam personalem auctoritate pontificali citamus, mandantes vobis ..., quatenus antedicti domini W., si commode potestis, accedentes presenciam, aut, si hoc commode fieri non poterit, in ecclesia saltem parochiali in . .. coram populi multitudine ad huius residenciam citetis eundem, sub excommunicacionis pena etc.... 214 (fol. 17). Quia decime ville ... ad feudum strenui militis domini Jo. de... fidelis nostri ab antiquo noscuntur et quia divisio talium feudorum ordinem turbat in faciendis nobis et ecclesie consvetis serviciis, ideo volumus idem feudum, sicud ordo ra- cionis exposcit, iterum couniri, propter quod opcionem vobis relinquimus,1 ut vel ematis eam partem talis feudi, quam pre- fatus dominus Jo. possidere cognoscitur, aut vendatis ei deci- mas supradictas, alioquin dabitis nobis materiam adversum vos jure ecclesiastico procedendi. Datum etc.... 215 (fol. 17). Scribit advocato Czwitavie. Dei etc. gracia Olomucensis episcopus Jo(hannes) pruden- tibus viris judici provinciali et advocato hereditario civitatis 1 In margine: �Darumb lassen wir euch die Wol‘.
146 noster existeret, ad complacendum Rev. patri et amico nostro dominabili d. Alberto Luthomisslensi episcopo et ad eius in- stanciam discreto viro domino W. plebano in ... physico et familiari antedicti nostri karissimi fratris et domini, ad hunc finem, ut commodius in prefati sui domini moraretur obsequiis, de prefata ecclesia in ... auctoritate nostra dedit absenciam, prout hoc digne facere poterat in nostri vicariatus officio con- stitutus. Sed quia predictus physicus aliqua fortasse melan- colie vesania raptus, ut credimus, in antedicti karissimi nostri fratris, sui domini, morari dedignatur obsequiis, dignum exi- stimat nostre deliberacionis provisio, ut cessante causa tollatur effectus, cum non ob aliud ei fuerit talis commodata litera, nisi quod, sicud premittitur, in antedicti nostri fratris obsequiis fidelius et constancius remaneret, ipsum ex nunc ad residenciam personalem auctoritate pontificali citamus, mandantes vobis ..., quatenus antedicti domini W., si commode potestis, accedentes presenciam, aut, si hoc commode fieri non poterit, in ecclesia saltem parochiali in . .. coram populi multitudine ad huius residenciam citetis eundem, sub excommunicacionis pena etc.... 214 (fol. 17). Quia decime ville ... ad feudum strenui militis domini Jo. de... fidelis nostri ab antiquo noscuntur et quia divisio talium feudorum ordinem turbat in faciendis nobis et ecclesie consvetis serviciis, ideo volumus idem feudum, sicud ordo ra- cionis exposcit, iterum couniri, propter quod opcionem vobis relinquimus,1 ut vel ematis eam partem talis feudi, quam pre- fatus dominus Jo. possidere cognoscitur, aut vendatis ei deci- mas supradictas, alioquin dabitis nobis materiam adversum vos jure ecclesiastico procedendi. Datum etc.... 215 (fol. 17). Scribit advocato Czwitavie. Dei etc. gracia Olomucensis episcopus Jo(hannes) pruden- tibus viris judici provinciali et advocato hereditario civitatis 1 In margine: �Darumb lassen wir euch die Wol‘.
Strana 147
147 Cwitavie, fidelibus suis dilectis salutem etc. Conqueruntur ad- ministratores bonorum castri in Ff., qualiter eis multe fiant iniurie in quadam villa Bela (?) existente in bonis eorum et homines nostri sint iniuriarum talium effectores. Unde man- damus vobis presentibus seriose, quatenus assumptis vobiscum juratis Cwitavie et opidi Bre.1 dictum locum accedentes de certa sciencia nobilis viri domini H. de R. seu alterius, cui hoc com- mittendum duxerit, inquiratis diligenter de offensis talibus et si quid excessus inveneritis ibi, in quo homines nostri culpa- biles sint, hoc faciatis continuo sine contradiccione qualibet emendari, agentes in hoc diligenter sub iuramento, quod nobis prestitistis et sicud indignacionem nostram dilexeritis evitare. Datum etc.... 216 (fol. 17). Dei etc. Religiosis et honorab. viris priori et conventui monasterii s. Crucis ordinis fratrum heremitarum s. Augustini in civitate Luthomisslensi2 salutem etc. Fratres et amici karis- simi! Cum opus nostrum in monasterio vestro in corpore ec- clesie auctore domino adeo feliciter iam processerit, ut hac estate futura tegi et aperiri contingat, nosque pastoralis officii dis- crecione continua super hiis, que tegiminis eiusdem consuma- cionem respiciunt, personaliter intendere non possumus, caram nobis dileccionem vestram hortamur in domino et intencione sincera petimus et rogamus, quatenus de hiis omnibus, que ad perfeccionem huiusmodi tegiminis necessaria fuerint vel utilia, diligenciam habere velitis tam in comparacione lignorum, quam incidencium artificum precio, quoniam de hiis omnibus, ad qualemcunque summam pecuniarum se protenderint, satisfaciemus indubie et vos reddemus indempnes, presencium etc.... 217 (fol. 17/v.). Qualiter episcopus constituit procuratores in Romana curia. In Christi nomine etc. Nos Johannes etc. notum facimus universis presentes literas inspecturis, quod matura et diligenti 1 Wohl Bresovia (Brüsau) bei Zwittau. 2 Vgl. Nr. 157. 10*
147 Cwitavie, fidelibus suis dilectis salutem etc. Conqueruntur ad- ministratores bonorum castri in Ff., qualiter eis multe fiant iniurie in quadam villa Bela (?) existente in bonis eorum et homines nostri sint iniuriarum talium effectores. Unde man- damus vobis presentibus seriose, quatenus assumptis vobiscum juratis Cwitavie et opidi Bre.1 dictum locum accedentes de certa sciencia nobilis viri domini H. de R. seu alterius, cui hoc com- mittendum duxerit, inquiratis diligenter de offensis talibus et si quid excessus inveneritis ibi, in quo homines nostri culpa- biles sint, hoc faciatis continuo sine contradiccione qualibet emendari, agentes in hoc diligenter sub iuramento, quod nobis prestitistis et sicud indignacionem nostram dilexeritis evitare. Datum etc.... 216 (fol. 17). Dei etc. Religiosis et honorab. viris priori et conventui monasterii s. Crucis ordinis fratrum heremitarum s. Augustini in civitate Luthomisslensi2 salutem etc. Fratres et amici karis- simi! Cum opus nostrum in monasterio vestro in corpore ec- clesie auctore domino adeo feliciter iam processerit, ut hac estate futura tegi et aperiri contingat, nosque pastoralis officii dis- crecione continua super hiis, que tegiminis eiusdem consuma- cionem respiciunt, personaliter intendere non possumus, caram nobis dileccionem vestram hortamur in domino et intencione sincera petimus et rogamus, quatenus de hiis omnibus, que ad perfeccionem huiusmodi tegiminis necessaria fuerint vel utilia, diligenciam habere velitis tam in comparacione lignorum, quam incidencium artificum precio, quoniam de hiis omnibus, ad qualemcunque summam pecuniarum se protenderint, satisfaciemus indubie et vos reddemus indempnes, presencium etc.... 217 (fol. 17/v.). Qualiter episcopus constituit procuratores in Romana curia. In Christi nomine etc. Nos Johannes etc. notum facimus universis presentes literas inspecturis, quod matura et diligenti 1 Wohl Bresovia (Brüsau) bei Zwittau. 2 Vgl. Nr. 157. 10*
Strana 148
148 deliberacione premissa honorabiles et circumspectos viros d. magistros K. de Ff., rectorem ecclesie parochialis in C. nostre diocesis Olomuc. presentem et mandatum infrascriptum in se sponte suscipientem, nec non Th. de P. et B. de K. procura- tores in Romana curia absentes tamquam presentes et quem- libet eorum in solidum, ita quod non sit melior condicio oc- cupantis, sed quod unus eorum inceperit, alter prosequi valeat et finire, per presentes facimus, constituimus et ordinamus no- stros et ecclesie nostre Olomucensis veros et legitimos pro- curatores, actores et factores, negociorum gestores et nunccios speciales ad impetrandum in Romana curia privilegia, indul- gencias et quaslibet literas tam simplices quam legendas, gra- ciam et iusticiam continentes, nec non ad contradicendum et conveniendum de judice vel judicibus et ad judicem vel judi- ces eligendos et ad recusandum eosdem, nec non in causa seu causis, quam vel quas movere intendimus venerabili in Christo patri d. Alberto episcopo Lu(thomisslensi), Joanni et Sdenconi d. L.,1 Alberto de S.,2 Sdenconi (sic!) nec non quibuslibet personis tam spiritualibus quam secularibus Pragensis, Wratis- laviensis et nostre Olomucensis dioces. coniunctim et divisim, super limitibus, metis et terminis in Hu ..., in Do ..., in Ku... ac in Pra . . . et super ipsius bonis tanquam feudalibus ad eadem loca spectantibus, ac super iniuriis, dampnis, violenciis et gravaminibus in opidis nostris videlicet in ... et in aliis locis ecclesie nostre Olomuc. nobis et ipsi ecclesie nostre factis, dictis et illatis, in Romana curia coram quocunque judice de- legato seu subdelegato, dantes et concedentes eisdem nostris procuratoribus et cuilibet ipsorum plenam et omnimodam po- testatem proposiciones faciendi, agendi, defendendi, libellum seu quascunque alias peticiones summarias dandi et recipiendi, lites contestandi, juramentum calumpnie seu cuiuslibet alterius ge- neris in animam nostram prestandi, ponendi, articulandi, posi- cionibus et articulis respondendi, testes, juramenta, literas et quaslibet alias probaciones producendi, alterius partis testes jurare videndi, contra testes et eorum dicta dicendi et ex- 1 de Lukaw (al. de Sternberg); vgl. Nr. 2, 5. 2 de Sternberg (?), Codex Mor. X, 181. — Einen Streit des Bischofs Jo- hann von Neumarkt mit Bischof Albert von Sternberg erwähnt Dobner, (Mon. IV, 365) zum Jahre 1366. Hier handelt es sich um einen anderen Streit, der nach der Datirung zu Ende der Formel in das Jahr 1376 fällt.
148 deliberacione premissa honorabiles et circumspectos viros d. magistros K. de Ff., rectorem ecclesie parochialis in C. nostre diocesis Olomuc. presentem et mandatum infrascriptum in se sponte suscipientem, nec non Th. de P. et B. de K. procura- tores in Romana curia absentes tamquam presentes et quem- libet eorum in solidum, ita quod non sit melior condicio oc- cupantis, sed quod unus eorum inceperit, alter prosequi valeat et finire, per presentes facimus, constituimus et ordinamus no- stros et ecclesie nostre Olomucensis veros et legitimos pro- curatores, actores et factores, negociorum gestores et nunccios speciales ad impetrandum in Romana curia privilegia, indul- gencias et quaslibet literas tam simplices quam legendas, gra- ciam et iusticiam continentes, nec non ad contradicendum et conveniendum de judice vel judicibus et ad judicem vel judi- ces eligendos et ad recusandum eosdem, nec non in causa seu causis, quam vel quas movere intendimus venerabili in Christo patri d. Alberto episcopo Lu(thomisslensi), Joanni et Sdenconi d. L.,1 Alberto de S.,2 Sdenconi (sic!) nec non quibuslibet personis tam spiritualibus quam secularibus Pragensis, Wratis- laviensis et nostre Olomucensis dioces. coniunctim et divisim, super limitibus, metis et terminis in Hu ..., in Do ..., in Ku... ac in Pra . . . et super ipsius bonis tanquam feudalibus ad eadem loca spectantibus, ac super iniuriis, dampnis, violenciis et gravaminibus in opidis nostris videlicet in ... et in aliis locis ecclesie nostre Olomuc. nobis et ipsi ecclesie nostre factis, dictis et illatis, in Romana curia coram quocunque judice de- legato seu subdelegato, dantes et concedentes eisdem nostris procuratoribus et cuilibet ipsorum plenam et omnimodam po- testatem proposiciones faciendi, agendi, defendendi, libellum seu quascunque alias peticiones summarias dandi et recipiendi, lites contestandi, juramentum calumpnie seu cuiuslibet alterius ge- neris in animam nostram prestandi, ponendi, articulandi, posi- cionibus et articulis respondendi, testes, juramenta, literas et quaslibet alias probaciones producendi, alterius partis testes jurare videndi, contra testes et eorum dicta dicendi et ex- 1 de Lukaw (al. de Sternberg); vgl. Nr. 2, 5. 2 de Sternberg (?), Codex Mor. X, 181. — Einen Streit des Bischofs Jo- hann von Neumarkt mit Bischof Albert von Sternberg erwähnt Dobner, (Mon. IV, 365) zum Jahre 1366. Hier handelt es sich um einen anderen Streit, der nach der Datirung zu Ende der Formel in das Jahr 1376 fällt.
Strana 149
149 cipiendi, ... defectus et quaslibet excommunicacionum senten- cias opponendi (?), beneficium absolucionis vel ad cautelam et restitucionis in integrum principaliter vel incidenter postu- landi, excipiendi, replicandi, triplicandi, quadruplicandi, alle- gandi, concludendi, sentenciam seu sentencias tam diffinitivas quam interlocutorias ferri petendi et eciam audiendi et ab eis seu quovis alio gravamine, si opus fuerit, appellandi, appella- cionem seu appellaciones prosequendi, intimandi, insinuandi, notificandi, alium vel alios procuratorem seu procuratores loco nostri substituendi et revocandi eosdem, quociens et quando ipsis videbitur expedire, et generaliter omnia et singula fa- ciendi et exercendi nomine nostro et que nos ipsi faceremus et facere possemus, si presentes essemus et si talia essent, que mandatum exigant speciale, promittentes nos ratum, gratum et firmum habere et tenere perpetuo, quidquid per predictos pro- curatores nostros aut alterum ipsorum vel substitutum seu sub- stituendos ab eis actum, factum, gestum seu ordinatum fuerit in premissis seu quolibet premissorum, promittimus insuper ut supra notario publico infrascripto solempniter stipulanti vice et no- mine omnium, quorum interest seu interesse poterit, iudicio sisti et iudicatum solvi cum suis clausulis sub rerum nostrarum omnium ypotheca. In quorum omnium testimonium presens procuratorium per Jo(annem) de G(elnhusen), publicum nota- rium infrascriptum, familiarem nostrum domesticum, conscribi et sigilli nostri maioris appensione iussimus roborari. Datum et actum in M(odricz) anno etc. indiccione xIV. die xvra mensis Marcii, pontificatus Sanctissimi in Christo patris ac d. G(re- gorii) divina providencia pape undecimi anno sexto (also 1376) hora sexta vel quasi, presentibus honorabilibus etc. viris domi- nis Ny. plebano in G. et religiosis fratribus M. et J. ordinis heremitarum s. Augustini novi monasterii in B(runna), capel- lanis nostris domesticis, C. de Ff., J. de C. notario publico, nostris domesticis, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis. Ego J(oannes) quondam Conradi dicti R(eichmut) de G(eylhusen) Moguntinensis diocesis, publicus auctoritate apo- stolica etc. notarius, predictorum procuratorum constitucioni ac omnibus etc. interfui etc....
149 cipiendi, ... defectus et quaslibet excommunicacionum senten- cias opponendi (?), beneficium absolucionis vel ad cautelam et restitucionis in integrum principaliter vel incidenter postu- landi, excipiendi, replicandi, triplicandi, quadruplicandi, alle- gandi, concludendi, sentenciam seu sentencias tam diffinitivas quam interlocutorias ferri petendi et eciam audiendi et ab eis seu quovis alio gravamine, si opus fuerit, appellandi, appella- cionem seu appellaciones prosequendi, intimandi, insinuandi, notificandi, alium vel alios procuratorem seu procuratores loco nostri substituendi et revocandi eosdem, quociens et quando ipsis videbitur expedire, et generaliter omnia et singula fa- ciendi et exercendi nomine nostro et que nos ipsi faceremus et facere possemus, si presentes essemus et si talia essent, que mandatum exigant speciale, promittentes nos ratum, gratum et firmum habere et tenere perpetuo, quidquid per predictos pro- curatores nostros aut alterum ipsorum vel substitutum seu sub- stituendos ab eis actum, factum, gestum seu ordinatum fuerit in premissis seu quolibet premissorum, promittimus insuper ut supra notario publico infrascripto solempniter stipulanti vice et no- mine omnium, quorum interest seu interesse poterit, iudicio sisti et iudicatum solvi cum suis clausulis sub rerum nostrarum omnium ypotheca. In quorum omnium testimonium presens procuratorium per Jo(annem) de G(elnhusen), publicum nota- rium infrascriptum, familiarem nostrum domesticum, conscribi et sigilli nostri maioris appensione iussimus roborari. Datum et actum in M(odricz) anno etc. indiccione xIV. die xvra mensis Marcii, pontificatus Sanctissimi in Christo patris ac d. G(re- gorii) divina providencia pape undecimi anno sexto (also 1376) hora sexta vel quasi, presentibus honorabilibus etc. viris domi- nis Ny. plebano in G. et religiosis fratribus M. et J. ordinis heremitarum s. Augustini novi monasterii in B(runna), capel- lanis nostris domesticis, C. de Ff., J. de C. notario publico, nostris domesticis, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis. Ego J(oannes) quondam Conradi dicti R(eichmut) de G(eylhusen) Moguntinensis diocesis, publicus auctoritate apo- stolica etc. notarius, predictorum procuratorum constitucioni ac omnibus etc. interfui etc....
Strana 150
150 218 (fol. 19/v.). Quittancia cuiusdam percepte summe. Ego J. de D. notum facio tenore presencium universis, quod ego racione bonorum meorum in C., que Rev. in Christo patri ac domino Joanni episcopo Olomucensi etc. pro quin- gentis (?) marcis gross. Prag. rite et racionabiliter vendidi, ab ipso gracioso domino meo de summa predicta ducentas quinqua- ginta marcas predictorum gross. Prag. Moravici numeri coram nobilibus viris dominis H. de D.1 capitaneo episcopatus Olo- mucensis etc. presencialiter astantibus, in bona, legali, prompta et numerata pecunia pro me et heredibus meis accepi, in uti- litatem meam iam actu converti, de quibus ducentis quinqua- ginta marcis etc. prenominatum in Christo patrem etc. reddo et dico virtute presencium de certa mea sciencia quittum, li- berum et penitus absolutum. In cuius rei etc.... 219 (fol. 19/v.). Processus solempnis contra quosdam. Horrendorum scelerum execrabilis et immensa presump- cio modernis temporibus per impunitatem ... sic execravit, quod nec locis deo dicatis, nec ordini, nec religioni defertur ... Ex parte siquidem virorum religiosorum, prioris et con- ventus fratrum de... ordinis s.... coram nobis conquestione proposita accipimus dolorosa, quod cum nuper octo fratres or- dinis sui monasterii conversum abbatem ipsorum, pro suis et ipsius monasterii negociis proficiscentem, versus Crosnam 2 con- duxissent, ipsisque ad claustrum redire volentibus quidam ho- mines, quos suspicabantur sibi nocuos, prope ... occurrerunt, quorum insultum evitare sperantes iidem fratres ipsum opidum intraverunt. Verum ecce Vol. de ... castellanus ibidem suique complices cum civibus et incolis ipso opido ... in eosdem fratres velud fere rapide irruentes in ipsos cum gladiis et fustibus, loto quam lapidibus tam ignominiose quam crudeliter obruerunt, dirisque plagis eisdem impositis duos ex illis atrociter et unum Henricus de Drewčic, capitaneus Olomuc. episcopi, wird erwähnt bei Gelínek, Litomyssl. I, 131. 2 Stadt Krossen (?); vgl. Nr. 208 und Anmerkung. 1
150 218 (fol. 19/v.). Quittancia cuiusdam percepte summe. Ego J. de D. notum facio tenore presencium universis, quod ego racione bonorum meorum in C., que Rev. in Christo patri ac domino Joanni episcopo Olomucensi etc. pro quin- gentis (?) marcis gross. Prag. rite et racionabiliter vendidi, ab ipso gracioso domino meo de summa predicta ducentas quinqua- ginta marcas predictorum gross. Prag. Moravici numeri coram nobilibus viris dominis H. de D.1 capitaneo episcopatus Olo- mucensis etc. presencialiter astantibus, in bona, legali, prompta et numerata pecunia pro me et heredibus meis accepi, in uti- litatem meam iam actu converti, de quibus ducentis quinqua- ginta marcis etc. prenominatum in Christo patrem etc. reddo et dico virtute presencium de certa mea sciencia quittum, li- berum et penitus absolutum. In cuius rei etc.... 219 (fol. 19/v.). Processus solempnis contra quosdam. Horrendorum scelerum execrabilis et immensa presump- cio modernis temporibus per impunitatem ... sic execravit, quod nec locis deo dicatis, nec ordini, nec religioni defertur ... Ex parte siquidem virorum religiosorum, prioris et con- ventus fratrum de... ordinis s.... coram nobis conquestione proposita accipimus dolorosa, quod cum nuper octo fratres or- dinis sui monasterii conversum abbatem ipsorum, pro suis et ipsius monasterii negociis proficiscentem, versus Crosnam 2 con- duxissent, ipsisque ad claustrum redire volentibus quidam ho- mines, quos suspicabantur sibi nocuos, prope ... occurrerunt, quorum insultum evitare sperantes iidem fratres ipsum opidum intraverunt. Verum ecce Vol. de ... castellanus ibidem suique complices cum civibus et incolis ipso opido ... in eosdem fratres velud fere rapide irruentes in ipsos cum gladiis et fustibus, loto quam lapidibus tam ignominiose quam crudeliter obruerunt, dirisque plagis eisdem impositis duos ex illis atrociter et unum Henricus de Drewčic, capitaneus Olomuc. episcopi, wird erwähnt bei Gelínek, Litomyssl. I, 131. 2 Stadt Krossen (?); vgl. Nr. 208 und Anmerkung. 1
Strana 151
151 letaliter vulneraruut, quos sic una cum aliis vulneratos, equis sibi et rebus aliis, quas secum habebant, omnibus ablatis cap- tivarunt et adhuc in diris vinculis et compedibus detinent cap- tivatos, in predicti monasterii quinymo tocius religionis et communitatis ecclesiastice ignominiam non modicam, gravem iniuriam et contemptum. Nos tamen scelerosum et dampnabile factum huiusmodi non volentes ulterius, urgente nos conscien- cia, conniventibus oculis pertransire, mandamus vobis ... sub pena privacionis tam officii quam beneficiorum ..., quatenus ad predictos castellanum nec non advocatum, consules et cives in ...personaliter accedentes ipsos ex parte nostra efficaciter et peremptorie moneatis, ut infra triduum a recepcione presen- cium predictos ... vinculis absolutos et liberos omnino dimit- tant restitutis sibi ablatis omnibus, de lesione, iniuria nec non ignominia in personis ipsorum immunitati ecclesie ac mona- sterio predicto illatis, fratribus monasterii nec non et nobis ac ecclesie satisfaciant et emendant congrue, ut tenetur, alioquin extunc omnes iniuriatores predictos et tanti flagicii patratores excommunicacionis sentencia lata canonice innodatos ipsumque opidum et ecclesiam in ... vi constitucionum synodalium et leg. sedis apostolice interdictum, quos vel quod et nos ... in hiis scriptis interdicimus, publice nunccietis, rectoribus, sacer- dotibus et clericis eiusdem ecclesie ex parte nostra sub priva- cionis officii et beneficii pena districcius prohibentes, ne ibidem presumant divina officia celebrare quam sacramenta aliqua quibuslibet exhibere, preter penitenciam et baptisma, tamdiu etc. Mandamus igitur omnibus et siugulis archipresbyteris sub penis premissis, quatenus quilibet eorum visis presentibus in sua sede ecclesiarum rectoribus omnibus, quantocius fieri po- terit ... publicari ... procuret. Datum etc....
151 letaliter vulneraruut, quos sic una cum aliis vulneratos, equis sibi et rebus aliis, quas secum habebant, omnibus ablatis cap- tivarunt et adhuc in diris vinculis et compedibus detinent cap- tivatos, in predicti monasterii quinymo tocius religionis et communitatis ecclesiastice ignominiam non modicam, gravem iniuriam et contemptum. Nos tamen scelerosum et dampnabile factum huiusmodi non volentes ulterius, urgente nos conscien- cia, conniventibus oculis pertransire, mandamus vobis ... sub pena privacionis tam officii quam beneficiorum ..., quatenus ad predictos castellanum nec non advocatum, consules et cives in ...personaliter accedentes ipsos ex parte nostra efficaciter et peremptorie moneatis, ut infra triduum a recepcione presen- cium predictos ... vinculis absolutos et liberos omnino dimit- tant restitutis sibi ablatis omnibus, de lesione, iniuria nec non ignominia in personis ipsorum immunitati ecclesie ac mona- sterio predicto illatis, fratribus monasterii nec non et nobis ac ecclesie satisfaciant et emendant congrue, ut tenetur, alioquin extunc omnes iniuriatores predictos et tanti flagicii patratores excommunicacionis sentencia lata canonice innodatos ipsumque opidum et ecclesiam in ... vi constitucionum synodalium et leg. sedis apostolice interdictum, quos vel quod et nos ... in hiis scriptis interdicimus, publice nunccietis, rectoribus, sacer- dotibus et clericis eiusdem ecclesie ex parte nostra sub priva- cionis officii et beneficii pena districcius prohibentes, ne ibidem presumant divina officia celebrare quam sacramenta aliqua quibuslibet exhibere, preter penitenciam et baptisma, tamdiu etc. Mandamus igitur omnibus et siugulis archipresbyteris sub penis premissis, quatenus quilibet eorum visis presentibus in sua sede ecclesiarum rectoribus omnibus, quantocius fieri po- terit ... publicari ... procuret. Datum etc....
Strana 152
INDEX. (Die Zahl bedeutet die Nummer der Formel.) Austriae duces 130. A. Aegidius, liber de regimine principum 161. Ala boemica, ein Musikinstrument 128. 187. Alberendorf, Heinrich von, vgl. Hein- ricus. Albertus de Sternberg, Bischof von Leitomischl, vgl. Leitomischl. — praepositus Cremsirensis 116. 129. — fr. ordinis praedicat. lector Olomuc. inquisitor haeret. prav. 32. (162?). — familiaris episcopi Olomuc. 186. Alexandria, Patriarch Johannes 72. 119. Andreas, judex in Keltsch 16. Altare viaticum 203. Angelus apothecarius Prag. 194. — Doblin, ord. s. Augustini, bacca- laureus s. theologiae Paris. 89. Appellatio a judicio episcopi Olomuc. 98. Apulia (Italia) 57. Auditor sacri palacii 98. 116. s. Augustini heremit. ordo 76; mona- sterium Brunnense et prior 78. 87. 91. 140. 141. 145. 150. 161. 217; — lector (Eberhardus) 87; fr. Ange- lus Doblin 89. Auspitz (Hustopecz) ecclesia paroch. 27. (159?). Aussee, Nicolaus de, 171. Babicz villa 23. Batzdorf (Paczendorf) fratres de 23. Bela (?) villa 215. Beness de B(oroticz?) 115. 184. Berna episcopo a civitate Ostravia solvenda 127. Bernhardus lector, familiaris episcopi Olomuc. 150. Bertoldus commendator Cremsir. 28. 108. — magister 180. Bielkowicz villa episcopi Olomuc. 3. Biridanus (lib. Ethic.) 114. Bononiensis cardinalis (Guido) 81. Bonowecz (?) cliens 178. Boroticz (?), Beness de, 115. 184. Boskowicz, Joannes de, decanus Crem- sirensis 26. 90. — Ulricus de 116. Breslau, vgl. Wratislavia. Bresovia (Brüsau) oppidum 215. Bruna (Brünn), civitas et cives 27. 145. 155. 163. 166; — praepositus s. Petri 136. 139. 213; — mona- sterium s. Augustini heremitarum et prior 78. 87. 91. 140. 141. 145. 150. 161. 217; Spilberg, capellae castri 132; — praedicator 36; — lector (Eberhardus) 87. B.
INDEX. (Die Zahl bedeutet die Nummer der Formel.) Austriae duces 130. A. Aegidius, liber de regimine principum 161. Ala boemica, ein Musikinstrument 128. 187. Alberendorf, Heinrich von, vgl. Hein- ricus. Albertus de Sternberg, Bischof von Leitomischl, vgl. Leitomischl. — praepositus Cremsirensis 116. 129. — fr. ordinis praedicat. lector Olomuc. inquisitor haeret. prav. 32. (162?). — familiaris episcopi Olomuc. 186. Alexandria, Patriarch Johannes 72. 119. Andreas, judex in Keltsch 16. Altare viaticum 203. Angelus apothecarius Prag. 194. — Doblin, ord. s. Augustini, bacca- laureus s. theologiae Paris. 89. Appellatio a judicio episcopi Olomuc. 98. Apulia (Italia) 57. Auditor sacri palacii 98. 116. s. Augustini heremit. ordo 76; mona- sterium Brunnense et prior 78. 87. 91. 140. 141. 145. 150. 161. 217; — lector (Eberhardus) 87; fr. Ange- lus Doblin 89. Auspitz (Hustopecz) ecclesia paroch. 27. (159?). Aussee, Nicolaus de, 171. Babicz villa 23. Batzdorf (Paczendorf) fratres de 23. Bela (?) villa 215. Beness de B(oroticz?) 115. 184. Berna episcopo a civitate Ostravia solvenda 127. Bernhardus lector, familiaris episcopi Olomuc. 150. Bertoldus commendator Cremsir. 28. 108. — magister 180. Bielkowicz villa episcopi Olomuc. 3. Biridanus (lib. Ethic.) 114. Bononiensis cardinalis (Guido) 81. Bonowecz (?) cliens 178. Boroticz (?), Beness de, 115. 184. Boskowicz, Joannes de, decanus Crem- sirensis 26. 90. — Ulricus de 116. Breslau, vgl. Wratislavia. Bresovia (Brüsau) oppidum 215. Bruna (Brünn), civitas et cives 27. 145. 155. 163. 166; — praepositus s. Petri 136. 139. 213; — mona- sterium s. Augustini heremitarum et prior 78. 87. 91. 140. 141. 145. 150. 161. 217; Spilberg, capellae castri 132; — praedicator 36; — lector (Eberhardus) 87. B.
Strana 153
Buslaides (Bohuslaides? cives Pra- genses 49. С = К. Cappa choralis 156. Cancellariatus officium 53. 54. 58. 59. 60. 61. 64. 68.. Caplicz, J(acobus) de, canonicus Olo- mucensis, vicarius gener. 7. 8. 9. 62. 77. 191. 198. Cardinales Rom. (Bononiensis, Florent. et al.) 81. 82. 87. 88. 90. 93. 98, 148. Carolus IV. Rom. Imperator 30. 38. 85. 88. 44. 45. 48. 49. 53. 54. 50. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 60. 68. 76. 83. 84. 94. 104. 112. 139. 164. 186. 206. Cellae s. Mariae (Maria-Zell) 140. Keltsch (Gelez) oppidum 16. 23; — judex Martinus 23. Cerevisia martiulis 34. 136, Chrudimensis provincia 158. Chuten villa episcopi Olomuc. 102. Clara eonsanguinea episcopi 187. Conradus de C. (?) 41. Conservator privilegiorum monast. 163; conservatorium 93. 148. Cortelangen (Wilhelm de) 172. Cralup allodium 22. Cravar, Venceslaus de et uxor eius (112?) 153, Cremsir civitas et cives 125; — ju- dex curiae 189; — domus episcopi Olomucensis 148. 174; — praepo- situs (Albertus) 116. 129; — de- 'eanus (Joannes de Boscoviez) 26. 90; — canonicus (Jacobus) 90; — commendator hospit. (Malteser-Ord.) 28. 108; — rector scholae 37. 160. 169. 174. 175. 190; — pro- domus episc. 169. 174; — suecentor 101; — musici (figel- lator et ludens in ala boemica) 128. 187; — judaeorum census 26. Crosna (Krossen) civitas 219. Kuttenberg (Montes Cutn.) urborarius 45. curator 153 Czaslawicz, silva Olomuc. ecclesiae 156. Czukwicz villa 17. Czwittavia, vel. Zwittau. D. Damerow (Theodoricus) not, caes. 114. Deutscher Orden .(O. Theutonic.) 43. Devolutiones (jus devolutionum epi- scopi Olomuc.) 2. 4. Dietleb Stormer, plebanus s. Nicolai Maioris civitatis Prag. 195, Dluhomil, parochus Zwittaviens. 151. 152. Dos (Morgengabe), dotalitium (Leib- geding) 5. 6. Drahotuss, Friduss de 25. Drewéic (Heinrieus de), capitaneus ' Olomuc. dioec. (120). 218. Drsslaus (Dirslaus), sororius episcopi Olomue., capitaneus castri Hetken- wald 19. 107. Dubrava, consors Jesconis Lanek 6. E. Eberhardus, ord. s. Augustini, lector Brunnensis 87. Elisabeth sen. et jun. reginae Un- garia 30. — uxor Jodoci marchionis 67. 200. — relicta Joannis march. 203. — cognata episcopi Olomuc. 120. Erardus, magister in artibus, familia- ris episcopi Olomuc. 154. Exeommunieatio civium Olomue. 153. 202. r. Figellatores 128. 187. , Florenz, cardinalis Flor. 82. 87.. 90. 93. 98. 148. Franciae rex Carolus 89. Fridericus, praepositus in Wolframs- kirehen, deinde praepositus Olomu- censis 1. 7. 8. 9. 22. 71. 77. 133. - 191. 198. — (Bedericus) decanus Olomue. 1. 206. Frisingensis episcopus (Paul de Har- rach) 53.
Buslaides (Bohuslaides? cives Pra- genses 49. С = К. Cappa choralis 156. Cancellariatus officium 53. 54. 58. 59. 60. 61. 64. 68.. Caplicz, J(acobus) de, canonicus Olo- mucensis, vicarius gener. 7. 8. 9. 62. 77. 191. 198. Cardinales Rom. (Bononiensis, Florent. et al.) 81. 82. 87. 88. 90. 93. 98, 148. Carolus IV. Rom. Imperator 30. 38. 85. 88. 44. 45. 48. 49. 53. 54. 50. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 60. 68. 76. 83. 84. 94. 104. 112. 139. 164. 186. 206. Cellae s. Mariae (Maria-Zell) 140. Keltsch (Gelez) oppidum 16. 23; — judex Martinus 23. Cerevisia martiulis 34. 136, Chrudimensis provincia 158. Chuten villa episcopi Olomuc. 102. Clara eonsanguinea episcopi 187. Conradus de C. (?) 41. Conservator privilegiorum monast. 163; conservatorium 93. 148. Cortelangen (Wilhelm de) 172. Cralup allodium 22. Cravar, Venceslaus de et uxor eius (112?) 153, Cremsir civitas et cives 125; — ju- dex curiae 189; — domus episcopi Olomucensis 148. 174; — praepo- situs (Albertus) 116. 129; — de- 'eanus (Joannes de Boscoviez) 26. 90; — canonicus (Jacobus) 90; — commendator hospit. (Malteser-Ord.) 28. 108; — rector scholae 37. 160. 169. 174. 175. 190; — pro- domus episc. 169. 174; — suecentor 101; — musici (figel- lator et ludens in ala boemica) 128. 187; — judaeorum census 26. Crosna (Krossen) civitas 219. Kuttenberg (Montes Cutn.) urborarius 45. curator 153 Czaslawicz, silva Olomuc. ecclesiae 156. Czukwicz villa 17. Czwittavia, vel. Zwittau. D. Damerow (Theodoricus) not, caes. 114. Deutscher Orden .(O. Theutonic.) 43. Devolutiones (jus devolutionum epi- scopi Olomuc.) 2. 4. Dietleb Stormer, plebanus s. Nicolai Maioris civitatis Prag. 195, Dluhomil, parochus Zwittaviens. 151. 152. Dos (Morgengabe), dotalitium (Leib- geding) 5. 6. Drahotuss, Friduss de 25. Drewéic (Heinrieus de), capitaneus ' Olomuc. dioec. (120). 218. Drsslaus (Dirslaus), sororius episcopi Olomue., capitaneus castri Hetken- wald 19. 107. Dubrava, consors Jesconis Lanek 6. E. Eberhardus, ord. s. Augustini, lector Brunnensis 87. Elisabeth sen. et jun. reginae Un- garia 30. — uxor Jodoci marchionis 67. 200. — relicta Joannis march. 203. — cognata episcopi Olomuc. 120. Erardus, magister in artibus, familia- ris episcopi Olomuc. 154. Exeommunieatio civium Olomue. 153. 202. r. Figellatores 128. 187. , Florenz, cardinalis Flor. 82. 87.. 90. 93. 98. 148. Franciae rex Carolus 89. Fridericus, praepositus in Wolframs- kirehen, deinde praepositus Olomu- censis 1. 7. 8. 9. 22. 71. 77. 133. - 191. 198. — (Bedericus) decanus Olomue. 1. 206. Frisingensis episcopus (Paul de Har- rach) 53.
Strana 154
154 Fullstein (Fullenstein), Alsico et Henricus de, 4. (13?). G. Gallus, Magnus, astronomus Viennae 175. Gansperg, Wernussius et Wilhelmus fr. de 24. | Gebennensis (Geneva) cardinalis 148. Gelez, vgl. Keltsch. Gelnhausen (Geylhusen, Gelnhusen) Johannes de, notarius episcopi Olo- muc. 44. (50?) 96. 173. 217. Gerhardus (iu castro Moraw) 131. Glaez Johannes de, canonicus Olo- muc, 3. 134. Gnyhna (Juchyna?) flumen 16. Goliardus s. joculator 212. Gradicense monasterium (Kloster Hra- disch), Terwardus abbas 69, 70. Gregorius XL, vgl. Romanus Pontifex. — magister, rector scholae Cremsi- rensis 937. 160. 169. 174. 175. 190. Guido card. Bononiensis 81. H. Haeretici, vgl. Inquisitio. Hechto, burgravius castri Moraw 131. Heinrichau (Henrichow) monasterium 34. 99. Heinricus Imperator 65. — de (?) capitaneus 20. — (de Alberendorf?) nepos episcopi Olomue. 84. 97. 120. 138. 188. 193. — Stoskonis 20. — praedicator Brunnens. 36. Helias scriptor episcopi Olomuc. 190. Henslinus judex in (?) 17. Hermannus magister 114. Herso de (?) 17. Hetkenwald (Hochwald?) castrum re- gium ef capitan. eius 19. s. Hieronymus, libri eiusdem (67?) 119. 130. | Hohenmauth, vgl. Mutensis judex. Holstein, A. consors nob. domini de, 47. Hradisch (Kloster), vgl. Gradicensem, Hustopecz (Auspitz) 27. (159?) I, J. Jacobus magister, director operis ec- clesiae s. Crucis Luthomissl. 157, — canonicus Olomuc., vgl. Olmiitz. — canonicus Cremsir., vgl. Cremsir, Jaroslaus de (?), mag. in artibus 64, Jenezenstein, Paulus de, notarius ca- merae regni Bohem. 22. 51. Jenezo de (?) 28. Jenico de (?) 16. Jesco olim de C, nunc, d. B. (?) 24. — Lanek et consors eius Dubrava 6, — figellator 128. 187. Jeskoriez, villa et judex in, 18. episcopi Olomuc. Inquisitio (inquisitores) haereticae pra- vitatis 32, 162. 208. 209. Interdietum (civitat. Olomuc.) 202. 205. Joculator s. goliardus 212. Jodocus marchio Moraviae 29. 32. 33. 42. 52. 67. 72, 73. 78. 86. 91. 98, 103. 105. 110. 112. 122. 124. 132. 187. 140. 141. 142. 144. 150. 163, 164. 180. 182. 184. 200. 202. Johannes rex Bohemiae, 65. — marchio Moraviae 42, 48, 76. 203, — Sobéslav marchio 86. 104. 112. 182. 186. — dux Opav. et Ratibor. 104. 147. — archiepiscopus Prag. vgl. Prag. — patriarcha Alexandr., vgl. Ale- xandria. — canonicus Olomue., vgl. Olmiitz. — cantor et canonicus Lubucensis 50, — seriptor et illuminator episcopi Olo- mue. 130. 161. — secretarius Jodoci march. 98. — de Gelnhusen, vgl. Gelnhausen. — filius Rudolfi, judicis Mutensis, ne- pos episcopi Olomue. 79. — servitor episcopi Olomue. 40. Johanniter-Orden, Generalprior des, vgl. Teschen; — Spital in Krem- sier, vgl. Cremsir.
154 Fullstein (Fullenstein), Alsico et Henricus de, 4. (13?). G. Gallus, Magnus, astronomus Viennae 175. Gansperg, Wernussius et Wilhelmus fr. de 24. | Gebennensis (Geneva) cardinalis 148. Gelez, vgl. Keltsch. Gelnhausen (Geylhusen, Gelnhusen) Johannes de, notarius episcopi Olo- muc. 44. (50?) 96. 173. 217. Gerhardus (iu castro Moraw) 131. Glaez Johannes de, canonicus Olo- muc, 3. 134. Gnyhna (Juchyna?) flumen 16. Goliardus s. joculator 212. Gradicense monasterium (Kloster Hra- disch), Terwardus abbas 69, 70. Gregorius XL, vgl. Romanus Pontifex. — magister, rector scholae Cremsi- rensis 937. 160. 169. 174. 175. 190. Guido card. Bononiensis 81. H. Haeretici, vgl. Inquisitio. Hechto, burgravius castri Moraw 131. Heinrichau (Henrichow) monasterium 34. 99. Heinricus Imperator 65. — de (?) capitaneus 20. — (de Alberendorf?) nepos episcopi Olomue. 84. 97. 120. 138. 188. 193. — Stoskonis 20. — praedicator Brunnens. 36. Helias scriptor episcopi Olomuc. 190. Henslinus judex in (?) 17. Hermannus magister 114. Herso de (?) 17. Hetkenwald (Hochwald?) castrum re- gium ef capitan. eius 19. s. Hieronymus, libri eiusdem (67?) 119. 130. | Hohenmauth, vgl. Mutensis judex. Holstein, A. consors nob. domini de, 47. Hradisch (Kloster), vgl. Gradicensem, Hustopecz (Auspitz) 27. (159?) I, J. Jacobus magister, director operis ec- clesiae s. Crucis Luthomissl. 157, — canonicus Olomuc., vgl. Olmiitz. — canonicus Cremsir., vgl. Cremsir, Jaroslaus de (?), mag. in artibus 64, Jenezenstein, Paulus de, notarius ca- merae regni Bohem. 22. 51. Jenezo de (?) 28. Jenico de (?) 16. Jesco olim de C, nunc, d. B. (?) 24. — Lanek et consors eius Dubrava 6, — figellator 128. 187. Jeskoriez, villa et judex in, 18. episcopi Olomuc. Inquisitio (inquisitores) haereticae pra- vitatis 32, 162. 208. 209. Interdietum (civitat. Olomuc.) 202. 205. Joculator s. goliardus 212. Jodocus marchio Moraviae 29. 32. 33. 42. 52. 67. 72, 73. 78. 86. 91. 98, 103. 105. 110. 112. 122. 124. 132. 187. 140. 141. 142. 144. 150. 163, 164. 180. 182. 184. 200. 202. Johannes rex Bohemiae, 65. — marchio Moraviae 42, 48, 76. 203, — Sobéslav marchio 86. 104. 112. 182. 186. — dux Opav. et Ratibor. 104. 147. — archiepiscopus Prag. vgl. Prag. — patriarcha Alexandr., vgl. Ale- xandria. — canonicus Olomue., vgl. Olmiitz. — cantor et canonicus Lubucensis 50, — seriptor et illuminator episcopi Olo- mue. 130. 161. — secretarius Jodoci march. 98. — de Gelnhusen, vgl. Gelnhausen. — filius Rudolfi, judicis Mutensis, ne- pos episcopi Olomue. 79. — servitor episcopi Olomue. 40. Johanniter-Orden, Generalprior des, vgl. Teschen; — Spital in Krem- sier, vgl. Cremsir.
Strana 155
Italia 111. (Apulia 57.) Judaei Cremsirenses, census eorum 26. K. vgl. C. L. Laczko de (?), vasallus ecclesiae Olo- muc. 118. Lanek (Jesco) 6. Lapa(nicz? Slapanicz?), Nicolaus ce- mentarius de, 181. Leibgedinge (dotalicium) 5. Leitomischl (Luthomyssl) civitas 38. 183; — episcopus (Albertus de Sternberg) 21. 29. 81. 38. 39. 40. 55. 85. 91. 92. 143. 157. 213. 217; — monasterium s. Augustini 91. 140. 157. 216; — canonicus (Radi- mirus) 85; — physieus episcopi (Wenceslaus?) 213. Let(owicz?) Johannes de 105. Leutlinus (Pragensis) 134. 195. Libri ecclesiastici, vgl. Seriptores. Lichtenburg (Leuchtemburg), burgra- vius (Wanko) de 158. Liczko, servitor episcopi Olomuc. 181. Lubucensis canonicus et cantor (Joh.) 50. Lucas, fr. ord. Theutonic., commen- dator s. Benedicti Pragae, 43. Luha, monast. s. Benedicti (Sdislaus praepositus) 17. M. Malicz (Meilicz ?) (109). 140, 197.: Malteser-Ordens- General, vgl. Te- | schen. Maria-Zell (Cellae s. Mariae) 140. Martinus, advocatus in Keltsch 16. — raptor bonorum eccl. 125. — civis Brunnensis 155. Medici (physici) 54. 193. 194. 213. (MeziXi6?) Johannes de et uxor eius Anna 5. (109.) Michael, judex in Wissaw 15. Mirow castrum, vgl. Moraw. Mixico artifex, servitor episcopi Lutho- misslensis 21. 155 Modricz (Módritz) castrum 38. 114, 122. 124, 132. 137. 140. 163. 181. Moraw (Miirau) castrum 100. 131. Moraviae marchiones 112; — die einzelnen Markgrafen (Johann, Jo- doc, Procop, Soběslav) vgl. unter ihren Namen; — barones et nobiles 29. — jurisdietio ep. 98. 116, Morgengabe (dos) 6. Münsterbergensis dux 34. Musiea et musici 101. 128. 187. Mutensis judex (Rudolfus s. Rudlinus, sororius episcopi Olomuc.) 49. 51. 79. 154. N. Nechwalin, Andreas de, burgravius Znoimensis 177. Nicolaus de (?), filius judicis de H. (?) 159. — cementarius 181. — notarius Jodoci marchionis 202. Nimes, episcopus (Thomas, nuncius apostolicus) 86. 0. Olmütz (Olomuc.) civitas, jurati et cives 163, 179. 180. 202. 206; — ecclesiae bona et homines 1. 2. 8. 4. 5. 6. 11. 12. 18. 15. 25. 25. 29. 43. 67. 84. 86. 92. 102. 112. 113. 117. 118. 123. 156. 171. 186. 188. 192. 196. 214. 217. 218; — episcopus (Johannes Očko) 171; — capitulum 1. 7. 8. 9. 29. 39. 40. 129. 132. 134. 163. 164. 179. 180. 202. 206; — suffraganus episcopi 69. 87. 132; — praepositus (Fridericus) 1. 7. 8. 9, 22. 71. 77. 133. 191. 198. — de- canus (Bedericus) 1. 206; — vicarii generales 7. 8. 10; — archidiaco- nus 179; — officialis (Sanderus) 117. 125. 153. 167. 179. 183. 202; — scholasticus (Petrus) 117; — canonicatus et praebendae 80; — canonici 134. 163. 176. 179. 180. 197; — Jacobus (de Caplicz) 7. 8. 9. 62. 77. 191. 198; — Jo- hannes (de Glacz) 3. 134; —
Italia 111. (Apulia 57.) Judaei Cremsirenses, census eorum 26. K. vgl. C. L. Laczko de (?), vasallus ecclesiae Olo- muc. 118. Lanek (Jesco) 6. Lapa(nicz? Slapanicz?), Nicolaus ce- mentarius de, 181. Leibgedinge (dotalicium) 5. Leitomischl (Luthomyssl) civitas 38. 183; — episcopus (Albertus de Sternberg) 21. 29. 81. 38. 39. 40. 55. 85. 91. 92. 143. 157. 213. 217; — monasterium s. Augustini 91. 140. 157. 216; — canonicus (Radi- mirus) 85; — physieus episcopi (Wenceslaus?) 213. Let(owicz?) Johannes de 105. Leutlinus (Pragensis) 134. 195. Libri ecclesiastici, vgl. Seriptores. Lichtenburg (Leuchtemburg), burgra- vius (Wanko) de 158. Liczko, servitor episcopi Olomuc. 181. Lubucensis canonicus et cantor (Joh.) 50. Lucas, fr. ord. Theutonic., commen- dator s. Benedicti Pragae, 43. Luha, monast. s. Benedicti (Sdislaus praepositus) 17. M. Malicz (Meilicz ?) (109). 140, 197.: Malteser-Ordens- General, vgl. Te- | schen. Maria-Zell (Cellae s. Mariae) 140. Martinus, advocatus in Keltsch 16. — raptor bonorum eccl. 125. — civis Brunnensis 155. Medici (physici) 54. 193. 194. 213. (MeziXi6?) Johannes de et uxor eius Anna 5. (109.) Michael, judex in Wissaw 15. Mirow castrum, vgl. Moraw. Mixico artifex, servitor episcopi Lutho- misslensis 21. 155 Modricz (Módritz) castrum 38. 114, 122. 124, 132. 137. 140. 163. 181. Moraw (Miirau) castrum 100. 131. Moraviae marchiones 112; — die einzelnen Markgrafen (Johann, Jo- doc, Procop, Soběslav) vgl. unter ihren Namen; — barones et nobiles 29. — jurisdietio ep. 98. 116, Morgengabe (dos) 6. Münsterbergensis dux 34. Musiea et musici 101. 128. 187. Mutensis judex (Rudolfus s. Rudlinus, sororius episcopi Olomuc.) 49. 51. 79. 154. N. Nechwalin, Andreas de, burgravius Znoimensis 177. Nicolaus de (?), filius judicis de H. (?) 159. — cementarius 181. — notarius Jodoci marchionis 202. Nimes, episcopus (Thomas, nuncius apostolicus) 86. 0. Olmütz (Olomuc.) civitas, jurati et cives 163, 179. 180. 202. 206; — ecclesiae bona et homines 1. 2. 8. 4. 5. 6. 11. 12. 18. 15. 25. 25. 29. 43. 67. 84. 86. 92. 102. 112. 113. 117. 118. 123. 156. 171. 186. 188. 192. 196. 214. 217. 218; — episcopus (Johannes Očko) 171; — capitulum 1. 7. 8. 9. 29. 39. 40. 129. 132. 134. 163. 164. 179. 180. 202. 206; — suffraganus episcopi 69. 87. 132; — praepositus (Fridericus) 1. 7. 8. 9, 22. 71. 77. 133. 191. 198. — de- canus (Bedericus) 1. 206; — vicarii generales 7. 8. 10; — archidiaco- nus 179; — officialis (Sanderus) 117. 125. 153. 167. 179. 183. 202; — scholasticus (Petrus) 117; — canonicatus et praebendae 80; — canonici 134. 163. 176. 179. 180. 197; — Jacobus (de Caplicz) 7. 8. 9. 62. 77. 191. 198; — Jo- hannes (de Glacz) 3. 134; —
Strana 156
156 notarius episcopi, vgl. Gelnhausen ; — tumbarius 121; — capitaneus ge- neralis eccl. Olomue. 19. 218; — magistri camerae s. curiae episcop. 9, 71. 191. 198; — lector (Alber- tus, inquisitor haeret. pravitatis) 32, 162; — reliquiae 30. 121. Opaviae dux, vel. Johannes. Ostravia (M.- Ostrau) civitas 106. 127. P. Paezendorf (Batzdorf), Woitéch mar- saleus episcopi Olomue. et Jaross, fratres de, 23. Panowiez, Wolframus, Johannes et Nicolaus (canonicus Wratisl.) fra- tres de, 41. Paris, Aimericus studium 89. " Periwiez (?) villa 85. Petrus, scholasticus Olomuc. 117. — scriptor episcopi Olomuc. 119. Philippus, notarius cam. Jodoci march. 73. 82. — ludens in ala boemica 128. 187. cardinalis 89; — Physiei, vgl. Medici. Potenustein, Potho de, archidiaconus Prag. 149. Prag, civitas et cives 49. 134. 185. 195; — castrum Pragense (judicium in) 86; — dioecesis 217; — archi- episcopus 48. 51. 84. 86. 94. 95. 96. 97. 98. 102. 149. 173; — praepo- situs 102; — archidiaconus (Pota de Potenstein) 149; — 158; — Omnium sanetorum cano- nicus (Theodrieus) 126; — Vyše- hradensis praepositus 156; — stu- officialis dium 154; — ecelesia s. Nicolai Maj. civit. (Dietleb plebanus) 195; — gs. Benedicti ord. teutonic. 43; — medici 54. 198. 194; — apothe- carius (Angelus) 194. Prerau (Prerow), Sanderus archidia- conus, vgl. Sanderus. Procopius marchio Morav. 183. Procuratores episcopi Olomuc. in curia Romana 148. 151. 217. Puscho nobilis 113. . Pustiméf (Pusimir) monasterium mo- nial. 162. 197. R. Radun (Radim?) villa 5. Radimirus canonicus Lutomissl. 85, Ratiboriensis dux, vgl. Johannes. Residentia personalis plebanorum 204, 213. Romanorum Imperator, vgl. Carolus. — Rex, vgl. Venceslaus. — Pontifex max. 32. 38. 35. 69. 71. 72. 73, 74. T5. T6. TT. 78. 79. 80. 98. — Rom, curia (procuratores epis- copi Olomue.) 62. 148. 151. 217; — prothonotarius 148. Ronoweez (?) cliens 178. Rorata (?) villa 5. Rossicz, Hechto de 132. Rudisslaus vasallus eecl. Olomuc. 92. Rudolfus judex Mutensis, vgl. Mu- tensis judex. S. Saar monasterium, abbas 105. Sacensis (Saaz?) judex, cousangumeus episcopi Olomuc. 30. Sanderus Rambow, archidiaconus Pre- . , roviensis, officialis episcopi Olomuc. 117. 195. 153. 167. 179. 183. 202. Seribendi et legendi ars 207. Scriptores librorum episcopi Olomuc. 37. 38. 67. 114. 119. 180. 101. 109. 190. 207. Semovit, dux 'Tessinensis, vgl. Te- schen. s. Sigismundi reliquiae in ecclesia Olomucensi 30. 121. Simon de Cassia 190. Slawiczin (Slawiezetin) oppidum 5. Sobóslav marchio, vgl. Johannes Sob. Speculum stultorum, liber, 37. Spilberg castrum 132. Stachonis H. (?) capitaneus civitatis H. (?) 14. Starobiez (Steurowiez) villa 27. Stéphanus procurator domus Cremsir. 28. 69.
156 notarius episcopi, vgl. Gelnhausen ; — tumbarius 121; — capitaneus ge- neralis eccl. Olomue. 19. 218; — magistri camerae s. curiae episcop. 9, 71. 191. 198; — lector (Alber- tus, inquisitor haeret. pravitatis) 32, 162; — reliquiae 30. 121. Opaviae dux, vel. Johannes. Ostravia (M.- Ostrau) civitas 106. 127. P. Paezendorf (Batzdorf), Woitéch mar- saleus episcopi Olomue. et Jaross, fratres de, 23. Panowiez, Wolframus, Johannes et Nicolaus (canonicus Wratisl.) fra- tres de, 41. Paris, Aimericus studium 89. " Periwiez (?) villa 85. Petrus, scholasticus Olomuc. 117. — scriptor episcopi Olomuc. 119. Philippus, notarius cam. Jodoci march. 73. 82. — ludens in ala boemica 128. 187. cardinalis 89; — Physiei, vgl. Medici. Potenustein, Potho de, archidiaconus Prag. 149. Prag, civitas et cives 49. 134. 185. 195; — castrum Pragense (judicium in) 86; — dioecesis 217; — archi- episcopus 48. 51. 84. 86. 94. 95. 96. 97. 98. 102. 149. 173; — praepo- situs 102; — archidiaconus (Pota de Potenstein) 149; — 158; — Omnium sanetorum cano- nicus (Theodrieus) 126; — Vyše- hradensis praepositus 156; — stu- officialis dium 154; — ecelesia s. Nicolai Maj. civit. (Dietleb plebanus) 195; — gs. Benedicti ord. teutonic. 43; — medici 54. 198. 194; — apothe- carius (Angelus) 194. Prerau (Prerow), Sanderus archidia- conus, vgl. Sanderus. Procopius marchio Morav. 183. Procuratores episcopi Olomuc. in curia Romana 148. 151. 217. Puscho nobilis 113. . Pustiméf (Pusimir) monasterium mo- nial. 162. 197. R. Radun (Radim?) villa 5. Radimirus canonicus Lutomissl. 85, Ratiboriensis dux, vgl. Johannes. Residentia personalis plebanorum 204, 213. Romanorum Imperator, vgl. Carolus. — Rex, vgl. Venceslaus. — Pontifex max. 32. 38. 35. 69. 71. 72. 73, 74. T5. T6. TT. 78. 79. 80. 98. — Rom, curia (procuratores epis- copi Olomue.) 62. 148. 151. 217; — prothonotarius 148. Ronoweez (?) cliens 178. Rorata (?) villa 5. Rossicz, Hechto de 132. Rudisslaus vasallus eecl. Olomuc. 92. Rudolfus judex Mutensis, vgl. Mu- tensis judex. S. Saar monasterium, abbas 105. Sacensis (Saaz?) judex, cousangumeus episcopi Olomuc. 30. Sanderus Rambow, archidiaconus Pre- . , roviensis, officialis episcopi Olomuc. 117. 195. 153. 167. 179. 183. 202. Seribendi et legendi ars 207. Scriptores librorum episcopi Olomuc. 37. 38. 67. 114. 119. 180. 101. 109. 190. 207. Semovit, dux 'Tessinensis, vgl. Te- schen. s. Sigismundi reliquiae in ecclesia Olomucensi 30. 121. Simon de Cassia 190. Slawiczin (Slawiezetin) oppidum 5. Sobóslav marchio, vgl. Johannes Sob. Speculum stultorum, liber, 37. Spilberg castrum 132. Stachonis H. (?) capitaneus civitatis H. (?) 14. Starobiez (Steurowiez) villa 27. Stéphanus procurator domus Cremsir. 28. 69.
Strana 157
157 Sternberg, monast. s. Augustini 157; —Albertus de, episcopus Lutomissl., vgl. Leitomischl; — Jesco de 201; — Mathias de 2; — Zdenco et Johannes fr. de (dicti de Lukaw) 2. 5. 217. Steurowicz (? Stemwicz) villa 27. Stoisslaus exul 42. 52. Stonarzow (? Stanazow) ecclesia in, 141. 142. Stradowicz (?) oppidum 85. Suffraganeus episcopi Olomuc. 69. 87. 132. Swidnicensis cerevisia martialis 34. Synodus dioeces. Wratislav. 211. T. Terwardus abbas Gradicensis 69. Teschen, dux Tessinensis (Semovit, General-Prior des Johanniter-Or- dens) 28. 62. 106. 108. Thelonei expositio 15. Theutonica domus 43. Theodoricus de F(ullstein?) 13. — canonicus OSS. Prag. 126. — magister familiaris episcopi Olo- muc. 88. — Damerow notarius caes. 114. Thomas episcopus Nimacensis (Nimes) nuncius apost. 86. Třebič (Trebicense monast. s. Bene- dicti) Andreas abbas 17. 69. 117. Tuchow villa episcopi Olomuc. 154. Ungaria 57. rex 119; — reginae Elisabeth sen. et jun. 30; — regis capellanus 121. Urbanus VI. pontifex max. 79. V. (W.) Welehrad monast. et abbas 33. 101. Weletin, fratres de 109. Wenceslaus rex Bohemiae, Rom. rex coronatus 62. 64. 65. 206. Wien (astronomus Gallus) 175. Wilhelmus familiaris episcopi Olomuc. 120. 158. Wischau (Wissaw) oppidum 1. 15. Wišehrad, praepositus 156. Wolframkirchen, Fridericus praepos. 71. Wormacensis episcopus 126; — ca- nonicus W. notarius episcopi Olom. 86. Wratislavia civitas 125. 210; — dioe- cesis 204. 208. 209. 210. 211. 217. 219; — episcopatus 35. 62. 63. 74. 83. 84. 124. 134; — episcopus (Przeczlaw) 35. 46. 124; — capi- tulum 211; — archidiaconus 210. 211; — canonicus (Nicolaus) 41. Z. U. Ulricus magister 57. 178. Znaim (Znoym.) civitas, cives 32; — burgravius 177; — plebanus 32. Zwittau (Czwitavia) oppidum, judex s. advocatus 215; — ecclesia pa- rochialis 85 ; — parochus (Dluhomil) 151. 152.
157 Sternberg, monast. s. Augustini 157; —Albertus de, episcopus Lutomissl., vgl. Leitomischl; — Jesco de 201; — Mathias de 2; — Zdenco et Johannes fr. de (dicti de Lukaw) 2. 5. 217. Steurowicz (? Stemwicz) villa 27. Stoisslaus exul 42. 52. Stonarzow (? Stanazow) ecclesia in, 141. 142. Stradowicz (?) oppidum 85. Suffraganeus episcopi Olomuc. 69. 87. 132. Swidnicensis cerevisia martialis 34. Synodus dioeces. Wratislav. 211. T. Terwardus abbas Gradicensis 69. Teschen, dux Tessinensis (Semovit, General-Prior des Johanniter-Or- dens) 28. 62. 106. 108. Thelonei expositio 15. Theutonica domus 43. Theodoricus de F(ullstein?) 13. — canonicus OSS. Prag. 126. — magister familiaris episcopi Olo- muc. 88. — Damerow notarius caes. 114. Thomas episcopus Nimacensis (Nimes) nuncius apost. 86. Třebič (Trebicense monast. s. Bene- dicti) Andreas abbas 17. 69. 117. Tuchow villa episcopi Olomuc. 154. Ungaria 57. rex 119; — reginae Elisabeth sen. et jun. 30; — regis capellanus 121. Urbanus VI. pontifex max. 79. V. (W.) Welehrad monast. et abbas 33. 101. Weletin, fratres de 109. Wenceslaus rex Bohemiae, Rom. rex coronatus 62. 64. 65. 206. Wien (astronomus Gallus) 175. Wilhelmus familiaris episcopi Olomuc. 120. 158. Wischau (Wissaw) oppidum 1. 15. Wišehrad, praepositus 156. Wolframkirchen, Fridericus praepos. 71. Wormacensis episcopus 126; — ca- nonicus W. notarius episcopi Olom. 86. Wratislavia civitas 125. 210; — dioe- cesis 204. 208. 209. 210. 211. 217. 219; — episcopatus 35. 62. 63. 74. 83. 84. 124. 134; — episcopus (Przeczlaw) 35. 46. 124; — capi- tulum 211; — archidiaconus 210. 211; — canonicus (Nicolaus) 41. Z. U. Ulricus magister 57. 178. Znaim (Znoym.) civitas, cives 32; — burgravius 177; — plebanus 32. Zwittau (Czwitavia) oppidum, judex s. advocatus 215; — ecclesia pa- rochialis 85 ; — parochus (Dluhomil) 151. 152.
- 1: Array
- 3: Array
- 16: Array
- 27: Array
- 152: Array